Diederik Samsom, de leider van de Partij van de Arbeid (PvdA) en VVD-leider en premier Mark Rutte willen allebei door als kopstuk van hun eigen partij. Ook hebben onder meer D66, de 50plus-partij van Henk Krol en de Partij van de Vrijheid (PVV) hun partijprogramma gepubliceerd.
De socialist geeft aan dat hij te druk bezig was met het kabinet-Rutte II. ‘Ik had de fractie meer moeten bijstaan in het opkomen uit een embryonale fase. Ik had Kamerleden meer moeten coachen, meer een team moeten smeden,’ zegt Samsom in een interview met NRC. ‘Uit de fractie is niet gehaald wat erin zat. Ik heb de couveusebaby verwaarloosd.’
De ambitie van Samsom om succes te boeken met de VVD samen, heeft de PvdA tot leiden gebracht volgens de leider. Hoewel Samsom zich kandidaat zal stellen als PvdA-lijsttrekker voor de verkiezingen van maart 2017, kan hij misschien wel rekenen op forse competitie. Ahmed Aboutaleb en Lodewijk Asscher zijn ook getipt als mogelijke leiders.
Wordt Rutte weer premier?
Tegen De Telegraaf zegt Rutte: ‘Ik ga door. Ik voel een ongelooflijke drive om door te gaan’, aldus Rutte. Hij belooft in datzelfde interview een volgende termijn helemaal uit te dienen. Hij zal niet tussentijds voor een andere baan te kiezen.
Rutte heeft spijt van verkiezingsbelofte
Rutte zegt in een interview met De Telegraaf dat ook hij spijt heeft van een aantal beslissingen. Zo heeft hij gefaald bepaalde verkiezingsbeloftes na te komen. ‘Dan gaat het om die duizend euro, om de hypotheekrenteaftrek en om het geen geld meer overmaken naar de Grieken,’ aldus de premier. ‘Dat is een fout geweest, en ik begrijp dat mensen daar boos over zijn. En dus zijn excuses op zijn plaats.’
Voorlopig zullen de PvdA en VVD waarschijnlijk hun huidige leiders behouden. Alexander Pechtold, de leider van D66, heeft wel aangegeven te stoppen als leider als zijn partij geen deel uitmaakt van het kabinet dat wordt gevormd na maart 2017. PVV-leider, en enige lid, Geert Wilders, zal waarschijnlijk ook aanblijven als kopstuk van zijn partij.
Columnist Hans Goslinga maakt de voorlopige balans op van de doelen die het kabinet-Rutte stelde: “het beëindigen van de polarisatie was als strategisch doel vermoedelijk te hoog gegrepen.”
Om te kunnen stemmen moeten kiezers achttien jaar of ouder zijn en een Nederlands paspoort hebben. Is dat voldoende, vraagt Monic Slingerland zich a, of is het nodig eerst de kennis van de kiezer te testen?
De grote tegenstelling op weg naar de verkiezingen in maart is al haarscherp, ziet Lex Oomkes: de partijen die vooral iets niet willen en de partijen die vooral dingen naar kabinetsdeelname.
‘Sorry’ was de zoveelste moeilijke situatie waar premier Rutte zich uit heeft gewurmd. Hoe flikt hij dat toch? Zal Thomas Erdbrink de grijnzende gladjakker te pakken krijgen? ‘Hij is een nat zeepje waar niemand greep op kan krijgen.’
In de politiek lijkt het nieuwe modewoord ‘sorry’. Dat komt niet zozeer doordat politici van nu een beter moreel kompas hebben. Het komt vooral doordat het publiek erom vraagt.
Marianne Thieme (PvdD) ergert zich aan de spijtbetuigingen van politici. “Het corrumperen van de felste ideologische tegenstellingen in ons land was in 2012 al een kansloze exercitie. Wie daar nu sorry voor zegt is volstrekt ongeloofwaardig.”
Verbittering en woede
De reden dat de nieuwe partijen aan de rechterzijde van het politieke spectrum moeilijk aan capabele mensen komen, heeft te maken met maatschappelijke uitsluiting. Dit is niet alleen onrechtvaardig en in strijd met artikel 1 van de Grondwet, maar het is ook onwenselijk en zelfs gevaarlijk.
Polarisatie
Het politieke klimaat is gepolariseerd. De verkiezingen zijn in aantocht. Het partijprogramma van de PVV bestaat slechts uit een A4tje. Een explosief A4tje: de bouwstop voor moskeeën gaat over in het sluiten van alle moskeeën. Ook D66 kwam met zijn partijprogramma. Ze hadden tweehonderd pagina’s nodig om hun programma uit te werken. Hopelijk komen andere politieke partijen met meer dan de PVV maar zeker minder dan D66. Ik heb altijd bepleit dat de politieke polarisatie binnen de grenzen van onze Grondwet een normale en zelfs noodzakelijke politieke toestand is.
PVV’er moet in Nederland kunnen functioneren
De Volkskrant had een mooi interview met een oud-schoolhoofd. Jan Gouw is 72 jaar oud en stemde altijd op linkse partijen, te weten de PSP en daarna GroenLinks. Er was geen vuiltje aan de lucht, hij kon moeiteloos als schoolhoofd functioneren. Maar er kwam een kentering: ‘Ja, ik ben vastgelopen in mijn streven naar een rechtvaardiger wereld. Veel linkse mensen lopen net als ik in een doolhof. Zij suggereren echter dat ze zich op de snelweg naar de beste toekomst bevinden.’ Gouw stemt nu op de PVV, de partij van Geert Wilders.
De grote verandering in het leven van Gouw vat de Volkskrant als volgt samen: ‘In zijn arbeidzame leven was hij schoolhoofd. Met zijn huidige stemgedrag zou dat niet meer kunnen, denkt hij: ‘Iemand die er openlijk voor uitkomt PVV te stemmen, kan in Nederland geen schoolhoofd meer worden.’ Geregeld begeleidt Gouw op de piano een kinderboekenschrijver. Stel dat die tegen zijn publiek zou zeggen: ‘Mijn pianist stemt PVV, daar zou zo’n zaal van schrikken.’ Als iemand dus openlijk voor GroenLinks, de SP, de PvdA, SGP of andere partijen uitkomt, zal hij of zij in Nederland probleemloos kunnen functioneren. Dat geldt dus niet voor de stemmers van de PVV. Dit is triest en ook onwenselijk.
Net als onder Erdogan
In het professionele leven worden mensen beoordeeld op grond van hun kwaliteit en handelingen. Maar niemand mag hier negatief worden beoordeeld op grond van zijn politieke overtuiging, religie, seksuele geaardheid of afkomst. Zo is dat geregeld conform artikel 1 van de Grondwet. Wanneer een substantieel gedeelte van de kiezers zich verborgen moet houden, is dat geen goed teken. Dat geldt voor alle politieke partijen en hun aanhang. Eigenlijk zouden we kunnen zeggen dat voor de PVV-stemmers een soort mechanisme geldt als onder de Turkse president Recep Tayyip Erdogan: ze zijn tweederangsburgers.
SP
Ik ben erg kritisch op de SP, en ik vind dat de ideologische grondslag van de SP van een misdadige ideologie is afgeleid: van het marxisme, leninisme, maoïsme enzovoort. Ondanks mijn felle kritiek zou ik het ondragelijk vinden wanneer een SP-aanhanger, lid of kiezer geen functie mag bekleden aan de universiteit of bij een andere organisaties.
De Tweede Kamerverkiezingen zijn pas op 15 maart 2017, maar de verkiezingscampagne is nu al losgebarsten in Den Haag. De politieke redactie van het AD praat je elke vrijdag bij over de nieuwste proefballonnen, ruzies en andere memorabele momenten in onze rubriek Stembuzz.
Zondag 4 september Premier Rutte krijgt een voorsprong op andere lijsttrekkers. Drie uur lang mag hij in tv-programma Zomergasten vertellen over hemzelf. Hij deelt ontspannen zijn liefde voor Bach en de Toppers en spreekt over zijn vrijgezelle leven. Hij neemt daarnaast stelling tegen de PVV, die volgens hem met zijn verkiezingsprogramma tegen de rechtsstaat indruist. Maar samenwerking met de partij van Wilders sluit hij niet uit.
Ongetwijfeld van tevoren bedacht, maar toch opvallend is Ruttes felle reactie op demonstrerende Turkse Nederlanders die naar een NOS-verslaggever riepen dat hij moest oprotten. ,,Mijn eerste gevoel is: lazer zelf op. Ga zelf terug naar Turkije. Pleur op.”
Maandag 5 september GroenLinks wil het eigen risico in de zorg afschaffen, zegt Jesse Klaver in het AD. Volgens de GroenLinks-leider mijden mensen het ziekenhuis, omdat ze een deel zelf moeten betalen. ,,Ziek zijn is geen eigen risico”, betoogt Klaver.
Dinsdag 6 september Turkije laat weten dat het de uitspraken van premier Rutte (‘Pleur op’) over Turkse Nederlanders ongepast vindt. Een woordvoerder van Rutte zegt dat de premier de verklaring ‘voor kennisgeving’ aanneemt.
Het CDA presenteert de nieuwe kandidatenlijst. De hele Kamerfractie staat erop. Het meest opvallende is de plek van Pieter Omtzigt: nummer vier. De partij wilde hem bij de vorige verkiezing helemaal niet meer op de lijst zetten, maar de Tukker wist zich met voorkeursstemmen op de lijst en in de Kamer te knokken. Nu wordt hij beloond voor nachtenlang dossiers lezen en snoeihard oppositie voeren.
Jesse Klaver presenteert met opgestroopte mouwen het verkiezingsprogramma in de Melkweg in Amsterdam. Zijn fans staan in de rij om binnen te komen, iets wat bij andere partijen vrijwel nooit gebeurt. Klaver valt tijdens een gelikte avond nadrukkelijk geen linkse concurrenten aan, maar presenteert zich als alternatief voor VVD en PVV.
Woensdag 7 september
DENK-lijsttrekker Tunahan Kuzu veroorzaakt een relletje, door voor het oog van de camera geen hand te geven aan de Israelische premier Netanyahu. Andere partijleiders vallen over hem heen. ,,Een Kamerlid onwaardig”, zegt CDA-leider Sybrand Buma ’s avonds in Pauw.
Jeroen Dijsselbloem haalt uit naar de PVV, na afloop van een gastles op het Rijswijks Lyceum. Over het verkiezingsprogram van Geert Wilders zegt de PvdA-minister van Financiën bij EenVandaag: ,,Een programma dat zegt nee, je bent een tweederangs burger en we willen je hier niet eens hebben. Stuitend.” Hij zegt er ‘voor te strijden dat het PVV-programma nooit zal worden uitgevoerd’.
Donderdag 8 september
Sharon Dijksma laat via het AD weten dat ze verkiesbaar is voor de PvdA bij de komende verkiezingen. Dat is opvallend, omdat ze voorafgaand aan de vorige verkiezingen afscheid nam van de politiek. Maar de loyale partijtijger is hard nodig voor de geplaagde partij, die meerdere ervaren krachten ziet vertrekken.
’s Avonds lekken via RTL Nieuws delen uit de stukken voor Prinsjesdag. Het is zoveel goed nieuws dat het haast wel uit de coalitie móét komen. Ouderen en arme gezinnen gaan er allemaal op vooruit volgend jaar. Ook wordt er extra geld uitgetrokken voor veiligheid, defensie en onderwijs.
De Tweede Kamerverkiezingen zijn pas op 15 maart 2017, maar de verkiezingscampagne is nu al losgebarsten in Den Haag. De politieke redactie van het AD praat je elke vrijdag bij over de nieuwste proefballonnen, ruzies en andere memorabele momenten in onze rubriek Stembuzz. Dit gebeurde deze week:
Zaterdag 10 september
Kamervoorzitter Khadija Arib wil door in de Tweede Kamer. De PvdA-nestor wil voorzitter blijven, een rol die ze volgens vriend en vijand goed vervult na de dramatische aftocht van Van Miltenburg.
Het CDA is met ruim duizend leden bijeen in Amsterdam-Noord om ideeën voor het verkiezingsprogramma op te doen. Een van de voorstellen die het CDA omarmd is dat er in een volgend kabinet een minister van Familie en Gezin moet komen. Sybrand Buma is in zijn nopjes met de grote opkomst en deelt en passant een sneer uit naar premier Rutte: diens ‘pleur op’ is een premier onwaardig, meent de CDA lijsttrekker. Bovendien staan er tegenover Ruttes stoere taal geen daden. ,,Dit is onnodig en het straalt onmacht uit”, aldus Buma.
Maandag 12 september
Minister Lodewijk Asscher (Sociale Zaken) heeft nog geen keus gemaakt over zijn politieke toekomst. Hij heeft zich niet aangemeld voor de lijst, hoewel de deadline wel is verstreken. Maar dat zegt niets, hij mag er langer over nadenken dan andere PvdA’ers. In oktober hakt hij de knoop door of hij Diederik Samsom uitdaagt voor het lijsttrekkerschap.
Die avond veegt Asscher al wel de vloer aan met critici van zijn flexwet, tijdens een PvdA-bijeenkomst in Amsterdam. Partijen als D66 en MKB Nederland stellen dat de wet er juist voor zorgt dat er minder vaste contracten worden uitgedeeld, een geluid dat tijdens de verkiezingscampagne nog veel zal klinken. Onzin, stelt Asscher. Het is net als een rokende dikkerd die na een week gezond leven in de spiegel kijkt en denkt: het helpt niet.
Het economisch bureau van ING komt met een voor het kabinet pijnlijk rapport. Belangrijkste conclusie: de bezuinigingen van de afgelopen jaren hebben onnodig veel banen gekost. SP-leider Emile Roemer en PVV-voorman Geert Wilders weten wel raad met het nieuws. ‘Dom bezuinigingsbeleid heeft honderdduizenden werkloos gemaakt’, twittert Roemer. Wilders houdt het op een afgemeten ‘Bedankt Mark’.
Dinsdag 13 september
Jeroen Dijsselbloem is weer verkiesbaar voor de PvdA, zegt hij tegen het AD. ,,Ik heb er nog steeds lol in.” Bert Koenders (Buitenlandse Zaken), Jetta Klijnsma (Sociale Zaken) en Martin van Rijn (Zorg) willen niet op de lijst. Klijnsma stond vier jaar geleden nog op nummer twee en haalde toen veel voorkeursstemmen. Ze heeft echter een zware tijd gehad, vanwege onder meer bezuinigingen op de sociale werkplaatsen en strengere regels voor pensioenfondsen.
PVV-leider Geert Wilders komt met een voorstel om – naar Zwitsers voorbeeld – vier keer per jaar een bindend referendum te organiseren. De uitkomst zou vervolgens vastgelegd moet worden in de Grondwet. Het voorstel gaat gepaard met een dik onderzoek van het Forum voor Democratie, de club van publicist Thierry Baudet, een van de prominentste tegenstanders van het EU-associatieakkoord met Oekraïne.
De hele Tweede Kamer valt dinsdagavond over Denk-Kamerlid Tunahan Kuzu. De ex-PvdA’er – geboren in Istanboel, getogen in Maassluis – weigert afstand te nemen van de acties van de Turkse president Erdogan. Na de mislukte staatsgreep zijn honderden leraren, ambtenaren en rechters ontslagen of gearresteerd, maar zegt Kuzu: ,,Nood breekt wet.” Voor wie staat Kuzu hier eigenlijk, vragen meerdere fractieleiders zich af: voor Turkije of Nederland?
Woensdag 14 september
De VVD schiet gaten in de flexwet van Asscher. ,,De wet is mislukt”, zegt Kamerlid Erik Ziengs tegen Nieuwsuur. Fractievoorzitter Halbe Zijlstra zegt: ,,Ik ben nog gehouden aan het regeerakkoord tot 15 maart, afspraak is afspraak, maar de VVD zal het ding graag aanpassen.” Rutte zwijgt erover, naar eigen zeggen om een kabinetscrisis te voorkomen. Asscher, die de kritiek maandag kennelijk al zag aankomen, doet de liberale aanval af als ‘campagnegedoe’.
Ex-staatssecretaris Fred Teeven heeft zich bedacht: hij is toch niet herkiesbaar voor de VVD. In juli wilde hij dat nog wel, maar hij vindt het nu mooi genoeg geweest. Wat hem van mening heeft doen veranderen is onduidelijk.
Donderdag 15 september
Weer bedenkt een van de veiligheidskopstukken van de VVD zich. Minister Ard van der Steur van Veiligheid en Justitie wil net als Teeven toch niet op de kieslijst van de VVD. Voor de zomer zei hij nog enthousiast van wel. Het heeft er alle schijn van dat hij onder druk is gezet door zijn partijtop. Zelf zegt dat hij in een volgende periode in de Kamer geen woordvoerder van Justitie zou kunnen worden als ex-minister. Kennelijk heeft hij de hele zomer nodig gehad om dat te bedenken.
Goed nieuws van het Centraal Bureau voor de Statistiek! De werkloosheid is gedaald naar het laagste niveau sinds 2012. Nederland telt nog ‘maar’ 521.000 mensen zonder baan, ofwel 5,8 procent van de beroepsbevolking. Minister Asscher zag de blijde boodschap kennelijk al aankomen en laat in een vooraf opgenomen filmpje – Asscher is inmiddels op werkbezoek in Canada – weten de nieuwe cijfers ‘prachtig nieuws’ te vinden.
Vrijdag 16 september
Minister Ronald Plasterk (Binnenlandse Zaken) keert terug na een hartoperatie. In een interview met de Telegraaf laat hij weten dat hij wil dat Samsom de leider van de PvdA blijft. Asscher moet zelf weten of hij zich mengt in de lijsttrekkersstrijd, zegt Plasterk, maar wat hem betreft blijft Samsom. ,,Stand by your man.”
Verschillende leden van het kabinet Rutte-II maakten deze week bekend wel open te staan voor nog een ambtstermijn in het volgende kabinet.
Wie wil er door, en van wie is het nog niet zeker? Elsevier.nl zette ze op een rij.
Premier Mark Rutte gaf twee weken geleden al aan een nieuwe termijn als premier wel te zien zitten: ‘Ik heb een ongelooflijke drive om door te gaan,’ zei Rutte, toen hij namens het VVD-partijbestuur officieel werd voorgedragen als lijsttrekker.
Uit zijn kabinet hebben een klein aantal andere bewindslieden ook gezegd opnieuw een gooi te willen doen naar het ambt.
Dat zijn:
Staatssecretaris Eric Wiebes (VVD) van Financiën
Staatssecretaris Martijn van Dam (PvdA) van Economische Zaken (wil wel in het kabinet, maar niet in de Kamer)
Staatssecretaris Jetta Klijnsma (PvdA) van Sociale Zaken (wil wel in het kabinet, niet in de Kamer)
Minister Jeroen Dijsselbloem (PvdA) van Financiën (zowel als Kamerlid als minister) ‘Ik heb er lol in, ik ben nog steeds heel gemotiveerd om Nederland verder op orde te krijgen’.
Minister Bert Koenders (PvdA) van BuZa (wel als minister, niet als Kamerlid)
Staatssecretaris Martin van Rijn (PvdA) van Volksgezondheid (niet in Kamer, wel als bewindspersoon)
Staatssecretaris Klaas Dijkhoff (VVD) van Justitie/Asiel wil ook eventueel terugkeren als bewindsman. Hij hoopt op ‘een plek in het basisteam’, zei hij eerder tegen Elsevier. Dijkhoff laat in het midden op welk ministerie hij actief zou willen worden, en zegt overal open voor te staan.
Verreweg de meesten van hen willen dus niet terugkeren als Kamerlid, maar wel als minister of staatssecretaris. Van de genoemde bewindslieden is Dijsselbloem het meest enthousiast. Hij wil ook wel weer als Kamerlid aan de slag: ‘Ik heb er lol in, ik ben nog steeds heel gemotiveerd om Nederland verder op orde te krijgen,’ zei hij afgelopen week.
Opvallend is dus dat bewindslieden als het ware kunnen kiezen voor een ‘minister only‘-pakket. Ze geven dan aan hun eigen partij aan open te staan voor het bewindsambt, maar mocht hun partij niet in de coalitie komen, dan kiezen ze ervoor niet in de Kamer te komen. Wel laat een groot aantal van hen zich onduidelijk (of niet) uit over de behoefte om nog een ambtstermijn te voltooien.
Minister Ard van der Steur (VVD) van Justitie wil niet op de kieslijst van de VVD staan voor de Tweede Kamer, maar zegt zich over een bewindspositie niet te willen uitlaten.
Ook Minister Edith Schippers (VVD) van Volksgezondheid wil niet meer terug op de VVD-kieslijst. Wel zegt zij eventueel terug te willen keren als minister als ze daarvoor wordt gevraagd, maar dan niet op het het Ministerie van Volksgezondheid. Na twee kabinetsperiodes op deze post, vindt ze het niet wenselijk dat een ministerie te veel vergroeit met één persoon.
Minister Lodewijk Asscher (PvdA) van Sociale Zaken overweegt Diederik Samsom uit te dagen over het partijleiderschap, maar stelt zich niet kandidaat voor als ‘gewoon’ Kamerlid. Hij maakt in oktober een beslissing over of hij wel of geen gooi doet naar het lijsttrekkerschap van de PvdA.
Minister van Binnenlandse Zaken Ronald Plasterk (PvdA) wil sowieso niet op de PvdA-kieslijst, en of hij opnieuw minister zou willen worden weet hij niet.
Hetzelfde geldt voor Minister van Onderwijs Jet Bussemaker (PvdA): ook zij is er niet zeker van als bewindspersoon te willen terugkeren.
Minister Lilianne Ploumen (PvdA) van Ontwikkelingssamenwerking heeft zich wel gemeld voor de kieslijst maar heeft nog geen uitspraken gedaan over ministerschap.
Ook staatssecretaris Sharon Dijksma (PvdA) van Infrastructuur en Milieu wil namens de PvdA terug op de kieslijst, maar heeft nog niks gezegd over een vervolgtermijn als bewindspersoon.
Minister Stef Blok wil niet op de VVD-kandidatenlijst, maar zegt tegen een nieuwe periode als minister geen ‘nee’ mits het een post is die meer vereist dan op de winkel passen.
Minister Melanie Schultz (VVD) van Infrastructuur gaat na de verkiezingen iets anders doen. ‘Ik weet dit al heel lang,’ zei de politica in mei tegen het Algemeen Dagblad. ‘Drie periodes ben ik staatssecretaris geweest en in twee kabinetten minister. Dit is een prachtige en eervolle baan, maar het is tijd voor nieuwe mensen op het ministerie van Infrastructuur en Milieu.’
Ook Henk Kamp (VVD) wil na de komende kabinetsperiode niet terugkeren naar Den Haag. Hij zei al in februari in een talkshow in zijn woonplaats Diepenheim het na 33 jaar in de politiek voor gezien te houden.
Teruglezen: HJ-Schoo-lezing door minister Edith Schippers
Tot slot is er ook nog een lijst met staatssecretarissen en ministers die nog helemaal geen uitspraak hebben gedaan over hun politieke toekomst. Degenen van wie we nog moeten horen zijn:
Minister Jeanine Hennis (VVD) van Defensie
Staatssecretaris Sander Dekker (VVD) voor OCW
De komende weken zal blijken of zij het er nog een keer op wagen in de politiek, of dat ze hun heil in een hele andere sector zullen gaan zoeken.
zondag 19 september Staatssecretaris Martin van Rijn (Volksgezondheid) wil dat er wordt gekeken naar afschaffing van het eigen risico, zegt hij in televisieprogrammaBuitenhof. Het eigen risico is nu al een belangrijk verkiezingsthema. Oppositiepartijen SP, PVV en GroenLinks willen er van af, omdat mensen zorg zouden mijden en in geldnood komen. De VVD voelt hier niets voor, maar coalitiegenoot PvdA denkt daar dus anders over.
Maandag 20 september
De discussie over het eigen risico blijft de gemoederen bezighouden. Ditmaal is het VVD-minister van Volksgezondheid Edith Schippers die een duit in het zakje doet. In een interview met NRC noemt zij het eigen risico juist ‘heel sociaal’, omdat het verschil tussen iemand die extreem veel zorg nodig heeft en iemand die nooit naar de dokter gaat 385 euro is. Ze wijst erop dat afschaffing heel veel geld kost: zo’n vier miljard euro. ,,Dat geld moet ergens vandaan komen. Te veel partijen doen alsof de zorg gratis is.” Als het eigen risico verdwijnt, gaat de ziektekostenpremie voor iedereen met 284 euro per jaar omhoog, rekent de minister voor.
dinsdag 21 september
Prinsjesdag, ofwel een goed-nieuws-show voor het kabinet. Het gaat beter met de economie en iedereen gaat er in koopkracht op vooruit. De oppositie is vanzelfsprekend niet tevreden. Jesse Klaver van GroenLinks stelt dat de ongelijkheid tussen arm en rijk is gegroeid door dit kabinet. CDA’er Sybrand Buma vindt dat premier Rutte te weinig oog heeft voor de kloof in de samenleving en meer moet samenbinden. PVV-leider Geert Wilders beticht het kabinet van de creatie van een ‘fata morgana’, omdat er veel vluchtelingen ons land in gekomen zijn.
Vicepremier Lodewijk Asscher moet ’s avonds bij Pauw opnieuw uitleggen dat hij pas in oktober bekend maakt of hij lijsttrekker wil worden van de PvdA. Ongemakkelijk wordt het als Pauw Asscher vraagt of Diederik Samsom de beste lijsttrekker voor de PvdA is. ,,Daar beslist de partij over”, zegt Asscher, waarna hij naar zijn glas water grijpt.
woensdag 22 september
Op de eerste dag van de Algemene Beschouwingen gaat het hard tegen hard. Ter linkerzijde vechten PvdA, SP en Groenlinks een robbertje over de vraag of dit kabinet de inkomensongelijkheid heeft laten toenemen. Vooral PvdA-leider Diederik Samsom (nietes) en GroenLinks-voorman Jesse Klaver (welles) slaan elkaar om de oren met statistische cijfers en Gini-coëfficiënten, die internationale indicator voor inkomens(on)gelijkheid.
Emile Roemer maakt intussen een nummer van zijn belangrijkste campagnespeerpunt: het nationale zorgfonds dat het huidige zorgverzekeringsstelsel, met particuliere zorgverzekeraars, moet vervangen en het eigen risico afschaft. De SP heeft daar al ruim 150.000 handtekeningen voor opgehaald. Roemer krijgt het moeilijk als hij wordt doorgevraagd op de financiële onderbouwing van zijn plan. Zijn antwoord dat dergelijke ‘ditjes en datjes’ op dit moment er nog niet toe doen, leidt tot hoongelach van de hele Kamer.
Ter rechterzijde van het politieke spectrum vliegen VVD en CDA elkaar in de haren over de grenzen van de vrijheid van meningsuiting. VVD-fractieleider Halbe Zijlstra staat pal voor liberale vrijheden die verdedigd moeten worden, terwijl CDA-leider Sybrand Buma stelt dat belediging gewoon strafbaar is en dat de VVD er mede voor verantwoordelijk is dat treitervloggers in Zaandam denken dat ze hun gang kunnen gaan. Een groot deel van het debat gaat over de identiteit van Nederland. Dat lijkt een belangrijk thema in de campagne te gaan worden, met als belangrijkste vraag: wat maakt Nederland Nederland?
PVV-leider Geert Wilders gaat als vanouds te keer tegen de islam, die in zijn ogen geen religie is maar een gevaarlijke ideologie die bestreden moet worden. Hij weet de Kamer toch weer te choqueren met zijn uitspraak dat er geen Turk meer het land binnen zou mogen. Ook meent hij dat mensen met een dubbel paspoort die strafbare handelingen plegen ‘met hun familie’ hun land uit moeten worden gezet. Tegen Denk-voorman Tunahan Kuzu zegt Wilders dat hij zijn paspoort moet inleveren en naar Turkije moet gaan. ,,Nederland is niet uw land”, voegt hij Kuzu toe. Jesse Klaver is de enige fractieleider die protesteert.
donderdag 23 september
Rutte krijgt het als vanouds om de oren, tijdens de tweede dag van de Algemene Politieke Beschouwingen. Hoewel hij nauwelijks vragen over de begroting hoeft te beantwoorden, moet hij zich langdurig verdedigen voor zijn inmiddels beruchte ‘Pleur op’. Bij de VVD lachen ze erom: veel van hun kiezers zullen het toch ook vinden dat relschoppers moeten ‘oppleuren’. Moeilijker heeft Rutte het als het Oekraïnereferendum ter sprake komt. Hij geeft maar geen gevolg aan de verkiezingsuitslag: nee tegen het handelsverdrag. Dat komt zijn geloofwaardigheid niet ten goede, voelt de premier zelf ook.
vrijdag 23 september
Op de day after schrikt het Binnenhof wakker met een radicale omslag in het Nederlandse wietbeleid. D66 blijkt in stilte een meerderheid achter zijn initiatief te hebben gekregen om de wietteelt onder staatstoezicht te plaatsen. De twee zetels van Voor Nederland geven de doorslag. Lijsttrekker Jan Roos himself – die nog niet eens in de Kamer zit – onderhandelde met D66-Kamerlid Vera Bergkamp achter gesloten deuren over een uitweg voor het gedoogbeleid. Op termijn moet het voorstel leiden tot legalisering van softdrugs, meent Roos. Al is het eerst nog even de vraag of de Eerste Kamer ook enthousiast is over Bergkamps initiatiefwet.
Vrijdag 23 september
Een verrassing was de aankondiging allang niet meer, maar de manier waarop hij het hoge woord eruit zou gooien had Diederik Samsom toch nog goed verborgen weten te houden. In een speciale videoboodschap op zijn eigen site doorknokken.nlmaakt de PvdA’er bekend nogmaals lijsttrekker te willen worden voor zijn partij. In het spotje gaat Samsom met een bos rode rozen in zijn eentje langs de deuren van teleurgestelde kiezers. Die hoopt hij terug te winnen. ,,We bereikten veel, maakten ook fouten. Onze idealen kwamen dichterbij, maar we zijn er nog lang niet”, spreekt hij plechtig in de camera.
Zaterdag 24 september
Samsom licht zijn kandidatuur toe aan de achterban tijdens een Politieke Ledenraad in Eindhoven. PvdA-vicepremier Lodewijk Asscher is er ook, maar houdt zijn kaken op elkaar. Hij beslist pas over enkele weken of hij Samsom uitdaagt voor het lijsttrekkerschap. Kandidaten kunnen zich tot 24 oktober melden.
Zondag 25 september
Thierry Baudet verrast vriend en vijand door aan te kondigen dat hij met zijn Forum voor Democratiemeedoet aan de verkiezingen. De zelfbenoemde ‘belangrijkste filosoof van Nederland’ zegt een politieke partij te willen vormen die ‘het systeem’ van binnenuit ‘openbreekt’. ,,Ons politieke systeem stamt uit de tijd van de postkoets, de stoomlocomotief en de laatste cholera-epidemie. Eens per vier jaar mogen we naar de stembus en daarna hebben we niets meer te zeggen. Dit kan zo niet langer. Er moet nu echt iets veranderen”, stelt hij. Wie er precies op de kandidatenlijst zullen komen, is onduidelijk.
GroenLinks-lijsttrekker Jesse Klaver zegt bij Buitenhof veel overeenkomsten te zien tussen zijn eigen levensloop en die van de Amerikaanse president Barack Obama. Ook hij groeide op bij zijn opa en oma, zonder zijn vader en heeft een boodschap van hoop en verandering. “Er zijn mindere mensen om mee vergeleken te worden”, aldus Klaver. “Ik vergeleek Geert Wilders eerder met Erdogan, dan heb ik liever Obama.” Het tv-programma Zondag met Lubach toonde eerder fragmenten uit speeches van Obama die bij Klaver letterlijk terugkwamen.
Maandag 26 september
VNL-lijsttrekker Jan Roos reageert verbaasd op de stap van Thierry Baudet om met een eigen partij aan de verkiezingen mee te doen. ,,Hij heeft altijd tegen mij gezegd nooit de politiek in te willen”, zegt de voormalig GeenStijl-reporter beteuterd. Roos en Baudet voerden samen succesvol campagne voor een nee-stem bij het Oekraïnereferendum. Bart Nijman, oprichter van GeenPeil, heeft geen goed woord over voor de politieke aspiraties van zijn voormalige kompanen. Hij noemt hen ‘narcisten, egocentrische opportunisten, ijdele mannetjes’.
Het rommelt bij de Piratenpartij. Drie bestuursleden stappen over naar het Forum voor Democratie van Thierry Baudet. Zij verwijten lijsttrekker Ancilla van de Leest een gebrek aan transparantie. Zij heeft een andere lezing. ,,De opgestapte bestuursleden zijn meerdere malen aangesproken op kwalijk gedrag door de ledenraad en zijn als reactie daarop opgestapt.”
PvdA-leider Diederik Samsom zegt bij het televisieprogramma Pauw voor het eerst glashelder dat hij het eigen risico in de zorg wil afschaffen. Eerder liet hij slechts weten dat er naar de hoogte van het eigen risico moet worden gekeken. De PvdA sluit zich met de nieuwe lijn aan bij een wens van SP, PVV en GroenLinks. Samsom vraagt zich wel hardop af hoe de maatregel moet worden betaald.
27.09.2016 Op links was het al aardig druk, met de komst van VNL en Forum voor Democratie wordt het ook op rechts woelig. Waarom al die losse initiatieven?
Ik ben het in bijna alles met hem eens, Thierry Baudet over Geert Wilders.
Had de linkse kiezer al tijden volop keuze, de rechtse kiezer krijgt bij de komende Tweede Kamerverkiezingen onderhand ook aardig wat opties voorgeschoteld. Tien jaar na de komst van de PVV gaat een reeks nieuwe partijen met vergelijkbare programma’s de boer op. Na de Ondernemerspartij van ex-PVV’er Hero Brinkman en VoorNederland (VNL) van eveneens ex-PVV’ers Louis Bontes en Joram van Klaveren meldde de conservatieve publicist Thierry Baudet zich afgelopen weekend met zijn Forum voor Democratie. Waarom slaan ze de handen niet ineen?
Voor de opgestapte PVV’ers ligt het antwoord voor de hand: een hernieuwde samenwerking met Geert Wilders zit er door affaires en onderlinge onmin niet meer in. Anders ligt dat bij eurocriticus Baudet. ‘Ik ben het in bijna alles met hem eens’, zei hij eens over Wilders. Eerder deze maand leverde hij namens zijn denktank een rapport af bij de PVV met als voornaamste pleidooi: vier keer per jaar bindende referenda over door burgers voor te dragen thema’s. Wilders was het roerend met hem eens. Baudet zal diezelfde Wilders tijdens de campagne moeten bestrijden.
Ook VNL van Bontes en Van Klaveren had voor Baudet een optie kunnen zijn. ‘De enige klassiek-liberale partij van Nederland’ heeft oud-PowNed-presentator Jan Roos aangetrokken als lijsttrekker: Baudets kompaan tijdens de campagne voor het Oekraïne-referendum en tegen het EU-associatieverdrag.
Verrassing
Waarom Baudet kiest voor een eigen partij, wilde hij gisteren desgevraagd niet toelichten. Hij verwees enkel naar zijn website, die al naar campagnestand is omgebouwd. In een interview bij RTL-Z van vorig jaar zei hij uit noodzaak te zijn opgestaan als opiniemaker. “Ik ben naar het front geroepen omdat onze elites ons land verkwanselen.” Op Radio 1 herhaalde hij gisteravond dat hij niet de politiek ingaat ‘omdat ik dat zo vreselijk graag wil, maar omdat ik denk dat het noodzakelijk is’.
Roos noemt Baudets plannen ‘een verrassing’. Hij zegt nooit met hem over politieke samenwerking te hebben gesproken. “Hij wilde de politiek niet in. Dat ben ik gaan geloven. Waarom zou ik hem dan bellen?” Ruzie ligt er in elk geval niet aan ten grondslag, bezweert Roos. “Nee hoor, ik vind het een aardige vent.”
Hun politieke verlanglijsten vertonen opvallend veel gelijkenissen en lijken er vooral op gericht kiezers bij de VVD weg te lokken.
Veel gelijkenissen
Dat de twee gelet op hun verkiezingsprogramma’s zeker hadden kunnen samenwerken, ziet ook Roos. Hun politieke verlanglijsten vertonen opvallend veel gelijkenissen en lijken er vooral op gericht kiezers bij de VVD weg te lokken: minder Europa, strengere grenscontroles, strenger asielbeleid, zwaardere straffen voor gewelds- en zedendelicten en beter onderwijs.
“Het is eerder ‘zoek de verschillen’ dan ‘zoek de overeenkomsten'”, aldus de VNL-voorman, die niet goed zegt te begrijpen waarom Baudet een nieuwe partij optuigt. “Als je als kiezer een goed rechts, liberaal, islamkritisch verhaal zoekt, dan is de partij die daarbij hoort er al. Dat is VNL.” Bovendien heeft VNL een niet in te halen voorsprong omdat het zich al langer op de verkiezingen voorbereidt, meent Roos.
Dat laatste zal moeten blijken. Nu de twee nieuwe partijen in dezelfde electorale vijver lijken te willen vissen, zullen zij in de luwte van het PVV-campagnegeweld nog harder moeten werken voor een stem. Uiteindelijk kunnen ze elkaar in maart van een zetel afhouden terwijl ze samen wellicht een vuist hadden kunnen maken.
Speerpunten per partij
PVV Immigratie: geen nieuwe asielzoekers, geen immigranten uit islamitische landen, verleende verblijfsvergunningen intrekken, alle azc’s, moskeeën en islamitische scholen dicht en Koran moet verboden worden. Veiligheid: preventief opsluiten van radicale moslims, criminelen met dubbel paspoort Nederlanderschap ontnemen en Syriëgangers niet laten terugkeren naar Nederland. Europa: Nederland moet uit de EU. Belastingen: lagere inkomstenbelasting, halvering motorrijtuigenbelasting Zorg: eigen risico afschaffen, bezuinigingen in de thuis- en ouderenzorg terugdraaien, meer handen aan het bed Democratie: bindend referendum moet ingevoerd
VoorNederland (VNL) Immigratie: asielbeleid à la Australië met opvang buiten Nederland, enkel toegang voor mensen die iets ‘toevoegen’ en moskeeën die oproepen tot geweld moeten dicht. Veiligheid: hogere straffen voor zware misdrijven, extra geld voor politie, justitie, veiligheidsdiensten en het leger en einde verblijf voor criminele vreemdelingen. Europa: enkel economische samenwerking, einde aan ontwikkelingshulp en geld voor noodhulp moet ook worden gebruikt voor buitenlandse opvang van asielzoekers. Belastingen: ‘vlaktaks’ van 25 procent voor iedereen, één laag btw-tarief, lagere vennootschapsbelasting en accijnzen en afschaffing van erf- en schenkbelasting. Zorg: minder bureaucratie en verspilling zodat er meer geld overblijft voor goede zorg, meer keuzevrijheid door samenstelling van eigen basispakket.
Forum voor Democratie Immigratie: enkel toegang voor mensen die Nederland ‘nodig’ heeft, immigranten met extreme politieke ideeën moeten uitgezet, asielvergunning kan nooit tot permanente verblijfsvergunning leiden. Veiligheid: herinvoering grenscontroles, zwaardere straffen voor geweldsdelicten, flinke salarisverhoging voor politie op straat, voorrang op sociale huurwoning voor agenten Europa: stoppen met uitbreiden en zo snel mogelijk referenda over de euro, open grenzen en de verhouding tussen Europees en Nederlands recht. Onderwijs: alleen academici voor de klas, ook op de basisschool, flinke salarisverhoging voor docenten, te betalen uit pot voor ontwikkelingshulp. Democratie: bindende referenda over meerdere thema’s per stemdag, gekozen burgemeesters en online platform voor acties, petities en crowdfunding.
D66 en SP samen
D66 en SP die volgend jaar samen deelnemen aan een regeringscoalitie: Alexander Pechtold en Emile Roemer achten het goed mogelijk. De twee partijen flirten openlijk met elkaar. Positieve lokale ervaringen bieden perspectief voor samenwerking op het Binnenhof.
Kansloze’ Antillianen
Ondanks dat het plan ook staat beschreven in het regeerakkoord, gaf coalitiepartner PvdA woensdag in een Kamerdebat aan tegen te gaan stemmen. Kamerlid Roelof van Laar noemde het voorstel ‘onrechtmatig en discriminerend’, ondanks de vele veranderingen die Bosman doorvoerde na advies van onder meer de Raad van State. Ook andere partijen zeiden bang te zijn dat een rechter de wet direct zal afschieten.
Dinsdag 27 september Politiek Den Haag staat op zijn kop door de aankondiging van de kleine zorgverzekeraar DSW om de zorgpremie komend jaar met 10 euro te verhogen. Minister Edith Schippers van Volksgezondheid (VVD) had op Prinsjesdag nog gezegd uit te gaan van een stijging van zo’n 3,50 euro. De oppositie eist opheldering en vraagt zich af hoe Schippers er zo naast kon zitten. De VVD-bewindsvrouwblijft echter kalmen zegt dat DSW pas de eerste zorgverzekeraar is die de premie voor volgend jaar bekend maakt. Pas in november zal blijken of DSW de trend zet of daar juist van afwijkt.
Kamerlid Norbert Klein verrast met opvallende voorstellen namens de Vrijzinnige Partij. De eenpitter, die na ruzie verstoten werd door 50PLUS, stelt voor om eens in de twaalf jaar eenreferendum te houdenover een ceremonieel koningschap. Ook wil hij naar Turks voorbeeld de wisseling tussen zomer- en wintertijd afschaffen en bepleit hij wifi-vrije zones in de trein voor mensen die bang zijn voor straling. In de peilingen staat de Vrijzinnige partij vooralsnog op nul zetels.
Woensdag 28 september Het formeren is al begonnen! D66-leider Alexander Pechtold en SP-voorman Emile Roemer blijken het uitstekend met elkaar te kunnen vinden. De twee erkennen zelfs samen te hebben gegeten. In Den Haag weet men wel raad met dergelijke wetenswaardigheden: die twee willen graag samen regeren, zoals nu ook al in het Amsterdamse college het geval is. De VVD ziet in de politieke flirt vooral het bewijs dat de liberale vrinden van D66 naar links opschuiven.
Donderdag 29 september VNL laat van zich horen. Lijsttrekker Jan Roos doet het voorstel om de bekostiging van joodse, christelijke en islamitische scholen stop te zetten. Alleen onderwijs zonder religieuze grondslag zou nog in aanmerking mogen komen voor overheidssubsidie. Het VNL-standpunt is na lang wikken en wegen tot stand gekomen: VNL-Kamerlid Joram van Klaveren is zelf een belijdend christen.
Vrijdag 30 september Een lijsttrekker die een boek schrijft, daar is niks nieuws aan. Maar Gert-Jan Segers van de ChristenUnie is net nieuw als partijleider en hij had nog geen politiek pamflet. Nu wel. In ‘Hoop voor een verdeeld Nederland’ schetst hij de situatie in Nederland anno nu (spoiler: veel breuklijnen) en hoe dat verbeterd kan worden (spoiler: het liefst met het christelijke geloof). ,,We blijven in onze bubble, we komen elkaar niet meer tegen.” In een interview met deze krant zegt hij dat een sociale dienstplicht de kloven in de samenleving kan overbruggen. En passant onthult Segers ook even dat minister Lodewijk Asscher van Sociale Zaken de prostitutiewet heeft gered. PvdA-leider Samsom zag de samenwerking met de confessionele ChristenUnie op dit gevoelige onderwerp aanvankelijk niet zitten. Asscher liet hem van gedachten veranderen. Wat de vraag opwerpt naar wie er in de PvdA eigenlijk het meest wordt geluisterd, Samsom of Asscher…
Dediscussie over zwarte pietlaait weer op, nadat de Kinderombudsman heeft gezegd dat de figuur in strijd is met het kinderrechtenverdrag van de VN. PVV-leider Geert Wilders meldt: ,,Gewoon blijven en ophouden met zeuren!”, een VVD-wethouder uit Tiel vindt dat de Kinderombudsman maar opgeheven moet worden en Asscher herhaalt dat hij het goed vindt dat zwarte piet verandert, maar dat de overheid dat niet gaat opleggen.
Het gerucht gaat al dagen en het verkiezingsprogramma is er nog niet, maar De Telegraaf meldt het nu als een feit: de PvdA grijpt terug op het oude plan om een flexibele AOW-leeftijd in te voeren. Het idee is dat mensen met zware beroepen ervoor kunnen kiezen al op hun 65e met pensioen te gaan, in ruil voor een korting op de AOW-uitkering. PvdA-staatssecretaris Klijnsma (Sociale Zaken) wees een dergelijk plan eerder naar de prullenbak, vermeldt de krant nog fijntjes.
Terwijl Lodewijk Asscher de spanning erin houdt – doet-ie ’t of doet-ie ’t niet? – heeft opponent Diederik Samsom zijn hulptroepen al compleet. Intussen kruipen er bij Kees van der Staaij thuis wel heel vreemde kostgangers rond en bekent Emile Roemer niet langer een zwaargewicht te zijn. Hier is de campagneweek in vogelvlucht. Deborah Jongejan en Laurens Kok 19121 2 reacties
Rutte speelt met treintjes
Verwarring alom op Den Haag Centraal vanochtend. Is de autominnende VVD opeens de partij voor de treintjes geworden? De keuze voor de locatie om het verkiezingsprogramma te presenteren is opmerkelijk. Doorgaans nodigen de liberalen de parlementaire pers uit in oorden waar de laatste streekbus al decennia geleden voor het laatst is gestopt. Maar eenmaal in de Huiskamer van het station, een koffietentje op de eerste verdieping, valt het kwartje. Van daaruit heb je een perfect uitzicht op de zwermen forensen die zich een weg banen naar de Haagse kantoortorens. Zo’n plaatje van Mark Rutte die als baken uittorent boven hardwerkend Nederland, dat ziet er -eerlijk is eerlijk – gelikt uit.
Neemt niet weg dat de politieke concurrentie wel iets aan te merken heeft. Want Den Haag Centraal, is dat niet een eindstation, plaagt de CDA-campagneleider. De grap is snel gemaakt: de VVD zit op een ‘doodlopend spoor’. Dat grapje kunnen de liberalen niet waarderen. ,,Niet zo negatief”, meent het hoofd voorlichting van de VVD. Voor een partij die zegt te staan voor de ‘koppige optimisten‘(dixit Mark Rutte) vinden wij dat wel een beetje lichtgeraakt.
Guess who’s back!
Je had het misschien gemist, maar opeens is hij weer opgedoken: Diederik Samsom is terug op Twitter! De geplaagde PvdA-leider vertrok in 2014 met stille trom, murw gebeukt door al het digitale gescheld, maar maakt een kortstondige rentree: hij gebruikt zijn account nog eenmaal (?) om reclame te maken voor zijn nieuwe Instagram-account.
Dat is nodig ook, want met iets meer dan 100 volgers is Samsom allesbehalve de Justin Bieber van #instapolitics. Wij helpen hem bij dezen graag een handje. Graag gedaan, hoor.
O ja, vergeten we bijna dat samsomdiederik ook nog wel wat te melden heeft. Hij heeft een campagneteam gevormd, met wie hij snode plannen smeedt onder het genot van een biertje. Samsom wordt geflankeerd door een paar oude bekenden. Zo is daar steun en toeverlaatLianne Raap, voormalig politiek assistent van Wouter Bos en ex-raadsadviseur van Lodewijk Asscher. Niet op de foto maar wel getagd is voormalig woordvoerder Sherlo Esajas. Zou hij het kiekje geschoten hebben? Een opvallende verschijning is ook Tim van Lieshout, eerder landelijk campagnemedewerker van de PvdA en nu uit de kast als Samsomiet.
Er ontbreken ook een paar opvallende namen. Vooral Simon den Haak springt in het oog. De voormalig politiek secretaris behoorde jarenlang tot Samsoms intimi, maar blijkt inmiddels overgelopen naar het kamp-Asscher, bekende hij tegen NRC. Den Haak vindt Asscher domweg geschikter als lijsttrekker dan Samsom. Dat moet pijn doen.
Een go voor Lo
Voor Asscher wordt inmiddels de rode loper uitgelegd. Van alle kanten wordt druk op hem uitgeoefend om alsjeblieft mee te doen aan de lijsttrekkerverkiezing. Er zijn zelfs al PvdA’ers actief op zoek naar mensen die hem kunnen ondersteunen. Moet hij nog wel even ‘ja’ zeggen, al twijfelen steeds minder mensen op het Binnenhof eraan dat ‘Lo’ meedoet. Eind volgende week zou hij de knoop doorhakken.
SGP blijkt slangenkuil
Kees van der Staaij veroorzaakte deze week zonder twijfel de grootste schok op het Binnenhof. De gedegen voorman van de SGP en huiscabaretier van de Tweede Kamer liet zich op Dierendag fotograferen met – jawel – een slang om zijn nek.
Laat dit even tot je doordringen. De leider van de christelijkste partij uit het parlement heeft twee slangen als huisdier. Nota bene hét symbool voor de duivel uit de Bijbel, die de mens verleidde tot de zonde. En dan nog twee ook, alsof hij zichzelf thuis op de bank in Benthuizen extra op de proef wil stellen. Van der Staaij is zich van geen kwaad bewust. Hij voert ‘Sperry en Slangie’ elke week doodgemoedereerd een diepvriesmuis. Het moet niet gekker worden.
Roemer has it (niet meer)
En dan was er nog de parlementaire afvalrace, glansrijk gewonnen door Emile Roemer. Om misverstanden te voorkomen: Emileke zit nog gewoon stevig in het SP-zadel, alleen torst hij heel wat minder ballast met zich mee. Maar liefst twaalf kilo raakte hij deze zomer kwijt, zodat hij in de aanloop naar 15 maart fris aan de start komt.
Het geheim achter zijn succesvolle gewichtsverlies? Echtgenote Aimée. ,,Het helpt als je het samen doet”,verklapte de schat. En nou volhouden, weet Roemer. ,,Als je niet oppast, prop je van alles naar binnen.”
Wat een poppenkast is het bij de PvdA. Intussen slaat SP’er Emile Roemer erop los. En waarom gaan al die politici zo graag naar Spijkenisse? Hier is weer de campagneweek in vogelvlucht.
Poppenkast
Doet ‘ie het of doet ‘ie het niet? Ga door voor de koelkast, want Asscher wil lijsttrekker worden. Zeggen bronnen. Zelf probeert hij het nog even spannend te houden (‘Ik kies mijn eigen moment’), maar we weten allemaal waar het heengaat. Geen wonder als je PvdA-Kamerlid Jacques Monasch gisteren hoorde. Het is allemaal één grote poppenkast. De partijtop heeft die hele lijsttrekkersverkiezing precies zo ontworpen dat Samsom en Asscher voorrang krijgen. Zij mogen namelijk meeschrijven aan het verkiezingsprogramma en de kandidatenlijst opstellen.
Monasch (Wie?) laat het niet over zijn kant gaan. Hij doet zelf ook een gooi naar het lijsttrekkersschap, meldde hij gisteren, en eist dat ook niet-leden mogen meestemmen. Dan maakt hij zeker kans, weet hij. En als hij wint, gaat hij – heel bescheiden – niet naar het Torentje. Nee, dan belt hij het Rotterdamse stadhuis zodat Aboutaleb premier kan worden. Dus: stem Monasch, dan krijg je Aboutaleb. De Rotterdamse burgemeester zelf is niet gepolst, maar, zegt Monasch: ,,Ik weet zeker dat hij de telefoon opneemt.”
Van een blijvende Arib tot vertrekkende crimefighters van de VVD
Roemer geeft ‘m van jetje
Emile Roemer had gisteren ook een leuk stuntje in petto. Want, zo had de SP bedacht, wat zou het leuk zijn als de socialistische goedzak tijdens de presentatie van het verkiezingsprogramma een knal zou verkopen aan een boksbal. Een symbolische optater tegen het eigen risico voor het oog van alle camera’s en journalisten. Maar dan moet het wel goed gaan. Als hij mis slaat, of erger nog, als hij de boksbal niet van zijn plaats krijgt, was hem dat de hele verkiezingscampagne nagedragen. Probeer dan nog maar eens het beeld van een sterke leider neer te zetten.
Op het moment suprême doet Roemer nerveus lacherig zijn jasje uit. ,,Nou eh..” en BAM, een rechtse directe. ,,Ik heb er lang voor getraind”, verklaart hij. Wij verdenken de SP er intussen van dat die boksbal niet zo zwaar stond afgesteld.
‘Premier Buma’ houdt van oranje
Wie zich ook graag als een sterke leider presenteert is Sybrand Buma, zo bleek woensdag bij de bekendmaking van het CDA-program. De CDA’er weet als geen ander dat partijleiders met de ambitie minister-president te worden, goed met de koning en koningin moeten omgaan. Sterker nog: een premier wordt afgerekend op de vraag of hij de Oranjes goed door de klippen van de actualiteit heeft geloodst. De vorige CDA-premier Jan Peter Balkenende slaagde daar niet in: hij had een moeizame relatie met koningin Beatrix, de Oranjes verfoeiden hem.
Buma doet beter zijn best. Dinsdag werd bekend dat de Oranjes een belastingdeal hebben waarin de belasting op hun vermogensrendement wordt gecompenseerd. Woensdag zei Buma met een stalen gezicht dat de vlag, het Wilhelmus en ons koningshuis als ,,bindende factor” moeten fungeren.
Premier Rutte reageerde deze week minder cool op het nieuws over de Oranjes. Hij draaide zijn autoraampje open en zei op straat tegen RTL-journalist Frits Wester: ,,Hé ben je live?” Wester: ,,Ja, over kosten Koninklijk Huis. ” Rutte: ,,O, dan rij ik snel door.”
Sta live in half acht Nieuws stopt auto premier voor mijn neus.Rutte: He ben je live? Ja over kosten Kon.Huis. “O dan rij ik snel door” 😉 7:55 PM – 10 Oct 2016
Suiker = de duivel, menen heel wat gezondheidsgoeroes. Het CDA pakt de handschoen op en verklaart de zoetstof de oorlog met de aankondiging van een heuse suikerbelasting. De partij hoopt daarmee de zorgkosten te bedwingen. Maar afkicken van onze suikerverslaving blijkt zo makkelijk nog niet.
Zo blijkt het CDA zelf heel wat heimelijke zoetekauwen te herbergen. Op de afdeling voorlichting staat altijd een rijkgevulde snoeppot waar journalisten naar believen in mogen graaien. En bij de presentatie van het verkiezingsprogramma werden belangstellenden getrakteerd op suikerzoete petit-fourtjes. De partij moet dus nog even wennen aan haar eigen idee. Wij zijn vooral benieuwd hoe lang de – allerminst suikervrije – CDA-pepermuntjes nog verkrijgbaar zijn in de campagnewinkel.
Homo of handicap
De ChristenUnie presenteerde óók al het verkiezingsprogramma deze week. De partij neemt daarin de Grondwet op de schop. Zo moet artikel 1 – recht op gelijke behandeling – uitgebreid worden met handicap of geaardheid. Niet én dus, maar óf. Je mag bij de christelijke partij kennelijk zelf kiezen of je homoseksualiteit een handicap vindt of een geaardheid. Maar wat je ook kiest: je mag níét discrimineren. Dat is nog eens een cafetariamodel. Laat Rutte het maar niet horen.
Allemaal naar SpikeCity
Er is iets aan de hand in good old Spijkenisse. De gemeente -stukje met de metro vanuit Rotterdam- heeft een magnetische kracht op politici. VVD-kopman Mark Rutte haastte zich maandagmiddag naar de plaats voor een bezoekje in zijn verkiezingscampagne, PvdA-kandidaat Diederik Samsom is onderweg om morgen te verschijnen. En reken maar dat PVV-leider Geert Wilders -hij was er in januari nog- ook nog gaat afreizen.
Van de 390 gemeenten is SpikeCity alvast rijkelijk bedeeld in aanloop naar de verkiezingen. Maar wat zit er in het grondwater dat alle kanonnen juist hiernaartoe gaan? Niets bijzonders, bezweren de campagnestrategen. Toeval, enzovoorts. Maar electoraal is Spijkenisse gewoon heel interessant. Eens was het een rood PvdA-bolwerk, maar in 2010 borrelde de onderbuik en koos men er voor de PVV. Twee jaar later heroverde de PvdA het van Wilders, maar nu de VVD hem heeft uitgeroepen tot concurrent, wil ook Mark Rutte er de hearts and minds voor zich winnen.
Hoe dat vlot? Tja. Met z’n welbekende flair deelde Mark Rutte links en rechts handjes en zoenen uit, maar die zijn ook weer snel vervlogen, weet de politieke bedevaartsgemeente als geen ander.
Spekman zoekt nieuwe gordijnen en de gevaren van live tv – Het wordt nog druk in het volgend kabinet, nu iedereen een minister voor zijn eigen hobby claimt. Intussen jaagt de PvdA iedereen de gordijnen in en doet Halbe Zijlstra ons terugverlangen naar het briefje van Bleker. Hier is de campagneweek in vogelvlucht.
Het CDA wil in een volgend kabinet minister van ‘Familie & Gezin’. Dat was de vorige keer ook een groot succes..#spekenbonen1:34 PM – 12 Oct 2016
Wie in politiek Den Haag wil benadrukken iets Echt Heel Erg Belangrijk te vinden, houdt een pleidooi voor een eigen themaministerie. Zo’n ideetje zorgt geheid voor publiciteit. De laatste tijd is het flink raak.
Dreigt het gezin in de knel te raken? Tijd voor een minister voor Familie en Gezin! Loopt Nederland achter met zijn CO2-aanpak? De minister voorKlimaat en Energie zal het tij keren. Puilen de asielzoekerscentra uit? Een minister voor Vluchtelingenzakenweet raad. Neemt de kloof tussen groei- en krimpgebieden toe? Hoppa, een minister voor Stad en Plattelandzal alle plooien glad strijken. Er is zelfs een tijd geweest dat een partij meedeed aan de verkiezingen met als speerpunt een heuse minister van Feest.
Maar werkt het ook, zo’n bewindspersoon met zijn eigen pet project? In het huidige kabinet kreeg VVD-minister Stef Blok het pakket Wonen en Rijksdienst. Blok voerde grote hervormingen door, maar zorgde er tegelijkertijd voor dat collega Ronald Plasterk op het moederdepartement van Binnenlandse Zaken bar weinig te doen had.
En wie herinnert zich niet Ella Vogelaar, minister voor Wonen, Wijken en Integratie. Bij de formatie van Balkenende-IV had PvdA-leider Wouter Bos verzuimd om voor haar portefeuille een fatsoenlijk budget te regelen, waardoor Vogelaars ministerschap uitmondde in een lange lijdensweg. Weet dus waar je aan begint.
PvdA presenteert verkiezingsprogramma op prachtige plek in Rotterdam. Dan gaan ze voor dit gordijn staan… en ziet de TV-kijker dit: 8:21 PM – 24 Oct 2016
Wie is er dood?
Met gordijnen moet je oppassen in de politiek. Kijk maar naar de PvdA, die voor de presentatie van het verkiezingsprogramma naar het hippe Rotterdamse schiereiland Katendrecht toog. Het oude pakhuis, omgebouwd tot Kantine Walhalla, zat stampvol met PvdA’ers die het ondanks de peilingen reuzegezellig hadden met elkaar. Partijvoorzitter Hans Spekman stond nog voor de presentatie met een groot glas bier in zijn hand, terwijl andere PvdA’ers in de rij stonden voor een foodtruck met Italiaanse pizza’s.
Het hipstersausje droop er kortom vanaf, maar over één ding had de PvdA niet nagedacht: wat de tv-kijker te zien krijgt. Want zodra de officiële presentatie begon, klom Spekman samen met voorzitter van de programmacommissie Wim Meijer een mini-podium op. Met mosgroene gordijnen erachter, die in een boswachtershuis niet zouden misstaan. ,,PvdA presenteert verkiezingsprogramma op prachtige plek in Rotterdam. Dan gaan ze voor dit gordijn staan”, twitterde NOS-verslaggever Xander van der Wulp verbouwereerd. De staatsomroep heeft de groene lappen uiteindelijk maar uit de reportage geknipt.
En het is niet de eerste keer dat dit misgaat in de politiek. Berucht is het ‘crematoriumakkoord’ uit 2013. Op tv zagen we de mannen van VVD, PvdA, D66, ChristenUnie en SGP – allen in donkere pakken, met serieuze gezichten erboven – voor een groot zwart gordijn. Ze vertelden iets over de begroting die gered was, maar menig kijker vroeg zich af: wie is er dood?
Gewoon lekker nog een keer #Pauw kijken. Lekker lachen om Halbe. Kopje koffie erbij. Heerlijk genieten. 10:34 AM – 25 Oct 2016
Heeft u Halbe Zijlstra bij Pauw gezien over Zwarte Piet? In navolging van AD-columniste Nynke de Jong zeggen wij: echt even doen, hoor. Zo’n ongemakkelijk optreden van een politicus live op tv zagen wij niet vaak, al konden Jesse Klaver en Diederik Samsom er door hun onderlinge gekissebis deze week ook wat van met hun eigen variant van So you think you can Jijbak?.
Zijlstra heeft inmiddels ruiterlijk erkend dat het niet zijn meest briljante optreden ooit was. Gelukkig is hij niet de enige politicus die ’s nachts nog wel eens badend in het zweet wakker schrikt van een interview op tv.
Onze persoonlijke Top-5:
1. Het briefje van Henk Bleker
2. Het casino wit van Job Cohen
3. Het zuurstofmasker van Frans Timmermans
4. Het A4’tje van Ronald Plasterk
5. The roast of Emile Roemer
Asschers mysterie ontrafeld
Maandenlang achter elkaar bleef Lodewijk Asscher maar beweren dat hij nog niet wist of hij op zou gaan voor het PvdA-lijsttrekkkerschap. Het getalm kwam hem zelfs op een sneer te staan van premier Rutte. Zijn tegenstrever Diederik Samsom wist echter allang beter.
Zondag 16 oktober belt Lodewijk Asscher voor de vorm met Diederik Samsom. ,,Ik ga je iets vertellen wat je allang weet,” zegt Asscher. Daarmee verwijst hij naar een achterbankgesprek in de dienstauto met Samsom.
Kort na zijn zomervakantie moesten Asscher en Samsom in Amsterdam zijn. De PvdA-leider vraagt hoe het er voorstaat. Asscher: ,,Ik zit in het stadium voor een ‘ja’.” Eind augustus weet Samsom dus al dat zijn vice-premier de handschoen tegen hem opneemt.
STEMBUZZ Hé, spant minister Asscher zijn ambtenaren voor zijn campagnekarretje? Intussen is Melanie Schultz al aan haar afscheidstoernee begonnen, schrijft Jesse Klaver alweer een boek en wordt Sybrand Buma belaagd door eurofiele partijgenoten. Hier is de campagneweek in vogelvlucht.
Post van minister Asscher in de mailbox van het AD. Of moeten we zeggen: van de aspirant-PvdA-leider? De minister van Sociale Zaken doet de wenkbrauwen deze weken nog wel eens fronsen. Zo liet hij onlangs een persbericht versturen met de boodschap dat hij langer verlof wil voor vaders. Die wens is al minimaal een jaar bekend, of en hoe hij het gaat regelen wordt niet vermeld. Kennelijk kun je via een persbericht van de overheid ongestoord een oude droom rondbazuinen. Gebruikten politici daar vroeger niet het verkiezingsprogramma voor?
Ook zijn werkbezoek aan Rotterdam deze week was opvallend. De minister van Sociale Zaken sprak met de brandweer en de politie. Heeft ‘ie soms een nieuwe portefeuille? Nee, haasten zijn medewerkers te zeggen, het bezoek bracht hij als ‘vicepremier’ en het ging ook om ‘sociale samenhang’. Toch haalde Asscher vooral het nieuws met de halfbakken steun die de populaire burgemeester Aboutaleb voor hem uitsprak. De burgemeester probeerde zich op te vlakte te houden, maar team-Asscher sprak meteen van ‘een chique steunbetuiging’. Er werd nog net geen persbericht van rondgestuurd.
Terwijl veel Haagse politici hopen nog een keer verkozen te worden, is Melanie Schultz al begonnen met haar afscheidstournee. Deze week nam de door de wol geverfde VVD-minister tijdens de begrotingsbehandeling het woord en markeerde even fijntjes dat haar twaalfde (!!!) begrotingsbehandeling haar laatste zal zijn. Daarna volgde een uitgebreid bedankje aan haar ambtenaren, alsof het haar laatste politieke speech ooit betrof.
Toch is een definitief vertrek, zeker bij Schultz, helemaal geen zekerheidje. Ze nam al eens een paar jaar afscheid van het Haagse om daarna gewoon weer als bewindspersoon terug te keren, alhoewel ingewijden een nieuwe ronde als minister van Verkeer echt uitgesloten achten.
Nog opmerkelijker was de interruptie van D66-Kamerlid Stientje van Veldhoven, die de bewindsvrouw nog net niet om de hals vloog namens ‘een aantal partijen’ of een bos bloemen aanbood voor haar bereidheid om de klus al die jaren te doen. In het bedrijfsleven zouden ze daarover droog zeggen: ‘We maken toch iedere maand je salaris over.’
Maar het allergekste is: Schultz moet waarschijnlijk nog minstens driekwart jaar mee totdat ze wordt vervangen door een nieuwe minister. Zo bezien begint haar afscheidstoernee wel erg vroeg.
De SGP was volop in het nieuws met een fokpremie – eh, pardon – een kinderwagenbonus voor alle ouders die voor het eerst een kind krijgen. Zij mogen zich, wat de Staatkundig Gereformeerde Partij betreft, verheugen op 1000 euro. Voor een kinderwagen, of de kinderkamer. Ja, wéér een politicus die 1000 euro belooft. Maar dat vonden ze bij de SGP wel ‘prikkelend’.
Alleen: in het conceptverkiezingsprogramma dat naar het journaille werd gestuurd, wordt daar met geen woord over gerept. Uw verslaggever heeft zich een breuk gezocht. En het wordt nog gekker, want in de ingebonden versie van het programma staat het óók niet. De 1000 euro werd pas later toegevoegd, als concrete uitwerking van het plan om de financiële bijdrage aan ouders te verhogen. Kniesoor die er op let, want de SGP heeft wel mooi even alle nieuwsrubrieken gehaald
Jesse onder de kerstboom
Jesse Klaver heeft weer een boek geschreven. Wij horen u denken: hij had toch al een boek? Ja.De Mythe van het economisme. Maar nu komt er nog eentje: De empathische samenleving, een pamflet dat op 14 november verschijnt. Dat is precies op tijd om het werkje in vele GroenLinkse sandaaltjes te doen belanden. In 112 pagina’s analyseert de leider van GroenLinks ‘de tragiek van het wij-minimalisme’, belooft de uitgever. Dat wordt vast een heerlijk avondje.
Light reading? Vast niet. Kost wel weer bomen, al dat papier. Voor 8000 velletjes van A4-formaat is 1 forse boomstam nodig, becijferde journalist Bas van Lier ooit. Maar goddank: het boek verschijnt ook in elektronische vorm.
Dat had premier Rutte toch weer goed gezien. Sybrand Buma’s koppige njet over het Oekraïneverdrag brengt Europagezinde CDA’ers in gewetensnood. De CDA-leider houdt vast aan zijn Tibetaanse gebedsmolentje dat maar blijft herhalen dat de partij het uitslag van het raadgevende referendum weliswaar wel juridisch naast zich neer kan leggen, maar niet democratisch. Prominente partijgenoten uiten echter openlijk hun afkeer van die koers.
Zo meent René van der Linden, voormalig voorzitter van de Eerste Kamer, dat Buma en zijn fractie het belang van Europese samenwerking te weinig uitdragen. ,,Gaan we nu op basis van een opkomst van amper 33 procent Europa onze wil opleggen?”, vraagt hij zich af. Hij bespeurt ‘te veel angst voor de PVV’. Partijcoryfee Léon Frissen spreekt in Trouw ook al van een ‘botte afwijzing’. Hij vindt dat Nederland het verdrag gewoon moet ratificeren om ‘zijn waarde in Europa te houden’.
Intussen wordt er hardop gespeculeerd over een compromis dat zowel Rutte als Buma lucht kan geven. Buma kan daarbij in de Tweede Kamer zijn harde lijn vasthouden, terwijl Rutte tegelijkertijd steun kan werven bij CDA-senatoren, die volgens hun fractievoorzitter Elco Brinkman hun eigen afweging maken. Mogelijk houdt Brinkman zelf de lijn-Buma aan, om de CDA-leider niet te veel beschadigen, maar geeft hij zijn fractie ruimte om af te wijken. Rutte blij, Europa blij, Oekraïne blij. En niets staat samenwerking tussen VVD en CDA na 15 maart dan in de weg.
11.11.2016 Jacques Monasch bezorgt niet alleen de PvdA kopzorgen. Intussen bloeit er wat moois tussen D66 en de PVV en waart de Trump-angst over het Binnenhof. Hier is de campagneweek in vogelvlucht.
Bij voorlichting Tweede Kamer worden ze gek van de afsplitsingen. Monasch past er niet meer op. Tenzij alle foto’s worden verkleind. 4:23 PM – 10 Nov 2016
,,O nee!!!!” riepen ze afgelopen maandagmiddag op de stafdienst communicatie van de Tweede Kamer. Dan moet er wel iets aan de hand zijn, want het is daar altijd doodstil.
Jacques Monasch treedt uit de PvdA-fractie. Nou en? Nog in september was er een nieuwe poster gemaakt met alle Tweede Kamerleden. Negen posters zijn er al gemaakt na alle mutaties. Zestien fracties zitten er nu, na alle mensen die zijn uitgebroken. Denken ze alles op orde te hebben, zelfs Arib staat er nu op als voorzitter van de Tweede Kamer, komt er wéér een afsplitsing, de zeventiende.
Goud geld kost het niet, zo’n nieuwe poster. Enkele honderden euro’s in een oplage van 300. Maar een gedoe is het wel. Want Monasch past niet. Online gaan ze hem wel op zijn eigen plekje zetten. Misschien komt er nog een állerlaatste poster met zeventien fracties. Na Kerstmis dan.
Trump-angst. Linkse partijen speelden er deze week schaamteloos op in. De PvdA stuurde luttele uren na de winst van Trump een mail rond met als titel ‘Samen één. Juist nu‘. De kennelijk angstaanjagende boodschap: wat er in Amerika is gebeurd, kan ook hier gebeuren. En als je dat wilt voorkomen, moet je dus PvdA stemmen.
Of D66. Want ook die partij probeerde een graantje mee te pikken van de Trump-angst onder linkse rakkers. In de kranten die vol stonden met de nieuw verkozen president, kocht D66 een hoekje advertentie: ‘Stop het populisme’.Alexander Pechtold wil de stem van het volk niet zijn, zo laat hij blijken.
Maar we zijn er nog niet, er is nóg een partij op links die geen Trump wil in Nederland. ,,Knoop in je maag na de verkiezingsuitslag?”, vroeg GroenLinks op Facebook. ,,Hak die knoop door.” Door op Jesse Klaver te gaan stemmen.
Wie is die Nederlandse Trump eigenlijk waar links zo bang voor is? Geert Wilders natuurlijk. Vindt hij zelf ook. Hij twitterde al snel een verkiezingsposter rond met de leus ‘We will make the Netherlands great again’. Klinkt toch niet zo lekker als de Amerikaanse variant. Ideetje: in Nederland spreken we gewoon Nederlands.
De liefde tussen twee gezworen vijanden bloeide deze week kort op: tijdens het debat over de zorgbegroting dienden D66 en de PVV samen zelfs een heuse Kamermotie in.
Vlak daarvoor was Fleur Agema – het PVV-Kamerlid dat deze week in de wandelgangen riep dat ze klaar is met lief zijn – in de grote vergaderzaal nog flink uitgevaren tegen onder meer de democraten. Zij verwijt meerdere partijen in de Tweede Kamer dat die goede PVV-ideeën uit het verleden, zoals de Agema-gelden voor meer handen aan het bed en wetgeving over cliëntrechten in de verzorgingstehuizen, bewust boycotten of naar de knoppen hebben geholpen.
En dat laatste is echt nooit de bedoeling geweest van D66’er Vera Bergkamp. Dus werden Agema en Bergkamp door Kamervoorzitter Elias naar de coulissen gestuurd en kwamen ze met een unieke gezamenlijke motie op de proppen. Die moet cliëntrechten in een zorgplan voor ouderen en gehandicapten niet alleen bespreekbaar maken, maar keihard garanderen.
Zo was de politieke vrede eventjes getekend. Al sneuvelt de motie zeer waarschijnlijk bij stemming.
Kleine kans op Kamerzetel06.12.2016 Bij het CDA op plek 30, de plaatsen 48 en 68 op de landelijke kieslijst van de VVD. De meeste lokale politici uit deze regio hebben in maart weinig zicht op een plek in het parlement.
Tussenstand: vier grote kanshebbers op zetel
Voorlopig doen pakweg vijftien lokale politici uit Delft, Westland, Zoetermeer en Den Haag in maart een gooi naar een Tweede Kamerzetel. Dat worden er ongetwijfeld meer als ook de PVV en de PvdA hun lijst voor de Kamerverkiezingen bekend gaan maken.
Wie de kieslijsten bekijkt ziet al gauw dat het gros van de lokale politici weinig kans maakt. Plek 10 en 14 bij de ChristenUnie? Plaats 30 bij GroenLinks? Nummer 7 bij de Dierenpartij en plek 48 bij het CDA? Dat wordt moeilijk.
Vier politici lijken het wel te gaan redden. De Haagse fractieleider Martin Wörsdörfer en de Westlandse wethouder Arne Weverling staan er op de VVD-lijst goed voor, op de plekken 28 en 29. Vier jaar geleden behaalden de liberalen nog 41 zetels. Voor de Haagse fractieleider Bart van Kent kan het met plek 9 bij de SP (nu 15 zetels) ook haast niet mis gaan. Wethouder Ingrid van Engelshoven (D66, Den Haag) is al zeker van haar zaak. Ze staat vijfde op de kandidatenlijst van de democraten.
Als zorgprofessional zie ik wat er mis gaat in de zorg. Wat er anders moet, aldus Joëlle Gooijer
Dienstbaarheid drijft Joëlle Gooijer
Dienstbaarheid. Het woord ligt Joëlle Gooijer vóór in de mond. De fractieleider van de Delftse ChristenUnie is de politiek niet ingegaan om carrière te maken. Ook al staat ze nu namens haar partij op de landelijke kandidatenlijst voor de Tweede Kamer.
Gooijer bezet plek 10, een ‘eervolle positie’, maar vermoedelijk haalt ze er de Tweede Kamer niet mee.
Dat geldt ook voor andere kandiaten uit Delft. Bart Smals en Linda Böcker zullen vanaf plek 48 en 68 op de kieslijst van de landelijke VVD ook geen zetel in het parlement gaan bezetten. Met het vertrek van kamerlid Ronald Vuijk blijft er zo weining Delft over in de Tweede Kamer. Ja, voormalig wethouder Rik Grashof (nummer 5 van GroenLinks) is still going strong.
Joëlle Gooijer keert straks net zo makkelijk terug in de schoot van haar lokale fractie. Ook van daaruit kan ze er zijn voor ‘de kwestbaren in de samenleving’. ,,Als zorgprofessional – ik ben ergotherapeut – zie ik wat er mis gaat in de zorg. Wat er anders moet. Daarom ben ik dus de politiek ingegaan.
Het probleem is dat we veel te veel goede kandidaten hebben, dus hogerop de lijst is geen plek, aldus Rob Wessels
Rob Wessels: ‘Nee, ik maak mij geen illusies’
Het Zoetermeerse raadslid Rob Wessels noemt zijn plek 48 op de landelijke CDA-lijst ‘een mooie troostprijs’. Kans op een plek in de Tweede Kamer heeft hij niet: sinds de jaren 80 scoorden de christendemocraten nooit meer zoveel zetels.
,,Ik maak me geen illusies. Het probleem is dat we veel te veel goede kandidaten hebben, dus hogerop de lijst is geen plek.” Met regionale lijsten probeert de partij extra stemmen te trekken. Dat wordt de missie voor Wessels: als ‘local hero’ moet hij Zoetermeerders verleiden op het CDA te stemmen. Een persoonlijke campagne gaat hij niet voeren: ,,Ik zou ongeveer 17.000 stemmen moeten halen voor de voorkeursdrempel. Dat is niet reëel, dan zou half Zoetermeer op mij moeten stemmen.”
Zoetermeerders hebben in maart niet veel lokale keus in het stemhokje. Jakobien Groeneveld doet voor GroenLinks nog mee met de landelijke verkiezingen. Maar het ex-raadslid staat op plek 40. Verder moet de stad het doen met kandidaten die – oneerbiedig geformuleerd – als ‘lijstvulling’ dienen.
Ik ben een tuindersdochter. Ik weet waarover ik praat, aldus Karin Zwinkels.
‘Politiek Den Haag kan wel wat Westland gebruiken’
Het laatste Westlandse Kamerlid heeft het politieke toneel onlangs verlaten. Al is het de vraag of velen hebben gemerkt dat de wieg van D66’er Gerard Schouw in Monster stond.
Hoe het ook zij: de tuinbouwgemeente kan wel een volksvertegenwoordiger gebruiken, vindt CDA-raadslid Karin Zwinkels (foto). Andersom geldt dat ook: ,,Politiek Den Haag kan best een beetje Westland gebruiken”.
Want Westlanders zijn harde werkers die ergens voor gáán, legt ze uit. Sociaal betrokken mensen ook: ,,Kijk naar de steun voor de goede doelen hier.”
Tuindersdochter
Westland is de sterke tuinbouwregio die wel wat meer uitgedragen mag worden: ,,Ik ben een tuindersdochter”, zegt Zwinkels. ,,Ik weet waarover ik praat.”
Maar of ze straks Westlands trots in de Tweede Kamer is, valt te bezien. De nummer 30 van de CDA-lijst hoopt in maart via voorkeursstemmen verkozen te worden.
Nee, dan heeft Westlands wethouder Arne Weverling bij de VVD meer kans. Hij staat op plek 29. Dat lijkt prima verkiesbaar.
Ik ben fiscalist. Dan zou ik dus de ideale combinatie hebben van werk en hobby, aldus Martin Wörsdörfer
‘Ik loop al weken apetrots rond’
De Tweede Kamer is de Champions League van de politiek, vindt Martin Wörsdörfer. Het hoogst haalbare voor iemand die ernaar uitkijkt om fulltime politicus te worden. ,,Ik vind het geweldig dat ik nu een goede kans maak op een plek in het parlement. Ik loop al weken apetrots rond.”
De fractieleider van de VVD Den Haag staat op plek 28 van de kandidatenlijst van zijn partij. De Westlandse wethouder Arne Weverling staat vlak achter hem, op 29. Vier jaar geleden haalden de liberalen bij de Tweede Kamerverkiezingen 41 zetels binnen. Dat ziet er dus goed uit.
Het liefst zou Wörsdörfer straks fiscaal woordvoerder worden van de VVD, een plek die vrijkomt in de Tweede Kamerfractie van de liberalen. ,,Ik ben fiscalist. Dan zou ik dus de ideale combinatie hebben van werk en hobby.”
Verder is het simpel: als hij gekozen wordt, gaat de VVD’er ‘koffie halen en keihard werken’. ,,En dan hoop ik zeker ook iets voor de stad Den Haag te kunnen blijven betekenen.”
Linkse strategie van angst bevordert Wilders versus Rutte
D66, PvdA en GroenLinks hebben voor een gezamenlijke strategie gekozen: een front tegen de VVD en PVV. Maar dit gaat averechts werken, schrijft Afshin Ellian: het zou zomaar eens tot een tweestrijd kunnen komen tussen Rutte en Wilders.
De Nederlandse politiek is in de ban van peilingen. Ook de laatste peiling van Maurice de Hond maakt de meeste politici zenuwachtig. Dat geldt ook voor journalisten. Dit jaar hebben de parlementaire verslaggevers besloten om geen politicus van het jaar aan te wijzen – naar eigen zeggen omdat niet alle betrokken journalisten bereid zijn om de formulieren in te vullen.
Heersende media niet in verbinding met de kiezer
Dat is niet onbegrijpelijk. Sinds de verkiezingen in Amerika staat de geloofwaardigheid van mainstream journalisten op het spel. Ze waren niet in staat om presidentskandidaat Donald Trump op een evenwichtige manier te volgen en zodanig te behandelen.
Ook hadden ze geen connectie met de kiezers van Trump. Bijna alle heersende media in Amerika kozen voor Clinton. Dat is volgens mij precies de reden dat onze journalisten dit jaar de politicus van het jaar niet willen aanwijzen: de politicus van journalisten kan de verliezer zijn van de verkiezingen.
Kiezers zullen strategisch gaan stemmen
Wie moeten ze aanwijzen? Geert Wilders? Dat kunnen ze natuurlijk niet doen, want dat past immers niet bij hun opvattingen. Tegelijkertijd worden ze door de peilingen zeer ongerust, want misschien is Wilders de winnaar van deverkiezingen op 15 maart. Ook de laatste peilingen van Maurice de Hond laten zien dat Wilders de verkiezingen zou kunnen winnen. CDA en D66 groeien nauwelijks.
Toch presenteert D66-leider Alexander Pechtold zich alsof hij de winnaar is. Met de PvdA is het dramatisch gesteld. Die andere winnaar naast de PVV is volgens de peilingen Jesse Klavers GroenLinks. De groei van deze partij is afhankelijk van de toestand in de PvdA: als de sociaaldemocraten opnieuw kunnen groeien, dan gaat dat ten koste van D66 en GroenLinks. Uiteindelijk zullen kiezers strategisch gaan stemmen.
D66, PvdA en GroenLinks hebben voor een gezamenlijke strategie gekozen: een front tegen de VVD en PVV. Zij willen dat de mensen gaan geloven dat de VVD sowieso met de PVV gaat regeren. Om dit onmogelijk te maken, moeten mensen niet op de VVD gaan stemmen.
Deze strategie van de angst zal niet werken. Hiervoor zijn verschillende redenen aan te voeren. De VVD regeert al vier jaar – al die tijd onder leiding van premier Mark Rutte, die in zee ging met de PvdA. Het is daarom ongeloofwaardig om te beweren dat de VVD hoe dan ook met de PVV gaat regeren. De VVD heeft immers laten zien dat ze wel degelijk bereid zijn om met links in een kabinet te zitten. Het kan dus alle kanten opgaan.
Tactiek zonder inhoud
Als het klopt dat de VVD met de PVV kan en gaat regeren, dan is het voor de tegenstanders van Wilders – zij die hem niet als premier willen – overduidelijk wat ze moeten doen: ze gaan massaal op Rutte stemmen om het premierschap van Wilders onmogelijk te maken.
Er is nog een reden waarom de angststrategie van D66, PvdA en GroenLinks niet zal slagen. Het gaat hier om een tactiek zonder inhoud. Wie Wilders’ politiek als de Apocalyps presenteert, zal in de realiteit alleen maar voor eigen parochie preken. Om te winnen, moet men juist de kiezers buiten de eigen aanhang aanspreken.
De peilingen zullen wel weer wijzigen
De peilingen kunnen nog fors worden beïnvloed door alle zaken die nog staan te gebeuren, en door de debatten die zullen worden gevoerd. Een deel van het debat zou moeten gaan om de resultaten die dit kabinet heeft geboekt. Daarna ontstaat de vraag welk beleid in de komende jaren moet worden gevoerd. Deze inhoudelijke discussie is nog niet begonnen.
Uit deze debatten moet blijken welke lijsttrekker de kiezers qua inhoud kan overtuigen. In welke politieke leider heeft een meerderheid van de kiezers het meeste vertrouwen? Daarbij is de vraag wie men als aanstaande premier van Nederland wil. Als er niets verandert, dan gaat het naar alle waarschijnlijkheid om twee personen: Rutte versus Wilders.
Propaganda tegen Donald Trump
Het gaat tijdens de verkiezingen waarin deze tweestrijd naar voren zal komen niet meer om de ernstige economische vraagstukken, evenmin gaat het om de grote noodzakelijke hervormingen. We hebben te maken met the war of necessity and the war of choice. In slechte economische tijden geldt the war of necessity – doen wat noodzakelijk is. Thans bevindt de Nederlandse kiezer zich echter in thewar of choice: men kan zich een keuze voor Wilders, direct of indirect (via een coalitie) veroorloven.
Iedereen beseft namelijk dat daarna de Apocalyps echt niet gaat uitbreken. We hoeven daarvoor alleen maar naar de Verenigde Staten te kijken. Want ondanks alle propaganda tegen Donald Trump geloofde de gemiddelde Amerikaan niet dat met hem een apocalyptische toestand zou uitbreken.
De strategie van de angst bevordert de tweestrijd tussen Rutte en Wilders. Daaraan dragen PvdA, D66 en GroenLinks onmiskenbaar aan bij. Wilders en Rutte moeten deze partijen ontzettend dankbaar zijn voor hun positieve bijdrage aan dit duel.
Wildersfobie en Ruttefobie zullen averechts werken.
Elsevier 14.11.2016 Door de polarisatie in Nederland is er een verhoogd risico op geweldsdaden rond de Tweede Kamerverkiezingen in maart 2017. Daarvoor waarschuwt de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding (NCTV) Dick Schoof.
De waarschuwing is onderdeel van het nieuwste dreigingsbeeld van de NCTV, dat maandag verschijnt. De polarisatie in Nederland neemt toe, volgens Schoof, waardoor de kans op ‘geweldsincidenten van extreemrechts en extreemlinks rond de thema’s islam, asiel, integratie, Europa en Turkije’ toeneemt. De Tweede Kamerverkiezingen vergroten het risico op geweld.
Gevaar komt vooral van eenlingen Het gevaar schuilt vooral in eenlingen, aldus de NCTV. ‘Als je kijkt naar de aanslag op de Britse Labour-politica Jo Cox, zie je dat het eenlingen kan verleiden om geweld te gebruiken,’ zegt Schoof tegen BNR. ‘Ook in het verkiezingsdebat kan dat een situatie veroorzaken waarin eenlingen tot rare dingen in staat zijn.’
Omdat het aantal asielzoekers terugneemt, is het risico op geweld van extreemrechts momenteel lager, aldus Schoof. Toch hebben ook zij, met ‘haat tegen de islam, vluchtelingen en de Nederlandse politiek’, gelegenheden om geweld te gebruiken. Schoof wijst onder meer naar burgerwachten die in Nederland opkomen, zoals de Nederlandse Soldiers of Odin.
Wat als ‘kalifaat’ uiteenvalt De NCTV, die stelt dat het gevaar op een jihadistische aanslag nog altijd ‘reëel’ is, gaat ook in op het gevaar van terugkerende jihadisten. De verwachting is dat het aantal terugkeerders zal toenemen, onder meer door de mogelijkheid dat het IS-‘kalifaat’ uiteenvalt.
Een deel van de Nederlandse jihadisten zal in ons land een extremistische beweging opzetten, zo is de verwachting. ‘In Nederland wonende jihadisten kunnen gehoor geven aan de voortdurende oproepen van IS en al-Qaeda om in eigen land terroristisch geweld te plegen,’ staat in het dreigingsbeeld.
24.10.2016 Met de Tweede Kamerverkiezingen op komst presenteren de politieke partijen één voor één hun verkiezingsprogramma. Platform31 maakte een analyse van de beschikbare programma’s op het thema wonen en zette de verschillende standpunten op een rij. Tijdens het lunchdebat op het Platform31 | OTB Wooncongres op 11 oktober debatteerden diverse partijen uit de praktijk over deze standpunten. Onder andere is ingegaan op de vraag hoe de woningnood op te lossen, de hervorming van de koopmarkt verder vorm te geven en of bewoners voldoende invloed hebben op het woonbeleid. Lees meer
Lees ook
Platform31 Verkiezingsnotitie Tweede Kamer 2017
Ingewikkelde tijden, uitdagende opgaven
De komende Tweede Kamerverkiezingen hebben grote invloed op de toekomst van steden en regio’s. De partijprogramma’s, de verkiezingsdebatten en de keuzes die tijdens de formatie worden gemaakt voor het nieuwe regeerakkoord. Platform31 presenteert de belangrijkste opgaven voor steden en regio’s.
Telegraaf 10.09.2016 De kans is groot dat Nederland na de verkiezingen voor de Tweede kamer in maart 2017 een kabinet Rutte 3 krijgt dat op hoofdlijnen het huidige beleid zal voortzetten. Door de goed draaiende economie in Nederland zal vooral de VVD, met Mark Rutte als lijsttrekker, extra kiezers trekken en daardoor bij de formatie van een nieuw kabinet veel invloed kunnen uitoefenen op het regeerakkoord.
Hoewel in ons land pas in maart 2017 verkiezingen voor de Tweede Kamer plaatsvinden, is in politiek Den Haag nu al de verkiezingskoorts uitgebroken. Omdat de meeste partijen hun programma’s nog moeten publiceren, is het op dit moment niet mogelijk een beeld te krijgen van de contouren van het beleid van een nieuw kabinet.
Gaan we af op de huidige samenstelling van de Eerste Kamer en recente peilingen dan is de kans groot dat kiezers het zelfs zonder deze contouren moeten doen. Voor een meerderheid in beide Kamers zijn voor het toekomstige kabinet waarschijnlijk vier of vijf partijen nodig. Het regeerakkoord wordt daardoor een mengsel van compromissen.
Gezien de weerzin van de meeste politieke partijen tegen samenwerking met de PVV staat nu al vast dat deze partij geen deel zal uitmaken van een nieuw kabinet. Geert Wilders heeft er alles aangedaan om de afkeer tegen de PVV aan te wakkeren door zijn collega’s te schofferen.
En recent presenteerde hij op een A4-tje een programma waarin hij duidelijk maakt dat hij niet alleen lak heeft aan andere partijen maar ook aan de Grondwet van Nederland. Voor de kiezers geeft dit in ieder geval duidelijkheid: Geert gaat niet regeren en zal vanaf de oppositiebanken blijven roeptoeteren.
Campagne
Nu de PVV zich zelf politiek buitenspel heeft gezet, is er voor de andere partijen geen aanleiding om met Wilders in discussie te gaan. Ze kunnen hun tijd beter besteden aan het promoten van hun eigen programma. In de komende verkiezingscampagne spelen twee zaken een belangrijke rol. Hoe staat Nederland er voor en wat vinden burgers belangrijke onderwerpen.
Volgens onderzoek gaat het in volgorde van belangrijkheid om de gezondheidszorg, immigratie, integratie en asielbeleid, onderwijs en werk. Daarnaast weten we uit vroegere verkiezingsuitslagen dat een goed draaiende economie in het voordeel is van regeringspartijen, vooral de partij van de premier profiteert.
Het ziet er naar uit dat bij de verkiezingscampagne van de VWD deze economische verkiezingsles centraal zal staan, aangevuld met aanscherpingen op het terrein van immigratie, vluchtelingen en integratie. Binnen de coalitie met de PvdA was daarvoor minder ruimte. Omdat binnen de PvdA “ouderwets” links veel invloed heeft, wordt er waarschijnlijk afstand genomen van Rutte 2. De vraag rijst of dit kiezers oplevert.
De economie draait goed
Toen Rutte 2 van start ging, was er in Nederland sprake van een krimpende economie, nam de werkgelegenheid af en lag het overheidstekort rond de 4%. Op dit moment staat ons land op alle belangrijke internationale lijstjes in de top tien. Daarbij gaat het om onze groei, hoge welvaart, goede prestaties van het bedrijfsleven, de toegenomen koopkracht van burgers, maar ook de uitstekende stelsels op het terrein van sociale zekerheid en gezondheidszorg.
Daarnaast zitten we in de kopgroep van landen met een gelukkige bevolking en een lage inkomensongelijkheid. Tegenstanders van het kabinet hebben geen boodschap aan deze prestaties, menen dat ze niet kloppen en vinden zelfs dat het slecht gaat in Nederland. Het gaat hier in hoofdzaak om boze en ontevreden burgers die aangeven dat ze op de PVV gaan stemmen; ze menen dat met Geert aan het roer alles beter wordt. Ook veel stemmers op de SP hebben een afkeer van Rutte 2 en verwachten veel van Emiel Roemer.
Maar omdat het maatregelenpakket van Rutte 2 ook door een deel van de huidige oppositiepartijen werd gesteund, is de kans groot dat een nieuw kabinet dit beleid op hoofdlijnen zal voortzetten. Ook om een andere reden ligt dit voor de hand. Op basis van de meeste recente voorspellingen over de groei van onze economie, de staatsinkomsten en -uitgaven en de geldende Europese normen is er weinig ruimte voor een radicaal ander beleid.
Het verkiezingsprogramma van GroenLinks gaat daar wel vanuit. Daarin wordt een duidelijke keuze gemaakt voor hogere staatsinkomsten die moeten worden besteed aan minder ongelijkheid en een groenere economie. Om die extra inkomsten te realiseren, krijgen bedrijven en burgers met hogere inkomens en vermogens te maken met zware belastingverhogingen.
Het paradepaardje is de invoering van een zogenoemde Piketty-belasting, genoemd naar de linkse Franse econoom Thomas Piketty die voorstander is van een wereldwijde rijkentaks, door de vakbeweging in Nederland aangeduid als ‘Dagobertducktaks’ en door tegenstanders als een jaloeziebelasting.
Belastingverhogingen pakken slecht uit
Landen die met hoge tarieven voor rijken de ongelijkheid willen verminderen en extra geld voor de schatkist willen ophalen, boeken daarmee geen succes. Een recent voorbeeld is Frankrijk. De rijkentaks van 75%, ingevoerd in 2012, werd vorig jaar al weer afgeschaft. Deze belasting leidde tot een belastingvlucht van rijken en bedrijven naar andere landen, was schadelijk voor de Franse economie en werkgelegenheid en kostte daardoor de schatkist per saldo geld.
De ervaring leert dat ongelijkheid het best kan worden bestreden met slim onderwijs en om- en bijscholing gericht op de arbeidsmarkt van morgen. De praktijk laat ook zien dat lastenverzwaringen voor bedrijven banen kosten. Politieke partijen die daarvoor pleiten, moeten de kiezers daarom eerlijk vertellen dat er door die verhoging werkgelegenheid verloren gaan.
Gezondheidszorg
Onze gezondheidszorg wordt een belangrijk verkiezingsthema. Verschillende politieke partijen willen het eigen risico afschaffen, maar dat kost bijna 4 miljard euro die elders gecompenseerd moet worden. De zorguitgaven in Nederland zijn sinds 1972 gestegen van 8 procent naar 13 procent van het BBP en blijven de komende decennia stijgen. Vooral door de vergrijzing, maar dat is niet de gehele verklaring. In iedere levensfase neemt de zorgconsumptie toe, door betere en duurdere zorg. Op dit moment dragen modale inkomens bijna een kwart van hun inkomen af aan zorgpremies.
Dit kan in 2040 oplopen tot tussen 30% en 45% van het inkomen. Deze toename zal niet alleen de solidariteit in de zorg, tussen jong en oud en arm en rijk onder druk zetten, maar ook leiden tot een verhoging van de loonkosten bij bedrijven en dat gaat banen kosten. Daarom is het verstandig ons zorgstelsel breder onder de loep te nemen en geen overhaaste belofte te doen met het afschaffen van het eigen risico.
Trouw 03.09.2016 De verkiezingen zijn pas in het vroege voorjaar, maar de verkiezingscampagne is, zo lijkt het wel, al stevig aan het opwarmen nog voor alle politici goed en wel weer op hun post zitten.
Vooral de nieuwe protestpartijen lieten van zich horen onder het mom dat je goed te verstaan bent als het verder nog stil is. Aan de hand van de programma’s van 50Plus en de PVV valt aardig aan te geven waar avonturiers in de politiek denken dat het gat in de markt zit. Het gaat bij beide partijen vooral om het terugdraaien van zaken, zoals de verlaging van de AOW-leeftijd. Niet zo gek gedacht in een immer vergrijzende samenleving, waarin de ouderen een belangrijke electorale groep vormen.
Volgens Tunahan Kuzu is het niet gebruikelijk om in de Tweede Kamer over veiligheidsmaatregelen te praten. Maar hij deed het toch toen er na een eerste aangifte van Sylvana Simons niets gebeurde, zegt hij in de interviewserie Tien Geboden. En dat hielp.
Columnist Ger groot wenst Simons alle succes toe met haar nieuwe partij. Maar deze heeft volgens hem wel een verkeerde naam.
Partijprogramma
Het programma dat Simons wil opstellen met haar nieuwe partij toetst thema’s aan artikel 1 van de Grondwet. Daarin staat dat iedereen die zich in Nederland bevindt gelijk wordt behandeld. De Grondwet geldt natuurlijk al voor alle Nederlanders, maar Simons meent dat artikel 1 niet consequent wordt toegepast. “Het fundament van onze rechtstaat staat onder druk. Als wij niet solidair zijn en thema’s die in de Kamer worden besproken niet consequent aan deze wet toetsen rijden wij straks als samenleving het ravijn is.”
GeenPeil begint een partij en doet mee aan de Tweede Kamerverkiezingen in maart 2017. Maar GeenPeil zal geen politieke partij beginnen in de klassieke betekenis van het woord. GeenPeil richt zich niet op de poppetjes of op een zucht naar macht, het plan van GeenPeil draait volledig om directe volksvertegenwoordiging en controle van de macht.
Waarom zet GeenPeil deze stap?
In 2015 wist GeenPeil met succes het eerste landelijke, door burgers aangevraagde raadgevende referendum af te dwingen. Bij een geldige opkomst stemde 61% van de kiezers tegen het EU associatieverdrag met Oekraïne. Premier Rutte heeft een antwoord op die uitslag sindsdien negen maanden voor zich uitgeschoven, waarmee hij doorlopend schade aan de democratie toebrengt.
Maandag 05.12.2016 wordt Jan Dijkgraaf (54) in de oude Prodentfabriek in Amersfoort gepresenteerd als lijsttrekker van GeenPeil, meldt het ADzaterdag.
Dit wordt bevestigd in kringen van GeenPeil. Het campagneteam van GeenPeil heeft hoge verwachtingen en wil de grootste ledenpartij van Nederland worden
Vanaf 1.000 leden die minstens 12 euro per jaar betalen kan GeenPeil subsidie ontvangen, als de partij tenminste een zetel binnensleept.
Terugblik
De trigger voor het oprichten van de partij ligt volgens het initiatief bij de manier waarop premier Rutte omgaat met de uitslag van het Oekraïne-referendum: hij zou volgens hen zo lang mogelijk tijd rekken, bot vangen in Brussel en uiteindelijk om geopolitieke redenen niets doen met de uitslag.
Het komt in navolging van Jan Roos die zich meldde als lijsttrekker van VNL, en Thierry Baudet met zijn Forum voor de Democratie. De mannen waren eerder met Dijkgraaf verenigd bij GeenPeil, maar staan straks in de verkiezingscampagne tegenover elkaar. Dijkgraaf zegde eerder zijn column in dagblad Metro op om zijn politieke aspiraties waar te maken.
In 2014 ging GeenStijl onder blauw/gele vlag van GeenPeil stemmen tellen tijdens de Europese verkiezingen, omdat de Europese Unie het verboden had om de uitslag van verkiezingen die op een donderdag gehouden werden, vóór de volgende maandag bekend te maken. Dat vonden we een te grote Brussel bemoeienis met onze nationale democratie en daarom is GeenPeil opgericht.
Inmiddels is GeenPeil uitgegroeid tot een breed initiatief voor meer inspraak in onze nationale en Europese democratie. Daarmee wisten we 427.939 geldige handtekeningen op te halen voor een landelijke referendum over het associatieverdrag tussen de EU en Oekraïne, een ingrijpende miljardendeal die stilletjes en bijna onbesproken door de beide Kamers in Nederland is geloodst.
Waarom deed GeenPeil dit?
Simpel: omdat de kiezer geen enkele grip meer heeft op grote ontwikkelingen in Nederland en de Europese Unie. Daarover luidt GeenPeil de noodklok, zoals dat altijd heet in media-clichés. De democratie is van iedereen – niet alleen van de bestuurselite.
Ja ja, ik ga het een en ander voor u regelen toch ???
Partij voor de Toekomst PvdT
,,We willen alle dingen die in Nederland zijn veranderd de afgelopen jaren en die alleen maar ellende hebben opgeleverd terugdraaien”, aldus Johan Vlemmix. Zo wil hij de privatisering van de NS en Post NL ongedaan maken. ,,Onze partij wil Nederland naar een gezonde toekomst leiden door terug te grijpen op het verleden.”
Het instellen van een minister van feestzaken, een programmapunt waarmee de PvdT bij vorige verkiezingen veel aandacht trok, blijft in het nieuwe programma behouden. Vlemmix mikt op één zetel. ,,Dit keer komen we zeker in de Kamer”, verwacht hij.
Tweede Kamerlid Jacques Monasch (oud-PvdA) heeft maandag 28.11.2016 aangekondigd een nieuwe politiek partij te beginnen. Met de partij Nieuwe Wegen doet hij 15 maart 2017 mee aan de Tweede Kamerverkiezingen.
Eigen partij
Jacques Monasch voelt zich bevrijd van de PvdA, en besloot uiteindelijk een eigen partij op te richten. Als mensen vinden dat het een PVV Light-partij wordt, is dat prima, vindt het Kamerlid.
In een interview met de Volkskrant legt hij uit hoe de breuk tussen het Kamerlid en de PvdA is ontstaan. ‘Ik wilde liever de strijd aangaan binnen de PvdA, maar alleen als mensen van buiten eenvoudig mee konden stemmen,’ zegt hij over het zogenaamde ‘flitslidmaatschap’.
Het programma van Nieuwe Wegen moet zich de komende maanden al doende ontwikkelen, via online-discussies en referenda. Aan de basis liggen twaalf speerpunten. Zo wil Nieuwe Wegen het Europees Parlement afschaffen, in de ouderenzorg liefde, gezelligheid en lekker eten centraal plaatsen, een beter gespreid cultuuraanbod bevorderen en het Centraal Opvangorgaan Asielzoekers onder directe politieke aansturing plaatsen. ‘Een nieuw bindend verhaal’, noemt Monasch zijn plannen. De cijfermatige onderbouwing ontbreekt nog.
Monasch maakte naam als campagnestrateeg, in 2002 was hij campagneleider van de PvdA, de partij waarvan hij op zijn zestiende lid werd. Een van de redenen om te breken was dat de partij zich volgens hem aan de uitslag van het – raadgevende – Oekraïnereferendum dient te houden. Nieuwe Wegen wil geregeld bindende referenda houden.
In januari 2017 komt de nieuwe partij met een kandidatenlijst. Monasch is bereid een stap opzij te doen als zich een betere lijsttrekker meldt. ‘Dit gaat niet om mij.’ Hij belooft dat er niet alleen kandidaten met universiteit of hbo-opleiding op de lijst komen, zoals dat nu bij de meeste partijen het geval is.
Nieuwe Wegen
“Nederland is klaar met het wegkijken van links bij integratie- en immigratie problemen”, zei Monasch bij de presentatie. “Nederland wil vaste banen in plaats van de losse baantjes en flexcontracten die rechts bepleit; Nederland heeft genoeg van het buitensluiten van de burger, zelfs na referenda, door de gevestigde politiek.”
Volgens de politicus is het “tijd voor een doorbraak in de Nederlandse politiek”. “Tijd voor een partij die economisch sociaal is, de menselijke maat centraal stelt en grenzen stelt aan immigratie, illegaliteit en de inbreuk op onze normen en waarden.”
De doorbraak in 12 speerpunten.
Hieronder onze inzet voor een doorbraak in de politiek. Ook na te lezen op www.nieuwewegen.nu
In 12 speerpunten worden de uitgangspunten van onze partij weergegeven. Niet gebeiteld in harde steen, maar de komende tijd getoetst aan wat U er van vindt.
1. Integratie betekent hier meedoen
De lange arm van buitenlandse regeringen door de aanwezigheid in moskees of financiering van salafistische organisaties in Nederland wordt verboden. Niet mannen of hun geloof, maar vrouwen bepalen zelf hoe zij hun leven inrichten. Discriminatie wordt overal bestre-den. Syriëgangers worden niet meer toegelaten in Nederland – weg is weg.
2. Liefde, gezelligheid en lekker eten centraal in de ouderenzorg
Er komen twee verpleegkundigen/verzorgers per groep van 8 ouderen in een verpleeghuis. Grote zorgorganisaties worden ontmanteld. Kleinschaligheid, aandacht en professionals in de zorg staat centraal. Er komen zorginterventieteams in verpleeghuizen waar de zorg voor ouderen onvoldoende is. Daar wordt het management onder curatele gesteld. Ook hier staat de menselijke maat voorop.
3. Er komt een nieuw Europees verdrag
Europa als politiek project is mislukt. Verder doormodderen ondermijnt Europa meer en meer. Landen werken voortaan samen in plaats van te worden onderworpen aan de macht van Brussel. De Europese Commissie wordt een ambtelijk apparaat. Het Europees Parlement bestaat voortaan uit nationale volksvertegenwoordigers die een aantal keer per jaar bij el-kaar komen. Er komt een nieuwe start voor een andere Europese samenwerking tussen ge-lijkgestemde landen.
4. Handelsakkoorden en verdragen worden herzien
De bevoordeling van grote bedrijven als Starbucks en Apple via belastingconstructies en Eu-ropese aanbestedingswetten wordt beëindigd. Handelsakkoorden die onze arbeidsmarkt on-dermijnen worden opengebroken. Economische immigratie dat ten koste gaat van werkge-legenheid dan wel van fatsoenlijk loon en werk, houden we tegen. Het klimaatakkoord van Parijs is uitgangspunt voor ons milieubeleid. Rechtstreekse steun met OS gelden aan corrup-te regimes wordt beëindigd indien staten en hun machthebbers niet bereid zijn hun land goed, behoorlijk en democratisch te besturen.
5. Het midden- en kleinbedrijf is de spil en banenmotor van de Nederlands economie
Er komt een nieuw sociaal akkoord waarbij alle arbeidsmarktwetgeving MKB-proof wordt. Wetten als DBA, WWZ, transitievergoeding, loondoorbetaling bij ziekte worden opnieuw getoetst. Vaste contracten zijn de norm, daaromheen een ‘flexibele schil’ waar nodig. ZZP’ers krijgen de ruimte, tenzij het ZZP’erschap door werkgevers. Iedereen moet na 45 jaar werken met pensioen kunnen gaan.
De overheid investeert de komende jaren fors extra in regionale infrastructuur als wegen, spoorlijnen, sluizen, waterwegen en energiezuinige woningen. Daarbij worden de aanbeste-dingen gericht op het MKB.
6. Anonieme leerfabrieken worden afgebroken
Het beroepsonderwijs wordt weer dicht bij jongeren en samen met bedrijven georganiseerd en vervangt grootschalige ver weggelegen ROC ’s. Klassen in het voortgezet onderwijs wor-den niet groter dan 24 tot max. 26 leerlingen. De menselijke maat keert terug in het onder-wijs. De afstand tussen jeugdzorg en onderwijs is te groot. Jeugdzorg moet de leerkracht met specialistische hulp beter ondersteunen.
7. Strijd tegen mensenhandelaren. Asielaanvraag via de UNHCR vluchtelingenkampen
Beter minder asielzoekers goed opvangen, dan teveel aan hun lot en in de bijstand overlaten in kwetsbare wijken. Vluchtelingen op de vlucht voor oorlog en geweld vangen we op via de vluchtelingenkampen van de UNHCR. Een generaal pardon wordt uitgesloten. Mensenhande-laren schakelen we desnoods met geweld uit.
Echte vluchtelingen worden toegelaten nadat ze artikel 1 van de Grondwet hebben onder-schreven. Vluchtelingen die toegelaten worden, worden ook echt geholpen en niet langer aan hun lot overgelaten; daar gaan we omheen staan, bieden we goed onderwijs en zo snel mogelijk werk. Het Centraal Opvangorgaan Asielzoekers (COA) komt onder directe politieke aansturing. Voorzieningen en werkgelegenheid voor lokale opvang van asielzoekers moet in de desbetreffende gemeente ingekocht en ingehuurd worden.
8. Van bijstand naar werkstand
Meedoen via een baan of een opleiding gericht op werk is ons devies. We zetten uitkerings-geld in voor nuttige banen. Thuiszitten en bureaucratische rompslomp leidt tot niets, aan het werk voor jezelf en de samenleving is voor iedereen het beste. De anonieme begeleiding van werkzoekenden via het UWV en de doorgedraaide industrie van re-integratie bedrijfjes gaat op de schop. De menselijke maat, ook in de begeleiding naar een baan, staat centraal.
9. Zorg moet betaalbaar en toegankelijk worden
Het eigen risico in de zorg verdwijnt. De miljardenreserves van de verzekeraars worden af-geroomd. Tandheelkundige zorg keert terug in het basispakket. We financieren dat door het niet meer vergoeden van de 1366 overbodige handelingen in de medische zorg. We steunen verder onderzoek naar de noodzaak van een Nationaal Zorgfonds.
10. Ongelijkheid in het onderwijs bestrijden, cultuur voor iedereen bevorderen
We trekken alles uit de kast voor een groot aanvalsplan tegen de laaggeletterdheid van ruim 2 miljoen mensen in Nederland. Wie niet of slecht kan lezen, kan niet meedoen en meeko-men. Zo’n samenleving willen wij niet. De schoolkosten voor ouders worden aan een wette-lijk maximum gebonden. We investeren in muziekonderwijs en cultuur, dat verrijkt en ver-sterkt ons. We zorgen voor een betere spreiding van het cultuuraanbod door het hele land in plaats van alles in de Randstad.
11. Er worden regelmatig bindende referenda gehouden
Referenda leiden tot betrokkenheid, debat en het luisteren naar deskundigheid in een demo-cratische samenleving. Die moeten daarom regelmatig georganiseerd worden. Burgemees-ters worden voortaan rechtsreeks gekozen. We staan een ‘vijfsterren-overheid’ voor die top-service en dienstverlening aan haar burgers verleent. Ook hier, de menselijke maat cen-traal.
12. Trots op Justitie en Defensie
Na het fiasco van de nationale politie, de chaos op het ministerie van Justitie en het uitge-klede defensieapparaat moet er de komende jaren weer met overtuiging leiding worden gegeven aan de binnenlandse veiligheid en de verdediging van ons land. We stellen de grootschalige nationale politie ter discussie. Langlopende militaire interventies zijn onge-wenst. Militaire missies buiten het NAVO grondgebied beperken zich tot korte interventies vanuit de lucht. Training op de grond op grote afstand van een oorlogsgebied steunen we.
De Partij voor de Dieren wordt de komende verkiezingsstrijd ondersteund door een flink aantal bekende Nederlanders. Onder de lijstduwers zijn ook Haagse beroemdheden, zoals zanger Dinand Woesthoff en schrijfster Mensje van Keulen.
Niet alleen enkele gelauwerde auteurs als A.F.Th van der Heijden en Jan Siebelink willen de partij helpen kiezers te trekken. Ook actrices Babette van Veen en Georgina Verbaan en presentatrice Annemiek Schrijver nemen een plekje op de lijst in.
Volgens de partij blijft 25 procent van de kiezers thuis, terwijl de zetels in de Kamer wel allemaal worden bezet. ,,Dat kan omdat de politieke partijen doen alsof niet-stemmers niet bestaan, waardoor zij alle 150 kamerzetels onder elkaar kunnen verdelen. De thuisblijver stemt dus eigenlijk op alle partijen.”
Dit alles valt te lezen op de website.
Volkomen serieus
De de lancering is ‘volkomen serieus’. ,,Steeds meer mensen kunnen zich niet meer vinden in de huidige politieke partijen”, zei hij vandaag bij het radioprogramma Stand.nl op NPO1. ,,Wij gaan laten zien dat je op basis van vertrouwen gekozen kunt worden.”
Men komt nu met de partij omdat hij zich grote zorgen zegt te maken over de politiek. Overigens heeft de advocaat eerder geprobeerd om een partij voor niet-stemmers op te richten. In 1994 wilde hij een zetel krijgen in de Amsterdamse gemeenteraad. ,,Destijds hebben wij genoeg stemmen gekregen voor een halve raadszetel”, aldus Plasman.
Programma 2017
De partij heeft slechts één punt op het eigen programma staan. ,,In het parlement zullen wij nooit stemmen”. Ook zijn er drie beloftes geformuleerd: ,,Wij doen voor 100% wat wij zeggen, wij zullen nooit een concessie doen en wij zullen geen akkoorden sluiten.”
Het verkiezingsprogramma bevat maar één belangrijke belofte: ‘In het parlement zullen wij nooit stemmen’. Volgens Plasman schuilt achter die eenvoud een enorm potentieel succes.
Stem voor het leven Daad bij het Woord verkiezingsprogramma 2012-2017
Het programma van de SGP Daad bij het Woord zet in met de belijdenis dat het christelijk geloof uniek is. Vanuit die belijdenis pleit de SGP voor een aantal in het christendom gewortelde noties.
Daad bij het Woord
Het verkiezingsprogramma 2017 van de SGPDaad bij het Woord zet in met de belijdenis dat het christelijk geloof uniek is. Vanuit die belijdenis pleit de SGP voor een aantal in het christendom gewortelde noties.
Een van de belangrijkste is de bescherming van het leven. De SGP legt zich er niet bij neer dat er in Nederland ieder jaar ruim 30.000 kinderen geaborteerd worden. De ‘Abortuswet’ zou daarom direct moeten worden afgeschaft. Zolang daar nog geen zicht op is, zet de SGP zich in voor vermindering van het aantal abortussen.
Dé pijlers van de samenleving zijn huwelijk en gezin. De SGP pleit daarom voor een gezins- en kindvriendelijk fiscaal stelsel. De miljarden voor kinderopvang gaan naar kinderbijslag en kindgebonden budget. Ook wil de SGP laagdrempelige ‘relatiehulp’.
De SGP hecht sterk aan een speciale band met Israël, zeker nu de chaos in de regio toeneemt en de radicale islam steeds sterker wordt.
De meeste aandacht wordt op dit moment opgeëist door de immense financieel-economische vraagstukken. Voor de korte en lange(re) termijn moet er een goede, nieuwe balans gevonden om de scheefgroei recht te trekken. De SGP doet dat langs drie lijnen.
1. Meer samenleving, minder staat
De SGP verwacht meer van (organisaties van) mensen die ieder in de eigen ‘kring’ hun zaakjes heel goed zelf kunnen behartigen dan van een overheid die zich overal bemoeit. Als de staat afbouwt en snoeit, kan ze zich des te sterker richten op haar kerntaken.
Concrete uitwerking:
Er moet een goede regeling komen voor zorgverlof en mantelzorgers krijgen een fiscale aftrekpost.
Justitie wordt versterkt met 5000 agenten
Defensie moet absoluut ontzien worden bij nieuwe bezuinigingsrondes
2. Meer groei, minder tekort
‘Kunduz’ geeft een goede aanzet richting begrotingsevenwicht, maar werkt bijvoorbeeld averechts bij de ‘forensenbelasting’, de plicht van werkgevers om ww door te betalen voor ontslagen werknemers en de afschaffing van het accijnsvoordeel voor boeren die ‘rode diesel’ gebruiken. Hervormingen en bezuinigingen moeten elkaar versterken.
Concrete uitwerking woningmarkt:
Uitgangspunt: als starters geholpen worden, komt de hele woningmarkt in beweging, ook voor anderen.
Er komt een ‘starterslening’ voor beginners op de woningmarkt.
Banken geven sneller hypotheken aan mensen met ‘n tijdelijk contract.
Aflossing van hypotheekschulden over een langere periode uitsmeren.
Ouders moeten hun kinderen belastingvrij kunnen helpen bij de aanschaf van een woning of bij de aflossing van de hypotheek.
Pensioenopbouw, de aflossing van hypotheken en zorg worden aan elkaar gekoppeld.
De overdrachtsbelasting wordt afgeschaft, het eigen-woningforfait afgebouwd en de hypotheekrenteaftrek hervormd. De belasting op arbeid wordt verlaagd met deze opbrengsten.
Concrete uitwerking economie:
Meer ruimte voor ondernemers: lagere lasten, minder bureaucratie
Forse investeringen in kennis en innovatie
3. Meer Nederland, minder Europa
Met overtuiging en argumenten stemde de SGP tegen invoering van de euro en de toetreding van landen die niet ‘rijp’ waren. Zoals de SGP nu tegen overdracht is van beslissingsmacht die we best zelf kunnen uitoefenen. De EU moet afslanken: minder taken, minder geld, minder regels.
Concreet:
Verdragen die soevereiniteit overhevelen naar ‘Brussel’ moeten in Tweede en Eerste Kamer aangenomen worden met twee-derde meerderheid.
De financiële afdracht aan de EU kan en moet fors naar beneden.
Eurolanden moeten zich aan afspraken houden. Zo niet, dan moeten zij uit de euro kunnen worden gezet.
De politieke Beweging DENK publiceert eind oktober haar partijprogramma, maar het belangrijkste speerpunt is al gepubliceerd. Het gaat om een controversieel en ambitieus antiracisme- en antidiscriminatieplan.
Kandidaat-Kamerlid Farid Azarkan kreeg op Vara-website Joop.nl en aan de tafel van praatprogramma Pauw de kans om het discriminatieplan van uitleg te voorzien. De partij van oud-PvdA-politici Tunahan Kuzu en Selçuk Öztürk, die ook Sylvana Simons op de lijst heeft staan, wordt verwacht ergens tussen de nul en de vier zetels te winnen in maart.
Als het aan DENK ligt, moet er een racismepolitie komen van minstens duizend speciaal opgeleide agenten, die ook een ‘einde moet maken aan het etnisch profileren’. Discriminerende Nederlanders worden volgens het plan op een racistenregister komen te staan: deze mensen zouden nooit meer voor de overheid mogen werken.
De racismepolitie moet ‘mensen die zich racistisch uitlaten of discriminerend gedrag vertonen’ aanpakken. Discriminerende Nederlanders moeten volgens het plan van DENK ook praten met minderheden om te ‘leren van hun fouten’.
‘Recidivisten op het gebied van discriminatie geven we een gebiedsverbod en een contacttaakstraf moet ertoe leiden dat mensen die discrimineren in gesprek gaan met de groep die ze hebben benadeeld en die groep leren begrijpen,’ aldus Azarkan.
Als onderdeel van de verzwaarde strafmaat moet sprake zijn van ‘naming en shaming’: ‘De overheid mag écht niet meer samenwerken met discriminerende bedrijven’. Ook moeten ‘loksollicitaties’ worden uitgevoerd om bedrijven te controleren op hun antidiscriminatiebeleid.
DENK speelt met het programmapunt ook in op de recente ophef over het etnisch profileren van de politie.‘Halbe Zijlstra van de VVD is als enige politicus tenminste eerlijk. Hij zegt gewoon open en bloot dat hij discriminerende agenten prima vindt,’ zegt Azarkan. ‘Heel oprecht, maar natuurlijk ook volslagen van de pot gerukt. Discriminatie kan in géén geval de bedoeling zijn.’
Naast het afstraffen van discriminatie, wil DENK diversiteit juist vieren. Er moet eenNationale Dag van het Staatsburgerschap komen, en de Nederlandse overheid moet blijven werken aan het maatschappelijk bewustzijn over discriminatie. Ook moeten ‘alle termen uit het koloniale verleden’ uit het onderwijs worden gehaald, en de partij wil ook straatnamen dekoloniseren.
DENK verdenkt ook Belastingdienst van etnisch profileren
De politieke partij DENK betichtte de politie al van etnisch profileren, maar breidt de definitie nu uit. Ook overheidsinstanties als de Belastingdienst en de arbeidsinspectie zouden allochtone Nederlanders anders behandelen en moeten strenger worden gecontroleerd.
In het verkiezingsprogramma van de partij staat dat er een onafhankelijk onderzoek moet komen naar de werkwijze van de Belastingdienst, de FIOD en de arbeidsinspectie. Allochtone ondernemers zouden verscheidene signalen hebben afgegeven aan DENK over etnisch profileren.
Boetes voor inhuren illegalen Dat zou tot uiting kunnen komen door, bijvoorbeeld, strengere controles van minderheden en vaker uitgedeelde boetes. DENK haalde eerder cijfers van de Inspectie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid aan, die relatief veel boetes uitschreef aan horeca- en detailhandelzaken voor het inhuren van illegale buitenlandse werknemers.
Ook reageerde de partij boos op het intrekken van een vergunning van een Marokkaanse ondernemer in Leiden na het overtreden van de sluitingstijden. De rechter bepaalde dat de gemeente niet alleen op die basis de vergunning mocht intrekken.
Onderzoeksprogramma Politie en Wetenschap bekeek een groot aantal pro-actieve politiecontroles, waarbij agenten zelf selecteren wie ze controleren. Ruim de helft van de onderzochte controles richtte zich op allochtonen, schrijven de onderzoekers. In veertig procent van die gevallen bleek een staandehouding onterecht, omdat er geen sprake van crimineel gedrag was.
Van alle 196.300 misdrijven in Nederland in 2015 werden er 93.880 begaan door allochtonen (47,8%), aldus het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Het aandeel allochtone inwoners in Nederland is echter veel lager: 22 procent.
DENK wil klachten over etnisch profileren bundelen
‘Van veel ondernemers hoor ik dat zij bang zijn om discriminatie en onterechte verdachtmaking door de autoriteiten te melden,’ zegt Selçuk Öztürk van DENK. ‘Ik roep ondernemers die hierdoor benadeeld worden op om dit toch te doen en stel voor om een grondig onderzoek in te stellen, zodat de onderste steen boven komt en de struisvogelpolitiek kan stoppen.’
DENK vroeg eerder al aan minister Lodewijk Asscher (Sociale Zaken, PvdA) om alle achternamen van beboete ondernemers te indexeren, om zo erachter te komen of mensen met een allochtone achternaam vaker de klos waren. Asscher reageerde dat het kabinet dit niet van plan is, omdat er al maatregelen zijn genomen binnen overheidsinstanties om profilering tegen te gaan.
Nederland zit in een identiteitscrisis, constateert de ChristenUnie in haar verkiezingsprogramma. Hoe daaruit te komen is volgens de partij vooral aan mensen zelf. De overheid kan daar slechts beperkt aan bijdragen. CU wil dat doen door onder meer te investeren in student, soldaat en statushouder.
Bij de presentatie van de CU-voorstellen liet partijleider Gert-Jan Segers weten dat de verkiezingen straks in maart wat hem betreft over slechts twee dingen gaan. „Het verkleinen van verschillen en het vergroten van vrijheid. De vrijheid om te geloven, de vrijheid van onderwijs en de keuzevrijheid voor gezinnen.”
Vraag Gert-Jan Segers wat de inzet wordt van de ChristenUnie bij de komende verkiezingen, en hij legt zijn hand op zijn eigen boek. “Dit is het: ‘Hoop voor een verdeeld land’.”
Gisteren presenteerde Gert-Jan Segers zijn boek in de aula van de protestantse Beatrixschool in het hart van de Haagse Schilderswijk. Kinderen van 35 nationaliteiten zitten er bij elkaar. “We moeten elkaar niet wantrouwen, maar elkaar in de ogen kijken”, zei de politicus tegen de kinderen van groep acht.
In het boek onderzoekt Segers, sinds vorig jaar november politiek leider van de ChristenUnie, de breuklijnen in de samenleving. Hij ziet groeiende tegenstellingen, tussen ziek en gezond, arm en rijk, oud en jong, gelovig en seculier, en tussen autochtoon en nieuwkomer.
In uw boek schrijft u dat er in de PvdA huiver was om samen te werken met de ChristenUnie tegen gedwongen prostitutie. Hoe is dat andersom?”
“Samenwerking met de PvdA ligt niet zo gevoelig, de argwaan zit meer bij D66. Onze mensen hebben het idee dat die partij het op het christelijk karakter van Nederland heeft gemunt. Maar het is onze politieke en democratische plicht om samen te werken, juist als de tegenstellingen in het land groter worden.”
Wat zijn de belangrijkste punten uit het programma?
Onder meer door net als het CDA de basisbeurs voor studenten terug te brengen, en door ‘binnen één generatie volledig op duurzame energie over te gaan’ wil de ChristenUnie ‘de kinderen’ een betere toekomst bieden.
Onder het thema ‘iedereen doet mee’ komt de partij – ook weer net als het CDA- met het voorstel voor een verplichte sociale dienstplicht van zes maanden voor jongeren. Hoewel de term ‘vrijwilligerswerk’ wordt genoemd, zit er wel een element van dwang in: Segers sloot de mogelijkheid voor een boete of celstraf voor jongeren die de dienstplicht ontlopen niet uit. Wel moeten de jongeren voor het vrijwilligerswerk een vergoeding van 4,50 euro per uur krijgen.
De partij probeert onderwerpen ‘op rechts’ te balanceren met onderwerpen ‘op links. De partij wil bijvoorbeeld twee miljard euro extra voor defensie, maar ook een miljard erbij voor ontwikkelingssamenwerking.
De partij wil het eigen risico in de zorg met minimaal 100 euro omlaag brengen.
Een verplicht tweejarig leerwerktraject voor migranten met leefgeld en onderdak in plaats van een uitkering, om de overgang tot de arbeidsmarkt soepeler te maken
Duizend extra wijkagenten.
Ook het element ‘gezin’ vormt uiteraard een speerpunt: de CU wil tien dagen vaderschapsverlof voor vaders, en een minister van Jeugd en Gezin.
Hoe precies is niet duidelijk, maar de partij wil de ‘macht van de Europese Commissie’ inperken.
Voormalig 50PLUS-Kamerlid Norbert Klein heeft een nieuwe partij opgericht: de Vrijzinnige Partij.
Het Kamerlid uit Hoevelaken ging sinds zijn vertrek uit 50PLUS verder onder de naam KLEIN, maar dit is nu veranderd.
De nieuwe partij van Tweede Kamerlid Norbert Klein heet de Vrijzinnige Partij. Volgens Klein staat de partij voor “onafhankelijke creatieve mensen die betrokken zijn bij een vrije en sociale samenleving”.
Klein kondigde eerder al aan dat hij een eigen politieke partij zou beginnen onder de werktitel KLEIN. Dat deed hij nadat hij uit 50Plus was gestapt vanwege een conflict met het partijbestuur. Dat zag zijn fractiegenoot Martine Baay indertijd als het enige Tweede Kamerlid van die partij.
Telegraaf 04.12.2016 50PLUS-voorman Henk Krol verwacht dat hij een woordje kan gaan meespreken bij de formatie van een nieuw kabinet, na de verkiezingen in maart. „Ik verwacht zeker dat ik aan de formatietafel ga zitten en ik verheug me daar zeer op”, zei Krol in het tv-programma WNL op Zondag.
Hij zegt dat hij vooraf geen enkele partij uitsluit om mee samen te werken, ook de PVV van Geert Wilders niet.
De partij van Krol staat op een virtuele elf zetels in de jongste peiling van Maurice de Hond. 50PLUS heeft nu één Kamerzetel, nadat Norbert Klein, die de tweede zetel bezette, zich in 2014 had afgesplitst en verderging als zelfstandig Kamerlid.
Of Krol bij de eventuele formatiebesprekingen zal vasthouden aan verlaging van de AOW-leeftijd naar 65, hangt af van het aantal zetels dat hij haalt. „Als we doorgroeien naar twintig zetels, kunnen we een vuist maken”, aldus de 50PLUS-leider.
Krol ging ook nog in op de uithaal van premier Mark Rutte aan zijn adres. Rutte zei onlangs dat Krol helemaal niets voor de ouderen gaat doen. Hij zou alleen maar aanschuiven om de broodjes op te eten en dan weer weggaan. „Henk Krol is alleen bezig met Henk Krol”, aldus Rutte in een ’conference’ op het verkiezingscongres van de VVD.
Krol beaamde bij WNL dat hij bij een vergadering heel snel is vertrokken, omdat het voor hem al gauw duidelijk was dat het overleg niets zou opleveren. „Ik heb gevraagd: kan er niet nog ietsje bij voor de ouderen? Toen het antwoord nee was, ben ik direct opgestapt, ik heb mijn broodje niet eens opgegeten.
AD 04.12.2016 50PLUS-voorman Henk Krol verwacht dat mee zal kunnen praten over de formatie van een nieuw kabinet, na de verkiezingen in maart. Dat zei hij vanochtend in het tv-programma WNL op Zondag. Krol: ,,Ik verwacht zeker dat ik aan de formatietafel ga zitten en ik verheug me daar zeer op.”
Ik verwacht zeker dat ik aan de formatietafel ga zitten en ik verheug me daar zeer op, aldus Henk Krol.
50PLUS staat op een virtuele elf zetels in de jongste peiling van Maurice de Hond. De partij heeft nu één Kamerzetel, nadat Norbert Klein, die de tweede zetel bezette, zich in 2014 had afgesplitst en verderging als zelfstandig Kamerlid.
Of Krol bij de eventuele formatiebesprekingen zal vasthouden aan verlaging van de AOW-leeftijd naar 65, hangt af van het aantal zetels dat hij haalt. ,,Als we doorgroeien naar twintig zetels, kunnen we een vuist maken”, aldus de 50PLUS-leider.
Krol zegt voorafgaand aan de verkiezingen geen enkele partij uit te sluiten om mee samen te werken. Dus ook de PVV niet. ,,Als Wilders maar niet direct zijn beloftes overboord gooit”, aldus Krol.
De PVV is in vier weken tijd zeven zetels gestegen in de peiling van Maurice de Hond en staat nu tien zetels voor op de VVD. Als er nu verkiezingen zouden zijn, zou de PVV uitkomen op 34 zetels (19 meer dan het huidige zetelaantal) en de VVD op 24 (-17).
Uithaal
Krol ging ook nog in op de uithaal van premier Mark Rutte aan zijn adres. Rutte zei onlangs dat Krol helemaal niets voor de ouderen gaat doen. Hij zou alleen maar aanschuiven om de broodjes op te eten en dan weer weggaan. ,,Henk Krol is alleen bezig met Henk Krol”, aldus Rutte in een ‘conference’ op het verkiezingscongres van de VVD.
Krol beaamde bij WNL dat hij bij een vergadering heel snel is vertrokken, omdat het voor hem al gauw duidelijk was dat het overleg niets zou opleveren. ,,Ik heb gevraagd: kan er niet nog ietsje bij voor de ouderen? Toen het antwoord nee was, ben ik direct opgestapt, ik heb mijn broodje niet eens opgegeten”.
Forum voor Democratie doet met voorman Thierry Baudet mee aan de Tweede Kamerverkiezingen in maart 2017. De denktank wordt een politieke partij en wil in Den Haag strijden voor meer directe democratie.
Baudet Legt uit dat Nederlanders ‘eens per vier jaar naar de stembus mogen. Daarna hebben we niets meer te zeggen.’ Volgens Baudet luisteren de verkozen politici niet naar kiezer en kunnen ze niet op hun missers worden afgerekend.
Oekraïne als breekpunt Belangrijkste voorbeeld: het Oekraïne-referendum dat in april dit jaar werd gehouden, mede georganiseerd door het Forum voor Democratie. Het associatieverdrag met Oekraïne werd door de kiezer afgewezen, maar de politiek heeft nog niets met die uitslag gedaan. De regering van premier Rutte (VVD) zegt al maanden dat ze ‘zo snel mogelijk’ met een officieel standpunt komen.
Minder EU, meer referenda Forum voor Democratie gaat zich inzetten voor meer directe democratie, met nieuwe bindende referenda. Zo wil Baudet het volk laten stemmen over onder meer het Nederlandse migratiebeleid en de euro. Ook moeten burgemeesters in het vervolg direct worden gekozen.
Verder staat in het partijprogramma dat uitbreiding van de Europese Unie direct moet stoppen en dat grenscontroles moeten worden ingevoerd. Ook stelt de partij een systeem voor met ‘green-cards’ voor migranten, zoals dat al bestaat in Amerika.
Wie precies campagne gaan voeren voor de nieuwe politieke beweging is nog onduidelijk. Baudet geeft aan dat hij binnenkort met een ‘verrassende’ lijst komt, met bekende en minder bekende namen.
‘We willen breken met die oppervlakkigheid en met de politieke verlegenheid om morele keuzes te maken,’ is te lezen in het concept-verkiezingsprogramma van het CDA, dat woensdag officieel werd gepresenteerd.
Maar hoe wil de partij de koe bij de horens vatten? Een aantal punten:
Het CDA wil de basisbeurs voor bachelorstudenten terugbrengen. De bijl aan de wortel van het leenstelsel dus
Er moet een maatschappelijke dienstplicht komen voor jongeren. Dat kan in het leger, maar ook in de zorg, bij de politie of andere maatschappelijke organisaties.
Een minister van Familie en Gezin – een soort André Rouvoet 2.0 – is wenselijk.
Het raadgevend referendum wil CDA afschaffen omdat het de tegenstellingen alleen maar verscherpt. Ook moet er een kiesdrempel van twee zetels komen om versplintering in de politiek te voorkomen.
Ongelijkheid tussen zzp’ers en vaste contracten wil de partij beslechten met onder meer één basisverzekering voor arbeidsongeschiktheid voor alle werkenden. Kantonrechters moeten weer meer ruimte krijgen om arbeidscontracten te ontbinden.
Verder wil het CDA, gezien alle bedreigingen binnen en buiten Europa, meer geld voor veiligheid en defensie.
Buma ziet dat veel mensen te dik worden en suikerziekte krijgen en wil daarom een ‘suikerbelasting’. De opbrengst daarvan gaat onder meer naar het stimuleren van sport in de wijken.
Het CDA wil dat het volgende kabinet de basisbeurs terugbrengt voor alle bachelor-studenten. De kosten daarvan worden deels gedekt door studenten geen ov-jaarkaart meer te geven, maar alleen een vergoeding voor de reiskosten tussen hun woonplaats en studiestad. Dat staat in het CDA- verkiezingsprogramma dat is verschenen.
CDA-senator Wopke Hoekstra ging aan de slag met het voorwerk dat is verricht door veertien visiegroepen die in de afgelopen periode zijn ingesteld om bouwstenen aan te leveren voor het nieuwe programma. De voorzitters van deze visiegroepen vormen met elkaar het klankbord voor de nieuwe programmamaker.
Op 10 september 2016 komen 1000 CDA-leden uit het hele land bijeen om samen na te denken en te discussiëren over de belangrijkste vraagstukken én oplossingen van nu en de toekomst, die niet in het nieuwe programma mogen ontbreken.
De belangrijkste uitkomsten van deze discussie worden verwerkt in het nieuwe CDA verkiezingsprogramma voor de Tweede Kamerverkiezingen van maart 2017.
De 1000 leden werden via de lokale afdelingen geworven, zodat zij een goede spreiding over het land vormen. De uitkomsten van de CDA1000 worden verwerkt in het nieuwe programma.
De vijf thema’s van de CDA1000
Sterke samenleving
Eerlijke economie
Zorg voor elkaar
Familie & gezin
Waarden & traditie
Kandidatenlijst
Sybrand Buma voert de CDA-kandidatenlijst aan voor de komende verkiezingen. Op de tweede plek staat Mona Keijzer. De kandidatenlijst toont veel oude bekenden, zo blijkt uit het concept dat nu is vastgesteld. De hoogste nieuwkomer staat al wel op plaats drie: René Peters (40), CDA-wethouder uit Oss.
Oudgedienden Pieter Omtzigt en Madeleine van Toorenburg maken de eerste vijf op de lijst vol. De volgende nieuwkomer bij de eerste tien staat op acht: Harry van der Molen (36), CDA-wethouder te Leeuwarden. De derde nieuwkomer is Anne Kuik (29), gemeenteraadslid uit Groningen. Zij staat op plaats elf.
Onverkiesbare plek
Andere nieuwe gezichten op de lijst voor de Tweede Kamer zijn CDJA-voorzitter Julius Terpstra (plaats 23) en voetbaltrainer Wiljan Vloet (plaats 43). De hoge plaats van Omtzig valt op. In 2012 stond hij aanvankelijk niet op de lijst, later op een onverkiesbare plaats. Maar hij haalde zoveel voorkeurstemmen, dat hij met glans in de Tweede Kamer kwam.
‘Ja, het is waar. Ik word de nieuwe fractievoorzitter van VNL,’ zegt Roos in de video. Eerder op de dag ontkende Roos geruchten dat hij zou opstappen. ‘Die bronnen weten meer dan ik,’ twitterde hij maandagochtend. Inmiddels heeft zowel hij als GeenStijl het bevestigd.
VNL bevestigt zijn lijsttrekkerschap maandagmiddag via Twitter. Jan Roos werkte eerder bij BNR, en vervolgens vijf jaar voor omroep Powned. In 2015 begon hij bij GeenStijl.
Roos was bovendien campagneleider voor GeenPeil, dat het Oekraïne-referendum in Nederland initieerde. Uit naam van GeenPeil voerde Roos hevig campagne voor een ‘nee’ tegen het Nederlands associatieverdrag met Oekraïne.
Roos is niet het eerste bekende lid van de partij. Eerder werd voormalig beoogd lijsttrekker Bram Moszkowicz de partij uitgezet, na kritiek van zijn partijgenoten Laurence Stassen, Johan Driessen en Joram van Klaveren.
Een daarvan is versterking van de krijgsmacht. De meeste partijen willen dat het leger weer wordt opgetuigd.
De partij die daar tot nu toe het verste in gaat is VoorNederland (VNL), de partij van de ex-PVV-Kamerleden Joram van Klaveren en Louis Bontes, die nu geleid wordt door Jan Roos. Volgens hun zou daar zeker vijf miljard euro extra beschikbaar voor moeten komen.
Geld moet weg bij Ontwikkelingssamenwerking
Dat is fors meer dan de een miljard euro van VVD en CDA en de twee miljard waarmee de ChristenUnie de begroting van minister van Defensie Jeannine Hennis wil opkrikken. Roos wil het geld weghalen bij onder meer Ontwikkelingssamenwerking.
Ook meer geld voor politie
‘Mondiale spanningen zoals het toenemend jihadisme vragen om een stevig defensie-, veiligheids- en inlichtingenbeleid. Wij willen dat Nederland zich houdt aan de NAVO-afspraak om minstens twee procent van het nationaal inkomen te besteden aan defensie. Daarom investeren wij ruim vijf miljard extra in onze krijgsmacht.’
Ook de politie krijgt er overigens een miljard bij, als het aan VNL ligt. Bovendien moeten de belastingen omlaag. De partij zegt dat het programma is doorgerekend door het Centraal Planbureau.
Programma
VoorNederland (VNL) is een klassiek-liberale partij. Wij streven naar meer vrijheid, meer welvaart en meer veiligheid.
Speerpunten – Wij bepleiten zeer lage belastingen. Wij willen een lage vlaktaks, een lage BTW en een lage vennootschapsbelasting. Veel andere belastingen, zoals de erfbelasting, schenkbelasting, overdrachtsbelasting, assurantiebelasting en vermogensbelasting willen we volledig schrappen.
Veel meer economische vrijheid betekent veel minder staat en dus een veel kleinere overheid. Het geld dat we besparen gaat terug naar de mensen die het hebben opgebracht: de belastingbetalers.
De overheid dient zich zoveel mogelijk toe te leggen op haar kerntaken. Eén van die kerntaken is veiligheid. Er moet daarom fors worden geïnvesteerd in politie en defensie. Veiligheid is de voorwaarde bij uitstek voor vrijheid en welvaart. Wij willen hogere straffen in geval van zware misdrijven.
Nederland moet weer een soeverein land worden. De Europese Unie moet daarom terug naar haar oorsprong: economische samenwerking.
Kansloze immigratie willen we stoppen. De integratieproblemen zijn al veel te groot. Wij zijn wars van cultuurrelativisme. Als seculiere partij staan wij voor de Westerse vrijheidstraditie met haar joods-christelijke fundament. Wij verdedigen de Westerse kernwaarden: de democratische rechtsstaat, de vrije markt, de vrijheid van meningsuiting, de gelijkwaardigheid van mannen en vrouwen, de gelijkwaardigheid van hetero’s en homo’s en de scheiding van kerk en staat.
Wij hanteren een realistisch beeld van de mens: beperkt, met zwaktes en tekorten. Dit betekent dat niet de maatschappij of ‘het systeem’ verantwoordelijk is voor menselijk falen, maar de individuele mens. Vrijheid brengt verantwoordelijkheid met zich mee. Bij ons is er geen ruimte voor socialistische ideeën over de maakbaarheid van de samenleving.
VNL streeft naar vrijheid en verantwoordelijkheid, naar welvaart en veiligheid.
In de Tweede Kamer der Staten-Generaal vertolkt de fractie Bontes / Van Klaveren ons klassiek-liberale geluid.
GroenLinks presenteerde op 06.09.2016 haar concept verkiezingsprogramma. ‘s Avonds zal partijleider Jesse Klaver speechen in poppodium de Melkweg. Na zijn speech zal Klaver in gesprek gaan met de zaal.
Na de PVV en de SP wil ook GroenLinks het eigen risico in de zorg afschaffen. “Ziek zijn is geen eigen risico”, staat in het verkiezingsprogramma van de partij, dat morgen wordt gepresenteerd. Volgens GroenLinks gaan mensen minder snel naar de dokter als ze de eerste paar honderd euro zelf moeten betalen.
Het eigen risico in de zorg moet worden afgeschaft. Dat staat in het verkiezingsprogramma van GroenLinks dat morgenavond wordt gepresenteerd. “Ziek zijn is geen eigen risico,” zegt Jesse Klaver in een interview met het Algemeen Dagblad. Lees verder
GroenLinks kiest met het verkiezingsprogramma voor een groene economie waarin welzijn voorop staat en we de welvaart delen. Een samenleving waarin iedereen meedoet en elk kind de kansen krijgt die het verdient. GroenLinks wil nieuw perspectief voor iedereen. We mogen de samenleving niet uit elkaar laten spelen. We pakken de ongelijkheid aan – de ongelijkheid in inkomen, in vermogen en in de kansen die mensen hebben.
Het is tijd om te kiezen voor één samenleving, een samenleving die mensen verbindt in plaats van splijt.
Wat? Meetup verkiezingsinzet GroenLinks Op dinsdag 6 september presenteert Jesse Klaver zijn inzet voor de komende verkiezingen in een uitverkochte Grote Zaal in de Melkweg in Amsterdam. Hij vertelt over zijn plannen om Nederland te veranderen en gaat in gesprek met de zaal. Ook het verkiezingsprogramma van GroenLinks wordt op dat moment openbaar. U bent van harte uitgenodigd om op 6 september aanwezig te zijn.
Waar? Grote Zaal van de Melkweg, Lijnbaansgracht 234A, Amsterdam Wanneer? 6 september, vanaf 19.30u Verkiezingsprogramma openbaar: 20.00u
Journalisten kunnen zich aanmelden bij Diederik ten Cate, Persvoorlichter GroenLinks, via d.tcate@tweedekamer.nl
GL 21 november 2016 – De kandidatencommissie heeft de lijst van de Tweede Kamer bekendgemaakt. De lijst wordt vastgesteld door de leden van GroenLinks in een online referendum. Tussen 1 en 13 december kunnen leden stemmen, op 15 december wordt de definitief vastgestelde lijst bekend gemaakt. In het voorjaar is Jesse Klaver door de leden al gekozen als lijsttrekker.
Zojuist is de uitslag van het ledenreferendum van GroenLinks bekend gemaakt. De complete uitslag is hier te vinden. In de uitslag van het referendum is Liesbeth van Tongeren door de leden op plek 6 gezet.
De interne campagne en het referendum vind je hier.
VVD 07 oktober 2016 − “Mijn ambitie van de afgelopen jaren was het land sterker uit een zware crisis krijgen. Mijn ambitie voor de volgende vier jaar is dat we daar allemaal de vruchten van plukken.” Lees hier hoe Mark dat samen met jou wil doen. Lees verder
Hoe hij dat samen met jou wil gaan doen? Je leest het in zijn plan voor Nederland en ons verkiezingsprogramma.
Belangrijkste maatregelen uit het VVD-programma op een rij:
Werk: wie opleiding doet krijgt opschorting van de sollicitatieplicht. Kleinere bedrijven (tot 25 werknemers) hoeven nog maar 1 in plaats van 2 jaar loon door te betalen bij ziekte.
Pensioen: Iedereen krijgt een eigen pensioenpotje, wie langer door wil werken krijgt een hogere AOW Zorg: geen stelselwijziging meer, ‘slimmer’ inzetten van eigen betalingen. Niet-efffectieve behandelingen/medicijnen worden niet langer vergoed.
Integratie: wie niet voldoet aan inburgeringsplicht krijgt geen verblijfsvergunning, paspoort of uitkering. Illegaliteit wordt strafbaar, einde aan gemeentelijke bed-bad-broodvoorziening.
Belastingen: winstbelasting voor bedrijven omlaag. Mes gaat in toeslagen, eventueel bestaande uitkeringen verhogen
Belofte gebroken
Maar welke verkiezingsbeloftes heeft hij eigenlijk gebroken?
‘Geen geld naar de Grieken,’ hield Rutte vol in 2012. De eurocrisis was in volle gang en het onderhandelen met Griekenland zou nog jaren doorgaan. Nu biedt Rutte zijn excuses aan voor het feit dat Nederland, samen met ander eurozone-landen, toch moest meebetalen aan het reddingspakket voor de Grieken.
Ook baalt Rutte dat hij toch heeft ‘gemorreld’ aan de hypotheekrenteaftrek. ‘Laat ik daar volstrekt helder over zijn: ik zeg daar sorry voor. Dit is niet goed gegaan.’ In het interview geeft de premier toe dat hij fout zat. De excuses van Rutte komen op een tactisch tijdstip: hij stelt zich opnieuw kandidaat als leider van de VVD en hoopt waarschijnlijk een nieuwe termijn te behalen als premier.
Coalitiepartners?
Of dat samen met de PvdA zal zijn, is vooralsnog onduidelijk. ‘De PvdA en VVD hebben tijdens de coalitie goed samengewerkt,’ aldus Rutte. ‘Maar inhoudelijk staan we natuurlijk ver van elkaar af. Zij zijn niet de logische coalitiepartner.’ Mocht Rutte niet in de nieuwe coalitie komen, wil hij doorgaan als Kamerlid.
Slechts 15 procent van de VVD’ers sprak zich uit over de Lijst, waar een meerderheid vereist is om wijzigingen aan te brengen. Dijkhoff blijft daarmee staan op 5, in plaats van de plaats 3 waarop velen hem graag zouden zien staan en die nu fractievoorzitter Halbe Zijlstra inneemt.
Ook Kamerlid Barbara Visser (7) en staatssecretaris van Onderwijs Sander Dekker (6) hadden volgens de leden stuivertje mogen wisselen. De nummers één en twee blijven premier Mark Rutte en minister Jeanine Hennis (Defensie). Kamerlid Ton Elias, die tegen zijn zin niet meer op de lijst is gezet, heeft zich daar reeds bij neergelegd.
RTVWEST 11.11.2016 De fractievoorzitter van de VVD in Den Haag, Martin Wörsdörfer, staat op de 28ste plek van de kieslijst van zijn partij voor de Tweede Kamerverkiezingen van volgend jaar. De Westlandse wethouder Arne Weverling staat een plek lager.
De VVD heeft nu veertig zetels in de Kamer. De liberalen staan nog rond de dertig zetels in de peilingen, dus de kans is groot dat zij ook daadwerkelijk in de Tweede Kamer komen. Wörsdörfer zegt in een eerste reactie dat hij ‘superblij’ is. ‘Het is een eer om in de race te mogen zijn voor de kamer. En daar wil ik natuurlijk ook de Haagse belangen dienen.’
De VVD maakte vandaag de advies-kieslijst bekend. Eerder was al duidelijk dat Mark Rutte weer lijsttrekker wordt. Naast Wörsdörfer en Weverling staan op de lijst nog meer kandidaten die in de politiek in deze regio actief zijn of waren.
Knokken
Zo staat de Haagse oud-wethouder Sander Dekker op een zesde plek. Hij stond vorige keer nog niet op de kieslijst. ‘Ik ben trots op het VVD-team. Samen gaan we knokken voor een Nederland waarin iedereen zich echt veilig voelt en alle kansen krijgt,’ stelt hij in een reactie tegen Omroep West.
Het voormalig Haagse raadslid Anne Mulder op zeventien. In 2012 stond hij nog een plaats lager.
Lokale politici maken overstap
Afgelopen weken werd duidelijk dat meer Haagse lokale politici na de Tweede Kamerverkiezingen van 15 maart volgend jaar zeer waarschijnlijk naar de Kamer vertrekken. Zo staat het Haags SP-raadslid Bart van Kent op de negende plek van de concept-kieslijst van zijn partij. Wethouder Ingrid van Engelshoven staat op de derde plek van de kieslijst van D66.
De PVV presenteert haar conceptverkiezingsprogramma via de nieuwe Facebookpagina van Geert Wilders.
Geert Wilders: ‘‘Ik ben ontzettend trots op het conceptverkiezingsprogramma. De PVV gaat de islam bestrijden, wil de grenzen sluiten, uit de Europese Unie en alle miljarden euro’s die we daarmee besparen teruggeven aan de bevolking. Mijn boodschap aan Nederland is: Nederland moet weer van ons worden.’’ video
Telegraaf 04.12.2016 Opiniepeiler Maurice de Hond ziet in zijn wekelijkse peiling dat de trend van de afgelopen weken wordt voortgezet. De PVV is in vier weken zeven zetels gestegen en staat nu tien zetels voor op de VVD.
„Het is opmerkelijk dat de partijen VVD, CDA, SP, D66, GroenLinks en PvdA samen nu nog maar 87 zetels scoren. De vier grootste partijen van deze groep scoren samen slechts 67 zetels, terwijl ze in 1998 samen meer dan 140 zetels scoorden”, aldus De Hond.
„Nu ook GeenStijl met een partij aan de verkiezingen lijkt te gaan deelnemen, krijgen we naast DENK en VNL nog vier ’nieuwe’ partijen die -wellichtkansen hebben op zetels: Piratenpartij, Nieuwe Wegen, Forum voor Democratie en de partij van GeenStijl.
Mochten deze zes partijen samen duidelijk meer zetels halen dan de vier waar ze nu samen op staan, dan blijven er nog minder zetels over, voor de traditioneel grote partijen.”
Tweestrijd
Of er de komende verkiezingen een tweestrijd komt en tussen welke partijen kan De Hond niet zeggen. In Frankrijk is dat wel te zien, maar dat hangt ook samen met het kiesstelsel daar. Verwacht wordt dat het om Marine Le Pen zal gaan en een gematigd rechtse kandidaat. Als zoiets in Nederland zou gaan gebeuren dan zijn dat Wilders en Rutte.
Rutte en Wilders lijken voor te sorteren op die tweestrijd. Of er een of meer anderen zich nog met die tweestrijd gaan bemoeien, hangt ook af van de uitslag van de lijsttrekkersverkiezing bij de PvdA. Wie de leden van de PvdA gaan kiezen is volgens De Hond niet vast te stellen. Wel is wel duidelijk dat bij een mogelijke tweestrijd tussen Rutte en een van deze twee kandidaten, Samsom het veel slechter doet dan Asscher.
Belangrijke punten uit het programma zijn een offensief om werklozen van 45 jaar en ouder aan een baan te helpen, een fikse verlaging van het eigen risico in de zorgverzekering en verlaging van de AOW-leeftijd.
Volgens Krol zijn de ouderen door de andere politieke partijen de afgelopen jaren “schromelijk veronachtzaamd” en “ongenadig hard gepakt”. Ouderen hebben de afgelopen jaren het meest moeten inleveren, stelt de partij.
50PLUS wil het huidige pensioenstelsel behouden, een einde aan de marktwerking in de zorg en een gemeentelijk basispakket voor thuiszorg. Ook wil de partij een vaccinatieprogramma voor ouderen waarbij zij ingeënt worden tegen bijvoorbeeld gordelroos en longontsteking.
Aanval op de PvdA
Op een partijcongres zaterdag hebben 50PLUS-leider Henk Krol en partijvoorzitter Jan Nagel fel uitgehaald naar de kersverse lijsttrekker van de PvdA, Lodewijk Asscher. Vier jaar lang zou hij zijn beloftes niet zijn nagekomen.
De aanval op de nieuwe PvdA-leider is ingezet, zo bleek tijdens het 50PLUS-partijcongres. Krol noemde de campagne van Asscher – om een gelijkwaardiger Nederland te creëren – ‘ongeloofwaardig’. Hij had er al ‘vier jaar lang alle kans voor’, aldus het Kamerlid. ‘Hij bereikte precies het tegendeel.’
Die uitspraak is twijfelachtig. In feite deed het huidige kabinet van alles om de inkomensverschillen tussen rijk en arm te verkleinen: zo verhoogde het kabinet-Rutte eerder dit jaar nog de belasting voor werkenden, om de koopkracht van ouderen en uitkeringsgerechtigden te laten stijgen.
‘Bedriegerij van Asscher’
Toch ging 50PLUS-voorzitter Jan Nagel nog een stap verder op het partijcongres. Hij zette vraagtekens bij de toezegging van Asscher om het eigen risico in de zorg terug te brengen naar 0 euro.
‘Wat een bedriegerij. Wat een onbetrouwbare politiek. De feiten zijn dat het eigen risico in 2011 nog maar 170 euro was en dat door toedoen van PvdA-vicepremier Asscher dit nu meer dan verdubbeld is, namelijk 385 euro.’
Henk Krol haalde ook nog uit naar de vele nieuwe politieke partijen, die volgens hem alleen maar doen alsof ze de belangen van ouderen behartigen. ‘Gelooft u mij, het waren meestal die partijen die uw belangen hebben verkwanseld.’
50PLUS op weg naar veel meer zetels 50PLUS heeft momenteel één zetel in Tweede Kamer, maar rekent op een veel beter resultaat in maart. In de peilingen staat de partij maximaal op 16 zetels. ‘We willen de dubbele cijfers halen,’ zei Nagel, zodat ‘we bij een volgende kabinetsformatie niet gepasseerd worden’.
Onvrede binnen de gelederen 50Plus
Hoewel Nagel hamerde op eenheid binnen de partij, verliep het congres niet helemaal gladjes. Een groepje verliet de zaal uit onvrede over de samenstelling van de kieslijst.
Bij de ouderenpartij 50Plus is een oproer uitgebroken onder de leden. Tientallen van hen verlieten gisteren woedend een partijbijeenkomst, omdat er volgens hen was er sprake van stalinistische praktijken.
De onvrede richt zich op de kieslijst, waarover leden niets meer te zeggen hebben. Veel nieuwe gezichten hebben een hoge plek gekregen, waar andere leden die soms al jarenlang lid zijn met een lagere positie genoegen moeten nemen.
Volgens partijvoorzitter Jan Nagel is het hele proces echter democratisch verlopen. Het oproer wijt hij aan enkele teleurgestelde leden die hun verlies niet kunnen accepteren.
Het volgende kabinet moet de opdracht krijgen om de ‘onacceptabele’ ongelijkheid in de samenleving aan te pakken, schrijft D66-leider Alexander Pechtold in het voorwoord van het vrijdag gepresenteerde concept-verkiezingsprogramma.
Telegraaf 04.12.2016 Mensen in de bijstand die weer aan het werk gaan, moeten er ten minste twintig procent op vooruitgaan. Daarvoor pleit D66-Kamerlid Van Weyenberg.
Op dit moment gaan sommige groepen bijstandsgerechtigden er slechts een paar tientjes op vooruit bij een baan met een minimumloon. Van Weyenberg hoopt daarom partijen als VVD, PvdA en CDA, die ook vinden dat werken meer moet lonen, te verleiden om zich op een punt op de horizon vast te leggen. „Het mag ook 25, of 19 procent zijn, als we maar een doel hebben”, aldus de democraat. „En dat alle maatregelen die dit kabinet of een volgende nemen, erop gericht zijn dat doel te halen. Dan wordt de kans groter dat het ook lukt.”
Van Weyenberg wil niet tornen aan de hoogte van de uitkering. Hij wil het verschil bereiken door flinke lastenverlichtingen, die de Staat waarschijnlijk miljarden zullen kosten. „Maar werken moet lonen. Het verschil tussen een netto-inkomen met een uitkering en een netto-inkomen met een baan moet echt groter.”
Hij vindt dat zo’n norm ook moet gelden voor ouders met kinderen die niet voltijd werken, maar bijvoorbeeld vier dagen per week. „Het plaatje is nu niet rechtvaardig”, aldus de parlementariër in aanloop naar de begrotingsbehandeling van het ministerie van Sociale Zaken komende week.
Het D66-Kamerlid geeft toe dat zijn wens niet op stel en sprong kan worden geregeld: „Het is een proces van lange adem.”
Trouw 01.12.2o16 De 85-jarige Jan Terlouw maakte indruk op televisie met zijn pleidooi voor de ‘vertrouwensdemocratie’. Is dit zijn politieke comeback?
Bij het bouwen van een brug zijn tegenwoordig meer juristen nodig dan ingenieurs, aldus Jan Terlouw in DWDD.
Jan Terlouw lijkt bezig aan een onverwachte politieke comeback op een voor zijn partij belangrijk moment. Tijdens het partijcongres van D66, eind oktober, kreeg hij het langste applaus, na een bevlogen verhaal over de grote politieke uitdagingen ‘nu de wereld verandert in een adembenemend tempo’.
Hij waarschuwde daar dat ‘het kapitaal de macht heeft overgenomen van de democratie’, en riep op dat de omslag naar duurzaamheid dringend noodzakelijk ik. Hij zei dat hij zich niet kan voorstellen dat mensen niet meer solidair met elkaar zijn, ‘de politiek weet de solidariteit niet meer te kanaliseren’.
Als een Nederlandse Bernie Sanders krijgt hij opvallend veel reacties van jongeren, die hem nauwelijks meer kennen uit de tijd dat hij minister van economische zaken en vice-premier was (in 1981). Een groep jonge D66’ers hees deze zomer Terlouw al op het schild als hun grote inspirator. De groep, ‘het Radicale Midden’, vond dat D66 een progressievere koers moet varen.
Voor D66 komt de terugkeer van Terlouw als geroepen: hij weet een publiek aan te spreken dat normaal niet op die partij stemt, getuige de reacties vandaag op sociale media. Voor de verkiezingen kan dat cruciaal blijken. De partij kampt met het imago dat ze vooral bezig is geweest met economische hervormingen, en gaat straks in de campagne benadrukken dat de partij wel degelijk een sociaal verkiezingsprogramma heeft.
Dat de partij Terlouw zeker in de campagne zal inzetten, blijkt bijvoorbeeld als volgende week lijsttrekker Alexander Pechtold zíjn boek presenteert: Jan Terlouw staat op de uitnodiging prominent genoemd als ‘speciale gast’ en spreker.
Thuis in Twello, kinderboekenschrijver, politicus, auteur en natuurkundige Jan Terlouw.
Terlouw heeft D66 eerder naar grote hoogten gestuwd. Bij de verkiezingen van 1981 haalde hij als lijsttrekker voor de partij 17 zetels in de Tweede Kamer, het op een na hoogste ooit. Hij dankte veel van dat succes aan het nieuwe element dat hij in de Haagse politiek introduceerde: pragmatisme, verwerkt tot campagneslogan dat D66 de partij was van het ‘redelijke alternatief’.
Terlouw trad af als partijleider nadat het kabinet waarvan D66 deel uitmaakte, al na een jaar viel, en de kiezers D66 massaal de rug toedraaiden. Hij hield zich daarna jaren afzijdig van politiek.
Na zijn optreden bij De Wereld Draait Door gisteravond, hield de twitter-regen vandaag aan, waarbij vooral de druppels opvallen uit generaties die Jan Terlouw misschien als kinderboekenschrijver kennen, maar zeker niet als politicus. ‘Vroeger stemden mijn ouders altijd op D66, ik snap nu waarom’, was wel de meest veelzeggende.
Zijn ‘toespraak-recht-in-de-camera’ die Terlouw ter gelegenheid van zijn 85ste verjaardag mocht houden, heeft ontegenzeggelijk wat losgemaakt. Zonder autocue, en dat is heel bijzonder in juist dit programma, deed hij een oproep van wel zeven minuten voor wat hij ‘de vertrouwensdemocratie’ noemde. Hij voorzag die vervolgens van de prachtige metafoor van ‘de touwtjes die overal uit de brievenbussen hingen’, toen hij met zijn jonge gezin nog in Utrecht woonde.
Terlouw begon zijn statement met aandacht voor de duurzame wereld, zoals hij eerder deed bij de presentatie van zijn nieuwe boek “Kop uit ’t zand’, een novelle voor volwassenen, ‘over de waan van de dag die ons verhindert te doen wat we moeten doen’. Al snel verbreedde hij zijn onderwerp naar het wantrouwen in, en vooral ván de politiek.
Moreel gezag
Waar zijn de touwtjes van het vertrouwen, vroeg hij zich hardop af, verwijzend naar de tijd dat Nederlanders gewoon bij elkaar naar binnenliepen.
Terlouw die als kind van na de oorlog de wederopbouw en de organisatie van de welvaartstaat meemaakte, met AOW en een Ziekenfonds, ervoer toen nog een regering met moreel gezag, zei hij. De bevolking vertrouwde het leiderschap, en de staat vertrouwde haar burgers.
“Het was de tijd dat een afspraak nog met een handdruk werd bezegeld, nu zijn daar vijf contracten voor nodig.” En: “Bij het bouwen van een brug zijn tegenwoordig meer juristen nodig dan ingenieurs.” Waar zijn de touwtjes van het vertrouwen, vroeg hij zich hardop af, verwijzend naar de tijd dat Nederlanders gewoon bij elkaar naar binnenliepen.
Om dat vertrouwen tussen politici en burgers te herstellen, om het vertrouwen in de democratie te herstellen, spoorde hij vooral de eerste groep aan. Hij gaf daarbij Jack Monasch een veeg uit de pan, en vijf andere Kamerleden die op basis van hun partijprogramma zijn gekozen, maar nu voor zichzelf zijn begonnen.
En hij verwees naar Trump, de komende Amerikaanse president die met een volgens Terlouw schandalige campagne kiezers heeft getrokken die uit puur pragmatisme voor hem kozen: omdat ze al die andere politici ook niet vertrouwden.
Dat allemaal gezegd zijnde, moest Terlouw ook met iets van een oplossing komen. Dat deed hij ook. Hij wenst integere en onkreukbare politici, die zich sterk richten op het publiek belang, de toekomst, en daarmee doelde hij vooral op de belangen van de jongeren van Nederland.
Partijleider Emile Roemer zegt dat het verhogen van de lonen en de verlaging van de Huur sociale woning mert 400 euro per jaar voor mensen met een laag inkomen de belangrijkste thema’s zijn in het verkiezingsprogramma dat wordt gepresenteerd.
“Met hogere lonen en een tot 10 procent hogere AOW krijgt Nederland de broodnodige stimulans voor meer werk en welvaart”,zegt Emile Roemer.
Bij een minimuminkomen betekent dit een bruto loonsverhoging van ruim 150 euro per maand.
Uit onderzoek door het CPB zou een verhoging van 5 procent al 2,5 miljard euro kosten en een afname in de werkgelegenheid betekenen van 0,5 procent, oftewel zo’n 40.000 banen.
Volgens Daniel van Vuuren van het CPB is dit grosso modo te extrapoleren naar het SP-voorstel van 10 procent verhoging minimumloon. In dat geval zou het dus gaan om 5 miljard euro en zo’n 80.000 banen.
De SPwil dus dat Nederlanders de komende jaren meer te besteden krijgen. Na jaren van achteruitgang in inkomen wordt het tijd dat mensen meer overhouden in de portemonnee. Emile Roemer: ‘Ons verkiezingsprogramma gaat over stimuleren en investeren. Dat is een radicale breuk met het harde bezuinigingsbeleid van de kabinetten Rutte. Met hogere lonen en een tot 10% hogere AOW krijgt Nederland de broodnodige stimulans voor meer werk en welvaart.’
Kortom.
De SP stelt voor het minimumloon tot 10% te verhogen. Honderdduizenden Nederlanders krijgen er daardoor direct fors meer salaris bij. ‘En nog belangrijker, we maken een begin met de loongolf die Nederland nu hard nodig heeft. Als het aan ons ligt gaan alle mensen in de middenhoge en lage loonschalen er fors op vooruit. Dat is hard nodig om de bestedingen en daarmee de groei en de werkgelegenheid aan te jagen.’
Alle Nederlanders, behalve de 20% rijkste, zijn er sinds 2005 op achteruit gegaan. De kabinetten Rutte I en II deden daar nog een schepje bovenop. De lasten gingen omhoog, de zorgkosten stegen terwijl pensioenen, lonen en uitkeringen werden verlaagd of gedrukt. Roemer: ‘Wij willen de ongelijkheid aanpakken.
Een kleine elite heeft de afgelopen jaren goed verdiend terwijl het overgrote deel van de bevolking inleverde. Je inkomen op de nullijn, je ziektekosten omhoog en je huur die explodeert. Dat is de realiteit van grote delen van Nederland. Mensen die de afgelopen jaren in de steek gelaten zijn door de politiek. Niet door ons. Het is nu aan deze mensen, het is nu aan de 80% van de Nederlanders die de crisis hebben moeten betalen, die ze nooit hebben veroorzaakt.’
Met het verhogen van het wettelijk minimumloon gaan ook sociale uitkeringen zoals de AOW, de bijstand en de wajong omhoog. Roemer: ‘De stijging van de koopkracht van ouderen is achtergebleven bij de rest van Nederland. De kosten gaan omhoog en veel ouderen hebben moeite om rond te komen. Bij bijstandsgerechtigden zien we hetzelfde, de uitkering is nu gewoon te laag om van te leven.’
Een Nationaal ZorgFonds zonder eigen risico, verhoging van het minimumloon en de AOW met 10%, een nieuwe studiebeurs, lagere huren en meer inspraak en zeggenschap van mensen over hun omgeving. Dat zijn de speerpunten van het SP-verkiezingsprogramma ‘Nu Wij’. ‘Dit programma is voor de 80% van Nederland die de afgelopen 10 jaar heeft ingeleverd. Voor hen willen wij een inhaalslag; hogere lonen, meer banen en toegankelijke scholen en zorg,’ zegt SP-leider Emile Roemer.
De belangrijkste voorstellen in het verkiezingsprogramma van de SP:
Er komt een Nationaal ZorgFonds en we schaffen het eigen risico af. Ouderen houden de keuze voor een beschermde woonomgeving in een verzorgingshuis.
We presenteren een investeringsplan voor Nederland. We verhogen het minimumloon, de AOW-uitkering en het sociaal minimum. En wie wil, krijgt met 65 jaar AOW. Via de kassa’s van de winkels wordt dit geld direct de economie in gepompt.
Multinationals gaan voortaan gewoon belasting betalen. We voeren een extra belasting in voor miljonairs en verlagen de lasten voor mensen met een middeninkomen en lager inkomen.
We verlagen de huren en bouwen meer betaalbare huurwoningen. Huurders krijgen meer te zeggen over hun woning en over hun buurt.
Iedere student moet kunnen rekenen op een studiebeurs. We maken de klassen kleiner en zorgen dat elke jongere een vak kan leren.
We gaan meer samen leven in plaats van langs elkaar heen. Op school, in de buurt en op het werk. De menselijke maat wordt het uitgangspunt.
Het concept-verkiezingsprogramma van de SP voor de verkiezingen van 15 maart 2017 is afgelopen donderdag 13.10.2016 gepresenteerd.
De programmacommissie, met daarin onder anderen Meyer en prominent Kamerlid Renske Leijten (nummer twee op de lijst), kreeg van de zittende fractie de ruimte om te vernieuwen.
Lilian Marijnissen (31) maakte onlangs haar vertrek bekend bij vakbond FNV, waar ze onder meer acties in de zorg organiseerde. Ze is sinds 2003 raadslid voor de SP in Oss, en geldt binnen de partij als een groot politiek talent.
‘Het begon te kriebelen. Bij de FNV heb ik gezien wat strijd kan opleveren, maar uiteindelijk is het Den Haag dat aan de touwtjes trekt,’ zegt ze volgens RTL Nieuws. Het is goed mogelijk dat ze de voor de SP belangrijke post Zorg krijgt.
Maar liefst zes van de vijftien huidige Kamerleden bedankten zelf voor een plek op de lijst. Slangenkuil
Dit weekeinde nog maakte SP-Kamerlid Tjitske Siderius bekend dat zij zich niet herkiesbaar zal stellen. In de krant De Stentor zei ze dat de landelijke politiek haar tegenvalt. ‘Het is een slangenkuil. Het gaat soms meer over macht en posities dan over inhoudelijke thema’s.’Het gaat soms meer over macht en posities dan over inhoudelijke thema’s.’
Eerder zwaaide Harry van Bommel af, de man die jarenlang het buitenlandbeleid van de SP uitstippelde en verwoordde. Ook Sharon Gesthuizen, die het vorig jaar nog opnam tegen Meyer bij interne voorzittersverkiezingen, keert volgend jaar niet terug. De negen die wel willen Kamerleden als Ronald van Raak, Sadet Karabulut en Michiel van Nispen mogen ook door. Kamerlid Henk van Gerven heeft met plek zeventien de laagste plaats van de huidige lichting.
De lijst moet in januari nog wel worden goedgekeurd door het SP-congres. Een andere opvallende naam op de lijst is die van SP-partijvoorzitter Ron Meyer. De oud-vakbondsbestuurder (34) staat op nummer 22. Meyer volgde vorig jaar Jan Marijnissen op als partijvoorzitter. De partij wil onder Meyer toewerken naar meer leden en meer activisme.
PvdA-leider Diederik Samsom vindt dat hij zijn fractie “verwaarloosd” heeft.In een interview zaterdag met NRC zegt hij vooral in het begin van deze kabinetsperiode te weinig aandacht te hebben gehad voor zijn collega-PvdA’ers in de Tweede Kamer.
‘Ik had Kamerleden meer moeten coachen. Uit de fractie is niet gehaald wat erin zat. Ik heb de couveusebaby verwaarloosd.’ Volgens Samsom was hij vooral gebrand om het kabinet-Rutte II tot een succes te maken, waardoor zijn aandacht voor andere aspecten van het partijleiderschap in het gedrang kwam.
Door als PvdA-fractievoorzitter in de Tweede Kamer te blijven hoopte hij het sociaal-democratische profiel van zijn partij scherp te houden. Sommigen zagen echter een politicus die vooral op leek te komen voor de coalitie van zijn partij met de VVD. Een van de gevolgen hiervan was een botsing tussen Samsom en opstandige Kamerleden over strafbaarstelling van illegaliteit. Vier PvdA-Kamerleden verlieten onder Samsom teleurgesteld de fractie.
Burkini
Ook Münire Manisa, PvdA-politicus in Amsterdam Nieuw-West, is woedend op de burgemeester van Cannes. In een opiniestuk in deVolkskrant schrijft zij haar woede van zich af: ‘Boerkiniverbod is juist onderdrukking’.
De PvdA’er doet dus een beroep op gelijkheid. Dat is het levensbeginsel van de moslims in de PvdA. In de kadertraining van de PvdA wordt kennelijk nooit aandacht besteed aan de emancipatie. En dat is echt een socialistisch begrip. Bij het bepalen van de mate waarin men een beroep doet op het gelijkheidsbeginsel, moet men twee belangen tegen elkaar afwegen: gelijkheid en emancipatie van vrouwen in de islam. Helaas leren moslims dit in de PvdA niet. Jammer. Daaruit komt dan de partij DENK.NL voort, die op de fractie van president Erdogan in de Tweede Kamer begint te lijken.
De vaststelling van het verkiezingsprogramma zal plaatsvinden op het congres van eind 2016/begin 2017.
De commissie gaat ruim voor de Tweede Kamerverkiezingen aan de slag met het opstellen van een document dat moet leiden tot het verkiezingsprogramma voor de Tweede Kamerverkiezingen van 2017. De commissie zal het komende jaar in gesprek gaan met leden, netwerken en maatschappelijke organisaties.
Op basis van de resoluties Van Waarde, De bakens verzetten (commissie Melkert) en Politiek Van Waarde (commissie Hamming) worden thema’s uitgewerkt met de daarbij behorende voorstellen en maatregelen.
De programmacommissie zal worden geleid door Wim Meijer (76), voormalig commissaris van de Koningin in Drenthe, voormalig fractievoorzitter van de PvdA Tweede Kamerfractie en voormalig staatssecretaris in het kabinet Den Uyl. De commissie gaat ruim voor de Tweede Kamerverkiezingen aan de slag met het opstellen van een document dat moet leiden tot het verkiezingsprogramma voor de Tweede Kamerverkiezingen van 2017. Lees verder
Voor twee euro stemmen op Asscher, Samsom of Monasch
De PvdA gaat met een nieuwe stemstructuur een lijsttrekkersstrijd aan. Deze mogelijkheid om versneld lid te worden geldt van 7 november tot en met 7 december. De ledenraadpleging is van 24 november tot 8 december 2016.
Tijdens een aflevering van Buitenhofspraken PvdA-politici Karakus en Martijn van Dam (staatssecretaris Economische Zaken) over de toekomst van de partij.
Lijsttrekker
Kamerlid Jacques Monasch en de huidige leider Diederik Samsom hebben zich al kandidaat gesteld. Maandag kondigt waarschijnlijk ook vicepremier Asscher zijn kandidatuur aan.
Andere kandidaten kunnen zich tot 24 oktober 2016 melden. Volgens BNR zouden Esther van Dijken en Sander Terphuis een kandidatuur serieus overwegen. Ook de naam van Europarlementariër Paul Tang zingt rond.
Diederik Samsom en Jacques Monasch zijn al kandidaat. Lodewijk Asscher volgt zeer waarschijnlijk nog, terwijl Paul Tang nog nadenkt. Lodewijk Asscher lijkt de grote kanshebber, en hij zal het stokje waarschijnlijk overnemen van Diederik Samsom. Asscher, momenteel vicepremier en minister van Sociale Zaken, zegt lang te hebben nagedacht over de beslissing, maar volgens de NOS is hij eruit: Asscher wil lijsttrekker van de PvdA worden.
Echter dat gaat zomaar niet: ‘Asscher heeft nog het een en ander uit te leggen.’
Turkse kwesties in Nederland
Dus kan Asscher nog wel rekenen op flinke kritiek, vooral vanuit de linkse hoek van de PvdA-gelederen. In 2014 kondigde hij een onderzoek aan naar vier Turkse organisaties, die zich te veel zouden bemoeien met Nederlandse kwesties. Het onderzoek ging ook over de transparantie van deze stichtingen, en werd veroordeeld door oud-PvdA-leden Kuzu en Öztürk.
En ook zijn strenge optreden tegen Kamerleden Kuzu en Öztürk, vanwege hun felle kritiek op Asschers omgang met Turkse organisaties, kan hem duur komen te staan. Uiteindelijk werden ze uit de partij gezet, en richtten de politici de Beweging DENK.nl op.
Asscher zou zich daarom nog steeds moeten verantwoorden tegenover Turkse Nederlanders, zegt oud-wethouder Hamit Karakus (PvdA).
Gerard Bosman (60), PvdA-voorzitter in Ridderkerk, is een van de drijvende krachten achter de beweging. ‘Wij ergeren ons aan de rechtse koers die de PvdA de laatste jaren onder druk van de VVD is gaan varen. Een krachtig tegengeluid is nodig, want het vertrouwen van de kiezers is naar een nulpunt gezakt,’ zegt hij tegen het AD.
Ongeveer honderd ontevreden partijleden
Volgens Bosman is dat de reden dat zijn partij bij de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2014 is ‘weggevaagd’. Wie de nieuwe kandidaat wordt, die het op moet nemen tegen de huidige lijsttrekker Diederik Samsom en zijn uitdagers Lodewijk Asscher en Jacques Monasch, wil Bosman niet zeggen. Ook wil hij niet kwijt of hij zelf is. Hij benadrukt wel dat dit ‘geen eenmansactie’ is.
Geen fan van Monasch en Samsom
Kandidaat-lijsttrekker Monasch beloofde al eerder een linksere koers te gaan varen, mocht hij worden verkozen. Bosman heeft daar echter geen vertrouwen in. Onder meer het feit dat Monasch woordvoerder huisvesting is geweest, en dat hij minder positief is over Europa stuiten Bosman tegen de borst. Ook is hij bepaald geen fan van Samsom. ‘Halve waarheden en gegoochel met cijfers,’ zijn onder meer zijn beschuldigingen tegen de PvdA-voorman.
Europarlementariër Paul Tang liet overigens woensdagochtend weten zich niet in de strijd om het lijsttrekkerschap te mengen. De afgelopen weken hebben hem er naar eigen zeggen van overtuigd dat de partij opnieuw een ‘herkenbare linkse koers’ zal varen.
Asscher fel over Samsom: PvdA heeft andere leider nodig
Lodewijk Asscher en Diederik Samsom stonden maandagavond 14.11.2016 tegenover elkaar in het PvdA-lijsttrekkersdebat. De twee kandidaten lieten zich tot dusver niet echt vijandig over elkaar uit, maar in het debat was Asscher fel over Samsoms leiderschap.
In de Haagse Schilderswijk debatteren Lodewijk Asscher en Diederik Samsom tegenover elkaar bij het PvdA-lijsttrekkersdebat. De twee kandidaten laten zichzelf tot nog toe niet echt vijandig over elkaar uit, maar Asscher stelt zich een stuk feller op dan Samsom.
Er zijn geen verschillen tussen ons, benadrukte Samsom. ‘Het enige verschil waar Lodewijk en ik het niet over eens zijn, is dat ik weg moet,’ grapte hij.
‘Samen’ is het thema
Het thema van het debat is ‘samen één’, dus al te veel strijd valt al niet te verwachten. Het woord ‘samen’ komt dan ook nog vaak terug tijdens het debat. Asscher vindt dat ‘de toon en de koers’ van de PvdA anders moeten, ‘anders speelt deze partij geen rol bij de verkiezingen. Dan is het aan Wilders en Rutte,’ aldus de kandidaat, die als grote kanshebber wordt gezien om Samsom op te volgen. Hij erkent dat de PvdA het pr-technisch de afgelopen tijd niet bepaald goed heeft gedaan.
Ook is hij niet gecharmeerd van Samsoms eerdere uitlatingen over een eventuele fusie met GroenLinks. Samsom vindt dat de linkse partijen de krachten moeten bundelen. Asscher, die zich niet zozeer negatief uitlaat over het plan, maar wel over Samsoms aanpak vindt dat Samsom de beslissing om met GroenLinks te fuseren of samen te werken aan leden had moeten voorleggen.
Asscher is in het debat een stuk feller dan zijn tegenstander. Asscher zette vol in op het verschil tussen hem en de huidige partijleider. ‘Er is behoefte aan een ander soort leiderschap,’ zei Asscher. Volgens hem willen mensen ‘principes en waarden zien die niet onderhandelbaar zijn’. Hij tekende Samsom als een leider af die geen verandering wil en onvoldoende van het verleden heeft geleerd.
Met de huidige PvdA-leider kan de partij zomaar op een nederlaag afstevenen, denkt Asscher. Zijn vrees is dat de sociaaldemocraten na de verkiezingen geen rol van betekenis meer zullen spelen in de formatie voor een nieuw kabinet. De PVV en de VVD zullen een beslissende rol spelen.
Samsom gooit het tijdens het debat juist meermaals op zijn eigen ervaring: ‘Het ging niet altijd goed, maar ik heb in de afgelopen 4,5 jaar veel bijgeleerd,’ zei hij. ‘Dat kan van pas komen. Met mij gaan we de verkiezingen winnen,’ verzekert hij de kijker.
Het populisme speelt wederom een grote rol bij het debat. Er wordt meerdere malen verwezen naar de overwinning van Trump, een gegeven dat linkse politici wereldwijd angst in lijkt te boezemen, en er wordt veel kritiek geleverd op Wilders. De opkomst van dergelijke partijen is een ‘tekortkoming van ons,’ aldus Samsom.
Regionale kandidaten de deur gewezen
Asscher en Samsom zijn de enige twee kandidaten die nog strijden om het lijsttrekkerschap van de partij. Hun grootste uitdager, Jacques Monasch, haakte aan het begin van de maand af en besloot ook gelijk uit de partij te stappen.
De twee kleinere (regionale) kandidaten, Gerard Bosman en Pelle Oosting, werden door de PvdA-top geweigerd. Ze zouden volgens het bestuur niet aan de profielschets van een leider voldoen. Begin december wordt bekend wie de nieuwe lijsttrekker van de PvdA wordt.
Lijsttrekker
Een belangrijke keus w0rdt vrijdag 09.12.2016 bekendgemaakt door de leden van fr PvdA.
De leden van de PvdA hebben hun stem uitgebracht voor hun lijsttrekker en leider. Velen zijn somber gestemd, en niet omdat de PvdA de verkiezingen heeft verloren. Dat komt door de peilingen. Maar het is de vraag of ze op basis van peilingen hun stemgedrag moeten bepalen.
Diederik Samsom heeft de PvdA met succes door de laatste verkiezingen geloodst en daarna zorgde hij ervoor dat zijn partij aan de macht deelnam. En volgens de laatste cijfers heeft dit kabinet fors genivelleerd: een persoonlijke verdienste van Samsom.
In een normale wereld zou Samsom de onbetwiste leider van zijn partij zijn. We leven niet meer in de oude wereld.
In normale wereld zou Samsom onbetwiste leider zijn Ooit stond Hillary Clinton hoog in de peilingen en zou zij volgens opiniepeilers de president van Amerika worden. We weten hoe dat is verlopen. Maar het is ook principieel onmogelijk om op basis van peilingen te gaan stemmen. De PvdA-leden moeten immers de vraag beantwoorden wie geschikt is om de partij leiden.
Peilingen PvdA
De PvdA is zelf maar deels verantwoordelijk voor de ‘Slechte peilingen’ en de teleurgestelde leden, zegt partijvoorzitter Hans Spekman. De partij is trots op de verantwoordelijkheid die de PvdA heeft genomen in financieel moeilijke tijden, en wil dat met de nieuwe leider Lodewijk Asscher vooral voortzetten.
‘Alle andere partijen hadden ook moeten bezuinigen,’ zegt Spekman tegen elsevier.nl na afloop van de bekendmaking van de nieuwe lijsttrekker. ‘Het herstel na de financiële crisis duurde lang en er moesten oplossingen komen, dus dat hebben wij gedaan.’ De 50-jarige Spekman legt de schuld voor de slechte peilingen deels bij de PvdA zelf, maar ook bij de omstandigheden.
Op de vraag wat volgens de PvdA de grootste fouten zijn geweest die zijn begaan in de regeringsperiode antwoordt zowel Asscher als Spekman dat de partij weer een ‘echt links’ geluid moet laten horen.
Volgens de kersverse partijleider en huidige vicepremier Asscher moet een einde komen aan de ‘rechtseconomische’ politiek die door bijvoorbeeld de VVD is gevoerd. Hij wil zich richten op sociale zekerheid en belooft zich in te zetten voor de afschaffing van het eigen risico.
Niet bang voor een breuk
De minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid won met 54,5 procent van de stemmen, zijn tegenstander Diederik Samsom ontving 45,5 procent van de stemmen. Samsom kondigde ook zijn vertrek aan na de nederlaag. Maandag stapt hij op als fractievoorzitter. ‘Het is nu aan een ander,’ zei hij in het Podium Mozaïek in Amsterdam.
Asscher gaf al aan die stap te betreuren. ‘Natuurlijk vind ik het jammer en natuurlijk had hij kunnen aanblijven.’ Bang voor een breuk is Spekman niet. Hij denkt juist dat de PvdA heeft laten zien dat de partij ‘een open, sociaaldemocratisch platform is’. ‘Ik denk ook dat we de nieuwe leden kunnen laten zien dat er een alternatief is voor de rechtse partijen.’
Kaalslag in PvdA-fractie is risico voor kabinet-Rutte
Verreweg de meeste van de 35 PvdA-Kamerleden hebben dinsdag te horen gekregen dat ze niet op een verkiesbare plaats moeten rekenen bij de verkiezingen op 15 maart. Ontevreden PvdA’ers vormen een risico voor de laatste maanden van Rutte-II.
Achter lijsttrekker Lodewijk Asscher staat volgens bronnen in de PvdA Kamervoorzitter Khadija Arib op nummer 2. In de top 5 staan verder de succesvolle minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem, staatssecretaris Sharon Dijksma – troubleshooter op het ministerie van Infrastructuur en Milieu – en de hoogste nieuwkomer, FNV-vicevoorzitter Gijs van Dijk.
Aanschurken tegen vakcentrale
Die laatste keuze lijkt een amechtige poging de relatie met vakcentrale FNV te herstellen. De meeste PvdA-kiezers hebben nog nooit van deze man gehoord en – volgens criticasters in de PvdA – voelen de meesten zich ook helemaal niet vertegenwoordigd door de PvdA-angehauchte vakcentrale.
Daarachter komen Atje Kuiken – die het leiderschap van de fractie overnam van de vorige week vertrokken Diederik Samsom – en financieel woordvoerder Henk Nijboer. Minister van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking Lilianne Ploumen staat op de 10deplaats.
Boze Kamerleden kunnen kabinet tegenwerken Het grootste deel van de huidige PvdA-Kamerleden komt niet in aanmerking voor een verkiesbare plek. Een dergelijke situatie is voor de coalitie niet zonder risico. Aan het einde van een kabinetsperiode moet altijd rekening worden gehouden met gefrustreerde bewindslieden of Kamerleden die – uit rancune – de kont tegen de krib gooien.
Zeker voor het kabinet Rutte-II – dat in het parlement nog slechts op 75 van de 150 zetels kan rekenen – vormt dit een gevaar. De oppositie zint op een bananenschil, waarover Rutte kan uitglijden. PvdA-Kamerleden kregen van Diederik Samsom vier jaar lang strikte instructies om in het gareel te lopen. Bij het scheiden van de markt neemt hij pardoes afscheid en worden zij onaangenaam getroffen met een onverkiesbare plek.
Asscher belooft ‘linksere koers’ PvdA.
De nieuw gekozen PvdA-fractieleider Lodewijk Asscher belooft met de partij een ‘linksere koers’ te varen. De vicepremier wil zich richten op typische socialistische thema’s als zorg en onderwijs.
Asscher vraagt PvdA-leden in een brief tijdens het partijcongres te stemmen voor voorstellen die de ‘aangescherpte koers’ aangeven. Zijn toon lijkt op die van oud-leider Diederik Samsom, die tijdens de strijd om het lijsttrekkerschap aangaf een ‘echt rood geluid’ te willen laten horen.
Wel heeft Asscher het debat over arbeidsmigratie naar eigen zeggen ‘gewonnen’, meldt de Volkskrant: hij hoopt dat de PvdA migratie binnen de Europese Unie kan aanpakken, om een einde te maken aan ‘oneerlijke concurrentie’ voor Nederlandse arbeiders.
Tijdens de debatten tussen Samsom en Asscher was dit een belangrijk onderwerp. Samsom vroeg toen aan de vicepremier: ‘Waarom ben je de afgelopen kabinetsperiode niet naar de Oost-Europese lidstaten gevlogen om hun verzet tegen strengere regels weg te nemen?’
De Socialistische Partij (SP) verzet zich al jaren tegen het vrij verkeer van personen binnen de EU. ‘De SP en ik hebben hier hetzelfde doel, namelijk zorgen dat Nederlanders niet worden weggeconcurreerd door arbeiders die kunstmatig goedkoper zijn,’ aldus Asscher begin december. ‘Dat is volkomen onrechtvaardig.’
In juli trokken elf Oost-Europese lidstaten nog een gele kaart, naar aanleiding van een controversieel wetsvoorstel van de Europese Commissie. De Commissie wil met de richtlijn de werkomstandigheden voor Oost-Europese werknemers garanderen. Oost-Europese lidstaten en bijvoorbeeld Denemarken zijn van mening dat de regelingen over de arbeidsomstandigheden van gedetacheerde werknemers op nationaal niveau bepaald moet worden.
Werknemersvoordeel na verhoging winstbelasting
Asscher beweert dat de werknemer centraal staat in de nieuwe plannen van de partij. Zo wil hij in het belastingstelsel een werknemersvoordeel introduceren. Dat moet worden betaald door een verhoogde winstbelasting. Waar minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem (PvdA) pleit voor een verlaging van de belasting, wil de vicepremier bedrijven zo’n 2 procent meer belasten.
Dijsselbloem, tevens een bondgenoot van Samsom, heeft aangegeven dat de winstbelasting in Nederland ‘in kleinere stappen’ kan worden verlaagd in de komende jaren. De PvdA heeft in het verkiezingsprogramma echter al aangegeven dat de ‘race naar de bodem’ in Europa moet stoppen. Landen kunnen winstbelasting verlagen om het aantrekkelijker te maken voor bedrijven om zich in het land te vestigen.
Verkiezingsprogramma 2017
Een verbonden samenleving – Eerlijk delen, vast werk, goed wonen, een gezond leven, toegang tot scholing, emancipatie, recht op zeggenschap – het is de rode draad van de sociaaldemocratie in de strijd voor een rechtvaardige wereld.
Dit zijn onze thema’s;
Samen één – Of je nu arm of rijk bent, wit of gekleurd, jong of oud, hoog- of laagopgeleid – volgens de PvdA verdient iedereen een plek in Nederland. Vandaag de dag staat onze samenleving echter door toenemende spanningen onder druk. Verhitte koppen staan tegenover elkaar als het gaat om bijvoorbeeld vluchtelingen, geloof of integratie. Het debat wordt vaak enkel gevoerd via anonieme kanalen als Twitter of Facebook. Vertegenwoordigers van een aantal groepen of politieke partijen preken vooral voor eigen gewin, ze weigeren om met een uitgestoken hand de verbinding met anderen te zoeken.
Gelijke kansen – Iedereen verdient dezelfde kans om iets van zijn of haar leven te maken. Het mag niet uitmaken wat je afkomst is, waar je woont, of je ouders rijk of arm zijn. Dat begint met goed onderwijs.
Eerlijk delen – In een rechtvaardige samenleving krijgt iedereen dezelfde kansen om iets van haar of zijn leven te maken. De groeiende ongelijkheid is ons een doorn in het oog. We pleiten voor eerlijk werk, eerlijk loon en een eerlijke verdeling van onze welvaart. We willen geringe verschillen tussen lage en hoge lonen en een eind aan de groeiende ongelijkheid in onze samenleving. Want ja, wie iets meer kan betalen draagt in onze ogen ook meer bij.
Nieuwe zekerheid – Iedereen verdient bestaanszekerheid. Een baan helpt daarbij. Dankzij werk heb je inkomen, neem je deel aan de samenleving en krijg je perspectief op de toekomst. We streven naar volledige werkgelegenheid met goed en eerlijk werk. Dat betekent dat de lonen in zowel het bedrijfsleven als bij de overheid gaan stijgen.
Een veilige wereld – Dagelijks zien we op televisie en in de krant de schrijnende gevolgen van de gevechten in Syrië, Irak, Libië en andere landen. Conflicten in landen die grenzen aan Europa en daarmee ook onze stabiliteit direct bedreigen. We blijven daarom IS en verwante terreurorganisaties actief bestrijden. We maken meer geld vrij voor Defensie, zodat we kunnen blijven bijdragen aan NAVO- en vredesmissies.
Het kabinet heeft de laatste hand gelegd aan de rijksbegroting voor 2017. Dit zei viceminister-president Asscher na afloop van de wekelijkse ministerraad.
Asscher: ‘Het is ons gelukt om een solide begroting op te stellen die goed is voor de economie, waarmee we Nederland weer sterker kunnen maken. Met extra aandacht voor onderwerpen als de zorg en de veiligheid.’
Vooral de afgelopen weken is ook gewerkt aan het koopkrachtbeeld. ‘U heeft allemaal gezien dat in de cijfers van het Centraal Planbureau nog minnen stonden voor ouderen en mensen met een laag inkomen. Met het nodige passen en meten, en duwen en trekken, is het gelukt om dat te corrigeren.’
Er wordt extra geld uitgetrokken voor arme gezinnen, ouderen en partners van chronisch zieken, blijkt uit de stukken. Er gaat 300 miljoen euro extra naar zorg, onderwijs en veiligheid.
Eerder was al bekend geworden dat de regeringspartijen VVD en PvdA samen 1,2 miljard extra mochten besteden. Beide partijen besloten het geld uit te geven aan de ministeries van Veiligheid en Justitie, Defensie, Onderwijs en Volksgezondheid.
Van de 1,5 miljard die extra te verdelen is krijgt Justitie het meest, namelijk 450 miljoen. Hiervan gaat 20 miljoen naar de inlichtingen- en veiligheidsdiensten. Verder gaat er 400 miljoen naar Volksgezondheid en krijgt het ministerie van Defensie er 300 miljoen bij. Onderwijs moet zich tevreden stellen met 200 miljoen.
De rest van het bedrag gaat naar bestrijding van de armoede onder kinderen (100 miljoen) en voor eenverdieners met een partner met een chronische ziekte.
Er zijn ook meevallers. De lagere instroom van asielzoekers (de verwachting is 42.000 nieuwe asielzoekers, 16.000 minder dan eerder verwacht) scheelt 200 miljoen en ook hoeft er volgend jaar 300 miljoen minder aan de Europese Unie te worden afgedragen, aldus RTL.
Het kabinet bereikte eind vorige maand al een akkoord over de koopkracht. In de zomer bleek uit ramingen van het CPB dat zonder ingrijpen uitkeringsgerechtigden en gepensioneerden er volgend jaar iets op achteruit zouden gaan. Om dit te corrigeren wordt 1,1 miljard uitgetrokken. Het gaat onder meer naar verhoging van de zorgtoeslag, huurtoeslag en het kindgebonden budget.
In de aanloop naar Prinsjesdag wordt al helder hoe hoog de zorgpremie in 2017 uitvalt. Het valt mee. Bekijk hoe dat zit >
Elsevier 20.09.2016 De vierde Prinsjesdag van kabinet Rutte-II biedt een unieke kans voor de regering om het eigen beleid van de afgelopen jaren te verdedigen. De economie trekt aan, al is het de vraag of dat dankzij of ondanks het regeringsbeleid is.
Sinds 1998 kwam het niet voor dat een kabinet de hele regeringsperiode wist vol te maken, destijds Paars I onder leiding van premier Wim Kok. Rutte (VVD) lijkt het te gaan lukken, en op de vierde Prinsjesdag moet worden geoogst. Het perfecte tijdstip om het beleid van de afgelopen jaren te promoten, en zo meteen de status van de PvdA en de VVD wat te verbeteren.
Nederland is door ons uit de crisis, zegt kabinet De cijfers die in de uitgelekte miljoennota staan, zijn inderdaad opbeurend. De economie groeit volgend jaar naar verwachting met 1,7 procent, de overheidsfinanciën zijn weer in balans en de werkloosheid ligt lager dan verwacht.
Qua koopkracht moet iedereen er volgend jaar op vooruit gaan. Daarbij gaat het kabinet ook nog eens allerleicadeaus uitdelen, aan onder meer defensie, onderwijs en de zorg. ‘Nederland staat er beter voor’, is de hoofdboodschap, en de graadmeters voor de economie zijn inderdaad positiever dan vier jaar geleden.
Ondanks of dankzij het kabinet? Maar dat gevoel delen niet alle Nederlanders, blijkt uit onderzoek van Ipsos in opdracht van de NOS. Precies de helft van de ondervraagden zegt niet goed te kunnen rondkomen, zelfs zes op de tien geeft aan er niets van te merken dat de economie aantrekt. Slechts 16 procent denkt dat het kabinetsbeleid goed heeft uitgepakt. Het is koren op de molen van de PVV. Geert Wilders zegt constant dat de gewone Nederlanders het slechter hebben, na vier jaar Rutte.
Het is ook zeer de vraag of het überhaupt aan Rutte en co is te danken dat de Nederlandse economie uit het dal is gekropen. Economen van INGgaven vorige week aan dat het crisisbeleid van Rutte-II – een mix van bezuinigingen en lastenverzwaringen – juist heeft geleid tot verminderde groei en een verlies van honderdduizenden banen. Nederland liep volgens de bank tot 6 procent groei van het Bruto Binnenlands Product mis, en bovendien kreeg de huizenmarkt een extra tik door het regeringsbeleid.
Maar daar horen we waarschijnlijk nog niets over dinsdag: Rutte en minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem (PvdA) gaan er alles aan doen om er een ‘goed weer’-show van te maken.
Emile Kossen (1992) is sinds september 2015 online redacteur bij Elsevier. Portefeuilles/interesses Verenigde Staten Latijns-Amerika Politiek Media
Telegraaf 19.09.2016 De overheidsuitgaven zijn nu vijf jaar onder controle. Sinds 2010 vloeit er jaarlijks steeds zo’n €300 miljard de schatkist uit.
Dat blijkt uit nieuwe cijfers die het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) vandaag naar buiten brengt. Nadat de overheidsuitgaven vanaf 2005 jaar op jaar fors groeiden, zit er sinds 2010 een rem op dit uitgavepatroon. De afgelopen tien jaar groeiden de overheidsuitgaven meer dan de omvang van de economie, vooral door het hoge uitgavepatroon van de kabinetten-Balkenende om de in verval geraakte economie te stimuleren. Om de begroting weer sluitend te krijgen, werd onder premier Mark Rutte de afgelopen jaren hard bezuinigd.
Voor gezondheidszorg en sociale bescherming, waar de aow onder valt, lopen de uitgaven jaarlijks nog altijd op. Wel is dit minder hard dan eerder. Voor alle overige beleidsterreinen geldt echter dat die ten opzichte van 2010 zijn gedaald, of maar heel beperkt zijn toegenomen. Het algemeen overheidsbestuur profiteert van de lage historisch rente.
Veiligheid
Ondanks de toenemende terreurdreiging blijven de overheidsuitgaven aan veiligheidszorg sinds 2009 stabiel. Na 2002 stegen deze uitgaven nog fors, als gevolg van de aanslagen op ‘nine eleven’. Dit bedrag staat sinds 2009 stabiel op bijna €13 miljard.
Door meevallers en de dalende werkloosheid komt minister Jeroen Dijsselbloem (Financiën) morgen op Prinsjesdag met diverse extraatjes. In de miljoenennota gaat vrijwel iedereen er een beetje in koopkracht op vooruit. Hier is €1,5 miljard extra voor uitgetrokken.
De uitgaven die de overheid doet, zijn sinds 2010 nauwelijks gestegen.
NU 19.09.2016 Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) meet voor de periode van 2005 tot en met 2009 nog een stevige groei van de overheidsuitgaven. Maar bezuinigingen roepen de stijging in de laatste jaren een halt toe.
De post sociale bescherming, waartoe onder meer diverse uitkeringen behoren, is met 112 miljard euro veruit de grootste uitgavenpost. In de afgelopen tien jaar moest er dieper in de buidel worden getast om de kosten te dekken. Vooral de uitgaven aan de AOW stegen fors.
Qua zorgkosten zorgde de invoering van de basisverzekering in 2006 voor een forse stijging van de uitgaven. Voor zowel de sociale bescherming als de zorguitgaven geldt echter dat het jaarlijkse groeitempo van de uitgaven vanaf 2010 aanzienlijk lager ligt dan in de jaren daarvoor.
Staatsschuld
De overheidsuitgaven voor algemeen overheidsbestuur, waaronder de rentelasten op de staatsschuld en Europese afdrachten, kenden sinds 2005 de minst sterke stijging. Dit komt met name door de historisch lage rentetarieven.
In de afgelopen tien jaar namen de overheidsuitgaven met circa een derde toe. Daarmee groeide deze meer dan de omvang van de economie die in die periode met bijna een kwart toenam.
In totaal geven het Rijk en andere overheidslagen jaarlijks rond de 300 miljard euro uit. Dat komt neer op 18.000 euro per Nederlander.
Criminaliteit
Nederland heeft vorig jaar 12,9 miljard euro uitgegeven aan de bestrijding van criminaliteit. Dat bedrag is sinds 2009 vrijwel gelijk gebleven, meldt het CBS eveneens op maandag.
In 2002 gaven overheden, bedrijven en huishoudens gezamenlijk nog 8,5 miljard euro uit aan het voorkomen en bestrijden van criminaliteit en de gevolgen daarvan. Dit steeg naar 12,8 miljard in 2009 en bleef dus stabiel met in 2015 een uitgavenpost van 12,9 miljard.
Opvallend is dat in Nederland het meeste aan preventie wordt besteed. Vooral bedrijven en huishoudens zijn daar verantwoordelijk voor met 43 procent van de 6,1 miljard euro aan uitgaven.
Daarnaast werd in 2015 twee keer zoveel uitgegeven aan ondersteuning van verdachten en daders dan in 2002. Aan ondersteuning aan slachtoffers werd over een periode van 13 jaar zelfs meer dan het dubbele uitgegeven.
Telegraaf 18.09.2016 De afgelopen weken en dagen is al veel naar buiten gekomen over de regeringsplannen voor volgend jaar, die officieel op Prinsjesdag bekend worden. Uit de berichten valt op te maken dat de VVD en de PvdA de kiezer nog willen paaien in aanloop naar de verkiezingen in maart. In totaal delen de twee partijen 1,5 miljard euro extra uit voor 2017. Het gaat vooral naar zaken die hun achterban wel ziet zitten.
De liberalen kunnen schermen met meer geld voor veiligheid en defensie. Het ministerie van Veiligheid en Justitie krijgt het leeuwendeel: 450 miljoen voor bestrijding van terrorisme en cybermisdaden, grensbewaking, wijkagenten en de inlichtingen- en veiligheidsdiensten. Voor Defensie komt er 300 miljoen meer voor training, munitie, brandstof en betere communicatieapparatuur.
Op aandringen van de sociaaldemocraten komt er volgend jaar extra geld voor armoedebestrijding, onderwijs en zorg. Voor Volksgezondheid gaat het om 400 miljoen, waarmee de omstreden bezuinigingen op onder meer verpleeghuiszorg kunnen worden teruggedraaid. Onderwijs krijgt 200 miljoen. Zo’n 100 miljoen is vooral bedoeld voor bestrijding van de armoede onder kinderen, zoals zwemles, schoolreisjes en sportkleding. Voor eenverdieners met een chronisch zieke partner is 50 miljoen gereserveerd.
Het kabinet ziet extra ruimte door de verbeterde economie en enkele meevallers, zoals een lager aantal asielzoekers. Dat kan 200 miljoen schelen. Ook de afdracht aan de Europese Unie valt lager uit.
Zowel VVD als PvdA wil bereiken dat de meeste Nederlanders er volgend jaar iets op vooruitgaan. Om de koopkracht voor uitkeringsgerechtigden en ouderen te handhaven, wordt 1,1 miljard euro uitgetrokken.
De centrale boodschap op Prinsjesdag zal zijn dat Nederland ,,al met al” sterk uit de crisis is gekomen. De regering erkent dat de veranderingen ,,niet pijnloos” waren, ,,en de gevolgen van de crisis zijn nog niet weggewerkt”.
AD 18.09.2016 De afgelopen weken en dagen is al veel naar buiten gekomen over de regeringsplannen voor volgend jaar, die officieel op Prinsjesdag bekend worden. Uit de berichten valt op te maken dat de VVD en de PvdA de kiezer nog willen paaien in aanloop naar de verkiezingen in maart.
In totaal delen de twee partijen 1,5 miljard euro extra uit voor 2017. Het gaat vooral naar zaken die hun achterban wel ziet zitten.
De liberalen kunnen schermen met meer geld voor veiligheid en defensie. Het ministerie van Veiligheid en Justitie krijgt het leeuwendeel: 450 miljoen voor bestrijding van terrorisme en cybermisdaden, grensbewaking, wijkagenten en de inlichtingen- en veiligheidsdiensten. Voor Defensie komt er 300 miljoen meer voor training, munitie, brandstof en betere communicatieapparatuur.
Aandringen
Op aandringen van de sociaaldemocraten komt er volgend jaar extra geld voor armoedebestrijding, onderwijs en zorg. Voor Volksgezondheid gaat het om 400 miljoen, waarmee de omstreden bezuinigingen op onder meer verpleeghuiszorg kunnen worden teruggedraaid. Onderwijs krijgt 200 miljoen.
Zo’n 100 miljoen is vooral bedoeld voor bestrijding van de armoede onder kinderen, zoals zwemles, schoolreisjes en sportkleding. Voor eenverdieners met een chronisch zieke partner is 50 miljoen gereserveerd.
Extra ruimte
Het kabinet ziet extra ruimte door de verbeterde economie en enkele meevallers, zoals een lager aantal asielzoekers. Dat kan 200 miljoen schelen. Ook de afdracht aan de Europese Unie valt lager uit.
Zowel VVD als PvdA wil bereiken dat de meeste Nederlanders er volgend jaar iets op vooruitgaan. Om de koopkracht voor uitkeringsgerechtigden en ouderen te handhaven, wordt 1,1 miljard euro uitgetrokken.
De centrale boodschap op Prinsjesdag zal zijn dat Nederland ,,al met al” sterk uit de crisis is gekomen. De regering erkent dat de veranderingen ,,niet pijnloos” waren, ,,en de gevolgen van de crisis zijn nog niet weggewerkt”.
Telegraaf 17.09.2016 Trots als een pauw viert het kabinet-Rutte/Asscher een feestje met zichzelf in de Miljoenennota 2017. In het stuk, dat gisteren uitlekte via De Telegraaf, steekt minister Dijsselbloem (Financiën) de loftrompet over de bezuinigingen en hervormingen van de afgelopen jaren. „Al met al is Nederland sterk uit de crisis gekomen”, schrijft Dijsselbloem in de nota. Volgens de PvdA-minister hebben mensen ’terecht’ weer meer vertrouwen in de toekomst.
Hij wijst erop dat het groeivermogen van de economie is toegenomen „dankzij de structurele hervormingen van dit kabinet”. Voor de bevolking is er ook een pluimpje. „Het zijn tenslotte alle Nederlanders samen die de economie dragen”, weet Dijsselbloem.
Elsevier 16.09.2016 Traditiegetrouw is de volledige miljoennota uitgelekt. Zoals vorige week al bekend was, is de hoofdboodschap: ‘Nederland staat er beter voor’.
De economische voorspellingen voor volgend jaar zijn iets gunstiger dan eerder werden voorspeld, mits ‘internationale ontwikkelingen geen roet in het eten gooien’.
De belangrijkste voorspellingen uit de gehele miljoenennota:
De economie (bruto nationaal product) groeit volgend jaar met 1,7 procent, terwijl het kabinet vorige maand nog uitging van 1,6 procent.
‘De overheidsfinanciën zijn weer in balans. Al met al is Nederland sterk uit de crisis gekomen,’ staat in de stukken die op Prinsjesdag (aanstaande dinsdag) aan de Tweede Kamer worden gepresenteerd. Volgens het kabinet is ‘het ergste leed achter de rug’.
De economie staat er beter voor, aldus de nota. Waar het Centraal Planbureau uitgaat van een begrotingstekort van 0,7 procent, zijn de verwachtingen van het kabinet nog optimistischer. Met een alternatieve berekening komt het kabinet uit op 0,5 procent boven het bbp. De koopkracht zou gemiddeld stijgen met 1,1 procent.
De consumptie van huishoudens stijgt volgens de berekeningen van 1,3 procent naar 1,8 procent.
De inflatie stijgt naar 0,5 procent.
Ook het voorspelde werkloosheidscijfer is lager dan verwacht: van 560.000 (voorspelling van augustus) naar 555.000 werklozen.
Toch is het bericht niet louter positief. Volgens minister Jeroen Dijsselbloem (PvdA) van Financiën kunnen internationale ontwikkelingen nog roet in het eten gooien. Die ontwikkelingen hebben vooral te maken met de oorlog in Syrië: als voorbeelden noemt Dijsselbloem een onverwachte stijging van de olieprijs, spanningen in Turkije en terreuraanslagen. Ook de voltooiing van Brexit kan nog van invloed zijn.
Vorige week werd al bekend hoe het kabinet van plan is het geld te verdelen. Zo wordt er extra geld uitgetrokken voor arme gezinnen, ouderen en partners van chronisch zieken. Ook mogen de regeringspartijen VVD en PvdA gezamenlijk 1,2 miljard extra besteden.
De twee besluiten het geld te pompen in de ministeries Veiligheid en Justitie, Defensie, Onderwijs en Volksgezondheid. Van het te verdelen geld krijgt Justitie het leeuwendeel: 450 miljoen euro, waarvan het meeste wordt geïnvesteerd in terreurbestrijding. Volksgezondheid krijg 400 miljoen, en Onderwijs moet het zien te doen met 200 miljoen euro.
Het kabinet bereikte eind vorige maand al een akkoord over de koopkracht. In de zomer bleek uit ramingen van het CPB dat zonder ingrijpen uitkeringsgerechtigden en gepensioneerden er volgend jaar iets op achteruit zouden gaan. Om dit te corrigeren wordt 1,1 miljard uitgetrokken. Het gaat onder meer naar verhoging van de zorgtoeslag, huurtoeslag en het kindgebonden budget.
Elif Isitman (1987) is sinds oktober 2014 online redacteur bij Elsevier.
AD 16.09.2016 Het kabinet en het Centraal Planbureau steggelen over de hoogte van het begrotingstekort. Volgens de Miljoenennota komt de staat komend jaar 0,5 procent tekort, zo’n 3,5 miljard euro. De nationale rekenmeesters komen echter uit op een min van 0,7 procent in 2017, zo’n anderhalf miljard euro meer dus.
Dat blijkt uit de Macro Economische Verkenning (MEV), de financiële bijsluiter bij deMiljoenennota, die deze krant heeft ingezien. Het verschil is pikant, omdat het kabinet tegelijkertijd 1,5 miljard euro uittrekt om extra te investeren in onder meer veiligheid, zorg en onderwijs.
Het CPB waarschuwt daarnaast omfloerst voor problemen met de Europese Commissie, omdat Nederland de aanbevelingen uit Brussel niet helemaal naleeft. ,,De verbetering van het structurele saldo is kleiner dan de begrotingsopdracht”, constateert het CPB. Ook wijst het bureau erop dat de Nederlandse overheidsuitgaven meer toenemen dan de bedoeling is.
De staatsschuld daalt komend jaar naar 61,8 procent van het bruto binnenlands product, terwijl de economische groei uitkomt op 1,7 procent. Het houdbaarheidssaldo, dat meet in hoeverre de verzorgingsstaat op zeer lange termijn betaalbaar blijft, daalt van 0,7 naar 0,4 procent. Dit komt voor een belangrijk deel door de extra uitgaven die het kabinet doet. De werkloosheid komt in 2017 uit op 555.000 mensen zonder baan.
Koopkracht
Uit de Prinsjesdagstukken blijkt ook hoe het kabinet het dreigende koopkrachtverlies voor ouderen en minima heeft gerepareerd. In de begroting is daarvoor in totaal 1,1 miljard euro verschoven. De bulk daarvan, 570 miljoen euro, gaat naar de huurtoeslag. Verder is er 460 miljoen voor de algemene heffingskorting, 360 miljoen voor de ouderenkorting en 130 miljoen voor het kindgebonden budget.
Dekking is gevonden door de maximale arbeidskorting te verlagen. Daarnaast komen minder mensen in aanmerking voor de – tegelijkertijd hogere – zorgtoeslag en gaat de derde schijf in de inkomstenbelasting iets omhoog.
AD 16.09.2016 Het kabinet trekt volgend jaar 221 miljoen euro uit voor de Nationale Politie. Dat blijkt uit de Miljoenennota die het AD heeft ingezien.
De Nationale Politie heeft al langer te maken met grote financiële problemen. De reorganisatie is vele malen duurder uitgepakt dan werd ingeschat en de hele operatie is ook enorm vertraagd. Minister Ard van der Steur (Veiligheid) wist de kritiek vanuit de oppositie te neutraliseren door te beloven dat er veel geld uitgetrokken zou worden voor de politie, maar of dit bedrag voldoende is, zal moeten blijken.
Vertrouwelijk rapport
Uit een vertrouwelijk rapport van PWC naar de financiële situatie van de Nationale Politie bleek juist dat er zeker 250 tot 300 miljoen euro extra nodig is. De oppositie zal daarnaar verwijzen wanneer de Miljoenennota dinsdag wordt gepresenteerd op Prinsjesdag.
Het kabinet trekt voor volgend jaar verder 10 miljoen euro uit voor zogenoemde gebiedsgebonden inzet, de speciale terreureenheden van de Dienst Speciale Interventies krijgt ook 10 miljoen euro te besteden. Het gevangeniswezen ziet in 2017 eveneens 10 miljoen euro tegemoet. Voor vreemdelingenzaken en grenscontroles krijgen die afdelingen twintig miljoen euro extra.
Brand
Het Openbaar Ministerie kan op 13 miljoen euro rekenen, terwijl de rechtspraak 35 miljoen euro tegemoet kan zien. De rechterlijke macht heeft te kampen met een te hoge werkdruk en liet al weten met dit bedrag uit de brand te zijn.
Overigens trekt het kabinet 300 miljoen euro uit voor Defensie. Tweederde wordt besteed munitie voor de krijgsmacht. Zo moet een einde worden gemaakt aan soldaten die ‘pang, pang’ moeten roepen bij oefeningen.
AD 16.09.2016 Uit nieuwe, gelekte cijfers die pas op Prinsjesdag naar buiten komen blijkt dat de economie volgend jaar met 1,7 procent groeit. Dat is 0,1 procentpunt meer dan in augustus nog werd geraamd. Ook de werkloosheid valt iets mee: niet 560.000 maar 555.000 mensen zitten in 2017 zonder baan.
Dat bevestigen ingewijden aan deze krant. Daarmee liggen de belangrijkste cijfers uit de Miljoenennota wederom al op straat voordat de koning op de derde dinsdag van september de Troonrede heeft kunnen uitspreken.
Eerder werd al bekend dat negen op de tien Nederlanders er komend jaar zo’n 1 procent op vooruit gaat. Dreigend koopkrachtverlies voor ouderen en minima is grotendeels afgewend. Daarnaast investeert het kabinet 1,5 miljard euro in onder meer veiligheid, zorg en onderwijs.
,,De overheidsfinanciën zijn inmiddels meer in balans. Al met al is Nederland sterk uit de crisis gekomen”, zo schrijft minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem in het voorwoord van de Miljoenennota. ,,De veranderingen waren niet pijnloos en de gevolgen van deze crisis zijn nog niet weggewerkt.”
Balans
In zijn Miljoenennota schrijft minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem (PvdA) dat Nederland er beter voor staat. ,,De overheidsfinanciën zijn inmiddels meer in balans. Al met al is Nederland sterk uit de crisis gekomen”, betoogt hij. Toch kan de vlag nog niet uit. ,,De veranderingen waren niet pijnloos en de gevolgen van de crisis zijn nog niet weggewerkt.”
Kamerleden kregen vanmiddag vanaf 12.00 uur de begroting op voorwaarde van geheimhouding onder embargo in handen. Zo kunnen zij zich goed voorbereiden op de Algemene Politieke Beschouwingen op woensdag en donderdag. Dijsselbloem zei het na afloop van de ministerraad te betreuren dat wederom veel Prinsjesdagcijfers al zijn uitgelekt. ,,Heel jammer. Dit spel is blijkbaar niet te stoppen.”
Linkse plannen
Dijsselbloem reageerde vandaag ook op cijfers in het plan dat GroenLinks en SP hebben gepresenteerd om belastingvoordelen bij de hogere inkomens weg te halen. Die cijfers ,,kloppen van geen kant” en Dijsselbloem noemt het ,,pertinent onjuist” dat er 2,5 miljard euro lastenverlaging is gegaan naar de hoogste inkomens.
,,Als de heren met dit soort cijfermateriaal de campagne in gaan, dan zijn ze buitengewoon kwetsbaar”, zegt Dijsselbloem over Jesse Klaver (GroenLinks) en Emile Roemer (SP). ,,Elk getal dat zij noemen is onjuist”, aldus Dijsselbloem.
Slechte strategie
Behalve dat het verhaal volgens hem niet klopt, noemt Dijsselbloem het politiek een heel slechte strategie voor links. ,,Misschien is het tijd dat linkse partijen eens gaan samenwerken in de campagne in plaats van elkaar een hak te zetten”, aldus de minister, die vermoedt dat het plan is bedoeld als een aanval op zijn PvdA. Dijsselbloem roept de linkse partijen op om hun pijlen niet op de PvdA te richten, maar op rechts.
Klaver reageert op de kritiek: ,,Dijsselbloem wil goochelen met cijfers, maar hij weerspreekt niet de conclusie dat de hoogste inkomens er veel meer bij hebben gekregen dan de laagste inkomens. Dat kan hij ook niet weerleggen: de inkomensongelijkheid is de afgelopen jaren alleen maar toegenomen.”
Roemer en Klaver willen midden- en lage inkomens er 500 tot 600 euro op vooruit laten gaan. Ze willen er een wijzigingsvoorstel op het belastingplan voor uitwerken. De aanpassing gaat inkomens vanaf 57.000 euro bruto per jaar geld kosten. ,,Toen het kabinet begon spraken ze in het regeerakkoord af dat we in Nederland eerlijk zouden delen. Als we kijken naar de afgelopen jaren is dat gewoon niet gebeurd”, aldus Klaver. ,,Zo bestrijden wij de ongelijkheid die het kabinet heeft vergroot”, zegt Roemer over het wijzigingsvoorstel.
Telegraaf 16.09.2016 Het is zeker niet de bedoeling dat stukken over Prinsjesdag zomaar op straat komen te liggen. Net als eerdere keren wordt er gekeken of afspraken verbeterd kunnen worden.
Dat zei minister Henk Kamp (Economische Zaken), die de premier waarnam, vrijdag na afloop van de ministerraad. Hij reageerde op de jongste onthullingen in media over Prinsjesdag en de Miljoenennota. Elk jaar als zoiets is gebeurd ,,gaan we met elkaar kijken hoe het proces verlopen is, welke afspraken we gemaakt hebben, in welke mate men zich er niet of wel aan gehouden heeft. Vervolgens gaan we kijken of de afspraken voor volgend jaar weer verbeterd kunnen worden”, aldus Kamp.
Minister Jeroen Dijsselbloem van Financiën vindt het uitlekken ook jammer. Hij vreest dat de betekenis van Prinsjesdag wordt ,,uitgehold”. Hij is bang dat er niet zoveel aan te doen valt. ,,Het spel is blijkbaar niet te stoppen, wat we er ook over afspreken. Het zij zo.”
Telegraaf 16.09.2016 De economie groeit komend jaar met 1,7 procent, net zoveel als dit jaar. Dat is iets meer dan de 1,6 procent die vorige maand werd voorspeld, voordat het kabinet de begroting voor 2017 afrondde.
Dat blijkt uit de miljoenennota die in handen is van De Telegraaf. Ook stijgt volgend jaar de consumptie van huishoudens, van 1,3 naar 1,8 procent. Dat draagt voor een belangrijk deel bij aan de groei van de economie. Wel wordt door de stijgende prijzen een iets hogere inflatie verwacht van 0,5 procent.
Ook de werkloosheidscijfers voor volgend jaar zijn nu beter dan eerder voorspeld, zo blijkt uit de laatste doorberekeningen van Centraal Planbureau. In plaats van 560.000 is de verwachting nu dat er volgend jaar 555.000 mensen werkloos thuis zitten. Het begrotingstekort komt uit op 0,5 procent.
Minister Dijsselbloem van Financiën schrijft in zijn voorwoord van de begrotingsstukken blij te zijn met de positieve cijfers, maar stelt ook dat het kabinet ‘bescheidenheid’ pas. “Het zijn tenslotte alle Nederlanders samen die de economie dragen.”
Eerder werd al bekend dat in de miljoenennota vrijwel iedereen er een beetje op vooruit gaat in koopkracht. Het kabinet trekt daar 1,1 miljard euro aan uit. Vooral ouderen en uitkeringsgerechtigden dreigden in de min te raken, maar dat is door coalitiepartijen VVD en PvdA weer recht getrokken.
Het eigen risico in de zorg blijft in 2017 even hoog als dit jaar, 385 euro. Wel gaan de zorgpremies naar verwachting omhoog met zo’n 3,5 euro, waardoor die gemiddeld op 103 euro uitkomen.
Het bedrijfsleven kan een extraatje tegemoet zien van 115 miljoen euro, dat onder andere gaat naar het arbeidsongeschiktheidsfonds zodat de werkgeverspremies omlaag kunnen. Het kabinet kondigt in de begrotingsstukken aan met een plan voor een ’Nationale financieringsinstelling’ te komen, om het bedrijfsleven te stimuleren te investeren.
Dankzij enkele meevallers en een aantrekkende economie heeft het kabinet in totaal 1,5 miljard euro vrij weten te spelen voor zaken die de regeringspartijen belangrijk vinden. Zo is er 650 miljoen euro uitgetrokken voor veiligheid en krijgt het ministerie van Volksgezondheid 400 miljoen euro om onder meer een bezuiniging op de ouderenzorg weg te poetsen.
Naar het onderwijs gaat 200 miljoen euro, waarvan de scholen 120 tot 140 miljoen euro zelf mogen verdelen in het kader van de lumpsum. Daarmee kunnen vooral de tegenvallers worden opgevangen die waren ontstaan doordat er extra geld moest naar onderwijs voor asielkinderen. Daarbovenop komt nog 15 miljoen euro voor extra taalonderwijs voor deze kinderen. De rest van het geld is onder andere bestemd voor meer gelijke kansen in het onderwijs. De exacte projecten en bedragen worden later ingevuld. Ook gaat er 10 miljoen naar cultuur. Tot slot wordt er nog 150 miljoen euro uitgetrokken voor armoedebestrijding.
Elsevier 16.09.2016 PvdA-minister Jeroen Dijsselbloem (Financiën) haalt hard uit naar GroenLinks en SP voor hun plan om rijkere Nederlanders zwaarder te belasten. De cijfers die ze aanhalen om aan te tonen dat het kabinet van Rutte de ongelijkheid heeft vergroot, kloppen totaal niet, aldus de minister.
Het is ‘pertinent onjuist’ dat er 2,5 miljard euro lastenverlaging is gegaan in de richting van de hoogste inkomens, zei Dijsselbloem vrijdagmiddag. Het meeste van dat geld zou zijn uitgekomen bij lage inkomens. ‘Als de heren met dit soort cijfermateriaal de campagne in gaan dan zijn ze buitengewoon kwetsbaar. Elk getal dat zij noemen is onjuist.’
GroenLinks-leider Jesse Klaver en SP-fractievoorzitter Emile Roemer kwamen vrijdag met het plan om de belastingschijven zo aan te passen, dat rijke Nederlanders weer sneller in het hoogste belastingtarief van 52 procent terechtkomen. Iedereen met een inkomen van 57.000 euro en meer moet gaan inleveren. ‘Gewoon eerlijk delen,’ noemt Roemer dat.
Schadelijke campagne: ‘Links moet gaan samenwerken’ Klaver beweert dat door kabinet-Rutte de hoge inkomens de afgelopen jaren er hard op vooruit zijn gegaan. Klaver en Roemer gaan hun plan tijdens de Algemene Beschouwingen voorstellen, direct na Prinsjesdag.
Dijsselbloem spreekt van een ‘ongeloofwaardig plan’ en een schadelijke strategie van de twee partijen. ‘Misschien is het tijd dat linkse partijen eens gaan samenwerken in de campagne in plaats van elkaar een hak te zetten,’ aldus de minister, die vermoedt dat het plan is bedoeld als aanval op zijn PvdA.
Nederlandse topinkomens betalen al meer belasting door regering-Rutte
De regering van VVD en PvdA greep de afgelopen jaren juist veelvuldig inom de inkomensverschillen te verkleinen.Dat deden ze niet door het top belastingpercentage te verhogen, maar door allerlei voordelen voor hogere inkomens te laten vervallen.
Zo werd onder meer de hypotheekrenteaftrek beperkt, kunnen werkenden nog maar tot een bruto jaarinkomen van 100.000 euro pensioen opbouwen en viel de heffingskorting voor hoge inkomens weg.
Emile Kossen (1992) is sinds september 2015 online redacteur bij Elsevier. Portefeuilles/interesses Verenigde Staten Latijns-Amerika Politiek Media
Elsevier 16.09.2016 Het kabinet van VVD en PvdA heeft de ongelijkheid in Nederland enkel vergroot, menen GroenLinks en SP. Hun oplossing: nog meer belastingvoordelen bij hoge inkomens weghalen, juist wat dit kabinet al veelvuldig deed.
‘Gewoon eerlijk delen,’ noemt SP-leider Emile Roemer het plan om de belastingschijven zo aan te passen, dat rijke Nederlanders weer sneller in het hoogste belastingtarief van 52 procent terechtkomen. Iedereen met een inkomen van 57.000 euro en meer moet gaan inleveren.
‘Dat levert 2,5 miljard euro op, die we gaan besteden aan belastingvoordelen voor mensen met lage inkomens,’ aldus Roemer tegen de NOS. In de praktijk moeten die mensen er met 500 euro op vooruit gaan.
Openlijke provocatie richting PvdA
Het plan komt van Roemer en GroenLinks-lijsttrekker Jesse Klaver, die beweert dat door kabinet-Rutte de hoge inkomens de afgelopen jaren er hard op vooruit zijn gegaan. Klaver en Roemer gaan hun plan tijdens de Algemene Beschouwingen voorstellen, direct na Prinsjesdag.
De twee kijken vooral naar de PvdA voor steun, een duidelijke poging om de socialisten te provoceren. ‘PvdA zegt wel voor eerlijk delen te zijn, maar ik heb niets aan mooie praatjes,’ aldus Roemer.
Kabinet-Rutte pakte rijken al verscheidene keren
De oproep en beredenering van de twee linkse politici is opvallend, want de regering van VVD en PvdA greep de afgelopen jaren juist veelvuldig inom de inkomensverschillen te verkleinen.Dat deden ze niet door het top belastingpercentage te verhogen, maar door allerlei voordelen voor hogere inkomens te laten vervallen.
Zo werd onder meer de hypotheekrenteaftrek beperkt, kunnen werkenden nog maar tot een bruto jaarinkomen van 100.000 euro pensioen opbouwen en viel de heffingskorting voor hoge inkomens weg.
Nederland behoort al tot de meest gelijke landen op aarde, en in vergelijking met landen om ons heen telt Nederland ook weinig topinkomens. Hoge inkomens betalen al een buitengewoon groot deel van de inkomstenbelasting. De 30 procent meest verdienende Nederlanders nam volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) in 2014 ruim 81 procent daarvan voor hun rekening, ruim 38 miljard euro.
Emile Kossen (1992) is sinds september 2015 online redacteur bij Elsevier. Portefeuilles/interesses Verenigde Staten Latijns-Amerika Politiek Media
Telegraaf 16.09.2016 GroenLinks en SP willen belastingvoordelen bij de hogere inkomens weghalen, om midden- en lage inkomens er 500 tot 600 euro op vooruit te laten gaan.
Emile Roemer van de SP en Jesse Klaver van GroenLinks willen er een wijzigingsvoorstel op het belastingplan voor uitwerken. De aanpassing gaat inkomens vanaf 57.000 euro bruto per jaar voordeel kosten.
„Toen het kabinet begon spraken ze in het regeerakkoord af dat we in Nederland eerlijk zouden delen. Als we kijken naar de afgelopen jaren is dat gewoon niet gebeurd”, aldus Klaver. „Zo bestrijden wij de ongelijkheid die het kabinet heeft vergroot”, zegt Roemer over het wijzigingsvoorstel.
Minister Kamp:
Ik heb het ook een jaartje geleden een keer gedaan. Heel af en toe gebeurt het dat de minister-president er niet is en de viceminister-president er niet is en dan is er gelegenheid voor mij om even wat terug te koppelen naar u, wat er gebeurd is.
We hebben een vreugdevolle dag gehad vandaag, omdat minister Plasterk weer terug was. Die hebben we een aantal maanden moeten missen, die ging weg op een gegeven moment en toen hadden we niet door dat hij iets met zijn hart had, dat kwam heel plotseling want hij functioneerde tot het laatst op de gebruikelijke goede wijze. Maar ineens was hij weg, hij is geopereerd, hij is weer hersteld en hij is in volle glorie weer teruggekomen. Dus we zijn erg blij dat hij er weer is en weer volop mee heeft gedaan.
We hebben gisteren de CBS-cijfers gezien over de werkloosheid en dat is voor ons als kabinet een heel belangrijk punt, omdat wij – wij doen allerlei dingen, maar uiteindelijk gaat het er ons om dat we iedereen zo veel mogelijk bij de samenleving betrekken en ook mee laten profiteren in al het goede wat er in ons land is. En dat kun je het beste doen door te werken. Dus wij willen heel graag dat er meer werkgelegenheid is, minder werkloosheid is, en we hebben nu gezien dat het aantal werklozen in de afgelopen maanden snel is gedaald.
In augustus waren er 20.000 minder werklozen, in een half jaar tijd is het percentage van de beroepsbevolking dat werkloos is gedaald van 6,5 naar 5,8 procent. Dat is echt een flinke daling. Het is in de afgelopen vier jaar niet zo snel vooruitgegaan als het nu op dit moment vooruitgaat en daar zijn we natuurlijk erg blij mee, dat dat gebeurt. We zijn ook blij met de groei van de werkgelegenheid, die ook al een tijd aan de gang was.
Meer werkgelegenheid, veel meer mensen komen op de arbeidsmarkt beschikbaar en ondanks dat er meer mensen op de arbeidsmarkt komen toch het percentage werkloosheid dat naar beneden gaat. Inmiddels 10 miljoen mensen die in Nederland werken en het afgelopen half jaar 100.000 banen erbij gekregen. Dat zijn echt dingen waar we het voor doen en we zijn blij dat die ontwikkeling op deze manier plaatsvindt.
Wat aan de economie ook echt bijdraagt in Nederland is dat wij, behalve van onze succesvolle export, het nu ook kunnen hebben van de stijging van de koopkracht. Vorig jaar, in het jaar 2015, is de koopkracht gemiddeld met 1,1 procent gestegen, alleen de werknemers zagen de koopkracht stijgen met gemiddeld 2,5 procent.
Ook in dit jaar 2016 zal er weer een plus uitkomen, het jaar is nog niet afgelopen maar die ontwikkeling van de koopkracht zal ook dit jaar positief zijn. En wat betreft het jaar 2017, dat kunt u zich voorstellen, daar heb ik nog geen mededelingen over te doen.
Daar hebben we in augustus een heleboel over gesproken in het kabinet, ook besluiten over genomen. Tot het laatst zijn we bezig geweest om dat allemaal netjes uit te werken en dat zal volgende week aan de Kamer worden gepresenteerd en dan zal ook een dag later begonnen worden met de Algemene Politieke Beschouwingen en dan kunnen we u ook vertellen wat naar verwachting de ontwikkelingen in het jaar 2017 zullen zijn.
Maar ik heb goede hoop dat de goeie ontwikkeling die we ingezet hebben, in 2014, ’15, ’16, dat die ook volgend jaar weer voortgezet zal worden.
VK 16.09.2016 De koopkrachtverschillen zijn de afgelopen vijftien jaar sterk toegenomen, vooral tussen werkenden en gepensioneerden. Mensen met een baan hebben sinds 2000 ruim 30 procent meer te besteden, waar de koopkracht van gepensioneerden gelijk is gebleven. Dat blijkt uit de koopkrachtcijfers van 2015 die het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) vandaag publiceert.
De cijfers over 2015 weerspiegelen de trend van deze eeuw: werknemers gingen er vorig jaar 2,5 procent op vooruit, maar de koopkracht van gepensioneerden, daalde met 0,1 procent. Bijstandontvangers (plus 1 procent), zelfstandigen (plus 0,6) en arbeidsongeschikten (plus 0,4) zaten daar tussenin. In totaal steeg de koopkracht van de Nederlandse bevolking in 2015 met 1,1 procent, tegen 1,8 procent in 2014.
Het CBS benadrukt dat het niet om gemiddelde koopkrachtverschillen gaat, maar om toe- en afnamen in doorsnee. Dat wil zeggen dat de helft van bijvoorbeeld werknemers minder dan 2,5 procent koopkrachtstijging had en de helft meer.
30 procent bedraagt de koopkrachtgroei van werkende Nederlanders sinds 2000.
Waar het CBS alleen terugkijkt op de koopkrachtontwikkelingen, voorspelt het Centraal Planbureau (CPB) ze. Voor dit jaar wacht er volgens het CPB een forse koopkrachtverbetering voor iedereen van, in doorsnee, 2,7 procent. Dat is te danken aan de 5 miljard euro belastingverlaging die het kabinet dit jaar inzet. De eenmaligheid daarvan is te zien aan het doorsnee koopkrachtcijfer dat het CPB voor volgend jaar voorspelt: 0,7 procent.
Uit gelekte Prinsjesdagcijfers blijkt dat het kabinet alles op alles zet om dit in een verkiezingsjaar te vermijden. Vrijwel iedereen moet er in 2017 een beetje op vooruitgaat, vooral ouderen en de laagste inkomens. Daar trekt het kabinet 1,1 miljard euro voor uit.
Uit een nauwkeuriger blik op de onderscheiden groepen blijkt volgens het CBS dat de onderlinge verschillen behoorlijk groot zijn. Hoewel ze er in doorsnee op vooruit gaan, had ruim eenderde van de werknemers vorig jaar juist minder te besteden dan in 2014. Bij zzp’ers loopt de koopkracht nog verder uiteen: bij een kwart van de zelfstandigen daalde die minstens 11 procent, maar bij een kwart steeg de koopkracht in 2015 met meer dan 14 procent ten opzichte van 2014.
Het CBS signaleert ook grote verschillen in de koopkrachtontwikkeling van gepensioneerden. Iemand met een aanvullend pensioen zag zijn koopkracht sinds 2000 sterker dalen dan een gepensioneerde met alleen AOW. Ouderen met een aanvullend pensioen vanaf 10 duizend euro per jaar, hebben nu minder koopkracht. Daar staat tegenover dat het gemiddelde inkomen van 65-plussers bijna 10 procent is gestegen. Als een van de oorzaken noemt het CBS de instroom van gefortuneerde ouderen en de sterfte onder bejaarden met een kariger pensioen.
NU 16.09.2016 De Nederlandse economie groeit volgend jaar met 1,7 procent. Dat is iets meer dan de eerder geraamde 1,6 procent van het kabinet. Dat blijkt uit de uitgelekte Miljoenennota die De Telegraaf en RTL Nieuws in handen hebben.
De groei is deels te danken aan de stijgende uitgaven van huishoudens. Die nemen volgend jaar toe van 1,3 naar 1,8 procent. De inflatie stijgt van 0,3 naar 0,5 procent op jaarbasis.
De werkloosheid komt volgend jaar uit op 555.000 mensen: vijfduizend minder dan waar eerder op werd gerekend.
Staatsschuld
De staatsschuld bedraagt in 2017 62,1 procent van het bbp en het begrotingingstekort daalt naar een half procent. Daarmee zijn de overheidsfinanciën in balans, zo staat in de stukken.
“Nederland staat er beter voor. De overheidsfinanciën zijn inmiddels meer in balans. Al met al is Nederland sterk uit de crisis gekomen”, citeert RTL uit de gelekte Miljoenennota. “De veranderingen waren niet pijnloos en de gevolgen van de crisis zijn nog niet weggewerkt”, schrijft het kabinet.
Eerder lekte al uit dat iedereen er volgend jaar in koopkracht op vooruit gaat. Het kabinet is voornemens hier 1,1 miljard euro extra voor uit te trekken. Daarbij wordt er 1,5 miljard euro extra uitgetrokken voor onder andere veiligheid, defensie, onderwijs en zorg.
Minister Jeroen Dijsselbloem (Financiën), die volgende week dinsdag op Prinsjesdag de Miljoenennota aanbiedt, noemde het uitlekken van de stukken “teleurstellend”.
Minister Henk Kamp (Economische Zaken), die de afwezige premier Mark Rutte en vicepremier Lodewijk Asscher verving op de wekelijkse persconferentie, gaat het proces evalueren. “Vervolgens gaan we kijken of de afspraken voor volgend jaar weer verbeterd kunnen worden”, aldus Kamp.
Dinsdag uitte ook de SP zijn onvrede over het lekken. Door de Prinsjesdagstukken niet openbaar te maken en geen serieus onderzoek in te stellen naar het lekken van de begrotingsstukken neemt premier Rutte de Tweede Kamer, de Grondwet en de Koning “niet serieus”.
Rutte zegt het lekken te betreuren maar constateert dat er weinig aan valt te doen. Hij kan de stukken niet openbaar maken, omdat nog tot op het laatste moment tussen de begrotingen geschoven kan worden.
‘Lekken Prinsjesdag-stukken belediging Kamer, Grondwet en Koning’
Trouw 16.09.2016 De koopkracht van Nederlanders is vorig jaar gemiddeld met 1,1 procent gestegen. Dat heeft het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) vrijdag gemeld. Daarbij gingen vooral werkenden erop vooruit, terwijl de koopkracht van gepensioneerden een beetje afnam.
Gemiddeld boekten werknemers vorig jaar de sterkste vooruitgang in koopkracht van 2,5 procent. Die toename was te danken aan hogere cao-lonen en het herstel op de arbeidsmarkt. Ondanks die gemiddelde toename zijn de verschillen tussen werkenden in loondienst echter groot. Zo zag ruim eenderde van de werknemers hun koopkracht juist slinken.
De koopkracht van gepensioneerden zakte in doorsnee met 0,1 procent. Dit kwam vooral doordat veel aanvullende pensioenen niet aan de stijging van het prijspeil werden aangepast, of in sommige gevallen zelfs werden gekort. De koopkracht van gepensioneerden was vorig jaar even hoog als in 2000.
Over het algemeen staan de 65-plussers er desondanks veel beter voor dan vijftien jaar geleden. Gecorrigeerd voor inflatie lag het gemiddelde inkomen van pensioenontvangers vorig jaar 9 procent hoger dan in 2000. Dit komt doordat meer vrouwen pensioen hebben opgebouwd dan in voorgaande generaties. Daarnaast zijn recent gepensioneerden hoger opgeleid, waardoor ze een ruimer pensioen hebben opgebouwd.
Minder grote stijging
Bij zelfstandigen werd een gemiddelde toename van 0,6 procent gemeten. Hier waren de verschillen nog groter. Een kwart ging er minstens 11 procent op achteruit, terwijl bij een even grote groep een verbetering van 14 procent of meer werd gemeten.
De algemene stijging van de koopkracht was vorig jaar beperkter dan in 2014, toen een plus van 1,8 procent werd gerealiseerd. Die verbetering volgde op vier jaar van onafgebroken krimp.
Telegraaf 16.09.2016 Consumenten hadden in 2015 meer te besteden: de koopkracht nam in doorsnee met 1,1% toe. Dat meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek. De stijging was minder groot dan in 2014: toen steeg deze met 1,8%.
Werknemers gingen er het meest op vooruit: zij zagen hun koopkracht in 2015 in doorsnee met 2,5% het sterkst stijgen. Geprofiteerd werd van zowel een stijging van het cao-loon als van een verbetering van de arbeidsmarkt.
Zelfstandigen gingen er met 0,6% maar weinig op vooruit, maar de verschillen in deze groep zijn groot: terwijl de koopkracht bij een kwart van de zelfstandigen met ten minste 11% daalde, steeg deze bij een even grote groep met bijna 14% of meer.
Wie in 2015 vooral was aangewezen op een uitkering, ging er ook op vooruit: bijstandsontvangers met 1% en arbeidsongeschikten met 0,4%.
Gepensioneerden gingen er daarentegen met 0,1% licht op achteruit. Dit heeft onder meer als reden dat veel aanvullende pensioenen slechts in beperkte mate werden geïndexeerd en soms zelfs gekort.
Mensen die nu met pensioen gaan hebben gemiddeld een hoger inkomen dan hun voorgangers, aldus het CBS. Een van de oorzaken is dat vrouwen vaker dan eerdere generaties een eigen aanvullend pensioen hebben opgebouwd. Bovendien konden de jongere, hoger opgeleide, generaties een ruimer aanvullend pensioen opbouwen.
Het gemiddelde inkomen van 65-plussers lag in 2015 reëel zo’n 9% hoger dan dat van de bevolking die in 2000 tot de 65-plussers behoorde.
Trouw 16.09.2016 De laatste jaren blijft er altijd een groep mokkend achter als rekenmeesters nieuwe koopkrachtcijfers presenteren. Het zijn de ouderen. Zie je wel, zeggen zij bij monde van de ouderenbonden, weer zijn wij het die worden gepakt. Dat gevoel zal vanmorgen opnieuw zijn versterkt nadat het CBS de nieuwe koopkrachtcijfers publiceerde. Er zijn ouderen die er de afgelopen jaren meer dan 13 procent op achteruit zijn gegaan.
Het CBS publiceerde bij de koopkrachtplaatjes een extra bestand met cijfers over gepensioneerden. Daaruit blijkt dat 65-plussers er tussen 2008 en 2015 ruim 5 procent op achteruit zijn gegaan. Maar de verschillen binnen de groep zijn enorm. Zo zijn er ouderen die er de afgelopen jaren 13 procent op achteruit zijn gaan. De alleenstaande AOW’er bijvoorbeeld die tussen 1920 en 1924 (leeftijd: 92 tot 96) is geboren een aanvullend pensioen heeft van 20.000 euro of meer. Hij of zij leverde 13,6 procent aan koopkracht in.
Tot de verliezers horen ook de gepensioneerden die tussen 1930 en 1934 zijn geboren en naast AOW 10.000 tot 20.000 euro extra ontvangen. Deze groep ging er precies 13 procent op achteruit. Dat geldt ook voor de alleenstaande ouderen die tussen 1935 en 1939 zijn geboren en via hun pensioenfonds meer dan 20.000 euro krijgen uitgekeerd.
Het zijn mede dit soort cijfers waarom ouderenbonden en de partij 50Plus koopkrachtreparatie eist. Critici laten geen spaan heel van deze eis. Ouderen gaan erop achteruit omdat hun pensioenfondsen onvoldoende geld in kas hebben waardoor zij moeten korten. De pensioenfondsen zijn het private deel van de oudedagsvoorziening. Het overheidsdeel bestaat uit de AOW, en daarop is de afgelopen jaren niet gekort.
Dat is terug te zien in de cijfers van het CBS. Alleen ouderen met een aanvullend pensioen verloren koopkracht. De 65-plussers die alleen zijn aangewezen op en AOW, of daarnaast een klein pensioentje hebben van minder dan 5000 euro per jaar, gingen er op vooruit. Sommigen zelfs met bijna tien procent.
De grootste stijging zit bij de paren waarvan beide partners AOW ontvangen, plus een klein pensioentje van maximaal 1200 euro per jaar. Hun koopkracht steeg met 9,5 procent.
Dat wil overigens niet zegen dat alle ouderen met een klein pensioen erop vooruit gingen. Koopkracht hangt sterk af van persoonlijke omstandigheden zoals huurverhoging, zorgkosten en de prestaties van het pensioenfonds.
NU 13.09.2016 Door de Prinsjesdagstukken niet openbaar te maken en geen serieus onderzoek in te stellen naar het lekken van de begrotingsstukken neemt premier Rutte de Tweede Kamer, de Grondwet en de Koning “niet serieus”.
Dat verweet SP-Kamerlid Ronald van Raak de premier dinsdag tijdens het vragenuur. Ook dit jaar wist RTL Nieuws de hand te leggen op een deel van de Prinsjesdag-stukken. Van Raak pleit voor een serieus onderzoek naar het lek.
“Wij (de Tweede Kamer red.) moeten altijd onze mond houden tot Prinsjesdag, terwijl het kabinet mag lekken”, aldus Van Raak. Hij ergert zich al jaren mateloos aan het lekken van de begrotingsstukken, die officieel pas op Prinsjesdag openbaar mogen worden gemaakt. De Kamerleden ontvangen de plannen pas de vrijdag voor Prinsjesdag en Kamerleden moeten tekenen voor geheimhouding.
Bekijk de reactie van Van Raak en Rutte:
Alle plannen naar de Kamer
Van Raak vindt dat het kabinet de stukken dinsdag nog openbaar moet maken. “Stuur alles maar naar de Kamer.” Dat de regering de plannen wel met de media deelt, noemt hij een belediging van de Tweede Kamer. “Als er hier (in de Tweede Kamer red.) wordt gelekt, stelt de voorzitter een serieus onderzoek in. Dat doet de premier niet. Hij neemt de politiek en de Tweede Kamer niet serieus”, aldus Van Raak.
Premier Rutte zegt het lekken te betreuren maar constateert dat er weinig aan valt te doen. Hij kan de stukken niet openbaar maken, omdat nog tot op het laatste moment tussen de begrotingen geschoven kan worden.
Ook stelt de Grondwet hem niet in staat de stukken eerder openbaar te maken. Een grondig onderzoek naar het lek vindt Rutte overbodig. Tegenover NU.nl zegt hij bovendien dat een onderzoek geen zin heeft.
“De kringen waaronder deze stukken worden verspreid zijn zo groot, dat een onderzoek heel veel geld kost en ook niet veel zal opleveren”, aldus de premier.
Een ander systeem om de stukken te verspreiden is er volgens de premier niet. “Mijn stelling is na zes jaar ervaring dat er blijkbaar altijd methodes worden gevonden om delen vermeend te lekken.”
300 miljoen euro extra
Uit de stukken blijkt dat bijna iedereen er in koopkracht op vooruit gaat. Zo krijgen arme gezinnen, ouderen en partners van chronisch zieken er extra geld bij.
Eerder lekte al uit dat regeringspartijen VVD en PvdA samen 1,2 miljard mochten verdelen. De VVD trok 600 miljoen uit voor Veiligheid en Justitie en Defensie, terwijl de PvdA 600 miljoen besteedde aan Onderwijs en Volksgezondheid.
Uit de gelekte stukken van vorige week blijkt dat er volgend jaar nog eens 300 miljoen extra naar zorg, onderwijs en veiligheid gaat.
In totaal gaat er 450 miljoen euro naar Veiligheid en Justitie, 400 miljoen euro naar Volksgezondheid, 300 miljoen euro naar Defensie en 200 miljoen euro extra naar Onderwijs. De overgebleven 100 miljoen euro gaat naar armoedebestrijding onder kinderen en eenverdieners met een partner met een chronische ziekte.
Telegraaf 10.09.2016 De kans is groot dat Nederland na de verkiezingen voor de Tweede kamer in maart 2017 een kabinet Rutte 3 krijgt dat op hoofdlijnen het huidige beleid zal voortzetten. Door de goed draaiende economie in Nederland zal vooral de VVD, met Mark Rutte als lijsttrekker, extra kiezers trekken en daardoor bij de formatie van een nieuw kabinet veel invloed kunnen uitoefenen op het regeerakkoord.
Hoewel in ons land pas in maart 2017 verkiezingen voor de Tweede Kamer plaatsvinden, is in politiek Den Haag nu al de verkiezingskoorts uitgebroken. Omdat de meeste partijen hun programma’s nog moeten publiceren, is het op dit moment niet mogelijk een beeld te krijgen van de contouren van het beleid van een nieuw kabinet.
Gaan we af op de huidige samenstelling van de Eerste Kamer en recente peilingen dan is de kans groot dat kiezers het zelfs zonder deze contouren moeten doen. Voor een meerderheid in beide Kamers zijn voor het toekomstige kabinet waarschijnlijk vier of vijf partijen nodig. Het regeerakkoord wordt daardoor een mengsel van compromissen.
Gezien de weerzin van de meeste politieke partijen tegen samenwerking met de PVV staat nu al vast dat deze partij geen deel zal uitmaken van een nieuw kabinet. Geert Wilders heeft er alles aangedaan om de afkeer tegen de PVV aan te wakkeren door zijn collega’s te schofferen.
En recent presenteerde hij op een A4-tje een programma waarin hij duidelijk maakt dat hij niet alleen lak heeft aan andere partijen maar ook aan de Grondwet van Nederland. Voor de kiezers geeft dit in ieder geval duidelijkheid: Geert gaat niet regeren en zal vanaf de oppositiebanken blijven roeptoeteren.
Campagne
Nu de PVV zich zelf politiek buitenspel heeft gezet, is er voor de andere partijen geen aanleiding om met Wilders in discussie te gaan. Ze kunnen hun tijd beter besteden aan het promoten van hun eigen programma. In de komende verkiezingscampagne spelen twee zaken een belangrijke rol. Hoe staat Nederland er voor en wat vinden burgers belangrijke onderwerpen.
Volgens onderzoek gaat het in volgorde van belangrijkheid om de gezondheidszorg, immigratie, integratie en asielbeleid, onderwijs en werk. Daarnaast weten we uit vroegere verkiezingsuitslagen dat een goed draaiende economie in het voordeel is van regeringspartijen, vooral de partij van de premier profiteert.
Het ziet er naar uit dat bij de verkiezingscampagne van de VWD deze economische verkiezingsles centraal zal staan, aangevuld met aanscherpingen op het terrein van immigratie, vluchtelingen en integratie. Binnen de coalitie met de PvdA was daarvoor minder ruimte. Omdat binnen de PvdA “ouderwets” links veel invloed heeft, wordt er waarschijnlijk afstand genomen van Rutte 2. De vraag rijst of dit kiezers oplevert.
De economie draait goed
Toen Rutte 2 van start ging, was er in Nederland sprake van een krimpende economie, nam de werkgelegenheid af en lag het overheidstekort rond de 4%. Op dit moment staat ons land op alle belangrijke internationale lijstjes in de top tien. Daarbij gaat het om onze groei, hoge welvaart, goede prestaties van het bedrijfsleven, de toegenomen koopkracht van burgers, maar ook de uitstekende stelsels op het terrein van sociale zekerheid en gezondheidszorg.
Daarnaast zitten we in de kopgroep van landen met een gelukkige bevolking en een lage inkomensongelijkheid. Tegenstanders van het kabinet hebben geen boodschap aan deze prestaties, menen dat ze niet kloppen en vinden zelfs dat het slecht gaat in Nederland. Het gaat hier in hoofdzaak om boze en ontevreden burgers die aangeven dat ze op de PVV gaan stemmen; ze menen dat met Geert aan het roer alles beter wordt. Ook veel stemmers op de SP hebben een afkeer van Rutte 2 en verwachten veel van Emiel Roemer.
Maar omdat het maatregelenpakket van Rutte 2 ook door een deel van de huidige oppositiepartijen werd gesteund, is de kans groot dat een nieuw kabinet dit beleid op hoofdlijnen zal voortzetten. Ook om een andere reden ligt dit voor de hand. Op basis van de meeste recente voorspellingen over de groei van onze economie, de staatsinkomsten en -uitgaven en de geldende Europese normen is er weinig ruimte voor een radicaal ander beleid.
Het verkiezingsprogramma van GroenLinks gaat daar wel vanuit. Daarin wordt een duidelijke keuze gemaakt voor hogere staatsinkomsten die moeten worden besteed aan minder ongelijkheid en een groenere economie. Om die extra inkomsten te realiseren, krijgen bedrijven en burgers met hogere inkomens en vermogens te maken met zware belastingverhogingen.
Het paradepaardje is de invoering van een zogenoemde Piketty-belasting, genoemd naar de linkse Franse econoom Thomas Piketty die voorstander is van een wereldwijde rijkentaks, door de vakbeweging in Nederland aangeduid als ‘Dagobertducktaks’ en door tegenstanders als een jaloeziebelasting.
Belastingverhogingen pakken slecht uit
Landen die met hoge tarieven voor rijken de ongelijkheid willen verminderen en extra geld voor de schatkist willen ophalen, boeken daarmee geen succes. Een recent voorbeeld is Frankrijk. De rijkentaks van 75%, ingevoerd in 2012, werd vorig jaar al weer afgeschaft. Deze belasting leidde tot een belastingvlucht van rijken en bedrijven naar andere landen, was schadelijk voor de Franse economie en werkgelegenheid en kostte daardoor de schatkist per saldo geld.
De ervaring leert dat ongelijkheid het best kan worden bestreden met slim onderwijs en om- en bijscholing gericht op de arbeidsmarkt van morgen. De praktijk laat ook zien dat lastenverzwaringen voor bedrijven banen kosten. Politieke partijen die daarvoor pleiten, moeten de kiezers daarom eerlijk vertellen dat er door die verhoging werkgelegenheid verloren gaan.
Gezondheidszorg
Onze gezondheidszorg wordt een belangrijk verkiezingsthema. Verschillende politieke partijen willen het eigen risico afschaffen, maar dat kost bijna 4 miljard euro die elders gecompenseerd moet worden. De zorguitgaven in Nederland zijn sinds 1972 gestegen van 8 procent naar 13 procent van het BBP en blijven de komende decennia stijgen. Vooral door de vergrijzing, maar dat is niet de gehele verklaring. In iedere levensfase neemt de zorgconsumptie toe, door betere en duurdere zorg. Op dit moment dragen modale inkomens bijna een kwart van hun inkomen af aan zorgpremies.
Dit kan in 2040 oplopen tot tussen 30% en 45% van het inkomen. Deze toename zal niet alleen de solidariteit in de zorg, tussen jong en oud en arm en rijk onder druk zetten, maar ook leiden tot een verhoging van de loonkosten bij bedrijven en dat gaat banen kosten. Daarom is het verstandig ons zorgstelsel breder onder de loep te nemen en geen overhaaste belofte te doen met het afschaffen van het eigen risico.
Trouw 10.09.2016 Geheime stukken over Prinsjesdag zijn niet uitgelekt, maar doelbewust door de regering naar buiten gebracht. Dat stelde de fractievoorzitter van de SP in de Eerste Kamer, Tiny Kox, vandaag.
Terwijl het parlement ze nog niet heeft, slingert het kabinet naar hartelust haar positieve cijfers de wereld in, aldus Kox in het NPO-radioprogramma Kamerbreed.
“We zouden ons taalgebruik moeten aanpassen. Dit is niet uitlekken. Het kabinet besluit gewoon: zo gaan wij dit nieuws naar buiten brengen.” Het kabinet moet ons niet het fabeltje op de mouw spelden dat het is een ongelukje is, zo zei hij.
Kox reageerde op de onthullingen van RTL Nieuws, dat er net als afgelopen jaren in slaagde voor Prinsjesdag begrotingsplannen van het kabinet te bemachtigen. Uit de stukken blijkt dat praktisch iedereen er volgend jaar in koopkracht iets op vooruitgaat.
Telegraaf 10.09.2016 Geheime stukken over Prinsjesdag zijn niet uitgelekt, maar doelbewust door de regering naar buiten gebracht. Dat stelde de fractievoorzitter van de SP in de Eerste Kamer, Tiny Kox, zaterdag.
Terwijl het parlement ze nog niet heeft, slingert het kabinet naar hartelust haar positieve cijfers de wereld in, aldus Kox in het NPO-radioprogramma Kamerbreed. ,,We zouden ons taalgebruik moeten aanpassen. Dit is niet uitlekken. Het kabinet besluit gewoon: zo gaan wij dit nieuws naar buiten brengen.” Het kabinet moet ons niet het fabeltje op de mouw spelden dat het is een ongelukje is, zo zei hij.
AD 10.09.2016 Geheime stukken over Prinsjesdag zijn niet uitgelekt, maar doelbewust door de regering naar buiten gebracht. Dat stelt de fractievoorzitter van de SP in de Eerste Kamer, Tiny Kox.
Het kabinet besluit gewoon: zo gaan wij dit nieuws naar buiten brengen, aldus Tiny Cox, SP.
Terwijl het parlement ze nog niet heeft, slingert het kabinet naar hartelust haarpositieve cijfers de wereld in, aldus Kox in het NPO-radioprogramma Kamerbreed. ,,We zouden ons taalgebruik moeten aanpassen. Dit is niet uitlekken. Het kabinet besluit gewoon: zo gaan wij dit nieuws naar buiten brengen.”
Begrotingsplannen
Het kabinet moet ons niet het fabeltje op de mouw spelden dat het is een ongelukje is, zo zei hij. Kox reageerde op de onthullingen van RTL Nieuws, dat er net als afgelopen jaren in slaagde voor Prinsjesdag begrotingsplannen van het kabinet te bemachtigen. Uit de stukken blijkt dat praktisch iedereen er volgend jaar in koopkracht iets op vooruitgaat.
Telegraaf 09.09.2016 Het feit dat opnieuw stukken van Prinsjesdag naar de media zijn gelekt, is „buitengewoon irritant”, zei minister-president Mark Rutte vrijdag na de ministerraad. Maar hij gaat er geen actie tegen ondernemen. „Dit gebeurt helaas ieder jaar.” RTL Nieuwsheeft inzage in de stukken gehad.
De Tweede Kamer is volgens hem „ook heel terecht verschrikkelijk geïrriteerd.” Onder meer de SP wil dat de begrotingsstukken nu direct naar de Kamerleden worden gestuurd. Dat gaat niet gebeuren, liet de premier weten. De stukken zijn volgens hem namelijk nog niet klaar.
Het is een jaarlijkse traditie van de media geworden om de Prinsjesdagstukken als eerste in handen te krijgen. De afgelopen jaren was RTL Nieuws steeds de eerste die de stukken publiceerde.
AD 09.09.2016 Het feit dat opnieuw stukken van Prinsjesdag naar de media zijn gelekt is ‘buitengewoon irritant’, zei minister-president Mark Rutte vrijdag na de ministerraad. Maar hij gaat er geen actie tegen ondernemen. ,,Dit gebeurt helaas ieder jaar.” RTL Nieuws heeft inzage in de stukken gehad.
De Tweede Kamer is volgens hem ‘ook heel terecht verschrikkelijk geïrriteerd’. Onder meer de SP wil dat de begrotingsstukken nu direct naar de Kamerleden worden gestuurd. Dat gaat niet gebeuren, liet de premier weten. De stukken zijn volgens hem namelijk nog niet klaar.
Het is een jaarlijkse traditie van de media geworden om de Prinsjesdag-stukken als eerste in handen te krijgen. De afgelopen jaren was RTL Nieuws steeds de eerste die de stukken publiceerde.
AD 09.09.2016 Enkele maanden geleden wilde minister Jeroen Dijsselbloem (Financiën) nog niet spreken van een ‘ feestbegroting’, maar gisteren werd er al wel veel goed nieuws gelekt dat de coalitiepartijen met Prinsjesdag nog eens willen uitserveren. De uitgelekte stukken geven een -voorzichtig- beeld waarin het kabinet gaat investeren. Alle thema’s op een rij.
Voor uw portemonnee is er goed nieuws: negen op de tien Nederlanders gaan er op vooruit. VVD en PvdA investeren daarnaast ieder op de eigen thema’s, samen voor zo’n 1,5 miljard. De sociaaldemocraten kiezen voor zorg en onderwijs, de liberalen voor veiligheid.
Met al deze gegevens zou je kunnen denken dat het een en al feest wordt op Prinsjesdag, maar dat valt te bezien. Alleen het goede nieuws wordt natuurlijk gelekt, er is nog niets bekend over het begrotingstekort, de oplopende staatschuld of de nieuwe werkeloosheidscijfers.
Desalniettemin, hieronder de thema’s waar geld voor vrijgemaakt is op rij:
Er was al 300 miljoen euro beloofd, maar dat bedrag is – door meevallende inkomsten- nog eens verhoogd naar 450 miljoen. Een groot deel is natuurlijk bestemd voor terreurbestrijding, waaronder een slordige 20 miljoen voor de inlichtingendiensten zoals de AIVD. De aanslagen in Parijs en Brussel noopten er al toe, maar deze zomer is met de aanval in Nice de noodzaak nog eens duidelijk geworden.
Het dreigingniveau in ons land is immers ‘substantieel’, het één na hoogste niveau waarbij de kans op een aanslag ‘reëel’ wordt geacht. Daarnaast moet er ook extra geld naar cybercrime en wijkagenten. Zeker voor de wijkagenten geldt dat de politie met de welhaast mislukte reorganisatie van de Nationale Politie iedereen heeft gemerkt dat het piept en kraakt.
Er vallen simpelweg gaten die gedicht moeten worden. Er wordt ook een fors bedrag uitgetrokken voor het Nederlands Forensisch Instituut. De wetenschappers die sporen van de politie onderzoeken lijden onder bezuinigingsslagen. Volgens medewerkers blijven sporen lang op de plank liggen, terwijl die voor strafzaken onderzocht moeten worden.
Armoede
Eén op de negen kinderen komt uit een arm gezin. Dan is er bijvoorbeeld geen geld voor nieuwe kleren, vakanties, een nieuwe wasmachine of om de dag vlees bij het avondeten. Sporten of muziekles schiet er dan al helemaal bij in. Het kabinet trekt daarom jaarlijks 100 miljoen euro uit, zodat arme kinderen niet achterblijven op hun meer fortuinlijke leeftijdsgenootjes.
Het plan is dat bestaande private fondsen zoals het Jeugdsportfonds meer gaan samenwerken met gemeenten, zodat de behoeften van kinderen in beeld komen. Het extra geld komt niet bij de ouders terecht, maar wordt bijvoorbeeld direct overgemaakt aan een sportclub of muziekschool.
Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap mag zich verheugen op 200 miljoen extra. Het leeuwendeel daarvan, 190 miljoen euro, is bestemd voor onderwijs. Het gaat naar onderwijs voor asielzoekerskinderen en het werkwerken van onderwijsachterstanden. Beide onderwerpen zijn een eis van coalitiepartner PvdA (gesteund door een Kamermeerderheid), maar volgens VVD-staatssecretaris Sander Dekker was er geen geld om die kosten te dekken.
Het geld gaat naar de grote steden, die gekort zouden worden op de financiering van hun onderwijsachterstandenbeleid. Verder kan taalonderwijs aan vluchtelingenkinderen ook in een tweede jaar bekostigd worden. Cultuur krijgt er 10 miljoen euro bij, maar het is nog niet bekend waar dat extraatje naartoe gaat.
Het kabinet-Rutte II heeft de afgelopen jaren veel hervormingen in de zorg doorgevoerd. De kritiek daarop bleef, behalve bij de persoonsgebonden budgetten, redelijk binnen de perken. Toch zaten de coalitiepartijen, en dan vooral de PvdA, richting de verkiezingen niet te wachten op een nog ingeplande megabezuiniging op de langdurige zorg voor ouderen, zieken en gehandicapten. Die is daarom nu geschrapt.
Ook wordt de maximum zorgtoeslag – een tegemoetkoming voor de laagste inkomens in de zorgkosten – licht verhoogd, al is dit vooral een koopkrachtmaatregel. De geestelijke gezondheidszorg en de jeugdzorg blijven echter de komende jaren zorgenkindjes voor volgende kabinetten. Dus er is nog genoeg werk aan de winkel.
Het kan niemand zijn ontgaan dat het ministerie van minister Jeanine Hennis noodlijdend is. Materieel kan niet of nauwelijks worden gerepareerd, militairen moeten ‘pang, pang’ roepen bij gebrek aan munitie en het lukt niet om iedereen voldoende getraind te houden.
De 300 miljoen euro die Defensie komend jaar extra krijgt, worden uitsluitend gestoken in het wegwerken van reparaties en het op orde brengen van het materieel. De extra miljoenen worden gezien als een opmaat naar een ‘echte’ kapitaalinjectie voor de komende kabinetsperiode. Na jaren van bezuinigingen op Defensie zijn vrijwel alle partijen er nu van doordrongen dat er extra geld nodig is.
Tot zover het beleid. Want het kabinet heeft dus een koopkrachtverhoging voor het grootste deel van de Nederlanders in gedachten. Hieronder de tabellen:
AD 09.09.2016 Belangenorganisaties en de oppositie in de Tweede Kamer hebben afwachtend gereageerd op de gelekte kabinetsplannen voor extra investeringen in ouderen, zorg, armoedebestrijding en veiligheid. Ze vrezen dat er nog een addertje onder het gras zal zitten op Prinsjesdag.
Ouderenorganisatie ANBO bijvoorbeeld reageert gematigd positief op de gelekte stukken en benadrukt dat de details (die pas op 20 september bekend worden) zullen uitwijzen of gepensioneerden met bijvoorbeeld hoge zorgkosten er ook écht op vooruit gaan.
Directeur Liane den Haan: ,,Met name gepensioneerden met een middeninkomen hebben het moeilijk. Zij hebben net te veel inkomen waardoor zij net niet in aanmerking komen voor bijvoorbeeld huurtoeslag of andere regelingen. Maar ook gepensioneerden met een lager pensioeninkomen en hele hoge zorgkosten hebben het héél moeilijk.”
PCOB
De christelijke ouderenbond (PCOB) is nog gematigder. ,,We zijn blij dat de ouderenkorting bij de belastingen stijgt, maar zijn wel benieuwd of dit structureel wordt.” Ook naar wat het kabinet in petto heeft voor de huur- en zorgtoeslagen is de PCOB nieuwsgierig. ,,Want voor de groep ouderen met een klein pensioen kan dit zeer veel uitmaken in hun koopkracht.”
Perspectief, de jongerenorganisatie van de ChristenUnie, vindt dat met alle aandacht voor de ouderen een andere groep erbij inschiet. ,,Juist jongeren hebben het steeds moeilijker om rond te komen. Ook hebben ze te maken met schulden.
CU
Fractievoorzitter Gert-Jan Segers (CU) ziet goede dingen in de begroting, maar hij weigert in te gaan op details tot Prinsjesdag. ,,We hebben steeds onze zorgen geuit over groepen die over het hoofd zijn gezien, zoals gezinnen en chronisch zieken. Ik zie daar nog altijd ruimte voor verbetering, alternatieven blijven nodig. We komen dus ook nog met een tegenbegroting.”
De jeugdfondsen zijn vooral opgetogen over het beloofde extra geld voor arme kinderen. Dit is bedoeld voor zwemles, schoolreisjes, sportspullen, schoolspullen en kleding en wordt in natura uitgekeerd. ,,Het Jeugdsportfonds en Jeugdcultuurfonds staan te trappelen om hier samen met gemeenten en andere partijen vorm aan te geven.”
Emile Roemer
Oppositieleider Emile Roemer merkt op dat alleen weer goed nieuws is gelekt. ,,Veel wisten we al. Maar het blijft een traditie voor dit kabinet dat degenen met de dikste portemonnee er het hardste op vooruit gaan. Al dat gegoochel met procenten doet daar niks aan af. Mensen hebben niks aan procenten, maar aan centen. Je zult me niet horen piepen over extra geld voor dingen als veiligheid, al is het wel rijkelijk laat. Er is al heel veel schade aangericht.”
Voor politievakbond ACP is het extra geld voor meer veiligheid slechts een druppel op de gloeiende plaat. ,,Als het om veiligheid gaat, staat de klok in Den Haag al jaren stil. Ondertussen piept en kraakt het Nederlandse veiligheidsapparaat.” Door medewerkers bij onder andere politie, defensie en justitie wordt de noodklok geluid over de omstandigheden waaronder zij hun werk moeten doen.
Telegraaf 09.09.2016 De regering moet verdere hervormingen gaan doorvoeren op de huizenmarkt, bij het pensioenstelsel en op de arbeidsmarkt om de Nederlandse economie in een nog betere gezondheid te krijgen. Dat stelde DNB-topman Klaas Knot vandaag in een interview met RTL-Z.
Volgens Knot is het van belang dat de politiek de kar gaat trekken en mede de woningmarkt verder gaat aanpakken met onder meer plannen om de afbouw van de hypotheekrenteaftrek enigszins te versnellen en het maximale leenbedrag iets aan banden te leggen.
Daarnaast heeft Knot een verlaging van de belastingdruk op werk op zijn wenslijstje staan in ruil voor een hogere belasting op consumptie.
Last but not least meent Knot dat er meer maatwerk moet komen in het pensioenstelsel met een andere aanpak voor jongeren en ouderen.
Uitgelekt! Zo wil kabinet op Prinsjesdag geld verdelen Elsevier 08.09.2016 Het is zowat elk jaar raak: ook nu is een deel van de geheime Prinsjesdag-documenten gelekt. Uit de stukken, die in handen zijn van RTL Nieuws, blijkt dat bijna iedereen er volgend jaar in koopkracht iets op vooruitgaat.
De belangrijkste punten voor u op een rij.
Er wordt extra geld uitgetrokken voor arme gezinnen, ouderen en partners van chronisch zieken, blijkt uit de stukken. Er gaat 300 miljoen euro extra naar zorg, onderwijs en veiligheid.
Eerder was al bekend geworden dat de regeringspartijen VVD en PvdA samen 1,2 miljard extra mochten besteden. Beide partijen besloten het geld uit te geven aan de ministeries van Veiligheid en Justitie, Defensie, Onderwijs en Volksgezondheid.
Van de 1,5 miljard die extra te verdelen is krijgt Justitie het meest, namelijk 450 miljoen. Hiervan gaat 20 miljoen naar de inlichtingen- en veiligheidsdiensten. Verder gaat er 400 miljoen naar Volksgezondheid en krijgt het ministerie van Defensie er 300 miljoen bij. Onderwijs moet zich tevreden stellen met 200 miljoen.
De rest van het bedrag gaat naar bestrijding van de armoede onder kinderen (100 miljoen) en voor eenverdieners met een partner met een chronische ziekte.
Er zijn ook meevallers. De lagere instroom van asielzoekers (de verwachting is 42.000 nieuwe asielzoekers, 16.000 minder dan eerder verwacht) scheelt 200 miljoen en ook hoeft er volgend jaar 300 miljoen minder aan de Europese Unie te worden afgedragen, aldus RTL.
Het kabinet bereikte eind vorige maand al een akkoord over de koopkracht. In de zomer bleek uit ramingen van het CPB dat zonder ingrijpen uitkeringsgerechtigden en gepensioneerden er volgend jaar iets op achteruit zouden gaan. Om dit te corrigeren wordt 1,1 miljard uitgetrokken. Het gaat onder meer naar verhoging van de zorgtoeslag, huurtoeslag en het kindgebonden budget.
In de aanloop naar Prinsjesdag wordt al helder hoe hoog de zorgpremie in 2017 uitvalt. Het valt mee. Bekijk hoe dat zit >
Tom Reijner (1986) werkt sinds augustus 2013 op de webredactie. Hij studeerde Politicologie en Geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam.
BB 08.09.2016 Voor het bestrijden van armoede onder kinderen komt 100 miljoen euro beschikbaar. Dat meldt RTL Nieuws, dat de Prinsjesdag-stukken van het kabinet heeft ingezien. Het geld is bedoeld voor zwemles, schoolreisjes, sportspullen, schoolspullen en kleding en wordt in natura uitgekeerd, zo meldt de omroep. Hoe de regeling precies gaat werken, wordt nog bekeken.
Zorg, onderwijs en veiligheid
Er is volgend jaar in totaal 1,5 miljard euro extra uit te geven, dat is 300 miljoen meer dan eerder naar buiten was gekomen. Dat extraatje gaat naar zorg, onderwijs en veiligheid. Bronnen rond het Binnenhof bevestigen de gelekte cijfers. Eerder was al bekend geworden dat de regeringspartijen VVD en PvdA samen 1,2 miljard extra mochten besteden. Beide partijen besloten het geld uit te geven aan de ministeries van Veiligheid en Justitie, Defensie, Onderwijs en Volksgezondheid.
Meeste naar Justitie
Van de 1,5 miljard die nu extra te verdelen is krijgt Justitie het meest, namelijk 450 miljoen euro. Hiervan gaat 20 miljoen naar de inlichtingen- en veiligheidsdiensten. Verder gaat er 400 miljoen naar Volksgezondheid en krijgt het ministerie van Defensie er 300 miljoen bij. Onderwijs moet zich tevreden stellen met 200 miljoen.
Armoede
Van de resterende 150 miljoen gaat het grootste deel naar bestrijding van de armoede onder kinderen. De 100 miljoen hiervoor moet gaan naar zaken als zwemles, schoolreisjes en sportkleding. De regeling moet nog worden uitgewerkt. En voor eenverdieners met een partner met een chronische ziekte is 50 miljoen gereserveerd.
Minder asielzoekers
Er zijn ook meevallers. De lagere instroom van asielzoekers scheelt 200 miljoen. Het kabinet rekende op bijna 60.000 asielzoekers, maar dat zijn er tot dusver ruim 17.000. En ook hoeft er volgend jaar 300 miljoen minder aan de Europese Unie te worden afgedragen.
Akkoord
Het kabinet bereikte eind vorige maand al een akkoord over de koopkracht. In de zomer bleek uit ramingen van het CPB dat zonder ingrijpen uitkeringsgerechtigden en gepensioneerden er volgend jaar iets op achteruit zouden gaan. Om dit te corrigeren wordt 1,1 miljard uitgetrokken. Het gaat onder meer naar verhoging van de zorgtoeslag, huurtoeslag en het kindgebonden budget.
Begrotingsstukken
RTL heeft een naam hoog te houden wat betreft Prinsjesdag. De afgelopen jaren wist de omroep steeds vroegtijdig de hand te leggen op de begrotingsstukken. (ANP/redactie)
AD 08.09.2016 Negen op de tien Nederlanders gaan er komend jaar op vooruit. Bronnen rond het kabinet bevestigen de nieuwste koopkrachtcijfers, die vanavond uitlekten via RTL Nieuws.
Haagse ingewijden melden dat het kabinet met ruim 1 miljard euro in de begroting heeft gevonden om ervoor te zorgen dat vooral ouderen en minima in 2017 toch geld in de portemonnee overhouden. De aantrekkende economische groei heeft het kabinet extra lucht gegeven om koopkrachtminnen weg te werken.
Oorspronkelijk dreigden gepensioneerden in te leveren, maar door een verhoging van de zorg- en huurtoeslag en de ouderenkorting gaan ze er volgend jaar met 0,7 procent op vooruit. Gezinnen met lage inkomens profiteren van een verhoging van het kindgebonden budget. Daardoor resteert voor de minima een kleine plus van 1,1 procent koopkrachtverbetering onderaan de streep.
Ook werkenden gaan er 1,1 procent op vooruit, al moeten kostwinnergezinnen, waar slechts één partner werkt, het doen met een iets lagere stijging van 0,6 procent. Alleenverdieners met een chronische zieke partner komt het kabinet daarentegen extra tegemoet.
Achterban
In deze laatste begroting voor de verkiezingen investeren de coalitiepartijen extra in zaken die belangrijk zijn voor hun achterban. Voor de zomer besloten VVD en PvdA al 1,2 miljard extra uit te gaan geven, maar daar komt op Prinsjesdag nog eens 300 miljoen euro bij.
Zo trekt het kabinet structureel 100 miljoen euro per jaar uit voor arme kinderen. Het is niet de bedoeling dat hun ouders het geld krijgen, maar dat de kinderen in natura krijgen waar ze behoefte aan hebben. Als zij bijvoorbeeld geen geld voor sportkleren hebben, kan dat uit deze pot betaald worden. Dit is vooral belangrijk voor de PvdA, die het aantal arme kinderen de laatste jaren juist zag toenemen.
Veiligheid en defensie
Op initiatief van de VVD is er meer geld voor veiligheid en defensie. In totaal gaat er jaarlijks 450 miljoen euro extra naar onder meer terreurbestrijding, wijkagenten, cybercrime, grensbewaking en de sporenonderzoekers van het NFI. Ook komt er extra geld beschikbaar voor de inlichtingendiensten.
Defensie krijgt er zoals verwacht 300 miljoen euro bij. Eerder werd gemeld dat een deel van dit bedrag voor de buitenlandse missies bestemd zou zijn, maar volgens bronnen is het bedrag uitsluitend bedoeld voor reparaties aan het noodlijdende materieel en het op orde brengen van de krijgsmacht.
Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap krijgt volgend jaar 200 miljoen extra. Tien miljoen daarvoor is bestemd voor cultuur. De rest besteden coalitiepartners VVD en PvdA vooral aan onderwijs voor asielzoekerskinderen en het wegwerken van onderwijsachterstanden. Ook komt er een project om gelijke kansen voor kinderen te bevorderen.
VK 08.09.2016 Het kabinet zet alles op alles om slecht koopkrachtnieuws in het verkiezingsjaar 2017 te vermijden. Uit de opnieuw via RTL Nieuws uitgelekte Prinsjesdagstukken blijkt dat vrijwel iedereen er een beetje in koopkracht op vooruit gaat.
Dreigende gaten in de koopkrachtplaatjes zijn grotendeels gedicht. Daar trekt het kabinet in totaal 1,1 miljard euro voor uit. Ook veiligheid en defensie kunnen rekenen op extra geld. In de cijfers, die goeddeels al voor de zomer bekend werden gemaakt, is de deal tussen de coalitiepartners VVD en PvdA zichtbaar.
Zoals zij hun samenwerking in 2012 begonnen, zo sluiten zij die ook af: met uitruilen. Ze mochten in het voorjaar al allebei een investeringspakket van 600 miljoen euro samenstellen. Die ruimte is er omdat de economie inmiddels harder groeit dan het kabinet in 2012 voorzag. Dat zorgt voor meevallers op de begroting.
De PvdA zal het schrappen van eerder aangekondigde bezuinigingen op de ouderen- en de gehandicaptenzorg op z’n conto schrijven. Evenals de 200 miljoen voor onderwijs, geld dat onder meer wordt ingezet om de groeiende ongelijkheid tussen kinderen van laag- en hoogopgeleide ouders te bestrijden.
Een deel van het geld gaat naar onderwijs voor asielkinderen. Ook wordt extra geïnvesteerd in de huishoudens met zeer lage inkomens, waar kinderen nu nog bij veel activiteiten buitenspel staan. Het geld wordt ‘in natura’ uitgekeerd, meldt RTL Nieuws, en is bedoeld voor zaken als zwemles, schoolreisjes, sportspullen en schoolspullen.
Minder asielzoekers
Volgens RTL Nieuws verwacht het kabinet volgend jaar 42 duizend nieuwe asielzoekers, 16 duizend minder dan eerst gedacht. Er is dus minder geld nodig voor opvang, wat een meevaller van 200 miljoen euro is.
Ook de afdracht aan de Europese Unie valt lager uit. Dit is een verschil van 300 miljoen euro. Vanaf 2018 gaat de afdracht wel weer omhoog.
Trouw 08.09.2016 Het kabinet trekt extra geld uit voor arme gezinnen, ouderen en partners van chronisch zieken. Dat blijkt uit geheime Prinsjesdagstukken die in handen zijn van RTL Nieuws. Bijna iedereen gaat er volgend jaar in koopkracht iets op vooruit.
Eerder was al bekend geworden dat de regeringspartijen VVD en PvdA samen 1,2 miljard extra mochten besteden. Nu komt daar nog eens 300 miljoen euro bij, meldt RTL Nieuws. Dat geld gaat naar zorg, onderwijs en veiligheid. Het extra geld voor de zorg wordt gebruikt om de omstreden bezuiniging op onder meer de verpleeghuiszorg terug te draaien.
Van de in totaal 1,5 miljard krijgt Justitie het meest: 450 miljoen. Dat geld wordt gebruikt voor terrorismebestrijding, wijkagenten, het bestrijden van cybercrime, het forensisch instituut NFI en grensbewaking. Twintig miljoen gaat naar de inlichtingen- en veiligheidsdiensten.
Verder gaat er 400 miljoen naar Volksgezondheid en krijgt het Ministerie van Defensie er 300 miljoen bij. Onderwijs moet zich tevreden stellen met 200 miljoen. De rest van het bedrag gaat naar bestrijding van de armoede onder kinderen (100 miljoen) en naar eenverdieners met een partner met een chronische ziekte.
Uit cijfers van twee jaar geleden bleek dat 400.000 kinderen in een huishouden met een laag inkomen wonen en dat 100.000 van hen al jaren in die situatie zitten. Het geld is volgens RTL bedoeld voor zwemles, schoolreisjes, sportspullen, schoolspullen en kleding.
NU 08.09.2016 Uit gelekte stukken die op Prinsjesdag gepresenteerd worden, blijkt dat er meer geld komt voor terrorismebestrijding, veiligheid, ouderen en kinderen uit arme gezinnen.
Dat meldtRTL Nieuws donderdag na de stukken, die op 20 september gepresenteerd worden, ingezien te hebben. Uit de stukken blijkt dat iedereen er volgend jaar een beetje in koopkracht op vooruit gaat.
Volgend jaar wordt 1,1 miljard euro opzij gezet voor een zogenoemd ‘evenwichtig koopkrachtbeeld’. Dit houdt in dat de zorgtoeslag, huurtoeslag, ouderenkorting en het kindgebonden budget omhoog gaan.
Het kabinet geeft 1,5 miljard euro extra uit voor 2017 en de jaren daarna. Er werd eerder al besloten tot een extra uitgave van 1,2 miljard euro; daar komt op Prinsjesdag nog 300 miljoen euro bij voor zorg, onderwijs en veiligheid. De omstreden bezuinigingen op onder meer de verpleeghuiszorg moet met het extra geld worden teruggedraaid.
Defensie
Er gaat structureel meer geld naar Veiligheid en Justitie. De in totaal 450 miljoen euro wordt gebruikt voor terrorismebestrijding, wijkagenten, het bestrijden van cybercrime, grensbewaking en het forensisch instituut NFI.
Met het geld kan Defensie onder meer nieuwe munitie, materiaal en brandstof aanschaffen en communicatieapparatuur verbeteren. Ook moet de krijgsmacht beter getraind worden.
Inlichtingen- en veiligheidsdiensten krijgen 20 miljoen euro extra te besteden.
Armoede
Er komt 100 miljoen euro beschikbaar voor het bestrijden van armoede. Dit geld zal worden besteed aan zwemlessen, schoolreisjes, sport- en schoolspullen en kleding.
In totaal wordt 50 miljoen euro besteed aan eenverdieners met een chronisch zieke partner. Ook voor topsport en cultuur wordt 10 miljoen euro extra uitgetrokken.
Asielzoekers
De kosten voor de opvang van asielzoekers valt 200 miljoen euro lager uit omdat er volgend jaar 42.000 asielzoekers worden verwacht, terwijl eerder op 58.000 asielzoekers werd gerekend.
Ook de afdracht aan de Europese Unie valt lager uit en levert 300 miljoen euro op. Dit bedrag gaat in 2018 wel weer omhoog.
Trouw 08.09.2016 Waren vorige maand goederen en diensten voor consumenten voor het eerst in dertig jaar goedkoper dan vorig jaar, deze maand steeg de inflatie weer: naar 0,2 procent, zo maakte het CBS vandaag bekend.
Vooral overnachtingen en verblijven op vakantieparken zorgden voor de inflatiestijging, evenals georganiseerde reizen naar het buitenland, aldus het CBS. Omdat dit jaar begonnen de bouwvak- en schoolvakanties laat begonnen, waren er meer hoogseizoendagen in augustus dan vorig jaar. Dit stuwde de hogere prijzen.
Hoewel benzine zo’n 7 procent goedkoper is dan vorig jaar rond deze tijd, was dat in juli nog een groter verschil. Het feit dat de benzine in vergelijking met die maand iets duurder is geworden, leidde tot meer inflatie.
Daarentegen werden levensmiddelen, zoals aardappelen, goedkoper. Dat dempte de inflatie dan weer een beetje.
Volgens het CBS ligt de prijsstijging in Nederland al langere tijd “duidelijk” onder het langjarige gemiddelde van 2 procent. Goederen worden al sinds 2014 goedkoper, terwijl de prijsstijging van diensten vanaf de tweede helft van 2015 steeds kleiner is geworden.
Telegraaf 08.09.2016 De inzakkende groei van de wereldeconomie begint ook Nederland te raken. Onze economie zal komende tijd daarom meer dan in voorgaande jaren op eigen benen moeten staan. Dat schrijven economen van de Rabobank in een donderdag gepubliceerd rapport.
De nieuwe realiteit is vooral het gevolg van de effecten van de aanstaande brexit en een lagere groei in China en de Verenigde Staten. Daardoor neemt de export dit jaar en volgend jaar minder hard toe. Sinds het begin van deze eeuw was de uitvoer eigenlijk de belangrijkste groeimotor van de Nederlandse economie.
Vooruitzichten
Volgens Rabo-econoom Hans Stegeman zien de vooruitzichten wat betreft de binnenlandse ontwikkelingen er vooralsnog goed uit. “Dit jaar dragen de private consumptie en de private investeringen fors bij aan de groei. Volgend jaar zal de consumptie waarschijnlijk nog wat harder groeien. De huidige lage inflatie is goed voor onze koopkracht.” Stegeman verwacht daarbij dat de werkloosheid voorlopig blijft dalen, van 6 procent nu tot circa 5,5 procent eind volgend jaar.
Rabobank voorziet voor dit jaar een economische groei van circa 1,8 procent. Volgend jaar zal deze licht vertragen en uitkomen op 1,5 procent. Daarmee is de bank minder positief dan eerder dit jaar. Voor de uitslag van het Britse brexit-referendum rekende Rabobank er nog op dat de Nederlandse economie dit jaar en volgend jaar met 2 procent zou groeien.
In de nieuwe ramingen is echter nog een hoop onzeker. Zo blijft het vooralsnog afwachten wat het kabinet op Prinsjesdag gaat bekendmaken. Volgend jaar zijn er ook weer nieuwe Tweede Kamerverkiezingen.
Kans op tegenvallers
“De kans op tegenvallers is groter dan die op meevallers”, aldus Stegeman. Dit komt onder meer ook door de geopolitieke spanningen rond de Zuid-Chinese zee en de komende presidentsverkiezingen in de VS. Verder is er nog veel onduidelijk over het traject dat Groot-Brittannië volgt bij het verlaten van de Europese Unie.
De prognoses van Rabobank verschillen niet veel van die van het Centraal Planbureau. Volgens het CPB groeit de economie dit jaar en volgend jaar met 1,7 en 1,6 procent.
VK 27.08.2016 De afschaffing van de basisbeurs en het collegegeld dat steeds hoger wordt hebben ervoor gezorgd dat de koopkracht van studenten volgend jaar onevenredig hard daalt. Daarvoor waarschuwt het ISO, het Interstedelijk Studenten Overleg, zaterdag op basis van eigen onderzoek.
De organisatie, die de belangen behartigt van studenten, wil dat de ministers Jet Bussemaker (Onderwijs) en Jeroen Dijsselbloem (Financiën) maatregelen nemen. Een oplossing kan volgens het ISO zijn dat het collegegeld bij inschrijving bevroren wordt, opdat de student jarenlang weet waar hij of zij aan toe is.
Bij het vaststellen van de koopkrachtverandering van studenten is onder meer rekening gehouden met gemiddelde inkomsten en uitgaven van studenten, de consumentenprijsindex en kamerhuur.
‘De cijfers liegen er niet om’, aldus ISO-voorzitter Jan Sinnige, die vreest voor de toegankelijkheid van het hoger onderwijs. ‘De drempel om te studeren wordt steeds hoger. Het is vooral problematisch voor studenten van wie de ouders niet kunnen bijspringen.’
Universitaire studenten gaan er volgens het onderzoek het meest op achteruit. Ze zouden bij uitvoeringsorganisatie DUO kunnen aankloppen voor een verhoogde lening of een extra hoge aanvullende beurs, denkt ISO.
RO 26.08.2016 Het kabinet heeft vandaag de laatste hand gelegd aan de rijksbegroting voor 2017. Dit zei viceminister-president Asscher na afloop van de wekelijkse ministerraad.
Asscher: ‘Het is ons gelukt om een solide begroting op te stellen die goed is voor de economie, waarmee we Nederland weer sterker kunnen maken. Met extra aandacht voor onderwerpen als de zorg en de veiligheid.’
Vooral de afgelopen weken is ook gewerkt aan het koopkrachtbeeld. ‘U heeft allemaal gezien dat in de cijfers van het Centraal Planbureau nog minnen stonden voor ouderen en mensen met een laag inkomen. Met het nodige passen en meten, en duwen en trekken, is het gelukt om dat te corrigeren.’
Spanningen binnen Turks-Nederlandse gemeeenschap
Ook ging Asscher in op de ontwikkelingen in Turkije en de invloed daarvan op de Nederlands-Turkse gemeenschap. Kabinet en gemeentebesturen waren deze week extra alert op spanningen op scholen met veel kinderen van Turkse afkomst.
Asscher constateert dat er de afgelopen week geen sprake is geweest van (ernstige) ongeregeldheden. ‘Je ziet wel dat een aantal ouders hun kinderen van scholen wil afhalen die in verband worden gebracht met de Gülenbeweging.’
De viceminister-president benadrukt dat ouders vrij zijn om een school te kiezen voor hun kind. Wel zullen leerplichtambtenaren ouders aanspreken die hun kind thuis houden zonder een nieuwe school te hebben gevonden.
Asscher: ‘Kinderen hebben recht op school. En dat recht is belangrijker dan de emoties die ouders soms voelen aan de hand van gebeurtenissen in Turkije.’
Telegraaf 26.08.2016 Het kabinet heeft een ,,solide” begroting rond voor 2017, met extra aandacht voor veiligheid en zorg. Dat heeft vicepremier Lodewijk Asscher vrijdag gezegd. De afgelopen dagen heeft het kabinet de laatste puntjes op de i gezet.
Asscher zei ook dat, zoals gebruikelijk in augustus, aan de koopkracht is gesleuteld. Ouderen en mensen met een laag inkomen zouden er volgens ramingen op achteruit gaan. Volgens Asscher is het gelukt om dit te corrigeren met ,,het nodige passen en meten en duwen en trekken”.
Donderdag werd bekend dat de verschillende inkomensgroepen er volgend jaar door de bank genomen 1 procent op vooruit gaan. Maar het is niet mogelijk te beloven dat niemand er op achteruitgaat. Er wordt gekeken naar groepen, maar de effecten voor individuele mensen kunnen verschillen.
Voor de zomer werden de regeringspartijen VVD en PvdA het al eens over hoofdlijnen voor de begroting van 2017. Daardoor is er in totaal 1,2 miljard euro extra voor Defensie, politie, justitie, zorg en onderwijs. Een geplande bezuiniging op verpleeghuizen en instellingen voor gehandicapten is geschrapt.
Maar hoe de plannen en cijfers er precies uitzien is nog onbekend. Die komen op Prinsjesdag. Minister Jeroen Dijsselbloem van Financiën liet vrijdag na het laatste begrotingsoverleg wel weten dat hij ,,een tevreden man is”.
VK 26.08.2016 Het kabinet schaft volgend jaar de extra belasting op mousserende dranken af. Een fles champagne, prosecco of cava wordt vanaf 1 januari 2017 gemiddeld 1,10 euro goedkoper. Dat geldt overigens niet voor de goedkopere prosecco’s met een schroefdop, omdat hier geen ‘luxetaks’ op zat.
De extra belasting werd jaren geleden in het leven geroepen omdat mousserende drank als een luxe product werd gezien. In 2012 is in het begrotingsakkoord afgesproken om het speciale tarief af te schaffen. Ook werd besloten de maatregel pas door te voeren als de crisis voorbij was.
Per jaar worden er in Nederland zo’n tien miljoen flessen mousserende drank verkocht. Het afschaffen van de belasting kost dus zo’n tien miljoen euro.
De accijnzen op alcohol zijn in Nederland de laatste jaren juist omhoog gegaan. Voor alcoholische dranken betalen consumenten in 2016 bijna 10 procent meer dan in februari 2011.
NU 26.08.2016 Het kabinet heeft een “solide” begroting rond voor 2017, met extra aandacht voor veiligheid en zorg, zo heeft vicepremier Lodewijk Asscher vrijdag gezegd.
Het was al de verwachting dat het kabinet in zou zetten op onderwerpen als zorg en veiligheid. Daarnaast wordt verwacht dat er aandacht zal zijn voor defensie en onderwijs.
Asscher zei ook dat aan de koopkracht is gesleuteld. Deze week werd al bekend dat het de coalitie van VVD en PvdA is gelukt om de koopkracht voor ouderen voor volgend jaar te herstellen. Uit ramingen van het Centraal Planbureau was gebleken dat die groep er zonder ingrepen van het kabinet op achteruit gaat.
Precieze plannen en cijfers worden gepresenteerd op Prinsjesdag.
AD 26.08.2016 Het kabinet heeft een ,,solide” begroting rond voor 2017, met extra aandacht voor veiligheid en zorg. Dat heeft vicepremier Lodewijk Asscher vrijdag gezegd.
De afgelopen dagen heeft het kabinet de laatste puntjes op de i gezet. Asscher zei ook dat, zoals gebruikelijk in augustus, aan de koopkracht is gesleuteld. Ouderen en mensen met een laag inkomen zouden er volgens ramingen op achteruit gaan. Volgens Asscher is het gelukt om dit te corrigeren met ,,het nodige passen en meten en duwen en trekken”.
Donderdag werd bekend dat de verschillende inkomensgroepen er volgend jaar door de bank genomen 1 procent op vooruit gaan. Maar het is niet mogelijk te beloven dat niemand er op achteruitgaat. Er wordt gekeken naar groepen, maar de effecten voor individuele mensen kunnen verschillen.
Voor de zomer werden de regeringspartijen VVD en PvdA het al eens over hoofdlijnen voor de begroting van 2017. Daardoor is er in totaal 1,2 miljard euro extra voor Defensie, politie, justitie, zorg en onderwijs. Een geplande bezuiniging op verpleeghuizen en instellingen voor gehandicapten is geschrapt.
Maar hoe de plannen en cijfers er precies uitzien is nog onbekend. Die komen op Prinsjesdag. Minister Jeroen Dijsselbloem van Financiën liet vrijdag na het laatste begrotingsoverleg wel weten dat hij ,,een tevreden man is”.
Telegraaf 25.08.2016 Nederlanders gaan er komend jaar gemiddeld iets op vooruit. Dat melden bronnen rond het Binnenhof aan De Telegraaf.
De coalitie van VVD en PvdA is erin geslaagd om ervoor te zorgen dat ook gepensioneerden in 2017 extra geld overhouden in de portemonnee. Dat geldt voor zowel mensen met alleen een AOW als voor mensen met een aanvullend pensioen. Vandaag hoopt de top van de coalitie de besprekingen over de koopkracht af te ronden.
Met Prinsjesdag worden de definitieve cijfers bekendgemaakt. Dan heeft het Centraal Planbureau de laatste economische ontwikkelingen voor de begroting doorgerekend. Het kan zijn dat er op het laatste moment nog veranderingen optreden in de verwachtingen.
Net als vorig jaar wil de coalitie het voor werklozen extra aantrekkelijk maken om aan de slag te gaan. Wie in de bijstand zit, gaat er in 2017 fors op vooruit als hij een baan weet te bemachtigen.
Trouw 25.08.2016 Het is de VVD en PvdA gelukt om de koopkracht van ouderen voor volgend jaar te repareren. Zowel mensen met alleen AOW als met een aanvullend pensioen houden extra geld over, melden ingewijden. Hoe groot de plus uitpakt is nog niet duidelijk: de definitieve cijfers worden bekend met Prinsjesdag.
Het kabinet heeft met ‘alle macht’ geprobeerd om het eindplaatje er op een nette manier uit te laten zien en dat is gelukt, zei minister Stef Blok (wonen) vandaag. “Volgens mij krijgen alle groepen, dus ook de ouderen, echt een heel keurige koopkracht.”
De bewindslieden kwamen donderdag bijeen voor een kort overleg over de begroting van 2017. Vrijdag bij de ministerraad worden de laatste zaken hierover afgewikkeld. Volgens minister Jeroen Dijsselbloem (financiën) zitten daar geen moeilijke punten meer tussen. Ook minister Lodewijk Asscher van sociale zaken liet weten dat het begrotingsoverleg vrijwel voltooid is.
Volgens ramingen van het Centraal Planbureau stijgt de koopkracht van werkenden volgend jaar naar verwachting met 1,1 procent, maar zouden uitkeringsgerechtigden en gepensioneerden er waarschijnlijk op achteruitgaan met 0,7 procent. Het kabinet liet twee weken geleden weten hier iets aan te willen doen. Door de bank genomen gaan de verschillende inkomensgroepen er volgend jaar 1 procent op vooruit.
Terwijl landen in Europa fel debatteren over een verbod op boerka’s en boerkini’s is het in Nederland relatief stil. Een boerkaverbod werd al vaker voorgesteld, maar moet nog worden goedgekeurd door de Kamer. Voor een verbod op de boerkini is weinig steun.
Na de terreuraanslag in Frankrijk waarbij een bejaarde priester om het leven werd gebracht door aanhangers van Islamitische Staat (IS), kwamen snel stemmen op om religieuze symbolen als de boerkini, een badpak dat bijna het hele lichaam bedekt, te verbieden.
Een meisje dat erbij was, verklaarde eerder dat een groepje Marokkaanse jongeren in het dorpje Sisco boos werd omdat toeristen de aanwezige vrouwen, die volgens haar boerkini’s droegen, fotografeerden. Daarop gingen de groep Marokkanen en een andere groep Corsicaanse locals met elkaar op de vuist.
Vijf mensen zitten vast vanwege het incident. Ook was het incident aanleiding voor zowel Sisco als andere Franse kustplaatsen om een boerkiniverbod in te stellen.
Maar: ‘Er is in dit geval geen sprake van verschrikkelijke geradicaliseerden tegen racistische boeven,’ zegt openbaar aanklager Nicolas Bessone tegen Liberation. Uit onderzoek van de Franse justitie blijkt nu namelijk dat de vechtpartij tot stand kwam omdat het groepje Marokkanen zich een deel van het strand had toegeëigend.
Na een verbod op boerkini’s op het strand van Cannes volgden de afgelopen dagen verscheidene Franse gemeentes. Woensdag zei ook premier Manuel Valls het boerkiniverbod te begrijpen. ‘Het is een politieke uiting, gebaseerd op de onderwerping van vrouwen.’
Het Nederlandse kabinet komt vooralsnog niet met plannen om de boerkini te verbannen, meldt NOS. De VVD wil dat mensen vrij zijn om zelf te kiezen wat voor kleren ze dragen op het strand en ook PvdA-kamerlid Ahmed Marcouch ziet een boerkiniverbod niet zitten. De PVV wil dat wel: volgens die partij is de boerkini een symbool van ‘gruwelijke vrouwenonderdrukking in de islam’.
De Franse Raad van State heeft een voorlopige streep gezet door het boerkiniverbod in Villeneuve-Loubet.
Ook Ger Groot heeft niets op met het boerkiniverbod. Maar dat Schotland zijn politieagenten toestaat een islamitische sluier dragen, vindt hij minstens net zo belachelijk. “Allebei dwaze maatregelen, die het fundamentele onderscheid tussen staat en maatschappij negeren.”
Het gaat om een voorlopig besluit, benadrukt de Franse tv-zender BFMTV. Volgens de rechters druist het verbod op de religieuze badkledij in tegen de burgerlijke vrijheden. De Franse Liga voor de Mensenrechten had protest aangetekend tegen het verbod in Villeneuve-Loubet. De RvS noemt het verbod ‘een ernstige, en duidelijk illegale schending van fundamentele vrijheden, de vrijheid van religie en individuele vrijheden’.
‘Op het strand draag je een badpak’
In een dertigtal andere Franse gemeenten met stranden werden vergelijkbare verboden ingesteld. Daar blijven ze voorlopig nog van kracht, tenzij ook daar bezwaar tegen het verbod wordt aangetekend. De uitspraak van de RvS geldt vooralsnog dus alleen voor het dorp Villeneuve-Loubet, dat aan de Côte d’Azur ligt.
Donderdag nog zei Rudy Salles, locoburgemeester van de kuststad Nice, dat mensen die naar het strand wensen te gaan, een badpak dienen te dragen en ‘niets anders’. Dat geldt volgens hem overigens ook voor bijvoorbeeld nonnen, die dezelfde behandeling als islamitische vrouwen krijgen als ze in hun religieuze kleding naar het strand gaan. Het dragen van een boerkini is volgens hem een ‘provocatie’.
Ook premier steunde verbod
De Franse premier Manuel Valls sprak eerder ook in dergelijke bewoordingen over het kledingstuk en steunde gemeentes die het wilde verbieden.
Het pak – waarbij het hele lichaam en soms ook het gezicht bedekt is – strookt niet met de waarden van Frankrijk en de Republiek, zei hij vorige week. ‘Stranden moeten, net als alle andere publieke plekken, beschermd worden tegen religieuze invloeden. De boerkini is geen nieuw soort badlijn, een modestatement. Het is een politieke uiting, anti-maatschappelijk, en is gebaseerd op de onderwerping van vrouwen.’
Het verbod op de boerkini – voor velen een symptoom van de intolerante en sektarische islam – is in de gemeenten waar hij werd ingesteld vooral symbolisch, al halen sommigen ook veiligheidsredenen en hygiëne aan als reden voor het verbod.
Duitsers richten hun pijlen op de boerka, Nederland blijft twijfelen
Ook in Duitsland woedt een discussie over religieuze kleding, na aanslagen op Duits grondgebied. Het CDU van Angela Merkel wil een gedeeltelijk boerkaverbod onderzoeken. ‘Boerka’s passen niet in Duitsland. Besluieren is het tegenovergestelde van integreren,’ schreef de partij in een verklaring. Coalitiepartner SPD zegt dat een verbod niet nodig is en denkt dat het contraproductief zal zijn.
In Nederland wordt al sinds 2005 gepraat over een boerkaverbod, destijds voorgesteld door Geert Wilders. In 2006 kwam ook VVD-minister Rita Verdonk met een soortgelijk plan, wat haar destijds op veel kritiek kwam te staan.
Nederlands boerkaverbod kan nog lang op zich laten wachten
In het regeerakkoord van Rutte I (VVD en CDA met gedoogsteun van de PVV) werd het verbod officieel aangekondigd, maar een wet werd nooit aangenomen. Het huidige kabinet heeft beloofd een beperkter boerkaverbod in te voeren, dat moet gelden voor het openbaar vervoer, onderwijs, zorg en overheidsgebouwen. Op straat blijft de boerka wel gewoon toegestaan.
Ondanks steun van regeringspartijen VVD en PvdA en goedkeuring van de ministerraad is er nog steeds niet over gestemd in de Tweede Kamer. Dat zal na het zomerreces gebeuren.
Daarna wacht nog een andere drempel, want in de Eerste Kamer hebben de twee partijen geen meerderheid !!!!
Trouw 30.09.2016 Gelaatsbedekkende kleding is voortaan in Bulgarije verboden. Wie nog langer een boerka of andere gezichtsbedekking draagt, moet vrezen voor een boete van een paar honderd euro of een korting op zijn of haar uitkering.
Het boerkaverbod, zoals de maatregel in de volksmond heet, was een stokpaardje van de kleine, nationalistische regeringspartij Patriottisch Front. De maatregel zou nodig zijn om de dreiging van islamitisch geïnspireerd terrorisme het hoofd te bieden.
Veel boerka’s zijn er niet in het Bulgaarse straatbeeld, al kent het land wel een grote islamitische minderheid van vooral Turkse afkomst.
De politieke partij van de Turkse minderheid, de DPS, noemt het boerkaverbod een ‘initiatief van mensen die vijandig tegenover vreemdelingen staan’. Na de instemming van het parlement met de maatregel verlieten de DPS-leden de zaal.
Een soortgelijk verbod is al enkele jaren van kracht in onder meer Frankrijk en België. In Nederland wordt al jaren gesproken over de invoering van een boerkaverbod. In 2015 nam de ministerraad een wet aan die boerka’s, nikaabs, bivakmutsen en integraalhelmen verbied in het onderwijs, het openbaar vervoer, ziekenhuizen en overheidsgebouwen. Maar de Tweede en Eerste Kamer moeten nog over die wet stemmen.
NU 30.09.2016 Gelaatsbedekkende kleding is voortaan in Bulgarije verboden. Wie nog langer een boerka of andere gezichtsbedekking draagt, moet vrezen voor een boete van een paar honderd euro of een korting op zijn of haar uitkering.
Het boerkaverbod, zoals de maatregel in de volksmond heet, was een stokpaardje van de kleine, nationalistische regeringspartij Patriottisch Front. De maatregel zou nodig zijn om de dreiging van islamitisch geïnspireerd terrorisme het hoofd te bieden.
Veel boerka’s zijn er niet in het Bulgaarse straatbeeld, al kent het land wel een grote islamitische minderheid van vooral Turkse afkomst.
De politieke partij van de Turkse minderheid, de DPS, noemt het boerkaverbod een “initiatief van mensen die vijandig tegenover vreemdelingen staan”. Na de instemming van het parlement met de maatregel verlieten de DPS-leden de zaal.
Een soortgelijk verbod is al enkele jaren van kracht in onder meer Nederland en België.
Telegraaf 30.09.2016 Gelaatsbedekkende kleding is voortaan in Bulgarije verboden. Wie nog langer een boerka of andere gezichtsbedekking draagt, moet vrezen voor een boete van een paar honderd euro of een korting op zijn of haar uitkering.
Het boerkaverbod, zoals de maatregel in de volksmond heet, was een stokpaardje van de kleine, nationalistische regeringspartij Patriottisch Front. De maatregel zou nodig zijn om de dreiging van islamitisch geïnspireerd terrorisme het hoofd te bieden. Veel boerka’s zijn er niet in het Bulgaarse straatbeeld, al kent het land wel een grote islamitische minderheid van vooral Turkse afkomst.
De politieke partij van de Turkse minderheid, de DPS, noemt het boerkaverbod een ,,initiatief van mensen die vijandig tegenover vreemdelingen staan”. Na de instemming van het parlement met de maatregel verlieten de DPS-leden de zaal.
Een soortgelijk verbod is al enkele jaren van kracht in onder meer Nederland en België.
VK 27.09.2016 Zwitserland krijgt een verbod op het dragen van een boerka. De Zwitserse nationale raad sprak zich vandaag uit met 88 tegen 87 stemmen voor invoering ervan. Alleen de kantonraad van het land kan de invoering van het verbod nog verhinderen.
Als dit laatste niet gebeurt, dan zal het kledingstuk worden geweerd uit de openbare ruimte. Tien parlementsleden onthielden zich dinsdag in de nationale raad, het Zwitsers parlement, van stemming. Het plan kwam van de Zwitserse Volkspartij (SVP), de partij die eerder het brein was achter een referendum over een verbod op minaretten. De rechtse anti-immigratiepartij behaalde vorig jaar een grote zege in het Zwitserse parlement.
De wet op het boerkaverbod moet nog de goeddkeuring krijgen van de kantonraad, een soort Senaat waarin ieder Zwitsers kanton is vertegenwoordigd. Eerder werd de boerka al in Frankrijk en in België verboden.
NU 27.09.2016 Zwitserland gaat mogelijk het dragen van een boerka verbieden. Het parlement heeft daar dinsdag mee ingestemd.
Nu moeten de 26 kantons zich uitspreken over het plan van de nationalistische Zwitserse Volkspartij (SVP). In Duitsland en België is het al verboden om gezichtsbedekkende kleren te dragen.
Het voorstel kreeg 88 stemmen voor en 87 stemmen tegen in het parlement. Tien aanwezige parlementsleden brachten geen stem uit.
Als de Zwitsers een referendum houden over een boerkaverbod, zou volgens peilingen ongeveer 60 procent van de kiezers voor het verbod stemmen.
Trouw 16.09.2016 Er is al een vrouw met een bruidssluier. En dames met een politiepet, een tiara, een werkhelm en een gleufhoed. Maar eentje met een hoofddoek, die schittert in het standaardpakket van emoji’s nog in afwezigheid. Daar kan volgend jaar verandering in komen: de stichting achter de chat-icoontjes gaat zich buigen over een voorstel voor moslima-emoji’s.
Het voorstel is afkomstig van een 15-jarige Duitse moslima, Rayoud Almuhedhi. Ze heeft de handen ineengeslagen met een grafisch ontwerper, een organisator van een emoji-conferentie en de oprichter van internetgemeenschap Reddit, Alexis Ohanian. Hoofddoeken kunnen niet achterblijven, schrijven ze.
Het Unicode Consortium, een onafhankelijke stichting die namens technologiebedrijven beslist welke emoji’s er in telefoon-, Mac- en pc-software worden opgenomen, zet al een tijdje in op diversiteit. Zo maakte het juli bekend dat het elf nieuwe plaatjes van werkende vrouwen aan het pakket toevoegt. Van een vrouw met een lasbril en een gasbrander, maar ook van een vrouwelijke kok en een dokter.
Een goede ontwikkeling, schrijven Almuhedhi en haar mede-indieners in een zeven pagina’s tellend voorstel. “Maar bij deze stappen moeten we het niet laten. Wereldwijd dragen ongeveer 550 miljoen moslima’s met trots een hijab. Een enorm grote groep, en toch zie je hen op het toetsenbord nergens terug.”
Hoofddoek voldoet aan de eisen
Of het Consortium die druk ook voelt, is moeilijk in te schatten. Iedereen kan emoji’s voorstellen en van petities of stemmingen is geen sprake. Wel stelt het Consortium eisen: een nieuwe emoji moet niet te veel lijken op bestaande exemplaren, het afgebeelde object moet geen modegril zijn en er moet een redelijke verwachting zijn dat de emoji veel gebruikt gaat worden.
Zo bezien maakt de hoofddoek een goede kans. Er is wel al een man met een tulband, merkt Almuhedhi op. Terwijl de statistieken van Google laten zien dat er de afgelopen jaren veel meer gezocht wordt naar de term hijab. Bovendien dragen niet alleen moslima’s een hoofddoek: sommige joden en christenen doen dat ook. “Emoji’s lijken misschien geen big deal”, zegt Ohanian tegen de New York Times. “Maar ze kunnen mensen wel het gevoel geven dat ze erkend en vertegenwoordigd worden.”
Dat emoji’s meer zijn dan alleen chat-icoontjes, daar is Apple het in ieder geval mee eens. Het techbedrijf maakte vorige maand bekend dat het zijn revolver-emoji ging verruilen voor een felgroen waterpistool. En inderdaad: in iOS 10, de deze week verschenen nieuwe versie van het besturingssysteem voor iPhone en iPad, is de revolver nergens te bekennen.
Elsevier 29.08.2016 De socialistische regering ziet helemaal niets in een landelijk boerkiniverbod. Dat zegt althans de minister van Binnenlandse Zaken Bernard Cazeneuve. Maar hij druist daarmee in tegen de mening van de premier, Manuel Valls.
Cazeneuve zei zondag in de krant La Croix dat een wet die een dergelijk verbod regelt in strijd is met de grondwet. Het zou de spanningen tussen bevolkingsgroepen alleen maar doen toenemen. Bovendien zet hij vraagtekens bij de effectiviteit en de noodzaak van de maatregelen.
‘Moderne versie van islam’
Premier Valls ziet dit dus heel anders. Volgens hem heeft Frankrijk behoefte aan een moderne versie van de islam. Daarin hoort de boerkini – een badpak voor moslima’s waarbij het hele lichaam is bedekt – geen plek te hebben, vindt hij. De Franse Raad van State zette vrijdag voorlopig een streep door het boerkiniverbod dat de burgemeester van het Zuid-Franse badplaatsje Villeneuve-Loubet had afgekondigd.
Fransen losten netelige kwesties vaak op door beroep te doen op de laïcité, de scheiding tussen kerk en staat. Maar dat wringt, bij de boerkini. Lees meer >
Volgens de hoogste Franse bestuursrechter druist het verbod op het allesbedekkende badpak voor moslima’s in tegen de burgerlijke vrijheden. Als het aan Valls ligt, is de discussie nog niet voorbij. ‘Het verbod op de boerkini ondermijnt de persoonlijke vrijheid niet. Er is geen vrijheid die vrouwen onderdrukt,’ aldus de premier naar aanleiding van de uitspraak van de Raad.
Boerkini zorgt voor ophef
Vorige week steunde Valls al de lokale verboden. ‘Stranden moeten, net als alle andere publieke plekken, beschermd worden tegen religieuze invloeden. De boerkini is geen nieuw soort badlijn, een modestatement. Het is een politieke uiting, anti-maatschappelijk, en is gebaseerd op de onderwerping van vrouwen.’
De boerkini houdt de gemoederen flink bezig in Frankrijk. De kwestie gaat een rol spelen in de campagnes in de aanloop naar de presidentsverkiezingen volgend jaar. De rechtse politicus Nicolas Sarkozy, die zich opnieuw heeft opgeworpen als presidentskandidaat, vindt een boerkini ‘provocerend’ en pleit voor een nationaal verbod. Hij volgt daarmee Marine Le Pen van Front National.
RTVWEST 28.08.2016 Een demonstratie in Scheveningen tegen het boerkiniverbod in Frankrijk trok zondag weinig belangstellenden. De organisatie had gerekend op enkele honderden mensen, er kwamen er een stuk of vijftien.
Het initiatief voor het protest komt van de Tilburgse Farida Yahyaoui. Via Facebook riep ze op massaal naar het Scheveningse strand te komen, om te demonstreren tegen het verbod in Frankrijk op het dragen van een boerkini – een lichaamsbedekkend zwempak dat door sommige islamitische vrouwen wordt gedragen.
Ondanks de magere opkomst is organisator Farida Yahyaoui niet teleurgesteld. Ze zegt met haar actie nadrukkelijk voor vrijheid te staan en dat zou desnoods ook in haar eentje doen.
Elsevier 27.08.2016 Frankrijk heeft behoefte aan een moderne versie van islam en de boerkini hoort daar niet in thuis. Dat is het oordeel van de Franse premier Manuel Valls.
De kusten van Frankrijk zijn al wekenlang het toneel van een heftige discussie, die ondertussen internationaal wordt gevoerd. Het onderwerp: de boerkini. Een aantal Franse burgemeesters kondigde aan de badkleding te verbieden op de stranden, wat enorme ophef veroorzaakte.
Toch is de discussie over het islamitische badpak nog niet over, als het aan Valls ligt. ‘Het verbod op de boerkini ondermijnt de persoonlijke vrijheid niet. Er is geen vrijheid die vrouwen onderdrukt,’ aldus de premier naar aanleiding van de uitspraak van de Raad.
Valls stelt daarnaast dat de Raad van State de macht van burgmeesters niet mag ontnemen. ‘De Raad heeft met de uitspraak geen einde gebracht aan deze dicussie,’ stelt de politicus. Het is niet voor het eerst dat hij zich uitspreekt tegen de boerkini. Hij steunde al eerder de gemeentes die een verbod inlasten.
Het pak – waarbij het hele lichaam en soms ook het gezicht is bedekt – strookt niet met de waarden van Frankrijk en de Republiek, zei hij vorige week. ‘Stranden moeten, net als alle andere publieke plekken, beschermd worden tegen religieuze invloeden. De boerkini is geen nieuw soort badlijn, een modestatement. Het is een politieke uiting, anti-maatschappelijk, en is gebaseerd op de onderwerping van vrouwen.’
Ook de locoburgemeester van Nice lijkt overtuigd van zijn eigen standpunt: ‘Op het strand draag je een badpak. Niets anders,’ zei Rudy Salles vrijdag. In zo’n dertig gemeenten werd de boerkini verboden. Zo’n acht tot tien procent van de Franse bevolking is moslim. Daarmee heeft het land het hoogste moslimpercentage van West-Europa. ‘Wij hebben dan ook behoefte aan een moderne islam. Dat gaat niet met de boerkini,’ aldus Valls.
Elsevier 26.08.2016 De Franse Raad van State heeft een voorlopige streep gezet door het boerkiniverbod in het plaatsje Villeneuve-Loubet. De RvS neemt daarmee de tijd om tot een ‘grondiger oordeel’ te komen. Het gaat om een voorlopig besluit, benadrukt de Franse tv-zender BFMTV.
Volgens de rechters druist het verbod op de religieuze badkledij in tegen de burgerlijke vrijheden. De Franse Liga voor de Mensenrechten had protest aangetekend tegen het verbod in Villeneuve-Loubet. De RvS noemt het verbod ‘een ernstige, en duidelijk illegale schending van fundamentele vrijheden, de vrijheid van religie en individuele vrijheden’.
‘Op het strand draag je een badpak’
In een dertigtal andere Franse gemeenten met stranden werden vergelijkbare verboden ingesteld. Daar blijven ze voorlopig nog van kracht, tenzij ook daar bezwaar tegen het verbod wordt aangetekend. De uitspraak van de RvS geldt vooralsnog dus alleen voor het dorp Villeneuve-Loubet, dat aan de Côte d’Azur ligt.
Donderdag nog zei Rudy Salles, locoburgemeester van de kuststad Nice, dat mensen die naar het strand wensen te gaan, een badpak dienen te dragen en ‘niets anders’. Dat geldt volgens hem overigens ook voor bijvoorbeeld nonnen, die dezelfde behandeling als islamitische vrouwen krijgen als ze in hun religieuze kleding naar het strand gaan. Het dragen van een boerkini is volgens hem een ‘provocatie’.
Ook premier steunde verbod
De Franse premier Manuel Valls sprak eerder ook in dergelijke bewoordingen over het kledingstuk en steunde gemeentes die het wilde verbieden.
Het pak – waarbij het hele lichaam en soms ook het gezicht bedekt is – strookt niet met de waarden van Frankrijk en de Republiek, zei hij vorige week. ‘Stranden moeten, net als alle andere publieke plekken, beschermd worden tegen religieuze invloeden. De boerkini is geen nieuw soort badlijn, een modestatement. Het is een politieke uiting, anti-maatschappelijk, en is gebaseerd op de onderwerping van vrouwen.’
Het verbod op de boerkini – voor velen een symptoom van de intolerante en sektarische islam – is in de gemeenten waar hij werd ingesteld vooral symbolisch, al halen sommigen ook veiligheidsredenen en hygiëne aan als reden voor het verbod.
Elsevier 26.08.2016 Het stadsbestuur van de Franse stad Nice is duidelijk: wie naar het strand gaat, draagt een badpak. En niets anders. ‘Ik kan ook niet naakt gaan, dat is verboden.’
De locoburgemeester van kuststad Nice, Rudy Salles, gaf donderdagavond een interview in het BBC-radioprogramma World at One.
Boerkini is een ‘provocatie’
Volgens hem verdienen nonnen dezelfde behandeling als islamitische vrouwen, als zij naar het strand gaan in hun religieuze kleren. ‘Als je naar het strand gaat draag je een badpak. Je kan niet dragen wat je wilt. Ik kan niet naakt gaan, dat is verboden,’ aldus Salles, Hij omschreef het dragen van een boerkini als een ‘provocatie’. Als het aan hem ligt, worden strandgangers ook niet ‘lastiggevallen’ met een habijt – de dagelijkse kledij van broeders en zusters binnen de katholieke kerk.
32 Franse gemeenten hebben tot dusver een verbod uitgevaardigd op het islamitische badpak. Volgens de Franse krant Le Monde hebben vier vrouwen een boete gekregen. Daarnaast zouden vrouwen in diverse gemeenten hebben gehoord dat ze het strand dienden te verlaten.
Franse Raad van State doet uitspraak
De kwestie met de foto’s van een vrouw in Nice die deze week door vier politieagenten werd opgedragen haar bedekkende kleding uit te trekken, vonden veel Fransen stuitend – en leidde ook buiten Frankrijk tot verontwaardigde reacties.
Fransen losten netelige kwesties vaak op door beroep te doen op de laïcité, de scheiding tussen kerk en staat. Maar dat wringt, bij de boerkini. Lees meer >
De Franse Liga voor de Mensenrechten heeft protest aangetekend bij de Raad van State tegen de verboden. Voorman Jean-Pierre Dubois was bij hetzelfde BBC-radioprogramma kort maar krachtig in zijn oordeel over de verboden: ‘Het is gewoon discriminatie.’ De Franse Raad van State doet vrijdagmiddag uitspraakover de boerkiniverboden.
De discussie in Frankrijk over het verbieden van boerkini’s wordt steeds scherper. Franse Moslima’s zeggen dat ze worden gestigmatiseerd, rechtse politici willen landelijke maatregelen. De Franse Raad van State spreekt zich donderdag uit over de vraag of een boerkiniverbod in strijd is met de grondwet.
Nadat Cannes als eerste kuststad boerkini’s op stranden verbood, volgden de afgelopen tijd zeker vijftien andere Franse gemeentes. Nog eens tientallen andere burgemeester overwegen een soortgelijk verbod op religieuze zwemkleding. De Franse premier Manuel Valls sprak er vorige week zijn steun voor uit, toen hij de boerkini een symbool van de onderdrukking van vrouwen noemde.
Moslims vinden dat ze worden gestigmatiseerd
In Cannes en andere steden werden tientallen vrouwen al beboet voor het dragen van een boerkini, en in andere gevallen zelfs voor het dragen van een hoofddoek. Foto’s van een vrouw in Nice die door de vier politieagenten wordt opgedragen haar bedekkende kleding uit te trekken, stuitten veel Fransen tegen de borst.
De Franse raad van moslims verzet zich woensdag tegen wat zij ‘stigmatiserende’ regels noemen, die tot spanningen leiden tussen moslims en niet-moslims. Anwar Kbibech betoogt tegen Le Figaro dat boerkini’s ‘helemaal niet over religie gaan’. ‘Sommige vrouwen dragen het om te provoceren, maar de meesten willen zich gewoon bescheiden kleden,’ aldus Kbibech. De raad vroeg een spoedberaad aan met de Franse minister van Binnenlandse Zaken Bernard Cazeneuve, die opriep tot kalmte.
Links en rechts staan recht tegenover elkaar in boerkini-discussie
Activistengroepen als de Mensenrechtenliga noemen het boerkiniverbod ‘een collectieve straf voor moslims’, ingesteld na de reeks terreuraanslagen in Frankrijk. Ze stapten naar de rechter na een verbod in Villeneuve-Loubet en beargumenteerden dat het verbieden van boerkini’s tegen de fundamentele vrijheden indruist.
De rechter gaf hen in eerste instantie geen gelijk. Donderdag doet de Raad van State uitspraak, wat een precedent kan scheppen voor de rest van het land.
Daar recht tegenover staan een reeks rechtse politici. Nicolas Sarkozy, die onlangs aangaf opnieuw presidentskandidaat te worden, riep op tot een landelijke wet om religieuze symbolen in de ban te doen. De leider van Front National, Marine Le Pen, schreef in een blog dat ‘de ziel van Frankrijk’ in het geding is. ‘Frankrijk kan niet toelaten dat het lichaam van de vrouw wordt weggestopt.’
Emile Kossen Kossen (1992) is sinds september 2015 online redacteur bij Elsevier. Portefeuilles/interesses Verenigde Staten Latijns-Amerika Politiek Media
VK 24.08.2016 De online verkopen van boerkini’s zijn sinds het boerkiniverbod in diverse Franse steden verdriedubbeld, aldus de BBC. Volgens Aheda Zanetti, de Australische bedenker van het verhullende badpak, is de verkoop in Frankrijk door de maatregelen met 35 tot 40 procent toegenomen.
In Le Parisien reageert Zanetti verbaasd over de commotie die haar creatie in Frankrijk heeft gewekt. ‘Ze maken er een politiek symbool van. Dat begrijp ik niet, het is maar een badpak. Er wordt niemand kwaad mee gedaan’, aldus de 48-jarige vrouw van Libische afkomst.
Volgens de ontwerpster is het belangrijk dat vrouwen de vrijheid hebben om hun eigen zwemkleding te kiezen. ‘Het maakt mij niet uit als mijn dochters een bikini willen dragen. Het is hun keuze’, vertelt ze tegenover de BBC. In de Daily Mail benadrukt ze dat de boerkini niet alleen door moslima’s wordt gekocht. ‘Ik schat dat ongeveer veertig procent geen moslim is.’
Zanetti bedacht de boerkini in 2004. Met haar alles verhullende badpak wilde zij de moslima niet onderdrukken, maar juist bevrijden. Volgens Zanetti is de boerkini ‘een werktuig van integratie dat belijdende moslima’s in staat stelt volop te profiteren van de geneugten van het strand’.
Inmiddels heeft Zanetti 700 duizend boerkini’s verkocht. Een belangrijke doorbraak was een order van de vereniging van Australische strandwachten in 2005. Na rellen tussen moslim- en blanke jongeren probeerde de vereniging ook strandwachten uit minderheidsgroeperingen te rekruteren. Daartoe kreeg Zanetti de opdracht om boerkini’s te leveren voor vrouwelijke moslimstrandwachten.
VK 24.08.2016 Vrouwelijke moslimagenten in Canada en Schotland mogen voortaan de hoofddoek dragen bij hun politie-uniform. Beide landen willen zo moslima’s aanmoedigen te kiezen voor een carrière bij de politie. De Canadese regering van premier Justin Trudeau wil met de maatregel ook benadrukken hoe multicultureel het land is.
Voor Canadese begrippen is het besluit vergaand omdat het uniform van de Mounties, de Royal Canadian Mounted Police, al twee eeuwen bijna hetzelfde is. De mounties worden ook beschouwd als hét symbool van Canada.
De introductie van de hoofddoek werd aangekondigd door het ministerie van Openbare Veiligheid. De maatregel werd begin dit jaar al ingevoerd maar er werd toen geen ruchtbaarheid aan gegeven. Eerder besloten al de politiekorpsen in Toronto en Edmonton moslima’s toe te staan een hijab te dragen. De mounties hebben drie hijabs getest en uiteindelijk eentje gekozen die het meest geschikt is voor politiewerk. Deze hijab kan snel worden afgedaan als dit moet.
Het opnemen van de hoofddoek komt 26 jaar nadat er grote commotie in Canada ontstond nadat de top van de Mounties toestond dat Sikhs een tulband mochten dragen. Die maatregel leidde tot felle discussies en kritiek op de leiding van het landelijke politiekorps. Sindsdien is de houding van de Canadezen over het toestaan van dit soort religieuze uitingen veranderd.
Baarden
Het uniform van de Mounties dateert uit het begin van de negentiende eeuw. De voorganger van het korps was toen belast met het handhaven van de wet in de ruige westelijke provincies en in het noorden. Sindsdien is het uniform nauwelijks aangepast: een rode jas, leren laarzen en de bruine vilten hoed.
Tot nu toe is er geen verzoek gedaan door een moslima om een hoofddoek te dragen. Het is niet duidelijk hoeveel vrouwelijke moslims bij het korps werken. In de afgelopen twee jaar zijn er wel zo’n dertig verzoeken gedaan door agenten om de regels om religieuze- en culturele redenen te versoepelen. Het ging voornamelijk om mannen die een baard wilden dragen.
Hoofdcommissaris Phil Gormley van de Schotse politie zegt dat het korps representatief moet zijn. ‘Ik hoop dat deze uitbreiding van onze uniformmogelijkheden ertoe zal bijdragen dat ons personeel meer divers wordt.’ De politie van Londen besloot tien jaar geleden al de hoofddoek toe te laten. Ook Zweden en Noorwegen, evenals de politie in sommige Amerikaanse staten, staan de hijab toe als onderdeel van het uniform.
Trouw 24.08.2016 Frankrijk slaat de plank flink mis met het boerkiniverbod, vindt Aheda Zanetti. Volgens de Australische ontwerpster van de boerkini is de bedekkende badkleding juist bedoeld om de integratie en het samengaan van verschillende culturen te bevorderen.
De boerkini staat juist voor integratie, acceptatie en het niet veroordeeld worden, aldus Aheda Zanetti.
Zanetti, van Libanese afkomst en zelf praktiserend moslim, bedacht de boerkini in 2004 voor haar nichtje die netbal (een sport die op korfbal lijkt, red.) wilde spelen. Haar hijab was daar niet geschikt voor, dus ging Zanetti op zoek naar een geschikte sportoutfit. Toen die nergens bleek te vinden, ging de ontwerpster zelf maar aan de slag.
“Ik wilde iets maken dat past bij de Australische levensstijl, maar ook tegemoetkomt aan de behoeftes van een moslimmeisje”, schrijft Zanetti in eenopiniestuk in The Guardian. “De boerkini staat juist voor integratie, acceptatie en het niet veroordeeld worden. Iedereen kan hem dragen: christenen, joden, hindoes. Het is badkleding voor bescheiden personen, voor mensen met huidkanker of moeders die geen bikini’s willen dragen. Het is geen symbool van de islam.”
Risico voor de openbare orde
Daar denkt de Franse premier Manuel Valls duidelijk anders over. Hij schaarde zich vierkant achter het verbod op de bedekkende zwemkleding, dat inmiddels in zeven Franse kustplaatsen van kracht is. De boerkini vormt volgens hem een ‘risico voor de openbare orde’ en is niet te verenigen met de waarden van de Franse republiek. Hij noemde de boerkini de ‘vertaling van een politiek project, van een tegenmaatschappij, vooral gebaseerd op de onderwerping van de vrouw’.
Een grote misvatting, zo stelt Zanetti. “De naam boerkini verwijst niet naar een boerka voor het strand”, schrijft de ontwerpster. “Ik moest snel een naam verzinnen en voor mij was het zomaar een woord. Het kledingstuk staat voor mij voor de combinatie van twee verschillende culturen: we zijn Australiërs, maar ook moslims.”
Eigen keuze
De ontwerpster is dan ook ‘verdrietig’ over de ophef in Frankrijk. “Ik denk dat ze het kledingstuk niet goed begrijpen. De boerkini staat voor vrije tijd, blijdschap en sport. De Fransen vervormen het tot een product van haat. Vragen ze vrouwen nu om van het strand te verdwijnen en terug te gaan naar hun keukens? Ik denk dat geen enkele man zich moet bemoeien met hoe vrouwen zich kleden. Niemand dwingt ons. Het is onze eigen keuze. Toen ik de boerkini voor het eerst droeg, voelde ik me vrij en krachtig.”
Toch heeft Zanetti ook reden om Frankrijk erkentelijk te zijn, zei de ontwerpster in een interview met de Italiaanse krant Repubblica. De laatste tijd wordt haar website overspoeld met bestellingen en informatieverzoeken van zowel moslims als niet-moslims. “Ik heb nauwelijks tijd meer om te ademen”, grapte Zanetti. “Ik moet Frankrijk bedanken voor alle reclame.”
VK 24.08.2016 Sinds de boerkini op een aantal Franse stranden in de ban is gedaan, nemen sommige agenten de naleving van het verbod wel heel serieus. In Nice dwongen vier politiemannen een vrouw op het strand haar tuniek uit te trekken.
Op foto’s in de Daily Mail is te zien dat de vrouw van middelbare leeftijd rustig op het strand een dutje ligt te doen. De vrouw draagt geen boerkini, maar een zwarte broek, een blauwe tuniek en een bijpassende hoofddoek. Gadegeslagen door tientallen badgasten, wordt de vrouw gedwongen haar tuniek uit te doen. Een van de agenten schrijft vervolgens een boete uit.
De verontwaardiging over het optreden van de agenten is groot. ‘Hier heb ik geen woorden voor’, ‘Walgelijk’, ‘Dit is volslagen waanzin’, en ‘De reputatie van ons land als zijnde open en tolerant is vandaag door het riool gespoeld’, zijn slechts enkele van de vele boze reacties op Twitter. Ginella Massa @Ginella_M
Boete
Nice is één van de drie Franse steden waar de boerkini is verboden sinds de terroristische aanslagen op 14 juli waarbij 85 mensen om het leven kwamen. Sinds het verbod werden al tien vrouwen op het strand staande gehouden. Zes verlieten vervolgens het strand, vier kregen een boete van 38 euro.
Intussen heeft het boerkiniverbod in Frankrijk geleid tot een verhitte discussie. Voorstanders beroepen zich op de strikte scheiding tussen kerk en staat, die godsdienstige uitingen in het openbare leven aan banden legt. Critici vinden het verbod discriminerend voor moslims.
De rijke Franse vastgoedhandelaar Rachid Nekkaz heeft al laten weten dat hij alle vrouwen die worden beboet voor de overtreding van het boerkiniverbod financieel zal bijstaan. Nekkaz is van Algerijnse afkomst.
Trouw 24.08.2016 Sinds de boerkini op een aantal Franse stranden in de ban is gedaan, nemen sommige agenten de naleving van het verbod wel heel serieus. In Nice dwongen vier politiemannen een vrouw op het strand haar tuniek uit te trekken.
Op foto’s in de Daily Mail is te zien dat de vrouw van middelbare leeftijd rustig op het strand een dutje ligt te doen. De vrouw draagt geen boerkini, maar een zwarte broek, een blauwe tuniek en een bijpassende hoofddoek. Gadegeslagen door tientallen badgasten, wordt de vrouw gedwongen haar tuniek uit te doen. Een van de agenten schrijft vervolgens een boete uit.
De verontwaardiging over het optreden van de agenten is groot. ‘Hier heb ik geen woorden voor’, ‘Walgelijk’, ‘Dit is volslagen waanzin’, en ‘De reputatie van ons land als zijnde open en tolerant is vandaag door het riool gespoeld’, zijn slechts enkele van de vele boze reacties op Twitter.
Boete
Nice is één van de drie Franse steden waar de boerkini is verboden sinds de terroristische aanslagen op 14 juli waarbij 85 mensen om het leven kwamen. Sinds het verbod werden al tien vrouwen op het strand staande gehouden. Zes verlieten vervolgens het strand, vier kregen een boete van 38 euro.
Intussen heeft het boerkiniverbod in Frankrijk geleid tot een verhitte discussie. Voorstanders beroepen zich op de strikte scheiding tussen kerk en staat, die godsdienstige uitingen in het openbare leven aan banden legt. Critici vinden het verbod discriminerend voor moslims.
De rijke Franse vastgoedhandelaar Rachid Nekkaz heeft al laten weten dat hij alle vrouwen die worden beboet voor de overtreding van het boerkiniverbod financieel zal bijstaan. Nekkaz is van Algerijnse afkomst.
AD 24.08.2016 Sinds de boerkini op een aantal Franse stranden in de ban is gedaan, nemen sommige agenten de naleving van het verbod wel heel serieus. In Nice dwongen vier politiemannen een vrouw op het strand haar tuniek uit te trekken.
Op foto’s in de Daily Mail is te zien dat de vrouw van middelbare leeftijd rustig op het strand een dutje ligt te doen. De vrouw draagt geen boerkini, maar een zwarte broek, een blauwe tuniek en een bijpassende hoofddoek. Gadegeslagen door tientallen badgasten, wordt de vrouw gedwongen haar tuniek uit te doen. Een van de agenten schrijft vervolgens een boete uit.
De verontwaardiging over het optreden van de agenten is groot. ‘Hier heb ik geen woorden voor’, ‘Walgelijk’, ‘Dit is volslagen waanzin’, en ‘De reputatie van ons land als zijnde open en tolerant is vandaag door het riool gespoeld’, zijn slechts enkele van de vele boze reacties op Twitter.
Boete
Nice is één van de drie Franse steden waar de boerkini is verboden sinds de terroristische aanslagen op 14 juli waarbij 85 mensen om het leven kwamen. Sinds het verbod werden al tien vrouwen op het strand staande gehouden. Zes verlieten vervolgens het strand, vier kregen een boete van 38 euro.
Intussen heeft het boerkiniverbod in Frankrijk geleid tot een verhitte discussie. Voorstanders beroepen zich op de strikte scheiding tussen kerk en staat, die godsdienstige uitingen in het openbare leven aan banden legt. Critici vinden het verbod discriminerend voor moslims.
De rijke Franse vastgoedhandelaar Rachid Nekkaz heeft al laten weten dat hij alle vrouwen die worden beboet voor de overtreding van het boerkiniverbod financieel zal bijstaan. Nekkaz is van Algerijnse afkomst.
Trouw 23.08.2016 In de Franse stad Cannes is niet alleen een boerkini verboden, ook een drager van een hoofddoek kan inmiddels worden beboet. Het overkwam de 34-jarige vrouw Siam, die haar verhaal deed in het Franse blad L’Obs.
De vrouw, die op vakantie was aan de Middellandse Zee maar niet de zee in wilde gaan, werd vorige week aangesproken door agenten op de hoofddoek die ze droeg. Of ze bekend was met de regels op de stranden? Nee, antwoordde ze, ‘ik heb de polemiek niet gevolgd’.
Vervolgens lazen de agenten de verordening voor waarin de nieuwe kledingsvoorschriften in stonden, waarin staat dat kleding op de stranden van Cannes godsdienstig neutraal moet zijn. Volgens de vrouw mocht ze op het strand blijven als ze haar hoofddoek als haarband gebruikte. Ze koos daar niet voor, en betaalde de boete van elf euro die de agenten haar gaven.
Een journaliste van de Franse publieke omroep was toevallig in de buurt en zag het voorval. Zij vertelde dat alleen de haren van de vrouw bedekt waren door de hijab. Toch zag ze een ‘meute’ mensen die een huilende vrouw vroeg de hoofddoek af te doen. “Mensen van in de dertig, niet de ouderen die je zou verwachten.”
De burgemeester van Cannes liet in een reactie weten dat hij niet twijfelt aan het oordeel van de agenten. Volgens hem volgden de agenten de nieuwe verordening, die ‘respect toont voor de goede zeden en de laïcité (het idee van een godsdienstneutrale staat)’. Daarom is de boerkini verboden, en dus nu ook de hoofddoek.
Verbod
Het boerkiniverbod is in Frankrijk omstreden. Veel moslims zijn er boos over; ze voelen zich gediscrimineerd en gestigmatiseerd. Want waarom zou je wel de boerkini weren en niet het wetsuit, dat er vrijwel hetzelfde uitziet? Pure islamofobie, menen ze. Ook veel niet-moslims zijn tegen het verbod. Ze vinden het overdreven of zien het als een onwenselijke inperking van de godsdienstvrijheid.
Voorstanders zijn er uiteraard ook. Zij zijn juist blij dat er een grens wordt gesteld aan een on-westerse, orthodoxe uiting van de oprukkende islam, met 5 miljoen zielen de tweede godsdienst van Frankrijk.
VK 23.08.2016 De Canadese premier Justin Trudeau heeft het recht op het dragen van een boerkini verdedigd. Volgens hem staan culturele vrijheden, zoals de boerkini, symbool voor acceptatie van de ander, als onderdeel van een open samenleving.
‘Iemand tolereren is aanvaarden dat hij het recht heeft om te bestaan, op voorwaarde dat hij ons niet te veel komt storen’, zei de liberale Canadese leider en voorvechter van het multiculturalisme.
Trudeau werd tijdens een persconferentie gevraagd naar zijn mening over de controverse rond het onlangs ingevoerde boerkiniverbod in Cannes en een aantal andere Franse badplaatsen. Volgens de Canadese premier moet er respect zijn voor de rechten en de keuzes van het individu, ‘Dat moet het leidende principe zijn in ons discours en in de publieke debatten’, aldus Trudeau.
Direct na de invoering van het boerkiniverbod in Frankrijk gingen ook in de Franstalige Canadese provincie Quebec stemmen op voor een verbod op het decente badpak voor moslima’s. Als het aan Trudeau ligt komt dat er niet. ‘Kunnen we in Canada spreken van aanvaarding, openheid, vriendschap en begrip? Het is die weg die we inslaan en dat wat we elke dag beleven in onze rijke en diverse gemeenschappen. Niet ondanks, maar juist door die verschillen’, aldus Trudeau.
Boerkini maakt wereld onveiliger voor hen die er geen dragen
Eerst waren daar die hartverscheurende beelden van de ontvoerde schoolmeisjes uit Chibok, Nigeria. Twee lange jaren al houdt de moslimterreurbeweging Boko Haram enkele honderden vast op een naar verluidt onbekende locatie. Daar stonden ze, van top tot teen ingepakt – op hun verstarde snoetjes na. Ik weet niet hoe het u verging, mij sneed het door de ziel, schrijft Volkskant-columniste Elma Drayer (+).
Intussen heeft het boerkiniverbod in Frankrijk geleid tot een verhitte discussie. Voorstanders beroepen zich op de laïcité, de strikte scheiding tussen kerk en staat, die godsdienstige uitingen in het openbare leven aan banden legt. Critici vinden dat deze argumenten worden misbruikt en noemen het verbod discriminerend voor moslims.
Tot veel boetes heeft het verbod tot nu toe overigens niet geleid: drie vrouwen kregen een bon voor het trotseren van het verbod. Die boetes zijn betaald door de rijke Franse zakenman Rachid Nekkaz. Deze vastgoedhandelaar van Algerijnse afkomst heeft al laten weten dat hij alle vrouwen die worden beboet voor overtreding van het boerkiniverbod financieel zal bijstaan.
Nekkaz betaalde in het verleden al ruim 230 duizend euro voor vrouwen die werden beboet voor het dragen van een niqab, de traditionele islamitische gezichtssluier. Nekkaz is naar eigen zeggen tegen de boerkini en de niqab, maar gelooft dat binnen een democratie ‘niemand het recht heeft om een ander ervan te weerhouden de kleding te dragen die hij of zij kiest, als die kleding geen bedreiging is voor de vrijheid van anderen of de veiligheid van het land.’
Elsevier 23.08.2016 Een verbod op het dragen van een boerkini – het badpak voor moslimvrouwen – helpt niet, is de boodschap van Aheda Zanetti, die de boerkini ontwierp en op de markt bracht. Volgens haar is de ophef erover goed voor de verkoopcijfers, ook onder onder niet-moslims.
Zanetti is een 48-jarige Australische van Libanese afkomst, die haar in 2004 ontworpen boerkini omschrijft als de ‘perfecte oplossing voor moslimvrouwen’ die graag publiekelijk een duik in het water willen nemen.
Geen boerkiniverbod in heel Frankrijk
Met die definitie is – zacht gezegd – niet iedereen het met eens, getuige de ophef van de afgelopen dagen. Een aantal Franse gemeenten besloot om het omstreden badpak aan banden te leggen. Sommige doen dat uit hygiëne-overwegingen, terwijl andere kustplaatsen ronduit toegeven dat de boerkini in strijd is met de waarden van de seculiere Franse Republiek.
‘Badkleding verbonden aan religieuze overtuigingen kan, op een moment waarop Frankrijk en gebedshuizen het doelwit zijn van terroristische aanslagen, de publieke orde verstoren,’ zei de burgemeester van Cannes David Lisnard ter verklaring van zijn uitgevaardigde ban. Hij kreeg bijval van premier Manuel Valls, maar anders dan de allesbedekkende burqa zal de boerkini niet in heel Frankrijk worden verboden. Ook de Nederlandse vicepremier Lodewijk Asscher (PvdA) reageerde op de consternatie. ‘Ik vind een boerkiniverbod in Nederland een bizar idee,’ zei hij.
Verkoop wordt aangezwengeld
Zanetti is stiekem wel blij met de ophef, blijkt uit een reactie die zij gaf tegenover persbureau AFP. Het door haar geclaimde ontwerp staat plotseling in de schijnwerpers. Dat zwengelt de verkoop aan. ‘Het is allemaal zo hectisch geweest. Alleen al op zondag heb ik zestig boerkini’s verkocht op internet, allemaal door niet-moslims.’
Aheda Zanetti in het midden, tussen haar boerkinimodellen – bron:AFP
Normaal liggen die verkopen op een zondag zo rond de tien. Volgens haar gaat het onder meer om vrouwen die zich willen beschermen tegen de felle Australische zon, of vrouwen ‘die zich niet comfortabel voelen in een bikini’. De boerkini ‘verenigt vrouwen, ongeacht hun afkomst of religie,’ aldus Zanetti. En premier Valls ‘graaft een kuil voor zichzelf’ – vrouwen zullen volgens de designer de boerkini toch wel blijven kopen. Er zouden sinds de creatie 700.000 boerkini’s zijn verkocht, schrijft The Daily Mail.
Tom Reijner (1986) werkt sinds augustus 2013 op de webredactie. Hij studeerde Politicologie en Geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam.
Den HaagFM 23.08.2016 Een boerkini, tijgerpak, boxershort en driedelig pak: badgasten van Scheveningen dinsdag zagen het allemaal voorbij komen. De Jonge Socialisten (JS), de jongerenorganisatie van de PvdA, begaven zich op de meest mogelijke manieren op het strand om te laten zien dat ze tegen een verbod op de boerkini zijn.
De boerkini werd gedragen door JS-lid Martijn Otten (kleine foto). “Het punt dat we willen maken is dat je in Nederland aan kan doen wat je wilt. De meeste mensen die we spreken, zijn het met ons eens. Ze lachen ons wel uit, maar hebben geen probleem met wat ik aan heb.” Siman Abdi ging in een gekleurde maar wijde jurk met hoofddoek het water in. “Mensen staarden me wel aan, maar ik ben zo bij dat dit kan.”
Niet alle badgasten konden de actie waarderen. “Ze moeten zich aanpassen. Je leeft in Europa, dus je moet gewoon normaal doen. Gewoon een bikini, lekker los,” aldus een vrouw in bikini. …lees meer
Den HaagFM 22.08.2016 Van adamskostuum tot boerkini. Dat is de dresscode van het zwemfeestje dat de Jonge Socialisten (JS), de jongerenorganisatie van de PvdA, dinsdag op het strand van Scheveningen houden.
Steeds vaker laait de discussie over boerkini op en wordt geopperd de islamistische badkleding te verbieden. Daar zijn de jonge PvdA-leden het niet mee eens. “Je moet altijd kunnen kiezen wat je aandoet. Je hebt een vrije keuze om een bikini aan te doen of topless te gaan zwemmen, of aan de andere kant om je te sluieren. Die keuze versterkt onze vrijheid”, zegt voorzitter Lieke Kuiper (kleine foto) van de JS op Den Haag FM.
Tijdens het zwemfeest dinsdagmiddag mag iedereen dragen waar hij of zij zich prettig bij voelt: ongekleed, bikini of boerkini. Het feest begint om 15.00 uur bij het strand ter hoogte van het Kurhaus. …lees meer
AD 22.08.2016 Steeds luider klinkt het idee de boerkini te verbieden. Een slechte zaak, vinden ze bij de Jonge Socialisten, de jongerenorganisatie van de PvdA. Ze houden daarom morgen een zwemfeestje op het Scheveningse strand. Dresscode: van adamskostuum tot boerkini, vertelt voorzitter Lieke Kuiper (23).
Wat voor statement willen jullie maken?
,,Wij willen duidelijk maken dat je in Nederland de keuze hebt zelf te dragen wat je wilt. Dus niet alleen dat je minder kleding aantrekt op het strand, maar ook wanneer je meer kleding aandoet. Wij vinden dat mannen en vrouwen in Nederland zelf kunnen beslissen wat ze waar dragen.”
Er zijn ook wel vrouwen die gedwongen worden zich te bedekken. Door hun man.
,,Ik ken de percentages niet mijn hoofd, dus ik ga niet gokken. Het is dan nattevingerwerk. Wel weet ik dat er zelfbewuste moslima’s zijn die zelf kiezen een sluier te dragen. Het is dan een slechte zaak dat wij als Nederland bepalen hoe zij zich dienen te kleden en zeggen dat het slecht is dat ze een boerkini dragen.”
Wat vind je van de argumenten tegen de boerkini?
,,Heel simplistisch. Ik ben er juist trots op dat je in Nederland kunt dragen wat je wilt. Ik ben dan ook blij dat minister Asscher een verbod geen goed idee vindt.”
Gaat het lukken, een gevarieerd publiek bereiken?
,,Nogmaals: iedereen mag dragen waar hij of zij zich prettig bij voelt: ongekleed, bikini, of boerkini. We komen op voor die vrijheid. Ik ga zelf een boerkini dragen om te ervaren hoe het is.”
Waar en hoe laat is het zwemfeest?
,,Het feest begint om 15.00 uur bij het strand bij ter hoogte van de Kurhausweg. Mensen kunnen gewoon gezellig langskomen.”
Trouw 20.08.2016 Het boerkiniverbod grijpt om zich heen in Frankrijk. Burgemeesters doen de badkleding in de ban, ook om het strand godsdienstig neutraal te houden. Volgens deskundigen slaan hun argumenten nergens op.
In de praktijk is de boerkini in Frankrijk een zeldzaamheid
Olivier Majewicz, burgemeester in de Noord-Franse badplaats Oye-Plage, stond zondag plotseling oog in oog met een boerkini. Dat was geen prettige ervaring, vertelde hij aan de krant La Voix du Nord. Hij liep nietsvermoedend over het strand toen er een dame in een lang zwart zwemgewaad opdook. “Je zag alleen haar ogen”, aldus Majewicz. “Er ging een schok door me heen en ik raakte volkomen van slag. Ik kon geen woord meer uitbrengen.”
Twee dagen later, toen de burgemeester een beetje bij zinnen was gekomen, kondigde hij een verbod op de boerkini af. Je weet immers nooit wat zo’n vrouw allemaal onder haar verhullende badkleding verbergt, lichtte hij toe. Bovendien vond hij het gewaad vrouwonvriendelijk en strijdig met de Franse ‘laïcité’, de strikte godsdienstige neutraliteit van de staat.
Oye-Plage is in korte tijd de zevende Franse badplaats die de boerkini heeft verboden. De eerste gemeente, Mandelieu-la-Napoule in de Provence, deed dat al in 2013. Destijds bleef het bij een geïsoleerd besluit. Deze zomer, na een reeks aanslagen en in een sfeer van groeiende islamofobie, gaat het anders: nu rolt er een golf van boerkini-verboden over de Franse stranden.
Islamofobie
Cannes opende eind juli de rij. Het nabijgelegen Villeneuve-Loubet volgde al snel, net als Oye-Plage, Leucate in de Languedoc en Sisco op Corsica. Die laatste gemeente koos voor het verbod na een vechtpartij tussen Corsicanen en familieleden van boerkini-draagsters, waarbij vijf gewonden vielen. Cap d’Ail (Provence) bande de boerkini ook uit. Nog eens twee gemeenten staan op het punt dit te doen: Le Touquet (Normandië) en Cagnes-sur-Mer (Provence). Daarmee neigt de teller naar negen.
Het verbod is in Frankrijk omstreden. Veel moslims zijn er boos over; ze voelen zich gediscrimineerd en gestigmatiseerd. Want waarom zou je wel de boerkini weren en niet het wetsuit, dat er vrijwel hetzelfde uitziet? Pure islamofobie, menen ze. Ook veel niet-moslims zijn tegen het verbod. Ze vinden het overdreven of zien het als een onwenselijke inperking van de godsdienstvrijheid. Voorstanders zijn er uiteraard ook. Zij zijn juist blij dat er een grens wordt gesteld aan een on-westerse, orthodoxe uiting van de oprukkende islam, met 5 miljoen zielen de tweede godsdienst van Frankrijk.
Relletjes uitlokken
De fundamentele bezwaren tegen het verbod roepen de vraag op of het legaal is. Een lokale rechter oordeelde afgelopen weekend van wel. Hij liet het verbod in Cannes in stand, omdat hij net als de gemeente vond dat de openbare orde in het geding was. Badgasten kunnen schrikken van een boerkini, die ze zouden associëren met terreur. Bedekkende badkleding kan relletjes uitlokken, en daar mag een burgemeester preventief tegen optreden.
Bij het Collectief tegen Islamofobie in Frankrijk (CCIF), dat de zaak aanspande, stonden ze na de uitspraak te knipperen met de ogen. Frankrijk, het land van liberté, égalité en fraternité, doet een onschuldig islamitisch badpak in de ban? De organisatie ging direct in hoger beroep bij de Conseil d’État, het hoogste Franse college voor bestuursrecht. Daarnaast wil het CCIF elk verbod afzonderlijk aanvechten op lokaal niveau. Het wordt een proces van maanden. De kans op succes is groot, want volgens deskundigen rammelen de argumenten voor het verbod.
De Franse laïcité-wet uit 1905 zegt dat de overheid eerst alles moet doen om de vrijheid van godsdienst te beschermen
Wet uit 1905
In hun verordeningen gooien de burgemeesters het vooral op de openbare orde. Maar lokt een moslima in een boerkini automatisch opstootjes uit? En is dit risico groot genoeg om het kledingstuk op voorhand te verbieden? Nee, meent Philippe Portier, hoogleraar geschiedenis en sociologie van de laïcité aan de Sorbonne in Parijs. “Dat zou bovendien de wereld op z’n kop zijn”, zegt hij door de telefoon. “Volgens de Franse laïcité-wetgeving uit 1905 moet de overheid er eerst alles aan doen om de vrijheid van godsdienst te beschermen.
Pas als het echt niet anders kan mag ze deze vrijheid inperken vanwege de openbare orde. Maar de gemeentes doen in dit geval helemaal niets; ze onderzoeken niet eens hoe groot het gevaar werkelijk is. Ze gaan er blindelings van uit dat de boerkini een groot risico vormt voor de openbare orde, en daarom moet de vrijheid om religieuze badkleding te dragen maar wijken. Dit schaadt het fundamentele concept van publieke vrijheid in Frankrijk.”
Een tweede argument waar de burgemeesters mee schermen, is de laïcité. Zo schrijft de burgemeester van Cannes in zijn verordening dat badgasten voortaan ‘correcte kleding’ moeten dragen die ‘respect toont voor de goede zeden en de laïcité’. Het strand moet kortom godsdienstig neutraal zijn.
Deze redenering berust op een ernstige misvatting over laïcité, verklaart Portier. Het begrip ‘laïcité’ duidt op de scheiding van kerk en staat en op de neutraliteit van de overheid in religieuze zaken. Dit betekent onder meer dat er in Franse gemeentehuizen geen kruisbeelden mogen hangen en dat rechters geen keppeltje of hoofddoek mogen dragen.
Maar deze neutraliteit geldt alleen voor overheidsgebouwen en voor mensen in dienst van de overheid, niet voor gewone burgers, die in de republiek juist nadrukkelijk vrij zijn om hun religie in het openbaar te belijden. Vanwege de laïcité hoef je je op het strand of op straat dus niet godsdienstneutraal te kleden, bevestigde de Franse emeritus-hoogleraar publiek recht Patrice Rolland op radiozender Europe 1. “Anders zou je elke non moeten uitkleden, en elke priester met een wit kraagje, en elke rabbijn met een keppeltje…”
Veel Fransen zijn confuus geraakt over de laïcité, nadat er twee nogal verwarrende wetten zijn aangenomen
Verwarrende wetten
Veel Fransen zijn confuus geraakt over de laïcité, want het land heeft twee nogal verwarrende wetten aangenomen. In 2004 verbood de overheid het dragen van ‘opzichtige religieuze symbolen’ op scholen, na enkele affaires rond islamitische hoofddoekjes in de klas. Sindsdien mogen leerlingen geen hoofddoek, keppeltje of ketting met een kruis meer dragen. Zo verschoof de laïcité voor het eerst van ambtenaren naar burgers, namelijk leerlingen.
In 2010 volgde het boerkaverbod. Ook hier betrof het gewone burgers, en ditmaal gold de wet overal in de publieke ruimte, inclusief de straat. Officieel werd de laïcité niet als reden aangevoerd; de overheid zou alleen iets willen doen tegen het volledig bedekken van het gezicht, wat open communiceren en samenleven onmogelijk zou maken.
Daarom valt naast de boerka ook de bivakmuts onder het verbod. In de praktijk was de wet wel degelijk vooral gericht tegen de boerka, een destijds nieuw fenomeen in Franse steden. Door al deze ambigue verschuivingen, steeds ten nadele van islamitische uitingen, gaan mensen de laïcité volgens Portier foutief interpreteren als het uitbannen van alle religieuze symbolen uit het straatbeeld. Het boerkiniverbod is daar een logisch uitvloeisel van.
De boerkini laat het gezicht vrij n dat maakt het lastig om hem op algemene, niet-religieuze gronden te verbieden
Onderwerping van de vrouw
Het werd deze week nog verwarrender doordat de sociaal-democratische premier Manuel Valls het misverstand niet corrigeerde. Integendeel, hij schaarde zich vierkant achter het verbod. Ook hij vond de boerkini een risico voor de openbare orde. Ook hij vond dat het strand vrij moest zijn van religieuze stellingnames.
Hij trok fel van leer tegen de boerkini. Die noemde hij de ‘vertaling van een politiek project, van een tegenmaatschappij, vooral gebaseerd op de onderwerping van de vrouw’. Dit project bestempelde hij als ‘onverenigbaar met de waarden van de Franse republiek’. “Tegen deze provocaties moet de republiek zich verdedigen”, concludeerde Valls ferm. Zo nam hij extreem-rechts de wind uit de zeilen en leek hij voor te sorteren voor de presidentsverkiezingen van volgend jaar.
Tegelijkertijd zei Valls niets te voelen voor een landelijk verbod. Hij ziet liever dat moslims de boerkini uit eigen beweging links laten liggen. Valls schrikt terug voor een verbod omdat hij de Franse moslims daarmee verder van zich zou vervreemden, denkt Portier, terwijl hij hen hard nodig heeft om extremisme te bestrijden. Daarbij zou hij met een landelijk verbod een enorm risico lopen omdat het juridisch waarschijnlijk geen stand houdt. De boerkini laat het gezicht vrij, anders dan de boerka, en dat maakt het lastig om hem op algemene, niet-religieuze (en dus niet-discriminerende) gronden te verbieden.
Zeldzaamheid
Frankrijk debatteert nu al weken over de kwestie, terwijl de boerkini in de praktijk een zeldzaamheid is. De gemeente Mandelieu-la-Napoule deelde er de laatste twee jaar slechts een tiental boetes voor uit, en Cannes in de afgelopen weken drie. De Franse politicoloog Thomas Guénolé spreekt daarom van ‘hysterie’ en ‘politiek doordraaien’ rond een ‘statistisch niet-bestaand fenomeen’. Anderen wijzen erop dat het vooral centrumrechtse burgemeesters zijn die zich via het verbod profileren, met het oog op de parlementsverkiezingen van volgend jaar.
Wat de zaak nog sterker relativeert, is dat veruit de meeste Franse badplaatsen géén verbod invoeren. In Sangatte, vlakbij Calais, doet burgemeester Guy Allemand de maatregel af als louter ‘polemisch’. “Trouwens”, zegt hij nuchter in La Voix du Nord, “hoe effectief zou een verbod zijn op mijn elf kilometer strand, waar we al moeite genoeg hebben om te controleren op zwemmen in verboden gebied en op de aanwezigheid van honden?”
Telegraaf 18.08.2016 Het kabinet ziet niets in een boerkiniverbod. Dat zei minister Lodewijk Asscher (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) donderdag. In onder meer Frankrijk is een discussie gaande om deze vorm van badkleding te verbieden. In Nederland pleit de PVV voor zo’n verbod.
Asscher snapt „het ongemak als mensen op een hele rare manier in het water gaan”. Maar voor een verbod moet je volgens hem hele goede redenen hebben en die ziet hij niet. „Vrouwen mogen zelf weten hoe ze zich kleden en dus ook of ze wel of niet willen gaan zwemmen in wat voor badkleding.”
Telegraaf 18.08.2016 Ook in België gaan stemmen op de boerkini te verbieden, tot ongenoegen van de Vlaamse jonge socialisten. De beweging organiseert daarom zondag een ,,dive-in voor vrijheid’’ op het strand van Oostende. Alle soorten badkleding, ook volledig lichaamsbedekkend, zijn toegestaan. ,,Een mono- of bikini, een onesie, een zeemeerminnenpak, een short of speedo: het maakt niet uit”, zegt voorzitter Aaron Ooms donderdag.
In een aantal Franse gemeenten zijn inmiddels boetes opgelegd aan boerkini-dragers. De Belgische nationalistische regeringspartij N-VA vindt dat het kledingstuk islamitische vrouwen onderdrukt en pleit voor een verbod in zwembaden en op het strand.
,,Geen enkele kustburgemeester meldt problemen’’, verwerpt Ooms het ,,nutteloze en stigmatiserende” voorstel. ,,Het tegen elkaar opzetten van mensen moet tot het verleden behoren.’’
De jonge socialisten in Nederland willen niet achterblijven en organiseren volgende week een ,,draag-wat-je-wil zwemfeestje”. ,,Neem je zwembroek/onesie/boerkini/adamskostuum mee en kom komende dinsdagmiddag naar Scheveningen”, melden ze op Facebook.
NU 18.08.2016 De hoofddoek en boerka passen niet bij de Duitse samenleving, maar het wordt waarschijnlijk moeilijk om het kledingstuk nationaal te verbieden. Dat zegt de Duitse minister van Binnenlandse Zaken Thomas de Maizière donderdag tegen persbureau Reuters.
Meerdere hooggeplaatste leden van de conservatieve CDU-partij van Angela Merkel hebben opgeroepen tot een ban van de boerka, waarbij er een gaas voor de ogen zit, en de nikab, waarbij alleen de ogen zichtbaar zijn.
Zij menen dat het een gebrek aan integratie toont en suggereert dat vrouwen minderwaardig zijn. Ook vinden ze dat er veiligheidsrisico’s aan zitten.
“We zijn tegen het volledig bedekken van mensen”, aldus De Maizière, “daar is geen plek voor in ons land. Het past niet bij onze visie op de rol van de vrouw in onze maatschappij.”
Volgens De Maizière moet het mogelijk zijn om andere mensen in de ogen te kijken om zeker te zijn van sociale cohesie. Daarom moeten mensen die zich bij de autoriteiten komen registreren of zich bij de burgerlijke stand melden altijd hun gezicht laten zien, zegt de minister.
Uitvoerbaar
Bondskanselier Merkel zei eerder al eens dat vrouwen in een boerka “minder kans hebben om te integreren”. Ze noemde een verbod uitvoerbaar, maar ook politiek complex en een legaal probleem. Ze steunt De Maizière in zijn missie om met een oplossing te komen. Hij was nog terughoudend over de mogelijkheden na een gesprek met grondwet experts.
Er kan mogelijk een regeling komen die de deelstaten kunnen hanteren. Hij zei ook open te staan voor coördinatie vanuit de overheid om grote verschillen tussen de zestien deelstaten te voorkomen.
Aanslagen
Duitsland kreeg afgelopen maand met meerdere gewelddadige aanslagen te maken, waarvan er twee door Islamitische Staat (IS) zijn geclaimd. Meer dan een miljoen migranten, waarvan velen moslim, kwamen afgelopen jaar naar het land. In het land groeien de zorgen dat er teveel mensen met een andere cultuur en religie bij komen.
Ook de anti-immigrantenpartij AfD wil onder meer een ban op de boerka. De partij groeit in de peilingen sinds meer vluchtelingen zich in het land meldden. Er wordt dan ook verwacht dat ze goed gaan presteren in de regionale verkiezingen in Berlijn en in de oostelijke deelstaat Mecklenburg-Vorpommern in september.
Statistieken
Er wonen meer dan vier miljoen moslims in Duitsland, zo’n vijf procent van de gehele populatie. Er zijn geen cijfers over het aantal vrouwen dat een boerka draagt.
Volgens het centraal orgaan voor moslims in Duitsland zijn het er enkelen. Een studie naar migratie en vluchtelingen uit 2009 wees uit dat meer dan tweederde van de moslimvrouwen in het land niet eens een hoofddoek droeg.
AD 18.08.2016 Minister Lodewijk Asscher ziet niets in een boerkiniverbod, zoals verschillende Franse badplaatsen hebben ingevoerd. Maar hij is geen fan van het allesbedekkende zwempak dat sommige islamitische vrouwen dragen.
Het lijkt me niet prettig om ermee in de zee te zwemmen. Maar laten we mensen alsjeblieft de vrijheid gunnen om te dragen wat ze willen, aldus Lodewijk Asscher.
,,Het lijkt me niet prettig om ermee in de zee te zwemmen. Maar laten we mensen alsjeblieft de vrijheid gunnen om te dragen wat ze willen. De een zont topless, de ander in een badpak,” zegt de minister van Integratie.
Een boerkiniverbod vindt Asscher niet nodig. ,,Als je zelf op een rare manier te water wilt gaan, kan de overheid dat niet zomaar verbieden. Wij bepalen niet wat je wel en niet draagt. Daar is ook geen noodzaak voor.”
Achterlijk
Asscher heeft er wel problemen mee als vrouwen gedwongen worden om een boerkini aan te trekken. ,,Vrouwen mogen zelf weten hoe ze zich kleden. De overheid moet pal voor die vrijheid staan.”
Dat sommige vrouwen zich bedekken omdat ze anders zondig zouden zijn, noemt Asscher ‘een achterlijk principe’. Zelf heeft Asscher nog nooit een boerkini gezien op het strand.
Elsevier 18.08.2016 Terwijl landen in Europa fel debatteren over een verbod op boerka’s en boerkini’s is het in Nederland relatief stil. Een boerkaverbod werd al vaker voorgesteld, maar moet nog worden goedgekeurd door de Kamer. Voor een verbod op de boerkini is weinig steun.
Na de terreuraanslag in Frankrijk waarbij een bejaarde priester om het leven werd gebracht door aanhangers van Islamitische Staat (IS), kwamen snel stemmen op om religieuze symbolen als de boerkini, een badpak dat bijna het hele lichaam bedekt, te verbieden.
Boerkiniverbod in Nederland nog ver weg
Na een verbod op boerkini’s op het strand van Cannes volgden de afgelopen dagen verscheidene Franse gemeentes. Woensdag zei ook premier Manuel Valls het boerkiniverbod te begrijpen. ‘Het is een politieke uiting, gebaseerd op de onderwerping van vrouwen.’
Het Nederlandse kabinet komt vooralsnog niet met plannen om de boerkini te verbannen, meldt NOS. De VVD wil dat mensen vrij zijn om zelf te kiezen wat voor kleren ze dragen op het strand en ook PvdA-kamerlid Ahmed Marcouch ziet een boerkiniverbod niet zitten. De PVV wil dat wel: volgens die partij is de boerkini een symbool van ‘gruwelijke vrouwenonderdrukking in de islam’.
Duitsers richten hun pijlen op de boerka, Nederland blijft twijfelen
Ook in Duitsland woedt een discussie over religieuze kleding, na aanslagen op Duits grondgebied. Het CDU van Angela Merkel wil een gedeeltelijk boerkaverbod onderzoeken. ‘Boerka’s passen niet in Duitsland. Besluieren is het tegenovergestelde van integreren,’ schreef de partij in een verklaring. Coalitiepartner SPD zegt dat een verbod niet nodig is en denkt dat het contraproductief zal zijn.
In Nederland wordt al sinds 2005 gepraat over een boerkaverbod, destijds voorgesteld door Geert Wilders. In 2006 kwam ook VVD-minister Rita Verdonk met een soortgelijk plan, wat haar destijds op veel kritiek kwam te staan.
Nederlands boerkaverbod kan nog lang op zich laten wachten
In het regeerakkoord van Rutte I (VVD en CDA met gedoogsteun van de PVV) werd het verbod officieel aangekondigd, maar een wet werd nooit aangenomen. Het huidige kabinet heeft beloofd een beperkter boerkaverbod in te voeren, dat moet gelden voor het openbaar vervoer, onderwijs, zorg en overheidsgebouwen. Op straat blijft de boerka wel gewoon toegestaan.
Ondanks steun van regeringspartijen VVD en PvdA en goedkeuring van de ministerraad is er nog steeds niet over gestemd in de Tweede Kamer. Dat zal na het zomerreces gebeuren. Daarna wacht nog een andere drempel, want in de Eerste Kamer hebben de twee partijen geen meerderheid.
Emile Kossen Kossen (1992) is sinds september 2015 online redacteur bij Elsevier. Portefeuilles/interesses Verenigde Staten Latijns-Amerika Politiek Media
Den HaagFM 17.08.2016 De PVV in de Haagse gemeenteraad wil dat in Den Haag, net als in sommige plaatsen in Frankrijk, een boerkiniverbod wordt opgesteld. De badkleding, die het hele lichaam bedekt, behalve het gezicht, handen en voeten. is in Frankrijk verboden om religieuze spanningen te verminderen.
Fractievoorzitter Karen Gerbrands Twitterde woensdag “Ook in Den Haag #boerkiniverbod! #stopdeislamisering Bescherm Nederlandse waarden!”. Ze reageerde daarmee op een bericht van het Haagse voormalige PVV-raadslid Leon de Jong. Die had op Twitter een foto geplaatst die volgens hem gemaakt is op Scheveningen. Op de foto is een vrouw in de islamitisch verantwoorde wetsuit te zien. “Islamisering in beeld. Vreselijk”, aldus De Jong.
In Frankrijk zijn in Cannes, Villeneuve-Loubet en op Corsica zijn al verschillende boerkiniboetes uitgedeeld door de Franse zedenpolitie. In België wil de partij N-VA ook een boerkiniverbod. Dat leverde vooral lollige reacties op van mensen die dan ook eenverbod op witte sokken in sandalen en op driekwartsbroeken willen. …lees meer
NU 17.08.2016 De Franse premier Manuel Valls spreekt zijn steun uit voor de burgemeesters die een verbod op boerkini’s hebben opgesteld. Hij vindt dat de bedekte zwemkleding “tegen de waarden van de republiek indruist”.
De socialistische premier noemt het verbod in een interview met de krant La Provencebegrijpelijk. “Deze maatregel is bedoeld om mensen beter samen te kunnen laten leven.”
De boerkini is volgens de premier de “belichaming van een politiek project” en “een provocatie van de waarden die wij in Frankrijk hanteren”. Volgens Valls is dat project “bedoeld om vrouwen tot slaaf te maken” en is het idee erachter dat vrouwen van nature onzedelijk zijn waardoor ze hun lichaam moeten bedekken. “De republiek moet zich hiertegen beschermen”, aldus Valls.
Desondanks voelt de premier niets voor een verbod op landelijke schaal. Hij vindt dat de oplossing vanuit de islamitische gemeenschap moet komen en roept moslima’s op het dragen van de boerkini te veroordelen. “Stranden moeten gevrijwaard blijven van religieuze standpunten.”
Cannes
De uitspraken van Valls komen een week nadat de burgemeester van Cannes de boerkini verbood omdat de badkleding volgens hem “getuigt van een religieuze overtuiging”.
Ook op Corsica is de boerkini verboden. Daar brak vorige week een vechtpartij uit op het strand. Volgens ooggetuigen raakten twee groepen in conflict nadat mensen foto’s namen van enkele vrouwen in boerkini die in zee zwommen.
Trouw 17.08.2016 Ja hoor, daar was het weer: het luid uitgekreten beroep op de laïciteit en de scheiding van kerk en staat. Niemand minder dan burgemeester David Lisnard van Cannes probeerde ermee het verbod op het dragen van de boerkini in zijn gemeente te rechtvaardigen.
In die filmfestivalstad aan de frivole Middellandse Zee zijn inmiddels de eerste boetes uitgeschreven voor het dragen van (bijna) allesverhullende kleding. ‘Een aanslag op de goede zeden,’ noemde de burgemeester die nog. Een vrouw die níet klaarstaat zich publiekelijk uit te kleden ‘onzedelijk’ noemen: zelfs in Cannes getuigt dat van originaliteit.
Scheiding tussen kerk en staat
Veel erger is dat Lisnard kennelijk geen idee heeft van wat de scheiding tussen kerk en staat betekent. De één meet zich in affaires van de ander geen bijzondere rechten toe: dat is wat dat principe uitdrukt. Niet meer, niet minder. De staat is levensbeschouwelijk neutraal; religieuze organisaties hebben in affaires van de staat niet méér (maar ook niet minder) zeggenschap dan willekeurig welke burger. De ‘laïcité’ is nu zo’n honderd jaar van kracht in de Franse wet, maar tot David Lisnard is de betekenis ervan nog steeds niet doorgedrongen.
Hij is de enige niet. Ook in Nederland hoor je nog wel eens klagen over klokkengebeier als een ‘inbreuk op de scheiding van kerk en staat’. In werkelijkheid geldt die ergernis het feit dat godsdienstige uitingen zomaar zijn toegestaan in de publieke ruimte. Waarbij die laatste dan stilzwijgend met de staat wordt gelijk gesteld.
De Sovjet-Unie, Noord Korea en nazi-Duitsland: inspirerende voorbeelden voor wie de ruimte van de staat graag gelijk maakt aan die van de straat. Voor je het weet is er ook van die voordeur niet veel meer over.
‘De publieke ruimte’
Je moet er niet aan denken: alles wat openbaar is, wordt staatsgebied. Datgene wat persoonlijk, individueel en uniek is aan de burger ziet zich radicaal teruggedrongen achter de voordeur. Ja, ook dat zou menige verlichte geest graag met de godsdienst zien gebeuren – ook al zou hij inmiddels kunnen weten wat dat in de praktijk betekent. Noord-Korea is er het beste voorbeeld van. De Sovjet-Unie deelt haar ereplaats historisch gezien met nazi-Duitsland: inspirerende voorbeelden voor wie de ruimte van de staat graag gelijk maakt aan die van de straat. Voor je het weet is er ook van die voordeur niet veel meer over.
Toegegeven: de taal is op dit punt een beetje verwarrend. De staat vertegenwoordigt bij uitstek het algemene belang en heet dus ‘de publieke ruimte’. Terwijl alles wat wij betreden zodra wij door de voordeur van onze privé-woning naar buiten stappen óók ‘de publieke ruimte’ heet. Wie niet oppast haalt ze gemakkelijk door elkaar. Dat draagt ongetwijfeld bij tot de eeuwige verleiding van het totalitarisme dat in de democratie zit ingebakken: de gelijkstelling van staat en maatschappij.
Wispelturige politieke cultuur
Waarom zulke grote woorden? Omdat de burgemeester van Cannes, net als die van Villeneuve-Loubet (ook aan de Côte d’Azur) en Sisco (op Corsica), bijgevallen door de Franse premier Valls en gretig gevolgd door de Vlaams-nationalistische NV-A pijnlijk aan het licht brengen hoe wispelturig onze politieke cultuur geworden is. Hoe kort is het nog maar geleden dat de liberale consensus zich trots beriep op de aan Voltaire toegeschreven woorden: ‘Ik verafschuw uw mening, maar zal mijn leven geven voor uw recht haar uit te dragen’?
Nu wordt het dragen van een religieus symbool verboden omdat dat ‘in de publieke ruimte’ aanstoot zou geven en ‘agressie uitlokt’. En het zijn niet de geweldplegers tegen wie de openbare orde verdedigd wordt, maar zij die door het tonen van hun levensbeschouwing die agressie over zich afroepen.
Waar is het lucide en rationele Frankrijk van Voltaire gebleven? Het Frankrijk dat scherp wist te analyseren en logisch na te denken.
Ach, waar is het lucide en rationele Frankrijk van Voltaire gebleven? – ben je geneigd te verzuchten. Het Frankrijk dat scherp wist te analyseren en logisch na te denken. Dat zich niet liet gek maken door hartstochten en oppervlakkigheid – en de discipline opbracht niet alles met alles te verwarren wanneer dat zo uitkomt.
Misschien is dat Frankrijk altijd wel een illusie geweest. Maar dan wèl een illusie die – zoals de Verlichtingsfilosoof Kant schreef – het denken richting geeft.
Elsevier 17.08.2016 Verschillende gemeenten in Frankrijk volgen het voorbeeld van het dorpje Sisco op Corsica, dat eerder deze week een verbod op de boerkini instelde. De voornaamste reden is dat het islamitische badpak niet strookt met de seculiere waarden van het land.
De Franse premier Manuel Valls spreekt zijn steun uit voor gemeenten die de boerkini van hun stranden willen verbannen. Het pak – waarbij het hele lichaam en soms ook het gezicht bedekt is – strookt niet met de waarden van Frankrijk en de Republiek, zegt Valls woensdag. De boerka – het alles verhullende islamitische gewaad voor vrouwen – is al jarenlang verboden in het land.
Geen zwemkleding die seculiere waarden niet respecteert
Zo stelde het zuidwestelijke badplaatsje Leucate, op ongeveer 35 kilometer van Perpignan, dinsdag een boerkiniverbod in op openbare stranden. Het verbod is wel van tijdelijke aard: tot 31 augustus mogen personen die ‘niet correct gekleed, met respect voor moreel gedrag en secularisme, hygiëne en veiligheid’ de stranden niet op, aldus burgemeester Michel Py. Het secularisme is een van de kernwaarden van de Franse republiek.
Ook in het noordelijke stadje Oye-Plage verklaarde de burgemeester een verbod te willen instellen, nadat hij zondag een vrouw op het strand zag die ‘gehuld was in een complete cape met handschoenen, met haar gezicht en ogen bedekt’. Niet alleen de boerkini, maar alles wat met terroristische aanslagen ‘associeert’ is vanaf dinsdag verboden.
Iets zuidelijker, in het duurdere Le Toquet, wordt ook een verbod ingesteld, al benadrukt de gemeente daar dat er nog geen boerkini’s zijn waargenomen. Het verbod is dan ook van preventieve aard: ‘we willen voorkomen dat we plotseling geconfronteerd worden met het fenomeen,’ zegt gemeenteraadslid Daniel Fasquelle tegen persbureau AFP.
Verbod is vooral symbolisch bedoeld
De aaneenschakeling van boerkinibans in Frankrijk volgt nadat het land doelwit werd van meerdere islamitische terreuraanslagen. De meest recente was in een kerk in het Normandische Saint-Étienne-du-Rouvray, waarbij twee sympathisanten van terreurbeweging Islamitische Staat (IS) de keel van een priester doorsneden. Een dag later voerde de badplaats Cannes een boerkiniverbod in.
Het verbod op de boerkini – voor velen een symptoom van de intolerante en sektarische islam – is vooral symbolisch, al halen sommigen ook veiligheidsredenen en hygiëne aan als reden voor het verbod.
Op zondag voerde het Corsicaanse stadje Sisco een boerkiniban in, nadat er een gevecht uitbrak tussen lokale bewoners en een aantal Noord-Afrikaanse jongeren. Die zouden boos zijn geworden omdat een groep toeristen foto’s nam van vrouwen die in boerkini aan het zwemmen waren.
Steun van premier Valls voor boerkiniverbod
De primeur was echter al in 2013, toen het dorpje Mandelieu-la-Napoule besloot het alles bedekkende badpak te verbieden. De tekst die in dat gemeentelijke decreet werd gebruikt, is daarna door de andere gemeenten overgenomen.
Premier Valls steunt naar eigen zeggen burgemeesters die vanuit het oogpunt van publieke veiligheid en orde een boerkiniverbod willen. ‘Stranden moeten, net als alle andere publieke plekken, beschermd worden tegen religieuze invloeden. De boerkini is geen nieuw soort badlijn, een modestatement. Het is een politieke uiting, anti-maatschappelijk, en is gebaseerd op de onderwerping van vrouwen.’ Een landelijk verbod op de boerkini is volgens hem uitgesloten, omdat de oplossing niet zou liggen in een algeheel verbod op een kledingstuk.
Elif Isitman (1987) is sinds oktober 2014 online redacteur bij Elsevier.
In mei 2015 was PVV-leider Geert Wilders aanwezig bij een Mohammedcartoonexpositie in het Amerikaanse Garland. Kort na zijn vertrek werd bij de ingang van het Curtis Culwell Center door twee personen een aanslag gepleegd.
Nadat Wilders een toespraak had gehouden begonnen er twee mannen op een agent te schieten, die daardoor lichtgewond raakte. De daders werden vervolgens door zwaarbewapende beveiligers doodgeschoten.
Zij werden door de politie doodgeschoten.
Informatie FBI
De Amerikaanse FBI heeft Nederland niet geïnformeerd over de plannen van jihadisten voor een aanslag op politici in Garland, Texas. Minister van Justitie Ard van der Steur (VVD) wil opheldering van de Amerikaanse regering.
De FBI wist voor de schietpartij in Garland, in mei 2015, dat twee IS-sympathisanten vergevorderde plannen hadden voor een jihadistische aanslag. Dat bleek vorige week uit een verklaring die onder ede werd gedaan door de veiligheidsdienst, en in handen kwam van nieuwssite The Daily Beast.
‘Scheur Texas uit elkaar’, schreef undercoveragent
Een undercoveragent was zelfs nauw betrokken bij de voorbereidingen van de aanslag, tot op de dag van de schietpartij. Een sms van de agent zorgde voor ophef in Amerika: ‘Scheur Texas uit elkaar’, stuurde hij naar een van de daders. Elton Simpson antwoordde: ‘Je weet wat er gebeurde in Parijs (een verwijzing naar de Charlie Hebdo-aanslag, red.), dus dat spreekt voor zich’.
Toch werd niet ingegrepen en konden de twee jihadisten het vuur openen tijdens een expositie van Mohammed-cartoons, waar ook PVV-leider Geert Wilders aanwezig was. Uit de verklaring blijkt dat de Amerikaanse islamcriticus Pamela Geller waarschijnlijk het voornaamste doelwit was. Toen de daders het vuur openden, was Wilders net vertrokken. De Garland-schietpartij was de eerste aanval van IS-sympathisanten op Amerikaans grondgebied.
Nederland wil weten over voorkennis van FBI
Minister van der Steur (VVD) van Justitie schrijft woensdag in een brief aan de Kamer dat de Nederlandse autoriteiten vooraf niet waren gewaarschuwd door de Amerikaanse veiligheidsdienst. Wel was er ‘op gebruikelijke wijze uitwisseling van informatie’. Van der Steur heeft de Amerikaanse autoriteiten om opheldering gevraagd over ‘de vermeende voorkennis van de FBI’.
Wilders zegt tegen The Post Online dat ook zijn beveiligingsteam niet op de hoogte was van de aanslagplannen. ‘Schokkend nieuws’, noemt Wilders het.
In zijn reactie aan de website The Post Online gaf Wilders aan dat hij vervolgvragen zal stellen. ,,Want vogelvrije bezoeken aan de VS zijn voor niemand aangenaam me dunkt.”
NU 09.02.2017 De man die heeft geholpen bij het beramen van de terroristische aanslag op een cartoontentoonstelling in de Texaanse stad Garland, waar Geert Wilders destijds een toespraak hield, is woensdag veroordeeld tot dertig jaar gevangenisstraf.
De rechter achtte bewezen dat Abdul Malik Abdul Kareem (45) betrokken is geweest bij de voorbereiding van de schietpartij begin mei 2015.
Elton Simpson en Nadir Soofi wilden namens Islamitische Staat het gebouw waar onder meer tekeningen van de profeet Mohammed te zien waren, binnenvallen en het vuur openen op de bezoekers. De politie schoot de aanvallers dood. Wilders was toen al weg.
De officier van justitie had vijftig jaar geëist met levenslang toezicht. Kareem, eerder Decarus Thomas geheten, zou de wapens hebben geleverd maar hield vol dat hij niets met de gewelddadige actie van zijn voormalige huisgenoten te maken had.
Bekering
Kareem zegt het gevoel te hebben dat de strafvervolging meer te maken heeft met zijn bekering tot de islam zeven jaar geleden dan met betrokkenheid bij de aanslag.
Kareems advocaat had gevraagd om maximaal zes jaar cel, omdat hij zijn cliënt niet kon vrijpleiten van IS-sympathieën,verspreid via de sociale media, het plannen van een trip naar het Midden-Oosten om te trainen met terroristen en het zoeken van informatie over het maken van een bom, mogelijk te gebruiken tijdens de Super Bowl.
Telegraaf 24.10.2016 PVV-leider Wilders wil zo snel mogelijk meer opheldering over de aanslag in het Amerikaanse Garland. Terroristen openden daar vorig jaar het vuur op een bijeenkomst waar hij net had gesproken. De Amerikaanse diensten wisten van een dreiging maar het lijkt er op dat ze er niks tegen Wilders’ beveiliging over zeiden. De PVV’er vindt dat „absoluut niet kunnen.”
Minister Van der Steur (Veiligheid en Justitie) heeft in een Kamerbrief het antwoord van de FBI op verschillende vragen gestuurd. De dienst bezweert dat er voor 3 mei 2015 geen specifieke, geloofwaardige informatie over een dreiging richting de bijeenkomst in Garland binnen was gekomen. Een undercoveragent van de FBI had dat wel beweerd. Naar aanleiding daarvan stelde het kabinet, op aandringen van Wilders, vragen aan de Amerikaanse autoriteiten.
De FBI antwoordt echter wel dat de dienst op de dag van de aanslag informatie binnenkreeg over relevante dreigingen. Die kennis is doorgespeeld naar de politie van Garland en naar „andere wetshandhaving-partners”, stelt de FBI alleen. Nederlandse diensten worden dus niet expliciet genoemd in het Amerikaanse antwoord over wie er op de hoogte werd gesteld.
Doordat de kennis is doorgespeeld werd de beveiliging bij het evenement, een tentoonstelling van Mohammed-cartoons, opgeschroefd. Daardoor kon de aanslag gedwarsboomd worden, schrijven de Amerikaanse autoriteiten aan Nederland. Agenten wisten de twee schutters namelijk te doden.
Wilders ziet in het Amerikaanse antwoord het bewijs dat de AIVD en de Dienst Bewaken en Beveiligen (DBB), die voor zijn veiligheid zorgen, niet op de hoogte zijn gesteld. De organisatie van de bijeenkomst wist volgens hem ook van niets. De PVV-leider wil verdere opheldering via minister Van der Steur en premier Rutte omdat, als dit klopt, de houding van de Amerikanen „absoluut niet” kan. Met de informatie van de FBI had de beveiliging van Wilders bijvoorbeeld zelf kunnen beslissen of het wel verstandig was om op de bijeenkomst te blijven of er überhaupt naar toe te gaan. Morgen stelt Wilders aanvullende Kamervragen.
NU 17.08.2016 Minister Van der Steur (Veiligheid en Justitie) wil opheldering van de Amerikanen over een aanslag bij een expositie van Mohammed-cartoons in mei vorig jaar, waar PVV-leider Geert Wilders een toespraak hield. De veiligheidsdiensten zouden informatie hebben achtergehouden.
Dat staat in een brief die aan de Tweede Kamer is gestuurd naar aanleiding van Kamervragen van de PVV.
De FBI zou Nederland niet geïnformeerd hebben dat er aanwijzingen waren voor een aanslag bij de expositie in Garland, Texas.
Nadat Wilders een toespraak had gehouden begonnen er twee mannen op een agent te schieten, die daardoor lichtgewond raakte. De daders werden vervolgens door zwaarbewapende beveiligers doodgeschoten.
Voorkennis
De minister wil van zijn Amerikaanse collega’s weten hoe hij de berichten over “vermeende voorkennis” moet interpreteren.
In rechtbankverklaringen geeft een undercoveragent van de FBI aan dat hij vooraf sms-contact had met een van de aanvallers over de aanslag.
Tegen TPOzegt ook Wilders dat hij meer duidelijkheid wil. “Ik zal morgen vervolgvragen stellen met het verzoek om snel antwoord en opheldering, want vogelvrije bezoeken aan de VS zijn voor niemand aangenaam.”
Telegraaf 17.08.2016 Minister Ard van der Steur (Veiligheid) heeft de Verenigde Staten gevraagd om ‘nadere duiding van berichten over voorkennis van de FBI’. Dat staat in een brief die aan de Tweede Kamer is gestuurd naar aanleiding van Kamervragen van de PVV. In mei 2015 was PVV-leider Geert Wilders aanwezig bij een Mohammed-cartoonexpositie in het Amerikaanse Garland. Kort na zijn vertrek werd bij de ingang van het Curtis Culwell Center door twee personen een aanslag gepleegd.
In rechtbankverklaringen geeft een undercoveragent van de FBI aan dat hij vooraf sms-contact had met een van de aanvallers over de aanslag.
Wilders wilde ook weten of de Amerikaanse autoriteiten Nederland op de hoogte hebben gesteld over de voorkennis van de FBI. Volgens Van der Steur is dit niet gedaan.
In een reactie aan de website The Post Online geeft Wilders aan dat hij woensdag vervolgvragen zal stellen. ,,Want vogelvrije bezoeken aan de VS zijn voor niemand aangenaam me dunkt.”
AD 17.08.2016 Nederland wil opheldering van de Verenigde Staten over mogelijke voorkennis van de aanslag vorig jaar in Garland, Texas. Kort nadat Geert Wilders een cartoonexpositie bezocht, werd het vuur geopend door twee schutters.
Vogelvrije bezoeken aan de VS zijn voor niemand aangenaam me dunkt, aldus Geert Wilders, voorman PVV.
In mei 2015 was PVV-leider Geert Wilders aanwezig bij een Mohammedcartoonexpositie in het Amerikaanse Garland. Kort na zijn vertrek werd bij de ingang van het Curtis Culwell Center door twee personen een aanslag gepleegd. Zij werden door de politie doodgeschoten.
Undercoveragent
In rechtbankverklaringen geeft een undercoveragent van de FBI aan dat hij vooraf sms-contact had met een van de aanvallers over de aanslag. Wilders wilde ook weten of de Amerikaanse autoriteiten Nederland op de hoogte hebben gesteld over de voorkennis van de FBI. Volgens minister Van der Steur (Veiligheid en Justitie) is dit niet gedaan.
In een reactie aan de website The Post Online geeft Wilders aan dat hij woensdag vervolgvragen zal stellen. ,,Want vogelvrije bezoeken aan de VS zijn voor niemand aangenaam me dunkt.”
Elsevier 17.08.2016 De Amerikaanse FBI heeft Nederland niet geïnformeerd over de plannen van jihadisten voor een aanslag op politici in Garland, Texas. Minister van Justitie Ard van der Steur (VVD) wil opheldering van de Amerikaanse regering.
De FBI wist voor de schietpartij in Garland, in mei 2015, dat twee IS-sympathisanten vergevorderde plannen hadden voor een jihadistische aanslag. Dat bleek vorige week uit een verklaring die onder ede werd gedaan door de veiligheidsdienst, en in handen kwam van nieuwssite The Daily Beast.
‘Scheur Texas uit elkaar’, schreef undercoveragent
Een undercoveragent was zelfs nauw betrokken bij de voorbereidingen van de aanslag, tot op de dag van de schietpartij. Een sms van de agent zorgde voor ophef in Amerika: ‘Scheur Texas uit elkaar’, stuurde hij naar een van de daders. Elton Simpson antwoordde: ‘Je weet wat er gebeurde in Parijs (een verwijzing naar de Charlie Hebdo-aanslag, red.), dus dat spreekt voor zich’.
Toch werd niet ingegrepen en konden de twee jihadisten het vuur openen tijdens een expositie van Mohammed-cartoons, waar ook PVV-leider Geert Wilders aanwezig was. Uit de verklaring blijkt dat de Amerikaanse islamcriticus Pamela Geller waarschijnlijk het voornaamste doelwit was. Toen de daders het vuur openden, was Wilders net vertrokken. De Garland-schietpartij was de eerste aanval van IS-sympathisanten op Amerikaans grondgebied.
Nederland wil weten over voorkennis van FBI
Minister van der Steur (VVD) van Justitie schrijft woensdag in een brief aan de Kamer dat de Nederlandse autoriteiten vooraf niet waren gewaarschuwd door de Amerikaanse veiligheidsdienst. Wel was er ‘op gebruikelijke wijze uitwisseling van informatie’. Van der Steur heeft de Amerikaanse autoriteiten om opheldering gevraagd over ‘de vermeende voorkennis van de FBI’.
Wilders zegt tegen The Post Online dat ook zijn beveiligingsteam niet op de hoogte was van de aanslagplannen. ‘Schokkend nieuws’, noemt Wilders het. ‘Ik zal morgen vervolgvragen stellen met het verzoek om snel antwoord en opheldering, want vogelvrije bezoeken aan de Verenigde Staten zijn voor niemand aangenaam me dunkt.’
Sinds Bouterse in 2012 president is geworden, probeert hij zijn vervolging tegen te houden.
De Surinaamse Krijgsraad stelt het proces tegen Desi Bouterse opnieuw uit. De Krijgsraad wil zich de komende maanden beraden over de vraag hoe het verder moet met het zogeheten 8 Decemberproces. Dit beraad is nodig nu de aanklager op bevel van Bouterse gevraagd heeft het proces stop te zetten.
Twee uur na afloop van de zitting meldde de lokale nieuwssite Starnieuws echter dat de waarnemend advocaat van Boerenveen een fout had gemaakt. Frank Truideman, de ‘echte’ raadsman van Boerenveen bevestigde dit. ‘Wij staan achter het verzoek van de procureur-generaal om de 8 Decemberstrafzaak stop te zetten (…)’, liet hij weten.
De zitting duurde slechts tien minuten. Deze snelle behandeling lag in de lijn der verwachting, omdat op de vorige zitting op 30 juni het verzoek van de aanklager om het proces te stoppen al uitgebreid was besproken. Nu ook de advocaten van de verdachten hun standpunt hebben toegelicht, gaat de krijgsraad in beraad.
Druk
Volgens de Surinaamse krant De Ware Tijd was het druk in de rechtszaal, maar minder druk dan tijdens de vorige zitting over de Decembermoorden, toen de beslissing over het doorgaan van het proces door de rechters werd uitgesteld tot vandaag. Onder de aanwezigen zijn nabestaanden Eddie Daal, Bram Behr en Sunil Oemrawsingh.
Oemrawsingh zei na afloop van de zitting tegen een journalist van Parbode: ,,Het was kort, maar we zijn bezig de rechtsstaat Suriname te verdedigen. Alle goede dingen gebeuren stap voor stap. Het belangrijkste is de grondwet nastreven, en niet per se dat Bouterse achter de tralies verdwijnt. We blijven werken aan normen en waarden.”
Is Bouterse schuldig?
Het is Surinames best bewaarde geheim: de strafeis die de militaire aanklager in 2012 wilde uitspreken tegen hoofdverdachte ‘D.D. Bouterse’. Waarom is de ex-legerleider toch zo bang voor Roy Elgins woorden? Lees dit verhaal van Volkskrant-verslaggever Stieven Ramdharie of is bewezen dat Desi Bouterse schuldig is aan moord.
Zij heeft de zaak waarin president Desi Bouterse terecht staat als hoofdverdachte voor de Decembermoorden verdaagd naar 30 november. Die tijd heeft de krijgsraad nodig om zich te buigen over het verdere verloop van het 8 Decemberproces, nu de aanklager heeft gevraagd de rechtszaak stop te zetten.
Bouterse kon de rechtsgang eind juni 2016 blokkeren door een beroep te doen op de Surinaamse grondwet die voorschrijft dat de president ‘in het belang van de staatsveiligheid in concrete gevallen’ de baas van het OM bevelen mag geven bij de vervolging van verdachten. Advocaat Gerard Spong, die werkzaam was als adviseur van de Surinaamse overheid in het onderzoek naar de Decembermoorden, betoogde eerder in de Volkskrant dat het bevel van Bouterse onhoudbaar is.
Trouw 30.06.2017 De meeste Surinamers hebben iets anders aan hun hoofd dan de strafeis van 20 jaar tegen Desi Bouterse.
Voor een van de vele juwelierszaken in de Maagdenstraat, hartje Paramaribo, lezen twee mannen op plastic tuinstoelen Times of Suriname, een van de grootste kranten van het land. Het dagblad kopt opzichtig met de strafeis van twintig jaar cel die de aanklager in het decembermoordenproces woensdag eiste tegen hoofdverdachte Desi Bouterse, sinds 2010 ook president van het land. ‘Bouterse hoort twintig jaar eisen’, staat er in chocoladeletters. Maar een mening hierover? Neen, dat heeft het duo niet.
“Dat stuk heb ik niet eens gelezen. Ik koop de krant eigenlijk alleen voor de sportpagina’s”, lacht de ene man verontschuldigend. “Straks speelt Duitsland tegen Mexico”, roept de ander enthousiast.
Karig salaris
Hoewel de strafeis tegen Bouterse om zijn betrokkenheid bij de Decembermoorden – de standrechtelijke executie van vijftien opposanten van zijn militaire regime in 1982 – zonder enige twijfel historisch mag worden genoemd, gaat op straat in Suriname het leven zijn dagelijkse gang. En door de economische crisis staat dat dagelijkse leven voor het merendeel van de mensen steeds meer in het teken van rondkomen met een karig salaris. Veel tijd om na te denken over de Decembermoorden is er dan niet over.
Als er al mensen zijn die in de krant hun mening willen ventileren, dan is die mening door de strafeis helemaal niet veranderd. De diepe tegenstelling in de Surinaamse samenleving, pro of contra Bouterse, blijft gewoon voortbestaan. “Twintig jaar cel is nog te weinig. Wat mij betreft krijgt hij levenslang, dan is het meteen afgelopen”, zegt Diane Ceder (32), die op de centrale markt cassave en bananen verkoopt. “En het gaat gebeuren ook, hij kan niet eeuwig zijn straf ontlopen.”
Honderd meter verderop denkt Kimberly Alwanahi (22) net het tegenovergestelde. Ze verkoopt inheemse sieraden. “Noch de rechters, noch de aanklager waren er zelf bij. Bouterse opsluiten op basis van verklaringen van andere mensen, dat lijkt me een heel stom idee. Ik geloof bovendien nooit dat ze de president echt zouden durven opsluiten”, zegt ze. “Dat zou zelfs slecht zijn voor het land, Bouterse in de cel. Zodra hij wordt opgepakt, komen de echte boutisten op straat, zijn aanhangers. Dan hebben we de poppen aan het dansen.”
Uithaal naar rechterlijke macht
Intussen sijpelden gisteren ook de eerste politieke reacties binnen. Zelf wilde hij in het openbaar nog niets zeggen, maar partijgenoten van Bouterse reageerden donderdagochtend als door een wesp gestoken op de strafeis. Ze haalden fors uit naar de rechterlijke macht. “Zij is de enige macht in het land die blijkbaar aan niemand verantwoording verschuldigd is. Die situatie zal worden gecorrigeerd. Er moet een instituut komen dat rechters controleert”, zei André Misiekaba, fractieleider van de partij van Bouterse, gisteren in het parlement.
Vicepresident Ashwin Adhin kondigde aan dat ‘de regering zal handelen’. Tegelijk maakte de partij van Bouterse gisteren iedereen warm voor een toespraak van Bouterse zelf, laat op de avond, waarin de hoofdverdachte voor het eerst gaat reageren op de strafeis. In het aankondigingsfilmpje wordt gezegd dat ‘de rechtsstaat in gevaar is’ en dat het ‘tijd is voor actie, nu of nooit’.
Den Haag neemt intussen een afwachtende houding aan. Pas na flink aandringen laat een woordvoerder van Bert Koenders, minister van Buitenlandse Zaken, weten dat de Nederlandse regering niet wil reageren tot de krijgsraad met een vonnis is gekomen.
Telegraaf 30.06.2017 Het Surinaamse Openbaar Ministerie heeft vrijdag opnieuw twintig jaar cel geëist tegen een belangrijke verdachte van de Decembermoorden. Er zou ,,wettig en overtuigend bewijs” zijn van de betrokkenheid van verdachte Steven Dendoe bij de dood van vijftien tegenstanders van het toenmalige militaire regime.
Eerder deze week hoorde huidig president en oud-legerleider Desi Bouterse al twintig jaar tegen zich eisen. De aanklager, auditeur-militair Roy Elgin, vroeg voor de zogeheten Militaire Kamer dezelfde straf voor Dendoe, die destijds sergeant was. Twee getuigen verklaarden hem te hebben gezien in Fort Zeelandia, waar de moorden in 1982 werden gepleegd.
Dendoe ontkent. Hij verklaarde ten tijde van de Decembermoorden op familiebezoek te zijn geweest in het oosten van het land. De verdachte, een Marron (afstammeling van gevluchte slaven), voerde nog een andere reden aan waarom hij niet betrokken geweest kan zijn bij de moorden: hij zou niet willen riskeren dat zijn familie wordt getroffen door een vloek (‘kunu’).
De aanklager noemde dat argument ongeloofwaardig: Dendoe zou herhaaldelijk hebben aangegeven een christen te zijn. Elgin benadrukte dat de zestien militairen die het land destijds bestuurden in alles nauw samenwerkten. Zij vormden een hechte groep.
Drie oud-militairen hoorden vrijdag wel vrijspraak tegen zich eisen. Het gaat om Orlando Heidanus, Wim Carbière en Edgar Ritfeld, die eerder aandrong op voortzetting van het proces om zijn naam te kunnen zuiveren. Het trio werd verdacht van het ophalen van mensen, die later werden omgebracht.
Het OM stelde dat Heidanus en Carbière destijds een dienstbevel kregen en dat niet konden weigeren. Er zou verder geen bewijs zijn van de betrokkenheid van Ritfeld, die naderhand aangaf opgelucht te zijn.
NU 30.06.2017 Het Surinaamse Openbaar Ministerie heeft vrijdag vrijspraak gevraagd voor meerdere verdachten in het proces over de Decembermoorden in 1982. Het gaat om oud-militairen Edgar Ritfeld, Orlando Heidanus en Wim Carbière. Het trio werd ervan verdacht mensen te hebben opgehaald, die later werden omgebracht.
Aanklager Roy Elgin vroeg ook om vrijspraak voor Ritfeld, die eerder zelf aandrong op voortzetting van het proces. Hij wil zijn naam zuiveren. Volgens Elgin zijn er geen getuigen gevonden die konden bevestigen dat Ritfeld met een andere militair latere slachtoffers ophaalde. Daardoor kan niet worden bewezen dat hij betrokken was bij de moorden.
De aanklager vroeg woensdag al om vrijspraak voor gevangenisdirecteur Jimmy Stolk. Volgens de auditeur-militair kon Stolk op 8 december 1982 niets anders doen dan een dienstbevel opvolgen en een van de latere slachtoffers ophalen. Ook zou hij niet hebben geweten wat er zou gebeuren met de mensen die hij moest ophalen.
Dendoe
Het Openbaar Ministerie heeft wel twintig jaar cel geëist tegen verdachte Steven Dendoe. Er zou “wettig en overtuigend bewijs” zijn van de betrokkenheid van Dendoe bij de Decembermoorden.
Dendoe ontkent alle betrokkenheid bij de moorden en verklaarde op 8 en 9 december 1982 op familiebezoek te zijn geweest in het oosten van het land. Getuigen spreken dit echter tegen. Zij stellen Dendoe wel degelijk te hebben gezien in Fort Zeelandia, waar de moorden zijn gepleegd.
Bouterse
In het proces van de Decembermoorden gaat het om het martelen en doodschieten in een legerkazerne van vijftien tegenstanders van het toenmalige militaire regime in 1982.
Het regime stond onder leiding van legerleider en de huidige Surinaamse president Desi Bouterse. Tegen hem is in deze zaak eerder deze week twintig jaar cel geëist voor zijn aandeel in de moordpartij.
Telegraaf 30.06.2017 Het Surinaamse Openbaar Ministerie heeft vrijdag vrijspraak gevraagd voor meerdere verdachten in het proces over de Decembermoorden in 1982. Het gaat om oud-militairen Edgar Ritfeld, Orlando Heidanus en Wim Carbière.
Het trio werd verdacht van het ophalen van mensen, die later werden omgebracht. De aanklager, auditeur-militair Roy Elgin, verklaarde tegenover de zogeheten Militaire Kamer dat Heidanus en Carbière een dienstbevel kregen en dat niet konden weigeren.
Elgin vroeg ook om vrijspraak voor Ritfeld, die eerder zelf aandrong op voortzetting van het proces. Hij wil zijn naam zuiveren. Volgens Elgin zijn er geen getuigen gevonden die konden bevestigen dat Ritfeld met een andere militair latere slachtoffers ophaalde. Daardoor kan niet worden bewezen dat hij betrokken was bij de moorden.
De aanklager vroeg woensdag al om vrijspraak voor gevangenisdirecteur Jimmy Stolk. Volgens de auditeur-militair kon Stolk op 8 december 1982 niets anders doen dan een dienstbevel opvolgen en een van de latere slachtoffers ophalen. Ook zou hij niet hebben geweten wat er zou gebeuren met de mensen die hij moest ophalen.
In het proces van de Decembermoorden gaat het om het martelen en doodschieten in een legerkazerne van vijftien tegenstanders van het toenmalige militaire regime in 1982. Het regime stond onder leiding van leg
VK 30.06.2017 De Surinaamse president Desi Bouterse heeft duidelijk gemaakt dat hij zijn positie niet zonder slag of stoot zal opgeven. ‘Als God mij hier heeft neergezet, wie is de rechter dan om mij weg te sturen’, riep hij donderdagavond (lokale tijd) tijdens een bijeenkomst met zijn aanhangers.
Bouterse hoorde woensdag 20 jaar cel tegen zich eisen in het proces rond de Decembermoorden van 1982. Hij ziet dat proces als een complot tegen hem. ‘U begrijpt dat zij ons vroegtijdig naar huis willen sturen. Maar er zal veel water door de Surinamerivier moeten stromen, willen ze deze mammoetpartij van haar stoel duwen’, zei Bouterse.
De president kondigde aan dat zijn regering ‘de nodige regelingen zal treffen’ over de rechterlijke macht. Wat hij precies bedoelde legde hij niet uit. ‘We zullen geen zaken doen waarop men ons kan verwijten dat wij de democratie schaden. Maakt u zich geen zorgen’, verzekerde de president zijn toehoorders.
Op 8 december 1982 werden in het Fort Zeelandia in Paramaribo vijftien prominente tegenstanders van het toenmalige militaire bewind onder leiding van Desi Bouterse wreed mishandeld en vermoord. De legerleiding heeft lange tijd gezegd dat zij ‘op de vlucht’ zijn neergeschoten.
Het proces is al zo’n tien jaar aan de gang. De grote vraag was steeds of Bouterse, die eerder in Nederland bij verstek is veroordeeld wegens betrokkenheid bij drugshandel, medeverantwoordelijk is voor de moorden.
Militair aanklager Roy Elgin eiste vrijdag ook twintig jaar cel tegen Steven Dendoe. Er zou volgens hem ‘wettig en overtuigend bewijs’ zijn van de betrokkenheid van Dendoe bij de moorden. Dendoe, een van de zestien coupplegers van 1980, ontkent alle betrokkenheid. Hij verklaarde toen op familiebezoek te zijn geweest in het oosten van het land.
Meerdere getuigen spreken dat tegen: zij stellen Dendoe wel degelijk te hebben gezien in Fort Zeelandia, waar de moorden werden gepleegd. Elgin vroeg vrijspraak voor enkele verdachten. Het gaat onder andere om de oud-militairen Edgar Ritfeld, Orlando Heidanus en Wim Carbière. Het trio zou enkele personen hebben opgehaald die later werden omgebracht.
Volgens de aanklager kregen Heidanus en Carbière een dienstbevel die zij niet konden weigeren. Ritfeld drong als een van de weinige verdachten altijd aan op voortzetting van het proces omdat hij zijn naam wilde zuiveren. Volgens Elgin zijn er geen getuigen gevonden die konden bevestigen dat Ritfeld met een andere militair latere slachtoffers ophaalde. Ook voor de toenmalige gevangenisdirecteur Jimmy Stolk vroeg hij vrijspraak. Stolk zou niet hebben geweten wat er zou gebeuren met de mensen die hij moest ophalen, aldus Elgin.
Hugo Essed, de advocaat van de nabestaanden, is tevreden met de strafeisen. Hij verwacht dat Bouterse inderdaad voor twintig jaar de cel in zal gaan.
Ook de Nederlandse advocaat Gerard Spong, die het Surinaams Openbaar Ministerie adviseerde in het onderzoek naar de Decembermoorden, zegt ervan overtuigd te zijn dat de Krijgsraad de strafeis zal volgen. Spong vindt dat de aanklager voldoende bewijs heeft geleverd voor de aanwezigheid van Bouterse bij de moorden. Daardoor zou sprake zijn van opzet en voorbedachte rade.
Desi Bouterse is sinds 2010 de democratisch gekozen president van Suriname. In 1980 pleegde hij met vijftien andere militairen een staatsgreep. In de vroegere kolonie van Nederland, die in 1975 onafhankelijkheid kreeg, werd de coup tegen de toenmalige, zwak opererende burgerregering aanvankelijk met veel enthousiasme ontvangen.
Telegraaf 30.06.2017 Desi Bouterse zal zich niet neerleggen bij een mogelijke veroordeling voor zijn betrokkenheid bij de Decembermoorden. „God heeft mij president gemaakt, dus een rechter van de Krijgsraad haalt me hier niet weg.”
De president van Suriname zei dat op een vergadering van zijn politieke partij NDP, tegen zijn achterban. Woensdag kwam de openbaar aanklager met een strafeis van twintig jaar onvoorwaardelijke celstraf voor zijn rol bij de zogenoemde moorden van 1982. In Fort Zeelandia werden destijds vijftien tegenstanders van Bouterses militaire regime vermoord.
Hij ziet dat proces als een complot tegen hem. „U begrijpt dat zij ons vroegtijdig naar huis willen sturen. Maar er zal veel water door de Surinamerivier moeten stromen, willen ze deze mammoetpartij van haar stoel duwen”, zei Bouterse.
De president kondigde aan dat zijn regering „de nodige regelingen zal treffen” over de rechterlijke macht. Wat hij precies bedoelde legde hij niet uit. „We zullen geen zaken doen waarop men ons kan verwijten dat wij de democratie schaden. Maakt u zich geen zorgen”, verzekerde de president zijn toehoorders.
„We willen absoluut geen chaos, maar we zullen wel met een gepast antwoord komen”, aldus Bouterse. Binnen enkele dagen maakt hij bekend welke maatregelen er getroffen worden.
NU 30.06.2017 De Surinaamse president Desi Bouterse noemt de strafeis in het proces om de Decembermoorden van 1982 een “wanhoopsdaad”. “Als God mij hier heeft neergezet, wie is de rechter dan om mij weg te sturen”, riep hij donderdagavond (lokale tijd) tijdens een bijeenkomst met zijn aanhangers.
Bouterse hoorde woensdag twintig jaar cel tegen zich eisen. “Sommigen raakten in paniek, maar ik heb dat niet. Deze regering is gekozen door het volk. We zijn bezig uit het dal te kruipen, het gaat de goede kant op”, zegt hij op het hoofdkwartier van zijn Nationale Democratische Partij.
Hij ziet dat proces als een complot tegen hem. “U begrijpt dat zij ons vroegtijdig naar huis willen sturen. Maar er zal veel water door de Surinamerivier moeten stromen, willen ze deze mammoetpartij van haar stoel duwen”, zei Bouterse.
“Laat u zich niet afschrikken door de rechterlijke macht. We zullen de nodige maatregelen treffen” kondigde de president aan. “We zullen niets doen, waarbij men kan zeggen dat we de democratie schaden.”
Donderdag maakte de NPD al bekend dat de straf tegen de president niet uitvoerbaar zou zijn. Dat komt door een amnestiewet die voorschrijft dat alle verdachten van de Decembermoorden vrijuit gaan.
Volgens fractieleider Andre Misiekaba had de krijgsraad de amnestiewet die in 2012 door het parlement is aangenomen nooit terzijde mogen schuiven. Hij zegt dat de rechterlijke macht weliswaar het hoogste orgaan is binnen de rechtszaal, maar dat daarbuiten de wet geldt. “Iedere uitspraak zal daarom niet legitiem zijn en als zodanig onuitvoerbaar.”
AD 30.06.2017 De Surinaamse president Desi Bouterse heeft duidelijk gemaakt dat hij zijn positie niet zonder slag of stoot zal opgeven. ,,Als God mij hier heeft neergezet, wie is de rechter dan om mij weg te sturen”, riep hij tijdens een bijeenkomst met zijn aanhangers.
Bouterse hoorde woensdag twintig jaar cel tegen zich eisen in het proces rond de Decembermoorden van 1982. Hij ziet dat proces als een complot tegen hem. ,,U begrijpt dat zij ons vroegtijdig naar huis willen sturen. Maar er zal veel water door de Surinamerivier moeten stromen, willen ze deze mammoetpartij van haar stoel duwen”, zei Bouterse.
De president kondigde aan dat zijn regering ,,de nodige regelingen zal treffen” over de rechterlijke macht. Wat hij precies bedoelde legde hij niet uit. ,,We zullen geen zaken doen waarop men ons kan verwijten dat wij de democratie schaden. Maakt u zich geen zorgen”, verzekerde de president zijn toehoorders
Verzoeningsbijeenkomst
Eerder op de avond ging Bouterse bij een herdenkings- en verzoeningsbijeenkomst voor slachtoffers van politiek geweld niet inhoudelijk in op de strafeis. Bouterse maakte een ontspannen indruk en hij zong enkele Surinaamse liedjes tot zijn toehoorders.
In het proces van de Decembermoorden gaat het om het martelen en doodschieten in een legerkazerne van 15 tegenstanders van het toenmalig militair regime in 1982 dat onder leiding stond van Bouterse.
Telegraaf 30.06.2017 De Surinaamse president Desi Bouterse heeft bij zijn eerste openbare optreden na de uitspraak in de rechtszaak van de Decembermoorden nog niet gereageerd op de eis tot twintig jaar cel die hij woensdag tegen zich hoorde eisen.
Hij sprak donderdagavond (lokale tijd) een herdenkings- en verzoeningsbijeenkomst voor slachtoffers van politiek geweld toe, maar ging inhoudelijk niet in op zijn strafeis. Bouterse maakte een ontspannen indruk en hij zong enkele Surinaamse liedjes tot zijn toehoorders.
In het proces van de Decembermoorden gaat het om het martelen en doodschieten in een legerkazerne van 15 tegenstanders van het toenmalig militair regime in 1982 dat onder leiding stond van Bouterse.
NU 29.06.2017 Mocht de Surinaamse krijgsraad de strafeis van twintig jaar gevangenisstraf tegen president Desi Bouterse (71) voor zijn aandeel in de Decembermoorden overnemen, dan is die straf niet uitvoerbaar.
Dat komt door een amnestiewet die voorschrijft dat alle verdachten van de Decembermoorden van 1982 vrijuit gaan. Dit zei de fractieleider van de partij van Bouterse, de Nationale Democratische Partij (NDP) donderdag, zo melden lokale media.
Volgens fractieleider Andre Misiekaba had de krijgsraad de amnestiewet die in 2012 door het parlement is aangenomen nooit terzijde mogen schuiven.
Hij zegt dat de rechterlijke macht weliswaar het hoogste orgaan is binnen de rechtszaal, maar dat daarbuiten de wet geldt. “Iedere uitspraak zal daarom niet legitiem zijn en als zodanig onuitvoerbaar.”
Militair regime
Het proces draait om de moorden op vijftien vooraanstaande Surinamers en tegenstanders van het toenmalige militaire regime van Desi Bouterse, gepleegd op 8 december 1982.
Leden van de oppositie benadrukken dat de rechterlijke macht juist alle ruimte moet krijgen om de strafzaak af te handelen. Later donderdag komen de leden van de NDP bij elkaar om zich te beraden over de ontstane situatie. Volgens de uitnodiging voor die bijeenkomst is de rechtsstaat in gevaar.
Telegraaf 29.06.2017 De partij NDP van president Desi Bouterse houdt donderdag een spoedzitting in Paramaribo naar aanleiding van de uitgesproken strafeis woensdag in de proces rond de Decembermoorden. De spanning loopt op nu de NDP roept dat de ‘rechtsstaat in gevaar is’.
In een videofilmpje van de NDP wordt gesproken van de ‘rechtsstaat die in gevaar is’ en ‘nu of nooit’. De president probeerde meermalen het Decembermoorden-proces te saboteren. Zo zei hij eerder al op al basis van artikel 148 van de grondwet dat dat de staatsveiligheid in het geding was. Het Hof bepaalde dat het proces toch voortgezet kon worden.
De verwachting in Suriname is dat Bouterse er alles aan zal doen om een veroordeling te voorkomen. In de spoedbijeenkomst vanavond komt hij met een statement.
Amnestiewet
Volgens fractieleider Andre Misiekaba van de NDP had de krijgsraad de amnestiewet die in 2012 door het parlement is aangenomen nooit terzijde mogen schuiven. Hij zegt dat de rechterlijke macht weliswaar het hoogste orgaan is binnen de rechtszaal, maar dat daarbuiten de wet geldt. „Iedere uitspraak zal daarom niet legitiem zijn en als zodanig onuitvoerbaar.” Het proces draait om de moorden op vijftien vooraanstaande Surinamers en tegenstanders van het toenmalige militaire regime van Desi Bouterse, gepleegd op 8 december 1982.
Leden van de oppositie benadrukken dat de rechterlijke macht juist alle ruimte moet krijgen om de strafzaak af te handelen.
Openbaar aanklager Roy Elgin eiste woensdag tegen Bouterse 20 jaar cel voor de politieke moorden in 1982 in Fort Zeelandia. Donderdagochtend botsten de NDP, de partij van Bouterse, en de oppositiepartijen in het parlement, de Nationale Assemblee.
Telegraaf 28.06.2017 De auditeur-militair bij het Surinaamse Openbaar Ministerie (OM) heeft woensdag twintig jaar gevangenisstraf geëist tegen president Desi Bouterse voor zijn aandeel in de Decembermoorden van 1982.
De slachtoffers om wie alles in deze zaak draait, waren:
Soerendre Rambocus (29): voormalige legerofficier die zich tegen Bouterse had verzet en een tegencoup pleegde in maart 1982. Rambocus werd in november 1982 veroordeeld tot twaalf jaar cel.
John Baboeram (31): advocaat, onder meer in de zaak-Rambocus
Bram Behr (31): journalist.
Cyrill Daal (46): voorzitter grootste vakcentrale, De Moederbond. Leidde protesten en stakingen tegen militair bewind. Bouterse kondigt kort voor Decembermoorden aan dat Daal de rekening gepresenteerd zal krijgen.
Kenneth Gonçalves (42): advocaat, eveneens in zaak-Rambocus.
Eddy Hoost (48): advocaat en ex-minister van Justitie, eveneens advocaat in zaak-Rambocus.
André Kamperveen (58): eigenaar Radio ABC en ex-minister van Cultuur en Sport.
Gerard Leckie (39): universitair docent.
Sugrim Oemrawsingh (42): universitair docent, verdacht van voorbereiding van coup tegen Bouterse.
Leslie Rahman (28): journalist.
Harold Riedewald (49): advocaat, eveneens in zaak-Rambocus.
Jiwansingh Sheombar (25): sergeant, kompaan en ondergeschikte van Rambocus, medeverdachte in proces rond tegencoup 1982.
Jozef Slagveer (42): journalist
Robby Sohansingh (37): zakenman, door militairen verdacht van betrokkenheid bij tegencoup
Frank Wijngaarde (43): journalist en Nederlands staatsburger, werkzaam bij Radio ABC.
Telegraaf 28.06.2017 Als Suriname hem echt aan het hart gaat, dan zou president Desi Bouterse nu moeten opstappen. Dat vindt Betty Goede, voorzitter van de Organisatie voor Gerechtigheid en Vrede (OGV), een mensenrechtenorganisatie die de afgelopen jaren nauw betrokken is geweest bij het proces rond de Decembermoorden.
,,We hebben nu een president met een strafeis van twintig jaar gevangenisstraf. Dat is niet echt een mooi beeld naar buiten toe’’, aldus Goede woensdag in een reactie op de eis tegen de voormalige legerleider.
Toch is het niet de verwachting dat er vanuit Bouterse zelf of zijn kabinet nu een reactie komt, zo blijkt uit de reacties van mensen die het proces gevolgd hebben. Ook verwachten zij niet dat er door deze ontwikkeling nu onrust ontstaat of mensen uit blijdschap massaal de straat op zullen gaan. Het is immers nog maar een eis van de aanklager. Uiteindelijk gaat het erom wat het vonnis van de krijsgraad zal zijn, aldus de reacties.
Wel zijn in Paramaribo positieve geluiden te horen over de manier waarop auditeur-militair Roy Elgin zijn betoog heeft gehouden. ,,Deugdelijk, maar toch ook wel gedurfd. Maar zo hoort het, hij heeft zijn werk gedaan’’, vindt Hugo Essed, advocaat van de nabestaanden van de slachtoffers.
Op dit moment is niet bekend wanneer de krijgsraad de strafeis zal uitspreken en wanneer het strafproces helemaal zal zijn afgelopen Omdat er in totaal 24 verdachten zijn, heeft de aanklager nog wel wat tijd nodig. Voorlopig zijn er zittingen gepland voor aanstaande vrijdag en op 30 oktober.
Als de aanklager zijn strafeis voor alle verdachten heeft uitgesproken, zullen vervolgens de advocaten van de verdachten hun pleidooi houden. Daarna zal de krijgsraad haar strafeis bepalen waar vervolgens de verdachten weer tegen in beroep kunnen gaan. Suriname is voorlopig dus nog niet klaar met deze zaak.
Telegraaf 28.06.2017 De eis van twintig jaar cel tegen Desi Bouterse voor zijn aandeel in de Decembermoorden van 1982 is „historisch.” Dat zegt Romeo Hoost van het Comité Herdenking Slachtoffers Suriname. Hij noemt het „bijzonder hoe de officier van justitie 200 procent is gedraaid” en er na zoveel jaar een eis is gekomen.
Toch wil Hoost niet te vroeg juichen. Volgens hem was Bouterse „te rustig in aanloop naar de zitting en kunnen wij nog van alles van hem verwachten.” In het verleden heeft Bouterse op allerlei manieren geprobeerd om het proces tegen hemzelf tegen te houden, aldus Hoost.
Hoost is bang dat de Surinaamse president gaat ingrijpen, want „hij gaat dit vonnis niet accepteren.”
Telegraaf 28.06.2017 De strafeis van twintig jaar tegen ex-legerleider en huidig president van Suriname Desi Bouterse is volgens de advocaat Gerard Spong „van enorm grote historische waarde.” Spong zegt namens de nabestaanden sinds het jaar 2000 geijverd te hebben voor de berechting van Bouterse en is verheugd over de eis.
Belangrijk is volgens hem dat de aanklager in het proces, auditeur-militair Roy Elgin, vindt dat er voldoende bewijs is dat Bouterse aanwezig was in Fort Zeelandia bij de Decembermoorden. „Dat is juridisch belangrijk omdat dan kan worden bewezen dat hier sprake is van klassieke opzet en voorbedachte raad.”
De strafeis zal volgens Spong straks richtinggevend zijn voor het vonnis van de krijgsraad. „Ik ben ervan overtuigd dat deze krijgsraad de eis gaat volgen.”
NU 28.06.2017 Openbaar aanklager Roy Elgin heeft donderdag bij de Surinaamse krijgsraad vrijspraak gevraagd voor gevangenisdirecteur Jimmy Stolk, die eveneens verdachte is in het strafproces rond de Decembermoorden.
Volgens de auditeur-militair kon Stolk op 8 december 1982 niets anders doen dan een dienstbevel opvolgen en een van de latere slachtoffers uit zijn huis ophalen.
Stolk, die destijds directeur was van de gevangenis Santo Boma in Paramaribo, kreeg de opdracht van sergeant Paul Bhagwandas om sergeant Jiwansingh Sheombar ”voor verhoor” naar Fort Zeelandia te brengen. Sheombar werd kort daarna vermoord. Volgens Elgin had deze inmiddels overleden Bhagwandas de leiding van de moordpartij in Fort Zeelandia.
In zijn toelichting op de eis voor vrijspraak citeerde aanklager Elgin uit het eerder gehouden verhoor van Stolk. Deze heeft toen verklaard dat hij niet wist wat er zou gebeuren met de mensen die hij moest ophalen. Als hij dat wel had geweten, zou Stolk anders gehandeld hebben, aldus Elgin, die hiermee zijn eis voor vrijspraak motiveerde.
Eerder op de donderdag eiste Elgin twintig jaar cel tegen toenmalig legerleider en huidige president Desi Bouterse.
Elsevier 28.06.2017 De auditeur-militair bij het Surinaamse Openbaar Ministerie (OM) heeft woensdag 20 jaar celstraf geëist tegen president Desi Bouterse (71) voor zijn aandeel in de Decembermoorden van 1982. In een zitting van de krijgsraad wees aanklager Roy Elgin de toenmalige legerleider aan als hoofdverantwoordelijke voor de dood van vijftien tegenstanders van het toenmalige militaire regime van Bouterse.
Die tegenstanders werden op 8 december 1982 gemarteld en vermoord in Fort Zeelandia, het toenmalige hoofdkwartier van de militaire machthebbers.
Verklaringen van overlevende vakbondsleider
Bouterse was daar destijds bij aanwezig, verklaarde aanklager woensdag. Hij verwees naar de verklaringen van de inmiddels overleden Fred Derby, die als vakbondsleider de enige overlevende was van de slachtpartij. Volgens de aanklagers is er echter geen bewijs dat Bouterse daar zelf schoten heeft afgevuurd. Bouterse heeft altijd ontkend toen in het fort aanwezig te zijn geweest, en bovendien volgehouden dat de vijftien zijn gedood tijdens een vluchtpoging.
Ook vindt Elgin dat moord met voorbedachten rade is bewezen. De Decembermoorden waren volgens hem ‘goed voorbereid’ en er was een draaiboek. De inmiddels overleden sergeant Paul Baghwandas werd door de aanklager aangewezen als uitvoerder. ‘Hij was de beul, de baas,’ aldus Elgin.
De nabestaanden van de slachtoffers zijn tevreden over de strafeis. Ze waren ook blij met het requisitoir van Elgin. Bram Behr, broer van een van de slachtoffers, zei dat de eis duidelijk maakt ‘dat de rechtsstaat van Suriname goed functioneert’.
Proces stoppen
Bouterse was toen legerleider, maar intussen president van Suriname. Hij heeft voortdurend geprobeerd het proces tegen hemzelf en 24 andere verdachten te stoppen. Het Surinaamse Hof van Justitie – de hoogste rechterlijke instantie in het land – oordeelde in mei echter dat het proces over de Decembermoorden toch door moest gaan.
De krijgsraad had, voordat het OM beroep aantekende, een verzoek van de procureur-generaal om het strafproces te stoppen naast zich neergelegd. Dit verzoek was een opdracht van Bouterse zelf.
Hij gebruikte daarvoor artikel 148 uit de Surinaamse Grondwet, dat de president de mogelijkheid biedt om een strafproces te stoppen als de staatsveiligheid in het geding is.
Het was de tweede keer dat Bouterse trachtte het proces te stoppen. Eerder deed hij dat door een Amnestiewet in werking te stellen, maar die wet werd in juni vorig jaar afgewezen.
Bouterse, in Nederland veroordeeld voor drugssmokkel, werd in juli 2015 opnieuw herkozen. Het was de tweede keer dat hij op democratische wijze aan de macht kwam in Suriname. Eerder bestuurde hij het land als dictator nadat hij in 1980 via een militaire coup de macht had gegrepen.
Elif Isitman (1987) is sinds oktober 2014 online redacteur bij Elsevier Weekblad.
NU 28.06.2017 Het Openbaar Ministerie in Suriname eist twintig jaar cel tegen de Surinaamse president Desi Bouterse voor zijn rol bij de Decembermoorden uit 1982. Bouterse was volgens openbaar aanklager Roy Elgin zeker aanwezig tijdens de moorden in Fort Zeelandia.
Elgin wees woensdagmiddag (Nederlandse tijd) de toenmalige legerleider aan als hoofdverantwoordelijke voor de dood van vijftien vooraanstaande Surinamers en tegenstanders van het toenmalige militaire regime van Bouterse.
Elgin verwees tijdens het voorlezen van de strafeis in de rechtszaal in Paramaribo, naar de verklaringen van de inmiddels overleden Fred Derby, die als vakbondsleider de enige overlevende was van de slachtpartij. Bouterse heeft altijd ontkend destijds in het fort aanwezig te zijn geweest.
Maar ook als uiteindelijk zou blijken dat de Surinaamse president niet aanwezig was geweest, zou hij nog steeds als dader aangewezen kunnen worden. Lijfelijke aanwezigheid is hier namelijk geen vereiste voor, meldt nieuwszender BNR. Er is geen bewijs gevonden dat Bouterse zelf heeft geschoten.
Wel vindt Elgin moord met voorbedachte raad bewezen; de Decembermoorden waren volgens hem ”goed voorbereid” en er was een draaiboek. De inmiddels overleden sergeant Paul Baghwandas werd door de aanklager aangewezen als de uitvoerder. ”Hij was de beul, de baas”, zei Elgin.
De aanklager baseert zijn conclusies voor de strafeis op getuigen die zich iets van de zaak kunnen herinneren. Er zijn namelijk ook veel getuigen die zich zogezegd niets meer kunnen herinneren.
Tevreden
De nabestaanden van de slachtoffers zijn tevreden met de eis van het OM. Zij toonden zich verrast en blij met het uitgebreide en duidelijke requisitoir van Elgin.
Voor Henri Behr, wiens broer Bram een van de slachtoffers was, maakt dit duidelijk ”dat de rechtsstaat van Suriname goed functioneert”. Hij prees ook de aanklager. ”Er moet een last van de schouders van deze man zijn afgevallen’’, zei Behr.
Romeo Hoost van het Comité Herdenking Slachtoffers Suriname wil niet te vroeg juichen. In het verleden heeft Bouterse op allerlei manieren geprobeerd om het proces tegen hemzelf tegen te houden, aldus Hoost. Hij is bang dat de Surinaamse president gaat ingrijpen, want ”hij gaat dit vonnis niet accepteren”.
Als Suriname hem echt aan het hart gaat, dan zou president Desi Bouterse nu moeten opstappen. Dat vindt Betty Goede, voorzitter van de Organisatie voor Gerechtigheid en Vrede (OGV), een mensenrechtenorganisatie die de afgelopen jaren nauw betrokken is geweest bij het proces rond de Decembermoorden.
Toch is het niet de verwachting dat Bouterse of zijn kabinet snel met een reactie komt, zo blijkt uit de reacties van mensen die het proces gevolgd hebben. Ook verwachten zij niet dat er door de strafeis onrust ontstaat of mensen uit blijdschap massaal de straat op zullen gaan. Het is afwachten op het vonnis, aldus de reacties.
Wel zijn in Paramaribo positieve geluiden te horen over de manier waarop Elgin zijn betoog heeft gehouden. ”Deugdelijk, maar toch ook wel gedurfd. Maar zo hoort het, hij heeft zijn werk gedaan’’, vindt Hugo Essed, advocaat van de nabestaanden van de slachtoffers.
OM eist celstraf tegen Bouterse
Historisch
De strafeis is volgens de advocaat Gerard Spong ”van enorm grote historische waarde”. Spong zegt namens de nabestaanden sinds het jaar 2000 geijverd te hebben voor de berechting van Bouterse en is verheugd over de eis.
Belangrijk is volgens hem dat de aanklager in het proces, auditeur-militair Elgin, vindt dat er voldoende bewijs is dat Bouterse aanwezig was tijdens de moorden. ”Dat is juridisch belangrijk omdat dan kan worden bewezen dat hier sprake is van klassieke opzet en voorbedachte raad.”
De strafeis zal volgens Spong straks richtinggevend zijn voor het vonnis van de krijgsraad. ”Ik ben ervan overtuigd dat deze krijgsraad de eis gaat volgen.”
De advocaat van Bouterse, Irwin Kanhai, zegt dat ”het nog lang niet is afgelopen’’. De raad gaat donderdag en vrijdag verder met de behandeling van zaken tegen andere verdachten. Daarna zullen alle verdedigingsadvocaten in volgende zittingen reageren op de eisen van het OM. Daarna zal de krijgsraad, op een nog onbekende datum, het vonnis bepalen.
Proces
Het proces draait om het martelen en vermoorden van vijftien Surinamers en tegenstanders van het toenmalige militaire regime. 25 verdachten, waaronder de Surinaamse president, staan hiervoor terecht.
De zaak lag sinds februari van dit jaar stil, nadat het OM via een hoger beroep had geprobeerd het strafproces te beëindigen. Voortzetting zou de staatsveiligheid in gevaar brengen. Het Surinaamse Hof van Justitie wees dat beroep af en verwees de zaak terug naar de krijgsraad.
De inmiddels 71-jarige Bouterse leidde van 1980 tot 1988 een militaire dictatuur. In juli 2010 werd hij tot president gekozen. Bouterse werd na zijn eerste termijn herkozen.
VK 28.06.2017 Desi Bouterse, de huidige president van Suriname, moet voor twintig jaar de gevangenis in. Dat heeft Roy Elgin, de aanklager van de Krijgsraad, woensdag geëist in het proces rond de zogeheten Decembermoorden van 1982. Volgens Elgin heeft Bouterse zelf niet geschoten, maar was hij wel bij de moorden aanwezig en heeft hij strafbare feiten gepleegd.
Het requisitoir van Elgin is het voorlopig dramatisch hoogtepunt in een al jaren slepende zaak, waarbij Bouterse op allerlei manieren heeft geprobeerd het proces lam te leggen. De vraag is nu hoe Bouterse, als president of via zijn advocaten, zal reageren.
Er is geen twijfel dat het bewijs overstelpend is, aldus Hugo Essed, advocaat van de nabestaanden.
Op 8 december 1982 werden in het Fort Zeelandia in Paramaribo vijftien prominente tegenstanders van het toenmalige militaire bewind onder leiding van Desi Bouterse wreed mishandeld en vermoord. De legerleiding heeft lange tijd gezegd dat zij ‘op de vlucht’ zijn neergeschoten.
Het proces is al zo’n tien jaar aan de gang. De grote vraag was steeds of Bouterse, die eerder in Nederland bij verstek is veroordeeld wegens betrokkenheid bij drugshandel, mede-verantwoordelijk is voor de moorden.
Hugo Essed, de advocaat van de nabestaanden, liet woensdag weten tevreden te zijn met het betoog van aanklager Elgin en te verwachten dat Bouterse inderdaad voor twintig jaar de cel in zal gaan.
Ook de Nederlandse advocaat Gerard Spong, die namens de nabestaanden heeft gewerkt, zegt ervan overtuigd te zijn dat de Krijgsraad de strafeis zal volgen. Spong vindt dat de aanklager voldoende bewijs heeft geleverd voor de aanwezigheid van Bouterse bij de moorden. Daardoor zou sprake zijn van opzet en voorbedachte rade.
Desi Bouterse is sinds 2010 de democratisch gekozen president van Suriname. In 1980 pleegde hij met vijftien andere militairen een staatsgreep. In de vroegere kolonie van Nederland, die in 1975 onafhankelijkheid kreeg, werd de coup tegen de toenmalige, zwak opererende burgerregering aanvankelijk met veel enthousiasme ontvangen.
Goed voorbereid
Dat veranderde na de Decembermoorden. De vijftien mensen die om het leven zijn gebracht, waren advocaten, journalisten, zakenlieden en militairen die als politieke opponenten van het bewind binnen de samenleving veel aanzien genoten. De maatschappelijke trauma’s die de moorden veroorzaakten, zijn eigenlijk tot op de dag van vandaag nooit weggenomen.
Ook daarom is het proces tegen de militairen, van wie Bouterse als hoofdverdachte geldt, zo belangrijk. Roy Elgin, de auditeur-militair bij de Krijgsraad waar het proces dient, zei woensdag in zijn requisitoir dat Paul Bhagwandas, een inmiddels overleden militair die een rechterhand van Bouterse was, ‘de beul, de baas’ bij de executies van de vijftien mannen was.
Volgens Elgin waren de moorden goed voorbereid en is dus sprake van moord met voorbedachte rade. In zijn toespraak tot de rechtbank ging de aanklager uitvoerig in op de samenwerking die, ook in de dagen voor de moorden, bestond tussen Desi Bouterse en de vijftien militairen met wie hij de staatsgreep had gepleegd.
Eerder probeerde Bouterse de zaak te blokkeren door een beroep te doen op een artikel in de Surinaamse grondwet omdat de ‘staatsveiligheid’ in gevaar zou komen
Bouterse verklaarde eerder vóór de executies Fort Zeelandia te hebben verlaten voor een ontmoeting met zijn toenmalige maîtresse. Aanklager Elgin echter zegt dat de vroegere legerleider wel degelijk aanwezig was. Eerder getuigen hebben gezegd dat Bouterse ook zelf heeft geschoten, maar volgens aanklager Elgin is dit dus niet het geval.
Als de Krijgsraad besluit tot een veroordeling van Desi Bouters, dan kan deze nog in beroep gaan of zelfs om gratie vragen. Eerder probeerde de huidige president de zaak te blokkeren door een beroep te doen op een artikel in de Surinaamse grondwet, dat zegt dat een proces kan worden stilgelegd als de ‘staatsveiligheid’ in gevaar brengt. Maar de Krijgsraad is steeds doorgegaan.
De meeste deskundigen in Suriname zijn het erover eens dat Bouterse ook nu nog al het mogelijke zal doen om niet in de gevangenis te belanden. De president heeft nooit officieel spijt betuigd over de Decembermoorden, maar heeft enkele jaren geleden een van de nabestaanden wel laten weten dat hij begrip heeft voor ‘uw pijn en verdriet’. Die gevoelens spelen voor nog heel veel meer Surinamers.
Lees verder;
Is verdachte D. D. Bouterse schuldig aan 15-voudige moord?
Met het requisitoir van militair aanklager Roy Elgin had het megaproces een mijlpaal moeten bereiken. Maar na een nieuwe procedure, is het uitspreken van de strafeis uitgesteld. Suriname blijft zich afvragen: wat staat er toch in Elgins stuk?
Waarom veel Surinamers president Bouterse beu zijn
Er wordt steeds vaker geprotesteerd tegen de regering van president Bouterse. Een fors deel van de bevolking is de president beu. Lees hier waarom
Bouterse beëdigt nieuwe justitieminister in cruciale fase Decemberproces
De Surinaamse president Desi Bouterse benoemde ain maart zijn jarenlange adviseur en vertrouweling Eugene van der San beëdigd als nieuwe minister van Justitie en Politie. De benoeming kwam op een cruciaal moment in het proces rond de Decembermoorden van 1982.
AD 28.06.2017 Tegen de Surinaamse president Desi Bouterse is 20 jaar cel geëist voor zijn rol bij de Decembermoorden. Volgens het Openbaar Ministerie is hij de hoofdverantwoordelijke voor de martelingen en executies van 15 tegenstanders van zijn regime op 8 en 9 december 1982.
Dat stelde aanklager Roy Elgin vandaag tijdens de hervatting van het proces, waarin Bouterse met 24 anderen terechtstaat voor de Decembermoorden. Volgens het OM heeft Bouterse strafbare feiten gepleegd. Hij was wel degelijk aanwezig in Fort Zeelandia tijdens de executies, maar er is geen bewijs dat hij zelf een schot heeft gelost.
De aanklager begon vandaag na jarenlange tegenwerking door Bouterse eindelijk met het voorlezen van zijn strafeis. Bouterse, hoofdverdachte in in het proces, ontkende tot nu toe dat hij destijds in Fort Zeelandia was. Volgens Elgin is er bewijs dat hij er wèl was. Hij wijst op een verklaring van vakbondsleider Fred Derby, die werd vrijgelaten en zo aan de dood ontsnapte.
Gerechtigheid
Nabestaanden van de slachtoffers wachten al bijna tien jaar op gerechtigheid. Het proces lag sinds 2012 stil vanwege een omstreden amnestiewet die het parlement had aangenomen. Vorig jaar gelastte Bouterse het Openbaar Ministerie via artikel 148 in de Grondwet vervolging van de verdachten te stoppen in het belang van de staatsveiligheid.
De Krijgsraad trok zich niets aan van alle pogingen het proces om zeep te helpen en sommeerde de hervatting. Vandaag was de vraag of aanklager Elgin wel of niet een strafeis tegen de president zou formuleren. Maar Elgin zei direct dat daarvoor geen belemmering was, waarna hij begon met het voorlezen van zijn 31 pagina’s tellend requisitoir.
Beul
Volgens de aanklager werden de moorden op de vijftien slachtoffers van tevoren gepland en goed voorbereid. Sergeant Paul Bhagwandas, die al in 1996 overleed, was verantwoordelijk voor de uitvoering van de executies Fort Zeelandia, het toenmalige hoofdkwartier van Bouterse. ,,Hij was de beul, de baas.’’
Elgin wijst erop dat sommige getuigen zich helemaal niets meer herinneren van die gebeurtenissen, en anderen juist heel veel. Getuigen die zich niks kunnen herinneren, zijn onbetrouwbaar. ,,Het geheugen is niet onfeilbaar, maar traumatische herinneringen vergeet je niet meteen.’’
Bouterse heeft altijd ontkend dat hij bij de executies was. Hij zei dat de mannen werden opgepakt omdat ze met buitenlandse hulp een coup wilden plegen en dat sommigen zijn doodgeschoten toen ze op de vlucht sloegen.
In 2007 zei Bouterse dat hij slechts ‘politiek verantwoordelijk’ was. Hij bood excuses aan voor de moorden, maar bepleitte wel amnestie voor de daders. Eerder verklaarden getuigen dat alle slachtoffers persoonlijk aan Bouterse werden voorgeleid en mede door hem op zijn kantoor waren ondervraagd. Hij zou ook zelf twee mannen hebben doodgeschoten.
,,Dit is een flinke opsteker na alles wat er is gebeurd’’, reageert Kanta Adhin, weduwe van slachtoffer John Baboeram. ,,Het leek alsof het OM er onderuit probeerde te komen, maar ze hebben toch stug hun werk gedaan. Ik ben vooral blij dat justitie heeft vastgesteld dat Bouterse strafbaar is geweest en dat onder zijn verantwoordelijkheid moorden zijn gepleegd.’’
Historische dag
Nabestaande Romeo Hoost (Comité Herdenking Slachtoffers Suriname) volgde het proces via een liveblog van de Surinaamse krant De Ware Tijd. Hij spreekt van een ‘historische dag’. ,,Ik ben heel emotioneel. Dit is een mokerslag voor Bouterse. Toen de aanklager de strafeis uitsprak, liepen de rillingen over mijn rug. Dit had ik nooit verwacht.’’
Het is nu aan de Krijgsraad om een oordeel te vellen. Hoost houdt een slag om de arm. ,,Bouterse kan nog steeds, voordat de Krijgsraad een vonnis velt, de noodtoestand uitroepen in Suriname om er onderuit te komen. We zijn in al die jaren door schade en schande wijs geworden.’’
Als Suriname hem echt aan het hart gaat, dan zou president Desi Bouterse nu moeten opstappen. Dat vindt Betty Goede, voorzitter van de Organisatie voor Gerechtigheid en Vrede (OGV), een mensenrechtenorganisatie die de afgelopen jaren nauw betrokken is geweest bij het proces rond de Decembermoorden.
,,We hebben nu een president met een strafeis van twintig jaar gevangenisstraf. Dat is niet echt een mooi beeld naar buiten toe”, aldus Goede woensdag in een reactie op de eis tegen de voormalige legerleider.
Toch is het niet de verwachting dat er vanuit Bouterse zelf of zijn kabinet nu een reactie komt, zo blijkt uit de reacties van mensen die het proces gevolgd hebben. Ook verwachten zij niet dat er door deze ontwikkeling nu onrust ontstaat of mensen uit blijdschap massaal de straat op zullen gaan. Het is immers nog maar een eis van de aanklager. Uiteindelijk gaat het erom wat het vonnis van de krijsgraad zal zijn, aldus de reacties.
Dit is een mokerslag voor Bouterse
Tijdlijn
30 november 2007: start proces 8 Decembermoorden tegen 25 verdachten, onder wie hoofdverdachte Desi Bouterse.
4 april 2012: parlement van Suriname stemt in met omstreden amnestiewet, die de verdachten ontslaat van rechtsvervolging. Proces wordt geschorst, vlak voordat de aanklager de strafeis zou formuleren.
2 december 2015:Hof van Justitie beslist dat het OM toch tot vervolging van Bouterse moet overgaan.
9 juni 2016:Krijgsraad verklaart amnestiewet ongeldig en gelast voortzetting van het proces.
30 juni 2016: aanklager Roy Elgin verzoekt de Krijgsraad het proces te stoppen, conform het bevel van Bouterse die zegt dat proces staatsveiligheid in gevaar brengt (artikel 148 Grondwet).
30 januari 2017: Krijgsraad veegt het verzoek van tafel en gelast opnieuw hervatting proces. Het Openbaar Ministerie gaat in hoger beroep.
11 mei 2017:Hof van Justitie verklaart het hoger beroep ongegrond. Voor de Krijgsraad is de weg vrij om door te gaan met het proces.
Trouw 28.06.2017 De Surinaamse president Desi Bouterse heeft 20 jaar cel tegen zich horen eisen in verband met zijn rol bij de Decembermoorden in 1982. Dat heeft het Surinaamse OM vandaag bekend gemaakt.
In een zitting van de krijgsraad wees openbaar aanklager Roy Elgin de toenmalige legerleider aan als hoofdverantwoordelijke voor de dood van vijftien vooraanstaande Surinamers en tegenstanders van het toenmalige militaire regime van Desi Bouterse.
De vijftien werden op 8 december 1982 in Fort Zeelandia, het toenmalige hoofdkwartier van de militaire machthebbers, vermoord. Bouterse was daar destijds bij aanwezig, aldus de aanklager, die verwees naar de verklaringen van de inmiddels overleden Fred Derby, de enige overlevende was van de slachtpartij. Bouterse heeft altijd ontkend destijds in het fort aanwezig te zijn geweest.
Er is volgens Elgin echter geen bewijs dat Bouterse daar zelf heeft geschoten. Daarnaast vindt Elgin moord met voorbedachte raad bewezen; de Decembermoorden waren volgens hem ‘goed voorbereid’ en er was een draaiboek. De inmiddels overleden sergeant Paul Baghwandas werd door de aanklager aangewezen als de uitvoerder. “Hij was de beul, de baas”, zei Elgin.
De nu zeventigjarige Bouterse was toen legerleider, maar intussen president van het land. Hij heeft voortdurend geprobeerd het proces tegen hemzelf en 24 andere verdachten te stoppen. Het proces lag sinds februari stil, nadat het OM via een hoger beroep had geprobeerd het strafproces te beëindigen. Voortzetting zou de staatsveiligheid in gevaar brengen, vond de aanklager. Het Surinaamse Hof van Justitie wees dat beroep af en verwees de zaak terug naar de krijgsraad.
De advocaat van de nabestaanden reageerde positief op de eis. Hij verwacht dat Bouterse ook echt 20 jaar zal krijgen.
Desi Bouterse, rechter Cynthia Valstein – Montnor, voorzitter van de krijgsraad, verlaat het Hof van Justitie in Paramaribo en Hugo Essed, advocaat van de nabestaanden.
Telegraaf 28.06.2017 De auditeur-militair bij het Surinaamse Openbaar Ministerie (OM) heeft woensdag twintig jaar gevangenisstraf geëist tegen president Desi Bouterse voor zijn aandeel in de Decembermoorden van 1982. Dat is de maximale eis.
In een zitting van de krijgsraad wees openbaar aanklager Roy Elgin de toenmalige legerleider aan als hoofdverantwoordelijke voor de dood van vijftien vooraanstaande Surinamers en tegenstanders van het toenmalige militaire regime van Desi Bouterse.
Dat gebeurde op 8 december 1982 in Fort Zeelandia, het toenmalige hoofdkwartier van de militaire machthebbers. Bouterse was daar destijds bij aanwezig, aldus de aanklager, die verwees naar onder meer de verklaringen van de inmiddels overleden Fred Derby, die als vakbondsleider de enige overlevende was van de moorden. Bouterse heeft altijd ontkend destijds in het fort aanwezig te zijn geweest. Er is volgens Elgin echter geen bewijs dat Bouterse daar zelf heeft geschoten. Bouterse wordt door de auditeur-militair beschouwd als medepleger.
Daarnaast vindt Elgin moord met voorbedachte raad bewezen; de Decembermoorden waren volgens hem ,,goed voorbereid” en er was een draaiboek. De inmiddels overleden sergeant Paul Bhagwandas werd door de aanklager aangewezen als de uitvoerder. ,,Hij was de beul, de baas”, zei Elgin.
De nu 71-jarige Bouterse was toen legerleider, maar intussen president van het land. Hij heeft voortdurend geprobeerd het proces tegen hemzelf en 24 andere verdachten te doen stoppen.
De nabestaanden van de slachtoffers zijn tevreden met de eis van het OM. Zij toonden zich verrast en blij met het uitgebreide en duidelijke requisitoir van Elgin. Voor Henri Behr, wiens broer Bram een van de slachtoffers was, maakt dit duidelijk ,,dat de rechtsstaat van Suriname goed functioneert”. Hij prees ook de aanklager. ,,Er moet een last van de schouders van deze man zijn afgevallen’’, zei Behr.
De advocaat van Bouterse, Irwin Kanhai, zegt dat ,,het nog lang niet is afgelopen’’. De krijgsraad gaat donderdag en vrijdag verder met de behandeling van zaken tegen andere verdachten. Daarna zullen de advocaten van Bouterse en de andere verdachten in volgende zittingen reageren op de eisen van het OM. Daarna zal de krijgsraad het vonnis bepalen. Een datum is nog niet bekend.
Trouw 21.05.2017 Er werd gerekend op een mensenmassa. Maar de opkomst bij de grote protestactie tegen president Bouterse viel zaterdagmiddag toch wat tegen.
Voor het eerst in dagen regende het amper. Er waren gratis bussen ingezet om mensen van heinde en verre in Paramaribo te krijgen. En de cruciale wedstrijden van Barcelona en Real Madrid in de Spaanse voetbalcompetitie – mateloos populair in Suriname – staan pas zondagavond op de agenda.
Kortom, alles zat zaterdagmiddag goed om een grote mensenmassa bijeen te krijgen op de allereerste protestbijeenkomst tegen het beleid van president Desi Bouterse die door de oppositie was georganiseerd. En toch gebeurde dat niet. De organisatie zei op voorhand te mikken op twintigduizend aanwezigen, in werkelijkheid zakte waarschijnlijk niet eens een kwart van dat aantal af naar Grun Dyari, thuisbasis van oppositiepartij NPS, de Nationale Partij Suriname.
Aan redenen om opnieuw de straat op te gaan nochtans geen gebrek. Afgelopen vrijdag nog maakte het Internationaal Monetair Fonds (IMF) bekend dat de Surinaamse economie ook dit jaar rode cijfers zal optekenen. En met een geschatte geldontwaarding van 30 procent blijft de inflatie torenhoog. Dat na een turbulent jaar waarin de Surinaamse dollar al meer dan de helft van zijn waarde is verloren.
Verbannen
Hoe de matige opkomst van zaterdag dan wel te verklaren valt? Om te beginnen had president Bouterse het zijn tegenstanders knap lastig gemaakt door hen geen vergunning te geven voor een straatprotest. Het Kerkplein in hartje Paramaribo was volgens de autoriteiten te klein, en het Onafhankelijkheidsplein mag ‘plots’ niet meer betreden worden, om het gras te sparen. De manifestatie werd dus verbannen naar een privéterrein.
Daarnaast is Bouterse de voorbije weken veel ontevreden groepen – met name onderwijzers en ambtenaren – tegemoetgekomen met salarisverhogingen. Of hij zich aan die beloften zal kunnen houden is nog de vraag, maar daardoor houden ook de vakbonden zich voorlopig weer koest.
Tenslotte vraagt menig Surinamer zich terecht af of de traditionele oppositiepartijen wel het antwoord op het economisch wanbeleid van Desi Bouterse zijn. Toen zij in het begin van dit millennium aan het roer van het land stonden, waren corruptie en vriendjespolitiek net zo goed aan de orde van de dag.
Puinhopen
De enkele duizenden die zaterdag wel waren opgedaagd, hoorden vooral toespraken waarin breedvoerig werd uitgelegd hoe groot de puinhoop is die Bouterse in enkele jaren tijd heeft geschapen. “Als de president die puinhopen niet kan oplossen, moet hij zijn mandaat teruggeven aan het volk. President, wij willen ons land terug”, riep NPS-voorzitter Gregory Rusland.
Ronnie Brunswijk – tot 2015 nog coalitiepartner van Bouterse – zei dan weer zich nu al klaar te maken voor de volgende parlementsverkiezingen in 2020. “Hoe noemen we een regering die steeds praat over een wereldcrisis, of over het buitenland, als de oorzaak van alle problemen in het land? Die noemen we laf”, sprak oppositieleider Chandrikapersad Santokhi.
Daarnaast werd er veel met vlaggen gezwaaid, gezongen en gebeden. Van de gewelddadige rellen en brandstichtingen, waarvoor de inlichtingendiensten vorige week nog waarschuwden, was al helemaal niks te merken. Kortom, er gebeurde weinig waar Bouterse de volgende nachten van wakker moet liggen. Het staatshoofd zal deze gezapige protestbijeenkomst de komende dagen ongetwijfeld claimen als een overwinning.
Trouw 20.05.2017 Wat als een eenmansactie begon, groeide uit tot het grootste protest tegen president Bouterse ooit. ‘Het is tijd om alles op alles te zetten en hem tot aftreden te verplichten.’
Anderhalf jaar geleden vatte hij in zijn eentje post voor het parlementsgebouw in Paramaribo. In zijn handen droeg de jonge scheikundige Curtis Hofwijks een bordje met daarop ‘Weg met Bouta’, de bijnaam van president Desi Bouterse. Er werd laconiek op de eenmansactie gereageerd, niet in het minst door het Surinaamse staatshoofd zelf.
Maar het protest tegen het economische wanbeleid van diens regering zwol maand na maand aan. Dankzij de steun van vakbonden en het bedrijfsleven kreeg Hofwijks vorige maand een kleine 10.000 demonstranten op de been. Nu ook de vier grootste oppositiepartijen voor de allereerste keer actief hun achterban hebben gemobiliseerd, maakt de Surinaamse hoofdstad zich vandaag op voor wat de grootste protestmars tegen president Bouterse tot nu kan worden.
“Ik kon de belabberde economische situatie in het land niet langer aanzien. Ik vond dat ik iets moest doen”, vertelt Hofwijks (29) over zijn eenmansactie waarmee het eind 2015 allemaal begon. “Eerlijk gezegd had ik wel gedacht dat het allemaal wat sneller op gang zou komen. Het heeft flink wat moeite gekost om de vele ontevreden mensen daadwerkelijk op straat te krijgen. De overheid is de grootste werkgever van het land, veel Surinamers zijn bang voor rancuneuze reacties van hun baas.”
De regering-Bouterse reageert inderdaad steeds feller op de aanhoudende protesten. Medio april werden Hofwijks en enkele medestanders hardhandig gearresteerd. Staatsmedia schilderen de protestleiders bijna dagelijks af als ‘marionetten van het buitenland’. En voor hun bijeenkomst van vandaag kreeg de oppositie niet eens een vergunning de openbare weg op te gaan. Die vindt daardoor noodgedwongen plaats op een afgesloten privéterrein, ver weg van het parlement. Hofwijks: “De dictator in Desi Bouterse is steeds zichtbaarder. Hij gebruikt wetten uit de koloniale tijd om onze acties onmogelijk te maken. Terwijl net hij het is die in 1980 een staatsgreep heeft gepleegd. Heeft hij daarvoor toen ook een vergunning aangevraagd?”
De twintiger meent dat vreedzame betogingen alleen niet zullen volstaan Bouterse te dwingen vervroegde verkiezingen uit te schrijven. “Ik ben waarschijnlijk radicaler dan de rest, maar ik vind dat we het land economisch moeten platleggen, bijvoorbeeld door wegblokkades op te richten. Het is tijd om alles op alles te zetten en Bouterse tot aftreden te verplichten. We proberen het bedrijfsleven ervan te overtuigen dat dit op langere termijn beter is dan doorgaan met deze regering”, vertelt Hofwijks.
Rellen
Dat de spanning toeneemt, blijkt al uit een mededeling die de inlichtingendiensten vorige week deden. Die zeiden over informatie te beschikken dat de manifestatie van vandaag kan ontaarden in grote rellen. Het valt niet uit te sluiten dat Bouterse zelf aanstuurt op gewelddadige opstootjes, waarna hij de noodtoestand zou kunnen afkondigen en de grondwet tijdelijk wordt opgeschort. Er staat namelijk veel meer op het spel dan zijn politieke carrière. Zou de president moeten aftreden, dan kan hij de krijgsraad niet meer belemmeren door te gaan met zijn berechting als hoofdverdachte van de Decembermoorden. In dat geval dreigt een jarenlange celstraf.
Hofwijks: “Er zijn voorbereidingen getroffen om ervoor te zorgen dat het vandaag niet uit de hand loopt, maar het gevaar bestaat natuurlijk wel. De president heeft belang bij chaos, misschien stuurt hij mensen op ons af. Angst voor Bouterse? Daar heb ik niet eens een klein beetje last van. Veel Surinamers die de dictatuur van de jaren tachtig hebben meegemaakt, zijn bang van die man. Het is aan mijn generatie om op te staan en te doen wat goed is voor het land. Bouterse speelt blufpoker. Hij wil ons doen geloven dat hij de beste kaarten heeft. Maar als we straks het land echt gaan platleggen, kan hij nooit tegen ons op.”
Suriname stopt met economisch hulpprogramma
Suriname worstelt al twee jaar met een lege schatkist en een torenhoge inflatie, erfenissen van de spilzucht tijdens de eerste ambtstermijn van president Desi Bouterse. De Surinaamse dollar verloor meer dan de helft van zijn waarde. Om de schatkist te spekken werd een jaar geleden een hulpprogramma van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) goedgekeurd. In ruil voor pijnlijke besparingen en belastingverhogingen kon Suriname 425 miljoen euro lenen.
In die strenge voorwaarden heeft de Surinaamse regering nu echter geen zin meer. Volgens de regering-Bouterse is zij er zelf in geslaagd de economie terug op de rails te krijgen, wat door lokale economen sterk wordt betwijfeld. Zo is de begroting voor 2017 nog niet eens goedgekeurd door het parlement.
VK 11.05.2017 Het proces over de Decembermoorden, waarin de Surinaamse president Desi Bouterse hoofdverdachte is, wordt voortgezet. Dat is het gevolg van het vonnis dat het Hof van Justitie, de hoogste rechterlijke instantie in Suriname, donderdag heeft uitgesproken.
Het hof was aan zet in het strafproces, omdat het Openbaar Ministerie (OM) hoger beroep had aangetekend met als doel het proces stop te zetten. De reden daarvoor was een besluit van de krijgsraad, die het strafproces niet wilde stoppen ondanks een bevel van Bouterse.
Het hof verklaarde het OM niet-ontvankelijk omdat de Surinaamse wet niet de mogelijkheid biedt bezwaar te maken tegen een beschikking van de krijgsraad. Zo’n beroep kan alleen ingesteld worden als de rechter een eindbeslissing in een zaak heeft genomen.
Het gevolg van dit vonnis is dat de krijgsraad nu weer aan zet is en het proces zal vervolgen. In de volgende zitting zal de krijgsraad naar verwachting het OM de gelegenheid geven zijn eindbetoog te houden.
Hugo Essed, advocaat van de nabestaanden van de slachtoffers van de Decembermoorden, verwacht dat de krijgsraad ‘voortvarend’ te werk zal gaan en op korte termijn een nieuwe zitting zal houden.
Besluit van de krijgsraad
President Bouterse gebruikte voor zijn bevel artikel 148 uit de Surinaamse grondwet. Dat biedt de president de mogelijkheid een strafproces stop te zetten als de staatsveiligheid in gevaar is.
In het proces draait het om de moord op vijftien politieke tegenstanders van Bouterse in december 1982. Bouterse, toen legerleider, en 24 anderen worden hiervan verdacht.
Trouw 11.05.2017 Voor de tweede maal heeft de rechter in Suriname een poging van president Desi Bouterse om zijn moordproces om zeep te helpen onherroepelijk van tafel geveegd. De bal ligt nu wederom in het kamp van de aanklager, die na bijna tien procesjaren opnieuw een kans krijgt eindelijk zijn strafeis bekend te maken.
Bouterse, sinds 2010 democratisch gekozen als president Suriname, staat voor de krijgsraad terecht als hoofdverdachte van de Decembermoorden, de standrechtelijke executie van vijftien tegenstanders van zijn militaire regime in december 1982. Vijf jaar geleden probeerde Bouterse het proces al te stoppen door een amnestiewet door het parlement te jagen.
Toen die wet door de krijgsraad werd verworpen, gebruikte het staatshoofd een speciaal grondwetsartikel dat hem de macht geeft het Openbaar Ministerie (OM) bevelen te geven als de staatsveiligheid in het geding is. De president vervolgen als moordverdachte zou het land destabiliseren, zo luidde de redenering, dus kreeg de aanklager het bevel de vervolging te staken.
Maar opnieuw verwerpt de rechter die strategie. Eerder dit jaar deed de krijgsraad dat al, waarop het OM in hoger beroep ging. Het Hof van Justitie, de hoogste rechtbank van het land, maakte dat besluit gisteren definitief. “Op geen enkel moment heeft het OM concreet gemaakt hoe de staatsveiligheid in het geding zou zijn als zij doorgaan met de vervolging”, zei rechter Dinesh Sewrattan.
De krijgsraad is nu terug aan zet. “Ik verwacht dat die met grote voortvarendheid weer bijeenkomt om het proces weer op de rails te zetten”, reageert Hugo Essed, advocaat van de nabestaanden. “Suriname heeft getoond nog steeds een rechtsstaat te zijn. Al houden we er rekening mee dat Bouterse weer obstakels zal opwerpen.” Als Bouterse dat echt wil, heeft hij nog een paar mogelijkheden om het strafproces opnieuw tot stilstand te dwingen.
Al worden die steeds draconischer, zoals het afkondigen van de noodtoestand. De minister van Justitie zei gisteravond dat ‘de regering straks weer aan zet is’. Als hij daarmee bedoelde dat de regering opnieuw gaat ingrijpen, is het zeker nog geen uitgemaakte zaak dat de strafeis binnenkort wel wordt voorgelezen.
Telegraaf 11.05.2017 Het proces over de Decembermoorden, waarin de Surinaamse president Desi Bouterse hoofdverdachte is, wordt voortgezet. Dat is het gevolg van het vonnis dat het Hof van Justitie, de hoogste rechterlijke instantie in Suriname, donderdag heeft uitgesproken.
Het hof was aan zet in het strafproces, omdat het Openbaar Ministerie (OM) hoger beroep had aangetekend met als doel het proces stop te zetten. Het hof verklaarde het OM niet-ontvankelijk omdat de Surinaamse wet niet de mogelijkheid biedt bezwaar te maken tegen een beschikking van de krijgsraad. Zo’n beroep kan alleen ingesteld worden als de rechter een eindbeslissing in een zaak heeft genomen.
Het gevolg van dit vonnis is dat de krijgsraad nu weer aan zet is en het proces zal vervolgen. In de volgende zitting zal de krijgsraad naar verwachting het OM de gelegenheid geven zijn eindbetoog te houden.
Moord op 15 politieke tegenstanders
De krijgsraad had voordat het OM beroep aantekende, een verzoek van de procureur-generaal om het strafproces te stoppen, naast zich neergelegd. Dit verzoek was een opdracht van Bouterse. Die gebruikte hiervoor artikel 148 uit de Surinaamse grondwet, dat de president de mogelijkheid biedt een strafproces stop te zetten als de staatsveiligheid in gevaar is.
In het proces draait het om de moord op vijftien politieke tegenstanders van Bouterse in december 1982. Bouterse, toen legerleider, en 24 anderen staan hiervoor verdacht.
’Besluit zoals verwacht’
Hugo Essed, advocaat van de nabestaanden van de slachtoffers van de Decembermoorden, verwacht dat de krijgsraad „voortvarend” te werk zal gaan en op korte termijn een nieuwe zitting zal houden. Voor Essed was het besluit van het hof zoals hij verwacht had. „De procureur-generaal had namelijk zelf al aangegeven dat het hoger beroep niet was gestoeld op „een bestaand wetsartikel.” Essed is blij dat de „trein van het proces weer op de rails staat en kan doorrijden”.
De reden voor het OM om het hoger beroep in te stellen was een besluit van de krijgsraad. Die besloot het strafproces niet te stoppen, ondanks een bevel van Bouterse. De president gebruikte hiervoor artikel 148 uit de Surinaamse grondwet. Dat biedt de president de mogelijkheid een strafproces stop te zetten als de staatsveiligheid in gevaar is.
’Doorgaan proces overwinning’
Het Comité Herdenking Slachtoffers Suriname vindt het een overwinning voor de rechtstaat dat het strafproces in Suriname over de Decembermoorden kan doorgaan. „Ik ben ontzettend blij met de uitspraak, maar ik vrees dat nog de nodige hobbels moeten worden genomen voordat de krijgsraad aan het werk kan”, aldus Romeo Hoost van het comité.
„Je weet nooit wat Desi Bouterse gaat doen om het proces te laten mislukken. Die man is tot alles in staat. Misschien roept hij wel een Constitutioneel Hof in het leven dat het besluit van het Hof van Justitie kan terugdraaien.”
Elsevier 11.05.2017 Het proces over de Decembermoorden, waarin de Surinaamse president Desi Bouterse hoofdverdachte is, gaat toch door. Dat oordeelt het Surinaamse Hof van Justitie – de hoogste rechterlijke instantie in het land – donderdag.
Het Openbaar Ministerie (OM) tekende eerder hoger beroep aan met het doel het proces stop te zetten. Maar het Hof verklaarde het beroep van het OM niet-ontvankelijk.
Bouterse zette proces stop
De krijgsraad had, voordat het OM beroep aantekende, een verzoek van de procureur-generaal om het strafproces te stoppen naast zich neergelegd. Dit verzoek was een opdracht van Bouterse zelf.
Hij gebruikte daarvoor artikel 148 uit de Surinaamse Grondwet, dat de president de mogelijkheid biedt om een strafproces te stoppen als de staatsveiligheid in het geding is.
Het was de tweede keer dat Bouterse trachtte het proces te stoppen. Eerder deed hij dat door een Amnestiewet in werking te stellen, maar die wet werd in juni vorig jaar afgewezen.
Martelingen en moord
Op 8 december 1982 werden vijftien politieke tegenstanders van het toenmalige regime in Fort Zeelandia gemarteld en afgeslacht. Bouterse heeft altijd volgehouden dat de vijftien zijn gedood tijdens een vluchtpoging.
Bouterse, in Nederland veroordeeld voor drugssmokkel, werd in juli 2015 opnieuw herkozen. Het was de tweede keer dat hij op democratische wijze aan de macht kwam in Suriname. Eerder bestuurde hij het land als dictator nadat hij in 1980 via een militaire coup de macht had gegrepen.
Elif Isitman (1987) is sinds oktober 2014 online redacteur bij Elsevier.
AD 11.05.2017 Het proces tegen de Surinaamse president Desi Bouterse om de Decembermoorden gaat toch door. Dat heeft het Surinaamse Hof van Justitie vanavond bepaald.
Het hof was aan zet in het strafproces omdat het Openbaar Ministerie (OM ) hoger beroep had aangetekend. Hiermee probeerde het OM het proces stop te zetten.
Dat beroep werd echter door het hof niet-ontvankelijk verklaard. De president was zelf niet aanwezig bij het proces.
Bij een eerdere poging om het proces stop te zetten, kwam het verzoek rechtstreeks van Bouterse zelf. Die gebruikte hiervoor artikel 148 uit de Surinaamse grondwet, dat de president de mogelijkheid biedt een strafproces stop te zetten als de staatsveiligheid in gevaar is.
Nieuwe zitting
Hugo Essed, advocaat van de nabestaanden, verwacht dat de krijgsraad voortvarend te werk zal gaan en snel een nieuwe zitting zal houden. Hij is blij dat de ,,trein van het proces weer op de rails staat en kan doorrijden.”
Het besluit van het hof was voor Essed zoals hij verwacht had. ,,De procureur-generaal had namelijk zelf al aangegeven dat het hoger beroep niet was gestoeld op ‘een bestaand wetsartikel’.”
Overwinning
Romeo Hoost, voorzitter van het Comité Herdenking Slachtoffers Suriname vindt het een overwinning voor de rechtstaat dat het strafproces kan doorgaan. ,,Ik ben ontzettend blij met de uitspraak, maar ik vrees dat nog de nodige hobbels moeten worden genomen voordat de krijgsraad aan het werk kan.”
Hoost wil verder niet op de zaken vooruit lopen. ,,Je weet nooit wat Desi Bouterse gaat doen om het proces te laten mislukken. Die man is tot alles in staat”, zo zegt hij. ,,Misschien roept hij wel een Constitutioneel Hof in het leven dat het besluit van het Hof van Justitie kan terugdraaien.”
Decembermoorden
De grote vraag die Suriname al jarenlang bezighoudt, is welke rol president Bouterse precies had tijdens de Decembermoorden. Op 8 en 9 december 1982 werden in Suriname vijftien mensen gemarteld en vermoord in Fort Zeelandia, het toenmalige hoofdkwartier van Bouterse. Zij waren allemaal vooraanstaande Surinamers en openlijke critici van het toenmalige militaire regime van Bouterse, die destijds bevelhebber was. In 1980 kwam het regime van Bouterse aan de macht door middel van een coup. Volgens de officiële lezing werden de vijftien slachtoffers neergeschoten tijdens een vluchtpoging.
NU 11.05.2017 Het proces tegen president van Suriname Desi Bouterse rond de Decembermoorden gaat door. Dat heeft het Hof van Justitie, de hoogste rechterlijke instantie in Suriname, donderdag bepaald.
Het Openbaar Ministerie in Suriname tekende begin februari hoger beroep aan tegen het besluit van de krijgsraad om het proces door te laten gaan. De krijgsraad legde een verzoek van de procureur-generaal om het strafproces te stoppen, naast zich neer. Dit verzoek was een opdracht van Bouterse.
Die gebruikte hiervoor artikel 148 uit de Surinaamse grondwet die de president de mogelijkheid biedt een strafproces stop te zetten als de staatsveiligheid in gevaar is.
De zaak draait om de moorden op vijftien vooraanstaande Surinamers en tegenstanders van het toenmalige militaire regime van Bouterse, gepleegd op 8 december 1982. Bouterse is hoofdverdachte in de rechtszaak, maar ook de huidige president van het land.
‘Rechtstaat overwint’
Het Comité Herdenking Slachtoffers Suriname vindt het een overwinning voor de rechtstaat dat het strafproces kan doorgaan. Dat liet Romeo Hoost van het comité donderdag weten in een reactie op de uitspraak.
”Ik ben ontzettend blij met de uitspraak, maar ik vrees dat nog de nodige hobbels moeten worden genomen voordat de krijgsraad aan het werk kan”, zei Hoost. ”Je weet nooit wat Desi Bouterse gaat doen om het proces te laten mislukken. Die man is tot alles in staat. Misschien roept hij wel een Constitutioneel Hof in het leven dat het besluit van het Hof van Justitie kan terugdraaien.”
Hugo Essed, advocaat van de nabestaanden van de slachtoffers, verwacht dat de krijgsraad ”voortvarend” te werk zal gaan en op korte termijn een nieuwe zitting zal houden. Voor Essed was het besluit van het hof zoals hij verwacht had. ”De procureur-generaal had namelijk zelf al aangegeven dat het hoger beroep niet was gestoeld op ”een bestaand wetsartikel”.
Essed is blij dat de ”trein van het proces weer op de rails staat en kan doorrijden”.
Vorig jaar gebood Bouterse het OM uit hoofde van zijn functie van president het proces stop te zetten. Hij gebruikte hiervoor artikel 148 van de Grondwet. Dit artikel geeft hem als staatshoofd de ruimte zo’n opdracht te geven als de staatsveiligheid in gevaar is.
Bouterse moest deze noodsprong maken omdat de rechter in juni 2016 had besloten de omstreden amnestiewet niet van toepassing te verklaren op de Decembermoorden en dus door te gaan met het strafproces. Ook die amnestiewet, door het Surinaamse parlement aangenomen in 2012, had als doel het proces stop te zetten.
Telegraaf 11.05.2017 Het Hof van Justitie, de hoogste rechterlijke instantie in Suriname, bepaalt donderdag of het strafproces wegens de Decembermoorden doorgaat of wordt stopgezet. President Desi Bouterse is hoofdverdachte.
President Desi Bouterse is hoofdverdachte in het strafproces over de Decembermoorden.
Foto: ANP
Het Openbaar Ministerie (OM) tekende begin februari hoger beroep aan tegen het besluit van de krijgsraad om het proces door te laten gaan. De krijgsraad legde een verzoek van de procureur-generaal om het strafproces te stoppen, naast zich neer. Dit verzoek was een opdracht van Bouterse. Die gebruikte hiervoor artikel 148 uit de Surinaamse grondwet die de president de mogelijkheid biedt een strafproces stop te zetten als de staatsveiligheid in gevaar is.
Als het hof donderdag besluit het hoger beroep van het OM af te wijzen, is de krijgsraad weer aan zet. Hugo Essed, advocaat van de nabestaanden, gaat ervan uit dat het hof het hoger beroep van het OM afwijst, omdat daar geen juridische grond voor zou zijn.
In het proces draait het om de moord op vijftien politieke tegenstanders van Bouterse in december 1982. Bouterse, toen legerleider, en 24 anderen staan hiervoor verdacht.
Elsevier 03.05.2017 Tijdens het onderzoek naar de Nederlandse crimineel Dirk S., die internationaal wordt gezocht voor witwassen, stuitten de rechercheurs op banden met de Surinaamse president Desi Bouterse.
De Telegraaf meldt dat bij een grote operatie invallen zijn gedaan in diverse panden in Nederland, België, Duitsland en op Sint-Maarten. De politie vermoedt dat twee schrootbedrijven de spil zijn in een smokkelnetwerk. Een van die bedrijven staat in Drenthe, het andere op Sint-Maarten. Tussen ladingen schroot uit Suriname werd cocaïne naar Europa gesmokkeld.
Drugssmokkel en witwassen
Al snel kwamen er twee verdachten in beeld: de in Suriname woonachtige Nederlander Dirk S. en de in Nederland woonachtige Colombiaanse Luz Mejia C. Dirk S. heeft een omvangrijk strafblad. Hij zat eerder vast voor wapenbezit, ernstige bedreigingen, gijzeling en het bezit van harddrugs. S. moet nog een gevangenisstraf van 180 dagen uitzitten voor witwassen. Zijn vrouw Luz C. wordt al jaren in de gaten gehouden voor verdachte geldtransacties van Nederland naar Colombia.
Op het Facebook-account van een van de verdachten staat een foto van de bruiloft van Dirk S. en Luz C. Daarop poseert het bruidspaar met Desi Bouterse. De twee blijken persoonlijke vrienden van de Surinaamse president.
16 jaar cel
Het is niet de eerste keer dat Bouterse in verband wordt gebracht met drugssmokkel. De president zou al sinds de jaren tachtig betrokken zijn bij cocaïnehandel en ontliep eerder een gevangenisstraf in de Verenigde Staten. In Nederland moet Bouterse nog een straf van elf jaar uitzitten voor smokkel van zo’n 500 kilo cocaïne.
De zoon van Bouterse, Dino, werd in 2013 door de Amerikaanse Drug Enforcement Administration (DEA) in Panama gearresteerd. Daar ‘sloot’ hij een deal met DEA-agenten die zich voordeden als leden van terreurbeweging Hezbollah. De Amerikaanse rechter veroordeelde Dino Bouterse tot 16 jaar cel voor drugssmokkel en steun aan een terreurorganisatie.
Milan Bruynzeel (1991) is sinds februari 2017 stagiair op de webredactie. Momenteel studeert hij European Studies aan de Haagse Hogeschool.
‘Symbolisch een vuist maken heeft wel degelijk zin’
VK 25.04.2017 De daders van de Decembermoorden in Suriname zijn nooit bestraft en krijgen nu zelfs de kans hun oude gedrag te herhalen.
Terwijl Nederland moord en brand schreeuwt om de ontwikkelingen in de voormalige democratische rechtsstaat Turkije, zwijgt het over mensenrechtenschendingen in zijn voormalige kolonie Suriname.
Op 18 april liet de regering-Bouterse de ME uitrukken om de straatprotesten in hoofdstad Paramaribo op gewelddadige en intimiderende wijze de kop in te drukken. De Surinaamse oppositie spreekt er logischerwijs schande van. ‘De gezamenlijke oppositie protesteert ook bijzonder krachtig tegen het vertrappen van elementaire democratische grondrechten en vrijheden.’ Waar blijft een vergelijkbaar afwijzend signaal vanuit Den Haag?
Het optreden van president Bouterse is geen incident van recente aard
Wie denkt dat het optreden van president Bouterse en consorten een incident is van recente aard, miskent het feitelijke verloop van de geschiedenis van de jonge republiek Suriname. Er zijn angstaanjagende parallellen te trekken tussen het hedendaagse optreden van de democratisch verkozen president Bouterse en zijn optreden als legerleider en dictator in de jaren tachtig van de vorige eeuw. Voor mij is dat geen abstract deel van de geschiedenis, maar onderdeel van mijn persoonlijke familiegeschiedenis.
In 1977, twee jaar na de onafhankelijkheid, verruilden mijn ouders het leven in Nederland samen met hun toen nog twee kinderen voor hun thuisland Suriname. Daar bouwden ze aan hun toekomst, kochten een huis en bekleedden uitdagende functies in het bedrijfsleven en het onderwijs.
De voormalige Surinaamse droom gedesillusioneerd achterlatend
Die Surinaamse droom was helaas van korte duur. In februari 1980 grepen Bouterse en andere militairen de macht en maakten zij een bruut einde aan de veiligheid en stabiliteit in Suriname.
Mijn ouders – en andere familieleden – waren hun leven niet meer zeker. Bedreigingen van militairen, inclusief de moord op hun huisdieren, waren de nieuwe realiteit. Een realiteit die heeft geleid tot een vlucht terug naar Nederland – daarbij huis, haard en die voormalige Surinaamse droom gedesillusioneerd achterlatend.
Hopelijk is het hardhandige optreden tegen actievoerders niet een voorbode van een nieuwe militaire dictatuur
Nooit is het militaire regime uit de jaren tachtig veroordeeld voor deze en andere wandaden. Nooit heeft het recht écht de kans gekregen om de afschuwelijke Decembermoorden een passend en waardig vervolg te geven. De daders ontliepen en ontlopen nog altijd hun straf en krijgen nu zelfs de kans om hun oude gedrag te herhalen.
Ik hoop oprecht dat het hardhandige optreden tegen actievoerders niet een voorbode is van een nieuwe militaire dictatuur in het land van mijn (voor)ouders, het land dat ik nog altijd koester in mijn biculturele hart en oprecht lief heb. Maar het mag niet bij een dergelijke romantische hoop blijven.
Inspireer vooral de jonge Surinamer het voorbeeld te volgen
Wat Suriname en vooral de Surinamers nodig hebben, is een (inter-) nationale veroordeling van mensenrechtenschendingen als die zich voordoen. Niet alleen van de oppositie in het Surinaamse parlement, maar ook van actievoerders op straat.
Mijn boodschap uit solidariteit en compassie vanaf de andere kant van de oceaan is dan ook: blijf je vreedzaam verzetten tegen onrecht. Geef niet op en inspireer vooral de jonge Surinamer het voorbeeld te volgen.
Mensenrechten kunnen niet worden gerelativeerd
Mijn verzoek aan de Nederlandse overheid en politiek is om de situatie in Suriname niet alleen van een afstandje kritisch te volgen, maar waar nodig en gepast ook even kritisch te veroordelen. Mensenrechten kunnen niet worden gerelativeerd. Zeker niet in een land waarin mensenrechtenschendingen uit het verleden zo serieus doorwerken tot in het heden.
Symbolisch een vuist maken, heeft wel degelijk zin. Het geeft regeringsleiders als Bouterse een onmiskenbaar signaal en hoe meer landen dat daadwerkelijk doen, hoe sterker dat signaal is.
Dat zien we nu ook bij de internationale veroordeling van het Turkse referendum. Laten we dat herhalen in de richting van het tropische paradijs in ‘De West’.
NU 25.04.2017 Dinsdag zijn duizenden Surinamers opnieuw de straat opgegaan om hun boosheid over het beleid van de regering van Desi Bouterse te uiten.
De opkomst was een stuk groter dan vorige week dinsdag. Toen arresteerde de Mobiele Eenheid (ME) hardhandig enkele actieleiders. De demonstratie verliep dinsdag zonder geweld. De ME was wel aanwezig, maar trad niet op.
De actievoerders hadden deze keer wel een vergunning aangevraagd voor het houden van de demonstratie. Vorige week was het ontbreken van vergunning een aanleiding voor de politie om actieleiders hard aan te pakken.
Niet alle actieleiders waren het eens met de vergunningaanvraag, omdat zij vinden dat het een grondrecht is om te mogen protesteren.
Corruptie
De protesten hebben als doel de regering te dwingen een ander beleid te voeren, zodat de groeiende armoede wordt aangepakt. De financiële crisis in het land is ontstaan door dalende prijzen van grondstoffen zoals olie en goud, maar ook corruptie en slecht financieel beheer zijn belangrijke oorzaken.
Suriname kampt al zo’n twee jaar met een zware economische crisis. Onvrede daarover bestaat al langer, maar de verhoging van de benzineprijs met ongeveer 10 procent begin april was de druppel die de emmer deed overlopen.
Telegraaf 25.04.2017 Opnieuw zijn dinsdag duizenden Surinamers de straat opgegaan om hun boosheid over het beleid van de regering van Desi Bouterse te uiten. De opkomst was een stuk groter dan vorige week dinsdag, toen arresteerde de Mobiele Eenheid (ME) hardhandig enkele actieleiders. De demonstratie verliep dinsdag zonder geweld. De ME was wel aanwezig, maar trad niet op.
De actievoerders gingen al eerder de straat op en hadden deze keer wel een vergunning aangevraagd voor het houden van de demonstratie. Vorige week was het ontbreken van vergunning een aanleiding voor de politie om actieleiders hard aan te pakken. Niet alle actieleiders waren het eens met de vergunningaanvraag omdat zij vinden dat het een grondrecht is om te mogen protesteren.
De protesten hebben als doel de regering te dwingen een ander beleid te voeren zodat de groeiende armoede gestopt wordt. De financiële crisis in het land is ontstaan door dalende prijzen van grondstoffen zoals olie en goud, maar ook corruptie en slecht financieel beheer zijn oorzaken.
Suriname kampt al zo’n twee jaar met een zware economische crisis. Onvrede daarover bestaat al langer, maar de verhoging van de benzineprijs met ongeveer 10 procent begin april was de druppel die de emmer deed overlopen. De daling van de goud- en olieprijs wereldwijd zijn belangrijke oorzaken van de crisis, maar ook verspilling, corruptie en slecht financieel beleid hebben eraan bijgedragen.
AD 25.04.2017 Duizenden Surinamers zijn vandaag opnieuw de straat opgegaan om hun boosheid over het beleid van de regering van Desi Bouterse te uiten. De opkomst was een stuk groter dan vorige week dinsdag, toen arresteerde de Mobiele Eenheid (ME) hardhandig enkele actieleiders.
De demonstratie van vandaag verliep zonder geweld. De ME was wel aanwezig, maar trad niet op.
De actievoerders hadden deze keer wel een vergunning aangevraagd voor het houden van de demonstratie. Vorige week was het ontbreken van vergunning een aanleiding voor de politie om actieleiders hard aan te pakken. Niet alle actieleiders waren het eens met de vergunningaanvraag omdat zij vinden dat het een grondrecht is om te mogen protesteren.
Olie en goud
De protesten hebben als doel de regering te dwingen een ander beleid te voeren zodat de groeiende armoede gestopt wordt. De financiële crisis in het land is ontstaan door dalende prijzen van grondstoffen zoals olie en goud, maar ook corruptie en slecht financieel beheer zijn oorzaken.
Suriname kampt al zo’n twee jaar met een zware economische crisis. Onvrede daarover bestaat al langer, maar de verhoging van de benzineprijs met ongeveer 10 procent begin april was de druppel die de emmer deed overlopen. De daling van de goud- en olieprijs wereldwijd zijn belangrijke oorzaken van de crisis, maar ook verspilling, corruptie en slecht financieel beleid hebben eraan bijgedragen.
Telegraaf 20.04.2017 – Of er eindelijk een strafeis komt tegen president Desi Bouterse in het proces rond de Decembermoorden, zal pas op 11 mei 2017 duidelijk worden. In het Hof van Justitie in Paramaribo werd de beslissing of er wel of geen rechtszaak komt, donderdag opnieuw uitgesteld.
Bouterse gaf het Openbaar Ministerie (OM) vorig jaar opdracht om de vervolging van hem en zijn medeverdachten te staken. Wapperend met artikel 148, dat de regering in bepaalde gevallen zeggenschap geeft over het OM, stelde ’Bouta’ dat bij voortzetting van het proces de staatsveiligheid in het geding is.
Toen de Krijgsraad besloot om de vervolging toch door te zetten, ging de procureur-generaal van het OM hiertegen in beroep. Vermoedelijk onder zware druk van de president.
Trouw 18.04.2017 De mobiele eenheid (ME) van de Surinaamse politie heeft dinsdagmiddag drie actieleiders hardhandig opgepakt terwijl ze een vreedzame protestmars hielden in Paramaribo. Ook werd een andere betoger opgepakt.
De demonstratie was georganiseerd door een aantal vakbonden en wordt ondersteund door diverse actiegroepen. Onder de arrestanten zijn een vakbondsleider en de leiders van twee activistische groepen.
De demonstranten protesteren tegen de slechte economische situatie in Suriname en tegen de regering van Desi Bouterse. Een deel wil dat Bouterse opstapt.
Dinsdag was de vierde dag van protest. De vorige demonstraties verliepen vreedzaam. Het is onduidelijk waarom de ME deze keer zwaar bewapend aanwezig was en de actievoerders probeerde tegen te houden. Vakbondsleider Wilgo Valies riep de mensen op te protesteren tegen dit gedrag van de politie. Volgens hem is sprake van ‘een dictatuur’, omdat burgers die tegen het beleid zijn zomaar worden opgepakt. Korte tijd later werd hij opgepakt.
De regering heeft maandag vakbonden en anderen maatschappelijke organisaties uitgenodigd voor een dialoog over de aanpak van de problemen. De actievoerende bonden willen hier pas gehoor aan geven als de verhoging van de brandstofprijs is teruggedraaid.
Suriname kampt al zo’n twee jaar met een zware economische crisis. Onvrede daarover bestaat al langer, maar de verhoging van de benzineprijs met ongeveer 10 procent begin april was de druppel.
De daling van de goud- en olieprijs wereldwijd zijn belangrijke oorzaken van de crisis, maar ook verspilling, corruptie en slecht financieel beleid hebben eraan bijgedragen.
NU 18.04.2017 De mobiele eenheid (ME) van de Surinaamse politie heeft dinsdagmiddag twee actieleiders hardhandig opgepakt terwijl ze een vreedzame protestmars hielden in Paramaribo. Ook een derde man is opgepakt.
De demonstratie was georganiseerd door een aantal vakbonden en wordt ondersteund door diverse actiegroepen. De leiders van twee van deze groepen zijn opgepakt.
De protesten in Suriname duren inmiddels bijna drie weken. Vele duizenden mensen gaan vrijwel dageljks de straat op. De demonstranten protesteren tegen de slechte economische situatie in het land. Ook willen veel Surinamers dat Desi Bouterse opstapt.
De sfeer werd de afgelopen week al grimmiger. De politie greep ook al in toen de demonstranten het terrein van het belastingkantoor op wilden gaan en toen zij het ministerie van Onderwijs tijdelijk bezetten.
Brandstofprijzen
De protesten zijn geïnitieerd door de oppositie en de vakbonden. Het zijn volgens de Surinaamse media de grootste demonstraties sinds voormalig legerleider Desi Bouterse in 2010 aantrad als president.
De inflatie in Suriname is een van de hoogste ter wereld, zodat de prijzen voor vrijwel alle producten de afgelopen jaren minimaal zijn verdubbeld. De regering heeft ondernemers daarom verboden hun prijzen verder aan te passen, zodat veel zelfstandigen failliet zijn gegaan.
De directe aanleiding van de woede is de recente verhoging van de brandstofprijzen in het land. Dit was echter een voorwaarde van het Internationaal Monetair Fonds voor een lening die de economie er weer bovenop moet helpen.
Vriendjespolitiek
Ook zijn de Surinamers boos over de vriendjespolitiek en de fraude binnen de Surinaamse overheid. Bouterse benoemde onlangs een omstreden nieuwe minister van Justitie.
Deze Eugene van der San staat bekend als vertrouweling van de president. Critici zien een duidelijk verband met het proces over de decembermoorden, waarin Bouterse hoofdverdachte is. De president probeert het proces al jarenlang op alle mogelijke manieren te frustreren.
Telegraaf 18.04.2017 De mobiele eenheid (ME) van de Surinaamse politie heeft dinsdagmiddag drie actieleiders hardhandig opgepakt terwijl ze een vreedzame protestmars hielden in Paramaribo. Ook werd een andere betoger opgepakt.
De demonstratie was georganiseerd door een aantal vakbonden en wordt ondersteund door diverse actiegroepen. Onder de arrestanten zijn een vakbondsleider en de leiders van twee activistische groepen. De demonstranten protesteren tegen de slechte economische situatie in Suriname. Een deel van de demonstranten wil ook dat de regering van Desi Bouterse opstapt.
Dinsdag was de vierde dag van protest. De vorige demonstraties verliepen vreedzaam. Deze keer was de ME zwaarbewapend aanwezig om de actievoerders tegen te houden. Vakbondsleider Wilgo Valies riep de mensen op te protesteren tegen dit gedrag van de politie. Volgens hem is sprake van ,,een dictatuur”, omdat burgers die tegen het beleid zijn zomaar worden opgepakt. Korte tijd later werd hij opgepakt.
Volgens de lokale bestuurder die verantwoordelijk is voor de openbare orde in de stad hadden de organisatoren geen vergunning aangevraagd voor hun actie, terwijl dat wel de afspraak was. Daarmee hebben ze het gedrag van de politie uitgelokt, zo suggereerde hij in een radioprogramma.
De regering heeft maandag vakbonden en anderen maatschappelijke organisaties uitgenodigd voor een dialoog over de aanpak van de problemen. De actievoerende bonden willen hier pas gehoor aan geven als de verhoging van de brandstofprijs is teruggedraaid.
Suriname kampt al zo’n twee jaar met een zware economische crisis. Onvrede daarover bestaat al langer, maar de verhoging van de benzineprijs met ongeveer 10 procent begin april was de druppel die de emmer deed overlopen.
De daling van de goud- en olieprijs wereldwijd zijn belangrijke oorzaken van de crisis, maar ook verspilling, corruptie en slecht financieel beleid hebben eraan bijgedragen.
NU 10.04.2017 Net als donderdag en vrijdag is er in Suriname ook maandag geprotesteerd tegen het beleid van president Desi Bouterse en zijn regering.
Circa duizend mensen hielden een protestdemonstratie in de straten van Paramaribo. Ook werd het gebouw van een ministerie even bezet.
Vergeleken met vorige week verliep de actie grimmiger. Toen de demonstranten het terrein van het belastingkantoor op wilden gaan, staken politie en militairen daar hardhandig een stokje voor.
De demonstranten vervolgden hun actie bij het ministerie van Onderwijs. Omdat de politie hier geen rekening mee had gehouden, konden de actievoerders zonder problemen het gebouw binnenlopen en het ongeveer een half uur bezet houden. De voorzitter van de onderwijsbonden riep de minister op zijn positie op te geven.
De komende week liggen de acties stil omdat het de lijdensweek is, zoals de week voor Pasen heet. De week daarna zullen de protesten worden opgevoerd.
Telegraaf 10.04.2017 Net als donderdag en vrijdag is er in Suriname ook maandag geprotesteerd tegen het beleid van president Desi Bouterse en zijn regering. Circa duizend mensen hielden een protestdemonstratie in de straten van Paramaribo. Ook werd het gebouw van een ministerie even bezet.
Vergeleken met vorige week verliep de actie grimmiger. Toen de demonstranten het terrein van het belastingkantoor op wilden gaan, staken politie en militairen daar hardhandig een stokje voor.
Gebouw half uur bezet
De demonstranten vervolgden hun actie bij het ministerie van Onderwijs. Omdat de politie hier geen rekening mee had gehouden, konden de actievoerders zonder problemen het gebouw binnenlopen en het ongeveer een half uur bezet houden. De voorzitter van de onderwijsbonden riep de minister op zijn positie op te geven.
De komende week liggen de acties stil omdat het de lijdensweek is, zoals de week voor Pasen heet. De week daarna zullen de protesten worden opgevoerd.
NU 07.04.2017 De Surinaamse hoofdstad Paramaribo is al dagenlang het decor van grote demonstraties tegen de regering Bouterse. De protesten zijn geïnitieerd door de oppositie en de vakbonden.
Het zijn volgens de Surinaamse media de grootste demonstraties sinds voormalig legerleider Desi Bouterse in 2010 aantrad als president. De politie schatte woensdag het aantal deelnemers op meer dan zevenduizend. Het verkeer in Paramaribo stond al meerdere malen muurvast door de protesten.
De demonstranten zijn boos dat Bouterse niets lijkt te doen tegen de steeds verder afglijdende Surinaamse economie.
De inflatie in Suriname is een van de hoogste ter wereld, zodat de prijzen voor vrijwel alle producten de afgelopen jaren minimaal zijn verdubbeld. De regering heeft ondernemers daarom verboden hun prijzen verder aan te passen, zodat veel zelfstandigen failliet zijn gegaan.
Duizenden Surinamers demonstreren tegen beleid Bouterse
Brandstofprijzen
De directe aanleiding van de woede is de recente verhoging van de brandstofprijzen in het land. Dit was echter een voorwaarde van het Internationaal Monetair Fonds voor een lening die de economie er weer bovenop moet helpen.
Ook zijn de Surinamers boos over de vriendjespolitiek en de fraude binnen de Surinaamse overheid. Bouterse benoemde vorige week een omstreden nieuwe minister van Justitie.
Decembermoorden
Deze Eugene van der San staat bekend als vertrouweling van de president. Critici zien een duidelijk verband met het proces over de decembermoorden, waarin Bouterse hoofdverdachte is. De president probeert het proces al jarenlang op alle mogelijke manieren te frustreren.
De vakbonden en oppositiepartijen hebben opgeroepen vrijdag weer de straat op te gaan.
Oppositie
De leider van de grootste oppositiepartij, Chandripersad Santokhi, verwacht dat het nog een lange strijd gaat worden. “Deze regering doet er alles aan de mensen van hen afhankelijk te maken. We roepen de mensen nu op om hun macht te gebruiken en de regering te dwingen verkiezingen uit te schrijven”, aldus Santokhi. Een andere optie is dat er een zakenkabinet van technocraten komt, dat nieuwe verkiezingen organiseert.
Telegraaf 07.04.2017 Opnieuw zijn vrijdag duizenden Surinamers de straat op gegaan om te demonstreren tegen het beleid van de Surinaamse president Desi Bouterse. Net als een dag eerder verliep het volksprotest rustig. Met enkele duizenden mensen, was de opkomst een stuk lager dan donderdag. Toen waren rond de tienduizend mensen naar centrum van Paramaribo gekomen.
De vakbonden, die de actie hadden georganiseerd, wijzen de regen aan als belangrijkste oorzaak van de lagere opkomst. Maar ook het dreigement van de minister van Onderwijs, dat stakende leraren geen salaris krijgen voor de niet-gewerkte dagen, zou de mensen hebben weerhouden van actievoeren, aldus de vakbondsleiders.
Maandag worden de acties voortgezet. Doel is de verhoging van de benzineprijs terug te draaien en het probleem van de groeiende armoede aan te pakken.
De demonstraties zijn het initiatief van de Surinaamse vakbonden, inclusief de bonden van onderwijzend personeel. Ook de Vereniging Surinaams Bedrijfsleven en politieke partijen ondersteunen de acties. Eerder in de week waren er ook al ongeveer duizend mensen op de been om te protesteren. Deze protesten waren door enkele individuen georganiseerd en hadden als doel om Bouterse weg te sturen als president.
De onvrede over de financiële crisis in het land is overigens niet nieuw. De armoede wordt al veel langer gevoeld, maar de verhoging van de benzineprijs met ongeveer 10 procent ruim een week geleden, was de druppel die de emmer deed overlopen.
Eerder deze week heeft president Bouterse het volk opgeroepen het hoofd koel te houden en de regering de ruimte te geven om de problemen op te lossen. Hij heeft nog niet gereageerd op de jongste protesten.
Voor het eerst sinds lange tijd was er in Paramaribo een massale betoging tegen de regering van Bouterse.
Trouw 07.04.2017 Een stijging van de brandstofprijs met 10 procent, die vorige week werd doorgevoerd door de regering van president Desi Bouterse, dat was de druppel die de emmer deed overlopen en gisteren duizenden Surinamers de straten van Paramaribo opjoeg. “Met honderd Surinaamse dollar tankte ik vroeger mijn auto vol”, vertelt de gepensioneerde Robby Wong Fang Sang. “Na alle devaluaties en prijsstijgingen kom ik nog amper tot de helft. En de regering beseft het niet eens, want zij tanken gratis.”
De economische crisis, veroorzaakt door de scherp gedaalde prijzen van exportproducten en door de spilzucht van president Bouterse, drukt sinds 2015 meedogenloos op de toch al frêle schouders van het Surinaamse volk. Velen vroegen zich daarom af of de Surinamers überhaupt nog de straat op zouden gaan. Er werd weliswaar steen en been geklaagd op sociale media, maar tot een straatprotest was het dit jaar nog niet gekomen.
De verschillende vakbonden, oppositiepartijen en organisaties uit het bedrijfsleven die het protest van gisteren organiseerden, zijn dan ook opgetogen met de opkomst. Officiële cijfers zijn er niet, maar de mensenmassa herinnerde aan de betogingen van 1999, toen tienduizenden Surinamers ex-president Jules Wijdenbosch, een partijgenoot van Bouterse, naar huis stuurden.
“We hebben de regering een duidelijk signaal gegeven. Maar dit is pas het begin van een lange strijd. De steeds verdere verarming van het volk moet meteen stoppen”, zei vakbondsleider Robby Berenstein tegen de menigte op het Onafhankelijkheidsplein, vlak voor het presidentieel paleis.
Bouterse zelf liet eergisteren al weten wat hij van de groeiende oppositie tegen zijn regering vindt: “Politieke tegenstanders maken misbruik van dit soort acties. Onder het mom van een democratisch recht proberen ze hieruit munt te slaan.”
Meteen kondigde het staatshoofd aan dat zowel politie als leger in groten getale zou worden gemobiliseerd om de veiligheid in Paramaribo te handhaven, wat door vakbondsleiders dan weer als intimidatie werd gezien. Enkele drijvende krachten achter de betoging werden bovendien door vertrouwelingen van Bouterse op de staatsradio bedreigd; ze zouden het land uit worden gezet als ze het volk zouden blijven ‘opruien’.
De vakbonden hopen vandaag opnieuw duizenden mensen op straat te krijgen, om zo de druk op Bouterse te blijven opvoeren. “Ik ben zeker opnieuw van de partij”, zegt Wong Fang Sang. “Het zal tijd vragen om de regering naar huis te sturen, maar we zetten door. Ik doe het voor mijn kinderen, die ik zo een mooie toekomst in Suriname wil schenken.”
VK 31.03.2017 De Surinaamse president Desi Bouterse heeft vrijdag zijn jarenlange adviseur en vertrouweling Eugene van der San beëdigd als nieuwe minister van Justitie en Politie. Bouterse volgt Van Dijk-Silos op met wie de oud-legerleider flink in aanvaring was gekomen. De benoeming van Van der San komt op een cruciaal moment in het proces rond de Decembermoorden van 1982.
Verdachte D.D.Bouterse
Na de zoveelste procedure om het 8 Decemberproces tegen Desi Bouterse stop te zetten, werd het uitspreken van de strafeis in februari uitgesteld. De strafeis van militair aanklager Roy Elgin telt 31 pagina’s. Suriname vraagt zich af: wat staat er toch in Elgins stuk? Lees in dit artikel van Volkskrant-verslaggever Stieven Ramdharie of verdachte D. D. Bouterse schuldig is aan 15-voudige moord.
Tegenstanders van Bouterse legden vrijdag meteen een verband tussen de benoeming en de berechting van Bouterse en de 24 andere verdachten van de moord op vijftien opposanten van het toenmalige militaire regime.
Volgens de advocaat van de nabestaanden zal Bouterse dit jaar, bijgestaan door Van der San, opnieuw proberen de strafzaak om zeep te helpen. Van der San behoort al jaren tot de belangrijkste adviseurs van Bouterse. Nadat de oud-legerleider in 2010 voor het eerst tot president was gekozen, was Van der San jarenlang directeur van het kabinet van de president.
‘Veel wijst erop dat de benoeming van Van der San tot minister van Justitie en Politie alles te maken heeft met een nieuwe scenario van de adviseurs van de president om het 8 december strafproces te beïnvloeden’, aldus advocaat Hugo Essed die de familieleden van de slachtoffers al jaren bijstaat.
De president, die hoofdverdachte is, probeert al sinds zijn aantreden in 2010 de strafzaak voor de krijgsraad te beëindigen. Een poging in 2012 om de verdachten vrijuit te laten gaan door een amnestiewet in het parlement aan te nemen, liep echter op een mislukking uit. De hoogste rechters van het land bepaalden vorig jaar dat de strafzaak, die na aanname van de wet was stilgelegd, hervat moest worden.
Vervolgens gaf Bouterse het OM opdracht de zaak te stoppen omdat de staatsveiligheid bedreigd zou worden. Van Dijk-Silos speelde in deze poging een belangrijke rol.
Maar ook deze actie liep op niets uit omdat de krijgsraad zich niets aantrok van de aanwijzing van Van Dijk-Silos. De hoogste Surinaamse rechters, het Hof van Justitie, moeten in de komende maanden bepalen of het proces inderdaad weer kan worden hervat. Verwacht wordt dat Bouterse en zijn nieuwe Justitie-minister opnieuw in actie zullen komen als het hof de krijgsraad hierin gelijk geeft.
Bouterse ontsloeg Van Dijk-Silos onlangs omdat ze flink in conflict was gekomen met de rechterlijke macht. De rechters zegden het vertrouwen in haar op in een brief aan Bouterse. Volgens de rechters was er sprake van een ‘verstoorde relatie’ met de minister. De rechterlijke macht, maar ook het OM, waren onder andere boos dat de minister de beveiliging van rechters en officieren van justitie flink wilde beperken.
NU 31.03.2017 De Surinaamse president Desi Bouterse heeft vrijdag Eugene van der San benoemd tot de nieuwe minister van Justitie en Politie.
Van der San behoort al jaren tot de belangrijkste adviseurs van Bouterse en was sinds 2010 directeur van het kabinet van de president.
Critici leggen een verband met het proces over de decembermoorden, waarin Bouterse hoofdverdachte is.
“Veel wijst erop dat de benoeming van de heer Van der San tot minister van Justitie en Politie alles te maken heeft met een nieuwe scenario van de adviseurs van de president om het 8 december strafproces te beïnvloeden”, stelt Hugo Essed, de advocaat van de nabestaanden.
Amnestiewet
Hij verwijst hiermee naar eerdere pogingen die Bouterse heeft gedaan om het strafproces stop te zetten, zoals het afkondigen van een amnestiewet.
Het 8 decemberproces draait om de moord op vijftien politieke tegenstanders in december 1982. Bouterse was destijds legerleider.
Telegraaf 31.03.2017 De Surinaamse president Desi Bouterse heeft vrijdag Eugene van der San benoemd tot de nieuwe minister van Justitie en Politie. Van der San behoort al jaren tot de belangrijkste adviseurs van Bouterse en was sinds 2010 directeur van het kabinet van de president.
Critici leggen een verband met het proces over de decembermoorden, waarin Bouterse hoofdverdachte is. Advocaat van de nabestaanden Hugo Essed ziet dit ook. ,,Veel wijst erop dat de benoeming van de heer Van der San tot minister van Justitie en Politie alles te maken heeft met een nieuwe scenario van de adviseurs van de president om het 8 december strafproces te beïnvloeden.” Essed verwijst hiermee naar eerdere pogingen die Bouterse heeft gedaan om het strafproces stop te zetten, zoals het afkondigen van een amnestiewet.
Het 8 decemberproces draait om de moord op vijftien politieke tegenstanders in december 1982. Bouterse was destijds legerleider.
Telegraaf 21.03.2017 De Surinaamse president Desi Bouterse heeft minister van justitie Jennifer van Dijk-Silos ontslagen. Het Surinaamse hof van Justitie had eerder het vertrouwen in haar opgezegd vanwege ’de onmogelijkheid om samen te werken’.
Van Dijk staat erom bekend dat ze geen blad voor de mond neemt. Volgens de bewindsvrouw is de Surinaamse rechtsstaat aan het wankelen gebracht en is de balans tussen de verschillende machten ernstig verstoord.
Vorig jaar besloot ze het proces rond de Decembermoorden te hervatten. Met dat besluit schoffeerde ze de rechterlijke macht.
Volgens Van Dijk staat de ontslagbrief van Bouterse vol met onwaarheden.
Telegraaf 07.03.2017 Het proces rond de Decembermoorden heeft opnieuw forse vertraging opgelopen. In Paramaribo diende dinsdag het hoger beroep van de procureur-generaal van het Openbaar Ministerie tegen de voortzetting van het proces door de Krijgsraad. De uitspraak volgt nu op 20 april.
Het Openbaar Ministerie lichtte vandaag toe waarom het in februari hoger beroep had aangetekend tegen de voortzetting van het proces. Volgens de procureur-generaal druist voortzetting in tegen de grondwet.
Vorig jaar had president Desi Bouterse, zelf hoofdverdachte in de zaak van de Decembermoorden, namelijk bevolen het proces te blokkeren op basis van artikel 148 van de grondwet. Volgens hem is de staatsveiligheid in het geding bij voortzetting. Artikel 148 geeft de president het recht de rechterlijke macht op te dragen te stoppen met vervolging.
De Krijgsraad, onderdeel van het Openbaar Ministerie, besloot begin dit jaar om het proces toch door te laten gaan. Toen de aanklager van de Krijgsraad in februari zijn requisitoir zou voorlezen, maakte hij bekend dat het OM in beroep was gegaan tegen dit besluit. In feite fluit het OM de eigen aanklager terug. Bouterse probeert uit alle macht het proces te frustreren.
De vraag is of de strafeis ooit wel echt zal worden uitgesproken. In Suriname geloven weinig mensen dat Bouterse het zover laat komen.
NU 07.03.2017 Het Openbaar Ministerie (OM) in Suriname blijft volhouden dat het strafproces wegens de zogenoemde Decembermoorden moet stoppen omdat de staatsveiligheid in gevaar zou zijn. Dat bleek dinsdagochtend tijdens een zitting van het Surinaamse Hof van Justitie in Paramaribo.
De advocaat van hoofdverdachte en Suriname’s president Desi Bouterse heeft het hof gevraagd dat verzoek te steunen en het proces te staken. Twee andere verdachten willen juist dat de zaak voortgezet wordt zodat hun onschuld kan worden vastgesteld.
Advocaat Gerold Sewcharan betoogde dat zijn cliënt Edgar Ritfeld recht heeft op een een uitspraak over zijn onschuld. Ook zei hij dat het OM niet goed heeft uitgelegd waarom de staatsveiligheid in gevaar zou zijn.
Hugo Essed zei namens de nabestaanden van de slachtoffers van de Decembermoorden goede hoop te hebben dat het verzoek van het OM wordt afgewezen. Volgens hem heeft het OM geen sterke zaak omdat het hoger beroep gebaseerd zou zijn op een wetsartikel dat daar niet voor is bedoeld.
De procureur-generaal gaf dinsdag tijdens de zitting geen antwoord op die vraag.
Besluit Krijgsraad
Het hof behandelde dinsdag het hoger beroep van het OM tegen het besluit van de krijgsraad van 30 januari om door te gaan met het strafproces. Het OM kondigde in juni 2016 al aan het proces te willen beëindigen.
Het proces draait om de moord op vijftien politieke tegenstanders in december 1982. Bouterse geldt als een van de belangrijkste verdachten. Hij was destijds legerleider. Naast hem zijn er nog 24 andere verdachten.
Telegraaf 06.03.2027 In Suriname vindt dinsdag een belangrijke zitting rond de Decembermoorden plaats. Het Hof van Justitie behandelt het hoger beroep dat vorige maand is aangespannen door het openbaar ministerie tegen het besluit om het proces te hervatten.
Begin februari zou de Krijgsraad het requisitoir tegen president Desi Bouterse en de overige verdachten van de moorden in 1982 voorlezen, maar toen bleek het OM zich te verzetten tegen het uitspreken van de strafeis en werd het proces opnieuw stilgelegd. Tot grote frustratie van de nabestaanden. Het is een raadsel waarom het OM de vervolging frustreert.
Het is nog niet duidelijk of er meteen uit uitspraak volgt. In Suriname houdt men er ernstig rekening mee dat de strafeis niet of nog lang niet wordt uitgesproken, omdat Bouterse het niet zover wil laten komen. Tot nu toe heeft Bouterse op alle manieren geprobeerd het strafproces te frustreren.
De president en de andere aangeklaagden worden verdacht van meervoudige moord in 1982. Politieke tegenstanders van het militaire regime van Bouterse werden toen gemarteld en geëxecuteerd in Fort Zeelandia.
VK 09.02.2017 Om 14.00 kwam de krijgsraad in Suriname bijeen voor de strafeis tegen president Desi Bouterse voor zijn betrokkenheid bij de Decembermoorden. Met het requisitoir van militair aanklager Roy Elgin had het megaproces een mijlpaal moeten bereiken. Maar na een nieuwe procedure, is het uitspreken van de strafeis uitgesteld. Suriname blijft zich afvragen: wat staat er toch in Elgins stuk?
Op woensdag werd in Paramaribo nog een speciale kerkdienst gehouden in verband met de belangrijke krijgsraadzitting. Hierbij waren ook enkele vertrouwelingen van de ex-legerleider aanwezig.
Het requisitoir van Elgin is al jaren Surinames best bewaarde geheim. Hij kan bewezen achten dat Bouterse, de hoofdverdachte, schuldig is aan de moord op 15 politieke tegenstanders in 1982. Maar ook vrijspraak wegens gebrek aan bewijs is mogelijk.
Omdat Bouterse sinds 2012 tot twee keer toe probeerde het uitspreken van de strafeis te voorkomen, is de vraag waarom hij toch zo bang is voor Elgins woorden. Alle ogen, tot in het buitenland, zijn daarom al jaren gericht op de auditeur militair. Militair aanklager zijn in een land waar je de president vervolgt voor 15-voudige moord en uitlokking tot moord, is de afgelopen jaren zeker geen pretje voor Elgin geweest.
Vooral in een klein land als Suriname, waar je de verdachte en zijn familie zomaar kan tegenkomen op een feestje, bij een Javaans restaurant op Blauwgrond of bij ‘omu Snesi’, de Chinese supermarkt op de hoek van de straat. ‘Hoe komt u aan mijn nummer?’, vroeg Elgin vier jaar terug geschrokken toen hij zijn mobiele telefoon opnam. ‘Ik kan écht niet met u praten.’ De liefhebber van zangvogels, wonend in een zwaar beveiligd huis, kon en wilde niet praten over Surinames grootste moordzaak ooit. En over zijn strafeis van 31 pagina’s.
Na een megaproces van bijna negen jaar, is nog maar één vraag belangrijk: vindt Elgin dat er genoeg bewijs is geleverd tegen de ex-legerleider voor diens betrokkenheid bij de executie van vijftien prominente tegenstanders van het toenmalige militaire regime van Desiré Delano Bouterse? De journalisten, advocaten, militairen, docenten en zakenlieden werden op 8 december 1982 terechtgesteld in het hoofdkwartier van de legertop. Ze waren betrokken bij een coup, werd toen gezegd.
Stel die vraag aan Hugo Essed, de advocaat van de nabestaanden die vrijwel geen zitting van het moordproces miste, en hij zegt meteen ‘ja’. ‘Er is geen twijfel dat het bewijs overstelpend is’, betoogt Essed, die erop wijst dat de slachtoffers naar Bouterses kamer werden gebracht waar hij beschikte over hun lot. Een handjevol van de ruim honderd getuigen die zijn gehoord, zegt dat Bouterse aanwezig was in het oude Nederlandse fort in Paramaribo toen de executies plaatsvonden. Onder hen waren Bouterses secretaresse en enkele lijfwachten en militairen.
Maîtresse Bouterse
Getuigenis
Evert Vrede, soldaat van de dag: ‘Nadat ik het soldatenverblijf verlaten had, hoorde ik dat er met tussenpozen geschoten werd, tot omstreeks 17.00…Aangezien Bouterse, Bhagwandas over het lot van de slachtoffers beschikten, was Bouterse in elk geval tot nadat de slachtoffers werden neergeknald in het fort aanwezig…Hij had over deze operatie de algehele leiding… Wat ik zeker weet, is dat zowel lijfwachten van Horb als van Bouterse hebben geschoten…Het was mij opgevallen dat de latere slachtoffers eerst in de kamer van Bouterse werden gebracht, waarna de executie plaatsvond… Indien Bouterse, of wie dan ook, verklaart dat hij zich niet in het fort bevond, dan is dit bezijdens de waarheid.’
Essed: ‘Hij was als legerleider voor de volle honderd procent verantwoordelijk voor wat er toen is gebeurd. Enkele getuigen hebben verklaard dat hij in Fort Zeelandia was. Eén getuige is eigenlijk al voldoende, zoals in elke strafzaak. Personen die nog leefden gingen naar boven, naar zijn kamer, en 15 minuten later was die persoon dood. Die kamer had maar één uitgang. Hoe kan hij dan zeggen dat hij niets heeft gezien? Zijn schuld is bewezen en daar hoort een zware straf bij.’
Maar leg dezelfde vraag voor aan Irwin Kanhai, Bouterses advocaat, en hij zegt met droge ogen dat hij tot op heden niets belastends heeft gezien in het lijvige dossier. Tientallen militairen hebben immers verklaard dat ze hun bevelhebber toen niet hebben gezien in Fort Zeelandia, het hoofdkwartier van de legertop.
Anderen konden zich niet meer herinneren of hij aanwezig was. Bouterse beweert sinds eind jaren negentig dat hij die nacht bij zijn toenmalige maîtresse Rita Chin A Loi was. Kanhai: ‘Elgin moet het bewijs maar voorleggen dat mijn cliënt schuldig is. Ik zie het niet.’
Vrijspraak
Net als Essed sluit strafpleiter Gerard Spong, geboren in Suriname, het echter niet uit dat Elgin tot de conclusie is gekomen dat een vrijspraak moet volgen, gezien Bouterses alibi. ‘Het bewijs tegen Bouterse druipt van overvloed’, zegt Spong die als adviseur van de regering-Venetiaan sinds 2000 hielp bij het strafrechtelijk onderzoek en het opzetten van het mega-proces. ‘Een redelijk denkend mens zou verwachten dat hij schuldig wordt bevonden. Maar Elgin kan ook zeggen dat er, vanwege de alibi, voldoende twijfel bestaat om vrijspraak te eisen. Ik sluit niet uit dat hij tot dat oordeel is gekomen.’
Maar Henry Does, oud-hoofdredacteur van de krant Mokro van de geëxecuteerde journalist Bram Behr, noemt Bouterses alibi onzin. Behr was een goede vriend van Does. ‘Uit al het bewijs, waaronder de getuigenverklaringen, blijkt dat de executies al hadden plaatsgevonden voordat Bouterse naar haar ging’, zegt Does, bekend als publicist onder de naam Theo Para. In 2009 legde hij een verklaring af voor de krijgsraad. Does: ‘Deze mevrouw heeft verklaard dat Bouterse rond 22.00 naar haar is gegaan. Dit is ook bevestigd door de kennis waar ze toen logeerde. Maar de executies vonden overdag al plaats. De alibi is vals.’
Twintig jaar cel
15 slachtoffers
De 15 slachtoffers van de Decembermoorden waren de journalisten Lesley Rahman, Bram Behr, Frank Wijngaarde en Jozef Slagveer, de advocaten John Baboeram, Eddy Hoost, Kenneth Gonçalves en Harold Riedewald, de militairen Surindre Rambocus en Jiwansingh Sheombar, ondernemer Robby Sohansingh, oud-minister en eigenaar van radiostation ABC André Kamperveen, universiteitsdecaan Gerard Leckie en oud-parlementariër Sugrim Oemrawsingh.
Spong berekende vier jaar geleden, vlak voordat Bouterse het moordproces in de ijskast stopte door een Amnestiewet in het parlement aan te nemen, dat het belastend bewijs tegen de ex-legerleider voldoende was voor zeker twintig jaar cel. Dat vindt hij nog steeds.
Spong: ‘De executies staan vast. Dat ze zijn voltrokken door militairen, staat ook vast. Evenals de plek. Maar was Bouterse ook persoonlijk betrokken? Daar gaat het om. Was hij aanwezig en gaf hij het bevel? En, op de tweede plaats, lag het in zijn macht om de executies te beletten? Op grond van de ‘command responsibility’, die door alle internationale tribunalen wordt gebruikt, was hij als bevelhebber straatsrechtelijk aansprakelijk voor de executies.’
Dat Bouterse toen zelf de trekker niet overhaalde, maakt volgens Spong niet uit. Slechts één militair, Bouterses medecouppleger Ruben Roozendaal, verklaarde voor de krijgsraad dat de legerleider die nacht ook had geschoten. Maar: Roozendaal zou dat niet hebben gezien. Hij zei het van Bouterse te hebben gehoord na de terechtstellingen. De gevluchte Surinaamse oud-minister Jan Sariman schreef in zijn boek ‘De Decembermoorden in Suriname’, dat Bouterse op vakbondsleider Cyrill Daal en de officier Surindre Rambocus had geschoten.
Daal zou zijn ontmand met een bajonet. Sariman zou dit indertijd hebben gehoord van Bouterses tweede man, Roy Horb, die na de Decembermoorden in ongenade viel en begin 1983 dood in zijn cel werd gevonden. Sariman kon nooit voor de krijgsraad verschijnen om te worden gehoord. Hij pleegde in 2000 zelfmoord in Nederland. Spong: ‘Zelfs als Bouterse niet aanwezig was kan hij, gezien het bewijs, als medepleger veroordeeld worden. Hij werkte nauw samen met de personen die hebben geschoten.’
Als de kans bestond dat Elgin vrijspraak zou eisen, waarom ontregelde Bouterse dan medio 2016 voor de tweede keer het moordproces? Zou vrijspraak niet zijn grootste overwinning ooit zijn? ‘Hij had nog zoveel opties om de dans te onspringen’, betoogt Harish Monorath, deken van de Surinaamse Orde van Advocaten. ‘De beslissing kon nog alle kanten opgaan. Hij kon worden ontslagen van rechtsvervolging wegens vormfouten of wegens gebrek aan bewijs. Hij kan nog in hoger beroep gaan of gratie vragen. Ik weet niet waarom hij dit doet. Misschien wil hij gewoon niet veroordeeld worden.’
Spong: ‘Het kan een veiligheidsstrategie zijn. Safety first! Hij wedt op twee paarden. Al dit gedoe heeft een intimiderend effect op iedereen, inclusief Elgin en de krijgsraad. Het is een sinister spel dat nu wordt gespeeld. Maar ik heb goede hoop dat de krijgsraad zich toch niet van de wijs laat brengen.’
Voor Sunil Oemrawsingh, voorzitter van het Comité Nabestaanden 8 December, is het klip en klaar. Desi Bouterse wil 36 jaar na zijn staatsgreep, die hem van sergeant tot Surinames machtigste man maakte, niet eindigen in een cel in de Santa Boma-gevangenis. Spijt heeft Bouterse nooit betuigd over ‘8 December’.
Wel liet hij zich vorig jaar opvallend openhartig uit over de moorden. ‘Ik weet niet of u het op dit moment wil horen, maar weet dat ik uw pijn en verdriet en dat van uw ouders, het hele gezin, alsook van andere nabestaanden begrijp’, schreef de president twee jaar geleden in een brief aan Dew Baboeram, die zijn broer verloor op 8 december.
Oemrawsingh: ‘Ik verwacht dat Elgin zijn werk naar eer en geweten doet. Dat hij deze aanvallen pareert. Elgin heeft ooit in de rechtszaal gezegd dat de Surinamers hem niet zien als iemand die durft. We zijn het niet altijd eens met hem geweest. Maar hij heeft een hele goede job gedaan. We vertrouwen op zijn integriteit. We hopen niet dat hij zijn integriteit op het spel zet.’
Zoveelste vertraging in negen jaar oude 8 Decemberproces
VK 09.02.2017 De krijgsraad in Suriname heeft het proces tegen president Desi Bouterse en de andere verdachten van de Decembermoorden, verdaagd. De rechters besloten hiertoe nadat het OM in beroep was gegaan tegen het besluit van de krijgsraad, vorige maand, om de rechtszaak niet te stoppen. De rechters trokken zich toen niets aan van het bevel van de regering-Bouterse aan het OM om de vervolging te staken omdat de ‘staatsveiligheid’ bedreigd zou worden.
Is Bouterse schuldig
Is Desi Bouterse, oud-legerleider en president van Suriname, wel schuldig aan de moord op 15 prominente tegenstanders in 1982? ‘Er is geen twijfel dat het bewijs overstelpend is’, betoogt Hugo Essed, advocaat van de nabestaanden, al jaren. Onzin, roept Bouterses advocaat Irwin Kanhai.Lees dit artikel van Volkskrant-verslaggeverStieven Ramdharie, die het proces al negen jaar volgt, over de bewijslast tegen Bouterse.
De regering heeft hier niets mee te maken, aldus Irwin Kanhai, advocaat van Bouterse.
Militair aanklager Roy Elgin deelde de krijgsraad donderdag mee dat hij vanwege het hoger beroep niet aan zijn requisitoir kon beginnen.
Elgin had vandaag, in het negen jaar oude proces, zijn strafeis moeten uitspreken tegen Bouterse, de hoofdverdachte. Een week later zouden de andere verdachten aan de beurt zijn. De krijgsraad besloot echter na een schorsing de zitting te verdagen totdat het hoger beroep van het OM is afgehandeld. Dit dient bij het Hof van Justitie, de hoogste rechters van het land. Wanneer dit zal worden behandeld, is onduidelijk.
Verwacht wordt dat dit nog maanden gaat duren omdat er in Suriname een tekort aan rechters is. De mededeling van de aanklager kwam als een grote verrassing, ook voor de krijgsraad. Heel Suriname ging er vanuit dat Elgin aan zijn requisitoir van 31 pagina’s zou beginnen. Op woensdag werd nog een speciale kerkdienst gehouden waar gebeden werd voor een ordelijk verloop van het proces. Hierbij was ook Bouterse-vertrouweling Henk Herrenberg, voormalig ambassadeur in Nederland, aanwezig.
Het OM liet sinds 30 januari, de laatste krijgsraadzitting, op geen enkele wijze blijken dat het beroep zou aantekenen tegen het besluit van de rechters. Elgin stemde op die zitting er ook mee in, na een oproep van de krijgsraad, om deze week een begin te maken met zijn requisitoir. Het leek er toen op dat het OM zich erbij had neergelegd dat het proces moest doorgaan. Maar donderdag bleek dat het OM maandag alsnog in beroep was gegaan om stopzetting van de berechting af te dwingen. Het OM, dat behoort te vervolgen, lijkt nu erop uit te zijn om het slepende proces vroegtijdig te beëindigen nu het in een cruciale fase is beland.
Wij zijn bezorgd over houding van het OM, aldus Sunil Oemrawsingh, namens de nabestaanden.
Sommige nabestaanden van de 8 Decemberslachtoffers vermoeden dat procureur-generaal Baidjnath Panday, de hoogste baas van het OM, onder druk is gezet door de regering-Bouterse om beroep aan te tekenen. De regering gaf hem in juni opdracht de vervolging van de 25 verdachten te staken omdat de ‘staatsveiligheid’ in gevaar zou zijn. De krijgsraad oordeelde echter in januari dat de regering misbruik had gemaakt van een artikel van de Grondwet om het proces te saboteren.
‘Wij zijn flink bezorgd’, zei Sunil Oemrawsingh van het Comité Nabestaanden 8 December na de zitting. ‘Het OM zegt al jaren bereid te zijn om het requisitoir te houden. Dat hebben ze in januari nog herhaald, toen Elgin zei dat hij vandaag zou beginnen. En dan gaan ze nu plotseling in hoger beroep? Door deze houding krijgen wij grote twijfels over het OM.’
Maar Irwin Kanhai, advocaat van Bouterse en nog vier andere verdachten, zegt ook verrast te zijn door de stap van het OM. ‘De regering heeft hier niets mee te maken’, aldus Kanhai. ‘Dat kan ook niet. Het OM is vrij en onafhankelijk. De regering kan niet tegen het OM zeggen om beroep aan te tekenen. Alleen het OM kan dat besluiten. Net als ieder ander had ik vandaag het requisitoir van de aanklager verwacht.’
‘Nee, ik heb dit zeker niet zien aankomen’, reageerde Hugo Essed, advocaat van de nabestaanden van de 15 prominente Surinamers die in 1982 werden geëxecuteerd door militairen en lijfwachten van toenmalig legerleider Bouterse. Essed zei ervan overtuigd te zijn dat het Hof van Justitie het hoger beroep van het OM zal afwijzen waarna het proces weer kan worden voortgezet met de strafeis.
Essed: ‘Er is verkeerd gebruik gemaakt van een grondwetsartikel door de regering en het OM om het proces te stoppen. Dat zal ook worden vastgesteld door het Hof van Justitie. Het was een blunder.’ Essed is niet bang dat Bouterse, met de procedure bij het hof, er alsnog in zal slagen zijn berechting te saboteren. ‘De nabestaanden hebben het recht aan hun zijde’, aldus de advocaat. ‘Zolang er gebruik wordt gemaakt van rechtsmiddelen door de regering en de verdachten, is er geen vuiltje aan de lucht.’
Trouw 09.02.2017 Wil de aanklager in het decembermoordenproces hoofdverdachte Desi Bouterse eigenlijk nog wel vervolgen? Het is de vraag die iedereen zich stelt, nadat een cruciale zitting van de Surinaamse krijgsraad vandaag opnieuw met een sisser is afgelopen.
Na een uiterst moeizame rechtsgang die bijna tien jaar lang duurde, liet de vervolgingsambtenaar voor de tweede maal in anderhalve week tijd een open kans liggen eindelijk zijn 31 pagina’s tellende requisitoir te kunnen oplezen. Het is een grote ontgoocheling voor de nabestaanden, en een triomf voor Bouterse.
De voormalige legerleider staat samen met 25 medeverdachten terecht voor de Decembermoorden, de standrechtelijke executie in 1982 van vijftien tegenstanders van het militaire regime. Sinds Bouterse is gekozen als president van Suriname loopt het proces echter zeer stroef. In 2012 probeerde het staatshoofd de rechters monddood te maken door een amnestiewet door het parlement te jagen. Toen de krijgsraad die amnestiewet vorig jaar ongrondwettelijk verklaarde, gaf president Bouterse dan maar een rechtstreeks bevel aan het Openbaar Ministerie de vervolging te staken.
Begin vorige week besloot de krijgsraad dat ook dat presidentiële bevel het decembermoordenproces niet kan stoppen. De aanklager, auditeur-militair Roy Elgin, kreeg meteen de kans zijn requisitoir tegen Bouterse te houden, maar vroeg uitstel tot de zitting van gisteren. Om daar gistermiddag te melden dat hij opnieuw niet met een strafeis zou komen. Elgin deelde de krijgsraad namelijk mee dat het Openbaar Ministerie intussen beroep had aangetekend tegen het besluit van de krijgsraad het strafproces voort te zetten.
Staatsrechtelijk moeras
En zo zinkt het decembermoordenproces nog verder weg in het staatsrechtelijke moeras waarin het sinds de aanname van de amnestiewet is beland. “Het is nu wel duidelijk dat het Openbaar Ministerie het in deze zaak erg moeilijk heeft, en misschien wel in de problemen is”, zei advocaat Hugo Essed, raadsman van de nabestaanden, na de rechtszitting. “Waarom weet ik niet, maar het is steeds duidelijker dat ze de zaak moedwillig vertragen.”
Daar heeft het inderdaad alle schijn van. Kon de aanklager de afgelopen jaren nog met de amnestiewet en het rechtstreekse bevel van Bouterse schermen om niet met een strafeis te hoeven komen, nu heeft het Openbaar Ministerie door beroep aan te tekenen er zélf voor gezorgd dat het decembermoordenproces opnieuw voor onbepaalde tijd is uitgesteld. Tenminste tot het Hof van Justitie zich over het beroep heeft uitgesproken, een procedure die weken of zelfs maanden kan duren.
Essed: “Over het beroep zelf maken we ons geen zorgen. De argumenten van de krijgsraad door te gaan met de strafzaak staan recht overeind.” Meteen werd er in Paramaribo driftig gespeculeerd of Bouterse er op voorhand al van op de hoogte was dat er alweer geen strafeis zou komen. Het zou verklaren waarom hij de afgelopen dagen zo rustig reageerde op het voor hem nadelige besluit van de krijgsraad. “Laat de advocaten gewoon hun werk doen”, zei hij een week geleden tijdens een persconferentie.
Telegraaf 09.02.2017 Strafpleiter Gerard Spong noemt het uitstel van het proces over de Decembermoorden „een ontgoocheling voor de nabestaanden.” Toch zegt Spong als kenner van het Surinaams recht dat het uitstel niet zal leiden tot afstel.
„Ik kan me voorstellen dat de krijgsraad op puur juridische gronden niet anders kon besluiten, ook om elke twijfel weg te nemen en het netjes te spelen. Maar uiteindelijk zal dit beroep bij het Hof van Justitie niet-ontvankelijk worden verklaard”, aldus Spong, die zich jarenlang heeft ingezet voor de vervolging van Desi Bouterse en andere betrokkenen bij de Decembermoorden.
Hij hekelt wel de „vrij stiekeme wijze” waarop het beroep is ingesteld. „Dat is buitengewoon onzorgvuldig tegenover de buitenwacht.” Die wijze van handelen weerspiegelt volgens Spong „de angst van Bouterse om veroordeeld te worden. Hij knijpt ’m natuurlijk.”
De advocaat verloor enkele vrienden en collega’s bij de moord op vijftien politieke tegenstanders van Bouterse op 8 december 1982.
Telegraaf 09.02.2017 Het Comité Herdenking Slachtoffers Suriname is geschokt over het uitstel van het proces over de Decembermoorden. „Ik had dit nooit verwacht”, zegt voorzitter Romeo Hoost.
De Surinaamse Krijgsraad besloot donderdag het 8 decemberproces uit te stellen tot een nog nader te bepalen datum. De rechter nam dit besluit nadat het Openbaar Ministerie (OM) hoger beroep had aangetekend tegen het besluit van de Krijgsraad om door te gaan met het proces.
„Dat is vreemd”, aldus Hoost. „Normaliter kun je pas in beroep gaan nadat er een vonnis is geweest. Dat is nog helemaal niet aan de orde. Aan de andere kant weet je natuurlijk nooit welk konijn het OM uit de hoge hoed tovert. Voor Desi Bouterse is dit natuurlijk positief nieuws.”
Betty Goede, voorzitter van de Organisatie voor Gerechtigheid en Vrede, reageerde na afloop van de zitting teleurgesteld over de nieuwe vertraging in het proces. Deze organisatie komt op voor de belangen van de nabestaanden.
Bouterse is president van Suriname en hoofdverdachte in het 8 decemberproces. Hij wordt verdacht van de betrokkenheid bij de moord op vijftien politieke tegenstanders op 8 december 1982.
NU 09.02.2017 Het proces tegen de Surinaamse president Desi Bouterse vanwege zijn betrokkenheid bij de Decembermoorden is toch weer uitgesteld.
Het 8 decemberproces is uitgesteld tot een nog nader te bepalen datum.
De rechter nam dit besluit nadat het Openbaar Ministerie (OM) hoger beroep had aangetekend tegen het besluit van de Krijgsraad om door te gaan met het proces.
De planning was dat donderdag het requisitoir gehouden zou worden, met daarin de eis voor een straf of vrijspraak. Hoewel deze gang van zaken teleurstellend is voor de nabestaanden van de slachtoffers, hielden velen toch rekening met de mogelijkheid dat de advocaten van Bouterse een poging zouden doen het proces te vertragen of te stoppen.
Overzicht: De Decembermoorden
Ontgoocheling
Strafpleiter Gerard Spong noemt het uitstel van het proces over de Decembermoorden ”een ontgoocheling voor de nabestaanden”. Toch zegt Spong als kenner van het Surinaams recht dat het uitstel niet zal leiden tot afstel.
”Ik kan me voorstellen dat de Krijgsraad op puur juridische gronden niet anders kon besluiten, ook om elke twijfel weg te nemen en het netjes te spelen. Maar uiteindelijk zal dit beroep bij het Hof van Justitie niet-ontvankelijk worden verklaard”, aldus Spong, die zich jarenlang heeft ingezet voor de vervolging van Bouterse en andere betrokkenen bij de Decembermoorden.
Spong hekelt wel de ”vrij stiekeme wijze” waarop het beroep is ingesteld. ”Dat is buitengewoon onzorgvuldig tegenover de buitenwacht.” Die wijze van handelen weerspiegelt volgens Spong ”de angst van Bouterse om veroordeeld te worden. Hij knijpt ‘m natuurlijk”.
Spong verloor enkele vrienden en collega’s bij de moord op vijftien politieke tegenstanders van Bouterse op 8 december 1982.
Artikel 148
Vorig jaar gebood Bouterse het OM uit hoofde van zijn functie van president het proces stop te zetten. Hij gebruikte hiervoor artikel 148 van de Grondwet. Dit artikel geeft hem als staatshoofd de ruimte zo’n opdracht te geven als de staatsveiligheid in gevaar is.
Bouterse moest deze noodsprong maken omdat de rechter in juni 2016 had besloten de omstreden amnestiewet niet van toepassing te verklaren op de Decembermoorden en dus door te gaan met het strafproces. Ook die amnestiewet, door het Surinaamse parlement aangenomen in 2012, had als doel het proces stop te zetten. Het OM staat nu onder druk van Bouterse om het proces tegen te houden.
Geschokt
Het Comité Herdenking Slachtoffers Suriname is geschokt over het uitstel van het proces over de Decembermoorden. “Ik had dit nooit verwacht”, zegt voorzitter Romeo Hoost.
“Normaliter kun je pas in beroep gaan nadat er een vonnis is geweest. Dat is nog helemaal niet aan de orde. Aan de andere kant weet je natuurlijk nooit welk konijn het OM uit de hoge hoed tovert. Voor Desi Bouterse is dit natuurlijk positief nieuws”, aldus Hoost.
Hoofdverdachte
De zaak draait om de moorden op vijftien vooraanstaande Surinamers en tegenstanders van het toenmalige militaire regime van Desi Bouterse, gepleegd op 8 december 1982. Bouterse is hoofdverdachte in de rechtszaak, maar ook de president van het land.
De beslissing van de Krijgsraad is een forse streep door de rekening van Bouterse. Bouterse heeft steeds geprobeerd zijn berechting in het negen jaar lopende proces te dwarsbomen.
AD 09.02.2017 In de rechtbank van Paramaribo zou vandaag de strafeis tegen de Surinaamse president Desi Bouterse, hoofdverdachte in de zaak van de Decembermoorden van 1982, worden uitgesproken. De Surinaamse rechtbank meldt echter dat het proces weer wordt opgeschort, omdat het Surinaamse Openbaar Ministerie in beroep is gegaan tegen het besluit om het Decembermoordenproces te hervatten.
De grote vraag die Suriname al jarenlang bezighoudt, is welke rol president Bouterse precies had tijdens de Decembermoorden. Op 8 en 9 december 1982 werden in Suriname vijftien mensen gemarteld en vermoord in Fort Zeelandia, het toenmalige hoofdkwartier van Bouterse. Zij waren allemaal vooraanstaande Surinamers en openlijke critici van het toenmalige militaire regime van Bouterse, die destijds bevelhebber was. In 1980 kwam het regime van Bouterse aan de macht door middel van een coup. Volgens de officiële lezing werden de vijftien slachtoffers neergeschoten tijdens een vluchtpoging.
Het nieuws van het hoger beroep komt op de dag dat Bouterse zijn strafeis zou horen. Al vorige week diende het OM het beroep in. Desi Bouterse, die sinds 2010 president van Suriname is, wilde al in 2012 en in 2016 de vervolging van de in totaal 26 verdachten stopzetten op grond van de Amnestiewet, die door het parlement werd goedgekeurd. Volgens Bouterse brengt het proces de staatsveiligheid in gevaar.
Mijlpaal
Het Openbaar Ministerie wilde zich bij het verzoek van Bouterse neerleggen, maar eind januari besloot de krijgsraad dat het proces moest worden voortgezet. De rechters van de krijgsraad redeneerden zaak niet mag worden gestaakt als de vervolging al begonnen is.
Om 14.00 vandaag zou de krijgsraad bijeen zijn gekomen om de strafeis tegen hun president voor te lezen. Met het requisitoir van de militair aanklager zou het voor veel Surinamers zeer belangrijke proces een mijlpaal bereiken.
De hoogste rechter in Suriname, het Hof van Justitie, zal zich nu buigen over dit hoger beroep. Het is niet duidelijk hoe lang dit zal duren. De advocaat van de nabestaanden, Hugo Essed, gaat er vanuit dat het hoger beroep geen kans maakt. Het OM heeft gebruik gemaakt van een artikel uit het Wetboek van Strafvordering, terwijl het besluit van de rechter om door te gaan met het proces daar niet op is gebaseerd, redeneert hij. ,,Het OM heeft het blijkbaar moeilijk”, aldus Essed.
Geschokt
Het Comité Herdenking Slachtoffers Suriname is geschokt over het uitstel. ,,Ik had dit nooit verwacht”, zegt voorzitter Romeo Hoost. ,,Normaliter kun je pas in beroep gaan nadat er een vonnis is geweest. Dat is nog helemaal niet aan de orde. Aan de andere kant weet je natuurlijk nooit welk konijn het OM uit de hoge hoed tovert. Voor Desi Bouterse is dit natuurlijk positief nieuws.” Betty Goede, voorzitter van de Organisatie voor Gerechtigheid en Vrede, is teleurgesteld over de nieuwe vertraging in het proces. Deze organisatie komt op voor de belangen van de nabestaanden.
Trouw 09.02.2017 De Surinaamse Krijgsraad heeft vandaag besloten het proces over de Decembermoorden toch weer uit te stellen. Het proces, waarin de Surinaamse president Desi Bouterse hoofdverdachte is, is uitgesteld tot een nog nader te bepalen datum.
De rechter nam dit besluit nadat het Openbaar Ministerie (OM) hoger beroep had aangetekend tegen het besluit van de Krijgsraad om door te gaan met het proces.
De planning was dat donderdag het requisitoir gehouden zou worden, met daarin de eis voor een straf of vrijspraak. Hoewel deze gang van zaken teleurstellend is voor de nabestaanden van de slachtoffers, hielden velen toch rekening met de mogelijkheid dat de advocaten van Desi Bouterse een poging zouden doen het proces te vertragen of te stoppen.
Op 30 januari gaf de president van de Krijgsraad het OM ook al de gelegenheid zijn requisitoir te houden, maar de aanklager vroeg toen uitstel. Ook vandaag maakte het OM gebruik van een juridische mogelijkheid om het requisitoir niet te houden.
Hoger beroep
Bouterse staat terecht als hoofdverdachte van de zogenoemde Decembermoorden, de standrechtelijke executie in 1982 van vijftien tegenstanders van zijn toenmalige militaire regime. Het strafproces om de politieke moorden begon pas in november 2007, doordat Bouterse sinds een door hem geleide staatsgreep in 1980 altijd een van de machtigste mannen van de Zuid-Amerikaanse republiek is geweest. In 2010 werd hij ook nog eens democratisch gekozen tot president, om twee jaar daarna de belofte dat hij het strafproces ongemoeid zou laten, te breken.
Vlak voor de aanklager in april 2012 al de strafeis kon oplezen, loodste Bouterse een amnestiewet door het parlement. Toen de rechter die wet vorig jaar ongrondwettelijk verklaarde, vaardigde de hoofdverdachte een presidentiële resolutie uit waarmee hij de procureur-generaal dwong de aanklacht in te trekken. Maar ook daarvan bleek Cynthia Valstein-Montnor, president van de krijgsraad, legde dit verzoek vorige maand naast zich neer. “Aan de heerschappij van het Openbaar Ministerie om de strafklacht in te trekken komt een einde zodra de rechtszaak is begonnen”, zo zei ze, verwijzend naar het Surinaamse wetboek van strafvordering.
De hoogste rechter in Suriname, het Hof van Justitie, zal zich nu buigen over het hoger beroep. Het is niet duidelijk hoe lang dit zal duren. De advocaat van de nabestaanden Hugo Essed, gaat er vanuit dat het hoger beroep geen kans maakt. Het OM heeft gebruik gemaakt van een artikel uit het Wetboek van Strafvordering, terwijl het besluit van de rechter om door te gaan met het proces daar niet op is gebaseerd, redeneert hij. “Het OM heeft het blijkbaar moeilijk.”
Telegraaf 09.02.2017 De eindfase van het Decembermoordenproces zet Suriname op scherp. Bewapende eenheden beveiligen het gerechtsgebouw op het Onafhankelijkheidsplein. De aanklager en rechter worden al langer zwaar bewaakt.
Donderdag wordt na zestien jaar voorbereiding het requisitoir voorgelezen. De vrees bestaat dat hoofdverdachte Desi Bouterse het uitspreken daarvan zal proberen te verhinderen.
’Baas’, zoals Bouterse wordt genoemd, heeft tot dusver de voortgang van het proces ernstig getraineerd. Kenners zeggen dat de ex-couppleger en moordverdachte het als een enorme nederlaag ziet als de aanklager met een strafeis komt.
De oud-auditeur-militair van de Krijgsraad en ex-vertrouweling van Bouterse Ramon de Freitas, wees er gisteren op dat onlangs de woning van een procureur-generaal werd beschoten.
Trouw 08.02.2017 Streng. Onbevreesd. Dapper. Onafhankelijk. Rechter Cynthia Valstein – Montnor, voorzitter van de krijgsraad van Suriname, oogst veel bewondering voor de manier waarop zij al meer dan negen jaar lang het decembermoordenproces leidt.
Maar wat ze zelf vindt van alle obstakels die president en hoofdverdachte Desi Bouterse telkens weer opwerpt bij pogingen zijn eigen rechtszaak stop te zetten? Dat weet enkel een handjevol intimi.
Al sinds de start van het proces in 2007 houdt ze namelijk de pers op grote afstand. Niet onbegrijpelijk: één uitspraak die haar onafhankelijkheid in twijfel zou trekken en het uiterst moeizaam opgebouwde strafproces dondert als een kaartenhuis in elkaar. Dus houdt de juriste zelfs na openlijke intimidatiepogingen van Bouterse en zijn regering de kaken stevig op elkaar.
Nederlandse universiteiten
Valstein-Montnor trok in 1973, twee jaar voor de onafhankelijkheid van Suriname, naar Nederland, om aan de universiteiten van Utrecht en Amsterdam rechten te studeren. Ze legde er zich vooral toe op consumentenrecht en internationaal handelsrecht, en schreef een masterscriptie over het handelsverdrag van Lomé.
In de jaren tachtig keerde ze terug naar haar geboorteland, waar ze onder meer werkte als jurist op het ministerie van buitenlandse zaken. Medio de jaren negentig startte ze de opleiding tot rechter, om in 1998 als eerste vrouw benoemd te worden tot lid van het Hof van Justitie in Suriname.
Twee jaar later begon het gerechtelijk vooronderzoek naar de Decembermoorden, de standrechtelijke executie in 1982 van vijftien tegenstanders van het militaire regime van Bouterse. Toen het megaproces in 2007 eindelijk kon aanvangen – 25 jaar na de feiten – werd ze aangewezen als krijgsraadvoorzitter. In het kleine Paramaribo, waar iedereen iedereen kent, bleek ze de meest geschikte kandidaat voor de loodzware opdracht.
De advocaat van Bouterse, Irvin Kanhai, probeerde haar weliswaar nog te wraken omdat haar man banden zou hebben met de politieke partij van ex-president Ronald Venetiaan, maar dat wrakingsverzoek werd afgewezen.
Dezelfde status
Toen de Surinamers in 2010 Venetiaan wegstemden en uitgerekend Bouterse als diens opvolger wordt gekozen, werd haar taak er niet makkelijker op. Valstein – Montnor liet zich echter niet uit het lood slaan. “De krijgsraad is bezig met een strafzaak. Met politieke ontwikkelingen laten we ons niet in”, zei ze enkele weken voor de inauguratie van Bouterse tegen een Surinaamse krant die haar tijdens een receptie toch kort even sprak. “In de rechtszaal hebben alle verdachten dezelfde status.”
Terwijl die onwrikbaarheid haar applaus van de nabestaanden oplevert, kijkt het kamp van Bouterse tandenknarsend toe. “De rechterlijke macht vertrapt de rechtsstaat door halsstarrig door te gaan met de berechting van de president”, foeterde justitieminster Jennifer van Dijk-Silos vorig jaar tijdens een persconferentie.
Parlementslid Rachied Doekhie moedigde Bouterse aan ‘de rechters te laten opdonderen’. “Onze rechters zijn nooit in staat geweest een immense strafzaak als deze te dragen”, zei Melvin Bouva, ondervoorzitter van het Surinaamse parlement. Valstein – Montnor dacht er ongetwijfeld het hare van, maar bleef zich ook nu weer in stilzwijgen hullen.
Megaproces tegen Bouterse duurt zeker nog maanden
Meer dan negen jaar na de start van het decembermoordenproces tegen Desi Bouterse en 25 medeverdachten is het woord morgen aan auditeur-militair Roy Elgin, de aanklager van de krijgsraad. Elgin kan dan eindelijk het requisitoir tegen Bouterse voorlezen.Daar wacht de auditeur-militair al sinds 2012 op, maar het werd hem tot tweemaal toe onmogelijk gemaakt: eerst liet Bouterse een amnestiewet goedkeuren, daarna vaardigde hij een presidentiële resolutie uit waarin hij het bevel gaf de vervolging te staken omdat de staatsveiligheid anders in gevaar zou komen.Beide blokkades werden door Valstein-Montnor verworpen. “Het proces is vandaag in de laatste cruciale fase beland. Niemand lijkt het nu nog te kunnen stoppen”, vertelt Hugo Essed, advocaat van de nabestaanden.”Toch zal er niet meteen een vonnis zijn, ook al zijn wij als nabestaanden rotsvast overtuigd van de schuld van Bouterse. Er zijn meer dan twintig verdachten, al hun advocaten komen na het requisitoir nog aan het woord. Ik verwacht dat het decembermoordenproces nog enkele maanden duurt. Maar zeker geen jaren meer.”Of Bouterse moet wéér een manier vinden om het proces te saboteren. Essed: “Op dit moment zijn daar geen aanwijzingen voor, maar er kunnen natuurlijk altijd gekke dingen gebeuren.”
Trouw 01.02.2017 Als antwoord op de steeds uitzichtlozere economische crisis waarin het land verkeert, heeft president Desi Bouterse van Suriname vandaag zijn halve regering ontslagen, en in het presidentieel paleis meteen nieuwe ministers benoemd.
Daarnaast kondigde hij de instelling aan van een nieuw overheidsdepartement dat alle regeringsvoorlichting moet centraliseren, en regels zal opleggen aan de bestaande mediahuizen. Over broodnodige hervormingen van de economie, zoals het afslanken van het ambtenarenapparaat, hield Bouterse zich op de vlakte.
“Over de afgelopen periode kan ik moeilijk tevreden zijn. We zullen hard moeten werken om het land terug op spoor te krijgen”, stak Bouterse van wal, net nadat hij zijn allernieuwste ministers had beëdigd. “Er moeten belangrijke fundamenten worden gelegd om snel meer geld te verdienen, onder meer door ondernemers te steunen en toerisme te promoten. Op die manier kunnen we langzaam uit de problemen komen.”
De Surinaamse economie kromp het afgelopen jaar met 9 procent, terwijl de waarde van de lokale munt door opeenvolgende devaluaties halveerde. Dat komt vooral door de enorme bedragen die Bouterse tijdens zijn eerste ambtstermijn spendeerde aan prestigeprojecten, waardoor de schatkist helemaal leegraakte.
Afnemende steun
De crisis kost het staatshoofd flink wat populariteit: de recentste opiniepeiling bracht aan het licht dat amper één op de vijf kiezers in de hoofdstad hem nog steunt. Volgens Bouterse zelf komt de vele kritiek op zijn beleid echter vooral door slechte overheidsvoorlichting.
“Wanneer er dag en nacht een goede informatiestroom vanuit de regering is, pas dan kunnen we de rust terugbrengen waarnaar ons volk zo verlangt. Ik blijf er van overtuigd dat we uit de crisis kunnen komen”, zei hij op de persconferentie na de beëdigingceremonie.
Opvallend genoeg handhaafde Bouterse zijn minister van Financiën, Gillmore Hoefdraad. Tussen 2010 en 2015 was Hoefdraad gouverneur van de centrale bank van Suriname. Hij wordt als een van de verantwoordelijken voor de crisis gezien, omdat hij niet ingreep toen de bodem van de schatkist in zicht kwam.
‘Niet opnieuw schreeuwen dat rechtsstaat in gevaar is’
Bouterse ging vandaag ook voor het eerst in op het maandag door de krijgsraad genomen besluit op 9 februari door te gaan met het decembermoordenproces. Daarin staat Bouterse terecht als hoofdverdachte van de standrechtelijke executie van vijftien critici van zijn militaire bewind in 1982.
“Vorig jaar nog was er zoveel ophef over de rechtsstaat die in gevaar zou zijn, omdat de zaak toen niet liep zoals de nabestaanden dat hoopten”, zei Bouterse. “Nu de zaak voor hen wel naar wens loopt, is Suriname weer wél een rechtsstaat. Mocht het op 9 februari toch weer de andere kant uitgaan, hoop ik niet dat men weer gaat schreeuwen dat de rechtsstaat in gevaar is. Verder houden de advocaten zich bezig met de krijgsraad, laten zij hun werk maar doen.”
VK 30.01.2017 De Surinaamse president Desi Bouterse heeft voor de tweede keer een gevoelige nederlaag geleden in zijn pogingen zijn berechting voor de Decembermoorden te stoppen. De krijgsraad besloot maandag dat de rechtszaak gewoon moet doorgaan. Op 9 februari zal militair aanklager Roy Elgin de strafeis tegen Bouterse en de 24 andere verdachten uitspreken.
De rechtsstaat is ook van toepassing op Bouterse, aldus Advocaat Hugo Essed over het besluit van de krijgsraad.
De president en zijn medeverdachten kunnen worden veroordeeld voor 15-voudige moord op opposanten van het militaire regime op 8 december 1982.
Alle ogen zullen in de komende tien dagen zijn gericht op Elgin. De strafeis van de militaire aanklager, die al op schrift staat, wordt ‘Surinames best bewaarde geheim’ genoemd. De nabestaanden van de prominente Surinamers die in Fort Zeelandia werden geëxecuteerd, reageerden verheugd in de rechtszaal toen duidelijk werd dat het proces niet zou worden gestopt. ‘Met deze beslissing zegt de krijgsraad dat de rechtsstaat ook van toepassing is op de heer Bouterse’, aldus advocaat Hugo Essed, die de families bijstaat. ‘Dit is een historische beslissing.’
Sunil Oemrawsingh van het Comité Nabestaanden 8 December noemde het besluit van de krijgsraad ‘moedig’. ‘Al jaren vechten we tegen machthebbers die ook verdachten zijn. Die alles doen om de dans te ontspringen. Er zijn serieuze aanslagen geweest op dit proces. Toch hebben drie rechters zich vandaag van hun beste kant laten zien.’
De krijgsraad trok zich niets aan van een bevel van de regering-Bouterse, van juni vorig jaar, aan het OM de vervolging van de verdachten direct te staken. De oud-legerleider zei toen dat de ‘staatsveiligheid’ in gevaar zou komen als het negen jaar oude megaproces zou worden voortgezet. Nadat het OM gevolg gaf aan het bevel, moest de krijgsraad beslissen of de rechtszaak wel kon worden voortgezet nu Elgin weigerde zijn strafeis uit te spreken.
President Cynthia Valstein-Montnor en de twee andere rechters bepaalden maandag echter dat Bouterse ten onrechte had ingegrepen in het proces. Volgens de krijgsraad kon Bouterse geen beroep meer doen op een artikel uit de Grondwet, artikel 148, dat de regering de mogelijkheid biedt een strafzaak te stoppen als de ‘veiligheid van de staat’ in gevaar is.
Artikel 148
Suriname in spanning: wordt moordproces tegen Bouterse gestaakt?
De advocaten van de nabestaanden hadden dit de afgelopen maanden al betoogd. Een beroep op dit artikel is alleen mogelijk, bepaalde de krijgsraad, als een rechtszaak nog niet is begonnen. ‘Dat moment is al lang voorbij’, aldus advocaat Gerold Sewcharan, die een van de verdachten bijstaat. Zijn cliënt, oud-militair Edgar Ritfeld, wil als enige verdachte dat het proces doorgaat omdat hij zegt onschuldig te zijn.
De houding van de militaire aanklager maandag was een forse klap voor Bouterse. Elgin verklaarde zich meteen bereid zijn strafeis uit te spreken na het besluit van de krijgsraad. Zijn baas, procureur-generaal Baidjnath Panday, besloot vorig jaar direct gevolg te geven aan het bevel van de regering om de strafeis niet uit te spreken. Na een korte schorsing, bepaalde de krijgsraad uiteindelijk dat Elgin zijn requisitoir moet houden op 9 februari.
De grote vraag is nu wat Bouterse gaat doen om te voorkomen dat de strafeis tegen hem wordt uitgesproken. In Suriname wordt niet uitgesloten dat de oud-bevelhebber weer zal proberen in te grijpen, wijzend op ‘onrust’ die de strafeis kan veroorzaken in het land. Zijn advocaat Irwin Kanhai zinspeelde daar zondag op.
‘Waarom zou je toch zoveel gedoe en onrust veroorzaken door je niets aan te trekken van wat de regering, met een beroep op de Grondwet, heeft bevolen?’, aldus Kanhai. ‘Ik hoop dat hij zal reageren met rechtsmiddelen, niet met machtsmiddelen of misbruik van zijn bevoegdheden’, aldus Essed vlak voor de zitting over Bouterse. Oemrawsingh houdt er rekening mee dat het grimmig kan worden in Suriname. ‘We moeten alles verwachten. De aanvallen zullen komen. Suriname gaat spannende dagen tegemoet.’
Proces leek dood te bloeden
Hoe luidt de strafeis tegen verdachte D. D. Bouterse?
Het is Surinames best bewaarde geheim: de strafeis die de militaire aanklager in 2012 wilde uitspreken tegen hoofdverdachte ‘D.D. Bouterse’. Op 9 februari kunnen we de eis eindelijk horen, uit de mond van auditeur militair Roy Elgin.Waarom is Bouterse zo bang voor Elgins woorden?
Het was de tweede mislukte poging van de oud-bevelhebber in vier jaar om zijn vervolging te stoppen. In 2012, vlak voordat de aanklager met zijn strafeis zou komen, grepen Bouterse en zijn partij NDP snel in. In het parlement werd toen razendsnel een Amnestiewet aangenomen waardoor Bouterse en zijn medeverdachten vrijuit leken te gaan. Architect van die wet was Bouterses advocaat Irwin Kanhai. Hierop besloot de krijgsraad de rechtszaak voor onbepaalde tijd te schorsen.
Het strafproces leek dood te bloeden, totdat het Hof van Justitie vorig jaar ingreep. Surinames hoogste rechters gaven toen opdracht het proces weer te hervatten na een procedure van de nabestaanden. De krijgsraad gaf tot blijdschap van de nabestaanden gevolg aan het oordeel van het hof. Maar tot een hervatting van de rechtszaak, en het uitspreken van de strafeis, kwam het nooit. Aanklager Elgin vroeg de rechters eind juni de vervolging te staken na Bouterses bevel aan het OM. In februari kan hij eindelijk, na het besluit maandag van de krijgsraad, met zijn eis komen tegen de machtigste man van het land.
Trouw 30.01.2017 Hoe vaak president Desi Bouterse ook probeert stokken in de wielen van de krijgsraad te steken, toch blijft de rechterlijke macht van Suriname onverzettelijk doorgaan met het Decembermoordenproces.
Ook de meest recente poging van de voormalige legerleider om zijn strafzaak een halt toe te roepen, door zich er afgelopen zomer op te beroepen dat een verdere berechting de staatsveiligheid in gevaar brengt, werd vandaag door de krijgsraad volledig van tafel geveegd. Volgende week al komt de rechtbank opnieuw bijeen, zodat de aanklager de 31 pagina’s tellende strafeis kan oplezen. Tenminste, als Bouterse tegen dan niet opnieuw obstakels heeft opgeworpen.
Na de twee uur durende rechtszitting, in het achttiende-eeuwse pand van het Hof van Justitie in de schaduw van het presidentieel paleis in Paramaribo, reageerden de nabestaanden erg opgelucht. “Uiteraard zijn we dolblij met het besluit van de rechters”, zei Sunil Oemrawsingh, neef van een van de slachtoffers. “Aan de andere kant moeten we niet naïef zijn. De verdachten zijn tot erg veel in staat, ook tot geweld en moord. De komende tijd zullen we erg voorzichtig moeten zijn.”
Decembermoorden
Bouterse staat terecht als hoofdverdachte van de zogenoemde Decembermoorden, de standrechtelijke executie in 1982 van vijftien tegenstanders van zijn toenmalige militaire regime. Het strafproces om de politieke moorden begon pas in november 2007, doordat Bouterse sinds een door hem geleide staatsgreep in 1980 altijd een van de machtigste mannen van de Zuid-Amerikaanse republiek is geweest.
In 2010 werd hij ook nog eens democratisch gekozen tot president, om twee jaar daarna de belofte dat hij het strafproces ongemoeid zou laten, te breken. Vlak voor de aanklager in april 2012 al de strafeis kon oplezen, loodste Bouterse een amnestiewet door het parlement. Toen de rechter die wet vorig jaar ongrondwettelijk verklaarde, vaardigde de hoofdverdachte een presidentiële resolutie uit waarmee hij de procureur-generaal dwong de aanklacht in te trekken.
Maar ook daarvan bleek Cynthia Valstein-Montnor, president van de krijgsraad, vandaag dus niet onder de indruk. Zij liet duidelijk verstaan de baas te zijn over de rechtszaak, en niemand anders. “Aan de heerschappij van het Openbaar Ministerie om de strafklacht in te trekken komt een einde zodra de rechtszaak is begonnen”, zo zei ze, verwijzend naar het Surinaamse wetboek van strafvordering.
Politiek ingrijpen
Of het nu gaat om een timmerman, of om een president, iedereen die een moord heeft gepleegd, moet worden berecht, aldus Hugo Essed, raadsman van de nabestaanden.
In een eerste reactie zei Irvin Kanhai, de advocaat van Bouterse, opmerkelijk genoeg ‘niet verrast’ te zijn door de rechterlijke uitspraak. “Of de politiek opnieuw gaat ingrijpen in het proces? Hoezo, heeft die dan al ooit ingegrepen?”, vertelde hij achteraf tegen de verzamelde pers. “En bang voor de strafeis zijn we ook al niet. Wij zijn nooit bang.”
Toch is de vraag welke tegenmaatregelen president Bouterse nu nog kan nemen om de strafklacht opnieuw tegen te houden. Zelfs al zou de aanklager in theorie nog steeds de vrijspraak kunnen eisen, intussen is toch meer dan duidelijk dat de hoofdverdachte liever het zekere voor het onzekere neemt. Zo was er vorig jaar nog even sprake van dat Bouterse de grondwet tijdelijk buiten werking zou stellen en de noodtoestand zou afkondigen, een plan dat hij liet varen na diplomatieke druk achter de schermen.
“De president heeft alle recht het niet eens te zijn met het besluit van de rechters. Alleen moet hij dat besluit dan aanvechten met rechtsmiddelen, en niet met machtsmiddelen”, zegt advocaat Hugo Essed, raadsman van de nabestaanden. “Want of het nu gaat om een timmerman, of om een president, iedereen die een moord heeft gepleegd, moet worden berecht.”
NU 30.01.2017 De krijgsraad in Suriname heeft besloten dat het proces tegen Desi Bouterse over de Decembermoorden doorgaat.
De strafeis wordt op 9 februari uitgesproken. Aanvankelijk was het de bedoeling dat de aanklager maandag zijn requisitoir zou houden, maar de krijgsraad en advocaten namens de nabestaanden hadden geen bezwaar tegen enig uitstel op verzoek van het Openbaar Ministerie.
Eerder op de dag zei rechter Cynthia Valstein-Montnor namens de krijgsraad dat er geen beletselen bestaan voor voortzetting van het proces. Ze zou hier aanvankelijk al op 30 november over oordelen, maar vanwege ziekte van een van de rechters ging die zitting niet door.
De aanklager van de krijgsraad verzocht voor zijn requisitoir om een schorsing. Hij wil een planning maken om alle strafeisen tegen Bouterse en de meer dan twintig andere betrokkenen te kunnen voordragen.
Bij het besluit van de Krijgsraad was volgens journalisten op Twitter een kleine groep nabestaanden van slachtoffers aanwezig. Filmproducent Eddy Wijngaarde, broer van een van de vijftien slachtoffers van de Decembermoorden, zegt verheugd te zijn dat “de rechtsstaat in Suriname overeind is gebleven”. Wel noemt hij het “teleurstellend” dat de krijgsraad het OM uitstel heeft gegeven voor het requisitoir.
Militair regime
De zaak draait om de moorden op vijftien vooraanstaande Surinamers en tegenstanders van het toenmalige militaire regime van Desi Bouterse, gepleegd op 8 december 1982. Bouterse is hoofdverdachte in de rechtszaak, maar ook de president van het land.
Het besluit van de krijgsraad is een forse streep door zijn rekening. Bouterse heeft steeds geprobeerd zijn berechting in het negen jaar lopende proces te dwarsbomen.
Artikel 148
Op 30 juni vorig jaar gebood Bouterse het Openbaar Ministerie uit hoofde van zijn functie van president het proces stop te zetten. Hij gebruikte hiervoor artikel 148 van de Grondwet. Dit artikel geeft hem als staatshoofd de ruimte zo’n opdracht te geven als de staatsveiligheid in gevaar is.
Bouterse moest deze noodsprong maken omdat de rechter in juni 2016 had besloten de omstreden amnestiewet niet van toepassing te verklaren op de Decembermoorden en dus door te gaan met het strafproces. Ook die amnestiewet, door het Surinaamse parlement aangenomen in 2012, had als doel het proces stop te zetten.
Trouw 30.01.2017 Het proces tegen president Desi Bouterse en andere verdachten voor hun rol in de Decembermoorden van 1982 krijgt een vervolg.
De krijgsraad in Suriname heeft vandaag besloten dat het proces tegen president Desi Bouterse en andere verdachten voor hun rol in de Decembermoorden van 1982 wordt voortgezet. De auditeur militair is begonnen aan zijn requisitoir in het al negen jaar slepende proces tegen Bouterse en de 22 andere betrokkenen.
Rechter Cynthia Valstein-Montnor zei namens de krijgsraad in het Gerechtsgebouw in de Surinaamse hoofdstad Paramaribo dat er geen beletselen zijn voor voortzetting van het proces.
Het gerechtelijk onderzoek naar de decembermoorden, de standrechtelijke executie in 1982 van vijftien prominente tegenstanders van het toenmalige militaire regime van legerleider Bouterse, startte in het jaar 2000. De rechtszaak zelf begon zeven jaar later, maar kwam in juridisch drijfzand terecht toen Bouterse – sinds 2010 gekozen als president van het land – in april 2012 een omstreden amnestiewet door het parlement loodste.
De rechtszaak werd jarenlang geschorst, tot de drie rechters van de krijgsraad afgelopen zomer volkomen onverwacht vonnisten dat de amnestiewet strijdig is met de grondwet. De aanklager kreeg de opdracht de 31 pagina’s tellende strafeis voor te lezen, maar opnieuw stak Bouterse daar een stokje voor. Hij riep een nooit eerder gebruikt grondwetsartikel in waarmee hij in het belang van de staatsveiligheid de procureur-generaal rechtstreeks bevelen kan geven. De aanklager werd gesommeerd de vervolging te staken, wat vervolgens ook gebeurde.
Sindsdien was de vraag of ook de krijgsraad het voor bekeken zou houden. Zeker was dat echter niet. “Het bevel van de regering om de vervolging te stoppen is gericht aan de aanklager, en niet aan de rechter”, merkte krijgsraadpresident Cynthia Valstein-Montnor tijdens een vorige zitting al fijntjes op.
‘Voortekenen zijn onheilspellend’
“Zowel nationaal als internationaal zijn er genoeg juridische regels en jurisprudentie op basis waarvan het proces gewoon kan doorgaan”, schreef Hugo Essed, advocaat van de nabestaanden, vorige week in een open brief. “Dat zou ook de enige juiste beslissing zijn.”
Irvin Kanhai, de advocaat van Bouterse, was het daar uiteraard niet mee eens. “Als er geen strafvordering is, is er tegen mijn cliënt eenvoudigweg geen zaak”, zei hij vorig jaar tijdens een interview. Dat Bouterse zich actief zou mengen in zijn eigen zaak, noemde de advocaat ‘gelul’.
Essed schreef in zijn open brief verder vooral bezorgd te zijn over de mogelijke reactie van Bouterse op een voor hem nadelig besluit. “Indien het proces voortgaat, wordt de hamvraag of de hoofdverdachte zich daarbij zal neerleggen, en zich zal onthouden van elke inzet van machtsmiddelen. De voortekenen zijn helaas zeer onheilspellend. Zo beschuldigde de regering de rechters er al van dat zij samenspannen met ‘buitenlandse machten’.”
Bouterse zelf heeft inmiddels ook genoeg problemen buiten de rechtszaal. Onder zijn bewind is Suriname in een heftige recessie beland. De schatkist is leeg, de waarde van de munt gehalveerd en volgens de meest recente peilingen steunt nog amper 17 procent van de kiezers in Paramaribo het staatshoofd. Een onderwijsstaking legde bijna de hele maand een aantal scholen plat.
De voormalige legerleider verscheen de laatste maanden nog amper in het openbaar. Hij sleutelt volgens zijn woordvoerder druk aan een nieuw ministersteam, dat woensdag wordt gepresenteerd. “Men vroeg de president altijd al om een transparant beleid”, schreef columniste Sharda Ganga deze maand in ochtendblad De Ware Tijd. “Hij is eindelijk transparant. Zo transparant – je ziet hem gewoonweg niet.”
AD 30.01.2017 De krijgsraad in Suriname heeft vandaag besloten dat het proces tegen president Desi Bouterse en andere verdachten voor hun rol in de Decembermoorden van 1982 wordt voortgezet.
Rechter Cynthia Valstein-Montnor zei namens de krijgsraad in het Gerechtsgebouw in de Surinaamse hoofdstad Paramaribo dat er geen beletselen zijn voor voortzetting van het proces. De militaire officier van justitie vroeg vervolgens om een schorsing van de zaak voorafgaande aan het voorlezen van zijn requisitoir. Hij wil een planning maken om alle strafeisen tegen Bouterse en de meer dan twintig andere betrokkenen te kunnen voordragen.
Nationale veiligheid
De Surinaamse Krijgsraad stelde eind vorig jaar het proces nog uit omdat de aanklager op bevel van Bouterse gevraagd had het proces stop te zetten. Bouterse haalde toen artikel 148 van de Surinaamse grondwet aan, waarin staat dat de regering de mogelijkheid heeft om gerechtelijke vervolging te stoppen als de nationale veiligheid in het geding is. In haar motivering zei rechter Valstein-Montnor vandaag echter dat de krijgsraad in dit proces de leiding heeft en niet het Openbaar Ministerie.
Noodsprong
Bouterse moest een beroep doen op artikel 148 van de grondwet omdat de rechter in juni 2016 had besloten een omstreden amnestiewet niet van toepassing te verklaren op de Decembermoorden. Ook die amnestiewet, door het Surinaamse parlement aangenomen in 2012, had als doel het proces stop te zetten.
De zaak over de Decembermoorden gaat over de dood van vijftien critici van het toenmalige Surinaamse militaire regime. Zij zijn doodgeschoten in Fort Zeelandia op 8 en 9 december 1982. Het regime stond toen onder leiding van Bouterse. Pas in 2000 begon justitie een onderzoek in de zaak. In 2007 werd Bouterse officieel aangemerkt als een van de vijfentwintig verdachten. Sinds Bouterse in 2012 president is, probeert hij zijn vervolging tegen te houden.
Telegraaf 30.01.2017 Filmproducent Eddy Wijngaarde, broer van een van de vijftien slachtoffers van de Decembermoorden, zegt verheugd te zijn dat „de rechtsstaat in Suriname overeind is gebleven.” Hij reageert daarmee op het besluit van de krijgsraad in Suriname van maandag om het proces tegen hoofdverdachte Desi Bouterse en meer dan twintig andere verdachten voort te zetten.
Wel noemt Wijngaarde het „teleurstellend” dat de krijgsraad het Openbaar Ministerie uitstel heeft gegeven voor het requisitoir. Aan het begin van de zitting maandag leek het erop dat dit meteen zou gebeuren.
Maar na een verzoek van het Openbaar Ministerie is besloten dat de auditeur militair, de aanklager bij de krijgsraad, op 9 februari zijn requisitoir zal houden en een strafeis tegen Bouterse zal formuleren. President Desi Bouterse heeft zich steeds verzet tegen het proces, dat al negen jaar voortsleept.
Geen probleem met uitstel
Hugo Essed, advocaat van de nabestaanden, heeft geen probleem met het uitstel op verzoek van het OM. „Deze beslissing van de krijgsraad is van historische betekenis voor de toekomst van de rechtsstaat Suriname. Het gaat nu niet meer om de nabestaanden, maar vooral om de rechtsstaat”, aldus Essed.
De raadsman zegt niet bevreesd te zijn dat president Bouterse en zijn advocaten nu ruim een week de tijd hebben om eventueel nieuwe middelen in te zetten om het proces te stoppen. „Het feit dat de rechter heeft besloten dat het proces doorgaat, is het allerbelangrijkste”, aldus Essed.
VK 30.01.2017 Suriname wacht gespannen af of vandaag een einde komt aan de berechting van president Desi Bouterse vanwege de Decembermoorden van 1982. De regering gaat ervan uit dat de krijgsraad het megaproces beëindigt, zeven maanden nadat het OM opdracht had gekregen de vervolging te staken. De nabestaanden van de vijftien prominente Surinamers die door het leger werden geëxecuteerd, hopen echter dat de krijgsraad zich niet laat intimideren.
Best bewaarde geheim
Het is Surinames best bewaarde geheim: de strafeis tegen hoofdverdachte ‘D.D. Bouterse’ die militair aanklager Roy Elgin heeft opgesteld. Waarom is de Surinaamse president toch zo bang voor Elgins woorden? Lees dit artikel van Volkskrant-verslaggever Stieven Ramdharie of wel is bewezen dat de ex-legerleider schuldig is aan 15-voudige moord.
‘Wie in Suriname denkt nog aan de nabestaanden van de 8 Decemberslachtoffers?’, zegt strafpleiter Irwin Kanhai, advocaat van Bouterse. ‘Niemand. Echt niemand. Ik ga ervan uit dat de rechtszaak vandaag wordt gestopt. Dit zou het beste zijn voor Suriname.’
Advocaat Hugo Essed, die de families van de slachtoffers al jaren bijstaat, vreest het ergste als de drie rechters doen wat de regering-Bouterse wil. Essed: ‘Stoppen van het proces komt erop neer dat de rechtsstaat overboord wordt gezet.’ Oud-legerleider Bouterse, die sinds 2007 terecht staat voor vijftienvoudige moord, greep in juni vorig jaar voor de tweede keer in om te voorkomen dat de militaire aanklager de strafeis tegen hem zou uitspreken. Naast Bouterse, de hoofdverdachte, zijn er nog 24 medeverdachten.
Met een beroep op artikel 148 van de Grondwet gaf de regering het OM de opdracht de vervolging van alle verdachten te staken. Volgens dit artikel kan de president dit doen als de ‘staatsveiligheid’ in gevaar komt. Bouterse maakte echter nooit duidelijk hoe de veiligheid van Suriname bedreigd zou worden als het proces zou worden voortgezet.
De oppositie en de nabestaanden beschuldigden de president ervan de Grondwet te misbruiken om zo zijn eigen hachje te redden. In 2012, vlak voordat de aanklager met zijn strafeis zou komen, grepen Bouterse en zijn partij NDP ook in. In het parlement werd toen razendsnel een Amnestiewet aangenomen waardoor Bouterse en zijn medeverdachten vrijuit leken te gaan. Architect van die wet, was Kanhai. Hierop besloot de krijgsraad de rechtszaak voor onbepaalde tijd te schorsen.
Het strafproces leek dood te bloeden, totdat het Hof van Justitie vorig jaar ingreep. Surinames hoogste rechters gaven toen opdracht het proces weer te hervatten na een procedure van de nabestaanden. De krijgsraad gaf gevolg aan het oordeel van het hof. Maar tot een hervatting van de rechtszaak, en het uitspreken van de strafeis, kwam het nooit. Militair aanklager Roy Elgin vroeg de rechters eind juni de vervolging te staken.
Kort hiervoor had de regering de baas van het OM, procureur-generaal Baidjnath Panday, bevolen de verdachten niet meer te vervolgen. Na twee uitgestelde zittingen staan krijgsraadpresident Cynthia Valstein-Montnor en haar twee collega’s voor de moeilijkste beslissing in hun loopbaan. Gaan ze met strafpleiter Kanhai mee dat het megaproces, na het ingrijpen van de regering, niet meer kan worden voortgezet? Of volgen ze de lijn van advocaat Essed dat het bevel van Bouterse in strijd is met de Grondwet, internationale verdragen en eerdere uitspraken van het Hof van Justitie?
Irwin Kanhai, advocaat van Desi Bouterse en nog drie andere verdachten:
‘Het zou uitstekend zijn als de krijgsraad vandaag een einde maakt aan deze rechtszaak. Dan kunnen we als Surinamers werken aan verzoening. Wie zijn deze 15 omgekomen personen? Ze vormen maar drie procent van de doden die in de jaren tachtig vielen bij de strijd tegen het leger. Over al die anderen, die 97 procent, praten we niet. Allemaal Surinamers die in de ‘binnenlandse oorlog’, bij de strijd tegen de rebellen van Ronnie Brunswijk, zijn gemarteld en in stukken zijn gehakt. Waarom praten we nu niet over deze slachtoffers? Wie in Suriname denkt nog aan de nabestaanden van de 8 Decemberslachtoffers? Niemand.’
‘Ik verwacht dat de krijgsraad het proces stopt. Het OM heeft al gevraagd de vervolging te staken, nadat de regering hiertoe opdracht had gegeven. In theorie kan de krijgsraad echter besluiten om door te gaan. De rechters kunnen zeggen dat ze de tenlastelegging bewezen achten, ook al weigert het OM een requisitoir te houden. Maar dit is niet gebruikelijk. Suriname is een kleine gemeenschap. Waarom zou je toch zoveel gedoe en onrust veroorzaken door je niets aan te trekken van wat de regering, met een beroep op de Grondwet, heeft bevolen?
‘Wat de regering vorig jaar heeft gedaan, is geheel volgens de Grondwet. De Grondwet bepaalt dat als de staatsveiligheid in gevaar is, het OM kan worden gevraagd de vervolging te staken in een strafzaak. De regering heeft toen alle politieke partijen gehoord, evenals de veiligheidsdiensten. Of de staatsveiligheid in gevaar is als deze strafzaak tóch wordt voortgezet? Dat kan ik niet beoordelen. Daar ga ik niet over. Het gaat erom wat de regering vindt. Ik weet het, de tegenpartij zegt dat wat de regering heeft gedaan, inmenging is in een strafzaak die al loopt. En dat mag niet volgens de Grondwet. Maar wat is inmenging? De wetgever heeft dat nooit gedefinieerd.’
De 15 slachtoffers van de Decembermoorden waren de journalisten Lesley Rahman, Bram Behr, Frank Wijngaarde en Jozef Slagveer, de advocaten John Baboeram, Eddy Hoost, Kenneth Gonçalves en Harold Riedewald, de militairen Surindre Rambocus en Jiwansingh Sheombar, ondernemer Robby Sohansingh, oud-minister en eigenaar van radiostation ABC André Kamperveen, universiteitsdecaan Gerard Leckie en oud-parlementariër Sugrim Oemrawsingh.
Ik hoop dat hij niet reageert met machtsmiddelen.
Essed over eventuele reactie Bouterse
Hugo Essed, advocaat van de nabestaanden van de 8 December-slachtoffers:
‘Dit is een historisch moment. Stoppen van het proces komt neer op de rechtsstaat overboord zetten. Ik hoop dat de krijgsraad tot een beslissing komt – ze kunnen vandaag ook tot een uitstel besluiten – om de rechtszaak gewoon voort te zetten. In dat geval zal de militaire aanklager de gelegenheid krijgen alsnog zijn strafeis te houden. Ik ga ervan uit dat hij die ook houdt. Het is immers de hoofdtaak van het OM ervoor te zorgen dat wie de strafwet overtreedt, ook vervolgd wordt. Ongeacht de persoon.’
‘Wij zien genoeg argumenten voor de krijgsraad, onder andere in de Grondwet en het Wetboek van Strafvordering, om het proces te hervatten. De regering heeft nu misbruik van haar bevoegdheid gemaakt. Artikel 148 van de Grondwet, waarop nu een beroep wordt gedaan om de vervolging te staken, wordt gebruikt voor een ander doel dan waarvoor het is geschreven. De regering had het kunnen gebruiken uit het oogpunt van de staatsveiligheid, als er nog geen vervolging was ingesteld. Maar de vervolging van de verdachten is al lang geleden ingezet.’
‘Op de tweede plaats richt het bevel van de regering om de vervolging te staken zich alleen tot het OM, niet tot de krijgsraad. Het is geen bevel aan de krijgsraad. Ten slotte is het bevel in strijd met de Grondwet, het OAS-verdrag, het Wetboek van Strafvordering en besluiten van het Hof van Justitie. Het hof heeft eerder besloten dat de vervolging van de verdachten gewoon moet worden doorgezet.’
‘Of we bang zijn voor tegenacties van Bouterse als het proces wordt voortgezet? Dit is, na de Amnestiewet, de tweede aanval van de verdachten om het proces te stoppen. Het is inderdaad de hamvraag hoe de president zal reageren, vooral ook gezien zijn aanvallen tot nu toe op de rechters. De krijgsraad zou in zijn ogen staatsgevaarlijk bezig zijn. Ik hoop dat hij zal reageren met rechtsmiddelen, niet met machtsmiddelen of misbruik van zijn bevoegdheden. ‘
Telegraaf 08.12.2016 Onder het motto ‘slechts in gerechtigheid berusten’ worden donderdag in Amsterdam de slachtoffers van de Decembermoorden in Suriname herdacht.
Dat gebeurt op twee plaatsen. Aan het eind van de middag is er een korte plechtigheid bij het consulaat-generaal van Suriname in Amsterdam-Buitenveldert. In de avond is er een herdenking op het Waterlooplein. Deelnemers lopen van de foyer van de Stopera in Amsterdam naar de gedenksteen in de muur van de Mozes en Aäronkerk. Ze leggen daar bloemen en lopen dan weer terug naar de Stopera. Daar wordt een minuut stilte gehouden en zijn er toespraken van onder anderen D66-Kamerlid Vera Bergkamp en de Surinaamse schrijfster Usha Marhé.
De loop van de Stopera naar de gedenkplaquette gebeurt dit jaar zonder fakkels. ,,Er waren helaas geen fakkels meer te krijgen”, aldus een van de organisatoren.
Op 8 en 9 december 1982 werden vijftien prominente Surinamers gedood op het terrein van Fort Zeelandia in Paramaribo. Toenmalig legerleider en huidig president van Suriname Desi Bouterse wordt daarvoor verantwoordelijk gehouden, met 24 andere verdachten.
NU 07.12.2016 Een Surinamer die gezien werd als de ‘rechterhand’ van Dino Bouterse in een plan om grote hoeveelheden cocaïne naar de Verenigde Staten te smokkelen, is dinsdag in Manhattan tot elf jaar en drie maanden gevangenisstraf veroordeeld.
Edmund Muntslag (33) werd gearresteerd na een Amerikaanse undercoveroperatie tegen Dino Bouterse.
De zoon van de Surinaamse president Desi Bouterse kreeg een jaar geleden zestien jaar en drie maanden, nadat hij schuld had bekend op de aanklacht dat hij de Libanese paramilitaire groep Hezbollah voor 2 miljoen dollar een basis in zijn land had aangeboden.
Volgens de Amerikaanse aanklagers wilden Bouterse junior en Muntslag zogenaamde Mexicaanse drugskartelleden helpen grote hoeveelheden cocaïne naar de VS te smokkelen. In werkelijkheid waren de ‘Mexicanen’ informanten van de Amerikaanse narcoticadienst DEA.
Dino Bouterse was toentertijd hoofd van de contraterrorisme-eenheid in Suriname. Muntslag noemde hij zijn ‘rechterhand’.
Bouterse werd in augustus 2013 opgepakt in Panama, waar hij met DEA-agenten die zich als vertegenwoordigers van Hezbollah voordeden een wapendeal besprak. Muntslag werd enkele dagen later gearresteerd in Trinidad en twee jaar later uitgeleverd aan de VS.
AD 06.12.2016 Een Surinamer die gezien werd als de ‘rechterhand’ van Dino Bouterse in een plan om grote hoeveelheden cocaïne naar de Verenigde Staten te smokkelen, is vandaag in Manhattan tot elf jaar en drie maanden gevangenisstraf veroordeeld.
Edmund Muntslag (33) werd gearresteerd na een Amerikaanse undercoveroperatie tegen Dino Bouterse. De zoon van de Surinaamse president Desi Bouterse kreeg een jaar geleden zestien jaar en drie maanden, nadat hij schuld had bekend op de aanklacht dat hij de Libanese paramilitaire groep Hezbollah voor 2 miljoen dollar een basis in zijn land had aangeboden.
Volgens de Amerikaanse aanklagers wilden Bouterse junior en Muntslag zogenaamde Mexicaanse drugskartelleden helpen grote hoeveelheden cocaïne naar de VS te smokkelen. In werkelijkheid waren de ‘Mexicanen’ informanten van de Amerikaanse narcoticadienst DEA. Dino Bouterse was toentertijd hoofd van de contraterrorisme-eenheid in Suriname. Muntslag noemde hij zijn ‘rechterhand’.
Bouterse werd in augustus 2013 opgepakt in Panama, waar hij met DEA-agenten die zich als vertegenwoordigers van Hezbollah voordeden een wapendeal besprak. Muntslag werd enkele dagen later gearresteerd in Trinidad en twee jaar later uitgeleverd aan de VS.
Trouw 05.08.2016 De Surinaamse krijgsraad heeft het proces tegen Desi Bouterse vrijdag opnieuw verdaagd. De krijgsraad wil zich de komende maanden beraden over de vraag hoe het verder moet met het zogeheten 8 Decemberproces.
Dit beraad is nodig nu de aanklager gevraagd heeft het proces stop te zetten. Dat heeft rechter Cynthia Valstein-Montnor vrijdag in Paramaribo gezegd. Ze heeft de zaak verdaagd naar 30 november.
Ook de advocaat van hoofdverdachte Desi Bouterse zei vrijdag dat de zaak stopgezet moet worden. Advocaten van andere verdachten pleitten juist om de zaak door te laten gaan. Dit gebeurde onder andere door de advocaat van Etienne Boerenveen, die bekend staat als een vertrouweling van Bouterse.
De zitting van vrijdag duurde niet langer dan tien minuten. Deze snelle behandeling was verwacht omdat op de vorige zitting op 30 juni het verzoek van de aanklager om het proces te stoppen al uitgebreid was besproken.
Nu ook de advocaten zich over dit verzoek hebben uitgesproken, neemt de krijgsraad de tijd om haar standpunt te bepalen. Tussendoor gaat de rechterlijke macht ook nog met reces.
De aanklager heeft het verzoek om het proces te stoppen gedaan in opdracht van president Desi Bouterse zelf. Deze heeft daarvoor eind juni gebruik gemaakt van artikel 148 van de Surinaamse grondwet. Dit artikel geeft hem de ruimte zo’n opdracht te geven als de staatsveiligheid in gevaar is.
Bouterse en 22 anderen staan terecht voor hun mogelijke betrokkenheid bij de moord op vijftien vooraanstaande Surinamers in december 1982.
VK 05.08.2016 De Surinaamse krijgsraad heeft het proces tegen Desi Bouterse opnieuw verdaagd. Dat maakte rechter Cynthia Valstein-Montnor vandaag in Paramaribo bekend.
Is Bouterse schuldig?
Het is Surinames best bewaarde geheim: de strafeis die de militaire aanklager in 2012 wilde uitspreken tegen hoofdverdachte ‘D.D. Bouterse’. Waarom is de ex-legerleider toch zo bang voor Roy Elgins woorden? Lees dit verhaal van Volkskrant-verslaggever Stieven Ramdharie of is bewezen dat Desi Bouterse schuldig is aan moord.
Zij heeft de zaak waarin president Desi Bouterse terecht staat als hoofdverdachte voor de Decembermoorden verdaagd naar 30 november. Die tijd heeft de krijgsraad nodig om zich te buigen over het verdere verloop van het 8 Decemberproces, nu de aanklager heeft gevraagd de rechtszaak stop te zetten.
Bouterse kon de rechtsgang eind juni blokkeren door een beroep te doen op de Surinaamse grondwet die voorschrijft dat de president ‘in het belang van de staatsveiligheid in concrete gevallen’ de baas van het OM bevelen mag geven bij de vervolging van verdachten. Advocaat Gerard Spong, die werkzaam was als adviseur van de Surinaamse overheid in het onderzoek naar de Decembermoorden, betoogde eerder in de Volkskrant dat het bevel van Bouterse onhoudbaar is.
Verdere verloop
De advocaat van de president gaf vrijdag aan dat hij net als de aanklager van mening is dat het strafproces geen doorgang moet vinden. Advocaten van de andere 22 verdachten die terecht staan, pleitten juist voor het tegendeel. Dit deed onder andere de waarnemend raadsman van Etienne Boerenveen, die bekend staat als een vertrouweling van Bouterse.
Twee uur na afloop van de zitting meldde de lokale nieuwssite Starnieuws echter dat de waarnemend advocaat van Boerenveen een fout had gemaakt. Frank Truideman, de ‘echte’ raadsman van Boerenveen bevestigde dit. ‘Wij staan achter het verzoek van de procureur-generaal om de 8 Decemberstrafzaak stop te zetten (…)’, liet hij weten.
De zitting van vandaag duurde slechts tien minuten. Deze snelle behandeling lag in de lijn der verwachting, omdat op de vorige zitting op 30 juni het verzoek van de aanklager om het proces te stoppen al uitgebreid was besproken. Nu ook de advocaten van de verdachten hun standpunt hebben toegelicht, gaat de krijgsraad in beraad.
NU 05.08.2016 De Surinaamse krijgsraad heeft het proces tegen Desi Bouterse vrijdag opnieuw verdaagd. De krijgsraad wil zich de komende maanden beraden over de vraag hoe het verder moet met het zogeheten 8 Decemberproces.
Dit beraad is nodig nu de aanklager gevraagd heeft het proces stop te zetten. Dat heeft rechter Cynthia Valstein-Montnor vrijdag in Paramaribo gezegd. Ze heeft de zaak verdaagd naar 30 november.
Ook de advocaat van hoofdverdachte Desi Bouterse zei vrijdag dat de zaak stopgezet moet worden. Advocaten van andere verdachten pleitten juist om de zaak door te laten gaan. Dit gebeurde onder andere door de advocaat van Etienne Boerenveen, die bekend staat als een vertrouweling van Bouterse.
Een kleine twee uur na afloop van de zitting meldde de lokale nieuwssiteStarnieuws echter dat de waarnemend advocaat van Boerenveen een fout had gemaakt. Dit werd bevestigd door Frank Truideman, de ‘echte’ raadsman van Boerenveen. ”Wij staan achter het verzoek van de procureur-generaal om de 8 decemberstrafzaak stop te zetten, zoals de president van het land in een resolutie de instructie heeft gegeven. Mijn collega heeft duidelijk een fout gemaakt”, aldus Truideman.
De zitting van vrijdag duurde niet langer dan tien minuten. Deze snelle behandeling was verwacht omdat op de vorige zitting op 30 juni het verzoek van de aanklager om het proces te stoppen al uitgebreid was besproken. Nu ook de advocaten zich over dit verzoek hebben uitgesproken, neemt de krijgsraad de tijd om haar standpunt te bepalen. Tussendoor gaat de rechterlijke macht ook nog met reces.
Bouterse
De aanklager heeft het verzoek om het proces te stoppen gedaan in opdracht van president Desi Bouterse zelf. Deze heeft daarvoor gebruik gemaakt van artikel 148 van de Surinaamse grondwet.
Dit artikel geeft hem de ruimte zo’n opdracht te geven als de staatsveiligheid in gevaar is. Bouterse en 22 anderen staan terecht voor hun mogelijke betrokkenheid bij de moord op vijftien vooraanstaande Surinamers in december 1982.
Telegraaf 05.08.2016 De Surinaamse krijgsraad heeft het proces tegen Desi Bouterse vrijdag opnieuw verdaagd. De krijgsraad wil zich de komende maanden beraden over de vraag hoe het verder moet met het zogeheten 8 Decemberproces. Dit beraad is nodig nu de aanklager gevraagd heeft het proces stop te zetten. Dat heeft rechter Cynthia Valstein-Montnor vrijdag in Paramaribo gezegd. Ze heeft de zaak verdaagd naar 30 november.
Ook de advocaat van hoofdverdachte Desi Bouterse, zei vrijdag dat de zaak stopgezet moet worden. Advocaten van andere verdachten pleitten juist om de zaak door te laten gaan. Dit gebeurde onder andere door de advocaat van Etienne Boerenveen, die bekend staat als een vertrouweling van Bouterse.
Een kleine twee uur na afloop van de zitting meldde de lokale nieuwssite Starnieuws echter dat de waarnemend advocaat van Boerenveen een fout had gemaakt. Dit werd bevestigd door Frank Truideman, de ‘echte’ raadsman van Boerenveen. ,,Wij staan achter het verzoek van de procureur-generaal om de 8 decemberstrafzaak stop te zetten, zoals de president van het land in een resolutie de instructie heeft gegeven. Mijn collega heeft duidelijk een fout gemaakt”, aldus Truideman.
Reces
De zitting van vrijdag duurde niet langer dan tien minuten. Deze snelle behandeling was verwacht omdat op de vorige zitting op 30 juni het verzoek van de aanklager om het proces te stoppen al uitgebreid was besproken. Nu ook de advocaten zich over dit verzoek hebben uitgesproken, neemt de krijgsraad de tijd om haar standpunt te bepalen. Tussendoor gaat de rechterlijke macht ook nog met reces.
De aanklager heeft het verzoek om het proces te stoppen gedaan in opdracht van president Desi Bouterse zelf. Deze heeft daarvoor gebruik had gemaakt van artikel 148 van de Surinaamse grondwet. Dit artikel geeft hem de ruimte zo’n opdracht te geven als de staatsveiligheid in gevaar is. Bouterse en 22 anderen staan terecht voor hun mogelijke betrokkenheid bij de moord op vijftien vooraanstaande Surinamers in december 1982.
AD 05.08.2016 De Surinaamse krijgsraad heeft het proces tegen Desi Bouterse vandaag opnieuw verdaagd. De krijgsraad wil zich de komende maanden beraden over de vraag hoe het verder moet met het zogeheten 8 Decemberproces.
Dit beraad is nodig nu de aanklager gevraagd heeft het proces stop te zetten. Dat heeft rechter Cynthia Valstein-Montnor in Paramaribo gezegd. Ze heeft de zaak verdaagd naar 30 november.
Ook de advocaat van hoofdverdachte Desi Bouterse, zei dat de zaak stopgezet moet worden. Advocaten van andere verdachten pleitten juist om de zaak door te laten gaan.
AD 05.08.2016 De Surinaamse Krijgsraad stelt het proces tegen Desi Bouterse vandaag opnieuw uit. De Krijgsraad wil zich de komende maanden beraden over de vraag hoe het verder moet met het zogeheten 8 Decemberproces. Dit beraad is nodig nu de aanklager op bevel van Bouterse gevraagd heeft het proces stop te zetten.
Bij het regeringsgebouw in Paramaribo stonden rond 14.00 uur Nederlandse tijd ongeveer zestig mensen die demonstreerden tegen het ingrijpen van president Bouterse in het strafproces. Zij wilden naar de rechtbank lopen, ondanks een verbod daartoe. De politie heeft de actievoerders het bevel gegeven weg te gaan. De ME stond klaar maar ingrijpen was niet nodig, omdat de demonstranten direct vertrokken.
Druk
Volgens de Surinaamse krant De Ware Tijd was het druk in de rechtszaal, maar minder druk dan tijdens de vorige zitting over de Decembermoorden, toen de beslissing over het doorgaan van het proces door de rechters werd uitgesteld tot vandaag. Onder de aanwezigen zijn nabestaanden Eddie Daal, Bram Behr en Sunil Oemrawsingh.
Oemrawsingh zei na afloop van de zitting tegen een journalist van Parbode: ,,Het was kort, maar we zijn bezig de rechtsstaat Suriname te verdedigen. Alle goede dingen gebeuren stap voor stap. Het belangrijkste is de grondwet nastreven, en niet per se dat Bouterse achter de tralies verdwijnt. We blijven werken aan normen en waarden.”
Fort Zeelandia
De Decembermoorden gaan over vijftien critici van het toenmalige militaire regime die op 8 en 9 december 1982 zijn doodgeschoten in Fort Zeelandia. Het regime stond toen onder leiding van Bouterse. Pas in 2000 begon justitie een onderzoek in de zaak. In 2007 werd Bouterse officieel aangemerkt als een van de vijfentwintig verdachten.
Sinds Bouterse in 2012 president is, probeert hij zijn vervolging tegen te houden.
Telegraaf 04.08.2016 Het is in Suriname nog steeds onduidelijk hoe het gaat aflopen met het slepende 8 decemberstrafproces. De zaak gaat vrijdag verder nadat de aanklager eind juni had verzocht het proces te beëindigen. President Desi Bouterse en 22 anderen staan terecht voor hun mogelijke betrokkenheid bij de moord op vijftien vooraanstaande Surinamers in december 1982.
De officier van justitie wilde het proces stoppen in opdracht van president Bouterse. Die kan op basis van een grondwetsartikel zo’n opdracht geven als de staatsveiligheid in gevaar is. De zaak werd verdaagd om de advocaten de tijd te geven zich te verdiepen in deze nieuwe ontwikkeling.
Hugo Essed, advocaat van de nabestaanden van de Decembermoorden, denkt niet dat de krijgsraad vrijdag een definitieve uitspraak doet over het al dan niet stopzetten van het proces. ,,De advocaten zullen hun zegje doen over het verzoek tot stopzetting. Ik verwacht dat de krijgsraad zich dan wil beraden en dus de zaak zal verdagen naar een volgende zitting’’, aldus Essed. Hij rekent er wel op dat de krijgsraad uiteindelijk het verzoek van de aanklager naast zich neer zal leggen en het proces zal laten doorgaan.
Het proces is in een cruciale fase beland. Nadat het in 2012 geschorst werd vanwege de aanname van een omstreden Amnestiewet, besloot de krijgsraad begin juni van dit jaar het proces toch door te zetten. Op 30 juni zou de aanklager zijn eindoordeel uitspreken, maar daar stak Bouterse dus een stokje voor.
Camiel Eurlings heeft ‘vertrouwen in een goede afloop’ van de aangifte van mishandeling die tegen hem is ingediend. ,,Mensen die mij kennen weten dat ik zo niet in elkaar zit”, zegt hij vanuit Rio tegen het AD. De oud-minister en gewezen KLM-baas zou zijn ex-vriendin Tessa Rolink vorig jaar zomer na een ruzie hebben mishandeld en haar daarbij ernstig letsel hebben toegebracht.
AD 23.12.2017
Je bent onschuldig tot het tegendeel bewezen is, dat geldt ook voor mij, aldus Camiel Eurlings.
De vrouw, de 33-jarige Tessa Rolink, deed in december vorig jaar aangifte tegen de voormalige CDA-minister. Eurlings zou haar tijdens een feestje in juli 2015 ernstig hebben mishandeld, met diverse verwondingen als gevolg. De vrouw zou een hersenschudding, een gebroken elleboog, gescheurde oorlellen en diverse kneuzingen hebben opgelopen. De politie heeft de zaak sinds december in onderzoek.
Eurlings reageert nu voor het eerst in het openbaar op de zaak. Hij ontkent de beschuldigingen, stelt hij in een verklaring, opgesteld door zijn advocaat Geert-Jan Knoops. ,,De aangifte berust op feitelijke onjuistheden. In verband met de aangifte heeft hij bij gelegenheid van zijn verhoor bij de politie zelf aangifte gedaan jegens de aangeefster.”
Terugblik
Zakenblad Quote meldde eerder al dat Eurlings zou zijn aangeklaagd door een ex-fotomodel wegens mishandeling en het toebrengen van zwaar lichamelijk letsel. Zij melden dat hij zijn ex-partner, een model, te lijf zou zijn gegaan met als gevolg een blauw oog, uitgescheurde oren en een gebroken elleboog. Volgens Quote is zij nog steeds niet helemaal hersteld van wat Eurlings haar zou hebben aangedaan. De politie wil daar allemaal niets over zeggen, behalve dat ‘een 33-jarige vrouw aangifte deed tegen een 42-jarige man, wegens een mishandeling uit juli’.
Het ex-fotomodel, woonachtig in het buitenland, zou afgelopen oktober door Eurlings zijn aangevallen tijdens een feestje, mogelijk in Bloemendaal.Volgens Quote gaat het om Tessa Rolink. Zij zou daarbij oogletsel, gescheurde oorlellen en een gebroken elleboog hebben opgelopen. Eurlings wil volgens zijn advocaat Geert-Jan Knoops niet reageren. ,,De heer Eurlings wil niet inhoudelijk ingaan op deze affaire, en heeft daar zijn redenen voor.” Ook Tessa Rolink wil niet reageren.
De mediastilte roept herinneringen op aan een eerder dieptepunt uit de carrière van het voormalige wonderkind: zijn vertrek als bestuursvoorzitter van luchtvaartbedrijf KLM. Nadat de Raad van Commissarissen hem in oktober 2014 op de keien zette, verdween hij twee maanden van de aardbodem. Ondergedoken, onvindbaar, onbereikbaar. In het buitenland, ‘zijn wonden likkend’. Terwijl er vanuit de buik van KLM veel onvrede werd geuit, moest de buitenwereld gissen naar zijn kant van het verhaal.
VK 06.07.2017 Bestuursleden en directie van sportkoepel NOCNSF moeten voortaan een verklaring omtrent het gedrag (VOG) overleggen. Die maatregel kan gevolgen hebben voor Camiel Eurlings, wegens de schikking die het bestuurslid trof na het mishandelen van zijn ex-vriendin in de zomer van 2015. Eerder vroeg NOCNSF hem zich terug te trekken als bestuurslid.
De oud-CDA-minister en voormalige KLM-topman maakt sinds september 2013 deel uit van het bestuur van NOCNSF. Hij accepteerde in maart een werkstraf voor het mishandelen van zijn ex-vriendin en heeft die volgens het Openbaar Ministerie naar behoren afgerond. De transactie staat vermeld in zijn justitiële documentatie (voorheen strafblad), die van groot belang is bij het bepalen of iemand een VOG krijgt.
Eurlings weigerde zich terug te trekken als bestuurslid omdat hij zich onschuldig acht !!!
De top van NOCNSF heeft lang geworsteld met de kwestie rond Nederlands hoogste vertegenwoordiger in de sport. Zo heeft het bestuur aan Eurlings dit voorjaar gevraagd zich terug te trekken als bestuurslid, totdat duidelijk was of de ex-vriendin akkoord was met zijn straf.
Eurlings weigerde dit, omdat hij zich onschuldig acht. Dat blijkt uit gesprekken die de Volkskrant voerde met betrokkenen van binnen en buiten de sportkoepel. Jan Driessen, de woordvoerder van Eurlings, bevestigt de gang van zaken.
Als lid van het Internationaal Olympisch Comité (IOC) maakt Eurlings automatisch deel uit van het bestuur van NOCNSF. Volgens de statuten kan alleen het IOC hem uit zijn functie zetten bij de nationale sportkoepel, terwijl de leden beschikken over het lot van de acht andere bestuurders.
Het ministerie moet beslissen of de mishandeling waarvoor Eurlings is gestraft, problemen kan opleveren bij zijn functioneren als bestuurslid
Bestuurders van NOCNSF vreesden dat de mishandelingzaak de reputatie van de sportkoepel zou kunnen schaden. Ze hebben Eurlings daarom met klem verzocht tekst en uitleg te geven over de kwestie. Nu het slachtoffer geen klacht heeft ingediend tegen de schikking en de zaak ook volgens NOCNSF volledig is afgehandeld, is Eurlings volgens Driessen bereid aan die wens gehoor te geven.
Twee strafrechtadvocaten die gespecialiseerd zijn in VOG’s betwijfelen of Eurlings kans maakt op de gedragsverklaring. ‘Ik denk dat justitie voornemens is de VOG te weigeren’, zegt de Rotterdamse strafrechtadvocaat Joost van Breukelen. ‘Omdat je als bestuurslid omgaat met mensen en het feit nog relatief jong is.’ Volgens zijn collega Ferdinand Verweij van 3 Advocaten in Amersfoort kan het een probleem worden dat de mishandeling in het justitieel dossier van Eurlings staat. ‘Maar het betreft een privékwestie. En hoe groot is de kans dat hij tijdens een vergadering met een collega op de vuist gaat?’
Het ministerie van Veiligheid en Justitie moet beslissen of de mishandeling waarvoor Eurlings is gestraft, problemen kan opleveren bij zijn functioneren als bestuurslid. Dit gebeurt volgens NOCNSF aan de hand van een algemeen screeningsprofiel dat acht risicogebieden toetst. Daaronder valt ook het risicogebied ‘personen’, dat tot doel heeft ‘de kwetsbaren in de samenleving te beschermen’.
Eurlings twijfelt er niet aan dat hij de VOG krijgt, zegt Driessen.
NU 06.07.2017 Sportkoepel NOC*NSF heeft oud-CDA-minister en voormalig KLM-topman Camiel Eurlings dit voorjaar gevraagd om zich terug te trekken als bestuurslid. Eurlings werd verdacht van het mishandelen van zijn ex-vriendin in 2015. Dat meldt de Volkskrant donderdag op basis van gesprekken met betrokkenen.
Van een formeel verzoek vanuit de sportkoepel om op te stappen is geen sprake geweest, liet zowel Eurlings’ woordvoerder Jan Driessen als een zegsman van NOC*NSF donderdag weten.
De oud-politicus weigerde op te stappen, omdat hij zichzelf beschouwt als onschuldig, schrijft de krant. Eurlings trof in maart een schikking met justitie en kreeg een werkstraf.
”Gedurende het mediationproces hebben één of twee leden gezegd: kan je je niet beter tijdelijk terugtrekken? Een begrijpelijke vraag, gezien de impact die de zaak had. Maar dat is nooit een optie geweest voor Camiel”, zei Driessen.
Geen bestuur
NOC*NSF wilde Eurlings niet in het bestuur, totdat duidelijk was geworden of zijn ex-vriendin akkoord ging met zijn straf. Volgens het Openbaar Ministerie heeft Eurlings die inmiddels afgerond.
Volgens de schikking voerde Eurlings een werkstraf uit, waarna de zaak was afgehandeld. NOC*NSF liet toen weten de zaak verder als een privéaangelegenheid te zien. Eurlings heeft beloofd binnenkort tekst en uitleg te geven aan zijn medebestuurders.
Verklaring omtrent gedrag
De sportkoepel heeft nu besloten dat bestuurs- en directieleden voortaan een verklaring omtrent het gedrag (VOG) moeten aanleveren. Mogelijk wordt het verkrijgen van zo’n verklaring lastig voor Eurlings, die door de schikking een aantekening in zijn justitiële documentatie (het voormalig strafblad) heeft.
Of het bestuurslid moet vertrekken als hij geen VOG kan krijgen is nog onduidelijk. Hij is ook lid van het Internationaal Olympisch Comité (IOC) en kan alleen door die organisatie uit zijn functie worden gezet.
De oud-CDA’er was tussen 2007 en 2010 minister van Verkeer en Waterstaat. Na zijn vertrek uit de politiek werd hij topman bij KLM. In 2014 werd hij door de raad van commissarissen de laan uitgestuurd. In 2013 werd hij bestuurslid bij NOC*NSF en lid van het IOC.
Telegraaf 06.07.2017 Enkele bestuursleden van sportkoepel NOC*NSF hebben hun collega Camiel Eurlings eerder dit jaar gevraagd zijn functie neer te leggen. Eurlings, die in opspraak raakte omdat hij in de zomer van 2015 zijn toenmalige vriendin zou hebben mishandeld, wees dat echter af. Van een formeel verzoek vanuit de sportkoepel om op te stappen is geen sprake geweest, liet zowel Eurlings’ woordvoerder Jan Driessen als een zegsman van NOC*NSF donderdag weten.
,,Gedurende het mediationproces hebben één of twee leden gezegd: kan je je niet beter tijdelijk terugtrekken? Een begrijpelijke vraag, gezien de impact die de zaak had. Maar dat is nooit een optie geweest voor Camiel”, zei Driessen.
Eurlings trof eerder dit jaar buiten de rechter om een schikking met zijn ex-vriendin, die aangifte had gedaan. Hij voerde een werkstraf uit, waarna de zaak was afgehandeld. NOC*NSF liet twee weken geleden weten het verder als een privéaangelegenheid te zien. Eurlings heeft beloofd binnenkort tekst en uitleg te geven aan zijn medebestuurders.
Als lid van het Internationaal Olympisch Comité (IOC) maakt de 43-jarige Limburger automatisch deel uit van het bestuur van de Nederlandse sportkoepel. Alleen het IOC kan Eurlings uit zijn functie zetten, NOC*NSF heeft daar de bevoegdheid niet voor.
Naar aanleiding van de zaak-Eurlings kondigde de sportkoepel wel aan met richtlijnen te komen hoe moet worden omgegaan met integriteitszaken. Onderdeel daarvan is dat voor steeds meer vertegenwoordigers een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) wordt aangevraagd bij justitie. ,,Dat doen we sinds de Spelen van vorig jaar in Rio al voor het hele begeleidende kader en dat hebben we uitgebreid naar andere groepen, te beginnen met bestuur en directie”, zei een woordvoerder. ,,Zo’n VOG is een belangrijk instrument om integriteit te beveiligen. We hebben het aanvraagproces al gestart. Of we problemen verwachten rond Eurlings? Nee hoor.”
Volgens Driessen staat Eurlings volledig achter het verplicht stellen van een VOG. ,,Als bestuurslid is hij ook betrokken bij de invoering hiervan.” Hij twijfelt er niet aan dat Eurlings het benodigde papiertje ontvangt.
Telegraaf 18.03.2017 „Het was verschrikkelijk om zoiets te moeten meemaken.” Tessa Rolink, die aangifte deed tegen Camiel Eurlings, is nog altijd aangedaan door het gedrag van haar ex-vriend en zijn adviseurs.
Rolink vindt het ook onbegrijpelijk dat het Internationaal Olympisch Comité (IOC) zo lauw reageert op het wangedrag van een van zijn prominente leden. „Schijnbaar vindt het IOC mishandeling in de privé-sfeer minder erg dan mishandeling buiten de privé-sfeer”, aldus Tessa Rolink in een exclusieve reactie tegenover De Telegraaf.
Telegraaf 17.03.2017 Camiel Eurlings is wel degelijk schuldig bevonden aan mishandeling en heeft nu een strafblad. Dat stelt Eurlings’ ex-vriendin Tessa Rolink naar aanleiding van een verklaring van de oud-minister donderdagavond, waarin hij stelt dat hij akkoord is gegaan met een schikkingsvoorstel van het Openbaar Ministerie.
In de reactie van Rolink klinkt verbittering door over het persbericht dat Eurlings’ woordvoerder Jan Driessen gisteren naar buiten bracht. „Hij heeft een taakstraf opgelegd gekregen, aldus Tessa Rolink. „Ik wil niets van iemand die zo liegt en bedriegt. Geen bedrag kan goedmaken wat hij heeft gedaan.”
Taakstraf
Volgens de ex-vriendin is Eurlings veroordeeld en heeft hij nu een strafblad voor mishandeling. ,,Dat is wat ik wilde. Hij heeft een taakstraf opgelegd gekregen. Dat zijn persmeneer er een andere draai aan geeft, is juridisch gezien onjuist.” Tessa beweert zelfs dat de rechtbank een recidive-artikel heeft opgenomen. „Mocht hij het nog een keer doen, dan krijgt hij extra straf.”
Zij vervolgt: „Ik neem aan dat de officier van justitie niet liegt en ze heeft mij uitgelegd dat dit een duidelijke zaak was waarin de bewijslast makkelijk rond was. En dat hij lijkt te denken dat mishandeling van een vrouw niets ernstigs is, vind ik eng.”
Volgens Eurlings woordvoerder Jan Driessen schikt de oud-verkeersminister de mishandeling van zijn vriendin echter. Het Openbaar Ministerie heeft Eurlings, zo zegt hij, een transactie-aanbod gedaan buiten de rechter om.
‘Aanbod geaccepteerd’
Eurlings heeft het aanbod van het OM geaccepteerd, vertelt Driessen. „Een afwikkeling via een transactie betekent in het Nederlandse rechtssysteem dat een strafrechtelijke vervolging niet meer aan de orde is en dat er ook geen sprake is van een veroordeling of erkenning van schuld.”
Of Eurlings ook een taakstraf heeft gekregen, wil Driessen niet bevestigen. „ Wij doen in deze privézaak geen nadere mededelingen.” Volgens hem heeft Eurlings’ ex-vriendin nog een paar maanden de tijd om akkoord te gaan met het schikkingsvoorstel.
Mishandeld in Valkenburg
De vrouw blijft bij de beschuldiging dat ze door Eurlings is mishandeld na een feestje in Valkenburg. Ze liep daarbij letsel op. „Hij is veroordeeld en heeft een strafblad met mishandeling, dat is wat ik wilde”, aldus Tessa Rolink.
VK 16.03.2017 Oud-minister Camiel Eurlings van het CDA, die verdacht werd van ‘eenvoudige mishandeling’ van zijn ex-vriendin, heeft voor een onbekend bedrag geschikt met het Openbaar Ministerie. Met de schikking voorkomt Eurlings verdere strafrechtelijke vervolging, maar de transactie wordt wel genoteerd op zijn strafblad.
Om in aanmerking te komen voor een schikking zijn volgens het Openbaar Ministerie twee zaken van belang: de ernst van een verwijt en of iemand eerder strafbare feiten heeft gepleegd. Het OM doet verder geen inhoudelijke uitspraken over de zaak.
Eurlings meldt via zijn woordvoerder dat hij geen schuld erkent. Hij is op het aanbod van het OM ingegaan ‘om om deze voor alle partijen vervelende en langslepende zaak nu te kunnen afsluiten’.
CDA-coryfee en voormalig KLM-directeur Eurlings zou zijn ex-vriendin hebben geslagen na een feest in juli 2015. In februari vorig jaar bracht zakenblad Quote naar buiten dat Eurlings’ ex-vriendin, een voormalig fotomodel, in december aangifte had gedaan tegen Eurlings wegens zware mishandeling. Zij zou volgens Quote onder meer oogletsel, gescheurde oorlellen en een gebroken elleboog hebben opgelopen. Een aanklacht voor zware mishandeling achtte het OM niet te bewijzen. Een ‘eenvoudige mishandeling’ was volgens het OM wel hard te maken.
Eurlings deed op zijn beurt aangifte tegen zijn ex voor smaad en afpersing. Maar die verwijten werden door het OM terzijde geschoven wegens onvoldoende bewijs. Zoals wel vaker in zaken waarbij huiselijk geweld in het spel is, kregen Eurlings en zijn vriendin eerst de kans een onafhankelijk bemiddelingstraject te volgen om hun twisten op te lossen. Het succes van dit traject zou worden geëvalueerd tijden de OM-zitting.
Kroonprins
Reconstructie
‘Very positive’ is minister Eurlings in 2010 bij de evaluatie van de fusie van Air France-KLM. Vijf jaar later moet staatssecretaris Mansveld halsoverkop naar Parijs om het belang van KLM en Schiphol te redden.Wat ging er mis?
Eurlings gold lange tijd als kroonprins van het CDA. Vanaf 2007 was Eurlings minister van Verkeer en Waterstaat in het kabinet-Balkenende IV. De verwachting was dat hij Balkenende zou opvolgen als partijleider, tot hij in 2010 onverwacht opstapte om meer tijd aan zijn relatie te kunnen besteden. Die relatie liep een jaar later stuk.
In 2011 trad hij toe tot de directie van KLM, waar hij in 2013 directeur werd. Hij vertrok in 2014 bij KLM. Op 10 september 2013 werd Eurlings op persoonlijke titel gekozen als lid van het Internationaal Olympisch Comité.
NU 16.03.2017 Het Openbaar Ministerie en oud-CDA-minister Camiel Eurlings hebben besloten de aangifte door de ex-vriendin van Eurlings buiten de rechter om te schikken.
Dat heeft een woordvoerder van Eurlings donderdag in een verklaring laten weten.
Justitie maakte in september bekend de oud-politicus te vervolgen voor de mishandeling van zijn ex-vriendin. Beide partijen beloofden toen eerst een traject van ‘mediation’ te gaan volgen.
Volgens de zegsman van Eurlings heeft het OM Eurlings woensdag een transactieaanbod gedaan. Er is geen sprake van een OM Strafbeschikking, beklemtoont hij in een verklaring.
Zaak afsluiten
Eurlings heeft het aanbod van Justitie geaccepteerd en hoopt op deze manier de “voor alle partijen vervelende en lang slepende zaak nu te kunnen afsluiten”.
De tegenpartij heeft in theorie nog drie maanden om bezwaar aan te tekenen tegen het voorstel dat er nu ligt. “Maar gezien het gedegen voorstel dat er nu ligt, en waar Justitie hard en lang over nagedacht heeft, gaan wij er niet van uit dat dat gebeurt”, laat de woordvoerder van Eurlings aan NU.nl weten.
Verrast
Een afdoening middels transactie betekent dat een strafrechtelijke vervolging niet aan de orde is en dat er ook geen sprake is van een strafrechtelijke veroordeling of erkenning van schuld.
Over de inhoud van de transactie worden verder geen mededelingen gedaan, al was Eurlings wel “verrast” door het voorstel van Justitie. Het OM besloot eerder over te gaan tot vervolging na uitgebreid onderzoek. Er zou geen sprake zijn van zware, maar van “eenvoudige mishandeling”.
Gebroken elleboog
Eurlings zou zijn ex in juli 2015 hebben geslagen. Zij zou hier onder meer een hersenschudding, een gebroken elleboog en kneuzingen aan hebben overgehouden. Eurlings zelf deed aangifte wegens smaad tegen zijn ex-partner. Het OM vond niet genoeg bewijs om die zaak op te pakken.
Eurlings was van 2011 tot en met 2014 topman van de Nederlandse tak van Air France-KLM. Ook is hij lid van het Internationaal Olympisch Comité. Daarvoor was Eurlings onder andere minister van Verkeer en Waterstaat en Kamerlid voor het CDA.
Telegraaf 16.03.2017 Camiel Eurlings wil de mishandelingszaak van zijn ex-vriendin Tessa Rolink schikken. Die deed twee jaar geleden aangifte. De oud-verkeersminister en voormalig KLM-topman wil de slepende zaak snel afsluiten.
Het Openbaar Ministerie heeft Eurlings een transactie-aanbod gedaan buiten de rechter. Eurlings heeft het aanbod van het OM geaccepteerd, aldus zijn woordvoerder Jan Driessen.
„Een afwikkeling via een transactie betekent in het Nederlandse rechtssysteem dat een strafrechtelijke vervolging niet meer aan de orde is en dat er ook geen sprake is van een veroordeling of erkenning van schuld”, zegt Driessen.
Geen verdere mededelingen
Over de inhoud van de transactie „in deze privézaak” doet Eurlings geen verdere mededelingen. Zijn ex heeft nog een paar maanden de tijd om akkoord te gaan. Driessen wil niet bevestigen dat het om een geldbedrag gaat.
AD 16.03.2017 Voormalig CDA-minister Camiel Eurlings heeft buiten de rechter om een schikking getroffen met het Openbaar Ministerie. Er komt daarom definitief geen rechtszaak na de aangifte van mishandeling door zijn ex-vriendin. Hoeveel Eurlings moet betalen, is niet bekendgemaakt.
De voormalig vriendin van de oud-CDA-minister, Tessa Rolink, deed vorig jaar aangifte van mishandeling. Eurlings zou haar na een feestje zwaar hebben toegetakeld en haar onder meer een gebroken elleboog, een hersenschudding en kneuzingen hebben bezorgd. Eurlings ontkende, en deed later zelfs aangifte wegens smaad, maar dat wees het OM terzijde.
Het OM besloot Eurlings niet voor de rechter te brengen, omdat slechts sprake zou zijn geweest van ‘eenvoudige mishandeling’. Het OM besloot daarom tot een zitting achter gesloten deuren, zonder rechter. Die zitting vond gisteren plaats, bevestigt een woordvoerder van justitie.
De officier van justitie heeft in die zitting met de verdachte en zijn advocaat Geert Jan Knoops gesproken over een voorgestelde afdoening. Ze hebben het schikkingsvoorstel direct geaccepteerd.
Afsluiten
Volgens Eurlings’ woordvoerder Jan Driessen betekent dat geen schuldbekentenis. ,,Hij heeft het aanbod van het OM geaccepteerd om deze voor alle partijen vervelende en lang slepende zaak nu te kunnen afsluiten.’’ Ook advocaat Knoops zegt blij te zijn dat de zaak ten einde is. ,,Eurlings is opgelucht dat het tot een einde is gekomen, hij hoopt dat het boek voor beide partijen nu dicht kan. ‘’
Door de gekozen afhandeling krijgt Eurlings geen strafblad. Of hij kan aanblijven als lid van het Internationaal Olympisch Comité, is nog onduidelijk. ,,Ik hoop dat hij die werkzaamheden kan voortzetten, maar het nieuws is nog vers,’’ aldus Knoops.
Hij heeft het aanbod van het OM geaccepteerd om deze voor alle partijen vervelende en lang slepende zaak nu te kunnen afsluiten, aldus Jan Driessen.
AD 04.10.2016 Tessa Rolink, de ex-vriendin die Camiel Eurlings in elkaar zou hebben geslagen, heeft geen behoefte aan een mediation-traject. Dat meldt Quote. Hiermee is de kans verkeken dat beide partijen er onderling uit zullen komen en valt de straf voor Eurlings vermoedelijk hoger uit.
De voormalig CDA-minister en KLM-topman Camiel Eurlings en zijn ex-partner, die inmiddels met haar nieuwe geliefde in Londen woont, werden na de mishandeling uitgenodigd voor een mediation-traject.
Een eventuele straf voor Eurlings zou lager kunnen zijn uitgevallen als de twee met een gezamenlijke verklaring zouden zijn gekomen. De vrouw deed in december vorig jaar aangifte tegen de CDA’er, die haar na een feestje ernstig zou hebben mishandeld. Ze liep onder meer een gebroken elleboog op.
Openbaar
Omdat het letsel volgens het Openbaar Ministerie (OM) niet ernstig genoeg is, hoeft Eurlings niet naar de rechter, maar moet hij zich wel verantwoorden bij het OM. Daardoor kan er geen celstraf meer worden opgelegd. Als Eurlings het niet eens is met de straf die de officier van justitie tijdens de besloten zitting gaat opleggen, dan kan hij zich daartegen verzetten en volgt alsnog een zitting bij de strafrechter. Die zal wél openbaar zijn voor publiek en media.
Eurlings ontkende in alle toonaarden en deed later zelf aangifte tegen de vrouw, wegens poging tot afpersing of smaad. Maar die aangifte leidt nergens toe: het OM ziet er geen bewijs voor en vervolgt de vrouw dan ook niet.
Vertrouwen
Camiel Eurlings heeft inmiddels aangegeven mee te zullen werken aan een reclasseringsrapport. Een dergelijk rapport schetst de persoonlijke omstandigheden van de verdachte. Bovendien zal er een inschatting worden gemaakt van de kans op herhaling van geweld. Jan Driessen, de woordvoerder van Camiel Eurlings, laat Quote verder weten dat Eurlings zijn ‘volle medewerking’ wil geven, en de OM-zitting ‘vol vertrouwen’ afwacht.
Telegraaf 04.10.2016 Er komt geen bemiddelingspoging in de mishandelingszaak tegen oud-minister Camiel Eurlings. Het slachtoffer, zijn ex-vriendin, wil niet meewerken aan mediation.
Dat bevestigt het Openbaar Ministerie Noord-Holland naar aanleiding van berichtgeving van RTL Nieuws. Voor de bemiddeling is het noodzakelijk dat beide partijen akkoord gaan.
De vrouw Tessa Rolink zegt dat Eurlings haar zwaar heeft mishandeld. Hij zou het voormalige fotomodel hebben geslagen na afloop van een feestje in Valkenburg. Volgens het slachtoffer hield ze daar gescheurde oorlellen en een gebroken elleboog aan over. Eurlings ontkent.
Twee weken geleden werd bekendgemaakt dat er mediation zou plaatsvinden. Eurlings liet toen weten ‘opgelucht’ te zijn ‘dat aan een lange periode van onzekerheid nu een einde lijkt te zijn gekomen’.
Telegraaf 22.09.2016 Camiel Eurlings wordt vervolgd voor het mishandelen van zijn ex-vriendin Tessa Rolink. Wanneer Eurlings zich beschikbaar houdt voor een mediationtraject hoeft hij niet voor de rechter te verschijnen, zo luidt het voorstel. “Camiel Eurlings zal constructief en welwillend meewerken aan het verzoek van het OM”, zo meldt een woordvoerder namens zijn advocaat, Geert-Jan Knoops.
Het OM heeft voor dit traject gekozen om het slachtoffer niet verder te belasten met rechtszaken die gepaard zullen gaan met veel publiciteit.
“Gedurende het negen maanden durende onderzoek van het Openbaar Ministerie heeft Camiel Eurlings alle medewerking gegeven en volgens afspraak geen enkele publiciteit gezocht. Hij heeft die lange radiostilte in acht genomen om het onderzoek niet onder druk te zetten of mogelijk te beïnvloeden. Camiel Eurlings is opgelucht dat aan een lange periode van onzekerheid nu een einde lijkt te zijn gekomen”, aldus de woordvoerder.
VK 21.09.2016 Het Openbaar Ministerie gaat Camiel Eurlings vervolgen voor ‘eenvoudige mishandeling’. Het OM in Haarlem wil dat Eurlings en zijn ex voor de zitting een bemiddelingstraject volgen.
Volgens een woordvoeder van het OM is er voldoende bewijs gevonden voor een ‘eenvoudige mishandeling’. De oud-CDA’er en voormalig KLM-directeur zou zijn ex-vriendin hebben geslagen na een feest in Valkenburg in juli 2015. In februari bracht Quote naar buiten dat Eurlings’ ex-vriendin, een voormalig fotomodel, in december aangifte tegen Eurlings had gedaan wegens zware mishandeling, maar een zware mishandeling acht het OM niet bewezen. De aanklacht van smaad en afpersing die Eurlings tegen zijn ex-vriendin deed wordt ook door het OM ter zijde geschoven wegens onvoldoende bewijs.
Het verloop van het onafhankelijke bemiddelingstraject, waar beide partijen op vrijwillige basis aan kunnen meedoen, wordt in een later stadium in een OM-zitting beoordeeld. Volgens het OM is dat gebruikelijk in zaken rond huiselijk geweld. Als de partijen er niet uitkomen tijdens het bemiddelingstraject kan de Officier van Justitie eventueel een straf opleggen, zoals een boete of een taakstraf, in een zitting. Daartegen kan een verdachte wel in beroep bij de rechter.
De woordvoerder van Eurlings laat aan het ANP weten dat Eurlings ‘constructief en welwillend’ zal meewerken aan de bemiddelingspoging. Verder is hij ‘opgelucht dat aan een lange periode van onzekerheid nu een einde lijkt te zijn gekomen’. Eurlings benadrukt dat hij tot nog toe ‘alle medewerking aan het onderzoek heeft gegeven’ en volgens afspraak niet de publiciteit heeft opgezocht.
Kroonprins
De 43-jarige Eurlings gold lange tijd als kroonprins van het CDA. Vanaf 2007 was Eurlings minister van Verkeer en Waterstaat in het kabinet-Balkenende IV. De verwachting was dat hij Balkenende zou opvolgen als partijleider, tot hij in 2010 onverwacht opstapte om meer tijd aan zijn relatie te kunnen besteden. Die relatie liep een jaar later stuk.
In 2011 trad hij toe tot de directie van KLM, waar hij in 2013 directeur werd. Hij vertrok in 2014 bij KLM. Op 10 september 2013 werd Eurlings op persoonlijke titel gekozen als lid van het Internationaal Olympisch Comité.
NU 21.09.2016 Het Openbaar Ministerie (OM) vervolgt oud-CDA-minister Camiel Eurlings (43) voor de mishandeling van zijn ex-vriendin Tessa Rolink. Beide partijen gaan eerst een traject van mediation door.
Het OM bevestigt berichtgeving hierover van Shownieuws woensdag. Volgens het Openbaar Ministerie is er na uitgebreid onderzoek geen sprake van zware mishandeling, maar zou ‘eenvoudige mishandeling’ wel bewezen zijn.
Beide partijen is daarom gevraagd om eerst gebruik te maken van mediation, laat een woordvoerder van het OM aan NU.nl weten. Hierbij zullen Eurlings en Rolink met hun raadslieden om de tafel gaan zitten.
De officier van justitie zal hierop mogelijk een straf aan Eurlings geven. Dit kan bijvoorbeeld een boete of taakstraf zijn. “Mocht hij het hier niet mee eens zijn, dan kan hij verzet aantekenen en zal de zaak alsnog naar de rechtbank gaan.” Deze zaak zal wel openbaar zijn.
Welwillend
Camiel Eurlings is opgelucht dat aan een lange periode van onzekerheid nu een einde lijkt te zijn gekomen, zo laat hij via zijn woordvoerder weten. “Het OM stelt mediation voor in zaak Camiel Eurlings in verband met eenvoudige mishandeling, danwel huiselijk geweld. Camiel Eurlings zal aan dat verzoek van het OM constructief en welwillend meewerken”, laat de woordvoerder van Eurlings woensdagavond weten.
“Eurlings heeft gedurende het negen maanden durende onderzoek van het Openbaar Ministerie alle medewerking gegeven en volgens afspraak geen enkele publiciteit gezocht. Hij heeft die lange radiostilte in acht genomen om het onderzoek niet onder druk te zetten of mogelijk te beïnvloeden”, zo luidt de rest van de verklaring.
Onvoldoende bewijs
Eurlings zou Rolink in juli 2015 hebben geslagen. Zij zou hier onder meer een hersenschudding, een gebroken ellenboog en kneuzingen aan hebben overgehouden.
In juli deed Eurlings zelf aangifte wegens smaad. Het OM heeft daar na onderzoek niet genoeg bewijs voor gevonden.
Eurlings was van 2011 tot en met 2014 topman van de Nederlandse tak van Air France-KLM. Ook is hij lid van het Internationaal Olympisch Comité. Daarvoor was Eurlings onder andere minister van Verkeer en Waterstaat en Kamerlid voor het CDA.
Elsevier 21.09.2016 Oud-minister en ex-KLM-topman Camiel Eurlings wordt vervolgd voor mishandeling van zijn ex Tessa Rolink. Hij zou haar vorig jaar in Valkenburg hebben geslagen. Een half jaar daarna deed Rolink aangifte.
Het Openbaar Ministerie meldt dat het strafrechtelijk onderzoek inmiddels is afgerond. Volgens het OM is er geen sprake van zware mishandeling, onder meer omdat ze geen blijvend letsel heeft opgelopen. Volgens het OM is het feit ‘eenvoudige mishandeling’ wel bewezen.
Mediation en OM-zitting
Eurlings hoeft waarschijnlijk niet voor de rechter te verschijnen, maar krijgt mediation met Rolink aangeboden van het OM. Het verloop van het onafhankelijke bemiddelingstraject, waar beide partijen op vrijwillige basis aan kunnen meedoen, wordt in een later stadium in de OM-zitting beoordeeld. Volgens het OM is dat gebruikelijk in zaken rond huiselijk geweld. Komen de partijen er niet uit, dan kan het OM eventueel een straf opleggen, zoals een boete of een taakstraf. Daartegen kan een verdachte wel in beroep bij de rechter.
Eurlings laat via zijn woordvoerder weten dat hij ‘constructief en welwillend’ zal meewerken aan de bemiddelingspoging. Verder is hij ‘opgelucht dat aan een lange periode van onzekerheid nu een einde lijkt te zijn gekomen’.
Geen bewijs voor smaad en afpersing
De ex-KLM-topman had daarnaast aangifte gedaan tegen zijn ex-vriendin wegens poging tot afpersing en smaad. Na het onderzoek heeft het OM daar echter niet genoeg bewijs voor gevonden.
Eurlings (43) was tussen 2007 en 2010 minister van Verkeer en Waterstaat, en was een van de jongste ministers ooit in een kabinet. Daarna was hij topman bij vliegtuigmaatschappij KLM, waar hij in 2014 werd ontslagen.
Later ging werd hij actief bij creditcardmaatschappij American Express als niet-uitvoerend bestuurder. Momenteel is hij lid van het Internationaal Olympisch Comité (IOC) en is hij betrokken bij NOC-NSF.
Elif Isitman (1987) is sinds oktober 2014 online redacteur bij Elsevier.
AD 21.09.2016 Camiel Eurlings krijgt mogelijk een boete of een taakstraf wegens de mishandeling van zijn ex-vriendin. Het OM heeft besloten hem niet voor de rechter te slepen, maar er komt wél een zitting waarin het Openbaar Ministerie hem zelf een straf kan opleggen. Dat kan geen celstraf worden.
De voormalig CDA-minister en KLM-topman heeft zich volgens het OM schuldig gemaakt aan ‘eenvoudige mishandeling’. Zwaar genoeg voor een straf, niet voor een rechtszaak, zo heeft de officier van justitie besloten. ,,Er is geen sprake van zwaar of blijvend lichamelijk letsel,” aldus een woordvoerder van het OM.
Als Eurlings het niet eens is met de straf die de officier van justitie tijdens de besloten zitting gaat opleggen, dan kan hij zich daartegen verzetten en volgt alsnog een zitting met een rechter. Die zal wél openbaar zijn voor publiek en media. Eurlings en zijn ex-partner, die inmiddels met haar nieuwe geliefde in Londen woont, worden verder uitgenodigd voor een mediation-traject.
Als dat tot een gezamenlijke verklaring leidt, kan dat zijn eventuele straf lager doen uitvallen. De vrouw deed in december vorig jaar aangifte tegen de CDA’er, die haar na een feestje ernstig zou hebben mishandeld.
Eurlings ontkende in alle toonaarden en deed later zelf aangifte tegen de vrouw, wegens poging tot afpersing of smaad. Maar die aangifte leidt nergens toe: het OM ziet er geen bewijs voor en vervolgt de vrouw dan ook niet.
Opgelucht
Zelf zegt Eurlings ‘opgelucht’ te zijn nu het OM heeft besloten hem niet te vervolgen wegens ernstige mishandeling. ,,Aan een lange periode van onzekerheid lijkt nu een einde te zijn gekomen,” stelt de oud-politicus in een schriftelijke verklaring. Hij zegt te willen meewerken aan het mediation-traject.
Telegraaf 21.09.2016 Camiel Eurlings wordt strafrechtelijk vervolgd voor het mishandelen van zijn ex-vriendin Tessa Rolink. De oud-minister, die de mishandeling stelselmatig ontkende, heeft zich volgens het openbaar ministerie schuldig gemaakt aan huiselijk geweld. Er is in de ogen van het OM sprake van het delict ‘eenvoudige mishandeling’. Als Eurlings zich beschikbaar houdt voor een mediationtraject (een soort verzoeningsgesprekken) hoeft hij niet voor de rechter te verschijnen.
Het Openbaar Ministerie heeft onder meer voor deze lijn gekozen om het slachtoffer niet verder te belasten met met veel publiciteit omgeven rechtszaken. Los van de mediation kan de officier van justitie nog een geldbedrag of een taakstraf opleggen. De aangifte die Eurlings tegen zijn ex-vriendin deed vanwege smaad en laster wordt geseponeerd. De politie heeft geen enkel bewijs gevonden dat Rolink zich daar schuldig aan heeft gemaakt.
Camiel Eurlings Foto: ANP
De strafvervolging van Eurlings komt voor ingewijden niet als een verrassing. Politie en Openbaar Ministerie deden diepgaand onderzoek naar de aangifte van Rolink en de tegenaangifte door Eurlings. Het slachtoffer leverde bewijs in de vorm van foto’s en getuigenverklaringen. Ze werd naar eigen zeggen in elkaar geslagen na een feest in Valkenburg. Eurlings was minister van Verkeer en Waterstaat en CEO van de KLM. Als IOC-lid vertegenwoordigde hij Nederland bij de Olympische Spelen.
De advocaat van Eurlings, Geert-Jan Knoops wilde niet reageren. Volgens Eurlings woordvoerder Jan Driessen is hij “opgelucht dat aan een lange periode van onzekerheid nu een einde lijkt gekomen”.
AD 05.08.2016 Camiel Eurlings heeft ‘vertrouwen in een goede afloop’ van de aangifte van mishandeling die tegen hem is ingediend. ,,Mensen die mij kennen weten dat ik zo niet in elkaar zit”, zegt hij vanuit Rio tegen het AD. De oud-minister en gewezen KLM-baas zou zijn ex-vriendin Tessa Rolink vorig jaar zomer na een ruzie hebben mishandeld en haar daarbij ernstig letsel hebben toegebracht.
Je bent onschuldig tot het tegendeel bewezen is, dat geldt ook voor mij, aldus Camiel Eurlings.
Eurlings is als lid van het Internationaal Olympisch Comité sinds maandag in de stad die de Olympische Spelen organiseert. In die functie komt hij ook de Nederlandse hoogwaardigheidsbekleders tegen: koning Willem-Alexander en premier Mark Rutte, die al in Rio zijn aangekomen, en minister Edith Schippers (Sport).
Onschuldig
Eurlings heeft niet overwogen zijn programma aan te passen om bijvoorbeeld de koning niet in verlegenheid te brengen vanwege de mishandelingszaak die tegen hem loopt. ,,In Nederland ben je onschuldig tot het tegendeel is bewezen. Dat geldt voor iedereen en dus ook voor mij.”
De dagen voor de opening van de Olympische Spelen, komende nacht, zaten voor Eurlings vol met vergaderingen. ,,Het waren vanwege de Russische dopingkwestie moeilijke besprekingen. We hebben jarenlang signalen over dopinggebruik gekregen en die zijn altijd genegeerd. Dat moet veranderen.”
Fantastisch
Voor Nederland worden dit memorabele Spelen, voorspelt Eurlings. ,,Ik mag het van chef de mission Maurits Hendriks niet zeggen – want die is altijd heel voorzichtig – maar we hebben een fantastische equipe die veel medailles gaat binnenhalen.”
Lees morgen in het AD of de digitale krant een uitgebreid verhaal over het in opspraak geraakte IOC-lid Eurlings
Telegraaf 15.07.2016 Camiel Eurlings heeft bekend dat hij bij zijn toenmalige vriendin Tessa Rolink tijdens een ruzie handtastelijk is geweest, maar ontkent haar te hebben mishandeld. Dat blijkt uit vertrouwelijke stukken die deze krant heeft ingezien en dat verklaren bronnen dicht bij het onderzoek.
De oud-minister en voormalige topman van de KLM wordt ervan verdacht dat hij in juli vorig jaar zijn inmiddels ex-vriendin lichamelijk letsel toebracht. Eurlings heeft aangifte gedaan tegen zijn ex vanwege poging tot chantage, dan wel afpersing, en van smaad.
Telegraaf 14.07.2016 Camiel Eurlings is in een moddergevecht beland met zijn ex-vriendin Tessa Rolink, die hem officieel beschuldigt van ernstige mishandelingen. Volgens Eurlings is hij gechanteerd door zijn ex en wordt hij door haar belasterd.
Nadat De Telegraaf de advocaat van Eurlings, prof. mr. dr. Geert-Jan Knoops, vanmiddag om commentaar vroeg op nieuwe feiten die deze krant morgen onthult, bracht de verdediging van Eurlings gisteravond na maanden zwijgen plotseling een verklaring naar buiten, waarin de aanval op de ex-vriendin wordt geopend.
Eurlings stelt op zijn beurt aangifte te hebben gedaan en daarom tot op heden geen commentaar te hebben gegeven op de kwestie, die steeds meer als een molensteen om zijn nek hangt.
De voormalige minister en topman van de KLM is IOC-lid en zou volgende maand een bezoek brengen aan de Olympische Spelen in Brazilië, ondermeer om daar hoge gasten te ontvangen. Mogelijk dat ook het koningspaar de Spelen bezoekt. Van koningin Maxima is bekend dat zij projecten steunt tegen vrouwengeweld, een delict waar Eurlings officieel van wordt verdacht.
In De Telegraaf van morgen een uitgebreide reconstructie van de avond waarop een ruzie tussen Eurlings en zijn vriendin Tessa Rolink totaal escaleerde.
Telegraaf 14.07.2016 Camiel Eurlings is in een moddergevecht beland met zijn ex-vriendin Tessa Rolink, die hem officieel beschuldigt van ernstige mishandelingen. Volgens Eurlings is hij gechanteerd door zijn ex en wordt hij door haar belasterd.
Nadat De Telegraaf de advocaat van Eurlings, prof. mr. dr. Geert-Jan Knoops, vanmiddag om commentaar vroeg op nieuwe feiten die deze krant morgen onthult, bracht de verdediging van Eurlings gisteravond na maanden zwijgen plotseling een verklaring naar buiten, waarin de aanval op de ex-vriendin wordt geopend.
Eurlings stelt op zijn beurt aangifte te hebben gedaan en daarom tot op heden geen commentaar te hebben gegeven op de kwestie, die steeds meer als een molensteen om zijn nek hangt.
De voormalige minister en topman van de KLM is IOC-lid en zou volgende maand een bezoek brengen aan de Olympische Spelen in Brazilië, ondermeer om daar hoge gasten te ontvangen. Mogelijk dat ook het koningspaar de Spelen bezoekt. Van koningin Maxima is bekend dat zij projecten steunt tegen vrouwengeweld, een delict waar Eurlings officieel van wordt verdacht.
In De Telegraaf van morgen een uitgebreide reconstructie van de avond waarop een ruzie tussen Eurlings en zijn vriendin Tessa Rolink totaal escaleerde.
AD 14.07.2016 Oud-minister Camiel Eurlings heeft aangifte gedaan tegen de vrouw die hem beschuldigt van mishandeling. Hij beschuldigt de vrouw, zijn ex-vriendin, nu van een poging tot ‘chantage dan wel afpersing’, en van smaad. Dat stelt Eurlings in een verklaring aan het AD.
De vrouw, de 33-jarige Tessa Rolink, deed in december vorig jaar aangifte tegen de voormalige CDA-minister. Eurlings zou haar tijdens een feestje in juli 2015 ernstig hebben mishandeld, met diverse verwondingen als gevolg. De vrouw zou een hersenschudding, een gebroken elleboog, gescheurde oorlellen en diverse kneuzingen hebben opgelopen. De politie heeft de zaak sinds december in onderzoek.
Eurlings reageert nu voor het eerst in het openbaar op de zaak. Hij ontkent de beschuldigingen, stelt hij in een verklaring, opgesteld door zijn advocaat Geert-Jan Knoops. ,,De aangifte berust op feitelijke onjuistheden. In verband met de aangifte heeft hij bij gelegenheid van zijn verhoor bij de politie zelf aangifte gedaan jegens de aangeefster.”
Van oorlogsheld tot premier: de eeuw van Piet de Jong
Oud-premier Piet de Jong is vorige week woensdag in Den Haag overleden. Met zijn 101 jaar was hij de oudste nog levende ex-regeringsleider ter wereld.
De Jong was van 1967 tot 1971 minister president namens de Katholieke Volkspartij, later opgegaan in het CDA. Eerder was hij staatssecretaris van Defensie en minister van Defensie. Voor zijn politieke carrière vocht hij als onderzeebootcommandant in de Tweede Wereldoorlog.
De Jong woonde de laatste jaren van zijn leven in het rijksmonument Parkflat Marlot, een appartementencomplex in de wijk Marlot. De uitvaart van Piet de Jong was maandag in besloten kring.
Buitenstaander in de politiek: Piet de Jong (101) – Elsevier 03.08.2016 Piet de Jong deed alsof hij tijdens zijn premierschap (1967-1971) een beetje op de winkel had gepast. In werkelijkheid hield de oud-marineman ‘het schip van Staat’ stevig op koers in woelige tijden. Portret van een immer relativerende politicus.
Admiraal wilde hij als tiener worden. Niets minder dan dat. De keuze voor de marine lag niet voor de hand voor een katholieke jongen uit Apeldoorn. Piet de Jong, geboren op 3 april 1915, ging een jaar te vroeg naar de rooms-katholieke lagere school. Omdat hij steeds overging, zou hij zijn hele schoolopleiding de jongste blijven. Met zijn geringe lengte bezorgde hem dat de bijnaam Ukkie. De kleine De Jong kon goed leren en werd gezien als een bolleboos.
In april 1915 gebruikten de Duitsers voor het eerst gifgas in de loopgraven bij het Belgische Ieper. In Turkije, bondgenoot van de Duitsers in de Eerste Wereldoorlog, begon de massamoord op de Armeense christenen. In het paasweekeinde van diezelfde aprilmaand werd in Apeldoorn Petrus Jozef Sietse de Jong geboren, zoon van een treinmachinist met katholieke, Friese boerenachtergrond en een Zeeuwse moeder, eveneens uit een katholieke boerenfamilie.
De kleine Piet zou naar de katholieke lagere school gaan, geleid door meester Bot,
vader van Theo Bot en later grootvader van Ben Bot. Zowel Theo als Ben zou later minister worden. In zijn lagereschooltijd deed Piet op Koninginnedag, 31 augustus, ook mee aan de aubades voor koningin Wilhelmina, die op Het Loo woonde. Piet ging naar de Hogere Burgerschool in Apeldoorn en wilde naar de marine, geïnspireerd door zijn peetoom Sietze in Franeker en een neef die al bij de marine zat. Piet wilde admiraal worden. Het zou hem mogelijk zijn gelukt, ware het niet dat hij in de politiek belandde als staatssecretaris van Marine, vervolgens als minister van Defensie en uiteindelijk als minister-president.
Het was in die dagen, rond 1930, uitzonderlijk dat een katholieke jongen naar de marine wilde. De marine was van de protestanten. De marine stond ook symbool voor het grote Nederland, dat een koloniaal wereldrijk was, vooral door het immense eilandenrijk Nederlands-Indië. Terwijl Piet de Jong in Den Helder aankomend marineofficier was, stond de Koninklijke Marine juist door gebeurtenissen in Indië in het centrum van de aandacht.
Rond de jaarwisseling 1932-1933 gingen matrozen op het pantserschip De Zeven Provinciën over tot muiterij, uit protest tegen bezuinigingen. De muiters pikten een crisismaatregel niet, een loonsverlaging van 17 procent. Er werd een vliegtuigbom op De Zeven Provinciën gegooid, met 19 doden tot gevolg. De muiterij joeg de angst aan voor alles wat links was. Beroepsmilitairen mochten geen lid meer zijn van de SDAP (voorloper van de PvdA) en de socialistische omroep VARA, en geen sociaal- democratische kranten lezen.
Een jaar later, voorjaar 1934, maakte Piet de Jong als jong marineofficier zijn eerste zeereis, die hem in het Oost-Pruisische Koningsbergen bracht – nu het Russische Kaliningrad. Het Nederlandse marinebezoek aan de Duitse havenstad verliep tumultueus, want het viel in het weekeinde dat de geschiedenis inging als ‘De nacht van de lange messen’, toen Adolf Hitler zich met bloedig geweld ontdeed van de SA (Sturmabteilung) die hij vreesde als een partij leger dat zich tegen hem kon keren. De Jong ging een aantal jaren naar Indië en belandde vervolgens bij de Onderzeedienst in Den Helder. Tijdens de Duitse inval in Nederland, op 10 mei 1940, was hij net 25 jaar.
Hij speelde een hoofdrol bij het, onder de ogen van de Duitsers, uit Rotterdam wegsluizen van een nog niet afgebouwde onderzeeër. Het leverde hem in Londen al meteen een militaire onderscheiding op. Pas in 1946 kwam hij na uitvoerige en spannende omzwervingen over de wereld terug in Nederland, waar tot zijn verbazing de vooroorlogse verhoudingen goeddeels waren hersteld. Hij vond het land ‘een beetje bekrompen, een beetje ingeslapen’. De maatschappelijke opwinding waarmee hij als premier (1967-1971) te kampen had, zou hij ervaren als een ‘uitgestelde puberteit’.
Wederopbouw
Het land werd na de oorlog geregeerd door coalities waarin de Katholieke Volkspartij en de PvdA domineerden. Terwijl er werd gewerkt aan de wederopbouw legden de rooms-rode kabinetten de basis voor de verzorgingsstaat. De Jong maakte carrière in de marine, werd commandant van een fregat en van een kruiser, en diende tussendoor koningin Juliana als adjudant. Hij was getuige van de Greet Hofmans-affaire, die het huwelijk van de Koningin bedreigde en de monarchie in groot gevaar bracht. Hij begeleidde de jonge kroonprinses Beatrix op haar eerste bezoek aan de West.
In 1959 werd De Jong tot zijn eigen verbazing en met aanvankelijke tegenzin staatssecretaris. Hij was niet eens lid van de KVP, maar KVP-leider Carl Romme had een katholieke staatssecretaris van Marine nodig, ging op zoek naar katholieke marineofficieren en daar waren er niet veel van. De Jong liet zich met veel moeite overhalen. Het waren ook jaren van woningnood, maar gelukkig mocht het gezin van de kersverse staatssecretaris met medewerking van koningin Juliana het Pieter Post-huis huren, het koetshuis op het terrein van Huis ten Bosch. De Jong werd van staatssecretaris minister, terwijl hij bleef hunkeren naar zee. De KVP was de belangrijkste politieke macht, met eenderde van de Kamerzetels. De confessionele partijen hadden samen een absolute meerderheid in de Tweede Kamer.
Kabinetten kwamen en gingen, ook zonder tussentijdse verkiezingen. De Jong zat steeds op Defensie. Hij ontsloeg als minister al snel de hoogste militair toen die zich bokkig opstelde. Hij constateerde later nooit meer last te hebben gehad van militairen die dachten boven de politiek te staan.
Zijn verdeelsleutel (de helft van het geld voor de landmacht, de andere helft gelijkelijk verdeeld over luchtmacht en marine) bleef tot het einde van de Koude Oorlog onaangetast. In 1968 ging de trots van Nederland, het vliegdekschip de Karel Doorman, in de verkoop. Enkele jaren eerder had De Jong als staatssecretaris van Marine het vlaggeschip van de Marine nog verdedigd. Toen Nederland zijn laatste stukje Indië – Nieuw-Guinea – verloor, werd het vliegdekschip als te duur en overbodig gezien. De Jong had zich fel verzet tegen het opgeven van Nieuw-Guinea. Hij betitel de de Amerikaanse minister Robert Kennedy, door zijn broer de president naar Den Haag gestuurd, als een ‘over het paard getilde vlegel’.
Corvee
Het is nauwelijks meer voor te stellen, maar in de jaren zestig werd het premierschap niet per se als een bekroning van politiek succes gezien, eerder als corvee. De KVP-leiding zocht voor het premierschap steeds weer andere katholieke heren die er met tegenzin aan begonnen. Piet de Jong heeft zijn premierschap ook nooit gezocht, integendeel. Hij vond zichzelf niet per se geschikt, zei dat hij te weinig van economie en staatsrecht wist. Ook koningin Juliana, die De Jong toch goed kende, twijfelde – wat De Jong toch ook wel weer kwetsend vond.
Maar goed, alle anderen vielen af, De Jong nam in 1967 de klus op zich. Zelf zei hij relativerend dat er toch iemand op de winkel moest passen – wat hem jaren is nagedragen: de premier die op de winkel past. Er was heel wat aan de hand in die dagen. De welvaart groeide, politici maakten zich zorgen over al de vrije tijd die de mensen kregen nu de werkweken steeds korter werden. Bij het huwelijk van Beatrix en Claus in 1966 waren er bommen gegooid naar de
Gouden Koets en er waren meer rellen in Amsterdam. Een van de eerste daden van het kabinet-De Jong was het ontslaan van de Amsterdamse burgemeester Gijs van Hall. De Jong had al in zijn regeringsverklaring gesteld dat de wederopbouw voorbij was, dat ook tradities en traditionele verbanden niet meer vanzelfsprekend waren.
De zomer van 1967 begon met de Zesdaagse Oorlog, door Israël glansrijk gewonnen. In Nederland werd de zomer van 1967 de Summer of Love: Amsterdam profileerde zich met Londen en Kopenhagen als hippie-hoofdstad. Een jaar later was het Praagse Lente in Tsjechoslowakije. Al voor de zomer voorbij was, rolden Russische tanks de straten van Praag binnen. Dat er ooit een einde aan de Koude Oorlog zou komen, leek ondenkbaar. Intussen werd het land geleid door een kabinet dat door de linkse oppositie, maar ook door de linkervleugels van de confessionele regeringspartijen KVP en ARP als een stel kleurloze conservatieven werd gezien.
De stemming bij de spraakmakende gemeente was links, maar het land werd geregeerd door rechts. Naar hedendaagse maatstaven was het kabinet van De Jong allerminst rechts. Er werden tal van nieuwe sociale wetten ingevoerd, die veel populairder bleken dan was voorzien en – zoals bij de AWBZ – tot op de dag van vandaag politici voor problemen stellen. Het kabinet-De Jong gaf zich de ruimte om de overheidsuitgaven met 6 procent op te voeren. De ontwikkelingshulp werd verhoogd tot 1 procent van het nationaal inkomen.
Mede uit angst voor ‘Parijse’ rellen kregen Nederlandse studenten na de Maagdenhuisbezetting meer zeggenschap over de universiteiten dan waar ook ter wereld. Drugs, homoseksualiteit, anticonceptie, kiesrecht voor jongeren, cremeren werd gelijkgesteld met begraven, echtscheiden werd makkelijker. Alles werd toleranter.
Het minimumloon werd onder De Jong met eenderde verhoogd, AOW’ers gingen er een stuk op vooruit en werknemers hoefden niet meer 45 uur per week te werken, maar 42,5. Ze kregen inspraak via ondernemingsraden. Nivelleren, dat deed het kabinet-De Jong ook. En voor het eerst werd serieuze aandacht besteed aan een schoon milieu.
Molukkers
Nederland belandde in een progressieve golf, die ruwweg tot na 2000 zou aanhouden. Na die eeuwwisseling staken thema’s de kop op die in voorgaande decennia nauwelijks bespreekbaar waren. De zegeningen van Europa werden mede door de euro niet meer als vanzelfsprekend gezien. Ontwikkelingshulp stond steeds vaker te boek als bodemloze put. Maar de belangrijkste splijtende
thema’s sinds de eeuwwisseling zijn toch immigratie, integratie en islam.
Ook in dat opzicht speelt het kabinet van Piet de Jong een cruciale historische rol. Het was het kabinet-De Jong dat contracten tekende met Turkije en Marokko. Tienduizenden, doorgaans ongeletterde gastarbeiders kwamen naar Nederland. Hun gezinnen volgden, daarna bruiden en bruidegommen van die kinderen. Het zijn er nu driekwart miljoen. Het zou het CDA van De Jong verscheuren. De Jong wordt niet graag herinnerd aan zijn bijdrage aan die immigratie. ‘Wij hadden te maken met de Molukkers,’ zegt hij dan, ontwijkend.
Inderdaad had De Jong als premier te maken met een eerste terroristische actie uit Molukse kring. De Jong stond boven aan de dodenlijst. In 1971 verdween De Jong op 56-jarige leeftijd eerloos van het toneel, nadat zijn eigen partij hem had laten vallen, omdat hij niet progressief genoeg zou zijn. De KVP verloor de verkiezingen. De Jong werd nog gevraagd voor het vicevoorzitterschap van de Raad van State, maar daar kwam het niet van.
Wel werd hij lid van de Eerste Kamer. In 1980 moest De Jong zijn huurhuis op het terrein van Huis ten Bosch verlaten, want de nieuwe koningin Beatrix nam het paleis in gebruik en wilde het koetshuis gebruiken om er te beeldhouwen. Piet de Jong werd ook geen minister van Staat. Naar wordt aangenomen, bleef Beatrix het hem kwalijk nemen dat hij als premier de belastingvrijdom van het staatshoofd intoomde. Ook de honorering voor het Koninklijk Huis was haar niet ruim genoeg.
Zijn tot nu toe laatste optreden had Piet de Jong op 2 oktober 2010 in Arnhem, bij het tumultueuze CDA-congres over het gedoogakkoord met de PVV. De Jong voegde zich daar bij de CDA-mastodonten die zich tegen dat akkoord keerden. En wel omdat hij vond dat de vrijheid van godsdienst van moslims aan banden werd gelegd. Het was een beetje een atypisch optreden van de oud-premier. Door de jaren heen bleef hij doorgaans kalm als anderen zich druk maakten. Hij had als marineman in oorlogsjaren voor hetere vuren gestaan, geleerd rustig te blijven te midden van tumult, waar mogelijk te delegeren, maar nooit je verantwoordelijkheid te ontlopen.
VN 06.08.2016 Max van Weezel hoorde altijd bij de lawaaiige jongens die het kabinet van Piet de Jong maar rechts vonden. Tot hij zich zes jaar geleden realiseerde: wat een progressieve man was het eigenlijk!
Wat zou Piet de Jong hebben genoten van de in memoriams in kranten die hem geen greintje krediet gaven toen hij van 1967 tot 1971 minister-president van Nederland was. ‘Zijn kabinet heeft met concessies aan de tijdgeest – concessies die niet onderdeden voor de maatschappijhervormingen van het kabinet-Den Uyl vanaf 1973 – de nieuwlichterij van die dagen zo gekanaliseerd dat er geen ongelukken zijn gebeurd,’ schreef Hubert Smeets prijzend in NRC Handelsblad.
‘Historicus Maas betitelde Piet de Jong achteraf als de meest onderschatte premier sinds de oorlog,’ memoreerden Peter de Greef en Jaap Stam van de Volkskrant. ‘Oud-premier Piet de Jong was een politicus in wie men zich licht vergiste,’ herinnerde oud-parlementair journalist Pierre van Enk zich in Trouw: ‘De kleine, altijd goed geluimde, grappige man met zijn halve leesbrilletje, zijn bolhoed en aanminnige glimlach kon bij een eerste contact bijna vertedering inboezemen waar – naar later placht te blijken – respectueuze behoedzaamheid op haar plaats was.
Hij verliet nooit een houding van aangename onthechtheid en pretentieloosheid, afkeer van drama’s en grote woorden en ontwapenende nuchterheid. Maar als het nodig was, kon het beminnelijke manneke dat men bijna in bescherming had willen nemen, hard als een spijker worden en in staat blijken tot het uitvoeren van snelle, trefzekere executies.’
Hoe anders waren de commentaren in de tijd dat de vorige week op 101-jarige leeftijd overleden rooms-katholieke politicus leidinggaf aan het naar hem vernoemde centrumrechtse kabinet van de Katholieke Volkspartij, Antirevolutionaire Partij, Christelijk Historische Unie en VVD. De Jong kreeg toen voortdurend het verwijt dat hij geen idealen koesterde, geen visie had, dat hij alleen maar ‘op de winkel paste.’
Heb jij het kabinet-De Jong zelf nog meegemaakt, werd me de afgelopen dagen met enige regelmaat gevraagd. Niet als journalist, wel als ASVA-activist aan de Universiteit van Amsterdam. Raar dat we het toen steevast over het ‘rechtse kabinet-De Jong’ hadden, want Hubert Smeets merkt volkomen terecht op dat de oud-duikbootkapitein en zijn bewindslieden nogal wat concessies aan de tijdgeest deden. En die tijdgeest werd gekenmerkt door verzet tegen het ‘establishment’.
Verzet waarmee de christendemocraten en liberalen van eind jaren zestig uiterst lenig omgingen. De Jong en zijn minister van Onderwijs Gerard Veringa begrepen de studenten die de Katholieke Hogeschool Tilburg in ‘Karl Marx Universiteit’ omdoopten en het Maagdenhuis in Amsterdam bezetten. Dat allemaal om one man, one voteen medebeslissingsrecht van alle geledingen op alle niveaus te bewerkstelligen.
In een interview met Thijs Broer en Pieter van den Blink legde De Jong een paar jaar geleden uit waarom hij als premier met de tijdgeest meeboog: ‘De jonge generatie moest zich uiten. Ik dacht: hun vaders konden tijdens de bezetting geen kant op, die lopen rond vol complexen. Die jongens moesten een beetje lawaai maken, dat begreep ik best.’ Als één van die jongens die van de regering lawaai mochten maken leerde ik vooral minister Veringa van nabij kennen.
Hij kwam ’s avonds naar Amsterdam om in studentensociëteit Akhnaton aan de Oudezijds Voorburgwal met ons over de democratisering van de universiteit te discussiëren. ASVA-bestuurders van een jaar of 19, 20 konden altijd bij hem terecht op het ministerie aan het Haagse grachtje Nieuwe Uitleg. Veringa voerde, met de zegen van Piet de Jong, een Wet Universitaire Bestuurshervorming in die de studenten op hun wenken bediende.
Het was geen CDA’er maar een sociaal-democraat – Jo Ritzen – die de democratisering van de universiteit in de jaren negentig weer om zeep hielp. De tegemoetkomende houding van de verlichte regenten De Jong en Veringa stemde ons studentenactivisten overigens in het geheel niet dankbaar. In een essay van de Amerikaanse filosoof en socioloog Herbert Marcuse waren we de term ‘repressieve tolerantie’ tegengekomen.
Het establishment deed schijnconcessies aan de opstandige jongeren om de kapitalistische machtsstructuur overeind te houden, luidde zijn redenering. Zo’n wet-Veringa diende uitsluitend de status quo, was onze heilige overtuiging.
Piet de Jong heb ik persoonlijk pas veel later ontmoet. In 2010, hij was toen vierennegentig. In Nieuwspoort presenteerde Het Nationaal Archief de biografie die historicus Albert Kersten had geschreven van De Jongs knoert-rechtse minister van Buitenlandse Zaken Joseph Luns. De oud-premier hield een onverwacht geestige toespraak vol anekdotes over de ambitieuze ijdeltuit die bijna een oorlog met Indonesië was begonnen over Nieuw-Guinea en pal achter de Amerikaanse bombardementen in Vietnam stond.
Zo vertelde De Jong dat Luns en hij een keer over het Plein in Den Haag liepen en Luns hem vertelde waarvan hij ’s nachts had gedroomd. In die droom werd De Jong op het Plein door een vrachtauto overreden. Liggend op straat kon hij Luns nog net toevoegen: ‘Neem het van me over, Joseph! Neem het over!’.
Uiteindelijk heeft het ‘beminnelijke manneke’ de hele generatie van Luns en Veringa ruimschoots overleefd. Wat een progressieve man eigenlijk, dacht ik in Nieuwspoort. Piet, je hebt goed op de winkel gepast!
Kortom, er is hier altijd wel iets om over te zeiken. Ze zeggen in Den Haag daarom:Een dag nie gezeik, is een dag nie geleef.
Disclaimer: Dit is een non-profit site. Waar mogelijk is gebruik gemaakt van rechtenvrij materiaal via o.a. de Wikimedia Commons-licenties. Mocht u bezwaar hebben tegen de plaatsing van enig beeldmateriaal op deze site, omdat u bijvoorbeeld rechthebbende bent, laat u dan zo snel mogelijk een bericht achter opdat er zo spoedig mogelijk actie ondernomen kan worden.
– weg. Je kunt me vanaf nu volgen op https://www.instagram.com/samsomdiederik/ #doorknokken
Op 14 november verschijnt het nieuwe boek van Jesse Klaver: ‘De empathische samenleving’. 
Debat in de Digitale Hofstad 
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.