Andere manier van betalen nodig om zorgkosten te drukken
Om de zorg betaalbaar te houden moeten de bekostiging en organisatie anders. Dat stellen de Nederlandse Zorgautoriteit NZa en Zorginstituut: Nederland in een rapport dat op verzoek van minister Van Ark van Volksgezondheid is opgesteld.
De organisaties stellen onder meer dat er te vaak wordt doorverwezen naar specialistische zorg, waardoor mensen die het echt nodig hebben te lang op een wachtlijst staan. Ook is een bezoek aan huisarts of ziekenhuis minder vaak nodig als meer gebruik wordt gemaakt van digitale monitoring van patiënten. Daarnaast adviseren de twee partijen meer in te zetten op het voorkomen van gezondheidsproblemen.
In gesprek met NRClicht directeur Sjaak Wijma van het Zorginstituut de noodzaak van hervorming toe: “We dreigen in 2040 de helft van ons bruto inkomen te moeten afstaan aan zorg. Een kwart van de mensen zal dan in de zorg moeten werken. Dat is een no-go.”
Aandacht voor preventie
De twee instanties schrijven onder meer dat er in de zorg meer aandacht moet komen voor preventie. Daarnaast moeten behandelaars stoppen met behandelingen die niet werken ‘Tijd voor zinnige zorg’ en moet er beter samengewerkt worden.
Het is niet voor het eerst dat er onderzoek wordt gedaan naar de kosten van de zorg in Nederland. Al in 2012 zei toenmalig minister Schippers van Volksgezondheid dat de zorg onbetaalbaar wordt. Als er niets verandert besteden we in 2040 de helft van ons inkomen aan gezondheidszorg.
De kosten zijn de afgelopen jaren dramatischgestegen. “We geven steeds meer uit aan de zorg”, aldus de minister, “we moeten ons echt gaan afvragen, waar ligt de grens?” Ze vindt dat er moet worden gekeken naar grotere efficiëntie in de zorg.
“Maar het probleem is zo groot, dat is niet de oplossing.” Dat betekent dus dat er lastige keuzes gemaakt worden. De minister noemde medicijnen voor ADHD als voorbeeld. “Er slikken zoveel kinderen Ritalin, dat je je echt kunt afvragen, wordt daar wel scherp naar gekeken?”
‘Praat erover in de huiskamer’
Volgens de minister is het belangrijk dat mensen in de huiskamer gaan praten over deze problemen. Daarom heeft het ministerie van Volksgezondheid in een brochure op een rij gezet wat voor keuzes (.pdf) gemaakt kunnen worden in de zorg.
5 voor 12
De NZa en het Zorginstituut stellen in het rapport dat het 5 voor 12 is voor de toekomst van de zorg. Door vergrijzing, steeds meer mensen met chronische ziekten en steeds meer dure geneesmiddelen blijven de kosten in de zorg elk jaar stijgen. Als we niet ingrijpen verdubbelen de kosten binnen twintig jaar.
Bonus
Het kabinet heeft voor veel meer zorgmedewerkers aanvragen voor de zorgbonus van 1.000 euro ontvangen dan was verwacht, zo bevestigen bronnen maandag na berichtgeving door RTL Nieuws. Daardoor gaat de zorgbonus dit jaar 800 miljoen euro meer kosten dan de 1,4 miljard euro die ervoor was gereserveerd.
Het geld gaat belastingvrij naar verpleegkundigen, verzorgenden, helpenden, schoonmakers en het andere ondersteunende personeel in alle sectoren van de zorg.
Telegraaf 01.12.2020
Zeggenschap in de Zorg
Ook mpeten verpleegkundigen en verzorgenden meer zeggenschap krijgen over hun werk en beter worden beloond. De ChristenUnie doet daarvoor zes voorstellen in een manifest. Zo wil de coalitiepartij dat er een wettelijke verplichting komt voor zorginstellingen om een adviesraad voor verpleegkundigen en verzorgenden te hebben.
Ook de VVD en GroenLinks willen meer inspraak en invloed van deze groep zorgmedewerkers op hun eigen werk. Ze dienden daartoe onlangs samen een initiatiefwet in.
Naast een betere beloning vindt de kleinste regeringspartij ook dat het makkelijker moet worden om meer uren te werken. In de zorgsector is een groot personeelstekort, dat een beetje kan worden ingelopen als parttimers meer zouden werken.
RTL 08.03.2021 Veel wethouders zijn bezorgd over jeugdzorginstellingen die hoge winsten maken, terwijl gemeenten de eindjes nauwelijks aan elkaar kunnen knopen. Toch worden de lucratieve zorginstellingen vaak niet aangesproken op de hoge winsten.
Dat blijkt uit een onderzoek van Pointer onder ruim 130 wethouders. Meer dan driekwart van hen ziet jeugdzorginstellingen die meer dan 10 procent winst maken of dividend uitkeren als een probleem.
Forse bezuinigingen
Een raadslid vertelt aan het onderzoeksprogramma dat haar gemeente jarenlang veel geld heeft uit moeten geven aan de jeugdzorg en de WMO (Wet Maatschappelijke Ondersteuning), waardoor er op andere faciliteiten zoals bibliotheken fors bezuinigd moest worden.
Eind vorig jaar concludeerde het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) al dat het er sinds de decentralisatie van de zorg niet veel beter op is geworden voor kwetsbaren.
‘Over ruggen van cliënten en gemeenten’
Vrijwel alle wethouders (92 procent) zeggen tegen Pointer dat er in hun gemeente een tekort is op de begroting voor jeugdzorg. Het is voor hen frustrerend dat er tegelijkertijd jeugdzorginstellingen zijn die flinke winsten maken, in sommige gevallen tot wel 25 procent per jaar.
“Het systeem maakt het makkelijk om snel rijk te worden over de ruggen van cliënten en gemeenten”, legt emeritus hoogleraar openbare financiën Harrie Verbon uit aan Pointer.
37 procent van de wethouders zegt signalen te krijgen dat zorggeld niet goed besteed wordt, maar slechts zelden wordt er ingegrepen. Dat komt volgens de wethouders omdat het juridisch lastig is of winstcijfers niet openbaar zijn.
Beter toezicht
Verbon vindt dat gemeenten beter toezicht moeten houden op de jeugdzorg. “Er zijn haast geen gemeenten die naar jaarrekeningen kijken. Dat zouden ze moeten doen. Zo kunnen ze afleiden waarom een zorgaanbieder zoveel geld overhoudt of een lager tarief bieden als dat nodig blijkt.”
Het CDA wil dat bij wet wordt vastgelegd dat kinderen in de jeugdhulp een eigen mentor kunnen kiezen. Die mentor helpt en ondersteunt ze dan bij iedere vorm van hulp. De kinderen mogen zelf iemand kiezen.
NU 30.11.2020 Het kabinet heeft voor veel meer zorgmedewerkers aanvragen voor de coronabonus van 1.000 euro ontvangen dan was verwacht, zo bevestigen bronnen maandag na berichtgeving door RTL Nieuws. Daardoor gaat de zorgbonus dit jaar 800 miljoen euro meer kosten dan de 1,4 miljard euro die ervoor was gereserveerd.
Het geld gaat belastingvrij naar verpleegkundigen, verzorgenden, helpenden, schoonmakers en het andere ondersteunende personeel in alle sectoren van de zorg.
Volgens RTL Nieuws zouden werkgevers de bonus veel ruimer hebben aangevraagd dan de verwachting was. Het kabinet had een lijst van beroepen opgesteld die ervoor in aanmerking zouden komen, maar zorginstellingen konden zelf uitzonderingen maken. De regeling wekte al snel wrevel. Verschillende partijen in de Kamer pleitten voor een ruimhartigere regeling.
Daarnaast waren er ook zorginstellingen, zoals ziekenhuisgroep Haaglanden MC, die de bonus voor al het personeel aanvroegen. Mensen die meer dan twee keer modaal verdienen zijn uitgesloten van de bonus.
Mensen die aanspraak maken op de bonus moeten aan verschillende eisen voldoen, zo moeten ze bijvoorbeeld tussen 1 maart en 1 september gewerkt hebben in de zorg. Werkgevers konden vanaf 1 oktober tot begin deze maand een aanvraag indienen en dat is massaal gedaan.
Naast de uitkering van 1.000 euro krijgt zorgpersoneel volgend jaar een extra bonus van 500 euro.
MSN 30.11.2020 Verpleegkundigen en verzorgenden moeten meer zeggenschap krijgen over hun werk en beter worden beloond. De ChristenUnie doet daarvoor zes voorstellen in een manifest. Zo wil de coalitiepartij dat er een wettelijke verplichting komt voor zorginstellingen om een adviesraad voor verpleegkundigen en verzorgenden te hebben. Ook de VVD en GroenLinks willen meer inspraak en invloed van deze groep zorgmedewerkers op hun eigen werk. Ze dienden daartoe onlangs samen een initiatiefwet in.
De ChristenUnie wijst erop dat onder meer regeldruk, gebrek aan autonomie en financiële knelpunten ertoe leiden dat een groot deel van het zorgpersoneel de zorg alweer snel verlaat. Rapporten van onder meer de Sociaal Economische Raad (SER) en de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS) onderstrepen dat. Naast een betere beloning vindt de kleinste regeringspartij ook dat het makkelijker moet worden om meer uren te werken. In de zorgsector is een groot personeelstekort, dat een beetje kan worden ingelopen als parttimers meer zouden werken.
Tweede Kamerlid Carla Dik-Faber: “Goede zorg is letterlijk van levensbelang. Sinds maart is Nederland nog eens extra van dit besef doordrongen. Onze samenleving kan bouwen op toegewijde zorgverleners, die dag en nacht voor ons klaar staan. De afgelopen periode maakt ook pijnlijk duidelijk dat het tijd is voor structurele verbeteringen. Onze verpleegkundigen en verzorgenden verdienen meer inspraak, een betere beloning en een groter vertrouwen. Waardering uit zich niet alleen in mooie woorden, dat is wat nu telt.”
Deze week behandelt de Tweede Kamer de begroting van de zorgsector voor komend jaar.
NOS 30.11.2020 Om de zorg betaalbaar te houden moeten de bekostiging en organisatie anders. Dat stellen de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) en het Zorginstituut Nederland in een rapport dat op verzoek van minister Van Ark van Volksgezondheid is opgesteld.
De organisaties stellen onder meer dat er te vaak wordt doorverwezen naar specialistische zorg, waardoor mensen die het echt nodig hebben te lang op een wachtlijst staan. Ook is een bezoek aan huisarts of ziekenhuis minder vaak nodig als meer gebruik wordt gemaakt van digitale monitoring van patiënten. Daarnaast adviseren de twee partijen meer in te zetten op het voorkomen van gezondheidsproblemen.
In gesprek met NRClicht directeur Sjaak Wijma van het Zorginstituut de noodzaak van hervorming toe: “We dreigen in 2040 de helft van ons bruto inkomen te moeten afstaan aan zorg. Een kwart van de mensen zal dan in de zorg moeten werken. Dat is een no-go.”
Verkeerde prikkels
Volgens het rapport wordt er te veel zorg gegeven waarvan de effectiviteit niet vaststaat. Van naar schatting 50 procent van de behandelingen is de effectiviteit niet onderzocht. Ook het bekostigingssysteem van de zorg moet op de schop. Verkeerde ‘systeemprikkels’ zouden tot onnodig hoge kosten leiden.
Concreet pleiten de organisaties ervoor om op meer verschillende manieren een prijs voor zorg vast te stellen. Nu gebeurt dat vaak op basis van een specifieke ingreep, via een zogenoemde Diagnose Behandelcombinatie (DBC). Dat kan leiden tot bijvoorbeeld onnodige operaties, zegt Josefien Kursten van de NZa tegen NRC: “Als je betaalt voor heupoperaties, krijg je ook heupoperaties; dat noemen we de volumeprikkel in de zorg.”
Acute, planbare en chronische zorg
In plaats daarvan pleiten ze ervoor om meer te kijken naar het type zorg om de bekostiging vast te stellen. Voor spoedeisende zorg moet bijvoorbeeld op basis van beschikbaarheid een bedrag worden uitgekeerd, in plaats van per ingreep.
Bij de planbare zorg zou een bundel kunnen worden bepaald: een vast bedrag voor een bepaalde periode voor de hele behandeling. Naast een operatie bijvoorbeeld ook fysiotherapie voorafgaand aan een operatie, zodat er minder complicaties zijn na de operatie. In het huidige systeem is er voor een arts geen financiële prikkel om dat te doen.
Voor mensen die jarenlang chronisch ziek zijn moet er ‘netwerkbekostiging’ komen: een vast bedrag per patiënt in een jaar.
MSN 30.11.2020 De zorg dreigt onbetaalbaar te worden. Dat is de conclusie van een groot rapport van twee belangrijke Nederlandse zorginstanties. De zorg is ‘te veel een verdienmodel geworden’ en de financiering van behandelingen moet op de schop om tot meer ‘zinnige zorg’ te komen.
Dat concluderen de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) en het Zorginstituut in een rapport aan minister Tamara van Ark voor Medische Zorg.
Aandacht voor preventie
De twee instanties schrijven onder meer dat er in de zorg meer aandacht moet komen voor preventie. Daarnaast moeten behandelaars stoppen met behandelingen die niet werken en moet er beter samengewerkt worden.
Het is niet voor het eerst dat er onderzoek wordt gedaan naar de kosten van de zorg in Nederland. Al in 2012 zei toenmalig minister Schippers van Volksgezondheid dat de zorg onbetaalbaar wordt. Als er niets verandert besteden we in 2040 de helft van ons inkomen aan gezondheidszorg.
5 voor 12
De NZa en het Zorginstituut stellen in het rapport dat het 5 voor 12 is voor de toekomst van de zorg. Door vergrijzing, steeds meer mensen met chronische ziekten en steeds meer dure geneesmiddelen blijven de kosten in de zorg elk jaar stijgen. Als we niet ingrijpen verdubbelen de kosten binnen twintig jaar.
Steeds meer belastinggeld gaat naar de zorg en ook de maandelijkse premies die iedere Nederlander vanaf 18 jaar betaalt, stijgen. Passende zorg en een daarvoor noodzakelijke, andere organisatie van zorg, moet de kostenstijging afremmen, aldus het rapport.
“We hebben de vrijheid niet om hier nog lang over na te denken”, vertelt Sjaak Wijma, voorzitter van het Zorginstituut, in de NRC. Een kwart van alle mensen zal volgens hem in 2040 in de zorg werken. “Dat is een no go”, vindt hij.
Betaling op basis van uitkomsten
De NZa en het Zorginstituut komen daarom met mogelijke maatregelen om het systeem te hervormen. Die gaan vooral over bekostiging. Zo zouden zorgaanbieders niet beloond moeten worden per behandeling, maar op basis van de uitkomst van de zorg.
Josefien Kursten van de NZa vindt daarnaast dat de zorg nog te veel in schotten is ingedeeld. “Wanneer we een groep zorgaanbieders een bepaald bedrag gaan betalen voor een periode, zullen ze meer denken vanuit goede uitkomsten”, verwacht zij.
‘Erg complex’
Hoewel er haast bij is, willen de instituten de eerste veranderingen pas over twee à drie jaar definitief maken. “De zorg is erg complex, zeker als je schotten wilt wegnemen tussen verschillende takken van sport”, legt Kursten uit. “We willen de partijen er goed in meenemen.”
Oud-minister Bruno Bruins (Medische Zorg) was op de hoogte van de financiële problemen bij Maasziekenhuis Pantein in Boxmeer, maar meldde dat niet aan de Tweede Kamer. Het ziekenhuis werd in 2019 overeind gehouden met 10 miljoen euro aan overheidsgeld.
Op 21 januari 2019 stuurt Bruins een brief naar de Kamer met de geruststellende onderzoeksconclusie: er zijn geen ziekenhuizen met acute financiële problemen. De Kamer krijgt noch het rapport, noch de volledige opdracht.
Wat Bruins namelijk niet meldt: het ministerie is een maand eerder door zorgverzekeraar VGZ en Maasziekenhuis Pantein op de hoogte gesteld van ernstige financiële problemen bij het ziekenhuis. En om een faillissement te voorkomen, vraagt de instelling ook een financiële bijdrage van het ministerie. Er is zelfs al een afspraak gemaakt om te praten over die bijdrage, waarop het ziekenhuis formeel geen recht heeft.
Dat schrijft Elsevier op basis van eigen onderzoek en documenten die het in handen kreeg. Verschillende kamerleden reageren boos in het weekblad.
Zo noemt Lilianne Ploumen (PvdA), die eerder Kamervragen stelde over het debacle, het ‘zeer ernstig’ dat de minister informatie heeft onthouden. Ze overweegt een debat aan te vragen.
Het ministerie van Volksgezondheid laat in een reactie aan RTL Z weten de berichten tegen te spreken. De Kamer zou wel degelijk zijn geïnformeerd.
Bruins laat de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) onderzoeken of meer ziekenhuizen in de problemen zitten.
NZa komt tot de conclusie dat er geen acute geldproblemen zijn bij andere ziekenhuizen. Bruins meldt dat aan de Tweede Kamer.
Al eerder op de hoogte
Volgens Elsevier houdt hij hierbij belangrijke informatie achter: Bruins zegt niet dat zijn ministerie een maand eerder door zorgverzekeraar VGZ en Maasziekenhuis Pantein op de hoogte is gesteld financiële problemen bij het ziekenhuis.
Het ministerie zelf benadrukt woensdag dat de Kamer door de minister is geïnformeerd over het feit dat een aantal ziekenhuizen kampten met problemen.
Details niet gedeeld met de Kamer
Details over die ziekenhuizen, zoals de namen, werden niet gedeeld met de Kamer. Als reden daarvoor noemt het ministerie de bescherming van de ziekenhuizen in kwestie.
Het Ministerie benadrukt ook dat de Nza concludeerde dat de problemen niet urgent waren. De ziekenhuizen voerden intensieve gesprekken met zorgverzekeraars over hun situatie.
Geen sprake van acute dreiging
“Van acute financiële problemen was bij het Maasziekenhuis geen sprake. Er was nog liquiditeit en er was geen aanleiding om te denken dat een faillissement op korte termijn zou plaatsvinden”, schrijft het ministerie in antwoord op vragen van Elsevier.
Een belangrijke reden voor de financiële steun aan Pantein was volgens het ministerie juist dat het ziekenhuis op tijd aan de bel trok.
Het Jeroen Bosch Ziekenhuis, voor de tweede keer op een rij het beste topklinische ziekenhuis van Nederland
Het Jeroen Bosch Ziekenhuis won voor de tweede keer op rij de Ziekenhuis Top 100. Maar het was een roerig jaar: personeel voerde actie voor betere lonen en er loopt een rechtszaak rond de overleden baby Luna. ,,Verdrietige dingen horen bij een ziekenhuis”, zei bestuursvoorzitter Piet-Hein Buiting.
Het personeelstekort bij het UMCG in Groningen is zo hardnekkig dat het ziekenhuis al een jaar lang vier operatiekamers dichthoudt. Ook zijn er minder bedden beschikbaar, schrijft RTV Noord.
Dat komt door een gebrek aan specialistisch personeel in de operatiekamers. Daarom sloot het ziekenhuis vorig jaar vier van de 29operatiekamers. Ook kwamen er minder bedden op de intensive care.
Eerder werd ook al duidelijk dat elf ziekenhuizen in Nederland er slecht voor staan. Dat blijkt uit de jaarlijkse Benchmark Ziekenhuizen, waarvoor BDO Accountants de Nederlandse ziekenhuizen op basis van hun financiële jaarverslagen van 2018 rangschikt. Het LangeLand Ziekenhuis in Zoetermeer scoort het slechtst; dat krijgt nu een twee en vorig jaar een drie. Het Ommelander Ziekenhuis in Groningen moet het doen met een schamele vier, terwijl dat vorig jaar nog een acht kreeg.
Volgens de accountants is het vooral zorgwekkend als ziekenhuizen het twee jaar achter elkaar slecht doen. Drie ziekenhuizen scoren nu een vijf en vorig jaar een vier. Dat geldt voor het HagaZiekenhuis in Den Haag, het Brabantse Maasziekenhuis Pantein en het Zaans Medisch Centrum.
Verder bungelen ook onderaan de lijst nog het Limburgse Zuyderland (nu een vijf vorig jaar een twee), Ziekenhuisgroep Twente (nu een vijf, vorig jaar een drie), het Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis in Nijmegen (beide jaren een vijf). Kijk op deze interactieve kaart om te zien hoe het ziekenhuis bij jou in de buurt scoort. De rode ziekenhuizen scoren onvoldoendes.
Onlangs maakte Treant Zorggroep in het noorden van het land bekend dat het zich genoodzaakt ziet om vijfhonderd personeelsleden te ontslaan. Drie ziekenhuizen van die groep zitten in de problemen, maar in deze lijst krijgen die ziekenhuizen nog wel een zes, juist omdat zij maatregelen hebben genomen om rode cijfers tegen te gaan. Zo’n 500 medewerkers zullen hun baan verliezen, gedwongen ontslagen worden niet uitgesloten. Wegens de problemen sluit de nachtelijke spoedhulp in Stadskanaal per direct.
BDO verwacht niet dat er op korte termijn ziekenhuizen kopje onder gaan. Na het bankroet van het Amsterdamse MC Slotervaart en de MC IJsselmeerziekenhuizen in Lelystad op 25 oktober 2018 zijn bestuurders volgens de accountants voorzichtiger geworden. ,,Het ministerie, zorgverzekeraars en gemeenten zullen er alles aan doen om dat te voorkomen,’’ verwacht Van den Haak. Het faillissement van het Slotervaart-ziekenhuis bracht zeker één patiënt in levensgevaar.
Vorig jaar voorspelde BDO Accountants: dat ‘meer ziekenhuizen zullen omvallen’. Zeker veertien ziekenhuizen in ons land verkeerden toen in de gevarenzone, stelde het accountantskantoor toen.
Ook al deden ziekenhuizen het financieel iets beter dan vorig jaar, ‘het gevreesde zorginfarct’ is volgens accountants ‘niet afgewend’.
Extra controle ter voorkoming faillissement
Er worden verdere stappen gezet om een ongecontroleerd faillissement in de zorg in de toekomst te voorkomen. Dat schreef minister Van Rijn voor Medische zorg in een brief aan de Tweede Kamer.
Zo worden met zorgverzekeraars afspraken gemaakt over de beschikbaarheid van financiële middelen om de noodzakelijke zorg te leveren in het geval van een faillissement.
OmroepWest 31.10.2020 Woonzorgcentrum Anemoon in Leiden staat onder verscherpt toezicht van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ). De inspectie vindt dat de veiligheid van de zorg niet goed is gegarandeerd. Ook wordt niet zorgvuldig omgegaan met medicatie. De inspectie maakt zich verder zorgen over de financiële situatie van het woonzorgcentrum.
Anemoon is een kleinschalige particuliere zorginstelling in Leiden. De maatregel volgt op verschillende bezoeken van de inspectie en werd op 9 september al opgelegd. Omdat het bedrijf achter het woonzorgcentrum heeft geprobeerd het toezicht via de rechter van tafel te krijgen, wordt het nu pas gepubliceerd.
Het verscherpte toezicht geldt voor zes maanden. Aan het einde van die periode moet Anemoon hebben aangetoond daadwerkelijk verbeteringen in de zorg te hebben doorgevoerd. Ook moeten de financiën dan op orde zijn. Ondertussen wordt het centrum door de inspectie extra in de gaten gehouden.
Niet eerste keer
Het is niet de eerste keer dat Anemoon door de inspectie op de vingers wordt getikt. In 2018 bleek dat de zorg op zeventien punten te kort schoot.
RTL 22.07.2020 Oud-minister Bruno Bruins (Medische Zorg) was op de hoogte van de financiële problemen bij Maasziekenhuis Pantein in Boxmeer, maar meldde dat niet aan de Tweede Kamer. Het ziekenhuis werd in 2019 overeind gehouden met 10 miljoen euro aan overheidsgeld.
Dat schrijft Elsevier op basis van eigen onderzoek en documenten die het in handen kreeg. Verschillende kamerleden reageren boos in het weekblad.
Zo noemt Lilianne Ploumen (PvdA), die eerder Kamervragen stelde over het debacle, het ‘zeer ernstig’ dat de minister informatie heeft onthouden. Ze overweegt een debat aan te vragen.
Het ministerie van Volksgezondheid laat in een reactie aan RTL Z weten de berichten tegen te spreken. De Kamer zou wel degelijk zijn geïnformeerd.
Ophef over ziekenhuizen
Eind 2018 ontstaat er maatschappelijke en politieke ophef over de faillissementen van het Slotervaartziekenhuis en IJsselmeerziekenhuizen.
Bruins laat de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) onderzoeken of meer ziekenhuizen in de problemen zitten.
NZa komt tot de conclusie dat er geen acute geldproblemen zijn bij andere ziekenhuizen. Bruins meldt dat aan de Tweede Kamer.
Al eerder op de hoogte
Volgens Elsevier houdt hij hierbij belangrijke informatie achter: Bruins zegt niet dat zijn ministerie een maand eerder door zorgverzekeraar VGZ en Maasziekenhuis Pantein op de hoogte is gesteld financiële problemen bij het ziekenhuis.
Het ministerie zelf benadrukt woensdag dat de Kamer door de minister is geïnformeerd over het feit dat een aantal ziekenhuizen kampten met problemen.
Details niet gedeeld met de Kamer
Details over die ziekenhuizen, zoals de namen, werden niet gedeeld met de Kamer. Als reden daarvoor noemt het ministerie de bescherming van de ziekenhuizen in kwestie.
Het Ministerie benadrukt ook dat de Nza concludeerde dat de problemen niet urgent waren. De ziekenhuizen voerden intensieve gesprekken met zorgverzekeraars over hun situatie.
Geen sprake van acute dreiging
“Van acute financiële problemen was bij het Maasziekenhuis geen sprake. Er was nog liquiditeit en er was geen aanleiding om te denken dat een faillissement op korte termijn zou plaatsvinden”, schrijft het ministerie in antwoord op vragen van Elsevier.
Een belangrijke reden voor de financiële steun aan Pantein was volgens het ministerie juist dat het ziekenhuis op tijd aan de bel trok.
RO 19.06.2020 Er worden verdere stappen gezet om een ongecontroleerd faillissement in de zorg in de toekomst te voorkomen. Dat schrijft minister Van Rijn voor Medische zorg in een brief aan de Tweede Kamer.
Zo worden met zorgverzekeraars afspraken gemaakt over de beschikbaarheid van financiële middelen om de noodzakelijke zorg te leveren in het geval van een faillissement.
Daarnaast gaat de NZa de invulling van de zorgplicht scherper omschrijven. Samen met minister Dekker voor Rechtsbescherming gaat Van Rijn kijken of het maatschappelijk belang (continuïteit van de zorg) steviger verankerd kan worden in het faillissementsrecht.
Deze en andere maatregelen komen bovenop eerder genomen stappen en zijn een reactie op de lessen en rapporten naar aanleiding van de faillissementen van het MC Slotervaartziekenhuis en de MC IJsselmeerziekenhuizen in 2018. De maatregelen zijn op verschillende onderwerpen en organisaties gericht.
Zo wordt niet alleen een beroep gedaan op zorgverzekeraars en zorginstellingen in financiële problemen, maar ook op omliggende zorginstellingen, raden van toezicht, curatoren, VWS, de IGJ en de NZa.
Een belangrijke oproep van de commissie Van Manen, die diepgaand onderzoek heeft gedaan naar de faillissementen van de ziekenhuizen, is dat partijen bereid moeten zijn over hun eigen schaduw heen te stappen in het belang van de patiënt.
Minister Van Rijn: “De ongecontroleerde faillissementen hebben grote maatschappelijke onrust veroorzaakt. Bij de patiënten, het personeel, maar ook breder in de maatschappij. Daar zijn lessen uit getrokken voor alle betrokkenen.
We dragen een gezamenlijke verantwoordelijkheid om iedereen in Nederland te voorzien van goede, betaalbare en toegankelijke zorg. Die verantwoordelijkheid gaat verder dan wat de regels van individuele partijen vragen. We staan er samen voor aan de lat om altijd het belang van de patiënt voorop te stellen”.
Het afgelopen jaar is het Early Warning System verbeterd waardoor het ministerie van VWS eerder en actief wordt geïnformeerd als de continuïteit van de zorg in het geding komt.
Daardoor kan de minister eerder regie nemen en partijen aanspreken om gezamenlijk de kwaliteit en veiligheid van zorg voor patiënten te waarborgen. De rol en positie van het intern toezicht is wettelijk versterkt in de Wet toetreding zorgaanbieders.
Voor de acute zorg is een Algemene maatregel van bestuur opgesteld. Die is van toepassing als de zorg op de spoedeisende hulp, acute verloskunde, zorg in huisartsenposten of beoordelingslocaties in de acute GGZ in het geding komt of als er plannen zijn voor sluiting van een post.
Voordat een sluiting aan de orde kan zijn, moeten betrokkenen aan de slag met een continuïteitsplan en moeten inwoners en lokaal bestuur betrokken worden bij de besluitvorming.
De gemiddelde wachttijd in een ziekenhuis is wederom toegenomen. Patiënten moesten in 2019 gemiddeld 4,3 weken wachten op een behandeling in een ziekenhuis: een stijging van 8 procent ten opzichte van 2018. Dat meldt het blad Zorgvisie, dat samen met zorgdatabedrijf Mediquest het onderzoek uitvoerde.
In 68 van de 100 onderzochte ziekenhuislocaties stegen de wachttijden in 2019. De Treeknorm, de maximaal aanvaardbare wachttijd van vier weken die zorgaanbieders en zorgverzekeraars hebben afgesproken, haalt slechts 38 procent van de ziekenhuizen.
De gemiddelde wachttijd van de ziekenhuizen berekenden de onderzoekers uit de wachttijden van de verschillende specialismen in alle ziekenhuizen.
Het langst moeten de patiënten van het HMC- Antoniushove in Leidschendam en ETZ Elisabeth in Tilburg wachten voor hun eerste consult: 7,8 weken. Bij het Zuyderland in Heerlen wachten patiënten het kortst: de wachttijd in dat ziekenhuis bedraagt 2,6 weken.
Reactie HMC
Het Westeinde in Den Haag, ook van HMC, staat op plaats 4 in deze lijst, schrijft vakblad Zorgvisie. Hier is de gemiddelde wachttijd 7,3 weken. Dat was een jaar daarvoor nog 6,1 weken. Het overzicht is samengesteld door Mediquest, een bedrijf dat zorgdata in kaart brengt.
‘Schuld van kabinetsbeleid’
HMC stelt in een reactie dat het oplopen van de wachttijden een landelijk probleem is. Dat geldt in het bijzonder voor de wachttijden bij de maag-, darm- en leverziektes en oogheelkunde. ,,Voor andere poliklinieken geldt dat we in HMC hard werken aan het leveren van goede zorg en elke dag streven naar zo kort mogelijke wachttijden voor patiënten.
Telegraaf 19.06.2020
Hoofdlijnenakkoord
Maar de druk op de zorg is groot, zoals recent ook in de landelijke media werd belicht. We zijn als ziekenhuis gebonden aan een ‘plafond’ aan zorg dat we mogen bieden volgens het landelijke hoofdlijnenakkoord.”
In dat akkoord spraken de ziekenhuizen, zorgverzekeraars en het kabinet af dat de omzetgroei van de ziekenhuizen gemaximeerd is, op ongeveer 1 procent per jaar. Dit betekent dat ziekenhuizen nauwelijks kunnen groeien. Zorgverzekeraars hanteren ook vaak een budgetplafond, waarbij regelmatig wordt afgesproken dat te veel geleverde zorg niet wordt betaald.
Telegraaf 28.05.2020
Ook problemen bij PsyQ
De therapie van duizenden cliënten van ggz-behandelaar PsyQ wordt de komende weken beëindigd. Dit omdat de overkoepelende Parnassia Groep financieel in zwaar weer zit. Wie meer minuten praat dan waarvoor de zorgverzekeraar betaalt, moet zijn heil elders zoeken.
Dat staat in een brief aan het personeel van de landelijke keten voor psychische hulp.
Volgens woordvoerder Erny Grootveld van Parnassia Groep moeten de specialistische ggz-trajecten weg bij PsyQ. Die zouden moeten worden ondergebracht bij andere takken van het zorgbedrijf, zoals Indigo, waar goedkopere basis-ggz wordt gegeven. Anderen
Tekort
Ook staat in de brief dat op behandelingen vorig jaar 12 miljoen euro verlies is geleden. Tegen dit probleem loopt Parnassia Groep al langer aan, omdat zorgverzekeraars strenger worden. PsyQ heeft een belangrijk aandeel in de niet-vergoede sessies. In 2018 ging het om zo’n 4 miljoen euro, staat in de jaarrekening.
Het overwerk komt doordat hulpvragen steeds zwaarder worden, legt Grootveld uit. De psychologen zijn hier meer tijd aan kwijt, maar de zorgverzekeraars betalen die extra uren niet.
De leiding rekent de behandelaars in de brief voor dat de 12 miljoen euro verlies van vorig jaar gelijkstaat aan 100.000 uren contact met een cliënt die niet worden betaald.
De wachtlijsten worden ook langer. Maar volgens een van de bezorgde behandelaars is dat het gevolg van het eigen beleid. Onder druk van de zorgverzekeraars en hun gemaximeerde budgetten moeten hij en zijn collega’s elk jaar ‘met man en macht nieuwe cliënten binnenhalen, om zo ons geld te verdienen’.
,,Door het binnenhalen van veel meer cliënten maken wij dus zelf die lange wachtlijsten. Het kan soms wel twee jaar duren alvorens een behandeling begint. En omdat het zo lang duurt, moeten we de zorg nu weer inkorten.”
Wachttijden
Vijf jaar geleden bedroeg de gemiddelde wachttijd voor een behandeling in het ziekenhuis nog drie weken. Volgens directeur Jon Schaefer van Mediquest lopen de ziekenhuizen door toenemende vraag naar zorg tegen de grens aan van wat ziekenhuizen kunnen met het aantal werknemers, stelde hij in januari in Zorgvisie.
Winnaar Ziekenhuis Top 100 2019
Ziekenhuizen
Het Beatrixziekenhuis in Gorinchem en het Jeroen Bosch Ziekenhuis in Den Bosch zijn de winnaars van de Ziekenhuis Top 100, die morgen verschijnt op deze site. De eerste is het beste streekziekenhuis, de ander is de nummer één bij de topklinische ziekenhuizen.
AD 30.12.2019
AD 15.11.2019
Grote blijdschap bij medewerkers van beide winnende ziekenhuizen, en vooral ook trots. Want aan de top komen is één ding, er blijven is een stuk lastiger. Toch is dat precies wat de winnende ziekenhuizen deden. Het Jeroen Bosch Ziekenhuis stond ook vorig jaar op de eerste plaats en ook het RIVAS Beatrixziekenhuis eindigt de laatste jaren steevast bovenin.
AD 08.11.2019
,,Deze eerste plaats is – wederom – de kroon op het dagelijks werk van onze zorgverleners’’, zegt Anja Blonk, directeur van het Beatrixziekenhuis, dat twee keer eerder winnaar was. Dat was in 2016 en 2017, toen de ranglijst nog geen onderscheid maakte tussen de zogenoemde topklinische en de algemene- of streekziekenhuizen. Die onderverdeling is nodig omdat ziekenhuizen zich steeds verder specialiseren; topklinische ziekenhuizen richten zich op complexe operaties en behandelingen, in het streekziekenhuis kun je terecht voor basiszorg.
Het Jeroen Bosch Ziekenhuis wint voor de tweede keer op rij de Ziekenhuis Top 100. Maar het is een roerig jaar: personeel voert actie voor betere lonen en er loopt een rechtszaak rond de overleden baby Luna. ,,Verdrietige dingen horen bij een ziekenhuis”, zegt bestuursvoorzitter Piet-Hein Buiting.
Het personeelstekort bij het UMCG in Groningen is zo hardnekkig dat het ziekenhuis al een jaar lang vier operatiekamers dichthoudt. Ook zijn er minder bedden beschikbaar, schrijft RTV Noord.
Dat komt door een gebrek aan specialistisch personeel in de operatiekamers. Daarom sloot het ziekenhuis vorig jaar vier van de 29operatiekamers. Ook kwamen er minder bedden op de intensive care.
Eerder deze maand 08.10.2019 werd ook al duidelijk dat elf ziekenhuizen in Nederland er slecht voor staan. Dat blijkt uit de jaarlijkse Benchmark Ziekenhuizen, waarvoor BDO Accountants de Nederlandse ziekenhuizen op basis van hun financiële jaarverslagen van 2018 rangschikt. Het LangeLand Ziekenhuis in Zoetermeer scoort het slechtst; dat krijgt nu een twee en vorig jaar een drie. Het Ommelander Ziekenhuis in Groningen moet het doen met een schamele vier, terwijl dat vorig jaar nog een acht kreeg.
Volgens de accountants is het vooral zorgwekkend als ziekenhuizen het twee jaar achter elkaar slecht doen. Drie ziekenhuizen scoren nu een vijf en vorig jaar een vier. Dat geldt voor het HagaZiekenhuis in Den Haag, het Brabantse Maasziekenhuis Pantein en het Zaans Medisch Centrum.
Verder bungelen ook onderaan de lijst nog het Limburgse Zuyderland (nu een vijf vorig jaar een twee), Ziekenhuisgroep Twente (nu een vijf, vorig jaar een drie), het Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis in Nijmegen (beide jaren een vijf). Kijk op deze interactieve kaart om te zien hoe het ziekenhuis bij jou in de buurt scoort. De rode ziekenhuizen scoren onvoldoendes.
Onlangs maakte Treant Zorggroep in het noorden van het land bekend dat het zich genoodzaakt ziet om vijfhonderd personeelsleden te ontslaan. Drie ziekenhuizen van die groep zitten in de problemen, maar in deze lijst krijgen die ziekenhuizen nog wel een zes, juist omdat zij maatregelen hebben genomen om rode cijfers tegen te gaan. Zo’n 500 medewerkers zullen hun baan verliezen, gedwongen ontslagen worden niet uitgesloten. Wegens de problemen sluit de nachtelijke spoedhulp in Stadskanaal per direct.
BDO verwacht niet dat er op korte termijn ziekenhuizen kopje onder gaan. Na het bankroet van het Amsterdamse MC Slotervaart en de MC IJsselmeerziekenhuizen in Lelystad op 25 oktober 2018 zijn bestuurders volgens de accountants voorzichtiger geworden. ,,Het ministerie, zorgverzekeraars en gemeenten zullen er alles aan doen om dat te voorkomen,’’ verwacht Van den Haak. Het faillissement van het Slotervaart-ziekenhuis bracht zeker één patiënt in levensgevaar.
Vorig jaar voorspelde BDO Accountants: dat ‘meer ziekenhuizen zullen omvallen’. Zeker veertien ziekenhuizen in ons land verkeerden toen in de gevarenzone, stelde het accountantskantoor toen.
Ook al deden ziekenhuizen het financieel iets beter dan vorig jaar, ‘het gevreesde zorginfarct’ is volgens accountants ‘niet afgewend’.
RO 19.06.2020 Er worden verdere stappen gezet om een ongecontroleerd faillissement in de zorg in de toekomst te voorkomen. Dat schrijft minister Van Rijn voor Medische zorg in een brief aan de Tweede Kamer.
Zo worden met zorgverzekeraars afspraken gemaakt over de beschikbaarheid van financiële middelen om de noodzakelijke zorg te leveren in het geval van een faillissement.
Daarnaast gaat de NZa de invulling van de zorgplicht scherper omschrijven. Samen met minister Dekker voor Rechtsbescherming gaat Van Rijn kijken of het maatschappelijk belang (continuïteit van de zorg) steviger verankerd kan worden in het faillissementsrecht.
Deze en andere maatregelen komen bovenop eerder genomen stappen en zijn een reactie op de lessen en rapporten naar aanleiding van de faillissementen van het MC Slotervaartziekenhuis en de MC IJsselmeerziekenhuizen in 2018. De maatregelen zijn op verschillende onderwerpen en organisaties gericht.
Zo wordt niet alleen een beroep gedaan op zorgverzekeraars en zorginstellingen in financiële problemen, maar ook op omliggende zorginstellingen, raden van toezicht, curatoren, VWS, de IGJ en de NZa.
Een belangrijke oproep van de commissie Van Manen, die diepgaand onderzoek heeft gedaan naar de faillissementen van de ziekenhuizen, is dat partijen bereid moeten zijn over hun eigen schaduw heen te stappen in het belang van de patiënt.
Minister Van Rijn: “De ongecontroleerde faillissementen hebben grote maatschappelijke onrust veroorzaakt. Bij de patiënten, het personeel, maar ook breder in de maatschappij. Daar zijn lessen uit getrokken voor alle betrokkenen.
We dragen een gezamenlijke verantwoordelijkheid om iedereen in Nederland te voorzien van goede, betaalbare en toegankelijke zorg. Die verantwoordelijkheid gaat verder dan wat de regels van individuele partijen vragen. We staan er samen voor aan de lat om altijd het belang van de patiënt voorop te stellen”.
Het afgelopen jaar is het Early Warning System verbeterd waardoor het ministerie van VWS eerder en actief wordt geïnformeerd als de continuïteit van de zorg in het geding komt.
Daardoor kan de minister eerder regie nemen en partijen aanspreken om gezamenlijk de kwaliteit en veiligheid van zorg voor patiënten te waarborgen. De rol en positie van het intern toezicht is wettelijk versterkt in de Wet toetreding zorgaanbieders.
Voor de acute zorg is een Algemene maatregel van bestuur opgesteld. Die is van toepassing als de zorg op de spoedeisende hulp, acute verloskunde, zorg in huisartsenposten of beoordelingslocaties in de acute GGZ in het geding komt of als er plannen zijn voor sluiting van een post.
Voordat een sluiting aan de orde kan zijn, moeten betrokkenen aan de slag met een continuïteitsplan en moeten inwoners en lokaal bestuur betrokken worden bij de besluitvorming.
RO 13.03.2020 Staatssecretaris Blokhuis (VWS) vindt het plan dat zorgverzekeraars en –aanbieders hebben opgesteld om mensen met een hoog complexe zorgvraag beter te helpen, een belangrijke stap in de goede richting.
Een stap die volgens de bewindspersoon hoognodig genomen moest worden. De betrokken partijen hebben een nieuwe werkwijze afgesproken voor een passende behandeling op maat voor deze groep patiënten, met steun van GGZ Nederland en Zorgverzekeraars Nederland.
Het gaat om mensen die het ondanks hulp van aanbieders en zorgbemiddeling van de zorgverzekeraar niet gelukt is om een passende plek te vinden. Bijvoorbeeld omdat ze meerdere aandoeningen hebben of verschillende typen zorg nodig hebben. Soms komen daar ook nog problemen bij op het gebied van wonen en werk. Het gaat naar schatting om 250 tot 300 mensen.
Blokhuis vroeg de zorgpartijen om een plan op te stellen naar aanleiding van de hartenkreet van Charlotte Bouwman, die samen met actie Lijm de Zorg opkomt voor deze groep mensen.
‘Luisteren naar patiënten’
Blokhuis: “Het is niet uit te leggen dat mensen met de zwaarste psychische en sociale problemen het langste moeten wachten op de zorg die ze nodig hebben. Daarom ben ik blij met het plan. Het zet een paar belangrijke wissels om. Ook zie ik betrokken partijen die gemotiveerd zijn om het te regelen.
Ik ga de uitvoering uiteraard kritisch volgen en luister naar vertegenwoordigers van de patiënten om te horen of de maatregelen daadwerkelijk het verschil maken. Ook met aanbieders en verzekeraars blijf ik in contact om de plannen aan te vullen en bij te sturen waar nodig. Daar betrek ik ook de gemeenten bij vanwege hun belangrijke taak bij hulpverlening in de wijk.”
Met prioriteit een behandeling op maat
De belangrijkste afspraak in het plan is dat patiënten met een hoog complexe zorgvraag met prioriteit een behandeling op maat krijgen. Per 1 april start daarom speciaal voor deze groep patiënten een landelijk netwerk van zorgaanbieders en zorgverzekeraars die zorgen voor een maatwerkoplossing. Grote ggz-aanbieders hebben de leiding in deze aanpak. Als er een passend aanbod is gevonden of nieuw is opgezet, zorgt de zorgverzekeraar voor de financiering.
Financiële lasten beter verdelen
Voor complexe problemen zijn de financiële risico’s voor zorgorganisaties soms groot. Het gaat bij deze patiënten vaak om langdurige trajecten en kostbare behandelingen. De staatssecretaris gaat met de verzekeraars en de Nederlandse Zorgautoriteit zorgen voor het inperken van die risico’s en het beter verdelen van de lasten. Zo kunnen verzekeraars en aanbieders er zeker van zijn dat de financiering niet in de weg staat om deze groep patiënten te behandelen.
Aanvullende maatregelen
De maatregelen komen bovenop de al lopende plannen om de ambities in de GGZ waar te maken die in het hoofdlijnenakkoord GGZ zijn afgesproken. Daarin zijn ook afspraken gemaakt over de toegankelijkheid en het verbeteren van de kwaliteit en de aanpak van de wachtlijsten.
De staatssecretaris heeft het plan van verzekeraars en aanbieders vandaag naar de Tweede Kamer gestuurd.
NOS 13.03.2020 Staatssecretaris Blokhuis vindt de afspraken tussen instellingen in de geestelijke gezondheidszorg, ggz, en de zorgverzekeraars “een stap in de goede richting”.
Blokhuis droeg de ggz en de verzekeraars eind januari op met een plan te komen om patiënten met complexe psychische problemen te helpen en snel van de wachtlijst te halen. Veel ‘zware’ patiënten vallen nu buiten de boot, bijvoorbeeld omdat ze meerdere aandoeningen hebben, waarvoor de ggz-instellingen hun geen specifieke hulp kunnen bieden.
GGZ Nederland en de verzekeraars hebben nu afgesproken dat patiënten met zeer complexe problemen met prioriteit een behandeling op maat krijgen. Speciaal voor deze groep wordt volgende maand een begin gemaakt met een “landelijk sluitend netwerk” van zorgaanbieders en verzekeraars. De aanpak staat onder leiding van grote ggz-aanbieders. Als er een passend aanbod is gevonden of nieuw is opgezet, zorgt de zorgverzekeraar voor financiering.
Niet uit te leggen
Volgens Blokhuis is het plan een stap die “hoognodig moest worden genomen”. De staatssecretaris vindt het niet uit te leggen dat mensen met de zwaarste psychische en sociale problemen het langst moeten wachten op de zorg die ze nodig hebben. Hij gaat de uitvoering van de afspraken kritisch volgen: “Ik luister naar vertegenwoordigers van de patiënten om te horen of de maatregelen daadwerkelijk het verschil maken.” Hij wil ook met aanbieders en verzekeraars blijven praten om de aanpak eventueel bij te sturen.
Blokhuis erkent dat de financiële risico’s voor zorgorganisaties soms groot zijn. Hij wil dat de lasten beter worden verdeeld en de risico’s worden ingeperkt. Volgens de staatssecretaris bestaat de groep zeer complexe gevallen uit 250 tot 300 mensen.
Charlotte Bouwman teleurgesteld
Blokhuis kwam in januari met zijn oproep na gesprekken met mensen die al lang wachten op zorg. Onder hen is ook Charlotte Bouwman, de vrouw die een actie begon in de hal van het ministerie.
Bouwman reageert vandaag teleurgesteld op de afspraken. Zij heeft er geen vertrouwen in dat er echt genoeg aanbod komt. “Ik lees niet in het plan dat er voor deze groepen te weinig aanbod is en dat dat aanbod nu wordt gegarandeerd. Dat had ik gehoopt en ook verwacht. Mijn mond valt open dat we nu weer met tafels gaan werken en weer gaan overleggen.” Bouwman gaat door met haar actie, maar in verband met de coronacrisis waarschijnlijk niet meer in de hal van het ministerie.
AD 13.03.2020 Mensen met zeer complexe psychische problemen die nu soms tussen wal en schip vallen in de geestelijke gezondheidszorg, krijgen met prioriteit een passend behandelaanbod. Voor deze doelgroep is een plan gemaakt door de zorgverzekeraars en de ggz-aanbieders.
Dat meldt staatssecretaris Paul Blokhuis (Volksgezondheid) vrijdag aan de Tweede Kamer. Hij ziet het plan als een “belangrijke stap in de goede richting”. Soms hebben deze personen zulke ingewikkelde psychische klachten of meerdere aandoeningen dat de zorginstellingen geen passende behandeling konden aanbieden. Volgens Blokhuis gaat het om naar schatting 250 tot 300 mensen die niet binnen de reguliere ggz-route kunnen worden geholpen. Voor hen komt “een sluitend netwerk” dat een behandeling op maat zal zoeken en regelen.
Aanleiding voor het plan was de noodkreet van Charlotte Bouwman, die al weken demonstreert in de hal van het ministerie van Volksgezondheid. Bouwman is al acht jaar suïcidaal en wacht al twee jaar op de juiste hulp. Blokhuis sprak haar meerdere malen en zegde toe de problemen aan te pakken. Hij liet een plan van aanpak maken. Blokhuis: ,,Het is niet uit te leggen dat mensen met de zwaarste psychische en sociale problemen het langste moeten wachten op de zorg die ze nodig hebben. Daarom ben ik blij met het plan.”
Charlotte Bouwman heeft eerder het plan kunnen inzien en liet toen weten ontevreden te zijn. ,,Het plan van zorgverzekeraars en GGZ Nederland om de problemen in de geestelijke gezondheidszorg aan te pakken lost nauwelijks wat op”, zei ze begin maart.
Op 1 april moet dit netwerk van aanbieders en verzekeraars beginnen. Ze zullen via zogenoemde regiotafels de zorg voor mensen met een hoogcomplexe zorgvraag regelen. De nieuwe aanpak komt bovenop de maatregelen die zijn bedacht om de kwaliteit van de ggz te verbeteren en de lange wachtlijsten aan te pakken.
NU 27.02.2020 De gemiddelde wachttijd in een ziekenhuis is wederom toegenomen. Patiënten moesten in 2019 gemiddeld 4,3 weken wachten op een behandeling in een ziekenhuis: een stijging van 8 procent ten opzichte van 2018. Dat meldt het blad Zorgvisie, dat samen met zorgdatabedrijf Mediquest het onderzoek uitvoerde.
In 68 van de 100 onderzochte ziekenhuislocaties stegen de wachttijden in 2019. De Treeknorm, de maximaal aanvaardbare wachttijd van vier weken die zorgaanbieders en zorgverzekeraars hebben afgesproken, haalt slechts 38 procent van de ziekenhuizen.
De gemiddelde wachttijd van de ziekenhuizen berekenden de onderzoekers uit de wachttijden van de verschillende specialismen in alle ziekenhuizen.
Het langst moeten de patiënten van het HMC Antoniushove in Leidschendam en ETZ Elisabeth in Tilburg wachten voor hun eerste consult: 7,8 weken. Bij het Zuyderland in Heerlen wachten patiënten het kortst: de wachttijd in dat ziekenhuis bedraagt 2,6 weken.
Vijf jaar geleden bedroeg de gemiddelde wachttijd voor een behandeling in het ziekenhuis nog drie weken. Volgens directeur Jon Schaefer van Mediquest lopen de ziekenhuizen door toenemende vraag naar zorg tegen de grens aan van wat ziekenhuizen kunnen met het aantal werknemers, stelde hij in januari in Zorgvisie.
Telegraaf 27.02.2020De gemiddelde wachttijd voor het eerste consult in het ziekenhuis is in 2019 met 8 procent gestegen naar 4,3 weken. Dat meldt het blad Zorgvisie, dat onderzoek deed samen met zorgdatabedrijf Mediquest. De stijging is vergeleken met 2018. Bij 68 ziekenhuislocaties stegen de wachttijden, bij 28 daalden ze en bij vier bleven ze gelijk.
De ziekenhuizen met de langste wachttijden bevonden zich vorig jaar in Leidschendam, Den Haag (beide vestigingen van Haaglanden Medisch Centrum) en Tilburg (twee vestigingen van Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis). Ook voor het Martini Ziekenhuis in Groningen moest de patiënt geduld hebben.
Patiënten moesten vorig jaar gemiddeld 7,8 weken wachten tot ze in HMC Antoniushove in Leidschendam terecht konden voor hun eerste consult. Die periode gold ook voor de poli van ETZ Elisabeth in Tilburg. Bij het Martini Ziekenhuis duurde het gemiddeld 7,5 weken. HMC Westeinde (Den Haag) en ETZ TweeSteden (Tilburg) staan op de vierde en vijfde plaats met 7,3 en 7,2 weken.
De ziekenhuizen met de kortste wachttijden, minder dan drie weken, waren vorig jaar het Zuyderland Medisch Centrum (Sittard-Geleen), het Spaarne Gasthuis (Haarlem) en het Zuyderland Medisch Centrum (Heerlen).
AD 27.02.2020 Goed nieuws voor patiënten van het Erasmus MC: De wachttijd bij het Rotterdamse ziekenhuis is het kortste van álle academische ziekenhuizen in Nederland. In de regio moeten patiënten van Franciscus Vlietland in Schiedam het langste wachten op een afspraak: gemiddeld 5,5 week.
De Schiedamse locatie van Franciscus Gasthuis en Vlietland staat hiermee op de 20ste plek van Nederland. De wachttijd voor een afspraak bij de polikliniek steeg van 4 weken in 2018 naar 5,5 weken in 2019. Dat is een stijging van anderhalve week in een jaar tijd.
Franciscus Vlietland scoort hiermee ruim boven het landelijke gemiddelde van 4,3 weken. Ziekenhuis Antoniushove in Leidschendam heeft de langste wachttijden van Nederland: gemiddeld 7,8 weken in 2019. Het overzicht is samengesteld door Mediquest, een bedrijf dat zorgdata in kaart brengt.
Slechter dan gemiddeld
Ook bij het Ikazia in Rotterdam (31ste met 4,9 weken), Van Weel Bethesda in Dirksland (39ste met 4,7 weken) en het IJsselland in Capelle aan den IJssel (46ste met 4,5 weken) moeten patiënten langer wachten dan gemiddeld. Het Maasstad en Franciscus Gasthuis scoren exact het landelijke gemiddelde op de lijst.
Bij de meeste ziekenhuizen in de Rotterdamse regio moesten de patiënten in 2019 langer wachten op een afspraak dan een jaar eerder
Mediqest haalde wachttijden van de ziekenhuiswebsites. Van alle specialismen werd het gemiddelde berekend. Mediquest wil zo het probleem van de toenemende wachtlijsten zichtbaar maken, die ontstaat door een combinatie van meer vragen en een personeelstekort. Uit eerder onderzoek bleek de wachttijd het langst bij het specialisme allergologie.
Norm gehaald
Ook bij de meeste ziekenhuizen in de Rotterdamse regio moeten patiënten langer wachten dan een jaar geleden. De landelijke norm schrijft voor dat 80 procent van de patiënten binnen 4 weken op de poli terechtkan, de maximale wachttijd volgens de streeknorm is 6 weken. In de Rotterdamse regio wordt deze laatste norm nooit overschreden.
In de Rotterdamse regio blijkt de wachttijd van het Spijkenisse MC het laagst met 3,2 weken. Bij het Erasmus MC is dit ook 3,2 weken. Beide staan hiermee in de top 10 van ziekenhuizen waar patiënten het snelste aan de beurt zijn.
AD 27.02.2020 Patiënten die een afspraak willen maken op een polikliniek van een van de HMC-ziekenhuizen, moeten daar steeds langer op wachten. Ziekenhuis Antoniushove in Leidschendam heeft zelfs de langste wachttijden van het land: gemiddeld 7,8 weken in 2019. Dat is een stijging van meer dan een week in een jaar tijd.
Het Westeinde in Den Haag, ook van HMC, staat op plaats 4 in deze lijst, schrijft vakblad Zorgvisie. Hier is de gemiddelde wachttijd 7,3 weken. Dat was een jaar daarvoor nog 6,1 weken. Het overzicht is samengesteld door Mediquest, een bedrijf dat zorgdata in kaart brengt.
Bronovo, het ziekenhuis dat over een paar jaar de deuren moet sluiten, had vorig jaar een gemiddelde wachttijd van 5,9 weken, en staat daarmee op plek 12 in de lijst.
De landelijke norm schrijft voor dat 80 procent van de patiënten binnen vier weken op de poli terecht kan, de maximale wachttijd volgens deze zogeheten Treeknorm is 6 weken.
‘Schuld van kabinetsbeleid’
HMC stelt in een reactie dat het oplopen van de wachttijden een landelijk probleem is. Dat geldt in het bijzonder voor de wachttijden bij de maag-, darm- en leverziektes en oogheelkunde. ,,Voor andere poliklinieken geldt dat we in HMC hard werken aan het leveren van goede zorg en elke dag streven naar zo kort mogelijke wachttijden voor patiënten. Maar de druk op de zorg is groot, zoals recent ook in de landelijke media werd belicht. We zijn als ziekenhuis gebonden aan een ‘plafond’ aan zorg dat we mogen bieden volgens het landelijke hoofdlijnenakkoord.”
In dat akkoord spraken de ziekenhuizen, zorgverzekeraars en het kabinet af dat de omzetgroei van de ziekenhuizen gemaximeerd is, op ongeveer 1 procent per jaar. Dit betekent dat ziekenhuizen nauwelijks kunnen groeien. Zorgverzekeraars hanteren ook vaak een budgetplafond, waarbij regelmatig wordt afgesproken dat te veel geleverde zorg niet wordt betaald.
Binnen de afspraken van het hoofdlijnenakkoord ‘zorgt HMC ervoor dat patiënten zo snel mogelijk terechtkunnen. Patiënten met spoedproblemen kunnen via de huisarts uiteraard altijd direct op één van onze drie locaties terecht.” Wie lang moet wachten, kan vragen of in een ander ziekenhuis de wachttijd korter is. Binnen HMC verschilt dit al per locatie.
De Patiëntenfederatie beveelt bovendien aan om bij de zorgverzekeraar te vragen om wachtlijstbemiddeling. ,,Verzekeraars kunnen naar de wachttijden bij alle ziekenhuizen in de buurt kijken”, legt een woordvoerder uit. Naar aanleiding van de oplopende wachttijden gaat de belangenbehartiger ook zelf onderzoeken hoe de patiënten omgaan met de vertraging. ,,We willen ons panel bijvoorbeeld voorleggen of mensen zelf op zoek gaan naar alternatieven.”
Het ene ziekenhuis gaat daar alleen wel beter mee om dan het andere
Mediquest laat weten dat in het hele land de wachttijden iets oplopen, door een combinatie van meer zorgvraag en een tekort aan personeel, zowel specialisten als verpleegkundigen. ,,Het ene ziekenhuis gaat daar alleen wel beter mee om dan het andere”, aldus een onderzoeker van het bedrijf.
Dat is te zien aan het Lange Land in Zoetermeer. Dat is een kleiner, algemeen ziekenhuis, maar je bent er wel veel sneller aan de beurt, gemiddeld al na 4,3 weken.
Ook de andere ziekenhuizen die nu nog samenwerken in de Reinier Haga Groep doen het iets beter, al staat ook het Reinier de Graaf uit Delft in de top tien van ziekenhuizen met de langste wachttijden, op plek 7 met 6,9 weken. In het Haga is dit 5,7 weken.
AD 27.02.2020 Patiënten van ziekenhuis ZGT in Hengelo moeten het langst wachten op een eerste consult bij de dokter. Van alle Twentse en Achterhoekse ziekenhuizen is de patiënt bij MST in Enschede het snelst aan de beurt.
Wachttijden in 2019:
ZGT in Hengelo: 4,6 weken
ZGT in Almelo: 4,1 weken
MST in Enschede: 4 weken
De gemiddelde wachttijd in Hengelo was in 2019 4.6 weken. Een jaar eerder was het nog 4.3 weken. Dit beeld van een oplopende wachtduur geldt ook voor de locatie Almelo van ZGT en voor het Streekziekenhuis Koningin Beatrix in Winterswijk.
MST verbetert zich
In Almelo zaten patiënten vorig jaar 4.1 weken ‘in de wacht’, in 2018 was dat nog 3.5 weken. Voor SKB liep de wachtduur op van 3.8 in 2018 naar exact 4 weken vorig jaar. MST is met een bekorting van de duur van 4.1 naar 4 weken het best presenterende ziekenhuis in de regio.
Kijkend naar het landelijke beeld bewegen de regionale ziekenhuizen zich allen in de middenmoot op de ranglijst die zorgdatabedrijf Mediquest in opdracht van website Zorgvisie maakte. Zorgvisie wil het probleem van de toenemende wachttijden zichtbaar te maken omdat patiënten het belangrijk vinden dat ze snel bij hun dokter terecht kunnen.
Wachtduur loopt op
Het algemene beeld geeft aan dat sprake is van oplopende wachttijden in Nederland. Dat is bij 68 ziekenhuislocaties het geval. Wie is aangewezen op de ziekenhuizen in Leidschendam, Den Haag en Tilburg is het slechtst af; 7.8 weken duurt het voor men er terecht kan. Terwijl er ook locaties zijn in Nederland waar de patiënt de dokter binnen 2.5 week al ziet.
De gemiddelde wachttijd wordt in hoge mate bepaald door de specialismen die een ziekenhuis in huis heeft. Mediquest rekende eerder uit dat de voor maag, darm en leveraandoeningen, allergologie, oogheelkunde en revalidatiegeneeskunde de langste wachttijden gelden.
Na zeven jaar trekt het kabinet de stekker uit een voorstel dat winstuitkering in de ziekenhuiszorg mogelijk had moeten maken. Dit schrijft minister Bruno Bruins voor Medische Zorg en Sport maandag 28.10.2019 in een brief aan de Eerste Kamer.
Het wetsvoorstel werd in 2014 al aangenomen door de Tweede Kamer, maar bleef hangen in de Eerste Kamer, omdat er geen meerderheid voor leek te zijn.
Het is momenteel overigens wel mogelijk voor private partijen om te investeren in de ziekenhuiszorg. Het is sinds 2006 echter verboden om winst aan hen uit te keren.
Winstuitkering in de zorg: terug van weggeweest
De VWS-bewindslieden gingen op 16 jul 2018 de mogelijkheid voor zorginstellingen om winst te mogen uitkeren aan aandeelhouders, serieus onderzoeken. Ze dachten aan een gedifferentieerd model met verschillende regels per sector. Dat schreven zij toen aan de Tweede Kamer.
Daarmee was het onderwerp winstuitkering ineens weer terug op de agenda. In juli 2014 had de Tweede Kamer het wetsvoorstel “Vergroten Investeringsmogelijkheden in Medisch Specialistische Zorg” aangenomen. Dit maakt het voor ziekenhuizen en medisch specialisten mogelijk om onder strikte voorwaarden winst uit te keren.
Deze voorwaarden zouden ook gaan gelden voor dochterondernemingen en derden waaraan de zorg wordt uitbesteed. Voormalig VWS–minister Schippers liet haar adviesaanvraag in december 2014 echter van de agendaschrappen, omdat zij onvoldoende steun leek te krijgen van de partijen in de Eerste Kamer. Sindsdien lag de behandeling stil.
Verbod winstuitkering
Op dit moment geldt er een verbod op winstuitkering in de intramurale zorg: voor medisch specialistische zorg, verpleging, verzorging, begeleiding of behandeling van gedragswetenschappelijke aard in combinatie met Wlz-verblijf (intramurale Wlz en intramurale GGZ), erfelijkheidsadvisering en ADL-assistentie. Zorgaanbieders in de extramurale zorg mogen wel winst maken, zoals: huisartsencentra, verloskundigen, kraamzorg, wijkverpleging, mondzorg, ziekenvervoer en kleinschalige woonvoorzieningen.
Bouwregime
Het onderscheid tussen intramuraal en extramuraal komt voort uit het toenmalige bouwregime in de zorg, waarbij de overheid de kapitaallasten volledig vergoedde. Omdat niet de zorgaanbieder maar de overheid alle kosten en risico’s inzake zorgvastgoed droeg, werd winstuitkering door aanbieders van intramurale zorg onwenselijk geacht.
Intussen dragen zorgaanbieders zelf alle kosten en risico’s van zorgvastgoed, ongeacht of zij intramurale of extramurale zorg verlenen. Bovendien zijn de traditionele grenzen tussen intramurale en extramurale zorg de afgelopen jaren steeds meer vervaagd, onder meer door de verschuiving van zorg en de opkomst van nieuwe initiatieven zoals e-health.
Financiering
Ziekenhuizen kunnen geen risicodragend kapitaal aantrekken, omdat zij daarover op grond van het huidige winstverbod geen vergoeding mogen betalen, terwijl juist zij een grotere behoefte hebben aan alternatieve financieringsbronnen naast bankleningen. Instellingen met een winstoogmerk, krijgen geen WTZi-toelating en zijn dus niet in staat contracten af te sluiten met zorgverzekeraars.
Dit verbod kan echter gemakkelijk worden omzeild. Het staat een WTZi-toegelaten instelling vrij om activiteiten uit te besteden aan derden, zoals een dochter van de WTZi-toegelaten instelling of een derde partij. Wettelijk gezien is de zorginstelling met de WTZi-toelating altijd verantwoordelijk voor de geleverde zorg en kan daarop worden aangesproken door toezichthouders, zorgverzekeraars, zorgkantoren of patiënten.
Wetsvoorstel
Het oorspronkelijke wetsvoorstel schrapte de verplichting voor zorgaanbieders om de verkoop en verhuur van zorgvastgoed te laten goedkeuren door het College Sanering Zorginstellingen (CSZ). De Tweede Kamer heeft in 2014 echter een amendement aangenomen dat dit toezicht behoudt en uitbreidt naar huur en koop.
Op 31 januari 2017 is een motie aangenomen die de regering verzoekt om met voorstellen te komen om ook winstuitkering in de extramurale langdurige zorg te verbieden. Het nieuwe kabinet moet hierover oordelen. De nieuwe regering wil gelijkgerichtheid in het ziekenhuis bevorderen door medisch specialisten te stimuleren over te stappen naar het participatiemodel. Het verbod op winstuitkering lijkt echter het belangrijkste obstakel hiervoor.
VWS
De drie bewindslieden bogen zich over de vraag of het huidige onderscheid tussen intramurale en extramurale zorg bepalend moet zijn of dat de regelgeving meer zou moeten aansluiten bij de effecten op de betaalbaarheid, kwaliteit en toegankelijkheid van zorg. De ministers en staatssecretaris hinten in de brief op verschillen in regelgeving over winstuitkering per zorgsector. Maar voor het tot een besluit komt, willen de bewindslieden willen nader onderzoek laten doen naar de huidige praktijk, financiering, effecten van winstuitkering en juridische aspecten. Begin 2019 zegde zij toe de Kamer te zullen informeren.
Promotieonderzoek winst in de zorg
Jurist en arts Emke Plomp deed onderzoek naar winstuitkering in de zorg. Haar conclusie was dat dit juridisch houdbaar is maar dat wel aanvullende maatregelen nodig zijn om de publieke belangen in de gezondheidszorg te beschermen. Plomp ontving voor haar proefschrift de Goudsmitprijs.
NU 28.10.2019 Het kabinet trekt na zeven jaar de stekker uit een voorstel dat winstuitkering in de ziekenhuiszorg mogelijk had moeten maken, schrijft minister Bruno Bruins voor Medische Zorg en Sport maandag in een brief aan de Eerste Kamer.
Bruins schrijft dat het kabinet eerst meer inzicht wil krijgen in de kwaliteit van de ziekenhuiszorg, voordat een verruiming van de mogelijkheden voor dividenduitkering mogelijk kan zijn. Ook is het geen goed moment om nu over te gaan op winstuitkeringen binnen de ziekenhuiszorg, in een periode waar er juist veel gesproken wordt over het beperken van de winsten van zorginstellingen, aldus Bruins.
Het wetsvoorstel stamt uit 2012 en werd geïntroduceerd door de toenmalige minister Edith Schippers. Het kunnen uitkeren van winsten aan aandeelhouders zou investeringen in de zorg aantrekkelijker maken, argumenteerde zij destijds. Dit geld zou interessant zijn, gezien de stijgende zorgkosten.
Het wetsvoorstel werd in 2014 al aangenomen door de Tweede Kamer, maar bleef hangen in de Eerste Kamer, omdat er geen meerderheid voor leek te zijn.
Het is momenteel overigens wel mogelijk voor private partijen om te investeren in de ziekenhuiszorg. Het is sinds 2006 echter verboden om winst aan hen uit te keren.
1E kamer28.10.2019 Minister Bruins voor Medische Zorg en Sport (MZS) heeft het wetsvoorstel Vergroten investeringsmogelijkheden in medisch-specialistische zorg bij brief van 25 oktober 2019 ingetrokken.
De Eerste Kamer heeft eerder, op 9 december 2014, de plenaire behandeling van het voorstel aangehouden. Dit gebeurde op verzoek van de toenmalige minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) in afwachting van aan de Raad van State te vragen voorlichting over de implicaties van het amendement Bruins Slot bij artikel 18 van de Wet toelating zorginstellingen.
Bij het nader uitwerken van maatregelen om excessieve winsten te voorkomen, heeft minister Bruins vastgesteld dat het ‘niet logisch’ is om hierop vooruit te lopen met het aangehouden wetsvoorstel. Daarom heeft hij besloten het wetsvoorstel in te trekken.
Een Zorgenloos inkomensafhankelijk leven en verder !!!!
De Algemene wetinkomensafhankelijke regelingen van 23 juni 2005 streeft tot harmonisatie van inkomensafhankelijke regelingen(Algemene wet inkomensafhankelijke regelingen)
Huur
Scheefwoners gaan nog meer huur betalen. Die maatregelen nam het kabinet om de vastgelopen woningmarkt vlot te trekken. De aanpak van scheefwoners is niet onomstreden.
Vorig jaar bleek al dat de coalitie iets wil doen aan scheefwoners, maar dat leidde tot veel woedende reacties. Zo stelt een deel van de scheefwoners dat zij geen mogelijkheden hebben om te verhuizen naar een koopwoning of duurder huurhuis.
In 2019 is een inkomensafhankelijke (hogere) huurverhoging toegestaan als het gezamenlijke inkomen (in 2017) van alle bewoners in een huishouden hoger is dan 42.436 euro. Bij de inkomensafhankelijke huurverhoging is de minimale huurstijging 4,2 procent en de maximale huurstijging 5,6 procent.
AD 12.11.2019
AD 11.11.2019
Combinatiekorting
U kunt als ouder de combinatiekorting krijgen als u werkt en uw kind jonger is dan 12 jaar. Verder hangt de korting af van uw inkomen. De Belastingdienst beoordeelt of u de inkomensafhankelijke combinatiekorting kunt krijgen.
Boetes
Dan was er ook nog dat plan om boetesinkomensafhankelijk te maken !!! De rechter legt in Nederland steeds meer geldboetes op. Deze stijging is vooral een gevolg van de groeiende overtuiging dat van gevangenisstraf nog nooit iemand beter geworden is.
Meer geldboetes dus. Maar een geldboete wordt niet door iedere verdachte als straf ervaren. Een rijke ondernemer laat een boete door zijn bedrijf betalen, terwijl een bijstandsmoeder niet eens voldoende geld heeft om haar kapotte wasmachine te vervangen. Daarom moeten we boetes inkomensafhankelijk maken.
En dan komt zomaar de SP met weer een nieuw Zorgplan
De SP wil mensen alleen nog via de fiscus laten betalen voor de zorg, zodat de hoogte van die rekening totaal inkomensafhankelijk wordt. Dus geen eigen risico of zorgpremie meer. Volgens het CPB is het socialistische voorstel gunstig voor veruit de meeste Nederlanders.
Voorberekening CPB
Het Centraal Planbureau (CPB) heeft het plan van de SP doorgerekend. Mensen met een gezamenlijk bruto-inkomen tot 86.000 euro gaan er naar verwachting op vooruit. Iedereen met een hoger inkomen is het kind van de rekening.
Toch is er nog veel onduidelijk over het voorstel van de SP !!!
Ongewenste effecten?
Allereerst heeft het CPB niet onderzocht wat de arbeidsmarkteffecten zijn. Ook wordt geen rekening gehouden met afwenteling van hogere lasten voor bedrijven op gezinnen. Het is dus onzeker wat de daadwerkelijke economische effecten zijn van het SP-voorstel.
Verder bestaat er onduidelijkheid over de gedragsmatige effecten die het plan van de SP met zich meebrengt. Zo is niet bekend in hoeverre de zorgvraag – en dus de zorgkosten – toenemen als het besef onder burgers verdwijnt dat de zorg daadwerkelijk geld kost. Als het aan de SP ligt, verdwijnt het eigen risico en is de zorg straks ‘gratis’, terwijl dat in werkelijkheid niet zo is.
Voorstel gunstig voor leeuwendeel huishoudens, zegt CPB
Nu is een gezin van tweeverdieners met kinderen en een modaal salaris jaarlijks zo‘n 20 procent van het inkomen kwijt aan zorg. Bij de allerrijkste huishoudens gaat het maar om 11 procent. Hartstikke oneerlijk, vindt SP-Kamerlid Maarten Hijink. ,,De sterkste schouders moeten de zwaarste lasten dragen. Dat doen we via ons belastingstelsel.’’
De oppositiepartij wil volgend jaar al het verplichte eigen risico en de zorgtoeslag afschaffen en de zorgpremie op nul zetten. In plaats daarvan worden de inkomensafhankelijke fiscale bijdrage aan de zorgverzekeringswet, die er nu ook al is, en de inkomstenbelasting verhoogd.
De SP heeft het plan helemaal laten doorrekenen door het Centraal Planbureau(CPB). Volgens de rekenmeesters gaan de lagere en middeninkomens er daardoor fors op vooruit: tussen de 3,5 procent en 4,2 procent. De hoogste inkomens daarentegen leveren in doorsnee 3,9 procent in.
In 2012 stelden VVD en PvdA in hun regeerakkoord al voor om de zorgpremie inkomensafhankelijk te maken en een groot deel van de bijdragen te fiscaliseren. Het plan belandde in de prullenbak, nadat vooral de achterban van de liberalen in opstand kwam. De financiële effecten van de maatregel pakten desastreus uit voor grote groepen.
SP‘er Hijink vindt het logisch dat het coalitieplan faliekant mislukte. ,,De VVD wilde de miljonairs matsen. Daarom hadden ze gezorgd dat de premie en bijdragen vanaf een jaarinkomen van 70.000 euro niet meer verder stegen. Maar iemand moest de zorgkosten toch dragen, dus waren de lagere inkomens bij hen de klos. Wij hebben dat plafond niet, bij ons dragen de rijken altijd het meeste bij.”
Stelsel kraakt en piept
De inrichting van het huidige zorgstelsel kraakt en piept. Dus laat de politiek maar uitleggen waarom dit niet kan, aldus Maarten Hijink (SP) over de politieke haalbaarheid van zijn plan.
De parlementariër ziet niet in waarom de coalitie dit plan zou afschieten. ,,Alle partijen geven hoog op over de middeninkomens en die gaan er zo flink op vooruit. Daarnaast kraakt en piept de inrichting van het huidige zorgstelsel, dat zien zij ook. Dus laat de politiek maar uitleggen waarom het niet kan.”
Voor de langere termijn houdt de SP overigens vast aan een Nationaal Zorgfonds, waarbij de zorgverzekeraars compleet worden afgeschaft. Hijink: ,,Dit is een tussenstap. We zeggen: je kunt eerder beginnen met het eerlijk verdelen van de zorgkosten. Volgend jaar al.”
Kortom, de SP wil het zorgstelsel grondig aanpakken. Het eigen risico en de zorgtoeslag worden afgeschaft en er moet minder premie geïnd worden door zorgverzekeraars. In ruil daarvoor gaat de inkomstenbelasting fors omhoog, behalve voor de laagste inkomensgroepen.
Op deze manier wil de SP de zorgkosten opnieuw gaan verdelen. Het plan zou een ‘opstapje’ zijn naar het Nationaal Zorgfonds, waarin alle verzekeraars verdwijnen.
NHS
Ook in het Verenigd Koninkrijk bestaat een ‘gratis’ zorgstelsel, de NHS, waarbij de zorg vrijwel volledig wordt betaald uit belastingen. Dat zorgt voor grote problemen, zoals lange wachtlijsten bij huisartsen.
Ook de kwaliteit van de zorg daar is beduidend lager bij onze Westerburen, bleek al uit eerdere onderzoeken. Nederland doet het een stuk beter.
Kritiek voormalig hoogleraar
Het bericht van SP komt een dag na depublicatie over dat de zorgverzekering sinds 2006 zo’n 446 euro duurder is geworden.
Ook Marcel Canoy, voormalig hoogleraar zorgeconomie, ziet niets in de plannen van de Socialistische Partij. Op NPO Radio 1 gaf hij zijn kritiek op de plannen: “Het CPB trapt iedere keer in dezelfde valkuil. Het zijn namelijk boekhoudsommetjes. Een grote stelselwijziging gaat gepaard met gedragseffecten”.
Volgens Canoy is het niet te overzien welke ongwenste gevolgen een ander type zorgstelsel (en financiering daarvan) gaat hebben, bijvoorbeeld op de doelmatigheid en toegankelijkheid.
Zorg is al inkomensafhankelijk
Tot slot reageerde Chris Oomen, voormalig topman van DSW, in Stand.nl op de ideeën van de SP. Op de vraag: “Moeten de zorgkosten inkomensafhankelijk worden?”, antwoordde hij: “Dat zijn ze al”.
En dat klopt:
Iedereen in Nederland heeft een verplichte zorgverzekering waarvoor men premie betaalt aan de zorgverzekeraar. Mensen met een inkomen beneden de circa 30.000 euro (38.000 euro voor gezinnen) komen in aanmerking voor zorgtoeslag. Verder betaalt iedereen met een zorgverzekering ook een inkomensafhankelijke bijdrage voor de Zorgverzekeringswet (Zvw). Iemand die meer verdient, draagt meer bij aan de zorgkosten.
Naast de premie voor je zorgverzekering betaal je ook een bijdrage zorgverzekeringswet. Deze bijdrage zorgverzekeringswet is inkomensafhankelijk. Hoe hoger je inkomen, hoe hoger de bijdrage die je betaalt.
Bijdrage zvw 2019
De hoogte van de inkomensafhankelijke bijdrage die je moet betalen, wordt uitgedrukt in een percentage. Dit percentage verschilt per inkomstenbron. De percentages voor de inkomensafhankelijke bijdrage in 2019 vind je in onderstaand overzicht:
Let op: De Belastindienst hanteert wel een bovengrens voor de heffing van de inkomensafhankelijke bijdrage. Over al het brutoinkomen boven 55.923 euro heft de Belastingdienst geen inkomensafhankelijke bijdrage meer.
Echter dit gaat, als het aan de SP ligt, nog niet ver genoeg. Zij willen dat de rekening in grotere mate wordt neergelegd bij mensen met een hoog inkomen of met een flink pensioen.
VVD
Het inkomensafhankelijk maken van de zorgpremie is niet gestoeld op liberale beginselen en is “verre van eerlijk”. Dat zei directeur Patrick van Schie van de Teldersstichting, het wetenschappelijk bureau van de VVD,
AD 11.11.2019 Het afschaffen van de inkomensafhankelijke eigen bijdrage voor hulp in de huishouding zorgt voor opvallende effecten in Den Haag. In rijkere wijken als Benoordenhout en Ypenburg stijgt het aantal aanmeldingen fors. Het stadsbestuur is daar niet blij mee.
De forse groei blijkt uit cijfers die de gemeente heeft vrijgegeven op verzoek van deze krant. In Ypenburg steeg het aantal gebruikers van hulp in de huishouding tussen januari en eind juli met 17 procent. Bij het wijkteam Haagse Hout (zowel Benoorden- als Bezuidenhout) steeg dit percentage met 10. In beide gevallen is het veel meer dan het gemiddelde in de stad, dat niet meer is dan 4 procent groei
In achterstandswijken als Moerwijk en Transvaal/Groente- en Fruitmarkt daalde het aantal poets-hulpen juist dat wordt betaald uit de gemeentelijke pot Maatschappelijke Ondersteuning.
Kabinetsbeleid
De oorzaak van de stijging in de rijkere wijken is gelegen in kabinetsbeleid. De oorspronkelijke regels voor de verplichte eigen bijdrage waren erg nadelig voor mensen met een hoog inkomen of veel spaargeld. Zeker als zij meer vormen van hulp kregen, liepen de eigen bijdragen fors op. Daarom is er nu een abonnementstarief, van 17,50 per vier weken.
Geld moet naar wie het écht nodig heeft, aldus Parbhudayal.
De gemeente benadrukt dat niet iedereen die in Ypenburg of Benoordenhout woont rijk is,toch baart de groei zorgwethouder Parbhudayal zorgen, ze heeft nu al een gapend gat in de begroting. ,,Als mensen die heel goed in staat zijn om zelf hun hulp te betalen, nu thuiszorg via de gemeente nemen omdat ze dan goedkope hulp krijgen, vind ik dat niet goed. Geld moet naar wie het écht nodig heeft.”
AD 31.10.2019 Eén op de drie Nederlanders is dit jaar onaangenaam verrast door zorguitgaven waarvoor ze moesten bijbetalen. Het leeuwendeel (43 procent) was ervan uitgegaan dat de kosten wel onder de dekking zouden vallen van de zorgpolis. De financiële tegenvaller bedroeg voor de meesten zo’n 250 euro of meer.
Dit komt naar voren in een onderzoek dat vergelijker Pricewise liet uitvoeren onder 1000 mensen. Een kwart (27 procent) van de verzekerden die onaangenaam verrast werd door de rekening, had geen rekening gehouden met het eigen risico. Nog eens een kwart (23 procent) was er niet van op de hoogte dat zijn verzekeraar geen contract had met een door hem gekozen zorgverlener. Daardoor vergoedde de verzekeraar slechts een deel van de kosten en kwam de rest voor eigen rekening. De rekening werd betaald voor zorgverleners en medicijnen.
Pricewise wijt de tegenvaller over de zorgrekening vooral aan grote onwetendheid over wat er volgens de zorgpolis nu wel en niet wordt vergoed. Die onwetendheid blijkt wel uit de antwoorden die mensen geven op in het onderzoek gestelde vragen. Zo zegt 44 procent niet te weten wat voor type basisverzekering hij heeft. Ook kennen de meesten het verschil niet tussen een natura of restitutieverzekering en is niet voor iedereen duidelijk dat bij een restitutieverzekering een maximale vergoeding kan gelden. Dit om extreem hoge kosten, in bijvoorbeeld een privékliniek, tegen te gaan.
Raadsel
Ook blijft het onderwerp eigen risico voor veel Nederlanders een raadsel. Zo weet 44 procent niet dat het eigen risico (385 euro) moet worden aangesproken zodra zij een beroep doen op zorg uit de basisverzekering, bijvoorbeeld bij een opname in het ziekenhuis. Verder weet slechts 36 procent dat je voor sommige medische kosten naast het eigen risico een eigen bijdrage moet betalen.
Pricewise test sinds 2015 ieder jaar de zorgkennis van 1000 mensen met 33 vragen over onder andere de basisverzekering, eigen bijdrage, zorgkosten en vergoedingen. Dit jaar scoren de deelnemers een zeer magere 4,9, ondanks alle voorlichtingscampagnes. Vorig jaar scoorden verzekerden nog een 5,4. Toen was de basiskennis over de zorgverzekeringen ook al verslechterd.
Koudwatervrees
Volgens Hans de Kok, directeur van Pricewise, worden veel consumenten geplaagd tot inactiviteit en koudwatervrees en lezen zij zich niet in. ,,Als mensen er meer vanaf weten, zijn ze uiteraard veel beter in staat een passende keuze te maken, dan worden ze minder overvallen door tegenvallende kosten, ook als zij besluiten om niet over te stappen.”
Het gros van Nederlanders is zo huiverig om over te stappen dat ze de afgelopen 14 jaar nog nooit hun zorgverzekering hebben aangepast of zijn overgestapt naar een andere verzekeraar. Angst en twijfel speelt een belangrijke rol om op de handen te blijven zitten, concludeerde onderzoekster en gedragspsycholoog Marijke van Putten in een onderzoek dat zij verrichtte in opdracht van het ministerie van Economische Zaken. ,,Mensen laten liever alles bij het oude dan dat ze veranderen want ja, stel je voor”, zei ze vorig jaar in een interview.
Het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) raadt mensen aan om toch ‘echt heel goed naar de zorgverzekering te kijken’. ,,Mensen moeten er niet automatisch van uitgaan dat de verzekering die ze nu hebben ook volgend jaar de goede is”, luidt het advies.
Vijf dingen die je moet weten over je zorgverzekering;
1. Basisverzekering of aanvullende zorgverzekering?
Iedere Nederlander is wettelijk verplicht verzekerd voor de basisverzekering. Voor deze verzekering geldt een acceptatieplicht. Dat betekent: de verzekeraar mag niemand weigeren die zich als nieuwe klant aanmeldt. De aanvullende verzekering is bedoeld als een aanvulling op de basisverzekering. Dit gaat om vergoedingen voor dingen die niet in het basispakket zitten. Denk aan: fysio, brillen en lezen, tandarts en alternatieve zorg. Aanvullende verzekeringen zijn er in heel veel prijsklassen én formaten.
2. Restitutie- of naturapolis?
Dit zijn twee type basisverzekeringen. Bij de restitutiepolis vergoedt de verzekeraar álle zorgaanbieders. Het maakt niet uit of de verzekeraar afspraken met de zorgverlener heeft of niet. Bij de naturapolis is dat contract wél essentieel.
Als er een contract is betaalt de verzekeraar rechtstreeks de rekening. Als er geen contract is, dan moet je de rekening voorschieten en soms zelf een deel van de rekening betalen. Om niet voor onaangename verrassingen te komen is het goed om de polisvoorwaarden te bestuderen en na te gaan of een verzekeraar afspraken heeft met bepaalde zorgpartijen, zoals ziekenhuizen in de buurt.
3. Wat zit er in de basisverzekering?
De overheid beslist ieder jaar wat er in de basisverzekering komt en de inhoud verandert zo’n beetje elk jaar. Vanuit de basisverzekering wordt de belangrijkste zorg vergoed. Een greep: een bezoek aan de huisarts; ziekenhuiszorg: de ambulance, het ziekenhuisverblijf en de behandeling door medisch specialisten; tandartskosten voor kinderen tot en met 18 jaar; kraamzorg en verloskundige hulp; fysiotherapie tot 18 jaar en voor chronische aandoeningen; geneesmiddelen en wijkverpleging.
4. Wat is het verschil tussen eigen risico en eigen bijdrage?
De hoogte van het eigen risico wordt jaarlijks vastgesteld door de overheid en is alleen van belang bij de basisverzekering. Het gaat voor volgend jaar wederom om een bedrag van 385 euro (en vrijwillig te verhogen tot 885 euro). Wie gebruik gemaakt van de zorg, betaalt de eerste 385 euro uit eigen zak. Daar zijn wel een paar uitzonderingen op: voor de huisarts geldt bijvoorbeeld geen eigen risico.
Bij een aanvullende- of tandartsverzekeringen geldt geen eigen risico. Dan over de eigen bijdrage. Ook die geldt alleen voor zaken in het basispakket. Dat kunnen zijn hulpmiddelen, geneesmiddelen (wanneer die duurder zijn dan de gemiddelde prijs) of kraamzorg. Hoe hoog de eigen bijdrage is, hangt af van het soort zorg. Ook die hoogte wordt jaarlijks door de overheid vastgesteld.
5. Wat valt er onder het eigen risico?
Voor de huisarts hoef je zoals gezegd geen eigen risico te betalen. Wel kan er een rekening op de mat vallen als je medicijnen hebt gekregen, een bloedonderzoek hebt laten doen of als de huisarts je doorverwijst naar een ziekenhuis. De ziekenhuiskosten die daardoor gemaakt worden, gaan van je eigen risico af. Kosten voor een ambulance of een bezoek aan de spoedeisende hulp gaan wel altijd ten koste van het eigen risico.
AD 24.10.2019 De SP wil mensen alleen nog via de fiscus laten betalen voor de zorg, zodat de hoogte van die rekening totaal inkomensafhankelijk wordt. Dus geen eigen risico of zorgpremie meer. Volgens het CPB is het socialistische voorstel gunstig voor veruit de meeste Nederlanders. Maar is het politiek ook haalbaar?
Voorstel gunstig voor leeuwendeel huishoudens, zegt CPB
Nu is een gezin van tweeverdieners met kinderen en een modaal salaris jaarlijks zo‘n 20 procent van het inkomen kwijt aan zorg. Bij de allerrijkste huishoudens gaat het maar om 11 procent. Hartstikke oneerlijk, vindt SP-Kamerlid Maarten Hijink. ,,De sterkste schouders moeten de zwaarste lasten dragen. Dat doen we via ons belastingstelsel.’’
De oppositiepartij wil volgend jaar al het verplichte eigen risico en de zorgtoeslag afschaffen en de zorgpremie op nul zetten. In plaats daarvan worden de inkomensafhankelijke fiscale bijdrage aan de zorgverzekeringswet, die er nu ook al is, en de inkomstenbelasting verhoogd.
De SP heeft het plan helemaal laten doorrekenen door het Centraal Planbureau (CPB). Volgens de rekenmeesters gaan de lagere en middeninkomens er daardoor fors op vooruit: tussen de 3,5 procent en 4,2 procent. De hoogste inkomens daarentegen leveren in doorsnee 3,9 procent in.
In 2012 stelden VVD en PvdA in hun regeerakkoord al voor om de zorgpremie inkomensafhankelijk te maken en een groot deel van de bijdragen te fiscaliseren. Het plan belandde in de prullenbak, nadat vooral de achterban van de liberalen in opstand kwam. De financiële effecten van de maatregel pakten desastreus uit voor grote groepen.
SP‘er Hijink vindt het logisch dat het coalitieplan faliekant mislukte. ,,De VVD wilde de miljonairs matsen. Daarom hadden ze gezorgd dat de premie en bijdragen vanaf een jaarinkomen van 70.000 euro niet meer verder stegen. Maar iemand moest de zorgkosten toch dragen, dus waren de lagere inkomens bij hen de klos. Wij hebben dat plafond niet, bij ons dragen de rijken altijd het meeste bij.”
Stelsel kraakt en piept
De inrichting van het huidige zorgstelsel kraakt en piept. Dus laat de politiek maar uitleggen waarom dit niet kan, aldus Maarten Hijink (SP) over de politieke haalbaarheid van zijn plan.
De parlementariër ziet niet in waarom de coalitie dit plan zou afschieten. ,,Alle partijen geven hoog op over de middeninkomens en die gaan er zo flink op vooruit. Daarnaast kraakt en piept de inrichting van het huidige zorgstelsel, dat zien zij ook. Dus laat de politiek maar uitleggen waarom het niet kan.”
Voor de langere termijn houdt de SP overigens vast aan een Nationaal Zorgfonds, waarbij de zorgverzekeraars compleet worden afgeschaft. Hijink: ,,Dit is een tussenstap. We zeggen: je kunt eerder beginnen met het eerlijk verdelen van de zorgkosten. Volgend jaar al.”
MSN 24.10.2019 Schaf de ziektekosten premie, het eigen risico en de zorgtoeslag af en betaal de ziektekosten uit de schatkist, uit de belastingopbrengsten. Dat voorstel van de SP blijkt voor huishoudens met een gezamenlijk inkomen tot 86.000 euro bruto per jaar goed uit te pakken. De heeft de rekenmeester van het kabinet, het Centraal Planbureau, berekend.
Nu heeft iedereen een verplichte ziektekostenverzekering bij een zorgverzekeraar. De premie voor het basispakket bedraagt zo’n 110 euro per maand per volwassene.
Lage inkomens krijgen compensatie voor de kosten via de zorgtoeslag, maar voor iedereen geldt het eigen risico van 385 euro per jaar.
Kan veel eerlijker
De SP wil dat allemaal afschaffen. SP-Kamerlid Maarten Hijink licht toe: “Je ziet nu dat de zorgkosten worden opgebracht door mensen die dat moeilijk kunnen betalen en het kan dus veel eerlijker.”
Want de SP wil de zorgkosten uit de belastingopbrengsten betalen. Dan betalen automatisch de hoogste inkomens meer dan mensen die minder verdienen. Het SP-plan zou voor de laagste inkomens een koopkracht verbetering van 3,5 procent betekenen.
Maar zelfs huishoudens die gezamenlijk ruim 86.000 euro verdienen gaan er nog bijna 2 procent op vooruit.
Hijink: “Dat laat maar zien hoe oneerlijk het op dit moment ingericht is, en als je dat via de belastingen eerlijker doet, voor het overgrote deel van de Nederlanders, driekwart, veel gunstiger is.”
In de ‘Stand van de zorg‘ constateert NZA dat de kosten (te) hard stijgen. Bij ongewijzigd beleid wordt de zorg onbetaalbaar en dus ook minder toegankelijk voor iedereen.
AD 01.11.2019
Het is belangrijk dat partijen de krachten bundelen. Welke zorg, ‘waar’ en ‘door wie’ ze de zorg laten geven moet opnieuw bekeken worden. Dit jaar gaven ze voor het eerst meer dan 100 miljard uit aan zorg. Daar krijgen ze veel voor terug: de kwaliteit van zorg in Nederland is hoog.
In de jaarlijkse ‘Stand van de zorg’ constateren ze dat de zorgkosten stijgen door onder meer de vergrijzing en het personeelstekort. Ze zien dat er stappen worden gezet om de kostenstijging in de hand de houden. Ze constateren dat er veel initiatieven en beleidsvoornemens zijn. En dat is goed. Maar de resultaten zijn nog te mager.
Door de bloeiende economie is er in meerdere sectoren een tekort aan mensen. Maar de zorg is wel oververtegenwoordigd. Vijf van de tien beroepen waar grote tekorten zijn, zijn zorgberoepen, zoals wijkverpleegkundigen of psychiaters.
Op dit moment zijn er ruim 30.000vacatures in de zorg. Bovendien komen er, mede door de vergrijzing, steeds meer patiënten bij. Het RIVM heeft al berekend dat over een tijdje 1 op de 4 werkenden een zorgmedewerker zou moeten zijn.
Volgens het ministerie van Volksgezondheid is dat aantal nog nooit zo hoog geweest. Reden voor minister Hugo de Jonge om het startsein te geven voor een reclamecampagne om het imago van werken in de zorg op te kalefateren. Als onderdeel van de campagne werd op donderdag17.10.2019 ook een vacaturewebsite gelanceerd.
Ziekenhuizen
Het Beatrixziekenhuis in Gorinchem en het Jeroen Bosch Ziekenhuis in Den Bosch zijn de winnaars van de Ziekenhuis Top 100, die morgen verschijnt op deze site. De eerste is het beste streekziekenhuis, de ander is de nummer één bij de topklinische ziekenhuizen.
AD 30.12.2019
AD 15.11.2019
Grote blijdschap bij medewerkers van beide winnende ziekenhuizen, en vooral ook trots. Want aan de top komen is één ding, er blijven is een stuk lastiger. Toch is dat precies wat de winnende ziekenhuizen deden. Het Jeroen Bosch Ziekenhuis stond ook vorig jaar op de eerste plaats en ook het RIVAS Beatrixziekenhuis eindigt de laatste jaren steevast bovenin.
AD 08.11.2019
,,Deze eerste plaats is – wederom – de kroon op het dagelijks werk van onze zorgverleners’’, zegt Anja Blonk, directeur van het Beatrixziekenhuis, dat twee keer eerder winnaar was. Dat was in 2016 en 2017, toen de ranglijst nog geen onderscheid maakte tussen de zogenoemde topklinische en de algemene- of streekziekenhuizen. Die onderverdeling is nodig omdat ziekenhuizen zich steeds verder specialiseren; topklinische ziekenhuizen richten zich op complexe operaties en behandelingen, in het streekziekenhuis kun je terecht voor basiszorg.
Het Jeroen Bosch Ziekenhuis wint voor de tweede keer op rij de Ziekenhuis Top 100. Maar het is een roerig jaar: personeel voert actie voor betere lonen en er loopt een rechtszaak rond de overleden baby Luna. ,,Verdrietige dingen horen bij een ziekenhuis”, zegt bestuursvoorzitter Piet-Hein Buiting.
Het personeelstekort bij het UMCG in Groningen is zo hardnekkig dat het ziekenhuis al een jaar lang vier operatiekamers dichthoudt. Ook zijn er minder bedden beschikbaar, schrijft RTV Noord.
Dat komt door een gebrek aan specialistisch personeel in de operatiekamers. Daarom sloot het ziekenhuis vorig jaar vier van de 29operatiekamers. Ook kwamen er minder bedden op de intensive care.
Eerder deze maand 08.10.2019 werd ook al duidelijk dat elf ziekenhuizen in Nederland er slecht voor staan. Dat blijkt uit de jaarlijkse Benchmark Ziekenhuizen, waarvoor BDO Accountants de Nederlandse ziekenhuizen op basis van hun financiële jaarverslagen van 2018 rangschikt. Het LangeLand Ziekenhuis in Zoetermeer scoort het slechtst; dat krijgt nu een twee en vorig jaar een drie. Het Ommelander Ziekenhuis in Groningen moet het doen met een schamele vier, terwijl dat vorig jaar nog een acht kreeg.
Volgens de accountants is het vooral zorgwekkend als ziekenhuizen het twee jaar achter elkaar slecht doen. Drie ziekenhuizen scoren nu een vijf en vorig jaar een vier. Dat geldt voor het HagaZiekenhuis in Den Haag, het Brabantse Maasziekenhuis Pantein en het Zaans Medisch Centrum.
Verder bungelen ook onderaan de lijst nog het Limburgse Zuyderland (nu een vijf vorig jaar een twee), Ziekenhuisgroep Twente (nu een vijf, vorig jaar een drie), het Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis in Nijmegen (beide jaren een vijf). Kijk op deze interactieve kaart om te zien hoe het ziekenhuis bij jou in de buurt scoort. De rode ziekenhuizen scoren onvoldoendes.
Onlangs maakte Treant Zorggroep in het noorden van het land bekend dat het zich genoodzaakt ziet om vijfhonderd personeelsleden te ontslaan. Drie ziekenhuizen van die groep zitten in de problemen, maar in deze lijst krijgen die ziekenhuizen nog wel een zes, juist omdat zij maatregelen hebben genomen om rode cijfers tegen te gaan. Zo’n 500 medewerkers zullen hun baan verliezen, gedwongen ontslagen worden niet uitgesloten. Wegens de problemen sluit de nachtelijke spoedhulp in Stadskanaal per direct.
BDO verwacht niet dat er op korte termijn ziekenhuizen kopje onder gaan. Na het bankroet van het Amsterdamse MC Slotervaart en de MC IJsselmeerziekenhuizen in Lelystad op 25 oktober 2018 zijn bestuurders volgens de accountants voorzichtiger geworden. ,,Het ministerie, zorgverzekeraars en gemeenten zullen er alles aan doen om dat te voorkomen,’’ verwacht Van den Haak. Het faillissement van het Slotervaart-ziekenhuis bracht zeker één patiënt in levensgevaar.
Vorig jaar voorspelde BDO Accountants: dat ‘meer ziekenhuizen zullen omvallen’. Zeker veertien ziekenhuizen in ons land verkeerden toen in de gevarenzone, stelde het accountantskantoor toen.
Ook al deden ziekenhuizen het financieel iets beter dan vorig jaar, ‘het gevreesde zorginfarct’ is volgens accountants ‘niet afgewend’.
AD 16.12.2019
Premies voor personeel
Het Groningse ziekenhuis nam het afgelopen jaar verschillende maatregelen. Zo kregen medewerkers een premie van 5000 euro als ze drie jaar zouden blijven. Daarnaast gingen parttime medewerkers van het operatiecentrum extra uren werken. Ook trok het ziekenhuis extra personeel aan. Het hielp, maar niet genoeg.
Telegraaf 16.12.2019
Dat is opmerkelijk, want juist in het Bredase ziekenhuis wordt vandaag actie gevoerd voor een betere cao. Het personeel houdt onder meer een stilteactie, protestmars, en verschillende toespraken. Voor veel patiënten betekent de actie dat geplande operaties, onderzoeken en afspraken zijn verzet. Van den Haak: ,,Dit is de financiële score, dat wil niets zeggen over de kwaliteit van de zorg of de werkdruk en happiness van de medewerkers.’’
Nieuw manifest De Tien Geboden
Voor kwetsbare ouderen is er welliswaar 2,1 miljard euro extra bij gekomen, maar in drie jaar tijd gaat het slechts ietsiepietsie beter beter in de ouderenzorg. Daarom hebben Wanda de Kanter, Carin Gaemers en Hugo Borst een nieuw manifest gemaakt: De Tien Geboden voor de zorg voor ouderen die vanwege dementie in het verpleeghuis zitten.
‘Iedere bewoner die daartoe in staat is, komt dagelijks uit bed en wordt geholpen de dag aangenaam door te brengen. Er is altijd iemand die een oogje in het zeil houdt. Gedurende de dag is er regelmatig persoonlijk contact met een zorgverlener of begeleider. Langer dan twee uur zonder persoonlijk contact is onacceptabel.’
Tekortkomingen
Ook wordt lang niet altijd een professionele afweging gemaakt over welke zorg mensen nodig hebben; in 47 procent van de gevallen constateert de inspectie hierop tekortkomingen. Het bijhouden van het dossier van bewoners is een nog groter probleem. Bij zo’n twee derde van de instellingen wordt dit niet goed gedaan.
Om de situatie te verbeteren, is vereist dat medewerkers functioneren in “een veilige cultuur, waarin de zorgmedewerker open kan zijn over zijn twijfels en dilemma’s”,stelt de inspectie. Een kwart van de bezochte verpleeghuizen voldoet daar nog niet aan.
Op www.igj.nl/verpleeghuiszorginbeeld zijn de landelijke resultaten te zien van de toezichtbezoeken. Daarnaast is op de site van de inspectie op een overzichtskaart te zien welke instellingen er bezocht zijn en wat de bevindingen van de inspectie op deze locaties waren.
AD 19.11.2019
AD 21.10.2019
AD 21.10.2019
Problemen bij de jeugdzorg
De omzet in de jeugdzorg is vorig jaar gestegen en het aantal cliënten is toegenomen. Toch zit bijna een kwart van de jeugdzorginstellingen in de rode cijfers
Telegraaf 03.12.2019
AD 03.12.2019
Dit komt onder andere omdat tarieven niet kostendekkend zijn, personeel duurder wordt door de krappe arbeidsmarkt en de vraag naar zorg toeneemt.
Dat blijkt uit een analyse van de jaarverslagen van 268 jeugdzorgorganisaties uitgevoerd door inkoopcoöperatie Intrakoop in samenwerking met accountantskantoor Verstegen. Intrakoop is een inkoopcoöperatie voor zorginstellingen en heeft ongeveer zeshonderd leden door het land.
In 2015 is de verantwoordelijkheid voor de jeugdzorg overgegaan van de Rijksoverheid naar de gemeenten. De overgang ging gepaard met een bezuiniging van 15 procent en heeft bijgedragen aan de financiële druk op de sector, concludeert Intrakoop.
13 miljoen minder nettoresultaat
De totale omzet van de onderzochte instellingen bedroeg afgelopen jaar circa 2,5 miljard euro, 200 miljoen meer dan een jaar eerder. Hoewel de omzet met 6,4 procent steeg, en het aantal cliënten met 5,4 procent, daalde het nettoresultaat met 13 miljoen naar 33 miljoen euro.
Eerste staking
Afgelopen september 2019 legden veel jeugdzorgwerkers een dag het werk neer vanwege de crisis in de jeugdzorg. Ze zeiden dat er 950 miljoen euro nodig was om de administratiedruk te verlagen en arbeidsvoorwaarden te verbeteren. Het was voor het eerst in de Nederlandse geschiedenis dat medewerkers uit de jeugdzorg het werk neerlegden.
Ook staakten ze voor betere arbeidsvoorwaarden, een lagere werkdruk en een einde aan de ‘inkoopwaanzin’, de term die ze gebruiken voor het beleid van gemeenten om de jeugdzorg tegen zo laag mogelijke tarieven in te kopen. Het was de eerste staking in de geschiedenis van de jeugdzorg.
Als rode cijfers zich twee à drie jaar voortzetten, kun je op je vingers natellen dat het mis gaat, aldus Harald Bresser, Intrakoop.
Met het omvallen van de Brabantse jeugdzorginstelling Juzt is al een van de grotere instellingen door zijn hoeven gegaan. Vorige week ketste weer een overname af van de organisatie die zorg biedt aan 1800 jongeren. Dit weekend werd bekend dat de Gelderse instelling Pluryn zo ernstig in de financiële problemen zit dat het zijn deuren wil sluiten voor schrijnende, acute gevallen.
Verschillende Zuid-Hollandse jeugdinstellingen slepen gemeenten voor de rechter omdat ze de tarieven van de gemeente te laag vinden. Zij stellen: ‘Onder deze voorwaarden gaan we failliet’. Volgende week doet de rechter uitspraak. Een advocaat van Curium, een academisch centrum voor kind- en jeugdpsychiatrie, reageerde verbijsterd: ,,Er wordt een berekening gemaakt van de productiviteit, daar wordt een wiskunde op losgelaten die werkelijk is losgezongen van de realiteit.’’
Fraude
Een deel van de Nederlandse zorgaanbiedersfraudeert mogelijk met hun declaraties. 97 grote zorgaanbieders boekten in 2017 samen 51,7 miljoen euro winst. Dat is veel meer dan je zou verwachten op basis van hun bedrijfsvoering.
Journalisten van Pointer,Reporter Radio en Follow the Money bekeken de jaarrekeningen van 1.959 grote zorginstellingen in de geestelijke gezondheidszorg, gehandicaptenzorg en thuiszorg. 97 instellingen boekten gemiddeld 20,8 procent winst, terwijl twee tot drie procent in de sector normaal is. Thuiszorgorganisatie Anahid spande de kroon: daar werd bijna 67 procent winst geboekt.
Onlangs beschreef Follow the Money hoe handige ondernemers een fikse winst in de zorg kunnen opstrijken. Anahid kreeg in dat stuk een bijzondere vermelding: over het boekjaar 2017 maakte het bedrijf namelijk een winst van 66,8 procent. Dergelijke winsten zijn absurd hoog: in 2016 was het gemiddelde resultaat in de thuiszorg vóór belasting 3,9 procent.
Incidenteel kan een hogere winst dan normaal geboekt worden, bijvoorbeeld door subsidies of verkoop van een bedrijfsonderdeel. Voor de 97 zorgbedrijven is de hoge winst echter structureel en niet eenvoudig te verklaren, aldus de onderzoekers.
Eerst veroordeeld zijn voor oplichting of poging tot doodslag, dan als bestuurder verantwoordelijk worden voor de besteding van zorggeld. Dat klinkt misschien vreemd, maar is allerminst ongewoon. Dat blijkt uit onderzoek van het Informatie Knooppunt Zorgfraude (IKZ). De organisatie keek naar de voorgeschiedenis van 53 zorgbestuurders die betrokken waren bij fraudezaken. Dertig van hen bleken al een strafblad te hebben. Hoe kunnen zulke rotte appels toch op zo’n plek komen?
Bij Zorgfraude zijn vaak bestuurders betrokken die een strafblad hebben en die vaak ook veroordeeld zijn. Dat blijkt uit een onderzoek (.pdf) van het Informatie Knooppunt Zorgfraude (IKZ).
Het IKZ onderzocht 53 bestuurders in 41 zaken waarin sprake was van zorgfraude. Dertig van hen (57 procent), bleek een juridisch dossier te hebben. Daarvan zijn 25 personen veroordeeld, één zaak loopt nog en vier bestuurders zijn niet veroordeeld. Het gaat geregeld om meerdere veroordelingen per bestuurslid en om uiteenlopende delicten, waaronder fraude, diefstal en geweldsdelicten.
AD 05.11.2019
Meldingen geweld
De commissie-De Winter opende een meldpunt voor slachtoffers tijdens een onderzoek naar seksueel, fysiek en psychisch geweld in de jeugdzorg sinds 1945. Bij dit meldpunt kwamen er in totaal honderden meldingen binnen.
Van de meldingen van seksueel, fysiek en psychisch geweld in de jeugdzorg kunnen uiteindelijk maar zes meldingen in een daadwerkelijke aangifte resulteren. De rest van de zaken is verjaard, blijkt uit gegevens van het Openbaar Ministerie die dagblad Trouw heeft opgevraagd.
Dat meldde Trouw maandag 01.07.2019 op basis van opgevraagde cijfers van het Openbaar Ministerie (OM). Van de ongeveer duizend meldingen zijn veruit de meeste zaken verjaard.
Secretaris Christiaan Ruppert van de commissie-De Winter, die het onderzoek hiernaar uitvoerde, noemt de zes gevallen “een magere oogst”. Met de verjaarde zaken kan juridisch niets meer gedaan worden.
Inkoop Jeugdzorg
Jeugdzorginstellingen hebben van de rechter gelijk gekregen in hun strijd om een fatsoenlijke vergoeding voor het verlenen van jeugdhulp.
De gemeente moet opnieuw kijken naar te lage tarieven. Het overgrote merendeel van de instellingen was naar de rechter gestapt. Dat concludeert de Haagse voorzieningenrechter dinsdag 22.10.2019 na een kort geding, gevoerd door twaalf jeugdhulpaanbieders.
De procedure werd aangespannen door verschillende jeugdzorginstellingen waaronder Jeugdformaat, Ipse de Bruggen, Parnassia en Rivierduinen, naar eigen zeggen samen goed voor 85 procent van de totale jeugdzorg in de gemeenten rond Den Haag.
Tien gemeenten in de Haagse regio startten dit jaar gezamenlijk een nieuwe procedure voor de inkoop van jeugdhulp. De tarieven, die de gemeenten voorstelden, klopten volgens de jeugdzorginstellingen van geen kant en daarom stapten ze naar de rechter. Ze voelden zich klemgezet. Het ging om zowel de grote instellingen als Jeugdformaat, als de ‘kleintjes’, de vrijgevestigde eenpitters, bij elkaar goed voor 85 procent van alle jeugdzorg.
Jeugdwet
Eerder deze week kwam naar buiten dat een kwart van de jeugdzorgorganisaties verlies lijdt. Een oorzaak is de krappe arbeidsmarkt waardoor instellingen veel extern personeel in moeten huren met stijgende personeelskosten tot gevolg.
NU 30.12.2019 Nederlandse gemeenten kampen met financiële tekorten omdat zij de hoeveelheid zorg waar jongeren en ouderen om vragen, hebben onderschat. Dat zegt algemeen directeur van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) Jantine Kriens maandag in gesprek met de Volkskrant.
Gemeenten kregen op 1 januari 2015 de verantwoordelijkheid voor jeugdhulp, de ondersteuning van ouderen en mensen met beperkingen en de begeleiding voor mensen zonder regulier werk.
Hiermee kregen lokale overheden verantwoordelijkheid voor de zorg van ongeveer twee miljoen Nederlanders. Vijf jaar geleden werden zorgtaken overgedragen aan lokale overheden.
Het idee was dat gemeenten de zorg efficiënter konden vormgeven, waardoor het overdragen van verantwoordelijkheid samenging met bezuinigingen. Dit bleek niet haalbaar voor gemeenten en de lokale overheden hoopten op steun van de overheid, wat volgens hen uitbleef.
Het ministerie van Volksgezondheid zegt dat gemeenten deze hulp wel hebben gekregen en meer geld krijgen van het gemeentefonds. Toch willen de gemeenten een verhoging van het budget. Het ministerie gaat onderzoeken of dit nodig is.
Om problemen in de jeugdzorg aan te pakken moeten gemeenten volgens het ministerie beter gaan samenwerken, aldus een woordvoerder tegen de Volkskrant.
Telegraaf 30.12.2019 De leden van vakbond FNV hebben ingestemd met de cao voor personeel in ziekenhuizen. Half december werd het onderhandelaarsakkoord bereikt voor de 200.000 medewerkers die onder de cao vallen. 88 procent van de vakbondsleden stemden in met het akkoord.
Ziekenhuispersoneel krijgt een structurele loonsverhoging van 8 procent met een looptijd van 27 maanden. Ook is er een hogere onregelmatigheidstoeslag afgesproken die uitkomt op een extra structurele loonsverhoging van zo’n 2,5 procent. Verder krijgen alle ziekenhuismedewerkers een eenmalige bruto uitkering van 1200 euro over 2019 in januari. In het akkoord zijn ook hogere salarissen afgesproken voor leerlingen en stagiairs.
De vakbonden en de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen hadden, na maandenlange acties bij ziekenhuizen, half december een akkoord gesloten. In november was er nog een grote landelijke ziekenhuisstaking, medewerkers eisten een stevige structurele loonsverhoging en betere afspraken over werk- en rusttijden.
AD 30.12.2019 De FNV is akkoord met de nieuwe cao voor ziekenhuispersoneel. Bijna negentig procent van de leden vindt dat ze er in loon en arbeidsomstandigheden voldoende op vooruit gaat.
Het conflict tussen de ziekenhuiswerkgevers en vakbeweging lijkt daarmee eindelijk beslecht. Maandenlang werd er niet tussen de partijen gepraat nadat de cao-onderhandelingen spaak liepen. Nadat het personeel in bijna alle ziekenhuizen het werk neerlegde, eind november, werden de onderhandelingen hervat met hulp van een bemiddelaar. Dat resulteerde op 14 december 2019in een cao-akkoord, waarmee de FNV-leden echter nog wel moesten instemmen.
OmroepWest 30.12.2019 De leden van van vakbond FNV hebben ingestemd met de cao voor personeel in ziekenhuizen. Half december werd het onderhandelaarsakkoord al bereikt voor de 200.000 medewerkers die onder de cao vallen. Uiteindelijk stemde bijna 90 procent van de vakbondsleden in met het akkoord.
Actiecomités van het Alrijne Ziekenhuis, Langeland Ziekenhuis, HagaZiekenhuis en het HMC reageerden twee weken geleden al positief op de berichten over een overeenstemming. ‘Het is een mooi en evenwichtig akkoord. De verslechteringen zijn van tafel en er zijn betere voorwaarden gekomen om de balans tussen werk en privé beter te krijgen’, zei een woordvoerder van het actiecomité van het Langeland Ziekenhuis.
Ziekenhuispersoneel krijgt in ruim twee jaar tijd een structurele loonsverhoging van 8 procent. Daarnaast heeft het FNV een hogere onregelmatigheidstoeslag afgesproken. Dat betekent dat er uiteindelijk een extra structurele loonsverhoging van zo’n 2,5 procent bij komt. Verder krijgen alle ziekenhuismedewerkers een eenmalige bruto uitkering van 1200 euro over 2019 in januari. Ook leerlingen en stagiairs profiteren van het akkoord. Ze krijgen een hogere vergoeding.
‘Blij dat het tot een akkoord gekomen is’
Het actiecomité van het HMC is blij dat de overeenkomst is ‘toegespitst op directe zorg.’ Volgens het actiecomité van het HagaZiekenhuis laat het akkoord ‘niet alleen zien dat actievoeren loont, maar vooral dat de nijpende situatie ten aanzien van het personeel binnen de ziekenhuizen duidelijk is.’
Voor het bereiken van het akkoord werd actie gevoerd door het personeel. In november was er nog een grote landelijke ziekenhuisstaking. De ziekenhuismedewerkers eisten onder meer een stevige structurele loonsverhoging en betere afspraken over werk- en rusttijden. ‘Er zijn echt te weinig mensen in het ziekenhuis’, zei Marleen Eikelenboom van het Westeinde Ziekenhuis toen. ‘Als er een schakel uitvalt, klapt alles hier in elkaar.’
NU 14.12.2019 Afgelopen jaar zijn er bijna vierduizend mensen bijgekomen op de wachtlijst voor langdurige zorg in de verpleging en verzorging. Ouderenbonden waarschuwen voor de gevolgen van lange wachttijden.
In een jaar tijd is het aantal mensen op de wachtlijst voor verpleeghuiszorg met 30 procent gestegen, blijkt uit cijfers van Zorginstituut Nederland. Dit is het tweede jaar op rij dat de wachtlijst zo sterk is gegroeid.
NU.nl vroeg zorgverzekeraars hoe ze tegen de stijging van de wachtlijsten aankijken. In Nederland beheren 8 zorgverzekeraars 31 regionale zorgkantoren. Zorgkantoren zijn verantwoordelijk voor de langdurige zorg in hun regio.
Tot een jaar wachten op plek van voorkeur
De 16.700 mensen op de wachtlijst hebben langdurig intensieve zorg nodig. De meeste van deze mensen willen naar een verpleeghuis dat ze kennen en niet naar een verpleeghuis in een ander dorp of stad. Andere mensen op de wachtlijst zitten juist al in een verpleeghuis ver van huis en wachten op een plek in het verpleeghuis van voorkeur. Dit zijn volgens het Zorginstituut Nederland ‘niet-actief’-wachtenden.
Verschillende verzekeraars schrijven dat de wachttijd voor de niet-actief-wachtenden flink is toegenomen. In de regio’s Twente en Arnhem, waar verzekeraar Menzis de zorgkantoren beheert, moeten deze mensen in vergelijking met begin dit jaar gemiddeld een maand langer wachten. Verzekeraar Zorg en Zekerheid, die twee zorgkantoren in Noord- en Zuid-Holland beheert, spreekt nu van een gemiddelde wachttijd van tien tot twaalf maanden.
“Er wordt voor iedereen een goede oplossing gevonden”
VGZ en CZ, die samen dertien zorgkantoren beheren, vertellen in gesprek met NU.nl dat volgens hen de aanhoudende stijging van de wachtlijsten in de verpleeghuiszorg een probleem is. Maar, dat op dit moment voor iedereen een goede oplossing kan worden gevonden, door bijvoorbeeld thuiszorg aan te bieden.
Ouderenbonden ANBO en KBO-PCOB maken zich meer zorgen om de stijging van het aantal mensen op de wachtlijst. De ouderenbonden waarschuwen dat de langere wachtlijst voor meer overbelasting van mantelzorgers en een toename van crisissituaties kan zorgen.
Wachtlijsten groeien sneller in Limburg en Brabant
Vooral buiten de Randstad lijken de wachtlijsten hard te groeien. CZ beheert zorgkantoren in Zuid-Holland, Zeeland, Noord-Brabant en Limburg. Uit cijfers van deze zorgkantoren blijkt dat de stijging in de Brabantse en Limburgse regio’s het afgelopen jaar veel sterker was dan in de regio’s in Zuid-Holland.
Dit beeld komt ook naar voren bij VGZ, dat zorgkantoren in Noord-Holland, Zuid-Holland, Noord-Brabant, Gelderland en Limburg beheert. Zij schrijven dat ze vooral een stijging zien in de regio Nijmegen, hun Limburgse regio en Noordoost-Brabant.
Niet alle zorgkantoren hebben inzicht gegeven in de regionale veranderingen. Daarom weten we niet van iedere regio hoe hard de wachtlijsten het afgelopen jaar stegen.
Vergrijzing zorgt voor meer ouderen die intensieve zorg nodig hebben
Uit cijfers van het CBS blijkt dat vooral Limburg snel vergrijst, vooral ten opzichte van Noord- en Zuid-Holland vergrijst de regio een stuk sneller.
Vergrijzing is dan ook volgens VGZ en CZ de belangrijkste oorzaak dat de wachtlijsten stijgen. Het aantal ouderen groeit en dus groeit ook het aantal ouderen dat langdurig intensieve zorg nodig zal hebben. Daarnaast zorgt het tekort aan personeel in de zorg en in sommige regio’s het tekort aan fysieke plekken voor langere wachttijden, aldus de zorgkantoren.
Hugo de Jonge, de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport schreef op 13 december in een brief aan de Tweede Kamer dat de vraag naar verpleeghuiszorg de afgelopen jaren groter was dan verwacht en dat deze vraag ook in de toekomst steeds groter wordt. Zicht op een concrete oplossing voor de wachtlijsten lijkt er niet te zijn. Het verder stijgen van de wachtlijsten wordt ook door de verzekeraars zelf niet uitgesloten.
Verantwoording
NU.nl bekeek voor dit onderzoek cijfers van Zorginstituut Nederland en vroeg aanvullende gegevens op bij de 31 zorgkantoren. Het Zorginstituut Nederland bericht maandelijks over het aantal mensen op de wachtlijst voor langdurige verpleging en verzorging. Voor dit bericht hebben we de cijfers van oktober 2019, oktober 2018 en oktober 2017 met elkaar vergeleken.
In het bericht van Zorginstituut Nederland staat het totaal aantal ‘niet actief-wachtenden’ en het aantal ‘actief-wachtenden’ dat langer dan zes weken wacht. Actief-wachtenden zijn mensen die zo snel mogelijk moeten worden geplaatst en dus soms ook in een verpleeghuis terecht komen die niet hun voorkeur heeft.
Het aantal mensen dat actief-wachtend is, maar korter dan zes weken wacht op zorg wordt niet door het Zorginstituut Nederland maandelijks gerapporteerd en is in de cijfers die in dit artikel worden genoemd daarom niet meegenomen.
De recentste cijfers over deze groep komen uit augustus 2019 en laten zien dat deze groep toen bestond uit ongeveer 1.300 mensen. Ook dit aantal is in vergelijking met begin dit jaar gegroeid.
Telegraaf 26.11.2019 Het kabinet maakt bijna 180 miljoen euro vrij voor verpleeghuizen. Door verkeerde inschattingen en oplopende wachtlijsten is er flink meer geld nodig.
Uit de Najaarsnota blijkt dat minister Hoekstra (Financiën) de knip heeft moeten trekken. Dat was nodig omdat de kosten voor de langdurige zorg te laag ingeschat waren. Na een bijsturing door de Nederlandse Zorgautoriteit bleek dat er meer geld nodig was.
Daarom maakt het kabinet in de Najaarsnota nu 130 miljoen euro extra geld vrij voor de verpleeghuizen. Daar komt nog eens 60 miljoen euro bij vanwege de toegenomen wachtlijsten in dit jaar. Omdat er budgettair nog eens 11 miljoen euro wordt verrekend, gaat het onder de streep om 179 miljoen euro aan extra uitgaven.
Tegenvaller
De tegenvaller komt doordat het ministerie van Volksgezondheid het aantal mensen dat verpleeghuiszorg nodig heeft, te laag heeft ingeschat. Daarnaast moet er extra geld worden uitgetrokken om wachtlijsten weg te werken. Die lopen alsmaar verder op door de vergrijzing en een gebrek aan verpleegkundigen.
Eerder dit jaar maakte minister De Jonge (Volksgezondheid) al bekend het budget voor de langdurige zorg met 470 miljoen euro te verhogen. Daar komt dit bedrag nu nog bovenop.
AD 07.11.2019 Het Beatrixziekenhuis in Gorinchem en het Jeroen Bosch Ziekenhuis in Den Bosch zijn de winnaars van de Ziekenhuis Top 100, die morgen verschijnt op deze site. De eerste is het beste streekziekenhuis, de ander is de nummer één bij de topklinische ziekenhuizen.
Grote blijdschap bij medewerkers van beide winnende ziekenhuizen, en vooral ook trots. Want aan de top komen is één ding, er blijven is een stuk lastiger. Toch is dat precies wat de winnende ziekenhuizen deden. Het Jeroen Bosch Ziekenhuis stond ook vorig jaar op de eerste plaats en ook het RIVAS Beatrixziekenhuis eindigt de laatste jaren steevast bovenin.
,,Deze eerste plaats is – wederom – de kroon op het dagelijks werk van onze zorgverleners’’, zegt Anja Blonk, directeur van het Beatrixziekenhuis, dat twee keer eerder winnaar was. Dat was in 2016 en 2017, toen de ranglijst nog geen onderscheid maakte tussen de zogenoemde topklinische en de algemene- of streekziekenhuizen. Die onderverdeling is nodig omdat ziekenhuizen zich steeds verder specialiseren; topklinische ziekenhuizen richten zich op complexe operaties en behandelingen, in het streekziekenhuis kun je terecht voor basiszorg.
Dit betekent niet dat we tevreden achteroverleunen. In de zorg valt altijd wat te verbeteren, aldus Anja Blonk, directeur Beatrixziekenhuis.
De bovenste plaats in de ranglijst is volgens Piet-Hein Buiting, voorzitter van de Raad van bestuur van het Jeroen Bosch Ziekenhuis, vooral te danken aan het personeel. ,,En aan het feit dat wij hier voortdurend bezig zijn met de vraag hoe onze zorg beter kan.’’ Dat geldt ook voor het Beatrixziekenhuis: ,,Dit betekent niet dat we tevreden achteroverleunen. In de zorg valt altijd wat te verbeteren. En daar zetten we ook op in’’, zegt directeur Blonk.
De Top 100 gebruikt gegevens die ziekenhuizen elk jaar moeten aanleveren, bijvoorbeeld aan de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd. De instellingen worden beoordeeld op 33 onderdelen die iets zeggen over het niveau van de zorg, zoals toezicht op medicijngebruik, uitkomsten van veelvoorkomende of juist heel complexe operaties, de kwaliteit van de verpleging of tijdige start van een behandeling.
Weinig complicaties
In het Beatrixziekenhuis worden zeer veel patiënten gescreend op pijn, ernstige verwardheid en ondervoeding, factoren die van invloed kunnen zijn op het herstel. Ook het beleid rond medicijnen is op orde: goede controle op de medicatie bij opname en ontslag voorkomt fouten. Het streekziekenhuis in Gorinchem scoort veel punten met veelvoorkomende operaties: er zijn weinig complicaties na een galblaasverwijdering, het plaatsen van knie- of heupprotheses of het plaatsen van een pacemaker.
Wel laat het Beatrix punten liggen bij het percentage patiënten dat overlijdt na complicaties na een darmkankeroperatie, dat ligt er nét iets hoger dan het landelijk gemiddelde. Directeur Blonk: ,,Het percentage is niet zo hoog meer als het jaar ervoor. Dat was voor ons reden om specifiek in te zoomen op de vraag wat we beter konden doen.’’
Het Jeroen Bosch Ziekenhuis doet minimaal één keer per dag pijnmetingen bij veel patiënten op de verpleegafdeling en scoort daarmee punten. In 2017 ging dat nog minder goed. Buiting: ,,Onze metingen zijn nu veel nauwkeuriger, we hebben gekeken waar het misging, vooral bij patiënten bij wie pijn het meest op de loer ligt.”
Daarnaast voldeed het Bossche ziekenhuis vorig jaar ruimschoots aan het minimumaantal operaties bij blaas- en prostaatkanker. Het deed er respectievelijk 46 en 125, waar 20 en 50 operaties als norm zijn gesteld. Toch laat het ziekenhuis wel punten liggen bij de complicaties na een aantal kankeroperaties. Zeer veel patiënten krijgen tijdig preventieve antibiotica toegediend en er zijn weinig complicaties na het verwijderen van de galblaas of het plaatsen van een knie- of heupprothese.
Perfecte ziekenhuizen bestaan niet volgens Piet-Hein Buiting van het Jeroen Bosch Ziekenhuis. ,,Dat kán niet, je kunt nooit alles helemaal goed doen.”
Morgen 08.11.2019 op deze site: de prestaties van alle ziekenhuizen op een rij.
AD 07.11.2019 Het Jeroen Bosch Ziekenhuis wint voor de tweede keer op rij de Ziekenhuis Top 100. Maar het is een roerig jaar: personeel voert actie voor betere lonen en er loopt een rechtszaak rond de overleden baby Luna. ,,Verdrietige dingen horen bij een ziekenhuis”, zegt bestuursvoorzitter Piet-Hein Buiting.
Gefeliciteerd met de eerste plek. Verrast?
,,Ja, verbaasd en blij verrast. Ik heb er zelfs een weddenschap op verloren met een medewerkster die de kwaliteit van het ziekenhuis bijhoudt. Ik dacht: twee keer op rij winnen, komt niet vaak voor. We vergelijken ons werk continu met dat van vier samenwerkende ziekenhuizen.
We weten dat we goed werk doen, maar de definitie van het beste ziekenhuis blijft lastig. Voor mij is dat een ziekenhuis dat ervoor zorgt dat een patiënt eenmaal thuis zijn leven weer kan oppakken. En dat effect blijft heel lastig te meten. Patiënten en personeel worden vandaag op rozen, mandarijntjes en cakejes getrakteerd. De medewerkster die de weddenschap won, krijgt een mooie cadeaubon.”
Wat kan in uw ogen nog beter?
,,We hadden vorig jaar meer complicaties na longkankeroperaties. We zaten boven het landelijk gemiddelde. Onze longchirurgen zijn in de samenwerkende ziekenhuizen gaan kijken wat er beter kon, zoals we dat eerder ook op het gebied van darmkanker hebben gedaan.
Uit zo’n zoektocht komt maar zelden één oorzaak. Het gaat om het hele proces van diagnose tot operatie, waar we kleine dingen kunnen verbeteren. Zo’n operatie is net een marathon. Patiënten krijgen dan ook adviezen van ons om zo fit mogelijk de operatie in te gaan.
Denk aan sport- en voedingsprogramma’s. De chirurgen nemen op hun beurt de operatietechnieken door en kijken welke problemen ze sneller kunnen herkennen. We zien nu al dat het aantal complicaties bij longkankeroperaties is gedaald tot onder het landelijk gemiddelde.”
In de zorg bestaat een schrijnend personeelstekort, hoe is dat bij jullie?
,,Als je naar het totaal kijkt hebben wij geen tekort. Alleen op de afdeling anesthesie hebben we veel vacatures: 9,5 fte op 37 man. Omdat wij in 2015 al zijn begonnen met het opleiden van extra personeel waren wij de tekorten voor die twee jaar later overal ontstonden.
Ook denken we dat we goed voor onze mensen zorgen, waardoor ze hier graag werken. Zo hebben we onder meer een welzijnsprogramma voor personeel dat ’s nachts op de intensive care werkt. Zij krijgen gekleurde brillen (de oranje bril weert blauw licht en verbetert de kwaliteit van de slaap, red.) en speciale stoelen om een powernapje te doen.”
Toch lijkt niet iedereen zo tevreden. De verpleegafdelingen hangen vol met actieposters voor hogere lonen. Hoe groot is de onvrede?
,,Dat vind ik moeilijk te zeggen. Ik hoor medewerkers zeggen dat er 5 procent bij moet, anderen vinden het bod van de ziekenhuizen nog niet zo slecht. Ik ben zelf vooral geïnteresseerd of medewerkers zich voldoende kunnen ontwikkelen, zich in het team thuisvoelen en zich door de organisatie gesteund voelen.”
Steunt u hen in het protest?
,,Ik praat hier niet over cao-onderhandelingen, dat vind ik niet netjes. Ik wil wel het maatschappelijke debat voeren. Zorgen we goed genoeg voor de mensen die de ruggengraat van de samenleving vormen, zoals politieagenten, leraren en verpleegkundigen? Als je van deze mensen een grote inzet vraagt, moet je daar iets tegenover zetten. Of dat 5 procent extra moet zijn, weet ik niet. Het risico is dat we straks wel beter betaalde mensen hebben, maar te weinig. Het geld moet uit de lengte of de breedte komen.”
Zelf staat u met een jaarsalaris van 235.000 euro in de top vijftig van grootverdieners in ziekenhuizen. Dat wringt.
,,We kunnen geen maatschappij hebben waar het niet wringt. Een ziekenhuis heeft een heel loongebouw waar allerlei mensen verschillende taken verrichten en waar ook verschillende salarissen voor staan. Daar zijn afspraken over gemaakt. Iedereen mag dus iets vinden van de hoogte van mijn salaris, maar we passen de afbouwregeling precies toe volgens de wettelijk regels.”
Uw ziekenhuis kwam afgelopen jaar negatief in het nieuws. De ouders van baby Luna daagden tien doktoren voor het tuchtcollege, omdat hun pasgeboren dochter volgens hen stierf door tal van medische fouten. Haalt deze gebeurtenis de glans af van de nummer 1-positie?
,,Nee, deze situatie raakt de kern van een ziekenhuis. Hier gebeuren heel mooie en heel verdrietige dingen. Dat laatste kunnen we als ziekenhuis helaas niet helemaal voorkomen. Je doet je best. Natuurlijk denk ik aan het verdriet van de ouders. Het is verschrikkelijk om je kind te verliezen. In deze situatie is het heel erg belangrijk om te kijken wat er precies is gebeurd.
Daar gaat de tuchtzaak over (uitspraak eind november, red.). Ook voor ons personeel was dit een verschrikkelijke gebeurtenis. Het heeft iedereen geraakt. We proberen de medewerkers te ondersteunen, het gesprek met hen aan te gaan, zodat ze elke patiënt de 100 procent aandacht kunnen geven die hij verdient. We staan nog altijd open voor een gesprek met de ouders van Luna. Het is aan hen om hierop in te gaan.”
Zo scoorde het Jeroen Bosch Ziekenhuis:
Plus:
+ Voldeed vorig jaar aan het minimumaantal operaties bij darm-, blaas- en prostaatkanker. Bij de laatste voldoet het zelfs aan de norm die voor dit jaar geldt en krijgt het daarom een bonuspunt.
+ Hoort bij de 10 procent ziekenhuizen met de beste uitkomst bij staaroperaties: 98 procent van de patiënten ziet beter na de ingreep.
+ Ook veel punten op andere criteria rond operatiebeleid: zeer veel patiënten krijgen tijdig preventieve antibiotica toegediend en er zijn weinig complicaties na het verwijderen van de galblaas of het plaatsen van een knie- of heupprothese.
Min:
– ziekenhuis laat veel punten liggen bij de complicaties na diverse kankeroperaties.
– percentage patiënten dat langer dan verwacht in het ziekenhuis ligt, is er hoger dan gemiddeld en dat betekent geen punten op dit onderdeel.
– aanpak van ondervoeding bij kinderen is op orde, maar bij volwassenen blijft deze achter.
AD 01.11.2019 Om de dreigende personeels-tekorten in de ziekenhuizen het hoofd te bieden, moet de productiviteit fors omhoog. Dat kan door meer processen te stroomlijnen en vooral door te digitaliseren, denkt ING.
Als ziekenhuizen niets veranderen aan de wijze waarop ze werken, dreigt er een immens personeelsprobleem. Uit berekeningen blijkt dat de zorginstellingen in 2040 170.000 medewerkers meer nodig hebben dan nu. En dat terwijl de beroepsbevolking met 500.000 personen afneemt.
Het is niet realistisch om te veronderstellen dat al dat personeel gevonden kan worden, stelt ING in een studie naar de knelpunten. Nu al hebben de ziekenhuizen een tekort. De oplossing moet gevonden worden in een hogere arbeidsproductiviteit van het personeel. Nu groeit die met 0,4 procent per jaar. Dat kan gemakkelijk naar 1 procent als er gebruikt gemaakt gaat worden van digitalisering in de zorg, aldus de bank.
Als de jaarlijkse productiviteit met 1 procent stijgt in plaats van 0,4 procent, scheelt dat 60.000 banen in 2040, berekende ING. Dat soort besparingen is mogelijk, laten voorbeelden uit onder meer Zweden en Engeland zien.
Hard nodig
De omslag is hard nodig, zegt Jan Willem Spijkman, sectorbanker zorg bij ING. ,,In het hoofdlijnenakkoord van het kabinet is afgesproken dat de zorgkosten van de ziekenhuizen in 2021 niet meer stijgen. Maar de zorgvraag stijgt jaarlijks met 3 procent, vooral vanwege de vergrijzing.”
De afspraak om de kosten te beheersen, knelt nu al op sommige plekken. Een paar ziekenhuizen hebben al opnamestops ingevoerd omdat het budget dat ze op jaarbasis van de verzekeraar krijgen op is. ,,Voor spoedeisende hulp geldt dat uiteraard niet”, zegt Spijkman. ,,Maar wel voor planbare hulp, zoals een nieuwe heup.”
Geen wonder dat ziekenhuizen naarstig op zoek zijn naar mogelijkheden om kosten te besparen. En daarbij wordt veel verwacht van digitalisering, waarmee de afgelopen jaren veel vooruitgang is geboekt. ,,Als je de communicatie met patiënten en met zorgaanbieders bestudeert, blijken die processen nauwelijks gedigitaliseerd. Daar is nog veel winst te boeken”, aldus Spijkman.
Afspraak
,,Kijk naar de manier waarop een afspraak tot stand komt. Eerst moet je met de huisarts bellen voor een afspraak. Daarna bel je met het ziekenhuis en kun je over een paar weken langskomen. Daar zit je weer een tijd in de wachtkamer. Recepten worden nog per fax gestuurd. En als je naar een ander ziekenhuis gaat, krijg je een cd-rom mee met je patiëntgegevens.”
Spijkman verwacht vooral voordelen bij mensen met chronische aandoeningen. ,,Mensen kunnen thuis zelf hartfilmpjes maken of hun bloeddruk meten.” Die gegevens kunnen vanuit huis naar het ziekenhuis worden gestuurd en daar worden bekeken door de behandelend arts. Dat scheelt een ziekenhuisbezoek. ,,Het blijkt dat patiënten dit soort handelingen liever thuis of bij de huisarts doen dan in het ziekenhuis”, aldus Spijkman.
Door betere monitoring kan sneller worden ingegrepen als iets fout dreigt te gaan. Dat levert ook een besparing op, omdat ziektes en kwalen vroegtijdig worden aangepakt. Dit soort laaghangend fruit is redelijk makkelijk te plukken en levert direct een besparing in de zorgkosten op.
Toch staat de digitalisering in de zorg nog in de kinderschoenen. Dat heeft verschillende oorzaken, zegt Spijkman. ,,Ziekenhuizen worden betaald voor de zorg die ze zelf leveren. Digitalisering betekent in de praktijk dat er minder zorg in het ziekenhuis verleend wordt. Dat scheelt omzet, terwijl de instellingen wel moeten investeren in digitalisering van de zorg buiten het ziekenhuis.”
Geen prettige combinatie
Hogere kosten en minder omzet, dat is geen prettige combinatie. Een aanpassing in de bekostiging zou helpen. Een ander probleem is dat veel ziekenhuizen zelf een systeem opzetten dat niet communiceert met systemen van andere spelers in de zorgketen. ,,Op veel plekken is men bezig het wiel uit te vinden”, zegt de sectorbanker.
ING pleit in het rapport voor bovenregionale samenwerking via één platform. Dat zou georganiseerd kunnen worden rond de academische ziekenhuizen. ,,Er moeten standaarden komen zodat patiëntgegevens makkelijk kunnen worden uitgewisseld”, zegt Spijkman. Als die goed loopt, kunnen de vier tot zeven bovenregionale platforms ook met elkaar patiënteninformatie delen.
Als de digitalisering slaagt, zal dat tot een daling leiden van het aantal patiënten dat de polikliniek bezoekt. Ook zijn er minder ziekenhuisbedden nodig omdat patiënten eerder naar huis kunnen als ze digitaal gevolgd worden, of helemaal niet meer in het ziekenhuis terechtkomen.
OmroepWest 31.10.2019 Het aantal jongeren in de jeugdzorg is al vijf jaar achter elkaar gestegen. Dat blijkt uit cijfers van het CBS. De eerste helft van dit jaar zaten er in totaal 366.000 jongeren tot en met 23 jaar in de jeugdzorg . Dat is ongeveer één op de twaalf jongeren. In een aantal gemeenten in Zuid-Holland ligt aantal dat nog hoger.
In de gemeenten Kaag en Braassem, Alphen aan den Rijn, Hillegom, Leiden en Gouda zit 13 tot 15 procent jongeren in de jeugdzorg. Dat is flink hoger dan het gemiddelde van 9,5 procent onder alle gemeente die het CBS testte.
Dat is een probleem, want hoewel er meer jongeren bijkomen neemt de kwaliteit van de zorg alleen maar af. Zorgverleners hebben te kampen met personeelstekorten en bezuinigingen vanuit de gemeenten.
Miljoenentekorten
Uit onderzoek blijkt dat zeker een kwart van alle jeugdzorginstellingen in het rood staat. Er is sinds de invoering van de Jeugdwet in 2015 flink bezuinigd op de jeugdzorg en de gevolgen daarvan worden nu door de hele sector ervaren.
In 2015 werden gemeenten verantwoordelijk voor jeugdzorg. Omdat men dacht dat dit efficiënter zou zijn, ging dit gepaard met een bezuiniging van 450 miljoen euro. Maar er zijn juist meer jongeren bijgekomen die hulp nodig hebben, terwijl er minder geld beschikbaar is om die zorg te verlenen.
Volgens vakbond FNV moet er meer geld beschikbaar komen voor de jeugdzorg op structureel niveau. Zo is er sinds 2015 een budget nodig van zeker 300 miljoen euro op jaarbasis, aldus FNV. Om zowel de bestaande tekorten als de toegenomen vraag aan te kunnen is volgens de vakbond nog veel meer nodig: 750 miljoen euro per jaar.
Met name gemeenten met een hoog percentage jongeren in de jeugdzorg hebben te kampen met flinke begrotingstekorten. Zo blijft Den Haag bijvoorbeeld zitten met een tekort van 35 miljoen euro.
Lange wachtlijsten
Om de tekorten op te lossen heeft minister Hugo de Jonge van Volksgezondheid, Welzijn en Sport 1 miljard euro toegezegd over de komende drie jaar om te investeren in de jeugdzorg. Volgens de sector is dat echter bij lange na niet genoeg om de problemen op te lossen. Als het aan het FNV ligt moet een dergelijk bedrag ieder jaar geïnvesteerd worden.
‘De druk ligt bij jeugdzorgwerkers, kinderen en gezinnen’ – Maaike van der Aar, FNV
Volgens Maaike van der Aar, bestuurder FNV Zorg & Welzijn, worden de problemen in de jeugdzorg flink onderschat: ‘De budgetten voor de jeugdzorg stijgen niet evenredig mee met de stijgende vraag. Jeugdzorgorganisaties lijden verlies en die druk komt dan bij de jeugdzorgwerkers, kinderen en de gezinnen te liggen’.
De financiële tekorten zorgen voor hogere werkdruk, waardoor relatief veel personeel uitvalt en nieuw personeel niet aanhaakt. Omdat niet alleen de vraag naar maar ook de duur van de jeugdzorg stijgt ontstaan lange wachtlijsten. De problematiek bij jongeren neemt toe omdat het langer duurt voordat zij de zorg krijgen die ze nodig hebben.
Minder administratie
Een ander irritatiepunt bij de zorginstellingen is de grote hoeveelheid administratie die hun werk met zich meebrengt. Verschillende gemeenten hanteren verschillende procedures voor de jeugdzorg, waardoor aanbestedingen veel tijd kosten.
Daarnaast moeten ook de organisaties zelf veranderen vindt Sophie Hospers van Partners in Jeugdbeleid: ‘Zet de hulpverleners bij elkaar en geef ze een forse uitdaging, bijvoorbeeld we gaan de wachtlijst terugbrengen van twee maanden naar één week. De hulpverleners kennen zelf het beste hun processen en kunnen beoordelen wat er anders, efficiënter en beter kan’.
Lector Jeugdzorg Peer van der Helm aan de Hogeschool Leiden ziet er ook heil in om het aantal ambtenaren per gemeente terug te schroeven. ‘Er gaat te veel geld naar de ambtenaren die jeugdzorg regelen bij de gemeenten. Dat geld moet direct naar de kinderen.’ Als gemeenten het aantal ambtenaren omlaag brengen, blijft er meer geld over voor de organisaties zelf.
Tarieven
De geldstroom vanuit de gemeenten richting de jeugdzorg is al langer een punt van kritiek. Per 1 januari zou een nieuw systeem ingevoerd worden waarbij jeugdzorginstellingen afgerekend zouden worden op basis van resultaten in plaats van gewerkte uren.
Volgens de gemeenten moet het nieuwe systeem zorgen voor efficiëntere en effectievere zorg. Een aantal jeugdzorginstellingen in en rondom Den Haag spanden een zaak aan tegen tien gemeenten in Zuid-Holland omdat ze in de nieuwe manier van werken minder geld zouden krijgen voor de geleverde zorg.
Volgens de instellingen was de rekenwijze niet toereikend genoeg. Zo werd er geen rekening gehouden met regionale en organisatorische factoren die de kostprijs beïnvloeden. Op 22 oktober stelde een voorzieningenrechter hen in het gelijk.
Bas Timman van Jeugdformaat reageerde destijds bij Omroep West op de uitspraak: ‘We zijn blij, maar het is triest dat we voor reële en kostendekkende tarieven naar de rechter moesten’. Nu worden er met de gemeenten nieuwe afspraken gemaakt over de tarieven die gehanteerd worden bij jeugdzorg.
Onzekere toekomst
Zolang er geen structurele oplossing komt om de groeiende vraag naar jeugdzorg en de grote financiële tekorten op te lossen, is de toekomst onzeker. Een eenmalige kapitaalinjectie doet weinig om de problemen in de sector op lange termijn te verhelpen. FNV-bestuurder Maaike van der Aar benadrukt de zorgen van medewerkers in de sector: ‘Ze spreken over nalatigheid en wanbeleid. Dat jeugdzorgwerkers deze woorden in de mond nemen, is heel wat.’
Den HaagFM 23.10.2019 Den Haag, en negen andere gemeenten, moeten opnieuw kijken naar de tarieven die zij vanaf 2020 willen betalen aan jeugdzorginstellingen. Dat heeft de rechter bepaald. Per 1 januari 2019 zouden de gemeenten een nieuw systeem invoeren waarbij de aanbieders van jeugdzorg worden afgerekend op hun resultaten in plaats van de gewerkte uren. De jeugdzorgorganisaties vrezen dat de tarieven te laag en niet kostendekkend zouden worden.
Volgens de gemeenten zijn de door hen in die inkoopprocedure gehanteerde tarieven reëel en noodzakelijk om de jeugdhulp efficiënter en effectiever te maken. De rechter deed dinsdag uitspraak en stelde de jeugdzorgorganisaties in het gelijk.
Volgens de rechter worden bij de gegevens waar de gemeenten de tarieven op baseerden verschillende definities gehanteerd waardoor als het ware ‘appels met peren worden vergeleken’. Ook is te weinig rekening gehouden met regionale en organisatie-specifieke aspecten die van invloed zijn op de kostprijs van de werkzaamheden. De rechtbank oordeelde daarom dat de gemeenten opnieuw naar de tarieven voor de inkoop van jeugdhulp moeten kijken zodat deze alsnog kostendekkend en reëel worden.
NU 22.10.2019 Tien gemeenten in de regio Haaglanden, waaronder de gemeente Den Haag, hebben te lage tarieven gebruikt bij de inkoop van jeugdzorg. Dat concludeert de Haagse voorzieningenrechter dinsdag na een kort geding, gevoerd door twaalf jeugdhulpaanbieders.
De twaalf aanbieders van jeugdhulp, waaronder Stichting Jeugdformaat, stapten naar de rechter omdat de gemeenten te lage, niet-kostendekkende tarieven gebruikten. Hierdoor zouden zij niet langer in staat zijn goede jeugdhulp te verlenen, aldus de jeugdhulpaanbieders.
Volgens de jeugdzorgaanbieders waren de lage tarieven het gevolg van een nieuw systeem waarbij aanbieders van jeugdzorg vanaf 1 januari worden afgerekend op hun resultaten en niet langer op hun gewerkte uren, aldus de marktpartijen.
De Haagse voorzieningenrechter concludeert dat de tarieven inderdaad te laag liggen, omdat de wijze waarop de tarieven tot stand zijn gekomen niet deugt. Daarbij hebben de gemeenten onvoldoende rekening gehouden met regionale en organisatiespecifieke aspecten die van invloed zijn op de kostprijs van de jeugdhulp, aldus de voorzieningenrechter.
De tien gemeenten, Delft, Den Haag, Leidschendam-Voorburg, Midden-Delfland, Pijnacker-Nootdorp, Rijswijk, Voorschoten, Wassenaar, Westland en Zoetermeer, moeten nu opnieuw naar de tarieven voor de inkoop van jeugdhulp kijken, zodat de tarieven alsnog kostendekkend worden en overeenkomen met de Jeugdwet.
AD 22.10.2019 Jeugdzorginstellingen hebben van de rechter gelijk gekregen in hun strijd om een fatsoenlijke vergoeding voor het verlenen van jeugdhulp. De gemeente moet opnieuw kijken naar de tarieven. Het overgrote merendeel van de instellingen was naar de rechter gestapt.
Tien gemeenten in de Haagse regio startten dit jaar gezamenlijk een nieuwe procedure voor de inkoop van jeugdhulp. De tarieven, die de gemeenten voorstelden, klopten volgens de jeugdzorginstellingen van geen kant en daarom stapten ze naar de rechter. Ze voelden zich klemgezet. Het ging om zowel de grote instellingen als Jeugdformaat, als de ‘kleintjes’, de vrijgevestigde eenpitters, bij elkaar goed voor 85 procent van alle jeugdzorg.
Het ondertekenen van de wurgcontracten zou hen binnen een paar jaar in enorme financiële problemen brengen. Het niet-ondertekenen van de overeenkomst zou echter betekenen dat duizenden kinderen zonder hulp zouden komen te zitten.
Overhead
De gemeenten, als Den Haag, Westland, Zoetermeer of Delft, vonden echter dat ze alleszins met redelijke tarieven over de brug kwamen. Zij vinden dat bij de jeugdzorginstanties wel heel veel geld aan overhead opgaat.
De Haagse kort-gedingrechter geeft de instellingen nu gelijk. Zij concludeert dat de gemeenten verschillende definities hanteren bij de diverse cijfers en percentages. ,,Daardoor worden als het ware ‘appels met peren vergeleken’”, aldus het vonnis. Daarnaast, zo zegt de rechter, is er ‘onvoldoende rekening gehouden’ met de verschillende soorten hulp die organisaties bieden en wat van invloed is op de kostprijs.
Stichting Jeugdformaat is blij met de uitspraak vanwege de ‘erkenning voor het werk wat wij hier doen’, aldus een woordvoerder. Maar dat na zo’n klinkende overwinning de champagnefles wel moest zijn opengetrokken, is niet waar, zegt hij. ,,Het was al triest genoeg dat we naar de rechter moesten stappen. We moeten nu zo snel mogelijk weer met de gemeentes om tafel, hoe nu verder.”
Bij Parnassia overheerst opluchting. ,,De rechter heeft aangegeven dat de tarieven moeten aansluiten bij de werkelijke kosten. Kostendekkende tarieven zijn een noodzaak voor het kunnen betalen van salarissen.”
OmroepWest 22.10.2019 Tien gemeenten in de regio Haaglanden moeten opnieuw kijken naar de tarieven die zij vanaf 2020 willen betalen aan jeugdzorginstellingen. Per 1 januari zouden de gemeenten een nieuw systeem invoeren waarbij de aanbieders van jeugdzorg worden afgerekend op hun resultaten in plaats van de gewerkte uren. Een aantal jeugdzorgorganisaties vond de tarieven niet reëel en spande een zaak aan. De rechter deed dinsdag uitspraak en stelde hen in het gelijk.
De procedure werd aangespannen door verschillende jeugdzorginstellingen waaronder Jeugdformaat, Ipse de Bruggen, Parnassia en Rivierduinen, naar eigen zeggen samen goed voor 85 procent van de totale jeugdzorg in de gemeenten rond Den Haag. Volgens hen zijn de tarieven die de gemeenten willen betalen te laag en niet kostendekkend. Ze stellen dat zij niet langer in staat zijn goede jeugdhulp te verlenen als de tarieven niet worden aangepast en dat zij dan structureel verlies lijden.
De tien gemeenten – Delft, Den Haag, Leidschendam-Voorburg, Midden-Delfland, Pijnacker-Nootdorp, Rijswijk, Voorschoten, Wassenaar, Westland en Zoetermeer – zeggen op hun beurt dat de door hen in de nieuwe inkoopprocedure gehanteerde tarieven reëel en noodzakelijk zijn om de jeugdhulp efficiënter en effectiever te maken.
Appels met peren vergelijken
Volgens de rechter worden bij de gegevens waar de gemeenten de tarieven op baseerden verschillende definities gehanteerd waardoor als het ware ‘appels met peren worden vergeleken’. Ook is te weinig rekening gehouden met regionale en organisatie-specifieke aspecten die van invloed zijn op de kostprijs van de werkzaamheden.
De rechtbank oordeelde daarom dat de gemeenten opnieuw naar de tarieven voor de inkoop van jeugdhulp moeten kijken zodat deze alsnog kostendekkend en reëel worden. Bas Timman van Jeugdformaat reageert op Radio West ingetogen. ‘We zijn blij, maar het is triest dat we voor reële en kostendekkende tarieven naar de rechter moesten.’ Volgens hem is het nu zaak om met de gemeenten om de tafel te gaan.
Jeugdwet
Eerder deze week kwam naar buiten dat een kwart van de jeugdzorgorganisaties verlies lijdt. Een oorzaak is de krappe arbeidsmarkt waardoor instellingen veel extern personeel in moeten huren met stijgende personeelskosten tot gevolg.
Ook de invoering van de Jeugdwet pakte niet altijd even goed uit. Met deze wet ging de verantwoordelijkheid voor de jeugdzorg van het Rijk naar de gemeenten. Die hanteren vaak verschillende spelregels waardoor met name grote instellingen, die in meerdere gemeenten actief zijn, relatief veel geld kwijt zijn om dat in goede banen te leiden. Ook zijn de tarieven die instellingen krijgen voor hun zorg niet altijd kostendekkend.
OmroepWest 21.10.2019 ‘Het is ernstig in de sector.’ Dat zegt bestuurder Gerrit Jan Hoogeland van de Leidse jeugdzorginstelling Cardea. Een kwart van de jeugdzorginstellingen in Nederland heeft een financieel tekort, ook Cardea. ‘We kunnen de klappen nu nog opvangen, maar op termijn is dit niet meer vol te houden.’
Hoewel in de jeugdzorg de omzet vorig jaar is gestegen vergeleken met het jaar daarvoor en ook het aantal cliënten groter is geworden, kwam toch een kwart van die instellingen uit in de rode cijfers. Dat stelde inkoopcoöperatie Intrakoop maandag. Die organisatie baseert zich op de Jaarverslagenanalyse Jeugdzorg 2018, waarvoor 268 jaarverslagen van jeugdzorgorganisaties werden bekeken.
Ook het Leidse Cardea verwacht dit jaar op een paar ton verlies uit te komen. De tekorten hebben volgens bestuurder Hoogeland vooral te maken met de administratieve druk vanuit gemeenten. ‘Dat levert enorme administratieve lasten op voor medewerkers die hun tijd eigenlijk moeten besteden aan gezinnen. Ze moeten op dit moment tot op de minuut verantwoorden wat ze doen. Dat kost veel tijd en geld en levert hoge werkdruk op. We moeten als jeugdzorginstellingen steeds meer leveren voor minder geld.’
‘Geld komt niet bij kinderen terecht’
Daarnaast heeft iedere gemeente volgens Hoogeland eigen verantwoordingseisen. ‘Dat betekent dat ik extra mankracht moet inzetten in de administratie om dat te kunnen realiseren. Dat kost vreselijk veel geld en is heel jammer. Hierdoor komt het niet bij de kinderen terecht.’
De bal ligt volgens Hoogeland nu bij de gemeenten. ‘Als ik bij een aantal gemeenten zie wat zij met tarieven doen… Ze bieden tarieven waarvoor wij de zorg niet kunnen leveren. Gemeenten hebben de verantwoording om met eerlijke tarieven te komen. Er moet echt iets veranderen. We hebben een eerlijke prijs nodig voor de zorg die we leveren.’
‘We stevenen af op een ramp’
Het kabinet trekt de komende jaren 1 miljard euro extra uit voor de jeugdzorg, benadrukt een woordvoerder van het ministerie van Volksgezondheid. ‘Dat is echt niet voldoende’, reageert Hoogeland. ‘Het is een sigaar uit eigen doos, er is echt meer nodig. Het aantal jongeren aan wie wij hulp bieden is flink toegenomen. Daarnaast is het de vraag waar het geld naartoe gaat.’
Vakbond FNV is geschokt door de resultaten van het onderzoek. ‘Dit rapport bevestigt alles waarvoor we gewaarschuwd hebben. We stevenen af op een ramp, als de overheid onze boodschap naast zich blijft neerleggen en niet rigoureus ingrijpt’, zegt FNV-bestuurder Maaike van der Aar. ‘De cijfers uit deze analyse zijn schokkend. Minister Hugo de Jonge moet de tekorten aanvullen of op zijn minst een maatregel treffen die zorgt dat eerlijk alle kosten worden betaald.’
NU 21.10.2019 Bijna een kwart van de jeugdzorginstellingen kan financieel amper het hoofd boven water houden. Dat blijkt uit een analyse van de jaarverslagen van 268 organisaties, zo meldt de NOS maandag op basis van een analyse van inkoopcoöperatie Intrakoop.
De totale omzet van de sector is gestegen en het aantal cliënten neemt toe, maar tegelijkertijd zijn de administratieve kosten gestegen en is het personeel van de jeugdzorginstellingen duurder geworden.
Uit de analyse blijkt dat de tarieven die de instellingen hebben afgesproken met de gemeenten lang niet alle kosten dekken. Sinds 2015 ligt de verantwoordelijkheid voor de jeugdzorg bij de gemeentes in plaats van de Rijksoverheid. Deze overgang heeft volgens de onderzoekers bijgedragen aan de huidige financiële problemen.
Maaike van der Aar, bestuurder bij het FNV, reageert geschokt op het nieuws. “Wij zien dat organisaties en gemeenten vooral bezig zijn met ‘eerst zelf overleven’. In een sector waarbij er wederzijdse afhankelijkheid is in het kunnen organiseren van de juiste zorg voor de meest kwetsbare kinderen, is dat een doodsteek.”
Begin september nog legden duizenden jeugdzorgmedewerkers het werk neer om te protesteren tegen de decentralisatie, de toenemende werkdruk en de ingewikkelde administratie.
De 268 onderzochte jeugdzorginstellingen vormen zo’n 70 procent van het totale aantal instellingen in Nederland. De analyse is uitgevoerd door inkoopcoöperatie Intrakoop en accountantskantoor Verstegen.
NOS 21.10.2019 Bijna een kwart van de instellingen voor jeugdzorg in Nederland draait met verlies, ook al is de totale omzet van de sector gestegen en neemt het aantal cliënten toe. De rode cijfers komen onder andere door administratieve lasten en doordat het personeel van de jeugdzorginstellingen steeds duurder wordt.
Ook dekken de tarieven die de instellingen met gemeenten hebben afgesproken lang niet altijd de kosten. Dat blijkt uit een analyse van de jaarverslagen van 268 jeugdzorgorganisaties, zo’n 70 procent van het totale aantal instellingen voor jeugdzorg in Nederland. De analyse is uitgevoerd door inkoopcoöperatie Intrakoop en accountantskantoor Verstegen.
Minder middelen, meer cliënten
Sinds 2015 ligt de verantwoordelijkheid voor de jeugdzorg niet langer bij de Rijksoverheid, maar bij gemeenten. Volgens de onderzoekers levert die overgang een belangrijke bijdrage aan de financiële problemen in de sector.
“Die transitie ging gepaard met een bezuiniging van 15 procent”, vertelt Richard Janssen, hoogleraar economie en organisatie van de gezondheidszorg en betrokken bij de jaarverslagenanalyse. “Die klap is deels opgevangen, maar intussen is het personeel duurder geworden, terwijl de vraag naar zorg is toegenomen. Instellingen hebben dus minder middelen, maar meer cliënten.”
Kwart jeugdzorginstellingen in financiële problemen: ‘Langere wachttijd, onacceptabel’
Bovendien zijn de instellingen sinds 2015 veel meer tijd kwijt aan administratie en coördinatie, vooral de grote jeugdzorgorganisaties. “Zo’n 30 procent van de totale kosten van de jeugdzorgsector bestaat uit administratieve kosten”, zegt Janssen. Dat komt doordat iedere gemeente met een ander verantwoordingssysteem werkt, legt hij uit.
Janssen vergelijkt het met een trein die van Amsterdam naar Den Bosch rijdt. “Stel dat de trein in iedere tussenliggende gemeente stopt en dat er dan steeds een andere conducteur instapt die jou om een ander kaartje vraagt. Dat zouden we heel absurd vinden. Maar in de jeugdzorg werken instellingen soms in wel vijftig gemeenten, elk met een andere administratieve afwikkeling.”
Niet-dekkende tarieven
Volgens Janssen moeten gemeenten hun procedures vereenvoudigen en daar onderling betere afspraken over maken. Ook hoopt hij dat gemeenten beter naar hun tariefstructuur gaan kijken. “Veel gemeenten hanteren nu maar één tarief, zowel voor gespecialiseerde zorg als voor eenvoudige zorg. Terwijl die gespecialiseerde zorg bijvoorbeeld veel meer coördinatie vraagt. Als je kijkt naar de kosten die daarachter schuilgaan, is dat tarief vaak niet dekkend.”
Instellingen die dat soort dure zorg leveren, komen dan ook sneller in de gevarenzone, zegt Janssen. En dat betekent dat ze geen geld overhouden voor bijvoorbeeld goed opgeleid personeel of nieuwe ict-systemen.
Lagere drempel
Toch is Janssen inhoudelijk wel te spreken over de overgang van de jeugdzorg naar gemeenten. “In principe is die decentralisatie goed: dichter bij de mensen, dichter bij de wijk- en schoolteams. De drempel is lager, dat zien we ook in de cijfers: het aantal jongeren dat zorg krijgt, neemt toe.”
Maar de bedrijfsmatige kant rammelt, vindt hij. “Er is actie nodig. We moeten regionaal en waar nodig landelijk de handen ineenslaan om de kosten terug te dringen en kwetsbare jeugd te kunnen blijven voorzien van de zorg die nodig is.”
Eerste staking
Afgelopen september legden veel jeugdzorgwerkers een dag het werk neer. Ze staakten voor betere arbeidsvoorwaarden, een lagere werkdruk en een einde aan de ‘inkoopwaanzin’, de term die ze gebruiken voor het beleid van gemeenten om de jeugdzorg tegen zo laag mogelijke tarieven in te kopen. Het was de eerste staking in de geschiedenis van de jeugdzorg.
Minister De Jonge van Volksgezondheid trok in mei 420 miljoen euro uit voor de jeugdzorg. In 2020 en 2021 komt daar nog twee keer 300 miljoen bij. Maar volgens vakbonden FNV en CNV is dat veel te weinig.
AD 21.10.2019 De jeugdzorg in tientallen instellingen is in gevaar. Juist organisaties die hulp bieden aan kinderen en tieners die niet zonder intensieve zorg kunnen, lopen het risico om failliet te gaan. Jeugdzorg Nederland noemt de rode cijfers ‘alarmerend’.
Zestig jeugdhulpinstellingen schreven in 2018 rode cijfers. Dat is bijna 30 procent meer dan het jaar ervoor, toen nog 47 organisaties verlieslijdend waren. Dat blijkt uit onderzoek naar de jaarcijfers van 268 jeugdhulpinstellingen dat is gedaan door Intrakoop, een corporatie die honderden zorginstellingen door het hele land helpt bij het inkopen van bijvoorbeeld eten, software en medicijnen.
‘Alarmerend’
Jeugdzorg Nederland noemt de vele rode cijfers ‘alarmerend’. ,,Het is extra zorgwekkend omdat juist die instellingen in financiële nood zitten die de meest specialistische zorg leveren, die anderen niet bieden’’, benadrukt woordvoerder Eva de Vroome. Het gaat volgens de brancheorganisatie bijvoorbeeld om instellingen die zorg bieden aan pleegkinderen en aan jongeren die ‘een gevaar vormen voor zichzelf of voor anderen en die nergens anders op hun plek zijn’.
Als rode cijfers zich twee à drie jaar voortzetten, kun je op je vingers natellen dat het mis gaat, aldus Harald Bresser, Intrakoop.
Met het omvallen van de Brabantse jeugdzorginstelling Juzt is al een van de grotere instellingen door zijn hoeven gegaan. Vorige week ketste weer een overname af van de organisatie die zorg biedt aan 1800 jongeren. Dit weekend werd bekend dat de Gelderse instelling Pluryn zo ernstig in de financiële problemen zit dat het zijn deuren wil sluiten voor schrijnende, acute gevallen.
Accountants sluiten faillissementen niet uit. ,,Als rode cijfers zich twee à drie jaar voortzetten, kun je op je vingers natellen dat het mis gaat’’, voorspelt Harald Bresser van Intrakoop. Volgens financiële experts is bijna de helft van de jeugdzorginstellingen ‘kwetsbaar’ omdat er te weinig geld in kas is. Dit komt ook doordat personeelskosten hoger uitvallen, vanwege een schrijnend tekort aan personeel.
Het kabinet heeft in de voorjaarsnota al een miljard euro extra uitgetrokken voor de jeugdzorg: 420 miljoen voor dit jaar en 300 miljoen in 2020 en 2021.
Gemeenten zijn sinds 2015 verantwoordelijk voor de jeugdzorg, maar moesten dat wel met 15 procent minder budget doen. De tarieven die met gemeenten zijn afgesproken, blijken nu ook steeds minder kostendekkend te zijn. In eerste instantie werkten veel gemeenten samen in jeugdzorgregio’s, maar inmiddels hebben die allemaal hun eigen regels opgesteld. Dat leidt vooral voor grote, gespecialiseerde instellingen die voor veel verschillende gemeenten leiden tot hoge administratiekosten.
1 miljard ‘organisatiekosten’
Ruim een miljard euro gaat in de jeugdzorg op aan ‘organisatiekosten’, staat in een analyse die vandaag verschijnt. Dat is bijna een derde van het totale budget.
Organisatieadviesbureau Berenschot kwam recent tot de conclusie dat ruim 1 miljard in de jeugdzorg opgaat aan ‘organisatiekosten’, dat is bijna 30 procent van het totale jeugdzorgbudget van 3,7 miljard euro. Accountantskantoor Verstegen uit Dordrecht, dat ook meewerkte aan de analyse die vandaag verschijnt en huisaccountant is van honderd jeugdzorginstellingen, bevestigt de rekensom van Berenschot.
Die instellingen zijn samen goed voor een omzet van 2,5 miljard euro. In 2017 boekten deze organisaties samen een resultaat van 46 miljoen, in 2018 was nog 33 miljoen over. Van de zestig organisaties die vorig jaar rode cijfers schreven, kampten er twintig in 2017 ook al met een verlies.
De onderzochte instellingen hadden eind 2018 ruim 1100 vacatures, 4 procent meer dan in 2017. Het aantal vacatures dat langer dan drie maanden openstaat zonder een geschikte kandidaat te hebben gevonden, steeg zelfs met meer dan een derde ten opzichte van een jaar eerder. Door het schrijnende personeelstekort waren organisaties ook veel meer geld kwijt aan het inhuren van extern personeel. Daar werd met 156 miljoen euro 13,5 procent meer voor neergeteld.
GroenLinks-Kamerlid Lisa Westerveld vroeg Zorgminister Hugo de Jonge middels Kamervragen al om opheldering. Zij vraagt zich af of het klopt dat er nu pas voor het eerst de totale kosten voor het coördineren van de jeugdzorg zijn berekend en waarom dat dan niet eerder is gedaan. Ook vraagt ze of de minister het percentage, net als de onderzoekers, hoog vindt. De minister heeft laten weten tijd nodig te hebben om die vragen te beantwoorden.
‘Geen bijdrage aan betere zorg’
Volgens hoogleraar Organisatie van de Gezondheidszorg Richard Janssen van de Erasmus Universiteit Rotterdam en Universiteit van Tilburg is het overdoen van de zorg naar de gemeenten ‘gepaard gegaan met de reflex: ‘nu we verantwoordelijk zijn, gaan we ook ons eigen beleid maken’. Dat is volgens hem ‘begrijpelijk’, maar leidt tot veel kosten en allerlei verschillende regels ‘die niet per se bijdragen aan betere zorg’.
Verschillende Zuid-Hollandse jeugdinstellingen slepen gemeenten voor de rechter omdat ze de tarieven van de gemeente te laag vinden. Zij stellen: ‘Onder deze voorwaarden gaan we failliet’. Volgende week doet de rechter uitspraak. Een advocaat van Curium, een academisch centrum voor kind- en jeugdpsychiatrie, reageerde verbijsterd: ,,Er wordt een berekening gemaakt van de productiviteit, daar wordt een wiskunde op losgelaten die werkelijk is losgezongen van de realiteit.’’
Eerder deze maand werd ook al duidelijk dat elf ziekenhuizen in Nederland er slecht voor staan. Ook al deden ziekenhuizen het financieel iets beter dan vorig jaar, ‘het gevreesde zorginfarct’ is volgens accountants ‘niet afgewend’.
MSN 21.10.2019 De omzet in de jeugdzorg is vorig jaar gestegen en het aantal cliënten is toegenomen. Toch zit bijna een kwart van de instellingen in de rode cijfers
Dit komt onder andere omdat tarieven niet kostendekkend zijn, personeel duurder wordt door de krappe arbeidsmarkt en de vraag naar zorg toeneemt.
Dat blijkt uit een analyse van de jaarverslagen van 268 jeugdzorgorganisaties uitgevoerd door inkoopcoöperatie Intrakoop in samenwerking met accountantskantoor Verstegen. Intrakoop is een inkoopcoöperatie voor zorginstellingen en heeft ongeveer zeshonderd leden door het land.
In 2015 is de verantwoordelijkheid voor de jeugdzorg overgegaan van de Rijksoverheid naar de gemeenten. De overgang ging gepaard met een bezuiniging van 15 procent en heeft bijgedragen aan de financiële druk op de sector, concludeert Intrakoop.
De totale omzet van de onderzochte instellingen bedroeg afgelopen jaar circa 2,5 miljard euro, 200 miljoen meer dan een jaar eerder. Hoewel de omzet met 6,4 procent steeg, en het aantal cliënten met 5,4 procent, daalde het nettoresultaat met 13 miljoen naar 33 miljoen euro.
In september staakten veel jeugdzorgwerkers vanwege de crisis in de jeugdzorg. Ze zeiden dat er 950 miljoen euro nodig was om de administratiedruk te verlagen en arbeidsvoorwaarden te verbeteren. Het was voor het eerst in de Nederlandse geschiedenis dat medewerkers uit de jeugdzorg het werk neerlegden.
NOS 17.10.2019 Zo’n 3000 mensen die in het verleden in de zorg hebben gewerkt, krijgen vandaag een brief in de bus van de ministers De Jonge en Bruins van Volksgezondheid. Zij willen de oud-zorgmedewerkers interesseren voor een terugkeer. De sector kampt met een groot tekort aan personeel.
Op dit moment zijn er ruim 30.000 vacatures in de zorg. Bovendien komen er, mede door de vergrijzing, steeds meer patiënten bij. Het RIVM heeft al berekend dat over een tijdje 1 op de 4 werkenden een zorgmedewerker zou moeten zijn.
Verpleegkundigen en verzorgenden
De geadresseerden hebben pensioen opgebouwd bij pensioenfonds Zorg en Welzijn. Dat fonds stuurt de brief van de ministers door, uit betrokkenheid bij de sector. Alle geadresseerden hebben minstens drie jaar in de zorg gewerkt en zijn niet langer dan tien jaar weg. De campagne is vooral gericht op verpleegkundigen en verzorgenden.
“Misschien verlangt u nog wel eens terug naar de zorg? Overweegt u een terugkeer, dan biedt de sector vele kansen en mogelijkheden”, aldus Minister De Jonge in zijn brief aan de ex-zorgmedewerkers.
Als onderdeel van de campagne wordt vandaag ook een vacaturewebsite gelanceerd. Ex-zorgmedewerkers die zich daar aanmelden, krijgen gratis loopbaanadvies. Ook bijscholing is mogelijk.
De campagne is volgens de bewindspersonen van VWS een succes als ten minste 5 procent van de ontvangers van de brief in actie komt. In dat geval wordt de brief ook naar alle andere 108.000 ex-zorgmedewerkers gestuurd.
NU 17.10.2019 Mensen die op 20 november een afspraak hebben in het ziekenhuis, hoeven nog geen concrete actie te ondernemen. Dat melden vakbonden CNV en FNV. De vakbonden kondigden donderdag, samen met FNV, FBZ en NU’91, een landelijke staking aan.
De ziekenhuizen draaien op 20 november zogeheten zondagsdiensten, waarbij het personeel het werk neerlegt voor niet-spoedeisende zaken. Spoedeisende afspraken gaan gewoon door, niet-spoedeisende afspraken worden verplaatst. “Als iemand bijvoorbeeld voor een nierdialyse naar het ziekenhuis moet, dan wordt dat niet zomaar afgezegd”, meldt Joost Veldt van vakbond CNV.
“De kans dat de patiënten er last van krijgen, als de staking doorgaat, is natuurlijk heel groot”, zegt Wouter van der Horst van de branchevereniging Nederlandse Verenigingen van Ziekenhuizen (NVZ). “We kunnen niet inschatten hoeveel mensen getroffen worden door de staking, maar omdat het zo ver van tevoren wordt aangekondigd, kan je tijdig maatregelen nemen om afspraken te verzetten.”
Toch is het nog niet nodig om afspraken te verzetten, meent Van der Horst. Vóór de actie plaatsvindt, wil de NVZ nog gesprekken voeren met de vakbonden. Beide partijen hopen dan tot een akkoord te komen.
Het is daarnaast nog niet bekend welke ziekenhuizen meedoen aan de staking. De vakbonden moeten dit nog inventariseren. “Te zijner tijd horen de mensen of de actie ook plaats gaat vinden in hun ziekenhuis en op de afdeling waar ze moeten zijn. Het is nu dus nog niet nodig om afspraken te verzetten of af te zeggen”, aldus Veldt van CNV.
Annika Heerekop van vakbond FNV beaamt dit: “Hoewel patiënten wel wat gaan merken van de staking, is het nog voorbarig om te zeggen dat afspraken worden afgezegd of verplaatst.”
‘Ziekenhuispersoneel moet na 20 november 2019 tandje bijzetten’
Als er afspraken worden afgezegd voor de staking, moeten deze opnieuw worden ingepland. Hoelang de mensen hierop moeten wachten, kan Veldt niet zeggen. “Dat verschilt per ziekenhuis. Het gevolg van de staking is dat het ziekenhuispersoneel na 20 november nog even een tandje bij moet zetten.”
Voorlopig hebben de vakbonden de actie alleen gepland om de werkgever onder druk te zetten. “We hopen natuurlijk dat deze staking niet nodig gaat zijn, en dat we voor die tijd een akkoord bereiken”, zegt Veldt.
NZA 18.10.2019 Iedereen moet zich verzekerd voelen van goede zorg als dit nodig is. Daarom is het belangrijk dat de zorg betaalbaar en toegankelijk blijft. Hierover maakt de NZa zich grote zorgen. In de ‘Stand van de zorg‘ constateren we dat de kosten hard stijgen. Bij ongewijzigd beleid wordt de zorg onbetaalbaar en dus ook minder toegankelijk voor iedereen. Het knelt.
Het is belangrijk dat partijen de krachten bundelen. Welke zorg, ‘waar’ en ‘door wie’ we de zorg laten geven moet opnieuw bekeken worden. Dit jaar gaven we voor het eerst meer dan 100 miljard uit aan zorg. Daar krijgen we veel voor terug: de kwaliteit van zorg in Nederland is hoog.
In onze jaarlijkse ‘Stand van de zorg’ constateren we dat de zorgkosten stijgen door onder meer de vergrijzing en het personeelstekort. We zien dat er stappen worden gezet om de kostenstijging in de hand de houden. We constateren dat er veel initiatieven en beleidsvoornemens zijn. En dat is goed. Maar de resultaten zijn nog te mager.
Er zijn afspraken gemaakt over taakherschikking en verplaatsing van zorg, preventie en innovatie. Maar de resultaten laten nog teveel op zich wachten. We kunnen gezamenlijk de zorgvraag in kaart brengen. Eenvoudige zorg kan verschuiven van de tweede naar de eerste lijn. Er is behoefte aan een versterking van de eerstelijnszorg. We monitoren deze afspraken en brengen verslag uit over wat goed gaat en beter kan. Als de bekostiging een belemmering vormt voor het maken van afspraken daarover, is de NZa bereid om dat aan te passen.
De NZa is de marktmeester in de zorg. Daarom reguleren wij, houden we toezicht en doen we onderzoek. “Verandering moet, maar veranderen is moeilijk. Voor de organisatie en de mensen die er werken. Dat vraagt om een voorspelbaar proces van vernieuwing en goede communicatie met alle betrokkenen”, aldus bestuursvoorzitter Marian Kaljouw.
De NZa brengt jaarlijks een ‘Stand van de zorg’ uit. Daarin schetst zij de ontwikkelingen in de gezondheidszorg van het afgelopen jaar. En kijkt zij vooruit. Bij de NZa werken ruim 500 medewerkers voor goede, toegankelijke en betaalbare zorg.
MC 18.10.2019 Het is mooi dat er zoveel initiatieven en plannen zijn om de kostenstijgingen in de zorg te beperken, maar ze leveren nog te weinig op. Dat zegt de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) in haar jaarlijkse publicatie ‘Stand van de zorg’. De organisatie is ongerust.
‘Iedereen moet zich verzekerd voelen van goede zorg als die nodig is. Daarom is het belangrijk dat de zorg betaalbaar en toegankelijk blijft. Hierover maakt de NZa zich grote zorgen. In “Stand van de zorg” constateren we dat de kosten hard stijgen. Bij ongewijzigd beleid wordt de zorg onbetaalbaar en dus ook minder toegankelijk voor iedereen. Het knelt’, aldus de organisatie.
De resultaten van afspraken over taakherschikking en verplaatsing van zorg, preventie en innovatie laten nog te veel op zich wachten, aldus de NZa. ‘Er is behoefte aan een versterking van de eerstelijnszorg. We monitoren deze afspraken en brengen verslag uit over wat goed gaat en wat beter kan. Als de bekostiging een belemmering vormt voor het maken van afspraken daarover, is de NZa bereid om dat aan te passen’, laat de zorgautoriteit vandaag weten.
Dit jaar gaven we voor het eerst meer dan 100 miljard euro uit aan zorg, brengt de autoriteit in herinnering. ‘Daar krijgen we veel voor terug: de kwaliteit van zorg in Nederland is hoog.’
SkiPR 18.10.2019 Het is mooi dat er zoveel initiatieven en plannen zijn om de kostenstijgingen in de zorg te beperken, maar ze leveren vooralsnog te weinig op. Dat zegt de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) in haar publicatie Stand van de Zorg. De organisatie is ongerust.
“Iedereen moet zich verzekerd voelen van goede zorg als die nodig is. Daarom is het belangrijk dat de zorg betaalbaar en toegankelijk blijft. Hierover maakt de NZa zich grote zorgen. In de Stand van de zorg constateren we dat de kosten hard stijgen. Bij ongewijzigd beleid wordt de zorg onbetaalbaar en dus ook minder toegankelijk voor iedereen. Het knelt”, aldus de organisatie.
Het is belangrijk dat goed wordt bekeken wie waar welke zorg geeft en dat krachten worden gebundeld, stelt de autoriteit. Eenvoudige zorg kan verschuiven van de tweede naar de eerste lijn, aldus de NZa, maar de eerstelijnszorg heeft intussen ook behoefte aan versterking. Eerstelijnszorg wordt geboden door bijvoorbeeld de huisarts. Voor toegang tot de tweede lijn is een verwijzing nodig.
Dit jaar gaven we voor het eerst meer dan 100 miljard uit aan zorg, brengt de autoriteit in herinnering. “Daar krijgen we veel voor terug: de kwaliteit van zorg in Nederland is hoog.” (ANP)
Verbod gezichtbedekkende kleding gaat in per 01.08.2019
In onder meer het openbaar vervoer, ziekenhuizen en overheidsgebouwen is het vanaf donderdag 01.08.2019 niet meer toegestaan om gezichtsbedekkende kleding te dragen.
Het verbod geldt overigens niet bij haltes, op perrons of in stationshallen van het openbaar vervoer.
22.10.2020
Telegraaf 18.06.2020
Een Alternatief dat de politie zou willen bieden aan mensen die een boerka of nikab dragen om toch aangifte op het politiebureau te kunnen doen, is in strijd met de wet. Dat meldt het ministerie van Binnenlandse Zaken na vragen van NRC.
AD 08.08.2019
Het is toegestaan dat de politie of andere instanties samen met boerkadragers naar een oplossing zoeken. “Zolang daarbij aan de wet wordt voldaan”, aldus het ministerie.
Dat de politie mensen die een boerka of nikab dragen toch een alternatief wilde bieden om aangifte te kunnen doen in een politiebureau, blijkt uit een interne richtlijn.
AD 26.08.2019
Telegraaf 14.08.2019
AD 01.08.2019
Handhaving
Maar de vraag is of er snel een boete (minimaal 150 euro) voor uitgedeeld zal worden. Want het (beperkter) Boerkaverbod is voor de inwerkingtreding van de nieuwe wet al omstreden.
De Amsterdamse burgemeester Femke Halsema liet eerder al weten niet te zullen handhaven omdat ze politiemensen liever inzet voor bijvoorbeeld de aanpak van georganiseerde misdaad. Steden als Rotterdam en Utrecht lijken er ook geen halszaak van te willen maken. Dat leidde tot ophef in het kabinet en premier Mark Rutte waarschuwde dat het verbod gewoon in alle steden geldt.
Ook dus de openbaar vervoerbedrijven trekken zich niets aan van het boerkaverbod.
Maar het zijn niet alleen de grote steden die vraagtekens zetten bij de uitvoerbaarheid van de wet. Meerdere ziekenhuizen hebben al gezegd het boerkaverbod niet te kunnen en willen handhaven. Ook openbaarvervoerbedrijven NS, HTM, RET, Arriva, Connexxion, EBS en GVB kondigden aan geen moslima’s te weigeren als die hun gezicht hebben bedekt.
Telegraaf 21.08.2019
Ze wijzen daarbij op hun vervoersplicht. Ze laten hun personeel wel vrij om dragers van gezichtsbedekkende kleding aan te spreken. Vervoersbedrijven zien ook niet hoe ze passagiers moeten weigeren of eruit zetten, omdat dat zal leiden tot vertragingen.
Het verbod geldt overigens niet bij haltes, op perrons of in stationshallen van het openbaar vervoer.
Telegraaf 03.01.2020
Boerkaverbod
De ‘Wet ‘Gedeeltelijk verbod gezichtsbedekkende kleding’ heet in de volksmond het boerkaverbod, maar het gaat ook om nikabs, integraalhelmen en bivakmutsen. Mensen moeten elkaar kunnen aankijken en herkennen, is het idee, zowel voor de communicatie als voor identificatie. Het verbod is ‘gedeeltelijk’, omdat het bijvoorbeeld niet geldt op straat.
In 2006 was er ophef toen toenmalig minister Rita Verdonk (Vreemdelingenbeleid en Integratie) aankondigde een algemeen verbod op gezichtsbedekkende kleding te willen. Tien jaar later loodste minister Ronald Plasterk de afgeslankte versie door de Kamer.
AD 06.08.2019
AD 05.08.2019
De Raad van State was eerder kritisch over het plan. Volgens het hoogste adviesorgaan is het nut en de noodzaak van de maatregel niet aangetoond. De wet voorziet daarmee niet ‘in een zodanig dringende behoefte dat dit een beperking op het recht op de vrijheid van godsdienst kan rechtvaardigen’, zo redeneerde de Raad in 2015.
Een boerka bedekt het hele gezicht en laat vrouwen slechts kijken door een gaasje voor de ogen, een nikab laat de ogen vrij. Vrouwen die er een dragen (naar schatting enkele honderden in Nederland), vrezen dat ze niet meer hun kind van school kunnen halen of met de bus naar een ziekenhuis kunnen. Amnesty International vindt het verbod strijdig met internationale mensenrechten.
Nasleep
Het boerkaverbod zorgt voor veel consternatie in Nederland. Sinds donderdag 1 augustus 2019 is het verboden om op bepaalde plaatsen een boerka, of andere gezichtsbedekkende kleding te dragen van kracht. Maar of het ook strikt wordt nageleefd is nog maar de vraag.
‘Vrouwen hebben de vrijheid om te kiezen wat ze dragen. Het gedeeltelijk verbod op gezichtsbedekkende kleding, dat donderdag in Nederland ingaat, lost geen problemen op en schendt mensenrechten. Wij zijn tegen de wet die in Nederland van kracht is,’ twitterde Amnesty International Nederland dinsdag.
Op Facebook klonk zelfs de oproep het verbod als burger te handhaven. Een burger mag namelijk een andere burger arresteren als de laatste op heterdaad wordt betrapt. Ook bij het boerkaverbod is dat toegestaan, schrijft de politie. Al waarschuwt de politie op de website burgers wel om voorzichtig te zijn.
Telegraaf 04.09.2019
Telegraaf 26.08.2019
Invoering verbod mislukt
Coalitiepartij CDA vindt de invoering van het boerkaverbod mislukt. Minister Ollongren heeft de wet onvoldoende voorbereid, zei CDA-Kamerlid Harry van der Molen in WNL op Zaterdag op NPO Radio 1.
Van der Molen “neemt het de minister kwalijk” dat openbaarvervoerbedrijven hebben gezegd de wet niet te willen handhaven. Hij reageert daarmee op een kwestie met een buschauffeur van Arriva. Die weigerde op maandag een vrouw met een nikab, maar werd vervolgens zelf door zijn werkgever op de vingers getikt.
Drie incidenten
In drie weken tijd kwamen er drie incidenten in de pers. In het Limburgse Stein werd Angela Kempeners (36) uit Geleen door een buschauffeur aangesproken op haar nikab. De chauffeur zette de bus stil en liet de centrale de politie bellen. Een politieagent haalde de vrouw daarna uit de bus. Dat de chauffeur de vrouw aansprak en de politie liet bellen door de centrale, was volgens de interne richtlijnen, meldde vervoersbedrijf Arriva later.
Maar hij had volgens diezelfde richtlijnen zijn bus niet mogen stilzetten. ,,Wij hebben een vervoersplicht”, meldt Pedro Peters van OVNL, die de woordvoering voor de ov-bedrijven doet. ,,De politie is van het handhaven en wij kunnen een trein, tram, metro of bus niet een half uur stilzetten tot de politie komt.
Dat is niet veilig en kun je niet maken naar andere reizigers.” Die politie liet overigens al voor de invoering van het verbod weten dat handhaven geen prioriteit heeft. Volgens vakbond CNV weten buschauffeurs nu niet meer waar ze aan toe zijn.
Bij het tweede incident diende een vrouw een klacht in tegen het Diakonessenziekenhuis in Utrecht. Een receptiemedewerkster zou haar hebben gevraagd haar gezichtsbedekkende kleding af te doen, toen ze een afspraak wilde verzetten. De vrouw weigerde. Het ziekenhuis wil niet op individuele klachten ingaan, maar zegt dat niemand zorg wordt geweigerd. Mogelijk had het incident te maken met de identificatieplicht van de patiënt.
Een derde vrouw werd tegengehouden door personeel toen ze een gemeentelijke speeltuin in Nijmegen in wilde. Ze kreeg later excuses van de gemeente én een vrijkaartje voor de speeltuin. Het boerkaverbod geldt wel voor gemeentelijke gebouwen, maar niet voor gemeentelijke speeltuinen, zo bleek.
Handhaven is de rol van de politie. Wij kunnen reizigers alleen aanspreken, aldus Pedro Peters, OVNL.
NOS 12.12.2020 Het Constitutioneel Hof van Oostenrijk heeft het verbod op hoofddoeken voor kinderen op basisscholen teruggedraaid. De wet is volgens het Hof specifiek gericht op de islamitische hoofddoek en is daarom in strijd met religieuze vrijheid.
De wet werd ruim een jaar geleden ingevoerd door de vorige regering, een coalitie van de rechts-populistische FPÖ en conservatieve ÖVP. Die regering maakte toen ook bekend dat het joodse keppeltje en de sikh-tulband niet onder de wetgeving zouden vallen.
Het Oostenrijkse kabinet noemde de wet vorig jaar een maatregel tegen de onderdrukking van moslimmeisjes, maar volgens de rechter worden met een verbod de verkeerde mensen gestraft. Ook bestaat er een risico dat het voor moslimmeisjes moeilijk wordt om toegang te krijgen tot onderwijs door het verbod.
Minister Fassman van Onderwijs reageert teleurgesteld op het vonnis. “Ik betreur het dat meisjes niet de kans krijgen om op een vrije manier lessen te volgen.” De grootste moslimorganisatie van het land is opgelucht en stelt dat gelijke kansen voor meisjes en vrouwen niet kunnen worden bereikt met een verbod.
NU 11.12.2020 Het hoogste Oostenrijkse gerechtshof heeft een wet die het dragen van een hoofddoek op scholen verbiedt vrijdag verworpen. Volgens de rechters is de wet ongrondwettig en discriminerend.
De wet werd succesvol aangevochten door twee kinderen en hun ouders. Ze vonden het discriminerend dat wel de hoofddoeken werden verboden en bijvoorbeeld niet de religieuze hoofddeksels die Joodse gelovigen dragen of de tulbanden die Sikhs dragen. Het hof ging mee in dit bezwaar.
De wet werd vorig jaar aangenomen in het Oostenrijkse parlement nadat een meerderheid van conservatieve en extreemrechtse partijen het erover eens was geworden dat het verbod meisjes op scholen zou “beschermen tegen seksistische onderdrukking en van gepolitiseerde islamistische ideologieën”.
“De wet is in strijd met de beginselen van non-discriminatie, godsdienstvrijheid en vrijheid van denken. Het risico bestaat dat de wet het voor moslimmeisjes moeilijker maakt om toegang te krijgen tot onderwijs, en het kan leiden tot hun sociale uitsluiting”, zei de voorzitter van het hof in de toelichting op het besluit.
Het hof wees er ook op dat hoofddoeken niet alleen om religieuze, maar ook om culturele of traditionele redenen worden gedragen.
Telegraaf 21.10.2020 Moslimvrouwen die een boerka of nikab dragen houden zich aan het zogenoemde boerkaverbod, aldus de voorzitter van het Contactorgaan Moslims en Overheid (CMO), Muhsin Köktas. Dat is volgens hem de reden dat er nog geen boetes zijn uitgedeeld voor het overtreden van het verbod.
Eerder woensdag werd bekend dat er het afgelopen jaar nog geen enkele boete voor schending van het verbod is gegeven.
Er zijn volgens Köktas zo’n twee- tot driehonderd vrouwen die een boerka of nikab dragen in Nederland. Die vrouwen durven minder goed naar buiten te gaan, merkt hij uit signalen uit zijn achterban. „Niet alleen vanwege de mogelijkheid een boete te krijgen, maar ook omdat er sinds het verbod meer aandacht gevestigd is op vrouwen die boerka’s dragen. Dat geeft hen een onveilig gevoel.”
Het CMO is een samenwerkingsverband van ruim 380 moskeeën en 10 moskeekoepels in Nederland en behartigt de belangen van moslims bij de Nederlandse overheid. Sinds 1 augustus vorig jaar is het niet meer toegestaan om gezichtsbedekkende kleding te dragen in het onderwijs, openbaar vervoer, ziekenhuizen en overheidsgebouwen.
De Wet gedeeltelijk verbod gezichtsbedekkende kleding heet in de volksmond het boerkaverbod, maar het gaat ook om nikabs, integraalhelmen en bivakmutsen.
De handhaving van het verbod was op voorhand al omstreden. Zo liet de Amsterdamse burgemeester Femke Halsema weten niet te zullen handhaven omdat ze politiemensen liever inzet voor bijvoorbeeld de aanpak van georganiseerde misdaad.
Dat er tot nu toe geen boetes zijn uitgedeeld, wil volgens een woordvoerder van minister Kajsa Ollongren (Binnenlandse Zaken) echter niet per se iets zeggen over de handhaving van de wet. Ook volgens haar kan het betekenen dat mensen zich simpelweg aan het verbod houden. Een uitgebreide evaluatie van de wet staat voor volgend jaar augustus op de agenda.
Telegraaf 21.10.2020 Meer dan een jaar na de invoering van het veelbesproken ’boerkaverbod’ is er nog geen enkele boete uitgedeeld voor verboden gezichtsbedekking. Wel hebben agenten en ambtenaren eind 2019 vier waarschuwingsgesprekken gevoerd.
De vier waarschuwingsgesprekken vonden plaats in een bus, een trein, een gemeentehuis en het ziekenhuis, meldt de Volkskrant op basis van politiegegevens via een beroep op de Wet openbaarheid bestuur (Wob). Het boerkaverbod werd augustus 2019 gelanceerd en verbiedt gezichtsbedekking in het openbaar vervoer, onderwijs, de zorg en in overheidsgebouwen.
Hoeveel vrouwen in Nederland precies een boerka of nikab dragen, waarbij enkel de ogen zichtbaar zijn, is niet bekend. Het zou gaan om enkele honderden gelovigen.
NU 21.10.2020 Er zijn nog geen boetes uitgedeeld voor het overtreden van het verbod op gezichtsbedekkende kleding, bevestigt een woordvoerder van de politie woensdag na berichtgeving van de Volkskrant. Ruim een jaar na de invoering van het zogenoemde ‘boerkaverbod’ zijn vier waarschuwingen gegeven.
Dat blijkt uit cijfers die de krant ontving door een beroep te doen op de Wet openbaarheid van bestuur (WOB). Vier personen zouden eenmalig zijn aangesproken – in de bus, de trein, het ziekenhuis en het gemeentehuis.
De laatste waarschuwing is ruim één jaar geleden gegeven, schrijft de Volkskrant. Dat gebeurde vlak na de invoering van het boerkaverbod op 1 augustus: sindsdien is het niet meer toegestaan om gezichtsbedekkende kleding te dragen in het onderwijs, het openbaar vervoer, ziekenhuizen en overheidsgebouwen.
Onder gezichtsbedekkende kleding vallen ook intergraalhelmen, bivakmutsen en nikabs. Bij een nikab – net als de boerka een gezichtssluier – zijn de ogen van de vrouw nog wél zichtbaar; bij een boerka is dat niet het geval doordat er een gaasje voor de ogen zit.
Medewerkers van zorg- of onderwijsinstellingen kunnen mensen verzoeken om gezichtsbedekking te verwijderen of de ruimte te verlaten. Personen die dit weigeren, riskeren een boete van minimaal 150 euro. Op straat is er geen sprake van een verbod.
Discussie over handhaafbaarheid was er vanaf het begin
Nog voor deze werd ingevoerd, waren er al discussies over de handhaafbaarheid van de wet. Zo liet burgemeester Femke Halsema van Amsterdam weten dat zij de politie liever voor andere doeleinden zou inzetten, terwijl openbaarvervoerbedrijven meldden dat zij geen moslima’s zouden weigeren vanwege hun kleding.
Daarnaast was er ook kritiek van buiten Nederland. Zo was Amnesty International geen voorstander van het boerkaverbod. De mensenrechtenorganisatie vindt dat dit verbod in strijd is met het internationale recht. “Eenieder heeft het recht om zijn of haar geloof, persoonlijke overtuiging of identiteit uit te drukken door te kiezen hoe hij of zij zich kleedt.”
Er zijn geen exacte cijfers over het aantal vrouwen dat in Nederland een boerka of nikab draagt. Schattingen variëren van 150 tot enkele honderden.
AD 21.10.2020 Ruim een jaar na de invoering van het boerkaverbod is er nog geen enkele boete uitgedeeld. Regeringspartijen VVD en CDA houden vast aan de noodzaak van de wet, ook nu veel Nederlanders in publieke binnenruimten een mondkapje dragen waarmee ze een deel van hun gelaat bedekken.
Nul boetes en vier waarschuwingen noteerde de Nationale Politie tot dusver. Tegenstanders menen dat de gegevens, opgevraagd door de Volkskrant, hun gelijk bevestigen: het boerkaverbod is ‘symboolwetgeving’. Volgens oppositiepartij DENK heeft de ban ‘geen impact’ en is die vooral bedoeld om ‘een kleine groep moslims te pesten’, aldus fractieleider Farid Azarkan.
Toch blijven regeringspartijen VVD en CDA overtuigd van de wet. ,,Dat er geen boetes zijn uitgedeeld wil niet zeggen dat er niet wordt gehandhaafd”, stelt VVD-Kamerlid Bente Becker. ,,Het gaat er vooral om dat voor je het gemeentehuis binnengaat of op de bus stapt de regels duidelijk zijn en dat mensen aangesproken worden. Een boete moet het sluitstuk zijn”, meent zij.
Halsema
Ook CDA-Kamerlid Harry van der Molen vindt dat uit de cijfers niet valt af te leiden dat het verbod een mislukking is. Door corona is het sowieso minder druk in bussen, treinen en trams. ,,We weten niet of dames die een boerka dragen nu veel minder het OV gebruiken. En als ze niet op die plekken zijn, valt er niks te handhaven.”
Het boerkaverbod is sinds de invoering omstreden. De Amsterdamse burgemeester Femke Halsema zei aanvankelijk dat de politie in haar stad er ‘geen gevolg’ aan zou geven. Later kwam ze daarop terug en zei ze dat de wet ‘ook in Amsterdam’ geldt. Ook bij vervoersbedrijven en gemeenten bleek veel verwarring te bestaan over hoe het verbod gehandhaafd moet worden.
Mondkapjes
Nadat de Kamer hierop aandrong, zijn er door de regering nadere afspraken gemaakt met sectoren. Becker en Van der Molen willen van minister van Binnenlandse Zaken Kajsa Ollongren weten hoe die in de praktijk uitpakken.
Het VVD-Kamerlid toont tegelijkertijd begrip voor boa’s voor wie handhaving momenteel lastiger is nu mondkapjes in het ov al verplicht zijn. ,,We zullen reëel moeten kijken hoe we de wet kunnen handhaven”, stelt zij. Volgens CDA’er Van der Molen is de vergelijking met mondkapjes vergezocht. ,,Het is duidelijk te zien of iemand een mondkapje draagt of een boerka.”
NOS 21.10.2020 Ruim een jaar na de invoering van het boerkaverbod zijn er nul boetes uitgedeeld. Wel hebben politieagenten en gemeenteambtenaren in totaal vier waarschuwingen gegeven. Dat schrijft de Volkskrant op basis van gegevens van de Nationale Politie die de krant op basis van de Wet openbaarheid van bestuur (WOB) heeft opgevraagd.
De waarschuwingsgesprekken werden eind 2019 gevoerd in een bus, een trein, een gemeentehuis en het ziekenhuis. Dat was kort na de invoering van de wet in augustus vorig jaar. De laatste registratie dateert volgens de krant van 15 oktober 2019. Critici zeiden eerder dat de wet vooral symbolisch is en in de praktijk niet zal worden gehandhaafd.
Onder anderen Annelies Moors, hoogleraar moslimsamenlevingen van de UvA, noemde het verbod “een oplossing voor een probleem dat er niet is”. “Niemand in de sectoren waar het om gaat, zoals het onderwijs en de gezondheidszorg, zegt dat er sprake is van een probleem. Zo’n maatregel is dus helemaal niet nodig”, zei ze vorig jaar tegen Nieuwsuur.
Enkele honderden dragers
De Wet gedeeltelijk verbod gezichtsbedekkende kleding, in de volksmond boerkaverbod, verbiedt gezichtsbedekking in overheidsgebouwen, openbaar vervoer, onderwijs en de zorg. Dat geldt niet alleen voor boerka’s en nikabs, maar ook voor integraalhelmen en bivakmutsen.
Mensen moeten elkaar op die plekken aan kunnen kijken, stelt de overheid. Voor critici was de wet vooral bedoeld om de godsdienstvrijheid van moslims in te perken. Over de wet is 15 jaar gesteggeld voordat die werd ingevoerd.
In Nederland dragen naar schatting tussen de 150 en 400 vrouwen een boerka of een nikab. Exacte cijfers zijn niet bekend.
RTL 21.10.2020 Het boerkaverbod bestaat nu ruim een jaar, maar het heeft nog niet tot veel boetes geleid. Sterker nog, er is in die tijd geen enkele bekeuring uitgedeeld. En ook het aantal waarschuwingen door agenten of gemeenteambtenaren is bijzonder klein.
Het zijn er welgeteld vier, blijkt uit cijfers van de Nationale Politie die de Volkskrant via een Wob-procedure in handen heeft gekregen.
Laatste waarschuwing: 15 oktober 2019
De vier waarschuwingen voor verboden gezichtsbedekking werden al vroeg na de inwerkingtreding van de wet in augustus vorig jaar gegeven in een trein, een bus, een gemeentehuis en een ziekenhuis. De laatste geregistreerde waarschuwing dateert van 15 oktober 2019.
Identificatie moeilijk
Het boerkaverbod houdt in dat in het openbaar vervoer, het onderwijs, de zorg en in overheidsgebouwen geen kleding gedragen mag worden die het gezicht bedekt. Het gaat dan bijvoorbeeld om een boerka of nikab, maar ook om een integraalhelm of een bivakmuts.
De overheid vindt dat juist op die plekken mensen elkaar echt moeten kunnen aankijken en herkennen. Op andere plekken en op straat mogen ze nog wel gedragen worden, maar de politie kan je vragen de kleding even af of uit te doen als dat nodig is voor identificatie.
De grote vraag is waarom er het afgelopen jaar zo weinig is gehandhaafd op het verbod. Rond de inwerkingtreding kwam er al van alle kanten kritiek op de wet. Zo kondigde Femke Halsema, burgemeester van Amsterdam, in november 2018 al aan het boerkaverbod niet te zullen handhaven: “Het past niet bij Amsterdam dat we vrouwen uit de tram halen omdat ze een nikab dragen.
Dat is toch onbespreekbaar?” De uitspraak werd later afgezwakt door haar woordvoerder, maar feit is dat handhaving van het verbod geen prioriteit heeft in de hoofdstad. Een meerderheid van de gemeenteraad steunt de burgemeester hierin.
In het openbaar vervoer wordt ook nauwelijks gehandhaafd omdat men bang is voor vertragingen en de sector een vervoersplicht heeft. Ziekenhuizen zijn bang dat boerkadraagsters de zorg zullen mijden, meldt de Volkskrant.
Dat er tot nu toe geen boetes zijn uitgedeeld, wil volgens een woordvoerder van minister Kajsa Ollongren (Binnenlandse Zaken) niet zoveel zeggen over de handhaving van de wet. “Het kan ook zijn dat mensen zich er goed aan houden.” Het nieuws over het uitblijven van boetes is voor het ministerie dan ook geen reden de wet nu al onder een vergrootglas te leggen.
Evaluatie van de wet staat voor volgend jaar augustus op de agenda. Dat is al een jaar eerder dan gepland, omdat de Tweede Kamer er vorig jaar op aandrong meer te doen aan handhaving van het verbod. Nu al evalueren is volgens de woordvoerder van de minister echter te vroeg. “Normaal wordt een wet na drie tot vijf jaar geëvalueerd. Na een jaar heb je simpelweg nog niet voldoende informatie om een goed oordeel te kunnen geven.”
14 jaar gesteggel
Over het boerkaverbod is zeker 14 jaar lang gesteggeld. Al in 2006 stelde Rita Verdonk, toenmalig minister van Vreemdelingenbeleid en Integratie, voor om gezichtsbedekkende kleding te verbieden. Er werd onderzocht of het überhaupt mogelijk was, maar daarop volgde een negatief advies, onder meer vanwege het discriminerende karakter van zo’n soort wet.
Ook andere pogingen strandden, tot in 2015 opnieuw een poging werd gedaan om de boerka bij wet te verbieden, maar dan alleen op bepaalde plekken. Een jaar later stemde een meerderheid van de Tweede Kamer daarmee in, daarna volgde in 2018 de Eerste Kamer. Omdat lang moest worden overlegd hoe de wet nou precies moest worden uitgevoerd, ging de wet pas in augustus vorig jaar in.
AD 21.10.2020 Ruim een jaar na de invoering van het jarenlang politiek bevochten ‘boerkaverbod’ zijn er welgeteld nul boetes uitgedeeld voor verboden gezichtsbedekking. Wel hebben politiemensen en gemeenteambtenaren eind 2019 vier waarschuwingsgesprekken gevoerd.
De vier waarschuwingen – in een bus, een trein, een gemeentehuis en het ziekenhuis – werden uitgedeeld kort na de invoering van de wet in 2019. De laatste registratie dateert van 15 oktober, meldt De Volkskrant op basis van gegevens van de Nationale Politie na een Wob-aanvraag. Een woordvoerder van de politie bevestigt de cijfers.
De Wet gedeeltelijk verbod gezichtsbedekkende kleding, bekend als het ‘boerkaverbod’, verbiedt gezichtsbedekking in het ov, het onderwijs, de zorg en in overheidsgebouwen. Het geldt ook voor maskers, bivakmutsen en integraalhelmen is nodig, volgens de overheid, omdat aankijken en herkennen nodig zijn.
Sinds 1 augustus vorig jaar mogen zorg- of onderwijsinstellingen en vervoerders iemand vragen de gezichtsbedekking af te doen of de ruimte te verlaten. Gebeurt dat niet, dan kan de politie worden ingeschakeld. De boete bedraagt minimaal 150 euro. Het verbod is ‘gedeeltelijk’, omdat het bijvoorbeeld niet op straat geldt.
Exacte cijfers over het aantal vrouwen in Nederland dat een nikab of boerka draagt, zijn niet bekend. Experts schatten dat 50 tot 400 vrouwen een nikab – waarbij de ogen nog te zien zijn – dragen. Critici lijken door de cijfers gelijk te krijgen in hun kritiek. Zij stelden dat de wet louter symbolisch was en niet zou worden gehandhaafd.
Volgens de voorzitter van het Contactorgaan Moslims en Overheid (CMO), Muhsin Köktas, zijn er nog geen boetes uitgedeeld omdat moslimvrouwen die een boerka of nikab dragen zich houden aan het verbod. Er zijn volgens Köktas zo’n twee- tot driehonderd vrouwen die een boerka of nikab dragen in Nederland.
Die vrouwen durven minder goed naar buiten te gaan, merkt hij uit signalen uit zijn achterban. ,,Niet alleen vanwege de mogelijkheid een boete te krijgen, maar ook omdat er sinds het verbod meer aandacht gevestigd is op vrouwen die boerka’s dragen. Dat geeft hen een onveilig gevoel.”
‘Heel bijzonder’
Het idee er geen boetes zijn uitgedeeld omdat gesluierde dames op voornoemde plaatsen hun gezichtsbedekking afdoen, is ‘niet aannemelijk’. Evenals het mijden van deze plekken. Dat zegt advocaat Famile Arslan, die in het verleden sluierdraagsters juridisch bijstond. ‘Die zijn hardcore en doen niet snel concessies.’
Het verbaast de jurist dat er geen aanhoudingen zijn verricht. ‘Heel bijzonder’, noemt Arslan dat. Zij schaart zich onder de critici van het boerkaverbod, die de invoering ervan zien als een manier om de godsdienstvrijheid van moslims in te perken. Al bij de invoering lieten diverse organisaties weten niet te zullen handhaven.
Drie van de vier waarschuwingen werden geregistreerd in Rotterdam. Een vrouw wilde in een trein niet meewerken aan een identiteitscontrole, een ander weigerde op het gemeentehuis haar gezicht niet te tonen. Ook kreeg een gesluierde vrouw in een ziekenhuis een waarschuwing.
Telegraaf 21.09.2020 De regering zou de wet die het boerkaverbod regelt eerder moeten evalueren en afschaffen. Dat stelt de Stichting Meld Islamofobie in een rapport over de gevolgen van het verbod, dat nu een jaar van kracht is.
„In de praktijk wordt het vooral als legitimering gebruikt om vrouwen die een gezichtssluier dragen en andere moslimvrouwen uit te sluiten, onheus te bejegenen, te discrimineren en verbaal en fysiek aan te vallen”, stelt de organisatie in een verklaring over het verbod, dat het kabinet in 2022 wil evalueren.
Volgens de stichting krijgen moslimvrouwen sinds de invoering van de wet vaker te maken met islamofobie. Dat zou vooral het geval zijn op plaatsen waar het boerkaverbod niet van kracht is, zoals op straat en in winkels. Ook is de politie volgens de opstellers van het rapport niet altijd goed op de hoogte van de inhoud van het verbod.
Rond de invoering van het boerkaverbod ontstond vorig jaar ophef, stelt de de Stichting Meld Islamofobie vast. Zo zou op sociale media zijn opgeroepen tot ’klopjachten’. Ook de handhaving van de wet, die inhoudt dat gezichtsbedekkende kleding in ziekenhuizen, scholen, overheidsgebouwen en openbaar vervoer niet meer is toegestaan, leverde in de praktijk problemen op.
NOS 21.09.2020 Het verbod op het dragen van een nikab en boerka leidt tot een toename van islamofobie, concludeert Stichting Meld Islamofobie. De stichting pleit voor het afschaffen van het verbod en roept de Tweede Kamer via een petitie op de wet vervroegd te evalueren. Dat gebeurt normaal gesproken pas over twee jaar.
De wet Gedeeltelijk verbod gezichtsbedekkende kleding werd augustus vorig jaar van kracht. Sindsdien is het verboden in het openbaar vervoer, onderwijs, de zorg en in overheidsgebouwen gezichtsbedekkende kleding te dragen.
Zwartboek
Stichting Meld Islamofobie publiceert vandaag, op de Europese actiedag tegen islamofobie, in een zogenoemd zwartboek de drie belangrijkste conclusies over het boerkaverbod dat nu een jaar bestaat. In het jaarlijkse rapport zijn de meldingen gebundeld die het afgelopen jaar bij de stichting zijn binnengekomen.
Volgens de stichting heeft de invoering van de wet geleid tot een “golf aan verbale en fysieke islamofobe aanvallen” op moslimvrouwen. “De drie belangrijkste conclusies: moslima’s met en zonder gezichtssluier zeggen vaker doelwit te zijn van islamofobie sinds de invoering van de wet, moslima’s zijn vooral vaak doelwit op plekken waar de wet niet geldt, zoals in winkels en speeltuinen, en de politie is niet altijd goed op de hoogte van wat de wet inhoudt en is daardoor voor moslima’s geen partij waarop zij vertrouwen.”
“Het zijn trieste verhalen die we binnenkrijgen”, zegt Ibtissam Abaaziz van Stichting Meld Islamofobie in het NOS Radio 1 Journaal. “Hoe doel van de wet is het bevorderen van de veiligheid en communicatie, maar we zien dat het tegendeel gebeurt.
Er worden mensen op straat uitgescholden en fysiek aangevallen. De wet wordt aangegrepen om islamofobie te uiten. We zien ook dat vrouwen die geen gezichtssluier dragen, maar een hoofddoek, het slachtoffer worden. ”
Volgens de stichting dragen in Nederland naar schatting 200 tot 400 vrouwen een gezichtssluier. In het rapport zijn 57 meldingen verzameld. “Maar er zijn ook veel vrouwen die geen melding durven doen of er zoveel mee te maken krijgen dat ze het niet meer melden.”
Symboolpolitiek
Volgens de stichting zijn bij ongeveer de helft van de gevallen minderjarige kinderen aanwezig. “Zij hebben moeten toezien hoe hun moeder, die een gezichtssluier draagt, doelwit werd van verbale agressie, opmerkingen en geweld.”
De stichting stelt dat de wet problemen heeft gecreëerd die er voorheen niet waren en spreekt van “symboolpolitiek met verstrekkende gevolgen voor moslima’s die een gezichtssluier dragen”.
AD 21.09.2020 De regering zou de wet die het boerkaverbod regelt eerder moeten evalueren en afschaffen. Dat stelt de Stichting Meld Islamofobie in een rapport over de gevolgen van het verbod, dat nu een jaar van kracht is.
,,In de praktijk wordt het vooral als legitimering gebruikt om vrouwen die een gezichtssluier dragen en andere moslimvrouwen uit te sluiten, onheus te bejegenen, te discrimineren en verbaal en fysiek aan te vallen’’, stelt de organisatie in een verklaring over het verbod, dat het kabinet in 2022 wil evalueren.
Volgens de stichting krijgen moslimvrouwen sinds de invoering van de wet vaker te maken met islamofobie. Dat zou vooral het geval zijn op plaatsen waar het boerkaverbod niet van kracht is, zoals op straat en in winkels. Ook is de politie volgens de opstellers van het rapport niet altijd goed op de hoogte van de inhoud van het verbod.
Rond de invoering van het boerkaverbod ontstond vorig jaar ophef, stelt de de Stichting Meld Islamofobie vast. Zo zou op sociale media zijn opgeroepen tot ‘klopjachten’. Ook de handhaving van de wet, die inhoudt dat gezichtsbedekkende kleding in ziekenhuizen, scholen, overheidsgebouwen en openbaar vervoer niet meer is toegestaan, leverde in de praktijk problemen op.
AD 07.02.2020 Een half jaar na de omstreden invoering van het boerkaverbod komen er vanuit het openbaar vervoer nauwelijks meldingen van vrouwen in boerka’s. Maakt dat de wet een succes of overbodig? Boerkadraagsters gaan er in ieder geval weer tegen demonstreren.
Medewerkers van alle Nederlandse ov-bedrijven samen deden in december vorig jaar negen keer melding dat ze een vrouw in boerka in een trein, tram, bus of metro zagen. ,,Negen keer. Wij trekken daar geen conclusies uit, maar het is natuurlijk heel erg weinig”, zegt Pedro Peters, voorzitter van branchevereniging OV-NL. De cijfers uit het ov na een half jaar boerkaverbod in Nederland: 45 meldingen in augustus, 34 in september, 26 in oktober, 9 in november en 9 in december. In totaal 123 meldingen. De cijfers over januari zijn er nog niet.
Voor de goede orde: een melding houdt in dat een conducteur of bestuurder een vrouw in boerka heeft zien instappen of dat hij of zij haar heeft aangesproken om het gezicht te controleren met de afbeelding op het vervoersbewijs. Het boerkaverbod heeft drie keer tot een incident geleid. Peters: ,,Die waren alle drie in de eerste anderhalve maand na de invoering in augustus en zijn alle drie in de media geweest.”
Het bekendste incident: in Stein (Limburg) zette een chauffeur zijn bus twintig minuten stil omdat hij wilde dat een boerkadraagster zou uitstappen. Uiteindelijk deed ze dat nadat de politie erbij kwam. Het ironische aan dat incident: de vrouw was een Nederlandse bekeerlinge die uit de bus werd gehaald door een agent met Marokkaanse roots.
Over het boerkaverbod werd in de politiek een decennium fel gedebatteerd. Uiteindelijk werd de wet op 1 augustus vorig jaar van kracht als ‘gedeeltelijk verbod op gezichtsbedekkende kleding’. Sinds die dag is het verboden een boerka, nikab, bivakmuts of integraalhelm te dragen in het openbaar vervoer, een ziekenhuis, een gemeentehuis of een onderwijsinstelling. Bij een bushalte en op een treinperron geldt het verbod weer niet.
Op overtreding staat een boete van 150 euro. De politie liet al voor invoering van de wet weten dat handhaving van het verbod geen prioriteit heeft. Het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB) laat weten nog geen boetes voor het boerkaverbod verstuurd te hebben. Een actiegroep van boerkadraagsters zegt ook nog niet te weten van recent uitgedeelde boetes. Er zijn in Nederland naar schatting tussen de 300 en 400 vrouwen die een boerka of nikab dragen.
Wat de cijfers uit het ov zeggen? ,,Het is een registratie. Het kan zijn dat er meer vrouwen in boerka zijn, maar dat onze medewerkers ze niet gezien hebben. Het kan zijn dat onze mensen ze wel gezien hebben, maar het niet genoteerd hebben. En het kan zijn dat vrouwen in boerka het ov niet meer nemen”, reageert Peters. De ov-bedrijven stelden al voor de instelling van het verbod dat dat voor hen niet nodig is, omdat er geen probleem was met boerkadragers in het vervoer.
Dit verbod leidt niet tot integratie, maar juist tot isolatie. Want wij doen onze niqabs niet af, aldus Esther, Woordvoerder Hand in hand tegen het Niqab-verbod.
Ook in de Nederlandse ziekenhuizen speelt het onderwerp niet. ,,Bij ons is geen enkel incident gemeld. We hebben er ook geen vragen van gekregen vanuit ziekenhuizen”, stelt een woordvoerder van de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ). ,,Bij ons staat de hulpverlening voorop. Ziekenhuispersoneel vindt altijd wel een oplossing.”
De boerkadraagsters zelf melden wel incidenten. Zo zou een vrouw in eerste instantie door een beveiliger van een huisartenpost in een ziekenhuis zijn geweigerd. Pas na tussenkomst van een verpleegkundige mocht ze naar binnen, zo schrijft de actiegroep Hand in Hand tegen het Nikab-verbod op hun Facebookpagina. Uiteindelijk bleek de boerkadraagster een blindedarmontsteking te hebben. Een woordvoerster wil om privacyredenen niet zeggen in welk ziekenhuis dit speelde.
Isolatie
Wel zegt woordvoerster Esther, zelf een nikab-draagster, dat vrouwen nu het ov en andere ‘verboden’ plekken vermijden. ,,Er zijn veel conflicten en situaties waarin we worden aangesproken op onze boerka’s en nikabs, ook op andere plekken. Dit verbod leidt niet tot integratie, maar juist tot isolatie. Want wij doen onze nikabs niet af, worden juist versterkt in onze opvattingen.”
Om dat te onderstrepen demonstreren ze op zaterdag 15 februari naast het Centraal Station in Den Haag tegen het verbod. ,,Een stil protest. We nemen wel spandoeken en posters mee.”
NOS 07.12.2019 De laatste jaren komt Indonesië vaak in het nieuws omdat het steeds conservatiever wordt. Maar in het land met de meeste moslims ter wereld (225 miljoen) is een tegenbeweging gaande. President Joko Widodo wil met zijn nieuwe regering meer doen tegen radicalisme en extremisme. Een van die plannen, het verbieden van de nikab in overheidsgebouwen, doet veel stof opwaaien.
Nikab-discussie in Indonesië: wel of geen verband tussen kleding en terrorisme?
Twee weken geleden blies een terrorist zichzelf op bij een politiebureau op Sumatra. Daarbij raakten onder andere vijf agenten gewond. En in oktober werd de minister van Veiligheid neergestoken door een man die volgens de politie banden had met Islamitische Staat. Er zouden meer dan 1000 Indonesiërs zijn die zich in Syrië bij IS hebben aangesloten.
Er zijn voor het nieuwe kabinet dus genoeg redenen om radicalisering en extremisme tegen te gaan. En dat is Widodo ook van plan. “Volgens de regering hebben radicale groepen de afgelopen jaren te veel macht gehad in Indonesië”, vertelt correspondent Annemarie Kas.
‘Arabische gewoonte’
Het verbod op de nikab in overheidsgebouwen is volgens de nieuwe minister van Religie ook uit veiligheidsredenen bedacht, zodat het mogelijk is om iemands gezicht te zien. Hij vindt bovendien dat het dragen van de nikab een Arabische gewoonte is en dus niet per se hoort bij de Indonesische cultuur.
Maar daar zijn tegenstanders het dus niet mee eens. Volgens Annemarie Kas vinden zij dit plan discriminerend. “Die groep vindt dat kledingstijl niets te maken heeft met extremisme en dat juist het gedachtegoed van geradicaliseerde moslims aangepakt zou moeten worden, niet de kledingstijl.”
Hoewel de overgrote meerderheid van de inwoners moslim is, draagt maar een klein percentage van de moslima’s een nikab. “Het dragen van een nikab krijgt veel tegenstand”, zegt Kas. “Een van de vrouwen die ik sprak vertelde dat vrouwen die een nikab dragen vaak te maken krijgen met pesterijen. Ze worden uitgescholden voor Satan of Batman en soms krijgen ze zelfs stenen naar hun hoofd.”
NOS 07.10.2019 De Nederlandse regering moet meer het voortouw nemen bij het bestrijden van racisme. Dat is de boodschap van de VN-rapporteur voor racisme en xenofobie, Tendayi Achiume. Ze bezocht Nederland de afgelopen week en lichtte haar bevindingen toe op een persconferentie in Den Haag.
De Zambiaanse is als VN-rapporteur de opvolger van Verene Shepherd, die in een rapport in 2015 felle kritiek had op de figuur van Zwarte Piet. Volgens de nieuwe rapporteur heeft Nederland op dit gebied sindsdien belangrijke stappen gezet.
Zo prijst ze de beslissing om bij de landelijke Sinterklaas-intocht dit jaar geen zwarte pieten, maar alleen roetveegpieten in te zetten. “Het is het belangrijkste dat er nu een dialoog is”, zei de VN-rapporteur.
Tegelijk vindt Tendayi Achiume dat de nationale overheid meer verantwoordelijkheid moet nemen in de pieten-kwestie, vooral omdat het gaat om evenementen die worden gesubsidieerd. Daarmee doelde ze op het standpunt van premier Rutte, die herhaaldelijk heeft gezegd dat hij de verandering van Zwarte Piet overlaat aan de maatschappij.
Onderwijs
Een andere belangrijke rol voor de overheid ligt volgens Tendayi Achiume in het onderwijs. Volgens haar moeten de geschiedenislessen veel meer aandacht besteden aan de Nederlandse betrokkenheid bij slavernij en kolonialisme en aan de komst van gastarbeiders naar Nederland. Uiteindelijk helpt dit om discriminatie en intolerantie tegen te gaan, denkt de VN-rapporteur.
Hoofddoekverbod
Kritiek had de Zambiaanse op het onlangs ingevoerde boerkaverbod. Ze wees erop dat het is gericht tegen moslimvrouwen, die in Nederland toch al een kwetsbare groep zijn.
De vandaag gepresenteerde bevindingen van Tendayi Achiume zijn nog voorlopig. In juli volgend jaar verschijnt een rapport met haar definitieve oordeel over racisme en xenofobie in Nederland.
Telegraaf 07.10.2019 Het Nederlandse boerkaverbod doet meer kwaad dan goed, oordeelt speciaal rapporteur Tendayi Achiume van de Verenigde Naties (VN). „Deze wet hoort niet thuis in een maatschappij die zichzelf laat voorstaan op het promoten van de gelijkheid van man en vrouw”, vindt Achiume.
Hoewel de wettekst neutraal is geformuleerd tegen gezichtsbedekking op bepaalde openbare plaatsen, zoals het openbaar vervoer en het onderwijs, vindt de rapporteur dat uit ’het politieke discours eromheen’ duidelijk blijkt dat ’moslimvrouwen het bedoelde doelwit zijn’ van het verbod.
Achiume vindt dat de wet meer problemen creëert dan oplost. „De wet voedt het beeld dat moslimvrouwen met gezichtsbedekking gevaarlijk zouden zijn en lijkt polarisatie te bevorderen.”
Den Haag
Achiume is mensenrechtendeskundige en in het dagelijks leven professor in de rechten aan de Universiteit van Californië in Los Angeles (UCLA). Ze bezocht Nederland afgelopen week om onderzoek te doen naar discriminatie en de manier waarop de overheid daarmee omgaat. Haar eerste bevindingen maakte ze maandag bekend in Den Haag.
Volgens Achiume moet in het onderwijs meer aandacht komen voor ’kolonialisme en slavernij’ en de Nederlandse rol daarin. Ook moet wat haar betreft duidelijker naar voren komen wat etnische minderheden en migrantengroepen hebben bijgedragen aan de Nederlandse welvaart.
RTL 07.10.2019 Het boerkaverbod, dat in augustus is ingegaan, doet meer kwaad dan goed. Dat stelt de speciaal VN-rapporteur voor racisme en xenofobie Tendayi Achiume. “Deze wet hoort niet thuis in een maatschappij die ervan overtuigd is dat mannen en vrouwen gelijk zijn”, vindt Achiume.
Achiume bezocht Nederland de afgelopen dagen en vandaag gaf ze een persconferentie in Den Haag over haar bevindingen. Daarin stelde ze onder meer dat het verbod op gezichtsbedekkende kleding op bepaalde openbare plaatsen in ons land meer problemen creëert dan oplost.
‘Moslimvrouwen zijn het doelwit’
Achiume zegt dat ‘moslimvrouwen het bedoelde doelwit zijn’ van dit verbod. “De wet voedt het beeld dat moslimvrouwen met gezichtsbedekking gevaarlijk zouden zijn en lijkt polarisatie te bevorderen.”
Volgens Achiume moet in het onderwijs meer aandacht komen voor kolonialisme en slavernij en de Nederlandse rol daarin. Ook moet wat haar betreft duidelijker naar voren komen wat etnische minderheden en migrantengroepen hebben bijgedragen aan de Nederlandse welvaart. Ze ziet daarin een rol voor scholen, maar ook voor musea, media en andere culturele platformen.
De mensenrechtendeskundige had ook een positieve klank in haar persconferentie. Ze stelde dat Nederland met betrekking tot het onderwerp ‘Zwarte Piet’ belangrijke stappen heeft gezet.
Zwarte piet
Ze vindt het goed dat tijdens de landelijke intocht van Sinterklaas dit jaar geen volledig zwart geschminkte pieten meer rondlopen. “Het lijdt geen twijfel dat de figuur Zwarte Piet denigrerende en ontmenselijkende raciale stereotypes over zwarte mensen belichaamt”, vindt ze. De intocht van Sinterklaas vindt dit jaar op zaterdag 16 november plaats in Apeldoorn.
NOS 16.09.2019 Op station Rotterdam Centraal is vanmiddag een trein stilgezet vanwege een vrouw in een nikab. Controleurs van de NS vroegen hulp van agenten, die de vrouw geen boete hebben gegeven voor overtreding van het boerkaverbod dat op 1 augustus is ingevoerd.
De politie meldt in een verklaring dat de vrouw weigerde om haar gezicht te laten zien aan de controleurs van de NS, waardoor die niet konden vaststellen of ze een geldig vervoerbewijs had. Volgens de politie stelden agenten de vrouw daarna voor de keuze: of ze moest haar gezicht laten zien, of ze moest meelopen naar een wachtruimte om te wachten op een vrouwelijke agent.
De vrouw wilde in de trein op de agente wachten, meldt de politie, maar vanwege de vertraging voor andere passagiers vonden de agenten dat niet goed. De agenten dreigden haar daarna te arresteren voor schending van de Wet ID (identificatieplicht). Na overleg met twee anderen, besloot de vrouw volgens de politie uiteindelijk toch haar gezicht te tonen aan de agenten in de trein.
De trein is met ongeveer twintig minuten vertraging vertrokken.
Geen boete
Volgens de politie hebben de agenten na het gesprek besloten om de vrouw geen boete te geven voor overtreding van het gedeeltelijk verbod op gezichtsbedekkende kleding. Waarom hiervoor gekozen is, kan de politie niet zeggen. Een woordvoerder zegt dat agenten bij een overtreding zelf kunnen afwegen of ze wel of geen boete geven.
De NS kan niet zeggen of de controleurs de politie erbij haalden vanwege overtreding van het boerkaverbod of omdat ze niet konden controleren of ze een geldig vervoerbewijs had. Volgens een woordvoerder zijn de voorschriften voor medewerkers in beide situaties hetzelfde. Of er een boete wordt opgelegd, is volgens de NS een zaak van de politie.
Buschauffeur Stein
Het is voor zover bekend het tweede incident in het openbaar vervoer sinds de invoering van het boerkaverbod, anderhalve maand geleden. Vorige maand weigerde een buschauffeur van Arriva in de Limburgse plaats Stein om verder te rijden nadat een vrouw had geweigerd om haar nikab af te doen. Hij belde de politie.
Agenten gingen met de vrouw in gesprek, waarna ze de bus volgens de politie vrijwillig verliet. Ook toen kreeg de nikabdraagster geen boete voor overtreding van het gedeeltelijke verbod op gezichtsbedekkende kleding.
Richtlijnen
Volgens Arriva handelde de chauffeur in Stein niet volgens de richtlijnen van ov-bedrijven. Een chauffeur mag een vrouw in een nikab vragen de bus te verlaten, maar mag niet weigeren verder te rijden als een vrouw dat niet doet.
Volgens de woordvoerder van de NS hebben de controleurs op Rotterdam Centraal zich vandaag gehouden aan de richtlijnen.
Wat zegt de richtlijn?
De ov-bedrijven hebben instructies opgesteld voor de medewerkers over het gedeeltelijk verbod op gezichtsbedekkende kleding. Daarin staat onder meer vermeld: “Ondanks het verbod kan een reiziger met een geldig vervoerbewijs niet worden gedwongen het voertuig te verlaten (vervoerplicht).” Ook staat er duidelijk in dat alleen de politie het verbod kan handhaven. Bijzonder Opsporingsambtenaren in het ov zijn daartoe niet bevoegd.
In de aanloop naar de invoering van het verbod op gezichtsbedekkende kleding was er veel discussie over. Gaat het verbod vrouwen beperken of juist bevrijden? En hoe pakt het boerkaverbod uit in Denemarken waar het een jaar geleden al werd ingevoerd? Dat zie je in de Nieuwsuur-special hieronder.
Telegraaf 16.09.2019 – Een trein op Rotterdam Centraal heeft vertraging opgelopen door een nikabdraagster (19). De Roosendaalse was aan boord gegaan, terwijl een nikab verboden is in het openbaar vervoer. Ook weigerde ze de trein te verlaten, aldus de politie.
Volgens een woordvoerder van de NS zat de vrouw rond de begin van de middag aan boord van de trein van Dordrecht naar Lelystad, toen een conducteur haar vervoersbewijs wilde controleren. Hij kon vanwege haar gewaad haar identiteit niet vaststellen en dus ook niet controleren of ze wel met een geldig vervoersbewijs reisde. Dat was voor hem de reden om de politie in te schakelen, die op Rotterdam Centraal klaar stond.
Op een foto op social media is te zien hoe twee agenten praten met de zwart gesluierde vrouw, die op het balkon van een dubbeldekker staat. De agenten gaven volgens de Rotterdamse politie de vrouw twee keuzes: ,,Wij stellen hier de identiteit vast of loop mee naar een ruimte en wacht op een vrouwelijke collega van ons. De vrouw wilde dat een vrouwelijke agent ter plaatse zou komen. Dat was met het oog op de wachtende passagiers geen optie voor de agenten.’’
Uiteindelijk koos de nikabdraagster eieren voor haar geld en konden agenten haar identiteit toch vaststellen. De trein had al met al een oponthoud van ongeveer 20 minuten, aldus de NS-woordvoerder.
Tweede incident
Het incident in Rotterdam is voor zover bekend het tweede nikabconflict in het Nederlands openbaar vervoer sinds de invoering van het verbod op gezichtsbedekkende kleding op 1 augustus. Dat zegt Pedro Peters, voorzitter van branchevereniging OV-NL. Drie weken geleden zette een buschauffeur in het Limburgse Stein een vrouw met een nikab uit de bus.
De chauffeur werd door Arriva op de vingers getikt omdat hij de interne richtlijnen niet volledig had nageleefd. De chauffeur mocht haar vragen de bus te verlaten maar ging zijn boekje te buiten door te weigeren verder te rijden.
De-escalatie
Een conducteur die een gesluierde passagier aan boord aantreft, kan haar vragen de nikab af te doen of de trein te verlaten. ,,Hij kan de professionele afweging maken om de politie in te schakelen’’, zegt Peters. ,,Maar dat is niet verplicht. Uitgangspunt is wel de-escalatie en een zo klein mogelijke verstoring van de dienstregeling. De andere treinpassagiers willen graag op tijd aankomen.’’
De woordvoerder van de NS laat weten dat het vaker voorkomt dat de politie wordt ingeschakeld, omdat van een reiziger de identiteit niet vastgesteld kan worden. Dat gebeurt bijvoorbeeld ook als iemand zonder kaartje reist en geen ID-bewijs bij zich heeft. Of er al vaker incidenten met nikabdraagsters hebben plaatsgevonden, kan hij niet zeggen.
NOS 03.09.2019 Minister Ollongren vindt dat het boerkaverbod er niet toe moet leiden dat werknemers in het openbaar vervoer, de zorg en het onderwijs in de problemen komen. In de Tweede Kamer waren de regeringspartijen VVD en CDA en de oppositiepartijen PVV en SGP er kritisch over dat er nog weinig lijkt te zijn opgetreden tegen mensen die het verbod op het dragen van gezichtsbedekkende kleding in het openbaar vervoer, de zorg, het onderwijs of overheidsgebouwen overtreden. De wet, waarin het verbod is geregeld, is sinds 1 augustus van kracht.
Ollongren benadrukte dat de handhaving van de wet een taak is van de politie en niet van werknemers in bijvoorbeeld de zorg of het OV. Volgens haar zijn de instructies daarover helder en zijn er goede afspraken over gemaakt, die alleen in de praktijk nog beter moeten worden toegepast. De minister zei verder dat we in een fase van gewenning zitten en dat daarbij hoort dat er wel eens iets niet goed gaat.
Buschauffeur
Kamerleden waren onder meer verbaasd over een vervoersbedrijf dat een buschauffeur in Limburg terugfloot die niet verder wilde rijden toen een vrouw met een nikab de bus weigerde te verlaten. Ollongren zei dat van een chauffeur wordt verwacht dat hij de overtreder aanspreekt, maar dat hij moet proberen andere passagiers niet de dupe te laten worden. “Dat kan ook heel goed in overleg met de politie”, voegde ze eraan toe.
VVD, CDA, PVV en SGP zetten vraagtekens bij de manier waarop de wet de eerste maand is uitgevoerd. VVD-woordvoerder Wiersma zei dat het verbod op gezichtsbedekkende kleding in openbaar vervoer, zorg, onderwijs en overheidsgebouwen wat hem betreft een eerste stap is naar een algemeen verbod op het dragen van zulke kleding in de hele openbare ruimte. Hij is “stomverbaasd” dat de instructies kennelijk niet helder zijn. Wiersma sprak van een gedoogbeleid.
Telegraaf 03.09.2019 Minister Ollongren (Binnenlandse Zaken) is niet van plan om nieuwe afspraken te maken over handhaven van het boerkaverbod, nu blijkt dat de wet lang niet overal serieus wordt genomen.
Volgens de D66-bewindsvrouw ‘moeten we accepteren dat er soms iets niet helemaal goed gaat. ,,Dat hoort bij fase van gewenning. We zitten er heel dicht op.’’
Het boerkaverbod geldt sinds 1 augustus. In de afgelopen maand werd duidelijk dat de nieuwe wet verzet en onduidelijkheid oplevert. In Limburg werd een buschauffeur door zijn werkgever zelfs op de vingers getikt, omdat hij weigerde een boerkadraagster mee te nemen. ,,We moeten constateren dat mensen moeten wennen aan de wet, het vraagt nogal wat van mensen in het onderwijs, openbaar vervoer en de zorg’’, vertelt Ollongren.
VVD, PVV en CDA zijn dat niet met haar eens en vinden dat het aan de minister is om duidelijker te zijn richting sectoren waar het verbod van kracht is. Ze zou nieuwe en volstrekt heldere afspraken moeten maken met overheidsinstanties, openbaar vervoer, onderwijs en de zorg.
Dat is niet nodig, vindt Ollongren. ,,Ik heb er wel vertrouwen in dat deze mensen naar eer en geweten handelen. Ze moeten hulp krijgen om hun werk goed te kunnen doen. Ze zijn er voor hun hoofdtaak en hoofddoel. Dit moeten ze erbij kunnen doen.’’
De bewindsvrouw ontkent dat er sprake is van een misverstand, ook al blijkt nu dat de wet op verschillende manieren wordt geïnterpreteerd. Dat is volgens haar een kwestie van tijd. ,,Er is geen misverstand. Handhaving ligt bij de politie. Instructies die zien daar ook op.
Inschatting van professional verdient onze steun.’’ Ollongren wilde niet reageren op een bericht van de politie, waaruit blijkt dat handhaven van het verbod geen prioriteit heeft. Dat gooide ze over de schutting bij collega Grapperhaus van Justitie en Veiligheid.
VVD, PVV en CDA zijn het niet eens met de uitleg van Ollongren. Die partijen pleiten voor een verduidelijking van het protocol. ,,En mogelijk kan de minister zelfs kijken of handhaven is af te dwingen bij de rechter’’, aldus VVD-Kamerlid Wiersma.
AD 03.09.2019 Incidenten deze zomer rond de invoering van het boerkaverbod, zoals de vrouw in Limburg die door een buschauffeur werd geweigerd omdat ze een nikab droeg, zijn vooral vooral te wijten aan gewenning, en niet aan verwarring om de wet. Dat zei minister Kajsa Ollongren (Binnenlandse Zaken) vanmiddag in de Tweede Kamer.
“Volgens de wet is het verboden een boerka (of een bivakmuts of een integraalhelm) te dragen in het openbaar vervoer (ov), een ziekenhuis, een gemeentehuis of een onderwijsinstelling. Maar bij een bushalte, op een treinperron of op een veerpont geldt het verbod niet.”
Ollongren reageerde vanmiddag op vragen van VVD-Kamerlid Dennis Wiersma over de handhaving van de Wet gedeeltelijk verbod gezichtsbedekkende kleding, beter bekend als het boerkaverbod. De wet ging op 1 augustus in, maar wordt vooral gekenmerkt door veel onduidelijkheid. Zo bleek onduidelijk waar het nou wel of niet verboden is om gezichtsbedekkende kleding te dragen, zoals een niqaab of een integraalhelm.
Dat leidde tot meerdere incidenten, waaronder in Limburg, waar een buschauffeur een vrouw met nikab de toegang tot een bus ontzegde en de politie liet bellen door de centrale. Hoewel dat volgens de richtlijnen van de vervoersmaatschappij was, had hij tegelijkertijd de bus niet mogen stilzetten: de chauffeur heeft een vervoersplicht ten opzichte van de andere passagiers. En hoewel de handhaving bij de politie ligt, heeft die al laten weten daar geen prioriteit aan te geven.
Onduidelijk, vindt de VVD. ,,Als het zo lijkt te werken, zijn we terug bij af’’, stelt Wiersma, maar volgens Ollongren is het nog te vroeg voor zulke conclusies. ,,We moeten constateren dat mensen moeten wennen aan de wet. Er liggen duidelijke instructies, maar die moeten nu nog goed worden ingezet in de praktijk.’’
De minister gaat er vanuit dat de ‘professionals in het veld’ de beste afweging kunnen maken. ,,Dat is naar eer en geweten. Dat er soms iets niet goed gaat, moeten we dan ook accepteren. Dat hoort bij de fase van gewenning.’’ Ze benadrukt dat de professional in kwestie, zoals de buschauffeur in Stein, steunt verdient.
Incidenten
Sinds de invoering van de wet kwamen er drie incidenten in de pers. In het Limburgse Stein werd Angela Kempeners (36) uit Geleen door een buschauffeur aangesproken op haar nikab. De chauffeur zette de bus stil en liet de centrale de politie bellen. Een politieagent haalde de vrouw daarna uit de bus.
Dat de chauffeur de vrouw aansprak en de politie liet bellen door de centrale, was volgens de interne richtlijnen, meldde vervoersbedrijf Arriva later. Maar hij had volgens diezelfde richtlijnen zijn bus niet mogen stilzetten. ,,Wij hebben een vervoersplicht”, meldt Pedro Peters van OVNL, die de woordvoering voor de ov-bedrijven doet. ,,De politie is van het handhaven en wij kunnen een trein, tram, metro of bus niet een half uur stilzetten tot de politie komt.
Dat is niet veilig en kun je niet maken naar andere reizigers.” Die politie liet overigens al voor de invoering van het verbod weten dat handhaven geen prioriteit heeft. Volgens vakbond CNV weten buschauffeurs nu niet meer waar ze aan toe zijn.
Bij het tweede incident diende een vrouw een klacht in tegen het Diakonessenziekenhuis in Utrecht. Een receptiemedewerkster zou haar hebben gevraagd haar gezichtsbedekkende kleding af te doen, toen ze een afspraak wilde verzetten. De vrouw weigerde. Het ziekenhuis wil niet op individuele klachten ingaan, maar zegt dat niemand zorg wordt geweigerd. Mogelijk had het incident te maken met de identificatieplicht van de patiënt.
Een derde vrouw werd tegengehouden door personeel toen ze een gemeentelijke speeltuin in Nijmegen in wilde. Ze kreeg later excuses van de gemeente én een vrijkaartje voor de speeltuin. Het boerkaverbod geldt wel voor gemeentelijke gebouwen, maar niet voor gemeentelijke speeltuinen, zo bleek. D
Nikabdraagster Esther concludeert dat na het boerkaverbod reacties een stuk heftiger zijn. nos
NOS 01.09.2019 Sinds de invoering van het verbod op gezichtsbedekkende kleding zijn er nog geen boetes gegeven aan vrouwen die met een sluier hun hele gezicht bedekken. Dat zeggen de oprichters van het zogenoemde nikabfonds en de initiatiefnemers van de actiegroep ‘Hand in hand tegen het niqab verbod’.
Het nikabfonds is opgericht door de Rotterdamse islamitische partij Nida. Vrouwen die een boete krijgen kunnen een beroep doen op dit fonds. Cemil Yilmaz van de partij laat weten dat zich tot op heden nog niemand heeft gemeld, wat volgens hem betekent dat er nog niet wordt gehandhaafd.
Ook boerkadrager Esther uit Den Haag heeft die indruk, maar ze schrok wel van de aankondiging deze week van burgemeester Krikke dat de gemeente de wet gaat handhaven. “Ik ga regelmatig naar het ziekenhuis omdat ik een ernstig ziek kindje heb. Ik hoop dat dat geen problemen gaat opleveren”, aldus Esther, die haar achternaam niet wil bekendmaken.
Esther heeft gemerkt dat er de afgelopen weken op straat iets is veranderd. “Je krijgt voortdurend te horen dat je iets doet wat verboden is”:
Boerkaverbod één maand oud: ‘Iedere nikabdragende vrouw heeft er wat van gemerkt’
Het is een maand geleden dat het verbod van kracht werd. Formeel gaat het om het onherkenbaar maken van je gezicht door het te bedekken met een bivakmuts, integraalhelm of een sluier, zoals de boerka (die het lichaam bedekt inclusief het hele gezicht) of de nikab (een sluier die het hele gezicht bedekt). Maar de initiatiefnemer van de wet, PVV-leider Geert Wilders, was het alleen om het laatste te doen.
Onduidelijk is hoeveel vrouwen in Nederland een boerka dragen. Er is ooit geschat dat het er zo’n 200 zijn. Maar of dat klopt en of er een toename is van vrouwen die een boerka dragen, weet niemand.
Vervoersbedrijven registreren het als vrouwen met een sluier mee willen met de bus of tram. Zij geven die cijfers door aan het ministerie van Binnenlandse Zaken en de politie. Maar die zijn niet van plan om die cijfers te publiceren.
Onterecht toegang geweigerd
In de eerste maand van het verbod ontstond er hier en daar spanning. Het bekendste incident was dat met een buschauffeur in Limburg, die weigerde een nikabdraagster mee te nemen.
Maar volgens zijn werkgever had hij dat niet mogen doen, omdat vervoersbedrijven verplicht zijn iedere klant te accepteren. Dat botst met het wettelijke boerkaverbod. Vervoersbedrijf Arriva adviseert daarom zijn personeel vrouwen met een sluier wel mee te nemen, tot ergernis van de PVV, die er Kamervragen over heeft gesteld. De partij wil bedrijven en organisaties bestraffen die het verbod niet handhaven. Ook CDA en SGP willen opheldering van de minister.
Nog twee andere incidenten hebben het nieuws gehaald. Een vrouw zou in de gipskamer van het Diakonessenhuis in Utrecht zijn geweigerd, maar het ziekenhuis ontkent dat. En in een speeltuin in Nijmegen is een vrouw ten onrechte de toegang geweigerd: in een speeltuin geldt het verbod immers niet.
Dat is een lastig element aan de wet: hij geldt alleen in het openbaar vervoer, het onderwijs, de zorg en in overheidsgebouwen. Bezoekers van de Facebookpagina ‘Tegen het boerkaverbod’ geven aan dat sommige mensen denken dat ook een hoofddoek nu verboden is en dat ze daarop worden aangesproken. Ook zijn ze bang dat het boerkaverbod een opmaat is naar een verbod van de hoofddoek.
De huid vol gescholden
De Facebookpagina roept boerkadragers op incidenten bij hen te melden. Tot nu toe heeft dat tot vier meldingen geleid. Er verschijnen foto’s en filmpjes van mensen die in actie komen tegen dragers van een sluier.
Zo moet ene Kim het ontgelden, omdat zij de vrouw van het Limburgse busincident wil aanhouden. ‘Kim’ wordt op Facebook de huid vol gescholden door tegenstanders van het boerkaverbod.
Ook een filmpje van een man die op agressieve wijze een boerkadrager in haar auto benadert wordt gedeeld, voorzien van commentaar en bedreigingen.
Den HaagFM 01.09.2019 Voormalig Tweede Kamerlid Han ten Broeke (VVD) denkt dat een volledig boerkaverbod wellicht de oplossing biedt om de onduidelijkheid over de wet weg te nemen. Dat stelt hij in het radioprogramma Spuigasten van Debatmeester op Den Haag FM.
Ten Broeke reageert op het nieuws dat Den Haag het verbod gaat handhaven, terwijl de drie andere grote steden – Amsterdam, Rotterdam en Utrecht – hebben aangegeven dit niet te zullen doen.
“Ik kan me er ongelofelijk aan ergeren”, zegt de VVD’er. “Dit is Nederland op z’n zwakst. Hier is heel lang over gesproken. Er is bijna twaalf jaar over gesproken – in welke vorm dan ook. Dan is die wet er, de wet is uit-en-ter-na besproken, dan dient die wet ook gehandhaafd te worden. Handhaven in Nederland blijkt altijd weer lastig, ik snap dat het lokaal ook pragmatisch opgepakt moet worden, maar dit niet. Dit kan je gewoon handhaven.”
Om aan de discussie over de uitvoering van de wet een einde te maken, denkt Ten Broeke dat een algeheel verbod een oplossing kan bieden. “Als dit niet kan, dan moet er misschien maar een volledig boerkaverbod komen.”
NOS 30.08.2019 Iran straft de vrouwenrechtenactiviste Saba Kord Afshari met een celstraf van 24 jaar. Daarvan is 15 jaar voor het protesteren tegen het verplicht dragen van een hoofddoek. Waar de rest van de straf voor is, is onduidelijk. Volgens Amnesty International is de straf bijzonder hoog en verslechtert de mensenrechtensituatie in Iran.
“Straffen als deze zijn sinds een aantal maanden helaas geen uitzondering meer”, zegt Amnesty-woordvoerder Emile Affolter. Zo werd de Iraanse mensenrechtenadvocaat Nasrin Sotoudeh dit jaar tot 38 jaar cel veroordeeld. Drie andere vrouwen kregen straffen van 16 en 23 jaar cel.
Op dit moment zitten acht vrouwen in Iran vast vanwege deelname aan de protesten tegen de verplichte hoofddoek, volgens Amnesty International. Van zes vrouwen is de identiteit bekend, onder wie dus Kord Afshari. Van twee is niet bekend wie ze zijn.
Kord Afshari wordt beschuldigd van “corruptie en prostitutie verspreiden door haar hijab af te doen” en “propaganda verspreiden tegen de staat”. Haar moeder is ook gearresteerd.
De activiste is opgesloten in de beruchtste gevangenis van Iran: de Evingevangenis. “Dat is de allerlaatste plek van Iran waar je wil zijn”, zegt Affolter. “We hebben gedocumenteerd dat de gevangenen daar worden gemarteld.”
Witte woensdag
“De protesten tegen de verplichte hoofddoek zijn steeds prominenter geworden de afgelopen anderhalf jaar”, zegt Affolter. “Op sociale media als Instagram zie je beelden van vrouwen die hun hoofddoek afdoen of een witte hoofddoek aan een stok hangen.”
Vrouwen in Iran dragen witte hoofddoeken als protest tegen de verplichting van de hijab, een actie die “Witte Woensdag-protesten” is gaan heten. Maar sommigen gaan verder dan dat en doen hun hoofddoek helemaal af.
In deze video leggen activisten uit waarom ze protesteren tegen de hoofddoek:
‘Je kan jezelf niet vrij noemen, als je niet zelf mag beslissen over je lichaam’
Dat toenemende protest leidt tot steviger straffen van het streng islamitische regime. “Iran wil voorkomen dat meer vrouwen protesteren”, zegt Affolter. “Daarom treedt het land steeds harder op.”
De opgepakte vrouwen worden in de gevangenis gemarteld en gedwongen om op video hun misdaden te ‘bekennen’, legt Affolter uit. Vervolgens wordt dat op televisie uitgezonden. “Het protest gaat door”, zegt de Amnesty-woordvoerder. “Maar dit soort hoge straffen en de ‘bekentenissen’ op televisie, zorgen wel dat veel vrouwen drie keer nadenken voor ze in opstand komen. Het heeft een enorme impact.”
RTL 30.08.2019 De Iraanse activiste Saba Kord Afshari moet 24 jaar de cel in voor het protesteren tegen het verplicht dragen van een hoofddoek. Vijftien jaar van de straf is het gevolg van het afdoen van haar hoofddoek.
De 20-jarige Kord Afshari stond op 19 augustus terecht voor ‘het verspreiden van prostitutie en corruptie door het in het openbaar afdoen van haar hijab’ en het ‘verspreiden van propaganda tegen de staat’. Op dinsdag werd ze schuldig bevonden door de revolutionaire rechtbank in Teheran. Haar straf werd verhoogd omdat ze eerder gearresteerd was.
Druk opgevoerd
Volgens de Iran Human Rights Monitor werd de vrouw gedwongen voor een camera te bekennen, maar dat weigerde ze. Daarop zou zelfs haar moeder gearresteerd zijn om de druk verder op te voeren.
Beyaz Çarşamba eylemlerine katılan Saba Kordafshari’ye 15 yıl hapis cezası verildi. Eylemi başlatan gazeteci Alinejad, uluslararası kamuoyunu dayanışmaya çağırdı.#WhiteWednesdays
Kord Afshari werd vorig jaar voor het eerst opgepakt omdat ze meedeed aan een demonstratie in het kader van Witte Woensdag, waarbij geprotesteerd wordt tegen het verplicht dragen van de hijab en vrouwen de hoofddoek afdoen. Ze kreeg toen een jaar gevangenisstraf. In februari van 2019 werd ze, twee maanden voor het einde van haar straf, vrijgelaten.
Samen met haar moeder bleef ze protesteren tegen het verplichte dragen van de hijab en plaatste ze filmpjes daarvan online. Op 1 juni van dit jaar werd de activiste opnieuw opgepakt.
Azam deed uit protest haar hoofddoek af: ‘Voor mijn dochter’
MSN 30.08.2019 De Iraanse activiste Saba Kord Afshari moet 24 jaar de cel in voor het protesteren tegen het verplicht dragen van een hoofddoek. Vijftien jaar van de straf is het gevolg van het afdoen van haar hoofddoek.
De 20-jarige Kord Afshari stond op 19 augustus terecht voor ‘het verspreiden van prostitutie en corruptie door het in het openbaar afdoen van haar hijab’ en het ‘verspreiden van propaganda tegen de staat’. Op dinsdag werd ze schuldig bevonden door de revolutionaire rechtbank in Teheran. Haar straf werd verhoogd omdat ze eerder gearresteerd was.
Druk opgevoerd
Volgens de Iran Human Rights Monitor werd de vrouw gedwongen voor een camera te bekennen, maar dat weigerde ze. Daarop zou zelfs haar moeder gearresteerd zijn om de druk verder op te voeren.
Witte Woensdag
Kord Afshari werd vorig jaar voor het eerst opgepakt omdat ze meedeed aan een demonstratie in het kader van Witte Woensdag, waarbij geprotesteerd wordt tegen het verplicht dragen van de hijab en vrouwen de hoofddoek afdoen. Ze kreeg toen een jaar gevangenisstraf. In februari van 2019 werd ze, twee maanden voor het einde van haar straf, vrijgelaten.
Samen met haar moeder bleef ze protesteren tegen het verplichte dragen van de hijab en plaatste ze filmpjes daarvan online. Op 1 juni van dit jaar werd de activiste opnieuw opgepakt.
AD 27.08.2019 Een filmpje waarin een onbekende man uit Ede (Gelderland) een moslima uitscheldt heeft voor flinke verontwaardiging geleid op sociale media. Op internet wordt de jacht geopend op de man. Óók het bedrijf waarvan hij een trui droeg ligt zwaar onder vuur. Terwijl de Edenaar daar niet werkt.
‘Dit bedrijf heeft racisten in dienst’, en ‘een racistisch bedrijf, vieze honden’. Op sociale media-kanalen, via mail en via de telefoon kregen de mensen van Faam Werkt in Barneveld allerlei verwensingen over zich heen. In een paar dagen tijd kreeg het bedrijf meer dan vijftig negatieve recensies op onder meer Google.
Voor Frank van Veldhuizen van Faam Werkt was het even gissen waar het vandaan kwam, maar dat werd op sociale media snel duidelijk: een filmpje van een ruzie op straat in Ede tussen een man en een vrouw, die vermoedelijk een hoofddoek, dan wel een nikaab draagt. De man draagt een vest van ‘Faam Werkt’.
In de video is duidelijk te zien hoe de man zich op een gegeven moment flink laat gaan. Zo spreekt hij over ‘klote-Turken’ die ‘het land over willen nemen’. Volgens berichten op onder meer een Facebookpagina met de naam ‘Racisme Ontmaskerd’ zou de man verder gedreigd hebben de ‘stomme boerka met geweld te verwijderen’ en zou hij verwijzen naar de mogelijkheid van een burgerarrestatie bij een vrouw die een boerka draagt.
Wat er zich verder precies voorafgaand aan het filmpje heeft afgespeeld blijft onduidelijk. In de video lijkt de vrouw die uitgescholden wordt, duidelijk niet onder de indruk. De vrouw zou, zo suggereren sommigen op sociale media, zelf de confrontatie met de man hebben gezocht.
De man zou gedreigd hebben de ‘stomme boerka met geweld te verwijderen’ !!!
Bericht volop gedeeld op sociale media
In hoeverre ben je verantwoordelijk als iemand de kleren van jouw bedrijf draagt?, aldus Frank van Veldhuizen, Faam Werkt.
Toch plaatst ze de beelden even later op Facebook. Al snel zijn er diverse personen die het bericht overnemen. De bekende moslimprediker Abdul-Jabbar Van de Ven deelt het bericht ook met daarbij een oproep een burgerarrest uit te voeren bij de man. Het gevolg: talloze leden op Facebook, vooral moslims, delen het bericht.
In veel reacties uiten ze hun woede. Ze vragen naar een adres van de man en roepen op ‘een bezoekje te gaan brengen’. In verschillende reacties wordt verwezen naar het boerka-verbod. ‘Dat boerka gedoe brengt geweld’, zo reageert iemand. Van der Ven is niet bereikbaar voor commentaar op de vraag waarom hij het oproepje deelde.
Geen van de twee betrokkenen deed aangifte
Tot geweld kwam het niet. De man heeft zich uiteindelijk zelf op het politiebureau gemeld. Inmiddels heeft de politie met zowel hem als met de uitgescholden vrouw gesproken. Het conflict wordt door de politie vooral gezien als een onderling conflict.
Volgens een woordvoerder van de politie is de kwestie inmiddels afgedaan voor zowel de man als de vrouw. De angel zou uit het conflict zijn. Geen van beiden heeft aangifte gedaan en de politie onderzoekt de kwestie niet verder. De vrouw zelf heeft het filmpje inmiddels verwijderd. Bij andere pagina’s is het filmpje echter nog te zien.
Maar het bedrijf zit met de gebakken peren
Voor Frank van Veldhuizen was de kwestie echter nog niet klaar. Tot na het weekend kreeg het bedrijf allerlei boze berichten en verwensingen over zich heen. ,,Ik was de hele vrijdag bezig met het geven van persoonlijke reacties aan al deze mensen.’’
Van Veldhuizen benadrukt nog eens dat de man niet bij het bedrijf werkt. Hoe hij toch aan een jas van Faam Werkt komt, durft hij niet te zeggen.
,,We zijn een uitzendbureau, we plaatsen heel veel mensen voor een vast contract, wat we veel doen, dan geven we een vest mee als iemand een vaste baan krijgt. En die man is helemaal niet werkzaam bij ons. In hoeverre ben je verantwoordelijk als iemand de kleren van jouw bedrijf draagt?’’
Het bedrijf zegt het gedrag van de man in het filmpje niet te accepteren. ‘We distantiëren ons hier dan ook van’, zo schrijft het bedrijf op Facebook. Het zorgt er nog niet voor dat de stroom van verwensingen ophoudt, niet iedereen leest even goed.
,,Ik ben nog steeds de verwensingen aan het beantwoorden, maar gelukkig komen er ook heel veel steunbetuigingen‘’, zegt van Veldhuizen.
AD 26.08.2019 Drie weken ‘boerkaverbod’ leverden drie incidenten en veel verwarring op. Echte cijfers ontbreken nog. ,,Dit is in de praktijk leren hoe het gaat.”
De eerste volledig gesluierde vrouw die na de invoering van het boerkaverbod uit een bus werd gezet, was een Nederlandse moslimbekeerlinge die zelf voor de nikab had gekozen. Ze werd uit de bus gehaald door, naar haar eigen zeggen, ‘een agent met een Marokkaanse achtergrond’ van wie ze meer begrip had verwacht. Het boerkaverbod is in ieder geval smullen voor liefhebbers van ironie.
Het boerkaverbod, officieel het ‘gedeeltelijk verbod op gezichtsbedekkende kleding’, ging op 1 augustus in. Sinds die dag, drie weken geleden, is het verboden een boerka (of een bivakmuts of een integraalhelm) te dragen in het openbaar vervoer (ov), een ziekenhuis, een gemeentehuis of een onderwijsinstelling. Maar bij een bushalte, op een treinperron of op een veerpont geldt het verbod niet.
In drie weken tijd kwamen er drie incidenten in de pers. In het Limburgse Stein werd Angela Kempeners (36) uit Geleen door een buschauffeur aangesproken op haar nikab. De chauffeur zette de bus stil en liet de centrale de politie bellen. Een politieagent haalde de vrouw daarna uit de bus. Dat de chauffeur de vrouw aansprak en de politie liet bellen door de centrale, was volgens de interne richtlijnen, meldde vervoersbedrijf Arriva later.
Maar hij had volgens diezelfde richtlijnen zijn bus niet mogen stilzetten. ,,Wij hebben een vervoersplicht”, meldt Pedro Peters van OVNL, die de woordvoering voor de ov-bedrijven doet. ,,De politie is van het handhaven en wij kunnen een trein, tram, metro of bus niet een half uur stilzetten tot de politie komt.
Dat is niet veilig en kun je niet maken naar andere reizigers.” Die politie liet overigens al voor de invoering van het verbod weten dat handhaven geen prioriteit heeft. Volgens vakbond CNV weten buschauffeurs nu niet meer waar ze aan toe zijn.
Bij het tweede incident diende een vrouw een klacht in tegen het Diakonessenziekenhuis in Utrecht. Een receptiemedewerkster zou haar hebben gevraagd haar gezichtsbedekkende kleding af te doen, toen ze een afspraak wilde verzetten. De vrouw weigerde. Het ziekenhuis wil niet op individuele klachten ingaan, maar zegt dat niemand zorg wordt geweigerd. Mogelijk had het incident te maken met de identificatieplicht van de patiënt.
Een derde vrouw werd tegengehouden door personeel toen ze een gemeentelijke speeltuin in Nijmegen in wilde. Ze kreeg later excuses van de gemeente én een vrijkaartje voor de speeltuin. Het boerkaverbod geldt wel voor gemeentelijke gebouwen, maar niet voor gemeentelijke speeltuinen, zo bleek.
Handhaven is de rol van de politie. Wij kunnen reizigers alleen aanspreken, aldus Pedro Peters, OVNL.
Een woordvoerder van de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen zegt niet van meer incidenten in ziekenhuizen te hebben gehoord. Ook de Vereniging van Nederlandse Gemeenten krijgt ‘geen inhoudelijke vragen over het onderwerp’.
De vervoersbedrijven hebben hun chauffeurs wel gevraagd vanaf 1 augustus bij te houden hoe vaak een persoon met gezichtsbedekkende kleding in bus, tram of trein gesignaleerd wordt. ,,Die cijfers geven we door aan de politie en het ministerie”, melden de gemeentelijke vervoerders in de vier grote steden van Nederland. De politie kan aan de hand van die cijfers dan gerichte controles uitvoeren. De bedrijven willen de cijfers over de eerste drie weken niet aan deze krant geven.
Los van die registratie, was de vrouw die uit de bus werd gehaald in Stein het enige echte ‘incident’ in het ov in de afgelopen drie weken, meldt Peters van OVNL. Hij benadrukt nogmaals dat de buschauffeurs er niet zijn voor handhaving van de wet. ,,Dat is de rol van de politie. Wij kunnen reizigers alleen aanspreken.” Wel maakt de nieuwe wet de rol van de bestuurder ‘complex’. ,,Daarom hebben we richtlijnen opgesteld, wij denken dat het werkbaar is nu, maar dat zullen we in de praktijk moeten leren.”
1. Waar geldt het boerka-verbod?
Hoewel Geert Wilders in 2005 wilde dat er een verbod op boerka’s op alle openbare plekken zou komen, gebeurt dat niet. Sinds zijn motie met een meerderheid in de Tweede Kamer werd aangenomen, is er jarenlang gesteggeld over de precieze wettekst.
Uiteindelijk geldt het verbod op een handjevol plekken: in het openbaar vervoer (maar alleen in voertuigen zelf, dus niet op stations en ook niet in taxi’s), in gebouwen van de overheid (zoals gemeentehuizen en politiebureaus), in gebouwen van de zorg (ziekenhuizen en verpleeghuizen) en in scholen.
Op deze plekken is het volgens het kabinet noodzakelijk dat mensen elkaar kunnen herkennen en aankijken. Niet alleen de boerka (waarbij de ogen achter een netje verborgen zijn) en de nikab (waarbij de ogen wel te zien zijn, maar de rest van het gezicht niet) worden verboden. Ook bivakmutsen, integraalhelmen en maskers mogen niet meer.
Een hoofddoek, waarbij alleen het haar wordt verstopt, blijft gewoon toegestaan. Ook mag een lasser een kap dragen, als dit vanwege zijn werk nodig is. En wie carnaval viert, hoeft zijn masker ook niet af te zetten.
2. Wat gebeurt er als iemand met een boerka de trein instapt?
Net als in tram, metro en bus is het vanaf morgen verboden om met een boerka in de trein te stappen. Maar als iemand het toch doet, zal er niet direct een alarm afgaan. In sommige gevallen gebeurt er helemaal niets. Of er actie wordt ondernomen, ligt aan de medewerkers en het publiek ter plaatse.
Een treinmedewerker kan vragen om de gezichtsbedekkende kleding af te doen of om uit te stappen. Wie dat niet doet, loopt het risico dat de politie erbij wordt gehaald. De politie is de enige partij in Nederland die een boete – vastgelegd op 150 euro – mag opleggen.
De vraag is of de politie altijd komt opdagen en een boete uitschrijft. In verschillende gemeenten hebben burgemeesters al gezegd dat dit geen prioriteit heeft. Ook geven politie en Openbaar Ministerie aan dat agenten alleen een waarschuwing kunnen geven, in plaats van een boete.
Medewerkers in het openbaar vervoer zullen boerka-dragers niet uit het voertuig zetten, zo meldde de brancheorganisatie. De ov-bedrijven hebben een vervoerplicht en zij zitten niet te wachten op oplopende ruzies met klanten.
3. Wat gebeurt er in andere landen?
In België, Frankrijk en Denemarken geldt een boerka-verbod op alle openbare plekken, dus ook op straat. Hoeveel bekeuringen daar precies worden uitgedeeld, is niet helemaal bekend. Een woordvoerder van de gemeente Antwerpen denkt dat het verbod preventief heeft gewerkt, omdat er minder boerka’s op straat te zien zijn. Denemarken kent sinds een jaar een verbod, daar zijn het eerste halfjaar dertien boetes uitgedeeld.
Duidelijkheid
Het ministerie van Binnenlandse Zaken zegt de registratiecijfers van de ov-bedrijven nog niet te hebben ontvangen en verwijst terug naar de vervoerders. Van ziekenhuizen en gemeenten krijgt het ministerie sowieso geen cijfers. Ook de politie heeft de cijfers nog niet. Een woordvoerder kan niet zeggen hoe vaak de politie is gebeld over een melding.
De registratiecijfers zijn wel van belang. Ze kunnen meer duidelijkheid geven over hoe groot de groep boerka-dragers in Nederland eigenlijk is. Die schattingen lopen nu uiteen van honderdvijftig tot enkele honderden.
Een van de organisatoren van een protest tegen het boerkaverbod begin deze maand, zegt alleen de al eerder genoemde incidenten te kennen. Wel heeft ze van mede-niqabdraagsters gehoord dat die op straat vaker worden aangesproken, ‘soms zelfs bespuugd’.
Ook gaat een video rond op Facebook waarin een man een vrouw (die geen nikab draagt, maar een gewone hoofddoek) in een auto uitscheldt en zegt dat hij haar boerka wel van haar hoofd zal trekken. Ook dreigt hij met een burgerarrest. ,,Mensen weten vaak niet eens wat een boerka is. Verbaal geweld op straat is nu dagelijkse kost”, vertelt de nikabdraagster.
Het ministerie zegt dat ‘er op een gegeven moment wel een evaluatie van de wet zal komen’. ,,We blijven in ieder geval in gesprek met alle sectoren om te kijken waar ze tegenaan lopen.”
Een verslaggever van Rumag ging de straat op en ontdekte dat de meningen over het boerkaverbod zijn verdeeld…
AD 25.08.2019 PvdA-leider Lodewijk Asscher staat achter het boerkaverbod en noemt het verzet tegen het verbod binnen de Amsterdamse PvdA-fractie ‘misplaatst’. Dat zegt hij in een interview met deze site, dat maandag wordt gepubliceerd.
Tijdens Pride Amsterdam, begin deze maand, was het Amsterdamse PvdA-raadslid Hendrik Jan Biemond gekleed in een gele boerka. Vier medestanders waren gekleed in boerka’s van een andere kleur. PvdA’er Biemond protesteerde tegen de wet die sinds 1 augustus gezichtsbedekkende kleding verbiedt in overheidsgebouwen, op scholen, in ziekenhuizen en in het openbaar vervoer.
Het is prima dat mensen elkaar in het openbaar vervoer en het onderwijs kunnen herkennen, aldus Lodewijk Asscher, PvdA.
Volgens Asscher is de actie van zijn partijgenoot ‘misplaatst’. ,,Ik vind de wet goed verdedigbaar’’, zegt de PvdA-leider. ,,Het debat is extreem gepolariseerd en ik geloof niet dat we er een groot probleem mee oplossen, maar het is prima dat mensen elkaar in het openbaar vervoer en het onderwijs kunnen herkennen.’’
Andere PvdA’ers namen ook al afstand van de actie van Biemond. Zo liet de Amsterdamse PvdA-wethouder Marjolein Moorman weten dat de boerka ‘niets met vrijheid te maken heeft’. Volgens haar symboliseert een boerka de ongelijkheid van vrouwen en mannen.
Regeringspartij CDA noemt de invoering van het boerkaverbod ‘mislukt’. CDA-Kamerlid Harry van der Molen neemt het minister Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken kwalijk dat de invoering niet goed is voorbereid. Hij reageert daarmee op de Arriva-buschauffeur in Limburg die weigerde een vrouw met nikab mee te nemen. Daarvoor werd hij door zijn werkgever op de vingers getikt.
,,Vervoersbedrijven hebben publiek gemaakt dat ze niets zouden doen met deze wet’’, aldus Van der Molen. ,,Dat vind ik niet kunnen.’’ Het CDA wil dat minister Ollongren betere afspraken maakt over de handhaving van het boerkaverbod.
NOS 24.08.2019 Coalitiepartij CDA vindt de invoering van het boerkaverbod mislukt. Minister Ollongren heeft de wet onvoldoende voorbereid, zei CDA-Kamerlid Harry van der Molen in WNL op Zaterdag op NPO Radio 1.
Van der Molen “neemt het de minister kwalijk” dat openbaarvervoerbedrijven hebben gezegd de wet niet te willen handhaven. Hij reageert daarmee op een kwestie met een buschauffeur van Arriva. Die weigerde op maandag een vrouw met een nikab, maar werd vervolgens zelf door zijn werkgever op de vingers getikt.
“Vervoersbedrijven hebben publiek gemaakt dat ze niets zouden doen met deze wet. Dat vind ik niet kunnen”, zegt Van der Molen. Ook sommige politieregio’s hebben gezegd dat het verbod in de praktijk waarschijnlijk minder prioriteit heeft dan andere zaken, tot onvrede van Van der Molen.
Het Kamerlid vindt dat de uitvoering van het boerkaverbod “niet goed loopt”. Hij wil in debat met Ollongren “over hoe dit zo fout heeft kunnen lopen”. Ze moet volgens hem “beter haar best doen, ervoor te zorgen dat er betere afspraken worden gemaakt”.
Al voor de invoering van het boerkaverbod uitte Van der Molen de vrees dat het niet gehandhaafd zou worden. Op de dag van de invoering zelf, 1 augustus, noemde hij het kwalijk als er niet zou worden opgetreden.
Telegraaf 24.08.2019 De invoering van het boerkaverbod is mislukt en dat valt verantwoordelijk minister Kajsa Ollongren te verwijten, vindt coalitiepartner CDA. De D66-vicepremier heeft de maatregel volgens Tweede Kamerlid Harry van der Molen niet goed voorbereid.
Van der Molen neemt het „de minister kwalijk” dat vervoersbedrijven niet meewerken aan het verbod om het gezicht te bedekken in het openbaar vervoer. Zo tikte Arriva maandag een buschauffeur op de vingers die weigerde een Limburgse moslima met een gezichtssluier mee te nemen. „De omgekeerde wereld”, reageert Van der Molen zaterdag op NPO Radio 1. „In Nederland moet je elkaar in openbare ruimten in de ogen kunnen kijken.”
Er zijn kennelijk geen goede afspraken gemaakt, concludeert het CDA-Kamerlid in radioprogramma WNL op Zaterdag. „De voorbereiding is niet goed geweest.” Hij vindt dat de coalitie daarom terug moet naar de tekentafel. Een voorstel van de PVV om bedrijven en organisaties te bestraffen die het verbod niet handhaven, vindt het CDA-Kamerlid te ver gaan.
„Ollongren moet naar de Kamer komen om uit te leggen hoe dit zo fout heeft kunnen lopen”, aldus Van der Molen. Ook moet ze „beter haar best doen” om de handhaving van het verbod alsnog goed te regelen.
De minister ’speelt inderdaad een kwalijke rol’, reageert Geert Wilders (PVV) tegen De Telegraaf. „Ze gedraagt zich als een Amsterdamse kraakster in de ministerraad. De wet moet worden nageleefd door iedereen: vervoersbedrijven, ziekenhuizen, et cetera. Wie zich er niet aan houden, dienen keihard te worden gestraft!”
Het Ministerie van Binnenlandse Zaken was zaterdag niet bereikbaar voor een reactie.
MSN 24.08.2019 De invoering van het boerkaverbod is mislukt en dat valt verantwoordelijk minister Kajsa Ollongren te verwijten, vindt coalitiepartner CDA. De D66-vicepremier heeft de maatregel volgens Tweede Kamerlid Harry van der Molen niet goed voorbereid.
Van der Molen neemt “de minister kwalijk” dat vervoersbedrijven niet meewerken aan het verbod om het gezicht te bedekken in het openbaar vervoer. Zo tikte Arriva maandag een buschauffeur op de vingers die weigerde een Limburgse moslima met een gezichtssluier mee te nemen. Er zijn kennelijk geen goede afspraken gemaakt, concludeert het CDA-Kamerlid in radioprogramma WNL op Zaterdag.
Ollongren moet naar de Kamer komen om uit te leggen hoe dit zou fout heeft kunnen lopen”. En “beter haar best doen” om de handhaving van het verbod alsnog goed te regelen, zegt Van der Molen.
Telegraaf 21.08.2019 Een nikab-draagster heeft een klacht ingediend bij het Diakonessenhuis, een ziekenhuis in Utrecht, omdat er hulp zou zijn geweigerd. Ook zou haar door de beveiliging herhaaldelijk zijn gevraagd haar sluier af te doen.Het ziekenhuis bevestigt kennis te hebben genomen van de klacht op Facebook, maar stelt dat niemand zorg wordt onthouden vanwege het dragen van gezichtsbedekkende kleding. „Het beleid van het ziekenhuis is: iedereen is hier welkom”, aldus woordvoerster Trudy van den Oosten. „De zorgplicht staat op 1. Niemand wordt geweigerd.”Onder meer in en rondom gebouwen van het onderwijs, de zorg en de overheid geldt sinds 1 augustus 2019 het boerkaverbod. De nikab valt daar nadrukkelijk ook onder.De draagster van de nikab, een gewaad dat alleen een spleet voor de ogen vrijlaat, stelt dat de receptioniste van de gipskamer haar weigerde te helpen. „Ook was er een chirurg die een opmerking maakte, hij zei: ’Kijk maar uit dat je niet wordt opgepakt’.”ZorgVan den Oosten wil op dit deel van de klacht niet expliciet ingaan. Wel stelt ze dat voor het verlenen van goede zorg non-verbale communicatie belangrijk is, en dat de identiteit van de patiënt moet worden vastgesteld. „Het is aan de arts om te bepalen of je goede en veilige zorg kunt verlenen zonder dat de nikab af gaat.”De klaagster bezocht het streekziekenhuis met haar dochter, die een gebroken been heeft.Wanneer iemand met een nikab om een patiënt komt opzoeken of iets wil nuttigen in het restaurantgedeelte, zal de beveiliging die persoon niet aanspreken. Behalve als een andere bezoeker daar om vraagt. Van den Oosten: „Dan zal hij vragen de nikab omhoog te doen.” Maar daar blijft het dan ook bij. „Iedereen is welkom, niemand wordt eruit gezet.”Bekijk meer van;ziekenhuizenutrechtPVV: Pak vergunningen af van vervoersbedrijven die boerkaverbod negerenAD 21.08.2019 Het kabinet moet vervoersbedrijven aanpakken die willens en wetens het boerkaverbod aan hun laars lappen, vindt de PVV. Desnoods dienen hun vergunningen om als enige mensen te mogen vervoeren in bepaalde regio‘s, de zogeheten concessies, te worden afgepakt.Dat stellen drie Kamerleden van de grootste oppositiepartij – Geert Wilders, Machiel de Graaf en Roy van Aalst – vanmiddag in een set Kamervragen aan de staatssecretarissen van Infrastructuur en Waterstaat en van Justitie en Veiligheid.Lees ook;
De PVV vindt het schandalig dat de buschauffeur die het boerkaverbod handhaafde, terecht is gewezen door vervoerder Arriva en publiekelijk is afgevallen. De partij van Wilders meent dat de chauffeur in kwestie juist ‘een dik compliment’ verdient.
Een vrouw met een nikab, niet de vrouw in kwestie ANP
NOS 21.08.2019 De nikabdraagster die maandag is geweigerd in een bus in Stein wordt bedreigd, zegt haar advocaat. Volgens hem wil een groep mensen haar bij de bushalte in Stein staande houden middels een burgerarrest. De politie is niets bekend over een bedreiging en kent ook het verhaal over het plan om een burgerarrest te verrichten niet.
De 36-jarige vrouw uit Geleen wilde maandag in Stein met de bus, maar de chauffeur wilde haar niet meenemen in verband met haar gezichtsbedekkende kleding. Toen ze weigerde de bus te verlaten, belde de chauffeur de politie. Na een gesprek is ze daarop volgens de politie vrijwillig uitgestapt.
De vrouw heeft zelf haar verhaal gedaan bij dagblad De Limburger. Ze kwam dezelfde chauffeur gisteren opnieuw tegen, vertelt ze onder meer.Sinds deze maand geldt in het openbaar vervoer, de zorg, het onderwijs en overheidsgebouwen een verbod op gezichtsbedekkende kleding. Volgens die wet kan een chauffeur een vrouw met een nikab vragen de bus te verlaten, al mag de bestuurder volgens busmaatschappij Arriva niet weigeren verder te rijden als ze dat niet doet.
De advocaat zegt verder dat een wijkagent haar heeft ontraden om nog met de bus te gaan, maar daar is volgens de politie geen sprake van. De wijkagent heeft een gesprek gehad met de vrouw en samen met haar vader zou ze hebben besloten de bus voorlopig te mijden. De wijkagent zou hebben gezegd dat dat aan haar is.
‘Weigering in ziekenhuis’
De Telegraaf schrijft dat vandaag ook in Utrecht een vrouw met een nikab is geweigerd, ditmaal in een ziekenhuis. Volgens de krant heeft ze een klacht ingediend bij het Diakonessenhuis, nadat haar zorg werd geweigerd en er opmerkingen werden gemaakt over haar gezichtsbedekkende kleding.
Gevraagd om een reactie laat een woordvoerder van het Diakonessenhuis weten dat haar niets bekend is over een klacht. “Wel weet ik 100 procent zeker dat we nooit iemand hulp zouden weigeren, ongeacht wat iemand draagt. De zorgplicht staat op één. Daar durf ik mijn hand voor in het vuur te steken”, zegt de woordvoerder.
AD 21.08.2019 De nikabdraagster die maandag in het Limburgse dorpje Stein uit de bus moest, wordt bedreigd. Dat vertelt haar advocaat tegen Hart van Nederland. ,,Over de aard van de bedreigingen kan ik niks zeggen, maar we gaan wel aangifte doen’’, aldus de advocaat van de vrouw.
De 36-jarige Angela Kempeners uit Geleen kwam maandag in het nieuws omdat zij door een buschauffeur van Arriva werd geweigerd vanwege haar nikab. Zij wilde in het Zuid-Limburgse Stein met de bus, maar mocht van de chauffeur niet mee.
Ze weigerde in eerste instantie de bus te verlaten. Later stapte ze wel uit. In een reactie gaf vervoerder Arriva al aan dat het handelen van de chauffeur ‘niet conform de richtlijnen zoals die door de ov-bedrijven zijn gecommuniceerd met alle medewerkers’ is.
Gezichtsbedekkende kleding
Sinds 1 augustus geldt in Nederland een verbod op gezichtsbedekkende kleding in onder meer het openbaar vervoer, ziekenhuizen en scholen. Ook de nikab en boerka vallen onder dit verbod.
De PVV, de grootste oppositiepartij, wil dat het kabinet hard gaat optreden tegen vervoersbedrijven die weigeren de wet te volgen. Desnoods moet hun vergunning zelfs worden ingetrokken, stellen Kamerleden Geert Wilders, Machiel de Graaf en Roy van Aalst vanmiddag.
AD 21.08.2019 Nikabdraagster Angela Kempeners (36) uit Geleen werd maandag geweigerd in de bus en door de politie eruit gezet. Gisteren trof ze dezelfde chauffeur, vertelt ze aan De Limburger.
De hele dag is ze gisteren landelijk nieuws geweest. Sinds 1 augustus geldt in Nederland een boerkaverbod. Angela Kempeners wist dat er toch niet gehandhaafd zou worden en stapte maandag, gehuld in nikab, in een lijnbus. De buschauffeur weigerde nog verder te rijden en belde de politie. „De agent, een Marokkaan, waar ik toch wat meer begrip van verwachtte, kwam met zwaailichten aanrijden en zette me de bus uit”, vertelt Angela Kempeners die net weer aan het werk wil gaan in Stein.
Ik ben zelfs bereid me te identificeren, door mijn nikab even af te doen als het moet, maar dat hoefde niet van de buschauffeur, aldus Angela Kempeners.
Verklaring
Arriva reageerde dat de buschauffeur de vrouw niet had mogen weigeren omdat alle Nederlandse vervoerders hebben afgesproken het verbod niet te handhaven. De chauffeur had haar dus gewoon mee moeten nemen. Met die verklaring in de hand stapte Kempeners gisteren opnieuw in de bus. Daar trof ze dezelfde chauffeur die wederom de politie belde maar die wilde deze keer niet komen. En dus reisde ze naar haar werk. Ook kwam ze met de bus terug naar huis.
„Ik zit helemaal niet op die aandacht te wachten. Ik ben ook geen crimineel”, zegt ze. „Maar ik vertel mijn verhaal omdat ik gewoon met de bus wil kunnen reizen, net als naar een bank gaan of naar het ziekenhuis. Ik ben zelfs bereid me te identificeren, door mijn nikab even af te doen als het moet, maar dat hoefde niet van de buschauffeur. Er zaten mensen in de bus die het voor me opnamen. Dat was heel fijn.”
Het dragen van de nikab is voor Kempeners een uiting van haar religie. ,,Ik kies hier zelf voor.” Tien jaar geleden is ze moslim geworden. Ze is aanhanger van het salafisme, de meest conservatieve stroming binnen de islam. ,,Maar ik ben tegen IS hoor. Ik bid vijf keer per dag, daarom heen plannen we ons leven. Ik ga weleens naar de moskee in Geleen maar niet elke week. Natuurlijk wil ik graag eens naar Mekka.”
Kempeners, die met haar vier kinderen in Geleen woont, zegt met niemand problemen te hebben. „Niet met de buren, niet met mijn familie. Van mijn bazin mag ik alleen werken, ik doe schoonmaakwerk, zodat ik mijn nikab af kan doen.”
NU 20.08.2019 Een buschauffeur van de vervoersmaatschappij Arriva heeft maandag een vrouw met een nikab uit een bus in het Limburgse Stein laten zetten. De chauffeur in kwestie belde de politie toen de vrouw weigerde uit te stappen, zo bevestigt Arriva dinsdag in gesprek met NU.nl na berichtgeving van De Telegraaf. Het is voor zover bekend de eerste keer dat zo’n incident heeft plaatsgevonden.
De politie is ter plaatse gekomen en heeft de vrouw uit de bus begeleid. De chauffeur weigerde verder te rijden met de vrouw en zette het voertuig stil.
Arriva bevestigt dat het incident heeft plaatsgevonden. Dit is “niet conform de richtlijnen”, aldus een woordvoerder. Zo legt voorzitter Pedro Peters van de branchevereniging OV-NL uit dat chauffeurs wél iemand mogen aanspreken op het dragen van een nikab, “maar de draagsters niet formeel de toegang mogen weigeren”.
Ook het ov mag niet stilgelegd worden, wat dus in dit geval wel is gebeurd. Peters legt aan NU.nl uit dat chauffeurs volgens de richtlijnen zelf een professionele inschatting moeten maken en altijd de-escalerend te werk moeten gaan. Als er een discussie in de lucht hangt, dan wordt een confrontatie afgeraden. “Dit kunnen ze zelf erg goed aanvoelen.”
‘Ik voelde me net een zwarte in de VS’
De vrouw, de Limburgse Angela (36), zegt tegen dagblad Trouw dat ze besloot niet uit de bus te stappen omdat ze wist dat Arriva het boerkaverbod niet handhaaft. Terwijl de chauffeur de politie belde, probeerde ze contact te zoeken met de klantenservice van de busmaatschappij. “Ik dacht: de politie komt toch niet.”
Toen een politieagent haar toch verzocht om uit te stappen, besloot ze dat te doen zonder zich te verzetten. Angela gaat volgens Trouw een klacht indienen bij Arriva. “Ik voelde me net een zwarte in de Verenigde Staten. Dit heeft me echt overvallen.”
Angela heeft de afgelopen week vaker met de bus gereisd, en zal dat blijven doen. “Ik moet iedere dag met de bus naar mijn werk en heb geen alternatief.”
Ze wilde liever met alleen haar voornaam in de krant omdat anders iedereen in haar woonplaats weet over wie het gaat en ze zich daar niet veilig bij voelt.
Het is voor zover bekend de eerste keer sinds het gedeeltelijke verbod op gezichtsbedekkende kleding dat iemand de toegang tot het openbaar vervoer is geweigerd. De wet is deze maand ingegaan en omvat onder meer het verbod op het dragen van een nikab of bijvoorbeeld een integraalhelm in het openbaar vervoer, het onderwijs, de zorg en overheidsgebouwen.
Overigens is niemand verplicht om in te grijpen als hij of zij een vrouw ziet die een nikab draagt. In dit specifieke geval kúnnen chauffeurs de politie inschakelen, maar is dat niet verplicht.
Het is niet precies duidelijk hoeveel vrouwen in Nederland een boerka of nikab dragen. Schattingen variëren van 150 tot enkele honderden.
AD 20.08.2019 Een buschauffeur heeft gisteravond een nikabdraagster uit de bus gezet in het Limburgse Stein. Dat bevestigt vervoersbedrijf Arriva. De actie is niet in overeenstemming met het eigen beleid van de vervoerder. De nikabdraagster zelf legt zich er niet bij neer en blijft met de bus reizen.
,,Het klopt dat er gisteravond een buschauffeur in Stein een passagier die een nikab droeg heeft verzocht de bus te verlaten. Dit is niet conform de richtlijnen zoals die door de ov-bedrijven zijn gecommuniceerd met alle medewerkers. We zullen dit intern nogmaals onder de aandacht brengen bij onze medewerkers’’, aldus een woordvoerder.
De nikabdraagster, die zichzelf Angela noemt, heeft tegen Trouwgezegd dat ze zich gisteren ‘net een zwarte in de Verenigde Staten voelde’. Aan de telefoon vertelt ze tegen de krant dat ze regelmatig met de bus reist, ook sinds in Nederland het boerkaverbod geldt. ,,Dit heeft me echt overvallen.”
,,De eerste keer na het boerkaverbod was met offerfeest op 11 augustus. Sindsdien heb ik zeker drie keer in de bus gezeten. De eerste chauffeur zei dat ze geen last had van mijn nikab, de tweede zei helemaal niets. De derde keer werd ik wel aangesproken door een chauffeur die bang was voor gedoe in de bus. Ik zei: dat zien we dan wel.”
De nikabdraagster zal vanavond gewoon weer met de bus naar haar werk reizen, omdat ze geen alternatief heeft. Ze zegt niet van plan te zijn zich bij het verbod neer te leggen.
Ruzies
De woordvoerder laat verder weten dat alle openbaarvervoerbedrijven hebben afgesproken het verbod niet te handhaven. Arriva heeft zich daar bij aangesloten. Medewerkers in het openbaar vervoer zullen boerkadragers niet uit het voertuig zetten, zo meldde de brancheorganisatie eerder. De ov-bedrijven hebben een vervoerplicht en zij zitten naar eigen zeggen niet te wachten op oplopende ruzies met klanten
Het is sinds kort verboden om gezichtsbedekkende kleding te dragen, onder meer in het openbaar vervoer. Diverse bedrijven en lokale overheden hebben echter aangegeven het verbod niet te zullen handhaven. Het incident in Stein is voor zover bekend het eerste geval waarbij een vrouw in een nikab uit de bus is gezet.
Eerder deze maand sprak een medewerker van een speeltuin in Nijmegen een nikabdraagster ten onrechte aan. Er ontstond discussie over het al dan niet toestaan van de vrouw met het verhullende kledingstuk. Uit overleg met de politie bleek uiteindelijk dat het boerkaverbod niet geldt voor een speeltuin.
NOS 20.09.2019 Een buschauffeur van Arriva heeft gisteren in Stein (L) een vrouw met een nikab twee keer verzocht haar gezicht vrij te maken of de bus te verlaten. Toen ze dat niet deed en ook niet vertrok, besloot de chauffeur de politie te bellen en niet verder te rijden.
De politie is ter plaatse gekomen en is met de vrouw in gesprek gegaan, zegt een politiewoordvoerder. “Uiteindelijk heeft de vrouw de bus vrijwillig verlaten.”
Volgens Arriva heeft de chauffeur niet volgens de richtlijnen van ov-bedrijven gehandeld. Een chauffeur mag een vrouw in een nikab vragen de bus te verlaten, maar mag niet weigeren verder te rijden als een vrouw dat niet doet. We zullen dit intern nogmaals onder de aandacht brengen bij onze medewerkers, zegt Arriva.
Ik voelde me net een zwarte in de Verenigde Staten, aldus De nikabdraagster.
Sinds 1 augustus is het dragen van gezichtsbedekkende kleding in het onderwijs, de zorg, het openbaar vervoer en in overheidsgebouwen niet meer toegestaan. Voor zover bekend is het de eerste keer dat iemand op grond van dit verbod de toegang tot het ov wordt geweigerd.
Op overtreding van het verbod staat een boete van 150 euro. De politie heeft er in dit geval voor gekozen geen boete op te leggen, omdat het belang van de-escalatie voorop stond, zegt de woordvoerder. Ze wijst erop dat bijvoorbeeld ook appen op de fiets strafbaar is, maar dat de politie ook in zo’n geval de zaak vaak met een gesprek probeert op te lossen.
Geen alternatief
In Trouw zegt de nikabdraagster, de “Limburgse Angela (36)”, dat ze in eerste instantie niet wilde uitstappen, omdat ze weet dat Arriva het boerkaverbod niet handhaaft. Angela, die haar achternaam niet wil noemen, zegt in de krant dat ze toch besloot uit te stappen toen de politie arriveerde. Ze dient een klacht in bij Arriva. “Ik voelde me net een zwarte in de Verenigde Staten. Dit heeft me echt overvallen.”
De Limburgse zegt dat ze sinds het verbod is ingegaan al drie keer in de bus heeft gezeten, maar dat er gisteren pas een probleem werd gemaakt van haar nikab. Ze legt zich niet neer bij het boerkaverbod, zegt ze in Trouw, want ze moet met de bus naar haar werk en er is voor haar op dit moment geen alternatief.
Wat zegt de richtlijn?
De ov-bedrijven hebben instructies opgesteld voor de medewerkers over het gedeeltelijk verbod op gezichtsbedekkende kleding. Daarin staat onder meer vermeld: “Ondanks het verbod kan een reiziger met een geldig vervoerbewijs niet worden gedwongen het voertuig te verlaten (vervoerplicht).” Ook staat er duidelijk in dat alleen de politie het verbod kan handhaven. Bijzonder Opsporingsambtenaren in het ov zijn daartoe niet bevoegd.
Al ruim voor het ingaan van het gedeeltelijk verbod op gezichtsbedekkende kleding was er veel discussie over. Gaat het verbod vrouwen beperken of juist bevrijden? En hoe pakt het boerkaverbod uit in Denemarken waar het een jaar geleden al werd ingevoerd? Dat zie je in de Nieuwsuur-special hieronder.
MSN 20.08.2019 In het Limburgse Stein is gisteravond een vrouw met een nikab uit de bus gezet. De chauffeur van vervoersmaatschappij Arriva vroeg de vrouw tot tweemaal toe of zij de bus wilde verlaten, maar beide keren weigerde ze.
Daarop nam de chauffeur contact op met de politie. Die heeft de vrouw uit de bus gehaald. Zij heeft geen boete gekregen.
Vanaf 1 augustus is het verbod op gezichtsbedekkende kleding ingegaan. Boerka’s, nikabs, maar ook helmen en bivakmutsen worden verboden in alle overheidsgebouwen, in de zorg, onderwijs en openbaar vervoer.
Wie zich er niet aan houdt, kan een boete van 150 euro krijgen van de politie.
Boerkaverbod
Per 1 augustus is gezichtsbedekkende kleding als een boerka, nikab of integraalhelm in het openbaar vervoer, ziekenhuizen en onderwijs- en overheidsgebouwen verboden.
Houd je je niet aan de regels, dan kun je een boete van 150 euro krijgen.
Volgens het OM is het vervangen van de boete door een taakstraf niet mogelijk, omdat het om een boete van de laagste categorie gaat.
Wat moet een ambtenaar doen?
Zodra vertegenwoordigers van de overheid, ziekenhuizen en vervoerders een overtreder aantreffen, moeten ze die eerst op het verbod wijzen en vragen de gezichtsbedekkende kleding te verwijderen of het pand of vervoermiddel te verlaten.
In een instructiedocument staat: ‘Vooropgesteld is het belangrijk om (…) te voorkomen dat de situatie escaleert’.
Dan kan worden gevraagd de gezichtsbedekkende kleding te verwijderen of de ruimte te verlaten.
Weigert iemand, dan kan het inschakelen van de politie aan de orde zijn.
Telegraaf 13.08.2019 Een man die vrijdag was opgepakt op station Den Haag CS omdat hij een bivakmuts droeg, had niet moeten worden gearresteerd. Het was „een verkeerde inschatting”, gaf de politie dinsdag toe.
Kort voor zijn arrestatie was de man bij een protest tegen het boerkaverbod in de buurt van het station. Hij droeg de bivakmuts uit protest tegen moslimvrouwen die hun gezicht bedekken. Na afloop van de betoging liep hij, met de bivakmuts nog op zijn hoofd, naar Den Haag Centraal. Agenten hielden hem daar tegen en vroegen om zijn legitimatie. De man weigerde zijn bivakmuts af te doen. Omdat zijn identiteit niet kon worden vastgesteld, werd hij opgepakt.
„Achteraf bleek zowel het vragen om zijn ID als de aanhouding onterecht. Er was geen grond voor, omdat de situatie niet bedreigend was”, aldus de politie. De man is inmiddels weer op vrije voeten.
Sinds 1 augustus is gezichtsbedekkende kleding verboden in onder meer scholen, ziekenhuizen en overheidsgebouwen. Ook in treinen, bussen, trams en metro’s is het verboden om het gezicht te bedekken, maar het verbod geldt niet bij haltes, op perrons en in stationshallen. Niet alleen islamitische kleding als de boerka en de nikab zijn gedeeltelijk verboden, maar ook integraalhelmen en bivakmutsen. De boete bedraagt minimaal 150 euro.
Den HaagFM 13.08.2019 De man die met een bivakmuts een kaartje op Den Haag Centraal ging kopen tijdens de demonstratie tegen het boerkaverbod is onterecht aangehouden. Dat meldt de politie. ‘De aanhouding van een man met bivakmuts bleek na voorgeleiding aan de hulpofficier van justitie op juridische basis onterecht.’ Hierop is de man weer vrijgelaten.
De man trok de aandacht door tijdens de demonstratie op het Malieveld tegen het boerkaverbod met een bivakmuts op te lopen. Gezichtsbedekkende kleding is sinds kort verboden in het openbaar vervoer, het onderwijs, de zorg en in overheidsgebouwen. Er wordt ook wel gesproken over een boerkaverbod. Maar ook bivakmutsen en integraalhelmen zijn op die plekken verboden.
Dat de man werd aangesproken door agenten toen hij met een bivakmuts op het centraal station in liep is niet zo gek. Toen hij de muts niet af wilde zetten is hij aangehouden. Onterecht zo blijkt nu.
De man met bivakmuts werd op het station van Den Haag onder toeziend oog van de pers gearresteerd. Ⓒ Pownews
Telegraaf 12.08.2019 De man die vrijdag op het station van Den Haag werd aangehouden omdat hij een bivakmuts droeg, is onterecht aangehouden. Dat meldt de politie op Twitter.
Het gaat om een demonstrant die een tegengeluid wilde geven bij de pro-boerkademonstratie bij het Malieveld. Dat deed hij door een bivakmuts op te doen. Vervolgens liep hij met de muts op naar het station. Eenmaal binnen werd hij onder toeziend oog van verslaggevers al snel aangesproken en meegenomen door agenten.
De aanhouding ’bleek na voorgeleiding aan de hulpofficier van justitie op juridische basis onterecht’, aldus de politie maandag. „De man is direct heengezonden. Echter, als je met een bivakmuts op het CS loopt, is het niet vreemd als je door agenten wordt aangesproken.”
Het verbod op gezichtsbedekkende kleding geldt niet op het station, maar wel in het openbaar vervoer zodra er ingecheckt is.
AD 12.08.2019 De politie heeft op vrijdag 9 augustus een man aangehouden die op het centraal station in Den Haag met een bivakmuts op rondliep. Die aanhouding was echter onterecht, meldt de politie vandaag. De man werd weer vrijgelaten.
De man werd opgepakt vanwege het verbod op gezichtsbedekkende kleding, maar dit verbod geldt niet in het station. Dat maakt dat de aanhouding niet terecht was. ,,De man is na voorgeleiding aan de hulpofficier van justitie dan ook direct weer heengezonden”, laat een politiewoordvoerster weten. ,,Maar als je met een bivakmuts op in het het station loopt, kun je wel verwachten dat je wordt aangesproken door agenten.”
NOS 11.08.2019 Sinds enkele jaren is er in Iran een protestbeweging tegen de verplichte hoofddoek. De groep vrouwen die tegen de strenge kledingvoorschriften strijdt, wil zelf kunnen kiezen wat ze dragen. Het Iraanse regime pakt deze vrouwen steeds harder aan met extreme straffen, zegt Peyman Jafari, historicus aan de Universiteit van Amsterdam. Sommigen worden veroordeeld tot meer dan 20 jaar gevangenisstraf.
“De straffen zijn recent extremer geworden. De staat reageert repressief op deze groep vrouwen”, zegt Jafari. “Recentelijk kregen drie vrouwen hoge straffen.” Deze vrouwen deelden op Internationale Vrouwendag (8 maart) bloemen uit aan vrouwen in de metro van Teheran, zonder een hoofddoek te dragen. Twee van hen zijn veroordeeld tot 16 jaar gevangenisstraf. De derde vrouw wacht 23 jaar cel.
Het protest tegen de in Iran verplichte hoofddoek is niet nieuw. Wat wel nieuw is, is de toenemende rol van sociale media. Er worden steeds vaker filmpjes en foto’s gedeeld van vrouwen die geen hoofddoek dragen. “Iraniërs zijn heel actief op Instagram”, zegt Jafari. “De protestbeweging kan nu een veel grotere groep bereiken.”
Masih Alinejad is een van de bekendste online activisten. Inmiddels heeft ze 2,6 miljoen Instagram-volgers. Zij vormt volgens de Iraanse regering zo’n grote bedreiging dat er zelfs een wet wordt ingevoerd die contact met haar strafbaar stelt. Ze woont inmiddels in de Verenigde Staten en is niet meer welkom in Iran.
De revolutionaire rechtbank in Teheran beweert dat Alinejad samenwerkt met de Amerikaanse regering. Omdat samenwerken met een vijandige staat strafbaar is volgens de Iraanse wet, heeft de revolutionaire rechtbank van Iran twee weken geleden aangekondigd dat er één tot tien jaar cel staat op het delen van beeldmateriaal met haar.
De activiste strijdt sinds 2014 tegen de verplichte kledingvoorschriften voor vrouwen in Iran met haar Facebookpagina My Stealthy Freedom. Ze begon de pagina met een foto van zichzelf zonder hoofddoek. Dit inspireerde andere Iraanse vrouwen om soortgelijke foto’s te delen. Inmiddels is de pagina uitgegroeid tot een platform met meer dan één miljoen likes. Vooral de laatste maanden zit de groei er flink in.
Sinds de Iraanse Revolutie in 1979 is de hoofddoek een verplicht kledingstuk voor Iraanse vrouwen en meisjes vanaf 9 jaar. Ook moeten ze hun lichaam zo veel mogelijk verhullen in wijde kleding. Wie zich niet aan deze regels houdt, loopt het risico op een arrestatie of een geldboete.
Officieel staat er twee maanden cel en een geldboete van omgerekend 22 euro op overtreding van de wet. Maar in de praktijk vallen de straffen vaak hoger uit.
Drie jaar na de oprichting van haar Facebookpagina, in 2017, begon Alinejad de actie White Wednesdayop sociale media. Op woensdagen plaatsen tientallen Iraanse vrouwen foto’s en filmpjes waarop ze een witte hoofddoek dragen, als tegenreactie op de zwarte hijab die de overheid voorschrijft. Sommige vrouwen gaan zelfs zonder hoofddoek over straat.
‘Je kan jezelf niet vrij noemen, als je niet zelf mag beslissen over je lichaam’
Ondanks de hoge straf die de vrouwen boven het hoofd hangt, houdt het vrouwen niet tegen om foto’s en filmpjes te blijven delen, volgens Alinejad. Op Twitter schrijft ze dat ze berichten blijft ontvangen.
Volgens historicus Jafari is angst een verklaring voor de repressieve reactie van de staat. “De staat is bang dat de grenzen verlegd worden. Voor de islamitische staat is de hoofddoek deel van hun identiteit. De ultra-conservatieven zijn bang dat hen dit wordt afgenomen.”
Overigens reageren niet alle autoriteiten even strikt. Zo maakte de Iraanse president in 2018 een onderzoek openbaar dat aantoonde dat de helft van de Iraniërs tegen de verplichte hoofddoek is.
Amnesty International stelt dat de aanpak steeds extremer of heftiger wordt. “Vrouwen worden vastgezet en mogen geen contact hebben met de buitenwereld. Ze worden gedwongen om bekentenissen af te leggen en worden hierbij mishandeld en gemarteld. Deze schuldbekentenissen worden steeds vaker gefilmd en online gezet door de staat, met als doel om andere mensen af te schrikken”, zegt Emile Affolter, woordvoerder van Amnesty.
De processen van de protesterende vrouwen verlopen niet eerlijk, zegt Affolter. “De Iraanse mensenrechtenadvocaat Nasrin Sotoudeh verdedigde vrouwen die protesteerden tegen de verplichting om een hoofddoek te dragen, maar wordt hier nu streng voor gestraft.” Afgelopen maart is ze veroordeeld tot 38 jaar cel en 148 zweepslagen.
Beweging zou hard kunnen groeien
Hoewel de protestbeweging groeit op sociale media, blijft het aantal vrouwen dat in het openbaar protesteert relatief klein. “Het gaat om enkele tientallen vrouwen”, zegt Jafari. Dit komt volgens hem door de vele andere zorgen van de Iraanse bevolking, zoals werkloosheid en armoede. “De solidariteit richting deze groep vanuit de bevolking wordt wel groter. Als het sociaaleconomisch beter zou gaan, zou deze beweging hard kunnen groeien.”
MSN 09.08.2019 Het protest in Den Haag tegen het nikabverbod overtreedt de Haagse regels voor demonstraties. Hoewel het dragen van gezichtsbedekkende kleding bij demonstraties verboden is, legt de gemeente nikabdraagsters vrijdagmiddag geen strobreed in de weg.
,,Als uitgangspunt geldt dat gezichtsbedekkende kleding niet wordt toegestaan’’, laat een woordvoerder van de gemeente Den Haag weten. „Omdat dit het voorkomen en bestrijden van wanordelijkheden bemoeilijkt. Mensen zijn dan minder goed aanspreekbaar en wanen zich anoniem, waardoor zij eerder kunnen overgaan tot ordeverstoringen.’’
Verstoringen zijn in dit geval echter niet te verwachten, aldus de woordvoerder. ,,Daarbij komt dat het onderwerp van nou juist déze demonstratie over het dragen van gezichtsbedekkende kleding gaat en dus onlosmakelijk samenhangt met de inhoud van de meningsuiting. De beperking opleggen om geen gezichtsbedekkende kleding te mogen dragen, zou in dit geval een veel ingrijpender beperking van het grondrecht op betoging inhouden.’’
De gemeente verwacht niet dat er een precedent wordt geschapen door gezichtsbedekking in dit geval toe te staan. ,,Elke demonstratie wordt afzonderlijk beoordeeld.’’
De organisatoren van de demonstratie, vanmiddag op de Koekamp in het centrum, hebben strenge regels opgesteld voor deelneem(st)ers. Die mogen niet met de pers praten, leuzen roepen of zelfgemaakte spandoeken meenemen.
Tijdens de demonstratie worden ook nikabs uitgedeeld. PVV-leider Geert Wilders is daar op tegen laat hij op Twitter weten. „Beter deelt men tickets uit voor enkele reizen naar Saoedi-Arabië. Wegwezen, hoe eerder ze ons land verlaten hoe beter.’’ Ook het CDA vindt het een slechte zaak dat nikabdraagsters als heldinnen worden afgeschilderd.
Het protest vrijdag 09.08.2019begint om 15.30 uur op de Koekamp in Den Haag.
Den HaagFM 08.08.2019 Er is kritiek op de geplande protestactie tegen het boerkaverbod. Op de Koekamp worden vrijdag nikabs, vergelijkbaar met de boerka, uitgedeeld. Vooral de Tweede Kamerfracties van PVV en CDA hebben zorgen.
Sinds 1 augustus is gezichtsbedekkende kleding verboden in openbare gebouwen. Volgens de initiatiefneemsters van de betoging veroorzaakt het verbod grote onrust in de maatschappij en is het in strijd is met de grondwettelijke bepaling rondom vrijheid van godsdienst. Eén van de initiatiefneemsters zegt dat er voor de actie van vrijdag veel steun is van niet-moslimvrouwen.
De landelijke politiek uit kritiek op de betoging. PVV-leider Geert Wilders vindt het helemaal niets. “Nikabs uitdelen? Beter deelt men tickets uit voor enkele reizen naar Saoedi-Arabië. Wegwezen, hoe eerder ze ons land verlaten hoe beter!”, Twittert hij.
Ook regeringspartij CDA heeft moeite met de betoging tegen het verbod op gezichtsbedekkende kleding in openbare gebouwen. Daarbij worden nikabs uitgedeeld aan sympathisanten die er normaal gesproken geen dragen, aldus CDA’er René Peters.
AD 07.08.2019 Tegenstanders van het boerkaverbod houden vrijdagmiddag een demonstratie bij het Malieveld in Den Haag. Daarbij zullen niqabs worden uitgedeeld aan sympathisanten die er normaal geen dragen.
De demonstratie tegen het boerkaverbod wordt mede georganiseerd door de Haagse As-Soennahmoskee. Hoeveel demonstranten worden verwacht, is niet bekend. ,,Daar willen we ons niet over uitlaten. In elk geval zullen er vier of vijf niqabdraagsters aanwezig zijn’’, zegt niqabdraagster Esther, een van de initiatiefneemsters.
Tijdens de demonstratie zullen niqabs worden uitgedeeld aan mensen die uit solidariteit met de draagsters ook zo’n kledingstuk aan willen trekken, wordt gemeld op de facebookpagina van de organisatie. Met sponsorgeld zouden vijftig niqabs zijn aangeschaft, waarvan de helft al door sympathisanten zou zijn gereserveerd.
Het verbod om een boerka of niqab te dragen in het openbaar vervoer, overheidsgebouwen, ziekenhuizen en scholen is een week geleden van kracht gegaan. De Tweede Kamer stemde al in het najaar van 2016 in met het wetsvoorstel. De Eerste Kamer ging in juni vorig jaar akkoord met wat officieel de Wet Gedeeltelijk verbod gezichtsbedekkende kleding heet.
Of het nu inmiddels niet wat laat is om er nog tegen de protesteren? Volgens de organisatie niet. ,,We waren het al eerder van plan, maar toen kwam een demonstratie niet van de grond. We zien nu dat mensen wakker zijn geschud’’, zegt Esther, die haar achternaam niet wil geven. ,,We willen zorgen dat dit onderwerp meer aandacht krijgt en eisen dat het verbod wordt opgeheven. Want de nieuwe wet tast onze individuele vrijheid aan.’’
De demonstratie moet een stil protest worden. Deelnemers krijgen het verzoek niet te schreeuwen of roepen en zelf geen posters, spandoeken of flyers mee te nemen. Tijdens het protest zullen verschillende uitgesproken tegenstanders van het boerkaverbod het woord krijgen, onder wie antropoloog Martijn de Koning, hoogleraar moslimsamenlevingen Annelies Moors, hoogleraar crosscultureel recht Tom Zwart en Ibtissam Abaaziz van meldpunt Meld Islamofobie.
OmroepWest 07.08.2019 In de Tweede Kamer is kritiek op een geplande protestactie tegen het boerkaverbod vrijdag in Den Haag, waarbij de vrijwel met een boerka vergelijkbare nikabs worden uitgedeeld. De demonstratie tegen het boerkaverbod begint vrijdag om 15.30 uur op de Koekamp in Den Haag.
Sinds 1 augustus is gezichtsbedekkende kleding verboden in openbare gebouwen. Volgens de initiatiefneemsters van de Haagse betoging veroorzaakt het verbod grote onrust in de maatschappij en is het in strijd is met de grondwettelijke bepaling rondom vrijheid van godsdienst. Eén van de initiatiefneemsters zegt dat er voor de actie van vrijdag veel steun is van niet-moslimvrouwen. ‘Er zijn bijvoorbeeld ook feministen die zich bij de actie aansluiten.’
De landelijke politiek uit kritiek op de betoging. PVV-leider Geert Wilders vindt het helemaal niets. ‘Nikabs uitdelen? Beter deelt men tickets uit voor enkele reizen naar Saoedi-Arabië. Wegwezen, hoe eerder ze ons land verlaten hoe beter!’, twittert het kopstuk van de oppositiepartij.
‘Nikab-draagster neergezet als heldin voor vrijheid’
Maar ook regeringspartij CDA heeft moeite met de betoging tegen het verbod op gezichtsbedekkende kleding in openbare gebouwen. Daarbij worden nikabs uitgedeeld aan sympathisanten die er normaal gesproken geen dragen, aldus CDA’er René Peters.
Volgens hem spelen de organisatoren van de demonstratie het handig. ‘Ze zetten nikab-dragende vrouwen neer als heldinnen die vechten voor de vrijheid. Maar het tegendeel is waar. Het zijn zeer radicale mensen die ongelijkheid en intolerantie preken. En die op geen enkele manier willen participeren in onze moderne westerse maatschappij.’ Volgens Peters is het verbod een goede zaak. ‘Iemand die een nikab draagt, omdat hij voor vrijheid wil strijden, heeft er niet veel van begrepen.’
Stille bijeenkomst
Volgens de organisatie van de betoging gaat het om een stille bijeenkomst, waarbij de boodschap zal worden overgebracht middels posters, spandoeken en flyers. Ook roept de organisatie op een positieve houding in te nemen. ‘Er is respect voor elkaar. Uitdagend gedrag, een agressieve houding, bespottelijk of beledigend taalgebruik zijn allemaal onacceptabel.’
MSN 07.08.2019 In de Tweede Kamer is kritiek op een geplande demonstratie tegen het boerkaverbod vrijdag in Den Haag, waarbij de vrijwel met een boerka vergelijkbare nikabs worden uitgedeeld. PVV-leider Geert Wilders vindt het helemaal niets. “Nikabs uitdelen? Beter deelt men tickets uit voor enkele reizen naar Saoedi-Arabië. Wegwezen, hoe eerder ze ons land verlaten hoe beter!”, twittert het kopstuk van de grootste oppositiepartij.
Maar ook regeringspartij CDA heeft moeite met de betoging tegen het verbod op gezichtsbedekkende kleding in openbare gebouwen. Daarbij worden nikabs uitgedeeld aan sympathisanten die er normaal gesproken geen dragen, aldus CDA’er René Peters.
Volgens hem spelen de organisatoren van de demonstratie het handig. “Ze zetten nikab dragende vrouwen neer als heldinnen die vechten voor de vrijheid. Gek genoeg zijn er genoeg mensen die dat geloven ook. Maar het tegendeel is waar. Het zijn zeer radicale mensen die ongelijkheid en intolerantie preken.
En die op geen enkele manier willen participeren in onze moderne westerse maatschappij. Tot op zekere hoogte moeten ze dat zelf weten. Maar de norm mag dat niet worden. Dat verbod is een goede zaak. En iemand die een nikab draagt, omdat hij voor vrijheid wil strijden, heeft er niet veel van begrepen.”
Sinds 1 augustus 2019is gezichtsbedekkende kleding verboden in openbare gebouwen.
AD 06.08.2019 Mensen die vrijdagmiddag willen meedoen aan een demonstratie tegen het boerkaverbod op de Koekamp bij het Malieveld mogen niet met de media praten.
Ook is het niet de bedoeling dat ze leuzen gaan roepen of eigen protestborden meenemen. Die worden door de organisatie ‘voorzien’, schrijft de organisatie. Die is in handen van Romy van der Deijl, een Nederlandse bekeerlinge die halal speelgoed verkoopt.
Telegraaf 05.08.2019De PvdA heeft voorzichtig afstand genomen van de boerka-actie van het Amsterdamse raadslid Hendrik Jan Biemond tijdens de Gaypride.
Afgelopen weekend hulde de sociaaldemocraat zich in een gele boerka om te protesteren tegen het boerkaverbod. Politici van links tot rechts begrepen niets van zijn actie. De PvdA-top dook weg, maar maandag kwam er alsnog een summiere reactie.
Marjolein Moorman@MarjoleinMoor
Voor mij symboliseert een boerka de ongelijkheid van vrouwen en mannen. Een man mag zich vrij vertonen, maar de vrouw moet zich bedekken. Dat heeft voor mij niets met vrijheid te maken.
Tegelijk mag een boerka nooit een vrijbrief zijn om vrouwen te bedreigen of op te jagen.
De Amsterdamse PvdA-leider Marjolein Moorman nam voorzichtig afstand: „Voor mij symboliseert een boerka de ongelijkheid van vrouwen en mannen. Een man mag zich vrij vertonen, maar de vrouw moet zich bedekken. Dat heeft voor mij niets met vrijheid te maken. Tegelijk mag een boerka nooit een vrijbrief zijn om vrouwen te bedreigen of op te jagen.”
De PvdA in de Tweede Kamer laat in een reactie weten dat het ’vooral een kwestie is van de afdeling Amsterdam’. „Het moge duidelijk zijn dat boerka’s niet echt in de sociaaldemocratische traditie passen”, zegt een woordvoerder. „Verder hebben we niet zoveel toe te voegen aan de woorden van Marjolein Moorman.”
AD 05.08.2019 Marjolein Moorman, wethouder en partijleider van de PvdA in Amsterdam, neemt afstand van de boerka-actie van haar partijgenoot Hendrik Jan Biemond. Op Twitter laat ze weten dat de boerka ‘niets met vrijheid te maken heeft’.
Tijdens Pride Amsterdam, afgelopen zaterdag, was het Amsterdamse PvdA-raadslid Hendrik Jan Biemond gekleed in een gele boerka. Vier medestanders waren gekleed in boerka’s van een andere kleur. De gekleurde boerka’s waren een protest tegen het gedeeltelijke ‘boerkaverbod’, dat op 1 augustus is ingegaan. Sindsdien mag geen gezichtsbedekkende kleding meer worden gedragen in overheidsgebouwen, op scholen, in ziekenhuizen en in het openbaar vervoer.
Hendrik Jan Biemond, zelf homoseksueel, liet in een schriftelijke reactie weten dat hij ‘niets’ heeft met de boerka. ,,Maar ik ben nog meer tegen het boerkaverbod. Ik wil dat mensen de vrijheid hebben om aan te doen wat ze willen.” Op Twitter gaf PvdA Amsterdam zaterdag ook kort de bedoeling van de actie weer. ‘Voor de PvdA Amsterdam betekent vrijheid dat je mag zijn wie je bent en dus ook mag dragen wat je wilt.’
Voor mij symboliseert een boerka de ongelijkheid van vrouwen en mannen. Een man mag zich vrij vertonen, maar de vrouw moet zich bedekken. Dat heeft voor mij niets met vrijheid te maken.
Tegelijk mag een boerka nooit een vrijbrief zijn om vrouwen te bedreigen of op te jagen.
Moorman is het daar dus niet mee eens. ,,Voor mij symboliseert een boerka de ongelijkheid van vrouwen en mannen”, laat ze vanaf haar vakantieadres weten. ,,Een man mag zich vrij vertonen, maar de vrouw moet zich bedekken. Dat heeft voor mij niets met vrijheid te maken.” Tegelijk, voegt ze daaraan toe, mag het dragen van een boerka nooit een vrijbrief zijn om vrouwen te bedreigen of op te jagen.
| Ons raadslid Hendrik Jan Biemond was gisteren de gele burqa queen: “Voor de PvdA Amsterdam betekent vrijheid dat je mag zijn wie je bent en dus ook mag dragen wat je wilt.” #Pride2019
Een woordvoerder van de landelijke PvdA verwijst, gevraagd naar een reactie op de actie van Biemond, naar de tweet van Moorman. De partij heeft daar ‘niks aan toe te voegen’ en noemt de actie verder een lokale kwestie.
AD 04.08.2019 De Partij van de Arbeid heeft talloze negatieve reacties gekregen op een provocerende foto die gisternacht op het Twitterkanaal van de partij was gezet. Op de foto poseert het Amsterdamse PvdA-raadslid Hendrik Jan Biemond samen met mensen uit de lhbti-gemeenschap in een gele boerka tijdens Pride Amsterdam.
Amsterdam, aldus Sebastiaan Quekel
De gekleurde boerka’s waren bedoeld als protest tegen het gedeeltelijke ‘boerkaverbod’, dat op 1 augustus is ingegaan. Sindsdien mag geen gezichtsbedekkende kleding worden gedragen in overheidsgebouwen, op scholen, in ziekenhuizen en in het openbaar vervoer.
Hoewel het verbod geldt voor alle gelaatsbedekking (ook maskers en bivakmutsen) zien tegenstanders het als een anti-moslimmaatregel. Op borden die de protesteerders vasthielden, stond: ‘burqa queens’ en ‘no human is free, until we are all free’.
De protestactie heeft bij honderden mensen een gevoelige snaar geraakt. Voormalig Tweede Kamerlid Daniel van der Ree (VVD) doet de actie af als ‘bizar’. ,,Op naar de 0 zetels op deze manier (wat ik de PvdA niet gun)’’, laat hij weten op Twitter.
Maar ook binnen de PvdA klinkt kritiek op de eenmansactie. ,,Iedereen moet maar doen wat ie wil. Maar verstandig vind ik het niet om zo te provoceren’’, stelt Jaap Stalenburg, namens de PvdA lid van de Provinciale Staten in Friesland. Hij benadrukt dat het absoluut geen officieel statement van de landelijke fractie betreft. ,,De afdeling Amsterdam is niet de PvdA gelukkig, een af en toe wat recalcitrante afdeling.’’
| Ons raadslid Hendrik Jan Biemond was gisteren de gele burqa queen: “Voor de PvdA Amsterdam betekent vrijheid dat je mag zijn wie je bent en dus ook mag dragen wat je wilt.” #Pride2019
Voormalig PvdA-Kamerlid Keklic Yücel heeft geen goed woord over voor de actie. ,,Mijn PvdA strijdt altijd voor de vrijheid en gelijkwaardigheid van vrouwen, en niet voor de onvrijheid en ongelijkwaardigheid van vrouwen’’, zegt ze op Twitter.
Ook bij Jan-Bert Vroege, raadslid bij D66 in Amsterdam, laat de protestactie de wenkbrauwen fronzen. Hij stelt dat de PvdA er juist mede voor heeft gezorgd dat er in Nederland een boerkaverbod is gekomen.
Hendrik Jan Biemond, zelf homoseksueel, laat in een schriftelijke reactie weten dat hij zelf ‘niets’ heeft met de boerka. ,,Maar ik ben nog meer tegen het boerkaverbod. Ik wil dat mensen de vrijheid hebben om aan te doen wat ze willen. Of is dat te moeilijk?” Op Twitter legde zijn fractie kort de bedoeling van de actie uit. ,,Voor de PvdA Amsterdam betekent vrijheid dat je mag zijn wie je bent, en dus ook mag dragen wat je wilt.’’
De foto heeft bijna duizend reacties opgeleverd, waarvan het overgrote deel overduidelijk negatief is. ,,Ik blijf moeite hebben met hieraan de term vrijheid verbinden’, laat AD-columniste Saskia Noort bijvoorbeeld nog weten.’’
MSN 04.08.2019 Het Amsterdamse PvdA-raadslid Hendrik Jan Biemond heeft zich tijdens de Canal Parade in Amsterdam gehuld in een gele boerka. Volgens de sociaaldemocraat, tevens oud-officier van justitie en momenteel advocaat bij het chique advocatenkantoor Allen & Overy, is het een protestactie.
De actie van de PvdA’er roept de nodige weerstand op. Biemond laat aan De Telegraaf weten dat hij „in een land wil wonen waar je én als drag queen vrij over straat kan, én als je een boerka draagt. Het was een protest aan de kant. Met mensen uit de lgbt-community, waaronder ikzelf. Dus homo’s in de bres voor moslima’s.”
Volgens Biemond heeft hij zelf ’niks’ met de boerka. „Maar ik ben nog meer tegen het boerka verbod. Ik wil dat mensen de vrijheid hebben om aan te doen wat ze willen. Of is dat te moeilijk?”
| Ons raadslid Hendrik Jan Biemond was gisteren de gele burqa queen: “Voor de PvdA Amsterdam betekent vrijheid dat je mag zijn wie je bent en dus ook mag dragen wat je wilt.” #Pride2019
Voormalig VVD-Kamerlid Daniel van der Ree vindt de actie ’bizar’, zo reageert hij op Twitter. „Op naar de 0 zetels op deze manier (wat ik de PvdA niet gun).” Ook Forum voor Democratie-fractievoorzitter Annabel Nanninga spreekt zich tegen de actie uit. Maar ook vanuit eigen geleden klinkt kritiek.
De Friese PvdA’er Jaap Stalenburg schrijft op het medium: „Iedereen moet maar doen wat ie wil. Maar verstandig vind ik het niet om zo te provoceren.”
AD 04.08.2019 Een draagster van een niqab heeft vanmiddag excuses aangeboden gekregen van de gemeente Nijmegen. De vrouw was met een niqaab in de bekende Nijmeegse speeltuin De Leemkuil.
Vervolgens ontstond er discussie over het al dan niet toestaan van de vrouw met het verhullende kledingstuk. Uit overleg met de politie bleek uiteindelijk dat het boerkaverbod niet geldt voor een speeltuin.
Vanmiddag ontstond in de Leemkuil discussie over het al dan niet toestaan van een mevrouw in niqaab. Overleg met de politie leerde dat het ‘boerkaverbod’ niet geldt voor een speeltuin. De gemeente bood de mevrouw excuses aan voor het misverstand.
Vanwege het misverstand heeft de vrouw excuses aangeboden gekregen. Volgens de nieuwe wet, die afgelopen donderdag is ingegaan, mag in het openbaar vervoer, het onderwijs, de zorg en in overheidsgebouwen geen gezichtsbedekkende kleding gedragen
MSN 04.08.2019 Een nikabdragende vrouw is in Nijmegen geweigerd bij een speeltuin. De politie en de gemeente moesten er aan te pas komen om duidelijk te krijgen dat speeltuin De Leemkuil géén overheidsgebouw is en dat de vrouw dus gewoon naar binnen mocht.
De gemeente laat aan RTL Nieuws weten dat er bij het personeel verwarring was ontstaan, omdat De Leemkuil een gemeentelijke speeltuin is. “Na consultatie met de politie, een excuus en een vrijkaartje mocht de vrouw toch naar binnen.” Het verbod op gezichtsbedekkende kleding in het openbaar vervoer, het onderwijs, de zorg en in overheidsgebouwen is afgelopen week ingegaan.
Geen klachten
Het incident werd gemeld bij Meld Islamofobie. Zij schrijven op Facebook dat de vrouw met haar schoonzus, nicht, zes kleine kinderen en een baby kaartjes kochten voor speeltuin De Leemkuil. Geen van de andere bezoekers zou geklaagd hebben.
De organisatie schrijft als reactie dat ‘de politie een steek heeft laten vallen’. “Zij hadden aan de telefoon al kunnen aangeven dat speeltuin de Leemkuil geen overheidsgebouw is en dat het verbod daar niet onder valt. In plaats van ernaartoe te gaan alsof het personeel een punt heeft.”
RO 01.08.2019 De wet ‘Gedeeltelijk verbod gezichtsbedekkende kleding’, in de volksmond boerka- of nikabverbod genoemd, gaat vandaag in. Vanaf nu is het niet toegestaan om in het onderwijs, overheidsinstellingen, de zorg en het openbaar vervoer gezichtsbedekkende kleding te dragen.
Vanaf 1 augustus 2019 is het voor iedereen verboden gezichtsbedekkende kleding te dragen in de tram, bus, metro en trein en in en rondom gebouwen van het onderwijs, de zorg en de overheid. Op deze locaties is het voor de sociale veiligheid en dienstverlening belangrijk dat iedereen elkaar kan herkennen en aankijken. Het is daarom niet toegestaan om kleding te dragen die het gezicht onherkenbaar maakt, zoals een integraalhelm, bivakmuts of boerka.
Iemand met gezichtsbedekkende kleding kan in het openbaar vervoer en in een gebouw van het onderwijs, de zorg en de overheid op het verbod gewezen worden door een medewerker van de locatie. De medewerker kan de betrokkene vragen om de gezichtsbedekkende kleding af te doen of anders de locatie te verlaten. Als de betrokkene dit niet doet kan de politie worden ingeschakeld en riskeert diegene een boete.
Het verbod geldt niet voor kleding die nodig is ter bescherming van het lichaam bij bijvoorbeeld de uitoefening van een beroep of een sport. Het verbod geldt ook niet voor cliënten, patiënten of hun bezoekers in woonruimtes van zorginstellingen waar mensen voor langere tijd verblijven. Tot slot geldt het verbod ook niet voor kleding die passend is bij feestelijke en culturele activiteiten.
Trouw 01.08.2019 Vanaf 1 augustus 2019 is gezichtsbedekkende kleding verboden in onder meer het openbaar vervoer en ziekenhuizen. De wet is in de volksmond beter bekend als het ‘boerkaverbod’. Vier vragen over de nieuwe situatie.
Wat houdt het verbod in?
Vanaf vandaag gaat de ‘Wet gedeeltelijk verbod gezichtsbedekkende kleding’ in. Daarmee wordt het dragen van een masker, integraalhelm, bivakmuts, nikab of boerka verboden in zorg- en onderwijsinstellingen, overheidsgebouwen en het openbaar vervoer. Volgens de overheid omdat men elkaar op die plekken moet kunnen aankijken en herkennen. Volgens critici van de wet is het een manier om de godsdienstvrijheid van moslims in te perken.
Er zijn uitzonderingen. Een lasser mag bijvoorbeeld wel zijn lasmasker gebruiken, een chirurg een mondkapje. Ook maskers voor feesten en partijen zijn geen probleem, net als sluiers voor bruiloften. In zorginstellingen waar mensen wonen, geldt de wet niet in privéruimten van bewoners. Voor een gemeenschappelijke ruimte als een huiskamer mag de instelling zelf beslissen wat wel en niet is toegestaan.
Hoeveel Nederlandse vrouwen dragen een boerka of nikab?
Het precieze aantal is onmogelijk te achterhalen, maar het is een kleine groep. Toen de overheid in 2006 aan deskundigen vroeg naar hun mening over een verbod op nikabs en boerka’s, schatten die dat er in Nederland vijftig tot honderd vrouwen zijn die regelmatig een nikab dragen.
Datzelfde jaar werd ook een getal van twee- tot vierhonderd genoemd. In 2009 kwam UvA-hoogleraar Annelies Moors tot een schatting van rond de honderd vrouwen die regelmatig een gezichtssluier dragen en niet meer dan vierhonderd die dat af en toe doen.
Deze vrouwen dragen vrijwel zonder uitzondering een nikab. Hoewel het verbod in de volksmond is omgedoopt tot ‘boerkaverbod’, wordt dat kledingstuk in Nederland vrijwel niet gedragen. Bij vrouwen die een nikab dragen zijn alleen de ogen zichtbaar, een boerka bedekt het gehele gezicht. Over de ogen zit een netje.
Beeld Louman & Friso
Wat gebeurt er als de vrouwen toch met gezichtsbedekkende kleding de bus instappen of een schoolplein oplopen?
In eerste instantie moet een medewerker van een instelling of de chauffeur van de bus iemand aanspreken op diens kleding en de mogelijkheid geven het gebouw of voertuig te verlaten of de gezichtsbedekkende sluier af te doen. Weigert die, dan kan de politie worden ingeschakeld en volgt een waarschuwing of een boete van tussen de 150 en 415 euro. Maar verschillende organisaties hebben al laten weten dat handhaving geen prioriteit heeft.
Het openbaar vervoer heeft geen zin in gedoe en vertragingen en laat het aan medewerkers zelf of ze wel of niet willen handhaven. Ziekenhuizen willen voorkomen dat mensen zorg mijden en de politie twitterde dat er voor nikabdraagsters die aangifte willen doen een aparte ruimte beschikbaar is waar ze door een vrouwelijke medewerker worden geholpen. Grote gemeenten hebben eerder gezegd dat handhaving van dit verbod geen prioriteit heeft.
Ook op andere plekken lijkt er weinig te veranderen omdat er al een verbod geldt. In verschillende onderwijsinstellingen, waaronder de islamitische middelbare school Avicenna College in Rotterdam, staat een verbod op gezichtsbedekkende kleding al jaren in de huisregels.
Wie toch een boete krijgt, kan terecht bij de islamitisch geïnspireerde partij Nida in Rotterdam. Die wil de boetes betalen voor nikab-draagsters en heeft een rekeningnummer geopend waarop mensen geld kunnen storten. Ook de Franse ondernemer en activist Rachid Nekkaz heeft aangekondigd boetes van Nederlandse vrouwen te willen betalen.
Verandert er dus niets?
De vrees bestaat dat burgers het heft in eigen hand nemen als zij vrouwen zien met een nikab. Gisteren was er veel kritiek op het Algemeen Dagblad, dat schreef dat burgers een burgerarrest kunnen uitvoeren als zij iemand zien met een sluier.
Desnoods door diegene tegen de grond te werken. Een oproep tot geweld, oordeelden meerdere twitterraars, onder wie de Leidse hoogleraar Leo Lucassen en assistent-professor Sinan Çankay van de VU. Een bericht in de facebookgroep ‘Eigen volk eerst’ met de tekst ‘Yes! Allemaal op jacht!! #DELEN #maakergebruikvan!’ hielp wat dat betreft niet.
Hoofdredacteur Hans Nijenhuis reageerde door te zeggen dat de tekst geen oproep is iemand tegen de grond te werken, maar een uitleg van de wet. Er was tijdelijk wat verwarring over, maar de politie twitterde later op de dag dat een burgerarrest inderdaad mogelijk is.
De Raad van State was eerder al kritisch omdat de wet de godsdienstvrijheid inperkt, terwijl daar geen goede reden voor is. Andere tegenstanders vrezen dat het de nikab-draagsters juist bewegingsvrijheid ontneemt in plaats van dat het ze vrijheid verschaft, zoals voorstanders zeggen.
Amnesty International oordeelde gisteren dat het verbod in strijd is met de mensenrechten en benadrukt dat vrouwen zelf moeten kunnen kiezen wat zij dragen. Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens denkt daar anders over. Het Hof oordeelde in 2014 dat het boerkaverbod niet in strijd is met de Europese conventie voor mensenrechten.
Andere Europese landen gingen Nederland voor
Verschillende Europese landen hebben een geheel of gedeeltelijk verbod op gezichtssluiers. Frankrijk voerde in 2011 als eerste land in Europa een verbod in op gezichtsbedekkende kleding in de gehele openbare ruimte, dus ook op straat.
Ook in België, Bulgarije, Oostenrijk en Denemarken mogen nikabs en boerka’s niet gedragen worden in het openbaar. In Zwitserland is het dragen van gezichtssluiers verboden in het kanton Ticino en in Duitsland en Spanje geldt een gedeeltelijk verbod.
In België leidde het verbod in 2012 tot rellen in de Brusselse wijk Molenbeek, nadat een vrouw met een nikab weigerde zich bekend te maken aan de politie en Sharia4Belgium mensen opriep naar Molenbeek te komen om haar te verdedigen.
#Boerkabuddies
Nikabdraagsters die vandaag niet naar buiten durven omdat ze bang zijn aangevallen of uitgescholden te worden door burgers, konden gisteren via de #boerkabuddies op Twitter in contact komen met mensen die met hen de straat op willen.
Die hashtag kwam op gang na een berichtje van een vrouw (@SafaTweets) die zei nikabdraagsters te willen vergezellen, mede ingegeven door het AD die aan lezers uitlegde hoe ze een burgerarrest kunnen uitvoeren ‘door iemand bijvoorbeeld tegen de grond te houden’. Al snel werd haar idee, vergezeld van de hashtag, op grote schaal gedeeld. Van Friesland tot Zuid-Limburg gaven mannen en vrouwen aan te willen helpen. Of er al een match is gemaakt, was gisteren nog niet duidelijk.
Lees ook: Spinoza helpt Halsema een handje in het boerka-debat
Het boerkaverbod geldt ook in Amsterdam, maar volgens burgemeester Halsema zal niemand op een sluier worden aangesproken.
Beetje dom van Femke, zo’n gevaarlijk precedent van burgemeesterlijke ongehoorzaamheid
Reuring in het Koninkrijk aan Zee! De Nederlandse rechtsstaat wordt straks alleen maar een vage herinnering, omdat een putsch aanstaande is. En nee, de complotteurs die de staatsgreep voorbereiden worden deze keer niet in de rechtse kringen van het nederpopulisme gezocht: de coup komt van links!
AD 01.08.2019 Sinds vandaag is het officieel verboden om gezichtsbedekkende kleding te dragen in openbare gebouwen. Dit volgens de Wet Gedeeltelijk verbod gezichtsbedekkende kleding.
Niet iedereen kan zich in dit verbod vinden. Zo gingen in de Haagse Schilderswijk tegenstanders van de nieuwe wet de straat op. In boerka’s en nikabs deelden zij flyers uit.
MSN 01.08.2019 Woensdagmiddag bekroop Safa een naar gevoel. Ze zag Geert Wilders op Twitter ‘zijn achterban mobiliseren om burgerarresten uit te voeren op vrouwen die gesluierd over straat gaan’, vertelt ze aan RTL Nieuws. “Mensen die letterlijk aftelden tot ze konden gaan jagen op gesluierde vrouwen.”
Het begon met een artikel van Algemeen Dagblad over het zogenaamde ‘boerkaverbod‘. Eén passage uit het stuk viel Safa direct op: “Wat mag ik zelf doen als ik iemand met een boerka zie?”, stond er. “Deze vraag riep bij mij direct afschuw en weerstand op. Er werd uitgebreid beschreven hoe je een burgerarrest uitvoert en wat je kan doen.”
Fantasieën over geweld
Op sociale media dromden mensen onder bijvoorbeeld de berichten van Wilders en AD samen. Sommigen staken niet onder stoelen of banken dat ze niet konden wachten voor ze op moslimvrouwen konden gaan ‘jagen‘, terwijl anderen fantasieën over geweld en mensen in brand steken deelden.
Safa draagt zelf een hijaab: hoofdbedekking waarbij het gezicht zichtbaar is. Ze vroeg zich na de berichten af wat ze zelf zou willen als ze een niqaab zou dragen. “Het eerste wat in mij opkwam was veilig over straat kunnen”, zegt ze. “Ik zag iemand op Twitter een oproep doen aan niqaabi’s dat ze in Rotterdam op haar steun kunnen rekenen, ze was bereid deze vrouwen een veiliger gevoel te geven door hen te vergezellen.”
‘Laat het mij weten’
Ze deed vervolgens zelf ook een oproep aan vrouwen die een niqaab dragen. “Ben je niqaabdraagster en vrees je voor aanvallen van derden wanneer je buitenshuis een afspraak hebt of om een andere reden buiten moet zijn? Laat het mij weten. Ik kom je graag vergezellen. En misschien zijn meer twitteraars bereid dit te doen”, schreef ze op Twitter.
#boerkabuddies
Al heel snel bleek dat inderdaad het geval. “Spontaan begonnen mensen zich aan te bieden als iemand die niqaabi’s wil vergezellen wanneer zij zich onveilig voelen.” Iemand anders stelde de hashtag #boerkabuddies voor en Safa had weer het idee om locaties toe te voegen. “Zodat het voor de niqaabdraagsters duidelijker is, bij wie ze moeten zijn mocht het nodig zijn.”
Amper 24 uur later zijn er meer mensen om de niqaabi’s te vergezellen dan dat er daadwerkelijk niqaabi’s zíjn. Safa moet er om lachen. Ze heeft het niet precies bijgehouden, maar ze denkt dat er duizend of meer reacties binnen zijn gekomen. En dat terwijl er maar zo’n 300 vrouwen in Nederland zijn die er eentje dragen. “Van niqaabi’s heb ik een aantal privéberichten ontvangen dat ze de steun hartverwarmend vinden.”
Individuele vrijheid
Wat al die reacties volgens Safa laten zien, ‘is dat gelukkig veel mensen begrijpen wat echte vrijheid betekent, ondanks deze nieuwe wet’. “Dat zij zich willen inzetten voor de veiligheid van vrouwen en voor hun individuele vrijheid én keuzevrijheid. Iedereen die zegt voor vrijheid te staan zou zich tegen het verplicht dragen én het verplicht níet dragen van de niqaab moeten uitspreken.”
Natuurlijk zijn er ook negatieve reacties op de #boerkabuddies. Daar is Safa erg duidelijk over. “Die mensen zijn vaak extreemrechts of VVD’ers met een weinig liberaal gedachtegoed wanneer het over moslims gaat. Wat ik tegen hen zou willen zeggen is: wees niet selectief en als je je werkelijk zorgen maakt om de vermeende onderdrukking van islamitische vrouwen, dan pak je ze dus dubbel, door ze ook nog eens te beboeten en ‘tegen de grond te werken’.”
Lastiggevallen en geïntimideerd
Het verbod staat haaks op onze vrije samenleving, vertelt Safa. “Het is juist onveiliger geworden nu burgers tegen elkaar opgezet worden door politiek en de pers.” Haar grootste vrees is dan ook dat moslimvrouwen nog meer lastiggevallen en geïntimideerd zullen worden. En dat de grondrechten van moslims steeds verder ingeperkt zullen worden.
“Vandaag riep Wilders op Twitter op om de hoofddoek volledig te verbannen“, vertelt ze. “Ik vrees dat het precies dezelfde kant op zal gaan. Dat we nu nog een beetje schouderophalend en lacherig doen over zijn ideeën, maar over een paar jaar lopen we weer achter de feiten aan en worden er weer grondrechten van moslims geschonden.”
‘Meest zelfbewuste moslima’s die ik ken’
Ze vertelt dat mensen er vaak vanuit gaan dat Nederlandse niqaabdraagsters willoze dames zijn, die onderdrukt worden door hun mannen of ouders. Volgens haar wordt dat vaak beweerd door mensen die hen niet kennen of nog nooit gesproken hebben. Haar ervaring is namelijk heel anders: “Het zijn de meest zelfbewuste moslima’s die ik ken. Geen uitzondering. Zij weten precies waar ze voor staan en waarom ze voor de niqaab kozen.”
De vrouwen krijgen volgens haar met veel onbegrip te maken, zowel van niet-moslims als van moslims. “Ze krijgen met veel haat, negatieve aandacht en discriminatie te maken. Je moet sterk in je schoenen staan, wil je de niqaab dúrven dragen in een land als Nederland. Ik draag een hijaab en merk al veel van de negativiteit zodra het nieuws over moslims gaat, laat staan zij.”
Positieve draai
Het gaat Safa er vooral om dat vrouwen die zich onveilig voelen, weten dat er mensen zijn die ze steunen. “En dat ze hen kunnen vinden onder de hashtag #boerkabuddie, daarop kunnen selecteren op hun regio en contact kunnen leggen met die persoon. Dat kan direct lijkt mij, het hoeft niet via mij te gaan.”
En: ze wil er een positievere draai aan geven. “Als dat kan”, zegt ze. “Ik heb namelijk onwijs veel positieve reacties en steunbetuigingen ontvangen van ándere minderheden, zoals van mensen uit de LHBTQIAP+-gemeenschap en de joodse gemeenschap. Heel betekenisvol.”
NOS 01.08.2019 PVV, VVD en CDA vinden dat het gedeeltelijke verbod op gezichtsbedekkende kleding, zoals bivakmutsen en boerka’s, moet worden gehandhaafd. Na een jarenlange discussie is het zogenoemde boerkaverbod in overheidsgebouwen, het openbaar vervoer, het onderwijs en de zorg van kracht geworden.
En dat betekent dat er daadwerkelijk iets moet worden gedaan als iemand zich daar niet aan houdt, vindt bijvoorbeeld PVV-leider Wilders. “Als de politie het niet doet, als de ziekenhuizen het niet doen, dan mogen burgers het zelf gaan doen.”
Wilders is er geen voorstander van dat burgers zelf optreden, als er iemand met een boerka de tram binnenstapt. Hij vindt dat de politie in eerste instantie aan zet is. “Maar als die niks doet en de trambestuurder ook niet, dan snap ik het wel. Illegaal is het niet.
Ik roep niet op om het te doen. Ik zeg alleen maar dat ik wel zou begrijpen als mensen zeggen: dan doen we het zelf. Dat mag volgens de wet, het moet op heterdaad zijn”, zei hij vanmorgen in het NOS Radio 1 Journaal.
Wilders is op vakantie. Via Skype toonde hij zich opgetogen over de invoering van het boerkaverbod:
Veel instanties laten weten dat ze moeite hebben met het verbod. Een arts van de spoedeisende hulp van het Diakonessenhuis in Utrecht zei vanmorgen op de radio dat “mensen in medische nood altijd welkom zijn”, ook al dragen ze een boerka. Volgens hem gaat het maar om een klein groepje, in zijn ziekenhuis zo’n vijf vrouwen per jaar.
Bestuurder Peters van OV NL heeft buschauffeurs de instructie gegeven dat ze altijd een eigen afweging moeten maken. “Ze kunnen iemand erop aanspreken als zij in de bus stappen met een bivakmuts of een boerka. Maar ze moeten altijd de afweging maken of dat tot escalatie leidt. Moeten ze de bus stilzetten en wachten tot de politie komt?
Want wij zeggen: het vervoer moet doorgaan en de politie zegt helaas dat dit niet de hoogste prioriteit heeft, dus het kan wel een half uur duren voordat ze er zijn. Onze buschauffeurs hebben geen bevoegdheid om iemand uit de bus te zetten of een boete te geven of iets dergelijks. Dat kan alleen de politie. Dus ze kunnen ook denken van: ik zeg niets.”
Overleg met de politie
VVD-Kamerlid Wiersma vindt dat niet goed. “Dit is een discussie die er helemaal niet hoort te zijn. De instructies moeten glashelder zijn. Het dragen van gezichtsbedekkende kleding is verboden in overheidsgebouwen, in de zorg, in het onderwijs. Bij overtreding wordt iemand verzocht het gezicht te tonen of te vertrekken. De chauffeur moet dat ook doen.
Maar ik snap wel dat die naar zijn gevoel iets in de maag gesplitst krijgt.” Hij vindt daarom dat de minister moet overleggen met de politie en dat er een nieuwe en betere instructie moet komen voor gemeentes en mensen die de wet in de praktijk moeten uitvoeren.
CDA-Kamerlid Van der Molen zei gisteren in EenVandaag ook al dat het “kwalijk” is als er niet wordt opgetreden tegen overtredingen. “Je kunt een wet maar een keer goed invoeren en dat is nu.” Hij vindt dat de politie duidelijk moet maken dat ze snel komen bij een overtreding van het verbod, zodat personeel in het ov en in ziekenhuizen weten dat ze gesteund worden. “Dat de politie zegt dat ze het geen prioriteit geven, vind ik niet kunnen.”
Telegraaf 01.08.2019 Nu Nederland een gedeeltelijk boerkaverbod heeft wil PVV-leider Geert Wilders nog een stap verder. Hij pleit nu voor de invoering van een hoofddoekverbod.
Wilders kondigde donderdag via Twitter aan dat zijn partij zich nu hard wil maken voor het verbieden van andere verhullende kleding: „Nu het boerkaverbod is ingevoerd kunnen we ons gaan inzetten voor de volgende stap: een hoofddoekverbod in NL.”
De hoofddoek mag in ons land bij sommige (overheids)functies al niet gedragen worden. Zo is het dragen van een hoofddoek bij het politie-uniform niet toegestaan. In Oostenrijk heeft het parlement dit jaar besloten om de hoofddoeken bij meisjes op de basisschool te verbieden en in Denemarken waar ook de boerka op straat niet mag is er een debat gaande over een hoofddoekjesverbod.
In Nederland is de boerka vanaf vandaag alleen niet meer toegestaan in het onderwijs, de zorg, het openbaar vervoer en bij overheidsinstellingen. Op straat mag het gezichtsbedekkende gewaad nog wel gedragen worden.
MSN 01.08.2019 Nu Nederland een gedeeltelijk boerkaverbod heeft wil PVV-leider Geert Wilders nog een stap verder. Hij pleit nu voor de invoering van een hoofddoekverbod.
Wilders kondigde donderdag via Twitter aan dat zijn partij zich nu hard wil maken voor het verbieden van andere verhullende kleding: „Nu het boerkaverbod is ingevoerd kunnen we ons gaan inzetten voor de volgende stap: een hoofddoekverbod in NL.”
De hoofddoek mag in ons land bij sommige (overheids)functies al niet gedragen worden. Zo is het dragen van een hoofddoek bij het politie-uniform niet toegestaan. In Oostenrijk heeft het parlement dit jaar besloten om de hoofddoeken bij meisjes op de basisschool te verbieden en in Denemarken waar ook de boerka op straat niet mag is er een debat gaande over een hoofddoekjesverbod.
In Nederland is de boerka vanaf vandaag alleen niet meer toegestaan in het onderwijs, de zorg, het openbaar vervoer en bij overheidsinstellingen. Op straat mag het gezichtsbedekkende gewaad nog wel gedragen worden.
Den HaagFM 01.08.2019 Raadslid Fatima Faïd van de Haagse Stadspartij (HSP) vindt het boerkaverbod dat donderdag is ingegaan getuigen van islamofobie en de vrijheid van geloofsuiting beperken. “De grote hoeveelheid haat die ik op internet lees over mensen met gezichtsbedekkende kleding is beangstigend”, vertelt Faïd op Den Haag FM.
Het raadslid vindt dat de nieuwe wet die gezichtsbedekkende kleding verbiedt op openbare plekken een directe aanval op islamitische vrouwen. “De wet verbiedt ook het dragen van bijvoorbeeld een bivakmuts of een integraalhelm op deze plekken. Maar hoe vaak gebeurt dat nou, vergeleken met het dragen van een boerka”.
De opmerkingen die Faïd leest op het internet duiden er voor haar op dat veel mensen niet begrijpen wat de wet inhoudt en leiden tot veel haat. “Ik hoorde van een vrouw die al 45 jaar in Nederland woont en een hoofddoek draagt. Zij werd aangesproken op haar hoofdbedekking en haar werd verteld dat het vanaf augustus niet meer mag. Daar gaat deze wet helemaal niet over”, vertelt een ontdane Faïd.
#boerkabuddies
Een moslima is via het Twitteraccount ‘Safa Tweets’ de hashtag #boerkabuddies begonnen. Vrouwen die een nikab of boerka dragen en zich onveilig voelen kunnen om hulp vragen via deze hashtag. Mensen die bescherming willen bieden kunnen zich zo ook vindbaar te maken voor de vrouwen. Het raadslid heeft zich hiervoor aangemeld. “Ik ben niet bang aangelegd kan er niet tegen als angst en haat de vrouwen dwingen om niet over straat te durven.”
OmroepWest 01.08.2019 Het houdt de gemoederen flink bezig: het nieuwe ‘boerkaverbod’. Vanaf donderdag is het officieel verboden om gezichtsbedekkende kleding te dragen in openbare gebouwen. Wie dit wel doet, riskeert een boete van 150 euro. Op Twitter volgde via de hashtag #boerkabuddies een oproep om je aan te melden om vrouwen die een boerka dragen en niet meer veilig over straat durven, te begeleiden.
Veel mensen door het hele land geven gehoor aan die oproep. Ook in onze regio melden mensen zich om boerka-dragende vrouwen te begeleiden. Een vrouw uit Leiden, die anoniem wil blijven, meldde zich aan omdat er volgens haar na berichtgeving over het boerkaverbod oproepen kwamen tot een boerkajacht. ‘Daardoor durven die vrouwen niet eens meer over straat, terwijl het verbod alleen geldt in openbare gebouwen. Dat moeten we niet goed vinden.’
Zelf is de Leidse vrouw niet religieus. ‘Laat ik voorop stellen dat ik geen voorstander ben van het dragen van gezichtsbedekkende kleding, maar ik ben zeker geen voorstander van strafrechtelijke vrijheidsbeperking. Iedereen moet kunnen dragen wat hij of zij wil.’ Ze weet niet of haar aanmelding ook echt leidt tot begeleiding. ‘Ik zie zelden iemand met een boerka in Leiden, maar als het belletje komt, dan ga ik helpen.’
Eigen rechter spelen
Dat er angst leeft onder de boerka-dragende vrouwen, blijkt wel uit een gesprek met Emara (niet haar echte naam) die zelf een boerka draagt. ‘We worden al lange tijd fysiek en mentaal bedreigd’, vertelt ze. ‘Maar deze wet geeft mensen het idee dat ze eigen rechtertje kunnen gaan spelen. Het gevoel van onveiligheid wordt daardoor alleen maar groter.’
Ze is dan ook blij met de oproep tot ‘boerkabuddies’, vooral omdat ze woensdag nog de vraag kreeg van een ‘zuster’ of mensen haar bij kunnen staan bij het doen van de dagelijkse boodschappen. ‘Zij is een alleenstaande moeder met een kindje van 1 jaar oud en ze is al meerdere keren bedreigd en aangevallen in een supermarkt. Ze is toen huilend naar huis gegaan en durft niet meer alleen naar de winkel. Het boerkaverbod maakt dit alleen maar erger. De boerkabuddy is een goed idee voor zusters die in deze situatie zitten.’
‘Iedereen moet veilig over straat kunnen’
Ook Judith Honig uit Den Haag meldde zich aan. Zij was in 2018 kandidaat voor de SP in Den Haag. Zelf is ze niet religieus en geen voorstander van religieuze uitingen, maar is wel van mening dat mensen mogen dragen wat zij zelf willen.
‘Mij lijkt een boerka onhandig, maar ik wil niet aan een ander opleggen wat zij moeten dragen,’ vertelt de Hagenaar die ook aangemeld is als abortusbuddy. ‘Berichtgeving over het boerkaverbod leidde tot oproepen voor burgerarresten en geweld.
Ik wil dat iedereen veilig over straat, naar het ziekenhuis of in het OV, kan. Dat is de reden dat ik mij aanbied om met vrouwen mee te gaan die zich niet veilig voelen door dit soort bedreigingen.’
Fatima Faïd van de Haagse Stadspartij meldde zich ook aan als boerkabuddy. ‘Het is een goed idee om solidariteit te tonen als ze niet over straat durven. Ik vind het belangrijk dat vrouwen over hun eigen lichaam gaan en zelf beslissen wat ze wel of niet aantrekken,’ zegt ze tegen mediapartner Den Haag FM.
Daarbij komt de vraag op of een boerka onderdrukking juist niet veroorzaakt. ‘Alles wat gedwongen is, ben ik op tegen. Waar het mij in principe om gaat is dat vrouwen zelf moeten beslissen hoe ze er bij lopen. Er komt zoveel haat naar buiten door het boerkaverbod. Ik ben echt niet bang aangelegd, maar ik raakte zelfs van slag van alle haat.’ Zodoende vond Faïd het belangrijk gehoor te geven aan de buddy-oproep.
Een boerka als onderdrukking?
Ook veel mensen op social media zeggen dat een boerka onderdrukking van de vrouw juist veroorzaakt. ‘Dat ontken ik niet,’ zegt de Leidse boerkabuddy. ‘Maar dit verbod lost dat niet op. Je zou dan eerder de mannen moeten beboeten die vrouwen dwingen bepaalde kleding te dragen.’ Emara ontkent dat wel. ‘Juist door dit verbod worden we onderdrukt. We waren vrij om te dragen wat we wilden, de keuze was aan ons als vrouw zelf en nu worden we juist beperkt in die keuze.’
Als je de reacties onder de oproep tot boerkabuddies bekijkt, kun je concluderen dat lang niet iedereen blij is met de oproep voor boerkabuddies. ‘Ga je ook vrouwen begeleiden die binnen worden gehouden omdat ze geen boerka dragen?
Ga je ook homo’s begeleiden die lastig gevallen worden omdat ze hand in hand lopen?’, vraagt een vrouw zich af. ‘Komen die boerkabuddies ook onze ouderen helpen bij het boodschappen doen. Daar is een nog grotere behoefte aan.
Onze ouderen hebben er niet voor gekozen namelijk,’ stelt een man. ‘Als de dag komt dat vrouwen in hun bikini door Teheran mogen lopen, word ik ook lid van de boerkabuddies. Tot die tijd: leve het boerkaverbod!’
‘Hype gaat ook weer voorbij’
Emara denkt dat de enorme aandacht voor de boerka wel weer overwaait. ‘Vandaag is iedereen er erg actief mee bezig, maar dat zie je vaker als er iets nieuws is. Ik denk niet dat die aandacht zo blijft.’ Ze weet dus ook niet of de boerkabuddies die zich vandaag aangemeld hebben, ook in de toekomst daadwerkelijk willen helpen. ‘Dat is te hopen, maar het is een hype en dat gaat ook weer voorbij.’ Ze denkt echter niet dat het onveiligheidsgevoel veel minder gaat worden. ‘We voelden ons al vaker onveilig vóór het verbod.’
Inmiddels zijn er – vermoedelijk – al meer boerkabuddies aangemeld dan dat er mensen zijn die een boerka dragen. Precieze cijfers daarover zijn er niet. Maar in discussies van de afgelopen jaren kwam vaak naar voren dat zo’n 150 vrouwen in Nederland dagelijks een boerka dragen. Daarnaast zijn er nog honderden vrouwen die af en toe een boerka dragen. Ook Emara weet het exacte aantal niet. ‘Er wordt gezegd rond de 200, maar ik ken in mijn omgeving veel boerka-dragende vrouwen en het zijn er wel meer dan dat.’
Namen en gegevens van de bronnen die anoniem willen blijven zijn bekend bij de redactie.
OmroepWest 01.08.2019 Het dragen van een boerka in openbare gebouwen is vanaf donderdag officieel verboden. Dat geldt ook voor andere gezichtsbedekkende kleding. Wie dit wel doet, riskeert een boete van 150 euro. Maar wat gaat er nu echt veranderen?
Sinds het plan is er al veel gedoe geweest over het boerkaverbod. Zo heeft de Haagse vervoerder HTM al laten weten dat het reizigers met gezichtsbedekkende kleding niet gaat weigeren. Hierbij wijzen ze op hun vervoersverplichting.
Ook ziekenhuizen geven aan dat zij niet direct de politie zullen bellen op het moment dat een vrouw in boerka het ziekenhuis binnenkomt.
Gemeentehuis Den Haag
Een woordvoerder van de gemeente Den Haag laat weten dat bezoekers van bijvoorbeeld het gemeentehuis gevraagd wordt de gezichtsbedekkende kleding af te doen. ‘Wij gaan de wet gewoon handhaven. Als iemand met bijvoorbeeld een integraalhelm binnenkomt, vragen we de helm af te doen zodat die persoon herkenbaar is.’
Mocht iemand met gezichtsbedekking niet aan het verzoek voldoen, dan mag de gemeente deze persoon verzoeken het pand te verlaten. Gaat iemand niet vrijwillig, dan kan de politie ingeschakeld worden die dan een boete uit kan schrijven.
Boete
De boete die op het dragen van gezichtsbedekkende kleding staat, bedraagt minimaal 150 euro. Het is natuurlijk de vraag hoe vaak er ook daadwerkelijk een boete uitgeschreven zal worden, aangezien het dragen van de gezichtsbedekkende kleding op straat niet is verboden en verschillende openbare instellingen al hebben aangegeven geen mensen op voorhand te weigeren.
Mocht iemand toch een boete krijgen vanwege een overtreding van het boerkaverbod, dan kunnen ze zich melden bij islampartij NIDA. Die partij heeft aangegeven de boetes te gaan betalen. ‘Dit gaat om grondwettelijke rechten en vrijheden die we consequent voor elkaar dienen te koesteren. Ons initiatief is zowel een helder statement naar de samenleving als een handreiking naar niqab-draagsters’, aldus fractievoorzitter Cemil Yilmaz.
VK 01.08.2019 Aan de invoering van het zogenoemde boerkaverbod ging een discussie van 16 jaar vooraf. En nog steeds is niet duidelijk of, hoe en door wie de wet zal worden gehandhaafd. Door niemand, denkt de een. Door de burger, vreest de ander.
Voor de meeste mensen in Nederland staat het boerkaverbod, dat vandaag van kracht wordt, niet voor een principe maar voor gedoe. En daar houden ze niet van. De modale moslim niet, die volgens arabist Jan Jaap de Ruiter ‘rustig zijn geloof wil kunnen belijden’.
En de functionarissen die met de handhaving van de ‘Wet gedeeltelijk verbod gezichtsbedekkende kleding’ zijn belast, houden misschien nog minder van gedoe. ‘Ze willen niet worden belaagd door medestanders van een in overtreding zijnde boerkadraagster’, denkt historicus James Kennedy – decaan van het University College in Utrecht en voorzitter van de commissie die de Canon van Nederland gaat herijken. ‘Ze willen niet dat hun tramrit in afwachting van de politie vertraging oploopt. Handhaving van het boerkaverbod staat met dat streven op gespannen voet.’
Het klinkt als een uiting van gemakzucht, maar de huivering om het boerkaverbod te handhaven kan niet uitsluitend daardoor worden verklaard, meent Kennedy. ‘Achter de aparte houding van de Nederlander tegenover de wet gaat meer schuil. Repressie wekt wantrouwen en scepsis. De onwil om een kwaal te bestrijden door vrijheden te beperken, is hier diepgeworteld. Een wet met dat oogmerk wordt vaak met allerlei voorbehouden omgeven. Uit liefde voor de vrijheid, en uit respect voor religieus pluralisme – al is dat respect wel tanende. Maar ook uit gemakzucht.’
Die houding klinkt door in de ontvangst van de boerkawet – getuige alleen al het feit dat die (anders dan in Frankrijk, België, Oostenrijk, Denemarken en Bulgarije) alleen geldt in openbare ruimten, maar niet op straat. In eerste instantie werd een verbod op gezichtssluiers van de hand gewezen als een ideetje van Geert Wilders, dat alleen vanwege zijn herkomst al niet serieus werd genomen. Vervolgens werden – heel Nederlands – praktische bezwaren geuit tegen zo’n wet: werd de inzet van zo’n zwaar middel wel gerechtvaardigd door het relatief kleine aantal boerka- en nikab-draagsters (dat al jaren op 200 à 400 wordt geschat)?
Was, met andere woorden, een marginaal verschijnsel al dat gedoe wel waard? Toen de wetgever uiteindelijk toch gevoelig bleek voor het argument dat gezichtsbedekking – in welke vorm dan ook – veel ongemak en praktische bezwaren oproept, ontstond discussie over de vraag of, hoe en door wie een boerkaverbod moest worden gehandhaafd. En die discussie is op dag 1 van het nieuwe regime nog volop gaande.
Beeld VK Graphics
Onwillige handhavers
De Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) heeft eerder al laten weten het aan de instellingen zelf over te laten of ze boerka- en nikab-draagsters de toegang ontzeggen. Maar de meeste ziekenhuizen hebben aangegeven daar niets voor te voelen omdat hun zorgplicht prevaleert boven de handhaving van een kledingvoorschrift.
Afgezien daarvan zou wetshandhaving een taak voor de politie zijn, en niet voor het ziekenhuispersoneel. De politie op haar beurt stelt in een tweet dat ‘controle op naleving van dit verbod bij de medewerkers (ligt) van de instelling waarvoor het verbod geldt. (…) Als hier geen gehoor aan wordt gegeven, kan de medewerker de hulp van politie inschakelen.’
Controle op naleving van dit verbod ligt bij de medewerkers van de instelling waar het verbod geldt en bij het personeel van het vervoersbedrijf. Als hier geen gehoor aan wordt gegeven kan de medewerker de hulp van politie inschakelen. 9 10:23 – 22 jul. 2019
‘Kan’: dat is ook de formulering die in de wet wordt gehanteerd. In de praktijk zal van die mogelijkheid, naar het zich laat aanzien, zelden gebruik worden gemaakt. Niet door ziekenhuizen, en evenmin in het openbaar vervoer. De vervoerbedrijven zullen zich in eerste instantie beperken tot registratie van het aantal overtredingen van het boerkaverbod.
Want handhaving is niet primair een taak voor de buschauffeur en de treinconducteur. ‘Stel dat op een bepaalde lijn gezichtsbedekkende kleding wordt gesignaleerd, dan kan daar een gerichte controle op plaats gaan vinden’, zei Pedro Peters – voorzitter van brancheorganisatie OVNL – tegenover het ANP. ‘Alles is gericht op de-escalatie en het ongehinderd laten rijden van treinen, bussen, trams en metro’s.’
Een groot gevoel van urgentie spreekt niet uit deze formulering. ‘Boerka’s zijn nooit een probleem geweest in het openbaar vervoer’, stelt Peters dan ook. En hij meent geen enkele reden te hebben om aan te nemen dat dit na donderdag wel het geval zal zijn. Daarin heeft hij mogelijk gelijk. Al was het maar omdat de politie – de enige instantie die bevoegd is om overtreders van het boerkaverbod te beboeten – heeft aangegeven de wet zelfs in eigen huis niet te willen naleven.
Draagsters van een nikab of boerka zullen vanaf vandaag naar een aparte ruimte worden gedirigeerd waar ze in het bijzijn van een, bij voorkeur, vrouwelijke agent hun sluier kunnen afleggen, of ze worden buiten het bureau geholpen. Want ‘daar zegt de wet niets over namelijk’, twitterde de Politie Nederland.
Daar is het ministerie van Binnenlandse Zaken het overigens niet mee eens. Dragers van een gezichtssluier zijn al in overtreding zodra ze een stap in een politiebureau hebben gezet, liet een woordvoerder optekenen in NRC Handelsblad. ‘Als een vrouw weigert gezichtsbedekking na binnenkomst af te doen, kan hoogstens de afspraak worden gemaakt haar telefonisch, digitaal of buiten het bureau te helpen.’
In De Telegraaf sprak Klaas Wilting, oud-woordvoerder van de Amsterdamse politie, zijn ergernis uit over de bereidheid van zijn voormalige werkgever om boerkadraagsters ter wille te zijn. ‘De politie moet zich niet in allerlei bochten wringen. Het boerkaverbod wordt niet voor niets in de wet opgenomen. De politie neemt hier echt een verkeerde afslag.’
Meer dan symboolpolitiek
Toch, zegt James Kennedy, is een gedeeltelijk boerkaverbod waarvan de naleving ook nog eens ongewis is voor Nederland geen klein bier. ‘Vroeger heeft de stad Amsterdam in tijden van oplopende spanning weleens een verbod op gezichtsbedekking uitgevaardigd. En het is ook voorgekomen dat geestelijke ambtsgewaden, of tenues die uiting gaven aan een bepaalde politieke gezindheid, zoals het uniform van de WA (de ‘weerafdeling’ van de NSB, red.) zijn verboden. Maar nu is er iets anders aan de hand. Nu betreft het verbod religieus geïnspireerde kleding die door gewone mensen wordt gedragen. Daarmee betreedt Nederland nieuw terrein. Daaraan doet de onwil om de wet te handhaven in principe niets af.’
‘In de islamitische wereld wordt dit meer opgepikt dan in seculier Nederland’, zegt arabist Jan Jaap de Ruiter, universitair docent bij Tilburg University. ‘In Nederland wordt badinerend over de wet gesproken als symboolpolitiek. Alsof we nu weer kunnen overgaan tot de orde van de dag. Maar zo makkelijk komen we er niet van af.
Want voor orthodoxe moslims is het boerkaverbod een voorbeeld van de repressie waaronder hun geloofsgenoten in de westerse wereld zouden lijden. In dat verhaal ontbreekt de kanttekening dat van de handhaving geen werk zal worden gemaakt, want die nuance komt de orthodoxen niet van pas. Wij kunnen dan wel zeggen dat de boerkawet in de praktijk niets voorstelt, voor veel moslims ligt dat anders.
Voor hen is het verbod kenmerkend voor de onverenigbaarheid van de door God gegeven sharia en de democratische rechtsstaat van menselijke makelij. Fundamentalistische moslims zouden dus eigenlijk blij moeten zijn met het verbod. Zij zouden toch niet willen dat een seculier land met een door mensen gecreëerde democratie een religieuze gewoonte sanctioneert die van God gegeven is.’
Als ze al blij zouden zijn, wordt dat in elk geval niet geuit. In orthodoxe kringen wordt de ‘kruistocht’ tegen boerkadraagsters vergeleken met de Holocaust. Jihadprediker Abdul-Jabbar van de Ven roept islamitische vrouwen op het boerkaverbod te negeren. Verschillende islamitische organisaties, waaronder de in de Rotterdamse gemeenteraad vertegenwoordigde partij Nida, hebben zich garant gesteld voor eventueel op te leggen boetes.
Fractievoorzitter Nourdin El Ouali zegt tegenover het ANP overigens niet zozeer de strengheid van de politie te vrezen, maar ‘burgers die voor eigen rechter gaan spelen’. ‘Dat ze denken van: hé, dat mag niet en dat ze dan denken: ik sta in mijn recht als ik zo iemand naar de grond werk en de politie bel.’ Daarmee doelde hij op het burgerarrest, het recht van burgers om wetsovertreders aan te houden in afwachting van de politie. De ervaring leert echter dat burgers, die al beducht zijn om elkaar op hun gedrag aan te spreken, maar zelden gebruikmaken van dit recht.
Effecten
In de praktijk zullen de gevolgen van de boerkawet beperkt blijven, denkt ook Badr Youyou, voormalig voorzitter van de moskee in Groningen en actief bestrijder (vooral op Facebook) van de islamitische orthodoxie. ‘Misschien zal iets vaker etnisch worden geprofileerd, en misschien zullen boerkadraagsters op straat wat vaker worden aangesproken, maar daar zal het wel bij blijven.’
Hij verwacht evenmin dat de oproep van orthodoxe moslims om nu juist een gezichtssluier te gaan dragen (‘om de ongelovigen tegen te werken’) veel navolging zal krijgen. ‘Verreweg de meeste moslima’s hebben niet de behoefte om hun toewijding aan God met een nikab of een boerka tot uiting te brengen. Die behoefte hebben ze nooit gevoeld, en dat zal ook niet veranderen. Toch zijn veel gewone moslims boos en geïrriteerd over de wet, omdat die aanleiding heeft gegeven tot discussies waaraan zij geen enkele behoefte hebben.’
Dit zou geen reden moeten zijn voor een milde handhaving, zegt De Ruiter. ‘Want nu dreigt de slechtst denkbare constellatie te ontstaan: een wet waarmee salafisten stemming kunnen maken terwijl iedereen zich ervan kan overtuigen dat ze niet wordt nageleefd.’
Overigens is De Ruiter van mening dat het boerkaverbod noch met de Nederlandse geloofsvrijheid, noch met de geest van de islam in strijd is. ‘Het is een uiting van een religie die – al beweren de boerkadraagsters honderd keer het tegendeel – volkomen tegen de ware aard, de fitra, van de mens ingaat. Die heeft niets anders nodig dan de liefde van een vader en een zo zichtbaar mogelijke moeder.’
Een voorgeschiedenis van zestien jaar
In 2003 ontzegde ROC Amsterdam drie leerlingen die een nikab droegen de toegang tot de school. De school verwees daarbij naar ‘communicatie- en identificatieproblemen’ die het dragen van een gezichtssluier met zich meebrengt. De leerlingen maakten bezwaar tegen deze huisregel, maar de Commissie Gelijke Behandeling stelde de school in het gelijk.
In 2005 diende Geert Wilders een motie in voor het verbod van gezichtssluiers in het openbaar. Een wet van die strekking zou echter in strijd zijn geweest met het grondwettelijk gelijkheidsbeginsel, en dan met name met artikel 6, waarin de vrijheid van godsdienst is vastgelegd. Om aan dat bezwaar tegemoet te komen, stelde het kabinet Rutte I (dat door de PVV werd gedoogd) in 2012 voor het dragen van alle ‘gelaatsbedekkende’ kleding – dus niet alleen gezichtssluiers, maar ook integraalhelmen, bivakmutsen en maskers – op openbare plaatsen te verbieden.
In 2015 diende het kabinet Rutte II een afgezwakte versie van dit wetsvoorstel in. De beperking ten opzichte van het voorstel van 2012 had vooral betrekking op de ruimte waar het verbod geldt: niet op straat of op treinperrons, maar wel in overheidsgebouwen, overheids- en zorginstellingen en het openbaar vervoer. Het wetsvoorstel werd op 26 juni 2018 door de Eerste Kamer aanvaard. Overtreding van de wet kan met 150 euro worden beboet.
De wet laat enkele uitzonderingen toe: gezichtsbedekking (zoals lasmaskers) die als onderdeel van de beroepsbeoefening wordt gedragen, en gezichtsbedekking die bij het sporten, bij plechtigheden (huwelijken) of culturele festiviteiten (carnaval) wordt gedragen. Moslima’s die langdurig in een zorginstelling verblijven, mogen in privéruimten een gezichtssluier dragen. De Wet gedeeltelijk verbod gezichtsbedekkende kleding geldt ook niet in taxi’s, belbussen en veerboten.
De islamitische politieke partij Nida is van plan de boetes te betalen die boerkadraagsters vanaf 1 augustus opgelegd krijgen.
Sommige burgemeesters willen het naderende boerkaverbod niet handhaven. Dat roept de vraag op wat overheidsinstellingen zullen doen als het verbod eenmaal van kracht is. Een rondgang langs drie sectoren.
NU 31.07.2019 De Wet gedeeltelijk verbod gezichtsbedekkende kleding, ook wel het ‘boerkaverbod’ genoemd, is vanaf donderdag van kracht. Dit betekent dat je niet meer met kleding die het gezicht volledig bedekt in een openbare ruimte mag zijn. Maar wat houdt het precies in en weigeren instanties je echt de toegang tot een gebouw? Vijf vragen over het ‘boerkaverbod’.
Wat is het ‘boerkaverbod’ precies?
Officieel gaat het om de Wet gedeeltelijk verbod gezichtsbedekkende kleding. Deze wet geldt vanaf 1 augustus en dat betekent dat je vanaf die dag openbare ruimtes zoals ziekenhuizen, overheidsgebouwen, scholen en het openbaar vervoer niet meer met een boerka, nikab, integraalhelm of bivakmuts mag betreden.
Bij een nikab zijn de ogen van de vrouw die het kledingstuk draagt nog wel zichtbaar. Bij een boerka is dat niet het geval, omdat er dan een gaasje voor de ogen zit.
Als je de wet overtreedt, dan kan de politie een boete van minimaal 150 euro uitdelen. Dat bedrag kan hoger uitvallen als de wet herhaaldelijk wordt overtreden, zegt een woordvoerder van het Openbaar Ministerie (OM). “Maar het boetebedrag kan ook hoger worden als er ook aan lokaalvredebreuk wordt gedaan, bijvoorbeeld als iemand met een boerka een overheidsgebouw niet wil verlaten.”
Op straat mag zulke gezichtsbedekkende kleding wel gedragen worden. Ook gelden er uitzonderingen voor evenementen zoals feesten, werkzaamheden waarvoor zulke kleding nodig is en sporten.
Als je op straat gezichtsbedekkende kleding draagt, dan kan de politie wel aan je vragen om je gezicht te laten zien, zodat je je kan identificeren.
Ook het dragen van een integraalhelm valt onder de wet gezichtsbedekkende kleding. (Foto: Getty Images)
Waarom is de wet ingevoerd?
Al sinds 2005 wordt in de Tweede Kamer gesproken over een boerkaverbod. PVV-leider Geert Wilders pleit sinds dat jaar voor een verbod op het dragen van een boerka of nikab, dat ook op straat zou gelden.
Zover gaat de wet niet, omdat Nederlanders zich mogen kleden zoals ze willen, “wat anderen daar ook van vinden”. Maar omdat mensen elkaar “in bepaalde situaties” moeten kunnen aankijken, is het verbod in afgeslankte vorm ingevoerd.
De Raad van State is kritisch op de wet. De onafhankelijke adviseur van de regering schreef eerder in een advies aan het kabinet dat de wet spreekt van verschillende soorten gezichtsbedekkende kleding, maar dat het verbod een uitvloeisel is van bezwaren die specifiek gericht zijn op “islamitische gezichtsbedekkende kleding”.
Ook Amnesty International is geen voorstander van het ‘boerkaverbod’. De mensenrechtenorganisatie vindt dat dit verbod in strijd is met het internationale recht. “Eenieder heeft het recht om zijn of haar geloof, persoonlijke overtuiging of identiteit uit te drukken door te kiezen hoe hij of zij zich kleedt.”
Bij een nikab zijn de ogen zichtbaar, bij een boerka zit daar een gaasje voor. (Foto: Getty Images)
Gaan instanties dragers van boerka’s en nikabs weigeren?
De vier grote gemeenten (Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht) zijn daar duidelijk in. Wie vanaf donderdag met gezichtsbedekkende kleding een gebouw met een publieksfunctie betreedt, wordt de toegang geweigerd.
“Als iemand met een boerka of integraalhelm het stadhuis of een stadskantoor binnenkomt, dan zullen medewerkers vragen die af te doen”, zegt een woordvoerder van de gemeente Utrecht.
“Als iemand vervolgens weigert, dan zal diegene verzocht worden om te vertrekken. Als iemand dat dan niet doet, dan wordt de politie gebeld.”
Bij zo’n melding maakt de politie vervolgens een inschatting van de urgentie. “Het hangt ervan af wat de situatie is of we iets aanmerken als prio 1, 2 of 3”, zegt een politiewoordvoerder. “De vraag is dan ook wat het veiligheidsrisico is.”
“Je gaat de bus niet een half uur stilzetten voor iemand die een boerka draagt.”, aldus Pedro Peters, voorzitter OV-NL.
Pedro Peters, voorzitter van branchevereniging Openbaar Vervoer Nederland (OV-NL), zegt dat een melding over iemand die een boerka of nikab draagt doorgaans geen hoge prioriteit heeft bij de politie. “Ze hebben aangegeven dat ze na het krijgen van een melding binnen een half uur ter plaatse zijn. Maar je gaat de bus geen half uur stilzetten en de politie zegt ook dat ze niet achter de bus aan gaan rijden.”
Dus zal het er in de praktijk op neerkomen dat in het openbaar vervoer mensen met gezichtsbedekkende kleding gewoon worden toegelaten. “We mógen ook niemand weigeren, omdat we een vervoerplicht hebben”, legt Peters uit.
Ook ziekenhuizen en scholen beroepen zich op hun plicht. “Wij zijn erg kritisch op de wet”, zegt een woordvoerder van de PO-Raad, de sectororganisatie van het primair onderwijs. “Je kan niet van medewerkers van een school verwachten dat ze ouders wegsturen. Het is ook niet aan een school om te handhaven.”
Ook de Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU) en de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) verwijzen naar de politie als het om handhaving gaat. Een woordvoerder van het Universitair Medisch Centrum Utrecht (UMC Utrecht) voegt eraan toe dat het een “primaire taak” is van een ziekenhuis om zorg te verlenen aan mensen die dat nodig hebben. “Dat zullen we dan ook doen.”
Hoe staat het ministerie tegenover de houding van instanties?
Ziekenhuizen en openbaarvervoerbedrijven beroepen zich dus op hun plicht en weigeren vrouwen die een nikab of boerka dragen de toegang te ontzeggen.
Maar geheel volgens de wet is dat niet. Het ministerie van Binnenlandse Zaken laat weten dat aan het ministerie van Volksgezondheid is gevraagd contact op te nemen met ziekenhuizen, zodat “voor een eenduidige aanpak kan worden gezorgd”.
“Het uitgangspunt van de wet is het aanspreken van iemand die in overtreding is. De medewerker kan daarbij de specifieke situatie op dat moment mee laten wegen”, aldus een woordvoerder.
Volgens de woordvoerder zijn ook met de ov-sector gesprekken gevoerd en wordt geprobeerd te voorkomen dat situaties escaleren en voertuigen lang stilstaan.
Ook de politie wilde in eerste instantie vrouwen met gezichtsbedekkende kleding gewoon aangifte laten doen, maar dan in een aparte spreekruimte waar ze hun boerka of nikab kunnen afdoen.
Maar omdat “de wetgever dat anders zag” wordt nog gekeken naar een andere oplossing, zegt een woordvoerder. Die oplossing komt er wel voor donderdag, aangezien de wet dan van kracht is.
“We bieden ook aan om telefonisch of via internet aangifte te doen”, zegt de politiewoordvoerder. “Dan hoeft iemand de gezichtsbedekkende kleding niet af te doen.”
De cijfers over het aantal vrouwen in Nederland die een nikab dragen variëren van 150 tot enkele honderden. (Foto: Getty Images)
Hoeveel vrouwen in Nederland dragen eigenlijk een boerka of nikab?
Er zijn geen exacte cijfers over het aantal vrouwen dat in Nederland een boerka of nikab draagt. Schattingen variëren van 150 tot enkele honderden. Volgens de PO-Raad zijn er geen gevallen van kinderen bekend die op school een boerka of nikab dragen.
Ook ziekenhuizen zien weinig vrouwen met gezichtsbedekkende kleding. “Het jaarlijkse aantal is ruim op de vingers van één hand te tellen”, aldus de woordvoerder van het UMC Utrecht. Volgens de gemeente Utrecht gaat het om “hoogstens twintig vrouwen” in de stad.
En ook in het openbaar vervoer komt het zelden voor dat vrouwen met een boerka of nikab reizen. “We zien het bijna nooit”, zegt Peters van OV-NL. “We hebben gevraagd aan onze chauffeurs om te noteren als iemand met gezichtsbedekkende kleding meereist. Op die manier krijgen we een beeld van hoe vaak en waar het voorkomt. Op basis daarvan kan de politie dan in de toekomst gerichte controles uitvoeren.”
“We hebben echter nog nooit problemen ervaren met iemand die een boerka draagt”, vervolgt Peters. “Wat ons betreft was er dan ook geen behoefte aan die wet.”
NOS 31.07.2019 Kan iemand vanaf morgen nog bij een ziekenhuis naar binnen met een boerka? Welk museum laat iemand met gezichtsbedekkende kleding wel toe, welk niet? Morgen gaat de wet gedeeltelijk verbod gezichtsbedekkende kleding in, ook wel het boerkaverbod genoemd. Hoe het verbod in praktijk uitpakt, is voor veel instanties nog een raadsel. Onder meer de academische ziekenhuizen hebben aangegeven dat de handhaving een taak is van politie en justitie.
In de wet staat dat mensen met gezichtsbedekkende kleding die vanaf 1 augustus een openbare ruimte betreden, beboet kunnen worden met 150 euro. Het is onduidelijk hoeveel vrouwen in ons land een boerka of nikaab dragen. Naar schatting zijn dat er tussen de 200 en 400.
Gedeeltelijk verbod
Het verbod werd dertien jaar geleden op de agenda gezet door Geert Wilders. Die wilde een totaalverbod omdat de boerka volgens hem de integratie van vrouwen in de weg staat. Dat totaalverbod komt er nu niet; het gaat om een gedeeltelijk verbod.
Het verbod gaat gelden in het onderwijs, de zorg, het openbaar vervoer en overheidsgebouwen. Het gaat om kleding die het gezicht geheel bedekt of zodanig bedekt dat alleen de ogen te zien zijn, is te lezen in de wettekst van de Eerste Kamer.
Indien het dragen van deze kleding noodzakelijk is ter bescherming van het lichaam in verband met de gezondheid of de veiligheid of noodzakelijk is voor het uitoefenen van sport of beroep kan een uitzondering worden gemaakt. Verblijfsdelen van zorginstellingen worden ook uitgezonderd, dat wordt gezien als privé-domein.
Maar wat betekent dat in praktijk? Een bewoner van een privé-instelling mag wel in boerka, een bezoeker die door de ingang naar binnen gaat niet? En hoe gaat het in het openbaar vervoer? Vervoerders zitten met veel vragen en vrezen escalatie. Personeel in tram en bus bijvoorbeeld is niet bevoegd om te handhaven. De conducteur mag tegen iemand die in boerka het voertuig betreedt, zeggen: “U mag er niet in”. Maar beboeten of wegsturen moet hij of zij aan de politie laten.
Om die te laten optreden moet het voertuig worden stilgezet, maar dat willen de vervoerders niet aangezien de dienstregeling dan in de war loopt en reizigers te laat op hun bestemming komen. In overleg met het ministerie heeft de politie aangegeven het niet voor zich te zien om “achter een rijdende tram aan te gaan rijden waar een overtreder op de wet gezichtsbedekkende kleding inzit”.
Niet met boerka aangifte doen
De politie zit in zijn maag met boerkadraagsters die door het verbod geen aangifte meer kunnen doen op het bureau. De politie zal die vrouwen een alternatief bieden door ze naar een plek op het bureau te brengen, waar ze in het bijzijn van een vrouwelijke medewerker hun boerka of nikab kunnen afdoen. Dat gebeurt her en der nu al.
Maar volgens minister Ollongren gaat die vlieger vanaf morgen niet meer op. Wie met een boerka het politiebureau betreedt, is in overtreding en riskeert een boete. Van huis uit aangifte doen, telefonisch of via de computer, blijft wel mogelijk.
De academische ziekenhuizen gaan nog een stapje verder: niet alleen zien ze het niet zitten, ze gaan het niet uitvoeren. Volgens de Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra moeten ziekenhuizen “niet met deze taak belast worden, maar is het aan politie en justitie”. Gevreesd wordt dat mensen zorg gaan mijden als zij geen boerka of nikab mogen dragen in een ziekenhuis.
Feministen zijn verdeeld over de vraag of het boerkaverbod bevrijdend of juist beperkend is voor vrouwen. Ook in Nederland, zoals je kunt zien in de special hieronder van Nieuwsuur:
Beperkt of bevrijd
Minister Ollongren van Binnenlandse Zaken laat weten dat ze ook na 1 augustus in gesprek blijft met alle sectoren over de uitvoering van de wet en de vragen die de wet in de praktijk oproept. “Bij een nieuwe wet is het gebruikelijk dat er veel vragen zijn”, zegt haar woordvoerder.
In het openbaar vervoer kan bij escalatie de hulp van de politie worden ingeroepen en is afgesproken dat de politie zo snel mogelijk in actie komt. En het ministerie van Volksgezondheid is gevraagd om met de ziekenhuizen te praten over hun plan om de wet niet te handhaven. Er moet een “eenduidige aanpak” komen, zegt het ministerie.
Over drie jaar wordt de boerka-wet geëvalueerd. Dat is sneller dan normaal, want een gebruikelijke evaluatie is pas na 5 jaar.
Boete betalen
Eerder zei de lokale partij NIDA, die met twee zetels in de Rotterdamse gemeenteraad zit, dat ze de boetes wil gaan betalen. Volgens de partij is de vrijheid van godsdienst in het geding. De partij noemt de wet vooral symboolpolitiek, maar zegt dat de wet wel tot stigmatisering en isolatie leidt.
Binnenlandse zaken zegt geen invloed te hebben op het initiatief om de boetes te gaan betalen, omdat het “een lokale partij betreft”. Het ministerie zal “de gang van zaken volgen”. Dus zo heel belangrijk lijkt het ministerie de zaak niet te vinden.
AD 31.07.2019 Een moslima met het Twitteraccount Safa Tweets is bezig een lijst op te stellen van mensen uit heel Nederland die zich beschikbaar stellen als ‘boerkabuddie’. Dit met oog op het boerkaverbod, dat morgen ingaat.
De moslima plaatste de oproep vanmiddag op Twitter en al snel stroomden de reacties binnen uit het hele land. Ook het Haagse HSP-raadslid Fatima Faïd liet op sociale media weten dat ze boerkadragende vrouwen in Den Haag en Zoetermeer wil helpen.
Vooral het begin van het verbod is spannend, nu staan alle kranten (@ADnl voorop) er immers vol mee, mensen zijn er meer mee bezig. Schroom aub niet. Je kan me altijd DM’en.
Oke, als je bereid bent om niqaabi’s te vergezellen de aankomende tijd, gebruik dan hashtag #boerkabuddies en geef in je tweet aan in welke regio je een buddie kunt zijn voor deze vrouwen. Love Twitter! 162 1:58 PM – Jul 31, 2019
Faïd noemt alle haat die het boerkaverbod losmaakt schokkend. ,,Er zijn mensen die denken dat ze een moslima met een boerka of nikab mogen aanvallen of haar gezichtsbedekkende kleding mogen uitdoen. Ik ben er echt van slag van. Ik las de oproep en dacht: ik ben bereid deze vrouwen met boerka te helpen.’’
‘Ben je niqaabdraagster en vrees je voor aanvallen van derden wanneer je buitenshuis een afspraak hebt of om een andere reden buiten moet zijn? Laat het mij weten. Ik kom je graag vergezellen. En misschien zijn meer twitteraars bereid dit te doen’, klonk de eerste oproep van Safa vanmiddag op Twitter.
Niqaabi’s
Ze wil een lijst met boerkabuddies voor alle regio’s. ‘Ben je bereid niqaabi’s te vergezellen de aankomende tijd, gebruik dan de hashtag #boerkabuddies en geef in je tweet aan in welke regio je een buddie kunt zijn voor vrouwen’.
In het openbaar vervoer, in ziekenhuizen, op scholen en in overheidsgebouwen is gezichtsbedekkende kleding vanaf morgen niet meer toegestaan.
NU 29.07.2019 Een Alternatief dat de politie zou willen bieden aan mensen die een boerka of nikab dragen om toch aangifte op het politiebureau te kunnen doen, is in strijd met de wet. Dat meldt het ministerie van Binnenlandse Zaken na vragen van NRC.
Het is toegestaan dat de politie of andere instanties samen met boerkadragers naar een oplossing zoeken. “Zolang daarbij aan de wet wordt voldaan”, aldus het ministerie.
Dat de politie mensen die een boerka of nikab dragen toch een alternatief wilde bieden om aangifte te kunnen doen in een politiebureau, blijkt uit een interne richtlijn.
In die richtlijn staat dat mensen die “om religieuze redenen” op het politiebureau hun gezichtssluier niet af willen doen naar een aparte ruimte, een zogenoemde aangifteruimte, zouden kunnen gaan om daar aangifte te doen.
Boerkaverbod geldt vanaf 1 augustus 2019
Vanaf 1 augustus geldt het boerkaverbod in Nederlandse overheidsgebouwen. Dit houdt in dat er in alle overheidsgebouwen geen boerka of nikab mag worden gedragen. Het verbod geldt dus ook in politiebureaus.
Als iemand die een gezichtssluier draagt een politiebureau binnen wil lopen om aangifte te doen, moet er gevraagd worden om die gezichtssluier af te doen. Wil de persoon in kwestie dit niet, dan moet deze het pand verlaten. Als dit wordt geweigerd kan de politie een boete van minimaal 150 euro opleggen.
NRC meldt dat de gezichtssluier op het politiebureau ophouden voor en na het betreden van de afgesloten ruimte volgens Binnenlandse Zaken in strijd met de wet is. “De wet geldt in het hele gebouw, dus ook in het hele politiebureau”, aldus het ministerie.
Telegraaf 29.07.2019 Met het boerkaverbod voor de deur is de toon bij Nederlandse tegenstanders van die wet verhard. Extremisten koppelen het verbod aan de jihad, ze dringen er bij twijfelende vrouwen op aan om juist nu voor de sluier te kiezen en betalen de boetes. Een Brabantse stichting deelt gratis nikabs uit.
Onder anderen jihadpreker Abdul-Jabbar van de Ven roept op tot ’standvastigheid’ en betaalt boetes. De veroordeelde Haagse terrorist Moussa L. koppelt het verbod aan het voeren van heilige oorlog. Een door een Afghaanse Nederlander gerund pro-IS-platform stelt dat zowel vrouwen als mannen de hel wacht als de nikab af gaat.
De NCTV houdt zorgelijke ontwikkelingen in de gaten, zegt een woordvoerder, inclusief de eventuele gevolgen van de invoering van het verbod.
Elsevier 29.07.2019 Het verbod op gezichtsbedekkende kleding in publieke gebouwen en het openbaar vervoer, vooral gericht op islamitische gewaden als niqab en burqa, gaat donderdag in. Maar het is zeer de vraag of dat verbod gehandhaafd wordt. Zeker nu predikers en politici verzet hebben aangekondigd.
Radicale moslims roepen islamitische vrouwen op tot het negeren van het burqa-verbod, zoals de wet die donderdag 1 augustus ingaat in de volksmond heet. Dat meldt De Telegraaf maandag, na een rondgang op Nederlandstalige ‘jihadplatforms’.
De krant citeert onder anderen de wahabitische prediker Abdul-Jabbar van de Ven, die eerder deze maand zijn ‘zusters in Nederland die niqaab dragen’ opriep om zich niks van het verbod aan te trekken. ‘Blijf standvastig en laat je niet afschrikken door de wereldse bedreigingen,’ schrijft hij op Facebook. Voor vrouwen die aan zijn oproep gehoor geven en een boete krijgen, belooft hij via het sociale medium geld in te zamelen. Tientallen volgers zeggen alvast toe dat ze geld zullen bijdragen.
Blijf standvastig en laat je niet afschrikken door de wereldse bedreigingen. Mocht je na 1 augustus een bekeuring krijgen voor het dragen van je niqaab in openbaar vervoer of overheidsgebouwen, dan beloof ik je dat ik geld in zal zamelen via Facebook om je bekeuring voor je te betalen.
NIDA belooft boete te betalen voor vrouwen die worden bestraft
Diezelfde dag deed de islamitische partij NIDA, die is vertegenwoordigd in de gemeenteraad van Rotterdam en Den Haag, dezelfde belofte. ‘Dit gaat om grondwettelijke rechten en vrijheden die we consequent voor elkaar dienen te koesteren,’ aldus Cemil Yilmaz namens de Haagse fractie. ‘Ons initiatief is zowel een helder statement naar de samenleving als een handreiking naar niqab-draagsters.’ NIDA maakt zich ‘niet alleen zorgen om de vrijheid van godsdienst maar ook om de negatieve effecten als stigmatisering, polarisatie en isolatie die met de symboolpolitiek van deze wetgeving gepaard gaat’.
D66, GroenLinks, PvdA en SP (samen 31 zetels) stemden vorig jaar tegen in de Senaat, de overige partijen (samen 44 zetels) stemden vóór. De positie van de twee laatstgenoemde partijen is opvallend, aangezien PvdA en SP in 2016 nog vóór het verbod stemden in de Tweede Kamer. Het voorstel werd destijds nota bene ingediend door toenmalig PvdA-minister Ronald Plasterk.
Niet alle moslimorganisaties zijn blij met die steun. Zo meldt De Telegraaf dat Ahl as-Soennah, ‘het Nederlandse forum van IS-fans’, zijn volgers oproept om geen geld van NIDA te accepteren. ‘NIDA werkt als politieke partij mee aan de democratie en verwerpt daarmee God.’ Ook andere orthodoxe organisaties en particulieren laten zich horen.
Zo zegt Moussa L., die in 2015 tot 43 dagen cel werd veroordeeld wegens ‘opruiing’ en doodsbedreigingen aan het adres van een wijkagent, dat moslims die niet opkomen voor hun gesluierde zusters ‘afvalligen’ zijn. Vrouwen die van plan zijn hun niqab of burqa uit te doen als ze publieke gebouwen betreden, zondigen volgens L.. tegenover God. ‘Het kan zijn dat je de niqab uitdoet, en vijf minuten later ben je dood. Hoe kom je dan bij Allah terecht?’
De Haagse gemeentepoliticus Arnoud van Doorn, een tot de islam bekeerde ex-PVV’er die de Partij voor de Eenheid leidt, vindt dat het verbod op gezichtsbedekkende kleding vrouwen beperkt in hun keuzevrijheid. ‘Vrouwen het recht ontnemen om zich te kleden zoals ze willen. Niet meer van deze tijd,’ schrijft hij op Twitter.
In een discussie met een volger over de wet schrijft Van Doorn dat ‘de islamitische wetgeving’ in principe ‘superieur en het meest rechtvaardig’ is, maar voegt er vervolgens aan toe: ‘in landen waar moslims in de minderheid zijn, dienen zij zich te houden aan de daar geldende wetgeving’. Desondanks is hij het zeer oneens met het burqa-verbod.
Marko Ruijtenberg @MERuijtenberg
Het verbod op burka’s en nikabs is on-Nederlands, want het is een verbod op de vrije expressie en een onwenselijk precedent. Het opent de deur naar het verbieden van alles wat de ‘meerderheid’ onwenselijk acht en doet geen recht aan de wens van bescherming van de ‘minderheid’. https://twitter.com/nieuwsuur/status/1155213992786374662 …
Nieuwsuur
✔@Nieuwsuur
Dat het #boerkaverbod nu wordt ingevoerd betekent niet dat de discussie ook voorbij is. Zelfs feministen zijn verdeeld over de vraag of het verbod bevrijdend of beperkend is voor #vrouwen. #Nieuwsuur
Ook niet-moslims tegen burqa-verbod: ‘on-Nederlands’
Dat geldt niet alleen voor islamitische politici: Marko Ruijtenberg, GroenLinks-fractievoorzitter in de Zuid-Hollandse gemeente Lansingerland, noemt ‘het verbod op burka’s en nikabs (…) on-Nederlands, want het is een verbod op de vrije expressie en een onwenselijk precedent’. Arnoud van Doorn retweet het bericht instemmend. Ruijtenberg deelt een reportage van tv-rubriek Nieuwsuur, waarin Annelies Moors, hoogleraar moslimgemeenschappen van de Universiteit van Amsterdam, verkondigt dat ‘hoge hakken minstens zo problematisch [zijn] als de burqa, omdat ze ook nog eens slecht zijn voor je gezondheid’.
Andere politici maken zich juist boos over de weerstand tegen het burqa-verbod. Geert Wilders deelt het Telegraaf-artikel over het verzet van radicale moslims tegen de wet. ‘Ze dreigen nu met jihad vanwege het burkaverbod,’ schrijft hij op Twitter. De PVV-leider schrijft dat het ‘nog veel erger’ zal worden: ‘Ze hebben lak aan onze wetten, onze waarden en democratie en willen ons overheersen met bruut geweld en dodelijke terreur.
Ik zeg: weg ermee!’ Tanya Hoogwerf, raadslid namens Leefbaar Rotterdam, maakt zich zorgen over de aankondigingen om het verbod niet te handhaven, wat burgemeesters in diverse grote steden al eerder deden. ‘Zeer benieuwd naar het antwoord van Aboutaleb op onze vraag of hij het met ons eens is dat het niet handhaven van het boerkaverbod het ondermijnen van de rechtsstaat is.’
Geert Wilders
✔@geertwilderspvv
Ze dreigen nu met jihad vanwege het burkaverbod. En het zal nog veel erger worden. Ze hebben lak aan onze wetten, onze waarden en democratie en willen ons overheersen met bruut geweld en dodelijke terreur.
Ik zeg: weg ermee! #stopislamhttps://www.telegraaf.nl/t/330506608/ via @telegraaf
Radicale moslims in verweer tegen boerkaverbod
Met het boerkaverbod voor de deur is de toon bij Nederlandse tegenstanders van die wet verhard. Extremisten koppelen het verbod aan de jihad, ze dringen er bij twijfelende vrouwen op aan om juist nu…
Halsema in november: verbod wordt in Amsterdam niet gehandhaafd
De discussie barstte los omdat de Amsterdamse burgemeester Femke Halsema (GroenLinks) op een bijeenkomst met bewoners in Slotervaart, een buurt waar veel moslims wonen, had gezegd dat de wet in de hoofdstad niet zal worden gehandhaafd. ‘Ik vind het burqa-verbod zó niet bij onze stad passen,’ zei ze. Later voegde ze toe dat het gezien ‘de schaarse handhaving en schaarse inzet van de politie’ geen topprioriteit heeft om vrouwen met gezichtsbedekkende kleding te bestraffen.
De afgelopen weken blijkt dat op veel plaatsen waar het verbod straks geldt vrouwen in burqa’s en niqabs niet de deur zal worden gewezen, en dat de politie niet wordt ingeschakeld als zij het gebouw betreden. Handhaving van het verbod vinden veel ziekenhuizen, onder meer in de regio’s Rotterdam en Dordrecht, onwenselijk omdat vrouwen dan ‘noodzakelijke zorg’ gaan mijden. Ook openbaar vervoerbedrijven als de NS, HTM, RET, Arriva, Connexxion en GVB zullen geen moslima’s weigeren in bussen, metro’s, trams of treinen.
Verontwaardiging over politie die burqa-draagsters buiten wil helpen
Opmerkelijker is dat de landelijke politie, verantwoordelijk voor de handhaving, op Twitter heeft aangegeven het verbod bij politiebureaus niet te zullen handhaven. ‘Er staat niet in de wet dat mensen die een burka dragen geen aangifte mogen doen,’ aldus Politie Nederland een week geleden op Twitter. ‘De wet zegt dat ze met burka niet in een politiebureau mogen komen. En dus helpen we ze daarbuiten. Daar zegt de wet niets over namelijk. Als iemand ons nodig heeft, moeten we helpen.’
Harry Melis@HarryMelis3
·
@Politie Jullie geven zelf aan hun te faciliteren door een alternatieve locatie aan te bieden , hoe krom is dat ? Wetgeving ooit eens van gehoord ? Of gaan jullie de naam veranderen in Sharia Politie NL ? Maw jullie leven zelf de wet niet na maar staan achterpoortjes toe !!!!!! https://twitter.com/Politie/status/1153218894783504384 …
Politie Nederland
✔@Politie
Antwoorden op @WVeldhuis88 en 2 anderen
Controle op naleving van dit verbod ligt bij de medewerkers van de instelling waar het verbod geldt en bij het personeel van het vervoersbedrijf. Als hier geen gehoor aan wordt gegeven kan de medewerker de hulp van politie inschakelen.
Politie Nederland
✔@Politie
Er staat niet in de wet dat mensen die een burka dragen geen aangifte mogen doen. De wet zegt dat ze met burka niet in een politiebureau mogen komen. En dus helpen we ze daarbuiten. Daar zegt de wet niets over namelijk. Als iemand ons nodig heeft, moeten we helpen. 189
Tweede Kamerleden van onder meer PVV, VVD en CDA reageerden verontwaardigd. Een dergelijk ‘trucje’ is volgens Dennis Wiersma (VVD) in strijd met de geest van de wet. Hij vroeg minister van Binnenlandse Zaken Kajsa Ollongren (D66) om ‘alles (…) wat binnen haar mogelijkheden ligt’ te doen om ervoor te zorgen dat juist op politiebureaus de wet wordt gehandhaafd.
MSN 29.07.2019 Een alternatief dat de politie vrouwen met boerka of nikab wil bieden om toch aangifte op het politiebureau te kunnen doen, is in strijd met de wet. Dat bevestigt het ministerie van Binnenlandse Zaken na vragen van NRC over het ‘boerkaverbod’ dat donderdag van kracht wordt.
Vanaf 1 augustus geldt in overheidsgebouwen, dus ook politiebureaus, een verbod op het dragen van gezichtsbedekkende kleding. Mocht een boerkadrager toch een bureau binnenlopen en om hulp vragen of aangifte willen doen, dan moet haar worden gevraagd de gezichtssluier af te doen of het pand te verlaten. Als zij weigert, kan de politie een boete van minimaal 150 euro opleggen.
De politie wil boerkadragers alternatieven bieden, blijkt uit een interne richtlijn die ook onder medewerkers is verspreid. Daarin staat dat personen die „om religieuze redenen” de gezichtsbedekking op het bureau niet direct willen afdoen naar een aparte ruimte, zoals een aangifteruimte, kunnen gaan om daar hun gezichtssluier af te doen en hulp te krijgen van een vrouwelijke collega. Dit is nu bij de politie en overheidsinstanties soms al een oplossing als boerkadragers zich moeten identificeren.
‘Wet geldt in gele gebouw’
Het ministerie zegt dat dit alternatief vanaf donderdag niet meer in overheidsgebouwen kan worden geboden. De politie of andere instanties mogen met boerkadragers naar een oplossing zoeken „zolang daarbij aan de wet wordt voldaan”. Maar de gezichtssluier op het politiebureau ophouden voor en na het betreden van de afgesloten ruimte is in strijd met de wet, zegt Binnenlandse Zaken. „De wet geldt in het hele gebouw, dus ook in het hele politiebureau.”
Een alternatief dat de politie ook biedt, bijvoorbeeld thuis aangifte doen, is wel verenigbaar met de wet omdat het verbod daar niet geldt. Een alternatief óp het bureau is er volgens het ministerie niet. Als een vrouw weigert gezichtsbedekking na binnenkomst af te doen, kan hoogstens de afspraak worden gemaakt haar telefonisch, digitaal of buiten het bureau verder te helpen.
Binnenlandse Zaken zegt dat de wet nieuw is en dat het daarom „logisch is dat er vragen zijn over hoe dit in praktijk van de vele mogelijke situaties gaat werken”. Het ministerie belooft dat er contact zal worden gehouden, ook met de politie, „over vragen en ervaringen met de naleving en handhaving in de praktijk”. Lute Nieuwerth, portefeuillehouder diversiteit bij de politie, zegt dat uit de wet voortvloeit dat de politie „deëscalerend” optreedt. Als een boerkadrager wil meewerken, gebeurt „het afdoen van de kleding direct daarna in een aangiftekamer in de hal van het bureau”, zegt Nieuwerth. Dit is volgens de politie „in de geest van de wet”.
In het openbaar vervoer, het onderwijs en de zorg is veel verzet tegen het streng handhaven van het verbod. Ov-bedrijven gaan hun medewerkers niet vragen boerkadragers aan te spreken, uit angst voor gedoe tijdens ritten. Ook veel ziekenhuizen voeren straks een gedoogbeleid. „Iemand weigeren doen we alleen als iemand zich misdraagt”, zegt een woordvoerder van de Amsterdamse OLVG-ziekenhuizen.
AD 28.07.2019 In het openbaar vervoer, ziekenhuizen en overheidsgebouwen is het vanaf donderdag niet toegestaan om gezichtsbedekkende kleding te dragen. De vraag is of er snel een boete (minimaal 150 euro) voor uitgedeeld zal worden.
De Amsterdamse burgemeester Femke Halsema liet al weten niet te zullen handhaven omdat ze politiemensen liever inzet voor bijvoorbeeld de aanpak van georganiseerde misdaad. Steden als Rotterdam en Utrecht lijken er ook geen halszaak van te willen maken. Dat leidde tot ophef in het kabinet en premier Mark Rutte waarschuwde dat het verbod gewoon in alle steden geldt.
Maar het zijn niet alleen de grote steden die vraagtekens zetten bij de uitvoerbaarheid van de wet. Meerdere ziekenhuizen hebben al gezegd het boerkaverbod niet te kunnen en willen handhaven. Ook openbaarvervoerbedrijven NS, HTM, RET, Arriva, Connexxion, EBS en GVB kondigden aan geen moslima’s te weigeren als die hun gezicht hebben bedekt. Ze wijzen daarbij op hun vervoersplicht.
Ook dus de openbaar vervoerbedrijven trekken zich niets aan van het boerkaverbod.
Identificatie
De ‘wet gedeeltelijk verbod gezichtsbedekkende kleding’ heet in de volksmond het boerkaverbod, maar het gaat ook om nikabs, integraalhelmen en bivakmutsen. Mensen moeten elkaar kunnen aankijken en herkennen, is het idee, zowel voor de communicatie als voor identificatie. Het verbod is ‘gedeeltelijk’, omdat het bijvoorbeeld niet geldt op straat.
In 2006 was er ophef toen toenmalig minister Rita Verdonk (Vreemdelingenbeleid en Integratie) aankondigde een algemeen verbod op gezichtsbedekkende kleding te willen. Tien jaar later loodste minister Ronald Plasterk de afgeslankte versie door de Kamer.
De Raad van State was eerder kritisch over het plan. Volgens het hoogste adviesorgaan is het nut en de noodzaak van de maatregel niet aangetoond. De wet voorziet daarmee niet ‘in een zodanig dringende behoefte dat dit een beperking op het recht op de vrijheid van godsdienst kan rechtvaardigen’, zo redeneerde de Raad in 2015.
Een boerka bedekt het hele gezicht en laat vrouwen slechts kijken door een gaasje voor de ogen, een nikab laat de ogen vrij. Vrouwen die er een dragen (naar schatting enkele honderden in Nederland), vrezen dat ze niet meer hun kind van school kunnen halen of met de bus naar een ziekenhuis kunnen. Amnesty International vindt het verbod strijdig met internationale mensenrechten.
Kortom, er is hier altijd wel iets om over te zeiken. Ze zeggen in Den Haag daarom:Een dag nie gezeik, is een dag nie geleef.
Disclaimer: Dit is een non-profit site. Waar mogelijk is gebruik gemaakt van rechtenvrij materiaal via o.a. de Wikimedia Commons-licenties. Mocht u bezwaar hebben tegen de plaatsing van enig beeldmateriaal op deze site, omdat u bijvoorbeeld rechthebbende bent, laat u dan zo snel mogelijk een bericht achter opdat er zo spoedig mogelijk actie ondernomen kan worden.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/c8116d4e-5966-11ea-a155-02c309bc01c1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/a051bc3c-2ad6-11ea-896d-0255c322e81b.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/bf07e47a-1056-11ea-9fc1-02d2fb1aa1d7.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/ac19d564-139b-11eb-96f3-0218eaf05005.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/c1ce1d64-1361-11eb-a79a-02d2fb1aa1d7.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/44dbf172-fbd4-11ea-8f20-02d1dbdc35d1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/fa9dcd92-e914-11e9-9fd1-02d2fb1aa1d7.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/caef29c4-d8a2-11e9-96b8-02d2fb1aa1d7.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/143a5aea-ce4e-11e9-9a41-02d2fb1aa1d7.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/86f2fa36-c6a3-11e9-92cc-02d1dbdc35d1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/df40b908-c437-11e9-8534-02c309bc01c1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/db75c878-be0a-11e9-97b8-0218eaf05005.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/6ece3de8-bdda-11e9-80a5-02d1dbdc35d1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/2bb6ba28-bd10-11e9-99ae-02d1dbdc35d1.png)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/ba246b5c-b798-11e9-bd11-0218eaf05005.jpg)
Marjolein Moorman @MarjoleinMoor
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/477caa44-b453-11e9-a8d9-0217670beecd.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/482ddefe-b453-11e9-a8d9-0217670beecd.png)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/6ae5af82-b1e5-11e9-b10e-0217670beecd.jpg)
Debat in de Digitale Hofstad 
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.