De wachtgeldregeling ligt regelmatig onder vuur. Minister Ronald Plasterk van BZK heeft in het verleden al eens laten weten dat het wachtgeld niet verder teruggeschroefd moet worden.
”Wachtgeld voor politieke ambtsdragers is impopulair, maar toch vind ik het niet goed daar elke keer verder op te beknibbelen”, zei hij in een interview dat indertijd op de website van de Volkskrant verscheen. ->>Lees hier het opiniestuk
Sinds 2012 is er bijna 15 miljoen euro aan wachtgeld uitgekeerd o.a. aan vertrokken Tweede Kamerleden, staatssecretarissen,ministers etc. Dat meldt NU.nl op basis van cijfers van het ministerie van Binnenlandse Zaken. Zie ook –> hier
Vroeger was de wachtgeldregeling nog een goudgerande uitkering, maar dat is het allang niet meer, aldus Marcel Boogers, hoogleraar regionaal bestuur.
,,Dat opgestapte politici wachtgeld krijgen, is volkomen begrijpelijk’’, zegt Marcel Boogers, hoogleraar regionaal bestuur van de Universiteit Twente. ,,Tweede Kamerleden kunnen niet worden ontslagen en dus moet er een financieel vangnet zijn. Vroeger was de wachtgeldregeling nog een goudgerande uitkering, maar dat is het allang niet meer.’’
Maar hoogleraar Boogers is wél kritisch over politici die vroegtijdig en zonder duidelijke aanleiding de Tweede Kamer verlaten. Hij noemt als voorbeelden Pechtold, Thieme en voormalig CDA-leider Sybrand Buma. Die laatste werd burgemeester in Leeuwarden en ontving vóór zijn benoeming drie maanden wachtgeld.
,,Er zijn mensen die niet willen wachten op verkiezingen en weloverwogen zeggen: mijn tijd is gekomen, ik stop ermee’’, zegt Boogers. ,,Maar dit is lastig uit te leggen, het is een grijs gebied. Voor die mensen is wachtgeld eigenlijk niet bedoeld.’’ De hoogleraar roept het kabinet op om de regeling op dit punt aan te scherpen.
Staatssecretaris Raymond Knops van Binnenlandse Zaken zei eind vorig jaar dat de wachtgeldregeling mogelijk op de schop gaat. Aanleiding was de commotie rond VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff. Die kreeg bovenop zijn salaris wachtgeld, omdat hij in het vorige kabinet staatssecretaris en minister was en in die rollen meer verdiende dan als Kamerlid. Onder grote druk stopte Dijkhoff de extra uitkering. Knops: ,,We zijn bezig om te kijken of het anders moet.’’
Opgestapte kamerleden
Opgestapte Tweede Kamerleden hebben in twee jaar tijd ruim 400.000 euro wachtgeld geïncasseerd. Ook wie vrijwillig vertrekt, heeft recht op een uitkering. ,,Dit is lastig uit te leggen.’’
Alexander Pechtold stapte in oktober 2018 op als fractievoorzitter van D66. ,,Ik hoor het je denken: daar vertrekt er weer eentje voortijdig’’, zei hij in zijn afscheidsspeech voor collega’s in de Tweede Kamer. ,,Ik deel het gevoel dat de doorstroming soms zorgelijk is, maar na twaalf jaar is het voor mij mooi geweest.’’
Het vertrek was maanden voorbereid. Ruim een halfjaar eerder besprak Pechtold het plan al met zijn kinderen, zo zei hij. Maar vooruitzicht op een nieuwe baan had hij niet. Sterker nog: pas afgelopen november – een dik jaar na zijn vertrek – ging Pechtold weer voltijds aan de bak, als directeur bij het CBR. In de tussentijd ontving hij wachtgeld, zo bevestigt hij aan deze site. Een bedrag van naar schatting 90.000 euro.
Na publicatie van dit artikel wil Pechtold benadrukken dat hij tijdens zijn wachtgeldperiode niet heeft stilgezeten. Zo begeleidt hij – onbetaald – de renovatie van het Binnenhof. Ook was hij zeven maanden voorzitter van een commissie die het kabinet adviseerde over cultureel erfgoed. Het geld dat hij verdiende met deze klus werd in mindering gebracht op zijn wachtgelduitkering.
Sinds de Tweede Kamerverkiezingen van 2017 hebben 24 Kamerleden vroegtijdig hun biezen gepakt; de laatste is Isabelle Diks (GroenLinks). Nog nooit vertrokken in zo’n korte tijd zoveel Kamerleden uit het parlement. Van hen hebben er twaalf wachtgeld ontvangen, blijkt uit onderzoek door deze site. In totaal gaat het in 2018 en 2019 om een bedrag van ruim 400.000 euro.
Omdat de politiek grillig kan zijn, hebben Kamerleden – net als ministers, burgemeesters en wethouders – een financieel vangnet. Ieder Tweede Kamerlid dat minstens drie maanden heeft gewerkt, krijgt bij vertrek recht op minimaal twee jaar wachtgeld.
Een Kamerlid verdient 115.000 euro bruto per jaar. De uitkering is het eerste jaar 80 procent van het oude salaris, daarna 70 procent en duurt maximaal drie jaar en twee maanden. Na drie maanden moeten ex-politici zich inschrijven bij een reïntegratiebureau.
Niet iedereen krijgt dus wachtgeld. Wie meteen een nieuwe baan heeft, waarbij het salaris gelijk of hoger is dan het loon als Kamerlid, krijgt helemaal niets. Dat geldt bijvoorbeeld voor SGP’er Elbert Dijkgraaf, die in april 2018 vanwege huwelijksproblemen uit de Kamer stapte. ,,Vanaf de eerste dag ben ik aan de slag gegaan als hoogleraar en heb ik mijn eigen onderneming’’, zegt Dijkgraaf. ,,Ik heb geen euro wachtgeld gebruikt.’’
Ook kunnen politici vrijwillig afzien van de uitkering. VVD-Kamerlid Malik Azmani deed dat, toen hij in juni vorig jaar vertrok om een maand later voor de VVD in het Europees parlement te gaan zitten. ,,Theoretisch had ik de tussenliggende periode gebruik kunnen maken van wachtgeld, maar daar heb ik van afgezien’’, zegt Azmani. Ook PvdA’er Jeroen Dijsselbloem weigerde: hij stopte in 2018 na twee weken de wachtgeldbetalingen en stortte het geld terug.
Theoretisch had ik gebruik kunnen maken van wachtgeld, maar daar heb ik van af gezien, aldus Malik Azmani (VVD).
Anoniem
Hoeveel wachtgeld de twaalf opgestapte Kamerleden ieder exact hebben ontvangen, is onduidelijk. Het ministerie van Binnenlandse Zaken maakt alleen een geanonimiseerd overzicht openbaar met daarop de uitgekeerde bedragen per jaar – zonder namen. Het staat ex-politici vrij om te vertellen of zij wel of geen wachtgeld krijgen.
Marianne Thieme (Partij voor de Dieren), Rik Grashoff (GroenLinks) en Karen Gerbrands (PVV) weigerden mee te werken aan dit artikel. Sietse Fritsma (PVV) was onbereikbaar. Uit het geanonimiseerde overzicht van het ministerie valt echter af te leiden dat deze politici waarschijnlijk wél wachtgeld hebben ontvangen.
Thieme
Een woordvoerder van de Partij voor de Dieren meldt in eerste instantie dat ex-fractievoorzitter Thieme – die afgelopen september volkomen onverwachts vrijwillig opstapte – inderdaad wachtgeld krijgt. Maar later geeft de woordvoerder aan dat het een ‘privékwestie’ is en dat het aan Thieme zelf is om hier iets over te zeggen. Zij reageert echter niet op verzoeken van deze site.
,,Denk niet dat ik wegga’’, zei Thieme op het moment dat ze haar vertrek aankondigde. ,,Binnen onze politieke beweging zal ik van me laten horen.’’ Zo wilde ze zich blijven inzetten om de Partij voor de Dieren ook internationaal op de kaart te zetten.
Maar de partijwoordvoerder zegt nu dat Thieme ‘geen officiële functie binnen de partij’ heeft. ,,Het is op dit moment nog niet zeker hoe haar rol eruit gaat zien. Daarover moeten nog gesprekken gevoerd worden.’’ Thieme is overigens al wel via Speakers Academy in te huren als dagvoorzitter en discussieleider.
AD 25.04.2020 Opgestapte Tweede Kamerleden hebben in twee jaar tijd ruim 400.000 euro wachtgeld geïncasseerd. Ook wie vrijwillig vertrekt, heeft recht op een uitkering. ,,Dit is lastig uit te leggen.’’
Alexander Pechtold stapte in oktober 2018 op als fractievoorzitter van D66. ,,Ik hoor het je denken: daar vertrekt er weer eentje voortijdig’’, zei hij in zijn afscheidsspeech voor collega’s in de Tweede Kamer. ,,Ik deel het gevoel dat de doorstroming soms zorgelijk is, maar na twaalf jaar is het voor mij mooi geweest.’’
Het vertrek was maanden voorbereid. Ruim een halfjaar eerder besprak Pechtold het plan al met zijn kinderen, zo zei hij. Maar vooruitzicht op een nieuwe baan had hij niet. Sterker nog: pas afgelopen november – een dik jaar na zijn vertrek – ging Pechtold weer voltijds aan de bak, als directeur bij het CBR. In de tussentijd ontving hij wachtgeld, zo bevestigt hij aan deze site. Een bedrag van naar schatting 90.000 euro.
Na publicatie van dit artikel wil Pechtold benadrukken dat hij tijdens zijn wachtgeldperiode niet heeft stilgezeten. Zo begeleidt hij – onbetaald – de renovatie van het Binnenhof. Ook was hij zeven maanden voorzitter van een commissie die het kabinet adviseerde over cultureel erfgoed. Het geld dat hij verdiende met deze klus werd in mindering gebracht op zijn wachtgelduitkering.
Sinds de Tweede Kamerverkiezingen van 2017 hebben 24 Kamerleden vroegtijdig hun biezen gepakt; de laatste is Isabelle Diks (GroenLinks). Nog nooit vertrokken in zo’n korte tijd zoveel Kamerleden uit het parlement. Van hen hebben er twaalf wachtgeld ontvangen, blijkt uit onderzoek door deze site. In totaal gaat het in 2018 en 2019 om een bedrag van ruim 400.000 euro.
Omdat de politiek grillig kan zijn, hebben Kamerleden – net als ministers, burgemeesters en wethouders – een financieel vangnet. Ieder Tweede Kamerlid dat minstens drie maanden heeft gewerkt, krijgt bij vertrek recht op minimaal twee jaar wachtgeld.
Een Kamerlid verdient 115.000 euro bruto per jaar. De uitkering is het eerste jaar 80 procent van het oude salaris, daarna 70 procent en duurt maximaal drie jaar en twee maanden. Na drie maanden moeten ex-politici zich inschrijven bij een reïntegratiebureau.
Niet iedereen krijgt dus wachtgeld. Wie meteen een nieuwe baan heeft, waarbij het salaris gelijk of hoger is dan het loon als Kamerlid, krijgt helemaal niets. Dat geldt bijvoorbeeld voor SGP’er Elbert Dijkgraaf, die in april 2018 vanwege huwelijksproblemen uit de Kamer stapte. ,,Vanaf de eerste dag ben ik aan de slag gegaan als hoogleraar en heb ik mijn eigen onderneming’’, zegt Dijkgraaf. ,,Ik heb geen euro wachtgeld gebruikt.’’
Ook kunnen politici vrijwillig afzien van de uitkering. VVD-Kamerlid Malik Azmani deed dat, toen hij in juni vorig jaar vertrok om een maand later voor de VVD in het Europees parlement te gaan zitten. ,,Theoretisch had ik de tussenliggende periode gebruik kunnen maken van wachtgeld, maar daar heb ik van afgezien’’, zegt Azmani. Ook PvdA’er Jeroen Dijsselbloem weigerde: hij stopte in 2018 na twee weken de wachtgeldbetalingen en stortte het geld terug.
Theoretisch had ik gebruik kunnen maken van wachtgeld, maar daar heb ik van af gezien, aldus Malik Azmani (VVD).
Anoniem
Hoeveel wachtgeld de twaalf opgestapte Kamerleden ieder exact hebben ontvangen, is onduidelijk. Het ministerie van Binnenlandse Zaken maakt alleen een geanonimiseerd overzicht openbaar met daarop de uitgekeerde bedragen per jaar – zonder namen. Het staat ex-politici vrij om te vertellen of zij wel of geen wachtgeld krijgen.
Marianne Thieme (Partij voor de Dieren), Rik Grashoff (GroenLinks) en Karen Gerbrands (PVV) weigerden mee te werken aan dit artikel. Sietse Fritsma (PVV) was onbereikbaar. Uit het geanonimiseerde overzicht van het ministerie valt echter af te leiden dat deze politici waarschijnlijk wél wachtgeld hebben ontvangen.
Thieme
Een woordvoerder van de Partij voor de Dieren meldt in eerste instantie dat ex-fractievoorzitter Thieme – die afgelopen september volkomen onverwachts vrijwillig opstapte – inderdaad wachtgeld krijgt. Maar later geeft de woordvoerder aan dat het een ‘privékwestie’ is en dat het aan Thieme zelf is om hier iets over te zeggen. Zij reageert echter niet op verzoeken van deze site.
,,Denk niet dat ik wegga’’, zei Thieme op het moment dat ze haar vertrek aankondigde. ,,Binnen onze politieke beweging zal ik van me laten horen.’’ Zo wilde ze zich blijven inzetten om de Partij voor de Dieren ook internationaal op de kaart te zetten.
Maar de partijwoordvoerder zegt nu dat Thieme ‘geen officiële functie binnen de partij’ heeft. ,,Het is op dit moment nog niet zeker hoe haar rol eruit gaat zien. Daarover moeten nog gesprekken gevoerd worden.’’ Thieme is overigens al wel via Speakers Academy in te huren als dagvoorzitter en discussieleider.
Aanscherping
Vroeger was de wachtgeldregeling nog een goudgerande uitkering, maar dat is het allang niet meer, aldus Marcel Boogers, hoogleraar regionaal bestuur.
,,Dat opgestapte politici wachtgeld krijgen, is volkomen begrijpelijk’’, zegt Marcel Boogers, hoogleraar regionaal bestuur van de Universiteit Twente. ,,Tweede Kamerleden kunnen niet worden ontslagen en dus moet er een financieel vangnet zijn. Vroeger was de wachtgeldregeling nog een goudgerande uitkering, maar dat is het allang niet meer.’’
Maar hoogleraar Boogers is wél kritisch over politici die vroegtijdig en zonder duidelijke aanleiding de Tweede Kamer verlaten. Hij noemt als voorbeelden Pechtold, Thieme en voormalig CDA-leider Sybrand Buma. Die laatste werd burgemeester in Leeuwarden en ontving vóór zijn benoeming drie maanden wachtgeld.
,,Er zijn mensen die niet willen wachten op verkiezingen en weloverwogen zeggen: mijn tijd is gekomen, ik stop ermee’’, zegt Boogers. ,,Maar dit is lastig uit te leggen, het is een grijs gebied. Voor die mensen is wachtgeld eigenlijk niet bedoeld.’’ De hoogleraar roept het kabinet op om de regeling op dit punt aan te scherpen.
Staatssecretaris Raymond Knops van Binnenlandse Zaken zei eind vorig jaar dat de wachtgeldregeling mogelijk op de schop gaat. Aanleiding was de commotie rond VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff. Die kreeg bovenop zijn salaris wachtgeld, omdat hij in het vorige kabinet staatssecretaris en minister was en in die rollen meer verdiende dan als Kamerlid. Onder grote druk stopte Dijkhoff de extra uitkering. Knops: ,,We zijn bezig om te kijken of het anders moet.’’
De VVD is al acht jaar op rij de politieke partij met de meesteaffaires, schrijft de Volkskrant in de jaarlijkse Politieke Integriteitsindex. Al zo lang als de index bestaat, voeren de liberalen de lijst aan.
Volgens de index gingen lokale en landelijke politici vorig jaar 42 keer over de schreef. De VVD was daar tien keer bij betrokken, politici uit de categorie ‘lokaal/overig’ 9 keer en D66 en de PVV beide vijf keer.
Kamerlid Wybren van Haga was de meest in het oog springende VVD’er. Hij lag onder een vergrootglas omdat hij met zijn vastgoedbedrijf in eerdere jaren regels zou hebben overtreden. Vorig jaar werd Van Haga uit de fractie gezet.
De VVD beschuldigde hem ervan dat hij zich tegen afspraken in met zijn zakelijke activiteiten had bemoeid, wat het Kamerlid zelf ontkende. Van Haga werd vorig jaar ook betrapt op rijden onder invloed. Nadat hij uit de fractie was gezet, ging hij als eenmansfractie verder.
De VVD wijt de oververtegenwoordiging in de lijst aan het feit dat de partij de grootste is, schrijft de Volkskrant. Volgens de krant klopt die redenering maar deels, omdat het CDA – lang de grootste en lokaal nog steeds fors vertegenwoordigd – relatief weinig in opspraak is geraakt.
Meeste misstappen in privésfeer
Politici begingen de meeste misstappen in de privésfeer. Dat gebeurde dertien keer. Het gaat daarbij niet alleen over bijvoorbeeld openbare dronkenschap en vechtpartijen, maar ook over fraude in een nevenfunctie.
Andere categorieën waren ‘misbruik van informatie’ (8 keer), fraude (6), ‘onverenigbare functies en bindingen’ (5), corruptie (4), ‘verspilling en wanprestatie’ (3), ‘ongewenste omgangsvormen en bejegening in functie’ (2) en ‘dubieuze giften en beloften’ (1 keer).
In het oog sprongen affaires rond de Haagse wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui van Groep-De Mos / Hart voor Den Haag, die worden beschuldigd van corruptie, en Eerste Kamerlid Henk Otten, die uit Forum voor Democratie werd gezet omdat hij zichzelf zou hebben verrijkt. Alle drie spreken de beschuldigingen tegen.
De integriteitsindex bestaat nu acht jaar en stond voor het eerst in Vrij Nederland. Hij wordt gemaakt door een emeritus hoogleraar bestuurskunde, hoogleraar bedrijfsethiek en een journalist.
De index telt ‘morele overtredingen’ die in de media zijn verschenen. Ook als discussie over bijvoorbeeld wachtgeld of vriendjespolitiek leidt tot het aftreden van een politicus, wordt de kwestie meegeteld.
Meer lezen over politieke integriteit
Na een week van kritiek besloot VVD-fractieleider Klaas Dijkhoff begin december plotseling om alsnog af te zien van toekomstig wachtgeld – goed voor nog eens circa 40 duizend euro.
De integriteitsadviseur van de Tweede Kamer onderzoekt of Kamerlid Isabelle Diks terecht aanspraak heeft gemaakt op een toeslag van ruim 24.000 euro netto per jaar. Diks kreeg dat omdat ze Leeuwarden als woonadres opgaf, maar bronnen melden aan HP/DeTijd dat ze in werkelijkheid al die tijd met haar man en hond in Den Haag woonde.
NU 05.02.2021 Het CDA voert met tien integriteitsaffaires de Politieke Integriteitsindex van 2020 aan. Voor de eerste keer sinds 2013, toen de schandalen van politici voor het eerst objectief werden bijgehouden, staat de grootste partij VVD niet bovenaan de lijst.
De meest spraakmakende misstap van het CDA was de bruiloft van justitieminister Ferd Grapperhaus. Hij hield te weinig afstand en overtrad hiermee de coronaregels.
Opvallend is dat de christendemocraten vooral in Limburg in de problemen kwamen. Zo kwam via NRC naar buiten dat Raymond Knops bevoordeeld zou zijn bij de aankoop van grond en mocht hij een grotere boerderij bouwen dan was toegestaan van de gemeente Horst. Knops was destijds CDA-Kamerlid.
De VVD kwam dit jaar slechts met drie integriteitsschendingen in het nieuws, volgens de index. Het veel kleinere Forum voor Democratie telde er al vier.
De Vrije Universiteit en de Erasmus Universiteit houden al jaren de integriteitsproblemen van partijen bij. De index werd dit jaar gepubliceerd in de Volkskrant.
MSN 05.02.2021 Het CDA voert met tien integriteitsaffaires de Politieke Integriteitsindex van 2020 aan. Voor de eerste keer sinds 2013, toen de schandalen van politici voor het eerst objectief werden bijgehouden, staat de grootste partij VVD niet bovenaan de lijst. Opvallend is dat de christendemocraten vooral in Limburg in de problemen kwamen.
De VVD kwam dit jaar slechts met drie integriteitsschendingen in het nieuws, volgens de index. Het veel kleinere Forum voor Democratie telde er al vier. De Vrije Universiteit en de Erasmus Universiteit houden al jaren de integriteitsproblemen van partijen bij. De index werd dit jaar gepubliceerd in de Volkskrant.
NU 08.02.2020 De VVD was in 2019 wederom de partij met de meeste integriteitsschandalen. De partij van premier Mark Rutte voert de Politieke Integriteitsindex, een overzicht van alle politieke schandalen van het afgelopen jaar, voor het achtste jaar op rij aan.
Met in totaal tien schandalen voeren de liberalen weer de lijst aan, meldt de Volkskrant op basis van onderzoek in samenwerking met de Vrije Universiteit en de Erasmus Universiteit. Maar liefst drie van deze kwesties staan op naam van de inmiddels uit de Kamer verdwenen oud-parlementariër Wybren van Haga.
Van Haga gaf zijn neveninkomsten niet op, werd aangehouden toen hij dronken achter het stuur zat en bleek nog actief een rol te spelen in zijn vastgoedbedrijf, hoewel hij had beloofd hiermee te stoppen. Ook VVD-senator Anne-Wil Duthler moest haar functie opgeven, omdat ze zich schuldig had gemaakt aan belangenverstrengeling.
Andere grote landelijke partijen werden achtervolgd door aanzienlijk minder grote affaires. D66 en PVV telden er allebei vijf, de SGP, CDA en Forum voor Democratie zetten drie integriteitsrellen op hun naam en GroenLinks kwam tweemaal in opspraak. Zo moest de Amsterdamse GroenLinks-wethouder Jorrit Nuijens aftreden nadat beelden waarop hij zich misdroeg tegen de politie viral gingen.
Grootste schandaal was de inval in het Haagse stadhuis
De ernstige affaire van het afgelopen jaar was volgens de onderzoekers de inval van de rijksrecherche in het Haagse gemeentehuis. Wethouder Richard de Mos en zijn collega Rachid Guernaoui, allebei van de Groep De Mos/Hart voor Den Haag, worden beticht van fraude met vergunningen. Beiden ontkenden de aantijgingen, maar waren wel gedwongen af te treden. Het onderzoek loopt nog.
De Politieke Integriteitsindex wordt sinds 2013 elk jaar opgesteld door Leo Huberts, hoogleraar bestuurskunde aan de Vrije Universiteit, en Muel Kaptein, hoogleraar integriteit aan de Erasmus Universiteit.
MSN 08.02.2020 De VVD was in 2019 wederom partij met de meeste integriteitsschandalen. Voor het achtste jaar op rij voert de partij van premier Mark Rutte de Politieke Integritetitsindex aan, een overzicht van alle politieke schandalen van het afgelopen jaar.
Dat meldt de Volkskrant zaterdag. Met in totaal tien schandalen voeren de liberalen weer de lijst aan, stelt de Volkskrant op basis van onderzoek in samenwerking met de Vrije Universiteit en de Erasmus Universiteit. Maar liefst drie van deze kwesties staan op naam van de inmiddels uit de Kamer verdwenen oud-parlementariër Wybren van Haga.
Van Haga gaf zijn neveninkomsten niet op, werd aangehouden toen hij dronken achter het stuur zat en bleek nog actief een rol te spelen in zijn vastgoedbedrijf, hoewel hij had beloofd hiermee te stoppen. Ook VVD-senator Anne-Wil Duthler moest haar functie opgeven omdat ze zich schuldig had gemaakt aan belangenverstrengeling.
Andere grote landelijke partijen werden achtervolgd door aanzienlijk minder grote affaires. D66 en PVV telden er allebei vijf, de SGP, CDA en Forum voor Democratie zetten drie integriteitsrellen op hun naam en GroenLinks kwam twee maal in opspraak. Het ging onder meer over GroenLinks-wethouder Jorrit Nuijens, die moest aftreden nadat beelden waarop hij zich misdroeg tegen de politie ‘viral’ gingen.
Grootste schandaal was de inval in het Haagse stadhuis
De ernstige affaire van het afgelopen jaar volgens de onderzoekers de inval van de Rijksrecherche in het Haagse gemeentehuis. Wethouder Richard de Mos en zijn collega Rachid Guernaoui, allebei van de Groep De Mos/Hart voor Den Haag, worden beticht van fraude met vergunningen. Beiden ontkenden de aantijgingen maar waren wel gedwongen af te treden. Het onderzoek loopt nog.
De Politieke Integriteits-Index wordt sinds 2013 elk jaar opgesteld door Leo Huberts, hoogleraar bestuurskunde aan de Vrije Universiteit en Muel Kaptein, hoogleraar integriteit aan de Erasmus Universiteit.
VVD’er Wybren van Haga werd zijn fractie uitgezet na een aantal integriteitsschendingen ANP
NOS 08.02.2020 De VVD is al acht jaar op rij de politieke partij met de meeste affaires, schrijft de Volkskrant in de jaarlijkse Politieke Integriteitsindex. Al zo lang als de index bestaat, voeren de liberalen de lijst aan.
Volgens de index gingen lokale en landelijke politici vorig jaar 42 keer over de schreef. De VVD was daar tien keer bij betrokken, politici uit de categorie ‘lokaal/overig’ 9 keer en D66 en de PVV beide vijf keer.
Kamerlid Wybren van Haga was de meest in het oog springende VVD’er. Hij lag onder een vergrootglas omdat hij met zijn vastgoedbedrijf in eerdere jaren regels zou hebben overtreden. Vorig jaar werd Van Haga uit de fractie gezet. De VVD beschuldigde hem ervan dat hij zich tegen afspraken in met zijn zakelijke activiteiten had bemoeid, wat het Kamerlid zelf ontkende. Van Haga werd vorig jaar ook betrapt op rijden onder invloed. Nadat hij uit de fractie was gezet, ging hij als eenmansfractie verder.
De VVD wijt de oververtegenwoordiging in de lijst aan het feit dat de partij de grootste is, schrijft de Volkskrant. Volgens de krant klopt die redenering maar deels, omdat het CDA – lang de grootste en lokaal nog steeds fors vertegenwoordigd – relatief weinig in opspraak is geraakt.
Meeste misstappen in privésfeer
Politici begingen de meeste misstappen in de privésfeer. Dat gebeurde dertien keer. Het gaat daarbij niet alleen over bijvoorbeeld openbare dronkenschap en vechtpartijen, maar ook over fraude in een nevenfunctie.
Andere categorieën waren ‘misbruik van informatie’ (8 keer), fraude (6), ‘onverenigbare functies en bindingen’ (5), corruptie (4), ‘verspilling en wanprestatie’ (3), ‘ongewenste omgangsvormen en bejegening in functie’ (2) en ‘dubieuze giften en beloften’ (1 keer).
In het oog sprongen affaires rond de Haagse wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui van Groep-De Mos / Hart voor Den Haag, die worden beschuldigd van corruptie, en Eerste Kamerlid Henk Otten, die uit Forum voor Democratie werd gezet omdat hij zichzelf zou hebben verrijkt. Alle drie spreken de beschuldigingen tegen.
De integriteitsindex bestaat nu acht jaar en stond voor het eerst in Vrij Nederland. Hij wordt gemaakt door een emeritus hoogleraar bestuurskunde, hoogleraar bedrijfsethiek en een journalist.
De index telt ‘morele overtredingen’ die in de media zijn verschenen. Ook als discussie over bijvoorbeeld wachtgeld of vriendjespolitiek leidt tot het aftreden van een politicus, wordt de kwestie meegeteld.
Recent bleek dat Diks naast haar Kamerlidmaatschap ook wachtgeld kreeg: ze was eerder wethouder in Leeuwarden en daarmee verdiende ze meer dan als Kamerlid.
Ook GroenLinks-Kamerlid Isabelle Diks, ex-wethouder in Leeuwarden, liet sinds 2017 haar inkomen van 115.000 euro aanvullen met wachtgeld. In haar geval gaat het om zo’n 7.000 euro per jaar.
Na vragen daarover besloot Diks twee weken geleden haar wachtgelduitkering per direct stop te zetten en het wachtgeld terug te betalen.
Telegraaf 05.03.2020
AD 05.03.2020
Volgens GroenLinks is de woning in Leeuwarden recent verkocht en staat Diks momenteel ook ingeschreven in de gemeente Den Haag.
Diks opnieuw in opspraak
Het is voor Diks de tweede keer in korte tijd dat zij in opspraak is gekomen. Twee weken geleden bleek uit onderzoek van de Volkskrant dat de GroenLinkser haar Kamerlidsalaris van 115.000 euro sinds 2017 heeft aangevuld met wachtgeld. Diks kreeg jaarlijks 7.000 euro extra, omdat zij wethouder was in Leeuwarden.
Aanvankelijk stelde Diks geen afstand te hebben gedaan, omdat ze “een bepaald bestedingspatroon” gewend was geraakt, maar na overleg met de GroenLinks-fractie is de regeling alsnog stopgezet en heeft ze het ontvangen wachtgeld terugbetaald.
Toch zijn het allemaal individuele afwegingen, beaamt een woordvoerster van de Tweede Kamer.
‘Bestedingspatroon’
Dat weet ook GroenLinks, waar Tweede Kamerlid Isabelle Diks wachtgeld bleek te ontvangen. Ze wilde er eerst nog geen afstand van doen nu ze gewend was geraakt aan ‘een bepaald bestedingspatroon’. Toen de partij dat las, dwong deze haar alsnog er afstand van te doen, hoewel ze er formeel recht op heeft.
Maar daarbovenop rees een nieuw probleem. Volgens HP/De Tijd kreeg ze een hogere verblijfskostenvergoeding van 46.000 euro, omdat ze op papier in Leeuwarden zou wonen, terwijl ze veel vaker in haar appartement in Den Haag zat.
De partij laat nu aan de per januari aantredende integriteitsadviseur van de Tweede Kamer voorleggen of dit eigenlijk niet rammelde. Punt is wel: zij doet geen dwingende uitspraken. Het oordeel komt zo weer terecht waar het nu ook ligt: bij het Kamerlid zelf.
Eerder kwamen ook PVV-Kamerlid Dion Graus (die zei in Heerlen te wonen en niet in zijn appartement in Voorburg) en Forum voor Democratie-Kamerlid Theo Hiddema (die Maastricht opgaf bij de Kamer terwijl hij in Amsterdam woonde) in opspraak omdat hun werkelijke woonplaats niet overeen kwam met de stad die zij bij de Tweede Kamer hadden opgegeven. Ook zij ontvingen zo ten onrechte duizenden euro’s vergoeding. Hiddema gaf zijn te veel ontvangen geld aan de Amsterdamse kattenopvang De Poezenboot.
AD 12.12.2019
Ook VVD’er Klaas Dijkhoff kwam in opspraak. Hij liet zijn Kamersalaris aanvullen met 37.000 euro per jaar, omdat hij kortstondig minister is geweest. Ook ontving hij een dubbele reiskostenvergoeding.
De fractievoorzitter was niet van plan de wachtgeldregeling te stoppen en verdedigde de aanvulling op zijn inkomen. “Ik zie deze wachtgeldregeling als onderdeel van die arbeidsvoorwaarden. Het is uitgesteld loon”, zei hij. Nadat de druk op hem te groot werd, zag ook hij af van de regeling. Hij betaalt het ontvangen wachtgeld niet terug.
Zo had Ingrid van Engelshoven (D66) als ex-wethouder van Den Haag ook recht op wachtgeld toen ze in maart 2017 in de Kamer kwam. Zij bedankte echter. ‘Als je als wethouder stopt om lid te worden van de Kamer, dan is dat een vrije keuze,’ zei ze destijds in het AD.
Adviseur
De Tweede Kamer stelde onlangs een onafhankelijk adviseur aan voor integriteitskwesties, oud-griffier Jacqueline Biesheuvel. Zij gaat 1 januari 2020 aan het werk en GroenLinks heeft haar nu dus al een kwestie voorgelegd.
Echter, de integriteitsadviseur die GroenLinks heeft aangezocht om te oordelen over de halve ton die Kamerlid Isabelle Diks mogelijk te veel heeft opgestreken, is daar niet voor bedoeld.
Dat blijkt uit antwoorden namens Kamervoorzitter Arib. De adviseur is aangesteld om Kamerleden te ’helpen bij de uitleg van de integriteitsregels van de Kamer’, niet om een oordeel te vellen of de regels wel goed zijn nageleefd.
De adviseur rapporteert met een ’vertrouwelijk, schriftelijk advies aan het betreffende lid’, niet aan een partijtop die wil oordelen of een Kamerlid te handhaven is.
Volgens een woordvoerder van GroenLinks gaat Diks het advies ’natuurlijk openbaar maken’. De partijtop gaat vervolgens op basis van dat advies oordelen of Diks iets te verwijten valt.
46.000 euro ten onrechte gekregen?
Steen des aanstoots is de maximale verblijfskostenvergoeding van opgeteld 46.000 euro die Diks opstreek. Ze kreeg de vergoeding omdat ze in Leeuwarden als woonadres had opgegeven, terwijl ze het leeuwendeel van de tijd in haar appartement in Den Haag zou verblijven. Volgens Diks verdeelde ze haar tijd tussen beide adressen.
NU 04.03.2020 Tweede Kamerlid Isabelle Diks (GroenLinks) heeft met het ontvangen van een verblijfskostenvergoeding geen regels geschonden, blijkt volgens de NOS uit onderzoek van de integriteitsadviseur van de Tweede Kamer. Ze werd eerder dit jaar beschuldigd van het onterecht ontvangen van de vergoeding.
Diks stond eind vorig jaar ingeschreven in Leeuwarden, terwijl ze ook in Den Haag woonde. Ze ontving maandelijks een verblijfskostenvergoeding van 2.000 euro, meer dan wat in Den Haag woonachtige Kamerleden ontvangen.
Diks kwam in opspraak omdat ze in de praktijk voornamelijk in Den Haag verbleef. Het Kamerlid en GroenLinks vroegen vanwege de ophef de integriteitsadviseur Jacqueline Biesheuvel om de situatie te bekijken. Zij zegt nu dat Diks “conform de letter van de Wet schadeloosstelling” heeft gehandeld.
Diks was van plan om in Leeuwarden te blijven wonen, waar ze voor haar aanstelling als Tweede Kamerlid actief was als wethouder, maar besloot onverwachts een woning in Den Haag te nemen. Reden hiervoor was een ernstige ziekte waardoor ze niet heen en weer kon reizen. Het duurde daarnaast enige tijd voordat ze genezen was.
Diks laat in een persbericht weten “steeds naar eer en geweten” te hebben gehandeld. Toch stort ze een deel van de ontvangen verblijfskostenvergoeding terug.
NOS 04.03.2020 Kamerlid Diks van GroenLinks heeft de regels voor een verblijfskostenvergoeding niet geschonden, blijkt uit onderzoek van de nieuwe integriteitsadviseur van de Tweede Kamer.
In december ontstond ophef over de verblijfskostenvergoeding van het uit Friesland afkomstige Kamerlid. Officieel stond ze nog ingeschreven in Leeuwarden, maar sinds januari 2018 woonde ze in de praktijk vooral in Den Haag.
Toch kreeg ze een onkostenvergoeding van 46.000 euro. Volgens HP/De Tijd was mogelijk een bedrag van 32.000 onterecht uitgekeerd. De verblijfskostenvergoeding voor Kamerleden die in Den Haag wonen is 14.000 euro. Degenen die verder van Den Haag wonen, krijgen meer geld.
Maar Diks vond dat ze geen fouten had gemaakt; ze wilde aanvankelijk in Leeuwarden blijven wonen om de band met de regio te houden. Uiteindelijk kocht ze toch een appartement in Den Haag, omdat het door een ernstige ziekte waaraan ze leed te zwaar werd om heen en weer te reizen.
De letter van de wet
Toch vroegen de partij en Diks de integriteitsadviseur van de Tweede Kamer een oordeel te geven. Er mocht namelijk geen onduidelijkheid zijn over het Diks’ uitleg van de regels. Deze adviseur, Jacqueline Biesheuvel, schrijft nu in haar rapport dat Diks “conform de letter van de Wet schadeloosstelling” heeft gehandeld.
Diks wil wel een gebaar maken en stort een deel van de onkostenvergoeding terug; het verschil tussen de vergoedingen in Leeuwarden en Den Haag over de periode maart 2018 en november 2019, zo staat in een persbericht. Er staat niet in hoe hoog het bedrag is.
Onverkwikkelijke situatie
Verder hoopt Diks dat Kamervoorzitter Arib en het dagelijks bestuur werk gaan maken van een verduidelijking van die Wet schadeloosstelling. “Dit om te voorkomen dat huidige en toekomstige Kamerleden in een vergelijkbare onverkwikkelijke situatie terechtkomen.”
De Tweede Kamer heeft integriteitsadviseur Biesheuvel in november aangesteld, omdat er veel discussie en verwarring is over de bestaande onkosten-, reis- en verblijfsvergoedingen van Kamerleden.
MSN 04.03.2020 GroenLinks-Kamerlid Isabelle Diks stort een deel van de door haar ontvangen verblijfskostenvergoeding terug. Volgens een integriteitsadviseur van de Tweede Kamer had Diks ‘volgens de letter van de wet’ recht op de vergoeding, maar had ze beter anders kunnen handelen.
Diks kwam eind vorig jaar in opspraak. Ze ontving een speciale vergoeding voor verblijfskosten omdat ze in Leeuwarden zou wonen, maar verbleef volgens HP/De Tijd het leeuwendeel van de tijd in haar appartement in Den Haag, waar ze geen recht had op die vergoeding.
GroenLinks schakelde daarop oud-griffier Jacqueline Biesheuvel-Vermeijden in, die per 1 januari aan de slag is gegaan als integriteitsadviseur voor de Tweede Kamer.
Saillant detail was dat Diks’ vriend zich al wel langer had ingeschreven op het adres van het Haagse appartement van de twee. Diks zelf deed dat pas op het moment dat het huis in Leeuwarden verkocht werd.
De integriteitsadviseur is treng in haar oordeel. “Gelet op uw geloofwaardigheid ware het wellicht beter geweest dat u, nadat uw partner in uw Haagse appartement was komen wonen en zich ook had laten inschrijven in de gemeente Den Haag op dit adres, ook formeel naar Den Haag was verhuisd en u toen had laten inschrijven in de gemeente Den Haag op dit adres”, schrijft ze in haar advies.
‘Letter van de wet’
Toch, schrijft Biesheuvel, heeft Diks zich wel gehouden aan de ‘letter van de wet’. “Vast staat slechts dat de wetgever zich heeft beperkt tot één criterium, de woonplaats. Het is aan Kamerleden zelf om daar invulling aan te geven en om hier prudent mee om te gaan.”
De Tweede Kamer maakt zelf de regels voor de vergoedingen die Kamerleden ontvangen. Daarin staat niets over de hoeveelheid tijd die je in je opgegeven woonplaats moet besteden, dus heeft Diks de regels niet overtreden, schrijft Biesheuvel.
Terugbetalen
Diks schrijft in een reactie dat ze steeds naar ‘eer en geweten’ heeft gehandeld. Omdat ze een tijd ernstig ziek was en daarna lang moest herstellen, was ze wat minder in haar appartement in Leeuwarden.
“Om geen enkele twijfel over mijn intentie en integriteit te laten bestaan én om mijn goede wil te tonen, wil ik wel een gebaar maken”, vervolgt ze. “Alhoewel ik hiertoe op geen enkele manier verplicht ben, zal ik het verschil tussen mijn verblijfskostenvergoeding in Leeuwarden en Den Haag over de periode maart 2018 en november 2019 terugstorten.” Het gaat in totaal om zo’n 25.000 euro.
Diks was overigens niet het enige Kamerlid dat in opspraak kwam over te veel ontvangen verblijfskostenvergoeding. Ook PVV’er Dion Graus en FVD-Kamerlid Theo Hiddema kwamen om diezelfde reden onder vuur. Hiddema gaf zijn fout toe en stortte het ontvangen geld terug. Graus houdt vol dat hij wel degelijk in Limburg woont en recht heeft op de toelage.
AD 04.03.2020 GroenLinks-Kamerlid Isabelle Diks had zich ‘gelet op de geloofwaardigheid’ beter eerder kunnen uitschrijven in Leeuwarden, omdat zij ‘het leeuwendeel van haar tijd’ doorbracht in Den Haag. Toch heeft Diks de wet waarin de verblijfskosten voor Kamerleden zijn vastgelegd niet geschonden. Die regels zijn onduidelijk.
Dat concludeert de adviseur integriteit van de Tweede Kamer vandaag na onderzoek. Diks stort om ‘een gebaar te maken’ een deel van de vergoeding die zij kreeg terug, meldt zij in een persbericht. ,,Alhoewel ik hiertoe op geen enkele manier verplicht ben.
Het GroenLinks-Kamerlid raakte vorig jaar december in opspraak, nadat HP/De Tijd schreef dat de oud-wethouder van Leeuwarden voornamelijk in Den Haag woonde. Sinds zij in 2017 Kamerlid werd, kreeg zij in totaal 46.000 euro omdat ze in Leeuwarden stond ingeschreven. Eind 2017 kocht zij al een appartement in Den Haag, omdat heen en weer reizen ‘ondoenlijk’ was, schrijft de integriteitsadviseur in haar vier pagina’s tellende verslag.
Band regio
Diks’ partner verhuisde begin 2018 naar Den Haag en schreef zich ook in bij de gemeente. Zelf bleef het Kamerlid in Leeuwarden ingeschreven, omdat zij ‘als Fries Kamerlid de band tussen de regio en mij ook blijvend fysiek wilde vormgeven’. Wel stond hun oude woning sinds augustus 2017 te koop. Pas nadat het huis in december 2019 was verkocht, schreef zij zich ook in in Den Haag.
Kamerleden krijgen een vergoeding op basis van de plaats waar een Kamerlid staat ingeschreven en ‘minstens tweederde van de tijd overnacht’. Hoe verder weg van Den Haag, hoe hoger de vergoeding. Diks kreeg de maximale vergoeding, 2023,25 euro per maand.
Woonplaats
Diks stelde altijd ‘naar eer en geweten’ te hebben gehandeld. Haar partij legde de kwestie eind vorig jaar voor aan de net benoemde extern adviseur integriteit, oud-griffier Jacqueline Biesheuvel-Vermeijden. Die concludeert nu dat de regeling die de Kamer hanteert geen ruimte biedt voor het ‘(achteraf) rekenschap en verantwoording afleggen’ voor de manier waarop een Kamerlid de tijd verdeelt tussen de woonplaats en Den Haag. Ook bevat de wet volgens haar ‘geen definitie’ van het begrip ‘woonplaats’.
Na overleg met haar fractie stelt Diks Kamervoorzitter Khadija Arib voor om in gesprek te gaan met het presidium, het dagelijks bestuur, van de Tweede Kamer om tot een toelichting op de regels te komen. ,,Dit om te voorkomen dat huidige of toekomstige Kamerleden in een vergelijkbare onverkwikkelijke situatie terecht kunnen komen.”
Poezenboot
Diks is niet het eerste Kamerlid dat in opspraak raakt door de regeling van de Tweede Kamer. Eerder kwamen ook PVV-Kamerlid Dion Graus en Forum voor Democratie-Kamerlid Theo in het nieuws omdat hun werkelijke woonplaats niet overeen kwam met de stad die zij bij de Tweede Kamer hadden opgegeven. Zij ontvingen zo ten onrechte duizenden euro’s vergoeding. Hiddema gaf zijn te veel ontvangen geld aan de Amsterdamse kattenopvang De Poezenboot.
Telegraaf 13.12.2019 De integriteitsadviseur die GroenLinks heeft aangezocht om te oordelen over de halve ton die Kamerlid Isabelle Diks mogelijk te veel heeft opgestreken, is daar niet voor bedoeld.
Dat blijkt uit antwoorden namens Kamervoorzitter Arib. De adviseur is aangesteld om Kamerleden te ’helpen bij de uitleg van de integriteitsregels van de Kamer’, niet om een oordeel te vellen of de regels wel goed zijn nageleefd.
De adviseur rapporteert met een ’vertrouwelijk, schriftelijk advies aan het betreffende lid’, niet aan een partijtop die wil oordelen of een Kamerlid te handhaven is.
Volgens een woordvoerder van GroenLinks gaat Diks het advies ’natuurlijk openbaar maken’. De partijtop gaat vervolgens op basis van dat advies oordelen of Diks iets te verwijten valt.
46.000 euro ten onrechte gekregen?
Steen des aanstoots is de maximale verblijfskostenvergoeding van opgeteld 46.000 euro die Diks opstreek. Ze kreeg de vergoeding omdat ze in Leeuwarden als woonadres had opgegeven, terwijl ze het leeuwendeel van de tijd in haar appartement in Den Haag zou verblijven. Volgens Diks verdeelde ze haar tijd tussen beide adressen.
De kwestie over de verblijfskostenregeling kwam naar buiten nadat was gebleken dat Diks haar ’schadeloosstelling’ als Kamerlid van jaarlijks 120.000 euro liet aanvullen met 7.000 euro tot haar oude wethouderssalaris. Na ophef daarover en druk van de partijleiding besloot ze het wachtgeld terug te betalen.
Naar eer en geweten
Diks vindt dat op het onderwerp van de verblijfskostenregeling ’altijd naar eer en geweten heeft gehandeld’. „Als ik er zelfs maar een vermoeden van had gehad dat het tegen de regels zou kunnen zijn, dan had ik natuurlijk anders gehandeld. De regeling is blijkbaar onduidelijk.”
Dat is nog maar de vraag. Kamerleden worden bij hun installatie geïnformeerd over de verschillende regelingen. „Als zij vragen hebben kunnen zij zich te allen tijde tot de afdeling HR van de Tweede Kamer wenden”, zegt een woordvoerder van Arib.
Te moe
Het klopt dat de regeling niet voorschrijft hoeveel tijd Kamerleden op het opgegeven woonadres moeten verblijven. Het gaat meer om een moreel oordeel, dat partijleider Klaver ook kan geven zonder het rapport van de integriteitsadviseur.
RTL 10.12.2019 GroenLinks legt een omstreden vergoeding die Tweede Kamerlid Isabelle Diks heeft ontvangen voor aan de nieuwe integriteitsadviseur van de Tweede Kamer. Diks kreeg een vergoeding omdat ze in Leeuwarden zou wonen, maar verbleef volgens HP/De Tijd het leeuwendeel van de tijd in haar appartement in Den Haag.
Maar Diks ‘is Kamerlid en dat blijft ze”, zegt partijleider Jesse Klaver. De bijna halve ton die Diks ontving, is wel ‘onwijs veel geld’, vindt Klaver. Hij wil weten of ze daar wel recht op had.
GroenLinks schakelt daarom oud-griffier Jacqueline Biesheuvel-Vermeijden in, die per 1 januari aan de slag gaat als integriteitsadviseur voor de Kamer. Als die concludeert dat Diks de vergoeding ten onrechte ontving, “gaan we kijken hoe we daarmee omgaan. Maar ik ga daar niet op vooruitlopen.”
Wachtgeld ontvangen
Diks kwam onlangs al in opspraak omdat ze wachtgeld ontving bovenop haar salaris als Kamerlid. Ze kreeg dat omdat ze haar hogere loon als wethouder voor GroenLinks in Leeuwarden in 2017 inruilde voor dat van Kamerlid. Haar partij was daarvan niet op de hoogte en vond de toelage niet gepast. Na overleg met partijleider Jesse Klaver betaalde Diks het wachtgeld terug.
HP/De Tijd onthulde vandaag dat Diks ook een zogeheten verblijfskostenvergoeding opstreek. Die kreeg ze omdat ze bij de Kamer had opgegeven dat ze in Leeuwarden woonde. Kamerleden die zover weg wonen, kunnen daarvan bijvoorbeeld een hotelkamer of een appartement betalen om in Den Haag een nacht over te blijven. In Diks’ geval is het bedrag opgelopen tot ruim 46.000 euro.
Maar Diks brengt het grootste deel van haar tijd door in haar Haagse woning, constateerde HP/De Tijd op gezag van bronnen uit de directe omgeving van de GroenLinkser. Ze zou haar Friese huis al een poos te koop hebben staan. Diks noemt de verdeling van haar tijd over Leeuwarden en Den Haag zelf ook “scheef”.
Huis verkocht
Sinds zondag vermeldt de website van de Kamer dat Diks in de hofstad woont en niet langer in Leeuwarden. Haar huis in Leeuwarden is inmiddels verkocht.
Diks is niet het eerste Kamerlid dat deze vergoeding mogelijk ten onrechte ontving. PVV’er Dion Graus en FVD-Kamerlid Theo Hiddema kwamen eerder dit jaar om diezelfde reden onder vuur. Hiddema gaf toe en stortte het ontvangen geld terug aan de Kamer. Graus houdt vol dat hij wel degelijk in Limburg woont en recht heeft op de toelage.
NOS 10.12.2019 GroenLinks gaat de nieuwe integriteitsadviseur van de Tweede Kamer advies vragen over een vergoeding van Kamerlid Isabelle Diks. Volgens de partij mag er geen onduidelijkheid zijn over de regels en de toepassing ervan door Diks.
Diks woonde in Leeuwarden toen ze gekozen werd in de Tweede Kamer en ze stond ook in die plaats ingeschreven. Volgens HP/De Tijd woonde ze sinds januari 2018 in de praktijk vooral in Den Haag. Ze zou mogelijk ten onrechte een verblijfskostenvergoeding van de Tweede Kamer hebben ontvangen.
GroenLinks zegt in een verklaring dat Diks naast haar huis in Leeuwarden ook een huis in Den Haag had gekocht, omdat dagelijks heen en weer rijden onmogelijk bleek. “Het huis van Isabelle Diks is recent verkocht en op dit moment staat zij ingeschreven in Den Haag”, voegt de partij eraan toe.
“We hebben het over gemeenschapsgeld. Daarom is het belangrijk dat er geen twijfel over bestaat hoe dat wordt uitgegeven”, zegt GroenLinks-leider Klaver. Op de vraag of Diks in de Kamer kan blijven, antwoordt Klaver dat ze Kamerlid is en blijft.
Het gaat om een bedrag van in totaal 46.000 euro aan verblijfskostenvergoeding, waarvan mogelijk tot maximaal 32.000 euro ten onrechte is uitgekeerd. Dit omdat de verblijfskostenvergoeding voor Den Haag 14.000 euro was geweest.
Wachtgeld
De Tweede Kamer stelde onlangs een onafhankelijk adviseur aan voor integriteitskwesties, oud-griffier Jacqueline Biesheuvel. Zij gaat 1 januari aan het werk en GroenLinks heeft haar nu dus al een kwestie voorgelegd.
Recent bleek dat Diks naast haar Kamerlidmaatschap ook wachtgeld kreeg: ze was eerder wethouder in Leeuwarden en daarmee verdiende ze meer dan als Kamerlid. Na vragen daarover besloot Diks twee weken geleden haar wachtgelduitkering per direct stop te zetten en het wachtgeld terug te betalen.
AD 10.12.2019 GroenLinks legt de verblijfskostenvergoeding van het eigen Kamerlid Isabelle Diks voor aan de nieuwe adviseur integriteit van de Tweede Kamer. De oud-wethouder van Leeuwarden kreeg sinds haar Kamerlidmaatschap in totaal 46.000 euro omdat ze in Leeuwarden stond ingeschreven. In werkelijkheid zou ze vooral in Den Haag hebben gewoond.
Dat schrijft HP/De Tijd, die op basis van bronnen stelt dat Diks haar huis in Leeuwarden te koop had gezet en zij met haar man – die ook fulltime in Den Haag werkt – en de hond een appartement in Den Haag heeft gekocht.
Kamerleden krijgen een vergoeding die afhankelijk is van de afstand tussen de Tweede Kamer en de plaats waar een Kamerlid staat ingeschreven en ‘minstens tweederde van de tijd overnacht’. Kamerleden die verder weg wonen, krijgen daarom meer geld. Vanwege de afstand tussen Leeuwarden en Den Haag kreeg Diks de maximale vergoeding van 2023,25 euro per maand. Of de opgegeven woonplaats klopt, wordt niet gecontroleerd.
Heen en weer rijden onmogelijk
In een reactie zegt de Tweede Kamerfractie van GroenLinks dat Diks wethouder was in Leeuwarden toen ze werd gekozen als Kamerlid. ,,Omdat dagelijks heen en weer rijden onmogelijk bleek heeft zij naast haar huis in Leeuwarden een appartement in Den Haag gekocht en verdeelde ze haar tijd tussen Leeuwarden en Den Haag.” De partij zegt niet te weten waar zij haar meeste tijd verbleef; dat wordt ‘niet geregistreerd’.
Wel zegt een woordvoerder dat Diks inmiddels haar huis heeft verkocht en nu ingeschreven staat in Den Haag. Volgens HP/De Tijd gebeurde dat pas na kritische vragen van het blad. Diks zegt in 2019 nauwelijks in Leeuwarden te zijn geweest, omdat ze begin van het jaar weken in het ziekenhuis lag na complicaties door een blindedarmontsteking. Haar herstel duurde maanden.
Adviseur integriteit
GroenLinks zegt het ‘belangrijk’ te vinden dat er ‘geen onduidelijk bestaat over de regels en de toepassing daarvan door Isabelle Diks’. Daarom legt het de kwestie voor aan de nieuwe adviseur integriteit, oud-griffier Jacqueline Biesheuvel-Vermeijden. Zij werd eind vorige maand benoemd en begint haar werk op 1 januari.
Eerder kwamen ook PVV-Kamerlid Dion Graus (die zei in Heerlen te wonen en niet in zijn appartement in Voorburg) en Forum voor Democratie-Kamerlid Theo Hiddema (die Maastricht opgaf bij de Kamer terwijl hij in Amsterdam woonde) in opspraak omdat hun werkelijke woonplaats niet overeen kwam met de stad die zij bij de Tweede Kamer hadden opgegeven. Ook zij ontvingen zo ten onrechte duizenden euro’s vergoeding. Hiddema gaf zijn te veel ontvangen geld aan de Amsterdamse kattenopvang De Poezenboot.
NU 10.12.2019 Tweede Kamerlid Isabelle Diks is opnieuw in opspraak gekomen. Uit berichtgeving van HP/De Tijd blijkt dinsdag dat de GroenLinkser vanaf januari 2018 een verblijfskostenvergoeding van 2.000 euro netto per maand heeft ontvangen. Diks stond ingeschreven in de gemeente Leeuwarden, terwijl zij woonde in Den Haag.
Volgens HP/De Tijd gaat het in totaal om een bedrag van 46.000 euro dat Diks mogelijkerwijs ten onrechte heeft ontvangen. Een woordvoerder van GroenLinks kan op dit moment niet bevestigen of dat bedrag juist is.
Wel laat de partij weten de kwestie voor te leggen aan de nieuwe integriteitsadviseur van de Tweede Kamer. GroenLinks zegt het belangrijk te vinden dat er “geen onduidelijk bestaat over de regels en de toepassing daarvan” door Diks.
Vergoeding niet bedoeld voor verhuizing
De verblijfskostenvergoeding is bedoeld voor Kamerleden die op afstand van het Binnenhof wonen. Met de vergoeding kunnen zij een hotelkamer of een appartement in Den Haag bekostigen en tegelijkertijd hun gezinssituatie zoveel mogelijk intact houden.
In een reactie erkent GroenLinks dat Diks naast haar woning in Leeuwarden een appartement is Den Haag heeft gekocht. Maar het is nog onduidelijk hoeveel dagen zij in Leeuwarden verbleef en hoeveel dagen in Den Haag. “De echtgenoot van Diks werkt ook fulltime in Den Haag, zij heeft geen gezinsleden die in Leeuwarden zijn achtergebleven, zelfs haar hond is meegegaan naar Den Haag”, schrijft het opinieblad.
Volgens GroenLinks is de woning in Leeuwarden recent verkocht en staat Diks momenteel ook ingeschreven in de gemeente Den Haag.
Diks opnieuw in opspraak
Het is voor Diks de tweede keer in korte tijd dat zij in opspraak is gekomen. Twee weken geleden bleek uit onderzoek van de Volkskrant dat de GroenLinkser haar Kamerlidsalaris van 115.000 euro sinds 2017 heeft aangevuld met wachtgeld. Diks kreeg jaarlijks 7.000 euro extra, omdat zij wethouder was in Leeuwarden.
Aanvankelijk stelde Diks geen afstand te hebben gedaan, omdat ze “een bepaald bestedingspatroon” gewend was geraakt, maar na overleg met de GroenLinks-fractie is de regeling alsnog stopgezet en heeft ze het ontvangen wachtgeld terugbetaald.
Ook VVD’er Klaas Dijkhoff kwam in opspraak. Hij liet zijn Kamersalaris aanvullen met 37.000 euro per jaar, omdat hij kortstondig minister is geweest. Ook ontving hij een dubbele reiskostenvergoeding.
De fractievoorzitter was niet van plan de wachtgeldregeling te stoppen en verdedigde de aanvulling op zijn inkomen. “Ik zie deze wachtgeldregeling als onderdeel van die arbeidsvoorwaarden. Het is uitgesteld loon”, zei hij. Nadat de druk op hem te groot werd, zag ook hij af van de regeling. Hij betaalt het ontvangen wachtgeld niet terug.
Telegraaf 10.12.2019 GroenLinks-Kamerlid Isabelle Diks is opnieuw in opspraak geraakt vanwege een mogelijk ten onrechte opgestreken vergoeding.
Ze kreeg een vergoeding omdat ze in Leeuwarden zou wonen, terwijl ze het leeuwendeel van de tijd in haar appartement in Den Haag verbleef. „Er mag geen twijfel bestaan over de rechtmatigheid van overheidsgeld”, zegt GL-leider Jesse Klaver.
Diks kreeg wachtgeld bovenop salaris
Diks kwam onlangs al in opspraak omdat ze wachtgeld ontving bovenop haar salaris als Kamerlid. Ze kreeg dat omdat ze haar hogere loon als wethouder voor GroenLinks in Leeuwarden in 2017 inruilde voor dat van Kamerlid.
De partij was daarvan niet op de hoogte en vond de toelage niet gepast. Na overleg met partijleider Jesse Klaver betaalde Diks het wachtgeld terug.
46.000 euro verblijfskostenvergoeding
Zoals deze krant eerder al meldde, ontving Diks bovenop haar verdiensten als Kamerlid en het wachtgeld ook de maximale verblijfskostenvergoeding van opgeteld 46.000 euro (24.000 euro per jaar) voor Kamerleden die verder dan 150 kilometer van het Binnenhof wonen.
Zij kreeg de vergoeding omdat ze bij de Kamer had opgegeven dat ze in Leeuwarden woonde. Kamerleden die zover weg wonen, kunnen van die vergoeding bijvoorbeeld een hotelkamer of een appartement betalen om zo nodig in Den Haag een nacht over te blijven.
Maar Diks brengt het grootste deel van haar tijd door in Den Haag, constateerde HP/De Tijd dinsdag op basis van bronnen uit de directe omgeving van de GroenLinkser.
Riant stadspaleis
Tegenover De Telegraaf had Diks verklaard dat die woning, een riant stadspaleis in het centrum, inderdaad al twee jaar te koop stond. Ze ontkende echter dat ze er niet woonde. Zij vindt haar situatie anders dan die van FvD-Kamerlid Theo Hiddema, die stond ingeschreven in Maastricht. „Ik woon daar ook echt. Ik ben bovendien al twee jaar bezig dat ding te verkopen. Ik heb intussen wel de kosten ervan.”
De woning is inmiddels verkocht. Sinds zondag vermeldt de website van de Kamer dat Diks in de hofstad woont en niet langer in Leeuwarden.
Integriteitsadviseur
GroenLinks legt de omstreden vergoeding voor aan de nieuwe integriteitsadviseur van de Tweede Kamer. „Het gaat over veel geld”, verklaart partijleider Klaver. „Naar eigen zeggen verdeelde ze haar tijd tussen Den Haag en Leeuwarden. Daar is twijfel over. Was die vergoeding wel terecht? Daarom laten we er een integriteitsadviseur naar kijken.”
Het gaat om oud-griffier Jacqueline Biesheuvel-Vermeijden, die per 1 januari aan de slag gaat als integriteitsadviseur voor de Kamer. Het is onduidelijk hoe lang het onderzoek in beslag zal nemen. In de tussentijd mag Diks aanblijven als Kamerlid. Of zij uiteindelijk zal worden gehandhaafd als Kamerlid, is zeer de vraag. Volgens Klaver is de kwestie ’natuurlijk’ pijnlijk voor GroenLinks.
Diks is momenteel voor een NAVO-vergadering in Washington en houdt zich onbereikbaar voor vragen.
VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff ziet verder af van wachtgeld. Dat meldt hij op Facebook. Hij zet zijn ‘mening opzij’ nu hij opnieuw in opspraak is gekomen door een ten onrechte ontvangen reiskostenvergoeding.
AD 07.12.2019
Telegraaf 05.12.2019
Uit onderzoek van HP De Tijd blijkt dat Dijkhoff een reiskostenvergoeding van 4.900 euro ontvangt voor reizen binnen Nederland, terwijl hij als fractievoorzitter beschikt over een auto met chauffeur die door de VVD betaald wordt.
Daardoor maakt Dijkhoff geen extra reiskosten. De VVD’er toont zich in een reactie op Facebook schuldbewust en spreekt van “een stomme fout”. “Daardoor heb ik een vergoeding ontvangen die ik nooit heb willen krijgen.”
Telegraaf 04.12.2019
Dijkhoff zegt te hebben geprobeerd de dubbele vergoeding stop te zetten. Naar eigen zeggen heeft hij daarna niet naar zijn loonstrookje gekeken om te controleren of de stopzetting ook was doorgevoerd.
Kortom, Dijkhoff streek de afgelopen tijd 4900 euro per jaar op voor reiskosten die hij niet maakte, ontdekte HP De Tijd. Hij dacht dat hij de reiskosten niet ontving, maar controleerde dat niet. Hij betitelt dat zelf als ‘stom’.
Vorige week moest Dijkhoff zich al verantwoorden omdat hij bovenop zijn salaris wachtgeld ontving. Dat is niet de bedoeling van de wachtgeldregeling, vinden veel critici. Dijkhoff gaf echter geen krimp en kreeg steun van onder anderen premier Mark Rutte.
De fractievoorzitter van de VVD krijgt bovenop zijn salaris als Tweede Kamerlid wachtgeld, omdat hij als minister meer verdiende dan hij momenteel krijgt. Jaarlijks ontvangt hij zo’n 37.000 euro wachtgeld, een bedrag dat bovenop zijn Kamerlidsalaris van 115.000 euro komt. Omdat hij in het vorige kabinet staatssecretaris (Veiligheid en Justitie) en vier weken minister (Defensie) was, heeft hij recht op aanvulling van zijn salaris.
Of premier Rutte in het verleden zijn salaris met wachtgeld heeft opgeplust? “Volgens mij niet. Ik dacht het niet”, zegt Rutte na vragen van RTL Nieuws tijdens zijn wekelijkse persconferentie. Dat de huidige fractievoorzitter van de VVD, Klaas Dijkhoff, dat wel doet vindt Rutte ‘zijn goed recht.’
“Ik begrijp dat Dijkhoff het wel doet. Ik sta daar ook achter. Hij mag dat doen”, zei premier Rutte tijdens zijn wekelijkse persconferentie.
Vorige week werd bekend dat de fractievoorzitter van de VVD zijn salaris opplust met wachtgeld: jaarlijks krijgt Dijkhoff 37.000 euro bruto per jaar aan wachtgeld. Volgens de regels heeft hij daar recht op omdat Dijkhoff staatssecretaris en kort minister van Defensie is geweest in het vorige kabinet.
Andere ex-bewindslieden die in de Kamer zijn beland, zoals de PvdA’ers Lodewijk Asscher en Lilianne Ploumen, hebben daarvan afgezien. GroenLinks-Kamerlid Isabelle Diks, die eerder wethouder in Leeuwarden was, besloot deze maand om niet langer wachtgeld te ontvangen en het te veel ontvangen geld terug te betalen.
AD 06.12.2019
Maar VVD’er Dijkhoff wilde zijn wachtgeld niet kwijt. Hij vond dat hij er recht op had. ,,Het is uitgesteld loon, net als pensioen’’, zo zei hij eerder tegen de Volkskrant. ,,Daar doe ik ook geen afstand van.’’
AD 12.12.2019
Dijkhoff is overigens niet de enige parlementariër die gebruik maakt van de regeling en er nu vanaf ziet. VVD-Kamerlid Arne Weverling volgt zijn voorbeeld. Weverling kreeg een toelage bovenop zijn salaris als Tweede Kamerlid, zodat hij er niet op achteruitging bij zijn overstap van het wethouderschap naar de Tweede Kamer. Maar hij zet dat nu stop. ,,Dit om de discussie die vorige week is opgelaaid op inhoud te kunnen voeren.”
Wachtgeldregeling op de schop
De wachtgeldregeling voor politici gaat mogelijk op de schop. Het kabinet onderzoekt of er iets moet veranderen. Dat zegt minister Knops (Binnenlandse Zaken) nadat er deze week ophef ontstond over een fors jaarlijks extraatje van 37.000 euro voor VVD-fractieleider Dijkhoff.
Telegraaf 05.02.2020 De vraagtekens die belastingexperts zetten bij de netto vergoedingen van Kamerleden, zijn voor minister Knops (Binnenlandse Zaken) ’geen haak’ om de vergoedingen nog eens tegen het licht te houden.
„Je kan alles onderwerp van discussie maken”, zegt Knops. „Maar ik heb daar op dit moment geen haak voor.” De minister zegt ’aan te nemen’ dat de manier waarop de vergoedingen uitgekeerd ’juridisch getoetst’ is.
Fiscalisten zette grote vraagtekens bij de belastingvrije vergoedingen die Kamerleden krijgen. Die zijn volgens hen veel ruimer dan wat voor gewone burgers toegestaan is.
Knops wijst erop dat de vergoedingen van Kamerleden een ’gevoelig’ onderwerp is. „Want dan moeten politieke ambtsdragers over hun eigen arbeidsvoorwaarden gaan spreken. Voor politici gelden altijd andere dingen dan burgers, vanwege hun functie. Dat zie je bijvoorbeeld ook bij wachtgeld.”
Telegraaf 05.02.2020 Belastingexperts zetten grote vraagtekens bij de vergoedingen die Tweede Kamerleden netto krijgen. Die zijn volgens hen veel hoger dan gewone werknemers belastingvrij mogen ontvangen.
Kamerleden krijgen minstens 7700 euro per jaar aan vergoedingen netto op hun rekening bijgeschreven. Maar bij gewone werknemers gaat de Belastingdienst al vragen stellen als zij op jaarbasis meer dan 2400 euro netto van hun baas krijgen. „Dit is grensverkenning, en volgens mij zelfs -overschrijding”, zegt fiscalist Michiel Spanjers.
Jan-Bertram Rietveld, partner bij belastingadvieskantoor EY: „Deze vergoedingen lijken onbegrijpelijk ruim, dat zou wel eens onderzocht mogen worden.” Volgens de experts ontbreekt een goede onderbouwing.
Het ministerie van Binnenlandse Zaken laat weten dat de Belastingdienst goedkeuring heeft gegeven aan de ruime vergoedingen.
AD 07.12.2019 Na de ophef over het wachtgeld van Klaas Dijkhoff doemt de vraag op: wat verdient een Tweede Kamerlid eigenlijk? Onze parlementariërs mogen flink bijklussen.
In het kielzog van VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff maakte VVD-Kamerlid Arne Weverling deze week bekend zijn wachtgeld stop te zetten. De ex-wethouder van Westland kreeg 10.000 euro per jaar bovenop zijn Kamerlidsalaris. Daar heeft hij recht op, omdat hij als wethouder van een grote gemeente meer verdiende dan nu.
Maar door af te zien het wachtgeld gaat VVD’er Weverling terug naar het basissalaris van een Tweede Kamerlid – dat officieel een ‘schadeloosstelling’ heet – van 8208,48 euro bruto per maand. Daar komt 8 procent vakantiegeld bij, net als een eindejaarsuitkering van 8,3 procent. Daarmee verdient Weverling zo’n 115.000 euro bruto per jaar. Maar daar blijft het niet bij.
Net als ieder Tweede Kamerlid krijgt hij jaarlijks 2700 euro voor beroepskosten, een vaste reisvergoeding van 4900 euro voor werkbezoeken en ruim 7000 euro als potje voor arbeidsongeschiktheid. Dat staat nog los van de reiskosten voor woon-werkverkeer (een eerste klas-treinkaart óf een kilometervergoeding) plus een vergoeding voor een pied-à-terre in Den Haag die kan oplopen tot 24.000 euro per jaar.
Al met al kan een Kamerlid zo een kleine 2 ton per jaar ontvangen. Khadija Arib (PvdA), die voorzitter is van het parlement, krijgt 34 procent extra schadeloosstelling. Ook heeft zij een dienstauto met chauffeur. Fractievoorzitters, onder wie Dijkhoff, krijgen 1 procent opslag én 0,3 procent voor elk lid in hun fractie.
In vergelijking met parlementariërs in andere EU-landen zijn Tweede Kamerleden niet slecht af. Uit onderzoek in 2016 bleek dat Nederlandse volksvertegenwoordigers qua salaris in de Europese top-5 staan, samen hun Duitse, Britse, Oostenrijkse en Italiaanse collega’s.
Grens aan bijverdienste
Wie denkt dat Kamerleden het met hun werk altijd druk genoeg hebben, heeft het mis. De meeste parlementariërs hebben één of meerdere bijbaantjes. Vaak onbezoldigd, maar soms wordt er bijverdiend. Zo is VVD’er Weverling lid van de raad van advies van Weverling Groenprojekten BV in Monster: een klus waarvoor hij 3500 euro netto per jaar ontvangt. Daarnaast is hij bestuurder van een holding.
Ook ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers klust bij. Hij krijgt ruim 11.000 euro als lid van de raad van toezicht van de voormalige Gereformeerde Hogeschool in Zwolle. Er zit een grens aan de bijverdiensten van Kamerleden: de neveninkomsten mogen niet meer dan 14 procent van de schadeloosstelling zijn. Verdient een Kamerlid meer, dan wordt de helft daarvan ingehouden op zijn salaris.
‘Bepaald bestedingspatroon’
PVV’er Roy van Aalst verdient met verschillende bedrijfjes bijna 25.000 euro per jaar bij. Tom van der Lee (GroenLinks) was dit jaar formateur bij coalitieonderhandelingen in de provincie Groningen: daarvoor kreeg hij 300 euro aan VVV-bonnen, naast een hotel- en reiskostenvergoeding. En Isabelle Diks, ook van GroenLinks, heeft neveninkomsten uit een eigen B&B in Leeuwarden.
In die stad was Diks hiervoor wethouder. Ook zij deed onlangs afstand van haar wachtgeld. Dat gebeurde op aandringen van haar partij, na kritische vragen van de pers. Eerst wilde ze van inleveren niet weten. ,,Ik ben 8,5 jaar wethouder geweest, dan heb je een bepaald bestedingspatroon’’, zei Diks.
NU 06.12.2019 Premier Mark Rutte ontving tussen 2006 en 2010 als fractievoorzitter van de VVD in de Tweede Kamer reiskostenvergoeding terwijl hij gebruikmaakte van een dienstauto van de partij. Hij maakte geen gebruik van de wachtgeldregeling waar hij destijds recht op had.
“De morele opvatting is in de tijd verschoven”, zei Rutte vrijdag tijdens zijn wekelijkse persconferentie over zijn verkregen reiskostenvergoeding. Hij zou de vergoeding nu niet accepteren.
“Ik dacht er toen niet over na. Ik kreeg het automatisch”, aldus Rutte.
De premier weet niet precies hoeveel geld hij heeft ontvangen. Hij is ook niet van plan het terug te betalen.
Ook Stef Blok, nu minister van Buitenlandse Zaken, kreeg de reiskostenvergoeding toen hij tussen 2010 en 2012 fractievoorzitter voor de VVD was.
Deze week publiceerde HP/De Tijd dat VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff 4.900 euro per jaar aan reiskosten declareerde, terwijl hij die kosten helemaal niet maakte omdat hij gebruikmaakte van een dienstauto met chauffeur van de VVD. Dijkhoff zei het bedrag terug te betalen.
Dijkhoff liet wachtgeld deze week stopzetten
Het bericht volgde op het nieuws dat Dijkhoff ook gebruikmaakt van de wachtgeldregeling waar hij recht op heeft als oud-bewindspersoon. Het gaat om 37.000 euro per jaar, ongeveer een modaal salaris, bovenop zijn salaris als Tweede Kamerlid en onkostenvergoedingen, meldde de Volkskrant.
De VVD’er heeft hier volgens de wet drie jaar lang recht op. Oud-bewindslieden van de PvdA Lodewijk Asscher en Lilianne Ploumen zagen af van die vergoeding.
Bewindslieden of wethouders kunnen gebruikmaken van een wachtgeldregeling boven op hun salaris als Kamerlid. Dijkhoff vindt nog steeds dat hij er recht op heeft, maar ziet er vanwege het nieuws over zijn onterecht verkregen reiskosten nu toch vanaf.
Rutte wil niet zeggen waarom hij afzag van wachtgeld
Nadat Rutte staatssecretaris was in het tweede kabinet Balkenende en de fractievoorzitter voor de VVD in de Tweede Kamer werd, kon hij eveneens gebruikmaken van de wachtgeldregeling, maar deed dat niet. De premier wil niet zeggen waarom hij er vanaf zag.
Rutte vindt het “volledig verdedigbaar” dat Dijkhoff zijn wachtgeld tot nu toe heeft gehouden, omdat hij niet wil dat zijn VVD-collega’s op zijn keuze worden aangesproken.
De premier vindt dat hij “heel veel geld” verdient, zo’n 165.000 euro bruto per jaar inclusief vakantiegeld en eindejaarsuitkering, maar waarschuwt ook voor “een race to the bottom“.
Rutte zegt zich te herinneren dat men het declaratiegedrag van politici in de jaren negentig “onverstandig” vond, daarom werden vergoedingen sindsdien via de belastingen (forfaitair) geregeld.
“Daar is nu veel discussie over. Misschien moeten we die verder in de Kamer voeren”, aldus Rutte.
NOS 06.12.2019 Premier Rutte kreeg van 2006 tot 2010 als VVD-fractieleider in de Tweede Kamer een reiskostenvergoeding, terwijl hij vaak gebruik maakte van de fractie-auto met chauffeur. Hij zegt dat hij de regeling nu, in het licht van de discussie over Klaas Dijkhoff, had geweigerd. Maar hij is niet van plan om het bedrag van in totaal naar schatting rond de 20.000 euro terug te betalen.
“Dit speelde dertien jaar geleden. Toen vond iedereen het een goed idee dat alle Kamerleden zo’n vergoeding kregen. Daarmee werd een einde gemaakt aan eindeloos declareren. Ik vind het ingewikkeld om, waar nu discussie ontstaat over die forfaitaire vergoedingen, met terugwerkende kracht dat bedrag te gaan terugboeken.”
Wachtgeld
De huidige VVD-fractieleider Dijkhoff besloot deze week om zijn reiskostenvergoeding van 4900 euro per jaar stop te zetten, omdat hij vaak gebruik maakt van de fractie-auto. Hij had de vergoeding naar eigen zeggen bij zijn aantreden al geweigerd.
Rutte zei in zijn wekelijkse persconferentie dat ook de huidige minister van Buitenlandse Zaken, Blok, de reiskostenvergoeding ontving toen hij VVD-fractieleider was.
Er was ook ophef over het wachtgeld dat Dijkhoff boven op zijn salaris als Kamerlid kreeg, omdat hij eerder staatssecretaris en minister was. Rutte zegt hij wachtgeld heeft geweigerd, toen hij na een periode als staatssecretaris overstapte naar de Tweede Kamer.
Telegraaf 06.12.2019 Ook premier Rutte heeft in zijn tijd als fractievoorzitter van de VVD gebruikgemaakt van een reiskostenvergoeding. Als hij dat besluit nu zou moeten nemen, had hij dat niet meer gedaan. Het ontvangen geld gaat hij niet terugbetalen.
Deze week maakte Klaas Dijkhoff, de huidige fractievoorzitter van de liberalen, bekend dat hij een reiskostenvergoeding ontvangt, terwijl hij eigenlijk helemaal geen reiskosten heeft. Zijn partij betaalt namelijk een auto voor hem.
De reiskostenblunder was voor Dijkhoff de druppel om af te zien van een ander geldbedrag dat hij krijgt: zijn wachtgeld. Omdat de VVD’er eerder staatssecretaris en kortstondig minister was, krijgt hij bovenop zijn salaris als fractievoorzitter wachtgeld. Dat gaat inmiddels om een bedrag van zo’n 80.000 euro.
Volgens de spelregels heeft Dijkhoff recht op zijn wachtgeld, en is ook zijn reiskostenregeling formeel gezien niet verboden. Zijn fractie vindt het echter niet chic dat hij de bedragen incasseerde en drong er dan ook op aan om ervan af te zien. Zelf vindt Dijkhoff nog steeds dat het best door de beugel kan. De beeldvorming erover en de druk vanuit zijn fractie hebben hem uiteindelijk doen besluiten om er een streep doorheen te zetten. Het inmiddels opgestreken reiskostengeld betaalt hij wel terug, het wachtgeld niet.
Premier Rutte werd vorige week gevraagd of ook hij wachtgeld heeft ontvangen toen hij stopte als staatssecretaris en weer Kamerlid werd. Hij wist dat niet helemaal zeker. Inmiddels heeft ook hij zijn loonstrookjes uitgeplozen en moet hij bekennen dat hij weliswaar geen wachtgeld heeft gekregen, maar wel de inmiddels beruchte reiskostenvergoeding.
De minister-president vindt nu dat zoiets eigenlijk niet kan. Maar terugbetalen doet hij niet. Het gaat naar schatting om zo’n 20.000 euro, denkt Rutte. Ook minister Stef Blok (Buitenlandse Zaken) heeft de reiskostenvergoeding gehad toen hij de VVD-fractie leidde, zegt Rutte. Van de inmiddels afgetreden Halbe Zijlstra wil hij dat niet zeggen.
AD 06.12.2019 Premier Mark Rutte heeft, toen hij tussen 2006 en 2010 fractieleider van de VVD was, reiskostenvergoeding ontvangen terwijl hij veelal gebruik kon maken van een auto met chauffeur van zijn partij. Terugbetalen wil hij echter niet.
Nu ben ik het met Dijkhoff eens, maar we praten hier over een situatie van 13 jaar geleden, aldus Premier Rutte.
,,Eerlijk gezegd heb ik daar toen niet zo over nagedacht, iedereen kreeg die vergoeding’’, aldus Rutte vanmiddag tijdens zijn wekelijkse persconferentie. Toch maakte hij voor zakelijk reizen vaak gebruik van een fractieauto. ,,Ik denk eerlijk gezegd dat als ik nu het besluit zou moeten nemen, ik geen gebruik zou maken van die reiskostenvergoeding.’’
Terugbetalen wil Rutte echter niet. ,,Die vergoeding is ooit in de jaren 90 ingevoerd omdat het systeem van declaraties niet werkte. Toen was iedereen het er over eens dat zulke forfaitaire vergoedingen beter waren. Dat stond ook los van de vraag of iemand gebruik kon maken van een fractieauto.” Rutte vindt het daarom ‘ingewikkeld’ om daarom alle ontvangen reiskosten terug te betalen. ,,Nu ben ik het met Dijkhoff eens, maar we praten hier over een situatie van 13 jaar geleden’’, benadrukt hij.
Hoeveel Rutte precies heeft ontvangen weet hij niet, maar hij denkt ‘rond de 20.000 euro’. Op dit moment is de reiskostenvergoeding 4900 euro per jaar.
Wel weigerde Rutte gebruik te maken van een wachtgeldregeling, terwijl hij daar recht op had als oud-staatssecretaris.
Door zijn baan als staatssecretaris en (vier weken) als minister had hij recht op wachtgeld. De fractieleider ontving jaarlijks 37.000 euro, bovenop zijn salaris van 115.000 euro als Kamerlid. Andere ex-bewindspersonen, onder wie de PvdA’ers Lodewijk Asscher en Lilianne Ploumen, zagen juist af van de toelage.
Na alle ophef hierover zag Dijkhoff alsnog af van wachtgeld. Ook betaalt hij een onterecht ontvangen reiskostenvergoeding van 4900 euro per jaar terug. Die ontving hij, terwijl de VVD hem een auto met chauffeur ter beschikking heeft gesteld.
Premier Rutte steunde Dijkhoff aanvankelijk toen deze nog volhardde dat hij recht had op de extra inkomsten van het wachtgeld. ,,Ik sta er volledig achter dat hij dat doet.’’ Hij herhaalde die boodschap vanmiddag opnieuw, en wilde niet ingaan op zijn eigen overweging ervan af te zien. ,,Dat is een persoonlijke overweging.’’ Rutte noemt het ‘volledig verdedigbaar’ dat Dijkhoff de regeling had.
Toch besloot Dijkhoff zijn ‘mening opzij te zetten’ en de toelage te stoppen. Eerder ontvangen wachtgeld houdt hij overigens wel. Rutte: ,,Dijkhoff merkte dat zijn collega’s daar in debatten last van hadden. En dat wil hij niet. Dus hij vindt niet dat hij er geen recht op zou hebben.’’
MSN 06.12.2019 Premier Mark Rutte ontving als VVD-fractieleider tussen 2006 en 2010 een reiskostenvergoeding, terwijl hij ook de beschikking had over een auto van de VVD-fractie. Hij schatte ongever 20.000 euro ontvangen te hebben. Dat zei Rutte tijdens de wekelijkse persconferentie na de ministerraad vrijdag.
Op verzoek gaf Rutte vrijdag inzage in de vergoedingen die hij als Kamerlid ontving. Omdat de vergoeding automatisch werd uitbetaald, zegt hij er destijds „niet over nagedacht te hebben”. Ook gaf Rutte toe tijdens zijn periode als Kamerlid „vaak gebruik te hebben gemaakt” van het vervoer dat beschikbaar werd gesteld door de fractie. Maar volgens Rutte heeft hij geen regels overtreden door daarnaast een reiskostenvergoeding te accepteren.
De premier gaf vrijdag toe dat, als hij nu opnieuw voor de keuze zou staan, hij geen reiskostenvergoeding zou accepteren. Hij is echter niet van plan het bedrag terug te betalen. Verder zei de premier nooit wachtgeld te hebben geaccepteerd, net als minister Stef Blok (Buitenlandse Zaken, VVD).
Dijkhoff
Ruttes partijgenoot en VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff oogstte recent veel kritiek toen bleek dat hij wachtgeld en een reiskostenvergoeding ontving. Hij stelde echter de wachtgeldregeling nu niet stop te kunnen zetten, omdat hij het ontvangen bedrag dan terug zou moeten betalen. Donderdag bleek dat dit niet hoeft, bevestigde het ministerie van Binnenlandse Zaken. Daarop zette hij beide regelingen stop.
De VVD-politicus ontving in totaal ongeveer 80.000 euro aan wachtgeld. De reiskostenvergoeding bedroeg ongeveer 4.900 euro per jaar. Rutte hield vrijdag vol dat Dijkhoff niets verkeerd heeft gedaan door het wachtgeld en de reiskosten te accepteren: „Hij heeft het volste recht om wachtgeld te accepteren.”
NOS 05.12.2019 De uitbetalingen van het wachtgeld van VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff kunnen wel degelijk worden stopgezet zonder dat hij alle tot dusver uitgekeerde bedragen moet terugbetalen. Eerder deze week zei het ministerie van Binnenlandse Zaken nog dat dat niet kon, maar het blijkt toch wat anders te liggen.
Dijkhoff besloot na de ophef over zijn wachtgeld zijn uitbetalingen maandelijks terug te storten.
Maar omdat hij de uitleg van de regels door Binnenlandse Zaken niet vertrouwde, zocht hij contact met de uitvoerder van de wachtgeldregels, APG, zo meldt hij aan RTL nieuws.
Het bleek dat het stopzetten van wachtgeld zonder terugbetalen wel kan. Volgens Dijkhoff was het “binnen een kwartier geregeld”, bevestigt hij ook tegen de NOS.
Een woordvoerder van Binnenlandse Zaken zegt dat ze op het ministerie de optie die nu door Dijkhoff en het APG is besproken “niet kenden”. “De uitvoering van de regeling is bij het APG belegd, het was tot dusver niet duidelijk dat dit een optie was”.
Fout kan
Dijkhoff is verbaasd dat het departement de regels zelf niet goed kent. Hij zegt dat hij er “niet vrolijk” van werd.
“Maar een fout maken kan. Ik ben na deze week de laatste om daar wat van te zeggen.”
Deze week werd ook bekend dat de VVD’er een reiskostenvergoeding van 4900 euro heeft aangenomen, terwijl hij gratis gebruik kon maken van een auto met chauffeur van de fractie.
Partijvoorzitter Christianne van der Wal vindt dat daar geen intern onderzoek naar hoeft te komen:
Jorn Jonker @Jorn
Partijvoorzitter van de VVD vindt dat er geen intern onderzoek hoeft te komen naar integriteit Dijkhoff. “Voor mij is de zaak klaar want er is geen sprake van een integriteitskwestie.” Ondanks de VVD-regel dat je niet iets mag declareren wat al wordt vergoed
Dijkhoff noemde dat “een domme fout” en betaalt dat bedrag terug.
Wat VVD-voorzitter Christianne van der Wal betreft hoeft er verder geen onderzoek meer naar Dijkhoff gedaan te worden. “Voor mij is de zaak klaar, want er is geen sprake van een integriteitskwestie”, aldus Van der Wal donderdagavond tegen de NOS.
Om het wachtgeld stop te zetten, puzzelde Dijkhoff zelf een oplossing uit waarvan Binnenlandse Zaken dinsdag nog meldde dat dit niet mogelijk was.
AD 05.12.2019 VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff heeft de uitbetaling van zijn omstreden wachtgeld laten stopzetten. Binnen een kwartiertje was het geregeld, aldus een woordvoerder naar aanleiding van berichtgeving van RTL over de kwestie.
Eerder deze week bestond er nog onduidelijkheid of dat wel kon. Dijkhoff had gezegd af te zien van de toelage na alle ophef die daarover was ontstaan, maar ook over onterechte reiskostenvergoedingen die hij ontving.
Volgens de wet kun je de toelage niet stoppen. Of hij zou dan alles wat hij tot nu toe had gekregen, moeten terugbetalen, en dat wil hij niet. Het ministerie van Binnenlandse Zaken zei dat je dan de uitkering elke maand kan terugstorten.
Maar na navraag van Dijkhoff bij uitvoeringsorganisatie APG blijkt dat het toch mogelijk is wachtgeld niet meer uit te laten betalen. Het recht op de uitkering vervalt hierdoor niet.
MSN 05.12.2019 Het ministerie van Binnenlandse Zaken (BZK) moet door het stof voor VVD-fractieleider Klaas Dijkhoff. In tegenstelling tot wat het departement eerder beweerde, blijkt Dijkhoff zijn wachtgeld wél te kunnen stopzetten zonder alles te hoeven terugbetalen. Dat erkent het departement in antwoord op vragen van RTL Nieuws.
Dijkhoff raakte in opspraak toen bekend werd dat hij met wachtgeld van zijn kortdurende ministerschap zijn salaris verhoogt. Dat is geheel conform de regels, maar toch ontstond binnen en buiten de VVD zoveel discussie dat hij besloot van zijn wachtgeld af te zien.
In reactie daarop verklaarde Binnenlandse Zaken dat afzien van wachtgeld betekent dat al het al genoten wachtgeld ook moet worden terugbetaald. Dijkhoff zei vervolgens dat hij zijn wachtgeld niet zou stopzetten, maar elke keer zou terugstorten.
Niet vrolijk
Omdat hij de uitleg van de regels zoals BZK die gaf niet vertrouwde, zocht de VVD-voorman contact met de uitvoerder van de wachtgeldregels, APG. Daar bleek dat stopzetten van wachtgeld zonder terugbetalen wel degelijk kan. Dijkhoff: “Het was binnen een kwartier geregeld.”
Dijkhoff toont zich verbaast dat BZK de regels blijkbaar zelf niet goed kent en hem daardoor in een lastig parket bracht. “Ik werd er niet vrolijk van. Maar een fout maken kan. Daar kan ik deze week zelf ook over meepraten.”
Fout
Het ministerie geeft de fout toe. In een verklaring schrijft BZK: “Uit navraag bij de uitvoeringsorganisatie APG blijkt dat het ook mogelijk is om als ontvanger van wachtgeld rechtstreeks bij APG te vragen om de uitkering niet uit te betalen. Het recht op de uitkering vervalt hierdoor niet.”
AD 05.12.2019 Klaas Dijkhoff gold als de ideale kroonprins van de VVD. Zorgvuldig poetste de partij zijn imago. Maar dat is beschadigd na ophef over zijn wachtgeld.
Zodra de moord op de Amerikaanse president Kennedy is verjaard, zal ik die toegeven, aldus Klaas Dijkhoff.
De VVD denkt dat partijleider Mark Rutte nog eens de kar trekt bij de volgende verkiezingen en de partij maakte zich weinig zorgen over Ruttes opvolging. Want met Klaas Dijkhoff, nu nog fractieleider, als eventuele plaatsvervanger zat het wel snor, dacht men.
Nu heerst er in de VVD-bewindsliedenploeg ergernis. ,,Een beginnersfout’’, zegt een minister. ,,Hier is het laatste woord niet over gesproken.” Vanavond moet het worden geëvalueerd, vindt deze, als de VVD-top bijeenkomt voor wekelijks beraad.
Want het is snel gegaan. Zorgvuldig polijstte de partij Dijkhoffs imago. Het draaide de schijnwerper op de nuchtere, droog-grappige kant van zijn aard. Vooral ver van het Binnenhof, waar Dijkhoff eerst werd uitgeroepen tot de meest sexy politicus. En vervolgens een populair winnaar werd van het tv-programma De Slimste Mens.
Ook als staatssecretaris bleef hij rolvast. Toen de SP suggereerde dat hij expres asielzoekers naar het dorpje Oranje stuurde om de vluchtelingendiscussie op scherp te zetten, pareerde hij in typische Dijkhoff-stijl. ,,Zodra de moord op de Amerikaanse president Kennedy is verjaard, zal ik die toegeven.’’
Die benadering, gelardeerd met zijn geëtaleerde liefde voor PSV en carnaval, maakte Dijkhoff een knuffelbare VVD’er. Hij trok zelfs het land in met Stand-Up Politics: een optreden van hem gecombineerd met cabaretiers.
Dijkhoff bleef dralen. En zegt nu dat hij in zijn recht stond. Dat is misschien nog wel het meest schadelijk, aldus Charles Huijskens, communicatieadviseur.
In de Tweede Kamer werd hem vooral inhoudelijke leegheid verweten. Dat hij voorstelde om criminaliteit in probleemwijken dubbel zo hard te bestraffen, werd weggezet als proefballon. Maar hij meende het wel degelijk en wees er op dat de sociaal-democraten in Denemarken een zelfde koers varen.
Uit hetzelfde vaatje tapte Dijkhoff toen hij dit jaar met het ‘Klaasverhaal’ kwam, een verder serieus discussiestuk dat de opmars moet zijn voor het verkiezingsprogramma volgend jaar. Het markeerde dat hij zijn losse imago vergezeld wil doen gaan van een politiek inhoudelijke koers.
In de draaiende motor heeft Dijkhoff nu zelf een hap zand gesmeten. Hij weigerde aanvankelijk afstand te doen van zijn 37.000 euro aan wachtgeld, dat hij ontvangt bovenop zijn salaris als Kamerlid. Hij had er ‘recht op’. Juist omdat de VVD bijstandgerechtigden vaak de maat neemt, ontplofte de bom in Dijkhoffs gezicht. Pas na een bak kritiek en dalende peilingen, stelde Dijkhoff zijn koers bij.
De publicitaire schade komt in een periode dat de VVD toch al lijdt. Als regeringspartij deed het concessies op terreinen van kinderpardon tot hypotheekrenteaftrek, met als recentste knieval de verlaging van de maximumsnelheid.
Beschadigd
Toch denkt communicatieadviseur Charles Huijskens dat Dijkhoff niet onoverkomelijk is beschadigd. ,,Bij iedere partij speelt zo’n affaire op enig moment. De verkiezingen zijn nog ver, als het goed is, dus de kiezer krijgt nog meer om de oren.’’
Enig probleem ziet de imagodeskundige wel in hoe Dijkhoff uiteindelijk afstand deed van zijn wachtgeld en reiskostenvergoeding.
Huijskens wijst in dat verband op premier Mark Rutte. ,,Als iemand een voorbeeld is van hoe je geloofwaardigheid deuken kan verdragen is hij het wel. Die is ook niet ten onder gegaan aan zijn eerste affaire of gebroken belofte.”
Verschil is wel dat Dijkhoff zich hautainer opstelt dan Rutte die zijn fouten juist zonder omhaal toegeeft. ,,Dijkhoff bleef dralen. En zegt nu dat hij in zijn recht stond. Dat is misschien nog wel het meest schadelijk.’’
Trouw04.12.2019 De ophef over het wachtgeld van Klaas Dijkhoff slaat als een boemerang terug op de regeringspartij.
Hij stond in zijn recht, maar omwille van de lieve vrede zag Klaas Dijkhoff dinsdag af van zijn wachtgeld, dat hij zelf ziet als uitgesteld loon. En dan was er nog de kwestie van de dubbele reisvergoeding. Wat zegt dit over de tweede man van de VVD?
Het is niet zo dat de gevoeligheid rond wachtgeld Dijkhoff even ontgaan is. De VVD-fractievoorzitter schrijft in zijn verklaring op Facebook: “Ik snap wel dat er een hoop kritiek is, zeker gezien de gangbare (niet altijd op de wet zelf gebaseerde) opvatting over wachtgeld.”
Nu is Dijkhoff voor een beetje kritiek niet bang (“dit maakt me niet populair, dat snap ik”). Hij schuwt politieke controverses niet, getuige bijvoorbeeld zijn plan om misdaden begaan in arme wijken strenger te bestraffen. Alleen lijkt hij zich dit keer te vergalopperen aan het onderwerp, waar hij zelf een persoonlijk belang in heeft.
Wachtgeld is altijd politiek buskruit, zeker als de ontvanger alweer dik onder de pannen is. Onlangs nog moest de partijvoorzitter van de orthodoxe SGP vertrekken vanwege een wachtgeldregeling. SGP-leden ergerden zich bont en blauw aan het ‘elimineren van de morele discussie’, doordat telkens gewezen werd op de juridische juistheid van de ‘pensioenregeling’.
Ook Dijkhoff blijft daaraan krampachtig vasthouden. Daarmee schendt hij een ongeschreven politieke regel: stilzitten als je geschoren wordt. Zeker nu hij wel fout bleek te zitten met te veel ontvangen reiskostenvergoeding.
Wat zegt de ophef over de VVD?
Allereerst dat de fractie van de VVD in de Tweede Kamer de tijdgeest beter aanvoelt dan de kroonprins van deze regeringspartij. Het was de fractie die een onwillige Dijkhoff dinsdag dwong zijn “mening opzij te zetten”, zoals hij het zelf verwoordde. Ook VVD-Kamerlid Weverling zette zijn wachtgeld stop.
De VVD, vaak geplaagd door integriteitskwesties, kan deze discussie missen als kiespijn. Juist nu onder leiding van Rutte en Dijkhoff de partij zich wil richten op de middenklasse, de kiezers met ruwweg een vijfde tot de helft van het salaris van een fractievoorzitter.
Tegelijkertijd profileert de VVD, met weer Dijkhoff voorop, zich als de partij die hard is voor ontvangers van bijstand. Dat moet een ‘uiterste vangnet’ zijn, geen hangmat. Wie geen tegenprestatie levert, mag gekort. Daarnaast zetten de liberalen al kabinetten lang hoog in op de zelfredzaamheid van de burger.
Dan staat het beroerd als de VVD-kopman niet in staat blijkt zijn eigen loonstrook te controleren. Ook premier Rutte liep hier een smet op. Hij verdedigde Dijkhoff voor 100 procent – zoals hij altijd doet bij VVD’ers in het nauw – maar had misschien beter eerst een gesprek achter gesloten deuren kunnen voeren.
Wat zegt de ophef over de regeling zelf?
Gewone, hardwerkende Nederlanders krijgen ook WW als ze hun baan verliezen. Die regeling is alleen minder riant dan die voor politici. De WW wordt minder snel opgebouwd en is ook minder hoog. Daar valt op zich iets voor te zeggen. Politici en bestuurders staan vol in de schijnwerpers en dat kan gevolgen hebben voor hun latere loopbaan.
Ook kunnen ze door politieke toestanden zomaar op straat staan. Uit onderzoek blijkt dat de helft van de oud-politici moeite heeft met het vinden van ander werk. Voor hen is wachtgeld net zo noodzakelijk als voor iedereen.
Toch wringt er iets. Dat blijkt alleen al uit het feit dat veel oud-bewindslieden uit zichzelf afzien van wachtgeld als ze een nieuwe baan hebben. Wachtgeld om een toch al riant salaris aan te vullen mag rechtmatig zijn, maar wordt in de samenleving niet langer ervaren als rechtvaardig.
Lees ook:
Dijkhoff ziet toch maar af van zijn wachtgeld na ophef over reiskostenvergoeding
Klaas Dijkhoff ziet af van zijn wachtgeld. De VVD-fractievoorzitter houdt vol dat hij er recht op heeft, maar is opnieuw in opspraak gekomen door een ten onrechte ontvangen reiskostenvergoeding. “Stom”, zegt hij zelf over zijn handelwijze.
Rutte: De pijn van de VVD zit ‘em in het Malieveld
Het partijcongres van de VVD was zaterdag een mengeling van peptalk en erkenning van de roerige tijden waarin het kabinet, en dus ook de partij, verkeert.
MSN 04.12.2019 De kansen dat VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff premier Rutte zal opvolgen als VVD-leider zijn verkleind door de perikelen rond zijn wachtgeld. Dat zeggen partijgenoten van Dijkhoff, (oud-) politici en imagodeskundigen tegen RTL Nieuws.
Dijkhoff maakte gisteren bekend dat hij toch, maar tegen zijn wil, afziet van zijn wachtgeld. Dit besluit kwam een week nadat de liberale fractievoorzitter nog bezwoer dat hij het wachtgeld zou houden omdat hij er recht op heeft. Volgens hem hadden zijn fractiegenoten bij hun functioneren zoveel last van de affaire dat hij wel moest besluiten zijn wachtgeld stop te zetten.
“Buitengewoon onverstandig dat Dijkhoff eerst principieel wilde zijn, om een week later alsnog de draai te maken en zijn wachtgeld stop te zetten”, zegt een VVD’er die niet met naam en toenaam genoemd wil worden. “Hij is te losjes en onderschat wat nog kan in het huidige opinieklimaat. Die lossigheid zal hem nekken. Dit kost hem zijn titel van kroonprins.”
Ontzettend stom
“Nu moet Rutte wel doorgaan”, zegt een liberaal die ook anoniem wil blijven. “Wat Klaas deed, is ontzettend stom. Het zal worden opgevat als zakkenvullerij van de ergste soort. Hij had moeten snappen dat dit niet kan. Hij kan het resterende deel het best aan een goed doel schenken.”
Volgens deze VVD’er zijn de kansen op het VVD-lijsttrekkerschap nu verkeken: “Rutte moet nu wel doorgaan, want ik zou niet weten wie het anders moet doen.” Mocht de VVD bij de verkiezingen niet meer de grootste worden, dan zal Rutte snel vertrekken uit de vaderlandse politiek, verwacht hij.
Ervaren rot zonder ambitie
“Voor Bente Becker, die het zeker zou kunnen, is het nu nog wat vroeg om Rutte op te volgen. Ik denk dat eerst een ervaren rot zonder ambitie fractievoorzitter moet worden. Iemand als Andre Bosman. Dan kan Benthe nog een paar jaar groeien en daarna lijsttrekker worden.”
Leiderschapsdeskundige en voormalig PvdA-Kamerlid Marja Wagenaar wijst erop dat de handelswijze van Dijkhoff vervreemding in de hand werkt. “Hij heeft gezegd dat hij het wachtgeld kan houden of kan teruggeven, dat dat voor hem niet uitmaakt. Dat hij nooit op zijn loonstrookje kijkt. Dat is een luxe gedrag dat de meeste mensen zich niet kunnen permitteren. Zo vervreemd je je, en dat kun je als leider niet te vaak doen, want dan moeten ze je niet meer. Het schept afstand en daar worden kiezers niet blij van.”
Tijd heelt alle wonden
Of zijn kansen op het VVD-lijsttrekkerschap nu zijn verkeken, kan ze nog niet beoordelen. Dat hangt volgens haar af van hoe hij zich herstelt. “De vraag is of hij het weer goed kan maken. Als hij nog een kras oploopt en zich nog verder vervreemdt van zijn achterban wordt het moeilijk. Tegelijk heelt tijd alle wonden. Dus hij moet hopen dat de verkiezingen nog even wegblijven.”
VVD-lid Bert Homan vindt dat Dijkhoff niet al te handig heeft gecommuniceerd over zijn wachtgeld. “Het was rustiger gebleven als dat beter was gedaan. Een bestuurder heeft een uitstekend inkomen, dus die moet niet klagen. Over het lijsttrekkerschap hoeven we ons nu nog niet druk te maken, want dat speelt pas in 2025”, lacht Homan, daarmee helder makend dat wat hem betreft premier Rutte ook in 2021 weer lijsttrekker moet worden.
Imagodeskundige Jack de Vries spreekt van een ‘vervelend verhaal voor persoon en partij’. “Ze waren goed bezig met integriteit en dan is het vervelend dat dit erbij komt.”
Politici als zakkenvullers
Of deze zaak een groot electoraal effect zal hebben, betwijfelt De Vries: “Voor ons in Den Haag zijn deze dingen erg groot en voor de mensen in het land bevestigt het het beeld dat politici zakkenvullers zijn.
Toch denk ik niet dat dit enorme impact krijgt op de peilingen van de VVD. Het zal vooral effect hebben op het debat in de partij of Rutte moet blijven. Die heeft op dit punt een onkreukbaar imago en is het toonbeeld van lak hebben aan geldelijk gewin. Voor Dijkhoff helpt dit niet.”
MSN 03.12.2019 De chaos omtrent de wachtgeldregeling van Klaas Dijkhoff is compleet. De VVD-fractieleider wil na nieuwe onthullingen en druk vanuit zijn eigen fractie alsnog stoppen met het incasseren van de riante regeling. Hij weigert echter om het al opgestreken bedrag terug te storten. Maar volgens het ministerie van Binnenlandse Zaken is die door de VVD’er bedachte constructie formeel onmogelijk.
De wachtgeldmeter van VVD’er Dijkhoff staat inmiddels al op zo’n 80.000 euro. Hij kreeg dit geld omdat hij voorheen staatssecretaris en minister was en als Kamerlid minder ging verdienen. Hij krijgt hierdoor zo’n 37.000 euro per jaar extra aan wachtgeld.
Dijkhoff, die als kroonprins van Rutte wordt gezien, hield aanvankelijk aan zijn wachtgeldregeling vast, ook al stak er een storm van kritiek over op. Dinsdag maakte hij echter bekend er alsnog vanaf te willen zien, omdat zijn fractie er toch wel veel moeite mee heeft en de negatieve beeldvorming hem parten ging spelen.
Ook een nieuwe publicatie van HP/De Tijd zorgde ervoor dat Dijkhoff overstag ging. Het tijdschrift kwam erachter dat de VVD’er onterecht een reiskostenvergoeding opstreek. Vlak voor het moment dat dit nieuwe migrainemoment voor de VVD door HP/De Tijd naar buiten zou worden gebracht probeerde de VVD dit nieuwsmoment te kapen door te openbaren dat Dijkhoff alsnog wilde afzien van zijn wachtgeldregeling.
Het ministerie van Binnenlandse Zaken laat nu weten dat als Dijkhoff de wachtgeldregeling tussentijds officieel wil stopzetten dat hij in feite dan afziet van zijn recht daarop en daarom het het al eerder ontvangen geld dient terug te storten. Dat gaat inmiddels om een bedrag van zo’n 80.000 euro.
In een reactie laat de VVD weten dat, als dit waar mocht zijn, Dijkhoff de regeling dan niet officieel zal stopzetten, maar het wachtgeldbedrag dat hij nu nog steeds krijgt overgemaakt zal terug geven. Benadrukt wordt dat hij nog steeds weigert om het al geïncasseerde wachtgeld terug te betalen.
Volgens het ministerie van Binnenlandse Zaken zou dit volgens de regels wel mogen. „Je kunt maandelijks de uitkering terugstorten, maar dan vervalt het recht op de uitkering niet.”
Telegraaf 03.12.2019 Zelfs in de VVD-fractie werd de wachtgeldregeling van fractieleider Klaas Dijkhoff niet begrepen. Na druk van zijn collega’s en een nieuwe onthulling over nog meer extra geld, gooit de VVD-kroonprins het roer om. Met tegenzin. Dijkhoff ziet af van de extra toelages, maar houdt vol dat hij er nog steeds recht op heeft.
Het verhaal was al moeilijk uit te leggen, maar sinds dinsdag is er nog een schepje bovenop gekomen. Na onderzoek van HP/De Tijd blijkt dat Dijkhoff maandelijks een vergoeding voor reiskosten op zijn loonstrookje krijgt bijgeschreven, terwijl hij voor werk gebruik kan maken van een VVD-auto. Jaarlijks gaat het om 4900 euro.
Dijkhoff verkeerde in de veronderstelling dat hij hier vanaf had gezien, omdat hij daartoe een formulier had ingevuld. Dat document had echter betrekking op woon-werkverkeer. De Tweede Kamer biedt parlementariërs ook nog een vergoeding voor andere reiskosten.
Die ontving Dijkhoff wel, hoewel hij zelf zegt dat hij dat niet wist. „Een stomme fout”, reageerde hij dinsdag. Dit geld stort hij terug, het tot nu toe ontvangen wachtgeld houdt hij. Ook VVD-Kamerlid Arne Weverling stopt met wachtgeld, dat hij ontving omdat hij wethouder is geweest.
Vorige week bleek dat Dijkhoff zijn royale fractievoorzitters-beloning aangevuld ziet tot een ministerssalaris. Dat kwam omdat hij na het aftreden van Jeanine Hennis in 2017 zijn staatssecretariaat van Justitie verruilde om een paar weken haar baan over te nemen als minister van Defensie.
Arbeidsvoorwaarden
Dijkhoff beschouwde het extraatje als onderdeel van zijn arbeidsvoorwaarden als bewindspersoon. VVD-voorman Mark Rutte noemde de keuze van zijn partijgenoot vorige week nog ’100 procent acceptabel’. Veel kiezers denken daar anders over.
In de peiling van Maurice de Hond raakte de VVD na rampweken rond het verlagen van de maximumsnelheid opnieuw twee zetels kwijt. Bijna de helft van de overgebleven VVD-achterban vindt de wachtgeldregeling onterecht, bleek uit dezelfde peiling.
Ook in de VVD-fractie was er ophef over, een zeldzaam en daarom veelzeggend teken dat liberale Tweede Kamerleden zich zorgen beginnen te maken over de koers van de partijtop. „Iedereen heeft zijn eigen weging gegeven, maar ik doe verder geen uitspraken over de fractievergadering”, zegt Dijkhoff daarover. Hij ontkent dat premier Rutte of een ander lid van het kabinet een rol heeft gespeeld in zijn besluit.
’Volledig achter de regeling’
Dijkhoff zegt nu ’zijn mening opzij te zetten en de toelage (bij u beter bekend als: wachtgeld) per direct stop te zetten’. Van harte gaat het allemaal niet. „Ik sta nog steeds volledig achter de regeling en achter iedereen, in de landelijke, provinciale of lokale politiek, die op grond van die regeling ontvangt waar hij of zij voor heeft gewerkt”, zegt de VVD-fractieleider in een verklaring.
Met het opgeven van het wachtgeld hopen de liberalen dat Dijkhoff niet langer kop van Jut is in de discussie rond wachtgeld, die vanwege de onthulling van vorige week weer in alle hevigheid oplaaide. Minister Knops (Binnenlandse Zaken) verklaarde vrijdag dat hij de regeling tegen het licht wil houden, terwijl premier Rutte even later nog verklaarde dat dat wat hem betreft niet nodig was.
De VVD hoopt de kwestie nu te begraven. Als Dijkhoff was doorgegaan met het ontvangen van wachtgeld, bleef hij kwetsbaar voor de electorale concurrentie die niet zou nalaten om de VVD-bons als graaier neer te zetten. De wachtgeldmeter zou rond de verkiezingen van 2021 de ton wel eens kunnen hebben overschreden. Nu hij van het wachtgeld afziet is partijen deze munitie uit handen geslagen.
Hoewel aan het Binnenhof wordt ingeschat dat Mark Rutte nogmaals als VVD-lijsttrekker de volgende verkiezingen in wil gaan, is ook waargenomen dat de premier vindt dat Dijkhoff er in de publiciteit goed op moet staan. De fractieleider geldt momenteel immers als enige kroonprins bij de VVD. Met een besmeurde reputatie komen prinsen dezer dagen echter niet zomaar meer weg.
Telegraaf 03.12.2019 De chaos omtrent de wachtgeldregeling van Klaas Dijkhoff is compleet. De VVD-fractieleider wil na nieuwe onthullingen en druk vanuit zijn eigen fractie alsnog stoppen met het incasseren van de riante regeling. Hij weigert echter om het al opgestreken bedrag terug te storten. Maar volgens het ministerie van Binnenlandse Zaken is die door de VVD’er bedachte constructie formeel onmogelijk.
De wachtgeldmeter van VVD’er Dijkhoff staat inmiddels al op zo’n 80.000 euro. Hij kreeg dit geld omdat hij voorheen staatssecretaris en minister was en als Kamerlid minder ging verdienen. Hij krijgt hierdoor zo’n 37.000 euro per jaar extra aan wachtgeld.
Dijkhoff, die als kroonprins van Rutte wordt gezien, hield aanvankelijk aan zijn wachtgeldregeling vast, ook al stak er een storm van kritiek over op. Dinsdag maakte hij echter bekend er alsnog vanaf te willen zien, omdat zijn fractie er toch wel veel moeite mee heeft en de negatieve beeldvorming hem parten ging spelen.
Ook een nieuwe publicatie van HP/De Tijd zorgde ervoor dat Dijkhoff overstag ging. Het tijdschrift kwam erachter dat de VVD’er onterecht een reiskostenvergoeding opstreek. Vlak voor het moment dat dit nieuwe migrainemoment voor de VVD door HP/De Tijd naar buiten zou worden gebracht probeerde de VVD dit nieuwsmoment te kapen door te openbaren dat Dijkhoff alsnog wilde afzien van zijn wachtgeldregeling.
Ministerie: dit kan niet
Het ministerie van Binnenlandse Zaken laat nu weten dat als Dijkhoff de wachtgeldregeling tussentijds officieel wil stopzetten dat hij in feite dan afziet van zijn recht daarop en daarom het het al eerder ontvangen geld dient terug te storten. Dat gaat inmiddels om een bedrag van zo’n 80.000 euro.
In een reactie laat de VVD weten dat, als dit waar mocht zijn, Dijkhoff de regeling dan niet officieel zal stopzetten, maar het wachtgeldbedrag dat hij nu nog steeds krijgt overgemaakt zal terug geven. Benadrukt wordt dat hij nog steeds weigert om het al geïncasseerde wachtgeld terug te betalen.
Volgens het ministerie van Binnenlandse Zaken zou dit volgens de regels wel mogen. „Je kunt maandelijks de uitkering terugstorten, maar dan vervalt het recht op de uitkering niet.”
RTL 03.12.2019 VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff ziet verder af van wachtgeld. Dat meldt hij op Facebook. Hij zet zijn ‘mening opzij’ nu hij opnieuw in opspraak is gekomen door een ten onrechte ontvangen reiskostenvergoeding.
Dijkhoff streek de afgelopen tijd 4900 euro per jaar op voor reiskosten die hij niet maakte, ontdekte HP De Tijd. Hij dacht dat hij de reiskosten niet ontving, maar controleerde dat niet. Hij betitelt dat zelf als ‘stom’.
Per direct stopt hij met wachtgeld
Vorige week ontstond er ook al ophef. Toen werd bekend dat de VVD-fractievoorzitter jaarlijks 37.000 euro bruto aan wachtgeld krijgt. Hij heeft daar recht op omdat hij staatssecretaris en minister was in het vorige kabinet. Na ophef die ontstond, bleef Dijkhoff erbij dat het wachtgeld niet ging terugbetalen.
“Ik werk er hard voor en ik hou me aan de wet”, zei hij in een eerste reactie. Ook premier Mark Rutte liet vrijdag nog weten dat Dijkhoff het volste recht op het wachtgeld had.
Komt op zijn besluit terug
Maar vandaag komt Dijkhoff dus op dat besluit terug en maakt de fractievoorzitter op zijn Facebookpagina bekend dat hij toch per direct stopt met het wachtgeld.
Hij gaat eerder ontvangen wachtgeld niet terugbetalen, laat een woordvoerder van de VVD weten.
Het wachtgeld zorgde voor kritiek bij de achterban van de VVD. Volgens de laatste peiling van Maurice de Hond verloor de partij door de wachtgeldkwestie twee zetels.
Dijkhoff licht in zijn verklaring toe: “Ik vind nog steeds hetzelfde en ga dus ook geen andere, wellicht meer wenselijke mening verkondigen. Ik vind tegelijkertijd dat in deze discussie onze fractie op inhoud het debat moet kunnen voeren zonder iedere keer aangesproken te worden op mijn persoonlijk keuze.”
De VVD’er vervolgt: “Daarom heb ik besloten mijn mening opzij te zetten en de toelage (bij u beter bekend als: wachtgeld) per direct stop te zetten. Ik sta nog steeds volledig achter de regeling en achter iedereen, in de landelijke, provinciale of lokale politiek, die op grond van die regeling ontvangt waar zij of hij voor heeft gewerkt.”
Ook Arne Weverling ziet af van wachtgeld
Ook VVD-Kamerlid Arne Weverling laat via Twitter weten af te zien van zijn wachtgeld. Weverling kreeg een toelage bovenop zijn salaris als Tweede Kamerlid, zodat hij er niet op achteruitging bij zijn overstap van het wethouderschap naar de Tweede Kamer. Maar hij zet dat dus nu ook stop.
“Dit om de discussie die vorige week is opgelaaid op inhoud te kunnen voeren.”
AD 03.12.2019 VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff stort zijn omstreden wachtgelduitkering voortaan elke maand terug. Na alle ophef wilde hij de toelage eigenlijk laten stopzetten, maar dat is volgens de wet niet mogelijk. Of hij zou dan alles wat hij tot nu toe kreeg, moeten terugbetalen, en dat wil hij niet.
Als een ontvanger van wachtgeld vraagt om de uitkering stop te zetten, dan ziet hij volgens de wet af van het recht op de hele uitkering, aldus het ministerie van Binnenlandse Zaken. Omdat dan het uitkeringsrecht vervalt, moet de uitkering terugbetaald worden. Je kunt ook maandelijks de uitkering terugstorten en daarmee vervalt je recht op de uitkering niet.
Dijkhoff is eigenlijk te vroeg met zijn aankondiging om de toeslag stop te zetten. Er ligt een voorstel om de wet te wijzigen zodat het mogelijk wordt de uitbetaling tijdelijk en voor een deel te stoppen.
Reiskosten
Dijkhoff liet vanmiddag weten verder af te zien van zijn wachtgeld à 37.000 euro per jaar. Hij zette zijn mening opzij nadat hij opnieuw in opspraak kwam door een ten onrechte ontvangen reiskostenvergoeding. Dijkhoff streek de afgelopen tijd 4900 euro per jaar op voor reiskosten die hij niet maakte, ontdekte HP De Tijd. De tweede man van de VVD had een auto met chauffeur.
Vorige week moest Dijkhoff zich al verantwoorden omdat hij bovenop zijn salaris wachtgeld ontving. Dat is niet de bedoeling van de wachtgeldregeling, vinden veel critici. Dijkhoff gaf echter geen krimp en kreeg steun van onder anderen premier Mark Rutte. De fractievoorzitter van de VVD krijgt bovenop zijn salaris als Tweede Kamerlid wachtgeld, omdat hij als minister meer verdiende dan hij momenteel krijgt (115.000 euro).
Telegraaf 03.12.2019 VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff ziet tegen zijn zin verder af van wachtgeld. Hij zet zijn ’mening opzij’ nu hij opnieuw in opspraak is gekomen door een ten onrechte ontvangen reiskostenvergoeding.
Vorige week ontstond er ophef over het wachtgeld van de VVD-kroonprins. Dat extra geld kreeg hij omdat hij staatssecretaris en minister is geweest. Hij bleek 37.000 euro per jaar, meer dan een modaal salaris, te krijgen bovenop zijn schadeloosstelling à 115.000 euro voor zijn werk als Kamerlid.
Peilingen
Uit een peiling van Maurice de Hond bleek daarna dat de VVD was teruggezakt naar 22 zetels. De Hond peilde niet alleen het stemgedrag, maar vroeg ook naar de mening van mensen over de wachtgeldkwestie van Dijkhoff.
De achterban van de partij was erg verdeeld over de kwestie. Bovenop die reeds bestaande ophef bleek dinsdag uit een publicatie van HP/De Tijd dat Dijkhoff ook nog eens een onterechte reiskostenvergoeding ontving. Het ging om een bedrag van 4.900 per jaar. Dat, terwijl het VVD-kopstuk een auto met chauffeur heeft.
„Een stomme fout”, lag daar volgens de fractieleider van de liberalen aan ten grondslag. „Daardoor heb ik een vergoeding ontvangen die ik nooit heb willen krijgen.” Hij heeft het bedrag inmiddels teruggestort.
Niet op loonstrook gekeken
In een verklaring op Facebook legt de liberale fractieleider uit dat hij de vergoeding standaard kreeg, terwijl hij op een formulier had aangegeven geen gebruik te maken van reiskostenvergoedingen. Daardoor dacht hij dat hij het geld niet kreeg. Hij had echter niet op z’n loonstrook gekeken of alles correct was doorgevoerd. „Dat was stom. Ik heb daarom niet doorgehad dat ik een van de twee vergoedingen nog wel ontving, hoewel het mijn bedoeling was dit geld niet te ontvangen.”
Wachtgeld
In de verklaring zegt Dijkhoff de kritiek op zijn wachtgeldregeling te begrijpen. Maar het is nu eenmaal een wettelijke regeling waarop hij recht had, zo redeneert hij. „Ik vind het een kromme redenering om wel de wet goed te vinden, maar niet de toepassing ervan. Dan zou je de wet moeten aanpassen.” Daarmee zegt hij te staan voor zijn opvatting. Liever dat ’dan dat ik om gedoe te voorkomen een politiek correcte, maar in mijn ogen feitelijk en juridisch incorrecte mening ga verkondigen.’
Toch gezwicht
Kennelijk had ook die principiële volharding z’n houdbaarheid, aangezien Dijkhoff ’ nu de discussie is opgelaaid’ alsnog heeft besloten van verdere uitkering van wachtgeld af te zien, ook omdat het de partij beschadigt. „Ik heb ook een verantwoordelijkheid naar het team. Dat had er last van. En ik heb ook te maken met beeldvorming.” Daarom besloot hij alsnog af te zien van verder wachtgeld, al vindt hij nog altijd dat hij dat geld terecht heeft ontvangen. Hij gaat daarom ook niet het reeds ontvangen wachtgeld terugbetalen.
Ook Weverling stopt wachtgeld
Behalve Dijkhoff ziet ook VVD-Kamerlid Arne Weverling af van verder wachtgeld. Hij was wethouder in Westland en mocht zijn schadeloosstelling als Kamerlid ophogen tot zijn oude salaris met ongeveer 10.000 euro extra per jaar. Daar stopte hij vanaf nu mee. „Dit om de discussie die vorige week is opgelaaid op inhoud te kunnen voeren.” Ook Weverling gaat geen geld terugstorten.
NOS 03.12.2019 VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff blijft toch gewoon elke maand wachtgeld ontvangen. Het tussentijds stopzetten van de uitkering kan volgens de wet alleen als hij het hele bedrag dat hij tot nu toe heeft ontvangen, zo’n 80.000 euro, terugbetaalt. Maar dat wil de VVD’er niet. Daarom blijft hij de uitkering gewoon ontvangen, maar wil hij de bedragen voortaan na ontvangst terugstorten.
Volgens een woordvoerder van het ministerie van Binnenlandse Zaken kent de wet op dit moment niet de mogelijkheid om het wachtgeld op verzoek stop te zetten en het tot nu toe ontvangen geld te houden. Dat is eigenlijk wat Dijkhoff wil. Hij vindt nog steeds dat hij recht heeft op wachtgeld, maar vanwege de ophef die er over is ontstaan wil hij het niet langer ontvangen.
Als een ontvanger van wachtgeld vraagt om de uitkering stop te zetten, dan ziet hij volgens de wet af van het recht op de hele uitkering. Dat betekent dat er geen uitkeringsrecht is. Omdat dit recht vervalt, moet de uitkering terugbetaald worden, zegt de woordvoerder van het ministerie.
Er wordt wel gewerkt aan een wetswijziging waardoor het wel mogelijk wordt de uitbetaling tijdelijk en voor een deel te stoppen. Maar die wetswijziging is nog niet van kracht.
Terugstorten
Dijkhoff laat in een reactie weten dat hij dan toch het wachtgeld blijft ontvangen, maar dat er wordt gezocht naar een manier om het geld na ontvangst weer terug te storten. Dan zou hij er per saldo niets aan overhouden. Volgens de woordvoerder van het ministerie is dat wel mogelijk.
Dijkhoff heeft de afgelopen twee jaar 37.000 euro per jaar gekregen, bovenop zijn salaris als Kamerlid. Hij kreeg het wachtgeld, omdat zijn salaris lager is dan zijn loon toen hij nog staatssecretaris en minister was.
Vandaag werd ook bekend dat de VVD’er een reiskostenvergoeding van 4900 euro heeft aangenomen, terwijl hij gratis gebruik kon maken van een auto met chauffeur van de fractie. Dijkhoff noemt dat nu “een domme fout” en betaalt dat bedrag terug.
Volgens Dijkhoff is er daarbij duidelijk iets mis gegaan, zei hij vanmiddag:
NU 03.12.2019 VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff heeft jaarlijks ten onrechte 4.900 euro aan reiskosten vergoed gekregen en stort dit bedrag terug, meldt HP/De Tijd woensdag. Daarnaast ziet hij alsnog af van de omstreden wachtgeldregeling. Door deze regeling ontving hij 37.000 euro boven op zijn salaris als Kamerlid, omdat hij in het vorige kabinet kortstondig minister is geweest.
Uit onderzoek van HP/De Tijd blijkt dat Dijkhoff een reiskostenvergoeding van 4.900 euro ontvangt voor reizen binnen Nederland, terwijl hij als fractievoorzitter beschikt over een auto met chauffeur die door de VVD betaald wordt.
Daardoor maakt Dijkhoff geen extra reiskosten. De VVD’er toont zich in een reactie op Facebook schuldbewust en spreekt van “een stomme fout”. “Daardoor heb ik een vergoeding ontvangen die ik nooit heb willen krijgen.”
Dijkhoff zegt te hebben geprobeerd de dubbele vergoeding stop te zetten. Naar eigen zeggen heeft hij daarna niet naar zijn loonstrookje gekeken om te controleren of de stopzetting ook was doorgevoerd.
Dijkhoff zet wachtgeldregeling toch stop
Ook gaat de VVD-fractievoorzitter in het bericht in op het wachtgeld dat hij tot voor kort ontving. “Nu de discussie is opgelaaid, ook over hoe dit soort regelingen er in de toekomst uit moet zien, komt er een dimensie bij”, schrijft hij.
“Daarom heb ik besloten mijn mening opzij te zetten en de toelage (bij u beter bekend als: wachtgeld) per direct stop te zetten.” De VVD’er is niet van plan het geïncasseerde wachtgeld terug te betalen
Dijkhoff ontving zo’n 37.000 euro aan wachtgeld per jaar, omdat hij staatssecretaris voor Asiel en een maand minister van Defensie was. De VVD’er heeft hier volgens de wet ruim drie jaar recht op.
Hij kreeg de toelage boven op de 115.000 euro per jaar én toeslagen voor zijn fractievoorzitterschap. Premier Mark Rutte zei afgelopen vrijdag “volledig achter” het besluit van Dijkhoff te staan om het wachtgeld te innen.
Dijkhoff: Recht op wachtgeld
PvdA-Kamerleden Lodewijk Asscher en Lilianne Ploumen, die in het vorige kabinet ook minister waren, accepteerden het extra geld niet. Asscher vindt dat het niet past om boven op het salaris van Kamerlid wachtgeld te ontvangen. “Ik heb een prachtig salaris.” Hij beschouwt de regeling als een vangnet voor wanneer politici zonder baan komen te zitten. Ook VVD-Kamerlid Mark Harbers, tot voor kort staatssecretaris voor Asiel, zag af van de regeling.
Dijkhoff vond en vindt nog steeds dat hij recht heeft op de toeslag. “Ik sta nog steeds volledig achter de regeling en achter iedereen, in de landelijke, provinciale of lokale politiek, die op grond van die regeling ontvangt waar zij of hij voor heeft gewerkt.”
VVD-Kamerlid Arne Weverling maakte na het besluit van zijn fractievoorzitter bekend af te zien de wachtgeldregeling. Hij ontving jaarlijks 10.000 euro, omdat hij voor het Kamerlidmaatschap wethouder is geweest in de gemeente Westland.
AD 03.12.2019 VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff ziet verder af van zijn wachtgeld à 37.000 euro per jaar. Hij zet zijn mening opzij nu hij opnieuw in opspraak is gekomen door een ten onrechte ontvangen reiskostenvergoeding. In navolging van Dijkhoff zet ook partijgenoot Arne Weverling het wachtgeld stop.
Dijkhoff streek de afgelopen tijd 4900 euro per jaar op voor reiskosten die hij niet maakte, ontdekte HP De Tijd. De tweede man van de VVD had een auto met chauffeur.
Hij verkeerde in de veronderstelling dat hij die reiskostenvergoeding niet ontving, maar controleerde dat niet. ,,Ik ben zo stom geweest om het niet te checken op mijn loonstrook. Daardoor heb ik een vergoeding ontvangen die ik nooit heb willen krijgen.” Het geld is inmiddels teruggestort, zegt de voorman van de VVD-fractie in de Tweede Kamer.
Vorige week moest Dijkhoff zich al verantwoorden omdat hij bovenop zijn salaris wachtgeld ontving. Dat is niet de bedoeling van de wachtgeldregeling, vinden veel critici. Dijkhoff gaf echter geen krimp en kreeg steun van onder anderen premier Mark Rutte.
De fractievoorzitter van de VVD krijgt bovenop zijn salaris als Tweede Kamerlid wachtgeld, omdat hij als minister meer verdiende dan hij momenteel krijgt. Jaarlijks ontvangt hij zo’n 37.000 euro wachtgeld, een bedrag dat bovenop zijn Kamerlidsalaris van 115.000 euro komt. Omdat hij in het vorige kabinet staatssecretaris (Veiligheid en Justitie) en vier weken minister (Defensie) was, heeft hij recht op aanvulling van zijn salaris.
Andere ex-bewindslieden die in de Kamer zijn beland, zoals de PvdA’ers Lodewijk Asscher en Lilianne Ploumen, hebben daarvan afgezien. GroenLinks-Kamerlid Isabelle Diks, die eerder wethouder in Leeuwarden was, besloot deze maand om niet langer wachtgeld te ontvangen en het te veel ontvangen geld terug te betalen.
Maar VVD’er Dijkhoff wilde zijn wachtgeld niet kwijt. Hij vond dat hij er recht op had. ,,Het is uitgesteld loon, net als pensioen’’, zo zei hij eerder tegen de Volkskrant. ,,Daar doe ik ook geen afstand van.’’
Dijkhoff houdt vast aan de ,,niet populaire” opvatting dat hij zijn toelage verdient. Hij stort het ontvangen geld ook niet terug. Maar hij vindt ,,dat in deze discussie onze fractie op inhoud het debat moet kunnen voeren, zonder iedere keer aangesproken te worden op mijn persoonlijk keuze”. Hij heeft ,,helaas gemerkt” dat zijn fractiegenoten werden aangesproken op zijn keuzes.
Hij kan zich voorstellen dat de twee kwesties hem hebben beschadigd. ,,Maar eerlijk gezegd: toen ik die toelage ooit accepteerde, wist ik dat er gedoe kwam. Dat vind ik ook niet erg. Inhoudelijk sta ik er nog steeds volledig achter.” Dat altijd nog ,,liever dan een politiek correcte, maar in mijn ogen feitelijk en juridisch incorrecte mening” verkondigen, stelt hij.
Volste recht
Premier Mark Rutte liet vrijdag nog weten dat Dijkhoff het volste recht op het wachtgeld heeft. Maar toen Rutte daar zelf aanspraak op kon maken heeft hij dat niet gedaan, als hij het zich goed herinnert.
Dijkhoff is overigens niet de enige parlementariër die gebruik maakt van de regeling en er nu vanaf ziet. VVD-Kamerlid Arne Weverling volgt zijn voorbeeld. Weverling kreeg een toelage bovenop zijn salaris als Tweede Kamerlid, zodat hij er niet op achteruitging bij zijn overstap van het wethouderschap naar de Tweede Kamer. Maar hij zet dat nu stop. ,,Dit om de discussie die vorige week is opgelaaid op inhoud te kunnen voeren.”
Net als zijn fractievoorzitter zal Weverling geen geld terugstorten, maar zet hij de regeling vanaf nu stop.
NOS 03.12.2019 VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff ziet af van het verder ontvangen van wachtgeld bovenop zijn salaris als Kamerlid. In een verklaring op Facebook schrijft Dijkhoff dat hij nog steeds vindt dat hij recht heeft op de vergoeding, maar dat hij niet wil dat de fractie telkens wordt aangesproken op zijn keuze.
Dijkhoff komt met zijn verklaring, nadat weekblad HP/DeTijd vanmorgen meldde dat de VVD’er ook nog een reiskostenvergoeding van 4900 euro per jaar ontvangt, terwijl hij voor zijn zakelijke reizen gratis gebruik kan maken van een auto met chauffeur van de fractie.
Volgens Dijkhoff is er duidelijk iets mis gegaan.
Huidige salaris lager
Vorige week ontstond er ophef nadat bekend was geworden dat Dijkhoff jaarlijks 37.000 euro wachtgeld ontvangt, omdat zijn huidige salaris als fractievoorzitter lager is dan het loon dat hij kreeg toen hij in het vorige kabinet staatssecretaris en drie weken lang minister van Justitie was.
“Ik snap wel dat er een hoop kritiek is”, schrijft Dijkhoff, maar volgens de wet had hij er recht op. “Ik vind het een kromme redenering om wel de wet goed te vinden, maar niet de toepassing ervan. Dan zou je de wet moeten aanpassen.”
Toch heeft hij nu besloten zijn mening “opzij te zetten” en de toelage per direct stop te zetten.
‘Stomme fout’
Daar komt vandaag dus de kwestie van de reiskostenvergoeding bij. “Bij het beantwoorden van de vragen van de journalist kwam ik er achter dat ik een stomme fout heb gemaakt. Daardoor heb ik een vergoeding ontvangen die ik nooit heb willen krijgen”,schrijft Dijkhoff.
Hij ging er vanuit dat de reiskostenvergoeding was stopgezet bij zijn aantreden als fractievoorzitter, maar dat bleek niet zo. “Ik heb na het verzoeken tot stopzetten niet op m’n loonstrook gekeken of alles ook was doorgevoerd. Dat was stom. Vanzelfsprekend heb ik deze vergoeding inmiddels teruggestort.”
De beslissing van Dijkhoff krijgt navolging in de VVD-fractie. Ook Kamerlid Arne Weverling, in het verleden wethouder in de gemeente Westland, laat zijn wachtgeld stopzetten.
Arne Weverling@ArneWeverling
Net als mijn fractievoorzitter Klaas @dijkhoff heb ik besloten om de wettelijke toelage die ik ontving stop te zetten. Dit om de discussie die vorige week is opgelaaid op inhoud te kunnen voeren.
AD 03.12.2019 Na zijn fractievoorzitter Klaas Dijkhoff heeft ook Tweede Kamerlid Arne Weverling (VVD) besloten om af te zien van zijn wachtgeld.
Dijkhoff liet weten de toelage van 37.000 euro per jaar stop te zetten nu hij opnieuw in opspraak is gekomen door een ten onrechte ontvangen reiskostenvergoeding. Westlander Weverling kreeg zo’n 10.000 euro per jaar om zijn salaris als Tweede Kamerlid aan te vullen tot het salaris dat hij kreeg als wethouder van Westland. Een wethouder van een gemeente van meer dan 100.000 inwoners verdient namelijk meer dan een Kamerlid.
Het wachtgeld van Weverling kwam naar voren uit gegevens die de gemeente Westland vrijgaf nadat de Volkskrant een beroep had gedaan op de Wet openbaarheid van bestuur. ,,Net als mijn fractievoorzitter Klaas Dijkhoff heb ik besloten om de wettelijke toelage die ik ontving stop te zetten”, reageert Weverling. ,,Dit om de discussie die vorige week is opgelaaid op inhoud te kunnen voeren.”
Weverling zag tijdens zijn verkiezingscampagne om Tweede Kamerlid te worden af van wachtgeld, maar ontving het wel toen hij eenmaal aan de slag ging in Den Haag. Tweede Kamerleden hebben wettelijk gezien recht op wachtgeld, maar sommigen zien daar vanaf. Dijkhoff en Weverling nu dus ook.
NOS 29.11.2019 Minister Knops vindt de huidige wachtgeldregeling voor Kamerleden adequaat, maar staat open voor aanpassingen als daar brede politieke steun voor is. Deze week ontstond enige ophef over het wachtgeld dat VVD-fractievoorzitter Dijkhoff en GroenLinks-Kamerlid Diks krijgen op grond van een eerdere functie.
Dijkhoff was eerder staatssecretaris en minister en Diks was wethouder. Dijkhoff is niet van plan zijn wachtgeld stop te zetten, Diks besloot dat wel te doen en het ontvangen bedrag terug te betalen.
Na afloop van de ministerraad benadrukte Knops dat niemand de regels overtreedt en dat er een vangnet moet zijn voor politici. Maar hij kan zich de commotie wel voorstellen, ook “omdat het om grote bedragen gaat”. “De meningen kunnen erover verschillen of je dit wenselijk vindt en in welke mate. Ik vind de huidige regeling adequaat, maar als breed politiek gedeeld wordt dat er iets moet worden veranderd, hoor ik dat graag.”
Regeling al versoberd
De minister wees er ook op dat de regeling de afgelopen jaren al behoorlijk is versoberd. Hij zou de “veel ruimere regels van zo’n tien jaar geleden” niet kunnen verdedigen. Knops is tijdelijk minister, als vervanger van de zieke Ollongren, en binnenkort wordt hij weer staatssecretaris. Hij heeft er nog niet over nagedacht of hij dan ook wachtgeld wil krijgen.
Premier Rutte denkt dat hijzelf toen hij van 2006 tot 2010 Kamerlid was, na eerder staatssecretaris te zijn geweest, niet van de wachtgeldregeling gebruik heeft gemaakt. Maar hij moet nog nakijken of dat echt zo is.
Rutte staat er wel achter dat Dijkhoff wachtgeld ontvangt. “Hij maakt gebruik van een recht dat hij heeft en dat vind ik 100 procent acceptabel.”
MSN 29.11.2019 De wachtgeldregeling voor politici gaat mogelijk op de schop. Het kabinet onderzoekt of er iets moet veranderen. Dat zegt minister Knops (Binnenlandse Zaken) nadat er deze week ophef ontstond over een fors jaarlijks extraatje van 37.000 euro voor VVD-fractieleider Dijkhoff.
„We zijn bezig om te kijken of het anders moet”, zegt de CDA-bewindsman. Hij wil nog niet zeggen wat er mogelijk verandert. „Daar ga ik nu niet op in. Het is altijd goed om te kijken of regelingen nog voldoende zijn of dat ze moeten worden aangepast.” Knops zegt met de Tweede Kamer te willen bespreken hoe het anders moet.
Deze week ontstond er ophef over de vergoeding van Dijkhoff. De VVD-fractieleider strijkt ieder jaar naast zijn salaris als Kamerlid 37.000 euro wachtgeld op. De liberaal ontvangt dat bedrag omdat hij in het kabinet-Rutte II staatssecretaris van Asiel en een maandje minister van Defensie was.
Premier Rutte staat achter de keuze van Dijkhoff. „Dat is een recht wat je hebt, dat is gewoon onderdeel van de arbeidsvoorwaarden.” De premier wil er voorlopig geen werk van maken om de regeling te veranderen. „Dat heeft voor mij nu geen prioriteit.” Rutte gaat nog ’definitief checken’ of hij zelf heeft afgezien van wachtgeld toen hij na zijn tijd als staatssecretaris in de Kamer kwam. „U kent mijn legendarische geheugen. Ik wil het even zeker weten.”
VVD-fractievoorzitter Dijkhoff zegt zelf dat hij ook zonder wachtgeld al meer verdient dan als staatssecretaris. Dat komt door sommige toeslagen, die bovenop het Kamerlidsalaris van 115.000 euro komen. Dijkhoff krijgt per jaar nog eens een vergoeding van zo’n 18.000 euro netto voor verblijfkosten en 4.900 euro voor binnenlands reisverkeer.
De wachtgeldregeling is er voor politici die hun baan verliezen, bijvoorbeeld na verkiezingen of bij het vallen van een kabinet. Dijkhoff heeft dus wel recht op de vergoeding, maar andere politici zien er regelmatig van af. Dat doen PvdA-Kamerleden – tevens oud-bewindslieden – Asscher en Ploumen bijvoorbeeld omdat ze de vergoeding al riant genoeg vinden.
Zijn jaarlijkse extraatje is meer dan een modaal inkomen voor gewone Nederlanders, dat volgens het CPB dit jaar neerkomt op 36.000 euro. De volksvertegenwoordiger heeft bewust besloten van de regeling gebruik te maken, laat hij weten. „Over de arbeidsvoorwaarden van een ministerschap of staatssecretariaat valt niet te onderhandelen”, zegt de fractievoorzitter.
Telegraaf 29.11.2019 De wachtgeldregeling voor politici gaat mogelijk op de schop. Het kabinet onderzoekt of er iets moet veranderen. Dat zegt minister Knops (Binnenlandse Zaken) nadat er deze week ophef ontstond over een fors jaarlijks extraatje van 37.000 euro voor VVD-fractieleider Dijkhoff.
„We zijn bezig om te kijken of het anders moet”, zegt de CDA-bewindsman. Hij wil nog niet zeggen wat er mogelijk verandert. „Daar ga ik nu niet op in. Het is altijd goed om te kijken of regelingen nog voldoende zijn of dat ze moeten worden aangepast.” Knops zegt met de Tweede Kamer te willen bespreken hoe het anders moet.
Deze week ontstond er ophef over de vergoeding van Dijkhoff. De VVD-fractieleider strijkt ieder jaar naast zijn salaris als Kamerlid 37.000 euro wachtgeld op. De liberaal ontvangt dat bedrag omdat hij in het kabinet-Rutte II staatssecretaris van Asiel en een maandje minister van Defensie was.
Premier Rutte staat achter de keuze van Dijkhoff. „Dat is een recht wat je hebt, dat is gewoon onderdeel van de arbeidsvoorwaarden.” De premier wil er voorlopig geen werk van maken om de regeling te veranderen. „Dat heeft voor mij nu geen prioriteit.” Rutte gaat nog ’definitief checken’ of hij zelf heeft afgezien van wachtgeld toen hij na zijn tijd als staatssecretaris in de Kamer kwam. „U kent mijn legendarische geheugen. Ik wil het even zeker weten.”
VVD-fractievoorzitter Dijkhoff zegt zelf dat hij ook zonder wachtgeld al meer verdient dan als staatssecretaris. Dat komt door sommige toeslagen, die bovenop het Kamerlidsalaris van 115.000 euro komen. Dijkhoff krijgt per jaar nog eens een vergoeding van zo’n 18.000 euro netto voor verblijfkosten en 4.900 euro voor binnenlands reisverkeer.
De wachtgeldregeling is er voor politici die hun baan verliezen, bijvoorbeeld na verkiezingen of bij het vallen van een kabinet. Dijkhoff heeft dus wel recht op de vergoeding, maar andere politici zien er regelmatig van af. Dat doen PvdA-Kamerleden – tevens oud-bewindslieden – Asscher en Ploumen bijvoorbeeld omdat ze de vergoeding al riant genoeg vinden.
Meer dan modaal
Zijn jaarlijkse extraatje is meer dan een modaal inkomen voor gewone Nederlanders, dat volgens het CPB dit jaar neerkomt op 36.000 euro. De volksvertegenwoordiger heeft bewust besloten van de regeling gebruik te maken, laat hij weten. „Over de arbeidsvoorwaarden van een ministerschap of staatssecretariaat valt niet te onderhandelen”, zegt de fractievoorzitter.
AD 29.11.2019 Minister Raymond Knops van Binnenlandse Zaken bekijkt of de wachtgeldregeling voor ex-bewindspersonen aangepast moet worden. Nu hebben voormalig ministers en staatssecretarissen recht op aanvulling van hun salaris als ze een nieuwe baan krijgen.
Zo krijgt VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff in de Tweede Kamer wachtgeld – bóvenop zijn salaris – omdat hij in het vorige kabinet staatssecretaris en een tijdje minister was. ,,We zijn bezig om te kijken of het anders moet’’, zegt minister Knops desgevraagd na afloop van de ministerraad.
Wat het kabinet precies wil veranderen, wil Knops niet zeggen. ,,Daar ga ik nu niet op in. Dat is iets wat we met de Tweede Kamer gaan bespreken. Het is altijd goed om te kijken of regelingen nog voldoende zijn, of dat ze moeten worden aangepast.’’
VVD-fractievoorzitter Dijkhoff kwam deze week in het nieuws omdat hij jaarlijks zo’n 37.000 euro wachtgeld krijgt. Dat bedrag komt bovenop zijn Kamerlidsalaris van 115.000 euro. Omdat hij in het vorige kabinet staatssecretaris (Veiligheid en Justitie) en vier weken minister (Defensie) was, heeft hij recht op aanvulling van zijn salaris.
Andere ex-bewindspersonen die op dit moment Tweede Kamerlid zijn, onder wie PvdA’ers Lodewijk Asscher en Lilianne Ploumen, zagen af van wachtgeld toen ze parlementslid werden. GroenLinks-Kamerlid Isabelle Diks, die eerder wethouder in Leeuwarden was, besloot deze maand om niet langer wachtgeld te ontvangen en het te veel ontvangen geld terug te betalen.
Maar VVD’er Dijkhoff wil zijn wachtgeld niet kwijt. Hij vindt dat hij er recht op heeft. ,,Het is uitgesteld loon, net als pensioen’’, zo zei hij tegen de Volkskrant. ,,Daar doe ik ook geen afstand van.’’
Geen overtreding
Minister Knops, die verantwoordelijk is voor de wachtgeldregeling, zegt dat hij zich ‘de commotie kan voorstellen’. ,,Maar niemand overtreedt op dit moment de regels’’, zegt hij. ,,Als we wat willen veranderen, moeten we de regels aanpassen. Ik vind de regeling zoals die nu is adequaat, maar ik zeg ook dat ik het graag hoor als er een breed gedeelde opvatting is dat we zaken moeten veranderen.’’
Knops zegt dat hij nog niet weet of hij zélf aanspraak zou maken op wachtgeld als hij na zijn ministerschap weer staatssecretaris wordt of in de Tweede Kamer komt. ,,Daar heb ik nog niet over nagedacht.’’
Rutte: volste recht
Premier Mark Rutte staat ‘er volledig achter’ dat Dijkhoff gebruik maakt van de regeling. ,,Dat is een recht wat je hebt, dat is gewoon onderdeel van de arbeidsvoorwaarden.’’
De premier wil er voorlopig geen werk van maken om de regeling te veranderen. ,,Dat heeft voor mij nu geen prioriteit.’’
Toen Rutte zelf aanspraak kon maken op de regeling heeft hij dat niet gedaan, als hij zich goed herinnert. Hij gaat nog ‘definitief checken’ of hij inderdaad heeft afgezien van wachtgeld toen hij na zijn tijd als staatssecretaris in de Kamer kwam. ,,U kent mijn legendarische geheugen. Ik wil het even zeker weten.’’
„Dat is een recht wat je hebt, dat is gewoon onderdeel van de arbeidsvoorwaarden’’, aldus Rutte. ⒸHollandse Hoogte / Maarten Hartman
Telegraaf 29.11.2019 VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff heeft het volste recht dat hij wachtgeld ontvangt naast zijn salaris als Tweede Kamerlid, vindt premier Mark Rutte. Maar toen Rutte daar zelf aanspraak op kon maken heeft hij dat niet gedaan, als hij zich goed herinnert.
Dijkhoff krijgt wachtgeld bovenop zijn salaris, omdat hij als minister meer verdiende dan nu. Andere ex-bewindslieden die in de Kamer zijn beland, zoals de PvdA’ers Lodewijk Asscher en Lilianne Ploumen, hebben daarvan afgezien. Maar Rutte staat „er volledig achter” dat zijn partijgenoot dit doet. „Dat is een recht wat je hebt, dat is gewoon onderdeel van de arbeidsvoorwaarden.”
De premier wil er voorlopig geen werk van maken om de regeling te veranderen. „Dat heeft voor mij nu geen prioriteit.”
Rutte gaat nog „definitief checken” of hij inderdaad heeft afgezien van wachtgeld toen hij na zijn tijd als staatssecretaris in de Kamer kwam. „U kent mijn legendarische geheugen. Ik wil het even zeker weten.”
De wachtgeldregeling is „adequaat”, vindt ook verantwoordelijk minister Raymond Knops. Wel heeft hij een aantal „verbeteringen” voorgesteld, zoals gratis sollicitatietraining voor Kamerleden die broeden op een vertrek. Hij hoopt ze zo sneller aan een nieuwe baan te helpen, zodat ze minder aanspraak maken op wachtgeld.
Wil de Tweede Kamer nog meer aanpassen, dan zal dat wel blijken zodra de Kamer zich over die voorstellen buigt. „Dan kan dat ook onderwerp van gesprek zijn.”
RTL 29.11.2019 Of premier Rutte in het verleden zijn salaris met wachtgeld heeft opgeplust? “Volgens mij niet. Ik dacht het niet”, zegt Rutte na vragen van RTL Nieuws tijdens zijn wekelijkse persconferentie. Dat de huidige fractievoorzitter van de VVD, Klaas Dijkhoff, dat wel doet vindt Rutte ‘zijn goed recht.’
“Ik begrijp dat Dijkhoff het wel doet. Ik sta daar ook achter. Hij mag dat doen”, zei premier Rutte tijdens zijn wekelijkse persconferentie.
Deze week werd bekend dat de fractievoorzitter van de VVD zijn salaris opplust met wachtgeld: jaarlijks krijgt Dijkhoff 37.000 euro bruto per jaar aan wachtgeld. Volgens de regels heeft hij daar recht op omdat Dijkhoff staatssecretaris en kort minister van Defensie is geweest in het vorige kabinet.
Het inkomen dat een politicus misloopt met zijn nieuwe baan, kan hij laten opvullen met wachtgeld. Een oud-politicus krijgt net zo lang wachtgeld als hij of zij in de politiek heeft gezeten, met een minimum van 2 jaar en een maximum van 3 jaar en 2 maanden. De wachtgeldregeling is er omdat het politieke leven erg onzeker is.
Deed Rutte dat?
Of Rutte ook wachtgeld heeft geïnd toen hij tussen 2006 en 2010 fractievoorzitter was? Hij ‘denkt van niet’. “Maar ik ga het voor de zekerheid nog even uitzoeken. Het was volgens mij geen automatisme en dat moest je actief doen en daar staat mij niets van bij.”
Rutte staat er achter dat Dijkhoff het wel heeft gedaan. “Dat is zeer verdedigbaar.”
MSN 29.11.2019 Of premier Rutte in het verleden zijn salaris met wachtgeld heeft opgeplust? “Volgens mij niet. Ik dacht het niet”, zegt Rutte na vragen van RTL Nieuws tijdens zijn wekelijkse persconferentie. Dat de huidige fractievoorzitter van de VVD, Klaas Dijkhoff, dat wel doet vindt Rutte ‘zijn goed recht.’
“Ik begrijp dat Dijkhoff het wel doet. Ik sta daar ook achter. Hij mag dat doen”, zei premier Rutte tijdens zijn wekelijkse persconferentie.
Wachtgeld Dijkhoff
Deze week werd bekend dat de fractievoorzitter van de VVD zijn salaris opplust met wachtgeld: jaarlijks krijgt Dijkhoff 37.000 euro bruto per jaar aan wachtgeld. Volgens de regels heeft hij daar recht op omdat Dijkhoff staatssecretaris en kort minister van Defensie is geweest in het vorige kabinet.
Het inkomen dat een politicus misloopt met zijn nieuwe baan, kan hij laten opvullen met wachtgeld. Een oud-politicus krijgt net zo lang wachtgeld als hij of zij in de politiek heeft gezeten, met een minimum van 2 jaar en een maximum van 3 jaar en 2 maanden. De wachtgeldregeling is er omdat het politieke leven erg onzeker is.
Deed Rutte dat?
Of Rutte ook wachtgeld heeft geïnd toen hij tussen 2006 en 2010 fractievoorzitter was? Hij ‘denkt van niet’. “Maar ik ga het voor de zekerheid nog even uitzoeken. Het was volgens mij geen automatisme en dat moest je actief doen en daar staat mij niets van bij.”
Rutte staat er achter dat Dijkhoff het wel heeft gedaan. “Dat is zeer verdedigbaar.”
Peter Zevenbergen stapt op als voorzitter van de SGP.
Zevenbergen kwam vorig jaar onder vuur te liggen toen bleek dat hij naast zijn salaris als directeur van het Wartburg College in Rotterdam ook wachtgeld ontving. Vóór zijn baan als schooldirecteur was hij namelijk twaalf jaar lang wethouder in de Zuid-Hollandse gemeente Alblasserdam.
Maarten van Leeuwen volgt Zevenbergen op, als interim-voorzitter. Hij was al partijvoorzitter van 2011 tot 2018. Hij moet weer zorgen voor rust in de partij.
Ophef
In september 2018 ontstond er ophef over de wachtgeldregeling die Zevenbergen vanaf 2006 kreeg nadat hij was gestopt als wethouder van de gemeente Alblasserdam. Daar had hij twaalf jaar gewerkt. Hij kreeg vrijwel direct na zijn wethouderschap een nieuwe baan, maar zijn salaris werd dankzij de wachtgeldregeling aangevuld tot zijn voormalige wethouderssalaris. Opvallend genoeg slingerde de afdeling Alblasserdam – waarvan Zevenbergen zélf jarenlang voorzitter was – de discussie binnen de partij aan.
Toch bleef er gedoe over. De SGP-afdeling Alblasserdam riep eind oktober om het vertrek van Zevenbergen. Het hoofdbestuur stelde toen nog dat het om één dissidente afdeling ging. Daar komt het nu van terug. ,,Sinds een aantal weken werpt het onderwerp weer stof op”, staat in de verklaring van de SGP. ,,Het goed functioneren als partijvoorzitter kwam hierdoor onder druk te staan.”
Vanwege de onrust die in de partij ontstond toen de Volkskrant over het wachtgeld berichtte, besloot de SGP-voorzitter het maandelijkse bedrag voortaan “ten dienste van de gemeenschap” te stellen. De partij had gehoopt dat de kwestie daarmee was afgedaan, maar “dat bleek niet het geval”, zegt de SGP vandaag in een verklaring. “Sinds een aantal weken werpt het onderwerp weer stof op. Het goed functioneren als partijvoorzitter kwam hierdoor onder druk te staan.”
Klachten
Eerder dit jaar haalde de SGP het nieuws vanwege klachten over wantrouwen en een onveilige werkomgeving binnen een aan de partij gelieerde stichting. Uiteindelijk schakelde het partijbestuur een mediator in om de kwestie aan te pakken. Volgens vicevoorzitter Mulder van de SGP staat deze zaak volledig los van het vertrek van Zevenbergen als voorzitter.
NOS 12.11.2019 Het rommelt in de SGP. De staatkundig-gereformeerden zagen vandaag opnieuw twee bestuursleden vertrekken, nadat zaterdag partijvoorzitter Peter Zevenbergen al was opgestapt.
Eerder dit jaar haalde de partij de media met een andere kwestie: een SGP-stichting die buitenlandreizen organiseert, zou kampen met “verbaal agressief en intimiderend gedrag van een deel van het bestuur van de stichting”.
Beide zaken staan volgens het huidige SGP-bestuur volledig los van elkaar. Maar samen geven ze wel een onrustig beeld van de sfeer in de partij, die van oudsher juist te boek staat als beheerst. “Zoiets is in ons 100-jarige bestaan nog nooit voorgekomen”, zegt interim-voorzitter Maarten van Leeuwen over de opgestapte bestuursleden. “Daar kun je niet zomaar aan voorbijgaan. De zaak krijgt veel aandacht.”
De twee bestuursleden die vandaag hun vertrek bekendmaakten, Peter den Boef en Albert Vlietstra, deden dat uit onvrede over het opstappen van voorzitter Peter Zevenbergen, zeggen ze in een verklaring.
Volgens hen heeft de SGP “last van een breder en dieper liggend moreel probleem”, schrijft het Nederlands Dagblad. Ook vinden ze dat het partijbestuur onterecht de suggestie heeft gewekt dat Zevenbergen zaterdag uit eigen beweging opstapte.
Waarom stapte Zevenbergen op?
De 63-jarige voorzitter van de SGP lag onder vuur, omdat hij al jaren wachtgeld ontving bovenop zijn salaris als schooldirecteur. Daar had hij recht op, omdat hij twaalf jaar lang wethouder was geweest in de gemeente Alblasserdam en als schooldirecteur minder verdiende.
Maar al bij zijn aantreden als SGP-voorzitter in september vorig jaar klonk er kritiek op de regeling. Daarom besloot Zevenbergen het wachtgeldbedrag – 1450 euro netto per maand – aan goede doelen te schenken. De SGP had gehoopt dat de kous daarmee was afgedaan, maar de kwestie bleef opspelen.
“Deze kritiek heeft mij buitengewoon verbaasd”, aldus interim-voorzitter Van Leeuwen. Volgens hem hebben Den Boef en Vlietstra “op geen enkele wijze ter sprake gebracht” dat ze vinden dat de SGP een moreel probleem heeft. “In een bestuur kan altijd sprake zijn van minderheidsstandpunten over dieperliggende kwesties, daar is niets mis mee. Maar ik betreur het dat zij daar deze suggestie aan verbinden.”
Verklaringen
Afgelopen vrijdag kwam het partijbestuur bijeen om te praten over de toekomst van voorzitter Zevenbergen. Dat leidde zaterdag tot een verklaring op de website van de partij, waarin stond dat Zevenbergen “in overleg met het hoofdbestuur heeft besloten zijn functie als partijvoorzitter neer te leggen”.
In een nieuwe verklaring, die vandaag op de SGP-site werd gepubliceerd naar aanleiding van het vertrek van Den Boef en Vlietstra, is daaraan toegevoegd dat het partijbestuur aan Zevenbergen heeft meegedeeld “dat hij het best de eer aan zichzelf zou kunnen houden” en dat het bestuur zich anders “genoodzaakt zou zien zijn voorzitterschap te beëindigen”. Zaterdag meldde Zevenbergen uiteindelijk dat hij zich zou terugtrekken als voorzitter.
Vernieuwing?
De 63-jarige Zevenbergen zat voordat hij vorig jaar voorzitter werd al zeventien jaar in het bestuur van de SGP. De vandaag opgestapte Den Boef zat daar al sinds 1997. Sommige SGP’ers zien hun vertrek als kans om bijvoorbeeld de bestuursstijl van de SGP te vernieuwen. De opgestapte bestuurders werden als hindernis daarvoor gezien.
Een deel van de achterban roept al langer om vernieuwing. Ook kan het vertrek van de bestuurders helpen om de problemen rond de in opspraak geraakte buitenlandcommissie van de SGP op te lossen, zegt een prominent partijlid tegen de NOS.
Wat speelde er in de ‘buitenlandcommissie’ van de SGP?
Afgelopen zomer stelde het SGP-partijbestuur een mediator aan die orde op zaken moet stellen bij de Stichting Vormingsactiviteiten Oost-Europa (VOE) van de partij. Die stichting hield zich bezig met vormingsactiviteiten en buitenlandse reizen, met subsidie van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Maar binnen de stichting zou sprake zijn van “verbaal agressief en intimiderend gedrag”.
Ook over het nut van de buitenlandse reisjes rezen vragen. Per 1 januari gaat de VOE op in een nieuwe stichting die alle internationale afspraken coördineert.
Interim-voorzitter Van Leeuwen ziet het aftreden van bestuursleden niet als een kans om de bestuursstijl te vernieuwen. Wel is een partijcommissie bezig met het vernieuwen van de procedure om nieuwe bestuursleden te benoemen, onder wie de voorzitter. “Maar dat is afgelopen zomer al in gang gezet”, aldus Van Leeuwen.
Rust
Een crisis wil hij de ontstane situatie niet noemen. “Dit is geen bestuurscrisis, maar wel treurnis. We moeten nu een stukje rust terugbrengen in de partij.”
Ook de SGP-jongeren, met 7300 leden naar eigen zeggen de grootste politieke jongerenorganisatie van Nederland, hoopt dat de rust en het vertrouwen in de partij wederkeren. “Wat je ziet, is dat het nieuws en het imago van de SGP elkaar nu doorkruisen”, zegt voorzitter Arie Rijneveld. “We hebben eigenlijk een rustig imago.”
NU 12.11.2019 Hoofdbestuursleden Peter den Boef en Albert Vlietstra van de SGP treden af, meldt de politieke partij dinsdag in een verklaring. Ze zijn ontevreden over het vertrek van partijvoorzitter Peter Zevenbergen.
In de verklaring staat dat de twee leden vinden dat het hoofdbestuur anders had moeten handelen en volledig achter Zevenbergen had moeten gaan staan.
Zevenbergen wordt tijdelijk vervangen door Maarten van Leeuwen. Die laat in de verklaring weten dat de SGP bij het standpunt blijft dat de partijvoorzitter er het beste aan deed af te stappen.
Afgelopen zaterdag trad Zevenbergen af vanwege ophef over zijn wachtgeld. Als oud-wethouder van de gemeente Alblasserdam had hij daar recht op. Hij vertrok in 2006 bij de gemeente. Sindsdien ontving hij elke maand 1.450 euro netto als compensatie voor het salarisverlies.
AD 12.11.2019 Het blijft rommelen bij de Staatkundig Gereformeerde Partij (SGP). Twee leden van het bestuur van de conservatieve partij hebben besloten hun biezen te pakken, nadat zaterdag voorzitter Peter Zevenbergen al was opgestapt.
Volgens het Nederlands Dagblad zijn Peter den Boef en Albert Vlietstra ontevreden over de behandeling van Zevenbergen. Hij zou gedwongen zijn te vertrekken. Volgens de twee ex-bestuursleden speelt er binnen de SGP veel meer dan alleen de kwestie rond Zevenbergen.
De partij geldt als belangrijke steunpilaar van de regeringscoalitie, die zowel in Eerste als Tweede Kamer geen meerderheid meer heeft.
De voorzitter vertrok na een slepende discussie over zijn wachtgeld, dat hij kreeg als voormalig wethouder. Hij had er recht op, maar na toenemende druk besloot Zevenbergen het geld ‘ten dienste aan de gemeenschap’ te stellen. Toch kostte de affaire hem afgelopen weekeinde de kop.
Zevenbergen was vorig jaar aangetreden als voorzitter van de partij. Maarten van Leeuwen neemt zijn functie nu waar. Hij was al partijvoorzitter van 2011 tot vorig jaar.
Van Leeuwen zegt de gang van zaken te betreuren. ,,Niet in het minst omdat er al een jaar lang gepoogd wordt in gezamenlijkheid tot een oplossing te komen waarbij ook de twee vertrekkende bestuursleden voortdurend betrokken waren.’’
Hij benadrukt dat het geen zin had achter Zevenbergen te blijven staan. Van Leeuwen wil ‘een zich verder voortslepende discussie over de wachtgeldregeling’ voorkomen, omdat die het functioneren van Zevenbergen als partijvoorzitter ‘ernstig belemmert en niet in het belang is van de partij, en ook niet van hemzelf.’
NOS 12.11.2019 Peter den Boef en Albert Vlietstra stappen uit het hoofdbestuur van de SGP. Ze doen dat uit onvrede over het opstappen van voorzitter Peter Zevenbergen, afgelopen zaterdag.
De twee vinden dat het bestuur van de partij Zevenbergen meer had moeten steunen, staat in een verklaring op de SGP-site. De opgestapte voorzitter kwam vorig jaar onder vuur te liggen toen bleek dat hij naast zijn salaris als schooldirecteur in Rotterdam ook wachtgeld ontving. Hij kreeg dat geld omdat hij eerder twaalf jaar lang wethouder was in de Zuid-Hollandse gemeente Alblasserdam.
Zevenbergen wordt als voorzitter voorlopig vervangen door Maarten van Leeuwen. Die betreurt het opstappen van de bestuursleden: “Niet in het minst omdat er al een jaar lang gepoogd wordt in gezamenlijkheid tot een oplossing te komen waarbij ook de twee vertrekkende bestuursleden voortdurend betrokken waren”, zegt Van Leeuwen.
Telegraaf 09.11.2019 SGP-voorzitter Peter Zevenbergen is opgestapt na een langdurige discussie over zijn wachtgeldregeling. Dat maakte de SGP zaterdag bekend. Hij was in 2018 aangetreden als voorzitter van de partij.
„De gebeurtenissen trekken een zware wissel op de partij en op Zevenbergen zelf, zijn gezin en gezondheid. Mede hierom heeft hij in overleg met het hoofdbestuur besloten zijn functie als partijvoorzitter neer te leggen”, staat in een verklaring van de partij.
In september 2018 ontstond er ophef over de wachtgeldregeling die Zevenbergen vanaf 2006 kreeg nadat hij was gestopt als wethouder van de gemeente Alblasserdam. Daar had hij twaalf jaar gewerkt.
Meerdere prominenten bij een partijcongres van de SGP. Ⓒ ANP
Zevenbergen had recht op het wachtgeld, maar het SGP-bestuur vond niet dat hij het mocht houden. In september is toen afgesproken dat hij het wachtgeld niet houdt, maar dat het „voor de gemeenschap wordt gebruikt.”
„Sinds een aantal weken werpt het onderwerp weer stof op”, staat in de verklaring van de SGP. „Het goed functioneren als partijvoorzitter kwam hierdoor onder druk te staan.”
Maarten van Leeuwen volgt Zevenbergen op, als interim-voorzitter. Hij was al partijvoorzitter van 2011 tot 2018. Hij moet weer zorgen voor rust in de partij.
NU 09.11.2019 SGP-partijvoorzitter Peter Zevenbergen is afgetreden vanwege de ophef over zijn wachtgeldregeling, meldt zijn partij zaterdag. Het besluit is in overleg met het hoofdbestuur genomen.
Kort na het aantreden van Zevenbergen als partijvoorzitter in september 2018 ontstond kritiek op de wachtgeldregeling waar hij als oud-wethouder van de gemeente Alblasserdam recht op had.
Daar vertrok hij in september 2006 en sindsdien ontving hij twaalf jaar lang, elke maand, 1.450 euro netto om het salarisverlies te compenseren.
Zevenbergen besloot vanwege de discussies van zijn wachtgeld af te zien, maar het stoppen of afbouwen van de regeling zou niet mogelijk zijn. Het bedrag zou daarom “ten dienste worden gesteld aan de gemeenschap”, meldde zijn partij destijds.
De SGP meldt dat Zevenbergen en het bestuur het hoofdstuk over het wachtgeld in oktober 2018 hoopten af te sluiten, maar dat dit niet lukte. Sinds enkele weken is er weer veel aandacht voor deze wachtgeldregeling, meldt SGP, zonder in details te treden. Volgens de NRC erkende het hoofdbestuur recentelijk fouten te hebben gemaakt bij de interne communicatie over het wachtgeld.
De partij meldt dat het “goed functioneren als partijvoorzitter onder druk kwam te staan” en dat de gebeurtenissen “een zware wissel trekken op de partij en op Zevenbergen zelf, zijn gezin en gezondheid”. Zevenbergen zal tijdelijk worden vervangen door zijn voorganger Maarten van Leeuwen.
NOS 09.11.2019 Peter Zevenbergen stapt op als voorzitter van de SGP. Zevenbergen kwam vorig jaar onder vuur te liggen toen bleek dat hij naast zijn salaris als directeur van het Wartburg College in Rotterdam ook wachtgeld ontving. Vóór zijn baan als schooldirecteur was hij namelijk twaalf jaar lang wethouder in de Zuid-Hollandse gemeente Alblasserdam.
Vanwege de onrust die in de partij ontstond toen de Volkskrant over het wachtgeld berichtte, besloot de SGP-voorzitter het maandelijkse bedrag voortaan “ten dienste van de gemeenschap” te stellen. De partij had gehoopt dat de kwestie daarmee was afgedaan, maar “dat bleek niet het geval”, zegt de SGP vandaag in een verklaring. “Sinds een aantal weken werpt het onderwerp weer stof op. Het goed functioneren als partijvoorzitter kwam hierdoor onder druk te staan.”
Volgens de SGP trokken de gebeurtenissen een zware wissel op Zevenbergen, zijn gezin en gezondheid. Daarom heeft hij besloten zijn voorzitterschap neer te leggen. Maarten van Leeuwen, die van 2011 tot 2018 al SGP-voorzitter was, vervangt hem totdat een nieuwe voorzitter is gevonden.
Moreel appèl
De 63-jarige Zevenbergen zat sinds 2001 in het hoofdbestuur van de SGP en was sinds september 2018 partijvoorzitter. In september van dat jaar werd bekend dat hij sinds 2006 maandelijks een bedrag van 1450 euro netto aan wachtgeld ontvangt, vanwege zijn voormalige wethouderschap in Alblasserdam en omdat hij als onderwijsdirecteur minder verdient dan als gemeentebestuurder.
De voormalige burgemeester van Alblasserdam, Bert Blase, deed in 2014 al een “moreel appèl” op Zevenbergen om van de wachtgeldregeling af te zien. Zevenbergen zelf hield altijd vol dat dat niet zomaar kon en dat hij “in lijn met de letter en de geest van de wachtgeldregeling” handelde.
Rectificatie
De kwestie laaide eind oktober weer op, nadat het landelijke partijbestuur een rectificatie over de zaak stuurde naar alle leden van de partij, vertelt Joost Griep, voorzitter van de SGP in Alblasserdam. In die rectificatie erkende het bestuur dat het de toelage van Zevenbergen ten onrechte steeds een pensioenregeling had genoemd in plaats van een wachtgeldregeling.
“Toen werd de zaak weer actueel, met als gevolg dat Zevenbergen nu opstapt”, aldus Griep. “Wij zijn blij met dit resultaat. We hebben als lokaal bestuur altijd aangegeven dat het niet verstandig was om Zevenbergen als voorzitter te benoemen, omdat deze zaak steeds weer opspeelt.”
Klachten
Eerder dit jaar haalde de SGP het nieuws vanwege klachten over wantrouwen en een onveilige werkomgeving binnen een aan de partij gelieerde stichting. Uiteindelijk schakelde het partijbestuur een mediator in om de kwestie aan te pakken. Volgens vicevoorzitter Mulder van de SGP staat deze zaak volledig los van het vertrek van Zevenbergen als voorzitter.
Het is nog niet bekend wanneer een nieuwe voorzitter wordt gekozen. “We bezinnen ons eerst op het vernieuwen van de procedure om de voorzitter en bestuursleden te benoemen.”
AD 09.11.2019 De voorzitter van de SGP is opgestapt. Rond Peter Zevenbergen, die vorig jaar partijvoorzitter werd, speelde een slepende discussie over het wachtgeld dat hij al jaren ontving. Dergelijke interne strubbelingen zijn zeer ongebruikelijk binnen de gesloten SGP, de oudste partij van ons land.
In een verklaring die zaterdag op de site van de partij verscheen, staat de de gebeurtenissen van de laatste weken ‘een zware wissel trekken op de partij en op Zevenbergen zelf, zijn gezin en gezondheid’. ,,Mede hierom heeft hij in overleg met het hoofdbestuur besloten zijn functie als partijvoorzitter neer te leggen.” Eind oktober stelde dat hoofdbestuur nog ‘volledig vertrouwen’ te hebben in Zevenbergen. SGP-leider Kees van der Staaij noemt het besluit ‘pijnlijk maar verstandig’.
In september 2018 ontstond er ophef over de wachtgeldregeling die Zevenbergen vanaf 2006 kreeg nadat hij was gestopt als wethouder van de gemeente Alblasserdam. Daar had hij twaalf jaar gewerkt. Hij kreeg vrijwel direct na zijn wethouderschap een nieuwe baan, maar zijn salaris werd dankzij de wachtgeldregeling aangevuld tot zijn voormalige wethouderssalaris. Opvallend genoeg slingerde de afdeling Alblasserdam – waarvan Zevenbergen zélf jarenlang voorzitter was – de discussie binnen de partij aan.
Zevenbergen heeft recht op het wachtgeld, al zijn oud-politici niet verplicht het geld aan te nemen. Nadat de afdeling Alblasserdam aan de bel trok, vond het SGP-bestuur niet dat hij het geld (1450 euro netto per maand) mocht houden. In september is toen afgesproken dat hij het wachtgeld niet houdt, maar dat het wordt gestoken in ‘goede maatschappelijke doelen’. Daarop hield een accountant controle.
Toch bleef er gedoe over. De afdeling Alblasserdam riep eind oktober om het vertrek van Zevenbergen. Het hoofdbestuur stelde toen nog dat het om één dissidente afdeling ging. Daar komt het nu van terug. ,,Sinds een aantal weken werpt het onderwerp weer stof op”, staat in de verklaring van de SGP. ,,Het goed functioneren als partijvoorzitter kwam hierdoor onder druk te staan.”
Maarten van Leeuwen (71) volgt Zevenbergen op, als interim-voorzitter. Hij was al partijvoorzitter van 2011 tot 2018. Hij stapte op om meer tijd door te brengen met zijn gezin. Nu doet de partij weer een beroep op hem om voor rust in de partij te zorgen.
Binnen de SGP loopt een procedure over wantrouwen en een onveilige werkomgeving. Aanleiding is een klacht van een werknemer van de stichting VOE, die aan de partij is gelieerd. De stichting houdt zich vooral bezig met vormingsactiviteiten en reizen naar diverse landen.
Bij SGP’ers worden zaken die het daglicht niet kunnen verdragen al sinds jaar en dag onder de pet gehouden.
De SGP-leden moeten het dominante bestuur maar weer eens tot de orde roepen, die denken waarschijnlijk zelf dat ze God zijn! aldus Dick van Beusichem, Tiel.
Volgens De Telegraaf gaat de klacht over “verbaal agressief en intimiderend gedrag van een deel van het bestuur van de stichting”. De medewerker zou ook vraagtekens zetten bij de doelmatigheid van reizen die worden betaald met belastinggeld.
Stichting Vormingsactiviteiten Oost-Europa
Reisjes van de commissie VOE – voluit Stichting Vormingsactiviteiten Oost-Europa, maar tegenwoordig ook in Afrika en het Midden-Oosten actief – worden betaald met overheidsgeld, afkomstig van de ministeries van Buitenlandse en Binnenlandse Zaken. Minister Blok heeft een oproep gedaan mogelijk misbruik van subsidiegelden door de SGP te melden. Volgens een woordvoerder van het ministerie worden de programma’s zorgvuldig gecontroleerd, en zijn tot op heden geen onregelmatigheden gemeld.
Meningen verdeeld
Ook binnen het hoofdbestuur zijn de meningen verdeeld. Vertrouwenspersoon Rien Hoek zou in zijn rapport veel misstanden bij de VOE beschrijven. Medebestuurder P.J. den Boef, tevens lid van de VOE, distantieert zich juist van dat rapport. Partijvoorzitter Peter Zevenbergen wil tot september de tijd nemen om de klacht te behandelen.
‘Ik kan er in dit stadium niets over zeggen’, zegt Kees van der Staaij. ‘Dit ligt echt bij het hoofdbestuur.’ Hij is enkele malen mee geweest op VOE-reisjes, en kan zich ‘serieuze en degelijke conferenties’ herinneren. Diederik van Dijk, SGP-senator en in het verleden als politiek adviseur zijdelings betrokken bij de VOE, betreurt vooral dat het vertrouwelijke rapport op straat ligt. ‘Dit had nooit mogen gebeuren, en zeker niet bij een christelijke partij.’
Wachtgeld
Prominente SGP’ers wijzen er op dat hun partij vaker in het nieuws komt vanwege de omgang met gemeenschapsgeld. Peter Zevenbergen, eind 2018 tot partijvoorzitter benoemd, bleek twaalf jaar lang netto 1.450 euro wachtgeld per maand te hebben gekregen als voormalig wethouder, terwijl hij een nieuwe baan als schooldirecteur had. Sinds dat aan het licht kwam, maakt hij dat wachtgeld over naar ‘de gemeenschap.’
Bas Belder was van 1999 tot 2019 lid van het Europees parlement namens de SGP. Hij kwam geregeld in opspraak omdat hij ondanks aandringen van het bestuur weigerde inzicht geven in de manier waarop hij zijn maandelijkse onkostenvergoeding van netto 4.300 euro besteedde. Toch kreeg hij steeds een nieuwe termijn in Brussel.
MSN 09.11.2019 SGP-voorzitter Peter Zevenbergen is opgestapt na een langdurige discussie over het gebruik van wachtgeld. Dat maakte de SGP zaterdag bekend.
“De gebeurtenissen trekken een zware wissel op de partij en op Zevenbergen zelf, zijn gezin en gezondheid. Mede hierom heeft hij in overleg met het hoofdbestuur besloten zijn functie als partijvoorzitter neer te leggen”, staat in een verklaring van de partij.
In september 2018 ontstond er ophef over de wachtgeldregeling die Zevenbergen vanaf 2006 kreeg nadat hij was gestopt als wethouder van de gemeente Alblasserdam. Daar had hij twaalf jaar gewerkt.
Maarten van Leeuwen volgt Zevenbergen op, als interim-voorzitter. Hij was al partijvoorzitter van 2011 tot 2018.
AD 23.10.2019 Een regionale afdeling van de SGP wil dat de vorig jaar aangetreden partijvoorzitter Peter Zevenbergen per direct aftreedt. Er is al een jaar lang gedoe over de wachtgeldregeling van de voormalige wethouder van de gemeente Alblasserdam.
Zevenbergen was wethouder van 1994 tot 2006. Sindsdien ontvangt hij wachtgeld, een uitkering voor politieke ambtsdragers die is bedoeld om de periode tot een nieuwe baan te overbruggen. Zevenbergen ging in het jaar dat hij afscheid nam van de politiek, aan de slag op het reformatorische Wartburg College. Omdat hij daar minder verdient dan toen hij wethouder was, wordt zijn salaris aangevuld. Volgens het Nederlands Dagblad was dat vorig jaar 1450 euro netto per maand.
In een nieuwsbrief aan partijleden werd vorig jaar gesuggereerd dat het om een pensioenregeling ging. Daar was de afdeling Alblasserdam, waar Zevenbergen zélf jarenlang voorzitter van was, boos over. In de gemeenteraad daar was de wachtgeldregeling regelmatig onderwerp van gesprek. Inmiddels heeft het partijbestuur in een nieuwe nieuwsbrief de fouten gecorrigeerd.
,,Wij spraken van pensioenregeling, Alblasserdam van een werkloosheidsuitkering”, zegt Leo Barth van het partijbestuur van de SGP. ,,Nu noemen we het een wachtregelregeling, want zo staat het in de wet.” Zevenbergen was twaalf jaar wethouder en heeft daarom twaalf jaar lang het recht op een aanvulling tot zijn wethouderssalaris. Hij is niet verplicht om het wachtgeld te accepteren.
Ook voor zijn voorzitterschap krijgt Zevenbergen een onkostenvergoeding, die wordt opgeteld bij zijn salaris en van zijn wachtgeld wordt afgetrokken. De afdeling Alblasserdam vindt dat Zevenbergen door de wachtgeldkwestie niet meer van onbesproken gedrag is en daarom weg moet.
Accountantscontrole
Toen de kwestie een jaar geleden ging spelen, deed het SGP-bestuur ‘zelf en extern’ onderzoek naar de regeling. ,,Daar kwam uit dat het rechtmatig is”, stelt Barth. ,,Bovendien geeft de heer Zevenbergen het geld volledig aan goede maatschappelijke doelen – daar is ook volledige accountantscontrole op.” Het hoofdbestuur van de SGP houdt daarom ‘volledig vertrouwen’ in de partijvoorzitter. Volgens Barth is de afdeling Alblasserdam de enige kieskring die om Zevenbergens vertrek vraagt. Hij zegt niet te weten ‘wat daar speelt’.
In het normaal gesproken gesloten en gezagsgetrouwe SGP was het afgelopen zomer ook al hommeles. Toen kaartte een medewerker misstanden aan over de Stichting Vormingsactiviteiten Oost-Europa van de partij. Daar zou subsidiegeld worden uitgegeven aan onnodige reisjes. Bovendien zou de voorzitter van die stichting voor een onveilige werksfeer zorgen en verbaal agressief zijn. De stichting wordt met ingang van komend jaar opgedoekt, maar de klokkenluider moest dat – vóór een bemiddelingspoging – bekopen met een halvering van zijn contract. Volgens Barth zijn de twee kwesties ‘een toevallige samenloop van omstandigheden’.
NOS 19.07.2019 De SGP zet een mediator in nadat iemand binnen de partij heeft geklaagd over “intimidaties” en een “onveilige werksfeer” binnen de partij. Ook gaat de omstreden partijstichting die buitenlandse reizen organiseert op in een nieuwe stichting.
Het partijbestuur reageert daarmee op de flinke kritiek die twee weken geleden aan het licht kwam via een medewerker die had geklaagd over “verbaal agressief en intimiderend gedrag”. De medewerker zette ook vraagtekens bij de doelmatigheid van reizen die worden betaald met belastinggeld.
En die kritiek staat niet op zich, zo blijkt uit gesprekken met meerdere partijleden die niet met naam genoemd willen worden.
Jongerentak
Alleen de voorzitter van de jongerenafdeling van de SGP, Arie Rijneveld, uitte de kritiek openlijk. Hij waarschuwde het partijbestuur al vaker voor misstanden binnen de stichting. Volgens hem wordt niet alleen de naam van de SGP door het slijk gehaald, “ook de naam van God is daarmee onlosmakelijk verbonden”.
De SGP-jongerenafdeling is dan ook blij met de aangekondigde verbeterplannen van de partij. “Het is goed dat het partijbestuur geloofwaardige stappen zet om deze zaak op te lossen”, zegt Rijneveld. “We hopen dat het herstel van het vertrouwen minstens zo voorspoedig gaat.” Rijneveld belooft de structuurwijzigingen de komende tijd nauwlettend in de gaten te houden.
Controle op dure reizen
De interne problemen kwamen aan het licht nadat een werknemer van de Stichting Vormingsactiviteiten Oost-Europa (VOE) had geklaagd bij een vertrouwenspersoon. Het rapport dat is opgesteld naar aanleiding van die klacht is vervolgens ingezien door De Telegraaf.
De stichting krijgt, net als andere politieke partijen, subsidie om internationale reizen te organiseren met als doel het wereldwijd bevorderen van de democratie. Maar juist binnen die stichting loopt het mis. Er is weinig controle en er zijn vraagtekens over het nut van de vele reisjes die de VOE-bestuursleden hebben gemaakt naar Oost-Europa en het Midden-Oosten.
Vriendjespolitiek
Op sommige van die reizen mogen alleen bestuursleden en bevriende partijgenoten mee, terwijl sommigen geen concrete taak hebben of niet eens Engels spreken. Ondertussen lopen de kosten van deze reisjes vaak in de duizenden euro’s.
Nadat de onthullingen aan het licht kwamen zei partijvoorzitter Zevenbergen dat hij het niet prettig vond dat een interne zaak bij een krant terecht is gekomen. Ook benadrukte hij dat er met de werknemer in kwestie “een geschil over de omvang van het arbeidscontract speelt”. Partijgenoten vrezen daarom dat het arbeidscontract van de desbetreffende werknemer niet wordt verlengd.
Arbeidsconflict
Maar die angst wordt nu door de partij weggenomen. “De SGP waarborgt de rechtspositie van de betrokken medewerker, die een tijdelijk dienstverband heeft, zodat wordt voorkomen dat het indienen van een klacht arbeidsrechtelijke consequenties heeft.”
De stichting VOE zal per 1 januari opgaan in een nieuwe stichting die alle internationale afspraken coördineert. De werknemer die aan de bel trok kan dan ook gewoon solliciteren voor een functie binnen de nieuwe stichting. Verder zal het partijbestuur de zomermaanden gebruiken om gesprekken te voeren en relaties weer te normaliseren. “Dit soort situaties moeten in de toekomst voorkomen worden,” zegt partijvoorzitter Zevenbergen.
Voormalig Tweede Kamerlid Wassila Hachchikeert terug bij haar oude partij D66. Dat meldt ze in een gesprek met De Volkskrant. Ze greep het vertrek van Alexander Pechtold aan om zich weer in te schrijven.
Ander type leider
Niet geheel toevallig valt het besluit samen met het vertrek van Alexander Pechtold. Alhoewel Wassila Hachchi daar geen directe uitspraken over doet, zou ze wel graag zien dat de partij kiest voor een ander type leider. ,,Ik mis echt authentiek leiderschap bij D66. Het type leiderschap dat maakt dat de andere fractieleden zich vrij voelen om te doen waar ze goed in zijn.”
Ook mist ze diversiteit: ,,Kies je een opvolger van hetzelfde type als Pechtold, dan krijg je ook hetzelfde soort leiderschap. Diversiteit is meer dan regelen dat er genoeg vrouwen, Marokkanen en Turken in je fractie zitten.”
Geen beletsel
D66 kan niet bevestigen of Hachchi zich opnieuw als lid heeft gemeld, omdat deze gegevens vertrouwelijk zijn. ,,Wij doen nooit uitspraken over individuele leden’’, aldus een partijwoordvoerder. In algemene zin zijn er geen beletselen om lid van D66 te worden. Hachchi is nooit geroyeerd als lid, ze stapte zelf op. ,,Als je ons mist, kun je altijd terugkeren”, aldus de zegsman.
Terugblik
Hachchi was van 2010 tot 2016 Kamerlid, maar vertrok vrij plotseling om het campagneteam van Hillary Clinton in Amerika te versterken. Het kwam haar op veel kritiek te staan, omdat ze in die periode wel gewoon wachtgeld opstreek. Om die reden werd ze bijna geroyeerd door de partij, maar uiteindelijk werd die beslissing teruggedraaid. Hachchi zegde wel zelf haar lidmaatschap van de partij op.
Veel vragen
De mysterieuze verdwijning van het Bredase Tweede Kamerlid Wassila Hachchi (D66) naar Amerika riep eerder al vele vragen op. Bij haar collega’s binnen de partij, maar ook bij Kirsten Verdel, de eerste Nederlander op een landelijk partijbureau in verkiezingstijd in Amerika, tegen RTL Nieuws.
Wat Hachchi precies voor Clinton ging doen, of er meer redenen waren voor haar vertrek en of ze gebruik ging maken van wachtgeld was nog steeds onduidelijk. D66 zegt dat het opgestapte Kamerlid er geen openheid van zaken over wilde geven.
In Den Haag klinkt dat Hachchi al langere tijd moeite had met de autoritaire stijl van leidinggeven die Pechtold zou hebben. De D66-voorman zegt dat zijn fractie hem scherp houdt, maar dat zij hem dit niet heeft verweten.
Opportunisme
Ze hekelt de oud-partijleider. “Ik ben dankzij hem de politiek ingegaan. Maar óndanks hem heb ik het bijna vijfenhalf jaar volgehouden. En dan heb ik het over de persoon van Pechtold en hoe zich dat in zijn leiderschap uit. Over de persoon wil ik niet veel kwijt. Eerder dit jaar is al een en ander over zijn privéleven naar buiten gekomen, wat een pijnlijk verhaal is maar ook de buitenwereld een inkijk geeft in zijn gebrek aan empathie en overdosis aan opportunistisch handelen.”
Hachchi had het niet naar haar zin in de Kamer. “Ik functioneerde voor het eerst in een omgeving die niet met mij meebewoog. Het draaide vooral om Pechtold zelf. Daardoor was ik continu bezig me aan te passen. Ik miste het teamgevoel. Ik dacht: als ik m’n dossier maar ken, dan komt het wel goed. Als ik gedegen ben, komt het wel goed. Maar dat werkte hier allemaal niet.”
Functioneringsgesprek
Pechtolds leiderschapsstijl omschrijft ze als door angst gedreven leiderschap. “Dat kritiek als een bedreiging zag en enkel jaknikkers om zich heen duldde. Zo niet, dan werd er een heel scala aan manipulatietechnieken ingezet: van negeren tot kleineren en uitlachen.
Ik kan me van al die jaren ook geen functioneringsgesprek met Alexander herinneren waarin ik het goed deed. Dat zegt wat, omdat ik door mensen buiten mijn fractie – van journalisten tot collega-Kamerleden – juist altijd enorm werd gewaardeerd.”
“Ik kreeg nooit een compliment. Hij zei: ‘Hoe vind je dat het gaat?’ Ik antwoordde dan: ‘Ik vind dat het goed gaat.’ Waarop Alexander denigrerend reageerde: ‘Nou, dat vind ik helemaal niet.’ En dan kwam er weer wat negatiefs. Die vorm van manipulatief leiderschap ondermijnde mijn eigenheid. Ik probeerde me steeds meer aan te passen om te voldoen aan zijn norm.”
Giftige dynamiek
“Wanneer is Alexander tevreden? Wat beloont-ie wel? Wie krijgt er wél ruimte in de fractie? En waarom? Ik had het gevoel dat ik nog beter gebekt moest zijn, nog meer moest scoren. Proberen de belangrijkste portefeuille te krijgen. Ten koste van anderen.
Hoezo een ander ruimte gunnen in de fractievergadering? Hoe slechter je collega het doet hoe beter, want dan komt die bij de volgend verkiezingen laag op de lijst. Het was een giftige dynamiek. Ik heb te lang geprobeerd me aan te passen. En dat zorgt ervoor dat je alleen maar meer van jezelf verwijderd raakt. Waardoor je uiteindelijk geen glinstering meer in je ogen hebt.”
Vuilnisvrouw
Ze weet het moment nog waarop ze besloot te stoppen. “Het precieze moment was thuis op zondag bij m’n moeder op de bank. Ik zei: ‘Als ik morgen vuilnisvrouw kan zijn, ben ik gelukkiger dan als ik morgen naar Den Haag ga.’ Ik was ook bang geworden om fouten te maken. Als je goed kijkt, zie je dat ook bij andere D66-fractieleden: er zit een vorm van beklemming in. Je raakt steeds verder van jezelf verwijderd.”
Hillary Clinton
In de periode daarna voerde ze gesprekken met Pechtold om zijn steun te krijgen voor haar vertrek. “Ik was bang om beschadigd te worden als ik zijn steun niet zou krijgen. Men deed ook een beroep op mijn partijloyaliteit. Dat was heel moeilijk. Zo heb ik in de periode die volgde moeten bedanken voor twee baanaanbiedingen, omdat Pechtold niet wilde dat ik wegging.
Om toch een uitweg te vinden, voerde ik voorzichtig gesprekken met het campagneteam van Hillary Clinton in Amerika. Ik was onder andere met hen in contact gekomen vanwege het initiatief dat ik naast mijn Kamerwerk aan het opstarten was, om de dialoog in de samenleving te bevorderen.”
Wachtgeld
Dat ging uiteindelijk niet door. In plaats daarvan was er kritiek op haar wachtgeld, wat Pechtold goed uit kwam. “Het was in zijn belang dat de discussie over mijn wachtgeld ging en niet over de reden van mijn vertrek, namelijk zijn wijze van leidinggeven aan de fractie.
Zelfreflectie is niet zijn sterkste kant. Ik vond de discussie over het wachtgeld heel hypocriet. En dat blijkt zeker nu: Pechtold vertrekt net als ik vrijwillig en niemand vraagt hem iets over wachtgeld. Dus dat is met twee maten meten.”
MSN 11.12.2018 Toen Wassila Hachchi (38) plots uit de Tweede Kamer vertrok, klonk er stevige kritiek, want waar was het D66-Kamerlid heen? Niet naar de VS om te helpen met de verkiezingscampagne van Hillary Clinton zoals ze beweerde. In tegendeel: ze profiteerde van wachtgeld. Iets wat in feite een normale regeling is voor oud-Kamerleden werd haar zwaar aangerekend. Pas nu doet ze in HP/De Tijd haar verhaal.
Hachchi werd nadat ze was gekozen tot jonge ambtenaar van het jaar gebeld door Alexander Pechtold. “‘Onze partij groeit in de peilingen en we zijn op zoek naar talent,’ zei hij. Toen dacht ik dat hij dat oprecht meende, maar ik begrijp nu dat hij heel opportunistisch op zoek was naar iemand om het diversiteitsplaatje van zijn partij verder in te vullen.”
Opportunisme
Ze hekelt de oud-partijleider. “Ik ben dankzij hem de politiek ingegaan. Maar óndanks hem heb ik het bijna vijfenhalf jaar volgehouden. En dan heb ik het over de persoon van Pechtold en hoe zich dat in zijn leiderschap uit. Over de persoon wil ik niet veel kwijt. Eerder dit jaar is al een en ander over zijn privéleven naar buiten gekomen, wat een pijnlijk verhaal is maar ook de buitenwereld een inkijk geeft in zijn gebrek aan empathie en overdosis aan opportunistisch handelen.”
Hachchi had het niet naar haar zin in de Kamer. “Ik functioneerde voor het eerst in een omgeving die niet met mij meebewoog. Het draaide vooral om Pechtold zelf. Daardoor was ik continu bezig me aan te passen. Ik miste het teamgevoel. Ik dacht: als ik m’n dossier maar ken, dan komt het wel goed. Als ik gedegen ben, komt het wel goed. Maar dat werkte hier allemaal niet.”
Functioneringsgesprek
Pechtolds leiderschapsstijl omschrijft ze als door angst gedreven leiderschap. “Dat kritiek als een bedreiging zag en enkel jaknikkers om zich heen duldde. Zo niet, dan werd er een heel scala aan manipulatietechnieken ingezet: van negeren tot kleineren en uitlachen. Ik kan me van al die jaren ook geen functioneringsgesprek met Alexander herinneren waarin ik het goed deed. Dat zegt wat, omdat ik door mensen buiten mijn fractie – van journalisten tot collega-Kamerleden – juist altijd enorm werd gewaardeerd.”
“Ik kreeg nooit een compliment. Hij zei: ‘Hoe vind je dat het gaat?’ Ik antwoordde dan: ‘Ik vind dat het goed gaat.’ Waarop Alexander denigrerend reageerde: ‘Nou, dat vind ik helemaal niet.’ En dan kwam er weer wat negatiefs. Die vorm van manipulatief leiderschap ondermijnde mijn eigenheid. Ik probeerde me steeds meer aan te passen om te voldoen aan zijn norm.”
Giftige dynamiek
“Wanneer is Alexander tevreden? Wat beloont-ie wel? Wie krijgt er wél ruimte in de fractie? En waarom? Ik had het gevoel dat ik nog beter gebekt moest zijn, nog meer moest scoren. Proberen de belangrijkste portefeuille te krijgen. Ten koste van anderen. Hoezo een ander ruimte gunnen in de fractievergadering? Hoe slechter je collega het doet hoe beter, want dan komt die bij de volgend verkiezingen laag op de lijst. Het was een giftige dynamiek. Ik heb te lang geprobeerd me aan te passen. En dat zorgt ervoor dat je alleen maar meer van jezelf verwijderd raakt. Waardoor je uiteindelijk geen glinstering meer in je ogen hebt.”
Vuilnisvrouw
Ze weet het moment nog waarop ze besloot te stoppen. “Het precieze moment was thuis op zondag bij m’n moeder op de bank. Ik zei: ‘Als ik morgen vuilnisvrouw kan zijn, ben ik gelukkiger dan als ik morgen naar Den Haag ga.’ Ik was ook bang geworden om fouten te maken. Als je goed kijkt, zie je dat ook bij andere D66-fractieleden: er zit een vorm van beklemming in. Je raakt steeds verder van jezelf verwijderd.”
Hillary Clinton
In de periode daarna voerde ze gesprekken met Pechtold om zijn steun te krijgen voor haar vertrek. “Ik was bang om beschadigd te worden als ik zijn steun niet zou krijgen. Men deed ook een beroep op mijn partijloyaliteit. Dat was heel moeilijk. Zo heb ik in de periode die volgde moeten bedanken voor twee baanaanbiedingen, omdat Pechtold niet wilde dat ik wegging. Om toch een uitweg te vinden, voerde ik voorzichtig gesprekken met het campagneteam van Hillary Clinton in Amerika. Ik was onder andere met hen in contact gekomen vanwege het initiatief dat ik naast mijn Kamerwerk aan het opstarten was, om de dialoog in de samenleving te bevorderen.”
Wachtgeld
Dat ging uiteindelijk niet door. In plaats daarvan was er kritiek op haar wachtgeld, wat Pechtold goed uit kwam. “Het was in zijn belang dat de discussie over mijn wachtgeld ging en niet over de reden van mijn vertrek, namelijk zijn wijze van leidinggeven aan de fractie. Zelfreflectie is niet zijn sterkste kant. Ik vond de discussie over het wachtgeld heel hypocriet. En dat blijkt zeker nu: Pechtold vertrekt net als ik vrijwillig en niemand vraagt hem iets over wachtgeld. Dus dat is met twee maten meten.”
AD 12.10.2018 Voormalig Tweede Kamerlid Wassila Hachchi keert terug bij haar oude partij D66. Dat meldt ze in een gesprek met De Volkskrant. Ze greep het vertrek van Alexander Pechtold aan om zich weer in te schrijven.
Hachchi was van 2010 tot 2016 Kamerlid, maar vertrok vrij plotseling om het campagneteam van Hillary Clinton in Amerika te versterken. Het kwam haar op veel kritiek te staan, omdat ze in die periode wel gewoon wachtgeld opstreek. Om die reden werd ze bijna geroyeerd door de partij, maar uiteindelijk werd die beslissing teruggedraaid. Hachchi zegde wel zelf haar lidmaatschap van de partij op.
Het Amerikaanse avontuur was van korte duur: na minder dan een jaar keerde Hachchi terug naar haar voormalige woonplaats Breda om zich toe te leggen op coachen, spreken en trainen van anderen in (zelf)dialoog. Maar na twee jaar kriebelt het weer en besloot Hachchi zich opnieuw aan te melden als lid van D66. Een actieve rol in de partij sluit ze zeker niet uit: ,,Ik heb nooit gezegd dat ik geen politica ben. Maar de politiek moet en kan anders. Dat besef ik nu meer dan ooit”, vertelt ze in De Volkskrant.
De politiek moet en kan anders. Dat besef ik nu meer dan ooit
Ander type leider
Niet geheel toevallig valt het besluit samen met het vertrek van Alexander Pechtold. Alhoewel Hachchi daar geen directe uitspraken over doet, zou ze wel graag zien dat de partij kiest voor een ander type leider. ,,Ik mis echt authentiek leiderschap bij D66. Het type leiderschap dat maakt dat de andere fractieleden zich vrij voelen om te doen waar ze goed in zijn.”
Ook mist ze diversiteit: ,,Kies je een opvolger van hetzelfde type als Pechtold, dan krijg je ook hetzelfde soort leiderschap. Diversiteit is meer dan regelen dat er genoeg vrouwen, Marokkanen en Turken in je fractie zitten.”
Geen beletsel
D66 kan niet bevestigen of Hachchi zich opnieuw als lid heeft gemeld, omdat deze gegevens vertrouwelijk zijn. ,,Wij doen nooit uitspraken over individuele leden’’, aldus een partijwoordvoerder. In algemene zin zijn er geen beletselen om lid van D66 te worden. Hachchi is nooit geroyeerd als lid, ze stapte zelf op. ,,Als je ons mist, kun je altijd terugkeren”, aldus de zegsman.
Als Hachchi weer actief wil worden voor de partij, dan zal ze zich moeten melden. Als ze op marktpleinen zou willen flyeren tijdens de komende Statenverkiezingen, dan is ze welkom. ,,Hoe meer leden willen meehelpen, hoe beter het is.’’
Het “Ouwe jongens krentenbrood-effect” raakt zijn kracht kwijt !!
Lobbyverbod
Er komt een lobbyverbod voor oud-ministers en staatssecretarissen. Gedurende twee jaar na hun vertrek blijven departementen voor hen gesloten als ze lobbyen op hun voormalige beleidsterrein. Het demissionaire kabinet heeft daartoe vrijdag besloten.
Demissionair PvdA-minister van Binnenlandse Zaken Plasterk wil met het verbod voorkomen dat bewindspersonen ‘hun kennis en positie op onwenselijke wijze benutten’ voor de belangen van organisaties waar ze na hun aftreden gaan werken. Plasterk deed zijn voorstel naar aanleiding van een initiatief van de PvdA-fractie in de vorige Tweede Kamer.
Plasterk deed zijn voorstel naar aanleiding van een initiatief van de PvdA-fractie in de vorige Tweede Kamer. De toenmalige Kamerleden Bouwmeester en Oosenbrug pleitten vorig jaar voor het aanscherpen van het ‘draaideurbeleid’ van bewindspersonen.
Die moeten weliswaar niet te lang van de wachtgeldregeling profiteren, maar ‘een snelle overstap naar een sector waar ze eerder de scepter over zwaaiden is eveneens ongewenst’. Dat is volgens de voormalige PvdA-Kamerleden slecht voor het vertrouwen in de politiek.
Netwerk
Uit onderzoek van de Volkskrant is gebleken dat een kwart van de oud-politici lobbyist wordt. Voor bedrijven of lobbykantoren zijn politici interessante nieuwe werknemers. Zij beschikken veelal over een relevant Haags netwerk en snappen hoe de besluitvorming op het Binnenhof werkt.
Voormalig CDA-minister Camiel Eurlings ging direct na zijn ministersschap (Verkeer en Waterstaat) aan de slag als topman bij KLM.
Ook Jack de Vries, voormalig CDA-staatssecretaris van Defensie, verliet het ministerie om vervolgens als lobbyist aan de slag te gaan bij de fabrikant van het nieuwe gevechtsvliegtuig de Joint Strike Fighter (JSF). Maxime Verhagen, oud-CDA-minister van Economische Zaken, werd voorzitter van Bouwend Nederland.
Terugblik
VVD-Kamerlid Bart de Liefde vertrok tussentijds uit de Tweede Kamer om te gaan werken voor taxidienst Uber. Maar in tegenstelling tot D66’er Wassila Hachchi nam hij wél de tijd voor een fatsoenlijk afscheid.
Minstens een kwart van alle oud-politici gaat aan het werk binnen het lobbycircuit. Dat blijkt uit onderzoek van de Volkskrant naar het carrièreverloop van Kamerleden, ministers en staatssecretarissen. Voor dit onderzoek zijn de carrières onderzocht van tweehonderd oud-politici uit de kabinetten na Paars (2002).
Het was zo’n moment waarop het deksel van lobbyland leek te worden opgetild: het bericht dat europarlementariër Hans van Baalen (VVD) twee betaalde bijbanen in de autobranche had. Lid van de Raad van Commissarissen bij Mercedes Benz Nederland – à 8 duizend euro per jaar – en lid van de Raad van Advies van autolobbyist RAI – à 4 duizend euro.
Ruim de helft van de eurocommissarissen die in 2014 nog in Brussel werkten, zet zich nu in voor lobbybedrijven in Brussel. Eenderde van de volksvertegenwoordigers in het Europees Parlement werkt tegenwoordig voor bedrijven die geregistreerd staan in lobby-registers.
De anticorruptie-denktank Transparancy Internationalpubliceerde dinsdag een onderzoek waaruit blijkt dat veel voormalige politici en beleidsvormers in Brussel al snel de overstap maken naar het private bedrijfsleven. Niets mis mee, zolang er geen sprake is van belangenverstrengeling, aldus de onderzoekers van Transparancy International.
Lobby
Uit verschillende verslagen komt naar voren dat de inzet van het Ministerie is ‘om het eerst eens te worden met VNO’, nog voordat het in de Kamer wordt besproken. Begin 2012 besprak de staatssecretaris verschillende varianten voor de Bosal-reparatie met fiscale woordvoerders van de gedoogcoalitie, waarbij variant 1 als de ‘VNO-variant’ werd bestempeld.
Een ander voorbeeld van de intensieve samenwerking tussen het ministerie en VNO-NCW wordt duidelijk in een door deze laatste opgestelde agenda ter voorbereiding van een overleg: ‘Met de staatssecretaris zou kunnen worden besproken dat met een dergelijke gecombineerde aanpak wij gezamenlijk met het ministerie het hoofd zou moeten kunnen bieden aan de politieke druk uit de Tweede Kamer.’
Uit de stukken, die ze via een zogeheten Wob-verzoek los wisten te krijgen van de overheid, zou blijken dat werkgeverskoepel VNO-NCW, de Nederlandse Orde van Belastingadviseurs en de American Chamber of Commerce in Nederland in de praktijk meebepalen welk belastingbeleid het kabinet voert.
,,De druk op Nederland, mede door grote bedrijven, om mee te doen aan de internationale belastingwedloop met onder meer tariefsverlagingen is duidelijk zeer groot,” zegt Esmé Berkhout, belastingexpert bij Oxam Novib.
VNO-NCW
Vooral met VNO-NCW zou het ministerie van Financiën intensief samenwerken. ,,VNO biedt graag haar diensten aan en vanuit het Ministerie wordt op actieve wijze voortdurend de meningen en soms zelfs instemming van VNO gevraagd,” aldus één van de onderzoekers.
SOMO en Oxfam zien hiermee opnieuw bevestigd dat Nederland een belastingparadijs is. De overheid gunt op basis van de verkeerde belangen belastingvoordelen aan grote internationale bedrijven, stellen ze.
De lobbyorganisaties van werkgevers komen, samen met individuele bedrijven, het vaakst over de vloer bij ministers. Dit blijkt uit onderzoek dat de Volkskrant deed naar de agenda-afspraken van alle bewindspersonen, vanaf het aantreden van Rutte II tot oktober 2015.
Bedrijven uit de voedingsmiddelensector staan bovenaan. Op de lijst bezoekers uit het bedrijfsleven staan ook diverse zorgenkinderen. NS (36) en ProRail (34) kwamen vaak naar Den Haag om de staatssecretaris van transport te bezoeken. Ook Air France-KLM (25) kwam geregeld. Shell (22 maal) was welkom op zeven verschillende ministeries.
In totaal werden 4.652 afspraken geteld. Staatssecretaris Jette Klijnsma (Sociale Zaken, 593 maal) en minister Jet Bussemaker (OCW, 558) kregen het vaakst bezoek. Na het bedrijfsleven zijn decentrale overheden – met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten op kop – de frequentste bezoekers van bewindspersonen.
Wie het Lobbygedrag om en op het Binnenhof in kaart wil brengen, moet de agenda van ministers kennen. Maar bij de bewindslieden van Rutte IIbestaat weinig animo om die publiek te maken – tot nu.
Wat deed Johan Remkes zo vaak in het Torentje? En welke belangengroep reist het vaakst af naar Den Haag? De agenda van ministers geopenbaard.
Belangenverstrengeling speelt in veel gevallen wel op. Tussen overheden in de Europese Unie en bijvoorbeeld techgigant Google zijn er 115 ‘voorbeelden van de banencarrousel’: politici die gingen werken bij het bedrijf, of hooggeplaatste werknemers die de politiek in gingen. Meer dan de helft van de lobbyisten die voor Google werken, zette zich daarvoor in voor instellingen van de Europese Unie.
Vooral Europarlementariërs komen snel aan een baan als ze de politiek uit gaan of hun zetel verliezen. Voor leden van het Europees Parlement gelden helemaal geen regels voor de overstap naar het bedrijfsleven, terwijl werknemers en assistenten van parlementariërs tot twee jaar moeten ‘afkoelen’ voordat ze voor lobby-firma’s aan de slag mogen.
Belangenverstrengeling, draaideurpolitici en andere vormen van corruptie staan steeds meer in de aandacht en dat is maar goed ook. Voorzitter Jean-Claude Juncker van de Europese Commissie wil de wachttijd voor Europees commissarissen die via een nieuwe baan hun netwerk bij de Commissie willen exploiteren optrekken van anderhalf naar twee jaar en voor voormalige voorzitters van de Commissie naar drie jaar.
Dat is een reactie op twijfelachtige overstappen van Neelie Kroes (naar Amerikaanse bedrijven) en van voormalig voorzitter José Manuel Barroso (naar de eveneens Amerikaanse zakenbank Goldman Sachs).
Voor eurocommissarissen geldt een afkoeltermijn van anderhalf jaar. Voorzitter Jean-Claude Juncker heeft al aangegeven deze te willen verlengen. Juncker hamert vaak op de ethische verantwoordelijkheid van eurocommissarissen. Hij wil de hoogste normen hanteren en een einde maken aan vriendjespolitiek in Brussel.
Beroemde zaken: Kroes en Barroso
Voormalige leden van de Europese Commissie kwamen onder meer terecht bij Volkswagen en Bank of America. Bekend is de overstap van VVD’er en voormalig eurocommissaris Neelie Kroes van Brussel naar Silicon Valley: zij zit in de adviesraad van taxidienst Uber. José Manuel Barroso, de voorzitter van de vorige Europese Commissie, ging aan de slag bij Goldman Sachs. Hij zou tijdens zijn termijn als voorzitter zelfs al contact hebben gehad met de Amerikaanse bank.
Amerika Trump mag dan een wat weinig vertrouwenwekkende bestrijder van de Amerikaanse lobbycratie lijken, het was wel een van de tickets waarop hij de presidentsverkiezingen won.
Van Hillary Clinton was bekend dat je toegang tot haar als minister van Buitenlandse Zaken kon krijgen als je maargrote bedragen in de Clinton Foundation stopte.
Het openbaar maken van agenda’s lost echt niets op
Twee niet al te prominente Tweede Kamerleden van de PvdA hebben de afgelopen jaren goed bedoelde, maar nogal naïeve pogingen gedaan om het belobbyen van ministers, Kamerleden en ambtenaren doorzichtiger te maken. Minister Ronald Plasterk van Binnenlandse Zaken (ook PvdA) heeft nu toegezegd dat agenda’s van ministers en staatssecretarissen openbaar worden gemaakt.
Het is een lachertje, te denken dat het – selectief? – publiceren van agenda’s van bewindslieden iets oplost. Ministers als Melanie Schultz van Haegen (VVD) – die de politiek verlaat – vinden het nog altijd de gewoonste zaak dat er geen beperkingen zijn aan de overstap naar lobbyfuncties.
Ontmantel het ‘poldermodel’ en sluit geen ‘akkoorden’
Wat zou helpen, is het ontmantelen van het ‘poldermodel’ waarin particuliere deelbelangen ondemocratisch voorrang krijgen. Wat ook helpt, is nooit meer zulke ‘akkoorden’ sluiten als het Energie-akkoord, waarin allerlei firma’s afspreken giga-windparken te bouwen op kosten van de burgers.
Telegraaf 24.01.2018 De bewegingsvrijheid van lobbyisten in het gebouw van de Tweede Kamer wordt ingeperkt. Vanaf begin maart kunnen ze met hun toegangspas niet meer vrij in de wandelgangen en de werkkamers van Kamerleden komen.
Wel houden de lobbyisten toegang tot de Statenpassage, de centrale hal van het Tweede Kamergebouw, en de publieke tribunes. Voor toegang tot de beveiligde gebieden zullen zij een afspraak moeten maken. De lobbyisten hebben dat in een brief te horen gekregen.
Tweede Kamervoorzitter Khadija Arib zegt dat het lobbyisten- en lobbypassenbeleid al een tijd onderwerp van gesprek is. Een evaluatie van het lobbypassenbeleid is een van de redenen om het beleid aan te passen. „Een andere reden heeft te maken met de veiligheid of beveiliging van het Tweede Kamergebouw”, aldus Arib.
Lobbyistenorganisatie Beroepsvereniging voor Public Affairs (BVPA) laat op de website weten vragen te hebben over het nieuwe beleid. „Het is een goede zaak dat in de brief gesproken wordt over een klantvriendelijke toegang voor lobbyisten tot de Tweede Kamer, maar daarmee is nog niet duidelijk gemaakt of de toegang wordt verruimd en of de aanvraag voor passen voor lobbyisten wordt vereenvoudigd”, aldus BVPA-voorzitter Jaap Jelle Feenstra.
„Voor de kwaliteit van de besluitvorming is een goed en eenvoudig te organiseren contact tussen de politieke besluitvormers en de belangen vanuit de samenleving van groot belang. Lobbyisten reiken deze belangen aan.”
NOS 24.01.2018 Lobbyisten in de Tweede Kamer mogen niet meer onbeperkt in de wandelgangen komen. Nu hebben veel lobbyisten, net als bijvoorbeeld journalisten, een pas waarmee ze permanent toegang hebben tot het hele Kamergebouw.
Vanaf begin maart krijgen lobbyisten alleen nog een pas voor de ‘semi-openbare’ ruimte. In de praktijk betekent dat dat ze alleen nog welkom zijn in de Statenpassage en op de publieke tribunes van het gebouw. Ze kunnen nog wel op andere plaatsen komen, maar dan moeten ze daarvoor per keer een afspraak maken.
Veiligheid
Er wordt al langer een discussie gevoerd over lobbyisten en hun invloed. Vorig jaar vroeg de Kamer het dagelijks bestuur van de Kamer het passenbeleid voor deze groep te evalueren. Dat verzoek was voor het bestuur een van de redenen om het beleid aan te passen.
Ook de veiligheid speelt een rol. De woordvoerder van Kamervoorzitter Arib zegt dat de Kamer een gelijk speelveld wil creëren voor grote en kleine belangenorganisaties.
Bizar en onhandig
Robbert Baruch, een van de lobbyisten die door de inperking worden getroffen, spreekt van een bizarre maatregel. Volgens hem is het voor lobbyisten een onhandig besluit, dat bovendien uit de lucht komt vallen. “Je komt hier om Kamerleden te ontmoeten, soms omdat je een afspraak hebt, maar soms ook om ze toevallig tegen het lijf te lopen en dat wordt een stuk moeilijker.”
Baruch vindt het ook belangrijk dat Kamerleden lobbyisten tegenkomen. “Dit moet niet een reservaat worden voor politici.”
Als een ijzeren ring omgeven ze het Binnenhof: de talloze belangenorganisaties die Nederland rijk is. Welke lobbyclubs hebben de beste toegang tot de politiek? En hoe groot is hun invloed?
VN 23.12.2017 Nederland kent talloze belangenorganisaties: van werkgeversvereniging VNO-NCW tot corporatiekoepel Aedes, van Bouwend Nederland tot het interprovinciaal Overleg, van de VSNU to Zorgverzekeraars Nederland, van boerenlobby LTO tot de vele onderwijsraden. Niet voor niets worden ze de ‘ijzeren ring’ rond het Binnenhof genoemd: de politiek en de ambtenarij hebben voortdurend met ze te maken.
Ook fysiek hebben de belangenorganisaties de politiek omsingeld. Vrijwel allemaal hebben ze hun hoofdkwartier of lobbykantoor in Den Haag. Zo kunnen de lobbyisten en bestuurders van de belangenclubs makkelijk binnenlopen bij Kamerleden, ministers en ambtenaren. De intensieve contacten tussen politici en belangenorganisaties zijn ongetwijfeld goed voor een soepel verloop van het landsbestuur, maar het overleg vindt grotendeels plaats in de achterkamers: alleen het eindresultaat is zichtbaar voor de burger. Bovendien duiken oud-politici regelmatig op als voorzitter van een van de vele belangenorganisaties. Daardoor wordt het beeld versterkt dat Nederland in de praktijk bestuurd wordt door een hecht netwerk van oud-politici die elkaar de bal toespelen, tot groeiende verontwaardiging van kiezers aan de linker- en rechterzijde van het politieke spectrum. Alle reden om een keer grondig uit te zoeken hoe de ijzeren ring van belangenorganisaties in elkaar zit.
Vorige maand presenteerden Vrij Nederland en Nieuwsuur de bevindingen van het grootschalige onderzoek dat politicoloog Joost Berkhout van de Universiteit van Amsterdam deed naar de Haagse ‘banencarrousel’, deze maand richten we ons op de lobbyclubs rond het Binnenhof. Welke belangenorganisaties hebben de beste toegang tot de politiek?
Wie staan er aan het roer? En hoe groot is hun invloed in de achterkamers van de macht? Om te identificeren welke tweehonderd van de duizenden belangenorganisaties in Nederland het belangrijkst worden gevonden door de Haagse politiek, onderzochten Berkhout en zijn team de agenda’s van alle ministers in de afgelopen kabinetsperiode: welke vertegenwoordigers van de belangenclubs komen het vaakst bij de ministers langs?
Daarnaast zetten de onderzoekers op een rij welke organisaties het vaakst werden uitgenodigd voor parlementaire hoorzittingen in dezelfde periode. En ze onderzochten de politieke kleur van de voorzitters van de tweehonderd meest toonaangevende belangenorganisaties: welke politieke partijen zijn het best in het lobbycircuit vertegenwoordigd?
SCHADUWMACHT
In een serie reportages onderzoeken Vrij Nederland en Nieuwsuur de werking van de democratie. Zie hier de vorige aflevering: de Haagse banencarrousel
Sterker door samen lobbyen
De lijst van tweehonderd belangrijkste lobbyclubs in Nederland wordt aangevoerd door een twintigtal organisaties die samen bijna meer toegang hebben tot de politiek dan alle 180 andere clubs op de lijst bij elkaar (zie figuur p. 46). ‘In Nederland zijn de belangenorganisaties veel centralistischer georganiseerd dan in andere westerse landen,’ zegt onderzoeker Berkhout. ‘VNO-NCW en MKB bijvoorbeeld vertegenwoordigen samen een enorm aantal ondernemingen en brancheorganisaties.
LTO Nederland behartigt de belangen van tienduizenden boeren, tuinders en agrarische verbanden. En de universiteiten lobbyen niet ieder voor zich, maar via de VSNU. Als je samen lobbyt, sta je veel sterker. Je ziet dat het werkt: zulke organisaties komen veel vaker langs bij ministers en in de Kamer dan kleinere belangenverenigingen of individuele bedrijven.’
Maar er kleven ook nadelen aan: ‘De macht is geconcentreerd bij een klein aantal organisaties. En welke belangen vertegenwoordigen ze? Van de tweehonderd clubs met de beste toegang tot de ministers en het parlement bestaat maar 20 procent uit lidmaatschapsorganisaties zoals ngo’s en patiëntenverenigingen die directe belangen van burgers vertegenwoordigen. Je kan je afvragen hoe goed dat is voor de democratie.’ Aanvoerder van de lijst is een afkorting die veel burgers weinig zal zeggen: de VNG.
De Vereniging van Nederlandse Gemeenten vertegenwoordigt de ruim 380 gemeenten, van Vaals tot Winsum. Voorzitter is Jan van Zanen, oud-partijvoorzitter van de VVD en sinds 2014 burgemeester van Utrecht. Hij is herstellende van gezondheidsklachten, maar Annemarie Jorritsma, oud-VVD-minister, huidig Eerste Kamerlid en Van Zanens voorganger bij de VNG, neemt graag de honneurs waar.
‘Ik zou heel teleurgesteld zijn als ze níét op één stonden,’ zegt Jorritsma. ‘Want de VNG moet voortdurend met het Rijk overleggen.’ Die gesprekken gaan over een breed scala aan onderwerpen, van wetgeving en bezuinigingen door het Rijk tot wensen die de gemeenten uitgevoerd willen zien. Maar volgens Jorritsma is de VNG geen lobbyorganisatie: ‘De gemeenten zijn er, net als het Rijk, voor het algemeen belang.’ Er wordt vanuit de VNG weliswaar flink gelobbyd, geeft ze toe, maar daar is volgens de VVD-politica niks mis mee: ‘Ik vind dat lobbyen zo veel mogelijk moet gebeuren. Ieder Kamerlid, iedere minister, iedere ambtenaar moet vooral horen welke belangen er allemaal spelen alvorens een goed besluit te nemen.’
Dat het een schimmig overlegcircuit zou zijn, spreekt Jorritsma tegen. In het VNG-bestuur zijn vrijwel alle politieke partijen vertegenwoordigd, alle brieven aan het kabinet zijn openbaar. ‘Het is een heel transparant proces.’ Maar buiten die officiële gesprekken van de VNG hebben veel burgemeesters ook hun eigen lijntjes met politiek Den Haag om de belangen van hun gemeenten te laten gelden.
Een goede tweede op de lijst is VNO-NCW, de grootste werkgeversorganisatie, waarbij zo’n 155 brancheorganisaties zijn aangesloten en ruim vijfhonderd ondernemingen, van de multinationals Shell, Unilever en DSM tot kleinere bedrijven buiten de Randstad. Voorzitter Hans de Boer (CDA) is een van de belangrijkste gesprekspartners van het kabinet. Waar de VNG zichzelf niet als lobbyorganisatie wil beschouwen, doet VNO-NCW dat nadrukkelijk wél.
De werkgeversorganisatie staat al jaren bekend als de soepelste lobbymachine in de Haagse politiek. Dat is in belangrijke mate het werk van stille kracht Niek Jan van Kesteren, algemeen directeur van VNO-NCW van 1999 tot 2016, nu Eerste Kamerlid voor het CDA. In de Ben Pauwlezing in 2012 deed Van Kesteren de fijne kneepjes van het Haagse lobbywerk uit de doeken. Hij legde uit dat je onder het devies ‘ieder het zijne’ altijd oog moet hebben voor de tegenpartij en diens belang ook tot gelding moet laten komen in het uiteindelijke resultaat van de onderhandelingen: je moet altijd met elkaar verder kunnen.
Bovendien moeten lobbyclubs als VNO-NCW met zoveel mogelijk partijen samenwerken: ‘Elkaar tegensprekende organisaties zijn een gemakkelijke prooi voor anderen en een ijzersterk excuus voor politici om hun eigen gang te gaan.’ Om die reden werden onder verantwoordelijkheid van Van Kesteren en voormalig VNO-voorzitter Bernard Wientjes de banden aangehaald met MKB Nederland (achtste op de lijst van tweehonderd), de lobbyclub van het midden- en kleinbedrijf, die enkele jaren geleden introk bij VNO-NCW in de Malietoren aan de Bezuidenhoutseweg. Met haar behoedzame strategie weet VNO-NCW al decennia een groot stempel te drukken op het kabinetsbeleid. Ook deze keer weer.
De ambitieuze milieuparagraaf in het nieuwe regeerakkoord kwam tot stand na een jarenlange lobby van de werkgevers en ngo’s als Greenpeace voor een duurzaam energiebeleid, zoals Vrij Nederland in november reconstrueerde. Maar de bijbehorende lastenverzwaringen voor het bedrijfsleven werden op aandrang van VNO-NCW, Shell en Unilever gecompenseerd met verlaging van de vennootschapsbelasting en afschaffing van de dividendbelasting. Tot onbegrip en woede van veel kiezers.
De derde plaats is voor de FNV. Volgens insiders is de invloed van het vakverbond de afgelopen jaren tanende geweest door reorganisaties en dalende ledentallen. En Han Busker (PvdA), voorzitter sinds begin 2017, moet zich nog bewijzen. Maar de FNV schuift nog steeds veelvuldig aan bij overleg. ‘De FNV is nu in rustiger vaarwater,’ zegt oud-FNV-voorzitter Ton Heerts, oud-Kamerlid voor de PvdA en huidig voorzitter van de MBO Raad. ‘Dat speelt zeker mee bij het versterken van de invloed. Maar de vanzelfsprekendheid van de macht van instituties, ook van de brancheorganisaties, is voorbij. Met schreeuwen alleen kom je niet ver. Als je voor de politiek geen inhoudelijke meerwaarde hebt, gaan de deuren dicht. Daarom moet je ervoor zorgen dat je op alle voor jou belangrijke beleidsterreinen blijft meepraten.’
Nog een invloedrijke speler is LTO Nederland, de land- en tuinbouworganisatie, op plaats zes. Onder voorzitterschap van Marc Calon, voorheen PvdA-gedeputeerde in Groningen en voorzitter van Aedes, de koepel van woningcorporaties, slaagde de boerenlobby erin bij de opstelling van het laatste regeerakkoord vrijwel haar hele inzet te verzilveren, van het herstel van een apart ministerie van Landbouw tot 200 miljoen voor een ‘warme’ sanering van de varkenshouderij. ‘Halverwege de formatie zeiden ze tegen me: het gaat niet lukken met dat ministerie.
Maar ik zeg altijd: je moet voetballen als een Duitser, je moet áltijd doorgaan.’ Volgens Calon heeft langskomen bij hoorzittingen in de Tweede Kamer of zomaar langsgaan bij de minister ‘geen zak’ te maken met effectief lobbyen. ‘Een goede lobby moet je eerst richten op de beleidsambtenaren. Ik zeg altijd: schaal acht tot tien, díé moet je overtuigen. Dan ga je naar de directeuren-generaal, dan pas naar de minister en de Kamerleden. Je moet ook heel goed weten: welk belang heeft een minister of Kamerlid? Als je daar tegenin gaat, wordt het niks. Je moet vooruitdenken en goed investeren in persoonlijke contacten.’
Daarom onderhoudt Calon niet alleen goede relaties met Kamerleden van de traditionele partijen, maar is hij laatst ook gaan praten met Thierry Baudet van Forum voor Democratie en met Léonie Sazias en Corrie van Brenk van 50Plus. ‘Straks hebben die partijen misschien acht zetels in de Kamer, en worden ze een factor van betekenis. En dan ken ik ze al. Als je effectief wilt lobbyen, moet je ervoor zorgen dat je met alle belangrijke spelers een vertrouwensband opbouwt. Dat is hoe het werkt.’
Voor critici van het Nederlandse bestuurlijke circuit zal het niet als verrassing komen: de belangenorganisaties worden gedomineerd door oudere blanke mannen. Van de tweehonderd voorzitters van de belangrijkste clubs zijn er maar 55 vrouw, en niet meer dan zes – te oordelen aan hun achternaam – van niet-westerse afkomst. Opmerkelijk is ook het grote aantal oud-politici onder de voorzitters van de top-200. Meer dan de helft van de kopstukken is verbonden aan een politieke partij (zie figuur hieronder). ‘Dat is een veel hoger percentage dan in bijvoorbeeld Amerika,’ zegt onderzoeker Joost Berkhout. ‘Uit vergelijkbaar onderzoek blijkt dat daar nog geen 5 procent van de voorzitters van belangenorganisaties aan een van de politieke partijen gelieerd is.’
De voorzitters van de belangenclubs die er door Nieuwsuur en Vrij Nederland naar worden gevraagd, ontkennen desgevraagd dat hun benoeming iets met hun politieke kleur te maken heeft gehad. Maxime Verhagen bijvoorbeeld, voormalig fractievoorzitter en minister voor het CDA en sinds 2013 voorzitter van Bouwend Nederland (nummer twintig op de lijst), wordt vaak genoemd als oud-politicus die door zijn partij op een bestuurlijke post zou zijn geparachuteerd. Maar volgens Verhagen zelf is zijn politieke kleur bij zijn benoeming nauwelijks ter sprake gekomen. ‘De rol van voorzitter van Bouwend Nederland wordt ook niet vergeven door de politiek. Ik heb een hele sollicitatieprocedure doorlopen voor een dagelijks bestuur vol kritische ondernemers.
Wat wél een rol heeft gespeeld, is mijn ervaring als minister van Economische Zaken en mijn netwerk. De bouw verkeerde op dat moment in een crisis, Bouwend Nederland had een ervaren bestuurder nodig die de organisatie ook in Den Haag een gezicht kon geven.’ Aanvankelijk werd er in de achterban gemord over Verhagens benoeming omdat hij weinig verstand zou hebben van ondernemen in de bouw. ‘Daarom heb ik heel veel tijd gestoken in het leren kennen van de leden en hun bedrijven. Onlangs ben ik herkozen als voorzitter. Dat zie ik als blijk van waardering voor mijn inzet.’
In de top-200 van de belangenclubs in Nederland is 19 procent van de voorzitters van PvdA-huize, 14 procent van de VVD en 12 procent van het CDA. ‘Een dominante rol dus voor de drie traditionele bestuurderspartijen,’ zegt Berkhout. ‘Dat is niet onlogisch. Belangenorganisaties willen graag een voorzitter met ervaring en goede contacten in Den Haag. Dan komen ze al snel bij oud-politici van een van die drie partijen uit: zij hebben nu eenmaal vaker geregeerd, hebben het grootste reservoir van ervaren bestuurders en zijn minder omstreden dan partijen op de linker-of rechterflank.’
Maar het benoemen van oud-politici heeft ook nadelen. ‘Het electorale landschap verandert: bij de laatste verkiezingen haalden VVD, CDA en PvdA samen nog maar 40 procent van de stemmen, terwijl bestuurders van die partijen nog wél het leeuwendeel van de voorzitterschappen bij de belangenorganisaties bezetten. Dat is niet goed voor het maatschappelijke draagvlak. Soms zijn zulke politieke kopstukken ook slecht thuis in de verhoudingen binnen de organisatie waar ze voorzitter van worden, en wegen de voordelen van zulke bestuurders, zoals hun netwerk in Den Haag, niet op tegen de nadelen.’
Doekle Terpstra, voormalig bestuursvoorzitter van het Christelijk Nationaal Vakverbond CNV, hogeschool InHolland en de HBO-raad en huidig voorzitter van Uneto-VNI, de koepel van installateurs (een van de grootste brancheorganisaties van Nederland: 5.000 aangesloten ondernemingen met 150.000 werknemers), stelt dat zijn lidmaatschap van het CDA in zijn bestuurlijke carrière van geen enkele betekenis is geweest: ‘Spelers van hetzelfde elftal weten elkaar sneller te vinden, dat is waar.
Maar bij mijn benoemingen heb ik nooit het idee gehad dat mijn CDA-achtergrond relevant was. Mijn functies zijn een gevolg van mijn inzet en mijn resultaten op eerdere posities in het maatschappelijk middenveld. Ik heb wel ontdekt hoe belangrijk het is dat je makkelijk kunt bellen met politici en bestuurders die je goed kent. Ik zeg weleens: mijn telefoon bepaalt mijn jaarsalaris. Maar ik heb het zelf verdiend.’
Ook volgens Ton Heerts, oud-PvdA-parlementariër en vakbondsbestuurder, heeft zijn politieke affiliatie bij zijn benoeming tot voorzitter van de MBO Raad in 2016 nauwelijks een rol gespeeld. ‘Wat wél heeft geholpen, is mijn Haagse ervaring als Kamerlid, de contacten met werkgevers en werknemers die ik als FNV-voorzitter heb opgedaan, en dat ik heb laten zien scherp aan de wind te kunnen opereren. Er is ook helemaal niks mis mee dat je als bestuurder mede vanwege je netwerk wordt gekozen. Daar is niks geheimzinnigs aan.’
Marc Calon zegt dat hij bij zijn benoeming tot voorzitter van LTO Nederland, traditioneel een bolwerk van het CDA, eerder last dan profijt heeft gehad van zijn PvdA-achtergrond. ‘Het bestuur wilde me zeker niet omdat ik van de PvdA ben, maar omdat ik zelf een akkerbouwbedrijf heb, omdat ik als bestuurder een track record heb opgebouwd en omdat ik als voorzitter van Aedes heb laten zien dat ik de zaak kan opschudden. Pas na mijn benoeming ging het blad Boerderij opeens melden dat ik een rooie was, en ontstond er even discussie over. Maar dat was snel voorbij. Ik heb er sowieso nooit veel aan gehad dat ik van de PvdA ben.
Als gedeputeerde heb ik me verzet tegen de splitsing van de elektriciteitsbedrijven, waar Wouter Bos juist vóór was, en toen ik bij Aedes zat, was Jacques Monasch van de PvdA mijn grote tegenstander in de Kamer. Als bestuurder is je politieke kleur niet zo belangrijk als mensen misschien denken. Als je goed wil lobbyen, heb je veel meer aan goede persoonlijke contacten met bestuurders en politici van ándere partijen. Maxime, Doekle, Ton, Hans de Boer en ik kennen elkaar bijvoorbeeld al jaren. Dat helpt als je snel iets voor elkaar wil krijgen.’
Touwtrekken om functies
Maar dat de topbestuurders in koor verkondigen dat ze op eigen kracht hun bestuurlijke strepen hebben verdiend, wil nog niet zeggen dat politieke partijen zich niet met bestuurlijke benoemingen bemoeien. De tijd is weliswaar voorbij dat in Den Haag burgemeesterschappen en andere bestuurlijke posities door de gevestigde partijen onderling werden verdeeld, maar alle grotere partijen, behalve de SP en de PVV, hebben een of meer coördinatoren die zich met de benoemingen bezighouden. Nog altijd is het voor jongere partijen als GroenLinks en D66 lastig ertussen te komen. Frans van Drimmelen, lobbyist bij het Haagse kantoor Dröge en Van Drimmelen, is bij D66 voorzitter van de scoutingcommissie die politieke talenten rekruteert.
Waar mogelijk geeft hij vertrekkende D66-politici ook een duwtje in de rug om op een bestuurlijke positie terecht te komen. ‘Je wilt mensen die hun ziel en zaligheid in de politiek hebben gestopt niet met lege handen laten gaan,’ zegt Van Drimmelen. ‘Wat de bestuurlijke posten in het middenveld betreft, winnen we geleidelijk terrein. Alexander Rinnooy Kan en Wiebe Draijer waren voorzitter van de SER, Thom de Graaf is voorzitter van de Vereniging van Hogescholen. Maar het is wel lastig. De PvdA, het CDA en de VVD hebben een veel groter bestand van ervaren bestuurders dan wij.’
Maar ook de VVD is nog altijd flink aan het touwtrekken om meer bestuurlijke functies binnen te halen. Toen de partij van Mark Rutte in 2010 voor het eerst de grootste van het land werd, vatte bij de liberalen het idee post dat ze nog een flinke achterstand op de PvdA en het CDA moesten inlopen, want die twee partijen zijn vanouds veel sterker vertegenwoordigd in het maatschappelijk middenveld dan de VVD – een erfenis van de verzuiling. In 2014 bekende toenmalig staatssecretaris van Onderwijs Sander Dekker in Vrij Nederland dat hij tot zijn frustratie opvallend vaak tegenover linkse bestuurders van de onderwijsraden aan tafel zat. ‘Als je kijkt naar de politieke voorkeur van de sleutelfiguren in het onderwijsveld, is dat geen goede afspiegeling van de Nederlandse samenleving,’ zei Sander Dekker.
Een aanname die blijkt te kloppen: volgens het onderzoek van de UvA is vooral de PvdA niet alleen in de gezondheidszorg maar ook in de onderwijsbesturen sterk vertegenwoordigd. Zo is ook de dominantie van de PvdA in de belangenorganisaties over all te verklaren. Vandaar dat VVD-Kamerleden Willibrord van Beek en later Tamara van Ark hun best deden meer VVD’ers in het maatschappelijk middenveld benoemd te krijgen. Tegelijkertijd nam Sander Dekker zelf vanuit het kabinet die taak op zich.
Toen we hem daar eind oktober op zijn eerste werkdag als minister voor Rechtsbescherming in het nieuwe kabinet over spraken, deed Dekker laconiek over het benoemingenoffensief van de VVD: ‘Daar is niets geheimzinnigs aan. Tien jaar geleden dachten we als liberalen nog: komt wel goed met die benoemingen.
Tegenwoordig pakken we het iets gestructureerder aan.’ Maar volgens betrokkenen bij de vorige coalitie is de VVD de afgelopen jaren ‘op het agressieve af’ met de benoemingen bezig geweest. En met resultaat: steeds vaker verschenen er VVD’ers op bestuurlijke posities rondom de politiek. Zo werd oud-staatssecretaris Bruno Bruins (huidig minister voor Medische Zorg) in 2012 bestuursvoorzitter van het UWV, oud-staatssecretaris Paul de Krom in 2015 bestuursvoorzitter van TNO en oud-wethouder Arno Visser in 2013 lid en in 2015 president van de Algemene Rekenkamer.
Ook in het lokaal en provinciaal bestuur is de VVD tegenwoordig sterker vertegenwoordigd, met Jan van Zanen als voorzitter van de VNG en oud-minister Johan Remkes als voorzitter van het Interprovinciaal Overleg. Pieter Duisenberg werd kort na aanvang van zijn nieuwe termijn als Kamerlid benoemd tot voorzitter van de VSNU. En oud-bewindsman Henk Kamp vond al snel een nieuwe betrekking als voorzitter van ActiZ, de brancheorganisatie voor zorgondernemers. ‘Zo werkt het,’ zegt Frans van Drimmelen. ‘Leden van partijen die in de regering zitten, worden sneller benoemd in bestuursfuncties, zeker als de partij hen een handje helpt.’
Teveel op consensus gericht
Soms gaat het ook mis met de benoemingen van oud-politici. In 2011 werd Guusje ter Horst, veelgeprezen oud-minister voor de PvdA, binnengehaald als voorzitter van de HBO-raad, maar haar tegendraadse optreden leidde al snel tot een bestuurscrisis. Een jaar later was Ter Horst alweer vertrokken. En VVD’er Pieter Duisenberg maakte dit jaar een ongelukkige start als VSNU-voorzitter: bijna vijfduizend mensen uit de academie ondertekenden een petitie tegen zijn benoeming omdat hij eerder had gepleit voor een onderzoek naar de politieke voorkeur van wetenschappers.
Naar aanleiding van een serie veel grotere schandalen, zoals de ondergang van zorgconcern Meavita en onderwijsgroep Amarantis, signaleerde de Commissie Advies Behoorlijk Bestuur (voorzitter: oud-Groen-Links-fractievoorzitter Femke Halsema, een van de leden: Doekle Terpstra) al in 2013 een vaak onderschat probleem bij bestuurlijke benoemingen in de semi-publieke sector: politieke coöptatie, een kwestie die ook speelt bij belangenorganisaties in andere sectoren. ‘Te vaak vindt selectie van nieuwe bestuurders en toezichthouders plaats via ondoorzichtige invitatie,’ luidde het oordeel van de commissie. ‘Hier functioneert een “old boys network” waarin men elkaar banen “toespeelt” en de politieke affiliatie een grotere rol speelt dan competenties.’
Volgens Halsema (die inmiddels via een open sollicitatieprocedure tot voorzitter is benoemd van Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland, ook genoemd in de lijst van tweehonderd) is het rapport goed ontvangen in de sector, maar bleef het in de politiek oorverdovend stil over het onderliggende probleem: de aansturing van de benoemingen vanuit Den Haag en de politieke coöptatie. ‘Daar heeft de zittende macht niets aan gedaan.’
Renske Leijten, Kamerlid voor de SP, ziet een ander groot probleem rond de benoemingen van oud-politici op bestuursposten bij belangenorganisaties: oud-politici zijn vaak teveel op consensus gericht. ‘Zo wilden de onderwijsbestuurders in de PO-Raad en de vakbonden eindeloos verder blijven praten, ondanks grote onvrede onder leraren in het basisonderwijs over hun salaris en hun werkdruk.
Toen hebben de leraren zelf de beweging PO in actie opgezet. Binnen de kortste keren stonden er tienduizenden leraren te demonstreren in het Zuiderpark. En omdat de zorgorganisaties niet in beweging kwamen, zijn de huisartsen zelf met het actiecomité Het roer moet om begonnen. De schaduwmacht van oud-politici in belangenorganisaties is altijd op zoek naar het compromis om vooral geen ruzie te krijgen met de minister en andere organisaties, terwijl hun taak óók zou moeten zijn echte alternatieven voor het beleid aan te dragen. Gevolg is dat steeds minder mensen zich door zulke belangenclubs vertegenwoordigd voelen.’
Die cultuur is alleen te doorbreken, denkt Leijten, als de belangenorganisaties de moed hebben vaker bestuurders met verstand van zaken uit de eigen sector te kiezen, en niet uit het circuit van oud-politici van de gevestigde partijen. ‘Dan voelen de burgers zich ook beter vertegenwoordigd. En dat is goed voor de democratie.’
Dit onderzoek is in opdracht van Vrij Nederland en Nieuwsuur uitgevoerd door de Universiteit van Amsterdam onder leiding van politicoloog Joost Berkhout, met medewerking van Patrick Statsch, Kas Woudstra en Ellemijke Donner. Zij hebben onderzocht welke organisaties, exclusief kennisinstellingen, de afgelopen kabinetsperiode hebben deelgenomen aan de hoorzittingen van de Tweede Kamer en welke organisaties in dezelfde periode genoemd werden in de agenda’s van de ministers.
In totaal betrof het 3663 belangenorganisaties, bestuurlijke organisaties, adviesorganen en bedrijven. Op basis daarvan is vastgesteld in welke mate ze toegang hebben tot de politiek via de hoorzittingen en bezoeken aan de ministers. De 200 meest genoemde organisaties zijn gecategoriseerd in beleidsterreinen en in de beroepsgroepen die ze vertegenwoordigen volgens de internationale ISIC-classificatie. Vervolgens is vastgesteld wie de voorzitters zijn, alsmede hun politieke affiliatie.
De schijn van belangenverstrengeling hangt in 144 gevallen rond de verdeling van subsidies voor medisch onderzoek, schrijft minister De Jong aan de Kamer. Commissies beoordelen soms voorstellen van eigen leden.
VK 29.11.2017 Bij de toekenning van medische onderzoekssubsidies hebben commissies veel vaker voorstellen van eigen leden beoordeeld dan onderzoeksfinancier ZonMW tot nog toe had bekendgemaakt. Dat blijkt uit een brief van zorgminister Hugo de Jong aan de Tweede Kamer.
Volgens de minister is in 144 gevallen ‘de schijn van belangenverstrengeling niet uitgesloten’maar is die belangenverstrengeling niet aangetoond. ZonMW in Den Haag verdeelt jaarlijks ongeveer 120miljoen euro over onderzoeksvoorstellen uit de medische sector. Dat gebeurt via commissies van deskundigen.
Kamervragen
Er worden steevast ook buitenlandse experts om hun oordeel gevraagd
Onafhankelijkheid van de beoordeling is in de onderzoekswereld soms lastig. Zeker in kleinere vakgebieden kennen de Nederlandse experts elkaar en elkaars groepen vrijwel zeker; om die reden worden steevast ook buitenlandse experts om hun oordeel gevraagd.
Eerder dit jaar bracht onderzoeksprogramma Argos op Radio 1 aan het licht dat in de beoordelingscommissies geregeld experts zitten van wie ook eigen voorstellen moeten worden beoordeeld. Formeel mogen zulke leden dan niet over hun eigen voorstel praten en oordelen; ze krijgen de stukken niet en moeten de zaal verlaten.
Dit leidde tot Kamervragen. Uit een feitenrelaas van ZonMW zelf, gemaakt in opdracht van minister Schippers, blijkt dat in de periode 2010-2015 in 144 gevallen wel commissieleden direct bij een voorstel betrokken waren. Dat is 3,5 procent van het totale toegekende subsidiebudget van 710miljoen euro, bijna 25 miljoen euro, afkomstig van het ministerie van Volksgezondheid.
Van die voorstellen werd de helft gehonoreerd, uitzonderlijk veel vergeleken met het normale succespercentage van een kwart of (veel) lager. ZonMW-voorzitter Jeroen Geurts: ‘Dat klinkt ernstig, maar is toch echt een denkfout. De mensen in een commissie zijn veelal uitstekende onderzoekers, die echt betere voorstellen doen dan gemiddeld.’ Volgens ZonMW en de minister heeft geen enkele betrokkene werkelijk zijn of haar eigen voorstel beoordeeld.
In die periode werden bijna 9.700 aanvragen beoordeeld, aldus ZonMW. Behalve de 144 gevallen van directe betrokkenheid zijn er nog eens ruim duizend gevallen van indirecte betrokkenheid, waarbij commissieleden voorstellen van een hun bekende collega bekeken. Dat gaat in totaal om 130 miljoen euro aan toegekende subsidies.
Experts met een direct of indirect belang mogen niet meer in commissies worden opgenomen
Volgens minister De Jong is niet gezegd dat de betrokkenheid van commissieleden met een eigen belang de beoordelingen echt heeft beïnvloed. Daarvoor heeft ZonMW nog tal van andere ‘checks-and-balances’, schrijft hij in de Kamerbrief. Wel gaat De Jong ZonMW vragen de regels verder aan te scherpen. Experts met een direct of indirect belang mogen niet meer in commissies worden opgenomen, ook niet als zij zich nu en dan afzijdig houden.
De regel dat ze de vergadering verlaten als er sprake is van een belang, zal worden geschrapt uit de reglementen. Ook ZonMW stelt dat voor in het feitenrelaas. Daarnaast moeten de medewerkers van de subsidiegever beter worden getraind, vindt de minister.
Spanning
Het zal moeilijker worden om de beste mensen voor een commissie te krijgen
ZonMW-voorzitter Jeroen Geurts zegt in een reactie de striktere regels te onderschrijven. ‘Alleen al voor de public eye is het goed om elke schijn van oneerlijkheid te vermijden. Maar het verscherpt de spagaat wel. Het zal moeilijker worden om de beste mensen voor een commissie te krijgen. En dan wordt de vraag of dat de kwaliteit van de beoordeling ten goede komt.’
In het rapport wordt voorgesteld de aanpassingen in de regels samen te doen met wetenschapsfinancier NWO, die geld verdeelt voor alle niet-medisch onderzoek. Daar gaat jaarlijks 800 miljoen aan subsidies om, vooral van het ministerie van Onderwijs en Wetenschap. In principe hanteerde NWO tot nog toe dezelfde regels over belangenverstrengeling als zijn buurman ZonMW.
Ook NWO gaat de regels aanscherpen, aldus een woordvoerder. Uit eigen onderzoek blijkt dat ook daar een enkele keer een commissie oordeelde over een voorstel van een lid. Dat gebeurde onder meer bij natuurkundefinancier FOM.
In 2016 werden de regels bij ZonMW volgens de minister al aangepast en is al geen enkele direct betrokkene meer in een commissie opgetreden. Dat gebeurde na een klacht uit 2015 van een afgewezen onderzoeker, die zich beriep op de Algemene Wet Bestuursrecht. Eerder oordeelde de Raad van State in een klachtenprocedure over kunstsubsidies dat de uitzonderingsregels niet toelaatbaar waren. Radioprogramma Argos haalde begin oktober na eigen onderzoek al 38 gevallen van belangenverstrengeling bij ZonMW boven water. Minister Schippers besloot daarop tot een eigen onderzoek. naar de praktijken bij ZonMW.
Zo verdeel je geld voor wetenschappelijk onderzoek op een eerlijke manier;
De beoordeling van subsidie-aanvragen mag geen vriendendienst of voor-wat-hoort-wat zijn. Hoe valt dat te voorkomen? (+)
VK 23.08.2017 De verwevenheid tussen lobbyclubs en politiek leidt opnieuw tot een omstreden overstap op het Binnenhof. Al vijf maanden na zijn herverkiezing tot VVD-Kamerlid vertrekt Pieter Duisenbergnaar de Vereniging van Universiteiten (VSNU). Niet alleen vanwege de timing is de overstap opmerkelijk, maar ook omdat Duisenberg woordvoerder Hoger Onderwijs en Wetenschap was.
De overstap van politici naar belangenverenigingen op hun eigen beleidsterrein staat ter discussie. De indruk kan ontstaan dat iemand in de Kamer verborgen belangen had. Maar Duisenberg (50), nummer 15 op de VVD-lijst, is zich van geen kwaad bewust. Huidig VSNU-voorzitter Karl Dittrich gaat met pensioen. ‘Dit was een uitgelezen kans’, zegt Duisenberg. ‘Dat het moment ongelukkig is, kan ik alleen maar beamen. Maar het is mijn persoonlijke keuze. De fractie betreurt mijn vertrek.’
Dat de transfer bovendien op zijn eigen vakgebied plaatsvindt, noemt Duisenberg ook ‘een persoonlijke afweging’. Zijn carrièreswitch lijkt op die van partijgenoot Bart de Liefde, die overstapte naar taxibedrijf Über. In de Kamer was De Liefde onder meer woordvoerder Mededinging en liet hij blijken de Amerikaanse vervoerspionier een warm hart toe te dragen.
‘Draaideur’-overstappen
Kamerleden Lea Bouwmeester en Astrid Oosenbrug hebben eerder gepleit voor regels als politici willen overstappen naar lobbyclubs
‘Ik heb kennis van de politiek, van onderwijs en wetenschap, en ben voor mijn Kamerlidmaatschap twintig jaar in het bedrijfsleven werkzaam geweest’, zegt Duisenberg. ‘Ik denk dus dat ik voor de VSNU effectief kan zijn.’ Dat in de Kamer groeiende weerstand bestaat tegen deze ‘draaideur’-overstappen, heeft geen rol gespeeld in zijn besluit, zegt hij. ‘Mijn partij denkt daar anders over.’
De toenmalige Kamerleden Lea Bouwmeester en Astrid Oosenbrug (beiden PvdA) hebben de voorbije zittingsperiode gepleit voor regels als politici willen overstappen naar lobbyclubs. Zij stelden een ‘afkoelingsperiode’ voor van een jaar of twee, om de schijn van belangenverstrengeling te vermijden.
Ik vind het jammer dat hij de Kamer zo vlak na de verkiezingen verlaat, aldus Kamervoorzitter Arib over vertrek Duisenberg.
Het schoolvoorbeeld van een betwiste overstap is CDA-politicus Camiel Eurlings. Eerst nog minister van Verkeer en Waterstaat, daarna directeur van de KLM – volgens velen slecht voor het aanzien van de politiek. Maar de VVD stelt zich op het standpunt dat persoonlijke integriteit doorslaggevend moet zijn.
‘Als je in een bepaald veld deskundigheid hebt opgebouwd en die goed kunt leveren in een volgende stap, waarom niet’, zei VVD-minister Melanie Schultz vorig jaar in de Kamer, toen het gerucht ging dat zij CEO van Schiphol zou worden. Ze ontkende, maar zei ook: ‘Ik vind niet dat je bij voorbaat een afkoelingstermijn moet realiseren.’
Duisenberg begint 1 oktober, maar heeft zijn afscheidsbrief aan Kamervoorzitter Khadija Arib al geschreven. Hij zal meteen in de eerste week na het zomerreces afscheid nemen van de Kamer. Arib zegt: ‘Ik vind het jammer dat hij de Kamer zo vlak na de verkiezingen verlaat. Daar ben ik in teleurgesteld en dat heb ik hem ook laten weten. Het is ook jammer voor de Kamer zelf, want hij was een goed en actief Kamerlid dat burgers bij de politiek probeerde te betrekken.’
Van regels is het nog niet gekomen en dat is ook ‘ingewikkeld’, zegt Arib. ‘Lea Bouwmeester was woordvoerder Gezondheidszorg en werkt inmiddels bij een patiëntenorganisatie. Want we willen ook dat Kamerleden maatschappelijk aan de slag gaan en niet afhankelijk zijn van wachtgeld.’ Volg en leesmeer over: NEDERLANDVVDPOLITIEK
Trouw 12.05.2017 Oud-ministers en oud-staatssecretarissen mogen voortaan niet meer lobbyen op hun eigen terrein. Er komt geen hard verbod, maar hun ministerie zal ze de eerste twee jaar niet als gesprekspartner ontvangen, mochten ze overstappen naar het bedrijfsleven of een andere organisatie op hun ‘oude’ beleidsterrein.
Het kabinet heeft vandaag besloten tot een ‘lobbyverbod’. Voor het ministerie van defensie gold al een dergelijke afspraak. Op andere ministeries was nog niets geregeld.
Het lobbyverbod moet voorkomen dat oud-bewindspersonen ‘hun kennis en positie op onwenselijke wijze benutten’, aldus het kabinet. De dertien huidige ministers en zeven staatssecretarissen hebben daarmee ook over zichzelf besloten. Zelfs al zouden ze willen overstappen naar een topbaan op hun eigen beleidsterrein, dan zijn de dichte deuren van hun oude ministerie een zware beperking. Voor grote bedrijven of lobbykantoren wordt het minder aantrekkelijk om oud-bewindslieden direct na hun vertrek te werven.
Het voorstel voor het verbod is afkomstig van PvdA-minister Ronald Plasterk van binnenlandse zaken. Het geldt ook voor ministers of staatssecretarissen die overstappen naar een non-profit organisatie in hun oude vakgebied. De enige uitzondering zijn handelsdelegaties naar het buitenland van het ministerie. Een oud-minister of staatssecretaris kan ‘vanwege zijn statuur of reputatie’ in het buitenland wel Nederland vertegenwoordigen.
Er was eerder ophef over de overstap van minister Camiel Eurlings (verkeer) naar de KLM, binnen een jaar na zijn aftreden. Staatssecretaris Jack de Vries (defensie) ging lobbyen voor de JSF en oud-minister Gerrit Zalm (financiën) kreeg een topfunctie bij ABN Amro.
‘Corruptiewaakhond’ Tranparency International Nederland vraagt al jaren om een lobbyverbod. Zij noemde een termijn van twee jaar, precies zoals nu is afgesproken. De organisatie ziet te vaak dat een oud-minister door de draaideur weer binnenkomt in een andere functie. Ook voor topambtenaren zijn regels nodig, aldus de organisatie.
Telegraaf 12.05.2017 Twee jaar lang mag een oud-bewindsman niet gaan lobbyen bij zijn oude departement. Dat heeft het kabinet vrijdag besloten. Op deze manier moet voorkomen worden dat een minister of staatssecretaris zijn of haar kennis en positie „op onwenselijke wijze” benut.
Er geldt al een dergelijk lobbyverbod voor bewindslieden van het ministerie van Defensie. Een oud-bewindspersoon mag wel gewoon mee met handelsmissies naar het buitenland georganiseerd door zijn oude ministerie. Ook kan de hoogste ambtenaar op het departement een uitzondering maken.
Het komt geregeld voor dat een voormalig minister of staatssecretaris aan de slag gaat bij een bedrijf of organisatie die ook onder zijn portefeuille viel als bewindspersoon. Een bekend voorbeeld is oud-minister Camiel Eurlings (CDA) van Verkeer en Waterstaat (het huidige Infrastructuur en Milieu). Die begon in 2011 bij de KLM, een jaar na zijn vertrek als minister.
RO 12.05.2017 Ministeries zullen niet in gesprek gaan met een oud-bewindspersoon als die gaat lobbyen voor een bedrijf, semipublieke organisatie of lobbyorganisatie op het beleidsterrein van de voormalige minister of staatssecretaris. Het gaat om een periode van twee jaar na aftreden. Dit zogenaamde lobbyverbod, dat nu al geldt voor het ministerie van Defensie, moet voorkomen dat bewindspersonen hun kennis en positie op onwenselijke wijze benutten voor de belangen van een organisatie waar zij na hun aftreden gaan werken. De ministerraad heeft daartoe besloten op voorstel van minister Plasterk van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.
Handelsdelegaties naar het buitenland vormen een uitzondering op het lobbyverbod. Een oud-bewindspersoon die na het aftreden werkzaam is in het bedrijfsleven mag vanwege zijn statuur en reputatie in het buitenland wel leiding geven of deel uitmaken van een handelsdelegatie die georganiseerd is door een ministerie. Ook is het mogelijk dat de secretaris-generaal van een ministerie een uitzondering op het lobbyverbod maakt.
NU 12.05.2017 Oud-bewindspersonen mogen twee jaar na het verlaten van hun ministerie geen lobbywerkzaamheden meer uitvoeren op hun oude departement.
De ministerraad stemde vrijdag in met dit voorstel van demissionair-minister Ronald Plasterk (Binnenlandse Zaken).
Het kabinet stelt dat het lobbyverbod, dat al geldt voor het ministerie van Defensie, “moet voorkomen dat bewindspersonen hun kennis en positie op onwenselijke wijze benutten voor de belangen van een organisatie waar zij na hun aftreden gaan werken.”
Netwerk
Uit onderzoek van de Volkskrant is gebleken dat een kwart van de oud-politici lobbyist wordt. Voor bedrijven of lobbykantoren zijn politici interessante nieuwe werknemers. Zij beschikken veelal over een relevant Haags netwerk en snappen hoe de besluitvorming op het Binnenhof werkt.
Voormalig CDA-minister Camiel Eurlings ging direct na zijn ministersschap (Verkeer en Waterstaat) aan de slag als topman bij KLM.
Ook Jack de Vries, voormalig CDA-staatssecretaris van Defensie, verliet het ministerie om vervolgens als lobbyist aan de slag te gaan bij de fabrikant van het nieuwe gevechtsvliegtuig de Joint Strike Fighter (JSF). Maxime Verhagen, oud-CDA-minister van Economische Zaken, werd voorzitter van Bouwend Nederland.
Effectief
Het is echter wel de vraag hoe effectief de afkoelperiode zal zijn. In het voorstel staat dat de secretaris-generaal van een ministerie uitzonderingen op het lobbyverbod kan maken. Ook mag een oud-bewindspersoon “vanwege zijn statuur en reputatie in het buitenland” leiding geven of deel uitmaken van handelsmissies.
Daarnaast geldt het verbod niet als een oud-bewindspersoon lobbywerkzaamheden uitvoert bij een ander ministerie. Ook doet het voorstel niets aan Tweede Kamerleden die lobbyist worden, laat staan aan Eerste Kamerleden die in sommige gevallen nu al optreden als belangenbehartigers van instellingen en organisaties.
Van het ministerie naar de bank? Dat mag dankzij lobbyverbod pas na twee jaar
PvdA-fractie vindt dat het ‘draaideurbeleid’ moet worden aangescherpt
VK 12.05.2017 Er komt een lobbyverbod voor oud-ministers en staatssecretarissen. Gedurende twee jaar na hun vertrek blijven departementen voor hen gesloten als ze lobbyen op hun voormalige beleidsterrein. Het demissionaire kabinet heeft daartoe vrijdag besloten.
Demissionair PvdA-minister van Binnenlandse Zaken Plasterk wil met het verbod voorkomen dat bewindspersonen ‘hun kennis en positie op onwenselijke wijze benutten’ voor de belangen van organisaties waar ze na hun aftreden gaan werken. Plasterk deed zijn voorstel naar aanleiding van een initiatief van de PvdA-fractie in de vorige Tweede Kamer.
Plasterk deed zijn voorstel naar aanleiding van een initiatief van de PvdA-fractie in de vorige Tweede Kamer. De toenmalige Kamerleden Bouwmeester en Oosenbrug pleitten vorig jaar voor het aanscherpen van het ‘draaideurbeleid’ van bewindspersonen. Die moeten weliswaar niet te lang van de wachtgeldregeling profiteren, maar ‘een snelle overstap naar een sector waar ze eerder de scepter over zwaaiden is eveneens ongewenst’. Dat is volgens de voormalige PvdA-Kamerleden slecht voor het vertrouwen in de politiek.
De afgelopen jaren zijn tal van voormalige bewindslieden na hun politieke carrière binnen de door Plasterk geïntroduceerde termijn van twee jaar overgestapt naar bedrijven of lobbyorganisaties met belangen en activiteiten die aanschurken tegen de ministeries waar de oud-ministers en oud-staatssecretarissen vandaan kwamen.
Zo werd minister van Verkeer Eurlings (CDA) vijf maanden na zijn aftreden KLM-bestuurder in 2011. Financiën-minister Wouter Bos (PvdA) deed in 2010 zeven maanden over zijn overstap naar accountant en advieskantoor KPMG, oud-premier Balkenende (CDA) had evenveel tijd nodig om naar Bos’ concurrent Ernst & Young te gaan.
CDA-minister van Economische Zaken Maxime Verhagen werd in 2013 na negen maanden belangenbehartiger van de bouw. Defensie-staatssecretaris Jack de Vries (CDA) trad een jaar en 3 maanden na zijn opstappen toe tot het lobbybureau met de JSF als klant. Minister van Financiën Gerrit Zalm (VVD) schoot in 2007 na vijf maanden de twijfelachtige bank van Dirk Scheringa (DSB) te hulp.
Minister Ben Bot (CDA) van Buitenlandse Zaken trok in 2007 een week uit om de overstap te maken naar een lobbykantoor. Volksgezondheidsminister Ab Klink (CDA) zat in 2011 binnen 8 maanden bij een consultant. Minister van Financiën Jan-Kees de Jager volgde Plasterks twee-jarenregel op 4 dagen na toen hij in 2014 de financiële man werd van telecombedrijf KPN.
Plasterk definieert het begrip ‘lobbyen’ niet, maar brengt het wel in verband met belangenbehartiging. Een oud-bewindspersoon die bestuurder wordt van een bedrijf heeft meer en diepere toegang tot ‘Den Haag’ dan een lobbyist. Omdat bedrijven en andere organisaties oud-bewindslieden juist daarom aannemen en de voormalige ministers en staatssecretarissen aan belangenbehartiging en beïnvloeding doen, scharen onderzoekers ze onder lobbyisten.
De huidige minister van Infrastructuur en Milieu, Melanie Schultz (VVD), wordt regelmatig in verband gebracht met een bestuursfunctie bij Schiphol – een voor haar ministerie belangrijke organisatie. Schultz weigert om principiële redenen uit te sluiten dat ze tot de directie van Schiphol zal toetreden, omdat ze vindt dat ze zelf het beste haar integriteit kan bewaken. Het lobbyverbod maakt het ogenschijnlijk
Peter Rehwinkel (52, PvdA) is benoemd tot waarnemend burgemeester van Zaltbommel. Dat heeft de gemeente maandagavond bekendgemaakt. Hij begint dinsdag en blijft in ieder geval aan tot de gemeenteraadsverkiezingen in het voorjaar van 2018.
Daarna ging hij onder meer werken als extern adviseur bij communicatieadviesbureau Hill+Knowlton Strategies. Als burgemeester kreeg hij veel kritiek over zich heen. Onder meer tijdens de Facebookrellen in Haren zou hij weinig behulpzaam zijn geweest en ook bij een dreigende dijkdoorbraak was hij te weinig aanwezig, zo luidden de verwijten.
Terugblik
Peter Rehwinkel (PvdA) was dus niet aan het werk in Barcelona voor de organisatie United Cities and Local Governments (UCLG). De PvdA’er deed er uiteindelijk ook geen vrijwilligerswerk. Dat zei een een woordvoerder van UCLG tegen RTV Noord indertijd.
Twijfels
Rehwinkel stopte vervroegd als burgemeester in Groningen waarna hij als vrijwilliger aan de slag zou gaan om een centrum voor rampenbestrijding op de zetten in de hoofdstad van Catalonië.
Er waren toen al twijfels over het werk dat Rehwinkel voor UCLG zou doen. Indertijd liet de organisatie nog weten dat de PvdA’er als rapporteur aan de slag zou gaan.
Mandaat
Maar dit bleek niet het geval te zijn. ‘Dhr. Peter Rehwinkel werkt niet voor het UCLG. Hij verloor zijn mandaat toen hij opstapte als burgemeester’ liet de organisatie toen weten. Functies bij UCLG kunnen alleen gecombineerd worden met een baan als burgemeester.
Ook liet Rehwinkel toen weten dat hij langer van zijn wachtgeld gebruik zou maken dan de aangekondigde zes maanden. Overigens was de kans groot dat Rehwinkel weldegelijk in Spanje was. Volgens GeenStijl vertoefde de PvdA’er in een vakantievilla in het Spaanse Dénia, zo’n 465 kilometer bij Barcelona vandaan.
Trouw 26.04.2017 Hij raakte in opspraak als burgemeester van Groningen. Verdient Peter Rehwinkel een tweede kans in Zaltbommel?
Peter Rehwinkel wil vooruitkijken, zei hij gisteren op zijn eerste werkdag als waarnemend burgemeester van Zaltbommel. “Ik hoop dat anderen dat ook kunnen.”
Dat lijkt er niet op. Na zijn benoeming stak meteen een storm van verontwaardiging op. Website Geenstijl noemde hem ‘leugenaar’ en ‘wachtgeldgraaier’ en nog zo wat. Op Twitter schreef SP-bestuurslid Thijs Coppus: ‘De zaak bedonderen, wachtgeld ontvangen en als dank een nieuw baantje’.
En volgens Alfred Meester, journalist bij het Dagblad van het Noorden, maakt ‘dit soort onbegrijpelijke benoemingen dat het volk zich afkeert van de politiek’.
Project X
Die beroering komt voort uit Rehwinkels periode als burgemeester van Groningen. Hij kreeg al kritiek op zijn optreden rond het uit de hand gelopen facebookfeestje Project X in Haren in 2012. En die kritiek zwol aan toen hij een jaar later ontslag nam om te gaan werken bij een internationale club van lokale overheden in Barcelona. Dat bleek even later vrijwilligerswerk te zijn – en zelfs dat ging uiteindelijk niet door – waardoor hij recht op wachtgeld kreeg. Een deel daarvan stortte hij trouwens terug.
Reden genoeg om hem een klus als waarnemend burgemeester te ontzeggen? Nee, vinden commissaris van de koning Clemens Cornielje (die hem benoemde) én de fractievoorzitters in de gemeenteraad (die daarvoor steun uitspraken).
“Ik had wel wat reuring verwacht”, zegt Kees Metz van ZVV, met vijf zetels de grootste fractie. “Maar zó heftig? Ongelooflijk. Idioot. En afschuwelijk voor hém.”
Nee, niet alles wat Rehwinkel in Groningen deed, ‘verdiende de schoonheidsprijs’, vindt Metz. “Maar moet je daar de rest van je leven voor gestraft worden? Hij was eerder burgemeester in Naarden en daar liepen ze met hem weg, hoor. Hier kan hij laten zien dat hij zo’n soort gemeente goed aankan.”
Compassie
Een waarnemerschap als poging tot rehabilitatie, dat komt vaker voor, zegt Arno Korsten, die als hoogleraar bestuurskunde veel onderzoek deed naar het burgemeestersambt. “De vraag is steeds: ging iemand te ver over de schreef voor een herkansing of niet? Rehwinkel zit op het randje, is mijn indruk. Maar voor het volk, althans een déél ervan, is het duidelijk. En dat verbaast me niets. Het cynisme over politici en bestuurders zit diep. Compassie, dat woord hoor je nauwelijks nog.”
De commissaris van de koning en de gemeenteraad moeten nu de rug rechten en volhouden: het waait wel over.
“Maar dit zal gevolgen hebben voor volgende gevallen”, verwacht Korsten. “Deze onrust zegt iets over hoe Nederland ervoor staat. Kennelijk kan je niet voorzichtig genoeg zijn, ook niet bij het benoemen van waarnemers.”
Rehwinkel zelf wil niet van een rehabilitatie spreken. Hij heeft ook leuke reacties gehad, zegt hij, bloemen uit Groningen bijvoorbeeld. “Ik heb er erg veel zin in”, voegt hij eraan toe. “Ja, ik heb ook oog voor wat er van me gevonden wordt. En dat doet me iets. Natuurlijk.”
Is dit hoe het tegenwoordig nu eenmaal in Nederland toegaat, zoals Korsten zegt? “Ach”, zegt Rehwinkel. “Ik zucht eens diep, en daar laat ik het maar bij.”
Politici in opspraak
Wanneer kan een beschadigd politicus of bestuurder terugkomen? Dat verschilt per geval, zegt bestuurskundige Arno Korsten. Neem Mark Verheijen, vertrokken als Kamerlid vanwege dubieuze declaraties. “Heeft nog geen baan.”
Of Ricardo Offermanns, die burgemeester van Roermond wilde worden, zich liet helpen door wethouder Jos van Rey en veroordeeld werd wegens ‘passieve omkoping’. “Politieke loopbaan voorbij.”
Rehwinkel is niet veroordeeld. Toch zou zijn rehabilitatie erbij geholpen zijn als hij nog eens publiekelijk ‘nederig’ terugblikte op zijn Groningse tijd, zegt Korsten.
Rechtszaken helpen niet altijd. Bram Peper kwam in opspraak vanwege de ‘bonnetjesaffaire’ uit de tijd dat hij burgemeester van Rotterdam was. “De rechter rehabiliteerde hem. Maar tussen hem en Rotterdam is het niet meer goed gekomen.”
Oud-burgemeester van Groningen mag het nog een keer proberen
VK 25.04.2017 Na een ongelukkig vertrek als burgemeester van Groningen in 2013, keert PvdA’er Peter Rehwinkel terug in het openbaar bestuur. Hij is maandag aangesteld als waarnemend burgemeester van Zaltbommel. De Zaltbommelse gemeenteraad kent de Groningse controverse, maar Rehwinkels ervaring met gemeentelijke samenwerking weegt zwaarder.
Zaltbommel zat een maand zonder burgemeester nadat VVD’er Albert van den Bosch in maart de overstap maakte naar de Tweede Kamer. De Gelderse commissaris van de Koning droeg aan de gemeenteraad vijf kandidaten voor die de elf maanden tot de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 zouden kunnen overbruggen.
Rehwinkel zat zonder werk en moest teren op wachtgeld
Een van die kandidaten was Rehwinkel, de man die eind 2013 – twee jaar voor het einde van zijn ambtstermijn – zijn burgemeesterschap in Groningen neerlegde voor een functie in Barcelona. Hij zou zich bij een internationale organisatie van gemeentebestuurders gaan bezighouden met rampenbestrijding. Pas na zijn afscheid in Groningen bleek dat het burgemeesterschap een vereiste was voor de functie.
Eerder was hij als burgemeester onder vuur komen te liggen omdat hij tijdens de Facebookrellen in het nabijgelegen villadorp Haren niet had toegestaan dat de relschoppers per bus naar Groningen werden gebracht. Een succesvolle carrière – Tweede Kamerlid, Eerste Kamerlid, burgemeester van Naarden en daarna Groningen – leek gestrand. Rehwinkel zat zonder werk en moest teren op wachtgeld.
Het einde van zijn vorige burgemeesterschap verliep niet vlekkeloos
Het achtervolgde hem, zegt hij er nu over. ‘Natuurlijk had ik dingen anders kunnen doen, maar ik kijk nu echt vooruit.’ Hij is overstelpt met ‘heel veel leuke reacties’. Hij kreeg zelfs een bos bloemen van het Groningse college.
Zaltbommel gunt Rehwinkel een nieuwe kans. ‘Het einde van zijn vorige burgemeesterschap verliep niet vlekkeloos. Ik heb daar wel over nagedacht’, zegt CU-fractievoorzitter Kees Kesting. ‘Maar aan elk verhaal zitten twee kanten. Gezien zijn andere kwalificaties kijken wij vol vertrouwen naar de toekomst.’ Kesting noemt Rehwinkels ervaring in Naarden, net als Zaltbommel een vestingstad, en zijn trackrecord op het gebied van lokale samenwerking.
De Groningse perikelen vindt De Looff ‘niet relevant’
Het belangrijkste dossier dat op Rehwinkel wacht, is het vraagstuk van samenwerking met de grotere buurgemeente Maasdriel. De gemeenteraad van Zaltbommel heeft grote bedenkingen bij een mogelijke fusie. Rehwinkel boekte in Groningen succes met het ‘model Ten Boer’: ambtelijke samenwerking zonder dat de kleinere gemeente werd opgeslokt.
Ook VVD-fractievoorzitter Koos de Looff prijst Rehwinkels kennis over gemeentelijke samenwerking. ‘Wij vormen met Maasdriel een eiland en moeten een keuze maken tussen intensieve samenwerking, ambtelijke of zelfs gemeentelijke fusie. Hij heeft op dat gebied meer ervaring dan de anderen.’ Rehwinkels Groningse perikelen vindt De Looff ‘niet relevant’ voor het veel kleinere Zaltbommel. ‘Dat is voor mij geen onderwerp van discussie.’
Waar gewerkt wordt, worden fouten gemaakt, aldus Kees Metz.
Een dissonant klinkt wel bij de SGP, tweede partij in de raad. ‘Hij was niet onze eerste keuze’, zegt fractievoorzitter Geert Bok. Maar de partij voegde zich naar de wens van de meerderheid. Bok: ‘Als hij er vol voor gaat, kan hij een plekje in onze gemeente verwerven, dat denk ik wel.’
Kees Metz van de ZVV, grootste partij van Zaltbommel, ziet in Rehwinkel ‘een krachtige bestuurder’ die zich heeft bewezen in het kleine Naarden. ‘Daar was hij populair en heeft hij het heel goed gedaan.’ Over Groningen zegt hij: ‘Waar gewerkt wordt, worden fouten gemaakt.’ Rehwinkel is ‘zeer gemotiveerd’, meent hij. ‘Ik heb het idee dat hij graag terug wil in het openbaar bestuur. En dan niet in een grote gemeente als Amsterdam of Den Bosch. Hij heeft ons overtuigd dat juist het kleinschalige hem boeit.’
Rehwinkel wil zelf niet spreken van een ‘opstapje’. ‘Ik weet echt nog niet wat er hierna gaat komen. Men kan er verzekerd van zijn dat ik me met hart voor Zaltbommel ga inzetten.’
Lees meer:
Peter Rehwinkel nam ontslag als burgemeester van Groningen, voor een mooie functie in Barcelona. Dat liep gruwelijk mis. Lees hier zijn verhaal.
Dijken die dreigen door te breken, een bestuurscrisis, de Facebookrellen in Haren. Ervaring met rampen, dat heeft burgemeester Rehwinkel wel.
Telegraaf 24.04.2017 Peter Rehwinkel (52, PvdA) is benoemd tot waarnemend burgemeester van Zaltbommel. Dat heeft de gemeente maandagavond bekendgemaakt. Hij begint dinsdag en blijft in ieder geval aan tot de gemeenteraadsverkiezingen in het voorjaar van 2018.
Zaltbommel zat zonder burgemeester omdat de vorige, Albert van den Bosch, gekozen is in de Tweede Kamer. De commissaris van de koning in Gelderland, Clemens Cornielje, heeft in overleg met de fractievoorzitters van de gemeenteraad Zaltbommel gekozen voor Rehwinkel.
Rehwinkel legde in november 2013 zijn functie als burgemeester van Groningen neer. Hij wilde in Barcelona aan de slag gaan als speciaal vertegenwoordiger van een organisatie die lokale overheden helpt bij rampen. Dat ging hij onbetaald doen. Er ontstond toen binnen de gemeenteraad ophef over zijn wachtgeldregeling. Daarna ging hij onder meer werken als extern adviseur bij communicatieadviesbureau Hill+Knowlton Strategies.
Als burgemeester kreeg hij veel kritiek over zich heen. Onder meer tijdens de Facebookrellen in Haren zou hij weinig behulpzaam zijn geweest en ook bij een dreigende dijkdoorbraak was hij te weinig aanwezig, zo luidden de verwijten.
BB 24.04.2017 Peter Rehwinkel (52, PvdA) is benoemd tot waarnemend burgemeester van Zaltbommel. Dat heeft de gemeente maandagavond bekendgemaakt. Hij begint dinsdag en blijft in ieder geval aan tot de gemeenteraadsverkiezingen in het voorjaar van 2018.
Albert van den Bosch
Zaltbommel zat zonder burgemeester omdat de vorige, Albert van den Bosch, gekozen is in de Tweede Kamer. De commissaris van de Koning in Gelderland, Clemens Cornielje, heeft in overleg met de fractievoorzitters van de gemeenteraad Zaltbommel gekozen voor Rehwinkel.
Barcelona
Rehwinkel legde in november 2013 zijn functie als burgemeester van Groningen neer. Hij wilde in Barcelona aan de slag gaan als speciaal vertegenwoordiger van een organisatie die lokale overheden helpt bij rampen. Dat ging hij onbetaald doen. Er ontstond toen binnen de gemeenteraad ophef over zijn wachtgeldregeling. Daarna ging hij onder meer werken als extern adviseur bij communicatieadviesbureau Hill+Knowlton Strategies. Als burgemeester kreeg hij veel kritiek over zich heen. Onder meer tijdens de Facebookrellen in Haren zou hij weinig behulpzaam zijn geweest en ook bij een dreigende dijkdoorbraak was hij te weinig aanwezig, zo luidden de verwijten. (ANP)
De roep om de goudgerande wachtgeldregeling voor politici te versoberen blijkt aan het Binnenhof aan dovemansoren gericht.
De meeste Tweede Kamerleden voelen er niets voor om de regels die op henzelf betrekking hebben aan te scherpen, na de affaire rond Wassila Hachchi, die al drie maanden in de VS vakantie viert op kosten van de belastingbetaler.
Regeringspartijen VVD en PvdA duiken weg na het pleidooi van VVD-CORYFEE WIEGEL om de ’grappenmakerij’ van de misbruikte wachtgeldregeling aan te pakken. Het pleidooi van Wiegel kwam naar aanleiding van de ophef rondom (ex-)D66-Kamerlid Wassila Hachchi, die geheel uit het niets haar koffers pakte en naar de Verenigde Staten vertrok om op vrijwillige basis te helpen bij de campagne voor presidentskandidaat Hillary Clinton. Kort na haar plotselinge vertrek, werd zij al flyerend gespot in New Hampshire.
JOVD-preses
Van de Burgwal pleit voor een soberder regeling, CDJA’er Terpstra spreekt van een ’typisch geval van een kloof tussen politiek en burger.’
JS-voorzitter Van Bruggen vindt dat het geen kwaad kan als de Kamer over goede alternatieven gaat praten.
Hans Wiegel
Het pleidooi van Wiegel kwam naar aanleiding van de ophef rondom (ex-)D66-Kamerlid Wassila Hachchi, die geheel uit het niets haar koffers pakte en naar de Verenigde Staten vertrok om op vrijwillige basis te helpen bij de campagne voor presidentskandidaat Hillary Clinton. Kort na haar plotselinge vertrek, werd zij al flyerend gespot in New Hampshire.
Twitteren
Lang was de vraag of Hachchi gebruik maakte van de wachtgeldregeling. Onlangs bleek inderdaad dat het ex-Kamerlid sinds haar vertrek teert op het Nederlandse wachtgeld. In de afgelopen drie maanden heeft ze daarmee al 18.000 euro aan wachtgeld opgestreken.
Wiegel vindt dat de wachtgeldregeling een stuk soberder kan. Als politici zelf besluiten om zonder politieke reden op te stappen, zouden ze er niet voor in aanmerking moeten komen, vindt de VVD-coryfee en oud-minister van Binnenlandse Zaken. ‘Daar is de regeling niet voor bedoeld’. Hij vindt verder dat de kamer zelf met een initiatiefwetsvoorstel moet komen om de regeling aan te pakken. ‘Dat moeten we niet aan minister Plasterk overlaten, want die heeft het te druk met twitteren,’ aldus Wiegel.
Recht
Zowel regeringspartijen VVD en PvdA willen de wachtgeldregeling houden zoals hij is, meldt De Telegraaf donderdag. De oppositiepartijen CDA en GroenLinks sluiten zich daarbij aan.
Oppositiepartijen PVV en SP vinden dat vrijwillige vertrekkers geen recht moeten hebben op wachtgeld. De SP wil zelfs helemaal van de wachtgeldregeling af. ChristenUnie en D66 laten het in het midden, en zeggen open te staan voor suggesties om het anders te doen.
De huidige wachtgelduitkering voor een Tweede Kamerlid bedraagt in het eerste jaar 80 procent van het inkomen. Vanaf het tweede jaar is het 70 procent. In het eerste jaar komt dat neer op zo’n 6.800 euro per maand.
Een oud-politicus krijgt net zo lang wachtgeld als hij of zij in de politiek heeft gezeten, met een minimum van twee jaar en een maximum van drie jaar en twee maanden. Wel geldt er, net als bij de ‘gewone’ WW, een sollicitatieplicht. Hachchi zat al bijna zes jaar in de Kamer en heeft daarmee dus ‘recht’ op het maximumbedrag. Overigens net als oud-GroenLinks’er Tofik Dibi, die woensdagavond in Pauw zei ook de volledige duur van het wachtgeld te hebben benut.
Niets veranderen aan het Wachtgeld
De fractieleiders van de coalitie laten backbenchers de kastanjes uit het vuur halen om te zeggen dat er aan de bestaande praktijk niets hoeft te veranderen. CDA en GroenLinks sluiten zich daar bij aan.
Bij anderen klinkt meer begrip. De PVV vindt dat vrijwillige vertrekkers nergens recht op hebben. „Henk en Ingrid die zelf tussentijds hun baan opzeggen krijgen ook geen WW”, aldus partijleider Wilders. De SP wil helemaal van de wachtgeldregeling af. De ChristenUnie en D66 staan open voor suggesties om het anders te doen, zeggen ze.
Terugblik
Kortom Wassila Hachchi kan opgelucht ademhalen. De Tweede Kamer foeterde flink op de ex-D66’er, maar houdt desonanks halsstarrig vast aan de wachtgeldregeling. Kamerleden willen niets liever dan na een eventueel vertrek in een fluwelen bedje belanden. SP’er Ronald van Raak is het er niet mee eens: ‘Gewoon de WW voor politici.’
De wachtgeldregeling ligt regelmatig onder vuur. Minister Ronald Plasterk van BZK heeft in het verleden laten al laten weten dat het wachtgeld niet verder teruggeschroefd moet worden. Lees hier het opiniestuk
“Het werk van een politicus kan grillig zijn”, zegt de woordvoerder van Plasterk. “Wachtgeld voorkomt dat een politieke ambtsdrager bij beslissingen rekening houdt met eventuele negatieve financiële consequenties, en daardoor geen zuiver oordeel meer zou kunnen vormen.”
Politici zouden ook hun financiële zekerheden opzij zetten voordat zij een politieke carrière beginnen. De wachtgeldregeling zorgt er dan ook voor dat het ambt van politicus aantrekkelijker wordt ten opzichte van een vaste aanstelling of een eigen bedrijf.
Kamerleden
Sinds 2012 is er bijna 15 miljoen euro aan wachtgeld uitgekeerd o.a. aan vertrokken Tweede Kamerleden, staatssecretarissen,ministers etc. Dat meldt NU.nl op basis van cijfers van het ministerie van Binnenlandse Zaken
De meeste Nederlanders hoorden pas van het bestaan van Wassila Hachchi toen ze haar Tweede Kamerlidmaatschap voor D66 plotseling neerlegde om voor het campagneteam van Hillary Clinton te werken. ‘Ik moet aannemen dat het betaald werk is,’ zei D66-leider Alexander Pechtold die net zo verrast leek als de rest van Nederland.
Volgens ingewijden liep ze al een tijdje ‘met haar ziel onder de arm’ en besloot ze daarom het einde van haar termijn niet af te wachten. Al snel rees de vraag op of het om een betaalde functie ging en, zo niet, of Hachchi dan gebruik zou maken van wachtgeld. Reeds aangekomen in New York zaaide het ex-Kamerlid met een nieuwe verklaring voor nog meer verwarring. ‘Wassila Hachchi streeft ernaar af te kunnen zien van wachtgeld, zodra zij een arbeidscontract heeft getekend,’ was te lezen in de verklaring. Wordt dat arbeidscontract nu getekend bij de firma Clinton of niet? Daarover blijft het voorlopig speculeren…
Kathleen Ferrier is vrijwel op de dag af tien jaar Kamerlid voor het CDA als ze op 21 mei 2012 haar vertrek uit de Kamer aankondigde. De CDA-‘dissident’ had geen betere dag voor haar vertrek kunnen uitkiezen. Ze was op dat moment 55 jaar oud, tien jaar in dienst en had dus tot haar pensioen, op 65ste leeftijd, recht op wachtgeld.
Ook was het vertrek goed getimed, omdat de wachtgeldregeling enkele maanden later zou worden versoberd.Die versobering gold dus niet voor Ferrier, die tot haar pensioen jaarlijks ruim 70.000 euro aan wachtgeld ontvangt. Het wachtgeld zou pas stoppen bij het aannemen van een nieuwe baan. Maar Ferrier verhuisde naar Hong Kong en geniet daar naar verluidt van een vervroegd pensioen. Dit zorgt voor de nodige frustratie bij haar wachtgeldregelingcritici.
Aan de rijzende ster van Tofik Dibi bij GroenLinks kwam een einde toen hij zich in september 2012 in de strijd wierp om het lijsttrekkerschap van de partij. Dibi verloor de strijd tegen partijleider Jolande Sap en verliet de Tweede Kamer.
Na zijn Kamerlidmaatschap ging Tofik Dibi Media en Cultuur studeren aan de Universiteit van Amsterdam en volgde hij een opleiding tot leraar maatschappijleer. Beide opleidingen maakte hij niet af. Omdat Dibi geen baan wist te vinden ontving hij tot november vorig jaar wachtgeld. Het eerste jaar kreeg hij maandelijks 5.849 en het tweede jaar 5.118 euro. Dibi kreeg veel kritiek over het feit dat hij nooit een baantje heeft kunnen vinden, al werden die soms aangeboden. In een interview met Trouw zei Dibi het als ‘frustrerend’ te hebben ervaren van wachtgeld te moeten leven. ‘Dat wachtgeld is een diepe, diepe frustratie voor mij geweest omdat ik niet in staat was een baan te vinden, en nog steeds niet.
Na de dertigste brief denk je: heeft het nog zin?,’ zei hij. Eind oktober blijkt dat Dibi zijn wachtgeld voor een goed deel heeft gebruikt om aan een boek te werken. In Djinn vertelt hij over zijn Marokkaanse achtergrond, zijn politieke carrière en de lang door hem zelf ontkende homoseksualiteit. Worden de inkomsten uit de boekverkopen nu verrekend met het ontvangen wachtgeld?
Burgemeesters
Peter Rehwinkel (PvdA) maakte op 24 april 2013 bekend geen tweede ambtstermijn te willen als burgemeester van Groningen. Officieel was de geplande, gemeentelijke herindeling de reden voor Rehwinkels vertrek. Achter de schermen speelden ook de ontwikkelingen rond de rellen in Haren een rol. Enkele maanden later werd duidelijk dat Rehwinkel zijn ambtstermijn, dat nog door zou lopen tot 2015, niet vol zou maken. Er wachtte hem een baan bij United Cities and Local Governments in Barcelona die hij niet aan zich voorbij kon laten gaan.
Rond die baan ontstond de nodige ophef, omdat niet duidelijk was of het om een betaalde functie ging. De betaalde functie kwam er uiteindelijk niet. Volgens Rehwinkel ging de baan vooral niet door vanwege de publiciteit die erover ontstond. Rehwinkel stortte drie maanden wachtgeld terug, maar maakte vervolgens wel gebruik van de regeling. De oud-burgemeester startte zijn eigen adviesbureau, werd associate directeur bij een pr-bureau en heeft zijn wachtgeld vorig jaar ‘op nihil’ laten zetten.
‘Vertrekkende wethouders beter begeleiden’ – Aftredende wethouders moeten meer hulp krijgen bij het zoeken naar andere functies. Op die manier ontstaat minder snel getouwtrek over wachtgeldregelingen. Dat stelt de uit Nijmegen vertrekkende wethouder Paul Depla.
Raadsleden
Het Utrechtse gemeenteraadslid Bert van der Roest kwam eind 2013 in het nieuws omdat hij veel geld zou hebben ontvreemd uit de kas van straatkrant Straatnieuws. Volgens de straatkrant ging het om 40.000 euro, volgens Van der Roest om veel minder. Van der Roest werd uit het bestuur van Straatnieuws gezet en stapte op als gemeenteraadslid. Tegen de wil van het landelijke PvdA-bestuur in, maakte Van der Roest gebruik van de toen nog voor raadsleden geldende wachtgeldregeling. Het ging om een totaalbedrag van 7.000 euro.
Afgezwaaide Kamerleden, staatssecretarissen en ministers hebben de afgelopen vijf jaar bijna 20 miljoen euro aan wachtgeld ontvangen. Dat blijkt uit gegevens van het ministerie van Binnenlandse Zaken die EenVandaag in handen heeft gekregen op basis van een Wob-verzoek.
Afgezwaaide Kamerleden, staatssecretarissen en ministers hebben de afgelopen vijf jaar bijna 20 miljoen euro aan wachtgeld ontvangen. Dat blijkt uit gegevens van het ministerie van Binnenlandse Zaken die EenVandaag in handen heeft gekregen op basis van een Wob-verzoek.
NU 23.01.2018 Afgezwaaide Haagse politici hebben de afgelopen vijf jaar bijna 20 miljoen euro aan wachtgeld ontvangen.
Dat blijkt uit gegevens van het ministerie van Binnenlandse Zaken, die EenVandaag kreeg na een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur (WOB).
In totaal ontvingen 178 ex-Kamerleden, achttien oud-ministers en vijftien voormalig staatssecretarissen wachtgeld, gemiddeld voor ruim 93.000 euro per persoon. Kamerleden waren goed voor het grootste deel: ruim 16,5 miljoen euro. Ministers en staatssecretarissen ontvingen ruim 3 miljoen.
Een voormalig staatssecretaris ontving het meest: bijna 465.000 euro. De kleinste ontvanger was een Kamerlid dat een uitkering kreeg van 25 euro en 8 cent. Staatssecretarissen ontvingen met ruim duizend euro gemiddeld het hoogste bedrag aan wachtgeld, zo blijkt uit de geanonimiseerde gegevens.
Haagse politici die vertrekken hebben op dit moment recht op een wachtgelduitkering van maximaal drie jaar en twee maanden.
BB 23.01.2018 Afgezwaaide Haagse politici hebben de afgelopen vijf jaar bijna 20 miljoen euro aan wachtgeld ontvangen. Dat blijkt uit gegevens van het ministerie van Binnenlandse Zaken, die EenVandaag kreeg na een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur (WOB).
Gemiddeld 93.000 euro
In totaal ontvingen 178 ex-Kamerleden, achttien oud-ministers en vijftien voormalig staatssecretarissen wachtgeld, gemiddeld voor ruim 93.000 euro per persoon. Kamerleden waren goed voor het grootste deel: ruim 16,5 miljoen euro. Ministers en staatssecretarissen ontvingen ruim 3 miljoen.
Wachtgeldregeling
Een voormalig staatssecretaris ontving het meest: bijna 465.000 euro. De kleinste ontvanger was een Kamerlid dat een uitkering kreeg van 25 euro en 8 cent. Staatssecretarissen ontvingen met ruim een ton gemiddeld het hoogste bedrag aan wachtgeld, zo blijkt uit de geanonimiseerde gegevens. Haagse politici die vertrekken hebben op dit moment recht op een wachtgelduitkering van maximaal drie jaar en twee maanden. (ANP)
AD 06.02.2017 De overstap naar de Tweede Kamer bezorgt wethouders kopzorgen. Want wat te doen tot 15 maart: doorwerken of toch op campagne met wachtgeld?
Ik wil niet in de spagaat komen om campagne te voeren en tegelijkertijd ook mijn werk goed te doen, aldus Arne Weverling,
Voor VVD-kandidaat Arne Weverling zit het er al op. Sinds 1 februari is hij, zoals dat heet, ‘in between jobs’. Hij heeft na acht jaar zijn wethouderschap in de gemeente Westland neergelegd om zich volledig te richten op de campagne. Weverling staat op plaats 29 van de VVD-lijst en hoopt een goede kans te maken op een blauwe zetel bij de komende Tweede Kamerverkiezingen. Omdat hij niemand voor het hoofd wil stoten, is hij zes weken voor de verkiezingen gestopt als bestuurder. ,,Ik wil niet in de spagaat komen om campagne te voeren en tegelijkertijd ook mijn werk goed te doen. Het wethouderschap kost veel tijd.”
Weverling is zeker niet de enige wethouder die de overstap hoopt te maken naar de Tweede Kamer. Ook op de lijsten van het CDA, D66 en GroenLinks prijken de namen van kansrijke kandidaten, die nu nog hun brood verdienen in de gemeentepolitiek.
Anders dan kandidaten die nu al in de Tweede Kamer zitten, krijgen politici van buiten het Binnenhof geen betaald verlof om campagne te voeren. Ook beschikken zij niet over vakantiedagen. Dus staan zij voor de keuze te flyeren en debatteren onder werktijd of eerder te stoppen met hun wethouderschap.
In het laatste geval hebben zij recht op wachtgeld. Maar het ‘W-woord’ ligt uiterst gevoelig, zo bleek maar weer toen D66-Kamerlid Wassila Hachchi besloot de Kamer te verlaten om met wachtgeld bij de campagne voor Hillary Clinton te helpen. Het kwam haar op een stortvloed aan kritiek te staan.
Ik heb er wettelijk recht op en als het goed is, is het maar voor een zeer korte periode, aldus Arne Weverling.
Wettelijk
Een week voordat Weverling zijn wethouderschap neerlegt, is hij nog stellig: hij zal het wachtgeld aanvaarden. ,,Ik heb er wettelijk recht op en als het goed is, is het maar voor een zeer korte periode”, stelt hij. Het is voor hem een principiële zaak. ,,Laten we hier nu niet te krampachtig over doen. Als je nog mensen wilt voor dit ambt, moeten we niet in zo’n kramp schieten.”
Op andere gemeentehuizen worden andere afwegingen gemaakt. Zo werkt Leeuwarder Harry van der Molen, nummer acht bij het CDA, door tot 15 maart. Dat is hij het college en zijn partij verschuldigd, meent hij, nu een andere CDA-wethouder eind vorig jaar is opgestapt. ,,Ik vind het netjes om de nieuwe wethouder in te werken.”
Campagneactiviteiten plant Van der Molen zoveel mogelijk in de avonduren en de weekenden, zodat zijn werk er niet onder lijdt. ,,Het is heel druk, maar daar kies ik zelf voor.” Van der Molen wil geen principiële uitspraken doen over wachtgeld. Welke keuze collega-wethouders maken, is aan hen. ,,Wachtgeld zal in een aantal gevallen onvermijdelijk zijn.”
Sparen
Dat geldt niet voor de Haagse D66-wethouder Ingrid van Engelshoven. Zij zwaait 16 februari voortijdig af om zich op de campagne te storten, maar maakt geen gebruik van wachtgeld. ,,Daarvoor is de wachtgeldregeling niet gemaakt”, zegt de nummer vijf op de lijst. ,,De politiek is een risicovol vak, maar als je als wethouder stopt om lid te worden van de Tweede Kamer, dan is dat een vrije keuze. Dat hoeft niet op kosten van de belastingbetaler.”
Ingrid van Engelshoven zegt de maand zonder inkomen uit eigen zak te betalen. ,,Beetje sparen om die vier weken door te komen kan best.”
Afgelopen dinsdag, op de dag voor zijn afscheid, meldt Weverling in een appje dat hij alsnog afziet van het wachtgeld. ,,Alles overdenkend ben ik tot de conclusie gekomen dat ik daarmee nog steeds een rekening bij de inwoners van Westland zou leggen. Campagne voeren op kosten van de gemeenschap voelt niet goed en past niet bij mij.”
BB 23.12.2016 Publieke beloningen liggen onder een vergrootglas en zorgen in toenemende mate voor ophef. Daarom is het in sommige gevallen niet onverstandig om bijvoorbeeld als bestuurder geen wachtgeld te claimen. Dat zeggen onderzoekers die integriteitskwesties in het openbaar bestuur door de jaren heen bestudeerden. ‘Ook al heb je daar als ex-politicus recht op, misschien is het verstandig om er snel afstand van te doen, voordat er schande over wordt gesproken’, aldus onderzoeker Patrick Overeem van de Vrije Universiteit Amsterdam.
Volledig legitiem
De onderzoekers lichtten tientallen integriteitskwestie vanaf de Tweede Wereldoorlog door. Hieruit blijkt dat veel zaken in het openbaar bestuur niet eenvoudig liggen. Ook al zijn sommige kwesties vanuit juridisch oogpunt volledig legitiem toch kunnen ze als niet-integer worden ervaren. ‘Onze perceptie van integriteit verandert constant,’ verklaren de onderzoekers. ‘Een van de hete hangijzers van deze tijd is zoals genoemd hoge salarissen van bestuurders. Als je ziet hoe de publieke opinie daarover aan het veranderen is, dan is de kans groot dat daar schandalen over ontstaan’, aldus Overeem.
Salarissen boven de norm
Minister Plasterk maakte deze week nog bekend dat er nog steeds honderden topambtenaren en hoge semi-ambtenaren zijn die meer dan het ministerssalaris (178 duizend euro) verdienen. Volgens minister Plasterk van Binnenlandse Zaken zit 14 procent van de leidinggevende topfunctionarissen boven de norm. Dat percentage is even hoog als in 2014. Het gaat om 1224 leidinggevende topfunctionarissen en 109 toezichthoudende topfunctionarissen die nog in een overgangssituatie zitten. Toch waren er 17 gevallen waarbij er een daadwerkelijke overtreding is geconstateerd. Maar bij vrijwel allemaal is het salaris van boven de 178 duizend vooralsnog dus geoorloofd.
Maatschappelijke onderstroom
Ook al staat men officieel in hun recht, het is volgens de onderzoekers dus niet de goede manier om gevoelens uit de samenleving te negeren. Ze raden bestuurders aan om altijd op de maatschappelijke onderstroom te letten. Die bepaalt de normen van de toekomst, benadrukken de wetenschappers. ‘Veel bestuurders verkijken zich daar op’, aldus Overeem. ‘Ze kijken naar de huidige regels en negeren de gevoelens die heersen in de maatschappij. Kijk bijvoorbeeld naar alle ophef over declaraties of over hoge bonussen. Ook al houd je je aan de geldende regels, dan nog kan er veel discussie ontstaan.’
NU 26.04.2016 Minister Jeroen Dijsselbloem van Financiën vindt dat de Tweede Kamer de wachtgeldregeling voor politici nog eens kritisch moet bekijken.
“De Kamer moet zichzelf afvragen of een regeling die zo afwijkt van wat burgers krijgen in de WW te verdedigen is”, zegt de minister tegen RTL Z.
Dijsselbloem benadrukt wel dat de regering niet voornemens is om de regeling zelf aan te passen, maar het een kwestie van de Tweede Kamer zelf is.
Voormalige politici kunnen een beroep doen op de wachtgeldregeling nadat zij ontslag hebben genomen. Hun inkomen wordt dan voor minstens twee jaar en hooguit drie jaar en twee maanden aangevuld met een deel van hun oorspronkelijke salaris.
Wassila Hachchi
De discussie laaide recent op nadat Wassila Hachchi plotseling vertrok uit de Kamer en haar lidmaatschap bij D66 beëindigde. De politica is gaan werken voor het campagneteam van Hillary Clinton in aanloop naar de Amerikaanse presidentsverkiezingen.
De nieuwe baan van Hachchi is onbetaald, daarom doet ze een beroep op de wachtgeldregeling. “Als onderwerpen blijven terugkeren op verjaardagsfeestjes, en het is heel lastig uit te leggen. Dan moet je je afvragen of het wel uit te leggen is”, zegt Dijsselbloem tegen RTL Z.
Sinds 2012 is bijna 15 miljoen euro aan wachtgeld uitgekeerd aan Tweede Kamerleden, staatssecretarissen en ministers.
Telegraaf 22.04.2016 De jongerenafdelingen van VVD, PvdA en CDA voeren de druk op de politiek op om de wachtgeldregeling tegen het licht te houden. Ze vinden dat de Tweede Kamer de kop in het zand steekt voor misbruik van het royale vangnet voor politici.
JOVD-preses Van de Burgwal pleit voor een soberder regeling, CDJA’er Terpstra spreekt van een ’typisch geval van een kloof tussen politiek en burger.’
JS-voorzitter Van Bruggen vindt dat het geen kwaad kan als de Kamer over goede alternatieven gaat praten.
Net als VVD-coryfee Hans Wiegel eerder deze week, reageren de drie jongerenpartijen op het misbruik van de wachtgeldregeling door ex-D66 Tweede Kamerlid Hachchi.
Telegraaf 20.04.2016 De politiek moet het mes zetten in de eigen wachtgeldregeling. Na de affaire rond ex-D66-Kamerlid Wassila Hachchi, die zelf besloot op te stappen en toch al 18.000 euro wachtgeld opstreek, is de riante regeling onhoudbaar.
Wassila Hachchi (D66)
Foto: ANP
VVD-coryfee Hans Wiegel veegt de vloer aan met de huidige gang van zaken. Vooral het feit dat politici die zelf voor een vertrek kiezen, recht hebben op de volle mep wachtgeld zet kwaad bloed. „Hiervoor is de wet niet bedoeld”, vindt Wiegel. „We moeten stoppen met deze grappenmakerij.” De voormalig minister van Binnenlandse Zaken signaleert dat de uitkeringsregeling voor werkloze politici, die veel royaler is dan de ww die voor het rest van het land geldt, nu misbruikt lijkt te worden.
Wiegel meent dat er wel een vangnet moet zijn voor politici die van de ene op de andere dag geen baan meer hebben, als bijvoorbeeld een kabinet valt. Ook kunnen er andere situaties zijn die een vertrek met wachtgeld rechtvaardigen. Een speciale commissie zou in de toekomst moeten kijken of uitzonderingen mogelijk zijn.
Elsevier 21.04.2016 Door Elif Isitman – 21 April 2016 De meerderheid van de Tweede Kamerleden zien er niets in om de huidige wachtgeldregeling aan te passen. Een pleidooi van VVD-prominent Hans Wiegel om de wachtgeldregeling op de schop te gooien, kan op weinig steun rekenen vanuit de Tweede Kamer.
Het pleidooi van Wiegel kwam naar aanleiding van de ophef rondom (ex-)D66-Kamerlid Wassila Hachchi, die geheel uit het niets haar koffers pakte en naar de Verenigde Staten vertrok om op vrijwillige basis te helpen bij de campagne voor presidentskandidaat Hillary Clinton. Kort na haar plotselinge vertrek, werd zij al flyerend gespot in New Hampshire.
Twitteren
Lang was de vraag of Hachchi gebruik maakte van de wachtgeldregeling. Onlangs bleek inderdaad dat het ex-Kamerlid sinds haar vertrek teert op het Nederlandse wachtgeld. In de afgelopen drie maanden heeft ze daarmee al 18.000 euro aan wachtgeld opgestreken.
Wiegel vindt dat de wachtgeldregeling een stuk soberder kan. Als politici zelf besluiten om zonder politieke reden op testappen, zouden ze er niet voor in aanmerking moeten komen, vindt de VVD-coryfee en oud-minister van Binnenlandse Zaken. ‘Daar is de regeling niet voor bedoeld’.
Hij vindt verder dat de kamer zelf met een initiatiefwetsvoorstel moet komen om de regeling aan te pakken. ‘Dat moeten we niet aan minister Plasterk overlaten, want die heeft het te druk met twitteren,’ aldus Wiegel.
Recht
Zowel regeringspartijen VVD en PvdA willen de wachtgeldregeling houden zoals hij is, meldt De Telegraaf donderdag. De oppositiepartijen CDA en GroenLinks sluiten zich daarbij aan.
Oppositiepartijen PVV en SP vinden dat vrijwillige vertrekkers geen recht moeten hebben op wachtgeld. De SP wil zelfs helemaal van de wachtgeldregeling af. ChristenUnie en D66 laten het in het midden, en zeggen open te staan voor suggesties om het anders te doen.
De huidige wachtgelduitkering voor een Tweede Kamerlid bedraagt in het eerste jaar 80 procent van het inkomen. Vanaf het tweede jaar is het 70 procent. In het eerste jaar komt dat neer op zo’n 6.800 euro per maand.
Een oud-politicus krijgt net zo lang wachtgeld als hij of zij in de politiek heeft gezeten, met een minimum van twee jaar en een maximum van drie jaar en twee maanden. Wel geldt er, net als bij de ‘gewone’ WW, een sollicitatieplicht. Hachchi zat al bijna zes jaar in de Kamer en heeft daarmee dus ‘recht’ op het maximumbedrag. Overigens net als oud-GroenLinks’er Tofik Dibi, die woensdagavond in Pauw zei ook de volledige duur van het wachtgeld te hebben benut.
Telegraaf 21.04.2016 Wassila Hachchi kan opgelucht ademhalen. De Tweede Kamer foeterde flink op de ex-D66’er, maar houdt desonanks halsstarrig vast aan de wachtgeldregeling. Kamerleden willen niets liever dan na een eventueel vertrek in een fluwelen bedje belanden. SP’er Ronald van Raak is het er niet mee eens: ‘Gewoon de WW voor politici.’ Verder: Ex-staatssecretaris van Veiligheid en Justitie en Tweede Kamerlid Fred Teeven moet vandaag getuigen in de zaak tegen Joris Demmink. En: De prijs van een kopje koffie wordt stukken duurder. De roep om de goudgerande wachtgeldregeling voor politici te versoberen blijkt aan het Binnenhof aan dovemansoren gericht. De meeste Tweede Kamerleden voelen er niets voor om de regels die op henzelf betrekking hebben aan te scherpen, na de affaire rond Wassila Hachchi, die al drie maanden in de VS vakantie viert op kosten van de belastingbetaler. Lees meer.
Telegraaf 21.04.2016 De roep om de goudgerande wachtgeldregeling voor politici te versoberen blijkt aan het Binnenhof aan dovemansoren gericht.
De meeste Tweede Kamerleden voelen er niets voor om de regels die op henzelf betrekking hebben aan te scherpen, na de affaire rond Wassila Hachchi, die al drie maanden in de VS vakantie viert op kosten van de belastingbetaler.
Regeringspartijen VVD en PvdA duiken weg na het pleidooi van VVD-coryfee Wiegel om de ’grappenmakerij’ van de misbruikte wachtgeldregeling aan te pakken. De fractieleiders van de coalitie laten backbenchers de kastanjes uit het vuur halen om te zeggen dat er aan de bestaande praktijk niets hoeft te veranderen. CDA en GroenLinks sluiten zich daar bij aan.
Bij anderen klinkt meer begrip. De PVV vindt dat vrijwillige vertrekkers nergens recht op hebben. „Henk en Ingrid die zelf tussentijds hun baan opzeggen krijgen ook geen WW”, aldus partijleider Wilders. De SP wil helemaal van de wachtgeldregeling af. De ChristenUnie en D66 staan open voor suggesties om het anders te doen, zeggen ze.
Lezers van De Telegraaf zijn onverbloemd in hun mening over het wachtgeld. „Geen uitkering bij zelf opstappen”, zo vinden de meesten. De Stelling van de Dag ’Schaf wachtgeld helemaal af’ op de dagelijkse pagina met lezersreacties krijgt ditmaal bijval van 89% van de deelnemers.
Kortom, er is hier altijd wel iets om over te zeiken. Ze zeggen in Den Haag daarom:Een dag nie gezeik, is een dag nie geleef.
Disclaimer: Dit is een non-profit site. Waar mogelijk is gebruik gemaakt van rechtenvrij materiaal via o.a. de Wikimedia Commons-licenties. Mocht u bezwaar hebben tegen de plaatsing van enig beeldmateriaal op deze site, omdat u bijvoorbeeld rechthebbende bent, laat u dan zo snel mogelijk een bericht achter opdat er zo spoedig mogelijk actie ondernomen kan worden.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/c5d6dd6a-1dcb-11ea-9380-02d2fb1aa1d7.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/fc472876-1b7a-11ea-942d-02d2fb1aa1d7.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/5ea7ad96-4827-11ea-9871-0217670beecd.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/b0957426-47f5-11ea-bdfc-02c309bc01c1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/9a5f5210-183b-11ea-a931-02c309bc01c1.jpg)
Jorn Jonker @Jorn
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/a8e21dbc-15fd-11ea-baca-0218eaf05005.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/24c10796-160c-11ea-b91a-0255c322e81b.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/55878680-15ed-11ea-bd49-0217670beecd.jpg)
Arne Weverling @ArneWeverling
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/80e2b1f2-12c2-11ea-b2be-0255c322e81b.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/22761bb8-12c2-11ea-b35a-02d2fb1aa1d7.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/d1653a62-02f7-11ea-88fa-02c309bc01c1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/d1af02c8-02f7-11ea-88fa-02c309bc01c1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/d1850c8a-012c-11e8-95c5-2d5e55ec9e61.jpg)
Debat in de Digitale Hofstad 
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.