Om de haverklap wordt de ondergang van de PVV voorspeld. Maar de partij van Geert Wilders heeft de afgelopen vijftien jaar alle onheilstijdingen en doemscenario’s overleefd, schrijft Roelof Bouwman.
Het is deze week precies vijftien jaar geleden dat Geert Wilders zich meldde bij de Kiesraad om daar een nieuwe politieke formatie te laten inschrijven: de Partij voor de Vrijheid. Je zou het de geboortedatum van de PVV kunnen noemen.
Roelof Bouwman
Roelof Bouwman is historicus en journalist. Hij schrijft wekelijks over politiek, geschiedenis en media.
In februari 2006 zagen maar weinigen het belang van de nieuwe partij
Een memorabel moment, zo weten we nu. De PVV zou immers uitgroeien tot de tweede partij van Nederland en gaat op 17 maart misschien wel beter scoren dan ooit. Toch zagen in februari 2006 maar weinigen het belang van de nieuwe partij in. Want ja, wie was Geert Wilders?
De uit Venlo afkomstige buitenlandwoordvoerder van de VVD was in september 2004 uit de liberale Tweede Kamerfractie gestapt. Aanleiding: een conflict over de toetreding van Turkije tot de Europese Unie. Wilders was daar onder alle omstandigheden tegen, de partijleiding van de VVD niet.
Als eenmansfractie ging Wilders verder. Een bizarre zet, zo werd alom geconcludeerd. Direct verschenen in de kranten lijstjes van Tweede Kamerleden die, net als Wilders, ooit voor zichzelf waren begonnen: Gerben Wagenaar (ex-CPN), Evert Jan Harmsen (ex-Boerenpartij), Govert Nooteboom (ex-D66), Jan Nico Scholten en Stef Dijkman (ex-CDA), Aad Wagenaar (ex-RPF), Fred van der Spek (ex-PSP), Marjet Ockels (ex-PvdA), enzovoort.
Kon Wilders wél voorkomen dat hij in de vergetelheid zou raken?
Geen van die dissidenten had op eigen kracht het hoofd boven water weten te houden, zonder ook maar één uitzondering waren ze in de vergetelheid geraakt. Zou het Wilders anders vergaan? Het leek uitgesloten.
Wilders, zo luidde de alom heersende opinie, had slechts één optie om politiek te overleven: hij diende met gezwinde spoed partners te zoeken. Om te beginnen een aantal intellectuele zwaargewichten die achter de schermen een coherent ideologisch fundament onder zijn politieke ambities zouden kunnen leggen.
De Edmund Burke Stichting leek daarvoor de geknipte kandidaat. Maar de aanvankelijk hoopvol ogende contacten tussen Wilders en de conservatieve denktank van Bart Jan Spruyt draaiden uiteindelijk op niets uit.
Ook samenwerkingspoging met LPF liep op niets uit
Net zo droevig liep het af met pogingen om Wilders nauwer te laten samenwerken met de uiteengevallen resten van de Lijst Pim Fortuyn: Joost Eerdmans, het enige LPF-Kamerlid dat nog over enig electoraal krediet leek te beschikken, koos in 2006 voor samenwerking met Marco Pastors van Leefbaar Rotterdam.
Wilders’ ego zat hem in de weg, zo werd toen gezegd.
De Partij voor de Vrijheid (PVV) viert deze maandag 22.02.2021 haar vijftiende verjaardag. Oud-collega politici prijzen partijleider Geert Wilders om zijn parlementaire kennis, charme en retorische vaardigheid, máár: “Toen het echt moeilijk werd, ging hij ervandoor.”
Oud-staatssecretaris Fred Teeven was Kamerlid voor de VVD toen zijn partij met die van Wilders een gedoogconstructie aanging waardoor de PVV feitelijk een regeringspartij werd. “Het was heel triest, dat hij er toen vandoor ging”, zegt Teeven in Spraakmakers die zich ideologisch erg kon vinden in de koers van die regering. “Je maakt toch afspraken met elkaar.”
Volgens Teeven zullen partijen als de PVV altijd beter gedijen in de oppositie wanneer ze geen macht hebben. “Toen het echt moeilijk werd, ging hij ervandoor.” Deze week in 2006 werd de PVV opgericht en de partij is momenteel de tweede in de peilingen in aanloop naar de verkiezingen in maart.
Leuke vent
Dat beaamt oud-minister van Binnenlandse Zaken Roger van Boxtel (D66). “Toen hij de kans kreeg, liep hij weg. Nederlanders willen ook dat je opstaat en verantwoordelijkheid neemt.”
Van Boxtel maakte Wilders intensief mee toen hij de rechterhand was van oud-VVD-leider Frits Bolkenstein. “Wilders’ denkbeelden zijn de mijne écht niet, maar het was een leuke vent. Zeer sociaal én een goed Kamerlid.”
Ervaring Wilders
Oud-Kamervoorzitter Gerdi Verbeet denkt dat de ervaring die Wilders als partijmedewerker en VVD-Kamerlid opdeed, hebben bijgedragen aan het succes van de PVV. “Hij is een hele goede parlementariër die het instrument van het parlement heel goed kan hanteren. Dat is belangrijk als je lang wil blijven”, aldus Verbeet.
Teeven ziet het met andere nieuwkomers slechter aflopen door het gebrek aan parlementaire kennis en ervaring. “Hij had de ervaring die veel andere nieuwkomers niet hebben waardoor het inhoudelijk en qua vorm misging bij hen.”
Het feit dat Wilders géén partij met leden is – iets wat Verbeet zelf afkeurt – heeft hem wel een “hoop stevigheid in functioneren” gegeven. Verbeet: “Hij kan nooit door zijn eigen partij ter verantwoording geroepen worden.”
Het Plakkaat van Verlatinghe (1581), de Tocht naar Chatham (1667), Geert Wilders richt de PVV op (2006). En sindsdien is-ie onze eerste en laatste linie tegen het naoorlogse verzet. Want in een veranderende wereld was Geertje Wilders de enige zekerheid die Nederland had. De beste premier die dit land nooit gaat krijgen.
Een man die op eigen kompas vaart, zich niet van de wijs laat brengen door intellectuele concurrentie op rechts en Dion Graus op plek 13. Van harte makker, op naar de volgende 15 jaar en WE stoppen niet totdat onze nieuwe koninklijke familie uit Volendam komt, de enige unie waar we lid van zijn de Melkunie is en Léon de Jong interpretatie van ons Volkslied in Hongarije, Polen en Salvini’s Italië op 1 staat in de hitlijsten.
De Haagse islamitische Partij van de Eenheid (PvdE) van Arnoud van Doorn doet mee aan de verkiezingen voor de Tweede Kamer in maart. Volgens de politicus heeft zijn partij groen licht gekregen om zich in de strijd te werpen. Dat liet hij vandaag weten via zijn Twitteraccount.
AD 31.12.2020
‘Voor het eerst doet een politieke partij op islamitische grondslag mee. En dat is hard nodig!’ tweet Van Doorn vanuit Ankara. Hij zegt binnenkort meer bekend te maken over wie er allemaal op de kieslijst komen te staan.
We gaan van start! De #PvdE is vanaf vandaag officieel in de race voor de Tweede Kamerverkiezingen in maart 2021. Voor het eerst doet een politieke partij op islamitische grondslag mee. En dat is hard nodig!
Van Doorn is nu lijsttrekker. Hij heeft nog niet laten weten welke rol hij in de toekomst zal bekleden binnen de partij.
AD 16.01.2021
De PvdE heeft vrijdag 15.01.2021 de eerste tien kandidaten van de kandidatenlijst bekendgemaakt. Daarop staan naast Van Doorn nog twee personen uit Den Haag.
Jolisa Brouwer is de nummer drie, Liesbeth Hofman is de nummer zeven en Sener Aslan staat op de tiende plek. ‘Het is de meest diverse top tien kandidaten van alle politieke partijen’, vertelt Van Doorn tegen mediapartner Den Haag FM. ‘Moslim en niet-moslim, meer vrouwen dan mannen, met en zonder hoofddoek: een representatieve doorsnede van de islamitische gemeenschap.’
Van Doorn zat tussen 2009 en 2011 bij de Haagse PVV. Daar werd hij weggestuurd na het wegnemen van geld uit de partijkas. In de jaren daarna bekeerde hij zich tot de islam en sloot in 2013 aan bij de islamitische PvdE. De omstreden politicus staat bekend om meerdere controverses. Zo is hij in zijn tijd als Haags raadslid veroordeeld voor het verkopen van drugs, en is hij door burgemeester Johan Remkes berispt voor zijn beledigende uitspraken op sociale media.
Piemeltaartenbakster Jolisa trekt zich terug van lijst conservatieve moslimpartij
De Brabantse taartenbakster Jolisa Brouwer trekt zich terug als kandidaat voor de Tweede Kamer van de moslimpartij Partij van de Eenheid nadat gisteren grote ophef was ontstaan over haar piemeltaarten. ,,Ik wil de partij niet beschadigen.” Ze heeft behalve gigantisch veel bestellingen ook bedreigingen ontvangen.
AD 04.02.2021
AD 03.02.2021
AD 02.02.2021
Jolisa van bakkerij de Ouwe Taart uit Waalre heeft alles bij elkaar opgeteld en vandaag besloten zich terug te trekken uit de partij, zo laat ze weten. Ze stond op de derde plek van de kandidatenlijst voor de Tweede Kamer. De bakster maakt taarten van geslachtsdelen en dat viel niet in goede aarde bij conservatieve moslims. ,,Ik wil de partij niet beschadigen”, vertelt ze. ,,Dat was nooit de bedoeling geweest van mijn kandidatuur. Ik heb net besloten eruit te stappen. Ik ben er geen voorstander van deze partij te beschadigen.”
Volgens de Waalrese is er contact geweest met partijleider Arnoud van Doorn en zijn ze samen in goed overleg tot dit besluit gekomen. Van Doorn heeft volgens Brouwer geen druk gezet. ,,Van Arnoud hoefde ik niet te vertrekken”, zegt ze. ,,Maar er is nu een hetze van gemaakt en dat maakt het niet meer leuk. Voorlopig gooi ik de handdoek in de ring.” De Partij van de Eenheid had al een zetel in de Haagse gemeenteraad en doet dit jaar voor het eerst mee aan de landelijke verkiezingen.
Naast piemeltaartbakster ook nog een buikdanseres en shishaloungebaas op de kandidatenlijst
De tegenslagen hopen zich op voor de ultraorthodoxe moslimpartij Partij van de Eenheid. Behalve een Brabantse piemeltaartenbakster blijken er nu ook een buikdanseres en een shishaloungebaas op de lijst te staan. Bovendien wil de Kiesraad snel meer steunverklaringen zien.
Bij de Partij van de Eenheid is het dezer dagen alle hens aan dek. De inmiddels wat omstreden kandidatenlijst is nog niet door voldoende mensen ondersteund. In negentien van de twintig kiesdistricten zijn nog onvoldoende steunverklaringen binnengeharkt om mee te kunnen doen aan de verkiezingen, bevestigt de Kiesraad. De ontbrekende verklaringen moeten deze week worden ingeleverd.
PvdE blijft na tumult om piemeltaart in race om plek in Tweede Kamer
De Partij van de Eenheid (PvdE) die deze week tegenslag had door ophef rond een piemeltaartbakster op haar kandidatenlijst blijft in de race om positie in de Tweede Kamer.
De conservatieve moslimpartij PvdE harkte gisteren net op tijd voldoende steunverklaringen binnen om mee te kunnen doen in acht van de twintig kieskringen. Lijsttrekker Arnoud van Doorn is dik tevreden en verwacht bij de verkiezingen zelfs twee Kamerzetels te kunnen bemachtigen met zijn partij. ,,Als je het potentieel ziet in deze acht regio’s, dan is een of twee zetels realistisch.”
Amsterdam
PvdE doet onder andere mee in Amsterdam en Den Haag. ,,Maar ook in Brabant en Limburg”, somt Van Doorn op. Onder meer in Groningen, Rotterdam en Friesland is PvdE niet vertegenwoordigd op de kieslijst.
Rond de partij van Van Doorn barstte deze week tumult los toen bleek dat de Brabantse Jolisa Brouwer kandidaat is voor de conservatieve moslimpartij, maar ook al jaren pornografische taarten en muffins bakt en verkoopt in haar bakkerij. Brouwer kreeg daarna veel bestellingen van haar baksels uit heel Nederland, maar trok zich terug uit de politieke arena om haar partij niet te schaden.
Later ontstond enige ophef omdat de islamitische PvdE ook het ondernemersechtpaar Nancy Reijnhout en Mejdi Dakhlaoui op de kandidatenlijst heeft staan. De twee creëren op festivals met foodtrucks en hun sishalounge L’Oriental met waterpijpen en buikdanseressen een Duizend-en-een-nachtsfeer. Reijnhout is zelf geen buikdanseres, wat deze week abusievelijk werd beweerd.
Je zou kunnen zeggen dat we een islamitische CU/SGP zijn, aldus Van Doorn.
De Brabantse moslima zei zojuist dat ze in is voor een zetel in de Kamer. ,,De eenheid is in Nederland belangrijk”, zei ze. ,,We wonen in een multiculturele samenleving, waar wij als moslims ook deel van uitmaken. Er is nu een soort apartheid tussen moslims, joden en andere Nederlanders. Hoe mooi zou het zijn als we daarin allemaal een stapje vooruit kunnen doen.”
Van Doorn gaat niet meer reageren op de privélevens van mensen. ,,Dat is niet meer relevant.” Hij zei met zijn partij vooral moslims aan te spreken die een islamitische leefstijl hebben. ,,Je zou kunnen zeggen dat we een islamitische CU/SGP zijn.”
De Partij van de Eenheid ziet dat haat en intolerantie in ons land sterk toenemen. Wij willen een halt toeroepen aan de groeiende trend van xenofobie, islamofobie, moslimhaat, antisemitisme en racisme in ons land.
De Partij van de Eenheid wil met alle democratische middelen weerstand bieden tegen politieke haatzaaiers en electoraal-opportunistische politieke partijen. Want omdat de zwijgende meerderheid stil blijft, is het de taak van de Partij van de Eenheid om hier hard tegen op te treden. De strijd tegen onrecht is een religieuze en maatschappelijke plicht.
De Partij van de Eenheid wil de criminaliteit in ons land, zoveel mogelijk voorkomen en verminderen. Zacht waar het kan, hard waar het moet blijft het credo.
De Partij van de Eenheid staat voor een rechtvaardige en waar nodig, een harde aanpak van het criminele gedrag in sommige gebieden. Door het in kaart brengen van criminele groepen volgens de shortlistmethodiek, wil de Partij van de Eenheid overlast en verloedering specifiek en gericht bestrijden.
Rolmodellen op het gebied van criminaliteit dienen door middel van repressieve maatregelen weggehouden te worden van volgzame jongeren die dreigen af te glijden naar criminaliteit. Bied de zwaardere gevallen een Laatste Kans Aanpak op het gebied van werk en scholing.
Ook in de komende jaren blijven in Nederland de gevolgen van de economische crisis als gevolg van het Coronavirus nog steeds voelbaar. De werkloosheid loopt op en er worden meer faillissementen uitgesproken.
Steeds meer mensen zijn afhankelijk van een uitkering, waaronder ook veel jongeren die met een startkwalificatie van school afkomen. Naar de mening van de Partij van de Eenheid zitten nog steeds teveel mensen in de bijstand en dat biedt geen perspectief op verbetering.
Echter, wij gaan geen mensen pesten met disproportioneel harde maatregelen, maar pakken alleen de fraudeurs aan. De welwillende burger die in de bijstand zit, wordt begeleid naar een baan door externe professionals in te schakelen. Een persoonsgerichte begeleiding naar een baan is het credo.
De Partij van de Eenheid kiest niet voor de slachtofferrol maar legt de nadruk op de eigen kracht van de diverse groepen mensen die ons land rijk is. Het verbinden vandie eigen kracht vereist saamhorigheid, om in ieder geval de gezamenlijke belangen te behartigen.
De verbindingsfactor bij uitstek is het leren van de Nederlandse taal. Meer dan dat dit een plicht is vindt de Partij van de Eenheid het een recht om de taal te leren.
Recht op de taal die deuren opent en misverstanden wegneemt en de weerbaarheid vergroot onder de burgers. Er wordt wat ons betreft niet bezuinigd op het taalaanbod, maar juist geïnvesteerd in grootschalige professionele taalcursussen.
De Partij van de Eenheid vindt dat iedereen in Nederland recht heeft op een betaalbare huurwoning. Kopen is immers niet voor iedereen weggelegd. Echter, er is een behoorlijke woningnood en dat zorgt nog steeds voor lange wachtlijsten. Daarnaast wordt het aantal sociale huurwoningen steeds schaarser.
Wij pleiten voor zo min mogelijk sloop, indien renovatie kan leiden tot goede duurzame huurwoningen. Bij nieuwbouw pleiten wij voor minimaal 35 procent sociale huurwoningen.
Malafide huisjesmelkers die woekerprijzen vragen voor slecht onderhouden woningen worden beter aangepakt en beboet.
De Partij van de Eenheid kiest niet voor de begrippen integratie en assimilatie, maar legt de nadruk op de eigen kracht van de vele diverse groepen mensen die ons land rijk is.
Het verbinden van die eigen krachten vereist met name volwaardig burgerschap, waarbij mensen als gelijken worden gezien. Uiteraard heeft iedereen zijn/haar eigen culturele achtergrond of religieuze principes en wij vragen als Partij van de Eenheid nooit aan mensen om afstand te doen van hun identiteit.
De Partij van de Eenheid is voorstander van een kwaliteitsimpuls in het onderwijs. Investeren in het onderwijs is investeren in de toekomst. Goed onderwijs opent de deur naar persoonlijke ontwikkeling en geluk en creëert hiermee een positie op de arbeidsmarkt.
Goed onderwijs moet kansen bieden voor een ieder in onze samenleving om zichzelf optimaal te kunnen ontplooien in een brede vorming op het gebied van kennis en talent. Dus ook op het gebied van sociale vaardigheden, creativiteit, burgerschap, mens en maatschappij.
Armoede is ingrijpend en heeft een hele grote impact op veel gezinnen in ons land. Het is een belangrijke oorzaak van achterstanden, sociale uitsluiting en zelfs isolement.
Voor mensen met weinig geld, zijn dagelijkse zaken als een uitje of boodschappen doen niet vanzelfsprekend . Vooral de impact op kinderen in deze gezinnen is groot, want zij kunnen vaak in tegenstelling tot hun leeftijdsgenootjes veel leuke dingen niet doen.
Moslims worden vanuit de islamitische wetgeving verplicht om respectvol om te gaan met de aarde en alles wat er leeft. Dit rentmeesterschap neemt de Partij van de Eenheid zeer serieus. Wij streven naar een duurzame samenleving en een groener en diervriendelijker Nederland.
Wij komen op voor de zwakkeren in de samenleving en daarbij horen uiteraard ook de dieren in ons land. Dierenmishandeling en verwaarlozing moet harder worden aangepakt.
Dit geldt voor zowel huisdieren als in het wild levende dieren. De overheid moet gestructureerd bijdragen aan het vervoer en de opvang en verzorging van dieren in dierenasielen. Het gebruik van dieren voor evenementen, wordt verboden. De overheid mag hiervoor geen vergunningen verlenen.
Als Partij van de Eenheid hechten wij veel waarde aan echte vrede en gerechtigheid. Dat betekent dat wij versterkte aandacht zullen vragen voor een veroordeling van “Israël”, zolang de rechten worden geschonden van de Palestijnse burgers en VN resoluties niet worden nageleefd.
Nederland dient zich actief in te zetten voor een boycot van producten uit Bezet Palestina en druk uit te oefenen op de internationale politiek om de wandaden van de bezetter te stoppen. Zonder gerechtigheid kunnen we immers nooit spreken van een oprechte vrede.
AD 05.02.2021 De Partij van de Eenheid (PvdE) die deze week tegenslag had door ophef rond een piemeltaartbakster op haar kandidatenlijst blijft in de race om een positie in de Tweede Kamer.
De conservatieve moslimpartij PvdE harkte gisteren net op tijd voldoende steunverklaringen binnen om mee te kunnen doen in acht van de twintig kieskringen. Lijsttrekker Arnoud van Doorn is dik tevreden en verwacht bij de verkiezingen zelfs twee Kamerzetels te kunnen bemachtigen met zijn partij. ,,Als je het potentieel ziet in deze acht regio’s, dan is een of twee zetels realistisch.”
Amsterdam
PvdE doet onder andere mee in Amsterdam en Den Haag. ,,Maar ook in Brabant en Limburg”, somt Van Doorn op. Onder meer in Groningen, Rotterdam en Friesland is PvdE niet vertegenwoordigd op de kieslijst.
Rond de partij van Van Doorn barstte deze week tumult los toen bleek dat de Brabantse Jolisa Brouwer kandidaat is voor de conservatieve moslimpartij, maar ook al jaren pornografische taarten en muffins bakt en verkoopt in haar bakkerij. Brouwer kreeg daarna veel bestellingen van haar baksels uit heel Nederland, maar trok zich terug uit de politieke arena om haar partij niet te schaden.
Later ontstond enige ophef omdat de islamitische PvdE ook het ondernemersechtpaar Nancy Reijnhout en Mejdi Dakhlaoui op de kandidatenlijst heeft staan. De twee creëren op festivals met foodtrucks en hun sishalounge L’Oriental met waterpijpen en buikdanseressen een Duizend-en-een-nachtsfeer. Reijnhout is zelf geen buikdanseres, wat deze week abusievelijk werd beweerd.
Je zou kunnen zeggen dat we een islamitische CU/SGP zijn, aldus Van Doorn.
De Brabantse moslima zei zojuist dat ze in is voor een zetel in de Kamer. ,,De eenheid is in Nederland belangrijk”, zei ze. ,,We wonen in een multiculturele samenleving, waar wij als moslims ook deel van uitmaken. Er is nu een soort apartheid tussen moslims, joden en andere Nederlanders. Hoe mooi zou het zijn als we daarin allemaal een stapje vooruit kunnen doen.”
Van Doorn gaat niet meer reageren op de privélevens van mensen. ,,Dat is niet meer relevant.” Hij zei met zijn partij vooral moslims aan te spreken die een islamitische leefstijl hebben. ,,Je zou kunnen zeggen dat we een islamitische CU/SGP zijn.”
AD 03.02.2021 De tegenslagen hopen zich op voor de ultraorthodoxe moslimpartij Partij van de Eenheid. Behalve een Brabantse piemeltaartenbakster blijken er nu ook een buikdanseres en een shishaloungebaas op de lijst te staan. Bovendien wil de Kiesraad snel meer steunverklaringen zien.
Bij de Partij van de Eenheid is het dezer dagen alle hens aan dek. De inmiddels wat omstreden kandidatenlijst is nog niet door voldoende mensen ondersteund. In negentien van de twintig kiesdistricten zijn nog onvoldoende steunverklaringen binnengeharkt om mee te kunnen doen aan de verkiezingen, bevestigt de Kiesraad. De ontbrekende verklaringen moeten deze week worden ingeleverd.
Het Haagse gemeenteraadslid Arnoud van Doorn, leider van de partij die voor het eerst meedoet aan de landelijke verkiezingen, blijft stoïcijns over zijn hoofdrol in deze politieke soap. Wat hem betreft is er geen vuiltje aan de lucht, houdt hij vol.
Er zijn op dit moment ontzettend veel mensen voor ons aan het lopen. Het is hartverwarmend, aldus Arnoud van Doorn.
,,We gaan niet in alle kieskringen meedoen”, erkent hij. ,,Maar we zijn hard bezig. Het is last minute werk. We hebben nog twee dagen om voldoende steunverklaringen te bemachtigen. Er zijn op dit moment ontzettend veel mensen voor ons aan het lopen. Het is hartverwarmend.” De deadline om het aantal steunverklaringen aan te vullen is morgen (donderdag) 17.00 uur, stelt de Kiesraad.
Conservatieve waarden
Van Doorn, die nauwe banden onderhoudt met aartsconservatieve imams in binnen- en buitenland, blijft er in geloven. Zelfs nu hij deze week ontdekte dat zijn nummer acht, Nancy Dakloui, een buikdanseres is, wat indruist tegen alles waar een echte salafist voor staat.
De nummer vier, Mejdi Dakhlaoui, exploiteert bovendien een sishalounge, waarmee hij rondtrekt op grote festivals zoals Dancevalley, F*ck you we’re from Eindhoven en de erotische beurs Loversland van pornogrootheid Bobbi Eden. Ze kunnen niet meer van de lijst af, omdat die al is ingediend bij de Kiesraad.
Het is niet haram. Nou en!, aldus Jolisa Brouwer.
Jolisa Brouwer, de joodse taartenbakster uit Waalre die ook nog steeds op drie staat bij de PvdE, zette na druk van de partijleiding wel een stapje terug. Al blijft ze erbij dat er niets mis is met haar sensuele patisserie. ,,Het is niet haram (onrein, red.). Nou en.”
Ze werd overladen met bestellingen van mensen uit heel Nederland die de humor inzagen van een piemeltaart bij de koffie. Maar er waren ook bedreigingen, schetst ze. ,,Ik heb een beerput open zien gaan. Ik ben op sociale media uitgescholden voor vies wijf, vieze heks en mijn kinderen zijn bedreigd.”
Joodse gemeenschap
Ook vanuit de orthodox-joodse gemeenschap in de Verenigde Staten ontving ze het klemmende verzoek haar huisgemaakte piemels niet meer als kosjer te verkopen. ,,Overal heb je extremisme’’, zegt ze. ,,Onder moslims, maar ook in de joods-orthodoxe gemeenschap en bij de zwartekousenkerk. Dit heeft niks met geloof te maken. Dit heeft met extreem gedrag te maken. Heel jammer.‘’
Dat Nancy Bakloui en haar partner Mejdi nu ook wat in opspraak zijn rond de PvdE vanwege hun waterpijpen en buikdansen, verbaast Brouwer daarom niet. ,,Hier kon je op wachten. Ik denk dat Arnoud van Doorn intern nog een zware kluif gaat krijgen, terwijl buikdansen en een sishalounge heel normaal zijn in Saoedi-Arabië.” Het stel was nog niet bereikbaar voor een reactie.
Hadden we meer tijd gehad, hadden we andere kandidaten gekozen, aldus Arnoud van Doorn.
Partijleider Van Doorn wil verder niet meer over de kandidaten praten, zegt hij. Wat hem betreft is dat boek gesloten. Eerder verklaarde hij een mix van gelovige en minder gelovige kandidaten op zijn lijst te willen hebben.
,,Dit betreft het privéleven van mensen. Hadden we meer tijd gehad, hadden we andere kandidaten gekozen. Maar we zijn pas zes weken geleden begonnen. ‘Kom op’, dachten we, ‘we gaan het gewoon proberen.’ Hier zullen we het mee moeten doen. Het is alles bij elkaar een topprestatie die we hebben geleverd.”
Telegraaf 02.02.2021 Jolisa Brouwer uit Waalre is niet langer kandidaat voor de Tweede Kamer van moslimpartij Partij van de Eenheid. De bakster kreeg veel kritiek over zich heen nadat bekend werd dat ze sensuele taarten maakt, waaronder piemel-, borsten- en billentaarten.
„De ophef rond mijn baksels werd te groot en ik wil mijn partij niet in een kwaad daglicht stellen”, zo laat Brouwer weten aan RTL Nieuws. „Ik had erg veel zin om voor de partij in de Tweede Kamer te gaan. Het is jammer, al zijn er ergere dingen in de wereld dan een piemel.”
Ⓒ DE OUWE TAART
De vrouw meldde zich pas enkele maanden geleden aan bij de partij. Ze kwam op nummer drie terecht op de kandidatenlijst. Partij van de Eenheid doet dit jaar voor het eerst mee aan de landelijke verkiezingen, in Den Haag heeft de partij al een zetel. De taartenbakster vindt het jammer dat er zoveel ophef is ontstaan over de taarten. „Veel moslims zijn heel ruimdenkend, maar er is ook een groepje die er toch moeite mee heeft.”
Ⓒ DE OUWE TAART
Brouwer hakte de knoop om te stoppen dinsdagochtend door, na een gesprek met lijsttrekker Arnaud van Doorn. „Ik trek me terug. Vrijwillig. De ophef schaadt de partij te veel en dat wil ik niet.” Stoppen met het bakken van de taarten was geen optie. „Echt niet. Geen denken aan.”
AD 02.02.2021 De Brabantse taartenbakster Jolisa Brouwer trekt zich terug als kandidaat voor de Tweede Kamer van de moslimpartij Partij van de Eenheid nadat gisteren grote ophef was ontstaan over haar piemeltaarten. ,,Ik wil de partij niet beschadigen.” Ze heeft behalve gigantisch veel bestellingen ook bedreigingen ontvangen.
Jolisa van bakkerij de Ouwe Taart uit Waalre heeft alles bij elkaar opgeteld en vandaag besloten zich terug te trekken uit de partij, zo laat ze weten. Ze stond op de derde plek van de kandidatenlijst voor de Tweede Kamer. De bakster maakt taarten van geslachtsdelen en dat viel niet in goede aarde bij conservatieve moslims. ,,Ik wil de partij niet beschadigen”, vertelt ze. ,,Dat was nooit de bedoeling geweest van mijn kandidatuur. Ik heb net besloten eruit te stappen. Ik ben er geen voorstander van deze partij te beschadigen.”
Volgens de Waalrese is er contact geweest met partijleider Arnoud van Doorn en zijn ze samen in goed overleg tot dit besluit gekomen. Van Doorn heeft volgens Brouwer geen druk gezet. ,,Van Arnoud hoefde ik niet te vertrekken”, zegt ze. ,,Maar er is nu een hetze van gemaakt en dat maakt het niet meer leuk. Voorlopig gooi ik de handdoek in de ring.” De Partij van de Eenheid had al een zetel in de Haagse gemeenteraad en doet dit jaar voor het eerst mee aan de landelijke verkiezingen.
Dreigementen
Naast de kritiek werd haar mailbox sinds gisteren ook overspoeld met positieve reacties en stroomden de aanvragen voor expliciete taarten bij haar binnen. En er zijn gigantisch veel bestellingen uit het hele land. ,,‘Mijn vriendin is bijna jarig. Kun je een piemelcupcake sturen’, zei iemand bijvoorbeeld. Andere mensen zeiden dat ik gave erotische taarten maak en vroegen of ik er een naar Arnhem kan brengen.” De Brabantse, die een kunstopleiding volgde, boetseert de taarten zelf.
Maar behalve heel veel bestellingen, kreeg ze ook veel dreigementen. ,,Het wordt nu toch wel erg heftig’’, zegt ze. ,,Ik vind het flauw dat conservatieven zich storen aan de taarten. We leven toch niet in de middeleeuwen?” De bedreigingen door onbekenden aan het adres van haar kinderen, vindt ze jammer. Maar ik krijg ook veel steun, zegt ze. ,,Moslimvriendinnen bellen me op en reageren met lieve woorden.‘’
Kunstopleiding
Helemaal een punt achter een politieke loopbaan heeft ze overigens nog niet gezet. De vrijzinnige bakker zegt dat ze zich al jaren kapot ergert aan de sfeer in de politiek. ,,Daarom heb ik al jaren niet gestemd.’’
Liefst wil ze Wilders aanspreken op zijn onnodige vijandigheid richting moslims. ,,En de bezuinigingen in de zorg wil ik ook terugdraaien.’’ Een naam voor een mogelijk nieuwe partij heeft ze al bedacht. ,,Partij van de Piemels’’, lacht ze.
RTL 02.02.2021 Piemeltaartenbakster Jolisa Brouwer heeft zich teruggetrokken als kandidaat voor de Tweede Kamer van de moslimpartij Partij van de Eenheid. “De ophef rond mijn baksels werd te groot en ik wil mijn partij niet in een kwaad daglicht stellen”, zegt de taartenbakster tegen RTL Nieuws. “Het is jammer, al zijn er ergere dingen in de wereld dan een piemel.”
Een paar maanden geleden meldde de Brabantse taartenbakster zich aan bij de Partij van de Eenheid. “Ik heb veel moslimvrienden en -kennissen en ik vind dat zij te weinig gehoord worden”, zegt Jolisa. “Ik wil dat ze gehoord worden. En ik wilde zorgen voor een nieuw geluid.”
De partij heeft al een zetel in de Haagse gemeenteraad en doet dit jaar voor het eerst mee aan de landelijke verkiezingen.
Een van de taarten die Jolisa maakt.
Vrijgezellenfeesten
Via een vriendin zocht de eigenaresse van een bakker in Waalre contact met lijsttrekker Arnoud van Doorn. Jolisa kwam op nummer drie op de kandidatenlijst. “Ik had erg veel zin om voor de partij in de Tweede Kamer te gaan.”
Maar aan dat avontuur komt nu vroegtijdig een eind nadat foto’s van haar baksels in de media belandden en voor flink wat ophef zorgden. Ook bij de achterban van de partij. “Ik maak taarten van piemels, borsten en vagina’s. Voor vrijgezellenfeesten. Het is een creatieve bijzaak. Ik richt me vooral op kindertaarten. Maar dit moet toch kunnen in een vrij land als Nederland.”
Een van de taarten
Schadelijk voor de partij
Dat er zoveel ophef over kwam, ook onder aanhangers van de partij, vindt ze jammer. Ze snapt het ook wel. “Veel moslims zijn heel ruimdenkend, maar er is ook een groepje die er toch moeite mee heeft. Ik begrijp dat het provocerend kan werken.”
Na een gesprek met lijsttrekker Van Doorn hakte Jolisa vanochtend de knoop door. “Ik trek me terug. Vrijwillig. De ophef schaadt de partij te veel en dat wil ik niet.”
Was stoppen met het bakken van de taarten geen optie? “Echt niet. Geen denken aan”, zegt de bakster stellig. Van Doorn was niet bereikbaar voor commentaar. In het AD liet hij al eerder weten afstand te nemen van de taarten.
AD 01.02.2021 De conservatieve moslimpartij Partij van de Eenheid is zwaar in verlegenheid gebracht nu onverwacht blijkt dat de nummer drie op haar kandidatenlijst voor de Tweede Kamer al jaren piemeltaarten bakt en verkoopt in haar bakkerij.
De partij had al een zetel in de Haagse gemeenteraad en doet dit jaar voor het eerst mee aan de landelijke verkiezingen.
Jolisa Brouwer van bakkerij de Ouwe Taart uit Waalre is dit weekend door de partij verzocht de pikante baksels van haar website af te halen, maar weigert dat. ,,We leven in Nederland en niet in de middeleeuwen. Als je niet eens een piemeltje of poesje mag bakken”, zegt ze.
Halal
De gigantische piemels, maar ook borsten en billen zijn van cake en andere zoete producten. De baksels zijn volgens Brouwer zowel halal als koosjer, glutenvrij en ze prijken op muffins en taarten om een pikant feestje of een party voor vrijgezellen op te leuken. ,,De taarten zijn voor feestjes, maar ze worden ook gebruikt in de porno-industrie”, zegt Brouwer die een bekende standhouder is op de Kamasutra Jaarbeurs.
PvdE is zich kapot geschrokken toen ze afgelopen dagen getipt werd door haar salafistische achterban die alarm sloeg dat de nummer drie op de lijst in de porno-baksels zit.
,,Als we dit hadden geweten was ze niet op onze lijst gekomen”, zegt lijsttrekker Arnoud van Doorn, die afgelopen weekend een stevig gesprek voerde met de vrijzinnige bakker.
Van Doorn, die eerst raadslid was voor de PVV en zich in 2013 bekeerde tot de islam, zegt begrip te hebben voor de normen en waarden van Jolisa Brouwer die zelf geen moslim is. ,,Maar wij nemen er afstand van. We wisten niet dat ze deze taarten bakte. Hadden we het wel geweten, dan was ze nooit op de lijst gekomen.”
De termijn om Brouwer van de lijst van de PvdE te halen is inmiddels verstreken, maar mocht ze een zetel in de wacht slepen, dan wordt volgens Van Doorn wel een moreel appel op haar gedaan afstand te nemen.
,,We maken er nu geen halszaak van. Maar deze taarten passen niet bij het conservatieve gedachtengoed waar wij voor staan.”
Jolisa Brouwer zegt dat ze zelf nooit een geheim van haar taarten heeft gemaakt. De baksels staan gewoon al jaren openbaar op haar website waar ze ook themataarten aanbiedt voor verjaardagen, kinderfeestjes en jubilea. ,,Richting conservatieve imams die geschrokken zijn, wil ik zeggen; ‘Hallo, dit is Nederland’. Ik doe dit werk al tien jaar.”
Ze was juist uitgenodigd voor een gooi naar het kandidaatschap door een vriendin die al actief is in de PvdE. Daarna werd ze door de partij uitverkoren omdat ze joods is en haar mannetje staat. De Partij van de Eenheid wilde daarmee afspiegelen dat zij er niet alleen is voor moslims, maar er is voor iedereen in de samenleving. ,,Jolisa heeft dit weekend opnieuw met de hand op haar hart gezworen dat ze honderd procent achter ons staat en onze missie en visie deelt”, aldus Van Doorn.
Wilders
Dat bevestigt ze. ,,Ik kan me heel erg in hun programma vinden. Ik ben zelf niet radicaal, maar ik had graag tegengas gegeven. En ik had Wilders graag toegesproken in de Kamer. Zelf loop ik niet met een hoofddoekje, maar ik heb wel respect voor vrouwen die er wel een dragen.‘’
Bang voor haatacties na alle ophef is de nuchtere politica-in-spe niet. ,,Ik sta gewoon voor mijn zaak. Al staat er een geradicaliseerde moslim voor mijn deur omdat ik piemeltjes maak, het boeit me niet.”
AD 15.01.2021 Met een kandidatenlijst met een 16-jarige Surinaamse leerling van het ‘omstreden’ Cornelius Haga Lyceum, een vrouw van Joodse afkomst en zijn eigen echtgenoot, hoopt de Haagse politicus Arnoud van Doorn dat zijn islamitische Partij van de Eenheid (PvdE) een zetel in de wacht sleept tijdens de Tweede Kamerverkiezingen.
Na ruim tien jaar in het IJspaleis is het volgens de oud-PVV’er tijd om zijn plek in de Haagse gemeenteraad te verruilen voor het paarse pluche op het Binnenhof. ,,We zijn een partij met islamitische grondslag, die heb je nog niet in Nederland”, vertelt Van Doorn. ,,Maar er wonen in Nederland wel een miljoen moslims.”
Hoewel hij eerder probeerde om een samenwerkingsverband te smeden met de door de islam geïnspireerde partij Nida en het seculiere Denk, gaat Van Doorn toch op eigen kracht de verkiezingen in. ,,Er was onwil van hun kant, maar de deur staat bij ons altijd open.”
Meer doet hij er nu niet over uit de doeken. Druk van zijn achterban noopte hem ertoe de keus te maken om weer (Van Doorn zat eerder voor de PVV in de Tweede Kamer) de landelijke politiek in te gaan. ,,De partij doet het al tien jaar goed in Den Haag, zonder intern gedoe. We kennen het klappen van de zweep bij de fractie en voor ons is dit nu echt een opstapje”, licht hij de keus verder toe.
Verschil
,,Denk is eigenlijk een PvdA voor allochtonen en Nida is alleen geïnspireerd door de islam. We vissen wat betreft kiezers uit dezelfde vijver, maar wij zijn wel echt een partij met een concrete islamitische grondslag”, benoemt hij het verschil met de andere partijen die net als de PvdE opkomen voor moslims.
We zijn dan wel een islamitische partij, maar we zijn er echt voor iedereen, aldus Arnoud van Doorn.
Met een lijst van tien man sterk, zelf trekt hij als lijsttrekker de kar, denkt Van Doorn tenminste één zetel in de Tweede Kamer te kunnen winnen. ,,We hebben een lijst waarvan het merendeel vrouw is”, merkt hij op.
,,Zes vrouwen en vier mannen, de meest diverse lijst van Nederland”, voegt hij er trots aan toe. Morgen maakt Van Doorn de lijst officieel bekend. ,,We houden het bij tien kandidaten omdat we realistisch blijven. Als je voor de eerste keer meedoet moet je ook niet een al te grote broek aantrekken.”
Etniciteit
Achter iedere kandidaat op de lijst heeft hij netjes diens afkomst genoteerd. ,,Voor ons maakt etniciteit niets uit, maar we willen laten zien dat iedereen er bij ons bij hoort. We hebben zelfs een 16-jarig Surinaams talent op nummer 4 op de lijst staan: Daniyal Baksh. Hij is leerling op het Cornelius Haga Lyceum.” Dat Baksh totdat hij de leeftijd van 18 jaar heeft bereikt niet plaats mag nemen in de Tweede Kamer maakt de politicus niet uit.
Salafisme
Op nummer drie staat de Joodse ondernemer Jolisa Brouwer. Een bewuste keus, zo blijkt. ,,We zijn dan wel een islamitische partij, maar we zijn er echt voor iedereen”, benadrukt Van Doorn. ,,Etniciteit of geloof zijn voor ons niet bepalend.
We zijn eerder beschuldigd van het hebben van antisemitische overtuigingen en salafisme: hiermee laten we zien dat we juist geen mensen willen uitsluiten. We hebben vrouwen met hoofddoekjes en vrouwen zonder hoofddoekjes, bekeerlingen en niet-bekeerlingen op de lijst staan, Turkse, Marokkaanse, Nederlandse en Surinaamse kandidaten.”
Nog een buitenissige toevoeging blijkt de nummer 7, Liesbeth Hofman. ,,Dat is inderdaad mijn vrouw. Ze heeft in de afgelopen jaren een enorm netwerk opgebouwd, vandaar de keus. Ik verwacht niet dat we beide in de Kamer terecht komen. Nogmaals, ik blijf realistisch.”
Profeet
Ook in het compacte partijprogramma dat morgen officieel wordt gepresenteerd, stelt de PvdE zich in te willen zetten voor moslims én niet-moslims. Wel valt de eerder genoemde islamitische grondslag direct te bespeuren in het korte onderhoud. ‘De partij vertegenwoordigt geen specifieke stroming in de Islam.
Er is maar één Islam, de Islam van Allah De Verhevene en Zijn Profeet Vrede zij met Hem en zoals deze is gecontinueerd en uitgedragen door de vrome voorgangers, moge Allah tevreden met hen zijn’, schrijft de Partij van de Eenheid.
Daarnaast is de PvdE voornemens al haar standpunten ‘te allen tijde’ te toetsen aan de islamitische leer. ‘Waar nodig wordt advies ingewonnen bij organisaties en erkende geleerden met kennis van de bronnen van de islam.’
OmroepWest 15.01.2021 Arnoud van Doorn is de lijsttrekker van de Partij van de Eenheid (PvdE). Deze politieke partij gaat dit jaar voor het eerst meedoen met de Tweede Kamerverkiezingen. De PvdE heeft vrijdag de eerste tien kandidaten van de kandidatenlijst bekendgemaakt. Daarop staan naast Van Doorn nog twee personen uit Den Haag.
Liesbeth Hofman is de nummer zeven en Sener Aslan staat op de tiende plek. ‘Het is de meest diverse top tien kandidaten van alle politieke partijen’, vertelt Van Doorn tegen mediapartner Den Haag FM. ‘Moslim en niet-moslim, meer vrouwen dan mannen, met en zonder hoofddoek: een representatieve doorsnede van de islamitische gemeenschap.’
De PvdE is een van de 89 partijnamen die is geregistreerd voor de komende verkiezingen. ‘We hopen op drie tot vijf zetels. We zijn ambitieus. Er zijn een miljoen moslims in Nederland, ik denk dat het niet onrealistisch is’, zei lijsttrekker Van Doorn eerder tegen Den Haag FM. Zaterdag verschijnt het verkiezingsprogramma.
Plek in de Tweede Kamer
Van Doorn is een van de vele Haagse (oud-)raadsleden die een plek wil veroveren in de Tweede Kamer. Richard de Mos en Jelle Meinesz (Hart voor Den Haag), Hanneke van der Werf en Fonda Sahla (D66), Ingrid Michon (VVD), Karsten Klein (CDA), Mikal Tseggai (PvdA), Serpil Ates (GroenLinks), Pieter Grinwis (ChristenUnie), Robert Barker en Christine Teunissen, (Partij voor de Dieren), Hanne Drost en Bart van Kent (SP), Nur Icar (Denk), Adeel Mahmood en Asma Halusi (Nida) staan op de kieslijsten van hun partij voor de verkiezingen van maart dit jaar.
Den HaagFM 15.01.2021 De Partij van de Eenheid (PvdE), die voor het eerst meedoet met de Tweede Kamerverkiezingen, heeft de eerste tien kandidaten van de kandidatenlijst vrijdag bekendgemaakt. Op de lijst staan drie personen uit Den Haag, met Arnoud van Doorn – de fractievoorzitter van de gemeentepartij – als lijsttrekker.
Naast Van Doorn staan ook twee andere kandidaten uit Den Haag op de lijst: Liesbeth Hofman (nummer zeven) en Sener Aslan (nummer tien). ‘Het is de meest diverse top tien kandidaten van alle politieke partijen’, vertelt Van Doorn aan Den Haag FM. ‘Moslim en niet-moslim, meer vrouwen dan mannen, met en zonder hoofddoek: een representatieve doorsnede van de islamitische gemeenschap.’
De PvdE is een van de 89 partijnamen die is geregistreerd voor de komende verkiezingen. ‘We hopen op drie tot vijf zetels. We zijn ambitieus. Er zijn een miljoen moslims in Nederland, ik denk dat het niet onrealistisch is’, zei lijsttrekker Arnoud van Doorn eerder tegen Den Haag FM. Zaterdag verschijnt op de website van de PvdE het verkiezingsprogramma.
OmroepWest 30.12.2020 De Partij van de Eenheid (PvdE) wil meedoen aan de Tweede Kamerverkiezingen in maart van 2021. De PvdE is een van 89 partijnamen die is geregistreerd voor de komende verkiezingen. ‘We hopen op drie tot vijf zetels. We zijn ambitieus. Er zijn een miljoen moslims in Nederland, ik denk dat het niet onrealistisch is’, zegt lijsttrekker Arnoud van Doorn tegen mediapartner Den Haag FM.
‘We kregen vanuit de achterban vaak de vraag wanneer we landelijk zouden gaan, we gaan nu mee met die wens van de achterban’, legt Van Doorn uit. In de lijst van de Kiesraad valt te zien dat ook NIDA mee zal doen en ook DENK zal weer op de stembiljetten staan. Toch is er nog ruimte voor de PvdE, vindt Van Doorn: ‘De Partij van de Eenheid is de enige Islamitische partij die mee zal doen, vergelijk het met een ChristenUnie of SGP.’
Lokaal werd onlangs de wens opnieuw uitgesproken om als islamitische partijen (NIDA, Islam Democraten, Partij van de Eenheid en DENK) meer samen te werken in de Haagse raad, toch komt er een eigen lijst voor de Tweede Kamer. Dat is omdat een landelijke samenwerking er niet inzit, zo zegt Van Doorn: ‘DENK en NIDA willen dat niet. In de gemeenteraad kan dat wel, maar landelijk moeten we nu wel zelfstandig optrekken. Dat hadden we liever anders gezien. We willen wel graag samenwerken als we in de kamer zitten.’
Combineren met raadszetel
Wanneer er een Kamerzetel zal zijn voor Van Doorn wil hij dat eerst nog combineren met zijn werk voor de Haagse gemeenteraad. ‘Dan zal ik dat het laatste jaar combineren. Dat vind ik een morele keuze, want je bent voor vier jaar gekozen. Bij de volgende gemeenteraadsverkiezingen stopt dat dan.’
We gaan van start! De #PvdE is vanaf vandaag officieel in de race voor de Tweede Kamerverkiezingen in maart 2021. Voor het eerst doet een politieke partij op islamitische grondslag mee. En dat is hard nodig! 👍 Binnenkort veel meer informatie! #TK2021 #PvdE
De goedkeuring van de Kiesraad is een van de stappen om ook daadwerkelijk op het stembiljet terecht te komen, daarnaast zijn er steunverklaringen vanuit het hele land nodig en dan volgt een partijprogramma en de kandidatenlijst. ‘De lijst komt vanuit heel Nederland. Het is heel gemengd met verschillende nationaliteiten, man en vrouw. We hebben ook twee jongeren van 16 jaar oud op de lijst staan.’
Steun uit Turkije
Van Doorn verwacht dat er voldoende steunverklaringen zullen komen uit wat hij de belangrijkste provincies voor zijn achterban noemt. ‘Noord-Holland, Zuid-Holland, Utrecht, Limburg en Drenthe, daar zit een grote achterban. We gaan natuurlijk voor het hele land, maar het zou niet erg zijn als dat bijvoorbeeld in Zeeland niet lukt.’
De PvdE zal ook gesteund worden vanuit Turkije, vertelt Van Doorn onomwonden: ‘Er is steun vanuit verschillende hoeken, ook vanuit Ankara. Er zijn bekende ondernemers die ons steunen en er is steun van een politieke partij. Daarvan zal ik de naam niet noemen, want dat vind ik niet netjes. Daar zullen vragen over komen, maar dat kan gewoon. Wij zijn open en eerlijk over steun uit Turkije, het is binnen de kaders van de wet.’
Richard de Mos
In totaal zijn er bij de Kiesraad 89 partijnamen geregistreerd om mee te kunnen doen aan de verkiezingen. Naast de Partij van de Eenheid doet ook de in de Haagse raad aanwezige NIDA voor het eerst mee aan de landelijke verkiezingen en Richard de Mos van Hart voor Den Haag/Groep de Mos probeert met Code Oranje voet aan de grond te krijgen in het parlement.
Een registratie houdt niet meteen in dat een partij kan meedoen aan de verkiezingen, daarvoor moeten ook onder meer steunhandtekeningen en een kandidatenlijst worden aangeleverd, dat kan nog tot 1 februari 2021
Den HaagFM 30.12.2020 De Partij van de Eenheid (PvdE) wil meedoen aan de Tweede Kamerverkiezingen in maart van 2021, dat is vandaag bekendgemaakt. De PvdE is een van 89 partijnamen die is geregistreerd voor de komende verkiezingen. “We hopen op drie tot vijf zetels. We zijn ambitieus. Er zijn een miljoen moslims in Nederland, ik denk dat het niet onrealistisch is”, zegt lijsttrekker Arnoud van Doorn tegen Den Haag FM.
“We kregen vanuit de achterban vaak de vraag wanneer we landelijk zouden gaan, we gaan nu mee met die wens van de achterban”, legt Van Doorn uit. In de lijst van de Kiesraad valt te zien dat ook NIDA mee zal doen en ook DENK zal weer op de stembiljetten staan, toch is er nog ruimte voor de PvdE vindt Van Doorn: “De Partij van de Eenheid is de enige Islamitische partij die mee zal doen, vergelijk het met een ChristenUnie of SGP.”
Lokaal werd onlangs de wens opnieuw uitgesproken om als islamitische partijen (NIDA, Islam Democraten, Partij van de Eenheid en DENK) meer samen te werken in de Haagse raad, toch komt er een eigen lijst voor de Tweede Kamer. Dat is omdat een landelijke samenwerking er niet inzit, zo zegt Van Doorn: “DENK en NIDA willen dat niet. In de gemeenteraad kan dat wel, maar landelijk moeten we nu wel zelfstandig optrekken. Dat hadden we liever anders gezien. We willen wel graag samenwerken als we in de kamer zitten.”
Combineren met raadszetel
Wanneer er een Kamerzetel zal zijn voor Van Doorn wil hij dat eerst nog combineren met zijn werk voor de Haagse gemeenteraad. “Dan zal ik dat het laatste jaar combineren. Dat vind ik een morele keuze, want je bent voor vier jaar gekozen. Bij de volgende gemeenteraadsverkiezingen stopt dat dan.”
Steunverklaringen en kandidatenlijst
De goedkeuring van de Kiesraad is een van de stappen om ook daadwerkelijk op het stembiljet terecht te komen, daarnaast zijn er steunverklaringen vanuit het hele land nodig en dan volgt een partijprogramma en de kandidatenlijst. “De lijst komt vanuit heel Nederland. Het is heel gemengd met verschillende nationaliteiten, man en vrouw. We hebben ook twee jongeren van 16 jaar oud op de lijst staan.”
Van Doorn verwacht dat er voldoende steunverklaringen zullen komen uit wat hij de belangrijkste provincies voor zijn achterban noemt. “Noord-Holland, Zuid-Holland, Utrecht, Limburg en Drenthe, daar zit een grote achterban. We gaan natuurlijk voor het hele land, maar het zou niet erg zijn als dat bijvoorbeeld in Zeeland niet lukt.”
Steun uit Turkije
De PvdE zal ook gesteund worden vanuit Turkije vertelt Van Doorn onomwonden: “Er is steun vanuit verschillende hoeken, ook vanuit Ankara. er zijn bekende ondernemers die ons steunen en er is steun van een politieke partij. Daarvan zal ik de naam niet noemen, want dat vind ik niet netjes. Daar zullen vragen over komen, maar dat kan gewoon. Wij zijn open en eerlijk over steun uit Turkije, het is binnen de kaders van de wet.”
We gaan van start! De #PvdE is vanaf vandaag officieel in de race voor de Tweede Kamerverkiezingen in maart 2021. Voor het eerst doet een politieke partij op islamitische grondslag mee. En dat is hard nodig!
In totaal zijn er bij de Kiesraad 89 partijnamen geregistreerd om mee te kunnen doen aan de verkiezingen. Naast de Partij van de Eenheid doet ook de in de Haagse raad aanwezige NIDA voor het eerst mee aan de landelijke verkiezingen en Richard de Mos van Hart voor Den Haag/ Groep de Mos probeert met Code Oranje een zetel te krijgen in het parlement.
Een registratie houdt niet meteen in dat een partij kan meedoen aan de verkiezingen, daarvoor moeten ook onder meer steunhandtekeningen en een kandidatenlijst worden aangeleverd, dat kan nog tot 1 februari 2021.
AD 30.12.2020 De Haagse islamitische Partij voor de Eenheid (PvdE) van Arnoud van Doorn doet mee aan de verkiezingen voor de Tweede Kamer in maart. Volgens de politicus heeft zijn partij groen licht gekregen om zich in de strijd te werpen. Dat liet hij vandaag weten via zijn Twitteraccount.
‘Voor het eerst doet een politieke partij op islamitische grondslag mee. En dat is hard nodig!’ tweet Van Doorn vanuit Ankara. Hij zegt binnenkort meer bekend te maken over wie er allemaal op de kieslijst komen te staan.
We gaan van start! De #PvdE is vanaf vandaag officieel in de race voor de Tweede Kamerverkiezingen in maart 2021. Voor het eerst doet een politieke partij op islamitische grondslag mee. En dat is hard nodig!
Van Doorn zat tussen 2009 en 2011 bij de Haagse PVV. Daar werd hij weggestuurd na het wegnemen van geld uit de partijkas. In de jaren daarna bekeerde hij zich tot de islam en sloot in 2013 aan bij de islamitische PvdE. De omstreden politicus staat bekend om meerdere controverses. Zo is hij in zijn tijd als Haags raadslid veroordeeld voor het verkopen van drugs, en is hij door burgemeester Johan Remkes berispt voor zijn beledigende uitspraken op sociale media.
Geert Wilders: ‘‘De islam is het gif van onze samenleving
We hebben een monster geïmporteerd. Ik waarschuw er al twintig jaar voor. Hoeveel slachtoffers moeten er nog vallen voordat het kwartje valt dat die vreselijke islam niet bij Nederland hoort?’’
Verkiezingsprogramma 2021-2025
Geert Wilders laat aan RTL Nieuws weten dat hij het PVV-verkiezingsprogramma medio januari 2021 bekend gaat maken. “En het is dit keer meer dan één A4’tje”, zegt Wilders.
Eén ding is al duidelijk: Geert Wilders zal de lijst weer aanvoeren. Verder wil de PVV-leider nog niets zeggen. De partij doet het goed in de peilingen en kan nu rekenen op 18 tot 22 virtuele zetels. De VVD is nu de grootste.
De partij van Wilders doet in maart voor de vijfde keer mee aan de Tweede Kamerverkiezingen.
Telegraaf 27.02.2021
Meer dan een A4
Traditiegetrouw is de PVV de laatste partij die de kandidaten en het verkiezingsprogramma presenteert. Vier jaar geleden paste het verkiezingsprogramma precies op één A4. Het programma werd toen gepubliceerd op de Facebookpagina van Geert Wilders. “Het programma wordt dit jaar meer dan een A4’tje”, zegt hij. Hoeveel meer, wil hij niet zeggen.
Wilders liet deze week al wel weten dat hij in ieder geval een nieuw ministerie van ‘Immigratie, Remigratie en De-islamisering’ wil. “Onze grenzen moeten dicht voor nog meer asielzoekers en immigranten uit islamitische landen. Nederland is overvol.”
Telegraaf 09.01.2021
Geert Wilders: ‘‘Tweede termijn terreurdebat. Zolang iedereen – behalve de PVV – de islam niet durft te benoemen als oorzaak voor ellende/terreur lossen we de problemen nooit op. Moties over de-islamiseren, grenzen dicht en publiceren Mohammed-cartoons.’’
Geert Wilders: ‘‘Ik ben al 16 jaar mijn vrijheid kwijt en word meer dan 100x per week met de dood bedreigd, dus de premier moet niet suggereren dat ik om electorale redenen zeg wat ik zeg. Ik geloof in wat ik zeg, hoe hoog de prijs ook is. Maar Rutte weigert op de feiten te reageren. Dat is laf.’’
Geert Wilders: ‘‘Azarkan bewijst moslims een slechte dienst vandaag. Hij weigert afstand te nemen van een abjecte oproep net na de moord op Samuel Paty om belediging vd profeet strafbaar te stellen. Hij is nerveus, onzeker en druipt zwijgend af. Bye bye DENK.’’
Geert Wilders: ‘‘Je moet geen vrijheden geven aan ideologieën, die tot doel hebben jouw vrijheid af te pakken. Wees niet naïef, de islam wil ons overheersen en ons onze vrijheid afpakken. Geen islamitisch land ter wereld is vrij. We moeten Nederland de-islamiseren.’’
Geert Wilders: ‘‘De boodschap van het filmpje is glashelder: Wilders moet dood. Maar in een rechtsstaat moet je vrij kunnen wonen en werken. Ik hoop dat het OM hard zal optreden. Tegen iedereen die bedreigd wordt en nu dus ook.’’
Geert Wilders:”Minder immigratie, betere zorg, behoud van onze cultuur, lagere lasten, meer lef en ambitie. Een sterk, trots en soeverein Nederland!”
AD 12.01.2021
PVV wil meeregeren, andere partijen zien het niet zitten: ‘Wilders radicaliseert verder’
Met een dikker verkiezingsprogramma hoopt de PVV een basis te leggen om mee te regeren in een volgend kabinet. Andere partijen zijn er juist al door afgeschrikt.
Aankomend CDA-voorman Hoekstra vindt het “niet goed voorstelbaar” dat zijn partij na de verkiezingen met de PVV gaat regeren. Gisteren presenteerde de PVV haar verkiezingsprogramma en pleitte daarin onder meer voor een verbod op het verspreiden van de “islamitische ideologie”. Partijleider Wilders wil verder een ministerie voor De-islamisering en hij vindt dat tijdelijke asielvergunningen voor Syriërs moeten worden ingetrokken.
Geen A4’tje dit maal, maar 50 pagina’s met ideeën voor ons land waar ‘de Nederlandse gezelligheid wordt verdrongen door Marokkaanse agressie’. Geert Wilders lanceerde afgelopen weekeinde een lijviger partijprogramma dan in 2016. Naar eigen zeggen omdat de partij nu als tweede in de peilingen staat. „We kijken er nu op een serieuzere manier naar”.
Kandidatenlijst PVV
De top 5 bestaat naast Wilders uit Tweede Kamerleden Fleur Agema, Gidi Markuszower, Léon de Jong en Vicky Maeijer. Opmerkelijk is wel de overstap van senator Marjolein Faber. Zij staat op plek 18. Het is niet toegestaan om tegelijk lid te zijn van de Eerste en Tweede Kamer.
Geert Wilders
Fleur Agema
Gidi Markuszower
Léon de Jong
Vicky Maeijer
Alexander Kops
Martin Bosma
Teun van Dijck
Lilian Helder
Barry Madlener
Sietse Fritsma
Danai van Weerdenburg
Dion Graus
Machiel de Graaf
Edgar Mulder
Harm Beertema
Raymond de Roon
Marjolein Faber
Roy van Aalst
Emiel Van Dijk
Chris Jansen
Henk de Vree
Nicole Moinat
Daniëlle de Winter
Sebastiaan Stöteler
Hidde Heutink
Toon van Dijk
Joeri Pool
Marco Deen
Hendrik Wakker
René Claassen
Anthony Heeren
Maikel Boon
Elmar Vlottes
Erik Veltmeijer
Harry van den Berg
Tessa Dulfer
Thijs Klaassen
Peter Smitskam
Daryl Pfoster
Vincent van der Born
Sjors Nagtegaal
Arthur van Dooren
Folkert Thiadens
Coen Verheij
Patricia van der Kammen
Max Aardema
Sebastian Kruis
Robert Housmans
Gom van Strien
Hier staat de volledige kandidatenlijst tot nummer 50.
Het programma;
In het voorwoord schrijft Geert Wilders dat zijn partij trots is op de eigen cultuur. “We laten ons geen racisme aanpraten.” Hij wil terug naar “een land zonder hoofddoekjes, maar met oer-Hollandse gezelligheid”, zoals de sinterklaastraditie met Zwarte Piet.
De PVV wil Nederland“de-islamiseren”, onder meer door het verspreiden van de “islamitische ideologie” te verbieden. De partij wil de grenzen kunnen sluiten voor “gelukzoekers en immigranten uit islamitische landen”. Er moet een “ministerie van Immigratie, Remigratie, en De-islamisering komen” en mensen met een dubbele nationaliteit mogen geen stemrecht meer krijgen. Tijdelijke asielvergunningen van Syriërs worden ingetrokken.
Nederlandse vlag
Verder moet op scholen dagelijks de Nederlandse vlag worden gehesen. Artikel 23, waarin de vrijheid van het bijzonder onderwijs is vastgelegd, moet worden behouden. Maar onderwijs op islamitische grondslag moet worden afgeschaft, vindt de PVV.
De PVV wil verder onder meer “baas worden over ons eigen geld” en uit de Europese Unie stappen. Ook moet de publieke omroep worden afgeschaft.
Verder moet er veel meer geld naar de zorg, onder meer voor een forse, structurele salarisverhoging. Ook moeten er tienduizenden zorgmedewerkers bijkomen en tienduizenden nieuwe plekken in de verpleeghuizen. Het eigen risico moet worden afgeschaft.
Telegraaf 08.03.2021
Telegraaf 08.03.2021
Veel meer agenten
Daarnaast moeten er 10.000 agenten bijkomen, en het leger “waar nodig” worden ingezet om “de straten van Nederland terug te veroveren”.
Opnieuw zet de PVV zich af tegen verandering van het pensioenstelsel. De AOW-leeftijd moet terug naar 65 jaar. Ondernemers die de dupe zijn van de coronacrisis moeten 100 procent schadeloos worden gesteld. Verder moet de BTW op boodschappen worden verlaagd en de energierekening omlaag.
AD 10.03.2021
Wilders wil alleen als premier kabinet in
Mocht de PVV na de verkiezingen toch in de regering belanden, dan wil partijleider Geert Wilders zelf alleen het kabinet in als zijn partij de grootste is en hij Premier kan worden. Anders blijft Wilders in de Tweede Kamer zitten.
Dat zegt Wilders in het tv-programma WNL op Zondag. De PVV is in de peilingen de tweede partij van Nederland, met wel een flinke achterstand op de VVD. Aangezien de meeste grote partijen al hebben gezegd niet met de PVV te willen regeren, lijkt het niet waarschijnlijk dat Wilders bij de formatie aan mag schuiven.
Kiezer de baas
Het verbaast Wilders: „Uiteindelijk is de kiezer de baas.” Die kan zijn partij zo groot maken dat de VVD bij het negeren van de PVV in een regering met ’6 of 7 partijen’ terecht zou komen, speculeert Wilders. Hij vindt het ’totaal ondemocratisch’ dat zijn partij ’bij voorbaat’ wordt uitgesloten.
Als de PVV toch aan de formatietafel komt, is het voor Wilders zelf al duidelijk wat hij wil. Hij gaat alleen het kabinet in als hij premier kan worden, en ministerspost ziet hij niet zitten. Dan blijft hij fractieleider in de Tweede Kamer.
Wilders zegt, ondanks de stevige oppositie die hij voert, best mee te willen regeren. „Ik ben niet iemand die zoetsappig over partijen gaat doen omdat we later misschien nog samen gaan regeren. Ik ben geen polderpoliticus.” Hij wijst erop dat zijn partij in 2010 in een gedoogconstructie aanschoof in kabinet-Rutte I. „Er zijn partijen die al veel langer bestaan en nog nooit de verantwoordelijkheid hebben gedragen.”
Wilders wil verder dat na de verkiezingen de grootste drie partijen verplicht met elkaar gaan onderhandelen. Dit moet voorkomen dat de PVV alsnog van coalitiebesprekingen wordt uitgesloten.
NOS 15.03.2021 PVV-voorman Wilders ziet het wel weer zitten om met Mark Rutte samen te werken. Vier jaar geleden zei Wilders niet met de VVD te willen samenwerken zolang Rutte aan het roer stond. Maar daar zit hij nu anders in, zo zei de leider van de grootste oppositiepartij vanmorgen in het NOS Radio 1 Journaal en in een Q&A op Facebook.
Wilders vindt dat de drie partijen die het grootst worden samen moeten gaan praten en onderzoeken of ze een kabinet kunnen vormen. De kans dat de VVD en de PVV bij die drie horen is groot, gezien de peilingen. Maar de kans dat ze echt gaan praten is dan weer niet groot: andere partijen waaronder de VVD hebben al gezegd niet met de PVV te willen samenwerken.
Wilders herhaalde wat hij daar al eerder over zei: hij noemt het “ondemocratisch” dat Rutte niet met de PVV wil samenwerken. In aanloop naar de vorige Tweede Kamerverkiezingen in 2017 zei Rutte niet met Wilders te willen samenwerken vanwege de uitspraken van Wilders over rechters en Marokkanen. Die opmerkingen staan volgens Rutte haaks op de waarden van Nederland en de rechtsstaat. Half februari zei Rutte op de vraag over samenwerking: “nee, nog steeds niet”.
“De kiezer is de baas, niet Mark Rutte.”, aldus Geert Wilders, PVV.
“De kiezer is de baas en niet Mark Rutte”, zei Wilders bij de NOS. Als de kiezer de PVV “heel groot” maakt, denkt Wilders dat Rutte wel “een toontje lager” zal zingen. De PVV-voorman vindt dat de drie grootste partijen aan de kiezers verplicht zijn te gaan praten. Die verantwoordelijkheid is hij ook bereid te nemen.
Als voorwaarde voor regeringsdeelname stelt Wilders wel voor om immigratie sterk in te perken. “We gaan niet in een kabinet zitten dat niet zorgt dat die immigratie fors wordt beperkt.” Het gaat dan om immigratie uit islamitische landen. Daar wil de PVV een eind aan maken omdat de partij vindt het veel geld kost, en de de islam niet bij Nederland hoort.
Eerdere uitspraken over minder Marokkanen of de Nederlandse rechtstaat neemt Wilders niet terug. Maar waarom moeten de uitspraken zo hard zijn, wilde een kijker op Facebook weten. “Onder hardwerkenden in ons land zijn ook heel veel immigranten” aldus de vraagsteller. Wilders zei daarop dat immigranten “die hard werken en zich aan de regels houden” van de PVV “helemaal niet weg hoeven”. “Als je je conformeert aan onze normen en waarden en wetten ben je gelijk aan iedereen, dan heb je van de PVV niets te vrezen.
“Het gaat er mij om dat de mensen die zich niet gedragen, die volgens de sharia willen leven of andere bedreigen, zoals nu de schrijfster Lale Gül, dat we die mensen aanpakken.”
‘Niet bang voor Nieuwsuur’
Ook reageerde Wilders op het niet komen opdagen in de uitzending van Nieuwsuur, waar het programma Lubach een filmje over maakte:
Wilders weersprak dat hij niet naar Nieuwsuur kwam uit angst voor kritische vragen.
“Ik ben veel, maar ik ben echt niet bang”, aldus Wilders, die benadrukte dat hij “iedere dag met angst leeft”. Volgens Wilders is hij naar alle debatten geweest, maar was het die dag een kwestie van een agendaprobleem, vanwege het Pauw-debat met Rutte dat hij die avond ook had. De PVV-voorman heeft het Lubach-filmpje nog niet gezien. “Ik ga het liedje nog kijken en zal dat met plezier doen.”
MSN 15.03.2021 De PVV stelt als voorwaarde voor regeringsdeelname een forse beperking van de immigratie. Dat zei partijleider Geert Wilders maandag tegen de NOS. “Wij gaan niet in een kabinet zitten wat niet inderdaad zorgt dat die immigratie fors wordt beperkt”, zei Wilders.
Het gaat dan om immigratie uit islamitische landen. Daar wil de PVV een eind aan maken. Volgens de partij is Nederland overbevolkt, kost immigratie veel geld en hoort de islam niet bij Nederland.
De kans dat de PVV in een nieuw kabinet komt is overigens zeer klein. Verscheidene partijen waaronder de VVD hebben al laten weten geen coalitie te willen vormen met de PVV.
Coalitie
Wilders herhaalde dat hij het uitsluiten van zijn partij ondemocratisch vindt. Hij pleit ervoor dat de drie grootste partijen na de verkiezingen met elkaar om tafel gaan zitten om te praten over de vorming van een nieuw kabinet.
Bij de vorige verkiezingen liet Wilders trouwens weten niet met de VVD te willen samenwerken zolang daar Mark Rutte aan het roer staat. Die eis heeft hij dit jaar laten vallen.
De PVV zit met twintig zetels in de Tweede Kamer. In de laatste Peilingwijzer, een gewogen gemiddelde van verschillende peilingen, komt de PVV nu uit op negentien zetels.
AD 10.03.2021 Folkert Thiadens is als directeur bij de PVV verantwoordelijk voor personeel en financiën. Daarnaast runt hij samen met zijn partner een bed & breakfast in Zevenhuizen. Heeft hij tijd over, dan rijdt hij graag met zijn oldtimer. Thiadens is nummer 44 op de kandidatenlijst voor de PVV.
Folkert Thiadens is een van de 48 kandidaten uit het Groene Hart die bij de komende verkiezingen een gooi doen naar een plek in de Tweede Kamer. In een serie legt AD Groene Hart een aantal van hen enkele dilemma’s voor. ,,De kans dat ik in de kamer kom is klein. Ik ben meer een lijstduwer.’’
Windmolens of zonnepanelen?
,,Allebei niet. Ons land en onze Noordzee worden volgebouwd met subsidie-slurpende windturbines. Bomen worden verbrand in vervuilende biomassacentrales. Weilanden worden opgeofferd voor zonneparken.
Ons prachtige landschap wordt kapotgemaakt onder het mom van een niet bestaande ‘klimaatcrisis’. Dat moet stoppen. Wij laten ons niet de les lezen door wereldvreemde klimaatpredikers. De Klimaatwet en het Klimaatakkoord gaan onmiddellijk de prullenbak in.’’
Koeien in de wei of natuur in de polder?
,,Boeren moeten kunnen blijven boeren en tegelijk zorgen voor ons Nederlandse landschap. Natuur blijven we goed beheren, maar het hoeft niet allemaal stikstofarme natuur te zijn.
Wij willen de gezins- en familiebedrijven behouden en een stop op de schaalvergroting in de landbouw. We koesteren de natuur die we hebben, maar doorgeslagen milieu- en natuurwetgeving schaffen we af. En vooral: de ongekozen bureaucraten in Brussel moeten zich er niet mee bemoeien.’’
Groene Hart behouden of buiten de kernen bouwen?
,,Je ontkomt er niet aan om ook buiten de kernen te bouwen. Het woningtekort is inmiddels opgelopen tot meer dan 330.000 woningen. Mede daardoor zijn woningen vaak onbetaalbaar.
De woningnood is een wooncrisis geworden, mede veroorzaakt door het open-grenzenbeleid van de afgelopen jaren. Wat de PVV betreft komt er een minister van Wonen die de Nederlanders op nummer één zet. Een minister die zorgt voor woningen, ook in het buitengebied, in plaats van windturbines.’’
Investeren in jeugdwerk of hardere straffen voor jonge criminelen?
,,Het beleid van pappen en nathouden met jeugdwerk en al die geldverslindende programma’s voor (vaak islamitisch) straattuig hebben nergens toe geleid. Jongeren, vrouwen en homo’s – niemand is meer veilig.
Zo kunnen we niet doorgaan. De PVV wil een zerotolerancebeleid waarbij (jonge) criminelen worden opgepakt en langdurig in de cel worden gezet. Ook geen taakstraffen meer en volwassenenstrafrecht vanaf 14 jaar bij gewelds- en zedendelicten.’’
Hoe snel moeten we van het gas af, of hoeft dat niet?
,,We hoeven helemaal niet van het gas af. We moeten direct stoppen met de miljarden verslindende klimaathysterie en energie betaalbaar maken. De energierekening kan honderden euro’s per jaar goedkoper door de belachelijk hoge belastingen op aardgas (de meest schone fossiele brandstof) af te schaffen. Klimaathippies hebben stroom en gas gemaakt tot een luxe product, waardoor het voor veel mensen onbetaalbaar is geworden.’’
Regeren met de VVD of de oppositie in?
,,De PVV wil dat de drie grootste partijen na de verkiezingen met elkaar gaan onderhandelen. In een coalitie met de PVV kan Nederland weer veilig zijn, een land waar we trots zijn op onze eigen cultuur en ons geen racisme laten aanpraten.
Een land waar goede zorg als nationale topprioriteit wordt gezien. Een land waar we minder van ons inkomen aan belastingen hoeven te betalen omdat we stoppen met de miljardenuitgaven aan het buitenland, de kostbare massa-immigratie en klimaatsubsidie.’’
Telegraaf 21.02.2021 Mocht de PVV na de verkiezingen toch in de regering belanden, dan wil partijleider Geert Wilders zelf alleen het kabinet in als zijn partij de grootste is en hij premier kan worden. Anders blijft Wilders in de Tweede Kamer zitten.
Dat zegt Wilders in het tv-programma WNL op Zondag. De PVV is in de peilingen de tweede partij van Nederland, met wel een flinke achterstand op de VVD. Aangezien de meeste grote partijen al hebben gezegd niet met de PVV te willen regeren, lijkt het niet waarschijnlijk dat Wilders bij de formatie aan mag schuiven.
Kiezer de baas
Het verbaast Wilders: „Uiteindelijk is de kiezer de baas.” Die kan zijn partij zo groot maken dat de VVD bij het negeren van de PVV in een regering met ’6 of 7 partijen’ terecht zou komen, speculeert Wilders. Hij vindt het ’totaal ondemocratisch’ dat zijn partij ’bij voorbaat’ wordt uitgesloten.
Als de PVV toch aan de formatietafel komt, is het voor Wilders zelf al duidelijk wat hij wil. Hij gaat alleen het kabinet in als hij premier kan worden, en ministerspost ziet hij niet zitten. Dan blijft hij fractieleider in de Tweede Kamer.
Wilders zegt, ondanks de stevige oppositie die hij voert, best mee te willen regeren. „Ik ben niet iemand die zoetsappig over partijen gaat doen omdat we later misschien nog samen gaan regeren. Ik ben geen polderpoliticus.” Hij wijst erop dat zijn partij in 2010 in een gedoogconstructie aanschoof in kabinet-Rutte I. „Er zijn partijen die al veel langer bestaan en nog nooit de verantwoordelijkheid hebben gedragen.”
Compromissen
Wilders zegt graag te willen meeregeren en is ’bereid compromissen te sluiten’. Welke dat zijn wil hij in het gesprek in eerste instantie nog niet prijsgeven. „Ik ga niet hier onderhandelen. Ik wacht tot na de verkiezingen.”
MSN 21.02.2021 Mocht de PVV na de verkiezingen toch in de regering belanden, dan wil partijleider Geert Wilders zelf alleen het kabinet in als zijn partij de grootste is en hij premier kan worden. Anders blijft Wilders in de Tweede Kamer zitten.
Dat zegt Wilders in het tv-programma WNL op Zondag. De PVV is in de peilingen de tweede partij van Nederland, met wel een flinke achterstand op de VVD. Aangezien de meeste grote partijen al hebben gezegd niet met de PVV te willen regeren, lijkt het niet waarschijnlijk dat Wilders bij de formatie aan mag schuiven.
Kiezer de baas
Het verbaast Wilders: „Uiteindelijk is de kiezer de baas.” Die kan zijn partij zo groot maken dat de VVD bij het negeren van de PVV in een regering met ’6 of 7 partijen’ terecht zou komen, speculeert Wilders. Hij vindt het ’totaal ondemocratisch’ dat zijn partij ’bij voorbaat’ wordt uitgesloten.
Als de PVV toch aan de formatietafel komt, is het voor Wilders zelf al duidelijk wat hij wil. Hij gaat alleen het kabinet in als hij premier kan worden, en ministerspost ziet hij niet zitten. Dan blijft hij fractieleider in de Tweede Kamer.
Wilders zegt, ondanks de stevige oppositie die hij voert, best mee te willen regeren. „Ik ben niet iemand die zoetsappig over partijen gaat doen omdat we later misschien nog samen gaan regeren. Ik ben geen polderpoliticus.” Hij wijst erop dat zijn partij in 2010 in een gedoogconstructie aanschoof in kabinet-Rutte I. „Er zijn partijen die al veel langer bestaan en nog nooit de verantwoordelijkheid hebben gedragen.”
Wilders zegt graag te willen meeregeren en is ’bereid compromissen te sluiten’. Welke dat zijn wil hij in het gesprek in eerste instantie nog niet prijsgeven. „Ik ga niet hier onderhandelen. Ik wacht tot na de verkiezingen.”
Den HaagFM 16.01.2021 Geert Wilders wil na de verkiezingen van maart dit jaar verder met zijn vertrouwde PVV-fractie. Alle huidige PVV-Kamerleden staan op verkiesbare plekken op de kandidatenlijst.
Op de Tweede Kamerlijst staan ook de Haagse fractievoorzitter Sebastian Kruis (plek 48) en medewerker Anthony Heeren (plek 32).
Andere Haagse namen zijn;
Fleur Agema (plek 2),
Léon de Jong (4),
Sietse Fritsma (11),
Machiel de Graaf (14)
en Daniëlle de Winter (24).
Fritsma wil dus ook na de verkiezingen in de Tweede Kamer blijven. Hij besloot in 2019 de politiek na dertien jaar te verlaten en zich te storten op het ondernemerschap. Fritsma werd geridderd bij zijn afscheid. Hij keerde vorig jaar zomer al terug om Gabriëlle Popken te vervangen, maar wil dus ook na de verkiezingen blijven.
“Een lijst vol kwaliteit en continuïteit, aangevuld met nieuw talent”, schrijft Wilders op de PVV-website. “Ik heb er veel zin in om samen met dit enthousiaste team het onversneden PVV-geluid steeds luider te laten klinken.”
AD 15.01.2021 Geert Wilders heeft, op de dag van de kabinetsval, de PVV-kandidatenlijst voor de Tweede Kamerverkiezingen van half maart naar buiten gebracht. De lijst is doorspekt met bekende gezichten en vertrouwelingen van Wilders.
Wilders: ,,Met trots presenteer ik onze prachtige PVV-kandidatenlijst. Een lijst vol kwaliteit en continuïteit. Aangevuld met nieuw talent. Ik heb er veel zin in om samen met dit enthousiaste team het onversneden PVV-geluid steeds luider te laten klinken.”
De PVV scoort momenteel tussen de 18 en 22 zetels in de Peilingwijzer, een combinatie van verschillende opiniepeilingen. Dat komt goed uit, want op de eerste twintig plaatsen staan alleen maar mensen die al eerder hun waarde voor Wilders hebben bewezen in het parlement.
De top 5 bestaat naast Wilders uit Tweede Kamerleden Fleur Agema, Gidi Markuszower, Léon de Jong en Vicky Maeijer. Opmerkelijk is wel de overstap van senator Marjolein Faber. Zij staat op plek 18. Het is niet toegestaan om tegelijk lid te zijn van de Eerste en Tweede Kamer.
Faber geeft als reden voor haar transfer naar de Tweede Kamer dat ze haar talenten graag eens aan die fractie ten dienste wil stellen. Ze laat weten serieus haar zetel te willen innemen, mits de kiezer haar partij natuurlijk genoeg zetels gunt. ,,Anders was ik wel lijstduwer geworden op plaats 50.”
NOS 15.01.2021 Oppositiepartij PVV heeft de kandidatenlijst gepresenteerd voor de Tweede Kamerverkiezingen. Alle huidige PVV-Kamerleden willen terug en staan op een verkiesbare plaats.
In de top-20 staan op één na de huidige Kamerleden. Alleen Marjolein Faber, de nummer 18, zit nu nog niet in de Tweede Kamer. Zij is als fractievoorzitter het PVV-gezicht in de Eerste Kamer.
Continuïteit
PVV-leider Wilders spreekt over een “lijst vol kwaliteit en continuïteit, aangevuld met nieuw talent”. Op nummer 2 staat opnieuw Fleur Agema, al jaren in de Tweede Kamer woordvoerder volksgezondheid.
PVV-leider Wilders: “Ik heb er veel zin in om samen met dit enthousiaste team het onversneden PVV-geluid steeds luider te laten klinken.
Hier staat de volledige kandidatenlijst tot nummer 50.
AD 11.01.2021 Met een dikker verkiezingsprogramma hoopt de PVV een basis te leggen om mee te regeren in een volgend kabinet. Andere partijen zijn er juist al door afgeschrikt.
Geen A4’tje dit maal, maar 50 pagina’s met ideeën voor ons land waar ‘de Nederlandse gezelligheid wordt verdrongen door Marokkaanse agressie’. Geert Wilders lanceerde afgelopen weekeinde een lijviger partijprogramma dan in 2016. Naar eigen zeggen omdat de partij nu als tweede in de peilingen staat. „We kijken er nu op een serieuzere manier naar”, vertelde hij De Telegraaf.
De klankkleur van het programma is wel dezelfde gebleven. De partij wil nog steeds moskeeën en de Koran verbieden, de pensioenleeftijd verlagen naar 65 jaar en Nederland uit de EU loodsen. Maar er zijn ook nieuwe plannen.
Bijvoorbeeld het hijsen van de Nederlandse vlag op alle scholen. En hoewel het huidige kabinet de maximumsnelheid op snelwegen verlaagde vanwege het stikstofakkoord, wil de PVV dat er zelfs 140 gereden moet kunnen worden.
Met die laatste speerpunten maakt de PVV geen vijanden, maar met een andere paragraaf gebeurt dat wel. Zo wil Wilders een ministerie van ‘Remigratie en De-islamisering’. Dat moet ervoor zorgen dat migranten terugkeren naar het land van herkomst. Zo wil de PVV alle Syriërs met een tijdelijke verblijfsvergunning weer weg hebben.
D66-leider Sigrid Kaag klaagde al direct in reactie dat ‘Wilders verder radicaliseert’. ,,Hij plaatst zich buiten onze Grondwet en vernedert honderdduizenden Nederlanders.” Haar oordeel: ,,Laten we hier allemaal een streep trekken: Wilders kan niet meer regeren of gedogen”.
Wilders radicaliseert verder. Hij plaatst zich buiten onze Grondwet en vernedert honderdduizenden Nederlanders. Laten we hier allemaal een streep trekken: Wilders kan niet meer regeren of gedogen #D66
Nu is D66 de natuurlijke vijand van de PVV, maar ook CDA-leider Wopke Hoekstra reageerde kregelig op het PVV-programma. Hij had het stuk ‘snel gescand’, maar vond het alvast ‘geen aanbeveling’ omdat de PVV de rechtsstaat niet serieus zou nemen. ,,Als je kijkt wat erin staat en hoe daar wordt omgegaan met religie en allerlei type vrijheden, dan is het niet goed voorstelbaar dat het CDA daarmee gaat regeren.”
Het woord ‘uitgesloten’ vermeed Hoekstra nog, maar hij zal met vrees terugdenken aan hoe zijn partij bijna scheurde toen het een gedoogconstructie met de PVV aanging tijdens kabinet Rutte-I.
Bovendien lijkt samenwerking met de VVD moeilijk, zolang Mark Rutte die partij leidt. In de formatie van het huidige kabinet sloot deze een toekomst met Wilders zo goed als uit. Aan informateur Herman Tjeenk Willink schreef Rutte in 2017 dat Wilders ‘stelselmatig bevolkingsgroepen beschimpt en beledigt’. ,,Denk aan zijn uitspraak over minder Marokkanen. Hij heeft gepleit voor het inperken van grondwettelijke vrijheden.”
Rutte
Om die redenen zei Rutte destijds al dat de kans ‘niet 0,1 procent maar 0′ was dat zijn VVD weer met de PVV zou gaan regeren. Daar komt bij dat hij Wilders nog steeds verwijt dat hij het kabinet opblies toen er extra moest worden bezuinigd.
Bovendien zal Wilders nooit iets van zijn minder-Marokkanenuitspraak terugnemen, benadrukte hij vaak. Kabinetsdeelname wil hij wel, maar niet ten koste van alles. Toch is het probleem vooral: Wilders wil wel, maar de anderen niet.
NOS 10.01.2021 Aankomend CDA-leider Hoekstra vindt het “niet goed voorstelbaar” dat zijn partij na de verkiezingen met de PVV gaat regeren. Gisteren presenteerde de PVV haar verkiezingsprogramma en pleitte daarin onder meer voor een verbod op het verspreiden van de “islamitische ideologie”. Partijleider Wilders wil verder een ministerie voor De-islamisering en hij vindt dat tijdelijke asielvergunningen voor Syriërs moeten worden ingetrokken.
In WNL op Zondag noemde Hoekstra het PVV-programma “geen aanbeveling om samen op weg te gaan”. Hij voegde eraan toe dat het CDA alleen kan regeren met “partijen die de rechtsstaat serieus nemen en ten volle onderschrijven”. Hoekstra hekelde de manier waarop de PVV omgaat met religie en andere vrijheden.
Rutte I
In het eerste kabinet-Rutte werkte het CDA, na een hoogoplopende interne discussie, wel samen met de PVV. De partij van Wilders gaf toen gedoogsteun aan een coalitie van VVD en CDA, maar het kabinet viel binnen anderhalf jaar na een conflict over bezuinigingen.
Voormalig CDA-leider Buma zei later dat hij niet meer met de PVV wilde regeren en ook volgens Hoekstra ligt samenwerking “totaal niet voor de hand”. Ook hij verwees naar “het drama met het eerste kabinet-Rutte”.
De minister van Financiën zou gisteren officieel tot lijsttrekker van het CDA worden gekozen, maar door technische problemen bij een digitaal congres is dat nog niet gebeurd. Zijn verkiezing is een formaliteit, want hij is de enige kandidaat.
AD 10.01.2021 CDA-leider Wopke Hoekstra ziet het niet gebeuren dat zijn partij in zee gaat met de PVV van Geert Wilders. Het nieuwe verkiezingsprogramma van de PVV is ‘geen aanbeveling om vervolgens samen op weg te gaan’, zei Hoekstra in WNL op Zondag. ,,Ik vind sowieso dat het CDA alleen kan regeren met partijen die de rechtstaat serieus nemen en ten volle onderschrijven.”
Anders dan bij de vorige verkiezingen, toen het PVV-programma slechts één bladzijde vulde, kwam de partij dit weekeinde met een programma van ruim vijftig pagina’s met de visie en plannen van de PVV. ,,Ik heb het programma snel gescand”, zegt Hoekstra. ,,Als je kijkt wat daarin staat en hoe daar wordt omgegaan met religie en allerlei type vrijheden, dan is het niet goed voorstelbaar dat het CDA daarmee gaat regeren.” In het programma pleit Wilders onder meer voor een verbod op de Koran, op moskeeën en op islamitisch onderwijs.
Hoekstra wil dan ook niet regeren met de PVV of een gedoogconstructie aangaan, zoals in 2010. ,,Met deze opvattingen en ook met het drama van het eerste kabinet-Rutte, ligt dat niet voor de hand”, zegt hij in het praatprogramma.
RTL 09.01.2021 De PVV van Geert Wilders heeft in het partijprogramma voor de Tweede Kamerverkiezingen in maart een ministerie van Immigratie, Remigratie en De-islamisering opgenomen. Daarnaast blijft het verlaten van de Europese Unie een kernpunt voor de partij. “Maar dat brengt deelname aan de coalitie echt niet dichterbij. Integendeel.”
De PVV zegt mee te willen regeren en is op dit moment een van de grootste partijen van het land. Het verkiezingsprogramma richt zich vooral op maatregelen ‘om onze cultuur, onze manier van leven en onze kernwaarden veilig te stellen’, zo valt te lezen.
Hijsen Nederlandse vlag
Daar willen ze zelfs de grondwet voor wijzigen. Een ministerie voor de-islamisering is bijvoorbeeld in strijd met artikel 1 van de Nederlandse grondwet, waar in staat dat discriminatie wegens godsdienst niet is toegestaan.
In het programma pleit de partij daarnaast opnieuw voor een asielstop en het opsluiten en uitzetten van mensen zonder verblijfsstatus. Ook wil de partij van Wilders op scholen dagelijks de Nederlandse vlag worden gehesen.
Commentaar Frits Wester
De PVV heeft deze keer meer werk gemaakt van het verkiezingsprogramma dan in 2017 toen het slechts één A-viertje besloeg, zegt politiek commentator Frits Wester. “Het geeft nu meer inzicht en zit meer gedegen in elkaar. De PVV wil graag meeregeren, maar als je alles leest, dan moet er wel heel veel water bij de wijn om ooit toe te treden tot een kabinet. Zoveel water, dat er van dat programma slechts kinderchampagne overblijft.”
“Al hun standpunten over bijvoorbeeld het klimaat, de-islamisering en het treden uit de EU; dat zijn kernpunten voor de PVV. Maar echt onacceptabel voor de andere partijen. De eigen PVV-stemmers zullen het ook niet begrijpen als Wilders dit allemaal zou laten vallen voor regeringsdeelname.”
“Kortom, het is een helder programma, dat zeker een belangrijk deel van de kiezers aan zal spreken, maar het brengt deelname aan een coalitie echt niet dichterbij. Integendeel.”
De PVV valt mensen met een migratieachtergrond, en dan met name uit Marokko, frontaal aan. “Allochtone straatterroristen, vaak Marokkanen, terroriseren Nederlanders overal”, schrijft de partij.
Minimumloon omhoog
Ook moet Nederland uit de Europese Unie stappen en weer over zijn eigen grenzen gaan. En die grenzen moeten goed bewaakt worden.
Ook financieel heeft het PVV-programma weinig verrassingen: de partij wil flink wat geld uittrekken voor zaken die mensen in hun portemonnee raken. De btw op boodschappen moet bijvoorbeeld omlaag, net als de huurprijzen en de energierekening. Het minimumloon moet tegelijkertijd omhóóg, en de AOW-leeftijd wil de PVV terug naar 65 jaar.
NOS 09.01.2021 De PVV heeft vandaag zijn verkiezingsprogramma gepresenteerd. In ruim 50 pagina’s worden de standpunten uiteengezet, met trefwoorden als cultuur en tradities, zorg en veiligheid, en klimaatrealisme.
In het voorwoord schrijft Geert Wilders dat zijn partij trots is op de eigen cultuur. “We laten ons geen racisme aanpraten.” Hij wil terug naar “een land zonder hoofddoekjes, maar met oer-Hollandse gezelligheid”, zoals de sinterklaastraditie met Zwarte Piet.
De PVV wil Nederland “de-islamiseren”, onder meer door het verspreiden van de “islamitische ideologie” te verbieden. De partij wil de grenzen kunnen sluiten voor “gelukzoekers en immigranten uit islamitische landen”. Er moet een “ministerie van Immigratie, Remigratie, en De-islamisering komen” en mensen met een dubbele nationaliteit mogen geen stemrecht meer krijgen. Tijdelijke asielvergunningen van Syriërs worden ingetrokken.
Nederlandse vlag
Verder moet op scholen dagelijks de Nederlandse vlag worden gehesen. Artikel 23, waarin de vrijheid van het bijzonder onderwijs is vastgelegd, moet worden behouden. Maar onderwijs op islamitische grondslag moet worden afgeschaft, vindt de PVV.
De PVV wil verder onder meer “baas worden over ons eigen geld” en uit de Europese Unie stappen. Ook moet de publieke omroep worden afgeschaft.
Verder moet er veel meer geld naar de zorg, onder meer voor een forse, structurele salarisverhoging. Ook moeten er tienduizenden zorgmedewerkers bijkomen en tienduizenden nieuwe plekken in de verpleeghuizen. Het eigen risico moet worden afgeschaft.
Veel meer agenten
Daarnaast moeten er 10.000 agenten bijkomen, en het leger “waar nodig” worden ingezet om “de straten van Nederland terug te veroveren”.
Opnieuw zet de PVV zich af tegen verandering van het pensioenstelsel. De AOW-leeftijd moet terug naar 65 jaar. Ondernemers die de dupe zijn van de coronacrisis moeten 100 procent schadeloos worden gesteld. Verder moet de BTW op boodschappen worden verlaagd en de energierekening omlaag.
Wilders wil verder dat na de verkiezingen de grootste drie partijen verplicht met elkaar gaan onderhandelen. Dit moet voorkomen dat de PVV van coalitiebesprekingen wordt uitgesloten.
AD 09.01.2021 140 kilometer per uur rijden op snelwegen, een minister om migranten weer te laten vertrekken en veel geld naar de zorg. De PVV zet richting de volgende verkiezingen in op vertrouwde thema’s: zorg en migratie. Dat blijkt uit het lijvige verkiezingsprogramma dat de partij heeft gelanceerd.
Onder de nieuwe plannen zijn bijvoorbeeld het hijsen van de Nederlandse vlag op alle scholen. Ook moet er volgens de partij 140 gereden kunnen worden op snelwegen, waarmee het natuurlijk het huidige kabinet passeert dat de snelheid verlaagde om de stikstofuitstoot te drukken.
Opvallend is nog dat de partij een salarisverlaging bepleit voor ministers, Kamerleden én de koning. Het Koningshuis zou ‘belastingplichtig’ moeten worden en het net als politici moeten doen met een salarisverlaging van 20 procent.
Verder wil Wilders een ministerie van ‘Remigratie en De-islamisering’. Dat moet ervoor zorgen dat mensen terugkeren naar het land van herkomst, maar ook dat het dragen van hoofddoeken in overheidsgebouwen wordt tegengegaan.
Ook moet ‘het gebruik van Nederlandse producten’ worden gepromoot. ,,Die krijgen een (rood-wit-blauw) keurmerk zodat ze goed herkenbaar zijn.”
Toeslagenaffaire
De PVV-leider schrijft er te zijn ‘voor een veilig land’, noemt Nederland in het stuk nu ‘corrupt’ en wil juist een natie ‘waar we trots zijn op onze eigen cultuur en ons geen racisme laten aanpraten’.
‘Waar goede zorg als nationale topprioriteit wordt gezien. Een land waar we minder van ons inkomen aan belastingen hoeven te betalen omdat we stoppen met de miljardenuitgaven aan het buitenland, de kostbare massa-immigratie en klimaatsubsidies. Een land waar de overheid dienstbaar is aan burgers en geen onschuldige mensen criminaliseert, zoals bij de Toeslagenaffaire.’
Om criminaliteit te bestrijden moeten er 10.000 agenten bij komen. Ook wil de PVV een ‘digitale schandpaal’ oprichten voor daders van gewelds- en zedenmisdrijven. Daarnaast moeten er volgens de PVV miljarden naar de zorg vloeien via investeringen in ic’s, spoedeisende hulpposten, verpleeghuizen en ouderenwoningen.
Daarnaast zijn er evergreens in de plannen van de partij zoals een asielstop, een Nexit, het verlagen van de pensioenleeftijd naar 65 en het afschaffen van tbs en taakstraffen. Net als het verbieden van islamitische scholen, moskeeën en de Koran. Net als voorgaande jaren wil Wilders zijn plannen grotendeels bekostigen door het schrappen van ontwikkelingshulp.
Overigens weigerde onder meer de VVD eerder met Wilders in zee te gaan in een kabinet vanwege zijn minder-Marokkanen-uitspraak. Wilders zegt tegen De Telegraaf zijn woorden niet terug te willen nemen. ‘Ik zou niet weten waarom. Ik ben, op groepsbelediging na, door de rechter vrijgesproken voor die uitspraak. Ik heb gewoon de waarheid gesproken.’
Minder, minder, minder
Hij verwacht niet dat dit hem buiten een volgend kabinet zal houden. ‘Als je maar groot genoeg wordt, vind ik dat je de kans moet krijgen om mee te regeren. Als ze de PVV buiten de deur houden moeten VVD en CDA maar aan hun aanhang zien uit te leggen dat ze liever met SP of GroenLinks in zee gaan.’
MSN 04.12.2020 Nu alle grote politieke partijen hun verkiezingsprogramma en kandidatenlijsten hebben gepresenteerd, is het wachten op de PVV. Geert Wilders laat aan RTL Nieuws weten dat hij het programma medio januari bekend gaat maken. “En het is dit keer meer dan één A4’tje”, zegt Wilders.
Eén ding is al duidelijk: Geert Wilders zal de lijst weer aanvoeren. Verder wil de PVV-leider nog niets zeggen. De partij doet het goed in de peilingen en kan nu rekenen op 18 tot 22 virtuele zetels. De VVD is nu de grootste.
De partij van Wilders doet in maart voor de vijfde keer mee aan de Tweede Kamerverkiezingen.
Meer dan een A4
Traditiegetrouw is de PVV de laatste partij die de kandidaten en het verkiezingsprogramma presenteert. Vier jaar geleden paste het verkiezingsprogramma precies op één A4. Het programma werd toen gepubliceerd op de Facebookpagina van Geert Wilders. “Het programma wordt dit jaar meer dan een A4’tje”, zegt hij. Hoeveel meer, wil hij niet zeggen.
Wilders liet deze week al wel weten dat hij in ieder geval een nieuw ministerie van ‘Immigratie, Remigratie en De-islamisering’ wil. “Onze grenzen moeten dicht voor nog meer asielzoekers en immigranten uit islamitische landen. Nederland is overvol.”
RTL 04.12.2020 Nu alle grote politieke partijen hun verkiezingsprogramma en kandidatenlijsten hebben gepresenteerd, is het wachten op de PVV. Geert Wilders laat aan RTL Nieuws weten dat hij het programma medio januari bekend gaat maken. “En het is dit keer meer dan één A4’tje”, zegt Wilders.
Eén ding is al duidelijk: Geert Wilders zal de lijst weer aanvoeren. Verder wil de PVV-leider nog niets zeggen. De partij doet het goed in de peilingen en kan nu rekenen op 18 tot 22 virtuele zetels. De VVD is nu de grootste.
De partij van Wilders doet in maart voor de vijfde keer mee aan de Tweede Kamerverkiezingen.
Meer dan een A4
Traditiegetrouw is de PVV de laatste partij die de kandidaten en het verkiezingsprogramma presenteert. Vier jaar geleden paste het verkiezingsprogramma precies op één A4. Het programma werd toen gepubliceerd op de Facebookpagina van Geert Wilders. “Het programma wordt dit jaar meer dan een A4’tje”, zegt hij. Hoeveel meer, wil hij niet zeggen.
Wilders liet deze week al wel weten dat hij in ieder geval een nieuw ministerie van ‘Immigratie, Remigratie en De-islamisering’ wil. “Onze grenzen moeten dicht voor nog meer asielzoekers en immigranten uit islamitische landen. Nederland is overvol.”
De PVV is na de VVD de grootste, maar heeft dus geen burgemeesters.
Het ging er donderdag 12.11.2020 in de Tweede Kamer hard aan toe in het debat over de vrijheid van meningsuiting in het onderwijs. Madeleine van Toorenburg (CDA) botste met Farid Azarkan (DENK).
Telegraaf 13.11.2020
De Tweede Kamer debatteerde donderdag 12.11.2020 over de vrijheid van meningsuiting. Op de agenda staat ook de buitenlandse financiering van moskeeën. Het debat is door PVV-leider Geert Wilders aangevraagd naar aanleiding van de moord op de Franse leraar Samuel Paty. Direct bleek dat het een vurig debat zou worden.
PVV-leider Geert Wilders opende het Kamerdebat met een opsomming van de aanslagen en bedreigingen de afgelopen weken. Hij schonk ook aandacht aan de oproep van de Amsterdamse imam Yassin Elforkani twee weken na de moord op Samuel Paty, om het beledigen van de profeet Mohammed strafbaar te maken. De petitie die zijn collega-imam Ismail Abou Soumayyah vervolgens opstelde om deze oproep te bekrachtigen, is al meer dan 120.000 keer getekend.
Geert Wilders: ‘‘De islam is het gif van onze samenleving. We hebben een monster geïmporteerd. Ik waarschuw er al twintig jaar voor. Hoeveel slachtoffers moeten er nog vallen voordat het kwartje valt dat die vreselijke islam niet bij Nederland hoort?’’
Geert Wilders: ‘‘Tweede termijn terreurdebat. Zolang iedereen – behalve de PVV – de islam niet durft te benoemen als oorzaak voor ellende/terreur lossen we de problemen nooit op. Moties over de-islamiseren, grenzen dicht en publiceren Mohammed-cartoons.’’
Geert Wilders: ‘‘Ik ben al 16 jaar mijn vrijheid kwijt en word meer dan 100x per week met de dood bedreigd, dus de premier moet niet suggereren dat ik om electorale redenen zeg wat ik zeg. Ik geloof in wat ik zeg, hoe hoog de prijs ook is. Maar Rutte weigert op de feiten te reageren. Dat is laf.’’
Geert Wilders: ‘‘Azarkan bewijst moslims een slechte dienst vandaag. Hij weigert afstand te nemen van een abjecte oproep net na de moord op Samuel Paty om belediging vd profeet strafbaar te stellen. Hij is nerveus, onzeker en druipt zwijgend af. Bye bye DENK.’’
Geert Wilders: ‘‘Je moet geen vrijheden geven aan ideologieën, die tot doel hebben jouw vrijheid af te pakken. Wees niet naïef, de islam wil ons overheersen en ons onze vrijheid afpakken. Geen islamitisch land ter wereld is vrij. We moeten Nederland de-islamiseren.’’
Geert Wilders: ‘‘De boodschap van het filmpje is glashelder: Wilders moet dood. Maar in een rechtsstaat moet je vrij kunnen wonen en werken. Ik hoop dat het OM hard zal optreden. Tegen iedereen die bedreigd wordt en nu dus ook.’’
Telegraaf 13.11.2020
Nadat DENK-fractievoorzitter Farid Azarkan de petitie in zijn betoog naar voren bracht en verdedigde, reageerde Kamerlid Madeleine van Toorenburg van het CDA‘ziek’ en ‘witheet’: ‘Een Franse leraar is onthoofd. Om dan de discussie over godslastering te voeren, is ziek.’ Ook PvdA-Kamerlid Attje Kuiken was niet blij met de uitlatingen van Azarkan: ‘Het enige wat u doet, is wegkijken en bagatelliseren.’
Aanvankelijk kregen politici in Nederland het verwijt te weinig aandacht te schenken aan de gruwelijke moord op de Franse leraar Samuel Paty op 16 oktober 2020 in een voorstad van Parijs. Zo sprak presentator Fidan Ekiz van talkshow De Vooravond zich zeer kritisch uit over het uitblijven van verontwaardiging na de onthoofding van de Franse leraar geschiedenis en maatschappelijke vorming.
Inmiddels is het debat over de onder druk staande vrijheid van meningsuiting wel losgebarsten, mede door de aanslagen in Nice, waar op 29 oktober 2020 drie mensen door een Tunesische moslimterrorist in een kerk werden vermoord, en in Wenen, waar op 2 november 2020 vier burgers werden doodgeschoten door een moslim-extremist.
AD 21.11.2020
Pure pesterij: ‘Expositie met spotprents Mohammed past in systematisch pesten van moslims’
Goedkoop effectbejag? Dat is het zeker niet, stelt raadslid Jan Pronk namens de Haagse liberalen. ,,Nee, we zijn heel serieus. Dit is een zeer noodzakelijke discussie, die we moeten blijven voeren. Wat in Rotterdam gebeurde – een docent die werd bedreigd en moest onderduiken vanwege een cartoon in zijn klas – kan in Den Haag net zo goed. En dus moeten we een krachtig tegengeluid laten horen.”
Een expositie met onder meer cartoons van Mohammed, dat is pure pesterij van moslims. Dat vindt Nur Icar van de Islam Democraten. ,,Het enige wat je ermee bereikt is polariseren, waarom zou je dat willen?”
Telegraaf 23.11.2020
De Haagse VVD pleit ervoor een tentoonstelling in te richten in een openbare ruimte in Den Haag, met spotprents over religies en politieke regimes. Volgens raadslid Jan Pronk is dat noodzakelijk om de discussie over vrijheid van meningsuiting te blijven voeren, vooral ook in de klas. ,,Wat heilig is voor de één, betekent onvrijheid voor de ander.”
Nur Icar kan zich absoluut niet vinden in het voorstel. ,,Het gaat zogezegd om alle heilige huisjes, maar het is natuurlijk volstrekt duidelijk dat dit gericht is tegen moslims. Een voorstel als dit had ik verwacht vanuit de hoek van de PVV, het verrast me dat de VVD dit nu inbrengt. Dat zal ongetwijfeld te maken hebben met de verkiezingen.”
Spotprenten van Mohammed projecteren op het provinciehuis
De Brabantse PVV wil gigantische spotprenten van profeet Mohammed laten projecteren op het provinciehuis in Den Bosch. De partij daagt het provinciebestuur uit om zo een statement te maken. ,,Zo komen we op voor onze westerse waarden en laten we zien dat we solidair zijn met Frankrijk”, zegt Alexander van Hattem, PVV-voorman in Brabant.
De oproep van de PVV komt twee weken na de moord op Samuel Paty. De Franse leraar werd onthoofd nadat hij tijdens een les over vrijheid van meningsuiting twee spotprenten van de profeet had laten zien. Het gaat om cartoons uit satirisch weekblad Charlie Hebdo, vijf jaar eerder zelf slachtoffer van een aanslag door moslimextremisten.
Bedreiging na tonen spotprent
Het onderwerp kwam nog prominenter op de politieke agenda door de twee Nederlandse docenten die vorige week op sociale media zijn bedreigd. Een docent van het Rotterdamse Emmauscollege moest onderduiken nadat hij dreigementen ontving uit islamitische hoek.
In het klaslokaal van de docent hing al vijf jaar een spotprent van cartoonist Joep Bertrams over de aanslag op redacteuren van het Franse satirische weekblad Charlie Hebdo. Diverse leerlingen zagen deze prent aan voor een Mohammed-cartoon, ook al is op de prent niet de profeet maar een jihadist te zien. Een foto van de spotprent werd online gedeeld, waarna de zaak snel escaleerde.
Later in de week werd bekend dat ook op een school in Den Bosch bedreigingen waren geuit jegens een docent, nadat hij in een les over de vrijheid van meningsuiting een Mohammed-cartoon had laten zien en besproken.
Buitenlandse financiering moskeeën
Gezien het islamitische motief bij de aanslagen in Nice en Wenen is donderdag in het Kamerdebat ook de buitenlandse financiering van moskeeën aan de orde. Moskeeën zouden een belangrijke en gevaarlijke rol spelen bij het verspreiden van gedachtegoed dat haaks staat op de vrije democratische waarden in Nederland. Eerder dit jaar concludeerde een parlementaire ondervragingscommissie dat de salafistische stroming van de islam in Nederlandse moskeeën wordt verspreid vanuit onder meer Turkije en de Arabische Golfstaten.
In hun Regeerakkoord uit 2017 legden de coalitiepartijen CDA, VVD, D66 en ChristenUnie vast dat buitenlandse financiering uit ‘onvrije landen’ onwenselijk is en dat ‘voorkomen moet worden dat vanuit het buitenland via geldstromen naar politieke, maatschappelijke en religieuze organisaties onwenselijke invloed wordt gekocht’. De partijen spraken af dat geldstromen vanuit zulke landen zoveel mogelijk moeten worden beperkt.
VVD en ChristenUnie willen zelf wet maken
Drie jaar later is er nog steeds geen wetgeving en blijft de buitenlandse financiering van moskeeën een probleem. De inspanningen van verantwoordelijk minister Wouter Koolmees (D66) hebben nog geen concrete resultaten opgeleverd.
Als het aan Kamerlid Bente Becker (VVD) en ChristenUnie-fractievoorzitter Gert-Jan Segers ligt, moet er zo snel mogelijk wetgeving komen. Komt die niet vanuit het kabinet, dan komen VVD en ChristenUnie zelf met een wetsvoorstel. Becker vindt dat de aanslagen van de afgelopen weken laten zien dat er sprake is van een ‘giftige voedingsbodem in de samenleving’. Ze noemt buitenlandse moskeeën als bron.
Segers zegt dat hij een wetsontwerp klaar heeft liggen. Eerder deze maand bepleitte Segers een Europese aanpak van de buitenlandse financiering. De ChristenUnie-voorman sprak het kabinet er vorig jaar ook al op aan.
Opmerkelijk is dat het initiatief nu komt van twee regeringspartijen. Zeker nu de verkiezingsstrijd zich begint te roeren, roept dat vragen op. Waarom kwam het kabinet de afgelopen jaren niet zelf met maatregelen?
Wetgeving loopt spaak
Om te beginnen moet er een juridische definitie komen van wat een ‘onvrij land’ is. Als financiering vanuit bepaalde landen wordt stopgezet, mag er dan nog wel handel worden gedreven met die landen? Daarnaast speelt ook de vrijheid van godsdienst een rol. Maar dat is volgens VVD’er Becker geen probleem. Volgens haar mag je grondrechten beperken als die worden gebruikt om vrijheid te ondermijnen.
In februari dit jaar deed het kabinet een poging om geldstromen naar moskeeën, religieuze organisaties en maatschappelijke organisaties te verbieden. Het kabinet stelde daarnaast voor dat organisaties financiering van buiten de Europese Unie openbaar moeten maken. Maar het verbod van geldstromen zou in strijd zijn met ‘grondwettelijke en Europees-rechtelijke vrijheden’. Er werd advies gevraagd aan de Raad van State.
In juni dit jaar presenteerde de parlementaire ondervragingscommissie in een 240 pagina’s tellend rapport de uitkomsten van onderzoek naar ongewenste beïnvloeding vanuit onvrije landen. De donaties zouden variëren van enkele tienduizenden euro’s tot 2,5 miljoen.
De commissie concludeerde ook dat Turkije een prominente rol speelt. Het Turkse ministerie voor godsdienstzaken, Diyanet, probeert via Diyanet-moskeeën in Nederland invloed uit te oefenen. Oplossingen gaf de onderzoekscommissie niet. Daarvoor is de Tweede Kamer verantwoordelijk.
Eerdere reactie van DENK op de spotprent in weekblad Charlie Hebdo
Tweede Kamerlid Tunahan Kuzu van Denk is niet te spreken over een spotprent in het satirische Franse weekblad Charlie Hebdo. Daags nadat Denk zich weigerde uit te laten over de Franse leraar Samuel Paty, die werd onthoofd omdat hij cartoons van de profeet Mohammed had laten zien, uit Kuzu wél zijn ongenoegen over dergelijke spotprenten.
Ik vraag het mij af: ‘willen wij een samenleving waarin het normaal is om elkaar tot op het bot te beledigen? Of willen wij een samenleving dat getuigt van kracht als we respectvol met elkaar omgaan?’ Mijn reactie op de cartoon van #CharlieHebdo#VrijheidVanMeningsuitingpic.twitter.com/KjUbirvm4T
Het Kamerlid legt hij uit wat Nederlanders volgens hem moeten verstaan onder de vrijheid van meningsuiting. „Vrijheid van meningsuiting betekent niet dat je een miljoen moslims in Nederland en anderhalf miljard moslims wereldwijd tot op het bot moet kwetsen omdat ze profeet in hun hart hebben gesloten.”
Een karikatuur van de Turkse president Erdogan siert de voorpagina van het Franse satirische weekblad Charlie Hebdo deze week. Onder de titel „privé is hij heel grappig” is Erdogan zittend in een stoel te zien terwijl hij de rok van een gesluierde vrouw omhoog houdt met de woorden: „Oh, de profeet.” Erdogan heeft opgeroepen tot een boycot van Franse producten omdat hij Macron een islamvijandige houding verwijt.
Het Franse satirische weekblad Charlie Hebdo publiceerde een Karikatuur van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan op de cover van het nummer dat woensdag 28.10.2020 verscheen. Dat werd door het tijdschrift dinsdag 27.10.2020 aangekondigd op Twitter.
Kuzu reageert op de spotprent door te stellen dat hij het ’niet normaal’ vindt. „Vandaag staat een groot deel van de moslimgemeenschap stil bij de geboortenacht van Mohammed. Dat valt precies in het tijdsbestek waarin een aantal mensen het normaal vindt om onder het mom van de vrijheid van meningsuiting elkaar diep te beledigen.”
Het Kamerlid jammert: „Ja ik heb de spotprent van Charlie Hebdo gezien in ik vind het erg ongepast en erg onsmaakvol.” Kuzu doceert vervolgens over wat de vrijheid van meningsuiting volgens hem moet zijn. „En in Nederland hebben we de vrijheid van meningsuiting, maar die vrijheid van meningsuiting betekent niet dat je een miljoen moslims in Nederland en anderhalf miljard moslims wereldwijd tot op het bot moet kwetsen omdat ze profeet in hun hart hebben gesloten.”
Tot slot vertelt hij ook nog wat voor samenleving we moeten zijn. „Wat voor samenleving willen we eigenlijk zijn? Willen we een samenleving zijn waarin het normaal is om elkaar te beledigen? Willen we een samenleving zijn waarin we kinderen zo opvoeden? Of willen we een samenleving zijn waarin het getuigt van kracht dat je respectvol met elkaar omgaat.”
Charlie Hebdo was in 2015 doelwit van een bloedige aanslag door moslimextremisten waardoor twaalf mensen om het leven kwamen. Aanleiding was de publicatie van spotprenten van de moslimprofeet Mohammed die door moslims beledigend worden opgevat.
Gewraakte Petitie
Het beledigen profeet Mohammed zou strafbaar gesteld moeten worden, vindt imam Ismail Abou Soumayyah. Hij heeft een petitie opgesteld die in drie dagen al meer dan 100.000 keer is ondertekend. Cartoonist Cortés, zelf niet vies van een controversiële tekening, vindt dat een slecht idee. “Als je niet mag beledigen, is het einde zoek.”
De petitie volgt op een oproep die de Amsterdamse imam Yassin Elforkani vrijdag 30.10.2020 deed in het Parool naar aanleiding van de terreuraanslagen in Frankrijk. Ook hij riep op om de vrijheid om de profeet te beledigen, in te perken met wetgeving. Nu de petitie meer dan 40.000 handtekeningen heeft bereikt, is de Tweede Kamer verplicht om het onderwerp bespreekbaar te maken.
De duizenden handtekeningen laten het sentiment onder moslims zien, zegt imam Abou Soumayyah. “Dat het bespotten van de profeet ons raakt in hart en ziel. Dat je ons echt heel erg kwetst en dat het ons heel erg pijn doet.”
Abou Soumayyah krijgt regelmatig de vraag waarom de cartoons eigenlijk zo kwetsend zijn. “De profeet is eigenlijk ons hele leven. Vanaf het moment dat ik wakker word, tot het moment dat ik ga slapen is hij mijn grote voorbeeld.” Het beledigen van de profeet valt volgens hem niet altijd onder de vrijheid van meningsuiting.
Rotterdamse docent bedreigd door leerlingen om spotprent
Een docent van het Emmauscollege in Rotterdam-Oosterflank is bedreigd nadat een foto van een spotprent die in een van de lokalen heeft gehangen, viral ging op Instagram. De politie neemt de dreiging zeer serieus.
Dat zegt een woordvoerder van de politie Rotterdam tegen RTL Nieuws. Volgens de politie zijn de bedreigingen afkomstig van één of meerdere leerlingen van de school. De politie neemt naar eigen zeggen ‘zichtbare en onzichtbare maatregelen’.
Grens
Dat cartoonisten die grenzen juist bij de islam opzoeken, heeft te maken met een beeldvormingsprobleem van de islam, zegt arabist De Ruiter. “Er zijn jihadistische bewegingen als IS die bomaanslagen plegen. In sommige landen is de islam niet tolerant. Ben je homoseksueel in Saudi-Arabië, dan loop je de kans onthoofd te worden. Dat beeld hangt als een wolk boven de islam. Zolang er aanslagen zijn namens de islam, zitten moslims in het verdomhoekje.”
Arabist De Ruiter vergelijkt het met de Black Lives Matter-beweging. “Ook al heb je als witte Nederlander niks te maken met hetgeen je voorouders hebben gedaan, je wordt toch op het westerse verleden aangekeken.”
2017
De relatie tussen Nederland en Turkije is al jaren moeizaam. De acties van Turkije in buurland Syrië, in Libië en de inmenging in het conflict over Nagorno-Karabach vallen slecht bij Kamer en kabinet. Ook is er al jaren kritiek op de schending van de mensenrechten in Turkije. Zo werden tal van rechters, journalisten en politieke tegenstanders van Erdogan en zijn AK-partij de afgelopen jaren opgepakt.
Het is niet voor het eerst dat ook Nederland in de clinch ligt met Turkije. In maart 2017 ontstond er ook al een hoogoplopende ruzie tussen Nederland en Turkije, toen het kabinet Turkse ministers belette in Nederland campagne te voeren voor een referendum dat president Erdogan meer macht zou geven. Ook toen maakte Erdogan Nederlandse politici uit voor ‘nazi-overblijfselen’ en ‘fascisten’. Die diplomatieke rel duurde tot de zomer van 2018.
Telegraaf 05.12.2020
Telegraaf 05.11.2020
Grijze wolven
Turkije ziet het Franse besluit om de Turkse ultranationalistische organisatie Grijze Wolven in Frankrijk te ontbinden als „provocatie”, Het ministerie van Buitenlandse Zaken in Ankara waarschuwde woensdag dat er een „zo stevig mogelijke”reactie zal volgen.
„We benadrukken dat het noodzakelijk is om de vrijheid van meningsuiting en vergadering van Turken in Frankrijk te beschermen”, aldus het ministerie.
Ook Duitsland zegt NEIN !!!
In navolging van Frankrijk wil ook Duitsland de ultranationalistische en extreemrechtse Turkse groepering Grijze Wolven verbieden. Een meerderheid in het Duitse parlement dringt aan op een verbod en wil dat de regering stappen onderneemt.
De parlementariërs van regeringspartijen en oppositie hopen dat andere landen ook met een verbod komen, meldt het Duitse weekblad Der Spiegel. Volgens het parlement zijn de Grijze Wolven racistisch, antisemitisch en antidemocratisch en bedreigen zij de veiligheid van het land. In Duitsland wonen ongeveer 3 miljoen etnische Turken, van wie de helft de Turkse nationaliteit heeft.
AD 01.12.2020
De Grijze Wolven hebben banden met de ultranationalistische MHP-partij in Turkije, die daar een regering vormt met de AK-partij van president Erdogan.
Frankrijk gaat de ultranationalistische Turkse groepering Grijze Wolven verbieden. Minister van Binnenlandse Zaken Gérald Darmanin kondigde maandag in het parlement aan dat de ontbinding van de extreemrechtse beweging woensdag wordt besproken in de ministerraad. „Om het zacht uit te drukken: we praten hier over een bijzonder agressieve groep”, zegt de minister.
De Franse regering wil een verbod instellen op de Turks-nationalistische beweging Grijze Wolven. Volgens minister Gérald Darmanin van Binnenlandse Zaken is de beweging “een bijzonder agressieve groep”. Hij kondigt aan de organisatie morgen in de ministerraad te ontbinden.
De afgelopen dagen vonden in Frankrijk verschillende incidenten plaats die gelinkt worden aan de Turkse groepering. Zo werd in Lyon een monument ter nagedachtenis aan de Armeense genocide beklad. Op een snelweg ten zuiden van die stad gingen Franse Turken en Armeniërs vorige week met elkaar op de vuist.
De Grijze Wolven is gelieerd aan de Turkse rechts-nationalistische partij MHP. In het buitenland heeft de organisatie verschillende afdelingen, waarvan de omvang niet geheel duidelijk is. In 2016 liepen aanhangers van de Grijze Wolven mee in een demonstratie in Rotterdam tegen de couppoging in Turkije.
In het verleden vochten sympathisanten van de groepering mee met het Azerbeidzjaanse leger in de oorlog in Nagorno-Karabach. Als gevolg van het opleven van dat conflict zijn in meerdere Franse steden de afgelopen tijd Turkse nationalisten de straat op gegaan, waarbij anti-Armeense teksten werden gezongen.
Onder meer het Armeens consulaat in Lyon werd beklad met de initialen van de Turkse president Erdogan:
Het verbod komt op een moment dat de relatie tussen Frankrijk en Turkije gespannen is. De Turkse president Erdogan verweet zijn Franse ambtgenoot Macron een heksenjacht tegen moslims, nadat hij had aangekondigd strenger op te treden tegen islamitische organisaties als reactie op de onthoofding van de Franse leraar Samuel Paty door een 18-jarige moslim.
Minister Darmanin kondigde naast het verbod op de Grijze Wolven aan dat hij komend weekend Tunesië en Algerije gaat bezoeken om het uitzetten van geradicaliseerde Tunesiërs en Algerijnen te bespreken, schrijft Le Figaro. Ook wil hij voor een soortgelijke reis naar Rusland, waar de aanslagpleger op Paty vandaan kwam.
In Kazachstan is de groepering al verboden. Oostenrijk verbood vorige jaar symbolen van vlaggen van de Grijze Wolven.
AD 01.12.2020 Na Frankrijk en Duitsland, wordt ook in Nederland de roep luider om de extreemrechtse Turkse beweging Grijze Wolven te verbieden. Maar wie zijn ze? Waar komt hun ideologie vandaan? En hoe kijken ze in Turkije naar deze controversiële beweging?
Eind oktober reed een stoet luid toeterende auto’s door een Armeense wijk net buiten Lyon. Zo’n tweehonderd extreemrechtse Franse Turken zwaaiden met Turkse vlaggen en riepen leuzen. Gemoederen waren opgelopen vanwege het conflict in Nagorno-Karabach. Daar strijden Armeense en Azerbeidzjaanse troepen tegen elkaar. Azerbeidzjan wordt geholpen door Turkije, veel Turken steunen dat.
Vier mensen raakten die avond bij Lyon gewond bij rellen tussen Armeense en Turkse Fransen. Een dag later stond de leus ‘Grijze Wolven’ gekalkt op het gebouw waar de Armeniërs de Armeense genocide herdenken. Het was de handtekening van een omstreden club die in de jaren 60 in Turkije werd geboren, maar die binnen Europese Turkse gemeenschappen een eigen leven is gaan leiden.
Het was het startschot voor een verbod op de beweging in Frankrijk. Duitsland, waar ook problemen waren, volgde snel met een soortgelijk verbod. En nu ligt ook in Nederland het verzoek om te onderzoeken of de Grijze Wolven op een Europese sanctielijst kunnen komen.
Na het Franse verbod was de toon in pro-regeringsmedia in Turkije lacherig. ‘Verbod op niet-bestaande Turkse organisatie’ kopte de krant Sabah. Het is vaker de reactie in Turkse regeringskringen als het gaat over de controversie rond de Grijze Wolven. Er bestaat inderdaad geen organisatie met de naam Grijze Wolven, niet in Turkije en ook niet in Europa. Dat maakt het juridisch zo moeilijk om ze aan te pakken. Maar het is de ideologie en de symboliek die springlevend is en terugkomt in verschillende Turkse organisaties in Europa.
Het fenomeen Grijze Wolven kwam op in de jaren 60. Het was een zelfgekozen bijnaam van de ultranationalistische jeugdbeweging van de nationalistische partij MHP. Een groep die streeft naar een ‘Groot Turkije’ (alle Turkse volkeren in één staat) en gelooft in de superioriteit van het Turkse ras.
Knokploegen
Ze vormden een gewelddadige straatbeweging met knokploegen die af gingen op iedereen die in hun ogen een vijand was van de Turkse natie: communisten, linkse studenten, Koerden, Armeniërs en religieuze minderheidsgroepen zoals de Alevi-gemeenschap. Ze pleegden honderden politieke moorden. Na de militaire staatsgreep in 1980 verdwenen kopstukken van Grijze Wolven in de gevangenis. De beweging ging ondergronds en leden werden actief in de criminele onderwereld.
Nu maakt de nationalistische partij MHP deel uit van de regering in een coalitie met de AKP van president Erdogan. Daarmee zijn de Grijze Wolven ook terug van weggeweest. Ze worden omschreven als ultranationalistisch, neo-fascistisch en soms ook islamistisch (terwijl ze in de jaren juist 70 seculier waren).
De anticommunistische motieven van toen zijn vervangen door een meer etnisch Turkse en xenofobe ideologie, aldus Yektan Turkyilmaz, onderzoeker bij het Forum van Transregionale Studies in Berlijn.
Ze zijn niet meer zo gewelddadig als vroeger, zegt Yektan Turkyilmaz, onderzoeker bij het Forum van Transregionale Studies in Berlijn. ,,Maar hun ideologie is nog wel extreem en fascistisch. De anticommunistische motieven van toen zijn vervangen door een meer etnisch Turkse en xenofobe ideologie. De minderheidsgroepen die ze verafschuwen zijn nog steeds dezelfde: de Koerden, de Alevi, de Armeniërs.”
De beweging heeft meer macht in Turkije nu de MHP in de regering zit. Zorgwekkend, vindt Turkyilmaz. ,,Ze hebben te veel invloed binnen de regering. Het is een publiek geheim dat sommige leden banden hebben met de Turkse inlichtingendiensten.”
Toch blijft het lastig een echte Grijze Wolf aan te wijzen. Dat komt doordat het handgebaar van de Grijze Wolf ook gemeengoed is geworden. De middelvinger en ringvinger op de duim, de pink en wijsvinger gestrekt omhoog, het is een bekend beeld bij nationalistische demonstraties. Voor veel Turken is het een uiting van Turkse trots. Zelfs mensen van de liberale partijen zijn wel eens gezien met hun handen in de wolf-stand.
Het is heel makkelijk om het Grijze Wolf-gebaar te maken om je Turkse identiteit mee te benadrukken, aldus Matthew Goldman, Zweeds onderzoeksinstituut in Istanboel.
De Turkse regering noemt het Franse en Duitse verbod een provocatie. Ze ziet het als een inperking van vrijheid van meningsuiting dat de hele Turkse gemeenschap raakt. Tegelijk blijft de Turkse overheid zeggen dat de Grijze Wolven niet als zodanig bestaan. ,,Het lastige is dat Europese regeringen een club willen verbieden die geen formele organisatie heeft in Europese landen”, zegt Matthew Goldman van het Zweedse onderzoeksinstituut in Istanboel. ,,Je moet het meer zien als een slapende identiteit binnen de Turkse gemeenschap die kan worden geactiveerd bij gebeurtenissen zoals de Nagorno-Karabach oorlog.”
Hij ziet het meer als iets waar sommige migrantenjongeren zich bij thuisvoelen vanwege hun Turkse wortels. ,,Het is heel makkelijk om het Grijze Wolf-gebaar te maken om je Turkse identiteit mee te benadrukken. Vooral als je in een achterstandswijk woont en je je niet geaccepteerd voelt.”
Strijd
Volgens Goldman is de roep om een verbod vooral een wapen in de diplomatieke strijd tussen Turkije en de Europese Unie.
In Nederland zitten Grijze Wolven ‘verstopt’ in allerlei Turkse organisaties en verenigingen, onder de koepel Turkse Federatie Nederland (TFN), zo stellen onderzoeksrapporten in de afgelopen jaren. Al langer worden vragen gesteld over de Turks-nationalistische ideologie die verscholen zit achter sociale en culturele projecten die vaak subsidies krijgen van de Nederlandse overheid.
NOS 01.12.2020 Duitsland heeft de neonazigroep Wolfsbrigade 44 verboden. “Er is geen plaats in dit land voor een vereniging die haat zaait en werkt aan de herrijzenis van een nazi-staat”, zei minister Seehofer van Binnenlandse Zaken.
Vanochtend vroeg zijn 180 politieagenten in drie deelstaten de huizen van 13 leden binnengevallen. Ze vonden messen, een machete, een kruisboog en bajonetten. Ook legden ze beslag op nazi-objecten zoals hakenkruizen.
Het doel van de invallen was onder meer om bezittingen van de vereniging en mogelijke rechts-extremistische propaganda in beslag te nemen, zei het ministerie van Binnenlandse Zaken.
Seehofer verbood dit jaar al drie andere neonazi-organisaties.
Elsevier 15.11.2020 Kamerleden van links tot rechts waren woedend op DENK-voorman Farid Azarkan toen hij een petitie verdedigde om het beledigen van Mohammed strafbaar te stellen. Ironisch, vindt Philip van Tijn: veel van diezelfde Kamerleden vonden Geert Wilders jarenlang een groter gevaar voor onze democratie dan DENK. Worden ze nu eindelijk wakker?
Ineens stuitte ik de afgelopen weken een paar keer op het begrip ‘moslimburger’, onder meer in de Volkskrant en Het Parool. Even dacht ik dat McDonald’s een nieuwe, halalproof, burger had gelanceerd, maar dat bleek niet het geval. Een moslimburger is een (Nederlands) staatsburger die ook moslim is. Dus vergelijkbaar met een refoburger, een jodenburger, een kathoburger – met dit verschil dat die andere begrippen niet bestaan. Wat een protestant, een jood of een katholiek achter zijn/haar befaamde voordeur uitspookt, is niet relevant; wat telt, zijn zijn gedrag en uitingen in het openbaar, als lid van de samenleving.
Philip van Tijnis bestuurder, toezichthouder en adviseur. Hij schrijft wekelijks een blog over de actualiteit.
Waarom zouden wij dan iemand die het islamitische geloof aanhangt, op andere wijze tegemoet moeten treden? Het bestaan van het begrip ‘moslimburger’ impliceert dat je aan zo iemand andere eisen mag stellen dan aan andere burgers, of bepaalde eisen niet mag stellen die je aan andere burgers wel stelt – terwijl het gewoon staatsburgers zijn, die moeten voldoen aan de Grondwet en de andere wetten van ons Koninkrijk. Je zou zelfs kunnen zeggen dat ze er méér aan moeten voldoen dan het mensentype dat nog niet lang geleden ‘autochtoon’ heette, want die kan er niks aan doen dat-ie als Nederlander is geboren, terwijl de ‘moslimburger’ er vrijwel altijd voor gekozen heeft.
In 20 jaar zijn we geen millimeter verder gekomen
Ik word er moe van, al die nieuwe begrippen, die eufemismen die in onze tijd worden uitgevonden om alsjeblieft maar niet de schijn van kwetsen op te roepen noch de schijn van discriminatie of – het allerergste – de schijn van islamofobie.
Maar het is helemaal geen nieuw begrip! Het was het kernbegrip op de Nationale Startconferentie Islam en Burgerschap in juni 2000, waarvan het verslag in boekvorm luidt: Bestaat de moslimburger? 2000 – twintig jaar geleden, Bill Clinton was nog president van de Verenigde Staten, George W. Bush moest nog worden gekozen, net als Barack Obama, Donald Trump en Joe Biden.
Een half jaar later zei Roger van Boxtel (D66, minister voor Grotesteden- en minderhedenbeleid) bij een Stuurgroep islam en burgerschap (intussen met kleine letters!) ‘We kennen in dit land alleen Nederlandse burgers, van wie er driekwart miljoen een islamitische achtergrond hebben.’ Ik ben benieuwd of de huidige fractievoorzitter Rob Jetten en zijn opvolger Sigrid Kaag dit ook nog zeggen, terwijl het aantal moslims in ons land intussen verdubbeld is.
Ik moest eraan denken bij het kijken naar het pandemonium (iets heel anders dan pandemie, maar lijkt er toch behoorlijk op) in de Tweede Kamer, die in zijn geheel viel over de geachte afgevaardigde Farid Azarkan (DENK) toen deze geen afstand wilde nemen van de petitie voor een verbod op godslastering, bedacht kort na de moord op Samuel Paty! Al die Kamerleden, die er allemaal al jaren bij horen en dus al jaren het gezamenlijk zo ver hebben laten komen, konden nauwelijks woorden vinden voor hun verontwaardiging en konden nauwelijks hun tranen van woede bedwingen.
Elsevier 12.11.2020 De Tweede Kamer debatteerde donderdag over de vrijheid van meningsuiting. Op de agenda staat ook de buitenlandse financiering van moskeeën. Het debat is door PVV-leider Geert Wilders aangevraagd naar aanleiding van de moord op de Franse leraar Samuel Paty. Direct bleek dat het een vurig debat zou worden.
PVV-leider Geert Wilders opende het Kamerdebat met een opsomming van de aanslagen en bedreigingen de afgelopen weken. Hij schonk ook aandacht aan de oproep van de Amsterdamse imam Yassin Elforkani twee weken na de moord op Samuel Paty, om het beledigen van de profeet Mohammed strafbaar te maken. De petitie die zijn collega-imam Ismail Abou Soumayyah vervolgens opstelde om deze oproep te bekrachtigen, is al meer dan 120.000 keer getekend.
Nadat DENK-fractievoorzitter Farid Azarkan de petitie in zijn betoog naar voren bracht en verdedigde, reageerde Kamerlid Madeleine van Toorenburg van het CDA furieus: ‘Een Franse leraar is onthoofd. Om dan de discussie over godslastering te voeren, is ziek.’ Ook PvdA-Kamerlid Attje Kuiken was niet blij met de uitlatingen van Azarkan: ‘Het enige wat u doet, is wegkijken en bagatelliseren.’
Aanvankelijk kregen politici in Nederland het verwijt te weinig aandacht te schenken aan de gruwelijke moord op de Franse leraar Samuel Paty op 16 oktober in een voorstad van Parijs. Zo sprak presentator Fidan Ekiz van talkshow De Vooravond zich zeer kritisch uit over het uitblijven van verontwaardiging na de onthoofding van de Franse leraar geschiedenis en maatschappelijke vorming.
Inmiddels is het debat over de onder druk staande vrijheid van meningsuiting wel losgebarsten, mede door de aanslagen in Nice, waar op 29 oktober drie mensen door een Tunesische moslimterrorist in een kerk werden vermoord, en in Wenen, waar op 2 november vier burgers werden doodgeschoten door een moslim-extremist.
Bedreiging na tonen spotprent
Het onderwerp kwam nog prominenter op de politieke agenda door de twee Nederlandse docenten die vorige week op sociale media zijn bedreigd. Een docent van het Rotterdamse Emmauscollege moest onderduiken nadat hij dreigementen ontving uit islamitische hoek.
In het klaslokaal van de docent hing al vijf jaar een spotprent van cartoonist Joep Bertrams over de aanslag op redacteuren van het Franse satirische weekblad Charlie Hebdo. Diverse leerlingen zagen deze prent aan voor een Mohammed-cartoon, ook al is op de prent niet de profeet maar een jihadist te zien. Een foto van de spotprent werd online gedeeld, waarna de zaak snel escaleerde.
Later in de week werd bekend dat ook op een school in Den Bosch bedreigingen waren geuit jegens een docent, nadat hij in een les over de vrijheid van meningsuiting een Mohammed-cartoon had laten zien en besproken.
Buitenlandse financiering moskeeën
Gezien het islamitische motief bij de aanslagen in Nice en Wenen is donderdag in het Kamerdebat ook de buitenlandse financiering van moskeeën aan de orde. Moskeeën zouden een belangrijke en gevaarlijke rol spelen bij het verspreiden van gedachtegoed dat haaks staat op de vrije democratische waarden in Nederland. Eerder dit jaar concludeerde een parlementaire ondervragingscommissie dat de salafistische stroming van de islam in Nederlandse moskeeën wordt verspreid vanuit onder meer Turkije en de Arabische Golfstaten.
In hun Regeerakkoord uit 2017 legden de coalitiepartijen CDA, VVD, D66 en ChristenUnie vast dat buitenlandse financiering uit ‘onvrije landen’ onwenselijk is en dat ‘voorkomen moet worden dat vanuit het buitenland via geldstromen naar politieke, maatschappelijke en religieuze organisaties onwenselijke invloed wordt gekocht’. De partijen spraken af dat geldstromen vanuit zulke landen zoveel mogelijk moeten worden beperkt.
VVD en ChristenUnie willen zelf wet maken
Drie jaar later is er nog steeds geen wetgeving en blijft de buitenlandse financiering van moskeeën een probleem. De inspanningen van verantwoordelijk minister Wouter Koolmees (D66) hebben nog geen concrete resultaten opgeleverd.
Als het aan Kamerlid Bente Becker (VVD) en ChristenUnie-fractievoorzitter Gert-Jan Segers ligt, moet er zo snel mogelijk wetgeving komen. Komt die niet vanuit het kabinet, dan komen VVD en ChristenUnie zelf met een wetsvoorstel. Becker vindt dat de aanslagen van de afgelopen weken laten zien dat er sprake is van een ‘giftige voedingsbodem in de samenleving’. Ze noemt buitenlandse moskeeën als bron.
Segers zegt dat hij een wetsontwerp klaar heeft liggen. Eerder deze maand bepleitte Segers een Europese aanpak van de buitenlandse financiering. De ChristenUnie-voorman sprak het kabinet er vorig jaar ook al op aan.
Opmerkelijk is dat het initiatief nu komt van twee regeringspartijen. Zeker nu de verkiezingsstrijd zich begint te roeren, roept dat vragen op. Waarom kwam het kabinet de afgelopen jaren niet zelf met maatregelen?
Wetgeving loopt spaak
Om te beginnen moet er een juridische definitie komen van wat een ‘onvrij land’ is. Als financiering vanuit bepaalde landen wordt stopgezet, mag er dan nog wel handel worden gedreven met die landen? Daarnaast speelt ook de vrijheid van godsdienst een rol. Maar dat is volgens VVD’er Becker geen probleem. Volgens haar mag je grondrechten beperken als die worden gebruikt om vrijheid te ondermijnen.
In februari dit jaar deed het kabinet een poging om geldstromen naar moskeeën, religieuze organisaties en maatschappelijke organisaties te verbieden. Het kabinet stelde daarnaast voor dat organisaties financiering van buiten de Europese Unie openbaar moeten maken. Maar het verbod van geldstromen zou in strijd zijn met ‘grondwettelijke en Europees-rechtelijke vrijheden’. Er werd advies gevraagd aan de Raad van State.
In juni dit jaar presenteerde de parlementaire ondervragingscommissie in een 240 pagina’s tellend rapport de uitkomsten van onderzoek naar ongewenste beïnvloeding vanuit onvrije landen. De donaties zouden variëren van enkele tienduizenden euro’s tot 2,5 miljoen.
De commissie concludeerde ook dat Turkije een prominente rol speelt. Het Turkse ministerie voor godsdienstzaken, Diyanet, probeert via Diyanet-moskeeën in Nederland invloed uit te oefenen. Oplossingen gaf de onderzoekscommissie niet. Daarvoor is de Tweede Kamer verantwoordelijk.
NU 12.11.2020 Wat is een passende reactie op opnieuw jihadistische aanslagen op Europese bodem? Donderdag in het Kamerdebat naar aanleiding van de onthoofding van de Franse leraar Samuel Paty wisselde een scala aan nieuwe en oude voorstellen voor de bestrijding van radicaalislamitisch terrorisme zich af met emotionele verwijten. Met name DENK moest het ontgelden. Madeleine van Toorenburg (CDA): “Ik ben witheet.”
Deels met woede en vooral met verbazing sprak de Tweede Kamer zich uit over een petitie die daags na de brute onthoofding van Paty ruim 120.000 keer is ondertekend. De ondertekenaars zeggen tegen geweld te zijn en roepen de politiek op de belediging van de islamitische profeet Mohammed strafbaar te stellen.
Farid Azarkan (DENK) verdedigde de petitie, hoewel hij de timing “ongelukkig” vond. Volgens Azarkan maken de ondertekenaars gebruik van hun democratisch recht om hun mening in het publieke debat kenbaar te maken.
De manier waarop Azarkan de petitie verdedigde, leidde bij onder meer de PvdA en het CDA tot furieuze reacties. Dat de DENK-leider geen antwoord wilde geven op de vraag of dit het moment is om de discussie over godslastering opnieuw te voeren, leidde tot verontwaardiging. “Azarkan praat iets goed wat op het foutste moment ter discussie is gesteld”, aldus Van Toorenburg.
“Een leraar die in een klas een cartoon bespreekt, wordt onthoofd en vervolgens wordt er een discussie over godslastering gevoerd. Dit is een nieuw mes in de rug van de leraar.” Attje Kuiken (PvdA): “Het enige wat u doet, is wegkijken en bagatelliseren.”
‘Withete’ Van Toorenburg botst met Azarkan in terrorismedebat
‘DENK bewijst moslims geen goede dienst’
VVD’er Dilan Yesilgöz-Zegerius: “Dit debat gaat niet over de vrijheid van meningsuiting, dit gaat over de onthoofding van een leraar. Dit gaat over leraren die in Nederland moeten onderduiken.” Volgens PVV-leider Geert Wilders bewijst Azarkan moslims in Nederland geen goede dienst als hij zich niet tegen de petitie uitspreekt.
Hij ziet de petitie als een directe reactie op de onthoofding. Volgens Wilders dragen de ondertekenaars de boodschap uit dat de onthoofding goed was, ook al staat dat niet letterlijk in de petitie. “Het is stuitend dat u niet klip-en-klaar afstand neemt van de strafbaarstelling van Mohammed-cartoons.”
Naast de verontwaardigde reacties op de inbreng van DENK, zocht een deel van de Kamer ook naar de juiste reactie op de recente aanslagen in Frankrijk en Wenen. Gert-Jan Segers (CU): “Dit is het zoveelste debat.
Het is frustrerend, maar niets doen is geen optie.” Segers maakt zich ook zorgen over een Rotterdamse docent die onlangs moest onderduiken vanwege bedreigingen na het tonen van een cartoon. “Hoe kunnen we leraren beter beschermen?”, wil hij van het kabinet weten.
Aanvrager van het debat Wilders herhaalde zijn pleidooi dat moslims die de Nederlandse rechtsstaat afwijzen, moeten vertrekken. Hij wil naar eigen zeggen Nederland “de-islamiseren”. Het CDA herhaalde de oproep om het “verheerlijken van terrorisme” strafbaar te stellen.
Kamer zoekt naar nieuwe oplossingen
De PvdA maakt zich zorgen over het gebrek aan toezicht op wat er op weekendscholen onderwezen wordt. Kuiken vreest dat dit “informele weekendonderwijs” buiten het zicht van de Inspectie van het Onderwijs een voedingsbodem van intolerantie kan zijn.
GroenLinks wil dat het kabinet beter gaat kijken naar de rol van grote socialemediabedrijven. Bram van Ojik wees er in het debat op dat degene die Paty doodde door sociale media beïnvloed is. Hij ziet dat mensen die eenmaal op het spoor van een radicale boodschap zitten door het algoritme steeds verder in de haatpropaganda terechtkomen.
GroenLinks benadrukt verder het belang van wijkagenten, buurthuizen en jongerenwerkers. Volgens Van Ojik kunnen zij vroegtijdig radicalisering op wijkniveau signaleren.
NOS 12.11.2020 Fractieleider Azarkan van Denk is in de Tweede Kamer keihard aangevallen omdat hij het opnam voor een petitie waarin wordt opgeroepen om het beledigen van de profeet Mohammed strafbaar te stellen. De petitie werd twee dagen na de moord op de Franse leraar Paty opgesteld en 120.000 keer ondertekend.
Azarkan zei het vreemd te vinden dat de Tweede Kamer deze petitie veroordeelt. Hij veroordeelde de timing, maar de ondertekenaars volgden de democratische regels en je moet overal over kunnen praten, stelde hij. “Dat heb ik liever dan dat je hier buiten het Tweede Kamergebouw wordt aangevallen omdat je een andere mening hebt.”
‘Asociale actie’
Verschillende Kamerleden reageerden furieus. “Ik ben witheet”. zei CDA-Kamerlid Van Toorenburg. Zij zei dat Azarkan de vermoorde onschuld speelt. Zij noemde het “ziek” om twee dagen na de moord een oproep te doen om de reden voor die moord goed te praten. “Dit is een nieuw mes in de rug van die leraar.”
Azarkan onder vuur vanwege petitie
ChristenUnie-leider Segers sloot zich daarbij aan: “Weet u wat u daarmee zegt? Die moordenaar had een punt.” VVD-Kamerlid Yesilgöz zei dat de timing meer dan ongelukkig was. “De timing is heel bewust. Daar is heel goed over nagedacht. U doet alsof het hier over vrijheid van meningsuiting gaat, maar dit is een asociale actie.”
Azarkan benadrukte: “Ik heb die petitie niet geschreven, ik heb hem niet ondertekend, verdikkeme.” Hij zei alleen te willen verdedigen dat mensen het recht hebben om een petitie op te stellen, waar die ook over gaat, en dat daar dan vervolgens over gepraat kan worden.
AD 12.11.2020 De woede over aanslagen in Frankrijk en Oostenrijk deelt de hele Tweede Kamer. Zeker nu in ons land ook leraren ondergedoken zitten vanwege een islam-kritische cartoon. Maar over de oplossingen is het parlement diep verdeeld.
Afschuwelijk. Laf. Weerzinwekkend. Misselijkmakend. In het verwerpen van de aanslag in Wenen of de onthoofding van de Franse leraar Samuel Paty is de Tweede Kamer eensgezind, in een debat over de vrijheid van meningsuiting. Zeker nu in Rotterdam een leraar moest onderduiken, omdat hij ook een islam-kritische cartoon toonde in de klas.
Maar daar houdt de eendracht dan ook wel op. Voor de ‘oplossingen’ of plannen rond (moslim)terreur en hoe ver de vrijheid van meningsuiting mag gaan, is het parlement diep verdeeld.
PVV-leider Geert Wilders wil sluiting van alle moskeeën, maar daarvoor is geen meerderheid in de Tweede Kamer. Regeringspartijen ChristenUnie en CDA willen dat moslims zich explicieter uitspreken tegen aanslagen, maar coalitiepartner D66 vindt dat dit niet van ‘willekeurige moslims’ gevraagd mag worden.
De PvdA wil de islamitische weekendscholen aan banden leggen, omdat de onderwijsinspectie nu geen zicht heeft als er radicaal ideologie gepredikt wordt. Maar dat plan verzandde eerder al in een ‘onderzoek’ ernaar door het kabinet, wat nog niet tot actie heeft geleid.
Het CDA wil het verheerlijken van geweld strafbaar stellen, maar D66 lijkt daar wel helemaal niets voor te voelen. En de VVD wil imams van buiten de EU weren, zodat zij geen ‘gif’ kunnen verspreiden in moskeeën, ‘waardoor moslims radicaliseren’. Maar ook dat heeft de regeringspartij na 5 jaar pleiten nog niet voor elkaar gekregen. Misschien ook omdat de ChristenUnie dan bang is dat ook een ‘rabbijn uit New York’ zou kunnen worden geweerd.
De SGP en PVV willen grensbewaking rond Nederland opschroeven, maar het kabinet wil zo lang mogelijk aan controle vasthouden aan de buitengrenzen van Europa. Wel zei premier Mark Rutte, in navolging van de Franse president Macron, er ‘wordt nagedacht’ over alternatieven als er aan de buitengrenzen geen goede controle is wie Europa binnenkomen. Toch, als landen hun eigen grenzen zouden gaan bewaken, betekent dat het einde van Schengen, weet ook de premier. D66 wees hem er vast op.
Ondertussen ligt tot ergernis van veel partijen nog geen wetgeving om geldstromen naar moskeeën en islamitische organisaties aan banden te leggen, als deze afkomstig is uit ‘onvrije landen’ als Saoedi-Arabië en Koeweit.
Niet zelden blijkt overigens dat het kabinet tegen de grenzen van wetgeving aanloopt. Want, merkte Rutte op: ,,Stel dat we dat hier goed regelen. Maar het geld komt dan via Luxemburg? Wetgeving is niet eenvoudig.” Hij zegt nog te zoeken naar de ‘muizengaten’ om dit mogelijk te maken.
In sommige opzichten lijkt de verdeeldheid in de Tweede Kamer alleen maar te zijn vergroot. Dat blijkt wel uit de woede richting Denk-leider Farid Azarkan. Die beklaagde zich dat een groep moslims erop wordt aangekeken dat zij daags na de onthoofding van Paty een petitie aanbood aan het parlement om tot een verbod op godslastering, waaronder Mohammedcartoons te komen.
,,Ik begrijp niet dat daar zoveel kritiek op is, los van de timing’’, zei Azarkan. Dat schoot het CDA in het verkeerde keelgat. ,,Er is een leraar onthoofd. Dan een discussie voeren over godslastering, is ziek’’, brieste Madeleine van Toorenburg. Ook ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers wees Azarkan terecht. ,,Weet u wat u daarmee zegt? Die moordenaar had een punt.”
Farid Azarkan (Denk) tijdens een debat over de moord op Samuel Paty. De Franse leraar werd vermoord in Parijs nadat hij tijdens een les spotprenten van de profeet Mohammed had laten zien. Ⓒ ANP/HH
Telegraaf 12.11.2020 Tijdens het debat over de terreuraanslag op de Franse leraar Samuel Paty en de vrijheid van meningsuiting in het onderwijs komt het tot een keiharde confrontatie met Farid Azarkan.
De fractievoorzitter van Denk verdedigde een petitie die kort na de aanslag op Paty in het leven werd geroepen om het beledigen van de islamitische profeet Mohammed strafbaar te stellen. Ruim 120.000 mensen ondertekenden de petitie.
De bijdrage van Azarkan stuit op woedeuitbarstingen van Kamerleden Attje Kuiken (PvdA) en Madeleine van Toorenburg (CDA). „Het gaat erom dat een leraar is onthoofd en om dan de discussie over godslastering te voeren is ziek,” schreeuwde Van Toorenburg tegen Azarkan. „Het enige wat u doet is wegkijken en bagatelliseren”, zei Kuiken.
De timing is ook niet toevallig, meent VVD-Kamerlid Dilan Yesilgöz. „Ik heb het goed gelezen en ik heb goed gezien wanneer-ie is ingediend. Daar is goed over nagedacht. Er wordt een leraar onthoofd. En de eerstvolgende reactie van een groot deel van de islamitische gemeenschap, is: laten we eens kijken wat die mensen zo boos heeft gemaakt, dat die man wel onthoofd moest worden.”
Terugvechten
De radicalisering van jonge moslims, het salafistische (weekend)onderwijs, de buitenlandse financiering van moskeeën, intimidatie van seculiere Turkse en Marokkaanse Nederlanders door anderen uit hun gemeenschap: het is een greep uit het brede palet van onderwerpen dat tijdens het debat aan bod komen.
„Ik waarschuw er al twintig jaar voor”, zegt PVV-leider Wilders, die het initiatief had genomen voor het debat. „Hoeveel slachtoffers moeten er nog vallen voordat het kwartje valt dat die vreselijke islam niet bij Nederland hoort? Mijn vraag aan het kabinet: wanneer vecht u een keer terug?”
Wilders verwijt premier Rutte dat hij te weinig heeft gedaan om het gevaar van de islam te bestrijden, onder meer door ruime immigratie. Dat ging de minister-president te ver. „We moeten het politieke salafisme en het islamisme recht in de ogen kijken, maar als je zegt: terrorisme bestaat doordat er migranten zijn, dan doe je precies wat terroristen willen: groepen tegen elkaar opzetten.
” Bij de aanslagen in Frankrijk en in Oostenrijk gaat het echter niet om een botsing tussen geloven, maar een tussen ’beschaving en barbarij’, citeerde Rutte de Oostenrijkse bondskanseliers Kurz.
Rutte maakt zich met de Franse president Macron wel zorgen over de bewaking van de buitengrenzen van de Schengen-zone. Als die bewaking niet verbetert, moet er serieus worden nagedacht over een alternatief, zoals een kleiner Schengen-gebied, vindt Rutte. „Mensensmokkelaars maken immers ook gebruik van die routes om terroisme naar Europa te brengen.”
Onthoofd
De aanslag op Paty zorgde voor schokgolven in de Tweede Kamer. De leraar werd op straat onthoofd door de Tsjetsjeen Abdoullakh Anzorov nadat hij een spotprent van de islamitische profeet Mohammed had laten zien in de klas. Twee weken geleden werd hij in de Kamer herdacht.
Kort daarna moest een leraar van het Rotterdamse Emmauscollege onderduiken na bedreigingen van leerlingen. De docent had een spotprent van een jihadist in zijn klaslokaal hangen.
RTL 12.10.2020 Een groot deel van de Tweede Kamer is woest op DENK-fractievoorzitter Farid Azarkan. Die toont begrip voor moslimorganisaties die in een petitie pleitten voor een verbod op godslastering, kort nadat in Frankrijk een leraar werd onthoofd omdat hij in de klas een cartoon van de profeet Mohammed had besproken.
“Ik begrijp niet dat daar zoveel kritiek op is, los van de timing”, zegt Azarkan daarover.
Maar volgens veel Kamerleden is juist die timing zo cruciaal. “Er is een leraar onthoofd. Dan een discussie voeren over godslastering, is ziek”, briest CDA-Kamerlid Madeleine van Toorenburg. Ook ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers wijst Azarkan in scherpe bewoordingen terecht. “Weet u wat u daarmee zegt? Die moordenaar had een punt.”
Volgens SGP-voorman Kees van der Staaij zegt dat de context waarin de petitie werd gestart juist de essentie is. “Dat je dat op allerlei mogelijke momenten mag doen, maar dat je dat niet moet doen na een aanslag waarbij je eigenlijk op die manier doet alsof we, onder druk van terreur, eens een goed gesprek moeten hebben hoe we met elkaar om moeten gaan”, zegt hij.
Timing
De timing is ook niet toevallig, meent VVD-Kamerlid Dilan Yesilgöz. “Ik heb het goed gelezen en ik heb goed gezien wanneer-ie is ingediend. Daar is goed over nagedacht”, zegt de politica. “Er wordt een leraar onthoofd. En de eerstvolgende reactie van een groot deel van de islamitische gemeenschap, is: laten we eens kijken wat die mensen zo boos heeft gemaakt, dat die man wel onthoofd moest worden.”
Volgens GroenLinks is ook de inhoud van de petitie, die inmiddels 120.000 keer is ondertekend, van groot belang. PvdA’er Attje Kuiken vindt dat Azarkan veel steviger afstand moet nemen. “Het enige wat u doet is wegkijken en bagatelliseren. Doe het niet, daar is niemand bij gebaat”, foetert zij.
Zeven jaar geleden stond het verbod op godslastering overigens nog in het Nederlandse Wetboek van Strafrecht. In 2012 ontstond een meerderheid Tweede Kamer om dit verbod te schrappen. De ChristenUnie, SGP en het CDA stemden tegen. Een jaar later was ook meerderheid in de Eerste Kamer voor afschaffing.
Madeleine van Toorenburg (CDA) was ‘witheet’ op de DENK-fractievoorzitter. “Hij weet dat de SGP, de ChristenUnie, het CDA, die hadden niet zoveel met het afschaffen van die (wet op het verbod van, red.) godslastering. Maar daar gaat het hier niet om. Hier gaat het erom dat een leraar in een klas een cartoon staat te bespreken, onthoofd wordt, en vervolgens gaan we dan een discussie voeren over godslastering. Dit is een nieuwe mes in de rug van deze leraar.”
Nederlandse moskeeën en moskeescholen worden beïnvloed door dubieuze donateurs uit onvrije landen die hun politiek-religieuze invloed in Nederland willen laten gelden. Het gaat dan om fundamentalistische boodschappen die de kernwaarden van onze samenleving afwijzen.
Dat is de belangrijkste conclusie van de parlementaire ondervragingscommissie naar ongewenste beïnvloeding uit onvrije landen. De commissie ondervroeg in februari 2020 verschillende getuigen over een verband tussen buitenlandse geldschieters en strengreligieuze stromingen in Nederland.
In het rapport staat dat vanuit landen als Koeweit, Qatar en Saudi-Arabië invloed wordt uitgeoefend door imams op te leiden, te betalen en uit te zenden naar Nederland. Ook worden de moslimgemeenschappen rechtstreeks via sociale media met streng religieuze boodschappen bestookt.
Via de Turkse organisatie Diyanet, waarbij alle Turkse imams in dienst zijn, wordt een politieke greep gehouden op moskeebezoekers en Turkse Nederlanders, concludeert de commissie.
In de Tweede Kamer wordt gesproken van “ondemocratisch gif” en een verbod op fundamentalistisch onderwijs aan kleine kinderen:
Tweede Kamer: ondemocratisch gif in moskeeën en koranscholen moet stoppen
Geldstromen
De omvang van de geldstromen is moeilijk vast te stellen, zegt de commissie. Er worden constructies gebruikt die controle onmogelijk maken. De salafistische moskee alFitrah in Utrecht ontving voor zover is na te gaan 1,4 miljoen euro. De Essalam moskee in Rotterdam ontving 8 miljoen euro aan donaties en de As-Soennahmoskee in Den Haag2,5 miljoen.
Ook welke boodschappen de omstreden predikers precies vertellen in Nederlandse moskeeën en wat er allemaal rondgaat op sociale media heeft de commissie niet kunnen achterhalen.
De commissie verwijst in het rapport regelmatig naar de onderzoeken van Nieuwsuuren NRC, die de aanleiding vormden voor het Kameronderzoek. Verder verwijst de commissie naar wat er in de openbare verhoren is verteld.
Moskeeonderwijs
Een van de opmerkelijkste verhoren was dat met imam Suhayb Salam van de alFitrah-moskee in Utrecht. Hij noemde het onderzoek van de Tweede Kamer een poppenkast. De commissie heeft na zijn verhoor aangifte wegens meineed gedaan maar wil daar nu niets over zeggen. AlFitrah protesteerde eerder tevergeefs bij de rechter tegen onderzoek in de boekhouding.
De commissie concludeert dat de stichting alFitrah onder andere via intensief moskeeonderwijs kinderen en hun ouders afhoudt van de samenleving.
Ook de As-Soennahmoskee in Den Haag heeft volgens de commissie regelmatig omstreden predikers op bezoek die fundamentalistische boodschappen verkondigen. De commissie noemt de As-Soennah een van de invloedrijkste instellingen in de regio met wekelijks duizenden moskeebezoekers, koranleerlingen en ouders die opvoedingsadvies krijgen.
AD 29.06.2020
De Haagse As Soennah-moskee speelde een sleutelrol in de verspreiding van het salafisme in Nederland, een zeer orthodoxe stroming binnen de islam. Dat deze intolerante uitleg van de islam het afgelopen decennium zo snel is gegroeid, is mede te danken aan Nederlands sprekende imams die in de Haagse moskee zijn opgeleid.
Dat concludeert de parlementaire onderzoekscommissie ‘Ongewenste Beïnvloeding’ van de Tweede Kamer over buitenlandse steun voor moskeeën. Niet alleen kwam Saoedisch geld naar de Haagse Fruitweg om lesmaterialen te kopen en te ontwikkelen, ook konden Nederlandse jongeren een religieuze opleiding volgen in Medina.
Voorzitter Rog van de commissie zegt dat het nu aan de Tweede Kamer is om stappen te zetten:
Voorzitter Rog van ondervragingscommissie: zorgelijke conclusie
Geen aanbevelingen
De Kamercommissie doet geen aanbevelingen voor wat er nu moet gebeuren. Tijdens de verhoren deden burgemeesters, financieel deskundigen en onderzoekers verschillende suggesties waar de Tweede Kamer nu over moet debatteren, zegt de commissie.
Dit was een van de redenen waarom PVV-Kamerlid Mulder eind mei uit de commissie stapte. Hij vindt het een teken van zwakte dat de commissie zelf geen stelling neemt. Hij had bijvoorbeeld gewild dat er een verbod op Saudi-Arabisch godsdienstonderwijs aan kleine kinderen kwam.
Ook Denk had bedenkingen bij de commissie, omdat die volgens de partij eenzijdig was en alleen naar moskeeën keek. Maar de partij deed toch aan het hele onderzoek mee. Fractievoorzitter Azarkan wil wel ingrijpen bij beïnvloeding maar vindt het niet nodig om wetgeving te maken voor alle moskeeën.
Het gaat volgens hem maar om een kleine groep en ook wat die beïnvloeding precies is, is nog niet duidelijk zegt hij:
Denk: niet ineens maatregelen voor meer dan vierhonderd moskeeën
Het kabinet kondigde in februari, net na de verhoren door de commissie, aan een verbod op buitenlandse financiering uit onvrije landen te willen. Dat ligt juridisch ingewikkeld, dus wetgeving zal nog even op zich laten wachten. Na de zomervakantie vindt het Kamerdebat over het rapport plaats.
NOS 23.11.2020 Het kabinet blijft worstelen met buitenlandse geldstromen aan bepaalde moskeeën en moskeescholen. Door de ongewenste invloed uit onvrije landen hierop, komt de democratische rechtsorde en de grondwettelijke vrijheden van burgers in gevaar, concludeert het kabinet in een brief aan de Tweede Kamer.
Het vindt dat er daarom iets moet gebeuren om die geldstromen tegen te houden. Tegelijkertijd is dat juridisch lastig omdat dan diezelfde grondwettelijke vrijheden in het gedrang komen, schrijft het kabinet. De brief is een reactie op het parlementaire onderzoek van begin dit jaar.
Het verbieden van alle geldstromen van buiten de EU kan niet. Daarom komt er een wet die burgemeesters en het Openbaar Ministerie de mogelijkheid geeft in de boeken te kijken van ‘verdachte organisaties’ om vast te stellen of er giften zijn van buiten de EU.
Ook komt er een wetswijziging die het makkelijker maakt om “antidemocratische organisaties” te verbieden als het doel in strijd is met de openbare orde. Het kabinet onderzoekt ook of bepaalde geldstromen bevroren of stopgezet kunnen worden.
Dat lost het probleem van nu niet op, geeft minister Dekker toe. Maar sinds de aanslagen in Frankrijk en Oostenrijk wordt er gewerkt aan Europese afspraken:
Minister Dekker: nieuwe wet maar deel van de oplossing
Ongewenste beïnvloeding
“Ongewenste buitenlandse beïnvloeding kan effect hebben op het gedrag van een relatief beperkte groep in Nederland. Deze groep heeft echter een disproportionele en onwenselijke impact op de Nederlandse samenleving, en op islamitische gemeenschappen in het bijzonder. De problematiek straalt negatief af op de hele islamitische gemeenschap in Nederland en leidt in potentie tot stigmatisering. Dat is niet alleen onrechtvaardig, maar ook contraproductief.”
Bron: brief kabinet aan Tweede Kamer
Het kabinet deelt de conclusie van de Kamercommissie dat bepaalde moskeeën en moskeescholen worden beïnvloed door financiers die hun fundamentalistische en politiek-religieuze invloed in Nederland willen laten gelden.
Met het beschrijven van begrippen wil het kabinet duidelijk maken waar het probleem zit. Bij ongewenste buitenlandse beïnvloeding moet er sprake zijn van een direct aanwijsbare “actor”, ofwel persoon, land of organisatie. En het moet gaan om “ideologische of politieke motieven” om in Nederland maatschappelijke effecten teweeg te brengen “die het kabinet onwenselijk acht”.
Het kabinet beschrijft ook wat het verstaat onder “problematisch gedrag” veroorzaakt door buitenlandse beïnvloeding. Dat kan zijn niet-gewelddadig extremisme zoals eigenrichting (eigen rechter spelen), zelf een rechtssysteem opzetten dat het Nederlandse rechtssysteem afwijst, en intimidatie en het verspreiden van angst.
Met wetgeving zegt het kabinet niet veel te kunnen doen. Daarom wordt de oplossing ook gezocht in het “weerbaar maken van gemeenschappen”, vooral moslimgemeenschappen.
Het gaat dan om het professionaliseren van moskeebesturen, het in Nederland opleiden van imams via een hbo-bachelor, het weigeren van visa voor extremistische imams, en door de overheid gefinancierde initiatieven van ouders voor moskeescholen.
Uit de brief van het kabinet aan de Tweede Kamer:
Salafistische aanjagers (personen of groepen binnen de salafistische beweging) hebben een onevenredig groot bereik binnen islamitische gemeenschappen in Nederland door hun actieve en professionele gebruik van sociale media en hun aanbod van informele religieuze scholing.
De Moslimbroederschap streeft naar islamisering van de samenleving door missie-activiteiten, religieuze opvoeding en welzijnswerk. De inschatting op dit moment van de inlichtingen- en veiligheidsdiensten is dat de kern van de organisatie in ons land slechts uit een beperkt aantal personen bestaat (…). De ontwikkeling van deze organisatie en haar verhouding met de salafistische aanjagers in Nederland hebben echter de aandacht van het kabinet.
Islamofobie, discriminatie, racisme en (islamitische) organisaties met geldproblemen zorgen voor een voedingsbodem voor ongewenste invloeden uit het buitenland en problematisch gedrag, zegt het kabinet. Daarom wil het kabinet deze maatschappelijke problemen bestrijden.
Maar het werkt ook de andere kant op, zegt het kabinet. Gesloten gemeenschappen kunnen juist leiden tot discriminatie. “Als kinderen al op jonge leeftijd wordt voorgehouden dat ze zich dienen af te wenden van onze democratische samenleving, dan schaadt dit hun kansen om op latere leeftijd volwaardig te participeren in die samenleving.”
Internationaal gezien rekent het kabinet op de medewerking van Golfstaten als Saudi-Arabië, Koeweit, de Verenigde Arabische Emiraten en Qatar. Die hebben beloofd informatie te delen over financieringsstromen naar Nederland.
Ook Turkije heeft de aandacht vanwege “de afhankelijkheidsrelatie” van door Turkije gefinancierde moskeeën. Ingrijpen wordt niet uitgesloten omdat het kabinet “beseft dat Turkije bereid is om mensen met een Turkse achtergrond te beïnvloeden en ultimo ook onder druk te zetten voor eigen gewin”.
NU 23.11.2020 In de strijd tegen buitenlandse beïnvloeding van moskeeën wil het kabinet dat burgemeesters en het Openbaar Ministerie (OM) meer inzage krijgen in donaties van buiten de EU. Dat blijkt maandag uit een wetsvoorstel dat minister Sander Dekker (Rechtsbescherming) naar de Tweede Kamer heeft gestuurd.
Als een instantie niet wil meewerken, dan maakt ze zich schuldig aan een economisch delict, staat in het voorstel. Ook kunnen burgemeesters en het OM een dwangsom opleggen.
Er zijn al langer zorgen over buitenlandse steun aan vooral moskeeën. In het regeerakkoord kondigde het kabinet al aan dat geldstromen uit onvrije landen “waarbij misbruik wordt gemaakt van onze vrijheden” zoveel mogelijk zullen worden beperkt.
Onlangs bleek uit onderzoek dat een aantal moskeeën, moskeescholen en andere islamitische organisaties worden bekostigd en aangestuurd vanuit de Golfstaten en Turkije. Daardoor zouden antidemocratische ideeën vat krijgen op Nederlandse moslims.
Het wetsvoorstel geeft burgemeesters, het OM en “eventueel andere specifiek aangewezen overheidsinstanties” de mogelijkheid tot ingrijpen. “Bijvoorbeeld als er sprake is van bedreiging van de openbare orde door problematisch gedrag van een maatschappelijke organisatie”, aldus het ministerie van Dekker.
Ze kunnen dan navraag doen naar buitenlandse giften en bij ‘substantiële’ bedragen mogen ze ook vragen naar de donateur. Bestuurders van organisaties die niet meewerken, kunnen aangepakt worden. Zij lopen kans op een bestuursverbod van maximaal vijf jaar.
“Buitenlands geld dat is bedoeld om organisaties te faciliteren of onder druk te zetten om hier aan te zetten tot haat, discriminatie of antidemocratische gedachten, hoort hier niet thuis. Organisaties die openstaan voor dit soort donaties mogen daar niet zomaar mee wegkomen”, aldus Dekker.
NOS 23.11.2020 Burgemeesters en het Openbaar Ministerie krijgen het recht op inzage in alle donaties van buiten de Europese Unie en de Europese Economische Ruimte. Het is de bedoeling dat zij zo beter kunnen controleren of er sprake is van onwenselijke beïnvloeding van bijvoorbeeld moskeeën.
Het is het antwoord van het kabinet op de uitkomst van het parlementaire onderzoek naar ongewenste beïnvloeding van moskeeën en moskeescholen door financiers uit onvrije landen die hun politiek-religieuze invloed in Nederland willen laten gelden.
De onderzoekscommissie concludeerde bijvoorbeeld dat geldschieters uit de Golfstaten fundamentalistische boodschappen proberen te verspreiden die de kernwaarden van onze samenleving afwijzen.
De Raad van State, die de wetgeving van het kabinet juridisch heeft beoordeeld, erkent dit gevaar, zegt minister Dekker voor Rechtsbescherming. De samenleving is gebaseerd op vrijheid en gelijkheid, en daar passen deze krachten niet bij, zegt hij.
Dekker: “Buitenlands geld dat is bedoeld om organisaties te faciliteren of onder druk te zetten om hier aan te zetten tot haat, discriminatie of antidemocratische gedachten, hoort hier niet thuis. Organisaties die open staan voor dit soort donaties mogen daar niet zomaar mee wegkomen.”
Economisch delict
Een organisatie die niet meewerkt maakt zich schuldig aan een economisch delict. Dwarsliggende bestuurders kunnen een bestuursverbod krijgen van maximaal 5 jaar. Ook kunnen de burgemeester en het OM een dwangsom (laten) opleggen.
Eerder is een wetsvoorstel aangenomen door de Tweede Kamer dat het makkelijker maakt om antidemocratische organisaties te verbieden als zij de samenleving ernstig bedreigen of de rechtsorde omver willen werpen.
OmroepWest 23.11.2020 In de strijd tegen buitenlandse beïnvloeding van moskeeën krijgen burgemeesters en het Openbaar Ministerie (OM) meer macht. Het kabinet wil dat zij inzage kunnen krijgen in donaties van buiten de EU. Als een instantie daar niet aan meewerkt, maakt ze zich schuldig aan een economisch delict. Ook kunnen burgemeesters en het OM een dwangsom opleggen.
Minister Sander Dekker (Rechtsbescherming) heeft hiervoor een wetsvoorstel naar de Tweede Kamer gestuurd. Er zijn al langer zorgen over buitenlandse steun aan vooral moskeeën. In het regeerakkoord kondigde het kabinet al aan dat geldstromen uit onvrije landen ‘waarbij misbruik wordt gemaakt van onze vrijheden’ zoveel mogelijk zullen worden beperkt.
De Tweede Kamer heeft onderzoek gedaan naar beïnvloeding van maatschappelijke en religieuze organisaties. De parlementaire ondervragingscommissie concludeerde deze zomer dat een aantal moskeeën, moskeescholen en andere islamitische organisaties wordt bekostigd en aangestuurd vanuit de Golfstaten en Turkije. Daardoor krijgen antidemocratische ideeën vat op Nederlandse moslims.
Bedreiging van de openbare orde
De as-Soennahmoskee in Den Haag werd door de parlementaire ondervragingscommissie als voorbeeld genoemd waar omstreden predikers hun boodschappen verkondigen. Inlichtingendienst AIVD waarschuwde de gemeente Den Haag in 2017 al voor een omstreden financier van de as-Soennah moskee. Dat de moskee geld kreeg uit het buitenland, werd tijdens de verhoren bevestigd door voormalig voorzitter Abdelhamid Taheri. Hij stelde dat de financiers geen invloed hebben op het beleid van de moskee.
Het wetsvoorstel van Dekker vloeit voort uit de parlementaire enquête. Het geeft burgemeester en OM en ‘eventueel andere specifiek aangewezen overheidsinstanties’ de mogelijkheid tot ingrijpen. ‘Bijvoorbeeld als er sprake is van bedreiging van de openbare orde door problematisch gedrag van een maatschappelijke organisatie.’
Dubieuze geldstromen
Ze kunnen dan navraag doen naar buitenlandse giften en bij ‘substantiële’ bedragen mogen ze ook vragen naar de donateur. Bestuurders van organisaties die niet meewerken kunnen aangepakt worden. Zij lopen kans op een bestuursverbod van maximaal vijf jaar. Het kabinet werkt al langer aan een verbod op geldstromen uit ‘onvrije landen’, maar dat is lastig omdat het onder meer moeilijk blijkt af te bakenen om welke landen het gaat.
In het wetsvoorstel van Dekker staat nu dat het gaat om donaties van buiten de EU en IJsland, Liechtenstein en Noorwegen. Later komt het kabinet nog met een voorstel om dubieuze geldstromen te stoppen. ‘Buitenlands geld dat is bedoeld om organisaties te faciliteren of onder druk te zetten om hier aan te zetten tot haat, discriminatie of antidemocratische gedachten, hoort hier niet thuis. Organisaties die openstaan voor dit soort donaties mogen daar niet zomaar mee wegkomen’, aldus Dekker.
Nederlandse imamopleiding
Het kabinet zet ook nog in op andere wegen om beïnvloeding tegen te gaan. Zo wil het moskeebesturen versterken en een Nederlandse imamopleiding beginnen. Verder gaan overheden nauw samenwerken om organisaties te helpen die te maken krijgen met ongewenste geldstromen. Buitenlandse financiering kan ertoe leiden dat moskeegangers radicaliseren, bleek uit het onderzoek van de Tweede Kamer. Ook worden ze soms geïntimideerd en bedreigd als ze zich keren tegen de financiering.
Den HaagFM 23.11.2020 In de strijd tegen buitenlandse beïnvloeding van moskeeën krijgen burgemeesters en het Openbaar Ministerie (OM) meer macht. Het kabinet wil dat zij inzage kunnen krijgen in donaties van buiten de EU. Als een instantie daar niet aan meewerkt, maakt ze zich schuldig aan een economisch delict. Ook kunnen burgemeesters en het OM een dwangsom opleggen.
Minister Sander Dekker (Rechtsbescherming) heeft hiervoor een wetsvoorstel naar de Tweede Kamer gestuurd. Dat meldt mediapartner Omroep West. Er zijn al langer zorgen over buitenlandse steun aan vooral moskeeën. In het regeerakkoord kondigde het kabinet al aan dat geldstromen uit onvrije landen ‘waarbij misbruik wordt gemaakt van onze vrijheden’ zoveel mogelijk zullen worden beperkt.
De Tweede Kamer heeft onderzoek gedaan naar beïnvloeding van maatschappelijke en religieuze organisaties. De parlementaire ondervragingscommissie concludeerde deze zomer dat een aantal moskeeën, moskeescholen en andere islamitische organisaties wordt bekostigd en aangestuurd vanuit de Golfstaten en Turkije. Daardoor krijgen antidemocratische ideeën vat op Nederlandse moslims.
Bedreiging van de openbare orde
De as-Soennah moskee in Den Haag werd door de parlementaire ondervragingscommissie als voorbeeld genoemd waar omstreden predikers hun boodschappen verkondigen. Inlichtingendienst AIVD waarschuwde de gemeente Den Haag in 2017 al voor een omstreden financier van de as-Soennah moskee. Dat de moskee geld kreeg uit het buitenland, werd tijdens de verhoren bevestigd door voormalig voorzitter Abdelhamid Taheri. Hij stelde dat de financiers geen invloed hebben op het beleid van de moskee.
Het wetsvoorstel van Dekker vloeit voort uit de parlementaire enquête. Het geeft burgemeester en OM en ‘eventueel andere specifiek aangewezen overheidsinstanties’ de mogelijkheid tot ingrijpen. ‘Bijvoorbeeld als er sprake is van bedreiging van de openbare orde door problematisch gedrag van een maatschappelijke organisatie.’
Dubieuze geldstromen
Ze kunnen dan navraag doen naar buitenlandse giften en bij ‘substantiële’ bedragen mogen ze ook vragen naar de donateur. Bestuurders van organisaties die niet meewerken kunnen aangepakt worden. Zij lopen kans op een bestuursverbod van maximaal vijf jaar. Het kabinet werkt al langer aan een verbod op geldstromen uit ‘onvrije landen’, maar dat is lastig omdat het onder meer moeilijk blijkt af te bakenen om welke landen het gaat.
In het wetsvoorstel van Dekker staat nu dat het gaat om donaties van buiten de EU en IJsland, Liechtenstein en Noorwegen. Later komt het kabinet nog met een voorstel om dubieuze geldstromen te stoppen. ‘Buitenlands geld dat is bedoeld om organisaties te faciliteren of onder druk te zetten om hier aan te zetten tot haat, discriminatie of antidemocratische gedachten, hoort hier niet thuis. Organisaties die openstaan voor dit soort donaties mogen daar niet zomaar mee wegkomen’, aldus Dekker.
Nederlandse imamopleiding
Het kabinet zet ook nog in op andere wegen om beïnvloeding tegen te gaan. Zo wil het moskeebesturen versterken en een Nederlandse imamopleiding beginnen. Verder gaan overheden nauw samenwerken om organisaties te helpen die te maken krijgen met ongewenste geldstromen. Buitenlandse financiering kan ertoe leiden dat moskeegangers radicaliseren, bleek uit het onderzoek van de Tweede Kamer. Ook worden ze soms geïntimideerd en bedreigd als ze zich keren tegen de financiering.
AD 29.06.2020 De Haagse As Soennah-moskee speelde een sleutelrol in de verspreiding van het salafisme in Nederland, een zeer orthodoxe stroming binnen de islam. Dat deze intolerante uitleg van de islam het afgelopen decennium zo snel is gegroeid, is mede te danken aan Nederlands sprekende imams die in de Haagse moskee zijn opgeleid.
Dat concludeert de parlementaire onderzoekscommissie ‘Ongewenste Beïnvloeding’ van de Tweede Kamer over buitenlandse steun voor moskeeën. Niet alleen kwam Saoedisch geld naar de Haagse Fruitweg om lesmaterialen te kopen en te ontwikkelen, ook konden Nederlandse jongeren een religieuze opleiding volgen in Medina.
Ik zie in Nederland heel erg dat je een jongere generatie salafistische predikers hebt die eigenlijk vanaf 2008 allemaal in opleiding zijn gegaan bij de As Soennah-moskee, aldus Ronald Sandee, Terreurdeskundige.
Terreurdeskundige Ronald Sandee zei hierover tijdens de verhoren: ,,Ik zie in Nederland heel erg dat je een jongere generatie salafistische predikers hebt die eigenlijk vanaf 2008 allemaal in opleiding zijn gegaan bij de As Soennah-moskee en hun jongerenorganisatie Al-Yaqeen.”
Door slim in te spelen op de problemen die ze bij leeftijdgenoten zagen, konden ze velen van hen winnen voor het salafisme. Dat ging soms zo ver, dat deze nieuwe volgelingen ten strijde trokken in Syrië en Irak, zagen veiligheidsdiensten jaren geleden al. Tientallen Nederlanders, veel uit Den Haag, Zoetermeer en Delft, reisden uit naar het kalifaat.
De wapenen opnemen in naam van de profeet is de meest extreme van de drie hoofdstromingen van het salafisme, dat streeft naar een islamitische maatschappij. De andere twee zijn politiek salafisme via moskee en politiek debat, en een a-politieke, persoonlijk geörienteerde stroming. In die laatste staat het zo goed mogelijk volgen van de leefregels centraal.
Met het naleven van de Nederlandse regels over financiële transparantie nam As Soennah het minder nauw. Jaarstukken over inkomsten en uitgaven bleven geheim, tegen de wet in.
Door de parlementaire ‘flitsenquête’ komt nu aan het licht dat er allerlei gekke geldstromen waren in de Haagse moskee, volgens het rapport een van de eerste in Nederland die volledig met geld uit Saoedi-Arabië is opgezet. Minstens 2,5 miljoen euro aan giften zou de afgelopen jaren vanuit dit land zijn gedoneerd aan de Haagse moskee.
‘Jihadistische trainingskampen’
Maar er is veel meer geld. Zo ontdekken de Kamerleden ,,een grote algemene reserve van 4 miljoen euro, waarvan onbekend is hoe deze tot stand is gekomen”. Ook verdient As Soennah geld met commerciële activiteiten in één van haar BV’s. Die verhuren onder meer opslagboxen in hun pand achter de moskee, maar ook vakantiehuizen in de Ardennen.
Het wordt niet duidelijk of er een relatie is met vermeende ‘jihadistische trainingskampen’ in deze Belgische streek. De afgelopen jaren kwamen meermaals weekendjes weg van Nederlandse salafisten op deze manier in het nieuws.
In de Waalse heuvels oefenden bijvoorbeeld ook de Arnhemse terreurverdachten, die vorig jaar in een vakantiepark in Weert werden opgepakt. Zij liepen tegen de lamp toen ze bij een informant van de opsporingsdiensten wapens voor een aanslag wilden kopen.
Abdelhamid Taheri van de As Soennah reageerde gisteren niet op meerdere verzoeken om een reactie op de bevindingen van de commissie. Twee dagen geleden zocht hij wel zelf nog het nieuws op, hij kondigde toen aan dat de moskee een hoger beroep gaat ondersteunen tegen de veroordeling van ‘gastdocent’ Mehmet A., die bij de As Soennah vrouwenbesnijdenis zou hebben aangeprezen.
In het parlementaire verhoor nam Taheri daar stevig afstand van. Maar door het vonnis, 120 uur werkstraf, is dat nu ineens toch weer net even anders.
OmroepWest 25.06.2020 Moskeeën en moskeescholen worden beïnvloed door financiers uit onvrije landen die hun politiek-religieuze invloed in Nederland willen laten gelden. Het gaat dan om fundamentalistische boodschappen die de kernwaarden van onze samenleving afwijzen. Dat is de belangrijkste conclusie van de Kamercommissie die onderzoek deed naar de financiering van moskeeën. De as-Soennahmoskee in Den Haag wordt als voorbeeld genoemd waar omstreden predikers hun boodschappen verkondigen.
Een parlementaire onderzoekscommissie deed in februari onderzoek naar de ongewenste beïnvloeding uit onvrije landen. De commissie ondervroeg in februari verschillende getuigen over een verband tussen buitenlandse geldschieters en streng religieuze stromingen in Nederland. Zo moest Abdelhamid Taheri van de Haagse as-Soennah moskee voor de commissie verschijnen, net als oud-burgemeester Pauline Krikke.
In het rapport staat dat vanuit landen als Koeweit, Qatar en Saudi-Arabië invloed wordt uitgeoefend door imams op te leiden, te betalen en uit te zenden naar Nederland. Ook worden de moslimgemeenschappen rechtstreeks via sociale media met streng religieuze boodschappen bestookt, zo schrijft de NOS. Via de Turkse organisatie Diyanet, waarbij alle Turkse imams in dienst zijn, wordt een politieke greep gehouden op moskeebezoekers en Turkse Nederlanders, concludeert de commissie.
Geldstromen
De omvang van de geldstromen is moeilijk vast te stellen, zegt de commissie. Er worden constructies gebruikt die controle onmogelijk maken. Voor zover de commissie na kon gaan ontving de as-Soennah moskee minimaal 2,5 miljoen euro. Voor de Essalam moskee in Rotterdam was dit zelfs acht miljoen euro.
Ook welke boodschappen de omstreden predikers precies vertellen in Nederlandse moskeeën en wat er allemaal rondgaat op sociale media heeft de commissie niet kunnen achterhalen.
Wel concludeert de commissie dat de as-Soennah moskee regelmatig omstreden predikers op bezoek heeft die fundamentalistische boodschappen verkondigen. De commissie noemt de as-Soennah een van de invloedrijkste instellingen in de regio met wekelijks duizenden moskeebezoekers, Koranleerlingen en ouders die opvoedingsadvies krijgen.
Geen aanbevelingen
De Kamercommissie doet geen aanbevelingen voor wat er nu moet gebeuren. Tijdens de verhoren deden burgemeesters, financieel deskundigen en onderzoekers verschillende suggesties waar de Tweede Kamer nu over moet debatteren, zegt de commissie.
Dit was een van de redenen waarom PVV-Kamerlid Edgar Mulder eind mei uit de commissie stapte. Hij vindt het een teken van zwakte dat de commissie zelf geen stelling neemt. Hij had bijvoorbeeld gewild dat er een verbod op Saudi-Arabisch godsdienstonderwijs aan kleine kinderen kwam. Het kabinet kondigde in februari, net na de verhoren door de commissie, aan een verbod op buitenlandse financiering uit onvrije landen te willen. Dat ligt juridisch ingewikkeld, dus wetgeving zal nog even op zich laten wachten.
Den HaagFM 25.06.2020 Een aantal Nederlandse moskeeën, moskeescholen en andere islamitische organisaties wordt bekostigd en aangestuurd vanuit de Golfstaten en Turkije. Daardoor krijgen antidemocratische ideeën vat op Nederlandse moslims, concludeert de commissie van Tweede Kamerleden die dat heeft onderzocht. Moskeegangers radicaliseren of worden, als ze weerstand bieden, geïntimideerd en bedreigd.
Wie betaalt, bepaalt, stelt de commissie onder leiding van CDA-Kamerlid Michel Rog vast. Zo heeft een stichting uit de Verenigde Arabische Emiraten het volledig voor het zeggen in de Rotterdamse Essalammoskee, de grootste van het land. Het zijn vooral Golfstaten als Saudi-Arabië, Qatar en Koeweit, en Turkije die invloed kopen bij Nederlandse moskeeën. Hoeveel geld er naar hen vloeit en om hoeveel van de ongeveer vijfhonderd Nederlandse moskeeën het precies gaat, heeft de commissie niet kunnen ontdekken. Van de 148 Turkse Diyanet-moskeeën was wel van meet af aan duidelijk dat zij vanuit Turkije worden gefinancierd.
Geldschieters uit de Golf proberen vooral extremistisch gedachtegoed als het salafisme te verbreiden, constateert de commissie. Dat doen ze vooral op de buitenschoolse moskeelessen met veel succes. “Salafistische aanjagers” spelen daarin een belangrijke rol. Zij doen zich in het openbaar veel gematigder voor dan ze zich binnenskamers opstellen. Zo voorkomen ze dat justitie hen kan aanpakken.
De commissie heeft zowel moskeebestuurders en andere betrokkenen als deskundigen van bijvoorbeeld de AIVD gehoord. Zij legt de Kamer een aantal maatregelen voor die deze experts hebben geopperd, maar doet geen aanbevelingen. Het kabinet werkt al langer aan een verbod op geldstromen uit “onvrije landen” naar onder andere Nederlandse moskeeën. Maar dat vlot niet erg, omdat het bijvoorbeeld moeilijk blijkt af te bakenen om welke landen het gaat.
De geldstromen uit de Golfstaten en Turkije naar buitenlandse geloofsgenoten komen soms voort uit vroomheid, bijvoorbeeld om aan de islamitische aalmoesplicht te voldoen. Of om de eigen conservatieve of radicale versie van de islam te verbreiden. Maar deze landen hebben ook politieke motieven. Zo wil Turkije greep houden op Nederlanders van Turkse komaf, en probeert het land ook hun stem in verkiezingen in hun moederland te sturen.
Elsevier 25.02.2020 Moslimgemeenschappen in Nederland worden vanuit landen als Kuweit, Turkije en Saudi-Arabië actief beïnvloed. Dat gebeurt via financiële steun, opleidingen van imams en sociale media. Vooral de salafistische stroming van de islam wordt zo in Nederland verspreid. Dat concludeert de parlementaire commissie die onderzoek deed naar ongewenste beïnvloeding uit onvrije landen.
Het onderzoek inventariseert die beïnvloeding. Concrete oplossingen worden niet aangereikt, dat is aan de Tweede Kamer.
Beïnvloeding staat vast
De vraag of er beïnvloeding in Nederland voorkomt, beantwoordt de commissie met een ‘volmondig ja’. Vooral het salafisme wordt in Nederland verspreid. Die fundamentalistische stroming hangt een zogeheten zuivere variant van de islam aan: ‘Salafistische aanjagers spelen een grote rol bij het verspreiden van het gedachtegoed. Deze minderheid laat hardnekkig en luid van zich horen en heeft een groeiend bereik.’
De aanjagers gaan gehaaid te werk, schrijft de commissie. Daarbij is sprake van ‘façadepolitiek’. Zo blijven de aanhangers publiek binnen de regels van de wet: ‘Salafistische aanjagers kennen heel goed de bandbreedte van de Nederlandse rechtsstaat en zullen niet openlijk dingen zeggen, doen of laten vastleggen waarvan zij weten dat die over de grenzen van de democratische rechtsstaat gaan. Zo vermijden ze strafrechtelijke acties.’
De invloed van salafisten in Nederlandse moskeeën zorgt ervoor dat moskeegangers hun geloof minder vrij kunnen belijden. Moskeegangers worden geïntimideerd of bedreigd als zij zich niet naar de salafistische denkbeelden willen voegen.
Jongeren ontvankelijk voor salafisme
Vooral jongeren zijn ontvankelijk voor de salafistische boodschap. Op sociale media komen zij daarmee in aanraking en ze kunnen daardoor radicaliseren. Dat leidt tot jihadisme onder jongeren, die zelfs uitreizen naar Syrië. In filmpjes op sociale media wordt onder meer vrouwenbesnijdenis gepromoot, terwijl dat strafbaar is in Nederland.
Ook in het informele moskeeonderwijs krijgen jongeren les in denkbeelden die haaks staan op de Nederlandse maatschappij. Zo wordt kinderen geleerd dat afvalligen de doodstraf verdienen en dat je de politie niet inlicht als een moslim een misdrijf pleegt.
De Onderwijsinspectie kan niets ondernemen tegen dit soort lessen. Vorig jaar bleek uit onderzoek van Nieuwsuur en NRC dat deze lessen op meer dan vijftig locaties in Nederland worden gegeven.
Miljoenen naar moskeeën
De bekostiging van de lessen komt voornamelijk uit het buitenland. Nederlandse moskeeën krijgen grote giften uit ‘onvrije landen’ als Kuweit, Qatar en Saudi-Arabië. De donaties variëren van enkele tienduizenden euro’s tot 2,5 miljoen. De beruchte As-Soennah-moskee in Den Haag kreeg van 2010 tot 2017 2,5 miljoen euro, de Utrechtse AlFitrah-moskee tussen 2011 en 2017 1,4 miljoen euro. Het geld komt voornamelijk uit Kuweit via instanties die daar aan de overheid zijn verbonden en van particuliere donateurs.
Tegen de AlFitrah-moskee deed de Tweede Kamer donderdagochtend aangifte. Vermoedelijk wegens meineed tijdens de verhoren van de Kamercommissie.
Turkse rol
Naast de beïnvloeding vanuit ‘onvrije landen’ speelt ook Turkije een grote rol in het onderzoek. Het Turkse ministerie voor godsdienstzaken, Diyanet, heeft in Nederland zogenoemde Diyanet-moskeeën. Via die moskeeën probeert Turkije Nederlanders met een Turkse achtergrond te beïnvloeden. Zo wordt hen wijsgemaakt dat zij in een land wonen dat een vijand is van Turkije. De imams van alle Diyanet-moskeeën in Nederland zijn in dienst van de Turkse overheid.
‘De invloed van de Turkse overheid leidt tot sociale druk en intimidatie in Nederland,’ schrijft de commissie. ‘Groeperingen als de Koerden, Armeniërs, alevieten en Gülensympathisanten zijn daar het slachtoffer van.’
Volgens de commissie biedt het eigen onderzoek geen volledig zicht op de omvang van de buitenlandse geldstromen en de verworven invloed op de islamitische gemeenschap in Nederland. De commissie roept politieke partijen op om conclusies te trekken en te bepalen of en zo ja, welke maatregelen nodig zijn om de beïnvloeding tegen te gaan.
NU 25.06.2020 Onvrije landen als Saoedi-Arabië, Qatar en Koeweit beïnvloeden de moslimgemeenschappen in Nederland met een gedachtegoed dat de kernwaarden en vrijheden van onze samenleving afwijst.
Dat staat in het het eindrapport (pdf) van de parlementaire ondervragingscommissie die beïnvloeding in Nederland door onvrije landen onderzocht.
Volgens de parlementaire ondervragingscommissie vindt de beïnvloeding plaats op verschillende manieren. Dit gebeurt onder meer door moskeeën op te richten en te besturen of financieel te ondersteunen. Hetzelfde gebeurt bij wat bekend staat als formele moskeescholen. Daarnaast wordt er beïnvloed door imams en predikers die zijn geschoold, uitgezonden en betaald door de onvrije landen.
De boodschap van de financiers wordt volgens de commissie versterkt en geprofessionaliseerd. Dit gebeurt onder meer door het uitgeven en verspreiden van literatuur, lesmethodes en wervingsmateriaal. Via sociale media worden moslimgemeenschappen rechtstreeks beïnvloed.
Geen zicht op de geldstromen
De commissie schrijft dat er geen enkele overheidsinstantie in Nederland is die zicht heeft op alle geldstromen uit het buitenland. De overheid kampt met een gebrek aan transparantie over de afkomst van het geld, het doel van de financiering en de financiële verantwoording.
Volgens de commissie is er sprake van urgentie en neemt als voorbeeld het beleid vanuit Turkije.
“Dat is erop gericht hun visie op de islam in Nederland te bestendigen via de Diyanetmoskeeën. Feit is dat op zichtbare en onzichtbare wijze organisaties en regeringen van onvrije landen in de hoofden en harten van onze moslimgemeenschappen proberen te komen. Hierdoor kunnen parallelle samenlevingen ontstaan.”
8 miljoen euro aan donaties voor Rotterdamse moskee
Donaties om moskeeën te financieren variëren tussen de tienduizenden euro’s en circa 2,5 miljoen euro. Een uitschieter is de Essalam Moskee in Rotterdam, dat een totaal voor 8 miljoen euro aan donaties ontving. Dit soort financiering komt vooral uit Saoedi-Arabië, de Verenigde Arabische Emiraten, Koeweit en Qatar.
Hoeveel geld er vanuit het Turkse Diyanet komt is volgens de commissie niet goed vast te stellen. Wel zijn alle imams die namens Diyanet in Nederland werken in dienst van de Turkse overheid.
‘Vooral de jeugd is ontvankelijk voor salafistische invloeden’
“De invloed uit onvrije landen kan verstrekkende gevolgen hebben voor de islamitische gemeenschappen in Nederland en voor de Nederlandse samenleving als geheel”, schrijft de commissie in het rapport.
“Zo heeft de commissie gezien hoe dominantie van salafistische invloeden in een aantal moskeeën leidt tot minder vrijheid voor moskeegangers om het geloof op hun eigen manier te belijden.”
“Vooral de jeugd vormt een groep die ontvankelijk is voor salafistische invloeden” wordt er benadrukt. “Jongeren lopen het risico te radicaliseren. Steeds meer wordt de salafistische boodschap online, via sociale media, verspreid. Radicalisering en extremisme onder jongeren kunnen onder meer leiden tot uitreizen naar Syrië om mee te doen aan de jihad.”
NOS 25.06.2020 Moskeeën en moskeescholen worden beïnvloed door financiers uit onvrije landen die hun politiek-religieuze invloed in Nederland willen laten gelden. Het gaat dan om fundamentalistische boodschappen die de kernwaarden van onze samenleving afwijzen.
Dat is de belangrijkste conclusie van de parlementaire ondervragingscommissie naar ongewenste beïnvloeding uit onvrije landen. De commissie ondervroeg in februari verschillende getuigen over een verband tussen buitenlandse geldschieters en streng religieuze stromingen in Nederland.
In het rapport staat dat vanuit landen als Koeweit, Qatar en Saudi-Arabië invloed wordt uitgeoefend door imams op te leiden, te betalen en uit te zenden naar Nederland. Ook worden de moslimgemeenschappen rechtstreeks via sociale media met streng religieuze boodschappen bestookt.
Via de Turkse organisatie Diyanet, waarbij alle Turkse imams in dienst zijn, wordt een politieke greep gehouden op moskeebezoekers en Turkse Nederlanders, concludeert de commissie.
In de Tweede Kamer wordt gesproken van “ondemocratisch gif” en een verbod op fundamentalistisch onderwijs aan kleine kinderen:
Tweede Kamer: ondemocratisch gif in moskeeën en koranscholen moet stoppen
Geldstromen
De omvang van de geldstromen is moeilijk vast te stellen, zegt de commissie. Er worden constructies gebruikt die controle onmogelijk maken. De salafistische moskee alFitrah in Utrecht ontving voor zover is na te gaan 1,4 miljoen euro. De Essalam moskee in Rotterdam ontving 8 miljoen euro aan donaties en de As-Soennahmoskee in Den Haag 2,5 miljoen.
Ook welke boodschappen de omstreden predikers precies vertellen in Nederlandse moskeeën en wat er allemaal rondgaat op sociale media heeft de commissie niet kunnen achterhalen.
De commissie verwijst in het rapport regelmatig naar de onderzoeken van Nieuwsuur en NRC, die de aanleiding vormden voor het Kameronderzoek. Verder verwijst de commissie naar wat er in de openbare verhoren is verteld.
Moskeeonderwijs
Een van de opmerkelijkste verhoren was dat met imam Suhayb Salam van de alFitrah-moskee in Utrecht. Hij noemde het onderzoek van de Tweede Kamer een poppenkast. De commissie heeft na zijn verhoor aangifte gedaan van meineed maar wil daar u niets over zeggen. AlFitrah protesteerde eerder tevergeefs bij de rechter tegen onderzoek in de boekhouding.
De commissie concludeert dat de stichting alFitrah onder andere via intensief moskeeonderwijs kinderen en hun ouders afhoudt van de samenleving.
Ook de As-Soennahmoskee in Den Haag heeft volgens de commissie regelmatig omstreden predikers op bezoek die fundamentalistische boodschappen verkondigen. De commissie noemt de As-Soennah een van de invloedrijkste instellingen in de regio met wekelijks duizenden moskeebezoekers, koranleerlingen en ouders die opvoedingsadvies krijgen.
Voorzitter Rog van de commissie zegt dat het nu aan de Tweede Kamer is om stappen te zetten:
Voorzitter Rog van ondervragingscommissie: zorgelijke conclusie
Geen aanbevelingen
De Kamercommissie doet geen aanbevelingen voor wat er nu moet gebeuren. Tijdens de verhoren deden burgemeesters, financieel deskundigen en onderzoekers verschillende suggesties waar de Tweede Kamer nu over moet debatteren, zegt de commissie.
Dit was een van de redenen waarom PVV-Kamerlid Mulder eind mei uit de commissie stapte. Hij vindt het een teken van zwakte dat de commissie zelf geen stelling neemt. Hij had bijvoorbeeld gewild dat er een verbod op Saudi-Arabisch godsdienstonderwijs aan kleine kinderen kwam.
Ook Denk had bedenkingen bij de commissie, omdat die volgens de partij eenzijdig was en alleen naar moskeeën keek. Maar de partij deed toch aan het hele onderzoek mee. Fractievoorzitter Azarkan wil wel ingrijpen bij beïnvloeding maar vindt het niet nodig om wetgeving te maken voor alle moskeeën.
Het gaat volgens hem maar om een kleine groep en ook wat die beïnvloeding precies is, is nog niet duidelijk zegt hij:
Denk: niet ineens maatregelen voor meer dan vierhonderd moskeeën
Het kabinet kondigde in februari, net na de verhoren door de commissie, aan een verbod op buitenlandse financiering uit onvrije landen te willen. Dat ligt juridisch ingewikkeld, dus wetgeving zal nog even op zich laten wachten. Na de zomervakantie vindt het Kamerdebat over het rapport plaats.
Lees hier de artikelen over de verhoordagen in februari:
Telegraaf 25.06.2020 De financiering van Nederlandse moskeeën uit Islamitische landen als Qatar, Koeweit, Saoedi-Arabië en Turkije is zorgelijk. De landen kopen er invloed er via predikers en lesmateriaal die onze kernwaarden zoals geloofsvrijheid en vrijheid van meningsuiting afwijst. Gematigde moslims worden erdoor verdrukt en geïntimideerd.
De financieringsstromen zijn vaak schimmig. Geen enkele overheidsinstelling heeeft voldoende zicht op de geldstromen. Het ontbreekt hen aan capaciteit en bevoegdheden om op te treden.
Dat constateert de parlementaire ondervragingscommissie naar ongewenste beïnvloeding uit onvrije landen in haar eindrapport (On)zichtbare invloed. De commissie ondervroeg 19 deskundigen en getuigen onderzocht jaarrekeningen en andere documenten. Daarbij kwamen bepaalde geldstromen uit de Golfregio naar Nederland in beeld, oplopend van enkele tienduizenden naar 8 miljoen.
Toch blijft het zicht beperkt, zo moet de commissie vaststellen. Ook blijft onduidelijk hoeveel van de ongeveer 500 moskeeën in Nederland onder invloed staan van dubieuze donateurs, die islamvarianten propageren waarin afvalligen gedood mogen worden en vrouwenbesnijdenis een aanbeveling is. De ondervraagde deskundigen houden het op ongeveer twintig.
Salafistisch gedachtegoed wordt verspreid via informeel moskeeonderwijs, waarbij kinderen tot wel veertien uur per week koranles krijgen. „Kinderen wordt geleerd met de rug naar de Nederlandse samenleving staan”, zegt commissievoorzitter Michel Rog. „Dat gedachtegoed kan wortel schieten en woekeren dankzij buitenlandse financiering.”
Aangifte
De commissie van Tweede Kamerleden heeft na de verhoren aangifte gedaan tegen de Utrechtse alFitrah-moskee. Met de stichting lag de commissie voor de verhoren al tweemaal bij de rechter in de clinch, omdat de moskee weigerde gevorderde stukken te overhandigen. Mogelijk verdenkt de commissie imam Suhayb Salam van meineed.
Niet alleen financiering vanuit de Golfregio is problematisch, vindt de onderzoekscommissie. Ook de financiering van de 148 Turkse moskeeën vanuit de Turkse overheid is volgens de commissie onwenselijk. „De commissie constateert dat de invloed van de Turkse overheid leidt tot sociale druk en intimidatie in Nederland. Groeperingen als Koerden, Armeniërs, alevieten en Gülensympathisanten zijn daar het slachtoffer van.”
Juist de schimmigheid is het probleem, constateert de commissie. Buitenlandse financiering is niet verboden. Geldstromen lopen via stichtingen, die amper registratieplicht hebben of simpelweg niet voldoen de voorwaarden om als goededoelenorganisatie te worden aangemerkt. Gemeenten en toezichthouders hebben beperkte bevoegdheden en capaciteit om de antidemocratische praktijken in moskeeën en islamscholen aan te pakken.
De ondervragingscommissie, onder leiding van CDA-Kamerlid Rog, heeft geen antwoord op de vraag wat er tegen de ongewenste beïnvloeding kan worden gedaan. Ja, de islamitische organisaties zelf ’kunnen’ afzien van buitenlandse financiering en hun predikers beter screenen.
Welke maatregelen de overheid moet nemen, bijvoorbeeld het verbieden van buitenlandse financiering, vergt een ’politiek oordeel’. „Dit rapport is de kickstart voor politiek debat”, zei Rog.
Juist het gebrek aan een politiek oordeel was voor PVV-Kamerlid Edgar Mulder de reden om in de eindfase uit de onderzoekscommissie te stappen.
AD 25.06.2020 De Tweede Kamer heeft aangifte gedaan tegen de Utrechtse imam van de salafistische moskee alFitrah. Het vermoeden bestaat dat hij heeft gelogen onder ede.
Tweede Kamerlid Michel Rog (CDA) bevestigde zojuist dat de onderzoekscommissie buitenlandse beïnvloeding moskeeën aangifte heeft gedaan ‘in de casus alFitrah’. Over de aard van de aangifte wilde hij geen mededelingen doen, ook wilde hij niet zeggen of de aangifte persoonlijk gericht zou zijn tegen bestuursvoorzitter en imam Suhayb Salam van de alFitrah-moskee. ,,Ik begrijp dat u meer wilt weten, maar in het belang van het onderzoek en mede op verzoek van het Openbaar Ministerie kan ik er verder niets over zeggen.”
Een woordvoerder van het Openbaar Ministerie bevestigt dat de aangifte is gericht tegen imam Salam. ,,Het klopt dat er aangifte is gedaan, namelijk van niet meewerken aan een parlementaire enquêtecommissie (dat is een strafbaar feit) en meineed. De Rijksrecherche doet nu onderzoek. Er is nog geen beslissing genomen over vervolging.”
Eerder was al bekend dat de parlementaire commissie een onderzoek was begonnen tegen Salam. De ondervragingscommissie beraadde zich na bestudering van zijn antwoorden op stappen tegen Salam, die hard botste met de commissie tijdens zijn verhoor. Liegen onder ede is strafbaar en hij zou dan in het uiterste geval vervolgd kunnen worden voor meineed. Op het plegen van meineed, het liegen onder ede, staat een maximale gevangenisstraf van zes jaar en/of een geldboete van maximaal 19.000 euro.
Advocaat Anis Boumanjal, die alFitrah bijstond in de procedure tegen de commissie, weet niets van een aangifte. ,,Voor zover ik het kan overzien, is er geen meineed gepleegd. We zullen in de nabije toekomst zien of een aangifte enig fundament heeft of er eentje voor de bühne is geweest.”
Eindrapport
Vandaag presenteerde de parlementaire ondervragingscommissie het eindrapport naar ongewenste beïnvloeding van islamitische organisaties.
Daaruit blijkt dat een aantal Nederlandse moskeeën, moskeescholen en andere islamitische organisaties bekostigd en aangestuurd wordt vanuit de Golfstaten en Turkije. Daardoor krijgen antidemocratische ideeën vat op Nederlandse moslims. Moskeegangers radicaliseren of worden, als ze weerstand bieden, geïntimideerd en bedreigd.
We zullen in de nabije toekomst zien of een aangifte enig fundament heeft of er eentje voor de bühne is geweest, aldus Anis Boumanjal, Advocaat AlFitrah.
Gemeenten hebben vaak nauwelijks in de gaten wat er speelt. Dat is alleen anders als burgemeesters en/of ambtenaren via informele wegen er de vinger achter krijgen. De schimmigheid komt van twee kanten: van financiers uit met name de Golfstaten en Turkije, en van de ontvangende partijen in Nederland.
Dat zijn doorgaans stichtingen die zich bezighouden met zaken als informeel islamitisch onderwijs, liefdadigheid en religie. Voor de schenkers is het is onnodig voorwaarden aan de giften te verbinden, omdat de donateurs vrijwel uitsluitend geld geven aan organisaties die hun politiek-religieuze visie onderschrijven.
Maatregelen
De commissie somt een reeks mogelijke maatregelen op om meer grip te krijgen op de kwestie, zoals uitbreiden van de bevoegdheden van het Financieel Expertise Centrum en een taskforce waarin verschillende overheidsinstanties samenwerken.
Ook is het een optie de ontvangende partijen te verplichten een jaarrekening te publiceren of een compleet verbod op buitenlandse financiering voor religieuze instellingen af te kondigen, zoals in Oostenrijk. Een keuze hierover gaat de commissie nadrukkelijk uit de weg. ‘Het is nu aan de politieke partijen om conclusies te trekken.’
Mede om die reden stapte PVV-Kamerlid Edgar Mulder eind vorige maand uit de commissie. In zijn beleving weigeren de andere leden vanwege onderlinge onenigheid harde conclusies te verbinden aan het gegeven dat moskeeën aangestuurd worden vanuit islamitische landen.
Buitenlands geld
Volgens het rapport wordt met het buitenlandse geld vaak een fundamentalistische islamitische boodschap verspreid. Het gaat onder andere om salafisme en gedachtegoed van de Moslimbroederschap. Die laatste beweging wordt in verband gebracht met de Blauwe Moskee in Amsterdam.
Het moskeegebouw is van een stichting onder voorzitterschap van een Koeweitse ex-topambtenaar die lid is van de Koeweitse Moslimbroederschap. De commissie schrijft ook dat hoofdimam Yassin Elforkani in 2019 de Moslimbroeders zou hebben geprezen in een gebed vanwege de dood van de Egyptische ex-president Mohamed Morsi.
Elforkani zelf ontkent iedere band met de Moslimbroeders.
Aanjagers
De commissie waarschuwt in het rapport ook voor ‘salafistische aanjagers’ die heel goed weten wat ze publiekelijk wel en niet kunnen zeggen en ‘façadepolitiek’ bedrijven, omdat ze binnenskamers een radicaler verhaal vertellen.
Net als in de verhoren besteedt het rapport veel aandacht aan de salafistische As Soennahmoskee in Den Haag en alFitrah uit Utrecht. As Soennah is ook commercieel actief, bijvoorbeeld met verhuur van vakantiehuizen en garageboxen. De stichting beschikt over een spaarpot van 4 miljoen euro waarvan de herkomst onduidelijk is.
AlFitrah
Over de voorman van alFitrah, Suhayb Salam, brengt de commissie in herinnering dat hij in 2014 op YouTube vertelde dat kinderen op Nederlandse basisscholen worden ‘kapotgemaakt’, omdat ze er te horen krijgen dat ieder mens gelijk is. Salam betoogt het tegendeel, omdat moslims naar het paradijs gaan en ongelovigen naar de hel. Bij islamlessen van alFitrah leren kinderen dat afvalligen de doodstraf verdienen.
Het rapport stelt ook dat invloed van de Turkse overheid in Nederland leidt tot ‘sociale druk en intimidatie’ van onder meer Koerden en Armeniërs. Door de komst van president Erdogan heerst er ‘een toenemende antiwesterse visie’, waarbij Nederlandse Turken te horen krijgen ‘dat het land waarin ze wonen de vijand is’.
AD 25.06.2020 Geen enkele overheidsinstantie in Nederland heeft zicht op alle geldstromen waarmee islamitische landen hier ongewenste invloed uitoefenen. Het ontbreekt organisaties en gemeenten daarvoor aan bevoegdheden.
Dat staat in het vandaag verschenen rapport van de parlementaire ondervragingscommissie die met een zogenoemde flitsenquête ongewenste beïnvloeding via met name moskeeën heeft onderzocht. ‘Het zicht is beperkt en afhankelijk van de goede wil van andere landen om daarover informatie te delen’, aldus de commissie over de financieringsstromen.
Gemeenten hebben vaak nauwelijks in de gaten wat er speelt. Dat is alleen anders als burgemeesters en/of ambtenaren via informele wegen de vinger erachter krijgen. De schimmigheid komt van twee kanten: van financiers uit met name de Golfstaten en Turkije, en van de ontvangende partijen in Nederland.
Dat zijn doorgaans stichtingen die zich bezighouden met zaken als informeel islamitisch onderwijs, liefdadigheid en religie. Voor de schenkers is het is onnodig voorwaarden aan de giften te verbinden, omdat de donateurs vrijwel uitsluitend geld geven aan organisaties die hun politiek-religieuze visie onderschrijven.
De commissie somt een reeks mogelijke maatregelen op om meer grip te krijgen op de kwestie, zoals uitbreiden van de bevoegdheden van het Financieel Expertise Centrum en een taskforce waarin verschillende overheidsinstanties samenwerken.
Ook is het een optie de ontvangende partijen te verplichten een jaarrekening te publiceren of een compleet verbod op buitenlandse financiering voor religieuze instellingen af te kondigen, zoals in Oostenrijk. Een keuze hierover gaat de commissie nadrukkelijk uit de weg. ‘Het is nu aan de politieke partijen om conclusies te trekken.’
Mede om die reden stapte PVV-Kamerlid Edgar Mulder eind vorige maand uit de commissie. In zijn beleving weigeren de andere leden vanwege onderlinge onenigheid harde conclusies te verbinden aan het gegeven dat Nederlandse moskeeën aangestuurd worden vanuit islamitische landen.
Buitenlands geld
Volgens het rapport wordt met het buitenlandse geld vaak een fundamentalistische islamitische boodschap verspreid. Het gaat onder andere om salafisme en gedachtegoed van de Moslimbroederschap. Die laatste beweging wordt in verband gebracht met de Blauwe Moskee in Amsterdam.
Het moskeegebouw is van een stichting onder voorzitterschap van een Koeweitse ex-topambtenaar die lid is van de Koeweitse Moslimbroederschap. De commissie schrijft ook dat hoofdimam Yassin Elforkani in 2019 de Moslimbroeders zou hebben geprezen in een gebed vanwege de dood van de Egyptische ex-president Mohamed Morsi.
Elforkani zelf ontkent iedere band met de Moslimbroeders.
Aanjagers
De commissie waarschuwt in het rapport ook voor ‘salafistische aanjagers’ die heel goed weten wat ze publiekelijk wel en niet kunnen zeggen en ‘façadepolitiek’ bedrijven, omdat ze binnenskamers een radicaler verhaal vertellen.
Net als in de verhoren besteedt het rapport veel aandacht aan de salafistische As Soennahmoskee in Den Haag en alFitrah in Utrecht. As Soennah is ook commercieel actief, bijvoorbeeld met verhuur van vakantiehuizen en garageboxen. De stichting beschikt over een spaarpot van 4 miljoen euro waarvan de herkomst onduidelijk is.
AlFitrah
Over de voorman van alFitrah, Suhayb Salam, brengt de commissie in herinnering dat hij in 2014 op YouTube vertelde dat kinderen op Nederlandse basisscholen worden ‘kapotgemaakt’, omdat ze er te horen krijgen dat ieder mens gelijk is. Salam betoogt het tegendeel, omdat moslims naar het paradijs gaan en ongelovigen naar de hel. Bij islamlessen van alFitrah leren kinderen dat afvalligen de doodstraf verdienen.
Het rapport stelt ook dat invloed van de Turkse overheid in Nederland leidt tot ‘sociale druk en intimidatie’ van onder meer Koerden en Armeniërs. Door de komst van president Erdogan heerst er ‘een toenemende antiwesterse visie’, waarbij Nederlandse Turken te horen krijgen ‘dat het land waarin ze wonen de vijand is’.
Een deel van de Nederlandse jihadistische beweging heeft nog steeds de intentie om een terroristische aanslag te plegen. Dat leidt soms zelfs tot concrete plannen. Uit rechts-extremistische hoek komt de mogelijke dreiging van eenlingen.
Telegraaf 08.10.2020
23.09.2020
AD 26.06.2020
Telegraaf 13.05.2020
AD 08.05.2020
Telegraaf 08.05.2020
Een terroristische aanslag in Nederland is dus nog steeds voorstelbaar. Daarom blijft het dreigingsniveau op 3 van de 5 staan. Wel is een grootschalige aanslag door de coronacrisis op dit moment minder waarschijnlijk. Dat blijkt uit het 52ste Dreigingsbeeld van de NCTV.
Opleving van rechts-extremisme
De geheime dienst AIVD ziet een opleving van rechts-extremisme wereldwijd. In zijn jaarverslag over 2019 staat dat rechts-extremisten elkaar vinden op websites en van daaruit uitgenodigd worden voor besloten groepen. Dat kan leiden tot radicalisering en geweld.
De AIVD noemt in deze context de Nederlandse “alt-rechtsbeweging” Erkenbrand ‘een voorbeeld van een organisatie die met democratische middelen ondemocratische doelstellingen nastreeft’. ,,Deze Nederlandse alt-rechtsbeweging volgens de inlichtingendienst “als uiteindelijk doel om een autoritair politiek bestel te realiseren dat alleen de grondrechten van de witte burger (man) waarborgt”.
AD 02.09.2020
De politie en Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) hadden 2,5 jaar lang een informant in de extreemrechtse partij Nederlandse Volks-Unie (NVU), schrijft NRCdinsdagavond 07.07.2020. De krant sprak met Richard Prein, tot eind vorig jaar een naaste medewerker van NVU-leider Constant Kusters.
Hij werkte van juni 2017 tot eind 2019 als informant. Hij was ‘kringleider’ van de provinciale afdeling van de partij in Noord-Brabant. In 2018 verkozen leden van de NVU hem tot ‘Activist van het jaar’. Terwijl hij extremistische activiteiten organiseerde, hielden de politie en de AIVD toezicht.
Prein gaf de politie en de AIVD onder meer inzicht in de verhouding tussen extreemrechts en Forum voor Democratie en vertelde over dreigende confrontaties tussen linkse en rechtse activisten. Ook infiltreerde hij bij de neonazistische partij Racial Volunteer Force (RVF).
Aanslag synagoge Oekraïne
Een man met een bijl heeft dinsdagochtend geprobeerd toe te slaan in een synagoge in Oekraïne. De beveiliger van de synagoge, van wie het salaris volledig wordt betaald vanuit Nederland, wist het slagwapen met gevaar voor eigen leven afhandig te maken.
De aanslagpleger is weggevlucht en is nog niet opgepakt door de politie. In de synagoge waren vanwege corona maar vier mensen aanwezig. De beveiliger is lichtgewond geraakt aan zijn nek en hand.
Ruim negen maanden na zijn mislukte aanslag op een synagoge in het Duitse Halle, waarbij hij twee mensen doodschoot, staat de vermeende schutter voor de rechter. Stephan Balliet (28) wordt verdacht van tweevoudige moord en 68 pogingen daartoe. ,,Het was allemaal niet zo gepland’’, verklaarde hij tegenover de rechtbank.
De kleine, kale twintiger werd met handen en voeten geboeid door zes zwaar bewapende politiemensen met bivakmutsen op de rechtszaal in Maagdenburg binnengeleid. Het proces gaat gepaard met uiterst strenge veiligheidsmaatregelen, vanwege de extreemrechtse achtergrond van de verdachte. De aanslag op de synagoge geldt, ondanks de mislukking ervan, als een van de zwaarste antisemitische aanvallen in het naoorlogse Duitsland. Balliet handelde vanuit een antisemitische, racistische en xenofobe achtergrond.
Iron March
Deze nieuwssite schreef recent nog over een groep Nederlanders die actief waren op het neo-nazistische webforum Iron March. Op dat forum waren ook Amerikaanse rechts-extremisten aanwezig die later zijn aangeklaagd voor meerdere racistische moorden. Vandaag kwam ook een inwoner van Den Haag voor de rechter die gezegd zou hebben ‘te hebben gesmuld van de aanslag in Christchurch’ en ook een moskee zou hebben willen aanvallen.
Terrorist Cornelis R.
Een 58-jarige beveiliger van de Haagse vervoerder HTM is woensdag 13.05.2020 door de rechtbank veroordeeld tot twee jaar cel, waarvan acht maanden voorwaardelijk. Hij krijgt de straf voor het dreigen met een terroristisch misdrijf en verboden wapenbezit.
Tegen de man was door het Openbaar Ministerie (OM) drie jaar onvoorwaardelijk geëist. De straf valt lager uit omdat de rechter van mening is dat de man niet klaar was om zijn plannen tot uitvoer te brengen.
De man vertelde op 30 september 2019 dat hij had “zitten smullen” van de beelden van de aanslagen eerder dat jaar op twee moskeeën in de Nieuw-Zeelandse stad Christchurch waarbij in totaal 51 doden vielen.
Veroordeling medeplichtigheid Hashem Abedi zelfmoordaanslag bij de Manchester Arena 2017
De aanslag vond plaats op het moment dat ouders hun kinderen kwamen ophalen. Er vielen 22 doden en ruim tweehonderd mensen, waaronder kinderen, raakten gewond. De aanslag werd later opgeëist door IS.
Sommige ouders huilden volgens BBC News toen ze in de rechtbank vertelden over het verlies van hun kinderen. Ook hielden mensen daar foto’s omhoog van jonge slachtoffers. De moeder van een omgekomen meisje noemde de aanslag een ‘gruwelijke en laffe daad die onze levens voor altijd heeft veranderd’.
Hashem Abedi heeft zijn broer Salman aangemoedigd en geholpen en was daarom al schuldig bevonden aan 22-voudige moord. Voor de 22 moorden was de man al veroordeeld, nu weet hij ook zijn straf.
Volgens een onderzoekscommissie zijn er meerdere fouten gemaakt, meldt The Guardian. “Potentiële kansen om de aanslag te verijdelen, zijn gemist”, zei Dominic Grieve, voorzitter van de onderzoekscommissie ISC.
Enkele fouten die gemaakt zijn:
De Britse inlichtingendienst en de antiterrorismedienst hebben geen actie ondernomen nadat Abedi een bekende extremist had opgezocht in de gevangenis.
De Britse inlichtingendienst heeft Abedi geen reisbeperkingen opgelegd, waardoor hij eenvoudig naar Engeland terug kon vliegen om de aanslag te plegen.
Abedi stond op de lijst om weer gecontroleerd te worden door de inlichtingendienst, maar door langzaam handelen gebeurde dat te laat.
Abedi is nooit doorgeschoven naar het zogenoemde ‘prevent-programma’.
Onderzoeker Grieve: “Dit is onacceptabel. Er zijn fundamentele fouten gemaakt in het behandelen van deze zaak. Deze aaneenschakeling van fouten vraagt om een uitgebreide verantwoording van het ministerie van Binnenlandse Zaken.”
AD 11.07.2020
Syrische asielzoeker vrijgesproken van deelname aan jihadgroep
De Syrische asielzoeker Maher A. is door het gerechtshof in Den Haag 10.07.2020 vrijgesproken van deelname aan een terroristische organisatie. De rechtbank had hem daar eerder nog tot vier jaar cel voor veroordeeld. Volgens justitie maakte A. in Syrië, voordat hij naar Nederland kwam, onderdeel uit van de jihadgroep Jabhat al Nusra. Het Hof stelt nu dat daar geen bewijs voor is.
Maher A. (nu 26) en zijn neef Qusai A. (29) kwamen in 2015, op het hoogtepunt van de vluchtelingencrisis, als asielzoekers vanuit Syrië naar Nederland en kregen een verblijfsvergunning en woonruimte.
De twee werden eind november 2017 opgepakt in hun respectievelijk woonplaatsen Bergen op Zoom en Arnhem. Justitie startte een onderzoek na een tip van inlichtingendienst AIVD: de twee zouden in Syrië sympathie hebben getoond voor Jabhat al Nusra, een jihadistische groepering die toen gold als het lokale filiaal van terreurgroep Al Qaeda.
Student in Damascus
De rechtbank in Rotterdam veroordeelde de twee neven eind 2018 tot vier en negen jaar cel voor het lidmaatschap van een terroristische organisatie en omdat ze, toen ze in Nederland waren, nog een derde Syrische vriend naar Nederland gesmokkeld zouden hebben. Het gerechtshof zetten vrijdag een streep door de veroordeling van Maher (vier jaar): er is geen bewijs dat hij bij Jabhat al Nusra zat. Volgens zijn advocaat Frederieke Dölle was de Syriër in een deel van de periode helemaal niet in het strijdgebied aanwezig ‘maar als student in Damascus.’
Maher, die al een fors deel van de straf van vier jaar heeft uitgezeten, komt binnenkort vrij. Er loopt nog een procedure over zijn verblijfsvergunning. Bij een veroordeling voor terrorisme wordt die doorgaans ingetrokken, de vrijspraak kan dat veranderen.
De zaak van zijn neef Qusai, die negen jaar cel kreeg, werd gisteren 09.07.2020 aangehouden.
De twee neven waren de eerste Syrische asielzoekers die in Nederland werden veroordeeld omdat ze in de periode voor hun vlucht lid zouden zijn geweest van een jihadistische, terroristische organisatie. Inmiddels zijn er al zeker zeven zaken voor de rechter geweest.
Safiyya Amira Shaikh wilde veel slachtoffers maken met een aanslag op de kathedraal
Levenslang voor Britse IS-aanhanger die aanslag wilde plegen in Londense kathedraal. Een Britse aanhanger van terreurbeweging IS is op 03.07.2020 tot levenslang veroordeeld omdat ze zichzelf wilde opblazen in de bekende St Paul’s Cathedral in Londen.
In de Telegram-groep GreenB1rds, waarvan Shaikh vermoedelijk één van de beheerders was, werden ook Nederlandse doelwitten bedreigd. Zo ging er vorig jaar zomer een gefotoshopte afbeelding rond waarin de St Vituskerk in Hilversum in vlammen opging. ‘We zijn gekomen om jullie af te slachten’, stond erbij.
De 37-jarige vrouw, Safiyya Amira Shaikh, bekeerde zich in 2007 tot de islam en ontwikkelde geleidelijk extreme opvattingen. De politie kon haar in oktober arresteren nadat ze met undercoveragenten, die zich voordeden als moslimextremisten, haar plan had besproken.
Syrische terreurverdachte opgepakt in Fries azc
In het asielzoekerscentrum Balk in Friesland is een 24-jarige terreurverdachte uit Syrië aangehouden. De man zou in 2015 en 2016 lid zijn geweest van de terroristische organisatie Ahrar Al-Sham. Hij blijft de komende twee weken vastzitten, zo heeft de rechter-commissaris vandaag bepaald.
Volgens het Openbaar Ministerie zijn op de kamer van de verdachte in het azc in het Friese Balk verschillende gegevensdragers in beslag genomen.
Binnenhof
‘Terrorist’ op het Binnenhof wilde doodgeschoten worden
Het Openbaar Ministerie (OM) in Den Haag stelt dat de 39-jarige man uit Sneek die in februari 2019 met twee grote keukenmessen over het Binnenhof in Den Haag liep met de intentie om politici dood te steken, ontoerekeningsvatbaar is. De man verkeerde die week in een psychose, verklaart het OM dinsdag.
De 39-jarige Ramon A. uit Sneek, die ervan wordt verdacht dat hij op 8 februari 2019 een terroristische aanslag wilde plegen op het Binnenhof, wilde tijdens zijn daad worden doodgeschoten door de politie. Dat verklaarde de verdachte dinsdag in de rechtbank in Den Haag.
De zaak ging verder op 8 juli 2020, dan vindt de inhoudelijke behandeling plaats.
Twee neonazi’s vast na aanslag op woning activiste in Duitsland
De Duitse politie heeft twee mannen aangehouden die ervan verdacht worden een aanslag te hebben gepleegd op de woning van een 41-jarige vrouw in de buurt van Göttingen (Nedersaksen). Het gaat om rechtsextremisten van 23 en 26 jaar oud. Laatstgenoemde raakte zwaargewond doordat het explosief dat hij in de woning wilde gooien vroegtijdig ontplofte.
Duitser opgepakt voor beramen van aanslag op moslims
De Duitse justitie verdenkt een 21-jarige man uit Hildesheim van het dreigen met een aanslag waarbij doden zouden vallen. In een chatbericht op internet verwees hij naar de rechts-extremistische dader van de aanslag in Christchurch in Nieuw-Zeeland. Dat meldt het Openbaar Ministerie.
Hij was volgens het OM van plan moslims te doden. In zijn woning zijn wapens gevonden. Ook vond de politie databestanden met rechts-radicale inhoud. Uit de verklaringen die de man tot nu toe heeft afgelegd, blijkt dat hij al langere tijd met het plan rondliep om een aanslag te plegen. Daarmee wilde hij internationale media-aandacht krijgen.
Een extreme afsplitsing van terreurbeweging IS wint terrein in Nederland. De zogeheten ‘Hazimi-beweging’ geldt als nog extremer dan IS en telt naar schatting bijna honderdaanhangers in Nederland. Zij worden echter veelal over het hoofd gezien door lokale overheden, stelt onderzoeksbureau NTA.
In een rapport waarschuwt NTA, een bureau dat de veiligheidsketen adviseert en als deskundige optreedt in terrorisme-rechtszaken, voor de dreiging vanuit de Hazimi-beweging. Het gaat om een publieksversie van een rapport dat eerder besloten is gedeeld met anti-terrorismediensten.
Nu IS geen eigen staat meer heeft, heeft een deel van de jihadisten IS ingeruild voor de minstens zo gewelddadige afsplitsing, stelt het rapport. De groepering ontleent haar naam aan de Saoedische prediker Ahmad al-Hazimi. Zijn voornaamste boodschap is dat een ieder die afwijkt van de radicaal-islamitische leer, een afvallige is en daarom gedood mag worden.
Wie weigert zo’n persoon tot afvallige te bestempelen, wordt hiermee in de ogen van Hazimi zelf óók afvallige. Dit principe werd vanaf 2015 omarmd door een deel van IS, maar ging de leiding van de terreurorganisatie een stap te ver. Het veroorzaakte een ideologisch conflict, waarna IS veel Hazimi’s doodde of vastzette wegens ‘extremisme’.
Dit lot zou ook acht Nederlandse IS’ers hebben getroffen, die in 2016 in Syrië zijn geëxecuteerd door IS. Dat deze executies hebben plaatsgevonden werd al eerder gemeld, maar de reden waarom is nooit helemaal opgehelderd. NTA zegt nu aanwijzingen te hebben dat de Nederlanders zijn gedood vanwege hun pro-Hazimi standpunten.
De Hazimi-tak profiteert van de ineenstorting van IS. De beweging biedt volgens NTA voormalig IS-strijders een verklaring voor de ondergang van hun kalifaat: omdat IS zich niet meer hield aan de strikte leer, is hun de goddelijke overwinning ontnomen.
Een Marokkaanse-Nederlander geldt als een kopstuk in de internationale Hazimi-beweging. Het gaat om een man die zichzelf ‘Abu Asim’ noemt en in Nederland op vrije voeten is na een eerdere politie-inval. De man beheert diverse pro-Hazimi kanalen op Facebook en de besloten app Telegram. „Hij toont zich in zijn online activiteiten welbespraakt en theologisch onderlegd”, noteren de onderzoekers over hem.
De Hazimi-ideologie is volgens NTA een blinde vlek bij Nederlandse overheidsinstanties die zich op lokaal niveau bezighouden met de re-integratie van voormalig jihadisten in de samenleving. Instanties als het gevangeniswezen, gemeenten, kinderbescherming en hulpverleningsorganisaties begeleiden voormalig jihadisten hierbij.
Als een oud-strijder afstand neemt van IS, zien deze instanties dit als teken dat van hem of haar een minder grote dreiging uitgaat. Maar volgens NTA hoeft dit helemaal geen positieve ontwikkeling te zijn, omdat IS dikwijls wordt ingeruild voor de nog radicalere Hazimi-tak. „De uitspraak ‘ik neem afstand van ISIS’ kan een zeer extreme betekenis hebben, hoewel dit in eerste instantie goed nieuws lijkt”, aldus het rapport.
Omdat het de instanties aan kennis ontbreekt over de Hazimi-ideologie, zijn van heel wat terugkeerders verkeerde risico-inschattingen gemaakt, stelt NTA in een toelichting op het rapport. Met als gevolg dat deze terugkeerders minder scherp in de gaten worden gehouden en hulpverlening de boventoon gaat voeren in hun traject.
De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) heeft de Hazimi-beweging wel in het vizier. In 2017 schatte de NCTV het aantal Nederlandse Hazimi’s op „enkele tientallen”. Volgens NTA is dit aantal inmiddels gegroeid naar tegen de honderd.
Zeven en negen jaar cel geëist tegen ’zingende terroristen’
Een islamitisch gezang op de Rotterdamse Erasmusbrug zou hun afscheidslied zijn op weg naar het martelaarschap. Justitie eiste woensdag 14.10.2020zeven jaar en negen jaar gevangenisstraf tegen Mouad M. en Ahmed B.. Ze worden ervan verdacht dat ze een aanslag met vuurwapens en explosieven voorbereidden op een politiebureau in Rotterdam.
In de laagstaande zon staat het tweetal op de Erasmusbrug met zicht op de Maas. Een lied over de heilige strijd en het streven naar het paradijs schalt uit de luidspreker van een telefoon.
Een van de mannen filmt, de ander zingt mee. Het filmpje, dat woensdag in de rechtbank Rotterdam werd vertoond, vormt de spil waar het dossier om draait. Mouad en Ahmed stuurden het op naar een man die ze beschouwden als een mede-jihadist.
Mogelijk ging het echter om een FBI- of AIVD-agent die er op uit was om hun extreme ideeën bloot te leggen. Net als in de grote Arnhemse terrorismezaak begon deze zaak met een waarschuwende tip van de AIVD aan de politie. In juni 2018 werden ze aangehouden in Rotterdam-Zuid.
Het duo wilde mogelijk het politiebureau tegenover De Kuip aanvallen. Ze hadden een foto van dat gebouw gemaakt en schreven aan de vermoedelijke geheim agent wat het doel was: ’het slaan van de Nederlandse veiligheid’.
Ahmed B. vergeleek zich met Anis A., die ook een video maakte voor hij een aanslag pleegde in Berlijn. Volgens de mannen was het een onschuldig kinderliedje op een bekende toeristische attractie in Rotterdam. Ze hadden meer foto’s op allerlei locaties in Rotterdam, waaronder het rechtbankgebouw waar ze woensdag terecht stonden. „Ik heb altijd politieauto’s gefotografeerd. Ik vind die kleuren gewoon mooi.”
Justitie beschouwt dat een van de talloze leugens van het tweetal. Sinds hun aanhouding in 2018 hebben ze doorlopend onwaarheden verteld, zegt justitie, over vrijwel alle details van het dossier. De mannen gaven bijvoorbeeld valse namen op en deden zich voor als minderjarige Libische vluchtelingen die elkaar pas kort kenden.
In werkelijkheid zijn ze meerderjarig, afkomstig uit Marokko en kenden ze elkaar al jaren. Beide mannen waren al eerder in het buitenland meermalen veroordeeld voor geweld. B. kreeg drie jaar in Duitsland, M. wordt in Frankrijk verdacht van gewelddadige berovingen van hoogbejaarde dames.
’Zo veel mogelijk slachtoffers’
Het OM denkt dat het duo illegaal in Nederland was om dood en verderf te zaaien. Veel wijst erop dat de mannen serieus bezig waren met het aanslagplan. ’Ik wil wapens en explosieven kopen’, schreef Ahmed B. in een Facebook-chat die door de FBI is onderschept.
’Ik heb plannen met de toestemming van God.’ Het tweetal sprak over over het martelaarschap, dat ze ’zoveel mogelijk slachtoffers wilden maken’ en dat ’het werk nabij was gekomen’. Ze zochten mitrailleurs, 9mm-pistolen en explosieven.
Hun telefoons stonden vol met IS-propaganda, aanslaghandleidingen, zoekopdrachten naar afscheidsvideo’s en agressieve islamitische strijdliederen. Die stuurden ze ook naar familie. Een van de teksten was ’Oh moeder, huil niet om mij als ik val.
Ik ben niet bang voor de dood en mijn wens is om als martelaar om te komen’. De familie hoefde zich geen zorgen te maken, bezwoer Ahmed B. ’God zij geprezen, Hij gaat goed voor jou zorgen in het hoogste paradijs, op het hoogste niveau inshallah, ons lot’.
Mouad M. zei woensdag tegen de rechter: „Ik heb nooit het idee gehad om Nederland iets aan te doen. Nederland heeft mij niets aangedaan. Als ik al een land aan zou vallen, dan in elk geval niet Nederland.” Donderdag komen de advocaten van het tweetal aan het woord.
Ahmed B. wordt ook nog verdacht van een gewelddadige beroving in Rotterdam. Mouad M heeft een fitnessruimte in de gevangenis in Vught vernield tijdens een driftaanval. Hij werd aangemoedigd en geholpen door Mohammed B., de moordenaar van Theo van Gogh. Schade: 34.000 euro.
Jihadist krijgt 28 jaar voor hameraanval op Franse agent
Een aanhanger van terreurbeweging Islamitische Staat is schuldig bevonden aan een aanval met een hamer op een politieman in Parijs. De 43-jarige man uit Algerije kreeg woensdag 14.10.202028 jaar celstraf opgelegd.
Farid Ikken, een voormalige journalist die na een verblijf in Zweden in 2014 in Frankrijk ging studeren, viel in juni 2017 bij de Notre-Dame Frankrijk een agent aan met een hamer. De politieman dook weg en liep slechts lichte verwondingen aan zijn hoofd op. Hij schoot Ikken in de borst.
„Dit is voor Syrië”, schreeuwde de man tijdens zijn aanval. Hij zei tegen de rechter dat hij niet de bedoeling had iemand te doden, maar „symbolisch geweld” wilde plegen als vergelding voor Frankrijks deelname aan luchtaanvallen op Raqqa in Syrië en Mosul in Irak.
Ikken heeft trouw gezworen aan IS, dat het in deze steden enige tijd voor het zeggen had. Het voelde volgens hem goed om iets te doen voor zijn „moslimbroeders.”
De opgelegde straf was het maximum dat de aanklager kon eisen.
Tegen laatstgenoemde was twintig jaar cel geëist, omdat hij volgens het OM tijdens zijn aanhouding in Weert op agenten probeerde schieten. Dat mislukte, mogelijk omdat het vuurwapen door de politie onklaar was gemaakt. Maar volgens de rechtbank kan niet worden vastgesteld dat A. de trekker van zijn wapen overhaalde.
Vier verdachten werden in september 2018 opgepakt op een vakantiepark in Weert, waar ze in het bijzijn van politie-infiltranten bomvesten pasten en met onklaar gemaakte kalasjnikovs oefenden. De andere twee verdachten zijn opgepakt op thuisadressen in Arnhem.
Eén van de verdachten stond tot vijf jaar geleden bekend als een kickbokstalent. RTL Nieuws sprak met de eigenaar van de boksschool waar Morad M. vanaf zijn vijftiende trainde. “Hij was een wereldtalent”, alleen dat geloof nekte hem, jammer genoeg.
AD 09.10.2020
De rechtbank in Rotterdam heeft donderdagmiddag 08.10.2020 zes mannen uit Arnhem en de regio Rotterdam met straffen tot 17 jaar cel veroordeeld. De groep jihadisten bereidde volgens de rechtbank een grote aanslag voor op een festival in Nederland. De rechtbank is ook kritisch over de rol van inlichtingendienst AIVD in het onderzoek.
De groep werd in september 2018 opgepakt kort nadat vier van hen met bomvesten en kalasjnikovs aan het oefenen waren in een vakantiehuisje in Weert. De wapens waren echter onklaar gemaakt, de leveranciers waren undercoveragenten van de politie.
Volgens het OM ging het om ‘een aanslag zoals Nederland die nog nooit heeft gezien, geïnspireerd op wat er is gebeurd in Parijs’, stelde officier van justitie Ferry van Veghel eerder tijdens het proces. ,,Hoe was Nederland geraakt als dit niet was voorkomen? Ons land is nooit eerder zo dicht bij zo’n grote aanslag geweest.” Het OM eiste deze zomer lange celstraffen. De straffen van de rechter vallen voor Hardi N. en Wail el A. lager uit.
De advocaat van hoofdverdachte Hardi N., Serge Weening, stelde tijdens het proces dat zijn cliënt is uitgelokt. Niet door de undercoveragenten van de politie, maar wel door een daaraan voorafgaande undercoveroperatie van inlichtingendienst AIVD. Die geheim agenten zouden Hardi N. hebben gestuurd en aangemoedigd om plannen voor een aanslag op te zetten. De rechtbank ging daar vandaag niet in mee. Het zal tijdens het onvermijdelijke hoger beroep wel wederom aan de orde komen.
Kritiek op AIVD
Wel is de rechter kritisch over de rol van de AIVD. Hij zegt dat er ‘sterke aanwijzingen zijn’ dat dat de twee personen waar Hardi contact mee had voordat het politieonderzoek begon banden hadden met de AIVD. Die twee mannen lijken Hardi ook niet te hebben uitgelokt, maar ‘ze hebben zich wel bemoeid met het politieonderzoek door contact te houden met Hardi’. ,,Het handelen van de AIVD was daarmee niet toegestane beïnvloeding.”
Die niet toegestane beïnvloeding van de AIVD heeft consequenties. De rechtbank vindt het niet genoeg om het OM niet ontvankelijk te verklaren. Ook is ‘het recht op eerlijk proces niet heel erg geschonden’. ,,Wel is er sprake van een beperkte strafvermindering voor Hardi.” De eis was 18 jaar cel, de straf 17 jaar cel.
Advocaat Serge Weening heeft maandag 24.08.2020 voor de rechtbank van Rotterdam gezegd dat de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) Hardi N. heeft aangezet tot het plegen van een aanslag in Nederland. Volgens Weening werd zijn cliënt dusdanig beïnvloed dat van uitlokking gesproken kan worden.
Volgens Weening gaat het om “misbruik van de bevoegdheden van de AIVD” en leidt dit tot de conclusie dat het OM niet het recht had om N. te vervolgen.
Hardi N., hoofdverdachte in de strafzaak rond een Arnhemse terreurcel, had geen zelfstandige plannen voor het plegen van een terroristische aanslag. Zijn bereidheid een aanslag te plegen is ontstaan door undercoveragenten van de AIVD, die N. heeft uitgelokt. „Uiteindelijk heeft de AIVD dit gevaar dus zelf in het leven geroepen”, betoogde N.’s advocaat Serge Weening maandag voor de rechtbank in Rotterdam.
Telegraaf 25.08.2020
In juni 2020 eiste het Openbaar Ministerie achttien jaar cel tegen de 36-jarige N., die met vijf medeverdachten terechtstaat. Het OM meent dat met het oprollen van de terreurcel – in september 2018 – Nederland is ontsnapt aan een bloedige jihadistische aanslag die is te vergelijken met die in Parijs in november 2015.
Wanneer de rechtbank uitspraak doet, is nog niet bekend.
Terreurverdachte Wail el A. (22) wist volgens zijn advocaat al dat zijn wapen onklaar was gemaakt toen hij tijdens de arrestatie van de Arnhemse terreurgroep in Weert het wapen richtte op het arrestatieteam. Hij had geen opzet de politie te doden, betoogde de raadsvrouw dinsdag 23.06.2020 in de extra beveiligde rechtbank in Rotterdam.
Volgens het Openbaar Ministerie heeft El A. geprobeerd politieagenten te vermoorden bij zijn aanhouding in Weert. Daarom is tegen hem twintig jaar gevangenisstraf geëist, twee jaar meer dan tegen hoofdverdachte Hardi N. die wordt verdacht van het leiden van de terreurcel.
Justitie eist celstraffen tot twintig jaar tegen de zes Arnhemse terreurverdachten die worden verdacht van het voorbereiden van een aanslag op een festival in Nederland.
Telegraaf 20.06.2020
De officier van justitie formuleerde vanmiddag de strafeisen aan het slot van een 5,5 uur durend requisitoir in de extra beveiligde rechtbank in Rotterdam. Verdachte Wail el A. kreeg de hoogste straf van twintig jaar te horen. Dat komt omdat hij ook wordt verdacht van poging tot moord.
AD 20.06.2020
Hij richtte een (onklaar gemaakt) wapen op de politie tijdens de arrestatie in september 2018 bij een vakantiepark in Weert. Tegen hoofdverdachte Hardi N. is achttien jaar geëist. Zijn compagnon Nadeem S., net zoals Hardi N. als eens eerder veroordeeld voor een jihadistisch misdrijf, kreeg een eis van vijftien jaar te horen. De IS-sympathisant keurt de Nederlandse democratie af en ziet moslims die dat niet doen als afvalligen.
Telegraaf 13.06.2020
‘Gay Pride was doel van aanslag met bomvesten en kalasjnikovs’
Een aanslag plegen in Nederland? Nee, zeggen de verdachten in het grote terrorismeproces tegen zes Arnhemmers, we waren alleen op zoek naar wapens of wilden uitreizen naar Syrië. Justitie stelt dat ze wel degelijk bezig waren met het plannen van een grote aanslag. Ze hadden onder meer de Gay Pride in Amsterdam in het vizier.
Het Openbaar Ministerie stelde bij de aanhouding van de zes mannen, op 27 september 2018, ‘een grote aanslag in Nederland te hebben voorkomen’. ,,Het plan was vermoedelijk om met bomvesten en kalasjnikov (AK47’s) een aanslag te plegen op een evenement en op een andere plaats een autobom tot ontploffing te brengen’’, aldus justitie.
Harde clash in rechtszaal terreurzaak: ‘Complotgekkie? Dat is niet ver naast de waarheid’
Vrijdag 12.06.2020 ging het proces tegen zes mannen verder die verdacht worden van het voorbereiden van een terroristische aanslag in Nederland. Plannen die voorkomen konden worden dankzij de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD). Of werden de mannen juist door hen uitgelokt?
De beelden die eind september 2018 naar buiten komen zijn spectaculair. leden van de landelijke eenheid lopen in Weert met getrokken wapens op een wit busje af waar vier van de verdachten inzitten. Tegelijkertijd valt er in Arnhem een arrestatieteam binnen.
De eerste zittingsdag10.06.2020 van de Arnhemse terreurzaak is afgebroken vanwege technische problemen met de geluidsinstallatie in de extra beveiligde rechtbank in Rotterdam. Het omvangrijke proces gaat vrijdag verder.
Het is één van de grootste en spectaculairste Nederlandse terreurprocessen van deze eeuw: de zaak tegen de zes mannen die volgens justitie in 2018 met bomvesten en kalasjnikovs een grote aanslag wilden plegen in Nederland. Het leidde tijdens de eerste inhoudelijke zitting vanmorgen direct tussen een harde confrontatie tussen het Openbaar Ministerie en de advocaat van hoofdverdachte Hardi N. over een zoekgeraakte telefoon.
Al snel blijkt dat de groep in de val is ingelopen door een ingenieus opgezette undercoveractie van de politie. Twee politie-infiltranten leggen in april 2018 contact met Hardi N. Dat doen ze nadat de politie een tip krijgt van inlichtingendienst AIVD dat Hardi op zoek is naar wapens voor een aanslag.
De undercoveragenten doen zich voor als tussenpersoon en wapenleverancier. Uiteindelijk komen vier mannen, waaronder Hardi, en de twee agenten samen in een bungalow op een vakantiepark in Weert. Daar krijgen de vier kalasjnikovs en bomvesten overhandigd, waar ze direct mee trainen. Wat ze niet weten is dat het huisje vol hangt met camera’s en afluisterapparatuur en dat de wapens onklaar zijn gemaakt. Als de groep het vakantiepark verlaat, worden ze opgepakt.
Wat gedurende de voorafgaande zittingen onduidelijk is gebleven is welke rol geheime dienst AIVD speelde in de jaren voordat ze aan de politie doorgaf dat Hardi N. op zoek ging naar wapens. De jihadist werd waarschijnlijk al sinds zijn vrijlating in de gaten gehouden door de dienst. Ook had hij online contact met ene Abu Hajar, vermoedelijk een undercoveragent van de AIVD. Hardi N. beschuldigt die geheim agent van uitlokking. ,,Hij heeft het zaadje in mijn hart gepland.”
Lees de tweets van verslaggever Cyril Rosman uit de rechtbank terug; Tweets door @cyrilrosman
‘Spil in opgerolde terreurgroep ronselde jongeren bij jeugdinstellingen’
Het is 25 april 2018 als er een e-mail in de inbox van Hardi N. uit Arnhem plopt. ,,Moge Allah je belonen en jij je standvastig tonen. We werken aan je verzoeken. Ik zal snel bericht krijgen over de kaarsen op de cake voor je feestje. Maak een nieuw mailadres aan voor deze gelegenheid. Moge Allah ons kracht geven.”
Volgens RTL deed de politie uitgebreid onderzoek naar hem. In de zomer van 2018 begeleidde hij via een uitzendbureau kwetsbare kinderen in de jeugdzorg. Twee medewerkers zouden tegen de politie hebben verklaard dat hij tijdens zijn werk heeft geprobeerd mensen te bekeren tot de islam.
Verijdelde aanslag
In 2016 kreeg Hardi N.anderhalf jaar gevangenisstraf voor het voorbereiden van terroristische misdrijven. Die straf werd in 2017 in hoger beroep omgezet in drie maanden en bijna twee jaar voorwaardelijk, met een proeftijd van drie jaar. Toen hij in september 2018 werd opgepakt voor het plannen van een aanslag op een groot evenement was die proefperiode nog niet voorbij.
Ex-techniekstudent Abdulkadir Ü naar Syrië gereisd om zich aan te sluiten bij Al-Qaeda
Justitie heeft tegen een 26-jarige Vlaardinger zeven jaar celstraf geëist omdat hij een aanslag voorbereidde met drones of raketten.
Volgens het OM is de ex-techniekstudent Abdulkadir Ü naar Syrië gereisd om zich aan te sluiten bij Al-Qaeda. Terug in Nederland zocht hij naar informatie om de strijd hier voort te zetten.
Hij wilde drones bouwen en anti-vliegtuigraketten. Hij was zeer geïnteresseerd in gifgas, ontstekers en het uitschakelen van vliegtuigen en had een handleiding ‘How to build your own bazooka’. Ook stelde hij op internet veel over dat hij verlangde naar een martelaarsdood.
AD 05.06.2020
Taakstraf voor Brabander die met Koerden optrok tegen terreurgroep IS
Voor het eerst is een Nederlander bestraft die met de Koerden optrok tégen terreurgroep IS. Brabander Devin P. werd vandaag door de rechtbank van Rotterdam veroordeeld tot een taakstraf van 240 uur en zes maanden voorwaardelijke celstraf.
AD 19.06.2020
Dat is beduidend lager dan de eis van het Openbaar Ministerie.
De Brabander reisde vlak voor kerst 2016 af naar het Koerdische deel van Syrië en sloot zich daar aan bij de YPG, een Koerdische militie die voorop ging in de strijd tegen IS. Die terroristische organisatie had toen nog een groot grondgebied in Syrië en Irak in handen.
Devin kon het niet langer aanzien: de gruwelen die IS aanrichtte in Syrië en Irak. De moorden, de vrouwen die als seksslavinnen werden gehouden. ,,Ik wilde er burgers gaan helpen’’, zei hij twee weken geleden in de Rotterdamse rechtbank. Devin heeft zelf één ouder van Koerdische afkomst.
De Brabander vertelde eerder aan deze site dat hij zich, na een militaire training, aansloot bij een medische eenheid. De Brabander was verantwoordelijk voor de ordehandhaving rond die eenheid. Hij zegt wel wapens (als een AK-47) te hebben gedragen, maar niet te hebben gevochten.
Hij heeft zelf meerdere foto’s waarop hij met wapens poseert op Facebook gezet. ,,Ik was er om mensen te helpen. Ik ben een Brabantse Koerd en ben trots op wat ik heb gedaan.” Na een half jaar keerde hij weer terug naar Nederland. Pas in januari 2018 2020 werd hij door de politie aangehouden en twee dagen vastgehouden.
Wapens op facebook
,,Ik droeg een wapen, er zijn zat foto’s waarop dat te zien is. Die heb ik zelf ook op Facebook gezet. Maar dat was voor zelfverdediging, voor als IS de medische eenheid zou aanvallen. Ik was bij de unit in de periode dat er werd gevochten om de Tabqa-dam, uiteindelijk hebben de Koerden die op IS heroverd. Maar ik heb mijn geweer niet nodig gehad om te vechten, wel ben ik door scherpschutters beschoten.
Sjoerd
Op het tafeltje naast de bank waarop Devin al twee uur zit te vertellen, staat een foto van een lachende, saluerende man in uniform. Het is de Nederlander Sjoerd H.. Ook hij meldde zich aan bij de YPG, maar Sjoerd kwam begin dit jaar om bij, naar verluidt, een IS-aanslag met een autobom. ,,Met zijn dood heb ik het nog moeilijk.
Andere Nederlanders bij de Koerden
De bekendste Nederlandse YPG-‘strijder’ is de Fries Jitse Akse. Hij vertelde sluipschutter te zijn geweest en meerdere IS-strijders te hebben doodgeschoten. Het OM seponeerde de zaak tegen hem omdat er geen bewijs te vinden was voor zijn beweringen.
In 2014 werd bekend dat drie leden van motorclub No Surrender enkele weken met de Koerden in Irak, de Peshmerga, meevochten. Voor zover bekend zijn zij daarvoor niet vervolgd. Ook dook er eind vorig jaar een Nederlander in het gebied op, die gekleed ging in een shirt met het logo van ADO Den Haag.
AD 23.05.2020
Jihadisten ook steeds vaker vervolgd voor oorlogsmisdrijven
Europese jihadisten die terugkeren uit het strijdgebied in Syrië en Irak worden in toenemende mate niet alleen vervolgd voor hun lidmaatschap van IS, maar ook voor oorlogsmisdrijven als plunderingen en het inzetten van kindsoldaten. Ook het Nederlandse OM ‘is daarop aan het focussen’.
Het extra vervolgen voor oorlogsmisdrijven kan leiden tot celstraffen die jaren hoger uitvallen. ,,Het verhoogt de kans dat er gerechtigheid wordt gedaan aan de slachtoffers”, zo stelt Eurojust, de Europese samenwerking van Openbaar Ministeries, in een rapport dat vandaag verschijnt.
Plunderen en slavernij
In Duitsland lopen nu meerdere zaken tegen teruggekeerde IS’ers die in Syrië en Irak Jezidi-vrouwen en kinderen als slaven hielden. Ook Nederlandse jihadisten zijn daar mogelijk bij betrokken geweest. Duitse vrouwen zijn veroordeeld voor plundering: het wonen in een huis van mensen die door de oorlog hebben moeten vluchten.
Dat kan van toepassing zijn op veel Europese jihadisten: zij trokken in Syrië vaak in verlaten, nog gemeubileerde woningen. Weer een andere Duitse vrouw werd veroordeeld voor lidmaatschap van IS én voor het feit dat ze haar 7-jarige zoon naar een trainingskamp van IS had gestuurd om te leren met wapens om te gaan. Ze maakte hem daarmee een kindsoldaat. De vrouw kreeg vijf jaar en drie maanden cel.
In Nederland is tot nu toe één teruggekeerde Nederlandse Syriëganger ook voor oorlogsmisdrijven veroordeeld. Oussama A. uit Utrecht poseerde in Syrië lachend bij een gekruisigd lijk, de foto werd gedeeld op Facebook. De Utrechter kreeg 7,5 jaar cel, waarvan 2,5 voor het poseren bij het lijk: een oorlogsmisdrijf.
Ook worden er in Nederland enkele Syrische asielzoekers vervolgd voor betrokkenheid bij moordpartijen in het strijdgebied. Zij kwamen als oorlogsvluchteling naar Nederland, maar er doken later videobeelden op waaruit zou blijken dat ze bij oorlogsmisdaden zijn betrokken.
Duitse IS-aanhanger wilde moskeeën en Turks consulaat opblazen
Op 8 mei 2020 werd de 25-jarige Muharrem D. per toeval in een trein in de deelstaat Beieren aangehouden. Duitsland is mogelijk ontsnapt aan een reeks terreuraanslagen.
Een man die twee weken geleden werd opgepakt voor vernielingen en brandstichting bij Turkse winkels, had vergaande plannen voor bomaanslagen op Turkse doelen in Duitsland, waaronder moskeeën en een consulaat. De verdachte, een aanhanger van terreurbeweging Islamitische Staat, heeft sinds zijn arrestatie meerdere bekentenissen afgelegd.
AD 22.05.2020
Celstraf van 21 jaar geëist tegen Noorse moskeeschutter
De met vuurwapens bewapende Noor viel in augustus vorig jaar de moskee aan in Bærum, zo’n 20 kilometer ten westen van hoofdstad Oslo. Het lukte de twintiger niet daar iemand te doden of ernstig te verwonden. Hij begon wel te schieten, maar een 65-jarige gelovige wist zijn wapens af te pakken.
De 22-jarige Philip Manshaus had racistische motieven. De Noor liep het islamitische geloofshuis binnen met vuurwapens, maar werd snel overmeesterd en aangehouden. Vlak daarvoor vermoordde Manshaus thuis zijn 17-jarige stiefzus omdat zij van Chinese afkomst was.
Tegen de 22-jarige Noor die bekend heeft dat hij vorig jaar het vuur opende in een moskee in de buurt van Oslo was woensdag al een celstraf van 21 jaar geëist. De rechts-extremist staat terecht voor moord en het plegen van een terreurdaad.
Philip Manshaus liep in augustus 2019 met geweren de al-Noor-moskee in Baerum naar binnen, om volgens de openbaar aanklagers „zoveel mogelijk moslims” te vermoorden. Het werd geen bloedbad omdat in het gebouw slechts drie gelovigen aanwezig waren. Een van hen was in staat om de aanvaller te overmeesteren. Niemand kwam om het leven.
Niemand kwam om het leven. Later werd in het huis van Manshaus zijn zeventienjarige stiefzus dood gevonden, die met kogels om het leven werd gebracht.
Christchurch
Manshaus zou zijn geïnspireerd door de terroristische aanslag op twee moskeeën in Christchurch, Nieuw-Zeeland. Daarbij schoot een rechts-extremist 51 mensen dood. Die zou op zijn beurt een bewonderaar zijn geweest van de Noor Anders Breivik, die in 2011 meer dan zeventig mensen vermoordde. Hij werd daarvoor tot 21 jaar cel veroordeeld, de maximumstraf in Noorwegen, die overigens wel verlengd kan worden.
De politie heeft donderdagochtend 14.05.2020 een 46-jarige man uit Amsterdam aangehouden die ervan verdacht wordt twee maanden geleden een een verdacht pakketje voor de deur van het Joodse restaurant HaCarmel in Amsterdam Zuid te hebben gelegd.
Vanwege het verdachte pakket werd de nabije omgeving van het restaurant aan de Amstelveenseweg op 15 januari 2020 urenlang afgezet. Omwonenden moesten prompt hun woning verlaten. De Explosieven Opruimingsdienst Defensie (EOD) kwam ter plaatse en onderzocht het pakket, mede omdat het betreffende restaurant al vaker doelwit is geweest van bedreigingen en vernielingen.
Restauranteigenaar Daniël Baron werd over de aanhouding ingelicht en is opgelucht. Volgens hem gaat het om een verdachte zonder vast woonadres. „Dit is goed nieuws. Hopelijk blijft hij lang vastzitten. Volgende week heb ik een ontmoeting met de burgemeester.”
Etensresten
Het was niet de eerste keer dat dit restaurant doelwit was van zulke acties. Zo werden vorige week nog de ruiten van het restaurant ingeslagen. Toen kon de politie een 31-jarige man op heterdaad aanhouden. Hij wordt verdacht van vernieling en brandstichting.
Die 31-jarige verdachte sloeg in december 2017 ook al een ruit in. Hij werd toen veroordeeld tot zes weken gevangenisstraf, een schadevergoeding van 500 euro en een locatieverbod van twee jaar.
Het betreft overigens een andere verdachte dan de 31-jarige Palestijns-Syrische vluchteling Saleh A., die vorige week werd aangehouden bij hetzelfde restaurant op verdenking van vernieling en brandstichting. Hij stak ter plaatse een Israëlische vlag in de brand. Eerder werden ook de ramen ingegooid en besmeurd met smurrie. Er zijn daarom, na lang aandringen van het restaurant, politiecamera’s in de omgeving opgehangen.
Binnen de Joodse gemeenschap heerst veel onbegrip over het handelen van politie en justitie rond de zaak HaCarmel, meldt het Nieuw Israëlietisch Weekblad donderdag. „Bij alle aandacht voor de Holocaust lijkt de veiligheid van de Joodse gemeenschap hier en nu maar al te gemakkelijk te worden vergeten”, schrijft het Joodse blad.
Twee Duitse politieagenten hebben vlak voor de aanslag op een synagoge in Halle, in oktober vorig jaar, het pad gekruist van de schutter. Ze zagen hem vanuit hun auto op weg naar hun werk en passeerden de in een donkergroen gevechtstenue geklede man zelfs op minder dan tien meter. Een van de twee dienders zag dat hij een mobieltje op zijn helm had bevestigd, meldt weekblad Stern op basis van eigen onderzoek. Er vielen twee doden.
De agenten van 28 en 29 jaar, gekleed in hun dagelijkse kloffie en ongewapend, zagen zowel de man als diens fout geparkeerde wagen. Ze constateerden ook dat de ongeveer 1.80 meter lange, blanke dertiger een helm droeg. De oudste van de twee zag zelfs dat daarop een mobieltje was bevestigd.
Bloedbad
De video, die hij op sociale media plaatst en 35 minuten livestreamt op videosite Twitch, bevat duidelijke verwijzingen naar een antisemitisch en extreemrechts motief, verklaarden bronnen dichtbij het onderzoek tegenover Der Spiegel. Zo scheldt de twintiger herhaaldelijk tegen ‘Joden’ en ‘Kanaken’ (Duitsers met wortels in Turkse, Arabische of Zuid-Europese landen, red.).
Voor de aanval publiceerde de schutter een antisemitisch manifest, waarin hij aankondigde ‘zoveel mogelijk anti-blanken’ te willen doden. Bij voorkeur Joden, zo melden Duitse media. ‘Zij zijn de schuld van alles.’ In het schrijfsel wordt ook expliciet de synagoge van Halle (Saksen-Anhalt) genoemd als doelwit.
Aanklacht
Het federale parket in Karlsruhe maakte eind april bekend dat verdachte Stephan B. (27) uit Eisleben, zo’n 30 kilometer van Halle,in beschuldiging was gesteld wegens tweevoudige moord en meerdere pogingen daartoe. Volgens de aanklacht plande B. op 9 oktober 2019 vanuit ‘een antisemitisch, racistisch en xenofoob sentiment een aanslag op 68 medeburgers met het joodse geloof’. Hij wordt ook beschuldigd van zware roofzuchtige afpersing en opruiing en moet terechtstaan voor de hogere regionale rechtbank in Naumburg.
Duitse politie vindt wapenarsenaal en explosieven bij ‘extreemrechtse’ elitesoldaat
Een lid van het elitekorps van het Duitse leger is vanmiddag 13.05.2020gearresteerd in de deelstaat Saksen. Dit na de vondst van een grote hoeveelheid vuurwapens, munitie en explosieven bij zijn woning. De arrestatie volgde op een tip van de militaire inlichtingendienst die hem in de gaten hield vanwege zijn extreemrechtse sympathieën.
De federale recherche viel de ‘leefomgeving’ van de 45-jarige onderofficier vanmorgen binnen. Waar dat gebeurde, is niet bekendgemaakt. Alleen dat de inval plaatsvond in de regio Noord-Saksen, niet zo ver van de steden Leipzig en Dresden. Volgens Der Spiegel werd onder andere een AK-47 (automatisch aanvalsgeweer, ook wel Kalasjnikov genoemd) en een grote hoeveelheid zogenoemde plastic explosieven in beslag genomen.
Het Openbaar Ministerie in Dresden opende tegen de verdachte een onderzoek wegens inbreuken op de wetgeving betreffende de controle op oorlogswapens.
De Duitse militaire inlichtingendienst had de recherche in Saksen begin dit jaar al getipt over een mogelijk wapenarsenaal in de woning van de sergeant-majoor. Die was in beeld gekomen tijdens een onderzoek naar extreemrechtse ‘elementen’ binnen het elitekorps KSK (Kommando Spezialkräfte). Dat onderzoekt loopt sinds 2017.
Extreemrechts netwerk
De Duitse minister van Defensie Annegret Kramp-Karrenbauer, die op de hoogte was van de inval, kondigde vanmiddag alvast een strenge procedure aan tegen het KSK-lid. ,,Hij zal geen uniform meer dragen en het Bundeswehr-terrein niet meer opkomen’’, zei ze in het parlement in Berlijn. De bewindsvrouwe sprak opnieuw over de mogelijkheid dat zich binnen de grotendeels geïsoleerde elite-eenheid een extreemrechts netwerk zou hebben kunnen vormen.
Het aantal Duitse soldaten verdacht van rechts-extremisme steeg vorig jaar flink.
AD 13.05.2020
Voorbereiden aanslag Algerijnse IS-fan uit Groningen
Justitie eist drie jaar celstraf tegen een AlgerijnseIS-fan uit Groningen vanwege het voorbereiden van een aanslag en lidmaatschap van IS. Hij had een foto van een viaduct in Groningen waarop een explosie was gephotoshopt.
Telegraaf 12.05.2020
Onder de naam ’Generaal S’ chatte de man met Syriëgangers. Daarin zei hij dat ’het afslachten van ongelovigen beter is dan al het andere in deze wereld’. Bovendien bezat hij een geladen pistool en veel IS-materiaal, waaronder bomhandleidingen en foto’s. „We zijn inmiddels toch echt wel wat gewend”, zei de officier van justitie, „maar de onthoofdingsfilmpjes op de telefoon van verdachte waren echt gruwelijk.”
Plannen aanslag Barcelona Spanje
De Spaanse politie heeft in Barcelona een man opgepakt die plannen zou hebben gesmeed om een terreuraanslag te plegen. Volgens de autoriteiten heeft de verdachte mogelijk banden met de terreurgroep Islamitische Staat (IS).
Volgens de Guardia Civil is de Marokkaanse verdachte intens geradicaliseerd. Hij kwam in beeld in een gezamenlijk onderzoek met de Marokkaanse en Amerikaanse veiligheidsdiensten. „De verdachte was van plan om een terroristische aanslag te plegen, waarvan de details onbekend zijn”, liet de Spaanse militaire politie vrijdag in een verklaring weten.
De Deense politie en veiligheidsdienst stellen een terroristische aanslag in het land verijdeld te hebben. Er is één verdachte aangehouden. De man zou hebben geprobeerd wapens en munitie te krijgen om een aanslag te plegen en zijn geïnspireerd door ‘militant islamisme’.
De politie in Denemarken heeft al eerder rond de twintig arrestaties verricht vanwege voorbereidingen van een terroristische aanslag. Dat gebeurde na doorzoekingen op diverse plekken in het land. De verdachten probeerden aan explosieven en vuurwapens te komen, zegt de politie die samen met de Deense inlichtingendienst een persconferentie gaf.
Neonazi Stephan E. aangeklaagd voor moord op Duitse politicus Lübcke
De 46-jarige neonazi Stephan E. is aangeklaagd voor de moord op de Duitse CDU-politicus Walter Lübcke. Die werd in juni vorig jaar voor zijn huis in Ischta doodgeschoten. De moord veroorzaakte een schok in heel Duitsland.
Verder wordt E. ook poging tot moord op een Iraakse vluchteling ten laste gelegd.
Walter Lübcke kreeg landelijke bekendheid nadat een video van hem viral was gegaan waarin hij het ruimhartige vluchtelingenbeleid van bondskanselier Merkel verdedigt. Hij zei op een informatiebijeenkomst over een vluchtelingenopvang dat in Duitsland bepaalde waarden belangrijk zijn en dat het eenieder die deze waarden niet onderschrijft vrij staat om het land te verlaten.
Meer acties klimaatactivisten
Bij links-extremistische groeperingen in Nederland zijn gewelddadigheden uitgebleven, staat in het jaarverslag. Zij richtten zich meer op demonstraties en burgerlijke ongehoorzaamheid.
Het aantal acties van klimaatactivisten nam toe in 2019, maar die vormden geen bedreiging voor de democratische rechtsorde, analyseert de AIVD.
Jihadisme
Moslims bidden tijdens een protest op het Plein in Den Haag tegen de terroristenafdelingen van de gevangenissen in Vught en Rotterdam. De demonstranten zijn het niet eens met de opsluiting van de moslims daar en de visitatie die plaatsvindt na afloop van een bezoek ANP
De dienst gaat ook uitgebreid in op de dreiging van jihadistisch terrorisme. Die is sinds 2017 verminderd, net als het aantal aanslagen. Toch zijn er in Europa, en in Nederland, nog relatief veel aanhoudingen en worden geregeld aanslagen voorkomen. “De dreiging is dus wel verminderd, maar nog steeds aanzienlijk.”
Telegraaf 30.04.2020
De Nederlandse jihadistische beweging is weinig zichtbaar in het openbare leven. Dat heeft volgens de AIVD te maken met “organisatorische en ideologische verdeeldheid en gebrek aan hiërarchie en leiderschap”.
De dreiging van jihadistisch terrorisme in Nederland is ‘verminderd, maar nog steeds aanzienlijk’, staat in het jaarverslag. Eind 2019 werd dan ook het dreigingsniveau in Nederland (de kans dat er een terroristische aanslag plaatsvindt) verminderd van niveau 4 (substantieel) naar niveau 3 (aanzienlijk).
In maart 2019 vond wel de grootste terroristische aanslag in tijden in Nederland plaats: de tramaanslag in Utrecht. De dader Gökmen Tanis, handelde alleen en, zo bleek tijdens de rechtszaak, was ook geen onderdeel van een jihadistisch netwerk. Hij is inmiddels veroordeeld tot levenslang.
Er is een dreiging van netwerkvorming op de terroristenafdelingen én in het terugkeren van jihadisten in de jihadistische beweging na hun vrijlating, aldus het Jaarverslag AIVD.
MSN 08.06.2020 Een afsplitsing van terreurbeweging IS wint terrein in Nederland. De zogeheten ‘Hazimi-beweging’ geldt als nog extremer dan IS en telt naar schatting bijna honderd aanhangers in Nederland. Zij worden echter veelal over het hoofd gezien door lokale overheden, stelt onderzoeksbureau NTA.
In een rapport waarschuwt NTA, een bureau dat de veiligheidsketen adviseert en als deskundige optreedt in terrorisme-rechtszaken, voor de dreiging vanuit de Hazimi-beweging. Het gaat om een publieksversie van een rapport dat eerder besloten is gedeeld met anti-terrorismediensten.
Nu IS geen eigen staat meer heeft, heeft een deel van de jihadisten IS ingeruild voor de minstens zo gewelddadige afsplitsing, stelt het rapport. De groepering ontleent haar naam aan de Saoedische prediker Ahmad al-Hazimi. Zijn voornaamste boodschap is dat een ieder die afwijkt van de radicaal-islamitische leer, een afvallige is en daarom gedood mag worden.
Wie weigert zo’n persoon tot afvallige te bestempelen, wordt hiermee in de ogen van Hazimi zelf óók afvallige. Dit principe werd vanaf 2015 omarmd door een deel van IS, maar ging de leiding van de terreurorganisatie een stap te ver. Het veroorzaakte een ideologisch conflict, waarna IS veel Hazimi’s doodde of vastzette wegens ‘extremisme’.
Dit lot zou ook acht Nederlandse IS’ers hebben getroffen, die in 2016 in Syrië zijn geëxecuteerd door IS. Dat deze executies hebben plaatsgevonden werd al eerder gemeld, maar de reden waarom is nooit helemaal opgehelderd. NTA zegt nu aanwijzingen te hebben dat de Nederlanders zijn gedood vanwege hun pro-Hazimi standpunten.
De Hazimi-tak profiteert van de ineenstorting van IS. De beweging biedt volgens NTA voormalig IS-strijders een verklaring voor de ondergang van hun kalifaat: omdat IS zich niet meer hield aan de strikte leer, is hun de goddelijke overwinning ontnomen.
Een Marokkaanse-Nederlander geldt als een kopstuk in de internationale Hazimi-beweging. Het gaat om een man die zichzelf ‘Abu Asim’ noemt en in Nederland op vrije voeten is na een eerdere politie-inval. De man beheert diverse pro-Hazimi kanalen op Facebook en de besloten app Telegram. „Hij toont zich in zijn online activiteiten welbespraakt en theologisch onderlegd”, noteren de onderzoekers over hem.
De Hazimi-ideologie is volgens NTA een blinde vlek bij Nederlandse overheidsinstanties die zich op lokaal niveau bezighouden met de re-integratie van voormalig jihadisten in de samenleving. Instanties als het gevangeniswezen, gemeenten, kinderbescherming en hulpverleningsorganisaties begeleiden voormalig jihadisten hierbij.
Als een oud-strijder afstand neemt van IS, zien deze instanties dit als teken dat van hem of haar een minder grote dreiging uitgaat. Maar volgens NTA hoeft dit helemaal geen positieve ontwikkeling te zijn, omdat IS dikwijls wordt ingeruild voor de nog radicalere Hazimi-tak. „De uitspraak ‘ik neem afstand van ISIS’ kan een zeer extreme betekenis hebben, hoewel dit in eerste instantie goed nieuws lijkt”, aldus het rapport.
Omdat het de instanties aan kennis ontbreekt over de Hazimi-ideologie, zijn van heel wat terugkeerders verkeerde risico-inschattingen gemaakt, stelt NTA in een toelichting op het rapport. Met als gevolg dat deze terugkeerders minder scherp in de gaten worden gehouden en hulpverlening de boventoon gaat voeren in hun traject.
De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) heeft de Hazimi-beweging wel in het vizier. In 2017 schatte de NCTV het aantal Nederlandse Hazimi’s op „enkele tientallen”. Volgens NTA is dit aantal inmiddels gegroeid naar tegen de honderd.
NU 13.05.2020 Een 58-jarige beveiliger van de Haagse vervoerder HTM is woensdag door de rechtbank veroordeeld tot twee jaar cel, waarvan acht maanden voorwaardelijk. Hij krijgt de straf voor het dreigen met een terroristisch misdrijf en verboden wapenbezit.
Tegen de man was door het Openbaar Ministerie (OM) drie jaar onvoorwaardelijk geëist. De straf valt lager uit omdat de rechter van mening is dat de man niet klaar was om zijn plannen tot uitvoer te brengen.
De man vertelde op 30 september 2019 dat hij had “zitten smullen” van de beelden van de aanslagen eerder dat jaar op twee moskeeën in de Nieuw-Zeelandse stad Christchurch waarbij in totaal 51 doden vielen.
Op de mededeling dat er over tien tot twintig jaar steeds meer moslims zullen zijn, reageerde de verdachte vervolgens tegen collega’s met de opmerking: “Dat is mooi, dan hoef ik niet te mikken.” Deze uitlatingen moeten volgens de rechter worden opgevat als het dreigen met een terroristisch misdrijf.
De man werd nog diezelfde avond aangehouden voor bedreiging. Toen zijn woning werd doorzocht, vond de politie, naast de vijf vergunde vuurwapens en bijbehorende munitie, illegale vuurwapens en munitie. De wapenvergunning van de man werd daarom ingetrokken.
Daarnaast had de man tal van rechts-extremistische foto’s en gewelddadige filmpjes op zijn telefoon staan. De rechtbank beoordeelt deze beelden weliswaar als “zorgelijk”, maar omdat er geen verband wordt gezien met het bewezenverklaarde telt het niet mee bij de strafmaat.
AD 13.05.2020 De Haagse rechtbank veroordeelt een voormalige beveiliger (56) van het Haagse trambedrijf HTM tot 24 maanden celstraf, waarvan 8 maanden voorwaardelijk, omdat hij bij collega’s dreigde een terroristisch misdrijf te gaan plegen. Ook is hij schuldig aan verboden wapenbezit.
Cornelis R. dreigde op 30 september vorig jaar tijdens een ruzie met andere HTM-beveiligers met een aanslag zoals in Nieuw-Zeeland, waarbij 51 moskeebezoekers werden gedood door een rechtsextremistische schutter. Bij de HTM-beveiliger thuis vond de politie, naast zijn bed, een geladen machinegeweer.
Cornelis R. zou tijdens de ruzie in een busje met drie collega’s, waaronder twee moslims, gezegd hebben dat hij had ‘gesmuld’ van de aanslag in Nieuw-Zeeland. Volgens de rechtbank heeft hij daarmee bij zijn collega’s de vrees aangejaagd dat hij een terroristisch misdrijf wilde gaan plegen.
Schietvereniging
De ruzie in de bus veroorzaakte zoveel ophef, dat uiteindelijk een van de aanwezige mannen vanwege een paniekaanval met een ambulance moest worden afgevoerd. Een ambulancemedewerker deed een melding bij de politie, die besloot bij R. thuis een kijkje te nemen. Naast zijn bed vonden ze een geladen machinegeweer. R., lid van een schietvereniging, had een wapenvergunning, maar niet voor het machinegeweer, een soort Kalasnikov.
Het OM had een celstraf van 36 maanden geëist, waarvan zes voorwaardelijk.
Den HaagFM 13.05.2020 Een voormalige beveiliger van HTM is veroordeeld tot een celstraf van 24 maanden, waarvan acht maanden voorwaardelijk, omdat hij collega’s tijdens een ruzie bedreigde met een terroristisch misdrijf. Ook heeft hij zich volgens de rechtbank schuldig gemaakt aan verboden wapenbezit.
Hagenaar Cornelis R. (56) bedreigde op 30 september vorig jaar andere HTM-beveiligers tijdens een ruzie. R. zou tijdens de discussie in een busje met drie collega’s, waaronder twee moslims, gezegd hebben dat hij had “gesmuld” van de aanslag in het Nieuw-Zeelandse Christchurch. Daarbij werden 51 moskeebezoekers doodgeschoten door een rechts-extremistische man.
Volgens de rechtbank heeft hij daarmee bij zijn collega’s “ondubbelzinnig” de vrees aangejaagd dat hij een terroristische misdrijf wilde gaan plegen. De collega’s zouden bovendien geweten hebben dat hij de beschikking had over vuurwapens.
Geladen machinegeweer
De ruzie in de bus leidde ertoe dat een van de aanwezige mannen met een paniekaanval moest worden afgevoerd. Een ambulancemedewerker deed melding van het voorval bij de politie, die besloot bij R. thuis een kijkje te nemen. Daar vonden ze onder meer een geladen machinegeweer. R., lid van een schietvereniging, had wel een wapenvergunning, maar niet voor het machinegeweer en de munitie.
De officier van justitie had een celstraf geëist van 36 maanden, waarvan zes maanden voorwaardelijk. De rechtbank is tot een lagere celstraf gekomen omdat de man tijdens de zitting, die twee weken geleden plaatsvond, afstand nam van zijn uitlatingen. Desondanks vond de politie afbeeldingen en filmpjes van rechts-extremistische aard op de telefoon van de man, waarin onder meer de spot wordt gedreven met Anne Frank. Als ringtone gebruikte hij het Panzerlied, een Duits soldatenlied uit de nazitijd.
Niet actief in rechts-extremistische kringen
De rechtbank laat deze zaken niet meewegen in haar uitspraak, omdat de man verder helemaal niet actief was in rechts-extremistische kringen. De advocate van R. vond dat hij moest worden vrijgesproken van de terreurbedreiging. Volgens haar was de beveiliger uitgelokt door zijn collega’s die hem in het busje hadden gesard. De rechtbank verwerpt dat verweer.
OmroepWest 13.05.2020 Een voormalige beveiliger van HTM is veroordeeld tot een celstraf van 24 maanden, waarvan acht maanden voorwaardelijk, omdat hij collega’s tijdens een ruzie bedreigde met een terroristisch misdrijf. Ook heeft hij zich volgens de rechtbank schuldig gemaakt aan verboden wapenbezit.
Hagenaar Cornelis R. (56) bedreigde op 30 september vorig jaar andere HTM-beveiligers tijdens een ruzie. R. zou tijdens de discussie in een busje met drie collega’s, waaronder twee moslims, gezegd hebben dat hij had ‘gesmuld’ van de aanslag in het Nieuw-Zeelandse Christchurch. Daarbij werden 51 moskeebezoekers doodgeschoten door een rechts-extremistische man.
Volgens de rechtbank heeft hij daarmee bij zijn collega’s ‘ondubbelzinnig’ de vrees aangejaagd dat hij een terroristische misdrijf wilde gaan plegen. De collega’s zouden bovendien geweten hebben dat hij de beschikking had over vuurwapens.
Geladen machinegeweer
De ruzie in de bus leidde ertoe dat een van de aanwezige mannen met een paniekaanval moest worden afgevoerd. Een ambulancemedewerker deed melding van het voorval bij de politie, die besloot bij R. thuis een kijkje te nemen. Daar vonden ze onder meer een geladen machinegeweer. R., lid van een schietvereniging, had wel een wapenvergunning, maar niet voor het machinegeweer en de munitie.
De officier van justitie had een celstraf geëist van 36 maanden, waarvan zes maanden voorwaardelijk. De rechtbank is tot een lagere celstraf gekomen omdat de man tijdens de zitting, die twee weken geleden plaatsvond, afstand nam van zijn uitlatingen. Desondanks vond de politie afbeeldingen en filmpjes van rechts-extremistische aard op de telefoon van de man, waarin onder meer de spot wordt gedreven met Anne Frank. Als ringtone gebruikte hij het Panzerlied, een Duits soldatenlied uit de nazitijd.
Niet actief in rechts-extremistische kringen
De rechtbank laat deze zaken niet meewegen in haar uitspraak, omdat de man verder helemaal niet actief was in rechts-extremistische kringen. De advocate van R. vond dat hij moest worden vrijgesproken van de terreurbedreiging. Volgens haar was de beveiliger uitgelokt door zijn collega’s die hem in het busje hadden gesard. De rechtbank verwerpt dat verweer.
Telegraaf 11.05.2020 Justitie eist drie jaar celstraf tegen een Algerijnse IS-fan uit Groningen vanwege het voorbereiden van een aanslag en lidmaatschap van IS. Hij had een foto van een viaduct in Groningen waarop een explosie was gephotoshopt.
Onder de naam ’Generaal S’ chatte de man met Syriëgangers. Daarin zei hij dat ’het afslachten van ongelovigen beter is dan al het andere in deze wereld’. Bovendien bezat hij een geladen pistool en veel IS-materiaal, waaronder bomhandleidingen en foto’s. „We zijn inmiddels toch echt wel wat gewend”, zei de officier van justitie, „maar de onthoofdingsfilmpjes op de telefoon van verdachte waren echt gruwelijk.”
Volgens psychologen stelt Generaal S. zich binnen de terroristenafdeling van de gevangenis in Vught op als een leidersfiguur. Hij geniet daar aanzien van medegevangenen. Terrorismebestrijder NCTV waarschuwde vorige week nog dat de terroristenafdeling ’onder druk staat’ en dat het risico toeneemt dat er zich in de gevangenis jihadistische netwerken vormen.
Problemen met ex
De Algerijn, kaal met een zwarte baard, kreeg in 2001 een verblijfsvergunning in Nederland. Hij werkte als elektromonteur maar kreeg problemen met zijn ex en mocht zijn kinderen niet meer zien. Toen ging hij vrijwilligerswerk doen in een moskee en radicaliseerde hij.
De AIVD tipte justitie over de man. Die was bezig met het vergaren van informatie over explosieven, meldde de dienst in een ambtsbericht.
Generaal S. opereerde voorzichtig in zijn contacten met jihadisten. Er zouden geheime afspraken worden gepland en hij gebruikte codewoorden. Uit de chatconversaties rijst wel een beeld dat hij iets voorbereidde. „Wij zijn tot meer in staat dan andere broeders”, schreef hij. Het is echter lastig om te bewijzen dat S. bezig was om een terroristische aanslag voor te bereiden, zegt het OM. Dat was in elk geval nog in een pril stadium.
Kalasjnikov en tawheed-gebaar
De Algerijn zit al een jaar en drie maanden in voorarrest. Hij was via een beeldverbinding verbonden met de rechtszaal. Hij ontkent dat het beeldmateriaal van hem is, dat hij zich Generaal S. noemde en dat hij jihadsympathieën heeft. Er is een foto van hem waar een Kalasjnikov in is geplakt en S. het tawheed-gebaar maakt (een vinger in de lucht). „Die is gephotoshopt”, zei de Algerijn. „Mag ik geen foto maken, is dat verboden in Nederland?” De officier vindt dat zijn verklaringen ’rammelen en tekort schieten’.
NU 07.05.2020 Een grootschalige aanslag in Nederland is door de coronacrisis op dit moment minder waarschijnlijk, zo meldt de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) donderdag. Desondanks blijft het dreigingsniveau staan op niveau 3 van de 5.
De grootste terroristische dreiging komt nog steeds uit jihadistische hoek, blijkt uit het dreigingsbeeld. Tegelijkertijd wordt ook de bewegingsvrijheid van jihadisten belemmerd door de coronamaatregelen. Dit maakt het moeilijker om een grote groep mensen te raken door een aanslag, aldus de NCTV.
Echter zien jihadisten volgens de nationaal coördinator het coronavirus als een “goddelijke ingreep”. Zowel Islamitische Staat als Al Qaeda wijzen het Westen hierop.
Ook een aanslag uit rechts-extremistische hoek blijft denkbaar. Volgens de NCTV heeft de aanslag op een moskee in Christchurch (Nieuw-Zeeland) wereldwijd meerdere daders geïnspireerd. “Ook in Nederland is een rechts-terroristische aanslag door een eenling voorstelbaar.” Nederlandse extreemrechtse groepen zijn amper actief, staat in het rapport.
NCTV heeft ook tegenstanders 5G in het vizier
Tot slot signaleert de NCTV ook andere extremistische en polariserende trends in Nederland. In het dreigingsrapport wordt onder meer gewezen op de recente brandstichtingen in zendmasten en de tegenstanders van 5G.
Bij extreemlinkse groeperingen zorgt de klimaatdiscussie voor verdeeldheid, maar “acties beperken zich voornamelijk tot het woord in plaats van de daad”, aldus de NCTV.
NOS 07.05.2020 Een terroristische aanslag door Islamitische Staat of al-Qaida is tijdens de coronacrisis minder waarschijnlijk, omdat het moeilijker is een grote groep mensen te treffen. Ook wordt de bewegingsvrijheid van jihadisten belemmerd door de maatregelen die overal in de wereld door overheden zijn genomen om het coronavirus in te dammen.
Dat schrijft de Nationaal Coördinator Terrorisme en Veiligheid (NCTV) in de vandaag verschenen Dreigingsanalyse. Omdat de kans op een aanslag nog steeds voorstelbaar is, blijft het dreigingsniveau “aanzienlijk“, categorie drie.
Jihadisten zien het coronavirus als een goddelijke ingreep, zo schrijft de NCTV. Het Westen is volgens IS nu kwetsbaarder dan ooit. Toch is de boodschap van de terroristische organisatie dubbel: aan de ene kant roept IS op tot het plegen van aanslagen, tegelijk wordt aanhangers afgeraden naar landen te reizen waar het coronavirus heerst. Doordat de EU zelf vrijwel al het reisverkeer heeft stilgelegd, lijkt een aanslag van buiten in Nederland minder waarschijnlijk, denkt de NCTV.
Een aanslag door Nederlandse jihadisten blijft voorstelbaar. In november werden nog twee mannen uit Zoetermeer gearresteerd. Zij zouden een aanslag met bomvesten en een of meer autobommen hebben willen plegen. Welk doelwit ze op het oog hadden, is niet bekend.
5G
Het NCTV-rapport staat ook stil bij de reeks brandstichtingen bij telecommasten, sinds begin april. Verzet tegen telecommasten is niet nieuw, maar was tot nu toe altijd vreedzaam. De aankondiging dat 5G-netwerken worden aangelegd heeft voor nieuwe impulsen gezorgd.
Complotdenkers legden vervolgens een relatie met het coronavirus en willen de Nederlandse bevolking ‘beschermen’ tegen de in hun ogen gevaarlijke overheid. “Het is voorstelbaar dat het plotselinge geweld is geïnstigeerd door meerdere, ongefundeerde complottheorieën die een relatie suggereren tussen 5G-netwerken en de verspreiding van covid-19.”
Boerenprotest
De NCTV schrijft verder dat boerenorganisatie Farmers Defence Force met soms uit de hand lopende optredens bijdraagt aan maatschappelijke polarisatie rond het thema klimaat. Zo werden stikstofmaatregelen vergeleken met de Holocaust, zijn politici en andersdenkende boeren bedreigd en werd oproepen om af te rekenen met boeren die zich willen laten uitkopen. Dit leidt tot afkeuring en onrust, zeker omdat het bestuur geen afstand neemt van dit soort uitspraken.
AD 07.05.2020 De maatregelen rond het coronavirus ‘belemmeren’ jihadisten zodanig dat de kans op aanslagen wereldwijd en in Nederland zijn verminderd.
Hun bewegingsvrijheid is immers beperkt en ‘grote groepen mensen’ mogen niet meer bijeenkomen. Toch blijft de jihadistische beweging ‘de belangrijkste terroristische dreiging’ in ons land vormen.
Dat concludeert de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) in de nieuwste Dreigingsbeeld Terrorisme dat vandaag verschijnt.
Volgens de terreurbestrijder zien jihadisten ‘het coronavirus als een goddelijke ingreep’. ,,Met verwijzingen naar de pandemie wordt het Westen door zowel ISIS als Al Qaida terechtgewezen.”
Opmerkelijk genoeg gaf ISIS ook tips hoe om te gaan met corona. In de inforgraphic ‘Sharia-adviezen over omgaan met pandemieën’ geeft ISIS het advies aan gezonde jihadi’s om niet naar getroffen landen te reizen en aan besmette mensen om de getroffen landen niet uit te reizen.
Dreigingsniveau
De NCTV handhaaft het dreigingsniveau op 3 van de 5, wat betekent dat de kans op een aanslag ‘voorstelbaar’ wordt geacht. ,,Wel is een grootschalige aanslag door de coronacrisis op dit moment minder waarschijnlijk’’, stelt de dienst.
De jihadistische beweging zou bestaan uit zo’n vijfhonderd personen, die niet-hiërarchisch georganiseerd zijn, maar vooral sociaal verbonden.
Wel is een grootschalige aanslag door de coronacrisis op dit moment minder waarschijnlijk, aldus NCTV.
De dienst waarschuwt verder voor zowel rechts- als links-extremisme. Rechtsextremisten zouden zich door de terreuraanslag in Christchurch in Nieuw-Zeeland hebben laten inspireren. De 28-jarige Australiër Brenton Tarrant schoot daarbij vorig jaar maart bij twee moskeeën 51 mensen dood. Zijn daad kreeg navolging in El Paso, Oslo, Hanau en Halle.
Volgens de NCTV is een aanslag door een extreem-rechtse eenling in ons land ook ‘voorstelbaar’. ,,Deze inschatting is vooral gebaseerd op de mogelijkheid dat een Nederlandse eenling radicaliseert.’’
De aanslag in Christchurch zou ook in Nederland ‘enige resonantie’ hebben gehad ‘bij enkele individuen’. ,,Zij worden niet zozeer gedreven door vastomlijnde rechts-extremistische ideeën, maar winden zich vanuit een mix van persoonlijke grieven en psychische problemen al langer op over maatschappelijke ontwikkelingen in de samenleving en de politiek in het bijzonder.”
Extreemrechtse groepen zijn daarentegen ‘marginaal’ denkt de dienst en ‘niet gewelddadig’. ,,Er zijn op dit moment geen aansprekende leiders die grote groepen weten te mobiliseren.”
5G
In extreem-linkse hoek ziet de NCTV hoe onderwerpen als klimaat aan hun eigen onderwerpen worden gekoppeld. Toch is ook die groep niet groot.
Wel ziet de NCTV een ‘trend’ in de brandstichting van bijvoorbeeld zendmasten, vanwege de uitrol van het 5G-mobiele netwerk. ,,Tegenstanders richten zich tegen de overheid, die in hun ogen de volksgezondheid, het milieu of privacy schaadt met de uitrol van 5G.”
De NCTV signaleert wel een opvallend probleem als jihadisten worden geplaatst in de speciale terreurafdeling in Vught. Door de hoge bezetting van de afgelopen jaren van zo’n 40 personen wordt het voor de staf ‘steeds moeilijker om ongewenste netwerkvorming te detecteren’.
Opvallend is verder nog dat de Farmers Defence Force (FDF) wordt genoemd in het terreurbeeld van de NCTV. Deze ‘agrarische belangenbehartigers’ vielen rond de boerenprotesten op door uit te halen naar politie.
,,Dit komt bijvoorbeeld terug in uitspraken waarin de positie van de boeren op een lijn werd gesteld met de Holocaust. Dit heeft tot onrust en afkeuring geleid, zeker nadat het bestuur van de organisatie, in tegenstelling tot meer gematigde belangenbehartigers, geen afstand nam van de uitspraken,’’ schrijft de NCTV.
Ook richtte de FDF zich in april tegen boeren die zich laten uitkopen door de overheid en stelde dat er afgerekend moet worden met ‘de zwakke schakels en de Judassen uit onze gelederen’. ,,Daarnaast vinden rondom demonstraties soms incidenten plaats. Bijvoorbeeld door het inrijden van een deur van het provinciehuis in Groningen of het bekogelen van meerdere motoragenten met zwaar vuurwerk vanuit een rijdende bus.”
De NCTV ziet dat zulke ‘excessen’ bijdragen ‘aan maatschappelijke polarisatie rond het thema klimaat’.
RO 07.05.2020 Een deel van de Nederlandse jihadistische beweging heeft nog steeds de intentie om een terroristische aanslag te plegen. Dat leidt soms zelfs tot concrete plannen. Uit rechts-extremistische hoek komt de mogelijke dreiging van eenlingen.
Een terroristische aanslag in Nederland is dus nog steeds voorstelbaar. Daarom blijft het dreigingsniveau op 3 van de 5 staan. Wel is een grootschalige aanslag door de coronacrisis op dit moment minder waarschijnlijk. Dat blijkt uit het 52ste Dreigingsbeeld van de NCTV.
Jihadisme
De belangrijkste terroristische dreiging in Nederland komt nog steeds uit jihadistische hoek. Twee categorieën jihadisten vormen in het bijzonder een bron van zorg. Gedetineerde jihadisten die elkaar negatief kunnen beïnvloeden in de gevangenis. En teruggekeerde uitreizigers, die bij terroristische groepen zijn aangesloten en strijdervaring hebben opgedaan.
Rechts-extremisme
De rechts-terroristische aanslag in Christchurch heeft wereldwijd meerdere daders geïnspireerd, zoals in El Paso, Oslo, Halle en Hanau. Ook in Nederland is een rechts-terroristische aanslag door een eenling voorstelbaar.
Deze inschatting is vooral gebaseerd op de mogelijkheid dat een Nederlandse eenling radicaliseert en tot een rechts-extremistische geweldsdaad overgaat. Nederlandse extreemrechtse groepen zijn marginaal en niet gewelddadig. Er zijn op dit moment geen aansprekende leiders die grote groepen weten te mobiliseren.
Corona
Jihadisten zien het coronavirus als een goddelijke ingreep. Met verwijzingen naar de pandemie wordt het Westen door zowel ISIS als al Qa’ida terechtgewezen. Nu westerse militairen zijn teruggehaald om in eigen land bij te dragen aan de pandemiebestrijding krijgen jihadisten meer speelruimte.
Tegelijk wordt de bewegingsvrijheid van jihadisten belemmerd door de maatregelen die overal in de wereld zijn genomen. De coronadreiging maakt een grootschalige aanslag op dit moment minder waarschijnlijk, omdat het moeilijker is een grote groep mensen te raken.
Extremisme en polarisatie
Ook in dit Dreigingsbeeld worden extremistische en polariserende trends gesignaleerd. Zo vinden er sinds begin april extremistische incidenten plaats bij telecommasten verspreid over Nederland, variërend van sabotage tot brandstichting.
Tegenstanders richten zich tegen de overheid, die in hun ogen de volksgezondheid, het milieu of privacy schaadt met de uitrol van 5G. De klimaatdiscussie zorgt voor verdeeldheid in het Nederlandse extreemlinkse landschap.
Extreemlinkse en links-extremistische groeperingen die zich oorspronkelijk richtten op andere onderwerpen verbinden het thema klimaat met hun eigen onderwerpen.
De extreemlinkse beweging in Nederland is, zeker in vergelijking met landen als Duitsland of Frankrijk, beperkt in omvang en activiteit. Acties beperken zich voornamelijk tot het woord in plaats van de daad.
RO 29.04.2020 Internationale ontwikkelingen zijn steeds lastiger te voorspellen en te beheersen. Dat maakt dat dreigingen tegen de Nederlandse samenleving vaak divers en complex zijn.
In 2019 zag de AIVD dat steeds meer landen invloed proberen te krijgen op Nederlandse belangen.
Ons land hoort bij de meest ontwikkelde naties van de wereld op het gebied van economie, wetenschap en techniek. Dat maakt het een aantrekkelijk doelwit van digitale spionage en beïnvloeding.
2019 was ook een jaar waarin de AIVD een opleving waarnam van wereldwijd rechts-extremisme. Extremisten pleegden gewelddadige aanslagen in de Verenigde Staten, Europese landen en Nieuw-Zeeland.
In Nederland was de opleving vooral online te zien.
Dreiging jihadistisch terrorisme nog altijd aanwezig
De acute dreiging van ISIS voor Europa is het afgelopen jaar verder afgezwakt, maar de groepering houdt wel de intentie om aanslagen in westerse landen te (laten) plegen. Incidenten en een groot aantal arrestaties binnen Nederland tonen aan dat de dreiging van het jihadistisch terrorisme nog altijd aanwezig is.
De AIVD constateert ook dat radicaal-salafistische aanjagers, ondanks dat zij in absolute termen een minderheid vormen, een disproportioneel grote invloed hebben binnen islamitisch Nederland. Zij streven naar een parallelle samenleving waar de regels van de Nederlandse rechtsstaat niet gelden. Dat brengt risico’s op langere termijn met zich mee.
NOS 29.04.2020 De geheime dienst AIVD ziet een opleving van rechts-extremisme wereldwijd. In zijn jaarverslag over 2019 staat dat rechts-extremisten elkaar vinden op websites en van daaruit uitgenodigd worden voor besloten groepen. Dat kan leiden tot radicalisering en geweld. De AIVD noemt in deze context de Nederlandse “alt-rechtsbeweging” Erkenbrand.
Die streeft volgens de AIVD met “democratische middelen ondemocratische doelstellingen” na. De beweging heeft volgens de inlichtingendienst “als uiteindelijk doel om een autoritair politiek bestel te realiseren dat alleen de grondrechten van de witte burger (man) waarborgt”.
Traditionele rechts-extremisten reageren volgens de AIVD “zeer sterk op de acties van antiracisme-activisten en zoeken daarbij aansluiting bij lokaal protesterende burgers”. “Dit heeft al verschillende malen tot (dreiging met) geweld geleid waarbij huisadressen van antiracisme-activisten worden gepubliceerd en worden bezocht of waarbij anti-Zwarte Piet-demonstranten worden belaagd, soms met deelname van groepjes voetbalhooligans.”
Internationaal noemt de AIVD aanslagen van rechts-extremisten in de VS, Nieuw-Zeeland en ook in Europa. Vooral de aanslag vorig jaar maart in Christchurch in Nieuw-Zeeland heeft aangezet tot ‘copycat-gedrag’.
Meer acties klimaatactivisten
Bij links-extremistische groeperingen in Nederland zijn gewelddadigheden uitgebleven, staat in het jaarverslag. Zij richtten zich meer op demonstraties en burgerlijke ongehoorzaamheid.
Het aantal acties van klimaatactivisten nam toe in 2019, maar die vormden geen bedreiging voor de democratische rechtsorde, analyseert de AIVD.
Moslims bidden tijdens een protest op het Plein in Den Haag tegen de terroristenafdelingen van de gevangenissen in Vught en Rotterdam. De demonstranten zijn het niet eens met de opsluiting van de moslims daar en de visitatie die plaatsvindt na afloop van een bezoek ANP
De dienst gaat ook uitgebreid in op de dreiging van jihadistisch terrorisme. Die is sinds 2017 verminderd, net als het aantal aanslagen. Toch zijn er in Europa, en in Nederland, nog relatief veel aanhoudingen en worden geregeld aanslagen voorkomen. “De dreiging is dus wel verminderd, maar nog steeds aanzienlijk.”
De Nederlandse jihadistische beweging is weinig zichtbaar in het openbare leven. Dat heeft volgens de AIVD te maken met “organisatorische en ideologische verdeeldheid en gebrek aan hiërarchie en leiderschap”.
In dat kader noemt de AIVD ook de netwerkvorming op terroristenafdelingen van gevangenissen en onder teruggekeerde jihadisten.
IS blijft gevaar
Ook radicaal-salafistische ‘aanjagers’ worden in het jaarverslag genoemd als dreiging. Dat zijn er relatief niet veel, maar hun invloed is “disproportioneel groot binnen islamitisch Nederland”. Sommigen hebben een opleiding gehad in de Golfregio. De AIVD doet onderzoek naar geldstromen uit deze regio.
Ook de islamitische terreurorganisatie IS is nog niet uitgespeeld, al is ‘het kalifaat’ gevallen en leider Abu Bakr al-Baghdadi gedood. “Nog steeds wil ISIS aanslagen plegen in het Westen, waarbij Syrië en Irak waarschijnlijk de belangrijkste basis voor ISIS blijven.”
Rusland en MH17
De inlichtingendienst ziet nog steeds dat meer landen invloed proberen te krijgen op Nederlandse belangen op het gebied van economie, wetenschap en techniek. Ze proberen onder meer via spionage informatie te verkrijgen.
De AIVD noemt Rusland: “Het afgelopen jaar was Nederland opnieuw een interessant spionagedoelwit voor Rusland.” Vanuit Moskou is sprake van “voortdurende (online)beïnvloedingsactiviteiten op sociale media vanuit Rusland, waarbij de beïnvloeding van de beeldvorming ten aanzien van de toedracht van de ramp met vlucht MH17 een grote rol speelt”.
De grootste dreiging op het gebied van economische spionage is China. Meerdere Nederlandse topsectoren zijn doelwit geworden, met als doel hoogwaardige technologie in handen te krijgen, aldus de inlichtingendienst.
AD 29.04.2020 Nederland kent een ‘online opleving’ van rechts-extremisme. ,,Nederlanders zijn lid van internationale onlinegroepen waarin aanslagplegers en hun sympathisanten elkaar vinden”, zo meldt inlichtingendienst AIVD in haar jaarverslag over 2019.
De geheime dienst bestempelt 2019 als het jaar waarin ‘een opleving waar te nemen was van wereldwijd rechts-extremisme’. ,,Extremisten pleegden gewelddadige aanslagen in de Verenigde Staten, Europese landen en Nieuw-Zeeland.” In Nederland is die opleving vooral online te zien, zo stelt de AIVD.
Extreme content kan mensen aanzetten tot radicalisering of zelfs tot geweld. Ook Nederlanders zijn lid van dergelijke onlinegroepen, aldus Jaarverslag AIVD.
,,Vooral de aanslag van een Australiër in Christchurch, Nieuw-Zeeland, waarbij 51 mensen in een moskee werden gedood, heeft mensen aangezet tot copycat-gedrag. Dat gedrag wordt versterkt doordat aanslagplegers en hun sympathisanten elkaar vinden op rechts-extremistische websites.”
Die ontmoetingen worden daarna voortgezet in besloten, nog extremere groepen. ,,Extreme content kan mensen aanzetten tot radicalisering of zelfs tot geweld. Ook Nederlanders zijn lid van dergelijke internationale onlinegroepen.”
Deze nieuwssite schreef recent nog over een groep Nederlanders die actief waren op het neo-nazistische webforum Iron March. Op dat forum waren ook Amerikaanse rechts-extremisten aanwezig die later zijn aangeklaagd voor meerdere racistische moorden. Vandaag kwam ook een inwoner van Den Haag voor de rechter die gezegd zou hebben ‘te hebben gesmuld van de aanslag in Christchurch’ en ook een moskee zou hebben willen aanvallen.
De AIVD noemt één Nederlandse beweging met naam. Volgens de dienst is Erkenbrand ‘een voorbeeld van een organisatie die met democratische middelen ondemocratische doelstellingen nastreeft’. ,,Deze Nederlandse alt-rechtsbeweging heeft als uiteindelijk doel om een autoritair politiek bestel te realiseren dat alleen de grondrechten van de witte burger (man) waarborgt.”
Jihadisme
De dreiging van jihadistisch terrorisme in Nederland is ‘verminderd, maar nog steeds aanzienlijk’, staat in het jaarverslag. Eind 2019 werd dan ook het dreigingsniveau in Nederland (de kans dat er een terroristische aanslag plaatsvindt) verminderd van niveau 4 (substantieel) naar niveau 3 (aanzienlijk).
In maart 2019 vond wel de grootste terroristische aanslag in tijden in Nederland plaats: de tramaanslag in Utrecht. De dader Gökmen Tanis, handelde alleen en, zo bleek tijdens de rechtszaak, was ook geen onderdeel van een jihadistisch netwerk. Hij is inmiddels veroordeeld tot levenslang.
Er is een dreiging van netwerkvorming op de terroristenafdelingen én in het terugkeren van jihadisten in de jihadistische beweging na hun vrijlating, aldus het Jaarverslag AIVD.
Van de Nederlandse jihadistische beweging gaat nog steeds dreiging uit. Ook al is ze ’weinig zichtbaar in het openbare leven’. ,,Dat heeft te maken met organisatorische en ideologische verdeeldheid en gebrek aan hiërarchie en leiderschap. Ook groeit de beweging niet: er komen nauwelijks nieuwe mensen bij en er gaan er ook weinig weg.”
De inlichtingendienst maakt zich zorgen over de twee speciale Terroristenafdelingen in de Nederlandse gevangenissen. ,,Er is een dreiging van netwerkvorming op de terroristenafdelingen én in het terugkeren van jihadisten in de jihadistische beweging na hun vrijlating. Als zij zijn teruggekeerd in hun oude netwerk, kunnen deze jihadisten voor een nieuwe dynamiek in dat netwerk zorgen.”
Ook lijkt het deradicaliseren van teruggekeerde jihadisten uit Syrië slechts gedeeltelijk een succes: ,,Veel terugkeerders houden zich bezig met propaganda of facilitering, ze blijken de jihadistische ideologie aan te blijven hangen zonder nog geweld te willen plegen.”
Spionage
De AIVD constateert ook dat andere landen spioneren in ons land en noemt China in het bijzonder. Volgens de dienst is dat land ‘de grootste dreiging op het vlak van economische spionage’. Zo zouden meerdere Nederlandse topsectoren doelwit zijn geweest van digitale spionage. Vooral hoogwaardige Nederlandse technologieën zijn doelwit. Denk bijvoorbeeld aan chipfabrikant ASML, al noemt de AIVD deze niet bij naam.
De Chinezen gebruiken volgens de dienst de buitgemaakte informatie om de eigen economie te ontwikkelen. Opvallend daarbij is dat China spioneert langs de zogenoemde Nieuwe Zijderoute. Dat zijn routes over spoor en weg door zowel het Midden-Oosten als India en Afrika richting het land. ,,Onderzoek wijst uit dat landen langs deze nieuwe route geregeld doelwit zijn van digitale spionage’’, schrijft de AIVD
5G
De AIVD vreest bovendien dat China marktleider wordt op gebieden als kunstmatige intelligentie en 5G, waardoor via deze ‘technische dominantie’ landen afhankelijker worden van Chinese technologie. Dat zet de deur open naar digitale spionage en sabotage, constateert de AIVD.
Naast China noemt de dienst ook Rusland met nadruk. Het land voert ‘voortdurend’ online campagne om vraagtekens te zetten bij de rol van Rusland rond de aanslag op de MH17. Dat is niet al te succesvol, schrijft de geheime dienst wel: ,,De impact op Nederland lijkt vooralsnog beperkt.”
NOS 29.04.2020 De geheime dienst AIVD ziet een opleving van rechts-extremisme wereldwijd. In zijn jaarverslag over 2019 staat dat rechts-extremisten elkaar vinden op websites en van daaruit uitgenodigd worden voor besloten groepen. Dat kan leiden tot radicalisering en geweld. De AIVD noemt in deze context de Nederlandse “alt-rechtsbeweging” Erkenbrand.
Die streeft volgens de AIVD met “democratische middelen ondemocratische doelstellingen” na. De beweging heeft volgens de inlichtingendienst “als uiteindelijk doel om een autoritair politiek bestel te realiseren dat alleen de grondrechten van de witte burger (man) waarborgt”.
Traditionele rechts-extremisten reageren volgens de AIVD “zeer sterk op de acties van antiracisme-activisten en zoeken daarbij aansluiting bij lokaal protesterende burgers”. “Dit heeft al verschillende malen tot (dreiging met) geweld geleid waarbij huisadressen van antiracisme-activisten worden gepubliceerd en worden bezocht of waarbij anti-Zwarte Piet-demonstranten worden belaagd, soms met deelname van groepjes voetbalhooligans.”
Internationaal noemt de AIVD aanslagen van rechts-extremisten in de VS, Nieuw-Zeeland en ook in Europa. Vooral de aanslag vorig jaar maart in Christchurch in Nieuw-Zeeland heeft aangezet tot ‘copycat-gedrag’.
Meer acties klimaatactivisten
Bij links-extremistische groeperingen in Nederland zijn gewelddadigheden uitgebleven, staat in het jaarverslag. Zij richtten zich meer op demonstraties en burgerlijke ongehoorzaamheid.
Het aantal acties van klimaatactivisten nam toe in 2019, maar die vormden geen bedreiging voor de democratische rechtsorde, analyseert de AIVD.
Moslims bidden tijdens een protest op het Plein in Den Haag tegen de terroristenafdelingen van de gevangenissen in Vught en Rotterdam. De demonstranten zijn het niet eens met de opsluiting van de moslims daar en de visitatie die plaatsvindt na afloop van een bezoek ANP
De dienst gaat ook uitgebreid in op de dreiging van jihadistisch terrorisme. Die is sinds 2017 verminderd, net als het aantal aanslagen. Toch zijn er in Europa, en in Nederland, nog relatief veel aanhoudingen en worden geregeld aanslagen voorkomen. “De dreiging is dus wel verminderd, maar nog steeds aanzienlijk.”
De Nederlandse jihadistische beweging is weinig zichtbaar in het openbare leven. Dat heeft volgens de AIVD te maken met “organisatorische en ideologische verdeeldheid en gebrek aan hiërarchie en leiderschap”.
In dat kader noemt de AIVD ook de netwerkvorming op terroristenafdelingen van gevangenissen en onder teruggekeerde jihadisten.
IS blijft gevaar
Ook radicaal-salafistische ‘aanjagers’ worden in het jaarverslag genoemd als dreiging. Dat zijn er relatief niet veel, maar hun invloed is “disproportioneel groot binnen islamitisch Nederland”. Sommigen hebben een opleiding gehad in de Golfregio. De AIVD doet onderzoek naar geldstromen uit deze regio.
Ook de islamitische terreurorganisatie IS is nog niet uitgespeeld, al is ‘het kalifaat’ gevallen en leider Abu Bakr al-Baghdadi gedood. “Nog steeds wil ISIS aanslagen plegen in het Westen, waarbij Syrië en Irak waarschijnlijk de belangrijkste basis voor ISIS blijven.”
Rusland en MH17
De inlichtingendienst ziet nog steeds dat meer landen invloed proberen te krijgen op Nederlandse belangen op het gebied van economie, wetenschap en techniek. Ze proberen onder meer via spionage informatie te verkrijgen.
De AIVD noemt Rusland: “Het afgelopen jaar was Nederland opnieuw een interessant spionagedoelwit voor Rusland.” Vanuit Moskou is sprake van “voortdurende (online)beïnvloedingsactiviteiten op sociale media vanuit Rusland, waarbij de beïnvloeding van de beeldvorming ten aanzien van de toedracht van de ramp met vlucht MH17 een grote rol speelt”.
De grootste dreiging op het gebied van economische spionage is China. Meerdere Nederlandse topsectoren zijn doelwit geworden, met als doel hoogwaardige technologie in handen te krijgen, aldus de inlichtingendienst.
AD 29.04.2020 Nederland kent een ‘online opleving’ van rechts-extremisme. ,,Nederlanders zijn lid van internationale onlinegroepen waarin aanslagplegers en hun sympathisanten elkaar vinden”, zo meldt inlichtingendienst AIVD in haar jaarverslag over 2019.
De geheime dienst bestempelt 2019 als het jaar waarin ‘een opleving waar te nemen was van wereldwijd rechts-extremisme’. ,,Extremisten pleegden gewelddadige aanslagen in de Verenigde Staten, Europese landen en Nieuw-Zeeland.” In Nederland is die opleving vooral online te zien, zo stelt de AIVD.
Extreme content kan mensen aanzetten tot radicalisering of zelfs tot geweld. Ook Nederlanders zijn lid van dergelijke onlinegroepen, aldus Jaarverslag AIVD.
,,Vooral de aanslag van een Australiër in Christchurch, Nieuw-Zeeland, waarbij 51 mensen in een moskee werden gedood, heeft mensen aangezet tot copycat-gedrag. Dat gedrag wordt versterkt doordat aanslagplegers en hun sympathisanten elkaar vinden op rechts-extremistische websites.”
Die ontmoetingen worden daarna voortgezet in besloten, nog extremere groepen. ,,Extreme content kan mensen aanzetten tot radicalisering of zelfs tot geweld. Ook Nederlanders zijn lid van dergelijke internationale onlinegroepen.”
Deze nieuwssite schreef recent nog over een groep Nederlanders die actief waren op het neo-nazistische webforum Iron March. Op dat forum waren ook Amerikaanse rechts-extremisten aanwezig die later zijn aangeklaagd voor meerdere racistische moorden. Vandaag kwam ook een inwoner van Den Haag voor de rechter die gezegd zou hebben ‘te hebben gesmuld van de aanslag in Christchurch’ en ook een moskee zou hebben willen aanvallen.
De AIVD noemt één Nederlandse beweging met naam. Volgens de dienst is Erkenbrand ‘een voorbeeld van een organisatie die met democratische middelen ondemocratische doelstellingen nastreeft’. ,,Deze Nederlandse alt-rechtsbeweging heeft als uiteindelijk doel om een autoritair politiek bestel te realiseren dat alleen de grondrechten van de witte burger (man) waarborgt.”
Jihadisme
De dreiging van jihadistisch terrorisme in Nederland is ‘verminderd, maar nog steeds aanzienlijk’, staat in het jaarverslag. Eind 2019 werd dan ook het dreigingsniveau in Nederland (de kans dat er een terroristische aanslag plaatsvindt) verminderd van niveau 4 (substantieel) naar niveau 3 (aanzienlijk).
In maart 2019 vond wel de grootste terroristische aanslag in tijden in Nederland plaats: de tramaanslag in Utrecht. De dader Gökmen Tanis, handelde alleen en, zo bleek tijdens de rechtszaak, was ook geen onderdeel van een jihadistisch netwerk. Hij is inmiddels veroordeeld tot levenslang.
Er is een dreiging van netwerkvorming op de terroristenafdelingen én in het terugkeren van jihadisten in de jihadistische beweging na hun vrijlating, aldus het Jaarverslag AIVD.
Van de Nederlandse jihadistische beweging gaat nog steeds dreiging uit. Ook al is ze ’weinig zichtbaar in het openbare leven’. ,,Dat heeft te maken met organisatorische en ideologische verdeeldheid en gebrek aan hiërarchie en leiderschap. Ook groeit de beweging niet: er komen nauwelijks nieuwe mensen bij en er gaan er ook weinig weg.”
De inlichtingendienst maakt zich zorgen over de twee speciale Terroristenafdelingen in de Nederlandse gevangenissen. ,,Er is een dreiging van netwerkvorming op de terroristenafdelingen én in het terugkeren van jihadisten in de jihadistische beweging na hun vrijlating. Als zij zijn teruggekeerd in hun oude netwerk, kunnen deze jihadisten voor een nieuwe dynamiek in dat netwerk zorgen.”
Ook lijkt het deradicaliseren van teruggekeerde jihadisten uit Syrië slechts gedeeltelijk een succes: ,,Veel terugkeerders houden zich bezig met propaganda of facilitering, ze blijken de jihadistische ideologie aan te blijven hangen zonder nog geweld te willen plegen.”
Spionage
De AIVD constateert ook dat andere landen spioneren in ons land en noemt China in het bijzonder. Volgens de dienst is dat land ‘de grootste dreiging op het vlak van economische spionage’. Zo zouden meerdere Nederlandse topsectoren doelwit zijn geweest van digitale spionage. Vooral hoogwaardige Nederlandse technologieën zijn doelwit. Denk bijvoorbeeld aan chipfabrikant ASML, al noemt de AIVD deze niet bij naam.
De Chinezen gebruiken volgens de dienst de buitgemaakte informatie om de eigen economie te ontwikkelen. Opvallend daarbij is dat China spioneert langs de zogenoemde Nieuwe Zijderoute. Dat zijn routes over spoor en weg door zowel het Midden-Oosten als India en Afrika richting het land. ,,Onderzoek wijst uit dat landen langs deze nieuwe route geregeld doelwit zijn van digitale spionage’’, schrijft de AIVD
5G
De AIVD vreest bovendien dat China marktleider wordt op gebieden als kunstmatige intelligentie en 5G, waardoor via deze ‘technische dominantie’ landen afhankelijker worden van Chinese technologie. Dat zet de deur open naar digitale spionage en sabotage, constateert de AIVD.
Naast China noemt de dienst ook Rusland met nadruk. Het land voert ‘voortdurend’ online campagne om vraagtekens te zetten bij de rol van Rusland rond de aanslag op de MH17. Dat is niet al te succesvol, schrijft de geheime dienst wel: ,,De impact op Nederland lijkt vooralsnog beperkt.”
Hoe gaat de Tweede Kamer onderzoek doen?
De parlementariërs grijpen naar een nieuw middel: de mini-enquête. Of officiëler: de parlementaire ondervraging. Het is eigenlijk een flitsversie van zijn bekendere broertje: de parlementaire enquête.
Op zes dagen komen negentien betrokkenen en deskundigen aan bod. Het gaat om AIVD-baas Dick Schoof, maar ook terreurdeskundigen en vooral: de leiding van diverse moskeeën. Aan de hand van de ondervragingen maakt de commissie een verslag dat de Kamer kan gebruiken als achtergrondinformatie bij het nog te voeren Kamerdebat.
AD 10.02.2020
Waar draait het om?
Door het ondervragen van negentien deskundigen en betrokkenen wil de Tweede Kamer onderzoeken of de financiering van islamitische instellingen tot radicalisering leidt.
Telegraaf 12.02.2020
De vraag is: wat willen andere landen in ruil voor de financiering van islamitische instellingen in ons land?
Het gaat hierbij vooral om geld uit ‘onvrije landen’, als Saoedi-Arabië,Golfstaten, of Turkije. Volgens deskundigen kleeft aan het geld ook de verspreiding van fundamentalisme. Het kabinet werkt aan een wet om de geldstromen transparanter te maken, maar de Tweede Kamer hoopt via de ondervragingen (onder ede) die vandaag 10.02.2020 beginnen meer ‘efficiënte maatregelen’ te bedenken.
Telegraaf 11.02.2020
Het parlementaire onderzoek
De aanleiding van het onderzoek door de Tweede Kamer is berichtgeving van NRC en Nieuwsuur. Daaruit bleek dat zeker dertig islamitische organisaties in Nederland de afgelopen jaren financiering hebben aangevraagd in Golfstaten of daadwerkelijk geld hebben ontvangen uit deze landen. Het gaat om miljoenen euro’s uit Koeweit en Saudi-Arabië.
AD 17.02.2020
De hoorzittingen van de Tweede Kamer nemen in totaal twee weken in beslag. In de eerste week worden deskundigen gehoord. In de tweede week worden de besturen van de omstreden As-Soennah-moskee en de alFitrah-moskee onder ede gehoord.
De nieuwe generatie salafistische moslims in Nederland vormt een serieuze bedreiging voor de Nederlandse rechtsstaat op de lange termijn. Dat heeft AIVD-directeur Schoof gezegd in zijn verhoor door de Tweede Kamer-commissie die ongewenste beïnvloeding van moskeeën onderzoekt.
Terreurdeskundige Ronald Sandee vertelde in zijn verhoor dat de Moslimbroederschap, gefinancierd door Qatar, veel invloed heeft in de Blauwe moskee in Amsterdam. Jonge Nederlandse en Engels sprekende imams prediken daar met succes een soort “Nedersalafisme” voor een jong publiek. Dat toelaten is naïef, zegt Sandee.
Telegraaf 11.02.2020
Invloed van extreme moslimpredikers is moeilijk in tabellen te vatten, maar de AIVD maakt zich bijvoorbeeld al langer zorgen over de invloed vanuit Golfstaten. In Utrecht bijvoorbeeld ligt de alFitrah-moskee al jaren onder vuur, waar kinderen geleerd wordt te leven volgens de orthodoxe islam.
AD 01.04.2020
AD 01.04.2020
En de Haagse as-Soennah-moskee zou gefinancierd worden door een organisatie uit Koeweit met sprekers die de jihad goedpraten. Vorig jaar nog berichtte NRC dat op zo’n vijftig moskeescholenkinderen leerden dat zij afvallige moslims dood zouden moeten wensen.
Homo’s zouden de doodstraf verdienen. Vooral het salafisme zou aan terrein winnen door de financiering van ver. Die geloofsuitleg van de islam verwerpt democratie en bestempelt de omgang met niet-moslims als verwerpelijk. Ook de Nederlandse Syriëgangers hangen vaak deze stroming aan.
Hoe reageren moskeeën?
Een aantal is verbolgen en spreekt van een hetze. Het bestuur van de as-Soennah-moskee weigerde aanvankelijk te komen opdraven voor de ondervraging. De geldstroom ontkennen ze niet altijd. Zo doneerde Koeweit 1,3 miljoen euro voor de financiering van de Blauwe Moskee in Amsterdam-Slotervaart.
Een topambtenaar van het Koeweitse ministerie van Religieuze Zaken werd later voorzitter van het bestuur van de Blauwe Moskee. Volgens een vertrouwelijke memo van de antiterrorismecoördinator NCTV, in handen van Nieuwsuur, waren er vier jaar geleden nog 13salafistische moskeeën in Nederland, nu zijn dat er 27.
Het aantal salafistische predikers verdubbelde van 50 naar 110. Toch ontkennen veel moskeeën dat er met de geldstromen invloed ‘gekocht’ wordt. Dat zullen zij dan ook voor de commissie getuigen, is de verwachting.
Wat gaat de commissie dan achterhalen?
Volgens commissievoorzitter Michiel Rog (CDA) zijn er ook ‘relevante’ documenten gevorderd bij een aantal ministeries en islamitische instellingen. Die zouden geldstromen in kaart kunnen brengen, al wilde hij dat vorige week nog niet prijsgeven.
Daarnaast worden deskundigen, maar ook de (voormalige) burgemeesters van Den Haag en Utrecht gehoord die van dichtbij kunnen hebben gezien wat de uitwerking van giften is geweest.
Komt er daarmee duidelijkheid?
Dat valt te betwijfelen. De commissie vroeg ook om de boekhouding van de alFitrah-moskee, die ook een islamles verzorgt. Maar die weigert tot dusver de documenten over te dragen. Ook worden er geen geldschieters, bijvoorbeeld medewerkers van ambassadeurs van de onderzochte landen, verhoord.
Of dit te maken heeft met diplomatieke betrekkingen, wilde commissieleider Rog niet zeggen. Die vroeg evenmin gegevens op bij het ministerie van Buitenlandse Zaken, terwijl daar al jarenlang een lijst ligt van de door de Golfregio gefinancierde moskeeën.
Telegraaf 22.02.2020
Telegraaf 22.02.2020
Waar draait het om?
Grote vraag is: wat willen andere landen in ruil voor de financiering van islamitische instellingen in ons land? Het gaat hierbij vooral om geld uit ‘onvrije landen’, als Saoedi-Arabië, Golfstaten, of Turkije. Volgens deskundigen kleeft aan het geld ook de verspreiding van fundamentalisme. Het kabinet werkt aan een wet om de geldstromen transparanter te maken, maar de Tweede Kamer hoopt via de ondervragingen (onder ede) die vandaag beginnen meer ‘efficiënte maatregelen’ te bedenken.
AD 14.02.2020
Wat kinderen op salafistische moskeescholen leren
Nieuwsuur en NRC deden vorig jaar onderzoek naar het lesmateriaal van informele salafistische scholen. De kinderen leren welke mensen ‘vijanden’ of ‘ongelovigen’ zijn. Ook gaat het over de doodstraf voor mensen die vreemdgaan, homoseksuelen en afvalligen. Kinderen krijgen hierbij invuloefeningen en multiple choice vragen. Ze moeten bijvoorbeeld kiezen welke straf de juiste is: a. zweepslagen, b. stenigen, c. doden met een zwaard.
Telegraaf 14.02.2020
Diplomatiek
Diplomatiek overleg heeft wel nut gehad, zegt hij. Sommige ambassadeurs die optraden als bemiddelaar tussen de geldschieters en Nederlandse moskee-organisaties zijn daar na gesprekken mee opgehouden.
Ook bepaalde landen die al dan niet via stichtingen hier geld uitdeelden, zagen daar vanwege de goede betrekkingen met Nederland van af. Om welke landen en ambassadeurs het gaat wilde Schoof niet zeggen.
Terreurdeskundige Ronald Sandee vertelde in zijn verhoor dat de Moslimbroederschap, gefinancierd door Qatar, veel invloed heeft in de Blauwe moskee in Amsterdam. Jonge Nederlandse en Engels sprekende imams prediken daar met succes een soort “Nedersalafisme” voor een jong publiek. Dat toelaten is naïef, zegt Sandee.
Ook het toelaten van moskeeën van de Turkse overheid met door Turkije betaalde imams is naïef, vindt hij. Daar zit een politieke en religieuze strategie achter, namelijk het beïnvloeden van Nederlandse Turken. Sandee: “Het zou helpen als Nederland af en toe zegt ‘Tot hier en niet verder’.”
De Tweede Kamercommissie wil van Schoof weten wat er aan te doen is. Als voorbeeld noemt de commissie de aanpak van problemen op het Cornelius Haga Lyceum in Amsterdam.
De overheid is verschillende keren teruggefloten vanwege de eigen regels. Minister Slob had volgens de rechter de geldkraan niet mogen dichtdraaien. En de AIVD had volgens de toezichthouder de waarschuwing voor de school niet zorgvuldig genoeg opgeschreven.
Telegraaf 19.02.2020
Wet
De Raad van State buigt zich op korte termijn over een wetsvoorstel van het kabinet om ongewenste financiering uit ‘onvrije landen’ te kunnen beperken. Dit vertelde topambtenaar Mark Roscam Abbing vandaag. Hij werd gehoord in het parlementaire onderzoek naar buitenlandse financiering van met name islamitische instellingen.
Vorig jaar meldde het kabinet al zo’n wet te overwegen, maar dat dit complex is vanwege de grondwettelijke godsdienstvrijheid. Ook is het lastig te bewijzen dat geld bedoeld is voor onwenselijke uitingen. Uit Roscam Abbings opmerkingen valt op te maken dat het kabinet nu toch een wettelijke formule denkt te hebben gevonden, al zei hij ook: ,,Het is echt een zoektocht.” Het advies van de Raad van State is doorgaans de voorbode van het naar de Tweede Kamer sturen van een wetsvoorstel.
Verhoordagen
Maandag 10.02.2020, woensdag 12.02.2020 en donderdag 13.02.2020 waren de eerste verhoordagen.
Van de burgemeesters wil de commissie weten hoe een stad met problematische moskeeën moet omgaan en of de burgemeesters wel voldoende kunnen ingrijpen als bijvoorbeeld kinderen op Koranscholen leren dat niet-moslims vijanden zijn.
Die vijandigheid werd donderdag 13.02.2020 duidelijk, door de bedreigingen en verdachtmakingen van mensen die hun verhaal aan de commissie vertelden. De verhoren met bepaalde moskeebesturen liepen stroef.
Politiek verslaggever Arjan Noorlander: “Om die reden vraagt de commissie zich af of de verhoren wel nieuwe informatie gaan opleveren. Sluiten de betrokken moskee-besturen niet juist de luiken door alle aandacht? Aan de andere kant toont juist die weigerachtigheid aan dat er wel degelijk problemen zijn met salafistische moskeeën.”
Telegraaf 30.05.2020
Edgar Mulder PVV trekt zich terug uit de ondervragingscommissie
PVV-Kamerlid Edgar Mulder stapt uit de parlementaire ondervragingscommissie die ongewenste beïnvloeding van moskeeën onderzoekt. Hij wil geen verantwoordelijkheid nemen voor het rapport, dat volgende maand verschijnt.
De commissie heeft begin dit jaar negentien mensen ondervraagd. De commissie onder leiding van CDA’er Rog wilde erachter komen of Nederlandse moskeeën beïnvloed worden door “onvrije landen” en of de overheid moet ingrijpen.
Dreigementen
De AIVD waarschuwt er al langer voor. De nieuwe generatie salafistische moslims in Nederland vormt een serieuze bedreiging voor de Nederlandse rechtsstaat op de lange termijn, zei directeur Schoof. De mensen die vorige week werden verhoord bevestigden dit beeld.
Vanaf maandag 17.02.2020 staan er weer spannende verhoren op de agenda van de Tweede Kamercommissie die ongewenste, buitenlandse beïnvloeding van moskeeën onderzoekt.
“De commissie voelt de spanning. Deze week komen bestuurders van moskeeën langs die bepaald niet staan te springen om informatie te delen. Sterker nog, zij beschuldigen de Tweede Kamer van een heksenjacht,” zegt politiek verslaggever Arjan Noorlander van Nieuwsuur:
AD 18.02.2020
Vandaag 17.02.2020 gaat het om de As-Soenah-moskee in Den Haag, die onlangs opnieuw in opspraak kwam omdat een medewerker wordt vervolgd voor het aanbevelen van vrouwenbesnijdenis.
Telegraaf 18.02.2020
Oud-burgemeester Krikke van Den Haag werd ook verhoord.
Woensdag 19.02.2020 staat de alFitrah-moskee in Utrecht op de agenda. Die begon weken geleden al een strijd met de Tweede Kamer. Het moskeebestuur weigerde informatie te geven, waarop de Kamer het bestuur voor de rechter daagde. Het hoger beroep dient op vrijdag 21 februari. Toch moet het bestuur woensdag verschijnen. De Utrechtse burgemeester Van Zanen komt ook.
Het is dus de vraag of het deze week vanaf 17.02.2020 beter gaat. Donderdag 20.02.2020 komt de moskeeketen Diyanet van de Turkse overheid aan bod. Hier gaat het niet over rechtstreekse financiering uit Koeweit of Qatar, maar over religieuze en politiekeinvloed van de Turkse overheid, die de meeste imams opleidt en betaalt.
Voormalig PvdA-Kamerlid Keklik Yücel vertelde de commissie eerder dat Turkije via de moskeeën religieus nationalisme verspreidt onder Turkse Nederlanders. “Al zijn ze op Nederlands grondgebied, mentaal zijn ze in Turkije”, zei zij. Andersdenkenden worden bedreigd. Ook de laatste verhoren zullen dus zeker tot discussie leiden.
Politiek verslaggever Arjan Noorlander: “Maar zelfs als het laatste verhoor achter de rug is, hebben we nog geen volledig beeld van wat de commissie weet. Want in de voorbereiding zijn bij verschillende bronnen grote hoeveelheden informatie opgevraagd. Dan gaat het over bankgegevens en netwerken van personen in binnen en buitenland die de gang van zaken binnen de Nederlandse moskeeën naar hun hand willen zetten. Het blijft dus spannend.”
De commissie wil het eindrapport in april 2020 af hebben.
Het parlementaire onderzoek
De aanleiding van het onderzoek door de Tweede Kamer is berichtgeving van NRC en Nieuwsuur. Daaruit bleek dat zeker dertig islamitische organisaties in Nederland de afgelopen jaren miljoenen euro’s uit Qatar, Koeweit en Saudi-Arabië hebben aangevraagd.
De hoorzittingen (schema) van de Tweede Kamer nemen in totaal twee weken in beslag.
De commissie, die uit negen Kamerleden bestaat, heeft de ondervraging grofweg opgesplitst in twee onderdelen. De commissie heeft tijdens een persconferentie op donderdag 6 februari 2020 bekend gemaakt wie zij heeft opgeroepen voor verhoor en wanneer. Dit is het verhoorschema. Updates kunt u regelmatig vinden op de commissiepagina van deze site.
De Laatste verhoordag van de Tweede Kamercommissie die ongewenste beïnvloeding van moskeeën onderzoekt is achter de rug. Grote vraag is wat de conclusie van de commissie zal zijn: is er sprake van die beïnvloeding uit “onvrije landen”, en zo ja, moet de overheid ingrijpen?
Telegraaf 20.02.2020
Een terugblik op twee weken verhoren onder ede.
Het meest spraakmakende verhoor was dat met imam Suhayb Salam van de alFitrah-moskee in Utrecht, gisteren. Hij weigerde meteen al op te staan bij het afleggen van de belofte en noemde het verhoor een poppenkast.
Telegraaf 20.02.2020
Commissie krijgt ruzie met ondervraagde Salam
Het verhoor van Salam krijgt een juridisch staartje. Hij wilde nauwelijks antwoord geven op vragen over zijn moskeescholen, waar kinderen leren dat andersgelovigen slecht zijn en dat homoseksualiteit bestraft moet worden. Ook wilde hij niet zeggen of er niet-wettige islamitische huwelijken worden gesloten.
De commissie onderzoekt of hij voor meineed kan worden vervolgd. Zulke juridische stappen moeten wel kans van slagen hebben, want het proces verliezen zou schadelijk kunnen zijn voor het aanzien van de commissie.
AD 20.02.2020
En dan is er morgen het hoger beroep van de stichting alFitrah van dezelfde imam Salam. Die moet volgens een uitspraak van de rechter informatie en documenten aan de Tweede Kamer geven, op straffe van een dwangsom. De stichting vecht dat aan.
Geen invloed in ruil voor geld
Dan de centrale onderzoeksvraag. Uit geen van de verhoren is gebleken dat er een direct verband is tussen geld uit Qatar, Koeweit en Saudi-Arabië en religieuze invloed. Er zijn geen contracten boven water gekomen waarin een geldschieter eist dat er bepaalde religieuze lessen worden gegeven, of bepaalde imams moeten preken.
De tot de islam bekeerde Nederlander Jacob van der Blom haalde bijvoorbeeld miljoenen binnen uit Qatar en Koeweit. Maar hij bestrijdt dat daar religieuze invloed voor werd teruggevraagd. Ook El Damanhoury van de Al-Fourqaan moskee in Eindhoven, Taheri van de As-Soennah-moskee in Den Haag en Salam van alFitrah zeggen dat hun geldschieters geen invloed hebben op de religieuze koers.
Toch worden er soms mensen uit deze landen benoemd in moskeebesturen, bijvoorbeeld vlak nadat er een grote financiële donatie is gedaan. Maar de betekenis daarvan is onduidelijk.
AD 21.02.2020
Van discussie tot bedreigingen
Wat de onderzoekscommissie ook heeft opgeleverd is veel discussie buiten de verhoorzaal. Vier islamitische organisaties stuurden een brandbrief aan Tweede Kamervoorzitter Arib. Zij vinden het niet eerlijk dat alleen moskeeën en hun geldstromen worden onderzocht.
En op sociale media discussiëren mensen over de vraag welke islamitische organisaties eigenlijk welke moslims en moskeeën vertegenwoordigen.
Saïd Bouharrou, vice-voorzitter van de Raad van Marokkaanse Moskeeën Nederland, werd na zijn verhoor aangevallen op sociale media. Hij had gezegd dat de AIVD terecht waarschuwt voor de negatieve invloed van een kleine groep jongere, fundamentalistische moslims.
Hajer Harzi kreeg via haar dochter dreigvideo’s toegestuurd. “Een kogel is zo besteld”, riepen gemaskerde jongens in een filmpje. Zij had de commissie verteld over de invloed van extremistisch gedachtengoed in de moskee Al Houda in Geleen.
Bouharrou en Harzi worden op sociale media door sommige mensen voor leugenaar of verrader uitgemaakt, terwijl anderen hen juist dapper vinden en het voor ze opnemen.
Telegraaf 20.02.2020
Hoe gaat het dan wel?
Uit verschillende verhoren kwam naar voren dat sommige Nederlandse moslims zich laten beïnvloeden door buitenlandse ultra-orthodoxe stromingen. Dat gaat via informele internationale netwerken en via sociale media zoals YouTubefilmpjes, niet zozeer via formele financiële overeenkomsten. De groep salafistische en ultra-orthodoxe moslims in Nederland is hierdoor gegroeid, blijkt uit onderzoek van de AIVD.
Islamitische organisaties die geen problemen hebben met salafisme of juist kiezen voor een orthodoxere koers, zoeken zelf hun financiers op in de Golfstaten. Zij weten via hun netwerk hoe zij dat moeten doen.
Met het geld worden koranscholen bekostigd en nieuwe moskeeën gebouwd door steeds professioneler opererende Nederlandse organisaties. Die hebben een aantrekkingskracht voor bepaalde jonge moslims en gezinnen die er zelf voor lijken te kiezen strenger in de leer te zijn dan hun ouders.
De commissie moet een voorzet geven aan de Tweede Kamer of hier wel of niet moet worden ingegrepen. Bijvoorbeeld door de Onderwijsinspectie zeggenschap te geven over informele weekendscholen, of door openbaarheid van donaties uit het buitenland te verplichten. Maar elke maatregel die de vrijheid van godsdienst in gevaar brengt, zal moeilijk bespreekbaar zijn.
In april 2020 wil de commissie het eindrapport klaar hebben.
NOS 29.05.2020 PVV-Kamerlid Edgar Mulder stapt uit de parlementaire ondervragingscommissie die ongewenste beïnvloeding van moskeeën onderzoekt. Hij wil geen verantwoordelijkheid nemen voor het rapport, dat volgende maand verschijnt.
De commissie heeft begin dit jaar negentien mensen ondervraagd. De commissie onder leiding van CDA’er Rog wil erachter komen of Nederlandse moskeeën beïnvloed worden door “onvrije landen” en of de overheid moet ingrijpen.
Het is de bedoeling dat de commissie eind volgende maand met haar eindrapport komt, maar volgens Mulder wordt het zo slecht dat hij geen andere optie ziet dan uit de commissie te stappen.
Teken van zwakte
“Terwijl heel Nederland tijdens de verhoren heeft kunnen zien dat moskeeën rechtstreeks aangestuurd worden uit islamitische landen weigert de commissie hierover een oordeel te geven”, zegt Mulder.
Volgens hem is het een teken van zwakte dat de commissie “geen conclusies wil verbinden aan de schokkende openbare verhoren, maar uiteindelijk slechts komt met een rapport dat bestaat uit gespreksverslagen”.
“Wat bijvoorbeeld niet in het rapport komt, is dat in Utrecht bij kleine kinderen ieder weekend 14 uur lang de islam erin wordt geramd op basis van schoolmateriaal uit Saudi-Arabië en dat wij daar niet de conclusie aan verbinden dat dat in Nederland moet worden verboden”, zegt het PVV-Kamerlid. Volgens Mulder zijn binnen de commissie veel discussies gevoerd en kan zijn opstappen voor de overige leden geen verrassing zijn.
PVV’er Mulder: rapport van ondervragingscommissie te slecht
Reactie Rog
Voorzitter Rog zegt het in een reactie te betreuren dat de commissie het onderzoek niet gezamenlijk kan afronden. “De commissie heeft de opdracht van de Kamer gekregen onderzoek te doen naar beïnvloeding uit onvrije landen en de bevindingen van dit onderzoek aan te bieden. Aan deze opdracht heeft de voltallige commissie zich gecommitteerd.”
Rog benadrukt dat Mulder zich ruim een jaar lang heeft ingezet voor de commissie en zegt verder dat het politieke debat hierover wordt gevoerd na de overhandiging van het eindverslag aan de Kamer.
Telegraaf 29.05.2020 Uit grote onvrede over het resultaat stapt de PVV uit de ondervragingscommissie die ongewenste beïnvloeding uit onvrije landen in kaart moet brengen.
Volgens PVV-Kamerlid Edgar Mulder dreigt het een flop te worden. „Het rapport dat eind juni gepresenteerd wordt is zo slecht dat ik er geen verantwoordelijkheid voor wil en kan dragen”, zegt hij. „Dit is geen makkelijke stap maar ik zie helaas geen andere optie.”
De verhoren kregen veel aandacht toen het verhoor van bestuursvoorzitter Salam van de Utrechtse alFitrah moskee uitliep op een ruzie met de Tweede Kamerleden die hem bevroegen. De getuige wenste niet onderbroken te worden en beschuldigde de Tweede Kamer ervan mee te doen met het demoniseren van moslims.
De PVV laat in een persverklaring weten dat heel Nederland heeft kunnen zien dat moskeeën rechtstreeks worden aangstuurd vanuit islamitische landen. „De commissie weigert hierover een oordeel te geven. Het is een teken van zwakte dat de commissie geen conclusies wil verbinden aan de schokkende openbare verhoren.”
Den HaagFM 06.04.2020 Het verslag van de parlementaire ondervragingscommissie naar ongewenste beïnvloeding uit onvrije landen laat nog even op zich wachten. De commissie zou het eindverslageigenlijk eind april 2020aan de Kamer aanbieden.
Door de coronamaatregelen kunnen er geen vergaderingen plaatsvinden om zo het verslag af te ronden. Ook wacht de commissie nog op documenten van een aantal organisaties en stichtingen.
De Kamercommissie doet onderzoek naar ongewenste geldstromen vanuit het buitenland naar Nederlandse moskeeën. Aanleiding voor de parlementaire ondervraging is een onderzoek van NRC Handelsblad en tv-programma Nieuwsuur. Daaruit blijkt dat islamitische instellingen, waaronder de as-Soennah moskee, in Nederland subsidie hebben aangevraagd en ontvangen uit Golfstaten als Saudi-Arabie en Koeweit.
Het zou gaan om miljoenen euro’s. Inlichtingendienst AIVD waarschuwde de gemeente Den Haag in 2017 al voor een omstreden financier van de as-Soennah moskee. Het islamitische centrum ontving volgens de dienst steun van een Koeweitse liefdadigheidsinstelling die in verband wordt gebracht met terrorisme. Ook zouden met de geldstroom extremistische ideeën kunnen mee vloeien.
De commissie wil het verslag uiterlijk voor het zomerreces aan de Kamer aanbieden.
NU 24.03.2020 Het gerechtshof in Den Haag heeft dinsdag bepaald dat de alFitrah-moskee en stichtingen daaromheen financiële documenten moeten verstrekken aan de onderzoekscommissie van de Tweede Kamer. Deze doet onderzoek naar de financiering van verschillende moskeeën in Nederland.
De beslissing in hoger beroep is gelijk aan die van de rechtbank in januari van dit jaar, met het verschil dat er alleen documenten verstrekt hoeven te worden over personen of gelden uit zogenoemde onvrije landen.
De parlementaire ondervragingscommissie doet onderzoek naar mogelijke buitenlandse beïnvloeding van moskeeën in Nederland. Geldschieters uit Saoedi-Arabië, Qatar, Koeweit en Turkije zouden invloed kopen door islamitische instellingen te financieren en af te dwingen dat er een orthodoxe interpretatie van de islam verspreid wordt.
Het bestuur van de alFitrah-moskee in Utrecht weigerde financiële stukken vrij te geven en zei niet aan de vorderingen te kunnen voldoen, omdat zij veel documenten niet meer hebben nadat hun administratie in 2016 in beslag werd genomen.
3,5 jaar geleden viel de FIOD binnen in het pand van de moskee, omdat de belastingdienst vermoedde dat de organisatie geld witwaste en terrorisme financierde.
Het gerechtshof is van oordeel dat dit geen reden is om niet aan het onderzoek mee te werken. “Wanneer de stichtingen bepaalde documenten niet meer hebben, kunnen zij dat concreet aan de commissie laten weten en zo veel mogelijk informatie geven zonder documenten”, aldus het hof Den Haag.
NOS 24.03.2020 De AlFitrah-moskee in Utrecht moet meewerken aan het onderzoek van de Tweede Kamer naar ongewenste buitenlandse financiering. Dat heeft het gerechtshof in Den Haag bepaald. Het hoger beroep was aangespannen door de moskee-stichting.
AlFitrah moet nu alsnog overzichten geven van bankrekeningen, donaties en mensen die kwamen preken of lesgeven uit landen als Koeweit en Saudi-Arabië. De stichting krijgt hier twee weken de tijd voor. Volgt de stichting de uitspraak niet op, dan bedraagt de dwangsom duizend euro per week, per gelieerde stichting, voor elk informatieonderdeel dat niet wordt gegeven.
De rechter geeft alFitrah op een punt gelijk. De onderzoeksvraag van de parlementaire commissie, “ongewenste beïnvloeding uit onvrije landen” is te ruim. De stichtingen hoeven geen informatie te verstrekken over personen of financiële transacties die alleen afkomstig zijn uit vrije landen, zoals Nederland.
Poppenkast
Imam Salam van de alFitrah-moskee is tegen het Kameronderzoek maar verscheen wel bij zijn verhoor door de commissie. Dat liep uit op een ruzieachtige situatie die weinig informatie opleverde. Salam noemde het verhoor een schijnvertoning en een poppenkast.
AD 10.03.2020 De mini-enquête in Tweede Kamer over buitenlandse geldstromen naar Nederlandse moskeeën heeft aangetoond dat het tijd is imams hier op te leiden die passen bij onze rechtsstaat, stelt Yasemin Cegerek (PvdA), wethouder in Heerde.
Met de migratiegolf in de jaren 60 en 70 hebben zich in Nederland veel moslims gevestigd. Op kousenvoeten kwam de islam het land binnen. Mensen hielden gebedsdiensten in provisorische ruimten, in achterafzaaltjes of een verlaten kantoor.
Later werden dat imposante gebedshuizen. En in veel gevallen was daar niks mis mee. Maar soms ook wel. Want uiterst orthodoxe stromingen binnen de islam zagen kans om invloed te kopen.
Door dure gebedshuizen in Nederland te financieren met als doel radicale imams uit bijvoorbeeld de Golfstaten te laten prediken. De mini-enquête van de Tweede Kamer over de ongewenste buitenlandse financiering van moskeeën laat zien hoe dat soms gaat.
Terecht waarschuwt de Arnhemse burgemeester Ahmed Marcouch voor een nieuwe generatie salafisten
Zo vestigde behalve de gematigde islam ook de radicale islam zich. Via internet, bijeenkomsten in huiskamers en in de omgeving van moskeeën worden jongeren geronseld.
Terecht waarschuwen de Arnhemse burgemeester Marcouch en de AIVD voor een nieuwe generatie salafisten die de regels van de Nederlandse rechtsstaat verwerpt. Er is nog een probleem: de lange arm van Ankara. Hoogleraar Erik-Jan Zürcher constateert dat via Diyanet de Turkse staat controle houdt op wat er gebeurt in Turkse moskeeën.
Hier gaat het niet om salafisme, maar om een buitenlandse mogendheid die migranten en hun nakomelingen – die Turkije ten onrechte nog beschouwt als onderdanen – politiek probeert te sturen en te beïnvloeden. Diyanet is in 1924 door Atatürk opgericht om islam te moderniseren. Nu lijkt er een omgekeerde beweging gaande.
De opkomst van de radicale islam en de lange arm van Ankara zijn twee verschillende problemen. Maar hebben dezelfde oplossing: imams uit het buitenland weren. De Franse president Macron kondigde onlangs aan dat hij deze imams niet meer in zijn land aan het werk wil zien.
Dat verdient navolging. Er moet ons alles aan gelegen zijn om hier voorgangers op te leiden die de leer van de islam nastreven die past bij een democratische rechtsstaat. Geen radicale variant.
Veel mensen denken dat moslims alleen maar radicaliseren, maar de tegengestelde ontwikkeling, liberalisering, is óók gaande en even belangrijk. Moslimfeminisme, ontkerkelijking, gemengde huwelijken, bekering en de positie van de LHBTI-gemeenschap; het speelt er ook allemaal. Als je hiermee te maken hebt, dan lijkt het me een eenzame worsteling. En juist die ontwikkeling moeten we steunen.
Dat kan door duidelijke en transparante regels voor de financiering van moskeeën. Door te komen met een verbod op salafistische organisaties, die regels van de democratische rechtsstaat verwerpen en waar wordt aangezet tot geweld en martelaarschap.
En door de Fransen te volgen: zelf imams opleiden en buitenlandse imams weren. Met die maatregelen steunen we gematigde krachten en bestrijden we radicalisering.
Yasemin Cegerek (PvdA) is wethouder in Heerde.
Vanaf Yahya Bouyafa’s mail- en Facebook-account werd steun betuigd aan terreurorganisatie Hamas.
Telegraaf 03.03.2020 De voorzitter van de Raad van Marokkaanse Moskeeën in Nederland (RMMN) treedt terug na berichtgeving in De Telegraaf. Zowel vanaf het e-mailadres van voorzitter Yahia Bouyafa als vanaf zijn Facebook-account bleken antisemitische berichten te zijn verstuurd met een steunbetuiging aan terreurgroep Hamas.
Joodse organisaties waren woedend en eisten opheldering van de voorzitter van de RMMN. De vicevoorzitter van die organisatie hield twee weken geleden in de Tweede Kamer juist een gloedvol betoog tégen extremisme bij moslims.
Die week dook ook een e-mailbericht op uit 2014, waarin voorzitter Bouyafa stelt dat Hitler een Jood was en Hamas een legitieme verzetsgroep die steeds sterker wordt. Ook schreef hij dat alle Joden zullen worden verdreven uit Israël. De RMMN stelde aanvankelijk dat de e-mail ’niet authentiek was’, maar toen dook een Facebook-bericht op uit 2015 waarin Bouyafa ook stelde dat Hitler een Jood was.
Antisemitische complottheorie
Joodse organisaties noemden dat een kwaadaardige, antisemitische complottheorie. „Die drukt de gedachte uit dat Joden de Holocaust zelf hebben veroorzaakt om de oprichting van Israël te bewerkstelligen”, stelde Aron Vrieler van het CIDI. „Puur antisemitisme, en bovendien een regelrechte aanval op onze herinnering aan de Holocaust en de Tweede Wereldoorlog.”
Vicevoorzitter Saïd Bouharrou is twee weken geleden een onderzoek begonnen naar de herkomst van de antisemitische berichten. Dat heeft voor zover bekend nog geen resultaten opgeleverd.
Alle vertrouwen in de uitkomst
Yahia Bouyafa reageerde twee weken lang niet op een verzoek tot toelichting. Maandag liet hij weten dat de berichten niet van hem zijn en dat hij ze verafschuwt. „Maar omdat de berichten aan mij zijn toegeschreven is na onderling overleg besloten dat ik tijdelijk terugtreed als voorzitter zodat het onderzoek in alle rust en transparantie kan worden uitgevoerd. Ik heb alle vertrouwen in de uitkomst daarvan.”
“Omdat de berichten aan mij zijn toegeschreven is na onderling overleg besloten dat ik tijdelijk terugtreed als voorzitter”
Vicevoorzitter Bouharrou zei dat hij gruwde van de teksten. „Bizar, dit staat mijlenver van alles wat wij doen. De Raad neemt hier afstand van en ik distantieer me van elke komma. De Joodse gemeenschap dragen wij een warm hart toe. Ik wil niets weten van dit soort flauwekul.”
Bouyafa gold jaren als invloedrijk bestuurder in islamitisch Nederland, maar hij treedt zelden in de schijnwerpers. Hij bestuurde allerlei landelijke moslimclubs, waaronder de Federatie Islamitische Organisaties Nederland (FION). Die club geldt als zusterorganisatie van de fundamentalistische Moslim Broederschap. Bouyafa ontkende dat hij betrokken was bij de broederschap.
NU 21.02.2020 Worden Nederlandse moskeeën door buitenlandse financiers onder druk gezet om orthodoxe boodschappen te verspreiden en radicale predikers uit te nodigen? Op die vraag hoopte de parlementaire ondervragingscommissie de afgelopen twee weken antwoord op te krijgen. Is dat gelukt?
Waarom onderzoekt de Kamer mogelijke ongewenste beïnvloeding van moskeeën?
De commissie wil inzicht krijgen in de mogelijke buitenlandse beïnvloeding van moskeeën in Nederland. Geldschieters uit Saoedi-Arabië, Qatar, Koeweit en Turkije zouden invloed kopen door islamitische instellingen te financieren en af te dwingen dat er een orthodoxe interpretatie van de islam verspreid wordt.
Aanleiding voor de ondervraging zijn berichten van NRC en Nieuwsuur waaruit bleek dat het ministerie van Buitenlandse Zaken over een lijst beschikt van moskeeën die geld hebben aangevraagd bij buitenlandse geldschieters. De lijst is geheim gehouden, terwijl de Kamer al jarenlang om inzicht vraagt.
Parlementaire ondervraging, wat is dat?
De parlementaire ondervraging is een iets lichtere versie van de parlementaire enquête. Het wordt ook wel de flits enquête genoemd. Dat betekent dat de voorbereiding minder intensief is, en het onderzoek van kortere duur. Wel zijn getuigen verplicht te verschijnen en worden zij onder ede verhoord.
Wat zijn we nu te weten gekomen?
De commissie sprak onder meer met AIVD-baas Dick Schoof, de Utrechtse burgemeester Jan van Zanen en vertegenwoordigers van de Haagse as-Soennah-moskee en de Utrechtse stichting alFitrah.
Inlichtingenchef Schoof waarschuwde voor een nieuwe generatie salafisten, orthodoxe moslims, die hun visie op de islam in moskeeën en islamitische instellingen doordrukken. Vicevoorzitter van Raad van Marokkaanse Moskeeën Said Bouharrou beaamde dat. Volgens hem gaat het om ongeveer twintig moskeeën waar de strenge leer de overhand heeft gekregen. Volgens Bouharrou dringt een kleine groep moslims de orthodoxe interpretatie op bij andere moskeegangers.
Hajer Harzi, oud-penningmeester van de Geleense Al Houda-moskee vertelde de commissie hoe radicale moslims de moskee overnamen. Na het verhoor ontving zij naar eigen zeggen bedreigingen.
Er zijn duidelijk zorgen over de invloed van de salafistische leer op sommige moskeeën. Volgens Schoof mag de invloed van de orthodoxe stroming niet onderschat worden: ze spreken goed Nederlands, kennen hun weg op sociale media en willen een parallelle samenleving optuigen waar de salafistische leer naast de Nederlandse rechtstaat komt te staan. Hoe groot deze nieuwe generatie is, is volgens Schoof niet te zeggen.
Waarom is er zoveel te doen rond salafisme?
Is de commissie erachter gekomen of er sprake is van ongewenste beïnvloeding?
Ondanks alle aanwijzingen dat het salafisme voet aan de grond krijgt in Nederland, is niet bewezen dat Saoedi-Arabië, Qatar, Koeweit en Turkije invloed zouden inkopen om moskeeën tot een orthodoxe koers te dwingen.
Aanwijzingen zijn er wel, maar die kunnen niet hard gemaakt worden. Moskeeën as-Soennah en alFitrah erkennen geld te hebben ontvangen uit de Golf, maar bestrijden met klem dat de geldschieters zich bemoeien met de koers van de moskee.
Wettelijk gezien is financiering vanuit het buitenland ook niet verboden en de politiek wil zelf ook niet aan een verbod. Een exclusief verbod op buitenlandse financiering van moskeeën kan niet, omdat dit in strijd is met de vrijheid van godsdienst.
Bovendien zou het verbod voor alle religieuze instellingen moeten gelden, en dat willen de christelijke partijen niet. In het regeerakkoord is afgesproken om geldstromen vanuit onvrije landen zoveel mogelijk te beperken. Drie jaar later onderzoekt het kabinet nog steeds of dat juridisch wel haalbaar is.
Tot nieuwe inzichten lijkt de commissie niet gekomen te zijn. De commissie heeft geen stukken bij het ministerie van Buitenlandse Zaken opgevraagd.
Wel zijn er stukken opgevraagd bij de moskeeën, maar ook daar kwam geen hard bewijs uit naar voren. De stukken van alFitrah ontbraken, omdat de stichting die niet wil vrijgeven. De commissie heeft geprobeerd de documenten via de rechter te krijgen, maar het hoger beroep diende pas op vrijdag, een dag na het laatste verhoor.
De commissie komt naar verwachting eind april met een eindverslag.
NOS 21.02.2020 Het kabinet wil geldstromen uit “onvrije landen” naar moskeeën, religieuze en maatschappelijke organisaties verbieden. Ook wil het kabinet dat deze organisaties verplicht worden grote donaties van buiten de Europese Unie openbaar te maken.
In een brief aan de Tweede Kamer omschrijft het kabinet wat wordt bedoeld met onvrije landen: “Het betreft landen waar normen gelden die haaks staan op de kernwaarden van onze democratische rechtsstaat. Het gaat daarbij om landen die geen godsdienstvrijheid, vrijheid van meningsuiting of vrijheid van vereniging kennen, en niet, of slechts in beperkte mate, voldoen aan de normen van rechtsstatelijkheid.”
Omdat de twee maatregelen juridisch erg ingewikkeld zijn, wordt eerst advies gevraagd aan de Raad van State. Het verbod op geldstromen mag niet in strijd zijn met “grondwettelijke en Europees-rechtelijke vrijheden”. Voor de verplichte transparantie van donaties is al een wetsvoorstel in de maak.
Parlementair onderzoek
Gisteren was de laatste verhoordag van het parlementaire onderzoek naar ongewenste beïnvloeding van moskeeën. Het ging daarbij vooral over geldstromen van miljoenen euro’s uit Qatar, Koeweit en Saudi-Arabië naar Nederlandse salafistische en ultra-orthodoxe moskeeën.
Directeur van de AIVD Schoof zei in zijn verhoor dat financiering vanuit de Golfstaten op zichzelf geen probleem hoeft te zijn, maar wel als daarmee salafistische ‘aanjagers’ worden gesteund. De politieke stroming van het salafisme wil zich volgens de AIVD bemoeien met de politiek in Nederland.
Verschillende organisaties, zoals het Contactorgaan Moslims en Overheid en de Raad van Marokkaanse Moskeeën Nederland, hebben tegen de commissie gezegd een convenant te willen sluiten over openheid over donaties. Maar volgens die instanties willen nog niet genoeg organisaties meewerken.
Telegraaf 21.02.2020 In de week van het omstreden verhoor van imam Salam in de Tweede Kamer, sorteert het kabinet voor op het aanpakken van buitenlandse financiering van moskeeën.
Hiermee wordt een voornemen uit het regeerakkoord verder vormgegeven. Het kabinet wil een verbod van financiering uit onvrije landen richting maatschappelijke en religieuze organisaties. „Het gaat daarbij om landen die geen godsdienstvrijheid, vrijheid van meningsuiting of vrijheid van vereniging kennen”, aldus minister Koolmees (Sociale Zaken).
Of het voornemen ook in daden kan worden omgezet is nog onduidelijk. Koolmees wil eerst advies van de Raad van State ’gezien de complexiteit van dergelijke maatregelen’.
Ordinaire ruzie
Een speciale ondervragingscommissie van Kamerleden doet momenteel onderzoek naar ongewenste geldstromen naar moskeeën. Het verhoor van imam Salam van de Utrechtse alFitrah-moskee leidde tot een ordinaire ruzie, waar de geestelijke geen respect toonde voor de volksvertegenwoordiging en geen antwoorden gaf op een aantal gestelde vragen.
In het parlement wordt gevreesd dat golfstaten via forse donaties extremistisch islamitisch gedachtegoed proberen te verspreiden in Nederland. De commissie houdt verhoren en doet eigen onderzoek om met voorstellen te komen deze geldstromen en invloeden aan te pakken.
Het feit dat Koolmees tweeënhalf jaar na zijn aantreden niet zelf met een plan komt om de geldstromen aan te pakken, geeft aan dat het kabinet grote moeite heeft om de wensen uit het regeerakkoord in daden om te zetten.
Dit komt onder meer vanwege grondwettelijke vrijheden rond vereniging en godsdienst. Zo is het Den Haag al lange tijd een doorn in het oog dat er door moskeeën Koranlessen kunnen worden aangeboden aan kinderen, zonder dat de overheid in de gaten kan houden of die wel conform Nederlandse wetgeving plaatshebben. Een Koranles is officieel geen onderwijs en valt dus buiten de bevoegdheid van de Inspectie van het Onderwijs.
Koranles
In de Kamerverhoren van deze week werd duidelijk dat kinderen op de alFitrah-moskee maar liefst veertien uur Koranles krijgen, waar ze onder meer te horen krijgen dat het vieren van Sinterklaas en Kerstmis niet goed is.
Deze vieringen zouden immers christelijk zijn en daarmee taboe. Ook heeft de Kamer zorgen over wat kinderen wordt aangeleerd over homoseksualiteit, polygamie en uithuwelijking. Aangetroffen lesmateriaal uit Saudie-Arabië beloofde niet veel goeds.
De Utrechtse burgemeester Van Zanen heeft eens verkend of de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd op de moskee afgestuurd kon worden, maar dit bleek niet mogelijk. Hij raadde de commissie aan met een voorstel te komen om een dienst in te stellen die toch kan meekijken bij de Koranlessen.
Aanpakken bestuurders
Tot nu toe komt het kabinet niet verder dan het aanpakken van bestuurders in moskeeën die zich niet aan regels houden. Ook is er een wet in de maak waarmee er meer transparantie rond buitenlandse financiering moet komen.
Dit is volgens Koolmees ’een eerste stap’ op weg naar inzicht krijgen in aard en omvang van de geldstromen. Het aanpakken ervan is een tweede en daartoe wordt nu advies gevraagd aan de Raad van State.
MSN 21.02.2020 In de week van het omstreden verhoor van imam Salam in de Tweede Kamer, sorteert het kabinet voor op het aanpakken van buitenlandse financiering van moskeeën.
Hiermee wordt een voornemen uit het regeerakkoord verder vormgegeven. Het kabinet wil een verbod van financiering uit onvrije landen richting maatschappelijke en religieuze organisaties. „Het gaat daarbij om landen die geen godsdienstvrijheid, vrijheid van meningsuiting of vrijheid van vereniging kennen”, aldus minister Koolmees (Sociale Zaken).
Of het voornemen ook in daden kan worden omgezet is nog onduidelijk. Koolmees wil eerst advies van de Raad van State ’gezien de complexiteit van dergelijke maatregelen’.
Ordinaire ruzie
Een speciale ondervragingscommissie van Kamerleden doet momenteel onderzoek naar ongewenste geldstromen naar moskeeën. Het verhoor van imam Salam van de Utrechtse alFitrah-moskee leidde tot een ordinaire ruzie, waar de geestelijke geen respect toonde voor de volksvertegenwoordiging en geen antwoorden gaf op een aantal gestelde vragen.
In het parlement wordt gevreesd dat golfstaten via forse donaties extremistisch islamitisch gedachtegoed proberen te verspreiden in Nederland. De commissie houdt verhoren en doet eigen onderzoek om met voorstellen te komen deze geldstromen en invloeden aan te pakken.
Grote moeite
Het feit dat Koolmees twee-en-een-halfjaar na zijn aantreden niet zelf met een plan komt om de geldstromen aan te pakken, geeft aan dat het kabinet grote moeite heeft om de wensen uit het regeerakkoord in daden om te zetten.
Dit komt onder meer vanwege grondwettelijke vrijheden rond vereniging en godsdienst. Zo is het Den Haag al lange tijd een doorn in het oog dat er door moskeeën Koranlessen kunnen worden aangeboden aan kinderen, zonder dat de overheid in de gaten kan houden of die wel conform Nederlandse wetgeving plaatshebben. Een Koranles is officieel geen onderwijs en valt dus buiten de bevoegdheid van de Inspectie van het Onderwijs.
Koranles
In de Kamerverhoren van deze week werd duidelijk dat kinderen op de alFitrah-moskee maar liefst veertien uur Koranles krijgen, waar ze onder meer te horen krijgen dat het vieren van Sinterklaas en Kerstmis niet goed is.
Deze vieringen zouden immers christelijk zijn en daarmee taboe. Ook heeft de Kamer zorgen over wat kinderen wordt aangeleerd over homoseksualiteit, polygamie en uithuwelijking. Aangetroffen lesmateriaal uit Saudie-Arabië beloofde niet veel goeds.
De Utrechtse burgemeester Van Zanen heeft eens verkend of de inspectie Jeugdzorg op de moskee afgestuurd kon worden, maar dit bleek niet mogelijk. Hij raadde de commissie aan met een voorstel te komen om een dienst in te stellen die toch kan meekijken bij de Koranlessen.
Aanpakken bestuurders
Tot nu toe komt het kabinet niet verder dan het aanpakken van bestuurders in moskeeën die zich niet aan regels houden. Ook is er een wet in de maak waarmee er meer transparantie rond buitenlandse financiering moet komen.
Dit is volgens Koolmees ’een eerste stap’ op weg naar inzicht krijgen in aard en omvang van de geldstromen. Het aanpakken ervan is een tweede en daartoe wordt nu advies gevraagd aan de Raad van State.
NOS 20.02.2020 De laatste verhoordag van de Tweede Kamercommissie die ongewenste beïnvloeding van moskeeën onderzoekt is achter de rug. Grote vraag is wat de conclusie van de commissie zal zijn: is er sprake van die beïnvloeding uit “onvrije landen”, en zo ja, moet de overheid ingrijpen?
Een terugblik op twee weken verhoren onder ede.
Het meest spraakmakende verhoor was dat met imam Suhayb Salam van de alFitrah-moskee in Utrecht, gisteren. Hij weigerde meteen al op te staan bij het afleggen van de belofte en noemde het verhoor een poppenkast.
Commissie krijgt ruzie met ondervraagde Salam
Het verhoor van Salam krijgt een juridisch staartje. Hij wilde nauwelijks antwoord geven op vragen over zijn moskeescholen, waar kinderen leren dat andersgelovigen slecht zijn en dat homoseksualiteit bestraft moet worden. Ook wilde hij niet zeggen of er niet-wettige islamitische huwelijken worden gesloten.
De commissie onderzoekt of hij voor meineed kan worden vervolgd. Zulke juridische stappen moeten wel kans van slagen hebben, want het proces verliezen zou schadelijk kunnen zijn voor het aanzien van de commissie.
En dan is er morgen het hoger beroep van de stichting alFitrah van dezelfde imam Salam. Die moet volgens een uitspraak van de rechter informatie en documenten aan de Tweede Kamer geven, op straffe van een dwangsom. De stichting vecht dat aan.
Geen invloed in ruil voor geld
Dan de centrale onderzoeksvraag. Uit geen van de verhoren is gebleken dat er een direct verband is tussen geld uit Qatar, Koeweit en Saudi-Arabië en religieuze invloed. Er zijn geen contracten boven water gekomen waarin een geldschieter eist dat er bepaalde religieuze lessen worden gegeven, of bepaalde imams moeten preken.
De tot de islam bekeerde Nederlander Jacob van der Blom haalde bijvoorbeeld miljoenen binnen uit Qatar en Koeweit. Maar hij bestrijdt dat daar religieuze invloed voor werd teruggevraagd. Ook El Damanhoury van de Al-Fourqaan moskee in Eindhoven, Taheri van de As-Soennah-moskee in Den Haag en Salam van alFitrah zeggen dat hun geldschieters geen invloed hebben op de religieuze koers.
Toch worden er soms mensen uit deze landen benoemd in moskeebesturen, bijvoorbeeld vlak nadat er een grote financiële donatie is gedaan. Maar de betekenis daarvan is onduidelijk.
Van discussie tot bedreigingen
Wat de onderzoekscommissie ook heeft opgeleverd is veel discussie buiten de verhoorzaal. Vier islamitische organisaties stuurden een brandbrief aan Tweede Kamervoorzitter Arib. Zij vinden het niet eerlijk dat alleen moskeeën en hun geldstromen worden onderzocht.
En op sociale media discussiëren mensen over de vraag welke islamitische organisaties eigenlijk welke moslims en moskeeën vertegenwoordigen.
Saïd Bouharrou, vice-voorzitter van de Raad van Marokkaanse Moskeeën Nederland, werd na zijn verhoor aangevallen op sociale media. Hij had gezegd dat de AIVD terecht waarschuwt voor de negatieve invloed van een kleine groep jongere, fundamentalistische moslims.
Hajer Harzi kreeg via haar dochter dreigvideo’s toegestuurd. “Een kogel is zo besteld”, riepen gemaskerde jongens in een filmpje. Zij had de commissie verteld over de invloed van extremistisch gedachtengoed in de moskee Al Houda in Geleen.
Bouharrou en Harzi worden op sociale media door sommige mensen voor leugenaar of verrader uitgemaakt, terwijl anderen hen juist dapper vinden en het voor ze opnemen.
Hoe gaat het dan wel?
Uit verschillende verhoren kwam naar voren dat sommige Nederlandse moslims zich laten beïnvloeden door buitenlandse ultra-orthodoxe stromingen. Dat gaat via informele internationale netwerken en via sociale media zoals YouTubefilmpjes, niet zozeer via formele financiële overeenkomsten. De groep salafistische en ultra-orthodoxe moslims in Nederland is hierdoor gegroeid, blijkt uit onderzoek van de AIVD.
Islamitische organisaties die geen problemen hebben met salafisme of juist kiezen voor een orthodoxere koers, zoeken zelf hun financiers op in de Golfstaten. Zij weten via hun netwerk hoe zij dat moeten doen.
Met het geld worden koranscholen bekostigd en nieuwe moskeeën gebouwd door steeds professioneler opererende Nederlandse organisaties. Die hebben een aantrekkingskracht voor bepaalde jonge moslims en gezinnen die er zelf voor lijken te kiezen strenger in de leer te zijn dan hun ouders.
De commissie moet een voorzet geven aan de Tweede Kamer of hier wel of niet moet worden ingegrepen. Bijvoorbeeld door de Onderwijsinspectie zeggenschap te geven over informele weekendscholen, of door openbaarheid van donaties uit het buitenland te verplichten. Maar elke maatregel die de vrijheid van godsdienst in gevaar brengt, zal moeilijk bespreekbaar zijn.
In april 2020 wil de commissie het eindrapport klaar hebben.
Telegraaf 20.02.2020 Tegen beïnvloeding van Turkse Nederlanders vanuit Ankara is niet meer te doen. Volgens hoogleraar Erik-Jan Zürcher heeft de Turkse gemeenschap ook behoefte aan bemoeienis uit het moederland.
„Beïnvloeding vanuit Turkije in Europa is er zeker”, zei de hoogleraar Turkse talen en culturen op de laatste dag van de parlementaire verhoren over ongewenste buitenlandse beïnvloeding. Donderdag stond de beïnvloeding vanuit Turkije centraal. Zürcher schetste een beeld van sterke wisselwerking tussen de Turkse regering en de gemeenschappen binnen Nederland en andere Europese landen.
De hoogleraar stipt aan dat de Turkse bemoeienis in Europa een behoefte vervult. „De Turken in Europa voelen de ’successen’ die Erdogan heeft geboekt ook echt als iets waardoor zij zelf steviger in hun schoenen staan.”
Erik-Jan Zurcher, hoogleraar Turkse talen en culturen aan de universiteit van Leiden, tijdens de de openbare verhoren van de parlementaire ondervragingscommissie over moskeeën en islamitische organisaties. Ⓒ ANP
Aan die Turkse beïnvloeding valt volgens Zürcher weinig te doen. Volgens hem zijn de instrumenten die nodig zijn om in te grijpen er al. „Anders dan goed monitoren wat er gebeurt en bestaande wetgeving handhaven, is er niet veel meer wat je kan doen.”
Diyanet-moskeeën
De commissie wilde in het tweede verhoor van Murat Türkmen, secretaris van de omstreden Islamitische Stichting Nederland, weten of via de zogeheten Diyanet-moskeeën ook politieke invloed op Turkse Nederlanders wordt uitgeoefend. Die stipte in zijn openingsstatement al aan dat zijn organisatie alleen een religieus doel heeft.
Maar de commissie confronteerde hem met allerlei incidenten die op heel andere doelen wezen. Zo was er een imam die een jihadpreek gaf in Hoorn. Een gratis busreis naar Almelo om te protesteren tegen de onthulling van een monument voor de Armeense genocide, waarvoor geïnteresseerden zich bij Diyanet konden aanmelden. Of de voormalige ISN-voorzitter Yusuf Acar die een lijst van Gülenisten in Nederland doorspeelde aan Ankara.
Ottomaanse marsmuziek
Volgens Türkmen waren het ’incidenten’. Hij zei vaak dat hij niet veel van de zaken af wist, omdat het voor zijn benoeming in het ISN-bestuur gebeurd was. Dat er bij het protest in Almelo Ottomaanse marsmuziek werd gespeeld, dat had volgens Türkmen ’misschien niet mogen gebeuren’. Dat een Gülenist die op de doorgespeelde lijst stond aan de commissie had verklaard dat hij vreesde voor zijn familie in Turkije, vond Türkmen ’wel vervelend’.
De verhoren van Zürcher en Türkmen waren de laatste in een reeks van de afgelopen twee weken. De commissie, onder leiding van CDA-Kamerlid Michel Rog gaat nu aan de slag met alle informatie. In de loop van april hoopt hij de bevindingen te kunnen presenteren. Maar het kan zijn dat de commissie besluit extra verhoren af te nemen.
Imam Suhayb Salam
Rog reageerde nog kort op de vraag of zijn commissie onderzoek doet naar meineed door imam Suhayb Salam van de alFitrah-moskee. Hij schoffeerde woensdag de Kamer tijdens een onheilspellend verhoor en weigerde, ook al stond hij onder ede, op sommige vragen antwoord te geven.
„We gaan de schriftelijke informatie naast de verklaringen onder ede leggen”, zei Rog over het mogelijke meineed. „Dat gaan we heel zorgvuldig wegen.”
NOS 20.02.2020 De 148 Turkse moskeeën van Islamitische Stichting Nederland (ISN) bedrijven geen politiek en geven geen politieke boodschappen door namens de regering-Erdogan, zegt secretaris Türkmen. Hij werd verhoord op de laatste verhoordag van de Tweede Kamer-commissie die onderzoek doet naar beïnvloeding van moskeeën.
Aan Türkmen had de commissie geen vragen over salafisme of geldstromen uit Qatar of Koeweit, maar over nationalistische invloed van de Turkse regering via de stichting ISN, ook bekend als Hollanda Diyanet Vakfi.
Alle imams zijn in Turkije opgeleid en worden betaald door de Turkse overheid. Ook moeten zij verantwoording afleggen aan de Turkse attaché in Rotterdam en komen zij regelmatig bij elkaar om over preken te praten. Maar politieke instructies krijgen zij niet, denkt Türkmen. “Het gaat bijvoorbeeld over orgaandonatie, roken en alcohol, trouwstoeten die zich moeten gedragen of andere maatschappelijke ontwikkelingen.”
Na de coup
Türkmen verzekerde de commissie dat de acties van oud-bestuurder Acar fout waren en niet meer voorkomen. Acar verzamelde vlak na de couppoging in Turkije namen van Nederlandse Gülen-aanhangers en gaf die door aan de Turkse regering.
“Dat is spionage”, zei Türkmen. “We leven hier in Nederland, dat had nooit mogen gebeuren.” Acar was zowel diplomaat als bestuurder van de moskee-organisatie. Dat kan nu niet meer, zei Türkmen tegen de Kamercommissie. Volgens hem is ISN een Nederlandse organisatie, die alleen maar gebruikmaakt van de diensten van het Turkse ministerie van godsdienstzaken.
De commissie van de Tweede Kamer zei regelmatig dat er al een uitgebreid vooronderzoek was geweest. Of de commissie ook de conclusie trekt dat er van nationalistische of politieke beïnvloeding geen sprake is moet in het eindrapport blijken.
AD 20.02.2020 De Turkse gemeenschap in Nederland staat dagelijks bloot aan propaganda waarin het Westen de vijand is. Die boodschap had de hoogleraar Turkse talen en culturen Erik-Jan Zürcher vanmorgen in zijn verhoor in de mini-enquête naar ongewenste buitenlandse beïnvloeding van islamitische instellingen.
De boodschap is: je leeft in een land dat Turkije slecht gezind is, Erik-Jan Zürcher , Universiteit Leiden.
,,De boodschap is: je leeft in een vijandig land. Je leeft in een land dat Turkije slecht gezind is,’’ vatte Zürcher het samen. Zo’n 70 procent van de Turkse gemeenschap in Nederland is daar volgens hem vatbaar voor.
Volgens hem gaat de beïnvloeding niet via de Turkse moskeeën in Nederland, hoewel het overgrote deel is aangesloten bij de Turkse overheidsorganisatie Diyanet, dat imams en de vrijdagpreken aanlevert. Daarmee zijn in feite Turkse ambtenaren hier actief, beaamde Zürcher.
Diyanet valt rechtstreeks onder president Erdogan en voegt zich naar de wensen van de Turkse regering. Maar, stelde Zürcher, de organisatie verspreidt niet stelselmatig een anti-Europese of anti-Nederlandse boodschap. Diyanet focust op religieuze boodschappen en die zijn doorgaans gematigd van toon. ,,Radicalisering is geen issue bij Diyanet.’’
Propaganda
De antiwesterse propaganda verspreidt Turkije via sociale media en tv en kranten, die bijna allemaal het standpunt van de regering-Erdogan uitdragen. Sinds 2010 bestaat daarnaast het ‘Presidium voor Turken in het Buitenland en Verwante Gemeenschappen’, dat vooral via uitwisselingsprogramma’s en beurzen de band met de Turkse diaspora van 6,5 miljoen mensen te versterken.
Dat een groot deel van de Turkse Nederlanders open staat voor Ankara’s propaganda, komt omdat zij met Erdogan het gevoel hebben dat moslims niet welkom zijn in het Westen. ‘Dat maakt het probleem niet kleiner maar groter,’ schrijft Zürcher in een notitie ten behoeve van zijn verhoor.
Verbieden
Zürcher staat afwijzend tegen het verbieden van Diyanetin Nederland, waardoor de Turkse imams zouden moeten vertrekken. ,,Het probleem is: waar vervang je de mensen dan door?’’ Hij denkt dat er geen draagvlak is in de Turks-Nederlandse gemeenschap voor Nederlandse imams, nog los van het feit dat een Nederlandse imamopleiding nog steeds niet goed van de grond is gekomen.
Hij acht het effectiever wanneer Nederland in Europees verband de beïnvloeding van eigen onderdanen aan de kaak stelt.
‘Lange arm’
Het doorspelen van namen van Nederlandse sympathisanten van Fethullah Gülen, de grootste tegenstander van de Turkse president, aan Turkije had nooit mogen gebeuren. Dat zei Murat Türkmen, secretaris van de Turkse overheidsinstantie Diyanet, vanmiddag in een ander verhoor. Die organisatie, waar ook veel Nederlandse moskeeën aan zijn verbonden, wordt regelmatig ‘de lange arm van Turkije’ genoemd.
Het Turkse staatspersbureau Anadolu publiceerde in 2016 een lijst met Nederlandse organisaties die de omstreden prediker Gülen zouden steunen. De Turkse regering beschuldigt Gülen ervan achter de mislukte staatsgreep van 2016 te zitten. Sindsdien vervolgt president Erdogan de Gülenisten, aanhangers van de predikant. Türkmen benadrukt dat de schuldige oud-voorzitter deze lijst verspreidde op persoonlijke titel, niet uit naam van de stichting.
Diyanet wordt vaak verweten een verlengstuk van de regering in Ankara te zijn, die invloed uitoefent op Turkse Nederlanders. Türkmen werd hierover gehoord in een onderzoek naar ongewenste buitenlandse beïnvloeding van Nederlandse moskeeën.
Of een Turkse imam in Nederland wat hem betreft loyaal zou moet zijn aan Nederland of Turkije, wilde Türkmen niet zeggen. Wel zegt hij dat ‘het gewoon niet kan’ als de Turkse overheid aan een imam vraagt om namen door te geven.
De verhoren van de Tweede Kamer zijn vandaag afgesloten. De onderzoekscommissie verwacht eind april de resultaten aan de Kamervoorzitter aan te bieden.
Telegraaf 20.02.2020 De secretaris van de omstreden Islamitische Stichting Nederland (Hollanda Diyanet Vakfi), de koepelorganisatie van Nederlandse moskeeën, wordt donderdag door de Tweede Kamer gehoord. Hiermee worden de twee weken durende verhoren over buitenlandse beïnvloeding van Nederlandse moskeeën afgesloten.
Eind 2016 kwam deze stichting in het nieuws omdat de voorzitter ervan werd beschuldigd informatie te hebben doorgespeeld aan Turkije. Hij zou namen van zogenoemde Gülenisten hebben doorgespeeld aan Ankara. De Turkse regering ziet aanhangers van de Turkse geleerde Fethullah Gülen als terroristen.
Ook hoogleraar Turkse talen en culturen Erik-Jan Zürcher neemt op de laatste dag plaats bij de onderzoekscommissie van de Tweede Kamer.
Eerder deze week werden een voormalige bestuursvoorzitter van de As-Soennah-moskee uit Den Haag en de bestuursvoorzitter van de Utrechtse alFitrah-moskee al gehoord.
Eind april 2020 publiceert de onderzoekscommissie de uitkomst van het onderzoek.
RTL 20.02.2020 Heeft imam Suhayb Salam gisteren gelogen terwijl hij onder ede stond? De Kamercommissie die hem ondervroeg over ongewenste financiering van moskeeën, onderzoekt of er sprake is geweest van meineed. Als dat zo is, is dat een enorm pittig misdrijf, zegt hoogleraar Henny Sackers.
De verhoren voor de parlementaire onderzoekscommissie gebeuren allemaal onder ede: alle mensen die gehoord worden, moeten voorafgaand aan het verhoor verklaren dat ze de waarheid spreken.
Niet de waarheid
Over één zaak kan alvast vastgesteld worden dat imam Salam van de Utrechtse alFitrah-moskee in ieder geval niet de waarheid sprak. Hij zei onder ede tegen de commissie dat hij de financiële stukken van de moskee, die de fiscale opsporingsdienst FIOD eerder in beslag had genomen, niet heeft teruggekregen.
Maar in een eerder stuk van de rechtbank (van 17 januari), zit een bijlage waarin de stichting aangeeft de stukken in januari 2017 terug te hebben gekregen.
Salam zei onder ede dat hij de stukken van de moskee niet heeft teruggekregen.
Voor het onderzoek naar meineed vergelijkt de Kamercommissie informatie uit het vooronderzoek met wat Salam heeft gezegd heeft op het verhoor.
Hoogleraar: ‘Pittig misdrijf’
Als daaruit blijkt dat de imam inderdaad meineed heeft gepleegd, is dat volgens hoogleraar sanctierecht Henny Sackers een ‘schoffering van de rechtsstaat’. Daarom zijn de sancties niet mals. “Als je meineed hebt gepleegd kun je een maximale gevangenisstraf van zes jaar krijgen en een geldboete van maximaal 20.000 euro. Afhankelijk van de ernst van de valse verklaringen.”
Heb je als getuige of deskundige gelogen tijdens een strafzaak en heeft dit gevolgen gehad voor de verdachte? Dan kan volgens de hoogleraar die celstraf zelfs oplopen tot negen jaar en een maximale geldboete van ongeveer 76.000 euro.
Sackers: “Het komt ook voor dat je in bepaalde situaties je beroep niet meer mag uitvoeren en je hebt bovendien een zwaar strafblad.”
NOS 19.02.2020 In de verhoorzaal in de Tweede Kamer is onenigheid ontstaan tussen de parlementaire onderzoekscommissie en bestuurder en imam Suhayb Salam van de alFitrah-moskee in Utrecht. Het verhoor is inmiddels afgerond. “Schijnvertoning. Poppenkast”, waren de laatste woorden van Salam.
De commissie wilde weten hoe Salam de financiën van de moskee en de koranscholen heeft geregeld. In een vragensessie hierover gaf de commissie aan dat een bepaald antwoord van Salam voldoende was. De commissie stelde een volgende vraag, maar Salam bleef doorpraten.
Salam stelde enkele malen dat hij gaat over hoe hij antwoord wil geven, en niet de commissie. Die heeft veel vragen en wil een bepaalde snelheid en volgorde van onderwerpen aanhouden. Commissievoorzitter Rog greep in: “Wij bepalen hier de orde. Als het zo gaat, moet ik dit verhoor afbreken en dat wil ik niet.”
Commissie krijgt ruzie met ondervraagde Salam
Regelmatig herhaalde zich de situatie dat de commissie een vraag stelde en Salam daar doorheen bleef praten. Hij zei: “U gaat hier niet de hogere over mij spelen.” Voorzitter Rog schakelde op een gegeven moment de microfoon van Salam uit. Die reageerde boos en zei dat de commissie hem de mond wilde snoeren. Uiteindelijk ging het verhoor toch verder.
Salam wilde geen antwoord geven op de vraag of er in zijn moskee islamitische huwelijken worden gesloten zonder voorafgaand burgerlijk huwelijk. Salam antwoordde dat het aan een vader is om zijn dochter weg te geven. Commissievoorzitter Rog vindt dit geen antwoord op de vraag en beraadt zich op volgende stappen.
De commissie stelde hem ook vragen over het vieren van kinderverjaardagen, of Salam zegt dat gelovigen niet naar ‘ongelovige’ psychologen mogen, en andere vermeende uitspraken en theologische voorschriften. Daar gaf hij ook geen rechtstreeks antwoord op maar zegt dat de stichting zelf zorgt voor gelovigen die in nood zijn.
De bestuursvoorzitter van alFitrah heeft volgens zijn islamitische principes bezwaar tegen de commissie en het onderzoek. De Kamer spande eerder een rechtszaak aan tegen de stichting alFitrah omdat deze geen informatie wilde geven. Het hoger beroep dient op 21 februari.
Imam Suhayb Salam: wie wordt hier nu ongewenst beïnvloed
De aanleiding van het onderzoek door de Tweede Kamer is berichtgeving van NRC en Nieuwsuur. Daaruit bleek dat zeker dertig islamitische organisaties in Nederland de afgelopen jaren miljoenen euro’s uit Qatar, Koeweit en Saudi-Arabië hebben aangevraagd.
Telegraaf 19.02.2020 Het verhoor van de geestelijke en bestuursvoorzitter Salam van de Utrechtse alFitrah moskee is woensdagmiddag uitgelopen op een ruzie met de Tweede Kamerleden die hem bevroegen. De getuige wenste niet onderbroken te worden en beschuldigde de Tweede Kamer ervan mee te doen met het demoniseren van moslims.
Het begin van het verhoor had voorspellende waarde, toen commissievoorzitter Rog aankondigde dat Salam ‘ervoor had gekozen niet te gaan staan bij het afleggen van de eed.’
Het wekte de indruk dat de getuige weinig respect had voor zijn aanstaande ondervragers. Dat bleek inderdaad het geval. Het gesprek verliep in grimmige sfeer, omdat Salam de vragen van de gekozen volksvertegenwoordigers niet, onvolledig of onduidelijk beantwoordde.
De commissie doet onderzoek naar buitenlandse geldstromen richting moskeeën in Nederland en mag onder ede getuigen horen om de waarheid boven tafel te krijgen. Maar dat ging lastig bij dit verhoor, omdat Salam antwoorden gaf die niet pasten bij de vragen die gesteld werden. Andere antwoorden wilde hij echter niet geven.
„Of ik geef antwoord, of we gaan naar de rechter”, dreigde Salam. Hij trof de commissie al eerder in de rechtszaal, want zijn moskee weigert interne documenten over mogelijke geldstromen te verstrekken aan de commissie. De rechter gaf de commissie gelijk.
Gesprek ontspoort
Voorzitter Rog probeerde de orde te herstellen, maar ook daarna ontspoorde het gesprek nog regelmatig na onduidelijke of wisselende antwoorden. Op de vraag of hij kinderen aanleert om geen Sinterklaas te vieren, zoals het Verweij Jonker instituut constateerde, kwam bijvoorbeeld het antwoord dat Noord-Nederland geen carnaval viert.
Waarom had hij al vijf jaar geen jaarverslag bij de Kamer van Koophandel ingeleverd? Jaarverslagen kunnen ook mondeling, zei de bestuursvoorzitter.
En hoe zit het met de financiële geldstromen in zijn moskee? „Dat weet de penningmeester.”
Wie bepaalt de inhoud van de Koranlessen die de moskee 14 uur per week aan kinderen geeft? „Dat bepaalt de islam”, zei Salam.
„Alle mensen zijn welkom bij ons” sprak hij vervolgens spottend tegen Kamerlid Stoffer van de streng-christelijke SGP. „Als u geïnteresseerd bent, bent u welkom.”
Op de publieke tribune zat een groepje mannelijke fans van de geestelijke, waarvan eentje net als Salam zelf in een gewaad en met een mutsje op. Zij konden zijn grappen en het gesar wel waarderen.
Des te groter waren hun vernietigende blikken richting een meisje elders op de tribune dat het waagde zachtjes te klappen toen voorzitter Rog de orde probeerde te herstellen. Ook viel op dat Kamerlid Kuzu (Denk), die ook in de commissie zit, af en toe glimlachend de confrontatie tussen zijn collega’s en de moskeebestuurder gadesloeg. Onderzoekster Pels had eerder woensdag verklaard dat bezoekers van de alFitrah moskee aangespoord zijn om op Denk te stemmen.
Nadat Salam ook nog had gezegd dat vicevoorzitter Bouharrou van de Marokkaanse moskeeën eerder deze week bij de commissie had gelogen en tien keer meineed had gepleegd, noemde hij het werk van de commissie ’een beetje schofterig’, ‘een schijnvertoning’ en diens leden zouden ‘meerdere leugens’ hebben verteld.
„Als moslims laten we ons niet demoniseren. Het is een hetze waar u ook aan bijdraagt.”
De commissie zegt zich te beraden over wat ze doet met het feit dat Salam op bepaalde vragen geen antwoorden wilde geven. Ook leek de commissie te suggereren dat ze over informatie beschikt, waaruit zou blijken Salam zelf niet de waarheid heeft verteld.
AD 19.02.2020 Bestuursvoorzitter en Imam Suhayb Salam van de alFitrah-moskee heeft mogelijk gelogen terwijl hij onder ede stond. De ondervragingscommissie beraadt zich na bestudering van zijn antwoorden op stappen tegen Salam, die vandaag hard botste met de commissie tijdens zijn verhoor.
De parlementaire ondervragingscommissie onderwierp Salam vandaag urenlang aan een verhoor en denkt dat hij tijdens antwoorden op verschillende vragen mogelijk niet de waarheid heeft gesproken. ,,We bestuderen zorgvuldig de antwoorden die de heer Salam onder ede heeft gegeven.” Dat laat de commissie weten in een statement.
Een woordvoerder van de Kamercommissie legt uit dat niet alleen uitvoerig gekeken wordt naar antwoorden die Salam vandaag gaf bij de ondervragingscommissie. Ook uitlatingen die hij eerder al bij de rechter onder ede deed liggen onder een vergrootglas. ,,We beoordelen alle antwoorden en beslissen daarna over mogelijke vervolgstappen.”
Invloed
Tijdens het verhoor door de commissie vandaag werd duidelijk dat de Utrechtse burgemeester Jan van Zanen niet heeft kunnen vaststellen dat buitenlandse financiers invloed uitoefenen op de gang van zaken binnen alFitrah. Dat verklaarde hij persoonlijk voor de commissie, die namens de Tweede Kamer ongewenste buitenlandse beïnvloeding van islamitische instellingen onderzoekt.
Van Zanen vertelde de commissie dat al kort na zijn aantreden in 2014 hem verontrustende berichten bereikten over de moskee. Het contact tussen de gemeente en alFitrah staat op een laag pitje sinds het kritische onderzoek van het Verwey-Jonker Instituut. Volgens Van Zanen houdt imam Suhayb Salam de boot af. Verder zei Van Zanen dat hij de stellige indruk heeft dat Salam ook buiten Utrecht actief is.
Tumultueus
Het verhoor van Salam ontaardde eerder vanmiddag in een tumultueuze sessie, waarin de beschuldigingen over de tafel vlogen.
Aan het einde leek commissievoorzitter en CDA-Kamerlid Michel Rog te zinspelen op meineed gepleegd door Salam, omdat deze verklaarde geen stukken te bezitten over financiën van zijn moskeeorganisatie. ,,U beschikt wel degelijk over de stukken. U ontkent nu dat u daarover beschikt”, zei Rog. Salam ontkende ook dat zijn stichting een bankrekening heeft, wat volgens Rog wel het geval is.
Meteen na afloop van het verhoor, met de microfoon nog aan, deed Salam het geheel af als ‘een poppenkast’. Eerder sprak hij van een schijnvertoning, waarbij hij niet de kans kreeg leugens te weerleggen.
Flitsenquête
We zitten hier niet in een rechtbank. Ik hoop dat u weet wat uw grenzen en mijn grenzen zijn, aldus Suhayb Salam.
Salam was opgeroepen als getuige in de flitsenquête naar buitenlandse geldstromen richting islamitische instellingen. Later vandaag verschijnt de Utrechtse burgemeester Jan van Zanen.
Salam betichtte D66-Kamerlid Rutger Schonis van ‘schofterig gedrag’ toen hij hem niet liet uitpraten. Rog dreigde het verhoor te schorsen toen Salam erop stond dat hij kon uitpraten: ,,Of u laat mij uitpraten of ik ga naar de rechter.” En: ,,We zitten hier niet in een rechtbank. Ik hoop dat u weet wat uw grenzen en mijn grenzen zijn.”
Wij moslims bepalen mede de normen en waarden. Of het u bevalt of niet
De stemming werd al voor aanvang gezet, toen Salam weigerde te staan bij het afleggen van de eed. Vervolgens las hij een verklaring voor waarin hij stelde dat grondrechten van moslims ‘stelsel- en planmatig worden ondermijnd.’ Een aantal politici heeft ‘heropvoeding nodig’, zei hij. Later in het verhoor stelde hij dat de overheid ‘onderdrukkend’ bezig is. ,,Wij moslims bepalen mede de normen en waarden. Of het u bevalt of niet.”
Salam zei circa 1,5 miljoen euro uit Koeweit te hebben ontvangen, onder andere voor de aankoop van een pand in Utrecht. Volgens hem zijn ‘bemoeials’ van de AIVD de afgelopen jaren tot zes keer toe in Koeweit geweest met vragen over mogelijke donaties aan de Al Fitrahmoskee van Salam in Utrecht.
Alarmerend beeld
Eerder op de dag schetste onderzoeker Trees Pels van het Verweij-Jonker Instituut een alarmerend beeld van de organisatie van Salam, waar kinderen tijdens buitenschoolse lessen aangeleerd zou worden zich van de samenleving af te keren. Volgens Salam is dat ver verwijderd van de waarheid. Zijn organisatie doceert op jaarbasis honderden kinderen. ,,Er is zelfs een jaar geweest dat we de duizend haalden.”
Hij zei ‘100 procent’ transparant te zijn over de financiële gang van zaken bij Al Fitrah. Jaarverslagen worden volgens hem mondeling afgehandeld en niet schriftelijk vastgelegd. Hij beschuldigde een eerdere getuige, Saïd Bouharrou, van meineed. De vicevoorzitter van de Raad van Marokkaanse moskeeën verklaarde maandag dat mensen van Al-Fitrah hebben geprobeerd in Nijmegen voet aan de grond te krijgen.
Islamitisch huwelijk
Salam weigerde ja of nee te zeggen op de vraag of hij islamitische huwelijken heeft afgesloten. ,,We begeleiden de mensen in hoe zij volgens de islam behoren te leven. Als ze ons vragen: doen jullie aan huwelijken, dan is ons antwoord heel simpel: als deze meid een vader heeft, dan kan hij haar zelf huwen.”
Voorzitter Rog wees hem op zijn medewerkingsplicht. ,,U heeft de commissie meerdere keren geen antwoord gegeven op de vraag of het voorgekomen is dat u of anderen binnen Al Fitrah islamitische huwelijken hebben gesloten.” Hij ontkende dat zo’n huwelijk strafbaar is, hoewel commissielid Chris Stoffer hem artikel 449 uit het wetboek van Strafrecht voorhield.
Ook op de vraag of hij moslims doceert niet mee te doen aan Nederlandse feestdagen en hen aanraadt niet-gelovigen niet aan te kijken, kwam geen simpel ja of nee. Zijn omstandige antwoorden klonken wel als een bevestiging, al benadrukte hij dat het de kinderen vrij staat zelf te beslissen.
In de verhoren van de ondervragingscommissie van de Tweede Kamer staat vandaag de Utrechtse alFitrah-moskee centraal. We volgden de verhoren in dit liveblog, dat inmiddels is afgesloten.
MSN 19.02.2020 “Schijnvertoning. Poppenkast.” Deze woorden klonken in de verhoorzaal van de Tweede Kamer uit de mond van de omstreden Utrechtse imam Suhayb Salam. De imam stond voor een speciale commissie die onderzoek doet naar ongewenste buitenlandse financiering van moskeeën.
Al voordat het verhoor begon, had imam Salam al ruzie met de parlementaire onderzoekscommissie. “Ik weiger te staan bij het afleggen bij de eed”, sprak de imam van de Utrechtse alFitrah-moskee. Die moskee ligt onder een vergrootglas, onder andere omdat de kinderen bang gemaakt zouden worden voor Nederlandse tradities.
1,5 miljoen uit Koeweit
Vooraf wilde Salam geen inzicht geven in de boekhouding van zijn ultra-orthodoxe moskee. Onder ede gaf de imam toe: zijn moskee kreeg 1,5 miljoen uit Koeweit. “Zonder voorwaarden.”
Over de rest van de financiën van zijn moskee kon hij weinig zeggen. “Ik heb geen inzicht in onze jaarverslagen. Ik ben niet echt een financieel expert. Dat heeft onze penningmeester”. Zijn verweer was dat de Fiod de stukken in beslag heeft genomen. Eerder deze week zei de oud-voorzitter van de As-Soennah moskee in Den Haag dat zij 2,5 miljoen kregen uit Koeweit. Ook zonder voorwaarden.
‘We laten ons door niemand domineren’
De commissie onder leiding van CDA’er Michel Rog had veel vragen aan de imam. Regelmatig kwam het tot een flinke clash. Zo vond de imam dat hij ging over hoe hij antwoord wilde geven, en niet de commissie. “Ik bepaal wanneer u geantwoord hebt en niet u”, zei Salam met ferme toon.
“Ik wil niet dat mijn antwoorden afgehakt worden. We zitten hier niet in een rechtbank.” Bij een van de clashes moest per ongeluk een glas water van de imam het ontgelden. Volgens de imam heeft de moskeestichting een breed scala aan activiteiten. “We hebben een hele brede inzet. Het programma wordt bepaald door de islam.”
Hij vond verder dat de overheid ‘onderdrukkend bezig is.’ “Moslims bepalen mede de normen en waarden. Of u dat nu bevalt of niet.”
Verjaardag vieren?
De ondervragingscommissie wilde ook weten of de imam de kinderen doceerde dat zij geen verjaardagen, kerst, of Sinterklaas mogen vieren. “Wat ik doceer, is dat wij moslims zijn en dat wij vrijheden hebben. En wij laten ons door niemand domineren”, antwoordde de imam.
Op de vraag of de vrouw een man de hand kan schudden zei hij: “Als de vrouw ervoor kiest de man geen hand te schudden dan is dat gewaarborgd in de wet. Dat is vrijheid van godsdienst.”
‘Vader huwt de vrouw’
De ondervragingscommissie wilde verder weten of de imam ook islamitische huwelijken buiten de Nederlandse wet om sluit. “Wij begeleiden mensen. Degene die de vrouw huwt, is haar vader.”
De commissie concludeerde: er kwam geen antwoord op de vraag. Dat gold voor meerdere vragen die aan de imam werden gesteld. Die eindigde het tumultueuze verhoor met de woorden: “Schijnvertoning. Poppenkast.”
Verhoren over ongewenste financiering moskeeën
Een speciale commissie van de Tweede Kamer doet onderzoek naar ongewenste buitenlandse financiering van moskeeorganisaties.
En of dat leidt tot radicale beïnvloeding.
Uit de verhoren wordt vooral duidelijk dat er achter moskeemuren dingen gebeuren die misschien onwenselijk zijn,maar daarmee zijn ze nog niet onwettig.
De commissie onder leiding van CDA-Kamerlid Michel Rog ondervraagt daarvoor allerlei betrokkenen onder ede.
Vandaag was dat onder meer de Utrechtse imam Suhayb Salam.
Telegraaf 19.02.2020 De islamitische hogeschool IUASR in Rotterdam neemt vlak voor een door het kabinet gestelde deadline afstand van een deel van de omstreden uitspraken van haar eigen rector, Ahmet Akgündüz. De vraag is nu of minister Van Engelshoven (Onderwijs) hiermee genoegen neemt.
Rector Akgündüz ligt bij de D66-bewindsvrouw onder een vergrootglas sinds hij discriminerende en opruiende uitspraken heeft gedaan. Hij zei op de Turkse televisie dat tegenstanders van de Turkse president Erdogan volgens de Koran afgeslacht mogen worden. Ook sprak hij zijn walging uit over een ’Europese islam’ die ruimte biedt voor homo’s en vrouwelijke imams.
Van het kabinet kreeg de islamitische hogeschool de opdracht om via een advertentie in een landelijke krant afstand te nemen van de uitspraken. Dat lijkt de school woensdag te hebben gedaan in het Nederlands Dagblad, een krant met een relatief kleine oplage en een betaalmuur.
„De IUASR neemt afstand van voornoemde uitlatingen van Prof. Dr. A. Akgündüz voor zover die zijn opgevat als rechtvaardiging voor het oproepen tot geweld”, luidt de verklaring.
’Juristen kijken ernaar’
Het ministerie van Onderwijs laat weten dat juristen de advertentie momenteel bestuderen en wegen. Als het door minister Van Engelshoven te licht wordt bevonden dan dreigt de hogeschool haar accreditatie te verliezen. De studenten hebben dan geen recht meer op studiefinanciering en kunnen geen bachelor meer halen. „Er wordt nu gekeken of ze voldaan hebben aan het verzoek. En hoe dit juridisch zit”, aldus een woordvoerder van de D66-bewindsvrouw.
VVD-Kamerlid Dennis Wiersma zit op het vinkentouw. Hij vraagt zich af waarom de school zo lang wacht met het afstandnemen van de de uitspraken van Akgündüz. „En waarom sturen ze hem niet de laan uit?”
De procedure die nodig is om de school de duimschroeven aan te draaien en de accreditatie te omtnemen vindt hij sowieso te lang. Een Kamermeerderheid is dat met hem eens. Minister Van Engelshoven moet met een plan komen om dat te verkorten.
Trees Pels, emeritus hoogleraar en senior onderzoeken bij het Verweij-Jonker instituut, tijdens de openbare verhoren van de parlementaire ondervragingscommissie. Ⓒ ANP
Telegraaf 19.02.2020 De Tweede Kamer kreeg woensdagochtend een duister beeld over de invloed op kinderen van orthodoxe Koranlessen in de Utrechtse alFitrah moskee.
Onderzoekster Trees Pels van het Verwey-Jonker Instituut vertelde aan de parlementaire ondervragingscommissie dat er intimidatie plaatsheeft en fundamentalisme hoogtij viert. De lessen zouden ’riskant’ zijn en ’afstand tot de samenleving bevorderen’.
„De boodschap is zeer fundamentalistisch en dogmatisch”, vertelde Pels, die twee onderzoeken deed naar de pedagogische kwaliteiten van wat er aan Koranlessen wordt aangeboden in de moskee.
Kinderen krijgen al op jonge leeftijd les. Dit gebeurt buiten het zicht van de onderwijsinspectie, want die houdt op dit soort ’onderwijs’ geen toezicht.
Streng-islamitische norm
Volgens Pels gaat het om veertien uur per week. Daar leert men niet alleen maar de Koran te lezen, maar doet men aan religieuze en morele vorming naar streng-islamitische norm. Kinderen kunnen er al op zeer jonge leeftijd mee in aanraking komen.
„Kinderen krijgen te horen dat Allah hen zal straffen als ze zich niet aan de norm houden”, aldus Pels. Ze noemde als voorbeeld dat meisjes wordt aangeleerd om niet alleen uit te gaan of op schoolreisje mee te gaan. Daar moest dan een chaperonne mee. „Ze kregen op hun kop en werden geïntimideerd als dat wel was gebeurd.”
Sinterklaas
De moskeelessen ondermijnen wat men op Nederlandse scholen leert, verklaarde Pels. „Kinderen kunnen ontmoedigd raken om mee te doen met regulier basisonderwijs.” De onderzoekster noemde als voorbeeld deelname aan vieringen, zoals Sinterklaas. „Kinderen worden angstig gemaakt om mee te doen.”
Weliswaar zou gezegd worden dat kinderen een eigen keuze moeten maken, maar Pels signaleerde dat druk van de moskee en ouders zwaar kan wegen voor kinderen. Ze waarschuwde dat de Koranlessen het kritisch denkvermogen van kinderen ondermijnen.
De aantrekkingskracht van de moskee komt volgens haar bijvoorbeeld voort uit het feit dat moslims zich in de moskee veilig zouden voelen om zichzelf te zijn. Tot een paar jaar geleden werd stemmen bij verkiezingen ontmoedigd, hoorde de commissie. Tegenwoordig is men daar wat gematigder over, maar wel met een duidelijk stemadvies. „Denk”, zei Pels.
Later woensdag spreekt de commissie die onderzoek doet naar buitenlandse geldstromen richting moskeeën in Nederland, met alFitrah-bestuursvoorzitter en geestelijk leider Salam en de Utrechtse burgemeester Van Zanen.
Den HaagFM 17.02.2020 De as-Soennah moskee krijgt geld uit het buitenland, maar volgens voormalig voorzitter Abdelhamid Taheri hebben de financiers geen invloed op het beleid van de moskee. Taheri werd maandag onder ede gehoord naar aanleiding van berichten over geldstromen naar moskeeën in Nederland vanuit dubieuze golfstaten. Ook ex-burgemeester Pauline Krikke moest voor de commissie verschijnen.
Aanleiding voor de parlementaire ondervraging is een onderzoek van NRC Handelsblad en tv-programma Nieuwsuur. Daaruit blijkt dat islamitische instellingen, waaronder de as-Soennah moskee, in Nederland subsidie hebben aangevraagd en ontvangen uit Golfstaten als Saudi-Arabie en Koeweit. Het zou gaan om miljoenen euro’s.
Inlichtingendienst AIVD waarschuwde de gemeente Den Haag in 2017 al voor een omstreden financier van de as-Soennah moskee. Het islamitische centrum ontving volgens de dienst steun van een Koeweitse liefdadigheidsinstelling die in verband wordt gebracht met terrorisme. Ook zouden met de geldstroom extremistische ideeën kunnen mee vloeien.
Het moskeebestuur liet eerder weten weleens geld te hebben gekregen vanuit Koeweit, maar dat er ‘op geen enkele wijze invloed is uitgeoefend’. De moskee zou de weldoeners nadrukkelijk hebben gezegd op geen enkele wijze bemoeienis te dulden.
Taheri vertelde dat de moskee geld uit diverse bronnen krijgt. Voor de dagelijkse gang van zaken komt het geld volgens de moskee uit Nederland, bijvoorbeeld door inzamelingen tijdens het vrijdaggebed. Alleen voor bijzondere uitgaven wordt er subsidie in het buitenland gevraagd.
OmroepWest 17.02.2020 De as-Soennah moskee krijgt geld uit het buitenland, maar volgens voormalig voorzitter Abdelhamid Taheri hebben de financiers geen invloed op het beleid van de moskee.
Taheri werd maandag onder ede gehoord naar aanleiding van berichten over geldstromen naar moskeeën in Nederland vanuit dubieuze golfstaten. Ook ex-burgemeester van Den Haag Pauline Krikke moest voor de commissie verschijnen.
Aanleiding voor de parlementaire ondervraging is een onderzoek van NRC Handelsblad en tv-programma Nieuwsuur. Daaruit blijkt dat islamitische instellingen, waaronder de as-Soennah moskee, in Nederland subsidie hebben aangevraagd en ontvangen uit Golfstaten als Saudi-Arabie en Koeweit.
Het zou gaan om miljoenen euro’s. Inlichtingendienst AIVD waarschuwde de gemeente Den Haag in 2017 al voor een omstreden financier van de as-Soennah moskee. Het islamitische centrum ontving volgens de dienst steun van een Koeweitse liefdadigheidsinstelling die in verband wordt gebracht met terrorisme. Ook zouden met de geldstroom extremistische ideeën kunnen mee vloeien.
Het moskeebestuur liet eerder weten weleens geld te hebben gekregen vanuit Koeweit, maar dat er ‘op geen enkele wijze invloed is uitgeoefend’. De moskee zou de weldoeners nadrukkelijk hebben gezegd op geen enkele wijze bemoeienis te dulden.
Taheri vertelde dat de moskee geld uit diverse bronnen krijgt. Voor de dagelijkse gang van zaken komt het geld volgens de moskee uit Nederland, bijvoorbeeld door inzamelingen tijdens het vrijdaggebed. Alleen voor bijzondere uitgaven wordt er subsidie in het buitenland gevraagd.
Bemiddelaar
Deze buitenlandse subsidies waren het onderwerp van de parlementaire ondervraging. Taheri vertelde een bemiddelaar in Koeweit te hebben die voor de Haagse moskee in het land op zoek ging naar fondsen en donaties.
Hierbij ging het om bedragen tot 2,5 miljoen euro. Bij vragen moest Taheri toegeven dat hij niet wist waar het geld precies vandaan kwam. Hij kon niet garanderen dat er geen sprake is geweest van inmenging door deze buitenlandse financiers.
De berichten waren voor een meerderheid van de gemeenteraad reden om af te willen van de samenwerking met de moskee. De as-Soennah-moskee kreeg tussen 2013 en 2017 nog ruim 43.000 euro van Den Haag voor onder meer taallessen en het vrijwilligersproject rond de jaarwisseling. Daar ging een streep doorheen.
Pauline Krikke
Ook voormalig burgemeester Pauline Krikke moest verschijnen voor de commissie. Zij verklaarde dat gemeenten en andere overheden meer mogelijkheden moeten krijgen om de financiering van kerken en moskeeën te controleren. Ook moet een minister geld kunnen laten terugstorten of bevriezen, mocht dit met een ‘giftige boodschap’ vanuit het buitenland geschonken zijn.
Verder wilde de voormalig burgemeester niet veel kwijt. Zo wilde ze geen antwoorden geven op vragen over hoe de informatie over de financiering van de as-Soennah moskee tot haar kwam. ‘Ik weet niet zeker of ik dit mag delen, dus daar wil ik niets over zeggen’, verklaarde ze.
Onder ede
De onderzoekscommissie startte vorige week met de openbare verhoren onder ede. De tweede week begon maandag met het verhoor van Saïd Bouharrou, vice-voorzitter van de Raad van Marokkaanse Moskeeën Nederland. Verschijnen voor de onderzoekscommissie is verplicht.
Abdelhamid Taheri, voormalig bestuursvoorzitter van de moskee As-Soennah, tijdens de openbare verhoren van de parlementaire ondervragingscommissie. Ⓒ ANP
Telegraaf 17.02.2020 De omstreden moskee As-Soennah in Den Haag kreeg in 2014 en 2015 in totaal bijna 2,5 miljoen euro uit Koeweit zonder dat er speciale voorwaarden zijn gesteld. Dat zegt Abdelhamid Taheri, tot september vorig jaar bestuursvoorzitter van het gebedshuis.
Het geld was aangevraagd voor speciale projecten, zoals het drukken van de koran, aldus Taheri tegen de Tweede Kamer. Een commissie van de Kamer onderzoekt of moskeeën worden beïnvloed door buitenlands geld. De vrees bestaat dat streng islamitische landen met hun geld hier de radicalisering van jongeren aanjagen.
„We zijn onafhankelijk”, benadrukte Taheri. Volgens hem zijn er geen eisen aan de donaties verbonden. „Daar maak ik me geen zorgen om. Absoluut niet. Op geen enkele manier.” Er zou dan ook geen link zijn met extremistische organisaties.
Volgens hem komen de schenkingen uit islamitische inzamelingen, en gaat het om aalmoezen. De aanvragen zouden zijn geregeld via een contactpersoon in Koeweit, een sjeik die ook in As-Soennah predikte.
Oud-burgemeester van Den Haag Pauline Krikke, die te maken had met As-Soennah, zei in haar verhoor dat er te weinig bevoegdheden voor gemeenten zijn. Ze vindt dat er een landelijk expertisecentrum moet komen. Ook moet een minister geld kunnen laten terugstorten of bevriezen, mocht dit met een „giftige boodschap” vanuit het buitenland geschonken zijn. „Als dit geregeld is, is dat een hele forse stap.”
AD 17.02.2020 Vragen naar de achtergrond van de partijen die tonnen beschikbaar stelden aan de As-Soennah moskee? Dat deed het bestuur niet, totdat Nieuwsuur over dubieuze donors berichtte, stelde ex-voorzitter Taheri vandaag. Daar is de Tweede Kamer, die hem onder ede hoorde, nog niet klaar mee.
Taheri was tot een half jaar geleden de aanvoerder van de salafistische moskee aan de Haagse Fruitweg, die door leden van de Hofstadgroep bezocht werd in de jaren voordat een lid hiervan Theo van Gogh vermoordde. In de jaren daarna baarde imam Fawaz Jineid opzien met zijn preken vol boodschappen die recht ingingen tegen wat goed gebruik is in Nederland.
De imam werd in 2012 aan de kant gezet, waarna het leek of de moskee liberaler werd. Tot bleek dat in online religieuze lessen meisjesbesnijdenis werd gepromoot.
Opmerkelijk
Toen hierover ophef ontstond, haalde As-Soennah het filmpje offline. Vandaag tijdens de parlementaire mini-enquête naar buitenlandse beïnvloeding vertelde Taheri dat er intern iets was misgegaan, toevallig juist net deze ene keer waar ophef over ontstond. ,,Wij hebben een religieuze commissie die alle docenten van de juiste informatie en stencils voorziet. Maar die was net deze ene keer niet geweest.” Een opmerkelijk relaas, het filmpje stond toen namelijk al twee jaar online.
Dit naar de Nederlandse samenleving toe tolerantie prediken, maar binnen de eigen kring iets heel anders verkondigen werd vorige week door AIVD-baas Dick Schoof ‘façadepolitiek’ gedoopt. Taheri wierp verre van zich dat As-Soennah zich van zulke praktijken zou bedienen. ,,Dat kan je als imam niet maken, daar prikken jongeren doorheen.”
Dubieuze stichtingen
Dat kan zijn, maar na de woorden van Schoof prikt de onderzoekscommissie van de Kamer ook door dubbele boodschappen uit de moskee heen. En die kwamen er, juist toen het verhoor van Taheri richting de kern ging: financiering van dubieuze stichtingen uit golfstaten, die contact zouden hebben met terreurorganisaties.
In 2014 en 2015 werd door zo’n club uit Koeweit een bedrag van 2,5 miljoen overgemaakt naar As-Soennah. Niet ineens, maar in meerdere stortingen, maar in vier. Of Taheri dat niet gek vond? Waar hij eerst zei dat niet hij, maar de penningmeester verstand van financiën had, antwoordde hij nu dat ‘er soms wel eens nabetalingen komen, omdat een collecte langer voortduurt’. Maar, riposteerde Kamerlid Aukje de Vries: ‘Deze stortingen werden allen op dezelfde dag overgemaakt’. Toen bleef Taheri het antwoord schuldig.
De moskee was volgens Taheri aanvankelijk niet geïnteresseerd in de herkomst van dit grote bedrag, bestemd voor de aankoop van een gebouw aan de Radarstraat waar de As -Soennah Holding BV ‘maatschappelijke activiteiten’ zou gaan ontplooien. Pas na berichtgeving hierover in opnieuw Nieuwsuur, werd dit onderzocht.
De naam van de stichting? Taheri zou het niet weten, zegt hij als hem de naam wordt voorgehouden. ‘Ik ken alleen de Arabische naam’. Het geld bestaat uit aalmoezen, iedereen in de islamitische staten is gehouden 2 procent van zijn inkomsten aan deze ‘za’kaat’ te besteden. Speciale commissies selecteren als bestemming doelen in landen die qua islam nog ‘ontwikkelingslanden’ zijn, zoals Nederland.
Aalmoezen
Van dit geld maakte As-Soennah gebruik voor de aanschaf van het pand. Van de herkomst van het geld zei Taheri niets te weten, wel wist hij weer precies dat er een speciale vastgoedtruc werd uitgehaald bij de aanschaf van het pand aan de Radarstraat. Dat verdubbelde hierdoor op slag in waarde.
De verkoper verkocht het pand op papier voor één miljoen aan een tussenpersoon, die het pand dezelfde dag voor 1,9 miljoen aan As-Soennah doorverkocht. Hoe die winst (betaald met de ‘aalmoezen’ uit Koeweit) is verdeeld, wil de parlementaire onderzoekscommissie graag weten.
Stampij
Gek genoeg ontbraken alle notulen en bestuursverslagen van As-Soennah uit de jaren dat deze giften binnenkwamen, althans toen deze door de Kamer met een gerechtelijke vordering werden opgevraagd. Werd er in die jaren dan niets genotuleerd, was de vraag aan Taheri. ‘O zeker wel. Maar niet alles’.
Die stukken zijn ondanks een gerechtelijk bevel niet aan de Tweede Kamer gegeven. Taheri’s advocaat maakte hierover stampij, daarna werden de antwoorden weer vaag. Zo vaag, dat het niet uitgesloten is dat binnenkort ook de penningmeester van de moskee nog onder ede uitleg mag komen geven.
Na Taheri werd ex-burgemeester Krikke gehoord. Zij bleek niets te weten over de geldstromen en de gemeente was ook niet bij machte er iets aan te doen.
AD 17.02.2020 De Haagse As Soennah moskee staat vandaag centraal bij de parlementaire verhoren over de financiering van moskeeën door buitenlandse mogendheden. Behalve de oud-voorzitter zal ook ex-burgemeester Krikke onder ede worden ondervraagd.
Daarbij draait het met name om de bedragen die de moskee volgens inlichtingendienst AIVD ontving van de Revival of Islamic Heritage Society (RIHS). Dat is een liefdadigheidsinstelling uit Koeweit die door de Verenigde Staten in verband wordt gebracht met het financieren van terroristen.
RIHS gaf in Nederland geld voor het verspreiden van de islam en de bouw van moskeeën, maar zou daarnaast ook Jahbat Al Nusra hebben gefinancierd. Dat is een van de strijdende partijen in Syrië en Irak. De militie geldt als de lokale tak van Al Qaeda, het terreurnetwerk dat achter de aanslagen van 11 september 2001 in de VS zat.
De financiering van de As Soennah door RIHS is daarmee brisant want de circa 60 jongeren uit Den Haag die geronseld werden voor de jihad en ten strijde trokken in het Midden-Oosten, sloten zich na hun uitreis bijna allemaal aan bij Al Nusra.
Het parlementaire onderzoek dat nu loopt, een ‘light-versie’ van een parlementaire enquête, richt zich op de vraag of met de buitenlandse oliedollars ook invloed in de Nederlandse moskeeën is gekocht. Sinds een aantal jaren maakt het salafisme, een van de meest orthodoxe stromingen binnen de islam, een grote opmars door in Nederland. De aanhangers zijn zó fanatiek, dat ze liberalere moslims de les lezen dat zij niet gelovig genoeg zouden zijn. Hierdoor raakte deze groep in de verdrukking en kon het salafisme nog verder groeien.
De omstreden imam Fawaz Jneid riep vanaf het spreekgestoelte van het gebedshuis aan de Fruitweg openlijk op om ten strijde te trekken in Syrië. De moskee nam afscheid van hem, waarna Jneid zijn toevlucht zocht tot onder meer een boekwinkel. Hierop nam burgemeester Krikke een onorthodoxe maatregel: ze legde de imam een gebiedsverbod op voor zowel de Schilderswijk als Transvaal. Jneid vocht dit aan bij de rechter, maar die gaf Krikke gelijk.
De in oktober opgestapte burgemeester brak in haar benadering van de As Soennah pontificaal met het beleid van haar voorganger Jozias van Aartsen. Die zocht de samenwerking op met de moskee, onder meer om in de wijk de rust te bewaren tijdens oud en nieuw. Dat was zó succesvol, dat de gemeente ook na de dagenlange rellen vanwege de dood van Mitch Henriquez in 2015 haar toevlucht tot de moskee zocht, om de geest weer in de fles te krijgen.
Hierop verschenen vrijwilligers van de As Soennah getooid in gele hesjes in de straten. Op slag keerde de rust terug. Daar was iedereen blij mee, maar het riep tegelijk de vraag op wie nu echt de baas was in de Schilderswijk: het bevoegd gezag of de moskee. Na de onthullingen over de verdachte geldstromen van Nieuwsuur verbrak de gemeente de samenwerking met de buurtvaders.
Verslaggever Jan-Willem Navis is bij de zitting aanwezig en twittert live mee.
NOS 17.02.2020 Er moet een landelijk expertisecentrum komen dat de buitenlandse financiering onderzoekt van organisaties die “giftige boodschappen” verspreiden. Oud-burgemeester van Den Haag Pauline Krikke deed die oproep tegenover de Tweede Kamercommissie die zich buigt over de buitenlandse beïnvloeding van moskeeën.
Krikke doelt niet alleen op moskeeën, maar ook op christelijke en niet-religieuze organisaties. Die kunnen ook ongewenste boodschappen verspreiden, benadrukte ze. “Bijvoorbeeld het ontkennen van de gelijkwaardigheid tussen man en vrouw, het ontkennen van homoseksualiteit of het belemmeren van de keuzevrijheid bij abortus.”
Het landelijke expertisecentrum moet signalen verzamelen en organisaties onderzoeken. Daarbij moeten er geen verschillen zijn tussen gemeenten, zoals nu wel het geval is. Ze deed de oproep twee jaar geleden ook al, na het nieuws dat de Haagse As-Soennah-moskee een omstreden Koeweitse investeerder had.
Besnijdenis
Krikke was uitgenodigd door de commissie omdat zij als burgemeester van Den Haag te maken had met deze As-Soennah-moskee. Ze heeft uiteindelijk de subsidiekraan van de stichting helemaal dichtgedraaid.
Ook heeft ze de bestuurders aangesproken op een video op de website waarin vrouwenbesnijdenis werd aangeprezen. “Vrouwenbesnijdenis is zo’n ernstige verminking van een vrouwenlichaam, daar kun je niet zo lichtvaardig over zijn”, zei Krikke.
Abdelhamid Taheri, tot voor kort bestuursvoorzitter van As-Soennah, vertelde de commissie dat hij de besnijdenisvideo er vervolgens “direct heeft afgehaald”. Daarop vroeg de commissie hoelang de video dan online heeft gestaan. “Ik denk een of twee jaar”, antwoordde Taheri.
“De man is eindverantwoordelijk voor het gezin, net als in het christelijke geloof”, aldus Abdelhamid Taheri, oud-bestuursvoorzitter van de As-Soennah-moskee.
De commissie vroeg ook naar een filmpje waarin wordt gezegd dat vrouwen niet zonder begeleiding van een man op straat mogen. Volgens Taheri moet de commissie kijken naar de context. “Er is een onderscheid tussen de theologische uitleg en de maatschappelijke uitleg”, zei hij.
Mensen moeten het niet zo letterlijk nemen, was de boodschap van Taheri. “De man is eindverantwoordelijk voor het gezin, net als in het christelijke geloof.” Hij vindt dat mannen de keus moeten hebben vrouwen wel of geen hand te geven.
As-Soennah kreeg miljoenen uit Koeweit, maar veel kon Taheri daar niet over zeggen. Hij verwees regelmatig naar de penningmeester. Taheri ontkent dat de geldschieters invloed op de religieuze koers van de moskee hebben gekocht.
Mogelijk geld terugstorten
Krikke zei dat burgemeesters bij signalen van ultraorthodoxe invloeden geen enkele mogelijkheid hebben om de buitenlandse financiering te onderzoeken. Het expertisecentrum waarvoor zij pleit, zou die mogelijkheden wel moeten hebben. De verantwoordelijke minister kan daarna besluiten dat het geld moet worden teruggestort.
Eerder vandaag zei de Raad van Marokkaanse Moskeeën Nederland dat de bevindingen van inlichtingendienst AIVD kloppen, dat een kleine groep jongere, orthodoxe moslims steeds meer invloed krijgt. Vicevoorzitter Saïd Bouharrou vindt ondersteuning van de overheid belangrijk, maar zei dat vooral moslims zelf weerbaarder moeten worden.
De aanleiding van het onderzoek door de Tweede Kamer is berichtgeving van NRC en Nieuwsuur. Daaruit bleek dat zeker dertig islamitische organisaties in Nederland de afgelopen jaren miljoenen euro’s uit Qatar, Koeweit en Saudi-Arabië hebben aangevraagd. (Verhoorschema)
OmroepWest 17.02.2020 Met grote tegenzin verschijnt de Haagse as-Soennah moskee maandag voor de onderzoekscommissie van de Tweede Kamer. De commissie onderzoekt de financiering van moskeeën in Nederland en heeft voormalig moskeevoorzitter Abdelhamid Taheri opgeroepen voor een openbaar verhoor onder ede. Ook ex-burgemeester Pauline Krikke van Den Haag wordt maandag verhoord. De relatie tussen Den Haag en de as-Soennah moskee is al jaren stroef.
Een deel van de Nederlandse politiek heeft het op moslims gemunt. Dat is de stellige overtuiging van het bestuur van de as-Soennah moskee. De parlementaire mini-enquête naar ‘ongewenste beïnvloeding uit onvrije landen’ zou daar een voorbeeld van zijn. De commissie wil erachter komen of er geldstromen uit het buitenland komen die leiden tot deze ongewenste beïnvloeding.
‘Deze parlementaire ondervraging onderzoekt enkel en alleen de financiële geldstromen van moskeeën. Het is de zoveelste poging om de islam en moslims in de verdachtenbank te duwen’, is de reactie van het moskeebestuur nadat Taheri door de onderzoekscommissie is opgeroepen voor verhoor. Maar iedereen die wordt opgeroepen, is verplicht om te komen en dus zal Taheri er ook aan moeten geloven.
Bekijk hier het verhoor terug van Adelhamid Taheri:
Het Haagse stadsbestuur worstelt al jaren met de moskee. Zo ligt voormalig burgemeester Wim Deetman geregeld in de clinch met de omstreden imam Fawaz Jined, de toenmalige voorganger van de as-Soennah. In 2004 wenst de imam Theo van Gogh een ongeneselijke ziekte toe. Een paar maanden later wordt Van Gogh vermoord. Ook kreeg Fawaz boetes voor het sluiten van sharia-huwelijken en zou hij voorstander zijn van vrouwenbesnijdenis. In 2012 wordt hij na een ruzie uit het moskeebestuur van de as-Soennah gezet.
Na het vertrek van imam Fawaz ontspant de relatie tussen de gemeente en de as-Soennah zich. Volgens burgemeester Jozias van Aartsen, de opvolger van Deetman, bestrijdt het nieuwe moskeebestuur in tegenstelling tot Fawaz, terrorisme wel. Van Aartsen zet vrijwilligers van de as-Soennah zelfs in als troef tegen de overlast tijdens de jaarwisseling. In de Schilderswijk en Transvaal gaan groepen moskeevrijwilligers de straat op om de rust in de wijken te houden.
Salafistische ordetroepen
Partijen als de VVD, het CDA en de PVV in de Haagse gemeenteraad en later ook een meerderheid van de Tweede Kamer veroordelen de inzet van deze vrijwilligers. De PVV spreekt van ‘salafistische ordetroepen’ die de gemeente tijdens de jaarwisseling de straat op stuurt. De partijen en een Kamermeerderheid willen dat de samenwerking verbroken wordt.
Maar dat weigert Van Aartsen keer op keer. Hij blijft vasthouden aan de vrijwilligers omdat ze geen preken houden of mensen bekeren, maar slechts de politie helpen. ‘Dat zouden meer mensen moeten doen’, zegt hij in januari 2016.
Gedachtepolitie
Bovendien verdedigt hij het salafisme. Uit AIVD-rapporten blijkt volgens hem dat salafisme een orthodoxe beleving van het geloof is en ‘nul komma nul te maken heeft met terrorisme’. Ook wil hij geen gedachtepolitie zijn. ‘In de Oudejaarsnacht zijn honderden mensen actief. Ik kan niet aan iedereen vragen wat hij of zij denkt. Dat valt onder de vrijheid van godsdienst en meningsuiting’, reageert hij. De as-Soennah-vrijwilligers blijven daarom met oud en nieuw de straat op gaan.
Pauline Krikke die in 2017 Van Aartsen opvolgt, volgt deze lijn in eerste instantie. Maar in mei 2018 worden de banden tussen de gemeente en de moskee alsnog definitief verbroken.
Dubieuze golfstaten
Aanleiding zijn berichten van NRC Handelsblad en het tv-programma Nieuwsuur waarin wordt gesteld dat onder meer de as-Soennah moskee geld kreeg van dubieuze golfstaten. In 2011 zou de moskee om geld gevraagd hebben in Saoedi-Arabië en in 2017 zou geld zijn ontvangen vanuit Koeweit. Voormalig bestuursvoorzitter Taheri heeft dit altijd ontkend.
Maar de berichten zijn voor een meerderheid van de gemeenteraad reden om af te willen van de samenwerking met de moskee. De as-Soennah moskee krijgt tussen 2013 en 2017 nog ruim 43.000 euro van Den Haag voor onder meer taallessen en het vrijwilligersproject rond de jaarwisseling. Maar daar gaat voortaan een streep door. Ook stopt de jaarlijkse inzet van vrijwilligers van de as-Soennah moskee tijdens de jaarwisseling.
Parlementaire ondervraging
Bovendien leiden de berichten tot een parlementaire ondervraging die vorige week is gestart met de openbare verhoren. De tweede week begint maandag met het verhoor van Saïd Bouharrou, de vice-voorzitter van de Raad van Marokkaanse Moskeeën Nederland en daarna volgen voormalig voorzitter van de as-Soennah moskee Abdelhamid Taheri om 13.00 uur en Pauline Krikke om 15.30 uur.
NOS 17.02.2020 De Raad van Marokkaanse Moskeeën Nederland onderschrijft de bevindingen van inlichtingendienst AIVD dat een kleine groep jongere, orthodoxe moslims voor problemen zorgt in moskeeën. De andere gelovigen worden door hen onder druk gezet om mee te doen met de ‘strenge’ koers.
“Er wordt tegen hen gezegd ‘je bent geen goede moslim'”, zegt vicevoorzitter Saïd Bouharrou. Ook worden de mensen die niet willen meedoen beschuldigd van het zaaien van verdeeldheid onder moslims. Hij ondervond dit zelf na zijn medewerking aan een onderzoek van tv-programma Nieuwsuur.
Bouharrou werd vanmorgen verhoord door de parlementaire onderzoekscommissie die onderzoek doet naar beïnvloeding door onvrije landen van moskeeën en andere islamitische organisaties.
Ongewenst
Hij zei dat de invloeden uit de golfstaten aangepakt moeten worden. De alFitrah-moskee probeert bijvoorbeeld bij andere moskeeën te infiltreren, vertelde Bouharou. “We moeten iets doen om die invloeden kleiner te maken.” Hij vindt het “per definitie” ongewenst als mensen uit het buitenland in Nederlandse moskeebesturen zitten.
Bouharrou is geschrokken van de bedreigingen aan het adres van Hajer Harzi, die voor de Tweede Kamercommissie beschreef hoe dreigend het eraan toeging in de Al Houda-moskee in Geleen. Hij vindt de getuigenis van Harzi dapper: “Zulke helden hebben we meer nodig in het land.”
Bouharrou legde een verklaring af, waarin hij afstand nam van de buitenlandse invloeden:
Marokkaanse moskeeën: een minderheid veroorzaakt problemen
Volgens Bouharrou zijn er vijftien tot twintig moskeeën die ultra-orthodox zijn en waar de problemen spelen. De stille meerderheid laat niet van zich horen, zei hij. Toch denkt hij dat de moslimgemeenschap door sterker op te treden, zelf het probleem kan oplossen.
“De oplossing zit erin dat zij het openbare debat aangaan.” Dat betekent ook op sociale media tegen orthodoxe of extremistische predikers ingaan. De rol van de overheid is beperkt denkt Bouharrou, omdat je al snel op het terrein van de vrijheid van godsdienst komt.
Maar bepaalde verplichtingen tot openbaarheid en transparantie, en het ondersteunen van de “weerbaarheid” van moslims kan helpen, verwacht hij.
Spanning
Vandaag is de vierde dag dat de Tweede Kamercommissie mensen onder ede verhoort. De spanning voor de commissie loopt op. Deze week komen vertegenwoordigers van moskeeën langs die liever niets prijsgeven, zoals de As-Soenah-moskee in Den Haag en de alFitrah-moskee in Utrecht.
Achter de schermen heeft de commissie ook veel informatie over bankgegevens en netwerken opgevraagd. In april moet het eindrapport klaar zijn.
De aanleiding van het onderzoek door de Tweede Kamer is berichtgeving van NRC en Nieuwsuur. Daaruit bleek dat zeker dertig islamitische organisaties in Nederland de afgelopen jaren miljoenen euro’s uit Qatar, Koeweit en Saudi-Arabië hebben aangevraagd. (Verhoorschema)
Telegraaf 17.02.2020 Vrijwel alle naar schatting 500 moskeeën in Nederland krijgen geld uit het buitenland: uit Europa, Marokko of de Golfstaten. Dat is niet per definitie ongewenst, zei Saïd Bouharrou van de Raad van Marokkaanse Moskeeën Nederland in de Tweede Kamer.
Hij getuigde daar in het grote onderzoek van de Kamer naar ongewenste beïnvloeding van moskeeën door uiterst orthodoxe landen. Het parlement vreest radicalisering van jongere moslims. Moskeeën als alFitrah in Utrecht en As-Soennah (Den Haag) kwamen al in opspraak.
Volgens Bouharrou kan het bij geldstromen om inzamelingen voor het goede doel gaan. Daar kan een stichting van profiteren die onvoldoende geld heeft om een moskee te bouwen.
Maar buitenlandse financiering is wel ongewenst als er voorwaarden aan een gift worden verbonden. Als bijvoorbeeld een organisatie uit de golfstaat Koeweit een bepaalde ultra-orthodoxe prediker eist, die “verwerpelijk” dingen zegt over vrouwen of joden. Of als een gulle gever invloed wil hebben op lesmateriaal voor islamonderwijs. “Niet altijd wordt goed gekeken naar wat er in staat. De bewustwording moet groter worden”, aldus Bouharrou.
Salafistische aanjagers
De bestuurder van de Marokkaanse moskeekoepel onderschreef de woorden van AIVD-baas Dick Schoof dat er een groeiende groep ’salafistische aanjagers’ is die andere gelovigen onder druk zet en met financiële en ideologische steun uit de Golstaten. Hij benadrukte dat het om een beperkte groep gaat, waarvan de moslimgemeenschap zelf ’het grootste slachtoffer’ is.
Bouharrou nam stellig afstand van de bedreigingen die de Geleense moskeebestuurder Hajer Harzi ten deel vielen na haar getuigenis voor de ondervragingscommissie van de Kamer. Hij prees haar stellingname. „Zulke helden hebben we meer nodig.” Bouarrou pleitte voor meer transparantie bij de financiering van moskeeën. En verbod op geldstromen uit het buitenland ziet hij niet zitten. „Een paardenmiddel.”
NOS 16.02.2020 Vanaf vandaag staan er weer spannende verhoren op de agenda van de Tweede Kamercommissie die ongewenste, buitenlandse beïnvloeding van moskeeën onderzoekt.
“De commissie voelt de spanning. Deze week komen bestuurders van moskeeën langs die bepaald niet staan te springen om informatie te delen. Sterker nog, zij beschuldigen de Tweede Kamer van een heksenjacht,” zegt politiek verslaggever Arjan Noorlander van Nieuwsuur:
Vandaag gaat het om de As-Soenah-moskee in Den Haag, die onlangs opnieuw in opspraak kwam omdat een medewerker wordt vervolgd voor het aanbevelen van vrouwenbesnijdenis. Oud-burgemeester Krikke van Den Haag wordt ook verhoord.
Woensdag staat de alFitrah-moskee in Utrecht op de agenda. Die begon weken geleden al een strijd met de Tweede Kamer. Het moskeebestuur weigerde informatie te geven, waarop de Kamer het bestuur voor de rechter daagde. Het hoger beroep dient op vrijdag 21 februari. Toch moet het bestuur woensdag verschijnen. De Utrechtse burgemeester Van Zanen komt ook.
Zorgen
Van de burgemeesters wil de commissie weten hoe een stad met problematische moskeeën moet omgaan en of de burgemeesters wel voldoende kunnen ingrijpen als bijvoorbeeld kinderen op Koranscholen leren dat niet-moslims vijanden zijn.
Die vijandigheid werd donderdag duidelijk, door de bedreigingen en verdachtmakingen van mensen die hun verhaal aan de commissie vertelden. De verhoren met bepaalde moskeebesturen liepen stroef.
Noorlander: “Om die reden vraagt de commissie zich af of de verhoren wel nieuwe informatie gaan opleveren. Sluiten de betrokken moskee-besturen niet juist de luiken door alle aandacht? Aan de andere kant toont juist die weigerachtigheid aan dat er wel degelijk problemen zijn met salafistische moskeeën.”
Dreigementen
Terug naar afgelopen week. De AIVD waarschuwt er al langer voor. De nieuwe generatie salafistische moslims in Nederland vormt een serieuze bedreiging voor de Nederlandse rechtsstaat op de lange termijn, zei directeur Schoof.
De mensen die vorige week werden verhoord bevestigden dit beeld.
Bestuurders Laaouej en Harzi van gebedshuis Al Wasatia werden in Geleen hun moskee uitgewerkt door jongere, orthodoxe geloofsgenoten. Die lieten imams met terroristische contacten preken. Na hun verhoor door de Tweede Kamer werden zij bedreigd.
Harzi vertelde er over in Op1. De commissie vindt de bedreigingen onacceptabel !!
Dat het moeilijk wordt om achter de oorzaak van toenemend salafisme in Nederland te komen bleek donderdag. De Blauwe Moskee en de Al-Fourqaan moskee zijn betaald met miljoenen euro’s uit Qatar en Koeweit. Hebben die landen daardoor invloed, wil de commissie weten.
Nee, zei de tot de islam bekeerde Nederlander Jacob van der Blom van de Blauwe Moskee in Amsterdam. De geldschieters stellen volgens hem geen eisen. Dat er extremistische sprekers in de moskee komen heeft te maken met “open staan” voor alle meningen, zei hij.
Van der Blom vindt het niet verdacht dat de betalingen soms via vier tussenpersonen in Nederland terecht kwamen. “Zo willen zij dat regelen.”
Nasr El Damanhoury van de Al-Fourqaan moskee in Eindhoven en van de stichting Al Waqf was betrokken bij diverse omstreden salafistische projecten. Hoe dat zit wilde El Damanhoury niet kwijt. Hij had vooral kritiek op de Tweede Kamer-commissie.
Eerdere verhoordagen
Maandag, woensdag en donderdag waren de eerste twee verhoordagen.
Het is dus de vraag of het deze week beter gaat. Donderdag komt de moskeeketen van de Turkse overheid aan bod. Hier gaat het niet over rechtstreekse financiering uit Koeweit of Qatar, maar over religieuze en politieke invloed van de Turkse overheid, die de meeste imams opleidt en betaalt.
Voormalig PvdA-Kamerlid Keklik Yücel vertelde de commissie eerder dat Turkije via de moskeeën religieus nationalisme verspreidt onder Turkse Nederlanders. “Al zijn ze op Nederlands grondgebied, mentaal zijn ze in Turkije”, zei zij. Andersdenkenden worden bedreigd. Ook de laatste verhoren zullen dus zeker tot discussie leiden.
Noorlander: “Maar zelfs als het laatste verhoor achter de rug is, hebben we nog geen volledig beeld van wat de commissie weet. Want in de voorbereiding zijn bij verschillende bronnen grote hoeveelheden informatie opgevraagd. Dan gaat het over bankgegevens en netwerken van personen in binnen en buitenland die de gang van zaken binnen de Nederlandse moskeeën naar hun hand willen zetten. Het blijft dus spannend.”
De commissie wil het eindrapport in april 2020 af hebben.
Het parlementaire onderzoek
De aanleiding van het onderzoek door de Tweede Kamer is berichtgeving van NRC en Nieuwsuur. Daaruit bleek dat zeker dertig islamitische organisaties in Nederland de afgelopen jaren miljoenen euro’s uit Qatar, Koeweit en Saudi-Arabië hebben aangevraagd.
De hoorzittingen (schema) van de Tweede Kamer nemen in totaal twee weken in beslag.
BB 16.02.2020 ‘Salafistische organisaties infiltreren moskeeën en nemen ze over. Het is vijf voor twaalf’, zegt de Arnhemse burgemeester Ahmed Marcouch. Donderdag was hij gastheer van een kennisbijeenkomst in zijn stad over het tegengaan van radicalisering en extremisme. Marcouch weet zelf hoe het is om te radicaliseren en waarschuwt voor verminderde aandacht. ‘Rust is schijn en verslapping levensgevaarlijk.’
‘Iedereen doordrongen van ernst’
‘De bijeenkomst was geslaagd’, aldus Marcouch. ‘Gelukkig zijn zowel minister Grapperhaus, de NCTV en burgemeesters als de andere deelnemers doordrongen van de ernst. Er is een duidelijke behoefte aan kennis en daarom krijgt dit een vervolg.’
Marcouch wijst erop dat radicalisering van jongeren een gevaar blijft dat voortdurend op de loer ligt, hoewel het dreigingsniveau is gedaald van 4 naar 3 en er minder uitreizigers zijn. ‘Salafistische organisaties zijn sluw en sterk gedreven voor hun gewelddadige machtsideologie onze jongeren te mobiliseren, met kinderen en al.
Investeren in vitale aanpak
In hun antidemocratische, antiwesterse ideologie, die streeft naar een superieure natie met aanhangers van het salafisme, de sharia en één leider (Khalif), wordt geweld niet geschuwd. ‘We hebben onze handen vol aan jonge mensen, soms hele jonge kinderen, die geïnfecteerd zijn met dit gedachtegoed en worden geronseld als IS-strijder in het Midden-Oosten of voor aanslagen bij ons.’
Marcouch waarschuwt dat zij straks terugkeren of vanuit de gevangenis in onze steden en dorpen komen. ‘Daar moeten we de samenleving voor beschermen, dus moeten wij als bestuurders blijven investeren in de vitaliteit van onze aanpak.
Dat betekent: het salafisme kennen, het gevaar beseffen, overal bovenop zitten, korte lijnen, een goede informatiepositie, opsporen en bestraffen en dit uiteraard voor zijn met heel veel aandacht voor opvoeding en vooruitzicht op een waardevolle plek in onze samenleving.’
Jonge kinderen weerbaar maken
Ook minister Grapperhaus liet tijdens de bijeenkomst weten het belangrijk te vinden dat de aandacht niet verslapt. Marcouch memoreert dat het kabinet Rutte-1 de aanpak van radicalisering in 2010 beëindigde en later alles halsoverkop weer moest worden opgetuigd toen de salafisten door Den Haag marcheerden. ‘Te laat. Honderden jongeren waren al uitgereisd. Veel gemeenten hadden geen idee van het fenomeen. Dat moet ons niet weer overkomen.’
Volgens Marcouch dient de preventieve aanpak onderdeel te zijn van het reguliere jeugdbeleid. ‘Wij dienen jonge kinderen weerbaar te maken tegen de dagelijkse salafistische indoctrinatie via de ouders. We moeten hen corrigeren en ervan doordringen dat zij niet van doen hebben met een edele religieuze islamrichting, maar met een vijandige gewelddadige machtsideologie.’
Lokroep jihadisme
In zijn toespraak van afgelopen donderdag zei Marcouch dat tijdig de helpende hand bieden hem zelf indertijd ‘als worstelende jongeman die zijn identiteit zocht’ ook terug op het juiste pad heeft gebracht. ‘Ik dreef af, radicaliseerde in mijn opvattingen. Wie mij kende, kon de eerste tekenen zien. Wij allen kunnen dit, mits wij ons verdiepen, het gevaar zien en aandacht hebben.
Ik raakte als jongeman zo begaan met verdrukte moslims in oorlogsgebieden, dat ik dacht: ‘ik moet niet alleen weten en voelen, maar ook doén: een daad stellen, actie ondernemen, reisplannen maken’. Ik kwam hieruit dankzij mijn omgeving. Mijn nieuwe studievrienden brachten mij ertoe een kritische geest te ontwikkelen die nadenkt over mijn geloof, mijn omgeving en mijzelf.’
Aan de telefoon noemt Marcouch dat ‘de lokroep van het jihadisme’. ‘Je krijgt dat binnen via predikanten, in mijn tijd nog via cassettebandjes: de dood boven het leven verheerlijken, hunkeren naar een snelle dood in de strijd, martelaarschap, de heilstaat, één leider, superioriteit, andersgelovigen en -denkenden afwijzen en als minderwaardig afschilderen.’
Neem als bestuurder stelling tegen salafisme
Het salafisme een ‘sterk gewelddadig machtsbeluste ideologie’, benadrukt Marcouch. ‘Deze politieke ideologie gebruikt de orthodoxe religie als masker. Mensen schieten te vaak in de ‘scheiding kerk-en-staat reflex’, maar je moet als bestuurder wel degelijk stelling nemen tegen het antidemocratische salafisme, want het ondermijnt de samenleving.’
De ideologie stelt dat joden en christenen jouw vijanden zijn en dat Nederland niet jouw samenleving is. ‘Dat is de islamitische staat. We hebben met ISIS gezien hoe dat is. Dit is geen theorie. Dit is geen boekenkastwijsheid. Jongens en meisjes worden geronseld en de dood ingelokt. Het is ernstig en gevaarlijk. Laat je geen rad voor ogen draaien door salafisten met sussende praatjes over geweldloze terugkeer naar een zuivere religie.’
‘Dat doen wij. Het is heel belangrijk om dogma’s en theologische concepten die salafisten misbruiken theologisch te weerleggen. Dat heeft mij toen als radicaliserende jongeling geholpen. Je hebt dan gereedschap, gaat vragen stellen. Je leert autonoom te denken en verantwoordelijkheid te nemen voor je daden. De islamitische gemeenschap is daarbij cruciaal.’
Redelijke imams opleiden
Maar de Arnhemse burgemeester ziet deze gemeenschap worstelen met de radicale salafistische organisaties. ‘Hun predikanten uit Saoedi-Arabië hebben gemakkelijk toegang tot Nederland, terwijl evenwichtige imams uit Marokko moeilijk een visum krijgen.
Er is een schrijnend tekort aan goede imams. Moskeeën zitten met gaten en salafistische imams springen daarin. Als gemeente werken wij goed samen door de gemeenschap te steunen en hen ervan te weerhouden om salafistische imams aan te stellen en activiteiten te ontplooien die radicalisering aanmoedigen.
De rijksoverheid moet deze gemeenschap ook bijstaan, zodat ze weerbaarder worden. Er is krapte op de arbeidsmarkt. Een goede gezaghebbende imamopleiding is er nog niet in Europa. Redelijke imams opleiden helpt tegen de opkomst van salafisten in moskeeën. Daar moeten we nu mee beginnen, want het is vijf voor twaalf.’
OmroepWest 14.02.2020 Het onderzoek van een Tweede Kamercommissie naar buitenlandse financiering van sommige moskeeën moet het salafisme niet in een hoek drijven. Dat vindt onder anderen Abdel Bouzzit van de Leidse Imam Malik Moskee. Hij vindt dat kwade invloeden van buiten bestreden moeten worden. Maar de manier waarop de Kamercommissie nu te werk gaat vindt hij een gemiste kans.
Samen met een aantal gematigde moslims neemt Bouzzit, ook bestuurder van de regionale moskeekoepel, het op voor hun meer orthodoxe geloofsgenoten. Bouzzit zegt het een kwalijke zaak te vinden dat het onderzoek zich vooral richt op de moslims en de islam.
‘Het onderzoek is wat mij betreft op een verkeerde manier gestart’, zegt Bouzzit. ‘Als er beïnvloeding van buitenaf is, dan is dat kwalijk. Maar het is even kwalijk als dat gebeurt bij andere geloofsstromingen of bij politieke organisaties. Daar zien we ook beïnvloeding.’
Definitie salafisme
Daarmee ontkent hij niet dat er binnen het orthodox salafisme, waar het in het onderzoek veel over gaat, anti-democratisch gedachtegoed leeft. ‘Daar gaat het wat mij betreft mis, maar dat gedachtegoed kun je ook vinden bij andere moslims.’
Bouzzit pleit er dan ook vooral voor te kijken naar het gedrag van mensen en organisaties. En hij vindt dat een term als ‘salafisme’ eerst goed gedefinieerd moet worden. ‘Dan weten we in ieder geval waar we het over hebben als we in gesprek gaan met elkaar.’
Geen buitenlandse invloed in Leidse en Haagse regio
Volgens Bouzzit is er in de Leidse regio en Den Haag geen reden voor bezorgdheid over buitenlandse financiering van moskeeën. ‘Ik heb heel veel contacten, maar ik merk op geen enkele manier dat hier invloed is gekocht door het buitenland.’
Dat komt volgens Bouzzit omdat de koepelorganisatie de laatste jaren stevig heeft ingezet op het professionaliseren en weerbaar maken moskeeën en hun imams. ‘In onze regio hebben we bestuursleden aan het roer die weten wat de gevaren zijn en die weten hoe je die buiten de deur houdt. Dat zien we helaas niet in heel Nederland, maar hier werken we er keihard aan.’
Maandag moet de Haagse As-Soennah moskee voor de onderzoekscommissie van de Tweede Kamer komen, om te praten over financiering van moskeeën in Nederland. Ook ex-burgemeester Pauline Krikke van Den Haag wordt dan verhoord daarover.
NOS 14.02.2020 Een moskeebestuurslid dat in de Tweede Kamer is gehoord, wordt naar eigen zeggen hevig bedreigd. “Dit gun je niemand”, zei Hajer Harzi in talkshow Op1, waar duidelijk werd dat ze ook aangifte heeft gedaan.
Harzi getuigde voor de Kamercommissie over de groeiende invloed van extremistisch gedachtegoed in moskee Al Houda in Geleen. Vlak daarna kreeg haar dochter bedreigende video’s toegestuurd.
“Een kogel is zo besteld”, riepen de jongens in het filmpje, vertelde Harzi in de talkshow:
‘Ze stuurden naar mijn kind: een kogel is zo besteld’
In de toegestuurde video werd het bestuurslid naar eigen zeggen ook uitgemaakt voor ongelovige, jood en allerlei “vreselijke dingen. Mijn dochter is boos en zegt het niet meer aan te kunnen. Ik heb haar ervan moeten overtuigen dat het tegen mij is gericht en niet tegen haar.”
Ook op sociale media is Harzi uitgescholden vanwege haar getuigenis. Ze wordt onder meer uitgemaakt voor leugenaar. Ondanks alle kritiek en beledigingen blijft Harzi achter haar getuigenis staan.
Het parlementaire onderzoek
De aanleiding van het onderzoek door de Tweede Kamer is berichtgeving van NRC en Nieuwsuur. Daaruit bleek dat zeker dertig islamitische organisaties in Nederland de afgelopen jaren financiering hebben aangevraagd in Golfstaten of daadwerkelijk geld hebben ontvangen uit deze landen. Het gaat om miljoenen euro’s uit Koeweit en Saudi-Arabië.
De hoorzittingen van de Tweede Kamer nemen in totaal twee weken in beslag. In de eerste week worden deskundigen gehoord. In de tweede week worden de besturen van de omstreden As-Soennah-moskee en de alFitrah-moskee onder ede gehoord.
Abdallah Laaouej, voorzitter van gebedshuis Al Wasatia, en penningmeester Hajer Harzi, tijdens de openbare verhoren van de parlementaire ondervragingscommissie. Ⓒ ANP
Telegraaf 13.02.2020 De bedreiging van getuigen uit Geleen die voor de ondervragingscommissie vertelden over dubieuze financiering van moskeeën is ’onacceptabel’. Dat zegt voorzitter Michel Rog van de commissie.
De bedreigingen waren vooral gericht tegen Hajer Harzi, die een dag eerder tegenover de commissie had verteld hoe een ’gewoon moskeetje’, Al Houda in Geleen, was overgenomen door salafisten. Die werkten de oude imam eruit omdat die niet streng genoeg in de leer was, trokken miljoenen aan uit de Golf en programmeerden predikers die de moskeegangers stimuleerden zich af te keren van de Nederlandse samenleving.
Harzi vertelde hoe ze erover vruchteloos aan de bel had getrokken bij de gemeente en hoe ze later haar vrees zag bevestigd toen twee moskeebestuurders werden gearresteerd voor witwassen, lidmaatschap van een criminele organisatie en ronselen voor de jihad.
En waarvoor integratiedeskundige en voormalig PvdA-Kamerlid Kelik Yücel als getuige na Harzi al had gewaarschuwd, gebeurde nog geen dag later: er kwamen doodsbedreigingen binnen die rechtstreeks verwezen naar de stichting achter de nieuwe, gematigde moskee die Harzi had opgericht. De bedreigingsvideo, waarin de boodschap werd verkondigd door gemaskerde mannen, zou zelfs zijn gericht aan haar dochtertje, zo berichtte De Limburger.
„Als dit klopt, wil ik namens de hele commissie aangeven dat we dit zorgelijk vinden”, reageerde Rog na een dag van verhoren. „En dat het niet acceptabel is dat iemand die onder ede getuigt voor de Tweede Kamer slachtoffer wordt van bedreigingen of intimidatie.”
Harzi toonde zich tijdens het verhoor strijdbaar, en lijkt ook nu niet van haar stuk gebracht. Donderdagavond doet ze haar relaas nog eens in tv-programma Op1.
Ook de voormalig directeur van de omstreden stichting Waqf, Nasr el Damanhoury, moest donderdag komen opdraven. Zijn stichting kwam negatief in het nieuws nadat hij voor een stichting gevestigd in Duitsland 1,7 miljoen euro uit Qatar had geregeld om een Rotterdams ROC-gebouw op te kopen.
Na ophef kwam de voorziene koranschool er niet, maar volgens de beleggingsadviseur was dat nooit de bedoeling. „Het was gewoon een investeringsobject”, zo zei El Damanhoury in een stekelig verhoor.
Onmacht
Het toonde de onmacht bij de opdracht waartoe de Tweede Kamer zich met de parlementaire ondervragingen heeft gesteld: uitzoeken wat er tegen ongewenste buitenlandse beïnvloeding kan worden gedaan. De voorlopige conclusie luidt: bar weinig.
Om te beginnen is buitenlandse financiering van religieuze instellingen niet verboden. Opsporingsdiensten kunnen dus ook niet handhaven, stelde Maarten Rijssenbeek van het Financieel Expertisecentrum (FEC), gehoord als deskundige.
Het samenwerkingsverband van de opsporingsdiensten en financiële toezichthouders doet een proef op dit onderwerp, ziet de miljoenen vanuit de Golfstaten op rekeningen van stichtingen of imams voorbij komen, een spoor dat geregeld doodloopt als bedragen contant worden opgenomen.
Maar informatie doorgeven aan gemeenten mag het FEC niet. „Bovendien hebben we problemen met het in kaart brengen van stichtingen, vooral als ze geen goede-doelenstatus hebben. Ze hebben amper administratieplicht. Toezicht en transparantie ontbreken.”
Is die openheid er wel, dan is er nog amper gereedschap om op te treden. Bekeerling en fondsenwerver Jacob van der Blom maakt er tijdens het verhoor geen geheim van dat hij voor de financiering voor de Blauwe Moskee in Amsterdam 2,6 miljoen euro uit Koeweit regelde en 3 ton uit Qatar.
Dat het geld vanaf het Koeweitse ministerie van Religieuze Zaken via nogal wat tussenstations bij Europe Trust Nederland dat de moskee aankocht, vindt Blom niet gek. Dat een jaar na de financiering vanuit Koeweit een topambtenaar van dat religie-ministerie voorzitter werd van die Europe Trust, vond hij evenmin opmerkelijk. De bank noch de gemeente stelde volgens Blom ooit een vraag over de financiering
NOS 13.02.2020 De parlementaire onderzoekscommissie van de Tweede Kamer die ongewenste beïnvloeding van moskeeën en islamitische organisaties onderzoekt heeft een lastige derde dag achter de rug. De verhoren van vandaag over de geldstromen en wat de geldschieters ervoor terug willen, liepen stroef en leverden weinig nieuwe informatie op.
De tot de islam bekeerde Nederlander Jacob van der Blom bestrijdt dat er sprake is van religieuze bemoeienis door Qatar en Koeweit met Nederlandse moskeeën. “Je hoeft maar één keer te laten zien dat je met het geld hebt gedaan wat is beloofd en daarna ben je helemaal klaar”, zei hij.
Van der Blom haalde in Qatar en Koeweit miljoenen euro’s binnen voor de financiering van drie islamitische instellingen in Nederland: de Blauwe Moskee in Amsterdam, Stichting Sociaal Cultureel Centrum Nederland in Den Haag en de moskee De Middenweg in Rotterdam.
Als er in de Blauwe Moskee omstreden predikers worden uitgenodigd, zoals Umair Bantvawala en Haitham al-Haddad, dan is dat volgens Van der Blom uit vrije keus. “Bantvawala was uitgenodigd door de jongerenorganisatie. Die zijn daar vrij in, anders ben je ook weer zo betuttelend bezig.”
Foutje
Tijdens het verhoor maakte Kamerlid Van den Berge een foutje. In plaats van tesquia, wat aanbevelingsbrief betekent, zei hij taqqiya. Dat betekent in grote lijnen dat een moslim de waarheid mag verhullen als de islam in gevaar komt.
Van der Blom reageerde daar boos op. Na het verhoor zei hij dat de commissie wat hem betreft de scheiding tussen kerk en staat met voeten treedt. “Ik ben bang dat de schade die de commissie op deze manier aanricht een grotere impact zal hebben op radicalisering dan je met miljoenen uit het buitenland kunt doen.”
Een andere getuige van vandaag, de voormalig directeur van Stichting Waqf El Damanhoury, stak zijn ongenoegen ook niet onder stoelen of banken. Hij vindt het onterecht dat alleen islamitische organisaties worden onderzocht.
Damanhoury werd als Egyptenaar door de Saudische oprichters van Waqf naar Nederland gehaald. Hij haalde voor verschillende projecten geld op of adviseerde daar over. Ook over de Al-Fourqaan moskee in Eindhoven. Dat mede-oprichter imam Bakri dubieuze contacten had met extremisten en terroristen wist hij niet. “Ik heb goede herinneringen aan de samenwerking.”
Getuigen bekritiseerd en bedreigd
Twee getuigen die gisteren aan het woord kwamen, voorzitter Laaouej en penningmeester Harzi van gebedshuis Al Wasatia in Geleen, hebben dreigementen ontvangen na hun verhoor door de Tweede Kamer.
Dagblad De Limburger meldt dat de dochter van Harzi een video kreeg waarin drie vermomde jongens zeggen: ‘Op een dag een molotovcocktail door die kankerkerk van jullie’.” Laaouej en Harzi richtten een eigen gebedshuis op nadat zij en de imam door een nieuw bestuur van orthodoxe moslims uit hun vorige moskee waren gepest.
Dagblad Trouw liet vanmorgen twee bestuurders van moslimorganisaties aan het woord die erg kritisch waren over een andere belangrijke getuige van gisteren. Die sprak over de invloed van jonge, orthodoxe moslims op de gang van zaken in moskeeën en hun contacten met buitenlandse geldschieters.
Volgens hen is vicevoorzitter El Boujoufi van het Contactorgaan Moslims en Overheid (CMO) niet goed op de hoogte. “Hij spreekt duidelijk niet toereikend Nederlands om zonder tolk verhoord te worden over zo’n ingewikkelde kwestie.”
Het parlementaire onderzoek
De aanleiding van het onderzoek door de Tweede Kamer is berichtgeving van NRC en Nieuwsuur. Daaruit bleek dat zeker dertig islamitische organisaties in Nederland de afgelopen jaren financiering hebben aangevraagd in Golfstaten of daadwerkelijk geld hebben ontvangen uit deze landen. Het gaat om miljoenen euro’s uit Koeweit en Saudi-Arabië.
De hoorzittingen van de Tweede Kamer nemen in totaal twee weken in beslag. In de eerste week worden deskundigen gehoord. In de tweede week worden de besturen van de omstreden As-Soennah-moskee en de alFitrah-moskee onder ede gehoord.
NOS 13.02.2020 Burgemeester Ahmed Marcouch van Arnhem is bezorgd over de invloed van het salafisme. Dat zei hij op een congres over radicalisering in Arnhem. Het oud-Tweede Kamerlid voor de PvdA ziet de invloed van de fundamentalistische stroming groeien in Nederland. Hij wil dat de islamitische gemeenschap weerbaar wordt gemaakt om salafisten buiten de deur te houden.
“Mijn oproep is vooral: laten we alert en waakzaam zijn”, lichtte Marcouch toe in het radioprogramma Nieuws en Co. “Radicalisering is gevaarlijk en hardnekkig. En het heeft langjarige investeringen nodig om te voorkomen dat onze samenleving wordt ontwricht en ondermijnd. En ook om te voorkomen dat salafistische organisaties nog meer kinderen en jongeren infecteren met dit gedachtegoed.”
Op de bijeenkomst in Arnhem zei Marcouch dat hij een verdubbeling ziet van het aantal salafistische moskeeën in Nederland. “Dat heeft er vooral mee te maken dat de islamitische gemeenschap kampt met schrijnende tekorten aan goede imams. En wat je ziet is dat salafistische organisaties vaak imams aandragen, waardoor ze via de imam de moskee in hun macht krijgen.”
“Het gaat hier over een machtsideologie die antidemocratisch is en geweld predikt”, aldus Burgemeester Marcouch van Arnhem over het salafisme.
Het is niet voor het eerst dat Marcouch zich hard uitspreekt tegen het salafisme. Na berichtgeving van Nieuwsuur en NRC over salafistisch lesmateriaal op islamitische basisscholen sprak hij van “het voorportaal van de gewelddadige jihad”. Ook als Kamerlid, wat hij tot 2017 was, noemde Marcouch de geloofsstroming een “kweekvijver voor het jihadisme” en “een gewelddadige ideologie”.
De burgemeester staat niet alleen. AIVD-directeur Schoof getuigde begin deze week voor een Tweede Kamercommissie die onderzoek doet naar ongewenste beïnvloeding van moskeeën. Hij waarschuwde daar voor de nieuwe generatie “salafistische aanjagers” die op een professionele manier en met steun uit Golfstaten druk uitoefent op moskeeën, scholen en gematigde gelovigen.
“Ze kunnen dus het preekgestoelte betreden en zo ook hun gedachtegoed in moskeeën krijgen”, waarschuwt Marcouch. “Het is heel belangrijk om naast de islamitische gemeenschap te gaan staan, om ze weerbaar te maken. We moeten ze mobiliseren om zich uit te spreken tegen dit salafisme en om te voorkomen dat de moskee wordt overgenomen.”
Scheiding kerk en staat
Daarom pleit de burgemeester voor een nieuwe aanpak. “We zeggen te vaak als overheden: er is hier een scheiding van kerk en staat, dus zoek het zelf maar uit. Maar het gaat hier niet zozeer erover dat je je bemoeit met de inhoud van religie. Het gaat hier over een machtsideologie die antidemocratisch is en geweld predikt als middel om een heilstaat en superioriteit vorm te geven.”
“We zien waar het toe leidt. We hebben op dit moment honderden jongeren in beeld die we gevaarlijk vinden. We hebben gezinnen in onze samenleving die een zoon of dochter verloren zijn aan dat gedachtegoed. Sommigen zijn gesneuveld, anderen proberen terug te keren en weer anderen zitten in de gevangenis en komen daarna ook weer onze samenleving in.”
Daarom wil Marcouch dat er meer kennis wordt uitgewisseld over het salafisme en dat er een scherpe definitie wordt opgesteld. “We weten veel meer sinds de moord op Theo van Gogh, maar we zijn er nog lang niet. Er is nog heel veel discussie over de definitie van het salafisme en intussen worden onze wijken geïnfecteerd met dit gedachtegoed.”
AD 13.02.2020 De invloed van salafisme groeit. Zelfs op kinderdagverblijven is deze fundamentalistische stroming binnen de islam al merkbaar. Dat zegt de Arnhemse burgemeester Ahmed Marcouch.
Marcouch maakt zich grote zorgen over de groeiende invloed van salafisme, dat zei hij donderdag tijdens een congres over radicalisering in Arnhem ,,Via moskeeën, scholen en zelfs al op kinderdagverblijven is sprake van een groeiende invloed op onze kinderen.’’
De Arnhemse burgervader wees er op dat het aantal salafistische moskeeën in Nederland de afgelopen vier jaar is verdubbeld. Marcouch: ,,Predikers van een tweede generatie staan op. Die nieuwe aanjagers spreken vaardig Nederlands, kennen het rechtssysteem en domineren nieuwe media. Het gedachtegoed drukt de goedwillende moslims, moskeebesturen en imams weg.’’
Salafisme?
Het salafisme is een ultraorthodoxe-stroming binnen de islam uit Saoedi-Arabië. Salafisten streven naar een tijdperk zoals die bestond tijdens het leven van de profeet Mohammed. Waarin de wetten van de Koran letterlijk worden toegepast.
Marcouch staat bekend om zijn stevige kritiek op het salafisme en staat daarin zeker niet alleen. Zo liet Dick Schoof, directeur van de AIVD, afgelopen week weten signalen te krijgen dat op speciale weekendscholen en kinderdagverblijven kinderen worden geïndoctrineerd met salafistisch gedachtegoed.
Daar zouden ze onder meer te horen krijgen dat homoseksualiteit met de dood bestraft moet worden. Volgens Marcouch is het van levensbelang dat jongerenwerkers, gematigde imams en docenten tijdig de signalen opvangen en aan de bel trekken.
,,Radicalisering ontstaat snel, maar zeker niet in één nacht. Wie zich erin verdiept heeft, kan het zien aankomen. Wie op de hoogte is van de signalen, en met interesse en aandacht kijkt, ziet: andere vrienden, verandering in kleding en taalgebruik, inhuizige sessies in plaats van hangen op straat, en plotseling conservatieve opvattingen over mannen en vrouwen, over andersgelovigen en andersdenkenden.’’
Predikers van een tweede generatie staan op. Die nieuwe aanjagers spreken vaardig Nederlands, kennen het rechtssysteem en domineren nieuwe media, aldus Ahmed Marcouch, Burgemeester van Arnhem.
Grapperhaus: ,,In Arnhem is door vroegtijdig ingrijpen erger voorkomen. Laat dat een les voor de rest van het land zijn: het feit dat al lang geen aanslag is gepleegd, betekent niet dat geen dreiging meer bestaat. Ondergronds blijft het altijd nog borrelen, de dreiging is niet verdwenen.’’
Volgens Micha de Winter, hoogleraar pedagogiek van de Universiteit Utrecht, kan salafisme in het onderwijs het best worden bestreden door de dialoog aan te gaan.
,,Het is heel makkelijk om meteen alle luiken dicht te trekken. Maar juist door open te staan voor de ander, bereik je meer. Iemand die zegt dat homoseksualiteit strafbaar is, moet je wijzen op de de Nederlandse normen en waarden en grondwet. Dat kan zorgen voor conflict, maar dat is beter dan iedereen zomaar z’n gang te laten gaan.’’
AD 13.02.2020 De overheid mist slagkracht bij het toezicht op stichtingen die betrokken kunnen zijn bij terreurfinanciering, zo zei een financieel expert in de ‘flitsenquête’ naar ongewenste buitenlandse beïnvloeding van islamitische instellingen.
Financieel expert Maarten Rijssenbeek stelt dat er ‘nu vaak weinig financiële informatie beschikbaar is ten aanzien van maatschappelijke en religieuze organisaties’. Het gaat vaak om stichtingen die niet verplicht zijn een jaarrekening met de inkomsten en uitgaven te openbaren.
Rijssenbeek werkte bij het Financieel Expertise Centrum (FEC), waarin justitie, politie en toezichthouders met elkaar samenwerken, onder meer op het gebied van terreurbestrijding.
Tegenover de parlementaire commissie – die onderzoek doet naar de gevolgen van buitenlandse geldstromen uit met name de Golfregio en Turkije naar islamitische instellingen – zei hij dat het FEC soms bevoegdheden mist om in actie te komen.
Zo gebeurt het dat een buitenlandse financiering als risicovol wordt gezien, en er niet of nauwelijks juridische middelen zijn om deze tegen te houden. ,,Je loopt al snel tegen grondwettelijke vrijheden aan’’, zoals de vrijheid van godsdienst en van meningsuiting.
Het FEC signaleert dat soms grote bedragen vanuit het Midden-Oosten naar stichtingen in Nederland of predikers gaan. ,,Soms om vastgoed mee te kopen om er een moskee in te vestigen. Maar soms worden er grote bedragen opgenomen en raken we het spoor kwijt.’’
Rijssenbeek was de derde en laatste getuige die donderdag onder ede werd gehoord. Eerder op de dag verschenen Jacob van der Blom, voorzitter van de Amsterdamse Blauwe Moskee, en Nasr el Damanhoury, tot ruim een jaar geleden directeur van de orthodox-islamitische stichting Al Waqf uit Eindhoven. Beiden waren betrokken bij fondsenwerving in Golfstaten.
Grimmig
Hun verhoren verliepen in soms grimmige sfeer. El Damanhoury antwoordde vaak alleen met een afgemeten ‘ja’ of ‘nee’. Hij zei uitstekend te hebben samengewerkt met een andere bestuurder van Al Waqf en niets te weten van diens vermeende connectie met terreurgroepen.
Het gebouw moest per se naar niet-moslims, aldus Nasr el Damanhoury, ex-directeur Al Waqf.
Hij keek teleurgesteld terug op de mislukte vastgoedtransactie met geld uit Qatar in Rotterdam, waar hij in 2016 mee bezig was geweest. De gemeente stak daar destijds een stokje voor, uit angst dat er een fundamentalistisch islamitisch centrum zou komen. Die angst was ongegrond, aldus El Damanhoury, want er zou helemaal geen religieus centrum komen. ,,Dat hebben de media ervan gemaakt.’’
Hij was het slachtoffer geworden van de gemeente Rotterdam en de Nederlandse overheid, die Qatar onder druk zetten om af te zien van de transactie. Zo maakten ze ‘misbruik van mijn transparantie’, aldus El Damanhoury. ,,Het gebouw moest per se naar niet-moslims.’’
Hij kon zich niet meer herinneren of hij in 2016 een aanbevelingsbrief had geschreven waarmee een omstreden moskeebestuurder uit Geleen donaties uit de Golfregio wilde werven.
AD 13.02.2020 In een grimmig verhoor kreeg Jacob van der Blom, voorzitter van de Amsterdamse Blauwe Moskee en oprichter van de Rotterdamse moskee De Middenweg, vanochtend het vuur na aan de schenen gelegd in de flits-enquête naar beïnvloeding van islamitische instellingen door buitenlandse geldstromen.
De parlementaire commissie die het onderzoek uitvoert naar ongewenste beïnvloeding vanuit de Golfregio bevroeg Van der Blom uitvoerig over contacten met controversiële Arabische voormannen en eventuele banden met de Moslimbroederschap.
Kamerlid Niels van den Berge (GroenLinks) vroeg naar contacten met de Britse shariageleerde Haitam al-Haddad, die heeft verkondigd dat afvallige moslims de doodstraf verdienen en overspel met steniging moet bestraft. Al-Haddad is onder meer in de Blauwe Moskee uitgenodigd.
Op de vraag hoe dat te rijmen valt met Van der Bloms wens een ‘tolerante islam’ te verspreiden, zei hij dat hij ruimte wil bieden aan allerlei verschillende meningen. Zolang er geen antidemocratisch gedachtegoed wordt uitgedragen en geestelijken bereid zijn mediavragen te beantwoorden, is iedereen welkom, aldus Van der Blom.
Moslimbroederschap
Op de vraag of hij banden heeft met de Moslimbroederschap – een internationale organisatie die volgens een aantal kenners islamisering van de samenleving nastreeft – zei hij dat dat ‘afhangt van de definitie van Moslimbroederschap’. ,,Ik ken alleen de Moslimbroederschap als Egyptische partij. Daarbuiten heb ik geen idee wat Moslimbroederschap zou moeten zijn.’’
Afgelopen maandag stelde een andere getuige, terreurdeskundige Ronald Sandee, dat Van der Blom banden heeft met de broederschap. Van der Blom was nauw betrokken bij het werven van gelden in Qatar en Koeweit voor de bouw van de Blauwe Moskee en De Middenweg. Hij is tevens voorzitter van de stichting Ontdek Islam, die in 2013 100.000 korans weggaf. Van der Blom vertelde de commissie dat dat werd gefinancierd dankzij een gift van een stichting uit Egypte.
Hij ontkende ooit te maken te hebben gehad met ongewenste buitenlandse beïnvloeding. Van der Blom was eerder adjunct-directeur van de Rotterdamse Essalammoskee, de grootste van Nederland, die is neergezet met miljoenen uit de Verenigde Arabische Emiraten.
Ik heb geen idee wat Moslimbroederschap zou moeten zijn, aldus Jacob van der Blom.
Trouw 12.02.2020 De eerste twee dagen van de verhoren over buitenlandse financiering van moskeeën in de Tweede Kamer zitten erop. In de islamitische gemeenschap klinkt kritiek.
“Ik heb mijn popcorn al bijna op”, grapt Halil Karaaslan, oud-voorzitter van het Contactorgaan Moslims en Overheid (CMO). Hij volgde woensdag de tweede verhoordag van de Tweede Kamercommissie die de buitenlandse financiering van moskeeën onderzoekt. Hij bedoelt ermee te zeggen: ik heb met kromme tenen gekeken.
Ook Abdelhamid Bouzzit, bestuurder van de regionale moskeekoepel Stichting Islamitische Organisaties Regio Haaglanden (SIORH), is uiterst kritisch. Zowel de insteek van de commissie als het optreden van woordvoerders namens de islamitische gemeenschap baren hen zorgen.
Transparantie
Maandag en woensdag ondervroeg de commissie een zestal hoge ambtenaren, moskeebestuurders, en ondernemers met terrorisme- en radicaliseringsbureau’s. Inhoudelijk leverde dat weinig nieuwe inzichten op. Er kwamen vooral mensen aan het woord die al eens rapporten hebben geschreven of eerder in de media zijn verschenen. “Zonde”, zegt Bouzzit. “Nu er een commissie is die de onderste steen boven moet halen, hoop je dat ze een goed beeld krijgen van wat de moslimgemeenschap allemaal doet om dat transparant te maken en kwade invloeden buiten te houden. En dan krijg je dit.”
Van enkele personen die zijn uitgenodigd trekken Karaaslan en Bouzzit de deskundigheid in twijfel. “Waar zijn de academici die al jaren onderzoek doen naar de islam in Nederland?”, vraagt Bouzzit zich af. Ze betwijfelen daarnaast de geschiktheid van degenen die namens de gemeenschap spreken. Steen des aanstoots was het optreden van CMO-voorzitter Driss El Boujoufi. Bouzzit: “Zijn verhaal rammelde aan alle kanten.”
Gebrekkig Nederlands
El Boujoufi vertelde over het convenant buitenlandse financiering, dat de overheid en moskeeorganisaties twee jaar geleden wilden opstellen. Hierin moesten bindende afspraken met moskeeën komen te staan. Volgens El Boujoufi stond het CMO daar pal achter, en lag een enkele andere moskeeorganisatie dwars.
Dat is echter onjuist: het CMO stapte zelf uit het overleg, samen met andere moskeeorganisaties, omdat ze vonden dat de afspraken voor alle religieuze gemeenschappen zouden moeten gelden, en niet alleen voor de islamitische gemeenschap. Eén moskeeorganisatie zag wel iets in het convenant. “Het is kwalijk en pijnlijk om te zien dat hij kennelijk niet goed op de hoogte is”, zegt Karaaslan.
“Maar ook helpt het een verkeerd beeld de wereld in, alsof er een meerderheid zou zijn geweest voor zo’n convenant. Dat klopt niet.”
Ook El Boujoufi’s gebrekkige beheersing van de Nederlandse taal is een probleem, zeggen de twee. Bouzzit: “Hij spreekt duidelijk niet toereikend Nederlands om zonder tolk verhoord te worden over zo’n ingewikkelde kwestie.”
De onprofessionaliteit bij het CMO wijt Bouzzit vooral aan een gebrek aan contact met de achterban. “Daardoor is er niemand die hen terugfluit of terechtwijst.” Voor Karaaslan, die er korte tijd voorzitter was, speelde dit gegeven mee bij zijn besluit om zich binnen een jaar terug te trekken. “Het CMO functioneert gewoon niet. En vandaag was wel weer een bevestiging dat ze in ieder geval niet mijn stem vertegenwoordigen.”
Lees ook:
Afspraak over buitenlandse financiering moet gelden voor moskee én kerk, vinden moslims
Het klopt niet dat afspraken over financiering van gebedshuizen alleen gaan over moskeeën, vinden vier moslimorganisaties. Dus praten ze niet langer over een convenant dat buitenlandse financiering inzichtelijk moet maken.
Is de buitenlandse financiering van Nederlandse moskeeën per se ongewenst?
De overheid worstelt al jaren met buitenlandse financiering van islamitische organisaties in Nederland. Wat maakt het vraagstuk zo lastig?
NOS 12.02.2020 Gematigde moslims hebben in verschillende moskeeën in Nederland last van overheersing door orthodoxe geloofsgenoten en hun buitenlandse geldschieters. Dat blijkt uit verschillende verhoren door de Tweede Kamercommissie die ongewenste beïnvloeding van moskeeën onderzoekt.
Vicevoorzitter El Boujoufi van het Contactorgaan Moslims en Overheid (CMO) vertelt dat een nieuwe generatie gelovigen en Nederlandse bekeerlingen de besturen van een aantal moskeeën heeft overgenomen en vergaande veranderingen doorvoert.
Zij hebben contacten gelegd in Saudi-Arabië, Qatar, Koeweit en de Verenigde Arabische Emiraten om geld in te zamelen. Soms komen vertegenwoordigers van deze buitenlandse geldschieters in het moskeebestuur. El Boujoufi: “Die hebben helemaal niets met de Nederlandse samenleving, dus dan denk ik: waarom?”
Veel weerstand
El Boujoufi wilde een convenant sluiten met alle moskeeën om buitenlandse financiering te weren of openbaar te maken. Maar hij kwam veel weerstand tegen. Bedreigingen wil hij het niet noemen, hij spreekt van meningsverschillen.
De ouderen willen het houden zoals het is, legt El Boujoufi uit. Die zijn naar Nederland gekomen om te werken en begonnen bijvoorbeeld met eigen spaargeld in een oud schoolgebouw een moskee om te kunnen bidden. De jonge generatie die hier is geboren wil grotere, nieuwe moskeeën en heeft geen bezwaar tegen geld en invloed van salafistische geldschieters.
De vicevoorzitter van het CMO vindt dat er iets moet worden gedaan tegen de inmenging van buitenlandse geldschieters. Door de overheid, maar ook door de moslims zelf. “De oude generatie zegt: ‘Er is rook, we moeten de ramen openzetten, dan weten we waar de rook vandaan komt’,” zegt El Boujoufi. “De jonge generatie zegt: ‘Er is helemaal geen rook.'”
Jongens en meisjes leren op sommige islamscholen om zich tegen de samenleving te keren, zegt hij. “Ik maak me zorgen over de jeugd. Ik ben ook vader en grootvader. Ik wil niet dat er een negatief beeld van moslims ontstaat.”
Weggepest
Voorzitter Laaouej en penningmeester Harzi van gebedshuis Al Wasatia in Geleen hebben deze ervaring ook. Zij richtten het gebedshuis op nadat zij door een nieuw bestuur van orthodoxe moslims uit hun vorige moskee waren gewerkt.
Dit nieuwe bestuur van de Al Houda-moskee ging contacten aan met onduidelijke geldschieters. De imam werd weggepest en vervangen door buitenlandse imams uit onder meer Egypte. Toen er een terroristische imam met banden met al-Qaida kwam preken, trok Harzi aan de bel bij de burgemeester.
“Maar die deed helemaal niets”, zegt ze. Pas na een jaar vond er een gesprek plaats, maar omdat het moskeebestuur helemaal geen openheid gaf, wilde de burgemeester niet verder praten.
‘Blanke meesters’
Harzi werd geregeld bedreigd. “Ik heb me teruggetrokken omdat ik dacht: het wordt gevaarlijk.” Ook voor dit verhoor werd zij aangesproken door een gelovige. “Hij zei: ga je bij je blanke meesters getuigen?”
Laaouej: “Er is echt vijandigheid. Na vandaag krijgen we weer van alles over ons heen. Maar wij hebben de waarheid gesproken en wij zijn daar trots op. Dan zou je eigenlijk steun moeten krijgen.”
Het parlementaire onderzoek
De aanleiding van het onderzoek door de Tweede Kamer is berichtgeving van NRC en Nieuwsuur. Daaruit bleek dat zeker dertig islamitische organisaties in Nederland de afgelopen jaren financiering hebben aangevraagd in Golfstaten of daadwerkelijk geld hebben ontvangen uit deze landen. Het gaat om miljoenen euro’s uit Koeweit en Saudi-Arabië.
De hoorzittingen van de Tweede Kamer nemen twee weken in beslag. In de eerste week worden onder anderen deskundigen gehoord. In de tweede week worden de besturen van de omstreden As-Soennah-moskee en de alFitrah-moskee onder ede gehoord.
AD 12.02.2020 Een poging van moskeeorganisaties om afspraken te maken over regels voor het aanvaarden van buitenlands geld, is afgeketst op onderlinge onenigheid. Dit vertelde een voorman van de belangrijkste koepelorganisatie van Nederlandse moskeeën woensdag in de flits-enquête naar buitenlandse beïnvloeding.
In zijn verhoor in het parlementaire onderzoek naar ongewenste buitenlandse beïnvloeding uit onvrije landen sprak Driss el Boujoufi over een vergevorderde poging om een convenant te sluiten met de overheid over regels en voorwaarden aan buitenlandse financiering van islamitische instellingen.
El Boujoufi is vicevoorzitter van het Contactorgaan Moslims en Overheid (CMO), de koepelorganisatie waar het overgrote deel van de moskeeën in Nederland bij is aangesloten.
Vanwege de aanhoudende berichten over ongewenste inmenging uit het buitenland, nam het CMO met de Raad van Marokkaanse Moskeeën het initiatief voor een convenant over de condities rond het aanvaarden van buitenlands geld. Hierover is 2,5 jaar lang onderhandeld binnen het CMO, aldus El Boujoufi. Het ministerie van Sociale Zaken haalde een extern bureau erbij om het te begeleiden.
Dwars
Volgens El Boujoufi lagen vorig jaar echter ‘twee of drie’ islamitische bestuurders dwars, met steun van een hoogleraar. Ze menen dat een convenant impliceert dat ze iets te verbergen hebben, aldus El Boujoufi. Ook vinden ze het principieel onjuist dat buitenlandse financiering alleen voor moslims aan voorwaarden zou zijn verbonden. Eventuele beperkingen zouden volgens hen moeten gelden voor álle religies en daarvoor moet de regering dan maar een wet maken.
El Boujoufi wilde niet zeggen welke moskeebesturen het verzet leidden, maar zei wel dat de vorige voorzitter van het CMO tegenstander was. Begin 2019 trad Halil Karaaslan af als voorzitter, na nog geen jaar in functie te zijn geweest. El Boujoufi zei geen voorstander te zijn van een compleet verbod op buitenlandse financiering. ,,Wel van een verbod op financiering die de eenheid in de samenleving belemmert.’’
Volgens hem telt Nederland op een totaal van 500 moskeeën ‘niet meer dan’ 10 tot 12 salafistische gebedshuizen, die een fundamentalistische islam aanhangen. Tot frustratie van de onderzoekscommissie weigerde hij namen te noemen.
Salafistisch
Hij onderschreef wel de waarschuwingen die de topman van de AIVD, Dick Schoof, maandag uitte over een toenemende invloed van ‘salafistische aanjagers’. ,,Als we stil blijven, neemt het alleen maar toe,’’ aldus El Boujoufi.
Daarbij zei hij – naar het voorbeeld van de Rotterdamse burgemeester Ahmed Aboutaleb – dat iedere belijdende moslim salafist is, hijzelf incluis. Het probleem zit hem met name bij de ‘politieke salafisten’, die het isolement opzoeken.
Hij vertelde drie jaar geleden zelf geld te hebben opgehaald in Marokko, voor een conferentie van het CMO in Nederland met andere religieuze stromingen. Daarbij had hij overlegd met de Nederlandse ambassadeur in Rabat en in Nederland met de ministeries van Sociale Zaken, Justitie en Buitenlandse Zaken. ,,Alleen op voorwaarde van transparantie wilden we het geld aanvaarden. En de andere kant stelde geen voorwaarden. Anders had ik het niet geaccepteerd.’’
Weerspreken
Bestuurders van moskeeorganisaties die betrokken waren bij de gesprekken over een convenant, weerspreken de lezing van Driss el Boujoufi. Halil Karaaslan, tot begin vorig jaar voorzitter van het Contactorgaan Moslims en Overheid (CMO), stelt dat de koepelorganisatie helemaal geen voorstander was van het maken van afspraken rondom buitenlandse geldstromen. ,,Tijdens mijn voorzitterschap was de meerderheid van het CMO tegen een convenant. Dat gold ook voor drie andere moskeeorganisaties waarmee we hierover spraken.’’
Volgens Karaaslan was sprake van een generatiekloof. ,,Oudere moskeebestuurders zeiden: laten we nou maar doen wat de overheid wil. Ik vond het principieel onjuist om alleen voor moslims beperkingen af te kondigen. Er lag ook helemaal geen convenant. Het ging steeds om de vraag óf dat er moest komen.’’
Abdel Bouzzit, woordvoerder namens een aantal Haagse moskeeën, valt Karaaslan bij. ,,Alleen de Raad van Marokkaanse Moskeeën was voorstander van een convenant. Alle anderen waren tegen.
AD 12.02.2020 Turks-Nederlandse jongeren worden in hun denken en doen beïnvloed door een uit Turkije geëxporteerde ‘giftige mix’ van nationalisme en religie. Dit stelde integratiedeskundige en oud-PvdA-Kamerlid Keklik Yücel vanmiddag tijdens de flitsenquête naar ongewenste beïnvloeding vanuit onvrije landen.
In een notitie die ze schreef met het oog op haar verhoor, waarschuwt Yücel dat Turks-Nederlandse jongeren kwetsbaar zijn voor ‘religieus fanatisme’. Dit ‘Turks salafisme’ heeft nauwe banden met het nationalisme van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan, aldus Yücel. Ze wijst erop dat één op de tien jihadgangers uit Nederland Turkse roots heeft.
De Turkse invloed in Nederland neemt volgens haar toe. ,,Er is een te grote groep die zich helemaal identificeert met de Turkse identiteit.” Dat komt doordat de Turkse regering via bijvoorbeeld Diyanet (het ministerie van Religieuze Zaken) in Nederland moskeeën bezit, maar ook omdat Turkse Nederlanders zich niet welkom voelen in Nederland. Ze spreekt van discriminatie en uitsluiting. ,,Als Nederland doen we het niet goed.”
Gebrek aan maatregelen
Bent u joods, juf? Want dan wil ik geen les van u, aldus Leerlingen van Turks-Nederlandse afkomst tegen docenten, aldus Yücel.
Yücel klaagt over het gebrek aan maatregelen in Nederland nadat in 2014 Turkse Nederlanders een brief op hun deurmat vonden die hen maande op de AKP van Erdogan te stemmen. ,,Die mensen voelen zich in de kou staan.”
Ze werd ook bevraagd over de angst in de Nederlands-Turkse gemeenschap om kritisch te zijn op de Turkse regering en refereerde aan de vele bedreigingen die Turks-Nederlandse politici krijgen wanneer ze kritische vragen stellen over ‘de lange arm van Ankara’. Yücel is voorstander van een verbod op buitenlandse financiering uit onvrije landen.
Pikant is dat ze in haar notitie schrijft dat de huidige fractievoorzitter van Denk, Tunahun Kuzu, toen hij nog in de PvdA-fractie zat met Yücel – haar voortdurend probeerde te dwarsbomen. Kuzu is lid van de onderzoekscommissie die haar verhoorde, maar was zelf niet betrokken bij haar ondervraging. Daarin werd niet gerept van haar kritiek op Kuzu.
Invloed Koranscholen
Yücel uit zich negatief over de invloed van Koranscholen, die in het weekend leerlingen onderwijzen en hen ‘soms behoorlijk hardhandig’ inprenten dat vragen stellen zeer onbetamelijk is. Ze krijgen ‘ontspoorde opvattingen’ mee. Ter illustratie somt ze citaten van leerlingen op: ,,Bent u joods, juf? Want dan wil ik geen les van u.” En: ,,De doden van Charlie Hebdo zijn verdiend meester, zij hebben Mohammed besmeurd.”
Terreurdeskundige Ronald Sandee wordt door een speciale commissie van de Tweede Kamer verhoordover de beïnvloeding uit onvrije landen van Nederlandse moskeeën en islamitische organisaties. Foto Robin van Lonkhuijsen/ANP
NRC 10.02.2020 Eerste dag parlementaire ondervraging Deskundigen waarschuwden maandag voor een speciale commissie voor buitenlandse financiering van Nederlandse moskeeën.
Onder twaalf fel schijnende lampen en tegenover vier scherp kijkende Kamerleden verklaarden maandag de eerste deskundigen in de parlementaire ondervraging over beïnvloeding uit onvrije landen op – voornamelijk – moskeeën en islamitische organisaties.
De baas van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) Dick Schoof, terreurdeskundige Ronald Sandee en ambtenaar Mark Roscam Abbing waarschuwden alle drie dat de invloed van salafisten op Nederlandse moskeeën toeneemt. Zij krijgen steun uit met name de Golfstaten.
De commissie, bestaande uit Tweede Kamerleden, onderzoekt die buitenlandse beïnvloeding na publicaties van Nieuwsuur en NRC. Daaruit bleek dat zeker dertig Nederlandse moskeeën en islamitische organisaties financiering hadden aangevraagd in ‘onvrije landen’ als Saoedi-Arabië en Koeweit. De komende twee weken worden in totaal achttien deskundigen en getuigen, zoals moskeebestuurders, gehoord.
Volgens inlichtingenchef Schoof kunnen salafistische „aanjagers”, mensen binnen de islamitische gemeenschappen die verdere invloed van hun beweging promoten, een steeds dominantere positie verwerven dóór de buitenlandse steun die ze ontvangen.
Het gaat om een kleine groep die een „disproportionele rol” heeft in moskeeën. „Ze duwen concurrerend aanbod weg. Op sociale media beheersen ze de markt, omdat ze een stevige uitgangspositie hebben door die buitenlandse steun.”
Die dominantere positie verwerven salafisten ook omdat ze steeds „professioneler” zouden opereren. „Het zijn mensen die de Nederlandse samenleving goed kennen, de taal spreken, de wetten kennen, weten hoe ze onlinemassamedia moeten gebruiken”, aldus Schoof.
Facadepolitiek
Jongeren die online zoeken naar informatie over de islam komen daardoor vaak terecht bij salafistische organisaties en aanjagers, zei Mark Roscam Abbing. Hij leidt een ambtelijke taskforce die gemeenten adviseert bij de aanpak van ‘problematisch anti-democratisch gedrag’ en ‘ongewenste beïnvloeding’. Die ‘aanjagers’ zoeken volgens de deskundigen vaak de randen van de wet op, zonder eroverheen te gaan. Schoof: „Ze kennen de bandbreedte van de Nederlandse rechtsstaat.”
Zo lijken die organisaties naar buiten toe vaak modern en vreedzaam, maar prediken ze binnenskamers antidemocratische en soms gewelddadige ideeën, aldus Schoof. Hij noemt dat „facadepolitiek”: „Men zegt het een, maar het doet het ander.
De publieke kant ziet er prima uit, op de statuten van zo’n stichting is niks aan te merken. Maar in de beslotenheid van de eigen kring wordt dan bijvoorbeeld gepredikt dat het oké is om homo’s te vermoorden. Of dat je bij een strafbaar feit geen aangifte bij de politie moet doen, maar het binnen de eigen islamitische kring moet oplossen.”
Die beïnvloeding met „antidemocratisch gedachtegoed” vindt volgens Schoof al plaats bij buitenschoolse schoollessen en de opvang van peuters en kleuters. „Ze krijgen daar gedachtegoed te horen dat intrinsiek strijdig is met waar de democratische rechtsstaat voor staat, bijvoorbeeld over homoseksuelen. Daarin zit vaak een impliciete afwijzing van die rechtsstaat”, aldus Schoof.
Een organisatie die zich sluipenderwijs met antidemocratische ideeën vestigt in Nederlandse moskeeën is bijvoorbeeld het Moslimbroederschap, waarschuwde terreurdeskundige Ronald Sandee, die jarenlang voor de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) werkte.
Volgens hem staan onder meer de Blauwe Moskee in Amsterdam en Centrum de Middenweg in Rotterdam onder invloed van die organisatie, die een shariastaat wil vestigen en waarvan leden geheimzinnigheid beloven. Zo zou de bouw van die moskeeën deels gefinancierd zijn vanuit aan het Moslimbroederschap gelieerde stichtingen. Ook spreken er volgens Sandee regelmatig predikers uit die hoek.
Ondermijning rechtsstaat
Het risico van de toenemende invloed van salafisten, aldus Schoof: het ontstaan van een parallelle samenleving „die de Nederlandse rechtsstaat ondermijnt”. „Ze jagen antidemocratisch gedachtegoed aan, dat de democratische rechtsstaat ondermijnt en bedreigt.
Als zo’n parallelle structuur ontstaat, is het risico dat de democratische rechtsstaat op termijn conform die parallelle samenleving moet worden gestructureerd.” Daarmee komen burgerlijke en democratische vrijheden onder druk te staan, waarschuwde Schoof.
Maar de aanpak van buitenlandse beïnvloeding kan lastig zijn, temperde ambtenaar Roscam Abbing de verwachtingen. „Een verbod op financiering uit onvrije landen kan tot gevolg hebben dat geld vaker via Europese landen naar Nederland komt.”
En omdat ‘problematisch gedrag’ vaak niet strafbaar is – het prediken van antidemocratische ideeën is in een liberale rechtsstaat niet verboden – is informatie over geldstromen vaak moeilijk te delen binnen de overheid.
Roscam Abbing pleitte er daarom voor dat de overheid ook inzet op het versterken van „weerbaarheid” van kwetsbare groepen binnen Nederlandse moskeeën tegen radicalere stromingen. Ook zou het aanbod aan islamitische organisaties „pluriformer” moeten zijn, om bijvoorbeeld te voorkomen dat islamitische ouders hun kind enkel bij een salafistische organisatie geloofsonderwijs kunnen bieden. „Je moet voorkomen dat mensen alleen naar moskeeën kunnen waar zorgelijk gedrag plaatsvindt.”
Woensdag hoort de commissie deskundigen over de „gevolgen voor de gemeenschap” van ongewenste buitenlandse beïnvloeding.
AD 10.02.2020 De Raad van State buigt zich op korte termijn over een wetsvoorstel van het kabinet om ongewenste financiering uit ‘onvrije landen’ te kunnen beperken. Dit vertelde topambtenaar Mark Roscam Abbing vandaag. Hij werd gehoord in het parlementaire onderzoek naar buitenlandse financiering van met name islamitische instellingen.
Vorig jaar meldde het kabinet al zo’n wet te overwegen, maar dat dit complex is vanwege de grondwettelijke godsdienstvrijheid. Ook is het lastig te bewijzen dat geld bedoeld is voor onwenselijke uitingen. Uit Roscam Abbings opmerkingen valt op te maken dat het kabinet nu toch een wettelijke formule denkt te hebben gevonden, al zei hij ook: ,,Het is echt een zoektocht.” Het advies van de Raad van State is doorgaans de voorbode van het naar de Tweede Kamer sturen van een wetsvoorstel.
Roscam Abbing werd maandag als derde en laatste gehoord, op de eerste dag van de openbare verhoren in de enquête naar buitenlandse financiering. Hij is voorzitter van een taskforce die zich bezighoudt met ongewenste buitenlandse financiering.
Verschillende ministeries werken samen met de politie om gemeenten en gemeenschappen te adviseren over onder andere problematisch gedrag van salafisten. Die taskforce speelde een voorname rol bij de omgang met het islamitische Cornelius Haga Lyceum in Amsterdam. Onderwijsminister Arie Slob wilde de bekostiging van de school staken, maar is door de rechter teruggefloten.
Podium
Achteraf gezien is er misschien te weinig aan de buitenwacht uitgelegd waarom overheidsoptreden in dit geval gerechtvaardigd was, aldus Roscam Abbing. In bedekte termen riep hij de politiek op zich minder te focussen op repressie en het onderdrukken van ongewenste geluiden, en meer op het weerbaar maken van de welwillende meerderheid van de moslimgemeenschap.
Eerder schreef Roscam Abbing dat nogal wat politieke partijen nadenken over een verbod op buitenlandse financiering en trachten te voorkomen dat ‘aanjagers’ van salafistische geluiden een podium krijgen.
Hij waarschuwde dat ‘bovenmatig repressief handelen’ averechts kan uitpakken en ongewenste buitenlandse beïnvloeding juist in de hand werkt. In zijn verhoor bepleitte Roscam Abbing ‘het versterken van de weerbaarheid’. ,,Mensen met rare ideeën houd je altijd. Als je mensen zover kan krijgen dat ze zich niet laten overtuigen, zouden we echt aan de winnende hand zijn.”
Hij bepleitte ook een speciale wet voor de taskforce, om het nemen van maatregelen een betere basis te geven. Dat zou er ook toe kunnen leiden financieel gevoelige informatie die nu niet met de taskforce mag worden gedeeld, daar wel op tafel belandt.
NOS 10.02.2020 De nieuwe generatie salafistische moslims in Nederland vormt een serieuze bedreiging voor de Nederlandse rechtsstaat op de lange termijn. Dat heeft AIVD-directeur Schoof gezegd in zijn verhoor door de Tweede Kamer-commissie die ongewenste beïnvloeding van moskeeën onderzoekt.
“Op dit moment zien we een tweede generatie ontstaan”, zegt Schoof. “Ze schrijven en spreken goed Nederlands. Ze kennen het rechtssysteem. Op sociale media domineren ze de markt, om het zo te noemen. Ze streven naar een parallelle samenleving waar de regels van de Nederlandse rechtsstaat niet gelden.”
Deze jonge Nederlandse salafisten krijgen financiële en andere steun uit Golfstaten. Zij proberen met professionele methoden invloed te krijgen in moskeeën, op scholen en zetten gematigde gelovigen onder druk, blijkt uit AIVD-onderzoek.
Kinderopvang
Ook in het onderwijs en de kinderopvang krijgen salafisten steeds meer voet aan de grond, zegt Schoof. “Heel jonge kinderen tussen 0 en 4 jaar krijgen daar al dat gedachtegoed te horen.”
De organisaties maken gebruik van façadepolitiek, zoals Schoof het noemt. Naar buiten gematigd en extremisme afkeuren, maar vervolgens in eigen kring prediken dat je homo’s mag vermoorden.
Wat kinderen op salafistische moskeescholen leren
Nieuwsuur en NRC deden vorig jaar onderzoek naar het lesmateriaal van informele salafistische scholen. De kinderen leren welke mensen ‘vijanden’ of ‘ongelovigen’ zijn. Ook gaat het over de doodstraf voor mensen die vreemdgaan, homoseksuelen en afvalligen. Kinderen krijgen hierbij invuloefeningen en multiple choice vragen. Ze moeten bijvoorbeeld kiezen welke straf de juiste is: a. zweepslagen, b. stenigen, c. doden met een zwaard.
De Tweede Kamercommissie wil van Schoof weten wat er aan te doen is. Als voorbeeld noemt de commissie de aanpak van problemen op het Cornelius Haga Lyceum in Amsterdam.
De overheid is verschillende keren teruggefloten vanwege de eigen regels. Minister Slob had volgens de rechter de geldkraan niet mogen dichtdraaien. En de AIVD had volgens de toezichthouder de waarschuwing voor de school niet zorgvuldig genoeg opgeschreven.
Schoof wilde als AIVD-directeur niet zeggen hoe de wetgeving veranderd zou moeten worden. Wel denkt hij dat het dwingen van organisaties tot openheid over wat zij doen een stuk zou helpen. “Maar wetten verzinnen voor de geldstromen is heel ingewikkeld. Die lopen via tussenpersonen, dus je kunt alles verhullen wat je wilt.”
Diplomatiek
Diplomatiek overleg heeft wel nut gehad, zegt hij. Sommige ambassadeurs die optraden als bemiddelaar tussen de geldschieters en Nederlandse moskee-organisaties zijn daar na gesprekken mee opgehouden.
Ook bepaalde landen die al dan niet via stichtingen hier geld uitdeelden, zagen daar vanwege de goede betrekkingen met Nederland van af. Om welke landen en ambassadeurs het gaat wilde Schoof niet zeggen.
Terreurdeskundige Ronald Sandee vertelde in zijn verhoor dat de Moslimbroederschap, gefinancierd door Qatar, veel invloed heeft in de Blauwe moskee in Amsterdam. Jonge Nederlandse en Engels sprekende imams prediken daar met succes een soort “Nedersalafisme” voor een jong publiek. Dat toelaten is naïef, zegt Sandee.
Ook het toelaten van moskeeën van de Turkse overheid met door Turkije betaalde imams is naïef, vindt hij. Daar zit een politieke en religieuze strategie achter, namelijk het beïnvloeden van Nederlandse Turken. Sandee: “Het zou helpen als Nederland af en toe zegt ‘Tot hier en niet verder’.”
Het parlementaire onderzoek
De aanleiding van het onderzoek door de Tweede Kamer is berichtgeving van NRC en Nieuwsuur. Daaruit bleek dat zeker dertig islamitische organisaties in Nederland de afgelopen jaren financiering hebben aangevraagd in Golfstaten of daadwerkelijk geld hebben ontvangen uit deze landen. Het gaat om miljoenen euro’s uit Koeweit en Saudi-Arabië.
De hoorzittingen van de Tweede Kamer nemen in totaal twee weken in beslag. In de eerste week worden deskundigen gehoord. In de tweede week worden de besturen van de omstreden As-Soennah-moskee en de alFitrah-moskee onder ede gehoord.
Telegraaf 10.02.2020 De baas van de geheime dienst AIVD Dick Schoof ziet een nieuwe generatie ’salafistische aanjagers’ aan invloed winnen die op sociale media ’de markt overheersen’. Zij prenten al bij hele jonge kinderen de boodschap in dat de Nederlandse rechtstaat niet deugt.
Dat zei de AIVD-baas als eerste deskundige die werd gehoord door de parlementaire ondervragingscommissie over buitenlandse financiering van moskeeën. De Kamer wil weten waar dat tot radicalisering leidt. Het gaat daarbij niet alleen om moskeeën, maar ook om koranscholen.
Vaak lijkt vanaf de buitenkant alles in orde, zei Schoof, die in dit verband spreekt van facadepolitiek. „Ze kennen de grenzen van de Nederlandse rechtstaat goed, dus naar buiten toe zullen ze nooit over die grens heen gaan. In de beslotenheid van een preek wordt expliciet gezegd dat je homo’s mag vermoorden.”
De gevolgen van die invloed zijn zorgelijk, zegt Schoof. Gewone moslims worden onder druk gezet en beperkt in hun vrije geloofsbeleving. Bovendien kan er een ’parallelle samenleving’ ontstaan die de Nederlandse samenleving met al haar vrijheden ondermijnt.
De financiering vanuit de Golfregio loopt via stichtingen en tussenpersonen en is vaak lastig te achterhalen, zei de AIVD-directeur. Bovendien blijkt uit de praktijk dat het lastig is er iets tegen te doen, zeker strafrechtelijk. Het mislukte optreden van onderwijsminister Slob en de gemeente Amsterdam tegen het Cornelius Haga Lyceum onderstreept dat. Toch blijkt de waarschuwing van de AIVD over antidemocratische elementen in de school staan, zei Schoof.
Moslimbroeders
Terreurdeskundige Ronald Sandee sprak over de invloed van de Moslimbroederschap. Landen als Koewet, Qatar en Turkije kopen met miljoenen invloed bij moskeeën als de Blauwe Moskee in Amsterdam en de Essalam Moskee in Rotterdam. „Wie betaalt, bepaalt.” De financiering loopt vaak via trustfondsen als de Europe Trust Nederland (uit Qatar). Soms komt het volgens Sandee ook op ’pallets met bankbiljetten in privévliegtuigen’, waarna het via tussenpersonen met duffelbags naar moskeeën in Nederland en Duitsland wordt gebracht.
Of de bank over dergelijke hoeveelheden contanten geen vragen stelt, zo wilde de ondervragingscommissie weten. Sandee: „De bank wel, maar een notaris misschien niet.”
Waar Saudi-Arabië en de Emiraten zich minder zijn gaan inlaten met de Moslimbroeders, zijn Qatar en Turkije juist actiever geworden, zegt Sandee.
De Kamercommissie gaat de komende weken negentien personen ondervragen. Dick Schoof van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst is de eerste die wordt gehoord. Daarna volgen onder anderen terreurdeskundigen, integratiedeskundigen en moslimorganisaties. Volgende week staan de omstreden moskeeën As-Soennah (Den Haag) en alFitrah (Utrecht) in de schijnwerpers. De laatste verhoren zijn donderdag 20 februari.
Het onderzoek wordt gedaan door een zogenoemde parlementaire ondervragingscommissie. Het is een kortere variant van een parlementaire enquête. Maar ook bij deze mini-enquête staan ondervraagden onder ede en zijn ze verplicht mee te werken.
AD 10.02.2020 Met een nieuwe generatie ‘salafistische aanjagers’, gefinancierd vanuit de Golfregio, wint deze (zeer) orthodoxe stroming binnen de islam aan invloed. Dit zei AIVD-topman Dick Schoof maandag in het eerste openbare verhoor van de van de parlementaire ‘mini-enquête’ naar ongewenste buitenlandse beïnvloeding van vooral islamitische instellingen.
,,We zien een soort tweede generatie ontstaan die goed de Nederlandse wetgeving kent, goed Nederlands spreekt en gemakkelijk de weg vindt, waardoor hun invloed groeiende is,’’ zei Schoof, die om operationele redenen geen namen wilde noemen.
Door de financiële steun uit het buitenland duwen de salafisten concurrerend aanbod weg, aldus Schoof. ,,In markttermen gesproken overheersen ze bijna de markt op internet en social media, omdat ze een stevige uitgangspositie hebben dankzij de financiering.’’
De groep is relatief klein, maar sterk georganiseerd en daardoor ‘disproportioneel aanwezig’. ,,We maken ons meer zorgen over salafistische aanjagers dan enige tijd geleden.’’
Façadepolitiek
Men zegt het één en doet het ander, aldus Dick Schoof, AIVD.
De problematische gevallen onder de aanjagers stimuleren ‘antidemocratisch gedachtegoed’, via gesprekken, onderwijs en bijvoorbeeld kinderopvang. Zo zijn er moskeeën waar kinderen tussen de 0 en 4 jaar ‘op hele eenvoudige manieren gedachtegoed te horen krijgen dat intrinsiek strijdig is met de rechtsstaat’.
In de openbaarheid is daar dan doorgaans niets van te merken. Schoof sprak over ‘façadepolitiek’. ,,Men zegt het één en doet het ander.’’ Als voorbeeld noemde hij een preek waarin expliciet wordt gezegd dat je homoseksuelen kan vermoorden. ,,Dat zal men aan de buitenkant nooit zeggen, sterker nog men zal er afstand van nemen.’’
Doel is het creëren van een ‘parallelle samenleving’. Op langere termijn is dat een dreiging die een halt moet worden toegeroepen, aldus Schoof.
Haga Lyceum
Schoof kreeg ook vragen over het Amsterdamse Cornelius Haga Lyceum, waarvoor de inlichtingendienst vorig jaar waarschuwde vanwege vermeende salafistische invloeden. Volgens de rechter zijn daar onvoldoende ernstige indicaties voor. Schoof houdt vol dat de AIVD terecht aan de bel trok. Maar vervolgens was het voor de gemeente Amsterdam en andere overheidsinstanties lastig om de juiste maatregelen te kunnen treffen, aldus de AIVD-chef.
Met de mini-enquête wil een meerderheid van de Tweede Kamer deze week en volgende week de gevolgen blootleggen van – met name Arabische – geldstromen naar moskeeën. Hiervoor worden in totaal 19 mensen gehoord.
Later maandag wordt nog terreurdeskundige Ronald Sandee gehoord, naast Mark Roscam Abbing, voorzitter van de Taskforce Problematisch gedrag en ongewenste buitenlandse financiering. In de Taskforce werken verschillende ministeries samen met de politie om gemeenten en gemeenschappen te adviseren over onder andere problematisch gedrag van salafisten.
AD 10.02.2020 De Rotterdamse moskee De Middenweg en de Amsterdamse Blauwe Moskee zijn in de greep van Moslimbroeders. Die boodschap had terreurdeskundige en onderzoeker Ronald Sandee maandag tijdens zijn verhoor in de mini-enquête van de Tweede Kamer naar ongewenste buitenlandse beïnvloeding van islamitische instellingen.
Hoewel beiden dat zelf steevast ontkennen, noemde Sandee bestuursvoorzitter Jacob van der Blom en imam Yassin Elforkani van de Blauwe Moskee als Moslimbroeders. Van der Blom is ook oprichter van De Middenweg.
Hard bewijs heeft Sandee niet, maar: ,,Als het loopt als een eend, kwaakt als een eend, dan kan het een eend zijn.’’ Van der Blom en Elforkani ‘volgen de ideologie’ van de Moslimbroeders.
De moskee in Nieuw-West, neergezet met geld uit Koeweit en Qatar, speelde een grote rol in het verhoor. Sandee, oud-medewerker van de militaire inlichtingendienst, vertelde ook uitvoerig over de internationale Moslimbroederschap. Volgens hem streeft die organisatie een ‘shariastaat’ na, waarin de islam leidend is.
Sluiers
Moslimbroeders zijn in het algemeen hoogopgeleid, welsprekend en ‘anti-integratief’, aldus Sandee. Ze stimuleren volgens hem vrouwen om sluiers te dragen en hameren op ‘islamofobe’ tendensen in de samenleving.
Sandee noemde de Blauwe Moskee als pregnant voorbeeld van beïnvloeding vanuit de Golfregio. Toen Koeweit rond 2006 instapte als financier, trad bij het bedrijf dat het vastgoed in eigendom heeft een hoge Koeweitse functionaris aan die volgens Sandee ook nu nog de koers van de moskee mede bepaalt.
Sandee zei ook verhalen te hebben gehoord over jonge bekeerlingen in de Blauwe Moskee die ‘behoorlijk intimiderend’ hun opvattingen opdringen. ,,Maar dat is alleen hear say.’’
Middenweg
In de Blauwe Moskee, maar ook bij De Middenweg (eveneens vanuit de Golfregio gefinancierd en met dezelfde eigenaar als de Blauwe Moskee) zie je volgens Sandee aan de sprekers en trainingen de invloed van de Moslimbroeders. In dat verband noemde hij ook de Essalammoskee in Rotterdam, de grootste van Nederland.
Ten aanzien van de geldstromen uit de Golf is Nederland ‘een beetje te naïef, misschien goedgelovig’. ,,Ik heb het gevoel dat landen als Turkije en Qatar een hele bewuste strategie volgen om moslimgemeenschappen in het buitenland te beïnvloeden. Maar we zitten vast aan die vrijheid van religie.’’
Hij bepleitte maatregelen om buitenlandse financiering aan banden te leggen. Hij noemde de islamwet uit Oostenrijk als voorbeeld, die een verbod op buitenlandse financiering bevat. Ook opperde hij een Europees verbod. ,,Dat zou een mogelijkheid zijn om in 1 klap van ongewenste beïnvloeding af te komen.’’
Vastgoed
De parlementaire commissie stelde de nodige vragen over Jacob van der Blom, ex-directeur bij de Essalammoskee die volgens Sandee op goede verkeert met Qatar Charity, een voorname donateur van islamitische instellingen in Europa. Van der Blom is al jaren bestuurder van Europe Trust Nederland, de eigenaar van de Middenweg en Blauwe Moskee. Volgens Sandee is dat de Nederlandse vastgoedtak van de Moslimbroeders, die dient als filiaal van het in Birmingham moederbedrijf gevestigde Europe Trust. ,,Ik heb het gevoel dat als Europe Trust in Birmingham het vastgoed opeist, dat ook gebeurt.’’
De laatste tijd signaleert Sandee een kruisbestuiving tussen Moslimbroeders en salafisten. ,,Een soort nedersalafisme of nederbroederschap.’’
Sandee werd ook bevraagd over een uitvoerig artikel dat hij vorig jaar schreef voor een Amerikaanse onderzoekssite, waarin hij de vloer aanveegde met het Amsterdamse deradicaliseringsbeleid, dat volgens hem aan de leiband loopt van dubieuze figuren. Signalen over radicaliserende mensen zijn onder het tapijt geveegd, aldus Sandee.
AD 10.02.2020 Door het ondervragen van negentien deskundigen en betrokkenen wil de Tweede Kamer onderzoeken of de financiering van islamitische instellingen tot radicalisering leidt. Maar of de commissie veel boven water zal krijgen, valt te bezien. Zes vragen over de kwestie.
Waar draait het om?
Grote vraag is: wat willen andere landen in ruil voor de financiering van islamitische instellingen in ons land? Het gaat hierbij vooral om geld uit ‘onvrije landen’, als Saoedi-Arabië, Golfstaten, of Turkije. Volgens deskundigen kleeft aan het geld ook de verspreiding van fundamentalisme. Het kabinet werkt aan een wet om de geldstromen transparanter te maken, maar de Tweede Kamer hoopt via de ondervragingen (onder ede) die vandaag beginnen meer ‘efficiënte maatregelen’ te bedenken.
Hoe groot is het probleem?
Invloed van extreme moslimpredikers is moeilijk in tabellen te vatten, maar de AIVD maakt zich bijvoorbeeld al langer zorgen over de invloed vanuit Golfstaten. In Utrecht bijvoorbeeld ligt de alFitrah-moskee al jaren onder vuur, waar kinderen geleerd wordt te leven volgens de orthodoxe islam.
En de Haagse as-Soennah-moskee zou gefinancierd worden door een organisatie uit Koeweit met sprekers die de jihad goedpraten. Vorig jaar nog berichtte NRC dat op zo’n vijftig moskeescholen kinderen leerden dat zij afvallige moslims dood zouden moeten wensen.
Homo’s zouden de doodstraf verdienen. Vooral het salafisme zou aan terrein winnen door de financiering van ver. Die geloofsuitleg van de islam verwerpt democratie en bestempelt de omgang met niet-moslims als verwerpelijk. Ook de Nederlandse Syriëgangers hangen vaak deze stroming aan.
Hoe gaat de Tweede Kamer onderzoek doen?
De parlementariërs grijpen naar een nieuw middel: de mini-enquête. Of officiëler: de parlementaire ondervraging. Het is eigenlijk een flitsversie van zijn bekendere broertje: de parlementaire enquête.
Op zes dagen komen negentien betrokkenen en deskundigen aan bod. Het gaat om AIVD-baas Dick Schoof, maar ook terreurdeskundigen en vooral: de leiding van diverse moskeeën. Aan de hand van de ondervragingen maakt de commissie een verslag dat de Kamer kan gebruiken als achtergrondinformatie bij het nog te voeren Kamerdebat.
Hoe reageren moskeeën?
Een aantal is verbolgen en spreekt van een hetze. Het bestuur van de as-Soennah-moskee weigerde aanvankelijk te komen opdraven voor de ondervraging. De geldstroom ontkennen ze niet altijd. Zo doneerde Koeweit 1,3 miljoen euro voor de financiering van de Blauwe Moskee in Amsterdam-Slotervaart.
Een topambtenaar van het Koeweitse ministerie van Religieuze Zaken werd later voorzitter van het bestuur van de Blauwe Moskee. Volgens een vertrouwelijke memo van de antiterrorismecoördinator NCTV, in handen van Nieuwsuur, waren er vier jaar geleden nog 13 salafistische moskeeën in Nederland, nu zijn dat er 27.
Het aantal salafistische predikers verdubbelde van 50 naar 110. Toch ontkennen veel moskeeën dat er met de geldstromen invloed ‘gekocht’ wordt. Dat zullen zij ook voor de commissie getuigen, is de verwachting.
Wat gaat de commissie dan achterhalen?
Volgens commissievoorzitter Michiel Rog (CDA) zijn er ook ‘relevante’ documenten gevorderd bij een aantal ministeries en islamitische instellingen. Die zouden geldstromen in kaart kunnen brengen, al wilde hij dat vorige week nog niet prijsgeven.
Daarnaast worden deskundigen, maar ook de (voormalige) burgemeesters van Den Haag en Utrecht gehoord die van dichtbij kunnen hebben gezien wat de uitwerking van giften is geweest.
Komt er daarmee duidelijkheid?
Dat valt te betwijfelen. De commissie vroeg ook om de boekhouding van de alFitrah-moskee, die ook een islamles verzorgt. Maar die weigert tot dusver de documenten over te dragen. Ook worden er geen geldschieters, bijvoorbeeld medewerkers van ambassadeurs van de onderzochte landen, verhoord.
Of dit te maken heeft met diplomatieke betrekkingen, wilde commissieleider Rog niet zeggen. Die vroeg evenmin gegevens op bij het ministerie van Buitenlandse Zaken, terwijl daar al jarenlang een lijst ligt van de door de Golfregio gefinancierde moskeeën.
Den HaagFM 07.02.2020 Oud-burgemeester Pauline Krikke wordt binnenkort gehoord door een speciale commissie van de Tweede Kamer. Ook bestuurders van de omstreden moskeeën As-Soennah in Den Haag en alFitrah in Utrecht worden ondervraagd. De commissie onderzoekt de financiering van moskeeën in Nederland. Ze wil erachter komen of er geldstromen uit het buitenland vloeien die leiden tot ‘ongewenste beïnvloeding’.
Het onderzoek naar illegale geldstromen vanuit het buitenland begint maandag 10 februari. Er wordt afgetrapt met een verhoor van Dick Schoof, hoofd van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst.
Het bestuur van de as-Soennah moskee is ook opgeroepen voor verhoor onder ede. Verschijnen is verplicht, maar het bestuur van de moskee zei eerder nog niet te weten of het op komt dagen. De alFitrah-moskee weigerde aanvankelijk inzage in de financiën, maar de rechtbank dwong de stichting mee te werken. De moskee heeft tot op heden de benodigde documenten niet aangeleverd aan de Kamercommissie.
Twee verhoorweken
Ook terreurdeskundige Ronald Sandee, integratiedeskundige en voormalig Kamerlid Keklik Yücel en vicevoorzitter van de Raad van Marokkaanse Moskeeën Nederland (RMMN) Saïd Bouharrou zijn opgeroepen. De ondervraging is opgesplitst in twee delen. In de eerste week worden deskundigen en mensen uit de gemeenschap gehoord over beïnvloeding en gevolgen. De tweede verhoorweek richt zich op de moskeeën en de Islamitische Stichting Nederland.
De verhoren duren tot en met 20 februari. Er wordt een verslag gemaakt met daarin de maatregelen en oplossingen die de commissie aandraagt. Dit verslag biedt de commissie naar verwachting eind april aan de Tweede Kamer aan.
OmroepWest 06.02.2020 De Haagse oud-burgemeester Pauline Krikke wordt binnenkort gehoord door een speciale commissie van de Tweede Kamer. Ook bestuurders van de omstreden moskeeën As-Soennah in Den Haag en alFitrah in Utrecht worden ondervraagd. De commissie onderzoekt de financiering van moskeeën in Nederland. Ze wil erachter komen of er geldstromen uit het buitenland vloeien die leiden tot ‘ongewenste beïnvloeding’.
Het onderzoek naar illegale geldstromen vanuit het buitenland begint maandag 10 februari. Er wordt afgetrapt met een verhoor van Dick Schoof, hoofd van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst.
Het bestuur van de as-Soennah moskee is ook opgeroepen voor verhoor onder ede. Verschijnen is verplicht, maar het bestuur van de moskee zei eerder nog niet te weten of het op komt dagen. De alFitrah-moskee weigerde aanvankelijk inzage in de financiën, maar de rechtbank dwong de stichting mee te werken. De moskee heeft tot op heden de benodigde documenten niet aangeleverd aan de Kamercommissie.
Twee verhoorweken
Ook terreurdeskundige Ronald Sandee, integratiedeskundige en voormalig Kamerlid Keklik Yücel en vicevoorzitter van de Raad van Marokkaanse Moskeeën Nederland (RMMN) Saïd Bouharrou zijn opgeroepen. De ondervraging is opgesplitst in twee delen. In de eerste week worden deskundigen en mensen uit de gemeenschap gehoord over beïnvloeding en gevolgen. De tweede verhoorweek richt zich op de moskeeën en de Islamitische Stichting Nederland.
De verhoren duren tot en met 20 februari 2020. Er wordt een verslag gemaakt met daarin de maatregelen en oplossingen die de commissie aandraagt. Dit verslag biedt de commissie naar verwachting eind april aan de Tweede Kamer aan.
NOS 06.02.2020 Maandag begint de parlementaire commissie die ongewenste beïnvloeding van moskeeën, islamitische scholen en andere organisaties gaat onderzoeken. “We willen weten hoe we deze beïnvloeding kunnen doorbreken”, zegt voorzitter Michel Rog (CDA).
In zes dagen tijd, tussen 10 en 20 februari, worden vertegenwoordigers van moskee-organisaties, onderzoekers en terreurdeskundigen gehoord. Het eerste verhoor is met directeur Schoof van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD).
Moskeeën
In de tweede week worden de besturen van de As-Soennah-moskee in Den Haag en de alFitrah-moskee in Utrecht verhoord. As-Soennah heeft vooraf informatie aangeleverd die de commissie had opgevraagd.
AlFitrah maakte daar bezwaar tegen en wil de commissie geen documenten sturen. De Tweede Kamer begon daar een rechtszaak over en kreeg gelijk. Op 21 februari 2020 dient het hoger beroep van de moskee-stichting.
“Maar”, zegt commissievoorzitter Rog, “dit ontslaat het bestuur van alFitrah niet van medewerking aan het verhoor.” Dat staat gepland voor woensdag 19 februari 2020.
Het bestuur van de Utrechtse alFitrah-moskee vindt dat de commissie buiten zijn bevoegdheden treedt met het opvragen van alle stukken. “De zaak ligt bij het gerechtshof en we willen dat eerst voorleggen aan een hogere rechter”, zegt de advocaat van het bestuur in het radioprogramma Nieuws en Co.
Miljoenen euro’s
De aanleiding van het onderzoek door de Tweede Kamer is berichtgeving van Nieuwsuur. Daaruit bleek dat zeker dertig islamitische organisaties in Nederland de afgelopen jaren financiering hebben aangevraagd in Golfstaten of daadwerkelijk geld hebben ontvangen uit deze landen.
Het gaat om miljoenen euro’s uit Koeweit en Saudi-Arabië. Van dat geld worden onder meer ultraorthodoxe imams ingehuurd.
Het ministerie van Buitenlandse Zaken bleek jarenlang in het geheim lijstjes bij te houden over deze geldstromen, gebaseerd op vrijwillig verstrekte informatie van de ambassades van Koeweit en Saudi-Arabië. De Tweede Kamer kreeg deze informatie niet, en besloot daarom tot dit parlementaire onderzoek.
Brandbrief
Vier islamitische organisaties maakten deze week bezwaar tegen de opzet van het onderzoek. In een brandbrief aan Tweede Kamervoorzitter Arib stelden zij dat de onderzoekscommissie ook moet kijken naar buitenlandse geldstromen voor christelijke politieke partijen, kerken en synagoges.
“De brief is een laatste poging om te wijzen op wat er volgens ons fout is aan het onderzoek”, zei Abdelhamid Bouzzit, moskeebestuurder van het Islamitisch Centrum Imam Malik in Leiden.
Maar de onderzoekscommissie houdt zich aan het oorspronkelijke plan:
Onderzoek Tweede Kamer buitenlandse financiering moskeeën van start
Onder ede
De verhoren vinden onder ede plaats. De eed wordt afgenomen met de zin “Zo waarlijk helpe mij God Almachtig” en de belofte “Dat verklaar en beloof ik”. Moslims die de eed moeten afleggen mogen van de commissie zelf een zin bedenken, bijvoorbeeld: “Zo waarlijk helpe mij Allah Almachtig.”
De commissieleden zijn voorzitter Michel Rog (CDA), ondervoorzitter Ronald van Raak (SP), Gert-Jan Segers (ChristenUnie), Mark Harbers (VVD), Edgar Mulder (PVV), Rutger Schonis (D66), Niels van den Berge (GroenLinks), Chris Stoffer (SGP) en Tunahan Kuzu (Denk).
Telegraaf 06.02.2020 De Tweede Kamer begint volgende week gemankeerd aan de ondervragingen over ongewenste geldstromen naar moskeeën vanuit onvrije landen als Saoedi-Arabië, Koeweit en Qatar. Moskeeschool AlFitrah weigert namelijk nog altijd om gevorderde documenten aan de Kamer te overhandigen. Het ministerie van Buitenlandse Zaken is niet eens om medewerking gevraagd.
Vanaf volgende week worden onder meer bestuurders van de omstreden moskeeën As-Soennah in Den Haag en alFitrah in Utrecht onder ede ondervraagd door de Tweede Kamer, evenals de Islamitische Stichting Nederland, de Nederlandse tak van het Turkse moskeenetwerk Diyanet. Doel van de verhoren is uiteindelijk om maatregelen te kunnen nemen om de ongewenste beïnvloeding vanuit het buitenland te kunnen stoppen.
De Kamer debatteert er al jaren vrijwel vruchteloos over. Wetgeving om geldstromen naar moskeeën uit ’onvrije landen’ aan banden te leggen, laat nog op zich wachten. De openbare verhoren, onder ede, moeten leiden tot ’effectieve maatregelen om deze invloed te doorbreken’.
Moskeeschool zet hakken in zand
AlFitrah weigerde de door de ondervragingscommissie gevorderde documenten te overhandigen. En hoewel de rechter de commissie in het gelijk stelde, komt de moskeeschool nog altijd niet over de brug. Het hoger beroep dient op vrijdag 21 februari, een dag na het laatste verhoor van de ondervragingscommissie.
„Ook zonder de stukken heeft de commissie voldoende informatie om de verhoren te kunnen beginnen”, zegt commissievoorzitter Michel Rog (CDA). De ondervragingscommissie vorderde ook documenten van banken en van de ministeries van Financiën, Justitie en Veiligheid, en Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Waarom Buitenlandse Zaken niet om informatie is gevraagd, wilde Rog niet zeggen.
Openbare lijst geldstromen
Minister Blok (Buitenlandse Zaken) heeft de roep van de Kamer om openbaarmaking van de lijsten met moskeeën die financiering krijgen uit Golfstaten altijd willen tegenhouden. Juist door diplomatieke vertrouwelijkheid, gaf een land als Saudi-Arabië informatie over de moskeeën, zo redeneerde de bewindsman.
Behalve moskeebestuurders en burgemeesters verhoort de Kamer ook AIVD-baas Dick Schoof en terreurdeskundige Ronald Sandee.
AD 06.02.2020 Bestuurders en ex-bestuurders van de omstreden moskeeën As-Soennah in Den Haag en alFitrah in Utrecht worden ondervraagd door de Tweede Kamer. Het onderzoek naar illegale geldstromen vanuit het buitenland begint maandag 10 februari.
Er wordt afgetrapt met een verhoor van Dick Schoof, hoofd van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst. Ook onder anderen ex-burgemeester Pauline Krikke van Den Haag wordt gehoord.
Een speciale commissie van de Tweede Kamer onderzoekt de financiering van moskeeën in Nederland. Ze wil erachter komen of er geldstromen uit het buitenland vloeien die leiden tot ‘ongewenste beïnvloeding’.
De alFitrah-moskee weigerde aanvankelijk inzage in de financiën, maar de rechtbank dwong de stichting mee te werken. De moskee heeft tot op heden de benodigde documenten niet aangeleverd aan de Kamercommissie.
Verhoren
Ook terreurdeskundige Ronald Sandee, integratiedeskundige en voormalig Kamerlid Keklik Yücel en vicevoorzitter van de Raad van Marokkaanse Moskeeën Nederland (RMMN) Saïd Bouharrou zijn opgeroepen. De ondervraging is opgesplitst in twee delen. In de eerste week worden deskundigen en mensen uit de gemeenschap gehoord over beïnvloeding en gevolgen. De tweede verhoorweek richt zich op de moskeeën en de Islamitische Stichting Nederland.
De verhoren duren tot en met 20 februari. Er wordt een verslag gemaakt met daarin de maatregelen en oplossingen die de commissie aandraagt. Dit verslag biedt de commissie naar verwachting eind april aan de Tweede Kamer aan.
In 2016 deed de FIOD een inval bij de Al-Fitrah-moskee ANP
NOS 17.01.2020 De alFitrah-moskee uit Utrecht moet een onderzoekscommissie van de Tweede Kamer inzage geven in de financiën. Dat heeft de voorzieningenrechter in een kort geding besloten. De documenten moeten de parlementaire ondervragingscommissie helpen bij het onderzoek naar financiering van salafistische moskeeën.
De rechtbank beveelt alFitrah en aanverwante stichtingen om de administratie en financiële gegevens aan de commissie over te dragen. Als zij blijven weigeren, kan er een dwangsom volgen.
De alFitrah-moskee is een van de islamitische organisaties die door de commissie worden onderzocht. Het onderzoek werd ingesteld na de onthulling van Nieuwsuur en NRC dat verschillende islamitische organisaties miljoenen euro’s uit de Golfregio hebben ontvangen. Er bestaan vermoedens dat daarmee religieus fundamentalisme wordt gestimuleerd en integratie in de Nederlandse samenleving wordt tegengewerkt.
Verdwenen documenten
De stichting alFitrah en de Kamercommissie stonden tegenover elkaar voor de rechter omdat de stichting weigert opening van zaken te geven. Imam Suhayb Salam zei gisteren in de rechtszaal dat hij de stukken niet meer heeft, omdat die in beslag zijn genomen door de FIOD en het Openbaar Ministerie bij een inval in 2016. De advocaat van de Kamercommissie stelde daarop dat de moskee die stukken inmiddels terug heeft.
AlFitrah wordt nu gedwongen medewerking te verlenen in de zoektocht naar de ‘verdwenen’ documenten. De rechtbank vindt dat de stichting een betere onderbouwing van de verdwijning moet geven. Ook moet zowel de Kamercommissie als alFitrah nagaan of er bij de FIOD documenten voorhanden zijn.
Vrijheid van godsdienst
Het moskeebestuur stelde in de zitting dat het onderzoek in strijd is met de vrijheid van godsdienst, maar daar gaat de rechter niet in mee. Het verstrekken van gegevens brengt de belijdenis van een godsdienst niet in het geding, oordeelt de rechtbank.
Volgens CDA-Kamerlid Michel Rog, die de ondervragingscommissie voorzit, zijn de opgevraagde documenten noodzakelijk om het onderzoek voort te zetten. Zodra de gegevens beschikbaar zijn, hoopt de commissie verder te kunnen met de voorbereiding voor de openbare verhoren. Die moeten volgende maand plaatsvinden.
Voor die eerste verhoren zijn al mensen uitgenodigd, maar niet de salafistische prediker Salam.
NOS 16.01.2020 De islamitische Stichting alFitrah heeft wel degelijk de documenten in bezit die door de Tweede Kamer worden opgeëist. Dat zei advocaat Van Uden van de parlementaire ondervragingscommissie vanochtend bij een zitting bij de rechtbank in Den Haag.
De Tweede Kamer wil de stukken hebben voor het onderzoek van een Kamercommissie naar de financiering van salafistische moskeeën. Omdat de Utrechtse stichting weigert stukken over te dragen, is de commissie naar de rechter gestapt.
De Utrechtse imam Suhayb Salam zegt de stukken niet meer te hebben, omdat die 3,5 jaar geleden in beslag zijn genomen door de FIOD en het OM. Dat gebeurde bij een inval in zijn islamitisch centrum in de Utrechtse wijk Overvecht. Maar volgens de advocaat van de Kamercommissie heeft hij die stukken inmiddels weer terug. Bovendien wil de commissie ook de stukken van daarna.
De Kamer vermoedt onder meer dat de stichting geld uit het buitenland heeft gekregen, waarmee religieus fundamentalisme wordt gestimuleerd en de integratie in de Nederlandse samenleving wordt tegengewerkt. Onder de stichting vallen een moskee en andere organisaties waarvan Salam de leiding heeft.
Verhoren
Op 10 februari beginnen in de Tweede Kamer de verhoren waarmee het parlement meer zicht probeert te krijgen op “ongewenste beïnvloeding van maatschappelijke en religieuze organisaties in Nederland, zoals moskeeën, uit onvrije landen”.
Voor die eerste verhoren zijn al mensen uitgenodigd, maar niet de salafistische prediker Salam. Toch eist de commissie wel dat hij alle stukken aanlevert over een periode van 10 jaar.
Geen parlementaire enquête
Volgens de advocaat van Salam, Boumanjal. gaat de commissie zijn boekje te buiten. Hij wees er vandaag op dat de ondervragingscommissie niet de status heeft van een parlementaire enquête.
De commissie zou geen nieuw onderzoek mogen doen, maar enkel mogen putten uit al bestaande onderzoeken, zoals die van de FIOD en wetenschappelijke studies. Advocaat van Uden van de Tweede Kamercommissie wierp tegen dat de verzoeken om informatie te krijgen van alFitrah wel degelijk passen bij een parlementaire ondervraging.
Imam Salam zei tijdens de zitting dat er geen stukken van na de inval van 2016 meer zijn. Allereerst omdat er geen notulen meer worden gemaakt. En ook omdat alFitrah en stichtingen die daaraan zijn verbonden nauwelijks nog actief zijn. De advocaat zei wel dat er in het verleden geld is geaccepteerd uit Koeweit. Dat ging volgens hem om “liefdadigheidsgeld”.
Er kwam geen geld uit Turkije en Saudi-Arabië, benadrukte hij.
Onveilige landen
Tijdens de zitting was er veel discussie over een lijst met “onveilige landen” en “deels onveilige landen”. De Kamercommissie wil weten of er geldstromen uit die landen gaan naar islamitische organisaties.
Advocaat Boumanjal vindt het slordig dat er geen duidelijke definitie is van die deels onveilige landen. “Want welke landen vallen daaronder?”, zo vroeg hij zich hardop af. “Is Polen ook een onvrij land omdat rechters daar hun werk niet vrijelijk kunnen doen?”.
Niet duidelijk werd tijdens de zitting of andere islamitische organisaties gevraagde documenten wel hebben gegeven aan de Kamercommissie. In het belang van het onderzoek wilde de advocaat van de commissie niet laten weten wie er verder wordt onderzocht. De rechter doet vrijdag uitspraak.
AD 14.01.2020 De Haagse VVD roept de gemeente op om te onderzoeken of er mogelijkheden zijn om de As-Soennah moskee van haar plek te krijgen. Het gebedshuis staat op grond die de gemeente in erfpacht heeft uitgegeven.
Als de gemeente het voor elkaar krijgt om de moskee die erfpacht te ontnemen, kan het gebedshuis de grond niet meer gebruiken en moet het verhuizen.
Aanleiding voor de oproep van de VVD is de kritiek van het moskeebestuur op het parlementaire onderzoek naar buitenlandse geldstromen richting Nederlandse gebedshuizen. Met oliedollars uit bijvoorbeeld Qatar en Saoedi-Arabië wordt zo het salafisme verspreid, een orthodoxe stroming binnen de islam die wordt aangehangen door veel jihadisten. De As-Soennah werd hier vaak mee in verband gebracht, ze staat bekend als een van de meest omstreden moskeeën van het land.
Verhoren
In februari moeten de verhoren gaan plaatsvinden in de Tweede Kamer. Verschijnen is verplicht voor getuigen die worden opgeroepen. Zij staan ook onder ede. Een uitnodiging voor dit gesprek wekte felle toorn van het As-Soennah-bestuur, blijkt uit een vorige week verspreid persbericht. De islamitische kerkleiders onderzoeken of ze onder het verhoor kunnen uitkomen.
Wij willen dat de gemeente kijkt of hier sprake is van ondermijning, aldus De Graaf.
,,Deze organisatie laat nu voor de zoveelste keer zien lak te hebben aan onze rechtsstaat”, zegt VVD-fractievoorzitter Frans de Graaf. ,,Wij willen dat de gemeente kijkt of hier sprake is van ondermijning.”
Voorbeelden die de VVD opsomt van die houding, zijn het promoten van meisjesbesnijdenis en gastsprekers die de oorlog in Syrië en Irak verheerlijkten. ,,En zo heeft As-Soennah een veel langer trackrecord opgebouwd”, vindt de voorman van de liberalen in de gemeenteraad. Hij noemt de driedelige documentaire De Lokroep, waarin As-Soennah veelvuldig voorkomt, ‘ontluisterend’.
Anbi-status
De moskee genoot tot 2018 een officiële anbi-status van de Belastingdienst. Daarmee kan belastingvrij geschonken worden door donateurs, de fiscus erkent hiermee organisaties van algemeen nut. Maar toen na een wetswijziging verplicht werd gesteld dat anbi’s op hun website moesten publiceren hoeveel inkomsten en uitgaven er jaarlijks zijn, bleef As-Soennah in gebreke. In 2018 is de belastingvrijstelling stopgezet.
Mogelijk kan via de gemeente wel openheid worden afgedwongen over de geldstromen, oppert de VVD in vragen aan het stadsbestuur. Dit omdat de gemeente eigenaar is van de grond, die verhuurt ze, via erfpacht, aan de stichting achter de moskee. Vorig jaar besloot de gemeenteraad dat Den Haag actieve grondpolitiek mag inzetten om ongewenste ontwikkelingen te stoppen.
Ondermijning valt onder die ongewenste ontwikkelingen, aldus De Graaf.
,,Ondermijning valt onder die ongewenste ontwikkelingen”, legt De Graaf uit, ,,daarom vragen we om uit te zoeken welke mogelijkheden er juridisch zijn.”
De grond onder de moskee afpakken door de erfpacht op te zeggen, is voor de overheid een kwestie van lange adem. Erfpacht kent ingewikkelde algemene voorwaarden. Bij het opzeggen van de pacht moet de gemeente altijd de gebouweigenaar uitkopen.
Het bedrijventerrein rond de Fruitweg waar de moskee staat, is volgens Haagse misdaadbestrijders een knooppunt van criminele activiteiten. Dat staat in het Ondermijningsbeeld dat vorige maand verscheen.
AD 09.01.2020 Het bestuur van de extreem orthodoxe as-Soennah moskee overweegt niet te verschijnen bij een parlementaire ondervraging over financiering vanuit oliestaten. Dit omdat ze het onderzoek naar deze dubieuze financieringen vanuit landen als Qatar en Saoedi-Arabië ‘een vuile campagne’ tegen de islamitische gemeenschap vinden.
Uit onderzoek van NRC en Nieuwsuur in 2018 blijkt dat de moskee gefinancierd wordt door een organisatie uit Koeweit met sprekers die de jihad goedpraten. Toen bleek dat ook tientallen andere islamitische organisaties miljoenen subsidie ontvingen uit Saoedi-Arabië en Koeweit, besloot het kabinet over te gaan op een parlementaire ondervraging. Deze verhoren beginnen in februari.
In ruil voor de oliedollars zou in Nederland de salafistische leer gepredikt, die ook wordt aangehangen door de meeste van de honderden polderjihadi’s die voor IS en Al-Qaeda vechten. De as-Soennah moskee ontkende na het verschijnen van het onderzoek direct dat dit bij hen gebeurd was. Er zou wel geld zijn binnengekomen maar geen bemoeienis zijn geduld vanuit het Midden-Oosten.
De moskee twijfelt om gehoor te geven aan de oproep mee te werken aan de ondervraging. ‘De hele opzet is doordrenkt met vooringenomenheid en is een aanfluiting voor de Tweede Kamer. Geert Wilders heeft in het verleden honderdduizenden dollars van neoconservatieve organisaties in Amerika gekregen om zijn anti-moslimboodschap te zaaien.
Wat de politiek nu oogst is een samenleving waar moslimhaat eerder de norm is dan uitzondering.’ schrijft de religieuze instelling in een verklaring op Facebook. Verschijnen voor de parlementaire commissie is echter verplicht. Wie niet kom, riskeert te worden gegijzeld door justitie.
Den HaagFM 09.01.2020 Het bestuur van de as-Soennah moskee is opgeroepen voor verhoor onder ede door de parlementaire commissie die de financiering van moskeeën in Nederland onderzoekt. Verschijnen is verplicht, maar het bestuur van de moskee weet nog niet of het op komt dagen.
De parlementaire ondervraging werd ingesteld na berichtgeving van Nieuwsuur en NRC dat tientallen islamitische organisaties financiering hadden aangevraagd in Saoedi-Arabië of Koeweit en miljoenen euro’s zouden hebben ontvangen uit deze landen. Nieuwsuur en NRC ontdekten dat de as-Soennah moskee gefinancierd werd door een Koeweitse organisatie wiens predikers de jihad goedpraten.
Het moskeebestuur liet toentertijd weten weleens geld te hebben gekregen vanuit het buitenland. “Maar er is op geen enkele wijze invloed uitgeoefend. Sterker nog, er is expliciet met de weldoeners afgesproken dat Stichting as-Soennah op geen enkele wijze bemoeienis duldt.” Het begin van de verhoren staat gepland voor februari.
OmroepWest 18.12.2019 ‘Ik vind dat mij onrecht is aangedaan’, aldus een 32-jarige medewerker van de as-Soennah moskee in Den Haag. Hij heeft zich woensdag voor het eerst moeten verantwoorden voor de rechter. Het Openbaar Ministerie verdenkt hem van opruiing en het aanzetten tot geweld. De verdachte zou in een video op de website van de moskee vrouwenbesnijdenis hebben aanbevolen.
Vrouwenbesnijdenis is strafbaar.
Bij de ingreep wordt een deel van de clitoris weggesneden en wordt de ingang van de vagina grotendeels dichtgenaaid. In de bewuste video zou de verdachte (een oud-docent van de moskee) hebben gezegd dat besnijdenis verplicht is voor mannen en wordt aanbevolen voor vrouwen. ‘De wijsheid die hier achter zit, is dat de penis wordt gereinigd van de onreinheden en bij de vrouw worden haar lusten minder.’
De zaak komt aan het rollen als Shirin Musa van vrouwenrechten organisatie Femmes for Freedom naar aanleiding van de video als eerste aangifte doet tegen de moskee. Musa: ‘Net zoals ze prediken dat je geen varkensvlees mag eten en vijf keer per dag moet bidden, doceren zij ook dat vrouwen genitaal verminkt moeten worden.
Nou, en ik ben een moslimvrouw en ik kan u één ding vertellen: dit is niet wat de islam voorschrijft.’ Velen volgden haar voorbeeld, want volgens de officier van justitie liggen er nu 138 aangiften tegen de verdachte.
‘Vervolging onder druk van de media’
De moskee heeft de bewuste video inmiddels verwijderd. Advocaat Yasar Özdemir staat de verdachte woensdag bij. Tijdens de zitting spreekt hij het vermoeden uit dat het Openbaar Ministerie onder meer onder druk van de media tot vervolging is overgegaan. De verdachte: ‘Ik vind dat mij onrecht is aangedaan.’
Eerder zei de oud-voorzitter van de moskee, Abdelhamid Taheri, dat het niet de eigen mening van de verdachte was. ‘Hij heeft gewoon een tekst voorgelezen tijdens een les over islamitische jurisprudentie.’ Taheri vraagt zich af of je in Nederland dan niet uit een geschiedenisboek iets mag voorlezen wat niet jouw mening is? De moskee zou vrouwenbesnijdenis dus niet aanbevelen.
De advocaat van verdachte krijgt het woord. Hij heeft het vermoeden dat het OM onder meer door druk in de media heeft besloten tot vervolging #vrouwenbesnijdenis
Daar is advocaat Carene van Vliet het niet mee eens. ‘De moskee heeft nooit expliciet afstand gedaan. Van ontkenning is geen sprake.’ Van Vliet staat de eerste aangeefster Musa bij. ‘Ons doel is dat mensen weten dat je dit niet mag zeggen. We willen voorkomen dat er ook maar een vader is die naar aanleiding van die video tegen zijn dochter zegt: dit moeten we doen. De gezondheid van de burgers is in het geding.’
De Haagse zaak is woensdag nog niet inhoudelijk behandeld. Tijdens de regiezitting konden de partijen hun onderzoekswensen aangeven. Zowel het OM als de verdediging, ‘voor ons is het helder’, had deze niet. Dat betekent dat het onderzoek nu is afgerond en de zaak binnenkort inhoudelijk wordt behandeld.
RTL 14.12.2019 Er zijn de afgelopen maanden tussen de 75 en 125 aangiften gedaan tegen de As-Soennah-moskee in Den Haag, meldt het Openbaar Ministerie. De moskee kwam onder vuur te liggen omdat die in 2015 een video op hun website deelde waarin vrouwenbesnijdenis werd aanbevolen.
De 32-jarige medewerker van de moskee die in de video te zien is, moet woensdag voor de rechter verschijnen. In de video uit 2015 zei de man: “Besnijdenis is verplicht voor de mannen en aanbevolen voor de vrouwen.” De video is inmiddels verwijderd. De prediker wordt vervolgd voor opruiing en het aanzetten van geweld tot vrouwen.
Genitale verminking
De aangifteactie is in gang gezet door vrouwenrechtenorganisatie Femmes for Freedom. Die deed de eerste aangifte en riep iedereen op om hetzelfde te doen. “We zijn heel blij dat is besloten de man te vervolgen”, zegt oprichter Shirin Musa. “Het liefste zou ik het hele moskeebestuur woensdag zien zitten bij de rechter. Dat is verantwoordelijk voor wat ze online zetten.”
Op vrouwenbesnijdenis staat in Nederland maximaal 12 jaar cel. Musa noemt de aanbevelingen van de prediker geen besnijdenis, maar genitale verminking. “De ingreep beperkt je hele functioneren in de samenleving. Ik merk aan de meisjes aan wie ik les geef hoeveel last ze ervan hebben”, zegt ze.
Niet op grond van geloof
“Het is heel belangrijk dat hiertegen wordt opgetreden. Het is een gevaar voor de Nederlandse samenleving. Dit is niet op grond van geloof, dit is gewoon het aanbevelen van verminking”, zegt Musa. Haar organisatie roept iedereen nog steeds op aangifte te doen.
OmroepWest 14.12.2019 Er liggen zo’n 100 aangiften tegen de as-Soennah moskee in Den Haag wegens opruiing en het aanzetten tot geweld. Dat zegt het Openbaar Ministerie (OM). Woensdag moet een 32-jarige medewerker uit diezelfde stad zich verantwoorden voor de rechter, omdat hij vrouwenbesnijdenis zou hebben aanbevolen in een filmpje op de website van de moskee.
Vrouwenbesnijdenis is strafbaar. Bij de ingreep wordt een deel van de clitoris weggesneden en wordt de ingang van de vagina grotendeels dichtgenaaid. Shirin Musa van vrouwenrechten organisatie Femmes for Freedom deed als eerste aangifte tegen de moskee. Zij noemt het trouwens geen besnijdenis, maar spreekt van genitale verminking.
Musa: ‘Want het is geen snee die je ervan krijgt. Nee je wordt echt verminkt. Je kan dan moeilijk plassen, moeilijk menstrueren, je kunt niet goed zitten. Seks gaat moeizaam. Het is echt een verminking voor het leven, zowel geestelijk als lichamelijk.’
As-Soennah moskee: ‘De docent deelde niet zijn eigen mening’
In de video op de site van de moskee zegt de verdachte (een oud-docent van de moskee) dat besnijdenis verplicht is voor mannen en wordt aanbevolen voor vrouwen. ‘De wijsheid die hier achter zit, is dat de penis wordt gereinigd van de onreinheden en bij de vrouw worden haar lusten minder.’ De bewuste video is inmiddels verwijderd.
Oud-voorzitter van de moskee, Abdelhamid Taheri, zei eerder dat het niet de eigen mening van de verdachte was. ‘Hij heeft gewoon een tekst voorgelezen tijdens een les over islamitische jurisprudentie.’ Taheri vraagt zich af of je in Nederland dan niet uit een geschiedenisboek iets mag voorlezen wat niet jouw mening is? De moskee zou vrouwenbesnijdenis dus niet aanbevelen.
Bedoeling moskee ‘klip en klaar’
Aangeefster Musa gelooft niets van deze argumentatie. Volgens haar is het klip en klaar dat de moskee vrouwelijke genitale verminking aanbeveelt. ‘Net zoals ze prediken dat je geen varkensvlees mag eten en vijf keer per dag moet bidden, doceren zij ook dat vrouwen genitaal verminkt moeten worden. Nou, en ik ben een moslimvrouw en ik kan u één ding vertellen: dit is niet wat de islam voorschrijft.’
Nadat de organisatie Femmes for Freedom vorig jaar aangifte deed, volgden velen haar voorbeeld. In totaal dus zo’n honderd. Woensdag is de eerste zittingsdag, maar dan wordt de zaak nog niet inhoudelijk behandeld. De verdediging en het OM kunnen dan hun eventuele onderzoekswensen kenbaar maken. Advocaat Yasar Özdemir staat de 32-jarige verdachte bij. Hij wil graag nog een aantal getuigen horen. ‘En mogelijk ook een deskundige.’
Sticker scare bear Femmes for Freedom
Özdemir ziet de zitting met vertrouwen tegemoet. Hij denkt namelijk dat de rechter tot een andere oordeel komt dan het Openbaar Ministerie. ‘Het is in deze zaak heel belangrijk de uitingen van mijn cliënt te zien in de context waarin ze zijn gedaan.’
Aangeefster Musa is woensdag ook aanwezig. ‘We hebben speciaal stickers van een scare bear laten maken die we gaan uitdelen. Ik hoop dat de man wordt veroordeeld. Zodat het duidelijk is dat je in naam van religie of de vrijheid van meningsuiting of wat dan ook, geweld tegen vrouwen niet mag prediken.’
Den HaagFM 14.12.2019 Er liggen zo’n 100 aangiften tegen de as-Soennah moskee wegens opruiing en het aanzetten tot geweld. Dat zegt het Openbaar Ministerie (OM). Woensdag moet een 32-jarige medewerker uit diezelfde stad zich verantwoorden voor de rechter, omdat hij vrouwenbesnijdenis zou hebben aanbevolen in een filmpje op de website van de moskee.
Vrouwenbesnijdenis is strafbaar. Bij de ingreep wordt een deel van de clitoris weggesneden en wordt de ingang van de vagina grotendeels dichtgenaaid. Shirin Musa van vrouwenrechten organisatie Femmes for Freedom deed als eerste aangifte tegen de moskee. Zij noemt het trouwens geen besnijdenis, maar spreekt van genitale verminking.
In de video op de site van de moskee zegt de verdachte (een oud-docent van de moskee) dat besnijdenis verplicht is voor mannen en wordt aanbevolen voor vrouwen. “De wijsheid die hier achter zit, is dat de penis wordt gereinigd van de onreinheden en bij de vrouw worden haar lusten minder.” De bewuste video is inmiddels verwijderd.
Oud-voorzitter van de moskee, Abdelhamid Taheri, zei eerder dat het niet de eigen mening van de verdachte was. “Hij heeft gewoon een tekst voorgelezen tijdens een les over islamitische jurisprudentie.” Taheri vraagt zich af of je in Nederland dan niet uit een geschiedenisboek iets mag voorlezen wat niet jouw mening is? De moskee zou vrouwenbesnijdenis dus niet aanbevelen.
Aangeefster Musa gelooft niets van deze argumentatie. Volgens haar is het klip en klaar dat de moskee vrouwelijke genitale verminking aanbeveelt. “Net zoals ze prediken dat je geen varkensvlees mag eten en vijf keer per dag moet bidden, doceren zij ook dat vrouwen genitaal verminkt moeten worden. Nou, en ik ben een moslimvrouw en ik kan u één ding vertellen: dit is niet wat de islam voorschrijft.”
Nadat de organisatie Femmes for Freedom vorig jaar aangifte deed, volgden velen haar voorbeeld. In totaal dus zo’n honderd. Woensdag is de eerste zittingsdag, maar dan wordt de zaak nog niet inhoudelijk behandeld. De verdediging en het OM kunnen dan hun eventuele onderzoekswensen kenbaar maken. Advocaat Yasar Özdemir staat de 32-jarige verdachte bij. Hij wil graag nog een aantal getuigen horen. ‘En mogelijk ook een deskundige.’
De PVV zet door met een wet om bepaalde islamitische uitingen te verbieden, ondanks felle kritiek van de Raad van State. Deze instantie geeft advies over wetsvoorstellen en heeft ernstige bezwaren tegen het initiatief van de grootste oppositiepartij in de Tweede Kamer.
Volgens de raad is het plan in strijd met wezenlijke kenmerken van een democratische rechtsstaat. De islam zou immers niet meer als religie tellen, maar als gewelddadige ideologie. Onder meer de vrijheid van godsdienst zou worden aangetast.
De PVV zal het advies om het plan in te trekken „met overtuiging negeren.” De initiatiefnemers, onder wie PVV-leider Geert Wilders, zien in de islam juist een bedreiging voor de democratie. Zij vinden dat de Raad hier een blinde vlek heeft.
Het initiatiefwetsvoorstel wil bepaalde islamitische uitingen in Nederland verbieden zoals het dragen van een niqab, de verkoop van de koran, moskeeën en islamitische scholen. Ook wordt de islam niet langer als een godsdienst bestempeld, maar als een gewelddadige, totalitaire ideologie.
En zie ook:
Opstappen na Europees verkiezingsdebacle geen optie voor Wilders: ‘U zult me nooit zien gaan’
De PVV ging bij de Europese verkiezingenvan vier naar nul zetels, hoewel de partij na de brexit waarschijnlijk wel een zetel krijgt.
De zware nederlaag van de PVV bij de Europese verkiezingen is te wijten aan de onzichtbaarheid van de partij. Dat zei voorman Geert Wilders vanmiddag bij aanvang van het vragenuurtje in de Tweede Kamer. Aftreden is voor de ervaren politicus geen optie; ,,U zult me nooit zien gaan.’’
Ook reageerde PVV-leider Geert Wilders vandaag op de forse kritiek die PVV-statenlid René Dercksen gisteren openlijk uitte aan zijn adres. ,,Ik vind het niet chic, ik vind het niet netjes, maar wat kan ik eraan doen’’, zegt Wilders desgevraagd.
Statenleden René Dercksen en Elly Broere vielen gisteren openlijk hun eigen partijleider Wilders af, door bij het kiezen van de leden van de nieuwe Eerste Kamer op Forum voor Democratie (FvD) te stemmen. Volgens Dercksen heeft Wilders vele kansen laten liggen, waardoor concurrent Forum voor Democratie in de kaart werd gespeeld. ,,Mensen die zich willen inspannen binnen de PVV, worden weggeduwd.’’
De PVV moet meer ‘het land in’, haar achterban opzoeken en haar opvattingen uitleggen. Maar de PVV zal nooit een vereniging worden waar de leden het voor het zeggen hebben, zegt Wilders.
De PVV verdwijnt helemaal uit het Europees Parlement, terwijl de partij de afgelopen jaren nog vier Europarlementariërs leverde. Wel bemachtigt de partij alsnog een zetel zodra het Verenigd Koninkrijk de Europese Unie verlaat.
,,We hadden meer naar de kiezer moeten gaan en bijvoorbeeld uitleggen waarom een nexit een goed idee is’’, meent Wilders. ,,Dat gaan we dus ook doen. En vooral constant, niet alleen in verkiezingstijd.’’
Daar moet de PVV des te meer werk van maken ‘omdat we geen ledenstructuur hebben’, zegt Wilders, het enige lid van de partij. En dat blijft zo. ,,We zijn geen eenmansbedrijf, maar we zullen nooit een ledenvereniging worden.’’
Aan vertrekken denkt Wilders niet. ,,Ik zal nooit aftreden. Wat andere partijen doen moeten ze zelf weten, maar ik zit hier nog wel 10, 15 jaar. U zult me nooit zien gaan, ik zal altijd opnieuw die kar blijven trekken. Daar heb ik ook heel veel zin in. En het zal weer een heel groot succes gaan worden.’’
Elsevier 06.05.2019 De Raad van State uit kritiek op een initiatiefwetsvoorstel van de PVV om bepaalde islamitische uitingen in Nederland te verbieden en de islam niet meer als godsdienst te bestempelen. Vier vragen en antwoorden over de islam-wet.
Wat staat er in de islam-wet?
Het initiatiefwetsvoorstel wil bepaalde islamitische uitingen in Nederland verbieden zoals het dragen van een niqab, de verkoop van de koran, moskeeën en islamitische scholen. Ook wordt de islam niet langer als een godsdienst bestempeld, maar als een gewelddadige, totalitaire ideologie.
Met dit wetsvoorstel wil de PVV naar eigen zeggen de democratische rechtstaat, daarbij horende vrijheden en de veiligheid in het land beschermen.
De Raad adviseert Wilders om van het wetsvoorstel af te zien.
‘De islam wordt ‘weggedefinieerd’ als godsdienst, zodat de vrijheid van godsdienst deze religie en sommige van haar uitingsvormen niet meer beschermt. Daarmee ontneemt het wetsvoorstel een hele bevolkingsgroep op discriminatoire wijze de aanspraak op fundamentele vrijheidsrechten. Dat is in strijd met de Grondwet en met internationale verdragen,’ staat in een verklaring op de site.
‘Het is niet verenigbaar met de kernelementen van de democratische rechtstaat; elementen die de initiatiefnemers juist beogen te beschermen,’ oordeelt de Raad.
De Raad wijst erop dat tegen terreur en extremistische opvattingen kan worden opgetreden op grond van bestaande wetten. ‘Niet is gebleken of aangetoond dat de geldende wetgeving op dit punt ontoereikend is.’ Ook vindt de Raad het geen goed idee om internationale verdragen ten behoeve van dit wetsvoorstel op te zeggen (Nederland zal niet langer deel kunnen nemen aan een aantal internationale verdragen red.).
‘Het opzeggen van internationale verdragen ten behoeve van dit wetsvoorstel zal tot gevolg hebben dat niemand in Nederland daaraan nog rechten kan ontlenen. Dit geldt voor zowel moslims als niet-moslims.’
Hoe reageert Wilders?
PVV-leider Geert Wilders is allerminst te spreken over de reactie van de Raad van State. Hij vreest dat niet zijn wet, maar juist de islam in strijd is met de democratische rechtsstaat. Samen met mede-indiener Machiel de Graaf kondigt hij aan dat de PVV het advies om het plan in te trekken ‘met overtuiging’ gaat negeren.
Volgens Wilders en De Graaf zijn ‘politiek correcte reflexen van bange mensen zoals helaas bij de Raad van State in overvloede aanwezig’ schadelijk voor de Nederlandse rechtsstaat. Op Twitter schrijft de fractievoorzitter dat het advies van de Raad van State ‘de prullenbak’ in gaat. ‘Het is de hoogste tijd onze rechtsstaat en vrijheid te beschermen door uitingen van de gewelddadige totalitaire ideologie islam – die onze rechtsstaat juist ondermijnt en onze vrijheden wil afpakken – eindelijk aan te pakken.’
Het is de hoogste tijd onze rechtsstaat en vrijheid te beschermen door uitingen vd gewelddadige totalitaire ideologie islam – die onze rechtsstaat juist ondermijnt en onze vrijheden wil afpakken – eindelijk aan te pakken.#StopIslam
Raad van State@RaadvanState
Adviseert Wilders om van wetsvoorstel over verbod op islamitische uitingen af te zien. Doel van voorstel is om democratische rechtstaat te beschermen, maar wetsvoorstel is juist in strijd met kernelementen daarvan, zoals vrijheid van godsdienst. http://bit.ly/2ZVSydn661
Op Bevrijdingsdag reageerde Wilders ook al op het nieuws dat gedetineerden van de terreurverdachten uit de Penitentiaire Inrichting in Vught, die de twee minuten stilte voor de dodenherdenking (4 mei) verstoorden door ‘Allahu Akbar’ te roepen. ‘Een totalitaire ideologie als de islam staat haaks op vrijheid en respect. Denk daar maar eens over na op bevrijdingsdag.’
Oostenrijk heeft al een islam-wet: hoe werkt die?
Het parlement in Oostenrijk stemde vier jaar geleden al in met een herziening van een oude islamwet uit 1912. Dat gebeurde op initiatief van de huidige bondskanselier Sebastian Kurz, die destijds nog minister van Buitenlandse Zaken was. ‘We willen geen imams die werknemer zijn van andere regeringen en hier in Oostenrijk komen prediken,’ aldus Kurz, die ook Integratie in zijn portefeuille had.
De wet verbiedt de financiering van religieuze organisaties vanuit het buitenland, en verplicht religieuze groeperingen tot ‘een positieve grondhouding ten opzichte van Oostenrijk’ en het naleven van de seculiere rechtsorde. Dat wil zeggen dat ook religieuze vertegenwoordigers zich moeten conformeren aan het principe dat Oostenrijkse wetten boven godsdienstige wetten staan. In de islamwet is ook vastgelegd dat imams Duits moeten kunnen spreken.
Sinds in oktober 2017 de huidige regering, bestaande uit christen-democratische ÖVP en de rechts-nationalistische FPÖ, aantrad, is de wet diverse keren in de praktijk gebracht. Zo sloot de regering zeven radicale moskeeën, en kondigde Kurz aan dat hij 60 imams het land uitzet omdat ze worden gefinancierd door het Turkse ministerie van Godsdienstzaken Diyanet. ‘Parallelle samenlevingen, de politieke islam en radicalisering hebben geen plaats in ons land.’ Na het christendom is de islam de grootste religie in het land: ongeveer 600.000 van de 8,5 miljoen Oostenrijkers zijn moslim.
De PVV zet door met een wet om bepaalde islamitische uitingen te verbieden, ondanks felle kritiek van de Raad van State.
Telegraaf 06.05.2019 De PVV zet door met een wet om bepaalde islamitische uitingen te verbieden, ondanks felle kritiek van de Raad van State. Deze instantie geeft advies over wetsvoorstellen en heeft ernstige bezwaren tegen het initiatief van de grootste oppositiepartij in de Tweede Kamer.
Volgens de raad is het plan in strijd met wezenlijke kenmerken van een democratische rechtsstaat. De islam zou immers niet meer als religie tellen, maar als gewelddadige ideologie. Onder meer de vrijheid van godsdienst zou worden aangetast.
De PVV zal het advies om het plan in te trekken „met overtuiging negeren.” De initiatiefnemers, onder wie PVV-leider Geert Wilders, zien in de islam juist een bedreiging voor de democratie. Zij vinden dat de Raad hier een blinde vlek heeft. Volgens hen helpen „politiek correcte reflexen van bange mensen zoals helaas bij de Raad van State in overvloede aanwezig” de rechtsstaat juist om zeep.
Ook de Oostenrijkse bondskanselier Sebastian Kurz (ÖVP) heeft opgeroepen tot beëindigingvan de onderhandelingen over toetreding van Turkije tot de EU. Kurz riep daartoe op na de ongeldig verklaarde gemeenteraadsverkiezingen in Istanbul.
Telegraaf 25.06.2019
AD 25.06.2019
AD 24.06.2019
Telegraaf 21.06.2019
‘Wie democratische verkiezingen niet accepteert, heeft in de EU niets te zoeken,’ zei Kurz dinsdag. Turkije heeft zich al jaren met grote stappen van de EU verwijderd, vooral sinds de mislukte couppoging in 2016. ‘Er zijn nog steeds sterke systematische beperkingen van de vrijheid van meningsuiting en de persvrijheid,’ stelde Kurz.
De Europese Unie moet de gesprekken met Turkije over toetreding formeel opschorten. De commissie Buitenlandse Zaken van het Europees Parlement heeft ingestemd met dat advies van Turkije-rapporteur Kati Piri (PvdA).
Een grote meerderheid van het Europees Parlement (370 stemmen voor en 109 tegen) wilde op 13.03.2019 dat de Europese Unie de gesprekken met Turkije over toetreding formeel opschort. Redenen zijn de ondergraving van de rechtsstaat, beperking van de persvrijheid en de detentie van tienduizenden Turken, onder wie oppositieleden.
Het parlement volgt hiermee de aanbeveling van Turkijerapporteur Kati Piri(PvdA). Een voorstel van onder meer het CDA om de stekker definitief uit de gesprekken te trekken, haalde het niet.
Een meerderheid wil de deur openhouden voor het geval het beter gaat. De democratische krachten in het land moeten volgens Piri wel perspectief houden op een lidmaatschap. Esther de Lange (CDA) vindt dat zij hiermee “warm en koud tegelijk blaast”. “Dit Turkije hoort niet thuis in de EU.”
AD 12.10.2019
AD 20.08.2019
Telegraaf 08.08.2019
AD 16.05.2019
Piri bekritiseert in haar rapport het „duidelijk autocratische” presidentiële systeem in Turkije, de uitholling van de rechtsstaat en het gebrek aan democratische controle. Ook wees ze op de detentie van de meer dan 50.000 Turken, onder wie journalisten, politici en mensenrechtenverdedigers. „Als een kandidaat-lidstaat rode lijnen overschrijdt, moeten er ook politieke consequenties zijn”.
AD 25.07.2019
AD 24.07.2019
AD 23.07.2019
Telegraaf 26.06.2019
Sinds de mislukte staatsgreep van 2016 zijn inmiddels al zo’n tienduizenden Turken opgepakt op verdenking van Gülen-sympathieën.
Ook zijn veel mensen in overheidsdienst geschorst of ontslagen. Het gaat volgens persbureau Reuters om zeker 150.000 mensen.
Telegraaf 15.02.2019
En weer zijn er in Turkije dinsdag 12.02.2019 ten minste 1.000 mensen aangehouden die verdacht worden banden te hebben met de islamitische geestelijke Fethullah Gülen. Hij wordt door de Turkse autoriteiten verantwoordelijk gehouden voor de poging tot staatsgreep in 2016. Dat meldt het parket van Ankara aan persbureau AFP.
Er werden arrestatiebevelen uitgevaardigd tegen 1112 mensen. Het staatspersbureau Anadolu rapporteerde eerder 641arrestaties.
Minister van Binnenlandse Zaken Süleyman Soylu waarschuwde zondag al dat er een ‘grote nieuwe operatie’ werd voorbereid tegen de Gulenisten. ,,We zullen ze uitroeien uit dit land”, zei hij. Gülen, een voormalige bondgenoot van president Erdogan, leeft in ballingschap in de Verenigde Staten. Hij ontkent elke betrokkenheid bij de couppoging.
Critici verwijten Erdogan de mislukte staatsgreep te misbruiken om tegenstanders aan te pakken. Sinds de couppoging tegen zijn regering zijn vele tienduizenden personen opgepakt. Ook zijn veel mensen in overheidsdienst geschorst of ontslagen. Het gaat volgens persbureau Reuters om zeker 150.000 mensen.
Telegraaf 26.06.2019
Asiel verlenen aanhangers Fethullah Gülen
De Raad van State heeft de uitspraak gepubliceerd. Harbers weigerde eerder de asielaanvraag goed te keuren van een aanhanger van de islamitische geestelijke Fethullah Gülen, die door Turkije verantwoordelijk wordt gehouden voor de couppoging in 2016.
De man vreesde echter voor een onmenselijke behandeling bij terugkeer in Turkije, en stapte naar de rechter. Die gaf Harbers ongelijk. De staatssecretaris stapte daarop naar de Raad van State.
Ook de Raad van State stelt Harbers nu in het ongelijk. Hij heeft onvoldoende gemotiveerd waarom hij vindt dat de asielzoekers niet hoeft te vrezen voor vervolging of risico loopt op inhumane behandeling. Ook rond twee andere vergelijkbare zaken stelt de Raad dat Harbers zijn afwijzing beter moet motiveren.
Coup
De Turkse regering heeft sinds de couppoging in 2016 velen tienduizenden mensen opgepakt, en talloze mensen in overheidsdienst geschorst of ontslagen. Ook begin deze maand werden nog eens 120 militairen opgepakt.
Daarom moet Staatssecretaris van Asielzaken Mark Harbers (VVD) beter motiveren waarom hij aanhangers van de Turkse Gülenbeweging geen asielvergunning verleent. Dat blijkt uit drie uitspraken van de Raad van State.
In de zaken gaat het om aanhangers van de islamitische Turkse geestelijke Fethullah Gülen. Harbers weigerde de asielaanvragen omdat hij de vrees dat de gülenisten in Turkije onmenselijk zouden worden behandeld, ongefundeerd achtte. De Raad van State ziet echter voldoende aanknopingspunten om daarover anders te denken. Mogelijk opent de uitspraak de deur voor meer gülenisten om asiel aan te vragen in Nederland.
De Raad van State deed uitspraak in drie zaken. De eerste betreft een vrouw die de Gülenbeweging aanhangt en lesgaf op een aan Gülen gelieerde school. Die school is gesloten en haar lesbevoegdheid ingetrokken. De tweede zaak gaat om een man die op Gülenscholen onderwijs volgde.
Zijn vader en een vriend zijn door de Turkse autoriteiten gearresteerd op verdenking van betrokkenheid bij de Gülenbeweging. De derde zaak gaat om iemand die de Gülenbeweging aanhangt en om die reden door de Turkse autoriteiten als leraar is ontslagen.
Fethullah Gülen is een invloedrijke prediker en ‘rivaal’ van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan. De geestelijke , die sinds 1997 in de Verenigde Staten woont, was met zijn miljoenen aanhangers in Turkije een belangrijke steunpilaar voor de macht van Erdogan en zijn AK-partij. Maar beide mannen liggen intussen met elkaar in de clinch.
Gülen heeft aanhangers over de hele wereld, die hem zien als verbinder en bruggenbouwer. Hij heeft eigen scholen en steunt tal van instellingen en bedrijven.
Hierin schuilt volgens Erdogan juist het gevaar: hij verdenkt Gülen ervan zijn invloed te gebruiken om een staatsgreep te plegen. Volgens de Turkse president infiltreren duizenden aanhangers in het rechtssysteem, de politie en in diverse media. Gülen wordt er tevens van verdacht terroristische activiteiten te ontplooien, en is daarvoor aangeklaagd. Critici zien Gülen en zijn aanhangers als een sekte.
Asielaanvraag werd geweigerd
Alle drie vroegen asiel aan in Nederland en werden geweigerd. Bij de rechtbank Den Haag werden ze wél in het gelijk gesteld. Harbers ging tegen deze uitspraken in beroep bij de Raad van State.
In alle zaken stellen de asielzoekers dat de vervolging van Gülen-aanhangers gebeurt op arbitraire gronden. Gülenisten zouden in Turkije als criminelen worden behandeld. Zo legde de ex-leraar uit dat het hebben van een rekening bij de Asyabank al voldoende is om door de autoriteiten als terrorist te worden gezien.
Volgens de rechtbank Den Haag had de staatssecretaris beter moeten uitleggen waarom de asielzoekers in Turkije niet hoeven te vrezen voor vervolging. Ook moet de staatssecretaris onderzoeken of deze asielzoekers deel uitmaken van een groep die systematisch wordt blootgesteld aan ‘een praktijk van onmenselijke behandelingen’, aldus de rechtbank. De Raad van State is het met de rechtbank eens.
AD 29.04.2019
Duizenden arrestaties
De Raad van State haalt een rapport aan van de UK Home Office, het Britse ministerie van Veiligheid & Justitie. Daarin staat dat sinds de vermeende staatsgreep in juli 2016 ongeveer 50.000 personen in Turkije zijn gearresteerd en 150.000 personen ontslagen.
In een rapport van het ministerie van Buitenlandse Zaken van de Verenigde Staten staat dat volgens het Turkse ministerie van Justitie op 15 juli 2017 169.013 personen zijn onderworpen aan enige vorm van strafrechtelijk onderzoek, van wie 55.665 zijn gearresteerd. Daarnaast blijkt uit een rapport van de Hoge Commissaris voor de Mensenrechten dat volgens het Turkse ministerie van Binnenlandse Zaken eind december 2017 159.506 personen zijn vastgezet, van wie zo’n 55.000 zijn gearresteerd.
De Raad van State concludeert hieruit dat een ‘aanmerkelijk’ aantal personen is vastgezet. Hoewel niet iedere gülenist strafrechtelijk wordt vervolgd, is er volgens de Raad van State wel sprake van een ‘complexe en diffuse situatie’ in Turkije.
De staatssecretaris had daarom beter moeten uitleggen waarom er geen ernstige redenen zijn om te vrezen dat gülenisten een reëel risico lopen te worden gearresteerd.
Folteringen van gülenisten
In een van de zaken is aangevoerd dat gearresteerde en gedetineerde gülenisten foltering en onmenselijke behandeling riskeren. Zo zou blijken uit een rapport van de Hoge Commissaris voor de Mensenrechten dat aanhangers van Gülen worden blootgesteld aan zware mishandeling, seksueel geweld, elektrische schokken en waterboarding. Daarvan zouden ook beelden circuleren op sociale media.
Volgens Harbers zouden deze folteringen en vernederingen zich niet voordoen. Ook hiervan zegt de Raad van State dat de staatssecretaris beter had moeten uitleggen waarop hij zijn oordeel baseert.
De Raad van State bekrachtigt aldus de uitspraak van de rechtbank Den Haag. Als uit nader onderzoekt blijkt dat de gülenisten het risico lopen te worden blootgesteld aan onmenselijke behandeling, hebben zij mogelijk wél recht op asiel in Nederland.
Met actieve steun van Turkije lukt het Turkse Nederlanders om succesvol te worden. Maar het is ook de bedoeling dat zij zich vervolgens opwerpen als Erdogans voorhoede in Nederland. Elsevier Weekblad ontleedt de lange arm van Erdogan.
In juli 2016, daags na de mislukte coup in Turkije, kleurde de Erasmusbrug in Rotterdam rood van de Turkse vlaggen. Vanuit de lucht gezien leek de demonstratie een soort slagader, gevormd door duizenden Turkse Nederlanders wier harten overliepen van liefde voor ‘hun’ leider Recep Tayyip Erdogan. En afgelopen zomer werd ook de herverkiezing van Erdogan als president in diverse Nederlandse steden uitbundig gevierd.
Provocerende viering Turkse Nederlanders. Lees meer
Zo’n 83.000 Turkse Nederlanders stemden op Erdogan. Hoe kan het dat zij, die hier zijn getogen (en vaak ook hier zijn geboren) zich zo verbonden voelen met een autocratische leider op 3.000 kilometer afstand? Het antwoord is simpel: omdat de Turkse staat er de afgelopen twintig jaar alles aan heeft gedaan om hen aan zich te binden.
Telegraaf 14.02.2019
Een soort Turkse zuil
Vooropgesteld: op individueel niveau is weinig in te brengen tegen alle initiatieven van de Turkse overheid. Wat geeft het of een Turks-Nederlandse student een studiereis naar Turkije maakt, of dat een Turkse migrantenvereniging in Nederland een seminar over leiderschap organiseert? Maar samen zorgen al deze initiatieven ervoor dat veel Turkse Nederlanders in een soort zuil leven waarin zij zich Turks voelen.
AD 06.05.2019
Door in Turkije en Nederland nieuwe instituties op te zetten en bestaande om te vormen, zorgt de Turkse staat ook hier voor ze, in elk opzicht: religieus, politiek, praktisch, juridisch, en als het gaat om integratie.
‘De combinatie van deze instituties geeft Turkse Nederlanders de mogelijkheid volledig in een Turkse bubbelte leven. Dat hoeft niet problematisch te zijn, maar het zorgt er wel voor dat hele generaties zich afzonderen,’ zegt politicoloog Floris Vermeulen (45) van de Universiteit van Amsterdam.
AD 14.02.2019
Turkse scholen in Nederland
Er komt een onderzoek naar weekendscholen die door de Turkse overheid worden gefinancierd, en naar andere zogenoemde informele scholing voor kinderen. Het kabinet vindt het onwenselijk als dergelijke cursussen en lessen de integratie bemoeilijken, of indruisen tegen democratie en rechtsstaat.
Het kabinet wil weten hoe en waarom landen als Turkije betalen voor dergelijke scholing. Daarnaast wordt onderzocht hoeveel leerlingen informeel les krijgen en wat het lesprogramma is bij die cursussen. Bovendien moet duidelijk worden wat de overheid zou kunnen doen om beter grip te krijgen op informele scholing, als blijkt dat het tot problematisch gedrag leidt. Het onderzoek wordt door een onafhankelijk bureau gedaan.
Er komen twaalf Turkse weekendscholen in Nederland, gefinancierd door Turkije. Het Nederlandse kabinet zit ermee in zijn maag. Er is geen zicht op wat er op die scholen gebeurt, maar het is niet mogelijk om ze te verbieden. Wel komt er een onafhankelijk onderzoek naar alle scholen die door andere landen worden gefinancierd. Om welke landen het gaat, kan minister Koolmees nu nog niet zeggen.
AD 14.02.2019
Zorgen
Premier Mark Rutte zei eerder dat het kabinet ‘een ongemakkelijk gevoel’ van de Turkse weekendscholen kreeg. Daar worden ‘geen koekjes gebakken’, maar ze zijn bedoeld om op de een of andere manier Turkije in het zonnetje te zetten, meent hij. Hij uitte de vrees dat dat de integratie van Turkse Nederlanders kan hinderen.
Ook minister Koolmees (Sociale Zaken) reageert bezorgd. Tegen de NOS zegt hij bang te zijn dat mensen ‘met hun rug naar de maatschappij’ komen te staan. ,,We weten dat een deel van de Turks-Nederlandse gemeenschap vooral gefocust is op Turkije en veel minder op Nederland. Dat is natuurlijk niet goed voor de integratie en daar heb ik mijn zorgen over.’’
Turkije beloofde vorig jaar informatie over de weekendscholen te delen en heeft dat volgens het kabinet ook gedaan. De nadruk zou liggen op taalonderwijs. Het land geeft subsidie aan twaalf scholen voor leerlingen van 6 tot en met 17 jaar.
De Turkse president Erdogan kondigde vorig jaar een groot project aan om Turken in andere landen de Turkse taal, religie en cultuur te onderwijzen. Van de achttien aanvragen uit Nederland, heeft Turkije er nu twaalf goedgekeurd. Per goedgekeurde aanvraag wordt er door Turkije een subsidie tussen de 8000 euro en 16.500 euro gegeven, voor een tot drie klassen.
Buitenlandse inmenging
Turkse weekendscholen belemmeren de integratie, maar kunnen niet zomaar worden verboden, zegt het kabinet.
De Tweede Kamer debatteert donderdag 14.02.2019 over buitenlandse inmenging in Nederland, waarbij de invloed van Turkije centraal staat: ook een ‘jihadpreek’ in Hoorn, workshops van de ‘Nederlandse AK-partij’ en de intimidatie van Turks-Nederlandse Kamerleden komen aan bod. Hoewel er zorgen zijn over de ‘lange arm’ van Ankara, is die meestal niet strafbaar.
Het nieuws dat de Turkse regering in Nederland weekendscholen aanbiedt voor Turks-Nederlandse kinderen, leidde afgelopen zomer tot veel kritiek. Premier Mark Rutte (VVD) zei dat hij ‘een ongemakkelijk gevoel’ krijgt van de scholen, waarvan er volgens de NOS twaalf zijn en waar kinderen wekelijks twee uur Turks, één uur Turkse geschiedenis, één uur godsdienst en één uur cultuuronderwijs krijgen.
Vooral conservatief-nationalistische en Turks-islamitische organisaties zouden verantwoordelijk zijn voor de inhoud van de lessen, die zijn geïnitieerd door het ministerie voor Turken in het buitenland YTB.
Minister Koolmees begint onderzoek, verbod niet zomaar mogelijk
De leerlingen leren er ‘geen koekjes bakken’, zei Rutte in augustus. Volgens de premier zijn de weekendscholen vooral bedoeld ‘om op de een of andere manier Turkije daar in het zonnetje te zetten’. Ook zei hij te vrezen dat de scholen de integratie van Nederlanders met een Turkse achtergrond mogelijk belemmeren. Woensdag schreef minister van Sociale Zaken Wouter Koolmees (D66) in een Kamerbrief dat het kabinet een onderzoek begint naar de scholen.
Koolmees: aanpak buitenlandse financiering moskeeën is lastig
Maandag reageerde Koolmees al op pleidooien om geldstromen vanuit ‘onvrije landen’ als Saudi-Arabië en Qatar naar moskeeën in Nederland tegen te gaan. Dat voornemen heeft het kabinet-Rutte III weliswaar afgesproken in het Regeerakkoord, maar dat is volgens de minister moeilijk uitvoerbaar.
Zo is er geen internationaal geaccepteerde definitie van ‘onvrije landen’ en kan een verbod op financiering uit dergelijke landen volgens Koolmees ‘diplomatieke consequenties’ hebben. Ook de geloofwaardigheid van Nederland als vrije rechtsstaat zou in zijn ogen in het geding kunnen komen door een verbod.
Het kabinet wil dat de regering van president Recep Tayyip Erdogan informatie geeft over de uitgaven voor de scholen, hoeveel leerlingen het onderwijs volgen en wat het precieze lesprogramma is. Als de scholing leidt tot ‘problematisch gedrag’ en/of gebrekkige integratie, wil Koolmees duidelijkheid over de mogelijkheden voor de overheid om ‘meer grip’ op de weekendscholen te krijgen.
Toch is een verbod niet zomaar mogelijk, gaf de D66-minister aan. Volgens hem ‘staat het landen vrij om behoud van de eigen taal en cultuur te stimuleren in het buitenland’.
De PVV is het daar niet mee eens. Tweede Kamerlid Machiel de Graaf – die het vorige week nog aan de stok had met DENK-partijvoorzitter Selçuk Öztürk – gaat dinsdag een motie indienen voor een verbod. Andere oppositiepartijen willen niet zo ver gaan, maar zijn wel voor scherpere inspectie van de weekendscholen.
GroenLinks-Kamerlid Zihni Özdil, die zelf een Turkse achtergrond heeft, wil dat de onderwijsinspectie volledige inzage krijgt in het lesmateriaal. Hij vindt het ‘een weeffout’ dat de Turkse weekendscholen nog niet onder de Nederlandse inspectie vallen, terwijl de regering van Erdogan wél buitenlandse scholen in Turkije laat inspecteren.
NOB: Onderwijs vooral voor kinderen van expats
Het Nederlandse onderwijsprogramma waarop het Turkse staatspersbureau Anadolu doelt, is de Stichting Nederlands Onderwijs in het Buitenland (NOB). Via deze stichting volgen dit jaar ruim 14.000 Nederlandse leerlingen Nederlandstalig onderwijs op bijna 200 scholen in 115 landen. Het programma is vooral bedoeld voor kinderen van expats die tijdelijk in een ander land verblijven.
‘Dat zijn kinderen die vaak weer terugkomen naar Nederland of Vlaanderen – ruim eenderde al binnen vijf jaar – en zo probleemloos mogelijk willen instromen in het onderwijs,’ aldus de website van NOB.
Nadat in Nederland ophef over de Turkse scholen was ontstaan, wierp Turkije via staatspersbureau Anadolu al snel tegen dat andere landen, waaronder Nederland, ‘vergelijkbare initiatieven hebben opgezet om de banden met de diaspora en hun thuisland te versterken’. Anadolu sneerde daarbij naar de Nederlandse ‘staatstelevisie NOS’ en andere media die de weekendscholen in een ‘negatief daglicht’ zouden stellen.
Zorgen over ‘anti-integratieve karakter’
Woensdag erkende Koolmees dat Nederland inderdaad onderwijs aanbiedt voor Nederlandse kinderen in het buitenland (zie kader). Hij is naar eigen zeggen vooral bezorgd over ‘het anti-integratieve karakter’van de lessen die de Turkse kinderen krijgen over taal, cultuur en religie, ‘vanuit de gedachte dat mensen met hun rug naar de Nederlandse maatschappij gaan staan’.
Koolmees stelde eveneens dat ‘we weten dat een deel van de Turks-Nederlandse gemeenschap vooral gefocust is op Turkije en veel minder op Nederland. En dat is natuurlijk niet goed voor de integratie’. De minister zei ook dat justitie kan ingrijpen bij strafbare zaken.
Vaak is daarvan geen sprake, vervolgde Koolmees, maar wel van ‘dingen die we niet willen in Nederland’. In dat geval kunnen de burgemeester, het Openbaar Ministerie en de politie in gesprek gaan met de aanbieders van het onderwijs.
‘Jihadpreek’ Hoorn, politieke workshops UETD en intimidatie Kamerleden
Ook andere zaken die vermoedelijk niet direct strafbaar zijn, komen donderdag in de Tweede Kamer aan de orde. Allereerst een preek in een Turkse moskee in Hoorn, waarin tot de jihad zou zijn opgeroepen. Koolmees schreef destijds dat er geen verdenking van strafbare feiten bestond over de preek, maar dat hij het wel onwenselijk acht dat Turkse politieke boodschappen worden verkondigd in Nederlandse moskeeën.
Hoewel Koolmees benadrukte dat de overheid vanwege de godsdienstvrijheid niet gaat over de inhoud van een preek, wordt die wel aangekaart in het Kamerdebat.
In februari vorig jaar werden Koolmees ook Kamervragen gesteld over de rol van de Union of European Turkish Democrats (UETD), die in Nederland workshops gaf aan Turken met politieke interesse. De organisatie wordt gezien als Europees verlengstuk van de Turkse AK-partij van president Erdogan, al ontkende het Nederlandse UETD-bestuur formele (financiële) banden met de Turkse regeringspartij. Hoe dan ook stelde het kabinet vast dat de ‘de organisatie activiteiten ontplooit die bijdragen aan de belangen van de AK-partij’.
Tot slot spreekt de Kamer donderdag nogmaals over de kwestie rond de vijf Nederlandse Kamerleden die een jaar geleden door de regeringsgezinde Turkse krant Sabah door het slijk zijn gehaald. Vanwege hun standpunt over de erkenning van de Armeense genocide zette de grootste Turkse krant Sadet Karabulut (SP), Nevin Özütok (GroenLinks), Zihni Özdil (GroenLinks), Cem Lacin (SP) en Dilan Yesilgöz (VVD) op de voorpagina en stelde dat ze ‘het moederland hebben verraden’.
Yesilgöz werd bovendien ‘dochter van een terrorist’ genoemd. Kamervoorzitter Khadija Arib (PvdA), minister van Buitenlandse Zaken Stef Blok (VVD) en minister Koolmees noemden het voorval ‘onacceptabel’.
Telegraaf 20.03.2019
Denk NL alias de vijfde Colonne versus de handlangers van de Turkse president Erdogan
Na het openlijke geruzie in de Tweede Kamer tussen Kamerleden van de Partij voor de Vrijheid en Denk, nemen de aanvaringen in de aanloop naar de Provinciale Statenverkiezingen alleen maar toe. PVV-leider Wilders dient een wetsvoorstel in dat het mensen met een dubbele nationaliteit onmogelijk moet maken te stemmen of gekozen te worden in de politiek.
AD 14.03.2019
De Kamerleden Özdil (L) en Özütok (R) van GroenLinks en Öztürk van Denk (midden) NOS
Tweede Kamervoorzitter Arib heeft haar naam onder een motie gezet die intimidatie van Kamerleden door andere Kamerleden “ten stelligste” afwijst. Het is voor het eerst in zeker honderd jaar dat de voorzitter van de Tweede Kamer een motie heeft meeondertekend.
“Het is goed dat dit signaal nu zo luid en duidelijk uit de Kamer komt”, zegt zij. De CDA-motie is gericht tegen de Kamerleden van Denk, die collega-Kamerleden van Turkse afkomst via sociale media persoonlijk hebben afgevallen of aangevallen.
Dat gebeurde vorig jaar bijvoorbeeld naar aanleiding van het voorstel om het bloedbad onder Armeniërs in het begin van de 20e eeuw als genocide te bestempelen. Denk maakte filmpjes van de Kamerleden van Turkse afkomst die dit steunden. Dat leverde de betrokken Kamerleden bedreigingen op.
Moreel appèl
Partijleider Kuzu van Denk heeft al in de Kamer gezegd dat dit zo niet had gemoeten en dat het ook niet meer gebeurt.
Maar de indiener van de motie, CDA-Kamerlid Van der Molen, vond het tijd voor een moreel appèl. “Het wordt hoog tijd dat Denk stopt met het maken van intimiderende filmpjes op social media over andere Kamerleden.” De Tweede Kamer moet het goede voorbeeld geven over hoe om te gaan “met mensen van een andere afkomst”, vindt hij.
Doelwit
In de motie staat “dat het in toenemende mate voorkomt dat collega-Kamerleden, niet op basis van hun inhoudelijke standpunt maar primair op basis van hun afkomst, door of namens andere collega-Kamerleden via filmpjes op sociale media worden aangevallen.”
Wilders wil dat hiermee de partij Denk verdwijnt uit de Tweede Kamer. Geert Wilders: “Ze zitten hier omdat ze ook Nederlander zijn, maar het is voor iedereen glashelder dat ze vooral opkomen voor de Turkse belangen. Het zijn de grootste verdedigers van dat regime van Erdogan in Nederland.”
Als wij hiermee de lieden van Denk uit de Kamer en uit alle gemeenteraden en Provinciale Staten zouden kunnen weren…, aldus PVV-leider Wilders.
Wilders noemt Denk “een vijfde colonne”, een term die wordt gebruikt voor de geheime aanhangers van de vijand. Het middel dat Wilders tegen Denk wil inzetten is een grondwetswijziging waardoor mensen met een dubbele nationaliteit dus niet meer verkiesbaar mogen zijn en niet meer mogen stemmen.
“Het principe is voor iedereen gelijk, met een dubbele nationaliteit mag je niet stemmen en gekozen worden”, zegt Wilders. “Maar als wij hiermee de lieden van Denk uit de Kamer en uit alle gemeenteraden en Provinciale Staten zouden kunnen weren, voor zover ze een dubbele nationaliteit hebben, dan zou dat een geweldig resultaat zijn van deze wet.”
Wat staat er in het voorstel?
In het wetsvoorstel worden mensen met een dubbele nationaliteit voor een deel uitgesloten van de democratie. Ze mogen niet stemmen en ze mogen niet verkozen worden.
Er staat bijvoorbeeld “Tot minister-president of minister wordt niet benoemd degene die naast zijn Nederlanderschap tevens een andere nationaliteit bezit.” Dezelfde bepaling geldt ook voor staatssecretarissen, functies bij de Raad van State, de Algemene Rekenkamer, de Nationale Ombudsman, commissarissen van de koning en burgemeesters.
Met een tweede nationaliteit mag je volgens het voorstel ook niet stemmen. Het gaat om elke tweede nationaliteit, dus bijvoorbeeld de Zweedse, Canadese, Belgische, Duitse maar dus ook de Turkse of Marokkaanse nationaliteit.
Turkse inval Syrië versus de Koerden
Een ruime meerderheid van de Tweede Kamer heeft het kabinet opgeroepen om in actie te komen na de Turkse inval in het noordoosten van Syrië. Zo eist de Kamer donderdag dat het kabinet er op Europees niveau voor pleit om onder meer sancties in te stellen tegen Turkije.
Minister van Buitenlandse Zaken Stef Blok heeft de Turkse ambassadeur in Nederland ontboden. De bewindsman roept de ambassadeur op het matje om zijn afkeuring uit te spreken over de Turkse inval van het noordoosten van Syrië.
Blok stelt dat “niemand is gebaat bij de mogelijk verschrikkelijke humanitaire gevolgen” van de Turkse inval. De minister wijst erop dat de militaire acties nieuwe vluchtelingenstromen op gang kunnen brengen en Islamitische Staat (IS) in de kaart kan spelen.
Ook in Nederland wil het overgrote deel van de Tweede Kamer sancties tegen Turkije. In een Kamerdebat over de Turkse inval in het noordoosten van Syrië hekelde bijna iedereen het optreden van de Turken. Daarbij vielen woorden als “ongehoord”, “illegaal”, “etnische zuivering” en “onacceptabel”.
De Kamer wil dat het kabinet met behulp van de Europese partners Turkije stevig aanspreekt op de militaire operatie tegen de Koerdische strijdkrachten, die tot voor kort als bondgenoten van het Westen streden tegen Islamitische Staat (IS).
Gedacht wordt aan persoonsgerichte financiële maatregelen tegen ministers van de Turkse regering en Turkse militairen die bij de inval betrokken zijn.
Hoewel het kabinet eerst op internationaal niveau met de Turken in gesprek wil, behoren sancties wel degelijk tot de mogelijkheden. Maandag komen ministers van Buitenlandse Zaken van de EU-lidstaten bij elkaar, maar de gesprekken blijven tot die tijd lopen.
Wat de VVD betreft moet er hard worden opgetreden, maar moet het kabinet zich niet wagen aan economische maatregelen, vanwege de handelsbelangen met Turkije.
Economische maatregelen zouden Nederlanders kunnen raken, stelt VVD’er Sven Koopmans. “De sancties moeten effectief zijn”, aldus de oud-VN-diplomaat die niet wil dat Nederlandse, maar ook Turkse burgers economisch geraakt worden.
Een deel van de Kamer is verbolgen over de houding van de VVD. “Bij sancties zal er altijd wel iemand geraakt worden”, aldus ChristenUnie-Kamerlid Joël Voordewind. Hij ziet economische maatregelen als een middel om de bombardementen te stoppen.
Dat vindt ook SP’er Sadet Karabulut die de opstelling van Koopmans “Trumpiaans” noemt. “Er vinden daar etnische zuiveringen plaats”, aldus de SP’er. Zij vindt dat Nederland er alles aan moet doen om de Turkse inval een halt toe te roepen. “De VVD kan wel zeggen dat sancties niet ten koste mogen gaan van onze banen, maar wat denk je dat het betekent als er een oorlog losbarst, er vluchtelingenstromen op gang komen en er nog meer doden vallen?”
In Den Haag hebben naar schatting duizend Koerdische Nederlanders gedemonstreerd tegen de Turkse aanval in Noordoost-Syrië. De demonstratie ging van het Centraal Station naar het Malieveld. Vanaf daar liepen de demonstranten een ronde door de stad.
De Koerdisch-Nederlandse filmmaakster Beri Shalmashi vreest een volkerenmoord in Noordoost-Syrië. “Ik denk eerlijk gezegd ook niet dat de Koerden de middelen hebben om te vechten”, zegt ze in een artikel over hoe Nederlanders met een Koerdische of Turkse achtergrond kijken naar het conflict in Noordoost-Syrië.
Shalmashi en Çelik denken dat het dreigement van Erdogan van gisteren om de poort naar de EU voor vluchtelingen te openen zijn effect niet zal missen. “Het lijkt erop dat Europa banger is dat vluchtelingen onze kant op komen dan dat er doden vallen”, zegt Shalmashi.
De Turkse Nederlander Cemil Yilmaz, noemt de Europese Unie naïef, omdat de lidstaten zelf de vluchtelingendeal met Erdogan hebben gesloten.
Hij heeft op zijn Facebook-pagina uitgebreid beschreven hoe volgens hem veel Turken het conflict ervaren. “Wat ik bij de Turks-Nederlandse gemeenschap zie, is dat zij zich storen aan het feit dat Turken en Koerden als tegengestelde groepen worden neergezet. En dat er onvoldoende aandacht is voor de link tussen de terroristische organisatie PKK en de YPG.”
Toch zijn veel Europese regeringen fel tegen de actie van Erdogan en wordt er in Nederland nagedacht over sancties. Cemil Yilmaz vindt de veroordeling vanuit de westerse wereld niet fair. “De Turken horen veel spierballentaal vanuit het Westen en Nederland.
President Erdogan van Turkije negeert de waarschuwingen van landen uit de EU en de Verenigde Staten. In een toespraak zei hij “geen stap terug” te zetten uit Noordoost-Syrië, waar hij woensdag een offensief is begonnen over de grond en door de lucht. Erdogan, die “een veilige zone” wil creëren in het gebied, zegt door te vechten totdat de Koerdische milities 32 kilometer verwijderd zijn van de Turkse grens.
Turkije zegt de strategisch gelegen stad Ras al-Ayn te hebben ingenomen van de door Koerden gedomineerde Syrische Democratische Strijdkrachten (SDF). Turkije voerde de hele dag luchtaanvallen uit op de grensplaats. Het ministerie van Defensie in Ankara twittert dat militairen de stad hebben overgenomen, maar de SDF spreekt dit tegen.
Amerikaanse troepen zijn gisteravond in Noord-Syrië onder Turks vuur komen te liggen. Dat bevestigt het Pentagon in een verklaring. Er vielen geen slachtoffers.
Het gebeurde in de buurt van Kobani, in een gebied waarvan Turkije weet dat er nog Amerikaanse troepen aanwezig zijn, aldus het Amerikaanse ministerie van Defensie. In de verklaring wordt benadrukt dat de elitetroepen zich niet hebben teruggetrokken uit Kobani.
De Verenigde Staten waarschuwen Ankara dat het moet afzien van dergelijke acties, omdat het Amerikaanse leger anders kan reageren.
Duitsland geeft geen nieuwe exportvergunningen meer af voor wapens die Turkije in Noordoost-Syrië zou kunnen gebruiken. Dat heeft minister Maas van Buitenlandse Zaken bekendgemaakt. Een volledige stop op wapenexport komt er nog niet.
Maas zegt in Duitse media dat er al sinds 2016 restricties gelden voor wapenexporten naar Turkije. Evengoed is Turkije Duitslands belangrijkste wapenafnemer. Vorig jaar kocht Turkije voor 242,8 miljoen euro wapens van Duitsland, goed voor een derde van de totale Duitse wapenexport.
Opheldering over gebruik van Nederlandse pick-uptrucks
Karabulut pleitte er ook voor om het NAVO-lidmaatschap van Turkije op te schorten, maar dat is niet mogelijk, stelt minister Sigrid Kaag (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking) die minister Stef Blok verving. Bovendien blijft het nuttig om ook in NAVO-verband met de Turken in gesprek te blijven, is de opvatting van het kabinet.
Ook de motie om de wapenleveranties aan Turkije te staken, ziet het kabinet niet zitten. Volgens Kaag zijn de regels voor wapenleveranties al heel streng in Nederland. Bovendien zou een wapenexportverbod pas effect hebben als alle Europese lidstaten dat willen, en daar ziet het kabinet momenteel geen draagvlak voor.
Tot slot eist de Kamer uitleg over de inzet van Nederlandse goederen door milities die aan de zijde van de Turken vechten. Zo zijn er berichten dat strijdgroepen die de omstreden steun van Nederland ontvingen, in de vorm van pick-uptrucks en communicatieapparatuur, actief zijn in het gebied.
Hoewel minister Kaag stelt dat het momenteel niet mogelijk is daar te onderzoeken of er Nederlandse goederen uit het zogenoemde NLA-programma worden gebruikt, moet het kabinet er van de Kamer in een brief uitgebreid op terugkomen.
NOS 06.04.2020 “Ik ben zo bang dat mijn vader het coronavirus krijgt”, snikt een jongetje van een jaar of acht. “Ik wil mijn vader terug.” In een videoboodschap uiten kinderen van politieke gevangenen in Turkije bezorgdheid over het lot van hun ouders. Een meisje spreekt dapper: “Neem mijn vaders recht op gezondheid niet af. Luister naar ons, alsjeblieft.”
In Turkije wordt deze week besloten of ruim 90.000 gevangenen kunnen worden vrijgelaten. Over een wet die dat mogelijk maakt, wordt al langer gesproken, omdat Turkse gevangenissen al jaren kampen met overbevolking. Door de uitbraak van het coronavirus wordt er werk van gemaakt de wet zo snel mogelijk in te voeren. Gevangenen die vastzitten voor relatief kleine delicten of die al veertig procent van hun straf hebben uitgezeten, zullen vrijkomen of hun straf wordt omgezet in huisarrest.
Het aantal coronabesmettingen in Turkije stijgt snel. De teller staat op ongeveer 24.000. Er zijn 501 mensen om het leven gekomen. In Turkije wonen 80 miljoen mensen.De wet die klaar ligt, geldt alleen niet voor alle gevangenen. Moordenaars en verkrachters mogen niet worden vrijgelaten. Maar er is nog een groep die achter de tralies zal moeten blijven: duizenden politieke gevangenen. Het zijn journalisten, schrijvers, academici, activisten en politici van de oppositie. Mensen die vast zitten op basis van aan terrorisme gerelateerde aanklachten.
Om de beurt slapen
In de afgelopen jaren heeft Turkije in rap tempo politieke tegenstanders opgepakt. Vooral na de mislukte coup in 2016 verdwenen veel mensen achter de tralies omdat ze “propaganda voor terreurorganisaties als de verboden Koerdische PKK en de Gülenbeweging” zouden hebben gemaakt. Sommigen zitten nog in voorarrest.
In de Turkse gevangenissen zitten ruim 20 procent meer gevangenen dan waar officieel plaats voor is. Cellen met plek voor acht gevangenen worden in sommige gevangenissen bevolkt door twintig mensen. Er zijn verhalen over gevangenen die vanwege het ruimtegebrek om de beurt moeten slapen.
“Deze mensen hebben geen criminele of terroristische delicten gepleegd. Ze zijn bestraft om hun mening”, aldus Emma Sinclair, Human Rights Watch.
Volgens mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch lopen alle gevangenen het risico besmet te worden met het coronavirus en is het onmogelijk ze daartegen in krappe cellen te beschermen. “Er is gebrek aan hygiëne, er zijn te weinig gezichtsmaskers voor het personeel. Het is simpelweg niet mogelijk social distancing toe te passen onder zulke omstandigheden,” zegt Emma Sinclair, HRW-rapporteur in Turkije. “Er hoeft maar één cipier besmet te zijn. Het virus kan zich in de gevangenis razendsnel verspreiden.”
Dat politieke gevangenen worden uitgesloten van vrijlating is volgens haar onbestaanbaar. “Deze mensen zijn veroordeeld onder terrorisme-wetten maar hebben in werkelijkheid geen criminele of terroristische delicten gepleegd. Ze zijn bestraft om hun mening.”
Hartproblemen
Er is bezorgdheid over gevangenen op leeftijd en met onderliggende medische problemen. Zo kampt de Koerdische politicus Selahattin Demirtas met hartproblemen. Ook de filantroop en vredesactivist Osman Kavala valt in de risicogroep omdat hij boven de zestig is.
Kavala werd in februari nog vrijgesproken van betrokkenheid bij de Gezi-protesten. Op dezelfde dag werd hij weer opgepakt op verdenking van betrokkenheid bij de mislukte coup van 2016. Schrijver en journalist Ahmet Altan is 70 jaar oud, ook hij zit vast op basis van een aanklacht over betrokkenheid bij de mislukte coup. Ook journalist Mumtaz’er Turkone, die vast zit voor vermeende banden met de Gülenbeweging, zou onder behandeling zijn voor hartproblemen.
“Dit zijn mensen die al niet in de gevangenis thuis horen, die kun je niet uitsluiten van zo’n regeling”, aldus Erol Öndero lu, Reporters Without Borders
“Als zij besmet raken met het coronavirus kan het hun doodsvonnis betekenen”, zegt Erol Öndero lu, rapporteur voor Reporters Without Borders. “Het verbaast me niets, maar het is alarmerend. Dit zijn mensen die al niet in de gevangenis thuis horen, die kun je niet uitsluiten van zo’n regeling.”
Deze week wordt in het parlement, waar Erdogan’s partij AKP een meerderheid heeft, gestemd over de wet. De kans is klein dat er nog een aanpassing komt: “Tot nu toe zien we geen teken dat de regering van mening zal veranderen, maar we blijven de druk opvoeren”.
De grootste oppositiepartij CHP beschuldigt Erdogan’s regering ervan met mensenlevens te spelen. “De levens van deze gevangenen werden al bedreigd zonder de pandemie,” zegt Burkay Düzce van de partij in Istanbul. “Als de regering die wet niet voor iedereen laat gelden, maken ze zich niet alleen schuldig aan het schenden van het recht op vrijheid van meningsuiting, maar ook op het recht om te leven.”
NU 14.09.2019 Turkije heeft de arrestatie van nog eens 223 militairen en legermedewerkers in het land en in het noordelijke deel van Cyprus bevolen. Zij worden verdacht van betrokkenheid bij de mislukte staatsgreep van 2016, meldt staatsomroep TRT Haber zaterdag.
Van de beoogde arrestanten werken er 100 bij de Turkse landmacht, 41 bij de luchtmacht en 32 bij de marine.
In de drie jaar sinds de mislukte staatsgreep zijn meer dan 77.000 mensen gearresteerd. Zij zijn in afwachting van hun rechtszaak.
Ongeveer 150.000 ambtenaren, militair personeel en anderen zijn ontslagen of op non-actief gezet. De regering van president Recep Tayyip Erdogan heeft de maatregelen steeds verdedigd als noodzakelijke reactie op de veiligheidsdreigingen in Turkije.
In juni werden zeventien Turkse topmilitairen door een rechtbank veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf voor hun rol bij de mislukte staatsgreep.
Ankara beschuldigt Gülen van couppoging
De regering in Ankara beschuldigt Fethullah Gülen ervan achter de couppoging te zitten. De islamitische geestelijke woont sinds 1999 in de Verenigde Staten en ontkent iedere betrokkenheid.
Gülen was met zijn grote en actieve aanhang ooit een belangrijke politieke bondgenoot van Erdogan, maar de twee kregen in 2013 ruzie. Erdogan zei toen al dat Gülen bezig was om met zijn aanhangers “een staat in een staat” te organiseren.
NU 13.09.2019Ahmet Davutoglu, tussen 2014 en 2016 de premier van Turkije, is uit de AKP van president Recep Tayyip Erdogan gestapt, zo heeft hij vrijdag op een persconferentie laten weten. Tegen de oud-premier liep al een procedure om hem uit de partij te zetten.
Davutoglu geeft als reden voor zijn vertrek dat de AKP haar “grondbeginselen te grabbel heeft gegooid”.
De oud-premier uitte de afgelopen maanden al veelvuldig kritiek op de partij, onder meer naar aanleiding van het ongeldig laten verklaren van de burgemeestersverkiezing in Istanboel in maart en het vorige maand afzetten van drie burgermeesters in het overwegend Koerdische zuidoosten van Turkije.
Dat schoot in het verkeerde keelgat bij president Erdogan, die eerder deze maand tijdens een speech liet weten niet langer te willen samenwerken met mensen die niet “hetzelfde pad bewandelen”.
Davutoglu is van plan een nieuwe politieke beweging op te richten. De definitieve aankondiging wordt voor het einde van het jaar verwacht.
Telegraaf 13.09.2019De vroegere premier Ahmet Davutoglu van Turkije is uit de regerende AK-partij van president Recep Tayyip Erdogan gestapt. Hij maakte dat vrijdag zelf bekend. Hij liet ook weten een nieuwe partij te hebben opgericht.
Eerder deze maand berichten Turkse media al dat Davutoglu samen met een groep gelijkgezinden uit de partij was gezet. Aanleiding was de kritiek die hij had op de koers die Erdogan voor de AK-partij uitzet.
Davutoglu verweet de AK-partij meermalen dat zij zich van haar grondprincipes had verwijderd. Onder andere de annulering van de verkiezingen in Istanbul, die werden verloren door de AK-partij, had hij bekritiseerd.
NU 06.09.2019 Een bekend lid van de Turkse oppositiepartij CHP, Canan Kaftancioglu, heeft vrijdag negen jaar en acht maanden gevangenisstraf gekregen. Dat laat een lid van de oppositiepartij weten. Ze zou president Recep Tayyip Erdogan hebben beledigd en terroristische propaganda hebben verspreid.
Kaftancioglu was als hoofd van de CHP in Istanboel nauw betrokken bij de lokale verkiezingen van die stad in april. De beweging van president Erdogan verloor toen voor het eerst in 25 jaar de macht in Istanboel, toen de CHP won met 54 procent van de stemmen.
De uitspraak tegen Kaftancioglu is grotendeels gebaseerd op tweets die de politicus plaatste tussen 2012 en 2017. De oppositie denkt dat de uitspraak een vergelding is voor de uitslag van de lokale verkiezingen.
Kaftancioglu zei bij het verlaten van de rechtbank dat deze beslissing niet in de rechtszaal was genomen, maar in het presidentiële paleis. De Turkse regering benadrukt dat rechters onafhankelijk hun beslissingen maken.
CHP’er Ekrem Imamoglu, sinds april de burgemeester van Istanboel, denkt dat de uitspraak in hoger beroep zal worden teruggedraaid. Het Gerechtshof zal deze uitspraak over zes maanden doen, waarna een hoger gerechtshof zich ook nog over de uitspraak kan ontfermen.
NOS 06.09.2019 Een rechtbank in Istanbul heeft een vooraanstaand lid van de oppositie tegen president Erdogan tot een celstraf van negen jaar en acht maanden veroordeeld. Canan Kaftancioglu is voorzitter van de oppositiepartij CHP in Istanbul, die de AK-partij van president Erdogan dit jaar versloeg bij de burgemeestersverkiezingen in Istanbul.
Ze werd veroordeeld voor het verspreiden van terroristische propaganda, belediging van de president en het Turkse volk en opruiing. Het Turkse Openbaar Ministerie baseerde zich op tweets die ze tussen 2012 en 2017 heeft verstuurd.
Kaftancioglu zegt dat haar uitlatingen onder de vrijheid van meningsuiting vallen en dat eerdere uitspraken van het Turkse hooggerechtshof en het Europees Hof voor de Rechten van de Mens haar in het gelijk stellen.
Burgermeestersverkiezingen
De vrouw wordt gezien als de architect van de overwinning van haar partijgenoot Ekrem Imamoglu bij de verkiezingen in Istanbul in juni. Imamoglu versloeg toen de kandidaat van Erdogan, oud-premier Yildirim, met 54 tegen 45 procent van de stemmen. De CHP zegt dat AK-partij Kaftancioglu wil straffen en haar daarom laat vervolgen.
De veroordeelde is daar zelf ook van overtuigd. “Dit soort beslissingen worden in het presidentieel paleis genomen, niet in rechtbanken”, zei ze bij het verlaten van de rechtbank.
Het hoger beroep moet binnen een half jaar plaatsvinden. Kaftancioglu mag dat in vrijheid afwachten.
NU 04.09.2019 De AKP van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan heeft de disciplinaire afdeling van de partij opdracht gegeven een procedure tegen onder anderen oud-premier Ahmet Davutoglu te starten. Dat moet ertoe leiden dat hij en drie anderen uit de partij worden gezet, zo meldt de Turkse krant Hürriyet.
De positie van Davutoglu, die tussen 2014 en 2016 premier van Turkije was maar door Erdogan gedwongen werd af te treden ten faveure van Binali Yildirim, is volgens ingewijden onhoudbaar geworden vanwege zijn vermeende plannen een nieuwe politieke partij op te richten.
Erdogan gaf afgelopen weekend tijdens een speech in Konya, uitgerekend de thuisstad van Davutoglu, al een voorzetje voor de afzettingsprocedure door te stellen dat de partij niet langer “dezelfde weg kan bewandelen met hen die de binding met de politieke koers van de partij hebben verloren”.
De verwachting is dat Davutoglu nog voor het einde van het jaar zijn nieuwe politieke beweging zal aankondigen. Voormalig AKP-minister Ali Babacan is van plan hetzelfde te doen. Hij stapte in juli uit eigen beweging op. Hij was achtereenvolgens minister van Economische Zaken, Buitenlandse Zaken en vicepremier.
Davutoglu nam geen blad voor de mond
Davutoglu heeft de afgelopen maanden meermaals felle kritiek op Erdogan en de AKP geuit, wat ongebruikelijk is voor partijleden. Zo was hij het niet eens met het besluit de uitslag van de burgemeestersverkiezing in Istanboel van maart ongeldig te laten verklaren.
Daarnaast vond hij de manier waarop vorige maand drie burgemeesters in het zuidoosten van Turkije werden afgezet onhandig. Ook impliceerde hij dat de staat mogelijk een rol heeft gespeeld in de verschillende aanslagen tijdens zijn regeerperiode, waarbij bijna tweehonderd doden vielen. Dat kwam hem op stevige kritiek van de regeringsgezinde media te staan.
NU 19.08.2019 De Turkse autoriteiten hebben drie burgemeesters uit hun functie ontheven vanwege vermeende terrorismegerelateerde activiteiten. Het drietal wordt tijdelijk vervangen door staatsfunctionarissen.
De pro-Koerdische burgemeesters van de plaatsen Diyarbakir, Mardin en Van, worden onder meer verdacht van lidmaatschap van een terroristische organisatie en het verspreiden van terroristische propaganda.
Het Turkse ministerie van Binnenlandse Zaken meldt dat burgemeesters Bedia Özgökce Ertan, Selcuk Mizrakli en Ahmet Türk in verband met het lopende onderzoek als voorzorgsmaatregel zijn vervangen.
De Turkse president Recep Tayyip Erdogan waarschuwde in aanloop naar de lokale verkiezingen in maart dat toekomstige burgemeesters vervangen kunnen worden als ze banden hebben met PKK. De verboden Koerdische Arbeiderspartij wordt door Ankara en de Europese Unie gezien als een terroristische groepering.
In een onderzoek naar de PKK zijn 418 personen opgepakt, meldt het ministerie maandag. De aanhoudingen vonden in 29 provincies plaats. Het is niet duidelijk in welke periode de arrestaties werden verricht.
NOS 19.08.2019 De Turkse regering heeft drie burgemeesters in steden in het zuidoosten van Turkije uit hun ambt gezet, omdat ze zouden samenwerken met de Koerdische terreurorganisatie PKK. Het gaat om de burgemeesters van Mardin, Van en Diyarbakir, waar relatief veel Koerden wonen.
De drie worden vervangen door een waarnemend burgemeester van de regeringspartij AKP. “Die waarnemer blijft doorgaans zitten tot de volgende verkiezingen,” zegt correspondent Lucas Waagmeester. De burgemeesters, alle drie van de overwegend Koerdische HDP, werden vier maanden geleden gekozen.
Het is niet duidelijk hoe serieus de aanklachten zijn. “Dat wil iedereen wel weten, want bewijs wordt er niet bij geleverd”, vertelt Waagmeester. “Deze mensen worden op een maandagochtend uit het gemeentehuis gezet vanwege terreur, een mogelijkheid om zich te verweren krijgen ze vooralsnog niet.”
De correspondent heeft dit al eerder zien gebeuren. “De afgelopen jaren ging het vaak zo, met al meer dan honderd andere Koerdische gekozen politici. Ze mogen gewoon meedoen aan verkiezingen, maar als ze winnen zijn ze plotseling terroristen.”
Op die manier heeft de partij van Erdogan het bestuur in het gebied grotendeels overgenomen, schetst Waagmeester. “Er wordt steeds gespeculeerd dat dit conflict een keer in rustiger vaarwater moet komen en er misschien weer gepraat gaat worden over vrede. Maar dit wijst erop dat de regering de oplossing voorlopig niet ziet in het democratisch proces.”
Geharrewar in Istanbul
In Istanbul was de afgelopen tijd ook veel te doen over het burgemeesterschap. Op 31 maart won oppositiekandidaat Imamoglu van de CHP de verkiezingen. Maar na veel geharrewar verklaarde de Turkse Kiesraad de uitslag ongeldig. Volgens de AKP was er sprake van fraude. Uiteindelijk won Imamoglu eind juni ook de tweede keer. Een historische nederlaag voor de AK-partij, zei Waagmeester toen.
AD 19.08.2019 De Koerdische kiezers in het zuidoosten van Turkije zijn vanochtend opgeschrikt door het nieuws dat drie van hun populairste burgemeesters zijn afgezet door de regering van president Erdogan.
Vijf maanden geleden waren deze leden van de linkse pro-Koerdische oppositiepartij HDP met grote meerderheden democratisch gekozen. In hun plaats heeft de regering AKP-gouverneurs benoemd, die tot 2024 zullen aanblijven.
In het gemeentehuis van de stad Van vervingen AKP-functionarissen onmiddellijk na de machtsgreep een staatsieportret van Mustafa Kemal Atatürk, de eerste president van Turkije, door een foto van Erdogan.
De afgezette burgemeester van Mardin, Ahmet Türk (73), protesteerde fel tegen de maatregel en zei: ,,Ze negeren de wil van het volk en noemen het democratie.”
‘Coup zonder tanks’
‘Coups worden niet alleen met tanks, kanonnen en geweren uitgevoerd’, fulmineerde het linkse parlementslid Sezgin Tanrikulu op Twitter. Hij veroordeelde de maatregel als een ‘staatsgreep tegen de politieke voorkeuren van het volk’.
Tegelijk met het afzetten van de burgemeesters arresteerden eenheden van de antiterreurpolitie in 29 provincies 418 vermeende leden van de PKK.
De burgemeesters om wie het gaat, zijn Selcuk Mizrakli van Diyarbakir (die met 63 procent van de stemmen werd gekozen), burgemeester Ahmet Türk van Mardin (die met 56 procent won) en burgemeester Bedia Özgökçe Ertan van de stad Van (die het vertrouwen kreeg van 54 procent van de kiezers). De drie steden hebben een totale bevolking van ongeveer 3,7 miljoen mensen. Tot 2024 kunnen zij geen nieuwe burgemeesters kiezen.
PKK
De politici werden afgezet wegens vermeende ‘terroristische propaganda’ en steun aan de verboden Arbeiderspartij van Koerdistan, PKK. Die staat in Turkije, de EU en de Verenigde Staten op de zwarte lijst met terroristische organisaties.
De autoriteiten beschuldigen de drie HDP-burgemeesters ook van het ‘uitvoeren van opdrachten van de PKK’, het bijwonen van ‘begrafenissen van terroristen’ en het veranderen van straatnamen in ‘namen van leden van terreurorganisaties’.
Het ministerie van Binnenlandse Zaken verwijt hen tevens te werken volgens het co-voorzitterschapsysteem van de partij, dat voorschrijft dat elke gekozen functie wordt gedeeld door een mannelijke en vrouwelijke kandidaat. Dat alternatieve systeem, dat in geen enkele andere regio in Turkije wordt toegepast, zou volgens Ankara zijn geïmplementeerd ‘in opdracht van de terreurorganisatie’ (PKK) als een ‘instrument om de ondeelbare territoriale integriteit van de staat en eenheid van de natie’ te ondermijnen.
Ekrem Imamoglu, de nieuwe burgemeester van Istanboel die twee maanden geleden werd gekozen met steun van de HDP-kiezers, toonde zich solidair met zijn weggestuurde ambtsgenoten en bekritiseerde het afzetten van de burgemeesters als ‘onverenigbaar met democratische praktijken’. ,,Het negeren van de wil van de kiezers is onaanvaardbaar.”
Verkiezingsnederlaag
De HDP ligt al langer onder vuur van Erdogan, met name sinds de parlementsverkiezingen van juni 2015 toen Erdogans partij 8 procent verloor en daarmee voor het eerst sinds 2002 zijn absolute meerderheid kwijtraakte.
Dat was te wijten aan de groeiende populariteit van de HDP die als de op een na grootste oppositiepartij met 12 procent van de stemmen en 80 zetels in de volksvertegenwoordiging kwam. Partijleider Selahattin Demirtas had vooraf gezworen dat hij er alles aan zou doen om de ambitie van Erdogan om een almachtige president te worden te dwarsbomen. Dat kwam hem en zijn partij duur te staan.
Hij en een tiental andere HDP-parlementsleden werden achter tralies gezet. Ondanks talloze arrestaties van Koerdische kaderleden, journalisten en activisten slaagde de HDP er toch in bij de jongste verkiezingen 62 parlementszetels te veroveren.
Het benoemen van AKP-bureaucraten na het afzetten van gekozen Koerdische burgemeesters begon in 2016. Verkozen HDP-burgemeesters van 70 gemeenten zijn sindsdien afgezet. Meestal werden ze beschuldigd van terroristische propaganda en kregen ze gevangenisstraffen tot achttien jaar.
Telegraaf 19.08.2019 De Turkse politie heeft zeker 418 personen opgepakt in een onderzoek naar mensen met vermeende banden met de verboden Koerdische Arbeiderspartij PKK. De arrestaties vonden volgens het ministerie van Binnenlandse Zaken plaats in 29 provincies.
Het nieuws volgt op de bekendmaking dat de burgemeesters van drie grote steden in het zuidoosten van het land zijn vervangen tijdens een onderzoek naar terreurgerelateerde activiteiten. Het gaat om bestuurders van Diyarbakir, Mardi en Van. Ze zijn alle drie lid van de pro-Koerdische partij HDP. Volgens het ministerie van Binnenlandse Zaken wordt onderzocht of ze zich schuldig hebben gemaakt aan het verspreiden van propaganda of dat ze lid zijn van een terroristische organisatie.
De actie doet denken aan die van 2016 toen tientallen burgemeesters werden ontslagen om dezelfde reden. Honderden HDP-leden zitten momenteel vast onder wie circa veertig burgemeesters. President Recep Tayyip Erdogan beschuldigt de HDP er geregeld van banden te onderhouden met de PKK die ook door Europa en de VS als terreurorganisatie wordt aangemerkt.
AD 19.08.2019 De Turkse politie heeft zeker 418 personen opgepakt in een onderzoek naar mensen met vermeende banden met de verboden Koerdische Arbeiderspartij PKK. De arrestaties vonden volgens het ministerie van Binnenlandse Zaken plaats in 29 provincies.
Het nieuws volgt op de bekendmaking dat de burgemeesters van drie grote steden in het zuidoosten van het land zijn vervangen tijdens een onderzoek naar terreurgerelateerde activiteiten. Het gaat om burgemeester Selcuk Mizrakli van Diyarbakir, burgemeester Ahmet Turk van Mardin en burgemeester Bedia Ozgokce Ertan van de stad Van.
Ze zijn alle drie lid van de pro-Koerdische partij HDP, de oppositiepartij die volgens de Turkse president Tayyip Erdogan banden onderhoudt met de PKK. Volgens het ministerie van Binnenlandse Zaken wordt onderzocht of ze zich schuldig hebben gemaakt aan het verspreiden van propaganda of dat ze lid zijn van een terroristische organisatie.
Voor de lokale verkiezingen in maart van dit jaar had Erdogan gewaarschuwd gekozen volksvertegenwoordigers te kunnen vervangen als zou blijken dat zij banden met terroristische groeperingen hebben. De Turkse autoriteiten beschouwen de PKK als een terroristische groepering. Ook Europa en Amerika doen dat. Volgens het Turkse ministerie van Binnenlandse Zaken zijn de drie burgemeesters lid van de groepering of hielpen zij bij de verspreiding van terroristische propaganda.
Ook zijn in 29 provincies 418 vermeende PKK-aanhangers opgepakt.
In 2016 werden al eens tientallen HDP-burgemeesters uit hun functies gehaald. Deels vanwege dezelfde beschuldigingen, meldt persbureau AP, deels omdat zij de mislukte coup in dat jaar zouden hebben gesteund. Bijna 100 burgemeesters en duizenden anderen belandden toen in de gevangenis.
NOS 23.07.2019 De Rotterdamse vrouw die in Turkije vastzit omdat ze wordt verdacht van lidmaatschap van een terroristische organisatie, mag vandaag nog de gevangenis verlaten. Dat heeft de rechtbank in Istanbul bepaald.
Wel moet de vrouw in Turkije blijven tot in elk geval de volgende zitting. Die is 3 oktober. Ze mag dus in de tussentijd niet terug naar Nederland. Ook moet ze zich elke week melden bij de autoriteiten.
De 31-jarige vrouw werd in april samen met haar dochtertje van vijf maanden opgepakt op het vliegveld van Istanbul. Ze wilde na een korte stedentrip terugkeren naar Nederland. Sindsdien zit ze vast, samen met haar baby.
Opgelucht
De Rotterdamse werkte voor Demned, een organisatie die verschillende gemeenschappen uit Koerdisch gebied met elkaar verbindt. Ze was in 2015 en 2016 betrokken bij gesprekken tussen burgemeester Aboutaleb en Turkse en Koerdische groepen in Rotterdam.
Volgens correspondent Melvyn Ingleby reageerde de vrouw opgelucht op de uitspraak van vandaag. “Er zaten veel familieleden van haar in de rechtszaal en die waren ook erg emotioneel.”
De Rotterdamse kan tot vijftien jaar cel krijgen als ze schuldig wordt bevonden.
AD 23.07.2019 Een Rotterdamse vrouw (31) die met haar baby in Istanboel al 15 weken in voorarrest zit, mag de gevangenis verlaten. Zij mag van de rechtbank het vervolg van haar proces buiten de vrouwengevangenis afwachten. De volgende zitting in haar proces is op 3 oktober.
Dat was tot grote opluchting van de Koerdische vrouw en haar familie die juichend en huilend van geluk reageerden op het besluit van de rechtbank. ,,We hadden gehoopt op vrijspraak en als dat niet mogelijk was op voorwaardelijke vrijlating”, zei haar man. ,,Ik heb gemengde gevoelens: superblij en tegelijk teleurgesteld dat ze niet mee mogen naar Nederland.”
Haar echtgenoot, haar moeder, beste vriendin en nicht waren in de rechtszaal aanwezig om haar morele steun te geven. Haar babydochter van 8 maanden was geen getuige in de juridische zitting. Zij maakt sinds 5 april deel uit van de nachtmerrie waarin haar moeder na een stedentrip naar Istanboel in terecht is gekomen.
Te bizar
,,Dit is te bizar voor woorden”, aldus haar man. ,,Mijn vrouw betrokken bij een terroristische organisatie? Ze deed alleen maar vrijwilligerswerk, omdat ze heel sociaal betrokken is. Bovendien nodigde burgemeester Aboutaleb haar uit voor gesprekken tussen Turkse en Koerdische organisaties. Je denkt toch niet dat de burgemeester met een terrorist aan tafel gaat zitten?”
Steun was er in het Paleis van Justitie ook van vertegenwoordigers van minister Stef Blok (Buitenlandse Zaken). De consul-generaal in Istanboel, Bart van Bolhuis, had de vice-consul afgevaardigd. Ook vice-ambassadeur Erik Weststrate was aanwezig. Samen waren zij het gezicht van de stille diplomatie die minister Blok achter de schermen voert om de Rotterdamse vrouw en bijna twintig andere Turkse Nederlanders die in Turkije vastzitten, vrij te krijgen.
Bij de Koerdische SP-politicus Murat Memis (31) uit Eindhoven heeft dat vermoedelijk in zijn voordeel gewerkt. De rechtbank in Antalya sprak hem begin deze maand aan het eind van de eerste zitting vrij van propaganda voor terrorisme.
Surrealistisch drama
Voor de Koerdische moeder uit Rotterdam liep het wat anders. Het surrealistische drama waarin zij ongewild de hoofdrol speelt, is voorlopig nog niet voorbij.
Turkse justitie klaagt haar aan voor banden met de illegale Arbeiderspartij van Koerdistan (PKK). Ze zou actief zijn geweest in de Raad van Democratische Gemeenschappen uit Koerdistan in Nederland, DemNed. Ook was ze tot covoorzitter gekozen van het Koerdisch Cultureel Centrum in Rotterdam, waar ze vrijwilligster was. Allebei legale organisaties in Nederland.
In de tenlastelegging staat dat ze wordt verdacht van ‘lidmaatschap van een gewapende terroristische organisatie’, de PKK. Daarop staat in Turkije een maximumstraf van 15 jaar.
De Turkse autoriteiten zien de Koerdische organisaties waarin zij actief was als mantelorganisaties in het uitgebreide netwerk in Europa ‘van de separatistische terreurorganisatie PKK’.
De vrouw voerde haar verdediging in het Nederlands. Huilend vroeg ze de rechter wat ze gedaan had. ,,Het is onbegrijpelijk dat Turkije mij en mijn vrijwilligerswerk als een bedreiging ziet. Mijn dochter is bijna 9 maanden. Ze is de helft van haar leven tussen betonnen muren in een gevangenis opgegroeid. Mijn man herkent ze niet meer.”
De tenlastelegging is 23 pagina’s lang. Slechts drie daarvan gaan over de Rotterdamse, haar persoonsgegevens, wanneer ze is aangehouden, wat er in beslag is genomen, en het verslag van het verhoor. De overige 20 pagina’s gaan over de geschiedenis, organisatiestructuur en activiteiten van de PKK.
Politieke propaganda
Uit onderzoek van de Turkse geheime dienst is komen vast te staan dat haar naam niet voorkomt in het archief van het politiedepartement voor contraterrorisme, aldus de tenlastelegging.
De openbare aanklager concludeert dat er voldoende bewijs is dat de Koerdische moeder lid was van een ‘gewapende terroristische organisatie’ aangezien zij actief was in twee Koerdische organisaties. Die zijn volgens het Openbaar Ministerie onderdeel van de ‘buitenlandse illegale structuur van de terreurorganisatie PKK’.
In de aanklacht staat verder dat ‘Nederland een van de Europese landen is waarin de terreurorganisatie PKK actief in het buitenland activiteiten uitvoert’. Ondanks het besluit van de EU-Raad om de PKK in 2014 op te nemen in de zwarte lijst van terreurorganisaties ‘zet de terreurorganisatie haar organisatorische activiteiten voort via legale/illegale schijnformaties, en voert zij haar politieke propaganda en werkzaamheden duidelijk uit’, zo luidt de klacht.
,,Nederland heeft voor wat betreft de politieke activiteiten van het Koerdische nationalisme, een belangrijke centrale plaats.”
Het Openbaar Ministerie stelt dat ‘Nederland aan het hoofd staat van Europese landen waar de PKK-terreurorganisatie al haar activiteiten makkelijk kan realiseren en waarmee wij inzake de bestrijding van de separatistische terreur niet volledig kunnen samenwerken’.
AD 22.07.2019 Een stedentripje van een paar dagen naar Istanboel met haar babydochtertje van vijf maanden is voor een Koerdische moeder uit Rotterdam uitgelopen op een nachtmerrie, die eindigde in de cel. De Turkse justitie klaagt haar aan voor banden met Arbeiderspartij van Koerdistan (PKK). Morgen staat ze voor de rechter.
Met spanning telt ze de uren af. Morgen mag ze zich eindelijk in de rechtbank in Istanboel verdedigen tegen de beschuldiging van banden met het terrorisme. Haar oma, moeder, beste vriendin en echtgenoot zijn naar Istanboel gevlogen om de Rotterdamse vrouw (31) moreel te steunen. Net als haar advocaat mochten enkelen van hen haar aan de vooravond van haar proces bezoeken in de vrouwengevangenis in de wijk Bakirköy, waar ze al sinds vrijdag 5 april met haar baby vastzit.
In de tenlastelegging staat dat ze wordt verdacht van ‘lidmaatschap van een gewapende terroristische organisatie’, de buiten de wet gestelde Arbeiderspartij van Koerdistan (PKK). Volgens de antiterrorismewet staat daarop in Turkije een maximumstraf van 15 jaar.
De PKK
Ze was in 2015 en 2016 lid van de Raad van Democratische Gemeenschappen uit Koerdistan in Nederland, DemNed. Voorts is ze vicevoorzitter geweest van het Koerdisch Cultureel Centrum in Rotterdam. ‘Volledig legale activiteiten in Nederland’, schrijft ze verontwaardigd in een brief vanuit de gevangenis aan haar vader. De Turkse geheime dienst, politie en justitie kijken daar anders tegen aan. Volgens de Turken gaat het om mantelorganisaties ‘van de separatistische terreurorganisatie PKK’.
Sinds 2016 reisde ze diverse keren naar Istanboel. Nooit problemen gehad met de autoriteiten. ,,We dachten altijd dat de lange arm van Erdogan nep was, maar we komen er nu achter dat die wel degelijk bestaat’’, zo zei de zus van de Koerdische moeder eerder tegen deze site. Uit angst voor een negatieve invloed op het proces wil de familie haar naam uit de media houden.
Met haar echtgenoot en advocaten heeft ze zich goed voorbereid op de rechtszitting van morgen. De familie hoopt van harte dat ze na afloop van de eerste zitting zal worden vrijgesproken en na bijna vier maanden voorarrest terug mag naar huis.
Mijn celgenoten zijn gek op mijn dochtertje. Wanneer ik zeg dat ik haar met mijn man mee ga sturen na de rechtszaak als ik niet vrij kom, dan komt iedereen in opstand
Net zoals de Koerdische SP-politicus Murat Memis (31) uit Eindhoven, die na negen weken te hebben vastgezeten in Turkije door de rechtbank in Antalya werd vrijgesproken van banden met het terrorisme. Vermoedelijk mede als gevolg van de diplomatieke druk achter de schermen die minister Stef Blok (Buitenlandse Zaken) aan de Tweede Kamer had beloofd voor de bijna twintig Turkse Nederlanders die Turkije niet mogen verlaten.
De Koerdische moeder hoopt er het beste van, maar bereidt haar vader in haar schrijven vanuit de penitentiaire inrichting ook al vast voor op een minder goede afloop. ,,Ik hoop dat jij inziet dat er een reële kans is dat ik niet snel terug ben. De verhalen die ik hoor, wat ik hier meemaak, laten dat jammer genoeg zien. Laatst nog is een vrouw van hier blij naar haar laatste rechtszitting gegaan. Ze was ervan overtuigd, net als haar advocaat en de mensen hier, dat ze vrij zou komen. Haar dossier was, net als dat van mij, zo goed als leeg. Ze heeft 12 jaar cel gekregen. En dit is maar één van de vele bizarre voorbeelden”.
Het gevangenisleven met zijn gebrek aan vrijheid en alle andere beperkingen en verboden waren in de afgelopen 15 weken moeilijk, maar de Rotterdamse ‘maakt het naar omstandigheden goed’, zo heeft ze telefonisch aan haar zus laten weten.
Haar dochtertje, dat nu 8 maanden is, verblijft ook achter de tralies met haar moeder. In de brief aan haar vader schrijft ze dat haar dochtertje ‘echt een zonnestraal is’. ,,Haar lach maakt zoveel goed! Ze is zo’n vrolijk kindje. Je zal echt gek op haar zijn, nog meer dan eerst”.
Ook de vrouwelijke gedetineerden die bij haar in de cel zijn opgesloten, vrolijkt ze op. ,,Mijn celgenoten zijn gek op haar. Wanneer ik zeg dat ik haar met mijn man mee ga sturen na de rechtszaak als ik niet vrij kom, dan komt iedereen in opstand”.
Hoewel de aanwezigheid van haar dochtertje een positieve invloed heeft op haar gedwongen verblijf in de vrouwenbajes van Istanboel, doet het haar ook veel pijn, schrijft ze. ,,Ze is volop in ontwikkeling, maar alles is hier zo beperkt. Ze verdient zoveel meer, meer dan ik haar hier kan bieden”.
Uit haar brief blijkt ook dat ze teleurgesteld, boos en verontwaardigd is op de Nederlandse overheid die ‘zich verschuilt achter stille diplomatie’.
,,Als Nederlandse staatsburger zijn wij helemaal niet zo vrij als we denken in ons land. Want ieder ander land mag jou daar toch voor afstraffen. Niemand die dan een vinger uitsteekt. Als Nederland echt iets had willen doen dan had zij allang met de vuist op tafel geslagen en was ik nu thuis geweest”.
Het ministerie van Buitenlandse Zaken zegt zich ‘op alle niveaus – politiek, hoog ambtelijk en diplomatiek’ – voor deze mevrouw te hebben ingezet. Minister Blok heeft de zaak persoonlijk bij zijn Turkse collega minister Cavusoglu ter sprake gebracht. ‘Ze krijgt vanaf het begin consulaire bijstand van het ministerie van Buitenlandse Zaken en wordt door ons bezocht’, aldus een woordvoerder. Ook heeft het ministerie contact met haar familie. ‘Buitenlandse Zaken kan en mag zich niet bemoeien met de rechtsgang in Turkije maar dringt bij de Turkse autoriteiten aan op een spoedige en eerlijke rechtsgang voor deze en andere gevallen.’
MSN 09.07.2019 Turkije heeft de arrestatie bevolen van 176 militairen. Zij worden verdacht van betrokkenheid bij het netwerk dat achter de coup van drie jaar geleden zat, meldt het bureau van de hoogste aanklager in Turkije.
Onder de militairen die opgepakt gaan worden zijn een kolonel, twee luitenant-kolonels, vijf majoors, zeven kapiteins en zo’n honderd officieren. Volgens de regering van president Recep Tayyip Erdogan zit de geestelijke Fethullah Gülen achter de mislukte coup van 15 juli 2016. Gülen, die in de Verenigde Staten verblijft, ontkent echter elke betrokkenheid.
In de drie jaar sinds de mislukte putsch zijn in Turkije 77.000 mensen opgepakt, van wie de meesten nog in afwachting zijn van hun berechting. Zo’n 150.000 ambtenaren, militairen en anderen zijn ontslagen of op non-actief gesteld. Volgens de regering in Ankara zijn de stappen noodzakelijk vanwege het gevaar voor de veiligheid.
MSN 08.07.2019 De vooraanstaande Turkse politicus Ali Babacan is naar eigen zeggen uit de regeringspartij AK van president Erdogan gestapt. De 52-jarige voormalige vicepremier, ex-minister van Buitenlandse Zaken en ex-minister van Economie, zegt diepe meningsverschillen te hebben met de partijleiding. Babacan wil nog dit jaar samen met ex-president Abdullah Gül, ook een gewezen AK-coryfee, een nieuwe partij oprichten.
De partij voor Rechtvaardigheid en Ontwikkeling (AK) is in 2001 opgericht en heeft onder leiding van de huidige president Erdogan het land uit een diep economisch dal getrokken en ingrijpende hervormingen doorgevoerd. De populaire AK-partij heeft vrijwel alle verkiezingen sindsdien glansrijk gewonnen tot dit jaar in Ankara en Istanbul kandidaten van de oppositie tot burgemeester zijn gekozen, tot weerzin van de grote leider. In de twee steden woont bijna een kwart van de bevolking van Turkije.
Erdogan liet de verkiezingen in Istanbul zelfs opnieuw doen omdat er volgens hem met de uitslag gerommeld zou zijn. De oppositiepartij won vervolgens alsnog.
De regering van Erdogan gaat vooral sinds 2013 steeds autoritairder te werk. Na een mislukte staatsgreep in 2016 is de regering-Erdogan erg repressief en faalt het economisch beleid. Erdogan wijt de poging tot staatsgreep aan de aanhang van de in het buitenland wonende islamist Fethüllah Gülen, die tot 2013 een bondgenoot van hem was.
NU 05.07.2019 Een van de hoogste Turkse rechters heeft de levenslange gevangenisstraffen van twee prominente, regeringskritische journalisten teruggedraaid. De twee waren gestraft wegens betrokkenheid bij de mislukte staatsgreep in 2016.
Het hof in Ankara bepaalde vrijdag dat Ahmet Altan en Nazli Ilicak (foto) niet hebben gehandeld in strijd met de grondwet. Wel zouden ze van de plannen hebben geweten en de coupplegers bewust hebben gesteund. Daarop staat in Turkije vijf tot vijftien jaar cel.
Het hof wees een verzoek om vrijlating af en verwees de zaak terug naar de daarvoor bevoegde gerechtelijke instantie. De econoom en schrijver Mehmet Altan, de jongere broer van Ahmet, werd volgens de krant Cumhuriyet wegens gebrek aan overtuigend bewijs wel in hoger beroep vrijgesproken.
De journalisten werden in de maanden na de couppoging opgepakt wegens hun banden met de beweging van de geestelijke Fethullah Gülen, die door de Turkse president Recep Tayyip Erdogan verantwoordelijk wordt gehouden voor de staatsgreep. In februari vorig jaar kregen ze levenslang.
De Turkse autoriteiten hebben na de couppoging meer dan 77.000 personen vastgezet. Circa 150.000 Turken zijn ontslagen of geschorst vanwege vermeende banden met de beweging van Gülen.
NOS 03.07.2019 Het Eindhovense SP-raadslid Murat Memis, die acht weken geleden werd opgepakt toen hij op vakantie was in Turkije, is weer thuis. Hij kwam vanavond aan in gezelschap van partijleider Lilian Marijnissen, die hem in Turkije heeft opgehaald.
Memis noemde Turkije een openluchtgevangenis, waarin duizenden mensen hun mening niet durven te geven. “Mensen fluisteren als ze met elkaar spreken, mensen vertrouwen elkaar niet”, zei hij. “Duizenden mensen worden vervolgd omdat ze hun mening hebben gegeven. Ik was een van hen.”
Politiek gevangene
Hij heeft zichzelf de afgelopen acht weken beschouwd als een politiek gevangene. “Ik ben een gekozen volksvertegenwoordiger, die zijn vrije mening heeft geuit. Daarom ben ik vervolgd. Ik heb vier dagen vastgezeten en acht weken moeten wachten op vrijspraak.” Zijn paspoort was afgenomen, zodat hij het land niet uit kon.
Minister Blok heeft de term politiek gevangene in deze zaak niet willen gebruiken. Dat respecteert Memis, maar hij heeft het zelf anders ervaren. “Duizenden mensen hebben het wel benoemd, een petitie ondertekend, dat zegt genoeg.”
Memis is blij dat hij weer terug is in een democratisch land. “Ik ben trots op mijn land, ik ben blij dat ik Nederlander ben.” Hij hoopt wel dat hij in de toekomst nog terug kan naar Turkije.
Blijven knokken
In Eindhoven bedankte hij iedereen voor de steun en zei dat hij de afgelopen periode emotioneel nog moet verwerken. “Maar het voelt lekker, het voelt heerlijk om weer thuis te zijn.” Hij werd opgewacht door familie, vrienden, partijleden en raadsleden van alle fracties.
Memis bedankte ook de Eindhovense burgemeester Jorritsma, die hij morgen zal spreken, zijn partij de SP en minister Blok van Buitenlandse Zaken. Hij toonde zich strijdvaardig en zei: “Ik zal blijven knokken voor vrede, voor democratie, voor vrijheid. We zijn er nog niet, we zullen onze best doen om alle politieke gevangenen vrij te krijgen.”
SP-leider Marijnissen bracht de afgelopen twee dagen met Memis door, die gisteren in Antalya voor de rechter stond. “Hij heeft mij verteld hoe zwaar het is om je elke dag opnieuw af te vragen waar dit gaat eindigen, hoe dit gaat eindigen. Wanneer mag ik weer naar huis, wanneer zie ik mijn kinderen weer, mijn familie?”
NOS 01.07.2019 SP-leider Lilian Marijnissen is afgereisd naar de Turkse badplaats Antalya om haar partijgenoot Murat Memis te ondersteunen. Het Eindhovense SP-raadslid moet morgen voor de rechter verschijnen omdat hij lid zou zijn van de PKK, de Koerdische Arbeiderspartij die door Turkije gezien wordt als terroristische organisatie.
Memis mag al twee maanden lang Turkije niet verlaten. “Omdat hij gebruik maakt van zijn vrijheid van meningsuiting”, zegt Marijnissen. “Dat is onvoorstelbaar.” Volgens haar heeft hij alleen kritiek op de Turkse regering geretweet. Memis is geboren in het Koerdische oosten van Turkije.
Solidair
De SP-voorvrouw wil de rechtszaak morgen volgen en Memis steunen. “Want wij zijn solidair met hem en de andere Nederlandse politieke gevangenen in Turkije.”
Ook de Tweede Kamer eist dat Memis zo snel mogelijk Turkije mag verlaten en mag terugkeren naar Nederland. Minister Blok weigert tot nu toe om harder op te treden tegen Ankara om het raadslid vrij te krijgen. Escalatie zal volgens hem averechts werken.
NU 27.06.2019 Coalitiepartijen VVD, CDA, D66 en CU stemden donderdag tegen een motie van de PvdA waarin premier Mark Rutte wordt opgeroepen met de Turkse president Recep Tayyip Erdogan in gesprek te gaan over het SP-raadslid Murat Memis. Het raadslid zit momenteel vast in Turkije.
PvdA-Kamerlid Lilianne Ploumen riep Rutte op om dit weekend op de G20-top in Japan op het allerhoogste niveau bij Erdogan te pleiten voor de vrijlating van de fractievoorzitter van de SP in Eindhoven. De motie werd gesteund door PVV, SP, GroenLinks, PvdD, DENK, 50PLUS en FVD.
“Het gaat hier om een volksvertegenwoordiger die Turkije niet uit kan”, aldus Ploumen. De PvdA’er vindt dat het kabinet duidelijk moet maken dat Nederlanders erop kunnen rekenen dat de Nederlandse regering in staat is de eigen staatsburgers in het buitenland te beschermen.
‘Turkije heeft een grens overschreden’
SP-Kamerlid Sadet Karabulut: “Turkije heeft een grens overschreden. De premier moet duidelijk maken dat er zo niet met onze burgers kan worden omgegaan.” Karabulut wijst erop dat er momenteel ongeveer twintig Turkse Nederlanders vastzitten in Turkije, onder wie een Nederlandse moeder met een klein kind.
“Nederland kan de banden met Turkije dan wel hebben aangehaald, maar dit doen bevriende landen elkaars onderdanen niet aan”, aldus de SP’er.
‘Kamer heeft een helder signaal afgegeven’
De coalitiepartijen staan er echter anders in. VVD-Kamerlid Sven Koopmans vindt dat het PvdA-Kamerlid de zaak uitbuit voor eigen politiek gewin.
“De Tweede Kamer heeft een heel helder signaal gegeven aan de Turkse regering. Wij vinden allemaal dat Murat Memis moet worden vrijgelaten”, aldus Koopmans, die de opstelling van Ploumen hekelt. Hij vindt dat de PvdA de zaak “politiseert”.
“Eerder op de ochtend zijn wij door Buitenlandse Zaken in een besloten bijeenkomst op de hoogte gesteld van de stappen die zijn ondernomen”, aldus de VVD’er.” Daar is uitgelegd wat er is gebeurd en welke stappen er nog genomen gaan worden. Mevrouw Ploumen was daar niet bij.” Koopmans was er zelf overigens ook niet bij.
De PvdA’er beaamt dat zij de bijeenkomst heeft overgeslagen. “Ik ben er niet bij geweest, omdat ik het een oneigenlijke methode vind om Nederland te informeren over de inspanningen die dit kabinet levert. Bovendien ging de briefing over diplomatieke inspanningen, ik wil politieke interventie.” Karabulut was er wel bij en vindt ook dat de briefing geen rol speelt, omdat er in het openbaar niet over gesproken mag worden.
‘Bied diplomaten ruimte’
D66-Kamerlid Sjoerd Sjoerdsma stelt dat Nederlandse diplomaten en minister Stef Blok (Buitenlandse Zaken) de ruimte moeten krijgen om zelf te bepalen welk diplomatiek middel zij inzetten om het maximale resultaat te bereiken. “Dat kan zijn de ambassadeur ontbieden of zelfs de premier inzetten. Maar wij moeten niet bepalen hoe het kabinet die diplomatieke middelen moet gebruiken.”
De coalitiepartijen stellen dat het resultaat – het vrij krijgen van Nederlanders die momenteel om politieke redenen vastzitten in Turkije – het belangrijkste is.
Karabulut prijst de inzet van de Nederlandse diplomaten, maar wijst erop dat het wel degelijk de taak van de Tweede Kamer is om zich uit te spreken. “Wij zijn de volksvertegenwoordiging. Wij hebben de plicht om te zeggen wat wij willen dat het kabinet doet. De Kamer vraagt niet hoe het kabinet onderhandelt of wat er wordt gezegd. Wij vragen of het kabinet dit met de premier op het allerhoogste niveau aankaart. Niet om ruzie te maken met Erdogan, maar om een grens te trekken.”
Memis werd ruim een maand geleden in Turkije opgepakt. De SP’er wordt op basis van uitingen op sociale media ervan verdacht lid te zijn van de PKK, een organisatie die strijdt voor Koerdische autonomie en door Turkije en de Europese Unie wordt beschouwd als een terreurorganisatie.
Minister Blok zei woensdag in een Kamerdebat niet te zullen pleiten voor vrijlating, omdat het kabinet zich niet wil bemoeien met de Turkse rechtsgang.
Elsevier 26.06.2019 Het kabinet moet Turkije stevig onder druk zetten om het Eindhovense SP-raadslid Murat Memis vrij te krijgen, bijvoorbeeld door te dreigen met sancties en het ontbieden van de Turkse ambassadeur. Dat is de oproep van linkse partijen aan Stef Blok (VVD). Maar de minister van Buitenlandse Zaken wil liever de ‘stille diplomatie’ voortzetten die tot nu toe tot weinig succes heeft geleid.
De minister laat Nederlandse staatsburgers ‘stilletjes in de kou staan’ door Turkije niet stevig onder druk te zetten, vindt Tweede Kamerlid Lilianne Ploumen (PvdA). Zij wil dat Blok de Turkse ambassadeur ter verantwoording roept en Ankara met economische sancties moet dreigen. Volgens haar is Duitsland daarmee succesvol geweest bij het vrij krijgen van Duitse politieke gevangenen in Turkije. Ploumen vindt dat premier Mark Rutte (VVD) de kwestie tijdens de G20-top van vrijdag en zaterdag in het Japanse Osaka moet aankaarten bij de Turkse president Recep Tayyip Erdogan.
Martijn van Helvert
✔@Martijncda
Nu debat over collega-volksvertegenwoordiger #Memis#Erdogan houdt hem vast omdat de tweets van mijn collega hem niet te vallen. dit kan en mag niet. @ministerBlok moet alles uit de kast trekken.
De 31-jarige Murat Memis wordt in Turkije verdacht van terroristische activiteiten. Volgens Turkije zou de SP’er banden hebben met de Koerdische PKK, die als terroristische organisatie te boek staat. Op Twitter zou Memis door retweets, het herhalen van een bericht van een andere twitteraar, steun voor die beweging hebben uitgedragen.
Memis heeft zijn eigen Twitteraccount inmiddels verwijderd. Memis is op 30 april 2019 gearresteerd in een restaurant in Antalya. Daarbij is zijn paspoort ingenomen. De SP’er was twee dagen eerder met zijn familie in de Turkse badplaats aangekomen.
Zij zijn inmiddels terug in Nederland. Op 2 juli moet Memis voor de Turkse rechter verschijnen. Tot die tijd verblijft hij bij familie in Turkije. Naar eigen zeggen is hij ‘hartstikke dom geweest’ door naar Turkije te gaan.
PvdA, SP en GL voor zware druk
Sadet Karabulut (SP) wil ook stevige druk: zij verzoekt de regering de ‘betrekkingen met Turkije niet te normaliseren’ en de Turkse ambassadeur te ontbieden. Haar motie wordt gesteund door Ploumen en Bram van Ojik (GroenLinks), maar VVD en CDA zien daar weinig.
De intentie is weliswaar ‘heel mooi’, vindt CDA-Kamerlid Martijn van Helvert, maar volgens hem dreigt het gevaar dat Blok met dergelijke maatregelen Turkije boos maakt. Daardoor zou het volgens hem alleen maar moeilijker worden om Memis – die ook een Turks paspoort heeft – terug naar Nederland te krijgen.
VVD’er Sven Koopmans is het daarmee eens, en wil graag aan Blok zelf overlaten om te bepalen wat daarvoor de beste methode is. D66 en ChristenUnie willen met anderen lidstaten van de Europese Unie (EU) samenwerken om ‘een vuist te maken’ tegen de gevangenneming van Memis. Namens eerstgenoemde partij zegt Sjoerd Sjoerdsma dat ‘alle opties’ moeten worden opengehouden, waaronder economische sancties.
Hij hekelt dat de Turken van hun antiterrorismewetgeving, die volgens hem neerkomt op censuur, een ‘exportproduct’ maken in de EU. Joël Voordewind van de ChristenUnie oppert zware diplomatieke maatregelen: volgens hem is het een serieuze optie om geen visa meer te verstrekken aan medewerkers van de Turkse overheid.
Alle genoemde partijen zijn het wel met elkaar eens dat Memis moet worden vrijgelaten omdat hij is opgepakt om het uiten van zijn mening, en dat de minister er alles aan moet doen om dat voor elkaar te krijgen. Blok beaamde dat hij dat doet, omdat de feiten waarvan het SP-raadslid wordt beschuldigd in Nederland niet strafbaar zijn en volgens het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens – waaraan ook Turkije zich heeft gecommitteerd – evenmin. Desondanks sluit Blok niet uit dat tijdens het proces van Memis, dat op 2 juli dient in Antalya, meer informatie boven water komt dan er nu in de aanklacht staat.
De minister wil in elk geval geen ‘te zwaar geschut’ inzetten, zei hij. Het ontbieden van de ambassadeur en het instellen van economische sancties is ‘een te hoge inzet’, en staat volgens Blok ‘een oplossing zonder gezichtsverlies voor Turkije in de weg’. Dat zou ertoe kunnen leiden dat Memis juist langer vast komt te zitten, stelt hij.
Wel zou Blok graag zien dat Memis zijn rechtszaak in eigen land kan afwachten. Blok heeft net als de aanwezige partijen ‘grote zorgen over kwaliteit van de Turkse rechtsstaat’. Toch wil hij zich niet in de rechtszaak mengen, ook omdat hij niet zou willen dat een ander land dat in Nederland doet.
Karabulut: Nederland deed meer om Geerdink en Umar vrij te krijgen
Tijdens het debat hekelde SP-Kamerlid Karabulut de in haar ogen ‘lakse houding’ van de minister. Volgens haar hebben premier Rutte en toenmalig minister van Buitenlandse Zaken Bert Koenders (PvdA) in 2015 en 2016, toen respectievelijk de Nederlandse journalist Frederike Geerdink en de Turks-Nederlandse columnist Ebru Umar werden gearresteerd, meer gedaan om hun vrijlating te bepleiten. Blok bestrijdt dat.
Woensdagochtend, vlak voor het debat, nam Blok een manifest voor de vrijlating van Memis in ontvangst in het bijzijn van diens familie en veel van zijn SP-partijgenoten. De petitie is getekend door duizenden mensen, onder wie ook de landelijke fractievoorzitters Lilian Marijnissen (SP), Klaas Dijkhoff (VVD), Jesse Klaver (GroenLinks), Gert-Jan Segers (ChristenUnie) en Rob Jetten (D66). Eerder deze week demonstreerden SP’ers en andere sympathisanten van Memis al bij het Turkse consulaat in Deventer.
Nederland hoopte via ‘stille diplomatie’ Memis vrij te krijgen
Hoewel Memis eind april al werd gearresteerd, werd pas twee weken geleden bekend dat hij in Turkije vastzit en niet naar Nederland mag terugkeren. Een bewuste keuze, zei de Eindhovense burgemeester John Jorritsma (VVD). Via ‘stille diplomatie’ hoopte het kabinet te bereiken dat het SP-raadslid zou worden vrijgelaten.
In juli vorig jaar herstelden Nederland en Turkije de diplomatieke betrekkingen, waarmee er – in diplomatiek opzicht – een einde kwam aan jaren van spanningen tussen beide landen. Blok en zijn Turkse collega Mevlut Cavusoglu spraken af dat er weer een Turkse ambassadeur in Den Haag zou komen en een Nederlandse in Ankara.
NOS 26.06.2019 Minister Blok vindt dat de Nederlandse politicus Murat Memis zijn proces in Nederland moet kunnen afwachten. Daar overlegt hij voor en achter de schermen over met Turkije. Het Eindhovense SP-raadslid zit daar sinds 30 april vast op verdenking van terroristische activiteiten. Zijn paspoort is ingenomen en hij kan niet uitreizen.
Blok wil Memis geen politieke gevangene noemen en zich niet in de Turkse rechtsgang mengen, hoewel hij daar weinig vertrouwen in heeft. Hij is bang dat dit averechts werkt voor Memis en negentien andere Nederlanders in Turkije die een uitreisverbod hebben gekregen omdat zij in Nederland positief zijn geweest over Koerdische kwesties.
“Je moet voorkomen dat Turkije gezichtsverlies lijdt. Laten we zorgen dat deze mensen snel naar huis komen”, zei hij in een debat in de Tweede Kamer. Hij wil dan ook doorgaan op de weg van de stille diplomatie, die Nederland tot nu toe heeft gevolgd. Hij heeft toegezegd om de Kamer vertrouwelijk in te lichten over wat hij tot nu toe heeft gedaan voor Memis en de anderen. Onder hen is ook een Nederlandse vrouw met een klein kind, die sinds april in detentie zit.
Vrijheid van meningsuiting
De partijen die deelnamen aan het debat – de vier coalitiepartijen en de SP, GroenLinks en de PvdA – zijn van mening dat Memis wel degelijk een politieke gevangene is en eisen dat hij wordt vrijgelaten. Ze willen dat Blok die boodschap overbrengt aan Turkije. De woordvoerders benadrukken dat de SP’er een Nederlandse collega-volksvertegenwoordiger is, die is opgepakt omdat hij in Nederland gebruik heeft gemaakt van zijn recht op vrije meningsuiting door berichten over de Koerdische kwestie te retweeten.
Voor aanvang van het debat nam minister Blok een manifest aan van familie en bekenden van het SP-raadslid. De Kamerleden waren daar ook bij. VVD’er Koopmans wees erop dat zelfs hij bij die gelegenheid “door een SP-microfoon” heeft geroepen dat Murat vrij moet. GroenLinks-Kamerlid Van Ojik sprak van een bijzonder debat, waarin de hele Kamer het met elkaar eens was. Hij zei dat het nu “ondenkbaar is dat we doorgaan op de weg die al is ingeslagen”
NU 26.06.2019 De Tweede Kamer wil dat minister Stef Blok (Buitenlandse Zaken) zich harder inspant om ervoor te zorgen dat SP-raadslid Murat Memis, die momenteel vastzit in Turkije, vrijkomt. Minister Blok is echter niet van plan om bij Turkije te pleiten voor zijn vrijlating, omdat het kabinet zich dan zou bemoeien met de Turkse rechtsgang.
De bij het debat aanwezige partijen VVD, CDA, D66, ChristenUnie, SP, GroenLinks en PvdA pleitten dinsdag tijdens een Kamerdebat voor de onmiddellijke vrijlating van de Turks-Nederlandse fractievoorzitter van de SP in Eindhoven en alle andere Nederlandse politieke gevangen in Turkije.
“De minister moet een helder signaal afgeven dat Nederlandse politieke gevangenen moeten worden vrijgelaten”, zei SP’er Sadet Karabulut.
Martijn van Helvert (CDA): “Er wordt een collega-volksvertegenwoordiger vastgehouden om wat hij vanuit zijn rol als volksvertegenwoordiger heeft gezegd.” Hij noemt het uitreisverbod voor Memis “een directe aanval op de democratie”. Dat vindt ook VVD’er Sven Koopmans: “Het geven van je mening is de kern van democratie.” Sjoerd Sjoerdsma (D66) waarschuwt dat de “Turkse censuur” een exportproduct dreigt te worden dat de vrijheid van meningsuiting in Nederland aantast.
Huisarrest op basis van uitingen op sociale media
Memis werd ruim een maand geleden opgepakt in Turkije waar hij drie dagen in een cel verbleef. De SP’er wordt er op basis van uitingen op sociale media van verdacht lid te zijn van de PKK, een organisatie die strijdt voor Koerdische autonomie en door Turkije en de Europese Unie wordt beschouwd als een terreurorganisatie.
Het raadslid mag Turkije niet verlaten in afwachting van de juridische procedure die tegen hem loopt. Volgens het ministerie van Buitenlandse Zaken zitten op dit moment ongeveer twintig Nederlanders vast in Turkije waar het departement zich over de vrijlating ontfermt.
Blok wil niet pleiten voor vrijlating
Volgens minister Blok stelt hij alles in het werk om ervoor te zorgen dat Memis vrijkomt. Bij de Turkse regering pleiten voor vrijlating gaat de VVD-bewindsman echter te ver, omdat hij zich niet wil bemoeien met de Turkse rechtsgang.
Wel heeft hij er bij de Turkse regering op aangedrongen dat Memis, maar ook andere gevangen met een Nederlandse nationaliteit, hun proces in Nederland moeten kunnen afwachten.
SP, GroenLinks en de PvdA vinden dat Blok te terughoudend is. Zij eisen dat hij de Turkse ambassadeur onmiddellijk op het matje roept.
Karabulut vroeg zich hardop af wat voor nut de normalisering van de verhoudingen tussen Nederland en Turkije heeft, als Ankara Nederlanders met een Turkse achtergrond vastzet op basis van gedragingen die in Nederland niet strafbaar zijn.
De PvdA wil dat het kabinet sancties instelt en roept premier Mark Rutte op om de kwestie dit weekend bij de G20-top op het hoogste niveau met de Turkse president Recep Tayyip Erdogan te bespreken. Dat ziet Blok niet zitten.
‘Bij Ebru Umar trad vorig kabinet wel op’
Karabulut hekelt de houding van de minister die volgens haar veel harder kan optreden. Ze verwijst naar de zaken van de journaliste Fréderike Geerdink en columniste Ebru Umar, die in respectievelijk 2015 en 2016 in Turkije waren vastgezet. Volgens Karabulut nam het toenmalige kabinet de kwestie hoger op en was de bemoeienis van premier Rutte toen wel publieker.
Maar volgens Blok hanteert het kabinet dezelfde lijn als bij de voorgaande gevallen. “We kiezen voor de weg die in het verleden tot resultaat heeft geleid”, aldus Blok die eraan toevoegt dat het zijn departement regelmatig lukt om Nederlanders vrij te krijgen, maar dat dit niet altijd bekend wordt.
Het instellen van sancties ziet hij dan ook niet zitten, net als het ontbieden van de ambassadeur. “Dan zit je hoog op escalatieladder”, aldus de minister. Zijn doel is om Memis, maar ook de andere Nederlanders, zo snel mogelijk naar huis te krijgen. Het verbreken van de herstelde relaties is wat Blok betreft ook geen goed idee, omdat de diplomatieke banden er juist voor zorgen dat er werkbare contacten zijn met de Turkse evenknieën.
Signaal Kamer kan Blok gebruiken
Blok wees er ook op dat Buitenlandse Zaken in het reisadvies voor Turkije er al geruime tijd op wijst dat “Turkse autoriteiten personen kunnen vervolgen die steun uitspreken voor organisaties die Turkije beschouwt als terroristisch en dat dit ook geldt voor uitingen die in het buitenland zijn gedaan”. Uitingen op sociale media horen daar ook bij, luidt de waarschuwing.
De verontwaardiging in de Kamer en breed gedeelde roep om vrijlating is desalniettemin niet aan dovemansoren gericht. Blok zei tegen de Kamer dat de boodschap “een extra bouwsteen” zal zijn in toekomstige gesprekken met Turkije over de vrijlating van de Turkse Nederlanders.
AD 26.06.2019 Minister Stef Blok wil geen zware maatregelen inzetten om het Eindhovense SP-raadslid Murat Memis vrij te krijgen. De fractievoorzitter zit sinds april vast in Turkije. Meerdere partijen willen dat Nederland de zaak hoog oppakt en eisen in een motie dat de ambassadeur wordt ontboden. Maar minister Blok denkt dat zware maatregelen eerder averechts werken.
Als het aan PvdA, CDA, D66 en Memis’ eigen SP ligt, gaat ook premier Rutte zich met de zaak bemoeien. Kamerlid Lilianne Ploumen wil graag dat minister Blok de Turkse ambassadeur op het matje roept. Als het aan D66 ligt wordt de zaak desnoods in Europees verband opgepakt. Eerder deze week eisten veel fractievoorzitters uit de Tweede Kamer al meer actie van het kabinet.
Minister Stef Blok zegt in een reactie geen ‘te zwaar geschut’ te willen inzetten. Dat kan leiden tot gezichtsverlies voor Turkije, wat de minister wil voorkomen. ,,Dat kan averechts werken.’’ Hij roept de ambassadeur dan ook niet op het matje en stelt geen sancties in tegen Turkije. De eis van Ploumen om de zaak tijdens de G20-top volgend weekend aan te kaarten veegde hij ook van tafel. Wel wil Blok dat Memis de rechtszaak thuis kan afwachten.
Kamerleden lieten het er vanmiddag niet bij zitten. De SP, PvdA en GroenLinks dienden een motie in, waarin ze eisen dat de minister de ambassadeur alsnog ontbiedt. Maar het lijkt er niet op dat die voldoende steun heeft in de Tweede Kamer: CDA en VVD zijn tegen. Ploumen diende nog een tweede motie in. Zij wil afdwingen dat Rutte de zaak aan de orde brengt tijdens de G20. Dinsdag wordt er over de beide moties gestemd
Bij de Hofvijver in Den Haag hadden zich woensdagochtend zo’n veertig demonstranten verzameld. Onder hen SP-fractievoorzitter Lilian Marijnissen, SP-Kamerlid Sadet Karabulut en afgevaardigden uit Eindhoven van SP, PvdA en GroenLinks. Ook een aantal familieleden van Memis was aanwezig, waaronder hun ouders.
Vorige week maandag werd in Amsterdam ook al gedemonstreerd voor de vrijlating van Memis.
Eerder deze maand werd bekend dat Memis sinds 30 april 2019 vastzit in Turkije. Hij werd opgepakt tijdens een vakantie met zijn gezin op verdenking van terrorisme en zat vier dagen in de cel. In afwachting van zijn rechtszaak, op 2 juli in Antalya, is hij vrijgelaten. Maar zijn paspoort is ingenomen en hij mag het land niet uit.
Verslaggever Hans Vermeeren deed live verslag vanuit de Tweede Kamer. Lees hier zijn tweets terug:
Elsevier 24.06.2019 Het is de Turkse president Erdogan weer niet gelukt. Voor de tweede keer op rij wint de oppositiepartij CHP het burgemeesterschap van Istanbul. Terwijl Erdogan die eerste overwinning nog ongeldig kon laten verklaren, lijkt de president nu uitgespeeld. De nieuwe burgemeester Ekrem Imamoglu van de CHP behaalde zondag een afgetekende overwinning.
Uit de nog onofficiële uitslag blijkt dat Imamoglu 54,21 procent van de stemmen heeft behaald. Zijn tegenstrever van de AK-partij Binali Yildirim zou uitkomen op ongeveer 45 procent. Yildirim gaf al binnen twee uur na het sluiten van de stembussen zijn verlies toe. De winst van Imamoglu zorgde voor grote feesten op straat in Istanbul.
Eerdere verkiezingen ‘ongeldig’
De verkiezingen waren een herhaling van de strijd die eind maart plaatshad. Toen ging heel Turkije inclusief Istanbul naar de stembus voor de regionale verkiezingen. Die verkiezingen resulteerden in een gevoelige nederlaag voor de heersende AK-partij met als hoogtepunt het verlies van Istanbul.
Toen was het verlies nog minimaal. Slechts 25.000 stemmen waren beslissend in het voordeel van Imamoglu. Voor Erdogan was het reden om moord en brand te schreeuwen. Zo zou er volgens zijn AK-partij sprake zijn geweest van ‘georganiseerde fraude’.
De afgelopen maanden werd gevreesd dat er juist bij de nieuwe race gefraudeerd zou worden door de AK-partij. Die zou het bestuur van de grootste stad van Turkije niet uit handen willen geven aan een oppositiepartij. Maar met de afgetekende overwinning is het zo goed als uitgesloten dat Erdogan nog iets tegen het resultaat in kan brengen.
In zijn overwinningstoespraak bedankte Imamoglu Istanbul: ‘In deze stad hebben jullie de democratie gered.’ Ook zei hij dat nu aan de wereld is getoond dat ‘Turkije zijn democratie verdedigt’. Imamoglu was bij de verkiezingen namens de seculiere volkspartij CHP de enige oppositiekandidaat. Onder meer HDP, een Koerdische partij, had geen kandidaat naar voren geschoven om zo de oppositiestem te verenigen.
Tot een paar maanden geleden was de 49-jarige Ekrin Imamoglu een totale onbekende in de Turkse politiek. Hij was vijf jaar lang burgemeester van een deelgemeente van Istanbul en moest het in de race om het burgmeesterschap van de stad opnemen tegen Yildirim, een kopstuk van de AK-partij.
Nieuwe burgemeester wil gesprek met Erdogan
Imamoglu presenteerde zich als een moderne politicus die verandering wil brengen en corruptie zou aanpakken. Ook wil hij zorgen voor groei van de economie. Het afgelopen jaar belandde Turkije in een recessie. Onder seculieren wordt hij als vooruitstrevend gezien, onder meer door zijn vrouw die geen hoofddoek draagt.
Een van de grote vraagstukken voor Imamoglu is hoe hij zich tot de Turkse president Erdogan gaat verhouden. In zijn toespraak gisteren sloeg hij een verzoenende toon aan. Hij riep op tot een gesprek met Erdogan en zei hem snel te willen ontmoeten. Imamoglu zei dat hij ‘in harmonie wil samenwerken’ met de Turkse president. Via Twitter feliciteerde Erdogan de nieuwe burgemeester.
Recep Tayyip Erdoğan
✔@RTErdogan
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı yenileme seçimi sonuçlarının İstanbul’umuz için hayırlara vesile olmasını diliyorum. Milli irade bugün bir kez daha tecelli etmiştir. Gayrı resmi sonuçlara göre seçimi kazanan Ekrem İmamoğlu’nu tebrik ediyorum. 179.406
In zijn tweet zegt Erdogan onder meer dat de ‘nationale wil zich nogmaals heeft geuit’. Het is voor het eerst in 25 jaar tijd dat Erdogans AK-partij niet de burgemeester van de stad met 15 miljoen inwoners levert. Zelf was Erdogan van 1994 tot 1998 burgemeester van de stad, waar hij ooit over zei: ‘Wie Istanbul wint, wint Turkije.’
Erdogan wankelt
Nu Erdogan de stad heeft verloren, zal de druk op hem toenemen. Net als bij de verkiezingen eind maart blijkt dat in de grote Turkse steden zijn AK-partij niet meer zo geliefd is als die ooit was.
Vooral de slechte economie is reden tot zorg in Turkije. Het werkloosheidspercentage staat met 14,7 procent op het hoogste punt in bijna een decennium en sinds het begin van het jaar krimpt de Turkse economie.
Met die omstandigheden is het de vraag of Erdogan de roep om nieuwe nationale verkiezingen kan weerstaan. Die staan nu pas in 2023 gepland. Maar de verkiezingsuitslag in Istanbul heeft de potentie om Erdogan te doen wankelen.
NOS 24.06.2019 De AK-partij (AKP) van de Turkse president Erdogan is de macht kwijt in de geboortestad van de president. Ekrem Imamoglu van oppositiepartij CHP heeft definitief de burgemeestersverkiezingen in Istanbul gewonnen. Nederlandse Turken van beide kanten van het spectrum zijn het eens: de oppositie moet het nu laten zien.
Tot drie uur ’s nachts zat Arzu Özalp afgelopen nacht voor de televisie naar livebeelden uit Istanbul te kijken. Toen ze vanochtend met kleine oogjes op het werk arriveerde, werd ze van alle kanten gefeliciteerd door collega’s. Ja, ze heeft de verkiezingen in Istanbul intensief gevolgd, geeft ze lachend toe.
En ze is dolblij met het resultaat, zegt ze als CHP-stemmer. “Ik zag het alleen wel aankomen. Ik was vorige week in Istanbul en de taxichauffeurs voelen daar altijd feilloos aan wat er speelt. Zij zeiden tegen me: de mensen zijn er klaar mee.”
‘Enorme schok’
Daarmee doelt ze op de volgens haar groeiende onvrede onder de Turkse bevolking over Erdogan en zijn AK-partij. Imamoglu won de burgemeestersverkiezingen op 31 maart al, maar de Turkse Kiesraad verklaarde die verkiezingen ongeldig. Volgens de AKP was er sprake van fraude.
Bij de nieuwe verkiezingen was de winst van Imamoglu nog groter: van een verschil van slechts 13.000 stemmen naar bijna 800.000 stemmen.
Volgens Erik-Jan Zürcher, hoogleraar Turkse talen en cultuur aan de Universiteit Leiden, is de nederlaag “een enorme schok” voor Erdogan en zijn partij. Vooral omdat Istanbul als grootste en rijkste Turkse stad volgens hem het werkelijke centrum van de macht is. En omdat Erdogan, die zelf ooit burgemeester was van de stad, ooit fameus zei: “Wie Istanbul wint, wint Turkije”.
“Met name de resultaten per deelgemeente zijn interessant”, zegt Zürcher. “Bij de eerste verkiezingen won de AK-partij nog in best veel deelgemeenten, waardoor het besturen voor de burgemeester lastig zou worden.
Bij de tweede verkiezingen zijn die gemeenten ook allemaal overstag gegaan. Het is dus niet zo dat vooral in de verwesterde wijken de mensen hebben gestemd op de CHP. Dit is breedgedragen en het laat zien dat er veel ontevredenheid is over de koers van de AK-partij.”
Inwoners van Istanbul reageerden zo op de winst van Imamoglu:
Inwoners Istanbul: ‘Deze uitslag is de wil van het volk’
Die onvrede zag ook Arzu Özalp vanochtend, toen ze haar Facebookpagina opende en berichten van bevriende AKP’ers las die de nederlaag van hun partij eigenlijk helemaal niet zo erg vonden.
Het is een flink contrast met de Turkse landelijke verkiezingen een jaar geleden, toen Özalp in heel Nederland de straat op ging om Nederlandse Turken te overtuigen voor de CHP te stemmen. Het was vooraf een zo goed als verloren strijd, omdat Turkse Nederlanders in de regel AKP stemmen. Bij de verkiezingen vorig jaar was dat liefst 73 procent.
“Maar dit geeft aan dat mensen kritisch blijven nadenken. Dat stemt optimistisch”, zegt ze.
De oppositie heeft er een soort liefdesverhaal van gemaakt, waarin Erdogan vooral weg moest, aldus AKP-stemmer Nilufer Kurttas.
Hoogleraar Zürcher begrijpt het enthousiasme van een CHP-stemmer als Özalp. “Zij worden nu gehoord. Deze verkiezingen maken een einde aan de moedeloosheid van de seculiere oppositie.”
Juist dat zijn de zware woorden waar de Zaandamse Nilufer Kurttas zich al maanden aan ergert als AKP-stemmer. “De oppositie heeft er een soort liefdesverhaal van gemaakt, waarin Erdogan vooral weg moest. Dan kwam alles goed. Het maakt ze niet uit dat er dan misschien wel enge partijen aan de macht komen. Maar uiteindelijk is het gewoon politiek. Ik wens ze veel wijsheid en wilskracht toe.”
Ze heeft haar vriendinnen die CHP stemmen vandaag wel gefeliciteerd. “Het is alleen jammer dat er veel projecten nu waarschijnlijk niet doorgaan en er verdwijnt een bepaalde visie op de stad. Aan de andere kant is het ook wel goed. Dan kan iedereen straks het verschil zien.”
Met deze verkiezingen heeft hoop gewonnen van de angst, aldus CHP-aanhanger Arzu Özalp.
Volgens CHP-aanhanger Arzu Özalp is het nu aan Imamoglu om zijn plannen voor onder meer transparanter bestuur, meer ruimte voor cultuur en minder megaprojecten zo snel mogelijk door te voeren.
“En dan begint in Istanbul de verandering”, zegt ze hoopvol. “De stad is bepalend voor het land en als het nieuwe beleid straks een succes blijkt, zullen andere steden dat ook zien. Dan krijg je een sneeuwbaleffect. Met deze verkiezingen heeft hoop gewonnen van de angst.”
Volgens Kurttas is het de vraag of al die ambitieuze plannen in de praktijk wel gaan werken. “Ik denk dat ze het onderschatten. Istanbul is een ontzettend grote stad met bijna net zoveel inwoners als Nederland. Daar is serieus beleid voor nodig. Een verkeerde keuze en je hebt de poppen aan het dansen.
“En het was allemaal ook zó slecht in Turkije”, vervolgt ze cynisch. “Er wordt voortdurend door iedereen gedaan alsof Turkije een derdewereldland is, terwijl het allemaal echt niet zo slecht gaat. Tijdens de ramadan zaten alle hotels gewoon stampvol, hoor.”
AD 24.06.2019 De Turkse president Erdogan lijdt ook bij de herhaling van de burgemeestersverkiezingen in Istanboel een historische nederlaag. Oppositiekandidaat Ekrem Imamoglu van de seculiere partij CHP stevent af op de winst, met een voorsprong van bijna tien procent op Yildirim, Erdogans partijgenoot en jeugdvriend. CHP-kiezers gingen massaal de straat op om de overwinning te vieren.
Imamoglu bedankte alle medewerkers en kiezers voor de zege. Zijn tegenstander, voormalig premier Binali Yildirim, had eerder al zijn nederlaag erkend. Er is sprake van ‘een politieke aardverschuiving van ongekende omvang’, aldus de Turkse analist Kadri Gürsel. De uitslag is een bijzonder harde klap voor Erdogan, die eerder nog zei: ‘wie Istanboel wint, wint ook Turkije’.
De president feliciteerde Imamoglu zondagavond via Twitter: ,,De nationale wens heeft zich vandaag opnieuw getoond. Ik feliciteer Ekrem Imamoglu, die volgens de officieuze uitslag de verkiezing heeft gewonnen.”.
Imamoglu won op 31 maart al de eerste burgemeestersverkiezingen. De kiescommissie verklaarde het resultaat begin mei nietig wegens vermeende onregelmatigheden. Erdogans AK-partij had hierom gevraagd.
Dit zijn de moeilijkste verkiezingen voor Erdogan in de grootste -en met een begroting van 3,5 miljard euro- rijkste stad van Turkije. Binali Yildirim (63), Erdogans jeugdvriend, politiek zwaargewicht en voormalig premier, was als grote troef naar voren geschoven, maar staat dus op grote achterstand tegen nieuwkomer Ekrem Imamoglu (49). Deze verkiezingen werden gezien als een grote test, niet alleen voor Erdogan maar ook voor wat er nog over is van de Turkse democratie.
Ondanks dat negentig procent van de media in handen is van ondernemers die banden hebben met Erdogan, wist Imamoglu met zijn boodschap van hoop en optimisme de meerderheid van de kiezers te inspireren.
Hij beloofde de 16 miljoen inwoners dat hij een eind zou maken aan de verspilling, vriendjespolitiek en zou werken aan betere collectieve voorzieningen, met name voor de vele armen in de stad. Acht procent van de AKP-kiezers die al die jaren op Erdogan stemden, liep op zondag 31 maart al over naar de centrum-linkse Republikeinse Volkspartij van Imamoglu.
Imamoglu, die de afgelopen vijf jaar burgemeester was van een deelgemeente van Istanboel, won bij die eerste verkiezingen op 31 maart bij een fotofinish met een voorsprong van slechts 13.000 stemmen op een totaal van 8,8 miljoen stemmen.
President Erdogan en zijn AK-partij waren geschokt door de eerste nederlaag in 25 jaar in Istanboel en kwamen met allerlei bezwaren. Yildirim zei dat er stemmen gestolen waren, Erdogan sprak van grootscheepse georganiseerde criminaliteit en wijdverspreide onregelmatigheden, onder meer omdat in een aantal stembureaus de voorzitter van de kiescommissie geen ambtenaar was, zoals vereist.
Onder druk van de AKP noemde de kiesraad dat als belangrijkste reden om de uitslag voor de burgemeesterspost ongeldig te verklaren. Tegen alle logica in bleven alle overige uitslagen voor de overkoepelende gemeenteraad van de metropool Istanboel, alsmede de burgemeestersposten in de deelgemeenten en hun volksvertegenwoordiging, wel overeind. De AKP had tegen de overige uitslagen niet geprotesteerd aangezien die in meerderheid in haar voordeel waren.
AKP-kandidaat Yildirim zei tijdens zijn laatste manifestatie, een dag voor de verkiezingen, dat ‘Istanboel niet door dieven zal worden bestuurd. Dit is het hart van ons land.’ En vice-voorzitter Numan Kurtulmuş zei ‘deze natie zal niet toestaan dat Turkije achteruit wordt geduwd, de AKP zal opnieuw de winnaar zijn’. ,,Wie Istanboel wint, wint Turkije”, zei Erdogan tegen zijn aanhangers in zijn geboortestad waar hij in 1994 zijn politieke loopbaan begon als burgemeester en als de stem van de politieke islam.
NOS 24.06.2019 De Europese Unie heeft de inwoners van Istanbul gefeliciteerd met “het sterke signaal voor democratie” dat ze hebben afgegeven bij de burgemeestersverkiezingen van gisteren. De kandidaat van de oppositie, Ekrem Imamoglu, versloeg met een ruime marge van 800.000 stemmen de kandidaat van de regerende AK-partij, Binali Yildirim.
EU-commissaris Hahn voor Uitbreiding en Nabuurschap, prijst de Turkse autoriteiten voor het accepteren van het “indrukwekkende resultaat” van de tegenstander. De stembusgang was een herhaling van de verkiezingen van maart, die ook door Imamoglu werden gewonnen, zij het met een veel krappere voorsprong.
De AK-partij maakte toen bezwaar en bewoog de kiesraad ertoe de uitslag op procedurele gronden ongeldig te verklaren en nieuwe verkiezingen uit te schrijven. President Erdogan, tevens AKP-leider, liet onlangs weten dat de uitslag van gisteren definitief zou zijn.
“In deze stad hebben jullie de democratie verankerd”, zei Imamoglu in zijn overwinningsspeech. Zijn toehoorders maakten met hun handen het hart-symbool, refererend aan de boodschap van liefde en inclusiviteit waarmee Imamoglu campagne heeft gevoerd.
Gevoelige nederlaag
Het is een gevoelige nederlaag voor Erdogan, die sinds 2003 als premier en elf jaar later als president zijn conservatieve stempel op Turkije heeft gedrukt. Maar de economische teruggang en de val van de Turkse munt, de lira, hebben zijn populariteit aangetast. Zelfs in traditionele AK-gezinde wijken in Istanbul kreeg Imamoglu steun.
“Oppositievoeren werd de laatste jaren in Turkije steeds verder gecriminaliseerd door Erdogan”, zegt correspondent Lucas Waagmeester in het NOS Radio 1 Journaal. “De oppositie breekt daar nu echt doorheen en neemt weer bezit van de politiek ruimte.”
De burgerij van Istanbul heeft de boodschap van verbinding van Imamoglu omarmd, zegt hij. “Mensen zijn de polarisatie helemaal zat. Zelfs de achterban van de AKP is daar klaar mee. Dat zie je terug in de uitslag.”
Volgens Waagmeester weerspiegelt de uitslag in Istanbul de stemming in het hele land. “Het land is de AKP op dit moment echt even zat.” Hij verwacht dat Erdogan mensen in de partijtop gaat vervangen en mogelijk een matiger koers zal inzetten. “Maar eerlijk gezegd is het de laatste jaren alleen maar scherper, alleen maar vijandiger geworden. Ik vraag me af of hij in staat is de draai terug te maken.”
Telegraaf 23.06.2019 Ekrem Imamoglu heeft opnieuw de burgemeestersverkiezingen in Istanbul gewonnen. En dit keer echt: zijn tegenstrever Binali Yildirim van regeringspartij AKP heeft zijn verlies toegegeven.
Imamoglu was de kandidaat namens oppositiepartij CHP. In maart won hij de verkiezingen ook al, maar hij wist slechts nipt meer stemmen te behalen dan Yildirim: 13.000. Voor Istanbul, dat bijna net zoveel inwoners telt als Nederland, is dat een minimaal verschil.
Imamoglu was de kandidaat namens oppositiepartij CHP. In maart won hij de verkiezingen ook al, maar hij wist slechts nipt meer stemmen te behalen dan Yildirim: 13.000. Voor Istanbul, dat bijna net zoveel inwoners telt als Nederland, is dat een minimaal verschil.
Dit keer is het verschil met Yildirim een stuk groter. Imamoglu veroverde 54% van de stemmen en de marge met Yildirim zou dit keer zo’n 775.000 stemmen zijn. Dat was onder meer te danken aan een fors hogere opkomst dan in maart.
Nieuw begin
„Dit is een nieuw begin voor Istanbul”, zei Imamoglu triomfantelijk tijdens zijn overwinningsspeech. Hij richtte zich rechtstreeks tot de Turkse president Recep Tayyip Erdogan: „Geachte meneer de president. Ik zou graag met u samenwerken en u ontmoeten zodat we het over de problemen kunnen hebben die we alleen samen kunnen oplossen, zoals infrastructuur, de vluchtelingencrisis en de voorbereidingen op aardbevingen.”
Volgens Imamoglu heeft Turkije met deze verkiezingen onderstreept dat het land nog altijd een democratie is: „Het is een lesje voor diegenen die Turkije vergeleken met de landen in onze buurt.” De aanstaande burgemeester van Istanbul doelde met die uitspraak op buurlanden als Syrië en Iran.
Imamoglu beloofde verder dat hij de gemeentelijke financiën onder de loep zal nemen. In zijn campagne stelde de politicus dat er miljarden Turkse Lira’s uit de Istanbulse schatkist zijn verdwenen, mogelijk als gevolg van corruptie.
Klap voor AKP
De AKP liet de uitslag van de verkiezingen in maart ongeldig verklaren, omdat er onregelmatigheden zouden zijn geconstateerd. Zo zouden er stemmen zijn gestolen en zouden sommige waarnemers niet de juiste papieren hebben gehad. De oppositie vermoedde dat de regeringspartij zelf vals spel speelde en de ruime marge waarmee Imamoglu gisteren wist te winnen, lijkt dat vermoeden te bevestigen.
De Turkse president feliciteerde de aanstaande burgemeester van Istanbul in een tweet. Dat Erdogans AKP de voormalige hoofdstad nu ’kwijt’ is, betekent een forse klap. De machtsbasis van de president ligt in Istanbul: hij begon er zijn politieke carrière, hij was in de jaren 90 zelf burgemeester van Istanbul en hij richtte er in 2001 de AKP op.
„Wie Istanbul wint, wint Turkije”, is een beroemde uitspraak van Erdogan, die hij in de aanloop naar deze verkiezingen meermaals herhaalde. Met name vanuit de oppositie klinkt het nu dat dit verlies wel eens het begin van het einde zou kunnen zijn voor de president. Dat is wellicht iets te optimistisch gedacht, maar het verlies in Istanbul betekent in ieder geval een flinke barst in president Erdogans imago.
AD 23.06.2019 De Turkse president Erdogan lijdt ook bij de herhaling van de burgemeestersverkiezingen in Istanboel een historische nederlaag. Oppositiekandidaat Ekrem Imamoglu van de seculiere partij CHP stevent af op de winst, met een voorsprong van bijna tien procent op Yildirim, Erdogans partijgenoot en jeugdvriend.
Imamoglu bedankte alle medewerkers en kiezers voor de zege. Zijn tegenstander, voormalig premier Binali Yildirim, had eerder al zijn nederlaag erkend. Er is sprake van ‘een politieke aardverschuiving van ongekende omvang’, aldus de Turkse analist Kadri Gürsel.
De uitslag is een bijzonder harde klap voor Erdogan, die eerder nog zei: ‘wie Istanboel wint, wint ook Turkije’. De president feliciteerde Imamoglu zondagavond via Twitter: ,,De nationale wens heeft zich vandaag opnieuw getoond. Ik feliciteer Ekrem Imamoglu, die volgens de officieuze uitslag de verkiezing heeft gewonnen.”
Imamoglu won op 31 maart 2019 al de eerste burgemeestersverkiezingen. De kiescommissie verklaarde het resultaat begin mei nietig wegens vermeende onregelmatigheden. Erdogans AK-partij had hierom gevraagd.
Dit zijn de moeilijkste verkiezingen voor Erdogan in de grootste -en met een begroting van 3,5 miljard euro- rijkste stad van Turkije. Binali Yildirim (63), Erdogans jeugdvriend, politiek zwaargewicht en voormalig premier, was als grote troef naar voren geschoven, maar staat dus op grote achterstand tegen nieuwkomer Ekrem Imamoglu (49). Deze verkiezingen werden gezien als een grote test, niet alleen voor Erdogan maar ook voor wat er nog over is van de Turkse democratie.
Ondanks dat negentig procent van de media in handen is van ondernemers die banden hebben met Erdogan, wist Imamoglu met zijn boodschap van hoop en optimisme de meerderheid van de kiezers te inspireren.
Hij beloofde de 16 miljoen inwoners dat hij een eind zou maken aan de verspilling, vriendjespolitiek en zou werken aan betere collectieve voorzieningen, met name voor de vele armen in de stad. Acht procent van de AKP-kiezers die al die jaren op Erdogan stemden, liep op zondag 31 maart al over naar de centrum-linkse Republikeinse Volkspartij van Imamoglu.
Imamoglu, die de afgelopen vijf jaar burgemeester was van een deelgemeente van Istanboel, won bij die eerste verkiezingen op 31 maart bij een fotofinish met een voorsprong van slechts 13.000 stemmen op een totaal van 8,8 miljoen stemmen. President Erdogan en zijn AK-partij waren geschokt door de eerste nederlaag in 25 jaar in Istanboel en kwamen met allerlei bezwaren.
Yildirim zei dat er stemmen gestolen waren, Erdogan sprak van grootscheepse georganiseerde criminaliteit en wijdverspreide onregelmatigheden, onder meer omdat in een aantal stembureaus de voorzitter van de kiescommissie geen ambtenaar was, zoals vereist.
Onder druk van de AKP noemde de kiesraad dat als belangrijkste reden om de uitslag voor de burgemeesterspost ongeldig te verklaren. Tegen alle logica in bleven alle overige uitslagen voor de overkoepelende gemeenteraad van de metropool Istanboel, alsmede de burgemeestersposten in de deelgemeenten en hun volksvertegenwoordiging, wel overeind. De AKP had tegen de overige uitslagen niet geprotesteerd aangezien die in meerderheid in haar voordeel waren.
AKP-kandidaat Yildirim zei tijdens zijn laatste manifestatie, een dag voor de verkiezingen, dat ‘Istanboel niet door dieven zal worden bestuurd. Dit is het hart van ons land.’ En vice-voorzitter Numan Kurtulmuş zei ‘deze natie zal niet toestaan dat Turkije achteruit wordt geduwd, de AKP zal opnieuw de winnaar zijn’. ,,Wie Istanboel wint, wint Turkije”, zei Erdogan tegen zijn aanhangers in zijn geboortestad waar hij in 1994 zijn politieke loopbaan begon als burgemeester en als de stem van de politieke islam.
MSN 23.06.2019 De oppositiekandidaat Ekrem Imamoglu heeft na het tellen van ruim 95 procent van de stemmen de burgemeestersverkiezing in Istanbul gewonnen. Volgens het staatspersbureau kreeg Imamoglu 53,75 procent van de stemmen. Zijn tegenstander, voormalig premier Binali Yildirim, behaalde 45,43 procent. Hij heeft zijn nederlaag al toegegeven.
Het was de tweede keer in korte tijd dat de ongeveer 10 miljoen stemgerechtigden een eerste burger kunnen kiezen. Imamoglu van de oppositiepartij CHP won ook deze eerste verkiezingen op 31 maart, maar na een klacht van de AK-partij van president Recep Tayyip Erdogan werd de uitslag nietig verklaard vanwege onregelmatigheden.
NOS 23.06.2019 De burgemeestersverkiezingen in Istanbul zijn gewonnen door oppositiekandidaat Ekrem Imamoglu. De kandidaat van de zittende AK-partij, Binali Yildirim, heeft nog voor de officiële uitslag toegegeven dat Imamoglu voor staat en hem gefeliciteerd.
Correspondent Lucas Waagmeester spreekt van een historisch verlies voor Erdogans AK-partij.
Met zo’n 99 procent van de stemmen geteld heeft Imamoglu ruim 54 procent van de stemmen, meldt het staatspersbureau Anadolu. Yildirim komt uit op 45 procent van de stemmen. CNN Turk komt uit op soortgelijke cijfers. Ruim 84 procent van de inwoners heeft gestemd.
Correspondent Lucas Waagmeester:
“De AKP is nu zeventien jaar aan de macht in Turkije en heeft nog nooit zo’n nederlaag geleden. Er is nu een leider van de oppositie hier opgestaan die de AKP kan tarten en kiezers weg kan halen. Dat is niet eerder gebeurd in de geschiedenis van de partij, terwijl het steeds moeilijker wordt om oppositie te voeren. Zo’n doorbraak is een heel groot moment.”
“Jullie hebben de wereld laten zien dat Turkije zijn democratie verdedigt”, sprak Imamoglu in zijn overwinningstoespraak. Hij zegt in harmonie met president Erdogan te willen werken “om Istanbul te dienen”. Ook spreekt hij van “een nieuw begin” voor de stad.
Imamoglu won de burgemeestersverkiezingen op 31 maart al, maar de Turkse Kiesraad verklaarde die verkiezingen ongeldig. Volgens de AKP was er sprake van fraude. De Kiesraad schaarde zich nooit achter deze bewering, maar annuleerde de verkiezingsuitslag uiteindelijk om een technische reden; 225 van de 30.000 hoofden van stembureaus waren geen staatsambtenaren, wat wettelijk wel verplicht is.
Het resultaat voor Imamoglu bij deze verkiezingen is veel beter dan bij de ongeldig verklaarde verkiezingen. Toen was het verschil 13.000 stemmen, nu lijkt het verschil bijna 800.000 stemmen te zijn.
‘Wie Istanbul wint, wint Turkije’
Voor de Turkse president Erdogan is het verlies in Istanbul een pijnlijke nederlaag. Hij was zelf ooit burgemeester van de stad. Een bekende uitspraak van hem is: “Wie Istanbul wint, wint Turkije”. Bij de verkiezingen in maart verloor zijn AKP ook al de lokale verkiezingen in Ankara en in een aantal andere grote steden langs de kust.
Erdogan noemde de oppositie al meerdere keren terroristen en verraders. Ook zette hij Imamgolu neer als Gülenist en noemde hij de gehele oppositie “een dolgedraaide minderheid”. Erdogan heeft Imamoglu inmiddels gefeliciteerd.
Lucas Waagmeester
@NOSWaagmeester
Het moment bij CHP waarop Yildirim de nederlaag -onder piepklein voorbehoud- toegeeft.
NU 23.06.2019 Oppositiekandidaat Ekrem Imamoglu heeft zondag opnieuw de verkiezing voor burgemeester van Istanboel gewonnen. Toen 95 procent van alle stemmen waren geteld, had Imamoglu al een meerderheid van 53,6 procent van de stemmen gehaald en zijn tegenstander 45,4 procent.
Imamoglu werd op 31 maart 2019 al eens verkozen tot burgemeester van de Turkse stad, maar de hoogste kiesraad (YSK) annuleerde toen de verkiezing. De oppositie haalde destijds een voorsprong van 13.000 stemmen, maar zondag bedroeg zijn voorsprong 700.000 stemmen.
Met zijn overwinning maakte Imamoglu een einde aan de machtspositie die de politieke stroming van Erdogan al 25 jaar in Istanboel heeft. Erdogan was ook zelf burgemeester van de stad namens de Refah-partij. De winnaar behoort tot de CHP, een seculiere republikeinse partij.
De tweede, en grootste, stad van het land geldt als het culturele en economische hart van Turkije.
Imamoglu’s concurrent is Binali Yildirim. Yildirim is oud-premier van Turkije en een vertrouweling van president Erdogan. Nadat Imamoglu in Istanboel won tijdens de lokale verkiezingen, sprak de AK-partij van onrechtmatigheden tijdens de stembusgang en maakte bezwaar bij de kiesraad. Erdogan sprak van “georganiseerde fraude”.
De kiesraad kon geen bewijs vinden voor fraude, maar verklaarde de verkiezing toch ongeldig. Dit omdat sommige voorzitters van kieslokalen geen ambtenaren waren, terwijl dat wettelijk verplicht is.
Alleen de verkiezing in Istanboel werd opnieuw gedaan. Andere gemeenteverkiezingen die op 31 maart plaatsvonden, in dezelfde stemlokalen en onder dezelfde omstandigheden, werden wel geldig verklaard.
De stembusgang van zondag is de achtste in Turkije in vijf jaar tijd.
Yildirim en Erdogan feliciteren tegenstander
Yildirim feliciteerde Imamoglu live op televisie en zei dat hij hoopte dat zijn tegenstander de stad goed zal dienen. Dit is de derde burgemeesterverkiezing die Yildirim verliest. Hij was in 2014 namens de AK-partij deelnemer in Izmir.
Imamoglu spreekt van een “nieuwe pagina” voor Istanboel. “Deze nieuwe pagina zal rechtvaardigheid, gelijkheid en liefde hebben.”
President Erdogan heeft de oppositie via Twitter gefeliciteerd met de ‘informele uitslagen’. “De nationale wil is vandaag opnieuw bekendgemaakt”, aldus de president.
NU 22.06.2019 Op zondag wordt de verkiezing voor burgemeester van Istanboel overgedaan. Bij lokale verkiezingen van 31 maart kwam oppositiekandidaat Ekrem Imamoglu als winnaar uit de bus, waarmee er na 25 jaar een einde kwam aan het bestuur van het politieke kamp van president Recep Tayyip Erdogan in de stad. De hoogste kiesraad (YSK) van Turkije annuleerde de verkiezing echter.
Imamoglu neemt het op zondag net als in maart op tegen Binali Yildirim, de oud-premier van Turkije en vertrouweling van de president. De afgelopen weken stonden daarom andermaal in teken van campagnevoering, met als hoogtepunt het eerste televisiedebat in Turkije in zeventien jaar tijd.
In dat debat kwamen de kandidaten onder meer te spreken over de geannuleerde verkiezing van 31 maart. Volgens Erdogan en zijn partij was er sprake van fraude, vals spel en zelfs diefstal. Daar was volgens de YSK geen sprake van. De kiesraad oordeelde dat de verkiezingen over moesten omdat sommige voorzitters van kieslokalen geen ambtenaren waren, zoals de wet voorschrijft.
Niet alle rechters van de YSK, onder wie de voorzitter van de raad, waren het met die beslissing eens. Immers, de parlements- en presidentsverkiezingen van vorig jaar waren op dezelfde manier gehouden.
‘Strijd voor behoud van democratie’
Bovendien wordt alleen de verkiezing die de AKP van Erdogan verloor opnieuw gedaan, terwijl de verkiezingen voor gemeenteraden en lokale burgemeesters die in maart op dezelfde dag, in dezelfde stemlokalen en onder dezelfde omstandigheden plaatshadden, wel geldig verklaard werden.
Volgens Imamoglu symboliseert de stembusgang van zondag dan ook een strijd voor het behoud van de democratie. Yildirim verdedigde zich tijdens het debat door te stellen dat zijn partij met het verzet tegen de uitslag van 31 maart simpelweg het beste wil voor de inwoners van Istanboel, de grootste stad van Turkije en de economische motor van het land.
Een miljoen Turken keken op 16 juni naar het televisiedebat. (Foto: Burak Kaya/Getty Images)
‘Oppositiekandidaat is onrecht aangedaan’
Volgens Emre Kizilkaya, Knight Visiting Nieman Fellow aan de Harvard-universiteit, zal het gevoel dat de oppositiekandidaat onrecht is aangedaan van doorslaggevend belang zijn.
“Uit de recentste peilingen blijkt dat een groot deel van de inwoners van Istanboel het overdoen van de verkiezingen ziet als vorm van onrecht jegens oppositiekandidaat Imamoglu, wiens mandaat met een politieke beslissing is afgenomen. Dit zie je terug in de groeiende steun voor de kandidaat”, aldus Kizilkaya.
Het geluid van een tweede overwinning van Imamoglu zal volgens hem dan ook nog lang naklinken en mogelijk grote gevolgen hebben op de lange termijn.
“Als hij opnieuw wint, dan zal het regime inzien dat het ongeldig laten verklaren van verkiezingen niet de beste strategie is om een mogelijke kandidaat voor het presidentschap in 2023 af te stoppen.”
Oppositiekandidaat Imamoglu te midden van aanhangers en pers. (Foto: ANP)
Alle ruimte voor de oud-premier
Yildirim kreeg in aanloop naar de stembusgang van aanstaande zondag meer ruimte van Erdogan, die in maart meerdere campagnespeeches per dag hield en zijn kandidaat volledig overschaduwde. Analisten spraken dan ook van een andere tactiek, aangezien de polariserende teksten van de president meer kwaad dan goed hadden gedaan, zo was de lezing.
Het ging niet langer over de “overlevingsstrijd van Turkije”, maar over het creëren van banen en lastenverlichting voor de inwoners van Istanboel.
Pas afgelopen week, mogelijk naar aanleiding van weinig hoopgevende peilingen, mengde Erdogan zich weer op karakteristieke wijze in de strijd door te zeggen dat het lot van de stad niet in handen gelaten mocht worden van wat hij de “losgeslagen minderheid” noemde.
Erdogan trok afgelopen week fel van leer tegen de oppositie. (Foto: AFP)
Oppositiekandidaat voorop in de peilingen
De oppositiekandidaat kan volgens de recentste peiling van bureau Konda rekenen op 49 procent van de stemmen, zijn tegenstrever Yildirim op 40,9 procent van de stemmen. Dat zou voor Imamoglu een flinke winst ten opzichte van de vorige stembusgang betekenen, toen hij na verschillende hertellingen met een voorsprong van ongeveer dertienduizend stemmen tot winnaar werd uitgeroepen.
Ceren Kumbasar, campagnestrateeg van CHP-burgemeester Turan Hancerli van de deelgemeente Avcilar in Istanboel, rekent ook ditmaal op winst van de oppositiekandidaat. “Imamoglu is een kandidaat die de mensen hoop geeft, getuige ook zijn campagneslogan ‘Her Sey Çok Güzel Olacak‘ (alles komt goed).”
Ook het feit dat hij ver van het polariserende taalgebruik van Erdogan blijft, spreekt in het voordeel van de kandidaat, aldus Kumbasar. “Hij heeft verschillende mensen, groepen en partijen letterlijk en figuurlijk bij elkaar gebracht.”
Imamoglu en Yildirim hebben een onderonsje. (Foto: Takvim Photo)
‘Niet te vroeg juichen’
Toch wil Kumbasar niet te vroeg juichen: “De partij van Erdogan heeft de meerderheid in de gemeenteraad en zij kunnen de plannen van Imamoglu, indien verkozen, in verregaande mate dwarsbomen.”
Kizilkaya deelt die mening, maar geeft aan dat er voor Erdogan en zijn partij risico’s kleven aan een dergelijke koers.
“Erdogan en de zijnen zullen er alles aan doen om Imamoglu in diskrediet te brengen. Als ook dat niet lukt, dan zal de achterliggende periode de geschiedenisboeken in gaan als het begin van het einde van Ergodan.”
NU 22.06.2019 De Turkse president Recep Tayyip Erdogan heeft in de aanloop naar de burgemeestersverkiezing op zondag in Istanboel hard uitgehaald naar de oppositie. Hij zei donderdag dat de onafhankelijkheid van het land op het spel staat en beschuldigde Ekrem Imamoglu, die namens oppositiepartij CHP de vorige verkiezingen won, van samenwerken met coupplegers.
Istanboel is zondag het decor van een opvallend politiek schouwspel. Erdogans partij hoopt zich te revancheren voor de nederlaag die het leed bij de lokale verkiezingen van 31 maart, toen Imamoglu met een verschil van zestienduizend stemmen Binali Yildirim, de afgevaardigde van Erdogans partij AKP, versloeg.
Het betekende dat het commerciële centrum van Turkije voor het eerst in 25 jaar niet in handen zou zijn van de AK-partij. Erdogan zelf was in de jaren negentig nog burgemeester van Istanboel. Naast Istanboel verloor de AKP onder andere ook in hoofdstad Ankara.
Zijn partij liet het er niet bij zitten en vroeg talloze hertellingen van de stemmen in Istanboel aan, die stuk voor stuk (deels) werden afgewezen. Volgens Erdogan vonden tijdens de verkiezingen “georganiseerde misdaden” plaats.
Turken massaal de straat op na verlies partij Erdogan
‘Onbevoegde waarnemers in stemlokalen’
Op 6 mei ging de Turkse kiesraad alsnog overstag en werden nieuwe burgemeestersverkiezingen uitgeschreven, ondanks dat Imamoglu al geïnstalleerd was als nieuwe burgemeester van de stad. Er zouden onbevoegde waarnemers in de stemlokalen hebben gezeten, een voorwaarde om verkiezingen wettig te laten verlopen.
De oppositie noemt het besluit “niet rechtmatig en legitiem” en geeft aan dat de verkiezingen laten zien dat het land een dictatuur is geworden. De CHP gaf echter al snel aan de nieuwe race niet te willen boycotten.
Elsevier 20.06.2019 Bij de nieuwe verkiezingen van zondag krijgen de inwoners van de Turkse stad Istanbul de kans om een (kleine) stap te zetten in de richting van een democratie. Want dat is hard nodig om een einde te maken aan de politieke en economische impasse onder alleenheerser Erdogan, schrijft Gürkan Çelik.
Opnieuw raakt Turkije verzeild in politieke en economische turbulentie. Dit zijn de feiten: de inflatie is inmiddels gestegen tot rond de 20 procent, een even hoog percentage als de werkloosheid. De buitenlandse schuld blijft toenemen en telt nu op tot 394 miljard euro. Dat was 112 miljard euro in 2002 toen Recep Tayyip Erdogan en zijn Partij voor Rechtvaardigheid en Ontwikkeling (AKP) de regie over het land overnamen.
En tot slot: de afgelopen twaalf maanden heeft de Turkse lira circa 40 procent van zijn waarde verloren tegen de sterke euro en dollar. Vooral dat laatste baart importeurs en exporteurs grote zorgen. De politieke onrust jaagt niet alleen mensen weg, maar ook het kapitaal.
Gürkan Çelik. Hij is publicist, opleider, onderwijs- en ondernemerscoach.
Ook is hij de auteur Turkey in Transition (2019).
Wat is er aan de hand?
Corruptieschandalen rond Erdogan, zijn drie ministers en hun zonen
Laten we eerst kijken naar de Turkse politiek. Want de politieke en economische crises in Turkije zijn onderling afhankelijk en beïnvloeden elkaar sterk. Volgens waarnemers hadden in Turkije afgelopen jaren drie ‘coups’ plaats. De eerste was in 2014 vlak nadat corruptieschandalen rondom Erdogan, zijn drie ministers en hun zonen aan het licht kwamen.
Honderden politiemensen die een grote operatie tegen corruptie uitvoerden, zijn toen ontslagen en in de gevangenis beland. De tweede ‘coup’ had plaats in de zomer van 2016 toen een groep binnen het Turkse leger in opstand kwam. Daarbij kwamen 248 burgers om. Wie wil weten wat er in de nasleep van deze couppoging in Turkije is gebeurd, hoeft alleen maar naar de website TurkeyPurge.com te gaan.
Scholen en universiteiten, charitatieve instellingen, televisiezenders en mediabedrijven zijn geconfisqueerd. Functionarissen onder wie rechters en openbare aanklagers, legerofficieren, politiemensen, leraren, academici en journalisten, zijn massaal opgepakt, ontslagen of vervolgd als terroristen en landverraders wegens vermeende betrokkenheid bij de couppoging.
De derde coup: verkiezingen Istanbul die opnieuw moeten
En dan de derde ‘coup’. Die had recentelijk plaats, vlak na het verlies van Erdogans AKP bij de gemeentelijke verkiezingen van 31 maart in Istanbul. Niet Erdogans kandidaat oud-premier Binali Yildirim werd tot burgemeester van de miljoenenstad gekozen, maar Ekrem Imamoglu van de oppositie. Erdogan en zijn AKP waren van oordeel dat er onregelmatigheden waren geweest bij de stembussen en eisten vernietiging van de uitslag.
Na drie weken nadenken stelde de Turkse Hoge Kiesraad hen in het gelijk en beval dat de verkiezingen over moeten. Dat gebeurt zondag 23 juni. Het lijkt erop dat Imamoglu weer gaat winnen van Yildirim in Istanbul, waar ruim 30 procent van de Turkse economie zich afspeelt. Gaat Istanbul opnieuw laten zien hoe de vlag erbij hangt?
Erdogan wil alleenheerser blijven
Eén ding staat vast, Erdogan wil alleenheerser van Turkije blijven. Maar het Turkse volk lijdt onder dit alles. Volgens de cijfers van het Turkse statistiekbureau TUIK is de koopkracht per hoofd van de bevolking gedaald van 10.980 euro in 2013 naar 8.476 euro in 2018. Het verlies van vertrouwen in de Turkse politiek heeft gevolgen voor het buitenlandse en binnenlandse kapitaal. ‘Geld houdt van veilige havens.’
Turkse investeerders zoeken nu veilige landen. Zij geven de voorkeur aan de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Nederland, Luxemburg, Malta, Nieuw-Zeeland en Canada. Politiek en economisch onrustige landen als Venezuela, Turkije en Argentinië verloren meer dan 20 procent van hun rijkdom tussen 2017 en 2018, met Turkije op de tweede plaats: 23 procent.
Kortom, de Turkse economie valt niet te redden met Erdogan. De enige uitweg om Turkije uit deze politieke en economische impasse te halen, zijn eerlijke verkiezingen. Het volk is weer aan zet om een stap, zij het een kleine, in de richting van een democratie te maken.
NU 20.06.2019 Een Turkse rechtbank heeft zeventien Turkse topmilitairen donderdag veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf voor hun rol bij de mislukte staatsgreep in 2016.
De militairen zijn schuldig bevonden aan het overtreden van de Turkse grondwet, de dood van 251 mensen die omkwamen tijdens de mislukte staatsgreep, evenals een poging om de Turkse president Recep Tayyip Erdogan om het leven te brengen.
Onder de veroordeelden zijn ex-luchtmachtchef Akin Öztürk en en Mehmet Disli, de broer van de voormalige parlementariër Saban Disli, die sinds september de ambassadeur van Turkije in Nederland is. Zij worden samen met de andere militairen van luchtmachtbasis Akinci gezien als de leider achter de opstand.
De hoofdverantwoordelijke voor de couppoging is volgens Turkije echter de moslimgeestelijke en -geleerde leider Fethullah Gülen. Gülen, die al sinds 1999 in de Verenigde Staten woont, ontkent daarentegen iedere betrokkenheid.
Gülen was ooit politieke bondgenoot van Erdogan
Gülen was ooit met zijn brede actieve aanhang een politieke bondgenoot van betekenis voor Erdogan, maar de twee kregen in 2013 ruzie. Erdogan zei toen al dat Gülen bezig was om met zijn aanhang “een staat in een staat” te organiseren.
Meer dan twintigduizend mensen zijn sinds 2016 veroordeeld voor hun rol bij de couppoging. Daarnaast zijn 31.000 mensen sindsdien ontslagen bij de politie, 15.000 bij het leger en 4.000 bij de rechterlijke macht, zei Erdogan in april.
MSN 13.06.2019 De SP’er die vastzit in Turkije, Murat Memis, wordt ervan verdacht dat hij propaganda maakt voor een terroristische organisatie. “Op basis van mijn tweets komen ze in de tenlastelegging ook tot de conclusie dat ik lid ben van de PKK.”
Dat zegt Memis tegen de Volkskrant. Hij benadrukt in de krant dat hij elke vorm van geweld en terrorisme afwijst. Hij noemt het ‘pijnlijk’ dat hij wordt beschuldigd van terrorisme. Hij zegt dat hij zich altijd met hart en ziel heeft ingezet voor vrede en democratie.
Memis is fractievoorzitter van de SP in Eindhoven. Hij wordt al een maand vastgehouden in Turkije. Hij werd opgepakt in Antalya en zat vier dagen in een cel. Nu zit Memis bij familie in Diyarbakir en mag hij het land niet uit.
Opgewacht door drie agenten
Aan de Volkskrant vertelt de 30-jarige Memis dat hij gearresteerd werd toen hij in een restaurant zat. “We hadden vis besteld.” Rond 20.00 uur kwam een ober die vroeg of hij ‘een minuutje mee kon komen’. Memis werd opgewacht door drie agenten van de afdeling terreurbestrijding.
De SP’er zegt dat hij hart heeft voor de ‘Koerdische zaak’ en vertelt dat hij als kind de ‘zware strijd’ van 1993 in Oost-Turkije heeft meegemaakt. Militairen, op zoek naar zijn vader, sleepten zijn oma aan haar haren door de straten. Memis werd geslagen. Het gezin vluchtte naar de stad, later werd het dorp platgebrand, zo schrijft de krant.
Consulaire bijstand
Minister Stef Blok van Buitenlandse Zaken liet eerder deze week weten dat hij de situatie ‘met grote zorg’ volgt. Hij zei dat zijn ministerie vanaf het begin bij de zaak betrokken is. “We hebben consulaire bijstand aangeboden aan de heer Memis. De zaak is voor de rechter en die moet nu een oordeel vellen.”
Elsevier 13.06.2019Een Eindhovens gemeenteraadslid mag Turkije al weken niet verlaten. De 31-jarige Murat Memis wordt daar verdacht van terroristische activiteiten. Volgens Turkije zou de SP’er banden hebben met de Koerdische PKK.
Memis is op 30 april gearresteerd in een restaurant in Antalya. Daarbij is zijn paspoort ingenomen. De SP’er was twee dagen eerder met zijn familie in de Turkse badplaats aangekomen. Zij zijn inmiddels terug in Nederland.
Diplomatie had geen effect
Nederland hield de arrestatie van Memis en het verbod om terug naar Nederland te keren weken stil. Volgens een verklaring van de Eindhovense burgemeester John Jorritsma was dat een bewuste keuze: ‘Lange tijd hebben we gehoopt dat diplomatieke druk ervoor zou zorgen dat de heer Memis zou terugkeren naar Nederland.’
De burgemeester vreesde dat ‘voortijdige publicatie over deze kwestie zijn zaak geen goed zou doen’. Toch lijkt het erop dat de Nederlandse diplomatie weinig effect heeft gehad: op 2 juli moet Memis voor de Turkse rechter verschijnen. Tot die tijd verblijft hij bij familie in Turkije.
In een interview in het Eindhovens Dagblad zegt Memis dat hij niet verwacht dat hij meteen wordt veroordeeld. Hij zegt dat hij ‘hartstikke dom is geweest’ en niet naar Turkije had moeten gaan.
Banden met PKK
De reden van zijn arrestatie zou vermeende banden met de PKK zijn. Die beweging is door de Europese Unie aangemerkt als terroristische organisatie. Zij strijden voor een onafhankelijk Koerdistan in het zuidoosten van Turkije. Op Twitter zou Memis door retweets, het herhalen van een bericht van een andere twitteraar, steun voor die beweging hebben uitgedragen. Memis heeft zijn eigen Twitteraccount inmiddels verwijderd.
Na de arrestatie van Memis heeft Nederland het reisadvies voor Turkije aangepast. Volgens het ministerie van Buitenlandse Zaken kan de Turkse overheid personen ‘vervolgen voor uitingen die buiten Turkije zijn gedaan, ook op sociale media’.
Vaker Nederlanders vast in Turkije
Die waarschuwing kwam niet alleen voor Memis te laat. Turkije heeft de afgelopen jaren vaker Nederlanders gearresteerd en het land uitgezet, onder meer vanwege uitlatingen op sociale media.
In 2015 werd de journalist Fréderike Geerdink opgepakt en Turkije uitgezet. Een jaar later was het opnieuw raak toen columnist Ebru Umar tweeënhalve week vastzat in het land. Zij had via Twitter kritiek geuit op de Turkse president Recep Tayyip Erdogan.
Vlak voor de arrestatie van Umar riep het Turkse consulaat in Rotterdam op om ‘beledigers’ van de Turkse president te melden. Het consulaat verzocht om naast de beledigingen ook de namen, e-mail of sociale media-gegevens door te spelen. Die oproep werd toen gezien als het bewijs van de ‘lange arm’ van Turkije.
Reacties op sociale media
Onder Nederlanders van Turkse afkomst werd juichend gereageerd op de arrestatie van Umar. Ook bij de arrestatie van gemeenteraadslid Memis zijn die berichten op Twitter te vinden. Zo stelt Claudia Ben Salah dat ‘als je openlijk de PKK steunt’ je in een cel hoort.
wilco boom@WilcoBoom
·
Op voorstel van SP-Kamerlid @SadetKarabulut nam de TK vandaag een motie aan waarin werd aangedrongen op inspanningen voor de vrijlating van politieke gevangenen in Turkije. Hier de uitslag.
Claudia Schrijft@ClaudiaBenSalah
Karabulut wil dat Nederland zich inspant om PKK terroristen in Turkije vrij te krijgen. Zoals Murat Memis. Sorry er zitten wel degelijk mensen ten onrechte vast maar als je openlijk de PKK steunt hoor je in de cel, net als wanneer je IS steunt 2
Een ander reageert ‘nul medelijden’ te hebben met Memis.
Tante Fa⚘ma@TurkseTulp
·
Rot op. Ik ben van harte welkom.
Lizbeth.von.nimwegen@Lizzivnimwegen
Antwoorden op @TurkseTulp
Hmm, je kan vluchten, maar waarheen? Mocht meneer Erdogan de tijd hebben dan gaat hij misschien je timeline doorspitten, dus weet je het zeker? Engeland? Ook Frankrijk is leuk, maar daar wonen die fransen, Maar niet getreurd, je kan altijd nog naar Belgie? https://www.songteksten.nl/songteksten/75136/het-goede-doel/belgië.htm …
Tante Fa⚘ma@TurkseTulp
En echt rot op. Als je PKK niet terroristisch vindt, zoals de vader van Murat Memis, dan heb ik 0 medelijden. Dáár ligt voor mij de grens. In alle andere gevallen, jesuis ik wel mee…nou ja behalve voor Ebru dan. 6
‘Murat moet vrij,’ schreef SP-leider Lilian Marijnissen dinsdag op Twitter. ‘Turkije heeft niets te maken met wat een in Nederland gekozen volksvertegenwoordiger in Nederland zegt of doet.’
Telegraaf 12.06.2019 De Tweede Kamer wil nog voor begin juli in debat over de fractievoorzitter van de Eindhovense SP-fractie, die sinds eind april Turkije niet uit mag. Een verzoek hiertoe werd door vrijwel alle partijen gesteund.
Murat Memis werd op 30 april opgepakt in Turkije, waar hij met zijn familie op vakantie was. Hij zat korte tijd in een politiecel, maar mag nog altijd het land niet uit. Turkije verdenkt hem van banden met de Koerdische PKK, een organisatie die op de Europese lijst van terreurbewegingen staat.
De verdenking zou te maken hebben met kritische berichten over de Turkse regering die de SP’er op sociale media heeft gedeeld. Memis moet binnenkort voor de rechter verschijnen.
Buitenlandse Zaken liet dinsdag weten dat Memis een uitreisverbod is opgelegd. „De ambassade houdt contact met hem en verleent bijstand waar nodig en mogelijk. Nederland kan zich niet mengen in de rechtsgang, maar vraagt regelmatig aandacht van de Turkse autoriteiten voor dergelijke zaken”, aldus een woordvoerder.
BB 11.06.2019 Fractievoorzitter Murat Memis van de SP in Eindhoven mag Turkije niet uit. Volgens de Eindhovense burgemeester John Jorritsma werd Memis op 30 april in Turkije opgepakt tijdens een vakantie met zijn familie. Hij zat korte tijd in een politiecel, maar inmiddels is hij daaruit vrijgelaten. Wel is zijn Nederlandse paspoort ingenomen wegens betrokkenheid met ‘de Koerdische zaak’, aldus de burgemeester dinsdagavond tijdens de aanvang van een raadsvergadering.
Voor de rechter
Turkije verdenkt Memis van het lidmaatschap van een verboden organisatie, de PKK. Volgens Turkije is dat een terroristische organisatie. Binnenkort moet Memis voor een Turkse rechter verschijnen. Zijn familie is inmiddels weer thuis. Jorritsma wil zich verder niet uitlaten over de aanhouding van Memis. ‘Dat laat ik aan het ministerie van Buitenlandse Zaken die zich tot op het hoogste niveau intensief met de zaak bemoeit.’
Diplomatieke druk
Jorritsma vertelde de gemeenteraad dat hij zich vanaf het begin met de zaak heeft beziggehouden, in nauw overleg met het ministerie, de minister van Buitenlandse Zaken, de directeur consulaire zaken en met de Nederlandse ambassadeur in Turkije. ‘Ook ben ik nauw opgetrokken met de SP op landelijk en lokaal niveau, en heb contact onderhouden met de familie en met Murat zelf’, zei hij. ‘Lange tijd hebben we gehoopt dat diplomatieke druk ervoor zou zorgen dat de heer Memis zou terugkeren naar Nederland.’
Hereniging
‘In samenspraak met diverse partijen doen we er alles aan om Murat Memis, als Nederlands staatsburger, terug te krijgen in ons land om hem met zijn familie en vrienden te herenigen. Om zijn belangen niet te schaden ga ik verder niet in op deze zaak.’
Niet mengen in rechtsgang
Het ministerie van Buitenlandse Zaken laat weten dat Memis een uitreisverbod heeft. ‘De ambassade houdt contact met hem en verleent bijstand waar nodig en mogelijk. Nederland kan zich niet mengen in de rechtsgang, maar vraagt regelmatig aandacht van de Turkse autoriteiten voor dergelijke zaken’, aldus een woordvoerder. (ANP)
NOS 11.06.2019 De fractievoorzitter van de SP in de gemeenteraad van Eindhoven wordt vastgehouden in Turkije. Murat Memis is ruim een maand geleden opgepakt in Antalya. Na vier dagen in de cel mocht hij gaan, maar hij mag Turkije niet uit in afwachting van een proces.
Burgemeester Jorritsma van Eindhoven heeft vanavond de gemeenteraad ingelicht. Het SP-raadslid wordt verdacht van lidmaatschap van de PKK, activiteiten voor de Europese tak van de PKK en het maken van propaganda voor een terroristische organisatie, maar een formele aanklacht is er nog niet. De PKK, die strijdt voor meer Koerdische autonomie, wordt door Turkije, de Europese Unie en de VS beschouwd als een terroristische organisatie.
Memis, die van Koerdische afkomst is, landde op 28 april in Antalya voor zaken; hij is eigenaar van een champignonkwekerij in Brabant. Twee dagen later werd hij in een restaurant in Antalya aangehouden.
Het nieuws is dus bijna zes weken stilgehouden. Dat komt, zegt burgemeester Jorritsma van Eindhoven, omdat ervoor gekozen is Memis “geen grotere status te geven dan hem toekomt”. Jorritsma omschrijft hem als “een geacht en gerespecteerd raadslid in deze stad, maar niet behorend tot de kern van de SP landelijk”. De bedoeling was dus om te voorkomen dat Memis verder in de problemen zou raken.
Burgemeester Jorritsma vertelt waarom hij pas weken na Memis’ arrestatie de gemeenteraad inlicht:
‘We wilden hem geen grotere status geven dan hem toekomt’
Een verzoek van hem aan de politie om contact op te nemen met de Nederlandse ambassade in Ankara werd aanvankelijk genegeerd. Memis is naar eigen zeggen meerdere keren verhoord zonder aanwezigheid van een advocaat, wat overigens vaker gebeurt in Turkije.
Nadat hij zelf contact kon leggen met de Nederlandse vertegenwoordiging in Turkije, kreeg Memis een advocaat toegewezen. Inmiddels is hij in de stad Diyarbakir in Zuidoost-Turkije, waar hij wacht op het vervolg van zijn zaak.
‘Rekruteren in Europa’
Correspondent Lucas Waagmeester heeft de tenlastelegging tegen Memis ingezien. Het viel op dat als bewijsvoering voornamelijk berichten op sociale media worden aangevoerd, zoals retweets van Memis van Koerdische activisten in Europa.
Ook zijn er posts waaruit blijkt dat hij zelf op bijeenkomsten van Koerden aanwezig is geweest en zijn er op beelden vlaggen van de Syrisch-Koerdische militie YPG te zien, die door Turkije wordt bestreden.
Memis wordt ervan beschuldigd dat hij actief is in het “rekruteren in Europa”. Onduidelijk is wat dit inhoudt en er is ook geen ondersteunend bewijs. Ook wordt gesteld dat hij lid is van een “Koerdisch centrum”, dat wordt evenmin nader omschreven.
Het ministerie van Buitenlandse Zaken zegt dat Memis bijstand krijgt “waar nodig en mogelijk”. Gevraagd of hij gelooft in een eerlijke rechtsgang in Turkije, zegt minister Blok: “We volgen dat niet voor niets heel kritisch. We hebben voorbeelden gezien waar dat niet het geval was, maar we moeten natuurlijk in ieder specifiek geval beoordelen of dat wel of niet zo is.” Behalve Memis zijn er nog ruim tien andere Turkse Nederlanders die worden vastgehouden in Turkije in afwachting van hun proces.
Murat Memis is geboren in Turkije en op zijn 11e met familie naar Nederland gekomen. Hij is bezig aan zijn tweede periode als raadslid in Eindhoven en daar sinds 2014 fractievoorzitter. Hij is ook lid van de landelijke partijraad van de SP.
AD 11.06.2019 Fractievoorzitter Murat Memis van de SP in Eindhoven wordt vastgehouden in Turkije. Het land verdenkt hem van het lidmaatschap van een verboden organisatie, de PKK.
de Eindhovense burgemeester John Jorritsma werd hij op 30 april in Turkije opgepakt tijdens een vakantie met zijn familie. Hij zat vier dagen in een politiecel, maar inmiddels is hij daaruit vrijgelaten. Wel is zijn Nederlandse paspoort ingenomen wegens betrokkenheid met ,,de Koerdische zaak”, aldus de burgemeester vanavond tijdens de aanvang van een raadsvergadering.
Het ministerie van Buitenlandse Zaken laat weten dat Memis een uitreisverbod heeft. Hij mag Turkije niet uit in afwachting van een proces. ,,De ambassade houdt contact met hem en verleent bijstand waar nodig en mogelijk. Nederland kan zich niet mengen in de rechtsgang, maar vraagt regelmatig aandacht van de Turkse autoriteiten voor dergelijke zaken”, aldus een woordvoerder. Door het uitreisverbod wordt Memis beperkt in zijn bewegingsvrijheid en kan hij zijn democratische plichten, als gekozen volksvertegenwoordiger in de raad ook niet nakomen.
Terroristische organisatie
Volgens Turkije is de PKK een terroristische organisatie. Ook de Europese Unie en de VS beschouwen de PKK, die strijdt voor meer Koerdische autonomie, als een terroristische organisatie. Binnenkort moet Memis voor een Turkse rechter verschijnen.
Zijn familie is inmiddels weer thuis. De familie verwijst voor een reactie naar de burgemeester vanwege de veiligheid van Murat, zegt zijn broer Volkan. Volkan is ook actief in Eindhoven voor D66 als commissielid. De familie is bang dat ze het proces van terugkeer in gevaar brengt als ze reageert in de pers. Wel laat Volkan weten dat Murat het naar omstandigheden goed maakt. Ze zijn allen vreselijk geschrokken.
Jorritsma wil zich verder niet uitlaten over de aanhouding van Memis. ,,Dat laat ik aan het ministerie van Buitenlandse Zaken die zich tot op het hoogste niveau intensief met de zaak bemoeit.” De burgemeester zegt dat hij zich vanaf het allereerste begin met de zaak heeft beziggehouden. ,,In nauw overleg met het ministerie van Buitenlandse Zaken, zowel met de minister, de directeur consulaire zaken en met de Nederlandse ambassadeur in Turkije. Ook ben ik nauw opgetrokken met de SP op landelijk en lokaal niveau, en heb ik contact onderhouden met de familie. En met Murat zelf.”
Fractievoorzitter Lilian Marijnissen heeft gereageerd op de kwestie van de Eindhovense SP-fractievoorzitter Murat Memis. ‘Murat moet vrij!’ twittert Marijnissen, die toevoegt dat Turkije niets te maken heeft met wat een Nederlandse volksvertegenwoordiger zegt of doet. Volgens de SP wordt Memis beschuldigd van ‘zaken die in een goed functionerende rechtstaat onder de vrijheid van meningsuiting vallen. Het zouden onder meer uitingen zijn op sociale media, bijvoorbeeld over de strijd tegen Islamitische Staat’.
Jannie Visscher, vice-fractievoorzitter, noemt het verschrikkelijk. ,,Murat is in de verkeerde film terechtgekomen,” zegt ze, enigszins aangedaan.
Diplomatieke druk
De afgelopen maand was er de hoop dat diplomatieke druk zou helpen om Memis terug te laten keren naar Nederland. ,,Voortijdige publicatie over deze kwestie zou zijn zaak geen goeddoen”, zegt de burgemeester. ,,Dat was tot nu toe de inzet van BuZa, de SP en gemeente.”
In de verklaring van Jorritsma laat hij weten dat inmiddels al veel mensen weten van Memis zijn vrijheidsbeperking in Turkije en Nederland. Daarom licht hij nu de gemeenteraad in om te laten weten dat Memis momenteel zijn werk niet naar behoren kan doen.
Tot slot laat Jorritsma weten dat samen met diverse partijen er alles aan gedaan wordt om Murat Memis, als Nederlands staatsburger, terug te krijgen naar Nederland om hem met zijn familie en vrienden te herenigen. Verder gaat de burgemeester niet in op de zaak.
Champignonkweker
Memis is van Koerdische afkomst en landde op 28 april in Antalya voor zaken. Hij is eigenaar van een champignonkwekerij in Brabant. Hij werd twee dagen later in een restaurant in Antalya aangehouden. Online wekte Memis de indruk nog gewoon in Eindhoven te zijn.
Het bruidspaar met de Turkse president Erdogan en zijn vrouw Emine Reuters
NOS 08.06.2019 Een ceremonie in het Four Seasons Hotel, een trouwjurk van bijna 80.000 euro, bekende bruiloftsgasten en een forse donatie aan het goede doel. Het is alles wat je verwacht van een huwelijk tussen een profvoetballer en een model. Maar gewapende mannen bij de ingang en een scherpschutter op het dak? Dat zie je niet vaak.
De beveiliging bij de huwelijksceremonie van Arsenal-speler Mesut Özil (30) en voormalig Miss Turkije Amine Gülse (26), gisteravond langs de oevers van de Bosporus in Istanbul, was niet zozeer voor bruid en bruidegom. Tussen de gasten, waaronder veel bekende voetballers waarmee Özil in het Duitse nationale elftal speelde, liep één wel heel opvallende genodigde: de Turkse president Erdogan.
Op verzoek van de stervoetballer (die opgroeide in het Duitse Gelsenkirchen) trad Erdogan op als getuige bij het huwelijk. De Turkse president bezoekt vaker bruiloften van nationale beroemdheden.
Ook de Turkse kustwacht werd ingeschakeld om de bruiloft te beveiligenReuters
In Duitsland is men niet enthousiast over Özil’s bijzondere getuige. Zeker niet omdat de speler vorig jaar in opspraak kwam door vlak voor het WK voetbal met de Turkse president op de foto te gaan. De heftige reacties die hij op de foto’s kreeg noemde Özil “racistisch en oneerbiedig”.
Mesut Özil met president Erdogan voorafgaand aan het WK in 2018EPA
Nadat titelverdediger Duitsland in de eerste ronde van het WK was uitgeschakeld, werd de kritiek op de voetballer alleen maar erger. Door de publiciteitsstorm besloot hij om zich niet meer beschikbaar te stellen voor het Duitse elftal. “Ik ben een Duitser als we winnen, maar een immigrant als we verliezen”, luidde zijn reactie.
Özil maakte overigens in maart al bekend dat Erdogan zijn getuige zou worden. De hoogste assistent van bondskanselier Angela Merkel, Helge Braun, zei toen tegen dagblad Bild dat de beslissing haar “bedroefd” maakte.
Özil plaatste onderstaande trouwfoto op zijn Instagram-pagina. Bruid Amine draagt een jurk van de Libanese ontwerper Zuhair Murad.
AD 07.06.2019 Denk-Kamerlid Selçuk Öztürk heeft bij de politie aangifte gedaan van bedreigingen die volgden op zijn clash, gisteren tijdens het Turkijedebat in de Tweede Kamer, met Kamervoorzitter Khadija Arib en verschillende Kamerleden. Öztürk kreeg op sociale media onder meer het bericht ‘afschieten die gast’. En dat gaat volgens hem een stap te ver.
Öztürk, die zijn aangifte vanavond bekend maakte op Twitter, kwam gisteren in eerste instantie in aanvaring met Kamervoorzitter Khadija Arib. Die greep in nadat hij SP-Kamerlid Sadet Karabulut beschuldigde van het steunen van een terroristische organisatie en ontnam hem het woord. Volgens Denk heeft de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid na de bedreigingen aangegeven extra alert te zullen zijn.
Het liep tijdens het debat mis toen het over de mensenrechtensituatie in Turkije ging. Karabulut vroeg Öztürk of hij naast meer economische betrekkingen met het land ook meer aandacht wil voor de mensenrechtensituatie. Daar ging Öztürk niet concreet op in, maar in de verhitte discussie die volgde betichtte hij Karabulut van steun aan de Koerdische PKK, die op de Europese lijst van terreurorganisaties staat.
Dat wekte de woede van de Kamer, die hem omriep met bewijzen te komen of zijn beschuldiging terug te nemen. GroenLinks-Kamerlid Bram van Ojik verweet Öztürk ‘heel veel mist’ te creëren en ‘een idiote tegenaanval te lanceren’.
Regels
Het Denk-Kamerlid verweet daarop Arib niet op te treden wanneer dat gebeurt, maar wel wanneer hij zelf terugslaat. ,,Als het debat terugkaatst, is het niet leuk meer.’’ Dat liet Arib zich niet zeggen. ,,Een beetje respect voor dit huis en de regels die we met elkaar hebben afgesproken. U hoeft geen respect voor mij te hebben, maar wel voor de functie. Stop met allerlei dingen tussendoor naar mij te roepen, stop ermee.’’
Denk-partijleider Tunahan Kuzu heeft woedend gereageerd op het incident. Hij verwijt Arib een wrok te koesteren jegens Denk, waardoor ze niet onafhankelijk meer zou kunnen optreden. Ook verwijt hij VVD-Kamerlid Sven Koopmans, die zich fel uitsprak over de beschuldigingen aan het adres van Karabulut, hypocrisie. ‘Je had vast een 10 voor de VVD-masterclass liegen’, bijt hij hem toe.
NOS 06.06.2019 Kamerlid Öztürk van Denk heeft opnieuw voor opschudding gezorgd in de Tweede Kamer. Vanmorgen haalde hij zich de woede van collega-parlementariërs en voorzitter Arib op de hals door SP-Kamerlid Karabulut te beschuldigen van steun aan een terroristische organisatie.
Dat gebeurde tijdens een debat over Turkije. Öztürk pleitte daar voor een verbetering van de relatie van Nederland met zijn geboorteland. Karabulut vroeg hem of dat ook gepaard kan gaan met kritiek op de mensenrechtensituatie in Turkije, waar veel politieke tegenstanders van president Erdogan gevangen zitten.
Volgens Öztürk is er de afgelopen jaren wel genoeg “bagger” over Turkije uitgestort, vooral door de partij van Karabulut, die de Koerdische PKK zou steunen. Die organisatie staat op de terreurlijst van de EU. Öztürk wees erop dat de SP in 2015 een motie heeft ingediend om de PKK van die lijst af te krijgen.
Klacht indienen
De discussie in de plenaire zaal liep hoog op. Andere Kamerleden vonden dat Öztürk bewijzen moest leveren, of zijn woorden moest terugnemen. Uiteindelijk gaf Kamervoorzitter Arib het woord aan de volgende spreker, maar Öztürk weigerde het spreekgestoelte te verlaten.
Hij wees erop dat hij nog anderhalve minuut spreektijd had, maar Arib vond het zo wel genoeg. Uiteindelijk liep Öztürk weg. Hij mopperde dat Arib hem monddood wil maken en dat hij een klacht zou indienen. “Doet u dat”, beet Arib hem nog toe.
De drie leden van de fractie van Denk wekken geregeld de ergernis van andere parlementariërs, onder meer door de filmpjes van collega-Kamerleden die ze via sociale media verspreiden. Die worden door de betrokkenen als “intimiderend” betiteld.
De relatie tussen Öztürk en voorzitter Arib is ronduit ijzig. In het verleden heeft hij haar beticht van het voortrekken van sommige Kamerleden, omdat ze die wel eens met haar dienstauto naar huis brengt. Arib noemde dat vuilspuiterij. Iedereen mag na een lange vergadering met haar meerijden, als ze maar dezelfde kant op gaan als zij.
AD 06.06.2019 Denk-Kamerlid Selçuk Öztürk is vanmorgen tijdens een debat over Turkije stevig in aanvaring gekomen met Kamervoorzitter Khadija Arib. Die greep in nadat hij SP-Kamerlid Sadet Karabulut beschuldigde van het steunen van een terroristische organisatie en ontnam hem het woord. Dat liet het Denk-Kamerlid niet zomaar gebeuren.
Stop met allerlei dingen tussendoor naar mij te roepen, stop ermee, aldus Kamervoorzitter Arib.
Het liep mis toen het over de mensenrechtensituatie in Turkije ging. Karabulut vroeg Öztürk of hij naast meer economische betrekkingen met het land ook meer aandacht wil voor de mensenrechtensituatie. Daar ging Öztürk niet concreet op in, maar in de verhitte discussie die volgde betichtte hij Karabulut van steun aan de Koerdische PKK, die op de Europese lijst van terreurorganisaties staat. Dat wekte de woede van de Kamer, die hem omriep met bewijzen te komen of zijn beschuldiging terug te nemen. GroenLinks-Kamerlid Bram van Ojik verweet Öztürk ‘heel veel mist’ te creëren en ‘een idiote tegenaanval te lanceren’.
Öztürk: ,,Er is continu kritiek, door alle fracties hier. Karabulut doet niet anders dan kritiek leveren. Natuurlijk geven wij ook kritiek waar nodig, maar het gaat erom dat fracties hier ons in een hoek proberen te duwen, ons te beschimpen en proberen te verbinden aan een bepaald regime.’’
Terugkaatst
Ik word gewoon monddood gemaakt, aldus Selçuk Öztürk, Denk.
Het Denk-Kamerlid verweet daarop Arib niet op te treden wanneer dat gebeurt, maar wel wanneer hij zelf terugslaat. ,,Als het debat terugkaatst, is het niet leuk meer.’’
Dat liet Arib zich niet zeggen. ,,Een beetje respect voor dit huis en de regels die we met elkaar hebben afgesproken. U hoeft geen respect voor mij te hebben, maar wel voor de functie. Stop met allerlei dingen tussendoor naar mij te roepen, stop ermee.’’
Arib ontnam Öztürk daarop het woord en wilde doorgaan met de volgende spreker, CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt. ,,U bent klaar, het is mooi geweest’’, beet ze hem toe. Öztürk verzette zich en wees erop dat hij nog spreektijd over had en daar recht op had. ,,Ik word gewoon monddood gemaakt’’, concludeerde hij met z’n armen uitgestoken in de lucht. ,,Ik ga een klacht indienen.’’ Arib: ,,Doe dat.’’ De Kamervoorzitter mag overigens formeel een Kamerlid het woord ontnemen.
Presidium
Omtzigt gaat niet zomaar voorbij aan het incident. ,,Ik sta toch enigszins perplex over de wijze waarop een collega hier weggezet wordt en vraag u dat in het presidium (het bestuur van de Tweede Kamer, red.) te bespreken. Het kan niet zo zijn dat we elkaar hier in een terroristische hoek wegzetten en voor de rest geen vragen van collega’s beantwoorden. Dat is geen manier van debat voeren.’’ Öztürk wilde daar op reageren, maar dat stond Arib niet toe. ,,Deze discussie is voorbij.’’
Partijleider Tunahan Kuzu reageert op Twitter woedend op het incident. Hij verwijt Arib een wrok te koesteren jegens Denk, waardoor ze niet onafhankelijk meer zou kunnen optreden. Ook verwijt hij VVD-Kamerlid Sven Koopmans, die zich fel uitsprak over de beschuldigingen aan het adres van Karabulut, hypocrisie. ‘Je had vast een 10 voor de VVD-masterclass liegen’, bijt hij hem toe.
Moeizame relatie
Het is niet de eerste keer dat Arib overhoop ligt met de Kamerleden van Denk. Zo ging het eind 2017 ook al flink mis tussen partijleider Tunahan Kuzu en de voorzitter. Kuzu zei dat Arib door vermoeidheid geïrriteerd was, waarop zij hem het woord ontnam. ,,Als iemand vermoeid is bent u het, ga lekker naar huis’’, zei ze. Een paar weken voor de Tweede Kamerverkiezingen in maart dat jaar ging, uitte Arib kritiek geuit op de werkwijze van Kuzu en Öztürk. ,,Die tast het aanzien van de Kamer aan.” Toen zaten Kuzu en Öztürk nog als PvdA-afsplitsing in de Kamer.
Denk pleitte daarna voor een videoscheidsrechter in de Tweede Kamer, die zou moeten beoordelen of het er allemaal wel eerlijk aan toe gaat. Dat plan kreeg geen enkele steun.
Bekijk hieronder de beelden van de eerdere clash tussen Kuzu en Arib.
MSN 06.06.2019 Een debat in de Tweede Kamer over Turkije is donderdag flink uit de hand gelopen, nadat Selçuk Öztürk van DENK SP-Kamerlid Sadet Karabulut had beschuldigd van steun aan een terroristische organisatie. Alle partijen spraken schande van de beschuldiging en riepen Öztürk op de woorden terug te nemen. Die weigerde dat, en beschuldigde Kamervoorzitter Khadija Arib ervan hem monddood te maken.
Öztürk diende een voorstel in om de economische banden met Turkije aan te halen. Diverse partijen vroegen hem of dat wat hem betreft hand in hand moet gaan met kritiek op de regering van de Turkse president Erdogan, en de manier waarop die omgaat met onder meer mensenrechten en persvrijheid. In de verhitte discussie die volgde betichtte Öztürk Karabulut van steun aan de Koerdische PKK, die op de Europese lijst van terreurorganisaties staat.
Kamerleden riepen Öztürk op met bewijzen te komen of zijn beschuldiging terug te nemen, maar die weigerde dat.
Koerdische betogers met portretten van Leyla Guven en ÖcalanEPA
NOS 26.05.2019 Duizenden sympathisanten van de gevangen PKK-leider Öcalan hebben hun hongerstaking beëindigd nadat hun voorman hen daar vanmorgen toe had opgeroepen. Dat heeft de Koerdische oppositiepoliticus Leyla Güven, die 200 dagen geleden het initiatief nam voor de actie, in Diyarbakir bekendgemaakt.
De hongerstaking was bedoeld om de autoriteiten ertoe te bewegen Öcalan niet langer volledig geïsoleerd gevangen te houden. Güvens voorbeeld werd door zo’n 3000 gedetineerde PKK’ers en oppositiepolitici nagevolgd.
Bezoek van advocaten
“Kameraden die zich hebben toegelegd op hongerstakingen en vasten, ik verwacht dat jullie je protest beëindigen”, liet Öcalan weten in een verklaring die vanochtend in Istanbul werd voorgelezen door een van zijn advocaten. Enkele uren later werd duidelijk dat aan de oproep gevolg werd gegeven. Het doel van de actie is bereikt, stelde Güven.
Begin deze maand mochten advocaten voor het eerst in acht jaar tijd de PKK-leider weer bezoeken in zijn gevangenis op een eiland in de Zee van Marmara. Afgelopen woensdag kon Öcalan opnieuw met zijn raadslieden overleggen.
Öcalans PKK is een militante organisatie die strijdt voor meer autonomie van de Koerden. De PKK wordt door Turkije, de EU en de VS bestempeld als terroristische organisatie. Öcalan werd in 1999 in Kenia door Turkse elitetroepen gepakt en meegevoerd naar Turkije. Daar kreeg hij levenslang opgelegd.
Telegraaf 16.05.2019 Een rechtbank in Noord-Cyprus heeft donderdag twee journalisten vrijgesproken die waren aangeklaagd voor het beledigen en belasteren van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan. Tegen hen was vijf jaar celstraf geëist.
Sener Levent, redacteur van het Turkstalige dagblad Afrika, stond terecht samen met journalist Ali Osman Tabak wegens „belediging van een buitenlandse leider.” De krant had een cartoon gepubliceerd waarin een Grieks beeld werd getoond dat op Erdogans hoofd plast.
De cartoon verscheen voor het eerst online tijdens het bezoek van Erdogan aan Griekenland in 2017, en later publiceerde het blad het met de tekst „gezien door Griekse ogen.”
Verslag
Maar rechter Cenkay Inan oordeelde voor een volle rechtszaal in Nicosia dat het beeld „geen belediging was.” Hij zei dat Afrika door de publicatie van de cartoon verslag deed van de gevoelens van sommige Grieken na ontmoetingen tussen Turkse en Griekse leiders.
De rechter verwees ook naar verschillende uitspraken van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens, waarin journalisten werden vrijgesproken voor zogenaamde ’beledigingen’ van politici, op grond van de vrijheid van meningsuiting.
MSN 16.05.2019 Sener Levent, redacteur van het Turkstalige dagblad Afrika, stond terecht samen met journalist Ali Osman Tabak wegens „belediging van een buitenlandse leider.” De krant had een cartoon gepubliceerd waarin een Grieks beeld werd getoond dat op Erdogans hoofd plast.
De cartoon verscheen voor het eerst online tijdens het bezoek van Erdogan aan Griekenland in 2017, en later publiceerde het blad het met de tekst „gezien door Griekse ogen.”
Maar rechter Cenkay Inan oordeelde voor een volle rechtszaal in Nicosia dat het beeld „geen belediging was.” Hij zei dat Afrika door de publicatie van de cartoon verslag deed van de gevoelens van sommige Grieken na ontmoetingen tussen Turkse en Griekse leiders.
De rechter verwees ook naar verschillende uitspraken van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens, waarin journalisten werden vrijgesproken voor zogenaamde ’beledigingen’ van politici, op grond van de vrijheid van meningsuiting.
AD 15.05.2019 Twee Turkse Nederlanders zijn vanmiddag in Athene vrijgesproken van betrokkenheid bij een aanslagplot op de Turkse president Erdogan. De rechtbank stelde dat er geen bewijs was dat Anil S. (27) uit Amsterdam en Burak A. (24) uit Eindhoven onderdeel uitmaakten van een terroristische groepering. De twee mannen zitten al 18 maanden vast.
Anil S. en Burak A. werden in november 2017 samen met zeven anderen aangehouden in de Griekse hoofdstad Athene, een paar dagen voordat de Turkse president Erdogan er een staatsbezoek zou brengen. De zeven zouden onderdeel uit maken van de Turkse links-extremistische organisatie DHKP-C en van plan zijn Erdogan om het leven te brengen tijdens zijn bezoek aan Griekenland.
Nederlandse terroristenlijst
De twee mannen staan in Nederland al sinds augustus 2017 op de nationale terroristenlijst, omdat ze actief zouden zijn voor de verboden DHKP-C. Inlichtingendienst AIVD hield de twee al geruime tijd in de gaten: zo was één van hen in 2013 betrokken bij een incident rond Erdogan in Den Haag. De Turkse president kreeg toen een fles naar zijn hoofd, vlak voordat hij premier Rutte zou ontmoeten. Anil S. was één van de personen die daarvoor werden gearresteerd.
De rechtbank in Athene sprak gisteren alle negen verdachten vrij voor alle aan terrorisme gerelateerde verdenkingen. Wel kregen enkele van hen straffen tot 2 jaar cel opgelegd voor andere misdrijven. Maar omdat ook zij al anderhalf jaar vast zitten, komen ze ook morgen vrij.
De Griekse advocate van de twee Nederlandse mannen zei eerder in deze krant al dat Anil S. en Burak A. ‘alleen maar op vakantie waren in Griekenland’. ,,,Ze waren hier als toeristen. Ze hadden absoluut geen gewelddadige plannen en we hebben daar ook nog geen enkel bewijs voor gezien. Niets in het dossier kan onderbouwen dat er een moordplan was”, zei zij eerder. De twee ontkennen ook dat ze lid zijn van een terroristische organisatie.
De advocate stelde vanmiddag dat haar twee cliënten om een schadevergoeding zullen vragen voor de tijd dat ze hebben vastgezeten.
NU 14.05.2019 Het ministerie van Buitenlandse Zaken waarschuwt mensen die naar Turkije reizen maandag in een aangescherpt reisadvies expliciet voor uitingen die op sociale media zijn gedaan en in Turkije strafbaar zijn.
Het is in Turkije onder meer verboden om het land, president Recep Tayyip Erdogan en de Turkse vlag te beledigen. Met het reisadvies waarschuwt het ministerie reizigers die zich bijvoorbeeld op Facebook of Twitter kritisch over deze onderwerpen hebben uitgelaten.
Daarnaast benadrukt het ministerie dat smartphones en andere elektronische apparaten op Turkse vliegvelden gecontroleerd kunnen worden. Dit kan voorkomen bij een verdenking van betrokkenheid bij organisaties die Turkije als terroristisch beschouwt.
Aanhangers van organisaties of personen die door de Turkse autoriteiten als terroristisch gezien worden, kunnen al snel aangemerkt worden als verdachte. Het ministerie benadrukt dat de veiligheidsautoriteiten in Turkije extra bevoegdheden hebben om verdachten te volgen en staande te houden.
“Voornamelijk Nederlanders met ook de Turkse nationaliteit kunnen bij het inreizen en tijdens hun verblijf in Turkije te maken krijgen met ondervraging of rechtsvervolging”, aldus het reisadvies.
Ministerie: Vraag altijd naar consulaire bijstand
Buitenlandse Zaken benadrukt dat personen die zowel de Nederlandse als Turkse nationaliteit hebben in Turkije als Turkse burgers worden behandeld. Om die reden wordt de Nederlandse ambassade in Ankara niet altijd op de hoogte gebracht bij problemen.
“Ook kan het gebeuren dat het de Nederlandse ambassade niet wordt toegestaan consulaire bijstand te verlenen”, meldt het ministerie. “Vraag bij problemen altijd naar consulaire bijstand van de ambassade of het consulaat-generaal.”
AD 14.05.2019 Het ministerie van Buitenlandse Zaken in Den Haag heeft het reisadvies voor Turkije aangescherpt. Zo moeten reizigers rekening houden met controles van smartphones en andere mobiele informatiedragers op anti-Turkse uitlatingen.
‘Bij controles door de Turkse overheid op onder andere vliegvelden kan uw telefoon of andere elektronische apparatuur worden onderzocht’, staat in het aangescherpte reisadvies. ‘Dit in geval van verdenking van betrokkenheid bij organisaties die Turkije als terroristisch beschouwt. De Turkse overheid kan u vervolgen voor uitingen die buiten Turkije zijn gedaan, ook op sociale media. Houd hier rekening mee als u naar Turkije reist.’
Recente arrestaties
Aanleiding voor de aanscherping zijn ‘recente arrestaties’ van Nederlandse reizigers in Turkije, zegt woordvoerder Anne de Ruiter van de afdeling Buitenlands Beleid en EU van het ministerie. ,,Uitingen op sociale media vormen telkens onderdeel van de aanklacht. De praktijk leert dat de Turkse autoriteiten mobiele informatiedragers controleren. Daar moeten reizigers zich bewust van zijn.”
Het ministerie laat in het midden hoe recent de arrestaties zijn. Volgens de Turks-Nederlandse ondernemer Alaattin Erdal werd twee weken geleden nog, in de meivakantie, een Turkse Rotterdammer opgepakt op een Turks vliegveld en in de cel geplant. ,,Zijn mobieltje is in beslag genomen en doorzocht.’’
Later bleek dat de man op een ‘zwarte lijst’ stond omdat hij op Facebook een post had geliket die kritisch was over de Turkse regering. Erdal: ,,Hij is gelukkig na één dag vrijgelaten omdat hij invloedrijke mensen kende. Terug in Nederland heeft hij zijn mobiel laten nakijken. Er zijn gevallen bekend waarbij een in Turkije beslag genomen mobieltje vol zat met afluisterapparatuur.’’
Toch behoort dit incident volgens Erdal niet tot de arrestaties die Buitenlandse Zaken als aanleiding voor het nieuwe advies opvoert. ,,Deze Rotterdammer heeft geen contact opgenomen met de Nederlandse autoriteiten.’’ Dat gebeurt, zegt hij, vaker niet dan wel. ,,Soms krijgen mensen er geen gelegenheid toe of zijn ze bang dat als ze dat doen er nog meer familieleden bij betrokken worden. Ze houden hun gevangenschap stil.’’
Zeker twaalf Nederturken
Dat is volgens hem ook de reden dat Buitenlandse Zaken vaag doet over het aantal Turkse Nederlanders dat, bijvoorbeeld door een kritische tweet, in de cel in Turkije beland is. Minister Blok van Buitenlandse Zaken verklaarde vorige maand dat er nog zeker twaalf Turkse Nederlanders vastzitten in Turkije of het land niet mogen verlaten. In de nasleep van de mislukte coup in Turkije, in 2016, werden ze gearresteerd tijdens familiebezoek of vakantie.
Bij de meesten gebeurde dit vanwege vermeende banden met de beweging van Fethullah Gülen, de Turkse moslimgeestelijke die in ballingschap leeft in de Verenigde Staten en achter de coup zou zitten. Enkele Nederturken belandden in de cel vanwege belediging van de Turkse president Erdogan op sociale media. Het Turkse consulaat in Nederland opende in 2017 een ‘kliklijn’ om melding te maken van mensen die zich negatief over hem uitlaten.
Erdal zelf piekert er niet over naar Turkije af te reizen. Hij is voor landverrader op de Turkse tv uitgemaakt omdat hij voorzitter is van de Stichting Cosmicus dat banden met Gülen zou hebben. ,,Ik ging vroeger wel drie, vier keer per jaar naar Istanboel, waar ik vrienden en familie heb. Ik mis het erg. Maar ik zou veel te veel risico lopen.’’
Hij vermoedt dat er veel meer dan twaalf Turkse Nederlanders vastzitten in Turkije. ,,Het getal van twaalf is, denk ik, veel te laag. Ik ken zelf al best wat gevallen.’’
In augustus vorig jaar werd een 24-jarige Turkse Nederlander uit Harderwijk in Turkije opgepakt op verdenking van het ‘steun betuigen aan terroristen’. Dit omdat hij tijdens de Supercup-wedstrijd Besiktas – Konyaspor ‘per ongeluk’ achter een spandoek zat met een steunbetuiging aan twee opgepakte leraren. De twintiger werd eind augustus vrijgelaten maar geldt nog wel als verdachte en mag Turkije niet verlaten.
De aanscherping van het reisadvies voor Turkije wekt bij veel Turkse Nederlanders verbazing. Onder hen de Nijmeegse documentairemaker Sinan Can (41), zoon van Turkse ouders en bekend van Wie is de Mol. Hij is ‘eigenlijk alleen’ verbaasd over het moment van de aanscherping.
,,Die hele intimidatie is in Turkije natuurlijk al een tijd aan de gang: mensen worden nu al vaak opgehouden bij de douane op het vliegveld. Ik maak me geen zorgen, nee. Ik heb inderdaad kritische documentaires gemaakt, maar dat is al een tijd geleden: ik ben nu meer bezig met het Midden-Oosten. Ik sta niet op de ‘toplist’ of zoiets. En ik denk dat Turkije zich eerder focust op specifieke bewegingen zoals de Gülenisten. Die worden echt als de vijand beschouwd.’’
De Turkse politie kan volgens hem onmogelijk álle kritische uitspraken op social media volgen. ,,Sinds Erdogan in de steden aan de verliezende hand is, hebben ze zoveel mensen om te volgen. En dus wordt het nogal willekeurig wie ze eruit pikken.’’
Het is duidelijk: alleen Turkse Nederlanders moeten op hun tellen passen, niet andere Nederlanders, aldus Ebru Umar.
Halfhartig
Ook columnist Ebru Umar, die in 2016 in Turkije werd gearresteerd vanwege kritische tweets over Erdogan, is verbaasd over het tijdstip. ,,Waarom vertelt Buitenlandse Zaken niet meer over de aanleiding voor dit advies? Want arrestaties zijn er natuurlijk al veel langer. Zo’n vage mededeling maakt mij een beetje paranoïde.’’
Umar vindt het ook een halfhartig advies. ,,Het is duidelijk: alleen Turkse Nederlanders moeten op hun tellen passen, niet andere Nederlanders. Maar waarschijnlijk kan Buitenlandse Zaken dit niet zeggen omdat het dan zogenaamd racistisch is.’’
Umar ontraadt iedereen –van welke afkomst ook – naar Turkije af te reizen. ,,Wat mensen zich niet realiseren is dat Turkije geen rechtsstaat is. Dat wil dus zeggen dat de politie helemaal geen reden hóéft te hebben om je op te pakken.’’ Vooral Turkse Nederlanders met een dubbele nationaliteit zijn volgens haar vogelvrij. ,,Die worden in Turkije gewoon als Turk beschouwd.’’
Hoewel ze zich jaren heerlijk gevoeld heeft in haar huis in Kusadasi aan de kust, gaat Umar nu nooit meer naar Turkije. ,,Dat wil ik niet en dat kan ook niet. Ik heb, toen ik met hulp van de Nederlandse regering uit de gevangenis was gehaald, van Buitenlandse Zaken te horen gekregen dat ze me één keer zo zouden helpen, daarna niet meer. En ik besef maar al te goed dat ik die hulp heb gekregen omdat er zoveel persaandacht was. Wat er met andere Nederlanders in de Turkse cel gebeurt, is onduidelijk. Ook Buitenlandse Zaken zegt daar weinig over: valt dat je niet op?’’
President Erdogan gisteren voorafgaand aan een iftar-maaltijd op het Taksimplein in Istanbul ANP
NOS 13.05.2019 Het ministerie van Buitenlandse Zaken in Den Haag heeft het reisadvies voor Turkije aangescherpt. Mensen die naar het land willen reizen worden erop gewezen dat de Turkse autoriteiten mobiele telefoons en andere apparatuur kunnen onderzoeken, als er een verdenking is van betrokkenheid bij organisaties die door Turkije als terroristisch worden gezien.
De anti-terrorismewet is in Turkije veel breder gedefinieerd dan in Europese landen. Daardoor treft de verdenking van “betrokkenheid bij een terroristische organisatie” een veel grotere groep mensen dan bijvoorbeeld in Nederland het geval zou zijn. De controles door de politie van telefoons en elektronica kunnen onder meer plaatsvinden op vliegvelden, zonder dat er een officieel onderzoek is gestart of een advocaat is ingeschakeld.
Verder kan de Turkse justitie vervolging instellen voor uitingen die Turkije onwelgevallig zijn, ook als die buiten het land zijn gedaan, bijvoorbeeld op sociale media. Dan gaat het ook om uitspraken die in Nederland en andere EU-landen onder de vrijheid van meningsuiting zouden vallen.
Onacceptabel
Twee maanden geleden ontstond diplomatieke spanning tussen Duitsland en Turkije. Dat gebeurde na berichten in Duitse media dat minister Soylu van Buitenlandse Zaken had gezegd dat mensen die in Duitsland of Europa bijeenkomsten van de Koerdische PKK hadden bezocht, in Turkije zouden worden opgepakt en vastgezet.
De PKK wordt door Turkije, de Europese Unie en de VS als een terroristische organisatie beschouwd. Duitsland noemde de uitspraken onacceptabel, maar volgens Turkije waren ze verdraaid. “Turkije zal gewone toeristen uit Duitsland en andere landen blijven verwelkomen met de traditionele Turkse gastvrijheid”, stond in een officiële verklaring.
Een andere organisatie die door Turkije als terroristisch wordt gezien is de Gülenbeweging, die door Ankara verantwoordelijk wordt gehouden voor de mislukte staatsgreep van juli 2016.
Geen opgaaf van redenen
Buitenlandse Zaken wijst er verder op dat Nederlanders die ook de Turkse nationaliteit hebben tijdens hun verblijf kunnen worden ondervraagd of vervolgd. In een strafzaak kunnen verdachten in voorlopige hechtenis worden gehouden of een uitreisverbod krijgen, zonder opgaaf van redenen.
Omdat Turkse Nederlanders op Turks grondgebied als Turks burger worden behandeld, is het mogelijk dat de Nederlandse ambassade bij een arrestatie niet wordt geïnformeerd, of geen toestemming krijgt om consulaire hulp te verlenen.
NOS 11.05.2019 De oppositie had gewonnen, hun leider was al beëdigd als de nieuwe burgemeester van de stad, maar de verkiezingen in Istanbul moeten over. Ekrem Imamoglu moest deze week zijn ambt weer inleveren. President Erdogan eiste nieuwe verkiezingen en de Kiesraad gaf hem zijn zin.
Tot ieders verrassing was Imamoglu na dat besluit niet boos of bitter, maar eerder vrolijk. “We hebben er zin in”, zei hij dezelfde avond nog terwijl hij op het podium zijn mouwen oprolde. “Met een lach op ons gezicht, met hoop en liefde, en met respect, gaan we terugnemen waar we recht op hebben.”
Zo kennen Turken Imamoglu’s partij de CHP niet. Zeker bij de aanhang van Erdogan heeft de oude republikeinse volkspartij CHP een imago van uitsluiting en neerkijken op mensen. Bij deze verkiezingen gooide de partij het over een totaal andere boeg. De leiders in de grote steden gingen in de leer bij Ates Ilyas Bassoy, die ‘radicale liefde’ predikt als politieke strategie tegen Erdogan.
Bassoys ‘Boek van Radicale Liefde’ werd een leidraad. In belangrijke steden als Istanbul en Ankara werd voor het eerst in twintig jaar gewonnen. Voor het eerst sinds de opkomst van de AKP lukte het de oppositie bij deze lokale verkiezingen door de almacht van Erdogan heen te breken.
Oppositie Istanbul niet boos of bitter: ‘Niet meedoen aan de spiraal van woede’
Vijf vragen aan politiek strateeg Ates Ilyas Bassoy, over zijn theorie, Erdogan, en ‘sterke leiders’ elders in de wereld.
Wat staat er in uw Boek van Radicale Liefde?
“Onze filosofie is dat het onmogelijk is kwaad met kwaad te bestrijden. Tegen een kwade kracht, degenen die zich wapenen en vechten, kun je geen succes hebben door je zelf ook te wapenen. Maar met liefde kun je overwinnen. En verkiezingen bieden een kans.”
“Tegenover ons staan leiders die angst inzetten om grote massa’s aan zicht te binden. Als het hen lukt via angst, dan kunnen wij mensen aantrekken via liefde. Angst is niet de enige krachtige emotie, er is er nog een; liefde, delen, samenleven. En wij zeggen: blijft weg van arrogantie, vervreemd mensen niet van je, omarm ook de aanhangers van je tegenstander.”
Wat bedoelt u met ‘radicaal’?
“Er is een verschil tussen liefde en radicale liefde. Want zelfs dictators gebruiken liefde, maar hun liefde gaat uit naar degenen die hen liefhebben. Je moet dieper gaan, en dat is radicale liefde: contact maken met mensen aan de andere kant, die soms vol met haat tegenover je staan. Daarvoor moet je de arrogantie en het neerkijken op mensen die bijvoorbeeld op Erdogan stemmen laten varen. En proberen ook hen te begrijpen en met ze te praten.”
“Als je op die manier liefhebt, op een radicale manier, dan wordt het een wapen. Als we liefde als een strategie gebruiken, dan wordt het een kracht. Hun achilleshiel is de liefde. Dus als je ze van die kant raakt, hebben ze geen antwoord.”
President Erdogan is alom aanwezig in de Turkse politiek, hoe adviseert u de oppositie met hem om te gaan?
“Wees niet de vijand van Tayyip Erdogan. Negeer Tayyip Erdogan, doe alsof hij niet bestaat. En reageer niet op hem of zijn partij; bedrijf geen politiek vanuit de reactie. Dit is de eerste regel.”
“En de tweede regel: omarm zijn aanhang. Probeer ook aan de kant te staan van degenen die van hem houden. Veel arme Turken zijn aanhanger van hem. Als je zijn vijand wordt, dan lijkt het of je de vijand bent van de armen. En dat wil je niet, je wilt een medestander zijn van de armen.”
Wat heeft de Turkse oppositie de afgelopen jaren verkeerd gedaan?
“Ik zal een voorbeeld geven. Robert de Niro zei ‘fuck Trump’ tegen de mensen. Dit is precies wat je niet moet doen. Wij waren de afgelopen 25 jaar als Robert de Niro. De hele tijd boos, schelden, mensen uitsluiten. Inmiddels begrijpen we dat dit gedrag verkeerd was. Tegenover Trump en tegenover Erdogan.”
“Daarnaast denken we soms te moeilijk. Er zit een hooghartigheid in ons, in hoogopgeleide mensen die denken dat het allemaal heel ingewikkeld is. Het kan heel simpel: radicale liefde. Wat simpel is, blijft hangen bij mensen.”
Wat vond u van Imamoglu’s reactie op het besluit de verkiezingsuitslag te schrappen?
“Imamoglu is een belichaming van het Boek van Radicale Liefde. Hij is dichtbij en echt onder de mensen. Toen het besluit kwam, waren veel Turken de eerste vasten aan het breken, op de eerste dag van de Ramadan. Imamoglu kwam in beeld, hij was bij een eenvoudig gezin de iftar aan het eten. Dat is een beeld, maar het is ook echt wie hij is.”
“En hij koos de juiste woorden. Vastbesloten, maar niet vechten. Je recht opeisen, maar niet hun spel meespelen. Niet meedoen aan de spiraal van woede. Dat krijgt hij allemaal terug richting de nieuwe verkiezingsdag op 23 juni. Ze zullen constant proberen het imago, het beeld van Imamoglu te beschadigen. De strategie van de AKP wordt hem kwaad te maken en uit de tent te lokken, denk ik. Maar ik denk ook dat ze dat niet gaat lukken.”
Elsevier 07.05.2019 De Oostenrijkse bondskanselier Sebastian Kurz (ÖVP) heeft opgeroepen tot beëindiging van de onderhandelingen over toetreding van Turkije tot de EU. Kurz riep daartoe op na de ongeldig verklaarde gemeenteraadsverkiezingen in Istanbul.
‘Wie democratische verkiezingen niet accepteert, heeft in de EU niets te zoeken,’ zei Kurz dinsdag. Turkije heeft zich al jaren met grote stappen van de EU verwijderd, vooral sinds de mislukte couppoging in 2016. ‘Er zijn nog steeds sterke systematische beperkingen van de vrijheid van meningsuiting en de persvrijheid,’ stelde Kurz.
Kurz geldt al langer als prominent pleitbezorger van een officiële beëindiging van de toetredingsonderhandelingen met Turkije. Ook de Oostenrijkse EU-Commissaris Johannes Hahn, partijgenoot van Kurz, heeft hier al om gevraagd.
De Duitse bondskanselier Angela Merkel (CDU) zei in januari dat Turkije waarschijnlijk niet binnen afzienbare tijd lid van de EU zal worden, maar dat de toetredingsonderhandelingen niet zomaar mogen worden afgebroken.
Burgemeester al geïnstalleerd
Het Turkse staatspersbureau Anadolu meldde maandag dat de kiesraad heeft besloten dat de gemeenteraadsverkiezingen in Istanbul over moeten. De nieuwe verkiezingen zijn op 23 juni.
Volgens president Recep Tayyip Erdogan echter, wiens AK-partij de verkiezingen in Istanbul verloor, zijn er onregelmatigheden voorgevallen. Vlak na de verkiezingen sprak hij van ‘georganiseerde misdaad’ die invloed zou hebben gehad op de stembusgang. Maar ook na hertellingen en bezwaarprocedures bleek dat de oppositie de verkiezingen had gewonnen. De verkiezingen ongeldig laten verklaren was de allerlaatste mogelijkheid voor de AKP om een andere uitslag te bewerkstelligen.
Afshin Ellian@AfshinEllian1
De Turkse democratie is dood, leve de strijd om de Turkse democratie: Verloren verkiezingen Erdogan moeten opnieuw #İstanbul349
CHP-leider Kemal Kiliçdaroglu beschuldigt de AKP ervan dat zij de kiesraad politiek onder druk heeft gezet. Erdogan ontkent dat.
‘Wat hier gebeurt, heeft niets te maken met democratie en is niet wettig. Het is overduidelijk dat dit alleen kan gebeuren in een dictatuur,’ zegt een woordvoerder van de CHP. ‘Je mag blijkbaar niet winnen van de AKP. De wil van het volk wordt genegeerd.’
Woedende burgers gingen de straat op na de bekendmaking:
Begin april analyseerde The New York Times dat er voor Erdogan veel op het spel staat bij de gemeenteraadsverkiezingen in Istanbul.
De AK-partij heeft de macht in de stad sinds 2002. Analisten en tegenstanders van de regering beweren dat de AK-partij de gemeentelijke geldstromen stevig in haar greep heeft met smeergeld en vriendjespolitiek.
Het zou onder meer gaan om tienduizenden corrupte aanbestedingen. Daarmee zouden honderden miljarden lira’s aan publiek geld gemoeid zijn. Die bedragen zouden gaan naar megalomane infrastructuurprojecten en gemeentelijke diensten die worden uitgevoerd door bedrijven van bevoordeelde zakenpartners
Karel Mercx@KarelMercx
De index met de 100 grootste bedrijven uit Turkije bereikt de laagste stand uit 2019. Meerdere gap-downs is geen sterk teken… 4
De CHP beloofde de financiële administratie van de stad openbaar te maken en te laten bekijken door onafhankelijke accountants. Ekrem Imamoglu zei eerder al dat hij vreest dat regeringspartij AKP nog voor de machtswisseling zou proberen om alle gegevens van de gemeente van de computers te verwijderen.
Imamoglu beloofde ‘een einde te maken aan het bestuur in ‘AKP-stijl’ en ‘naam voor naam’ bekend te maken hoeveel geld naar wie was overgemaakt en ‘welk familielid, welke broer en welke oom welke aanbesteding had gewonnen’.
Een vereniging van boogschutters kreeg 16 miljoen lira, (2,3 miljoen euro). Bilal Erdogan – een zoon van Erdogan – zat in het bestuur.
TURGEV, een stichting voor jeugd en onderwijs, kreeg 51 miljoen lira (7,4 miljoen euro). Erdogans dochter Esra Albayrak, zit in het bestuur.
De Turkse Technologie Team Stichting, waar Erdogans schoonzoon Selcuk Bayraktar de raad van bestuur voorzit, kreeg 41 miljoen lira (5,9 miljoen euro). (Bron: NYT)
Dat is niet alles: volgens de Turkse onderzoeksjournalist Cigdem Toker zijn in 2018 miljoenen gemeentegeld overgemaakt aan stichtingen en goededoelenorganisaties die worden bestuurd door familieleden van president Erdogan.
Lira krijgt weer een tik
De politieke onrust is meteen te voelen op de financiële markten. Maandag daalde de waarde van de lira met zo’n 2 procent ten opzichte van de euro. De waarde van de lira staat al langer onder druk. In februari moest 6 lira worden betaald voor een euro. Dat is opgelopen tot ruim 6,85 lira.
Turkije kampt sinds maart voor het eerst in meer dan tien jaar weer met een recessie. Onder meer de waardedaling van de lira, gekoppeld aan de vele leningen die Turkse bedrijven hebben bij buitenlandse kredietverstrekkers, doet de economie geen goed.
NOS 07.05.2019 In Istanbul is vanavond geprotesteerd tegen het besluit van de kiesraad de verkiezingsuitslag in Istanbul ongeldig te verklaren en nieuwe verkiezingen voor juni uit te schrijven. Het protest verliep vreedzaam. De politie en andere functionarissen bleven steeds in de buurt van de betogers.
De demonstranten scandeerden leuzen zoals ‘schouder aan schouder tegen het fascisme’ en ‘dit is het begin, we gaan door met de strijd’. In andere delen van de stad was te horen hoe mensen met de ramen open op potten en pannen sloegen, zoals dat bij de anti-regeringsprotesten in 2013 in Istanbul ook gebeurde.
De orde van advocaten in Istanbul heeft ook tot protest opgeroepen tegen de annulering van de verkiezingsuitslag.
‘Versterking democratie’
President Erdogan zei vandaag dat nieuwe verkiezingen de democratie in het land alleen maar zullen versterken. De oppositie noemt het besluit van de kiesraad schandelijk. Een partijleider van de oppositie zei dat de wil van het volk wordt vertrapt in Istanbul. Erdogan heeft zich nooit neergelegd bij het verlies van zijn AK-Partij in Turkijes culturele en economische hoofdstad.
De verkiezingen van 31 maart 2019 in Istanbul werden na een reeks hertellingen gewonnen door de seculiere partij CHP. Lijsttrekker Imamoglu is al geïnstalleerd als burgemeester. Hij heeft zijn aanhang opgeroepen tot kalmte en een nieuwe verkiezingsoverwinning op 23 juni beloofd.
Guy Verhofstadt, de leider van de liberale fractie in het Europees parlement schrijft op Twitter dat Turkije afglijdt naar een dictatuur. Die mening wordt links en rechts gedeeld in het parlement.
NOS 07.05.2019 Een aanval op de grootste oppositiepartij van Turkije, een nieuw dieptepunt in de democratische ontmanteling van het land en een Kiesraad die is bezweken onder de politieke druk van president Erdogan. Deze woorden gebruikt Kati Piri, Turkije-rapporteur van het Europees Parlement en Europarlementariër voor de PvdA in reactie op de ongeldig verklaarde burgemeestersverkiezing in Istanbul.
Gisteren besloot de Turkse kiesraad dat de verkiezingen in Istanbul op 23 juni over moeten. De verkiezingen van 31 maart werden gewonnen door een kandidaat van oppositiepartij CHP, Ekrem Imamoglu. Hij is inmiddels al geïnstalleerd als burgemeester. De uitslag leidde tot grote frustratie bij president Erdogan; zijn AKP verloor zo de grootste stad van het land.
Turkije-rapporteur Piri noemt het ongekend in de Turkse geschiedenis dat de verliezer van een verkiezing dat niet erkent. “Turkije is nooit een perfecte democratie geweest, maar er was altijd één regel in de afgelopen zes decennia: dat was dat de verkiezingen toch min of meer vrij en eerlijk verliepen”, zegt ze in het NOS Radio 1 Journaal.
AKP: grootschalige fraude
Volgens de AKP is er bij de verkiezingen in Istanbul sprake geweest van grootschalige fraude. Verkiezingsmedewerkers zouden geen ambtenaren zijn geweest en uitslagformulieren zouden niet zijn ondertekend. Volgens Piri is daar geen enkel bewijs voor en waren de verkiezingsmedewerkers juist benoemd door de AKP en goedgekeurd voor de verkiezing.
“Dit is typisch zo’n voorbeeld van hoe je regels na de uitslag van een verkiezing gaat veranderen”, aldus Piri. Op Twitter reageerde ze vlak na het bekend worden zo:
Ook Turkije-correspondent Lucas Waagmeester in Istanbul zet vraagtekens bij de gang van zaken. “Tegelijk met de burgemeestersverkiezing werd er gekozen voor wijkraden en districten. Als er echt een probleem is, dan zou er nu reden zijn ook die andere verkiezingen ongeldig te verklaren, maar dat gebeurt niet. Hoe je er ook naar kijkt, al ga je ondersteboven hangen, er klopt hier gewoon heel veel niet aan.”
Volgens Turkije-rapporteur Piri is de Kiesraad in Turkije onder druk gezet door president Erdogan. Istanbul is een enorm belangrijke stad voor Turkije en de Turkse economie. “Erdogan was er zelf ooit burgemeester”, zegt Piri. “Een bekende uitspraak van hem is: ‘wie Istanbul wint, wint heel Turkije’. Kennelijk was het een stap te ver om ook na het verlies van het burgemeesterschap in Ankara, ook toe te geven dat ze de macht niet meer hebben in Istanbul.”
Imamoglu: ‘Alles komt goed’
In Istanbul was het gisteren na de bekendmaking van de Kiesraad even onrustig, zag correspondent Lucas Waagmeester. Toch waren er geen grote demonstraties, vermoedelijk omdat werd verwacht dat de politie hard zou optreden.
Burgemeester Imamoglu bleef gisteren tijdens een toespraak kalm. Volgens Waagmeester sprak hij op een verzoenende toon en zei: “De reden dat mijn ambt me wordt afgenomen, is dat ik altijd heb gezegd dat ik het volk wil dienen en niet gehoorzaam wil zijn aan de president.”
Turkije-rapporteur Piri valt het op dat de oppositie positief blijft: “De slogan van de nieuwe burgemeester is “alles komt goed”, wij gaan deze nieuwe verkiezing opnieuw weer winnen.” De partij van Imamoglu, de CHP, heeft inmiddels ook bekend gemaakt opnieuw mee te doen aan de verkiezingen.
Ekrem Imamoglu staat de pers te woordEPA
Overigens is Istanbul niet de enige plaats waar eerder verkozen burgemeesters alsnog moeten plaatsmaken. Het gebeurde de afgelopen weken op tal van plaatsen in het zuidoosten van Turkije, plekken waar veelal Koerdische politici de burgemeestersverkiezingen wonnen.
Waagmeester: “Op allerlei plaatsen zijn de gekozen Koerdische burgemeesters in verband gebracht met terrorisme. De burgemeesterstaken zijn daar overgenomen door regeringsfunctionarissen.”
EU-buitenlandcoördinator Mogherini en EU-commissaris Hahn, die gaat over uitbreidingsonderhandelingen, schrijven in een gezamenlijke verklaring dat het tegenhouden van verkozen burgemeesters ingaat tegen de kern van de democratie en de Turkse verplichtingen als lid van de Raad van Europa ondermijnen.
Over de geannuleerde verkiezing in Istanbul willen Mogherini en Hahn dat de precieze redenen door de Kiesraad bekend worden gemaakt. Ook verwachten ze dat de Turkse regering buitenlandse verkiezingswaarnemers zal toelaten bij de nieuwe verkiezingen op 23 juni.
Lucas Waagmeester
@NOSWaagmeester
Europese Commissie over het schrappen van de verkiezingsuitslag in Istanbul: ‘Een verantwoording voor deze vergaande beslissing moet nu openbaar worden, zodat het publiek erover kan oordelen.’
NU 07.05.2019 De Turkse president Recep Tayyip Erdogan heeft dinsdag het besluit van de Turkse kiesraad om de burgemeestersverkiezingen in de stad Istanboel over te doen toegejuicht. Hij stelt dat de verkiezingen van afgelopen maart door “georganiseerde corruptie” leidden tot een onterechte nederlaag voor zijn partij, de AKP.
Bij de lokale verkiezingen op 31 maart verloor de kandidaat van Erdogans AKP, oud-premier Binali Yildirim, nipt van oppositiekandidaat Ekrem Imamoglu van de CHP.
Dat gold als een flinke klap voor de AKP: Istanboel is het commerciële centrum van Turkije en was 25 jaar lang in handen van de AKP en diens islamitische voorloper.
De kiesraad maakte maandag bekend dat er op 23 juni nieuwe burgemeestersverkiezingen worden gehouden in de grootste stad van het land. Aan dat besluit gingen talloze hertellingen van de stemmen vooraf.
CHP zal nieuwe verkiezingen niet boycotten
Imamoglu is al geïnstalleerd als burgemeester van de stad, maar zijn mandaat zal worden geannuleerd. De verkiezingen in districten en de gemeenteraadsverkiezingen worden niet opnieuw gehouden.
De CHP heeft dinsdag bekendgemaakt dat de partij de nieuwe verkiezingen niet zal boycotten. Verschillende kleinere oppositiepartijen hebben gezegd dat zij zich mogelijk achter de CHP zullen scharen.
Verkiezingen volgens Erdogan ‘volledig illegaal’
De Turkse president vertelde parlementariërs van de AKP dinsdag: “Wij zien dit als een belangrijke stap om onze democratie te verstevigen. We geloven dat er sprake was van georganiseerde corruptie en volledige illegaliteit tijdens de burgemeestersverkiezingen in Istanboel.”
De kiesraad ging mee in het bezwaar van de AKP dat er onbevoegde waarnemers in de stemlokalen hadden gezeten. Dit moeten ambtenaren zijn en dat was niet overal het geval, ondanks dat de kiesraad hen in eerste instantie goedgekeurd had.
Het is om die reden vooralsnog onduidelijk waarom alleen de burgemeestersverkiezingen over moeten en niet de andere stembusgangen, die op dezelfde dag en in dezelfde stemlokalen plaatsvonden. Bij de verkiezingen in districten en de gemeenteraadsverkiezingen werden door de AKP overigens wel goede resultaten behaald.
De nederlaag in Istanboel was extra pijnlijk voor Erdogan, die tijdens de jaren negentig burgemeester van Istanboel was en voorafgaand aan de verkiezingen in maart uitgebreid campagne voerde in de stad.
Een woordvoerder van de AKP ontkende dinsdag dat de kiesraad besloot nieuwe verkiezingen uit te schrijven om één partij te bevoordelen ten opzichte van de andere partijen.
Turkse lira kreeg klap door besluit kiesraad
Het besluit van de Turkse kiesraad leidde maandag tot een duikeling van de Turkse lira ten opzichte van de Amerikaanse dollar. Investeerders maken zich zorgen over de resulterende politieke onzekerheid. Turkse zakenmensen hebben de zet veroordeeld, maar volgens Erdogan moeten zij “hun plaats kennen”.
De Turkse president stelt dat het zakken van de lirakoers het resultaat is van “economische sabotage” en bezwoer aanvallen op de Turkse economie te zullen afslaan. “Wat gaan we dan doen? Vanaf nu zullen we hetzelfde doen als wat we met terroristen hebben gedaan.”
NOS 06.05.2019 PKK-leider Abdullah Öcalan, die sinds 1999 een levenslange celstraf uitzit op een eiland in de Zee van Marmara, heeft opgeroepen tot “diepgaande maatschappelijke verzoening” in Turkije. Advocaten, die hem voor het eerst in acht jaar tijd hebben mogen bezoeken, hebben een verklaring van hem naar buiten gebracht.
Om de problemen in Turkije op te lossen moeten de partijen “afstand nemen van polarisering en de cultuur van strijd”, schrijf Öcalan. In plaats daarvan moeten ze zich richten op wat hij noemt “democratische onderhandelingen”.
De twee advocaten zijn donderdag een uur lang bij hem geweest op het gevangeniseiland Imrali, waar Öcalan in vrijwel volledig isolement wordt vastgehouden. In januari mocht hij voor het eerst in twee jaar zijn broer ontmoeten.
Vorige week hadden eigenlijk vier advocaten hem willen spreken, maar ze kregen niet allemaal toestemming om naar het eiland te reizen. Uit protest tegen de behandeling van Öcalan is de leider van de voornamelijk Koerdische oppositiepartij HDP in hongerstaking gegaan.
Zo’n 3000 Koerdische gevangenen hebben haar voorbeeld gevolgd, zegt de HDP. Öcalan roept hen op hun gezondheid en hun leven niet in gevaar te laten komen. Acht gevangenen zouden uit protest zelfmoord hebben gepleegd.
Turkse gevoeligheden
In maart 2015 had Öcalan in een boodschap naar aanleiding van het Koerdische nieuwjaar de PKK al eens aangespoord de wapens neer te leggen. Maar later dat jaar liepen onderhandelingen tussen Ankara en de PKK spaak, waarna het geweld over en weer weer oplaaide. De PKK, die strijdt voor meer Koerdische autonomie, wordt door Turkije, de Europese Unie en de VS beschouwd als een terroristische organisatie.
In de verklaring die vandaag is gepubliceerd gaat Öcalan ook in op de situatie in Syrië, waar de door Koerden gecontroleerde oppositiebeweging SDF een belangrijke rol speelt. De Koerdische YPG-militie binnen de SDF, die wordt gesteund door de VS en die nauwe banden heeft met de PKK, heeft grote delen van Noord-Syrië in handen. Öcalan dringt aan op een vreedzame oplossing voor Syrië, waarbij volgens hem ook rekening moet worden gehouden met de Turkse gevoeligheden.
Onder Koerdische YPG-strijders geniet Öcalan nog altijd veel respect. Maar Turkije ziet de YPG als onderdeel van de PKK en het Turkse leger heeft twee keer een inval gedaan in Noord-Syrië om de Koerdische strijdgroep aan te pakken.
Telegraaf 06.05.2019De Turkse lira kreeg maandag een nieuwe tik te verwerken. De waarde van de Turkse munteenheid ten opzichte van de dollar en de euro ging flink omlaag nadat bekend werd dat de lokale verkiezingen in Istanbul moeten worden overgedaan.
Oppositiepartij CHP won en inmiddels is Ekrem Imamoglu van die partij al geïnstalleerd als burgemeester van de belangrijkste stad van Turkije, maar de AK-partij van president Recep Tayyip Erdogan sprak direct na de verkiezingsnederlaag van onregelmatigheden. De centrale kiesraad heeft nu na een evaluatie besloten dat de verkiezingen opnieuw moeten. De nieuwe verkiezingen worden gehouden op 23 juni 2019.
Maandag daalde de waarde van de lira met ongeveer 2 procent ten opzichte van de euro en de dollar. De waarde van de lira staat al langer onder druk. In februari moest 6 lira worden betaald voor een euro. Dat is inmiddels opgelopen tot ruim 6,85 lira.
NU 06.05.2019 De Turkse kiesraad heeft besloten dat de burgemeestersverkiezingen in Istanboel opnieuw moeten worden gehouden. Op 23 juni zullen de inwoners weer naar de stembus gaan, laat de kiesraad maandagavond in een verklaring weten.
Bij de lokale verkiezingen, die eind maart werden gehouden, verloor de kandidaat van president Recep Tayyip Erdogans AK-partij van oppositiekandidaat Ekrem Imamoglu van de CHP.
Imamoglu is al geïnstalleerd als burgemeester van de stad, maar zijn mandaat zal worden geannuleerd. De verkiezingen in districten en de gemeenteraadsverkiezingen worden niet opnieuw gehouden.
Erdogan riep afgelopen maand meerdere malen op tot nieuwe verkiezingen, omdat ze volgens hem niet juist waren verlopen. De AK-partij diende dan ook een beroep in bij de kiesraad. Ook werden de stemmen in Istanboel al talloze keren herteld.
Zo claimde de AK-partij dat er ruim 46.000 stemmen zonder juiste naam waren uitgebracht. In werkelijkheid lag dat aantal op ruim 750. Daarnaast zouden er onbevoegde waarnemers in de stemlokalen hebben gezeten, terwijl deze mensen goedgekeurd waren door de kiesraad. Harde bewijzen ontbreken dus vooralsnog.
Nieuwe verkiezingen deze zomer
De CHP heeft al laten weten dat de nieuwe verkiezingen, die voor deze zomer gepland staan, niet rechtmatig en niet legitiem zijn. Volgens de partij laat de nieuwe stembusgang zien dat het land een dictatuur geworden is.
Vorige week liet Erdogans kandidaat, oud-premier Binali Yildirim, nog weten na zijn verlies geen zin te hebben in een nieuwe stembusgang.
De Turkse lira, die door de aanhoudende onzekerheid toch al onder druk stond, ging direct onderuit ten opzichte van de dollar en de euro.
NOS 06.05.2019 De Turkse kiesraad heeft de verkiezingen in Istanbul ongeldig verklaard, meldt het Turkse staatspersbureau Anadolu. De verkiezingen van 31 maart 2019 werden gewonnen door een kandidaat van oppositiepartij CHP, Ekrem Imamoglu. Die was al geïnstalleerd als burgemeester.
De uitslag leidde tot grote frustratie bij president Erdogan, wiens AK-partij de verkiezingen in de grootste stad van het land verloor. Volgens Erdogan zijn er bij de verkiezingen onregelmatigheden geconstateerd. Hij zei dat de “georganiseerde misdaad” invloed had gehad op de stemming.
Maar ook na hertellingen en bezwaarprocedures bleek dat Imamoglu de verkiezingen had gewonnen. Deze stap, het annuleren van de verkiezingen, was de allerlaatste mogelijkheid voor de AKP om de uitslag van de verkiezingen tegen te gaan. Volgens de AKP-vertegenwoordiger in de kiesraad is de uitslag geannuleerd omdat verkiezingsmedewerkers geen ambtenaren waren. Ook waren volgens hem uitslagformulieren niet ondertekend.
Een hoge functionaris van de oppositie heeft woedend gereageerd. Hij stelt dat het systeem “niet-democratisch en onwettig is”. Hij spreekt van een “duidelijke dictatuur”. De nieuwe verkiezingen worden op 23 juni gehouden.
Geen grote bewijzen
Volgens de AKP is er bij de verkiezingen sprake geweest van grootschalige fraude. “Erdogan herhaalt dat ook steeds”, zegt correspondent Lucas Waagmeester. “Publiekelijk hebben we daar niet heel grote bewijzen voor gezien. Ze zeggen dat gewoon en ze beweren dat ze die bewijzen aan de kiesraad hebben gegeven.”
Ook in Ankara verloor de partij overigens de verkiezingen. “Een groot deel van de leden van de kiesraad is benoemd door de AKP. Dat zijn voornamelijk juristen. Maar de AKP is niet in staat dat verlies toe te geven. Je mag nu wel grote vraagtekens zetten bij de vraag of de kiesraad onafhankelijk is”, zegt Waagmeester.
Er rezen de laatste jaren vaker twijfels over de democratie in Turkije. Zo staan vrije media en rechtspraak onder druk, net als democratische instituties. Waagmeester: “Erdogan zegt altijd als hij daarop wordt aangesproken: maar ik win de verkiezingen. Dat is zijn enige legitimiteit, dat is het enige wat hij nog heeft. En nu staat, met deze verloren verkiezingen, ook de laatste pijler onder druk.”
Telegraaf 06.05.2019 De gemeenteraadsverkiezingen in Istanbul moeten overgedaan worden. Dat heeft de centrale kiesraad besloten na evaluatie van de verkiezingen die eind maart werden gehouden, meldt staatspersbureau Anadolu. Oppositiepartij CHP won en inmiddels is Ekrem Imamoglu van die partij al geïnstalleerd als burgemeester van de belangrijkste stad van Turkije.
President Recep Tayyip Erdogan, lid van de AK-partij die in maart bij de gemeenteraadsverkiezingen in veel steden verloor van het centrum-linkse CHP, drong aan op herverkiezingen in Istanbul. Volgens Erdogan zijn er bij de verkiezingen onregelmatigheden voorgevallen. Vlak na de verkiezingen sprak hij van „georganiseerde misdaad” die invloed zou hebben gehad op de stembusgang.
CHP-leider Kemal Kiliçdaroglu beschuldigt de AKP ervan dat ze politieke druk op de kiesraad heeft uitgeoefend. Erdogan ontkent dat.
„Wat hier gebeurt heeft niets te maken met democratie en is niet wettelijk. Het is overduidelijk dat dit alleen kan gebeuren in een dictatuur”, zegt een afgevaardigde van de CHP, die in Istanbul in eerste instantie met een verschil van 24.000 stemmen de verkiezingen won van de AKP. Na een door de AKP aangevraagde hertelling werd het verschil met tienduizend teruggebracht naar 14.000. „Je mag blijkbaar niet winnen van de AKP. De wil van het volk wordt genegeerd.”
De nieuwe verkiezingen worden gehouden op 23 juni 2018.
AD 06.05.2019 De Kiesraad van Turkije heeft de uitslag van de burgemeestersverkiezingen in Istanboel geannuleerd en bepaald dat ze wegens onregelmatigheden over moeten. Dat heeft staatspersbureau Anadolu bekendgemaakt.
Het besluit valt vijf weken na de stembusgang, talloze hertellingen en juridische procedures tegen vermeende onregelmatigheden.
Oppositiekandidaat Ekrem Imamoglu van de centrum-linkse Republikeinse Volkspartij CHP kwam op zondag 31 maart verrassend als winnaar uit de bus en werd benoemd tot nieuwe burgemeester van Istanboel. Dat was een grote nederlaag voor president Erdogan die intensief campagne had gevoerd om zijn geboortestad in handen te houden van zijn AK-partij.
Nederlaag
Istanboel werd gezien als de hoofdprijs in de verkiezingen en de nederlaag voor Erdogan komt extra hard aan, omdat hij er in 1994 zijn politieke loopbaan als burgemeester begon. Voor het eerst in 25 jaar verloor de AK-partij van Erdogan en haar islamitische voorgangers de macht in de economische hoofdstad én rijkste stad van Turkije.
Erdogan liet echter weten zich niet neer te leggen bij de nederlaag. Hij wilde dat de Kiesraad de omstreden uitslagen zou annuleren en nieuwe verkiezingen uitschrijven, omdat er volgens hem sprake was geweest van ‘grootscheepse en georganiseerde fraude’.
,,Mijn aanhangers vertellen me dat de verkiezingen moeten worden overgedaan”, zei Erdogan in een toespraak tot ondernemers. Hij benadrukte dat er duidelijk was gesjoemeld aangezien de voorsprong van de oppositiekandidaat Imamoglu na hertellingen werd verkleind van 27.000 naar 13.000 stemmen. Erdogan wees er op dat in vergelijkbare situaties verkiezingen overal in de wereld en ook in Turkije in het verleden werden overgedaan.
Met spanning werd uitgezien naar het besluit van de Turkse Kiesraad. Die heeft echter geen reputatie van onpartijdigheid. Verzoeken van regeringspartij AKP voor hertellingen werden in 86% van de gevallen ingewilligd. Van de grootste oppositiepartij CHP maar in 12%, en geen enkele van de aanvragen van pro-Koerdische HDP.
‘Meten met twee maten’
Volgens HDP-parlementslid Garo Paylan ‘meten ze met twee maten’. De gedragscode die Erdogan voor Istanboel eist, geldt niet wanneer diens AKP met een klein verschil wint in andere gemeenten. Zo won de AKP in de stad Mus de burgemeestersverkiezingen met een voorsprong van 538 stemmen op de HDP-kandidaat. In het kiesdistrict Malazgirt in Mus kreeg de AKP slechts drie stemmen meer dan de HDP. De Kiesraad wees verzoeken om hertellingen af.
AKP vice-voorzitter Ali Ihsan Yavuz nam bij zijn bezoek aan de Kiesraad drie koffers met ‘belastend bewijsmateriaal’ mee om zijn verzoek om de verkiezingen over te doen te onderbouwen. De kandidaat voor het burgemeesterschap van Istanboel namens de AK-partij, oud-premier Binali Yildirim, zou volgens Yavuz ten onrechte hebben verloren.
De Kiesraad gaf zowel de AKP als haar bondgenoot MHP, de ultranationalistische partij van de Grijze wolven, vandaag nog een keer de gelegenheid om bewijsmateriaal te presenteren en mondeling toe te lichten.
Onregelmatigheden
Bij de bezwaren van de AKP gaat het om vier soorten onregelmatigheden. Ruim 14.700 mensen die per presidentieel decreet waren ontslagen uit hun functies bij de overheid hebben ook gestemd, terwijl dat volgens de AKP tegen de regels is. De Kiesraad heeft dat bezwaar afgewezen.
Zeker 19.000 mensen zouden lid zijn geweest van stembuscommissies terwijl ze geen ambtenaren waren en dus die functie niet hadden mogen uitoefenen, aldus de AKP. Duizenden van hen zouden volgens de AKP-vicevoorzitter ‘eerstegraads familieleden’ zijn van leden van de Gülenbeweging, die verantwoordelijk wordt gehouden voor de mislukte staatsgreep in de zomer van 2016.
Verder zouden er 5.388 uitslagenlijsten zijn goedgekeurd zonder dat ze een stempel hadden. En tenslotte zouden er discrepanties zijn tussen het aantal geregistreerde kiezers en het aantal uitgebrachte stemmen.
Oppositieleider Kemal Kiliçdaroğlu deed een beroep op de Kiesraad om de rechtsstaat te respecteren en ‘niet te buigen voor de druk die wordt uitgeoefend door degenen die aan de macht zijn’.
,,De Kiesraad dient het complot van de machthebbers tegen de democratie te ontmantelen, anders kan er geen sprake zijn van gerechtigheid.”
Wanneer de Kiesraad de definitieve uitslag bekendmaakt, zal blijken of zij handelt voor of tegen de democratie, zo voegde hij er aan toe.
AD 06.05.2019 Turken die naar Nederland komen, kunnen worden verplicht in te burgeren. Regeringspartijen D66 en CDA zeggen dat zij een juridische oplossing hebben gevonden waardoor die inburgeringsplicht toch op te leggen valt. Het kabinet moet daar snel mee aan de slag.
Volgens D66 en CDA hoeft het in 1963 afgesloten associatieverdrag met Turkije niet langer een blokkade te vormen die verplichte inburgering van Turken verhindert. Het kabinet moet met de aangedragen oplossing zo snel mogelijk aan de slag, stellen zij. Al vanaf 2020 zouden ook Turken, net als andere nieuwkomers van buiten de Europese Unie, alleen in Nederland mogen blijven als zij via een inburgeringsexamen aantonen Nederlands te kunnen en kennis van de samenleving te hebben
In het associatieverdrag tussen de toenmalige Europese Gemeenschap (EG) en Turkije staan regels die destijds bedoeld waren om geleidelijk een vrij verkeer van personen te realiseren. Onderdeel daarvan is dat er geen inburgeringsplichten opgelegd mogen worden, ook wel bekend als de stand still clausule. Volgens D66 en CDA biedt een uitspraak van het Europees Hof uit 2014 echter grond om van deze bepaling af te mogen wijken.
In de zaak Dogan versus Duitsland oordeelde het Hof dat schending mogelijk is ‘door een dwingende reden van algemeen belang’. Deze reden moet daarnaast ‘geschikt zijn om het nagestreefde legitieme doel te bereiken en gaat niet verder dan wat nodig is om dit te bereiken’.
Taalniveau
Hoewel Duitsland indertijd niet aan de voorwaarden voldeed en bij de rechter bakzeil haalde, biedt de nieuwe Nederlandse inburgeringswet wél juridische handvatten om te voldoen aan de gestelde voorwaarden, stellen D66 en CDA. ,,Anders dan Duitsland nu doet gaat Nederland namelijk werken met persoonlijke inburgeringsplannen en leerbaarheidstoetsen, die ook bepalen welk taalniveau van de inburgeraar verlangd wordt om te slagen voor de inburgeringstoets’’, stelt D66-Kamerlid Jan Paternotte. ,,Zo kan Nederland gaan voldoen aan beide criteria zoals geschetst door het Europees Hof.’’
Volgens CDA-Kamerlid Pieter Heerma is de nieuwe inburgeringswet ‘sowieso een enorme verbetering’ ten opzichte van de bestaande wet. ,,Nu komt daar nog eens bovenop dat het de mogelijkheid biedt om ook migranten uit Turkije inburgeringsplichtig te maken.’’
Volgens D66 en CDA is een inburgeringsplicht voor Turken ‘urgenter’ geworden, nu het aantal asielaanvragen vanuit Turkije in vrijwel alle Europese landen fors toeneemt. ,,Dat Turkse nieuwkomers geen inburgeringsplicht hadden, was sowieso al een probleem. Maar met de ontwikkelingen in Turkije en de groeiende instroom wordt dit alleen maar problematischer”, stelt CDA-Kamerlid Pieter Heerma.
Dat Turkse nieuwkomers geen inburgeringsplicht hadden, was sowieso al een probleem, aldus CDA-Kamerlid Pieter Heerma
Asielaanvragen
In 2015 vroegen bijvoorbeeld slechts 55 Turken in Nederland asiel aan, vorig jaar was dat aantal al opgelopen tot 1.300. Binnen de Europese Unie steeg het aantal asielaanvragen in diezelfde periode van 4.180 naar 21.975. De toename was het grootst in Duitsland: van 1.500 naar 10.160.
De stijgende aantallen hangen volgens de twee partijen samen met ontwikkelingen in Turkije na de mislukte staatsgreep. De Turkse regering onder leiding van president Erdogan heeft sinds de couppoging van juli 2016 meer dan 77 duizend personen gearresteerd, 150 duizend ambtenaren ontslagen of geschorst, 15 duizend militairen ontslagen en 130 mediaorganisaties gesloten.
Uit cijfers van de Immigratie- en Naturalisatiedienst blijkt dat vorig jaar 70 procent van alle Turkse asielzoekers een verblijfsstatus kregen. D66-Kamerlid Jan Paternotte stelt dat wanneer Turken in hun eigen land niet veilig zijn, ze hier welkom zijn. ,,Alleen vindt D66 dan wel dat we hen ook de kans moeten geven echt in te burgeren en de Nederlandse taal te leren.”
Ook de reguliere migratie vanuit Turkije door bijvoorbeeld gezinshereniging is de afgelopen jaren toegenomen. Het Centraal Bureau voor de Statistiek registreerde in 2017 een stijging van 30 procent. Cijfers over 2018 zijn nog niet beschikbaar.
Telegraaf 06.05.2019 Turken die naar Nederland komen, kunnen worden verplicht in te burgeren. Regeringspartijen D66 en CDA zeggen dat zij een juridische oplossing hebben gevonden waardoor die inburgeringsplicht toch op te leggen valt, zo schrijft het AD.
Het kabinet moet daar snel mee aan de slag. Volgens D66 en CDA hoeft het in 1963 afgesloten associatieverdrag met Turkije niet langer een blokkade te vormen die verplichte inburgering van Turken verhindert. Het kabinet moet met de aangedragen oplossing zo snel mogelijk aan de slag, stellen zij. Al vanaf 2020 zouden ook Turken, net als andere nieuwkomers van buiten de Europese Unie, alleen in Nederland mogen blijven als zij via een inburgeringsexamen aantonen Nederlands te kunnen en kennis van de samenleving te hebben.
MSN 06.05.2019 Turken die naar Nederland komen, kunnen worden verplicht in te burgeren. Regeringspartijen D66 en CDA zeggen dat zij een juridische oplossing hebben gevonden waardoor die inburgeringsplicht toch op te leggen valt, zo schrijft het AD.
Het kabinet moet daar snel mee aan de slag. Volgens D66 en CDA hoeft het in 1963 afgesloten associatieverdrag met Turkije niet langer een blokkade te vormen die verplichte inburgering van Turken verhindert. Het kabinet moet met de aangedragen oplossing zo snel mogelijk aan de slag, stellen zij. Al vanaf 2020 zouden ook Turken, net als andere nieuwkomers van buiten de Europese Unie, alleen in Nederland mogen blijven als zij via een inburgeringsexamen aantonen Nederlands te kunnen en kennis van de samenleving te hebben.
AD 04.05.2019 De Turkse president Recep Tayyip Erdogan heeft er vandaag nogmaals op aangedrongen dat lokale verkiezingen in Istanboel worden overgedaan omdat ze niet goed zijn verlopen. Bij de verkiezingen van eind maart werd de kandidaat van oppositiepartij CHP gekozen tot burgemeester van Istanboel, ten koste van de AK-partij van Erdogan.
Erdogans hernieuwde oproep komt vlak voor de verwachte beslissing van de centrale kiesraad over het beroep dat de AK-partij al had ingesteld tegen de verkiezingsuitslag. Maandag hakt de kiesraad daar waarschijnlijk een knoop over door. Zaterdag herhaalde de Turkse president dat zich bij de verkiezingen onregelmatigheden hebben voorgedaan. Vlak na de verkiezingen sprak hij van ,,georganiseerde misdaad” die invloed had op de stembusgang.
CHP-leider Kemal Kilicdaroglu beschuldigde de AK-partij er vrijdag al van politieke druk op de kiesraad uit te oefenen, maar Erdogan verwierp die kritiek zaterdag. Zijn partij zou alleen maar haar recht willen halen.
Telegraaf 04.05.2019 De Turkse president Recep Tayyip Erdogan heeft er zaterdag nogmaals op aangedrongen dat de lokale verkiezingen in Istanbul over moeten omdat ze in zijn ogen niet goed zijn verlopen. Bij de verkiezingen van eind maart werd de kandidaat van oppositiepartij CHP gekozen tot burgemeester van Istanbul, ten koste van de AK-partij van Erdogan.
Erdogans hernieuwde oproep komt vlak voor de verwachte beslissing van de centrale kiesraad over het beroep dat de AK-partij al had ingesteld tegen de verkiezingsuitslag. Maandag hakt de kiesraad daar waarschijnlijk een knoop over door. Zaterdag herhaalde de Turkse president dat zich bij de verkiezingen onregelmatigheden hebben voorgedaan. Vlak na de verkiezingen sprak hij van „georganiseerde misdaad” die invloed had op de stembusgang.
CHP-leider Kemal Kilicdaroglu beschuldigde de AK-partij er vrijdag al van politieke druk op de kiesraad uit te oefenen, maar Erdogan verwierp die kritiek zaterdag. Zijn partij zou alleen maar haar recht willen halen.
NOS 01.05.2019 Turkije vindt het een extreem foute stap als de Verenigde Staten de Moslimbroederschap aanmerken als terroristische organisatie. Het land speelt zo terroristische organisaties zoals IS in de kaart, zegt Ankara.
Het land reageert hiermee op het voornemen van het Witte Huis om de Moslimbroederschap op de terreurlijst te zetten. Persvoorlichter Sanders bevestigde gisteravond dat president Trump daarmee bezig is.
Volgens de Turken verhindert dat voorgenomen besluit de democratische verworvenheden in de islamitische wereld. “Het is de beste propaganda die je IS kan geven”, zegt een woordvoerder van president Erdogan.
Trump wil de beweging op de terreurlijst zetten op verzoek van de Egyptische president Sisi. Die heeft in eigen land de Moslimbroederschap al betiteld als terroristische organisatie. Bijna alle leden van de partij zitten daar vast, zoals oud-president Morsi die in 2014 door Sisi werd afgezet. Andere leden en sympathisanten werden de afgelopen jaren ter dood veroordeeld of leven buiten Egypte in ballingschap, voornamelijk in Turkije.
De Moslimbroederschap werd opgericht in Egypte in de jaren 20 door Hassan al-Banna. De Moslimbroederschap streeft naar een democratische samenleving gebaseerd op islamitische principes. Naast in de politiek, zijn zij ook vertegenwoordigd in de maatschappij. Zo worden veel scholen en weeshuizen gerund of gefinancierd door de beweging. In de jaren 40 bood die zowel vreedzaam als gewapend verzet tegen de Britse overheersers.
De partij is inmiddels actief in 82 landen en heeft een controversieel imago. Onder meer al-Qaida en Hamas komen voort uit dezelfde ideologie die de Moslimbroederschap aanhangt.
Maar er is ook een politieke tak die geweldloos opereert, zoals in Egypte en in Tunesië. In beide landen won de partij de eerste vrije verkiezingen na de Arabische lente. In Tunesië zit de partij nog steeds in een coalitie met een seculiere partij.
Turkije is niet de enige partij die zich keert tegen de beslissing van Trump. Zo zegt Daniel Benjamin, de voormalige Amerikaanse coördinator terrorismebestrijding, tegen The Guardian dat er geen enkele wettelijke basis is om de partij te bestempelen als terroristisch. Hij wijst erop dat de Egyptische tak van de Moslimbroederschap vanaf de jaren 70 geweld heeft afgezworen.
Bovendien zullen Egypte en Saudi-Arabië, belangrijke Amerikaanse bondgenoten in het Midden-Oosten, weliswaar dankbaar zijn voor de stap, maar voor de relatie met andere strategische landen in de regio kan de beslissing juist een risico zijn, denkt Benjamin.
Naast door Turkije wordt de Moslimbroederschap gesteund door Qatar. Verder speelt de organisatie een belangrijke rol in landen als Tunesië, waar leden zelfs in de coalitie zitten met een seculiere partij, Irak, Koeweit en Jordanië. Ook maken de Moslimbroeders deel uit van de door de VN gesteunde regering in Libië.
De Moslimbroederschap zelf zegt niet onder de indruk te zijn van Trumps maatregel en zegt door te gaan met het naar eigen zeggen “gematigde en vreedzame denken” en te blijven bijdragen aan de gemeenschap.
AD 29.04.2019 Twee jonge zussen uit Etten-Leur zitten al bijna twee jaar vast in Turkije. Ze spelen in een muziekgroep die volgens Turkije banden heeft met een terroristische organisatie. ,,Als je zegt wat je denkt, word je opgepakt.”
Drie jaar geleden reisde Betül Varan, een rechtenstudente uit Etten-Leur, haar droom achterna: muziek maken in Grup Yorum, een folkrockband in Turkije. Maar waar voor Betül haar dwarsfluit de melodie van het protest speelt, ziet de Turkse overheid haar muziek als een instrument van terrorisme. Daarom zitten Betül (26) en haar jongere zus Bergün (24) al bijna twee jaar vast in Turkije, eerst in de cel, nu daarbuiten, maar zonder de mogelijkheid het land te verlaten.
Dat komt zo. Grup Yorum, een muziekband met een wisselende samenstelling, maakt al sinds de jaren 80 linkse protestliederen: tegen het kapitalisme in het algemeen en tegen het Turkse regeringsbeleid in het bijzonder. Ze zingen, zo zeggen ze, voor de armen, de boeren en de arbeiders. Ze gebruiken vaak traditionele Turkse instrumenten en zingen soms in het Koerdisch. De band is redelijk populair, vooral onder jongeren, sommige optredens trokken 25.000 mensen.
,,Onze kinderen zijn opgegroeid met hun muziek, ook al woonden ze in Etten-Leur”, vertelt hun moeder Günay Akkaya. Zij woont nog steeds in een rijtjeshuis in de Brabantse plaats. ,,Het was de droom van Betül om muziek te maken in die band. Toen ze in 2016 de kans kreeg om zich er bij aan te sluiten, is ze naar Turkije gegaan.” Een jaar speelde Betül dwarsfluit in de groep. In 2017 vliegt ook haar jongere zus Bergün naar Istanboel: om Betül te bezoeken.
Dan gaat het mis. Op een avond in mei 2017 valt de Turkse politie het cultureel centrum, waar de twee zussen met nog meer bandleden verblijven, binnen. Zeker elf mensen worden gearresteerd en vastgezet.
Betül wist dat er een risico was, toen ze zich bij de band aansloot, aldus Moeder Günay
Want voor de Turkse overheid is Grup Yorum niet zomaar een muziekgroep of een protestband. De groep zou banden hebben met de DHKP-C, een (linkse) terroristische organisatie die de afgelopen decennia meerdere aanslagen in Turkije heeft gepleegd. Ook de VS en de EU hebben de DHKP-C op hun terrorismelijst staan.
De link is niet uit de lucht gegrepen: de band heeft liedjes geschreven over DHKP-C-leden en bij een concert wapperde een banier met een portret van een voormalig DHKP-C leider erop. De laatste jaren zijn veel concerten van de groep verboden. Moeder Günay: ,,Betül wist dat er een risico was, toen ze zich bij de band aansloot. Maar ze wilde haar muziek laten horen. Wij zien Grup Yorum als een volksgroep, voor ons hebben ze geen band met de DHKP-C.”
De elf bandleden zitten maandenlang vast. Bergün stelt ook mishandeld te zijn: agenten trekken plukken haar uit haar hoofd. Familieleden demonstreren in de zomer van 2018 meerdere keren op het Centraal Station van Rotterdam voor vrijlating van de zussen.
Nederlandse Sanctielijst Terrorisme
Ook hun vader Erdem is daarbij. Hij staat op de Nederlandse Sanctielijst Terrorisme. Varan zit niet vast, maar staat wel onder (financiële) beperkingen omdat Nederland hem verdenkt van banden met een terroristische organisatie, waarschijnlijk de DHKP-C. Volgens Varan is dat een misverstand: hij heeft geld ingezameld voor een Turkse stichting in Rotterdam, maar die heeft niets met de DHKP-C te maken. Varan werd in juli 2017 op de sanctielijst geplaatst, twee maanden nadat zijn dochters in Turkije werden opgepakt.
In de loop van 2018 komen de bandleden voorlopig vrij, de zussen hebben dan zeventien maanden vastgezeten. ,,Bergün is eerst tot drie jaar cel veroordeeld, maar daarna vrijgesproken. Zij is zo boos dat ze zo lang voor niets heeft vastgezeten dat ze nu ook muziek wil blijven maken in de band, als drummer. De zaak tegen Betül loopt nog. De Turkse justitie zegt dat ze samen met terroristen gezien zijn, maar dat is onzin”, zegt hun moeder.
Ik wil naar Nederland, naar mijn familie, maar ze laten me het land niet uit, aldus Bergün.
Betül moet in Turkije blijven zo lang haar zaak loopt. Bergün wilde onlangs naar Nederland vliegen, onder meer voor een optreden van de band in Antwerpen, maar kwam niet voorbij de douane. ,,Ik wil naar Nederland, naar mijn familie, maar ze laten me het land niet uit”, zegt ze telefonisch vanuit Istanboel. ,,En waarom? Ja, we maken politieke muziek omdat we vinden dat het niet goed gaat in dit land. Maar dat is alles. Als je hier zegt wat je denkt, word je opgesloten.”
Intussen is hun moeder in Etten-Leur de wanhoop nabij. ,,Ik heb mijn dochters al twee jaar niet gezien. Er lijkt geen onafhankelijke rechtspraak meer in Turkije. Zolang Erdogan de baas is, kan hij doen wat hij wil.” De Turkse ambassade in Nederland wil niet ingaan op vragen over de zaak van de zussen.
Telegraaf 05.04.2019Ook na het hertellen van de stemmen in diverse districten in Istanbul is oppositiepartij CHP de winnaar van de lokale verkiezingen in die stad. Dat claimde Ekrem Imamoglu van de CHP vrijdag in lokale media.
De AK-partij van president Recep Tayyip Erdogan ging in beroep tegen de resultaten van de verkiezingen zondag in de belangrijkste stad van Turkije. In 17 van de 39 stembureaus werden de stemmen opnieuw geteld. Volgens Imamoglu bleek dat zijn partij in Istanbul 18.742 stemmen meer had gekregen dan de AK-partij. Eerder had de partij 25.000 stemmen meer.
De AK-partij heeft ook protest aangetekend tegen de uitslag in Ankara waar het ook verloor. Volgens AK zijn de verkiezingsuitslagen beïnvloed door ongeldige stemmen en onregelmatigheden.
Telegraaf 01.04.2019 Hij brengt wodka op de markt onder de naam ’Rumi’, vernoemd naar de 13e-eeuwse islamitische filosoof en mysticus. Dat is tegen het zere been van een invloedrijke Turkse columnist. „Hij spoorde zijn lezers aan me lastig te vallen en al snel sloeg de sfeer over naar Nederland. Het werd zo bedreigend dat ik enkele dagen heb moeten sluiten”, vertelt Badakhshani.
VVD-Kamerlid Yesilgöz springt voor hem in de bres: „Geen Nederlander hoeft verantwoording af te leggen aan Turkije.”
NOS 01.04.2019 Over de uitslag van de burgemeestersverkiezingen in Turkije wordt hier en daar nog getwist, maar het lijkt er steeds meer op dat voor het eerst in jaren de heersende AKP van president Erdogan een gevoelige verkiezingsnederlaag heeft geleden.
Eerder wist de partij grote crises moeiteloos te overleven: de couppoging in 2016, de vluchtelingencrisis die in Turkije veel zwaarder werd gevoeld dan in Europa en de burgeroorlog in Zuidoost-Turkije. Steeds bleef de regerende partij winnen. “Alsof ze immuun waren voor tegenslagen”, zegt NOS-correspondent Lucas Waagmeester.
Tel daar de economische voorspoed bij op: 17 jaar lang beleefde Turkije gouden tijden. De groeicijfers waren enorm, de werkloosheid laag. De middenklasse groeide en die kreeg meer te besteden.
“De AKP was er steeds snel bij om erbij te vertellen dat de economische voorspoed kwam door hun beleid. Maar daar is in het afgelopen jaar verandering in gekomen: Turkije zit nu in een crisis die de AKP nog nooit heeft beleefd”, zegt Waagmeester.
Pijn bij Erdogan-aanhangers
Die crisis is er eentje waar de rest van de wereld ook zijn portie van heeft gehad: een economische crisis. “Afgelopen jaar stortte het hier in elkaar. Turkije beleeft een valutacrisis, met een enorme waardedaling ten opzicht van de dollar en euro. Veel bedrijven hebben daar last van. Ook burgers worden geraakt: voor bijvoorbeeld groente en fruit moet 30 procent meer betaald worden.”
Dat laatste doet vooral pijn bij de lage middenklasse en zij zijn de voornaamste kiezers van de AKP. Voor president Erdogan de taak het tij te keren en daarvoor maakt hij gebruik van zijn traditionele strategie: zelf als redder optreden en iemand anders de schuld geven van de problemen, zegt Waagmeester.
De economische neergang is volgens Erdogan de schuld van ‘voedsel-terroristen’ die de hoge prijzen veroorzaken. Het Westen is intussen met een gecoördineerde aanval bezig om Turkije kapot te maken, aldus de president. “Erdogan voert zijn eigen economische beleid, dat werkt niet goed en daar wordt hij nu voor afgestraft.”
NOS
De AKP lijkt vooral te hebben verloren in de regio’s langs de kust, ten koste van oppositiepartij CHP. Wat vooral pijn doet zijn de regio’s Istanbul en Ankara: ook daar lijkt het erop dat CHP de winnaar is. In Istanbul zou dat betekenen dat oud-premier Binali Yildirim, een vertrouweling van Erdogan, het moet afleggen tegen CHP-kandidaat Ekrem Imamoglu.
“David tegen Goliath”, noemt correspondent Waagmeester de burgemeestersstrijd in Istanbul. Want waar de AKP-kandidaat een politiek zwaargewicht met grote bekendheid is, daar is de CHP-kandidaat slechts burgemeester van een stadsdeel.
De overwinning van CHP is extra bijzonder als je weet dat de AKP zowat alle media in handen heeft en de president inzet tijdens de verkiezingscampagne. De CHP moet het stellen zonder al die troeven. Toch zijn veel kiezers dus overgestapt: volgens persdienst Anadolu krijgt CHP in heel Turkije 30 procent van de stemmen. De AKP heeft wel nog steeds een comfortabele voorsprong met 44 procent.
CHP
De CHP is de partij van de Republikeinen en wil een strenge scheiding tussen kerk en staat. De linkse partij heeft een opvallende alliantie met de rechtse Iyi-partij. De CHP staat qua gedachtegoed recht tegenover de religieuze AKP.
Slechts een deel van de kiezers die het vertrouwen in de AKP kwijt zijn, is overgelopen naar CHP. Een ander deel is vertrokken naar de extreem nationalistische MHP. Die overstap doet de AKP minder pijn, want MHP en AKP vormen samen een regeringscoalitie.
De AKP van president Erdogan zal ondanks gevoelig verlies ook na de lokale verkiezingen de grootste partij blijven in Turkije. Zonder vervroegde verkiezingen zijn Erdogan en zijn partij sowieso tot 2023 aan de macht.
“Deze uitslag is vooral een duidelijk signaal dat de economie ook voor de AKP een uitdaging kan zijn”, zegt Waagmeester. “Eerdere problemen heeft president Erdogan altijd weggeschreeuwd, maar dat slaat nu niet meer aan, zijn traditionele strategie om zich op te werpen als redder werkt niet bij de economische problemen.”
Elsevier 01.04.2019 Bij de gemeenteraadsverkiezingen in Turkije is de AK-partij van president Recep Tayyip Erdogan nog wel de grootste van het land, maar lijkt de partij in de drie grootste steden aan het kortste eind te trekken. Vooral de vermoedelijke nederlaag in Istanbul zou een mokerslag betekenen voor Erdogan en zijn partij, die zich nog niet bij voorbaat neerlegt bij de uitslagen.
De coalitie van Erdogans AK-partij en de nationalistische Grijze Wolven (MHP) haalde landelijk de meerderheid van de stemmen met ruim 51 procent. Hoewel de regeringspartij dus de grootste van het land blijft, heeft Erdogan in de grote steden gevoelige nederlagen geleden. Zondagavond werd al duidelijk dat de AK-partij in Ankara was overvleugeld door de Republikeinse volkspartij CHP. Ook in de tweede stad van het land Izmir werd die partij grootste. Dat was bij de vorige verkiezingen in de havenstad ook al het geval.
De regeringspartij gaat de uitslag in de hoofdstad wel aanvechten, meldt staatspersbureau Anadolu: ‘We hebben onrechtmatige stemmen en onregelmatigheden geconstateerd in de meeste van de 12.158 stembureaus in Ankara,’ zegt partijsecretaris Fatih Sahin. ‘We zullen onze juridische rechten ten volste gebruiken, en zullen niet toestaan dat de wil van het volk wordt veranderd.’
Minieme voorsprong oppositiepartij CHP in Istanbul
In Istanbul, waar Erdogans politieke carrière begon, is het nog spannend. Aanvankelijk claimde de AK-partij in de grootste stad van Turkije nog de overwinning: ex-premier Binali Yildirim riep zondagavond de overwinning uit toen zijn partij op een voorsprong van 0,06 procent stond. Toch lijkt het er maandagmiddag op dat de CHP daar de grootste wordt.
De Turkse kiesraad meldt na het tellen van ruim 99 procent van de stemmen dat de sterk seculiere oppositiepartij een minieme voorsprong heeft. Het zou voor het eerst in 25 jaar zijn dat de islamitische AK-partij Istanbul niet in handen krijgt. ‘Het ziet ernaar uit dat Imamoglu (van de CHP, red.) 25.000 stemmen meer heeft behaald,’ zegt Yildirim maandagmiddag. Volgens hem zijn er echter 216.000 ongeldige stemmen, en is de AK-partij van plan om die ook aan te vechten.
‘We moeten accepteren dat we niet in alle steden gewonnen hebben,’ reageerde Erdogan in de nacht van zondag op maandag. ‘Het is de uitkomst van wat het volk wil, dat is een essentieel onderdeel van de democratie, dat moet worden geaccepteerd.’ Toch benadrukte hij dat de AK-partij landelijk de grootste is geworden, ‘zoals we altijd hebben gedaan sinds 3 november 2oo2’. De CHP reageerde opgetogen op de verkiezingsuitslag: ‘Het volk heeft gestemd vóór de democratie,’ zei partijleider Kemal Kilicdaroglu. ‘Ze hebben voor democratie gekozen.’
BBC spreekt van ‘klap’ en mogelijk ‘keerpunt’ voor Erdogan
Diverse media spreken van een ‘klap’ voor Erdogan, die in zijn campagne meende dat de toekomst van de AK-partij en daarmee die van het land op het spel zou staan tijdens de verkiezingen. Daardoor werd de stembusgang gezien als een referendum over de president, en het presidentiële systeem waarvoor Erdogan in juni een meerderheid kreeg. ‘Dit kan een keerpunt zijn voor de machtige, polariserende president van Turkije,’ zegt BBC-correspondent Mark Lowen over de uitslag. ‘Een oppositie die lang als stervende werd gezien, voelt nu eindelijk dat hij (Erdogan, red.) te verslaan is.’
Ook NOS-correspondent Lucas Waagmeester zegt dat vooral de vermoedelijke winst van de CHP in Istanbul een grote slag is voor Erdogan. ‘Wie Istanbul wint, wint Turkije,’ zei de president tijdens campagnebijeenkomsten over ‘het pompende hart van de Turkse economie’.
Erdogan: Hagia Sophia weer moskee maken
Zelf had Erdogan religie bestempeld tot het grote thema van de verkiezingen. Zo sprak hij donderdag de wens uit om van de toeristische attractie Hagia Sophia, een van oorsprong christelijke kathedraal die al decennia dient al museum, weer een moskee te maken. De kathedraal werd in de vijftiende eeuw omgedoopt tot een islamitisch gebedshuis nadat het Ottomaanse Rijk de stad Constantinopel had veroverd op het Byzantijnse of Oost-Romeinse Rijk.
Met zijn uitspraak over de Hagia Sophia probeerde de president de aandacht af te leiden van de economie, die al maanden in zwaar weer verkeert. De nationale munt lira is aan flinke inflatie onderhevig, en de werkloosheid is toegenomen. Volgens persbureau AFP is de nederlaag van de AK-partij in de grote Turkse steden dan ook voor een belangrijk deel te wijten aan de onvrede over de economische recessie.
‘Onze prioriteit in deze periode (…) is het verder versterken van de economie, het behouden van de groei van ons land via technologie en export, en het vergroten van de werkgelegenheid,’ beloofde Erdogan zondagavond in zijn toespraak vanaf het balkon van het hoofdkwartier van de AK-partij in Istanbul. De komende uren of dagen zal duidelijk worden of die partij in die stad voor het eerst in 25 jaar pas op de plaats moet maken.
NU 01.04.2019 De partij van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan heeft maandag de verkiezingswinst in Istanboel opgeëist. Dit doet de Partij voor Gerechtigheid en Ontwikkeling, oftewel de AKP, op basis van eigen data.
De AKP meldt de eigen verzamelde informatie te volgen vanwege onregelmatigheden bij de lokale verkiezingen van zondag. Bij de stembusgang werden burgemeesters voor steden en districten gekozen.
Volgens de regionale AKP-leider Bayram Senocak heeft zijn partij “voldoende” bewijs om de onregelmatigheden aan te tonen. Die hebben volgens hem invloed gehad op de verkiezingsresultaten.
Eerder werd bekend dat Istanboel volgens de laatste tussenstand van de kiescommissie in handen van de CHP, een seculiere republikeinse partij, is gekomen. Istanboel is niet alleen de grootste stad van Turkije, maar ook economisch van groot belang.
De CHP werkt samen met de conservatief-nationalistische partij IYI. De partijen zijn verenigd in een alliantie waarbij de ene partij in de ene stad een kandidaat opvoert, terwijl de andere partij dat in een andere stad doet.
Turken massaal de straat op na verlies partij Erdogan
AKP stevent af op verlies in zeven grote steden
Ook in de hoofdstad Ankara lijken de meeste stemmen op de oppositie te zijn uitgebracht. Volgens de AKP zijn hier eveneens fouten gemaakt bij de stembusgang. In zeven van de twaalf grote steden komt de oppositie voorlopig als winnaar uit de bus.
“De AKP neemt zijn verlies waar de oppositie als winnaar uit de bus is gekomen”, liet Erdogan in een eerste reactie weten. “Verliezen is onderdeel van het democratisch proces.”
De partij van Erdogan en samenwerkingspartner MHP hebben volgens de laatste tussenstand landelijk zo’n 51,7 procent van alle stemmen bemachtigd, aldus staatspersbureau Anadolu. De opkomst ligt op 84,5 procent.
Verlies in grote steden voor partij Erdogan bij lokale verkiezingen Turkije.
NOS 01.04.2019 Nu nagenoeg alle stemmen geteld zijn bij de burgemeestersverkiezingen in Turkije, lijkt het erop dat de oppositie een tik heeft uitgedeeld aan de AK-partij van president Erdogan. De kandidaat van de oppositiepartij CHP won in de hoofdstad Ankara en volgens de Turkse kiesraad heeft de CHP-kandidaat in Istanbul een krappe voorsprong.
Volgens staatspersbureau Anadolu staat de oppositiekandidaat in de grootste stad van het land op 48,8 procent van de stemmen, en de AKP-kandidaat op 48,5 procent. CHP-kandidaat Ekrem Imamoglu heeft de overwinning al opgeëist en noemt zichzelf op Twitter burgemeester van Istanbul.
Zijn tegenstander van de AKP, oud-premier Binali Yildirim, erkent dat Imamoglu voorligt, maar volgens hem is het te vroeg om een winnaar uit te roepen. Hij zei vanmiddag dat de AKP de uitslag in Istanbul wil aanvechten en stelde een hertelling voor van de bijna 320.000 stemmen die ongeldig zijn verklaard.
NOS
Als er een hertelling komt, duurt het mogelijk nog enkele dagen voordat er een definitieve uitslag is. Dan is het belangrijk dat ook Erdogans AKP zich achter de uitkomst schaart, zegt correspondent Lucas Waagmeester. Dat geldt ook voor Ankara, waar de regeringspartij ook op onregelmatigheden wijst, die de overwinning van de CHP ongedaan kunnen maken.
De AKP leed gevoelige nederlagen in de hoofdstad en in Izmir, de derde stad van het land. Toch is de regeringspartij in het land als geheel nog altijd met afstand de grootste.
De uitslagen van de burgemeestersverkiezingen komen hard aan bij de AKP, zegt Waagmeester. “Voor het eerst in lange, lange tijd haalt de oppositie een belangrijke verkiezingsoverwinning. Dat betekent dat het mogelijk is door de almacht van de AK-partij heen te prikken. Ondanks de aandacht voor die partij in de media, die voor 90 tot 95 procent aan de kant staan van de regering.”
Economie is achilleshiel
De grote vraag bij deze verkiezingen was hoe de AK-partij het zou doen in een tijd van economische crisis. In de jaren dat de partij aan de macht is, ging het economisch gezien altijd goed. Nu kampt Turkije met een recessie, groeiende werkloosheid en stijgende voedselprijzen.
“Gisteren is aangetoond dat daar de achilleshiel ligt. Als de economie hapert, is de AK-partij te verslaan”, zegt Waagmeester.
AD 01.04.2019 De burgemeesterskandidaten van de regeringspartij Rechtvaardigheid en Ontwikkeling (AK) van president Recep Tayyip Erdogan betwisten de juistheid van de voorlopige uitslagen van de verkiezingen voor nieuwe gemeenteraden in Turkije. In hoofdstad Ankara en de belangrijkste stad Istanbul zou de partij van Erdogan de meerderheid hebben verloren.
,,Er zijn overduidelijke fouten gemaakt bij duizenden stemhokjes”, zei de kandidaat van AK in Ankara Mehmet Ozhaseki. De partij van Erdogan kreeg 48 procent van de stemmen in de hoofdstad. De oppositie, onder leiding van de Republikeinse Volkspartij CHP, 50 procent.
Ongeldig
In Istanbul riep AK-voorman Binali Yildirim dat zeker 300.000 stemmen ongeldig zijn. Hij lijkt de strijd om het burgemeesterschap nipt te hebben verloren van Ekrem Imamoglu (CHP). Na het tellen van 99,75 procent van de stemmen heeft de oppositiekandidaat ongeveer 25.000 stemmen meer dan zijn tegenstander van Erdogans partij, 48,79 om 48,51 procent. Zowel de AK als de CHP claimde de overwinning in Istanbul.
De kiesraad moet de officiële uitslag van de verkiezingen nog bekendmaken.
NOS 31.03.2019 Bij de lokale verkiezingen in Turkije is inmiddels ongeveer driekwart van de stemmen geteld. Volgens staatspersbureau Anadolu staat de AK-partij van president Erdogan nipt voor in Istanbul, maar gaat de kandidaat van oppositiepartij CHP op kop in de hoofdstad Ankara.
Door heel Turkije kon vandaag worden gestemd voor nieuwe burgemeesters. De lokale verkiezingen worden gezien als een test voor de AKP. De stembussen sloten om 17.00 uur lokale tijd en sindsdien heeft staatspersbureau Anadolu uitslagen naar buiten gebracht.
In een eerste reactie heeft president Erdogan erkend dat zijn AKP in een paar steden heeft verloren. “Dat hoort bij een democratie. De voorlopige resultaten laten zien dat de AKP door heel Turkije ver aan kop gaat.” Hij zei verder dat hij zich tot de volgende verkiezingen in 2023 wil richten op de economie, politiek en defensie.
Voorlopige uitslagen
Volgens Anadolu is in Istanbul het grootste deel van de stemmen geteld en gaat AKP-kandidaat en oud-premier Binali Yildirim aan kop, al is het verschil met ongeveer 1 procentpunt erg klein.
De grootste oppositiepartij in Turkije, de centrumlinkse CHP, betwist de tussenstanden. CHP-kandidaat Ekrem Imamoglu zei eerder op de avond op televisie dat de cijfers van het staatspersbureau niet overeenkomen met die van zijn eigen partij.
Anadolu meldt verder dus dat de kandidaat van de CHP een voorsprong heeft in Ankara. “Als de oppositie daar inderdaad weet te winnen, is dat hun eerste grote en belangrijke overwinning bij een stembusgang in lange tijd”, zegt correspondent Lucas Waagmeester.
Grote partijen gaan allianties aan
Vooraf werd al verwacht dat het in Ankara en Istanbul spannend zou gaan worden tussen de AKP en de CHP. Die oppositiepartij wordt gezien als de belangrijkste tegenstander van de partij van Erdogan. De Turkse president voerde de afgelopen tijd een keiharde campagne, waarin hij nagenoeg de hele oppositie in het kamp van landverraders, criminelen en terroristen plaatste.
Door de economische problemen in Turkije, hielden analisten er al rekening mee dat de AKP in sommige steden zou gaan verliezen. Volgens het staatspersbureau is ruim 83 procent van de ongeveer 57 miljoen stemgerechtigde Turken op komen dagen.
De CHP werkt in veel van de 922 districten in het land samen met de centrumrechtse Goede Partij, onder de naam de Nationale Alliantie. De AKP werkt op zijn beurt samen met de nationalistische MHP in de Volksalliantie.
De Koerdische HDP heeft in de drie grote steden Istanbul, Ankara en Izmir geen kandidaten naar voren geschoven en zijn achterban daar opgeroepen om op de CHP te stemmen. Volgens president Erdogan werkt de HDP, de op een na grootste oppositiepartij, samen met de Koerdische terreurorganisatie PKK.
NU 31.03.2019 De lokale verkiezingen in Turkije hebben vooralsnog geen grote winst voor de partij van president Recep Tayyip Erdogan opgeleverd. De hoofdstad Ankara komt zelfs in handen van de oppositie.
Daar gaat oppositiekandidaat Masur Yavas met meer dan 50 procent van de stemmen aan kop. Ten tijde van schrijven was 87 procent van de stemmen geteld.
Daarmee lijkt er na 25 jaar een einde te komen aan de machtspositie van de Partij voor Gerechtigheid en Ontwikkeling (AKP) en diens voorloper in de Turkse hoofdstad. In zeven van de twaalf grote steden komt de oppositie voorlopig als winnaar uit de bus, waaronder in Antalya, Adana en Izmir.
In Istanboel is nog geen winnaar bekend. Daar ontwikkelt zicht ondanks een overweldigend verschil in media-aandacht een nek-aan-nek strijd tussen oud-premier Binali Yildirim en Ekrem Imamoglu namens de Republikeinse Volkspartij (CHP).
Rond 23:00 uur lokale tijd was het verschil tussen de twee kandidaten minder dan 25.000 stemmen. Winst in Istanboel is van groot psychologisch belang voor de landelijke partijen. “Wie Istanboel wint, wint Turkije”, luidt een bekend gezegde in het land.
‘Verliezen is onderdeel van democratie’
President Erdogan gaf rond 22:15 lokale tijd een eerste reactie, waarin hij zijn electorale partner, de ultranationalistische Partij Nationale Beweging (MHP) bedankte. De president toonde zich opvallend mild. Hij claimde weliswaar direct een grote overwinning, hij erkende tevens dat het niet overal even goed was gegaan.
“De AKP neemt zijn verlies waar de oppositie als winnaar uit de bus is gekomen Verliezen is onderdeel van het democratisch proces”, aldus de president, de eerder nog had gedreigd met afzettingsprocedures.
Hij beloofde verder direct na de verkiezingen werk te zullen maken van economische hervormingen. Ook waarschuwde hij dat terreurbewegingen “geen centimeter ruimte” zullen krijgen.
MSN 31.03.2019 De verkiezingen voor voor nieuwe gemeenteraden in Turkije zijn uitgelopen op een kleine nederlaag voor de regering van president Recep Tayyip Erdogan en zijn partij voor Rechtvaardigheid en Ontwikkeling (AK).
De partij verloor vandaag zijn meerderheid in de hoofdstad Ankara, maar bleef wel de grootste in Istanbul. In Ankara haalde de partij van Erdogan 48 procent van de stemmen, tegen 50 procent voor de oppositie.
Erdogan gaf het gedeeltelijke verlies toe voordat alle stemmen geteld waren. “We moeten accepteren dat we niet in alle steden gewonnen hebben. Dat is nu eenmaal de noodzakelijkheid van democratische verkiezingen.”
Inflatie en werkloosheid
De oorzaak van de nederlaag van AK ligt volgens veel kiezers aan de enorme inflatie, de grote werkloosheid en de economische recessie. In een aantal steden boycotte de linkse pro-Koerdische oppositiepartij HDP (Democratische Volkspartij) de verkiezingen omdat die niet meer eerlijk zouden zijn.
De Turkse president kondigde het verlies van zijn partij al voor het tellen van alle stemmen aan. Ⓒ EPA
Telegraaf 31.03.2019 De verkiezingen voor nieuwe gemeenteraden in Turkije zijn uitgelopen op een kleine nederlaag voor de regering van president Recep Tayyip Erdogan en zijn partij voor Rechtvaardigheid en Ontwikkeling (AK).
Zondag verloor de partij zijn meerderheid in de hoofdstad Ankara, maar bleef wel de grootste in Istanbul. In Ankara haalde de partij van Erdogan 48 procent van de stemmen, tegen 50 procent voor de oppositie.
Erdogan gaf het gedeeltelijke verlies al toe voordat alle stemmen geteld waren. „We moeten accepteren dat we niet in alle steden gewonnen hebben. Dat is nu eenmaal de noodzakelijkheid van democratische verkiezingen.”
De oorzaak van de nederlaag van AK ligt volgens veel kiezers aan de enorme inflatie, de grote werkloosheid en de economische recessie. In een aantal steden boycotte de linkse pro-Koerdische oppositiepartij HDP (Democratische Volkspartij) de verkiezingen omdat die niet meer eerlijk zouden zijn.
AD 31.03.2019 De Turkse president Erdoğan heeft toegegeven dat zijn AK partij de macht in diverse steden heeft verloren bij de plaatselijke verkiezingen van vandaag.
Hij beloofde dat zijn regering zich nu zal gaan concentreren op het uitvoeren van krachtige economische hervormingen om een eind te maken aan de crisis.
De Turkse kiezers zorgden vandaag voor diverse verrassingen. Maar nadat twee derde van de stemmen was geteld, leek de AKP van president Erdoğan wel af te stevenen op een uiterst kleine winst in zijn ‘geliefde’ Istanboel.
De grootste metropool en de economische hoofdstad van Turkije, waar hij in 1994 als burgemeester zijn politieke loopbaan begon, werd door president Erdoğan gezien als de symbolische hoofdprijs in deze verkiezingen.
In de hoofdstad Ankara lijkt het er op dat de kandidaat van de oppositie de burgemeesterspost gaat veroveren. Dat zou een gevoelige nederlaag zijn voor Erdoğan.
Mansur Yavas stond ook vijf jaar geleden op voorsprong, maar nadat een elektriciteitsstoring het tellen van de stemmen had onderbroken, wist de zittende AKP-burgemeester toch te winnen. Door te knoeien met de stembiljetten, aldus de oppositie.
Andere verrassingen waren dat de Koerdische stad Tunceli met Mehmet Fatih Maçoğlu voor het eerst een communistische burgemeester krijgt, dat diverse steden in het vooral door Koerden bewoonde zuidoosten in handen kwamen van de AKP, en dat de ultranationalistische partij van de Grijze Wolven (MHP) won in steden waar zij de strijd aangingen met de AKP, haar bondgenoot op landelijk niveau.
President Erdoğan schilderde deze lokale verkiezingen voor burgemeesters en andere bestuurders in zijn campagnetoespraken af alsof het voortbestaan van het land op het spel stond. Talloze kiezers zagen het als een referendum over het beleid van Erdoğan, die ruim vijf jaar president is en zich ‘de baas van de economie’ noemt.
Geen tik op de vingers
De meeste kiezers vertaalden de oplopende onvrede over de groeiende werkloosheid en armoede niet in een stem tegen de burgemeesterskandidaten die door Erdoğan waren benoemd. De gevreesde tik op de vingers bleef in veel steden en regio’s uit. Erdoğan had er de afgelopen weken alles aan gedaan om een afstraffing via de stembussen binnen de perken te houden.
Erdoğan sprak op niet minder dan honderd manifestaties van zijn Partij voor Gerechtigheid en Ontwikkeling (AKP) in alle delen van Turkije.
Alleen al in de afgelopen twee dagen hield hij in 14 wijken van Istanboel peptalks waarin hij zijn aanhangers aanspoorde om te gaan stemmen. ,,Elke stem die niet wordt uitgebracht, zal degenen in de kaart spelen die snode plannen maken tegen deze natie”, aldus Erdoğan.
Keer op keer hamerde hij erop dat een duistere alliantie van buitenlandse vijanden en hun Turkse collaborateurs er alles aan doet om de ontwikkeling van Turkije als een sterk en welvarend land te saboteren. ,,Ik wil dat jullie de stemmen gebruiken om alle vijanden van onze vlag en onze oproep tot gebed een lesje te leren”, zo spoorde hij zijn kiezers aan.
Bij gewelddadige incidenten in het binnenland en het zuidoosten van Turkije vielen vier doden en meer dan 70 gewonden.
Zijn tactiek om de linkse pro-Koerdische partij HDP en haar kiezers te brandmerken als ‘terroristen’ wierp in diverse provincies zijn vruchten af. In sommige steden in het zuidoosten zijn kiezers mogelijk gezwicht voor het dreigement van de president dat als zij zouden kiezen voor HDP-burgemeesters die zouden worden afgezet wegens ‘banden met een verboden terroristische organisatie’, namelijk de PKK.
Na de vorige plaatselijke verkiezingen, vijf jaar geleden, heeft Erdoğan meer dan honderd Koerdische burgemeesters laten afzetten en in hun plaats AKP-loyalisten benoemd.
NOS 31.03.2019 Op het oog zal er weinig veranderen, maar de psychologische tik kan gevoelig zijn voor president Erdogans AKP, vandaag bij de lokale verkiezingen in Turkije. Alle ogen zijn gericht op Ankara; de Turkse hoofdstad dreigt in handen te vallen van de oppositie. En ook in Istanbul, de grootste stad van het land, is de race tussen AKP en oppositie voor het eerst in jaren spannend.
Zo spannend, dat president Erdogan de campagne in eigen hand nam en de hoofdrol opeiste. Hij hield iedere dag meerdere grote toespraken en was daarmee dagelijks urenlang live op alle nieuwskanalen. Zijn retorische trukendoos ging volledig open, in een van zijn meest giftige en polariserende campagnes tot nu toe.
Erdogan op campagne in IstanbulEPA
De president plaatste een nog breder deel van de oppositie, zo niet de hele oppositie, in het kamp van landverraders, criminelen en terroristen. En het Westen was meer dan ooit de boosdoener: “Wij zijn moslims, en zij zijn de vijanden van de islam.”
Prijzen blijven stijgen
Uit opiniepeilingen blijkt dat de gemiddelde Turkse kiezer deze onderwerpen verre van interessant vindt. Die maakt zich zorgen over de economie, waar de president de afgelopen weken juist weinig over sprak. Want waar de regerende AKP bij eerdere verkiezingen kon leunen op successen, is de economie nu ingestort: met 20 procent inflatie, werkloosheid van 13 procent en voedselprijzen die door het dak gaan.
Zoals zoveel problemen, is ook de economische neergang volgens Erdogan de schuld van ‘de terroristen’. Voedsel-terroristen dit keer. De winkelier die zijn prijzen omhoog doet omdat ook voor hem alles duurder wordt, is volgens de president een landverrader. Hij noemde de prijsstijgingen een terroristische daad.
In werkelijkheid zijn ze het gevolg van het zware weer waar de Turkse economie sinds vorig jaar zomer in terecht is gekomen. Door een daling van het vertrouwen bij beleggers en investeerders daalde de waarde van de lira ten opzichte van buitenlandse valuta en ontstond er hoge inflatie. Voor de Turkse consument bleven de prijzen in de winkel maar stijgen.
Lucas Waagmeester maakte vorige maand deze reportage over hoe de groenteboer ‘de nieuwe terrorist’ van Turkije werd:
Hoe de groenteboer ‘de nieuwe terrorist’ van Turkije is geworden
Erdogan bezweert dat Turkije ‘aanvallen’ vanuit de Verenigde Staten en Europa heeft weerstaan en dat ‘speculanten en de rente-lobby’ de slag tegen Turkije inmiddels hebben verloren. Investeerders worden alleen maar extra zenuwachtig van die taal, waardoor afgelopen week in aanloop naar de verkiezingsdag de waarde van de lira opnieuw meer dan 5 procent daalde ten opzichte van de dollar.
Alle moslims, ons land, onze natie en ikzelf waren het doelwit, aldus Erdogan over de aanslag in Christchurch.
Erdogan sprak de laatste weken liever over de groeiende groep politici in Europa die net als hijzelf het Westen tegenover de islam plaatst. Volgens de president heerst in het Westen een sfeer van islamofobie die heeft geleid tot onder meer de terroristische aanslag in het Nieuw-Zeelandse Christchurch.
Die aanslag, waarbij een nationalistische extremist vijftig moskeegangers doodschoot, werd Erdogans centrale campagnethema. De dader noemde Turkije en Turken in Europa meerdere keren in het manifest dat hij online publiceerde. Erdogan betrok de gebeurtenis volledig op Turkije en op zichzelf: “Alle moslims, ons land, onze natie en ikzelf waren het doelwit.”
Dagenlang werden op grote schermen naast Erdogans podium, en dus ook op de landelijke televisie, de beelden herhaald van de terreurdaad, zoals de schutter ze zelf filmde. Ook delen uit de video waarop te zien is hoe de dader de moskee binnenloopt en gericht gelovigen begint neer te schieten.
Erdogan suggereerde daarbij herhaaldelijk dat het Westen achter de aanslag zit. “Dit is geen daad van een individu, dit is georganiseerd”, zei hij. En over het manifest van de schutter in Nieuw-Zeeland: “Waarom zegt het Westen niks? Waarom zeggen westerse media niks? Zij hebben dit voorbereid en aan hem overhandigd.”
De oppositie is terreur
De Turkse president werpt zich op als leider van de islamitische wereld, die deze vijanden van de islam zal verslaan. Onder hen schaart hij ook de leider van de grootste oppositiepartij CHP. Die zei in een reactie op Christchurch dat de islamitische wereld ook bij zichzelf te rade moet gaan. Een opmerking die volgens Erdogan aantoont dat de CHP “hand in hand loopt met terroristen”.
Ook dat werd een centrale lijn in Erdogans campagne: de oppositie is terreur. De Koerdische HDP, vooral sterk in het zuidoosten van het land, werkt volgens de regering samen met de PKK. Eerder werden tientallen gekozen HDP-burgemeesters uit hun functie gezet, en vervangen door een ambtenaar van AKP-huize. De regering dreigt na vandaag hetzelfde te zullen doen als de HDP gemeenten weet te winnen.
In een poging de machtige AKP te verslaan, kwam de oppositie van links tot rechts in veel gemeenten met een gezamenlijke kandidaat. De HDP werd buiten die alliantie gehouden, maar het mocht niet baten. Volgens president Erdogan is een stem op de oppositie desondanks een stem op de vijanden van de natie. “Als je kiest voor de oppositie, zal de PKK regeren in je stad.”
Verkiezingen overslaan
Dat leidde zichtbaar tot frustratie bij de belangrijkste oppositiekandidaat van deze verkiezingen, Mansur Yavas, die burgemeester van Ankara wil worden. “Ze laten iedereen meedoen, maar het is verboden te winnen”, zei hij over de regering. “Als je echt zo machtig bent, waarom wijs je dan niet gewoon alle burgemeesters aan? Dan kunnen we de verkiezingen overslaan, het bespaart ons de moeite.”
Mansur Yavas (midden) op campagne in Ankara AFP
Yavas verloor in 2014 de race om het burgemeesterschap van de hoofdstad, een nederlaag die volgens de oppositie het gevolg was van fraude bij het tellen van de stemmen. Ook dit keer ligt hij volgens de meeste opiniepeilingen voor op de AKP-kandidaat in Ankara. Ook in de kustplaatsen Adana, Mersin en Antalya wordt de race spannend, net als in het industriële hart Bursa.
Als Ankara of zelfs ook Istanbul verloren gaan voor de AKP, is dat door analisten al ‘het begin van het einde’ van Erdogans macht genoemd. Die hoop koesterde de oppositie vaker in aanloop naar verkiezingen, maar steeds bleek de AKP het op de verkiezingsdag zelf goed genoeg te doen om te overleven.
Erdogans AKP heeft de macht over de media, hun boodschap is ook bij deze campagne vele malen vaker en positiever bij de kiezer terecht gekomen. De vraag is of de economische pijn die Turken voelen, en de vermoeidheid over de vele vijandbeelden die de president over het land uitstort, dit keer krachtiger zal zijn en hun keuze doet kantelen.
NU 31.03.2019 Op 31 maart gaan de Turken voor de zesde keer in vijf jaar tijd naar de stembus, dit keer voor lokale verkiezingen waarin burgemeesters voor steden en districten worden gekozen. Volgens president Recep Tayyip Erdogan is de stembusgang onderdeel van de existentiële strijd van het land tegen kwaadwillenden in binnen- en buitenland.
Erdogan voert al weken lang overal in het hele land campagne voor zijn burgemeesters, waarbij twee tot drie toespraken per dag geen uitzondering zijn. Hij trok daarbij zo fel van leer dat zijn kandidaat voor het burgemeesterschap van Istanboel namens de AKP moest onderstrepen dat het land niet op het punt stond de oorlog uit te roepen, maar dat er ‘slechts’ lokale verkiezingen aan zaten te komen.
Die kandidaat is Binali Yildirim, de oud-premier van Turkije en vertrouweling van de president. Dat onderstreept tevens het belang dat Erdogan aan de verkiezingen in Istanboel hecht. “Wie Istanboel wint, wint Turkije”, is een bekend gezegde in het land.
De president zelf is daar een voorbeeld van, aangezien hij in 1994 zijn politieke carrière begon als burgemeester van Istanboel, toen nog als kandidaat van de Refah-partij, de voorloper van de AKP.
Dat jaar won ook de kandidaat voor die partij in de hoofdstad Ankara, Melih Gökcek. Beide steden zijn sinds die tijd onafgebroken in handen van de Refah en vervolgens de AKP geweest. Een verlies in Istanboel of Ankara zou daarom een gevoelige tik zijn voor Erdogan, die met de AKP de afgelopen zeventien jaar nog nooit een verkiezing verloor.
Oud-premier Binali Yildirim moet de AKP in Istanboel in het zadel houden. (Foto: AFP)
‘Verkiezingen zijn oneerlijk’
Volgens Howard Eissenstat, Turkije-expert van de Amerikaanse St. Lawrence University en senior non-resident fellow bij de denktank Project on Middle East Democracy (POMED), wordt het belang van deze verkiezing desondanks overschat.
“De algehele teloorgang van de democratie in Turkije maakt dat deze verkiezingen binnen een autoritair systeem plaatshebben. Dit valt onder meer op te maken uit het feit dat de oppositie nauwelijks zendtijd krijgt en dat politici van de oppositie bedreigd en soms zelfs vastgezet worden”, zegt hij tegen NU.nl.
Hierdoor is Eissenstat ook niet erg hoopvol gestemd over de kansen van de oppositie, omdat de verkiezingen wat hem betreft “niet vrij en fundamenteel oneerlijk” zijn. De almacht van Erdogan, en daarmee de AKP, komt met deze stembusgang dan ook niet in het geding volgens Eissenstat.
“De enige vraag is of Erdogan en de AKP een verlies zullen accepteren in die enkele sleutelsteden waar de oppositie wél kans maakt. Een verlies hier en daar zou een vernedering zijn, maar eentje zonder directe gevolgen. Bovendien heeft Erdogan al aangegeven gekozen volksvertegenwoordigers te zullen vervangen wanneer ze banden zouden hebben met terroristische organisaties.”
Tijdens een televisie-interview zei de president vorige week dat hij tegen ongeveer driehonderd individuen afzettingsprocedures wil starten. Sinds 2016 zijn meer dan honderd burgemeesters, veelal van de HDP in het zuidoosten van Turkije, afgezet en vervangen door administrateurs van de regering.
De leiding van de HPD wordt door Erdogan verweten banden met terroristische organisaties te hebben. (Foto: AFP)
Economische neergang is het belangrijkste onderwerp
Dit jaar zijn de kaarten anders geschud, zo is de overtuiging van de oppositie, bestaande uit de seculiere CHP en de conservatief-nationalistische IYI. Deze partijen zijn verenigd in de ‘Alliantie van de Natie’; waarbij de ene partij in de ene stad een kandidaat opvoert, terwijl de andere partij dat in een andere stad doet.
De AKP doet samen met de ultranationalistische MHP onder de noemer ‘Volksalliantie’ hetzelfde. De Koerdisch-georiënteerde HDP heeft geen kandidaten in de grote steden, wat als impliciete steun aan de Alliantie van de Natie wordt gezien.
Op basis van onderzoek van de sociaal-democratische stichting SODEV blijkt dat voor 64,8 procent van de ondervraagden de economische toestand in Turkije het belangrijkste vraagstuk is. Een vergelijkbaar percentage van de respondenten geeft bovendien aan dat zij er nu slechter voor staan dan vorig jaar. Turkije kampt met een inflatie van ongeveer 20 procent en de economie zit officieel in een recessie.
De economische neergang in Turkije heeft op basis van opiniepeilingen veel mensen doen besluiten de AKP de rug toe te keren, ondanks de claim van Erdogan dat de recessie het gevolg is van aanvallen van “duistere krachten” die willen voorkomen dat Turkije zijn rechtmatige plek tussen de machtigste landen ter wereld inneemt.
Erdogan wijst met de beschuldigende vinger naar het buitenland. (Foto: AFP)
‘Fundamentele verschillen tussen de twee politieke kampen’
Toch denken sommige analisten dat de keuze uiteindelijk bepaald wordt door ideologie en levensovertuiging.
“Het idee dat mensen hun beslissingen nemen op basis van de standpunten van de kandidaten is in Turkije geen goede lens om naar verkiezingen te kijken, aangezien er fundamentele verschillen tussen de twee politieke kampen in Turkije zijn”, aldus Selim Koru, analist bij de Turkse stichting voor economisch onderzoek en beleid (TEPAV).
“Elke stembusgang gaat in de eerste plaats over een keuze tussen die twee stromingen. Om die reden laat Erdogan zich zo veel zien en is winst noodzakelijk. Het gaat helemaal niet over lokaal bestuur.”
De vraag is in hoeverre de AKP-aanhang zich laat leiden door de economische toestand. (Foto: AFP)
Spannende race in grote steden
In de hoofdstad Ankara gaat Mansur Yavas namens de oppositie aan kop. In 2014 deed hij ook al een gooi naar het burgemeesterschap van Ankara, toen nog als kandidaat van de MHP. Alom wordt aangenomen dat hij die verkiezing verloor door fraude van de AKP.
Yavas is tevens de voornaamste kandidaat om afgezet te worden door Erdogan. “Een dergelijke zet zal voor hem zonder gevolgen blijven, dus het is zeker niet uit te sluiten”, aldus Koru.
In Istanboel lijkt het ondanks het verschil in media-aandacht een spannende race te worden tussen Yildirim en de relatief onbekende Ekrem Imamoglu namens de CHP, nu nog burgemeester van het stadsdeel Beylikdüzü.
Ook de industriestad Bursa, doorgaans de beste afspiegeling van de politieke verhoudingen op nationaal niveau, zou in handen kunnen vallen van de oppositie.
Ondanks zijn pessimisme ziet Eissenstat toch nog lichtpuntjes. “Het enige goede aan deze verkiezingen is dat het de oppositie in staat kan stellen kleine eilandjes van relatieve macht te creëren. Immers, de enige manier om je voor te bereiden op eerlijke en vrije verkiezingen in de toekomst, is door aan lokale verkiezingen mee te blijven doen.”
IYI-kandidaat Mansur Yavas (midden) hoopt burgemeester van de hoofdstad Ankara te worden.
Telegraaf 31.03.2019 Tijdens grote economische problemen gaat Turkije naar de stembus voor nieuw gemeenteraden. De verkiezingen kunnen volgens waarnemers een nare verrassing worden voor de regering van president Erdogan. Erdogan en zijn partij voor Rechtvaardigheid en Ontwikkeling (AK) zijn al zeventien jaar gewend verkiezingen te winnen, maar zondag dreigt verlies in de grootste steden, Ankara en Istanbul.
Ooit trok de destijds nieuwe AK-partij Turkije uit een economisch moeras en zette ze het land met ingrijpende economische hervormingen weer op de rails. Veel Turkse kiezers zien in de AK daarom al lange tijd vooral in economisch zin een baken. Maar deze zondag zouden veel kiezers de huidige enorme inflatie, de grote werkloosheid en de economische recessie de AK kunnen aanrekenen.
In een aantal steden boycot de linkse pro-Koerdische oppositiepartij HDP (Democratische Volkspartij) de stembusgang omdat de verkiezingen niet meer eerlijk zouden zijn. Het bewind van Erdogan toont sinds 2013, toen hij nog premier was, steeds meer autoritaire trekken en een poging tot een staatsgreep in 2016 heeft die trend aangewakkerd met tienduizenden arrestaties en ontslagen.
Telegraaf 29.03.2019 De Turkse president Recep Tayyip Erdogan wil van de beroemde Hagia Sophiain Istanbul weer een moskee maken. De van oorsprong Grieks orthodoxe kathedraal is al decennia lang een museum en een populaire toeristische attractie.
Erdogan opperde het idee al eerder maar komt er nu weer mee in verband met de regionale verkiezingen zondag die ook in Istanbul worden gehouden. Hij heeft religie als belangrijkste thema in die stembusgang bestempeld.
De oorspronkelijke Hagia Sophia is in de 6e eeuw gebouwd als kathedraal en transformeerde in de 15 eeuw tot moskee. In 1934 werd de moskee door Mustafa Kemal Atatürktot seculair gebouw verklaard en museum gemaakt. Het gebouw staat op de werelderfgoedlijst van Unesco.
Griekse orthodoxe gelovigen zien het gebouw als centrum van hun geloof en zijn fel tegen eventuele omvorming tot moskee.
De site was sinds december 2016 geblokkeerd, nadat de NOS beelden had gepubliceerd van de moord op de Russische ambassadeur Andrej Karlov.
NOS 28.03.2019 Het is weer mogelijk om vanuit Turkije NOS.nl te bezoeken. Het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken kondigde eerder al aan dat Turkije van plan was de blokkade op te heffen. De app deed het al eerder. De app en de site waren sinds 19 december 2016 niet meer oproepbaar.
Reden daarvoor was dat de NOS beelden had getoond van de moord op de Russische ambassadeur Andrej Karlov in Ankara. Die waren gemaakt en uitgezonden door de Turkse publieke omroep TRT. Die had de beelden direct na de moord aan de leden van de EBU aangeboden, de beelduitwisseling van publieke omroepen in Europa waarbij de NOS is aangesloten.
De NOS gebruikte het beeld tegen de zin van de Turkse autoriteiten. Die hadden het gebruik van de beelden in eigen land verboden. Ankara sloot daarop de NOS-site in Turkije af en zei dat de blokkade van kracht bleef tot de NOS de video van de moord zou verwijderen. De NOS weigerde dat en noemde de blokkade een aantasting van de persvrijheid.
Toenadering
Het einde van de blokkade is een volgende stap in het herstel van de relatie tussen Nederland en Turkije, dat afgelopen oktober werd ingezet met een bezoek van minister Blok van Buitenlandse Zaken aan Ankara. “Er zijn toen geen excuses gemaakt over en weer voor de rel in Rotterdam in maart 2017, en beide landen stelden ook geen voorwaarden aan het herstel van de relatie,” zegt Turkije-correspondent Lucas Waagmeester.
“Maar minister Blok zei toen dat hij een aantal pijnpunten op tafel had gelegd, die Nederland graag opgelost wil zien. Een daarvan was de blokkade van NOS.nl in Turkije. Daaraan geeft de Turkse regering nu dus gehoor.” Het filmpje van de doodgeschoten ambassadeur is nog steeds te zien als je de site in Turkije bezoekt.
Weekendscholen
Een ander punt van Nederland is de zorg over de weekendscholen die Turkije wil gaan financieren. Minister Blok vroeg de Turken informatie hierover te delen, wat volgens het ministerie van Buitenlandse Zaken inmiddels ook gebeurt.
Het ministerie noemt de relatie met Turkije inmiddels “wat Nederland betreft genormaliseerd” en zegt dat er weer intensieve contacten zijn tussen ambtenaren van beide landen. Ook wordt er gewerkt aan een bezoek van de Turkse minister van Buitenlandse Zaken Cavusoglu aan Nederland.
Onzichtbaar
Het opheffen van de blokkade betekent dat Nederlandse vakantiegangers en Nederlanders die in Turkije wonen het nieuws weer kunnen volgen via de NOS. Waagmeester: “Hoewel dit nu voor NOS.nl is opgelost, blijven veel mediaplatforms en bijvoorbeeld accounts van journalisten op sociale media onzichtbaar in Turkije. Een vrije, open toegang tot media is met deze stap verre van hersteld.”
Toch is het einde van de blokkade belangrijk voor het werk van de NOS in Turkije, zegt Waagmeester: “De blokkade werkte als signaal aan Turkse bronnen die wij benaderen voor interviews. Zij checkten NOS.nl en stuitten op een geblokkeerde site. In het klimaat van angst in Turkije, zeker rond media, heeft dat vaak geleid tot terughoudendheid.”
AD 16.03.2019 De Turkse autoriteiten hebben de blokkade op nieuwsberichten en beeldmateriaal van de NOS in Turkije grotendeels opgeheven. Ook komt minister van Buitenlandse Zaken Çavuşoğlu, die Nederland eerder ‘hoofdstad van het fascisme’ noemde, binnenkort naar Nederland voor een bezoek. Het zijn twee stappen in de normalisering van de diplomatieke verhoudingen tussen Nederland en Turkije.
Sinds eind december 2016 waren zowel de site als de apps van de NOS niet meer in Turkije te bekijken. Reden daarvoor was dat de Nederlandse omroep weigerde beelden te verwijderen die waren gemaakt van de moordaanslag op de Russische ambassadeur Karlov in de Turkse hoofdstad Ankara.
Die aanslag werd gepleegd door een Turkse politieagent en gefilmd door de Turkse staatszender TRT. De Turkse autoriteiten verboden het verspreiden van de gruwelijke beelden. Zo lang de NOS weigerde de beelden te verwijderen, zou de blokkade blijven duren, zo kreeg de publieke omroep te horen.
Inmiddels werken de NOS-apps in Turkije weer en zijn links naar nieuwsberichten van de omroep gedeblokkeerd. De website is echter nog niet bereikbaar. Er wordt aan gewerkt om ook die te deblokkeren, zo hebben de Turkse autoriteiten aan Den Haag laten weten.
Het deblokkeren van het de omroep wordt gezien als een volgende stap in de normalisering van de betrekkingen tussen Turkije en Nederland, die ruim een jaar lang ongekend beschadigd waren. Daarin past ook een bezoek van de Turkse minister van Buitenlandse Zaken Çavuşoğlu aan Nederland, dat bezoek vindt plaats op 11 april.
Rel rond bezoek minister
Aanleiding voor de hoogopgelopen crisis in maart 2017 was de deportatie onder politiedwang van een Turkse minister naar Duitsland nadat zij onaangekondigd in Rotterdam was opgedoken om Turkse Nederlanders aan te moedigen Erdogan tijdens een referendum nog meer macht te geven. Het leidde tot rellen in Rotterdam.
De diplomatieke rel was voor president Erdogan reden om het kabinet-Rutte uit te schelden voor ‘overblijfselen van nazi’s’ en voor ‘fascisten’. Zijn minister Mevlüt Çavuşoğlu wiens vliegtuig toen geen landingsrechten in Nederland kreeg, drong er in die dagen bij de EU op aan ‘de fascistische handelingen van Nederland’ te veroordelen. Ook noemde hij Nederland ‘de hoofdstad van het fascisme’.
Maar sinds afgelopen zomer klinkt er vanuit Ankara een heel andere, verzoenende toon. Het charmeoffensief van de Turken richting landen als Duitsland, Frankrijk en Nederland wordt mede gevoed door de problematische relatie met president Trump en het zwaar weer waarin de Turkse economie verkeert.
‘Turken hebben ons harder nodig dan wij hen’
Het kleine Nederland is voor het grote Turkije een partner van belang. In Nederland gevestigde bedrijven zijn al vele jaren de belangrijkste buitenlandse investeerders in het land van president Erdogan. ,,De Turken hebben ons harder nodig dan wij hen”, zo klinkt het in diplomatieke kringen.
Minister Çavuşoğlu nodigde zijn Nederlandse ambtgenoot Blok uit voor een bezoek aan Ankara. Beide bewindslieden maakten begin oktober duidelijk dat ze het roerige verleden achter zich wilden laten om een nieuwe start te kunnen maken. Blok was lovend over de ‘hartelijke ontmoeting’ en zei dat de relatie met Turkije was hersteld.
Om de normalisering in de relatie te bezegelen, brengt Çavuşoğlu op 11 april een bezoek aan Nederland, op uitnodiging van minister Blok. Twee jaar nadat het kabinet zijn vliegtuig dwong rechtsomkeert te maken. De Turkse minister zal tijdens zijn bezoek ook contact hebben met Turkse Nederlanders, maar op kleine schaal, zo is afgesproken.
De NOS-site is in Turkije sinds december 2016 niet bereikbaar. Wie het probeert krijgt dit te zien NOS
Het is niet duidelijk op welke termijn de site weer in de lucht is. De app is al wel weer bereikbaar in Turkije.
NOS 16.03.2019 Het ministerie van Buitenlandse Zaken verwacht dat de website van de NOS in Turkije binnenkort weer werkt. De site was sinds 19 december 2016niet meer bereikbaar.
Toen werd de Russische ambassadeur Andrej Karlov in Ankara doodgeschoten. De NOS plaatste die dag beelden van de moord op Karlov op de site. Die waren gemaakt en uitgezonden door de Turkse publieke omroep TRT. Die had de beelden direct na de moord aan de leden van de EBU aangeboden, de beelduitwisseling van publieke omroepen in Europa waar de NOS bij is aangesloten.
De NOS gebruikte het beeld, tegen de zin van de Turkse autoriteiten die het gebruik van de beelden in eigen land had verboden. Ankara sloot daarop de NOS-site in Turkije af en zei dat de blokkade van kracht bleef tot de NOS de video van de moord zou verwijderen. De NOS weigerde dat. Hoofdredacteur Marcel Gelauff noemde de Turkse eis en blokkade een aantasting van de persvrijheid.
Termijn onduidelijk
De kwestie is de afgelopen tijd door minister Blok en het ministerie van Buitenlandse Zaken meermaals onder de aandacht gebracht van de Turkse autoriteiten. Deze week is opnieuw contact geweest met Ankara over de kwestie. Volgens het ministerie is er nu reden om aan te nemen dat het overbrengen van de zorgen over de blokkade tot resultaat heeft geleid.
Het is niet duidelijk op welke termijn de site weer in de lucht is. Volgens correspondent Lucas Waagmeester is de NOS-app in Turkije inmiddels weer bereikbaar, maar de site nog niet.
Binnenkort komt de Turkse minister van Buitenlandse Zaken Cavusoglu voor een bezoek naar Nederland. Blok bracht in oktober een bezoek aan Ankara. Hij kondigde het tegenbezoek van Cavusoglu toen al aan. Wanneer dat precies plaats zal vinden, is nog niet bekend.
De Kamerleden Özdil (L) en Özütok (R) van GroenLinks en Öztürk van Denk (midden) NOS
NOS 14.03.2019 Tweede Kamervoorzitter Arib heeft haar naam onder een motie gezet die intimidatie van Kamerleden door andere Kamerleden “ten stelligste” afwijst. Het is voor het eerst in zeker honderd jaar dat de voorzitter van de Tweede Kamer een motie heeft meeondertekend.
“Het is goed dat dit signaal nu zo luid en duidelijk uit de Kamer komt”, zegt zij. De CDA-motie is gericht tegen de Kamerleden van Denk, die collega-Kamerleden van Turkse afkomst via sociale media persoonlijk hebben afgevallen of aangevallen.
Dat gebeurde vorig jaar bijvoorbeeld naar aanleiding van het voorstel om het bloedbad onder Armeniërs in het begin van de 20e eeuw als genocide te bestempelen. Denk maakte filmpjes van de Kamerleden van Turkse afkomst die dit steunden. Dat leverde de betrokken Kamerleden bedreigingen op.
Moreel appèl
Partijleider Kuzu van Denk heeft al in de Kamer gezegd dat dit zo niet had gemoeten en dat het ook niet meer gebeurt.
Maar de indiener van de motie, CDA-Kamerlid Van der Molen, vond het tijd voor een moreel appèl. “Het wordt hoog tijd dat Denk stopt met het maken van intimiderende filmpjes op social media over andere Kamerleden.” De Tweede Kamer moet het goede voorbeeld geven over hoe om te gaan “met mensen van een andere afkomst”, vindt hij.
Doelwit
In de motie staat “dat het in toenemende mate voorkomt dat collega-Kamerleden, niet op basis van hun inhoudelijke standpunt maar primair op basis van hun afkomst, door of namens andere collega-Kamerleden via filmpjes op sociale media worden aangevallen.”
De ondertekenaars zeggen dat dat er toe leidt dat zij “door de bewuste wijze waarop zij door collega’s tot doelwit worden gemaakt, haatmails, intimidaties en bedreigingen ontvangen en worden aangetast in hun functioneren.”
Tijdens het debat met Van der Molen was Denk-Kamerlid Öztürk aanwezig. Hij maakte bezwaar tegen de beschuldiging en zei dat het theater was van de andere partijen. Hij wordt zelf ook bedreigd, zei hij:
Bij het indienen van de motie spreekt Denk-Kamerlid Öztürk van theater
Öztürk zegt in een reactie dat Denk de afgelopen jaren zo’n 3000 filmpjes met Kamerleden heeft gemaakt. “Ook met Segers van de ChristenUnie, en met mijn favoriete Kamerlid De Graaf van de PVV.” CDA-Kamerlid Amhaouch was er ook ooit in te zien. “Dat ging over zijn stemgedrag over de beveiliging van moskeeën”, zegt Öztürk.
Het gaat Denk altijd om het thema en de inhoud, niet om etnische achtergrond, zegt hij. “De Kamerleden Özdil, Yesilgöz en Özütok gaan over integratieonderwerpen en dan komen ze in ons filmpje als woordvoerder. En Özdil noemden we een hypocriet omdat hij onze motie niet steunde, terwijl hij hetzelfde standpunt had.”
Öztürk vindt het opvallend dat de motie zo vlak voor de verkiezingen komt en vindt het onterecht dat Kamervoorzitter Arib haar naam eronder heeft gezet. “Als je escalatie in de Kamer wilt voorkomen moet je boven de partijen staan. De Kamervoorzitter moet geen kant kiezen.”
Niet persoonlijk aanvallen
Arib vindt dat in dit geval juist haar taak. Zij laat al regelmatig in de Kamer blijken dat zij ontstemd is over dergelijke uitingen en filmpjes.
“Het is een motie die onderschrijft wat ik als Kamervoorzitter ook vind en naar buiten toe uitdraag”, licht zij haar steun aan de motie toe. “Dat wij elkaar niet persoonlijk aanvallen en met filmpjes wegzetten.”
De motie werd ook ondertekend door de Kamerleden Yesilgöz (VVD), Özdil en Özütok (GroenLinks), Van Dijk (PvdA), Den Boer (D66), Van Dijk (SP). Later heeft ook 50Plus meegetekend. Het CDA zegt dat “een heleboel andere Kamerleden” al hebben aangegeven dat zij hun naam ook onder het stuk zetten.
NU 13.03.2019 Een grote meerderheid van het Europees Parlement (370 stemmen voor en 109 tegen) wil dat de Europese Unie de gesprekken met Turkije over toetreding formeel opschort. Redenen zijn de ondergraving van de rechtsstaat, beperking van de persvrijheid en de detentie van tienduizenden Turken, onder wie oppositieleden.
Het parlement volgt hiermee de aanbeveling van Turkijerapporteur Kati Piri (PvdA). Een voorstel van onder meer het CDA om de stekker definitief uit de gesprekken te trekken, haalde het niet.
Een meerderheid wil de deur openhouden voor het geval het beter gaat. De democratische krachten in het land moeten volgens Piri wel perspectief houden op een lidmaatschap. Esther de Lange (CDA) vindt dat zij hiermee “warm en koud tegelijk blaast”. “Dit Turkije hoort niet thuis in de EU.”
Piri noemt het een aanfluiting dat de EU-regeringsleiders de gesprekken na jaren van verslechtering van de mensenrechtensituatie nog niet hebben opgeschort. Met dat beleid hebben ze het autoritaire regime van president Recep Tayyip Erdogan eigenlijk alleen maar steun gegeven, stelt zij.
Marietje Schaake (D66) stelde voor de financiële steun die Turkije van de EU krijgt om zich voor te bereiden op een eventuele toetreding te schrappen. Dit voorstel kreeg geen meerderheid. “Dat ondermijnt onze geloofwaardigheid”, reageerde ze.
Lidstaten willen nog geen einde aan Turkse kandidatuur
De lidstaten hebben al meermaals duidelijk gemaakt nog geen einde te willen maken aan de kandidatuur van Ankara, onder meer vanwege de samenwerking op het gebied van migratie.
Vrijdag overleggen de EU en de Turkse minister van Buitenlandse Zaken Mevlüt Çavusoglu in Brussel over de betrekkingen, waarbij ook mensenrechten aan de orde komen.
Twee andere Duitse journalisten krijgen hun perskaart niet terug.
NOS 12.03.2019 De Turkse regering gaat toch een perskaart uitgeven voor Jörg Brase, bureauchef van de Duitse zender ZDF in Istanbul. Afgelopen zondag moest hij Turkije verlaten, nadat was besloten dat zijn accreditatie niet werd verlengd. Twee van zijn collega’s, Thomas Seibert van de krant Der Tagesspiegel en Halil Gülbeyaz van omroep NDR, moesten ook het land verlaten.
Voor de herziening van de beslissing over Brase is geen reden gegeven, net als voor het eerdere besluit de drie geen nieuwe perskaart te geven. Seibert en Gülbeyaz zijn inmiddels terug in Duitsland en hoorden vandaag niets uit Ankara.
Onacceptabel
Niet eerder weigerde Turkije de perskaarten te verlengen van prominente Europese journalisten. Minister van Buitenlandse Zaken Maas noemt het “onacceptabel” dat Duitse journalisten het werken in Turkije onmogelijk wordt gemaakt. Achter de schermen werd dagen lang druk uitgeoefend. Ook verscherpte Duitsland het reisadvies voor Turkije.
De ZDF zegt in een verklaring het “te verwelkomen dat de Turkse autoriteiten tot een ander besluit zijn gekomen”. Brase zal volgens de omroep in de komende dagen zijn werk in Istanbul hervatten. “De ZDF gaat ervan uit dat de perskaarten voor de andere collega’s die nog wachten, nu ook zullen worden afgegeven,” staat in de verklaring.
NU 11.03.2019 Het Turkse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft maandag de ambassadeur van België in Ankara ontboden. De Turken zijn verbolgen over een Belgische rechterlijke beslissing. De uitspraak blokkeerde de vervolging van mensen met vermeende banden met de verboden Koerdische arbeiderspartij PKK.
Het Turkse ministerie noemde het besluit vorige week onaanvaardbaar en zei van België te verwachten “te handelen in overeenstemming met zijn taken op het gebied van terrorismebestrijding”.
Een Belgisch hof stopte vrijdag de vervolging van alle verdachten in een dossier rond de PKK. Het federaal parket wilde 35 personen en vennootschappen naar de rechtbank laten verwijzen vanwege deelname aan de activiteiten van een terroristische groep.
Het hof oordeelde echter dat het Turks-Koerdische conflict een binnenlands gewapend conflict is en dat de PKK geen terroristische organisatie is.
MSN 11.03.2019 De Turkse economie zit in een recessie en economen verwachten dat die groeivertraging heel 2019 aanhoudt. Het bruto binnenlands product (bbp) daalde de afgelopen drie maanden met 2,4 procent.
Turkse bedrijven hebben meer leningen dan ooit uitstaan bij buitenlandse kredietverstrekkers. De koers van de lira ging flink omlaag: tussen januari 2018 en half augustus daalde waarde van de Turkse munt met meer dan 40 procent ten opzichte van de euro.
De economie had ook last van de diplomatieke rel tussen Turkije en de Verenigde Staten. Amerika dreigde met handelsmaatregelen om de Amerikaanse predikant Andrew Brunson vrij te krijgen uit de Turkse cel. Inmiddels is hij weer vrij, maar ondertussen heeft de rel gezorgd voor extra inflatie en waardedaling van de lira.
Al met al kromp de Turkse economie in 2018 met 3 procent ten opzichte van een jaar eerder.
Renteverhoging en maatregelen
De overheid probeert de groei aan te jagen. Zo verhoogde de Turkse Centrale Bank de rente in 2018 binnen enkele maanden tot 24 procent. Verder kocht het Turkse werkloosheidsfonds obligaties op en werkt de overheid aan een plan om de buffers van staatsbanken te versterken.
Een andere overheidsmaatregel was een boete voor supermarkten die de prijzen verhogen.
Groei in 2020
Experts van Bloomberg vrezen dat het nog wel even gaat duren voordat de Turkse economie hersteld is. Zij denken dat de economie in ieder geval nog een half jaar blijft krimpen. Daarna verwachten zij kwartalen van ‘gematigde groei’.
Ook econoom Nora Noteboom van ABN Amro verwacht dat de economie dit jaar verder blijft krimpen. Noteboom: “We verwachten dat het herstel in het eerste kwartaal van 2020 inzet. We verwachten dat het enige tijd kost voordat het herstel goed op gang komt.”
De recessie is slecht nieuws voor president Recep Tayyip Erdogan, zo net voor de lokale verkiezingen op 31 maart.
Jörg Brase (r) en Thomas Seibert, vanochtend voor hun vertrek uit TurkijeNOS | Lucas Waagmeester
NOS 10.03.2019 Drie journalisten van prominente Duitse media zijn Turkije uit gezet. De correspondenten voor de omroepen ZDF, NDR en de krant Tagesspiegel krijgen geen nieuwe persaccreditatie. Niet eerder werd verslaggevers van grote Europese media de verlenging van de perskaart, die nodig is om in Turkije te mogen werken, geweigerd.
Jörg Brase, bureauchef voor de ZDF in Istanbul, Halil Gülbeyaz van de NDR en Thomas Seibert van Tagesspiegel, die meer dan twintig jaar in Turkije werkt, kregen tien dagen de tijd hun spullen te pakken. Vanmiddag zijn ze met een vliegtuig vertrokken.
De Turkse regering heeft geen reden gegeven voor het uitwijzen van de Duitse journalisten. “Om een aanvraag af te wijzen, moet volgens de Turkse mediawet een heldere reden worden gegeven”, zei Brase in een interview voor zijn vertrek. “Maar als er al een specifieke reden is: ik ken hem niet.”
In de afgelopen jaren waren er vanuit de Turkse regering regelmatig verbale aanvallen gericht tegen buitenlandse journalisten. Maar over het algemeen kregen journalisten die een perskaart aanvroegen wel toegang om in het land te werken. Dat met die handelwijze nu wordt gebroken, noemt de Duitse regering “onbegrijpelijk en onacceptabel”.
“Nadat ze de eigen media bijna volledig het zwijgen op hebben gelegd, vermoed ik dat dit een poging is om ook druk uit te oefenen op internationale media”, zegt ZDF-correspondent Brase. “Maar ik denk niet dat dit gaat werken.”
Schadelijker voor Turkije
Volgens Brase wordt er door de Duitse regering achter de schermen gepraat met de Turken om de kwestie op te lossen. “Er wordt geprobeerd de Turken op andere gedachten te brengen. Maar tot dit moment, waarop we het land moeten verlaten, is ze dat nog niet gelukt.”
Turkije en Duitsland kwamen na een periode van botsingen over persvrijheid en Duitse staatsburgers die vastzaten in Turkije, juist afgelopen najaar weer wat nader tot elkaar. Twee Turks-Duitse journalisten werden vrijgelaten en konden naar Duitsland reizen.
Die toenadering maakt deze stap van de Turkse regering nu nog moeilijker te verklaren. “Het is waarschijnlijk schadelijker voor Turkije dan voor ons”, zegt Brase. “Want wij gaan gewoon door met verslag doen. Daarom zijn we zo verbaasd dat ze dit doen.”
Het Duitse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft naar aanleiding van de uitzetting het advies voor Duitsers die in Turkije werken aangepast. “Het kan niet worden uitgesloten dat de Turkse regering verdere actie zal ondernemen tegen vertegenwoordigers van Duitse media en maatschappelijke organisaties”, staat op de site van het ministerie, waarbij rekening moet worden gehouden met strafrechtelijke procedures wegens “uitspraken die in Duitsland onder de vrijheid van meningsuiting vallen.”
Perskaart via Erdogan
Om in Turkije te kunnen werken, hebben buitenlandse journalisten een perskaart nodig. Die wordt afgegeven door het kantoor van president Erdogan. Zonder die perskaart kan geen verblijfsvergunning worden aangevraagd.
Ieder jaar op 1 januari moeten journalisten hun perskaart vernieuwen. Normaal duurt die procedure een paar weken, maar dit jaar verloopt het anders. Brase en Seibert kregen te horen dat hun aanvraag is geweigerd, tientallen andere internationale journalisten wachten nog altijd op een beslissing.
Het is niet duidelijk waar Turkije zich op baseert bij de keuze welke correspondent vrij snel een perskaart krijgt en wie moet wachten. In beide groepen zitten zowel publieke als private media, zowel kranten- als tv-journalisten. Ook is er geen scheiding gemaakt in het land waar de journalisten vandaan komen: veel andere Duitse journalisten hebben inmiddels wel een nieuwe perskaart.
AD 10.03.2019 De Turkse autoriteiten hebben drie Duitse correspondenten het werken onmogelijk gemaakt. Hun werkvergunning is niet verlengd. Daardoor moesten ze het land verlaten. Het is de eerste keer dat buitenlandse journalisten op die manier onder druk worden gezet.
Het gaat om Thomas Seibert (55) van de Berlijnse krant Der Tagesspiegel, die sinds 1997 in Turkije was gevestigd, Jörg Brase (57) van de publieke Duitse tv-zender ZDF, die sinds vorig jaar januari in Turkije werkte als bureauchef, en Halil Gülbeyaz (56), die de afgelopen 12 jaar was geaccrediteerd voor de publieke omroep Norddeutscher Rundfunk en zowel in Turkije als in Duitsland woont.
Zonder opgaaf van redenen kregen zij via een e-mail uit Ankara te horen dat hun verzoeken tot verlenging van hun perskaarten, die op 31 december afliepen, niet waren ingewilligd.
,,We zien dit als een poging om de buitenlandse media te intimideren”, zei Jörg Brase voor zijn vertrek vanmiddag uit Istanboel. ,,Dit besluit is schadelijker voor het imago van Turkije dan voor ons. De Turkse regering is er min of meer in geslaagd de Turkse media het zwijgen op te leggen, nu proberen ze dat ook met de buitenlandse media te doen”.
22 jaar
Dat zal volgens de journalisten niet lukken. Thomas Seibert, die de afgelopen 22 jaar onafgebroken geaccrediteerd was in Turkije, benadrukte dat hij ‘natuurlijk niet zal stoppen over Turkije te schrijven; ik zal doorgaan ook al moet ik Turkije verlaten’.
De Duitse minister van Buitenlandse Zaken, Heiko Maas noemde het besluit van de Turkse autoriteiten ‘onaanvaardbaar’. ,,Het hinderen van journalisten bij hun werk is onverenigbaar met ons begrip van persvrijheid”, zei hij tegen Der Tagesspiegel am Sonntag. De Duitse regering zal ervoor blijven pleiten dat journalisten in Turkije zonder beperkingen hun werk kunnen blijven doen, zo voegde hij er aan toe.
Onmogelijk
De Duitse autoriteiten hebben als een reactie op de maatregel drie correspondenten het werken onmogelijk te maken het reisadvies naar Turkije aangescherpt. ,,Het kan niet worden uitgesloten dat de Turkse regering verdere actie zal ondernemen tegen vertegenwoordigers van Duitse media en maatschappelijke organisaties”.
Verder wordt gewaarschuwd dat ‘uitingen, die onder de Duitse interpretatie van vrijheid van meningsuiting vallen, in Turkije kunnen leiden tot maatregelen en strafrechtelijke procedures’.
Plaatsvervangend hoofdredacteur Bettina Schausten van ZDF noemde de beslissing ‘niet alleen betreurenswaardig, maar ook volkomen onbegrijpelijk’. ZDF heeft hiertegen bezwaar aangetekend en ‘hoopt dat de Turkse autoriteiten hun beslissing heroverwegen’.
Duister
Correspondenten tasten volledig in het duister over de redenen van het besluit van het besluit van Ankara. Het gaat niet om een actie tegen Duitse media, want diverse Duitse correspondenten hebben wel een nieuwe perskaart ontvangen.
Ook Susanne, de vrouw van Thomas Seibert, die eveneens in Turkije werkt als journalist. Zij heeft besloten te blijven. Het is evenmin een actie tegen tv-zenders, want een van de slachtoffers werkt voor een krant.
Ongeveer 40 buitenlandse correspondenten in Turkije wachten nog op uitsluitsel van hun aanvraag voor het verlengen van hun perskaart, die geldt als werkvergunning. Een perskaart is ook nodig voor het verkrijgen van de jaarlijkse verblijfsvergunning.
Telegraaf 08.03.2019 De politie in de Turkse miljoenenstad Istanbul heeft traangas afgevuurd op een menigte van duizenden vrouwen. Zij hadden zich op Internationale Vrouwendag verzameld bij het Taksimplein en wilden een mars houden.
Honderden agenten van de oproerpolitie blokkeerden de toegang tot de bekende winkelstraat İstiklal Caddesi. Zij gebruikten traangas en pepperspray om de menigte uiteen te drijven. Veel vrouwen besloten vervolgens om zijstraten in te vluchten. Het is onduidelijk of er aanhoudingen zijn verricht of gewonden zijn gevallen.
Sommige demonstrantes droegen kleurrijke pruiken en maskers. Ze hadden spandoeken bij zich met opschriften als „feministische opstand tegen mannelijk geweld en armoede” en „ik ben vrij geboren en zal vrij sterven.” Ook scandeerden de vrouwen slogans als „we zwijgen niet, zijn niet bang en gehoorzamen niet.”
De afgelopen jaren worden veel protesten tegengehouden door Turkije. Eerder werd een protest tegen het vasthouden van vrouwen en kinderen in Syrië geblokkeerd. Waarom dit nieuwe protest werd tegengehouden, is niet bekend. Op sociale media zeggen mensen er niets van te snappen. „Waarom kunnen zij een gevaar zijn?”
AD 08.03.2019 De politie in de Turkse miljoenenstad Istanboel heeft traangas afgevuurd op een menigte van duizenden vrouwen. Zij hadden zich op Internationale Vrouwendag verzameld bij het Taksimplein en wilden een mars houden.
Honderden agenten van de oproerpolitie blokkeerden de toegang tot de bekende winkelstraat İstiklal Caddesi. Zij gebruikten traangas en pepperspray om de menigte uiteen te drijven. Veel vrouwen besloten vervolgens om zijstraten in te vluchten. Het is onduidelijk of er aanhoudingen zijn verricht en of er gewonden zijn gevallen.
Sommige demonstrantes droegen kleurrijke pruiken en maskers. Ze hadden spandoeken bij zich met opschriften als ‘feministische opstand tegen mannelijk geweld en armoede’ en ‘ik ben vrij geboren en zal vrij sterven’. Ook scandeerden de vrouwen slogans als ‘we zwijgen niet, zijn niet bang en gehoorzamen niet’.
De Turkse politie treedt regelmatig op tegen demonstraties in Istanboel en op andere plaatsen. De regering in Ankara heeft de beperkingen aangescherpt na de mislukte staatsgreep in 2016. De noodtoestand die erna werd afgekondigd, werd vorig jaar juli opgeheven.
Ook elders in de wereld gingen vrouwen de straat op en betoogden voor gelijke behandeling. In het centrum van Madrid verzamelden zich honderden vrouwen en sloegen op potten en pannen. Ze eisten meer rechten in een wereld die nog steeds ‘gedomineerd wordt door mannen’.
In Berlijn, waar de lokale autoriteiten Internationale Vrouwendag tot feestdag hebben bestempeld, trokken duizenden demonstranten over een zonovergoten Alexanderplatz. Parijse betogers zwaaiden voor de SaoediSaoedi-Arabische ambassade met borden waarop ‘Toeter voor Vrouwenrechten’ te lezen stond.
De demonstranten eisten de vrijlating van gevangengezette activistes in het conservatieve koninkrijk. Onder hen een aantal voorvechters voor het recht van vrouwen om auto te mogen rijden. Ook in de Griekse hoofdstad Athene en het Oekraïense Kiev klonk de roep om gelijke behandeling en een einde aan geweld tegen vrouwen.
In Madrid liepen ministers van de regering-Sánchez mee, in het midden Eurocommissaris Frans Timmermans die met zijn dochter meeliep Rop Zoutberg / NOS
In Istanbul beëindigde de politie een mars. In Kiev pakte de politie extreemrechtse tegenbetogers op.
NOS 08.03.2019 In veel steden overal op de wereld hebben vrouwen betoogd op Internationale Vrouwendag. In Madrid hielden honderden vrouwen direct na middernacht een luidruchtige demonstratie om gelijke rechten te eisen voor vrouwen in een maatschappij die volgens de deelnemers nog steeds gedomineerd wordt door mannen.
In Berlijn is Wereldvrouwendag een officiële vrije dag, die door duizenden vrouwen in een manifestatie werd gevierd. Ook in Brazilië gingen duizenden mensen de straat op. Ze grepen Internationale Vrouwendag aan om te protesteren tegen president Bolsonaro, die volgens hen een verleden heeft van seksistische opmerkingen.
In de video hieronder zie je protesten in steden over de hele wereld, zoals New Delhi, Bagdad en Madrid:
Vrouwen, maar ook mannen, wereldwijd de straat op voor vrouwenrechten
In Istanbul vroegen honderden vrouwen om de vrijlating van Syrische vrouwen uit de gevangenis. In de avond greep de politie in, toen de betogers vanaf het Taksimplein een drukke winkelstraat in gingen. Daarbij werd traangas ingezet.
Ook in de Oekraïense hoofdstad Kiev greep de politie in. Dat gebeurde toen uiterst rechtse betogers een mars wilden verstoren die in het teken stond van het protest tegen huiselijk en seksueel geweld. Driehonderd vrouwen die zich hadden verzameld in een park stonden tegenover tientallen aanhangers van uiterst rechts. Die hielden borden omhoog met teksten als ‘Het feminisme vernietigt onze samenleving’.
Verenigde Naties
Wereldvrouwendag wordt sinds 1975 door de Verenigde Naties gesponsord. Secretaris-generaal Guterres zei vandaag dat hij geen wereld accepteert waarin zijn kleindochters te horen krijgen dat pas hun achterkleinkinderen economische gelijkberechtiging misschien zullen meemaken.
De VN-chef zei ook dat nationalisme, populisme en bezuinigingen bijdragen aan de ongelijkheid tussen man en vrouw.
Op een campagnebijeenkomst zou de Turkse minister Soylu hebben gezegd dat mensen die in Duitsland naar een PKK-bijeenkomst gaan, in Turkije worden gearresteerd.
NOS 07.03.2019 Mensen die in het buitenland naar bijeenkomsten van de Koerdische PKK gaan, kunnen worden opgepakt als ze naar Turkije reizen. Daarvoor heeft de Turkse minister Soylu van Binnenlandse Zaken volgens Duitse media gewaarschuwd op een campagnebijeenkomst.
“In Duitsland, in Europa, zijn er mensen die bijeenkomsten van terreurbewegingen bijwonen en vervolgens op vakantie gaan naar Antalya, Bodrum en Mugla”, zou Soylu afgelopen weekend hebben gezegd tegen zijn aanhangers, verwijzend naar Turkse badplaatsen. “Laat ze maar komen. Ze gaan direct vanuit het vliegveld door naar de gevangenis.”
Koerden
Soylu doelde met zijn opmerking waarschijnlijk op aanhangers van de PKK. Die Koerdische organisatie staat in Turkije, de EU en de Verenigde Staten te boek als terreurbeweging.
In Duitsland woont de grootste Koerdische gemeenschap van Europa. Er worden in het land ook geregeld pro-PKK-manifestaties georganiseerd.
Uit context gehaald
Het Duitse ministerie van Binnenlandse Zaken vindt dat Soylu te ver is gegaan. Minister Maas noemt de uitspraken onacceptabel. Een woordvoerder van het ministerie benadrukt verder dat Duitsland een duidelijk standpunt heeft over de PKK, maar dat de vrijheid van meningsuiting een groot goed is in Duitsland.
De Turkse regering spreekt de berichten van Duitse media tegen. Volgens Buitenlandse Zaken in Ankara zijn de woorden van Soylu uit hun context gehaald en verdraaid. “Turkije zal gewone toeristen uit Duitsland en andere landen blijven verwelkomen met de traditionele Turkse gastvrijheid.”
NOS 24.02.2019 Turkije heeft de Koerdische kunstenares Zehra Doganna bijna 20 maanden gevangenisstraf vrijgelaten. Dogan werd in 2017 veroordeeld tot een celstraf van twee jaar en tien maanden vanwege een schilderij dat door de Turkse regering werd beschouwd als ‘terroristische propaganda’.
Het lot van Dogan werd veel breder opgemerkt toen de Britse graffiti-artiest Banksy haar besloot te steunen met een eigen kunstwerk. Vorig jaar maakte hij een muurschildering in Manhattan waarop Dogan achter tralies zit. Daarnaast heeft hij de dagen dat ze vastzat geturfd.
PEN America
@PENamerican
Zehra was sentenced to nearly three years in prison for this painting. But art is never a crime. #ZehraDoğan @AtRiskArtists
De kunstenares riep de Turkse woede over zich af met een schilderij over de verwoestingen die het Turkse leger in 2016 aanrichtte in haar woonplaats Nusaybin in oostelijk Anatolië aan de grens met Syrië. De stad, waar veel Koerden wonen, werd in 2016 gebombardeerd na zware gevechten tussen het Turkse leger en de Koerdische PKK.
De Koerdische PKK wordt in Turkije, de VS en Europa gezien als een terroristische organisatie. Dogan werd beschuldigd van banden met de PKK.
Ze bleef ook in de gevangenis aan het werk. Met voedsel en haar eigen bloed maakte ze schilderijen op melkpakken en kranten. Daarvoor werd ze dit jaar genomineerd voor de Freedom of Expression Award.
Zehra Dogan na haar vrijlating Zehra Dogan / Twitter
Elsevier 24.02.2019 Turkse weekendscholen? Prima idee, zegt Philip van Tijn met een knipoog. Hij helpt een handje door de eerste les over de geschiedenis van Turkije alvast in deze blog op papier te zetten.
Er is nogal wat beroering ontstaan over het plan tot oprichting van Turkse weekendscholen in Nederland. Het kabinet heeft natuurlijk gereageerd zoals een kabinet altijd reageert: het laat een onafhankelijk onderzoek uitvoeren. In de publieke opinie heeft de mogelijkheid van weekendscholen met politieke en culturele beïnvloeding overwegend tot negatieve reacties geleid.
Waarom? Er wonen bijna zeven miljoen Turken in Europese landen (vooral in Duitsland, Nederland, België en Oostenrijk). Het is goed dat de kinderen van Turkse afkomst wat meer over hun land van herkomst weten.
Als altijd ben ik graag behulpzaam met een basisles, die voor iedere leerkracht het uitgangspunt is. Turken zijn gewend aan deze methode: de organisatie Diyanet verspreidt in de hele wereld de teksten zoals deze overal bijna letterlijk (moeten) worden uitgesproken door de imams.
Les 1: Het Ottomaanse Rijk: nooit verzadigd
“Daarmee beginnen we maar meteen, kinderen. Diyanet is ooit opgericht om aan te geven dat de islam ondergeschikt is aan de staat, aan het burgerlijk gezag. Dat was bijna honderd jaar geleden, in 1924, meteen na het afschaffen van het kalifaat. Dat woord kennen jullie natuurlijk: het kalifaat van Raqqa, waarmee het ook slecht is afgelopen.
Na 1924 werd Turkije een modern land, een seculier land, waar staat en religie streng gescheiden waren. Een land waar het verboden was uiterlijke religieuze kenmerken te tonen, ja, verboden om een hoofddoekje te dragen! Grappig he? Dat hadden jullie niet gedacht van het land van je ouders!
Meer over de Armeense genocide
En dat in een land waar 98 procent van de bevolking bij de islam hoorde. Dat was tien jaar daar voor nog maar 81 procent. Maar Grieken, Bulgaren en andere christenen werden na 1918 gedwongen het land te verlaten. Met de christelijke Armeniërs liep het anders: die werden afgeslacht, naar schatting tussen 800.000 en 2 miljoen.
In de hele wereld staat dat bekend als de Armeense genocide; alleen niet in Turkije. Daar gaan ze ervan uit dat door een rare samenloop een heleboel Armeniërs gelijktijdig zijn doodgegaan. Sommigen slaagden erin te vluchten, zoals de ouders van de beroemde Franse zanger Charles Aznavour, die eigenlijk Aznavourian heette. Grappig he, hoe raar het kan lopen. Zonder die massamoord was Aznavour misschien helemaal niet beroemd geworden!
Ottomaanse Rijk was een tikje groter
Trouwens, er is heel wat gemoord in ons dierbare vaderland in de loop der eeuwen. Eigenlijk heet dat Anatolië en pas na de invallen in de dertiende eeuw van de Turken – die in feite tot de Aziatische Mongolen hoorden – werd het geleidelijk Turkije genoemd. En Turkije was de kern van het Ottomaanse Rijk, dat zich uitstrekte over heel Noord-Afrika, het Midden-Oosten en Zuidoost-Europa. Nu begrijpen jullie misschien waarom onze president, Recep Tayyip Erdogan, soms zo droevig kijkt: hij moet het doen met zo’n klein land van niet eens 1 miljoen vierkante kilometer en maar 80 miljoen inwoners.
Er is in dat Ottomaanse Rijk heel wat gevochten, want die sultans waren allemaal een rupsje-nooit-genoeg. Steeds maar weer landen veroveren en natuurlijk de islam verspreiden. Vooral de Osmaanse sultan Suleyman kon er wat van; die nam het op tegen keizer Karel V, die ook nog over Nederland en Spanje heerste. Daarom probeerde Willem van Oranje (een soort Nederlandse Erdogan) goede maatjes te worden met Suleyman, omdat ze allebei tegen Spanje waren. Ingewikkeld, he, maar dat is nou geschiedenis. Voor zo’n eerste les is het bijna genoeg.
Er wordt veel gejokt over ons geliefde Turkije
Ik wilde jullie nog even vertellen over de rol van Turkije in de twee wereldoorlogen van de twintigste eeuw. In de Eerste Wereldoorlog sloot ons land zich aan bij Duitsland en Oostenrijk, maar dat was niet zo handig, want die verloren en hun vijanden namen het grootste deel van ons land af. Ons trotse Ottomaanse Rijk, niet meer op z’n grootst, maar toch heel wat.
Er kwam toen een nieuwe bloeiperiode onder Atatürk, die Turkije maakte tot een modern, anti-godsdienstig land. Hij is bijna een eeuw als een held beschouwd, tot de komst van Erdogan, die een veel groter staatsman is. En nu zien we pas wat Kemal Atatürk allemaal fout heeft gedaan!
En in de Tweede Wereldoorlog bleef ons Turkije neutraal, totdat het in februari 1945 Duitsland de oorlog verklaarde. Slim he, na die ervaring van 1918, om pas te kiezen als de oorlog bijna is afgelopen!
En nog even over Erdogan
Tot slot van deze eerste les nog even iets over het heden.
Daarover kan ik kort zijn. De president beschikt over alle macht; hij is gekozen in 2014 met 51 procent, al blijven onze vijanden volhouden dat zijn AK-partij fraude heeft gepleegd bij de verkiezingen. Dat zijn dezelfde vijanden die hem en zijn familie van corruptie en zelfverrijking beschuldigen, dus dan weet je het wel.
Erdogan heeft in een paar jaar veel goeds gedaan. De islam is weer heel belangrijk, het hoofddoekje is, zoals jullie weten, helemaal terug, hij heeft de oorlog weer verklaard aan de Koerden. Er zitten meer journalisten in de gevangenis dan in Iran of China, omdat ze het terrorisme verheerlijkten of de islam beledigden, en bijna alle legerofficieren zijn gevangen omdat zij hebben meegedaan aan de opstand tegen Erdogan, die door goddelijk ingrijpen is verijdeld.
Het gaat heel goed in Turkije. Het Europese Hof heeft in tien jaar 1.600 arresten tegen ons land uitgevaardigd wegens schendingen van mensenrechten, de economie holt achteruit en het aanzien in de beschaafde wereld is erg gedaald. Maar wat ik nu zeg, is allemaal roddel, dat begrijpen jullie wel.
Maar dankzij de weekendscholen kunnen jullie te weten komen hoe het allemaal echt zit, gewoon de waarheid die ook wel eens mag worden gezegd.”
NU 22.02.2019 De Turkse regering heeft de campagne tegen vermeende betrokkenen bij de mislukte staatsgreep van 2016 verder opgevoerd. Het Openbaar Ministerie vaardigde vrijdag een arrestatiebevel uit voor nog eens 295 verdachten.
Het gaat volgens staatspersbureau Anadolu om militairen die banden zouden hebben met de beweging van Fethullah Gülen. President Recep Tayyip Erdogan ziet de in de Verenigde Staten wonende geestelijke als het brein achter de couppoging.
De ‘mollen’ van wie nu de aanhouding is gelast zitten allemaal nog in het leger. Onder hen zijn acht majoors.
Ze worden ervan beschuldigd contacten te onderhouden met de Gülen-organisatie FETO. Dat gebeurde via zowel prepaidtelefoons als vaste verbindingen thuis.
Aantal arrestaties is afgelopen periode flink toegenomen
Het oppakken van vermeende terroristen in overheidsdienst – politie, leger en justitie – heeft de laatste tijd weer een vlucht genomen. Als de berichten van Anadolu kloppen, zijn deze week al 359 mensen achter de tralies beland.
In het hele vorige jaar waren dat er volgens de gegevens van het Turkse ministerie van Binnenlandse Zaken ongeveer 52.000.
Telegraaf 20.02.2019 De Europese Unie moet de gesprekken met Turkije over toetreding formeel opschorten. De commissie Buitenlandse Zaken van het Europees Parlement heeft ingestemd met dat advies van Turkije-rapporteur Kati Piri (PvdA).
Piri bekritiseert in haar rapport het „duidelijk autocratische” presidentiële systeem in Turkije, de uitholling van de rechtsstaat en het gebrek aan democratische controle. Ook wees ze op de detentie van de meer dan 50.000 Turken, onder wie journalisten, politici en mensenrechtenverdedigers. „Als een kandidaat-lidstaat rode lijnen overschrijdt, moeten er ook politieke consequenties zijn”, herhaalde ze woensdag.
„Met de stemming vandaag stuurt het parlement een glashelder signaal dat de autoritaire greep van Erdogan op Turkije gevolgen moet hebben”, zegt ook Marietje Schaake (D66). Zij wil net als Piri overigens niet dat Europa alle banden met Turkije verbreekt.
Een voorstel van Esther de Lange (CDA) om de stekker definitief uit de onderhandelingen te trekken haalde het tot haar teleurstelling niet. Zij wil dat beide partijen gaan werken aan een nieuwe samenwerkingsvorm.
Het voltallige parlement spreekt zich volgende maand uit. Hoewel de onderhandelingen al lange tijd stilliggen hebben de lidstaten meermaals aangegeven de onderhandelingen niet formeel te willen opschorten.
AD 20.02.2019 De Europese Unie moet de gesprekken met Turkije over toetreding formeel opschorten. De commissie Buitenlandse Zaken van het Europees Parlement heeft ingestemd met dat advies van Turkije-rapporteur Kati Piri (PvdA).
Piri bekritiseert in haar rapport het ,,duidelijk autocratische” presidentiële systeem in Turkije, de uitholling van de rechtsstaat en het gebrek aan democratische controle. Ook wees ze op de detentie van de meer dan 50.000 Turken, onder wie journalisten, politici en mensenrechtenverdedigers. ,,Als een kandidaat-lidstaat rode lijnen overschrijdt, moeten er ook politieke consequenties zijn”, herhaalde ze woensdag.
,,Met de stemming vandaag stuurt het parlement een glashelder signaal dat de autoritaire greep van Erdogan op Turkije gevolgen moet hebben”, zegt ook Marietje Schaake (D66). Zij wil net als Piri overigens niet dat Europa alle banden met Turkije verbreekt.
Samenwerkingsvorm
Een voorstel van Esther de Lange (CDA) om de stekker definitief uit de onderhandelingen te trekken haalde het tot haar teleurstelling niet. Zij wil dat beide partijen gaan werken aan een nieuwe samenwerkingsvorm.
Het voltallige parlement spreekt zich volgende maand uit. Hoewel de onderhandelingen al lange tijd stilliggen hebben de lidstaten meermaals aangegeven de onderhandelingen niet formeel te willen opschorten.
NOS 19.02.2019 Turkije heeft te maken met een nieuwe vorm van terreur: voedselterroristen. Deze ‘verraders van de natie’ verkopen boodschappen voor te hoge prijzen. Dat zorgt ervoor dat Turken steeds minder kunnen kopen voor hun geld, zegt althans president Erdogan. “Ze gooien de prijzen omhoog. Dat is een terroristische daad.”
De groenteman, het voornaamste doelwit van de president, ziet dat anders. Door de inflatie, de ontwaarding van de Turkse lira, zijn de onkosten voor bijvoorbeeld kunstmest en transport snel gestegen. Hierdoor zijn groenten in de winkel dertig procent duurder geworden dan een jaar geleden.
Op 31 maart zijn er in Turkije lokale verkiezingen. Daardoor doet de regering er alles aan om niet de schuld te krijgen voor de geldontwaarding. Naast het aanwijzen van de groenteman als schuldige zijn in Ankara en Istanbul stallen opgezet waar gesubsidieerde groenten worden verkocht. Erdogan wil daarmee “degenen die terroriseren stoppen”.
‘Verkeerde politiek en wanbeleid’
Op het plein in het centrum van Besiktas staat een grote witte tent. Het is een marktkraam, met dranghekken ervoor. Die zijn nodig, want er staat een flinke rij. Zakken tomaten, uien en aardappels gaan over de toonbank. Allemaal voor gemiddeld de helft van de prijs waarvoor ze in de winkel worden verkocht.
De Turkse regering verkoopt sinds deze week gesubsidieerde groenten in tientallen van deze kramen. In de rij staan voor voedsel, dat doet terugdenken aan de Turkse crisisjaren, zegt een vrouw in een dikke jas. “Dit is nodig vanwege het wanbeleid, de verkeerde politiek,” zegt ze. “En dan willen ze met deze kramen nog een beetje goede sier maken ook.”
Zo zien de gesubsidieerde groentenstallen eruit:
1/4 Lucas Waagmeester
2/4 Lucas Waagmeester
3/4 Lucas Waagmeester
4/4 Lucas Waagmeester
Een vrouw naast haar is het daarmee eens. Voor mensen met weinig geld zijn de gesubsidieerde groenten een uitkomst, veel mensen kunnen het in de winkel gewoon niet meer betalen. “Maar dit is ook een show. Ik denk dat ze een goed figuur willen slaan voor de verkiezingen.”
Oorlogstaal tegen groenteman
De groentestallen verschenen in het straatbeeld nadat president Erdogan vorige week in toespraken oorlogstaal hanteerde tegen de groenteman. “We zijn de grotten van de terroristen ingegaan,” zei hij over de operaties van het leger tegen de PKK, “op diezelfde manier zullen we degenen aanpakken die terroriseren met de prijzen van groenten en fruit, de voedselterreur.”
De kramen van de regering staan niet toevallig in Ankara en Istanbul. De oppositie is in die twee bepalende steden uit op een machtswisseling op 31 maart. Erdogans AKP weet al 16 jaar verkiezingen te winnen, ondanks grote crises als de mislukte coup, terreuraanslagen en de vluchtelingencrisis.
Maar economische problemen zijn nieuw voor de partij. Sinds de AKP in 2002 aan de macht kwam ging de Turkse economie voor de wind. Tot vorig jaar zomer. Toen zorgde een korte en hevige handelsoorlog met Amerika voor een valutacrisis. Buitenlandse investeerders verloren vervolgens hun vertrouwen.
Een economische crisis is een serieuze test voor de regeringspartij van Erdogan. Er is hem alles aan gelegen de oorzaken van de economische pijn die kiezers nu voelen van zich af te schuiven. Behalve bij het buitenland legt hij de prijsstijgingen daarom meer en meer bij de plek waar de kiezer die tegenkomt: in de winkel.
Vast aan de dollar
“De regering wil dat de mensen fruit en groenten goedkoop kunnen kopen. Terecht, daar ben ik het mee eens”, zegt Omer in zijn groentezaak in Besiktas. “Maar ik kan het niet inkopen voor de prijs waarvoor zij het verkopen. Dus wat willen ze nou?”
De winkel van Omer en zijn collega Yusuf is de achtste die we bezoeken, maar de twee mannen zijn de eerste die voor de camera willen praten over de hoge prijzen. Iedereen is bang voor de politie, sinds president Erdogan het op tv had over verraders en terroristen. Volgens de twee mannen kan de groenteboer net zo weinig doen aan de prijsstijgingen als zijn klanten.
Hoe de groenteboer ‘de nieuwe terrorist’ van Turkije is geworden
“We zitten vast aan de dollar”, zegt Omer. De groenten die hij verkoopt worden in Turkije gekweekt, maar veel onkosten worden gemaakt in het buitenland. “Eerder kwam een vrachtwagen vanuit Antalya naar hier voor 2500 lira, nu kost het 4500,” zegt Yusuf. De brandstof wordt veelal geïmporteerd, net als bijvoorbeeld kunstmest. “Die kostte 80 lira per zak, nu 170.”
‘We zullen terugvechten’
Dat die rekensom maar bij weinig mensen binnenkomt, blijkt in de rij bij de kraam voor gesubsidieerde groenten. “Het buitenland zit met zijn vingers overal in te stoken,” zegt een opgewonden heer met een net getrimd baardje. “Maar als Turkse natie gaan we degenen die hen helpen langzaam breken. We zullen terugvechten.”
De vraag of de groenteverkoop geen stunt is voor de verkiezingen, lacht hij weg. “Welnee, dit gaat door. Dit gaat door tot hun hoofden eraf gehakt zijn. De hoofden van degenen die onze mensen dure groenten verkopen. Tayyip Erdogan vecht tegen deze mensen, daarom houden wij allemaal van hem. Daarom zegt de hele wereld Tayyip Erdogan, Tayyip Erdogan, Tayyip Erdogan!”
NOS 16.02.2019 Duizenden Koerden hebben in Straatsburg geprotesteerd voor de vrijlating van PKK-leider Abdullah Öcalan, die nu twintig jaar gevangen zit in Turkije. De Franse politie spreekt van ongeveer 7000 demonstranten die vreedzaam protesteren, volgens de organisatie van het protest waren er 10.000 mensen meer.
De Koerdische PKK wordt in Turkije, de VS en Europa gezien als een terroristische organisatie. Hun strijd voor meer autonomie en aanslagen hebben de afgelopen decennia tienduizenden levens gekost. De laatste vredesbesprekingen zijn in 2015 mislukt.
Öcalan werd op 15 februari 1999 opgepakt in Kenia. Turkse politici van het overwegend Koerdische HDP pleitten er gisteren voor Öcalans isolement te verlichten. Vorige maand mocht zijn familie hem voor het eerst in twee jaar weer bezoeken.
NU 16.02.2019 Ruim zevenduizend Koerden zijn volgens de Franse politie in Straatsburg de straat op gegaan om op te roepen tot de vrijlating van PKK-leider Abdullah Öcalan, die al twintig jaar gevangen zit in Turkije.
Media berichtten dat de deelnemers aan de vreedzame demonstratie uit verschillende landen kwamen. Volgens de organisatoren namen zeventienduizend mensen deel aan de demonstratie.
Aan het eind van de ochtend vertrokken de demonstranten vanaf het station van Straatsburg en liepen ze door het centrum van de stad achter een groot vaandel met daarop de beeltenis van hun leider.
Het protest werd afgesloten met een bijeenkomst. “Wij roepen op tot de vrijlating van Öcalan, maar wat vandaag het belangrijkst is, is dat zijn detentieomstandigheden worden verbeterd”, aldus een van de demonstranten.
Jaarlijkse betoging in Straatsburg
De grote Koerdische bijeenkomst wordt sinds de arrestatie van Öcalan jaarlijks gehouden in Straatsburg, de zetel van de Raad van Europa en het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. De leider van de Koerdische opstand in Turkije wordt vastgehouden op het eiland Imrali voor de kust van Istanboel en zit daar bijna volledig geïsoleerd.
De Turkse regering en de Koerdische Arbeiderspartij PKK, die in Turkije en de EU op de lijst van terroristische organisaties staat, strijden al tientallen jaren tegen elkaar. Öcalan werd op 15 februari 1999 gearresteerd in Kenia, vijftien jaar na het begin van de gewapende opstand van de PKK. De opstand heeft sindsdien tienduizenden levens geëist.
Denk moet de Tweede Kamer uit, zegt Wilders. Kuzu laat zich de mond niet snoeren.
Na het openlijke geruzie in de Tweede Kamer tussen Kamerleden van de Partij voor de Vrijheid en Denk, nemen de aanvaringen in de aanloop naar de Provinciale Statenverkiezingen alleen maar toe. PVV-leider Wilders dient een wetsvoorstel in dat het mensen met een dubbele nationaliteit onmogelijk moet maken te stemmen of gekozen te worden in de politiek.
Wilders wil dat hiermee de partij Denk verdwijnt uit de Tweede Kamer. Wilders: “Ze zitten hier omdat ze ook Nederlander zijn, maar het is voor iedereen glashelder dat ze vooral opkomen voor de Turkse belangen. Het zijn de grootste verdedigers van dat regime van Erdogan in Nederland.”
Als wij hiermee de lieden van Denk uit de Kamer en uit alle gemeenteraden en Provinciale Staten zouden kunnen weren…, aldus PVV-leider Wilders.
Wilders noemt Denk “een vijfde colonne”, een term die wordt gebruikt voor geheime aanhangers van de vijand. Het middel dat Wilders tegen Denk wil inzetten is een grondwetswijziging waardoor mensen met een dubbele nationaliteit dus niet meer verkiesbaar mogen zijn en niet meer mogen stemmen.
“Het principe is voor iedereen gelijk, met een dubbele nationaliteit mag je niet stemmen en gekozen worden”, zegt Wilders. “Maar als wij hiermee de lieden van Denk uit de Kamer en uit alle gemeenteraden en Provinciale Staten zouden kunnen weren, voor zover ze een dubbele nationaliteit hebben, dan zou dat een geweldig resultaat zijn van deze wet.”
Wat staat er in het voorstel?
In het wetsvoorstel worden mensen met een dubbele nationaliteit voor een deel uitgesloten van de democratie. Ze mogen niet stemmen en ze mogen niet verkozen worden.
Er staat bijvoorbeeld “Tot minister-president of minister wordt niet benoemd degene die naast zijn Nederlanderschap tevens een andere nationaliteit bezit.” Dezelfde bepaling geldt ook voor staatssecretarissen, functies bij de Raad van State, de Algemene Rekenkamer, de Nationale Ombudsman, commissarissen van de koning en burgemeesters.
Met een tweede nationaliteit mag je volgens het voorstel ook niet stemmen. Het gaat om elke tweede nationaliteit, dus bijvoorbeeld de Zweedse, Canadese, Belgische, Duitse maar dus ook de Turkse of Marokkaanse nationaliteit.
…dan zien we dat meneer Wilders in de afgelopen periode vaker op de Israëlische ambassade was dan in de Tweede Kamer, aldus Denk-leider Kuzu.
Denk-leider Kuzu zegt in een reactie dat de PVV zich steeds meer ontpopt als een partij voor de vrijheidsbeperking. “Je ziet dat hij het in de Kamer niet voor elkaar krijgt om ons de mond te snoeren, nu probeert hij het via de grondwet en dat gaat hem ook niet lukken”, zegt Kuzu.
Kuzu heeft een dubbele nationaliteit en hij is niet de enige in de Tweede Kamer. “Dus het gaat niet alleen om Denk of om mij als persoon”, zegt hij. “Het gaat om meerdere mensen die actief zijn in de politiek. Dat zijn mensen die dag in dag uit proberen een bijdrage te leveren in gemeenteland, in provincieland, in de Tweede Kamer, in de Eerste Kamer, in Europa, op een democratische manier.”
Wilders vindt dat mensen met een dubbel paspoort niet goed voor de Nederlandse belangen op kunnen komen, maar dat vindt Kuzu onzin. “Het gaat om het gedrag dat iemand vertoont. En als we kijken naar het gedrag, dan zien we dat meneer Wilders in de afgelopen periode vaker op de Israëlische ambassade was dan in de Tweede Kamer.”
Hoe wijzig je de Grondwet?
Het wijzigen van de Grondwet is een langdurig proces. Dat is omdat de wijzigingen zo ingrijpend kunnen zijn, dat de volksvertegenwoordigers er goed over moeten kunnen nadenken. Ze moeten ook bij de meeste kiezers draagvlak hebben.
De Tweede en Eerste Kamer moeten een grondwetswijziging twee keer goedkeuren. De tweede keer moet dat met twee derde van de stemmen. Tussen die twee keer moeten er Tweede Kamerverkiezingen zijn geweest. Het duurt dus sowieso jaren.
Ik weet nog niet of dit voorstel geen meerderheid haalt, aldus PVV-leider Wilders.
Los van de lange procedure van een grondwetswijziging kan Wilders tot nu toe niet rekenen op veel bijval voor zijn voorstellen om dubbele nationaliteiten aan te pakken, die hij al vaker heeft gedaan. Hij wijst op Australië, waar zo’n wet al geldt en waar onlangs een vicepremier die ook een Nieuw-Zeelands paspoort heeft moest aftreden.
Wilders is daar positief over: “Ik denk dat heel veel partijen, heel veel collega’s van mij hier in de Tweede Kamer en ook heel veel kiezers dat voorbeeld van Australië ook in Nederland ingevoerd zouden willen zien. Dus ik weet nog niet of dit voorstel geen meerderheid haalt.”
Dat ziet Kuzu niet zo snel gebeuren. Hij vindt het voorstel bovendien opruiend. “Als je voorstellen gaat doen waarbij je echt specifiek mensen gaat pakken met een dubbele nationaliteit, hun de mond wil snoeren, de muil wil korven door het stemrecht af te nemen, dan is dat opruiend ja.”
De clash vorige week tussen Denk-Kamerlid Öztürk en PVV-Kamerlid De Graaf:
En ook deze week waren er confrontaties in de Tweede Kamer in een debat over de bedreiging van vijf Kamerleden van Turkse afkomst. Denk-Kamerleden Azarkan en Kuzu vinden het hypocriet dat niemand op deze manier voor hun partijgenoot Özturk is opgekomen na de harde clash met PVV’er De Graaf vorige week.
Elsevier 14.02.2019 Turkse weekendscholen belemmeren de integratie, maar kunnen niet zomaar worden verboden, zegt het kabinet.
De Tweede Kamer debatteert donderdag 14.02.2019 over buitenlandse inmenging in Nederland, waarbij de invloed van Turkije centraal staat: ook een ‘jihadpreek’ in Hoorn, workshops van de ‘Nederlandse AK-partij’ en de intimidatie van Turks-Nederlandse Kamerleden komen aan bod. Hoewel er zorgen zijn over de ‘lange arm’ van Ankara, is die meestal niet strafbaar.
Het nieuws dat de Turkse regering in Nederland weekendscholen aanbiedt voor Turks-Nederlandse kinderen, leidde afgelopen zomer tot veel kritiek. Premier Mark Rutte (VVD) zei dat hij ‘een ongemakkelijk gevoel’ krijgt van de scholen, waarvan er volgens de NOS twaalf zijn en waar kinderen wekelijks twee uur Turks, één uur Turkse geschiedenis, één uur godsdienst en één uur cultuuronderwijs krijgen.
Vooral conservatief-nationalistische en Turks-islamitische organisaties zouden verantwoordelijk zijn voor de inhoud van de lessen, die zijn geïnitieerd door het ministerie voor Turken in het buitenland YTB.
Minister Koolmees begint onderzoek, verbod niet zomaar mogelijk
De leerlingen leren er ‘geen koekjes bakken’, zei Rutte in augustus. Volgens de premier zijn de weekendscholen vooral bedoeld ‘om op de een of andere manier Turkije daar in het zonnetje te zetten’. Ook zei hij te vrezen dat de scholen de integratie van Nederlanders met een Turkse achtergrond mogelijk belemmeren. Woensdag schreef minister van Sociale Zaken Wouter Koolmees (D66) in een Kamerbrief dat het kabinet een onderzoek begint naar de scholen.
Koolmees: aanpak buitenlandse financiering moskeeën is lastig
Maandag reageerde Koolmees al op pleidooien om geldstromen vanuit ‘onvrije landen’ als Saudi-Arabië en Qatar naar moskeeën in Nederland tegen te gaan. Dat voornemen heeft het kabinet-Rutte III weliswaar afgesproken in het Regeerakkoord, maar dat is volgens de minister moeilijk uitvoerbaar.
Zo is er geen internationaal geaccepteerde definitie van ‘onvrije landen’ en kan een verbod op financiering uit dergelijke landen volgens Koolmees ‘diplomatieke consequenties’ hebben. Ook de geloofwaardigheid van Nederland als vrije rechtsstaat zou in zijn ogen in het geding kunnen komen door een verbod.
Het kabinet wil dat de regering van president Recep Tayyip Erdogan informatie geeft over de uitgaven voor de scholen, hoeveel leerlingen het onderwijs volgen en wat het precieze lesprogramma is. Als de scholing leidt tot ‘problematisch gedrag’ en/of gebrekkige integratie, wil Koolmees duidelijkheid over de mogelijkheden voor de overheid om ‘meer grip’ op de weekendscholen te krijgen.
Toch is een verbod niet zomaar mogelijk, gaf de D66-minister aan. Volgens hem ‘staat het landen vrij om behoud van de eigen taal en cultuur te stimuleren in het buitenland’.
De PVV is het daar niet mee eens. Tweede Kamerlid Machiel de Graaf – die het vorige week nog aan de stok had met DENK-partijvoorzitter Selçuk Öztürk – gaat dinsdag een motie indienen voor een verbod. Andere oppositiepartijen willen niet zo ver gaan, maar zijn wel voor scherpere inspectie van de weekendscholen.
GroenLinks-Kamerlid Zihni Özdil, die zelf een Turkse achtergrond heeft, wil dat de onderwijsinspectie volledige inzage krijgt in het lesmateriaal. Hij vindt het ‘een weeffout’ dat de Turkse weekendscholen nog niet onder de Nederlandse inspectie vallen, terwijl de regering van Erdogan wél buitenlandse scholen in Turkije laat inspecteren.
NOB: Onderwijs vooral voor kinderen van expats
Het Nederlandse onderwijsprogramma waarop het Turkse staatspersbureau Anadolu doelt, is de Stichting Nederlands Onderwijs in het Buitenland (NOB). Via deze stichting volgen dit jaar ruim 14.000 Nederlandse leerlingen Nederlandstalig onderwijs op bijna 200 scholen in 115 landen. Het programma is vooral bedoeld voor kinderen van expats die tijdelijk in een ander land verblijven.
‘Dat zijn kinderen die vaak weer terugkomen naar Nederland of Vlaanderen – ruim eenderde al binnen vijf jaar – en zo probleemloos mogelijk willen instromen in het onderwijs,’ aldus de website van NOB.
Nadat in Nederland ophef over de Turkse scholen was ontstaan, wierp Turkije via staatspersbureau Anadolu al snel tegen dat andere landen, waaronder Nederland, ‘vergelijkbare initiatieven hebben opgezet om de banden met de diaspora en hun thuisland te versterken’. Anadolu sneerde daarbij naar de Nederlandse ‘staatstelevisie NOS’ en andere media die de weekendscholen in een ‘negatief daglicht’ zouden stellen.
Zorgen over ‘anti-integratieve karakter’
Woensdag erkende Koolmees dat Nederland inderdaad onderwijs aanbiedt voor Nederlandse kinderen in het buitenland (zie kader). Hij is naar eigen zeggen vooral bezorgd over ‘het anti-integratieve karakter’ van de lessen die de Turkse kinderen krijgen over taal, cultuur en religie, ‘vanuit de gedachte dat mensen met hun rug naar de Nederlandse maatschappij gaan staan’.
Koolmees stelde eveneens dat ‘we weten dat een deel van de Turks-Nederlandse gemeenschap vooral gefocust is op Turkije en veel minder op Nederland. En dat is natuurlijk niet goed voor de integratie’. De minister zei ook dat justitie kan ingrijpen bij strafbare zaken.
Vaak is daarvan geen sprake, vervolgde Koolmees, maar wel van ‘dingen die we niet willen in Nederland’. In dat geval kunnen de burgemeester, het Openbaar Ministerie en de politie in gesprek gaan met de aanbieders van het onderwijs.
‘Jihadpreek’ Hoorn, politieke workshops UETD en intimidatie Kamerleden
Ook andere zaken die vermoedelijk niet direct strafbaar zijn, komen donderdag in de Tweede Kamer aan de orde. Allereerst een preek in een Turkse moskee in Hoorn, waarin tot de jihad zou zijn opgeroepen. Koolmees schreef destijds dat er geen verdenking van strafbare feiten bestond over de preek, maar dat hij het wel onwenselijk acht dat Turkse politieke boodschappen worden verkondigd in Nederlandse moskeeën.
Hoewel Koolmees benadrukte dat de overheid vanwege de godsdienstvrijheid niet gaat over de inhoud van een preek, wordt die wel aangekaart in het Kamerdebat.
In februari vorig jaar werden Koolmees ook Kamervragen gesteld over de rol van de Union of European Turkish Democrats (UETD), die in Nederland workshops gaf aan Turken met politieke interesse. De organisatie wordt gezien als Europees verlengstuk van de Turkse AK-partij van president Erdogan, al ontkende het Nederlandse UETD-bestuur formele (financiële) banden met de Turkse regeringspartij. Hoe dan ook stelde het kabinet vast dat de ‘de organisatie activiteiten ontplooit die bijdragen aan de belangen van de AK-partij’.
Tot slot spreekt de Kamer donderdag nogmaals over de kwestie rond de vijf Nederlandse Kamerleden die een jaar geleden door de regeringsgezinde Turkse krant Sabah door het slijk zijn gehaald. Vanwege hun standpunt over de erkenning van de Armeense genocide zette de grootste Turkse krant Sadet Karabulut (SP), Nevin Özütok (GroenLinks), Zihni Özdil (GroenLinks), Cem Lacin (SP) en Dilan Yesilgöz (VVD) op de voorpagina en stelde dat ze ‘het moederland hebben verraden’.
Yesilgöz werd bovendien ‘dochter van een terrorist’ genoemd. Kamervoorzitter Khadija Arib (PvdA), minister van Buitenlandse Zaken Stef Blok (VVD) en minister Koolmees noemden het voorval ‘onacceptabel’.
MSN 14.02.2019 Honderden Turkse asielzoekers zien dankzij een uitspraak van de Raad van State hun kansen groeien op een verblijfsvergunning. Het gaat om zogeheten Gülen-aanhangers, die nu nog in asielzoekerscentra wonen. Ze krijgen hoop door de uitspraak, zegt advocaat Michel Govers, die veel Turken bijstaat.
De Raad van State oordeelde gisteren in het voordeel van een Turkse asielzoeker. De Turk, een docent die twee jaar geleden naar Nederland is gevlucht, stelt dat zijn veiligheid in gevaar is in Turkije, omdat hij aanhanger is van de Gülen-beweging. De Turkse president Erdogan ziet Gülen-aanhangers als zijn tegenstanders.
Beter uitleggen
Staatssecretaris Mark Harbers vond de vrees van de Turkse docent eerder onterecht en oordeelde dat de docent terug moest naar Turkije. De man ging daartegen in beroep. Met succes: “Wij hebben geconcludeerd dat de staatssecretaris beter deze zaak moet onderzoeken. En dat geldt ook voor andere zaken”, licht een woordvoerder van de Raad van State toe. “De staatssecretaris moet echt beter kijken of er geen risico is en beter uitleggen waarom ze niet bang hoeven te zijn.”
Vervolgd of gemarteld
Een erg belangrijke uitspraak, constateert asieladvocaat Wil Eikelboom. “Voor andere Turkse asielzoekers die in asielzoekerscentra leven, groeit de kans om hier te mogen blijven.”
Voorheen was het zo dat Turkse asielzoekers moesten aantonen dat ze vervolgd of gemarteld werden voordat ze in aanmerking zouden komen voor een asielvergunning, zegt Eikelboom. “Mensen die dat niet konden, kregen die vergunning niet.”
Te makkelijk geoordeeld
Met deze uitspraak van de Raad van State is daar verandering in gekomen, zegt de advocaat. ” De hoogste rechter zegt nu dat ook Gülenisten die niet worden vervolgd of gemarteld, maar bijvoorbeeld worden ontslagen uit hun baan, ook gevaar kunnen lopen. Er wordt momenteel te makkelijk geoordeeld dat ze geen risico lopen.”
De Tilburgse advocaat Michel Govers staat honderden Turkse Gülenaanhangers bij die naar Nederland zijn gekomen. “Ze leven in onzekerheid, sommigem al jaren, omdat ze niet weten of ze in Nederland mogen blijven”, zegt hij.
De uitspraak van de Raad van State geeft hoop, stelt Govers. “Sinds de uitspraak staat mijn telefoon roodgloeiend. Turken hebben hoop en zijn blij. Ze zien hun kansen groeien. Ze hoeven niet meer aan te tonen dat ze worden vervolgd en bedreigd in Turkije, maar het feit dat ze Gülen-aanhangers zijn zegt al een boel. Ze hebben op dit moment gewacht. ”
Volgens Govers zijn afgelopen jaar ruim 1000 Gülen-aanhangers naar Nederland gekomen. Velen van hen zitten in asielzoekerscentra.
Gülenaanhangers
Ze zijn aanhangers van de islamitische geestelijke Fethullah Gülen.
De Turkse president Erdogan ziet hen als vijand.
De naar de VS uitgeweken Gülen was volgens de regering van president Erdogan het brein achter de mislukte staatsgreep van 2016.
Sinds die militaire coup maakt de politie massaal jacht op mensen die volgelingen van hem zouden zijn.
Bijna 80.000 verdachten zitten in afwachting van hun proces in de gevangenis.
Zo’n 150.000 ambtenaren en militairen zijn inmiddels ontslagen.
Elsevier 13.02.2019 Staatssecretaris van Asielzaken Mark Harbers (VVD) moet beter motiveren waarom hij aanhangers van de Turkse Gülenbeweging geen asielvergunning verleent. Dat blijkt uit drie uitspraken van de Raad van State.
In de zaken gaat het om aanhangers van de islamitische Turkse geestelijke Fethullah Gülen. Harbers weigerde de asielaanvragen omdat hij de vrees dat de gülenisten in Turkije onmenselijk zouden worden behandeld, ongefundeerd achtte. De Raad van State ziet echter voldoende aanknopingspunten om daarover anders te denken. Mogelijk opent de uitspraak de deur voor meer gülenisten om asiel aan te vragen in Nederland.
De Raad van State deed uitspraak in drie zaken. De eerste betreft een vrouw die de Gülenbeweging aanhangt en lesgaf op een aan Gülen gelieerde school. Die school is gesloten en haar lesbevoegdheid ingetrokken. De tweede zaak gaat om een man die op Gülenscholen onderwijs volgde. Zijn vader en een vriend zijn door de Turkse autoriteiten gearresteerd op verdenking van betrokkenheid bij de Gülenbeweging. De derde zaak gaat om iemand die de Gülenbeweging aanhangt en om die reden door de Turkse autoriteiten als leraar is ontslagen.
Fethullah Gülen is een invloedrijke prediker en ‘rivaal’ van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan. De geestelijke , die sinds 1997 in de Verenigde Staten woont, was met zijn miljoenen aanhangers in Turkije een belangrijke steunpilaar voor de macht van Erdogan en zijn AK-partij. Maar beide mannen liggen intussen met elkaar in de clinch.
Gülen heeft aanhangers over de hele wereld, die hem zien als verbinder en bruggenbouwer. Hij heeft eigen scholen en steunt tal van instellingen en bedrijven.
Hierin schuilt volgens Erdogan juist het gevaar: hij verdenkt Gülen ervan zijn invloed te gebruiken om een staatsgreep te plegen. Volgens de Turkse president infiltreren duizenden aanhangers in het rechtssysteem, de politie en in diverse media. Gülen wordt er tevens van verdacht terroristische activiteiten te ontplooien, en is daarvoor aangeklaagd. Critici zien Gülen en zijn aanhangers als een sekte.
Asielaanvraag werd geweigerd
Alle drie vroegen asiel aan in Nederland en werden geweigerd. Bij de rechtbank Den Haag werden ze wél in het gelijk gesteld. Harbers ging tegen deze uitspraken in beroep bij de Raad van State.
In alle zaken stellen de asielzoekers dat de vervolging van Gülen-aanhangers gebeurt op arbitraire gronden. Gülenisten zouden in Turkije als criminelen worden behandeld. Zo legde de ex-leraar uit dat het hebben van een rekening bij de Asyabank al voldoende is om door de autoriteiten als terrorist te worden gezien.
Volgens de rechtbank Den Haag had de staatssecretaris beter moeten uitleggen waarom de asielzoekers in Turkije niet hoeven te vrezen voor vervolging. Ook moet de staatssecretaris onderzoeken of deze asielzoekers deel uitmaken van een groep die systematisch wordt blootgesteld aan ‘een praktijk van onmenselijke behandelingen’, aldus de rechtbank. De Raad van State is het met de rechtbank eens.
Duizenden arrestaties
De Raad van State haalt een rapport aan van de UK Home Office, het Britse ministerie van Veiligheid & Justitie. Daarin staat dat sinds de vermeende staatsgreep in juli 2016 ongeveer 50.000 personen in Turkije zijn gearresteerd en 150.000 personen ontslagen.
In een rapport van het ministerie van Buitenlandse Zaken van de Verenigde Staten staat dat volgens het Turkse ministerie van Justitie op 15 juli 2017 169.013 personen zijn onderworpen aan enige vorm van strafrechtelijk onderzoek, van wie 55.665 zijn gearresteerd. Daarnaast blijkt uit een rapport van de Hoge Commissaris voor de Mensenrechten dat volgens het Turkse ministerie van Binnenlandse Zaken eind december 2017 159.506 personen zijn vastgezet, van wie zo’n 55.000 zijn gearresteerd.
De Raad van State concludeert hieruit dat een ‘aanmerkelijk’ aantal personen is vastgezet. Hoewel niet iedere gülenist strafrechtelijk wordt vervolgd, is er volgens de Raad van State wel sprake van een ‘complexe en diffuse situatie’ in Turkije.
De staatssecretaris had daarom beter moeten uitleggen waarom er geen ernstige redenen zijn om te vrezen dat gülenisten een reëel risico lopen te worden gearresteerd.
Folteringen van gülenisten
In een van de zaken is aangevoerd dat gearresteerde en gedetineerde gülenisten foltering en onmenselijke behandeling riskeren. Zo zou blijken uit een rapport van de Hoge Commissaris voor de Mensenrechten dat aanhangers van Gülen worden blootgesteld aan zware mishandeling, seksueel geweld, elektrische schokken en waterboarding. Daarvan zouden ook beelden circuleren op sociale media.
Volgens Harbers zouden deze folteringen en vernederingen zich niet voordoen. Ook hiervan zegt de Raad van State dat de staatssecretaris beter had moeten uitleggen waarop hij zijn oordeel baseert.
De Raad van State bekrachtigt aldus de uitspraak van de rechtbank Den Haag. Als uit nader onderzoekt blijkt dat de gülenisten het risico lopen te worden blootgesteld aan onmenselijke behandeling, hebben zij mogelijk wél recht op asiel in Nederland.
NU 13.02.2019 Staatssecretaris Mark Harbers (Asiel) moet beter uitleggen waarom hij geen asielvergunning verleent aan aanhangers van de Gülen-beweging, heeft de Raad van State woensdag besloten.
Net als de rechtbank vindt de Raad van State dat Harbers moet onderzoeken of de aanvragers deel uitmaken van een groep die in Turkije systematisch wordt blootgesteld aan een onmenselijke behandeling.
De staatssecretaris heeft de asielaanvraag van een aanhanger van de islamitische geestelijke Fethullah Gülen geweigerd. Gülen wordt door Turkije verantwoordelijk gehouden voor de couppoging in 2016. President Recep Tayyip Erdogan ziet hem als een tegenstander.
Een van de aanvragers zei dat hij bij terugkeer in Turkije het risico loopt op een onmenselijke behandeling. Harbers vond die vrees niet terecht.
De man stapte naar de rechtbank die Harbers in het ongelijk stelde. Daarop stapte de staatssecretaris naar de Raad van State. Die behandelde deze zaak samen met nog twee asielaanvragen in oktober vorig jaar.
AD 13.02.2019 Staatssecretaris Mark Harbers (Asiel) heeft onvoldoende gemotiveerd waarom hij geen asielvergunning verleent aan aanhangers van de Gülenbeweging. Dat heeft de Raad van State besloten. Hij moet nader onderzoeken of de Gülenisten in Turkije risico lopen op vervolging en onmenselijke behandeling.
De Raad van State heeft de uitspraak vanmorgen gepubliceerd. Harbers weigerde eerder de asielaanvraag goed te keuren van een aanhanger van de islamitische geestelijke Fethullah Gülen, die door Turkije verantwoordelijk wordt gehouden voor de couppoging in 2016.
De man vreesde echter voor een onmenselijke behandeling bij terugkeer in Turkije, en stapte naar de rechter. Die gaf Harbers ongelijk. De staatssecretaris stapte daarop naar de Raad van State.
Ook de Raad van State stelt Harbers nu in het ongelijk. Hij heeft onvoldoende gemotiveerd waarom hij vindt dat de asielzoekers niet hoeft te vrezen voor vervolging of risico loopt op inhumane behandeling. Ook rond twee andere vergelijkbare zaken stelt de Raad dat Harbers zijn afwijzing beter moet motiveren.
Coup
De Turkse regering heeft sinds de couppoging in 2016 velen tienduizenden mensen opgepakt, en talloze mensen in overheidsdienst geschorst of ontslagen. Ook begin deze maand werden nog eens 120 militairen opgepakt.
De autoriteiten houden Gülen, die in ballingschap leeft in de VS, verantwoordelijk voor de staatsgreep. Hij zou zijn volgelingen op grote schaal hebben laten infiltreren in onder meer de politie, het leger en de ambtenarij, stelt Turkije. De geestelijke zelf, overigens een voormalige bondgenoot van Erdogan, ontkent elke betrokkenheid.
AD 13.02.2019 Er komt een onderzoek naar weekendscholen die door de Turkse overheid worden gefinancierd, en naar andere zogenoemde informele scholing voor kinderen. Het kabinet vindt het onwenselijk als dergelijke cursussen en lessen de integratie bemoeilijken, of indruisen tegen democratie en rechtsstaat.
Het kabinet wil weten hoe en waarom landen als Turkije betalen voor dergelijke scholing. Daarnaast wordt onderzocht hoeveel leerlingen informeel les krijgen en wat het lesprogramma is bij die cursussen. Bovendien moet duidelijk worden wat de overheid zou kunnen doen om beter grip te krijgen op informele scholing, als blijkt dat het tot problematisch gedrag leidt. Het onderzoek wordt door een onafhankelijk bureau gedaan.
Turkije beloofde vorig jaar informatie over de weekendscholen te delen en heeft dat volgens het kabinet ook gedaan. De nadruk zou liggen op taalonderwijs. Het land geeft subsidie aan twaalf scholen voor leerlingen van 6 tot en met 17 jaar.
Zorgen
Premier Mark Rutte zei eerder dat het kabinet ‘een ongemakkelijk gevoel’ van de Turkse weekendscholen kreeg. Daar worden ‘geen koekjes gebakken’, maar ze zijn bedoeld om op de een of andere manier Turkije in het zonnetje te zetten, meent hij. Hij uitte de vrees dat dat de integratie van Turkse Nederlanders kan hinderen.
Ook minister Koolmees (Sociale Zaken) reageert bezorgd. Tegen de NOS zegt hij bang te zijn dat mensen ‘met hun rug naar de maatschappij’ komen te staan. ,,We weten dat een deel van de Turks-Nederlandse gemeenschap vooral gefocust is op Turkije en veel minder op Nederland. Dat is natuurlijk niet goed voor de integratie en daar heb ik mijn zorgen over.’’
Verbod
De PVV roept morgen via een motie op de scholen te verbieden. Kamerlid Machiel de Graaf noemt Koolmees ‘de speelbal van de Turken’. ,,Die weekendscholen moeten met de Nederlandse wet in hun maag zitten in plaats van andersom.’’
Zomaar verbieden kan niet. In Nederland mag iedereen zelf bepalen wat voor cursussen of opleiding hij of zij volgt, of wat voor informele scholing de kinderen krijgen. Ook staat het landen vrij om behoud van de eigen taal en cultuur in Nederland te stimuleren. Nederland doet dit ook in het buitenland, benadrukt Koolmees.
Telegraaf 13.02.2019 Turkije sponsort de oprichting van twaalf Turkse weekendscholen in Nederland. Minister Koolmees (Sociale Zaken) kijkt er met argusogen naar. Toch zegt hij er niks tegen te kunnen beginnen. Wel komt er een onderzoek.
Het staat iedere burger vrij om hun kinderen buiten schooltijd onderwijs te laten volgen, schrijft Koolmees aan de Tweede Kamer. „Wat het kabinet niet wenselijk vindt, is informele scholing die de integratie in Nederland belemmert of antidemocratische opvattingen stimuleert.”
Koolmees houdt daarom graag een oogje in het zeil, maar omdat het niet om formeel onderwijs gaat, heeft de Onderwijsinspectie er niks te zeggen. Verbieden kan evenmin. Wel heeft Turkije in een gesprek met minister Blok (Buitenlandse Zaken) belooft open te zijn over de financiering en de intenties. Van de achttien aanvragen voor het opzetten van weekendscholen zijn er twaalf goedgekeurd. Volgens Turkije zijn de weekendscholen vooral bedoeld om jongeren in Nederland de Turkse taal te leren.
Koolmees ’deelt’ de zorgen van de Kamer en belooft een ’verkenning’ uit te voeren naar informeel onderwijs in Nederland. Daarin worden ook de Turkse weekendscholen meegenomen.
VVD-Kamerlid Bente Becker wil het liefst dat de Turkse weekendscholen verboden worden en vindt het ’jammer’ dat dat blijkbaar niet kan. Wel vindt ze het winst dat minister Koolmees zich niet meer helemaal afhankelijk maakt van Turkije. Eerder schetste hij dat we eigenlijk van dat land moeten horen wat er in de weekendscholen in Nederland gebeurt. Becker is blij dat Koolmees zélf onderzoek gaat doen.
De door Turkije gefinancierde weekendscholen kunnen niet worden verboden, maar er komt wel een onafhankelijk onderzoek naar buitenlandse scholen.
NOS 13.02.2019 Er komen twaalf Turkse weekendscholen in Nederland, gefinancierd door Turkije. Het Nederlandse kabinet zit ermee in zijn maag. Er is geen zicht op wat er op die scholen gebeurt, maar het is niet mogelijk om ze te verbieden. Wel komt er een onafhankelijk onderzoek naar alle scholen die door andere landen worden gefinancierd. Om welke landen het gaat, kan minister Koolmees nu nog niet zeggen.
“Waar ik me zorgen over maak, is dat het de integratie kan belemmeren”, zegt minister Koolmees. “Vanuit de gedachte dat mensen met hun rug naar de maatschappij komen te staan. We weten dat een deel van de Turks-Nederlandse gemeenschap vooral gefocust is op Turkije en veel minder op Nederland. Dat is natuurlijk niet goed voor de integratie en daar heb ik mijn zorgen over.”
De Turkse president Erdogan kondigde vorig jaar een groot project aan om Turken in andere landen de Turkse taal, religie en cultuur te onderwijzen. Van de achttien aanvragen uit Nederland, heeft Turkije er nu twaalf goedgekeurd. Per goedgekeurde aanvraag wordt er door Turkije een subsidie tussen de 8000 euro en 16.500 euro gegeven, voor een tot drie klassen.
Minister Koolmees wil niet zeggen om welke initiatiefnemers het precies gaat. Ook navraag door de NOS binnen de Turkse gemeenschap levert hier geen duidelijkheid over op.
Verkenning
“Wat ik wel positief vind, is dat de Turkse overheid transparant wil zijn en alles wil delen over het lesmateriaal”, zegt Koolmees. “Tegelijkertijd zijn er meer informele scholen waar we ons zorgen over maken en beter zicht op willen. Daarom starten we een verkenning.”
Het kabinet wil in beeld brengen hoeveel leerlingen informeel les krijgen, wat het lesprogramma is bij die cursussen en hoe die gefinancierd worden. “We willen daarbij kijken of er sprake is van ondemocratisch onderwijs. De volgende stap is kijken wat we kunnen doen om dat tegen te gaan.”
Geen toezicht mogelijk
Het is dus niet mogelijk om de scholen te verbieden, ook is toezicht door de onderwijsinspectie niet mogelijk, omdat de scholen niet door de Nederlandse overheid betaald worden. Volgens de minister moet de discussie over of dit wenselijk is met name op lokaal niveau plaatsvinden, met burgemeesters en gemeenten.
“Bij strafbare feiten kunnen de politie en het Openbaar Ministerie ingrijpen, maar vaak is daar geen sprake van. Het gaat meestal om dingen die we liever niet willen in Nederland. Daartegen kunnen we op lokaal niveau met burgemeesters en de driehoek optreden, zodat het niet verkeerd gaat.”
Banden versterken
Het is de bedoeling dat leerlingen tussen de 6 en 17 jaar op de Turkse scholen ongeveer vijf uur per weekend les krijgen: twee uur Turks en drie uur geschiedenis, godsdienst, kunst en maatschappijleer. Het onderwijs is erop gericht om de Turkse identiteit en cultuur van jonge Turken die in het buitenland wonen te behouden en om de banden te versterken met het vaderland.
De NOS meldde vorige zomer dat de Turkse overheid subsidies wil geven voor het opzetten van weekendscholen voor jonge Turken in het buitenland. De Tweede Kamer reageerde toen verontrust. Premier Rutte zei dat plan “een ongemakkelijk gevoel” oproept, maar dat het kabinet ze niet op voorhand kan verbieden.
“Ik begrijp de zorgen van de Kamerleden om een vinger aan de pols te houden en dat gaan we ook doen”, stelt Koolmees nu.
Denk en VVD tegenover elkaar
Tweede Kamerlid Kuzu van Denk hekelt de opstelling van de minister. “Ik word er zo moe van dat we onderzoek doen dat gebaseerd is op wantrouwen. Daar ben ik eigenlijk wel klaar mee”.
Dat Turkse Nederlanders met de rug naar de maatschappij komen te staan, noemt hij een veronderstelling die geen recht doet aan de werkelijkheid. “We zien juist dat er sprake is van een betere taalbeheersing en dat mensen veel beter meedraaien in de samenleving. Dit is een krampachtige reflex.”
Kuzu begrijpt dat mensen in Nederland bang zijn voor de invloed van Turkije in Nederland. “Tegelijkertijd heb ik ook begrip voor mensen met een Turkse achtergrond die in hun vrije tijd Turkse les willen volgen, zich willen verdiepen in de islam en cultureel onderwijs willen volgen.”
Nederlandse waarden
VVD-Kamerlid Becker zegt dat ze er geen probleem mee heeft dat Turkse Nederlanders trots zijn op hun land en er meer over willen leren, maar benadrukt dat er andere mogelijkheden zijn om dat te doen. Ze vindt de Turkse weekendscholen niet goed voor de integratie van Turken in Nederland.
“We willen dat mensen hier meedoen aan de vrije Nederlandse samenleving en dat kinderen de Nederlandse waarden leren. Het is heel zorgelijk dat we niet weten wat hen vanuit Ankara wordt geleerd. Het gaat hier om Nederlandse kinderen met een Turkse achtergrond, van wie de toekomst in Nederland ligt. Je wil niet dat ze door Erdogan worden toegesproken om Turks te blijven.”
Becker wil dat er gekeken wordt of financiering uit het buitenland beperkt kan worden. Als blijkt dat er op weekendscholen dingen gebeuren die in strijd zijn met Nederlandse vrijheden, dan moeten ze wat haar betreft dicht.
NU 12.02.2019 Turkse aanklagers hebben arrestatiebevelen tegen 1.112 mensen uitgevaardigd. Volgens Turkse media worden zij ervan verdacht banden te hebben met het netwerk van de prediker Fethullah Gülen, die door de autoriteiten verantwoordelijk wordt gehouden voor de couppoging in 2016.
Het onderzoek draait om fraude rond een toelatingsexamen voor een functie binnen de politie. Volgens anonieme bronnen denken aanklagers dat de toets in 2010 is doorgesluisd naar aanhangers van Gülen, die zo konden infiltreren.
De Turkse autoriteiten denken dat Gülen zijn volgelingen op grote schaal liet binnendringen in onder meer de politie, het leger en de ambtenarij. De geestelijke, een voormalige bondgenoot van president Recep Tayyip Erdogan, leeft momenteel in ballingschap in de Verenigde Staten. Hij ontkent elke betrokkenheid bij de couppoging.
Critici verwijten Erdogan de mislukte staatsgreep te misbruiken om tegenstanders aan te pakken. Sinds de couppoging tegen zijn regering zijn vele tienduizenden personen opgepakt. Ook zijn veel mensen in overheidsdienst geschorst of ontslagen. Het gaat volgens persbureau Reuters om zeker 150.000 mensen.
NOS 12.02.2019 Turkije heeft de aanhouding gelast van nog eens 1112 mensen die verdacht worden van banden met de islamitische geestelijke Fethullah Gülen. Volgens de regeringskrant Sabah hebben de verdachten gefraudeerd bij een examen voor de politieacademie in 2010. Ze zouden antwoorden onder andere Gülen-aanhangers hebben verspreid.
De naar de VS uitgeweken Gülen was volgens de regering van president Erdogan het brein achter de mislukte staatsgreep van 2016. Sinds die militaire coup maakt de politie massaal jacht op mensen die volgelingen van hem zouden zijn.
Bijna 80.000 verdachten zitten in afwachting van hun proces in de gevangenis. Zo’n 150.000 ambtenaren en militairen zijn inmiddels ontslagen. Tegenstanders van Erdogan zeggen dat de president de staatsgreep als excuus gebruikt om tegenstanders uit te schakelen.
AD 12.02.2019 In Turkije zijn vandaag ten minste 729 mensen aangehouden die verdacht worden banden te hebben met de islamitische geestelijke Fethullah Gülen. Hij wordt door de Turkse autoriteiten verantwoordelijk gehouden voor de poging tot staatsgreep in 2016. Dat meldt het parket van Ankara aan persbureau AFP.
Vanmorgen werden arrestatiebevelen uitgevaardigd tegen 1112 mensen. Het staatspersbureau Anadolu rapporteerde eerder 641 arrestaties.
Minister van Binnenlandse Zaken Süleyman Soylu waarschuwde zondag dat er een ‘grote nieuwe operatie’ werd voorbereid tegen de Gulenisten. ,,We zullen ze uitroeien uit dit land”, zei hij. Gülen, een voormalige bondgenoot van president Erdogan, leeft in ballingschap in de Verenigde Staten. Hij ontkent elke betrokkenheid bij de couppoging.
Critici verwijten Erdogan de mislukte staatsgreep te misbruiken om tegenstanders aan te pakken. Sinds de couppoging tegen zijn regering zijn vele tienduizenden personen opgepakt. Ook zijn veel mensen in overheidsdienst geschorst of ontslagen. Het gaat volgens persbureau Reuters om zeker 150.000 mensen.
Telegraaf 12.02.2019 Turkse aanklagers hebben arrestatiebevelen uitgevaardigd tegen 1112 mensen. Zij worden er volgens media in Turkije van verdacht banden te hebben met het netwerk van de islamitische geestelijke Fethullah Gülen, die door president Erdogan verantwoordelijk wordt gehouden voor de couppoging in 2016.
Het onderzoek draait om fraude die zou zijn gepleegd rond een toelatingsexamen voor een functie binnen de politie in 2010. Aanklagers denken volgens anonieme bronnen dat de toets is doorgesluisd naar Gülen-aanhangers, die zo bij de politie konden infiltreren.
De Turkse autoriteiten denken dat Gülen zijn volgelingen op grote schaal liet infiltreren in onder meer de politie, het leger en de ambtenarij. De geestelijke, een voormalige bondgenoot van president Erdogan, leeft momenteel in ballingschap in de Verenigde Staten. Hij ontkent elke betrokkenheid bij de couppoging.
Critici verwijten Erdogan de mislukte staatsgreep te misbruiken om tegenstanders als journalisten, activisten en lastige rechters aan te pakken. Sinds de couppoging tegen zijn regering zijn vele tienduizenden personen opgepakt. Ook zijn veel mensen in overheidsdienst geschorst of ontslagen. Het gaat volgens persbureau Reuters om zeker 150.000 mensen.
AD 12.02.2019 Turkse aanklagers hebben arrestatiebevelen uitgevaardigd tegen 1112 mensen. Zij worden er volgens media in Turkije van verdacht banden te hebben met het netwerk van de islamitische geestelijke Fethullah Gülen, die door de autoriteiten verantwoordelijk wordt gehouden voor de couppoging in 2016.
Het onderzoek draait om fraude die zou zijn gepleegd rond een toelatingsexamen voor een functie binnen de politie in 2010. Aanklagers denken volgens anonieme bronnen dat de toets is doorgesluisd naar Gülen-aanhangers, die zo de politie konden infiltreren.
De Turkse autoriteiten denken dat Gülen zijn volgelingen op grote schaal liet infiltreren in onder meer de politie, het leger en de ambtenarij. De geestelijke, een voormalige bondgenoot van president Erdogan, leeft momenteel in ballingschap in de Verenigde Staten. Hij ontkent elke betrokkenheid bij de couppoging.
Critici verwijten Erdogan de mislukte staatsgreep te misbruiken om tegenstanders aan te pakken. Sinds de couppoging tegen zijn regering zijn vele tienduizenden personen opgepakt. Ook zijn veel mensen in overheidsdienst geschorst of ontslagen. Het gaat volgens persbureau Reuters om zeker 150.000 mensen.
Burgemeester Halsema van Amsterdam zei tijdens een wijkbijeenkomst helemaal niet te gaan handhaven. Halsema vindt het verbod “zó niet bij onze stad passen”.
Kortom, Burgemeester Halsema van Amsterdam gooide alvast de knuppel in het de knuppel in het hoederhok: zij is niet van plan het verbod te gaan handhaven. Gemeten naar de omvang van het probleem vind ze de wet ‘erg groot en zwaar’.
Telegraaf 26.11.2018
Haar uitspraken leidden meteen tot grote ophef op het Binnenhof. VVD-fractieleider Klaas Dijkhoff sprak er gisteren op een partijbijeenkomst in Den Bosch schande van, net als staatssecretaris Barbara Visser (Defensie) vandaag in WNL op Zondag.
AD 01.12.2018
Echter, een toekomstig ’boerkaverbod’ moet gewoon worden gehandhaafd. Dat vindt de PvdA burgemeester van Arnhem, Ahmed Arcouch. Die opstelling komt hem echter op scheldpartijen te staan.
AD 26.07.2019
AD 22.07.2019
Telegraaf 19.07.2019
AD 18.07.2019
AD 02.04.2019
Telegraaf 26.11.2018
De gemeenten Rotterdam en Utrecht zeggen ook geen prioriteit te gaan geven aan het handhaven van de wet. “We geven handhaving van deze wet niet de hoogste prioriteit”, aldus een woordvoerder van de gemeente Utrecht in de Volkskrant. Alleen als er sprake is van gevaar voor de openbare orde zal er in de stad worden opgetreden.
Telegraaf 29.11.2018
In juni nam de Eerste Kamer een wetsvoorstel aan dat het dragen van gezichtsbedekkende kleding in het openbaar vervoer, op scholen en in overheidsgebouwen verbiedt. Wie daar toch rondloopt met een boerka of integraalhelm kan een boete van honderden euro’s krijgen.
De wet ‘Gedeeltelijk verbod gezichtsbedekkende kleding’, in de volksmond boerka- of nikabverbod genoemd, gaat in op 1 augustus 2019. Vanaf dan mag in het onderwijs, in overheidsgebouwen, in de zorg en in het openbaar vervoer geen gezichtsbedekkende kleding meer worden gedragen.
Minister Ollongren van Binnenlandse Zaken, verantwoordelijk voor de invoering van het verbod, geeft in de brief aan de Tweede Kamer toelichting op de plekken waar het verbod geldt.
Hier een lijst van enkele opvallende punten. Het verbod gaat alleen in het openbaar vervoer gelden, op de perrons en haltes mag de boerka of bivakmuts nog op..
Alle onderwijsinstellingen, dus ook de LOI, NTI en de autorijscholen;
De meeste zorginstellingen, dus ook in het consultatiebureau, bij het vaccineren, bij de huisarts en bij de tandarts (maar weer niet bij de plastische chirurg)
Bij de overheidsinstellingen, dus ook bij de Tweede Kamer, de Nationale Ombudsman, de stadsdeelraad, GGD en de gemalen;
In het openbaar vervoer, maar niet bij veerboten en de belbus.
Discussie in ons land, hoe staat het eigenlijk in andere (westerse) landen?
In Nederland is in juni 2018 een nieuwe wet aangenomen over het dragen van gezichtsbedekkende kleding. Welke wetgeving is er in de buurlanden om ons heen rond dit onderwerp?
Dat verschilt nogal. In de VS, Engeland, Australië, Canada en Schotland mag het. In het laatste land mag het sinds de zomer van 2016, maar aan het eind van dat jaar had zich nog geen vrouw gemeld die er eentje wilde hebben.
In Engeland is het sinds 2001 toegestaan. Daar was niet veel discussie over, maar toen de politie van district West Midlands overwoog een stapje verder te gaan, was er wel ophef. De agentes in boerka zijn er dan ook niet gekomen.
In Duitsland, Frankrijk en België is er wel een hoofddoekverbod. Hoewel er net als bij ons discussie over is.
Agentes in Londen EPA
Eerdere adviezen om geen verbod in te stellen
De Raad van State heeft meerdere keren geadviseerd geen verbod in te stellen, omdat dat de vrijheid van godsdienst zou inperken.
Ook artsenfederatie KNMG uitte zich kritisch over een boerkaverbod in ziekenhuizen: het zou het moeilijker maken voor bepaalde groepen om zorg te krijgen. In landen als Frankrijk bestaat al zo’n verbod, dat op goedkeuring kon rekenen van het Europees Hof.
AD 28.11.2018
Als de Nederlandse wet wordt aangenomen mag de boerka op straat gewoon nog gedragen worden. De politie kan mensen wel vragen om sluiers te verwijderen, bijvoorbeeld bij identificatie. Wanneer het verbod precies ingaat, hangt af van de besluitvorming in de Eerste Kamer. Omdat ook SP en CDA naar verwachting zullen instemmen met de wet, is de kans groot dat ook de Senaat akkoord zal gaan.
Geen boerka’s, maar dan ook geen bivakmutsen meer
Nu lijkt het er toch echt te komen: een meerderheid van de Kamer is voorstander van een beperkter boerkaverbod, dat moet gelden voor het openbaar vervoer, onderwijs, zorg en in overheidsgebouwen.
AD 27.11.2018
Hoe in het Publieke debat de hoofddoekdiscussie in mei losbarstte;
Opvallend is dat de hoofddoekdiscussie bij de politie eerder dit jaar al werd gevoerd, maar de vrouw in kwestie nog maar kort in dienst is. Ze werkt als administratief medewerkster en wordt eind november beëdigd, ‘met of zonder hoofddoek’ volgens een intern bericht.
De politie Rotterdam gaf destijds aan geen dergelijke plannen te hebben. ‘Zoals ze het in Amsterdam doen, zo doen wij het niet. Wij hebben daar ook geen behoefte aan. Wij volgen de landelijke lijn.
In mei kwam er veel discussie toen een Amsterdamse agente in Osdorp met een hoofddoek op surveilleerde, om aandacht te vragen voor de kwestie.
Ook de Amsterdamse politiechef Aalbersberg wilde het publieke debat aanjagen. Volgens hem zou een baan bij de politie erdoor aantrekkelijker worden voor mensen met een migratieachtergrond. Korpschef
Vertraging
Op 26 juni 2018 vorig jaar stemde de Eerste Kamer voor een boerkaverbod in scholen, overheidsgebouwen, zorginstellingen en het openbaar vervoer. Pas op 1 november 2018 ging een ambtenaar op het ministerie aan de slag met gesprekken over invoering en handhaving van het verbod. Dat blijkt uit stukken die deze krant heeft gekregen met een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur (Wob).
Het duurt nu nog een tijd voordat het verbod echt van kracht wordt: de planning is dat dit 1 augustus 2019dit jaar gebeurt.
Maar hoe zit het dan met de vrijheid van godsdienst?
Volgens de overheid heeft in een ‘Vrij land als Nederland iedereen het recht zich in principe naar eigen inzicht te kleden, wat anderen er ook van vinden.’ Maar, zo zegt de overheid: ‘Die vrijheid wordt begrensd in situaties waar het essentieel is dat men elkaar kan aankijken: in het onderwijs, de zorg, het openbaar vervoer en in overheidsgebouwen.’
Het dragen van gezichtsbedekkende kleding blijft wel toegestaan als dat nodig is voor het werk of een sport en bij evenementen en feesten.
AD 29.11.2018
AD 29.11.2018
Het Burqa-verbod
Maar de gemeente Amsterdam gaat het burqa-verbod dus niet handhaven, zei burgemeester Femke Halsema (GroenLinks) afgelopen vrijdag. Dit omdat ze vindt dat de politie wel belangrijkere dingen te doen heeft en het verbod op gezichtsbedekkende kleren bovendien niet bij de stad vindt passen. Die opvatting leidt tot veel kritiek, maar Halsema krijgt ook steun in eigen stad en in andere grote steden.
‘Laat ik één ding zeggen: de overheid is aan het praten over een burqa-verbod,’ zei Halsema vrijdagavond op een bijeenkomst met buurtbewoners in de Amsterdamse wijk Slotervaart. ‘Amsterdam gaat daar geen gevolg aan geven.’ Ze wil bijvoorbeeld niet dat agenten vrouwen uit de tram verwijderen als ze een gezichtsbedekkend gewaad dragen. ‘Ik vind het burqa-verbod zó niet bij onze stad passen,’ lichtte ze later toe voor de camera van de lokale zender AT5.
Een meerderheid van de Eerste Kamer stemde in juni in met het verbod op gezichtsbedekkende kleren, dat geldt voor het onderwijs, het openbaar vervoer, in ziekenhuizen en overheidsgebouwen. Op overtreding komt een boete te staan van 400 euro. Vermoedelijk wordt het verbod pas vanaf 1 juli 2019 van kracht, omdat minister van Binnenlandse Zaken Kajsa Ollongren (D66) eerst afspraken moet maken met sectoren waar de wet gaat gelden.
D66, GroenLinks, PvdA en SP (samen 31 zetels) stemden in juni tegen in de Senaat, de overige partijen (samen 44 zetels) stemden vóór. De positie van de twee laatstgenoemde partijen is opvallend, aangezien PvdA en SP in 2016 nog vóór het verbod stemden in de Tweede Kamer. Het voorstel werd destijds nota bene ingediend door toenmalig PvdA-minister Ronald Plasterk.
Metro 29.11.2018
Wet
Halsema erkende dat gemeenten zich in principe hebben te houden aan landelijke wetten, ‘maar je mag wel beslissen waar je prioriteit aan geeft in de handhaving en waaraan niet’. Omdat de hoofdstad volgens de burgemeester slechts de beschikking heeft over ‘schaarse handhaving en schaarse inzet van de politie’ is bestraffen van mensen die een burqa dragen voor haar geen topprioriteit. ‘En daarbij denk ik ook dat, gemeten naar de omvang van het probleem, de wet een beetje erg groot en zwaar is, zullen we maar zeggen.’
In gesprek met AT5 nam Halsema alvast een voorschot op de kritiek die zou losbarsten over haar uitspraken. ‘Heel veel mensen zijn het er vast weer mee oneens. En dat hoor ik dan wel.’ Kritiek bleek er al snel genoeg. ‘WEER denkt men in Amsterdam wetten die voor iedereen in Nederland gelden, openlijk te moeten negeren,’ twitterde vrijdag de lokale Forum voor Democratie-lijsttrekker Annabel Nanninga, die vermoedelijk verwees naar het kraakverbod, dat in de hoofdstad evenmin al te strikt wordt gehandhaafd.
Nanninga: Handhaven verbod bezorgt politie weinig extra werk
Volgens Nanninga is het bovendien niet waar dat de politie veel extra tijd kwijt is aan handhaving van het verbod. ‘Politie is helemaal niet nodig. Vergelijk het met rokend een tram of ziekenhuis betreden, dat is verboden dus zegt het personeel er iets van en je vertrekt. Politie komt pas als de persoon heibel schopt,’ schrijft ze op Twitter.
Ook de Amsterdamse VVD is tegen: volgens raadslid Marianne Poot is niet het verbieden, maar juist het dragen van burqa’s in de openbare ruimte iets wat niet bij de hoofdstad past. ‘Als iets ingaat tegen het wezen van Amsterdam is het onvrijheid.’
Diederik Boomsma van het CDA is het met Halsema eens dat het niet goed is om burqa-dragers ‘uit de tram te sleuren’, maar vindt het wel vreemd dat de burgemeester al bij voorbaat zegt een landelijk verbod te willen ondermijnen. ‘Ik vind het bovendien vreemd dat linkse partijen nota bene de burqa als vrijheidssymbool denken te moeten ophemelen,’ zei Boomsma tegen AT5.
Steun is er in Amsterdam ook: een meerderheid van de gemeenteraad is het met Halsema eens. Zo vindt SP-leider Erik Flentge dat handhavers harder nodig zijn voor ‘aanpak verloedering van buurten of woonfraude’, en menen Sofyan Mbarki (PvdA) en Sylvana Simons (BIJ1) dat het weren van een burqa de vrijheid van kledingkeuze schendt. ‘Het burqa-verbod druist in tegen universele mensenrechten.
In een stad als Amsterdam is het recht om er een te dragen even groot als het recht er geen te dragen. Ik ben ontzettend blij dat onze burgemeester die mening deelt,’ liet Simons AT5 weten. Raadslid Reinier van Dantzig (D66) denkt dat de burqa vaak wordt gebruikt ‘om vrouwen te onderdrukken’, maar dat ‘investeren in de emancipatie van deze vrouwen’ nuttiger is dan het naleven van een verbod op de gewaden.
WNL Vandaag@WNLVandaag
Staatssecretaris Barbara Visser: ‘Burgemeester Amsterdam staat niet boven de wet’. #WNLopZondag
Zondag reageerde ook het kabinet, bij monde van staatssecretaris van Defensie Barbara Visser(VVD). ‘Niemand staat boven de wet, ook niet de burgemeester van Amsterdam,’ zei ze in het televisieprogramma WNL Op Zondag. ‘Dus zij zal ook de wet moeten handhaven.’ Volgens Visser is het verbod een kwestie van veiligheid, bijvoorbeeld ‘als je voor de klas staat, of naar het gemeenteloket gaat, of in het openbaar vervoer zit, dat we gewoon zien: wie zit er?’
Op de vraag of de rijksoverheid het verbod gaat afdwingen, antwoordde Visser niet direct, maar ze zei wel, doelend op Halsema: ‘Zij zal het ook gewoon moeten doen.’
Visser, Dijkhoff (VVD) en Wilders (PVV) hekelen Halsema
Vissers partijgenoot en fractievoorzitter Klaas Dijkhoff zei een dag eerder, tijdens het VVD-festival in Den Bosch, al tegenover RTL Nieuws dat Amsterdam ‘geen status aparte’ geniet. ‘Net als in de rest van Nederland gelden de wetten van Nederland.’ Tweede Kamerlid Bente Becker (VVD) kondigt op Twitter aan Kamervragen te gaan stellen. PVV-leider Geert Wilders houdt het kort en bondig: ‘Een burgemeester die de wet niet wil handhaven moet aftreden.’
Opmerkelijk is dat het standpunt van Halsema ook veel steun geniet in andere grote steden. Die gaan weliswaar niet zo ver om te stellen dat ze het burqa-verbod niet handhaven, maar zijn het wel met haar eens dat de maatregel niet de hoogste prioriteit heeft.
Rotterdam en Utrecht vinden handhaving verbod ook geen topprioriteit
‘Er zijn zo veel wetten en het aantal agenten is schaars. Rotterdam heeft grotere problemen. Moord, drugs, ondermijning,’ zegt de woordvoerder van burgemeester Ahmed Aboutaleb (PvdA) tegen dagblad AD. Dat wekt weerzin bij de VVD en vooral Leefbaar Rotterdam. Partijleider Joost Eerdmans en raadslid Tanya Hoogwerf vinden ‘boerka’s en niqabs (…) onveilig en het ultieme symbool van vrouwenonderdrukking’ en hebben Aboutaleb raadsvragen gesteld.
Leefbaar Rotterdam@LeefbaarRdam
Rotterdam geeft geen prioriteit aan handhaving van het boerkaverbod. Onacceptabel. Boerka’s en niqabs zijn onveilig en het ultieme symbool van vrouwenonderdrukking. Streng handhaven dus. Vragen van @Eerdmans en @TanyaHoogwerf aan burgemeester Aboutaleb: http://bit.ly/2ByDLey5338 mensen praten hierover
In Utrecht is de gemeente evenmin van plan om straffen uit te delen aan mensen die gezichtsbedekkende kleren dragen. ‘We geven handhaving van deze wet niet de hoogste prioriteit,’ aldus een woordvoerder van de gemeente. Alleen als er sprake is van ‘gevaar voor de openbare orde’ zal in de stad worden opgetreden.
Omdat het verbod nog niet officieel van kracht is – minister van Binnenlandse Zaken Kajsa Ollongren (D66) gaat eerst in gesprek met sectoren waar dat moet gelden – vindt burgemeester van Den Haag Pauline Krikke (VVD) het ‘prematuur’ om te speculeren over de handhaving ervan.
Toch suggereert haar antwoord tegenover Omroep West dat ook de Haagse politie niet al te streng zal toezien op naleving van de wet: ‘Voor gemeenten geldt natuurlijk altijd dat er een spanningsveld bestaat tussen de vele prioriteiten die we als politiek en samenleving aan de politie en handhavers opleggen en wat reëel is om te verwachten.’
AD 20.07.2019 Regeringspartijen VVD en CDA vinden dat ziekenhuizen het boerkaverbod gewoon moeten handhaven. ,,De wet is glashelder,’’ zegt VVD Tweede Kamerlid Dennis Wiersma.
Meerdere ziekenhuizen vertelden aan deze krant niet van plan te zijn het boerkaverbod te gaan handhaven. Zij vinden het verbod op gezichtsbedekkende kleding ‘onwenselijk’, omdat zij vrezen dat vrouwen die doorgaans een boerka dragen zorg gaan mijden. De Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU) zegt eveneens dat handhaving van het boerkaverbod ook geen taak is van ziekenhuizen.
Vanaf 1 augustus 2019is het verboden om gezichtsbedekkende kleding te dragen in overheidsgebouwen, zorginstellingen, het onderwijs en het openbaar vervoer. Wie op deze locaties toch gezichtsbedekkende kleding draagt, kan door een medewerker van de locatie worden verzocht om de gezichtsbedekking af te doen of anders de locatie te verlaten.
Volgens het Albert Schweitzer ziekenhuis, met locaties in Dordrecht, Zwijndrecht en Sliedrecht, geeft de wettekst instellingen de mogelijkheid om zelf af te wijken van het verbod en toch toe te staan dat gezichtsbedekkende kleding wordt gedragen.
De wet is glashelder en stelt een nieuwe norm, het dragen van gezichtsbedekkende kleding is verboden en dus strafbaar, aldus Dennis Wiersma, VVD.
VVD en CDA zijn het daar niet mee eens. ,,De wet is glashelder en stelt een nieuwe norm, het dragen van gezichtsbedekkende kleding is verboden en dus strafbaar,’’ zegt VVD’er Dennis Wiersma. ,,Een ziekenhuis is bij uitstek een plek waar je iemand wilt kunnen herkennen en aanspreken. In de wet staat klip en klaar dat bij overtreding een boete volgt. Handhaven is de enige optie. Ik verwacht van de minister dat zij alles doet wat binnen haar mogelijkheden ligt om daar dan ook voor te zorgen. Óók voor deze ziekenhuizen geldt de wet en ook zij zijn dus gebonden aan deze nieuwe norm.”
Ook CDA’er Harry van der Molen is kritisch. ,,Zorg draait om persoonlijke contact tussen mensen en een gevoel van sociale veiligheid. Het dragen van bijvoorbeeld een boerka staat daar haaks op. Het CDA gaat er om die reden van uit dat ook in zorginstellingen het beleid zal zijn om personen te verzoeken de gezichtsbedekkende kleding af te doen. De Minister heeft daarover afspraken gemaakt. Het CDA deelt met de ziekenhuizen de opvatting dat zorg altijd verleend moet worden als die nodig is.”
150 euro boete
Wie met gezichtsbedekkende kleding een ziekenhuis betreedt, riskeert een boete van 150 euro. Het Erasmus MC en het Maasstad Ziekenhuis zullen de politie niet bellen als iemand weigert zijn gezichtsbedekkende kleding te verwijderen. ,,Dat doen we alleen als iemand zich misdraagt’’, stellen de Rotterdamse ziekenhuizen.
Ook artsenfederatie KNMG sprak zich al in 2015 uit tegen het boerkaverbod en wijst zorginstellingen erop dat deze wet ‘niet verplicht tot het informeren van de politie wanneer iemand met gezichtsbedekkende kleding de zorginstelling binnenkomt’.
Een woordvoerder van minister Ollongren bevestigt dat ‘de overheid inderdaad niet over deze gebouwen gaat’. ,,Maar we hebben afspraken gemaakt met de sectoren hoe dit verbod moet gaan werken en verwachten dat zij gaan doen wat zij moeten doen. Daarbij is het aan medewerkers om zelf een inschatting te maken. Als er bijvoorbeeld een vrouw met niqaab met een zwaargewond kind het ziekenhuis binnenkomt, dan is dat niet het moment voor een discussie.’’
AD 20.07.2019 Haagse instanties hebben niet veel op met het boerkaverbod dat ze vanaf 1 augustus moeten handhaven. ,,Hoe verhoudt dit zich tot onze zorgplicht?’’
Twee weken de tijd hebben ze nog. Dan gaat in Den Haag het controversiële boerkaverbod in, de wet die gezichtsbeschermende kleding verbiedt in ziekenhuizen, scholen en openbaar vervoer en overheidsgebouwen.
Maar bij Haaglanden Medisch Centrum (HMC) zijn ze er nog niet uit. Wat moeten ze doen als er straks twee gesluierde vrouwen in de hal van het ziekenhuis staan? ,,We weten het nog niet. Moeten we in zo’n geval echt de beveiliging erbij halen? Of de politie bellen?’’, vraagt een woordvoerder zich af. ,,En hoe verhoudt zich dat verbod zich tot onze zorgplicht?’’
Escalatie
Volgende week hakt het ziekenhuis de knoop door. In het openbaar vervoer is dat zojuist gebeurd. De HTM lift mee met regels over handhaving die door de landelijke koepel zijn opgesteld.
Dat de vervoerders weinig voelen voor het boerkaverbod, lieten ze al weten. Ze zijn bang voor ‘gedoe’ in tram of bus en voor vertraging. Ook uit de nieuwe regels blijkt terughoudendheid. Zo zijn chauffeurs of ov-controleurs niet verplicht om reizigers met gezichtsbedekkende kleding hierop aan te spreken. ‘Je maakt je eigen afweging’, heet het, waarbij voorkomen van escalatie uitgangspunt is. Ook gaan de handhavers van de HTM straks niet zelf boerkaboetes uitschrijven. Dat gaat altijd via de politie.
Het is niet vreemd dat er weinig animo is voor de handhaving. Veel instellingen vinden het boerkaverbod een hoog symbolisch gehalte hebben. In de praktijk hebben ze bar weinig te maken met gesluierde vrouwen. Zoals Lucas Onderwijs, dat als veel scholen al jaren een protocol kent dat gezichtsbedekkende kleding verbiedt. ,,In al die jaren hebben wij het één keer bij de hand gehad’’, zegt bestuursvoorzitter Ewald van Vliet. ,,Dat ging om een vrouw in boerka die haar kind kwam halen. Eén keer dus.’’
AD 19.07.2019 De politieke partij Nida heeft tientallen steunbetuigingen gekregen voor het idee om boetes te gaan betalen die vrouwen straks krijgen voor het dragen van een gezichtssluier waar dat niet mag. ,,Mensen zeggen ons te willen steunen en vragen waar ze geld kunnen storten”, zegt Cemil Yilmaz, de Haagse fractievertegenwoordiger van de partij. Hij heeft een rekeningnummer aangevraagd.
Gezichtsbedekkende kleding is per 1 augustus verboden in het openbaar vervoer, scholen, ziekenhuizen en overheidsgebouwen. Dit raakt vooral de naar schatting 200 tot 400 Nederlandse vrouwen die een nikab dragen, een sluier die alleen de ogen niet bedekt. De boete op overtreding van de nieuwe wet is 150 euro
Volgens Yilmaz is het verbod en met name de oproep van VVD, PVV en CDA om streng te handhaven een ‘demonisering en criminalisering van deze vrouwen’. Hij benadrukt dat eventuele boetes eerst uit de partijmiddelen worden betaald, voordat aanspraak wordt gedaan op de speciale rekening.
Ook is Yilmaz in gesprek met andere initiatiefnemers uit de islamistische gemeenschap met wie hij mogelijk de krachten wil bundelen voor een algemeen meldpunt. Nida ziet het verbod als een inbreuk op de vrijheid van godsdienst.
AD 19.07.2019 Meerdere ziekenhuizen zijn niet van plan het boerkaverbod te gaan handhaven. Zij vinden het verbod op gezichtsbedekkende kleding onwenselijk, omdat het kan leiden tot het mijden van noodzakelijke zorg. De Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU) vindt handhaving ook geen taak van ziekenhuizen.
Vanaf 1 augustus is het verboden om gezichtsbedekkende kleding te dragen in overheidsgebouwen, zorginstellingen, het onderwijs en het openbaar vervoer. Wie op deze locaties toch dat soort kleding draagt, kán door een medewerker worden verzocht om de gezichtsbedekking af te doen of anders de plek te verlaten.
Precies in dat woordje ‘kan’ zit de crux. Volgens het Albert Schweitzer ziekenhuis, met locaties in Dordrecht, Zwijndrecht en Sliedrecht, geeft de wettekst instellingen de mogelijkheid om zelf af te wijken van het verbod en toch toe te staan dat gezichtsbedekkende kleding wordt gedragen.
De raad van bestuur van het ziekenhuis heeft besloten het boerkaverbod voorlopig niet te zullen handhaven. Dat wil zeggen dat gezichtsbedekkende kleding in de min of meer openbare delen van het ziekenhuis wordt gedoogd. Concreet betekent dit dat beveiligers de personen in kwestie daar niet op zullen aanspreken en ook bellen ze de politie niet.
Een patiënt met een boerka of nikab zal pas in de beslotenheid van een behandelkamer verzocht worden de gezichtsbedekkende kleding af te doen, zodat haar identiteit kan worden vastgesteld en medisch onderzoek kan worden verricht. Bij weigering kan de behandelaar besluiten het onderzoek of de behandeling niet uit te voeren. Voor levensbedreigende situaties wordt een uitzondering gemaakt.
,,Het is geen politiek besluit’’, benadrukt woordvoerder Frank van den Elsen. ,,Wij vinden het recht op toegankelijke zorg het zwaarst wegen van alles. En wij vrezen dat vrouwen die hun sluier af moeten doen, het ziekenhuis zullen mijden.’’
Wie met gezichtsbedekkende kleding een ziekenhuis betreedt, riskeert een boete van 150 euro. Het Erasmus MC en het Maasstad Ziekenhuis bellen de politie niet als iemand weigert de kleding uit te doen. ,,Dat doen we alleen als iemand zich misdraagt’’, stellen de Rotterdamse ziekenhuizen.
Wij vrezen dat vrouwen die hun sluier af moeten doen, het ziekenhuis zullen mijden. Aldus Woordvoerder Albert Schweitzer ziekenhuis.
Vrouw
Bij het Meander Medisch Centrum in Amersfoort zien ze zelden mensen met gezichtsbedekkende kleding. ,,Als toch iemand zich meldt in een boerka, dan wordt die persoon toegelaten tot het ziekenhuis en niet bij de balie weggestuurd. De identificatie en verificatie waartoe wij verplicht zijn, wordt dan door de behandelend arts achter gesloten deuren gedaan. We streven ernaar dat deze arts altijd een vrouw is.”
Een ziekenhuis kan van de wetgeving afwijken, zegt ook de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ). ,,Maar het heeft niet onze voorkeur, omwille van de helderheid.’’
De koepelorganisatie van academische ziekenhuizen, de NFU, stelt dat handhaving een zaak is van politie en justitie.
Artsenfederatie KNMG sprak zich al in 2015 uit tegen het boerkaverbod en wijst zorginstellingen erop dat deze wet ‘niet verplicht tot het informeren van de politie wanneer iemand met gezichtsbedekkende kleding de zorginstelling binnenkomt’.
Inschatting
Een woordvoerder van minister Ollongren bevestigt dat ‘de overheid inderdaad niet over deze gebouwen gaat’. ,,Maar we hebben afspraken gemaakt met de sectoren hoe dit verbod moet gaan werken en verwachten dat zij gaan doen wat zij moeten doen. Daarbij is het aan medewerkers om zelf een inschatting te maken. Als er bijvoorbeeld een vrouw met nikab met een zwaargewond kind het ziekenhuis binnenkomt, dan is dat niet het moment voor een discussie.’’
Als er bijvoorbeeld een vrouw met nikab met een zwaargewond kind het ziekenhuis binnenkomt, dan is dat niet het moment voor een discussie, aldus Minister Ollongren.
Den HaagFM 19.07.2019 Islamitische partij NIDA gaat de boetes die vrouwen vanaf volgende maand kunnen krijgen voor het dragen van een boerka of niqab betalen. De partij met zetels in de Haagse en Rotterdamse raad gaat boetes die in heel Nederland aan nikab-draagsters worden uitgedeeld betalen.
“Dit gaat om grondwettelijke rechten en vrijheden die we consequent voor elkaar dienen te koesteren. Ons initiatief is zowel een helder statement naar de samenleving als een handreiking naar niqab-draagsters”, zegt Cemil Yilmaz, fractievoorzitter van NIDA in Den Haag, tegen mediapartner Omroep West. Met ingang van 1 augustus is het verboden om gezichtsbedekkende kleding als een boerka, niqab, integraalhelm of bivakmuts te dragen. Den Haag heeft al laten weten dat het actief gaat handhaven op het boerkaverbod. Draagsters van de nikab riskeren een boete van 150 euro.
Volgens NIDA is het boerkaverbod een inbreuk op de vrijheid van godsdienst en is er sprake van symboolpolitiek. Vandaar dat NIDA de boetes die vrouwen krijgen wil gaan betalen. Om dit te kunnen financieren gaat de partij een apart rekeningnummer openen waarop burgers een donatie kunnen doen.
OmroepWest 19.07.2019 Vrouwen die vanaf volgende maand beboet worden voor het dragen van een boerka of niqab kunnen deze boete doorgeven aan de islamitische partij NIDA. Deze partij gaat de boetes die in heel Nederland aan Niqab-draagsters worden uitgedeeld betalen.
‘Dit gaat om grondwettelijke rechten en vrijheden die we consequent voor elkaar dienen te koesteren. Ons initiatief is zowel een helder statement naar de samenleving als een handreiking naar niqab-draagsters’, legt Cemil Yilmaz, fractievoorzitter van NIDA in Den Haag, uit. Met ingang van 1 augustus is het verboden om gezichtsbedekkende kleding als een boerka, niqab, integraalhelm of bivakmuts te dragen. De gemeente Den Haag heeft al laten weten dat het actief gaat handhaven op het boerkaverbod. Draagsters van de niqab riskeren een boete van 150 euro.
Volgens NIDA is het boerkaverbod een inbreuk op de vrijheid van godsdienst en is er sprake van symboolpolitiek. Vandaar dat NIDA de boetes die vrouwen krijgen wil gaan betalen. Om dit te kunnen financieren gaat de partij een apart rekeningnummer openen waarop burgers een donatie kunnen doen.
Veel steun
Yilmaz geeft aan dat hij al veel steun heeft gekregen voor het initiatief van zijn partij. ‘Mensen zeggen ons te willen steunen en vragen waar ze geld kunnen storten.’ De fractievoorzitter van de Haagse partij wil benadrukken dat eventuele boetes eerst vanuit de partijkas van NIDA worden betaald en pas als dat geld niet voldoende is er gebruikt gemaakt wordt van de giften van derden.’
MSN 18.07.2019 De politieke partij NIDA zal alle boetes gaan betalen die vrouwen vanaf 1 augustus krijgen als ze een nikab of boerka dragen in publieke ruimtes. Gisteren werd bekend dat het bedrag van die boete zal liggen op 150 euro.
Vanaf 1 augustus gaat het verbod op gezichtsbedekkende kleding in. Boerka’s, nikabs, maar ook helmen en bivakmutsen worden verboden in alle overheidsgebouwen, in de zorg, onderwijs en het openbaar vervoer.
Wie zich er niet aan houdt, kan een boete krijgen, maar zal dat dus niet zelf hoeven te betalen, bevestigt Cemil Yilmaz van de islamitische partij NIDA na berichtgeving in Trouw. NIDA zit sinds 2014 in de gemeenteraad van Rotterdam en heeft sinds vorig jaar een raadszetel in Den Haag.
‘Het is een pestmaatregel’
“Het is in onze ogen symboolpolitiek, een pestmaatregel voor zo’n 150 vrouwen die een nikab of boerka dragen in Nederland”, zegt de Haagse fractievertegenwoordiger van NIDA. “Zij moeten zelf mogen bepalen wat ze aandoen, dat is je vrijheid als individu in Nederland, daar moet de politiek zich niet mee bemoeien.”
NIDA zal een speciaal rekeningnummer openen waaruit de boetes kunnen worden betaald. “We gaan de boetes betalen met het geld uit de partijkas en dat besluit wordt breed in onze partij gedragen.”
Vandaag riepen partijen VVD, PVV en CDA minister Ollongren van Binnenlandse Zaken op om gemeenten te verplichten het boerkaverbod te handhaven. Als gemeentes dit inderdaad gaan doen, kan het zijn dat Nida flink uit de partijkas moet graaien.
Crowdfundingsactie
“Het lijkt me stug dat alle 150 vrouwen die een boerka of nikab dragen elk jaar een boete zullen krijgen. Ik verwacht dus niet dat het ons duizenden euro’s zal kosten. Als dat wel zo is, zullen we een crowdfundingsactie beginnen. Van een aantal mensen kreeg ik zelfs al de vraag naar welk rekeningnummer ze geld konden overmaken, dus dat zal wel goedkomen.”
NU 17.07.2019 De boete voor het dragen van een boerka of integraalhelm op bepaalde plekken in Nederland wordt 150 euro, blijkt woensdag uit de beleidsregel van het Openbaar Ministerie (OM) die is gepubliceerd in de Staatscourant.
Vanaf 1 augustus 2019 is het verboden om gezichtsbedekkende kleding als een boerka, nikab, integraalhelm of bivakmuts te dragen in het onderwijs, het openbaar vervoer, ziekenhuizen en overheidsgebouwen.
Vertegenwoordigers van de overheid en vervoerders moeten iemand die in overtreding is daarop wijzen en vragen de gezichtsbedekkende kleding te verwijderen of het pand of vervoermiddel te verlaten. Pas als dat verzoek wordt genegeerd, kan de politie worden ingeschakeld.
De Eerste Kamer stemde vorig jaar juni in met het boerkaverbod. Destijds werd al duidelijk dat de boete binnen de eerste categorie zou vallen, waarvan het maximale bedrag momenteel op 415 euro ligt. In de publicatie geeft het OM aan dat er geen taakstraf kan worden opgelegd voor de overtreding.
Verbod zou vanaf 1 juli gelden
Het gedeeltelijk verbod op het dragen van gezichtsbedekkende kleding zou oorspronkelijk vanaf deze maand gaan gelden, maar werd “in verband met de zorgvuldigheid” een maand uitgesteld.
“Op deze manier wordt namelijk gezorgd dat het verbod niet tijdens het schooljaar ingaat”, verklaarde minister Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken in april. Hiermee hoopte ze verwarring te voorkomen over het moment waarop het verbod van kracht is.
Telegraaf 17.07.2019 De boete voor het dragen van een boerka of integraalhelm wordt 150 euro. Dat blijkt uit de beleidsregel van het Openbaar Ministerie (OM) die is gepubliceerd in de Staatscourant.
Vanaf 1 augustus is het verboden om gezichtsbedekkende kleding als een boerka, nikab, integraalhelm of bivakmuts te dragen in het onderwijs, het openbaar vervoer, ziekenhuizen en overheidsgebouwen. Vertegenwoordigers van de overheid en vervoerders moeten iemand die in overtreding is daarop wijzen en vragen de gezichtsbedekkende kleding te verwijderen of het pand of vervoermiddel te verlaten. Pas als dat verzoek wordt genegeerd, kan de politie worden ingeschakeld.
In de publicatie geeft het OM aan dat er geen taakstraf kan worden opgelegd voor de overtreding.
AD 17.07.2019 Mensen die na 1 augustus gezichtsbedekkende kleding dragen, zoals een boerka of een nikab, kunnen 150 euro boete krijgen. Dat staat in de vervolgingsrichtlijn van het Openbaar Ministerie (OM).
Het verbod geldt in publieke ruimten zoals overheidsgebouwen, ziekenhuizen en het openbaar vervoer. Volgens het OM is het vervangen van de boete door een taakstraf niet mogelijk omdat het om een geldboete van de eerste categorie gaat.
Onder ‘gezichtsbedekkend’ wordt alles verstaan wat iemand onherkenbaar maakt. Daaronder valt ook het dragen van een bivakmuts, integraalhelm of masker. Wie deze op openbare plekken toch draagt, kan worden verzocht de gezichtsbedekking af te doen of anders de locatie te verlaten. Ook kan de politie worden ingeschakeld.
Als iemand met een boerka of nikab weigert de openbare ruimte te verlaten, kan de boete hoger uitpakken, aldus RTL Nieuws. Verder wijst het OM erop dat het boetebedrag kan oplopen als er ook andere strafbare feiten worden gepleegd, zoals overtreding van de identificatieplicht.
Gezichtsbedekkende kleding is op openbare locaties wel toegestaan als dat nodig is voor de beoefening van een sport, het werk of bij evenementen en feesten. Een hoofddoek, geschminkt gezicht of pet vallen overigens niet onder het verbod.
AD 17.05.2019 Op 26 juni 2018 vorig jaar stemde de Eerste Kamer voor een boerkaverbod in scholen, overheidsgebouwen, zorginstellingen en het openbaar vervoer. Pas op 1 november 2018 ging een ambtenaar op het ministerie aan de slag met gesprekken over invoering en handhaving van het verbod. Dat blijkt uit stukken die deze krant heeft gekregen met een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur (Wob).
Het duurt nu nog een tijd voordat het verbod echt van kracht wordt: de planning is dat dit 1 augustus dit jaar gebeurt.
Bij de behandeling van de wet in de Eerste Kamer zei minister Ollongren dat het minimaal zes maanden zou duren voordat het verbod kon ingaan, omdat eerst overlegd moest worden met onder meer ziekenhuizen en scholen.
Op 31 oktober stuurde een leidinggevende een e-mail naar collega’s waarin de komst van de nieuwe ambtenaar werd aangekondigd: ‘Zij komt ons helpen bij de ‘landing’ en inwerkingtreding van de Wet gedeeltelijk verbod gezichtsbedekkende kleding. En komt in principe voor halve dagen; zij heeft ook nog een andere, overigens zeer nobele, klus.’
Nadat de Amsterdamse burgemeester Femke Halsema in november ophef veroorzaakte door te zeggen dat het boerkaverbod in de hoofdstad niet zou worden gehandhaafd, ontstond onrust op het ministerie. De directeur constitutionele zaken en wetgeving van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) vroeg 26 november intern om ‘op een rijtje te zetten’ wat er sinds juli was gebeurd. De reactie die zij van een ambtenaar kreeg: ‘Ik begreep dat er tussen juli en oktober verder geen acties waren.’
Vraag
Het was niet zo dat de sectoren waarvoor het boerkaverbod gaat gelden niet van zich lieten horen. In juni en juli ontving het ministerie mails – onder meer van het UWV – met de vraag wanneer het overleg over de invoering van het verbod zou beginnen. De reactie van het ministerie: ‘In verband met de zomervakanties liggen de activiteiten op dit dossier momenteel even stil’.
Omdat wetten normaal gesproken op 1 januari of 1 juli ingaan, werd vorig jaar besloten dat het verbod op 1 juli zou ingaan. Inmiddels heeft Ollongren bepaald dat het verbod op 1 augustus van kracht wordt, omdat een aantal scholen had aangegeven dat het lastig is om het verbod tijdens een lopend schooljaar te laten ingaan.
Werving
De woordvoerder van Ollongren zegt dat in de eerste vier maanden na de stemming in de Eerste Kamer al wel actie was ondernomen. ,,In de zomer was begonnen met de werving van de ambtenaar die de inwerkingtreding van de wet zou begeleiden. Ook was zij al voor november kort ingewerkt.”
NOS 16.05.2019 Meisjes op de basisschool die een hoofddoek dragen. Als het aan het Oostenrijkse parlement ligt, is dat verleden tijd. Een nieuw aangenomen wet verbiedt het dragen van “ideologische of religieuze kleding” waarmee grote delen van het hoofd worden bedekt.
De nieuwe regel is specifiek gericht tegen het dragen van hoofddoeken. Andere religieuze hoofdbedekking zoals een keppeltje of een sikh-tulband mogen nog wel. Het zou een signaal zijn tegen de politieke islam. Een woordvoerder van de minister van Onderwijs zegt zo te willen voorkomen dat de ideologie van de politieke islam wordt opgedrongen aan kinderen.
Publiciteitsstunt
De oppositie noemt het vooral een publiciteitsstunt van de conservatieve ÖVP en de rechts-populistische FPÖ, die samen sinds 2017 een regeringscoalitie vormen. Ze zouden zo vlak voor de Europese verkiezingen vooral de headlines willen halen.
Populisme-deskundige Léonie de Jonge kijkt er anders tegenaan. Volgens haar is het vooral een volgende stap in de verrechtsing van Oostenrijk. “De Oostenrijkse regering wordt steeds vaker in één adem genoemd met leiders als Donald Trump en de Braziliaanse president Jair Bolsonaro. Dat gaat denk ik wel heel ver, maar het land schuift wel steeds verder naar rechts.”
Wat volgens De Jonge vooral interessant is, is dat de maatregel echt alleen gericht is op de islam. “Dat is een trend die je bij rechts-populisten in Europa ziet, vooral sinds de vluchtelingencrisis. Migratie wordt gekoppeld aan islamisering.”
De vraag is of ze migranten echt als een probleem ervaren, of omdat politici zeggen dat het een probleem is?, aldus Léonie de Jonge, populisme-deskundige.
Het heeft een tijd geduurd voordat de wet er was, zegt correspondent Wouter Zwart: “Er is in Oostenrijk jarenlang over gedebatteerd. Maar de ÖVP en FPÖ hebben in 2017 echt hun coalitie gevormd op steviger anti-immigratiebeleid en steviger anti-islambeleid. En nu is er dus een meerderheid.”
Oostenrijk is door de vluchtelingencrisis flink naar rechts opgeschoven. In 2015 was het een doorgangsland voor meer dan een miljoen asielzoekers. “Oost-Europese landen stuurden vluchtelingen meteen door richting het westen en daar is Oostenrijk hard door getroffen”, zegt Zwart.
Het land kreeg zelf ook zo’n 90.000 asielaanvragen op een bevolking van 8,7 miljoen. Veel Oostenrijkers hadden het gevoel dat hun land werd overstroomd door vluchtelingen. En daar speelt de regering op in.
Regeringspartijen waarschuwen voor buurten met veel moslims waarin een soort parallelle islamitische wereld zou ontstaan. “Volgens de regering leven mensen daar volgen hun eigen regels en tradities zonder rekening te houden met westerse normen en waarden. Oostenrijk is een overwegend katholiek land en mensen maken zich daar zorgen over”, aldus Zwart.
“De angst is er ook wel echt bij kiezers”, zegt De Jonge. “De vraag is alleen waar die angst door komt. Komt die echt omdat ze migranten als een probleem ervaren, of omdat politici zeggen dat het een probleem is?”
“Het is denk ik een kwestie van tijd voordat de nieuwe maatregel aangevochten gaat worden.”, aldus correspondent Wouter Zwart.
De regering houdt er rekening mee dat de wet zal worden aangevochten bij het Constitutioneel Hof. Volgens Wouter Zwart is die kans groot: “Het is denk ik een kwestie van tijd voordat de nieuwe maatregel aangevochten gaat worden”.
Dat kan zowel op grond van discriminatie op basis van religie, als het feit dat voor belangrijke wetten zoals deze een tweederdemeerderheid nodig is om grondwettig te zijn. Dat laatste is nu niet het geval omdat bijna de gehele oppositie tegen heeft gestemd.
Op basis van Europese wetgeving kan de oppositie weinig tegen de nieuwe regel doen, want Europese wetgeving is er op dit gebied niet. Pas als in eigen land alle procedures zijn doorlopen, kan er naar het Europees Hof voor de Rechten van de Mens worden gestapt.
Volgens De Jonge is de wet niet meer dan symboolpolitiek. “Het gaat om zo’n kleine groep mensen die ze hiermee treffen dat het in de praktijk, denk ik, weinig voorstelt”. Islamitische organisaties delen die mening. Vooral omdat veel meisjes pas een hoofddoek vanaf de puberteit dragen en nog niet op de basisschool.
Nederland
Overigens wordt een hoofddoekverbod ook op sommige Nederlandse scholen gehanteerd. Het gaat daarbij alleen om scholen met ‘bijzonder onderwijs’. Zij mogen zo’n verbod invoeren om zo hun identiteit te bewaken.
NU 16.05.2019 Het Oostenrijkse parlement heeft woensdag een wet aangenomen die het dragen van hoofddoeken op basisscholen verbiedt. Die maatregel komt uit de koker van de rechtse regering.
Het verbod geldt voor hoofddeksels die grote delen van het hoofdhaar bedekken. De joodse keppel valt daar niet onder. In de wet wordt verder niet expliciet gesproken over islamitische hoofddoekjes, maar over “ideologisch of religieus getinte kleding die verband houdt met hoofdbedekking”.
Een parlementariër van de ÖVP van bondskanselier Sebastian Kurz sprak over een maatregel tegen de “onderdrukking” van meisjes. De onderwijswoordvoerder van coalitiepartner FPÖ omschreef de wet als een “signaal tegen de politieke islam”.
De meeste oppositieleden stemden tegen de wet, die door sommige tegenstanders wordt gezien als een publiciteitsstunt die weinig te maken heeft met kinderwelzijn. Moslimorganisatie IGGiÖ noemde de voorstellen eerder “schaamteloos”.
AD 16.05.2019 In Oostenrijk heeft het parlement een wet goedgekeurd die het dragen van een hoofddoek in basisscholen verbiedt. Het gaat volgens de maatregel om ‘elk kledingstuk met ideologische of religieuze achtergrond dat het hoofd bedekt’.
De conservatieve ÖVP en de extreemrechtse FPÖ, die samen een regeringscoalitie vormen, maken er echter geen geheim van dat vooral de islamitische hoofddoek zal worden geweigerd. Zo zei een woordvoerder van de FPÖ dat de wet ‘een signaal tegen de politieke islam’ is, terwijl ÖVP’er Rudolf Taschner verzekerde dat de maatregel nodig is om meisjes te beschermen tegen ‘onderwerping’. De regering maakte op haar beurt duidelijk dat de tulband van sikhs of joodse keppels wel nog toegelaten zijn.
Nagenoeg alle oppositieleden stemden tegen de wet. Sommigen beschuldigen de regering ervan vooral in de media te willen komen, in plaats van bezig te zijn met het welzijn van kinderen.
VK 16.05.2019 In Oostenrijk heeft het parlement een wet goedgekeurd die het dragen van een hoofddoek in basisscholen verbiedt. Het gaat volgens de maatregel om ‘elk kledingstuk met ideologische of religieuze achtergrond dat het hoofd bedekt’.
De conservatieve ÖVP en de extreemrechtse FPÖ, die samen sinds 2017 een regeringscoalitie vormen, maakten echter duidelijk dat vooral de islamitische hoofddoek zal worden geweigerd. Zo zei een woordvoerder van de FPÖ dat de wet ‘een signaal tegen de politieke islam’ is, terwijl ÖVP’er Rudolf Taschner verzekerde dat de maatregel nodig is om meisjes te beschermen tegen ‘onderwerping’. De regering liet weten dat de tulband van sikhs of joodse keppeltjes nog wel toegelaten zijn.
Nagenoeg alle oppositieleden stemden tegen de wet. Sommigen beschuldigen de regering ervan vooral in de media te willen komen, in plaats van bezig te zijn met het welzijn van kinderen. De wet zal waarschijnlijk op grondwettelijkheid worden getoetst door de rechtbank.
NOS 16.05.2019 Het Oostenrijkse parlement heeft ingestemd met een wet tegen het dragen van hoofddoeken door kinderen op basisscholen. De wet verbiedt het dragen van “ideologische of religieuze kleding” waarmee grote delen van het hoofd worden bedekt.
De wet komt uit de koker van de rechts-conservatieve regering van FPÖ en ÖVP. Het grootste deel van de oppositie stemde tegen. Tegenstanders spreken van een publiciteitsstunt van de regering. Een moslimorganisatie noemde de wet eerder “schaamteloos” en een “afleidingsmanoeuvre”. Bovendien, zo zeggen ze, dragen veel meisjes pas een hoofddoek vanaf de puberteit.
‘Signaal tegen politieke islam’
De wet is specifiek gericht tegen het dragen van hoofddoeken. Het joodse keppeltje en een sikh-tulband vallen er niet onder. Ook hoofddeksels die worden gedragen om medische redenen of om te beschermen tegen regen en sneeuw vallen erbuiten.
Volgens een ÖVP-parlementariër gaat het om een maatregel tegen de onderdrukking van meisjes. De onderwijswoordvoerder van de FPÖ spreekt van “een signaal tegen de politieke islam”.
De regering houdt er rekening mee dat de wet zal worden aangevochten bij het Constitutioneel Hof. Vanwege discriminatie op grond van religie, of omdat wetten die over scholen gaan normaal gesproken een tweederdemeerderheid nodig hebben in het parlement.
In Oostenrijk geldt sinds 2017 een verbod op het dragen van gezichtsbedekkende kleding in het openbaar. In Nederland is een wet aangenomen die het dragen van gezichtsbedekkende kleding in onder meer het openbaar vervoer, scholen en overheidsgebouwen verbiedt, maar die is nog niet van kracht. Een algeheel verbod is er niet.
NOS 30.04.2019 De badpakkenspecial van het Amerikaanse tijdschrift Sports Illustrated staat ieder jaar vol met modellen in weinig verhullende bikini’s en badpakken. Dit jaar valt een andersoortig model op: de Somalisch-Amerikaanse Halima Aden poseert in boerkini en met hoofddoek op.
“Een droom die uitkomt”, noemt de 21-jarige Aden haar fotoshoot voor de illustere uitgave van het tijdschrift. Sinds de special voor het eerst werd uitgebracht in 1964 verschenen ook wereldberoemde modellen als Heidi Klum, Tyra Banks, Cindy Crawford en Naomi Campbell voor de camera van Sports Illustrated Swimsuit.
Volgens Amerikaanse media schrijft Aden geschiedenis met deze fotoshoot. “Ik kan nauwelijks beschrijven hoe dit voelt”, zegt ze er zelf over. Aden hoopt dat ze een rolmodel kan zijn voor moslimmeisjes, iets wat ze zelf miste toen ze jong was. “Als ik door Amerikaanse tijdschriften bladerde, kwam ik nooit vrouwen met een hoofddoek tegen. Ik voelde me niet vertegenwoordigd.”
Bijzonder verhaal
Als kind van Somalische vluchtelingen had ze niet durven hopen dat ze het zo ver zou schoppen als model. Ze werd geboren in een vluchtelingenkamp in Kenia en bracht daar de eerste zeven jaar van haar leven door, waarna ze naar de Verenigde Staten verhuisde.
Daar kwam ze in eerste instantie in een van de armste delen van de stad St. Louis te wonen. Dat was een flinke schok, zegt Aden. “Ik dacht: dit is net zo goed een vluchtelingenkamp, ik wil weer terug.” Toen het gezin naar de staat Minnesota verhuisde, leerde ze wennen aan het leven in de VS.
Voor de fotoshoot voor de badpakkenspecial keerde ze terug naar haar geboorteland, naar het Keniaanse Watamu Beach. Een bijzonder gegeven, vindt het model. “Ik moet steeds weer denken aan toen ik 6 jaar oud was en in dit land in een vluchtelingenkamp zat”, vertelt ze op de website van Sports Illustrated.
halima
2nd grade 💕 idk why mom always braided my hair for picture day. It always ended up looking like I had ears on top of my head 😂😭🐻
“Om dan vervolgens op te groeien met de Amerikaanse droom, terug te komen naar Kenia en daar foto’s te nemen op de mooiste plekken in het land… Het is een verhaal dat je volgens mij bijna niet zelf kunt bedenken.”
‘Ongelooflijk dat dit nu mijn leven is’
Het is niet de eerste keer dat Halima Aden het nieuws haalt. Als 19-jarige was ze de eerste deelnemer met een hoofddoek bij een misswedstrijd in de Amerikaanse staat Minnesota, waar ze het tot de halve finale schopte.
Daarna haalde ze de cover van de Britse uitgave van Vogue en liep ze mee bij modeshows in New York. In maart van dit jaar prijkte ze ook op de voorkant van Vogue Arabia, dat daar voor het eerst drie modellen met hoofddoeken plaatste. “Het is ongelooflijk dat dit nu mijn leven is”, zegt Aden. Als motto houdt ze aan: “Wees niet bang om de eerste te zijn.”
AD 30.04.2019 Het Somalisch-Amerikaanse model Halima Aden pronkt op de cover van Sports Illustrated: niet in bikini, maar in boerkini. De 21-jarige moslima is de eerste die zo op de voorpagina van de jaarlijkse badpakkenspecial verschijnt. En dat levert haar zowel kritiek als bijval op.
Aden werd geboren in een Keniaans vluchtelingenkamp en verhuisde als kind naar de Verenigde Staten. Ze doet gewoonlijk al haar modellenwerk met een hoofddoek, en werd zo ook de eerste gesluierde vrouw op de cover van het Britse Vogue en het Amerikaanse Allure. Op de cover van Sports Illustrated poseert ze met een boerkini, waardoor enkel haar gezicht, haar handen en haar voeten onbedekt blijven.
,,Jonge meisjes die een hijab dragen, zouden in elke industrie vrouwen moeten hebben naar wie ze op kunnen kijken’’, vertelt Aden tegen de BBC. ,,De reacties zijn ongelooflijk en ik ben enorm vereerd dat Sports Illustrated de stap heeft genomen om de schoonheid te etaleren die bescheiden geklede vrouwen bezitten.’’
Dat juist Sports Illustrated kiest voor een boerkini op de cover, is opvallend. Het magazine is vooral gericht op mannen en staat bekend om de jaarlijkse badpakkenspecial met weinig verhullende foto’s. De beslissing lokt tegelijkertijd dan ook kritiek uit.
,,Als je een hijab draagt en je huid bedekt – of je nu denkt dat je religie daar om vraagt of dat je het doet uit bescheidenheid – dan is het compleet tegennatuurlijk om sexy te poseren in een magazine dat bekend staat om het objectiveren van vrouwen’’, schrijft Shireen Qudosi op Twitter.
En Afshi schrijft: ,,Het hele idee achter een hijab is je seksualiteit te verbergen en dan ga je zo in een blad staan dat bedoeld is om mannen te laten kwijlen. Ik zou dit begrijpen als het een badpakkencatalogus voor vrouwen was. Maar dit magazine is bedoeld voor mannen. Dat druist volledig in tegen het doel van de hijab.’’
MJ Day, de vrouw die de leiding heeft over de badpakkenspecial van Sports Illustrated, laat weten dat ze met de opvallende cover wil laten zien dat schoonheid geen grenzen kent. ,,Aden en ik weten allebei dat vrouwen vaak worden beoordeeld op basis van hoe ze eruitzien of wat ze dragen. Of je je nu het mooist en meest zelfverzekerd voelt in een boerkini of een bikini, je bent waardig.’’
NU 29.04.2019 Het bedekken van een gezicht met kleding is sinds zondag verboden in Sri Lanka. President Maithripala Sirisena heeft de maatregel naar eigen zeggen aangekondigd om de nationale veiligheid te beschermen. Bij aanslagen op Eerste Paasdag kwamen 253 mensen om het leven.
“Mensen mogen niet meer hun identiteit verbergen door zich te verschuilen achter kleding”, aldus Sirisena in een verklaring.
Eerder werden ook al twee radicaalislamitische groepering verboden, waaronder de National Thowheeth Jama’ath (NTJ). Die organisatie wordt door de regering verantwoordelijk gehouden voor de aanslagen.
Sirisena kan vanwege de noodtoestand dergelijke besluiten nemen. De maatregelen zijn een reactie op de aanslagen en de zoektocht naar de daders.
Zondag zijn wederom tientallen mensen aangehouden, onder wie de broer van twee zelfmoordterroristen.
Overzicht: Sri Lanka getroffen door bloedige aanslagen
AD 29.04.2019 Het bedekken van een gezicht met kleding is sinds zondag verboden in Sri Lanka. President Maithripala Sirisena heeft dat aangekondigd in het kader van de nationale veiligheid, na de aanslagen tijdens Pasen waarbij 253 mensen omkwamen.
,,Mensen mogen niet meer hun identiteit verbergen door zich te verschuilen achter kleding’’, aldus Sirisena in een verklaring. Eerder werden ook al twee radicaal-islamitische groepering verboden, waaronder de National Thawheed Jamath (NTJ), die door de regering verantwoordelijk wordt gehouden voor de aanslagen.
President Sirisena kan deze besluiten nemen, vanwege de noodtoestand. De maatregelen zijn een reactie op de aanslagen en de zoektocht naar de daders. Zondag zijn wederom tientallen mensen aangehouden, onder wie de broer van twee zelfmoordterroristen.
BB 01.04.2019 Boerka’s en andere gezichtsbedekkende kleding mogen nog dit hele schooljaar worden gedragen. Het boerkaverbod gaat niet op 1 juli in, maar pas een maand later, midden in de zomervakantie.
Tijdens schooljaar moeilijk in te voeren
Minister Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken stelt de maatregel een maand uit, op verzoek van met name het onderwijs. Scholen en universiteiten vinden het moeilijk om het verbod tijdens het schooljaar al in te voeren. Er zijn ook maar weinig leerlingen, studenten of personeelsleden die een sluier dragen die alleen de ogen vrijlaat.
Gezichtsbedekkende sluier
Het is straks niet meer toegestaan om op school, in het ziekenhuis, in overheidsgebouwen of in het openbaar vervoer een gezichtsbedekkende sluier of bijvoorbeeld een integraalhelm te dragen. Het ministerie van Onderwijs en andere overheidsdiensten helpen scholen en andere instellingen die het verbod moeten invoeren de komende maanden met raad en daad, laat Ollongren weten. (ANP)
RO 01.04.2019 De wet ‘Gedeeltelijk verbod gezichtsbedekkende kleding’, in de volksmond boerka- of nikabverbod genoemd, gaat in op 1 augustus 2019. Vanaf dan mag in het onderwijs, in overheidsgebouwen, in de zorg en in het openbaar vervoer geen gezichtsbedekkende kleding meer worden gedragen.
Eerder zou dat 1 juli zijn. Dit heeft minister Ollongren (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) bepaald op verzoek van met name de onderwijssector. Een aantal onderwijsinstellingen vindt het lastig als het verbod middenin een schooljaar zou ingaan. Het dragen van een boerka of nikab, waarbij enkel de ogen zichtbaar zijn van een gezicht, komt maar heel beperkt voor.
Vijf dingen die je moet weten over het gedeeltelijk verbod op gezichtsbedekkende kleding;
In een vrij land als Nederland heeft iedereen in principe het recht om zich naar eigen inzicht te kleden, wat anderen daar ook van vinden.
Die vrijheid wordt begrensd op bepaalde locaties waar het noodzakelijk is dat je elkaar kunt herkennen en aankijken. Het dragen van gezichtsbedekkende kleding is daarom niet toegestaan in de gebouwen van de overheid, de zorg, het onderwijs en in het openbaar vervoer.
Gezichtsbedekkende kleding is kleding die het gezicht geheel bedekt of waarbij alleen de ogen zichtbaar zijn.
Wie op deze locaties toch gezichtsbedekkende draagt, kan door een medewerker van de locatie worden verzocht om de gezichtsbedekking af te doen of anders de locatie te verlaten. Desnoods kan de politie worden ingeschakeld en kan een boete worden opgelegd.
Gezichtsbedekkende kleding is op deze locaties wel toegestaan als dat nodig is voor de beoefening van een sport,het werk of bij evenementen en feesten.
De Eerste Kamer heeft op 26 juni 2018 de Wet gedeeltelijk verbod gezichtsbedekkende kleding aangenomen, in 2016 gebeurde dat al in de Tweede Kamer. Met deze wet wordt bepaald dat het dragen van gezichtsbedekkende kleding niet is toegestaan rond en in gebouwen van onderwijsinstellingen, zorginstellingen, overheidsgebouwen en in het openbaar vervoer.
Naar aanleiding van de reacties uit sectoren heeft de minister van BZK besloten om de wet op 1 augustus 2019 in te laten gaan. Op deze manier wordt gezorgd voor één moment van inwerkingtreding voor alle sectoren en wordt voorkomen dat het verbod tijdens het schooljaar in gaat.
De komende maanden wordt verder gewerkt aan de zorgvuldige implementatie van deze wet. Andere ministeries en (uitvoerings)organisaties helpen actief bij het overbrengen van de uitvoering naar de verschillende sectoren.
NU 01.04.2019 Het gedeeltelijk verbod op het dragen van gezichtsbedekkende kleding zoals de boerka gaat naar verwachting pas in op 1 augustus. Het kabinet mikte aanvankelijk op 1 juli, maar minister Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken heeft de datum verplaatst.
“Op deze manier wordt namelijk gezorgd dat het verbod niet tijdens het schooljaar ingaat”, schrijft de bewindsvrouw in een Kamerbrief. Dat zou verwarring moeten voorkomen over het moment waarop het verbod van kracht is.
De minister schrijft verder dat gesprekken met verschillende ministeries en sectoren die te maken krijgen met het ‘boerkaverbod’ nog lopen. “In verband met de zorgvuldigheid is hier tijd voor nodig”, aldus Ollongren.
Critici spreken van symboolwetgeving
Bijna een jaar geleden nam de Eerste Kamer het gedeeltelijk verbod van gezichtsbedekkende kleding zoals de boerka, bivakmutsen en integraalhelmen aan.
Het verbod geldt voor het dragen van boerka’s, nikabs, bivakmutsen en integraalhelmen in het openbaar vervoer, de zorg, het onderwijs en overheidsgebouwen.
Wie de wet overtreedt, riskeert een boete van 410 euro. Een hoofddoek of een keppeltje vallen niet onder het verbod.
Critici van de wet spreken van symboolwetgeving. Onder hen bevinden zich niet alleen de politieke partijen die tegenstemden, maar ook de Raad van State, de onafhankelijke juridisch adviseur van de regering.
Verschillende grote gemeenten, zoals Amsterdam, Rotterdam en Utrecht, lieten eerder al weten geen prioriteit te geven aan de handhaving van het boerkaverbod.
Zo gaan andere landen om met de discussie over de boerka en nikab
NOS 01.04.2019 De invoeringsdatum van het beperkt boerkaverbod is verzet van 1 juli naar 1 augustus. Vanaf die datum mag in het onderwijs, in overheidsgebouwen, in de zorg en in het openbaar vervoer geen gezichtsbedekkende kleding meer worden gedragen. Het gaat om bijvoorbeeld nikabs, bivakmutsen en integraalhelmen.
Het kabinet had de invoering per 1 juli voorzien. Een aantal onderwijsinstellingen vond het lastig om het verbod midden in een schooljaar in te gaan. Alle regio’s – Midden, Zuid en Noord – hebben in juli nog les, de eerste vakantie begint op 6 juli, zowel voor het basis- als voortgezet onderwijs.
Het idee is dat het in delen van de openbare ruimte niet goed en veilig is als mensen hun gezicht bedekken. Maar een algeheel verbod gaat te ver; mensen moeten zelf hun kleding kunnen kiezen.
Geen verbod op perrons
Minister Ollongren van Binnenlandse Zaken, verantwoordelijk voor de invoering van het verbod, geeft in de brief aan de Tweede Kamer toelichting op de plekken waar het verbod geldt.
Hier een lijst van enkele opvallende punten. Het verbod gaat alleen in het openbaar vervoer gelden, op de perrons en haltes mag de boerka of bivakmuts nog op..
Alle onderwijsinstellingen, dus ook de LOI, NTI en de autorijscholen;
De meeste zorginstellingen, dus ook in het consultatiebureau, bij het vaccineren, bij de huisarts en bij de tandarts (maar weer niet bij de plastische chirurg)
Bij de overheidsinstellingen, dus ook bij de Tweede Kamer, de Nationale Ombudsman, de stadsdeelraad, GGD en de gemalen;
In het openbaar vervoer, maar niet bij veerboten en de belbus.
ANP / NOS
In juli 2018 stemde de Eerste Kamer in met de Wet gedeeltelijk verbod gezichtsbedekkende kleding, in 2016 was de wet al goedgekeurd door de Tweede Kamer.
Telegraaf 01.04.2019 Boerka’s en andere gezichtsbedekkende kleding mogen nog dit hele schooljaar worden gedragen. Het boerkaverbod gaat niet op 1 juli in, maar pas een maand later, midden in de zomervakantie.
Minister Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken stelt de maatregel een maand uit, op verzoek van met name het onderwijs. Scholen en universiteiten vinden het moeilijk om het verbod tijdens het schooljaar al in te voeren. Er zijn ook maar weinig leerlingen, studenten of personeelsleden die een sluier dragen die alleen de ogen vrijlaat.
Het is straks niet meer toegestaan om op school, in het ziekenhuis, in overheidsgebouwen of in het openbaar vervoer een gezichtsbedekkende sluier of bijvoorbeeld een integraalhelm te dragen. Het ministerie van Onderwijs en andere overheidsdiensten helpen scholen en andere instellingen die het verbod moeten invoeren de komende maanden met raad en daad, laat Ollongren weten.
AD 01.04.2019 Het boerkaverbod gaat in op 1 augustus 2019. Vanaf dan mag in het onderwijs, in overheidsgebouwen, in de zorg en in het openbaar vervoer geen gezichtsbedekkende kleding meer worden gedragen.
De wet ‘Gedeeltelijk verbod gezichtsbedekkende kleding’ zou eigenlijk op 1 juli ingaan, maar omdat een aantal onderwijsinstellingen het lastig vindt als het verbod middenin een schooljaar ingaat, heeft minister Kasja Ollongren (Binnenlandse Zaken) de ingangsdatum verzet.
De Eerste Kamer nam op 26 juni vorig jaar, na dik tien jaar politiek gesteggel, de wet aan. De Tweede Kamer ging al in 2016 akkoord met het beperkte ‘boerkaverbod’, zoals dat onder het vorige kabinet van VVD en PvdA werd voorgesteld. Door de wet wordt het verboden om gezichtsbedekkende kleding, zoals bivakmutsen, nikabs of integraalhelmen, te dragen in het onderwijs, het openbaar vervoer, ziekenhuizen en overheidsgebouwen.
De Raad van State was eerder kritisch over het plan. Volgens het adviesorgaan is het nut en de noodzaak van de maatregel niet aangetoond. De wet voorziet daarmee niet ‘in een zodanig dringende behoefte dat dit een beperking op het recht op de vrijheid van godsdienst kan rechtvaardigen’, zo redeneerde de Raad in 2015.
Geen prioriteit
Ook burgemeester Femke Halsema van Amsterdam was eerder al zeer kritisch over de plannen. Ze benadrukt dat het verbod in de hoofdstad geen prioriteit krijgt. Ze kreeg bijval van Rotterdam en Utrecht, die ook niet van plan zijn actief boetes uit te delen bij overtreding.
Trein-, bus- en trambedrijven zijn eveneens bezorgd. Ze zien het niet zitten om voertuigen stil te zetten wanneer iemand met een boerka instapt. Ook vrezen de vervoerders dat de politie niet komt opdagen als daarom wordt gevraagd.
NU 27.02.2019 Decathlon gaat geen sportversie van de hidjab in Frankrijk verkopen. Hiertoe is besloten nadat medewerkers van de sportketen werden bedreigd.
Decathlon merkte op dat in Marokko, waar het bedrijf meerdere winkels heeft, behoefte was aan een speciale hidjab voor tijdens het sporten. “Het is onze missie om producten te creëren voor iedereen”, aldus het bedrijf.
Nog voordat het product in Frankrijk werd verkocht, ontvingen medewerkers van het bedrijf massaal klachten. Ook in de politiek werd afkeurend gereageerd op de verkoop.
Parlementslid Aurore Bergé, lid van de partij van president Emmanuel Macron, verklaarde dat Decathlon handelde in strijd met de Franse waarden, en sprak van onderdrukking.
“Mensen die vrouwen alleen in de openbare ruimte tolereren als ze zich verbergen, zijn geen vrijdenkers van vrijheid”, schreef Bergé op Twitter.
In een reactie daarop benadrukte Decathlon dat er vrouwen zijn die tijdens het sporten een normale hidjab dragen en dat het bedrijf hun simpelweg een geschikt sportproduct wil aanbieden.
Medewerkers massaal uitgescholden en bedreigd
De klantenservice van Decathlon ontving dinsdag zo’n vijfhonderd klachten over de verkoop van de sporthidjab. Medewerkers werden daarin onder meer uitgescholden en fysiek bedreigd.
Het bedrijf ziet af van de verkoop van de sportieve hidjab in Frankrijk, omdat het de veiligheid van medewerkers wil garanderen.
“We schorten het project op om de veiligheid van onze medewerkers te garanderen”, staat in een verklaring van de sportwinkelketen Decathlon.
NOS 27.02.2019 Een sportieve hoofddoek voor joggende moslima’s komt in Frankrijk alsnog niet in de schappen te liggen. Het plan is door sportwinkelketen Decathlon geschrapt vanwege ernstige bedreigingen.
“Alle vrouwen hebben het recht om te sporten, ongeacht hun cultuur”, zei de winkelketen eerder. Inmiddels is Decathlon teruggekomen op die beslissing door bedreigingen die (winkel-)personeel hebben ontvangen. “We schorten het project op om de veiligheid van onze medewerkers te garanderen”, staat in een verklaring.
Op Twitter liet de winkelketen voorbeelden zien welke bedreigingen het kreeg. “Jullie helpen mee aan de invasie van moslimextremisten en zullen allemaal eindigen in de ovens van Polen”, schreef iemand.
Sport moet emanciperen, niet onderdrukken, aldus Aurore Bergé, parlementariër.
Eerder reageerde vrijwel de voltallige Franse politiek afkeurend op het voornemen om een sportieve hijab in de collectie op te nemen. Het kledingstuk hoort niet thuis in Frankrijk, vinden de politici.
De socialistische oppositie vroeg zich publiekelijk af of Decathlon niet geboycot moet worden. Dat idee kreeg zelfs steun van de rechts-radicale Nicolas Dupont-Aignan: “Ik wil niet dat mijn twee dochters opgroeien in een land waar de plaats van de vrouw straks net zo is als in Saudi-Arabië.” De regeringspartij LREM van president Macron zei geen vertrouwen meer te hebben in de sportwinkelketen. “Sport moet emanciperen, niet onderdrukken”, zei parlementslid Aurore Bergé.
Zichtbaarder
Een vrouwenorganisatie sprak van ‘seksuele apartheid’, omdat vrouwen in Frankrijk door Decathlon net zo worden behandeld als in “Iran, Algerije en Saudi-Arabië”. Nieuw is de sporthoofddoek overigens niet. Sportmerk Nike kwam er al mee in 2017, die is in Frankrijk gewoon te koop.
Maar dat nu een Frans merk het kledingstuk wilde gaan verkopen in een grote sportketen en de sporthoofddoek daarmee voor het Franse publiek zichtbaarder zou worden, ging veel politici een stap te ver.
Sporthoofddoeken zijn bij de vestigingen van Decathlon in Nederland niet te koop. Volgens de winkelketen zijn er op dit moment ook geen plannen om de hoofddoek in Nederland te introduceren.
AD 26.02.2019 Een van de grootste sportwinkelketens in Frankrijk heeft in allerijl de verkoop van een sportieve hoofddoek afgelast. Franse politici buitelden over elkaar om de verkoop van een ‘hijab’ in het assortiment van Decathlon te veroordelen.
Een vrouwelijk model poseerde er lachend mee: een polyester hoofddoek. Comfortabel, luchtig en niet doorschijnend, luidde de wervende tekst. Maar Franse politici hekelden het ding. ‘Sekuele apartheid’, is de conclusie.
Sportwinkelketen Decathlon zag daarin juist een hebbeding voor de joggende moslima. ,,Wij willen dat iedere vrouw kan rennen waar zij wil, onafhankelijk van haar cultuur’’, liet het bedrijf vandaag weten.
Maar dat was buiten de Franse politiek gerekend. ,,Dit getuigt van een visie op de vrouw die ik niet deel’’, aldus minister van Gezondheidszorg Agnès Buzyn. ,,Het lijkt me beter als de hoofddoek niet wordt aangemoedigd door een Frans merk.’’
Ook de oppositie is massaal tegen de sporthoofddoek. De socialisten riepen op tot een boycot van Decathlon. De rechtse oppositiepartij Les Républicains (LR) zegt dat de ‘waardigheid en vrijheid van vrouwen’ op het spel staat. ,,Een Frans bedrijf legt seksuele apartheid op: walgelijk’’, twitterde Valérie Boyer (LR).
De rechts-radicale politicus Nicolas Dupont-Aignan steunt een boycot van de winkelketen. ,,Ik wil niet dat mijn twee dochters opgroeien in een land waar de plaats van de vrouw straks net zo is als in Saoedi-Arabië.’’
Dat werd Decathlon allemaal te veel. Dat terwijl het niet het eerste Westerse merk is dat met een (sport)hijab komt. Eerder deden bijvoorbeeld Nike, H&M en Uniqlo dat al. Maar Decathlon zou wel het eerste Franse merk worden dat de hoofddoek opneemt in de collectie. Aanvankelijk was deze alleen bedoeld voor de Marokkaanse markt.
Maar later werd besloten om het kledingstuk ook in Frankrijk – en elders – te gaan verkopen. En dat is een bewuste keuze, zei het bedrijf nog. ,,Zie het maar als een maatschappelijke stellingname.” Eén die na de storm van protest en de dreigende boycot toch geen stand hield.
Elsevier 07.02.2019 Zonder slag of stoot zijn de regels gewijzigd, waardoor de eerste twee moslima’s in het Huis van Afgevaardigden er hun hoofddoek mogen blijven dragen.
De Amerikanen beoordelen hen liever op hun standpunten dan op hun geloofsovertuiging, schrijft Robbert de Witt.
Al ruim zeventien jaar voordat onlangs twee moslima’s werden verkozen tot het Huis van Afgevaardigden, werd de islamitische hoofddoek er voor het eerst gedragen. Dat gebeurde kort na de terreuraanval door Al-Qa’ida in september 2001. Carolyn Maloney, de Democratische Afgevaardigde uit de staat New York, droeg in oktober van dat jaar – ‘toen de ruïnes van de Twin Towers nog smeulden,’ schrijft Foreign Policy – een blauwkleurige burqa.
Ook uit overtuiging, maar dan wel tegengesteld: Maloney wilde de vrouwen in het Congres aansporen een oorlog tegen de moslimextremistische Taliban in Afghanistan te steunen. Zij deed dit door te laten zien hoe benauwend (‘Ik kan amper ademhalen’) en vrouwonderdrukkend dit religieuze gewaad is.
Haar partij heeft in korte tijd een lange weg afgelegd. Begin dit jaar zijn de regels van het Huis van Afgevaardigden zo aangepast, dat het 181 jaar oude verbod op hoofddeksels is opgeheven. Een algemene maatregel, maar bedoeld om de twee moslima’s in het Congres tegemoet te komen. Want onder luid applaus van links Amerika (én links Europa) zijn op 4 november 2018 bij de midterms, de tussentijdse verkiezingen voor het Congres, voor het eerst twee vrouwen die de islam aanhangen verkozen tot het Huis van Afgevaardigden: Ilhan Omar (Democraat uit Minnesota) en Rashida Tlaib (Democraat uit Michigan).
Omar legde direct een niet mis te verstane verklaring af: zij was van plan om, tegen de regels in, haar hoofddoek te blijven dragen in het Huis van Afgevaardigden. ‘Niemand zegt dat ik een hoofddoek moet dragen, behalve ikzelf. Het is mijn keuze – en die wordt beschermd door het Eerste Amendement van de Grondwet,’ twitterde zij onmiddellijk na haar verkiezing.
After 181 Years of No Hats in Congress, Dems Eye Exception for Religious Garb
After a 181 year ban on hats, religious head coverings would be allowed in the House chamber.
Ilhan Omar
Het verbod uit 1837 ging niet om de scheiding tussen kerk en staat
In het Capitool mochten tot vorige maand wel hoofddeksels worden gedragen, maar niet in het Huis van Afgevaardigden, dat zich in dit gebouw bevindt. Deze regel is ingesteld in 1837, na verscheidene mislukte pogingen. Die strijd ging niet om de scheiding tussen kerk en staat – daar hebben Amerikanen, getuige de gebruikelijke verwijzingen van politici naar God, weinig moeite mee. Nee, de gewoonte een hoge hoed te dragen, maakte volgens tegenstanders het debat in het Huis moeilijk te volgen. Het zicht op de sprekers werd belemmerd, en de hoofddeksels zorgden voor een slechte akoestiek.
Zonder slag of stoot werd dit verbod bij het aantreden van het nieuwe Huis van Afgevaardigden op 3 januari dit jaar opgeheven. De wet schrijft voor dat de meerderheidspartij de gedragsregels in het Huis mag bepalen, en dat is sinds de tussentijdse verkiezingen van november 2018 de Democratische Partij. Democratisch leider in het Huis van Afgevaardigden Nancy Pelosi omarmde Omars voorstel, en de rest is Amerikaanse geschiedenis.
Je zou verwachten dat het bij christelijk rechts, die in Europa nogal eens worden afgeschilderd als radicaal en achterlijk, tot grote woede en verontwaardiging zou leiden. Alleen op Twitter is flink gescholden, maar daar bleef het wel bij. Tekenend was dat presidentsdochter Ivanka Trump Omars strijd tegen het hoofddekselverbod steunde.
Ivanka Trump
✔@IvankaTrump
Important rule change for Congress to make…
The Hill
✔@thehill
Democrats want to change House rules to allow lawmakers to wear religious headwear http://hill.cm/9BqHuBU
Dat betekent niet dat de intrede van Omar in het Huis onopgemerkt is gebleven. Vooral haar pro-Palestijnse uitlatingen zijn breed uitgemeten in de pers. En niet alleen in de rechtse pers, want een pro-Israëlische houding is in de Verenigde Staten gemeengoed bij Republikeinen én Democraten.
Een tweet waarin Omar aan Allah vraagt om mensen te helpen ontwaken, zodat zij zien wat Israël allemaal voor kwaads uitricht in de wereld, werd al snel opgeduikeld. Dat berichtje was weliswaar geschreven in 2010, maar politici die inmiddels niet meer achter hun oude standpunt staan – of dat willen doen geloven – verwijderen zo’n controversiële tweet meestal. En dat deed Omar dus nadrukkelijk niet.
Ilhan Omar
✔@IlhanMN
Israel has hypnotized the world, may Allah awaken the people and help them see the evil doings of Israel. #Gaza#Palestine#Israel3.664
Zo lag Omar onder vuur vanwege haar steun voor de anti-Israël-beweging BDS, die oproept tot een algehele boycot van het land. Daarmee staat de Amerikaans-Somalische ook nadrukkelijk links van het standpunt van haar partij. Veel partijgenoten zagen zich genoodzaakt afstand te nemen van Omars vermeende denkbeelden over de Amerikaanse bondgenoot Israël. Zelf twitterde Omar dat zij en Tlaib hun hele politieke leven hebben gevochten tegen antisemitisme en dat zij dit zullen blijven doen. Geconfronteerd door een CNN-verslaggever met haar steun voor de BDS-beweging, liep Omar daags na haar intrede in het Huis weg zonder te antwoorden.
De omgang met Afgevaardigde Omar laat zien dat er blijkbaar weinig weerstand is tegen de persoonlijke levensovertuiging van volksvertegenwoordigers en hun wens om die te tonen. Maar op inhoudelijke, beleidsmatige standpunten worden zij wél aangevallen. Mooi is dat.
Telegraaf 13.12.2018 Burgemeester Femke Halsema van Amsterdam vindt de boerka of nikab niet bij Amsterdam passen. Dat zei de eerste burger van de hoofdstad bij Nieuwsuur.
Daar herhaalde de GroenLinks-bestuurder dat er in Amsterdam geen prioriteit wordt gegeven aan de handhaving van het ’boerkaverbod’, als dat wordt ingevoerd. Eerder zei Halsema tegen stadszender AT5 over het boerkaverbod: „Ik ben het niet van plan om dat te gaan handhaven, ik vind dat zó niet bij onze stad passen.” Die woorden vielen onder andere verkeerd bij het kabinet, dat Halsema terechtwees.
In Nieuwsuur werd de vraag gesteld aan Halsema of de boerka of nikab dan wél bij Amsterdam past. Halsema reageerde: „Nee, die hoort ook niet bij Amsterdam.” Ze vertelde op een avond in Nieuw-West ’geconfronteerd’ te zijn met haar eerdere uitspraken die ze deed als Tweede Kamerlid.
Ze sprak zich toen juist uit tegen de hoofddoek. „In die context heb ik de uitspraken gedaan”, aldus Halsema. Halsema herhaalde: „Als de wet is ingevoerd, dan geldt die ook in Amsterdam, maar we geven geen prioriteit aan de handhaving.”
BB 07.12.2018 Femke Halsema mag zelf geen boerka dragen in publieke ruimtes als het boerkaverbod van kracht is geworden. Wel mag ze als burgemeester afwijken van handhaving van het boerkaverbod, want als bestuurder is ze niet verplicht om dat uit te voeren, constateert Gert-Jan Leenknegt, universitair hoofddocent staatsrecht aan Tilburg University.
‘De wet creëert geen gebonden bevoegdheid voor de burgemeester om boerkadraagsters door politiemensen uit de bus te laten halen en te bestraffen’, schreef u met promovendus constitutioneel recht Eva van Vugt in het Parool. Betekent dit dat een burgemeester het verbod dus mag negeren? ‘Dat staat er niet. Er is een verplichting voor burgers, niet voor het bestuur, behalve de beginselplicht tot handhaving. De burgemeester is niet verplicht de politie erop af te sturen. Het boerkaverbod zegt: draag die kledij niet.
Natuurlijk sanctioneert het bestuur overtredingen, maar daarop kan het bestuur eigen beleid maken en prioriteiten stellen. Niet willekeurig, niet lukraak, je moet er wel beleid op maken en dat moet consistent zijn, maar de wet verplicht het bestuur niet om elke wetsovertreding te sanctioneren.’
Wetten moeten niet altijd en overal worden gehandhaafd, zegt u. In hoeverre speelt bijvoorbeeld het handhavingstekort in de hoofdstad een rol?
‘Als je leest waar de politie en handhavers in Amsterdam het op dit moment druk mee hebben, dan is het de drukte in de stad. Die handhaving is prioriteit en dan blijven veel andere dingen liggen. Je kunt daar met de politie afspraken over maken.’
Uniforme toepassing van landelijke geldende wetgeving is bovendien onrealistisch, gelet op de verschillen tussen stedelijke en niet-stedelijke samenlevingen, schrijft u ook. Is dat uw mening en waarom is het onrealistisch?
‘Dit is een thema wat we landelijk aan het vergeten zijn. Er is een steeds groter verschil tussen stedelijke en niet-stedelijke samenlevingen. Politici vergeten dat, vind ik. Een stedelijke samenleving is iets anders en dat verschil groeit, ook door technologie. Dat kun je niet negeren door landelijke regels vast te stellen.
Daar zullen politici veel vaker mee geconfronteerd worden. Steden volgen hun eigen regels in plaats van de landelijke regels. Die regels kunnen niet in heel Nederland hetzelfde zijn. Die spanningen worden groter. De realiteit is dat belangrijke maatschappelijke problemen steeds vaker worden aangepakt door stedelijke besturen, niet door de landelijke politiek.
Een jaar geleden had je het sisverbod in een aantal steden. Dat speelt in de stad en pakken ze daar aan. Er is een ander type problemen en een andere manier van handhaven. Landelijke politici moeten erkennen dat dit zo is.’
Er zou meer rekening moeten worden gehouden met verschillende maatschappelijke contexten.
U noemt het boerkaverbod ook prematuur en ongepast. Precies wat landelijke politici zeiden over de uitspraak van Halsema. Waarom?
‘Blijkbaar is die wet aangenomen en dan moet er nu nog overleg met bestuurders op lokaal niveau plaatsvinden over handhaving? Dat doe je toch voordat je die wet maakt. Het is gek dat je dat niet eerder doet. Prematuur dus. En ongepast is het in de zin dat er helemaal geen groot openbare ordeprobleem wordt geadresseerd, terwijl je er wel allerlei bevolkingsgroepen mee raakt.
Trouw 01.12.2018 De hernieuwde discussie over het boerkaverbod roept de vraag op: hoe belangrijk is het om het gezicht van onze gesprekspartner te kunnen zien?
Vindt u het nodig dat in scholen en ziekenhuizen en het openbaar vervoer ieders ogen en mond zichtbaar zijn?
Op een dag begin december liep ik eens, als Zwarte Piet verkleed op weg naar de school van mijn kinderen, voor de grap de winkel van een bevriende slager binnen. Hij zag mij, schrok en ging onmiddellijk voor de kassa staan, omdat hij dacht dat ik een overvaller was. Ik kon me wel voor mijn kop slaan. Natuurlijk. Hij herkende mij niet.
Maar stel nu dat ik een boerka had gedragen. Was dat even bedreigend geweest? Het handhaven van het boerkaverbod heeft niet de prioriteit van burgemeester Halsema van Amsterdam, liet ze deze week weten. Ook het UMC, het academisch ziekenhuis in Utrecht, gaat personen met gezichtsbedekkende kleding niet weren of verwijderen. Zolang ze een identiteitsbewijs kunnen laten zien, mogen ze blijven, met boerka en al.
In mailverkeer gaat er weleens wat mis, omdat we soms ironie missen of grappig bedoelde gekheid of juist irritatie
Er zijn grotere problemen dan dat daar vrouwen rondlopen die door hun kleding onherkenbaar zijn, is het argument. Laat de politie liever optreden tegen gevaarlijk verkeersgedrag, tegen criminaliteit, tegen geweld op straat. Hoe groot is de kans dat een overvaller zich in een boerka hult?
Het boerkaverbod is een oplossing voor een nauwelijks bestaand probleem, schreef Annelies Moors dan ook. Met dat voor ogen zou je kunnen zeggen dat Halsema een verstandige keuze maakt door het in ieder geval niet bovenaan haar prioriteitenlijst te zetten. Maar daar kwam een tegengeluid op.
Stemming
Elkaars gezicht kunnen zien is een belangrijke voorwaarde om soepel met elkaar om te gaan, vooral wanneer het om vreemden gaat, bracht Agneta Fischer er tegenin, hoogleraar emoties en affectieve processen (UvA). Niet alleen iemands ogen, maar temeer de mond laat zien hoe de ander reageert op een vraag, een opmerking, schreef ze. Niet de veiligheid, maar vooral de stemming in de samenleving, die stroom van communicatiemomenten vraagt erom dat ieders gelaat zichtbaar is. Handhaven van het boerkaverbod is volgens haar daarom juist wel belangrijk.
Hoe belangrijk is het om het gezicht van onze gesprekspartner te kunnen zien? Bij telefonisch contact missen we het niet. Maar in mailverkeer gaat er weleens wat mis, omdat we soms ironie missen, of grappig bedoelde gekheid, of juist irritatie. In die zin is handhaving van het boerkaverbod wel degelijk van belang.
Nu laat de invoering van het verbod nog zeker een half jaar op zich wachten, juist omdat het niet zo makkelijk is, precieze afspraken te maken over de handhaving ervan. Over de vraag wat het boerkaverbod betekent voor die ongeveer tweehonderd moslimvrouwen die ervoor kiezen er een te dragen, is al veel gezegd. Dat laten we nu buiten beschouwing.
Vandaar mijn vraag: vindt u het nodig dat in scholen en ziekenhuizen en het openbaar vervoer ieders ogen en mond zichtbaar zijn?
Stuur uw reactie van circa 150 woorden uiterlijk dinsdag 4 december 12 uur naar lezers@trouw.nl, voorzien van naam en adres. Een keuze uit de antwoorden verschijnt woensdag.
Lees ook:
Spinoza helpt Halsema een handje in het boerka-debat
Telegraaf 01.12.2018 Een toekomstig ’boerkaverbod’ moet gewoon worden gehandhaafd. Dat vindt de burgemeester van Arnhem, Ahmed Marcouch. Die opstelling komt hem echter op scheldpartijen te staan.
Elsevier 30.11.2018 Tegenstanders van een streng immigratiebeleid zijn er altijd als de kippen bij om te zeggen dat de rechtsstaat in gevaar is. Des te vreemder dat Femke Halsema van GroenLinks, uitgerekend een partij die daar de mond vol van heeft, inzake het burqa-verbod de rechtsstaat wil ondermijnen, schrijft Afshin Ellian.
De rechtsstaat was het toverwoord. Dit toverwoord werd en wordt door sommigen ingezet voor slechts twee zaken: de beperking van democratie en de beperking van onwelgevallige opvattingen. Zodra mensen op antimigratiepartijen stemmen, wordt het begrip rechtsstaat in stelling gebracht: wat zij willen, is in strijd met de rechtsstaat.
Het restrictieve vreemdelingenbeleid stuit continu op de bezwaren van de valse ridders van de rechtsstaat. Hetzelfde geldt voor onwelgevallige meningen. Tijdens de verkiezingscampagne bij de laatste Kamerverkiezingen kwam de Nederlandse Orde van Advocaten met een rapportje over de verkiezingsprogramma’s en de rechtsstaat. Weinig partijen slaagden voor deze toets.
Zelfs wie een dualistisch systeem voor de invoering van verdragen wil, zal daarmee de rechtsstaat aantasten. Of wie zich wil terugtrekken van het Verdrag van Genève voor vluchtelingen is eveneens bezig met het ondergraven van de rechtsstaat. Let op, deze vrienden van de rechtsstaat zijn de grootste vijanden van de rechtsstaat. Omdat hun onzinnige bezwaren tot een inflatie van het begrip leiden.
Drie beginselen: niemand boven de wet, onafhankelijke rechters, grondrechten
Daardoor zouden velen er niet of zelden acht op willen slaan wanneer het daadwerkelijk om de rechtsstaat gaat. Ik ga u hier niet vermoeien met een uitgebreide uitleg over de rechtsstaat. Maar in de kern gaat het om drie basisbeginselen: niemand staat boven de wet (gelijkheid voor de wet), een onafhankelijk en onpartijdige rechterlijke macht en een pakket van grondrechten.
‘Niemand staat boven de wet’ is een fundamenteel beginsel van de rechtsstaat: iedereen, dus ook overheid, parlement en de rechter zijn onderhevig aan de wet. Natuurlijk zou de toepassing van de wet tot een redelijke belangenafweging leiden. Een mechanische wetstoepassing kan tot onredelijke en onrechtvaardige situaties leiden. Maar de geldigheid van de wet is niet een kwestie van smaak of de politieke dan wel ideologische kleur van iemand. Nu zijn we vanzelf bij de Amsterdamse burgemeester Femke Halsema aangekomen.
In 2019 zou de wet inzake het verbod van het dragen van gezichtsbedekkende kleding als burqa’s, niqabs, bivakmutsen en integraalhelmen in het openbaar vervoer, de zorg, het onderwijs en in overheidsgebouwen, in werking treden. Op overtreding daarvan staat een boete van 410 euro. Niet een heel bijzondere wet, want het gaat niet alleen om burqa of niqab.
Die is evenmin in strijd met de rechten van de mens. Dat laatste is door diverse instanties, onder meer het Europese Hof voor de Rechten van de Mens bevestigd. De wet is ook niet ondemocratisch tot stand gekomen. Er zijn ook nog andere democratische landen die zo’n wet hebben uitgevaardigd: Frankrijk, België, Denemarken, Italië, Spanje, Oostenrijk, Zwitserland en Bulgarije.
Allerlei landen verbieden burqa, Halsema vindt het niet bij stad passen
Zelfs het islamitische Marokko heeft besloten om de productie en verkoop van burqa’s in de ban te doen. Ook verbiedt Marokko reclames waarin zulke kleren voorkomen. Dit is een duidelijke antiradicaliserings- en antiterreurmaatregel. Maar burgemeester Halsema zegt in een interview met AT5 dat zij de wet niet wil handhaven: ‘Ik vind dat zó niet bij onze stad passen. Ik ben niet van plan om het te gaan handhaven.’
Daarna voegde zij eraan toe dat zij eigenlijk geen prioriteit wil geven aan de handhaving van burqa-verbod. Toen AT5 haar vroeg of zij verplicht is de wetten te handhaven, sprak de burgemeester van GroenLinks deze bizarre zin uit: ‘In principe, je moet de wetten gewoon uitvoeren.’ Femke, een beetje zwanger kun je niet zijn.
Burgemeester Halsema schendt het beginsel waarop de rechtsstaat is gebaseerd: niemand staat boven de wet, de onderwerping aan de wet. Dit beginsel beoogt ook de overheidswillekeur te voorkomen. Het is eveneens een weerslag van twee andere beginselen: rechtszekerheid en rechtsgelijkheid. Eigenlijk zegt Halsema dat rechtszekerheid en rechtsgelijkheid, wat de wetten betreft, niet in haar stad gelden.
Politieke reacties op Halsema’s uitlating zijn veel te mild
Ik vind de politieke reacties op Halsema’s uitlating veel te mild. Straks kunnen agenten in een Amsterdamse wijk met de volgende opmerking van wetsovertreders worden geconfronteerd: ‘Ik vind dat zó niet bij onze wijk passen!’ Halsema ondermijnt daarmee het gezag van haar eigen gemeente.
Er is nog een ander probleem. Halsema is helemaal niet bevoegd om te bepalen hoe en waar de politie de wet handhaaft. De politie dient te allen tijde de wet te handhaven. Daarvoor is die opgericht. Daarnaast bestaat er een belangenafweging bij de inzet van de politie in Nederland. De nationale politie staat onder de politieke verantwoordelijkheid van de minister van Justitie en Veiligheid. Die tijden dat de burgemeester een politiekorps als zijn private eigendom beschouwde, ligt gelukkig achter ons.
Halsema en haar partij zijn tegen het burqa-verbod. Maar ze zijn tegen nog meer wetten waarmee ze in de Tweede Kamer niet hebben ingestemd. Hier rijst de legitieme vraag of Halsema ook op dezelfde wijze met andere wetten omgaat. Het is nu aan de commissaris van Koning en de minister van Binnenlandse zaken om zich te vergewissen van de geschiktheid van Halsema als burgemeester van Amsterdam voor het handhaven van de wetten.
GroenLinks heeft een intrinsiek probleem met wetten waarmee ze het oneens is. Dat is precies de reden van de aanwezigheid van extreem-links in deze partij: uw wetten en orde zijn niet de mijne! Het is ook interessant om te zien hoe snel Halsema zich heeft ingeburgerd in de regenteske cultuur: ‘Er zijn vast weer heel veel mensen het met me oneens, en dat hoor ik dan wel.’
Wat een arrogant antwoord!
Maar als Halsema oprecht meent dat zij zelf een keuze maakt voor het handhaven van de wetten, dan moet zij zoals in Catalonië een onafhankelijkheidsreferendum uitroepen. Ook zij willen zich niet aan sommige wetten van Madrid onderwerpen.
De partij van de rechtsstaat, GroenLinks, blijkt nu een ondermijning voor de rechtsstaat te zijn.
Halsema’s weigering zich aan de wet te onderwerpen, is ondermijning van de rechtsstaat.
Den HaagFM 29.11.2018 Het nikab- en boerkaverbod in scholen, overheidsgebouwen, zorginstellingen en openbaar vervoer, dat vanaf juli 2019 van kracht wordt, moet ook in Den Haag gewoon worden gehandhaafd. Daarvoor pleit de ChristenUnie/SGP in de Haagse gemeenteraad. De partij dient hiervoor donderdag tijdens de gemeenteraadsvergadering een motie in. De fractie van Nida in de raad komt met een tegenmotie, zo kondigt fractievertegenwoordiger Cemil Yilmaz aan op Den Haag FM.
“Met zo’n verbod zet je deze vrouwen ook in een sociaal isolement. Als het aan ons ligt, hoeft er geen prioriteit gegeven te worden aan de handhaving van deze wet”, zegt Yilmaz op Den Haag FM. “De vrijheid van godsdienst is in de grondwet verankerd. Persoonlijk heb ik niks met de nikab, maar het is een individuele en vrije keuze en dus moeten we deze personen dezelfde rechten gunnen als ieder ander.”
Van de grote partijen in de gemeenteraad lijkt alleen Groep de Mos in te gaan stemmen met de motie van de ChristenUnie/SGP. “We moeten wetten van het hoogste orgaan in dit land gewoon uitvoeren, of je het ermee eens bent of niet”, aldus een woordvoerder van Groep de Mos. In de drie andere grote steden lieten de burgemeesters deze week weten geen prioriteit te geven aan de handhaving van het verbod op gezichtsbedekkende kleding.
Burgemeester Krikke
Burgemeester Pauline Krikke wees er maandag in een reactie op dat de maatregel nog niet van kracht is en het kabinet nog een besluit moet nemen. “Daarop nu vooruitlopen is wat ons betreft prematuur. Pas als hierover meer bekend is, zullen we in Den Haag bezien hoe de handhaving van deze maatregel past binnen de totale opgave in de stad om de openbare orde te handhaven.” Yilmaz vermoedt dat tijdens de raadsvergadering donderdag de meest partijen de lijn van Krikke zal zullen volgen. “Ik denk dat de meeste partijen niet op de zaken vooruit willen lopen.”
NOS 29.11.2018 Ov-bedrijven maken zich zorgen over de uitvoering van het naderende boerkaverbod. Koninklijk Nederlands Vervoer (KNV) voorziet praktische problemen bij het weigeren van mensen met gezichtsbedekkende kleding.
“Wij zijn voor handhaving afhankelijk van de politie”, zegt secretaris Arjan Vaandrager tegen het AD. “Wanneer de politie niet komt opdagen, kan dat gevolgen hebben voor de veiligheid van ov-personeel.”
De zorgen van de KNV volgen na een uitspraak van Femke Halsema, burgemeester van Amsterdam. Die zei dat handhaving geen prioriteit krijgt, omdat andere zaken voorrang hebben. Ook Utrecht en Rotterdam hebben aangegeven het boerkaverbod niet hoog op het lijstje te hebben staan.
Verschil
Het kabinet wil dat per 1 juli 2019 het boerkaverbod voor openbaar vervoer, scholen en zorginstellingen van kracht wordt. Volgens de KNV is er een groot verschil tussen het openbaar vervoer en andere publieke instellingen.
“Scholen en ziekenhuizen zijn gebouwen waar altijd wel portiers of conciërges aanwezig zijn die in actie kunnen komen”, zegt Vaandrager. “Maar in het openbaar vervoer heb je te maken met rijdende bussen, treinen en trams. Het is lastig om voertuigen stil te gaan zetten.”
Taak
De FNV snapt de zorgen van de vervoerders wel. De vakbond is van mening dat het niet aan de chauffeurs is om het boerkaverbod te handhaven. “Zij zijn er om mensen van A naar B te vervoeren. Iemand aanspreken op het niet hebben van een kaartje is heel wat anders, dat gaat over je taak als vervoerder”, zegt woordvoerder Ron Sinnige tegen het AD. “Het boerkaverbod heeft daar niets mee te maken.”
AD 29.11.2018 Trein-, bus- en trambedrijven zijn bezorgd over het naderende boerkaverbod. Zij zien het niet zitten om voertuigen stil te zetten wanneer iemand met een boerka instapt. Ook vrezen de vervoerders dat de politie niet komt opdagen als daarom wordt gevraagd.
,,Wij zijn voor handhaving afhankelijk van de politie”, zegt secretaris Arjan Vaandrager van Koninklijk Nederlands Vervoer (KNV), dat namens negen grote ov-bedrijven spreekt. ,,Wat als de politie hieraan geen prioriteit geeft, zoals burgemeester Halsema van Amsterdam nu al heeft gezegd? Wanneer de politie niet komt opdagen, kan dat gevolgen hebben voor de veiligheid van ov-personeel.”
Het kabinet wil dat per 1 juli 2019 het boerkaverbod voor openbaar vervoer, scholen en zorginstellingen van kracht wordt. Dit gebeurt na overleg met de verschillende sectoren. ,,Bij dat overleg, dat nu gepland staat in januari, leggen wij onze zorgen over de uitvoerbaarheid op tafel”, zegt Vaandrager.
Hij spreekt van ‘een groot verschil’ tussen ov en andere instellingen. ,,Scholen en ziekenhuizen zijn gebouwen waar altijd wel portiers of conciërges aanwezig zijn die in actie kunnen komen. Maar in het openbaar vervoer heb je te maken met rijdende bussen, treinen en trams. Het is lastig om voertuigen stil te gaan zetten.”
Vakbond sceptisch
Ook vakbond FNV voorziet problemen. ,,Het is niet aan buschauffeurs om het boerkaverbod te handhaven”, vindt FNV-woordvoerder Ron Sinnige. ,,Zij zijn er om mensen van A naar B te vervoeren. Iemand aanspreken op het niet hebben van een kaartje is heel wat anders, dat gaat over je taak als vervoerder. Het boerkaverbod heeft daar niets mee te maken.”
Burgemeester Halsema herhaalde gisteren dat handhaven van het boerkaverbod in de hoofdstad geen prioriteit krijgt. Politie en het Openbaar Ministerie steunen haar daarin, zegt ze. Het gemeentelijke vervoerbedrijf GVB geeft volgens Halsema aan ‘geen mensen uit de tram te gaan halen’. Ook Rotterdam en Utrecht hebben laten weten dat handhaving van het boerkaverbod geen prioriteit krijgt.
Chauffeurs en conducteurs van de RET in Rotterdam zitten er niet op te wachten om mensen met gezichtsbedekking aan te geven bij de politie, denkt Henk van der Made, voorzitter van de ondernemingsraad. ,,Omdat het niet fijn is om die confrontatie te moeten aangaan.”
OmroepWest 28.11.2018 Het boerkaverbod moet ook in Den Haag gewoon worden gehandhaafd. Daarvoor pleit de ChristenUnie/SGP in de Haagse gemeenteraad. Die partij gaat daartoe donderdag tijdens de gemeenteraadsvergadering ook een motie indienen. ‘Ik verwacht dat ons stadsbestuur klare taal spreekt en zegt: dit gaan we gewoon doen,’ aldus fractievoorzitter Pieter Grinwis. Maar veel andere partijen zitten daar niet echt op te wachten. ‘Dit is overbodig. Natuurlijk gaat we de wet handhaven.’
De discussie over het boerkaverbod in Nederland laaide op nadat de Amsterdamse burgemeester Femke Halsema vorige week verklaarde dat Amsterdam het niet zou handhaven. Woensdag zei ze dat handhaving geen prioriteit heeft.
Er zouden daarnaast belangrijke zaken zijn waar de ‘schaarse inzet van de politie’ voor gebruikt zou moeten worden, zoals georganiseerde misdaad, de bedreiging van journalisten en handgranaten die bij winkels worden neergelegd. Vandaag nuanceerde ze dat tijdens een debat en zei dat alle nationale wetten ‘vanzelfsprekend’ ook gelden in de hoofdstad.
Krikke
De Haagse burgemeester Pauline Krikke wees er maandag in een reactie op dat de maatregel nog niet van kracht is en het kabinet nog een besluit moet nemen. ‘Daarop nu vooruitlopen is wat ons betreft prematuur. Pas als hierover meer bekend is, zullen we in Den Haag bezien hoe de handhaving van deze maatregel past binnen de totale opgave in de stad om de openbare orde te handhaven.’
Wel voegde Krikke daaraan toe het ‘niet wenselijk’ te vinden als iedere gemeente z’n eigen pad kiest en zelf bepaalt welke wetten wel en welke wetten niet worden gehandhaafd. En dat er ook ‘altijd een spanningsveld bestaat tussen de vele prioriteiten die we als politiek en samenleving aan de politie en handhavers opleggen en wat reëel is om te verwachten.’
‘Duidelijkheid nodig’
Fractievoorzitter Pieter Grinwis van de ChristenUnie/SGP wil echter duidelijkheid. Het verbod op het dragen van gezichtsbedekkende kleding in ziekenhuizen, onderwijsinstellingen, openbaar vervoer en overheidsgebouwen moet in Den Haag gewoon worden gehandhaafd, is zijn stelling.
‘Dat de burgemeester van Amsterdam meent dat voor die republiek andere regels gelden dan voor de rest van het land moet ze zelf weten. Ik verwacht van onze burgemeester wél respect voor deze wet.’
Gewoon doen
Grinwis wijst erop dat ook de burgemeester van Rotterdam kanttekeningen plaatst bij de wet. Grinwis: ‘Ik verwacht dat ons stadsbestuur klare taal spreekt en zegt: ‘dit gaan we gewoon doen’.’
Daarbij speelt ook mee dat hij het om inhoudelijke redenen eens is met de wet. ‘Het is toch ontzettend bevreemdend en intimiderend als een dokter, buschauffeur of docent niet het gezicht van een patiënt, passagier of leerling kan zien? Meer dan waar ook is het op deze plekken belangrijk om elkaar aan te kunnen kijken.’ Hij spreekt zelfs van ‘de barbaarse boerka, die vrouwen ontmenselijkt en het sociale verkeer tussen mensen ernstig verstoort’.
Gewoon uitvoeren
Maar van de grote partijen in de gemeenteraad lijkt alleen Hart voor Den Haag/Groep de Mos in te gaan stemmen met de motie. ‘We moeten wetten van het hoogste orgaan in dit land gewoon uitvoeren, of je het ermee eens bent of niet’, aldus een woordvoerder.
Andere partijen zijn het met die redenering eens en vinden de motie daarom juist overbodig, zeggen bijvoorbeeld de fractievoorzitters Frans de Gaaf (VVD), Hanneke van der Werf (D66) en Arjen Kapteijns (GroenLinks). De laatste noemt de motie van Grinwis ‘zoeken naar een relletje dat er niet is’. Van der Werf wijst erop dat haar partij in principe tegen het boerkaverbod is. Maar nu de wet er ligt, zal die wel moeten worden uitgevoerd, vindt zij.
Tegenmotie
Grinwis houdt vast aan het plan om de motie in te dienen. ‘Natuurlijk is het volstrekt logisch dat wetten worden gehandhaafd. Maar het blijkt dat die vrijgevochten linkse hipsters in andere steden het niet willen doen en de wet beschouwen als wc-papier. Dus is het goed om in den Haag vast te leggen dat we hier wetten wel uitvoeren.’
De fractie van Nida komt met een tegenmotie, zo kondigt fractievoorzitter Cemil Yilmaz aan via Twitter. Hij wil juist dat Den Haag, in navolging van de andere drie grote steden, geen prioriteit geeft aan de uitvoering van het boerkaverbod.
NU 28.11.2018 Burgemeester Femke Halsema van Amsterdam vindt dat de ophef naar aanleiding van haar uitspraken over de handhaving van het boerkaverbod op een misverstand berust. De nuance in haar uitspraken is niet overgekomen, zei ze woensdag tijdens het vragenuur in de Amsterdamse raadsvergadering.
Halsema ging in op haar uitlatingen van vorige week vrijdag die voor verontwaardiging in de landelijke politiek zorgden. Ze zei dat aan de handhaving van het verbod op gezichtsbedekkende kleding geen prioriteit zal worden gegeven. “Het past gewoon niet bij Amsterdam dat wij mensen uit de tram halen omdat ze de nikab dragen”, aldus de burgemeester.
De uitspraken leidden tot verontwaardiging in het kabinet. Premier Mark Rutte, vicepremier Kajsa Ollongren, staatssecretaris Barbara Visser (Defensie) en staatssecretaris Raymond Knops (Binnenlandse Zaken) lieten allen weten dat Amsterdam zich aan de wet moet houden.
Knops noemde de uitspraken van Halsema dinsdag “ongepast en prematuur”. De staatssecretaris vindt dat Halsema met haar uitspraken de suggestie wekt dat de wet niet voor iedereen geldt en eiste dat Halsema haar woorden zou terugnemen.
Halsema neemt woorden niet terug
Halsema zal aan die oproep geen gehoor geven, omdat die stelling volgens haar niet klopt. Ze legde in de raad uit dat ze wel degelijk heeft gezegd dat Amsterdam zich aan de wet heeft te houden, maar dat zij in samenspraak met politie en de officier van justitie prioriteiten mag stellen.
De burgemeester zei dat haar stad met grote problemen in de misdaadbestrijding kampt. “Journalisten worden bedreigd, er worden handgranaten voor winkels en horeca gevonden en een onschuldige zeventienjarige jongen is onlangs vermoord”, aldus Halsema. “De problemen zijn groot en talrijk.”
Halsema zei het transcript van haar uitlatingen vorige week vrijdag naar het kabinet te hebben gestuurd en merkte op dat staatssecretaris Knops, gezien zijn uitspraken dinsdag, die waarschijnlijk niet heeft gezien. Een woordvoerder van de burgemeester laat weten dat Halsema al in het weekend contact heeft gehad met leden van het kabinet.
Eric van der Burg, de fractievoorzitter van de Amsterdamse VVD die de burgemeester om opheldering vroeg, is tevreden over de uitleg. “Misverstand opgelost”, aldus de liberaal.
Ook Rotterdam en Utrecht geven handhaving geen prioriteit
De Amsterdamse burgemeester staat overigens niet alleen in haar uitspraken. Ook burgemeester Ahmed Aboutaleb (Rotterdam) en Jan van Zanen (Utrecht) zullen de handhaving geen prioriteit geven. “We hebben wel wat anders aan ons hoofd”, aldus Van Zanen. Aboutaleb tegenover RTV Rijnmond: “Boerka’s vormen maar een marginaal verschijnsel. En dat bepaalt de mate waarin wij handhaven.”
In juni van dit jaar nam de Eerste Kamer de Wet gedeeltelijk verbod gezichtsbedekkende kleding aan. Het verbod geldt voor het dragen van boerka’s, nikabs, bivakmutsen en integraalhelmen in het openbaar vervoer, de zorg, het onderwijs en overheidsgebouwen.
Als argumentatie voor de wet wordt betoogd dat de gezichtsbedekkende kleding de communicatie kan verhinderen en vanwege veiligheidsredenen in sommige gevallen ontoelaatbaar is.
Critici, waaronder de Raad van State, spreken van symboolwetgeving. De raad omschrijft het verbod als het uitvloeisel van bezwaren die specifiek gericht zijn op “islamitische gezichtsbedekkende kleding”.
De wet is overigens nog niet van kracht. Het kabinet hoopt de uitwerking uiterlijk 1 juli 2019 rond te hebben.
NOS 28.11.2018 De Amsterdamse burgemeester Halsema heeft haar uitspraken over het boerkaverbod genuanceerd. In een raadsvergadering zei ze vandaag dat wetten “vanzelfsprekend” ook gelden in de hoofdstad. “Maar het heeft geen prioriteit bij de handhaving”, benadrukte ze.
Afgelopen vrijdag zei de burgemeester op een bijeenkomst in stadsdeel Slotervaart dat ze de wet niet wilde handhaven en dat Amsterdam geen gevolg zou geven aan het boerkaverbod.
Haar stellingname kwam Halsema op kritiek te staan, onder meer van premier Rutte. “Laten we de wet eerst maar eens invoeren. Dan zullen de grote steden zien dat die ook voor hen geldt”, zei hij maandag. Maar Halsema kreeg ook bijval: ook Rotterdam en Utrecht zeiden geen prioriteit te willen geven aan handhaving.
Uit de tram
Op vragen van de VVD in de gemeenteraad zei Halsema vandaag dat haar principiële bezwaren tegen de wet niet weg zijn. “Maar dat doet niet ter zake. De wet geldt.”
Tegelijkertijd benadrukte ze dat van handhaving niet veel terecht gaat komen in de hoofdstad, omdat andere zaken voorrang hebben. “Dat is niet alleen mijn uitgangspunt, maar ook dat van de driehoek.” De driehoek bestaat uit de top van politie en het Openbaar Ministerie en de burgemeester zelf.
“Ziekenhuizen en universiteiten zeggen niet de politie te zullen bellen, het GVB gaat geen mensen uit de tram halen”, voegde ze daaraan toen. “Dat ondersteunt onze prioriteitsstelling.”
Onderwijs, zorg en ov
In de Wet gedeeltelijk verbod gezichtsbedekkende kleding staat dat het verboden is om gezichtsbedekkende kleding te dragen in het onderwijs, de zorg, het openbaar vervoer en in overheidsgebouwen. Het gaat om boerka’s, nikabs, bivakmutsen en integraalhelmen.
In juni van dit jaar stemde de Eerste Kamer in met het wetsvoorstel, maar de wet is nog niet in werking getreden. Minister Ollongren van Binnenlandse Zaken overlegt nog met de sectoren waar het verbod moet gaan gelden.
De Amsterdamse burgemeester Femke Halsema verantwoordt zich in de gemeenteraad voor haar uitspraken over het niet handhaven van het boerkaverbod. Ⓒ ANP
Telegraaf 28.11.2018 Burgemeester Femke Halsema krabbelde woensdagmiddag terug op haar eerdere uitspraken over het niet willen handhaven van het boerkaverbod in Amsterdam. Halsema geeft nu aan dat handhaving op het verbod „geen prioriteit” heeft.
Volgens de burgemeester geldt de wet in de hoofdstad wel, maar zet ze de toch al schaarse politiecapaciteit liever in om zware criminaliteit aan te pakken. Een deel van de oppositie is niet tevreden en wil de kwestie opnieuw bespreken.
Halsema zei vrijdagavond letterlijk tijdens een gesprek in Nieuw-West over het boerkaverbod: „Ik ben het niet van plan om dat te gaan handhaven, ik vind dat zó niet bij onze stad passen.” Die woorden vielen onder andere verkeerd bij het kabinet, dat Halsema terechtwees. Halsema nam die woorden in het debat niet terug.
Halsema krabbelde woensdag tegen de gemeenteraad wel terug door te zeggen dat de wet geldt, maar de handhaving op het verbod geen prioriteit krijgt. Halsema: „Vanzelfsprekend gelden nationale wetten in Amsterdam. Dat geldt ook voor het boerkaverbod, mocht die ingevoerd worden. Maar: het heeft geen prioriteit in de handhaving.”
Ze stelt eerder contact te hebben opgenomen met het kabinet met daarin het letterlijke transcript, maar zegt dat staatssecretaris Knops (Binnenlandse Zaken) dat stuk ’helaas niet ontvangen heeft’. Knops tikte Halsema gisteren op de vingers.
„Dit ambt brengt een nieuwe verantwoordelijkheid. Mijn principiële moeite met deze wet is niet weg, maar dat doet niet ter zake. Mijn argument is: de wet geldt”, zei Halsema. Dat de handhaving geen prioriteit heeft, blijft wel beleid in Amsterdam aldus Halsema.
Ze zei erbij: „Dat is niet alleen mijn uitgangspunt, maar ook dat van de driehoek” (Openbaar Ministerie, politie en burgemeester). „Ziekenhuizen en universiteiten zeggen niet de politie te zullen bellen, het GVB gaat geen mensen uit de tram halen. Dat ondersteunt onze prioriteitsstelling”, aldus Halsema.
Kous niet af
Voor VVD, CDA en Forum voor Democratie is de kous nog niet af. „Halsema had haar uitspraken moeten herroepen en moeten zeggen: ik neem de uitspraken terug en ga de wet wel degelijk handhaven”, zegt CDA-fractievoorzitter Diederik Boomsma. „Ze weigert dat te zeggen.”
VVD’er Marianne Poot is het daarmee eens. „Natuurlijk is er altijd een discussie over waar je je prioriteit aan geeft. Dat is niet het punt. Halsema mag best een privé-oordeel hebben, maar het gaat erom dat je als burgemeester de wet gaat handhaven.
Dat heeft ze nog steeds niet gezegd.” Fractievoorzitter Eric van der Burg zei tijdens het debat nog dat Halsema ’een misverstand heeft opgelost’ door te stellen dat de wet in Amsterdam gewoon geldt.
Annabel Nanninga van Forum voor Democratie wil meer duidelijkheid van Halsema. „Handhaving hoeft helemaal geen politietaak te zijn, de larmoyante suggestie dat jonge mensen onveilig zijn als we dit handhaven is onzin.
De politie is ook niet betrokken bij de handhaving van het rookverbod. Daarbij draait de burgemeester er omheen: ze heeft gewoon gezegd niet te handhaven en dat is waanzin. Dat heeft ze niet teruggenomen, dat vinden wij onacceptabel.”
AD 28.11.2018 Burgemeester Femke Halsema heeft schoorvoetend moeten erkennen dat het boerkaverbod ook in Amsterdam geldt. Na felle kritiek uit Den Haag erkende ze vanmiddag tijdens een debat met de Amsterdamse raad dat alle nationale wetten ‘vanzelfsprekend’ ook gelden in de hoofdstad.
Mijn principiële moeite met deze wet is niet weg, maar dat doet niet ter zake. Mijn argument is: de wet geldt, aldus Burgemeester Halsema.
Volgens Halsema is onterecht het beeld ontstaan dat ze geen gehoor wil geven aan de wet. ,,Dat is een misverstand. Amsterdam is een stad waar de wet geldt’’, aldus Halsema. ,,Dit ambt brengt een nieuwe verantwoordelijkheid. Mijn principiële moeite met deze wet is niet weg, maar dat doet niet ter zake. Mijn argument is: de wet geldt.’’
De burgemeester verklaarde vorige week voor de camera van AT5 wel degelijk dat Amsterdam het verbod niet zou handhaven. ,,Ik vind dat zo niet bij onze stad passen’’, zei ze toen. Er zouden daarnaast belangrijke zaken zijn waar de ‘schaarse inzet van de politie’ voor gebruikt zou moeten worden, zoals georganiseerde misdaad, de bedreiging van journalisten en handgranaten die bij winkels worden neergelegd.
Ze herhaalde vanmiddag wel geen prioriteit te zullen geven geven aan de handhaving. ,,Dat is niet alleen mijn uitgangspunt, maar ook dat van de driehoek’’, voegde ze er aan toe, verwijzend naar het Openbaar Ministerie, de politie en de burgemeester. ,,Ziekenhuizen en universiteiten zeggen niet de politie te zullen bellen, het GVB gaat geen mensen uit de tram halen. Dat ondersteunt onze prioriteitsstelling’’, aldus Halsema.
Kritiek
Halsema’s opmerkingen kwamen haar op flinke kritiek te staan. Staatssecretaris Raymond Knops (CDA, Binnenlandse Zaken) noemde het gisteren in de Kamer ‘ongepast’. ,,Het gaat om de naleving van de wet. Het is niet aan de burgemeester om daar een eigenstandige opvatting over te hebben, en zeker niet in deze fase waarin de wet nog moet worden ingevoerd.’’
Hij zei er vanuit te gaan dat Halsema op haar uitspraken terug zou nemen. ,,Uiteindelijk kan het niet zo zijn dat de burgemeester van Amsterdam bij dit standpunt blijft, want daarmee handelt ze niet conform de wet. De wet geldt overal. Niet alleen in Den Haag, ook in Amsterdam.’’
Ook Utrecht en Rotterdam zeggen geen boetes te zullen uitdelen aan boerka- of nikabdragers. Of zij ook op hun belofte terugkomen, is nog niet duidelijk.
Wet
De wet voorziet in een verbod op het dragen van gezichtsbedekkende kleding in de openbare ruimte (scholen, openbaar vervoer, zorginstellingen en overheidsgebouwen). Het kabinet wil de wet op 1 juli laten ingaan, zei Knops gistermiddag. Eerst moeten er nog gesprekken worden gevoerd met de verschillende sectoren, zoals ziekenhuizen en gemeenten. Volgens de bewindsman kunnen die gesprekken snel gestart worden, zodat de wet op tijd in kan gaan.
AD 28.11.2018 Waar drie van de vier grootste steden van ons land een strikte handhaving van het boerkaverbod nu al afwijzen, wacht Haags burgemeester Pauline Krikke liever af tot de nieuwe wet er is: ,,Daarop vooruitlopen is prematuur’’, zegt ze.
De maatregel is nog in de maak. Minister Ollongren van D66 moet nog besluiten hoe de nieuwe wet op de gezichtsbedekkende kleding er precies uit komt te zien en hoe de handhaving ervan geregeld gaat worden.
,,Pas als daar meer over bekend is, gaan we in Den Haag bezien hoe de handhaving van de maatregel past binnen de totale opgave om de openbare orde te handhaven’’, stelt Pauline Krikke desgevraagd.
Telegraaf 28.11.2018 Burgemeester Halsema is er vandaag niet in geslaagd de vragen van de Amsterdamse raad na haar uitspraken over het boerkaverbod weg te nemen. Verslaggever Mike Muller spreekt met raadslid Annabel Nanninga.
Telegraaf 28.11.2018 De Amsterdamse burgemeester Femke Halsema moet zich woensdagmiddag verantwoorden in de gemeenteraad voor haar uitspraken over het niet handhaven van het boerkaverbod. De VVD voelt de burgemeester hierover aan de tand, kondigde de partij eerder deze week aan.
Halsema zei tijdens een debat vrijdagavond het verbod op gezichtsbedekkende kleding niet te zullen handhaven omdat ze aan andere zaken voorrang wil geven en het niet zo bij de stad vindt passen. Haar uitspraken leidden tot veel ophef, onder meer in het kabinet.
Staatssecretaris Raymond Knops (Binnenlandse Zaken) zei dat hij het niet vond passen bij het ambt van burgemeester om publiekelijk in deze voorbeeldfunctie aan te geven dat de wet niet voor iedereen zou gelden. Hij verwacht dat de burgemeester haar uitlatingen terugneemt. Premier Mark Rutte en minister Kajsa Ollongren (Binnenlandse Zaken) benadrukten ook al dat de naleving voor iedereen geldt.
Volgens Halsema’s woordvoerder heeft zij weliswaar gezegd dat de wet in Amsterdam geldt, maar dat er geen prioriteit wordt gegeven aan de handhaving. „Daar blijft ze bij.”
’Misverstand’
Burgemeester Femke Halsema van Amsterdam zegt dat alle nationale wetten „vanzelfsprekend” ook gelden in de hoofdstad. Maar het boerkaverbod krijgt geen prioriteit in de handhaving. Dat zei Halsema in een antwoord op vragen van de hoofdstedelijke VVD.
„Er zou de indruk kunnen ontstaan dat Amsterdam en Den Haag tegenover elkaar staan.” Dat betreurt de burgemeester. Volgens Halsema is er sprake van een ’misverstand’. Ze heeft contact opgenomen met het kabinet, maar het transcript heeft de staatssecretaris ’helaas niet bereikt’.
Eric van der Burg (VVD) zegt dat de hele gemeenteraad begrijpt dat er andere keuzes voor handhaving worden gemaakt, bijvoorbeeld tegen zware criminaliteit. „Maar altijd moet de boodschap van de burgemeester en wethouders zijn dat de wet wordt nageleefd.”
„Amsterdam kan en moet zich niet boven de wet zetten”, schreef VVD-raadslid Marianne Poot op Twitter. Volgens haar is een boerkaverbod gericht op bestrijden van onvrijheid. „Als iets ingaat tegen het wezen van Amsterdam is het onvrijheid.”
De wet voorziet in een verbod op het dragen van gezichtsbedekkende kleding in de openbare ruimte (scholen, openbaar vervoer, zorginstellingen en overheidsgebouwen). Het kabinet wil de wet op 1 juli laten ingaan.
Onze verslaggever Mike Muller is bij de gemeenteraadsvergadering aanwezig en twittert vanaf 13.00 uur live mee. Tweets by @_MikeMuller
BB 27.11.2018 Het standpunt van de Amsterdamse burgemeester Femke Halsema over het niet controleren van het boerkaverbod is ongepast. Dat zei staatssecretaris Raymond Knops (Binnenlandse Zaken) dinsdag in de Tweede Kamer nadat de VVD de kwestie had aangekaart. Hij verwacht dat Halsema haar uitlatingen herroept.
Voorbeeldfunctie
Het past niet bij het ambt van burgemeester om publiekelijk in deze voorbeeldfunctie aan te geven dat de wet niet voor iedereen zou gelden, aldus Knops. Hij wijst erop dat de uitlatingen van Halsema veel verontwaardiging hebben opgeroepen, en hij noemt dat begrijpelijk. ‘De wet geldt in heel Nederland, dus ook in Amsterdam.’
‘Niet aan burgemeester om eigenstandige opvatting te hebben’
Volgens Knops, die sprak namens minister Kajsa Ollongren, heeft Halsema op meerdere gronden vanuit een verkeerde positie geredeneerd. ‘Het gaat om de naleving van de wet. Het is niet aan de burgemeester om daar een eigenstandige opvatting over te hebben, en zeker niet in deze fase waarin de wet nog moet worden ingevoerd.’
Voorrang andere zaken
Knops noemde de uitspraak des te opmerkelijker omdat het juist om kleine aantallen vrouwen gaat die een boerka dragen. Halsema had verklaard het verbod op gezichtsbedekkende kleding niet te zullen handhaven omdat ze aan andere zaken voorrang wil geven en het niet zo bij de stad vindt passen.
Halsema blijft bij uitspraak
Haar woordvoerder zegt in een reactie: ‘Halsema heeft vrijdag gezegd dat de wet in Amsterdam geldt, maar dat er geen prioriteit wordt gegeven aan de handhaving. Daar blijft ze bij.’ De burgemeester spreekt woensdag met de gemeenteraad over de kwestie. Premier Mark Rutte en minister Ollongren hadden al gezegd dat de naleving voor iedereen geldt. De wet moet volgend jaar in werking treden. Knops noemde 1 juli als streefdatum. (ANP)
NU 27.11.2018 In Nederland is in juni 2018 een nieuwe wet aangenomen over het dragen van gezichtsbedekkende kleding. Welke wetgeving is er in de landen om ons heen rond dit onderwerp?
AD 27.11.2018 Op 1 juli 2019 moet het boerkaverbod in scholen, overheidsgebouwen, zorginstellingen en openbaar vervoer van kracht worden. CDA-staatssecretaris Raymond Knops van Binnenlandse Zaken heeft vandaag gezegd dat het kabinet nu toch echt haast wil maken met de invoering. Hij noemt de uitspraken van burgemeester Halsema van Amsterdam – die weigert de wet te handhaven – ‘ongepast’.
Afgelopen juni werd het boerkaverbod door de Eerste Kamer goedgekeurd, maar de wet is nog altijd niet ingevoerd. Daarvoor moeten eerst gesprekken worden gevoerd met verschillende sectoren, zoals ziekenhuizen en gemeenten. Staatssecretaris Knops zei vanmiddag in de Tweede Kamer dat die gesprekken snel gestart worden, zodat de wet op 1 juli in kan gaan.
De Amsterdamse burgemeester Femke Halsema is niet van plan om het boerkaverbod te handhaven, zo liet ze afgelopen vrijdag weten. ,,Ik vind dat zó niet bij onze stad passen”, zei ze. Ook Utrecht en Rotterdam weigeren boetes uit te delen aan boerkadragers.
‘De wet geldt ook in Amsterdam’
Ik ga er vanuit dat deze uitspraken in de praktijk herroepen worden, aldus Raymond Knops, staatssecretaris Binnenlandse Zaken.
,,Ongepast”, noemt Knops de uitspraken van Halsema. ,,Uiteindelijk kan het niet zo zijn dat de burgemeester van Amsterdam bij dit standpunt blijft, want daarmee handelt ze niet conform de wet. De wet geldt overal. Niet alleen in Den Haag, ook in Amsterdam. Ik ga er vanuit dat deze uitspraken in de praktijk herroepen worden.”
Minister Kajsa Ollongren (D66) van Binnenlandse Zaken noemde de uitspraken van Halsema gisteren ‘prematuur’. Haar vervanger Knops gaat verder in zijn oordeel en zegt nu dat Halsema moet terugkomen op haar uitspraken.
Volgens Knops, die sprak namens Ollongren, heeft Halsema op meerdere gronden vanuit een verkeerde positie geredeneerd. ,,Het gaat om de naleving van de wet. Het is niet aan de burgemeester om daar een eigenstandige opvatting over te hebben, en zeker niet in deze fase waarin de wet nog moet worden ingevoerd.”
In juni 2018 stemde de Eerste Kamer in met het boerkaverbod:
Telegraaf 27.11.2018 Het standpunt van de Amsterdamse burgemeester Femke Halsema over het niet controleren van het boerkaverbod is ongepast. Dat zegt staatssecretaris Raymond Knops (Binnenlandse Zaken).
Telegraaf 27.11.2018 Het standpunt van de Amsterdamse burgemeester Femke Halsema over het niet controleren van het boerkaverbod is ongepast. Dat zei staatssecretaris Raymond Knops (Binnenlandse Zaken) dinsdag in de Tweede Kamer nadat de VVD de kwestie had aangekaart. Hij verwacht dat Halsema haar uitlatingen herroept.
Het past niet bij het ambt van burgemeester om publiekelijk in deze voorbeeldfunctie aan te geven dat de wet niet voor iedereen zou gelden, aldus Knops. Hij wijst erop dat de uitlatingen van Halsema veel verontwaardiging hebben opgeroepen, en hij noemt dat begrijpelijk. „De wet geldt in heel Nederland, dus ook in Amsterdam.”
Volgens Knops, die sprak namens minister Kajsa Ollongren, heeft Halsema op meerdere gronden vanuit een verkeerde positie geredeneerd. „Het gaat om de naleving van de wet. Het is niet aan de burgemeester om daar een eigenstandige opvatting over te hebben, en zeker niet in deze fase waarin de wet nog moet worden ingevoerd.”
Knops noemde de uitspraak des te opmerkelijker omdat het juist om kleine aantallen vrouwen gaat die een boerka dragen.
Halsema had verklaard het verbod op gezichtsbedekkende kleding niet te zullen handhaven omdat ze aan andere zaken voorrang wil geven. Premier Mark Rutte en minister Ollongren hadden al gezegd dat de naleving voor iedereen geldt.
Haar woordvoerder zegt in een reactie: „Halsema heeft vrijdag gezegd dat de wet in Amsterdam geldt, maar dat er geen prioriteit wordt gegeven aan de handhaving. Daar blijft ze bij.” De burgemeester spreekt woensdag met de gemeenteraad over de kwestie.
De wet moet volgend jaar in werking treden. Knops noemde 1 juli 2019 als streefdatum.
Kortom, er is hier altijd wel iets om over te zeiken. Ze zeggen in Den Haag daarom:Een dag nie gezeik, is een dag nie geleef.
Disclaimer: Dit is een non-profit site. Waar mogelijk is gebruik gemaakt van rechtenvrij materiaal via o.a. de Wikimedia Commons-licenties. Mocht u bezwaar hebben tegen de plaatsing van enig beeldmateriaal op deze site, omdat u bijvoorbeeld rechthebbende bent, laat u dan zo snel mogelijk een bericht achter opdat er zo spoedig mogelijk actie ondernomen kan worden.
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.