Debat in de Digitale Hofstad

Stemmen uit de Haagse Wijken

De voortgang van de Vogelaarwijk versus de Verhuurdersheffing

Investeringen in ‘Vogelaarwijken’ heeft nauwelijks effect gesorteerd

De leefbaarheid in achterstandswijken neemt steeds verder af. Hierdoor nemen de verschillen tussen goede en slechte wijken snel toe.

In deze achterstandswijken wonen ook meer kwetsbare mensen met bijvoorbeeld psychische of financiële problemen of een verstandelijke beperking. Dat blijkt uit een onderzoek van Aedes, de koepel van woningcorporaties.

In buurten met veel corporatiewoningen is de leefbaarheid gemiddeld lager dan in andere buurten. Er wonen zo’n anderhalf miljoen mensen in buurten met tenminste twee derde corporatiewoningen.

Van deze groep heeft 1,8 procent last van psychiatrische problemen, bijna drie keer zoveel als het landelijke gemiddelde. Ook heeft 24 procent van de inwoners van deze wijken een verstandelijke beperking, terwijl het landelijke gemiddelde op 9 procent ligt.

Groeieffect

De groei van het aandeel kwetsbare huurders draagt bij aan de leefbaarheidsproblemen, constateert Aedes.

Het gaat volgens de woningkoepel veelal om wijken die voormalig minister Ella Vogelaar al in 2007 definieerde als moeilijke wijken. Zij lanceerde een plan om de leefbaarheid in deze wijken te vergroten, maar dit initiatief lijkt dus geen effect te hebben gehad.

Een probleem is ook dat de instroom van kwetsbare huurders in deze wijken alleen maar toeneemt. Corporaties en gemeenten maken sinds 2015 prestatieafspraken over deze wijken. Het gaat dan bijvoorbeeld om de betaalbaarheid van de woningen, de leefbaarheid in de buurten of investeringen in nieuwbouw of verduurzaming.

Problemen nemen ook toe in kwetsbare Haagse wijken

In de zwakste wijken van Nederland komen steeds meer kwetsbare groepen mensen wonen. Daardoor verdwijnt de sociale samenhang en neemt overlast en onveiligheid toe. Dat blijkt uit een onderzoek in opdracht van de vereniging van woningbouwcorporaties. Herkenbaar, vinden ze ook in Den Haag. En daarom moet er iets gebeuren. Bouw meer sociale woningen in de betere wijken, is het idee.

Woningcorporaties krijgen geen toestemming om in grote steden sociale huurwoningen met een huur tussen 700 en 1000 euro te bouwen. Daarvoor zou de maximale huur van 720 Euro voor een sociaal huurhuis lokaal moeten worden verhoogd, maar dat wil minister Van Veldhoven niet.

Onder de gemeenten met relatief veel langdurige leegstand vallen opvallend genoeg ook de drie grootste gemeenten: Amsterdam, Rotterdam en Den Haag. Het CBS heeft niet onderzocht wat daar de oorzaken van zijn. ,,We zien wel dat het in veel gevallen om woningen gaat die niet door corporaties worden verhuurd.

Een mogelijkheid is dat ze te duur zijn, dat er behoefte is aan een ander type woning of dat er met woningen wordt gespeculeerd.’’ De leegstand onder huurhuizen is het grootst bij woningen met een WOZ-waarde boven de 250.000 euro.

Rapport

Het rapport Staat van de Corporatiesector 2019 van de Autoriteit woningcorporaties (Aw) en een aanbiedingsbrief van de Minister van Wonen verschenen op 31 januari 2020. De Aw brengt de Staat van de Corporatiesector voor het eerst uit als opvolger van het Sectorbeeld. Het rapport bevat de ontwikkelingen in de corporatiesector.

Aedes: ‘Verlaag belastingdruk’

Aedes en corporaties wijzen al langer op de desastreuze gevolgen van de verhuurderheffing en andere oplopende belastingen voor de investeringsruimte van corporaties. Ze zijn daarin al lang geen roepende in de woestijn meer en de rapportage van toezichthouder Aw spreekt voor zich.

Aedes: ‘Prima als de minister van alle partijen maximale inzet voor nieuwbouw vraagt, wij brachten eerder al eerder al verschillende belemmeringen in kaart. Maar het kabinet is zelf verantwoordelijk voor de grootste belemmering voor corporaties: de verhuurderheffing.’

Meer weten?

Lees meer in de Staat van de Corporatiesector 2019, het onderzoeksrapport bij de Staat van de Corporatiesector 2019 en de aanbiedingsbrief van de minister.

PDF;

lees: aanbiedingbrief bij staat van de corporatiesector 31.01.2020

lees: onderzoeksrapport van de autoriteit woningcorporaties aw

lees: Staat van de corporatiesector 2019

lees: staat van de corporatiesector

1. Hoofdrapport Kwetsbare wijken in beeld

2. Bijlage Leefbaarheidsontwikkeling

3. Bijlage Wijkanalyses

En dan verder;

zie ook: Tijd voor een nieuwe impuls in de Vogelaarwijken

zie ook: Afschaffen van de Verhuurderheffing

zie ook: Van Scheefhuurders en Knelhuurders – deel 10

zie ook: Van Scheefhuurders en Knelhuurders – deel 9

zie ook: Het gedonder met Vestia gaat gewoon verder !!!! deel 14

zie ook: 2e kamerleden adopteren wijken

zie ook: Daniëlle de Winter PVV Den Haag – Vogelaarwijk is een bodemloze put

zie ook: Den Haag Zuid West op de schop

zie ook: Duindorp = Puindorp ???

zie ook: Schilderswijk Shariawijk ?? en meer …!

zie ook: Opkomst Gettowijken op Vinexlocaties

zie ook: ‘Zwakte als kracht’ Studiedag over kerkelijke presentie in Prachtwijken

zie ook: De Haagse Prachtwijken

zie ook: Haagsche Krachtwijken op Den Haag FM

zie ook: Slopen in Haagse wijken helpt niet altijd

zie ook: De Wijk van de remmende achterstand

zie ook: PVV Den Haag en de Rotterdamwet

zie ook: De Haagse Autochtonen-ASO-Tokkies-in-container-taal van de VVD

Zie ook: Ella Vogelaar laat de PvdA-koppen rollen

Zwakke wijken zijn niet wat ze lijken

AD 08.02.2020 Woningcorporatiekoepel Aedes bracht afgelopen week een rapport uit waaruit bleek dat zwakke wijken in Nederland steeds zwakker worden. Armoede neemt toe, de leefbaarheid holt achteruit en bewoners voelen zich onveiliger. De term achterstandswijken kwam weer terug en sommige media hebben het al over toekomstige getto’s.

Voor mensen die in de betreffende wijken wonen is dat een heel vervelend stigma. Daarbij, kan zo’n conclusie de opmaat zijn voor het slopen van panden om er duurdere nieuwbouw tussen te zetten zodat de wijk ‘up-grade’. Zo’n upgrade staat dan mooi op papier, maar de vaak al kwetsbare inwoners schieten er niets mee op. Ze worden genoodzaakt om te verhuizen en dat heeft weer een opdrijvend effect op koop en huurprijzen. En waarom eigenlijk? Gaat het beter met mensen als hun buren rijker en gezonder zijn?

Lees ook;

Lees meer

Lees meer

Lees meer

Er is geen hard bewijs dat het slechter gaat met de mensen in de wijk

Ik ben in het achterliggende rapport gedoken en werd bevestigd in wat ik al vermoedde: er is geen hard bewijs dat het slechter gaat met de mensen in de wijk. Wat er wel gebeurt is dat midden- en hoge inkomens vertrokken zijn.

Dat is grotendeels een gevolg van jarenlang beleid om ‘scheef wonen’ tegen te gaan. Dat midden- en hoge inkomens de door sociale huurwoningen gedomineerde wijken verlaten, is juist het gevolg van beleid. Hun verhuizing maakt woningen vrij voor mensen met weinig geld op de wachtlijsten. Goed nieuws dus.

Wat ook goed nieuws is, is dat veel mensen met flexibele contracten en een laag inkomen de laatste jaren van enorme arbeidsmarktkrapte eindelijk een vaste baan kregen, waardoor ze een woning konden kopen of een huurwoning in een duurdere wijk.

Als de mensen met wie het goed gaat de wijk verlaten, hoeft het niet slechter te gaan met de achterblijvers. Op papier lijkt dat zo omdat het gemiddelde inkomen daalt, maar dat is dus een statistische denkfout.

Onderzoek wijst uit dat het mengen van arm en rijk de armen niet per se voorruit helpt

Waar het om gaat is hoe het met de kwetsbare mensen zelf gaat, nu hun buren met een grotere kans ook kwetsbaar zijn. De onderzoekers vinden een toename van onveiligheidsgevoelens en interpreteren dit als  een feit: dat het daadwerkelijk slechter is geworden.

Maar ook dat hoeft niet waar te zijn. Als kwetsbare bewoners zich eerder onveilig voelen (en dat misschien ook wel zijn), dan vullen deze bewoners ook gemiddeld een lageren veiligheidsscore in. Dit soort dingen lijken misschien details maar ze zijn wezenlijk.

Want wat gebeurt er na zo’n rapport? Juist, de verantwoordelijke minister Van Veldhoven kondigde aan dat er ‘gemêleerde wijken’ moeten komen: sociale woningbouw wordt afgebroken en maakt plaats voor duurdere nieuwbouw. Onderzoek wijst uit dat het mengen van arm en rijk de armen niet per se voorruit helpt. Kwetsbare buurtbewoners hebben juist baat bij goede voorzieningen, sterke wijkteams en sociale netwerken van steun, veelal afkomstig van anderen in vergelijkbare situaties.

Gedwongen verhuizingen om de wijk statistisch op te krikken maken die verbanden juist stuk en de gedroomde sociale relaties tussen rijk en arm in een gemengde wijk zijn volgens mij zelden aangetroffen. Laten we hun problemen serieus nemen en investeren in de voorzieningen die deze groep nodig heeft in plaats van hen weg te moffelen in een opgepoetste statistiek.

ACTIE NODIG OM ACHTERSTANDSWIJKEN TE VOORKOMEN

BB 04.02.2020 De slechtste wijken worden steeds slechter, waarschuwt corporatiekoepel Aedes. Uit onderzoek blijkt dat de leefbaarheid van wijken met een hoog gehalte corporatiewoningen onder druk staat. In Rotterdam-Zuid wordt al jaren actief beleid gevoerd om de zwakke wijken er bovenop te helpen. Wat kunnen andere gemeenten daarvan leren?

Vogelaarwijken komen terug
Achterstandswijken in Nederland zijn ‘dichterbij dan ooit’, meldt branchevereniging voor woningcorporaties Aedes. De verschillen tussen goede en slechte wijken worden groter omdat de instroom van mensen met een laag inkomen in wijken met veel corporatiewoningen blijft groeien, terwijl de hogere inkomens die wijken verlaten.

‘Een groot aandeel van deze huurders heeft een beperkte zelfredzaamheid en daar waar zij geconcentreerd samenwonen, staat ook de samenredzaamheid onder druk’, concludeert het rapport. Als er niet wordt ingegrepen, komen de Vogelaarwijken terug, waarschuwt Aedes-bestuurslid Hester van Buren.

Diverse oorzaken
‘Dat is het gevolg van beleid’, aldus een van de onderzoekers. Onder druk van rijksbeleid is sociale huur steeds meer voorbehouden aan kwetsbare groepen. Woningcorporaties zijn zich ook meer gaan focussen op de ‘kerntaken’ – de beschikbaarheid, betaalbaarheid en kwaliteit van woningen – en hebben minder aandacht voor een integrale wijkaanpak.

Maar ook veranderingen in de zorg, meer specifiek de extramuralisering en ambulantisering van zorg, spelen een rol. Omdat mensen met een zorgvraag vaker thuis behandeld worden, blijven kwetsbare mensen langer in corporatiewijken wonen. Ten slotte heeft ook de decentralisatie gevolgen gehad: bezuinigingen in het sociaal domein troffen juist de kwetsbare bewoners van corporatiewijken.

Triest verhaal
Vogelaarwijken bestaan niet meer, maar met het Nationaal Programma Rotterdam Zuid (NPRZ) wordt al sinds 2012 actief gewerkt aan het verbeteren van de meest kwetsbare wijken van Rotterdam-Zuid. ‘Waar in de rest van het land het wijkenbeleid is stopgezet, heeft Rotterdam-Zuid wel de gelegenheid gekregen om met nieuw beleid aan de slag te gaan’, vertelt Marco Pastors, directeur van het NPRZ. En dat heeft zijn vruchten afgeworpen, meent Pastors: ‘Zo’n triest verhaal zoals in dat rapport, dat zul je hier vandaan niet zo snel horen’.

Publiek kapitaal
Socioloog Erik Snel, verbonden aan de Erasmus Universiteit en de Kenniswerkplaats Leefbare Wijken, ziet de trend die het Aedes-rapport beschrijft ook terug in Rotterdam: ‘We zien dat het publieke kapitaal van wijken is afgenomen.’ Met publiek kapitaal doelt hij op voorzieningen als scholen, bibliotheken en verenigingen.

Maar niet alle zwakke wijken gaan achteruit, benadrukt Snel. Er zijn in het NPRZ-gebied zowel ‘opklimmende wijken’ (zoals de Afrikaanderwijk) als ‘vergeten wijken’ (zoals de Tarwewijk), bleek uit onderzoek van Platform 31.

Weg omhoog
Pastors spreekt dat niet tegen. Toch ziet hij op bepaalde maatstaven positieve resultaten: kinderen in Rotterdam-Zuid hebben de achterstand op het gebied van CITO-scores ten opzichte van de andere grote steden bijvoorbeeld gehalveerd. Ook is de uitstroom uit de bijstand in Rotterdam-Zuid hoger dan elders. ‘Ondanks de landelijke trend hebben wij in een aantal wijken toch wel de weg omhoog gevonden.’

Plantenbakken
Die focus op werk en onderwijs vindt Pastors belangrijk. ‘Als ik zelf in een probleemwijk woonde, zou ik ook meer hebben aan een ambtenaar die zegt “Hoe gaat het met de kinderen? Hoe gaat het met werk?”, dan iemand die zegt “We gaan iets leuks doen met de buren en we gaan het eens hebben over plantenbakken.”’

Meer lesuren
Gemeenten die zich zorgen maken om de achteruitgang van corporatiewijken, kunnen volgens Pastors het best beginnen bij onderwijs. ‘Eerst ga je zorgen dat je kinderen meer uren les aanbiedt. Dat is een hele goedkope interventie met veel effect.’ Daarna kan het pakket aangevuld worden met afspraken met werkgevers om de werkgelegenheid te stimuleren.

Op het gebied van wonen, kun je op de korte termijn vestigingseisen stellen voor nieuwkomers, zoals in de Rotterdamwet geregeld is, en op de lange termijn aan een betere woningvoorraad werken. ‘Als je iets met je zwakke wijken wil, zou je eens goed naar de aanpak van het NPRZ moeten kijken.’

GERELATEERDE ARTIKELEN;

Den Haag wil meer goedkope woningen bouwen in ‘betere wijken’

OmroepWest 03.02.2020 In de wijken waar het ‘beter gaat’ moeten in de toekomst meer betaalbare woningen worden gebouwd. Daardoor kan worden voorkomen dat er steeds meer kwetsbare groepen bij elkaar in kwetsbare wijken komen te wonen. Dat stelt de Haagse wethouder Martijn Balster (PvdA, wonen) in een reactie op een rapport van de koepel van woningbouwcorporaties Aedes. Daaruit blijkt dat de leefbaarheid in armere wijken onder druk staat.

Balster erkent dat de problemen ook in Den Haag spelen. ‘Het aantal kwetsbare wijken in Den Haag is groeiend. De problemen nemen daar ook toe. Dat heeft alles te maken met de enorme woningnood die er is. Het tekort aan betaalbare woningen is heel erg groot, waardoor meerdere groepen met problemen bij elkaar wonen. Daar zullen we wat aan moeten doen, vooral door veel beter te mengen en betaalbare woningen toe te voegen aan wijken waar het beter gaat’, stelt hij.

Volgens hem is er in het verleden veel werk gemaakt van het bouwen van duurdere woningen in armere wijken; komende jaren moet het ook andersom gebeuren. Het nieuwe college dat in december aantrad heeft daarvoor ook geld gereserveerd.

Onveiliger

Uit het rapport, in opdracht van de koepel van woningbouwcorporaties, blijkt dat mensen in kwetsbare wijken zich steeds onveiliger voelen en dat ze meer overlast ervaren. Sterker nog: veel buurten staan op het punt te veranderen in probleemgebieden, als nu niet wordt ingegrepen.

Dat komt omdat steeds meer mensen met uiteenlopende sociale problemen in dezelfde wijk komen te wonen. De grote Haagse woningbouwcorporaties herkennen de problemen die in het rapport worden geschetst.

Een van de oorzaken is volgens een woordvoerder van Haag Wonen onder meer dat dit een gevolg is van de zogeheten passendheidstoets, die ervoor moet zorgen dat mensen een woning krijgen met een huur die aansluit bij hun inkomen. Dat leidt er in de praktijk toe dat ‘steeds meer eenheid in de wijken’ ontstaat. Dit omdat er wordt gekeken naar onder meer de samenstelling van het gezin of de inkomsten. ‘Die is vaak hetzelfde.’

Problemen

Het rapport schetst dat er veel mensen met problemen in de kwetsbare wijken wonen. Daarbij gaat het onder meer om bewoners met een grote afstand tot de arbeidsmarkt, mensen met een lichte verstandelijke beperking, met psychiatrische problemen of vluchtelingen. De corporaties proberen wel om te voorkomen dat er veel van die kwetsbare groepen dichtbij elkaar komen wonen.

Maar dat blijkt niet altijd makkelijk, zegt een woordvoerder van Haag Wonen. ‘Wij weten niet veel van de bagage die mensen meenemen’, zegt de woordvoerder. ‘Vanwege privacywetgeving mogen we dat ook niet weten.

Dus we kunnen er niet bij voorbaat rekening mee houden. Daarnaast heeft iedereen recht om te wonen. Dus als je zelf die keuzes gaat maken kom je in een ethische discussie terecht. Wat wij willen is dat ze goede begeleiding krijgen. Maar er zijn ook mensen die geen hulp willen. Je kunt ze niet verplichten.’

Jacqueline van der Boor, waarnemend directeur Woonservice bij Staedion, ziet in de praktijk wat er dan gebeurt. ‘Veel vervuiling, mensen hebben wat minder voor elkaar over, veel mensen met een zorgachtergrond: dus ja, het is wel wat moeilijker geworden in sommige wijken.’

Veel maatregelen

Staedion en Haag Wonen zeggen veel maatregelen te hebben getroffen om het toch leefbaar te houden in de kwetsbare wijken. Zo onderhouden ze veel contacten met andere instellingen en organisaties in de wijken. ‘Denk daarbij aan onderwijs, politie, zorginstanties of het Centrum Jeugd en Gezin’, zegt een woordvoerder van Staedion. ‘Met die organisaties proberen we problemen te voorkomen en op te lossen.’

Ook hebben de woningcorporaties huismeesters of wijkcoördinatoren in dienst. Daarnaast zeggen ze miljoenen uit te geven aan het schoonhouden van hun woningen en complexen en het extra ophalen van afval ophalen om de leefbaarheid te verbeteren.

Nieuwe woningen

Toch gaat het, volgens de koepel van woningbouwverenigingen, de laatste jaren weer minder goed in de kwetsbare wijken. Reden voor Van der Boor van Staedion en wethouder Balster om een pleidooi te houden voor het bouwen van veel nieuwe betaalbare woningen. Volgens de laatste moeten die woningen ‘overal in de stad’ komen.

Hij zegt dat daar in het nieuwe collegeakkoord ook geld voor is gereserveerd om dat mogelijk te maken. Verder wil hij blijven investeren in kwetsbare wijken. ‘Het verleden heeft laten zien dat die er dan weer bovenop komen. Je moet investeren in stenen, maar ook in bijvoorbeeld het bestrijden van armoede en gezondheidsverschillen.’

Meer over dit onderwerp: MARTIJN BALSTER HUURWONINGEN STAEDION HAAG WONEN

‘In Kanaleneiland wonen niet alleen arme, miezerige, zielige mensen’

NOS 03.02.2020 De kwetsbaarste wijken van Nederland worden alleen maar kwetsbaarder, bleek vandaag uit een onderzoek van de brancheorganisatie van woningcorporaties. Er komen steeds meer mensen met problemen wonen en inwoners van de buurten ervaren veel overlast of voelen zich onveilig. Het gaat om ongeveer 1 op de 10 Nederlandse wijken.

Kanaleneiland in Utrecht is een voorbeeld van zo’n ‘kwetsbare’ wijk. Amina Berkane woont er al dertien jaar en zegt de problemen wel te herkennen. “In de goedkoopste woningen zitten mensen die weinig controle hebben over hun leven. Ze komen bijvoorbeeld uit een psychiatrische inrichting of hebben schulden. Die mensen hebben nazorg nodig, je kunt hen hier niet zomaar dumpen. Daarmee verplaats je het probleem.”

Stinkende huisdieren

Berkane ziet en spreekt vanwege haar werk als coach veel andere inwoners van Kanaleneiland. “Ik hoor mensen weleens zeggen dat de koelkast van hun buurman of buurvrouw helemaal leeg is. Of dat de huisdieren stinken, doordat ze niet goed worden verzorgd. Ook zie ik regelmatig kratten bier voor de deur staan. Je merkt gewoon dat woningen worden verwaarloosd.”

Tegelijkertijd benadrukt Berkane dat ook de meest kwetsbare mensen welkom zijn in de wijk. “In buurten als deze heb je veel sociale controle. Er wonen niet alleen maar arme, miezerige, zielige mensen. De inwoners zijn gastvrij en denken aan elkaar.” Maar kwetsbare mensen hebben naast behulpzame buren ook professionele begeleiding nodig, zegt ze. “En dat is waar wij als maatschappij in tekortschieten.”

“Je hebt er weinig aan als je buurman om 07.00 uur de deur uitgaat en pas om 19.00 uur weer uit zijn werk komt”, aldus Amina Berkane, coach en inwoner Kanaleneiland.

Dat ziet ook El Bakey Aissaoui, ‘sociaal makelaar’ bij welzijnsorganisatie DOCK in Utrecht. Hij ondersteunt inwoners van Kanaleneiland en probeert hen te motiveren zelf initiatief te nemen. “In Kanaleneiland-Noord staan twee hoge flats waar veel kwetsbare mensen wonen, soms mét maar vaker zonder begeleiding. Het gaat bijvoorbeeld om ex-verslaafden of inwoners met een psychiatrische achtergrond. Die worden echt aan hun lot overgelaten.”

Gelukkig zijn er in Kanaleneiland mensen die hun nek uitsteken, zegt Aissaoui. “Buurtteams, kerkelijke organisaties, moskeeën, betrokken inwoners: zij zijn het kapitaal van de wijk.” En er is de laatste jaren ook fysiek in Kanaleneiland geïnvesteerd. Aissaoui noemt de Spaaklaan in Kanaleneiland-Noord als “prachtig voorbeeld”. Daar werden sociale huurwoningen omgebouwd tot koopappartementen, om de buurt aantrekkelijker te maken voor gezinnen en mensen met hogere inkomens. “We zijn er heel blij mee, ik heb voor iedereen een buurtfeest georganiseerd.”

Het is inderdaad heel mooi om te mixen, onderschrijft Amina Berkane. “Maar je moet wel goed kijken naar de waarde van zo’n mix. Je hebt er weinig aan als je buurman om 07.00 uur de deur uitgaat en pas om 19.00 uur weer uit zijn werk komt. Of als er gezinnen komen wonen die hun kinderen niet eens naar een basisschool in Kanaleneiland brengen.”

Andere basisschool

Met alleen ‘samen wonen’ los je de problemen in de wijk niet op, denkt ook sociaal makelaar Assaoui. Samen naar school gaan is volgens hem minstens zo belangrijk. “Er zijn hier drie scholen met vooral Turkse, Marokkaanse en Syrische kinderen. Mensen die hier in de vrije sector wonen of in een koopwoning zitten, brengen hun kinderen ergens anders naar school. Terwijl de basisschool letterlijk de basis is. Daar kom je in contact met kinderen en ouders.”

Zelf deed Assaoui overigens precies hetzelfde. Hij woonde twee jaar in Kanaleneiland, maar verhuisde “in het belang van de kinderen” naar het nabijgelegen Bilthoven. “Ik wilde mijn kinderen naar een gemengde school brengen.” Volgens hem moet de gemeente zich actief bemoeien met het aanmeldingsbeleid van scholen om dat patroon te doorbreken.

En dan is er nog de rol van buurtbewoners zelf. “Als je aan een volwassene vraagt of hij de volgende keer geen papiertjes meer wil achterlaten op de trap van een portiekwoning, dan botst het misschien even”, zegt Assaoui. “Maar de volgende keer ruimt hij wel zijn papiertjes op. Je moet niet bang zijn om de confrontatie aan te gaan. Als iedereen wegkijkt, verandert er niets.”

Bekijk ook;

Onderzoek Aedes: Problemen in achterstandswijken nemen verder toe

NU 03.02.2020 De leefbaarheid in achterstandswijken gaat achteruit. Hierdoor nemen de verschillen tussen goede en slechte wijken snel toe. In deze achterstandswijken wonen ook meer kwetsbare mensen met bijvoorbeeld psychische of financiële problemen of een verstandelijke beperking, blijkt maandag uit een onderzoek van Aedes, de koepel van woningcorporaties.

Wijken met veel corporatiewoningen zijn gemiddeld minder leefbaar dan andere wijken. Er wonen zo’n anderhalf miljoen mensen in wijken met ten minste twee derde corporatiewoningen.

Van deze groep heeft 1,8 procent last van psychiatrische problemen. Dat aandeel is bijna drie keer zo groot als het landelijke gemiddelde.

Ook heeft 24 procent van de inwoners van deze wijken een verstandelijke beperking, terwijl het landelijke gemiddelde op 9 procent ligt.

Investeringen in ‘Vogelaarwijken’ hadden niet het gewenste effect

De groei van het aandeel kwetsbare huurders leidt tot extra problemen, constateert Aedes. De instroom van kwetsbare huurders in deze wijken neemt volgens de koepelorganisatie alleen maar toe.

Het gaat volgens de woningkoepel veelal om wijken die voormalig minister Ella Vogelaar al in 2007 definieerde als moeilijke wijken. Zij introduceerde een plan om de leefbaarheid in deze wijken te vergroten, maar dit initiatief lijkt dus niet het gewenste effect te hebben gehad.

Corporaties en gemeenten maken sinds 2015 prestatieafspraken over de genoemde wijken. Het gaat dan bijvoorbeeld om de betaalbaarheid van de woningen, de leefbaarheid en investeringen in nieuwbouw of verduurzaming.

Lees meer over: Woningbouw Binnenland

Minister wil betere mix van bewoners in achterstandwijken

NOS 03.02.2020 De leefbaarheid in de kwetsbaarste wijken van het land neemt verder af. De bewoners merken dat vooral aan meer overlast en aan groeiende onveiligheid. Minister Van Veldhoven wil daarom woningcorporaties de mogelijkheid bieden om meer mensen met een hoger inkomen toe te laten.

Mensen in kwetsbare wijken hebben drie keer zoveel last van hun directe buren als de gemiddelde Nederlander. En 20 procent van de bewoners is bang dat ze worden lastiggevallen of beroofd. Elders in het land is dat 6 procent.

Dat blijkt uit een vervolgonderzoek in opdracht van Aedes, de koepel van woningcorporaties. Eind 2018 kwam uit de eerste studie al naar voren dat de achterstandswijken aan het terugkeren zijn die toenmalig minister Vogelaar vanaf 2007 probeerde op te knappen.

Kwetsbare huurders

Sindsdien blijken de problemen alleen maar verder toegenomen. De instroom van kwetsbare huurders met een laag inkomen in wijken met veel corporatiewoningen wordt groter, terwijl mensen met een hoger inkomen deze buurten juist verlaten.

“Dat is geen ongeluk, dat is het gevolg van beleid”, zegt Jeroen Frissen, een van de onderzoekers. Hij verwijst onder meer naar het besluit om mensen met psychiatrische problemen of een licht verstandelijke beperking minder in instellingen te laten wonen. In hun huis krijgen ze niet altijd de begeleiding die ze nodig hebben. Ook vluchtelingen met een verblijfsstatus, die een laag inkomen hebben en de taal slecht spreken, komen in deze goedkopere woningen terecht.

Daarnaast hebben de gemeenten veel sociale taken toegeschoven gekregen door achtereenvolgende kabinetten, maar dat moest vaak met fors minder geld. Veel huismeesters en wijkbeheerders verdwijnen en woningcorporaties mogen alleen maar de laagste inkomens huisvesten.

Minister van Veldhoven van Milieu en Wonen wil de woningcorporaties meer mogelijkheden geven om mensen met een hoger inkomen in de achterstandswijken te plaatsen. Op dit momenten kunnen de corporaties 10 procent van de woningen toewijzen aan mensen met een hoger inkomen. Van Veldhoven wil dat percentage verhogen naar 15 procent.

Ze stuurt hierover nog voor de zomer een wetsvoorstel naar de Tweede Kamer. “We willen meer gemixte wijken, want dan krijg je een andere sfeer in zo’n buurt. Dat helpt om de leefbaarheid te verbeteren, maar er zijn nog meer dingen nodig”, zei Van Veldhoven in het NOS Radio 1 Journaal. Ze wil bijvoorbeeld dat er ook extra zorg geboden kan worden aan mensen die dat nodig hebben.

Achterstandswijken

Gevolg is dat het gat met de rest van Nederland groter wordt. In de meeste buurten neemt de welvaart toe, terwijl de achterstandswijken meer een verzamelpunt worden van mensen met allerlei sociale problemen. Onderzoeker Frissen schat dat het gaat om 10 procent van de wijken.

Een van de oplossingen in zijn ogen is dat er meer wordt ingezet op spreiding: ook middenhuur in de zwakste buurten en plaatsing van kwetsbaardere mensen in betere wijken. Op sommige plaatsen van het land zijn daar volgens Frissen het afgelopen jaar hooguit stappen in gezet. Maar dat zijn kleine stappen, ondanks alle aandacht voor het probleem.

Volgens bestuurder Hester van Buren van corporatiekoepel Aedes is het “één voor twaalf” en is het tijd voor een buurtaanpak waarin alle cruciale partijen nauw samenwerken: gemeenten, corporaties en zorg- en welzijnsorganisaties. “Wat daarbij helpt, is de mogelijkheid om gegevens in een vroeg stadium te delen. Dan kan er goed gekeken worden bij welke wijk iemand het beste past.”

Bekijk ook;

In de Utrechtse wijk Overvecht is van alles niet pluis

AD 03.02.2020 Woningcorporaties luiden de noodklok over de verloedering van arme wijken. Overvecht is een van die wijken met honderd-en-een problemen waar vooruitgang taai is. We maken een rondgang door de buurt met twee bewoners. ,,De situatie is nu slechter dan toen we een Vogelaarwijk werden.’’

Punt voor punt kun je de conclusies van het onderzoek van Aedes naar achterstandswijken nalopen, en Els Wegdam en Siddartha Karaya herkennen ze in Overvecht allemaal wel. Meer arme mensen, meer bewoners die extra zorg nodig hebben of kampen met hun gezondheid, toenemende ondermijning, een gevoel van onveiligheid. ,,Je ziet het hier allemaal”, weet Wegdam, die al 36 jaar in Overvecht in Utrecht woont en de wijk zag veranderen.

Lees ook;

Lees meer

Lees meer

We wandelen door allerlei dreven – de Falklanddreef, de Ivoordreef, de Oranjerivierdreef en ga zo maar door – met links en rechts flatgebouwen. Wegdam en Karaya, bestuursleden van de wijkraad in Overvecht, laten graag zien wat er goed gaat in de wijk, maar ook waar het aan schort. ,,Kijk, wat een rommel’’, wijst Karaya naar het grasveld bij een flat aan de overkant van de weg.

Het ligt inderdaad bezaaid met afval. ,,Sommige mensen gooien het gewoon naar beneden.’’ Ook dichterbij is het niet fraai wat we zien. Winkelwagentjes die niet zijn teruggebracht naar de Dirk, afgedankte huisraad, plastic in een heg.

Een flatgebouw verderop is recent opgeknapt. Zo zien we dat de broken window theory geen fabeltje is. Want onder de gerenoveerde woningen is bijna geen rommel te zien, het ziet er eigenlijk prima uit. Wegdam somt alle pluspunten van Overvecht op. ,,De woningen zijn over het algemeen goed van kwaliteit, er is veel groen tussen de flats, er is genoeg winkelaanbod, er gaan veel bussen en we hebben een treinstation. Veel inwoners wonen hier graag, blijkt uit onderzoek.’’

Ik kom vaak laat thuis. Dan zie je op straat geregeld dingen gebeuren die niet helemaal in de haak lijken, aldus Siddartha Karaya, Bestuurslid wijkraad Overvecht.

Onveilig

Toch is er van alles niet pluis. Karaya, die sinds een jaar of vijf in Overvecht woont, wijst tijdens de rondgang op alle auto’s die volgens hem niet passen bij de woning waarvoor ze geparkeerd staan. Inderdaad: voor een wijk waar de ruime meerderheid van het woningbestand uit sociale huur bestaat, kom je in verhouding veel hagelnieuwe Mercedessen, BMW’s en Tesla’s tegen.

,,Je vraagt je af hoe deze mensen hun geld verdienen’’, zegt Karaya. Hij is een van de bewoners die zich op sommige momenten niet helemaal veilig voelen in de wijk. ,,Ik kom vaak laat thuis. Dan zie je op straat geregeld dingen gebeuren die niet helemaal in de haak lijken. Dat geeft me dan toch een minder fijn gevoel. Drugsdealers zijn niet allemaal lieverdjes, je weet nooit wat er kan gebeuren.’’

Nabil B., kroongetuige in het proces tegen Ridouan Taghi, kwam hier vandaan, in de wijk vonden meerdere liquidaties plaats. In september 2018 werd er een jongensbordeel opgerold. Er gebeurt dus van alles. Toch komen we op onze uitgebreide wandeling geen politieagent tegen.

© Erik van ’t Woud

Vogelaarwijk

Wegdam woonde dus al in Overvecht toen die in 2007 samen met 39 andere wijken in het land werd gebombardeerd tot Vogelaarwijk, genoemd naar de toenmalige minister Ella Vogelaar, die vorig jaar overleed. Er ging veel extra geld naar de geselecteerde achterstandswijken. ,,Maar in 2017 legden we een aantal cijfers naast de nulmeting uit 2007. De situatie was slechter geworden’’, zegt Wegdam.

Hoe komt dat toch? De in 2015 aangenomen Woningwet, die onder meer als doel had scheefwonen aan te pakken, heeft de zaak geen goed gedaan, denkt de gepensioneerde juriste. ,,Wie geld heeft, een carrière opbouwt, vertrekt mede daardoor snel uit de wijk.

In hun plaats komen voor een deel mensen uit kwetsbare groepen: statushouders, mensen die hun gevangenisstraf hebben uitgezeten, mensen met een psychischezorgvraag. Precies zoals in het rapport van Aedes beschreven staat. Dan kun je als gemeente wel investeren in het renoveren van gebouwen, maar daarmee los je de problematiek niet op.’’

Verbeterprogramma

De gemeente Utrecht doet in Overvecht haar best om er iets van te maken, zien de twee wijkraadsleden allebei. Sinds een paar jaar gaat er extra geld naar een verbeterprogramma voor de wijk. Al is het resultaat niet altijd zoals gehoopt. ,,Er is een wijkje gebouwd met koopwoningen, maar daar wonen alleen maar jonge, blanke hoogopgeleiden’’, weet Wegdam.

,,Ze doen hun kinderen buiten de wijk op school en mengen zich niet met de lokale bevolking. Ze nestelen zich hier niet. Daar heb je dus niets aan.’’ Karaya: ,,Dat is bijna moderne apartheid’’. Aan de Ivoordreef gaat een grote galerijflat binnenkort tegen de grond en wordt er een nieuwe voor teruggebouwd. Wegdam: ,,Maar daar krijg je naar mijn zin dan weer veel te veel sociale huurwoningen. Je moet een goede mix maken.’’

Wat zou er moeten gebeuren om rijk en arm in Utrecht meer door elkaar heen te laten wonen, leven en recreëren, hoe kun je dat bereiken? Karaya zou graag zien dat de corporaties een deel van hun sociale huurwoningen verkopen, bijvoorbeeld aan de huurders die er al in zitten. ,,Die kunnen dan wooncarrière maken in hun eigen buurt.’’

De situatie in de armste wijken van Nederland verslechtert in hoog tempo. Inwoners worden steeds armer en voelen zich ongezond en onveilig. Woningcorporaties willen daarom dat het kabinet ingrijpt.

Woningcorporaties: ‘Verloedering arme wijken neemt toe, politiek moet ingrijpen’

AD 03.02.2020 De situatie in de armste wijken van Nederland verslechtert in hoog tempo. Inwoners worden steeds armer en voelen zich ongezond en onveilig. Woningcorporaties willen dat het kabinet ingrijpt. ,,De problemen zijn niet enkel met geld op te lossen.”

De leefbaarheid in wijken met veel sociale huurhuizen holt achteruit, blijkt uit nieuw onderzoek in opdracht van Aedes, de branchevereniging van woningcorporaties. Doordat tegenwoordig vooral mensen met lage inkomens in aanmerking komen voor sociale huur, worden armere wijken steeds armer. Wie een hoger inkomen krijgt, gaat juist weg uit zo’n wijk.

Lees ook;

Lees meer

Lees meer

,,De Vogelaarwijken uit 2007 komen terug als wij niet direct de handen ineenslaan’’, zegt Aedes-bestuurslid Hester van Buren. Volgens haar spelen de problemen in het hele land. ,,In bepaalde buurten zien we alleen nog maar instroom van mensen met de laagste inkomens. Daardoor verzwakken deze buurten en neemt de kansenongelijkheid toe.’’

In 2018 behoorde 42 procent van de bewoners van sociale huurwoningen tot de laagste inkomens. Drie jaar eerder was dat nog 39 procent en in 1998 was het 28 procent. Door de groeiende armoede in wijken daalt de leefbaarheid: ruim de helft van de mensen met de laagste inkomens zegt gezondheidsproblemen te hebben.

Als iemand een wietkweke­rij op zolder begint, zegt niemand er meer wat van, aldus Hester van Buren, Bestuurslid Aedes.

Bang

In deze zwakke buurten zegt 20 procent van de inwoners bang te zijn om in de eigen omgeving te worden lastiggevallen of beroofd. Gemiddeld is dat in Nederland 6 procent. ,,Het gevoel van onveiligheid is groot’’, zegt Van Buren. ,,Er ontstaat een voedingsbodem voor ondermijnende criminaliteit. Als iemand een wietkwekerij op zolder begint, zegt niemand er meer wat van. Men vertrouwt de instanties, zoals gemeente en politie, niet langer.’’

Aedes liet de leefbaarheid in arme wijken anderhalf jaar geleden ook al onderzoeken. Toen bleek dat sociale huurhuizen in toenemende mate worden verhuurd aan mensen met psychiatrische problemen, statushouders, alleenstaande ouders en mensen met verstandelijke beperkingen.

© Hollandse Hoogte / Hans van Rhoon

Verergerd

,,De situatie is verergerd’’, zegt Van Buren over de nieuwe meting. ,,Door het kabinetsbeleid moeten wij als corporaties woningen verkopen en ons richten op de laagste inkomens. Het gevolg daarvan is dat wijken weer verloederen.’’

Als voorbeelden noemt zij de Bijlmer en Nieuw-West in Amsterdam, net als de wijk Poelenburg in Zaanstad. ,,Nadat het kabinet in 2007 probleemwijken aanwees, ging het met deze wijken over het algemeen een stuk beter’’, zegt Van Buren. ,,In de Bijlmer is veel gesloopt en herbouwd. Maar de laatste jaren gaat het opnieuw de verkeerde kant op.’’

Voor Amsterdam-Zuidoost, waar de Bijlmer onder valt, kondigde de Amsterdamse burgemeester Halsema vorige week een twintigjarige aanpak aan om het stadsdeel uit het slop te trekken. De Bijlmer wordt geplaagd door een flink aantal geweldsincidenten, zo was er vorig jaar een dodelijke steekpartij en een roofoverval op een cameraploeg. Halsema wil dat de Amsterdamse woningcorporaties, de gemeente, scholen en bedrijven meer gaan samenwerken om te voorkomen dat de wijk verder afglijdt.

We zien nu dat agenten en bakkers te veel verdienen en dus wegtrekken uit wijken met veel sociale huur. Terwijl die mensen juist het cement van de samenle­ving zijn, aldus Hester van Buren, Bestuurslid Aedes

Middeninkomens

Deze week wordt ook zo’n plan gepresenteerd voor de wijk Poelenburg in Zaanstad, bekend van ‘treitervlogger’ Ismail Ilgun. ,,Dat zijn positieve geluiden, maar het is niet genoeg’’, zegt Van Buren. Woningcorporaties willen dat het kabinet het weer mogelijk maakt om in probleemwijken huizen te creëren voor ‘middenhuur’, voor mensen met een middeninkomen. ,,We zien nu dat agenten en bakkers te veel verdienen en dus wegtrekken uit wijken met veel sociale huur. Terwijl die mensen juist het cement van de samenleving zijn.’’

Vorige week werd bekend dat woningcorporaties genoeg geld in kas hebben om nieuwe woningen te bouwen, maar dat er toch veel terughoudendheid is om te investeren. De problemen met de achterstandswijken zijn niet enkel met geld op te lossen, benadrukt Aedes. Daarvoor moeten ook regels worden veranderd en beter worden samengewerkt.

Ook doet de branchevereniging van corporaties een oproep om de zorg voor mensen met psychische problemen te verbeteren. Deze patiënten krijgen steeds vaker zorg aan huis. ,,Vroeger had je twee kwetsbare mensen op een galerijflat. Daar konden ook de buren nog een oogje in het zeil houden. Nu zien we dat de héle galerij in de schulden zit, geen werk heeft of in psychische nood zit. Dat is een slechte zaak.’’

De Utrechtse wijk Overvecht is een van de wijken waar vooruitgang taai is. Lees hier onze reportage. 

Woningcorporaties slaan alarm: ‘Kwetsbare wijken gaan hard achteruit’

RTL 03.02.2020 De leefbaarheid in buurten met veel corporatiewoningen gaat harder achteruit dan verwacht, blijkt uit onderzoek van woningcorporaties. Buurtbewoners voelen zich onveilig, de overlast is groter en de oplossingen daarmee ingewikkelder.

“Als we nu niet ingrijpen, staan veel buurten op het punt om achterstandswijken te worden”, zegt Aedes-bestuurslid Hester van Buren. Aedes, de vereniging van woningcorporaties, herhaalde het onderzoek dat ze in 2016 deden naar de leefbaarheid in wijken.

Woningcorporaties roepen op tot een verbeterde wijkaanpak.

Buurten zwakker geworden

Uit het onderzoek blijkt dat buurten die al zwak waren, de laatste jaren nog zwakker zijn geworden. “Het is nog erger geworden omdat meer kwetsbare mensen uit de maatschappelijke opvang een zelfstandige woning zoeken en mensen die iets meer verdienen zo snel mogelijk uit armere buurten vertrekken.”

Steeds meer mensen met uiteenlopende sociale problemen wonen samen in dezelfde wijk. Dit zijn bewoners met een grote afstand tot de arbeidsmarkt, mensen met een licht verstandelijke beperking en met psychiatrische problemen.

Lees ook:

‘Leefbaarheid in gevaar in buurten met veel goedkope huurhuizen’

Die middeninkomens willen de woningcorporaties graag houden, maar dat is lastig. “Sinds de nieuwe woningwet mogen we alleen nog maar de laagste inkomens huisvesten, geen middeninkomens. Gemengde wijken zijn sterke buurten, maar omdat de mensen die een beetje meer geld gaan verdienen, meteen vertrekken, blijven de kwetsbare groepen over.”

Armoede en overlast

Uit het onderzoek blijkt dat veel huurders in de sociale huursector moeite hebben met zelfredzaamheid. Er is ook meer armoede, wat zijn weerslag heeft op het onderwijs. Scholen in wijken waar mensen beneden de armoedegrens leven, kennen relatief meer schoolverlaters. Ook is de overlast en gevoel van onveiligheid in deze buurten verder toegenomen.

Lees ook:

In 2004 dachten we dat er nu getto’s in Nederland zouden zijn

‘Handen ineenslaan’

Maar wat is de oplossing voor deze problemen? “De handen ineenslaan”, zegt Van Buren stellig. “De gemeenten moeten het voortouw nemen. Pleisters plakken heeft geen zin meer. Er moet een integrale aanpak komen. Zoals investeren in onderwijs en werk en middeninkomens moeten niet de buurt uitgejaagd worden.”

Corporaties roepen de overheid ook op de markttoets af te schaffen zodat ze ook woningen voor mensen met middeninkomens kunnen bouwen en wijken waar nu te veel sociale huurwoningen staan. Ook willen ze samen met de gemeenten meer sturen op spreiding van kwetsbare mensen in verschillende buurten. Daarnaast moeten kwetsbare mensen volgens Van Buren betere zorg en begeleiding krijgen. “Dat ontbreekt nu vaak.”

Amber ontvluchtte Rotterdamse probleemwijk: ‘Met gierende banden weg’

Bekijk deze video op RTL XL

Afval dumpen op straat, scheldpartijen en drugshandel voor de deur, voor Amber was het dagelijkse kost.

‘Gettowijken in Nederland? Dat slaat nergens op’

16 jaar geleden vroeg het Sociaal en Cultureel Planbureau aan Nederlanders voorspellingen te doen voor het jaar 2020. In 2004 voorspelden veel Nederlanders dat er gettowijken zouden zijn. Die voorspelling is niet uitgekomen. “Voor 0 procent”, zegt sociaal geograaf Gideon Bolt zelfs.

“Een getto is een gebied waar één groep domineert, dat hebben wij niet in Nederland. De gekleurde wijken die wij hebben zijn heel erg divers. En dat zijn geen no-goareas geworden waar mensen bang voor zijn.”

Lees ook:

Kind in arme wijk bij geboorte al ongezonder

RTL Nieuws; Woningcorporaties  Nederland

Problemen in kwetsbare wijken nemen toe

Telegraaf 03.02.2020 De problemen in kwetsbare wijken in Nederland nemen toe. Mensen voelen zich onveiliger en de overlast wordt groter. Veel buurten staan op het punt te veranderen in probleemgebieden als nu niet wordt ingegrepen.

Dat staat in het onderzoek Veerkracht in corporatiebezit, dat is uitgevoerd in opdracht van de koepelorganisatie voor woningcorporaties Aedes. Steeds meer mensen met uiteenlopende sociale problemen wonen in dezelfde wijk. Daarbij gaat het onder meer om bewoners met een grote afstand tot de arbeidsmarkt, mensen met een lichte verstandelijke beperking of met psychiatrische problemen.

Volgens de studie blijft de instroom van mensen met een laag inkomen in wijken met corporatiewoningen groeien. Daar komt bij dat huurders met een hoger inkomen steeds vaker de wijken verlaten.

„Het is nu tijd voor gezamenlijke actie om een tweedeling in wijken te voorkomen”, aldus Aedes-bestuurslid Hester van Buren. De corporaties roepen de overheid onder meer op de markttoets af te schaffen, zodat woningbouwverenigingen ook huizen met een middenhuur kunnen bouwen in wijken waar nu te veel sociale huurwoningen staan. Ook pleiten de corporaties voor goede zorg en begeleiding van kwetsbare huurders.

BEKIJK MEER VAN; armoede sociale diensten huisvesting en stedenbouw mensheid Den Haag Nederland

Onderzoek Aedes: Problemen in achterstandswijken nemen verder toe

MSN 03.02.2020 De leefbaarheid in achterstandswijken neemt steeds verder af. Hierdoor nemen de verschillen tussen goede en slechte wijken snel toe. In deze achterstandswijken wonen ook meer kwetsbare mensen met bijvoorbeeld psychische of financiële problemen of een verstandelijke beperking.

Dat blijkt uit een onderzoek van Aedes, de koepel van woningcorporaties.

In buurten met veel corporatiewoningen is de leefbaarheid gemiddeld lager dan in andere buurten. Er wonen zo’n anderhalf miljoen mensen in buurten met tenminste twee derde corporatiewoningen.

Van deze groep heeft 1,8 procent last van psychiatrische problemen, bijna drie keer zoveel als het landelijke gemiddelde. Ook heeft 24 procent van de inwoners van deze wijken een verstandelijke beperking, terwijl het landelijke gemiddelde op 9 procent ligt.

Investeringen in ‘Vogelaarwijken’ heeft nauwelijks effect gesorteerd

De groei van het aandeel kwetsbare huurders draagt bij aan de leefbaarheidsproblemen, constateert Aedes. Het gaat volgens de woningkoepel veelal om wijken die voormalig minister Ella Vogelaar al in 2007 definieerde als moeilijke wijken. Zij lanceerde een plan om de leefbaarheid in deze wijken te vergroten, maar dit initiatief lijkt dus geen effect te hebben gehad.

Een probleem is ook dat de instroom van kwetsbare huurders in deze wijken alleen maar toeneemt. Corporaties en gemeenten maken sinds 2015 prestatieafspraken over deze wijken. Het gaat dan bijvoorbeeld om de betaalbaarheid van de woningen, de leefbaarheid in de buurten of investeringen in nieuwbouw of verduurzaming.

februari 3, 2020 Posted by | Vogelaarswijken, Vogelaarwijk | | 2 reacties