Partijverbod via de `Wet op de Politieke Partijen´ WPP – voor advies naar de Raad van State !!

Kabinet vraagt Raad van State advies over toezicht op individuele Kamerleden

Het kabinet vraagt de Raad van State of een nieuw onafhankelijk instituut ook een rol kan krijgen in het toezicht op leden van de Tweede Kamer. Demissionair minister De Jonge van Binnenlandse Zaken heeft een concept voor een nieuwe wet op de politieke partijen voor advies naar de Raad van State gestuurd.

In een eerdere versie van het plan was er al sprake van een nieuwe toezichthouder, de Nederlandse Autoriteit politieke partijen. Die bekijkt of partijen zich aan de regels houden.

Vraag over toezicht in debat over Russische beïnvloeding

In het debat vorige week over mogelijke financiële beïnvloeding van Nederlandse Kamerleden vanuit Rusland vroeg de Kamer of de nieuwe Autoriteit ook een rol kan krijgen in het toezicht op individuele politici. De Jonge zei toen daarover dat het kabinet traditioneel terughoudend is om zich te bemoeien met gekozen politici en dat de Kamer de normen moet bepalen.

Hij wees erop dat er allerlei juridische aspecten aan zitten, bijvoorbeeld over het passief kiesrecht. “Bij uitstek is de Raad van State in staat om dat type vragen te beantwoorden”, benadrukte de minister vorige week.

Hij zei toen ook dat de wet op de politieke partijen al klaar was om naar de Raad te sturen, maar dat hij het adviescollege op dit onderdeel aanvullende vragen zou stellen. Dat doet hij nu dus inderdaad.

Partijverbod

Het concept van de wet is eind 2022 gepresenteerd en sindsdien hebben personen en organisaties er commentaar op kunnen leveren. De wet, waar al tijden over wordt gepraat, komt nu dus weer een stapje dichterbij: een nieuwe versie gaat naar de Raad van State en als die advies heeft uitgebracht, gaat het voorstel naar de Tweede Kamer. Doel van de wet is onder meer dat partijen meer openheid geven over hun financiën en interne organisatie.

Verder wordt de mogelijkheid voor de rechter om een partij te verbieden specifieker. Nu kan de rechter een partij alleen verboden verklaren als die handelt in strijd met de openbare orde, een bepaling die geldt voor elke vereniging. In het wetsvoorstel staat dat een partij kan worden verboden als die de democratische rechtsstaat wil ondermijnen of afschaffen.

Lokale subsidies

In de wet is ook geregeld dat politieke partijen in gemeenten, provincies en waterschappen subsidie kunnen krijgen. Tot nu toe is er alleen nog financiële ondersteuning van de overheid voor landelijke partijen.

Het is de bedoeling dat er voor een periode van drie jaar nu 25 miljoen euro beschikbaar komt voor politieke partijen op lokaal en regionaal niveau en voor lokale en regionale afdelingen van landelijke groeperingen .

Bij de afgelopen gemeenteraadsverkiezingen stemde ruim een op de drie kiezers op een lokale politieke partij. Al zeker vijftien jaar woedt er in Den Haag discussie over de vraag of lokale partijen ook subsidie moeten kunnen krijgen. Landelijke partijen krijgen samen nu zo’n 27 miljoen euro per jaar, wat ze onder andere kunnen gebruiken voor de opleiding van politici. Lokale partijen kunnen nergens aanspraak op maken. Eerder schreven burgemeesters al aan de Kamer dat dat verschil niet meer is uit te leggen.

Het kabinet trekt daarom bijna 10 miljoen euro per jaar uit voor politieke partijen in gemeenten, provincies en waterschappen. Dat geld moet hen minder afhankelijk maken van giften. De hoogte van de subsidie is afhankelijk van het aantal raadszetels en het aantal inwoners van een gemeente.

Strengere regels

Tegelijkertijd worden de regels voor het openbaar maken van giften strenger. Het kabinet hoopt zo het risico op omkoping en criminele infiltratie te verkleinen, iets waarvoor de veiligheidsdiensten al langer waarschuwen met betrekking tot de lokale politiek.

Verboden politieke partij

Aan deze Wet op de politieke partijen is jaren gewerkt. Het meest omstreden onderdeel in de wet is de mogelijkheid om politieke partijen te verbieden. Dat kan nu ook al: de rechter kan een partij verbieden wanneer die handelde in strijd met de openbare orde, net zoals dat kon bij andere verenigingen of stichtingen.

CP’86.

De laatste politieke partij die door de rechter werd verboden was CP’86. Die partij had sinds 1986 geen zetels meer in de Tweede Kamer maar bleef bestaan.

In 1997 werd de partij veroordeeld als criminele organisatie die zich stelselmatig schuldig maakte aan het aanzetten tot vreemdelingenhaat. In 1998 werd door de rechtbank een verbod op en een ontbinding van de partij gevorderd.

meer:

• ‘Veelbesproken jaarcijfers Forum bevatten geen Russische betalingen’
• Kamerdebat zonder Baudet over Russische omkoping, ‘verdenking schadelijk’
• Beperkte financiering maakt lokale partijen kwetsbaar
• Nieuwe wet politieke partijen moet verbod mogelijk maken

Zie ook: En weer ging de “Lange arm” van Rusland aan de slag !!

Zie ook: Partijverbod via de `Wet op de Politieke Partijen´ WPP – nasleep

Zie ook: Partijverbod via de `Wet op de Politieke Partijen´ WPP

nog meer:

Lees: Na jaren gesoebat ligt er een wetsvoorstel om lokale politieke partijen ook subsidie te geven | Politiek | AD.nl 09.04.2024

Lees: Kabinet vraagt Raad van State advies over toezicht op individuele Kamerleden (nos.nl) 09.04.2024

Partijverbod via de `Wet op de Politieke Partijen´ WPP – nasleep

Veel kritische kanttekeningen bij voorstel kabinet voor partijverbod

Veel deskundigen zetten vraagtekens bij de manier waarop het kabinet een verbod op politieke partijen voorbereidt. Op verzoek van een groot aantal fractievoorzitters hield de Tweede Kamer vandaag een rondetafelconferentie over “versterking van de weerbaarheid van de democratie”. Daarvoor waren hoogleraren en andere deskundigen uitgenodigd.

Centrale vraag was in hoeverre de democratie in Nederland wordt bedreigd en of er eventueel maatregelen nodig zijn. Een van de onderwerpen was het voorstel voor een Wet op de politieke partijen, dat minister Hanke Bruins Slot vorig jaar aan burgers en organisaties heeft voorgelegd. Volgens het concept moet de Hoge Raad partijen kunnen verbieden als zij tot doel hebben de democratie te ondermijnen.

In het voorstel staat dat een partij moet kunnen worden verboden als die “door haar doelstelling of werkzaamheden een daadwerkelijke en ernstige bedreiging vormt voor een of meer grondbeginselen van de democratische rechtsstaat”.

Politiek vaarwater

René Cuperus, medeauteur van de “Atlas van Afgehaakt Nederland”, zei in de Kamer dat je voorzichtig moet omspringen met een partijverbod. Hij noemde het “in deze wereld op drift” geen overbodige luxe om in noodgevallen zo’n verbod achter de hand te hebben.

Maar volgens hem is het debat over het verbieden van politieke partijen in sterk politiek vaarwater terechtgekomen en is dat niet goed.

“Partijen die elkaar over en weer willen verbieden; daarmee zijn we niet ver meer af van de politieke vijandschap die we nu in Amerika beleven. Die kant moeten we in Nederland niet op willen.”

Hoogleraar Tom van der Meer ziet een partijverbod als een laatste redmiddel. Volgens hem is het huidige voorstel niet zorgvuldig geformuleerd en laat het wel erg veel ruimte. Hij wil dat er eerst tussenstappen komen voor een partij wordt verboden: “Denk aan boetes en een gerichte uitsluiting voor een enkele verkiezing”.

Politieke debat niet verplaatsen naar de rechtszaal

Ook ex-minister en emeritus hoogleraar Ernst Hirsch Ballin is niet enthousiast over het concept van het kabinet. Het criterium voor een mogelijk verbod zou volgens hem moeten zijn of er een acute bedreiging is van de democratische rechtsorde als geheel. Hij wil dat dat scherper wordt omschreven dan nu is gebeurd: “Het moet niet gaan over het verplaatsen van het politieke debat naar de rechtszaal.”

Paul Cliteur, emeritus hoogleraar en voormalig fractievoorzitter van Forum voor Democratie in de Eerste Kamer, is uitgesproken kritisch over het voorstel van het kabinet: “Partijverboden zijn heel goed te rechtvaardigen in totalitaire samenlevingen. Daar behoren ze tot de vaste gereedschapskist van de overheid. Maar in een democratie moeten alle partijen mee kunnen doen aan het politieke debat.”

Cliteur voegde eraan toe dat er volgens hem één situatie is waarin een partijverbod wél te rechtvaardigen is: als een partij het expliciete doel heeft om de democratie af te schaffen.

• Nieuwe wet politieke partijen moet verbod mogelijk maken

meer:

Zie ook: Partijverbod via de `Wet op de Politieke Partijen´ WPP

nog meer:

Lees: Raad voor de rechtspraak: verbeter wetsvoorstel partijverbod MSN 27.08.2023

Lees Deskundigen maken gehakt van partijverbod. ‘Houd u aan de regels, de samenleving zal u nadoen’ (trouw.nl) 28.06.2023

Lees: Geradicaliseerde mensen voelen zich alleen maar gesterkt als je hun partij verbiedt AD 28.06.2023

Lees: Veel kritische kanttekeningen bij voorstel kabinet voor partijverbod NOS 28.06.2023

Lees: Een verbod op politieke partijen kan juist averechts werken AD 28.06.2023

Lees: FvD grijpt gesprek over democratie aan voor verzet tegen partijverbod  Telegraaf 28.06.2023

Lees: Experts: partijverbod moet allerlaatste redmiddel zijn MSN 28.06.2023

Lees: Partijverbod als antwoord op complottheorieën? ‘Democratie niet vanzelfsprekend’ NU 28.06.2023

Lees: Meerderheid Kamer bespreekt mogelijk verbod Forum MSN 26.06.2023

Lees: Meerderheid Kamer bespreekt mogelijk verbod Forum – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 26.06.2023

Lees: Kamer in conclaaf over verbod op partij Baudet: ’FvD ondermijnt de democratie’ Telegraaf 26.06.2023