ex–Minister bemoeide zich toch met energiesector voor ze lobbyist werd
Voormalig minister Cora van Nieuwenhuizen (VVD) was als minister van Infrastructuur regelmatig aanwezig bij topoverleg over de energiesector. Ze was zelfs nog aanwezig bij de zogenoemde Ministeriële Commissie Klimaat en Energie toen ze al wist dat ze lobbyist zou worden voor energiebedrijven.
Dat blijkt uit documenten die de NOS en Nieuwsuur hebben opgevraagd bij haar voormalige ministerie en die pas na een lange procedure werden overhandigd.
De aanwezigheid van Van Nieuwenhuizen daar is opvallend omdat de minister zelf destijds beweerde dat ze de omstreden overstap van de politiek naar de energiesector kon maken omdat ze als minister “nooit beleidsinhoudelijk bemoeienis met energie” had gehad. Ze claimde dus dat er geen belangenverstrengeling mogelijk was geweest.
Ook zei Van Nieuwenhuizen dat, toen ze eind juli 2021 wist dat ze lobbyist zou worden, ze had geregeld dat eventuele energievraagstukken naar een collega zouden gaan. Toch kreeg ze ook daarna nog allerlei ambtelijke stukken over energie toegestuurd en schoof ze in augustus twee keer aan bij de club van kabinetsleden die het klimaat- en energiebeleid uittekent.
Nog steeds geen toetsing
Van Nieuwenhuizen maakte haar overstap in de nazomer van 2021, tijdens de demissionaire periode van het kabinet-Rutte III. Voor leden van het huidige demissionaire kabinet zijn de zaken al iets strenger geregeld, maar nog altijd is de aangekondigde wetgeving die regelt dat ministers een eventuele nieuwe functie vooraf moeten laten toetsen, niet doorgevoerd.
Uit de opgevraagde documenten blijkt dat in de overleggen waar Van Nieuwenhuizen in augustus 2021 nog aanschoof, zaken werden besproken die specifiek de bedrijven raakten waarvoor ze lobbyist zou worden. Het ging onder meer over subsidieregelingen en investeringen in de infrastructuur voor energie.
Compensatie van kolencentrales
Opvallend is ook dat er destijds werd besloten op welke manier kolencentrales financieel gecompenseerd zouden worden, omdat ze van het kabinet minder hard mochten draaien. De rekenmethode die toen werd aangenomen, leidde ertoe dat energiebedrijf RWE later honderden miljoenen kreeg. Dat bedrijf is lid van de lobbygroep van energiebedrijven, Energie Nederland, waar Van Nieuwenhuizen vier dagen na die vergadering voorzitter van werd.
Cora van Nieuwenhuizen was van 2017 tot 2021 minister van Infrastructuur en Waterstaat
Op andere momenten bemoeide Van Nieuwenhuizen zich ook wel degelijk met energie. Zo zat ze een overleg voor tussen bewindspersonen over windmolens op de Noordzee. Ook bemoeide ze zich met de mogelijke aanleg van leidingen van Rotterdam naar Chemelot in Limburg en naar Duitsland. Dat waren allemaal onderwerpen waar energiebedrijven, ook bedrijven die ze even later ging vertegenwoordigen, nauw bij betrokken waren.
Schijn van belangenverstrengeling
De Leidse hoogleraar Caelesta Braun is bestuurskundige en expert op het gebied van lobbyregels: “Hier heeft Van Nieuwenhuizen alle schijn van belangenverstrengeling tegen zich. En dat moet je te allen tijde voorkomen.”
Pieter Omtzigt (NSC) en zijn partijgenoot Nicolien van Vroonhoven stellen samen met Volt-fractievoorzitter Laurens Dassen Kamervragen over de documenten die zijn opgevraagd. Ze willen vooral van premier Rutte weten waarom hij Van Nieuwenhuizen tot allerlei kabinetsvergaderingen toeliet, terwijl hij wist dat ze lobbyist wilde worden.
De politici, die al langer stengere lobbyregels eisen, vragen de premier op welke momenten er volgens hem belangenverstrengeling heeft plaatsgevonden in deze zaak en wanneer de schijn daarvan ontstond.
‘Politieke antenne niet scherp’
Van Nieuwenhuizen zelf erkent dat zij ook nog vlak voor haar vertrek naar de genoemde vergaderingen ging. Ze stelt dat ze daar alleen met het belang van haar eigen ministerie bezig was: “Op geen enkele wijze heb ik in de vergaderingen inbreng gehad denkend vanuit specifieke belangen van mijn mogelijke toekomstige leden.”
De uitspraak dat zij als minister nooit bemoeienis heeft gehad met energie, die was anders bedoeld, stelt ze nu. “De door u aangehaalde uitspraak is door mij bedoeld om duidelijk te maken dat mijn bemoeienis alleen was ‘het inbrengen van relevante punten op het terrein van Infrastructuur en Waterstaat, en niet op het terrein van energiebedrijven of specifiek energiebeleid’.”
“Hier zit de pijn voor mij”, zegt Van Nieuwenhuizen. “Dat met mijn volstrekt integere intentie hier inderdaad de schijn van belangenverstrengeling is ontstaan en dat hier mijn politieke antenne niet scherp was. Dat betreur ik erg en daar heb ik in mijn reputatie een hele grote knauw door opgelopen.”
Van Nieuwenhuizen wil de huidige en toekomstige kabinetsleden daarom nog wel een wijze les meegeven: “Hopelijk kunnen opvolgers lering trekken uit mijn ervaringen en zullen ze contacten met headhunters mijden tot ze daadwerkelijk zijn afgezwaaid, om iedere schijn van belangenverstrengeling te vermijden.”
Over de opgevraagde documenten
De stukken zijn door NOS en Nieuwsuur al in september 2021 opgevraagd. Volgens de wet had het ministerie van Infrastructuur de documenten meteen datzelfde jaar moeten verstrekken. Maar ondanks dat het ministerie van de rechter een dwangsom kreeg opgelegd van 15.000 euro, omdat het zo lang deed over openbaarmaking, duurde het nog tot december 2023 totdat de gevraagde documenten werden gegeven.
Hoe Neelie Kroes ondanks verbod bij premier Rutte lobbyde voor een gesprek met Uber-topman
Ondanks een lobbyverbod heeft voormalig Eurocommissaris Neelie Kroes in 2015 een gesprek tussen Uber-topman Travis Kalanick en premier Mark Ruttegeregeld. Die ontmoeting moest vooral niet in Nederland plaatsvinden vanwege lopende rechtszaken tegen Uber. Dat adviseerde de ambtelijke top, blijkt uit openbaar gemaakte documenten.
Neelie Kroes was tussen 2004 en 2014 gedurende twee periodes Eurocommissaris (Mededinging en Digitale Agenda). Na die periode vroeg Kroes in Brussel toestemming om voor Uber aan de slag te gaan. Dat werd mede door de toenmalige voorzitter van de Europese Commissie, Jean-Claude Juncker, afgewezen. Eurocommissarissen mogen het eerste anderhalf jaar na hun vertrek niet lobbyen voor ‘zaken die tot hun portefeuille behoorden’.
Onderzoeksjournalisten – onder meer van Trouw en het Financieele Dagblad – onthulden afgelopen zomer dat Kroes desondanks in 2015 en 2016 stiekem lobbyde voor het Amerikaanse platformbedrijf, om voet aan de grond in Europa te krijgen. Ze zou bijvoorbeeld hebben geprobeerd het beleid voor de taximarkt ten gunste van Uber te beïnvloeden. Ook bleek dat ze al in 2015 contact zocht met Nederlandse ministers om te pleiten voor Uber, dat toen zware boetes opgelegd kreeg door de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) voor het overtreden van de taxiregels.
Verschillende Kamerleden hebben het kabinet daarover schriftelijke vragen gesteld. Bij de beantwoording vandaag zit ook een pakket documenten die met een beroep op de wet openbaarheid van bestuur (wob) gepubliceerd zijn.
Fascinerende ontmoeting
Uit die stukken blijkt dat Kroes in de zomer 2015 premier Rutte een appje stuurde met het verzoek om een gesprek tussen hem en Uber-topman Travis Kalanick. Ze schrijft dat ze in San Francisco een ‘fascinerende ontmoeting’ heeft gehad met Kalanick. ‘Kan mijn kleinzoon zijn. Hij doet me denken aan Steve Jobs toen ik bij hem thuis over de vloer kwam. Je moet hem ontmoeten. Ned heeft kansen. (…) Travis zou volgende week kunnen invliegen.’
Na het verzoek van Kroes waarschuwt een ambtenaar van Rutte intern dat Uber op dat moment in Nederland verwikkeld is in rechtszaken met de ILT. Volgens de ambtenaar was het daarom niet verstandig voor Rutte om in het Torentje af te spreken met Kalanick. ‘Dat wekt verwachtingen en kan – als de media erachter komen – de indruk wekken dat er bijzondere afspraken gemaakt worden tussen NL en Uber.’
De ambtenaar raadt daarom een gesprek op korte termijn af. Wel zou een ontmoeting in het buitenland tot de mogelijkheden behoren. Als locatie wordt Davos genoemd, waar jaarlijks het World Economic Forum wordt gehouden. Dat adviseerde de ambtenaar een jaar eerder ook al.
Vrij drammerig
Kroes, die volgens de ambtenaar ‘vrij drammerig’ kan zijn, krijgt vervolgens een door Ruttes ambtenaar geformuleerde reactie. Dat antwoord moet, aldus Rutte, wel ‘enthousiast en passend van toon’ zijn. ‘Het is onvoorstelbaar in welk tempo dat bedrijf is gegroeid – en in welke mate het de taxiwereld (en waarschijnlijk ook andere markten) op zijn kop gaat zetten’, reageert Rutte naar Kroes.
‘Zolang Uber namelijk in juridische procedures is verwikkeld, zou de buitenwereld zo’n bezoek kunnen interpreteren als een poging van Uber via mij een deal te maken of de betrokken ministers te passeren. Die indruk wil ik vermijden.’
Enkele maanden later wordt er alsnog een afspraak gemaakt voor een gesprek tussen Rutte en Kalanick. De twee ontmoeten elkaar begin februari 2016, in aanwezigheid van Kroes, tijdens een werkbezoek van de premier aan San Francisco en Silicon Valley.
Buitenlandse start-ups
Rutte is blij dat Kalanick naar een bijeenkomst van StartupDelta in Nederland komt. Kroes is namens het kabinet gezant van deze organisatie, die werd opgericht om jonge ondernemers te helpen bij het zoeken naar investeerders en om buitenlandse start-ups aan te trekken die konden doorgroeien tot bedrijven met internationale allure.
,,Wat adviseer je me te doen om het beleid in Nederland aan te passen‘’, vraagt Kalanick aan Rutte. De premier antwoordt: ,,Spreek even met mevrouw Dijksma, een heel goede staatssecretaris.’’
Kroes ontkende eerder de integriteitsregels te hebben overtreden. Volgens haar deed ze al haar werk als gezant van StartupDelta en had ze voor mei 2016 ‘noch een formele noch een informele rol bij Uber’.
Zit er een luchtje aan het VVD-standpunt over de platformeconomie?
Parlementsvoorzitter Roberta Metsola wil meer regels voor lobbyactiviteiten. Die zijn hard nodig, ten eerste om het vertrouwen van de burger terug te winnen. Maar ook omdat het Europarlement alleen goed kan functioneren als politici elkaar vertrouwen. Momenteel is dat bepaald niet het geval.
Zij die zich bezighouden met nieuwe technologie zien wel heel veel lobbyisten zwermen. Ze vragen zich af of een groot bedrijf als Google misschien meer deed dan alleen sluw lobbywerk via ‘denktanks’ en ‘onafhankelijke onderzoeksinstellingen’. Ze fluisteren net iets te hard: hoe kan het toch dat Nederlandse VVD-politici zo ontvankelijk zijn voor de charmes van Uber?
Uber, dat bedrijf dat de Nederlandse ex-Eurocommissaris Neelie Kroes had weten te strikken om zijn belangen te behartigen, nota bene vlak nadat ze was afgezwaaid als Eurocommissaris. Reglementair had Kroes twee jaar met zo’n job moeten wachten. Momenteel doet het Europees fraudebureau Olaf onderzoek naar de kwestie.
Nu valt het de sociaaldemocraten op dat de Nederlandse VVD-delegatie dwars ligt bij de nieuwe wetgeving over platformwerk, een wet waarop de Nederlandse regering, met diezelfde VVD, met smart zegt te wachten. “Ik zeg niet dat het corruptie is, maar het is raar”, zei een betrokkene, daarmee de suggestie opwerpend dat er misschien toch een luchtje aan zit. Het kan ook heel goed oprecht zijn.
Al meer dan vijftien jaar lang strompelen politici van rel naar crisis. ,,Dit dorp heeft een olifantengeheugen.”
Als kerkrentmeester Ron Snelleman een invalideplek nodig heeft bij de Kievietkerk belt hij niet met de gemeente. ,,Dan gebeurt er niets. Ik vroeg het aan een raadslid en die zei dat hij ’s middags de wethouder zou zien. Toen was het in één dag geregeld.”
Dit is Wassenaar.
Het Villadorp tegen de duinen met amper 26.000 inwoners. Woonplaats van veel Oranjes, miljonairs, adel en expats. Een gemiddelde woning kost hier meer dan vijf ton (ruim twee keer zoveel als elders in het land), meer dan de helft van de kiezers stemde in 2012 VVD.
Verscheurd
Maar Wassenaar is ook al ruim vijftien jaar een politiek slagveld. Het gemeentebestuur sneuvelde minstens twee keer, een zakencollege moest de boel tijdelijk redden, tal van wethouders stapten op.
Wat is er aan de hand in het dorp? Waarom struikelen politici in het chique raadhuis De Paauw al een decennium van ruzie naar rel? Kenners wijzen op een giftige cocktail: de kleine Wassenaarse gemeenschap met invloedrijke (‘lastige’) bewoners, politici die al járen actief zijn en een VVD die in maar liefst vijf partijen uiteengevallen is. Politiek wordt al snel persoonlijk in een dorp. En in Wassenaar misschien een beetje té, zegt een betrokkene: ,,Men kent elkaar te goed.”
Grondruil
Daar komt heibel van. Over praktisch van alles: fietstunnels, een grondruil met Harry Mens en de beveiliging van de Amerikaanse ambassade. En als het echt spannend wordt, is de Wassenaarse methode er een van intimidatie, sabotage en inlijving, merkte Sabine Verschoor.
De D66-wethouder stapte dit voorjaar op uit onvrede over de bestuurscultuur. ,,Er wordt op de man gespeeld. Er zitten een paar mensen die alleen maar bezig zijn met het beschadigen van anderen.” Raadslid Ben Paulides (ex-VVD) wordt gezien als grootste onruststoker met zijn complottheorieën en verdachtmakingen. Paulides meent juist dat hij als enige aan de bel trekt als het nodig is, bijvoorbeeld bij de seksrel in 2012.
Vetes
Gekissebis en persoonlijke vetes domineren, zeggen verschillende bronnen. Verschoor: ,,De onderlinge verhoudingen zijn al sinds tien jaar erg slecht, daar komen ze niet overheen. Het dorp heeft een olifantengeheugen.”
Oud-raadslid Antoon Claassen (GroenLinks): ,,Het is te vaak incidentenpolitiek. De onderlinge wrevel is heel groot. Er hoeft maar iets te gebeuren en dan wordt er een wereldprobleem van gemaakt.” Zelfs over speeltoestellen bij het gemeentehuis kan volgens Claassen ‘geen volwassen debat’ gevoerd worden. ,,Er werd moord en brand geschreeuwd.”
Een tweede termijn kreeg Hoekema nog wel, maar de burgemeester blijft ook daarna bij een groot deel van de raad de boeman als iets misgaat.
Pizza’s
De kiem van de bestuurschaos ligt in 2006. Tot die tijd wás Wassenaar de VVD. Bij de verkiezingen van tien jaar geleden halveerde de VVD, de afsplitsing Wat Wassenaar Wil werd in een klap even groot. Sindsdien is het nooit meer echt rustig geworden.
De VVD worstelt met de oppositierol, partijen liggen voortdurend overhoop met elkaar en de wethouders. Hoekema is geregeld het middelpunt van een rel. De verbouwing van zijn ambtswoning pakt duurder uit, hij vergeet pizza’s af te rekenen bij de supermarkt, er worden vraagtekens gezet bij een bezoek aan Tanzania en de afwikkeling van de seksrel. Zo krijgt de burgervader nooit het krediet of gezag om ruzies weg te masseren.
Een nieuw dieptepunt in de schandalen van de gemeente Wassenaar
Een wethouder die inwoners en raadsleden ‘hoeren’ en ‘grote kut’ noemt. Het is een nieuw dieptepunt in de lokale politiek in Wassenaar. Een overzicht van vijftien jaar schandalen, van de seksrel tot een burgemeester die voor een schijntje in een miljoenenvilla woont.
Wassenaar wordt op 12 februari 2012 even het middelpunt van Nederland. Na een vergadering blijven er twaalf mensen nog tot diep in de nacht borrelen. Onder hen VVD-wethouder Henk de Greef en raadslid Mary-Jo van de Velde. De wethouder zou die avond tegen dit raadslid hebben gezegd dat hij haar ‘een lesje zou willen leren op zijn eigen kamer, gordijnen dicht, met een bepaald lichaamsdeel’. Ook zou hij in dat gesprek opgeschept hebben over de lengte van zijn geslachtsdeel.
Het raadslid treedt naar buiten met de uitspraken en de ‘Wassenaarse seksrel’ is geboren. Wethouder De Greef ontkent alle beschuldigingen en ook een BING-onderzoek pleit hem vrij. Dit rapport is echter zo onzorgvuldig opgesteld dat de opsteller door de Accountantskamer hem hiervoor berispt. In de uitspraak staat dat de man eigenlijk geschorst of geroyeerd zou moeten worden voor de kwaliteit van zijn werk, maar omdat hij al is gestopt als accountant blijft het bij een berisping.
Sfeer is ‘te persoonlijk’
Uiteindelijk wordt de seksrel geschikt. De gemeente Wassenaar betaalt de betrokken partijen in totaal 150.000 euro, waarna er afgezien wordt van verdere maatregelen. Wel wordt er een onderzoek ingesteld naar de bestuurscultuur binnen het villadorp. Het is niet de laatste keer dat een dergelijk onderzoek uit de kast wordt getrokken om de verhoudingen binnen de lokale politiek te veranderen.
De sfeer is volgens de partijen ‘te persoonlijk’. Een van de oorzaken van het niet-functioneren van de gemeenteraad is burgemeester Jan Hoekema, volgens Bert Ooms, oud-lijsttrekker en fractievoorzitter van de plaatselijke VVD. ‘Hij is verantwoordelijk voor het gemeentebestuur. Hij heeft onvoldoende gedaan om de sfeer te veranderen. Hij komt nu met een onafhankelijk onderzoek, maar dat is te laat.’
Ambtswoning voor 630.000 euro verbouwd
Hoekema is dan sinds 2007 burgemeester van het dorp. Direct bij zijn aantreden komt hij al onder vuur te liggen. Hoekema gaat namelijk in een van de villa’s in het dorp wonen. Deze wordt voor zijn intrek voor 630.000 euro verbouwd en opgeknapt. De huur die de nieuwe burgemeester voor zijn ambtswoning gaat betalen? ‘Slechts’ 860 euro per maand.
De nieuwe burgemeester begrijpt de ophef over de lage huurprijs niet. Hij vertelt dat hij verplicht is om naar de ambtswoning te verhuizen en dat hij zelf nooit zo’n huis zou kunnen betalen. ‘We hebben echt geen gouden kranen.’
De kritiek op Hoekema neemt steeds verder toe. Hij is wel erg vaak buiten het dorp bezig met vooral culturele activiteiten, signaleren sommigen. ‘Hij kan zijn energie beter in de lokale politiek steken’, aldus een raadslid.
Een van de voorbeelden is een bezoek aan een school in Tanzania die de burgemeester op kosten van de gemeente wil maken. De school is door een Wassenaarse geopend en Hoekema wil deze graag bezoeken. ‘Hoe kan het dat burgemeester Jan Hoekema op kosten van de gemeente naar Tanzania gaat voor de opening van een school die al een paar jaar open is?’, vraagt Ben Paulides, fractievoorzitter Democratische Liberalen Wassenaar zich over de in 2015 geplande reis af.
Geheime aanvulling wachtgeld burgemeester
Het bezoek aan Tanzania gaat niet door, maar het vertrouwen in de burgemeester is tot een dieptepunt gekelderd. Een jaar later barst de bom definitief. De Amerikaanse ambassade verhuist van Den Haag naar Wassenaar, waarbij de kosten voor de beveiliging door het dorp betaald zouden moeten worden. Daar gaat de gemeenteraad niet mee akkoord. Hoekema trekt zijn conclusies en neemt ontslag.
Niet alleen de komst, ook het vertrek van de Hoekema leidt echter nog tot veel commotie. De burgemeester bereikt namelijk tien maanden later zijn AOW-leeftijd. Hij spreekt met de gemeente af dat zij zijn wachtgeldregeling in het geheim aanvullen tot honderd procent van zijn salaris tot hij de AOW ingaat. Deze regeling is in strijd met de wet. Als het nieuws naar buiten komt betaalt Hoekema alsnog de bijna 18.000 euro terug.
Jaar langer wonen in miljoenenvilla
Wie denkt dat dit het einde is van alle schandalen komt bedrogen uit. Hoekema en zijn vrouw, PvdA-politicus Marleen Barth, bedingen dat ze ook nog een jaar langer mogen blijven wonen in de ambtelijke villa, waarvan de waarde op dat moment geschat wordt op twee miljoen euro. De huurprijs is in de tien jaar dat ze in Wassenaar wonen wel gestegen, ze betalen op dat moment namelijk 1400 euro per maand.
Een bedrag waar het echtpaar het niet mee eens is. In een stekelige e-mail probeert Barth de prijs voor enkele maanden te verlagen tot 1000 euro per maand. Dit lukt niet en als het NRC over de afspraken en de e-mails publiceert wordt Barth gedwongen op te stappen als Eerste Kamerlid.
Ook voor Hoekema krijgt deze woning nog een staartje. Hij is na zijn vertrek waarnemend burgemeester geworden in het Noord-Hollandse Langedijk. Deze gemeente verliest na de affaire het vertrouwen in Hoekema, waarna hij opnieuw ontslag neemt.
Rust in de politiek terugbrengen
Hoekema wordt (tijdelijk) opgevolgd door Charlie Aptroot. Zijn eerste taak: het terugbrengen van het vertrouwen in de lokale politiek. ‘De slechte verhoudingen in de gemeente zijn een ernstig probleem’, schrijft hij kort na zijn aantreden in 2017. ‘Het is gedurende vele jaren steeds ernstiger geworden, nooit echt open besproken en er is niet geprobeerd de onderlinge verhoudingen echt aan te pakken en te verbeteren.’
Toch lukt het Aptroot niet om de problemen echt aan te pakken. In 2019 wordt begonnen met de zoektocht naar een nieuwe burgemeester. Dit moet volgens de lokale politici een verbinder zijn, iemand die rust in de politiek terug kan brengen.
‘Elkaar continu de tent uitvechten’
Commissaris van de Koning Jaap Smit is bij de presentatie van de profielschets aanwezig en is dan al sceptisch. ‘Als je een verbinder zoekt, moet je je wel je realiseren dat je de instelling moet hebben met elkaar verbonden te willen zijn. Want wanneer je als raad elkaar continu de tent aan het uit vechten bent en dan tegen de nieuwe burgemeester zegt hij of zij moet ons weer verbinden, dan werkt het natuurlijk niet.’
De nieuwe burgemeester wordt uiteindelijk Leendert de Lange. Onder zijn bewind is het ogenschijnlijk enkele jaren rustig, maar eind december blijkt dat dit toch niet het geval is geweest. Het college valt al binnen vier maanden na het aantreden. Oorzaak is de verhoging van de OZB-belasting met 20 procent.
De verhoging van 20 procent is afgesproken in het collegeakkoord, maar de partijen verschillen van mening over hoe de afspraken uitgelegd en uitgevoerd moeten worden. De VVD zegt het vertrouwen op en wethouder Caroline Klaver-Bouman dient haar ontslag in.
In december mag zij tijdens de laatste gemeenteraadsvergadering van het jaar afscheid nemen. Tijdens haar afscheidsspeech doet zij een boekje open over de afgelopen raadsperiode.
Ze vertelt niet alleen hoe de gesprekken binnen het college stroef verliepen, maar ook dat de omgangsvormen onacceptabel zijn. Volgens haar noemt wethouder Henri Hendrickx inwoners van het villadorp en oppositieleden ‘grote kut’ en ‘hoeren’ en moet er wat gedaan worden aan de veiligheid van medewerkers van de gemeente.
‘Wat is het rustig geworden in Wassenaar’
Haar speech wordt met een langdurig en luid applaus ontvangen door de gemeenteraad. Toch laten wethouder Hendrickx en de overige leden van het college weten zich niet te herkennen in de woorden van hun oud-collega. Maar Klaver is niet de eerste die aan de bel heeft getrokken.
Want begin januari besluit burgemeester De Lange dat er toch een extern onderzoek moet komen naar de ‘integriteit en bestuurscultuur’ in Wassenaar. Dit omdat er meerdere signalen zijn binnengekomen, zo blijkt uit een brief aan de gemeenteraad.
Volgens burgemeester De Lange is het de afgelopen jaren echt goed gegaan binnen het gemeentebestuur. ‘Ik kreeg in bestuurlijke en landelijke kringen juist geregeld de opmerking te horen: ‘Wat is het rustig in Wassenaar geworden’, vertelt hij in een reactie aan Omroep West. ‘Na helderheid over de blijvende bestuurlijke zelfstandigheid van Wassenaar zijn in de afgelopen jaren de onderlinge verhoudingen verbeterd.’
Oude cultuur steekt weer de kop op
Toch ging het in november vorig jaar toch weer fout, legt De Lange uit. ‘Rond de bespreking van de begroting in november 2022 zijn politieke en bestuurlijke spanningen ontstaan die hebben geleid tot het uiteenvallen van het college. Daarbij zagen we dat de oude cultuur helaas de kop weer opstak. Het is dan ook belangrijk om dit te onderkennen, een streep te trekken, hiermee te stoppen en weer over te gaan tot investeren in goede verhoudingen, richten op de inhoud en ordelijk bestuur.’
Vandaar dat de burgemeester een onderzoek in laat stellen. ‘De bestuurscultuur in ons dorp is vaak scherp. Dat mag, maar dan moet je wel de grenzen bewaken en ingrijpen als er signalen zijn, die een ordentelijk bestuur in de weg staan.
Naar aanleiding van diverse signalen heb ik dan ook, na overleg met de fractievoorzitters, besloten een nader inventariserend onderzoek in te stellen naar de integriteit en bestuurscultuur in Wassenaar door een extern bureau. Op basis daarvan moeten we met elkaar kijken hoe we daar lessen uit kunnen trekken voor de toekomst. Het belangrijke politiek- en bestuurlijke werk van – gisteren, vandaag en morgen – kan alleen maar worden gedaan in een sociaal veilige omgeving.’
Op weg naar een Frisse start
Hoe nu verder?
Wassenaar opheffen en laten samengaan met Voorschoten? Het zou een frisse start zijn, met een nieuw gemeentebestuur en een verse gemeenteraad.
Met een schuin oog kijkt men naar Bloemendaal, het Noord-Hollandse broertje van Wassenaar. Daar loopt de politiek ook vast. Zelfs zo erg dat commissaris van de Koning Johan Remkes dreigde met opheffing. Zijn Zuid-Hollandse collega Jaap Smit kan hier hetzelfde doen.
Namen NSB’ers in 2025 openbaar: ‘Kan grote gevolgen hebben als dit op straat komt te liggen’
Een werkgroep lokale geschiedenis in Wassenaar waarschuwt voor het openen van het nationale oorlogsarchief in 2025. Dossiers van 300.000 van collaboratie verdachte Nederlanders worden dan met een druk op de knop voor iedereen, en vanuit huis, doorzoekbaar. ,,Dit dorp kent veel familiegeheimen en taboes.’’
In 2025 wordt het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging (CABR) digitaal toegankelijk gemaakt. In de dossiers bevinden zich getuigenverslagen, foto’s, dagboeken en documenten die direct na de oorlog zijn gebruikt om een scheiding tussen goed en fout te kunnen maken.
Nederland is, in vergelijking met bijvoorbeeld België en Frankrijk, vrij genadig met verraders omgegaan. NSB’ers werden niet vermoord maar gearresteerd en hun daden werden in lijvige dossiers gedocumenteerd. Die dossiers komen straks online. De Wassenaarse werkgroep ‘De Blocq’ pleit voor een discussie vooraf en openheid met beleid. ,,Wij zijn een klein clubje archiefminnaars.
Een groepje historisch geïnteresseerden, die op ons gemak en in een goede sfeer, tot het gaatje gaan. We pluizen historische kwesties uit, schrijven boeken en artikelen en brengen veel tijd in archieven door”, introduceert Peter Knijnenburg (77) de Wassenaarse werkgroep.
,,In mijn onderzoek naar de verzetsman en gemeenteontvanger Geesbert van Barneveld stuitte ik op Daniël De Blocq van Scheltinga. Deze Wassenaarse foute burgemeester had ervoor gezorgd dat verzetsman Van Barneveld, die papieren voor het verzet vervalste en joden hielp, naar concentratiekamp Neuengamme werd afgevoerd waar hij in 1944 omkwam.
Dat De Blocq ook voor een oneervol ontslag zorgde, had grote gevolgen voor het gezin van de ambtenaar. Weduwe Bea van Barneveld kreeg geen pensioen of steun. Ze moest het na de oorlog zien te rooien met een kleine toelage van Stichting ‘40-‘45. En de beloofde Wassenaarse straat, die eervol naar haar man vernoemd zou worden, is er nooit gekomen’’.
Dankzij de inzet van Knijnenburg is er in 2021 toch een parkje naar de Wassenaarse gemeenteambtenaar vernoemd en wordt binnenkort de Yad Vashem-onderscheiding aan zijn familie uitgereikt. ,,Onze belangstelling voor de NSB burgemeester werd aangewakkerd door het onderzoek naar de verzetsman”, vertelt Ellen Klaver (68), die verschillende artikelen schreef over het onderwerp.
‘Wie was die burgemeester precies en wat heeft hij op zijn kerfstok?’ Dat waren de vragen waarmee de werkgroep aan de slag ging in het Nationaal Archief in Den Haag. Daarvoor heb je op dit moment nog een bewijs van overlijden van de te onderzoeken persoon nodig en je moet er zelf, in persoon, naartoe. Straks, in 2025, kun je gewoon vanuit huis door het archief scrollen’’ weet Klaver.
Uit ons onderzoek blijkt dat in Wassenaar veel mensen lid waren van de NSB
,,Met verbazing lazen we het dossier. Want behalve processtukken en getuigenverklaringen over De Blocq kwamen we ook andere stukken tegen. Brieven die geschreven werden ná de oorlog’’, zegt Harry Vogels (72),die een boek schreef over zijn NSB grootvader en zijn vader die aan de goede kant stond.
Tenenkrommende lofbrieven
,,Tenenkrommende jubelbrieven van Wassenaarders uit bekende families die de loftrompet staken over De Blocq die één van de grootste verraders was die Nederland ooit gekend heeft”, vult Knijnenburg aan. ,,Uit ons onderzoek blijkt dat in Wassenaar veel mensen lid waren van de NSB. In verhouding meer dan in andere dorpen. Die NSB’ers woonden vooral in de betere wijken, niet in de arbeidersbuurt. Over dit feit wordt vandaag de dag in het dorp nog steeds niet gesproken. In andere dorpen gebeurt dat wel.”
Vogels: ,,Ik heb een boek, Dossier Dirk, geschreven over de NSB-burgemeester van het dorpje Langedijk. Binnenkort spreek ik met 150 Langedijkers in het openbaar over wat er in hun dorp gebeurde. In Heemskerk, ook in Noord-Holland, werd in 2019 het onderzoek van historicus Jan de Roos over de NSB’ers van Heemskerk openbaar besproken. Iedereen had het erover en er was veel media-aandacht. Zoiets zou in Wassenaar ook moeten gebeuren, want straks in 2025 gaat de beerput open.’’
Reken maar dat er straks mensen zijn, die plots geconfronteerd worden met een familiegeschiedenis waar ze echt geen idee van hadden
Klaver: ,,In een dorp als Wassenaar, waar iedereen elkaar kent, kan het grote gevolgen hebben als familiegeheimen plots op straat komen te liggen. Als iedereen kan lezen dat opa mensen heeft verraden of mooie brieven schreef om een veroordeelde burgemeester vrij te krijgen. Dankzij die brieven kreeg De Blocq, tegen wie aanvankelijk de doodstraf was geëist en die veroordeeld werd tot 20 jaar cel, al na 8 jaar gratie.
Hij kon in Duitsland, tot zijn dood in 1962, in vrijheid leven. Zijn vrouw kreeg van de Nederlandse staat een vergoeding voor in beslag genomen juwelen, die in 1946 uit een Haags depot werden gestolen. Die gratieverzoeken en de vergoeding voor de juwelen staan in schril contrast met de behandeling van de Wassenaarse weduwe Bea van Barneveld, die haar man in Neuengamme verloor.’’
Vogels: ,,Weet je dat de telefoon van de ‘werkgroep Herkenning’, een vereniging die de belangen van NSB-kinderen behartigt, roodgloeiend staat? Die mensen vrezen een drama als straks de namen en daden van hun (groot)ouders eenvoudig in een bestand zijn terug te vinden. Ik ben niet bang voor een bijltjesdag. Maar door het schrijven van mijn boeken over NSB-families weet ik hoe taboes en familiegeheimen werken.
Reken maar dat er straks mensen zijn, die plots geconfronteerd worden met een familiegeschiedenis waar ze echt geen idee van hadden. Ik zeg: Práát voordat het archief opengaat. Vertel wat je weet. Geef het open en eerlijk door aan de volgende generatie. Laat het geen nare verrassing zijn. Wij vinden het openen van de archieven in 2025 een goede zaak. Het is ook nodig. Maar doe het met beleid en geef families de tijd om dingen te bespreken.”
Kereltjes waar denken jullie mee bezig te zijn !!??
Giften VVD
DemissionairMinister Ollongren (Binnenlandse Zaken) wil dat de VVD meer openheid geeft over giften in natura van de afgelopen jaren. Volgens onderzoeksplatform Follow the Money (FTM) haalde de partij via zogenoemde donateursdiners minimaal 12.772 euro per jaar op, maar dit werd niet bijgehouden op de geschenkenlijst.
Alle giften van 4.500 euro of meer, ook in natura, moeten volgens de wet worden doorgegeven aan het ministerie van Binnenlandse Zaken, schrijft Ollongren vrijdagmiddag 26.02.2021 in een antwoord op vragen van GroenLinks.
Het gaat dan bijvoorbeeld om het ter beschikking stellen van een vergaderruimte, het vervoer van personen of het verzorgen van catering.
Of dit ook het geval is bij de VVD-etentjes, kan Ollongren nog niet bepalen op basis van het FTM-artikel. “Ik heb daarom de VVD verzocht mij hierover te informeren”, aldus de bewindsvrouw.
FTM zocht uit waar het geld van de regeringspartij vandaan komt. Het medium ontdekte dat de VVD veel donaties binnenhaalt via de Stichting Ondersteuning VVD Tweede Kamerverkiezingen(SOV). De SOV organiseert geregeld besloten avonden waarop donateurs in contact kwamen met Kamerleden, ministers en andere partijkopstukken.
Op deze manier zou de VVD 1,16 miljoen euro hebben opgehaald in de aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2017.
De rijke vastgoedondernemer Cor van Zadelhoff is volgens FTM een van de belangrijkste geldschieters van de VVD. Sinds 2006 zou hij ieder jaar zeker één donateursdiner hebben gegeven in een koetshuis op zijn landgoed in Breukelen.
FTM berekende dat de kosten per evenement minimaal 6.386 euro bedroegen. De Wet financiering politieke partijen (Wfpp) schrijft voor dat partijen alle donaties boven de 4.500 euro openbaar moeten maken, ook al gaat het om geschenken in natura, zoals eten en drinken. De VVD zou dat hebben nagelaten.
Buffet van stamppotten
Van Zadelhoff zegt tegen FTM dat hij niet vindt dat zijn giften openbaar zouden moeten zijn, omdat volgens hem niet alles wat hij voor de VVD doet een donatie is. “Het organiseren van een diner ook niet. Dit zijn vrienden van me, die laat je toch niet betalen. Ik doe dit allemaal op eigen initiatief, niet omdat de partij het vraagt.”
In het koetshuis – ook wel het VVD-clubhuis genoemd – zou de ene keer een buffet van stamppotten en de andere keer een driegangenmenu met gerechten uit de Franse keuken zijn gegeten.
Volgens Van Zadelhoff waren de diners helemaal niet zo luxe. “Het zijn net studentenfeestjes. Iedereen neemt wat mee. De een een taart, de ander een fles wijn. Ik betaal nog niet eens de helft van wat jullie berekenen”, aldus de weldoener tegen FTM.
De VVD zegt in een reactie de diners niet als donaties te beschouwen. Voor overige vragen wordt FTM doorverwezen naar Van Zadelhoff en de SOV.
Niet VVD, maar CDA de meeste integriteitsproblemen in 2020
Het CDA voerde in 2020 met tien integriteitsaffaires de Politieke Integriteitsindex van 2020 aan. Voor de eerste keer sinds 2013, toen de schandalen van politici voor het eerst objectief werden bijgehouden, staat de grootste partij VVD niet bovenaan de lijst.
De meest spraakmakende misstap van het CDA was de bruiloft van justitieminister Ferd Grapperhaus. Hij hield te weinig afstand en overtrad hiermee de coronaregels.
Opvallend is dat de christendemocraten vooral in Limburg in de problemen kwamen. Zo kwam via NRC naar buiten dat Raymond Knops bevoordeeld zou zijn bij de aankoop van grond en mocht hij een grotere boerderij bouwen dan was toegestaan van de gemeente Horst. Knops was destijds CDA-Kamerlid.
De VVD kwam dit jaar slechts met drie integriteitsschendingen in het nieuws, volgens de index. Het veel kleinere Forum voor Democratie telde er al vier.
De Vrije Universiteit en de Erasmus Universiteit houden al jaren de integriteitsproblemen van partijen bij. De index werd dit jaar gepubliceerd in de Volkskrant.
‘VVD’ers gaan in 2019 het vaakst over de schreef’
De VVD was in 2019 wederom de grootste partij met de meeste integriteitsschandalen. De partij van premier Mark Rutte voert de Politieke Integriteitsindex, een overzicht van alle politieke schandalen van het afgelopen jaar, voor het achtste jaar op rij aan.
Met in totaal tien schandalen voeren de liberalen weer de lijst aan, meldt de Volkskrant op basis van onderzoek in samenwerking met de Vrije Universiteit en de Erasmus Universiteit. Maar liefst drie van deze kwesties staan op naam van de inmiddels uit de Kamer verdwenen oud-parlementariër Wybren van Haga.
Van Haga gaf zijn neveninkomsten niet op, werd aangehouden toen hij dronken achter het stuur zat en bleek nog actief een rol te spelen in zijn vastgoedbedrijf, hoewel hij had beloofd hiermee te stoppen. Ook VVD-senator Anne-Wil Duthler moest haar functie opgeven, omdat ze zich schuldig had gemaakt aan belangenverstrengeling.
Andere grote landelijke partijen werden achtervolgd door aanzienlijk minder grote affaires. D66 en PVV telden er allebei vijf, de SGP, CDA en Forum voor Democratie zetten drie integriteitsrellen op hun naam en GroenLinks kwam tweemaal in opspraak. Zo moest de Amsterdamse GroenLinks-wethouder Jorrit Nuijens aftreden nadat beelden waarop hij zich misdroeg tegen de politie viral gingen.
MSN 26.02.2021 Demissionair minister Kajsa Ollongren (Binnenlandse Zaken) wil dat de VVD meer openheid geeft over giften in natura van de afgelopen jaren. Volgens onderzoeksplatform Follow the Money (FTM) haalde de partij via zogenoemde donateursdiners minimaal 12.772 euro per jaar op, maar dit werd niet bijgehouden op de geschenkenlijst.
Alle giften van 4.500 euro of meer, ook in natura, moeten volgens de wet worden doorgegeven aan het ministerie van Binnenlandse Zaken, schrijft Ollongren vrijdagmiddag in een antwoord op vragen van GroenLinks.
Het gaat dan bijvoorbeeld om het ter beschikking stellen van een vergaderruimte, het vervoer van personen of het verzorgen van catering.
Of dit ook het geval is bij de VVD-etentjes, kan Ollongren nog niet bepalen op basis van het FTM-artikel. “Ik heb daarom de VVD verzocht mij hierover te informeren”, aldus de bewindsvrouw.
FTM-publiceerde vorige week een artikel waaruit bleek dat de VVD sinds 2006 jaarlijks diners organiseerde bij vastgoedondernemer Cor van Zadelhoff in een koetshuis op zijn landgoed in Breukelen. Donateurs kunnen daar in contact komen met VVD-Kamerleden, bewindslieden en partijcoryfeeën.
‘Vrienden laat je niet betalen’
Van Zadelhoff liet zelf aan FTM weten dat de bijeenkomsten op zijn landgoed in zijn ogen geen donaties zijn. “Dit zijn vrienden van me, die laat je toch niet betalen. Ik doe dit allemaal op eigen initiatief, niet omdat de partij het vraagt.”
Ook de VVD liet weten de diners niet als donaties te beschouwen.
Als uit de administratie van de VVD niet helder wordt wat er met de giften is gebeurd, dan kan nader onderzoek volgen door de Auditdienst Rijk, de onafhankelijk interne onderzoeksdienst van de overheid. De hoogste sanctie is een boete van 25.000 euro per overtreding.
NU 26.02.2021 Demissionair minister Kajsa Ollongren (Binnenlandse Zaken) wil dat de VVD meer openheid geeft over giften in natura van de afgelopen jaren. Volgens onderzoeksplatform Follow the Money (FTM) haalde de partij via zogenoemde donateursdiners minimaal 12.772 euro per jaar op, maar dit werd niet bijgehouden op de geschenkenlijst.
Alle giften van 4.500 euro of meer, ook in natura, moeten volgens de wet worden doorgegeven aan het ministerie van Binnenlandse Zaken, schrijft Ollongren vrijdagmiddag in een antwoord op vragen van GroenLinks.
Het gaat dan bijvoorbeeld om het ter beschikking stellen van een vergaderruimte, het vervoer van personen of het verzorgen van catering.
Of dit ook het geval is bij de VVD-etentjes, kan Ollongren nog niet bepalen op basis van het FTM-artikel. “Ik heb daarom de VVD verzocht mij hierover te informeren”, aldus de bewindsvrouw.
FTM-publiceerde vorige week een artikel waaruit bleek dat de VVD sinds 2006 jaarlijks diners organiseerde bij vastgoedondernemer Cor van Zadelhoff in een koetshuis op zijn landgoed in Breukelen. Donateurs kunnen daar in contact komen met VVD-Kamerleden, bewindslieden en partijcoryfeeën.
‘Vrienden laat je niet betalen’
Van Zadelhoff liet zelf aan FTM weten dat de bijeenkomsten op zijn landgoed in zijn ogen geen donaties zijn. “Dit zijn vrienden van me, die laat je toch niet betalen. Ik doe dit allemaal op eigen initiatief, niet omdat de partij het vraagt.”
Ook de VVD liet weten de diners niet als donaties te beschouwen.
Als uit de administratie van de VVD niet helder wordt wat er met de giften is gebeurd, dan kan nader onderzoek volgen door de Auditdienst Rijk, de onafhankelijk interne onderzoeksdienst van de overheid. De hoogste sanctie is een boete van 25.000 euro per overtreding.
NU 20.02.2021 De VVD heeft giften in de vorm van dure etentjes de afgelopen jaren meermaals niet opgegeven in het geschenkenregister van het ministerie van Binnenlandse Zaken, terwijl dit wel verplicht is. Het ging om bedragen van minimaal 12.772 euro per jaar, meldt onderzoeksplatform Follow the Money (FTM) zaterdag.
FTM zocht uit waar het geld van de regeringspartij vandaan komt. Het medium ontdekte dat de VVD veel donaties binnenhaalt via de Stichting Ondersteuning VVD Tweede Kamerverkiezingen (SOV). De SOV organiseert geregeld besloten avonden waarop donateurs in contact kwamen met Kamerleden, ministers en andere partijkopstukken.
Op deze manier zou de VVD 1,16 miljoen euro hebben opgehaald in de aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2017.
De rijke vastgoedondernemer Cor van Zadelhoff is volgens FTM een van de belangrijkste geldschieters van de VVD. Sinds 2006 zou hij ieder jaar zeker één donateursdiner hebben gegeven in een koetshuis op zijn landgoed in Breukelen.
FTM berekende dat de kosten per evenement minimaal 6.386 euro bedroegen. De Wet financiering politieke partijen (Wfpp) schrijft voor dat partijen alle donaties boven de 4.500 euro openbaar moeten maken, ook al gaat het om geschenken in natura, zoals eten en drinken. De VVD zou dat hebben nagelaten.
Buffet van stamppotten
Van Zadelhoff zegt tegen FTM dat hij niet vindt dat zijn giften openbaar zouden moeten zijn, omdat volgens hem niet alles wat hij voor de VVD doet een donatie is. “Het organiseren van een diner ook niet. Dit zijn vrienden van me, die laat je toch niet betalen. Ik doe dit allemaal op eigen initiatief, niet omdat de partij het vraagt.”
In het koetshuis – ook wel het VVD-clubhuis genoemd – zou de ene keer een buffet van stamppotten en de andere keer een driegangenmenu met gerechten uit de Franse keuken zijn gegeten.
Volgens Van Zadelhoff waren de diners helemaal niet zo luxe. “Het zijn net studentenfeestjes. Iedereen neemt wat mee. De een een taart, de ander een fles wijn. Ik betaal nog niet eens de helft van wat jullie berekenen”, aldus de weldoener tegen FTM.
De VVD zegt in een reactie de diners niet als donaties te beschouwen. Voor overige vragen wordt FTM doorverwezen naar Van Zadelhoff en de SOV.
Het ging er donderdag 12.11.2020 in de Tweede Kamer hard aan toe in het debat over de vrijheid van meningsuiting in het onderwijs. Madeleine van Toorenburg (CDA) botste met Farid Azarkan (DENK).
Telegraaf 13.11.2020
De Tweede Kamer debatteerde donderdag 12.11.2020 over de vrijheid van meningsuiting. Op de agenda staat ook de buitenlandse financiering van moskeeën. Het debat is door PVV-leider Geert Wilders aangevraagd naar aanleiding van de moord op de Franse leraar Samuel Paty. Direct bleek dat het een vurig debat zou worden.
PVV-leider Geert Wilders opende het Kamerdebat met een opsomming van de aanslagen en bedreigingen de afgelopen weken. Hij schonk ook aandacht aan de oproep van de Amsterdamse imam Yassin Elforkani twee weken na de moord op Samuel Paty, om het beledigen van de profeet Mohammed strafbaar te maken. De petitie die zijn collega-imam Ismail Abou Soumayyah vervolgens opstelde om deze oproep te bekrachtigen, is al meer dan 120.000 keer getekend.
Geert Wilders: ‘‘De islam is het gif van onze samenleving. We hebben een monster geïmporteerd. Ik waarschuw er al twintig jaar voor. Hoeveel slachtoffers moeten er nog vallen voordat het kwartje valt dat die vreselijke islam niet bij Nederland hoort?’’
Geert Wilders: ‘‘Tweede termijn terreurdebat. Zolang iedereen – behalve de PVV – de islam niet durft te benoemen als oorzaak voor ellende/terreur lossen we de problemen nooit op. Moties over de-islamiseren, grenzen dicht en publiceren Mohammed-cartoons.’’
Geert Wilders: ‘‘Ik ben al 16 jaar mijn vrijheid kwijt en word meer dan 100x per week met de dood bedreigd, dus de premier moet niet suggereren dat ik om electorale redenen zeg wat ik zeg. Ik geloof in wat ik zeg, hoe hoog de prijs ook is. Maar Rutte weigert op de feiten te reageren. Dat is laf.’’
Geert Wilders: ‘‘Azarkan bewijst moslims een slechte dienst vandaag. Hij weigert afstand te nemen van een abjecte oproep net na de moord op Samuel Paty om belediging vd profeet strafbaar te stellen. Hij is nerveus, onzeker en druipt zwijgend af. Bye bye DENK.’’
Geert Wilders: ‘‘Je moet geen vrijheden geven aan ideologieën, die tot doel hebben jouw vrijheid af te pakken. Wees niet naïef, de islam wil ons overheersen en ons onze vrijheid afpakken. Geen islamitisch land ter wereld is vrij. We moeten Nederland de-islamiseren.’’
Geert Wilders: ‘‘De boodschap van het filmpje is glashelder: Wilders moet dood. Maar in een rechtsstaat moet je vrij kunnen wonen en werken. Ik hoop dat het OM hard zal optreden. Tegen iedereen die bedreigd wordt en nu dus ook.’’
Telegraaf 13.11.2020
Nadat DENK-fractievoorzitter Farid Azarkan de petitie in zijn betoog naar voren bracht en verdedigde, reageerde Kamerlid Madeleine van Toorenburg van het CDA‘ziek’ en ‘witheet’: ‘Een Franse leraar is onthoofd. Om dan de discussie over godslastering te voeren, is ziek.’ Ook PvdA-Kamerlid Attje Kuiken was niet blij met de uitlatingen van Azarkan: ‘Het enige wat u doet, is wegkijken en bagatelliseren.’
Aanvankelijk kregen politici in Nederland het verwijt te weinig aandacht te schenken aan de gruwelijke moord op de Franse leraar Samuel Paty op 16 oktober 2020 in een voorstad van Parijs. Zo sprak presentator Fidan Ekiz van talkshow De Vooravond zich zeer kritisch uit over het uitblijven van verontwaardiging na de onthoofding van de Franse leraar geschiedenis en maatschappelijke vorming.
Inmiddels is het debat over de onder druk staande vrijheid van meningsuiting wel losgebarsten, mede door de aanslagen in Nice, waar op 29 oktober 2020 drie mensen door een Tunesische moslimterrorist in een kerk werden vermoord, en in Wenen, waar op 2 november 2020 vier burgers werden doodgeschoten door een moslim-extremist.
AD 21.11.2020
Pure pesterij: ‘Expositie met spotprents Mohammed past in systematisch pesten van moslims’
Goedkoop effectbejag? Dat is het zeker niet, stelt raadslid Jan Pronk namens de Haagse liberalen. ,,Nee, we zijn heel serieus. Dit is een zeer noodzakelijke discussie, die we moeten blijven voeren. Wat in Rotterdam gebeurde – een docent die werd bedreigd en moest onderduiken vanwege een cartoon in zijn klas – kan in Den Haag net zo goed. En dus moeten we een krachtig tegengeluid laten horen.”
Een expositie met onder meer cartoons van Mohammed, dat is pure pesterij van moslims. Dat vindt Nur Icar van de Islam Democraten. ,,Het enige wat je ermee bereikt is polariseren, waarom zou je dat willen?”
Telegraaf 23.11.2020
De Haagse VVD pleit ervoor een tentoonstelling in te richten in een openbare ruimte in Den Haag, met spotprents over religies en politieke regimes. Volgens raadslid Jan Pronk is dat noodzakelijk om de discussie over vrijheid van meningsuiting te blijven voeren, vooral ook in de klas. ,,Wat heilig is voor de één, betekent onvrijheid voor de ander.”
Nur Icar kan zich absoluut niet vinden in het voorstel. ,,Het gaat zogezegd om alle heilige huisjes, maar het is natuurlijk volstrekt duidelijk dat dit gericht is tegen moslims. Een voorstel als dit had ik verwacht vanuit de hoek van de PVV, het verrast me dat de VVD dit nu inbrengt. Dat zal ongetwijfeld te maken hebben met de verkiezingen.”
Spotprenten van Mohammed projecteren op het provinciehuis
De Brabantse PVV wil gigantische spotprenten van profeet Mohammed laten projecteren op het provinciehuis in Den Bosch. De partij daagt het provinciebestuur uit om zo een statement te maken. ,,Zo komen we op voor onze westerse waarden en laten we zien dat we solidair zijn met Frankrijk”, zegt Alexander van Hattem, PVV-voorman in Brabant.
De oproep van de PVV komt twee weken na de moord op Samuel Paty. De Franse leraar werd onthoofd nadat hij tijdens een les over vrijheid van meningsuiting twee spotprenten van de profeet had laten zien. Het gaat om cartoons uit satirisch weekblad Charlie Hebdo, vijf jaar eerder zelf slachtoffer van een aanslag door moslimextremisten.
Bedreiging na tonen spotprent
Het onderwerp kwam nog prominenter op de politieke agenda door de twee Nederlandse docenten die vorige week op sociale media zijn bedreigd. Een docent van het Rotterdamse Emmauscollege moest onderduiken nadat hij dreigementen ontving uit islamitische hoek.
In het klaslokaal van de docent hing al vijf jaar een spotprent van cartoonist Joep Bertrams over de aanslag op redacteuren van het Franse satirische weekblad Charlie Hebdo. Diverse leerlingen zagen deze prent aan voor een Mohammed-cartoon, ook al is op de prent niet de profeet maar een jihadist te zien. Een foto van de spotprent werd online gedeeld, waarna de zaak snel escaleerde.
Later in de week werd bekend dat ook op een school in Den Bosch bedreigingen waren geuit jegens een docent, nadat hij in een les over de vrijheid van meningsuiting een Mohammed-cartoon had laten zien en besproken.
Buitenlandse financiering moskeeën
Gezien het islamitische motief bij de aanslagen in Nice en Wenen is donderdag in het Kamerdebat ook de buitenlandse financiering van moskeeën aan de orde. Moskeeën zouden een belangrijke en gevaarlijke rol spelen bij het verspreiden van gedachtegoed dat haaks staat op de vrije democratische waarden in Nederland. Eerder dit jaar concludeerde een parlementaire ondervragingscommissie dat de salafistische stroming van de islam in Nederlandse moskeeën wordt verspreid vanuit onder meer Turkije en de Arabische Golfstaten.
In hun Regeerakkoord uit 2017 legden de coalitiepartijen CDA, VVD, D66 en ChristenUnie vast dat buitenlandse financiering uit ‘onvrije landen’ onwenselijk is en dat ‘voorkomen moet worden dat vanuit het buitenland via geldstromen naar politieke, maatschappelijke en religieuze organisaties onwenselijke invloed wordt gekocht’. De partijen spraken af dat geldstromen vanuit zulke landen zoveel mogelijk moeten worden beperkt.
VVD en ChristenUnie willen zelf wet maken
Drie jaar later is er nog steeds geen wetgeving en blijft de buitenlandse financiering van moskeeën een probleem. De inspanningen van verantwoordelijk minister Wouter Koolmees (D66) hebben nog geen concrete resultaten opgeleverd.
Als het aan Kamerlid Bente Becker (VVD) en ChristenUnie-fractievoorzitter Gert-Jan Segers ligt, moet er zo snel mogelijk wetgeving komen. Komt die niet vanuit het kabinet, dan komen VVD en ChristenUnie zelf met een wetsvoorstel. Becker vindt dat de aanslagen van de afgelopen weken laten zien dat er sprake is van een ‘giftige voedingsbodem in de samenleving’. Ze noemt buitenlandse moskeeën als bron.
Segers zegt dat hij een wetsontwerp klaar heeft liggen. Eerder deze maand bepleitte Segers een Europese aanpak van de buitenlandse financiering. De ChristenUnie-voorman sprak het kabinet er vorig jaar ook al op aan.
Opmerkelijk is dat het initiatief nu komt van twee regeringspartijen. Zeker nu de verkiezingsstrijd zich begint te roeren, roept dat vragen op. Waarom kwam het kabinet de afgelopen jaren niet zelf met maatregelen?
Wetgeving loopt spaak
Om te beginnen moet er een juridische definitie komen van wat een ‘onvrij land’ is. Als financiering vanuit bepaalde landen wordt stopgezet, mag er dan nog wel handel worden gedreven met die landen? Daarnaast speelt ook de vrijheid van godsdienst een rol. Maar dat is volgens VVD’er Becker geen probleem. Volgens haar mag je grondrechten beperken als die worden gebruikt om vrijheid te ondermijnen.
In februari dit jaar deed het kabinet een poging om geldstromen naar moskeeën, religieuze organisaties en maatschappelijke organisaties te verbieden. Het kabinet stelde daarnaast voor dat organisaties financiering van buiten de Europese Unie openbaar moeten maken. Maar het verbod van geldstromen zou in strijd zijn met ‘grondwettelijke en Europees-rechtelijke vrijheden’. Er werd advies gevraagd aan de Raad van State.
In juni dit jaar presenteerde de parlementaire ondervragingscommissie in een 240 pagina’s tellend rapport de uitkomsten van onderzoek naar ongewenste beïnvloeding vanuit onvrije landen. De donaties zouden variëren van enkele tienduizenden euro’s tot 2,5 miljoen.
De commissie concludeerde ook dat Turkije een prominente rol speelt. Het Turkse ministerie voor godsdienstzaken, Diyanet, probeert via Diyanet-moskeeën in Nederland invloed uit te oefenen. Oplossingen gaf de onderzoekscommissie niet. Daarvoor is de Tweede Kamer verantwoordelijk.
Eerdere reactie van DENK op de spotprent in weekblad Charlie Hebdo
Tweede Kamerlid Tunahan Kuzu van Denk is niet te spreken over een spotprent in het satirische Franse weekblad Charlie Hebdo. Daags nadat Denk zich weigerde uit te laten over de Franse leraar Samuel Paty, die werd onthoofd omdat hij cartoons van de profeet Mohammed had laten zien, uit Kuzu wél zijn ongenoegen over dergelijke spotprenten.
Ik vraag het mij af: ‘willen wij een samenleving waarin het normaal is om elkaar tot op het bot te beledigen? Of willen wij een samenleving dat getuigt van kracht als we respectvol met elkaar omgaan?’ Mijn reactie op de cartoon van #CharlieHebdo#VrijheidVanMeningsuitingpic.twitter.com/KjUbirvm4T
Het Kamerlid legt hij uit wat Nederlanders volgens hem moeten verstaan onder de vrijheid van meningsuiting. „Vrijheid van meningsuiting betekent niet dat je een miljoen moslims in Nederland en anderhalf miljard moslims wereldwijd tot op het bot moet kwetsen omdat ze profeet in hun hart hebben gesloten.”
Een karikatuur van de Turkse president Erdogan siert de voorpagina van het Franse satirische weekblad Charlie Hebdo deze week. Onder de titel „privé is hij heel grappig” is Erdogan zittend in een stoel te zien terwijl hij de rok van een gesluierde vrouw omhoog houdt met de woorden: „Oh, de profeet.” Erdogan heeft opgeroepen tot een boycot van Franse producten omdat hij Macron een islamvijandige houding verwijt.
Het Franse satirische weekblad Charlie Hebdo publiceerde een Karikatuur van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan op de cover van het nummer dat woensdag 28.10.2020 verscheen. Dat werd door het tijdschrift dinsdag 27.10.2020 aangekondigd op Twitter.
Kuzu reageert op de spotprent door te stellen dat hij het ’niet normaal’ vindt. „Vandaag staat een groot deel van de moslimgemeenschap stil bij de geboortenacht van Mohammed. Dat valt precies in het tijdsbestek waarin een aantal mensen het normaal vindt om onder het mom van de vrijheid van meningsuiting elkaar diep te beledigen.”
Het Kamerlid jammert: „Ja ik heb de spotprent van Charlie Hebdo gezien in ik vind het erg ongepast en erg onsmaakvol.” Kuzu doceert vervolgens over wat de vrijheid van meningsuiting volgens hem moet zijn. „En in Nederland hebben we de vrijheid van meningsuiting, maar die vrijheid van meningsuiting betekent niet dat je een miljoen moslims in Nederland en anderhalf miljard moslims wereldwijd tot op het bot moet kwetsen omdat ze profeet in hun hart hebben gesloten.”
Tot slot vertelt hij ook nog wat voor samenleving we moeten zijn. „Wat voor samenleving willen we eigenlijk zijn? Willen we een samenleving zijn waarin het normaal is om elkaar te beledigen? Willen we een samenleving zijn waarin we kinderen zo opvoeden? Of willen we een samenleving zijn waarin het getuigt van kracht dat je respectvol met elkaar omgaat.”
Charlie Hebdo was in 2015 doelwit van een bloedige aanslag door moslimextremisten waardoor twaalf mensen om het leven kwamen. Aanleiding was de publicatie van spotprenten van de moslimprofeet Mohammed die door moslims beledigend worden opgevat.
Gewraakte Petitie
Het beledigen profeet Mohammed zou strafbaar gesteld moeten worden, vindt imam Ismail Abou Soumayyah. Hij heeft een petitie opgesteld die in drie dagen al meer dan 100.000 keer is ondertekend. Cartoonist Cortés, zelf niet vies van een controversiële tekening, vindt dat een slecht idee. “Als je niet mag beledigen, is het einde zoek.”
De petitie volgt op een oproep die de Amsterdamse imam Yassin Elforkani vrijdag 30.10.2020 deed in het Parool naar aanleiding van de terreuraanslagen in Frankrijk. Ook hij riep op om de vrijheid om de profeet te beledigen, in te perken met wetgeving. Nu de petitie meer dan 40.000 handtekeningen heeft bereikt, is de Tweede Kamer verplicht om het onderwerp bespreekbaar te maken.
De duizenden handtekeningen laten het sentiment onder moslims zien, zegt imam Abou Soumayyah. “Dat het bespotten van de profeet ons raakt in hart en ziel. Dat je ons echt heel erg kwetst en dat het ons heel erg pijn doet.”
Abou Soumayyah krijgt regelmatig de vraag waarom de cartoons eigenlijk zo kwetsend zijn. “De profeet is eigenlijk ons hele leven. Vanaf het moment dat ik wakker word, tot het moment dat ik ga slapen is hij mijn grote voorbeeld.” Het beledigen van de profeet valt volgens hem niet altijd onder de vrijheid van meningsuiting.
Rotterdamse docent bedreigd door leerlingen om spotprent
Een docent van het Emmauscollege in Rotterdam-Oosterflank is bedreigd nadat een foto van een spotprent die in een van de lokalen heeft gehangen, viral ging op Instagram. De politie neemt de dreiging zeer serieus.
Dat zegt een woordvoerder van de politie Rotterdam tegen RTL Nieuws. Volgens de politie zijn de bedreigingen afkomstig van één of meerdere leerlingen van de school. De politie neemt naar eigen zeggen ‘zichtbare en onzichtbare maatregelen’.
Grens
Dat cartoonisten die grenzen juist bij de islam opzoeken, heeft te maken met een beeldvormingsprobleem van de islam, zegt arabist De Ruiter. “Er zijn jihadistische bewegingen als IS die bomaanslagen plegen. In sommige landen is de islam niet tolerant. Ben je homoseksueel in Saudi-Arabië, dan loop je de kans onthoofd te worden. Dat beeld hangt als een wolk boven de islam. Zolang er aanslagen zijn namens de islam, zitten moslims in het verdomhoekje.”
Arabist De Ruiter vergelijkt het met de Black Lives Matter-beweging. “Ook al heb je als witte Nederlander niks te maken met hetgeen je voorouders hebben gedaan, je wordt toch op het westerse verleden aangekeken.”
2017
De relatie tussen Nederland en Turkije is al jaren moeizaam. De acties van Turkije in buurland Syrië, in Libië en de inmenging in het conflict over Nagorno-Karabach vallen slecht bij Kamer en kabinet. Ook is er al jaren kritiek op de schending van de mensenrechten in Turkije. Zo werden tal van rechters, journalisten en politieke tegenstanders van Erdogan en zijn AK-partij de afgelopen jaren opgepakt.
Het is niet voor het eerst dat ook Nederland in de clinch ligt met Turkije. In maart 2017 ontstond er ook al een hoogoplopende ruzie tussen Nederland en Turkije, toen het kabinet Turkse ministers belette in Nederland campagne te voeren voor een referendum dat president Erdogan meer macht zou geven. Ook toen maakte Erdogan Nederlandse politici uit voor ‘nazi-overblijfselen’ en ‘fascisten’. Die diplomatieke rel duurde tot de zomer van 2018.
Telegraaf 05.12.2020
Telegraaf 05.11.2020
Grijze wolven
Turkije ziet het Franse besluit om de Turkse ultranationalistische organisatie Grijze Wolven in Frankrijk te ontbinden als „provocatie”, Het ministerie van Buitenlandse Zaken in Ankara waarschuwde woensdag dat er een „zo stevig mogelijke”reactie zal volgen.
„We benadrukken dat het noodzakelijk is om de vrijheid van meningsuiting en vergadering van Turken in Frankrijk te beschermen”, aldus het ministerie.
Ook Duitsland zegt NEIN !!!
In navolging van Frankrijk wil ook Duitsland de ultranationalistische en extreemrechtse Turkse groepering Grijze Wolven verbieden. Een meerderheid in het Duitse parlement dringt aan op een verbod en wil dat de regering stappen onderneemt.
De parlementariërs van regeringspartijen en oppositie hopen dat andere landen ook met een verbod komen, meldt het Duitse weekblad Der Spiegel. Volgens het parlement zijn de Grijze Wolven racistisch, antisemitisch en antidemocratisch en bedreigen zij de veiligheid van het land. In Duitsland wonen ongeveer 3 miljoen etnische Turken, van wie de helft de Turkse nationaliteit heeft.
AD 01.12.2020
De Grijze Wolven hebben banden met de ultranationalistische MHP-partij in Turkije, die daar een regering vormt met de AK-partij van president Erdogan.
Frankrijk gaat de ultranationalistische Turkse groepering Grijze Wolven verbieden. Minister van Binnenlandse Zaken Gérald Darmanin kondigde maandag in het parlement aan dat de ontbinding van de extreemrechtse beweging woensdag wordt besproken in de ministerraad. „Om het zacht uit te drukken: we praten hier over een bijzonder agressieve groep”, zegt de minister.
De Franse regering wil een verbod instellen op de Turks-nationalistische beweging Grijze Wolven. Volgens minister Gérald Darmanin van Binnenlandse Zaken is de beweging “een bijzonder agressieve groep”. Hij kondigt aan de organisatie morgen in de ministerraad te ontbinden.
De afgelopen dagen vonden in Frankrijk verschillende incidenten plaats die gelinkt worden aan de Turkse groepering. Zo werd in Lyon een monument ter nagedachtenis aan de Armeense genocide beklad. Op een snelweg ten zuiden van die stad gingen Franse Turken en Armeniërs vorige week met elkaar op de vuist.
De Grijze Wolven is gelieerd aan de Turkse rechts-nationalistische partij MHP. In het buitenland heeft de organisatie verschillende afdelingen, waarvan de omvang niet geheel duidelijk is. In 2016 liepen aanhangers van de Grijze Wolven mee in een demonstratie in Rotterdam tegen de couppoging in Turkije.
In het verleden vochten sympathisanten van de groepering mee met het Azerbeidzjaanse leger in de oorlog in Nagorno-Karabach. Als gevolg van het opleven van dat conflict zijn in meerdere Franse steden de afgelopen tijd Turkse nationalisten de straat op gegaan, waarbij anti-Armeense teksten werden gezongen.
Onder meer het Armeens consulaat in Lyon werd beklad met de initialen van de Turkse president Erdogan:
Het verbod komt op een moment dat de relatie tussen Frankrijk en Turkije gespannen is. De Turkse president Erdogan verweet zijn Franse ambtgenoot Macron een heksenjacht tegen moslims, nadat hij had aangekondigd strenger op te treden tegen islamitische organisaties als reactie op de onthoofding van de Franse leraar Samuel Paty door een 18-jarige moslim.
Minister Darmanin kondigde naast het verbod op de Grijze Wolven aan dat hij komend weekend Tunesië en Algerije gaat bezoeken om het uitzetten van geradicaliseerde Tunesiërs en Algerijnen te bespreken, schrijft Le Figaro. Ook wil hij voor een soortgelijke reis naar Rusland, waar de aanslagpleger op Paty vandaan kwam.
In Kazachstan is de groepering al verboden. Oostenrijk verbood vorige jaar symbolen van vlaggen van de Grijze Wolven.
AD 01.12.2020 Na Frankrijk en Duitsland, wordt ook in Nederland de roep luider om de extreemrechtse Turkse beweging Grijze Wolven te verbieden. Maar wie zijn ze? Waar komt hun ideologie vandaan? En hoe kijken ze in Turkije naar deze controversiële beweging?
Eind oktober reed een stoet luid toeterende auto’s door een Armeense wijk net buiten Lyon. Zo’n tweehonderd extreemrechtse Franse Turken zwaaiden met Turkse vlaggen en riepen leuzen. Gemoederen waren opgelopen vanwege het conflict in Nagorno-Karabach. Daar strijden Armeense en Azerbeidzjaanse troepen tegen elkaar. Azerbeidzjan wordt geholpen door Turkije, veel Turken steunen dat.
Vier mensen raakten die avond bij Lyon gewond bij rellen tussen Armeense en Turkse Fransen. Een dag later stond de leus ‘Grijze Wolven’ gekalkt op het gebouw waar de Armeniërs de Armeense genocide herdenken. Het was de handtekening van een omstreden club die in de jaren 60 in Turkije werd geboren, maar die binnen Europese Turkse gemeenschappen een eigen leven is gaan leiden.
Het was het startschot voor een verbod op de beweging in Frankrijk. Duitsland, waar ook problemen waren, volgde snel met een soortgelijk verbod. En nu ligt ook in Nederland het verzoek om te onderzoeken of de Grijze Wolven op een Europese sanctielijst kunnen komen.
Na het Franse verbod was de toon in pro-regeringsmedia in Turkije lacherig. ‘Verbod op niet-bestaande Turkse organisatie’ kopte de krant Sabah. Het is vaker de reactie in Turkse regeringskringen als het gaat over de controversie rond de Grijze Wolven. Er bestaat inderdaad geen organisatie met de naam Grijze Wolven, niet in Turkije en ook niet in Europa. Dat maakt het juridisch zo moeilijk om ze aan te pakken. Maar het is de ideologie en de symboliek die springlevend is en terugkomt in verschillende Turkse organisaties in Europa.
Het fenomeen Grijze Wolven kwam op in de jaren 60. Het was een zelfgekozen bijnaam van de ultranationalistische jeugdbeweging van de nationalistische partij MHP. Een groep die streeft naar een ‘Groot Turkije’ (alle Turkse volkeren in één staat) en gelooft in de superioriteit van het Turkse ras.
Knokploegen
Ze vormden een gewelddadige straatbeweging met knokploegen die af gingen op iedereen die in hun ogen een vijand was van de Turkse natie: communisten, linkse studenten, Koerden, Armeniërs en religieuze minderheidsgroepen zoals de Alevi-gemeenschap. Ze pleegden honderden politieke moorden. Na de militaire staatsgreep in 1980 verdwenen kopstukken van Grijze Wolven in de gevangenis. De beweging ging ondergronds en leden werden actief in de criminele onderwereld.
Nu maakt de nationalistische partij MHP deel uit van de regering in een coalitie met de AKP van president Erdogan. Daarmee zijn de Grijze Wolven ook terug van weggeweest. Ze worden omschreven als ultranationalistisch, neo-fascistisch en soms ook islamistisch (terwijl ze in de jaren juist 70 seculier waren).
De anticommunistische motieven van toen zijn vervangen door een meer etnisch Turkse en xenofobe ideologie, aldus Yektan Turkyilmaz, onderzoeker bij het Forum van Transregionale Studies in Berlijn.
Ze zijn niet meer zo gewelddadig als vroeger, zegt Yektan Turkyilmaz, onderzoeker bij het Forum van Transregionale Studies in Berlijn. ,,Maar hun ideologie is nog wel extreem en fascistisch. De anticommunistische motieven van toen zijn vervangen door een meer etnisch Turkse en xenofobe ideologie. De minderheidsgroepen die ze verafschuwen zijn nog steeds dezelfde: de Koerden, de Alevi, de Armeniërs.”
De beweging heeft meer macht in Turkije nu de MHP in de regering zit. Zorgwekkend, vindt Turkyilmaz. ,,Ze hebben te veel invloed binnen de regering. Het is een publiek geheim dat sommige leden banden hebben met de Turkse inlichtingendiensten.”
Toch blijft het lastig een echte Grijze Wolf aan te wijzen. Dat komt doordat het handgebaar van de Grijze Wolf ook gemeengoed is geworden. De middelvinger en ringvinger op de duim, de pink en wijsvinger gestrekt omhoog, het is een bekend beeld bij nationalistische demonstraties. Voor veel Turken is het een uiting van Turkse trots. Zelfs mensen van de liberale partijen zijn wel eens gezien met hun handen in de wolf-stand.
Het is heel makkelijk om het Grijze Wolf-gebaar te maken om je Turkse identiteit mee te benadrukken, aldus Matthew Goldman, Zweeds onderzoeksinstituut in Istanboel.
De Turkse regering noemt het Franse en Duitse verbod een provocatie. Ze ziet het als een inperking van vrijheid van meningsuiting dat de hele Turkse gemeenschap raakt. Tegelijk blijft de Turkse overheid zeggen dat de Grijze Wolven niet als zodanig bestaan. ,,Het lastige is dat Europese regeringen een club willen verbieden die geen formele organisatie heeft in Europese landen”, zegt Matthew Goldman van het Zweedse onderzoeksinstituut in Istanboel. ,,Je moet het meer zien als een slapende identiteit binnen de Turkse gemeenschap die kan worden geactiveerd bij gebeurtenissen zoals de Nagorno-Karabach oorlog.”
Hij ziet het meer als iets waar sommige migrantenjongeren zich bij thuisvoelen vanwege hun Turkse wortels. ,,Het is heel makkelijk om het Grijze Wolf-gebaar te maken om je Turkse identiteit mee te benadrukken. Vooral als je in een achterstandswijk woont en je je niet geaccepteerd voelt.”
Strijd
Volgens Goldman is de roep om een verbod vooral een wapen in de diplomatieke strijd tussen Turkije en de Europese Unie.
In Nederland zitten Grijze Wolven ‘verstopt’ in allerlei Turkse organisaties en verenigingen, onder de koepel Turkse Federatie Nederland (TFN), zo stellen onderzoeksrapporten in de afgelopen jaren. Al langer worden vragen gesteld over de Turks-nationalistische ideologie die verscholen zit achter sociale en culturele projecten die vaak subsidies krijgen van de Nederlandse overheid.
NOS 01.12.2020 Duitsland heeft de neonazigroep Wolfsbrigade 44 verboden. “Er is geen plaats in dit land voor een vereniging die haat zaait en werkt aan de herrijzenis van een nazi-staat”, zei minister Seehofer van Binnenlandse Zaken.
Vanochtend vroeg zijn 180 politieagenten in drie deelstaten de huizen van 13 leden binnengevallen. Ze vonden messen, een machete, een kruisboog en bajonetten. Ook legden ze beslag op nazi-objecten zoals hakenkruizen.
Het doel van de invallen was onder meer om bezittingen van de vereniging en mogelijke rechts-extremistische propaganda in beslag te nemen, zei het ministerie van Binnenlandse Zaken.
Seehofer verbood dit jaar al drie andere neonazi-organisaties.
Elsevier 15.11.2020 Kamerleden van links tot rechts waren woedend op DENK-voorman Farid Azarkan toen hij een petitie verdedigde om het beledigen van Mohammed strafbaar te stellen. Ironisch, vindt Philip van Tijn: veel van diezelfde Kamerleden vonden Geert Wilders jarenlang een groter gevaar voor onze democratie dan DENK. Worden ze nu eindelijk wakker?
Ineens stuitte ik de afgelopen weken een paar keer op het begrip ‘moslimburger’, onder meer in de Volkskrant en Het Parool. Even dacht ik dat McDonald’s een nieuwe, halalproof, burger had gelanceerd, maar dat bleek niet het geval. Een moslimburger is een (Nederlands) staatsburger die ook moslim is. Dus vergelijkbaar met een refoburger, een jodenburger, een kathoburger – met dit verschil dat die andere begrippen niet bestaan. Wat een protestant, een jood of een katholiek achter zijn/haar befaamde voordeur uitspookt, is niet relevant; wat telt, zijn zijn gedrag en uitingen in het openbaar, als lid van de samenleving.
Philip van Tijnis bestuurder, toezichthouder en adviseur. Hij schrijft wekelijks een blog over de actualiteit.
Waarom zouden wij dan iemand die het islamitische geloof aanhangt, op andere wijze tegemoet moeten treden? Het bestaan van het begrip ‘moslimburger’ impliceert dat je aan zo iemand andere eisen mag stellen dan aan andere burgers, of bepaalde eisen niet mag stellen die je aan andere burgers wel stelt – terwijl het gewoon staatsburgers zijn, die moeten voldoen aan de Grondwet en de andere wetten van ons Koninkrijk. Je zou zelfs kunnen zeggen dat ze er méér aan moeten voldoen dan het mensentype dat nog niet lang geleden ‘autochtoon’ heette, want die kan er niks aan doen dat-ie als Nederlander is geboren, terwijl de ‘moslimburger’ er vrijwel altijd voor gekozen heeft.
In 20 jaar zijn we geen millimeter verder gekomen
Ik word er moe van, al die nieuwe begrippen, die eufemismen die in onze tijd worden uitgevonden om alsjeblieft maar niet de schijn van kwetsen op te roepen noch de schijn van discriminatie of – het allerergste – de schijn van islamofobie.
Maar het is helemaal geen nieuw begrip! Het was het kernbegrip op de Nationale Startconferentie Islam en Burgerschap in juni 2000, waarvan het verslag in boekvorm luidt: Bestaat de moslimburger? 2000 – twintig jaar geleden, Bill Clinton was nog president van de Verenigde Staten, George W. Bush moest nog worden gekozen, net als Barack Obama, Donald Trump en Joe Biden.
Een half jaar later zei Roger van Boxtel (D66, minister voor Grotesteden- en minderhedenbeleid) bij een Stuurgroep islam en burgerschap (intussen met kleine letters!) ‘We kennen in dit land alleen Nederlandse burgers, van wie er driekwart miljoen een islamitische achtergrond hebben.’ Ik ben benieuwd of de huidige fractievoorzitter Rob Jetten en zijn opvolger Sigrid Kaag dit ook nog zeggen, terwijl het aantal moslims in ons land intussen verdubbeld is.
Ik moest eraan denken bij het kijken naar het pandemonium (iets heel anders dan pandemie, maar lijkt er toch behoorlijk op) in de Tweede Kamer, die in zijn geheel viel over de geachte afgevaardigde Farid Azarkan (DENK) toen deze geen afstand wilde nemen van de petitie voor een verbod op godslastering, bedacht kort na de moord op Samuel Paty! Al die Kamerleden, die er allemaal al jaren bij horen en dus al jaren het gezamenlijk zo ver hebben laten komen, konden nauwelijks woorden vinden voor hun verontwaardiging en konden nauwelijks hun tranen van woede bedwingen.
Elsevier 12.11.2020 De Tweede Kamer debatteerde donderdag over de vrijheid van meningsuiting. Op de agenda staat ook de buitenlandse financiering van moskeeën. Het debat is door PVV-leider Geert Wilders aangevraagd naar aanleiding van de moord op de Franse leraar Samuel Paty. Direct bleek dat het een vurig debat zou worden.
PVV-leider Geert Wilders opende het Kamerdebat met een opsomming van de aanslagen en bedreigingen de afgelopen weken. Hij schonk ook aandacht aan de oproep van de Amsterdamse imam Yassin Elforkani twee weken na de moord op Samuel Paty, om het beledigen van de profeet Mohammed strafbaar te maken. De petitie die zijn collega-imam Ismail Abou Soumayyah vervolgens opstelde om deze oproep te bekrachtigen, is al meer dan 120.000 keer getekend.
Nadat DENK-fractievoorzitter Farid Azarkan de petitie in zijn betoog naar voren bracht en verdedigde, reageerde Kamerlid Madeleine van Toorenburg van het CDA furieus: ‘Een Franse leraar is onthoofd. Om dan de discussie over godslastering te voeren, is ziek.’ Ook PvdA-Kamerlid Attje Kuiken was niet blij met de uitlatingen van Azarkan: ‘Het enige wat u doet, is wegkijken en bagatelliseren.’
Aanvankelijk kregen politici in Nederland het verwijt te weinig aandacht te schenken aan de gruwelijke moord op de Franse leraar Samuel Paty op 16 oktober in een voorstad van Parijs. Zo sprak presentator Fidan Ekiz van talkshow De Vooravond zich zeer kritisch uit over het uitblijven van verontwaardiging na de onthoofding van de Franse leraar geschiedenis en maatschappelijke vorming.
Inmiddels is het debat over de onder druk staande vrijheid van meningsuiting wel losgebarsten, mede door de aanslagen in Nice, waar op 29 oktober drie mensen door een Tunesische moslimterrorist in een kerk werden vermoord, en in Wenen, waar op 2 november vier burgers werden doodgeschoten door een moslim-extremist.
Bedreiging na tonen spotprent
Het onderwerp kwam nog prominenter op de politieke agenda door de twee Nederlandse docenten die vorige week op sociale media zijn bedreigd. Een docent van het Rotterdamse Emmauscollege moest onderduiken nadat hij dreigementen ontving uit islamitische hoek.
In het klaslokaal van de docent hing al vijf jaar een spotprent van cartoonist Joep Bertrams over de aanslag op redacteuren van het Franse satirische weekblad Charlie Hebdo. Diverse leerlingen zagen deze prent aan voor een Mohammed-cartoon, ook al is op de prent niet de profeet maar een jihadist te zien. Een foto van de spotprent werd online gedeeld, waarna de zaak snel escaleerde.
Later in de week werd bekend dat ook op een school in Den Bosch bedreigingen waren geuit jegens een docent, nadat hij in een les over de vrijheid van meningsuiting een Mohammed-cartoon had laten zien en besproken.
Buitenlandse financiering moskeeën
Gezien het islamitische motief bij de aanslagen in Nice en Wenen is donderdag in het Kamerdebat ook de buitenlandse financiering van moskeeën aan de orde. Moskeeën zouden een belangrijke en gevaarlijke rol spelen bij het verspreiden van gedachtegoed dat haaks staat op de vrije democratische waarden in Nederland. Eerder dit jaar concludeerde een parlementaire ondervragingscommissie dat de salafistische stroming van de islam in Nederlandse moskeeën wordt verspreid vanuit onder meer Turkije en de Arabische Golfstaten.
In hun Regeerakkoord uit 2017 legden de coalitiepartijen CDA, VVD, D66 en ChristenUnie vast dat buitenlandse financiering uit ‘onvrije landen’ onwenselijk is en dat ‘voorkomen moet worden dat vanuit het buitenland via geldstromen naar politieke, maatschappelijke en religieuze organisaties onwenselijke invloed wordt gekocht’. De partijen spraken af dat geldstromen vanuit zulke landen zoveel mogelijk moeten worden beperkt.
VVD en ChristenUnie willen zelf wet maken
Drie jaar later is er nog steeds geen wetgeving en blijft de buitenlandse financiering van moskeeën een probleem. De inspanningen van verantwoordelijk minister Wouter Koolmees (D66) hebben nog geen concrete resultaten opgeleverd.
Als het aan Kamerlid Bente Becker (VVD) en ChristenUnie-fractievoorzitter Gert-Jan Segers ligt, moet er zo snel mogelijk wetgeving komen. Komt die niet vanuit het kabinet, dan komen VVD en ChristenUnie zelf met een wetsvoorstel. Becker vindt dat de aanslagen van de afgelopen weken laten zien dat er sprake is van een ‘giftige voedingsbodem in de samenleving’. Ze noemt buitenlandse moskeeën als bron.
Segers zegt dat hij een wetsontwerp klaar heeft liggen. Eerder deze maand bepleitte Segers een Europese aanpak van de buitenlandse financiering. De ChristenUnie-voorman sprak het kabinet er vorig jaar ook al op aan.
Opmerkelijk is dat het initiatief nu komt van twee regeringspartijen. Zeker nu de verkiezingsstrijd zich begint te roeren, roept dat vragen op. Waarom kwam het kabinet de afgelopen jaren niet zelf met maatregelen?
Wetgeving loopt spaak
Om te beginnen moet er een juridische definitie komen van wat een ‘onvrij land’ is. Als financiering vanuit bepaalde landen wordt stopgezet, mag er dan nog wel handel worden gedreven met die landen? Daarnaast speelt ook de vrijheid van godsdienst een rol. Maar dat is volgens VVD’er Becker geen probleem. Volgens haar mag je grondrechten beperken als die worden gebruikt om vrijheid te ondermijnen.
In februari dit jaar deed het kabinet een poging om geldstromen naar moskeeën, religieuze organisaties en maatschappelijke organisaties te verbieden. Het kabinet stelde daarnaast voor dat organisaties financiering van buiten de Europese Unie openbaar moeten maken. Maar het verbod van geldstromen zou in strijd zijn met ‘grondwettelijke en Europees-rechtelijke vrijheden’. Er werd advies gevraagd aan de Raad van State.
In juni dit jaar presenteerde de parlementaire ondervragingscommissie in een 240 pagina’s tellend rapport de uitkomsten van onderzoek naar ongewenste beïnvloeding vanuit onvrije landen. De donaties zouden variëren van enkele tienduizenden euro’s tot 2,5 miljoen.
De commissie concludeerde ook dat Turkije een prominente rol speelt. Het Turkse ministerie voor godsdienstzaken, Diyanet, probeert via Diyanet-moskeeën in Nederland invloed uit te oefenen. Oplossingen gaf de onderzoekscommissie niet. Daarvoor is de Tweede Kamer verantwoordelijk.
NU 12.11.2020 Wat is een passende reactie op opnieuw jihadistische aanslagen op Europese bodem? Donderdag in het Kamerdebat naar aanleiding van de onthoofding van de Franse leraar Samuel Paty wisselde een scala aan nieuwe en oude voorstellen voor de bestrijding van radicaalislamitisch terrorisme zich af met emotionele verwijten. Met name DENK moest het ontgelden. Madeleine van Toorenburg (CDA): “Ik ben witheet.”
Deels met woede en vooral met verbazing sprak de Tweede Kamer zich uit over een petitie die daags na de brute onthoofding van Paty ruim 120.000 keer is ondertekend. De ondertekenaars zeggen tegen geweld te zijn en roepen de politiek op de belediging van de islamitische profeet Mohammed strafbaar te stellen.
Farid Azarkan (DENK) verdedigde de petitie, hoewel hij de timing “ongelukkig” vond. Volgens Azarkan maken de ondertekenaars gebruik van hun democratisch recht om hun mening in het publieke debat kenbaar te maken.
De manier waarop Azarkan de petitie verdedigde, leidde bij onder meer de PvdA en het CDA tot furieuze reacties. Dat de DENK-leider geen antwoord wilde geven op de vraag of dit het moment is om de discussie over godslastering opnieuw te voeren, leidde tot verontwaardiging. “Azarkan praat iets goed wat op het foutste moment ter discussie is gesteld”, aldus Van Toorenburg.
“Een leraar die in een klas een cartoon bespreekt, wordt onthoofd en vervolgens wordt er een discussie over godslastering gevoerd. Dit is een nieuw mes in de rug van de leraar.” Attje Kuiken (PvdA): “Het enige wat u doet, is wegkijken en bagatelliseren.”
‘Withete’ Van Toorenburg botst met Azarkan in terrorismedebat
‘DENK bewijst moslims geen goede dienst’
VVD’er Dilan Yesilgöz-Zegerius: “Dit debat gaat niet over de vrijheid van meningsuiting, dit gaat over de onthoofding van een leraar. Dit gaat over leraren die in Nederland moeten onderduiken.” Volgens PVV-leider Geert Wilders bewijst Azarkan moslims in Nederland geen goede dienst als hij zich niet tegen de petitie uitspreekt.
Hij ziet de petitie als een directe reactie op de onthoofding. Volgens Wilders dragen de ondertekenaars de boodschap uit dat de onthoofding goed was, ook al staat dat niet letterlijk in de petitie. “Het is stuitend dat u niet klip-en-klaar afstand neemt van de strafbaarstelling van Mohammed-cartoons.”
Naast de verontwaardigde reacties op de inbreng van DENK, zocht een deel van de Kamer ook naar de juiste reactie op de recente aanslagen in Frankrijk en Wenen. Gert-Jan Segers (CU): “Dit is het zoveelste debat.
Het is frustrerend, maar niets doen is geen optie.” Segers maakt zich ook zorgen over een Rotterdamse docent die onlangs moest onderduiken vanwege bedreigingen na het tonen van een cartoon. “Hoe kunnen we leraren beter beschermen?”, wil hij van het kabinet weten.
Aanvrager van het debat Wilders herhaalde zijn pleidooi dat moslims die de Nederlandse rechtsstaat afwijzen, moeten vertrekken. Hij wil naar eigen zeggen Nederland “de-islamiseren”. Het CDA herhaalde de oproep om het “verheerlijken van terrorisme” strafbaar te stellen.
Kamer zoekt naar nieuwe oplossingen
De PvdA maakt zich zorgen over het gebrek aan toezicht op wat er op weekendscholen onderwezen wordt. Kuiken vreest dat dit “informele weekendonderwijs” buiten het zicht van de Inspectie van het Onderwijs een voedingsbodem van intolerantie kan zijn.
GroenLinks wil dat het kabinet beter gaat kijken naar de rol van grote socialemediabedrijven. Bram van Ojik wees er in het debat op dat degene die Paty doodde door sociale media beïnvloed is. Hij ziet dat mensen die eenmaal op het spoor van een radicale boodschap zitten door het algoritme steeds verder in de haatpropaganda terechtkomen.
GroenLinks benadrukt verder het belang van wijkagenten, buurthuizen en jongerenwerkers. Volgens Van Ojik kunnen zij vroegtijdig radicalisering op wijkniveau signaleren.
NOS 12.11.2020 Fractieleider Azarkan van Denk is in de Tweede Kamer keihard aangevallen omdat hij het opnam voor een petitie waarin wordt opgeroepen om het beledigen van de profeet Mohammed strafbaar te stellen. De petitie werd twee dagen na de moord op de Franse leraar Paty opgesteld en 120.000 keer ondertekend.
Azarkan zei het vreemd te vinden dat de Tweede Kamer deze petitie veroordeelt. Hij veroordeelde de timing, maar de ondertekenaars volgden de democratische regels en je moet overal over kunnen praten, stelde hij. “Dat heb ik liever dan dat je hier buiten het Tweede Kamergebouw wordt aangevallen omdat je een andere mening hebt.”
‘Asociale actie’
Verschillende Kamerleden reageerden furieus. “Ik ben witheet”. zei CDA-Kamerlid Van Toorenburg. Zij zei dat Azarkan de vermoorde onschuld speelt. Zij noemde het “ziek” om twee dagen na de moord een oproep te doen om de reden voor die moord goed te praten. “Dit is een nieuw mes in de rug van die leraar.”
Azarkan onder vuur vanwege petitie
ChristenUnie-leider Segers sloot zich daarbij aan: “Weet u wat u daarmee zegt? Die moordenaar had een punt.” VVD-Kamerlid Yesilgöz zei dat de timing meer dan ongelukkig was. “De timing is heel bewust. Daar is heel goed over nagedacht. U doet alsof het hier over vrijheid van meningsuiting gaat, maar dit is een asociale actie.”
Azarkan benadrukte: “Ik heb die petitie niet geschreven, ik heb hem niet ondertekend, verdikkeme.” Hij zei alleen te willen verdedigen dat mensen het recht hebben om een petitie op te stellen, waar die ook over gaat, en dat daar dan vervolgens over gepraat kan worden.
AD 12.11.2020 De woede over aanslagen in Frankrijk en Oostenrijk deelt de hele Tweede Kamer. Zeker nu in ons land ook leraren ondergedoken zitten vanwege een islam-kritische cartoon. Maar over de oplossingen is het parlement diep verdeeld.
Afschuwelijk. Laf. Weerzinwekkend. Misselijkmakend. In het verwerpen van de aanslag in Wenen of de onthoofding van de Franse leraar Samuel Paty is de Tweede Kamer eensgezind, in een debat over de vrijheid van meningsuiting. Zeker nu in Rotterdam een leraar moest onderduiken, omdat hij ook een islam-kritische cartoon toonde in de klas.
Maar daar houdt de eendracht dan ook wel op. Voor de ‘oplossingen’ of plannen rond (moslim)terreur en hoe ver de vrijheid van meningsuiting mag gaan, is het parlement diep verdeeld.
PVV-leider Geert Wilders wil sluiting van alle moskeeën, maar daarvoor is geen meerderheid in de Tweede Kamer. Regeringspartijen ChristenUnie en CDA willen dat moslims zich explicieter uitspreken tegen aanslagen, maar coalitiepartner D66 vindt dat dit niet van ‘willekeurige moslims’ gevraagd mag worden.
De PvdA wil de islamitische weekendscholen aan banden leggen, omdat de onderwijsinspectie nu geen zicht heeft als er radicaal ideologie gepredikt wordt. Maar dat plan verzandde eerder al in een ‘onderzoek’ ernaar door het kabinet, wat nog niet tot actie heeft geleid.
Het CDA wil het verheerlijken van geweld strafbaar stellen, maar D66 lijkt daar wel helemaal niets voor te voelen. En de VVD wil imams van buiten de EU weren, zodat zij geen ‘gif’ kunnen verspreiden in moskeeën, ‘waardoor moslims radicaliseren’. Maar ook dat heeft de regeringspartij na 5 jaar pleiten nog niet voor elkaar gekregen. Misschien ook omdat de ChristenUnie dan bang is dat ook een ‘rabbijn uit New York’ zou kunnen worden geweerd.
De SGP en PVV willen grensbewaking rond Nederland opschroeven, maar het kabinet wil zo lang mogelijk aan controle vasthouden aan de buitengrenzen van Europa. Wel zei premier Mark Rutte, in navolging van de Franse president Macron, er ‘wordt nagedacht’ over alternatieven als er aan de buitengrenzen geen goede controle is wie Europa binnenkomen. Toch, als landen hun eigen grenzen zouden gaan bewaken, betekent dat het einde van Schengen, weet ook de premier. D66 wees hem er vast op.
Ondertussen ligt tot ergernis van veel partijen nog geen wetgeving om geldstromen naar moskeeën en islamitische organisaties aan banden te leggen, als deze afkomstig is uit ‘onvrije landen’ als Saoedi-Arabië en Koeweit.
Niet zelden blijkt overigens dat het kabinet tegen de grenzen van wetgeving aanloopt. Want, merkte Rutte op: ,,Stel dat we dat hier goed regelen. Maar het geld komt dan via Luxemburg? Wetgeving is niet eenvoudig.” Hij zegt nog te zoeken naar de ‘muizengaten’ om dit mogelijk te maken.
In sommige opzichten lijkt de verdeeldheid in de Tweede Kamer alleen maar te zijn vergroot. Dat blijkt wel uit de woede richting Denk-leider Farid Azarkan. Die beklaagde zich dat een groep moslims erop wordt aangekeken dat zij daags na de onthoofding van Paty een petitie aanbood aan het parlement om tot een verbod op godslastering, waaronder Mohammedcartoons te komen.
,,Ik begrijp niet dat daar zoveel kritiek op is, los van de timing’’, zei Azarkan. Dat schoot het CDA in het verkeerde keelgat. ,,Er is een leraar onthoofd. Dan een discussie voeren over godslastering, is ziek’’, brieste Madeleine van Toorenburg. Ook ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers wees Azarkan terecht. ,,Weet u wat u daarmee zegt? Die moordenaar had een punt.”
Farid Azarkan (Denk) tijdens een debat over de moord op Samuel Paty. De Franse leraar werd vermoord in Parijs nadat hij tijdens een les spotprenten van de profeet Mohammed had laten zien. Ⓒ ANP/HH
Telegraaf 12.11.2020 Tijdens het debat over de terreuraanslag op de Franse leraar Samuel Paty en de vrijheid van meningsuiting in het onderwijs komt het tot een keiharde confrontatie met Farid Azarkan.
De fractievoorzitter van Denk verdedigde een petitie die kort na de aanslag op Paty in het leven werd geroepen om het beledigen van de islamitische profeet Mohammed strafbaar te stellen. Ruim 120.000 mensen ondertekenden de petitie.
De bijdrage van Azarkan stuit op woedeuitbarstingen van Kamerleden Attje Kuiken (PvdA) en Madeleine van Toorenburg (CDA). „Het gaat erom dat een leraar is onthoofd en om dan de discussie over godslastering te voeren is ziek,” schreeuwde Van Toorenburg tegen Azarkan. „Het enige wat u doet is wegkijken en bagatelliseren”, zei Kuiken.
De timing is ook niet toevallig, meent VVD-Kamerlid Dilan Yesilgöz. „Ik heb het goed gelezen en ik heb goed gezien wanneer-ie is ingediend. Daar is goed over nagedacht. Er wordt een leraar onthoofd. En de eerstvolgende reactie van een groot deel van de islamitische gemeenschap, is: laten we eens kijken wat die mensen zo boos heeft gemaakt, dat die man wel onthoofd moest worden.”
Terugvechten
De radicalisering van jonge moslims, het salafistische (weekend)onderwijs, de buitenlandse financiering van moskeeën, intimidatie van seculiere Turkse en Marokkaanse Nederlanders door anderen uit hun gemeenschap: het is een greep uit het brede palet van onderwerpen dat tijdens het debat aan bod komen.
„Ik waarschuw er al twintig jaar voor”, zegt PVV-leider Wilders, die het initiatief had genomen voor het debat. „Hoeveel slachtoffers moeten er nog vallen voordat het kwartje valt dat die vreselijke islam niet bij Nederland hoort? Mijn vraag aan het kabinet: wanneer vecht u een keer terug?”
Wilders verwijt premier Rutte dat hij te weinig heeft gedaan om het gevaar van de islam te bestrijden, onder meer door ruime immigratie. Dat ging de minister-president te ver. „We moeten het politieke salafisme en het islamisme recht in de ogen kijken, maar als je zegt: terrorisme bestaat doordat er migranten zijn, dan doe je precies wat terroristen willen: groepen tegen elkaar opzetten.
” Bij de aanslagen in Frankrijk en in Oostenrijk gaat het echter niet om een botsing tussen geloven, maar een tussen ’beschaving en barbarij’, citeerde Rutte de Oostenrijkse bondskanseliers Kurz.
Rutte maakt zich met de Franse president Macron wel zorgen over de bewaking van de buitengrenzen van de Schengen-zone. Als die bewaking niet verbetert, moet er serieus worden nagedacht over een alternatief, zoals een kleiner Schengen-gebied, vindt Rutte. „Mensensmokkelaars maken immers ook gebruik van die routes om terroisme naar Europa te brengen.”
Onthoofd
De aanslag op Paty zorgde voor schokgolven in de Tweede Kamer. De leraar werd op straat onthoofd door de Tsjetsjeen Abdoullakh Anzorov nadat hij een spotprent van de islamitische profeet Mohammed had laten zien in de klas. Twee weken geleden werd hij in de Kamer herdacht.
Kort daarna moest een leraar van het Rotterdamse Emmauscollege onderduiken na bedreigingen van leerlingen. De docent had een spotprent van een jihadist in zijn klaslokaal hangen.
RTL 12.10.2020 Een groot deel van de Tweede Kamer is woest op DENK-fractievoorzitter Farid Azarkan. Die toont begrip voor moslimorganisaties die in een petitie pleitten voor een verbod op godslastering, kort nadat in Frankrijk een leraar werd onthoofd omdat hij in de klas een cartoon van de profeet Mohammed had besproken.
“Ik begrijp niet dat daar zoveel kritiek op is, los van de timing”, zegt Azarkan daarover.
Maar volgens veel Kamerleden is juist die timing zo cruciaal. “Er is een leraar onthoofd. Dan een discussie voeren over godslastering, is ziek”, briest CDA-Kamerlid Madeleine van Toorenburg. Ook ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers wijst Azarkan in scherpe bewoordingen terecht. “Weet u wat u daarmee zegt? Die moordenaar had een punt.”
Volgens SGP-voorman Kees van der Staaij zegt dat de context waarin de petitie werd gestart juist de essentie is. “Dat je dat op allerlei mogelijke momenten mag doen, maar dat je dat niet moet doen na een aanslag waarbij je eigenlijk op die manier doet alsof we, onder druk van terreur, eens een goed gesprek moeten hebben hoe we met elkaar om moeten gaan”, zegt hij.
Timing
De timing is ook niet toevallig, meent VVD-Kamerlid Dilan Yesilgöz. “Ik heb het goed gelezen en ik heb goed gezien wanneer-ie is ingediend. Daar is goed over nagedacht”, zegt de politica. “Er wordt een leraar onthoofd. En de eerstvolgende reactie van een groot deel van de islamitische gemeenschap, is: laten we eens kijken wat die mensen zo boos heeft gemaakt, dat die man wel onthoofd moest worden.”
Volgens GroenLinks is ook de inhoud van de petitie, die inmiddels 120.000 keer is ondertekend, van groot belang. PvdA’er Attje Kuiken vindt dat Azarkan veel steviger afstand moet nemen. “Het enige wat u doet is wegkijken en bagatelliseren. Doe het niet, daar is niemand bij gebaat”, foetert zij.
Zeven jaar geleden stond het verbod op godslastering overigens nog in het Nederlandse Wetboek van Strafrecht. In 2012 ontstond een meerderheid Tweede Kamer om dit verbod te schrappen. De ChristenUnie, SGP en het CDA stemden tegen. Een jaar later was ook meerderheid in de Eerste Kamer voor afschaffing.
Madeleine van Toorenburg (CDA) was ‘witheet’ op de DENK-fractievoorzitter. “Hij weet dat de SGP, de ChristenUnie, het CDA, die hadden niet zoveel met het afschaffen van die (wet op het verbod van, red.) godslastering. Maar daar gaat het hier niet om. Hier gaat het erom dat een leraar in een klas een cartoon staat te bespreken, onthoofd wordt, en vervolgens gaan we dan een discussie voeren over godslastering. Dit is een nieuwe mes in de rug van deze leraar.”
Grootste regeringspartij VVD pleit in haar nieuwe verkiezingsprogramma voor een hoger minimumloon, een sterkere publieke sector en minder ‘doorgeschoten marktwerking’ in de zorg.
Met haar nieuwe programma verlegt de VVD haar koers na tien jaar regeringsverantwoordelijkheid verder naar het politieke midden. In het programma staat dat er ‘nieuwe keuzes’ moeten worden gemaakt en dat ‘de rafelranden van het kapitalisme moeten worden bijgeschaafd’.
VVD schuift te veel naar links volgens Hans Wiegel
VVD-coryfee Hans Wiegel vindt dat zijn partij te veel naar links is opgeschoven in het nieuwe verkiezingsprogramma. Het is volgens de liberaal een onhandige koerswijziging.
„Heel veel mensen die op de VVD stemmen zitten daar niet op te wachten”, stelt Wiegel bij WNL op Zondag. „Ik zorgde altijd dat er rechts van de VVD geen ruimte was. Ik ben er een beetje somber over. Hoe gaat dit uitpakken?”
Echtscheiding
Godzijdank hebben we het in Nederland zo geregeld dat iedereen bij een echtscheiding recht heeft op een advocaat, en dat als je die niet kunt betalen de overheid bijspringt
In het VVD-verkiezingsprogramma staat echter dat zij deze regeling willen stopzetten, waardoor ze het voor deze groep nagenoeg onmogelijk maken om te scheiden.
Als de VVD dat doet, kunnen ze meteen de blijf-van-mijn-lijfhuizen bellen dat die het nog drukker gaan krijgen dan ze het nu al hebben. En ze mogen Jeugdzorg vertellen dat de werkdruk zal stijgen, met al die kinderen die opgroeien bij twee ouders die niet meer samen zouden moeten zijn, maar die niet uit elkaar kunnen omdat ze geen advocaat kunnen betalen.
AD 25.11.2020
Mini-Schengen-zone
Nederland moet werken aan een ‘VVD pleit voor ‘mini-Schengen’, waarin samen met “andere sterken landen” bij noodsituaties door grote toestroom van migranten de buitengrenzen gesloten kunnen worden, maar de handel onderling overeind blijft. Dat stelt Kamerlid Bente Becker van regeringspartij VVD in een opiniestuk in het AD. Nederland moet “desnoods” ook in staat zijn de eigen grenzen te sluiten en grenscontroles in te stellen, vindt Becker.
Telegraaf 05.12.2020
Volgens Becker beleeft Nederland economisch veel voordeel aan de open grenzen, maar “betalen we de prijs via illegale migratie”. “Griekenland en Italië worden overspoeld door bootmigranten”, aldus de politica. “Zij vragen ons om hulp. Maar veel migranten lopen door naar Nederland, terwijl twee derde geen recht heeft op asiel.”
Bente Becker, Tweede Kamerlid voor de VVD
Zoek bondgenoten voor het sluiten van grenzen
Het Europese asielstelsel is failliet. Onze open grenzen zijn economisch een voordeel. Maar de prijs betalen we via illegale migratie. Griekenland en Italië worden overspoeld door bootmigranten. Zij vragen ons om hulp.
Nederland moet in ‘noodgevallen’ de eigen grenzen sluiten en bewaken als er weer grote aantallen migranten naar ons land zouden komen. ‘Liever nog’ wil de partij dat er een mini-Schengenzone komt, waarin een groepje van omliggende landen gezamenlijk de grenzen bewaken.
Dat schrijft regeringspartij VVD vandaag in een opiniestuk. Tweede Kamerlid Bente Becker stelt dat ‘het risico groot is’voor ons land dat in tijden van crisis veel migranten hierheen komen ‘vanwege onze welvaart’. Omdat een nieuw Europees asielstelsel nog in de maak is, moet ons land zelf klaar zijn ‘om grip te houden’.
Eerder al kondigde de Franse president Macron aan dat hij nadenkt over een mini-Schengenzone, als blijkt dat de migrantenstroom ‘oncontroleerbaar’ is geworden. Hij zei dat in reactie op de aanslag in Nice, die werd gepleegd door een 21-jarige Tunesiër die via Italië naar Frankrijk reisde.
Wilders concurrent
Volgens Wiegel is PVV-leider Geert Wilders een gevaarlijke concurrent voor de VVD. Met de term ’warm rechts’ van fractieleider Klaas Dijkhoff heeft hij niets: „Wat een onzintekst.”
Overigens valt er in de peilingen niets te merken van de weerstand. Maurice de Hond ziet de VVD in zijn wekelijkse opiniepeiling weer een zetel stijgen: de liberalen staan nu op 36 virtuele zetels.
Dijkhoff, opsteller van het verkiezingsprogramma, werd zaterdag tijdens een digitale partijbijeenkomst al bevraagd over de linkse koers van de VVD. De fractieleider denkt dat het wel meevalt: „Er zullen verkiezingsprogramma’s zijn geweest waar we economisch rechtser waren en weer linkser op migratie dan nu.”
De overheid moet de “rafelranden van het kapitalisme actief bijschaven”, vindt de VVD. “In plaats van de overheid te verkleinen, zal de komende tijd juist een sterke actieve overheid nodig zijn om ons te beschermen en onze economie en samenleving eerlijk en gezond te houden”, schrijft de partij in het programma voor de Kamerverkiezingen van volgend jaar.
Partijleider Rutte, die vorige week bekendmaakte dat hij weer lijsttrekker wil worden, zegt dat de VVD kritisch naar zichzelf heeft gekeken en gedurfde nieuwe keuzes heeft gemaakt. “We zijn gaan vernieuwen terwijl de winkel open is en we zetten echt andere accenten. We hebben altijd de nadruk gelegd op een kleine overheid, maar wat je echt nodig hebt, is niet zozeer een kleine overheid, en al helemaal geen grote, maar wel een sterke”, voegt Rutte toe, die daarvoor ook verwijst naar de coronacrisis.
Nieuwe koers
Verder pleit de partij ervoor om artikel 23 van de grondwet, die de vrijheid van godsdienst garandeert, aan te passen. Dijkhoff: ,,Een school moet onderwijzen dat homoseksualiteit geaccepteerd is. Nu gebeurt het nog dat een school zegt: formeel mag het volgens de wet, maar je zult wel branden in de hel. Bijvoorbeeld salafistische scholen lopen soms precies binnen de lijntjes. Dat aanpakken is nu lastig omdat de vrijheid van onderwijs dat in de weg staat.’’
Telegraaf 08.03.2021
Telegraaf 01.03.2021
AD 01.03.2021
VVD laat klimaatplannen niet doorrekenen: ‘Niet eerlijk voor kiezer’
GroenLinks en D66 eisen duidelijkheid over de klimaatplannen van de VVD. Samen met een aantal hoogleraren roepen ze VVD-leider Mark Rutte op om het verkiezingsprogramma van de VVD te laten doorrekenen door het Planbureau voor de Leefomgeving. De VVD zegt in een reactie dat er bewust voor is gekozen dit niet te doen.
Volgens GroenLinks en D66 blijft nu vaag wat de klimaateffecten zijn van de VVD-plannen. “We hebben nog tien jaar om klimaatverandering te stoppen”, zegt GroenLinks-leider Jesse Klaver. “De VVD probeert te verbergen dat we dat met hun plannen nooit gaan halen.”
Klimaatdoelen
“Dat is niet eerlijk naar de kiezer”, schrijven de twee partijen in een oproep aan de VVD die mede is ondertekend door tien hoogleraren, onder wie Jan Rotmans en Arnoud Boot. “Daarom vraag ik collega Rutte om open te zijn over de haalbaarheid en betaalbaarheid van de VVD-plannen”, zegt D66-leider Kaag.
De oproep komt aan de vooravond van het eerste grote televisiedebat vanavond op RTL 4, waarin de lijsttrekkers van de zes grootste partijen de degens zullen kruisen over onder andere klimaat.
De VVD zegt in reactie dat de partij volledig staat achter de klimaatwet en het klimaatakkoord. Daarin zijn afspraken gemaakt om onder andere de uitstoot van broeikasgassen tegen te gaan. “Wij staan voor onze handtekening. Dat is allemaal doorgerekend tot 2030.”
Op de lange termijn wil de VVD op Europees niveau meer afspraken maken en meer kerncentrales bouwen om zo de klimaatdoelen te halen. Dat neemt het PBL niet mee in de berekeningen. “Daarom heeft de VVD van tevoren aangegeven niet mee te doen.”
Vóór de verkiezingen laten de meeste partijen hun plannen doorrekenen door het Centraal Planbureau en het Planbureau voor de Leefomgeving. Morgen worden de uitkomsten gepresenteerd.
Gevolgen voor klimaat en milieu
Het CPB rekent uit wat alle plannen van politieke partijen kosten, en welk effect ze hebben voor economische groei, werkgelegenheid en voor de schatkist.
Het Planbureau voor de Leefomgeving velt een oordeel over de gevolgen van de verschillende verkiezingsprogramma’s voor klimaat en milieu. Wat gebeurt er bijvoorbeeld met de CO2-uitstoot, en haalt een partij de doelen die zijn afgesproken voor het milieu?
‘Niet eerlijk’
Volgens GroenLinks en D66 weigeren de liberalen deze verkiezingen om het VVD-programma door te laten rekenen door het PBL. “Op deze manier houdt de VVD verborgen wat de gevolgen zijn van haar plannen voor het klimaat. Dat is niet eerlijk naar de kiezer toe.”
De partijen vermoeden dat de VVD wel weet dat de plannen tekortschieten om de afgesproken milieu- en klimaatdoelen te halen. Ze roepen VVD-leider Mark Rutte op om zijn programma alsnog te laten doorrekenen. “Verkiezingen gaan over keuzes. Nederlanders hebben het recht die keuze te kennen.”
Lees hier het concept-verkiezingsprogramma 2021-2025 van de VVD. Ons nieuwe verhaal. Samen geschreven met 25.000 VVD-leden.
Samen aan de slag. Nieuwe keuzes voor een nieuwe tijd.
Ben je op zoek naar ons standpunt over een bepaald onderwerp? Hier vind je ze allemaal.
Kandidatenlijst
Vrouwen beheersen de VVD-kandidatenlijst van de VVD voor de komende verkiezingen. Na lijsttrekker Mark Rutte (nr. 1) staan vier vrouwen op de lijst. Op de conceptlijst van de VVD volgen na Rutte eerst de minister voor Medische Zorg Tamara van Ark, gevolgd door de Kamerleden Sophie Hermans, Bente Becker en Dilan Yesilgoz.
Nr. 2 Tamara van Ark
Tamara van Ark past op plek 2 in het rijtje ministers Hugo de Jonge, Carola Schouten, Wouter Koolmees en Cora van Nieuwenhuizen. De gemene deler is de Rotterdamse regio. Hugo de Jonge is de bekendste. Niet alleen door zijn persconferenties in coronatijd, hij is ook de man met die schoenen. Van Ark is minder flamboyant, maar is wel opgeklommen tot de nummer twee van de VVD. Het begon allemaal in Nieuwerkerk aan den IJssel.
In Nieuwerkerk aan den IJssel, gemeente Zuidplas, hebben ze het liefkozend over ‘onze Tamara’. Zes jaar was ze daar wethouder, vanaf 2004. Daarvoor werkte ze bij de gemeente Rotterdam, bij sociale zaken. ,,Ik zeg weleens stoer dat ik haar ontdekt heb’’, zegt partijgenoot en huidig wethouder van de gemeente Zuidplas Jan Hordijk.
02.12.2020
Niet-Nederlandse afkomst
Bij de eerste tien kandidaten staan ook de vrouwelijke Kamerleden Aukje de Vries en Ockje Tellegen. De eerste nieuwkomer op de lijst is Eelco Heinen op nummer 12, gevolgd door weer een vrouw, Queeny Rajkowski. De huidige vicevoorzitter van de VVD-gemeenteraadsfractie in Utrecht komt binnen op plaats 13.
De eerste man na Rutte op de lijst is de staatssecretaris van Sociale Zaken Bas van ’t Wout.
De #VVDkandidatenlijst is vernieuwend en divers, maar toont weinig lef. Vooral veel insiders, weinig mensen uit het veld en gebrek aan politieke ervaring. Waar zijn die middenklassers die de @VVD wil laten herrijzen? #baantjescarrousel
Politiek commentator Frits Wester: “Rutte kreeg in het verleden weleens het verwijt dat hij te weinig vrouwen in zijn kabinet opnam. Als het gaat om de kandidatenlijst van de VVD kun je hem dat verwijt in ieder geval niet maken. Sterker nog, geen andere grote partij doet de het de VVD na wat betreft het aantal vrouwen aan de top. Ook kenmerkt de lijst zich door een flink aantal verkiesbare kandidaten van oorspronkelijk niet-Nederlandse afkomst, zoals de Pakistaanse nieuwkomer Mariëlle Paul op plek 17.”
De VVD-jongeren, verenigd in de JOVD, noemen de kandidatenlijst op Twitter ‘vernieuwend en divers’, maar vinden tegelijkertijd dat die weinig lef toont. “Vooral veel insiders, weinig mensen uit het veld en gebrek aan politieke ervaring. Waar zijn die middenklassers die de VVD wil laten herrijzen?” De tweet eindigt met hashtag baantjescarrousel.
Het merk Mark: vroeger stond Ruttes hoofd niet eens op verkiezingsposters, nu ís hij de VVD
De verkiezingscampagne van de VVD leunt volledig op Mark Rutte, kortweg Mark. Met slim gekozen formuleringen wordt hij neergezet als de man waar u dolgraag op wilt stemmen. Waar de VVD voor staat, is minder belangrijk gemaakt.
De VVD is Mark Rutte. Binnen de partij maken veel liberalen zich zorgen over de dag dat Rutte besluit te stoppen. Want ook al grapt hij zelf weleens dat hij ‘op zijn 65ste nog premier is’, ook hem is de kiezer een keer zat. En dan dreigt de VVD na al die jaren regeren en compromissen sluiten als sleets merk achter te blijven.
Zover is het nog niet. Vooralsnog staat de VVD een straatlengte voor in de peilingen. En hoewel de liberalen de afgelopen jaren onder fractievoorzitter Klaas Dijkhoff hebben gewerkt aan inhoudelijke vernieuwing en er een verkiezingsprogramma ligt dat een andere koers inslaat, weet iedereen dat dát niet de oorzaak is van het succes. Er is maar één oorzaak en dat is Rutte.
Dus draait de hele verkiezingscampagne rond Mark, zoals de VVD hem consequent noemt in het campagnemateriaal. Het VVD-logo is minder prominent in beeld dan in eerdere campagnes. Mark is een merk geworden dat moet staan voor: redelijke man die zijn best doet in moeilijke tijden.
Volgend kabinet
In de open brief die de VVD-leider aan Nederland schreef vorige week, presenteerde hij zich heel bewust als de premier van het volgende kabinet. Nederland zit in crisis en het VVD-campagneteam gokt erop dat het gros van de kiezers geen zin heeft in experimenten, maar liever een man heeft met ervaring die het land kan besturen.
Als de peilingen uitkomen, zal er straks weer een coalitie nodig zijn van minimaal vier partijen. En dan is er nog geen rekening gehouden met de machtsverhoudingen in de Eerste Kamer die weer heel anders liggen. Rutte zet zichzelf neer als de man die straks weer leiding kan geven in zo’n ingewikkeld politiek landschap. Rutte strooit met geruststellende zinnen als: ‘Daar komen we samen uit’. Alsof hij de overwinning al op zak heeft.
Telegraaf 13.03.2021
AD 13.03.2021
Rutte: ‘Ik ga niet met een hele linkse wolk van partijen aan tafel’
VVD-leider Mark Rutte wil in de formatie kijken naar het van het gas afhalen van woningen. ,,We gaan mensen niet op idiote kosten jagen. Ook zien we dat in wijken waar we huizen van het gas afhalen, dat lastiger blijkt dan gedacht. Daar moeten we iets mee.’’
Twee dagen voor de eerste stembussen opengaan, oogt VVD-leider Mark Rutte totaal niet gespannen. Nou geven de peilingen daar ook geen aanleiding toe: De VVD lijkt onbedreigd de grootste te worden. Hoewel peilingen slechts dagkoersen zijn, heeft Rutte er wel eens slechter voorgestaan. De kritiek op hem over de toeslagenaffaire, zijn soms ‘niet actieve herinneringen’ aan pijnlijke kwesties, zijn verbroken beloftes in tien jaar premierschap, ze lijken hem vergeven te worden door de kiezer.
Verbaast het u dat de kiezer zo vergevingsgezind lijkt?
,,Ik weet niet of dat zo is. De peilingen zijn dan misschien niet ongunstig, maar dat zegt nog niets over de uitslag. Er zijn echt dingen niet goed gegaan. De toeslagenaffaire, de afwikkeling van de schade in Groningen, de dividendbelasting waardoor het leek alsof de VVD er alleen voor multinationals was. Ik ga door omdat ik ook trots ben op wat er wel goed is gegaan: voor de coronacrisis uitbrak, stonden we er heel goed voor. Maar het is nu aan de kiezer.’’
Vindt u dat Nederland er beter op is geworden onder uw leiding?
,,Niet door mij. Een premier maakt een land niet beter, dat doen we met zijn allen. Maar Nederland staat er goed op. Economisch zijn we echt sterker geworden. En los daarvan is ook het leefklimaat in Nederland goed. Niet voor niets willen zo veel buitenlandse bedrijven hier zijn. We staan er echt beter op dan tien jaar geleden. Ik zou bijna zeggen: een gaaf land.’’
AD 13.03.2021 VVD-leider Mark Rutte wil in de formatie kijken naar het van het gas afhalen van woningen. ,,We gaan mensen niet op idiote kosten jagen. Ook zien we dat in wijken waar we huizen van het gas afhalen, dat lastiger blijkt dan gedacht. Daar moeten we iets mee.’’
Twee dagen voor de eerste stembussen opengaan, oogt VVD-leider Mark Rutte totaal niet gespannen. Nou geven de peilingen daar ook geen aanleiding toe: De VVD lijkt onbedreigd de grootste te worden. Hoewel peilingen slechts dagkoersen zijn, heeft Rutte er wel eens slechter voorgestaan. De kritiek op hem over de toeslagenaffaire, zijn soms ‘niet actieve herinneringen’ aan pijnlijke kwesties, zijn verbroken beloftes in tien jaar premierschap, ze lijken hem vergeven te worden door de kiezer.
Verbaast het u dat de kiezer zo vergevingsgezind lijkt?
,,Ik weet niet of dat zo is. De peilingen zijn dan misschien niet ongunstig, maar dat zegt nog niets over de uitslag. Er zijn echt dingen niet goed gegaan. De toeslagenaffaire, de afwikkeling van de schade in Groningen, de dividendbelasting waardoor het leek alsof de VVD er alleen voor multinationals was. Ik ga door omdat ik ook trots ben op wat er wel goed is gegaan: voor de coronacrisis uitbrak, stonden we er heel goed voor. Maar het is nu aan de kiezer.’’
Vindt u dat Nederland er beter op is geworden onder uw leiding?
,,Niet door mij. Een premier maakt een land niet beter, dat doen we met zijn allen. Maar Nederland staat er goed op. Economisch zijn we echt sterker geworden. En los daarvan is ook het leefklimaat in Nederland goed. Niet voor niets willen zo veel buitenlandse bedrijven hier zijn. We staan er echt beter op dan tien jaar geleden. Ik zou bijna zeggen: een gaaf land.’’
Maar burgers kunnen nog amper een betaalbare woning vinden.
,,Daar moet nog veel gebeuren, maar er zijn ook grote stappen gezet. Wel moet er meer landelijke regie komen. Er zal de komende jaren echt meer gebouwd worden. Het idee dat de woningbouw door het liberale beleid in problemen is gekomen, klopt niet.’’
Woningcorporaties konden minder bouwen door de bezuinigingen.
,,Grofweg een derde van de huizen zijn corporatiewoningen. We hebben een verhuurdersheffing ingevoerd, omdat ze zo goed in de slappe was zaten. Maar ze hebben nog steeds voldoende geld om te investeren. Het probleem zit in de vraag: waar kunnen we bouwen? Er moeten een miljoen huizen bijkomen en de ruimte is beperkt.’’
Woningen moeten sinds uw kabinet ook van het gas af en dat kost huizenbezitters handenvol geld.
,,We gaan mensen niet op idiote kosten jagen. Ook zien we dat in wijken waar we huizen van het gas afhalen, dat lastiger blijkt dan gedacht. Daar moeten we iets mee. We houden alleen draagvlak voor de energietransitie als iedereen het kan meemaken. Gas is niet het grootste probleem nu. Het is ook maar één van de onderdelen om de klimaatdoelen te halen. Dus we kunnen ook wat minder aan dit knopje draaien en wat meer aan een ander.’’
Zegt u nu: een pas op de plaats maken met woningen van het gas af?
,,Gas zullen we nog tientallen jaren nodig hebben. Het idee was dat dit kon zonder veel extra kosten voor mensen. Bij de formatie moeten we echt lessen trekken uit projectwijken waar het nu nog niet goed loopt.’’
De VVD wil een half miljard euro bezuinigen op de WIA door een strengere keuring voor arbeidsongeschikten.
,,We willen niet dat we mensen voor de rest van hun leven een sticker arbeidsongeschikt opplakken, simpelweg omdat de keuring niet strak genoeg is. Wie echt niet kan werken, krijgt een fatsoenlijk uitkering. De VVD wil de uitkeringen ontkoppelen van de lonen, maar niet de WIA of de AOW. Maar dan moeten we wel zeker weten dat mensen die in die WIA zitten, die uitkering ook echt nodig hebben. Die half miljard euro is voor ons geen doel op zich.’’
De VVD wil geen kinderbijslag meer boven het tweede kind.
,,Klopt. Het geld dat dit oplevert, steken we in de kinderopvangtoeslag. Die is nu te laag. Er is niks mis met de kinderbijslag, maar het is slimmer om gezinnen te ondersteunen door hen extra te steunen in de kosten voor de kinderopvang. We maken hem niet gratis, dat kost vele miljarden en die zijn er nu niet.’’
Deze campagne buitelen partijen over elkaar heen met dure beloftes. Heeft een nieuw kabinet daar wel geld voor in deze dure coronacrisis?
,,Een nieuw kabinet moet niet bezuinigen in een crisis en ook de belasting niet verhogen. Dan is er nog wel geld voor belangrijke dingen die nodig zijn zoals investeren in onze veiligheid, maar gratis kinderopvang? Dat is niet het eerste waar ik aan denk.’’
Voor ná 17 maart, heeft Rutte al wel een plan ‘om de ellende van corona af te schudden’. ,,Ik zeg dat in alle bescheidenheid natuurlijk, want ik heb nog geen enkele zetel, maar toch…”
Zijn idee: knip de formatie in tweeën. Maak met de beoogde volgende coalitie eerst ‘in een paar weken’ een Nationaal Herstelplan. Ga daarmee naar de Tweede Kamer en probeer met zo veel mogelijk partijen, ook oppositiepartijen, tot een ‘breed gedragen akkoord te komen’.
Pas daarna gaat de rest van de formatie voor het volgende kabinet verder. ,,We moeten echt een vliegende start maken. We kunnen niet eerst maanden achter die dichte deur over het waterschap in 2023 zitten te praten. Zo’n formatie duurt al idioot lang, dat kunnen we nu zeker niet hebben. Voordeel is: als tijdens die formatie blijkt dat partijen het niet eens kunnen worden, is dat herstelplan in elk geval al af.”
Rutte wil wel een voorzetje doen voor zo’n herstelplan. Daarvoor ‘shopte’ hij uit het verkiezingsprogramma van zijn eigen VVD, maar haalde hij ook ‘bouwstenen’ uit die van álle andere partijen in de huidige Tweede Kamer. ,,Hoe meer partijen zich erin kunnen vinden, hoe beter.’’
De hoofdpunten: de komende jaren niet bezuinigen om de economie te laten herstellen en geen belastingen verhogen die ‘economisch herstel hinderen’. Verlenging van de steunpakketten voor bedrijven en de cultuursector. En coulant met belastingschuld van bedrijven omgaan. In de zorg moeten intensive cares een flexibele capaciteit krijgen, zodat snel kan worden opgeschaald. Met zorgpersoneel als ‘reservisten’ achter de hand. ,,Dat zijn dingen waar partijen van links tot rechts het over eens moeten kunnen worden als ik alle verkiezingsprogramma’s bekijk.’’
Rutte: ,,De problemen in de economie en de zorg kunnen niet wachten. We zitten in een crisis. Als dat plan er ligt, kunnen we in de echte formatie praten over belangrijke zaken als de woningmarkt en het onderwijs.’’
Loopt u niet op de verkiezingsuitslag vooruit?
,,Dit is mijn plan. Of ik het mag uitvoeren, is niet aan mij.’’
Waarom maakt u dat plan niet nu al?
,,Er is haast, maar niet zo veel haast. Als het half april af is, zijn we op tijd. We willen alleen niet dat Nederland moet wachten op ons als straks door het vaccineren het land weer opengaat. De economie moet uit de startblokken kunnen schieten.’’
U wilt toch het liefst in een nieuw kabinet met CDA en D66 verder?
,,Ik kan niet ontkennen dat de VVD graag met het CDA samenwerkt. Maar verder ga ik er niets over zeggen.’’
Als de peilingen een beetje kloppen, moet u over links op zoek naar een meerderheid nu u Geert Wilders uitsluit.
,,Ach, niets zo links als Wilders als het om geld gaat, dan is hij net de SP. En als het gaat om strikter migratiebeleid: daar is gewoon een rechtse meerderheid in de Tweede Kamer.”
Straks moet u misschien aankloppen bij PvdA en GroenLinks.
,,Ik ga niet met een hele linkse wolk van partijen aan tafel. Ik zie D66 en GroenLinks nu overtoepen met klimaatplannetjes, maar dan zullen wij als VVD alert zijn. We gaan die klimaatafspraken op een realistische manier halen. En ik voorspel jullie dat van de tien miljoen banen in 2030, twee miljoen in die grote klimaattransitie zitten. Dus ik zie ook gewoon kansen.’’
En wat als het nou tegenvalt woensdagavond?
,,Dan hoop ik dat ik fractievoorzitter word van de VVD. Maar als de partij dat niet wil omdat we te veel hebben verloren, heb ik al laten uitzoeken wat ik moet doen om mijn lesbevoegdheid te halen. Ik heb geschiedenis gestudeerd, dus ik moet er nog een diploma bijhalen. Ik geef al twaalf jaar les als vrijwilliger, dat wil ik dan een paar jaar fulltime doen.
En dan ben ik nog maar 56 of zo. Dan is Diederik Samsom wel klaar met wat hij nu doet in Brussel voor Frans Timmermans en kunnen we samen onze oude droom verwezenlijken: ontwikkelingslanden helpen een democratie op te bouwen. Niet via de VN of zo, lekker zelf. Hahaha, ik weet het niet joh. Als het maar nuttig is.’’
We tellen af naar de Tweede Kamerverkiezingen op 17 maart. Op deze site lees je dagelijks verkiezingsverhalen. We bieden een mix van interviews met lijsttrekkers, inzichtgevende artikelen over verkiezingsthema’s en actuele campagneverhalen. Lees hier alle artikelen.
NOS 04.03.2021 VVD-lijsttrekker Rutte wil toch geen nieuwe kerncentrale in Groningen. Zondag zei hij in het RTL-verkiezingsdebat dat de Eemshaven een goede plek zou zijn voor een centrale en daar kwam veel kritiek op. Vanochtend keerde hij op zijn schreden terug: bij de NOS zei hij dat hij had gedacht dat er in Groningen wel draagvlak voor een kerncentrale zou zijn.
“Maar daar ging de inschatting niet helemaal goed. Ik dacht: Groningen is de provincie van de energie-transitie. maar inmiddels is duidelijk dat het draagvlak er niet is, dus er komt geen kerncentrale in Groningen.” zei de VVD-voorman. Hij was vanochtend eerst te gast in het NOS Radio 1 Journaal en daarna beantwoordde hij op Facebook en YouTube vragen die hem door kijkers van de NOS waren gesteld.
Hij denkt dat het wel gaat lukken om een andere plek te vinden voor een nieuwe kerncentrale. De VVD vindt dat kernenergie nodig is.
VVD-lijsttrekker Rutte: ‘Er komt geen kerncentrale in Groningen’
Rutte zei verder dat hij hoopt op een snelle formatie en hij denkt ook dat in deze coronatijd iedereen dat wil. “Ik hoop dat we dan niet gaan praten tot drie cijfers achter de komma over het Provinciefonds.” Hij wil niet vooruitlopen op een nieuw kabinet, al herhaalde hij dat hij niet met PVV en Forum voor Democratie wil regeren.
Veel mensen wilden van Rutte weten waarom hij ook na de toeslagenaffaire niet is weggegaan als VVD-lijsttrekker. Rutte zei daarover nog eens dat bij de toeslagen dingen verschrikkelijk fout zijn gegaan, maar dat hij ook trots is op dingen die wel goed zijn gegaan en dat hij daarom niet is opgestapt. Hij heeft nog steeds energie om de VVD aan te voeren. “In de campagne voelt het of ik het voor het eerst doe.”
Mogelijk geen versoepelingen in coronacrisis
Rutte kreeg ook vragen over de coronacrisis. Zaterdag komen de meest betrokken ministers weer bij elkaar in het Catshuis en maandag is er weer een persconferentie. Rutte spreekt daar dan weer als premier. Hij zei vanochtend dat hij met het oog op de coronacijfers van de afgelopen tijd nu niet erg positief is over versoepelingen. Maar hij benadrukte ook dat er nog geen knopen zijn doorgehakt en dat hij nog wacht op nieuwe cijfers. “We hebben al een aantal verruimingen gedaan en daarmee nemen we al een risico.”
Een ‘vaccinatiepaspoort’, dat mensen meer rechten geeft als ze zijn ingeënt, sluit de VVD niet uit. “Maar voordat je het invoert, moet je weten of mensen die gevaccineerd zijn echt besmettelijk zijn”, zei Rutte. Hij wees er ook op dat nu nog maar relatief weinig personen zijn ingeënt en dat de discussie daarom nog niet echt speelt. En hij vraagt zich ook af of voor mensen die niet gevaccineerd zijn tests een alternatief kunnen zijn.
Staatsschuld
Uit de doorrekening van de verkiezingsprogramma’s door het Centraal Planbureau blijkt dat ook bij de VVD de staatsschuld flink oploopt. Rutte zei daarover dat het nu niet verstandig is om te bezuinigen. “We hebben een crisis in de gezondheidszorg, maar we hebben ook een sterke economie en dankzij onze zuinigheid kunnen we bedrijven ondersteunen. Als je nu zou gaan bezuinigen, maak je de crisis erger en dat is een verschil met de economische crisis van tien jaar geleden.”
Dat betekent volgens Rutte overigens niet dat het geld aan verkeerde dingen moet worden uitgegeven. “We moeten bedrijven helpen en verstandige dingen doen in de gezondheidszorg. Als ik nu zie dat bij de PvdA de lasten voor het bedrijfsleven met 42 miljard toenemen, dan slacht je de kip met de gouden eieren.” Hij voegde eraan toe dat ook de VVD bepaalde bedrijven meer belasting wil laten betalen, maar dat er een lastenverlichting moet komen voor het midden- en kleinbedrijf.
AD 28.02.2021 De VVD ligt onder vuur bij GroenLinks en D66 omdat de liberalen hun klimaatplannen niet laten doorrekenen. De VVD vindt de rekenmodellen te gemankeerd, maar volgens andere partijen ‘duikt’ de partij van Mark Rutte.
Bijna nergens ter wereld gebeurt het, en in sommige landen zijn ze maar wat jaloers op deze langjarige Nederlandse traditie: het doorrekenen van de verkiezingsprogramma’s. Morgen is het weer zover en net als bij eerdere edities ging er weer een hoop gesteggel aan vooraf.
Eerst een stap terug in de tijd: al sinds 1986 biedt het Centraal Planbureau politieke partijen de mogelijkheid om uit te rekenen wat de plannen in hun programma nou precies kosten en of ze bijdragen aan onze welvaart. En sinds 1994 berekent het Planbureau voor de Leefomgeving (en haar voorgangers) wat het effect is op ons milieu.
Onafhankelijke scheidsrechter
De waarde van deze sommen is vooral dat partijen worden gedwongen om hun plannen concreet te maken, waardoor een vergelijking van programma’s mogelijk wordt. Zo valt in één oogopslag te zien welke partij het meest hecht aan investeringen in onderwijs, zorg of infrastructuur. ,,Het is toch belangrijk dat er een onafhankelijke scheidsrechter is”, zegt D66-Kamerlid Joost Sneller.
Bovendien voorkomt zo’n toetsing dat partijen tegelijkertijd beloven dat de belastingen worden verlaagd, de uitgaven worden opgeschroefd én het begrotingstekort wordt teruggedrongen.
Korter gezegd: wie ‘gratis bier’ wil uitdelen, valt in de doorrekening geheid door de mand.
De doorrekeningen hebben dus in de eerste plaats een disciplinerende werking. Tegelijkertijd kunnen partijen weigeren hun plannen voor te leggen: deelname is vrijwillig. En daar begint het gedonder vaak al mee. Vier jaar geleden weigerde de PVV haar programma voor te leggen aan beide planbureaus, terwijl de partij van Geert Wilders in 2010 en 2012 nog wel meedeed aan de doorrekening van het CPB. Ook morgen ontbreekt de PVV.
Nu is het rekenwerk door het CPB altijd al populairder geweest dan de sommen van het PBL: in 1994 lieten alleen D66 en GroenLinks de effecten van hun plannen op onze leefomgeving doorrekenen. In 2017 nam het CPB elf programma’s onder de loep en het PBL zeven.
Vier jaar geleden oogstte het CDA veel kritiek van progressieve partijen door het programma niet voor te leggen aan het PBL. Nu is de VVD om die reden de gebeten hond. De liberalen besloten bewust niet mee te doen, zegt financieel specialist en kandidaat-Kamerlid Eelco Heinen.
Kerncentrales
Een van de redenen is dat het PBL typische VVD-speerpunten als de bouw van kerncentrales niet meeneemt in de rapportage, omdat het jaren kost om die te bouwen. En waar het PBL alleen nationale maatregelen toetst, gelooft de VVD vooral in een Europese klimaataanpak. Ook andere partijen hebben zich hier trouwens over beklaagd.
Daarnaast wijst Heinen erop dat er net een klimaatakkoord is gesloten en dat de partij ook heeft ingestemd met de Klimaatwet. Voor die afspraken zegt de partij te willen staan. Meteen al een schep er bovenop doen, is volgens hem niet logisch: ,,Dat zou net zoiets zijn als een geheel nieuw plan voor een pensioenstelsel presenteren terwijl we net het pensioenakkoord hebben gesloten.”
Collega-regeringspartij D66 vindt dat de VVD ‘duikt’ en denkt dat die partij erop rekent dat de aandacht morgen toch vooral uitgaat naar de effecten van de programma’s op de werkgelegenheid en de groei van de economie. Sneller: ,,Als je zoals de VVD denkt dat de veestapel op peil kan blijven, dan zie je in de CPB-sommen daarvan inderdaad geen enkel negatief effect. Maar als je niks aan de stikstofproblematiek doet, heeft dat natuurlijk wél grote impact, óók op de economie.”
Koopkrachtplaatjes
Tegelijkertijd is er de terugkerende discussie over de vraag in hoeverre de rekenmodellen van de planbureaus zich verhouden tot de echte wereld. CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt verzette zich onlangs in een speech opnieuw tegen die modelwerkelijkheid die de Haagse agenda is gaan bepalen.
Een berucht voorbeeld is het ritueel van de koopkrachtplaatjes: politici draaien graag aan allerlei knoppen om in de koopkrachttabellen van het CPB tot een zo gunstig mogelijk resultaat te komen, zonder dat het te veel geld kost. De realiteit is volgens Omtzigt dat de koopkracht er in werkelijkheid niet veel op vooruitgaat. ,,Het doel is niet meer het verbeteren van de koopkracht, het doel is het verbeteren van de door het CPB berekende koopkrachtplaatje. Dat leidt immers tot positieve krantenkoppen en politiek draagvlak.”
Omtzigt vindt dat het CPB-model te dominant is in discussies over wat verstandig beleid is.
Frustratie
Deze frustratie is herkenbaar voor veel financieel specialisten, die de afgelopen maanden gegevens moesten aanleveren. Zo weet D66 dat hét speerpunt van die partij, investeringen in onderwijs, nauwelijks voor extra economische groei zorgt in het CPB-model. Dat is niet omdat economen het oneens zijn over de positieve werking van onderwijsinvesteringen, maar omdat het CPB-model hier niet goed mee uit de voeten kan. Sneller: ,,Dan kun je natuurlijk zeggen: dan investeren we maar minder in onderwijs, zoals VVD en CDA, want dan komen we beter uit de doorrekening. Maar daarvoor kiezen wij niet.”
VVD’er Heinen is het niet met zijn D66-collega eens. ,,Dit is niet waar. Wij hebben hetzelfde probleem met investeringen in veiligheid. Ook die uitgaven leveren nauwelijks groei op, terwijl we weten dat je in een veiliger samenleving beter kunt ondernemen. Per saldo worden partijen niet benadeeld door het model.”
RTL 28.02.2021 GroenLinks en D66 eisen duidelijkheid over de klimaatplannen van de VVD. Samen met een aantal hoogleraren roepen ze VVD-leider Mark Rutte op om het verkiezingsprogramma van de VVD te laten doorrekenen door het Planbureau voor de Leefomgeving. De VVD zegt in een reactie dat er bewust voor is gekozen dit niet te doen.
Volgens GroenLinks en D66 blijft nu vaag wat de klimaateffecten zijn van de VVD-plannen. “We hebben nog tien jaar om klimaatverandering te stoppen”, zegt GroenLinks-leider Jesse Klaver. “De VVD probeert te verbergen dat we dat met hun plannen nooit gaan halen.”
Klimaatdoelen
“Dat is niet eerlijk naar de kiezer”, schrijven de twee partijen in een oproep aan de VVD die mede is ondertekend door tien hoogleraren, onder wie Jan Rotmans en Arnoud Boot. “Daarom vraag ik collega Rutte om open te zijn over de haalbaarheid en betaalbaarheid van de VVD-plannen”, zegt D66-leider Kaag.
De oproep komt aan de vooravond van het eerste grote televisiedebat vanavond op RTL 4, waarin de lijsttrekkers van de zes grootste partijen de degens zullen kruisen over onder andere klimaat.
De VVD zegt in reactie dat de partij volledig staat achter de klimaatwet en het klimaatakkoord. Daarin zijn afspraken gemaakt om onder andere de uitstoot van broeikasgassen tegen te gaan. “Wij staan voor onze handtekening. Dat is allemaal doorgerekend tot 2030.”
Op de lange termijn wil de VVD op Europees niveau meer afspraken maken en meer kerncentrales bouwen om zo de klimaatdoelen te halen. Dat neemt het PBL niet mee in de berekeningen. “Daarom heeft de VVD van tevoren aangegeven niet mee te doen.”
Vóór de verkiezingen laten de meeste partijen hun plannen doorrekenen door het Centraal Planbureau en het Planbureau voor de Leefomgeving. Morgen worden de uitkomsten gepresenteerd.
Gevolgen voor klimaat en milieu
Het CPB rekent uit wat alle plannen van politieke partijen kosten, en welk effect ze hebben voor economische groei, werkgelegenheid en voor de schatkist.
Het Planbureau voor de Leefomgeving velt een oordeel over de gevolgen van de verschillende verkiezingsprogramma’s voor klimaat en milieu. Wat gebeurt er bijvoorbeeld met de CO2-uitstoot, en haalt een partij de doelen die zijn afgesproken voor het milieu?
‘Niet eerlijk’
Volgens GroenLinks en D66 weigeren de liberalen deze verkiezingen om het VVD-programma door te laten rekenen door het PBL. “Op deze manier houdt de VVD verborgen wat de gevolgen zijn van haar plannen voor het klimaat. Dat is niet eerlijk naar de kiezer toe.”
De partijen vermoeden dat de VVD wel weet dat de plannen tekortschieten om de afgesproken milieu- en klimaatdoelen te halen. Ze roepen VVD-leider Mark Rutte op om zijn programma alsnog te laten doorrekenen. “Verkiezingen gaan over keuzes. Nederlanders hebben het recht die keuze te kennen.”
Tweede Kamerverkiezingen
Op 15, 16 en 17 maart mag Nederland naar de stembus om een nieuwe Tweede Kamer te kiezen. Een bijzondere stembusgang vanwege de corona-pandemie. Wat doen politici dit jaar om kiezers te overtuigen om op hen te stemmen? Lees hier alles over de strijd om de kiezer.
AD 27.02.2021 De verkiezingscampagne van de VVD leunt volledig op Mark Rutte, kortweg Mark. Met slim gekozen formuleringen wordt hij neergezet als de man waar u dolgraag op wilt stemmen. Waar de VVD voor staat, is minder belangrijk gemaakt.
De VVD is Mark Rutte. Binnen de partij maken veel liberalen zich zorgen over de dag dat Rutte besluit te stoppen. Want ook al grapt hij zelf weleens dat hij ‘op zijn 65ste nog premier is’, ook hem is de kiezer een keer zat. En dan dreigt de VVD na al die jaren regeren en compromissen sluiten als sleets merk achter te blijven.
Zover is het nog niet. Vooralsnog staat de VVD een straatlengte voor in de peilingen. En hoewel de liberalen de afgelopen jaren onder fractievoorzitter Klaas Dijkhoff hebben gewerkt aan inhoudelijke vernieuwing en er een verkiezingsprogramma ligt dat een andere koers inslaat, weet iedereen dat dát niet de oorzaak is van het succes. Er is maar één oorzaak en dat is Rutte.
Dus draait de hele verkiezingscampagne rond Mark, zoals de VVD hem consequent noemt in het campagnemateriaal. Het VVD-logo is minder prominent in beeld dan in eerdere campagnes. Mark is een merk geworden dat moet staan voor: redelijke man die zijn best doet in moeilijke tijden.
Volgend kabinet
In de open brief die de VVD-leider aan Nederland schreef vorige week, presenteerde hij zich heel bewust als de premier van het volgende kabinet. Nederland zit in crisis en het VVD-campagneteam gokt erop dat het gros van de kiezers geen zin heeft in experimenten, maar liever een man heeft met ervaring die het land kan besturen.
Als de peilingen uitkomen, zal er straks weer een coalitie nodig zijn van minimaal vier partijen. En dan is er nog geen rekening gehouden met de machtsverhoudingen in de Eerste Kamer die weer heel anders liggen. Rutte zet zichzelf neer als de man die straks weer leiding kan geven in zo’n ingewikkeld politiek landschap. Rutte strooit met geruststellende zinnen als: ‘Daar komen we samen uit’. Alsof hij de overwinning al op zak heeft.
De kiezer moet zich ook niet laten afleiden door alle campagneretoriek van anderen, sust Rutte als een vader: ‘De een wil iets meer geld naar dit onderwerp en de ander weer naar die maatregel. De volgende wil hier een accent zetten en de ander heeft daar nog een puntje’. Ook zijn eigen partij heeft ‘echt niet alle wijsheid in pacht’, klinkt het deemoedig. Maar uiteindelijk komt er gewoon weer een stabiel landsbestuur onder Marks leiding. Echter: ‘De keuze is aan u’.
Opvallend verschil met eerdere campagnes: het witte overhemd met opgestroopte mouwen is ingeruild voor een net pak. Zelfs bij campagne-optredens voor jongeren. Rutte wordt bewust neergezet als staatsman dit keer.
Ook maakt de VVD-campagne slim gebruik van de coronacrisis. In zijn brief presenteert Rutte een visie over hoe we uit de coronacrisis komen door niet meer de ene sector helemaal open te gooien en de andere niet, maar door alle sectoren een klein beetje meer vrijheid te geven. Alleen: dat heeft hij eerder ook al namens het hele kabinet verkondigd. De impliciete boodschap aan de kiezer: het kabinetsbeleid is mijn beleid. Ik ben het kabinet.
Bij de campagnefilmpjes op internet zit hij voor een scherm dat qua kleur lijkt op het scherm dat wordt gebruikt bij de coronapersconferenties van het kabinet. En ook de VVD-slogan ‘Samen sterker verder’ heeft veel weg van de kabinetsslogan ‘Alleen samen krijgen we corona onder controle’ die op dat scherm staat.
De Mark-marketing is nogal een verschil met de eerste jaren dat Rutte VVD-lijsttrekker was. Toen maakte de partij verkiezingsposters zonder zijn hoofd maar met strak vormgegeven leuzen als ‘niet doorschuiven maar aanpakken’ of ‘de economie kan wel wat VVD gebruiken’. Sinds een paar jaar is dat anders.
Bij vroegere campagnes stond Ruttes hoofd niet eens op de verkiezingsposters
Bij de afgelopen Statenverkiezingen ging het al minder om de inhoud en meer om Rutte. Hij werd neergezet als de man die Nederland in woelige tijden de veilige haven inloodst. Nederland was een ‘breekbaar vaasje’ dat je niet zomaar iedereen in handen kon geven. En wilden we het land overlaten aan de ‘schreeuwers of de doeners’ Die campagne had toen nog wisselend succes. De VVD verloor. Weliswaar minder dan andere middenpartijen, maar Forum voor Democratie werd de grootste.
Nu is dat anders. Mede door de coronacrisis is het merk Mark sterker geworden. Maar aan de campagnestrategie van de VVD zit wel een keerzijde. Waar de VVD voor staat, is ondergeschikt gemaakt. De partij is inhoudelijk vernieuwd, maar niemand ziet het.
In de reclamewereld heet het ‘merkverwatering’. Je merknaam kan nog zo bekend zijn, als je niet uitkijkt gaat een concurrent met je product aan de haal. In de kroeg bestel je een Spa rood, maar je klaagt niet als je een ander merk bronwater krijgt. Zo kan de VVD haar hegemonie op de kiezersmarkt verliezen als het VVD-merk te inwisselbaar wordt met dat van andere middenpartijen.
Waarom de VVD het zo goed doet in de peilingen
Ondanks een licht dalende trend blijft de VVD met afstand de grootste partij in de peilingen. Sinds de pandemie is de hele boel op zijn kop gezet, ziet politicoloog Tom van der Meer (Universiteit van Amsterdam) die onderzoek deed naar het zogeheten ‘rally around the flag’- effect: iedereen gaat in tijden van nood om de nationale vlag heen staan.
,,Aan het begin van de coronacrisis schoot de VVD omhoog in de peilingen’’, vertelt hij. ,,Dat effect zien we vaker bij een grote crisis van buiten, waar de regering geen schuld aan heeft. Mensen zijn dan onzeker en vestigen hun hoop op de leiders. Dat fenomeen zagen we bijvoorbeeld ook toen het kabinet Balkenende-4 ABN Amro redde, of na de aanslagen op de Twin Towers.’’
In zo’n periode zijn kiezers minder cynisch over de politiek, blijkt uit onderzoek. Van der Meer: ,,We vinden leiders dan meer competent. En het beeld ontstaat dat zij hun best voor ons doen. Daar komt bij dat alle aandacht gaat naar crisisbestrijding en andere politieke thema’s van de agenda verdwijnen. Ook de oppositie steunt het kabinet in de aanpak van de crisis.’’
Rally-effect
Maar dat is het begin. Dat effect verdwijnt weer. Ook nu. Na de eerste golf verdween het saamhorigheidsgevoel. Toen de tweede golf uitbrak, nam de steun voor het kabinet af. Mensen zijn minder bang geworden besmet te raken door het virus, het gaat ook weer over andere dingen dan alleen corona (zoals de toeslagenaffaire) en er ontstaat kritiek omdat het kabinet niet in staat was die nieuwe golf te voorkomen.
,,Dat rally-effect heeft maar een paar weken geduurd. Dat de VVD desalniettemin zo hoog in de peilingen is blijven staan, heeft een heel andere oorzaak: kiezers zien geen reden weer over te stappen naar een andere partij.’’
Dat die kiezers bij de VVD blijven hangen, komt mogelijk doordat het nog steeds crisis is. Maar ook omdat alternatieven ontbreken
Volgens Van der Meer heeft de VVD sinds de pandemie er tien tot vijftien zetels bij gekregen in de peilingen. Uit zijn onderzoek blijkt dat die vooral van de gebruikelijke rivalen komen, maar ook deels van mensen die anders PvdA of GroenLinks hadden gestemd. ,,Dat die kiezers bij de VVD blijven hangen, komt mogelijk doordat het nog steeds crisis is.
Maar ook omdat alternatieven ontbreken. Kiezers van Forum voor Democratie en 50Plus zijn bijvoorbeeld vrij massaal overgestapt naar de VVD, maar hebben in de tussentijd hun oorspronkelijke voorkeur door interne ruzies zien verkruimelen.’’
Dezelfde aanpak
En D66 en CDA zitten met de VVD in een coalitie. ,,Zij staan voor dezelfde crisisaanpak. Zolang de kiezer dus nog vooral met corona bezig is, is er voor hen geen reden voor een van die twee partijen te stemmen. Rutte is als premier toch het gezicht van de corona-aanpak.’’
Andere partijen zouden de VVD nog kunnen inhalen als het tussen nu en 17 maart in het publieke debat ineens over andere dingen gaat dan corona. Maar daar ziet het vooralsnog niet naar uit. Zowel D66 als CDA hebben ervoor gekozen campagne te voeren op nieuw leiderschap. ,,Maar campagne voeren op leiderschap tegen een populaire leider is lastig. Dat lukt pas als mensen een premier echt zat zijn’’, zegt Van der Meer.
NOS 20.02.2021 VVD-leider Rutte doet een oproep aan andere politieke partijen om in de campagne voor de Tweede Kamerverkiezingen vooral “verbinding” te zoeken en verschillen niet uit te vergroten. Vanwege de coronacrisis is het ook niet realistisch om beloften te doen, schrijft Rutte in een vandaag gepubliceerde brief onder de titel ‘Samen naar de eindstreep. En verder’.
Over ruim drie weken zijn de verkiezingen en in de aanloop ernaartoe worden verschillen uitvergroot, aldus de leider van de grootste partij. “We moeten juist verbinding zoeken, want alleen samen komen we uit deze crisis.”
Rutte doet in zijn brief overigens wel enkele beloften. Zo wil hij niet meer bezuinigen en gaat het eigen risico niet omhoog, wat overigens ook in het verkiezingsprogramma van de VVD staat.
“Het is een en al verbinding en handreikingen aan allerlei groepen in de samenleving, een heel andere toon dan in eerdere brieven”, aldus Politiek verslaggever Lars Geerts.
Rutte benadrukt dat na de verkiezingen waarschijnlijk een brede coalitie van partijen een nieuw kabinet zal vormen. “De komende weken staan alle lijsttrekkers tegenover elkaar in televisiedebatten en hebben politici soms felle kritiek op elkaar”, staat in de brief. “Maar we kunnen alleen iets bereiken door met alle redelijke partijen samen te werken.”
Hij heeft al een gedachte over de drie belangrijkste onderwerpen waar de partijen in een “brede coalitie” verder mee kunnen gaan. Het gaat om het zorgen voor werk en het bevorderen van economische groei.
Verder wil Rutte dat de zorg wordt versterkt om beter voorbereid te zijn op een volgende gezondheidscrisis. En als derde moet er een sterke overheid komen. “Met een menselijk gezicht én de kracht om mensen te beschermen.”
Hij verwijst bij dat laatste punt naar de toeslagenaffaire, die duizenden ouders in financiële en sociaaleconomische problemen stortte. “Dus in de sociale zekerheid moeten we iemand niet meer automatisch als fraudeur zien, als die per ongeluk een keer een formulier verkeerd heeft ingevuld.”
Hij erkent dat veel partijen niet over alles hetzelfde denken. “De een wil iets meer geld naar dit onderwerp en de ander weer naar die maatregel”, schrijft Rutte. “Daar komen we samen uit. Want uiteindelijk willen we allemaal het land vooruithelpen.”
Andere toon dan in eerdere brieven
Politiek verslaggever Lars Geerts benadrukt dat een brief toebehoort aan “het standaardrepertoire” van de VVD en Rutte bij verkiezingen. Maar de toon is volgens hem dit keer wel heel anders. “In de aanloop naar de Provinciale Statenverkiezingen schreef Rutte eind 2019 nog over het breekbare vaasje dat Nederland is. En in de campagne van 2017 was er een scherpe toon richting aso’s in de samenleving en mensen die naar naar ons land komen om onze vrijheid te misbruiken. Nu is het een en al verbinding en handreikingen aan allerlei groepen in de samenleving.”
Geerts valt ook op dat de VVD in de brief nauwelijks terug te vinden is. “Het is een persoonlijkheidscampagne rond Rutte. De VVD zet vol in de persoonlijke populariteit van Rutte. Dat zie je ook bijvoorbeeld aan de campagneposters, waar de VVD vorige keren nog geen beeltenis van de premier had maar vooral slogans, prijkt nu overal zijn foto. In de brief heeft hij het ook vaak over ‘ik’; de partij lijkt alleen nog een vehikel voor het premierschap van Rutte.”
De VVD plaatst vandaag in een aantal kranten een grote advertentie met dezelfde boodschap als in Ruttes brief.
AD 20.02.2021 VVD-lijsttrekker Mark Rutte neemt vandaag in een brief op zijn partijsite vast een voorschot op de verkiezingsuitslag. Hij wil graag weer premier zijn, nu van een brede coalitie met ‘redelijke partijen’. Recentelijk sloot hij een kabinet met PVV en FvD uit.
In een advertentie in de landelijke dagbladen verwijst hij naar de brief aan het Nederlandse volk op de VVD-website. Daarin zet hij zichzelf neer als een staatsman met lerend vermogen, die ziet ‘dat er zaken zijn scheefgegroeid’.
De vrees dat Nederland na de coronacrisis moet bezuinigen gaat hij te lijf met een krasse belofte. ,,Daarom gaan we de komende jaren niet bezuinigen, maar uit de crisis groeien door te investeren.’’ In de vorige economische crisis ging Rutte de verkiezingscampagne van 2010 in met een pakket van dertig miljard aan bezuinigingen.
Vlees en bloed
Ook wilde Rutte toen een kleinere overheid, minder ambtenaren en bezong hij de zegeningen van de vrije markt en het liberalisme. Nu wil hij ‘een sterke overheid’ die ook ‘rechtvaardig en menselijk’ moet zijn. Waar een mens van vlees en bloed je helpt als je een probleem hebt met een formulier.
Die sterke overheid is ook nodig ‘om de rafelranden van het kapitalisme bij te schaven’. Rutte laat zijn Robin Hood-kant zien: hij wil dat bedrijven ‘een eerlijk aandeel’ aan belasting betalen, waardoor middeninkomens meer profiteren van economische groei. Want, zo erkent hij, dat is te weinig gevoeld in de portemonnee, ondanks zijn herhaalde beloften.
Rutte wil nu geen beloften doen, want dat is in deze tijd ‘niet realistisch’. Hoewel hij geen concrete bedragen belooft, wil hij zorgen dat ondernemers straks weer een vliegende start kunnen maken. Dat kan niet ‘als ze nog jarenlang torenhoge schulden met zich meeslepen, of als ze al hun spaarpotten leeggeschud hebben’. Daarom wil Rutte, als de coronacrisis ten einde loopt, onder meer met de banken gaan overleggen om oplossingen te vinden.
De VVD-lijsttrekker voelt de pijn en coronabeuheid die alle Nederlanders hebben, stelt hij. Daarom zegt hij verbinding te zoeken op weg naar betere tijden. Hij gebruikt de metafoor van een marathon waarin Nederland zich bevindt. ,,Het laatste wat we willen, is dat mensen in het zicht van de finish moeten afhaken. We moeten met elkaar die eindstreep halen. Ik moest denken aan dat beeld van die marathonloper, die niet meer kon, maar door twee andere lopers de finish over gedragen werd.’’
Vaasje
In twee eerdere brieven aan Nederland sloeg Rutte een andere toon aan. In zijn eerste brief, bij de vorige Kamerverkiezingen van 2017, kapittelde hij de mentaliteit en het gedrag van mensen die ‘onze normen en waarden afwijzen.’
De tweede brief verscheen aan de vooravond van de provinciale statenverkiezingen waar FvD de grootste partij werd. Daarin waarschuwde Rutte dat het vaasje dat we met zijn allen vasthouden in Nederland, kapot kan. Daarbij verwees hij naar de Brexit.
AD 12.12.2020 De leden van de VVD willen niet dat softdrugs zoals wiet worden gelegaliseerd. Een voorstel dat opriep om dit in het verkiezingsprogramma op te nemen, is zaterdag verworpen tijdens een onlinecongres.
Het plan was ingebracht door VVD-wethouder en voormalig officier van justitie Greetje Bos uit Breda, die daar al langer voor pleit. Ze kreeg nog bijna de helft van de ingelogde leden achter zich, maar het werd toch weggestemd. Coalitiepartner D66 wil softdrugs wel ‘de-criminaliseren’ en de wietteelt reguleren.
Ruim 1500 aangemelde VVD-leden bogen zich tot in de avond over 1005 amendementen. Op verschillende punten werd het programma van de verkiezingscommissie bijgesteld. Zo werd het plan van de partij om mensen voortaan vooraf de gelegenheid te geven zich over een wetsvoorstel uit te spreken, afgewezen. Een suggestie van het partijbestuur om dit ‘preferendum’ dan een burgerconsultatie te noemen, kreeg evenmin genoeg steun.
Voorstel herschreven
Een ander voorstel, over de rechtstaat, werd de afgelopen week in deelsessies al bekritiseerd en door fractievoorzitter Klaas Dijkhoff herschreven. In de conceptteksten was sprake van een inperking van de rol van de rechter. Die zou niet dan niet zomaar het kabinet kunnen dwingen meer te doen om een beleidsdoelstelling te halen.
Dat gebeurde onder meer in de Urgendazaak over de uitstoot van broeikasgassen. Dijkhoff benadrukte in de aangepaste versie het belang van de scheiding der machten en daarmee de rol van de rechter. Deze versie kreeg wel steun van de leden.
GroenLinks
Een voorstel van het VVD-netwerk ‘klassiek liberaal’ om na de verkiezingen niet in zee te gaan met GroenLinks als coalitiepartner, haalde het niet. Aanleiding voor de wens tot uitsluiting is de plaatsing van Kauthar Bouchallikht op de GroenLinks-lijst. De indieners zijn tegen haar kandidatuur vanwege haar mogelijke banden met een extreem-islamitische organisatie en haar aanwezigheid bij een protest in 2014 waarbij Israël werd vergeleken met nazi-Duitsland.
Het voorstel werd verworpen na een oproep daartoe van premier Mark Rutte. Hij vindt het niet passend en niet verstandig als de VVD op voorhand GroenLinks zou uitsluiten, ook vanwege de situatie waarin Nederland nu verkeert.
Op het digitale congres, dat tot in de avond doorging, lichtten het partijbestuur en de verkiezingscommissie hun standpunten toe. De leden kregen één minuut de tijd om een wijzigingsvoorstel te beargumenteren. Daarna mochten voor- en tegenstanders daarop commentaar leveren en werd meteen gestemd.
NOS 12.12.2020 De VVD kan na de komende verkiezingen gewoon coalitiebesprekingen met GroenLinks voeren. Een motie om dat te zijner tijd te voorkomen is weggestemd door de algemene ledenvergadering over het verkiezingsprogramma.
De indieners van de motie vinden dat GroenLinks geen geschikte regeringspartner is, omdat Kauthar Bouchallikht bij die partij op de lijst staat. Dit kandidaat-Kamerlid was vicevoorzitter van de islamitische jongerenorganisatie Femyso, die in verband wordt gebracht met de Moslimbroederschap.
Stemadvies Rutte
Deze week maakte zij excuses omdat er een foto was opgedoken waarop ze meedoet aan een demonstratie waarbij vlaggen met hakenkruizen en antisemitische leuzen te zien zijn. “Er is heel veel omstreden aan deze mevrouw”, zei een van indieners.
Voorafgaand aan de stemming zei Rutte dat het niet verstandig is om GroenLinks al van tevoren uit te sluiten. “Ik snap de zorgen”, zei hij via een videoverbinding. “Maar nu uitsluiten past niet bij de crisis waar Nederland in zit en wat men van de VVD verwacht.” Ruim driekwart van de VVD-leden stemde tegen het voorstel.
Een motie om softdrugs te legaliseren werd ook verworpen. Volgens voorstanders kan “het verdienmodel achter deze drugs worden weggehaald”. Maar de tegenstand was fors: oud-staatssecretaris Fred Teeven belde in met de boodschap: “Laten we niet met dit electorale machinegeweer in onze eigen voet schieten.”
Daarna werden premier Rutte en minister Dekker nog ingeschakeld. Ook zij spraken vanuit huis hun afkeuring uit over het plan. Met succes: 59 procent stemde tegen.
Domper voor de top
Ook ziet de achterban weinig in het voorstel om een ‘preferendum’ in te voeren, waarbij mensen zich vóóraf kunnen uitspreken over een wetsvoorstel. Met 57 procent werd een motie aangenomen om de passage hierover uit het programma te schrappen.
Dat is een domper voor de partijtop die zich hard had gemaakt voor dit plan. Partijvoorzitter Christianne van der Wal probeerde nog om het voorstel te handhaven door het woord preferendum te vervangen voor burgerconsultatie, maar dat mocht niet baten.
Onvrede over de procedure
De afgelopen tijd zijn er bijna duizend wijzigingsvoorstellen ingediend over het concept-verkiezingsprogramma van de VVD. Dat heeft er al toe geleid dat fractievoorzitter Klaas Dijkhoff, de belangrijkste schrijver van het verkiezingsprogramma, de zogenoemde ‘rechtspraakparagraaf’ heeft herschreven.
De vergadering is nog bezig, maar achter de schermen is onvrede hoorbaar over de procedure. VVD-watcher Wilma Borgman hoort klachten van VVD’ers die vinden dat de voorzitter vooral leden het woord geeft die de lijn van de partijtop steunen.
De vergadering duurt volgens de planning nog tot 16.00 uur, maar het is de vraag of tegen die tijd alles is behandeld. Er zijn zo’n 600 VVD-leden ingelogd die mee kunnen stemmen.
AD 06.12.2020 Tamara van Ark past in het rijtje ministers Hugo de Jonge, Carola Schouten, Wouter Koolmees en Cora van Nieuwenhuizen. De gemene deler is de Rotterdamse regio. Hugo de Jonge is de bekendste. Niet alleen door zijn persconferenties in coronatijd, hij is ook de man met die schoenen. Van Ark is minder flamboyant, maar is wel opgeklommen tot de nummer twee van de VVD. Het begon allemaal in Nieuwerkerk aan den IJssel.
In Nieuwerkerk aan den IJssel, gemeente Zuidplas, hebben ze het liefkozend over ‘onze Tamara’. Zes jaar was ze daar wethouder, vanaf 2004. Daarvoor werkte ze bij de gemeente Rotterdam, bij sociale zaken. ,,Ik zeg weleens stoer dat ik haar ontdekt heb’’, zegt partijgenoot en huidig wethouder van de gemeente Zuidplas Jan Hordijk.
,,We hadden destijds twee wethouders in het college, maar Adrie Volder moest stoppen vanwege gezondheidsklachten. Moesten we opeens op zoek naar een andere wethouder. Een kennis wees me op Tamara. Zij was net in Nieuwerkerk komen wonen. Ik heb een aantal gesprekken met haar gevoerd en de ambitie en het enthousiasme spatte eraf. Ze was nog nooit raadslid geweest, maar wij zagen een jonge, enthousiaste vrouw.’’
Van Ark (46) heeft twee dochters, is gescheiden en heeft een relatie met oud-SGP-Kamerlid Elbert Dijkgraaf. In haar vrije tijd doet ze graag haar hardloopschoenen aan. Ze groeide op in Zevenbergen, maar studeerde, woonde en werkte in Rotterdam. Uiteindelijk streek ze neer in Nieuwerkerk aan den IJssel, waar ze al jaren woont.
Ze was ongelofelijk enthousiast en kundig. Ook heel ambitieus, maar op een prettige manier, aldus André Bonthuis, oud-burgemeester van Nieuwerkerk.
Onbeschreven blad
De 71-jarige André Bonthuis, oud-burgemeester van Nieuwerkerk, zag haar als rookie het gemeentehuis binnenstappen. ,,Tamara kwam binnen als een onbeschreven blad, maar de VVD was er heel trots op dat ze een jonge en ambitieuze vrouw hadden binnengehaald.’’
Bonthuis (PvdA), die van 1995 tot 2010 burgemeester was, heeft goede herinnering aan Van Ark. ,,Ze was ongelofelijk enthousiast en kundig. Ook heel ambitieus, maar op een prettige manier. De sfeer binnen het college was altijd goed en ze heeft het vak heel snel geleerd. Ze maakte er geen geheim van dat ze naar de Tweede Kamer wilde.’’
Ivo Opstelten
In 2009 leidde ze als lijsttrekker haar partij naar de winst bij de gemeenteraadsverkiezingen. Op dat moment stond ze al op de radar bij Ivo Opstelten, oud-burgemeester van Rotterdam en destijds voorzitter van de landelijke VVD. De bestuurlijke kwaliteiten waren opgevallen bij Oppie. Dezelfde Opstelten die op 17 november 2009 naar het raadhuis van Nieuwerkerk ging voor de verkiezingsavond. Net als Rita Verdonk (Trots op Nederland) en Jan Marijnissen (SP).
De herindelingsverkiezingen in Zuidplas en ook Venray golden als warming-up voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer in het jaar erop. ,,Daarvoor had ik haar al ontmoet en was ze ook bij me langs geweest. Ik had een goede indruk van haar. Zeer zelfbewust en met een enorm sociaal gevoel. Ik dacht: dat gaat er een worden, zonder dat ze dat zelf toen al wist.’’
Niks is haar te ver, maar we hebben met Mark Rutte een goede premier en we maken ons geen zorgen over wie daarna komt, aldus Ivo Opstelten.
Ze bleef daarna niet lang meer als wethouder, want een paar maanden later nam ze plaats in de Tweede Kamer. De 23ste plek op de kieslijst bleek genoeg.
Vrouwelijke premier
Opstelten herinnert zich de verkiezingsavond in 2009 nog goed. Trots op Nederland was toen de grote concurrent van de VVD. ,,We stonden er niet zo goed op als VVD en we probeerden een upswing tot stand te brengen’’, zegt Opstelten.
De upswing van Van Ark zelf leidt inmiddels naar de tweede plaats. Dan rest er eigenlijk nog maar één plek. Of wordt ze de eerste vrouwelijke premier van Nederland? Zit dat erin voor deze oerdegelijke, aardige en ietwat grijze muis? Opstelten waagt zich daar niet aan. ,,Niks is haar te ver, maar we hebben met Mark Rutte een goede premier en we maken ons geen zorgen over wie daarna komt. Dat duurt nog zo lang, daar moeten we ons niet mee bezighouden.’’
MSN 04.12.2020 Over het rechtsstatelijk gehalte van het concept-VVD verkiezingsprogramma is in de wetenschap en de rechtspleging onrust ontstaan. En niet zonder reden. De partij wil kort gezegd dat de staat zo min mogelijk gehinderd wordt door rechterlijke uitspraken, gebaseerd op (internationaal) recht.
Burgers die zich bij de rechter direct op internationale verdragen beroepen, dienen daarin te worden beperkt. Idem: groepen die uit naam van een algemeen belang de rechter overheidsbesluiten willen laten toetsen. Denk aan de burgers wier bezwaren tegen het antifraudesysteem SyRi werden gehonoreerd.
Steen des aanstoots blijkt steeds weer het Urgenda-arrest, waar in drie instanties de rechter de staat hield aan het eigen plan om de CO2-uitstoot met een bepaald percentage te verminderen. Maar dat door de VVD consequent wordt uitgelegd als rechterlijke ‘dwang’ om de politiek „andere keuzes te laten maken, terwijl de samenleving zich hier niet over heeft kunnen uitspreken”.
Dat is dus nadrukkelijk niet het geval. Maar deze uitleg vormt wel de politiek gewenste stok om de hond mee te slaan – de kennelijke inmenging van rechtspraak in de politiek. Bij radicaal rechts ook een geliefd thema. Ook daar ziet men liever de politiek als bepaler van wat recht en onrecht is.
De rechtsstaat heeft onderhoud nodig
De spanning tussen recht en politiek in een democratie is normaal en het bespreken ervan gepast en gewenst. Het helpt de balans te vinden en scherpt ieders rol in de trias politica. Mits de deelnemers uiteraard de fundamentele gedachte van de rechtsstaat steunen. Namelijk dat de burger in een democratische rechtsstaat tegen willekeur wordt beschermd door wetten en verdragen.
Dat de burger daarbij vrije toegang tot het recht en de rechter heeft. En dat die onafhankelijk tot zijn oordeel kan komen. De staat legt zich niet alleen vrijwillig, maar ook uit innerlijke overtuiging neer bij het oordeel. Ook als dat inhoudelijk tegenvalt. Op dergelijke momenten bewijst de rechtsstaat zijn inherente waarde en de politiek zijn democratische, pluriforme karakter.
Help, de rechter grijpt de macht
Daarna hoeft het uiteraard niet stil te blijven. Na een rechterlijk vonnis is het de beurt aan de politiek. Die bezint zich permanent op de wetten en verdragen – en of die ook de politiek gewenste resultaten opleveren. Bevallen EVRM of Vluchtelingenverdrag niet langer, voegt een EU-Handvest voor de grondrechten iets toe? De politiek sluit er compromissen over en vormt er coalities mee. De rechter volgt, ook de Europese. Waarna het spel opnieuw begint.
Niet over ieder conceptpartijprogramma hoeven dan ook meteen rechtsstatelijke zorgen te ontstaan. Het papier is geduldig. Bij een machtige partij als de VVD, met de grootste Kamerfractie en een sterke premier, ligt dat echter een tikje anders. Il faut que le pouvoir arrête le pouvoir, het is de macht die de macht dient in te perken, schreef Montesquieu, bedenker van de trias politica. Dit voelt als het omgekeerde. Zeker bij een liberale partij is zo’n gouvernementele houding een onplezierige verrassing.
Van oudsher staan de liberalen juist borg voor het individu, dat beschermd moet worden tegen de staat. Dat de VVD nu een doortastende overheid wenst die uitspraken van Europese rechter kan ‘corrigeren’ als die „niet stroken met de bedoeling van de lidstaten” is een koude douche. Zulke verlangens zijn bekend uit Ankara, Moskou, Warschau en Boedapest, die frequent om hun mensenrechtenschendingen worden berispt. Dat is al erg genoeg. Geen Nederlandse politieke partij zou het hen makkelijker moeten willen maken.
NOS 01.12.2020 Het grootste deel van de VVD-fractie keert na de Kamerverkiezingen van maart niet terug. In de top van de concept-kandidatenlijst staan wel veel bekende namen.
Van de 32 Kamerleden van de VVD komen er 17 niet meer voor op de lijst, deels op eigen verzoek, maar ook voor een deel omdat de partij geen plaats meer voor hen in petto heeft. Onder de vertrekkers zijn oudgedienden als fractievoorzitter Klaas Dijkhoff, André Bosman, Helma Lodders en Erik Ziengs. Ook minister Sander Dekker en staatssecretaris Barbara Visser, die bij de vorige verkiezingen allebei in de Kamer werden gekozen, keren niet terug als Kamerlid.
In de top-10 staan allemaal mensen die nu al in de Kamer of in het kabinet zitten. Na kandidaat-lijsttrekker Mark Rutte neemt minister Tamara van Ark de tweede plaats in en daarna komen de huidige Kamerleden Sophie Hermans, Bente Becker en Dilan Yesilgöz.
Fractiemedewerker Heinen hoogste nieuweling
Op plek zes staat staatssecretaris Bas van ’t Wout en de plaatsen zeven tot en met tien zijn voor de Kamerleden Mark Harbers, Aukje de Vries, Dennis Wiersma en Ockje Tellegen. De hoogste nieuwkomer komt op de twaalfde plaats: dat is Eelco Heinen, nu medewerker van de fractie. Hij heeft meegeschreven aan het VVD-verkiezingsprogramma.
De dertiende plaats is ingeruimd voor Queeny Rajkowski, nu gemeenteraadslid in Utrecht. In de top-20 staan verder onder anderen Thom van Campen (16), politiek assistent van Van Ark en Ingrid Michon (20), voormalig politiek assistent van minister Opstelten. Net als bij de vorige verkiezingen is Olympisch zwemkampioen Maarten van der Weijden lijstduwer.
De nu gepresenteerde lijst is een concept. De definitieve lijst wordt later vastgesteld door de VVD-leden. De partij is met 32 zetels verreweg de grootste in de Tweede Kamer. Ook in de Peilingwijzer, een gewogen gemiddelde van verschillende peilingen, staat de VVD een straatlengte voor op andere partijen.
AD 01.12.2020 Tamara van Ark, minister voor Medische Zorg en Sport, wordt de nummer 2 op de kieslijst van de VVD. Zij staat direct achter lijsttrekker Mark Rutte. Op 3 staat de huidige vicefractievoorzitter Sophie Hermans, voormalig persoonlijk assistent van Rutte.
In de top van de lijst staan geen nieuwe namen. De Kamerleden Bente Becker en Dilan Yesilgöz staan op 4 en 5. De top 10 bestaat verder uit staatssecretaris van Sociale Zaken Bas van ’t Wout, oud-staatssecretaris en huidig Kamerlid Mark Harbers en de Kamerleden Aukje de Vries, Dennis Wiersma en Ockje Tellegen. Hoogste nieuweling op de lijst is Eelco Heinen, medewerker van de huidige Kamerfractie. Zwemmer Maarten van der Weijden is lijstduwer op nummer 80.
Vrijwel alle partijen hebben nu hun kieslijst opgesteld. De verkiezingen zijn op 17 maart.
Vernieuwing
Mocht de VVD na de verkiezingen weer de premier leveren, dan wordt dat Mark Rutte. De nieuwe fractievoorzitter – en daarmee een van de kandidaten om in de toekomst Rutte op te volgen als partijleider – zal hoogstwaarschijnlijk een van de VVD’ers zijn die nu in de top 10 van de kieslijst staat. Zo stond bij de vorige verkiezingen de latere fractievoorzitter Klaas Dijkhoff op plek 5.
Vergeleken met de vorige kieslijst heeft de partij een enorme vernieuwing doorgemaakt. Hooggeplaatste VVD’ers uit deze kabinetsperiode zijn in de loop der tijd verdwenen of keren nu niet meer terug op de lijst. Alleen Van Ark en Harbers stonden destijds ook in de top 10.
Achter Rutte stonden destijds nog Jeanine Hennis (2), Halbe Zijlstra (3), Dijkhoff (5), minister Sander Dekker (6), staatssecretaris Barbara Visser (7), Han ten Broeke (9) en Europarlementariër Malik Azmani (10). Van de zittende VVD-Kamerfractie keert ruim de helft niet terug.
Den HaagFM 01.12.2020 Ingrid Michon, oud-raadslid van de Haagse VVD, staat op een verkiesbare twintigste plek voor de VVD bij de komende Tweede Kamerverkiezingen. Dat valt op te maken uit de conceptkandidatenlijst die vandaag bekend is gemaakt, een definitieve versie volgt in januari na een ledenstemming.
De kandidatenlijst van de liberalen wordt opnieuw aangevoerd door lijsttrekker Mark Rutte, op twee staat huidig minister voor Medische Zorg Tamara van Ark, Sophie Hermans en Bente Becker volgen op plek 4 en 5.
Eerder werd al duidelijk dat oud-raadslid Martin Wörsdörfer niet opnieuw op de kieslijst zou komen. De Scheveninger gaf als reden dat ‘de match met de gevraagde invulling van het Kamerlidmaatschap als ontoereikend wordt ervaren’. Anne Mulder vertrok eerder al uit de Kamer om wethouder te worden in Den Haag.
AD 01.12.2020 Simone Richardson, de vriendin van burgemeester Jan van Zanen, staat op de kandidatenlijst van de VVD voor de komende landelijke Tweede Kamerverkiezingen.
De Haagse ‘first lady’ staat op een 47ste plek. De kans dat zij meteen in de Tweede Kamer komt, is niet zo groot. In de jongste peiling van Maurice de Hond komen de liberalen niet verder dan 36 zetels.
Richardson is onder meer directeur van haar bedrijf SR Sportconsult. Ze omschrijft zichzelf als een ervaren manager en bestuurder in zowel de private als de publieke sector. ‘Mijn hart gaat uit naar het werken in de sectoren sport & bewegen, gezondheidszorg, onderwijs en het sociale domein’, aldus haar profiel op LinkedIn. Over haar politieke ambities was tot dusver niets bekend.
Bekerfinale
In 2016 trad Jan van Zanen voor het eerst in het openbaar met zijn toen 43-jarige vriendin tijdens de bekerfinale in De Kuip. De twee schelen zo’n elf jaar en leerden elkaar kennen toen ze na de Tourstart in Utrecht, waar Jan van Zanen destijds burgemeester was, ervaringen uitwisselden over de organisatie.
De kandidatenlijst van de VVD wordt aangevoerd door Mark Rutte. Lijstduwer op een 80ste en laatste plaats is zwemmer Maarten van der Weijden.
Telegraaf 01.12.2020 Tamara van Ark, de huidige minister voor Medische Zorg, is de nummer twee op de kandidatenlijst van de VVD. Op plek drie staat Sophie Hermans, de oud politiek assistent van premier Rutte en campagneleider van de VVD. Ze wordt op de voet gevolgd door Kamerleden Bente Becker en Dilan Yesilgöz.
Zowel Hermans als Becker worden als rijzende sterren gezien. Hermans komt direct uit de kweekvijver van Mark Rutte en minister Stef Blok. Ze was jarenlang hun politiek assistent. In 2017 belandde ze op plek 16 van de kandidatenlijst. Ze is momenteel vice-fractieleider en campagneleider voor de liberalen.
Becker was in het verleden politiek assistent van toenmalig minister Henk Kamp (Sociale Zaken). Ze staat bekend als de rechtsbuiten van de VVD op asielbeleid en goede debater.
Bente Becker Ⓒ DIJKSTRA BV
De huidige staatssecretaris van Sociale Zaken, Bas van ’t Wout, staat op plek zes. Nummer zeven gaat naar voormalig staatssecretaris van Justitie Mark Harbers.
De grootste stijger is Kamerlid Thierry Aartsen. Hij klimt van plek 46 op de vorige kandidatenlijst naar nummer elf. De hoogste nieuwkomer is Eelco Heinen, de politiek assistent van Klaas Dijkhoff. Hij krijgt plek twaalf. In zijn kielzog zit op plek dertien nog een nieuwkomer: het Utrechtse raadslid Queeny Rajkowski.
Het wemelt op de VVD-kandidatenlijst van de (oud-) politiek assistenten. Naast Sophie Hermans, Bente Becker, Eelco Heinen duiken de namen op van Thom van Campen (16), Peter Valstar (plek 21) en Ingrid Michon (20). Valstar was de rechterhand van voormalig minister Hennis, later ook premier Rutte. Michon deed dat voor oud-minister Ivo Opstelten, Van Campen is de politiek assistent van minister Van Ark.
Sophie Hermans Ⓒ ANP
Op de VVD-lijst staan tal van nieuwe namen. Dat moest ook wel. Het verloop is bij de liberalen de afgelopen jaren groot geweest. Zo groot dat de VVD – die vorige verkiezingen 33 zetels haalde – momenteel de nummer 51 van de kandidatenlijst van 2017 in de Kamerbankjes heeft zitten.
Misstappen
Gedwongen door misstappen verlieten bekende gezichten zoals Jeanine Hennis, Halbe Zijlstra en Han ten Broeke het Binnenhof. Anderen taaiden vroegtijdig af vanwege een nieuwe baan. Zo zit Malik Azmani tegenwoordig in het Europees Parlement, Pieter Duisenberg koos voor universiteitenkoepel VSNU, Foort van Oosten draagt de burgemeestersketting van de gemeente Nissewaard, Anne Mulder is wethouder in Den Haag.
Een aantal VVD’ers gaf de afgelopen weken al aan niet op kandidatenlijst te zullen staan. Fractieleider Klaas Dijkhoff wil niet meer, net als ministers Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur) en Sander Dekker (Justitie). Ook de naam van Defensie-staatssecretaris Barbara Visser ontbreekt op de nieuwe lijst.
Tamara van Ark ANP
Maar ook parlementariërs als landbouwwoordvoerster Helma Lodders, financieel expert Roald van der Linde, asfaltman Remco Dijkstra en VWS-invaller Hayke Veldman hebben geen plek meer.
Van de vertrekkende Kamerleden is ondernemer Eric Ziengs de meest in het oog springende. Dat hij afzwaait leidt in de partij her en der tot teleurstelling. Het Drentse Kamerlid staat te boek als voorvechter van liberale waarden, niet bang om af en toe met de vuist op tafel te slaan. Een eigenschap die – nu de VVD al drie kabinetten lang in de coalitie zit – door sommige liberalen nog wel eens gemist wordt.
RTL 01.12.2020 Vrouwen beheersen de kandidatenlijst van de VVD voor de komende verkiezingen. Na lijsttrekker Mark Rutte staan vier vrouwen op de lijst.
Op de conceptlijst van de VVD volgen na Rutte eerst de minister voor Medische Zorg Tamara van Ark, gevolgd door de Kamerleden Sophie Hermans, Bente Becker en Dilan Yesilgoz.
Niet-Nederlandse afkomst
Bij de eerste tien kandidaten staan ook de vrouwelijke Kamerleden Aukje de Vries en Ockje Tellegen. De eerste nieuwkomer op de lijst is Eelco Heinen op nummer 12, gevolgd door weer een vrouw, Queeny Rajkowski. De huidige vicevoorzitter van de VVD-gemeenteraadsfractie in Utrecht komt binnen op plaats 13.
De eerste man na Rutte op de lijst is de staatssecretaris van Sociale Zaken Bas van ’t Wout.
De #VVDkandidatenlijst is vernieuwend en divers, maar toont weinig lef. Vooral veel insiders, weinig mensen uit het veld en gebrek aan politieke ervaring. Waar zijn die middenklassers die de @VVD wil laten herrijzen? #baantjescarrousel
Politiek commentator Frits Wester: “Rutte kreeg in het verleden weleens het verwijt dat hij te weinig vrouwen in zijn kabinet opnam. Als het gaat om de kandidatenlijst van de VVD kun je hem dat verwijt in ieder geval niet maken. Sterker nog, geen andere grote partij doet de het de VVD na wat betreft het aantal vrouwen aan de top. Ook kenmerkt de lijst zich door een flink aantal verkiesbare kandidaten van oorspronkelijk niet-Nederlandse afkomst, zoals de Pakistaanse nieuwkomer Mariëlle Paul op plek 17.”
De VVD-jongeren, verenigd in de JOVD, noemen de kandidatenlijst op Twitter ‘vernieuwend en divers’, maar vinden tegelijkertijd dat die weinig lef toont. “Vooral veel insiders, weinig mensen uit het veld en gebrek aan politieke ervaring. Waar zijn die middenklassers die de VVD wil laten herrijzen?” De tweet eindigt met hashtag baantjescarrousel.
Den HaagFM 15.11.2020 De reden dat Tweede Kamerlid Martin Wörsdörfer niet terugkeert op de kandidatenlijst van de VVD, is omdat de selectiecommissie van de partij vindt dat hij niet zo zichtbaar was. Dat zei de Scheveninger zaterdag in het politieke radioprogramma Spuigasten op Den Haag FM.
‘Ik was niet zo zichtbaar. Ik vind dat ook wat minder interessant’, zo luidde zijn verklaring. ‘Je moet gewoon het verschil maken voor de mensen.’
De selectiecommissie van de VVD wil bij kandidaat-Kamerleden ‘een compleet beeld’, zo betoogde hij. ‘De laatste anderhalf jaar doe ik jeugdzorg, daarvoor had ik economie in mijn portefeuille. Daar was ik niet heel zichtbaar in. Dat komt doordat ik veel meer op de inhoud bezig ben: je bent op pad en je gaat het land in. Dat vind ik ook mooi om te doen. Maar ik was niet zo zichtbaar. ‘Is het plaatje dan wel compleet?’, is dan de vraag? Het antwoord van de partij is dan: ‘Nee’.’ Wörsdörfer concludeerde teleurgesteld: ‘Kennelijk pas ik dan niet in dat plaatje.’
Het Kamerlid is nog niet met zijn afscheid bezig. ‘Ik zal mij tot mijn laatste minuut als Kamerlid in blijven zetten voor onder meer betere jeugdzorg. Dat onderwerp heeft mij echt gegrepen en ik zie mijzelf daarin actief blijven. Maar dat is voor ná de aanstaande verkiezingen.’ Hij wil wel politiek actief blijven. Zou hij het lijsttrekkerschap voor de Haagse VVD leuk vinden? ‘Natuurlijk! Is toch gaaf.’ Of dat bij de komende gemeenteraadsverkiezingen in 2022 zal zijn, daar heeft hij ‘nog geen mening over’. Even later: ‘Ik zal er eens over nadenken.’
Wörsdörfer zat sinds 2017 in de Tweede Kamer als woordvoerder jeugdbeleid, jeugdwet, jeugdgezondheidszorg, armoede en schuldhulpverlening. Voordat hij Tweede Kamerlid werd, was hij belastingadviseur. Daarnaast was hij ruim acht jaar lid van de Haagse gemeenteraad.
Telegraaf 06.11.2020 De VVD heeft haar verkiezingsprogramma gepresenteerd: een ruk naar links, wordt gezegd. Volgens politiek commentator Wouter de Winther willen ze hiermee in het midden uitkomen.
NOS 06.11.2020 De overheid moet de “rafelranden van het kapitalisme actief bijschaven”, vindt de VVD. “In plaats van de overheid te verkleinen, zal de komende tijd juist een sterke actieve overheid nodig zijn om ons te beschermen en onze economie en samenleving eerlijk en gezond te houden”, schrijft de partij in het programma voor de Kamerverkiezingen van volgend jaar.
Partijleider Rutte, die vorige week bekendmaakte dat hij weer lijsttrekker wil worden, zegt dat de VVD kritisch naar zichzelf heeft gekeken en gedurfde nieuwe keuzes heeft gemaakt. “We zijn gaan vernieuwen terwijl de winkel open is en we zetten echt andere accenten. We hebben altijd de nadruk gelegd op een kleine overheid, maar wat je echt nodig hebt, is niet zozeer een kleine overheid, en al helemaal geen grote, maar wel een sterke”, voegt Rutte toe, die daarvoor ook verwijst naar de coronacrisis.
De VVD stelt in het programma de middenklasse en het midden- en kleinbedrijf centraal. De partij zegt dat de middengroepen nu een fors deel van de premies en belastingen betalen, maar te weinig profiteren van toeslagen en kortingen. Rutte zegt daarover: “Wij zijn een land van de middenklasse, een land van hardwerkende mensen. Die willen zien dat ze als ze werken ook iets overhouden.”
Rutte: de VVD zet andere accenten
Voltijd-bonus
Voor middeninkomens moet de kinderopvang betaalbaarder worden en voor deze groep moet een ‘voltijd-werkbonus’ worden ingevoerd. Kleine ondernemers moeten minder lasten gaan betalen, terwijl grote bedrijven juist een grotere bijdrage moeten leveren. Het minimumloon moet omhoog.
De VVD pleit verder voor economische groei in plaats van bezuinigingen. Om de economie te laten herstellen van de coronacrisis accepteert de partij tijdelijk een hoger begrotingstekort. Ook de staatsschuld mag tijdelijk toenemen.
“Mensen met een hoog inkomen horen niet in sociale huurwoningen te zitten, aldus het Concept-verkiezingsprogramma VVD.
De VVD vindt daarnaast dat in de zorg de marktwerking is doorgeschoten. Marktwerking mag geen doel op op zich zijn, staat in het programma. De partij pleit voor een “robuuster zorgsysteem om gezondheidscrises de baas te kunnen”.
Als het aan de VVD ligt, wordt het eigen risico bevroren en moet een “alternatieve vorm van eigen betalingen” worden bekeken. Ook komt er een wettelijke plicht voor kinderopvangcentra om ongevaccineerde kinderen te weigeren. En onder strenge voorwaarden moet draagmoederschap tegen betaling mogelijk worden.
In het programma wordt er ook voor gepleit om elke drie jaar een inkomenstoets te doen bij bewoners van sociale huurwoningen. Wie te veel verdient, moet plaatsmaken en dat zou het tekort aan sociale huurwoningen moeten oplossen: “Mensen met een hoog inkomen horen niet in sociale huurwoningen te zitten.”
Mensen met een vitaal beroep, zoals agenten en verplegers, moeten voorrang krijgen bij toewijzing van een woning in de sociale sector. Ook moeten er meer woningen komen voor mensen met een middenhuur.
Jihadgangers stateloos
De VVD pleit verder opnieuw voor het strafbaar stellen van illegaal verblijf in Nederland. Verder wil de partij een “Europees buitengrenzenbeleid, waardoor migranten niet zelf kunnen doorreizen”. Desnoods moeten ze vanuit gesloten opvang aan de grens worden teruggestuurd naar veilige landen.
Verder moet de integratie in Nederland minder vrijblijvend worden. De vrijheid van meningsuiting van haatpredikers moet worden beperkt en jihadgangers met alleen de Nederlandse nationaliteit moeten desnoods stateloos worden gemaakt. Verder wil de VVD minimumstraffen voor georganiseerde misdaad en terroristische misdrijven en een verplichte taalles voor gevangenen die geen Nederlands spreken.
De VVD wil ook het grondwetsartikel over de vrijheid van onderwijs aanpassen. Volgens de partij biedt dat nu “soms helaas een ingang voor kwaadwillenden om via scholen intolerantie te verspreiden”. De vrijheid van onderwijs moet ondergeschikt worden aan het verbod op discriminatie. Kinderen moeten vanaf vier jaar verplicht naar school.
“De rol van de regering raakt uitgehold als rechters besluiten nemen over zaken van algemeen belang, zoals het klimaatbeleid”, Concept-verkiezingsprogramma VVD.
De VVD pleit ook voor een landelijk raadplegend referendum en de mogelijkheid om tussentijds verkiezingen te houden in gemeenteraden waar het “gemeentebestuur is vastgelopen”.
De partij vindt verder dat er grenzen moeten komen aan de invloed van de rechter op besluiten die eigenlijk door de politiek moeten worden genomen: “de rol van de regering raakt uitgehold wanneer rechters besluiten nemen over zaken van algemeen belang, zoals het klimaatbeleid in het Urgenda-arrest.”
Discussiestuk
De VVD is op dit moment veruit de grootste partij in de Tweede Kamer en staat ook in de Peilingwijzer, een gemiddelde van verschillende peilingen, een straatlengte voor op andere partijen.
Het verkiezingsprogramma is nu nog een concept. Het moet nog worden goedgekeurd door de leden. Het programma is voorbereid door een commissie onder leiding van oud-minister Rosenthal. Ook fractievoorzitter Dijkhoff was er nauw bij betrokken. Die pleitte er vorig jaar in een discussiestuk al voor zich meer op de brede middenklasse te richten.
Politiek verslaggever Wilma Borgman wijst erop dat het programma dus niet helemaal uit de lucht komt vallen, omdat het discussiestuk er de basis voor was: “De gedachte is dat er soms niet-liberale middelen moeten worden ingezet om een liberaal doel te bereiken.” Ze geeft als voorbeeld de plicht van kinderopvangcentra om niet ingeënte kinderen te weigeren.
Borgman noemt het een trendbreuk dat de staatsschuld tijdelijk mag groeien. Zij verwacht dat het programma nog veel discussie oplevert in de partij, omdat er veel omstreden voorstellen in staan. “Uit de achterban hoor je weinig geklaag dat de partij niet links genoeg is, maar vooral dat die niet rechts genoeg zou zijn.”
AD 06.11.2020 Grootste regeringspartij VVD pleit in haar nieuwe verkiezingsprogramma voor een hoger minimumloon, een sterkere publieke sector en minder ‘doorgeschoten marktwerking’ in de zorg.
Met haar nieuwe programma verlegt de VVD haar koers na tien jaar regeringsverantwoordelijkheid verder naar het politieke midden. In het programma staat dat er ‘nieuwe keuzes’ moeten worden gemaakt en dat ‘de rafelranden van het kapitalisme moeten worden bijgeschaafd’.
Het komt niet vanzelf goed als we op dezelfde weg door blijven gaan, aldus Klaas Dijkhoff, VVD.
Mensen met een modaal inkomen kunnen amper een huis huren, flexwerkers hebben te weinig bescherming en werknemers zijn er de laatste jaren te weinig op vooruit gegaan ten opzichte van de top van bedrijven. En daar moet verandering in komen, staat er te lezen.
Dit is allemaal gebeurd met de VVD in het kabinet de afgelopen tien jaar, beaamt fractievoorzitter Klaas Dijkhoff. ,,We moeten erkennen dat het beleid niet altijd heeft geleid tot het juiste resultaat. En het komt niet vanzelf goed als we op dezelfde weg door blijven gaan.’’
Centraal in het verkiezingsprogramma staat dat middeninkomens en kleine bedrijven minder belasting moeten gaan betalen. Zo zou er een ‘middeninkomenskorting’ moeten komen en moet het minimumloon omhoog zodat werknemers meer geld overhouden elke maand. Ook moeten werknemers worden geholpen met meer overheidssteun in de kinderopvang.
Wel benadrukt Dijkhoff dat de VVD geen harde beloftes doet. ,,Met dit programma zeggen we niet dat we na de verkiezingen van 17 maart dit allemaal gaan doen. Er komt pas lastenverlichting als het economisch weer kan. De komende jaren zitten we echt nog wel met de naweeën van de coronacrisis. Maar ergens de komende vier jaar zijn die voorbij. En dan moet het geld dat overblijft naar lastenverlichting voor middeninkomens en het MKB.’’
In het programma staan nog veel klassieke VVD-thema’s, zoals strengere eisen aan migranten en hogere straffen voor misdrijven. Enkele opvallende punten zijn: een verbod om meermaals een huwelijkspartner naar Nederland te halen, verplichte taalles voor gevangenen die geen Nederlands spreken en het stateloos maken van jihadgangers met alleen de Nederlandse nationaliteit. Gemeenten moeten versterkte oproepen van minaretten kunnen verbieden.
Andere toon
We doen op economisch terrein een stapje naar het midden, aldus Klaas Dijkhoff, VVD.
Maar op andere terreinen slaat de partij een radicaal andere toon aan. Zo schrijft de partij in het programma: ‘De macht van sommige private partijen is soms doorgeschoten’. En ‘er zijn bedrijven ontstaan die miljarden aan omzet kunnen behalen zonder voldoende bij te dragen aan de samenleving’. Aan die ‘uitwassen’ moet paal en perk worden gesteld. Zo moeten bedrijven die weinig personeel hebben maar wel veel winst maken, meer belasting gaan betalen. ,,Uiteindelijk is dat voor alle bedrijven beter.’’
De VVD doet zo een stap naar links. Al vindt Dijkhoff dat vooral een ‘journalistendingetje’. ,,De samenleving staat ietsje rechts van het politieke midden. Wij waren dat al op de meeste terreinen, maar op economisch terrein waren we nog rechtser dan dat. Nu doen we op economie een stapje naar het midden. We waren in het verleden vooral optimistisch over de markt: dan zou alles wel goedkomen. Nu zijn we optimistisch maar ook realistisch. Niet iedereen heeft geprofiteerd van de vrijhandel. Daar moeten we gewoon eerlijk over zijn en daar dan ook iets aan doen.’’
Om het tekort aan sociale huurwoningen op te lossen, pleit de VVD er onder andere voor om huurders elke drie jaar te controleren. Wie te veel verdient, moet binnen twee jaar plek maken. In de zorg wil de partij het eigen risico op 385 euro houden, maar in de toekomst naar een ander systeem waarbij je per behandeling een kleinere eigen bijdrage betaalt zodat je niet na één dure operatie ineens al je eigen risico moet ophoesten.
Hypotheekrenteaftrek
Ook wil de VVD meer investeren in publieke voorzieningen, een leerplicht voor 4-jarigen en moet er meer ‘reservecapaciteit komen’ in de zorg. De coronacrisis toonde aan dat de zorg nu erg krap bemeten is. Opvallend afwezig is het woord ‘hypotheekrenteaftrek’. ,,Maar daar willen we gewoon niks aan veranderen’’, aldus Dijkhoff. ,,Al gaan huizenbezitters er de komende jaren wel op achteruit door de afbouw die al is afgesproken.’’
Alle investeringen moeten in elk geval niet betaald worden door de schulden op te laten lopen, zegt Dijkhoff. ,,In de EU en in sommige partijen willen ze de normen versoepelen voor hoeveel schuld een land mag hebben. Dat is de verkeerde weg. Het moet 60 procent blijven. We hebben nu een buffer omdat we in het verleden zuinig waren. Je moet alleen geld lenen als je daarmee investeert in iets wat ook geld oplevert. Anders hebben de volgende generaties niet meer de ruimte om een klap zoals deze op te vangen.’’
Net als het CDA wil de VVD analoog aan de krijgsmacht reservisten klaar hebben staan in de zorg. Dijkhoff: ,,Het personeelstekort is enorm. We moeten ervoor zorgen dat mensen snel weer kunnen herintreden als de nood aan de man komt. Mijn moeder was verpleegkundige. Zij wilde deze epidemie weer aan de slag, maar dat bleek ingewikkeld door alle strenge eisen en registraties. Zoiets moet makkelijker worden als mensen hun kennis bijhouden.’’
Gaan we nou net zo lang door met bezuinigen totdat we een keer weggestemd worden?, aldus Klaas Dijkhoff, VVD
Nieuwe koers
Verder pleit de partij ervoor om artikel 23 van de grondwet, die de vrijheid van godsdienst garandeert, aan te passen. Dijkhoff: ,,Een school moet onderwijzen dat homoseksualiteit geaccepteerd is. Nu gebeurt het nog dat een school zegt: formeel mag het volgens de wet, maar je zult wel branden in de hel. Bijvoorbeeld salafistische scholen lopen soms precies binnen de lijntjes. Dat aanpakken is nu lastig omdat de vrijheid van onderwijs dat in de weg staat.’’
Dijkhoff zelf vertrekt na de verkiezingen. De afgelopen jaren werkte hij in de partij aan de nieuwe koers. Al is dit programma niet alleen zijn erfenis, vertelt hij . ,,Dit heb ik opgehaald bij de leden. Ik weet nog welk lid in welk zaaltje riep: gaan we nou net zo lang door met bezuinigen totdat we een keer weggestemd worden en linkse partijen het weer uit mogen gaan geven? Of gaan we nou eindelijk eens bewijzen dat we niet alleen kunnen puin ruimen maar ook iets opbouwen? Daar moest ik even over nadenken. Maar hij had wel gelijk.’’
Onafhankelijk Kamerlid Wybren van Haga is overgelopen naar Forum voor Democratie. Hij noemt het mooie aan Forum dat het een onorthodoxe partij is, aldus meldt EenVandaag vrijdag 22.05.2020. ,,Het is een fantastische partij. Het zijn allemaal fatsoenlijke mensen”.
Wybren van Haga wordt lid van Forum voor Democratie (FVD). Van Haga sluit zich nog niet direct aan bij de Tweede Kamerfractie van FVD en blijft vooralsnog in de Kamer als de onafhankelijke Groep Van Haga. In een video met Thierry Baudet licht Van Haga zijn besluit toe (zie de link onder aan dit artikel).
AD 23.05.2020
‘Onze informele samenwerking, die heel goed verloopt, is nu een maand of vier, vijf aan de gang,’ zegt Van Haga tegen Elsevier Weekblad. ‘Als je stemmingen bekijkt, zie je dat FVD en ik vrijwel altijd hetzelfde stemmen, net als de SGP en de PVV overigens.
Geen afgesproken werk, maar we zitten gewoon vaak op één lijn.’ Van Haga en Forum voor Democratie vinden elkaar in hun kritiek op het kabinetsbeleid, waaronder de ondertekening van het Marrakesh-immigratiepact van de Verenigde Naties, het klimaatakkoord en de herziening van de belastingheffing in box 3.
Van Haga kwam in oktober 2017 namens de VVD in de Tweede Kamer en voerde het woord over Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking. Maar hij werd uit de partij gezet nadat hij meerdere malen in opspraak was gekomen.
Van Haga werd september 2019 uit de Tweede Kamerfractie van de VVD gezet, nadat hij in opspraak was geraakt toen hij met te veel alcohol achter het stuur van zijn auto zat. Toen volgens de VVD-top bleek dat Van Haga zich tegen de afspraken in bemoeide met zijn vastgoedbedrijf, werd hij uit de fractie gezet.
Toen bekend werd dat Van Haga zijn zetel in de Tweede Kamer niet opgaf maar als eenmansfractie verder zou gaan, werd hij na 38 jaar partijlidmaatschap door de VVD geroyeerd.
AD 31.03.2021
Saillant is dat Van Haga toen ook al zinspeelde op een overstap naar Forum voor Democratie. Maar Baudet wilde daar destijds nog ‘absoluut niet’ van weten, zei hij tegen RTL Nieuws. ,,Wij moeten niets hebben van zetelrovers.” Baudet zegt vandaag in een uitzending van ‘FvD Journaal’ dat het het ‘ontzettend leuk’ vindt dat Van Haga bij zijn partij is gekomen. ,,Van harte welkom.”
In die uitzending wordt niet gesproken over het feit dat Van Haga uit de fractie is gezet. Daar doen Baudet en Van Haga voorkomen alsof Van Haga vertrokken is bij de partij omdat die ‘linksaf gaat en ik rechtdoor bleef lopen’, ,,Dan groei je een beetje uit elkaar.”
Van Haga wil zich bij FVD vooral sterk maken voor ondernemers. ‘Als ik rondliep om te flyeren voor de VVD, vroegen ondernemers me: “Wat hebben jullie de afgelopen jaren voor mij gedaan?” En ze hadden gelijk, de regel- en belastingdruk zijn onder het bewind van de VVD flink gegroeid.’
‘FVD komt als enige écht op voor bedrijfsleven, specifiek het mkb’
Het terugdringen daarvan was en is voor Van Haga een van de belangrijkste drijfveren om de politiek in te gaan. ‘Waar vrijwel alle partijen zich richten op abstracte groepen als “de middenklasse”, komt Forum als enige écht op voor het Nederlandse bedrijfsleven, specifiek voor het mkb. Dat spreekt mij erg aan.’
De 53-jarige Haarlemmer noemt Forum een ‘frisse, hemelbestormende partij, die jong is en nog echt onorthodox naar de wereld kijkt’. In het FVD-Journaal, een reeks uitzendingen van Forum voor Democratie op YouTube, licht Van Haga zijn besluit in een gesprek met fractievoorzitter Thierry Baudet nader toe:
Ondanks zijn FVD-lidmaatschap blijft Van Haga als onafhankelijke fractie in de Tweede Kamer. Op de vraag of hij voor de Tweede Kamerverkiezingen (17 maart 2021) wel op de FVD-kieslijst terechtkomt, wil hij niet vooruitlopen. ‘Het is nog te vroeg om daarover iets te zeggen. Maar voorlopig steun ik Thierry en zijn partij, en verder zie ik het wel.’
Reactie Baudet notabene !!!
Toen Van Haga indertijd besloot zijn zetel te behouden, sprak Baudet zich daar destijds fel tegen uit. “Wij moeten niets hebben van zetelrovers”, zei de FVD-leider in een reactie op het nieuws voor de camera van RTL Nieuws.
“De zetel behoort grondwettelijk toe tot het individueel Kamerlid, maar behoort natuurlijk tot de partij. Als je die dan meeneemt, dan vinden wij dat onacceptabel”, aldus Baudet destijds.
AD 31.03.2021 De carrière van Tweede Kamerlid Wybren van Haga leek een jaar geleden nog voorbij. Vandaag wordt hij opnieuw geïnstalleerd als de gevierde tweede man achter Thierry Baudet bij Forum. ,,Hij heeft toch op het juiste paard gewed.’’
Dat 241.193 Nederlanders op hem hebben gestemd, noemt Wybren van Haga in de gang van de Tweede Kamer ‘een enorme eer’. Het is volgens hem de ‘erkenning’ dat Nederlanders de ‘ongeloofwaardige en onnodige coronamaatregelen zat zijn’. ,,En dat wij dat geluid vertolken en die mensen mogen vertegenwoordigen is prachtig.’’ Met dat forse mandaat wordt Van Haga vandaag opnieuw geïnstalleerd als Tweede Kamerlid voor Forum voor Democratie. En de volmacht vanuit de achterban is groot: Van Haga haalde slechts 4130 stemmen minder dan Thierry Baudet zelf.
Lang was er juist weinig ‘eer’ voor Van Haga en ‘vertegenwoordigde’ hij even niemand, nadat hij in het najaar van 2019 zonder pardon uit de VVD was getrapt.
Het was het slotstuk van een politieke carrière waar toch al geen muziek in zat.
Commando
Tot zijn overstap naar Den Haag ging het allemaal crescendo. Hij was commando, gevierd ingenieur namens Shell in Gabon, Schotland en Oman en werd steenrijk met een zorgonderneming en door meer dan honderd panden te vergaren en verhuren. Zijn firma Sjopperdepop was in 2016 nog zo’n 17 miljoen euro waard. Politiek was toen nog een bijbaan, als raadslid voor de VVD in Haarlem.
Bij de scoutingcommissie van de partij kwam vanuit die stad bericht: Van Haga, die kan wel eens geschikt zijn als Tweede Kamerlid.Van Haga financierde zijn eigen campagne en wist zich zelfs gesteund door PvdA-burgemeester Bernt Schneiders die hij nota bene als oppositielid had bestreden. ,,Omdat hij een Haarlemmer is met een groot hart voor onze stad’’, aldus Schneiders toen. Maar vooral: de twee waren al langer bevriend.
Toch zat er voor Van Haga ‘slechts’ plek 41 op de lijst in. Pas toen anderen in 2017 het kabinet betrokken, stroomde hij voor de VVD de Kamerbankjes in.
In de Tweede Kamer zit er aanvankelijk slechts een bescheiden rol voor hem in. Niemand bij de VVD die daar erg rouwig om is, want al snel komt Van Haga in opspraak. Hij zou zijn huurpanden zonder vergunning aan te grote groepen hebben verhuurd. Ook werd hij ervan beschuldigd huurders soms te intimideren. Wilde de VVD eerst niet van hem af, in 2019 wordt Van Haga alsnog aan de kant gezet, omdat hij zich tegen afspraken in met zijn panden zou hebben bemoeid.
Thierry had er gewoon een soldaat bij. Een meegaande, aardige kerel
Wat niet helpt, is dat hij die zomer nog is gepakt voor rijden onder invloed. ,,Een optelsom van gedoetjes’’, besluit fractievoorzitter Klaas Dijkhoff. Van Haga wordt uit de fractie gezet, maar houdt zijn zetel. Bij de VVD doet het verhaal de ronde dat ‘de VVD Haarlem’ van Van Haga ‘af wilde’ en ze er zijn ‘ingetrapt’.
Klik
Zo lijkt Van Haga zijn tijd uit te zitten als Kamerlid. Hoewel… Zijn stoel grenst bijna aan die van Thierry Baudet. De twee kennen elkaar uit Haarlem, waar de Forum-leider opgroeide. Van Haga organiseerde daar wel eens ‘debatcafés’ waar hij Baudet ook voor uitnodigde. ,,Er was al een klik’’, zegt Van Haga later. Toch houdt Baudet publiekelijk de boot af: ,,Wij moeten niets hebben van zetelrovers.’’
Maar in de achterkamertjes groeit de band. Van Haga stemt met de moties van Forum mee en laat de zijne aan Baudet lezen. ,,Thierry had er gewoon een soldaat bij. Een meegaande, aardige kerel. Zo groeide dat’’, weet een ingewijde.
Als de bom barst binnen Forum voor Democratie over discriminerende en antisemitische opmerkingen tijdens het etentje van de partijtop in Tiel, is Van Haga er toevallig niet bij. ,,Hij kon daarom de ontkenningen van Thierry moeiteloos voor waar aannemen en doorgaan’’, aldus een betrokkene. ,,Hij heeft toch op het juiste paard gewed.’’
Complottheorieën
De coronacrisis is vervolgens een katalysator van jewelste. Van Haga ontpopt zich tot de voorvechter van ‘vrijheden’. Hij beweert dat de PCR-test die besmettingen aantoont ‘volkomen onbetrouwbaar’ is, de ‘dystopische maatregelen’ zijn onnodig en als ‘één van de weinige ondernemers in de Tweede Kamer’ komt hij tenminste in actie nu de ‘euthanasie op het mkb een feit is.’’
Van Haga heeft zo zijn niche gevonden, al levert het hem ook kritiek op als hij met rappers Tisjeboy Jay en Lange Frans heult, terwijl die complottheorieën spuien. Intern zegt Theo Hiddema dat ze moeten ‘kappen’ met het heulen met complotdenkers. Maar Hiddema blijkt alleen te staan als gematigde stem.
Dat de nek-aan-nekuitslag van Baudet en Van Haga wat betreft het aantal voorkeursstemmen een machtsstrijd zou ontketenen, ontkennen ze
In de campagne geeft Baudet hoog op van ‘strijder’ Van Haga. Terwijl Baudet met een vrijheidskaravaan stemmen werft in het land, verdedigt ‘Wybren onze rechten in de debatten in de Tweede Kamer’. Al krijgt hij steeds meer weerstand: tot zijn woede waarschuwde minister De Jonge dit weekend nog dat met Forum het geluid van ‘viruswappies’ de Tweede Kamer is binnengekomen.
Bij de verkiezingen blijkt ruim een half miljoen Nederlanders de lijn van Forum toch te steunen. Dat de nek-aan-nekuitslag van Baudet en Van Haga wat betreft het aantal voorkeursstemmen een machtsstrijd zou ontketenen, ontkennen ze. De ‘zetelroof’ heeft de FvD-achterban hem vergeven of is vergeten. De nummer 41 van de VVD, is nu de nummer 2 van Forum geworden.
NU 22.05.2020 Wybren van Haga is lid geworden van Forum voor Democratie (FVD), meldt EenVandaag vrijdag. Hoewel de oud-VVD’er zich aansluit bij een andere partij, blijft hij tot de verkiezingen in maart volgend jaar onafhankelijk Kamerlid voor de groep Van Haga.
Van Haga noemt FVD in gesprek met het actualiteitenprogramma “een fantastische partij”. “Het zijn allemaal fatsoenlijke mensen”, zegt hij. “Thierry Baudet en ik werken al enige tijd goed samen in de Kamer.”
Van Haga, die zijn zetel behield toen hij in september vorig jaar uit de VVD werd gezet, zegt tot de parlementsverkiezingen in maart te willen samenwerken met FVD.
Het viel de laatste weken al op dat Baudet en Van Haga bij sommige debatten namens elkaar spraken. De parlementariërs dienden ook vaak samen moties in, al is dat een stuk gebruikelijker in de Tweede Kamer.
Baudet: ‘We moeten niets van zetelrovers hebben’
Van Haga benadrukt dat er geen sprake is van een fusie. Of de Haarlemmer bij de verkiezingen op de FVD-lijst zal staan, is nog niet bekend. Daar is volgens hem nog niet over gesproken.
“Als ik een uitnodiging krijg, dan ga ik daar zeker over nadenken”, zegt Van Haga tegen EenVandaag. “Maar ik ben daar echt niet op uit. Ik weet niet of ik na maart volgend jaar nog in de politiek blijf. Ik heb nog genoeg andere dingen op mijn bucketlist staan.”
Toen Van Haga besloot zijn zetel te behouden, sprak Baudet zich daar destijds fel tegen uit. “Wij moeten niets hebben van zetelrovers”, zei de FVD-leider in een reactie op het nieuws voor de camera van RTL Nieuws.
“De zetel behoort grondwettelijk toe tot het individueel Kamerlid, maar behoort natuurlijk tot de partij. Als je die dan meeneemt, dan vinden wij dat onacceptabel”, aldus Baudet destijds.
Van Haga kwam in opspraak met zijn bedrijven
Van Haga kwam in 2017 namens de VVD in de Tweede Kamer, maar hij werd uit de partij gezet nadat hij meerdere malen in opspraak was gekomen.
Van Haga had zich tegen de afspraken in meermaals bemoeid met de bedrijfsvoering van zijn vastgoedonderneming. Hij hield zich in Haarlem niet aan de verhuurregels, wat eerder ook in Amsterdam het geval was. Ook werd hij aangehouden omdat hij met te veel alcohol op in de auto was gestapt.
NOS 22.05.2020 Onafhankelijk Kamerlid Wybren van Haga is lid geworden van Forum voor Democratie. Hij noemt het mooi aan Forum dat het een onorthodoxe partij is.
De oud-VVD’er wil tot aan de verkiezingen van volgend jaar onafhankelijk Kamerlid blijven. Hij sluit zich nu niet aan bij de fractie van Forum, maar zal er wel mee samenwerken.
Van Haga werd vorig jaar september uit de Tweede Kamerfractie van de VVD gezet. Hij zou afspraken hebben geschonden over zijn bemoeienis met woningen die hij in eigendom heeft, wat hij overigens zelf ontkende. Ook was hij betrapt op rijden met te veel drank op.
Wel portefeuillles verdelen
Van Haga besloot zijn zetel te behouden, waardoor het kabinet zijn meerderheid in de Kamer verloor. Hij zei toen meteen dat hij achter het regeerakkoord bleef staan en dat hij bij nieuwe voorstellen zijn eigen afweging zou maken. Vandaag herhaalt hij tegenover de NOS dat hij het regeerakkoord blijft steunen. “Maar Forum en ik dachten in 99 procent van de onderwerpen al hetzelfde.”
Hoewel het dus de bedoeling is dat Forum en Van Haga onafhankelijke fracties blijven, zullen ze wel soms portefeuilles verdelen. Dat kan bijvoorbeeld betekenen dat een fractielid van Forum aan het ene debat meedoet en Van Haga aan het andere. Volgens Van Haga heeft hij niet met Forum gepraat over een plek op de lijst voor de komende Kamerverkiezingen.
De dag waarvan iedereen wist dat die zou komen
In Den Haag werd er al langer rekening mee gehouden dat Van Haga zich bij Forum zou aansluiten. Hij diende geregeld moties in samen met Forum en sprak in debatten over “kameraad Baudet”.
Meteen na het vertrek van Van Haga uit de VVD drukte Forum-leider Baudet geruchten dat FvD hem zou inlijven de kop in. Hij zei niet in zee te willen gaan met een “zetelrover”.
FvD heeft twee zetels, maar doet het een stuk beter in de peilingen. Forum zegt in een reactie vandaag “verheugd” te zijn dat Van Haga lid is geworden van de partij.
Baudet spreekt in een filmpje op Twitter van “de dag waarvan iedereen wist dat die zou komen”. “We vonden elkaar de laatste tijd al in het debat en zullen vanaf nu als onafhankelijke fracties samenwerken”, zegt Forum.
#FVD is verheugd te melden dat @WybrenvanHaga vandaag lid is geworden van Forum voor Democratie. We vonden elkaar de laatste tijd al in het debat en zullen vanaf nu als onafhankelijke fracties samenwerken. Word ook lid van de grootste partij van Nederland! https://t.co/mVCw5fPKY0pic.twitter.com/QZS19EQFjl
— Forum voor Democratie (@fvdemocratie) May 22, 2020
Telegraaf 22.05.2020 Ex-VVD’er en onafhankelijk Kamerlid Wybren van Haga heeft zich vrijdag aangesloten bij Forum voor Democratie. „Het is een fantastische partij. Het zijn allemaal fatsoenlijke mensen. Thierry Baudet en ik werken al enige tijd goed samen in de Kamer”, zegt Van Haga over zijn stap.
Dat meldt EenVandaag. De partij van Thierry Baudet heeft tot nu twee zetels in de Kamer. Met de komst van Van Haga worden dat er drie.
Van Haga benadrukt echter dat hij weliswaar lid is geworden van de partij Forum voor Democratie, maar in de Tweede Kamer gewoon verder gaat als onafhankelijk Kamerlid voor de groep Van Haga: „Ik hoop nog tien maanden fijn met Thierry en Theo Hiddema samen te kunnen werken. Maar er is geen sprake van een fusie.”
Van Haga werd september 2019 uit de Tweede Kamerfractie van de VVD gezet, nadat hij in opspraak was geraakt toen hij met te veel alcohol achter het stuur van zijn auto zat. Toen volgens de VVD-top bleek dat Van Haga zich tegen de afspraken in bemoeide met zijn vastgoedbedrijf, werd hij uit de fractie gezet.
MSN 22.05.2020 Onafhankelijk Kamerlid Wybren van Haga (53) is vrijdag lid geworden van Forum voor Democratie (FvD). Dat meldt tv-programma EenVandaag. Van Haga laat aan het nieuwsprogramma weten dat er geen sprake is van een fusie met FvD.
Hij zegt van plan te zijn tot aan de Tweede Kamerverkiezingen in maart 2021 met „Thierry [Baudet] en Theo Hiddema samen te kunnen werken”. Dit betekent dat dat de FvD-fractie niet wordt uitgebreid van twee naar drie Kamerzetels.
Van Haga kwam in zijn periode bij de VVD geregeld in opspraak. Hij werd in juli 2019 door de politie aangehouden toen hij met alcohol op achter het stuur van zijn auto zat. Ook bemoeide hij zich, niet conform de afspraken met VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff, met zijn vastgoedportefeuille.
In september werd Van Haga uit de fractie van de VVD gezet en zit sindsdien als eenmansfractie in de Tweede Kamer onder de naam groep Van Haga. Tegenover EenVandaag licht Van Haga zijn lidmaatschap van FvD toe: „Het is een fantastische partij. Het zijn allemaal fatsoenlijke mensen. Thierry Baudet en ik werken al enige tijd goed samen in de Kamer.”
AD 22.05.2020 Ex-VVD’er Wybren van Haga is lid geworden van Forum voor Democratie. Van Haga trok in de Tweede Kamer al weken op met de partij van Thierry Baudet en bleek deze week een Facebookadvertentie te betalen waarin hij oproept om op FvD te stemmen.
,,Het is een fantastische partij. Het zijn allemaal fatsoenlijke mensen”, zegt Van Haga tegen EenVandaag. Hij zegt dat hij zijn eenmansfractie niet aansluit bij FvD en tot de verkiezingen van maart 2021 verder gaat als onafhankelijk Kamerlid. Wel hoopt hij ‘fijn met Thierry en Theo Hiddema samen te kunnen werken’. Hij zegt niet uit te zijn op een plek op de Fvd-kieslijst van volgend jaar. ,,Ik weet niet of ik na maart volgend jaar nog in de politiek blijf.”
De afgelopen tijd dienden de twee fracties al vaak gezamenlijk moties in. Ook duidde Van Haga de fractieleider van FvD regelmatig aan als ‘kameraad Baudet’ en ook Baudet noemde Van Haga in april bij het indienen van een motie al ‘kandidaat-kameraad’. Dat deed Van Haga toen nog af als ‘een grapje’. Van Haga retweette de afgelopen weken al regelmatig tweets die vanaf het Forum voor Democratie-account waren verstuurd.
Sjopperdepop
Van Haga kwam in oktober 2017 de Tweede Kamer in voor de VVD en voerde het woord over Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking. Vastgoedondernemer Van Haga – hij bezit ruim honderd panden in Amsterdam en Haarlem – raakte al snel in opspraak nadat Het Parool schreef dat hij met zijn bedrijf Sjopperdepop BV de huurregels overtrad.
De VVD startte toen een integriteitsonderzoek, dat lang duurde. De liberalen zaten met de kwestie in de maag: Van Haga was het ‘76ste Kamerlid’ en als hij zijn zetel zou meenemen, verloor de coalitie diens meerderheid.
De commissie concludeerde uiteindelijk dat Van Haga kon blijven als hij zich niet meer met zijn bedrijf zou bemoeien. In werkelijkheid bleef Van Haga betrokken, zo onthulde Het Parool in augustus 2018. Van Haga raakte daarna ook in opspraak omdat hij werd betrapt terwijl hij met drank op achter het stuur zat.
Uit de fractie gezet
In september 2019 werd via Hart van Nederland bekend dat Van Haga zonder vergunning bouwwerkzaamheden had verricht aan een monumentaal pand in Haarlem. Daarmee was voor de VVD de maat vol. Van Haga werd uit de fractie gezet.
Na een week nadenken besloot Van Haga zijn zetel mee te nemen en verloor de coalitie diens meerderheid. Van Haga beloofde zijn oud-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff destijds wel het regeerakkoord te steunen. ,,Er in principe geen risico voor het kabinet.”
Saillant is dat Van Haga toen ook al zinspeelde op een overstap naar Forum voor Democratie. Maar Baudet wilde daar destijds nog ‘absoluut niet’ van weten, zei hij tegen RTL Nieuws. ,,Wij moeten niets hebben van zetelrovers.” Baudet zegt vandaag in een uitzending van ‘FvD Journaal’ dat het het ‘ontzettend leuk’ vindt dat Van Haga bij zijn partij is gekomen. ,,Van harte welkom.”
In die uitzending wordt niet gesproken over het feit dat Van Haga uit de fractie is gezet. Daar doen Baudet en Van Haga voorkomen alsof Van Haga vertrokken is bij de partij omdat die ‘linksaf gaat en ik rechtdoor bleef lopen’, ,,Dan groei je een beetje uit elkaar.”
Elsevier 22.05.2020 Wybren van Haga wordt lid van Forum voor Democratie (FVD). Van Haga sluit zich nog niet direct aan bij de Tweede Kamerfractie van FVD en blijft vooralsnog in de Kamer als de onafhankelijke Groep Van Haga. In een video met Thierry Baudet licht Van Haga zijn besluit toe (zie de link onder aan dit artikel).
‘Onze informele samenwerking, die heel goed verloopt, is nu een maand of vier, vijf aan de gang,’ zegt Van Haga tegen Elsevier Weekblad. ‘Als je stemmingen bekijkt, zie je dat FVD en ik vrijwel altijd hetzelfde stemmen, net als de SGP en de PVV overigens. Geen afgesproken werk, maar we zitten gewoon vaak op één lijn.’ Van Haga en Forum voor Democratie vinden elkaar in hun kritiek op het kabinetsbeleid, waaronder de ondertekening van het Marrakesh-immigratiepact van de Verenigde Naties, het klimaatakkoord en de herziening van de belastingheffing in box 3.
In september 2019 moest Van Haga vertrekken bij de VVD-fractie, omdat hij zich tegen vermeende partij-afspraken in met zijn verhuurdersbedrijf zou hebben bemoeid. Toen bekend werd dat Van Haga zijn zetel in de Tweede Kamer niet opgaf maar als eenmansfractie verder zou gaan, werd hij na 38 jaar partijlidmaatschap door de VVD geroyeerd.
Van Haga wil zich bij FVD vooral sterk maken voor ondernemers. ‘Als ik rondliep om te flyeren voor de VVD, vroegen ondernemers me: “Wat hebben jullie de afgelopen jaren voor mij gedaan?” En ze hadden gelijk, de regel- en belastingdruk zijn onder het bewind van de VVD flink gegroeid.’
‘FVD komt als enige écht op voor bedrijfsleven, specifiek het mkb’
Het terugdringen daarvan was en is voor Van Haga een van de belangrijkste drijfveren om de politiek in te gaan. ‘Waar vrijwel alle partijen zich richten op abstracte groepen als “de middenklasse”, komt Forum als enige écht op voor het Nederlandse bedrijfsleven, specifiek voor het mkb. Dat spreekt mij erg aan.’
De 53-jarige Haarlemmer noemt Forum een ‘frisse, hemelbestormende partij, die jong is en nog echt onorthodox naar de wereld kijkt’. In het FVD-Journaal, een reeks uitzendingen van Forum voor Democratie op YouTube, licht Van Haga zijn besluit in een gesprek met fractievoorzitter Thierry Baudet nader toe:
Ondanks zijn FVD-lidmaatschap blijft Van Haga als onafhankelijke fractie in de Tweede Kamer. Op de vraag of hij voor de Tweede Kamerverkiezingen (17 maart 2021) wel op de FVD-kieslijst terechtkomt, wil hij niet vooruitlopen. ‘Het is nog te vroeg om daarover iets te zeggen. Maar voorlopig steun ik Thierry en zijn partij, en verder zie ik het wel.’
Niet alleen FvD maar ook VVD en CDA Extreem rechts ???
Telegraaf 13.05.2010
JOVD
De Telegraaf berichtte woensdagochtend 13.05.2020 over wansmakelijke afbeeldingen in een groepsapp van JOVD-leden bij gelegenheid van het lustrumcongres in Amersfoort. De jongerenafdeling van de VVD vierde daar het 70-jarig bestaan.
Telegraaf 13.05.2020
De VVD wil weten welke leden van haar jongerenorganisatieJOVD zich schuldig hebben gemaakt aan de verspreiding van racistische en nazistische plaatjes in verschillende whatsappgroepen. Er werden onder andere fotobewerkingen van Thierry Baudet en Geert Wilders gedeeld.
Telegraaf 14.05.2020
Als daar mensen tussen zitten die ook VVD-lid zijn, wordt bekeken of zij uit de partij kunnen worden gezet. VVD-voorzitter Christianne van der Wal vindt de uitingen, waar De Telegraaf over berichtte, ‘afschuwelijk en walgelijk’.
AD 14.05.2020
Baudet aan een galg
Via de whatsappgroepen werden onder andere plaatjes gedeeld van Wilders in een Duits legeruniform met hakenkruizen. Ook is er een afbeelding van FvD-leider Baudet die aan een galg hangt met de tekst ‘hop, hop, hop, Baudet die hang je op’.
JOVD-voorzitter Rick Oudshoorn zegt in De Telegraaf dat het bestuur van de JOVD zich distantieert van de whatsappgroepen. De appgroep is volgens hem ook niet opgericht en beheerd door de JOVD.
CDJA-lid Hugo Westerlaken
Het CDA-raadslid Hugo Westerlakenstapt op na de publiciteit over de omstreden appgroep van leden van de politieke jongerenorganisatie JOVD, gelieerd aan de VVD. De CDA’er werd, zoals meer buitenstaanders, toegelaten in de app-groep en nam deel aan de uitwisseling van grove berichten.
Westerlaken: “Ik heb spijt en neem nu de stap mijn bijdrage aan de politiek te beëindigen door per direct te stoppen met mijn werk als raadslid van Lopik.”
Jongeren FvD – Forum voor Democratie
Ook de jongerenafdeling van Forum voor Democratie kwam onder vuur te liggen vanwege rechts-radicale en antisemitische uitlatingen. Zo werden in verschillende officiële en onofficiële appgroepen van de partij en de jongerenafdeling de aanslagen in Christchurch (51 doden) en op Utøya (69 doden) verheerlijkt.
Vorige maand kwam het nieuws naar buiten dat er rechts-radicale en antisemitische uitlatingen waren gedaan in appgroepen van leden van de jongerenorganisatie van Forum voor Democratie en van de partij zelf. Verontruste leden van de jongerenpartij hadden via een brief bij het hoofdbestuur aan de bel getrokken.
In de brief maakten de leden duidelijk dat de opmerkingen van onder meer antisemitische en homofobe aard waren. Ook werden terroristen die een politieke aanslag pleegden zoals Anders Breivik (aanslag in Noorwegen in 2011) en Brenton Tarrant (aanslag in Christchurch 2019) verheerlijkt in de apps.
Na een intern onderzoek heeft FvD drie leden uit de partij gezet. De partij liet weten dat de appjes ‘volstrekt onacceptabel’ waren. Drie anderen leden zijn geschorst.
Telegraaf 30.04.2020
Opleving van rechts-extremisme
De geheime dienst AIVD ziet een opleving van rechts-extremisme wereldwijd. In zijn jaarverslag over 2019 staat dat rechts-extremisten elkaar vinden op websites en van daaruit uitgenodigd worden voor besloten groepen. Dat kan leiden tot radicalisering en geweld.
De AIVD noemt in deze context de Nederlandse “alt-rechtsbeweging” Erkenbrand ‘een voorbeeld van een organisatie die met democratische middelen ondemocratische doelstellingen nastreeft’. ,,Deze Nederlandse alt-rechtsbeweging volgens de inlichtingendienst “als uiteindelijk doel om een autoritair politiek bestel te realiseren dat alleen de grondrechten van de witte burger (man) waarborgt”.
AD 13.05.2020 Özcan Akyol schrijft drie keer per week over wat hem bezighoudt.
Nederland heeft een probleem met antisemitisme, en nee, dat is niet alleen voorbehouden aan één deel van de bevolking, hoezeer sommige mensen dat ook zouden willen.
In een appgroep van de JOVD, de jongerentak van de VVD, werden naar hartenlust smakeloze afbeeldingen gedeeld, bijna allemaal rechts-extremistisch van karakter.
De screenshots lekten uit en de terechte ophef was geboren.
We zagen al eerder, vorige week, hetzelfde gebeuren bij Forum voor Democratie. Ook daar zat een aantal millennials geitend de Tweede Wereldoorlog te verheerlijken, alsof een genocide op 6 miljoen onschuldigen hetzelfde was als een spelletje op de PlayStation.
Inmiddels heeft Hugo Westerlaken, een CDA-raadslid uit Lopik, zijn functie neergelegd, omdat hij een van deelnemers aan de appgroep was.
Een CDA’er verdwaald in het bos van de rechts-extremisten, het zou zomaar een landelijke trend kunnen worden, gezien de ontwikkelingen in Brabant.
Maar daar gaat het even niet over.
Wat opvalt, is dat het historisch besef onder jongeren, of ze nu een allochtone of autochtone achtergrond hebben, steeds vaker te wensen overlaat.
Geschiedenislessen over de Tweede Wereldoorlog werken niet ontmoedigend, maar eerder inspirerend om bestaande polarisatie te koppelen aan de verschrikkelijkheden van weleer
Wie in jaren 60 en 70 werd geboren, weet nog dankzij een ouder of opa wat het stelselmatig demoniseren van mensen betekent, hoe nihilistisch en destructief een oorlog is en wat voor trauma dat oplevert, een vernedering die decennialang voelbaar blijft.
We hebben nu te maken met een wereldvreemde generatie die de lessen uit de geschiedenisboeken louter gebruikt om gein te trappen.
Blijkbaar is het bestaande curriculum op de middelbare scholen ontoereikend. De geschiedenislessen over de Tweede Wereldoorlog werken niet ontmoedigend, maar eerder inspirerend om bestaande polarisatie te koppelen aan de verschrikkelijkheden van weleer.
En zo wordt antisemitisme opnieuw salonfähig. In verschillende geledingen van de samenleving, met de bittere conclusie dat deze haat zelfs verbindt.
Want hoewel fundamentalistische moslims én aanhangers van de alt-right-beweging ogenschijnlijk niets gemeen hebben, delen ze toch een ziekelijke obsessie voor alles wat Joods is.
We zijn heel lang ervan uitgegaan dat oudere generaties dit soort oprispingen zouden pareren, simpelweg door hun eigen ervaringen en verhalen te delen. Die tijd is voorbij.
De politiek en het onderwijs moeten deze taak overnemen. Als dat niet gebeurt, wachten ons weer duistere jaren.
Ook in Duitsland komt antisemitisme steeds vaker voor.
NOS 13.05.2020 Het CDA-raadslid Hugo Westerlaken stapt op na de publiciteit over de omstreden appgroep van leden van de politieke jongerenorganisatie JOVD, gelieerd aan de VVD. De CDA’er werd, zoals meer buitenstaanders, toegelaten in de app-groep en nam deel aan de uitwisseling van grove berichten.
Westerlaken: “Ik heb spijt en neem nu de stap mijn bijdrage aan de politiek te beëindigen door per direct te stoppen met mijn werk als raadslid van Lopik.”
Westerlaken stuurde in de appgroep onder meer een plaatje van FvD-leider Baudet aan een galg, zo heeft hij bevestigd. Ook gingen er in de groep plaatjes rond van PVV-leider Wilders in een nazi-uniform en van Adolf Hitler tussen jonge vrouwen met het woord ‘gassers’ en de ss’en geschreven als in het logo van de SS.
“De mensen die ik hiermee gekwetst heb, bied ik bij deze mijn oprechte excuses aan”, zegt Westerlaken in een verklaring. “De Tweede Wereldoorlog was een verschrikkelijke tijd, een tijd die ik niet lichtzinnig had moeten verbinden met wat ons als mensen met elkaar verbindt of uit elkaar houdt. Ik heb dit nooit gewild en ben te ver gegaan.”
Student
Westerlaken werd in 2018 als student raadslid. Hij was ook landelijk bestuurslid van het CDJA, de jongerenorganisatie van het CDA.
Het landelijk bestuur van het CDA, het bestuur van het CDJA en de CDA-fractie in Lopik vinden het besluit van Westerlaken terecht en “de enige optie” omdat hij de partij nu niet langer kan vertegenwoordigen.
“Dit is niet zoals we de heer Westerlaken kennen in zijn optreden binnen de fractie en in de raad”, zeggen de gezamenlijke besturen. De integriteitscommissie gaat onderzoek doen naar zijn handelen.
VVD
De VVD wil weten welke leden van de JOVD omstreden plaatjes hebben verspreid. Als daar VVD-leden tussen zitten, wordt bekeken of tegen hen opgetreden kan worden.
Volgens de JOVD hebben er geen JOVD-leden foute berichten verzonden. De jongerenorganisatie laat weten dat er veel mensen van buiten via een link in de groep kwamen. De app-groep is naar aanleiding van de berichten kort daarna gesloten, zegt de jongerenorganisatie.
RTL 13.05.2020 De VVD wil weten welke leden van haar jongerenorganisatie JOVD zich schuldig hebben gemaakt aan de verspreiding van racistische en nazistische plaatjes in verschillende whatsappgroepen. Er werden onder andere fotobewerkingen van Thierry Baudet en Geert Wilders gedeeld.
Als daar mensen tussen zitten die ook VVD-lid zijn, wordt bekeken of zij uit de partij kunnen worden gezet. VVD-voorzitter Christianne van der Wal vindt de uitingen, waar De Telegraaf over berichtte, ‘afschuwelijk en walgelijk’.
Baudet aan een galg
Via de whatsappgroepen werden onder andere plaatjes gedeeld van Wilders in een Duits legeruniform met hakenkruizen. Ook is er een afbeelding van FvD-leider Baudet die aan een galg hangt met de tekst ‘hop, hop, hop, Baudet die hang je op’.
JOVD-voorzitter Rick Oudshoorn zegt in De Telegraaf dat het bestuur van de JOVD zich distantieert van de whatsappgroepen. De appgroep is volgens hem ook niet opgericht en beheerd door de JOVD.
‘Stevig op aangesproken’
“Juist om deze reden en om elke schijn van een relatie met de JOVD onmiddellijk te stoppen, is de appgroep toentertijd binnen een uur na het rondgaan van dergelijke berichten opgeheven, door een JOVD’er die zich met dat doel beheerder heeft gemaakt.” Volgens Oudshoorn is een aantal JOVD’ers die lid waren van de appgroep ‘hier stevig op aangesproken’.
Een woordvoerder van de VVD benadrukt dat de JOVD een op zichzelf staande organisatie is met een eigen bestuur. “Wij staan hier ver vandaan.” Maar de partij neemt de zaak hoog op en wil dat de JOVD met namen en rugnummers komt. Als er VVD-leden deel uitmaken van de whatsappgroepen, dan ‘gaan we kijken of er reden is voor royement’.
Onlangs kwam ook de jongerenafdeling van Forum voor Democratie onder vuur te liggen vanwege rechts-radicale en antisemitische uitlatingen. Zo werden in verschillende officiële en onofficiële appgroepen van de partij en de jongerenafdeling de aanslagen in Christchurch (51 doden) en op Utøya (69 doden) verheerlijkt.
‘Thnx for the mass shootings’, schreef iemand onder meer. Ook verschenen fotobewerkingen van aanslagpleger Anders Breivik, van Anne Frank en werd iemands opmerking ‘Ik zou letterlijk iedere ideologie aanhangen die Nederland weer 95 procent blank maakt met 0 procent moslims’ met instemming onthaald.
Drie leden werden hiervoor uiteindelijk uit de partij gezet, drie werden er geschorst.
Elsevier 13.05.2020 Na nazistische uitingen rond een congres van de JOVD, de jongerenafdeling van de VVD, heeft het bestuur twee leden geschorst en is een bestuurslid van de afdeling Amsterdam onder druk opgestapt. Tijdens feestelijkheden op het Jubileumcongres, vorig jaar oktober in Amersfoort, zouden jolige JOVD’ers en niet-leden de Hitlergroet hebben gebracht. Een CDA-raadslid in Lopik is opgestapt nadat bekend werd dat hij in een appgroep een foto deelde waarop FVD-leider Thierry Baudet aan een galg hing.
Secretaris Tim Sikkema en woordvoerder Wilbert Frieling willen niet reageren op de informatie waarover Elsevier Weekblad beschikt. Sikkema zegt dat hij in het JOVD-bestuur niet degene is die er mededelingen over kan doen. Frieling zegt dat hij uit oogpunt van ‘de privacy van de betrokkenen’ geen inlichtingen kan geven.
Volgens bronnen van Elsevier Weekblad had er in de marge van het lustrumcongres van de JOVD een wansmakelijke vertoning plaats waarbij JOVD’ers de Hitlergroet brachten. In een Whatsappgroep werden foto’s gedeeld met allerlei nazistische en fascistische parafernalia.
Hierna werden twee leden geschorst, van wie een voor de duur van een half jaar met twee maanden voorwaardelijk. Een van de bestuursleden van het JOVD-bestuur Amsterdam en omstreken zou vanwege het incident zijn functie hebben neergelegd.
Doodsbedreigingen tegen Thierry Baudet
Ook een bestuurslid van het CDJA, Hugo Westerlaken, tevens raadslid in de Utrechtse plattelandsgemeente Lopik, zou hebben deelgenomen in de omstreden appgroep. Hij zou een afbeelding hebben geplaatst van Baudet aan de galg en maakte woensdagmiddag 13 mei bekend dat hij opstapt als raadslid via een bericht op LinkedIn:
Statement Als student werd ik in 2018 raadslid voor de gemeente Lopik. Het was mijn droom een positieve bijdrage te leveren aan de inwoners van Lopik. In de afgelopen tijd ben ik echter zo stom geweest een aantal domme berichten te posten via WhatsApp.
De mensen die ik hiermee gekwetst heb, bied ik bij deze mijn oprechte excuses aan. De Tweede Wereldoorlog was een verschrikkelijke tijd, een tijd die ik niet lichtzinnig had moeten verbinden met wat ons als mensen met elkaar verbindt of uit elkaar houdt.
Ik heb dit nooit gewild en ben te ver gegaan. Ik heb spijt en neem nu de stap mijn bijdrage aan de politiek te beëindigen door per direct te stoppen met mijn werk als raadslid van Lopik.
De gezamenlijke besturen (CDA-fractie Lopik, CDA afdeling Lopik, Provinciaal Bestuur CDA Utrecht, Dagelijks Bestuur CDJA, Landelijk Bestuur CDA) zien het besluit van dhr Westerlaken als terecht en ook de enige optie nadat ze bekend werden met deze appjes. ‘Dit is niet zoals we Dhr. Westerlaken kennen in zijn optreden binnen de fractie en in de raad.
Inhoudelijk staan de berichten zover af van het CDA-gedachtegoed, dat hij onze partij niet langer kan vertegenwoordigen. We keuren dit gedrag af en vragen aan de integriteitscommissie om onderzoek te doen naar zijn handelen’.
In een verklaring zegt het JOVD-bestuur dat in de Whatsapp-groep van JOVD-leden ook ‘onbekende externen’ hebben deelgenomen. ‘Binnen enkele minuten zijn onacceptabele en uiterst ongepaste afbeeldingen in de groep gedeeld. Om deze reden is de groep toentertijd binnen ongeveer een kwartier na het rondgaan van dergelijke berichten opgeheven door de huidige landelijk vicevoorzitter. heeft laten maken. De appgroep heeft niet langer dan enkele uren bestaan.’
De Telegraaf berichtte woensdagochtend over wansmakelijke afbeeldingen in een groepsapp van JOVD-leden bij gelegenheid van het lustrumcongres in Amersfoort. De jongerenafdeling van de VVD vierde daar het 70-jarig bestaan.
Ongeveer 200 JOVD’ers waren aangesloten bij een app-groep waar plaatjes werden gedeeld en waar doodsbedreigingen tegen Thierry Baudet werden geuit: ‘Hop hop, hop, Baudet die hang je op.’ Er was ook een bewerkte foto van Geert Wilders in het bruine uniform van de partij van Hitler. Op de achtergrond hing de hakenkruisvlag.
Walging
In de app-groep werd ook met walging gereageerd op nazi-plaatjes, onder meer van Hitler met een groot aantal vrouwelijke aanhangers en het logo van de SS. In de krant noemt het JOVD-bestuur de berichten ongepast en onacceptabel. Een aantal JOVD’ers zou hierop ‘stevig zijn aangesproken’.
Volgens informatie van Elsevier Weekblad greep het JOVD-bestuur in met schorsingen en werd ten minste één afdelingsbestuurder onder druk gezet om af te treden. Die zaak werd maandenlang stilgehouden, maar kwam aan het rollen na een eerdere publicatie van HP/De Tijd over nazistische en antisemitische uitingen in een appgroep van FVD’ers.
Telegraaf 13.05.2020 Het partijbestuur van de VVD doet vooralsnog niks met de racistische en nazistische uitingen die zijn gedeeld in een appgroep die was opgericht voor het jubileum van de JOVD, de jongerentak van de VVD. In de appgroep zijn immers de grofste uitingen afkomstig van een raadslid van het CDA. Hij is inmiddels opgestapt.
„Wij hebben hier niks mee te maken”, reageert een woordvoerder van VVD-partijvoorzitter Christianne van der Wal. „Ten eerste omdat de JOVD los staat van de VVD. Het is een andere vereniging. Bovendien komen de grofste uitingen van een CDA’er. Dan is het een beetje flauw dat nu alle ballen op de VVD worden gespeeld.”
De CDA’er in kwestie, Hugo Westerlaken, raadslid te Lopik, heeft inmiddels in een verklaring spijt betuigd. Hij kondigt aan te stoppen met zijn raadslidmaatschap. „De Tweede Wereldoorlog was een verschrikkelijke tijd, een tijd die ik niet lichtzinnig had moeten verbinden met wat ons als mensen met elkaar verbindt of uit elkaar houdt. Ik heb dit nooit gewild en ben te ver gegaan.”
De gezamenlijke besturen van het landelijke, provinciale en lokale CDA laten weten dat aftreden ’de enige optie’ was. „Dit is niet zoals we de heer Westerlaken kennen in zijn optreden binnen de fractie en in de raad. Inhoudelijk staan de berichten zo ver af van het CDA-gedachtengoed, dat hij onze partij niet langer kan vertegenwoordigen.”
De integriteitscommissie van de partij zal onderzoek doen naar het handelen van Westerlaken. In de appgroep waren de plaatjes van Wilders in nazi-uniform en een oproep om Thierry Baudet aan de galg te hangen van het gewezen raadslid afkomstig.
Er zijn echter ook nazistische en racistische uitingen door andere deelnemers gedaan waarvan de VVD niet kan uitsluiten dat ze lid zijn van de moederpartij. Na enig aandringen laat de woordvoerder van het partijbestuur weten dat dit nog wordt uitgezocht.
Het gaat om plaatjes van Hitler en de Ku Klux Klan met de tekst ’3 k’s a day keeps niggas away’. Als iemand in de appgroep afstand neemt van de plaatjes, reageert een ander met ’communisten ga ff optiefen’. Ook wordt er meermaals gesproken over ’kankerhomo’s’. JOVD-voorzitter Rick Oudshoorn noemt het ’niet chique’ dat er over de appjes is gepubliceerd.
Wilders vindt de plaatjes in elk geval ’te ziek voor woorden’. Het Centrum Informatie en Documentatie Israël (CIDI) roept de JOVD op de schuldigen te royeren.
AD 13.05.2020 Regeringspartijen CDA en VVD zijn in verlegenheid gebracht door racistische en nazistische uitingen in een WhatsAppgroep. Hugo Westerlaken, een CDA-politicus in de gemeente Lopik, laat weten naar aanleiding van de kwestie per direct op te stappen.
De Telegraaf meldde eerder vandaag dat er in een voor het JOVD-jubileum opgerichte groepsapp racistisch en nazistisch materiaal gepost is. In verschillende screenshots van de appgroep is te zien dat leden van de groep onder meer afbeeldingen van Geert Wilders in een Duits uniform met hakenkruis erop en van hem en FvD-leider Baudet bungelend aan een galg delen. Ook van Hitler werden meerdere afbeeldingen gestuurd.
De lokale CDA-politicus Hugo Westerlaken erkent dat hij in de appgroep ‘domme berichten’ heeft verstuurd. In een statement laat hij weten spijt te hebben van deze uitingen. ,,Het was mijn droom een positieve bijdrage te leveren aan de inwoners van Lopik.
In de afgelopen tijd ben ik echter zo stom geweest een aantal domme berichten te posten via WhatsApp. De mensen die ik hiermee gekwetst heb, bied ik bij deze mijn oprechte excuses aan. Ik heb dit nooit gewild en ben te ver gegaan. Ik heb spijt en neem nu de stap mijn bijdrage aan de politiek te beëindigen door per direct te stoppen met mijn werk als raadslid van Lopik.”
De gezamenlijke besturen van het CDA vinden het aftreden terecht en ook de enige optie nadat ze bekend werden met de appjes. ,,Dit is niet zoals we Dhr. Westerlaken kennen in zijn optreden binnen de fractie en in de raad. Inhoudelijk staan de berichten zover af van het CDA-gedachtengoed, dat hij onze partij niet langer kan vertegenwoordigen. We keuren dit gedrag af en vragen aan de integriteitscommissie om onderzoek te doen naar zijn handelen”, aldus de partij.
Afschuwelijk en walgelijk
Ook de VVD wil weten welke leden van haar jongerenorganisatie JOVD zich schuldig hebben gemaakt aan het verspreiden van deze appjes. VVD-voorzitter Christianne van der Wal vindt de uitingen ‘afschuwelijk en walgelijk’. Een woordvoerder van de partij benadrukt wel dat de JOVD een op zichzelf staande organisatie is met een eigen bestuur. ,,Wij staan hier ver vandaan.”
Dat neemt niet weg dat de VVD de zaak hoog opneemt. De liberale partij wil dat de JOVD met namen en rugnummers komt. ,,Als daar mensen tussenzitten die ook VVD-lid zijn, gaan we kijken of er reden is voor royement.”
Het bestuur van de JOVD zelf ‘neemt resoluut afstand’ van de omstreden uitingen en benadrukt dat het zelf geen verantwoordelijkheid draagt voor de appgroep. Volgens de jongerenpartij is de groep ongecoördineerd en spontaan aangemaakt door losse JOVD-congresgangers.
De appgroep heeft volgens hen maar enkele uren bestaan. De JOVD laat verder weten dat het massaal bevolkt werd door mensen buiten de partij. ,,Wij hebben naar eigen zeggen snel ingegrepen toen onacceptabele en uiterst ongepaste afbeeldingen werden gedeeld”, laat de jongerenpartij weten.
Forum voor Democratie
Vorige maand kwam het nieuws naar buiten dat er rechts-radicale en antisemitische uitlatingen waren gedaan in appgroepen van leden van de jongerenorganisatie van Forum voor Democratie en van de partij zelf. Verontruste leden van de jongerenpartij hadden via een brief bij het hoofdbestuur aan de bel getrokken.
In de brief maakten de leden duidelijk dat de opmerkingen van onder meer antisemitische en homofobe aard waren. Ook werden terroristen die een politieke aanslag pleegden zoals Anders Breivik (aanslag in Noorwegen in 2011) en Brenton Tarrant (aanslag in Christchurch 2019) verheerlijkt in de apps.
Na een intern onderzoek heeft FvD drie leden uit de partij gezet. De partij liet weten dat de appjes ‘volstrekt onacceptabel’ waren. Drie anderen leden zijn geschorst.
NU 13.05.2020 De VVD onderzoekt of leden betrokken zijn bij het delen van racistische afbeeldingen in een Whatsapp-groep van de aan de partij gelieerde jongerenorganisatie JOVD. Mocht dit het geval zijn, dan wordt bekeken welke stappen genomen moeten worden, zo meldt een VVD-woordvoerder dinsdag aan NU.nl.
De Telegraaf publiceerde een deel van de berichten dinsdagochtend in de krant. Er worden onder meer nazistische plaatjes in de groep gedeeld. Net als een foto van een zwarte jongen waarbij staat dat hij “sneller moet fietsen, omdat de eigenaar van de fiets eraan komt”.
Ook circuleren er foto’s van FVD-leider Thierry Baudet aan een galg en PVV-leider Geert Wilders in een nazi-uniform. Onder de groepsleden bevond zich ook CDA-raadslid Hugo Westerlaken van de gemeente Lopik. Woensdag maakte hij bekend dat hij opstapt, nadat hij eerder erkende dat hij de foto van Baudet had gedeeld. Hiervoor betuigde hij spijt in gesprek met de NOS.
De VVD wil weten of er ook leden van hun partij betrokken waren bij de appjes. De JOVD is een zelfstandig opererende jongerentak met een eigen bestuur. Wie lid van de JOVD is, hoeft geen lid van de VVD te zijn. Leden kunnen wel doorstromen als ze dat willen. De VVD heeft dus geen invloed op wat het bestuur van de JOVD zal besluiten over de kwestie.
Onlangs ontstond er ook ophef rond de jongerenorganisatie van FVD. In appgroepen werden extreemrechtse uitlatingen gedaan, wat resulteerde in de royering van drie leden.
NOS 13.05.2020 De VVD wil weten welke leden van de liberale jongerenorganisatie JOVD omstreden plaatjes hebben verspreid in een whatsapp-groep. Als daar VVD-leden tussen zitten, wordt bekeken of tegen hen opgetreden kan worden.
De woordvoerder van de partij noemt de uitingen “walgelijk”. Zo lang niet duidelijk is wie er precies achter zitten, laat hij zich niet uit over mogelijke stappen.
De Telegraaf meldde vanochtend dat er in een appgroep van de JOVD onder meer afbeeldingen zijn gedeeld van PVV-leider Wilders in een nazi-uniform en van Thierry Baudet van FvD aan een galg. De krant heeft screenshots van deze groepschat in handen.
De LustrumCongres App werd in oktober opgericht om van gedachten te wisselen over het 70-jarig jubileum dat toen werd gevierd. Er namen volgens De Telegraaf zo’n tweehonderd liberale jongeren aan deel. Inmiddels heeft de appgroep een andere naam en zijn er nog zo’n 75 groepsleden.
Behalve de plaatjes van Wilders en Baudet werd er bijvoorbeeld een foto van Adolf Hitler tussen jonge vrouwen gepost. Daarop staat het woord ‘gassers’ met de s’en als in het logo van de SS. Verder kwam er een plaatje langs van een fietsend zwart jongetje, waarbij staat dat hij sneller gaat rijden omdat de eigenaar van de fiets eraan komt.
‘Behoorlijk smakeloos’
De Telegraaf laat zien dat een groepslid zich tegen de afbeeldingen uitspreekt: “Dat van die nazi-plaatjes vind ik – als kleinzoon van een Holocaust-overlevende – ook behoorlijk smakeloos moet ik zeggen.” Hij krijgt bijval, maar daarna wordt opnieuw een foto van Hitler geplaatst, schrijft de krant.
Onder de groepsleden was ook een CDA-raadslid. Hij verstuurde onder meer het plaatje van Baudet aan een galg, bevestigt hij. Hij heeft daar achteraf spijt van.
Oud-voorzitter van de JOVD Splinter Chabot noemt de appjes walgelijk. Hij verwijst naar het huidige bestuur van de JOVD. “Deze onacceptabele berichtenwisseling in de appgroep speelde zich af op het moment dat ik mijn voorzitterschap aan het overdragen was.”
Stevig op aangesproken
Het bestuur van de JOVD erkent dat het “ongepaste materiaal” in de appgroep is verspreid en vindt dit “onacceptabel”. Het zegt dat de appgroep niet door de JOVD is opgericht en dat een aantal JOVD’ers dat eraan deelnam, hier stevig op is aangesproken. Aanvullende vragen over eventuele sancties wil het bestuur niet beantwoorden.
Onlangs was er ophef over extreem-rechtse uitlatingen van leden van de jongerenafdeling van Forum voor Democratie, JFVD, in appgroepen. Forum heeft naar aanleiding daarvan drie leden geroyeerd.
Worden het CDA en FvD echte Brabantse vriendjes ???
De provincie Noord-Brabant heeft opnieuw een meerderheidscoalitie. VVD, Forum voor Democratie (FVD), CDA en Lokaal Brabantslaan de handen ineen en presenteren op 7 mei 2020 hun coalitieakkoord: Samen, Slagvaardig en Slim: Ons Brabant.
De Brabantse CDA-fractie zet de koers richting een nieuwe coalitie met VVD, Forum voor Democratie en Lokaal Brabant gewoon door. Dat laten de CDA-statenleden in een persbericht weten.
CDA FvD ????
De Noord-Brabantse afdeling van het CDA bereikte onlangs overeenstemming over een provinciaal coalitieakkoord met onder andere de VVD en FvD. CDA-voorzitter Rutger Ploum zegt daar veel vragen over te hebben gehad, en nog steeds te krijgen. ‘Met u voel ik de dilemma’s’, schrijft hij. Tegelijkertijd vindt hij het een ‘Brabantse keuze, waaraan een complexe voorgeschiedenis van een bestuurscrisis over provinciale thema’s vooraf is gegaan’.
CDA-partijvoorzitter Rutger Ploum denkt niet dat zijn partij na de komende Tweede Kamerverkiezingen in een kabinet zal stappen met Forum voor Democratie. In een open brief aan de leden van het CDA schrijft hij: “Meerdere uitspraken van de politiek leider van FvD zijn in mijn ogen niet verenigbaar met de principes die wij als CDA hoog houden.”
Het is voor het eerst dat de partijvoorzitter zich uitlaat over samenwerking met Forum. Sinds vorige week zit het CDA samen met FvD in het provinciebestuur van Noord-Brabant. Dat leidde tot veel kritiek en zorgen bij delen van de achterban. Velen vragen zich af of het een voorbode is voor een coalitie met Baudet in Den Haag.
Eerder nog zei CDA-fractieleider Pieter Heerma dat hij geen blokkade wil opwerpen voor een samenwerking met Forum voor Democratie in het provinciebestuur in Brabant.
AD 01.05.2020
In februari werd duidelijk dat het CDA in Noord-Brabant een college van Gedeputeerde Staten wil vormen met Forum voor Democratie, Lokaal Brabant en VVD. Partijen werden het in maart eens over “principes van samenwerking”.
Uit een ledenenquête bleek echter dat de achterban sterk verdeeld is over de coalitie. Een krappe meerderheid van 56 procent gaf aan een coalitie met Forum voor Democratie in beginsel te zien zitten. Meer dan een kwart van de CDA-respondenten gaf een samenwerking met Forum zelfs het cijfer 1 op de schaal van 1 tot 10. Daar stonden echter bijna net zo veel tienen tegenover.
De achterban CDA wil alleen onder zeer strenge voorwaarden samenwerken. Ook de achterban van het CDA was dus erg kritisch over de samenwerking met de FVD, omdat de partij nare herinneringen heeft aan de samenwerking met de rechtse PVV. Het CDA heeft echter een peiling gehouden onder de eigen leden en schrijft dat meer dan de helft een samenwerking met de FVD “acceptabel” vindt. Het is niet duidelijk hoeveel leden tegenstemden.
De partijen werken nu met een formateur aan een akkoord op hoofdlijnen. Ze verwachten dat ergens in mei te kunnen presenteren, aldus de provincie.
In een toelichting zegt Ensberg te hopen dat meer Brabantse CDA-leden zich zullen uitspreken tegen de mogelijke coalitie met VVD en FVD. ,,Forum voor Democratie is Thierry Baudet. En die doet uitspraken die rabiaat zijn, seksistisch, fascistisch en racistisch !”.
Waar de partijen geen melding van maken, is wat er gebeurt als bijvoorbeeld landelijk partijleider Thierry Baudet (FvD) standpunten inneemt die haaks staan op deze Brabantse uitgangspunten. Dat is immers de vrees die bij een deel van de CDA-achterban leeft. ,,Ook daar gaan we wel iets over opnemen in het coalitieakkoord”, aldus formateur Alfred Arbouw. ,,Maar het staat hier nog niet op papier, en ik ga er ook nog niets over zeggen.”
Voor het eerst
In het provinciebestuur van Noord-Brabant was een nieuwe coalitie nodig, omdat het CDA uit de coalitie met VVD, D66, PvdA en GroenLinks stapte na een verschil van mening over de stikstofaanpak in de provincie.
Het is de eerste keer dat Forum voor Democratie – de grote winnaar van de Statenverkiezingen van een jaar geleden – gaat meebesturen in een meerderheidscollege.
In Limburg doet FvD wel mee in een extra-parlementair college – een soort zakenkabinet – met zeven bestuurders van zes partijen. De gedeputeerden die in Noord-Brabant gaan besturen zijn, anders dan in Limburg, wel gebonden aan hun partijen.
In alle andere provincies kwam het ondanks de winst van FvD niet tot samenwerking. In Noord-Brabant aanvankelijk ook niet, maar nadat het CDA in december uit onvrede over het stikstofbeleid uit het college stapte werd er opnieuw toenadering gezocht.
Terugblik FvD
‘Baudet komt steeds meer in de extreme hoek terecht’
Tijdens de formatie in 2017 trokken VVD en CDA een streep door regeringsdeelname met de PVV. De ‘minder-Marokkanen’–uitspraak, de inperking van de vrijheidvan religie voor moslims en het herhaaldelijk ondermijnen van de rechterlijke macht waren voor de twee partijen de belangrijkste redenen om niet met de PVV in zee te gaan.
De gehekelde Treintweet van Baudet kan verstrekkende gevolgen hebben. “Dit is vrij spectaculair wat hier gebeurt”, zegt Joost van Spanje, als politicoloog verbonden aan de Universiteit van Amsterdam. “Het lijkt erop dat Forum zijn eigen glazen aan het ingooien is.”
Van Spanje ziet dat Baudet zich steeds meer richting de extreemrechtse hoek manoeuvreert en het daarmee voor zichzelf moeilijk maakt om een serieuze coalitiepartner te worden.
Telegraaf 05.05.2020
In de landelijke politiek zorgt die beweging voor deining.
“Na de ‘treintweet’ zie je dat hij nadrukkelijker in verband wordt gebracht met racisme. Kijk maar naar het hoofdredactionele commentaar van Trouw waar gesproken wordt van ‘een racistische’ ondertoon in de tweet. De Volkskrant spreekt van een ‘onversneden racistische agenda’ van Baudet. Tel dat op bij zijn eerdere uitspraken over homeopathische verdunning en de ‘boreale’ verkiezingsspeech, en je komt steeds meer in de extreme hoek terecht.”
Van Spanje wijst op wetenschappelijk onderzoek waaruit blijkt dat als een partij eenmaal in verband wordt gebracht met extreemrechts, grote groepen kiezers zich afkeren. “Er zullen altijd kiezers zijn die stemmen op de PVV en FVD, maar andere rechtse kiezers willen vooral een partij die aan de knoppen kan zitten en in Nederland betekent dat dat je moet samenwerken met andere partijen.”
CDA-fractieleider Pieter Heerma wil geen blokkade opwerpen tegen een samenwerking met Forum voor Democratie in het provinciebestuur in Brabant. Dat zei hij in het tv-programma WNL op Zondag.
AD 06.03.2020
Forum voor Democratie gaat meebesturen in Noord-Brabant, samen met VVD, CDA en Lokaal Brabant. De vier coalitiepartners hebben donderdagavond na twee dagen van intensief overleg een lijst van acht ‘principes van samenwerking’ opgesteld. Deze algemene uitgangspunten krijgen een plek in het hoofdlijnenakkoord, dat in de eerste helft van april wordt verwacht.
Telegraaf 18.02.2020
CDA-kiezers hebben er geen bezwaar tegen als hun partij in Noord-Brabant een coalitie zou aangaan met Forum voor Democratie. Dat blijkt uit een peiling door EenVandaag onder ruim 1.200 CDA’ers.
Momenteel onderhandelen de provinciale afdelingen van CDA, VVD en FVD over het vormen van een provinciaal bestuur. Binnen het CDA leverde dat veel kritiek op, mede door de Marokkanentweet van Forum-leider Thierry Baudet.
Telegraaf 06.03.2020
CDA-kiezers staan echter coulanter tegenover een alliantie. Slechts een kwart van de ondervraagden vindt dat het Brabantse CDA niet moet gaan besturen met FVD.
Binnen het CDA was immers veel kritiek over het feit dat Baudet een kaartjescontrole bij twee vriendinnen in de trein had opgeblazen tot een incident waarbij ‘Marokkanen’ hen zouden hebben ‘lastiggevallen’ in de trein.
In de provincie Noord-Brabant proberen CDA en VVD met Forum voor Democratie een nieuw bestuur te vormen. Binnen het CDA ontstond daar afgelopen week veel discussie over. Samenwerking met FvD of de PVV ligt in die partij gevoelig, na de omstreden gedoogconstructie in het eerste kabinet-Rutte (2010-2012) met de PVV. Die leidde in 2012 tot een verkiezingsnederlaag voor het CDA en een rol in de oppositie.
Telegraaf 08.02.2020
Partijen gooien ’principes overboord’
Tegelijkertijd ziet hij ook dat VVD en CDA in Noord-Brabant in zee lijken te gaan met de partij van Baudet. “Dit wordt een heel interessant moment”, aldus Van Spanje.
Argusogen
VVD, CDA en Forum voor Democratie gaan praten over het vormen van een nieuw college van Gedeputeerde Staten in Noord-Brabant. Alfred Arbouw (VVD), die de gesprekken leidt, zei vanmiddag 11.02.2020 dat de drie partijen “voldoende basis zien”, om de onderhandelingen aan te gaan.
Samenwerking met de partij van Thierry Baudet ligt gevoelig, met name bij het CDA. Daar ligt de herinnering aan de mislukte samenwerking met de PVV in het eerste kabinet-Rutte nog vers in het geheugen. De partijtop volgt de ontwikkelingen dan ook met argusogen.
De VVD laat in een verklaring weten gesprekken te willen voeren met de FvD over de nieuwe Brabantse coalitie (VVD, CDA en FvD). De drie partijen hebben samen niet genoeg zetels voor een meerderheid, weet Omroep Brabant. Mogelijk worden er later nog meer partijen bij de gesprekken betrokken.
Dat de VVD in Noord-Brabant het CDA en FVD heeft uitgenodigd voor formatiegesprekken om tot een nieuw provinciaal bestuur te komen, krijgt de steun van premier Mark Rutte . “Gesprekken met Forum lijken me prima”, aldus Rutte.
D66-voorman Jetten vindt echter dat VVD en CDA hun ’principes overboord’ gooien. Hij wijst daarbij op de treintweet die FvD-leider Baudet deze week stuurde, waarin hij onterecht suggereerde dat ’dierbare vriendinnen’ werden lastig gevallen door Marokkanen. Achteraf bleek het om een kaartcontrole te gaan.
AD 08.02.2020
Ook GL-leider Klaver laat van zich horen. „VVD en CDA willen extreemrechts het zadel in helpen. En dat na de racistische uitingen van de FvD-voorman deze week. Onbegrijpelijk en onverantwoord.”
Ook D66-fractievoorzitter Rob Jetten haalt uit naar VVD en CDA omdat die twee partijen in Brabant verkennende formatiegesprekken aangaan met Forum voor Democratie. Daarmee lijkt de zuidelijke provincie af te koersen op een rechtse coalitie.
Op het Binnenhof klonk tot nu alleen hoon over het feit dat Baudet een kaartjescontrole bij twee vriendinnen in de trein had opgeblazen tot een incident waarbij ‘Marokkanen’ hen zouden hebben ‘lastiggevallen’ in de trein. Maar volgens CDA-vicepremier Hugo de Jonge is dat een kwestie die ‘in Den Haag speelt’. ,,Niet in Brabant.’’
‘Baudet na zijn ‘boreale-toespraak’ al schmutzig’
Voor de VVD is de tweet echter geen kantelpunt. “Het is niet zo dat ik een heel hoge pet van Baudet op had en dat hij nu van zijn voetstuk is gevallen”, zegt VVD’er Dijkhoff als hem wordt gevraagd of de partij in zijn perceptie is veranderd.
“Die tweet is dom. Het zegt iets over zijn karakter. Maar het zijn geen dingen die we niet al van hem wisten”, aldus Dijkhoff. De VVD’er vond de partij van Baudet na zijn ’Boreale-toespraak‘ al “schmutzig”. “Daar past dit in.”
Waar ging de Ophef om?
Thiery Baudet twitterde via de Marokkanen-tweetop 31 januari 2020 het volgende:
“Vanavond zijn twee dierbare vriendinnen ernstig lastig gevallen door 4 Marokkanen in de trein. Aangifte doen natuurlijk volstrekt zinloos. Oh lieve, kinderlijk naïeve Nederlanders! Stem nou toch eindelijk voor verandering. Breek los uit politiek correct gelul! Red dit land! #FVD — Thierry Baudet (@thierrybaudet) January 31, 2020″
De reacties
Veel mensen namen aanstoot aan zijn opmerking en de NS meldde dat het ook feitelijk onjuist was, aangezien het om conducteurs in burger zou gaan en zij zich volgens de regels zouden hebben gedragen.
Kamerleden en de NS hoopten op een officiële excuses van Baudet, deze kwamen echter niet. Wel zei hij dat hij ‘te snel en te stevig’ had gereageerd.
RTL 02.05.2020 Op zich is er niks mis mee als het CDA in Brabant wil samenwerken met Forum voor Democratie. Het gaat om twee democratisch gekozen partijen; als die zich kunnen vinden in een provinciaal regeerakkoord dat niet in strijd is met de landelijke partijlijn, dan zou zo’n samenwerking moeten kunnen. In Limburg werken CDA en FvD ook samen, hoewel formeel niet namens partijen maar op persoonlijke titel. Er is daar geen gedoe over.
Maar het gaat om veel meer dan een simpele samenwerking in de regio.
Het CDA schiet niet voor niets voortdurend in een kramp als het Brabantse onderonsje ter sprake komt. Het partijbestuur zwijgt in alle talen; volgens een lid van het hoofdbestuur mag het onderwerp van partijvoorzitter Rutger Ploum zelfs niet geagendeerd worden tijdens vergaderingen.
Het is de kop-in-het-zand-tactiek: als je er niet over praat, dan bestaat het niet! Het lijkt op het gedrag van mensen die brieven van de Belastingdienst ongeopend laten uit angst voor de hoogte van de aanslag. Het helpt niet; de aanslag zal toch betaald moeten worden.
Maar het CDA had blijkbaar genoeg aan een handjevol stemmen om de beoogde samenwerking koste wat kost door te drukken.
Er is natuurlijk een hoop aan te merken op de manier waarop de samenwerking in Brabant tot stand is gekomen. De ledenraadpleging van de achterban was nogal dubieus en sturend op instemming. De meerderheid die ja zei, was niet erg groot (56 procent) en maar weinig CDA’ers deden mee aan de peiling (16 procent).
Bij het ter ziele gegane referendum gold nog een opkomstdrempel van 30 procent, voordat de uitslag überhaupt gevolgen kon krijgen. Maar het CDA had blijkbaar genoeg aan een handjevol stemmen om de beoogde samenwerking koste wat kost door te drukken.
Er zijn veel omstandigheden die vragen oproepen bij de voorgenomen samenwerking. Het CDA had het vorige college van Gedeputeerde Staten in Den Bosch opgeblazen onder druk van het boerenprotest.
De christendemocraten, aanvankelijk voorstander van het strenge stikstofbeleid, kozen eieren voor hun geld toen de boeren massaal dreigden het CDA in de steek te laten en hun heil wilden zoeken bij Forum voor Democratie. De partij werd gegijzeld door de agrarische achterban en handelde ernaar; opportunistischer kan het niet.
Wopke Hoekstra en Hugo de Jonge wijzen naar het zuiden: ze moeten het in Brabant zelf maar uitzoeken.
Brabantse partijcoryfeeën als oud-ministers Ernst Hirsch Ballin en Hanja Maij-Weggen schreeuwden moord en brand. Het hielp niet. Den Haag deed niets, bij een gebrek aan een politiek leider; fractievoorzitter Pieter Heerma hoor je niet en kandidaat-lijsttrekkers Wopke Hoekstra en Hugo de Jonge wijzen naar het zuiden: ze moeten het in Brabant zelf maar uitzoeken.
Maar de echte reden voor het Haagse stilzwijgen is de angst voor een herhaling van het debacle dat ontstond door de samenwerking met de PVV in 2010. De CDA-leiding wilde toen per se instemmen met gedoogsteun van de PVV om het eerste kabinet Rutte (VVD, CDA) van de grond te krijgen.
Het verdeelde de partij tot op het bot, maar politiek leider Maxime Verhagen, tot tranen geroerd, en interim-partijvoorzitter Henk Bleker moesten en zouden het kabinet in. Nog geen twee jaar later eindigde het avontuur met een donderslag bij heldere hemel. De kiezers waren woedend, lieten het CDA massaal in de steek: de partij duikelde van 21 naar 13 zetels. Dat nooit meer, is sindsdien het adagium.
Even niet willen weten dat nog niet zo lang geleden Forumleider Thierry Baudet het CDA wegzette als een partij die Nederland wil vernietigen.
Maar met zwijgen voorkom je geen ramp. Op enig moment komt er weer een partijcongres waarop leden welkom zijn, ongetwijfeld nog voor de verkiezingen van maart volgend jaar. Dan zal in ieder geval een deel van de achterban, en echt heel wat meer dan een handjevol, opheldering willen over de laffe houding van partijbestuur en politieke leiding, die nu de andere kant opkijken. Even niet willen weten dat nog niet zo lang geleden Forumleider Thierry Baudet het CDA wegzette als een partij die Nederland wil vernietigen.
Nee, met zo’n partij kun je niet samenwerken, riepen ze in Den Haag in koor. Maar voor Brabant geldt dat niet !!
AD 30.04.2020 Het was 2 oktober 2010. In de Rijnhal in Arnhem kwamen duizenden CDA’ers bijeen om te stemmen over regeringsdeelname aan het kabinet-Rutte 1, een kabinet waar de PVV gedoogsteun aan zou geven. Het congres werd een waar visueel spektakel: een stemming die niemand begreep en veel huilende CDA-prominenten.
Alle analyses van hoe het toen zo mis heeft kunnen gaan, zijn waarschijnlijk al door de papierversnipperaar gedrukt
Na een lange dag stemde twee derde van de aanwezigen vóór regeringsdeelname. Terwijl toch heel wat CDA-prominenten mordicus tegen waren: Dries van Agt, Ernst Hirsch Ballin, Ab Klink, Ad Koppejan, Kathleen Ferrier.
Hoe dat kabinet verliep kunnen we ons allemaal ook nog herinneren: ‘gedoogsteun’ betekende dat de PVV eigenlijk het hele kabinet in de tang had. Na twee jaar viel het kabinet, omdat VVD, CDA en PVV het niet eens werden over de bezuinigingen. Bij de volgende verkiezingen behaalde het CDA slechts dertien zetels. De ruk naar rechts had hen weinig goed gedaan.
Tien jaar na dato is het CDA weer opgekrabbeld; in Den Haag telt men weer mee, en met Wopke Hoekstra of Hugo de Jonge droomt men zelfs van een nieuwe CDA-premier. En nu het pluche lonkt, lijkt alle ellende van 2010 vergeten. Alle analyses van hoe het toen zo mis heeft kunnen gaan, zijn waarschijnlijk al door de papierversnipperaar gedrukt.
Want de bezorgde CDA’ers op de linkerflank, die tijdens dat congres in 2010 al zeiden dat regeren met de PVV een grote fout zou zijn, zeggen dat nu weer over de coalitie die het CDA in de Provinciale Staten van Brabant gaat vormen met onder andere Forum voor Democratie; een partij met een gedachtegoed waar veel CDA’ers van gruwelen. Ernst Hirsch Ballin moest wéér in de pen klimmen om zijn partijgenoten te waarschuwen.
Altijd wanneer politieke partijen een omstreden keuze maken, doen ze dat onder het mom van ‘verantwoordelijkheid nemen’. Iemand moet het land leiden! Dan doen wij het wel! Zo duwt het CDA zichzelf altijd op het pluche. Hoeveel bezorgde brieven Ernst Hirsch Ballin ook schrijft. Maar hoeveel bewijs heeft een CDA’er op de linkerflank nodig om zich te realiseren dat zijn gedachtegoed al helemaal niet meer bij de partij past?
De VVD is al acht jaar op rij de politieke partij met de meesteaffaires, schrijft de Volkskrant in de jaarlijkse Politieke Integriteitsindex. Al zo lang als de index bestaat, voeren de liberalen de lijst aan.
Volgens de index gingen lokale en landelijke politici vorig jaar 42 keer over de schreef. De VVD was daar tien keer bij betrokken, politici uit de categorie ‘lokaal/overig’ 9 keer en D66 en de PVV beide vijf keer.
Kamerlid Wybren van Haga was de meest in het oog springende VVD’er. Hij lag onder een vergrootglas omdat hij met zijn vastgoedbedrijf in eerdere jaren regels zou hebben overtreden. Vorig jaar werd Van Haga uit de fractie gezet.
De VVD beschuldigde hem ervan dat hij zich tegen afspraken in met zijn zakelijke activiteiten had bemoeid, wat het Kamerlid zelf ontkende. Van Haga werd vorig jaar ook betrapt op rijden onder invloed. Nadat hij uit de fractie was gezet, ging hij als eenmansfractie verder.
De VVD wijt de oververtegenwoordiging in de lijst aan het feit dat de partij de grootste is, schrijft de Volkskrant. Volgens de krant klopt die redenering maar deels, omdat het CDA – lang de grootste en lokaal nog steeds fors vertegenwoordigd – relatief weinig in opspraak is geraakt.
Meeste misstappen in privésfeer
Politici begingen de meeste misstappen in de privésfeer. Dat gebeurde dertien keer. Het gaat daarbij niet alleen over bijvoorbeeld openbare dronkenschap en vechtpartijen, maar ook over fraude in een nevenfunctie.
Andere categorieën waren ‘misbruik van informatie’ (8 keer), fraude (6), ‘onverenigbare functies en bindingen’ (5), corruptie (4), ‘verspilling en wanprestatie’ (3), ‘ongewenste omgangsvormen en bejegening in functie’ (2) en ‘dubieuze giften en beloften’ (1 keer).
In het oog sprongen affaires rond de Haagse wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui van Groep-De Mos / Hart voor Den Haag, die worden beschuldigd van corruptie, en Eerste Kamerlid Henk Otten, die uit Forum voor Democratie werd gezet omdat hij zichzelf zou hebben verrijkt. Alle drie spreken de beschuldigingen tegen.
De integriteitsindex bestaat nu acht jaar en stond voor het eerst in Vrij Nederland. Hij wordt gemaakt door een emeritus hoogleraar bestuurskunde, hoogleraar bedrijfsethiek en een journalist.
De index telt ‘morele overtredingen’ die in de media zijn verschenen. Ook als discussie over bijvoorbeeld wachtgeld of vriendjespolitiek leidt tot het aftreden van een politicus, wordt de kwestie meegeteld.
Meer lezen over politieke integriteit
Na een week van kritiek besloot VVD-fractieleider Klaas Dijkhoff begin december plotseling om alsnog af te zien van toekomstig wachtgeld – goed voor nog eens circa 40 duizend euro.
De integriteitsadviseur van de Tweede Kamer onderzoekt of Kamerlid Isabelle Diks terecht aanspraak heeft gemaakt op een toeslag van ruim 24.000 euro netto per jaar. Diks kreeg dat omdat ze Leeuwarden als woonadres opgaf, maar bronnen melden aan HP/DeTijd dat ze in werkelijkheid al die tijd met haar man en hond in Den Haag woonde.
NU 05.02.2021 Het CDA voert met tien integriteitsaffaires de Politieke Integriteitsindex van 2020 aan. Voor de eerste keer sinds 2013, toen de schandalen van politici voor het eerst objectief werden bijgehouden, staat de grootste partij VVD niet bovenaan de lijst.
De meest spraakmakende misstap van het CDA was de bruiloft van justitieminister Ferd Grapperhaus. Hij hield te weinig afstand en overtrad hiermee de coronaregels.
Opvallend is dat de christendemocraten vooral in Limburg in de problemen kwamen. Zo kwam via NRC naar buiten dat Raymond Knops bevoordeeld zou zijn bij de aankoop van grond en mocht hij een grotere boerderij bouwen dan was toegestaan van de gemeente Horst. Knops was destijds CDA-Kamerlid.
De VVD kwam dit jaar slechts met drie integriteitsschendingen in het nieuws, volgens de index. Het veel kleinere Forum voor Democratie telde er al vier.
De Vrije Universiteit en de Erasmus Universiteit houden al jaren de integriteitsproblemen van partijen bij. De index werd dit jaar gepubliceerd in de Volkskrant.
MSN 05.02.2021 Het CDA voert met tien integriteitsaffaires de Politieke Integriteitsindex van 2020 aan. Voor de eerste keer sinds 2013, toen de schandalen van politici voor het eerst objectief werden bijgehouden, staat de grootste partij VVD niet bovenaan de lijst. Opvallend is dat de christendemocraten vooral in Limburg in de problemen kwamen.
De VVD kwam dit jaar slechts met drie integriteitsschendingen in het nieuws, volgens de index. Het veel kleinere Forum voor Democratie telde er al vier. De Vrije Universiteit en de Erasmus Universiteit houden al jaren de integriteitsproblemen van partijen bij. De index werd dit jaar gepubliceerd in de Volkskrant.
NU 08.02.2020 De VVD was in 2019 wederom de partij met de meeste integriteitsschandalen. De partij van premier Mark Rutte voert de Politieke Integriteitsindex, een overzicht van alle politieke schandalen van het afgelopen jaar, voor het achtste jaar op rij aan.
Met in totaal tien schandalen voeren de liberalen weer de lijst aan, meldt de Volkskrant op basis van onderzoek in samenwerking met de Vrije Universiteit en de Erasmus Universiteit. Maar liefst drie van deze kwesties staan op naam van de inmiddels uit de Kamer verdwenen oud-parlementariër Wybren van Haga.
Van Haga gaf zijn neveninkomsten niet op, werd aangehouden toen hij dronken achter het stuur zat en bleek nog actief een rol te spelen in zijn vastgoedbedrijf, hoewel hij had beloofd hiermee te stoppen. Ook VVD-senator Anne-Wil Duthler moest haar functie opgeven, omdat ze zich schuldig had gemaakt aan belangenverstrengeling.
Andere grote landelijke partijen werden achtervolgd door aanzienlijk minder grote affaires. D66 en PVV telden er allebei vijf, de SGP, CDA en Forum voor Democratie zetten drie integriteitsrellen op hun naam en GroenLinks kwam tweemaal in opspraak. Zo moest de Amsterdamse GroenLinks-wethouder Jorrit Nuijens aftreden nadat beelden waarop hij zich misdroeg tegen de politie viral gingen.
Grootste schandaal was de inval in het Haagse stadhuis
De ernstige affaire van het afgelopen jaar was volgens de onderzoekers de inval van de rijksrecherche in het Haagse gemeentehuis. Wethouder Richard de Mos en zijn collega Rachid Guernaoui, allebei van de Groep De Mos/Hart voor Den Haag, worden beticht van fraude met vergunningen. Beiden ontkenden de aantijgingen, maar waren wel gedwongen af te treden. Het onderzoek loopt nog.
De Politieke Integriteitsindex wordt sinds 2013 elk jaar opgesteld door Leo Huberts, hoogleraar bestuurskunde aan de Vrije Universiteit, en Muel Kaptein, hoogleraar integriteit aan de Erasmus Universiteit.
MSN 08.02.2020 De VVD was in 2019 wederom partij met de meeste integriteitsschandalen. Voor het achtste jaar op rij voert de partij van premier Mark Rutte de Politieke Integritetitsindex aan, een overzicht van alle politieke schandalen van het afgelopen jaar.
Dat meldt de Volkskrant zaterdag. Met in totaal tien schandalen voeren de liberalen weer de lijst aan, stelt de Volkskrant op basis van onderzoek in samenwerking met de Vrije Universiteit en de Erasmus Universiteit. Maar liefst drie van deze kwesties staan op naam van de inmiddels uit de Kamer verdwenen oud-parlementariër Wybren van Haga.
Van Haga gaf zijn neveninkomsten niet op, werd aangehouden toen hij dronken achter het stuur zat en bleek nog actief een rol te spelen in zijn vastgoedbedrijf, hoewel hij had beloofd hiermee te stoppen. Ook VVD-senator Anne-Wil Duthler moest haar functie opgeven omdat ze zich schuldig had gemaakt aan belangenverstrengeling.
Andere grote landelijke partijen werden achtervolgd door aanzienlijk minder grote affaires. D66 en PVV telden er allebei vijf, de SGP, CDA en Forum voor Democratie zetten drie integriteitsrellen op hun naam en GroenLinks kwam twee maal in opspraak. Het ging onder meer over GroenLinks-wethouder Jorrit Nuijens, die moest aftreden nadat beelden waarop hij zich misdroeg tegen de politie ‘viral’ gingen.
Grootste schandaal was de inval in het Haagse stadhuis
De ernstige affaire van het afgelopen jaar volgens de onderzoekers de inval van de Rijksrecherche in het Haagse gemeentehuis. Wethouder Richard de Mos en zijn collega Rachid Guernaoui, allebei van de Groep De Mos/Hart voor Den Haag, worden beticht van fraude met vergunningen. Beiden ontkenden de aantijgingen maar waren wel gedwongen af te treden. Het onderzoek loopt nog.
De Politieke Integriteits-Index wordt sinds 2013 elk jaar opgesteld door Leo Huberts, hoogleraar bestuurskunde aan de Vrije Universiteit en Muel Kaptein, hoogleraar integriteit aan de Erasmus Universiteit.
VVD’er Wybren van Haga werd zijn fractie uitgezet na een aantal integriteitsschendingen ANP
NOS 08.02.2020 De VVD is al acht jaar op rij de politieke partij met de meeste affaires, schrijft de Volkskrant in de jaarlijkse Politieke Integriteitsindex. Al zo lang als de index bestaat, voeren de liberalen de lijst aan.
Volgens de index gingen lokale en landelijke politici vorig jaar 42 keer over de schreef. De VVD was daar tien keer bij betrokken, politici uit de categorie ‘lokaal/overig’ 9 keer en D66 en de PVV beide vijf keer.
Kamerlid Wybren van Haga was de meest in het oog springende VVD’er. Hij lag onder een vergrootglas omdat hij met zijn vastgoedbedrijf in eerdere jaren regels zou hebben overtreden. Vorig jaar werd Van Haga uit de fractie gezet. De VVD beschuldigde hem ervan dat hij zich tegen afspraken in met zijn zakelijke activiteiten had bemoeid, wat het Kamerlid zelf ontkende. Van Haga werd vorig jaar ook betrapt op rijden onder invloed. Nadat hij uit de fractie was gezet, ging hij als eenmansfractie verder.
De VVD wijt de oververtegenwoordiging in de lijst aan het feit dat de partij de grootste is, schrijft de Volkskrant. Volgens de krant klopt die redenering maar deels, omdat het CDA – lang de grootste en lokaal nog steeds fors vertegenwoordigd – relatief weinig in opspraak is geraakt.
Meeste misstappen in privésfeer
Politici begingen de meeste misstappen in de privésfeer. Dat gebeurde dertien keer. Het gaat daarbij niet alleen over bijvoorbeeld openbare dronkenschap en vechtpartijen, maar ook over fraude in een nevenfunctie.
Andere categorieën waren ‘misbruik van informatie’ (8 keer), fraude (6), ‘onverenigbare functies en bindingen’ (5), corruptie (4), ‘verspilling en wanprestatie’ (3), ‘ongewenste omgangsvormen en bejegening in functie’ (2) en ‘dubieuze giften en beloften’ (1 keer).
In het oog sprongen affaires rond de Haagse wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui van Groep-De Mos / Hart voor Den Haag, die worden beschuldigd van corruptie, en Eerste Kamerlid Henk Otten, die uit Forum voor Democratie werd gezet omdat hij zichzelf zou hebben verrijkt. Alle drie spreken de beschuldigingen tegen.
De integriteitsindex bestaat nu acht jaar en stond voor het eerst in Vrij Nederland. Hij wordt gemaakt door een emeritus hoogleraar bestuurskunde, hoogleraar bedrijfsethiek en een journalist.
De index telt ‘morele overtredingen’ die in de media zijn verschenen. Ook als discussie over bijvoorbeeld wachtgeld of vriendjespolitiek leidt tot het aftreden van een politicus, wordt de kwestie meegeteld.
Kortom, er is hier altijd wel iets om over te zeiken. Ze zeggen in Den Haag daarom:Een dag nie gezeik, is een dag nie geleef.
Disclaimer: Dit is een non-profit site. Waar mogelijk is gebruik gemaakt van rechtenvrij materiaal via o.a. de Wikimedia Commons-licenties. Mocht u bezwaar hebben tegen de plaatsing van enig beeldmateriaal op deze site, omdat u bijvoorbeeld rechthebbende bent, laat u dan zo snel mogelijk een bericht achter opdat er zo spoedig mogelijk actie ondernomen kan worden.
.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/5b91c54e-2588-11eb-8133-0218eaf05005.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/87122c0e-1967-11eb-979c-02c309bc01c1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/86849068-29db-11eb-8030-02d2fb1aa1d7.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/d2c4bd40-24ef-11eb-9aaa-0218eaf05005.jpg)
@VVD
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/18e22512-33e9-11eb-a6bc-0255c322e81b.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/b68fc8d6-33e5-11eb-9a84-02d2fb1aa1d7.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/b6a4ea68-33e5-11eb-9a84-02d2fb1aa1d7.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/b6c5e36c-33e5-11eb-9a84-02d2fb1aa1d7.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/4011945c-205b-11eb-9478-02c309bc01c1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/33b2b822-9bf3-11ea-8b50-0217670beecd.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/9127d5a0-9527-11ea-8403-02c309bc01c1.jpg)
Debat in de Digitale Hofstad 
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.