Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 34 – nieuw proces
Een nieuwe MH17-procedure tegen Rusland
Nederland werkt aan een nieuwe juridische MH17-procedure tegen Rusland vanwege MH17. Het gaat om een procedure bij ICAO, de internationale burgerluchtvaartorganisatie van de Verenigde Naties. Wanneer de nieuwe procedure wordt gestart, is aan een nieuw kabinet.
Al een aantal jaren probeert Nederland te zorgen dat Rusland aansprakelijkheid erkent en bijvoorbeeld een schadevergoeding uitkeert. Na de ramp in 2014 is een strafrechtelijk onderzoek opgestart, met inmiddels een rechtszaak tegen vier individuele verdachten.
In 2018 zeiden Nederland én Australië officieel: het land Rusland is aansprakelijk. Er zijn gesprekken gevoerd, maar die zijn gestopt nadat Nederland zich aansloot bij een rechtszaak van nabestaanden tegen Rusland bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg.
Lees ook: Rusland wil niet verder praten over MH17: ‘Nederland niet geïnteresseerd in waarheid’
Sindsdien hebben betrokken ministeries van Buitenlandse Zaken en Justitie & Veiligheid verschillende vervolgstappen bekeken. De beste optie is een procedure bij de VN-organisatie voor burgerluchtvaart, ICAO. Een andere optie is om Rusland aan te klagen via het Internationaal Gerechtshof vanwege financiering van de rebellen in Oost-Oekraïne.
‘Zeer kansrijk’
Bronnen met kennis van de juridische opties zeggen dat een procedure bij de ICAO zeer kansrijk is. Met het neerhalen van vlucht MH17 heeft Rusland het Verdrag van Chicago geschonden. In dat verdrag uit 1944 is vastgelegd dat landen verplicht zijn om te zorgen dat burgerluchtvaart veilig verloopt.
In artikel 3bis van het Verdrag van Chicago staat dat “elke staat moet afzien van het gebruik van wapens tegen burgerluchtvaartuigen” en “dat het leven van personen aan boord” niet in gevaar gebracht mag worden. Als de ICAO oordeelt dat Rusland in gebreke is gebleven, dan zet dat meer druk op Moskou om toch weer in gesprek te gaan over aansprakelijkheid of als basis voor een volgende rechtszaak.
‘Opstapje naar Internationaal Gerechtshof’
“Dit is een hele logische stap”, zegt Marieke de Hoon, universitair docent internationaal strafrecht aan de Universiteit van Amsterdam. “Zo kun je ook Rusland aansprakelijk stellen voor de organisatie die de veiligheid van burgerluchtvaart regelt. Het is verboden volgens het burgerluchtvaartrecht om geweld te gebruiken richting burgervliegtuigen.”
De Hoon verwacht dat ICAO-route een opstapje is naar een rechtszaak bij het Internationaal Gerechtshof. “Als je verwacht dat de ICAO dit het hele geschil oplost en dat Rusland spijt erkent, dat is niet waarschijnlijk.” Door het nu aan de VN-organisatie voor te leggen, kan Nederland vervolgens naar het Internationaal Gerechtshof stappen en daar een procedure beginnen tegen Rusland.
Het is nu aan een nieuw kabinet om een definitief besluit te nemen. Mogelijk wordt deze stap opnieuw gezet in samenwerking met Australie. Dat land had ook veel slachtoffers en heeft eerder opgetrokken met Nederland om Rusland aansprakelijk te stellen. De Tweede Kamer is eerder in een vertrouwelijke briefing ingelicht over de mogelijke opties.
Strategie is vertrouwelijk
“Het kabinet heeft altijd aangegeven geen enkele juridische optie uit te sluiten en bij het kabinet zijn diverse juridische opties in beeld”, zo laat een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken weten. “De processtrategie is vertrouwelijk. Zodra er een besluit is genomen over verdere stappen, zal dit door het kabinet bekend worden gemaakt.”
Zie ook: Advocaten MH17-zaak geïntimideerd, hoogstwaarschijnlijk door Rusland
Rusland wijst tot nu toe elke vorm van aansprakelijkheid of betrokkenheid af. Het land werkt niet of nauwelijks mee aan verschillende onderzoeken naar de ramp. Vlucht MH17 stortte op 17 juli 2014 neer boven Oost-Oekraïne, met in totaal 298 slachtoffers. Het internationale onderzoeksteam heeft vastgesteld dat MH17 is neergehaald met een BUK-raket, afkomstig van de 53ste brigade van het Russische leger uit de stad Koersk.
Tweede Kamer: hoe eerder, hoe beter
In de Tweede Kamer is steun voor de nieuwe stap. De VVD vindt dat het kabinet “alle wegen moet bewandelen om Rusland ter verantwoording te roepen”, aldus VVD-Kamerlid Jeroen van Wijngaarden. D66-Kamerlid Sjoerdsma spreekt over “een hele goede stap.” “Nu, zeven jaar na die verschrikkelijke ramp wachten we nog steeds op gerechtigheid”, zegt Sjoerdsma. PvdA-Kamerlid Kati Piri roept het kabinet om “alle mogelijke juridische opties” te gebruiken om Rusland aan te pakken.
Enorme impact
Begin september ging het proces rond MH17 verder met het spreekrecht van de nabestaanden. Drie weken lang gaven zij met indrukwekkende verhalen aan wat voor een enorme impact de ramp met vlucht MH17 op 17 juli 2014 heeft gehad.
Welke zaken lopen er nu rond het neerhalen van vlucht MH17?
Een overzicht van de Nederlandse inzet voor waarheidsvinding, gerechtigheid en rekenschap voor het neerhalen van MH17 <–vindt u hier
Zie ook; Neerhalen vlucht MH17
zie ook: Tweets by SaskiaBelleman
MH17 dossier AD
Dossier MH17 NRC
dossier MH17 Trouw
Meer: MH17-vliegramp OM
Lees meer over: MH17 NU
Volg de eerste zittingsdag in het MH17-proces via ons liveblog NU
meer: MH17-proces NOS
Meer: mh17 AD
meer: MH17-proces RTL
Alle verhalen over MH17, de verdachten en de nabestaanden lees je in het AD dossier.
Lees: Nederland werkt aan nieuwe MH17-procedure tegen Rusland RTL 29.11.2021
Lees: Nederland werkt aan nieuwe MH17-procedure tegen Rusland MSN 29.11.2021
Lees: MH17-zaak tegen Rusland bij Europees Hof vertraagd na plotseling vertrek Russische rechter AD 17.11.2021
Lees: Laatste nabestaanden MH17 spreken rechters toe, strafeis later NOS 08.11.2021
Lees: Laatste nabestaanden MH17 spreken: ‘Ze doen niet eens moeite zich te verdedigen, dat is een schoffering’ AD 08.11.2021
Lees: MH17-nabestaande: voel me onbeduidende pion in macaber schaakspel MSN 08.11.2021
Lees: MH17-proces waarschijnlijk maanden vertraagd vanwege Russische getuige RTL 02.11.2021
Lees: Waarschijnlijk maanden vertraging in MH17-proces, mogelijk nog Russische commandant verhoord AD 02.11.2021
Lees: MH17-proces waarschijnlijk maanden vertraagd vanwege Russische getuige MSN 02.11.2021
Lees: MH17-proces: OM en advocaten botsen hard over verhoren getuigen van crash AD 01.11.2021
Lees: Advocaten MH17-verdachte uiten sterke kritiek op OM MSN 01.11.2021
Lees: Kamer over intimidatie MH17-advocaten: ‘Grof schandaal’, ‘ambassadeur ontbieden’ RTL 28.10.2021
Lees: MH17-advocaten zijn waarschijnlijk door Rusland geïntimideerd NU 28.10.2021
Lees: ‘Advocaten MH17-proces geïntimideerd, waarschijnlijk door Rusland’ NOS 28.10.2021
Lees: Advocaten MH17-nabestaanden geïntimideerd: fracties willen uitleg Russische ambassadeur AD 28.10.2021
Zie: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 33 – proces deel 14
Zie ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne -deel 32- proces deel 13
Zie ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 31 – proces deel 12
Zie dan verder: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 29 – proces deel 11
Zie dan ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 28 – proces deel 10
Zie dan ook nog: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 27 – proces deel 9
Zie verder: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 26 – proces deel 8
Zie verder ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 25 – proces deel 7
Zie verder dan ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 24 – proces deel 6
Zie nog verder: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 23
Zie ook dan: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 22 – proces deel 5
Zie verder: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 21 – proces deel 4
Zie ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 20 – proces deel 3
Zie dan ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 19 – proces deel 2
En zie ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 18 – proces deel 1
Zie verder ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 17
Zie dan ook nog: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 16
En zie ook nog: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 15
Zie dan ook nog: Dick Schoof versus de Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 14
Zie dan verder ook nog: Herdenking MH17 17.07.2014 – 17.07.2018 – Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 13
En zie verder dan ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 12
En zie verder ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 11
Zie dan verder ook nog: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 10
Zie dan ook nog: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 9
Zie ook dan: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 8
Zie dan ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 7
Zie verder ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 6
Zie verder ook nog: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 5
Zie dan ook nog: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 4
En zie ook nog dan: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 3
Zie dan verder dan ook nog: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 2
En dan ook nog dan: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 1
De erfenis van demissionair kabinet Rutte 3 – en weer gaat het gedonder met de belastingdienst maar weer gewoon vrolijk verder !!! – de nasleep – deel 7
‘Duizenden in financiële onzekerheid gebracht door zwarte lijst Belastingdienst’
Op het ministerie van Financiën circuleert een rapport over mensen die door de Belastingdienst op een zwarte lijst geplaatst waren. De staatssecretaris meldde aan de Tweede Kamer dat dit in sommige gevallen leidde tot „onacceptabele gevolgen”, maar stuurde het rapport niet mee.
Onze verslaggevers kwamen erachter waar het om gaat. De dienst stortte zeker duizenden mensen in financiële onzekerheid zonder nader onderzoek of bewijzen. Begin dit jaar trad het kabinet Rutte III af omdat de betrouwbaarheid van de overheid was geschonden. Deze onthulling roept opnieuw vragen op.
Door mensen zonder enig bewijs van fraude op een zwarte lijst te zetten, heeft de Belastingdienst ‘Duizenden burgers in financiële onzekerheid gestort, schrijft NRC. De krant heeft inzage gekregen in nog niet gepubliceerd onderzoek van advies- en accountantsbureau PwC.Dat onderzoek, in opdracht van het kabinet, circuleert volgens NRC al weken op het ministerie van Financiën maar de Tweede Kamer heeft het nog niet ontvangen. Het ministerie laat desgevraagd weten dat het onderzoeksrapport nog niet definitief is en daarom niet is gedeeld.
Bij 750 huishoudens die op de lijst terechtkwamen werden toeslagen zonder aanleiding stopgezet. Duizenden anderen zouden zonder verklaring vrijwel meteen onder verscherpt toezicht zijn geplaatst. De lijst waar het om gaat is de zogenoemde FSV-lijst, waarbij de afkorting staat voor Fraude Signalering Voorziening.
Uitgesloten van schuldsanering
NRC schetst dat slachtoffers soms jarenlang bewijsstukken moesten aanleveren om aan te tonen dat ze recht hadden op toeslag. Als ze één fout maakten, konden ze worden uitgesloten van schuldsanering, terwijl bij anderen de toeslag op de dag van registratie in het systeem werd stopgezet zonder dat onderzoek was gedaan. Wie eenmaal op de lijst stond, kwam er vrijwel niet meer vanaf: slechts 21 van de meer dan 9000 burgers werden na afhandeling van een signaal uit het systeem verwijderd.
Ook gedupeerden van het toeslagenschandaal kwamen op de lijst terecht, maar zij vormen “slechts een fractie van het totaal”, aldus NRC.
Het gebruik van zwarte lijsten werd stopgezet toen Trouw en RTL Nieuws ze ontdekten. De Fraude Signalering Voorziening (FSV) werd gebruikt van 2012 tot maart 2020. Het systeem werd stopgezet toen uit onderzoek van advieskantoor KPMG bleek dat de privacy van mensen erdoor werd geschonden. Persoonsgegevens werden te lang bewaard en te veel medewerkers van de Belastingdienst hadden toegang tot het systeem. De Autoriteit Persoonsgegevens publiceerde er vorige maand een vernietigend rapport over en onderzoekt nog of de fiscus een boete kan worden opgelegd.
In totaal stonden er meer dan 240.000 mensen in geregistreerd. Na een motie van Tweede Kamerlid Marijnissen (SP) werd toegezegd dat zij hierover geïnformeerd zouden worden, zodat ze bijvoorbeeld hun dossier op kunnen vragen. Een registratie leidde er in sommige gevallen toe dat iemand werd afgewezen voor een betalingsregeling of schuldsaneringstraject.
Deze week schreef demissionair staatssecretaris van Financiën Vijlbrief in een brief aan de Tweede Kamer dat de fiscus mogelijk de verzoeken van 5000 tot 15.000 mensen tot schuldsanering ten onrechte heeft afgewezen doordat ze op de zwarte lijst stonden.
Hij bestempelde het als “een zeer ernstige mogelijkheid die om passend herstel vraagt”. NRC wijst erop dat hij niets schreef over de uitkomsten van het onderzoeksrapport van PwC.
Het ministerie van Financiën hoopt om volgende week een brief naar de Tweede Kamer te kunnen sturen met de uitkomsten van het PwC-onderzoek.
Omtzigt: rapport over fraudelijst fiscus direct naar Kamer
Het rapport van adviesbureau PwC over hoe zwarte lijsten bij de Belastingdienst doorwerkten in de levens van ontvangers van toeslagen, moet nog maandagavond naar de Tweede Kamer worden gestuurd. Dat verzoek doet onafhankelijk Kamerlid Pieter Omtzigt, mede namens zijn SP-collega Renkse Leijten.
FSV-lijst
Begin vorig jaar werd al door RTL Nieuws en Trouw onthuld dat de Belastingdienst sinds 2014 met de zogenoemde Fraude Signalerings Voorziening (FSV) werkte, en zelfs al vanaf 2001 met een voorloper. Burgers kwamen in het registratiesysteem terecht door ‘vermoedens’ of ‘signalen’ van fraude. Het groeide uit tot een register met honderdduizenden namen.
Rol van de 2e kamer
De Tweede Kamer heeft nog nooit naar haar eigen rol in de toeslagenaffaire gekeken, maar zou dat wel moeten doen. Daarvoor pleit oud-voorzitter Chris van Dam (CDA) van de parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag. ‘De Tweede Kamer heeft tot op de dag van vandaag nog nooit op z’n minst een kringgesprek gehad met elkaar van: ‘Jongens, wat is onze rol nou hierin geweest?’ Niets’, zegt het Haagse oud-Tweede Kamerlid in Spuigasten op Den Haag FM.
‘Wij hebben als parlementaire ondervragingscommissie gezegd: ‘De staatsmachten moeten zichzelf in de spiegel kijken, om bij zichzelf te rade te gaan: hoe heeft dit zo kunnen gebeuren?’ Volgens Van Dam heeft de rechterlijke macht dat gedaan. ‘Als de luisteraars nog eens een handzaam, leesbaar rapport willen lezen over de kinderopvangtoeslag, lees het rapport wat door de rechtbank is gemaakt. De Raad van State heeft vorige week een – iets minder leesbaar – rapport gemaakt. Dus chapeau voor de rechterlijke macht.’
Tweede Kamer heeft nooit in spiegel gekeken
Ook het kabinet heeft haar verantwoordelijkheid genomen, stelt de oud-voorzitter van de commissie die de toeslagenaffaire onderzocht. Van Dam: ‘Het kabinet heeft Catshuis-sessies gehad, heeft allemaal beleidsvoornemens gedaan, is afgetreden – kun je wat van vinden, maar die hebben ook hun verantwoordelijkheid genomen.’
‘Incidentenpolitiek brengt ons naar de afgrond’
Maar de politici in de Tweede Kamer hebben nog geen enkele keer in de spiegel gekeken, vindt de oud-commissievoorzitter. ‘De Tweede Kamer heeft tot op de dag van vandaag nog nooit op z’n minst een kringgesprek gehad met elkaar van: ‘Jongens, wat is onze rol nou hierin geweest?’ Niets.’ En dat zou dus volgens Van Dam wel moeten gebeuren. ‘Dan krijg je inzicht in wat er gebeurd is en dan kan je aan de hand van deze vreselijke affaire – met uithuisplaatsingen, mensen die ten gronde zijn gegaan – zien hoe de incidentenpolitiek ons naar de afgrond brengt.’
Niet alleen de Tweede Kamer, maar ook de journalistiek moet naar de eigen rol kijken, vindt hij. ‘Tot op de dag van vandaag blijven we hypen over dit onderwerp. Respect voor wat RTL en Trouw op dit vlak doen, maar het rapport van de Venetië-commissie, het rapport van een stel ambtenaren, rapport van de rechtbank: het wordt allemaal een paar dagen van tevoren als scoop gebracht. Het is: bam, wie heeft de eerste primeur? Als je in zo’n sessie met elkaar bezig bent, dan gaat de politiek daar ook zo mee om. Als krantenlezer vind ik het mooi om een nieuwtje op de voorkant van mijn krant te lezen, maar we maken elkaar gek.’
Voorrang op nieuwe woning
De Belastingdienst bestempelde duizenden ouders jarenlang onterecht als fraudeurs. Zij moesten kinderopvangtoeslag terugbetalen, waar ze wél recht op hadden en kwamen zo in financiële en sociale problemen terecht. Het kabinet beloofde hiervoor eerder dit jaar al compensatie te bieden, maar veel ouders, ex-partners en kinderen van gedupeerden wachten daar nog steeds op.
Gedupeerden krijgen niet alleen financiële compensatie. In Den Haag krijgen gedupeerden die hun huis zijn kwijtgeraakt, voorrang op een nieuwe woning. De gemeente is nog wel bezig om dit te regelen. ‘De gemeente kan en wil deze ouders helpen bij de problemen die zijn ontstaan, zoals bij het kwijtschelden van schulden en boetes, maar dus ook bij het vinden van een nieuwe woning. Zodat dat ook geen probleem vormt’, aldus wethouder Martijn Balster (PvdA).
Toezichthouder
Op 1 januari 2022 ziet de inspectie belastingen, toeslagen en douane (IBTD) formeel het levenslicht. De nieuwe toezichthouder moet als onafhankelijk, extern orgaan het reilen en zeilen van onder andere de Belastingdienst monitoren. Hoewel de IBTD op 1 januari officieel van start gaat, is de organisatie nog niet compleet.
“We zijn nu bezig met het werven van de inspecteur-generaal”, laat een woordvoerder van de nieuwe inspectiedienst desgevraagd weten aan NU.nl. De inspecteur is de hoogste ambtenaar van de toezichthouder. Ook is de IBTD nog op zoek naar een aantal onderzoekers.
Het ministerie van Financiën kondigde iets meer dan een jaar geleden de oprichting van de inspectie aan. Dat gebeurde naar aanleiding van een onderzoek naar hoe problemen bij de diensten, zoals de beruchte toeslagenaffaire, in de toekomst voorkomen kunnen worden. Daarbij was het advies om te komen tot “een stevige vorm van extern toezicht”, dat ook onafhankelijk moest zijn.
Een van de doelen van de nieuwe inspectiedienst is het vertrouwen van burgers én werknemers in de overheid terug te winnen. Formeel valt de IBTD wel onder het ministerie. “Maar de inspectie is onafhankelijk”, meldden de verantwoordelijke bewindslieden bij de aankondiging van de oprichting.
“We hebben nu zo’n vijftien mensen aan boord, dat moeten er uiteindelijk 25 worden”, zegt de woordvoerder van de IBTD. De precieze werkwijze en gebieden waar de inspectie zich op zal richten, worden eind deze week of begin volgende week bekendgemaakt.
Onderzoek uitplaatsing door jeugdbescherming
Er komt een onafhankelijk onderzoek naar hoe jeugdbescherming omging met gedupeerde ouders van de toeslagenaffaire. Dat schrijft demissionair minister Sander Dekker (Rechtsbescherming) vrijdag 26.11.2021 in een brief aan de Tweede Kamer.
Het onderzoek wordt geleid door de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) en de Inspectie Justitie en Veiligheid. Zij onderzoeken ook of de ouders “vaker dan anderen” geconfronteerd werden met kinderbeschermingsmaatregelen.
Vanuit de Kamer was gevraagd om een dergelijk breed, onafhankelijk onderzoek. Het demissionaire kabinet wil niet dat een politieke commissie de zaak onder de loep neemt, omdat een dergelijk onderzoek te lang zou duren.
“Dat terwijl de inspecties beschikken over de noodzakelijke bevoegdheden, deskundigheid, onafhankelijkheid en mogelijkheden om de werking van de jeugdbeschermingsketen grondig te onderzoeken”, schrijft Dekker.
De resultaten van het onderzoek worden eind volgend jaar verwacht. De onafhankelijkheid van het onderzoek “is ook bij de inspecties geborgd”, stelt de minister. Als ouders inderdaad een andere behandeling kregen, gaan inspecties uitzoeken “hoe dat kon gebeuren”.
In vijf jaar tijd ruim duizend kinderen van slachtoffers uit huis geplaatst
Tussen 2015 en 2020 zijn 1.115 kinderen van slachtoffers van de toeslagenaffaire ondergebracht bij een pleeggezin of in een instelling. Dat concludeerde het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) in oktober.
Sinds 2015 werden ieder jaar zo’n vijfhonderd “unieke gevallen” behandeld. De afhandeling van één zaak kon jaren in beslag nemen. Meestal werd de situatie van mensen van onder de 18 jaar besproken, maar soms kregen ook personen tot 23 jaar hulp of zorg.
Het is niet duidelijk of alle kinderen uit huis werden geplaatst vanwege de financiële problemen van hun ouders als gevolg van de toeslagenaffaire.
Die financiële problemen ontstonden omdat de fiscus ouders onterecht aanmerkte als fraudeur. Daardoor moesten zij ineens duizenden euro’s aan belastinggeld teruggeven, waarmee zij de crèche en buitenschoolse opvang bekostigden. Tevens was er bij de Belastingdienst sprake van etnisch profileren.
De combinatie van fouten zorgde er uiteindelijk voor dat veel Nederlanders in de schulden belandden. Vorig jaar werd in een vernietigend rapport uitgehaald naar de politiek en de fiscus, die informatie zou hebben verzwegen..
Nog meer:
Lees: Delft betaalt belastingschuld van mogelijk 375 slachtoffers van toeslagenaffaire AD 13.12.2021
Lees: Lanterfantende Belastingambtenaar mag ontslagen worden RTL 13.12.2021
Lees: Kristie moest Belastingdienst 92.000 euro betalen: ‘Jarenlang dronk ik alleen oploskoffie’ AD 12.12.2021
Lees: Circa 8000 mensen op zwarte lijst Belastingdienst liepen schuldhulp mis NOS 09.12.2021
Lees: Advocaat toeslagenaffaire juicht boete Belastingdienst toe MSN 07.12.2021
Lees: Belastingdienst krijgt boete van 2,75 miljoen euro voor toeslagenaffaire NU 07.12.2021
Lees: Boete voor Belastingdienst van 2,7 miljoen voor discriminatie toeslagenouders NOS 07.12.2021
Lees: 2,75 miljoen euro boete voor Belastingdienst om toeslagenaffaire Telegraaf 07.12.2021
Lees: 2,75 miljoen euro boete voor Belastingdienst om toeslagenaffaire MSN 07.12.2021
Lees: Belastingdienst krijgt boete van 2,75 miljoen euro voor toeslagenaffaire AD 07.12.2021
Lees: Waakhond legt hoogste boete ooit op aan Belastingdienst om toeslagenaffaire MSN 07.12.2021
Lees: Waakhond legt hoogste boete ooit op aan Belastingdienst om toeslagenaffaire RTL 07.12.2021
Lees: Jeugdzorgkenner: Kans op terugplaatsing kinderen toeslagenouders ‘vrijwel nihil’ AD 06.12.2021
Lees: Compensatie in de maak voor gedupeerden van zwarte lijst Belastingdienst NOS 06.12.2021
Lees: Vijlbrief werkt al aan compensatieregeling voor ‘zwarte lijst’ MSN 06.12.2021
Lees: Zwarte lijst van de Belastingdienst is ongekend schandaal AD 06.12.2021
Lees: Herstel ouders op koers, wensen gedupeerden centraal bij verbetering RO 03.12.2021
Lees: Loket toeslagenaffaire wordt toevluchtsoord voor allerlei probleemgevallen Telegraaf 03.12.2021
Lees: Snellere hulp en persoonlijk gesprek gedupeerde toeslagenouders NOS 03.12.2021
Lees: Helft ouders die naar Commissie Werkelijke Schade stapt krijgt extra compensatie RTL 03.12.2021les: Kabinet: zwaarst gedupeerden toeslagenaffaire sneller helpen AD 03.12.2021
Lees: Kabinet wil zwaarst gedupeerden toeslagenaffaire sneller helpen MSN 03.12.2021
Lees: Kabinet wil zwaarst gedupeerden toeslagenaffaire sneller helpen RTL 03.12.2021
Lees: Omtzigt: rapport over fraudelijst fiscus direct naar Kamer MSN 29.11.2021
Lees: Honderdduizenden ouders krijgen extra geld terug voor kinderopvang NU 29.11.2021
Lees: ‘Duizenden burgers getroffen door zwarte lijst Belastingdienst’ MSN 29.11.2021
Lees: ‘Duizenden burgers getroffen door zwarte lijst Belastingdienst’ RTL 29.11.2021
Lees: ‘Duizenden in financiële onzekerheid gebracht door zwarte lijst Belastingdienst’ NOS 29.11.2021
Lees: Oud-commissievoorzitter toeslagenaffaire: ‘Tweede Kamer heeft nooit in spiegel gekeken’ Den HaagFM 28.11.2021
Lees: Belastingdienst krijgt op 1 januari eigen toezichthouder MSN 26.11.2021
Lees: Belastingdienst krijgt op 1 januari eigen toezichthouder NU 26.11.2021
Lees: Inspecties onderzoeken omgang jeugdbescherming met toeslagenouders AD 26.11.2021
Lees: Inspecties onderzoeken omgang jeugdbescherming met toeslagenouders Telegraaf 26.11.2021
Lees: Inspectie onderzoekt hoe jeugdbescherming omging met ouders toeslagenaffaire MSN 26.11.2021
Lees: Inspectie onderzoekt hoe jeugdbescherming omging met ouders toeslagenaffaire NU 26.11.2021
Lees: Inspecties onderzoeken omgang jeugdbescherming met toeslagenouders MSN 26.11.2021
Lees: Inspecties gaan uithuisplaatsingen kinderen toeslagenouders onderzoeken MSN 26.11.2021
Lees: Inspecties gaan uithuisplaatsingen kinderen toeslagenouders onderzoeken RTL 26.11.2021
Lees: Inspecties onderzoeken omgang jeugdbescherming met toeslagenouders MSN 26.11.2021
Lees: Schuldsanering van duizenden mensen mogelijk ten onrechte door fiscus geweigerd NOS 25.11.2021
zie ook; Kinderopvangtoeslag RO
Bekijk hier; ons dossier over de toeslagenaffaire. RTL
meer: Van affaire tot val kabinet NOS
Meer: Menno Snel RTL
Meer: Belastingdienst RTL
Meer: Toeslagenaffaire Belastingdienst RTL
Meer: belastingen Telegraaf
Meer: Jaap Uijlenbroek Telegraaf
Meer: Belastingdienst Telegraaf
Meer: Toeslagenaffaire NU
dossier: Kinderopvangtoeslag Trouw
Zie ook: Minister Wopke Hoekstra CDA rommelde zelf ook met de belastingdienst
Zie verder ook: De erfenis van Rutte III – en weer gaat het gedonder met de belastingdienst maar weer vrolijk verder !!! – de nasleep – deel 1
Zie dan ook nog: De erfenis van Rutte III – en weer gaat het gedonder met de belastingdienst maar weer vrolijk verder !!!
Zie verder: De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – een nieuwe stap
zie dan nog verder: De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst gaat maar weer verder !!!
Zie dan ook nog: De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de parlementaire enquête is nog steeds onderweg – deel 4 – kamerdebat 29.04.2021
zie ook nog verder dan: De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de parlementaire enquête is nog steeds onderweg – deel 3
Zie dan ook: De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de parlementaire enquête is onderweg – deel 2
Zie verder: De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de parlementaire enquête is onderweg – deel 1
Zie ook: De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de nasleep deel 3
Zie ook nog: De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de nasleep deel 2
Zie dan ook: De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de nasleep – deel 1
Zie verder: De val van Rutte III vanwege het gedonder met de belastingdienst
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 26 – nasleep POK – deel 2
Zie verder dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 25 – nasleep POK – deel 1
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 24 – nasleep
Zie verder ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 23 – nasleep
Zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 22 – nasleep
Zie verder : De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 21 – nasleep
Zie dan verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 20 – nasleep
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 19 – nasleep
Zie verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 18 – nasleep
Zie verder dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 15 – nasleep rapport commissie Donner
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 11 – nasleep rapport commissie Donner
Zie verder ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 10 – rapport commissie Donner
Zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 9
Zie verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 8
Zie verder dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 7
En zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 6
Zie dan ook nog verder: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 5 – commissie Donner
Zie verder dan ook: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 4 – commissie Donner
en zie dan ook nog: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 3
en zie verder dan ook: Voorheen Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en staatssecretaris Menno Snel (Financiën) het Gedonder met de belastingdienst – deel 2
en verder zie dan ook nog: Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en het Gedonder met de belastingdienst deel 1
Op weg naar Kabinet Rutte 4 – de Formatie van de nieuwe coalitie – deel 116 – Voortgang onderhandelingen 27.11.2021
Formatie kost meer tijd: voor kerst geen bordesscène
De partijen aan de formatietafel verwachten niet dat er voor de Kerst al een Nieuw kabinet op het bordes van Paleis Noordeinde staat. Dat bevestigen Haagse bronnen na een bericht van het AD. Wel is er nog altijd de hoop bij de onderhandelende partijen om voor die tijd een regeerakkoord te kunnen presenteren.
Toen de VVD, D66, CDA en ChristenUnie twee maanden geleden begonnen aan onderhandelingen over voortzetting van de huidige coalitie, klonk nog de hoop dat zij er al voor Sinterklaas uit zouden zijn. Maar die hoop lijkt wel vervlogen. VVD-leider Mark Rutte erkende zaterdag op een partijcongres dat die inschatting te optimistisch was.
Kortom, het nieuwe kabinet zal niet voor de kerst kunnen aantreden. Bronnen rond de formatie achten die kans uitgesloten nu de vier onderhandelende partijen het nog lang niet eens zijn over een regeerakkoord.
Volgens ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers is het ‘optimistisch’ als er volgende week overeenstemming komt tussen VVD, D66, CDA en CU over een nieuw coalitieakkoord. En ook bij de andere vier partijen gelooft vrijwel niemand dat dat deze of volgende week lukt. Daarvoor moeten er nog te veel knopen worden doorgehakt.
Volgens betrokkenen gaat het nu ‘hard tegen hard’ in de formatie en zijn de onderhandelingen nog niet in een eindfase. Het kan zelfs nog steeds mislukken, al achten de vier betrokken partijen die kans klein.
o Sfeer rond formatie wordt somberder en de problemen ‘steeds ingewikkelder’
Kerst
De voorspelling bij het begin van de onderhandelingen dat er vóór sinterklaas een akkoord zou liggen, wordt in elk geval niet gehaald. VVD-leider Mark Rutte zei zaterdag te hopen op een akkoord voor de kerst. Maar ook daarvoor dringt de tijd. Zo valt er bijna een hele week uit waarin amper kan worden onderhandeld, omdat een aantal hoofdrolspelers in de week van 13 december druk zijn met het besluit over het al dan niet verlengen van de avondlockdown. Daarna heeft Rutte nog Europese verplichtingen.
Maar zelfs als het lukt om in de week voor kerst een akkoord te presenteren, dan nog duurt het een aantal weken voordat er daarna een nieuw kabinet kan aantreden. Eerst moet de Tweede Kamer nog debatteren over het coalitieakkoord, dan moet er een formateur worden aangewezen (hoogstwaarschijnlijk beoogd premier Rutte) waarna er kandidaten zullen worden aangezocht.
Coalitie denkt aan kabinet met 20 ministers en 10 staatssecretarissen
De coalitie mikt op een nieuw kabinet met 20 ministers en 10 staatssecretarissen, melden bronnen aan De Telegraaf. De partijen hebben daarbij ook al een verdeling op het oog van wie hoeveel posten krijgt..
De VVD zou in de plannen die er nu liggen acht ministers krijgen, voor D66 zijn er zes posten, het CDA staat ingetekend voor vier en van de CU komen er twee mensen op de bordesfoto. Dat telt op tot een totaal van twintig ministers, een flinke slag meer dan de zestien waar kabinet-Rutte III in 2017 mee begon.
Niet alleen het totale aantal, maar ook de verhoudingen tussen de partijen verschuiven zo. In het vorige kabinet had VVD zes ministers, D66 en CDA vier en CU twee. Vooral het CDA verliest dus met de nieuwe verdeling aan invloed in de ministerraad. Dat is dan ook in lijn met de verkiezingsuitslag: waar D66 en CDA in 2017 nog evenveel zetels haalden, zijn de democraten (24 zetels) sinds de verkiezingen een stuk groter in de Tweede Kamer dan de christendemocraten (inmiddels 14 zetels).
Meer invloed VVD en D66
De VVD en D66 krijgen op hun beurt meer invloed in de Trêveszaal en de CU blijft net als in het huidige kabinet ruim bedeeld als de twee ministersposten worden afgezet tegen de vijf Kamerzetels. Maar als de verhoudingen van de verkiezingsuitslag strak zouden worden aangehouden, zou de VVD bijna zeven keer zoveel ministers als CU moeten krijgen.
Ingewijden houden nog wel een slag om de arm, de precieze verdeling kan in het slot van de onderhandelingen nog schuiven.
Werkdruk
Het voorbehoud geldt nog sterker voor de staatssecretarissen. De verwachting is op dit moment dat daar tien van komen. Ook daarvoor is al een verdeling met potlood ingetekend, volgens vergelijkbare verhoudingen: vier voor de VVD, drie voor D66, twee voor het CDA en één voor CU. Overigens hebben staatssecretarissen geen stemrecht in ministerraad.
Het totaal aantal ministers en staatssecretarissen komt in de huidige plannen op dertig uit. Het is een stuk meer dan de 24 waarmee Rutte III ooit begon. Het heeft te maken met de hoge werkdruk in politiek Den Haag, die het afgelopen jaar naar boven kwam. Kamerleden als Harry van der Molen en Pieter Omtzigt, maar ook ministers Bas van ’t Wout en Bruno Bruins, moesten de afgelopen tijd een stapje terugdoen vanwege oververmoeidheid.
Bordesscène
Bij de vorige formatie duurde de periode tussen de presentatie van het regeerakkoord en de beëdiging van de nieuwe ministersploeg met de beroemde bordesscène twee weken. Mogelijk duurt het dit keer langer, omdat er meer bewindslieden moeten worden gescreend door de AIVD. Na alle kritiek dat de werkdruk te hoog is voor ministers en staatssecretarissen, zijn de vier partijen het erover eens dat het werk over meer bewindspersonen moet worden verdeeld. Gedacht wordt aan zo’n dertig bewindslieden. In 2017 waren het er nog 24.
Partijen hebben al wel lijstjes met kandidaten klaar, maar er is nog niets besloten over de verdeling van de ministersposten. Het idee dat de nieuwe ministersploeg voor de beëdiging eerst het regeerakkoord (waarvan de bedoeling is dat het niet gedetailleerd wordt) verder zou uitwerken, is losgelaten.
Tandvlees
Hoe dan ook hebben meerdere hoge ambtenaren de formerende partijen alvast gewaarschuwd dat het aantreden van een kabinet in de kerstvakantie tot problemen leidt. Veel Haagse ambtenaren lopen door de coronacrisis op hun tandvlees.
De zorgen komen uit verschillende ministeries en zijn besproken tijdens het SG-beraad, de wekelijkse vergadering van de hoogste Haagse ambtenaren. Ambtenaren proberen, zo klinkt het, met de tong op de schoenen het einde van het jaar te halen. Ze hebben behoefte aan een korte vakantie.
Nadat Rutte IV door de koning is beëdigd, moeten de bewindspersonen worden ingewerkt door hun ambtenaren. Een hoge ambtenaar van een ministerie zegt dat zijn ambtenaren bang zijn deze kerstvakantie weer vol energie aan een nieuwe kabinetsperiode te moeten beginnen, terwijl ze hopen juist even vrij te nemen. ,,Menig ambtenaar hoopt dat het kabinet pas ergens in het nieuwe jaar rond komt.’’
Ondersteuning
Door de coronacrisis en economische steunpakketten werden met name op de ministeries van Volksgezondheid, Justitie, Onderwijs, Sociale Zaken, Economische Zaken en Financiën overuren gemaakt. De ministeries van Landbouw en Infrastructuur en Waterstaat waren druk met de aanpak van de stikstofcrisis. De ministeries kampen ook met hoog ziekteverzuim. ,,Het water staat vooral bij Volksgezondheid aan de lippen”, zegt een ingewijde.
Gewaarschuwd is dat de nieuwe bewindspersonen tussen kerst en de jaarwisseling ‘niet veel ondersteuning geboden kan worden’. ,,We kunnen wél heel veel leesvoer bieden”, zegt een hoge ambtenaar. Op een ander departement zou de secretaris-generaal, de hoogste ambtenaar, de nieuwe bewindslieden ‘onder de kerstboom’ willen ‘bedelven onder beleidsnota’s’ als die zijn of haar ambtenaren niet wat rust gunt rond de feestdagen.
Het einde gloort voor de formatie.
Meer dan acht maanden na de verkiezingen zitten de onderhandelingen over nieuw kabinet volgens een betrokkene ’in de laatste fase’. Het is ’een cruciale week’, stelt een andere bron.
Op tafel liggen nu nog echte hoofdpijndossiers zoals asiel en migratie, het afschaffen van het leenstelsel, rekeningrijden, stikstof en medisch ethische onderwerpen. Besloten moet worden wie er op welk onderwerp zijn zin krijgt en wie er juist een bittere pil moet slikken.
Volgens een goed ingevoerde bron kan – als alles meezit – er volgende week een concept-regeerakkoord liggen. Eerder werd nog gehoopt dat dit nog voor Sinterklaas zou lukken, maar VVD-leider Rutte zei afgelopen weekeinde al dat dit te snel is.
Prijskaartje
Het is vooral het prijskaartje van alle wensen van de formerende vier partijen (VVD, CDA, D66 en CU) dat nog een obstakel vormt. Aan zogeheten zijtafels van de formatie zijn allerlei plannen bedacht. Duidelijk is inmiddels dat de totale kosten daarvan zó hoog zijn, dat het zorgen baart.
Bekeken wordt daarom of er manieren zijn om de uitgaven te drukken. Een andere optie is om lasten te verhogen, maar dat ligt altijd gevoelig. Zo is middeninkomens juist een lastenverlichting in het vooruitzicht gesteld. Het schuldenquotum verder op laten lopen is ook een mogelijkheid, maar volgens een betrokkene wil je ook weer niet met een al te hoge schuldenberg beginnen.
Inflatie torenhoog, maar kabinet grijpt (nog) niet in
Prijsstijgingen – van energie tot boodschappen – rijzen de pan uit, maar het kabinet wil nog niet ingrijpen. Partijen in de Tweede Kamer zijn woedend, maar staatssecretaris Dennis Wiersma (Sociale Zaken) vraagt om kalmte.
Groeiende zorg in politiek Den Haag: de alsmaar oplopende inflatie. De stijgende energieprijzen, door schaarste, zijn momenteel de katalysator, maar ook boodschappen zijn fors duurder geworden. In ons land kwam de inflatie in november zelfs uit op 5,6 procent: nooit eerder deze eeuw stegen de prijzen zo snel.
Zo verdampten dus ook de mooie plannen die het kabinet op Prinsjesdag bekendmaakte, vol met voorspellingen van voorzichtig stijgende koopkracht voor burgers. Maar die kunnen dus de prullenbak in.
Partijen in de Tweede Kamer vragen daarom om ingrijpen. ,,Mensen zien hun inkomen verdampen door de hoogste inflatie in 40 jaar. En het kabinet heeft niets te bieden”, schamperde Bart van Kent (SP) in een debat in de Tweede Kamer vandaag.
Maar het kabinet maant tot kalmte. Het trok al 3,2 miljard euro uit om de stijgende energierekening van Nederlanders te compenseren. Staatssecretaris Wiersma (Sociale Zaken) houdt voor dat de inflatie in december tot wel 14 procent zou moeten stijgen om de gemiddelde Nederlander in de schulden te storten. Een ‘onwaarschijnlijk’ scenario, aldus de bewindsman.
Wiersma: ,,In maart komen er nieuwe voorspellingen, nieuwe koopkrachtplaatjes voor het komende jaar. Ik snap dat mensen nu al merken dat prijzen omhooggaan. Dat is gewoon balen. En ik snap dat mensen een oplossing willen. Daarom grijpen we ook in om de energieprijs te verlagen. Dat is een flinke stap, waarvan we de effecten nu nog niet zien.”
Hij wil bovendien mensen ‘die het moeilijk hebben, die in de knel komen’, zoals ‘mensen in de bijstand’, met een ‘extra bedrag tegemoetkomen’.
Te weinig, oordeelt PVV’er Leon de Jong. ,,Allemaal mooie woorden, maar u moet met een koopkrachtherstelplan komen. U laat de Nederlander in de steek op deze manier.”
Onzeker
Maar het kabinet volhardt. Ja, ook in 2022 zal de inflatie ‘waarschijnlijk hoger uitvallen’ dan voorspeld. Maar, schrijft het in een brief aan de Kamer: ‘Het is te vroeg om te voorspellen hoe de inflatie en de koopkracht zich volgend jaar precies gaat ontwikkelen. Experts denken dat de situatie op de gasmarkt uitzonderlijk en mogelijk tijdelijk is, waardoor de prijzen in de loop van 2022 weer gaan dalen. Daarnaast zal de coronapandemie gevolgen hebben voor de prijzen van bepaalde producten. Wat er precies gaat gebeuren, is helaas onzeker.’
Wat meespeelt, maar minder benoemd wordt, is de formatie die op de achtergrond gaande is. Zo willen veel partijen bijvoorbeeld het minimumloon verhogen, wat minima zou helpen. Dat is ook niet zo politiek omstreden: de meeste partijen willen dat.
Maar het is bij uitstek iets wat aan de formatietafel zou moeten worden besloten en daar wil Wiersma niet doorheen fietsen. Bovendien is een hoger minimumloon de deur openen naar hogere uitkeringen, zoals de bijstand, maar dat is politiek al ingewikkelder. VVD en CDA willen dat liever niet.
Wiersma wees daarom ook even naar de formatie. ,,Ik denk dat zij ook de krant lezen en zien wat er nodig is.”
Leenstelsel
Het leenstelsel is een van de peperdure dossiers waar nu snel een besluit over moet worden genomen. CDA, D66 en CU willen van het leenstelsel af en juist een vorm van een studiebeurs terug brengen. Afhankelijk van hoe hoog die beurs is en of alle studenten er in dezelfde mate aanspraak op kunnen maken kost dat al gauw een miljard euro per jaar. Een bijkomende kostenpost is het compenseren van studenten die voor hun studie hebben moeten lenen. Ook dat leidt in de slotfase van de formatie tot hoofdbrekens.
Kilometerheffing
Meer consensus zou er inmiddels zijn het gratis maken van kinderopvang. Vanaf een bepaald inkomen wordt er dan van ouders een eigen bijdrage gevraagd, mensen met de kleinste beurs betalen niks.
Het invoeren van een kilometerheffing is volgens een betrokkene nog niet van tafel. Allerlei varianten daarvan zouden nog steeds in het spel zijn. De kans dat de hypotheekrenteaftrek in de formatie nog verder wordt beperkt, wordt momenteel minder groot geacht.
Formerende partijen druk met lobbyen in Eerste Kamer: ‘Gaat eerder linksaf dan rechtsaf’
De vier formerende partijen hebben geen meerderheid in de Eerste Kamer. Dus wordt in de senaat nu al driftig gelonkt naar andere partijen. ‘Gaat eerder linksaf dan rechtsaf’.
Annabel Nanninga, fractievoorzitter van JA21 in de Eerste Kamer, houdt haar hart vast. Toen Shell half november bekendmaakte met het hoofdkantoor uit Nederland te vertrekken, deed het kabinet een ultieme poging om alsnog de dividendbelasting af te schaffen. VVD-minister Stef Blok (Economische Zaken) belde daarover met Lilianne Ploumen (PvdA) en Jesse Klaver (GroenLinks).
Lees ook;
Maar de rechtse partijen – die het kabinet in de Eerste Kamer óók aan een meerderheid kunnen helpen – reageerden boos: zij hadden geen telefoontje van het kabinet gehad. ,,Het gaat eerder linksaf dan rechtsaf’’, blikt Nanninga terug. ,,Het baart mij zorgen. Wij zien toch wel sterk dat een stem op de VVD een stem op Kaag van D66 is geworden. Via de Eerste Kamer krijgt Kaag alsnog haar zin met het linkse motorblok.’’
Oppositie
De vier formerende partijen – VVD, D66, CDA en ChristenUnie – moeten ook de komende kabinetsperiode aankloppen bij de oppositie om steun te krijgen voor nieuwe wetsvoorstellen en miljardeninvesteringen. De regeringspartijen hebben samen 32 van de 75 senaatszetels.
Drie oppositiepartijen kunnen Rutte IV straks in hun eentje aan een meerderheid in de senaat helpen: PvdA (zes zetels in de Eerste Kamer), GroenLinks (acht zetels) en de fractie-Nanninga oftewel JA21 (zeven zetels). Alle drie zijn bereid om met de regering te praten, zo laten ze weten.
,,Laat ik het zo zeggen: iedereen weet dat je er toe doet’’, zegt GroenLinks-fractievoorzitter Paul Rosenmöller over zijn sleutelpositie in de senaat. ,,Ik spreek veel met de fractievoorzitters van de coalitiepartijen, zoals Annemarie Jorritsma (VVD) en Annelien Bredenoord (D66). En ja, dan wordt er ook wel eens onderhandeld.’’
Maar dat onderhandelen gebeurt voornamelijk door de partijleiders in de Tweede Kamer, zegt Rosenmöller er meteen bij. Dat gebeurde vorig jaar bijvoorbeeld bij de woondeal die het kabinet sloot met GroenLinks en PvdA. De huurstijgingen werden aan banden gelegd en er kwam een fonds voor arme wijken. In ruil steunden de linkse partijen de woonbegroting van het kabinet.
,,Inhoudelijk zijn GroenLinks en wij het bijna altijd eens’’, zegt Mei Li Vos, PvdA-fractievoorzitter in de Eerste Kamer. ,,We stemmen veel met elkaar af. En elke dinsdag spreek ik PvdA-partijleider Lilianne Ploumen, waardoor ik weet wat er speelt.’’
Ambitie
Dat VVD en CDA dit jaar een streep hebben gezet door de zogenoemde Kaag-coalitie – een kabinet met VVD, D66, CDA, PvdA en GroenLinks – lijkt de twee linkse partijen niet dwars te zitten. Rosenmöller: ,,Er was de ambitie om onderdeel van de coalitie uit te maken. En dat lijkt niet te lukken. Ik loop lang genoeg mee om te weten dat zoiets onderdeel van de werkelijkheid is.’’
Ook PvdA’er Vos koestert geen wrok. ,,Wij gaan niet uit rancune plannen van een nieuw kabinet tegenhouden’’, zegt ze. ,,Goede voorstellen blijven we steunen. Met de positie die wij nu hebben, proberen we zoveel mogelijk voor elkaar te boksen. We willen wetten groener en socialer maken.’’
Er zijn veel partijen die een sleutelrol hebben. We zijn niet de enige, aldus Paul Rosenmöller, GroenLinks
Dat het demissionaire én toekomstige kabinet het liefst zaken doet met PvdA en GroenLinks, bleek toen minister Blok deze maand enkel met die partijen belde over het vertrek van Shell. Toch hoopt JA21 dat het nieuwe kabinet óók naar rechts kijkt. Nanninga wil bijvoorbeeld strengere eisen stellen aan immigratie. De afgelopen kabinetsperiode steunde haar fractie aanscherping van de kraakwet: terwijl D66 tegen was, werd de aangescherpte wet door de senaat geloodst. ,,Met ons valt zeker te praten’’, wil Nanninga maar zeggen.
Toch is het de vraag of D66 en ChristenUnie zin hebben om met JA21 te onderhandelen. Het nieuwe kabinet hoeft echter niet altijd bij PvdA of GroenLinks aan te kloppen. Zo kwam de stikstofwet van landbouwminister Carola Schouten (ChristenUnie) dit jaar door de senaat dankzij een deal met SP, SGP en 50Plus. Rosenmöller: ,,Er zijn veel partijen die een sleutelrol hebben. We zijn niet de enige.’’
Waarom Duitsland kan wat wij niet kunnen.
Eigenlijk hadden de leiders van de vier formerende partijen afgelopen donderdag 25.11.2021 en vrijdag 26.11.2021 weer naar landgoed De Zwaluwenberg in Hilversum gewild. Om eindelijk knopen door te hakken, verzuchten betrokkenen bij de formatie. Maar twee van de vier partijleiders zitten in het kabinet en waren druk met de steeds onbeheersbaarder wordende coronacrisis.
Ondertussen is bij VVD, D66, CDA en ChristenUnie een beginnende vorm van pessimisme te bespeuren. Er zou een regeerakkoord zijn voor Sinterklaas, was het idee. Maar inmiddels is de toon veranderd. Volgens de informateurs zijn de besprekingen ‘ver gevorderd’, maar is er nog nergens overeenstemming over. Maar dan ook over niets, benadrukken bronnen desgevraagd.
Overmoedig bezwoer VVD-leider Mark Rutte begin november nog dat wij eerder een kabinet zouden hebben dan Duitsland. Deze week bleken die woorden loos.
,,In Duitsland heerst meer het gevoel dan hier dat er snel een nieuw kabinet moet komen dat voortvarend problemen kan aanpakken’’, zegt Hanco Jürgens van het Duitsland Instituut. ,,In Nederland gaat het relatief goed met veel dingen, waardoor eerder het gevoel heerst dat in een demissionaire periode de ambtenarij het land toch wel draaiende houdt. Maar zeker in de coronacrisis zie je hoe belangrijk het is een daadkrachtig kabinet te hebben.’’
Onderhandelingen naderen eind, maar dan is formatie nog niet klaar
“We zijn eruit!” Na vele maanden van formatiegeharrewar lijken deze woorden in de lucht te hangen. De verwachting is dat VVD, D66, CDA en ChristenUnie eruit gaan komen. Maar als het zover komt, is het nog niet gedaan.
De start van alles wat nog komen gaat is het coalitieakkoord. De vier partijen onderhandelen daar al weken over, afwisselend in Den Haag en op landgoed De Zwaluwenberg in Hilversum. Wanneer dat precies tot witte rook gaat leiden is nog niet zeker; er wordt nu nog volop onderhandeld.
Kortom, de afgelopen tijd zong het woord ‘Sinterklaasakkoord’ rond in Den Haag, maar dat lijkt een gepasseerd station. Dat is mede te wijten aan de nijpende coronasituatie. Een aantal hoofdrolspelers van de formatie – onder wie premier Rutte – was daar de afgelopen weken veel mee bezig.
Prangende kwesties
De laatste officiële boodschap van de informateurs over de voortgang kwam donderdag. “De onderhandelingen zijn inmiddels vergevorderd”, schreven ze aan de Tweede Kamer. De verwachting bij ingewijden is dat er ergens rond half december een akkoord is. Daarin staat zo beknopt mogelijk wat er moet gebeuren met stikstof en de boeren, het klimaat, de wooncrisis, de toeslagen, het minimumloon, migratie, de zorg en andere prangende kwesties.
Waarom beknopt?
Het is tijd voor een nieuwe bestuurscultuur, vindt de Tweede Kamer. Dat betekent meer openheid en meer debat tussen Kamer en regering. Een dunner akkoord past daarin, omdat er dan meer ruimte is voor de Kamer om beleid (mede) te bepalen.
Overigens stelt het nieuwe kabinet nog een regeerprogramma op, waarin de plannen uit het dunne akkoord verder worden uitgewerkt. In tegenstelling tot het coalitieakkoord wordt het regeerprogramma niet ter goedkeuring voorgelegd aan de coalitiefracties.
Op het moment dat de partijleiders Rutte, Kaag, Hoekstra, Segers en consorten eruit zijn, gaan ze met het akkoord naar hun fracties. Die bespreken het document intern en geven hun mening aan de onderhandelaars, die dan mogelijk hier en daar nog iets moeten aanpassen.
Daarna volgt de officiële presentatie van het akkoord, waarvan de inhoud traditiegetrouw al grotendeels gelekt zal zijn. Ongetwijfeld zeggen de vier partijleiders bij die presentatie dat het akkoord “evenwichtig” is en “ambitieus”, en vallen de frases “vertrouwen in de toekomst” en “nu aan het werk”.
Dat laatste geldt op dat moment zeker voor Rutte, die als alles gaat zoals verwacht in een debat met de Tweede Kamer wordt aangewezen als formateur. Dan kan hij beginnen met de sollicitatiegesprekken. Over wie formateur Rutte op bezoek gaat krijgen, wordt nu, in de laatste fase van de onderhandelingen, al gesproken.
Gepuzzel
Als duidelijk is welke partij wie naar voren schuift, volgt een veiligheidsscreening van de kandidaten. Een voor een komen vervolgens de beoogde ministers en staatssecretarissen op gesprek bij beoogd premier Rutte.
Die vraagt onder meer naar financiële belangen die kunnen opspelen (denk aan Hoekstra en zijn belegging op de Maagdeneilanden) en andere zaken die politieke gevolgen kunnen krijgen (denk aan Philomena Bijlhout, die in 2002 na een paar uur moest opstappen als staatssecretaris omdat ze in een Surinaams legeruniform op de foto bleek te staan).
Ook informeert de formateur bij ministers en staatssecretarissen die bij elkaar op het departement dreigen te belanden of ze wel met elkaar door een deur kunnen. Dat leidt soms tot gepuzzel. Zo moest Joop den Uyl in de formatie van 1972-73 met VARA-coryfee Marcel van Dam leuren bij vier beoogd ministers. De eerste drie wilden “de lastpak” niet hebben als staatssecretaris.
Dreigende taal in debatten en coronastress in het kabinet
De verwachting is overigens dat Rutte meer bewindslieden aanstelt dan in zijn vorige kabinetten. Vooral om de werkdruk wat te verlagen; de afgelopen tijd stopten veel bewindslieden vanwege psychische en fysieke klachten. Een minister van Wonen wordt genoemd als nieuw, net als een minister voor Europese Zaken.
Als de formateur zijn vierde kabinet heeft staan, worden de ministers beëdigd door de koning en gaan ze met zijn allen op de paleistrappen staan voor de traditionele groepsfoto. Zoals het er nu uitziet, is dat niet voor de jaarwisseling. Vroeger markeerde de bordesscène het einde van de formatie, maar dit keer niet.
Het nieuwe kabinet gaat namelijk ook nog een zogenoemd regeerprogramma vaststellen. Dat is onontgonnen terrein, of in de woorden van informateur Remkes: “pionieren en experimenteren”. Het idee is in ieder geval dat wat er moet gebeuren in het coalitieakkoord staat, het hoe komt dan in het regeerprogramma.
Jaar demissionair
Hoelang het schrijven van zo’n regeerprogramma duurt, is moeilijk te voorspellen, maar de meest gehoorde voorspelling is “een paar weken”. Verder is het ook nog gissen hoe gedetailleerd het regeerprogramma wordt. Beide hangen natuurlijk ook af van wie er in het nieuwe kabinet zitten en wat zij willen.
Als ze er eenmaal uit zijn, volgt het debat over de regeringsverklaring. In de Tweede Kamer wordt dan twee dagen gesproken over de plannen van het nieuwe kabinet. Normaal zitten daarbij alle bewindspersonen in vak-K van de plenaire zaal, maar vanwege corona en de anderhalve meter is het de vraag of dat dit keer ook kan.
En als dat debat achter de rug is kan het nieuwe kabinet echt van start. Zoals het er nu uitziet is dat al een eindje in 2022 in, ruim een jaar nadat Rutte III demissionair is geworden.
Van het Sinterklaas naar het Kerstakkoord dan maar ???
Demissionair premier Rutte hoopt dat er voor Kerst een nieuw kabinet is, “met meer elan” dan het huidige. Dat zei hij als partijleider op het VVD-congres. “Het moet een heel ander kabinet worden, met een andere uitstraling.”
De premier beantwoordde op het digitale congres vragen van VVD-leden. Hij zei dat het huidige demissionaire kabinet in 2017 aantrad met de opdracht om Nederland “sterker uit de economische recessie te krijgen”.
o Oppositie is ongeduldig over de formatie, en dat is toch wat opmerkelijk
Nu is de situatie heel anders, zei hij. Nu staat Nederland er economisch sterk voor en is het tijd om vraagstukken rondom veiligheid, klimaat en onderwijs op te lossen, zegt Rutte. ,,Daar is op zich ook geld voor. Of het allemaal lukt, kan ik niet garanderen.”
De onderhandelende partijen aan de formatietafel hebben, volgens Rutte, de ambitie om op dat gebied “een echte transformatie” teweeg te brengen.
‘Zoemzoem-partij’
Ook binnen de partij is er wat betreft de klimaatdiscussie een kentering gaande. Europarlementariër Nagtegaal zei in de digitale VVD-bijeenkomst dat zijn partij niet langer een ‘autopartij’ is: “Van de vroemvroem-partij worden wij de zoemzoem-partij.”
Rutte zei dat er voor Sinterklaas, volgende week, nog geen regeerakkoord is. “En voor Kerst? Ik hoop het van harte.” De demissionaire premier vindt dat er zo snel mogelijk een nieuwe ploeg moet zijn, maar hij vindt het niet vreemd dat er nog wordt onderhandeld.
“Feit is dat we heel lang nodig hebben gehad om te bepalen wie met wie een regering wilden vormen. Maar als je dat eenmaal weet, is het niet zo gek dat je nog meer dan acht weken nodig hebt om afspraken te maken.” Op 30 september 2021, twee maanden geleden, werd besloten dat VVD, D66, CDA en ChristenUnie samen door wilden gaan.
Corona
Vanuit de VVD zal het vooral op secondant Sophie Hermans aankomen. Rutte erkende dat hij zich mede door de coronacrisis veel minder met de formatie bezighoudt dan Hermans. Daar voelt hij zich “haast een beetje schuldig” over. “Er komt heel veel bij haar terecht”, zei Rutte, die blij is als hij bij formatiegesprekken aanwezig kan zijn.
Rutte sprak op het VVD-congres ook over corona. Hij stak net als gisteren op de persconferentie de hand in eigen boezem. “Blijkbaar lukt het mij niet genoeg om mensen ervan te overtuigen dat ze zich aan de basisregels moeten houden”, zei hij.
Op de vraag of hij zich sterker zou uitspreken over ongevaccineerden als hij geen premier was, antwoordde hij: “Ik denk dat ik dan verder was gegaan. Maar het punt is, dat kan ik zelfs hier niet zeggen.”
Hij wil voorkomen dat ongevaccineerden afhaken. “Je moet ervoor zorgen dat je mensen blijft meenemen en dat ze niet gaan denken: waarom zou ik me nog laten vaccineren?”
Corona-minister De Jonge gaat soms verder in zijn uitspraken over ongevaccineerden. “Die is misschien iets minder in staat om zich in te houden”, zei de premier. “Maar we denken er hetzelfde over.”
Op zaterdagochtend 27.11.2021 zei partijvoorzitter Van der Wal op het VVD-congres dat de partij een grens wil stellen aan de giften van donateurs. Die mogen niet hoger zijn dan 100.000 euro.
‘Minder kwetsbaar’
Daarom nam de partij de aanbeveling over van voormalig ChristenUnie-fractieleider Veling, die deze zomer opperde dat één persoon maximaal een ton aan een partij mag doneren. “Dat maakt ons minder kwetsbaar en past bij ons”, zei VVD-voorzitter Van der Wal.
In juni was er ophef over een donatie van 1,2 miljoen euro van miljonair Hans van der Wind aan het CDA. Die partij stelde daarop in een verklaring dat de donateur geen invloed had gehad op de politieke koers.
Giften voor politieke partijen staan momenteel bijzonder in de belangstelling. Pieter Omtzigt suggereerde recent dat het CDA, waar hij inmiddels vertrokken is, grote sommen geld ontving van mensen die belang bij hebben bij de koers die partijleider Wopke Hoekstra insloeg.
1,2 miljoen euro
Het CDA zag zich daarna gedwongen om recente, nog niet gepubliceerde partijdonaties te openbaren. Daaruit bleek onder meer dat miljonair Hans van der Wind, die ook andere functies uitvoerde bij de partij, vlak voor de verkiezingen 1,2 miljoen had gegeven.
Het was niet het enige bedrag van die omvang tijdens de afgelopen campagne. Zo kreeg bijvoorbeeld D66 een miljoen van techondernemer Steven Schuurman. Volgens Pieter Omtzigt hadden de donaties invloed op het beleid van Hoekstra. Met zijn ‘New Deal’ werden de CDA-plannen gunstiger voor ondernemers. Ook volgens Schuurman investeerde hij het bedrag omdat hij wil dat er een oplossing komt voor de klimaatcrisis, zo zei hij zelf tegen Trouw.
“De donatie kwam bovendien, niet geheel heel toevallig, zo vlak voor de verkiezingen. Daardoor hoefde deze op dat moment niet meer aan het ministerie van Binnenlandse Zaken doorgegeven te worden”, zegt Krouwel. “Zo zou de donatie, als de notitie van Omtzigt die gewraakte donderdag niet was uitgekomen, pas volgend jaar naar buiten komen. Het lijkt alsof er een poging is gedaan om die donatie, en de donatie van 247.000 euro door de Stichting Nederlands Ondernemers Klimaat, niet te associëren met de verkiezingen.”
Geen plafond
Er is overigens wel een onafhankelijke commissie in Nederland die toezicht houdt op financiering van de partijen, maar die controleert alleen of partijen zich aan de wet houden. Daarmee is het nog geen papieren tijger, zegt politicoloog Sarah de Lange (Universiteit van Amsterdam), want die commissie grijpt wel degelijk af en toe in. Dat gebeurde bijvoorbeeld vorig jaar bij Forum voor Democratie vanwege onduidelijkheid over het ledental van de partij.
Kortom, er is werk aan de winkel voor het nieuwe kabinet
Het vertrouwen in de landelijke overheid zit op een dieptepunt. Niet raar, vindt Herman Tjeenk Willink. Als de bus uit dorpen verdwijnt en de overheid onbereikbaar is, is er iets grondig mis. Burgers keren zich af van de overheid.
En dat komt niet alleen door de coronapandemie, betoogt de 79-jarige Herman Tjeenk Willink. ,,De overheid heeft de burger van zichzelf vervreemd’’, zegt hij. En dat is al decennia lang aan de gang, betoogt hij in zijn boek Kan de overheid crises aan?
Lees ook;
Tjeenk Willink kent de overheid van binnen en van buiten. Als ambtenaar, als lid van de Eerste Kamer, als vicevoorzitter van de Raad van State en als informateur van meerdere kabinetten. En al die jaren waarschuwt hij al voor dezelfde fout: ,,De overheid heeft wel allerlei verwachtingen van de burger, die moet bijvoorbeeld zelfredzaam zijn. Maar ze denkt te weinig na over wat de burger van de overheid mag verwachten.’’
Coronacrisis
Dat het vertrouwen in de landelijke overheid zo broos is, daar ligt een ontwikkeling aan ten grondslag die al ruim veertig jaar gaande is, vertelt hij. ,,De overheid wordt gezien als een bedrijf met de burgers als klant. Er wordt bezuinigd als het economisch niet goed gaat. Lange tijd vonden we dat vanzelfsprekend, maar deze coronacrisis maakt duidelijk dat als de nood aan de man is iedereen – de private sector voorop – van alles van de publieke sector verwacht.’’
Maar wat is de praktijk? ,,Mensen die in een dorp wonen hebben vaak geen eigen agent meer, geen bibliotheek, geen huisarts en geen openbaar vervoer. De overheid heeft zich teruggetrokken. En ook voor de markt is er niets te halen. Maar waarom hebben we een overheid? Die vraag hebben we ons te lang niet gesteld. We verwachten toch ook van een telecomprovider dat je in heel Nederland bereik hebt?’’
Tjeenk Willink vindt het dan ook niet zo gek dat het vertrouwen in de overheid afneemt. ,,Want’’, zegt hij, ,,of de overheid is onzichtbaar, zoals in dunbevolkte gebieden, of hij is wel zichtbaar, maar ontoegankelijk. Probeer maar eens iemand aan de telefoon te krijgen als je een probleem hebt met een instantie of als je iets niet begrijpt.
Ondertussen zien mensen hoe belangrijke overheidstaken als volkshuisvesting of ruimtelijke ordening zijn verloederd. Een deel van de samenleving die zich dat kan permitteren, zegt: de overheid kan me gestolen worden, ik keer me er vanaf. Maar diegenen die het meest van die overheid afhankelijk zijn, zitten klem.’’
Onvrede
De rellen van afgelopen weekeinde in de steden moeten niet te makkelijk daaruit verklaard worden, benadrukt hij. ,,Er zijn altijd groepen jongeren die gewoon uit zijn op rotzooi trappen. Maar dat moet ons niet laten afleiden. Er is onvrede. En dat blijkt niet alleen uit de protesten.
Zo waarschuwt het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) al jaren voor een groeiende kloof in ons land. Met aan de ene kant een groep mensen die zich goed staande kan houden in deze snel veranderende wereld met open grenzen, waarin alles met de computer moet en mensen alles zelf moeten regelen.
En aan de andere kant een groep mensen die minder goed mee kan komen, die achterblijft in inkomen, kampt met een slechtere gezondheid, woont in slechtere huizen, minder kans heeft op werk. En juist die groep kwam het eerst in de problemen toen door corona allerlei ingrijpende maatregelen werden afgekondigd en sectoren en scholen dichtgingen.
,,De pandemie legt het vergrootglas op de zwakke plekken in de maatschappij en in het functioneren van de overheid.’’ En – gaat Tjeenk Willink verder – wat de coronacrisis ook weer eens duidelijk heeft gemaakt, is dat het rendementsdenken in de publieke sector nadelen heeft. ,,Onze zorg had de zaakjes redelijk goed voor elkaar. Alles was vooral kostenefficiënt geregeld.
Maar dan is er ineens een pandemie en hebben we geen extra capaciteit op de intensive cares en blijken de voorraden aan beschermingsmiddelen voor zorgmedewerkers beperkt. Moet je dan altijd voorbereid zijn op het ergste? Nee, dat is onzin. Maar als er een crisis is, moet je wel snel kunnen schakelen.’’
Schuldige
Tjeenk Willink laakt de almaar uitdijende ‘tussenlaag’. De afstand groeit tussen mensen op de werkvloer die het eigenlijke werk moeten doen en de minister die uiteindelijk voor het beleid politiek verantwoordelijk is. ,,Enerzijds komt dat door de bureaucratie die ontstaat als de politiek allerlei extra regels en uitzonderingsgevallen in wetgeving bepleit. Anderzijds komt het door het bedrijfsmatige denken waarin elke euro verantwoord moet worden.
Het resultaat is controle op controle, verantwoording op verantwoording. De huisartsen hebben eens berekend dat de kosten van al die verantwoording en tussenlagen ten minste twee keer zo groot zijn als al het geld dat we uitgeven aan de huisartsenzorg. En het rare is: die tussenlaag hoeft zich niet voor zijn tijdsbesteding te verantwoorden en de mensen op de werkvloer wel. Maar tijdens de pandemie verwachtten we ineens dat mensen op de werkvloer kunnen improviseren en een stap harder lopen!’’
Het vertrouwen van burgers in democratie en recht moet worden hersteld. Dat alles kan de politiek niet alleen
Ook hij noemt de toeslagenaffaire als voorbeeld, waarbij de overheid in alle geledingen faalde terwijl iedereen dacht keurig de regels te volgen. Tjeenk Willink schuift naar voren op zijn stoel: ,,Weet u wat mij verbaast? Dat de rechters hebben erkend dat ze fout zaten en nagaan wat er anders en beter moet. Dat geldt ook voor de uitvoeringsinstanties. Maar de politiek is vooral op zoek naar schuldigen.
Terwijl toch evident is dat de affaire is ontstaan als gevolg van meerdere politieke beslissingen sinds 2004. Was er maar een schuldige. Het is veel erger: los van wie er aan de knoppen zat, ging het mis. Omdat de overheid – en dan bedoel ik de hele overheid inclusief de politiek – te weinig nadenkt over waarom ze er eigenlijk is noch over de eisen waaraan ze moet voldoen. In de politiek denkt zelden iemand na over de uitvoerbaarheid van het beleid en hoe dat uitwerkt in de praktijk.’’
Vertrouwen
Er is dus werk aan de winkel voor het nieuwe kabinet stelt hij. Het functioneren van de overheid moet verbeteren want ‘als de coronapandemie ons stelsel al zo ontregeld, wat staat ons dan te wachten bij grotere schokken bijvoorbeeld als gevolg van de energietransitie?’
,,Het vertrouwen van burgers in democratie en recht moet worden hersteld. Dat alles kan de politiek niet alleen. Daarvoor is zij te veel zelf onderdeel van de problemen. Dat de formatie zo lang duurt, is daar een uiting van. Verbetering van de wetgeving zal niet lukken zonder actievere rol van de rechter. Politieke aandacht voor uitvoerbaarheid van beleid zal alleen toenemen als de uitvoeringsorganisaties harder aan de bel trekken. En democratie wordt sterker beleefd als burgers bij veranderingen praktisch betrokken zijn. Een ieder kan iets doen.’’
En veel – meer nog dan anders – zal ook afhangen van de kwaliteit van de bewindspersonen. ,,Die moeten inhoudelijk deskundig zijn, kennis hebben van het eigen veld, zicht hebben op de politiek ambtelijke verhoudingen. Het is dus van groot belang dat de onderhandelende partijen overeenstemming bereiken over de eisen die aan bewindslieden gesteld mogen worden.’’
Lees: 20 (!) ministers in nieuwe kabinet MSN 03.12.2021
Lees: 20 (!) ministers in nieuwe kabinet – Wel.nl 03.12.20121
Lees: Coalitie denkt aan kabinet met 20 ministers en 10 staatssecretarissen Telegraaf 02.12.2021
Lees: Inflatie torenhoog, maar kabinet grijpt (nog) niet in AD 02.12.2021
Lees: Nieuw kabinet met de Kerst? Dat gaat waarschijnlijk niet lukken MSN 01.12.2021
Lees: Nieuw kabinet met de Kerst? Dat gaat waarschijnlijk niet lukken (businessinsider.nl) 01.12.2021
Lees: Formatie kost meer tijd: voor kerst geen bordesscène AD 30.11.2021
Lees: Formerende partijen druk met lobbyen in Eerste Kamer: ‘Gaat eerder linksaf dan rechtsaf’ AD 29.11.2021
Lees: Formatie in cruciale fase: vooral prijskaartje nog obstakel MSN 29.11.2021
Lees: Formatie in cruciale fase: vooral prijskaartje nog obstakel Telegraaf 29.11.2021
Lees: Sfeer rond formatie wordt somberder en de problemen ‘steeds ingewikkelder’ AD 28.11.2021
Lees: Onderhandelingen naderen eind, maar dan is formatie nog niet klaar NOS 28.11.2021
Lees: Rutte hoopt op coalitieakkoord voor Kerst, want ‘sintakkoord’ lukt niet meer NU 27.11.2021
Lees: Rutte hoopt: voor Kerst nieuw kabinet met ‘meer elan’ NOS 27.11.2021
Lees: Rutte hoopt op coalitieakkoord voor kerst, sint-akkoord lukt niet AD 27.11.2021
Lees: Rutte hoopt op coalitieakkoord voor kerst, sint-akkoord lukt niet MSN 27.11.2021
Lees: Rutte hoopt op coalitieakkoord voor kerst: ’Sint-akkoord lukt niet’ Telegraaf 27.11.2021
Lees: ‘Mensen zien dat belangrijke taken van de overheid zijn verloederd’ AD 26.11.2021
Meer: kabinetsformatie 2021
lees: Eindverslag informateur Remkes 30.09.2021
Lees: Eindverslag informateur Hamer 02.09.2021
Meer: Dossier Kabinetsformatie | AD.nl
Meer: Formatie RTL
Meer: Formatie 2021 NU
Meer: Formatie artikelen Elsevier
Meer: Dossier Onder Politici | AD.nl
Meer: Op weg naar een nieuw kabinet | NOS
Zie ook: Grote onrust op Links op weg naar Rutte 4 !! – de nasleep
Zie ook: Grote onrust op Links op weg naar Rutte 4 !!
zie verder: Verkiezingen 2e kamer op 17 maart 2021
Lees: Nieuw kabinet lijkt verder weg dan ooit, hoe nu verder? NU 01.09.2021
Lees: Wat wil jij weten over de formatie? NU 01.09.2021
Zie ook: Op weg naar Kabinet Rutte 4 – de Formatie van de nieuwe coalitie – deel 2
Zie ook: Op weg naar Kabinet Rutte 4 – de Formatie van de nieuwe coalitie – deel 1
Zie ook: Aftrap Verkiezingen 2e kamer op 17 maart 2021 – op weg naar de uitslag
Scherpenzeel, als het Gallië van Nederland, blijft een zelfstandige gemeente – de nasleep
Ontslag waarnemend burgemeester Eppie Klein (SGP) definitief
De ontslagen waarnemend burgemeester Eppie Klein (SGP) kan voorlopig niet terugkeren in de gemeente Scherpenzeel. De Gelderse commissaris van de koning mocht hem naar huis sturen en ook een nieuwe waarnemend burgemeester benoemen, heeft de voorzieningenrechter in Arnhem bepaald. Dat betekent dat Scherpenzeel nu een nieuwe burgemeester krijgt, omdat een hoger beroep van Klein nog maanden zou duren.
De Gelderse commissaris van de koning Berends ontsloeg Klein op 7 oktober 2021, direct nadat minister Ollongren van Binnenlandse Zaken had besloten dat de gemeente Scherpenzeel zelfstandig mag blijven, iets waartegen de provincie Gelderland jarenlang heeft gestreden. Berends en Klein kregen tijdens het herindelingsproces hooglopende ruzie over integriteit en betrouwbaarheid.
Verstoorde relatie
Volgens Berends kon Klein niet langer functioneren vanwege zijn “bestuurlijk handelen.” Dat draait volgens Omroep Gelderland allemaal om een brief die buiten medeweten van Klein en onder zijn naam zou zijn geschreven. Klein ontkent dat. Appberichtjes die waren opgevraagd door de regionale omroep lieten een beeld zien van een ronduit verstoorde relatie.
Klein vocht zijn ontslag aan via een kort geding bij de bestuursrechter. Volgens zijn advocaat was Berends niet bevoegd Klein te ontslaan. Ze wilden dat de voorzieningenrechter het besluit zou schorsen, zodat Klein zou kunnen terugkeren als waarnemend burgemeester.
Nauwelijks regels
Maar de voorzieningenrechter oordeelt dat Berends en een deel van de gemeenteraad reden hadden om het vertrouwen in de waarnemend burgemeester te verliezen. Hij legde wisselende verklaringen af tijdens het herindelingsproces, stelt de rechter. Klein blijft ontheven uit zijn ambt tijdens de bezwaarprocedure die nog loopt.
De kwestie kwam voor rechter omdat er nauwelijks landelijke regels zijn voor het ontslaan van waarnemend burgemeesters door een commissaris van de koning.
Zie ook: Scherpenzeel, als het Gallië van Nederland, blijft een zelfstandige gemeente
Meer: scherpenzeel Eppie Klein – Bing
Bekijk verder ook;
- Ontslagen burgemeester Scherpenzeel krijgt ongelijk in herindelingskwestie NOS 26.11.2021
- Uitspraak in burgemeestersrel: Eppie Klein niet terug als burgemeester van Scherpenzeel AD 26.11.2021
- Waarnemend burgemeester Scherpenzeel vecht ontslag aan NOS 25.10.2021
- Op staande voet ontslagen burgemeester Klein van Scherpenzeel vecht besluit aan AD 25.10.2021
- Geen nader onderzoek naar gang van zaken rond fusiekwestie Scherpenzeel NOS 13.10.2021
- Minister trekt stekker uit herindeling, Scherpenzeel blijft zelfstandig NOS 07.10.2021
Op weg naar Kabinet Rutte 4 – de Formatie van de nieuwe coalitie – deel 115 – Voortgang onderhandelingen 25.11.2021
Haagse formatie laat zich niet opjagen door Duits sprintje
De oosterburen laten zien dat snel formeren wél kan. Nederland moet echter nog even geduld hebben: ,,Als er meer tijd nodig is, nemen we die.”
Noem het een daad van overmoed. Drie weken geleden zei VVD-leider Mark Rutte nog dat hij wilde ‘winnen van de Duitsers.
De Duitsers verslaan, het blijft lastig.
Dat het over de grens wél is gelukt om vlot te formeren – de onderhandelingen in Berlijn begonnen pas vijf weken geleden – leidt in Den Haag nog niet tot haast. ,,Da’s leuk voor Duitsland”, zei D66-leider Sigrid Kaag woensdag zuinigjes bij aankomst van de onderhandelaars.
Da’s leuk voor Duitsland, aldus Sigrid Kaag (D66)
Coronaperikelen frustreren tempo
En zelfs de immer positieve rechterhand van Rutte, Sophie Hermans, laat zich niet opjagen. Een regeerakkoord voor Sinterklaas? ,,Ik ga geen deadline stellen. Uiteindelijk is het belangrijk dat het een goed regeerakkoord wordt. Als dat iets meer tijd nodig heeft, dan nemen we die.”
Heel optimistisch over de voortgang zijn partijen niet. ,,Het punt dat het niet meer mis kan gaan zijn we nog niet voorbij”, stelt een betrokkene. Ook de coronaperikelen frustreren het tempo: donderdag en vrijdag zouden de onderhandelaars zich wederom terugtrekken op landgoed de Zwaluwenberg, maar dat voornemen werd woensdag afgeblazen vanwege de aangekondigde persconferentie. Vooral Rutte wordt de komende dagen in beslag genomen door talrijke overleggen.
Afgelopen weken sijpelden berichten naar buiten dat VVD, D66, CDA en ChristenUnie plannen hebben om de CO2- en stikstofuitstoot tegen te gaan. Door tientallen miljarden euro’s te lenen zou de overgang naar een schoner milieu gemaakt moeten worden. Ingewijden benadrukken echter dat er weliswaar zulke ideeën zijn, maar dat nog niets vaststaat.
Wel voor kerst?
Enige inspiratie kunnen de partijen nog wel vinden bij hun Duitse collega’s. Die hebben bijvoorbeeld afgesproken dat het Duitse minimumloon omhoog gaat van 9,50 euro naar naar 12 euro per uur. Ook in Den Haag wordt verwacht dat de laagstbetaalden meer zullen gaan verdienen, maar VVD en CDA zeiden eerder beducht te zijn dat zo’n flinke verhoging banen kost.
Ook de Duitse afspraak om de stemgerechtigde leeftijd van 18 naar 16 jaar te verlagen springt in het oog. D66 is hier al heel lang voorstander van.
Kaag zei op 6 oktober het ‘pessimistisch’ te vinden dat er pas vlak voor kerst een kabinet op het bordes zou staan. Dat scenario komt echter steeds dichterbij. Als het al gehaald wordt.
Partijen willen met ‘grote minderheid’ formatiedebat afdwingen
Het moet mogelijk worden om met een ‘grote minderheid’ van vijftig leden een debat over de kabinetsformatie af te dwingen in de Tweede Kamer. Voor die ‘tussenoplossing’ pleiten Kamerlid Pieter Omtzigt en de partijen Volt en JA21, omdat de onderhandelende partijen een debat nu steeds tegenhouden.
De tussenoplossing moet worden opgenomen in het Reglement van Orde, waarin de vergaderregels van de Tweede Kamer staan. Die regels gaan dan specifiek over het kunnen afdwingen van een debat over de kabinetsformatie. Dat zou dan slechts steun van vijftig leden nodig hebben, stellen de partijen voor. Zeker nu deze en de vorige kabinetsformatie erg lang duurden, vinden de partijen dat broodnodig.
Weinig duidelijk
Een deel van de oppositie vraagt al tijden om een debat met de informateurs over de voortgang van de formatie. Ook Kamervoorzitter Vera Bergkamp heeft meerdere keren aangedrongen bij de informateurs op een update over de onderhandelingen tussen VVD, D66, CDA en ChristenUnie over een coalitieakkoord.
Vandaag schreven informateurs Johan Remkes en Wouter Koolmees in een briefje alleen dat de onderhandelingen inmiddels ‘vergevorderd’ zijn. ‘Na volgende week zullen wij de Kamer opnieuw informeren.’
,,Dit is wel heel, heel karig”, reageerde Omtzigt op de brief. Hij baalt dat de ‘onderhandelende meerderheid’ steeds een debat over de formatie tegenhoudt. Voor een regulier debat is namelijk een meerderheid nodig. ,,Daarmee wordt de controlerende functie van de minderheid feitelijk uitgehold. Daarom dienen we vandaag het voorstel in om dat te herstellen”, zegt hij.
Een treinreiziger heeft tegenwoordig meer kans op informatie over de formatie dan een KamerlidJoost Eerdmans, fractievoorzitter JA21
Democratische controle
Volgens Volt-leider Laurens Dassen is het ‘onderdeel van de democratische controle’ om ook met een minderheid een debat te kunnen eisen, zeker nu er maar geen einde aan de formatie lijkt te komen. ,,We zien dat iedereen informatie krijgt over de formatie, behalve de Tweede Kamer zelf”, zegt hij. ,,Een treinreiziger heeft tegenwoordig meer kans op informatie over de formatie dan een Kamerlid”, voegt fractievoorzitter Joost Eerdmans van JA21 toe. ,,Het is de hoogste tijd dat de Kamer de regie terugpakt!”
In de bestaande regels bestaat overigens al de mogelijkheid om met steun van dertig leden (van de 150) een debat aan te vragen. Maar zo’n dertigledendebat wordt door het dagelijkse bestuur van de Kamer vaak veel later ingepland in de toch al overvolle debatagenda. De indieners pleiten bovendien voor een minimum van vijftig om te voorkomen dat een klein deel van de oppositie de mogelijkheid aangrijpt om elke dag een debat aan te vragen. Informateurs en onderhandelende partijen zijn namelijk wel gebaat bij enige rust, zeggen de partijen.
Het Reglement van Orde wordt binnenkort vernieuwd door een groep Kamerleden.
Geen Sinterklaasakkoord, Kamer na volgende week bijgepraat over formatie
Een ‘Sinterklaasakkoord’ als slotstuk van de lange formatieonderhandelingen zit er niet in. Dat valt op te maken uit een brief die de informateurs Remkes en Koolmees hebben gestuurd aan Kamervoorzitter Bergkamp.
Ze schrijven dat er goede vorderingen zijn gemaakt bij de bijeenkomsten op landgoed De Zwaluwenberg in Hilversum, afgelopen week.
In de week na volgende week, dus na 5 december, wordt de Kamer opnieuw bijgepraat over de formatie, schrijven ze. Volgens Koolmees en Remkes zijn de onderhandelingen in lijn met de verwachtingen inmiddels vergevorderd, maar over het geheel is nog geen overeenstemming bereikt.
Welke kant willen de partijen eigenlijk op? In dit artikel lees je meer over die ‘legpuzzel’.
In de brief aan de Kamervoorzitter staat dat de verdere voortgang van de gesprekken mede in het teken staat van verplichtingen die de onderhandelaars hebben in de Kamer of het demissionaire kabinet. Het gaat dan onder meer over de bestrijding van de coronapandemie en de behandeling van de begroting.
Ook vandaag en morgen zou er weer worden gepraat op landgoed De Zwaluwenberg in Hilversum, maar dat kon niet doorgaan door het Catshuisberaad dat wordt gehouden in verband met de vervroegde coronapersconferentie van morgen. Er wordt vandaag wel gesproken over de formatie, maar dat gebeurt in het Logement, aan het Plein in Den Haag.
Lees: Partijen willen met ‘grote minderheid’ formatiedebat afdwingen: ‘Het is de hoogste tijd dat de Kamer de regie terugpakt’ AD 25.11.2021
Lees: Partijen willen met ‘grote minderheid’ formatiedebat afdwingen MSN 25.11.2021
Lees: Geen Sinterklaasakkoord, Kamer na volgende week bijgepraat over formatie NOS 25.11.2021
Lees: Haagse formatie laat zich niet opjagen door Duits sprintje AD 25.11.2021
Meer: kabinetsformatie 2021
lees: Eindverslag informateur Remkes 30.09.2021
Lees: Eindverslag informateur Hamer 02.09.2021
Meer: Dossier Kabinetsformatie | AD.nl
Meer: Formatie RTL
Meer: Formatie 2021 NU
Meer: Formatie artikelen Elsevier
Meer: Dossier Onder Politici | AD.nl
Meer: Op weg naar een nieuw kabinet | NOS
Zie ook: Grote onrust op Links op weg naar Rutte 4 !! – de nasleep
Zie ook: Grote onrust op Links op weg naar Rutte 4 !!
zie verder: Verkiezingen 2e kamer op 17 maart 2021
Lees: Nieuw kabinet lijkt verder weg dan ooit, hoe nu verder? NU 01.09.2021
Lees: Wat wil jij weten over de formatie? NU 01.09.2021
Zie ook: Op weg naar Kabinet Rutte 4 – de Formatie van de nieuwe coalitie – deel 2
Zie ook: Op weg naar Kabinet Rutte 4 – de Formatie van de nieuwe coalitie – deel 1
Zie ook: Aftrap Verkiezingen 2e kamer op 17 maart 2021 – op weg naar de uitslag
Op weg naar Kabinet Rutte 4 – de Formatie van de nieuwe coalitie – deel 114 – Tussenstand onderhandelingen 23.11.2021
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/b0bdc48c-4c8d-11ec-a575-02d2fb1aa1d7.jpg)
Ongeduld in Tweede Kamer over formatie
Het ongeduld in de Tweede Kamer over de langdurige formatie groeit. Zelfs de SGP vindt het tijd voor een debat, en vreest zo langzamerhand dat de onderhandelingen net zo lang gaan duren als de zwangerschap van olifanten.
Toch wordt een debat over de formatie vooralsnog geblokkeerd door de oude en aanstaande coalitiepartijen. „Het kan toch niet zo zijn dat we hier niet over zouden kunnen spreken”, vindt Kamerlid Omtzigt, die 250 dagen na de verkiezingen wel weer eens de informateurs aan de tand wilde voelen.
Hij vindt daarin steun bij de SGP, die bij monde van Kamerlid Bisschop met een opvallende vergelijking op de proppen komt. „Kijk, een broedende kip moet je niet storen”, haalt hij eerst een formatiecliché aan. „Maar een kip broedt 21 dagen. Zo langzamerhand wordt dit een olifantendracht van 21 máánden. Dat gaat wel erg lang duren.”
’Sinterklaas-akkoord’
D66-Kamerlid Belhaj probeert de oppositie nog te temmen door ze een akkoord voor de feestdagen voor te spiegelen. „Laat ze doorwerken en voor je het weet ligt er een cadeau onder de kerstboom”, zegt ze. Daar neemt niet iedereen genoegen mee. „Ik hoop niet dat dat inside information is, want volgens mij ging het over een Sinterklaas-akkoord”, schertst PVV’er Agema.
De partijen onderhandelen intussen stug door, steeds vaker schuiven ook de fractieleiders aan. Achter de schermen valt te horen dat het financieel kader een van de twistpunten is. Want er zijn veel wensen, maar niet genoeg geld om die allemaal uit te voeren. Zeker niet nadat de coronacrisis de buffer van de schatkist nagenoeg heeft opgesoupeerd.
Overigens steunt ook de PVV nu nog geen debat, de partij wil eerst wachten op een brief van de informateurs, die donderdag komt. Omtzigt vindt wachten op een kerstverrassing hoe dan ook te lang duren: „Het kan niet zo zijn dat je 9 maanden wacht om te kunnen spreken. Ik ken andere dieren die binnen 9 maanden een jong kunnen baren.”
Advies: Minister van Ruimtelijke Ordening tegen verrommeling van Nederland
Om verdere verrommeling van Nederland tegen te gaan, moet er een minister van Ruimtelijke Ordening komen. Dat adviseert de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur vandaag aan het demissionaire kabinet.
De onderhandelaars aan de formatietafel krijgen er vandaag nóg een zwaarwichtig advies bij. De Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli) – een belangrijke adviseur van het kabinet – vindt dat er een speciale minister van Ruimtelijke Ordening moet komen. Dat, en nog méér, is nodig om ervoor te zorgen dat Nederland niet verder verrommelt.
Nederland zit ruimtelijk op slot, aldus Raad voor de leefomgeving en infrastructuur
De afgelopen twintig jaar is de ruimtelijke ordening in ons land verwaarloosd, blijkt uit onderzoek door de Raad. Het Rijk heeft de manier waarop Nederland wordt ingericht vooral overgelaten aan provincies en gemeenten. Maar op dat regionale en lokale niveau ontbreekt het vaak aan kennis en geld. Daardoor is niet goed nagedacht over de gevolgen van de bouw van windmolens, bedrijventerreinen, distributiecentra, woningen en allerlei andere gebouwen.
Angst bij bestuurders
‘Een en ander is ontoereikend om de grote verbouwing die op Nederland afkomt goed aan te pakken’, schrijven de onderzoekers over de manier waarop het nu is geregeld. Het landschap is al aan het verrommelen en als er niets gebeurt, wordt dat alleen maar erger. Nederland zit volgens de Raad ruimtelijk ‘op slot’: politici en bestuurders zijn vooral bezig met ‘het uitstellen van vergaande beslissingen uit angst erop afgerekend te worden’.
Een minister van Ruimtelijke Ordening moet dat patroon doorbreken en ervoor zorgen dat wél goed wordt nagedacht over de gevolgen van veranderingen op het gebied van klimaat, energie, wonen, natuur en landbouw. Zo’n minister moet een eigen budget krijgen. Ook moeten provincies meer werk maken van ruimtelijke ordening, in samenspraak met de nieuwe minister.
Ze zijn vooral bezig met het uitstellen van vergaande beslissingen uit angst erop afgerekend te worden
Opgedoekt
De meeste partijen in de Tweede Kamer zijn voorstander van meer regie van ruimtelijke ordening door het Rijk. Sinds 1965 had Nederland een aparte minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening. Maar in 2010 – bij de formatie van het eerste kabinet-Rutte met gedoogsteun van de PVV – werd het ministerie opgedoekt. De taken werden overgeheveld naar provincies en naar andere ministeries (Binnenlandse Zaken, Economische Zaken en Infrastructuur en Waterstaat).
In hun verkiezingsprogramma’s zijn D66, CDA en ChristenUnie voorstander van een aparte minister. Van de onderhandelende partijen aan de formatietafel houdt alleen de VVD zich in het programma op de vlakte over de terugkeer van een aparte minister.
Lees: Ongeduld in Tweede Kamer over formatie: ’Wordt langzamerhand een olifantendracht’ MSN 23.11.2021
Lees: Ongeduld in Tweede Kamer over formatie: ’Wordt langzamerhand een olifantendracht’ Telegraaf 23.11.2021
Lees: Advies: Minister van Ruimtelijke Ordening tegen verrommeling van Nederland AD 23.11.2021
Meer: kabinetsformatie 2021
lees: Eindverslag informateur Remkes 30.09.2021
Lees: Eindverslag informateur Hamer 02.09.2021
Meer: Dossier Kabinetsformatie | AD.nl
Meer: Formatie RTL
Meer: Formatie 2021 NU
Meer: Formatie artikelen Elsevier
Meer: Dossier Onder Politici | AD.nl
Meer: Op weg naar een nieuw kabinet | NOS
Zie ook: Grote onrust op Links op weg naar Rutte 4 !! – de nasleep
Zie ook: Grote onrust op Links op weg naar Rutte 4 !!
zie verder: Verkiezingen 2e kamer op 17 maart 2021
Lees: Nieuw kabinet lijkt verder weg dan ooit, hoe nu verder? NU 01.09.2021
Lees: Wat wil jij weten over de formatie? NU 01.09.2021
Zie ook: Op weg naar Kabinet Rutte 4 – de Formatie van de nieuwe coalitie – deel 2
Zie ook: Op weg naar Kabinet Rutte 4 – de Formatie van de nieuwe coalitie – deel 1
Zie ook: Aftrap Verkiezingen 2e kamer op 17 maart 2021 – op weg naar de uitslag
Op weg naar Kabinet Rutte 4 – de Formatie van de nieuwe coalitie – deel 113 – Tussenstand onderhandelingen 22.11.2021
Zorgen voor het nieuwe kabinet !!!!!!
Kunnen we het klimaatprobleem oplossen met kernenergie?
Tijdens de formatie wordt onderhandeld over het bouwen van nieuwe kerncentrales, meldt de Volkskrant vrijdag. Is kernenergie een oplossing voor het mondiale klimaatprobleem? En is dat financieel de meest logische route? NU.nl vroeg het drie experts.
Kernenergie is een beladen thema, waarbij opvattingen van voor- en tegenstanders mijlenver uiteen liggen. Nadelen zijn helder: er kleven risico’s aan nucleaire technologie, van ongelukken en afval tot atoomwapens.
Feit is ook dat bij de productie van kernenergie praktisch geen CO2 vrijkomt. Dus op weg naar een klimaatneutrale energievoorziening is het een optie.
‘Nieuwe kerncentrales zijn in West-Europa niet rendabel’
Maar is het daarmee ook ‘de grote oplossing’? Bij klimaatbeleid moet je altijd meewegen welke route het hoogste financiële rendement heeft, vertelt Wim Turkenburg, emeritus hoogleraar wetenschap, technologie en samenleving aan de Universiteit Utrecht.
Turkenburg onderzocht de economisch aantrekkelijkste route om de Europese CO2-uitstoot in 2050 op nul te krijgen. Kernenergie kan daaraan een bijdrage leveren, maar niet de efficiëntste.
“Met de huidige prijzen is het bouwen van nieuwe kerncentrales in West-Europa en de Verenigde Staten niet rendabel – de bouwkosten zijn grofweg een factor twee te hoog, zo’n 8 tot 10 miljard euro voor een centrale van 1.000 megawatt.”
“Deze kerncentrales worden derhalve alleen gebouwd als er forse staatssteun komt in de vorm van miljardensubsidies of door een hoge prijs voor kernstroom te garanderen en dit te verhalen op de elektriciteitsgebruikers.”
Kernenergie kan goedkoper, vertelt Turkenburg. In Azië kan de nieuwbouw van kerncentrales nog net wel concurreren met duurzame energie, onder meer door een meer seriematige bouw, en doordat vergunningstrajecten er minder tijd en geld kosten.
Kernenergie kan goedkoper, vertelt Turkenburg. In Azië kan de nieuwbouw van kerncentrales nog net wel concurreren met duurzame energie, onder meer door een meer seriematige bouw, en doordat vergunningstrajecten er minder tijd en geld kosten.
Zie ook: Dit is het (grote) verschil tussen 1,5 en 3 graden opwarming
Technisch kan kernenergie verdrievoudigen, maar praktijk is ander verhaal
“Willen we kernenergie een flink aandeel geven in het mondiale klimaatbeleid, dan zouden we ongeveer duizend van dergelijke centrales nodig hebben – drie keer zo veel als de huidige wereldwijde capaciteit”, vervolgt Bob van der Zwaan, kernfysicus van de Universiteit van Amsterdam en TNO. “Dat is technisch mogelijk, maar sociaal-economisch een ander verhaal.”
Als je wilt weten welk aandeel kernenergie kan spelen in de aanpak van klimaatverandering, moet je ook kijken naar het huidige aandeel, zegt Van der Zwaan: “De wereldwijde bijdrage van kernenergie aan de productie van elektriciteit is gedaald van 17 procent in 2010 naar 10 procent in 2020. Voorlopig wordt de rol dus kleiner.”
Kernenergie wordt gewoon meegewogen in VN-klimaatrapporten, zegt hoogleraar klimaatbeleid Heleen de Coninck van de Technische Universiteit Eindhoven. “De meeste toekomstscenario’s laten ook een rol zien voor kernenergie, van een kleine afname tot een vervijfvoudiging naar 2050. Maar voor de Parijsdoelen is het niet onmisbaar. Ze kunnen ook worden gerealiseerd zonder kernenergie.”
Meer klimaat op NU+
- Zo zou de ‘ideale’ uitkomst van de klimaattop in Glasgow eruit zien
- Klimaatvraag: hoe compenseer ik mijn CO2-uitstoot?
- Na Glasgow richten ogen zich op banken, pensioenfondsen – en Japan
Zijn kerncentrales de ideale aanvulling op duurzame energie?
Uiteindelijk is de energievoorziening ook een soort puzzel, waarin verschillende bronnen elkaar nodig hebben voor een sluitend geheel. Een van de grote uitdagingen in de transitie naar duurzame energie is het behoud van buffercapaciteit, voor momenten waarop de zon niet schijnt en het niet waait.
Windparken voor de kust worden internationaal verbonden en op tekentafels ontstaan plannen voor waterstofbatterijen. Maar tot die toekomstplannen realiteit zijn, is bijvoorbeeld Nederland ook nog sterk afhankelijk van gascentrales, die CO2 uitstoten.
In die stabiliserende rol zit ook de potentiële waarde van kerncentrales, zegt Turkenburg. Maar dat kan ook op andere CO2-arme manieren worden ingevuld: met bijvoorbeeld biomassacentrales, of gascentrales met ondergrondse CO2-opslag.
Ook daar spelen echter de nodige maatschappelijke discussies. “In onze aannames over kernenergie gaan we ervan uit dat de andere grote energietechnieken zoals biomassa en CCS in de politiek niet op voorhand worden afgeschoten, want ze zijn alleen goedkoper als ze ook mogelijk zijn.”
Naarmate zon en wind verder toenemen – over 10 jaar leveren ze in Nederland samen al 70 procent van de elektriciteit – wordt het sluiten van het stroomnetwerk bovendien steeds meer maatwerk. Kerncentrales bouw je voor decennia en zijn wellicht te groot en log.
Zie ook: Het klimaatprobleem samengevat in drie grafieken
En ‘thorium’ dan? Of ‘kernfusie’? Dat is toch dé oplossing?
Schuilt er dan ergens nog een grote belofte in nucleaire technologie van de toekomst? Een terugkerend onderwerp op NUjij is ‘thorium’ – een alternatieve splijtstof, waar net als bij het nu gangbare uranium ook kernenergie aan onttrokken kan worden. Bovendien zou hierbij minder kernafval ontstaan.
Er wordt echter vooral onderzoek naar thorium gedaan omdat kernenergie, net als fossiele brandstoffen, geen onuitputtelijke energiebron is: de voorraad uranium is eindig, en bovendien niet evenwichtig verdeeld over landen en werelddelen.
Van der Zwaan tempert overtrokken verwachtingen: “Thoriumreactoren zitten hooguit in de demonstratiefase, dus op z’n vroegst kunnen we die optie pas over een jaar of twintig meenemen in de energiediscussie.”
“Kernfusie zit zelfs nog in de fase van fundamenteel onderzoek. Als er ooit een commerciële reactor komt, is die pas aan het einde van de eeuw beschikbaar – voor het tegengaan van klimaatverandering dus te laat, en te onzeker.”
Dit artikel is een geüpdatete versie van een eerder verschenen verhaal. Dat vind je hier.
Wij blijven zegt Gert-Jan Segers CU
CU-leider Gert-Jan Segers durft nog steeds niet te voorspellen of de onderhandelingen voor een nieuw kabinet zullen slagen.
Maar wie de leider van de kleinste coalitiepartner tijdens het partijcongres hoort opsommen waarom de ChristenUnie zich tot kabinetsdeelname geroepen voelt, weet dat de partij niet anders wíl.
„Wij blijven”, zegt Segers onomwonden over de onderhandelingen. Hij vertelt over een film die hij heeft gezien, over negen Franse monniken in een klooster in het Algerije van de jaren negentig. Ingeklemd tussen het geweld van oprukkende islamisten en het regeringsleger, houden de monniken elkaar vast.
„Misschien zijn wij dat wel”, zegt Segers. „Met vijf zetels in de Tweede Kamer, vier in de senaat, met Statenfracties en hier en daar een wethouder.” Ze houden elkaar vast nu in Rotterdam politieauto’s verkoold op straat staan en de ene politieke partij de ander naar het leven staat. „Dat is ongelofelijk beklemmend.”
Die beklemming moeten ook die Franse monniken hebben gevoeld toen de gouverneur hun kwam vertellen dat hij hun veiligheid niet langer kon garanderen. De vraag was: gaan of blijven?
2G-beleid
De ChristenUnie blijft principiële bezwaren houden tegen 2G-beleid, waarbij alleen nog gevaccineerde of herstelde mensen toegang krijgen tot bepaalde locaties. Dat heeft voorman Gert-Jan Segers gezegd op het congres van zijn partij. “2G is geen heilzame weg. Het maakt de polarisatie in de samenleving groter”, zei hij.
De leden van zijn partij hadden eerder op de dag de fractie opgeroepen om helemaal niet in te stemmen met uitbreiding van het gebruik van het coronatoegangsbewijs of 2G, maar op die oproep ging Segers in zijn speech niet rechtstreeks in.
Het demissionaire kabinet werkt aan wetgeving om na de lockdownmaatregelen van dit moment voor sommige gelegenheden 2G mogelijk te maken. Ongevaccineerden hebben dan geen toegang, wat volgens het kabinet moet helpen om de besmettingscijfers niet verder te laten oplopen.
‘Samenleving heel houden’
Segers heeft daar grote moeite mee. “We kunnen niet alleen maar nee zeggen tegen maatregelen. Dat is te makkelijk”, zei de fractievoorzitter van de kleinste regeringspartij. “Maar laten we alsjeblieft wel met voorstellen komen die de samenleving heel houden, en niet in de fik laten vliegen.”
In het begin van zijn toespraak verwees Segers naar de rellen van gisteravond. “Ik zag Rotterdam branden. Ik vond het beklemmend. Het laat iets zien van de spanning die er op de samenleving zit, de emoties waar we doorheen gaan.”
In de Tweede Kamer hield de ChristenUnie afgelopen week de deur voor 2G op een kier, toen Kamerlid Mirjam Bikker zei dat ze in de huidige situatie over geen enkele maatregel kan zeggen ‘never nooit niet’. Wel stelde ze 1G als alternatief voor; dat betekent dat iedereen zich moet laten testen voor toegang, ook mensen die gevaccineerd zijn.
De leden vinden dus dat de fractie de principiële lijn moet vasthouden en niet met de voorgestelde maatregelen moet instemmen. De congresmotie werd met 52 procent van de stemmen aangenomen.
Partijvoorzitter Ankie van Tatenhove noemde dat “een duidelijk signaal aan de fractie”. Het partijbestuur had de motie juist ontraden, om de fractie de handen vrij te laten houden. Kamerlid Bikker zei in een reactie dat de fractie het signaal “zal meenemen in de afwegingen die we de komende tijd gaan maken”. De motie onderschrijft volgens haar de inzet van de fractie.
Een andere motie, om niet aan een nieuw kabinet mee te doen als dat het coronatoegangsbewijs wil uitbreiden of andere maatregelen wil nemen die ongevaccineerden uitsluiten, haalde het net niet.
Duidelijk signaal
Die formatieonderhandeling komen volgens Segers in een cruciale fase. “Je weet: het komt er nu op aan.” Of de poging om tot een kabinet te komen zal slagen, kan hij niet zeggen. “We zijn het moment nog niet voorbij waarop dat duidelijk is.”
Het herstel van gezag? ‘Dat begint in de Tweede Kamer’
Agenten die worden opgejaagd, brandweermensen die moeten vluchten en Kamerleden die worden bedreigd. Hoe herstellen we het gezag?
,De politiek geeft het verkeerde voorbeeld.
Joop van Riessen, oud-hoofdcommissaris van Amsterdam, moest afgelopen weekend regelmatig terugdenken aan de rellen die hij zelf als politieman meemaakte: de kroningsrellen in 1980 en het bouwvakkersoproer in 1966. ,,Die waren toen wel heviger dan nu. Al is het voor de agenten die in het nauw zaten heftig, heel heftig.”
Om het gezag te herstellen als de lont al in het kruitvat zit, zegt Van Riessen, helpt het soms ‘om onverwachte dingen te doen’. ,,Ik zeg niet dat dit in Rotterdam had geholpen hoor.”
Tweede Kamer
Voor het herstel van gezag kijkt de oud-politieman ook naar Den Haag. ,,Het probleem zit in de samenleving zelf, maar gezag komt ook vanuit de politiek. En in de Tweede Kamer wordt momenteel een slecht voorbeeld gegeven.” Hij doelt onder meer op de dreigende taal van FVD-Kamerlid Pepijn van Houwelingen (‘uw tijd komt nog wel, er komen tribunalen’) in de richting van D66’er Sjoerd Sjoerdsma.
Van Riessen: ,,En dat is niet de enige keer, het gebeurt voortdurend. Als je dan vraagt hoe het gezag hersteld kan worden, nou: dáár begint het.”
De samenleving moet een norm stellen: dit kan niet!, aldus CDA-Kamerlid Hilde Palland
Maar volgens CDA-Kamerlid Hilde Palland is het herstel van gezag ‘een samenlevingsissue’. ,,Dit kan de overheid niet alleen. De samenleving moet een norm stellen: dit geweld tegen de politie kan niet!” Dat geweld door relschoppers ‘die de rechtsstaat ondermijnen’ moet, zegt PvdA-Kamerlid Barbara Kathmann, op de eerste plaats ‘zwaar gestraft’ worden.
Parallellen met de VS
De geestelijk vader van het Instituut voor Veiligheids- en Crisismanagement (COT) ziet parallellen met de ‘police-riots’ in de Verenigde Staten. ,,Rellen gericht tegen de mensen die het geweldsmonopolie hebben. Het is een soort haat tegen de staat.”
Bij gebrek aan een andere ‘tegenstander’ (denk aan een rivaliserende voetbalclub of bijvoorbeeld pro-2G-demonstranten), wordt de politie dan als doelwit gekozen. Of eigenlijk: iedereen met een uniform aan – ook brandweerlieden of ambulancepersoneel – krijgt dan te maken met ‘bruut geweld’. ,,Ook journalisten.”
Uit representatief onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen naar migratie, gastvrijheid en maatschappelijke onrust uit 2019 bleek ook dat een vrij grote groep (zo’n 20 à 30 procent) bereid zegt te zijn om geweld tegen de overheid te gebruiken. ,,Schrikbarend”, vindt Rosenthal, die het optekende in zijn laatste boek Als dat zou kunnen. De reden: maatschappelijk ongenoegen. ,,Dat is een smeulend vuur.”
De leden van zijn partij hadden eerder op de dag de fractie opgeroepen om helemaal niet in te stemmen met uitbreiding van het gebruik van het coronatoegangsbewijs of 2G, maar op die oproep ging Segers in zijn speech niet rechtstreeks in.
Lees: Het herstel van gezag? ‘Dat begint in de Tweede Kamer’ AD 22.11.2021
Lees: Kabinet wil door met 2G: als Kamer instemt kan ongevaccineerde niet meer overal naar binnen AD 22.11.2021
Lees: Kabinet zet in op 2G-maatregel voor onder meer horeca, evenementen en cultuur NU 22.11.2021
Lees: Wetsvoorstel: 2G voor horeca, evenementen en cultuur NOS 22.11.2021
Lees: ChristenUnie-leider Segers: 2G is geen heilzame weg NOS 20.11.2021
Lees: ChristenUnie-congres roept fractie op: Stem niet in met uitbreiding QR-code of extra regels ongevaccineerden AD 20.11.2021
Lees: Kabinet wil best naar 1G-beleid kijken: alleen toegang na negatieve test AD 20.11.2021
Lees: Geen volmondige steun voor 2G, maar ook geen blokkade in de Kamer NOS 16.11.2021
Lees: ChristenUnie komt met alternatief voor ‘2G-beleid’: ‘Massaal testen van iedereen’ AD 15.11.2021
Meer: kabinetsformatie 2021
lees: Eindverslag informateur Remkes 30.09.2021
Lees: Eindverslag informateur Hamer 02.09.2021
Meer: Dossier Kabinetsformatie | AD.nl
Meer: Formatie RTL
Meer: Formatie 2021 NU
Meer: Formatie artikelen Elsevier
Meer: Dossier Onder Politici | AD.nl
Meer: Op weg naar een nieuw kabinet | NOS
Zie ook: Grote onrust op Links op weg naar Rutte 4 !! – de nasleep
Zie ook: Grote onrust op Links op weg naar Rutte 4 !!
zie verder: Verkiezingen 2e kamer op 17 maart 2021
Lees: Nieuw kabinet lijkt verder weg dan ooit, hoe nu verder? NU 01.09.2021
Lees: Wat wil jij weten over de formatie? NU 01.09.2021
Zie ook: Op weg naar Kabinet Rutte 4 – de Formatie van de nieuwe coalitie – deel 2
Zie ook: Op weg naar Kabinet Rutte 4 – de Formatie van de nieuwe coalitie – deel 1
Zie ook: Aftrap Verkiezingen 2e kamer op 17 maart 2021 – op weg naar de uitslag
Op weg naar Kabinet Rutte 4 – de Formatie van de nieuwe coalitie – deel 112 – Tussenstand onderhandelingen 19.11.2021
Terug in Hilversum willen de formatiepartijen knopen doorhakken
Opnieuw logeren de partijleiders van VVD, D66, CDA en ChristenUnie op het Hilversumse landgoed De Zwaluwenberg. Daar moeten de potentiële coalitiepartijen beslissingen gaan nemen en vaart zetten achter de kabinetsformatie. De door ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers in de trein achtergelaten documenten hebben niet tot gedoe geleid.
Donderdagochtend 18 november overheerste optimisme bij informateur Wouter Koolmees (D66). Hij wil meters maken en zegt dat het moment is aangebroken om beslissingen te nemen: ‘We zijn al een tijdje bezig, een aantal weken. Alle onderwerpen hebben we langs gehad, we moeten wel keuzes gaan maken.’ Deze kabinetsformatie is de langste in de naoorlogse geschiedenis. Eind oktober is het record formeren (225 dagen) van kabinet-Rutte III verbroken.
Druk op de formatiepartijen neemt toe
Voor de derde keer nemen de formerende partijen de wijk naar Hilversum om met elkaar te onderhandelen. Partijleiders Mark Rutte (VVD), Sigrid Kaag (D66), Wopke Hoekstra (CDA) en Gert-Jan Segers (ChristenUnie) en hun secondanten vergaderen donderdag 18 en vrijdag 19 november op het landgoed dat ook tijdens de formaties in 2007 en 2017 locatie van gesprekken was.
Film over monniken
CU-leider Gert-Jan Segers durft nog steeds niet te voorspellen of de onderhandelingen voor een nieuw kabinet zullen slagen. Maar wie de leider van de kleinste coalitiepartner tijdens het partijcongres hoort opsommen waarom de ChristenUnie zich tot kabinetsdeelname geroepen voelt, weet dat de partij niet anders wíl.
„Wij blijven”, zegt Segers onomwonden over de onderhandelingen. Hij vertelt over een film die hij heeft gezien, over negen Franse monniken in een klooster in het Algerije van de jaren negentig. Ingeklemd tussen het geweld van oprukkende islamisten en het regeringsleger, houden de monniken elkaar vast.
„Misschien zijn wij dat wel”, zegt Segers. „Met vijf zetels in de Tweede Kamer, vier in de senaat, met Statenfracties en hier en daar een wethouder.” Ze houden elkaar vast nu in Rotterdam politieauto’s verkoold op straat staan en de ene politieke partij de ander naar het leven staat. „Dat is ongelofelijk beklemmend.”
Die beklemming moeten ook die Franse monniken hebben gevoeld toen de gouverneur hun kwam vertellen dat hij hun veiligheid niet langer kon garanderen. De vraag was: gaan of blijven?
Lees de kritiek op de formatie van voormalige Tweede Kamervoorzitters: Zo verloor Haagse politiek gezag
De druk op de formatiepartijen nam de afgelopen weken toe. Begin november ontving Tweede Kamervoorzitter Vera Bergkamp (D66) informateurs Wouter Koolmees en Johan Remkes (VVD). Zij maande hen tot haast. Maar volgens de informateurs is niet te voorspellen wanneer de kabinetsformatie is afgerond.
Ondanks zijn optimisme wilde Koolmees donderdag niet zeggen of de formatie op een punt is aanbeland waarop het zeker is dat de onderhandelingen eindigen in een succesvol resultaat: ‘Dat is pas als het helemaal klaar is.’ Onduidelijk blijft ook wanneer dat is. Koolmees wil ‘over enkele weken ver zijn’.
Uitgelekte documenten van slordige Segers zorgen niet voor gedoe
Uit deze documenten die ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers vanuit de trein was vergeten mee te nemen, blijkt dat voor het migratiebeleid al een opzet voor een coalitieakkoord was gemaakt. De Volkskrant kreeg die stukken via een lezer in handen. In de documenten is te lezen dat de vier formatiepartijen meer kwetsbare migranten willen opvangen. Ook zou een nieuwe coalitie meer grip willen krijgen op arbeidsmigratie. Dat is wegens Europese regels een ingewikkeld punt.
In de opzet staan ook discussiepunten waarover de partijen nog geen overeenstemming hebben bereikt. Zo wordt overwogen het strafbaar te stellen als uitgeprocedeerde asielzoekers niet meer willen meewerken aan hun uitzetting. Ook spreken de partijen over de terugkeer van de discretionaire bevoegdheid waarmee een bewindspersoon van Justitie en Veiligheid naar eigen inzicht een verblijfsvergunning kan verlenen. In 2019 is die bevoegdheid geschrapt.
Waarde van proeve van regeerakkoord zou klein zijn
Naast het concept-migratiebeleid lag ook een proeve van een regeerakkoord van CDA en VVD in de trein. De waarde daarvan is minder duidelijk. De twee partijen schreven dat stuk eind september in een poging D66 bij een eventueel minderheidskabinet te betrekken.
Lees over de sfeer in de Tweede Kamer: Wie waagt zich nog in het Haagse reptielenhuis?
Informateur Remkes bezwoer woensdag, na publicatie van de documenten, dat het VVD-CDA-stuk van weinig waarde is: ‘Dit is een stuk uit de vorige fase van de formatie. En het is het resultaat van twee fracties die wat aan elkaar gesnuffeld hebben.’
De documenten hebben de formatie niet verstoord. VVD-leider Mark Rutte noemde de actie van de slordige Segers ‘ontzettend lullig’, maar ook een menselijk fout die nu eenmaal kan worden gemaakt.
Reacties op blunder Gert-Jan Segers: ‘Ze hobbelen van schandaal naar schandaal’
‘Gert-Jan Segers zou van Sinterklaas een fraaie aktetas kunnen ontvangen’ en ‘Özcan slaat met zijn column de spijker op zijn kop’:
Dit zijn enkele Reacties op onderwerpen uit het nieuws die AD-lezers bezighouden:
Gert-Jan Segers | Dit moet bijna wel een superformatie worden
‘Dom en stom, maar de formatie kan door’ (AD 18-11). De formatie van het kabinet gaat nog steeds door. Ze hobbelen van schandaal naar schandaal: Kasja Ollongren geeft een inkijkje in haar stukken, Gert-Jan Segers laat treinreizigers meegenieten van zijn dossier, maar ze gaan onverstoorbaar door. Dit móet wel een superformatie worden.
Jan van Uitert, Utrecht.
Gert-Jan Segers II | Een ondoordacht plan
Een nietszeggend concept, zo wordt gezegd. Gert-Jan Segers zou van Sinterklaas een fraaie aktetas kunnen ontvangen om waardevolle documenten op praktische wijze te vervoeren. Ik geloof niet dat hij een los blaadje laat liggen. Voor mij een dom plannetje van lekken.
Wim Bode, Papendrecht.
Lees: CU-leider Segers over formatie: ’Wij blijven’ Telegraaf 20.11.2021
Lees: CU-leider Segers over formatie: ’Wij blijven’ MSN 20.11.2021
Lees: Terug in Hilversum willen de formatiepartijen knopen doorhakken Elsevier 19.11.2021
Lees: Reacties op blunder Gert-Jan Segers: ‘Ze hobbelen van schandaal naar schandaal’ AD 19.11.2021
Meer: kabinetsformatie 2021
lees: Eindverslag informateur Remkes 30.09.2021
Lees: Eindverslag informateur Hamer 02.09.2021
Meer: Dossier Kabinetsformatie | AD.nl
Meer: Formatie RTL
Meer: Formatie 2021 NU
Meer: Formatie artikelen Elsevier
Meer: Dossier Onder Politici | AD.nl
Meer: Op weg naar een nieuw kabinet | NOS
Zie ook: Grote onrust op Links op weg naar Rutte 4 !! – de nasleep
Zie ook: Grote onrust op Links op weg naar Rutte 4 !!
zie verder: Verkiezingen 2e kamer op 17 maart 2021
Lees: Nieuw kabinet lijkt verder weg dan ooit, hoe nu verder? NU 01.09.2021
Lees: Wat wil jij weten over de formatie? NU 01.09.2021
Zie ook: Op weg naar Kabinet Rutte 4 – de Formatie van de nieuwe coalitie – deel 2
Zie ook: Op weg naar Kabinet Rutte 4 – de Formatie van de nieuwe coalitie – deel 1
Zie ook: Aftrap Verkiezingen 2e kamer op 17 maart 2021 – op weg naar de uitslag
Thierry Baudet FvD belooft ‘tribunalen’: stammenstrijd in de Tweede Kamer
Gesprek met de fracties over omgangsvormen in de 2e kamer
Forum voor Democratie staat ‘best open’ voor een gesprek met de Kamervoorzitter en andere partijen over de omgangsvormen in de Tweede Kamer. De partij wil het dan wel vooral hebben over de rol van de pers en het gedrag van ministers, terwijl de aanleiding voor het gesprek juist een uitspraak van een FVD-Kamerlid is.
Aanleiding voor de uitnodiging van Bergkamp is de bedreiging van FVD-Kamerlid Van Houwelingen gisteren richting D66-Kamerlid Sjoerdsma. “Uw tijd komt nog wel, er komen tribunalen”, beet Van Houwelingen Sjoerdsma toe. Het debat werd enige tijd stilgelegd. Later nuanceerde hij, op verzoek van de Kamervoorzitter, zijn uitspraak.
Demonisering
Na het incident liet Tweede Kamervoorzitter Vera Bergkamp weten een gesprek te willen met de fracties over de omgangsvormen in het debat. “Bedreigingen en intimidaties zijn in welke vorm dan ook, uit den boze”, aldus de Kamervoorzitter. “In de plenaire zaal vind ik het ontoelaatbaar. Hier moeten we een grens trekken.”
Van Houwelingen noemt vandaag in een persbericht de verontwaardiging vooral een ‘klassiek voorbeeld van demonisering en framing’. Desondanks staat de partij ‘best open’ voor een gesprek met Bergkamp.
Andere Kamerleden reageerden verbouwereerd en met afschuw op de woorden van Van Houwelingen. VVD-voorman Mark Rutte zei dat het ‘alle perken te buiten gaat’. ChristenUnie-voorman Gert-Jan Segers noemt de uitlatingen ‘echt huiveringwekkend’. D66-leider Sigrid Kaag noemt de bedreiging ‘een ultiem dieptepunt’.
Bedreigingen
Vanmiddag schreven Sjoerdsma en Volt-Kamerlid Nilüfer Gündoğan een gezamenlijke brief aan het dagelijks bestuur van de Tweede Kamer, als protest tegen bedreiging en confrontaties met Kamerleden van FVD in de Kamer. Het duo wil een gesprek met het dagelijks bestuur. Volt-Kamerlid Gündoğan ontvangt zeer veel intimiderende e-mails, en zelfs haar moeder zou die ontvangen van FVD-aanhangers.
Niet alle politici hebben problemen met FVD’ers in debatten, of met hun aanhangers. PVV-leider Geert Wilders laat weten niet voor een gesprek met de Kamervoorzitter en de andere fracties te voelen.
“Ik heb gisteren geen bedreiging gehoord. En een tribunaal – rechtbank – is terecht voor politici die ons land kapot maken. Perk de vrijheid van spreken van Kamerleden niet in. De Kamervoorzitter hoeft bij mij dus niet langs te komen voor een censuurgesprek.”
Goed idee
Hoogleraar staatsrecht Wim Voermans zegt dat dat ook niet nodig is. Volgens hem hoeven niet alle partijen het erover eens te zijn. “Het is een goed idee van de Kamervoorzitter om dat te bespreken. Om het erover te hebben hoe ze dat doen, hoe gaan ze optreden. En niet iedereen hoeft het ermee eens te zijn. Dan kunnen ze besluiten strenger te zijn.”.
Waarschijnlijk is het eerst mogelijk geschikte moment voor een gesprek tussen de fracties en Bergkamp, na het kerstreces.
FVD belooft ‘tribunalen’: stammenstrijd in de Tweede Kamer
Opwinding in Den Haag, toen FVD-parlementariër Pepijn van Houwelingen tijdens een debat tegen D66-collega Sjoerd Sjoerdsma zei: ‘U moet zich diep en diep schamen. En uw tijd komt nog wel. Er komen ‘tribunalen’ .
Wat Van Houwelingen bedoelde, was duidelijk. Een (volks)tribunaal na een door hem gedroomde Forum-revolutie zal geen genade kennen met Sjoerdsma.
Ouderen associëren tribunaal met de wijze waarop tijdens Kerst 1989 in Roemenië president Nicolae Ceausescu en zijn vrouw Elena na een kort ‘volkstribunaal’ tegen de muur werden gezet. Nog ouderen denken aan het Neurenberg-tribunaal, waar kopstukken uit de Tweede Wereldoorlog niet zelden de doodstraf kregen. Van recenter datum is het Joegoslaviëtribunaal in Den Haag, dat inmiddels niet meer actief is.
Lees ook dit commentaar van Fleur Verbeek: Forum is er op uit om Nikki Sterkenburg monddood te maken
Tribunal betekent in het Latijn ‘hoofd van een stam’
In het Latijn is een tribunal een platform waarop de tribunen zetelden als zij recht spraken. Tribunal is afgeleid van tribunus, ‘een tribuun of Romeins functionaris’, letterlijk het ‘hoofd van een stam’ (in het Engels is het woord voor stam tribe).
Tribus was ooit het woord voor elk van de drie (tri) etnische onderdelen van de Romeinse staat en gaat terug op een ouder lokaal begrip: tripu (drie-eenheid). Ook tribune, contributie en distributie hebben tripu als oerbasis.……!!!!
Zie ook: Thierry Baudet FvD op weg naar Forumland
Zie ook: Forum voor Democratie van Harte Welkom in de provincie Brabant ??!!
Zie: Henk Bleker CDA stapt over naar FvD
Zie: Wegloper ex-VVD’er Kamerlid Wybren van Haga stapt over naar FvD
Zie: En weer gaat het gedonder met FvD van Thierry Baudet vrolijk verder !! – deel 7 – de verdere nasleep
Zie: En weer gaat het gedonder met FvD van Thierry Baudet vrolijk verder !! – deel 6 – de nasleep
Zie: En weer gaat het gedonder met FvD van Thierry Baudet vrolijk verder !! – deel 5
Zie ook: En weer gaat het gedonder met FvD van Thierry Baudet vrolijk verder !! – deel 4
Zie dan ook: En weer gaat het gedonder met FvD van Thierry Baudet vrolijk verder !! – deel 3
Zie ook nog: En weer gaat het gedonder met FvD van Thierry Baudet vrolijk verder !! – deel 2
Zie verder: En weer gaat het gedonder met FvD van Thierry Baudet vrolijk verder !! – deel 1
Zie dan verder ook:En het gedonder met de FvD van Thierry Baudet gaat vrolijk weer verder !!
Zie ook nog dan: Wordt het meer of wordt het Minder Thierry Baudet FvD ?? – de verdere nasleep
Zie dan ook nog: Wordt het Meer of wordt het Minder Thierry Baudet FvD ?? – de nasleep
Zie verder dan ook: Wordt het Meer of wordt het Minder Thierry Baudet FvD ??
Zie dan verder ook nog: De ondergang van Thierry Baudet en zijn Forum voor Democratie definitief ??? – de nasleep
Zie verder dan ook nog: De ondergang van Thierry Baudet en zijn Forum voor Democratie definitief ???
Zie ook verder dan nog:De ondergang van Thierry Baudet en zijn Forum voor Democratie ???
En zie ook verder nog: Forum voor Democratie versus Thierry Baudet
Zie dan verder ook nog: Wegloper ex-VVD’er Kamerlid Wybren van Haga stapt over naar FvD
En zie verder dan ook nog: Extreem-rechts versus VVD-FvD-CDA
meer:
Lees: D66’er Sjoerdsma in rechtbank: ‘Met dood bedreigd na tribunalen-uitspraak Van Houwelingen (FvD)’ AD 16.09.2022
Lees: Man (36) krijgt werkstraf voor ‘ophangverwensing’ naar Kamerlid: ‘Net als Saddam Hoessein’ AD 16.09.2022
Lees: Werkstraf voor bedreigen D66-Kamerlid Sjoerdsma MSN 16.09.2022
Lees: FvD krijgt boete van 10.000 euro voor illegale kerstmarkt NOS 20.12.2021
Lees: FvD beboet om illegale kerstmarkt in Drenthe Telegraaf 20.12.2021
Lees: Boete voor Forum voor Democratie om illegale kerstmarkt Wijster RTL 20.12.2021
Lees: Boete voor Forum voor Democratie om illegale kerstmarkt Wijster MSN 20.12.2021
Lees: Verboden kerstmarkt FVD in Wijster afgeblazen en omgezet in demonstratie MSN 19.12.2021
Lees: Verboden kerstmarkt FVD in Wijster afgeblazen en omgezet in demonstratie NU19.12.2021
Lees: LIVE | Kerstmarkt van Forum in Drenthe toch voortgezet, dwangsom dreigt Telegraaf 19.12.2021
Nog veel meer;
Lees: Baudet haalt vergelijking coronabeleid en Holocaust van sociale media NOS 16.12.2021
Lees: Baudet verwijdert Holocaust-tweets Telegraaf 16.12.2021
Lees: Baudet verwijdert omstreden tweets over Holocaust: ‘Ik ben intens verdrietig’AD 16.12.2021
Lees: Ook aan de vrijheid van meningsuiting zit volgens experts een grens NU 16.12.2021
Lees: Ook aan de vrijheid van meningsuiting zit volgens experts een grens MSN 16.12.2021
Lees: Baudet moet tweets met Holocaustvergelijking verwijderen na kort geding NU 16.12.2021
Lees: CJO: vonnis nog niet geldig toen Baudet verboden tweets herhaalde MSN 16.12.2021
Lees: ‘Emotionele sfeer in rechtszaal tijdens zaak tegen Baudet’ | Video Telegraaf 15.12.2021
Lees: Baudet verliest kort geding over Holocaustvergelijking Telegraaf 15.12.2021
Lees: Rechter: Baudet over de schreef door vergelijking ongevaccineerden met Joden tijdens Holocaust AD 15.12.2021
Lees: Baudet moet tweets met Holocaustvergelijking verwijderen na kort geding NU 15.12.2021
Lees: Baudet moet vergelijking coronabeleid met Holocaust verwijderen van Twitter NOS 15.12.2021
Lees: Rechter: Baudet moet omstreden tweets over Holocaust verwijderen MSN 15.12.2021
Lees: Rechter: Baudet moet omstreden tweets over Holocaust verwijderen RTL 15.12.2021
Lees: Rechter buigt zich over Holocaust-vergelijkingen Baudet NOS 15.12.2021
Lees: Thierry Baudet vandaag voor rechter om vergelijking Holocaust RTL 15.12.2021
Lees: Thierry Baudet voor de rechter vanwege Joden-vergelijking | Panorama 15.12.2021
Lees: Wie behoedt mensen met een migratieachtergrond van de lastercampagnes in de Tweede Kamer? AD 10.12.2021
Lees: Baudet aangeklaagd door Joodse organisaties wegens Holocaustvergelijking NU 07.12.2021
Lees: Joodse organisaties eisen bij rechtbank einde aan Holocaust-vergelijking Baudet NOS 07.12.2021
Lees: Joodse organisaties spannen zaak aan tegen FvD-leider Baudet Telegraaf 07.12.2021
Lees: Joodse organisaties spannen zaak aan tegen FVD-leider Baudet AD 07.2021
Lees: Joodse organisaties spannen zaak aan tegen FvD-leider Baudet MSN 07.12.2021
Lees: FvD-fractievoorzitter in Senaat gaat in tegen vaccinatie-advies Baudet NOS 30.11.2021
Lees: FvD’er negeert Baudet: ‘Medisch advies partijleiders niet opvolgen!’ | Video Telegraaf 30.11.2021
Lees: FvD-leider in Eerste Kamer wil geen medisch advies van Baudet: ‘Ik ben gevaccineerd’ AD 30.11.2021
Lees: FVD-senator neemt afstand van vaccinkritiek Baudet MSN 30.11.2021
Lees: Gevaccineerde FVD-senator neemt afstand van Baudets kritiek op coronavaccins MSN 30.11.2021
Lees: Gevaccineerde FVD-senator neemt afstand van Baudets kritiek op coronavaccins NU 30.11.2021
Lees: Eerste Kamerlid Forum neemt afstand van vaccinkritiek Thierry Baudet RTL 30.11.2021
Lees: Eerste Kamerlid Forum neemt afstand van vaccinkritiek Thierry Baudet MSN 30.11.2021
Lees: Forum-senator neemt afstand van vaccinkritiek Thierry Baudet video RTL 30.11.2021
Lees: Tienduizend mensen ondertekenen aangifte tegen Willem Engel: ‘Mogelijk achter tralies’ AD 29.11.2021
Lees: Aangifte tegen Willem Engel door 9700 mensen ondertekend MSN 28.11.2021
Lees: Na Forum pleit ook PVV voor tribunaal: ‘PvdA moet zich verantwoorden voor opengrenzen-beleid’ AD 25.11.2021
Lees: Ophef in Haagse raad na uitspraak PVV’er over opengrenzenbeleid PvdA OmroepWest 25.11.2021
Lees: Ophef over uitspraak PVV dat ‘PvdA zich voor een tribunaal moet verantwoorden voor opengrenzenbeleid’ Den HaagFM 25.11.2021
Lees: Raadsverkiezingen: lokale partijen en CDA winnen, Forum maakt het niet waar AD 25.11.2021
Lees: Kiezers in elf gemeentes naar de stembus: verkiezingen zijn grote test voor FvD AD 24.11.2021
Lees: Meer aangiften tegen Willem Engel dan tegen Geert Wilders Telegraaf 24.11.2021
Lees: Meer aangiften tegen Willem Engel dan tegen Geert Wilders MSN 24.11.2021
Lees: Kamervoorzitter grijpt in: ‘Dit komt intimiderend over’ | Video Telegraaf 24.11.2021
Lees: Kamervoorzitters grijpen in en willen geen dreigementen meer met tribunalen NU 24.11.2021
Lees: Kamervoorzitters grijpen in en doen woord tribunaal in de ban MSN 24.11.2021
Lees: Woord tribunaal ook in Tweede Kamer in de ban Telegraaf 24.11.2021
Lees: Woord tribunaal ook in Tweede Kamer in de ban MSN 24.11.2021
Lees: Kamervoorzitter grijpt in: ‘Ik wil dit niet horen’ MSN 24.11.2021
Lees: Kamervoorzitter Bergkamp grijpt in: ze wil het woord tribunaal niet meer horen RTL 24.11.2021
Lees: Baudet met een enorm mondkapje, zodat niemand hem herkent bij de priklocatie: ik zag het al voor me AD 23.11.2021
Lees: PvdA wil pact tegen Forum: ‘Rotterdam kan dit missen als kiespijn’ AD 23.11.2021
Lees: Baudet en Engel op de hak genomen op Twitter: ‘Thierry is gevaccineerd’ trending topic AD 23.11.2021
Lees: Baudet giert het uit om vaccinatiegeruchten | Video Telegraaf 23.11.2021
Lees: Baudet giert het uit: ‘Ik heb absoluut geen vaccin genomen!’ MSN 23.11.2021
Lees: Voorzitter wil woord tribunaal niet meer horen in Eerste Kamer MSN 23.11.2021
Lees Eerste Kamervoorzitter doet woord ‘tribunaal’ in de ban: ‘Ik wil dat hier niet horen’ AD 23.11.2021
Lees: 1200 mensen ondertekenen aangifte tegen Willem Engel MSN 23.11.2021
Lees: 1200 mensen ondertekenen aangifte tegen Willem Engel: ‘Hij zaait angst in samenleving’ AD 23.11.2021
Lees: Politicoloog ziet Forum voor Democratie steeds verder radicaliseren NU 22.11.2021
Lees: Politicoloog ziet Forum voor Democratie steeds verder radicaliseren MSN 22.11.2021
Lees: Twitter ontploft om ’geprikte’ Thierry Baudet, Forum-leider ontkent Telegraaf 22.11.2021
Lees: Baudet is het product van lamlendigheid Nederlandse debatcultuur Elsevier 20.11.2021
Lees: Reacties op Kamer over harde uitspraken Forum: ‘Het gaat me aan het hart dat het wordt geaccepteerd’ AD 20.11.2021
Lees: Minister van Staat Tjeenk Willink: FVD’er Van Houwelingen ‘bedreigt hele politieke stelsel’ AD 19.11.2021
Lees: Tjeenk Willink: uitspraken FvD-Kamerlid ‘hollen democratie uit’ RTL 19.11.2021
Lees: FVD belooft ‘tribunalen’: stammenstrijd in de Tweede Kamer Elsevier 18.11.2021
Lees: Commissie: Kamer moet over positie praten bij aantreden kabinet MSN 18.11.2021
Lees: Coronamaatregelen vergelijken met de oorlog: waarom het in heel Europa gebeurt MSN 18.11.2021
Lees: Forum wil wel spreken met Kamervoorzitter Bergkamp, maar vooral over anderen RTL 18.11.2021
Lees: Forum wil wel spreken met Kamervoorzitter Bergkamp, maar vooral over anderen MSN 18.11.2021
Lees: Bijval en afkeuring voor oproep Kamervoorzitter over omgangsvormen NOS 18.11.2021
Lees: Bergkamp: Kamerlid durft niet meer te interrumperen om dreigmails MSN 18.11.2021
Lees: Formerende partijen spreken schande van dreigement FVD-Kamerlid: ‘Alle perken te buiten’ RTL 18.11.2021
Lees: Formerende partijen spreken schande van dreigement FVD-Kamerlid: ‘Alle perken te buiten’ MSN 18.11.2021
Lees: D66 en Volt: ‘Forum mag niet wegkomen met standje van Kamervoorzitter’ AD 18.11.2021
Lees: Kamerleden D66 en Volt over bedreigingen: ‘Wij trekken hier een streep’ RTL 18.11.2021
Lees: D66 en Volt willen snel met Kamerbestuur praten over bedreigingen MSN 18.11.2021
Lees: Kamerleden D66 en Volt over bedreigingen: ‘Wij trekken hier een streep’ MSN 18.11.2021
Lees: Op1 wil geen politici aan tafel als ze collega’s bedreigen: ‘Maar dit is geen cordon sanitaire’ AD 18.11.2021
Lees: Op1: geen blokkade voor Forum, maar we willen wel debat MSN 18.11.2021
Lees: RTL: iedereen bevragen, ook politici die collega’s bedreigen AD 18.11.2021
Lees: RTL en talkshow Op1 gaan geen politici van Forum voor Democratie weren MSN 18 .11.2021
Lees: Volt-Kamerlid: ‘Gedrag FvD’ers is parlement-onwaardig’ | Video Telegraaf 18.11.2021
Lees: D66 en Volt: ‘Forum mag niet wegkomen met standje van Kamervoorzitter’ AD 18.11.2021
Lees: Bergkamp wil gesprek over ’ontoelaatbare’ uitingen in debat na dreigementen FvD-Kamerlid Van Houwelingen Telegraaf 17.11.2021
Lees: Kamervoorzitter wil gesprek over ‘ontoelaatbare’ uitingen in debat NOS 17.11.2021
Lees: Kamervoorzitter wil gesprek over ‘ontoelaatbare’ uitingen in debat MSN 17.11.2021
Lees: Kamervoorzitter noemt bedreigingen in debatten ‘uit den boze’ en wil overleg NU 17.11.2021
Lees: Kamervoorzitter wil gesprek over ‘ontoelaatbare’ uitingen in debat RTL 17.11.2021
Lees: FvD’er tegen D66-Kamerlid: ‘Uw tijd komt nog, er komen tribunalen!’ MSN 17.11.2021
Lees: Bergkamp hekelt Forum dat collega-Kamerleden dreigt met ‘tribunalen’: ‘Ontoelaatbaar’ AD 17.11.2021
Lees: Kamervoorzitter noemt bedreigingen in debatten ontoelaatbaar, wil met fracties in gesprek NU 17.11.2021
Lees: Er zitten gewoon fascisten in het parlement en niemand durft dat uit te spreken AD 17.11.2021
Lees: Van Houwelingen (FvD) dreigt Sjoerdsma (D66) met tribunalen NOS 17.11.2021
Lees: Van Houwelingen (FvD) tegen Sjoerdsma (D66): ’Uw tijd komt nog wel, er komen tribunalen’ Telegraaf 17.11.2021
Lees: Forum dreigt collega-Kamerleden met ‘tribunalen’ AD 17.11.2021
Lees: FvD’er tegen D66-Kamerlid: ‘Uw tijd komt nog, er komen tribunalen!’ | Video Telegraaf 17.11.2021
Lees: Experts over Baudet: ‘Voorzitter moet harder optreden tegen antisemitische taal’ NU 17.11.2021
Lees: Klachten ingediend tegen Baudet na verzuim melding inkomsten boekverkoop NU 15.11.2021
Lees: Is Thierry Baudet ‘staatsgevaarlijk’ of moeten we hem vooral niet serieus nemen? AD 15.11.2021
Lees: Politici worstelen met steeds extremere uitspraken Baudet, maar wat te doen? MSN 15.11.2021
Lees: Politici worstelen met steeds extremere uitspraken Baudet, maar wat te doen? RTL 15.11.2021
Lees: Vergelijking Baudet met WOII: vrijheid van meningsuiting of grensoverschrijdend? RTL 15.11.2021
Lees: CIDI: niemand kan Baudet nog serieus nemen MSN 14.11.2021
Lees: Forum-leider Baudet noemt ongevaccineerden ‘de nieuwe Joden’ NOS 14.11.2021
Lees: Forum-medewerker veroordeeld wegens mishandeling en bedreiging NOS 10.11.2021
Lees: FvD-lijsttrekker zonder QR-code verstoort lijsttrekkersdebat AD 06.11.2021
Lees: Humberto Tan haalt in talkshow uit naar Thierry Baudet: ‘Soms moet je niet zwijgen!’ AD 19.10.2021
Lees: Humberto pakt Baudet na aids-speech aan met krachtig statement MSN 18.10.2021
Lees: Humberto pakt Baudet na aids-speech aan met krachtig statement RTL 18.10.2021
Lees: Video (ad.nl)
Lees: De grond voor de waanzin van Baudet is en blijft vruchtbaar AD 18.10.2021
Lees: Van Baudet naar Otten en terug; Statenlid Ewald Kegel voelt zich weer thuis bij Forum voor Democratie AD 12.10.2021
Lees: Baudet onder vuur vanwege oorlogsvergelijkingen: ‘Je bent knettergek’ (metronieuws.nl) 23.09.2021
De erfenis van demissionair kabinet Rutte 3 – en weer gaat het gedonder met de belastingdienst maar weer gewoon vrolijk verder !!! – de nasleep – deel 6
Raad van State zegt na zelfonderzoek sorry tegen toeslagenouders
De Raad van State (RvS) heeft te lang volgehouden dat het juridisch noodzakelijk was dat de Belastingdienst zelfs bij hele kleine overtredingen de complete kinderopvangtoeslag terugvorderde van ouders. Deze alles-of-niets-lijn had eerder teruggedraaid kunnen en moeten worden, stelt de Afdeling bestuursrechtspraak van de RvS in een rapport nav. een zelfonderzoek waarin de eigen rol in de toeslagenaffaire tegen het licht wordt gehouden.
“Ouders die in de problemen zijn gekomen omdat wij te lang de strenge lijn hebben toegepast, bieden wij onze excuses aan. We hadden deze ouders betere rechtsbescherming moeten bieden”, zegt voorzitter Bart Jan van Ettekoven van de Afdeling bestuursrechtspraak.
Veel toeslagenouders die in de problemen kwamen door de aanpak van de Belastingdienst wendden zich tot de bestuursrechter en eventueel daarna tot de Raad van State. Zowel lagere rechters als de RvS stelden de Belastingdienst vaak in het gelijk.
Volgens de Belastingdienst schreef de wet voor dat elke overtreding van de regels moest leiden tot het terugvorderen van de complete kinderopvangtoeslag. Daardoor ontstonden situaties waarin ouders bijvoorbeeld vanwege een schuld van een kleine 80 euro 27.500 euro moesten terugbetalen.
Lijn vaststellen in rechtspraak
De Raad van State is zowel een adviseur van de overheid als de hoogste bestuursrechter van Nederland. Een van de taken van de RvS is om te zorgen voor rechtseenheid en rechtsgelijkheid. De interpretatie van de Afdeling bestuursrechtspraak van bepaalde wetten levert een lijn op die lagere rechters vaak volgen. Daarbij wordt onder meer gekeken naar de wettekst en naar wat de bedoeling van een wet is.
In de toeslagenaffaire heeft de Raad van State de interpretatie gevolgd van de Belastingdienst, die een alles-of-niets-lijn voorstond. Maar uit zowel de wet als de behandeling van de wet in het parlement bleek niet dat die alles-of-niets-lijn de bedoeling was en dat er voor rechters geen ruimte was om daar van af te wijken, concludeerde de parlementaire commissie die onderzoek deed naar de toeslagenaffaire.
Binnen de overheid en binnen de RvS werd al jarenlang intern kritiek geuit op de alles-of-niets-benadering die in de periode 2011-2012 is vastgesteld. Toch paste de RvS pas in 2019 die lijn aan en kwam er ruimte voor rechters om rekening te houden met proportionaliteit.
De RvS “zat vast in een zelf gecreëerde juridische ‘fuik’ “, staat in het rapport ‘Lessen uit de kinderopvangtoeslagzaken’. Het met een duidelijke lijn bieden van rechtseenheid en rechtsgelijkheid vond de RvS lange tijd belangrijker dan per geval te bekijken wat evenredig was. Maar, zo stelt de RvS nu, “rechtseenheid en rechtsgelijkheid zijn geen doelen op zich als de uitkomst in het individuele geval niet (meer) overtuigt”.
Meer interne tegenspraak nodig
Eerder bracht het overlegorgaan voor bestuursrechters (LOVB) al een rapport uit over hoe zij met toeslagenzaken zijn omgegaan. Het LOVB concludeerde dat te makkelijk de lijn van de RvS gevolgd is. Veel rechters zeiden ook ongemak te hebben gevoeld bij de strenge interpretatie van de regels. In de toekomst moeten rechters meer hun eigen rechtsgevoel durven volgen, was een van de aanbevelingen. Een andere aanbeveling was om meer interne tegenspraak te organiseren.
Dat laatste is ook een les die de RvS trekt uit de evaluatie van het eigen handelen in de toeslagenaffaire. “De reflectie heeft geleerd hoe belangrijk voldoende ruimte voor het intern debat is”, zegt de RvS. Het uitzetten van lijnen blijft belangrijk, maar “bij het uitzetten van lijnen moeten deze niet meteen worden ‘dichtgetimmerd’ “, is een andere les. “Lijnen moeten ruimte laten voor een rechtvaardige uitkomst in het individuele geval.”,
‘Medeplichtig aan discriminatie’
Ook zegt de RvS zich kritischer op te stellen tegenover overheidsorganen, omdat burgers door de machtsverhouding per definitie in het nadeel zijn. De rechter moet er minder snel op vertrouwen dat de informatie die bijvoorbeeld de Belastingdienst aanlevert compleet en juist is en de burger “de helpende hand bieden” door als rechter zelf ook actief onderzoek te doen.
De RvS heeft veel kritiek gekregen om de jarenlange starre houding. Voorzitter Aleid Wolfsen van de Autoriteit Persoonsgegevens noemde de RvS woensdag “medeplichtig aan discriminatie”. In veel gevallen hadden slachtoffers in de toeslagenaffaire een dubbele nationaliteit. “Als je dat niet hebt gezien, is er iets mis met je waarnemingsvermogen”, aldus Wolfsen.
Lees: Belastingdienst krijgt op 1 januari eigen toezichthouder MSN 26.11.2021
Lees: Inspecties onderzoeken omgang jeugdbescherming met toeslagenouders AD 26.11.2021
Lees: Inspecties onderzoeken omgang jeugdbescherming met toeslagenouders Telegraaf 26.11.2021
Lees: Inspectie onderzoekt hoe jeugdbescherming omging met ouders toeslagenaffaire MSN 26.11.2021
Lees: Inspectie onderzoekt hoe jeugdbescherming omging met ouders toeslagenaffaire NU 26.11.2021
Lees: Inspecties onderzoeken omgang jeugdbescherming met toeslagenouders MSN 26.11.2021
Lees: Inspecties gaan uithuisplaatsingen kinderen toeslagenouders onderzoeken MSN 26.11.2021
Lees: Inspecties gaan uithuisplaatsingen kinderen toeslagenouders onderzoeken RTL 26.11.2021
Lees: Inspecties onderzoeken omgang jeugdbescherming met toeslagenouders MSN 26.11.2021
Lees: Schuldsanering van duizenden mensen mogelijk ten onrechte door fiscus geweigerd NOS 25.11.2021
Lees: Fiscus weigerde mogelijk 15.000 mensen onterecht schuldsanering MSN 25.11.2021
Lees: Duizenden schuldenaren eerder geholpen door nieuwe wet NOS 25.11.2021
Lees: Soepeler regels voor mensen die misstap maken bij aanvraag uitkering: ‘Soms te hard’ NOS 24.11.2021
Lees: Ouders toeslagenaffaire eisen vervolging Belastingdienst DH070 24.11.2021
Lees: Ouders toeslagenaffaire eisen bij hof vervolging Belastingdienst MSN 24.11.2021
Lees: Belastingdienst koos voor extra controle vooral burgers met lage inkomens NU 23.11.2021
Lees: ‘Fiscus controleerde lage inkomens extra bij controle op toeslagen’ NOS 23.11.2021
Lees: ’Belastingdienst ging jarenlang achter burgers met lage inkomens aan’ Telegraaf 23.11.2021
Lees: Belastingdienst controleerde extra bij lage inkomens in jacht op fraude RTL 22.11.2021
Lees: Hoogste bestuursrechter: ‘De toeslagenaffaire heeft ons diep geraakt’ NU 20.11.2021
Lees: Hoogste bestuursrechter: ‘De toeslagenaffaire heeft ons diep geraakt’ MSN 20.11.2021
Lees: Kamerleden: wat kopen toeslagengedupeerden voor nog meer excuses? MSN 19.11.2021
Lees: Advocaat: Excuses goed, maar cliënten staan nog met lege handen MSN 19.11.2021
Lees: Raad van State over toeslagenzaak: ‘We hebben niet gediscrimineerd’ NU 19.11.2021
Lees: Raad van State diep door het stof voor toeslagenslachtoffers MSN 19.11.2021
Lees: Raad van State diep door het stof voor toeslagenslachtoffers RTL 19.11.20921
Lees: Raad van State door het stof in toeslagenaffaire: ‘Rechters waren te lang te streng’ AD 19.11.2021
Lees: Raad van State zegt na zelfonderzoek sorry tegen toeslagenouders NOS 19.11.2021
Lees: Raad van State biedt excuses aan: rechters hadden toeslagenouders beter moeten beschermen NU 19.11.2021
zie ook; Kinderopvangtoeslag RO
Bekijk hier; ons dossier over de toeslagenaffaire. RTL
meer: Van affaire tot val kabinet NOS
Meer: Menno Snel RTL
Meer: Belastingdienst RTL
Meer: Toeslagenaffaire Belastingdienst RTL
Meer: belastingen Telegraaf
Meer: Jaap Uijlenbroek Telegraaf
Meer: Belastingdienst Telegraaf
Meer: Toeslagenaffaire NU
dossier: Kinderopvangtoeslag Trouw
Zie ook: Minister Wopke Hoekstra CDA rommelde zelf ook met de belastingdienst
Zie verder ook: De erfenis van Rutte III – en weer gaat het gedonder met de belastingdienst maar weer vrolijk verder !!! – de nasleep – deel 1
Zie dan ook nog: De erfenis van Rutte III – en weer gaat het gedonder met de belastingdienst maar weer vrolijk verder !!!
Zie verder: De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – een nieuwe stap
zie dan nog verder: De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst gaat maar weer verder !!!
Zie dan ook nog: De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de parlementaire enquête is nog steeds onderweg – deel 4 – kamerdebat 29.04.2021
zie ook nog verder dan: De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de parlementaire enquête is nog steeds onderweg – deel 3
Zie dan ook: De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de parlementaire enquête is onderweg – deel 2
Zie verder: De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de parlementaire enquête is onderweg – deel 1
Zie ook: De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de nasleep deel 3
Zie ook nog: De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de nasleep deel 2
Zie dan ook: De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de nasleep – deel 1
Zie verder: De val van Rutte III vanwege het gedonder met de belastingdienst
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 26 – nasleep POK – deel 2
Zie verder dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 25 – nasleep POK – deel 1
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 24 – nasleep
Zie verder ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 23 – nasleep
Zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 22 – nasleep
Zie verder : De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 21 – nasleep
Zie dan verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 20 – nasleep
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 19 – nasleep
Zie verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 18 – nasleep
Zie verder dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 15 – nasleep rapport commissie Donner
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 11 – nasleep rapport commissie Donner
Zie verder ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 10 – rapport commissie Donner
Zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 9
Zie verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 8
Zie verder dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 7
En zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 6
Zie dan ook nog verder: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 5 – commissie Donner
Zie verder dan ook: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 4 – commissie Donner
en zie dan ook nog: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 3
en zie verder dan ook: Voorheen Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en staatssecretaris Menno Snel (Financiën) het Gedonder met de belastingdienst – deel 2
en verder zie dan ook nog: Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en het Gedonder met de belastingdienst deel 1
-
Archief
- mei 2024 (3)
- april 2024 (7)
- maart 2024 (14)
- februari 2024 (16)
- januari 2024 (8)
- december 2023 (12)
- november 2023 (4)
- oktober 2023 (8)
- september 2023 (7)
- augustus 2023 (12)
- juli 2023 (16)
- juni 2023 (12)
-
Categorieën
- 1e kamer
- 2e kamer
- 2e kamerverkiezingen 17 maart 2021
- 2e kamerverkiezingen 2017
- 2e kamerverkiezingen 2021
- 2e kamerverkiezingen 22 november 2023
- 50 plus
- 50plus
- 8 December-strafproces
- 911
- Aalsmeer
- Aalsmeers Collectief
- aanbesteding
- aangifte
- aanslag
- aardbevingen
- aardgaswinning
- Abdul Nasser Qirdash
- Abdulkadir Geylani-moskee
- Abou Soumayyah
- Abu Muhsin al-Masri
- Adel Abdul Mahdi
- Adviescollege Stikstofproblematiek
- Advocaat Michael Ruperti
- afdrachtregeling
- affaire-Spies
- afganistan
- afschaffing slavernij
- afsplitspartijen
- Ahmad al-Hazimi
- Ahmaud Arbery
- Ahmed Aboutaleb
- AirFrance-KLM
- aivd
- AKP
- Al-Holkamp
- Al-Qa'ida
- Alami abu Hamza
- Aleksej Navalny
- aleppo
- Alexander Pechtold
- Alexandra van Huffelen
- Alfons Leerkes
- alt-rightbeweging
- Amendement
- amsterdam
- Amsterdam Museum
- Ancilla Tilia van de Leest
- Anders Breivik
- André Postema PvdA
- Andreas Bakir
- Andrei Ivanovitsj Burlaka
- Ank Bijleveld
- Anna Zeven
- Annabel Nanninga
- Anne Lok
- Anne-Wil Duthler
- Anne-Wil Duthler VVD
- Anneke van der Veer
- Annemarie Jorritsma
- Annemarie Jorritsma vvd
- anti-semitisme
- antisemitisme
- appeu,
- Arbitrageprocedure
- Armeense genocide
- Armenië
- Arnoud van Doorn
- As-Soennah moskee
- asielzoekers
- ataturk
- Australian Liberty Alliance
- Australië
- australie
- awp
- Aysel Erbudak
- Agaath Cleyndert
- Igor Girkin
- Baarle-Nassau
- Balk
- Balkenende-norm
- balkenendenorm
- Bananenschil bonus
- Bart de Liefde
- Bas Filippini
- Bashar al-Assad
- basiliek Notre-Dame
- BBB
- bedreiging
- beeldenstorm
- begroting
- begroting 2016
- begroting 2017
- begroting 2018
- begroting 2019
- begroting 2020
- belangenverstrengeling
- Belastingdienst
- Bellingcat
- Benjamin Smith
- Bert Kannegieter
- Bert van der Roest
- Besmaya
- bestuurscrisis
- Beugen
- bevingen
- bezuinigingen
- BIJ1
- bivakmutsen
- Björn Lugthart
- Bloemendaal
- BoerBurgerBeweging
- boerka
- boerkaverbod
- bombardement
- bonnetjes-affaire
- Bonus
- Boris Johnson
- borsele
- Boudewijn van Eijck
- bouwsector
- Bram Heijstek
- brexit
- Brexit-uitstel
- Brunssum
- BUK
- burgemeester
- Burgemeester Stefan Huisman VVD
- burgemeester Ahmed Aboutaleb
- burnpits
- business case Fraude
- BVNL
- BYD
- Camiel Eurlings
- Carin Gaemers
- cartoon
- cartoonwedstrijd
- cassatie
- cbs
- CDA
- CDJA
- Centcom
- Ceo Benjamin Smith
- Chan Santokhi
- Charlie Hebdo
- China
- chloorgas
- Chora-vallei
- Chris Aalberts
- Clemens Meerts
- Climate Adaptation Summit
- co2
- CO2-neutraal
- coalitie
- Code Oranje
- college van bestuur van de Limburgse vmbo-scholen
- Combined Air Operations Centre
- Commissie BOS
- commissie bosman
- Commissie Remkes
- commissie Sorgdrager
- commissie Toekomst zorg thuiswonende ouderen
- commissie-Donner
- commissie-Hordijk
- commissie-Noorman-Den Uyl
- Commissie-Oosting
- Commissie-Stiekem
- commissie-Van Dam
- Communistisch Platform
- corona
- coronavirus
- Corrie van Brenk
- corruptie
- coup
- cpb
- cpn
- crisis
- CU
- CU-SGP
- Cultuurpaleis
- CvK
- D66
- Daan Prevoo
- Damascus
- Daniël van der Stoep
- daniel van der stoep
- de afrekening
- De Feestpartij
- De Fryske Marren
- De gouden eeuw
- debat
- decembermoorden
- delfzijl
- demonstratie
- Denk
- Denk NL
- derde dinsdag
- derde dinsdag september
- Derek Chauvin
- desi bouterse
- DFP
- diaspora
- diasporabelasting
- Dick Schoof
- dijkgraaf
- dijkgraaf Michiel van Haersma Buma
- dijkgraaf van Delfland Michiel van Haersma Buma
- Dinkelland
- Dion Gaus
- Dion Graus
- Dion Graus PVV
- directeur Sjaak Wijma
- directeur van de integriteitswaakhond van de Raad van Europa
- Dirk Scheringa
- Dividentbelasting
- Diyanet
- Don Bijl
- Donald Trump
- Donetsk
- doodsbedreiging
- Douma
- Douwe Jan Elzinga
- DPK
- dreiging
- dualisme
- economie
- Edgar Mulder PVV
- eemshaven
- Eeuwit Klink
- EHRM
- El Alami Amaouch
- Ellen Verkoelen
- Elze Boshart
- Emil Smeding
- Emil Smeding PVV
- emile roemer sp
- ENCO
- Erbil
- Erdogan
- Eric Wiebes
- Eritrea
- etnisch profileren
- EU
- euro
- europa
- Europees Hof voor de Rechten van de Mens
- europees parlement
- europese parlement
- Eva van Esch
- Evacueer Moria
- extreem rechts
- Extreem-rechts
- Fanida Kadra
- Farid Arzarkan
- Farid Azarkan
- Farshad Bashir
- Fawaz Jneid
- Felix Rottenberg
- Femke Halsema
- Femke Merel van Kooten
- Femke Merel Van Kooten-Arissen
- Ferdinand Grapperhaus
- Fethullah Gülen
- fitna
- Flitsenquête
- Follow the Money
- Fons Hertog VVD
- formatie
- Fort Zeelandia
- Forum voor Democratie
- fractievoorzitter Farid Azarkan
- frankrijk
- Frans Hoynck
- Frans Timmermans
- Frans Weekers
- fraude
- fraudesignaleringssysteem
- fred teeven vvd
- Fred van der Spek
- Freek Jansen
- FSB
- FSV
- fusie
- FvD
- Fyra
- GasTerra
- Gaswinning
- Gazprom
- gebiedsverbod
- gedragscode
- geert dales
- Geert Dales 50 plus
- geert wilders
- geert wilders pvv
- gekozen burgemeester
- geloofwaardig
- geloofwaardigheid
- gemeenteraad
- gemeenteraadsverkiezingen 2018
- gemeenteraadsverkiezingen 21.03.2018
- genocide
- George Floyd
- George Pell
- Ger Koopmans
- Gerald Schotman
- Gerard Blankestijn
- Gideon van Meijeren
- gifgasaanvallen
- Gillmore Hoefdraad
- Ginaf
- GO
- Gorinchem
- Greco
- Griekenland
- grijze wolf
- grijze wolven
- groenlinks
- Groep de Mos
- Groep Otten
- groepsbelediging
- grondwet
- Groningen
- ground zero
- Haarlemmermeer
- haatimam
- haatzaaien
- HagaZiekenhuis
- Halbe Zijlstra
- Han ten Broeke VVD
- handelsverdrag
- Hans Middendorp
- Hans van Hooft
- Hans Vijlbrief
- Harry Mens
- Harry van Bommel
- Hashem Abedi
- Hawija
- Hazimi’s
- Hendrik Jan Biemond
- Henk Bleker
- henk kamp
- henk krol
- Henk Krol
- Henk Otten
- Henry Keizer VVD
- Hero Brinkman
- hilbrand nawijn
- Hilde Palland
- Hoge Raad
- holocaust
- homo
- homohaat
- homohuwelijk
- hoofddoek
- hoogheemraadschap van Delfland
- Hugo Borst
- Huib van Vliet
- Huib van Vliet VVD
- huur
- Huurdersheffing
- huurverhoging
- huurwet
- Ibrahim Issaoui
- ICJ
- Idlib
- Igor Girkin
- IJssel- en Vechtstreek
- ijsselmeer
- Ik ga leven
- illegalen
- Imam El Alami Amaouch
- imam Ismail Abou Soumayyah
- ing
- inkomstenbelasting
- Instituut Mijnbouwschade Groningen
- integraalhelmen
- integriteit
- integriteitsaffaires
- Integriteitscommissie
- integriteitsonderzoek
- Integriteitstoets
- Integriteitswaakhond van de Raad van Europa
- Internationaal Strafhof
- Irak
- iran
- Irish Backstop
- Irvin Kanhai
- is
- IS-kinderen
- Isabelle Diks
- isis
- islam
- Ivo Opstelten
- JA21
- Jaap Uijlenbroek
- Jaap Uijlenbroek
- jaarrekening
- Jacques Monasch
- Jacques Tichelaar
- Jalalabad
- Jan Hoekema
- Jan Hoekema D66
- Jan Nagel
- Jan van Cranenbroek
- Jan van der Grinten
- jan van zanen
- Jan Zoetebier
- Jan Zoetelief
- Janaid L.
- Jannie Visscher
- Jaron Tichelaar
- Jean-Paul Gebben
- Jehovah’s getuigen
- Jeroen de Vries
- Jesse Klaver
- JFvD
- jihadsympathisanten
- JIT
- Jo Palmen
- joden
- jodenvervolging
- Johan Maurits van Nassau Siegen
- Johan Meijer
- Johan Remkes VVD
- Johan Vlemmix
- Joint Investigation Team
- Jolisa Brouwer
- Jong
- jongerenorganisatie JFVD
- joost eerdmans
- Joost Lagendijk
- Joram van Klaveren
- Jos de Graaf
- Jos Heijmans
- Jos Silvis
- Jos van Rey
- jos wienen cda
- journalist Roel Janssen
- jovd
- Justitieel Complex Schiphol
- Kajsa Ollongren
- Kamerlid Van der Lee
- Kamerlid Wybren van Haga VVD
- kandidatenlijst
- kapitalisme
- karen gerbrands
- kartelvorming
- Kees van der Staaij
- Keolis
- Keolis-ceo Frank Janssen
- kerncentrale
- kernenergie
- Kevin van Eikeren
- Kevin van Eikeren PvdA
- Khadija Arib
- Khadija Arib,
- kinderopvangtoeslag
- kinderopvangtoeslagaffaire
- kinderpardon
- Klaas Dijkhoff VVD
- klimaat
- Klimaatactivisten
- Klimaatakkoord
- klimaatakkoord Parijs
- klimaatdoelen
- klimaatmars
- klm
- koerden
- Koert Westerman
- koopkracht
- kort geding
- koude oorlog
- Krijgsraad van Suriname
- kruistochten
- Kunduz
- kvp
- Lale Gül
- Langetermijnbegroting.
- Léonie Sazias
- Leonid Chartsjenko
- Leonid Ghartsjenko
- Leonid Kharchenko
- LHK
- LHN
- Liane den Haan
- Liesbeth Zegveld
- Lijst Henk Krol
- lijsttrekker
- lijsttrekker Jaron Tichelaar
- limburg
- links
- links verbond
- lobby
- lobbycultuur
- Loek Hermans
- Loek Hermans VVD
- Loek Winter
- Loes Mulder
- loppersum
- Maaike van Tuyll van Serooskerken
- Maarten van Leeuwen
- maasvlakte
- Maasziekenhuis Pantein
- Madeleine van Toorenburg
- Malaysia Airlines
- Manon Leijten
- Marcelis Boereboom
- Marco Kroon
- Marco Out
- Marianne Thieme
- Marianne Thieme PvdD
- Mark Harbers
- Mark Harbers VVD
- Mark rutte
- marktwerking
- Marleen Barth
- marleen barth pvda
- marokkaan
- marokkanen
- Martin van Rijn
- Martin van Rooijen
- Matt Hancock
- maurice de hond
- Maurits von Martels CDA
- Meavita
- menno snel
- Menno Snel D66
- Mensenrechten
- Mesut Özil
- Metin Çelik
- mh17
- MH17-proces
- MH17-ramp
- MH17-tribunaal
- MHP
- Michael Heemels
- Michiel van Haersma Buma
- Mike Pompeo
- miljoenennota 2016
- miljoenennota 2017
- Miljoenennota 2018
- miljoenennota 2019
- miljoenennota 2020
- miljoenennota 2021
- minder
- minder Marokkanen-proces.
- Minister Ank Bijleveld
- Minister Bijleveld
- minister Buitenlandse zaken
- Minister Ferd Grapperhaus
- minister Van der Steur
- minister Wopke Hoekstra
- Minneapolis
- MINUSMA
- misbruik
- missie
- Mohamed Keskin
- Mohsen Fakhrizadeh
- monsterverbond
- moskee
- moslim
- moslimban
- Mosul
- Moszkowicz
- mr. Biemond
- Muslimban
- Mustafa Amhaouch
- Mustafa Kemal
- nabeschouwingen
- Nagorno-Karabach
- naheffing
- Nashville Statement
- Natalie Righton
- Nationale Holocaust Herdenking
- Natura 2000-gebieden
- navalny
- navo
- NAVO-missie Resolute Support
- NCTV
- Nederland
- nederlandse missie
- NEVENFUNCTIES
- neveninkomsten
- new york
- Nexit
- Nice
- NIDA
- Nieuwe Wegen
- nijmegen
- nikab
- No Deal Brexit
- noodwet
- Norbert Klein
- Nord Stream 2
- Notre-Dame-kerk
- novitsjok
- NS
- NSP
- nucleaire energie
- NZA
- OBP
- Oekraïne
- Olaf Kemerink
- Olaf Storms
- Oldenzaal
- Oleg Poelatov
- Onafhankelijk Liberaal
- Onafhankelijke Burgerpartij
- onderhandelingen
- onderzoek
- ongeloofwaardig
- ongeloofwaardigheid
- Onze Lieve Vrouw basiliek
- Oorlog in Afghanistan
- oostenrijk
- Oosterhout
- opcw
- openbaar vervoer
- Oprecht
- Orthodox protestantse kerk
- Ottomaanse Rijk
- ouderenbond Anbo
- ouderenzorg
- overheidsgebouwen
- Parijs
- parlementaire enquête
- parlementaire enquêtecommissie
- Parlementaire ondervraging
- Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag
- Partij van de eenheid
- Partij van de Toekomst
- partij voor de dieren
- Partij voor de Toekomst
- partijcultuur
- partijvoorzitter
- Paul Depla PvdA
- Paul Frentrop
- peiling
- peiling 11.12.2016
- peiling 14.02.2016
- penningmeester
- personeelstekort
- perzische golf
- Peter Plasman
- Peter Rehwinkel
- Peter Tielemans
- Peter van Dijk
- Peter van Dijk PVV
- Peter Zevenbergen
- petitie
- Piet de Jong
- Pieter Bogaardt
- Pieter Elbers
- Pieter Lakeman
- Pieter Omtzigt
- Pim Fortuyn
- pkk
- Poelatov
- Poetin
- POK
- polarisatie.
- politiek
- Politieke Integriteitsindex
- populisme
- PPR
- premier
- president Bashar al-Assad
- President Tayyip Recep Erdogan
- prinsjesdag
- Prinsjesdag 15.09.2020
- Prinsjesdag 2017
- privatisering
- PrivaZorg
- ProRail
- protest
- provinciale staten Brabant
- Provinciale staten Flevoland
- provinciale staten Gelderland
- Provinciale Staten Limburg
- Provinciale staten Overijsel
- Provinciale Staten Zeeland
- Provinciale voorzitters
- Provinciale voorzitters 50plus
- provincie drente
- PSP
- PvdA
- PvdA 75 jaar
- PvdD
- PvdE
- PvdT
- PVV
- Qassem Soleimani
- Raad van Europa
- raadslid
- Rachid Guernaoui
- racisme
- Ralph Hamers
- Raymond Knops
- rechts-extremisme
- rechtzaak
- Reda N.
- referendum
- regeerakkoord
- reiskosten
- Renkum
- repatriëren
- richard de mos
- rijswijk
- Rob Jetten
- Robert Baljeu
- Robert Gielisse
- Robert van Gemeren
- Robin de Rooij
- Roel Praagman
- Roelof van Laar
- Rolf Zincken
- Ron Meyer
- Ronald van Raak SP
- Ronnie Brunswijk
- rotterdam
- royality4care
- Rusland
- russische geheime dienst
- Rutte 2
- Rutte 3
- Rutte 4
- Ruud Koornstra
- ruud lubbers
- ruud lubbers cda
- Ruud van der Velden
- Sabine ten Doesschate
- Sahel
- salafisten
- samenwerking
- Samuel Jong
- Samuel Paty
- sarin
- Sébas Diekstra
- schaliegas
- scheefhuur
- scheefhuurder
- scheefhuurders
- scheefwonen
- schijnconstructie
- Schilderswijk
- Sebastiaan Wolswinkel
- Selçuk Öztürk
- Selcuk Ozturk
- Sergei Doebinski
- Sergei Maksimishin
- Sergej Doebinski
- Sergej Skripal
- Sergey Dubinsky
- Servie Hölzken
- sgp
- Sharon Gesthuisen
- Sharon Gesthuizen
- Shell
- side letter
- Sigrid Kaag
- sinterklaas
- slavernij
- Slotervaart ziekenhuis
- slotervaartziekenhuis
- slotpleidooi
- Sophie in ’t Veld
- Sophie in ’t Veld D66
- sp
- SP
- spionage
- Splinter
- splinterpartij
- Splinterpartijen
- spuiforum
- Spuiplein
- staatssecretaris
- Staatssecretaris Broekers-Knol VVD
- Staatssecretaris Eric Wiebes
- Staatssecretaris Hans Vijlbrief
- Staatssecretaris Menno Snel
- Staatssecretaris Menno Snel D66
- staatssecretaris Mona Keijzer
- Staatssecretaris Raymond Knops CDA
- staatssecretaris Van Huffelen
- Staatssecretaris Wilma Mansveld
- Staatstoezicht op de Mijnen
- Stand van de zorg
- Stef Blok
- Stef Blok VVD
- Stefan Huisman
- Stephen Barclay
- Stichting Reclaimed Voices
- Stichting Vormingsactiviteiten Oost-Europa
- Stichtse Vecht
- stikstof
- stikstofregels
- stikstofuitstoot
- strafvervolging
- Suhayb Salam
- Super Saturday
- suriname
- Sylvana Simons
- Syrië
- Syriëgangers
- syrie
- takfir
- taliban
- Tamara van Ark
- Tanya Hoogwerf
- Tayyip Recep Erdogan
- Teeven-deal
- Terneuzen
- terreur
- terreurdreiging
- terrorisme
- Theo Hiddema
- Theresa May
- Thierry Aartsen
- Thierry Aartsen VVD
- Thierry Baudet
- thom de graaf d66
- TICS
- toeslagen
- toeslagenaffaire
- toeslagenstelsel
- Toine Beukering
- Tom van der Lee
- TONL
- topambtenaar Boereboom
- Topinkomen
- topinkomens
- topman Pieter Elbers
- transitieperiode
- transvaalwijk
- Trots op NL
- Tunahan Kuzu
- turkije
- tweede kamer
- Tweede Kamerlid Zihni Özdil
- uber
- Uncategorized
- UNHCR
- uranium
- Urgenda
- Urgenda-vonnis
- uruzgan
- utrecht
- VDL
- veiligheid
- venlo
- Verantwoordingsdag 2018
- Verantwoordingsdag 2019
- verblijfskostenvergoeding
- verhuurdersheffing
- verkiezingen
- verkiezingen 2017
- verkiezingen 2021
- verkiezingsprogramma 2021-2025
- Verpleeghuis
- Versplintering
- vertrekovereenkomst
- vertrouwen
- Vertrouwen in de toekomst
- vervolging
- verzekeringsfraude
- verzelfstandiging
- verzetszaak
- Vincent Bosch PVV
- VK
- vluchtelingen
- VNL
- VOC
- VOE
- voedselterroristen
- Voerendaal
- Vogelaarswijken
- Vogelaarwijk
- VOLT
- voorjaarsnota
- voorjaarsnota 2020
- vpro
- vredesakkoord
- Vrij en Sociaal Nederland
- vrijheid van meningsuiting
- Vrijzinnige Partij nederland
- VSN
- VVD
- VVD-CDA-D66
- VVD-CDA-D66-ChristenUnie VVD-CDA-D66-ChristenUnie
- VVD-PvdA
- wachtgeld
- wachtlijst
- Wassila Hachchi
- Weert
- weigerambtenaar
- wereldbank
- werkgroep Van Oosten
- Wet gedeeltelijk verbod gezichtsbedekkende kleding
- wet normering topinkomens
- Wet Normering Topinkomens
- wethouder
- wethouder Geert Post SGP
- Wikipedia
- Wil Houben
- wilders 1
- Willem Aantjes
- Willem Engel
- William Moorlag
- Willie Dille PVV
- Wim Pijl
- Wim Pijl CU-SGP
- Wim van der Leegte VDL
- Wim van der P.
- Winnie Sorgdrager
- Winstuitkering
- witwasaffaire
- witwassen
- wnt
- wo2
- woningwet
- Wopke Hoekstra
- Wouter Bos
- WPP
- WPP,
- WTC
- Wybren van Haga
- Yanick Chevalier
- Yassin Elforkani
- Ybeltje Berckmoes
- YPG
- Zabul
- Zahir Rana
- zaltbommel
- zaman
- zandwinning
- zeeland
- zenuwgas
- zetelroof
- ziekenhuis
- ziekenhuizen
- Zihni Özdil
- zomerreces
- Zorg
- zorgfraude
- zorginstelling Careyn
- Zorginstelling Zuyderland
- zorginstellingen
- Zorginstituut: Nederland
- Zouhair Saddiki
- zwarte lijst
- zwarte Piet
- zweden
-
RSS
Entries RSS
Comments RSS
Debat in de Digitale Hofstad 
