Debat in de Digitale Hofstad

Stemmen uit de Haagse Wijken

Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 16

De Stichting MH17 eist dat de Maleisische premier Mahathir stopt met verdeeldheid te zaaien over de vliegramp.

In een persoonlijke brief aan de premier wordt zijn houding bekritiseerd. De brief volgt op een kritisch congres over de vliegramp, georganiseerd door een stichting waar Mahathir voorzitter van is.

“Door uw uitlatingen probeert u verdeeldheid te zaaien en bovendien dient u de belangen van de nabestaanden (en in het bijzonder de Maleisische nabestaanden) zeker niet. Daarnaast zaait u verwarring over het werkelijke standpunt van de Maleisische regering en haar JIT-vertegenwoordigers in het MH17-dossier”, staat in de brief, die het AD gepubliceerd heeft.

De volledige brief van de Stichting Vliegramp MH17 aan de Maleisische premier:

Brief Stichting Vliegramp MH17. © Stichting Vliegramp MH17

Verdeeldheid zaaien

Mahathir zei in juni te twijfelen aan het bewijs dat vlucht MH17 is neergehaald door een Russische Buk-raket. Hij zei dat de ramp meteen tot een politieke kwestie is gemaakt, met als doel Rusland zwart te maken nog voor de start van het onderzoek. Die opmerkingen leidden al tot protest van de nabestaanden en de Nederlandse regering.

“Ook toen hebben we een brief naar hem geschreven”, zegt Ria van der Steen van Stichting MH17 in het NOS Radio 1 Journaal. “We kregen daarop een bericht van de Maleisische ambassade. Daarin zeiden ze juist dat alle JIT-leden het eens waren. Daarmee kwam de premier alleen te staan.”

Telegraaf 30.11.2019

AD 30.11.2019

Telegraaf 09.09.2019

In diskrediet brengen, aldus Stichting Vliegramp MH17.

Het onderzoeksteam meldde op een persconferentie in juni dat het vier verdachten (drie Russen en een Oekraïner) gaat vervolgen op verdenking van betrokkenheid bij het neerschieten van het toestel. Volgens het JIT is vlucht MH17 van Malaysia Airlines boven Oost-Oekraïne geraakt door een Buk-raket die afkomstig was van het Russische leger. Bij die persconferentie zat ook een hoge vertegenwoordiger van het Maleisische openbaar ministerie achter de tafel. Deze onderschreef de bevindingen van de onderzoekers.

Lees ook;

Lees meer

Toch stelde premier Mahathir (94) niet veel later dat het bewijs dat het JIT presenteerde over Russische betrokkenheid, ‘alleen maar van horen zeggen is’. Ook zei hij dat het onderzoek ‘vanaf het begin al politiek is, waarin Rusland de schuld moet krijgen’. Het was niet de eerste keer dat de Maleisische leider liet blijken te twijfelen aan de schuld van Rusland.

De Stichting Vliegramp MH17, waarin honderden nabestaanden zich hebben verenigd, noemde de opmerkingen van de premier al ‘een ongelooflijke klap in het gezicht van de nabestaanden’. Nu schrijven ze Mahathir persoonlijk aan. Het bestuur wijst hem op eerdere brieven en VN-resoluties waarin Maleisische autoriteiten zich wél achter het JIT-onderzoek scharen. ,,Door uw uitlatingen probeert u verdeeldheid te zaaien, bovendien dient u de belangen van de nabestaanden zeker niet.’’

De MH17-nabestaanden hebben een uitgebreide brief aan de Maleisische premier Mahathir Mohamad gestuurd. © AFP (montage AD)

Congres was de laatste druppel

De laatste druppel waardoor de Stichting besloot de brief te schrijven, was een congres twee weken geleden in de Maleisische hoofdstad Kuala Lumpur.  Het onderwerp van dat congres was ‘MH17, de zoektocht naar gerechtigheid’.

Meer in het bijzonder: de twijfels over het onderzoek naar de oorzaak van de crash van het Maleisische toestel. Op een beeldscherm werden onder meer foto’s van het wrak van het vliegtuig getoond, met cirkeltjes getrokken om schade aan bepaalde delen. ‘Dit kan nooit door een Buk-raket zijn veroorzaakt’, stond erbij.

Er kwamen zo’n dertig mensen op het congres af, maar opvallender was de organisatie ervan. Die lag in handen van drie maatschappelijke organisaties. Een van deze organisaties, de Perdan Global Peace Foundation, heeft een bijzondere voorzitter: de premier van Maleisië, Mahathir Mohamad.

De eindconclusie van de conferentie, overgenomen door enkele Maleisische media, luidde: schort het proces tegen de vier verdachten, dat volgend jaar van start moet gaan, voorlopig op ‘omdat heel veel belangrijke vraagstukken nog niet zijn opgelost’. Het opschorten van het proces zou, volgens de organisaties, moeten worden besproken op een bijeenkomst tussen de Nederlandse premier Rutte en de Maleisische minister-president Mahathir zelf.

AD 04.12.2019

Telegraaf 15.11.2019

AD 15.11.2019

Telegraaf 08.11.2019

De conferen­tie had geen ander doel dan het onderzoek

Die oproep schoot de nabestaanden van vlucht MH17, verenigd in de Stichting Vliegramp MH17, in het verkeerde keelgat.  ,,Gezien de sprekers en de publicaties ná de conferentie kunnen wij ons niet aan de indruk onttrekken dat de conferentie geen ander doel had dan het onderzoek en de bevindingen van het door uw eigen justitieapparaat en uw eigen regering gesteunde JIT in diskrediet te brengen’’, schrijft de stichting, die ook nabestaanden van de 43 Maleisische slachtoffers vertegenwoordigt, aan de regeringsleider.

,,Die conferentie was de laatste druppel, helemaal omdat in het oorspronkelijke programma ook Maleisische nabestaanden als sprekers werden opgevoerd, die dat helemaal niet wilden’’, zegt een woordvoerder van het bestuur in een nadere toelichting. Eerder schreef de stichting al een brief aan de Maleisische ambassadeur in Nederland. ,,Dat leverde toen een andere houding bij de premier op.’’

Telegraaf 03.12.2019

AD 03.12.2019

AD 02.09.2019

Kroongetuige Vladimir Tsemach

Rusland zou de mogelijke kroongetuige in het MH17-proces, Vladimir Tsemach, willen toevoegen aan de lijst van gevangenen, die Oekraïne en Rusland komende week waarschijnlijk gaan uitruilen.

Dat melden drie verschillende bronnen: de Oekraïense parlementariër Moestafa Najem, de Oekraïense hoofdredacteur Joeri Boetoesov van Tsenzor.net en de onafhankelijke Russische nieuwssite The Insider.

Telegraaf 06.09.2019

Reactie OM-hoofdofficier Fred Westerbeke

OM-hoofdofficier Fred Westerbeke heeft vrijdag 30.08.2019 een brief aan het Oekraïense OM gestuurd, waarin hij schrijft dat het “van het hoogste belang” is dat MH17-getuige Vladimir Tsemach beschikbaar blijft voor het internationale onderzoeksteam.

AD 06.09.2019

Westerbeke verzoekt het land daarmee Tsemach niet in te zetten in een op handen zijnde gevangenenruil tussen Rusland en Oekraïne.

Westerbeke is de onderzoeksleider van het Joint Investigation Team (JIT), het internationale team dat het neerhalen van vlucht MH17 onderzoekt. In de brief, die in handen is van de Oekraïense nieuwssite theBabel, schrijft hij dat op basis van “recente informatie” Tsemach inmiddels als een verdachte wordt gezien door het Nederlandse OM. Westerbeke heeft de informatie nog niet gedeeld met het JIT.

AD 09.09.2019

‘Figuur van belang’

Vladimir Tsemach zit sinds eind juni in een Oekraïense cel, nadat hij door de Oekraïense geheime dienst was ontvoerd uit rebellengebied. Tijdens de ramp met de MH17 ruim vijf jaar geleden zou hij commandant van de luchtverdediging zijn geweest bij de pro-Russische separatisten in het oosten van Oekraïne.

Het JIT zegt in een reactie alleen dat Tsemach een “figuur van belang” kan zijn voor het MH17-dossier en wil daarom dat hij ter beschikking van het onderzoek blijft.

Tsemach stond ruim een maand geleden voor het eerst voor de rechter. Nieuwsuur maakte daar deze reportage over:

Video afspelen

Wat weet Vladimir Tsemach over MH17?

Mogelijk heeft het getouwtrek rond  Vladimir Tsemach ervoor gezorgd dat een grote gevangenenruil tussen Rusland en Oekraïne nog niet door is gegaan. Moskou zou met die ruil Tsemach, een Oekraïens staatsburger, naar Rusland willen halen. Dat zou het onderzoek tegen hem bemoeilijken. Rusland is partij in het conflict. Het JIT houdt het land medeverantwoordelijk voor het neerhalen van de MH17.

De gevangenenruil is ook belangrijk voor de Oekraïense president Zelenski. Hij ziet dat als een eerste stap om het conflict in het oosten van Oekraïne te beëindigen. Bij zijn aantreden vorig jaar beloofde hij een eind te maken aan dat conflict.

Nieuws over Mh17 bing.com/news

dossier “Vlucht MH17” AD

lees: De ruil van MH17 RTL 09.09.2019

lees ook: Kamerbrief over vervolgingsbesluit MH17 19.06.2019

lees: kamerbrief over staatsaansprakelijkheid rusland inzake mh17  25.05.2018

lees: nota staatsaansprakelijkheid rusland-inzake mh17

Zie ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 15

zie ook: Dick Schoof versus de Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 14

Zie dan ook: Herdenking MH17 17.07.2014 – 17.07.2018 – Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 13

zie ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 12

zie verder ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 11

zie ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 10

zie ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 9

zie ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 8

zie ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 7

zie ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 6

zie ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 5

zie ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 4

zie ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 3

zie ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 2

zie ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 1

zie ook: Herdenking MH17 17.07.2014 – 17.07.2019 – 5 jaar verder

Zie dan ook: Herdenking MH17 17.07.2014 – 17.07.2018

zie ook: Herdenking slachtoffers aanslag MH17 17.07.2014 – 17.07.2017

zie ook: Nationale herdenkingsdag 10 november 2014 MH17

zie ook: Stille tocht 17.08.2014 Hilversum – herdenking slachtoffers MH17

zie ook:  Stil protest Spui Amsterdam 19.07.2014 – slachtoffers vliegtuigcrash Oekraïne

zie ook: Demonstratie 16.07.2017 in Den Haag door nabestaanden aanslag MH17

Ook Oekraïne zoekt Tsemach nu als verdachte in zaak MH17

AD 03.12.2019 Ook de Oekraïense veiligheidsdienst SBOe heeft Vladimir Tsemach op een lijst geplaatst van personen die verdacht worden van betrokkenheid bij het neerschieten van vlucht MH17 op 17 juli 2014 boven Oost-Oekraïne.

Dat meldt het Oekraïense ministerie van Binnenlandse Zaken dinsdag op zijn website. Tsemach was commandant van de luchtafweer van de zelfverklaarde ‘volksrepubliek’ Donetsk (DNR) op het moment dat de Maleisische Boeing 777 werd neergehaald. Daarbij lieten de bijna driehonderd inzittenden het leven, onder wie 196 Nederlanders.

Lees ook;

Lees meer

Lees meer

Lees meer

Oekraïense commando’s ontvoerden Tsemach eind juni uit zijn woonplaats Snizjne in de DNR en voerden hem af naar de Oekraïense hoofdstad Kiev. Aanvankelijk verdacht Oekraïne hem van deelname aan een terroristische organisatie. Daar is nu aan toegevoegd de verdenking van ‘een terroristische daad die tot de dood heeft geleid’.

Gevangenenruil

De stap van de SBOe is in zoverre opmerkelijk, omdat Oekraïne Tsemach op 7 september zelf vrijliet bij een gevangenenruil tussen Rusland en Oekraïne. Moskou had zijn vrijlating geëist, anders zou de hele deal niet doorgaan.

Tsemach was voor het Joint Investigation Team (JIT) aanvankelijk een belangrijke getuige in het proces rond MH17, dat in maart in Nederland begint. In september brandmerkte het Nederlandse Openbaar Ministerie hem als verdachte.

Tsemach verklaart in een video-opname uit 2015, dat hij heeft geholpen de Buk-installatie die het passagiersvliegtuig waarschijnlijk heeft neergeschoten, te verbergen en terug te brengen naar Rusland. Het JIT vermoedt dat de Buk daar vandaan kwam en in handen is gegeven van de pro-Russische rebellen die tegen de Oekraïense regeringstroepen vechten voor behoud van hun republiek.

Getuigen

Nadat hij begin september in Moskou aankwam, heeft zijn dochter Tsemach vrijwel direct mee teruggenomen naar Snizjne. Daar verblijft hij tot op heden. Onlangs gaf Tsemach aan te willen getuigen in het MH17-proces, maar alleen vanuit Donetsk.

Het Nederlandse Openbaar Ministerie heeft om uitlevering van Tsemach door Rusland gevraagd. Maar Moskou heeft daar doelbewust niet aan meegewerkt, meldde het OM maandag.

Oekraïne liet MH17-verdachte vrij, maar wil hem nu toch weer hebben

RTL 03.12.2019 Oekraïne heeft een opsporingsbevel uitgevaardigd voor Vladimir Tsemach, de man die wordt verdacht van betrokkenheid bij het neerschieten van vlucht MH17. Opmerkelijk, want de Oekraïeners lieten de man afgelopen september zelf vrij. Ruslandcorrespondent Eva Hartog legt uit hoe dat zit.

Het opsporingsbevel staat op de website van het Oekraïense ministerie van Binnenlandse Zaken en komt van de geheime dienst, de SBOe, zegt Hartog. “Tsemach zou zich verschuilen voor de Oekraïense autoriteiten en verdacht worden van terrorisme en het samenwerken met een terroristische organisatie. Daarmee wordt verwezen naar zijn banden met de pro-Russische separatisten in Oost-Oekraïne.”

In het opsporingsbevel wordt gezegd dat Tsemach sinds 23 september dit jaar ‘vermist’ wordt. “Eerder die maand ging hij van Oekraïne naar Rusland”, zegt Hartog, “omdat hij deel uitmaakte van een grote gevangenenruil. Waarschijnlijk refereert de SBOe hier aan de dag dat Tsemach vermoedelijk Russisch grondgebied verliet en terugkeerde naar zijn woonplaats in Oost-Oekraïne.”

Vreemd toch, een opsporingsbevel voor iemand die je zelf een paar maanden geleden hebt vrijgelaten bij een gevangenenruil?

“Dit is deel van een veel groter schaakspel. In september was het voor de Oekraïense president vooral zaak om die gevangenenruil te laten doorgaan. Hij was bereid daarvoor Tsemach op te offeren. Volgens sommige commentatoren was de Oekraïense geheime dienst daar toen al niet blij mee.”

Lees ook:

‘Verdachte commandant Tsemach wil getuigen in MH17-proces’

Waarom doet Oekraïne dit?

“Het is niet duidelijk op welk niveau dit besluit is genomen. Misschien handelt de geheime dienst hier op eigen initiatief en heeft de president er weinig mee te maken. In ieder geval is de timing wel opmerkelijk. Gisteren beschuldigde het Openbaar Ministerie in Nederland Rusland ervan Tsemach te hebben laten ontsnappen, in plaats van hem op te pakken en aan Nederland uit te leveren. Er wordt dus vooral naar Rusland gewezen. Voor Oekraïne een mooi moment om daarop in te springen.”

Maandag zijn ook de zogenoemde Normandiëgesprekken, over vrede tussen Rusland en Oekraïne. Duitsland en Frankrijk zullen er ook bij zijn. Hartog: “Het is zaak voor Oekraïne om zo sterk mogelijk aan die onderhandelingen te beginnen, en elk beetje telt mee. Het ontsnappen van Tsemach wordt nu door het Nederlandse OM juist Rusland in de schoenen geschoven, dat versterkt potentieel ook de positie van Oekraïne.”

In juni heeft Oekraïne Tsemach gevangen genomen door een speciale commandomissie te sturen naar het oosten van het land, waar een oorlog wordt uitgevochten met pro-Russische separatisten. Hartog denkt niet dat zoiets nu weer staat te gebeuren.

Wat kunnen we verwachten van die top in Normandië?

“Het is onwaarschijnlijk dat er een enorme doorbraak komt, daarvoor duurt de oorlog al te lang en is het conflict te complex. De Oekraïense president wil namelijk vooral vrede in oost-Oekraïne, maar moet ervoor zorgen dat zijn critici niet denken dat hij capituleert voor Rusland.

Rusland wil daarentegen juist vooral invloed blijven uitoefenen in het gebied. En toch zullen Rusland en Oekraïne het willen presenteren als een succes dat überhaupt voor het eerst in drie jaar op dit niveau gepraat wordt. Sinds 2016 is dat namelijk niet gelukt.”

Lees ook:

MH17-verdachte Tsemach: ‘Nederland bood mij paspoort en huis aan’

RTL Nieuws; Vladimir Tsemach  MH17  Oekraïne  Rusland

OM: Rusland leverde verdachte MH17 bewust niet uit en schond verdrag

NU 02.12.2019 Het Openbaar Ministerie (OM) beschuldigt de Russische autoriteiten ervan MH17-verdachte Volodymyr Tsemach bewust niet uitgeleverd te hebben. Dat is een schending van het Europees uitleveringsverdrag, bevestigt justitie in gesprek met NU.nl na berichtgeving van RTL Nieuws.

Volgens het OM had Rusland alle signalen dat Tsemach van plan was de Russische Federatie te verlaten en is dit bewust toegelaten. Hij is nu in Oost-Oekraïne, vanuit die plek kan hij niet worden uitgeleverd.

De man maakte eerder dit jaar deel uit van een gevangenenruil tussen Oekraïne en Rusland. “Om te verhinderen dat hij zich aan het onderzoek zou onttrekken, is direct om zijn aanhouding ten behoeve van uitlevering naar Nederland gevraagd. De Russische Federatie levert geen onderdanen uit, maar omdat de heer Tsemach de Oekraïense nationaliteit heeft, waren er geen belemmeringen voor zijn uitlevering”, zo legt het OM uit.

Wat volgde, was een aanhoudingsverzoek dat via “diplomatieke en politieke kanalen” meermaals tevergeefs kracht is bijgezet. Volgens het OM wordt uiteindelijk gemeld dat “niet bekend is of Tsemach” in de Russische Federatie verblijft. Op dat moment is al via mediaberichten bekend geworden dat de man al naar Oost-Oekraïne is gegaan.

“Het OM is tot de conclusie gekomen dat Rusland bewust heeft toegelaten dat de heer Tsemach de Russische Federatie heeft verlaten en geen uitvoering heeft willen geven aan het Nederlandse verzoek. Dat had op basis van het Europees uitleveringsverdrag wel moeten gebeuren.”

MH17-verdachte: ‘Ze boden me Nederlands paspoort en huis aan’

Mislukte uitlevering geen invloed op proces

Tsemach was ten tijde van het neerschieten van MH17 als commandant van de luchtafweer aanwezig in de plaats Snizjne. Dat ligt enkele kilometers van de locatie waarvandaan op 17 juli 2014 het vliegtuig van Malaysia Airlines werd neergeschoten.

Overigens heeft dit incident geen invloed op de strafzaak tegen de vier verdachten van betrokkenheid bij het neerhalen van MH17. Eén van hen is Igor Girkin, het hoofd van de pro-Russische strijdkrachten in Oekraïne. Dit proces zal in maart volgend jaar beginnen bij het justitieel complex bij Schiphol.

Lees meer over: MH17 Binnenland

OM: Rusland frustreerde uitlevering MH17-verdachte Tsemach aan Nederland

NOS 02.12.2019 Rusland heeft MH17-verdachte Vladimir Tsemach bewust niet aangehouden en uitgeleverd aan Nederland en dat had op basis van het Europese uitleveringsverdrag wel moeten gebeuren. Dat heeft het Openbaar Ministerie laten weten aan de Russische autoriteiten.

Vladimir Tsemach wordt door het OM als verdachte aangemerkt, omdat hij ten tijde van de MH17-ramp commandant zou zijn geweest van de luchtverdediging van de pro-Russische separatisten in het oosten van Oekraïne.

Tsemach zat in Oekraïne vast voor een ander strafbaar feit. Daarnaast werd zijn rol onderzocht bij het neerhalen van vlucht MH17. Hij is daarover door het Joint Investigation Team (JIT) meerdere malen ondervraagd.

Uitlevering

Voordat dat onderzoek was afgerond, werd Tsemach vrijgelaten als onderdeel van een gevangenenruil tussen Rusland en Oekraïne en vervolgens overgebracht naar de Russische Federatie. Om te voorkomen dat hij zich aan het onderzoek zou onttrekken, heeft Nederland direct om zijn uitlevering gevraagd.

Rusland bevestigde de ontvangst van dit verzoek, maar ging niet over tot een directe aanhouding van Tsemach. Ook niet nadat daar meermalen om was gevraagd, bijvoorbeeld door minister Blok in een persoonlijke ontmoeting met zijn Russische ambtgenoot Lavrov.

Extra informatie

Wel vroeg Rusland tot tweemaal toe extra informatie. Die heeft het Openbaar Ministerie naar eigen zeggen verstrekt, hoewel die informatie volgens het OM niet van belang was voor de beslissing om Tsemach aan te houden.

Op 19 november kreeg het OM bericht uit Rusland dat het verzoek tot aanhouding niet uitgevoerd kon worden, omdat Tsemach niet in Rusland verbleef. Hij was toen, zoals door Nederland al gevreesd werd, teruggekeerd naar zijn woonplaats in Oost-Oekraïne.

In dat gebied, dat in handen is van de pro-Russische separatisten, hebben de Oekraïense autoriteiten geen zeggenschap. Tsemach kan daarom niet meer aan Nederland worden uitgeleverd.

Bekijk ook;

Rusland weigert weer medewerking MH17

Telegraaf 02.12.2019 Niet verrassend, wel frustrerend: Rusland heeft MH17-verdachte Tsemach bewust niet uitgeleverd aan Nederland, ondanks meerdere verzoeken daartoe. Rusland lapt daarmee het Europees uitleveringsverdrag aan z’n laars, zo concludeert het Openbaar Ministerie (OM) maandag in een brief aan de nabestaanden.

Oekraïne pakte Tsemach in juni op. In september werd hij echter uitgeleverd aan Rusland in het kader van een gevangenenruil. Dat terwijl het OM Kiev wel had gevraagd Tsemach beschikbaar te houden voor Nederland en het strafrechtelijk onderzoek naar de aanslag op vlucht MH17. Het gemeenschappelijk opsporingsteam JIT, waarin de OM’s van de getroffen landen (waaronder ook Oekraïne) samenwerken, heeft Tsemach nog wel in de gevangenis kunnen horen.

De Russen mogen volgens hun eigen grondwet geen onderdanen uitleveren, maar omdat Tsemach de Oekraïense nationaliteit heeft, had dat geen belemmering hoeven zijn, stelt het OM. Ook heeft Nederland gewezen op vluchtgevaar van Tsemach. Op verzoek van de Russische justitie heeft het OM nog een paar keer extra informatie gegeven.

Uitlevering

Het OM en minister Blok (Buitenlandse Zaken) hebben Rusland meermaals gevraagd om uitlevering, maar Moskou antwoordde onlangs dat het niet weet waar Tsemach nu verblijft. Wat toen al werd gevreesd, lijk nu gebeurd: Tsemach zou weer terug zijn in Oost-Oekraïne, waar Kiev feitelijk geen macht heeft. Sowieso is uitlevering vanuit Oekraïne niet mogelijk, aangezien ook de Oekraïense grondwet uitlevering van onderdanen verbiedt.

Het onderzoek naar de rol van Tsemach bij de ramp loopt nog. Het OM heeft nog geen beslissing genomen of het hem al dan niet voor de rechter wil brengen. „Het kabinet staat paraat om, als het OM daarom vraagt, de verzoeken van het OM richting Rusland kracht bij te zetten.”

MH17-strafzaak

Tsemach is niet een van de vier hoofdverdachten. Volgens het OM heeft zijn kwestie dan ook geen invloed op het begin van de MH17-strafzaak, die is gepland op 9 maart bij de rechtbank op Schiphol. De vier hoofdverdachten zijn opgeroepen om te verschijnen. Ze zijn waarschijnlijk in Rusland.

Bekijk meer van; lucht- en ruimtevaartongeval/-incident rechterlijke macht misdaad politiek Tsemach Rusland Openbaar Ministerie

’Moskou frustreerde uitlevering MH17-verdachte Vladimir Tsemach’

Telegraaf 02.12.2019 Rusland heeft een verdachte van betrokkenheid bij het neerhalen van vlucht MH17 bewust niet aangehouden en uitgeleverd aan Nederland, ondanks meerdere verzoeken daartoe. Rusland handelde daarmee in strijd met het Europees uitleveringsverdrag, concludeert het Openbaar Ministerie maandag in een brief aan de nabestaanden.

De betrokkene, Vladimir Tsemach, zat eerst in Oekraïne vast vanwege een ander strafbaar feit. In september werd hij uitgeleverd aan Rusland in het kader van een gevangenenruil. Het Joint Investigation Team (JIT) kon dat niet voorkomen maar had hem wel al enkele keren ondervraagd in Kiev.

De betrokkene, Vladimir Tsemach, zat eerst in Oekraïne vast vanwege een ander strafbaar feit. In september werd hij uitgeleverd aan Rusland in het kader van een gevangenenruil. Het Joint Investigation Team (JIT) kon dat niet voorkomen maar had hem wel al enkele keren ondervraagd in Kiev.

Bekijk ook: 

Dochter Tsemach dolblij: ’Poetin eeuwige dank verschuldigd’ 

De Russen leveren geen onderdanen uit, maar omdat de betrokkene de Oekraïense nationaliteit heeft, had dat geen belemmering hoeven te zijn voor zijn uitlevering, stelt het OM. Ook heeft Nederland gewezen op vluchtgevaar van Tsemach. Op verzoek van de Russische justitie heeft het OM nog een paar keer extra informatie gegeven.

Stef Blok druk bezig

Het OM en minister Stef Blok van Buitenlandse Zaken hebben meerdere keren Rusland gevraagd om uitlevering maar Moskou antwoordde onlangs dat het niet weet waar Tsemach nu verblijft. Hij is mogelijk weer naar Oost-Oekraïne teruggegaan en van daaruit kan hij niet meer worden uitgeleverd, schrijft het OM.

Bekijk ook: 

Blok: ’Uitlevering MH17-verdachten ijskoude douche voor Nederland’ 

Het onderzoek naar de rol van Tsemach bij de ramp loopt nog. Het OM heeft nog geen beslissing genomen of het hem al dan niet voor de rechter wil brengen.

De gevangenenruil werd internationaal met veel goedkeuren onthaald. Europese leiders onder wie Angela Merkel reageerden vol lof. Een eerste stap naar vrede, klonk het. Nederland was echter des duivels vanwege Tsemach, die onderdeel uitmaakte van de deal. Vanwege Tsemach was de deal niet alleen een pr-overwinning voor de Oekraïense president Zelensky, maar ook voor zijn Russische ambtsgenoot Poetin.

Bekijk ook: 

Vrijlating MH17-verdachte stille triomf voor Poetin 

Bekijk ook: 

Nederland baalt, wereldleiders wél blij met uitruil gevangenen Oekraïne en Rusland 

’Strafzaak niet aangetast’

Tsemach is een oud-rebellenleider die informatie zou hebben over het transport van de Boek-raket naar het oorlogsgebied in Oost-Oekraïne in de zomer van 2014. Hij geldt niet als een van de hoofdverdachten.

Volgens het OM heeft zijn kwestie dan ook geen invloed op het begin van de MH17-strafzaak, die is gepland op 9 maart om 10.00 uur, bij de rechtbank op Schiphol. De vier hoofdverdachten zijn opgeroepen om te verschijnen. Ze zijn waarschijnlijk in Rusland.

Bekijk meer van; rechtbank misdaad rechtshandhaving lucht- en ruimtevaartongeval/-incident politiek Vladimir Tsemach Rusland Openbaar Ministerie

Vladimir Tsemach werd in september vrijgelaten uit zijn voorlopige hechtenis in Kiev om te worden geruild met Oekraïense gevangenen in Rusland. Beeld AFP

Vladimir Tsemach weet misschien wie de Buk-raket heeft afgevuurd

Trouw 02.12.2019 Een Oekraïense verdachte die het MH17-onderzoeksteam heel graag in Nederland had willen zien, ontglipte hen door toedoen van Rusland. Moskou heeft het onderzoek gedwarsboomd, vindt het OM.

Rusland heeft in strijd gehandeld met het Europees uitleveringsverdrag door een belangrijke Oekraïense verdachte bewust niet uit te leveren, schrijft het Openbaar Ministerie maandag in een brief aan de nabestaanden van de ramp met de MH17. Vladimir Tsemach wordt verdacht van betrokkenheid bij het neerhalen van vlucht MH17 op 17 juli 2014. Rusland levert geen onderdanen uit, maar omdat Tsemach Oekraïner is had dat geen beletsel hoeven te zijn, stelt het OM.

De Oekraïner is niet een van de vier hoofdverdachten. Het onderzoek naar hem loopt nog, en het OM heeft nog niet besloten of het hem voor de rechter zal brengen tijdens het proces dat op 9 maart volgend jaar begint.

Het verhaal van Vladimir Tsemach leest als een thriller. Tsemach had vermoedelijk het bevel over de luchtafweer van de pro-Russische rebellen in het deel van Oost-Oekraïne waarvandaan MH17 met een Buk-raket werd neergeschoten.

Waardevolle getuige

Dat maakt hem voor het Joint Investigation Team Jit een zeer waardevolle getuige, en wellicht ook verdachte. Mogelijk weet Tsemach wie de Buk-raket precies heeft afgevuurd, de rebellen of de Russische bemanning. En in een video-opname uit 2015 waarin hij te zien is, lijkt hij toe te geven dat hij de Buk-raketinstallatie na de lancering enige tijd heeft verstopt, voordat die terug naar Rusland werd gereden.

De tevredenheid was dan ook groot toen Tsemach afgelopen juni ineens in een cel in de Oekraïense hoofdstad Kiev bleek te zitten, na een gewaagde geheime operatie door een Oekraïense commando-eenheid in het rebellengebied.

De vier hoofdverdachten die het OM al heeft aangewezen. Vladimir Tsemach is nog niet formeel aangemerkt als verdachte, alleen als getuige. Beeld REUTERS

De commando’s gingen afgelopen juni naar Tsemachs huis in Snizjne, niet ver van de plaats waarvandaan de Buk werd afgevuurd. Ze zouden hem hebben gedrogeerd en vermomd als een oude, zieke man. In een rolstoel zouden ze hem toen de gevaarlijke frontlijn over hebben gesmokkeld, die door de rebellen scherp gecontroleerd wordt.

Met Tsemach in een cel leek de weg vrij voor het Jit om hem uitgebreid aan de tand te kunnen voelen over zijn betrokkenheid bij het neerschieten van MH17. Maar voor hij uitgebreid kon getuigen wist Rusland op het laatste moment een spaak in het wiel te steken.

Uitruil van gevangenen

Ten tijde van de geheime operatie waren al maanden onderhandelingen aan de gang tussen Oekraïne en Rusland over een uitruil van gevangenen. Daar was al zo goed als overeenstemming over, toen Rusland in augustus ineens met een extra eis kwam: Vladimir Tsemach moet onderdeel uitmaken van de deal, anders gaat de hele gevangenenruil niet door.

Dat plaatst Oekraïne voor een groot dilemma, want het wil de beloofde 35 gevangenen heel graag terug. Uiteindelijk weet Kiev de deal na grote druk van het Nederlandse Openbaar Ministerie nog iets te vertragen, zodat het Jit getuige Tsemach toch nog kan spreken. Naar verluidt heeft het OM hem in totaal twee keer gesproken voordat hij naar Rusland verdwijnt. Of hij bruikbare informatie heeft gegeven is niet bekendgemaakt.

Nabestaanden van MH17-slachtoffers reageerden woedend dat de man die mogelijk veel licht kan laten schijnen over wie precies de Buk-raket heeft afgevuurd, uitgerekend naar Rusland verdwijnt. Het Nederlandse OM dient meteen een uitleveringsverzoek in, maar Moskou houdt hem niet aan.

Rusland heeft onlangs laten weten dat het niet weet waar Tsemach nu verblijft, maar het lijkt onwaarschijnlijk dat de Russische geheime dienst FSB niet op de hoogte zou zijn van zijn huidige verblijfplaats. Mogelijk is dat weer Oost-Oekraïne, waar hij woonde. Zijn dochter heeft eerder laten weten dat hij weer terug is en bedankte ‘onze president Vladimir Poetin’.

Tsemachs Russische advocaat liet onlangs via het Russische persbureau Tass weten dat hij bereid is te getuigen tijdens het MH17-proces, maar alleen vanuit de rebellenrepubliek Donetsk (DNR). “Hij wil getuigen voor zowel de Nederlandse als de Oekraïense onderzoekers, om zijn goede naam te beschermen”, aldus advocaat Anatoli Koetsjerena, die eraan toevoegde dat Tsemach “bang is en het erg moeilijk heeft met wat hem is overkomen”.

Lees ook:

OM wil voorkomen dat Oekraïne MH17-verdachte aan Rusland uitlevert

Het Nederlandse Openbaar Ministerie vreest dat een mogelijk belangrijke getuige in het MH17-proces, Vladimir Tsemach, naar Rusland wordt gestuurd.

Vrijlating MH17-verdachte zet de relatie tussen Nederland en Oekraïne onder druk

Slecht nieuws voor het Openbaar Ministerie: MH17-verdachte Vladimir Tsemach is door Oekraïne aan Rusland overgedragen, als onderdeel van een gevangenenruil. De kans dat de man zich ooit in Nederland zal moeten verantwoorden voor zijn rol in de vliegramp is daardoor uiterst klein.

MH17  Dossier

Meer over; Rusland misdaad drugshandel misdaad, recht en justitie drugscriminaliteit OM MH17 Gert Jan Rohmensen

OM kwaad op Rusland: MH17-verdachte bewust niet uitgeleverd

AD 02.12.2019 Rusland heeft niet meegewerkt aan de uitlevering van MH17-verdachte Vladimir Tsemach, ondanks herhaalde verzoeken van het Openbaar Ministerie en minister Blok van Buitenlandse Zaken. Dat schrijft het Openbaar Ministerie in een brief aan de nabestaanden van de vliegramp.

Rusland schendt daarmee het Europees uitleveringsverdrag, stelt het Openbaar Ministerie in een vandaag uitgebracht bericht. Het OM had gevraagd om de uitlevering van Tsemach, omdat hij mogelijk betrokken is geweest bij het neerhalen van vlucht MH17.

Lees ook;

Lees meer

,,Het OM is tot de conclusie gekomen dat Rusland bewust heeft toegelaten dat de heer Tsemach de Russische Federatie heeft verlaten en geen uitvoering heeft willen geven aan het Nederlandse verzoek”, stelt het OM. ,,Dat had op basis van het Europese uitleveringsverdrag wel gemoeten. Het OM heeft deze conclusie gedeeld met de Russische autoriteiten.”

Het OM zegt meermaals nadrukkelijk te hebben gevraagd om zijn uitlevering, en te hebben gewezen op het vluchtgevaar. ,,Er waren indicaties dat de heer Tsemach terug wilde keren naar Oost-Oekraïne.” Ook minister Blok zou dit persoonlijk aan de Russische minister van Buitenlandse Zaken Lavrov hebben meegedeeld.

,,Op 19 november is bericht ontvangen van de Russische autoriteiten dat het verzoek tot aanhouding niet uitgevoerd kon worden, omdat ze er niet mee bekend zijn dat Tsemach in de Russische Federatie verblijft. Uit mediaberichten kan worden opgemaakt dat de heer Tsemach toen al was teruggekeerd naar zijn woonplaats in Oost-Oekraïne. Van daaruit kan hij niet meer worden uitgeleverd.”

Tsemach is al maandenlang onderwerp van een diplomatiek steekspel tussen Nederland, Rusland en Oekraïne. Hij is belangrijk voor het proces omdat hij op filmopnamen vijf jaar geleden heeft gezegd dat hij de Buk-raket verstopte waarmee MH17 werd neergehaald. Nederland ziet hem

Tsemach heeft de Oekraïense nationaliteit en is begin september naar Rusland vertrokken, als onderdeel van een gevangenenruil tussen Rusland en Oekraïne.

Proces tegen verdachten in zaak-MH17 wordt live uitgezonden

NU 29.11.2019 Het proces tegen de vier mannen die worden vervolgd voor hun aandeel in het neerstorten van MH17, zal integraal worden uitgezonden via de website courtMH17. Dit is vrijdag bekendgemaakt tijdens een briefing over de zaak.

In de zittingszaal van het Justitieel Complex bij Schiphol, zijn vijf camera’s geïnstalleerd die elke hoek zullen filmen.

De eerste zitting is op 9 maart volgend jaar. Het zal dan nog niet gaan om de inhoudelijke behandeling, maar een inleidende zitting.

Wanneer de inhoudelijke behandeling plaats gaat vinden, is nog niet bekend en hangt ook af van of de verdachten en/of hun advocaten op komen dagen. De zaak tegen hen kan bij verstek worden voortgezet. De zittingszaal en de bijbehorende voorzieningen zijn tot en met 26 maart 2021 gereserveerd.

Deze zomer werd bekendgemaakt dat vier verdachten, drie Russen en één Oekraïner, worden vervolgd voor hun aandeel in het doen laten neerstorten van de vlucht. Het gaat om de Rus Igor Girkin (48), zijn rechterhand Sergey Dubinsky (56) en diens assistent Oleg Pulatov (52) en de Oekraïner Leonid Kharchenko (47). Zij hebben onder meer een aandeel gehad in het vervoeren van de buk-raket.

Onderzoeksteam toont gezichten van vier verdachten MH17-ramp

Perscentrum voor vijfhonderd journalisten

De rechtbank in Den Haag behandelt het proces. De verwachting is dat er honderden journalisten op af zullen komen, en daarom is er nabij de zittingszaal een perscentrum in de maak.

In dit gebouw, dat op 1 februari 2020 af moet zijn, wordt plek gemaakt voor vijfhonderd journalisten. Zij kunnen hier het proces ook op afstand volgen.

Vlucht MH17 werd op 17 juli 2014 boven Oekraïne neergehaald, met als gevolg de dood van alle 298 inzittenden, onder wie 196 Nederlanders.

Lees meer over: MH17  Binnenland

Het Nationaal Monument MH17 in Park Vijfhuizen, ter nagedachtenis aan de slachtoffers van de vliegramp met vlucht MH17 ANP

 

MH17-proces zal live worden uitgezonden

NOS 29.11.2019 Het volledige MH17-proces zal via een livestream wereldwijd te volgen zijn. Dat bevestigde de Haagse rechtbank vandaag op een bijeenkomst over de zaak, die in maart van start gaat.

De rechtbank verwacht grote internationale belangstelling voor het proces, dat wordt gehouden in de extra beveiligde rechtbank bij Schiphol. De rechtbank houdt er rekening mee dat er duizend mensen per zittingsdag zullen zijn.

Omdat niet iedereen in het justitieel complex past, gaat de rechtbank alle zittingen uitzenden.

Ook voor nabestaanden is de ruimte beperkt. Zij kunnen de zaak volgen vanuit een congrescentrum in Nieuwegein.

Omgekocht

Volgende week begint de rechtbank met de bouw van een perscentrum, met werkplekken voor 300 journalisten. De publieke tribune bij de zittingszaal is gereserveerd voor internationale waarnemers.

De rechtbank deed vandaag nog geen inhoudelijke mededelingen over het proces. Een verslaggeefster uit Oekraïne wilde weten of het risico bestaat dat de rechters worden omgekocht. Daar is geen sprake van, verzekerde de rechtbank.

Het Joint Investigation Team (JIT) brengt vier verdachten voor de rechter wegens het neerhalen van vlucht MH17 van Malaysia Airlines in juli 2014. Zij worden verdacht van moord op de 298 inzittenden.

Deze vier verdachten worden vervolgd:

De verdachten zijn de minister van Defensie van de rebellen, Igor Girkin, en zijn plaatsvervanger en hoofd van de lokale inlichtingendienst Doebinski. Ook een man die weer onder diens leiding stond, rebellencommandant Chartsjenko, wordt vervolgd. De laatste verdachte is het plaatsvervangend hoofd inlichtingen, Poelatov. Drie van hen zijn Russisch, een is Oekraïens.

De rechtbank heeft tot het voorjaar van 2021 een groot aantal zittingsdagen gereserveerd voor het proces. Of al die dagen nodig zijn, is nog niet bekend.

Naast de drie rechters die de zaak behandelen, zijn ook twee reserverechters aangesteld. Die kunnen hun collega’s bij uitval vervangen.

Wat gebeurt er op de eerste zittingsdagen?

Eerst wordt gekeken of verdachten en hun advocaten aanwezig zijn. Als die er niet zijn, kunnen de rechters beslissen dat de zaak zonder hen verder gaat.

Mochten er wel advocaten van verdachten verschijnen, dan krijgen zij de mogelijkheid om onderzoekswensen in te dienen. Ook vraagt de rechtbank hoe ver het JIT is met het opsporingsonderzoek en of het dossier compleet is.

Daarnaast inventariseert de rechtbank hoeveel nabestaanden gebruik willen maken van hun spreekrecht. Mochten getuigen verklaringen willen afleggen, dan kan dat ook via een videoverbinding vanuit Oekraïne.

De kans dat de verdachten zullen verschijnen, is klein. Twee van de vier hebben al aangegeven dat ze niet naar de rechtszaak komen. Of ze wel een advocaat sturen, is nog onbekend. Rusland noemt alle beschuldigingen van betrokkenheid ongegrond.

Langslepend proces

Marieke de Hoon, internationaal strafrechtdeskundige van de Vrije Universiteit, verwacht dat het een langdurig proces gaat worden. “We staan echt aan het begin van iets dat waarschijnlijk 5 of 10 jaar of misschien nog wel langer gaat duren. Het duurt lang om bewijs te vergaren en mogelijk worden er nog meer verdachten vervolgd.”

Dat de verdachten er niet bij zijn, maakt voor het proces niet uit: “Zelfs als de verdachten niet komen opdagen, kunnen ze veroordeeld worden. Dan zijn ze misschien wel veilig in Rusland, maar kunnen ze op andere plekken in de wereld worden aangehouden en uitgeleverd.”

De Hoon verwacht dat de verdachten wel een advocaat sturen: “Die kunnen dan alles vertragen, overal bezwaar tegen maken, de rechters wraken en er een heel circus van maken.”

Bekijk ook;

MH17-proces vanwege grote belangstelling te volgen via livestream

RTL 29.11.2019 De volledige strafzaak over de ramp met vlucht MH17 wordt uitgezonden via een livestream. Het proces is daardoor overal ter wereld, zonder vertraging, te volgen. Dat is vandaag gemeld tijdens een bijeenkomst over de zaak die op 9 maart volgend jaar begint.

Het proces vindt plaats op het Justitieel Complex Schiphol (JCS), vlak bij de luchthaven. De zittingen zijn in de grootste zaal, de andere drie zalen zijn voor belangstellenden. Nabestaanden kunnen het proces volgen vanaf een eigen, aparte locatie. Waar dat precies is, is nog niet bekendgemaakt.

Lees ook:

MH17-verdachte Tsemach: ‘Nederland bood mij paspoort en huis aan’

Naast het JCS wordt een groot perscentrum gebouwd, waar vijfhonderd journalisten in kunnen. De rechtbank houdt ook rekening met veel buitenlandse journalisten en cameraploegen.

Proces

Het Openbaar Ministerie vervolgt drie Russen en een Oekraïner voor het neerhalen van vlucht MH17. Ze worden verdacht van moord. Het gaat om rebellenleider Igor Girkin, zijn rechterhand Sergej Doebinski, diens assistent Oleg Poelatov en garnizoenscommandant Leonid Chartsjenko.

Hoe lang de zaak gaat duren, is nog onduidelijk. Het begint met voorbereidende zittingen. Dan wordt onder meer bekeken of de verdachten en/of hun advocaten in de rechtbank verschijnen of willen verschijnen. Met Oekraïne is de afspraak gemaakt om eventueel via een videoverbinding getuigen te verhoren, met Rusland is dat niet afgesproken.

Ook wordt gekeken hoeveel onderzoek het Openbaar Ministerie nog nodig heeft en hoeveel nabestaanden gebruik willen maken van hun spreekrecht.

Lees ook:

Minister Blok: ‘Oekraïne gaat meewerken aan MH17-onderzoek’

De rechtbank heeft verschillende datablokken gereserveerd tot en met maart 2021. Wanneer de zaak inhoudelijk wordt behandeld, is nu nog niet te voorspellen.

Uit de lucht geschoten

Vlucht MH17, onderweg van Schiphol naar Kuala Lumpur, werd op 17 juli 2014 uit de lucht geschoten. Dat gebeurde boven het oosten van Oekraïne, waar pro-Russische separatisten vochten tegen het Oekraïense regeringsleger. De Boeing 777 werd geraakt door een Buk-raket van het Russische leger. Alle 298 mensen aan boord kwamen om het leven, onder wie bijna tweehonderd Nederlanders.

Dit zijn de moordverdachten van de MH17-ramp

Bekijk deze video op RTL XL

Het Openbaar Ministerie gaat drie Russen en een Oekraïner aanklagen voor betrokkenheid bij de MH17-ramp.

RTL Nieuws / ANP; MH17  MH17-proces  Vliegtuigongeluk  Vliegrampen

Proces MH17-drama integraal te volgen via livestream

Telegraaf 29.11.2019 De volledige strafzaak over de ramp met vlucht MH17 wordt integraal uitgezonden via een livestream. Het proces is daarmee dus overal ter wereld, zonder vertraging te volgen. Dat is vrijdag gemeld tijdens een bijeenkomst over de zaak die 9 maart volgend jaar begint.

Het proces is van de rechtbank Den Haag maar vindt plaats op het Justitieel Complex Schiphol, vlakbij de luchthaven. De zittingen zijn in de grootste van de vier zalen, de andere drie zijn voor belangstellenden. Nabestaanden kunnen het proces volgen vanaf een eigen, aparte locatie.

Hoe lang deze zaak gaat duren, is nog onduidelijk. Het begint met voorbereidende zittingen. Dan wordt onder meer bekeken of de verdachten en/of hun advocaten in de rechtbank verschijnen of willen verschijnen. Ook wordt gekeken hoeveel onderzoek het Openbaar Ministerie nog nodig heeft en hoeveel nabestaanden gebruik willen maken van hun spreekrecht.

De rechtbank heeft verschillende datablokken gereserveerd tot en met maart 2021. Wanneer de zaak inhoudelijk behandeld wordt, is nu nog niet te voorspellen.

Vijfhonderd journalisten

Naast het JCS wordt een groot perscentrum gebouwd, daar kunnen vijfhonderd journalisten in. De rechtbank houdt ook rekening met veel buitenlandse journalisten en cameraploegen.

Het OM vervolgt drie Russen en een Oekraïner voor het neerhalen van vlucht MH17. Ze worden verdacht van moord. Het gaat om rebellenleider Igor Girkin, zijn rechterhand Sergej Doebinski, diens assistent Oleg Poelatov en garnizoenscommandant Leonid Chartsjenko.

Vlucht MH17, onderweg van Schiphol naar Kuala Lumpur, werd op 17 juli 2014 uit de lucht geschoten. Dat gebeurde boven het oosten van Oekraïne, waar pro-Russische separatisten vochten tegen het Oekraïense regeringsleger. De Boeing 777 werd geraakt door een Buk-raket van het Russische leger. Alle 298 mensen aan boord kwamen om het leven, onder wie bijna tweehonderd Nederlanders.

Bekijk meer van; rechtbank misdaad lucht- en ruimtevaartongeval/-incident Luchthaven Schiphol Malaysia Airlines-vlucht 17

Rechtbank geeft kijkje in de keuken: proces rond MH17-drama wordt ongekend groot

AD 29.11.2019 Het zwaarbeveiligde Justitieel Complex Schiphol in Badhoevedorp wordt vanaf 9 maart de basis van het internationale MH17-proces. Het hele proces is straks rechtstreeks te volgen. De Haagse rechtbank, die over de vliegramp met 298 doden zal oordelen, geeft alvast een kijkje in de keuken.

In een betonnen kolos op een winderige uithoek van Schiphol verzamelt zich vanaf 9 maart komend jaar een klein leger van juristen, bezoekers en journalisten om het proces rond de aanslag op vlucht MH17 te volgen. De rechtbank Den Haag – die zich over de zaak buigt – is al druk bezig met de logistieke puzzel rond het proces, zegt projectleider Jan van Steen, senior rechter bij de Haagse rechtbank, maar niet inhoudelijk betrokken.

Bij de raketaanslag op de vlucht van Malaysian Airways op 17 juli 2014 kwamen 298 mensen om van tien nationaliteiten. Het MH17-proces wordt dan ook geen proces zoals alle andere. Anders dan gebruikelijk wordt het hele proces door een regisseur in beeld gebracht. Via een livestream op courtmh17.com is alles integraal te volgen. Nabestaanden krijgen allen spreekrecht, maar kunnen ervoor kiezen niet in beeld te komen.

Lees ook;

Lees meer

Lees meer

Enorme toestroom

Omdat het Paleis van Justitie in de hofstad de toestroom niet aankan, worden de zittingen in Badhoevedorp gehouden. Er moet zelfs een perscentrum naast de rechtbank worden gebouwd om internationale media te kunnen ontvangen. Daar wordt ruimte ingericht voor 500  journalisten en komen 300 werkplekken. In de persruimte zijn de zittingen op een groot scherm te volgen.

Zittingszaal D van het zwaarbeveiligde complex wordt de plek van de rechters, het Openbaar Ministerie (OM), advocaten, verdachten (indien aanwezig), nabestaanden en een beperkt aantal journalisten. Bij de zittingen zullen ook internationale waarnemers aanwezig zijn. Wie de zittingen wil bijwonen, moet om de veiligheid te kunnen waarborgen door een zogenoemde scanstraat.

De extra beveiligde rechtbank op Schiphol. © ANP

Nieuwe wetten

Om de verdachten van het drama in Nederland te kunnen berechten, moesten nieuwe wetten worden aangenomen. Vanwege het internationale karakter kunnen rechters nu bijvoorbeeld toestaan dat delen van het proces in het Engels worden gevoerd, zoals wanneer buitenlandse nabestaanden van hun spreekrecht gebruikmaken. Ook kan er videoconferentie worden ingezet, wanneer getuigen niet fysiek aanwezig zijn.

In totaal zullen drie rechters en twee reserverechters zich buigen over de aanklacht: het laten verongelukken van vlucht MH17 en daarmee de moord op de bijna 300 inzittenden van het toestel. Tussen maart 2020 en maart 2021 zijn verschillende periodes gereserveerd voor de zittingen. Te weten 9 tot en met 13 maart, 23 tot en met 27 maart, 8 juni tot en met 3 juli, 31 augustus tot en met 13 november, en 1 februari tot en met 26 maart 2021.

Moordverdachten

De eerste zittingen zullen inventariserend zijn. In die fase wordt gekeken welke verdachten er ter zitting zullen verschijnen, welke advocaten er zullen optreden, wat zij vinden van de beschuldigingen en hoe het staat met het opsporingsonderzoek van het OM. Vervolgens wordt gekeken hoeveel nabestaanden zich willen uitspreken en hoeveel vorderingen er zijn te verwachten. Pas daarna kan een inhoudelijke behandeling van start gaan.

Onderzoek door Nederland, Maleisië, België en Oekraïne, naar de oorzaak van de ramp met de MH17 bracht een viertal verdachten in beeld. Het OM vervolgt drie Russen en een Oekraïner voor het neerhalen van het passagierstoestel. Allen worden verdacht van moord. Het gaat om rebellenleider Igor Girkin, zijn rechterhand Sergej Doebinski, diens assistent Oleg Poelatov en garnizoenscommandant Leonid Chartsjenko.

Het OM vervolgt drie Russen en een Oekraïner voor het neerhalen van vlucht MH17. © REUTERS

De Russische minister van Defensie Sergej Sjojgoe op vakantie met premier Vladimir Poetin. Foto Alexy Druzhinin

Poetins kroonprins is altijd loyaal

NRC 17.11.2019 Sergej Sjojgoe, de minister van Defensie, is de op een na populairste politicus van Rusland. Zijn naam duikt nu op in het MH17-onderzoek.

Hij is de man achter de beroemde foto’s waarop Poetin pronkt met zijn naakte, gespierde torso.

Net als de Russische president houdt Sergej Sjojgoe van actieve doevakanties in de ruige natuur. En als voormalig hoofd van het Russische ministerie voor de Reddingsdiensten beschikt hij over de vliegtuigen en helikopters waarmee zelfs de meest afgelegen gebieden van de Russische Federatie kunnen worden ontsloten. In de afgelopen twintig jaar, zo schrijft journalist Michail Zygar, is Sjojgoe Poetins „persoonlijke touroperator” geworden.

Het was tijdens een visvakantie in 2007 op Sjojgoe’s geboortegrond Toeva, op de grens met Mongolië, dat Poetin voor het oog van de camera’s voor het eerst zijn shirt uittrok. En het was Sjojgoe die in 2009 op het idee kwam van de beroemde foto van Poetin te paard, met ontbloot bovenlijf en cowboyhoed.

De gezamenlijke vakanties geven Sergej Sjojgoe exclusieve toegang tot de Russische president. Op 7 oktober vierde Poetin zijn 67ste verjaardag in het gezelschap van zijn minister van Defensie, in de ruige bergen van Siberië. De beelden van Sjojgoe die paddestoelen zoekt met de Russische president, voeden de geruchten dat de minister van Defensie (hoewel zelf al 64) een kroonprins is.

Volgens opiniepeilingen is Sjojgoe de op een na populairste politicus van Rusland, zij het op grote afstand van Poetin. „Bij een ordelijke machtsoverdracht komt hij niet in aanmerking”, zegt politicoloog Valeri Solovej: „Maar in het geval van een grote politieke crisis kan Sjojgoe president worden.” Sergej Sjojgoe zal daarom onaangenaam getroffen zijn door de getuigenoproep van het Joint Investigation Team (JIT) dat het neerhalen van vlucht MH17 onderzoekt.

Vorige week publiceerde het JIT afgeluisterde telefoongesprekken waarin ook de naam van Ruslands minister van Defensie valt. Het JIT wil daarom weten of die betrokken was „bij de inzet van een Boek-Telar (lanceerinstallatie) op 17 juli 2014 (de dag van de ramp).” Volgens Solovej is het uitgesloten dat het wapensysteem is overgedragen aan de pro-Russische separatisten in Oost-Oekraïne zonder de expliciete toestemming van Sjojgoe.

Lees ook: MH17-onderzoeksteam richt pijlen op vertrouwelingen Poetin

Niet minder corrupt

Niet dat de minister van Defensie graag knopen doorhakt. Sjojgoe, zo zegt Solovej, was geen voorstander van de militaire operatie in Oost-Oekraïne. De voormalige baas van de Russische brandweer is een behoedzame man. „Hij houdt zich het liefste verre van grote en onomkeerbare beslissingen”, zegt Solovej.

Het is een van de kwaliteiten die ervoor heeft gezorgd dat Sergej Koezjoegetovitsj Sjojgoe al bijna dertig jaar aan de top staat – veel langer dan Poetin zelf. De president heeft zijn carrière zelfs te danken aan zijn minister van Defensie.

In 1999 stond het kamp van de zieke president Jeltsin onder druk van zowel de communisten als van de conservatieve partij ‘Vaderland’ van de Moskouse burgemeester Joeri Loezjkov. Het was Sjojgoe, die als lijsttrekker van de nieuwe partij ‘Eenheid’ een sterk resultaat wist te behalen bij de belangrijke verkiezingen voor het Russische parlement.

Het Jeltsin-kamp sloot een deal met Loezjkov, de twee partijen fuseerden tot ‘Verenigd Rusland’ en de communisten stonden buitenspel. In het voorjaar van 2000 werd de 47-jarige interim-president Poetin met een grote meerderheid gekozen. Sergej Sjojgoe was toen al bedankt voor zijn bewezen diensten en had zonder morren afstand van de partijleiding.

„Sjojgoe is altijd loyaal”, zegt de Russische politicologe Maria Snegovaja. „En hij slaagt erin om zijn eigen ambities altijd zorgvuldig verborgen te houden.” 

Schandalen gleden van hem af

Sergej Sjojgoe werd geboren in 1955 in Tsjadan, in de autonome Sovjetrepubliek Toeva. Zijn vader was Toevaans, zijn moeder was van Oekraïense afkomst. Sjojgoe studeerde af in de bouwkunde en maakte carrière in de sovjet-bouwindustrie en in de communistische partij. In 1991, nog voor het einde van de Sovjet-Unie, werd hij benoemd tot het hoofd van de reddingsdiensten. In 1994 werd hij minister van het nieuwe departement voor ‘Burgerscherming’ waaronder de brandweer en de Russische reddingsdiensten werden geschaard.

Achttien jaar lang gaf Sjojgoe leiding aan het departement, dat hij omvormde tot een haast militaire organisatie, met een eigen luchtmacht. Bij bosbranden of overstromingen verscheen de energieke minister voor de camera’s om de crisis te bezweren. Schandalen gleden van hem af. In 2009 kwamen er 156 mensen om bij een brand in een nachtclub in Perm. Bij controles had de lokale brandweer tegen betaling een oogje dichtgeknepen. Brandveiligheid is nog steeds een enorm probleem in Rusland, maar op de een of andere manier rekent niemand dat Sjojgoe aan.

In 2012 werd minister van Defensie Anatoli Serdjoekov ontslagen vanwege een enorm corruptieschandaal waarin de maîtresse van de minister een hoofdrol speelde. Om de rust op het ministerie te herstellen, benoemde Poetin zijn trouwe vazal Sjojgoe. Niet dat deze minder corrupt is. De enorme villa die hij liet neerzetten buiten Moskou – in Aziatische stijl – kost tenminste 18 miljoen dollar, zo stellen de corruptieonderzoekers van oppositieleider Aleksej Navalny.

Uit onderzoek van de Russische website The Insider blijkt dat Sjojgoes minnares, de voormalige stewardess Jelena Sjeboenova, tientallen miljoenen verdiende met bouwprojecten voor het ministerie van Defensie. „Sjojgoe steelt net zoveel als de rest”, zegt Maria Snegovaja, „maar op de een of andere manier wordt zijn reputatie er niet door geschaad.”

Uitgebrande jeeps van IS

Het was zijn voorganger Serdjoekov die de grote hervormingen in gang zette die ervoor hebben gezorgd dat de Russische strijdkrachten zich tegenwoordig kunnen meten met het Westen. Maar het is Sjojgoe die het succes van de militaire interventie in Syrië maximaal wist uit te buiten. De uitgebrande jeeps van de Islamitische Staat werden op een speciale trein gezet die een tour maakte door heel Rusland.

Het ministerie van Defensie bouwde een militair pretpark buiten Moskou en opende winkels met kinderkleding in camouflagekleuren. Anno 2019 zijn de strijdkrachten het instituut dat het meest vertrouwd wordt door de Russische bevolking. Ook dat is het succes van Sjojgoe.

Afgelopen september mocht hij in de gezagsgetrouwe krant Moskovski Komsomolets uitleggen hoe hij het leger had ‘gered’. Het was zijn eerste interview in zeven jaar, volgens sommige Kremlinwatchers de bevestiging van Sjojgoes status als kroonprins. „De wedergeboorte van het leger was een langdurig proces”, zei hij. „Het begon allemaal in 1999 (…). Toen nam premier Vladimir Vladimirovitsj Poetin het principebesluit.” Sjojgoe weet hoe de hazen lopen in het Kremlin.

Correctie (17 november): in een eerdere versie stond in het fotobijschrift dat Sjojgoe minister van Buitenlandse Zaken was. Dat moet zijn: minister van Defensie.

Een versie van dit artikel verscheen ook in nrc.next van 18 november 2019

Lees ook deze artikelen;

 

Deze Rus zegt dat zijn land achter de MH17-ramp zit – en dat kostte hem zijn baan

AD 15.11.2019 De Russische luchtvaartexpert Vadim Loekasjevitsj heeft van meet af aan geloofd dat een Russische BUK-raket MH17 op 17 juli 2014 neerschoot boven Oost-Oekraïne. En dat blijft hij zeggen. Het kostte hem zijn baan. ,,Ze zeiden: je bent de vijfde colonne, de vijand.’’

“Moet je kijken’’, zegt Vadim Loekasjevitsj, terwijl hij naar zijn computerscherm tuurt. ,,Ik verzamel foto’s van de slachtoffers. En zoek er hun levensgeschiedenissen bij. Ik wil er een boek van maken.’’

Het illustreert de betrokkenheid van de luchtvaartexpert, die niet alleen het technische dossier van de aanslag op MH17 zonder aflatende energie volgt, maar er ook emotioneel door is geraakt.

De luchtvaarexpert weet waarover hij praat. In 1985 voltooit hij zijn studie Luchtvaarttechniek aan het Polytechnisch Instituut in Komsomolsk aan de Amoer. Later promoveert hij op een proefschrift over hoe je het best gevechtsvliegtuigen kunt ontwerpen om ze van een vliegdekschip aanvallen te laten uitvoeren.

Lees ook;

Impeachment-verhoren Trump: weinig vuurwerk bij politiek gevecht van het decennium

Impeachment-verhoren Trump: weinig vuurwerk bij politiek gevecht van het decennium

Lees meer

Onderzoeksteam MH17 op zoek naar Russische topfunctionarissen

Onderzoeksteam MH17 op zoek naar Russische topfunctionarissen

Lees meer

Straaljager

Jarenlang werkt Loekasjevitsj daarna voor Soechoj, de belangrijkste leverancier van gevechtsvliegtuigen in de voormalige Sovjet-Unie. ,,Ik kan nog altijd aan elk type straaljager aanwijzen dat ik heb ontworpen’’, glimlacht hij minzaam. ,,Ik was een goed ontwerper, denk ik.’’

Maar de USSR valt in 1992 uiteen, met als gevolg veel minder geld voor de wapenindustrie. Loekasjevitsj vindt in verschillende bedrijven emplooi en belandt in 2011 uiteindelijk bij de hightech-universiteit Skolkovo. Dan volgt op 17 juli 2014 de aanslag op MH17. Het vliegtuig wordt neergeschoten boven Oost-Oekraïne, de Donbass. De bijna driehonderd inzittenden, onder wie 196 Nederlanders, komen om. In maart 2020 begint in Nederland de strafzaak tegen de vier hoofdverdachten. Ook dat proces volgt Loekasjevitsj op de voet.

U heeft vanaf het begin gezegd, dat er een Buk-raket is gebruikt. Hoe wist u dat zo zeker?

,,Het Russische ministerie van Defensie suggereerde direct dat de Boeing was neergeschoten door een Oekraïense Soe-25. Maar ik begreep als aviatiek-ingenieur: dat is technisch niet mogelijk. Die raketten zijn te klein. Ze brengen hooguit schade toe aan het toestel, waardoor het hoogte verliest en uiteindelijk neerstort. MH17 is al op 10 kilometer hoogte uit elkaar gevallen. Dus als het geen vliegtuig kon zijn, dan was het zeker een grond-luchtraket. Voor mij en andere experts was dat meteen duidelijk.’’

U bent vanwege uw standpunt ontslagen van de hightech-universiteit Skolkovo. Wat bent u toen gaan doen?

,,Het bestuur van Skolkovo vond me een probleem worden. Toen ze me wegstuurden, kreeg ik te horen dat er druk ‘van boven’ was geweest om dat te doen. Ik heb nog gesolliciteerd, maar niemand nam me meer in dienst. Met de reden dat ik ‘onbetrouwbaar’ ben. De veiligheidsdienst van Roskosmos (de Russische evenknie van NASA, red.), zei tegen me: jij komt er niet door, want je behoort tot de vijfde colonne, jij bent de vijand. Ik ben nu freelancer. Als scenarist en consultant. Ook schrijf ik artikelen.’’

‘In 2015 had ik het heel moeilijk.’

‘In 2015 had ik het heel moeilijk.’ © Joel van Houdt

Kunt u daarvan rondkomen?

,,Het lukt, zij het met moeite. Maar ik vind de mogelijkheid om te zeggen wat ik denk en te praten met wie ik wil veel belangrijker. Niet alle boemerangen keren terug, een aantal kiest voor de vrijheid.’’

De autoriteiten zullen niet blij zijn met uw werk?

,,Nee, natuurlijk niet. Maar ik zeg alleen wat allang bekend is door het onderzoek. Ik zal u eerlijk zeggen dat ik het in 2015 heel moeilijk had. Het onderzoek liep, maar er waren nog geen resultaten. En ik was praktisch de enige in Rusland, die zei waar het op stond. Maar toen in oktober de OVV openbaarde dat het inderdaad een Buk was uit het gebied dat de separatisten onder controle hadden, bleek ik het bij het juiste eind te hebben gehad.’’

Zitten de autoriteiten u op een of andere manier dwars?

,,Dat mijn telefoon wordt afgeluisterd, weet ik zeker. Maar het probleem voor de Russische autoriteiten is niet Loekasjevitsj. Het is niet gelukt jullie Nederlanders de mond te snoeren. Júllie zijn het belangrijkste probleem.’’

Ik ben niet het probleem voor de Russische autoritei­ten. Jullie Nederlan­ders zijn het belangrijk­ste probleem, aldus Vadim Loekasjevitsj, Luchtvaartdeskundige in Rusland.

Bijna een jaar na de tragedie met MH17 liet Rusland de theorie over de Soe-25 plotseling los. Het zou toch om een Buk-raket gaan, maar eentje die was gelanceerd vanuit Zarosjtsjenske, een dorp in de Donbass dat volgens Rusland op dat moment in handen was van het Oekraïense leger. Een paar maanden later deed de Russische Buk-leverancier Almaz-Antej een test, waaruit dat moest blijken. Het plaatste een cockpit op het testterrein en liet daarnaast een Buk-raket ontploffen.

Kunt u eenvoudig uitleggen waarom volgens u de test van de Buk-leverancier niet deugde?

,,Professioneel gezien was de test van Almaz-Antej een schoolvoorbeeld van hoe je een serieus experiment niet moet doorvoeren. Want in plaats van een Boeing-cockpit gebruikte het bedrijf de cockpit van een Il-86. Dat is gewoon een ander vliegtuig. Verder is het heel lastig een situatie van twee vliegende objecten in de lucht na te bootsen op de grond. De meest bezopen fout: ze hebben de windrichting verward.

In werkelijkheid kwam die uit het zuidwesten en Almaz-Antej zegt in het experiment: uit het noordoosten. Dat heeft consequenties voor de hoek van de inslag, omdat het vliegtuig bij verschillende windrichtingen anders in de lucht hangt. Daarnaast koersen vliegtuigen op een kompas, dat altijd het noorden aanwijst. Daarmee wordt in de luchtvaart het ‘magnetische noorden’ bedoeld en niet het geografische noorden, dat Almaz-Antej hanteert. Daarin zit een verschil van zo’n zes graden.’’

U veronderstelt dat de Buk-leverancier toerekent naar de gewenste uitkomt?

Ja, het geeft een maand na de eerste publicatie in de zomer van 2015 ineens andere graden aan van de inslaghoek van de Buk en MH17. Daardoor moet de afvuurlocatie drastisch naar het oosten worden verlegd. Maar niet voor Almaz-Antej, voor hen blijft het Zarosjtsjenske. De uitkomst van hun onderzoek stond van tevoren vast. In plaats van te onderzoeken en dan tot een conclusie te komen.”

Brokstukken van vlucht MH17, kort nadat het neerstortte in Oekraïne.
Brokstukken van vlucht MH17, kort nadat het neerstortte in Oekraïne. © AFP

In september 2018 toonde het Russische ministerie van Defensie plots speciaal gedeclassificeerde documenten van een Buk-fragment, die het Joint Investigation Team (JIT) in mei van dat jaar had laten zien. Het nummer erop herleidde het ministerie tot een raket die al in 1986 aan Oekraïne was geleverd en daar na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie was gebleven. Het bewijs dat Oekraïne achter het neerschieten van MH17 zat.

Wat vindt u van die ‘bewijsvoering’?

,,Van het raketfragment dat het JIT heeft getoond, heeft het nooit gezegd: dit is de raket die het vliegtuig heeft neergeschoten. Daarnaast weten we niet hoe dat fragment in handen is gekomen van het JIT. Het zegt daar niets over. Ook heeft het ministerie van Defensie gezegd, dat volgens bepaalde aktes de bewuste Buk-raket naar Oekraïne is gegaan, maar heeft het die aktes niet getoond. Dat is heel raar.’’

Twee jaar geleden schreef u in de Russische editie van Forbes, dat Rusland aan de vooravond van de aanslag plotseling een vliegbeperking oplegde boven de Russsische regio Rostov (dat grenst aan het gebied in Oost-Oekraïne waar MH17 werd neergehaald). Wat is er toen precies gebeurd?

,,Middernacht van 16 op 17 juli 2014 heeft Rusland het luchtruim van het naburige Rostov aan de Don gesloten. Het is een opmerkelijk toeval dat dezelfde dag MH17 wordt neergeschoten. Je zou kunnen denken dat de Russische luchtvaartdienst Rosaviatsia wist dat het gevaarlijk was om er te vliegen, omdat Rusland diezelfde dag een Buk-raketsysteem Oost-Oekraïne had binnengebracht.

Maar het gekke is wel, dat Rusland zelf de vliegrestrictie niet heeft niet nageleefd en gewoon vliegtuigen heeft doorgelaten. In mijn artikel in Forbes probeer ik daarom heel voorzichtig te zijn. Ik heb het recht niet conclusies te trekken. Het detail staat evenwel ook vermeld in het rapport van de Onderzoeksraad voor de Veiligheid (OVV). De Nederlandse onderzoekers hebben Rosaviatia gevraagd waarom die vliegbeperking was ingesteld. Maar juist over deze kwestie heeft de raad nooit een antwoord gekregen.’’

96 procent

De Tweede Kamer heeft onlangs ook besloten tot een onderzoek naar de vraag waarom Oekraïne het luchtruim niet heeft gesloten. Maar dat hoort niet thuis in het strafrechtelijke onderzoek, vindt Loekasjevitsj. ,,Die vraag is al uitgebreid en nauwkeurig beantwoord in het technische onderzoek van de OVV.’’

Evengoed was er achteraf gezien alle reden voor. Er is immers een passagiersvliegtuig uit de lucht geschoten.

,,Ja, er was reden voor. Maar het was niet verplicht. Daarom draagt Oekraïne een morele, ethische en menselijke verantwoordelijkheid. Geen juridische. In het OVV-onderzoek komt ook naar voren dat er boven twintig andere conflictgebieden op geen enkel moment op wat voor manier dan ook het luchtruim is gesloten. De hele regelgeving over wanneer luchtruimen moeten worden gesloten, is nog niet vastgelegd.’’

Maar voor Rusland toont het niet sluiten van het luchtruim op 17 juli 2014 de schuld van Oekraïne aan.

,,Je moet zaken niet door elkaar halen. Natuurlijk draagt Oekraïne verantwoordelijkheid, maar veel belangrijker zijn de vragen: van wie was de Buk? Hoe kwam hij daar terecht? Wie heeft hem geleverd? Wie heeft de opdracht gegeven hem te gebruiken? Wie waren de mensen die op de knop hebben gedrukt?’’

Hebt u de afgelopen vijf jaar in uw eigen omgeving gemerkt dat mensen anders over MH17 zijn gaan denken?

,,Absoluut niet. Nog altijd is 96 procent van de Russen ervan overtuigd dat Rusland niets met MH17 te maken heeft. Dat het allemaal wordt gedaan om Rusland zwart te maken en de hele wereld tegen ons is. En dat de beschuldiging aan het adres van Rusland een gevolg is daarvan. Niet omdat we schuldig zijn, maar omdat niemand van ons houdt.’’

JIT: Rusland en separatisten hadden voor MH17-ramp dagelijks contact

NOS 14.11.2019 De Russische invloed in Oost-Oekraïne voorafgaand aan de MH17-ramp ging verder dan het leveren van militaire steun aan rebellen alleen. Dat zegt het Joint Investigation Team (JIT), dat vandaag een nieuwe getuigenoproep doet.

Uit nader onderzoek, waaronder telefoongesprekken tussen rebellenleden en Russische overheidsfunctionarissen, kan worden afgeleid dat de Russische veiligheidsdienst FSB dagelijks contact had met de rebellen over bestuurlijke, financiële en militaire zaken.

Rebellen gebruikten naast normale telefoons ook vergrendelde vormen van communicatie. Het lijkt erop dat Rusland de communicatiemiddelen niet alleen aan de rebellen gaf, maar dat hooggeplaatste Russische functionarissen via die lijnen ook dagelijks contact hadden met de rebellen. Het JIT wil weten welke personen deze nummers gebruikten.

Bekijk hier een deel van de getuigenoproep.

Getuigenoproep JIH voor meer MH17-getuigen

De Nederlandse en Australische politie doen de woordvoering over de oproep, omdat het gaat over het opsporingsgedeelte in de zaak.

Uit de vorige getuigenoproep, in juni 2019, was al naar voren gekomen dat de top van de ‘Volksrepubliek Donetsk’ (DPR) contact had met Russische overheidsfunctionarissen over militaire steun in Oost-Oekraïne.

‘Mandaat van Sjojgoe’

In een van de gesprekken die de separatisten met Russische functionarissen voerden, zegt een DPR-commandant dat “mannen komen met een mandaat van Sjojgoe”. Sergej Sjojgoe is de Russische minister van Defensie. Volgens de commandant zouden deze mannen “lokale krijgsheren uit hun eenheden schoppen” en “mensen uit Moskou” zouden het bevel overnemen.

Ook getuigen van de DPR, die het JIT heeft gesproken, bevestigen dat de top van de separatisten werd aangestuurd door Rusland. Hun getuigenis wordt bevestigd door opgenomen telefoongesprekken.

 David Jan Godfroid @djmoskou

@NOS Voor zover ik kan overzien, kun je hier niet direct uit afleiden dat Rusland (direct) betrokken was bij het neerhalen van de MH17. Wel wordt eens te meer duidelijk dat Rusland, ondanks talloze ontkenningen, een hele dikke vinger in de pap had in Oost-Oekraïne.

Het JIT wil onder meer weten wie separatistenleiders Aleksandr Borodaj en Igor Girkin orders gaven in de zomer van 2014. Ook wil het onderzoeksteam weten welke rol Vladislav Soerkov (hooggeplaatste Russische overheidsfunctionaris), Sergej Aksjonov (door Rusland benoemde leider van de Krim), Aleksandr Bortnikov (directeur FSB) en de eerdergenoemde Sjojgoe hebben gespeeld. Hun namen worden in de telefoongesprekken genoemd.

Daarnaast wil het JIT weten wie Vladimir Ivanovitsj is en welke rol hij heeft gespeeld in Oost-Oekraïne in de zomer van 2014. Een man die zich met die naam voorstelt, voerde meerdere telefoongesprekken met de separatistenleiders.

Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken zegt in een reactie dat de vrijgegeven tapgesprekken deels vals zijn en onbevestigd. Een woordvoerder zei dat ze de afgelopen jaren al veel ‘bewijzen’ naar buiten heeft zien komen, maar dat die altijd meer vragen oproepen dan antwoorden geven. Volgens Rusland is het onderzoek niet transparant, bevooroordeeld en er vanaf het begin op gericht om Rusland de schuld in de schoenen te schuiven.

Nieuwe getuigenoproep

Het JIT doet nu een nieuwe getuigenoproep in het strafrechtelijke onderzoek naar het neerhalen van vlucht MH17. Het onderzoeksteam wil meer getuigen horen om te achterhalen wie de opdracht gaf voor het afvuren van de Buk-raket waarmee het vliegtuig op 17 juli 2014 werd neergeschoten.

De oproep, die in het Engels en Russisch is verspreid, richt zich op de hiërarchie in de bevelslijn tussen de Oost-Oekraïense separatisten van de DPR en Rusland. Het JIT maakt een reeks opgenomen telefoongesprekken openbaar en stelt er vragen over.

De getuigenoproep staat los van de rechtszaak tegen vier verdachten, onder wie separatistenleider Girkin, die het Nederlandse OM gaat vervolgen voor hun betrokkenheid bij de MH17-ramp. Dat proces begint op 9 maart.

Bekijk ook;

JIT wil meer informatie opdrachtgevers MH17

Telegraaf 14.11.2019 Het Joint Investigation Team (JIT) zoekt nieuwe getuigen over het neerhalen van vlucht MH17, vooral om meer informatie te krijgen over de „opdrachtgevers in de bestuurlijke en militaire hiërarchie.”

Het JIT gaat ervan uit dat de Russische invloed verder ging dan het leveren van militaire steun alleen. Dat maakt het team op uit gesprekken die rebellenleiders voerden met hoge functionarissen binnen de Russische overheid.

Het JIT publiceert donderdag op http://www.jitmh17.com een aantal tapgesprekken van Russische separatisten in Oost-Oekraïne, waarin onder andere de namen van de Russische minister van Defensie en het hoofd van de Russische geheime dienst FSB worden genoemd.

De separatisten en Russische functionarissen onderhielden volgens het JIT contact via beveiligde communicatiemiddelen die waarschijnlijk waren verstrekt door de FSB. Er was via die nummers dagelijks contact over bestuurlijke, financiële en militaire zaken. Het JIT wil achterhalen wie de nummers gebruikten.

Bekijk ook: 

Kabinet wil naar rol Oekraïne bij MH17 kijken 

Vlucht MH17 werd op 17 juli 2014 met een Buk-raket neergehaald boven Oekraïne, waardoor de 298 inzittenden om het leven kwamen.

Het proces over het neerhalen van de MH17 begint op 9 maart in de rechtbank op Schiphol. Eerder dit jaar wees het JIT vier verdachten aan: rebellenleider Igor Girkin, zijn rechterhand Sergej Doebinski, diens assistent Oleg Poelatov en garnizoenscommandant Leonid Chartsjenko.

De vier zijn verantwoordelijk voor het binnenhalen van de Buk-raket in het conflictgebied maar hebben niet zelf op de knop gedrukt, zegt het JIT. De raket is volgens het team neergehaald door de 53e luchtafweerraketbrigade uit Koersk, een onderdeel van het Russische leger.

In het onderzoeksteam werkt Nederland samen met Australië, België, Maleisië en Oekraïne.

’Nepnieuws’

De tapgesprekken die onderzoekers van de MH17-vlucht hebben vrijgegeven, zijn deels vals en onbevestigd. Dit zegt het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken in een reactie.

Woordvoerster Maria Zakharova van het Russische ministerie zei op een persbriefing in Moskou dat de wereld overspoeld wordt met wat zij nepnieuws noemde. Daardoor is het van vitaal belang om de echtheid van dergelijke opnames te testen, voegde ze toe.

 Bekijk ook: 

 Rutte krijgt Australische onderscheiding voor optreden na MH17 

Bekijk meer van; lucht- en ruimtevaartongeval/-incident strafonderzoek politiek Oekraïne JIT Malaysia Airlines-vlucht 17

JIT: Naam Russische minister genoemd in gesprekken rond neerhalen MH17

NU 14.11.2019 Het Joint Investigation Team (JIT) heeft telefoongesprekken ontdekt waarin Russische separatisten in Oost-Oekraïne praten over MH17 en hierbij de namen noemen van hoge functionarissen binnen de Russische overheid. Het gaat onder meer om de naam Sergey Shoygu, de Russische minister van Defensie. Het JIT heeft donderdag een getuigenoproep verspreid.

“Het JIT zoekt naar informatie over de opdrachtgevers in de bestuurlijke en militaire hiërarchie, die het mogelijk hebben gemaakt dat MH17 in Oost-Oekraïne kon worden neergeschoten door de BUK TELAR.”

“Uit nader onderzoek, waaronder getuigenverhoren van voormalige DPR-leden, kan worden afgeleid dat de Russische invloed verder ging dan het leveren van militaire steun alleen. Dit kan ook blijken uit opgenomen gesprekken die DPR-leiders voerden met hoge functionarissen van de Russische overheid.”

Een voorbeeld van een gesprek;

  • A.: We hebben je drie keer gebeld. Samengevat, hij heeft al een bevel gegeven aan ‘watiszijnnaamookalweer’. Ze zijn akkoord met het leveren van … nadat zij een bevel hebben gekregen van een persoon wiens naam begint met ‘sh’. Ken je hem?
  • B.: Nee, ik ken hem niet. Wie is dat?
  • A.: Nou, het gaat om Shoygu.

A. in dit bovenstaande gesprek is een van de verdachten die volgend jaar vervolgd zal worden: Sergey Dubinsky.

Telefoongesprekken openbaar gemaakt door JIT

De nabestaanden van de slachtoffers zijn donderdag op de hoogte gesteld. Een reeks gesprekken wordt openbaar gemaakt op de website van het JIT. Ook worden details genoemd over de beveiligde communicatiemiddelen “waarmee DPR-strijders en Russische functionarissen” volgens het JIT communiceerden. “De telefoonnummers komen uit dezelfde reeks en lijken verstrekt te zijn door de Russische veiligheidsdienst FSB”, aldus het onderzoeksteam.

“Er was destijds dagelijks contact tussen deze nummers over bestuurlijke, financiële en militaire zaken in de DPR. Het JIT wil weten welke personen deze nummers gebruikten.” Volgens het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken zijn de telefoongesprekken deels nep.

Onderzoeksteam toont gezichten van vier verdachten MH17-ramp

Rechtszaak tegen verdachten begint in maart 2020

Deze zomer heeft het JIT bekendgemaakt dat vier mannen, te weten Igor Girkin, Sergey Dubinsky, Oleg Pulatov en Leonid Kharchenko, vervolgd zullen worden voor het neerschieten van MH17. Zij zouden onder meer de buk-raket hebben vervoerd. Het proces begint op 9 maart 2020 op het Justitieel Complex bij Schiphol.

Vijf jaar geleden vertrok het vliegtuig vanaf Amsterdam naar Kuala Lumpur. Boven Oekraïne werd de vlucht neergehaald door een buk-raket van pro-Russische separatisten. De 298 inzittenden zijn allen omgekomen. Onder hen waren 196 Nederlanders.

Zie ook: Wat betekent de vervolging van de MH17-verdachten?

Lees meer over: MH17 Buitenland

Onderzoeksteam MH17 op zoek naar Russische topfunctionarissen

AD 14.11.2019 Het MH17-onderzoeksteam doet een nieuwe getuigenoproep in het strafrechtelijk onderzoek. Het Joint Investigation Team (JIT) zoekt informatie over politieke en militaire topfunctionarissen uit Rusland, die mogelijk opdracht hebben gegeven tot het neerhalen van het toestel. In afgeluisterde telefoongesprekken uit 2014, die nu zijn vrijgegeven, zeggen rebellen in Oost-Oekraïne onder meer ‘dat onze orders direct uit Moskou komen’.

Uit de vorige getuigenoproep van juni 2019 kwam al naar voren dat de top van de zelfverklaarde Volksrepubliek Donetsk’ (DNR) contact onderhield met Russische overheidsfunctionarissen over militaire steun in Oost-Oekraïne. Uit nader onderzoek, waaronder getuigenverhoren van voormalig DNR-leden en opgenomen telefoongesprekken, blijkt dat de Russische invloed verder ging dan het leveren van militaire steun alleen.

Lees ook;

Lees meer

Lees meer

Lees meer

Het JIT heeft een aantal afgeluisterde gesprekken op internet gepubliceerd. Ook worden details bekendgemaakt over de beveiligde communicatiemiddelen waarmee de rebellen en Russische functionarissen communiceerden. De telefoonnummers komen uit dezelfde reeks en lijken verstrekt te zijn door de Russische veiligheidsdienst FSB. Dagelijks was er contact tussen partijen over bestuurlijke, financiële en militaire zaken.

Zo heeft het JIT  nu telefoongesprekken gepubliceerd tussen onder meer de toenmalige leider van de separatisten, Alexander Borodai, die tegen een onbekende persoon zegt:  ,,Ik voer orders uit en bescherm de belangen van maar één staat: de Russische federatie. Daar gaat het om.’’

Mandaat

In een ander afgeluisterd gesprek, van begin juli 2014, zegt een DNR-lid tegen een lokale commandant dat ‘er mensen komen met een mandaat van Shoygu’. Sergey  Shoygu is de minister van Defensie van Rusland. ,,Mensen uit Moskou zullen het commando overnemen.’’

In een derde gesprek, tussen twee rebellen, wordt verwezen naar twee Russische inlichtingendiensten: de FSB en de GRU. ,,We krijgen de orders direct uit Moskou’’, zeggen ze daarin beide. Dat gesprek wordt gevoerd op de dag na het neerhalen van MH17.

Zeker in de eerste helft van juli 2014 was er dagelijks telefonisch contact tussen de rebellen en de Russische Federatie over militaire operaties. Bovendien blijkt dat bijna het hele budget van de DNR afkomstig is van Russische fondsen. Bovendien bepaalden de Russen voor een belangrijk deel de bestuurlijke organisatie in Donetsk.

Volgens de stichting Vliegramp MH17 geven de gesprekken een steeds duidelijker beeld van de betrokkenheid van Moskou bij het neerhalen van de MH17. ,,Nu lijkt er ook een relatie te zijn tussen de levering van de Buk-raketten en Moskou’’, zegt voorzitter Piet Ploeg namens de nabestaanden. ,,Dat is meer dan alleen een vingerwijzing.’’

Ploeg noemt het ‘hartstikke goed’ dat het onderzoeksteam vasthoudend op zoek blijft naar de verantwoordelijken voor het neerhalen van het vliegtuig. ,,Het JIT zoek naar degenen die op de knoppen hebben gedrukt en naar betrokkenen bij de Russische regering. Blijkbaar is er zoveel informatie dat het de moeite waard is om nieuwe getuigen te zoeken.’’

Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken zegt in een reactie dat de tapgesprekken deels vals en niet bevestigd zijn.

Oorlog

Igor Girkin. © AFP

Vlucht MH17 van Malaysia Airlines werd op 17 juli 2014 boven Oost-Oekraïne met een Buk-raket uit de lucht geschoten. Alle 298 inzittenden, onder wie 196 Nederlanders kwamen daarbij om het leven. Uit onderzoek van het JIT bleek dat de Buk-raket – inclusief het personeel – uit Rusland kwam en in Oost-Oekraïne werd ingezet om pro-Russische separatisten te ondersteunen in de oorlog.

In juni maakte het Openbaar Ministerie bekend voldoende bewijs te hebben om vier verdachten te vervolgen voor moord. Het gaat om drie Russen en een Oekraïner. Hoofdofficier van Justitie Fred Westerbeke sprak toen van een ‘gedenkwaardige dag’. ,,We hadden de nabestaanden beloofd te achterhalen wie verantwoordelijk zijn voor de dood van hun geliefden. Ik ben trots dat we die belofte kunnen nakomen.’’

Een van de verdachten is Igor Girkin, destijds leider van het pro-Russische separatistenleger. Hij zou de Buk-raket in Rusland hebben besteld. Daarnaast gaat het om de Russische inlichtingenbazen Sergei Doebinski en Oleg Poelatov en de Oekraïense garnizoenscommandant Leonid Kharchenko.

Zinloos

Het proces tegen de verdachten begint op 9 maart volgend jaar in de rechtbank van Schiphol. De kans dat de vier in Nederland worden berecht, is minimaal. Zowel Girkin als Doebinski lieten vanuit Rusland weten niet te zullen opdagen. Nederland heeft niet om uitlevering van de verdachten gevraagd, omdat dat zinloos is. Zowel de Russische als de Oekraïense grondwet verbiedt het om onderdanen uit te leveren.

Het JIT wil verder uitzoeken welke militairen de Buk-raket bedienden en wie in Rusland het bevel gaf om de raket naar Oekraïne te brengen. De aanklagers sluiten niet uit dat in de aanloop naar het proces meer verdachten in beeld komen.

Territorium 

Een van die verdachten, Vladimir Tsemach, zei onlangs bereid te zijn te getuigen tijdens de rechtszaak. Maar hij wil dat alleen doen vanuit de zelfverklaarde Volksrepubliek Donetsk (DNR) in Oost-Oekraïne. ,,Hij is bang en heeft het erg moeilijk met datgene wat hem is overkomen’’, verklaarde zijn advocaat Anatoli Koetsjerena tegenover het Russische persbureau TASS. ,,Niettemin wil hij getuigen aan zowel de Nederlandse als de Oekraïense onderzoekers, om zijn goede naam te beschermen. Maar hij wil dat alleen doen op het territorium van de DNR.’’

Tsemach kan een belangrijke getuige zijn in het proces. Hij was destijds als commandant van de luchtafweer van de DNR in Snizjne mogelijk betrokken bij het verbergen van de bewuste lanceerinstallatie na de aanslag. Volgens het JIT is de Buk-raket vanuit Snizjne gelanceerd.

Tsemach werd eind juni door Oekraïense commando’s ontvoerd uit zijn huis in Snizjne. Hij werd overgebracht naar een gevangenis in Kiev, maar begin september overgedragen aan Rusland als onderdeel van een gevangenenruil tussen Oekraïne en Rusland. Voordat hij werd overgedragen hebben Nederlandse onderzoekers hem nog kunnen verhoren over zijn rol.

Vladimir Tsemach. © Privéfoto

Minister van defensie Sergej Sjojgoe tijdens een wapenbeurs in 2018, waar hij een toespraak geeft. Beeld EPA

Openbaar Ministerie heeft Russische defensieminister op het oog rond MH17

Trouw 14.11.2019 Nieuwe informatie na een eerdere getuigenoproep in juni leidt tot de conclusie dat hoge Russen nauw betrokken waren bij militaire operaties in Oekraïne ten tijde van de vliegramp met MH17.

Het Openbaar Ministerie onderzoekt of hooggeplaatste Russen een rol hadden bij de inzet van de luchtafweerraket die vlucht MH17 op 17 juli 2014 neerschoot. Donderdag bracht het OM samen met andere leden van het internationale onderzoeksteam JIT een nieuwe getuigenoproep uit. Daarin wordt onder meer naar informatie gevraagd over de rol van de Russische defensieminister Sergej Sjojgoe en die van Alexander Bortnikov, directeur van de veiligheidsdienst FSB.

Bij een eerdere oproep in juni vroeg het OM in meer algemene zin om informatie over de rol van Vladislav Soerkov. Dat is een belangrijke adviseur van president Poetin die in de zomer van 2014 in contact stond met de door Rusland gesteunde separatisten in het oosten van Oekraïne. Die zoektocht heeft nieuwe inzichten opgeleverd. “Russische invloed op de Volksrepubliek Donjetsk ging verder dan militaire steun, en de banden tussen Russische functionarissen en leiders van de Volksrepubliek Donjetsk blijken nauwer.”

Het OM baseert dit onder meer op telefoongesprekken van Alexander Borodaj, die in de zomer van 2014 premier van de separatisten was. Hij belde bijna dagelijks met een drietal telefoonnummers. De onderzoekers vermoeden nu dat dit zijn bazen in Moskou waren. Een van de gesprekspartners wordt een keer ‘een hoge baas’ genoemd, die is ‘overgevlogen vanuit Moskou’.

Zoektocht naar hoge Russen

Uit andere gesprekken blijkt dat de Russische geheime diensten zich vanaf begin juli directer gingen bemoeien met de strijdmacht van de separatisten. Ze wilden krijgsheren aan de kant schuiven om zelf de controle over operaties te hebben.

Het OM wil daarom nu weten welke rol Sjojgoe en Bortnikov hadden bij de planning en uitvoering van militaire operaties in de zomer van 2014 in Oekraïne. De tweede vraag is of zij betrokken waren bij de inzet van de Buk-raket die op 17 juli MH17 neerschoot. Dezelfde vragen leven ook rond Soerkov, en Sergej Aksyonov, de leider van de door Rusland geannexeerde Krim.

De nieuwe getuigenoproep is niet bedoeld voor het eerste MH17-proces. Dat begint in maart 2020 tegen een viertal mannen die een leidende rol hadden binnen de strijdmacht van de separatisten in juli 2014. Maar alleen al het feit dat de Buk-raket rechtstreeks van een Russische legereenheid kwam, maakt dat er nog meer betrokkenen moeten zijn. Het tweede deel van de zoektocht lijkt zich nu te richten op hoge Russen die mogelijk besloten tot de inzet van dit geavanceerde wapen in Oekraïne.

IJzige verhoudingen

Dat zet de relatie tussen Nederland en Rusland alleen maar verder onder druk. Minister van buitenlandse zaken Stef Blok zal eind dit jaar een Rusland-strategie presenteren. Een van de cruciale vragen is of het diplomatieke contact met Rusland weer geïntensiveerd moet worden, en zo ja hoe. De verhoudingen zijn al jaren ijzig.

Alleen Blok en premier Mark Rutte onderhouden contact met hun Russische collega’s, maar van handelsmissies door andere bewindspersonen is geen sprake. Bilaterale gesprekken op hoog niveau beperken zich dus tot moeilijke onderwerpen als MH17. Nu het Openbaar Ministerie haar pijlen richt op een Russische minister zal het voor Nederland niet eenvoudiger worden de komende tijd weer een bredere relatie met Moskou aan te gaan.

Lees ook: 

De zoektocht naar MH17-verantwoordelijken is openlijke confrontatie met de top van het Kremlin

De zoektocht naar de verantwoordelijken voor het neerschieten van vlucht MH17 is sinds juni 2019 een openlijke confrontatie tussen Nederland en de het Kremlin. Het Openbaar Ministerie richtte zich toen op een vertrouweling van president Poetin en op actief dienende Russische militairen.

Felle discussie in Oekraïne over ‘capitulatie’ tegenover Rusland

In Oekraïne woedt een hevig debat over concessies die president Zelenski deed om vredesbesprekingen met Poetin mogelijk te maken. Zowel voor- als tegenstanders van overleg zijn pessimistisch over de uitkomst ervan.

Dossier; MH17

Meer over; Oekraïne Rusland MH17 politiek OM MH17 Marno de Boer

Advocaat: ‘MH17-verdachte bereid verklaring af te leggen bij OM’

NU 08.11.2019 MH17-verdachte Volodymyr Tsemach is bereid om een verklaring af te leggen ten overstaan van de Oekraïense en Nederlandse justitie, meldt The Moscow Times vrijdag op basis van Tsemachs advocaat Anatoli Koetsjerena.

Tsemach zou echter alleen een verklaring willen afleggen op het pro-Russische separatistische grondgebied in Oost-Oekraïne, stelt Koetsjerena. Tsemach verblijft momenteel in de zelfverklaarde Volksrepubliek Donetsk.

“Hij heeft het zwaar door wat hem is overkomen, maar hij is nog steeds klaar om bij zowel de Nederlandse als de Oekraïense onderzoekers zijn naam te zuiveren”, aldus de advocaat.

Koetsjerena zegt dat zowel Oekraïne als Nederland nog niet heeft gereageerd. Nog niemand zou Tsemach hebben benaderd om “verschillende ondervragingsvormen” aan te bieden.

MH17-verdachte: ‘Ze boden me Nederlands paspoort en huis aan’

Tsemach vrijgelaten bij gevangenenruil tussen Kiev en Moskou

In juni van dit jaar werd Tsemach ontvoerd door de Oekraïense geheime dienst en vastgezet. In september was de MH17-verdachte echter onderdeel van een gevangenenruil tussen Oekraïne en Rusland.

Na de ruil werd Tsemach in Rusland vrijgelaten, ondanks het Nederlandse verzoek om de verdachte gevangen te houden. Het Nederlandse Openbaar Ministerie (OM) zegt in een reactie tegen NU.nl bij aankomst van Tsemach in Rusland een verzoek tot onmiddellijke aanhouding te hebben gedaan.

Het OM zegt verder dat het Joint Investigation Team (JIT) Tsemach graag in Nederland wil spreken en zegt dat er nog wordt gewacht op verdere afhandeling van het verzoek. De Nederlandse justitie heeft Tsemach wel al kunnen verhoren in Oekraïne voordat hij naar Rusland werd gebracht in het kader van de gevangenenruil.

Tsemach: ‘Nederland bood mij paspoort aan’

De MH17-verdachte zei in een na zijn vrijlating opgenomen interview dat Nederlandse en Australische autoriteiten hem een Nederlands paspoort en een huis in Nederland hadden aangeboden in ruil voor een getuigenis.

Het Nederlandse OM wil vier verdachten vervolgen voor de vliegramp met toestel MH17. Eén van hen is Igor Girkin, het hoofd van de pro-Russische strijdkrachten in Oekraïne. De rechtszaak tegen de vier verdachten begint in maart 2020.

Zie ook: Nederland vraagt Rusland om uitlevering MH17-verdachte Tsemach

Lees meer over:

Oekraïne Rusland MH17

‘MH17-verdachte Vladimir Tsemach wil getuigen’

NOS 08.11.2019 Vladimir Tsemach AFP

NOS Nieuws • Buitenland • Vandaag, 12:48

‘MH17-verdachte Vladimir Tsemach wil getuigen’

Bekijk ook;

Vladimir Tsemach in de rechtszaal in Kiev EPA

MH17-verdachte: Nederland bood me huis en pas aan

NOS 02.11.2019 Nederland zou MH17-verdachte Vladimir Tsemach tijdens verhoren in Kiev een Nederlands paspoort hebben aangeboden, bescherming en een huis. Dat zegt Tsemach in een interview met het Russische staatspersbureau RIA Novosti.

Volgens de Oekraïner waren de Nederlandse en ook de Australische rechercheurs die hem verhoorden bereid om ver te gaan in ruil voor zijn getuigenis over het neerhalen van vlucht MH17 in juli 2014. Tsemach ging niet in op het aanbod, naar eigen zeggen omdat hij niets te maken heeft met de ramp.

Het toestel van Malaysia Airlines, met 298 mensen aan boord, werd boven het strijdgebied in Oost-Oekraïne neergehaald door een Russische Buk-raket. Niemand overleefde de crash; onder de doden waren 196 Nederlanders.

Commandant bij de luchtverdediging

Vladimir Tsemach wordt door het Openbaar Ministerie als verdachte aangemerkt, omdat hij ten tijde van de MH17-ramp commandant zou zijn geweest van de luchtverdediging van de pro-Russische separatisten in het oosten van Oekraïne. Afgelopen zomer werd hij door de Oekraïense geheime dienst gekidnapt en naar een cel in de hoofdstad Kiev overgebracht.

In weerwil van Nederlandse protesten werd Tsemach in het kader van een gevangenenruil met Rusland in september op een vliegtuig naar Moskou gezet. Vlak hiervoor vlogen justitiemedewerkers naar Kiev om Tsemach in de cel te ondervragen. Daar zou hem dus een getuigenbeschermingsprogramma zijn geboden, naast een paspoort en huisvesting in Nederland.

Dat zou helemaal niet gek zijn, zegt correspondent David Jan Godfroid vanuit Moskou. Vanwege zijn positie in 2014 zou hij een belangrijke getuige zijn en zo iemand verdient bescherming: “Rusland gaat niet zachtzinnig om met mensen die praten over dingen die ze in Moskou liever onder tafel houden. Als hij wel had meegewerkt, zou hij zijn leven niet zeker zijn geweest.”

Oncontroleerbaar

De uitspraken van Tsemach zijn echter volstrekt oncontroleerbaar, zegt Godfroid. “Ook omdat RIA Novosti niet bepaald bekend is vanwege zijn onafhankelijke journalistiek. In tegendeel: het loopt aan de leiband van het Kremlin.”

Godfroid noemt het opvallend dat de interviewer tot dezelfde groep gevangenen hoorde die werd geruild met Rusland als Tsemach. Hij vraagt Tsemach op geen enkel moment naar diens mogelijke verantwoordelijkheid voor het neerhalen van het toestel.

Het Openbaar Ministerie wil niet reageren op de Russische berichtgeving: “We gaan nooit in op wat er er tijdens verhoren wordt gezegd”.

In maart 2020 begint in Nederland het proces tegen de verdachten van de MH17-ramp. Rusland spreekt elke betrokkenheid bij het neerhalen van het toestel tegen en levert naar verwachting niemand uit tegen wie het internationale onderzoeksteam een aanklacht heeft ingediend.

Bekijk ook;

Bijna een half jaar uitgetrokken voor zittingen zaak-MH17 op Schiphol

NOS 10.10.2019 Voor de behandeling van de rechtszaak tegen de MH17-verdachten is bijna een half jaar uitgetrokken. De rechtbank Den Haag meldt dat het tussen maart 2020 en april 2021 in totaal 25 weken heeft gereserveerd in het Justitieel Complex Schiphol (JCS).

De rechtszaak tegen de verdachten van het neerhalen van vlucht MH17 wordt een van de grootste en meest beladen Nederlandse strafprocessen ooit. Voor de zaak moest zelfs de wet worden aangepast: het is mogelijk gemaakt om delen van de strafzaak in het Engels te behandelen. En bij hoge uitzondering mogen verdachten de zaak ‘bijwonen’ via een videoverbinding met het buitenland.

Het internationale onderzoeksteam JIT denkt dat het Russische leger en zelfs een hoge functionaris in het Kremlin betrokken waren bij het leveren van de Buk-raket waarmee vlucht MH17 boven Oekraïne is neergehaald. Maar de Russische president Poetin heeft keer op keer ontkend dat zijn land betrokken was.

Oekraïense president zegt medewerking toe

Naast het juridische onderzoek naar de ramp, komt er ook een feitenonderzoek naar de rol van Oekraïne. Een belangrijke vraag is waarom het luchtruim open was. De Oekraïense president Zelensky heeft bij een bezoek van minister Blok van Buitenlandse Zaken vandaag de medewerking bij dit onderzoek toegezegd.

Vorige maand werd bekend dat Oekraïne een belangrijke verdachte, Vladimir Tsemach, had overgedragen aan Rusland in het kader van een gevangenenruil. Daarmee lijkt de kans verkeken dat hij ooit voor de rechter komt.

Tsemach stond ruim twee maanden geleden voor het eerst voor de rechter. Nieuwsuur maakte daar deze reportage over:

Video afspelen

Wat weet Vladimir Tsemach over MH17?

De Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) concludeerde eerder al dat de regering in Kiev het luchtruim boven het oostelijke strijdgebied had moeten sluiten. In het onderzoek wordt ook een deel van het Russische luchtruim meegenomen, liet Blok weten in een persverklaring.

Bekijk ook;

Blok: Oekraïne werkt mee aan MH17-onderzoek

AD 10.10.2019 Oekraïne zegt toe mee te werken aan een “feitenonderzoek” naar de rol van dat land bij het neerhalen van vlucht MH17. Dat zegt minister Stef Blok (Buitenlandse Zaken), die een bezoek brengt aan Kiev. Het onderzoek richt zich op de vraag waarom het luchtruim open was ten tijde van de ramp.

Blok heeft de kwestie uitgelegd in een gesprek met president Volodimir Zelenski, zegt hij telefonisch tegen het ANP. ,,Ik heb uitgelegd dat de nabestaanden dit al lang willen en dat de Kamer hierover een motie heeft aangenomen.” Zelenski heeft zijn medewerking toegezegd, aldus de minister.

Ook in het Oekraïense parlement leefden volgens Blok vragen over het onderzoek. ,,Daar was duidelijk een behoefte aan een toelichting.”

De Tweede Kamer nam begin deze maand met grote meerderheid een motie aan waarin om het onderzoek werd gevraagd. De Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) concludeerde eerder al dat de regering in Kiev het luchtruim boven het oostelijke strijdgebied had moeten sluiten.

Rutte krijgt Australische onderscheiding voor optreden na MH17

Telegraaf 09.10.2019 Minister-president Mark Rutte heeft een belangrijke Australische onderscheiding gekregen. Die verdient hij vanwege zijn „voortreffelijke en voorbeeldige leiderschap” na het neerhalen van vlucht MH17, zegt zijn Australische collega Scott Morrison.

Bij de vliegramp, ruim vijf jaar geleden, verloren ook 38 Australiërs het leven. Rutte is op een indrukwekkende manier opgekomen voor de nabestaanden, vindt Morrison, en heeft steeds nauw samengewerkt met Australië. De twee landen werken onder meer samen in het internationale team dat de toedracht onderzoekt en hebben Rusland vorig jaar aansprakelijk gesteld.

De Australische premier verzekert dat zijn land schouder aan schouder blijft staan met Nederland in het streven naar opheldering en gerechtigheid voor MH17.

Rutte is op bezoek in Australië. Hij werd er opgenomen als ’Honorary Companion’ in ’the Order of Australia’.

Bekijk meer van; Mark Rutte Scott Morrison Australië Malaysia Airlines-vlucht 17

Australië lauwert Rutte om ‘voortreffelijk leiderschap’ na MH17-ramp

AD 09.10.2019 Minister-president Mark Rutte heeft een belangrijke Australische onderscheiding gekregen. Die verdient hij met name vanwege zijn ‘voortreffelijke en voorbeeldige leiderschap’ nadat vlucht MH17 was neergehaald, zegt zijn Australische collega Scott Morrison.

Bij de vliegramp, ruim vijf jaar geleden, verloren ook 38 Australiërs het leven. Rutte is op een indrukwekkende manier opgekomen voor de nabestaanden, vindt Morrison, en heeft steeds nauw samengewerkt met Australië. De twee landen werken onder meer samen in het internationale team dat de toedracht onderzoekt en hebben Rusland vorig jaar aansprakelijk gesteld. .

De Australische premier verzekert dat zijn land schouder aan schouder blijft staan met Nederland in het streven naar opheldering en gerechtigheid voor MH17.

Rutte is op bezoek in Australië. Hij werd er opgenomen als ‘Honorary Companion’ in ‘the Order of Australia’.

Australië lauwert Rutte voor optreden na MH17

MSN 09.10.2019 Minister-president Mark Rutte heeft een belangrijke Australische onderscheiding gekregen. Die verdient hij vanwege met name zijn “voortreffelijke en voorbeeldige leiderschap” na het neerhalen van vlucht MH17, zegt zijn Australische collega Scott Morrison.

Bij de vliegramp, ruim vijf jaar geleden, verloren ook 38 Australiërs het leven. Rutte is op een indrukwekkende manier opgekomen voor de nabestaanden, vindt Morrison, en heeft steeds nauw samengewerkt met Australië. De twee landen werken onder meer samen in het internationale team dat de toedracht onderzoekt en hebben Rusland vorig jaar aansprakelijk gesteld.

De Australische premier verzekert dat zijn land schouder aan schouder blijft staan met Nederland in het streven naar opheldering en gerechtigheid voor MH17.

Rutte is op bezoek in Australië. Hij werd er opgenomen als ‘Honorary Companion’ in ‘the Order of Australia’.

Nabestaanden MH17 mogen Russische minister toespreken

AD 04.10.2019 MH17-nabestaanden krijgen de kans om bij de Raad van Europa onder meer de minister van Buitenlandse Zaken van Rusland en Oekraïne toe te spreken. De Franse onderminister voor Europese zaken Amélie de Montchalin beloofde dat na vragen van de Nederlandse politicus Pieter Omtzigt.

Omtzigt is deze week met nabestaanden van de slachtoffers van MH17 in Straatsburg geweest. Daar hebben ze meer dan 100 parlementariërs gesproken en presentaties gegeven. Er is onder meer met een Russische senator gesproken. Tijdens het vragenuurtje van de Raad van Europa heeft Omtzigt aan de voorzitter gevraagd of het Comité van Ministers (20 ministers van Buitenlandse Zaken) de nabestaanden in de toekomst wil ontvangen.

De Franse onderminister (Frankrijk is voorzitter) heeft dit nu volgens Omtzigt toegezegd. ,,Dan kunnen de nabestaanden nu dus voor het eerst de Minister van Buitenlandse Zaken van Rusland toespreken. Nu het land weer echt aanwezig is, kan het heel moeilijk aan dit soort gelegenheden ontkomen.’’

Oekraïense ambassadeur na oproep onderzoek: we hebben niets te verbergen

NOS 04.10.2019 Een onderzoek naar de rol van Oekraïne bij de ramp van MH17 en naar het niet sluiten van het luchtruim, zoals de Tweede Kamer wil, leidt af van het werkelijk onderzoek naar de schuldigen. Dat zegt de Oekraïense ambassadeur Vsevolod Chentsov.

Oekraïne werkt wel mee aan het onderzoek. “Wij hebben niets te verbergen”, aldus de ambassadeur. “Mijn regering is altijd bereid informatie te geven.” Chentsov waarschuwt wel dat het afleidt van een onderzoek naar de schuldigen. “De echte vraag is: wie deed dit en waarom?”

In 2015 oordeelde de Onderzoeksraad voor Veiligheid dat Oekraïne het luchtruim had moeten sluiten. Dan had vlucht MH17 een andere route naar Kuala Lumpur gekozen en was het toestel niet uit de lucht geschoten. Eerder deze week steunde een meerderheid in de Kamer een voorstel van SP en CDA voor een onderzoek naar de redenen van dat niet sluiten.

Het is ook belangrijk voor de nabestaanden, aldus CDA-Kamerlid Van Dam.

Minister Blok noemt het belangrijk dat Oekraïne open staat voor zo’n onderzoek. “Ik ben blij met deze toezegging van Oekraïne”, zei hij vanochtend. Eerder was Blok terughoudend over het onderzoek, maar toen bleek dat een meerderheid van de Kamer het wilde stemde hij ermee in.

Volgens het CDA is zo’n onderzoek belangrijk en dringt de tijd omdat geheugens en data verloren gaan. “Het is ook belangrijk voor de nabestaanden. Het gaat over het inzicht voor hen. Weten of er iets voorkomen had kunnen worden, snappen wat er gebeurd is”, betoogde CDA-Kamerlid Van Dam eerder deze week.

Gevangenenruil

Vorige maand werd bekend dat Oekraïne een belangrijke verdachte, Vladimir Tsemach, had overgedragen aan Rusland in het kader van een gevangenenruil. Tot woede van nabestaanden en anderen: daarmee lijkt de kans verkeken dat hij ooit voor de rechter komt. Volgens de ambassadeur was de uitruil “noodzakelijk om Oekraïense gevangenen uit Rusland vrij te krijgen”. “Het was onze missie om levens te redden en mensen terug te brengen die veel geleden hebben in Rusland”, zei hij.

Oekraïne wil volgens de ambassadeur, net als Nederland, de schuldigen van de MH17-ramp voor het gerecht krijgen. De ambassadeur hoopt dat de samenwerking met Nederland niet vertroebelt.

Bekijk ook ;

Advocaten MH17 boos: Rusland frustreert procedure nabestaanden bij Europees Hof

AD 03.10.2019 Rusland vertraagt de klachtprocedure van MH17-nabestaanden bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM). De Russen weigeren inhoudelijk te reageren en eisen dat de procedure wordt stilgelegd. Het internationale advocatenteam dat nabestaanden bijstaat, is boos. ,,Ze hebben geen enkel moreel besef.’’

Nabestaanden leggen bloemen bij het Nationaal Monument MH17 in Vijfhuizen tijdens de vijfde nationale herdenking van de vliegramp met vlucht, afgelopen zomer © ANP

Honderden nabestaanden hebben Rusland in 2016 aangeklaagd bij het EHRM. Ze houden de Russen verantwoordelijk voor het neerhalen van vlucht MH17, de dood van alle 298 inzittenden en het frustreren van het onderzoek naar de toedracht en de daders.

Het hof heeft de klacht begin april van dit jaar in behandeling genomen. Rusland moest voor 3 september inhoudelijk reageren op de klacht. Dat is niet gebeurd, tot woede van het internationale advocatenteam MH17, dat 304 Nederlandse en buitenlandse nabestaanden van 141 slachtoffers bijstaat.

Lees ook;

Lees meer

Lees meer

Andere klachten

Rusland heeft gevraagd de zaak op te schorten. Het hof heeft dat verzoek afgewezen. Daarop hebben de Russen nieuwe juridische vragen ingediend over de procedure. Ze eisen dat die wordt stilgelegd in afwachting van enkele andere klachten die Oekraïne tegen Rusland bij het EHRM heeft ingediend. Die gaan niet over MH17, maar over de oorlog in Oost-Oekraïne, waaronder de inval in de Krim.

Rusland wil eventueel wel op ‘een deel’ van de klachten inhoudelijk reageren. Het land krijgt van het hof nu tot 9 december de tijd te reageren. ,,Ze trekken juridisch alles uit de kast en passen een vertragingstactiek toe’’, zegt Sander de Lang (SAP), advocaat van het kernteam MH17. ,,Dit is een tegenslag voor de nabestaanden. Dit betekent dat de procedure nóg langer gaat duren. Rusland heeft geen enkel moreel besef van hoe dit voor de nabestaanden is.’’

Interventie

© ANP

De advocaten beraden zich nog op een reactie op het uitstel. Ze hopen dat het EHRM de termijnen ‘strak’ houdt, zodat de klacht snel inhoudelijk behandeld kan worden.

De Nederlandse regering schaarde zich afgelopen mei al achter de klachtprocedure van nabestaanden bij het hof. Ze maakt gebruikt van het recht van ‘interventie’. Hiermee geeft een land aan de klagers te steunen. Dit gebeurt zelden.

Het kabinet wil de nabestaanden zo helpen ‘hun recht te halen’. ,,Dit past in ons gezamenlijk streven om degenen die verantwoordelijk zijn voor deze vreselijke daad aan te pakken’’, zei premier Mark Rutte.

Inmiddels hebben in navolging van Nederland ook de regeringen van Oekraïne en Canada zich aangesloten bij de procedure.

Blok moet (met tegenzin) onderzoek naar het luchtruim van Oekraïne doen

AD 01.10.2019 De regering moet nog eens kijken naar de rol van Oekraïne bij de ramp met de MH17. Dat heeft de Tweede Kamer afgedwongen bij minister Stef Blok (Buitenlandse Zaken) tijdens een debat over de vliegramp.

De Kamer wil onderzocht hebben waarom het luchtruim in de dagen van de aanslag niet gesloten was, terwijl er destijds een oorlog gaande was in het gebied. Om die reden was er eigenlijk voldoende aanleiding om het luchtruim te sluiten, oordeelde de Onderzoeksraad in 2015.

Het kabinet was tot dusver echter terughoudend om ook Oekraïne de maat te nemen, omdat het een bondgenoot was en is bij de berechting en het onderzoek naar de ramp. Oekraïne werd, anders dan Rusland, dan ook niet aansprakelijk’gehouden. Het kabinet zag daarvoor ‘geen bewijs’ en vond ‘geen onderzoek nodig’.

Ook in het debat zei Blok dat hij zo’n onderzoek ‘moeilijk’ acht, maar op last van de Kamer moet hij nu wel nader kijken naar de rol van Oekraïne, dat hij toch vooral als bondgenoot ziet.

Lees ook;

Lees meer

Lees meer

Tsemach

De goede verstandhouding met Oekraïne is nu wel enigszins veranderd, omdat het land een belangrijke getuige en mogelijke verdachte in het MH17-proces heeft vrijgelaten. Deze Vladimir Tsemach was een commandant van de pro-Russische separatisten en had dus kunnen getuigen over de betrokkenheid van Rusland bij de aanslag.

Tsemach werd echter betrokken in een gevangenenruil tussen Rusland en Oekraïne. Daardoor kwam hij in Rusland in vrijheid, tot ergernis van Nederland. Wel is Tsemach nog verhoord voordat hij werd uitgeruild, maar dat lijkt een schrale troost. Volgens minister Ferd Grapperhaus (Justitie) is ‘alles gedaan’ om de ruil met Tsemach te voorkomen. ,,Maar dat is niet gelukt.’’

Minister Blok benadrukte dat premier Mark Rutte eind augustus nog druk heeft gezet op Volodymyr Zelensky, de president van Oekraïne. Dat zorgde voor een week uitstel van de ruil, maar meer leverde dat niet op.

Het bood wel het Openbaar Minister de kans om Tsemach nog te verhoren, maar of dat toen nog iets heeft opgeleverd is niet bekend.

Grapperhaus zegt wel dat Oekraïne niet het verdrag heeft geschonden dat Nederland sloot met dat land. ,,Naar de letter gaat het over iets anders. Maar het is heel duidelijk dat de Nederlandse regering teleurgesteld is dat deze gevangenenruil heeft plaatsgevonden en Tsemach daar deel van heeft uitgemaakt. Het is zout in de wonden van de nabestaanden.”

Kamer wil onderzoek naar rol Oekraïne bij MH17

NOS 01.10.2019 De Tweede Kamer wil dat er een nader onderzoek komt naar de rol van Oekraïne bij de ramp met de MH17. Alle partijen die vanavond aanwezig waren bij een debat over de kwestie steunen een motie van het CDA en de SP. Het onderzoek moet vooral gaan over het niet sluiten van het luchtruim boven het oosten van Oekraïne, terwijl daar wel gevechten waren.

Minister Blok reageerde tijdens een debat in de Tweede Kamer aanvankelijk terughoudend. “Juridisch zien wij daar geen reden voor”, zei hij. Volgens Blok is zo’n onderzoek geen makkelijke opgave, omdat je ook de medewerking van Rusland nodig hebt. “Het gaat ook over hun luchtruim.” Maar de minister verzet zich niet tegen het inventariseren van de mogelijkheden van zo’n feitenonderzoek.

Volgens Kamerlid Chris van Dam van het CDA dringt de tijd: “Geheugens verbleken, data gaan verloren.” Het is ook belangrijk voor de nabestaanden, betoogde hij. “Het gaat over het inzicht voor de nabestaanden, weten of er iets voorkomen had kunnen worden, snappen wat er gebeurd is.”

In 2015 oordeelde de Onderzoeksraad voor Veiligheid al dat Oekraïne het luchtruim had moeten sluiten. Dan had vlucht MH17 een andere route naar Kuala Lumpur gekozen en was het toestel niet uit de lucht geschoten.

Tot nu toe heeft het kabinet geen stappen willen nemen tegen Oekraïne. In het kader van het internationale onderzoek naar de ramp vond het kabinet het belangrijk om de relatie met het land goed te houden.

Tsemach

Vorige maand werd bekend dat Oekraïne een belangrijke verdachte, Vladimir Tsemach, had overgedragen aan Rusland in het kader van een gevangenenruil. Daarmee lijkt de kans verkeken dat hij ooit voor de rechter komt.

Tsemach stond ruim twee maanden geleden voor het eerst voor de rechter. Nieuwsuur maakte daar deze reportage over:

Video afspelen

Wat weet Vladimir Tsemach over MH17?

Minister Blok zei tot verbazing van de Kamer dat hij sinds die gevangenenruil nog geen contact heeft gehad met zijn Russische ambtgenoot Lavrov. De Kamer ging er vanuit dat Nederland Rusland op het hoogste niveau had aangesproken op de kwestie, maar in werkelijkheid is alleen de Russische zaakgelastigde in Nederland op het matje geroepen.

Blok heeft niet gebeld met Moskou, en ook bij de jaarvergadering van de VN, vorige week in New York, heeft hij Lavrov er niet over aangesproken. In het Kamerdebat zei Blok dat hij het juiste moment afwacht voor zo’n gesprek. Dat doet hij in overleg met het OM en het internationale onderzoeksteam JIT.

Bekijk ook;

Kabinet wil naar rol Oekraïne bij MH17 kijken

Telegraaf 01.10.2019 Het kabinet wil kijken of er verder onderzoek mogelijk is naar de rol van Oekraïne bij de ramp met vlucht MH17. Dat zei minister Stef Blok (Buitenlandse Zaken) in de Tweede Kamer. Een voorstel van het CDA en SP voor het onderzoek kreeg de steun van de hele Kamer.

Blok temperde wel direct de verwachtingen. Het gaat om het luchtruim van Oekraïne en Rusland. „Het is praktisch geen makkelijke opgave.”

Volgens Chris van Dam (CDA) is het onderzoek nodig om „te snappen wat er gebeurd is” op 17 juli 2014 toen vlucht MH17 boven oorlogsgebied in het oosten van Oekraïne werd neergehaald. Dat gebeurde volgens internationaal onderzoek door een Buk-raket die uit Rusland kwam.

De Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) concludeerde eerder dat Oekraïne het luchtruim boven het strijdgebied had moeten sluiten.

De Tweede Kamer toonde zich verder verbaasd dat Blok nog geen contact heeft gehad met zijn Russische collega Sergei Lavrov sinds de uitlevering van de MH17-verdachte Vladimir Tsemach door Oekraïne aan Rusland. De Russische zaakgelastigde is op het matje geroepen, aldus de minister.

Gevangenenruil

Tsemach werd begin vorige maand aan de Russen overgedragen in een gevangenenruil met Oekraïne. Het Openbaar Ministerie had dat graag voorkomen omdat ze Tsemach ter beschikking wilde houden voor het MH17-onderzoek. Het kabinet zei teleurgesteld te zijn door het Oekraïense besluit.

Volgens Kamerleden had Blok eerder in de Kamer de indruk gewekt dat hij op hoog niveau contact met Rusland zou zoeken na de uitlevering om zijn ongenoegen kenbaar te maken. Waarom is geen contact gezocht tijdens de Algemene Vergadering van de VN, vroeg Lilianne Ploumen (PvdA). „Een belletje was op z’n plaats geweest”, meende Sjoerd Sjoerdsma (D66).

Het CDA vroeg zich af of het kabinet wel „scherp genoeg” in de zaak Tsemach is geweest. Oekraïne heeft de prioriteit gelegd bij de geopolitiek en niet bij gerechtigheid voor MH17, zei minister Ferd Grapperhaus (Justitie en Veiligheid). Hij sprak van een „bittere werkelijkheid.” Hij noemde de ruil „zout in de wonde van Nederland en vooral de nabestaanden.”

Bekijk meer van; Stef Blok  Oekraïne  Malaysia Airlines-vlucht 17

Kabinet trekt 54 miljoen euro uit voor MH17-proces

AD 30.09.2019 Het kabinet trekt zeker 54 miljoen euro uit voor het proces rond de aanslag op de MH17. Het monsterproces kan wel tot vier jaar gaan duren.

Achter de schermen is de rechtbank van Den Haag volop bezig met het voorbereiden van de megazaak die in de extra beveiligde rechtbank van Schiphol zal plaatsvinden..

Lees ook;

Lees meer

Lees meer

Zo wordt momenteel bekeken hoe en waar alle nabestaanden een plek kunnen krijgen, omdat de zittingszalen te klein zijn om iedereen te accommoderen. Daarnaast zal een perscentrum in de omgeving van de rechtbank worden opgetuigd voor ten minste 350 journalisten.

Om de kosten te kunnen dragen heeft het kabinet alvast ruim 54 miljoen gereserveerd tot het jaar 2023, blijkt uit begrotingsstukken van het ministerie van Justitie en Veiligheid. Voor de komende jaren, inclusief dit jaar, gaat het steeds om 9 miljoen per jaar. Voor 2018 was al eenzelfde bedrag apart gezet.

Het gaat dan om de kosten voor getuigenbescherming, het geld dat gemoeid is met de rechtspraak en kosten die het Openbaar Ministerie maakt voor het onderzoek.

De overige kosten voor bijvoorbeeld de eventuele detentie van verdachten, de beveiliging en de uitgaven die gemaakt worden voor het inzetten van tolken zullen ‘gezamenlijk door de JIT-landen worden gefinancierd’, schrijft het kabinet. Het proces start op 9 maart.

Verdachten

Het Openbaar Ministerie wil in ieder geval een viertal verdachten voor de rechtbank brengen. Het gaat om drie Russen en een Oekraïner, waaronder Igor Girkin, de militair commandant van de rebellen in Oekraïne. Hij stuurde na het neerhalen van de MH17 een triomfantelijk bericht de wereld in over de aanslag. Het wordt echter niet verwacht dat de verdachten naar Schiphol zullen komen. Rusland levert namelijk geen onderdanen uit.

Zware beveiliging door politie en Marechaussee bij de extra beveiligde rechtbank op Schiphol, waar het proces rond de MH17 volgend jaar plaatsvindt © ANP

Bovendien glipte nog een MH17-verdachte Nederland door vingers. De 58-jarige Volodymyr Tsemach werd onlangs tegen de zin van ons land deel van een gevangenenruil tussen Oekraïne en Rusland. Tsemach was echter ten tijde van de MH17-crash leider van een luchtafweerbrigade vlakbij waar de buk-raket werd gelanceerd. Het OM wilde hem horen als getuige of mogelijk vervolgen, maar Rusland betrok hem in een ruil van gevangenen met Oekraïne, waardoor hij nu in vrijheid is. Het OM liet echter wel weten dat het Tsemach heeft kunnen verhoren voor zijn vrijlating.

De Tweede Kamer debatteert morgenavond over het MH17-proces.

Ongrijpbare MH17-verdachte Tsemach zit veilig in Oekraïne door Russische hulp

AD 14.09.2019 Het MH17-onderzoeksteam wil hem dringend spreken, maar Rusland kaapte hem weg via een gevangenenruil. Wie is de Oekraïense commandant Vladimir Tsemach en wat kan hij vertellen over de raketaanslag die 298 burgerslachtoffers maakte?

De bizarre ontvoering van Vladimir Borisovitsj Tsemach begint op donderdagmorgen 27 juni 2019, vlak nadat Tsemach zijn vrouw naar het werk heeft gebracht. Buren zeggen dat Tsemach op zijn hoofd wordt geslagen met een fles. Zijn dochter Maria vindt later die dag bloedvlekken in hun woning in Snizjne, een stad in de DNR, het door pro-Russische rebellen bezette deel in Oost-Oekraïne.

Tsemach na zijn arrestatie, met hoofdwond.

Tsemach na zijn arrestatie, met hoofdwond. © Bellingcat.com

Tsemachs ontvoerders zijn commando’s van de Oekraïense veiligheidsdienst SBOe, die opdracht hebben gekregen om Tsemach te ontvoeren, diep in vijandelijk gebied. De kleine groep glipt door een gaatje in de vuurlinie aan de grens. Ze kennen het terrein goed, omdat ze er eerder als soldaat hebben gevochten.

Volgens onbevestigde ooggetuigenverslagen spuiten ze Tsemach plat, vermommen hem en rijden hem weg in een rolstoel. Dan begint de terugweg langs de vuurlinies. Gehaast rennen ze door een mijnenveld. Te gehaast.

Soldaat Oleksandr Kolodjazjnyj glijdt uit en valt met zijn heup op een mijn, vertelt een anonieme commando aan Radio Free Europe. Een commando die hem probeert te helpen, stapt ook op een mijn. Kolodjazjnyj overlijdt aan zijn verwondingen en de andere commando verliest een been, maar de operatie slaagt: Vladimir Tsemach belandt in een cel in Oekraïne.

Lees ook;

‘MH17-verdachte werd meerdere keren verhoord met goedkeuring van Europese leiders’

Lees meer

Brandbrief MH17-nabestaanden aan Maleisische premier: ‘Stop met verdeeldheid zaaien’

Brandbrief MH17-nabestaanden aan Maleisische premier: ‘Stop met verdeeldheid zaaien’

Lees meer

Slechts een pion?

Dochter Maria Levtsjenko-Tsemach zegt niet te begrijpen waarom haar vader is ontvoerd. Hij is maar een pion in het leger van de Volksrepubliek Donetsk (DNR) beweert ze. Dat zien Oekraïne, maar ook het Nederlandse Joint Investigation Team dat de MH17-ramp onderzoekt, anders. Zij beschouwen Tsemach als het hoofd van de luchtafweerbrigade in de DNR ten tijde van de vliegramp. Als íemand iets kan vertellen over de Buk-raket die op 17 juli 2014 maar liefst 298 burgerslachtoffers maakte, is hij het.

Tsemach, geboren in 1961, is een specialist als het gaat om het neerschieten van vliegtuigen. Hij studeerde af aan de hogere militaire academie van Poltava als Luchtafweerraket Commandant. In de jaren ‘80 vocht hij voor het Sovjetleger in Afghanistan. Hij was één van de eerste mijnwerkers die zich in het voorjaar van 2014 aansloten bij de pro-Russische rebellen die Oost-Oekraïne innamen.

Tsemach leidde in juli 2014 de afdeling ZU-23 in Snizjne, die Oekraïense vliegtuigen en helikopters aanviel. Hij zegt het neerstorten van de Boeing van Malaysian Airlines met eigen ogen te hebben gezien.

Wat gebeurde er met de MH17?

Op 17 juli 2014 stortte een Boein 777-200ER van Malaysia Airlines met vluchtnummer MH17 neer bij het Oost-Oekraiense dorp Hrabove. Het toestel was geraakt  door een luchtdoelraket. Rondom Donetsk was op dat moment een pro-Russische opstand aan de gang.  Aan boord waren 298 mensen; 283 passagiers en 15 bemanningsleden. Hiervan hadden 193 inzittenden de Nederlandse nationaliteit. Er waren geen overlevenden.

Het onderzoek van de crashsite en het bergen van lichamen en persoonlijke bezittingen verliep moeizaam. De brokstukken lagen verspreid over een grote oppervlakte, in een conflictgebied waar pro-Russische separatisten en het Oekraïense leger gewapende strijd leverden.

De oorzaak van de crash is onderzocht door de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV), die concludeerde dat het vliegtuig op 10 kilometer hoogte neergehaald is door een BUK-raket. De VN-Veiligheidsraad was unaniem in het oordeel dat het vliegtuig was neergehaald (zonder een oorzaak of schuldige partij aan te wijzen), en veroordeelde deze actie.

Het is de bedoeling dat er binnen vijf jaar een rechtszaak over de vliegramp komt, die de rechtbank van Den Haag zal houden op de locatie Schiphol. Rusland heeft tot nu altijd alle betrokkenheid bij de vliegramp ontkend.

Lipleesonderzoek

In een videoreportage uit 2015 lijkt Tsemach er zelfs over op te scheppen dat hij de Buk-lanceerinstallatie heeft verborgen. Lachend verklaart hij: ,,Ik heb die <…> verstopt. Ik kan zelfs laten zien waar ik hem achtergelaten heb.” Hoewel het cruciale woord is weggepiept, concludeert onderzoekscollectief Bellingcat na onder meer lipleesonderzoek dat het moet gaan om het woord Buk.

En dan zijn er nog speculaties dat Tsemach kan bevestigen dat niet rebellen, maar de Russen zelf de bewuste raket hebben afgeschoten. Ondermeer omdat hij betrokken zou zijn geweest bij het afvoeren van een Russisch bemanningslid van de raketinstallatie.

Reden genoeg om Tsemach uitgebreid te verhoren, of zelfs te vervolgen. Maar Rusland vindt iets om de Nederlandse plannen te dwarsbomen. Al maanden werkt het land aan een gevangenenruil met Oekraïne. Elk land zal 35 gevangenen vrijlaten. Maar Rusland komt eind augustus onverwachts met een extra eis: ook Tsemach moet in de ruil worden betrokken.

Waarom zou Rusland interesse in hem hebben, behalve dat hij een belangrij­ke getuige kan zijn in het MH17-pro­ces?

‘Deal aangeboden’

Met het ongewone verzoek laat Rusland zich in de kaarten kijken. Tsemach is immers een Oekraïner en geen Rus. Waarom zou Rusland interesse in hem hebben, behalve dat hij een belangrijke getuige kan zijn in het MH17-proces?

Bij het JIT is de stemming niet best als het Russische verzoek om Tsemach uit te ruilen bekend wordt. Teamleider Fred Westerbeke smeekt Oekraïne om de commandant niet uit te leveren, of op zijn minst de gevangenenruil uit te stellen. De procureur-generaal van het Openbaar Ministerie in Oekraïne Joeri Loetsenko (die twee weken geleden is opgestapt) regelt uitstel, zodat het JIT in elk geval Tsemach kan spreken.

Dat lukt: het JIT spreekt twee keer met Tsemach. Volgens Loetsenko biedt het JIT Tsemach zelfs een deal aan, zo schrijft hij op social media. Of die deal bijvoorbeeld strafvermindering of een nieuw leven in het buitenland inhoudt, vermeldt hij er niet bij. Het doet er ook niet toe, ‘want hij weigerde de overeenkomst.’

‘Het is oorlog’

Onverrichter zake keert het JIT terug. Toch schrijft Westerbeke op 30 augustus nog een brief aan het Oekraïense Openbaar Ministerie om Tsemach niet uit te ruilen. Het JIT heeft recente informatie binnengekregen die van de Oekraïner een verdachte maakt. Wat die informatie precies behelst, wil het onderzoeksteam niet prijsgeven.

Westerbekes nieuwe smeekbede heeft geen effect. Al jaren demonstreert de bevolking voor vrijlating van gevangenen in Rusland, zoals de in 2014 gevangengenomen regisseur Oleg Sentsov. De gevangenenruil is te belangrijk voor Oekraïne. ‘Waarom een man uitruilen die belangrijk is voor het MH17-onderzoek? Het antwoord is duidelijk: het is oorlog’, schrijft procureur generaal Loetsenko. ‘De vrijlating van onze gevangenen in Rusland is een dure plicht van onze staat.’

De onlangs afgetreden procureur-generaal Joeri Lutsenko.

De onlangs afgetreden procureur-generaal Joeri Lutsenko. © REUTERS

Terug naar Oekraïne

En zo belandt Tsemach in een rechtszaal in Kiev, voorafgaand aan de gevangenenruil. Hij wordt gefilmd in een glazen cel en speelt wat met zijn bril. Hij oogt vermoeid, gebroken. Vlak voordat hij wordt afgevoerd, weet een journaliste hem nog een vraag te stellen: ‘Bent u verhoord?’De vraag lijkt te slaan op MH17. Tsemach ontwijkt de vraag en zegt alleen: ,,Ik voel me slecht.”

Tsemach wordt naar Moskou gebracht. Zijn dochter Maria reist per bus naar hem toe om hem op te halen. Op social media bedankt ze de Russische overheid en zegt ‘een onbetaalbare schuld te hebben’ bij ‘onze president Vladimir Poetin.’ Deze week keerde ze terug naar Chartsyzsk, een plaatsje vlakbij Snizjne, vertelt ze aan deze krant. Haar vader heeft geen advocaat nodig, zegt ze. ,,Hij heeft niets te verbergen.”

Dat Tsemach is teruggekeerd naar de DNR komt de Russen goed uit, denkt de Amerikaanse Oekraïne-correspondent Christopher Miller. ,,Zolang hij in Oekraïne zit, kunnen ze Tsemach niet uitleveren aan Nederland. En mocht hem iets overkomen, kan Rusland zeggen dat het in Oekraïne is gebeurd. Mensen die te veel weten, komen in de DNR op vreemde manieren aan hun einde.”

Dochter Tsemach dolblij: ’Poetin eeuwige dank verschuldigd’

Telegraaf 11.09.2019 Terwijl het Openbaar Ministerie hem nog steeds naar Nederland probeert te halen, keert MH17-verdachte Vladimir Tsemach in vrolijke stemming naar huis. Dat laat zijn dochter weten op sociale media, vergezeld van een selfie.

„Er bestaat toch geluk in het leven”, schrijft Maria Levtsjenko-Tsemach op VK, ook bekend als VKontakte, een Russische variant op Facebook. „Gerechtigheid! Er zijn goede mensen! Het leven is veel makkelijker geworden! Hoera vrienden, we gaan naar huis!”

Maria en vader Vladimir zouden elkaar nu in Rusland hebben ontmoet. Dat ze ’naar huis’ gaan, zou betekenen dat Tsemach op weg is naar de zelfuitgeroepen Volksrepubliek Donetsk, waar pro-Russische rebellen een stuk grondgebied in handen hebben dat formeel nog van Oekraïne is.

Tsemach woonde daar. Hij zou er de commandant van de luchtafweerbrigade zijn geweest ten tijde van het neerhalen van HM17. Het JIT noemt hem officieel enkel een ’figuur van belang’.

Gevangenenruil

Tsemach werd afgelopen zaterdag als onderdeel van een omvangrijke gevangenenruil van Oekraïne naar Rusland gehaald, terwijl anderen de omgekeerde weg bewandelden.

Wereldleiders als Merkel, Trump en EU-leider Tusk reageerden verheugd; een eerste stap richting vrede, hoopten zij. Maar Nederland was natuurlijk pislink. Het OM zag in Tsemach een belangrijke getuige en heeft nog een uitleveringsverzoek liggen in Rusland.

Poetin

Dochter Maria is in ieder geval verguld met de gevangenenruil. Ze bedankt de Russische regering, en specifiek ’onze president Vladimir Poetin’, tekent het AD op uit het bericht op sociale media, dat inmiddels is afgeschermd. „Ik ben hem eeuwige dank verschuldigd.”

Dochter MH17-verdachte Vladimir Tsemach: ‘Eeuwige dank aan Poetin’

AD 11.09.2019 Vladimir Tsemach, de man die het MH17-onderzoeksteam zo graag wil verhoren, keert vermoedelijk terug naar de Volksrepubliek Donetsk. Dat schrijft zijn dochter Maria op sociale media. ,,We zijn Poetin eeuwig dank verschuldigd.”

Maria Levtsenko is per bus aangekomen in Moskou om haar vader te zien. Die is afgelopen week vrijgekomen na een gevangenenuitruil tussen Rusland en Oekraïne. Volgens zijn dochter zijn de twee op weg ‘naar huis’. Dat zou betekenen dat ze terugkeren naar de zelfuitgeroepen Volkskrepubliek Donetsk in Oost-Oekraïne

Lees ook;

Lees meer

Lees meer

De vrijlating van Tsemach is een domper voor het MH17-onderzoeksteam JIT. Tsemach was ten tijde van de ramp in 2014 het hoofd van de luchtafweerbrigade van de Volksrepubliek Donetsk en beschikt daarom over interessante informatie voor het JIT. Zo zou hij in een video hebben toegegeven betrokken te zijn geweest bij het verbergen van de bewuste Buk-raketinstallatie.

Commando-eenheid

Tsemach werd eind juni in zijn woonplaats Snizjne ontvoerd door een commando-eenheid van de Oekraïense geheime dienst SBOe en belandde in de cel. Het JIT bezocht hem twee keer in een poging hem te verhoren. Daarna betrok Rusland hem in een gevangenenruil, waardoor Tsemach niet meer beschikbaar is voor het onderzoeksteam, dat hem op basis van recente informatie nu ook als verdachte beschouwt.

Het JIT had Rusland al gevraagd om zijn uitlevering, maar als Tsemach terugkeert naar de DNR (Volksrepubliek Donetsk), is dat uitgesloten. Zijn dochter Maria is blij haar vader weer te zien. Ze bedankt de Russische regering en ‘onze president Vladimir Poetin’. ,,Ik ben hem eeuwige dank verschuldigd.”

MH17-verdachte vermoedelijk al in rebellengebied, uitlevering lijkt onmogelijk

RTL 11.09.2019 MH17-verdachte Vladimir Tsemach dreigt definitief uit het vizier van justitie te raken. Hij is volgens zijn dochter op weg naar huis. Daarmee lijkt Tsemach nu echt gevlogen, want zijn woonplaats is het door Rusland gesteunde rebellengebied in Oost-Oekraïne. Nederland had Rusland juist om zijn uitlevering gevraagd.

“Nou, er is toch nog geluk in het leven,” schrijft Maria Levtsjenko-Tsemach (dochter ván) in een bericht op social media. “Er is gerechtigheid en er zijn goede mensen! Nu is het leven veel makkelijker geworden! Hoera, mijn vrienden! We gaan naar huis!”

Bij de tekst staat een selfie met haar vader, MH17-verdachte Vladimir Tsemach, aldus Luchtafweer-commandant.

‘Naar huis’ zou in dit geval betekenen dat Tsemach uit handen van het internationale onderzoeksteam (JIT) blijft. Zijn huis bevindt zich namelijk in het pro-Russische rebellengebied in Oost-Oekraïne.

Ten tijde van de MH17-ramp was Tsemach daar luchtafweer-commandant, niet ver van de plek waarvandaan MH17 met een Buk-raket uit de lucht werd geschoten. Het JIT heeft Tsemach aangemerkt als verdachte.

Fragment waarin Tsemach bezit Buk-installatie bekent

Bekijk deze video op RTL XL

Dit is een oud fragment uit een interview met Vladimir Tsemach. Hier lijkt de MH17-verdachte zijn mond voorbij te praten. Uit onderzoek blijkt dat Tsemach hier ‘buk’ zegt.

Gevangenenruil

Uit dat door Rusland gesteunde rebellengebied werd Tsemach in juni 2019 ontvoerd, in een riskante operatie van de Oekraïense geheime dienst. Toch liet Oekraïne hem in september 2019 vrij, onder druk van Rusland.

Moskou eiste Tsemachs uitlevering als voorwaarde voor een grote gevangenenruil tussen Oekraïne en Rusland. De Oekraïense president ging uiteindelijk akkoord omdat hij het vredesproces met Rusland wilde laten doorgaan. Tsemach vertrok naar Moskou.

Dit zijn de beelden van de gevangenenruil

Bekijk deze video op RTL XL

Op de beelden is te zien dat Tsemach uit het vliegtuig komt.

Nabestaanden

Tsemachs dochter was na die uitlevering dolblij en dankbaar, liet ze via social media weten: “Ik kan de Russische regering en president Poetin niet genoeg bedanken! Ik sta oneindig in het krijt!”

De Nederlandse regering en de MH17-nabestaanden waren minder blij. Zij vreesden dat Tsemach niet meer beschikbaar zou zijn voor de MH17-strafzaak die in maart 2020 begint. Nu Tsemach volgens zijn dochter ‘naar huis’ is, lijkt die vrees terecht.

‘Rusland speelt dubieuze rol’

“Op zich viel dit te verwachten,” zegt Rusland-correspondent Eva Hartog. “Tsemach is ontvoerd vanuit Shezjnoje, waar hij, zijn vrouw en volwassen dochter woonden. Dat hij, nu hij in vrijheid is, terug naar huis wil, is niet verbazingwekkend.”

“Wel onderstreept het de dubieuze rol die Rusland speelt in dit hele verhaal. Het Kremlin ontkent al jaren alle betrokkenheid bij het conflict in Oost-Oekraïne en bij MH17, maar vervolgens lobbyt het eerst keihard om Tsemach, een Oekraïens burger, uit Kiev naar Moskou te krijgen, om hem dan vermoedelijk via de Russische grens naar Oost-Oekraïne te laten verdwijnen alsof het hier om eigen grondgebied gaat.”

Volgens Hartog heeft Rusland nog op een andere manier baat bij een verhuizing van Tsemach naar Oost-Oekraïne. “Als justitie nu vraagt om Tsemach te horen of uit te leveren, zou Rusland kunnen zeggen dat Tsemach zich überhaupt niet meer op Russisch grondgebied bevindt, maar in Oekraïens rebellengebied.”

‘Den Haag kan weinig doen’

“In Nederland overheerst de teleurstelling over de gevangenenruil, maar Den Haag kan weinig doen,” zegt politiek verslaggever Fons Lambie. “Minister Blok van Buitenlandse Zaken sprak gisteren in het vragenuur over ‘een ijskoude douche’.”

“Blok zei dat hij zijn Russische collega zal aanspreken bij de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties over enkele weken, maar niemand verwacht dat die poging iets van resultaat gaat opleveren.”

Lees ook:

OM wil voorkomen dat Oekraïne MH17-verdachte uitlevert aan Rusland

meer:   Martijn Smiers Vladimir Tsemach  Joint Investigation Team JIT  MH17  Rusland  Oekraïne

MH17-verdachte vermoedelijk al in rebellengebied, uitlevering lijkt onmogelijk

MSN 11.09.2019 MH17-verdachte Vladimir Tsemach dreigt definitief uit het vizier van justitie te raken. Hij is volgens zijn dochter op weg naar huis. Daarmee lijkt Tsemach nu echt gevlogen, want zijn woonplaats is het door Rusland gesteunde rebellengebied in Oost-Oekraïne. Nederland had Rusland juist om zijn uitlevering gevraagd.

“Nou, er is toch nog geluk in het leven,” schrijft Maria Levtsjenko-Tsemach (dochter ván) in een bericht op social media. “Er is gerechtigheid en er zijn goede mensen! Nu is het leven veel makkelijker geworden! Hoera, mijn vrienden! We gaan naar huis!”

Bij de tekst staat een selfie met haar vader, MH17-verdachte Vladimir Tsemach.

Luchtafweer-commandant

‘Naar huis’ zou in dit geval betekenen dat Tsemach uit handen van het internationale onderzoeksteam (JIT) blijft. Zijn huis bevindt zich namelijk in het pro-Russische rebellengebied in Oost-Oekraïne.

Ten tijde van de MH17-ramp was Tsemach daar luchtafweer-commandant, niet ver van de plek waarvandaan MH17 met een Buk-raket uit de lucht werd geschoten. Het JIT heeft Tsemach aangemerkt als verdachte.

Gevangenenruil

Uit dat door Rusland gesteunde rebellengebied werd Tsemach in juni 2019 ontvoerd, in een riskante operatie van de Oekraïense geheime dienst. Toch liet Oekraïne hem in september 2019 vrij, onder druk van Rusland.

Moskou eiste Tsemachs uitlevering als voorwaarde voor een grote gevangenenruil tussen Oekraïne en Rusland. De Oekraïense president ging uiteindelijk akkoord omdat hij het vredesproces met Rusland wilde laten doorgaan. Tsemach vertrok naar Moskou.

Nabestaanden

Tsemachs dochter was na die uitlevering dolblij en dankbaar, liet ze via social media weten: “Ik kan de Russische regering en president Poetin niet genoeg bedanken! Ik sta oneindig in het krijt!”

De Nederlandse regering en de MH17-nabestaanden waren minder blij. Zij vreesden dat Tsemach niet meer beschikbaar zou zijn voor de MH17-strafzaak die in maart 2020 begint. Nu Tsemach volgens zijn dochter ‘naar huis’ is, lijkt die vrees terecht.

‘Rusland speelt dubieuze rol’

“Op zich viel dit te verwachten,” zegt Rusland-correspondent Eva Hartog. “Tsemach is ontvoerd vanuit Shezjnoje, waar hij, zijn vrouw en volwassen dochter woonden. Dat hij, nu hij in vrijheid is, terug naar huis wil, is niet verbazingwekkend.”

“Wel onderstreept het de dubieuze rol die Rusland speelt in dit hele verhaal. Het Kremlin ontkent al jaren alle betrokkenheid bij het conflict in Oost-Oekraïne en bij MH17, maar vervolgens lobbyt het eerst keihard om Tsemach, een Oekraïens burger, uit Kiev naar Moskou te krijgen, om hem dan vermoedelijk via de Russische grens naar Oost-Oekraïne te laten verdwijnen alsof het hier om eigen grondgebied gaat.”

Volgens Hartog heeft Rusland nog op een andere manier baat bij een verhuizing van Tsemach naar Oost-Oekraïne. “Als justitie nu vraagt om Tsemach te horen of uit te leveren, zou Rusland kunnen zeggen dat Tsemach zich überhaupt niet meer op Russisch grondgebied bevindt, maar in Oekraïens rebellengebied.”

‘Den Haag kan weinig doen’

“In Nederland overheerst de teleurstelling over de gevangenenruil, maar Den Haag kan weinig doen,” zegt politiek verslaggever Fons Lambie. “Minister Blok van Buitenlandse Zaken sprak gisteren in het vragenuur over ‘een ijskoude douche’.”

“Blok zei dat hij zijn Russische collega zal aanspreken bij de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties over enkele weken, maar niemand verwacht dat die poging iets van resultaat gaat opleveren.”

Blok: ’Uitlevering MH17-verdachten ijskoude douche voor Nederland’

Telegraaf 10.09.2019 Dat MH17-verdachte Volodymyr Tsemach onderdeel is van een gevangenenruil tussen Oekraïne en Rusland is ’een ijskoude douche voor Nederland’. Dat zei minister Blok (Buitenlandse Zaken) tijdens het vragenuur in de Tweede Kamer.

Tsemach was als commandant van de luchtafweer in Oost-Oekraïne betrokken bij het in stelling brengen van de Buk-raket die MH17 neerhaalde. Het Openbaar Ministerie had Oekraïne gevraagd de man beschikbaar te houden voor het strafproces, maar na de gevangenenruil bevindt de verdachte zich in Rusland. Moskou had Kiev onder druk gezet Tsemach bij de gevangenenruil te betrokken.

Bekijk ook: 

Nederland verhoorde MH17-verdachte Tsemach 

Bekijk ook: 

’MH17-verdachte uitgeruild met Russen’ 

Bekijk ook: 

Gemiste kans 

Bekijk ook: 

Nederland baalt, wereldleiders wél blij met uitruil gevangenen Oekraïne en Rusland 

Voor Oekraïne was de ruil van belang omdat er 24 door Rusland gevangen genomen zeelieden deel van uitmaakten. „Uitermate wrang”, vindt Kamerlid Sjoerdsma (D66), die de bewindsman vroeg wat Nederland heeft gedaan om de overdracht van Tsemach aan Rusland te voorkomen.

Volgens Blok is ert ’tot op het hoogste niveau’ over Tsemach overlegd. De uitlevering is daarop wel met een week vertraagd, waardoor het OM de verdachte in elk geval nog heeft kunnen horen.

Tsemnach, een Oekraïner, bevindt zich inmiddels in Rusland. Het OM heeft Moskou inmiddels gevraagd om zijn uitlevering voor het MH17-proces. De Russische wet verbiedt de uitlevering van onderdanen aan andere landen, maar omdat Tsemach niet de Russische nationaliteit heeft, kan Rusland hem uitleveren.

„Al is er weinig hoop dat dit daadwerkelijk gebeurt”, erkent Sjoerdsma. Volgens GL-Kamerlid Van Ojik heeft Rusland door de eis aan Oekraïne om Tsemach over te dragen aan de internationale gemeenschap laten zien dat het de waarheid rond MH17 wil verdoezelen.

Volodimir Zelenski. Ⓒ Aangeleverde foto regering Oekraïne

’Gevangenenruil eerste stap richting vrede’

Telegraaf 07.09.2019 Beide landen hebben 35 gevangenen aan elkaar overgedragen. MH17-verdachte Vladimir Tsemach werd door Oekraïne overgedragen aan Rusland. Zijn komst naar Moskou was volgens het hoofd van de Oekraïense veiligheidsdienst SBU een prioriteit voor Rusland. „Als Tsemach niet op de lijst had gestaan, dan had dat meteen het einde betekend voor de onderhandelingen tussen Kiev en Moskou”, aldus Ivan Bakanov van de SBU.

De woordvoerder van het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken is blij met de houding van Zelenski. „Hij heeft een degelijke aanpak en is bereid tot het sluiten van een compromis.”

Ook de Duitse bondskanselier Angela Merkel denkt dat de ruil een stap in de goede richting is. „Dit is een teken van hoop. Nu moeten we hard blijven werken om te voldoen aan de voorwaarden van het verdrag van Minsk.” Duitsland is samen met Frankrijk nauw betrokken bij de vredesonderhandelingen.

Onthaald

De Oekraïense gevangenen zijn op het vliegveld onthaald door Zelenski. Onder meer filmmaker Oleg Sentsov en 24 matrozen zijn door Moskou overgedragen. De matrozen zaten sinds november vast, toen hun schip in beslag werd genomen in de Straat van Kertsj.

Sentsov werd in 2014 opgepakt nadat hij kritiek had geuit op de inlijving van het Oekraïense schiereiland de Krim door de Russen. Hij kreeg een celstraf van twintig jaar na een veroordeling voor terrorisme.

Zelenski en zijn Russische collega Vladimir Poetin bespraken de gevangenenruil eerder dit jaar. Ze proberen zo de band tussen beide landen te verbeteren.

Bekijk meer van; gevangenen rusland oekraïne volodimir zelenski

Nederland baalt, wereldleiders wél blij met uitruil gevangenen Oekraïne en Rusland

MSN 07.09.2019 Wereldleiders en andere prominenten reageren positief op de gevangenenruil tussen Rusland en Oekraïne. Beide landen hebben zaterdag 35 gevangenen aan elkaar overgedragen, waaronder de MH17-verdachte Vladimir Tsemach, die aan Rusland is uitgeleverd.

De Amerikaanse president Donald Trump sprak in een tweet over „heel goed nieuws” en hoopt dat de ruil een grote stap is richting vrede. Ook feliciteerde hij beide landen. De Duitse bondskanselier Angela Merkel noemde de ruil „een teken van hoop.” Ook gaf ze aan dat het belangrijk is hard te blijven werken om te voldoen aan de voorwaarden van het verdrag van Minsk.

De Oekraïense president Zelenski had het over een „eerste stap richting vrede in het oosten van Oekraïne.” Daarnaast riep hij de Russische leider Vladimir Poetin op vanaf hier verder te gaan. Poetin zelf heeft nog niet gereageerd op de ruil.

Donald Tusk, voorzitter van de Europese Raad, is ook blij met de ontwikkelingen. Op Twitter zei hij opgelucht te zijn en gaf aan Rusland te blijven oproepen alle overige politieke gevangenen vrij te laten en de Oekraïense territoriale integriteit te respecteren.

Liliane Maury Pasquier van de Raad van Europa zei in een statement dat de gevangenenruil „duidt op een teken van goede wil.” Ze moedigt de betrokken partijen aan hun inspanningen voort te zetten.

Ook Frankrijk hoopt dat er de komende weken meerdere concrete stappen worden gemaakt. De Fransen spelen samen met Duitsland een belangrijke rol in de vredesbesprekingen tussen Rusland en Oekraïne. Pro-Russische separatisten en het Oekraïense leger hebben sinds 2014 een gewapend conflict in het oosten van Oekraïne.

Nederland is niet blij met de gevangenenruil, omdat een van de mannen die van Oekraïne naar Rusland gaat, Vladimir Tsemach, een belangrijke rol had kunnen spelen in het MH17-proces.

Gevangenenruil Rusland-Oekraïne: Nederland verontwaardigd, wereldleiders hoopvol

NOS 07.09.2019 In Nederland wordt verontwaardigd gereageerd op de vrijlating van MH17-verdachte Vladimir Tsemach. De oud-commandant van de pro-Russische separatisten zat sinds juni vast in Oekraïne, maar arriveerde vandaag in Moskou als onderdeel van een omvangrijke gevangenenruil.

Regeringspartijen CDA en D66 noemen het uitleveren van Tsemach “bizar” en “ontgoochelend”. Ze willen dat minister Blok van Buitenlandse Zaken dinsdag in de Tweede Kamer tekst en uitleg komt geven over de situatie.

 Chris van Dam @ChrisvanDamCDA

Dinsdag vraag ik reeds toegewezen MH17-debat zsm in te plannen. Is Oekraïne nog een betrouwbare JIT-partner? Betekenis VNVR2166?? Waarom levert Oekraïne (nu) per saldo wél eigen onderdaan uit. Wat heeft Nederland (diplomatiek, internationaal) gedaan om dit te keren? Bizar ttps://t.co/ybygr1tgem

Ook de nabestaanden van de MH17-ramp snappen niets van de gevangenenruil, waarbij naast Tsemach nog 34 andere gedetineerden uit Oekraïne en 35 uit Rusland werden uitgeleverd. Piet Ploeg van de Stichting Vliegramp MH17 beschuldigt Rusland van expliciete tegenwerking van het onderzoek naar de ramp.

Het contrast met de internationale reacties op de gevangenenruil kan bijna niet groter. Zo feliciteert president Trump van de Verenigde Staten Rusland en Oekraïne op Twitter met de ruil. En de Duitse bondskanselier Merkel noemt de deal een “teken van hoop”. Duitsland sloot in 2015 samen met Frankrijk, Rusland en Oekraïne het akkoord van Minsk, over een wapenstilstand in het conflictgebied in Oost-Oekraïne.

  Donald J. Trump @realDonaldTrump

Russia and Ukraine just swapped large numbers of prisoners. Very good news, perhaps a first giant step to peace. Congratulations to both countries!

“Het is een kwestie van perspectief”, zegt verslaggever Gert-Jan Dennekamp. “Wij richten ons op 1 persoon, maar er zijn nog 69 anderen. De Oekraïense president krijgt grote namen terug, zoals regisseur Oleg Sentsov. En internationaal ligt de focus vooral op het verbeteren van de relatie tussen Rusland en Oekraïne.”

Na de Russische annexatie van de Krim in 2014 ontstond in Oost-Oekraïne een burgeroorlog tussen pro-Russische separatisten en het Oekraïense leger. Daarbij kwamen tot nu toe al meer dan 10.000 mensen om het leven.

“Men hoopt dat deze ruil bijdraagt aan meer rust en stabiliteit in het gebied”, aldus Dennekamp. Ruslandkenner Laura Starink deelt die analyse. “Het verschil tussen het Nederlandse en het internationale perspectief is heel duidelijk. Wat dat betreft staat het vlottrekken van de onderhandelingen over de burgeroorlog voor veel mensen boven het MH17-onderzoek.”

Breekpunt

De Oekraïense president Zelensky kon ook niet veel anders dan MH17-verdachte Tsemach meesturen naar Moskou, legt correspondent David-Jan Godfroid uit. “Volgens hem was dat een breekpunt voor de Russische president Poetin: zonder Tsemach zou de gevangenenruil helemaal niet doorgaan.”

Dat zou slecht nieuws zijn voor Oekraïne, aldus Godfroid, omdat Rusland dan niet meer zou willen meedoen aan toekomstige onderhandelingen over het conflict in Oost-Oekraïne. “Dat risico wilde Zelensky niet lopen.”

De Oekraïner werd eind juli gekozen als president en beloofde toen onder meer de betrekkingen met Rusland te stabiliseren en de oorlog in het oosten te beëindigen.

Zelensky is dan ook blij dat de gevangenenruil is gelukt, al was het wel lastig, zegt hij in deze video:

Video afspelen

‘Ik was bang dat de deal zou mislukken’

Nederland wilde juist voorkomen dat Tsemach vanuit Oekraïne naar Rusland zou gaan. Het Openbaar Ministerie heeft hem uiteindelijk nog wel kunnen ondervragen voordat hij vertrok, en inmiddels heeft justitie Rusland ook gevraagd om uitlevering van de MH17-verdachte, liet minister Blok vandaag weten.

Of dat verzoek kans van slagen heeft, is de vraag. Volgens Godfroid is het een “illusie” om te denken dat Tsemach ooit in een Nederlandse rechtszaal zal verschijnen als verdachte of getuige in de MH17-zaak.

Geen verplichting

Advocaat Mischa Wladimiroff, gespecialiseerd in internationaal strafrecht, wijst op het Europese verdrag inzake wederzijdse hulp in strafzaken. “Dat biedt een juridische basis om aan het Nederlandse verzoek om uitlevering te voldoen, maar van een onvoorwaardelijke verplichting is geen sprake. Of iemand echt moet worden uitgeleverd, blijft een vrij oordeel van de eigen rechterlijke macht, in dit geval de Russische.”

Een van de voorwaarden van het verdrag is dat het vragende land aan het uitleverende land moet beloven dat het een verdachte eerlijk zal berechten. “Rusland kan dan bijvoorbeeld zeggen dat Nederland bevooroordeeld is. Dat geluid hebben de Russen al eerder laten horen.”

Bekijk ook;

Nederland baalt, wereldleiders wél blij met uitruil gevangenen Oekraïne en Rusland

Telegraaf 07.09.2019 Terwijl Nederland ermee in de maag zit, reageren wereldleiders en andere prominenten positief op de gevangenenruil tussen Rusland en Oekraïne. Beide landen hebben zaterdag 35 gevangenen aan elkaar overgedragen, waaronder de MH17-verdachte Vladimir Tsemach, die aan Rusland is uitgeleverd.

De Amerikaanse president Donald Trump sprak in een tweet over „heel goed nieuws” en hoopt dat de ruil een grote stap is richting vrede. Ook feliciteerde hij beide landen. De Duitse bondskanselier Angela Merkel noemde de ruil „een teken van hoop.” Frankrijk hoopt dat er de komende weken meerdere concrete stappen worden gemaakt.

De Fransen spelen samen met Duitsland een belangrijke rol in de vredesbesprekingen tussen Rusland en Oekraïne. Pro-Russische separatisten en het Oekraïense leger hebben sinds 2014 een gewapend conflict in het oosten van Oekraïne.

Donald Tusk, voorzitter van de Europese Raad, zegt opgelucht te zijn. Hij wil Rusland blijven oproepen alle overige politieke gevangenen vrij te laten en de Oekraïense territoriale integriteit te respecteren. Liliane Maury Pasquier van de Raad van Europa zei in een statement dat de gevangenenruil „duidt op een teken van goede wil.”

Nederland

Nederland is helemaal niet blij met de gevangenenruil, omdat een van de mannen die van Oekraïne naar Rusland gaat, Vladimir Tsemach, verdachte is in het MH17-proces. Wel heeft het Nederlandse OM hem ’nogmaals’ kunnen horen, aldus minister Blok. Daarvoor heeft Oekraïne de overdracht van de MH17-verdachte aan Rusland, na druk vanuit Nederland dus, enige tijd uitgesteld.

Bekijk ook: 

Nederland verhoorde MH17-verdachte Tsemach 

Nederland had echter liever gehad dat Tsemach helemaal niet was uitgeleverd. Ons land vreest dat de verdachte vanuit Rusland helemaal nooit meer tot verantwoording geroepen kan worden. Het kabinet heeft tevergeefs en ’tot op het hoogste niveau’, aldus Blok, geprobeerd Oekraïne er van te overtuigen dat Tsemach geen onderdeel moest zijn van een grotere uitruil van gevangenen.

Dat de MH17-verdachte niet zou worden betrokken in de ruil, was vermoedelijk onmogelijk. Rusland wilde Tsemach naar verluidt beslist in handen krijgen. „Als Tsemach niet op de lijst had gestaan, dan had dat meteen het einde betekend van de onderhandelingen”, zei het hoofd van de Oekraïense veiligheidsdienst SBOe volgens Oekraïense media.

Trots

Oekraïne zelf reageert trots op de ruil. President Zelenski, een oud-komiek die op verbluffende wijze de verkiezingen won, had het over een „eerste stap richting vrede in het oosten van Oekraïne.” Hij roept de Russische leider Vladimir Poetin op ’vanaf hier verder te gaan’. Poetin zelf heeft nog niet gereageerd op de ruil.

De Europese Unie betreurt het dat een belangrijke getuige in het proces rond vlucht MH17 naar Moskou is overgebracht. Daar is Tsemach inmiddels aangekomen. „Wij roepen Rusland op om volledig samen te werken met alle inspanningen om verantwoordelijkheid vast te stellen voor het tragische neerhalen van MH17”, laat een EU-woordvoerder weten aan het ANP.

De EU had vele malen aangedrongen op de vrijlating van onder anderen de Oekraïense filmmaker Oleg Sentsov en de 24 zeelieden die gevangen zaten in Rusland. Zij zijn „eindelijk” vrij en terug in hun land. „De EU verwacht van alle partijen dat ze voortbouwen op dit momentum”, aldus de EU-buitenlanddienst in een verklaring.

De NAVO noemt de vrijlating van Sentsov en de zeelui een „stap in de goede richting” en roept Rusland op zijn verplichtingen onder het Minsk-akkoord na te leven en alle gevangenen vrij te laten. Ook het militaire bondgenootschap benadrukt het belang van waarheid en rekenschap in de MH17-zaak. De alliantie verwijst naar de resolutie van de VN-Veiligheidsraad die alle landen verplicht hieraan mee te werken.

Bekijk meer van; gevangenen oekraïne rusland

Nederland vraagt Rusland om uitlevering MH17-verdachte Tsemach

NU 07.09.2019 Het Nederlandse Openbaar Ministerie (OM) heeft Rusland gevraagd MH17-verdachte Volodymyr Tsemach uit te leveren. Dat heeft het OM de nabestaanden van de vliegramp laten weten. Tsemach maakte zaterdag deel uit van een gevangenenruil tussen Oekraïne en Rusland.

Ondanks dat het OM, volgens het kabinet na zware Nederlandse druk, de kans kreeg Tsemach nogmaals te verhoren voor hij zaterdag naar Rusland vertrok, betreurt Nederland het zeer dat Oekraïne de verdachte heeft overgedragen.

Tsemach zou een belangrijke rol kunnen spelen in het MH17-proces, omdat hij als commandant van de luchtafweer aanwezig was ten tijde van het neerschieten van MH17 in de plaats Snizjne. Dat ligt enkele kilometers van de locatie waarvandaan op 17 juli 2014 het vliegtuig van Malaysia Airlines werd neergeschoten.

Uit een video-interview uit 2015 zou ook mogelijke betrokkenheid van Tsemach blijken bij het afvoeren van de buk-lanceerinstallatie naar Rusland. Zo zou het woord ‘buk’ zijn weggepiept.

Het OM drong er al langer op aan dat de Oekraïense separatist beschikbaar zou blijven voor onderzoek. De Stichting Vliegramp MH17 beschuldigt Rusland van expliciete tegenwerking en obstructie door Tsemach te betrekken in de gevangenenoverdracht.

De overdracht van Tsemach heeft ook tot verontwaardiging geleid aan het Binnenhof. Regeringspartij CDA twijfelt of Nederland nog wel op Oekraïne kan rekenen bij het onderzoek naar de vliegramp. CDA-Kamerlid Chris van Dam en D66-Kamerlid Sjoerd Sjoerdsma willen snel in gesprek over de kwestie met minister Stef Blok van Buitenlandse Zaken.

Als Tsemach niet op lijst stond zou ruil niet doorgaan

Rusland wilde Tsemach naar verluidt beslist in handen krijgen. Als hij niet op de lijst had gestaan, dan had dat het einde betekend van de onderhandelingen over de grote gevangenenruil waar hij onderdeel van uitmaakte, zei het hoofd van de Oekraïense veiligheidsdienst SBOe in een interview met Interfax-Oekraïne.

SBOe-chef Ivan Bakanov noemde de Russische wens om de separatist in handen te krijgen “bevestiging van de Russische betrokkenheid bij het neerschieten van MH17”. Hij benadrukte dat alles zal worden gedaan om de daders te straffen, maar zei ook dat zijn regering niet het “morele recht” had de gevangenenruil langer uit te stellen.

De relatie tussen Moskou en Kiev is de afgelopen jaren verslechterd. Rusland annexeerde in 2014 het Oekraïense schiereiland De Krim en steunt de pro-Russische separatisten in het oosten van Oekraïne. Die hebben hun eigen ‘Volksrepublieken’ uitgeroepen en erkennen het gezag van de Oekraïense regering niet.

Onderzoeksteam toont gezichten van vier verdachten MH17-ramp

Proces begint volgend jaar

Vlucht MH17 stortte in juli 2014 neer in Oost-Oekraïne. Daarbij kwamen alle 298 inzittenden om het leven, onder wie 196 Nederlanders.

Het proces tegen vier MH17-verdachten begint in maart van volgend jaar. Igor Girkin, Sergey Dubinsky, Oleg Pulatov en Leonid Kharchenko worden verantwoordelijk gehouden voor onder meer het transporteren van de raket.

Wereldleiders positief over de uitwisseling van gevangenen

Wereldleiders en andere prominenten reageren positief op de gevangenenruil, in algemene zin, tussen Rusland en Oekraïne. Beide landen hebben zaterdag in totaal 35 gevangenen aan elkaar overgedragen, waaronder Tsemach aan Rusland.

De Amerikaanse president Donald Trump sprak in een tweet over “heel goed nieuws” en hoopt dat de ruil een grote stap is richting vrede. Ook feliciteerde hij beide landen. De Duitse bondskanselier Angela Merkel noemde de ruil “een teken van hoop”. Ook gaf ze aan dat het belangrijk is hard te blijven werken om te voldoen aan de voorwaarden van het verdrag van Minsk.

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky had het over een “eerste stap richting vrede in het oosten van Oekraïne”. Daarnaast riep hij de Russische leider Vladimir Poetin op vanaf hier verder te gaan. Poetin zelf heeft nog niet gereageerd op de ruil.

Donald Tusk, voorzitter van de Europese Raad, is ook blij met de ontwikkelingen. Op Twitter zei hij opgelucht te zijn en gaf aan Rusland te blijven oproepen alle overige politieke gevangenen vrij te laten en de Oekraïense territoriale integriteit te respecteren. Liliane Maury Pasquier van de Raad van Europa zei in een statement dat de gevangenenruil “duidt op een teken van goede wil”. Ze moedigt de betrokken partijen aan hun inspanningen voort te zetten.

Ook Frankrijk hoopt dat er de komende weken meerdere concrete stappen worden gemaakt. De Fransen spelen samen met Duitsland een belangrijke rol in de vredesbesprekingen tussen Rusland en Oekraïne.

Oekraïense ex-gedetineerde komen aan in eigen land

Lees meer over: Oekraïne  Rusland  MH17  Buitenland

 

Nederland vraagt Rusland om MH17-verdachte

AD 07.09.2019 Het Openbaar Ministerie heeft Rusland gevraagd MH17-verdachte Vladimir Tsemach uit te leveren. Dat liet het OM de nabestaanden van de vliegramp vanmiddag weten. Nederland betreurt zeer dat Oekraïne de Oekraïense separatist überhaupt aan Rusland heeft overgedragen.

Tsemach kan mogelijk een belangrijke rol spelen in het onderzoek naar en de rechtszaak over het neerhalen van vlucht MH17, vijf jaar geleden. De rebellencommandant zou het bevel hebben gehad over de luchtafweer ter plaatse en de hand hebben gehad in het wegmaken van de fatale BUK-raketinstallatie..

Lees ook;

Lees meer

Lees meer

Oekraïne droeg MH17-verdachte Vladimir Tsemach vandaag over aan Rusland, ondanks waarschuwingen uit Nederland en de EU. Tsemach maakte deel uit van een grote gevangenenruil tussen Oekraïne en Rusland.

Het OM kreeg, volgens het kabinet na zware Nederlandse druk, de kans Tsemach nog eens te verhoren voor hij naar Rusland vertrok. Dat land is betrokken bij het conflict in Oost-Oekraïne en heeft eerder kritiek geuit op het onderzoek van het Joint Investigation Team (JIT) naar het neerhalen van MH17.

Rusland wilde Tsemach naar verluidt beslist in handen krijgen. “Als Tsemach niet op de lijst had gestaan, dan had dat meteen het einde betekend van de onderhandelingen”, zei het hoofd van de Oekraïense veiligheidsdienst SBOe volgens Oekraïense media.

Nabestaanden

Nabestaanden van de Nederlandse slachtoffers van de vliegramp met de MH17 noemen het ‘onacceptabel’ dat Tsemach onderdeel was van de gevangenenruil. Vladimir Tsemach werd eerder deze week vrijgelaten door de Oekraïense autoriteiten.

Nederland drong er meermaals op aan om hem niet over te dragen aan Rusland. Tsemach zou commandant zijn van de luchtverdediging vlakbij de plaats vanwaar de Buk-raket werd afgevuurd die in 2014 vlucht MH17 neerhaalde en waarbij alle 298 inzittenden, onder wie veel Nederlanders, om het leven kwamen.

Volgens het Joint Investigation Team (JIT) zou Tsemach mogelijk meer weten van het neerhalen van het toestel. Voor zijn vlucht naar Rusland hebben Nederlandse onderzoekers Tsemach nog wel kunnen ondervragen over zijn rol bij de aanslag, schrijft minister Stef Blok van Buitenlandse Zaken in een brief aan de Tweede Kamer.

Wat dat gesprek precies heeft opgeleverd, is onduidelijk. Het OM heeft Rusland nu gevraagd om uitlevering van Tsemach, zo is gemeld aan nabestaanden. Omdat Tsemach geen Rus is, kan hij in theorie door Rusland uitgeleverd worden.

In de brief aan de Kamer hekelt het kabinet de druk van Rusland, dat erop zou hebben gestaan dat Tsemach deel uitmaakte van een grote gevangenenruil tussen Oekraïne en Rusland. Blok brengt in herinnering dat Rusland heeft toegezegd mee te werken aan het onderzoek naar MH17. De tegenvaller betekent geen oponthoud voor het onderzoek en de rechtszaak, benadrukt de bewindsman in de brief. Die rechtszaak begint op 9 maart.

Vladimir Tsemach © privé

‘Onacceptabel’

Op 17 juli 2014 stortte vlucht MH17 van Malaysia Airlines neer in Oost-Oekraïne. Daarbij kwamen alle 298 inzittenden om het leven. De meeste slachtoffers waren Nederlanders. Nabestaande Hans de Borst uit Monster noemt de overlevering van Tsemach ‘een slechte zaak’: ,,Het komt ook knullig over, de man verdwijnt nu in Rusland, misschien wordt hij daar wel een kopje kleiner gemaakt”, zegt De Borst die zijn dochter Elsemiek (17) verloor bij de aanslag. ,,De communicatie tussen Nederland en Oekraïne lijkt ook slecht.”

Voorzitter Piet Ploeg van Stichting Vliegramp MH17, de organisatie van nabestaanden, noemt de kwestie ‘onacceptabel’: ,,Dit is obstructie van Rusland. Hij is verdachte, op deze manier houden ze hem weg van het onderzoek, zo werk je het JIT-onderzoek bewust tegen, dat is bijzonder kwalijk.”

Het verbaast de voorzitter dat Tsemach, een voormalige militaire commandant van de pro-Russische separatisten in de Oekraïne, als niet-Rus nu is overgedragen aan Rusland. ,,Het deugt niet en is voor de nabestaanden een heel slechte zaak dat een verdachte niet langer beschikbaar is.”

Ploeg zegt niet te weten wat het verhoor van MH17-verdachte Tsemach heeft opgeleverd alvorens hij aan Rusland werd overgedragen. “Dat kan ik niet beoordelen.” Hoewel hij de rol van Rusland bekritiseert, zegt hij de houding van Oekraïne nog enigszins te kunnen billijken. “Oekraïne zit in een lastig parket. Dat land heeft ook te maken met dertig onschuldige zeelieden die naar huis willen.”

D66-Kamerlid Sjoerd Sjoerdsma (D66) eist tekst en uitleg van minister Blok. Hij vindt het een klap in het gezicht van iedereen die de waarheid boven tafel wil krijgen. ,,Ik vind het ontgoochelend dat Oekraïne deze verdachte heeft uitgeleverd aan Rusland, het land dat wij staatsaansprakelijk stellen voor het neerhalen van MH17.”

CDA-Kamerlid Chris van Dam wil van Blok weten of Oekraïne nog ‘de betrouwbare partner’ is: ,,Wat is de houding en intentie van de nieuwe regering in Oekraïne ten aanzien van MH17? Ook Oekraïne blijft gebonden aan de VN-resolutie én aan de onderlinge afspraken met de JIT-partners. Het is niet te begrijpen dat een land dat geen eigen onderdanen uitlevert toch een eigen onderdaan onderdeel maakt van een gevangenenruil.”

© EPA

Gevangenruil 

Tsemach maakt onderdeel uit van een grote gevangenenruil tussen Oekraïne en Rusland. Beide landen hebben 35 gevangenen aan elkaar overgedragen. Rusland zet onder meer 24 Oekraïense bemanningsleden van een schip op het vliegtuig naar Kiev. Zij werden in november opgepakt door Rusland. Hun schip zou volgens de Russen illegaal de Russische wateren zijn binnengevaren bij de Straat van Kertsj.

Volgens de advocaat van de Oekraïense filmmaker Oleg Sentsov wordt hij ook overgedragen door Rusland. De Russische politie pakte Sentsov in 2014 op nadat hij kritiek had geuit op de inlijving van het Oekraïense schiereiland de Krim door de Russen.

Hij kreeg een celstraf van twintig jaar na een veroordeling voor terrorisme. De Oekraïense president Volodimir Zelenski en zijn Russische collega Vladimir Poetin bespraken de gevangenenruil eerder dit jaar. Ze proberen zo de band tussen beide landen te verbeteren.

In een reactie noemde de Oekraïense president Volodimir Zelenski de gevangenruil een eerste stap in de richting vrede in het oosten van Oekraïne. ,,Poetin, ik houd mijn beloftes. Vanaf hier moeten we verdergaan.” De woordvoerder van het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken zei op zijn beurt blij te zijn met de houding van Zelenski. ,,Hij heeft een degelijke aanpak en is bereid tot het sluiten van een compromis.”

Ook de Duitse bondskanselier Angela Merkel vindt de ruil een stap in de goede richting is. ,,Dit is een teken van hoop. Nu moeten we hard blijven werken om te voldoen aan de voorwaarden van het verdrag van Minsk.” Duitsland is samen met Frankrijk nauw betrokken bij de vredesonderhandelingen.

’MH17-verdachte uitgeruild met Russen’

Telegraaf 07.09.2019 Oekraïne en Rusland hebben zaterdag zeventig gevangenen aan elkaar overgedragen. Elk land liet 35 gevangenen naar het buurland vertrekken. De vliegtuigen vertrokken vanuit Kiev en Moskou en zijn allebei al geland in het buurland.

In Moskou stapte volgens persbureau AFP en meerdere Russische media onder meer MH17-verdachte Vladimir Tsemach uit. Hij werd eerder deze week vrijgelaten en is nu als onderdeel van deze ruil overgedragen aan Moskou. Rusland. Nederland wil Tsemach verhoren over zijn rol bij het neerschieten van de MH17. Als hij wordt overgedragen aan Rusland, is Nederland bang dat hij niet meer verhoord kan worden.

De Oekraïense gevangenen worden op het vliegveld onthaald door president Volodimir Zelenski. Onder meer filmmaker Oleg Sentsov en 24 matrozen zijn door Moskou overgedragen. De matrozen zaten sinds november vast, toen hun schip in beslag werd genomen in de Straat van Kertsj.

Sentsov werd in 2014 opgepakt nadat hij kritiek had geuit op de inlijving van het Oekraïense schiereiland de Krim door de Russen. Hij kreeg een celstraf van twintig jaar na een veroordeling voor terrorisme.

Zelenski en zijn Russische collega Vladimir Poetin bespraken de gevangenenruil eerder dit jaar. Ze proberen zo de band tussen beide landen te verbeteren.

Bekijk ook: 

’Rusland wil kroongetuige MH17 hebben’ 

Bekijk ook: 

Brandbrief aan Oekraïne over MH17-verdachte 

Bekijk ook: 

Oekraïne laat MH17-verdachte vrij 

Bekijk ook: 

Vrijlating MH17-verdachte stille triomf voor Poetin 

Nederland verhoorde Oekraïense MH17-verdachte voor overdracht aan Rusland

NU 07.09.2019 Nederland heeft de Oekraïense MH17-verdachte Volodymyr Tsemach kunnen verhoren voor hij aan Rusland werd overgedragen. Toch betreurt het kabinet zijn vertrek naar Rusland zeer, zegt minister Stef Blok van Buitenlandse Zaken. Tsemach maakte zaterdag deel uit van een gevangenenruil tussen Oekraïne en Rusland. Het Nederlandse Openbaar Ministerie (OM) heeft Rusland om uitlevering gevraagd.

De twee landen hebben elk 35 gevangenen aan het buurland overgedragen. Het vliegtuig met Oekraïense gevangenen vertrok vanuit Moskou en het Russische vliegtuig vanuit Kiev.

Nederland heeft “meermaals en tot op het hoogste niveau overleg gevoerd” met Oekraïne om te voorkomen dat Tsemach deel zou uitmaken van de gevangenenruil met Rusland, schrijft Blok aan de Tweede Kamer.

Het Openbaar Ministerie drong er al langer op aan dat de Oekraïense separatist beschikbaar zou blijven voor het onderzoek naar het neerhalen van MH17. Nederland deed er nog een schepje bovenop toen medio augustus duidelijk werd dat Oekraïne Tsemach mogelijk aan Rusland zou overdragen. Oekraïne stelde de overdracht daarom wat uit, om het OM de gelegenheid te geven Tsemach “nogmaals” te verhoren, schrijft Blok.

Blok wijst Russen op toezegging over MH17-onderzoek

Het kabinet hekelt de druk van Rusland, dat erop zou hebben gestaan dat Tsemach deel uitmaakte van de ruil. Blok brengt nog maar eens in herinnering dat ook Rusland heeft toegezegd mee te werken aan het onderzoek naar MH17.

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky zei bij de bekendmaking van de gevangenenruil al dat Nederlandse onderzoekers de gelegenheid hadden gekregen om Tsemach te verhoren. De verdachte werd eerder deze week vrijgelaten door Oekraïne en is zaterdag op het vliegtuig naar Moskou gezet als onderdeel van een uitruil van zeventig gevangenen.

De tegenvaller betekent geen oponthoud voor het onderzoek en de rechtszaak, schrijft Blok. De rechtszaak tegen verdachten Igor Girkin, Sergey Dubinsky, Oleg Pulatov en Leonid Kharchenko begint op 9 maart. Zij worden onder meer verantwoordelijk gehouden voor het transport van de raket waarmee MH17 werd neergeschoten.

Tsemach werd in juni opgepakt

Tsemach werd eind juni opgepakt door Oekraïense militairen. Hij was volgens sommige bronnen destijds commandant van de luchtverdediging vlak bij de plaats Snizhne, vanwaar de buk-raket werd afgevuurd waarmee vlucht MH17 werd neergeschoten. Volgens het Joint Investigation Team (JIT) weet Tsemach mogelijk meer over het neerhalen van MH17.

Uit een video-interview uit 2015 zou ook mogelijke betrokkenheid van Tsemach bij het afvoeren van de buk-lanceerinstallatie naar Rusland blijken. Zo zou het woord ‘buk’ zijn weggepiept.

Op 17 juli 2014 werd vlucht MH17 van Malaysia Airlines geraakt door een buk-raket boven Oost-Oekraïne. Daarbij kwamen alle 298 inzittenden om het leven. De meeste slachtoffers waren Nederlanders.

Nabestaanden MH17-slachtoffers woedend

De Stichting Vliegramp MH17 beschuldigt Rusland van expliciete tegenwerking en obstructie door Tsemach te betrekken in de gevangenenoverdracht tussen Oekraïne en Rusland.

“Als ik zie dat Tsemach geen Rus is en toch betrokken wordt in een gevangenenruil, dan moet de druk op Oekraïne erg groot geweest zijn”, zegt voorzitter Piet Ploeg van de organisatie van nabestaanden in een reactie. “Rusland pleegt obstructie en werkt het onderzoek van het Joint Investigation Team tegen door een verdachte weg te houden bij het strafrechtelijk onderzoek en de vervolging.”

Volgens Ploeg lapt Rusland ook resolutie 2.166 van de VN-Veiligheidsraad aan zijn laars. “Die resolutie verplicht de Russen om mee te werken aan het onderzoek.”

Het verbaast hem dat Tsemach, een voormalige militaire commandant van de pro-Russische separatisten in de Oekraïne, als niet-Rus nu is overgedragen aan Rusland. “Het deugt niet en is voor de nabestaanden een heel slechte zaak dat een verdachte niet langer beschikbaar is.”

Ploeg zegt niet te weten wat het verhoor van MH17-verdachte Tsemach heeft opgeleverd alvorens hij aan Rusland werd overgedragen. “Dat kan ik niet beoordelen.”

Hoewel hij de rol van Rusland bekritiseert, zegt hij de houding van Oekraïne nog enigszins te kunnen billijken. “Oekraïne zit in een lastig parket. Dat land heeft ook te maken met dertig onschuldige zeelieden die naar huis willen.”

MH17-verdachte Tsemach: ‘Ik heb die buk verstopt.’

Oekraïense zeelieden en journalist overgedragen

Rusland heeft 24 Oekraïense bemanningsleden van een schip op het vliegtuig naar Kiev gezet, zegt hun advocaat. Zij werden in november opgepakt door Rusland. Hun schip zou volgens de Russen illegaal de Russische wateren zijn binnengevaren bij de Straat van Kertsj.

Volgens de advocaat van de Oekraïense filmmaker Oleg Sentsov wordt hij ook overgedragen door Rusland. De Russische politie pakte Sentsov in 2014 op nadat hij kritiek had geuit op de inlijving van het Oekraïense schiereiland de Krim door de Russen. Hij kreeg een celstraf van twintig jaar na een veroordeling voor terrorisme.

De Oekraïense president Zelensky en zijn Russische collega Vladimir Poetin bespraken de gevangenenruil eerder dit jaar. Ze proberen zo de band tussen beide landen te verbeteren.

Lees meer over: MH17  Buitenland

Tsemach in een rechtbank in Kiev, een aantal dagen geleden EPA

Verdachte MH17 voor gevangenenruil ondervraagd door Nederlandse justitie

NOS 07.09.2019 Onderzoekers van het Nederlandse Openbaar Ministerie hebben MH17-verdachte Vladimir Tsemach in Oekraïne verhoord voordat hij in het kader van een gevangenenruil met Rusland naar Moskou vertrok. De uitruil werd op verzoek van Nederland uitgesteld om het OM de gelegenheid te geven Tsemach nogmaals te horen, schrijft minister Blok van Buitenlandse Zaken in een Kamerbrief.

Bij de gevangenenruil zijn zeventig gedetineerden uitgewisseld. De ruil zou bedoeld zijn om de relatie tussen Rusland en Oekraïne te verbeteren. Nederland wilde voorkomen dat Tsemach naar Rusland zou worden overgebracht. Het OM heeft Rusland nu gevraagd om uitlevering van de MH17-verdachte, schrijft justitie aan de nabestaanden van de slachtoffers van de vliegramp.

Bekijk hier de beelden van de ruil. Tsemach is op deze beelden niet te zien:

Video afspelen

Oekraïense en Russische ex-gevangenen komen aan in hun land

Tsemach was commandant van de pro-Russische separatisten. Hij werd donderdag al vrijgelaten in Kiev en het internationale onderzoeksteam wilde hem graag verhoren vanwege de MH17-ramp.

De vrees was dat Tsemach zou verdwijnen in Rusland voordat justitie hem kon spreken, maar nu blijkt dat justitie hem toch heeft kunnen verhoren. Desalniettemin zegt het kabinet het te betreuren dat Tsemach “op deze manier onder druk van de Russische Federatie onderdeel is gemaakt van deze gevangenenruil”.

Lang was onduidelijk of Tsemach bij de ruil zou worden betrokken. Verslaggever Gert-Jan Dennekamp zei Tsemach eerder vandaag te hebben gezien op beelden van een vliegveld in Moskou. Ook Eliot Higgins, oprichter van het internationale onderzoekscollectief Bellingcat, zag Tsemach uit het vliegtuig stappen.

  Eliot Higgins @EliotHiggins

MH17 witness and suspect Vladimir Tsemakh disembarks in Moscow after being released from custody by a Ukrainian court. Hopefully those claiming reports he was being swapped were fake news or Russian propaganda will apologise.

Onder de gevangenen zijn ook 24 Oekraïense zeelieden die opgepakt werden toen ze in de Straat van Kertsj voeren. Ook de Oekraïense regisseur Oleg Sentsov, die in Rusland vastzat, was onderdeel van de ruil.

Een van de uitgeruilde gevangenen verlaat het vliegtuig in Kiev Reuters

Bekijk ook;

Nederland verhoorde MH17-verdachte Tsemach

MSN 07.09.2019 MH17-verdachte Vladimir Tsemach is voordat hij door Oekraïne werd overgedragen aan Rusland verhoord door Nederlandse onderzoekers over zijn rol bij neerhalen van vlucht MH17. Dat heeft de Oekraïense president Volodimir Zelenski gezegd in een verklaring op het vliegveld, meldt de BBC.

Tsemach werd eerder deze week vrijgelaten door Oekraïne en is zaterdag op het vliegtuig naar Moskou gezet als onderdeel van een uitruil van zeventig gevangenen.

Nederland verhoorde MH17-verdachte Tsemach

Telegraaf 07.09.2019 Het Nederlandse Openbaar Ministerie heeft Rusland gevraagd om MH17-verdachte Vladimir Tsemach, die zojuist is overgedragen door Oekraïne in het kader van een gevangenenruil, alweer uit te leveren aan ons land. Tsemach had een belangrijke getuige kunnen zijn, maar de kans daarop is verkleind sinds hij terug mag naar Rusland. Wel is Tsemach nog verhoord door Nederlandse onderzoekers voordat hij aan de Russen is overgedragen.

Dat bevestigt het ministerie van Buitenlandse Zaken in navolging van de Oekraïense president Volodimir Zelenski. Het kabinet betreurt zeer dat de uitruil van gevangenen tussen Rusland en Oekraïne heeft plaatsgevonden.

Desondanks kan het kabinet wel meedelen dat het Nederlandse OM Tsemach ’nogmaals’ heeft kunnen horen, aldus minister Blok (Buitenlandse Zaken) in een Kamerbrief. Om dat verhoor mogelijk te maken, heeft Oekraïne na Nederlandse druk de overdracht van de MH17-verdachte aan Rusland enige tijd uitgesteld.

Nederland had echter liever gehad dat Tsemach helemaal niet was uitgeleverd. Ons land vreest dat de verdachte vanuit Rusland helemaal nooit meer tot verantwoording geroepen kan worden. Het kabinet heeft tevergeefs ’tot op het hoogste niveau’, aldus Blok, geprobeerd Oekraïne er van te overtuigen dat Tsemach geen onderdeel moest zijn van een grotere uitruil van gevangenen.

’Klap in gezicht’

Tsemach werd eerder deze week vrijgelaten door Oekraïne en is zaterdag op het vliegtuig naar Moskou gezet als onderdeel van de uitruil, waar in totaal zeventig gevangenen mee gemoeid zijn. Rusland gaf Oekraïne in ruil zeelieden die in weerwil van een internationale uitspraak daar werden vastgehouden.

Regeringspartij D66 reageert boos op de uitlevering. „Dit is een klap in het gezicht van iedereen die de waarheid boven tafel wil en de MH17-verdachten voor de rechtbank”, aldus Kamerlid Sjoerd Sjoerdsma. „Ik vind het ontgoochelend dat Oekraïne deze verdachte heeft uitgeleverd aan Rusland, het land dat wij staatsaansprakelijk stellen voor het neerhalen van MH17.” Het Kamerlid wil dat minister Blok dinsdag in de Kamer uitleg komt geven.

Bekijk ook: 

Grapperhaus: vrijlating MH17-verdachte akelig nieuws 

Nabestaanden ontstemd

De stichting Vliegramp MH17 beschuldigt Rusland van expliciete tegenwerking en obstructie. „Als ik zie dat Tsemach geen Rus is en toch betrokken worden in een gevangenenruil, dan moet de druk op Oekraïne erg groot geweest zijn”, zegt voorzitter Piet Ploeg van de organisatie van nabestaanden in een reactie. „Rusland pleegt obstructie en werkt het onderzoek van het Joint Investigation Team tegen door een verdachte weg te houden bij het strafrechtelijk onderzoek en de vervolging.”

Volgens Ploeg lapt Rusland ook resolutie 2166 van de VN Veiligheidsraad aan zijn laars. „Die resolutie verplicht de Russen om mee te werken aan het onderzoek.”

Het verbaast hem dat Tsemach, een voormalige militaire commandant van de pro-Russische separatisten in de Oekraïne, als niet-Rus nu is overgedragen aan Rusland. „Het deugt niet en is voor de nabestaanden een heel slechte zaak dat een verdachte niet langer beschikbaar is.”

Bekijk ook: 

Vrijlating MH17-verdachte stille triomf voor Poetin 

Bekijk meer van; rusland oekraïne mh17

‘MH17-verdachte werd meerdere keren verhoord met goedkeuring van Europese leiders’

AD 07.09.2019 MH17-getuige en verdachte Vladimir Tsemach in het MH17-proces is meerdere keren en met goedvinden van Europese leiders verhoord, voordat hij naar Rusland is gestuurd tijdens de gevangenenruil van vandaag tussen Rusland en Oekraïne.

Dat heeft de Oekraïense president Volodymyr Zelensky vandaag gezegd, aldus de Oekraïense nieuwssite Censor.net en Interfax-Oekraïne. ‘,,Tsemach is ondervraagd in overeenstemming met Europese partners’’, aldus Zelensky.

Lees ook;

Lees meer

Lees meer

Lees meer

,,Ze hebben hem ondervraagd en niet alleen vlak voor zijn vertrek. Ik zal geen namen noemen van Europese leiders met wie we hebben gepraat over de gerechtelijke handelingen. We hebben het allemaal gedaan. Alles wat van ons werd gevraagd. Het was moeilijk. Ik was bang dat door dit de uitruil zou kunnen afketsen’’, zei de Oekraïense president op de luchthaven Boryspil buiten Kiev.

Volgens Radio Liberty/Radio Free Europe hebben onderzoekers van het Joint Investigation Team, dat onderzoek doet naar MH17, in Kiev geprobeerd al met Tsemach te praten. Of dat gelukt is, was vandaag nog niet duidelijk.

Belang

Tsemach kan een belangrijke en mogelijk de enige getuige zijn in het proces rond vlucht MH17, omdat hij op de locatie zou zijn geweest waar de Russische BUK-raket werd afgeschoten en hij geholpen zou hebben de BUK-installatie helpen verbergen, nadat de Boeing was neergeschoten.

Doordat hij nu naar Rusland is vertrokken, is het zeer onwaarschijnlijk dat hij nog tijdens de rechtszittingen die in maart in Nederland beginnen, zijn verhaal zal doen.

Dat hij gisteren daadwerkelijk aan boord was van het vliegtuig dat Russische gevangenen terug naar Moskou vloog, werd op Twitter bevestigd door een verslaggever van de pro-Kremlinkrant Komsomolskaja Pravda, die meevloog.

Russische betrokkenheid

Daarnaast gelooft hij dat de eis om Tsemach te krijgen, ook ‘een nieuw bewijs is dat Moskou betrokken is geweest bij het neerhalen van MH7′. Hij stelde vandaag dat alle gegevens van de gesprekken met Tsemach veilig zijn opgeslagen en dat de SBOE er alles aan zal doen de schuldigen van de aanslag op MH17 te straffen.

Maksim Joesin, internationaal commentator van de zakenkrant Kommersant, zegt tegen het AD dat hij verwacht dat Tsemach uiteindelijk in Rusland zal blijven. ,,Ze zullen hem niet terug brengen naar de Volksrepubliek Donetsk’’, zegt Joesin. ‘,,Want dan loopt hij de kans dat de Oekraïense geheime dienst hem opnieuw ontvoert.’’

Verdwijnen

Maar waar hij en hoe in Rusland zal verblijven, zullen we vermoedelijk nooit meer weten. Joesin denkt dat Rusland Tsemach ergens zal verstoppen, misschien in Siberië. ,,Het land is zo groot, hij kan overal verdwijnen. Met wellicht een nieuwe naam en een nieuw paspoort.’’

Vermoord zal hij niet worden, vermoedt Joesin. Die angst werd door sommige Oekraïense geuit, omdat Tsemach te veel dingen zou kunnen vertellen over het neerhalen van MH17 die Moskou schade zouden kunnen berokkenen.

‘,,Maar ik denk dat zijn rol als getuige wordt overdreven’’, zegt Joesin. ,,We weten toch allang dat de rebellen MH17 hebben neergeschoten. Daar is al bewijs genoeg voor. Wat zou Tsemach daaraan nou nog kunnen toevoegen?’’

Grapperhaus: vrijlating MH17-verdachte akelig nieuws

Telegraaf 05.09.2019 De vrijlating van MH17-verdachte Tsemach door Oekraïne is ’akelig nieuws’. Dat zegt minister Grapperhaus (Justitie en Veiligheid). De CDA-bewindsman heeft zelfs nog hoop dat de vrijlating wordt teruggedraaid.

Het besluit dat de verdachte werd vrijgelaten viel Grapperhaus rauw op zijn dak. „Ik ben op de hoogte gesteld dat er een voornemen was daartoe. En ik ondersteun volledig dat het Openbaar Ministerie (OM) heeft gekeken wat kan daaraan gedaan worden.” Het was echter te laat om nog succesvol in te grijpen, vertelt de minister.

„We hebben het maar kort voor tevoren gehoord.” Toch hoopt de bewindsman dat de vrijlating alsnog wordt teruggedraaid. „Ik heb nog steeds de hoop niet opgegeven, maar ik blijf daarover op de vlakte om het OM niet in de weg te lopen.”

Bekijk ook: 

Vrijlating MH17-verdachte stille triomf voor Poetin 

Bekijk ook: 

Blok vaag over vrijlating MH17-verdachte 

Opvallend is dat waar Grapperhaus zich uitspreekt over de vrijlating zijn collega Blok er niks over zegt omdat dit niet goed zou zijn ’voor de uitkomst die wij willen: berechting van de daders’. Zelfs bevestigen dat de verdachte is vrijgelaten, wilde Blok niet.

Beschikbaar houden

Een Oekraïens gerechtshof liet gisteren MH17-verdachte Vladimir Tsemach vrij. Dat, terwijl Oekraïne lid is van het gemeenschappelijke opsporingsteam JIT, waarin de Openbaar Ministeries van de getroffen landen samenwerken. Het Nederlands OM vroeg Kiev onlangs nog per brief Tsemach beschikbaar te houden voor Nederland en het strafrechtelijk onderzoek naar de aanslag op vlucht MH17.

Terug naar rebellengebied

Oekraïne pakte Tsemach in juni op. De veiligheidsdiensten in Oekraïne hadden hem geïdentificeerd als een voormalige commandant van de pro-Russische separatisten in het oosten van Oekraïne. Hij zou leiding hebben gegeven aan een luchtverdedigingseenheid. Het hof liet Tsemach op borgtocht vrij. Tsemach moet beschikbaar blijven voor Oekraïense justitie, maar mag wel terug naar waar hij vandaan kwam. Omdat dit in pro-Russisch rebellengebied is in Oost-Oekraïne, lijkt het onwaarschijnlijk dat hij nog terugkeert naar de cel, laat staan dat hij tijdens het MH17-proces ter verantwoording wordt geroepen.

Gevangenenruil

Russische en Oekraïense media meldden onlangs dat Rusland Tsemach zou willen betrekken in een gevangenenruil met Oekraïne. De Russische president Vladimir Poetin zei donderdag dat de onderhandelingen tussen Moskou en Oekraïne over een grootschalige gevangenenruil in de afrondende fase verkeren.

Bekijk meer van; vrijlatingen oekraïne ferdinand grapperhaus

Blok vaag over vrijlating MH17-verdachte

Telegraaf 05.09.2019 Minister Blok (Buitenlandse Zaken) wil niets zeggen over de vrijlating van een MH17-verdachte door Oekraïne. De bewindsman wil zelfs niet bevestigen dat de man die van groot belang is voor het MH17-proces is vrijgelaten.

„We horen hier allerlei geluiden over. Die geluiden roepen vragen op.” Toch wil hij er in het openbaar geen oordeel over uitspreken. „Dat is niet goed voor de uitkomst die we willen. Het is van groot belang dat we zorgvuldig te werk gaan en geen nieuwe feiten creëren.”

Een Oekraïens gerechtshof liet gisteren MH17-verdachte Vladimir Tsemach vrij. Dat, terwijl Oekraïne lid is van het gemeenschappelijke opsporingsteam JIT, waarin de Openbaar Ministeries van de getroffen landen samenwerken. Het Nederlands OM vroeg Kiev onlangs nog per brief Tsemach beschikbaar voor Nederland te houden bij het onderzoek naar de aanslag op vlucht MH17.

Bekijk ook: 

Oekraïne laat MH17-verdachte vrij 

’Contact’

Blok wil niet zeggen op welke manier hij zich heeft ingespannen om de vrijlating van de verdachte te voorkomen. Hij zegt slechts dat hij over het onderwerp ’contact heeft’ met de Oekraïense autoriteiten, onder meer de ambassadeur.

Oekraïne pakte Tsemach in juni op. De veiligheidsdiensten in Oekraïne hadden hem geïdentificeerd als een voormalige commandant van de pro-Russische separatisten in het oosten van Oekraïne. Hij zou leiding hebben gegeven aan een luchtverdedigingseenheid.

Het hof liet Tsemach op borgtocht vrij. Tsemach moet beschikbaar blijven voor Oekraïense justitie, maar mag wel terug naar waar hij vandaan kwam,. Omdat dit in pro-Russisch rebellengebied is in Oost-Oekraïne, lijkt het onwaarschijnlijk dat hij nog terugkeert naar de cel, laat staan dat hij tijdens het MH17-proces ter verantwoording wordt geroepen.

Russische en Oekraïense media meldden onlangs dat Rusland Tsemach zou willen betrekken in een gevangenenruil met Oekraïne. De Russische president Vladimir Poetin zei donderdag dat de onderhandelingen tussen Moskou en Oekraïne over een grootschalige gevangenenruil in de afrondende fase verkeren.

Bekijk ook: 

Vrijlating MH17-verdachte stille triomf voor Poetin 

Bekijk ook: 

Brandbrief aan Oekraïne over MH17-verdachte 

Vladimir Tsemach in bewaring.

Vrijlating MH17-verdachte stille triomf voor Poetin

Telegraaf 05.09.2019 De betrekkingen tussen de gezworen vijanden Rusland en Oekraïne, sinds de annexatie van de Krim in 2014, is volgens sommige waarnemers belangrijker dan die tussen Kiev en Amsterdam. Vladimir Poetin lijkt met een op handen zijnde gevangenenruil vandaag zelfs een kleine zege te hebben behaald.

Koud een week nadat Hoofdofficier Fred Westerbeke van het Joint Investigation Team (JIT) – dat het onderzoek naar de ramp met de MH17 leidt – de Oekraïense justitie in een brandbrief verzocht om MH17-verdachte Vladimir Tsemach niet uit te leveren aan Rusland, werd hij vanochtend door de rechter in Oekraïne op vrije voeten gesteld.

De rechter in Kiev verklaarde dat Tsemach, een oud-rebellenleider die informatie zou hebben over het transport van de Boek-raket naar het oorlogsgebied in Oost-Oekraïne in de zomer van 2014, en misschien zelfs één van de daders is van de ramp, direct moet worden vrijgelaten in afwachting van het onderzoek.

Maar vriend en vijand gaan ervan uit dat de militair, die overigens een Oekraïens paspoort heeft, mogelijkerwijze snel het hazenpad zal nemen naar Rusland. Daarmee zou de mogelijkheid hem komend voorjaar te verhoren, wanneer het MH17-proces in Nederland van start gaat, vrijwel nul zijn. In Rusland is hij veilig.

Gevangenruil

De naam van Tsemach dook vorige week op bij de op handen zijnde grote gevangenenruil tussen Rusland en Oekraïne, waarbij de in Rusland vastzittende filmregisseur Oleg Sentso en 24 Oekraïense zeelieden die Moskou vorig jaar in de straat van Kertsj nabij de Krim arresteerden, zouden worden geruild voor Russische gevangenen in Oekraïne. Op het laatst kwam het Kremlin met de eis dat ook Tsemach moest worden vrijgelaten.

Tsemach werd eerder deze zomer bij een geheime operatie van commando’s van de Oekraïense veiligheidsdienst SBOe uit zijn huis in het stadje Snizjne ontvoerd en op bijna filmische wijze in een rolstoel langs controleposten van de pro-Russische separatisten naar Oekraïne gesmokkeld. Tsemachs was in de zomer van 2014 commandant van de luchtverdediging in Snizjne, in de buurt van de plek waar volgens het JIT-rapport de fatale Boek-raket werd afgevuurd op de Maleisische Boeing, waarbij alle 298 inzittenden werden gedood.

Bekijk ook: 

Oekraïne laat MH17-verdachte vrij 

Kersverse premier

De nieuwe president Zelensky werd bij zijn verkiezing eerder dit jaar geprezen als een kandidaat van hoop, om zowel de corruptie in het eigen land als de betrekkingen met het Westen verder te verbeteren. Maar snel betere betrekkingen met Moskou, dat nog altijd de pro-Russische rebellen in Oost-Oekraïne steunt, blijken evenzeer van belang. En heeft in dit geval mogelijkerwijze zelfs de doorslag gegeven.

De Russische staats-tv bracht het nieuws vanochtend als een stille triomf en zei dat de gevangenenruil nu zeer nabij is.

Bekijk ook: 

Brandbrief aan Oekraïne over MH17-verdachte 

Bekijk ook: 

’Het is zaak ons niet gek te laten maken’ 

Bekijk meer van; vrijlatingen gevangenen rusland oekraïne

Oekraïne laat MH17-verdachte Tsemach proces in vrijheid afwachten

NU 05.09.2019 MH17-verdachte Volodymyr Tsemach mag van een Oekraïense rechtbank zijn proces in vrijheid afwachten, meldt persbureau AFP donderdag. De 58-jarige Tsemach was in juni van dit jaar opgepakt en in voorlopige hechtenis genomen.

De man is mogelijk een belangrijke getuige van het neerhalen van MH17, omdat hij militair commandant van de luchtverdediging zou zijn geweest in de stad Snizjne. Dit is dicht bij de plek waar de buk-raket die het vliegtuig heeft getroffen is afgeschoten.

Woensdag drongen veertig Europese politici er bij de Oekraïense president Volodymyr Zelensky op aan Tsemach niet uit te leveren aan Moskou. Het Nederlandse Openbaar Ministerie (OM) vroeg Oekraïne vorige week al om hem beschikbaar te houden voor het onderzoek naar de crash.

Oekraïne en Rusland onderhandelen al weken over een grote gevangenenruil. Het overleg daarover loopt nog, al schreven Russische media vorige week dat er al een uitruil had plaatsgevonden.

Dit schijnt echter op het laatste moment niet door te zijn gegaan, omdat Rusland ook de overdracht van Tsemach eiste. Wanneer een nieuwe gevangenenruil op de planning staat, is niet bekend.

Onderzoeksteam toont gezichten van vier verdachten MH17-ramp

Vier mannen aangeklaagd wegens betrokkenheid MH17-ramp

De Nederlandse justitie vervolgt drie Russen en één Oekraïner voor het neerhalen van MH17. Die rechtszaak begin op 9 maart 2020. De mannen, Igor Girkin, Sergey Dubinsky, Oleg Pulatov en Leonid Kharchenko, hebben zelf niet op de knop gedrukt waarmee de buk-raket werd afgevuurd, maar worden wel verantwoordelijk gehouden voor onder meer het transporteren van de raket.

Vlucht MH17 stortte in juli 2014 neer in Oost-Oekraïne. Daarbij kwamen alle 298 inzittenden om het leven, onder wie 196 Nederlanders.

Lees meer over: MH17

Semach links op een foto uit 2018, rechts na zijn arrestatie Onderzoekscollectief Bellingcat

MH17-verdachte vrijgelaten in Oekraïne

NOS 05.09.2019 Oekraïne laat een verdachte in het proces over het neerhalen van MH17 vrij. Het gaat om oud-commandant Vladimir Tsemach, die het internationaal justitieel onderzoeksteam (JIT) zou willen verhoren. Een rechtbank heeft hem vrijgelaten. Volgens Oekraïense media gebeurde dat zonder borgtocht of reisbeperking.

Tsemach zou in het kader van een omvangrijke gevangenenruil tussen Rusland en Oekraïne aan Rusland worden uitgeleverd. OM-hoofdofficier Fred Westerbeke zei maandag in een brief dat het van het hoogste belang is dat hij beschikbaar blijft voor de rechtszaak.

Uitlevering aan Rusland bemoeilijkt dit volgens het OM, omdat Rusland een partij is in het conflict. Veertig Europarlementariërs hebben zich in een brief uitgesproken tegen uitlevering van de militair aan Rusland. De Oekraïense justitie was fel gekant tegen de vrijlating omdat er gevreesd wordt dat hij zal vluchten naar de separatistenregio Donetsk of Rusland.

De dochter van Tsemach zegt tegen Russische media dat ze niet weet of haar vader terug zal keren naar Donetsk, “zonder geld en documenten”.

‘Een hoop vragen’

Nabestaanden van de slachtoffers van vlucht MH17 zijn niet blij met de vrijlating van Tsemach. “Het is voor ons van het grootste belang dat verdachten van het neerhalen van MH17 worden gehoord en eventueel ook berecht”, zegt Piet Ploeg van de Stichting Vliegramp MH17. “Ze zijn medeverantwoordelijk voor de dood van onze familieleden, en het kan niet zo zijn dat men daarmee wegkomt.”

Volgens minister Blok van Buitenlandse Zaken roept het nieuws over de vrijlating “een hoop vragen” op. De Nederlandse regering staat in nauw contact met de Oekraïense autoriteiten, zegt hij. “Maar wat we uiteindelijk allemaal willen, is dat de schuldigen berecht worden. Voor dat doel helpt het niet als ik nu inga op de inhoud van die contacten.”

 David Jan Godfroid @djmoskou

Sommigen zien dit als meesterzet van Oekraïne. Immers, als hij niet gevangen zit, kan hij ook geen deel uitmaken van een gevangenenruil. Met andere woorden: dan blijft hij in Oekraïne en dus beschikbaar voor MH17-zaak. De vraag is natuurlijk of die hele ruil dan nog doorgaat.

Tsemach zou tijdens de ramp met vlucht MH17 commandant zijn geweest bij de pro-Russische separatisten in het oosten van Oekraïne. Hij werd eind juni opgepakt door het Oekraïense leger in zijn woonplaats, de stad Snizhne ten oosten van Donetsk.

Vervolgens werd hij uit de separatistenregio weggevoerd en vastgezet op verdenking van lidmaatschap van een terroristische organisatie. Justitie denkt dat hij een belangrijk figuur kan zijn voor het MH17-dossier en wil hem graag spreken.

Achterdeur?

Het is onduidelijk wat de vrijlating betekent voor het proces en of Tsemach misschien via de achterdeur alsnog in Rusland belandt. Het JIT heeft nog geen reactie op de vrijlating.

De advocaat van Tsemach zegt tegen een Oekraïens televisiestation dat hij niet weet wat zijn cliënt van plan is. “Ik weet niet of hij ergens heengaat. Hij is verplicht om voor de rechter te verschijnen.”

Eind juli stond Tsemach voor de rechter in Oekraïne. Correspondent Gert-Jan Dennekamp was voor Nieuwsuur bij de zitting:

Video afspelen

Wat weet Vladimir Tsemach over MH17?

Bekijk ook;

Belangrijke MH17-verdachte vrijgelaten door Oekraïne

AD 05.09.2019 Een rechtbank in Oekraïne heeft Vladimir Tsemach vrijgelaten. De Oekraïner wordt door het Nederlandse Openbaar Ministerie, dat onderzoek doet naar het neerschieten van MH17, gezien als verdachte in de zaak. Tsemach is een oud-commandant van de pro-Russische separatisten.

Tsemach werd enkele weken geleden door de Oekraïners op spectaculaire wijze opgepakt in het door de separatisten bezette deel van het land.  Hij werd door de geheime dienst verdoofd en ontvoerd. Oekraïne wil hem berechten voor zijn rol in de burgeroorlog. Een rechter heeft nu besloten dat hij dat proces in vrijheid af mag wachten, zo melden Oekraïnse media. Hij krijgt geen elektronisch arm- of enkelband om.

Lees ook;

Lees meer

Lees meer

Lees meer

Nederland wilde Tsemach ondervragen

Het Nederlandse OM had vorige week juist aan de Oekraïners gevraagd Tsemach langer vast te houden, zodat hij ondervraagd zou kunnen worden. ,,Die ondervraging is van groot belang”, aldus de Nederlandse onderzoeksleider Fred Westerbeke in een uitgelekte brief aan het Oekraïnse OM.

Justitie wil hem horen omdat hij waarschijnlijk meer weet van de route en de bemanning van de Buk-lanceerinstallatie die werd gebruikt om MH17 neer te schieten. ,,Op basis van nieuwe informatie beschouwen we Vladimir Tsemach nu als verdachte. We kunnen echter niet zeggen welke informatie dat is”, staat er in de brief.

Recent werd bekend dat Rusland Tsemach wilde betrekken in een gevangenenruil met Oekraïne. Dat is opvallend omdat Tsemach geen Rus, maar een Oekraïner is. Het onderzoeksteam MH17 stelt dat de Buk die het vliegtuig neerhaalde uit Rusland komt en merkte eerder drie Russen en een Oekraïner aan als verdachten in het onderzoek.

Tsemach was in 2014 de commandant van een luchtafweereenheid van de separatisten in de buurt van de plaats Snizjne. Vanuit die plek in Oost-Oekraïne werd de raket die vlucht MH17 in juli 2014 neerhaalde afgeschoten. Daarbij kwamen alle 298 inzittenden om het leven, onder wie 196 Nederlanders.

Een woordvoerder van het Joint Investigation Team (JIT), het internationale team dat onder Nederlandse leiding de crash onderzoekt, wilde vanochtend nog geen reactie geven op het vrijlaten van Tsemach.  Ook minister van Justitie Grapperhaus wil er geen mededelingen over doen.

Vraag is nu wat de Oekraïner gaat doen: blijft hij beschikbaar voor het onderzoek of duikt hij onder? De Oekraïnse aanklager Oleg Peresada zegt tegen website Hromadske ‘dat Tsemach terug zal keren naar het gebied dat niet onder controle staat van de Oekraïnse overheid’. Dat zou betekenen dat de verdachte terugkeert naar het separatistengebied.

Tsemach moest vandaag voorkomen omdat zijn termijn van een maand voorarrest erop zat. Het Oekraïnse OM stelde in de rechtbank hem langer vast te willen houden omdat ‘zijn leven anders gevaar kan lopen’. Tsemach zelf wilde in de rechtszaal geen vragen van journalisten over MH17 beantwoorden. Hij verliet de rechtbank als vrij man.

Vier verdachten in Rusland

Vier andere verdachten bevinden zich alle vier in Rusland. Dat land levert geen onderdanen uit. Hoofdverdachte Igor Strelkov liet eerder aan deze site al weten ook zelf niet van plan te zijn naar Nederland te komen voor het proces dat volgend jaar van start gaat.

In Oekraïne bestaat grote verwarring over de vrijlating van Tsemach. Sommigen zien hierin een voorbode van een vlucht van Tsemach naar Rusland, waardoor Kiev zou voldoen aan een van de Russische voorwaarden voor de gevangenenruil.

Anderen zien het eerder als een onderdeel van een machtsstrijd tussen justitie en de Oekraïnse president Zelensky: door Tsemach vrij te laten, is hij geen gevangene meer en kan hij dus ook niet worden uitgeruild.

,,Het klinkt alsof hij onderdeel kan worden van een gevangenenruil”, reageert PvdA-Europarlementariër Kati Piri. ,,Het is afwachten, ik hou mijn hart vast.”  Op initiatief van Piri stuurden veertig PvdA-Europarlementariërs deze week een brief aan de Oekraïense president Volodimir Zelenski om erop aan te dringen dat Tsemach niet aan Moskou wordt uitgeleverd als onderdeel van een door Moskou gewenste ruil.

‘Verkeerde kant op’

,,Dit beweegt de verkeerde kant op”, zegt ze over de vrijlating van de oud-commandant van de pro-Russische separatisten. Volgens haar is dit eerder al gebeurd met een Russische journalist. Zij begrijpt wel de ‘moeilijke’ positie waarin Oekraïne verkeert.

Ook de nabestaanden van de slachtoffers maken zich zorgen. ,,Ik weet niet of het nu goed of slecht nieuws is. Dit is schaken op heel hoog niveau”, reageerde Piet Ploeg, voorzitter stichting Vliegramp MH17. ,,Het is onduidelijk of dit mogelijk te maken heeft met een gevangenenruil. Dat zou heel slecht zijn.

En waar blijft hij nu hij is vrijgelaten? Ik ben er wel bezorgd over dat een belangrijke verdachte dan niet beschikbaar blijft voor het strafrechtelijke onderzoek van het internationaal justitieel onderzoeksteam (JIT). Het risico is groot dat hij dan niet voor de rechter zal verschijnen en dat is toch wat we allemaal willen.”

Minister Stef Blok (Buitenlandse Zaken) staat naar eigen zeggen in nauw contact met de Oekraïense autoriteiten. ,,We zitten er bovenop”, zei hij donderdag. Hij wil verder niet op de zaak ingaan.

Blok zei dat de berichten uit Kiev een hoop vragen oproepen. Hij wilde de vrijlating op borgtocht van Tsemach niet bevestigen, ook wilde hij niet kwijt of Nederland van tevoren op de hoogte was gesteld.

Oekraïne laat MH17-verdachte vrij

Telegraaf 05.09.2019 Een gerechtshof in Oekraïne heeft MH17-verdachte Vladimir Tsemach vrijgelaten. Het Nederlandse Openbaar Ministerie vroeg Oekraïne onlangs nog Tsemach beschikbaar voor Nederland te houden bij het onderzoek naar de crash met de MH17.

Oekraïne pakte Tsemach in juni op. De veiligheidsdiensten in Oekraïne hadden hem geïdentificeerd als een voormalige commandant van de pro-Russische separatisten in het oosten van Oekraïne. Hij zou leiding hebben gegeven aan een luchtverdedigingseenheid. Het hof liet Tsemach op borgtocht vrij. Het onderzoek naar zijn mogelijke betrokkenheid bij de pro-Russische separatisten gaat door. Tsemach moet beschikbaar blijven voor Oekraïense justitie.

Gevangenenruil

Russische en Oekraïense media meldden onlangs dat Rusland Tsemach zou willen betrekken in een gevangenenruil met Oekraïne. Hoofdofficier Fred Westerbeke van het Joint Investigation Team (JIT), dat onderzoek doet naar het neerhalen van MH17, stuurde een brief naar het Oekraïense OM waarin hij uitlegde dat Tsemach een verdachte in de zaak is en dat het daarom belangrijk is dat de voormalige commandant beschikbaar blijft voor het onderzoek naar het neerhalen van het toestel. Veertig Europese politici drongen er deze week in een brief aan de Oekraïense president Volodimir Zelenski op aan Tsemach niet aan Moskou over te dragen.

De Russische president Vladimir Poetin zei donderdag dat de onderhandelingen tussen Moskou en Oekraïne over een grootschalige gevangenenruil in de afrondende fase verkeren. Hij meldde dat een datum voor de gevangenenruil binnenkort wordt bekendgemaakt.

Op 17 juli 2014 werd MH17 van Malaysia Airlines boven Oost-Oekraïne neergehaald. Daarbij kwamen alle 298 inzittenden om het leven. De meeste slachtoffers waren Nederlanders.

Bekijk ook: 

Vrijlating MH17-verdachte stille triomf voor Poetin 

’Ik hou mijn hart vast’

Het is geen goed nieuws dat een Oekraïense rechter MH17-verdachte Vladimir Tsemach op vrije voeten heeft gesteld. „Het klinkt alsof hij onderdeel kan worden van een gevangenenruil”, reageert PvdA-Europarlementariër Kati Piri. „Het is afwachten, ik hou mijn hart vast.”

Op initiatief van Piri stuurden veertig PvdA-Europarlementariërs deze week een brief aan de Oekraïense president Volodimir Zelenski om erop aan te dringen dat Tsemach niet aan Moskou wordt uitgeleverd als onderdeel van een door Moskou gewenste ruil.

„Dit beweegt de verkeerde kant op”, zegt ze over de vrijlating van de oud-commandant van de pro-Russische separatisten. Volgens haar is dit eerder al gebeurd met een Russische journalist. Zij begrijpt wel de „moeilijke” positie waarin Oekraïne verkeert.

Bekijk ook: 

Brandbrief aan Oekraïne over MH17-verdachte 

Bekijk meer van; kiev oekraïne mh17

 

Oekraïne laat belangrijke MH17-verdachte vrij

MSN 05.09.2019 Een rechter in Oekraïne heeft besloten dat een belangrijke verdachte van de ramp met vlucht MH17 zijn proces in vrijheid mag afwachten. Vladimir Tsemach, een oud-commandant van de pro-Russische separatisten, wordt door Oekraïne verdacht van terrorisme.

Het Nederlandse Openbaar Ministerie had Oekraïne vorige week verzocht om Tsemach vast te houden voor het onderzoek naar de crash. Voor zover bekend is hij een van de weinige betrokkenen die in de strafzaak een verklaring zou kunnen geven. Het internationale onderzoeksteam, het Joint Investigation Team, wil nog niet reageren.

Lees ook:

OM wil voorkomen dat Oekraïne MH17-verdachte uitlevert aan Rusland

Gevangenenruil

Oekraïne zou van plan zijn geweest Tsemach – samen met andere gevangenen – te ruilen met Rusland tegen Oekraïense gevangenen. Het Kremlin zou hebben geëist dat Tsemach bij die ruil betrokken werd, wat opvallend is omdat Tsemach geen Rus is, maar een Oekraïner.

Tsemach werd eind juni opgepakt door Oekraïense militairen. Volgens sommige bronnen was hij commandant van de luchtverdediging vlak bij de plaats vanwaar de Buk-raket werd afgevuurd waarmee vlucht MH17 werd neergeschoten.

Eerste stap naar vertrek

“Dit is geen goed nieuws voor het internationale onderzoeksteam”, zegt politiek verslaggever Fons Lambie. “Dat wilde Tsemach graag spreken en deed een dringend beroep op de Oekraïense justitie. Vrijlating kan een eerste stap zijn naar een vertrek uit Oekraïne, als onderdeel van een gevangenenruil waar Tsemach eerder bij is genoemd.”

Bij de ramp in Oost-Oekraïne kwamen in juli 2014 298 inzittenden van vlucht MH17 om het leven, onder wie 196 Nederlanders.

Politici EU sturen Oekraïne brandbrief over uitruil MH17-verdachte

NU 04.09.2019 Veertig Europese politici hebben er in een brief aan de Oekraïense president Volodimir Zelenski op aangedrongen een belangrijke verdachte van de ramp met vlucht MH17 niet uit te leveren aan Moskou. Dat meldt PvdA-Europarlementariër Kati Piri, die het initiatief nam tot de brief.

Het Nederlandse Openbaar Ministerie vroeg Oekraïne vorige week al om Vladimir Tsemach, een oud-commandant van de pro-Russische separatisten, voor Nederland beschikbaar te houden bij het onderzoek naar de crash.

Rusland wil de in juni opgepakte Tsemach betrekken in een gevangenenruil met Oekraïne. “Het is een bizar verzoek van Rusland om te vragen om de uitlevering van een Oekraïense staatsburger”, aldus Piri. “Het doet vermoeden dat de Russische regering per se wil voorkomen dat deze verdachte voor een rechtbank verschijnt.” Het is volgens haar belangrijk dat “met het verhoren van deze verdachte recht kan worden gedaan aan de slachtoffers en nabestaanden van de vliegramp”.

Vlucht MH17 stortte in juli 2014 neer in Oost-Oekraïne. Daarbij kwamen alle 298 inzittenden om het leven, onder wie 196 Nederlanders.

Kiev en Moskou onderhandelen over gevangenenruil

Kiev en Moskou onderhandelen al weken over een grote gevangenenruil. Het overleg daarover loopt nog, al schreven Russische media vorige week dat er al een uitruil had plaatsgevonden.

Die schijnt echter op het laatste moment te zijn vastgelopen omdat Rusland ook de overdracht van Tsemach eiste. Wanneer een nieuwe gevangenenruil op de planning staat is niet bekend.

Tsemach was commandant van luchtafweer nabij rampplaats MH17

De Oekraïense Tsemach was commandant van de luchtafweer van het plaatsje Snizjne. Dat ligt enkele kilometers van de locatie waarvandaan op 17 juli 2014 een vliegtuig van Malaysia Airlines werd neergeschoten.

Uit een video-interview uit 2015 blijkt dat Tsemach mogelijk betrokken was bij het afvoeren van de buk-lanceerinstallatie naar Rusland, schrijft het dagblad. Afgelopen juni werd hij opgepakt door de Oekraïense geheime dienst.

Tsemach werd omschreven als ‘kroongetuige’ in het onderzoek, maar het Nederlandse OM heeft “op basis van recent vrijgekomen informatie” Tsemach nu aangemerkt als verdachte. Die informatie kan volgens hoofdofficier en onderzoeksleider Fred Westerbeke nog niet gedeeld worden met Oekraïne.

Justitie vervolgt drie Russen en één Oekraïener

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky zou hebben overwogen om Tsemach over te dragen aan Rusland, maar na een dringende oproep van zijn adviseurs hier vanaf hebben gezien.

De Nederlandse justitie vervolgt drie Russen en één Oekraïner voor het neerhalen van MH17. Die rechtszaak begin op 9 maart 2020. De mannen, Igor Girkin, Sergey Dubinsky, Oleg Pulatov en Leonid Kharchenko, hebben zelf niet op de knop gedrukt waarmee de buk-raket werd afgevuurd, maar worden wel verantwoordelijk gehouden voor onder meer het transporteren van de raket.

Lees meer over: MH17 Buitenland

Brandbrief aan Oekraïne over MH17-verdachte

Telegraaf 04.09.2019  Veertig Europese politici hebben er in een brief aan de Oekraïense president Volodimir Zelenski op aangedrongen een belangrijke verdachte van de ramp met vlucht MH17 niet uit te leveren aan Moskou. Dat meldt PvdA-Europarlementariër Kati Piri, die het initiatief nam tot de brief.

Het Nederlandse Openbaar Ministerie vroeg Oekraïne vorige week al om Vladimir Tsemach, een oud-commandant van de pro-Russische separatisten, beschikbaar voor Nederland te houden bij het onderzoek naar de crash.

Vlucht MH17 stortte in juli 2014 neer in Oost-Oekraïne. Daarbij kwamen alle 298 inzittenden om het leven, onder wie 196 Nederlanders.

Europese politici sturen Oekraïne brandbrief over MH17-verdachte

AD 04.09.2019 Veertig Europese politici hebben er in een brief aan de Oekraïense president Volodimir Zelenski op aangedrongen een belangrijke verdachte van de ramp met vlucht MH17 niet uit te leveren aan Moskou.

Dat meldt PvdA-Europarlementariër Kati Piri, die het initiatief nam tot de brief. Het Nederlandse Openbaar Ministerie vroeg Oekraïne vorige week al om Vladimir Tsemach, een oud-commandant van de pro-Russische separatisten, beschikbaar voor Nederland te houden bij het onderzoek naar de crash.

Rusland wil de in juni opgepakte Tsemach betrekken in een gevangenenruil met Oekraïne. “Het is een bizar verzoek van Rusland om te vragen om de uitlevering van een Oekraïense staatsburger”, aldus Piri. “Het doet vermoeden dat de Russische regering per se wil voorkomen dat deze verdachte voor een rechtbank verschijnt.”

Lees ook;

Lees meer

Lees meer

Het is volgens haar belangrijk dat “met het verhoren van deze verdachte recht kan worden gedaan aan de slachtoffers en nabestaanden van de vliegramp”. Vlucht MH17 stortte in juli 2014 neer in Oost-Oekraïne. Daarbij kwamen alle 298 inzittenden om het leven, onder wie 196 Nederlanders.

OM wil voorkomen dat Oekraïne MH17-verdachte uitlevert aan Rusland

RTL 03.09.2019 Het Nederlandse Openbaar Ministerie heeft Oekraïne gevraagd MH17-verdachte Vladimir Tsemach beschikbaar te houden voor ondervraging door het internationale onderzoeksteam. Justitie wil voorkomen dat Tsemach wordt overgedragen aan Rusland in een aankomende gevangenenruil.

In een brief schrijft OM-hoofdofficier Fred Westerbeke dat het ‘van het hoogste belang’ is dat Tsemach beschikbaar blijft voor ondervraging. Op basis van nieuwe informatie beschouwt het OM Tsemach nu als een ‘verdachte’, schrijft hij.

Westerbeke is de coördinator van het Joint Investigation Team (JIT) dat het neerhalen van vlucht MH17 onderzoekt. De brief is gepubliceerd op de Oekraïense nieuwssite theBabel.

Lees ook:

Brief MH17-stichting aan premier Maleisië: ‘Stop verdeeldheid zaaien’

Leiding luchtverdediging

Tsemach was militaire commandant van de pro-Russische separatisten in het oosten van Oekraïne. Hij zou de leiding hebben gehad van de luchtverdediging van Snizjne, vlakbij de plaats vanwaar op 17 juli 2014 de Buk-raket werd afgevuurd waarmee vlucht MH17 werd neergeschoten.

Sinds eind juni zit de 58-jarige voormalige separatisten-commandant in een Oekraïense cel nadat hij door een speciale eenheid was ontvoerd uit rebellengebied.

Gevangenenruil

Russische en Oekraïense media melden onlangs dat Rusland Tsemach, een Oekraïens staatsburger, zou willen betrekken in een gevangenenruil met Oekraïne.

Omdat Rusland ontkent betrokken te zijn geweest in het neerhalen van vlucht MH17, zou een uitwisseling het onderzoek kunnen bemoeilijken.

RTL Nieuws; Joint Investigation Team JIT  MH17  Vliegrampen  Oekraïne  Rusland

© Foto: privéarchief/Bellingcat Volodymyr Tsemach is volgens het JIT nu ook verdachte in het onderzoek naar MH17.

OM tegen Oekraïne: lever nieuwe MH17-verdachte niet uit aan Rusland

MSN 02.09.2019 Het Nederlandse Openbaar Ministerie heeft een dringend beroep gedaan op Oekraïne om te voorkomen dat een nieuwe verdachte in het MH17-onderzoek wordt overgedragen aan Rusland.

Volgens hoofdofficier Fred Westerbeke van het Joint Investigation Team (JIT) is het „van het hoogste belang” dat separatistencommandant Volodymyr Tsemach „beschikbaar blijft” voor „(verdere) ondervraging”. Russische en Oekraïense media meldden eerder dat Tsemach een obstakel is geworden in een grote gevangenenruil waarover Kiev en Moskou al enkele weken onderhandelen.

Tsemach, die de Oekraïense nationaliteit heeft, was commandant van de luchtafweer van het plaatsje Snizjne, vlak bij de locatie waarvandaan op 17 juli 2014 de fatale Boek-raket werd gelanceerd. Afgelopen juni werd hij in rebellengebied opgepakt door de Oekraïense geheime dienst. Uit een video-interview uit 2015 blijkt dat Tsemach mogelijk betrokken was bij het afvoeren van de Boek-lanceerinstallatie naar Rusland.

Tsemach werd door media omschreven als ‘kroongetuige’ in het onderzoek. Naar nu blijkt heeft hoofdofficier Westerberke, onderzoeksleider van het JIT dat de MH17-ramp onderzoekt, afgelopen vrijdag een brief verstuurd aan het Oekraïense Openbaar Ministerie.

In die brief schrijft Westerbeke dat „op basis van informatie die recent beschikbaar is gekomen” het Nederlandse OM Tsemach beschouwt als een „verdachte”. Westerbeke schrijft dat hij de informatie die ten grondslag ligt aan deze status, nog niet kan delen met zijn Oekraïense collega’s. De brief is gepubliceerd op een Oekraïense nieuwssite, NRC heeft de authenticiteit ervan vast kunnen stellen.

Afgelopen vrijdag meldden Oekraïense media dat de deal rond was en dat tientallen gevangenen, onder wie de Oekraïense regisseur Oleg Sentsov, die dag zouden arriveren in Kiev. Enkele uren later bleek echter dat er nog geen overeenstemming was. Volgens de Russische website The Insider liepen de onderhandelingen op het laatste moment vast omdat Moskou ineens de overdracht van Tsemach eiste.

‘Belangrijke getuige’

Het Openbaar Ministerie wil inhoudelijk niet ingaan op de brief van Westerbeke. Een woordvoerder zegt wel dat Tsemach een „belangrijke getuige kan zijn”. Maar: „Hij zit voor een Oekraïense zaak in een Oekraïense cel. Een eventuele uitruil is dus een Oekraïense beslissing. Zijn aanhouding heeft ook niet plaatsgevonden in het kader van onze strafzaak rond het neerhalen van MH17.” Tsemach zit vast voor zijn deelname aan de gewapende strijd van pro-Russische rebellen in Oost-Oekraïne.

Wanneer de gevangenenruil tussen Oekraïne en Rusland plaats zal vinden, is niet duidelijk. Volgens Oekraïense media overwoog de Oekraïense president Zelensky in te stemmen met het Russische verzoek om Tsemach over te dragen, maar besloot hij na een dringende oproep van adviseurs hier vanaf te zien.

De Nederlandse justitie vervolgt vier verdachten (drie Russen en één Oekraïner) voor het neerhalen van MH17, de rechtszaak begint volgend jaar maart. De bekendste verdachte is Igor Girkin, die leiding gaf aan de pro-Russische strijdkrachten in Oekraïne. Hij loopt op dit moment vrij rond in Moskou.

OM-hoofdofficier Fred Westerbeke op een persconferentie van het JIT ANP

Nederlandse OM poogt uitlevering MH17-getuige aan Rusland te voorkomen

NOS 02.09.2019 OM-hoofdofficier Fred Westerbeke heeft vrijdag een brief aan het Oekraïense OM gestuurd, waarin hij schrijft dat het “van het hoogste belang” is dat MH17-getuige Vladimir Tsemach beschikbaar blijft voor het internationale onderzoeksteam.

Westerbeke verzoekt het land daarmee Tsemach niet in te zetten in een op handen zijnde gevangenenruil tussen Rusland en Oekraïne.

Westerbeke is de onderzoeksleider van het Joint Investigation Team (JIT), het internationale team dat het neerhalen van vlucht MH17 onderzoekt. In de brief, die in handen is van de Oekraïense nieuwssite theBabel, schrijft hij dat op basis van “recente informatie” Tsemach inmiddels als een verdachte wordt gezien door het Nederlandse OM. Westerbeke heeft de informatie nog niet gedeeld met het JIT.

‘Figuur van belang’

Tsemach zit sinds eind juni in een Oekraïense cel, nadat hij door de Oekraïense geheime dienst was ontvoerd uit rebellengebied. Tijdens de ramp met de MH17 ruim vijf jaar geleden zou hij commandant van de luchtverdediging zijn geweest bij de pro-Russische separatisten in het oosten van Oekraïne.

Het JIT zegt in een reactie alleen dat Tsemach een “figuur van belang” kan zijn voor het MH17-dossier en wil daarom dat hij ter beschikking van het onderzoek blijft.

Tsemach stond ruim een maand geleden voor het eerst voor de rechter. Nieuwsuur maakte daar deze reportage over:

Video afspelen

Wat weet Vladimir Tsemach over MH17?

Mogelijk heeft het getouwtrek rond Tsemach ervoor gezorgd dat een grote gevangenenruil tussen Rusland en Oekraïne nog niet door is gegaan. Moskou zou met die ruil Tsemach, een Oekraïens staatsburger, naar Rusland willen halen. Dat zou het onderzoek tegen hem bemoeilijken. Rusland is partij in het conflict. Het JIT houdt het land medeverantwoordelijk voor het neerhalen van de MH17.

De gevangenenruil is ook belangrijk voor de Oekraïense president Zelenski. Hij ziet dat als een eerste stap om het conflict in het oosten van Oekraïne te beëindigen. Bij zijn aantreden vorig jaar beloofde hij een eind te maken aan dat conflict.

Bekijk ook;

’Rusland wil kroongetuige MH17 hebben’

Telegraaf 01.09.2019 Rusland zou een mogelijke kroongetuige in het MH17-proces, Vladimir Tsemach, willen betrekken in een gevangenenruil met Oekraïne. Dat meldt het AD op basis van drie verschillende bronnen waaronder de onafhankelijke Russische nieuwssite The Insider.

Tsemach is een voormalige militaire commandant van de pro-Russische separatisten die eind juni van de zomer werd opgepakt door Oekraïense militairen. De 58-jarige commandant was volgens sommige bronnen destijds commandant van de luchtverdediging vlakbij de plaats vanwaar de Buk-raket werd afgevuurd waarmee vlucht MH17 werd neergeschoten.

De militair van de separatisten zou een belangrijke getuige in het komende MH17-proces kunnen zijn. Bronnen van The Insider zeggen dat Moskou zonder hem de uitruil zelfs zou afblazen. De onderhandelingen over een gevangenenruil vinden achter gesloten deuren plaats. Volgens Kiev wordt er wel over gesproken, maar is het overleg nog niet afgerond.

Bekijk meer van; rusland mh17

‘Rusland wil kroongetuige MH17 hebben’

AD 21.09.2019 Rusland zou de mogelijke kroongetuige in het MH17-proces, Vladimir Tsemach, willen toevoegen aan de lijst van gevangenen, die Oekraïne en Rusland komende week waarschijnlijk gaan uitruilen.

Dat melden drie verschillende bronnen: de Oekraïense parlementariër Moestafa Najem, de Oekraïense hoofdredacteur Joeri Boetoesov van Tsenzor.net en de onafhankelijke Russische nieuwssite The Insider

Lees ook;

Lees meer

Lees meer

Tsemach kan belangrijk zijn voor de MH17-zaak: hij heeft eerder in een interview verklaard dat hij de Russische BUK-raket die het toestel met 298 passagiers neerhaalde, heeft helpen verbergen. Tsemach zal waarschijnlijk de enige getuige zijn die zijn verhaal kan doen. Juist daarom zou Rusland op zijn uitlevering uit zijn, aldus de bronnen.

Oekraïense commando’s slaagden erin Tsemach op 29 juni te ontvoeren, diep in de zelfverklaarde, pro-Russische Volksrepubliek Donetsk (DNR), en hem naar Kiev over te brengen. Tsemach was commandant van een DNR-luchtafweereenheid nabij Snizjne, de locatie waarvandaan de BUK op MH17 is afgeschoten. Hij zit nog steeds in voorarrest.

Onderdeel van de BUK-raket die de MH-17 neerhaalde, hier getoond tijdens een persbijeenkomst van het Joint Investigation Team, dat onderzoek doet naar de crash van vlucht MH17. © ANP

Als Kiev akkoord gaat met zijn uitlevering aan Rusland, dan ontstaat een explosieve situatie tussen Oekraïne en Nederland: de Nederlandse rechter wil Tsemach waarschijnlijk spreken tijdens het komende MH17-proces dat in maart op Schiphol begint. Mocht het verhaal kloppen, dan is dat curieus: Tsemach is Oekraïens staatsburger en dus heeft Rusland formeel gezien geen reden om hem te willen hebben. Het motief lijkt duidelijk: als hij naar Rusland wordt overgebracht, dan zal hij zeker niet getuigen.

De besprekingen over de gevangenenruil vinden plaats achter gesloten deuren. Daarom is moeilijk vast te stellen of Moskou werkelijk de eis over Tsemach heeft gesteld. Najem zegt desgevraagd vanuit Kiev, dat hij ‘niet meer weet, dan wat hij op Telegram heeft geschreven’. Hij wil zijn bronnen niet prijsgeven, maar stelt dat die betrouwbaar zijn.

Poetin

Bronnen van The Insider dichtbij de onderhandelingstafel zeggen dat Moskou zonder hem de uitruil zelfs zou afblazen. Dezelfde bronnen melden, dat de Oekraïense president Volodymyr Zelensky wel zou willen meewerken aan de uitlevering van de mogelijke kroongetuige om de deal toch te laten doorgaan.

Afgelopen vrijdag begon na een gesprek tussen Zelensky en zijn Russische collega Vladimir Poetin te gonzen, dat er een grote gevangenenruil op til was. Daarbij zouden van Oekraïense kant onder anderen de filmregisseur Oleg Sentsov en 24 zeelieden betrokken zijn.

De Russische marine overmeesterde laatstgenoemden eind november, nadat op de zee van Azov (bij de Krim) Oekraïense en Russische oorlogsbodem slaags waren geraakt. Aan Russische kant staat de van spionage verdachte Oekraïens-Russische journalist Kirill Vysjinsky op de rol naar huis te worden gestuurd.

Een deel van het MH17-toestel, kort nadat het was neergehaald boven Oekraïens grondgebied. © AP

Verschillende Oekraïense media meldden vrijdagochtend, dat de deal rond was en sommige gevangenen zelfs al op het vliegtuig waren gezet. De woordvoerder van de Oekraïense geheime dienst SBOe schreef vervolgens op Facebook dat er nog geen sprake was van een overeenkomst. Volgens Najem en Boetoesov is de vertraging ontstaan, doordat Moskou te elfder ure met de voorwaarde over Tsemach kwam.

The Insider schrijft, dat Tsemachs getuigenis het proces rond MH17 in een nieuwe fase zal brengen. Ze dwingt Moskou advocaten naar Nederland te sturen, om de Russische positie publiekelijk te verdedigen. Mocht Tsemach niet getuigen, dan kan Moskou het proces veel makkelijker negeren, aldus The Insider.

Het Openbaar Ministerie was zondag niet bereikbaar voor commentaar. Het ministerie van Buitenlandse Zaken laat weten dat het ‘niet aan Nederland is hierover uitspraken te doen’.

Brief nabestaanden MH17 aan premier Maleisië

Telegraaf 30.08.2019 De nabestaanden van vlucht MH17 hebben een brief geschreven aan de Maleisische premier Mahathir Mohamad die herhaaldelijk het onderzoek naar de vliegramp van het Joint Investigation Team in twijfel trekt. In de brief van Stichting Vliegramp MH17 wordt de premier dringend verzocht „zich te onthouden van uitspraken en/of activiteiten die strijdig zijn met de waarheid.”

„Door uw uitlatingen probeert u verdeeldheid te zaaien en bovendien dient u de belangen van de nabestaanden (en in het bijzonder de Maleisische nabestaanden) zeker niet”, schrijft de stichting die ook familie van Maleisische slachtoffers vertegenwoordigt. „Daarnaast zaait u verwarring over het werkelijke standpunt van de Maleisische regering en haar JIT-vertegenwoordigers in het MH17-dossier”, staat verder in de brief die door het AD online is gezet.

Mahatir heeft het meerdere keren opgenomen voor Rusland en gesteld dat het JIT-onderzoek politiek gemotiveerd is. Dat terwijl Maleisië zelf deelneemt aan het JIT. Zijn uitspraken leidden tot grote verontwaardiging in Nederland en daarbuiten.

Bekijk meer van; mh17

Nabestaanden MH17 boos op uitspraken Maleisische premier: ‘Hij is een stoorzender’

OmroepWest 30.08.2019 De nabestaanden van vlucht MH17 hebben een brief geschreven aan de Maleisische premier. Die premier heeft herhaaldelijk het onderzoek naar de vliegramp van het Joint Investigation Team – het JIT – in twijfel getrokken. In de brief van Stichting Vliegramp MH17 wordt de Maleisische premier dringend verzocht niet meer zulke uitspraken te doen.

‘Door uw uitlatingen probeert u verdeeldheid te zaaien en bovendien dient u de belangen van de nabestaanden (en in het bijzonder de Maleisische nabestaanden) zeker niet’, schrijft de stichting die ook familie van Maleisische slachtoffers vertegenwoordigt.

Hans de Borst uit Monster verloor zijn dochter Elsemiek (17) bij de vliegramp. Hij snap het wel dat die brief is geschreven. ‘De premier zegt dat het JIT vanaf het begin Rusland wil veroordelen, alsof het vanaf dag één tegen Rusland was.’ En dat terwijl Maleisië zelf ook bij het JIT betrokken is. ‘De regering van het land staat achter het onderzoek. De premier tettert er nu als een soort stoorzender doorheen. De Maleisische nabestaanden worden op hun hart getrapt. Wij voelen ons toch wel solidair met hen’, zegt De Borst in het radioprogramma Studio Haagsche Bluf.

‘Vriendjes met Poetin’

De Borst denkt wel te weten waarom de Maleisische premier zo reageert. ‘Die man is vriendjes met Poetin en heeft militaire en economische belangen. Het schijnt er dat onlangs nog Russische straaljagers geleverd moesten worden. Hele benale redenen. Maar hij is niet zomaar iemand, hij zit er als premier.’ De Borst denkt niet dat de premier gaat reageren op de brief. ‘Als hij het al leest, maar misschien bereikt het wat nabestaanden. We zitten allemaal in hetzelfde schuitje.’

LEES OOK: Nabestaande MH17: ‘Zo blij met deze stap naar gerechtigheid’

Meer over dit onderwerp: MH17 HANS DE BORST JIT

Stichting MH17: premier Maleisië moet ophouden verdeeldheid te zaaien

NOS 30.08.2019 De Stichting MH17 eist dat de Maleisische premier Mahathir stopt met verdeeldheid te zaaien over de vliegramp. In een persoonlijke brief aan de premier wordt zijn houding bekritiseerd.

De brief volgt op een kritisch congres over de vliegramp, georganiseerd door een stichting waar Mahathir voorzitter van is.

“Door uw uitlatingen probeert u verdeeldheid te zaaien en bovendien dient u de belangen van de nabestaanden (en in het bijzonder de Maleisische nabestaanden) zeker niet. Daarnaast zaait u verwarring over het werkelijke standpunt van de Maleisische regering en haar JIT-vertegenwoordigers in het MH17-dossier”, staat in de brief, die het AD gepubliceerd heeft.

In twijfel

De stichting wijst erop dat Maleisië heeft ingestemd met een VN-resolutie over de vliegramp en samenwerkt in het Joint Investigation Team dat de ramp onderzoekt. Het bevreemdt de stichting daarom dat de premier het JIT in diskrediet lijkt te brengen.

“Ondanks alle vastgelegde afspraken en uitspraken moeten wij helaas vaststellen dat u bij voortduring de integriteit en onafhankelijkheid van het onderzoek van het JIT in twijfel trekt”, schrijft de stichting. “Wij keuren deze handelwijze ten stelligste af.” De stichting wil dat Mahathir zich voortaan houdt aan de internationaal gemaakte afspraken.

Verdeeldheid zaaien

Mahathir zei in juni te twijfelen aan het bewijs dat vlucht MH17 is neergehaald door een Russische Buk-raket. Hij zei dat de ramp meteen tot een politieke kwestie is gemaakt, met als doel Rusland zwart te maken nog voor de start van het onderzoek. Die opmerkingen leidden al tot protest van de nabestaanden en de Nederlandse regering.

“Ook toen hebben we een brief naar hem geschreven”, zegt Ria van der Steen van Stichting MH17 in het NOS Radio 1 Journaal. “We kregen daarop een bericht van de Maleisische ambassade. Daarin zeiden ze juist dat alle JIT-leden het eens waren. Daarmee kwam de premier alleen te staan.”

Van der Steen heeft niet de indruk dat de mening van Mahathir in Maleisië breed wordt gedeeld. “Dat denk ik niet. Hij probeert de media te gebruiken om verdeeldheid te zaaien. Ik heb geen idee waarom.”

Ze hoopt dat de brief ertoe leidt dat Mahathir stopt de bevindingen van het JIT ter discussie te stellen. “En dat hij snapt dat hij de nabestaanden daarmee op het hart trapt.”

Bekijk ook;

Brandbrief MH17-nabestaanden aan Maleisische premier: ‘Stop met verdeeldheid zaaien’

AD 30.08.2019 Nabestaanden van vlucht MH17 zijn klaar met de twijfel die de Maleisische premier Mahathir Mohamad zaait over het onderzoek naar het neerschieten van het vliegtuig. In een brief, persoonlijk gericht aan de minister-president, vragen ze hem zich voortaan te onthouden van ‘het zaaien van verdeeldheid’ en geen uitspraken meer te doen die ‘strijdig zijn met de waarheid’.

Door uw uitlatin­gen probeert u verdeeld­heid te zaaien, bovendien dient u de belangen van de nabestaan­den zeker niet, aldus Stichting Vliegramp MH17 in een brief aan de premier van Maleisië.

In de brief, die gisteren is bezorgd, schrijft het bestuur van de Stichting Vliegramp MH17 dat ‘u verwarring zaait over het werkelijke standpunt van de Maleisische regering’. Maleisië werkt met Nederland, Australië, Oekraïne en België samen in het Joint Investigation Team (JIT), dat de toedracht van de crash op 17 juli 2014 onderzoekt.

Het toestel van Malaysia Airlines was van Schiphol op weg naar Kuala Lumpur. Alle 283 passagiers en 15 bemanningsleden kwamen om bij de crash. ,,Wij moeten helaas vaststellen dat u bij voortduring de integriteit en onafhankelijkheid van het onderzoek van het JIT in twijfel trekt’’, schrijven de nabestaanden nu aan de premier.

in diskrediet te brengen, aldus Stichting Vliegramp MH17.

Het onderzoeksteam meldde op een persconferentie in juni dat het vier verdachten (drie Russen en een Oekraïner) gaat vervolgen op verdenking van betrokkenheid bij het neerschieten van het toestel. Volgens het JIT is vlucht MH17 van Malaysia Airlines boven Oost-Oekraïne geraakt door een Buk-raket die afkomstig was van het Russische leger. Bij die persconferentie zat ook een hoge vertegenwoordiger van het Maleisische openbaar ministerie achter de tafel. Deze onderschreef de bevindingen van de onderzoekers.

Lees ook;

Lees meer

Toch stelde premier Mahathir (94) niet veel later dat het bewijs dat het JIT presenteerde over Russische betrokkenheid, ‘alleen maar van horen zeggen is’. Ook zei hij dat het onderzoek ‘vanaf het begin al politiek is, waarin Rusland de schuld moet krijgen’. Het was niet de eerste keer dat de Maleisische leider liet blijken te twijfelen aan de schuld van Rusland.

De Stichting Vliegramp MH17, waarin honderden nabestaanden zich hebben verenigd, noemde de opmerkingen van de premier al ‘een ongelooflijke klap in het gezicht van de nabestaanden’. Nu schrijven ze Mahathir persoonlijk aan. Het bestuur wijst hem op eerdere brieven en VN-resoluties waarin Maleisische autoriteiten zich wél achter het JIT-onderzoek scharen. ,,Door uw uitlatingen probeert u verdeeldheid te zaaien, bovendien dient u de belangen van de nabestaanden zeker niet.’’

De MH17-nabestaanden hebben een uitgebreide brief aan de Maleisische premier Mahathir Mohamad gestuurd. © AFP (montage AD)

Congres was de laatste druppel

De laatste druppel waardoor de Stichting besloot de brief te schrijven, was een congres twee weken geleden in de Maleisische hoofdstad Kuala Lumpur.  Het onderwerp van dat congres was ‘MH17, de zoektocht naar gerechtigheid’.

Meer in het bijzonder: de twijfels over het onderzoek naar de oorzaak van de crash van het Maleisische toestel. Op een beeldscherm werden onder meer foto’s van het wrak van het vliegtuig getoond, met cirkeltjes getrokken om schade aan bepaalde delen. ‘Dit kan nooit door een Buk-raket zijn veroorzaakt’, stond erbij.

Er kwamen zo’n dertig mensen op het congres af, maar opvallender was de organisatie ervan. Die lag in handen van drie maatschappelijke organisaties. Een van deze organisaties, de Perdan Global Peace Foundation, heeft een bijzondere voorzitter: de premier van Maleisië, Mahathir Mohamad.

De eindconclusie van de conferentie, overgenomen door enkele Maleisische media, luidde: schort het proces tegen de vier verdachten, dat volgend jaar van start moet gaan, voorlopig op ‘omdat heel veel belangrijke vraagstukken nog niet zijn opgelost’. Het opschorten van het proces zou, volgens de organisaties, moeten worden besproken op een bijeenkomst tussen de Nederlandse premier Rutte en de Maleisische minister-president Mahathir zelf.

De conferen­tie had geen ander doel dan het onderzoek

Die oproep schoot de nabestaanden van vlucht MH17, verenigd in de Stichting Vliegramp MH17, in het verkeerde keelgat.  ,,Gezien de sprekers en de publicaties ná de conferentie kunnen wij ons niet aan de indruk onttrekken dat de conferentie geen ander doel had dan het onderzoek en de bevindingen van het door uw eigen justitieapparaat en uw eigen regering gesteunde JIT in diskrediet te brengen’’, schrijft de stichting, die ook nabestaanden van de 43 Maleisische slachtoffers vertegenwoordigt, aan de regeringsleider.

,,Die conferentie was de laatste druppel, helemaal omdat in het oorspronkelijke programma ook Maleisische nabestaanden als sprekers werden opgevoerd, die dat helemaal niet wilden’’, zegt een woordvoerder van het bestuur in een nadere toelichting. Eerder schreef de stichting al een brief aan de Maleisische ambassadeur in Nederland. ,,Dat leverde toen een andere houding bij de premier op.’’

Oudste regeringsleider ter wereld

Mahathir, door een deel van de Maleisische pers simpelweg ‘Dr M.’ genoemd, is de oudste regeringsleider ter wereld. Hij is een jaar ouder dan koningin Elizabeth van Groot-Brittannië. Hij regeerde Maleisië al eens van 1981 tot 2003 en stond toen bekend als een autocraat. Vorig jaar keerde hij terug nadat de zittende premier moest opstappen vanwege een groot corruptieschandaal. Mahathir kondigde toen aan maar twee jaar in functie te zullen blijven.

De premier kan goed opschieten met de Russische president Poetin. Mahathir had altijd al een anti-westerse reflex. ,,Hij ziet de Russen als een tegenwicht tegen de Amerikaanse dominantie’’, stelt Oh Ei Sun, politiek analist aan het Singapore Institute of International Affairs. Mahathir vroeg de Russen recent ook om hulp. De Maleisische luchtmacht heeft namelijk veel Russische vliegtuigen, maar een groot deel daarvan staat aan de grond door gebrek aan onderhoud. Ook wil het land meer palmolie gaan uitvoeren naar Rusland.

,,We hopen dat de premier zich nu gaat conformeren aan de bevindingen van het JIT, of dat hij zich in ieder geval zal onthouden van zijn persoonlijke mening’’, stelt de MH17-stichting. ,,Maar ook als hij dat niet doet, hebben we in ieder geval een duidelijk signaal afgegeven.’’

De volledige brief van de Stichting Vliegramp MH17 aan de Maleisische premier:

Brief Stichting Vliegramp MH17. © Stichting Vliegramp MH17

De 94-jarige Maleisische premier Mahathir spreekt eerder dit jaar tegen de pers zijn ongenoegen uit over het MH17-onderzoek. © EPA

augustus 31, 2019 - Posted by | aanslag, BUK, mh17, MH17-ramp, MH17-tribunaal, Oekraïne, politiek, Rusland | , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,

1 reactie

  1. 1 / MH17
    MH17-verdachte Tsemach overgedragen aan Rusland, …????…
    https://www.demorgen.be/nieuws/mh17-verdachte-tsemach-overgedragen-aan-rusland-ondanks-nederlandse-bezwaren~b846a95c/
    2 / IK MH17 NEERGESCHOTEN ..??.. Sorry about MH17 – but it is a trifle … https://www.youtube.com/watch?v=NrfKZUttEwE … BETERE FILM VERWIJDERD..??.. https://www.youtube.com/watch?v=daUQD_

    Reactie door rene reychler (@reychler) | september 7, 2019


Sorry, the comment form is closed at this time.