Het demissionair Klimaatkabinet Rutte IV verder op weg in het jaar 2023 !!! – deel 35 – Somber klimaatscenario KNMI !!

NOS

Nieuwe KNMI-scenario’s: grote gevolgen in Nederland door veranderend klimaat

Nederlandse zomers zullen droger worden en de winters natter, als gevolg van de wereldwijde opwarming door de uitstoot van fossiele brandstoffen. Dat blijkt uit de nieuwste KNMI’23-klimaatscenario’s. De vorige scenario’s dateren uit 2014. Met de nieuwe wordt de kennis uit het meest recente rapport van het VN-klimaatpanel IPCC vertaald naar de situatie in Nederland. De gevolgen zijn volgens het KNMI groot voor Nederland, zelfs in het meest optimistische scenario.

Het KNMI maakte vier verschillende toekomstpaden, die duidelijk maken hoe het Nederlandse klimaat in de toekomst verder verandert, afhankelijk van de mate waarin de mensheid broeikasgassen blijft uitstoten. In alle scenario’s stijgen de temperatuur en de zeespiegel, worden de zomers droger en de winters natter en ontstaan er zwaardere buien. In de hoge-uitstoot-scenario’s zijn de gevolgen veel groter dan wanneer de uitstoot snel omlaaggaat.

In de zomer is de opwarming het grootst. Dat komt mede doordat de bodem uitdroogt, en doordat er vaker oostenwind zal zijn, die warme, droge lucht aanvoert. Het aantal zomerse dagen, met 25 graden of meer, stijgt flink. Nu is dat aantal in De Bilt 28 per jaar, en dat neemt toe tot veertig zomerse dagen per jaar in de lage-uitstoot-scenario’s. Bij een hoge uitstoot worden het er naar verwachting 49 in het jaar 2050 en 89 in 2100; een ruime verdriedubbeling dus aan het eind van deze eeuw.

40 graden

Voor elk klimaatscenario is naar een groot aantal aspecten gekeken, in de jaren 2050, 2100 en 2150. Het gaat bijvoorbeeld om (extremen in) neerslag en temperatuur, zonnestraling, verdamping, droogte en wind en zeespiegelstijging. “De opwarming van Nederland is het grootst op de warmste zomerdagen en de koudste winterdagen”, stelt het rapport. In de toekomst zullen hittegolven vaker voorkomen, en langer duren. Als de uitstoot hoog blijft, zal de thermometer vaker 40 graden aangeven.

Werd die 40 graden in 2019 in Nederland voor het eerst aangetikt, in de hoge-uitstoot-scenario’s zal de 40 graden geregeld en gedurende meerdere dagen bereikt worden. Als anderzijds de uitstoot fors daalt, zoals afgesproken in het Klimaatakkoord van Parijs, dan zullen de gevolgen veel minder groot zijn. Het KNMI benadrukt dat dit nog altijd mogelijk is.

De nieuwe scenario’s zijn vooral gebaseerd op de hoeveelheid uitstoot van broeikasgassen, veroorzaakt door het verbranden van fossiele brandstoffen. De vier toekomstpaden “geven als het ware de hoekpunten waarbinnen het Nederlandse klimaat waarschijnlijk zal veranderen”, aldus het KNMI. Met de scenario’s kunnen overheden, organisaties, bedrijven en burgers zich voorbereiden op het toekomstige klimaat.

Op koude winterdagen komt de lucht doorgaans uit Noord-Europa, waar de wintertemperatuur flink stijgt. Dit betekent dat het aantal ijsdagen met vorst overdag hier afneemt: in de hoge-uitstoot-scenario’s van gemiddeld zes in De Bilt nu tot drie in 2050 en tot minder dan één in 2100. In de lage scenario’s zullen er dan nog ongeveer vier ijsdagen per jaar voorkomen.

Zeespiegelstijging

Ook de zeespiegelstijging voor de Nederlandse kust zal verder toenemen. Al eerder bleek dat daarin de afgelopen jaren een versnelling zichtbaar is: van 1,8 millimeter per jaar in de periode 1890-1993 tot 2,9 millimeter per jaar in de periode 1993-2021. Aan het eind van deze eeuw zal die stijging in het lage-uitstoot-scenario 26 tot 73 centimeter bedragen, tegenover 59 tot 124 centimeter in het hoge scenario.

Alléén als de ijskap van Antarctica al vóór 2100 instabiel wordt, aldus het KNMI, kan de bovengrens van zeespiegelstijging rond 2100 oplopen tot 2,5 meter. Maar die kans is heel klein. De wereld is immers al flink bezig met klimaatbeleid. Tegelijk zijn er nog veel onzekerheden. Zo wordt de extra impact van dooiende permafrost, die leidt tot meer broeikasgassen in de atmosfeer, nog niet volledig meegenomen in de klimaatmodellen.

Overigens gaat de zeespiegelstijging nog een tijd door, ook als de uitstoot nu direct zou stoppen. Dat komt doordat ijskappen traag reageren op het veranderende klimaat. Daardoor zullen ze verder smelten, ook als er geen verdere temperatuurstijging is.

Orkanen

Voor het eerst heeft het KNMI ook klimaatscenario’s gemaakt voor de eilanden Bonaire, Sint-Eustatius en Saba. Dit zijn drie gemeenten van Nederland in het Caribisch gebied. Het wordt er heter en droger. Bovendien worden voor Sint-Eustatius en Saba vaker zwaardere orkanen verwacht, terwijl de kans daarop op Bonaire gelijk blijft.

‘Komende jaren al besluiten nodig om te anticiperen op toekomstig klimaat’

Groenere steden tegen extreme hitte. Hogere dijken om miljardenschade door overstromingen te voorkomen. Al in de komende jaren zijn aanvullende besluiten nodig om Nederland beter voor te bereiden op klimaatverandering, later deze eeuw.

Dat blijkt uit verschillende reacties op de nieuwste klimaatscenario’s van het KNMI. Volgens zowel demissionair minister Mark Harbers (Infrastructuur en Waterstaat) als de Unie van Waterschappen geven de nieuwe scenario’s daar alle aanleiding toe.

“Om toekomstige schade en ellende te voorkomen, pleiten we ervoor om zowel voor waterbeheer als voor ruimtelijke keuzes, voor bijvoorbeeld woningbouw, uit te gaan van de bovenkant van de klimaatscenario’s, en 2100 als zichtjaar aan te houden”, stelt de Unie van Waterschappen. Ook al is nog niet duidelijk hoe snel het klimaat verandert, toch bepleit de Unie nu te kiezen “voor een robuuste aanpak en opties open te houden voor toekomstige maatregelen”.

Minister Harbers zegt dat veel dijken nu al versterkt worden met oog op de situatie in 2050. Volgens hem moet er ook verder vooruitgekeken worden. “Want als het om water en klimaat gaat, is 2050 eigenlijk morgen. Dus we hebben nu al informatie in handen om te kijken wat we voor de tweede helft van deze eeuw moeten voorbereiden en voor de periode daarna.” Hij erkent dat dit veel geld gaat kosten. “Maar niks doen, kost nog veel meer.”

Waterveiligheid

Harbers legt uit dat zonder maatregelen de schade van overstromingen en wateroverlast tot 2050 kan oplopen tot 170 miljard euro. “En voor minder dan dat bedrag kunnen we die schade voorkomen, als we wel aan de slag gaan”, zegt hij. Nederland zal zich moeten realiseren dat waterveiligheid “wel wat gaat kosten”.

In de vier klimaatscenario’s die het KNMI vandaag presenteerde, zitten grote verschillen op gebieden als het aantal zomerse en winterse dagen en ook op het gebied van regenval en zeespiegelstijging.

De scenario’s lopen zover uiteen, omdat op dit moment nog niet te zeggen is in hoeverre de mensheid erin slaagt om de uitstoot van broeikasgassen snel naar beneden te brengen. Ook kan het KNMI niet zeggen hoe groot de kans is dat het meevalt, zegt hoofddirecteur Maarten van Aalst van het KNMI. “Er is geen waarschijnlijkheid in de verschillende scenario’s. We moeten met de hele range rekening houden.”

Wel heeft Nederland een keuze in wat het doet aan het verlagen van de eigen uitstoot, zegt hij. “We kunnen daar in ieder geval als Nederland heel erg ons best voor doen. En daar moeten we ook Europa in meenemen en uiteindelijk de rest van de wereld. De nieuwe scenario’s laten natuurlijk vooral zien dat het de moeite waard is om te zorgen dat we in de lage uitstootscenario’s terecht komen.”

Groener en koeler

Vooral in de hoge uitstootscenario’s komt er meer extreme hitte voor in Nederland. We hebben voor het eerst 40 graden gezien in 2019, zegt Van Aalst: “In het hoogste scenario zou dat eind deze eeuw bijna elke zomer kunnen voorkomen”. Dit leidt tot een hogere sterfte. Daarom zouden vooral steden zich moeten aanpassen, zegt de KNMI-directeur. “Een groenere stad is een koelere stad.”

Op dit moment worden er al nieuwe woonwijken gebouwd, die rekening houden met meer hitte en zwaardere regenval. Bijvoorbeeld in deze nieuwbouwwijk in Dordrecht:

De Amstelwijk is groen en beter voorbereid op het klimaat van de toekomst

Volgens milieuorganisaties en andere ngo’s bevestigen de nieuwe scenario’s dat het tijd is voor actie. De zogenoemde Klimaatcrisis Coalitie, een samenwerkingsverband van onder meer Oxfam Novib, de FNV, Extinction Rebellion en Milieudefensie, stelt: “Keer op keer komen we tot dezelfde conclusie: de klimaatcrisis is in volle gang, met weersextremen die zorgen voor ongelijkheid op vele vlakken.” Daarom organiseert de Coalitie een Mars voor Klimaat & Rechtvaardigheid op 12 november 2023 in Amsterdam.

Ook Vogelbescherming Nederland reageert “gealarmeerd” op de nieuwste scenario’s, want voor veel vogelsoorten is dit slecht nieuws. Sommige vogelsoorten zullen definitief uit Nederland verdwijnen, zegt de Vogelbescherming, zoals de zwarte specht, kanoet en de fitis.

Andere soorten komen er juist bij, zoals de kleine zilverreiger, bijeneter en de cetti’s zanger. De organisatie benadrukt dat de natuur “onze belangrijkste bondgenoot is” bij het tegengaan van klimaatverandering. “Het houdt water vast, het verkoelt, het legt CO2 vast en het beschermt ons.”

Meer: KNMI – KNMI’23-klimaatscenario’s

Meer: knmi klimaatscenario’s – Search (bing.com)

Meer: knmi klimaat – Search (bing.com)

Meer: rapport IPCC klimaat – Search (bing.com)

Zie ook: Klimaatverandering

meer: Collectie Stikstofcrisis

Meer: Klimaatconferentie Sharm-el-Sheikh | VRT NWS: nieuws

Meer: Klimaattop | NOS

Meer: Stikstofaanpak | AD.nl

Meer: Boerenacties | AD.nl.

Meer: Klimaat – Vrij Nederland (vn.nl)

Meer: Milieu & Klimaat | VRT NWS: nieuws

Meer: Klimaat | NOS

Meer: Klimaat  NOS

Meer: Klimaat RTL

Meer: Klimaat NU

Meer: Klimaat Telegraaf

Meer: klimaat | AD.nl

Lees: Voorspellen van CO2-uitstoot wordt koffiedik kijken door crisis na crisis NU

Lees: Dit moet je weten voordat je leest over het nieuwste klimaatrapport NU

Lees: In veertig bulletpoints: wat er in het IPCC-rapport van 2021/2022 staat NU

Lees: Stikstof: geduld oppositie raakt op, dit besloot het kabinet tot nu toe NU

nog meer:

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte IV verder op weg in het jaar 2023 !!! – deel 34 – versnelling nieuwe klimaatbeleid !!

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2023 !!! – deel 33 – het nieuwe klimaatpakket !!

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2023 !!! – deel 32 – rapport 2023 VN Klimaatpanel IPCC en meer !!

Zie ook: Klimaatdemonstratie 11.03.2023 in het Haagse Zuiderpark en meer !!!! – terugblik

Zie ook: Klimaatdemonstratie 11.03.2023 in het Haagse Zuiderpark en meer !!!!

Zie ook: Klimaatmars 06.11.2021 in Amsterdam – terugblik

Zie ook: Klimaatmars 10.03.2019 van de Dam naar Museumplein Amsterdam – terugblik

Zie ook: Klimaatdemonstratie 07.02.2019 op het Malieveld – terugblik

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2023 !!! – deel 31 – aanscherping mestregels

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2023 !!! – deel 30 – op naar de volgende internationale klimaatconferentie COP28.

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2023 !!! – deel 29 – Stikstofplannen kabinet – vervolg

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2022 !!! – deel 28 – Stikstofplannen kabinet

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2022 !!! – deel 27 – Slotakkoord klimaattop Egypte

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2022 !!! – deel 26

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2022 !!! – deel 25

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2022 !!! – deel 24

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2022 !!! – deel 23

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV op weg in het jaar 2022 !!! – deel 22

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV op weg in het jaar 2022 !!! – deel 21

Zie ook: Klimaatspanningen niet alleen in de Tweede kamer opgelopen

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV op weg in het jaar 2022 !!! – deel 20

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV op weg in het jaar 2022 !!! – deel 19

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 18

Zie ook Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 17

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 16

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 15

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 14

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 13

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV in het jaar 2022 !!! – deel 12c – nasleep Shell – hoger beroep

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 12b – nasleep Shell

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 12 a – Shell

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 11

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 10

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 9

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2021 ??? – deel 8

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2021 ??? – deel 7

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2021 ??? – deel 6

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 5

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 4

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 3

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 2

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 1

Zie ook: 2019 – Het jaar van de waarheid voor kabinet Rutte 3

nog veel meer:

Lees: Meeste Nederlanders zien heil in meer belasting op vervuilend gedrag NU 25.10.2023

Lees: Mogelijk toch gezondheidsonderzoek bij Chemours, staatssecretaris kijkt ook naar vervuiling van rivieren AD 25.10.2023

Lees: Kabinet wil onderzoek naar gezondheidseffecten Chemours  NOS 25.10.2023

Lees: Kabinet vraagt RIVM om onderzoek effecten Chemours op gezondheid Telegraaf 25.10.2023

Lees: ‘Bedrijfskosten stijgen door grensbelasting CO2 op materialen’ (businessinsider.nl) 25.10.2023

Lees: Nieuwe topman van Shell laat ziet dat hij duurzame ambitie weinig serieus neemt: 15% van de banen weg bij tak voor duurzame energie MSN 25.10.2023

Lees: Ontslagen bij duurzame energiedivisie van Shell NOS 25.10.2023

Lees: Shell schrapt 15% van banen bij tak voor duurzame energie (businessinsider.nl) 25.10.2023

Lees: Durfinvesteerders worden warm van groene fintechs (businessinsider.nl) 25.10.2023

Lees: Primark op vingers getikt om duurzaamheidsclaims op posters NOS 24.10.2023

Lees: Er gaat honderd keer zoveel geld naar ontbossing als naar herstel (trouw.nl) 24.10.2023

Lees: WWF: ontbossing neemt nog toe, ondanks beloftes wereldleiders – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 24.10.2023

Lees: ‘Ontbossing wereldwijd toegenomen, ondanks beloftes van wereldleiders’ NOS 24.10.2023

Lees: WWF: ontbossing neemt nog steeds toe, ondanks beloftes wereldleiders AD 24.10.2023

Lees: Wat we ook voor het klimaat doen, een flink deel van Antarctica zal smelten (trouw.nl) 24.10.2023

Lees: Het is onvermijdelijk: zelfs als CO2-uitstoot nu naar nul gaat, smelt ijs op Antarctica en stijgt zeespiegel – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 24.10.2023

Lees: Onderzoek: Antarctische ijskap blijft ook bij streng klimaatbeleid smelten NOS 24.10.2023

Lees: Onderzoek: ook bij streng klimaatbeleid blijft ijskap smelten MSN 24.10.2023

Lees: Vroeger kon je het hele jaar skiën op gletsjer Alpe d’Huez, nu nog grootte van een tuintje – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 24.10.2023

Lees: IEA verwacht piekvraag olie, gas en kolen in 2030 – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 24.10.2023

Lees: Vraag naar olie, gas en kolen piekt pas in 2030, volgens IEA (businessinsider.nl) 24.10.2023

Lees: EU-klimaatman Hoekstra: landbouw moet sneller minderen met CO2 MSN 24.10.2023

Lees: Onderzoekers: ‘Vraag naar fossiele brandstoffen veel te hoog om klimaatdoelen te halen’  MSN 24.10.2023

Lees: Wetenschappers zijn klaar met ‘aarzelend’ klimaatbeleid en komen met oplossingen (trouw.nl) 24.10.2023

Lees: Minister vraagt ‘second opinion’ bij verduurzamingsplan Tata MSN 23.10.2023

Lees: Het is onvermijdelijk: zelfs als CO2-uitstoot nu naar nul gaat, smelt ijs op Antarctica en stijgt zeespiegel  MSN 23.10.2023

Lees: Het is onvermijdelijk: zelfs als CO2-uitstoot nu naar nul gaat, smelt ijs op Antarctica en stijgt zeespiegel – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 23.10.2023

Lees: 131 bedrijven vragen om klimaatactie: oprechte betrokkenheid of ‘lobbywashing’? (trouw.nl) 23.10.2023

Lees: Wetenschappers: ‘Aanpak klimaatbeleid te aarzelend en weinig effectief’ NOS 23.10.2023

Lees: Klimaatwetenschappers willen ingrijpende maatregelen van kabinet Telegraaf 23.10.2023

Lees: Wetenschappers zijn klaar met ‘aarzelend’ klimaatbeleid en komen met oplossingen (trouw.nl) 23.10.2023

Lees: Het ongemakkelijke geheim van klimaatsucces: voorspoed, en wereldvrede NU 22.10.2023

Lees: Koelgassen die de aarde minder opwarmen vervangen HFK’s MSN 22.20.2023

Lees: Donkere wolken boven Klimaatschadefonds, overleg tussen zuidelijke en rijke landen mislukt AD 21.10.2023

Lees: Grote spinkrabben vestigen zich voor het eerst in Nederland NU 20.10.2023

Lees: Niet schrikken: grote spinkrab gespot in Oosterschelde RTL 20.10.2023

Lees: Deze plant eet stikstof, is dit de oplossing voor Nederland? – Omroep West 20.10.2023

Lees: Milieugroep Urgenda stomverbaasd over inzetten lelieteelt voor schoner water NU 20.10.2023

Lees: Stikstofvreter Mammoetgras is wonderplant – Omroep West 20.10.2023

Lees: Nederland kan Zuid-Afrika goed gebruiken bij ambitieuze plannen met waterstof (trouw.nl) 20.10.2023

Lees: NSC: weg met stikstofwet en uitkoopregeling, veestapel moet kleiner RTL 19.10.2023

Lees: Omtzigts NSC wil stikstofbeleid ‘over de kop gooien’ en minder vee MSN 19.10.2023

Lees: Omtzigts NSC wil stikstofbeleid ‘over de kop gooien’ en minder vee – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 19.10.2023

Lees: We hebben zoveel raketten de ruimte ingeschoten dat de atmosfeer van de aarde serieus vervuild raakt, blijkt uit een nieuwe studie MSN 19.10.2023

Lees: Atmosfeer van de aarde raakt vervuild door raketten en satellieten (businessinsider.nl) 19.10.2023

Lees: Chemours-top riskeert celstraf en andere antwoorden over OM-onderzoek NU 19.10.2023

Lees: ‘Mensen in maatpak’ in het verdachtenbankje: wanneer is een leidinggevende schuldig?  AD 19.10.2023

Lees: Advocaat Ficq blij met onderzoek OM naar Chemours: ‘Onverschillige vervuilers die ziekte op de koop toe nemen’  AD 19.10.2023

Lees: Omwonenden Chemours blij met onderzoek van OM: ‘Enige juiste om te doen’ NOS 19.10.2023

Lees: Omwonende en IC-arts Gommers verheugd om onderzoek naar Chemours – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 19.10.2023

Lees: Chemours aangepakt: ‘Ze hebben ons bedrogen!’ | Video Telegraaf 19.10.2023

Lees: OM begint strafrechtelijk onderzoek tegen chemiebedrijf Chemours na aangiftes Telegraaf 19.10.2023

Lees: Chemiebedrijf Chemours wordt strafrechtelijk onderzocht vanwege vervuiling NU 19.10.2023

Lees: OM begint strafrechtelijk onderzoek naar Chemours na aangifte bewoners NOS 19.10.2023

Lees: OM start strafrechtelijk onderzoek naar chemiebedrijf Chemours RTL 19.10.2023

Lees: OM begint strafrechtelijk onderzoek tegen Chemours wegens moedwillige vergifting – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 19.10.2023

Lees: KNMI: Opwarming vooral door minder dagen met normale temperaturen MSN 18.10.2023

Lees: We zagen de zon in 2023 al vaker dan gemiddeld in een heel jaar NU 18.10.2023

Lees: Nu al meer zon dan normaal in een heel jaar MSN 18.10.2023

Lees: 2023 extreem zonnig: nu al meer zon dan normaal in een heel jaar MSN 18.10.2023

Lees: 2023 extreem zonnig: nu al meer zon dan normaal in een heel jaar – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 18.10.2023

Lees: Wordt groene droom uit Nederland milieuramp voor Afrika? | RTL Nieuws 18.10.2023

Lees: Bomen slaan veel minder koolstof op door droogte MSN 18.10.2023

Lees: Eerste CO2-opslagproject van Nederland definitief van start NU 18.10.2023

Lees: Bouw van groot CO2-opslagproject in Rotterdam volgend jaar van start NOS 18.10.2023

Lees: Bezorgde boswachters richting politiek: ‘Bescherm de Nederlandse natuur beter’ AD 17.10.2023

Lees: Honderden boswachters willen direct actie voor natuur – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 17.10.2023

Lees: Honderden boswachters willen direct actie voor natuur MSN 17.10.2023

Lees: Gesteggel over wie opdraait voor klimaatschade: lapt China – als grootste uitstoter – eindelijk ook? AD 17.10.2023

Lees: Greta Thunberg vervolgd in VK om klimaatprotest Telegraaf 17.10.2023

Lees: Greta Thunberg vervolgd in VK om klimaatprotest MSN 18.10.2023

Lees: Greta Thunberg opgepakt bij klimaatprotest in Londen (msn.com) MSN 17.10.2023

Lees: EU komt in oliestaat met afgezwakte oproep tot einde fossiele energie NU 16.10.2023

Lees: Hoekstra: stop met fossiele brandstof, anders kookt planeet over | RTL Nieuws 16.10.2023

Lees: Nederland en Denemarken werken samen aan transport en opslag van CO2 | Nieuwsbericht | Rijksoverheid.nl 16.10.2023

Lees: In dit tempo van smeltend ijs verandert ons land in water AD 14.10.2023

Lees: Demonstratie tegen Limburgs vliegveld om herrie en vervuiling MSN 14.10.2023

Lees: ‘Kijk bij afbouwen fossiele subsidies vooral naar wat energietransitie helpt’ NOS 12.10.2023

Lees: Planbureaus: Niet álle fossiele subsidies hoeven worden afgeschaft NU 12.10.2023

Lees: Driekwart melkveehouders enthousiast over kruidige weilanden: ‘Het werkt, maar het is wel wennen’ AD 12.10.2023

Lees: Rekenkamer: meer actie achter de dijk nodig tegen overstromingen MSN 12.10.2023

Lees: Jetten: langer openblijven kerncentrale wordt grondig getoetst NOS 12.10.2023

Lees: Kabinet te sloom met plannen rondom kerncentrale Borssele Telegraaf 12.10.2023

Lees: Kamer wil uitzondering voor busje van bakker en bloemist in zero-emissiezone RTL 12.10.2023

Lees: Ministers van Financiën doen gezamenlijke klimaatbelofte MSN 11.10.2023

Lees: Greta Thunberg krijgt opnieuw boete voor verzet bij arrestatie MSN 11.10.2023

Lees: Fossiele subsidie uit verdomhoekje Telegraaf 11.10.2023

Lees: Extinction Rebellion viert onderzoek naar fossiele subsidies als overwinning, is dat terecht? RTL 11.10.2023

Lees: Honderden klimaatactivisten blokkeren hoofdkantoor Rabobank Telegraaf 11.10.2023

Lees: Rabobank-medewerkers kunnen pand Utrecht niet in door klimaatblokkade NU 11.10.2023

Lees: Nieuwe missie activist Vollenbroek: watervervuiling door bedrijven RTL 11.10.2023

Lees: Twee elften gevangen in de Waal: hoop op terugkeer van de verdwenen vissoort NU 11.10.2023

Lees: De elft, een haringachtige vis, lijkt terug in Nederland NOS 11.10.2023

Lees: Dit jaar nog geen polder-risotto, experiment gaat verder NOS 11.10.2023

Lees: RCC: reclames Shell over CO2-compensatie mogelijk misleidend MSN 11.10.2023

Lees: Kamer wil omstreden natuurvergunning Schiphol alsnog behandelen RTL 11.10.2023

Lees: Kamer wil omstreden natuurvergunning Schiphol alsnog behandelen MSN 11.10.2023

Lees: Duitse Lina ketende zich vast aan put bij A12-blokkade: ‘Radicaal? Radicaal is wat er in de wereld gebeurt’ AD 10.10.2023

Lees: Extinction Rebellion zal roepen dat protesterende Prittstiften de Tweede Kamer op de knieën hebben gekregen AD 10.10.2023

Lees: Juichende activisten Extinction Rebellion op publieke tribune Tweede Kamer RTL 10.10.2023

Lees: Extinction Rebellion demonstreert voorlopig niet op A12: ‘We evalueren rond Kerst’ NU 10.10.2023

Lees: A12-blokkades voorlopig van de baan, Kamer wil onderzoek naar snel afbouwen ‘fossiele subsidies’ AD 10.10.2023

Lees: Extinction Rebellion stopt met blokkades op Utrechtsebaan – Den Haag FM 10.10.2023

Lees: XR stopt acties A12, Kamermeerderheid voor motie afbouwen fossiele subsidie NOS 10.10.2023

Lees: Extinction Rebellion stopt met blokkades A12 na steun Tweede Kamer voor motie – Omroep West 10.10.2023

Lees: XR stopt voorlopig met A12-blokkades vanwege steun voor motie MSN 10.10.2023

Lees: Blokkades A12 voorlopig van de baan: Kamer steunt motie naar onderzoek afbouwen fossiele subsidies RTL 10.10.2023

Lees: Blokkades A12 voorlopig van de baan: Kamer steunt motie naar onderzoek afbouwen fossiele subsidies MSN 10.10.2023

Lees: VVD en CDA helpen Extinction Rebellion-motie aan meerderheid Telegraaf 10.10.2023

Lees: Tweede Kamer steunt motie onderzoek afbouwen fossiele subsidies MSN 10.10.2023

Lees: Stoppen met subsidie op fossiele brandstof is heel onverstandig, zeggen economen – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 10.10.2023

Lees: Slimme ramen kunnen spelen met hoeveelheid zonnewarmte in huis: ‘Unieke groene vinding’ AD 10.10.2023

Lees: Dit zijn dé Innovaties voor klimaatbestendige steden MSN 10.10.2023

Lees: Stoppen met subsidie op fossiele brandstof is heel onverstandig, zeggen economen MSN 10.10.2023

Lees: Delfland maakt samen met vijf aannemers van smerige bagger weer nieuwe bouwmaterialen AD 10.10.2023

Lees: Bodemdaling staat niet hoog op de politieke agenda, maar ondertussen zakken we verder de grond in – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 10.10.2023

Lees: Bodemdaling staat niet hoog op de politieke agenda, maar ondertussen zakken we verder de grond in MSN 10.10.2023

Lees: We zakken weg in de grond, kiezers mogen hopen dat iemand het probleem serieus blijft nemen AD 10.10.2023

Lees: Ombudsman: álle Nederlanders meenemen in warmtetransitie MSN 10.10.2023

Lees: Duizenden mensen ontheemd door zware regenval in Myanmar MSN 10.10.2023

Lees: Geluid klinkt onder water harder door klimaatverandering NU 10.10.2023

Lees: Grizzly en ijsbeer kweken door klimaatverandering MSN 10.10.2023

Lees: Studie: sterke invloed klimaatverandering op hitte Zuid-Amerika MSN 10.10.2023

Lees: KNMI voorspelt: droge zomers, natte winters LI 09.10.2023

Lees: KNMI-directeur: ‘We zitten midden in klimaatverandering’ NU 09.10.2023

Lees: ‘Komende jaren al besluiten nodig om te anticiperen op toekomstig klimaat’ NOS 09.10.023

Lees: WWF: klimaatrapport laat groot belang natuurherstel zien MSN 09.10.2023

Lees: Deltacommissaris: beschikbaarheid zoetwater onder druk MSN 09.10.2023

Lees: Waterschappen willen voorbereid zijn op somber klimaatscenario MSN 09.10.2023

Lees: Zeespiegelstijging risico voor laaggelegen Bonaire, ziet KNMI MSN 09.10.2023

Lees: Harbers: klimaatkennis vertalen in actie om land veilig te houden MSN 09.10.2023

Lees: Weeronline: opwarming tot dusver in lijn van vorige scenario’s MSN 09.10.2023

Lees: Toekomst van Nederland hangt af van een ijskap 15.000 kilometer verderop NU 09.10.2023

Lees: De dijken moeten nóg hoger worden dan gedacht, en dat ga je voelen in de portemonnee AD 09.10.2023

Lees: Nederlands klimaat wordt extremer: nattere winters, drogere en hetere zomers NU 09.10.2023

Lees: Nieuwe KNMI-scenario’s: grote gevolgen in Nederland door veranderend klimaat NOS 09.10.2023

Lees: Nederland moet zich opmaken voor ‘nachtmerries’ qua klimaat, zegt KNMI: Dertig tropische dagen per jaar en zeer droog AD 09.10.2023

Lees: KNMI: grotere gevolgen klimaatverandering in nieuwe scenario’s Telegraaf 09.10.2023

Lees: Kans op 50 graden in Nederland volgens nieuwe KNMI-klimaatscenario’s – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 09.10.2023

Lees: Kans op 50 graden in Nederland volgens nieuwe KNMI-klimaatscenario’s MSN 09.10.2023

Lees: ‘Nederland krijgt meer last van klimaatverandering dan gedacht’ (businessinsider.nl) 09.10.2023

Lees: Nederland krijgt meer last van klimaatverandering dan gedacht: zeespiegel kan deze eeuw tot 2,5 meter stijgen, voorspelt KNMI MSN 09.10.2023

Lees: Al tien dagen op rij recordtemperaturen in Spanje MSN 09.10.2023

Lees: Honderden vogels vliegen zich te pletter in Chicago: ‘Het was een heel tapijt’  NOS 09.10.2023

Lees: Zeker 27 doden door overstromingen in hoofdstad Kameroen NOS 09.10.2023

Lees: Meer lichamen gevonden na overstromingen en dijkdoorbraak India, 74 doden NOS 09.10.2023

Lees: Vakantiegangers na zomer met extreem weer niet geneigd om vaker duurzame reis te boeken  MSN 09.10.2023

Lees: Duurzaam reizen heeft minder prioriteit bij boeken vakantie (businessinsider.nl) 09.10.2023

Lees: ING weigert in Duitsland klanten zonder duurzaamheidsplannen MSN 09.10.2023

Lees: Wopke Hoekstra nu officieel Eurocommissaris van Klimaat  Telegraaf 09.10.2023

Lees: Hoekstra officieel benoemd tot klimaatman Europese Commissie MSN 09.10.2023

Lees: ZLTO: meer kans op voedselschaarste door klimaatverandering MSN 09.10.2023

Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 10

Telegraaf 06.03.2021

Klimaatactivisten verzetten zich tegen biomassacentrale

Klimaatactivisten van Extinction Rebellion blokkeren vrijdagochtend 05.03.2021 de toegangsbrug naar de Elektriciteitscentrale Diemen, waarmee eigenaar Vattenfall plannen heeft om het om te bouwen tot de grootste biomassacentrale van Nederland. Het is de eerste keer dat leden van de mondiale milieubeweging zich in Nederland verzetten tegen massale houtstook.

AD 13.03.2021

Tientallen activisten hebben zich vastgeketend op de loopbrug en verhinderen op die manier dat personeelsleden naar de centrale toe kunnen lopen.

De activisten, die meer handelingen van de overheid willen zien om klimaatverandering te voorkomen, proberen zo duidelijk te maken dat het verstoken van hout geen goed alternatief is om de maatschappij ’duurzaam’ in te richten.

’Groene coalitie’

De gemeente Amsterdam, nota bene geleid door zelfbenoemde ’groene coalitie’ van onder ander GL, D66, PvdA en SP wil een groot deel van de hoofdstad verwarmen met warmte die in de toekomstige biomassacentrale van Diemen moet worden opgewekt middels houtstook. Per 1 juli 2024 moet de centrale dan ook draaien. De multinational Vattenfall krijgt van de Nederlandse Staat, zo is hen in het vooruitzicht gesteld, honderden miljoenen subsidie om de mega-biomassacentrale te laten verrijzen.

Telegraaf 16.03.2021

Telegraaf 16.03.2021

Telegraaf 02.03.2021

Telegraaf 05.03.2021

AD 05.03.2021

Green-Deal H2

Overheden en partijen uit de sector hebben vrijdag 12.03.2021 de Green-deal H2-Wijken: Naar praktische toepassing van waterstof als warmtevoorziening in woonwijken’ gesloten. Hoe kan waterstof veilig en duurzaam worden ingezet voor verwarming in de gebouwde omgeving?

In de Green Deal spreken partijen af om samen de ontwikkeling van waterstofwijken in de praktijk te verkennen. Aan de hand van leerprojecten in de wijk Erflanden en het dorp Stad aan ’t Haringvliet in de gemeenten Hoogeveen en Goeree-Overflakkee worden inzichten en ervaringen opgedaan over de voordelen en voorwaarden voor het gebruik van waterstof in de gebouwde omgeving.

Nederland gaat over op duurzame energie. In het Klimaatakkoord is daarom afgesproken om naast elektriciteit uit zon en wind ook in te zetten op duurzame gassen zoals waterstof voor de verduurzaming van de energievoorziening. Waterstof is tot 2030 nog niet beschikbaar in de gebouwde omgeving, en na 2030 is het onzeker of groene waterstof voldoende voorradig en betaalbaar is om in de gebouwde omgeving toe te passen.

Desalniettemin biedt het kansen. Om goed voorbereid te zijn, voor als er voldoende groene waterstof komt, is in het Klimaatakkoord afgesproken om tijdig en op kleine schaal praktijkervaring op te doen met waterstof in de gebouwde omgeving.

De Green Deal H₂-Wijken vloeit voort uit deze afspraak. De deal is erop gericht om door middel van leerprojecten (zogenaamde H₂-Wijken) kennis en ervaringen op te doen over de rol die waterstof mogelijk op termijn kan spelen in woningen en andere gebouwen. Hierdoor komen mogelijke knelpunten en oplossingen tijdig in beeld.

Eerste H2-Wijken in Hoogeveen en Stad aan ‘t Haringvliet

De eerste stap die de Green Deal partijen zetten is het inventariseren van bestaande knelpunten en het uitwerken van mogelijke oplossingsrichtingen op basis van de kennis die de partijen inbrengen. De resultaten van deze inventarisatie maken duidelijk onder welke voorwaarden naar verwachting in 2025 met de uitvoering van de eerste leerprojecten kan worden gestart.

De wijk Erflanden in Hoogeveen en Stad aan ’t Haringvliet op Goeree-Overflakkee zijn hiervoor aangewezen binnen het Programma Aardgasvrije Wijken. Over de ervaringen in deze en eventueel andere leerprojecten wordt jaarlijks gerapporteerd als onderdeel van de Green Deal. Ook zullen alle partijen zich inspannen om gedurende de leerprojecten actief kennis, ervaringen en best-practices uit te wisselen. Een overzicht van alle afspraken is te vinden op www.greendeals.nl.

Green Deal-partijen en partners

De Green Deal is ondertekend door de ministeries van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Economische Zaken en Klimaat en Infrastructuur en Waterstaat, de provincies Zuid-Holland en Drenthe, de gemeenten Hoogeveen en Goeree-Overflakkee, Stedin Netbeheer B.V., N.V. Rendo en de Nederlandse Vereniging voor Duurzame Energie.

Daarnaast worden 24 relevante stakeholders betrokken als kennispartners.  Het is mogelijk voor nieuwe partijen om toe te treden tot deze Green Deal. Verzoeken daartoe kunnen binnenkort worden ingediend bij het secretariaat van het nog op te richten kernteam, dat zal worden ondergebracht bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland.

Bouw waterstofschip mogelijk via Green Deal Zeevaart

Waterstof als aandrijving voor binnenvaartschepen. Om die ontwikkeling aan te jagen trekt minister Van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Waterstaat) 4 miljoen euro uit voor de bouw, ontwikkeling en het in de vaart brengen van het eerste binnenvaartvrachtschip in Nederland dat wordt aangedreven door waterstof.

Waterstof is een belangrijk duurzaam alternatief voor binnenvaartschepen die varen op fossiele diesel. Door de bouw van het waterstofschip te ondersteunen, geeft Van Nieuwenhuizen verduurzaming van de binnenvaart een verdere impuls. In 2050 moet de Nederlandse binnenvaart zero-emissie zijn. Het nieuwe binnenvaartschip komt naar verwachting in 2023 in de vaart.

Minister Van Nieuwenhuizen: “Varen op waterstof is nu niet langer meer een idee dat op de tekentafel ligt. Door dit schip te bouwen en er straks mee te varen, leren we in de praktijk wat er nodig is om waterstof veilig en op grotere schaal te gebruiken in onze binnenvaart. Dit is een hele mooie stap vooruit op weg naar een binnenvaart zonder uitstoot.” 

Het gebruik van waterstof in de binnenvaart staat nog in de kinderschoenen. Door nu een nieuw schip te ontwikkelen dat vaart op groene waterstof kan straks in de praktijk verder worden geëxperimenteerd met productie, opslag en transport van waterstoftoepassingen. Op deze manier kan waterstof zich ontwikkelen als belangrijke duurzame aandrijving voor binnenvaartschepen naast bijvoorbeeld batterij-elektrisch aangedreven schepen.

Samenwerking

Het schip krijgt de naam Antonie, wordt 135 meter lang, 3700 ton en wordt gebouwd door Lenten Scheepvaart B.V. De bouw staat niet op zichzelf, maar maakt deel uit van het WEVA-project. Dit is de afkorting van ‘Waterstof Elektrisch Vrachtschip Antonie’. De Antonie gaat zout vervoeren van de fabriek van Nouryon in Delfzijl naar de Botlek in Rotterdam. Het project waar naast de reder en vervoerder ook de motorleverancier en brandstofcelproducent bij betrokken zijn, wordt begeleid door binnenvaart coöperatie NPRC.

NPRC CEO Femke Brenninkmeijer: “Het unieke van dit project is de samenwerking tussen verlader, binnenvaartondernemer, coöperatie NPRC én de overheid. Alleen met steun van alle belanghebbenden is het mogelijk om van dromen naar werkelijkheid, van woorden naar daden, te komen met een zero-emissie transport.”

Green Deal

De binnenvaart levert een belangrijke bijdrage aan de verplaatsing van het goederenvervoer van de weg naar het water en de beperking van de uitstoot. De Rijksoverheid, provincies, havens, maritieme brancheorganisaties, verladers, vervoerders, banken en kennisinstellingen hebben in 2019 met de Green Deal Zeevaart, Binnenvaart en Havens de handen ineen geslagen voor verduurzaming van de scheepvaart.

Uit die Green Deal vloeiden eerdere impulsen voor schonere binnenvaartschepen voort, zoals de oprichting van Zero Emission Services (ZES). Begin dit jaar stelde minister Van Nieuwenhuizen 11,7 miljoen euro beschikbaar om binnenvaartschippers en -reders te ondersteunen bij de aanschaf en installatie van nieuwere en schonere scheepsmotoren.

Ook was er subsidie voor fabrikanten voor de ontwikkeling en productie van schonere scheepsmotoren. Het kabinet stelt de komende vijf jaar 65 miljoen euro beschikbaar om binnenvaartschepen uit te rusten met SCR-katalysatoren. Deze bijdrage is onderdeel van de maatregelen die worden genomen om de uitstoot van stikstof omlaag te brengen.

AD 20.03.2021

Telegraaf 10.03.2021

Ook Eerste Kamer achter stikstofwet van Schouten

Na de Tweede Kamer heeft ook de Eerste Kamer de nieuwe stikstofwet van het kabinet aangenomen. Kern van het plan is dat er minder stikstof in de natuur komt en dat tegelijkertijd bouwprojecten moeten kunnen doorgaan. Daarvoor trekt demissionair minister Schouten ook extra geld uit.

In de wet, die onder druk van de Tweede Kamer werd aangepast, staat dat in 2025 zeker 40 procent, in 2030 50 procent en in 2035 74 procent van de ‘stikstofgevoelige’ natuur weer helemaal gezond moet zijn. Ook komt er compensatie voor landbouwbedrijven die extra last ondervonden van het verbieden van de soepele stikstofregels.

Akkoord met oppositie

Dat de Eerste Kamer met de wet instemt, is niet verrassend. Eind vorig jaar bereikte Schouten een akkoord met een deel van de oppositie, waardoor ze zich van steun van een meerderheid in beide Kamers verzekerde.

Telegraaf 03.03.2021

Op weg naar de 2e kamerverkiezingen op 17 maart 2021 gaat het veel over kernenergie

Waarom ???

Het woord kernenergie is nogal een heet hangijzer in de politieke campagnes:

het bouwen van nieuwe kerncentrales in Nederland.

Gisteren 28.02.2021  tijdens het RTL-verkiezingsdebat kwamen partijen er stevig over in botsing, toen VVD-lijsttrekker Mark Rutte Groningen een geschikte locatie voor een kerncentrale noemde.

De politieke reacties op die aanvaring lees je hier.

Alles over de terugkeer van kernenergie in het publieke debat lees je in deze zes vragen:

Waarom staat kernenergie zo prominent op de politieke agenda?

Omdat een nieuwe regering de nationale klimaatdoelstellingen moet behalen. In de Klimaatwet is vastgelegd dat Nederland in 2030 bijna de helft minder CO2-uitstoot wil ten opzichte van 1990. Voor het jaar 2050 moet dat zelfs 95 procent minder zijn. Sommige partijen denken dat we het niet afkunnen zonder kernenergie, andere partijen denken van wel.

Hieronder zie je hoe politieke partijen denken over kernenergie in Nederland:

Zo denken partijen over kernenergie in Nederland NOS

Zo denken partijen over kernenergie in Nederland NOS

Zo denken partijen over kernenergie in Nederland NOS

Zo denken partijen over kernenergie in Nederland NOS

Zo denken partijen over kernenergie in Nederland NOS

Wat zijn de voor- en nadelen van kernenergie?

Het belangrijkste voordeel: bij een kernreactie komt vrijwel geen CO2 vrij, daardoor is het niet schadelijk voor de natuur. Er is daarnaast weinig oppervlakte nodig om veel energie op te wekken. Ook ben je niet afhankelijk van wind of zon, wat het door het hele jaar heen een zekere energiebron maakt.

Het grootste nadeel is dat er radioactief afval vrijkomt, dat lastig en duur om te verwerken en lange tijd schadelijk blijft. Ook zijn er veiligheidsrisico’s, waar in de jaren 70 en 80 heftig tegen werd geprotesteerd. Hoewel kerncentrales in de loop der jaren veiliger zijn geworden en ernstige ongelukken zeldzaam zijn, blijft het risico op een ramp aanwezig. Tsjernobyl en Fukushima zijn de bekendste voorbeelden. De vrijgekomen straling richtte daarbij grote ecologische schade aan en schaadde de gezondheid van omwonenden.

Is kernenergie nodig om de klimaatdoelstellingen te behalen?

Daar is geen sluitend antwoord op te geven. Op dit moment wordt vooral ingezet op zonne- en windenergie. Sommige partijen denken dat daar de volledige oplossing voor CO2-reductie ligt, andere partijen denken dat kernenergie ook nodig is. “Er zijn voor beide standpunten scenariostudies gedaan die haalbaar worden geacht”, zegt Jan-Leen Kloosterman, hoogleraar reactorfysica aan de TU Delft.

Op dit moment staat er één kerncentrale in Nederland, in het Zeeuwse Borssele. Die voorziet in ongeveer 3 procent van het Nederlandse energieverbruik. Nieuwe kerncentrales zouden niet bijdragen aan het halen van de klimaatdoelstellingen voor 2030, omdat de bouw daarvan zeker langer zou duren.

Een recent plan stelt dat er in 2035 een nieuwe kerncentrale zou kunnen staan. Dat is een positieve schatting, stelt zelfstandig energiedeskundige Herman Damveld. “Je moet het politieke besluit nemen, ruimte inbouwen voor bezwaren, een bedrijf vinden en de daadwerkelijke bouw uitvoeren.” Dat laatste duurt vaak langer dan voorzien. In Frankrijk en Finland heeft de bouw van kerncentrales veel vertraging opgelopen, door bouwfouten en ontwerpen die gaandeweg moesten worden aangepast. Daardoor liepen ook de kosten flink op.

Kunnen we zonder kernenergie?

Hoe reëel is een nieuwe kerncentrale in Nederland?

Kernenergie werd lang bestempeld als een ‘te dure’ optie. Maar daar verschillen de meningen inmiddels over. In opdracht van de Tweede Kamer werd vorig jaar onderzoek gedaan naar kernenergie in Nederland. Daaruit bleek dat kernenergie niet duurder is dan energie uit wind en zon, al kwam daar ook de nodige wetenschappelijke kritiek op.

Een belangrijke horde zou zijn om een bedrijf te vinden dat daadwerkelijk een kerncentrale wil bouwen. Tot nu toe zijn die lastig te vinden. “Zonder afnamegaranties en medefinanciering vanuit de overheid is het risico groot”, zegt Kloosterman.

Waarom noemde Rutte Groningen als mogelijke bestemming voor een kerncentrale?

Al in 1985 werden er in Nederland locaties aangewezen voor de mogelijke bouw van kerncentrales. Daarvan zijn er nog drie over: de Maasvlakte 1 bij Rotterdam, de Eemshaven in Groningen én Borssele. Het kabinet houdt die locaties vrij voor de bouw van een nieuwe kerncentrale. Er mogen op die plekken ook geen woningen of bedrijven worden gebouwd.

Hoe gaan andere landen om met kernenergie?

In Nederland is het aandeel van kernenergie nihil als je het afzet tegen het Europese gemiddelde. In landen als Frankrijk en België verzorgen centrales het leeuwendeel van de energie. In die landen hebben ze wel aangekondigd dat aandeel af te willen bouwen, omdat ze meer willen inzetten op hernieuwbare energie.

Zo gaan een aantal omliggende landen met kernenergie om:

Het aandeel van kernenergie in Europese landen NOS

lees: Green Deal H2-Wijken Convenant 12.03.2021

Lees: Hypocriet getetter van activisten tegen kerncentrale in Groningen Elsevier 03.03.2021

Lees: Kernenergie helemaal terug als campagnethema: dit staat er in de verkiezingsprogramma’s Elsevier 01.03.2021

lees: EGR20 UN Emissions Gap Report 2020

Lees: Groen licht voor stikstofwet, maar wat staat er nou precies in? RTL 10.12.2020

lees: Zo loodst Schouten stikstofwet toch door Kamer  Elsevier 10.12.2020

lees: kamerbrief over klimaat en energieverkenning 2020 en uitvoering Urgenda-vonnis 09.12.2020

lees: Het Uitvoeringsprogramma Natuur KB brief 2e kamer 08.12.2020

lees: Programma Natuur 20282379 bijlage

lees: Overzicht deelnemende gemeenten proeftuinen aardgasvrije wijken 2e ronde 2020

lees: Proeftuinen aardgasvrije wijken 2e ronde

lees: Behandelverzoek wetsvoorstel stikstofreductie en natuurverbetering brief 2e kamer 13.10.2020

lees: Advies_Raad_van_State_wetsvoorstel_stikstofreductie_en_natuurverbetering

lees: Kamerstuk wetsvoorstel Stikstofreductie en natuurverbetering

lees: Memorie van toelichting Wijziging van de Wet natuurbescherming en de Omgevingswet (stikstofreductie en natuurverbetering)

lees: Nader rapport inzake het voorstel van wet tot wijziging van de Wet natuurbescherming en de Omgevingswet (stikstofreductie en natuurverbetering)

lees: aanbiedingsbrief rapport kernenergie 22.09.2020

lees: bijlage POSSIBLE ROLE OF NUCLEAR IN THE DUTCH ENERGY MIX IN THE FUTURE

lees: Stand van zaken Subsidieregeling sanering varkenshouderijen (Srv) 10.06.2020

lees: Niet alles kan overal’ eindadvies over structurele aanpak Stikstofproblematiek aanbiedingsbrief 08.06.2020

lees: Eindadvies ‘Niet alles kan overal’ 08.06.2020

lees: Kamerbrief Voortgang stikstofproblematiek structurele aanpak bijlage 1 en 2 24.04.2020

lees: Bijlage 3

meer: Klimaat NU

Lees: Stikstof: geduld oppositie raakt op, dit besloot het kabinet tot nu toe NU

Zie ook: Klimaatspanningen niet alleen in de Tweede kamer opgelopen

Zie ook: Klimaatmars 10.03.2019 van de Dam naar Museumplein Amsterdam – terugblik

Zie ook: Klimaatdemonstratie 07.02.2019 op het Malieveld – terugblik

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 9

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2021 ??? – deel 8

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2021 ??? – deel 7

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2021 ??? – deel 6

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 5

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 4

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 3

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 2

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 1

Zie ook: 2019 – Het jaar van de waarheid voor kabinet Rutte 3

Uitgelekt plan: Brussel wil moderne aardgascentrales milieuvriendelijk label geven

NOS 24.03.2021 De Europese Commissie overweegt hypermoderne aardgascentrales te kwalificeren als groene ondernemingen om de financiering van nieuwe centrales aantrekkelijker te maken. Het uitgelekte voorstel wekt verbazing bij wetenschappers en milieuorganisaties.

Ruim 200 ondertekenaars van een brandbrief aan Brussel vinden het plan om aardgas als milieuvriendelijk te bestempelen een verkeerd signaal. Onder andere Greenpeace, het Wereld Natuur Fonds, ASN Bank en Natuur & Milieu schrijven dat er geen tijd is voor verkeerde oplossingen. “Dit ongewenste voorstel gaat lijnrecht in tegen de groene Europese ambities”, staat in de brief.

Directeur Marjolein Demmers van Natuur & Milieu zegt in een toelichting dat het uitgelekte voorstel de deur opent voor afhankelijkheid van fossiele gascentrales in de komende decennia. “En dat strookt niet met de Europese Green Deal of het Parijsakkoord en dat moeten we echt niet willen.”

Alleen efficiënte centrales

“Hoewel het plan is om alleen de meest efficiënte gascentrales een groen label te geven, stellen de briefschrijvers dat het echt niet kan om een fossiele brandstof groen te noemen”, zegt EU-correspondent Sander van Hoorn in het NOS Radio 1 Journaal.

 WWF EU @WWFEU

Today, 225+ organisations, scientists & institutions call on @vonderleyen @McGuinnessEU @timmermansEU to stand up for climate science.. Fossil fuels tagged as ‘green’ wld destroy the scientific credibility of the #EUtaxonomy – and of the Commission. https://t.co/67VZcGZOcn

De Europese Commissie wil het landen makkelijker maken om de afgesproken klimaatdoelstellingen te halen. “Duitsland en Polen willen vervuilende kolencentrales vervangen door nieuwe gascentrales”, zegt Sander van Hoorn. “In dat geval kan dit voorstel een uitkomst bieden, maar andere landen zullen minder enthousiast zijn. Ook blijft het een moeilijk verhaal om te verkopen voor de Europese Commissie. De discussie in Brussel moet nog gevoerd worden.”

Reactie ministerie van Economische Zaken:

“In Europa werken we toe naar 55% CO2-reductie in 2030 en klimaatneutraliteit in 2050. Dat verandert niet. Wel wordt in de EU gewerkt aan de zogenoemde taxonomie, een kader waarmee bepaald wordt of private investeringen als duurzaam gelabeld mogen worden.

De duurzaamheid van aardgas is een gevoelig onderwerp omdat sommige EU-landen nog van steen- en bruinkool af moeten. Nederland is verder in de energietransitie en in onze context blijft het belangrijk om van het aardgas af te gaan. Nederland zet in op een zo ambitieus mogelijke invulling van de Europese taxonomie en daarbij pleiten wij voor een wetenschappelijke basis voor de kaders die bepalen wat wel of niet als duurzaam gezien wordt.”

Op 21 april hoopt de Europese Commissie het definitieve voorstel openbaar te maken.

BEKIJK OOK;

• ‘Huizen aardgasvrij maken is complex en kost ook meer dan verwacht’

• Gasunie wil verduurzamen en steekt miljarden in groen gas en waterstof

• Parlementaire enquête gas duurt twee jaar, openbare verhoren vanaf juni ’22

Circulaire economie essentieel voor behalen van klimaatdoelen van Parijs

RO 24.03.2021 Om de doelstellingen uit het klimaatakkoord van Parijs te kunnen halen, moet ook de wereld veranderen in een circulaire economie. Een circulaire economie zorgt voor ongeveer 20 procent minder broeikasgassen in de lucht en kan daarmee structureel bijdragen aan de afspraken uit het Parijsakkoord. Het World Circular Economy Forum+Climate is de online conferentie om aandacht te vestigen op het belang van een circulaire economie om klimaatdoelen te halen.

De virtuele top wordt georganiseerd door het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, het ministerie van Buitenlandse Zaken en het Finse innovatiefonds Sitra. Op uitnodiging van staatssecretaris Stientje van Veldhoven en Jyrki Katainen, voorzitter van Sitra, gaan overheden, internationale organisaties, kennisinstellingen, de private sector en burgers met elkaar in gesprek op 15 en 16 april 2021. De conferentie wordt afgesloten met een Action Statement met concrete toezeggingen van deelnemende landen, bedrijven en organisaties.

Grote uitdaging

“Het is tijd voor verandering. Tijd voor een circulaire economie, die noodzakelijk is voor een klimaatneutrale wereld in 2050. Voor een gezonde toekomst van onze kinderen moeten we stoppen met het verspillen van grondstoffen, waardevolle materialen hergebruiken en er nieuwe producten van maken. Laten we samen onze schouders eronder zetten om het verschil te maken,” zegt staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat en WCEF+Climate-gastvrouw Stientje van Veldhoven.

Klimaatverandering is een van de grootste uitdagingen van deze tijd. Een circulaire economie
kan een belangrijke rol spelen bij het aanpakken van deze crisis. In een circulaire economie wordt slimmer en zuiniger omgegaan met grondstoffen, om zo verspilling en vervuiling tegen te gaan. Dat kan door het stimuleren van het delen van bezittingen zoals een auto, maar ook door het slim hergebruiken van materialen en primaire grondstoffen. Circulariteit is meer dan het recyclen van afval. Door veranderingen in de hele keten levert de transitie naar een circulaire economie een belangrijke bijdrage aan een duurzame economie én een beter leefklimaat. Innovatie en samenwerking zijn daarbij cruciaal.

“Overmatig gebruik van natuurlijke hulpbronnen is een belangrijke bron van klimaatemissies. De circulaire economie biedt ons een instrument om de klimaatcrisis aan te pakken, het verlies aan biodiversiteit tegen te gaan en ons materiaalverbruik op een economisch haalbare manier te verminderen, ”zegt Jyrki Katainen, voorzitter van het Finse innovatiefonds Sitra, die mede-gastheer is van de conferentie. WCEF is een wereldwijd initiatief van Sitra en Finland; het volgende jaarlijkse forum zal dit jaar op 13-15 september in Canada worden gehouden.

In het nationale klimaatakkoord zet Nederland in op het halveren van de CO2-uitstoot in 2030. Nederland zal ook extra maatregelen nemen om de verhoogde EU-doelstellingen te halen, in lijn met de Europese Green Deal. Circulariteit is een belangrijke pijler in het Nederlandse klimaatplan en het EU-actieplan circulaire economie als onderdeel van de Europese Green Deal. Nederland streeft ernaar om in 2030 vijftig procent minder grondstoffen te gebruiken en in 2050 volledig circulair te zijn.

Finland streeft ernaar om in 2035 CO2-neutraal en de eerste fossielvrije maatschappij ter wereld te zijn. Onder meer door nieuwe beslissingen te nemen over het klimaatbeleid, te streven naar een vrijwel emissievrije elektriciteits- en warmteproductie tegen het einde van de jaren 2030, evenals het verkleinen van de CO2-voetafdruk van gebouwen, het bevorderen van een circulaire economie en een klimaatvriendelijk voedselbeleid.

Speakers of the WCEF+Climate include among others:

• Stientje van Veldhoven, staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat
• Jyrki Katainen, voorzitter van het Finse innovatiefonds Sitra
• Sigrid Kaag, minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking
• Frans Timmermans, eerste vicevoorzitter van de Europese Commissie
• Amina J. Mohammed, plaatsvervangend secretaris-generaal van de Verenigde Naties
  en voorzitter van VN-duurzame ontwikkelingsdoelen-programma (UNSDG)
• Frans van Houten, CEO Royal Philips en voorzitter van Platform for Accelerating
  the Circular Economy (PACE)

Commitment

Tijdens de dertien online sessies van WCEF+Climate onderstrepen ministers, bedrijven en andere organisaties hun commitment aan de overgang naar een circulaire economie. Er worden afspraken gemaakt, best practices gedeeld en stappen gezet om de wereld klaar te maken voor een circulaire economie. Deelnemers kunnen tot het einde van de conferentie individuele toezeggingen indienen. Deze worden vastgelegd in een Action Statement, dat na de conferentie gedeeld wordt. Met deze intentieverklaringen willen we een volgende stap zetten naar een circulaire economie, ook om te kunnen voldoen aan het klimaatakkoord van Parijs. In november dit jaar zijn de volgende internationale klimaatonderhandelingen, in Glasgow.

Zie ook; Circulaire economie

ECB en DNB: Sneller klimaatbeleid is beste voor de economie

NU 23.03.2021 Hoe sneller het klimaatbeleid, hoe beter dat is voor de economie, zegt de Europese Centrale Bank (ECB) op basis van een klimaatstresstest. Ook De Nederlandse Bank (DNB) spreekt zich uit: die noemt het tegengaan van klimaatverandering de grootste uitdaging voor Nederland tijdens de nasleep van de coronacrisis.

De ECB probeert met de stresstest de voor- en nadelen van klimaatbeleid tegen elkaar af te wegen. Daaruit moet blijken welk scenario de minste schade en risico’s oplevert voor de financiële wereld. In de analyse worden wereldwijd vier miljoen bedrijven en tweeduizend banken meegenomen.

Als klimaatverandering niet wordt aangepakt, lopen bedrijven tegen steeds hogere directe en indirecte kosten aan als gevolg van natuurrampen en extreem weer. Veel bedrijven zouden hierdoor ook failliet gaan, zegt ECB-vicepresident Luis De Guindos. Dat levert vervolgens weer een groot risico voor banken op.

Daar staat tegenover dat de omschakeling naar een klimaatneutrale economie zeer grote financiële investeringen vraagt. Maar zulke investeringen betalen zich ook deels terug in werkgelegenheid en technologische innovatie.

Een scenario mét klimaatbeleid steekt daarom gunstiger af, waarbij een hoger tempo volgens De Guindos de netto voordelen vergroot. “Onze resultaten laten zien dat vroeg handelen duidelijke voordelen heeft. De kortetermijnkosten van de transitie verbleken in vergelijking met de kosten van een ongebreidelde klimaatverandering op middellange tot lange termijn.”

Wijdverbreide verwoesting en economische ontwrichting

De Guindos noemt klimaatverandering een van de grootste uitdagingen van de mensheid. “Als klimaatverandering niet wordt aangepakt, zal het resulteren in wijdverbreide verwoesting en economische ontwrichting.”

“Deze resultaten onderstrepen de dringende noodzaak om over te schakelen naar een groenere economie. Niet alleen om ervoor te zorgen dat de doelstellingen van het klimaatakkoord van Parijs worden gehaald, maar ook om schade aan onze economieën, bedrijven en bestaansmiddelen te beperken.”

De Guindos zegt tot slot dat de primaire verantwoordelijkheid voor het bestrijden van klimaatverandering weliswaar bij overheden ligt, maar dat centrale banken daar een belangrijke rol naast spelen.

DNB kritisch op Nederland, noemt klimaatbeleid nu de topprioriteit

In het maandag verschenen jaarverslag spreekt ook DNB zich sterk uit over klimaatverandering. De financiële toezichthouder noemt klimaatverandering momenteel de grootste beleidsuitdaging voor Nederland.

DNB constateert dat het huidige beleid niet volstaat om de eigen doelen te halen, laat staan om aansluiting te vinden bij de hogere doelen van Europese buurlanden.

“Alle goede voornemens ten spijt is Nederland zeker niet de beste leerling van de Europese klas waar het lessen in duurzaamheid betreft”, zo stelt de Nederlandse centrale bank.

Lees meer over: DNB  Klimaat  europese centrale bank

Niet-halen ‘Urgenda-doel’ brengt Nederlandse rechtsstaat op onbekend terrein

NU 23.03.2021 Ook de overheid mag een uitspraak van de rechter niet negeren. Maar wat als dat toch gebeurt? Die vraag komt omhoog in de klimaatzaak van Urgenda, nu voorlopige cijfers laten zien dat de uitstoot van broeikasgassen, ondanks politieke beloften, onvoldoende is teruggedrongen. Een uitzonderlijke situatie, zeggen rechtsgeleerden tegen NU.nl. Het kan leiden tot een dwangsom, of zelfs het Europees Hof voor Rechten van de Mens. Maar dan zal er na zes jaar en drie rechters opnieuw moeten worden geprocedeerd.

De klimaatzaak van Urgenda is bedoeld om Nederlandse burgers te beschermen tegen klimaatverandering. Rechters oordeelden in 2015, 2018 en 2019 dat de beleidsvrijheid van de politiek een ondergrens heeft: de uitstoot van broeikasgassen moest per 2020 ten minste 25 procent onder het niveau van 1990 liggen.

Kabinet beloofde naleving, maar verspeelde tijd (en kans coronacrisis)

Eind 2019, toen ook de Hoge Raad de uitspraak bekrachtigde, was er nog een grote kloof te dichten. Toen volgde de coronacrisis, en daarmee een onverwachte, scherpe daling van de CO2-uitstoot, door minder wegverkeer en industriële activiteit.

Het ‘Urgenda-doel’ kwam zo binnen handbereik, maar bij gebrek aan aanvullend klimaatbeleid bleef de uitstoot 0,5 procent te hoog, tonen voorlopige cijfers van het CBS. Bovendien stijgt de uitstoot in 2021 weer. Ook dat is strijdig met het vonnis.

Ondanks jarenlang procederen heeft het kabinet sinds 2015 altijd beloofd het vonnis te zullen uitvoeren, zegt hoogleraar klimaatrecht Jonathan Verschuuren van Tilburg University. “Die belofte is weinig overtuigend nagekomen.”

Is het dan ‘pech gehad, volgende keer beter’? Niet in een rechtsstaat, zegt hoogleraar privaatrecht Eddy Bauw van de Universiteit Utrecht: “Een gerechtelijk vonnis kan door niemand worden genegeerd. Zeker niet door de Staat, die het goede voorbeeld zou moeten geven. Ik ga er dan ook van uit dat de Staat zich netjes aan rechterlijke uitspraken houdt.”

Zie ook: CO2 is gelijk gebleven, hoe kan Nederland dan toch klimaatdoel halen?

Kun je de overheid bewegen met een dwangsom?

Als inderdaad blijkt dat het vonnis niet is uitgevoerd, is Urgenda opnieuw aan zet. Die organisatie had de rechter al in 2015 kunnen vragen om bij het in gebreke blijven een dwangsom in te stellen. Dan moet de Staat bijvoorbeeld een bedrag betalen voor elke dag dat het vonnis niet is uitgevoerd. “Dat vond Urgenda toen kennelijk een beetje te ver gaan. Men ging ervan uit dat de Staat een uitspraak van de rechter niet naast zich neer zou leggen”, zegt Verschuuren.

Toch blijft een dwangsom het pressiemiddel, voegt Bauw toe. “Maar daar kleven complicaties aan. Privaatrecht is van oudsher bedoeld voor geschillen tussen burgers of bedrijven. Daarbij is een dwangsom meestal een effectief middel om naleving af te dwingen.”

“De klimaatzaak is de eerste situatie waarin de rechter de overheid een bevel gaf om een beleidsdoelstelling te halen. We hebben nog geen ervaring met de situatie die ontstaat als die doelstelling niet wordt gehaald.”

De rechter komt dan volgens Bauw voor lastige vragen te staan. “Heeft het opleggen van een dwangsom zin nu de termijn waarbinnen de Staat het vonnis had moeten naleven al is verstreken? En wat is een passende hoogte van de dwangsom? Om effectief te zijn in de richting van de Staat, zou het moeten gaan om een enorm hoog bedrag.”

En wat als ook een dwangsom wordt genegeerd?

Dan kan Nederland gedaagd worden voor het Europees Hof van de Rechten van de Mens. In de uitspraak in de klimaatzaak staan artikelen uit het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens centraal, waaronder het recht op leven.

“Het Hof in Straatsburg zal een eventuele klacht dus zeker behandelen”, zegt Verschuuren. “Maar dan geldt uiteindelijk wel hetzelfde verhaal: als Nederland wordt veroordeeld, maar daar niet naar handelt, dan gebeurt er niet veel – behalve dat het een afgang zou zijn. We zeggen graag dat we de juridische hoofdstad van de wereld in huis hebben. En we kunnen dan geen kritiek meer hebben op andere landen die zich niet aan uitspraken van het Hof in Straatsburg houden, zoals Rusland.”

Belangrijke vraag: is er genoeg ‘moeite’ gedaan?

Zover is het nog niet, zegt Bauw. Als Urgenda vindt dat niet aan het vonnis is voldaan, kan het naar de rechter stappen om de naleving alsnog af te dwingen. In die procedure zal het niet alleen gaan over de vraag of de uitstoot overeenkomstig met het vonnis is gereduceerd, maar ook of de Staat er alles aan heeft gedaan om aan het vonnis te voldoen. “Daarvoor zal moeten worden gekeken of de maatregelen die in de afgelopen jaren zijn genomen redelijk en geschikt waren om het vonnis te realiseren.”

Daar wil Verschuuren wel een voorschot op nemen: “De eerste jaren na het vonnis bleef het erg stil. Pas na de bekrachtiging door het Gerechtshof in 2018 en vooral de Hoge Raad in december 2019 werd er serieus gekeken naar opties om versneld tot emissiereducties te komen. Hiermee zijn jaren verspeeld om het doel via een geleidelijke uitstootverlaging te halen.”

Urgenda-directeur Marjan Minnesma laat in gesprek met NU.nl weten eerst te kijken of het demissionaire kabinet op korte termijn extra maatregelen gaat nemen om de uitstoot terug te dringen. Op vervolgstappen loopt ze nog niet vooruit.

Zie ook: Ook met tijdelijke CO2-dip door corona haalt kabinet klimaatdoel niet

Lees meer over: Klimaat  Urgenda 

Stikstofuitstoot moet verder omlaag, maakt kabinetsformatie lastig

NU 19.03.2021 Om de natuur genoeg te beschermen tegen stikstof moet de neerslag met 50 tot 70 procent omlaag. Dat is veel meer dan de 26 procent die in de Stikstofwet staat, zo blijkt uit twee recente rapporten aan het ministerie van Binnenlandse Zaken.

De kabinetsformatie wordt mogelijk een stuk ingewikkelder door de aanbevelingen, aangezien de VVD weinig ziet in een streng stikstofbeleid. Daarmee staat de grootste partij pal tegenover D66, dat onder andere de veestapel wil halveren. Het huidige kabinet moest de stikstofregels volledig omgooien omdat de Raad van State in 2019 een streep zette door de aanpak die jarenlang werd gehanteerd.

Om de schadelijke effecten van stikstof onder controle te krijgen moet de uitstoot met 50 procent omlaag, mits er apart ingegrepen wordt in gebieden met ernstige stikstofoverschrijding. Als de overheid ervoor kiest om geen beleid voor specifieke gebieden te maken, dan beveelt het rapport de norm van 70 procent stikstofverlaging aan. Dat zou alleen haalbaar zijn als de veestapel nog verder krimpt.

Vooral het verminderen van de uitstoot van stikstofverbinding ammoniak (NH3) komt de natuur ten goede. Het halveren van de ammoniakuitstoot is “realiseerbaar, maar alleen in een combinatie van technische maatregelen en een dalend volume van de veestapel, in het bijzonder van het melkvee”.

Andere suggesties zijn om vervuilers te laten betalen, net als met de CO2-heffing. Ook kunnen de Europese landbouwsubsidies worden ingezet om boeren aan te sporen groener te boeren. Sowieso adviseren de topambtenaren die verantwoordelijk zijn voor de aanbevelingen om op Europees niveau beleid te maken. Zo’n 30 procent van de stikstof die in Nederland neerdaalt, komt namelijk uit het buitenland.

Volgens de rapporten moet er vooral op de langere termijn meer gebeuren dan nu aan maatregelen gepland staat. Begin februari presenteerde het kabinet al een pakket aan maatregelen om stikstof te reduceren. Van de 522 miljoen euro die vrijkwam, was 350 miljoen bedoeld voor de opkoop van boerenbedrijven.

Lees meer over: Binnenland  Stikstof

Stikstof legt nu al bom onder formatie: mogelijk minder vee, langzamer rijden én stikstoftaks

AD 19.03.2021 De formatie van een nieuw kabinet dreigt nu al extra ingewikkeld te worden door de stikstofcrisis. In twee rapporten stellen topambtenaren dat er meer impopulaire maatregelen nodig zullen zijn om het stikstofprobleem de baas te worden.

De ambtenaren schetsen een somber beeld over de stikstofcrisis. In twee zojuist verschenen rapporten – Stikstofruimte voor de toekomst en Normeren en beprijzen van stikstofemissies – schrijven zij dat het nieuwe kabinet verregaande keuzes moet maken om de stikstofuitstoot in Nederland fors omlaag te krijgen.

Lees ook;

• Formatie is een puzzel met veel mitsen en maren

Op verzoek van het huidige kabinet hebben ambtenaren onderzocht wat op de lange termijn nodig is om het stikstofprobleem aan te pakken. Er hangt nu een ‘stikstofdeken’ boven Nederland, die de natuur aantast. Natuurregels verplichten de overheid om daar iets aan te doen.]

‘Krimp veestapel onvermijdelijk’

Stikstof gaat voor grote hoofdbre­kens in de formatie zorgen, aldus Kabinetsbron.

Volgens de ambtenaren moet worden ingegrepen in de melkveehouderij, omdat die sector verantwoordelijk is voor het hoogste aandeel stikstof in de natuur. ‘Krimp van de veestapel lijkt onvermijdelijk, en zou op veel andere vlakken ook een verlichting van de opgaven kunnen betekenen’, schrijven de ambtenaren.

In de huidige stikstofwet van het kabinet – die begin deze maand is aangenomen door de Eerste Kamer – staat dat Nederland in 2035 de helft minder stikstof uitstoot. Daarvoor wordt veel extra geld uitgetrokken. De ambtenaren beschrijven in hun rapporten scenario’s om al vijf jaar eerder, in 2030, de helft of zelfs 70 procent minder stikstof uit te stoten.

Aparte landbouwgebieden

Om dat voor elkaar te krijgen, zou er een stikstofbelasting kunnen komen voor bedrijven. Wie meer stikstof uitstoot, moet dan meer belasting betalen. Ook opperen de ambtenaren dat er aparte gebieden voor landbouw kunnen komen, zoals Noord-Groningen, Noord-Beveland en delen van de Flevopolder.

De veestapel is in vergelijking met andere Europese landen groot, stellen de ambtenaren. Per vierkante kilometer telt Nederland 92 koeien, 295 varkens en 2450 kippen. In Duitsland gaat het om 35 koeien, 77 varkens en 272 kippen per vierkante kilometer.

Snelheid omlaag

Dit heeft grote economi­sche gevolgen voor veel bedrijven en het platteland, aldus LTO-woordvoerder.

Niet alleen de veeteelt moet volgens de ambtenaren worden hervormd. Ook in het verkeer is stikstofwinst te behalen: zo kan de maximumsnelheid op de snelweg ’s avonds en ’s nachts omlaag naar 100 kilometer per uur. Sinds een jaar geldt die snelheidsverlaging al overdag, maar het was de wens van regeringspartij VVD om in de avonduren wél harder te mogen rijden. Een vorm van rekeningrijden zou nog meer stikstofbesparing kunnen opleveren.

Daarmee wordt meteen de politieke gevoeligheid van de voorgestelde maatregelen duidelijk. Het huidige demissionaire kabinet – met VVD, CDA, D66 en ChristenUnie – heeft jaren geworsteld met het stikstofdossier. VVD en CDA willen geen krimp van de veestapel, terwijl D66 juist de helft minder dieren wil. Nu D66 een grote verkiezingswinst heeft geboekt, zal die partij strengere stikstofregels eisen. ,,Stikstof gaat voor grote hoofdbrekens in de formatie zorgen’’, zegt een kabinetsbron.

Boerenorganisatie LTO reageert onthutst op de ambtelijke adviezen. ,,Dit heeft grote economische gevolgen voor veel bedrijven en het platteland’’, meldt een woordvoerder. Demissionair minister Carola Schouten (Landbouw) laat weten dat de stikstofopgave ‘een groot vraagstuk blijft, voor nu en in de toekomst’. ,,Het is echt aan het volgende kabinet om te besluiten over vervolgstappen’’, aldus haar woordvoerder.

Rapport: kabinet moet veel meer doen tegen stikstofprobleem

MSN 19.03.2021 Een nieuw kabinet zal flink aan de slag moeten om de neerslag van stikstof in gevoelige natuurgebieden te verminderen. De neerslag moet niet met 26 procent verminderd worden, zoals in de stikstofwet ligt vastgelegd, maar met zeker 50 procent. Zonder aanvullende maatregelen is een vermindering van 70 procent zelfs nodig om stikstofgevoelige natuur te beschermen, schrijven ambtenaren in een rapport aan het kabinet. Vooral in de veehouderij moet worden ingegrepen.

In twee ‘verkenningen’ schrijven de ambtenaren dat er verdere maatregelen nodig zijn, vooral op de lange termijn. Mogelijk maakt dit de formatie van een nieuw kabinet nog moeizamer, omdat de twee grootste partijen in de nieuwe Tweede Kamer zeer verdeeld zijn. De VVD ziet weinig in een streng stikstofbeleid, D66 wil juist dat de natuur beter beschermd moet en wil daarom onder meer de veestapel halveren. Het huidige kabinet moest de stikstofregels volledig omgooien, omdat de Raad van State in 2019 een streep zette door de aanpak die jarenlang werd gehanteerd.

De aanvullende maatregelen moeten ervoor zorgen dat in genoeg natuurgebieden de stikstofneerslag dusdanig laag is dat deze geen schadelijk effect meer heeft. Vooral het verminderen van de uitstoot van stikstofverbinding ammoniak (NH3) kan de natuur verbeteren. Het halveren van de ammoniakuitstoot is “realiseerbaar, maar alleen in een combinatie van technische maatregelen en een dalend volume van de veestapel, in het bijzonder van het melkvee”, valt te lezen in het rapport. “Een verdergaande reductie van 70 procent is met de in dit rapport beschreven instrumentatie alleen haalbaar als tot een nog grotere krimp van de veestapel zou worden gekomen.”

Een van de manieren om de stikstofuitstoot te verminderen, is om vervuilers te laten betalen, net als met de CO2-heffing. Zo’n stikstofbelasting zou ook vergroenende technieken nog aantrekkelijker maken, omdat ze boerderijen en andere bedrijven kosten kunnen besparen. Ook kunnen de Europese landbouwsubsidies worden ingezet om boeren aan te sporen groener te boeren. Sowieso adviseren de ambtenaren om op Europees niveau beleid te maken. Zo’n 30 procent van de stikstof die in Nederland neerdaalt, komt namelijk uit het buitenland.

Veel debat over nieuwe kerncentrale in Nederland: de dilemma’s op een rij

RTL 16.03.2021 Het debat over kernenergie is zo vlak voor de verkiezingen terug van weggeweest. CDA en VVD zijn uitgesproken voorstander en ook FVD en PVV zijn positief. Maar hoe groot is de kans dat er daadwerkelijk een nieuwe kerncentrale in Nederland komt? Drie experts over vier pijnpunten.

1. Kost veel, duurt lang

Om maar gelijk met de deur in huis te vallen: het bouwen van een kerncentrale is ontzettend duur. Een kerncentrale van de derde generatie van zo’n 1650 megawatt kost tussen de 10 en 14 miljard euro. Dit komt onder meer door de hoge veiligheidseisen. Ook is de bouwer van de kerncentrale verantwoordelijk voor het veilig opbergen van kernafval én het ontmantelen van de kerncentrale als die niet meer gebruikt wordt. Daarbij duurt het tenminste tien tot vijftien jaar voor de kerncentrale er staat, onder andere vanwege vergunningen, procedures en regelgeving.

Lees ook:

Meer windmolens en zonnepanelen: hier kunnen ze komen te staan

Wat ook meespeelt, is dat het in Nederland de eerste keer zou zijn dat een kerncentrale van dit type wordt gebouwd. Wim Turkenburg, emeritus hoogleraar Natuurwetenschap en Samenleving aan de Universiteit Utrecht: “In Nederland stamt alle ervaring die we met de bouw van kernreactoren hebben uit de jaren 60 en 70. Die expertise is er niet meer, we moeten dat allemaal weer opstarten en dat is duur, tijdrovend en complex.”

Hoe zit het nu in Nederland?

Op dit moment is de kerncentrale in het Zeeuwse Borssele de enige die stroom levert in Nederland. Deze kerncentrale van 485 megawatt trad in 1973 in werking en zorgt voor zo’n 3 procent van de benodigde elektriciteit in ons land. Uiterlijk in 2033 moet deze centrale wettelijk dicht. De VVD is voorstander van twee à drie nieuwe kerncentrales van 1000 of 1500 megawatt.

Een kerncentrale kan dus alleen worden gebouwd als de overheid een flinke subsidie bijdraagt. “Als politici niet bereid zijn om 6 of 7 cent per kilowattuur per kerncentrale bij te leggen, praten ze voor de bühne”, zegt Kornelis Blok, hoogleraar Energiesysteemanalyse aan de TU Delft.

In het Britse Somerset, waar twee kerncentrales in aanbouw zijn, hebben ze daar iets op gevonden. De energieproducent krijgt een gegarandeerde stroomprijs die 30 jaar is vastgelegd. Deze prijs is hoger dan de kosten van zonne- en windenergie. Blok: “Stroom uit een kerncentrale kost zo’n 11 of 12 cent per kilowattuur en de kosten bij windenergie zijn zo’n 7 of 8 cent per kilowattuur en dalen nog. Dus de kosten van stroom uit kernenergie zijn bijna 1,5 tot 2 keer zo hoog als de kosten voor windenergie.”

Lees ook:

Gas- en kerncentrales lobbyen voor groene subsidies van Europa

“Het duurt behoorlijk lang voor je een kerncentrale hebt gebouwd, je bent heel lang aan het investeren en het duurt een jaar of vijftien voor je de eerste kilowattuur kunt verkopen en voor je dus je eerste inkomsten hebt. Het is dus vooral aan de investeringskant een moeilijk verhaal”, concludeert Heleen de Coninck, hoogleraar Klimaatbeleid aan de TU Eindhoven.

Vanwege die hoge investeringskosten laat een energieproducent een kerncentrale het liefst zoveel mogelijk uren draaien. Maar duurzame stroom krijgt vaak voorrang op het energienet. In de praktijk zal de kerncentrale dus niet op volle toeren draaien als er genoeg zonne- en windenergie is. Dit verhoogt dan weer de prijs van atoomstroom.

2. Het kán zonder kernenergie (maar er is wel een alternatief voor zonne- en windenergie nodig)

Op dit moment is zo’n 26 procent van de stroom in Nederland duurzaam. In het Klimaatakkoord is afgesproken dat in 2030 dit 70 procent moet zijn. “Er zijn concrete plannen om elk jaar 1000 megawatt aan windparken op zee bij te bouwen”, vertelt Blok van de TU Delft. “Daar is genoeg ruimte. Ik kan me voorstellen dat landen die niet aan zee liggen of nog niet zo ver zijn met windparken op zee voor kernenergie kiezen. Maar voor ons is het niet zo’n logische stap.”

De Coninck sluit zich daarbij aan. “Uit iedere studie blijkt dat het niet echt een aantrekkelijke optie is voor Nederland. Ik ben zelf niet principieel tegen kernenergie, ik heb liever kernenergie dan klimaatverandering. Maar het is een valse vergelijking, want het kan op een andere manier. Het lijkt eerder onverstandig dan verstandig nu de kosten voor zon en wind zo hard naar beneden gaan, en die van kernenergie niet of nauwelijks zijn gedaald.”

Emeritus hoogleraar Turkenburg wijst erop dat er wel een betrouwbaar alternatief nodig is naast zonne- en windenergie. “Gasgestookte centrales waarbij de CO2-uitstoot wordt opgevangen bijvoorbeeld (CCS: carbon capture & storage), of duurzame biomassa. Dat moet de betrouwbaarheid van de energievoorziening garanderen. Groene waterstof maken en verbranden kan ook, maar die optie vergt fors meer zon- en windvermogen en is zeker zo duur als kernenergie. Aan alle opties zitten voor- en nadelen. Maar je kunt niet zeggen: ik wil geen kerncentrale, geen biomassa, geen CCS, geen aardgas uit Rusland, geen zonneweides en geen windmolens op het land.”

3. Veiligheidsrisico’s gering, maar afval nog lang radioactief

Kernenergie levert radioactief afval op dat duizenden jaren zeer schadelijk blijft voor de omgeving. Het kernafval van de centrale in Borssele ligt honderd jaar opgeslagen in gebouwen van de Centrale Organisatie Voor Radioactief Afval (COVRA) in Zeeland. Daarna moet het heel diep in de bodem worden opgeslagen om daar te blijven totdat het niet meer radioactief is. Waar in Nederland deze opslag precies moet plaatsvinden, weten we nog niet.

Lees ook:

Kerncentrale in België hoeft ondanks scheurtjes niet dicht

In 2011 stelde het ministerie van Economische Zaken voorwaarden op voor een nieuwe kerncentrale. Zo mag een ‘meltdown’-ongeluk minder dan eens in de miljoen jaar optreden. Bij een ongeluk zonder kernsmelting mogen geen radioactieve stoffen naar de omgeving ontsnappen. Ook moet de kerncentrale niet in de problemen raken als er een vliegtuig op neerstort.

Hoogleraar Blok denkt dat de risico’s heel klein zijn geworden. “Er is nooit een risico van 0, maar dat heb je bij niets wat je doet. De kansen op een ongeluk zoals bij Fukushima of Tsjernobyl zijn heel klein geworden. Er is veel geleerd en de veiligheidsmaatregelen zijn behoorlijk opgeschroefd.”

4. Wie wil een kerncentrale in de achtertuin?

Een kerncentrale in het door aardbevingen geteisterde Groningen, dat kon volgens premier Rutte wel, zo stelde hij tijdens het RTL Verkiezingsdebat. Een paar dagen later moest hij na fel protest uit Groningen zijn woorden terugnemen. Toch is het niet gek dat hij Groningen noemde: de Eemshaven is een van de drie locaties die in Nederland zijn aangewezen voor de bouw van een mogelijke kerncentrale. De andere plekken zijn Borssele in Zeeland en de Maasvlakte in Zuid-Holland. Een kerncentrale heeft koelwater nodig en moet daarom aan een rivier of de zee liggen.

“Als ik kijk hoeveel trammelant een paar windmolens al kunnen opleveren, denk ik dat je de protesten bij de bouw van een kerncentrale niet moet onderschatten”, zegt Blok. “Maar veel ruimte heb je niet nodig: met twee locaties ben je al een heel eind. Publieke acceptatie zal zeker een issue zijn. Dat wil niet zeggen dat je het niet moet doen, maar je moet dat niet onderschatten.”

De Coninck: “Daarom wordt er ook zoveel gekeken naar windparken op zee. Bovendien waait de wind daar harder en stabieler.”

Lees ook:

Miljardeninvesteringen nodig in elektriciteitsnet voor klimaatdoelen Parijs

Wim Turkenburg ziet dat een deel van de bevolking wel zit te wachten op een kerncentrale. “VVD, CDA, FVD en PVV hebben een forse aanhang. Er is een meerderheid in de Tweede Kamer voor. Het vereist wel politiek leiderschap. Als de regering aangeeft dat het kan en moet, zal je zien dat de weerstand minder wordt.”

Ook tijdens het RTL Verkiezingsdebat kwam kernenergie aan bod

Kerncentrales helpen niet om de klimaatdoelen de komende tien jaar te halen, zegt GroenLinksleider Jesse Klaver.

meer: Maaike Vos

Weer ‘bom’ onder stikstofbeleid, grote onzekerheid bij boeren

RTL 15.03.2021 Een flinke tegenvaller voor veel boeren. Een Friese boer mag van de rechter zijn melkveebedrijf niet uitbreiden. Er is onvoldoende bewijs dat de milieutechnieken die de boer wil gebruiken genoeg stikstof verminderen. “Dit kan gevolgen hebben voor veel agrarische bedrijven.”

Boeren protesteren niet meer massaal in Den Haag en deze maand is er een nieuwe stikstofwet aangenomen, maar het gedoe rond stikstof is nog altijd niet voorbij.

Dat heeft een boer uit het Friese Dongeradeel nu aan den lijve ondervonden. In februari kreeg hij nog toestemming van de provincie om uit te breiden: de boer wilde een loopstal gaan bouwen.

Te veel stikstof

Wie zijn boerenbedrijf wil uitbreiden moet er volgens de wet voor zorgen dat er geen extra stikstof bijkomt. Te veel stikstof, en dat is er in Nederland, is namelijk slecht voor de natuur. De boer koos daarom voor technologie die ervoor zou zorgen dat er geen extra stikstofuitstoot zou komen door de uitbreiding.

Maar volgens milieudeskundige en activist Johan Vollenbroek kun je grote vraagtekens zetten bij de werking van die technologie. Vollenbroek stapte daarom naar de rechter om de vergunning van de Friese boer aan te vechten.

Streep door uitbreiding

En met succes: de rechter heeft een streep gezet door de vergunning van de boer en daarmee door de uitbreiding van zijn stal. Volgens de rechter is het niet zeker genoeg dat de uitbreiding van de stal geen negatieve gevolgen heeft voor de beschermde natuurgebieden.

Vollenbroek, de man die politiek Den Haag al eerder dwong om wat aan de hoeveelheid stikstof in Nederland te doen, zegt dat de uitspraak ‘opnieuw een bom legt onder het stikstofbeleid van het kabinet’.

‘Zeer ingrijpend’

De rechtbank wijst, net als Vollenbroek, op een onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek, vertelt advocaat Rachid Benhadi. Daarin wordt geconcludeerd dat emissie-arme stallen mogelijk veel minder ‘emissie-arm’ zijn dan waar eerder vanuit werd gegaan.

Terwijl het ministerie nog uitgaat van ‘oude cijfers’ en dat die staltechnologie wel voldoende stikstof vermindert.

Volgens advocaat Benhadi heeft de rechter een zeer ingrijpende uitspraak gedaan. “De rechter zegt: de provincie baseert zich op uitstootcijfers van het ministerie. Maar of die cijfers kloppen is niet zeker.”

Gevolgen voor veel boeren

“En daarmee zegt de rechtbank eigenlijk: je kunt niet meer uitgaan van de wetgeving van de minister. Dat is wel een hele verstrekkende conclusie. En het kan gevolgen hebben voor veel agrarische bedrijven.”

Advocaat Franca Damen, die regelmatig boeren bij staat, sluit zich daarbij aan. “Dit gaat zeker impact hebben.” 

En misschien blijft het niet bij de melkveehouderijen. Ook bij technieken die gebruikt worden in varkensstallen zijn eerder vraagtekens gezet. Het is dus de vraag of andere boeren nu ook worden teruggefloten, zegt Damen.

De nieuwe stikstofwet van Carola Schouten werd onlangs aangenomen door de Eerste Kamer, maar de stikstofproblemen zijn nog niet achter de rug.

Investeringen

Voor boeren erg zuur, vindt de advocaat. Want de overheid stimuleert juist het gebruik van die nieuwe technieken. “Boeren komen zo door de overheid in de problemen.”

Boerenorganisatie LTO is dan ook geschrokken. Voorzitter Sjaak van der Tak noemt het een ‘keiharde tegenvaller’ voor melkveehouders die investeren in vergelijkbare technologie. Hij wil een spoedoverleg met minister van Landbouw Carola Schouten.

Uitweg voor overheid

Is er dan echt geen mogelijkheid meer tot uitbreiding met die nieuwe technologie? De rechter heeft de overheid nog wel een uitweg gegeven, zegt Benhadi.

De provincie Friesland heeft volgens de rechter onvoldoende wetenschappelijke onderbouwing gegeven voor het feit dat de emissie-arme stallen ook echt tot minder stikstofuitstoot leiden.

Andere afweging

Maar komt de overheid, bijvoorbeeld in een andere zaak of in hoger beroep, met betere onderbouwing dan kan het zijn dat een rechtbank wel akkoord gaat met de uitbreiding.

Tot slot maakt elke rechtbank zijn eigen afweging. Al zal een rechter in Brabant of Limburg zeker naar deze uitspraak kijken, zegt Benhadi.

Lees ook:

Groen licht voor stikstofwet, maar wat staat er nou precies in?

Grote onzekerheid

Wat rest is grote onzekerheid bij Nederlandse boeren. “Ik weet niet of het een nieuwe bom is onder het stikstofbeleid is, maar een mijnenveld is het zeker. Bij het stikstofdossier heb je bij wijze van spreken elke dag weer een nieuwe discussie. De rechtszekerheid is ver te zoeken”, aldus de advocaat.

Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit laat weten de uitspraak te bestuderen. De woordvoerder benadrukt wel alvast dat met deze uitspraak niet ineens alle boeren niet meer kunnen uitbreiden.

Stikstofwet

Wil je uitbreiden, en meer stikstof uitstoten, dan kun je bijvoorbeeld ook ‘stikstofruimte’ kopen van een ander bedrijf.

Daarnaast wijst het ministerie erop dat er dankzij de nieuwe stikstofwet veel stikstof zal worden gereduceerd, waardoor er juist weer veel mogelijk wordt, ook voor boeren.

meer: Frederieke Hegger Carola Schouten Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Stikstofcrisis Stikstofvervuiling Landbouw

Weer ‘bom’ onder stikstofbeleid, grote onzekerheid bij boeren

MSN 15.03.2021 Een flinke tegenvaller voor veel boeren. Een Friese boer mag van de rechter zijn melkveebedrijf niet uitbreiden. Er is onvoldoende bewijs dat de milieutechnieken die de boer wil gebruiken genoeg stikstof verminderen. “Dit kan gevolgen hebben voor veel agrarische bedrijven.”

Boeren protesteren niet meer massaal in Den Haag en deze maand is er een nieuwe stikstofwet aangenomen, maar het gedoe rond stikstof is nog altijd niet voorbij.

Dat heeft een boer uit het Friese Dongeradeel nu aan den lijve ondervonden. In februari kreeg hij nog toestemming van de provincie om uit te breiden: de boer wilde een loopstal gaan bouwen.

Te veel stikstof

Wie zijn boerenbedrijf wil uitbreiden moet er volgens de wet voor zorgen dat er geen extra stikstof bijkomt. Te veel stikstof, en dat is er in Nederland, is namelijk slecht voor de natuur. De boer koos daarom voor technologie die ervoor zou zorgen dat er geen extra stikstofuitstoot zou komen door de uitbreiding.

Maar volgens milieudeskundige en activist Johan Vollenbroek kun je grote vraagtekens zetten bij de werking van die technologie. Vollenbroek stapte daarom naar de rechter om de vergunning van de Friese boer aan te vechten.

Streep door uitbreiding

En met succes: de rechter heeft een streep gezet door de vergunning van de boer en daarmee door de uitbreiding van zijn stal. Volgens de rechter is het niet zeker genoeg dat de uitbreiding van de stal geen negatieve gevolgen heeft voor de beschermde natuurgebieden.

Vollenbroek, de man die politiek Den Haag al eerder dwong om wat aan de hoeveelheid stikstof in Nederland te doen, zegt dat de uitspraak ‘opnieuw een bom legt onder het stikstofbeleid van het kabinet’.

‘Zeer ingrijpend’

De rechtbank wijst, net als Vollenbroek, op een onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek, vertelt advocaat Rachid Benhadi. Daarin wordt geconcludeerd dat emissie-arme stallen mogelijk veel minder ‘emissie-arm’ zijn dan waar eerder vanuit werd gegaan.

Terwijl het ministerie nog uitgaat van ‘oude cijfers’ en dat die staltechnologie wel voldoende stikstof vermindert.

Volgens advocaat Benhadi heeft de rechter een zeer ingrijpende uitspraak gedaan. “De rechter zegt: de provincie baseert zich op uitstootcijfers van het ministerie. Maar of die cijfers kloppen is niet zeker.”

Gevolgen voor veel boeren

“En daarmee zegt de rechtbank eigenlijk: je kunt niet meer uitgaan van de wetgeving van de minister. Dat is wel een hele verstrekkende conclusie. En het kan gevolgen hebben voor veel agrarische bedrijven.”

Advocaat Franca Damen, die regelmatig boeren bij staat, sluit zich daarbij aan. “Dit gaat zeker impact hebben.” 

En misschien blijft het niet bij de melkveehouderijen. Ook bij technieken die gebruikt worden in varkensstallen zijn eerder vraagtekens gezet. Het is dus de vraag of andere boeren nu ook worden teruggefloten, zegt Damen.

© Aangeboden door RTL Nieuws

Investeringen

Voor boeren erg zuur, vindt de advocaat. Want de overheid stimuleert juist het gebruik van die nieuwe technieken. “Boeren komen zo door de overheid in de problemen.”

Boerenorganisatie LTO is dan ook geschrokken. Voorzitter Sjaak van der Tak noemt het een ‘keiharde tegenvaller’ voor melkveehouders die investeren in vergelijkbare technologie. Hij wil een spoedoverleg met minister van Landbouw Carola Schouten.

Uitweg voor overheid

Is er dan echt geen mogelijkheid meer tot uitbreiding met die nieuwe technologie? De rechter heeft de overheid nog wel een uitweg gegeven, zegt Benhadi.

De provincie Friesland heeft volgens de rechter onvoldoende wetenschappelijke onderbouwing gegeven voor het feit dat de emissie-arme stallen ook echt tot minder stikstofuitstoot leiden.

Andere afweging

Maar komt de overheid, bijvoorbeeld in een andere zaak of in hoger beroep, met betere onderbouwing dan kan het zijn dat een rechtbank wel akkoord gaat met de uitbreiding.

Tot slot maakt elke rechtbank zijn eigen afweging. Al zal een rechter in Brabant of Limburg zeker naar deze uitspraak kijken, zegt Benhadi.

Grote onzekerheid

Wat rest is grote onzekerheid bij Nederlandse boeren. “Ik weet niet of het een nieuwe bom is onder het stikstofbeleid is, maar een mijnenveld is het zeker. Bij het stikstofdossier heb je bij wijze van spreken elke dag weer een nieuwe discussie. De rechtszekerheid is ver te zoeken”, aldus de advocaat.

Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit laat weten de uitspraak te bestuderen. De woordvoerder benadrukt wel alvast dat met deze uitspraak niet ineens alle boeren niet meer kunnen uitbreiden.

Stikstofwet

Wil je uitbreiden, en meer stikstof uitstoten, dan kun je bijvoorbeeld ook ‘stikstofruimte’ kopen van een ander bedrijf.

Daarnaast wijst het ministerie erop dat er dankzij de nieuwe stikstofwet veel stikstof zal worden gereduceerd, waardoor er juist weer veel mogelijk wordt, ook voor boeren.

LTO-voorman: stikstofuitspraak rechter keiharde tegenvaller

MSN 14.03.2021 Een rechterlijke uitspraak over stikstofuitstoot op vrijdag is “een keiharde tegenvaller voor de melkveehouder die geïnvesteerd heeft om stikstof te reduceren”, laat LTO-voorzitter Sjaak van der Tak zaterdag weten op Twitter. Vrijdag had milieuorganisatie Mobilisation for the Environment (MOB) al gezegd dat de uitspraak “opnieuw een bom legt onder het stikstofbeleid”.

De uitspraak van de voorzieningenrechter in Noord-Nederland komt erop neer dat de provincie Friesland aan een melkveehouder geen vergunning mag geven voor uitbreiding ondanks dat de boer maatregelen heeft getroffen om stikstofemissie te verminderen. Volgens MOB, dat de rechtszaak had aangespannen, heeft de uitspraak verstrekkende gevolgen en zullen er “vrijwel geen nieuwe uitbreidingen van veehouderbedrijven meer worden toegestaan”.

LTO is zo geschrokken van de uitspraak dat Van der Tak oproept tot spoedoverleg met het ministerie van Landbouw. Dat overleg komt er dan ook komende week, meldt de organisatie. Op dit moment bestudeert de belangenorganisatie de uitspraak.

Raad van State

MOB vocht onder leiding van voorzitter Johan Vollenbroek in 2019 met succes bij de Raad van State het gehanteerde stikstofbeleid, het programma Aanpak Stikstof (PAS) aan. Daardoor kwamen talloze bouw- en andere projecten stil te liggen.

De rechtbank zette vrijdag een streep door de vergunning omdat de rechter er niet van overtuigd is dat zogenoemde emissiereductietechnieken genoeg effect hebben. Het gaat dan bijvoorbeeld om het gebruik van zogenoemde luchtwassers, die ammoniak zuiveren uit de lucht van een stal. Eerder al zouden onderzoeken van de Wageningen Universiteit en het CBS hebben aangetoond dat er “ernstige twijfels bestaan” over de werking van dit soort technieken in veestallen.

Volgens de provincie Friesland had het staltype dat de boer wilde gebruiken, geleid tot “een lagere emissie”. Dat zou een stalsysteem worden met roostervloer, voorzien van rubbermatten en composietnokken met een hellend profiel, kunststofcassettes met kleppen in de roosterspleten en met mestschuif of mestrobot, zo valt te lezen in het rechtbankverslag. Desalniettemin vernietigde de rechter de vergunning.

Veel debat over nieuwe kerncentrale in Nederland: de dilemma’s op een rij

MSN 14.03.2021 Het debat over kernenergie is zo vlak voor de verkiezingen terug van weggeweest. CDA en VVD zijn uitgesproken voorstander en ook FVD en PVV zijn positief. Maar hoe groot is de kans dat er daadwerkelijk een nieuwe kerncentrale in Nederland komt? Drie experts over vier pijnpunten.

1. Kost veel, duurt lang

Om maar gelijk met de deur in huis te vallen: het bouwen van een kerncentrale is ontzettend duur. Een kerncentrale van de derde generatie van zo’n 1650 megawatt kost tussen de 10 en 14 miljard euro. Dit komt onder meer door de hoge veiligheidseisen. Ook is de bouwer van de kerncentrale verantwoordelijk voor het veilig opbergen van kernafval én het ontmantelen van de kerncentrale als die niet meer gebruikt wordt. Daarbij duurt het tenminste tien tot vijftien jaar voor de kerncentrale er staat, onder andere vanwege vergunningen, procedures en regelgeving.

Wat ook meespeelt, is dat het in Nederland de eerste keer zou zijn dat een kerncentrale van dit type wordt gebouwd. Wim Turkenburg, emeritus hoogleraar Natuurwetenschap en Samenleving aan de Universiteit Utrecht: “In Nederland stamt alle ervaring die we met de bouw van kernreactoren hebben uit de jaren 60 en 70. Die expertise is er niet meer, we moeten dat allemaal weer opstarten en dat is duur, tijdrovend en complex.”

Hoe zit het nu in Nederland?

Op dit moment is de kerncentrale in het Zeeuwse Borssele de enige die stroom levert in Nederland. Deze kerncentrale van 485 megawatt trad in 1973 in werking en zorgt voor zo’n 3 procent van de benodigde elektriciteit in ons land. Uiterlijk in 2033 moet deze centrale wettelijk dicht. De VVD is voorstander van twee à drie nieuwe kerncentrales van 1000 of 1500 megawatt.

Een kerncentrale kan dus alleen worden gebouwd als de overheid een flinke subsidie bijdraagt. “Als politici niet bereid zijn om 6 of 7 cent per kilowattuur per kerncentrale bij te leggen, praten ze voor de bühne”, zegt Kornelis Blok, hoogleraar Energiesysteemanalyse aan de TU Delft.

In het Britse Somerset, waar twee kerncentrales in aanbouw zijn, hebben ze daar iets op gevonden. De energieproducent krijgt een gegarandeerde stroomprijs die 30 jaar is vastgelegd. Deze prijs is hoger dan de kosten van zonne- en windenergie. Blok: “Stroom uit een kerncentrale kost zo’n 11 of 12 cent per kilowattuur en de kosten bij windenergie zijn zo’n 7 of 8 cent per kilowattuur en dalen nog. Dus de kosten van stroom uit kernenergie zijn bijna 1,5 tot 2 keer zo hoog als de kosten voor windenergie.”

“Het duurt behoorlijk lang voor je een kerncentrale hebt gebouwd, je bent heel lang aan het investeren en het duurt een jaar of vijftien voor je de eerste kilowattuur kunt verkopen en voor je dus je eerste inkomsten hebt. Het is dus vooral aan de investeringskant een moeilijk verhaal”, concludeert Heleen de Coninck, hoogleraar Klimaatbeleid aan de TU Eindhoven.

Vanwege die hoge investeringskosten laat een energieproducent een kerncentrale het liefst zoveel mogelijk uren draaien. Maar duurzame stroom krijgt vaak voorrang op het energienet. In de praktijk zal de kerncentrale dus niet op volle toeren draaien als er genoeg zonne- en windenergie is. Dit verhoogt dan weer de prijs van atoomstroom.

2. Het kán zonder kernenergie (maar er is wel een alternatief voor zonne- en windenergie nodig)

Op dit moment is zo’n 26 procent van de stroom in Nederland duurzaam. In het Klimaatakkoord is afgesproken dat in 2030 dit 70 procent moet zijn. “Er zijn concrete plannen om elk jaar 1000 megawatt aan windparken op zee bij te bouwen”, vertelt Blok van de TU Delft. “Daar is genoeg ruimte. Ik kan me voorstellen dat landen die niet aan zee liggen of nog niet zo ver zijn met windparken op zee voor kernenergie kiezen. Maar voor ons is het niet zo’n logische stap.”

De Coninck sluit zich daarbij aan. “Uit iedere studie blijkt dat het niet echt een aantrekkelijke optie is voor Nederland. Ik ben zelf niet principieel tegen kernenergie, ik heb liever kernenergie dan klimaatverandering. Maar het is een valse vergelijking, want het kan op een andere manier. Het lijkt eerder onverstandig dan verstandig nu de kosten voor zon en wind zo hard naar beneden gaan, en die van kernenergie niet of nauwelijks zijn gedaald.”

Emeritus hoogleraar Turkenburg wijst erop dat er wel een betrouwbaar alternatief nodig is naast zonne- en windenergie. “Gasgestookte centrales waarbij de CO2-uitstoot wordt opgevangen bijvoorbeeld (CCS: carbon capture & storage), of duurzame biomassa. Dat moet de betrouwbaarheid van de energievoorziening garanderen. Groene waterstof maken en verbranden kan ook, maar die optie vergt fors meer zon- en windvermogen en is zeker zo duur als kernenergie. Aan alle opties zitten voor- en nadelen. Maar je kunt niet zeggen: ik wil geen kerncentrale, geen biomassa, geen CCS, geen aardgas uit Rusland, geen zonneweides en geen windmolens op het land.”

3. Veiligheidsrisico’s gering, maar afval nog lang radioactief

Kernenergie levert radioactief afval op dat duizenden jaren zeer schadelijk blijft voor de omgeving. Het kernafval van de centrale in Borssele ligt honderd jaar opgeslagen in gebouwen van de Centrale Organisatie Voor Radioactief Afval (COVRA) in Zeeland. Daarna moet het heel diep in de bodem worden opgeslagen om daar te blijven totdat het niet meer radioactief is. Waar in Nederland deze opslag precies moet plaatsvinden, weten we nog niet.

In 2011 stelde het ministerie van Economische Zaken voorwaarden op voor een nieuwe kerncentrale. Zo mag een ‘meltdown’-ongeluk minder dan eens in de miljoen jaar optreden. Bij een ongeluk zonder kernsmelting mogen geen radioactieve stoffen naar de omgeving ontsnappen. Ook moet de kerncentrale niet in de problemen raken als er een vliegtuig op neerstort.

Hoogleraar Blok denkt dat de risico’s heel klein zijn geworden. “Er is nooit een risico van 0, maar dat heb je bij niets wat je doet. De kansen op een ongeluk zoals bij Fukushima of Tsjernobyl zijn heel klein geworden. Er is veel geleerd en de veiligheidsmaatregelen zijn behoorlijk opgeschroefd.”

4. Wie wil een kerncentrale in de achtertuin?

Een kerncentrale in het door aardbevingen geteisterde Groningen, dat kon volgens premier Rutte wel, zo stelde hij tijdens het RTL Verkiezingsdebat. Een paar dagen later moest hij na fel protest uit Groningen zijn woorden terugnemen. Toch is het niet gek dat hij Groningen noemde: de Eemshaven is een van de drie locaties die in Nederland zijn aangewezen voor de bouw van een mogelijke kerncentrale. De andere plekken zijn Borssele in Zeeland en de Maasvlakte in Zuid-Holland. Een kerncentrale heeft koelwater nodig en moet daarom aan een rivier of de zee liggen.

“Als ik kijk hoeveel trammelant een paar windmolens al kunnen opleveren, denk ik dat je de protesten bij de bouw van een kerncentrale niet moet onderschatten”, zegt Blok. “Maar veel ruimte heb je niet nodig: met twee locaties ben je al een heel eind. Publieke acceptatie zal zeker een issue zijn. Dat wil niet zeggen dat je het niet moet doen, maar je moet dat niet onderschatten.”

De Coninck: “Daarom wordt er ook zoveel gekeken naar windparken op zee. Bovendien waait de wind daar harder en stabieler.”

Wim Turkenburg ziet dat een deel van de bevolking wel zit te wachten op een kerncentrale. “VVD, CDA, FVD en PVV hebben een forse aanhang. Er is een meerderheid in de Tweede Kamer voor. Het vereist wel politiek leiderschap. Als de regering aangeeft dat het kan en moet, zal je zien dat de weerstand minder wordt.”

Veel debat over nieuwe kerncentrale in Nederland: de dilemma’s op een rij

RTL 14.03.2021 Het debat over kernenergie is zo vlak voor de verkiezingen terug van weggeweest. CDA en VVD zijn uitgesproken voorstander en ook FVD en PVV zijn positief. Maar hoe groot is de kans dat er daadwerkelijk een nieuwe kerncentrale in Nederland komt? Drie experts over vier pijnpunten.

1. Kost veel, duurt lang

Om maar gelijk met de deur in huis te vallen: het bouwen van een kerncentrale is ontzettend duur. Een kerncentrale van de derde generatie van zo’n 1650 megawatt kost tussen de 10 en 14 miljard euro. Dit komt onder meer door de hoge veiligheidseisen. Ook is de bouwer van de kerncentrale verantwoordelijk voor het veilig opbergen van kernafval én het ontmantelen van de kerncentrale als die niet meer gebruikt wordt. Daarbij duurt het tenminste tien tot vijftien jaar voor de kerncentrale er staat, onder andere vanwege vergunningen, procedures en regelgeving.

Lees ook:

Meer windmolens en zonnepanelen: hier kunnen ze komen te staan

Wat ook meespeelt, is dat het in Nederland de eerste keer zou zijn dat een kerncentrale van dit type wordt gebouwd. Wim Turkenburg, emeritus hoogleraar Natuurwetenschap en Samenleving aan de Universiteit Utrecht: “In Nederland stamt alle ervaring die we met de bouw van kernreactoren hebben uit de jaren 60 en 70. Die expertise is er niet meer, we moeten dat allemaal weer opstarten en dat is duur, tijdrovend en complex.”

Hoe zit het nu in Nederland?

Op dit moment is de kerncentrale in het Zeeuwse Borssele de enige die stroom levert in Nederland. Deze kerncentrale van 485 megawatt trad in 1973 in werking en zorgt voor zo’n 3 procent van de benodigde elektriciteit in ons land. Uiterlijk in 2033 moet deze centrale wettelijk dicht. De VVD is voorstander van twee à drie nieuwe kerncentrales van 1000 of 1500 megawatt.

Een kerncentrale kan dus alleen worden gebouwd als de overheid een flinke subsidie bijdraagt. “Als politici niet bereid zijn om 6 of 7 cent per kilowattuur per kerncentrale bij te leggen, praten ze voor de bühne”, zegt Kornelis Blok, hoogleraar Energiesysteemanalyse aan de TU Delft.

In het Britse Somerset, waar twee kerncentrales in aanbouw zijn, hebben ze daar iets op gevonden. De energieproducent krijgt een gegarandeerde stroomprijs die 30 jaar is vastgelegd. Deze prijs is hoger dan de kosten van zonne- en windenergie. Blok: “Stroom uit een kerncentrale kost zo’n 11 of 12 cent per kilowattuur en de kosten bij windenergie zijn zo’n 7 of 8 cent per kilowattuur en dalen nog. Dus de kosten van stroom uit kernenergie zijn bijna 1,5 tot 2 keer zo hoog als de kosten voor windenergie.”

Lees ook:

Gas- en kerncentrales lobbyen voor groene subsidies van Europa

“Het duurt behoorlijk lang voor je een kerncentrale hebt gebouwd, je bent heel lang aan het investeren en het duurt een jaar of vijftien voor je de eerste kilowattuur kunt verkopen en voor je dus je eerste inkomsten hebt. Het is dus vooral aan de investeringskant een moeilijk verhaal”, concludeert Heleen de Coninck, hoogleraar Klimaatbeleid aan de TU Eindhoven.

Vanwege die hoge investeringskosten laat een energieproducent een kerncentrale het liefst zoveel mogelijk uren draaien. Maar duurzame stroom krijgt vaak voorrang op het energienet. In de praktijk zal de kerncentrale dus niet op volle toeren draaien als er genoeg zonne- en windenergie is. Dit verhoogt dan weer de prijs van atoomstroom.

2. Het kán zonder kernenergie (maar er is wel een alternatief voor zonne- en windenergie nodig)

Op dit moment is zo’n 26 procent van de stroom in Nederland duurzaam. In het Klimaatakkoord is afgesproken dat in 2030 dit 70 procent moet zijn. “Er zijn concrete plannen om elk jaar 1000 megawatt aan windparken op zee bij te bouwen”, vertelt Blok van de TU Delft. “Daar is genoeg ruimte. Ik kan me voorstellen dat landen die niet aan zee liggen of nog niet zo ver zijn met windparken op zee voor kernenergie kiezen. Maar voor ons is het niet zo’n logische stap.”

De Coninck sluit zich daarbij aan. “Uit iedere studie blijkt dat het niet echt een aantrekkelijke optie is voor Nederland. Ik ben zelf niet principieel tegen kernenergie, ik heb liever kernenergie dan klimaatverandering. Maar het is een valse vergelijking, want het kan op een andere manier. Het lijkt eerder onverstandig dan verstandig nu de kosten voor zon en wind zo hard naar beneden gaan, en die van kernenergie niet of nauwelijks zijn gedaald.”

Emeritus hoogleraar Turkenburg wijst erop dat er wel een betrouwbaar alternatief nodig is naast zonne- en windenergie. “Gasgestookte centrales waarbij de CO2-uitstoot wordt opgevangen bijvoorbeeld (CCS: carbon capture & storage), of duurzame biomassa. Dat moet de betrouwbaarheid van de energievoorziening garanderen. Groene waterstof maken en verbranden kan ook, maar die optie vergt fors meer zon- en windvermogen en is zeker zo duur als kernenergie. Aan alle opties zitten voor- en nadelen. Maar je kunt niet zeggen: ik wil geen kerncentrale, geen biomassa, geen CCS, geen aardgas uit Rusland, geen zonneweides en geen windmolens op het land.”

3. Veiligheidsrisico’s gering, maar afval nog lang radioactief

Kernenergie levert radioactief afval op dat duizenden jaren zeer schadelijk blijft voor de omgeving. Het kernafval van de centrale in Borssele ligt honderd jaar opgeslagen in gebouwen van de Centrale Organisatie Voor Radioactief Afval (COVRA) in Zeeland. Daarna moet het heel diep in de bodem worden opgeslagen om daar te blijven totdat het niet meer radioactief is. Waar in Nederland deze opslag precies moet plaatsvinden, weten we nog niet.

Lees ook:

Kerncentrale in België hoeft ondanks scheurtjes niet dicht

In 2011 stelde het ministerie van Economische Zaken voorwaarden op voor een nieuwe kerncentrale. Zo mag een ‘meltdown’-ongeluk minder dan eens in de miljoen jaar optreden. Bij een ongeluk zonder kernsmelting mogen geen radioactieve stoffen naar de omgeving ontsnappen. Ook moet de kerncentrale niet in de problemen raken als er een vliegtuig op neerstort.

Hoogleraar Blok denkt dat de risico’s heel klein zijn geworden. “Er is nooit een risico van 0, maar dat heb je bij niets wat je doet. De kansen op een ongeluk zoals bij Fukushima of Tsjernobyl zijn heel klein geworden. Er is veel geleerd en de veiligheidsmaatregelen zijn behoorlijk opgeschroefd.”

4. Wie wil een kerncentrale in de achtertuin?

Een kerncentrale in het door aardbevingen geteisterde Groningen, dat kon volgens premier Rutte wel, zo stelde hij tijdens het RTL Verkiezingsdebat. Een paar dagen later moest hij na fel protest uit Groningen zijn woorden terugnemen. Toch is het niet gek dat hij Groningen noemde: de Eemshaven is een van de drie locaties die in Nederland zijn aangewezen voor de bouw van een mogelijke kerncentrale. De andere plekken zijn Borssele in Zeeland en de Maasvlakte in Zuid-Holland. Een kerncentrale heeft koelwater nodig en moet daarom aan een rivier of de zee liggen.

“Als ik kijk hoeveel trammelant een paar windmolens al kunnen opleveren, denk ik dat je de protesten bij de bouw van een kerncentrale niet moet onderschatten”, zegt Blok. “Maar veel ruimte heb je niet nodig: met twee locaties ben je al een heel eind. Publieke acceptatie zal zeker een issue zijn. Dat wil niet zeggen dat je het niet moet doen, maar je moet dat niet onderschatten.”

De Coninck: “Daarom wordt er ook zoveel gekeken naar windparken op zee. Bovendien waait de wind daar harder en stabieler.”

Lees ook:

Miljardeninvesteringen nodig in elektriciteitsnet voor klimaatdoelen Parijs

Wim Turkenburg ziet dat een deel van de bevolking wel zit te wachten op een kerncentrale. “VVD, CDA, FVD en PVV hebben een forse aanhang. Er is een meerderheid in de Tweede Kamer voor. Het vereist wel politiek leiderschap. Als de regering aangeeft dat het kan en moet, zal je zien dat de weerstand minder wordt.”

Kerncentrales helpen niet om de klimaatdoelen de komende tien jaar te halen, zegt GroenLinksleider Jesse Klaver.

Meer: Maaike Vos

Minder CO2-uitstoot in coronatijd, maar toch haalt kabinet Urgenda-doelstelling niet

NOS 12.03.2021 De Urgenda-doelstelling om een kwart minder CO2 uit te stoten, wordt niet gehaald. Volgens voorlopige cijfers van het CBS was de uitstoot vorig jaar 24,5 procent minder. Het RIVM komt later dit jaar met de precieze cijfers, maar waarschijnlijk blijkt ook dan dat het kabinet het Urgenda-doel niet haalt.

Door de coronacrisis was er vorig jaar minder CO2-uitstoot. Mogelijk gaat uit de RIVM-cijfers blijken dat de reductie daardoor toch op 25 procent komt. Dan zou dus zijn voldaan aan de Urgenda-doelstelling om een kwart minder uit te stoten, maar volgens Urgenda moet die daling structureel zijn.

Van een structurele daling is geen sprake. Auto’s gaan na de coronacrisis weer meer rijden en ook komt het vliegverkeer dan weer op gang. Bovendien was het vorig jaar in januari en februari een stuk minder koud dan in eerdere jaren en werd er dus tijdelijk minder gas gebruikt. Dat is deze winter alweer anders.

De rechtbank, het hof en de Hoge Raad oordeelden de afgelopen jaren dat Nederland zich moet houden aan internationale afspraken om de gevolgen van klimaatverandering te beperken.

BEKIJK OOK;

• Of Nederland de Urgenda-doelstelling haalt is nog steeds hoogst onzeker

Sector en overheden sluiten Green Deal H2-Wijken

RO 12.03.2021 Overheden en partijen uit de sector hebben vandaag de Green Deal ‘H2-Wijken: Naar praktische toepassing van waterstof als warmtevoorziening in woonwijken’ gesloten. Hoe kan waterstof veilig en duurzaam worden ingezet voor verwarming in de gebouwde omgeving? In de Green Deal spreken partijen af om samen de ontwikkeling van waterstofwijken in de praktijk te verkennen. Aan de hand van leerprojecten in de wijk Erflanden en het dorp Stad aan ’t Haringvliet in de gemeenten Hoogeveen en Goeree-Overflakkee worden inzichten en ervaringen opgedaan over de voordelen en voorwaarden voor het gebruik van waterstof in de gebouwde omgeving.

Nederland gaat over op duurzame energie. In het Klimaatakkoord is daarom afgesproken om naast elektriciteit uit zon en wind ook in te zetten op duurzame gassen zoals waterstof voor de verduurzaming van de energievoorziening. Waterstof is tot 2030 nog niet beschikbaar in de gebouwde omgeving, en na 2030 is het onzeker of groene waterstof voldoende voorradig en betaalbaar is om in de gebouwde omgeving toe te passen.

Desalniettemin biedt het kansen. Om goed voorbereid te zijn, voor als er voldoende groene waterstof komt, is in het Klimaatakkoord afgesproken om tijdig en op kleine schaal praktijkervaring op te doen met waterstof in de gebouwde omgeving. De Green Deal H₂-Wijken vloeit voort uit deze afspraak. De deal is erop gericht om door middel van leerprojecten (zogenaamde H₂-Wijken) kennis en ervaringen op te doen over de rol die waterstof mogelijk op termijn kan spelen in woningen en andere gebouwen. Hierdoor komen mogelijke knelpunten en oplossingen tijdig in beeld.

Eerste H2-Wijken in Hoogeveen en Stad aan ‘t Haringvliet

De eerste stap die de Green Deal partijen zetten is het inventariseren van bestaande knelpunten en het uitwerken van mogelijke oplossingsrichtingen op basis van de kennis die de partijen inbrengen. De resultaten van deze inventarisatie maken duidelijk onder welke voorwaarden naar verwachting in 2025 met de uitvoering van de eerste leerprojecten kan worden gestart.

De wijk Erflanden in Hoogeveen en Stad aan ’t Haringvliet op Goeree-Overflakkee zijn hiervoor aangewezen binnen het Programma Aardgasvrije Wijken. Over de ervaringen in deze en eventueel andere leerprojecten wordt jaarlijks gerapporteerd als onderdeel van de Green Deal. Ook zullen alle partijen zich inspannen om gedurende de leerprojecten actief kennis, ervaringen en best-practices uit te wisselen. Een overzicht van alle afspraken is te vinden op www.greendeals.nl.

Green Deal-partijen en partners

De Green Deal is ondertekend door de ministeries van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Economische Zaken en Klimaat en Infrastructuur en Waterstaat, de provincies Zuid-Holland en Drenthe, de gemeenten Hoogeveen en Goeree-Overflakkee, Stedin Netbeheer B.V., N.V. Rendo en de Nederlandse Vereniging voor Duurzame Energie. Daarnaast worden 24 relevante stakeholders betrokken als kennispartners.  Het is mogelijk voor nieuwe partijen om toe te treden tot deze Green Deal. Verzoeken daartoe kunnen binnenkort worden ingediend bij het secretariaat van het nog op te richten kernteam, dat zal worden ondergebracht bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland.

Documenten;

Green Deal H2-wijken: naar praktische toepassing van waterstof als warmtevoorziening

Convenant | 12-03-2021

Zie ook;

• Duurzame energie

Organisaties en burgers slaan zondagmiddag alarm voor het klimaat

MSN 10.03.2021 Een groot aantal organisaties die zich inzetten voor het klimaat, waaronder Greenpeace en Milieudefensie, laten zondag een klimaatalarm afgaan. Op ruim 40 plekken verspreid over het land moet om 15.00 uur een luid alarm klinken dat een volle minuut duurt. “Van Groningen tot Maastricht en Terneuzen tot Hoorn”, aldus de initiatiefnemers.

Het klimaatalarm is opgezet door de Klimaatcrisis Coalitie van elf maatschappelijke organisaties, zoals ook Oxfam Novib, vakcentrale FNV, Grootouders voor het Klimaat en Fossielvrij NL. Bij mensen thuis en op straat moet het alarm klinken en dat kan met bijvoorbeeld een koebel, een fietsbel, trommels, potten en pannen. “Veiligheid staat daarbij voorop. We houden ons aan de lokale coronamaatregelen.”

“De afgelopen kabinetten hebben te lang getreuzeld en de klimaatcrisis dendert voort. Het is nu tijd voor een eerlijk en doortastend klimaatbeleid en veilig leven”, aldus de initiatiefnemers. “Het geldt voor mensen in Nederland en in alle regio’s waar die veiligheid nu al wordt bedreigd, zoals in delen van Azië, Afrika en in het Amazonegebied.”

Minister Van Nieuwenhuizen maakt bouw waterstofschip mogelijk

RO 10.03.2021 Waterstof als aandrijving voor binnenvaartschepen. Om die ontwikkeling aan te jagen trekt minister Van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Waterstaat) 4 miljoen euro uit voor de bouw, ontwikkeling en het in de vaart brengen van het eerste binnenvaartvrachtschip in Nederland dat wordt aangedreven door waterstof. Waterstof is een belangrijk duurzaam alternatief voor binnenvaartschepen die varen op fossiele diesel. Door de bouw van het waterstofschip te ondersteunen, geeft Van Nieuwenhuizen verduurzaming van de binnenvaart een verdere impuls. In 2050 moet de Nederlandse binnenvaart zero-emissie zijn. Het nieuwe binnenvaartschip komt naar verwachting in 2023 in de vaart.

Minister Van Nieuwenhuizen: “Varen op waterstof is nu niet langer meer een idee dat op de tekentafel ligt. Door dit schip te bouwen en er straks mee te varen, leren we in de praktijk wat er nodig is om waterstof veilig en op grotere schaal te gebruiken in onze binnenvaart. Dit is een hele mooie stap vooruit op weg naar een binnenvaart zonder uitstoot.”

Het gebruik van waterstof in de binnenvaart staat nog in de kinderschoenen. Door nu een nieuw schip te ontwikkelen dat vaart op groene waterstof kan straks in de praktijk verder worden geëxperimenteerd met productie, opslag en transport van waterstoftoepassingen. Op deze manier kan waterstof zich ontwikkelen als belangrijke duurzame aandrijving voor binnenvaartschepen naast bijvoorbeeld batterij-elektrisch aangedreven schepen.

Samenwerking

Het schip krijgt de naam Antonie, wordt 135 meter lang, 3700 ton en wordt gebouwd door Lenten Scheepvaart B.V. De bouw staat niet op zichzelf, maar maakt deel uit van het WEVA-project. Dit is de afkorting van ‘Waterstof Elektrisch Vrachtschip Antonie’. De Antonie gaat zout vervoeren van de fabriek van Nouryon in Delfzijl naar de Botlek in Rotterdam. Het project waar naast de reder en vervoerder ook de motorleverancier en brandstofcelproducent bij betrokken zijn, wordt begeleid door binnenvaart coöperatie NPRC.

NPRC CEO Femke Brenninkmeijer: “Het unieke van dit project is de samenwerking tussen verlader, binnenvaartondernemer, coöperatie NPRC én de overheid. Alleen met steun van alle belanghebbenden is het mogelijk om van dromen naar werkelijkheid, van woorden naar daden, te komen met een zero-emissie transport.”

Green Deal

De binnenvaart levert een belangrijke bijdrage aan de verplaatsing van het goederenvervoer van de weg naar het water en de beperking van de uitstoot. De Rijksoverheid, provincies, havens, maritieme brancheorganisaties, verladers, vervoerders, banken en kennisinstellingen hebben in 2019 met de Green Deal Zeevaart, Binnenvaart en Havens de handen ineen geslagen voor verduurzaming van de scheepvaart.

Uit die Green Deal vloeiden eerdere impulsen voor schonere binnenvaartschepen voort, zoals de oprichting van Zero Emission Services (ZES). Begin dit jaar stelde minister Van Nieuwenhuizen 11,7 miljoen euro beschikbaar om binnenvaartschippers en -reders te ondersteunen bij de aanschaf en installatie van nieuwere en schonere scheepsmotoren. Ook was er subsidie voor fabrikanten voor de ontwikkeling en productie van schonere scheepsmotoren. Het kabinet stelt de komende vijf jaar 65 miljoen euro beschikbaar om binnenvaartschepen uit te rusten met SCR-katalysatoren. Deze bijdrage is onderdeel van de maatregelen die worden genomen om de uitstoot van stikstof omlaag te brengen.

Verantwoordelijk;

• Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat

Bouwers en milieuclubs: verplicht groene maatregelen in nieuwbouw

MSN 10.03.2021  Natuurmaatregelen moeten een verplicht onderdeel worden van de woningbouw, vinden zowel natuur- en milieuorganisatie als de grootste bouwbedrijven van Nederland.

Ze willen dat de natuur een “vanzelfsprekend ingrediënt” wordt van alle nieuwbouw. “Leg dit vast in het nieuwe regeerakkoord en help ons zo groene duurzame steden te realiseren”, schrijven de opstellers van een manifest met de titel Bouwen voor Natuur.

Natuur & Milieu, NL Greenlabel en de Vogelbescherming hebben het plan opgesteld. Grote bouwers als VolkerWessels, Ballast Nedam, BAM Wonen en Heijmans onderschrijven de oproep aan het volgende kabinet. Ze pleiten samen voor invoering van een landelijke natuurstandaard, die bestaat uit drie ‘bouwstenen’.

De eerste bouwsteen zijn natuurmaatregelen in de woning zelf. Zo moeten nieuwe huizen wat de organisaties betreft standaard verblijfsruimtes, zoals zogeheten nestelstenen, krijgen voor soorten als de huismus, gierzwaluw en vleermuis. Rondom de woning willen de partijen die het manifest steunen groene daken, groene gevels of natuurlijke tuinen.

“Groene daken zorgen voor betere isolatie en vangen, net als onverharde tuinen, regenwater op”, leggen ze uit. Zo wordt de stad niet alleen groener, maar verbetert ook de waterberging.

Laatste bouwsteen in het manifest is ‘natuur in de buurt’. Iedere nieuwbouwwijk moet genoeg parken en perken krijgen, met verbindingsroutes voor dieren ertussen.

Bindende regels zijn volgens de coalitie die het plan steunt noodzakelijk om een ‘gelijk speelveld’ te creëren. “Omdat maatregelen voor natuur nu niet verplicht zijn, zit ‘natuur’ meestal niet in de aanbestedingseisen. Dit is heel nadelig voor bedrijven die wél aandacht besteden aan duurzaamheid en ecologie in hun voorstel”, legt Natuur & Milieu uit.

“Het nieuwe kabinet kan hier zo mee aan de slag”, zegt directeur Programma’s Rob van Tilburg. Topman Onno Dwars van Ballast Nedam Development beaamt dat de sector “behoefte heeft aan eenduidige regelgeving”. “Of een project de natuur in de stad versterkt of bedreigt, hangt nu af van de inzet van bedrijven en de eisen van een gemeente”, stelt hij vast.

Volgens de organisaties heeft de coronacrisis “mensen nog meer doen beseffen hoe belangrijk de natuur dichtbij huis is”. Met de biodiversiteit dichtbij huis gaat het echter al jaren de verkeerde kant op. Zo gaat het slecht met veel vogelsoorten in steden.

Ook de Volksbank, dochter ASN en ABN AMRO hebben het manifest ondertekend, net als diverse academici, de architectenbranche, duurzaamheidsorganisatie Urgenda, de Zoogdiervereniging en De Vlinderstichting.

Ook Eerste Kamer achter stikstofwet van Schouten

NOS 09.03.2021 Na de Tweede Kamer heeft ook de Eerste Kamer de nieuwe stikstofwet van het kabinet aangenomen. Kern van het plan is dat er minder stikstof in de natuur komt en dat tegelijkertijd bouwprojecten moeten kunnen doorgaan. Daarvoor trekt demissionair minister Schouten ook extra geld uit.

In de wet, die onder druk van de Tweede Kamer werd aangepast, staat dat in 2025 zeker 40 procent, in 2030 50 procent en in 2035 74 procent van de ‘stikstofgevoelige’ natuur weer helemaal gezond moet zijn. Ook komt er compensatie voor landbouwbedrijven die extra last ondervonden van het verbieden van de soepele stikstofregels.

Akkoord met oppositie

Dat de Eerste Kamer met de wet instemt, is niet verrassend. Eind vorig jaar bereikte Schouten een akkoord met een deel van de oppositie, waardoor ze zich van steun van een meerderheid in beide Kamers verzekerde.

Bij de stemming in de senaat waren vandaag behalve de coalitiepartijen ook de oppositiepartijen SP, 50Plus, SGP en OSF voor. SP-woordvoerder Janssen zei dat dit “niet de wet van de SP” was, maar dat die in de loop ven de behandeling wel is verbeterd “Wij stemmen voor zodat het land weer van het slot kan.” 50Plus-senator Van Rooijen sprak soortgelijke woorden. En SGP-Eerste Kamerlid Schalk zei onder meer dat de wet meer rechtszekerheid biedt aan boeren die te goeder trouw hebben gehandeld.

Te ver of juist niet ver genoeg

PvdA, GroenLinks en Partij voor de Dieren stemden tegen omdat het wetsvoorstel volgens hen niet ver genoeg gaat om de natuur te beschermen. Fracties als PVV, Forum voor Democratie vinden juist dat de stikstofproblemen worden overdreven en dat de maatregelen niet nodig zijn.

BoerBurgerBeweging: kom met spoedwet in plaats van deze stikstofwet

Forum-woordvoerder Dessing sprak van een compromiswet met alleen maar slechte kanten (“een beetje bouwen en een boel beperkingen voor boeren”). Ook de groepen-Nanninga en Otten (allebei afsplitsingen van Forum) keerden zich tegen de wet.

Schouten loodste in 2019 ook al een tijdelijke stikstofwet door het parlement, ook toen met steun van een gelegenheidscoalitie. De minister kwam met haar wetten naar aanleiding van een rechterlijke uitspraak in mei 2019. De Raad van State verbood toen het soepel verlenen van bouw- en landbouwvergunningen rondom natuurgebieden, omdat dat in strijd was met Europese regels.

BEKIJK OOK;

• Schouten vindt steun bij oppositie voor bekritiseerde stikstofwet

• Schouten presenteert stikstofwet: ‘meer reductie lastig haalbaar’

Schouten loodst stikstofwet ook door Eerste Kamer

MSN 09.03.2021 Demissionair landbouw- en natuurminister Carola Schouten heeft haar stikstofwet ook door de Eerste Kamer geloodst. Mede dankzij de eerder vergaarde steun van SP, SGP en 50PLUS kon de wet ook in de senaat rekenen op een meerderheid.

Daarmee ligt er, bijna twee jaar nadat de Raad van State een streep zette door de toen geldende regels om de natuur tegen stikstof te beschermen, weer een wettelijke basis om huizen te bouwen en wegen aan te leggen. Het vinden van een oplossing voor het stikstofprobleem was tot aan de coronacrisis de lastigste klus voor het kabinet-Rutte III.

Schouten spreekt dan ook van een “belangrijk moment”. De wet stelt volgens haar duidelijke doelen voor natuurverbetering en vermindering van de stikstofuitstoot en om die te halen zet het kabinet voor de komende jaren miljarden euro’s opzij. “Het is belangrijk dat nu ook duidelijk is dat het geld beschikbaar is en dat we deze stappen ook kunnen gaan zetten.”

Steun oppositie

Goedkeuring door de senaat was niet vanzelfsprekend, omdat de regeringscoalitie van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie daar geen meerderheid heeft. Daarom zocht Schouten steun bij een aantal oppositiepartijen. Met SP, SGP en 50PLUS werd eind vorig jaar een deal gesloten. Ook de Onafhankelijke Senaatsfractie stemde voor.

De rest van de oppositie stemde tegen. PvdA, GroenLinks en PvdD vinden dat de wet de natuur nog niet goed genoeg beschermt. De partijen op de rechterflank vinden dat Nederland zich minder moet aantrekken van Europese regels voor natuurbescherming en boeren en andere ondernemers op de eerste plaats moet zetten.

Klimaatgezant VS: met EU nog harder werken aan aanscherpen Parijs

MSN 09.03.2021 De Europese Unie en de Verenigde Staten moeten nog nauwer samenwerken dan voorheen om de klimaatverandering te stuiten. Het klimaatakkoord van Parijs was al een huzarenstukje, maar ook dat schiet tekort, zegt de Amerikaanse klimaatgezant John Kerry.

Kerry is dinsdag in Brussel “om de besprekingen met onze vrienden in Europa over onze samenwerking voor het klimaat te hervatten”, zei hij. Die was al “buitengewoon” toen ze aan het klimaatakkoord van Parijs werkten, herinnert Kerry zich. Maar nu is volgens de speciale klimaatgezant van de nieuwe president Joe Biden zelfs nog meer gevraagd.

Eurocommissaris Frans Timmermans, die zich in de Europese Commissie over klimaatzaken ontfermt, ontving Kerry in Brussel. De Nederlander heeft er vertrouwen in. “Samen kunnen de EU en de VS bergen verzetten”, zei Timmermans.

Timmermans ontvangt  Amerikaanse klimaatgezant Kerry

MSN 08.03.3021 De Amerikaanse klimaatgezant John Kerry gaat dinsdag in Brussel langs bij Frans Timmermans, die in de Europese Commissie klimaat onder zijn hoede heeft. Nu er een nieuwe Amerikaanse regering is aangetreden willen de EU en de Verenigde Staten weer samen optrekken om klimaatverandering tegen te gaan.

Kerry en Timmermans, die elkaar al meemaakten toen ze beiden minister van Buitenlandse Zaken waren, overleggen dinsdagmiddag over de aanstaande klimaatconferentie. De zogeheten COP26 wordt in november in het Britse Glasgow gehouden. Mogelijk blikken ze ook vooruit op de klimaattop die de nieuwe president Joe Biden in april heeft belegd.

De speciale klimaatgezant schuift verder aan bij het wekelijkse overleg van Eurocommissarissen. Hij spreekt samen met Timmermans, de tweede man van de commissie, ook met commissievoorzitter Ursula von der Leyen. Later die avond ontmoet Kerry nog EU-buitenlandchef Josep Borrell.

Kerry doet maandag al Londen aan, waar hij premier Boris Johnson en organisatoren van COP26 spreekt. Hij bezoekt ook Parijs.

TNO: Rijk moet meer sturen op keuze locaties zonne-energie

NOS 07.03.2021 Er moet een zorgvuldiger afweging komen waar en in welke vorm grootschalige zonne-energie wordt opgewekt. Daarvoor pleit onderzoeksorganisatie TNO. Want als de keuze van met name zonneparken op de grond aan de markt wordt overgelaten, zal het draagvlak voor zonne-energie onder druk komen te staan. Er is in Nederland volgens TNO potentie om twintig keer zo veel zonne-energie op te wekken als er nu is. Maar dat kan op een betere manier dan nu gebeurt.

In een rapport dat afgelopen week verscheen, somt TNO alle mogelijke toepassingen voor zonne-energie op: niet alleen op daken of op de grond, maar zonnepanelen kunnen ook worden verwerkt in bijvoorbeeld geluidsschermen, auto’s, muren en wegen. Te denken valt ook aan parkeerterreinen en overkappingen en ook op het water ziet TNO flinke potentie, voor drijvende zonnepanelen.

Maar intussen komen er in Nederland steeds meer zonneparken op landbouwgrond. Uit recente cijfers blijkt dat er inmiddels bijna 300 zonnevelden zijn en er zijn er nog 400 gepland, waarvan de subsidie al is toegekend.

Met al die zonneparken op de grond neemt ook de discussie toe. Omwonenden vragen zich geregeld verontwaardigd af waarom zonnepanelen op weilanden worden gelegd, terwijl bedrijfsdaken in de buurt nog leeg zijn. Bijvoorbeeld in Nijmegen, waar ruim tienduizend zonnepanelen in een weiland geplaatst worden.

“Op de grond ja, want dat heeft veel voordelen. Zeker in combinatie met ons windpark. We maken gebruik van de kabel die er al ligt”, vertelt Bert Lagerweij van energiecoöperatie WPN. “De grond ligt toch redelijk braak, dus we kunnen het terrein prima gebruiken.” Hij vertelt dat wel is overwogen om de zonnepanelen op daken te leggen, en is daarover in gesprek met een bedrijf. “Maar dat is toch heel complex. Zo is de eigenaar iemand anders dan de huurder. Dus dat is een veel langer traject dan dit.”

Op een industrieterrein om de hoek zijn veel bedrijfspanden waar nog geen enkel zonnepaneel op het dak ligt. Ook niet op het dak van een groothandel van zonnepanelen. Sjoerd Ars van de groothandel zegt: “Nee, helaas niet. Omdat de constructie het uiteindelijk niet aan kon. Er zijn wel mogelijkheden om het dak te verzwaren, maar dat kost dan weer te veel.”

Zo zijn er tientallen knelpunten, die voorkomen dat grote daken zonnepanelen krijgen. Gedoe met verzekeraars, brandgevaar, problemen met de netspanning, het regelen van de financiën. Allemaal oplosbaar, stelt een recent onderzoek, maar dan moet de politiek dit wel oppakken. Politieke partijen willen wel dat zonnepanelen eerst op het dak worden gelegd, maar toch gebeurt dat dus geregeld niet.

Het totale vermogen van zonnepanelen in Nederland is volgens het CBS nu ruim 10 gigawatt. TNO denkt dat dit naar schatting in 2050 gegroeid kan zijn naar 200 gigawatt: 80 GW op en aan gebouwen, 40 GW op land, 30 GW op infrastructuur en 50 GW op water.

Dat de bezwaren tegen zonneparken toenemen, staat volgens TNO haaks op het draagvlak dat juist nodig is voor de snelheid en grootschaligheid die nodig is om de klimaatdoelen te halen. “We moeten ons realiseren dat we nog maar aan het begin staan van een grote ontwikkeling van zonne-energie”, zegt Wiep Folkerts van TNO. “En wij zijn ervan overtuigd dat zonne-energie nog veel onbekende en onbenutte mogelijkheden heeft.”

De onderzoeksorganisatie werkt aan nieuwe toepassingen, met dunnere en flexibelere zonnecellen, in meerdere kleuren en verschillende formaten. Hiermee kunnen de zonnepanelen minder zichtbaar worden geïntegreerd in de gebouwde omgeving of in het landschap.

Niet aan de markt overlaten

“Maar als we daarvoor kiezen, moeten we er ook wat voor over hebben. Want je kunt niet enerzijds zonne-energie aan de markt overlaten, en anderzijds zeggen dat je het zo mooi mogelijk wilt.” Er zou volgens Folkerts niet alleen gekeken moeten worden hoe de kosten zo laag mogelijk gehouden kunnen worden, maar ook naar landschappelijke en ecologische waarden.

Op dit moment hebben ongeveer 10 procent van alle bedrijfsdaken zonnepanelen. Volgens Folkerts is het overigens een illusie om te denken dat na wat aanpassingen alle daken van Nederland geschikt zijn voor zonne-energie. Een deel blijft ook dan onbruikbaar. “Als je uiteindelijk ongeveer de helft van alle daken kunt benutten, dan doe je het al verdraaid goed.”

BEKIJK OOK;

• ‘Stop met zonneparken en leg zonnepanelen op daken’

• Groene stroom met 40 procent gestegen; zonnestroom maakt inhaalslag

• Plannen energieregio’s: liever niet meer windturbines, maar zonne-energie

• ‘Maak plannen voor wind- en zonneparken visueel inzichtelijk’

Gasunie wil verduurzamen en steekt miljarden in groen gas en waterstof

NOS 05.03.2021 De Gasunie gaat de komende tien jaar 7 miljard euro investeren in vernieuwing en onderhoud van zijn infrastructuur. Het bedrijf wil veranderen van een gastransportbedrijf naar een duurzame energieonderneming, staat in het vandaag gepubliceerde jaarverslag.

De Gasunie wil in 2030 klaar zijn om aan de toenemende vraag naar het transport van groen gas, waterstof, CO2 en warmte te voldoen. Leidingen, compressorstations en andere apparatuur moeten hiervoor geschikt worden gemaakt.

Van de 7 miljard euro wordt ongeveer een derde gebruikt om het bestaande gastransportnetwerk betrouwbaar te houden en om te investeren in Duitsland, waar het gebruik van steen- en bruinkool wordt afgebouwd en eerst nog gas gebruikt zal worden.

“Tot 2030 zal 75 procent van het gas dat wij transporteren nog steeds aardgas zijn”, zegt bestuursvoorzitter Han Fennema van de Gasunie tegen RTV Noord.

Transportnetwerk voor waterstof

Bovenop de 7 miljard euro steekt de Gasunie nog eens 1,5 miljard euro in de ontwikkeling van een nationaal transportnetwerk voor waterstof, de zogeheten hydrogen backbone. Volgens het bedrijf is dit het meest ambitieuze project waaraan het werkt.

Het netwerk bestaat voor driekwart uit bestaande gasleidingen die vrijkomen doordat er steeds minder aardgas wordt gebruikt. De backbone sluit grote industriële centra aan op installaties waar straks waterstof gemaakt wordt.

Het geld dat nodig is voor de verduurzaming, leent de Gasunie bij pensioenfondsen en andere grote beleggers. “Wij zijn een rijk bedrijf met bezittingen ter waarde van 10 miljard euro”, zegt bestuurder Fennema. “Daarvan is 6 miljard euro eigen vermogen. Het moet dus mogelijk zijn het geld te lenen.”

ProRail onderzoekt gevolgen klimaat: ‘Wat nu extreem is, is straks de norm’

NOS 05.03.2021 Het Nederlandse spoor moet aangepast worden om bestand te zijn tegen steeds extremer weer, zoals hevige regenbuien of langdurig hoge temperaturen. Spoorbeheerder ProRail en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat maken zich grote zorgen over de gevolgen van de klimaatverandering. Daarom gaan ze in kaart brengen hoe het spoor tot in 2050 klimaatproof kan worden gemaakt.

Volgens de partijen zijn aanpassingen hard nodig. Het spoor is namelijk aangelegd voor een gematigd klimaat. Maar de laatste jaren ondervindt ProRail al de gevolgen van de klimaatverandering.

“Regenbuien worden heviger, het wordt warmer en periodes met hitte duren langer”, zegt ProRail. “In deze situaties neemt de kans op storingen op het spoor toe.”

Zo zet staal uit bij hitte, kunnen elektriciteitskasten naast het spoor te heet worden of komt spoor onder water te staan door hoosbuien. Onno Hazelaar, infra-architect bij ProRail, zegt dat wat nu als extreem weer wordt beschouwd, straks de norm is. Zo zullen er vaker dagen zijn met temperaturen boven de 25 en 30 graden graden en nemen de neerslagpieken toe.

Olympisch zwembad

Op dit moment kijkt ProRail al bij welke projecten er rekening moet worden gehouden met klimaatverandering. Als voorbeeld wordt het nieuwe station Driebergen-Zeist gegeven. Daar is een opslag voor water onder de grond aangelegd, ter grootte van een olympisch zwembad. Het opgevangen water wordt dan gebruikt om het groen in de omgeving te bewateren en de fietsenstalling te verwarmen.

“Zonder deze opslag zou er volgens de voorspellingen grote kans zijn op wateroverlast bij hevige regenbuien”, zegt ProRail in een persbericht. “Door hier bij de voorbereidingen van het project rekening mee te houden, besparen we veel kosten en voorkomen we hinder voor het treinverkeer.”

ProRail gaat de komende tijd onderzoeken welke stukken spoor kwetsbaar zijn en wat daar tegen gedaan kan worden. Het ministerie zal vervolgens kiezen waar de prioriteiten liggen en hoeveel geld er naar toe gaat.

ProRail brengt zwakke plekken in spoor omtrent extreem weer in kaart

NU 05.03.2021 Spoorbeheerder ProRail is bezig alle zwakke plekken van het spoor in kaart brengen met als doel beter bestand te zijn tegen extreem weer. Dat zegt een woordvoerder van ProRail vrijdag naar aanleiding van berichtgeving in De Telegraaf.

“Alles wat je nu bouwt, daar zitten we in 2050 nog steeds mee op het spoor”, zegt de woordvoerder. De verwachting voor de toekomst is dat er meer hittedagen zullen komen, hevigere hoosbuien en meer blikseminslagen. Dat heeft ook gevolgen voor het spoor, legt hij uit.

Daarom kijkt ProRail nu naar waar bijvoorbeeld veel wateroverlast is, de meeste blikseminslagen vallen te verwachten of waar het spoor het kwetsbaarst is voor hitte.

Daarbij is de verwachting dat er na de coronacrisis een forse reizigersgroei aankomt, aldus ProRail. Zo is de verwachting dat er tussen 2030 en 2035 zo’n 30 procent meer treinreizigers zullen zijn. Ook voor het goederenvervoer over het spoor wordt een groei voorzien.

Inventarisatie moet in de herfst klaar zijn

De spoorbeheerder hoopt de zwakke plekken in het najaar in kaart te hebben gebracht. Wat het klimaatbestendig maken van het spoor gaat kosten, is nog onduidelijk.

“Maar de ambitie is wel de kosten de komende twintig jaar te spreiden en oplossingen mee te nemen in lopende en komende projecten om zo de kosten te drukken. Iets meenemen in een lopend project is immers goedkoper dan het later nog eens openbreken”, aldus de woordvoerder.

Haast is geboden, geeft de zegsman aan. “Als je wil dat iedereen goed op reis kan, ook in die tijd, moet je ervoor zorgen dat je zo min mogelijk storingen hebt en storingen door het weer zoveel mogelijk voorkomt. Als je kijkt naar de voorspellingen moeten we er snel mee beginnen, anders is het echt te laat.”

Lees meer over: ProRail  Spoor  Binnenland

Klimaatactivisten verzetten zich tegen biomassacentrale

MSN 05.03.2021 Klimaatactivisten van Extinction Rebellion blokkeren vrijdagochtend de toegangsbrug naar de Elektriciteitscentrale Diemen, waarmee eigenaar Vattenfall plannen heeft om het om te bouwen tot de grootste biomassacentrale van Nederland. Het is de eerste keer dat leden van de mondiale milieubeweging zich in Nederland verzetten tegen massale houtstook.

Tientallen activisten hebben zich vastgeketend op de loopbrug en verhinderen op die manier dat personeelsleden naar de centrale toe kunnen lopen.

De activisten, die meer handelingen van de overheid willen zien om klimaatverandering te voorkomen, proberen zo duidelijk te maken dat het verstoken van hout geen goed alternatief is om de maatschappij ’duurzaam’ in te richten.

’Groene coalitie’

De gemeente Amsterdam, nota bene geleid door zelfbenoemde ’groene coalitie’ van onder ander GL, D66, PvdA en SP wil een groot deel van de hoofdstad verwarmen met warmte die in de toekomstige biomassacentrale van Diemen moet worden opgewekt middels houtstook. Per 1 juli 2024 moet de centrale dan ook draaien. De multinational Vattenfall krijgt van de Nederlandse Staat, zo is hen in het vooruitzicht gesteld, honderden miljoenen subsidie om de mega-biomassacentrale te laten verrijzen.

Momenteel draait er al een Amsterdamse biomassacentrale in het Westelijk Havengebied. Deze afgelopen jaar geopende houtstoker is in eigendom van het Afval Energie Bedrijf (AEB), waarvan de aandelen honderd procent in handen zijn van de gemeente Amsterdam. De hoofdstad heeft intussen nieuwe contracten met Vattenfall gesloten om ook de komende jaren ’warmtenetten’ uit te breiden. De stad wil daarmee in 2040, tien jaar eerder dan de rest van Nederland, van het gas af zijn.

’Bomencrematorium’

Er klinkt echter steeds meer weerstand tegen het verbranden van hout om zo ’duurzame doelstellingen’ te behalen. Naast tal van wetenschappers, verzetten ook het Comité Schone Lucht en milieubeweging MOB, van stiktstofstrijder Johan Vollenbroek, zich fel tegen de komst van dergelijke centrales. Vollenbroek voerde onlangs nog een rechtszaak tegen het ’bomencrematiorium dat in één generatie de bossen in de Baltische landen wil gaan opstoken zodat Amsterdammers en IJburgers en in de winter warmpjes bijzitten.”

’Laagwaardige bijproducten’

Vattenfall meldt dat er in de centrale ’laagwaardige bijproducten’ worden verstookt, bijvoorbeeld van houten meubels of houten huizen. Ook zou er alleen hout uit bossen worden gebruikt waarin er meer hout bijgroeit dan er ’geoogst wordt’.

„Op dit moment demonstreert Extinction Rebellion voor de poort van de energiecentrale in Diemen, tegen de mogelijke komst van een biomassacentrale. De biomassacentrale staat er nog niet, en of de bouw doorgaat wordt pas op z’n vroegst in het voorjaar van 2022 besloten. Dat is afhankelijk van veel verschillende factoren, waaronder ook de rechtszaak omtrent de toegekende vergunningen die door een aantal tegenstanders is gestart tegen provincie Noord-Holland en onduidelijkheid over het duurzaamheidskader door het vallen van het kabinet”, laat Vattenfall weten in een reactie.

„In Nederland willen we stoppen met aardgas, dat is helder. Tegelijkertijd kunnen wij onze klanten niet in de kou laten staan. Daarom wordt voor het stadswarmtenet in Amsterdam en Almere naar duurzame alternatieven gekeken, waaronder een elektrische boiler, geothermie, restwarmte uit datacenters, aquathermie, waterstof en biomassa. Van deze duurzame opties is alleen biomassa op korte termijn op grote schaal beschikbaar.”

’Veiligheid voorop’

„Het verbaast ons dan ook dat de demonstratie door Extinction Rebellion niet in Den Haag plaats vindt, daar waar de Nederlandse politiek klimaatbeleid heeft uitgezet waarin een grote rol voor biomassa is weggelegd als duurzame bron voor groene energie. Wij houden de situatie in Diemen goed in de gaten, en vinden het vooral belangrijk dat de demonstratie veilig verloopt; een energiecentrale is geen speeltuin.”

Klimaatactivisten verzetten zich tegen biomassacentrale

Telegraaf 05.03.2021  Klimaatactivisten van Extinction Rebellion blokkeren vrijdagochtend de toegangsbrug naar de Elektriciteitscentrale Diemen, waarmee eigenaar Vattenfall plannen heeft om het om te bouwen tot de grootste biomassacentrale van Nederland. Het is de eerste keer dat leden van de mondiale milieubeweging zich in Nederland verzetten tegen massale houtstook.

Tientallen activisten hebben zich vastgeketend op de loopbrug en verhinderen op die manier dat personeelsleden naar de centrale toe kunnen lopen.

De activisten, die meer handelingen van de overheid willen zien om klimaatverandering te voorkomen, proberen zo duidelijk te maken dat het verstoken van hout geen goed alternatief is om de maatschappij ’duurzaam’ in te richten.

’Groene coalitie’

De gemeente Amsterdam, nota bene geleid door zelfbenoemde ’groene coalitie’ van onder ander GL, D66, PvdA en SP wil een groot deel van de hoofdstad verwarmen met warmte die in de toekomstige biomassacentrale van Diemen moet worden opgewekt middels houtstook. Per 1 juli 2024 moet de centrale dan ook draaien. De multinational Vattenfall krijgt van de Nederlandse Staat, zo is hen in het vooruitzicht gesteld, honderden miljoenen subsidie om de mega-biomassacentrale te laten verrijzen.

Momenteel draait er al een Amsterdamse biomassacentrale in het Westelijk Havengebied. Deze afgelopen jaar geopende houtstoker is in eigendom van het Afval Energie Bedrijf (AEB), waarvan de aandelen honderd procent in handen zijn van de gemeente Amsterdam. De hoofdstad heeft intussen nieuwe contracten met Vattenfall gesloten om ook de komende jaren ’warmtenetten’ uit te breiden. De stad wil daarmee in 2040, tien jaar eerder dan de rest van Nederland, van het gas af zijn.

’Bomencrematorium’

Er klinkt echter steeds meer weerstand tegen het verbranden van hout om zo ’duurzame doelstellingen’ te behalen. Naast tal van wetenschappers, verzetten ook het Comité Schone Lucht en milieubeweging MOB, van stiktstofstrijder Johan Vollenbroek, zich fel tegen de komst van dergelijke centrales. Vollenbroek voerde onlangs nog een rechtszaak tegen het ’bomencrematiorium dat in één generatie de bossen in de Baltische landen wil gaan opstoken zodat Amsterdammers en IJburgers en in de winter warmpjes bijzitten.”

’Laagwaardige bijproducten’

Vattenfall meldt dat er in de centrale ’laagwaardige bijproducten’ worden verstookt, bijvoorbeeld van houten meubels of houten huizen. Ook zou er alleen hout uit bossen worden gebruikt waarin er meer hout bijgroeit dan er ’geoogst wordt’.

„Op dit moment demonstreert Extinction Rebellion voor de poort van de energiecentrale in Diemen, tegen de mogelijke komst van een biomassacentrale. De biomassacentrale staat er nog niet, en of de bouw doorgaat wordt pas op z’n vroegst in het voorjaar van 2022 besloten. Dat is afhankelijk van veel verschillende factoren, waaronder ook de rechtszaak omtrent de toegekende vergunningen die door een aantal tegenstanders is gestart tegen provincie Noord-Holland en onduidelijkheid over het duurzaamheidskader door het vallen van het kabinet”, laat Vattenfall weten in een reactie.

„In Nederland willen we stoppen met aardgas, dat is helder. Tegelijkertijd kunnen wij onze klanten niet in de kou laten staan. Daarom wordt voor het stadswarmtenet in Amsterdam en Almere naar duurzame alternatieven gekeken, waaronder een elektrische boiler, geothermie, restwarmte uit datacenters, aquathermie, waterstof en biomassa. Van deze duurzame opties is alleen biomassa op korte termijn op grote schaal beschikbaar.”

’Veiligheid voorop’

„Het verbaast ons dan ook dat de demonstratie door Extinction Rebellion niet in Den Haag plaats vindt, daar waar de Nederlandse politiek klimaatbeleid heeft uitgezet waarin een grote rol voor biomassa is weggelegd als duurzame bron voor groene energie. Wij houden de situatie in Diemen goed in de gaten, en vinden het vooral belangrijk dat de demonstratie veilig verloopt; een energiecentrale is geen speeltuin.”

BEKIJK MEER VAN; milieuvervuiling politiek energie en hulpbronnen Amsterdam Elektriciteitscentrale Diemen Vattenfall Extinction Rebellion GroenLinks Democraten 66 AEB

Schouten verwacht meer problemen met stikstof

MSN 05.03.2021 De problemen met stikstof zijn nog niet voorbij, denkt demissionair minister Carola Schouten (Landbouw). Afgelopen januari oordeelde de Raad van State, de hoogste bestuursrechter, dat stikstofberekeningen voor de A15 niet goed onderbouwd zijn. “Dit is een onderwerp waar je nog best veel van dit soort vraagstukken zult krijgen”, zegt Schouten vrijdag.

Haar collega-minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur) noemde donderdag in de Telegraaf het besluit van de Raad van State “heel groot”. Haar ministerie heeft in totaal 26 weken de tijd om beter uit te leggen waarom ze voor de huidige stikstofberekening kiest. Dat rekenmodel telt stikstofneerslag op meer dan 5 kilometer afstand van bijvoorbeeld een snelweg niet mee. Voorbij die afstand zou de bron van de stikstof namelijk niet goed meer te bepalen zijn.

Maar de Raad van State twijfelt of het beeld over de stikstofneerslag wel volledig is met deze methode. Daarmee voldoet het niet aan Europese wetgeving.

Woningbouw

Het besluit over de A15 legt ook een bom onder andere projecten, is de vrees. Van Nieuwenhuizen had de uitspraak niet verwacht, zegt ze vrijdag. Ze zegt dat het nu “geen zin heeft” om voorstellen voor andere wegprojecten in te dienen, als de Raad van State nog niet akkoord is met de nieuwe onderbouwing.

Ook is onduidelijk wat het besluit betekent voor bijvoorbeeld woningbouw. Schouten zegt dat er relatief snel weer gebouwd kan worden als de nieuwe stikstofwet volgende week door de Eerste Kamer is goedgekeurd. Maar volgens Van Nieuwenhuizen heeft de uitspraak mogelijk ook gevolgen voor de bouw van bijvoorbeeld woonblokken of ziekenhuizen, omdat die bebouwing meer verkeer aantrekt.

Van Nieuwenhuizen zegt dat er geen beter rekenmodel is dan die ze nu gebruikt.

Rutte draait bij: toch geen kerncentrale in Groningen

NOS 04.03.2021 VVD-lijsttrekker Rutte wil toch geen nieuwe kerncentrale in Groningen. Zondag zei hij in het RTL-verkiezingsdebat dat de Eemshaven een goede plek zou zijn voor een centrale en daar kwam veel kritiek op. Vanochtend keerde hij op zijn schreden terug: bij de NOS zei hij dat hij had gedacht dat er in Groningen wel draagvlak voor een kerncentrale zou zijn.

“Maar daar ging de inschatting niet helemaal goed. Ik dacht: Groningen is de provincie van de energie-transitie. maar inmiddels is duidelijk dat het draagvlak er niet is, dus er komt geen kerncentrale in Groningen.” zei de VVD-voorman. Hij was vanochtend eerst te gast in het NOS Radio 1 Journaal en daarna beantwoordde hij op Facebook en YouTube vragen die hem door kijkers van de NOS waren gesteld.

Hij denkt dat het wel gaat lukken om een andere plek te vinden voor een nieuwe kerncentrale. De VVD vindt dat kernenergie nodig is.

VVD-lijsttrekker Rutte: ‘Er komt geen kerncentrale in Groningen’

Rutte zei verder dat hij hoopt op een snelle formatie en hij denkt ook dat in deze coronatijd iedereen dat wil. “Ik hoop dat we dan niet gaan praten tot drie cijfers achter de komma over het Provinciefonds.” Hij wil niet vooruitlopen op een nieuw kabinet, al herhaalde hij dat hij niet met PVV en Forum voor Democratie wil regeren.

Veel mensen wilden van Rutte weten waarom hij ook na de toeslagenaffaire niet is weggegaan als VVD-lijsttrekker. Rutte zei daarover nog eens dat bij de toeslagen dingen verschrikkelijk fout zijn gegaan, maar dat hij ook trots is op dingen die wel goed zijn gegaan en dat hij daarom niet is opgestapt. Hij heeft nog steeds energie om de VVD aan te voeren. “In de campagne voelt het of ik het voor het eerst doe.”

Mogelijk geen versoepelingen in coronacrisis

Rutte kreeg ook vragen over de coronacrisis. Zaterdag komen de meest betrokken ministers weer bij elkaar in het Catshuis en maandag is er weer een persconferentie. Rutte spreekt daar dan weer als premier. Hij zei vanochtend dat hij met het oog op de coronacijfers van de afgelopen tijd nu niet erg positief is over versoepelingen. Maar hij benadrukte ook dat er nog geen knopen zijn doorgehakt en dat hij nog wacht op nieuwe cijfers. “We hebben al een aantal verruimingen gedaan en daarmee nemen we al een risico.”

Een ‘vaccinatiepaspoort’, dat mensen meer rechten geeft als ze zijn ingeënt, sluit de VVD niet uit. “Maar voordat je het invoert, moet je weten of mensen die gevaccineerd zijn echt besmettelijk zijn”, zei Rutte. Hij wees er ook op dat nu nog maar relatief weinig personen zijn ingeënt en dat de discussie daarom nog niet echt speelt. En hij vraagt zich ook af of voor mensen die niet gevaccineerd zijn tests een alternatief kunnen zijn.

Staatsschuld

Uit de doorrekening van de verkiezingsprogramma’s door het Centraal Planbureau blijkt dat ook bij de VVD de staatsschuld flink oploopt. Rutte zei daarover dat het nu niet verstandig is om te bezuinigen. “We hebben een crisis in de gezondheidszorg, maar we hebben ook een sterke economie en dankzij onze zuinigheid kunnen we bedrijven ondersteunen. Als je nu zou gaan bezuinigen, maak je de crisis erger en dat is een verschil met de economische crisis van tien jaar geleden.”

Dat betekent volgens Rutte overigens niet dat het geld aan verkeerde dingen moet worden uitgegeven. “We moeten bedrijven helpen en verstandige dingen doen in de gezondheidszorg. Als ik nu zie dat bij de PvdA de lasten voor het bedrijfsleven met 42 miljard toenemen, dan slacht je de kip met de gouden eieren.” Hij voegde eraan toe dat ook de VVD bepaalde bedrijven meer belasting wil laten betalen, maar dat er een lastenverlichting moet komen voor het midden- en kleinbedrijf.

Meerderheid Kamer wil voorlopig geen kerncentrale in Groningen

NOS 04.03.2021 Een meerderheid in de Tweede Kamer wil dat er voorlopig geen kerncentrale komt in Groningen. CDA en D66 dienen vandaag een motie in, waarin staat dat er zonder draagvlak in Groningen geen centrale gebouwd mag worden. SP, GroenLinks en PvdA, die de motie waarschijnlijk zullen steunen, willen het liefst nog verder gaan en het plan helemaal schrappen. Daar is echter geen meerderheid voor.

CDA en D66 willen met hun motie naar eigen zeggen de onrust wegnemen die er bij Groningers is ontstaan na uitlatingen van demissionair premier en VVD-lijsttrekker Mark Rutte. Die zei in het RTL-verkiezingsdebat dat de Eemshaven een goede plek zou zijn voor een nieuwe kerncentrale. Omdat kerncentrales geen CO2 uitstoten, wil de VVD ze gebruiken om de klimaatdoelen te halen.

Zowel bestuurders als burgers in Groningen reageerden furieus. Zij zien niets in een kerncentrale, nu de provincie nog zucht onder de gevolgen van de aardbevingen door de gaswinning. Later nuanceerde VVD-Kamerlid Mark Harbers de uitspraken van zijn lijsttrekker door te zeggen dat Groningen als plek voor een kerncentrale niet voor de hand ligt.

Rutte leek vanochtend in het NOS Radio 1 Journaal terug te komen van zijn uitspraak. “Dat was een beetje verkeerd ingeschat; de reacties uit Groningen waren dat men er geen behoefte aan heeft. Dus dat is genoteerd: niet in Groningen”, benadrukte de VVD-lijsttrekker.

Versterkingsoperatie

In oktober stelde de PvdA al voor om de Eemshaven als mogelijke locatie te schrappen. Die motie haalde het toen niet, maar omdat het CDA nu ook afwijzend staat tegenover de plannen is er een meerderheid die de Groningse centrale niet ziet zitten.

“De Groningers zijn bezig met de afhandeling van de aardbevingsschade en de versterkingsoperatie. Dat gaat al moeizaam”, zegt CDA-Kamerlid Agnes Mulder. “Ze kunnen er op dit moment geen discussie over een kerncentrale bij hebben.”

D66’er Matthijs Sienot noemt de onrust die is ontstaan door de uitspraken van Rutte “begrijpelijk”. “Twee jaar geleden zei hij nog sorry voor de gaswinning. Wat is zijn sorry waard als de Groningers nu een kerncentrale krijgen?” Sienot wijst erop dat er afgelopen week nog een aardbeving was in Groningen.

Liever Zeeland

De Eemshaven werd tientallen jaren geleden aangewezen als locatie voor een mogelijke nieuwe kerncentrale, samen met de Maasvlakte en Borssele in Zeeland. Net als Mulder ziet Sienot Borssele als een betere optie, als er dan toch een nieuwe kerncentrale moet komen. “Daar steken ze namelijk wel hun vinger op.”

De Tweede Kamer debatteert vanmiddag over het versterken van de woningen in Groningen die beschadigd zijn door de aardbevingen. Daar zullen de partijen hun voorstel doen.

BEKIJK OOK;

• Waarom het in deze campagne plots veel over kernenergie gaat
• Een kerncentrale in Groningen? ‘Wij zijn geen afvoerputje van Nederland’

Waarom het in deze campagne plots veel over kernenergie gaat

NOS 01.03.2021 Het is nogal een heet hangijzer in de politieke campagnes: het bouwen van nieuwe kerncentrales in Nederland. Gisteren 28.02.2021  tijdens het RTL-verkiezingsdebat kwamen partijen er stevig over in botsing, toen VVD-lijsttrekker Mark Rutte Groningen een geschikte locatie voor een kerncentrale noemde.

De politieke reacties op die aanvaring lees je hier. Alles over de terugkeer van kernenergie in het publieke debat lees je in deze zes vragen:

Waarom staat kernenergie zo prominent op de politieke agenda?

Omdat een nieuwe regering de nationale klimaatdoelstellingen moet behalen. In de Klimaatwet is vastgelegd dat Nederland in 2030 bijna de helft minder CO2-uitstoot wil ten opzichte van 1990. Voor het jaar 2050 moet dat zelfs 95 procent minder zijn. Sommige partijen denken dat we het niet afkunnen zonder kernenergie, andere partijen denken van wel.

Hieronder zie je hoe politieke partijen denken over kernenergie in Nederland:

Zo denken partijen over kernenergie in Nederland NOS

Zo denken partijen over kernenergie in Nederland NOS

Zo denken partijen over kernenergie in Nederland NOS

Zo denken partijen over kernenergie in Nederland NOS

Zo denken partijen over kernenergie in Nederland NOS

Wat zijn de voor- en nadelen van kernenergie?

Het belangrijkste voordeel: bij een kernreactie komt vrijwel geen CO2 vrij, daardoor is het niet schadelijk voor de natuur. Er is daarnaast weinig oppervlakte nodig om veel energie op te wekken. Ook ben je niet afhankelijk van wind of zon, wat het door het hele jaar heen een zekere energiebron maakt.

Het grootste nadeel is dat er radioactief afval vrijkomt, dat lastig en duur om te verwerken en lange tijd schadelijk blijft. Ook zijn er veiligheidsrisico’s, waar in de jaren 70 en 80 heftig tegen werd geprotesteerd. Hoewel kerncentrales in de loop der jaren veiliger zijn geworden en ernstige ongelukken zeldzaam zijn, blijft het risico op een ramp aanwezig. Tsjernobyl en Fukushima zijn de bekendste voorbeelden. De vrijgekomen straling richtte daarbij grote ecologische schade aan en schaadde de gezondheid van omwonenden.

Is kernenergie nodig om de klimaatdoelstellingen te behalen?

Daar is geen sluitend antwoord op te geven. Op dit moment wordt vooral ingezet op zonne- en windenergie. Sommige partijen denken dat daar de volledige oplossing voor CO2-reductie ligt, andere partijen denken dat kernenergie ook nodig is. “Er zijn voor beide standpunten scenariostudies gedaan die haalbaar worden geacht”, zegt Jan-Leen Kloosterman, hoogleraar reactorfysica aan de TU Delft.

Op dit moment staat er één kerncentrale in Nederland, in het Zeeuwse Borssele. Die voorziet in ongeveer 3 procent van het Nederlandse energieverbruik. Nieuwe kerncentrales zouden niet bijdragen aan het halen van de klimaatdoelstellingen voor 2030, omdat de bouw daarvan zeker langer zou duren.

Een recent plan stelt dat er in 2035 een nieuwe kerncentrale zou kunnen staan. Dat is een positieve schatting, stelt zelfstandig energiedeskundige Herman Damveld. “Je moet het politieke besluit nemen, ruimte inbouwen voor bezwaren, een bedrijf vinden en de daadwerkelijke bouw uitvoeren.” Dat laatste duurt vaak langer dan voorzien. In Frankrijk en Finland heeft de bouw van kerncentrales veel vertraging opgelopen, door bouwfouten en ontwerpen die gaandeweg moesten worden aangepast. Daardoor liepen ook de kosten flink op.

Kunnen we zonder kernenergie?

Hoe reëel is een nieuwe kerncentrale in Nederland?

Kernenergie werd lang bestempeld als een ‘te dure’ optie. Maar daar verschillen de meningen inmiddels over. In opdracht van de Tweede Kamer werd vorig jaar onderzoek gedaan naar kernenergie in Nederland. Daaruit bleek dat kernenergie niet duurder is dan energie uit wind en zon, al kwam daar ook de nodige wetenschappelijke kritiek op.

Een belangrijke horde zou zijn om een bedrijf te vinden dat daadwerkelijk een kerncentrale wil bouwen. Tot nu toe zijn die lastig te vinden. “Zonder afnamegaranties en medefinanciering vanuit de overheid is het risico groot”, zegt Kloosterman.

Waarom noemde Rutte Groningen als mogelijke bestemming voor een kerncentrale?

Al in 1985 werden er in Nederland locaties aangewezen voor de mogelijke bouw van kerncentrales. Daarvan zijn er nog drie over: de Maasvlakte 1 bij Rotterdam, de Eemshaven in Groningen én Borssele. Het kabinet houdt die locaties vrij voor de bouw van een nieuwe kerncentrale. Er mogen op die plekken ook geen woningen of bedrijven worden gebouwd.

Hoe gaan andere landen om met kernenergie?

In Nederland is het aandeel van kernenergie nihil als je het afzet tegen het Europese gemiddelde. In landen als Frankrijk en België verzorgen centrales het leeuwendeel van de energie. In die landen hebben ze wel aangekondigd dat aandeel af te willen bouwen, omdat ze meer willen inzetten op hernieuwbare energie.

Zo gaan een aantal omliggende landen met kernenergie om:

Het aandeel van kernenergie in Europese landen NOS

BEKIJK OOK;

• Pittig RTL-debat over klimaat, discriminatie en corona, maar zonder ‘gamechanger’

• Wiebes vindt kritiek op kernenergiestudie geen probleem

• Plan voor twee nieuwe kerncentrales, tegenstanders wijzen op de kosten

Een kerncentrale in Groningen? ‘Wij zijn geen afvoerputje van Nederland’

NOS 01.03.2021 Het lijkt uitgesloten dat een nieuwe kerncentrale in Groningen wordt gebouwd. In het RTL-verkiezingsdebat opperde VVD-lijsttrekker Mark Rutte dat de noordelijke provincie een geschikte locatie is voor de winning van kernenergie, maar dat kan niet op steun van (linkse) partijen en Groningers rekenen.

De Eemshaven wordt al sinds 1986 genoemd als locatie voor een nieuwe Nederlandse kerncentrale, schrijft RTV Noord. De eigenaar van de beoogde locatie, Groningen Seaports, zegt tegen de regionale omroep dat het “aan de politiek is om een besluit te nemen”, maar dat er geen ruimte voor de kerncentrale wordt vrijgehouden.

Wethouder Dijkhuis van Het Hogeland, waar de Eemshaven onder valt, is in ieder geval mordicus tegen een kerncentrale in zijn gemeente, laat hij via Twitter weten:

 Eltjo Dijkhuis@EltjoDijkhuis

De gemeente Het Hogeland wil een kernenergievrije gemeente zijn en blijven. Na alle ellende door Haags gasbeleid en financieel uitkleedbeleid waarbij we al genoeg klappen kregen moet het een keer ophouden. Wij zijn geen afvoerputje van Nederland! https://t.co/Ame4wtiB4B

VVD-Kamerlid Harbers zegt vandaag dat Groningen niet voor de hand ligt als locatie voor een centrale. “Integendeel. Het is in de wet een mogelijkheid, maar ik denk dat het kansrijker is om te denken aan de Maasvlakte in Rotterdam en vooral ook aan Borssele, waar al een kerncentrale staat.”

Harbers benadrukt dat kernenergie wat de VVD betreft voor een komend kabinet wel van belang zal zijn, omdat het een rol kan spelen bij de verduurzaming in de periode 2030-2050. “Dat worden wel keuzes die in de komende vier jaar gemaakt moeten gaan worden, bijvoorbeeld omdat dit soort ontwikkelingen langer dan tien jaar in beslag nemen.”

Linkse partijen kritisch

Tot 2030 speelt kernenergie helemaal geen rol, zegt kandidaat-Kamerlid Pieter Grinwis van de ChristenUnie in reactie op het VVD-plan. Hij zegt wel open te staan voor nieuwe vormen van kernenergie. “Maar Groningen lijkt me geen goed plan. Die provincie heeft al zo te lijden gehad onder de oneindige energiebehoefte”, zei Grinwis, verwijzend naar de aardbevingen als gevolg van de gaswinning in de provincie.

D66 vindt het “vooral heel onverstandig” om nu naar kernenergie te kijken. “Het helpt ook niet om in 2030 de doelen te halen”, zegt Kamerlid Steven van Weyenberg. De suggestie om een centrale in Groningen te zetten noemt hij “een buitengewoon pijnlijke uitglijder”.

Wat de PvdA betreft is kernenergie op dit moment ongeloofwaardig, reageert Kamerlid Henk Nijboer. Hij benadrukt dat het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) uitgaat van de klimaatdoelen van 2030. Binnen die termijn is een kerncentrale bouwen geen optie. “Er is ook geen VVD’er die zegt dat een centrale er al is voor 2030.”

Dat vindt ook de SP. “Het is gewoon geen oplossing voor de uitdaging waar we voor staan. Het is veel te duur en het duurt ook veel te lang om daar winst mee te maken”, reageert SP-Kamerlid Mahir Alkaya, die eveneens kritisch is over de suggestie om een centrale in Groningen neer te zetten. “Dat lijkt me al helemaal een klap in het gezicht van de Groningers.”

BEKIJK OOK;

• Pittig RTL-debat over klimaat, discriminatie en corona, maar zonder ‘gamechanger’

• Groningse grensgemeente bezorgd over radioactief afval

• Plan voor twee nieuwe kerncentrales, tegenstanders wijzen op de kosten

Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 9

Het Klimaat

Het demissionair kabinet stond dinsdag 19.01.2021 nog een zwaar debat te wachten. Het moest zich verantwoorden voor de fouten die zijn gemaakt in de kinderopvangtoeslagaffaire. De partijen gingen de ministers aan de tand voelen over het rapport ‘Ongekend onrecht‘, dat ertoe leidde dat het kabinet Rutte-III vrijdag 15.01.2021 opstapte.

Telegraaf 17.02.2021

Telegraaf 02.02.2021

Het leven gaat echter verder en we zijn er nog niet helemaal uit met het Klimaat !!!

Gemeenten, provincies en waterschappen hebben de komende drie jaar in totaal 1,8 miljard euro nodig om afspraken uit het Klimaatakkoord van Parijs uit te kunnen voeren. Alle overheden moeten ook goed met elkaar samenwerken om toe te werken naar het doel om de uitstoot van broeikasgassen in 2030 met de helft te verminderen in vergelijking met 1990. Dat staat in een advies van de Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB) aan minister Kajsa Ollongren (Binnenlandse Zaken).

De uitwerking van het internationale klimaatakkoord uit 2015 heeft gevolgen voor wonen, werken, verkeer en vervoer, economie, natuur, milieu en de ruimtelijke inrichting.

Het zijn de decentrale overheden die een groot deel van de maatregelen moeten organiseren en uitvoeren. Het gaat onder meer om het aardgasvrij maken van woningen en de plaatsing van windmolens en zonneparken. De Raad stelt dat er plannen moeten worden uitgewerkt op lokaal niveau, samen met inwoners, maatschappelijke organisaties en bedrijven. Provincies coördineren de opgaven en op landelijk niveau stemt een overkoepelend programmateam de instemmingen op elkaar af.

Agora Energiewende en Ember.

De Europese Unie heeft vorig jaar voor het eerst meer stroom opgewekt uit hernieuwbare bronnen dan uit fossiele, blijkt maandag 25.01.2021 uit een analyse van de onderzoeksorganisaties Agora Energiewende en Ember. Het aandeel duurzame energie was vorig jaar 38 procent en dat van fossiele energie 37 procent. Kernenergie was goed voor de resterende 25 procent.

Het gebruik van zonne- en windenergie liep op naar een kleine 20 procent, het gebruik van kolen ligt nog maar net boven 10 procent.

De onderzoekers spreken van een mijlpaal in de Europese energietransitie. Ze wijzen er wel op dat die transitie niet snel genoeg gaat om het doel van 55 procent CO2-reductie in 2030 en klimaatneutraliteit in 2050 te halen.

Op veel plekken in Nederland wordt met innovaties ingespeeld op meer extremen in het grilliger klimaat. In Rotterdam zijn recent nieuwe drijvende woningen opgeleverd, die voortdurend meestijgen en -dalen met het waterpeil van de Noordzee. Meerdere keren per dag gaan ze anderhalf tot twee meter omhoog en omlaag. En in Amsterdam krijgen sociale huurwoningen een zogenoemd blauw-groen dak.

Het zijn voorbeelden van wat klimaatadaptatie wordt genoemd. Oftewel: het aanpassen aan de gevolgen van klimaatverandering. Nederland is vandaag 25.01.20212 gastheer van een internationale conferentie over klimaatadaptatie. Tientallen staatshoofden en regeringsleiders doen eraan mee.

‘Climate Adaptation Summit’

Het ministerie van Infrastructuur & Waterstaat organiseert op 25 en dinsdag 26 januari 2021 de ‘Climate Adaptation Summit’ top in Den Haag, al zal die door de coronacrisis grotendeels online plaatsvinden. John Kerry, de voormalig Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, spreekt maandag 25.01.2021 op ’s werelds eerste ‘Climate Adaptation Summit’, de top voor wereldleiders specifiek over aanpassingen aan de gevolgen van klimaatverandering.

John Kerry is sinds enkele dagen de officiële klimaatgezant van de Amerikaanse president Joe Biden. Naar verwachting zal John Kerry niet fysiek zijn opwachting maken, maar online.

Naast de presidenten van India en Indonesië zijn onder anderen de Duitse bondskanselier Angela Merkel, de Britse premier Boris Johnson, de Franse president Emmanuel Macron, de Canadese premier Justin Trudeau en de Indiase premier Narendra Modi online bijeen. Ook Frans Timmermans van de Europese Commissie, Bill Gates en Kristalina Georgieva van het IMF zijn van de partij.

Het is de bedoeling dat deze wereldleiders samen met het bedrijfsleven en NGO’s een plan (de Adaptation Action Agenda) lanceren waarin maatregelen staan die aanpassingen aan klimaatverandering de komende tien jaar versnellen.

Goede voorbeelden

Het doel van de top is vooral het uitwisselen van ervaringen, zodat landen van elkaar kunnen leren. “We proberen dus de goede voorbeelden uit de hele wereld te laten zien”, zegt Van Nieuwenhuizen. “En mensen hoop te geven dat het wel degelijk kan.”

Afgelopen vrijdag 22.01.2021 werd duidelijk dat er veel meer geld nodig is om landen en gemeenschappen aan te passen aan de gevolgen van klimaatverandering. Uit een rapport van het Climate Center on Adaptation blijkt dat het om 300 miljard dollar gaat, vijf tot tien keer meer dan landen er tot nu toe voor uittrekken.

Het doel van de top is het opstellen van een actie-agenda voor de komende tien jaar. Wat minister Van Nieuwenhuizen betreft blijft het niet bij mooie woorden alleen. Juist het ervoor zorgen dat de plannen daadwerkelijk uitgevoerd worden, is wat haar betreft belangrijk.

5 vragen over klimaattop

Vandaag dus begint in Den Haag de eerste dag van Climate Adaptation Summit, waarvan Nederland gastland is. De grote namen zijn dus virtueel van de partij, maar waar gaat het eigenlijk over? Bij deze 5 vragen over deze top.

5 redenen 

Op maandag 25 en dinsdag 26 januari 2021 organiseert Nederland de online  Climate Adaptation Summit 2021. Samen met tientallen wereldleiders en betrokken organisaties wil Nederland stappen zetten om onze wereld beter voor te bereiden op de gevolgen van klimaatverandering. Extra aandacht is er deze top voor Afrika.

Tijdens de CAS 2021 wordt een reeks online evenementen over de hele wereld gestreamd die inspireren, tastbare oplossingen bieden en laten zien hoe we een klimaatbestendige toekomst kunnen bereiken. Dit is je kans om wereldleiders zoals bondskanselier Merkel, president Macron, premier Johnson, Ban Ki-moon en VN-secretaris-generaal Guterres te horen spreken over dit onderwerp.

Volg het online event ‘Accelerating African Adaptation’ direct na de openingssessie: 25 januari van 16:00-18:00 uur.

Tijdens het event is ook de verkiezing van de Water Changemaker Award: Afrikaanse deelnemers pitchen drie inventieve ideeën voor een klimaatbestendige toekomst. Het publiek kan stemmen op hun favoriet om de speciale vermelding “People’s Choice” te winnen.

Wil je de Climate Adaptation Summit 2021 digitaal bijwonen? Registreer je snel op Cas2021.nl. Let op: registratie is gelimiteerd (en kost hooguit 2 minuten tijd). Je kunt ook altijd meekijken via het YouTube-kanaal CAS TV.

AD 26.01.2021

Terugblik 25.01.2021

Regeringsleiders uit de hele wereld hebben elkaar gisteren beloofd dat ze beter hun best zullen doen om de gevolgen van klimaatverandering op te vangen. Heel veel meer dan het uitspreken van goede bedoelingen leverde de eerste dag van een door Nederland georganiseerde klimaatconferentie nog niet op.

Stijgende zeespiegel

De IJsmassa op aarde smelt steeds sneller. Het gaat nu ruim anderhalf keer zo snel als begin jaren negentig. Dat zeggen wetenschappers onder leiding van de universiteit van het Britse Leeds. Het snelle smelten van het ijs heeft volgens deskundigen nog deze eeuw zeer ernstige gevolgen voor kustgebieden.

Tussen 1994 en 2017 verdween volgens de onderzoekers een ‘schokkende’ 28 biljoen (28.000.000.000.000) ton ijs. In dezelfde periode steeg de zeespiegel met 3,46 centimeter.

Concreet

“Om dit concreet te maken”, schrijft ESA (The European Space Agency) op zijn website, “een biljoen ton ijs staat gelijk aan een blok ijs van 10x10x10 kilometer, wat groter is dan Mount Everest.”

Wel presenteerden de deelnemende landen aan de conferentie plannen om zich beter te beschermen tegen de stijgende zeespiegel of juist het gebrek aan water. Daarmee is deze conferentie anders dan de normale klimaattoppen, zoals die van Parijs in 2015. Toen spraken landen af om gezamenlijk iets te doen aan de oorzaken van klimaatverandering, met name door de wereldwijde uitstoot van CO₂ terug te dringen. De huidige top, die vanwege corona wordt gehouden via videoverbindingen, is juist bedoeld om de gevolgen van klimaatverandering aan te pakken.

Uit onderzoek blijkt dat daar wereldwijd honderden miljarden euro’s per jaar voor nodig zijn. Het gaat dan om het verhogen van dijken, het aanplanten van mangrovebossen voor kusten om te voorkomen dat die worden weggeslagen of juist het tegengaan van verdroging. Dat geld moet vooral van de landen zelf komen, maar de hoogste baas van de Verenigde Naties, António Guterres, riep de internationale gemeenschap op tot meer hulp aan ontwikkelingslanden.

Doorbraak

Minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Waterstaat) is tot nog toe zeer tevreden over het verloop van de top over aanpassing op een veranderend klimaat, waarvan zij de gastvrouw is. Ze sprak na de officiële openingssessie van de zogeheten Climate Adaptation Summit (CAS) al van een “internationale ‘doorbraak’. Meer dan dertig wereldleiders hebben beloofd meer werk te zullen maken van zogeheten klimaatadaptatie.

“Rampzalige consequenties”

Premier Mark Rutte heeft andere wereldleiders en het bedrijfsleven opgeroepen meer te investeren in aanpassingen op een veranderend klimaat. Volgens Rutte heeft de wereld een “grote kans om beter, sterker en samen” uit de coronacrisis te komen. Het is ook “waar voor ons geld”, zei de premier tijdens de opening van de zogeheten Climate Adaptation Summit (CAS). Nederland is gastland van de top, die draait om de vraag hoe de wereld zich beter kan wapenen tegen de gevolgen van klimaatverandering.

Rutte wees op de dramatische gevolgen van klimaatverandering. Door de opwarming kan de opbrengst van de landbouw in droge gebieden afnemen, worden inwoners van kustgebieden bedreigd door een hogere zeespiegel en kunnen miljoenen mensen onder de armoedegrens terechtkomen. Hij sprak van “rampzalige consequenties”.

Leidraad handelen

Zowel het Internationaal Monetair Fonds (IMF) als de Wereldbank zegt dat het klimaat een steeds grotere rol speelt bij hun handelen. Dat werd duidelijk bij de klimaattop die vandaag en morgen (online) wordt gehouden en die is georganiseerd door Nederland.

Tientallen staatshoofden en regeringsleiders spraken vanmiddag in een openingssessie online met gastheer Mark Rutte en minister Cora van Nieuwenhuizen. Ook de Verenigde Staten waren weer van de partij, bij monde van klimaatgezant John Kerry.

“Als IMF zien we het klimaat als een fundamenteel risico voor economische en financiële stabiliteit”, zei IMF-topvrouw Kristalina Georgieva. “En we zien klimaatactie als een mogelijkheid voor economisch herstel, vooral na de coronapandemie.” Het IMF denkt dat er miljoenen nieuwe banen gecreëerd kunnen worden.

Telegraaf 27.01.2021

Rechtse kiezer wil geen strengere klimaatmaatregelen

De meeste rechtse kiezers willen dat het volgende kabinet geen strengere klimaatmaatregelen neemt. Ook een meerderheid van VVD- en CDA-stemmers vindt niet dat er een tandje bij moet om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen.

Dat blijkt uit onderzoek door I&O Research in opdracht van Milieudefensie onder ruim 2300 Nederlanders. Meer dan de helft van de kiezers (52 procent) vindt dat het volgende kabinet ‘veel meer’ of ‘meer’ moet doen om de uitstoot van broeikasgassen te verlagen.

Die wens is het grootst onder linkse kiezers: van de GroenLinks-kiezers vindt maar liefst 94 procent dit. Ook kiezers van de Partij voor de Dieren (85 procent), D66 (78 procent), PvdA (74 procent), SP (66 procent) en ChristenUnie (56 procent) verlangen dat een volgend kabinet meer doet dan het huidige kabinet-Rutte III.

PVV, SGP en FvD felste tegenstanders

Maar die wens is bij rechtse kiezers een stuk kleiner. Onder CDA-kiezers zakt de steun voor strengere klimaatmaatregelen tot 47 procent, bij VVD-kiezers tot 42 procent. Zo’n 45 procent van de stemmers op beide regeringspartijen vindt dat de regels hetzelfde kunnen blijven, 8 procent wil juist minder klimaatregels. Onder de aanhang van de PVV, SGP en Forum voor Democratie is slechts 15 tot 21 procent voorstander van harder klimaatbeleid.

Uit het onderzoek blijkt verder dat Nederlanders zich nog altijd zorgen maken over klimaatverandering. Ruim een kwart maakt zich ‘veel zorgen’ en 43 procent heeft ‘enige zorgen’. Dat zijn vergelijkbare aantallen als in november vorig jaar. 72 procent van de kiezers vindt dat de coronacrisis moet worden aangegrepen om ‘gelijk iets voor het klimaat te doen’.

,,Iedereen moet meehelpen, ook de grote vervuilers, willen we het leven betaalbaar houden’’, vindt directeur Donald Pols van Milieudefensie. ,,Van links tot rechts willen kiezers dat de overheid doortastende maatregelen neemt.’’

Telegraaf/AD 01.02.2021

Kabinet vraagt adviescommissie participatie in het klimaatbeleid te onderzoeken

Klimaatverandering gaat de komende tijd meer en meer invloed krijgen op ons dagelijks leven. Zo gaat de aanpak ervan belangrijke gevolgen hebben voor veel mensen in onze samenleving.

Het is daarom belangrijk dat de samenleving voldoende betrokken is bij het maken en uitvoeren van het klimaatbeleid. Daarom vraagt het kabinet een onafhankelijke adviescommissie participatie onder leiding van voormalig nationaal ombudsman prof. dr. Alex Brenninkmeijer onderzoek te doen naar hoe burgers beter betrokken kunnen worden bij het klimaatbeleid.

De adviescommissie wordt gevraagd om een eindrapport te maken dat rond de verkiezingen van maart 2021 klaar is, zodat de resultaten beschikbaar zijn voor het volgende kabinet. De uitkomsten van het onderzoek kunnen belangrijk zijn voor de toekomst van burgerparticipatie in Nederland en voor het kabinet dat na de verkiezingen van maart 2021 aantreedt.

De onafhankelijke adviescommissie bestaat uit wetenschappers en ervaringsdeskundigen op het terrein van burgerparticipatie op het gebied van klimaat en energie.

Je kan zelf al veel meer doen aan klimaatadaptatie dan je denkt

Deze week vond de Climate Adaption Summit, een digitaal georganiseerde klimaattop, plaats in Den Haag. Verschillende wereldleiders waren hierbij virtueel te gast, maar ook ons ‘eigen’ Hoogheemraadschap Delfland leverde een bijdrage op het gebied van watermanagement. Manita Koop is lid van het bestuur en vertelt bij Den Haag FM over hoe we het beste kunnen omgaan met water binnen het veranderende klimaat.

Als gevolg van klimaatverandering regent het vaker en harder en daar moeten we ons op aanpassen. Het Hoogheemraadschap Delfland werkt aan klimaatadaptatie door samen met onder meer universiteiten, hoveniers en architecten oplossingen te bedenken voor het wateroverschot. ‘Als je het over klimaat hebt, heb je het over water. Hoe houden we het schoon, hoe blijft het op het juiste peil en hoe behouden we het zonder dat de boel overstroomt? Dat zijn allemaal dingen waar we mee bezig zijn.’

‘We doen het samen’
Volgens Koop kan je zelf al veel meer doen aan klimaatadaptatie dan je denkt. ‘Eigenlijk zit het in simpele dingen. Vervang de tegels in je tuin bijvoorbeeld door groen, zo behoud je zo veel mogelijk de sponswerking van de grond, die belangrijk is om het water langer vast te houden. Het voorkomt wateroverlast, de planten nemen co2 op en in de zomer hoef je minder te gieten. Bovendien heb je in een groene omgeving veel minder last van hittestress; het is veel aangenamer wonen en het ziet er ook nog eens mooi uit.’

 HH Delfland

@hhdelfland

Begin dichtbij huis en pak #klimaatverandering samen aan. Bekijk mooie voorbeelden vanuit #CityDealKlimaatadaptatie. Met oa burgemeester #Aboutaleb, bevlogen bewoner & @ManitaKoop over metamorfose #Cromvlietplein @GemeenteDenHaag #CAS21 Video ->

The Climate Resilient City Explained | NL

De gevolgen van klimaatverandering zijn steeds beter voelbaar. We hebben te maken met meer hittegolven, droogte, zware regen en een stijgende zeespiegel. Ned…

youtube.com

12:12 p.m. · 26 jan. 2021 4 Andere Tweets van HH Delfland bekijken

Voor wie bang is dat de eigen kosten van dergelijke klimaatadaptatie nogal op zouden kunnen lopen, heeft het Hoogheemraadschap een oplossing. ‘Op de klimaattop hebben we ook besproken hoe we mensen kunnen zo veel mogelijk kunnen helpen om zelf stappen te zetten,’ vertelt Koop. ‘Daarom is het via onze website mogelijk om een stimuleringsregeling aan te vragen. Met deze bijdrage willen we mensen motiveren om lekker groen aan de slag te gaan.’

Koop geeft aan dat het cruciaal is dat zo veel mogelijk mensen zich komende tijd gaan bezighouden met klimaatadaptatie. ‘Het is een enorme opgave, maar we moeten het echt samen doen.’

Kijk op de website van Klimaatkrachtig Delfland voor meer tips en informatie over de subsidieaanvraag.

Climate Adaptionstartschot van 10 jaar actie

Ruim 30 wereldleiders, 50 ministers en 50 internationale organisaties gingen op de Climate Adaptation Summit in gesprek met wetenschappers, vertegenwoordigers van de private sector en het maatschappelijk middenveld, jongeren en meer dan 18.500 geregistreerde deelnemers.

In 27 verschillende sessies sloegen zij de handen ineen om kennis te delen, actie te ondernemen en vaart te maken met de agenda voor een klimaatbestendige toekomst in 2030. 300 sprekers deelden hun inzichten en plannen, terwijl partners van over de hele wereld hun bijdrage aan CAS 2021 leverden met 160 side events. Tijdens de 24 uur dat CAS 2021 duurde, kreeg zo de Adaptation Action Agenda vorm, die richting geeft aan een versnelde aanpak van klimaatadaptatie de komende 10 jaar actie.

Economisch gezien is het slim om te investeren in klimaatadaptatie. Al tijdens de opening van CAS 2021 deden wereldleiders aankondigingen en toezeggingen. Aanvullend hierop werden instrumenten gepresenteerd en gelanceerd om uitgebreidere financiering van en investeringen in adaptatie mogelijk te maken:

• Het Adaptation Finance Mainstreaming Program werd gelanceerd. Dit stelt ontwikkelingslanden beter in staat de kosten van klimaatrisico’s te berekenen en beheersbaar te maken.
• De Coalition for Climate Resilient Investment (CCRI), geleid door de particuliere sector, gaat de besluitvorming rond klimaatbestendige investeringen makkelijker en inzichtelijker maken.
• Duitsland steunt de opbouw van een nieuw Global Ecosystem-based Adaptation Fund, dat wordt beheerd door UNEP en de International Union for Conservation of Nature (IUCN). Het fonds krijgt een startkapitaal van 15 miljoen euro en de eerste aanvraagronde wordt nog in 2021 verwacht.
• Het International Fund for Agricultural Development lanceerde een nieuw fonds, het Rural Resilience Program (2RP), met als belangrijkste pijler het Adaptation for Smallholder Agriculture Program (ASAP+).
• Het Special Climate Change Fund (SCCF) van de Global Environment Facility gaf groen licht voor een nieuw project ter waarde van 2 miljoen dollar dat de financiële impact van Nature-Based Infrastructure (NBI) gaat onderzoeken. Doel is de economische haalbaarheid vast te stellen van deze natuurlijke manier van klimaatadaptatie, en meer publieke en private investeringen aan te trekken.

De Verenigde Staten moeten bij de wereldwijde aanpak van de klimaatcrisis een leidende rol spelen. Dat zei de Amerikaanse president Joe Biden woensdag kort voordat hij begon met het tekenen van een aantal decreten over maatregelen tegen de klimaatverandering, zoals het snijden in subsidies voor fossiele brandstoffen.

“Net zoals we een eensgezind nationaal antwoord op Covid-19 nodig hebben, hebben we dringend behoefte aan een eensgezind nationaal antwoord op de klimaatcrisis, want die klimaatcrisis is er,” zei Biden in een toespraak in het Witte Huis.

Hij zei dat de VS de uitdaging van de aanpak van de klimaatverandering niet alleen kan aangaan, maar dat dit in samenwerking met andere landen moet gebeuren. “Ik vind dat we al te lang hebben gewacht met maatregelen tegen de klimaatcrisis. We kunnen niet nog langer wachten. We zien het met onze eigen ogen, we voelen het.”

Een van Bidens eerste daden als president was het opnieuw ondertekenen van het klimaatakkoord van Parijs. Onder zijn voorganger Donald Trump waren de Verenigde Staten uit het akkoord gestapt. De regering-Biden wil op Earth Day (22 april 2021) een internationale klimaattop houden.

Klimaatverandering zorgt voor stilstaande windmolens en waterkrachtcentrales

De Klimaatverandering zorgt ervoor dat in grote delen van de wereld waterkrachtcentrales droog komen staan en windmolens stil. Maar de klimaatverandering kan in andere regio’s ook goed uitpakken voor de groene energieproductie.

Dat concludeert een team wetenschappers van onder meer het Planbureau voor de Leefomgeving en de Universiteit van Utrecht. In het onderzoek staat dat de impact van klimaatverandering op zonne-energie, windenergie, waterkracht en bio-energie in onder meer Zuid-Europa, Azië en Latijns-Amerika groot is.

Door de toenemende droogte kunnen waterkrachtcentrales in die gebieden 30 tot 40 procent minder energie opwekken. In Japan, Korea en Midden Amerika kan als gevolg van veranderingen in windsnelheden de opbrengst van windmolens 5 tot 10 procent lager uitkomen, zo stellen de wetenschappers.

Klimaatverandering ook positief

Er zijn niet alleen maar negatieve ontwikkelingen, blijkt uit het artikel in het tijdschrift Nature Climate Change. Er zou zelfs een positieve impact (+ 20 tot + 40 procent) kunnen zijn op energie uit hout als gevolg van CO2-bemesting. Dat komt omdat planten sneller groeien onder hogere CO2-concentraties.

Bij normaal energieverbruik (zoals met olie en gas) komt veel van het broeikasgas CO2 vrij. Dat is een van de belangrijke oorzaken voor de klimaatverandering.

In sommige gebieden neemt de wind- en waterkrachtpotentie juist toe. Zo zou het harder gaan waaien in onder meer Midden-Europa en Zuidoost-Azië. En wordt waterkracht juist interessanter in Oost-Afrika en Indonesië.

lees: EGR20 UN Emissions Gap Report 2020

Lees: Groen licht voor stikstofwet, maar wat staat er nou precies in? RTL 10.12.2020

lees: Zo loodst Schouten stikstofwet toch door Kamer  Elsevier 10.12.2020

lees: kamerbrief over klimaat en energieverkenning 2020 en uitvoering Urgenda-vonnis 09.12.2020

lees: Het Uitvoeringsprogramma Natuur KB brief 2e kamer 08.12.2020

lees: Programma Natuur 20282379 bijlage

lees: Overzicht deelnemende gemeenten proeftuinen aardgasvrije wijken 2e ronde 2020

lees: Proeftuinen aardgasvrije wijken 2e ronde

lees: Behandelverzoek wetsvoorstel stikstofreductie en natuurverbetering brief 2e kamer 13.10.2020

lees: Advies_Raad_van_State_wetsvoorstel_stikstofreductie_en_natuurverbetering

lees: Kamerstuk wetsvoorstel Stikstofreductie en natuurverbetering

lees: Memorie van toelichting Wijziging van de Wet natuurbescherming en de Omgevingswet (stikstofreductie en natuurverbetering)

lees: Nader rapport inzake het voorstel van wet tot wijziging van de Wet natuurbescherming en de Omgevingswet (stikstofreductie en natuurverbetering)

lees: aanbiedingsbrief rapport kernenergie 22.09.2020

lees: bijlage POSSIBLE ROLE OF NUCLEAR IN THE DUTCH ENERGY MIX IN THE FUTURE

lees: Stand van zaken Subsidieregeling sanering varkenshouderijen (Srv) 10.06.2020

lees: Niet alles kan overal’ eindadvies over structurele aanpak Stikstofproblematiek aanbiedingsbrief 08.06.2020

lees: Eindadvies ‘Niet alles kan overal’ 08.06.2020

lees: Kamerbrief Voortgang stikstofproblematiek structurele aanpak bijlage 1 en 2 24.04.2020

lees: Bijlage 3

meer: Klimaat NU

Lees: Stikstof: geduld oppositie raakt op, dit besloot het kabinet tot nu toe NU

Zie ook: Klimaatspanningen niet alleen in de Tweede kamer opgelopen

Zie ook: Klimaatmars 10.03.2019 van de Dam naar Museumplein Amsterdam – terugblik

Zie ook: Klimaatdemonstratie 07.02.2019 op het Malieveld – terugblik

Zie: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2021 ??? – deel 8

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2021 ??? – deel 7

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2021 ??? – deel 6

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 5

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 4

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 3

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 2

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 1

Zie ook: 2019 – Het jaar van de waarheid voor kabinet Rutte 3

Brabant wil kernenergie, ook al is duurzame energie goedkoper

NOS 25.03.2021 De provincie Noord-Brabant wil inzetten op meer kernenergie. Uit een onderzoek dat de provincie heeft laten uitvoeren door onderzoeksinstellingen TNO en NRG blijkt dat kernenergie op dit moment weliswaar duurder is dan wind- en zonne-energie, maar wel minder ruimte in beslag neemt om dezelfde hoeveelheid energie op te wekken.

Op een online persbriefing lichtte de Brabantse gedeputeerde Eric de Bie van Forum voor Democratie de ideeën van de provincie toe. Het grote voordeel van kernenergie is dat er nauwelijks tot geen CO2-uitstoot is, en ook geen uitstoot van stikstof of fijnstof, zei De Bie. Maar het belangrijkste argument is de hoeveelheid ruimte die zonne- en windenergie in beslag nemen.

Toch erkent De Bie dat de klimaatdoelen van 2030 te vroeg komen met alleen de focus op kernenergie. Uit het onderzoek van TNO en NRG blijkt dat het ten minste elf jaar duurt voordat een nieuwe kerncentrale in Nederland er daadwerkelijk staat. Voor de periode daarna wil de provincie het initiatief nemen tot een Duurzame Coalitie Kernenergie Brabant.

Interesse bij bedrijven

Om tussen 2030 en 2050 nieuwe kerncentrales te bouwen, wil Brabant een coalitie vormen van overheden, ondernemers en onderzoeksinstellingen. Hoewel De Bie geen namen wil noemen, en er alleen informele gesprekken zijn geweest, zegt hij dat er hiervoor zeker interesse bij andere overheden en bedrijven bestaat. Er zal nu al een begin gemaakt moeten worden, aldus De Bie, want “regeren is vooruitzien”.

Het duurt lang om een kerncentrale te bouwen, vanwege alle strikte veiligheidseisen. De centrales die recent in Europa zijn gebouwd of in aanbouw zijn, hebben bovendien te maken met flinke vertragingen in de bouwtijd. Voor twee centrales geldt dat de bouwtijd inmiddels is opgelopen tot meer dan zestien jaar. Ook zijn er forse kostenoverschrijdingen: bij de centrales in aanbouw in Frankrijk en Finland zijn de oorspronkelijke constructiekosten met een factor drie verhoogd.

Voor een kerncentrale is honderd tot duizend keer minder ruimte nodig dan voor zonne-energie, als wordt uitgegaan van dezelfde hoeveelheid geproduceerde elektriciteit, vermeldt het rapport van TNO en NRG. Voor windenergie op land is dat 20 tot 220 maal. Maar zowel bij wind- als zonne-energie is ‘meervoudig ruimtegebruik’ mogelijk, wat weer niet kan bij kernenergie. Dat wil zeggen: bijvoorbeeld landbouw bij windmolens of zonnepanelen die worden geïntegreerd in gevels en daken of geluidsschermen.

Het grote nadeel van wind- en zonne-energie is dat de wind niet altijd waait en de zon niet altijd schijnt. Maar bij een kerncentrale is het weer moeilijk om de investering terug te verdienen. Want daarvoor is het nodig dat de centrales continu draaien en/of dat de elektriciteit tegen een hoger tarief wordt afgezet.

De overheid kan kernenergie volgens De Bie wel beter mogelijk maken door het geven van subsidies of door voor langere tijd een minimale prijs te garanderen. Ook ziet de provincie een rol weggelegd voor kleinere reactoren, in plaats van alleen voor grote kerncentrales.

Er zijn in Nederland al eerder drie locaties aangewezen waar een nieuwe kerncentrale zou kunnen komen: Borssele, de Maasvlakte en de Eemshaven. Maar volgens de onderzoekers zou Brabant in Den Haag kunnen bepleiten dat er ook in deze provincie een centrale komt. Of zo’n pleidooi er werkelijk komt, is eerst nog onderwerp van gesprek in de provincie, zei De Bie.

Thorium-centrale

In het onderzoek is ook gekeken of een zogenoemde thoriumcentrale tot de mogelijkheden behoort. Zo’n innovatieve centrale levert minder gevaarlijk radioactief afval op, is veiliger en heeft minder grondstoffen nodig. Maar een thoriumreactor is nog nergens gebouwd en bestaat alleen nog op papier.

Om thorium in de praktijk te kunnen inzetten, moet eerst nog veel onderzoek plaatsvinden. Daarom zal het met de huidige inzichten nog zeker 20 tot 25 jaar duren, voordat een thoriumcentrale daadwerkelijk gebouwd is. Ook is die duurder dan de huidige soort kerncentrales.

BEKIJK OOK

• Ook bij lokale overheden interesse voor kernenergie

• Experiment met nieuw soort kerncentrale

• TNO: Rijk moet meer sturen op keuze locaties zonne-energie

Nijpels: Nederland moet tijdens formatie helder, hoger klimaatdoel stellen

NU 23.05.2021 Nederland loopt met klimaatbeleid achter in Europa, en die achterstand dreigt toe te nemen. Voor de noodzakelijke inhaalslag moet al in de formatie een helder nieuw klimaatdoel gesteld worden, zegt voormalig VVD-minister Ed Nijpels in Nieuwsuur: onze uitstoot van broeikasgassen moet in 2030 55 lager liggen, in lijn met het nieuwe EU-gemiddelde.

Nijpels heeft een belangrijke functie in het onder het demissionaire kabinet tot stand gekomen Nationale Klimaatakkoord, waar hij als voorzitter van het voortgangsoverleg de progressie van Nederlands klimaatbeleid moet bewaken.

Op die progressie valt het een en ander aan te merken. Het klimaatdoel voor 2020 is waarschijnlijk niet gehaald, en om het bestaande klimaatdoel voor 2030 te halen (een 49 procent lagere uitstoot ten opzichte van 1990) is al een verdubbeling van de jaarlijkse inspanning nodig, stelt het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL).

Nijpels schuwt daarbij ook kritiek op zijn eigen partij niet – specifiek op een recent tv-optreden van demissionair premier Rutte, die stelde dat we moeten oppassen dat we niet gaan ‘overtoepen’.

“Ik denk dat Rutte niet goed heeft opgelet in de klas. We gaan zo niet overtoepen. We zijn achterstallig huiswerk aan het maken en we weten daarnaast ook al dat we nieuw huiswerk krijgen vanuit Europa.”

55 procent lagere uitstoot Europees gemiddelde en nationaal compromis

De 55 procent zou een logisch compromis kunnen worden met de tweede partij, D66, die voor de verkiezingen opriep tot een nieuw klimaatdoel van een 60 procent lagere uitstoot in 2030, ten opzichte van het vaste basisjaar 1990. D66 stelde daarbij ook een pakket van maatregelen voor die volgens doorrekening van het PBL precies op die 60 procent lagere uitstoot zou uitkomen.

De VVD deed aan die doorrekening niet mee, maar sprak zich eerder uit voor het nieuwe Europese klimaatdoel van een 55 procent lagere uitstoot.

In de nationale energietransitie zijn er volgens Nijpels veel spelers die helderheid nodig hebben, ook over maatregelen die volgens hem sowieso nodig zullen zijn, zoals rekeningrijden en prijsprikkels om het gasgebruik sneller terug te dringen. Nu aansluiten bij het Europese klimaatdoel geeft volgens Nijpels “zekerheid aan al die partijen die bezig zijn met de energietransitie. En juist die zekerheid en consistentie, dat is waar die partijen op dit moment om vragen.”

Zie ook: Niet-halen ‘Urgenda-doel’ brengt Nederlandse rechtsstaat op onbekend terrein

Lees meer over: Klimaat  Formatie 2021

Snelle investeringen nodig om doelen van Klimaatakkoord te halen

NU 16.02.2021  Sommige doelen van het Klimaatakkoord komen nu al in gevaar als er niet snel wordt geïnvesteerd in het Nederlandse stroomnet, schrijft NRC op basis van een rapport van onderzoeksbureau CE Delft. De overheid wil dat Nederland in 2030 49 procent minder CO2 uitstoot dan in 1990.

Een van de doelen van het Klimaatakkoord is dat industriële bedrijven schoner gaan produceren, door bijvoorbeeld over te stappen op elektrische boilers en warmtepompen en niet langer warmte uit aardgas te halen. Daarvoor is een uitbreiding van het stroomnet noodzakelijk.

Om het stroomnet te verzwaren, zijn investeringen van bedrijven en netbeheerders nodig. Dat moet op korte termijn gebeuren, omdat sommige doelen van het Klimaatakkoord anders niet gehaald worden. Dat is de conclusie van het onderzoek van CE Delft in opdracht van de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE), Netbeheer Nederland en Energie-Nederland.

Volgens het onderzoek zijn de doorlooptijden om investeringen te realiseren vaak lang in Nederland. Het gaat hierbij om aanpassingen in de industrie en bebouwde omgeving, de versterking van het elektriciteitsnet en de extra opwekking van schone stroom. De nieuwe regering zou daarom onmiddellijk moeten beginnen met elektrificatie en groene waterstof, om te voorkomen dat achter de feiten aan gelopen wordt.

Snelle besluitvorming om het net tijdig te kunnen aanpassen, is volgens de opdrachtgevers noodzakelijk. Ook zou gekeken moeten worden naar het inkorten van vergunningsprocedures.

Lees meer over: Klimaat  Economie  Binnenland

Industriedoel Klimaatakkoord nu al in gevaar: ‘Ons systeem is te traag’

NOS 16.02.2021 De klimaatdoelen van 2030 dreigen nu al onhaalbaar te worden. De CO2-uitstoot van industrie moet in dat jaar met 4,2 miljoen ton zijn teruggedrongen door gebruik te maken van elektrische boilers en warmtepompen, maar investeringen in zulke energiebronnen gaan te traag.

Dat blijkt uit een rapport van onderzoeksbureau CE Delft in opdracht van de brancheorganisaties voor duurzaam ondernemen, netbeheerders en energiebedrijven, respectievelijk de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE), Netbeheer Nederland en Energie-Nederland.

De onderzoekers roepen het volgende kabinet op haast te maken met de zogeheten elektrificatietrajecten van de industrie, omdat zulke investeringen vaak meer dan tien jaar in beslag nemen. Daarom pleit CE Delft ervoor “tijdig te starten om te voorkomen dat we achter de feiten aanlopen”.

Traagheid

Op dit moment is er sprake van een kip-ei-situatie, zegt CE Delft-directeur Frans Rooijers tegen NRC. “De industrie kan niet op elektrische alternatieven overstappen omdat er geen capaciteit is, en de netbeheerder kan niet investeren omdat er geen verzoek van de bedrijven ligt.” Daarom hopen de onderzoekers dat de grootschalige investeringen vanuit Den Haag gecoördineerd worden.

De duurzaamheidsprojecten in Nederland gaan simpelweg niet snel genoeg, zegt NVDE-directeur Olof van der Gaag in het NOS Radio 1 Journaal. “De ontwikkeling van het grootste windpark van Nederland, bij Wieringermeer, duurde 13 jaar. Daarbij ging tien jaar op aan het doorlopen van procedures en slechts drie jaar aan het daadwerkelijk bouwen ervan.”

Door die “traagheid van het systeem” loopt Nederland qua duurzaamheidsdoelen achter op andere Europese landen, zegt Van der Gaag.

Vandaag alle duurzame energie verbruikt

Zijn organisatie berekent jaarlijks op welke dag alle in Nederland beschikbare duurzame energie is verbruikt, gerekend vanaf 1 januari. Deze zogeheten Green Energy Day is vandaag, precies vijf dagen later dan vorig jaar. “In 2050 moet die dag op 31 december liggen. Daarvoor moet Green Energy Day elk jaar tien dagen opschuiven, dus de verschuiving gaat op dit moment te traag.”

Het totale aandeel hernieuwbare energie lag in 2019 volgens het CBS op 8,6 procent, zo’n 0,8 procentpunt meer dan in 2018. Daarmee is Nederland hekkensluiter van de Europese Unie, heeft statistiekbureau Eurostat becijferd. De verduurzaming van de industrie moet volgens het Klimaatakkoord voor de meeste CO2-reductie zorgen, zo’n 29 procent.

BEKIJK OOK;

• Advies: nieuw kabinet moet klimaatmaatregelen ‘verdubbelen’

• ‘Plannen groene waterstof alleen mogelijk met grijze stroom’

• Industrie voelt pijn van CO2-heffing pas in 2024

• Europa dwingt Nederland tot meer actie tegen klimaatverandering

Alsnog natuurvergunning voor luchthavens, maar milieubeweging slijpt de messen

Telegraaf 16.02.2021 Schiphol, Lelystad Airport en andere luchthavens in Nederland krijgen als het aan minister Carola Schouten (Landbouw) ligt alsnog een natuurvergunning die luchthavenactiviteiten mogelijk maakt. Daarmee is de stikstofdiscussie nog niet voorbij: voor activisten begint de strijd nu.

De milieubeweging heeft het na de boeren en automobilisten nu gemunt op de luchtvaart. Mobilisation for the Environment (MOB), de club die Nederland via de Raad van State in een vergunningscrisis stortte, ontdekte vorig jaar dat luchthavens geen natuurvergunning hebben. Om zo’n vergunning te krijgen moet de aanvrager stikstofberekeningen laten zien en maatregelen nemen om de uitstoot te compenseren of te verminderen.

Minister Schouten heeft na een standje van de milieubeweging besloten om niet met een druk op de knop de hele luchtvaart plat te leggen. De CU-bewindsvrouw heeft de luchthavens gedoogd en een half jaar de tijd gegeven om alsnog een vergunning aan te vragen. Na maandenlang papier heen en weer schuiven hebben de luchthavens de toets doorstaan: het ministerie is van plan om vergunningen te geven.

BEKIJK OOK:

’Iedereen zet hakken in het zand inzake Schiphol’

Voor Schiphol betekent dat 500.000 vliegbewegingen per jaar (huidige plafond) en voor Lelystad Airport 10.000 vliegbewegingen. Beide luchthavens hebben groeiambities, maar voor die plannen moet later opnieuw een natuurvergunning worden aangevraagd.

Daarmee is de kous nog niet af. Voor de stikstofactivisten begint de strijd nu pas. Ze kunnen eerst bezwaar maken tegen de vergunning en later naar de rechter stappen. MOB heeft al een juridische strijd aangekondigd. Pas daarna kan het ministerie van Landbouw definitief vergunningen geven.

Lelystad Airport

Hoewel de luchthavens tot die tijd kunnen blijven draaien, zijn er nu al gevolgen. Het verlenen van vergunningen is geen zaak voor de politiek, maar er zitten wel politieke componenten aan. Demissionair minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur) heeft de vergunning nodig om alle voorbereidingen voor Lelystad Airport af te ronden. Dinsdag heeft de VVD-bewindsvrouw per persbericht laten weten dat door het besluit van Landbouw al het huiswerk nu af is om Lelystad Airport te kunnen openen.

Ⓒ ANP/HH

Dat besluit laat ze noodgedwongen aan een volgend kabinet over. Bronnen melden aan De Telegraaf dat de VVD-bewindsvrouw wel van plan was om zelf nog een knoop door te hakken. De coalitie zou er aanvankelijk op maandag 14 december een ei over leggen. Die dag gooit corona roet in het eten. Het overleg gaat niet door omdat premier Mark Rutte die dag voor de tweede keer het land zal toespreken vanuit het Torentje. Alles draait die dag weer om het virus.

BEKIJK OOK:

Opening Lelystad Airport aan volgend kabinet

Voor een herkansing is geen tijd meer. Na de kerstvakantie gijzelt de toeslagenaffaire de agenda met als resultaat de val van het kabinet. Het is dan voor de minister direct duidelijk: de Tweede Kamer gaat Lelystad Airport controversieel verklaren. En zo gaat het: het gevoelige dossier verdwijnt van de politieke agenda.

Schiphol

Voor Schiphol is de vergunningskwestie vooral vervelend voor omwonenden. Na jaren van niet optreden tegen hinderlijk gebruik van start- en landingsbanen en het niet beboeten van meer nachtvluchten dan afgesproken zou minister Van Nieuwenhuizen ingrijpen met strakkere regels. De Inspectie voor de Leefomgeving zou daardoor eindelijk kunnen optreden.

Maar ook deze regels lopen vertraging op door het proces rond de natuurvergunning. Dit besluit ligt iets minder gevoelig in de Tweede Kamer, maar nu het verkiezingsreces is begonnen zal het nog wel even duren voor het parlement er iets van kan vinden. Kwade tongen beweren dat Schouten bewust rustig aan heeft gedaan om het luchtvaartnieuws in het reces naar buiten te brengen.

Bij het ministerie van Landbouw ontkennen ze dit. Wel valt te horen dat de bewindsvrouw twee weken geleden pas op de plaats heeft gemaakt om na een beslissing van de Raad van State over stikstofberekeningen bij snelwegen nog wat extra onderzoek te laten doen.

Zo komt ook dit onderwerp op het bordje terecht van een nieuwe politieke samenstelling.

BEKIJK MEER VAN; overheidsbeleid milieu luchtvaart Carola Schouten Cora van Nieuwenhuizen Lelystad Airport Luchthaven Schiphol Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Raad van State Tweede Kamer der Staten-Generaal

Stikstof in mest met krap procent toegenomen

MSN 15.02.2021  Via dierlijke mest is vorig jaar in ons land krap 1 procent meer aan stikstof vrijgekomen dan in 2019. Het gaat nu om een totale uitscheiding van 494 miljoen kilogram, nog steeds onder het EU-stikstofplafond voor de Nederlandse veestapel. Dit meldt het CBS op basis van voorlopige cijfers.

De melkveesector scheidde vorig jaar 289,8 miljoen kilogram stikstof uit, 3,6 procent meer dan in 2019 en ook meer dan het plafond van 281,8 miljoen kilogram, speciaal voor deze sector. Koeien kregen meer stikstofrijk gras en krachtvoer, maar de melkveestapel nam ook toe met 1,1 procent.

De stikstofuitscheiding van de varkenssector daalde in 2020, vergeleken met een jaar eerder, met 2,8 miljoen kilogram naar 90,9 miljoen kilogram. Het aantal varkens ging omlaag. Ook bij pluimvee verminderde de stikstofuitstoot over het geheel, al vermeerderde de mestproductie van vleeskuikens door toename van het aantal dieren. De stikstofemissie van overige dieren zoals paarden, pony’s, schapen, geiten, pelsdieren en konijnen nam in totaal eveneens af.

De uitstoot van fosfaat was vorig jaar minder dan voorheen en zit ruim onder het plafond. De uitscheiding bedroeg 151 miljoen kilogram, 2,8 procent minder dan in 2019.

D66-leider Kaag wil snellere sluiting kolencentrales

MSN 13.02.2021 D66 vindt dat de nog resterende kolencentrales eerder dicht moeten dan in 2030. Dat heeft lijsttrekker Sigrid Kaag gezegd tijdens een campagnebijeenkomst van de sociaal-liberale partij.

Vanaf 2030 is het verboden elektriciteit op te wekken met behulp van steenkool. Alle kolencentrales moeten dan dicht zijn of ze moeten zijn overgeschakeld op andere brandstoffen. Die deadline hanteert D66 ook in het verkiezingsprogramma. “Maar ik zeg vandaag: het moet sneller”, aldus Kaag.

“Kolencentrales draaien alleen nog maar dankzij subsidie”, zegt Kaag. Daar moet wat haar betreft een einde aan komen. Dat geldt ook voor belastingkortingen en subsidies voor andere vormen van fossiele energie. “In de samenleving van morgen is er geen plek voor het verbranden van olie of voor CO2-uitstoot.”

In plaats daarvan moet wat Kaag betreft nog meer geïnvesteerd worden in duurzame alternatieven, zoals energie uit wind en zon. Grote, vervuilende bedrijven begrijpen volgens haar best “dat de politiek moet ingrijpen” om klimaatverandering tegen te gaan.

Klimaatverandering aanpakken via de rechter: ‘Gaat om kleine beetjes’

MSN 09.02.2021 Steeds vaker stappen burgers en milieuorganisaties naar de rechter om actie af te dwingen tegen klimaatverandering. In Frankrijk kregen ze gelijk in een zaak tegen de staat, in Nederland hoopt Milieudefensie hetzelfde te bereiken tegen Shell. “Shell had veel meer kunnen doen. Maar dat deed het niet.”

Het VN-milieuprogramma UNEP berekende dat in 2020 zo’n 1.550 klimaatrechtszaken liepen in 38 landen. In 2017 ging het nog om 884 zaken in 24 landen. In Frankrijk had zo’n rechtszaak, daar ‘de zaak van de eeuw’ genoemd, vorige week woensdag succes.

1 euro

Vier milieuorganisaties, gesteund door meer dan twee miljoen Franse burgers, eisten meer maatregelen van de overheid tegen klimaatverandering. De rechtbank ging daarin mee en oordeelde dat de overheid haar klimaatbeleid moet aanscherpen. Ook moet de Franse regering de vier organisaties het symbolische bedrag van 1 euro betalen.

Deze Franse zaak lijkt op het Urgendavonnis in Nederland. Stichting Urgenda dwong daarin af dat de Nederlandse overheid eind 2020 de broeikasuitstoot met minstens een kwart naar beneden moest hebben gebracht.

“Dat zulke rechtszaken succesvol zijn, is een relatief nieuwe ontwikkeling”, zegt universitair docent Laura Burgers van de Universiteit van Amsterdam, die onderzoek deed naar klimaatrechtszaken. “De Urgendazaak is een belangrijke pilaar in andere klimaatrechtszaken en wordt in zaken wereldwijd aangehaald.”

Verrassing: zonnepanelen van Shell

Jogchum Kooi (76) was één van de mede-eisers in die Urgendazaak en is dat nu ook in de zaak van Milieudefensie tegen Shell. Hij sloot zich daarbij aan na een verrassende ontdekking. Toen hij zo’n twintig jaar geleden zonnepanelen voor zijn woning kocht, bleken ze door Shell te zijn gemaakt. Kooi werkte zelf als technicus bij Shell, maar had nog nooit van de zonnepanelenafdeling gehoord.

“Na een tijdje trok Shell zich terug uit zonnepanelen, want ze verdienden er niet genoeg aan. Blijkbaar was geld belangrijker dan ambitie. Dat vond ik frustrerend. Destijds waren ze ook al bezig met waterstof, maar ze hebben niet echt hun best gedaan om dat op de markt te brengen en te promoten. Shell had veel meer kunnen doen, maar dat deed het niet. Daarom ben ik mede-eiser geworden.”

© Aangeboden door RTL Nieuws

Laura Burgers van de UvA ziet dat de klimaatrechtszaken ontstaan uit een gevoel van noodzaak. “Want het gaat natuurlijk helemaal niet goed met het klimaatbeleid. Wat overheden hebben bedacht, is niet voldoende om onder de 2 graden opwarming te blijven. Er is steeds meer draagvlak voor die acties.”

Ook hoogleraar privaatrecht Elbert de Jong ziet het grotere draagvlak als verklaring voor de stijging van het aantal rechtszaken. “Steeds meer mensen vinden dat overheden tekortschieten en onvoldoende doen tegen klimaatverandering. Daarom stappen ze naar de rechter.”

Daarnaast spelen ontwikkelingen in de klimaatwetenschap een rol. Het is namelijk steeds makkelijker om de impact en oorzaken van klimaatverandering in beeld te brengen. “Het is inmiddels mogelijk om te berekenen hoeveel de uitstoot van een specifiek bedrijf is”, zegt De Jong. “Dat maakt het makkelijker voor de rechter om concrete verplichtingen op te leggen.”

Niet kansloos

Verder wijst hij erop dat milieuorganisaties steeds beter georganiseerd zijn. Ze hebben geld en goede advocaten. Het succes van Urgenda werkt ook mee. “Rechters zien dat er al een andere rechter is geweest die het aandurft en dat zo’n zaak dus niet bij voorbaat kansloos is. De maatschappelijke context is veranderd en dat maakt het spannend voor de toekomst.”

Een zaak winnen is een ding, maar of klimaatverandering via de rechter te stoppen is, moet nog blijken. “Is het zo dat we dankzij zo’n klimaatzaak de wereld gaan redden? Nee”, zegt Burgers. Maar voor het grotere plaatje heeft het wel zin. “Zo’n Urgendazaak dwingt ten eerste rechtspraak af tegen overheden en op termijn misschien ook grote oliebedrijven. Ten tweede wordt het bewustzijn over het klimaat vergroot.”

“Het gaat om kleine beetjes”, zegt ook De Jong. “Die rechtszaken geven de relevante spelers een por en zetten ze aan om meer aan klimaatverandering te doen. Op die manier kan het een klein steentje bijdragen aan de oplossing van het probleem.”

Jogchum Kooi, die ook bij de actiegroep Grootouders voor het Klimaat zit, is het daarmee eens. “Ik heb een goede tijd gehad bij Shell en deed mooi werk. Mij heeft Shell altijd goed behandeld, maar de aarde niet. Niemand weet wat de rechter gaat beslissen, maar we hopen te bereiken dat Shell het roer omgooit. Dat ze winst maken lijkt me prima, maar ik zie liever dat ze winst maken met groene energie. Daarin zouden ze een prachtige rol kunnen spelen.”

Reactie Shell

“Het is jammer dat deze oud-werknemer het zo ervaren heeft. Elke ontevreden werknemer is er wat ons betreft één te veel. Maar wij kijken anders tegen de zaken aan, zoals ook blijkt uit onze pleidooien in de klimaatzaak. Deze pleidooien en andere informatie over de klimaatzaak vind je hier.”

Klimaatverandering aanpakken via de rechter: ‘Gaat om kleine beetjes’

RTL 09.02.2021 Steeds vaker stappen burgers en milieuorganisaties naar de rechter om actie af te dwingen tegen klimaatverandering. In Frankrijk kregen ze gelijk in een zaak tegen de staat, in Nederland hoopt Milieudefensie hetzelfde te bereiken tegen Shell. “Shell had veel meer kunnen doen. Maar dat deed het niet.”

Het VN-milieuprogramma UNEP berekende dat in 2020 zo’n 1.550 klimaatrechtszaken liepen in 38 landen. In 2017 ging het nog om 884 zaken in 24 landen. In Frankrijk had zo’n rechtszaak, daar ‘de zaak van de eeuw’ genoemd, vorige week woensdag succes.

1 euro

Vier milieuorganisaties, gesteund door meer dan twee miljoen Franse burgers, eisten meer maatregelen van de overheid tegen klimaatverandering. De rechtbank ging daarin mee en oordeelde dat de overheid haar klimaatbeleid moet aanscherpen. Ook moet de Franse regering de vier organisaties het symbolische bedrag van 1 euro betalen.

Lees ook:

Ontknoping in klimaatzaak van de eeuw, maar hoe zat het ook alweer?

Deze Franse zaak lijkt op het Urgendavonnis in Nederland. Stichting Urgenda dwong daarin af dat de Nederlandse overheid eind 2020 de broeikasuitstoot met minstens een kwart naar beneden moest hebben gebracht.

“Dat zulke rechtszaken succesvol zijn, is een relatief nieuwe ontwikkeling”, zegt universitair docent Laura Burgers van de Universiteit van Amsterdam, die onderzoek deed naar klimaatrechtszaken. “De Urgendazaak is een belangrijke pilaar in andere klimaatrechtszaken en wordt in zaken wereldwijd aangehaald.”

Verrassing: zonnepanelen van Shell

Jogchum Kooi (76) was één van de mede-eisers in die Urgendazaak en is dat nu ook in de zaak van Milieudefensie tegen Shell. Hij sloot zich daarbij aan na een verrassende ontdekking. Toen hij zo’n twintig jaar geleden zonnepanelen voor zijn woning kocht, bleken ze door Shell te zijn gemaakt. Kooi werkte zelf als technicus bij Shell, maar had nog nooit van de zonnepanelenafdeling gehoord.

“Na een tijdje trok Shell zich terug uit zonnepanelen, want ze verdienden er niet genoeg aan. Blijkbaar was geld belangrijker dan ambitie. Dat vond ik frustrerend. Destijds waren ze ook al bezig met waterstof, maar ze hebben niet echt hun best gedaan om dat op de markt te brengen en te promoten. Shell had veel meer kunnen doen, maar dat deed het niet. Daarom ben ik mede-eiser geworden.”

Jogchum Kooi (rechts) spreekt bij een klimaatprotest. © Eigen foto

Laura Burgers van de UvA ziet dat de klimaatrechtszaken ontstaan uit een gevoel van noodzaak. “Want het gaat natuurlijk helemaal niet goed met het klimaatbeleid. Wat overheden hebben bedacht, is niet voldoende om onder de 2 graden opwarming te blijven. Er is steeds meer draagvlak voor die acties.”

Ook hoogleraar privaatrecht Elbert de Jong ziet het grotere draagvlak als verklaring voor de stijging van het aantal rechtszaken. “Steeds meer mensen vinden dat overheden tekortschieten en onvoldoende doen tegen klimaatverandering. Daarom stappen ze naar de rechter.”

Lees ook:

Unieke klimaatzaak tegen Shell: dit moet je weten

Daarnaast spelen ontwikkelingen in de klimaatwetenschap een rol. Het is namelijk steeds makkelijker om de impact en oorzaken van klimaatverandering in beeld te brengen. “Het is inmiddels mogelijk om te berekenen hoeveel de uitstoot van een specifiek bedrijf is”, zegt De Jong. “Dat maakt het makkelijker voor de rechter om concrete verplichtingen op te leggen.”

Niet kansloos

Verder wijst hij erop dat milieuorganisaties steeds beter georganiseerd zijn. Ze hebben geld en goede advocaten. Het succes van Urgenda werkt ook mee. “Rechters zien dat er al een andere rechter is geweest die het aandurft en dat zo’n zaak dus niet bij voorbaat kansloos is. De maatschappelijke context is veranderd en dat maakt het spannend voor de toekomst.”

Een zaak winnen is een ding, maar of klimaatverandering via de rechter te stoppen is, moet nog blijken. “Is het zo dat we dankzij zo’n klimaatzaak de wereld gaan redden? Nee”, zegt Burgers. Maar voor het grotere plaatje heeft het wel zin. “Zo’n Urgendazaak dwingt ten eerste rechtspraak af tegen overheden en op termijn misschien ook grote oliebedrijven. Ten tweede wordt het bewustzijn over het klimaat vergroot.”

Lees ook:

Hoge Raad: CO2-uitstoot moet verder worden verminderd

“Het gaat om kleine beetjes”, zegt ook De Jong. “Die rechtszaken geven de relevante spelers een por en zetten ze aan om meer aan klimaatverandering te doen. Op die manier kan het een klein steentje bijdragen aan de oplossing van het probleem.”

Jogchum Kooi, die ook bij de actiegroep Grootouders voor het Klimaat zit, is het daarmee eens. “Ik heb een goede tijd gehad bij Shell en deed mooi werk. Mij heeft Shell altijd goed behandeld, maar de aarde niet. Niemand weet wat de rechter gaat beslissen, maar we hopen te bereiken dat Shell het roer omgooit. Dat ze winst maken lijkt me prima, maar ik zie liever dat ze winst maken met groene energie. Daarin zouden ze een prachtige rol kunnen spelen.”

Reactie Shell

“Het is jammer dat deze oud-werknemer het zo ervaren heeft. Elke ontevreden werknemer is er wat ons betreft één te veel. Maar wij kijken anders tegen de zaken aan, zoals ook blijkt uit onze pleidooien in de klimaatzaak. Deze pleidooien en andere informatie over de klimaatzaak vind je hier.”

Alle ballen op groen? Nee, zegt Shell.

En daar komt steeds meer kritiek op.

meer: Maaike Vos Royal Dutch Shell Milieudefensie Urgenda Klimaatverandering Rechtszaak

Energiebedrijf RWE wil schadevergoeding om steenkoolverbod

NOS 04.02.2021 Energiebedrijf RWE start een arbitragezaak om een schadevergoeding af te dwingen van de Nederlandse overheid. RWE wekt in de Eemshaven energie op met steenkool, maar het gebruik van steenkool is vanaf 2030 verboden.

Het Duitse bedrijf verwacht 1,4 miljard euro schade te lijden vanwege dat verbod en probeert die kosten nu te verhalen op de Nederlandse overheid. RWE stapt daarvoor naar het Internationaal Centrum voor Beslechting van Investeringsgeschillen (ICSID) in Washington.

Aan dat centrum kunnen grote bedrijven geschillen met overheden voorleggen. De inzet is vaak een schadevergoeding omdat bepaald overheidsbeleid een investering in gevaar brengt. Het ICSID is onderdeel van de Wereldbank.

1 januari 2030

RWE nam de kolengestookte centrale in 2015 in gebruik maar in datzelfde jaar stemde de Tweede Kamer al voor sluiting van alle kolencentrales. In 2019 werd het ‘kolenverbod’ aangenomen. Vanaf 1 januari 2030 mogen energiecentrales geen kolen meer gebruiken.

Volgens het ministerie van Economische Zaken hebben bedrijven genoeg tijd om voor 2030 over te stappen op andere manieren van energieopwekking. Dat heeft het ministerie ook gezegd in gesprekken met RWE eind vorig jaar, schrijft demissionair staatssecretaris Van ’t Wout in de Kamerbrief waarin de arbitragezaak wordt genoemd.

Anders dan in Duitsland krijgen bedrijven volgens RWE niet genoeg compensatie voor het kolenverbod. “Wij vinden dat niet legaal”, zegt een woordvoerder tegen het Duitse persbureau DPA.

‘Obstructie’

RWE kan de arbitragezaak beginnen omdat Nederland in het Energiehandvestverdrag zit. Vanuit de milieubeschermingshoek is er al langer kritiek op dit verdrag. Energiebedrijven zouden de arbitrage kunnen misbruiken om zich niet aan klimaatwetgeving te hoeven houden of om de procedures te vertragen.

Als het aan GroenLinks ligt, komt de directeur van RWE volgende week naar een hoorzitting in de Tweede Kamer om tekst en uitleg te geven. Tweede Kamerlid Van der Lee noemt de arbitragezaak “een obstructie”.

BEKIJK OOK;

• Klimaatzaak tegen Shell heeft wereldwijde gevolgen

• Duitse en Noorse energiereuzen doen mee aan ‘waterstofeconomie’ Groningen

• ‘Shell zet in op handel in energie, niet op bouw windmolens en zonneparken’

Duits energiebedrijf RWE eist 1,4 miljard van Nederland voor sluiten kolencentrale

RTL 04.02.2021 Het Duitse energiebedrijf RWE eist 1,4 miljard euro van de Nederlandse overheid. Het bedrijf wil financiële compensatie voor de sluiting van zijn kolengestookte elektriciteitscentrale in de Eemshaven.

RWE beroept zich op het energiehandvestverdrag, een Europees handelsverdrag dat zekerheid moet bieden aan investeerders op de energiemarkt. Dankzij dit verdrag zijn buitenlandse investeerders beschermd tegen politieke risico’s.

De Hoge Raad oordeelde in december 2019 dat het kabinet de uitstoot van CO2 flink terug moet dringen. Dat gebeurde na jarenlang procederen door duurzaamheidsorganisatie Urgenda.

Om dat doel te halen, mogen er in 2030 helemaal geen kolengestookte elektriciteitscentrales meer zijn in Nederland.

Geen compensatieregeling

In Nederland zijn nog vier kolencentrales in werking, waarvan er drie pas in 2015 en 2016 zijn geopend. De centrales zijn in handen van de Duitse bedrijven Onyx, RWE en Uniper.

“RWE onderschrijft het belang van de energietransitie en noodzaak om de CO2 uitstoot te reduceren”, zegt woordvoerder Rik Hammer van het Duitse concern. “Maar we begrijpen niet dat er geen passende compensatieregeling is opgenomen in de wet. Daar komt RWE nu tegen op.”

RWE zegt door de sluiting 1,4 miljard euro schade te lijden, meldt minister Bas van ’t Wout (Economische Zaken en Klimaat) aan de Tweede Kamer.

Meer lezen

Wiebes wil kolencentrales op een veel lager pitje zetten

Biomassa

RWE dreigde eerder al met een zaak tegen de overheid tegen de sluiting van de kolencentrales. Volgens het Duitse concern kan de centrale gewoon blijven bestaan, want uiteindelijk wil RWE naar 100 procent biomassa. Dat was al bij de bouw van de centrale de bedoeling.

Lees ook

Advies: stop pas na 2030 met subsidies op stoken biomassa voor warmte

“Tegelijkertijd heeft dit kabinet besloten geen nieuwe subsidies voor de inzet van biomassa in kolencentrales toe te kennen”, zegt Hammer. “Inzet van alternatieve brandstoffen zijn economisch niet haalbaar en kunnen daarom voor de toekomst niet zonder overheidssteun worden ingezet.”

Dit was nog een extra reden voor RWE om de schadeclaim in te dienen, benadrukt hij. Er was RWE namelijk al subsidie toegezegd om biomassa te stoken in de Nederlandse kolencentrales.

Het Planbureau voor de Leefomgeving waarschuwde eerder al dat het stopzetten van subsidies voor het stoken van biomassa een slecht idee is. Als dat voor 2030 zou gebeuren, komt het halen van de klimaatdoelen in gevaar.

Verweer voeren

RWE is een zogenaamde Investor-State Dispute Settlement (ISDS)-procedure begonnen onder het Energiehandvestverdrag. “De Nederlandse staat bereidt zich voor op het voeren van deze internationale arbitrageprocedure”, zegt de woordvoerder van het ministerie van Economische Zaken. “We zullen zowel op de bevoegdheid van het tribunaal als op de inhoud van het geschil verweer voeren.”

Het ministerie vindt dat energiebedrijven voldoende tijd krijgen om hun kolencentrales geschikt te maken voor andere brandstoffen, en om al gedane investeringen zo veel mogelijk terug te verdienen. Dat heeft het in december ook duidelijk gemaakt in een gesprek met RWE.

Groenlinks roept RWE-directeur naar de kamer

Tweede Kamerlid Tom van der Lee roept de ceo van RWE naar de kamer voor een hoorzitting volgende week. Van der Lee: “Wat een onbeschaamde obstructie. Klimaatbeleid mag niet gestopt worden door fossiele giganten.”

Hij vindt de arbitragezaak ‘bizar’. “Al helemaal omdat ik niet verwacht dat ze dit winnen. Er is in 2018 eerder zo’n zaak is geweest, het Achmea-arrest. Toen bleek het investeringsverdrag in strijd is met Europees recht. Dit is alleen maar obstructie van noodzakelijke stappen voor ons klimaat.”

meer: Claartje Vogel RWE Kolen Milieuvervuiling CO2-uitstoot

‘Maak plannen voor wind- en zonneparken visueel inzichtelijk’

NOS 01.02.2021 Overheden en bedrijven moeten samen inzichtelijk gaan maken hoe wind- en zonneparken het landschap zullen veranderen. Daarmee kan voorkomen worden dat gefotoshopte beelden van tegenstanders een eigen leven gaan leiden. Die oproep doet directeur Kristel Lammers van het Nationaal Programma van de zogenoemde RES’en, de energieregio’s die verantwoordelijk zijn voor het inplannen van grootschalige zonnevelden en windparken.

Lammers reageert daarmee op de eerste Monitor van de RES’en, die door het Planbureau voor de Leefomgeving is gemaakt. Daaruit blijkt dat de plannen van de dertig energieregio’s die Nederland heeft, samen waarschijnlijk voldoende zijn om het afgesproken doel van 35 terawattuur (TWh) uit het Klimaatakkoord te halen. Het Planbureau denkt dat 38 TWh haalbaar zou kunnen zijn, ook al zijn er nog onzekerheden en knelpunten.

Zo vinden netbeheerders het problematisch dat de regio’s vooral kiezen voor zonne-energie, in plaats van voor windmolens, want dat maakt het aansluiten ervan op het elektriciteitsnet complexer en duurder. Een nog grotere uitdaging, zegt het Planbureau, is het zorgen voor voldoende draagvlak in de bevolking, omdat de plannen het Nederlandse landschap flink zullen veranderen.

Emoties lopen op

In een RES werken provincies, gemeenten en waterschappen samen. Maar de mate waarin ook burgers tot nu toe mee mochten praten, verschilt sterk per regio. Vorig jaar oktober bleek dat in veel RES’en burgers en gemeenteraden onvoldoende betrokken waren, vooral vanwege corona.

Inmiddels lukt het op steeds meer plekken om online-bijeenkomsten te organiseren. Maar daarmee neemt soms ook de weerstand toe, zegt Kristel Lammers. “Doordat overheden en vooral gemeenten in gesprek gaan met inwoners, komen er reacties van mensen, en dat is goed. Om te horen waar de zorgen zitten en wat mensen belangrijk vinden in hun omgeving.”

Soms lopen de emoties daarbij hoog op. Maar dat is niet erg, vindt Lammers. “Weerstand is ook een vorm van betrokkenheid waarbij emoties, en die mogen er zijn, met elkaar besproken gaan worden. Want de leefomgeving is van ons allemaal.”

Fictieve kaart

Er zijn nog maar weinig concrete zogenaamde zoekgebieden aangewezen. Daardoor blijven de gesprekken met inwoners nog abstract. Tegenstanders springen soms in dit gat, en maken fictieve visualisaties van toekomstige wind- en zonneparken, die vervolgens een grote rol spelen in de discussies.

Op meerdere plekken is de onrust mede daardoor zo groot geworden, dat de gemeenten die gebieden op voorhand uitgesloten hebben als locatie voor wind- of zonne-energie. Een van de plaatsen waar dat gebeurd is, is Wijk bij Duurstede. Wethouder Hans Marchal kan zich er nog boos over maken.

“Vorig jaar zomer werd er een kaart de wereld in geslingerd, waar grote windmolens ingetekend stonden op een plek waar helemaal geen windmolens komen. Dat is een eigen leven gaan leiden, mensen werden overladen met mailtjes en appjes en werden erg onrustig. Terwijl het een fictieve kaart is, die iemand gewoon verzonnen heeft.”

Op verschillende plaatsen in het land maken burgers en actievoerders foto’s van hun omgeving, die zo worden bewerkt dat er afbeeldingen van windmolens of zonneparken in te zien zijn. Swipe hieronder door een paar voorbeelden:

Impressie van Spijkenisse-Noord met windmolens NISSEWAARD LOKAAL

Gefotoshopte foto van windmolens in Deventer ACTIEGROEP DEVENTERWINT

Bewerkte foto van windmolen in Abcoude STOP WINDMOLENS GEINGEBIED

Bewerkte foto met windmolens in Langbroek RES IN BEELD

Impressie van windmolens in de Lithse polder RES INBEELD.NL

Maar Willem Joustra, die voor de website ‘RES in beeld’ windmolens in het landschap fotoshopt, ziet er geen kwaad in. “We hebben het over de grootste verbouwing van Nederland en RES in beeld wil duidelijk maken hoe die verbouwing eruit gaat zien.” Mensen kunnen foto’s maken van hun omgeving, als ze vrezen dat daar duurzame energie moet worden opgewekt, en de website tekent er dan virtuele zonnepanelen of windmolens in.

Joustra erkent dat de plaatjes op zijn website niet altijd kloppen. “Zitten wij af en toe te hoog of te laag? Ja, dat zou kunnen, omdat wij niet precies weten wat de exacte locatie wordt en wat voor molen het wordt.” Het is een soort gok zegt hij, vergelijkbaar met het laten intekenen van een serre met software, maar als de serre af is denken: dat was toch niet helemaal de bedoeling.

Ook signaleert hij dat sommige actievoerders de waarheid wel meer geweld aan doen. Maar, zegt hij: “Als de overheid hier eerlijk over wil communiceren, en je hebt moeite met deze plaatjes, maak dan de goede plaatjes en vraag dan de mensen wat ze ervan vinden.”

Wethouder Marchal is daar inmiddels ook van overtuigd. “Dat is voortschrijdend inzicht. Omdat je merkt dat je door dit soort dingen op achterstand wordt gezet, niet met 1-0, maar wel 5-0. Dus dit moeten we als een haas gaan doen.”

BEKIJK OOK;

• Plannen energieregio’s: liever niet meer windturbines, maar zonne-energie

• Klimaatakkoord leidt tot flinke ingrepen in het landschap

Onderzoek naar burgerpanels bij wind- en zonneparken

AD 01.02.2021 Burgers worden mogelijk eerder betrokken bij plannen voor windmolens en zonneparken. Een commissie onder leiding van oud-ombudsman Alex Brenninkmeijer onderzoekt de invoering van burgerpanels.

Bij burgerpanels wordt een groep inwoners bij elkaar gebracht, bijvoorbeeld via loting, zoals in de Amerikaanse juryrechtspraak. ,,Er wordt een beroep gedaan op iemands burgerplicht”, zegt voormalig Nationale Ombudsman Alex Brenninkmeijer. ,,Het burgerpanel wordt gevraagd een concrete opdracht uit te voeren. Denk aan het zoeken van locaties voor windmolens. De groep inwoners gaat samen op zoek naar een oplossing binnen hun gemeente. Wat zijn de plussen en minnen, waar is het meeste draagvlak, welke locatie is het beste geschikt? Uiteindelijk komt het burgerpanel met een voorstel aan de gemeenteraad.’’

Lees ook;

• Leuk die windmolens, maar niet in mijn achtertuin

• Ook op deze plekken in en rond de stad Utrecht komen misschien grote windmolens

• Protest tegen windmolens dicht bij woningen loont, maar niet alle zorgen zijn weg

• De klimaatklok tikt snel door, ingrijpen moet nu

Burgers nu pas laat betrokken

Brenninkmeijer is door minister Bas van ’t Wout van Economische Zaken en Klimaat aangesteld als voorzitter van een onafhankelijke expertcommissie. Deze club van negen deskundigen gaat onderzoeken hoe burgers beter bij de energietransitie betrokken kunnen worden. Specifiek kijkt de commissie naar de invoering van burgerpanels. Daarmee is in landen als Ierland, België en Frankrijk ervaring opgedaan, maar in Nederland is het fenomeen nog onbekend.

Deze krant publiceerde onlangs twee uitgebreide onderzoeken naar de realisatie van windmolens en zonneparken. Daaruit bleek dat dit soort projecten tot weerstand leiden en burgers vaak buitenspel staan. Inwoners voelen zich niet gehoord en vinden de inspraak een wassen neus. ,,Burgers worden nu pas heel laat betrokken, als het plan al in kannen en kruiken is”, zegt Brenninkmeijer. ,,Op de valreep mogen inwoners nog inspreken. Er zijn dan maar twee smaken over: tekenen bij het kruisje of tegen zijn. Dat moeten we anders organiseren. Burgers moeten veel eerder bij klimaatplannen betrokken worden.’’

Inwoners komen met slimmere oplossingen

Brenninkmeijer denkt dat burgerpanels met slimmere oplossingen komen, die voor inwoners aanvaardbaarder zijn dan wanneer ze vanuit een ivoren toren op het gemeentehuis worden bedacht. De polarisatie over plannen voor wind- en zonneparken moet daardoor verminderen. ,,We moeten burgerpanels zeer serieus nemen, daar valt of staat het succes mee. Bijvoorbeeld door vooraf af te spreken dat de gemeenteraad, Provinciale Staten of Tweede Kamer het voorstel overneemt. Zie het als een mooie aanvulling op de representatieve democratie.”

Hoewel een burgerpanel geen wondermiddel is om iedereen tevreden te stellen, kan er volgens Brenninkmeijer een positief effect van uitgaan. ,,Vaak wordt gedacht dat mensen pas tevreden zijn als ze hun zin krijgen. En ja, die mensen zitten er tussen. Maar in mijn werk als ombudsman heb ik geleerd dat verreweg de meeste mensen het vooral belangrijk vinden dat ze betrokken worden, zich gehoord voelen, dat het proces eerlijk en transparant verloopt. Ook als de uitkomst dan niet is wat ze zelf wensen, valt het besluit beter te accepteren.”

Goede plannen

De commissie-Brenninkmeijer verzamelt de komende weken goede voorbeelden van burgerparticipatie. Daarbij wordt vooral naar het buitenland gekeken, maar ook burgers kunnen hun ideeën mailen naar de commissie via het mailadres: BetrokkenBijKlimaat@minezk.nl ,,Als daar goede plannen tussen zitten, zullen we er zeker ons voordeel mee doen”, aldus Brenninkmeijer.

Voor de verkiezingen van 17 maart 2021 moet het onderzoeksrapport met aanbevelingen klaar zijn.

Boerenactiegroep wil niet meer over stikstof praten met Schouten

MSN 01.02.2021  Actiegroep Agractie wil niet meer met minister Carola Schouten (Landbouw) en haar ambtenaren praten over vermindering van de stikstofuitstoot. De boerenactiegroep heeft Schouten laten weten zich “per direct terug te trekken uit de overleggen over reducerende maatregelen en hier niet langer medewerking aan te verlenen”.

Agractie vindt dat boeren te weinig worden gecompenseerd voor maatregelen die de stikstofuitstoot verminderen. Voorstellen die het ministerie tot nog toe op tafel heeft gelegd, zijn wat de actiegroep betreft “beslist onvoldoende om deze maatregelen minimaal kostenneutraal te kunnen uitvoeren”.

“Stikstofreductie is een maatschappelijke opgave, waarvan de te reduceren ruimte bestemd is voor natuurherstel en onder meer ontwikkelingsruimte van de bouw”, benadrukt Agractie. De boeren willen alleen weer met Schouten en haar ministerie verder praten als “kostenneutraliteit” het uitgangspunt is. “Wij dienen eerst de garantie te krijgen dat de kosten die boeren moeten maken voor deze maatregelen worden vergoed.”

LTO Nederland denkt dat het verwezenlijken van politieke keuzes er niet beter op wordt als er geen boeren en tuinders aan tafel zitten. “Onze 35.000 leden verwachten van ons dat we niet overal weglopen. Dit dossier is te belangrijk om aan de Haagse tekentafels over te laten”, aldus een woordvoerder. De sector heeft volgens hem keer op keer benadrukt dat een stikstofreductie van 50 procent niet haalbaar is.

“Door de stikstofuitspraak van de Raad van State zitten duizenden boeren die altijd te goeder trouw en volgens de regels hebben gehandeld zonder passende vergunning, met de hete adem van procederende natuuractivisten in hun nek”, aldus de LTO-zegsman. “De onzekerheid is groot en juridisch houdbare oplossingen voor deze boeren moeten in wetgeving worden geborgd.”

Bezorgde boeren overhandigen petitie aan burgemeester in Dokkum

MSN 01.02.2021 Een groep boeren, met zo’n 150 trekkers, heeft maandagochtend gedemonstreerd in het centrum van Dokkum (Friesland). De gemeente sloot het centrum daarvoor tijdelijk af. De boeren hebben een petitie overhandigd aan burgemeester Johannes Kramer van Noardeast-Fryslân. Met die petitie willen zij voorkomen dat de gemeente een intentieverklaring ondertekent over de Waddenagenda, waarin plannen staan voor het Waddengebied.

De boeren, onder meer verenigd in de Nederlandse Melkveehouders Vakbond (NMV), zeggen dat dit plan grote consequenties voor ze heeft, maar dat ze niet zijn betrokken bij de discussies erover. De plannen in de Waddenagenda leiden volgens de protesterende boeren tot verzilting van de bodem. De boeren kunnen die stukken grond dan niet meer gebruiken.

Volgens burgemeester Kramer is het protest goed verlopen. Het centrum van Dokkum werd tijdelijk afgesloten om verkeersopstoppingen te voorkomen. De zorgen zijn goed overgebracht. “De verantwoordelijke wethouder deelt de zorgen van de boeren, maar ziet geen directe bedreiging”, zei de burgemeester. De wethouder zal volgens hem duidelijker uitleggen aan de boeren waarom daarvan geen sprake is.

Wachten tot waarborg

Volgens de NMV is het signaal goed overgekomen. “Onze clubs hebben aangeraden het ondertekenen van de intentieverklaring uit te stellen, en het liefst af te stellen, tot er een waarborg is gegeven.”

De Waddenagenda 2050 is samengesteld door allerlei overheden en regionale partijen. Het plan richt zich op de toekomst van het Waddengebied en de maatregelen die nodig zijn op het gebied van klimaatverandering, energietransitie, economische ontwikkeling en recreatie.

De gemeenteraad heeft eerder een motie aangenomen die het college oproept de intentieverklaring niet te tekenen, maar die motie wil het college naast zich neerleggen. De boeren vinden dat er eerst een effectrapportage moet komen, waarin de gevolgen voor de regionale economie staan.

Miljardeninvesteringen nodig in elektriciteitsnet voor klimaatdoelen Parijs

RTL 31.01.2021 Een grote hobbel op weg naar de klimaatdoelen van Parijs. Er moet voor miljarden worden geïnvesteerd in ons elektriciteitsnet, als we massaal overgaan op wind- en zonne-energie. Dat komt omdat we straks op veel meer plekken in het land elektriciteit opwekken.

In 2015 ondertekende ook Nederland het klimaatakkoord van Parijs. Dat betekent dat we de uitstoot van CO2 moeten terugdringen tot vrijwel nul in 2050. Dat is mogelijk door meer elektriciteit op te wekken met zonne- en windenergie, in plaats van steenkool of aardgas. Een enorme uitdaging, ook voor de netbeheerders.

RES

In Nederland zijn dertig RES-regio’s, dat staat voor Regionale Energie Strategie, aan de slag gegaan met plannen om de CO2-uitstoot de komende jaren te verminderen. In die voorlopige plannen staan onder andere de mogelijke locaties waar windmolens en zonneparken gebouwd kunnen worden.

Even los van het draagvlak bij omwonenden speelt er nog een ander probleem. Je kunt een windmolen of zonnepark niet zomaar op ons bestaande netwerk aansluiten. De capaciteit van het bestaande netwerk is vaak gewoon niet voldoende.

Buitengebied

Dat komt omdat zonneparken en windmolens meestal in het buitengebied worden ingepland, omdat daar minder mensen wonen. Want, zo is het idee, dan zorgen al die molens en zonnepanelen voor zo min mogelijk overlast en dus voor minder weerstand van bewoners.

Maar in dat buitengebied zit nu precies het probleem. De vraag naar elektriciteit is daar veel minder en het huidige netwerk is daar ook op berekend. Er liggen gewoonweg minder of dunnere kabels en er zijn kleinere elektriciteitsstations.

Infrastructuur uitbreiden

Als je nu in dat gebied ineens windmolens en zonneparken gaat bouwen kan al die extra elektriciteit niet door de bestaande kabels. Er zullen dikkere kabels en meer verdeel- en transformatorstations bij moeten komen.

“We moeten kabels trekken, we moeten zorgen dat we ruimte hebben om die kabels neer te leggen. En we moeten natuurlijk kijken of de elektriciteit die bijvoorbeeld een zonnepark opwekt, ook daadwerkelijk in het net kwijt kan, of het net zwaar genoeg is”, aldus Jeroen Sanders, bestuurslid energietransitie van netbeheerder Enexis.

Als er te veel stroom wordt opgewekt en het net is daar niet voor geschikt, dan kan er kortsluiting ontstaan. En daarmee bestaat de kans dat de stroom kan uitvallen. Een nachtmerrie voor netbeheerders.

Zie ook:

Meer windmolens en zonnepanelen: hier kunnen ze komen te staan

Keuzes moeten nog gemaakt worden

De netbeheerder is in tien van de dertig RES-regio’s actief. Alleen al in de regio Noord-Oost Brabant is de inschatting dat het maximaal 151 miljoen euro kost om het netwerk aan te passen. De uiteindelijke kosten zijn afhankelijk van de keuzes die gemaakt gaan worden.

Kiezen we massaal voor lokale zonne-energie, omdat daar bij omwonenden het meeste draagvlak voor lijkt, dan zijn de kosten voor het aanpassen van ons elektriciteitsnetwerk groter, dan als we kiezen voor één of enkele windmolenparken per regio.

Miljardenklus

Volgens Kristel Lammers, directeur Nationaal Programma Regionale Energie Strategie, is het duidelijk dat er sowieso fors in ons netwerk geïnvesteerd moet worden. Het gaat volgens haar ‘echt om miljarden, willen we de ambitie van Parijs realiseren’.

“Het is een hele grote klus. We hebben berekend dat we de komende tien jaar evenveel aan het elektriciteitsnetwerk gaan bouwen, als in de afgelopen veertig jaar tezamen”, vertelt Sanders.

Meer: Harm Hilbolling & Gert-Jan Verstegen Enexis Energietransitie Duurzaamheid Windmolens Zonnepaneel

Kabinet vraagt adviescommissie participatie in het klimaatbeleid te onderzoeken

RO 29.01.2021 Klimaatverandering gaat de komende tijd meer en meer invloed krijgen op ons dagelijks leven. Zo gaat de aanpak ervan belangrijke gevolgen hebben voor veel mensen in onze samenleving.

Het is daarom belangrijk dat de samenleving voldoende betrokken is bij het maken en uitvoeren van het klimaatbeleid. Daarom vraagt het kabinet een onafhankelijke adviescommissie onder leiding van voormalig nationaal ombudsman prof. dr. Alex Brenninkmeijer onderzoek te doen naar hoe burgers beter betrokken kunnen worden bij het klimaatbeleid.

De adviescommissie wordt gevraagd om een eindrapport te maken dat rond de verkiezingen van maart 2021 klaar is, zodat de resultaten beschikbaar zijn voor het volgende kabinet. De uitkomsten van het onderzoek kunnen belangrijk zijn voor de toekomst van burgerparticipatie in Nederland en voor het kabinet dat na de verkiezingen van maart 2021 aantreedt.

De onafhankelijke adviescommissie bestaat uit wetenschappers en ervaringsdeskundigen op het terrein van burgerparticipatie op het gebied van klimaat en energie.

Naast de voorzitter prof. dr. Alex Brenninkmeijer nemen dr. Jetske Bouma van het Planbureau voor de Leefomgeving, prof. Eefje Cuppen van de Universiteit Leiden, Ferenc van Damme van de provincie Overijssel, prof. Frank Hendriks van Tilburg University, Kristel Lammers van het Nationaal Programma Regionale Energie Strategie, Werner Schouten van de Jonge Klimaatbeweging, prof. Evelien Tonkens van de Universiteit van de Humanistiek en Wendelin Wielenga van de gemeente Súdwest Fryslân deel aan de commissie.

Zie ook;

• Klimaatverandering

Advies: nieuw kabinet moet klimaatmaatregelen ‘verdubbelen’

NOS 29.01.2021 Het nieuwe kabinet moet rekening houden met een verdubbeling van de klimaateisen voor huizen en andere gebouwen, auto’s, bedrijven en de landbouw. Dat is volgens een studiegroep van ambtenaren het gevolg van de aangescherpte Europese doelen voor CO2-reductie.

Het rapport is zojuist naar de Tweede Kamer gestuurd en moet dienen als basis voor de besprekingen over klimaat en energie tijdens de kabinetsformatie.

In 2030 moet de hoeveelheid CO2 die Europa uitstoot met 55 procent zijn teruggebracht ten opzichte van 1990. In het Nederlandse klimaatakkoord is rekening gehouden met een CO2-reductie van 49 procent. De Europese aanscherping is mede op verzoek van Nederland gedaan.

Het huidige kabinet heeft een ambtelijke studiegroep onder leiding van Laura van Geest, voorzitter van de Autoriteit Financiële Markten, gevraagd wat dit voor Nederland betekent. Heel precies kan dat nog niet vastgesteld worden, het is wel duidelijk dat er veel meer moet gebeuren.

De Europese Unie hanteert verschillende categorieën als het gaat om klimaatbeleid:

– de zware industrie die vanwege de hoge CO2-uitstoot emissierechten moeten kopen (ETS);

– kleinere bedrijven, huizen, gebouwen, auto’s en landbouw (ESR)

Zo verlangt Brussel dat huizen en andere gebouwen nog energiezuiniger worden, dat meer auto’s op elektriciteit gaan rijden en dat de landbouw minder mest afscheidt. De studiegroep veronderstelt dat deze zogenoemde ESR-sectoren in Nederland volgens de nieuwe eisen een extra CO2-reductie moeten realiseren van 9 procentpunt, oftewel 11 megaton.

“Dit is fors en betekent bijna een verdubbeling van de ambitie uit het klimaatakkoord voor deze ESR-sectoren”, staat in het rapport. Bovendien dreigen de al bestaande plannen minder op te leveren dan gepland, waardoor de opgave nog groter wordt.

De ambtelijke studiegroep schrijft een toekomstig kabinet niet precies voor wat er moet gebeuren, maar ziet wel een aantal maatregelen die voor de hand liggen. Het gaat dan om aanvullende subsidies voor de isolatie van huizen en gebouwen, het verlengen van de periode waarin de overheid de aanschaf van elektrische auto’s subsidieert en het op termijn verkleinen van de veestapel. Ook het verschuiven van de belasting op het bezit van auto’s naar het gebruik ervan -rekeningrijden- is zo’n maatregel.

Wie betaalt het klimaatbeleid?

De studiegroep heeft niet onderzocht wat het aanvullende klimaatbeleid betekent voor de portemonnee van de burger. Op dit moment financiert de Nederlandse overheid het energie- en klimaatbeleid grotendeels via de energiebelasting.

“Dat zet het draagvlak onder druk”, schrijft de hoogste ambtenaar van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat, Lidewijde Ongering, deze week in het economenblad ESB. “Het nadeel is dat extra inspanningen voor verduurzaming automatisch tot uiting komen in een hogere energierekening.” Om het draagvlak te vergroten pleit ze er daarom voor om het klimaatbeleid deels uit de algemene middelen te betalen en de overheidsschuld op te laten lopen.

ANP

De Europese Commissie wil de ETS-belasting voor bedrijven die veel CO2 uitstoten verhogen en uitbreiden. Nederland loopt vooruit op deze verhoging met een eigen CO2-belasting voor de zware industrie, die deze maand is ingegaan.

De maatregelen voor de industrie zijn nu deels gericht op een relatief snelle reductie in 2030, bijvoorbeeld via de opslag van CO2. De studiegroep-Van Geest oppert dat een nieuw kabinet de aandacht meer kan verleggen naar veelbelovende technische vernieuwingen op weg naar nul emissie in 2050. Het gaat dan onder meer om elektrificatie van productieprocessen en de ontwikkeling van waterstofprojecten.

Vragenlijst voor kabinetsformatie

Politiek hete hangijzers als het gebruik van biomassa en kernenergie worden wel genoemd, maar krijgen geen waardeoordeel van de ambtelijke studiegroep. De studiegroep heeft in het rapport Bestemming Parijs een ‘afvinklijst’ opgenomen met vragen die partijen zouden moeten beantwoorden tijdens de kabinetsformatie. Behalve over zaken als kernenergie, biomassa, CO2-opslag, rekeningrijden, de landelijke CO2-heffing en de toekomst van de land- en tuinbouw gaan die ook over de manier waarop de maatregelen betaald moeten worden en de betrokkenheid van de bevolking bij de besluitvorming.

Topambtenaren: nieuw kabinet moet beslissen over strengere klimaatmaatregelen

AD 29.01.2021 Na de verkiezingen moeten tijdens de formatie van een nieuw kabinet knopen worden doorgehakt over strengere klimaatmaatregelen. Dat adviseert een ambtelijke studiegroep onder leiding van AFM-topvrouw Laura van Geest.

In het rapport Bestemming Parijs: wegwijzer voor klimaatkeuzes – dat 67 pagina’s telt – presenteert de studiegroep de mogelijkheden voor het nieuwe kabinet om internationale klimaatdoelen te halen. Volgens de ambtenaren is Nederland nog niet goed voorbereid op ‘een klimaatneutraal Europa in 2050’. ,,Nieuwe stappen zijn nodig’’, zegt voorzitter Laura van Geest. ,,Een kabinetsformatie is in Nederland het moment om richting te geven en keuzes te maken.”

Lees ook;

• Rechtse kiezer wil geen strengere klimaatmaatregelen

Nieuwe stappen zijn nodig, aldus Laura van Geest.

Hoewel het huidige kabinet al wel een klimaatakkoord heeft gesloten en het parlement heeft ingestemd met een klimaatwet, is er méér nodig. De ambtenaren wijzen erop dat het doel van 49 procent broeikasgasreductie in 2030 – ten opzichte van 1990 – nog lang niet wordt gehaald. ‘Het ligt voor de hand dat het nieuwe kabinet 2021 aangrijpt voor aanpassingen’, staat in het rapport, dat vanmiddag naar de Tweede Kamer is gestuurd.

Rekeningrijden

Of er strengere klimaatmaatregelen komen, ligt aan de partijen in het nieuwe kabinet. De ambtenaren hebben een ‘afvinklijst’ opgesteld die de nieuwe coalitiepartijen kunnen gebruiken tijdens de formatie. Op die lijst worden onder meer de vragen gesteld of de gasbelasting verder omhoog kan en of een vorm van rekeningrijden wordt ingevoerd.

Het kabinet kondigde vanmiddag aan dat er een speciale commissie komt die in kaart moet brengen wat de gevolgen zijn van klimaatverandering in het dagelijks leven. Die commissie wordt geleid door Alex Brenninkmeijer, oud-ombudsman, en moet rond de verkiezingen een rapport klaar hebben.

Kabinet wil onderzoek participatie klimaatbeleid

MSN 29.01.2021 Het kabinet laat onderzoeken hoe burgers beter betrokken kunnen worden bij het beleid rond klimaatverandering. Daarvoor is een commissie in het leven geroepen die onder leiding staat van oud-ombudsman Alex Brenninkmeijer.

De onafhankelijke adviescommissie bestaat uit wetenschappers en ervaringsdeskundigen met kennis van burgerparticipatie op het gebied van klimaat en energie.

Het is de bedoeling dat het eindrapport van de commissie voor de komende verkiezingen klaar is. Het nieuwe kabinet kan dan met de uitkomsten aan de slag.

Klimaatverandering gaat de komende tijd meer en meer invloed krijgen op ons dagelijks leven. Beleidsmaatregelen hebben grote gevolgen voor de samenleving. Het kabinet vindt het daarom belangrijk dat burgers voldoende betrokken zijn bij het maken en uitvoeren van het klimaatbeleid.

Climate Adaptionstartschot van 10 jaar actie

RO 27.01.2021 Ruim 30 wereldleiders, 50 ministers en 50 internationale organisaties gingen op de Climate Adaptation Summit in gesprek met wetenschappers, vertegenwoordigers van de private sector en het maatschappelijk middenveld, jongeren en meer dan 18.500 geregistreerde deelnemers. In 27 verschillende sessies sloegen zij de handen ineen om kennis te delen, actie te ondernemen en vaart te maken met de agenda voor een klimaatbestendige toekomst in 2030. 300 sprekers deelden hun inzichten en plannen, terwijl partners van over de hele wereld hun bijdrage aan CAS 2021 leverden met 160 side events. Tijdens de 24 uur dat CAS 2021 duurde, kreeg zo de Adaptation Action Agenda vorm, die richting geeft aan een versnelde aanpak van klimaatadaptatie de komende 10 jaar.

Economisch gezien is het slim om te investeren in klimaatadaptatie. Al tijdens de opening van CAS 2021 deden wereldleiders aankondigingen en toezeggingen. Aanvullend hierop werden instrumenten gepresenteerd en gelanceerd om uitgebreidere financiering van en investeringen in adaptatie mogelijk te maken:

• Het Adaptation Finance Mainstreaming Program werd gelanceerd. Dit stelt ontwikkelingslanden beter in staat de kosten van klimaatrisico’s te berekenen en beheersbaar te maken.
• De Coalition for Climate Resilient Investment (CCRI), geleid door de particuliere sector, gaat de besluitvorming rond klimaatbestendige investeringen makkelijker en inzichtelijker maken.
• Duitsland steunt de opbouw van een nieuw Global Ecosystem-based Adaptation Fund, dat wordt beheerd door UNEP en de International Union for Conservation of Nature (IUCN). Het fonds krijgt een startkapitaal van 15 miljoen euro en de eerste aanvraagronde wordt nog in 2021 verwacht.
• Het International Fund for Agricultural Development lanceerde een nieuw fonds, het Rural Resilience Program (2RP), met als belangrijkste pijler het Adaptation for Smallholder Agriculture Program (ASAP+).
• Het Special Climate Change Fund (SCCF) van de Global Environment Facility gaf groen licht voor een nieuw project ter waarde van 2 miljoen dollar dat de financiële impact van Nature-Based Infrastructure (NBI) gaat onderzoeken. Doel is de economische haalbaarheid vast te stellen van deze natuurlijke manier van klimaatadaptatie, en meer publieke en private investeringen aan te trekken.

Deelnemers aan diverse programmaonderdelen benadrukten dat het nú zaak is actie te ondernemen. Verschillende partners presenteerden klimaatadaptatiemaatregelen en innovatieve samenwerkingen die op nationaal en regionaal niveau succesvol zijn, en die andere landen verder kunnen helpen. Hierdoor komen betere resultaten binnen handbereik en wordt internationale samenwerking effectiever:

• Namens steden over de hele wereld en een nieuw samenwerkingsverband presenteerde burgemeester Aboutaleb van Rotterdam het programma ‘1000 Cities Adapt Now’.
• Tijdens CAS 2021 onderschreven ruim 30 organisaties de Principles on Locally Led Adaptation, waaronder UNDP, UNCDF, het Adaptation Fund, de Global Environment Facility, klimaatinvesteringsfondsen, diverse regeringen en NGO’s zoals BRAC International, Hivos, WRI, GCA en de Huairou Commission.
• De Project Preparation Facility (PPF) gaat zorgen dat stedelijke ‘nature-based’ klimaatprojecten toegang krijgen tot grootschalige infrastructuurfinanciering en de kapitaalmarkten.
• In 2030 kunnen 500 miljoen mensen veiliger wonen doordat dan in 20 landen, te beginnen met Ghana en Bangladesh, klimaatbestendigheid integraal onderdeel is van infrastructuurplannen. Nederland ondersteunt dit initiatief en werkt daarbij samen met onder meer UNOPS, GCA, Oxford Environmental Change Institute, UNEP, AfDB, ADB, EBRD, GCF World Bank en de regeringen van Bangladesh en Ghana.
• Het Wereldvoedselprogramma, het World Resources Institute, de World Business Council on Sustainable Development, het Global Center on Adaptation en Columbia University/IRI lanceerden een Investment Blueprint for Climate-Informed Digital Advisory Services. Hierdoor moeten uiteindelijk 100 miljoen kleine landbouwondernemers dankzij digitale technologie toegang krijgen tot actuele en accurate informatie over het klimaat.
• Royal DSM, Africa Improved Foods (AIF) en de regeringen van Ethiopië en Kenia kondigden ‘AIF 2.0’ aan, dat vóór 2030 opschaalt van Rwanda naar 10 andere Afrikaanse landen. Doel is om in deze landen ruim 2 miljoen kleine landbouwondernemers te helpen hun bedrijf klimaatadaptief en economisch levensvatbaar in te richten, ruim 100 miljoen inwoners toegang te geven tot betere voeding, en om goede, klimaatadaptieve bestedingen te vinden voor 1 miljard dollar aan private investeringen.
• De Water Adaptation Hub, tijdens CAS 2021 gelanceerd, gaat de komende jaren in de hele wereld klimaatadaptatieprojecten verder uitrollen en de ‘watersector’ meer verbinden met  met andere sectoren.
• Eurocommissaris voor crisisbeheer Janez Lenarčič zegde bij wijze van startbijdrage 10 miljoen euro toe aan CREWS (Climate Risk & Early Warning Systems) als onderdeel van 100 miljoen euro aan nieuwe fondsen voor vermindering van rampenrisico’s in Afrika, het Caraïbisch gebied en landen in en rond de Stille Oceaan.
• Acht Caraïbische landen krijgen nu financiering voor CREWS (Climate Risk & Early Warning Systems).

Al deze initiatieven maken deel uit van de Adaptation Action Agenda, die richting geeft aan het werk dat de wereld maakt van klimaatadaptatie in de komende 10 jaar tot 2030.

Zie ook;

• Klimaatverandering

Rechtse kiezer wil geen strengere klimaatmaatregelen

AD 27.01.2021 De meeste rechtse kiezers willen dat het volgende kabinet geen strengere klimaatmaatregelen neemt. Ook een meerderheid van VVD- en CDA-stemmers vindt niet dat er een tandje bij moet om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen.

Dat blijkt uit onderzoek door I&O Research in opdracht van Milieudefensie onder ruim 2300 Nederlanders. Meer dan de helft van de kiezers (52 procent) vindt dat het volgende kabinet ‘veel meer’ of ‘meer’ moet doen om de uitstoot van broeikasgassen te verlagen.

Die wens is het grootst onder linkse kiezers: van de GroenLinks-kiezers vindt maar liefst 94 procent dit. Ook kiezers van de Partij voor de Dieren (85 procent), D66 (78 procent), PvdA (74 procent), SP (66 procent) en ChristenUnie (56 procent) verlangen dat een volgend kabinet meer doet dan het huidige kabinet-Rutte III.

PVV, SGP en FvD felste tegenstanders

Maar die wens is bij rechtse kiezers een stuk kleiner. Onder CDA-kiezers zakt de steun voor strengere klimaatmaatregelen tot 47 procent, bij VVD-kiezers tot 42 procent. Zo’n 45 procent van de stemmers op beide regeringspartijen vindt dat de regels hetzelfde kunnen blijven, 8 procent wil juist minder klimaatregels. Onder de aanhang van de PVV, SGP en Forum voor Democratie is slechts 15 tot 21 procent voorstander van harder klimaatbeleid.

Uit het onderzoek blijkt verder dat Nederlanders zich nog altijd zorgen maken over klimaatverandering. Ruim een kwart maakt zich ‘veel zorgen’ en 43 procent heeft ‘enige zorgen’. Dat zijn vergelijkbare aantallen als in november vorig jaar. 72 procent van de kiezers vindt dat de coronacrisis moet worden aangegrepen om ‘gelijk iets voor het klimaat te doen’.

,,Iedereen moet meehelpen, ook de grote vervuilers, willen we het leven betaalbaar houden’’, vindt directeur Donald Pols van Milieudefensie. ,,Van links tot rechts willen kiezers dat de overheid doortastende maatregelen neemt.’’

Zelf meewerken aan klimaatadaptatie: ‘Het is makkelijker dan je denkt’

Den HaagFM 27.01.2021 Deze week vond de Climate Adaption Summit, een digitaal georganiseerde klimaattop, plaats in Den Haag. Verschillende wereldleiders waren hierbij virtueel te gast, maar ook ons ‘eigen’ Hoogheemraadschap Delfland leverde een bijdrage op het gebied van watermanagement. Manita Koop is lid van het bestuur en vertelt bij Den Haag FM over hoe we het beste kunnen omgaan met water binnen het veranderende klimaat.

Als gevolg van klimaatverandering regent het vaker en harder en daar moeten we ons op aanpassen. Het Hoogheemraadschap Delfland werkt aan klimaatadaptatie door samen met onder meer universiteiten, hoveniers en architecten oplossingen te bedenken voor het wateroverschot. ‘Als je het over klimaat hebt, heb je het over water. Hoe houden we het schoon, hoe blijft het op het juiste peil en hoe behouden we het zonder dat de boel overstroomt? Dat zijn allemaal dingen waar we mee bezig zijn.’

‘We doen het samen’
Volgens Koop kan je zelf al veel meer doen aan klimaatadaptatie dan je denkt. ‘Eigenlijk zit het in simpele dingen. Vervang de tegels in je tuin bijvoorbeeld door groen, zo behoud je zo veel mogelijk de sponswerking van de grond, die belangrijk is om het water langer vast te houden. Het voorkomt wateroverlast, de planten nemen co2 op en in de zomer hoef je minder te gieten. Bovendien heb je in een groene omgeving veel minder last van hittestress; het is veel aangenamer wonen en het ziet er ook nog eens mooi uit.’

 HH Delfland

@hhdelfland

Begin dichtbij huis en pak #klimaatverandering samen aan. Bekijk mooie voorbeelden vanuit #CityDealKlimaatadaptatie. Met oa burgemeester #Aboutaleb, bevlogen bewoner & @ManitaKoop over metamorfose #Cromvlietplein @GemeenteDenHaag #CAS21 Video ->

The Climate Resilient City Explained | NL

De gevolgen van klimaatverandering zijn steeds beter voelbaar. We hebben te maken met meer hittegolven, droogte, zware regen en een stijgende zeespiegel. Ned…

youtube.com

12:12 p.m. · 26 jan. 2021 4 Andere Tweets van HH Delfland bekijken

Voor wie bang is dat de eigen kosten van dergelijke klimaatadaptatie nogal op zouden kunnen lopen, heeft het Hoogheemraadschap een oplossing. ‘Op de klimaattop hebben we ook besproken hoe we mensen kunnen zo veel mogelijk kunnen helpen om zelf stappen te zetten,’ vertelt Koop. ‘Daarom is het via onze website mogelijk om een stimuleringsregeling aan te vragen. Met deze bijdrage willen we mensen motiveren om lekker groen aan de slag te gaan.’

Koop geeft aan dat het cruciaal is dat zo veel mogelijk mensen zich komende tijd gaan bezighouden met klimaatadaptatie. ‘Het is een enorme opgave, maar we moeten het echt samen doen.’

Kijk op de website van Klimaatkrachtig Delfland voor meer tips en informatie over de subsidieaanvraag.

Klimaatverandering zorgt voor stilstaande windmolens en waterkrachtcentrales

MSN 26.01.2021 Klimaatverandering zorgt ervoor dat in grote delen van de wereld waterkrachtcentrales droog komen staan en windmolens stil. Maar de klimaatverandering kan in andere regio’s ook goed uitpakken voor de groene energieproductie.

Dat concludeert een team wetenschappers van onder meer het Planbureau voor de Leefomgeving en de Universiteit van Utrecht. In het onderzoek staat dat de impact van klimaatverandering op zonne-energie, windenergie, waterkracht en bio-energie in onder meer Zuid-Europa, Azië en Latijns-Amerika groot is.

Door de toenemende droogte kunnen waterkrachtcentrales in die gebieden 30 tot 40 procent minder energie opwekken. In Japan, Korea en Midden Amerika kan als gevolg van veranderingen in windsnelheden de opbrengst van windmolens 5 tot 10 procent lager uitkomen, zo stellen de wetenschappers.

Klimaatverandering ook positief

Er zijn niet alleen maar negatieve ontwikkelingen, blijkt uit het artikel in het tijdschrift Nature Climate Change. Er zou zelfs een positieve impact (+ 20 tot + 40 procent) kunnen zijn op energie uit hout als gevolg van CO2-bemesting. Dat komt omdat planten sneller groeien onder hogere CO2-concentraties.

Bij normaal energieverbruik (zoals met olie en gas) komt veel van het broeikasgas CO2 vrij. Dat is een van de belangrijke oorzaken voor de klimaatverandering.

In sommige gebieden neemt de wind- en waterkrachtpotentie juist toe. Zo zou het harder gaan waaien in onder meer Midden-Europa en Zuidoost-Azië. En wordt waterkracht juist interessanter in Oost-Afrika en Indonesië.

© Aangeboden door RTL Nieuws

Goed plannen

Volgens een van de auteurs, professor Detlef van Vuuren van het Planbureau voor de Leefomgeving, zijn de conclusies van het onderzoek ‘wereldwijd genomen klein, maar regionaal groot’. Daarmee bedoelt hij dat de wind bijvoorbeeld in de ene regio fors kan afnemen, terwijl het elders juist harder kan gaan waaien. Daar kun je dan juist meer stroom opwekken.

Van Vuuren: “We willen vooral duidelijk maken dat je bij het plannen van hernieuwbare energieprojecten rekening moet houden met de effecten van klimaatverandering.”

Dat is ook voor Nederland belangrijk, benadrukt hij. “De voorspelbaarheid van de wind verandert hier. Daar moet je rekening mee houden bij de bouw van windparken.”

Groener

Herbruikbare of groene energiebronnen worden steeds belangrijker voor de wereldwijde energieproductie, vooral bio-energie en waterkracht. Nu zijn ze goed voor 15 procent van ons energieverbruik, aldus Nature.

Dat percentage stijgt volgens de World Energy Outlook in 2040 20 tot 30 procent. En het is theoretisch mogelijk dat we in 2050 volledig op groene energie draaien.  Volgens de Rijksoverheid moet in Nederland in 2050 de energievoorziening ‘bijna helemaal duurzaam en CO2-neutraal zijn’.

Klimaatverandering zorgt voor stilstaande windmolens en waterkrachtcentrales

RTL 26.01.2021 Klimaatverandering zorgt ervoor dat in grote delen van de wereld waterkrachtcentrales droog komen staan en windmolens stil. Maar de klimaatverandering kan in andere regio’s ook goed uitpakken voor de groene energieproductie.

Dat concludeert een team wetenschappers van onder meer het Planbureau voor de Leefomgeving en de Universiteit van Utrecht. In het onderzoek staat dat de impact van klimaatverandering op zonne-energie, windenergie, waterkracht en bio-energie in onder meer Zuid-Europa, Azië en Latijns-Amerika groot is.

Door de toenemende droogte kunnen waterkrachtcentrales in die gebieden 30 tot 40 procent minder energie opwekken. In Japan, Korea en Midden Amerika kan als gevolg van veranderingen in windsnelheden de opbrengst van windmolens 5 tot 10 procent lager uitkomen, zo stellen de wetenschappers.

Lees ook

5 vragen over klimaattop: ‘Miljoenen mensen in de problemen’

Klimaatverandering ook positief

Er zijn niet alleen maar negatieve ontwikkelingen, blijkt uit het artikel in het tijdschrift Nature Climate Change. Er zou zelfs een positieve impact (+ 20 tot + 40 procent) kunnen zijn op energie uit hout als gevolg van CO2-bemesting. Dat komt omdat planten sneller groeien onder hogere CO2-concentraties.

Bij normaal energieverbruik (zoals met olie en gas) komt veel van het broeikasgas CO2 vrij. Dat is een van de belangrijke oorzaken voor de klimaatverandering.

In sommige gebieden neemt de wind- en waterkrachtpotentie juist toe. Zo zou het harder gaan waaien in onder meer Midden-Europa en Zuidoost-Azië. En wordt waterkracht juist interessanter in Oost-Afrika en Indonesië.

Protest tegen de slappe klimaatpolitiek, afgelopen oktober in Rome. © Getty

Goed plannen

Volgens een van de auteurs, professor Detlef van Vuuren van het Planbureau voor de Leefomgeving, zijn de conclusies van het onderzoek ‘wereldwijd genomen klein, maar regionaal groot’. Daarmee bedoelt hij dat de wind bijvoorbeeld in de ene regio fors kan afnemen, terwijl het elders juist harder kan gaan waaien. Daar kun je dan juist meer stroom opwekken.

Van Vuuren: “We willen vooral duidelijk maken dat je bij het plannen van hernieuwbare energieprojecten rekening moet houden met de effecten van klimaatverandering.”

Dat is ook voor Nederland belangrijk, benadrukt hij. “De voorspelbaarheid van de wind verandert hier. Daar moet je rekening mee houden bij de bouw van windparken.”

Groener

Herbruikbare of groene energiebronnen worden steeds belangrijker voor de wereldwijde energieproductie, vooral bio-energie en waterkracht. Nu zijn ze goed voor 15 procent van ons energieverbruik, aldus Nature.

Dat percentage stijgt volgens de World Energy Outlook in 2040 20 tot 30 procent. En het is theoretisch mogelijk dat we in 2050 volledig op groene energie draaien.  Volgens de Rijksoverheid moet in Nederland in 2050 de energievoorziening ‘bijna helemaal duurzaam en CO2-neutraal zijn’.

meer: Maarten Veeger Ministerie van Economische Zaken en Klimaat Klimaat Klimaatakkoord Windenergie Zonne-energie

5 vragen over klimaattop: ‘Miljoenen mensen in de problemen’

RTL 25.01.2021 Vandaag begint in Den Haag de Climate Adaptation Summit, waarvan Nederland gastland is. Grote namen als Angela Merkel, VS-klimaatgezant John Kerry en oud-secretaris-generaal van de VN Ban Ki-moon zijn virtueel van de partij, maar waar gaat het eigenlijk over? Vijf vragen over deze top.

1. Klimaatadaptatie, wat is dat?

Klimaatadaptatie is het aanpassen aan de gevolgen van klimaatverandering. “Dat betekent bijvoorbeeld de dijken ophogen omdat de zeespiegel stijgt en andere zaden gebruiken in de landbouw vanwege droogte”, zegt Mathilda Buijtendijk, Director Climate Adaptation Summit. “We moeten continu meeveranderen met het klimaat.”

Lees ook:

Schade door natuurrampen breekt record (en het wordt alleen maar erger)

Lang is gedacht dat als de uitstoot van broeikasgassen maar genoeg naar beneden ging, aanpassingen misschien niet nodig waren. “Maar nu zijn we dertig jaar verder en is de uitstoot alleen maar gestegen”, vertelt dr. Pieter Pauw, onderzoeker bij de Frankfurt School of Finance and Management en gespecialiseerd in klimaatpolitiek en klimaatfinanciering.

“In Fiji worden mensen verhuisd naar hoger gelegen gebieden vanwege groeiende overstromingsrisico’s. Ook in Europa manifesteert klimaatverandering zich op allerlei manieren. Tijdens de hittegolf van 2019 zijn in West-Europa bijvoorbeeld 3500 mensen gestorven. Dus het is duidelijk dat adaptatie noodzakelijk is.”

Lees ook:

Warmterecord: 2020 was samen met 2014 warmste jaar ooit

2. Waarom wordt deze Klimaattop georganiseerd?

Mathilda Buijtendijk: “Klimaatverandering is aan het versnellen en daardoor komen honderden miljoenen mensen in de problemen. Daarom moeten we ons ook sneller aanpassen als samenleving. Maar die snelheid zit er nog niet goed genoeg in. Er zijn veel initiatieven en plannen op het gebied van klimaatadaptatie en tijdens de top willen we die bij elkaar brengen.”

Pieter Pauw: “Vanwege corona zijn allerlei klimaatonderhandelingen zoals de VN-Klimaattop in Glasgow uitgesteld. Maar klimaatverandering wacht niet, dat dendert gewoon door. De Adaptatietop is dus een belangrijk signaal naar de wereld om de urgentie hiervan te laten zien.”

Lees ook:

Voelden we maar net zo veel urgentie bij klimaatverandering

3. Wat is het doel van deze Klimaattop?

Op de top komen wereldleiders als de Britse premier Boris Johnson, de Canadese premier Justin Trudeau en de Indiase premier Narendra Modi online bijeen. Ook Frans Timmermans van de Europese Commissie, Bill Gates en Kristalina Georgieva van het IMF zijn van de partij.

Het is de bedoeling dat deze wereldleiders samen met het bedrijfsleven en NGO’s een plan (de Adaptation Action Agenda) lanceren waarin maatregelen staan die aanpassingen aan klimaatverandering de komende tien jaar versnellen.

Zo ziet de online top eruit.

Mathilda Buijtendijk: “Het gaat ook om systemische veranderingen. Dat financiële instellingen bijvoorbeeld precies weten wat ze moeten doen om meer geld naar adaptatie te laten gaan. Het moet concreet worden, want wanneer is een investering bijvoorbeeld klimaatweerbaar? Daarom hebben we methodes opgezet om dat meetbaar te maken. Het is supersaai en niet sexy, maar wel belangrijk voor banken om geld vrij te maken.”

Lees ook:

Boskalis gaat 360 hectare eilanden opspuiten bij Manila

Pieter Pauw: “In het onlangs verschenen VN Adaptation Gap Report schreven we dat het nodig is om hogere duurzaamheidseisen te stellen aan investeringen. Als je kijkt naar het hele financiële systeem moet ervoor gezorgd worden dat geldstromen verplaatst worden van projecten die de kwetsbaarheid verhogen naar projecten die klimaatadaptatie helpen.

Bij investeringen in Miami Beach wordt bijvoorbeeld onvoldoende rekening gehouden met het feit dat de stad door klimaatverandering steeds vaker en steeds dieper onder water zal komen te staan. Het is dus eigenlijk te goedkoop om te investeren.”

4. Wat is de rol van Nederland in klimaatadaptatie?

Pieter Pauw: “Nederland wordt gezien als voorloper op dit gebied. Wereldwijd staan we bekend als goede watermanagers. Andere landen hebben daar respect voor en willen graag ondersteuning van Nederland. Klimaatadaptatie kan dus een exportproduct kan zijn.”

Mathilda Buijtendijk: “Het feit dat we flink investeren in adaptatie, bijvoorbeeld met ons Deltaprogramma, is voor andere landen niet zo gewoon. Daar is dat het laatste ding wat je doet, of ze doen het niet eens en betalen de kosten als het fout gaat. Maar iedere euro die we investeren in het voorkomen van klimaatschade levert uiteindelijk tien euro op.”

Lees ook:

Bedrijfsleven hoopt met hulp koning op miljoenendeals in India

Pieter Pauw: “Deze top wordt gezien als kans voor Nederland om zich te positioneren. Maar als Nederland serieus genomen wil worden, moet het land zelf bijvoorbeeld sterker de broeikasgasuitstoot naar beneden brengen. Anders ben je een pyromaan die brandblussers verkoopt. Het is wereldwijd namelijk ook opgevallen dat Nederland een rechtszaak nodig had om ambitieuzere klimaatdoelen af te dwingen.”

5. Wanneer is de top geslaagd?

Mathilda Buijtendijk: “Als er acties op tafel liggen. Die staatshoofden zijn ontzettend belangrijk, maar ik wil ook dat de mensen die de plannen uitvoeren elkaar vinden. Wat werkt in Ghana, kan ook werken in Zuidoost-Azië en die mensen willen we bij elkaar brengen. Kennis delen is vaak zo gedaan.

Zo hebben we Rijkswaterstaat naar Bangladesh gestuurd om te praten over het Deltaprogramma. Dat is relatief eenvoudig maar maakt een wereld van verschil, want zij zijn nu beter voorbereid op overstromingen. Alle acties zijn belangrijk. Al is het de buurman op de hoek die een stoeptegel uit de stoep trekt, ook zo draag je bij.”

meer: Maaike Vos Cora van Nieuwenhuizen Ban Ki-moon Angela Merkel Emmanuel Macron John Kerry IMF Wereldbank Klimaatverandering Klimaattop Den Haag

5 vragen over klimaattop: ‘Miljoenen mensen in de problemen’

MSN 25.01.2021 Vandaag begint in Den Haag de Climate Adaptation Summit, waarvan Nederland gastland is. Grote namen als Angela Merkel, VS-klimaatgezant John Kerry en oud-secretaris-generaal van de VN Ban Ki-moon zijn virtueel van de partij, maar waar gaat het eigenlijk over? Vijf vragen over deze top.

1. Klimaatadaptatie, wat is dat?

Klimaatadaptatie is het aanpassen aan de gevolgen van klimaatverandering. “Dat betekent bijvoorbeeld de dijken ophogen omdat de zeespiegel stijgt en andere zaden gebruiken in de landbouw vanwege droogte”, zegt Mathilda Buijtendijk, Director Climate Adaptation Summit. “We moeten continu meeveranderen met het klimaat.”

Lang is gedacht dat als de uitstoot van broeikasgassen maar genoeg naar beneden ging, aanpassingen misschien niet nodig waren. “Maar nu zijn we dertig jaar verder en is de uitstoot alleen maar gestegen”, vertelt dr. Pieter Pauw, onderzoeker bij de Frankfurt School of Finance and Management en gespecialiseerd in klimaatpolitiek en klimaatfinanciering.

“In Fiji worden mensen verhuisd naar hoger gelegen gebieden vanwege groeiende overstromingsrisico’s. Ook in Europa manifesteert klimaatverandering zich op allerlei manieren. Tijdens de hittegolf van 2019 zijn in West-Europa bijvoorbeeld 3500 mensen gestorven. Dus het is duidelijk dat adaptatie noodzakelijk is.”

2. Waarom wordt deze Klimaattop georganiseerd?

Mathilda Buijtendijk: “Klimaatverandering is aan het versnellen en daardoor komen honderden miljoenen mensen in de problemen. Daarom moeten we ons ook sneller aanpassen als samenleving. Maar die snelheid zit er nog niet goed genoeg in. Er zijn veel initiatieven en plannen op het gebied van klimaatadaptatie en tijdens de top willen we die bij elkaar brengen.”

Pieter Pauw: “Vanwege corona zijn allerlei klimaatonderhandelingen zoals de VN-Klimaattop in Glasgow uitgesteld. Maar klimaatverandering wacht niet, dat dendert gewoon door. De Adaptatietop is dus een belangrijk signaal naar de wereld om de urgentie hiervan te laten zien.”

3. Wat is het doel van deze Klimaattop?

Op de top komen wereldleiders als de Britse premier Boris Johnson, de Canadese premier Justin Trudeau en de Indiase premier Narendra Modi online bijeen. Ook Frans Timmermans van de Europese Commissie, Bill Gates en Kristalina Georgieva van het IMF zijn van de partij. Het is de bedoeling dat deze wereldleiders samen met het bedrijfsleven en NGO’s een plan (de Adaptation Action Agenda) lanceren waarin maatregelen staan die aanpassingen aan klimaatverandering de komende tien jaar versnellen.

© Aangeboden door RTL Nieuws

Mathilda Buijtendijk: “Het gaat ook om systemische veranderingen. Dat financiële instellingen bijvoorbeeld precies weten wat ze moeten doen om meer geld naar adaptatie te laten gaan. Het moet concreet worden, want wanneer is een investering bijvoorbeeld klimaatweerbaar? Daarom hebben we methodes opgezet om dat meetbaar te maken. Het is supersaai en niet sexy, maar wel belangrijk voor banken om geld vrij te maken.”

Pieter Pauw: “In het onlangs verschenen VN Adaptation Gap Report schreven we dat het nodig is om hogere duurzaamheidseisen te stellen aan investeringen. Als je kijkt naar het hele financiële systeem moet ervoor gezorgd worden dat geldstromen verplaatst worden van projecten die de kwetsbaarheid verhogen naar projecten die klimaatadaptatie helpen.

Bij investeringen in Miami Beach wordt bijvoorbeeld onvoldoende rekening gehouden met het feit dat de stad door klimaatverandering steeds vaker en steeds dieper onder water zal komen te staan. Het is dus eigenlijk te goedkoop om te investeren.”

4. Wat is de rol van Nederland in klimaatadaptatie?

Pieter Pauw: “Nederland wordt gezien als voorloper op dit gebied. Wereldwijd staan we bekend als goede watermanagers. Andere landen hebben daar respect voor en willen graag ondersteuning van Nederland. Klimaatadaptatie kan dus een exportproduct kan zijn.”

Mathilda Buijtendijk: “Het feit dat we flink investeren in adaptatie, bijvoorbeeld met ons Deltaprogramma, is voor andere landen niet zo gewoon. Daar is dat het laatste ding wat je doet, of ze doen het niet eens en betalen de kosten als het fout gaat. Maar iedere euro die we investeren in het voorkomen van klimaatschade levert uiteindelijk tien euro op.”

Pieter Pauw: “Deze top wordt gezien als kans voor Nederland om zich te positioneren. Maar als Nederland serieus genomen wil worden, moet het land zelf bijvoorbeeld sterker de broeikasgasuitstoot naar beneden brengen. Anders ben je een pyromaan die brandblussers verkoopt. Het is wereldwijd namelijk ook opgevallen dat Nederland een rechtszaak nodig had om ambitieuzere klimaatdoelen af te dwingen.”

5. Wanneer is de top geslaagd?

Mathilda Buijtendijk: “Als er acties op tafel liggen. Die staatshoofden zijn ontzettend belangrijk, maar ik wil ook dat de mensen die de plannen uitvoeren elkaar vinden. Wat werkt in Ghana, kan ook werken in Zuidoost-Azië en die mensen willen we bij elkaar brengen. Kennis delen is vaak zo gedaan.

Zo hebben we Rijkswaterstaat naar Bangladesh gestuurd om te praten over het Deltaprogramma. Dat is relatief eenvoudig maar maakt een wereld van verschil, want zij zijn nu beter voorbereid op overstromingen. Alle acties zijn belangrijk. Al is het de buurman op de hoek die een stoeptegel uit de stoep trekt, ook zo draag je bij.”

Minister ziet ‘doorbraak’ op top over gevolgen klimaatverandering

MSN 25.01.2021 Minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Waterstaat) is tot nog toe zeer tevreden over het verloop van de top over aanpassing op een veranderend klimaat, waarvan zij de gastvrouw is. Ze sprak na de officiële openingssessie van de zogeheten Climate Adaptation Summit (CAS) al van een “internationale doorbraak”. Meer dan dertig wereldleiders hebben beloofd meer werk te zullen maken van zogeheten klimaatadaptatie.

“China en de Verenigde Staten staan voor het eerst in jaren zij aan zij” als het gaat om klimaatverandering, stelde de minister tevreden vast. De Amerikaanse klimaatgezant John Kerry nam op de top het eerste belangrijke internationale optreden van de regering van Joe Biden voor zijn rekening. China werd op hoog niveau vertegenwoordigd door vicepremier Hang Zheng.

Vanwege de coronapandemie wordt de top geheel online gehouden. De opkomst is er niet minder om. Aan de openingssessie leverden naast Kerry en Zheng tal van regeringsleiders een bijdrage, onder wie de Franse president Emmanuel Macron, de Duitse bondskanselier Angela Merkel, eurocommissaris Frans Timmermans, president van Chili Sebastián Piñera, de Britse premier Boris Johnson, zijn Canadese ambtgenoot Justin Trudeau en de Indonesische president Joko Widodo.

De deelnemers zijn het eens over het feit dat een snellere aanpassing aan klimaatverandering noodzakelijk is. Ze hebben een ‘actie-agenda’ afgesproken waarin doelen worden bijgehouden. Onder meer Merkel en Macron deden toezeggingen om de komende jaren honderden miljoenen euro’s extra uit geven aan adaptatie. Zo willen ze de weerbaarheid tegen een stijgende zeespiegel, droogte en extreem weer vergroten.

Rutte: investeren in klimaataanpassing is waar voor ons geld

MSN 25.01.2021 Premier Mark Rutte heeft andere wereldleiders en het bedrijfsleven opgeroepen meer te investeren in aanpassingen op een veranderend klimaat. Volgens Rutte heeft de wereld een “grote kans om beter, sterker en samen” uit de coronacrisis te komen. Het is ook “waar voor ons geld”, zei de premier tijdens de opening van de zogeheten Climate Adaptation Summit (CAS). Nederland is gastland van de top, die draait om de vraag hoe de wereld zich beter kan wapenen tegen de gevolgen van klimaatverandering.

Rutte wees op de dramatische gevolgen van klimaatverandering. Door de opwarming kan de opbrengst van de landbouw in droge gebieden afnemen, worden inwoners van kustgebieden bedreigd door een hogere zeespiegel en kunnen miljoenen mensen onder de armoedegrens terechtkomen. Hij sprak van “rampzalige consequenties”.

Aanpassing aan de opwarming van de aarde is “een kwestie van pure overleving”, zei Rutte. “Ook voor ons.” Hij herinnerde eraan dat Nederland voor een belangrijk deel onder zeeniveau ligt en dus grote gevolgen kan ondervinden van een stijgende zeespiegel.

“Business as usual is geen optie meer”, aldus Rutte. Naast alle bedreigingen ziet hij ook economische kansen. Rutte wees op internationaal onderzoek waaruit volgens hem blijkt dat een investering van 1,8 biljoen dollar in klimaataanpassing in de komende jaren uiteindelijk meer dan 7 biljoen dollar kan opleveren. “Ik hoop dat 2021 een jaar wordt van internationale ambities”, aldus de premier. “We kunnen de klimaatnoodtoestand alleen aan door samen te werken.”

Minister Van Nieuwenhuizen in gesprek met oud-VN-baas Ban Ki-moon (l) en IMF-directeur Georgieva ANP

IMF en Wereldbank zien klimaat als leidraad voor handelen

NOS 25.01.2021 Zowel het Internationaal Monetair Fonds (IMF) als de Wereldbank zegt dat het klimaat een steeds grotere rol speelt bij hun handelen. Dat werd duidelijk bij de klimaattop die vandaag en morgen (online) wordt gehouden en die is georganiseerd door Nederland.

Tientallen staatshoofden en regeringsleiders spraken vanmiddag in een openingssessie online met gastheer Mark Rutte en minister Cora van Nieuwenhuizen. Ook de Verenigde Staten waren weer van de partij, bij monde van klimaatgezant John Kerry.

“Als IMF zien we het klimaat als een fundamenteel risico voor economische en financiële stabiliteit”, zei IMF-topvrouw Kristalina Georgieva. “En we zien klimaatactie als een mogelijkheid voor economisch herstel, vooral na de coronapandemie.” Het IMF denkt dat er miljoenen nieuwe banen gecreëerd kunnen worden. “Klimaatbestendigheid is een cruciale prioriteit”, zei ze. “Daarom plaatsen we het in het hart van wat we doen, dit jaar en de komende jaren.”

Schakelen met de hele wereld

Vanuit een studio in Den Haag werd voor de openingssessie geschakeld met landen over de hele wereld. Er kwamen zowel opgenomen verklaringen als live toespraken langs. Het ging van bondskanselier Merkel naar president Piñera van Chili en van het Verenigd Koninkrijk met Boris Johnson naar India met premier Modi.

Doel van de top is het opstellen van een actie-agenda voor de komende tien jaar. Daarmee moeten landen en gemeenschappen weerbaarder worden gemaakt tegen de effecten van de opwarming van de aarde. “We weten dat de gevolgen van klimaatverandering zullen toenemen, zelfs als we erin slagen om de uitstoot van broeikasgassen te verlagen”, zei premier Rutte.

De NOS zendt vanavond om 20.30 uur op NPO 2 een speciaal programma uit naar aanleiding van de klimaattop, gepresenteerd door Herman van der Zandt vanuit het Wadden Center op de Afsluitdijk. Peter Kuipers Munneke laat de stand van zaken zien wat betreft klimaatverandering en de wereldwijde gevolgen. Daarbij gaat het over hoe we ons kunnen wapenen tegen zeespiegelstijging, verzilting, wateroverlast en verdroging.

“We zijn er trots op om weer terug te zijn”, benadrukte de kersverse Amerikaanse klimaatgezant John Kerry. “President Biden heeft de strijd tegen klimaatverandering tot een topprioriteit van zijn regering gemaakt. We hebben nu een president, godzijdank, die leidt, de waarheid vertelt en gegrepen wordt door deze kwestie.” Hij onderstreepte dat de VS uiterlijk in 2050 klimaatneutraal wil zijn en 1,5 graad opwarming van de aarde binnen bereik wil houden.

Kerry zei dat de VS meer geld zal gaan uittrekken voor klimaatactie en dat de VS de eerder gedane belofte om te doneren aan het Green Climate Fund zal waarmaken. Dat fonds helpt arme landen om de effecten van klimaatverandering te bestrijden. De belofte werd gedaan onder president Obama, maar werd door zijn opvolger Trump niet nagekomen.

Andere landen zeggen blij te zijn dat de VS weer terug is. “We hebben de VS nodig in het centrum van de actie”, zei premier Rutte. Volgens IMF-baas Georgieva “hebben we alle hens aan dek nodig” om “deze grote uitdaging” aan te kunnen. “En zeker de VS is cruciaal voor succes.”

Link met corona

Door veel sprekers werd op de een of andere manier een link gelegd tussen de coronacrisis en klimaatverandering. “De covid-19-pandemie heeft ons eraan herinnerd dat we het ons niet kunnen veroorloven om bekende risico’s te negeren”, zei VN-secretaris-generaal Antonio Guterres. “Klimaatverstoring is een risico waarvan we ons terdege bewust zijn. De wetenschap is nog nooit zo duidelijk geweest.”

Het afgelopen decennium waren de warmste tien jaar sinds het begin van de metingen. In dezelfde tien jaar, zei Guterres, hebben extreem weer en klimaatgerelateerde gebeurtenissen meer dan 410.000 mensen gedood, vooral in landen met lage- en middeninkomens.

Nederland maakte vanmiddag bekend 120 miljoen euro uit te trekken voor projecten in Afrika, met het doel aanpassingen aan klimaatverandering mogelijk te maken. Te denken valt aan het verduurzamen en verbeteren van de landbouw in de Sahel, die geregeld lijdt onder ernstige droogte.

Minder uitstoot en beveiliging

De bijeenkomst is vanwege de coronacrisis volledig digitaal. Naast dertig staatshoofden en regeringsleiders doen er vijftig ministers mee en zijn er 15.000 andere deelnemers vanuit de hele wereld. Volgens minister Van Nieuwenhuizen zitten er eigenlijk veel voordelen aan zo’n mondiale online-conferentie. Er is minder uitstoot door vliegreizen en het scheelt ook nog eens veel kosten voor beveiliging, zo zei ze.

BEKIJK OOK;

• Brengt toespraak John Kerry op klimaattop de VS terug op het wereldtoneel?

• Top over aanpassingen aan nieuw klimaat; waar moet Nederland zich op voorbereiden?
• Water op het dak of voor de deur: steden bereiden zich voor op grilliger klimaat

Cora van Nieuwenhuizen, demissionair minister van Infrastructuur en Waterstaat, Ban Ki-moon, secretaris-generaal van de Verenigde Naties en Kristalina Georgieva (directrice van het Internationaal Monetair Fonds) tijdens de online Climate Adaptation Summit (CAS). © ANP

Regeringsleiders beloven gevolgen klimaatverandering beter aan te pakken

AD 25.01.2021 Regeringsleiders uit de hele wereld hebben elkaar gisteren beloofd dat ze beter hun best zullen doen om de gevolgen van klimaatverandering op te vangen. Heel veel meer dan het uitspreken van goede bedoelingen leverde de eerste dag van een door Nederland georganiseerde klimaatconferentie nog niet op.

Wel presenteerden de deelnemende landen aan de conferentie plannen om zich beter te beschermen tegen de stijgende zeespiegel of juist het gebrek aan water. Daarmee is deze conferentie anders dan de normale klimaattoppen, zoals die van Parijs in 2015. Toen spraken landen af om gezamenlijk iets te doen aan de oorzaken van klimaatverandering, met name door de wereldwijde uitstoot van CO₂ terug te dringen. De huidige top, die vanwege corona wordt gehouden via videoverbindingen, is juist bedoeld om de gevolgen van klimaatverandering aan te pakken.

Uit onderzoek blijkt dat daar wereldwijd honderden miljarden euro’s per jaar voor nodig zijn. Het gaat dan om het verhogen van dijken, het aanplanten van mangrovebossen voor kusten om te voorkomen dat die worden weggeslagen of juist het tegengaan van verdroging. Dat geld moet vooral van de landen zelf komen, maar de hoogste baas van de Verenigde Naties, António Guterres, riep de internationale gemeenschap op tot meer hulp aan ontwikkelingslanden.

Dat de Verenigde Staten en China zij aan zij staan om hun medewer­king toe te zeggen, is een doorbraak, aldus Cora van Nieuwenhuizen, minister Infrastructuur en Waterstaat.

Zeespiegel

Gisteren nog publiceerden wetenschappers onder leiding van de universiteit in Leeds een onderzoek waaruit blijkt dat de ijsmassa op aarde steeds sneller smelt. Het tempo is sinds begin jaren 90 met ruim de helft gestegen. Tussen 1994 en 2017 verdween 28 biljoen (28.000.000.000.000) ton ijs. Daardoor steeg de zeespiegel met 3,5 centimeter.

We zijn trots om terug te zijn, aldus John Kerry., klimaatgezant VS.

Volgens demissionair minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Waterstaat), gastvrouw van de top, moet het belang van de klimaatconferentie niet worden onderschat. ,,Alleen al dat de Verenigde Staten en China zij aan zij staan om hun medewerking toe te zeggen, is een doorbraak.’’

De Verenigde Staten stapten onder president Donald Trump uit de afspraken van het Parijse klimaatakkoord. De nieuwe president Joe Biden draaide dat direct terug vorige week. ,,We zijn trots om terug te zijn’’, zei de Amerikaanse klimaatgezant John Kerry gisteren op de conferentie. Volgens hem zijn er ‘ongekende maatregelen nodig’ en is er nog ‘weinig tijd’.

‘Pure overleving’

Premier Mark Rutte benadrukte dat investeren in ‘klimaatadaptatie’ (het je aanpassen aan klimaatverandering) geen weggegooid geld is. Als er niets gebeurt zal door de opwarming van de aarde de opbrengst van de landbouw in droge gebieden afnemen, worden inwoners van kustgebieden bedreigd door een hogere zeespiegel en kunnen miljoenen mensen onder de armoedegrens terechtkomen. Aanpassing is volgens hem ‘een kwestie van pure overleving’.

Verder maakte Nederland gisteren bekend 120 miljoen euro te doneren aan projecten in Afrika. Het grootste deel van het geld is bedoeld voor het verbeteren en verduurzamen van de landbouw in gebieden in de Sahel die kampen met droogte.

Wereldleiders beloven snellere aanpassing aan klimaatverandering op Nederlandse top

RO 25.01.2021 Meer dan dertig wereldleiders hebben vandaag hun steun uitgesproken om de komende tien jaar serieus werk te maken van klimaatadaptatie. Daarmee moet onze leefwereld beter bestand worden tegen de gevolgen van klimaatverandering, zoals overstromingen, hevige regenval, toenemende droogte en hitte.

Tijdens de opening van de door Nederland georganiseerde internationale Climate Adaptation Summit (CAS) 2021 werden tal van nieuwe initiatieven en programma’s aangekondigd door overheden, financiële instellingen zoals Wereldbank, IMF en de African Development Bank, maatschappelijke organisaties en grote steden. Om al deze initiatieven te realiseren, werd voor miljarden dollars aan financiering voor klimaatadaptatie aangekondigd.

Initiatiefnemer van de top, minister Cora van Nieuwenhuizen: “Ongelofelijk wat een energie deze top losmaakt. Met al deze concrete plannen presenteren we een ambitieuze Adaptation Action Agenda voor de komende tien jaar. Met deze agenda maken we de wereld weerbaarder tegen de effecten van klimaatverandering. Ik ben trots op deze internationale doorbraak en dat we op deze top met zoveel wereldleiders en organisaties daadwerkelijk versnelling brengen in klimaataanpassing wereldwijd.”

De nieuwe Amerikaanse klimaatgezant John Kerry zei tijdens een live video-verbinding met de top in Den Haag dat de Amerikaanse regering onder leiding van president Biden van klimaatactie een “topprioriteit” heeft gemaakt. “We zijn trots om weer terug te zijn”, aldus Kerry. “Alleen samen kunnen we bouwen aan weerbaarheid tegen klimaatverandering.” De deelname van Kerry was het eerste internationale optreden van de nieuwe Amerikaanse regering van president Biden.
Ook de Chinese vice-premier Han Zheng sprak zijn steun uit voor het Nederlandse initiatief om klimaatadaptatie hoger op de agenda te krijgen.

De Wereldbank, het Internationale Monetaire Fonds en de African Development Bank kwamen met verschillende toezeggingen die leiden tot meer geld voor klimaatadaptatie in de komende jaren. Het IMF neemt klimaatadaptatie voortaan ook mee in hun economische beoordelingen van landen. Ook de Duitse Bondskanselier Merkel en de Franse president Macron deden financiële toezeggingen tijdens de conferentie. Premier Rutte beloofde dat Nederland de helft van alle klimaatfinanciering aan adaptatie blijft uitgeven.

De Britse premier Johnson, die later dit jaar de klimaatconferentie COP 26 voorzit, kondigde een nieuwe kopgroep van landen aan die zich vooral zal richten op steun aan kwetsbare landen die het meest te lijden hebben onder de gevolgen van klimaatverandering.

De Adaptatie Actie Agenda die tijdens de CAS wordt gelanceerd, is gericht op de komende periode tot 2030. Nederland zal, samen met andere landen en organisaties zoals de VN en het VK als COP26-voorzitter, zich actief blijven inzetten voor meer klimaatadaptatie.

Zie ook; Klimaatverandering

Water op het dak of voor de deur: steden bereiden zich voor op grilliger klimaat

NOS 25.01.2021 Op veel plekken in Nederland wordt met innovaties ingespeeld op meer extremen in het klimaat. In Rotterdam zijn recent nieuwe drijvende woningen opgeleverd, die voortdurend meestijgen en -dalen met het waterpeil van de Noordzee. Meerdere keren per dag gaan ze anderhalf tot twee meter omhoog en omlaag. En in Amsterdam krijgen sociale huurwoningen een zogenoemd blauw-groen dak.

Het zijn voorbeelden van wat klimaatadaptatie wordt genoemd. Oftewel: het aanpassen aan de gevolgen van klimaatverandering. Nederland is vandaag gastheer van een internationale conferentie over klimaatadaptatie. Tientallen staatshoofden en regeringsleiders doen eraan mee.

De NOS zendt vanavond om 20.30 uur op NPO 2 een speciaal programma uit naar aanleiding van de klimaattop, gepresenteerd door Herman van der Zandt vanuit het Wadden Center op de Afsluitdijk. Peter Kuipers Munneke laat de stand van zaken zien wat betreft klimaatverandering en de wereldwijde gevolgen. Daarbij gaat het over hoe we ons kunnen wapenen tegen zeespiegelstijging, verzilting, wateroverlast en verdroging.

Stijn Heijdenrijk is bewoner van één van de nieuwe drijvende woningen in de Rotterdamse Nassauhaven. Hij noemt de plek geweldig. “Het huis gaat heel langzaam op en neer, dus fysiek merken we het niet. Maar we merken het wel aan het uitzicht. We hebben een prachtig uitzicht dat ieder moment van de dag verandert.”

Drijvende klimaathuizen: ‘Iedere dag anderhalve meter ophoog en omlaag’

Rotterdam wil op meer plekken gebruik gaan maken van het water, vertelt wethouder Bas Kurvers. Zo komt er ook een drijvend park, een drijvend kantoor en er wordt gekeken naar andere plekken voor drijvende huizen. Niet alleen vanwege het klimaat, ook vanwege woningnood. “Dan moet je heel creatief zijn. Je moet alle ruimte gebruiken die je hebt.”

De stad merkt dat het weer extremer wordt. “Wij zien dat het klimaat verandert. We zien dat het in de zomer heel warm is, dat er hittestress is in de stad. We zien ook dat er hele grote hoosbuien komen, en dat we het water dan niet goed kwijt kunnen. Daarom moet daar in de manier van bouwen steeds meer rekening mee worden gehouden, en dit is daar een voorbeeld van”, zegt hij.

De huizen zijn wel prijzig, ze kosten 400.000 à 500.000 euro. Kurvers: “Ik kan me herinneren dat de eerste mobiele telefoon ook heel prijzig was. Dus innovatie kost altijd geld. Deze huizen zitten dan ook in het hogere segment. Maar de ontwikkelaar gaf aan dat hij heel veel heeft geleerd tijdens het bouwproces en dus is het ook leergeld dat hij betaald heeft. En het staat hier nu wel.”

Zo ziet zo’n ‘blauw-groen’ dak eruit HELEEN EKKER | NOS

Zo zijn er meer voorbeelden. Soms wordt een kinderspeelplaats tegelijk een waterberging. En in Amsterdam wordt in verschillende wijken op sociale huurwoningen een zogenoemd blauw-groen dak aangelegd. Dat wil zeggen dat er beplanting op het dak komt, met daaronder nog een laag water. Het gaat om een proefproject, om te onderzoeken of kan worden voorkomen dat huizen in de zomer te warm worden. Tegelijk kan het systeem regenwater soms beter vasthouden.

“Je ziet dat in warme zomers mensen in een te hete woning komen te zitten”, zegt de Amsterdamse wethouder Laurens Ivens. “Ook zien we dat buien steeds heftiger worden, en je wilt niet dat straten blank komen te staan.”

Het systeem werkt met sensoren en kan reageren op weersvoorspellingen, vertelt Joost Jacobi, die is betrokken bij het project. Zo wordt duidelijk of water vastgehouden moet worden of juist beter geloosd kan worden. “In de zomer wil je zoveel mogelijk water vasthouden, dat is goed voor de beplanting en het koelen van het gebouw en de omgeving. Maar als er een hevige bui aankomt, zorgt een stuw ervoor dat het systeem bijtijds water loost, zodat er voldoende buffercapaciteit is om die volledige bui op te vangen. En daarmee voorkomen we wateroverlast op straatniveau.”

Voorbeeld voor andere landen

Volgens wethouder Ivens heeft het nieuwe systeem grote potentie en kan het in de toekomst op veel meer daken toegepast worden. Wel wordt nog onderzocht of het daadwerkelijk zo goed functioneert als gedacht. “Er zijn ook allerlei kennisinstellingen bij betrokken. Want we willen er ook van leren, omdat hierna ook Europa en wat mij betreft de hele wereld dit voorbeeld zou kunnen volgen.”

Cor en Corinne Trim zijn bewoners in de Rivierenbuurt. Zij zijn blij met hun nieuwe dak, al hopen ze dat er later niet een huurverhoging op gaat volgen. In ieder geval is een oplossing voor de hitte geen overbodige luxe, zeggen ze. “Het wordt hierbinnen ontzettend heet, het is niet om uit te houden in de zomer”, verzucht Corinne. En Cor vult aan: “We zien dat er nu ook meer koolmezen komen.”

BEKIJK OOK;

• Top over aanpassingen aan nieuw klimaat; waar moet Nederland zich op voorbereiden?

• Brengt toespraak John Kerry op klimaattop de VS terug op het wereldtoneel?

IJs smelt steeds sneller, eind deze eeuw al grote gevolgen voor mensen aan de kust

RTL 25.01.2021 De ijsmassa op aarde smelt steeds sneller. Het gaat nu ruim anderhalf keer zo snel als begin jaren negentig. Dat zeggen wetenschappers onder leiding van de universiteit van het Britse Leeds. Het snelle smelten van het ijs heeft volgens deskundigen nog deze eeuw zeer ernstige gevolgen voor kustgebieden.

Tussen 1994 en 2017 verdween volgens de onderzoekers een ‘schokkende’ 28 biljoen (28.000.000.000.000) ton ijs. In dezelfde periode steeg de zeespiegel met 3,46 centimeter.

Concreet

“Om dit concreet te maken”, schrijft ESA (The European Space Agency) op zijn website, “een biljoen ton ijs staat gelijk aan een blok ijs van 10x10x10 kilometer, wat groter is dan Mount Everest.”

Lees ook:

Schade door natuurrampen breekt record (en het wordt alleen maar erger)

Hoofdonderzoeker Thomas Slater zegt op de website van ESA dat dit ‘het worstcasescenario voor de opwarming van de aarde’ is. “Zo’n grote stijging van de zeespiegel zal nog deze eeuw zeer serieuze gevolgen hebben voor mensen die aan de kust wonen.”

Satellietbeelden en berekeningen

De onderzoekers trekken hun conclusies na onderzoek van satellietbeelden in combinatie met berekeningen. Ze publiceerden hun uitkomsten in het tijdschrift The Cryosphere.

Sinds het begin van de jaren negentig is de snelheid waarmee het ijs smelt met 57 procent gestegen, berekenden de onderzoekers. De stijging van 0,8 naar 1,2 biljoen ton per jaar komt door het versnelde smelten van gletsjers en ijskappen op vooral Antarctica en Groenland. Het grootste deel van het ijsverlies op aarde komt zeer waarschijnlijk door de opwarming van de aarde.

Groenland wordt steeds groener en dat is slecht nieuws

In augustus bleek uit onderzoek dat de natuurlijke balans onherstelbaar is aangetast door het smelten van het ijs en de sneeuw in Groenland. Dat heeft grote gevolgen, ook voor Nederland.

RTL Nieuws; Opwarming aarde Klimaat

‘Lagere overheden hebben 1,8 miljard nodig voor klimaatakkoord’

MSN 25.01.2021 Gemeenten, provincies en waterschappen hebben de komende drie jaar in totaal 1,8 miljard euro nodig om afspraken uit het Klimaatakkoord van Parijs uit te kunnen voeren. Alle overheden moeten ook goed met elkaar samenwerken om toe te werken naar het doel om de uitstoot van broeikasgassen in 2030 met de helft te verminderen in vergelijking met 1990. Dat staat in een advies van de Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB) aan minister Kajsa Ollongren (Binnenlandse Zaken).

De uitwerking van het internationale klimaatakkoord uit 2015 heeft gevolgen voor wonen, werken, verkeer en vervoer, economie, natuur, milieu en de ruimtelijke inrichting.

Het zijn de decentrale overheden die een groot deel van de maatregelen moeten organiseren en uitvoeren. Het gaat onder meer om het aardgasvrij maken van woningen en de plaatsing van windmolens en zonneparken. De Raad stelt dat er plannen moeten worden uitgewerkt op lokaal niveau, samen met inwoners, maatschappelijke organisaties en bedrijven. Provincies coördineren de opgaven en op landelijk niveau stemt een overkoepelend programmateam de instemmingen op elkaar af.

De extra kosten voor de klimaatmaatregelen lopen op en komen in 2024 uit op bijna 600 miljoen euro voor gemeenten, voor provincies 37,5 miljoen en voor waterschappen 22,6 miljoen euro, zo berekende adviesbureau AEF. De Raad adviseert de kosten in fases onder te brengen en die voor gemeenten en provincies te betalen via een brede doeluitkering, waarbij ze veel beleidsvrijheid hebben. Waterschappen zouden hun eigen heffingen kunnen verhogen om aan extra geld te komen voor het bereik van de klimaatdoelen, aldus de ROB.

Brengt toespraak John Kerry op klimaattop de VS terug op het wereldtoneel?

NOS 25.01.2021 Zal Amerika opnieuw, samen met de Europese Unie en China, de leiding nemen om klimaatverandering tegen te gaan? Mogelijk komt daar vandaag al meer duidelijkheid over, als de nieuwe Amerikaanse klimaatgezant John Kerry op een klimaattop spreekt die door Nederland is georganiseerd. Doel is het uitwisselen van ervaringen over hoe landen zich het kunnen weren tegen de gevolgen van klimaatverandering. Deze zogenoemde Climate Adaptation Summit is vanwege corona online.

Dat betekent dat sommige wereldleiders meedoen met een al eerder opgenomen statement, terwijl anderen wel live meepraten. Aan de top doen veel prominenten mee. Zoals de Duitse bondskanselier Angela Merkel, de Britse premier Boris Johnson, de Franse president Emmanuel Macron, Eurocommissaris Frans Timmermans, de Indiase premier Narendra Modi en de Chinese vicepremier Han Zheng.

Initiatiefnemer van de conferentie is demissionair minister Cora van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat. Klimaatverandering brengt nieuwe uitdagingen met zich mee, zegt ze, zoals bosbranden, droogte en overstromingen. Het is volgens haar belangrijk om duidelijk te maken dat daar ook iets aan gedaan kan worden.

Dat kan bijvoorbeeld door de ontwikkeling van droogtebestendige gewassen, het planten van mangroves om te beschermen tegen zeespiegelstijging of het introduceren van vroegtijdige waarschuwingssystemen voor extreem weer. “Wat we willen laten zien is dat het echt beter is om op voorhand daarin te investeren. Want als je achteraf, nadat er een ramp is gebeurd moet gaan herbouwen, dan is dat wel zes tot zeven keer duurder.”

Alle tijdzones

In een ruimte die is omgebouwd tot studio in Den Haag treden Van Nieuwenhuizen en premier Rutte op als gastheer. Eveneens in de studio zit Feike Sijbesma, oud-topman van DSM, die tegenwoordig betrokken is bij het in Nederland gevestigde Global Center on Adaptation. De conferentie start vanmiddag rond 14 uur en duurt 24 uur, zodat landen uit alle tijdzones mee kunnen doen.

In tegenstelling tot de reguliere klimaatconferenties, die aan het eind van elk jaar gehouden worden, doen nu ook bedrijven en non-gouvernementele organisaties (ngo’s) mee. Ook het IMF en de Wereldbank zijn van de partij. Zij zullen naar verwachting bekendmaken hoe bij de financiering van toekomstige projecten rekening wordt gehouden met klimaateffecten.

Van Nieuwenhuizen erkent dat het klimaatprobleem er meer inhakt in armere landen. “Wij hebben in Nederland het geld voor een Deltafonds en om die dijken enzovoorts aan te pakken. Maar in veel landen is dat moeilijker. Daarom ben ik ook heel blij dat bijvoorbeeld het IMF en de Wereldbank meedoen. En ook zeggen: wij gaan meer van onze budgetten besteden aan het aanpassen aan het klimaat.”

Goede voorbeelden

Het doel van de top is vooral het uitwisselen van ervaringen, zodat landen van elkaar kunnen leren. “We proberen dus de goede voorbeelden uit de hele wereld te laten zien”, zegt Van Nieuwenhuizen. “En mensen hoop te geven dat het wel degelijk kan.”

Afgelopen vrijdag werd duidelijk dat er veel meer geld nodig is om landen en gemeenschappen aan te passen aan de gevolgen van klimaatverandering. Uit een rapport van het Climate Center on Adaptation blijkt dat het om 300 miljard dollar gaat, vijf tot tien keer meer dan landen er tot nu toe voor uittrekken.

Het doel van de top is het opstellen van een actie-agenda voor de komende tien jaar. Wat minister Van Nieuwenhuizen betreft blijft het niet bij mooie woorden alleen. Juist het ervoor zorgen dat de plannen daadwerkelijk uitgevoerd worden, is wat haar betreft belangrijk.

Echte toppers

“Ik hoop het beeld mee te geven dat het politiek hoog op de agenda staat, want allerlei wereldleiders doen mee. Het wordt niet zo groot als destijds (de klimaatconferentie) in Parijs. Maar er zijn wel echt toppers bij, ook vanuit het bedrijfsleven, die meedoen. Dus hiermee zetten we het permanent op de agenda.”

Later dit jaar vindt in Glasgow de reguliere klimaatconferentie plaats, die vorig jaar werd uitgesteld vanwege corona. Deze top wordt door experts als de belangrijkste gezien sinds die in Parijs uit 2015 omdat landen dit jaar hun uitstootdoelen verder moeten aanscherpen. De hoop is dat daardoor de afspraken uit Parijs, om de wereld niet verder te laten opwarmen dan ruim onder de twee graden en liefst anderhalve graad, dichterbij komen.

De NOS zendt vanavond om 20.30 uur op NPO 2 een speciaal programma uit naar aanleiding van de klimaattop, gepresenteerd door Herman van der Zandt vanuit het Wadden Center op de Afsluitdijk. Peter Kuipers Munneke laat de stand van zaken zien wat betreft klimaatverandering en de wereldwijde gevolgen. Daarbij gaat het over hoe we ons kunnen wapenen tegen zeespiegelstijging, verzilting, wateroverlast en verdroging.

BEKIJK OOK;

• 2020 warmste jaar ooit gemeten in Europa, grootste afwijking bij Siberië en Noordpool

• Alleen ‘groen herstel’ kan leiden tot halen van Parijse klimaatdoelen

Wereldleiders bespreken gevolgen klimaatverandering

MSN 25.01.2021 Tientallen wereldleiders komen maandag en dinsdag op een virtuele top bijeen om te praten over de gevolgen van klimaatverandering. De eerste zogeheten Climate Adaptation Summit draait om de vraag hoe de wereld zich beter kan wapenen tegen de ingrijpende effecten van de opwarming van de aarde, zoals een stijgende zeespiegel, meer extreem weer en toenemende droogte. Nederland is gastland van de top.

Onder de leiders die hun deelname hebben toegezegd zijn premier Mark Rutte, de net benoemde Amerikaanse klimaatgezant John Kerry, vicepremier van China Han Zheng, de Franse president Emmanuel Macron, de Duitse bondskanselier Angela Merkel, VN-chef António Guterres, de Indiase premier Narendra Modi, eurocommissaris Frans Timmermans en IMF-directeur Kristalina Georgieva. Ook prominenten van buiten de politiek doen mee, zoals Microsoft-oprichter en filantroop Bill Gates. Vanwege de coronapandemie wordt de conferentie geheel online gehouden.

Op andere bestuursniveaus zijn virtuele vergaderingen. Zo houden ministers onder wie Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Waterstaat) en burgemeesters eigen besprekingen over klimaatgerelateerde problemen. Aan het zogenoemde burgemeestersforum doen maandag onder meer Ahmed Aboutaleb (Rotterdam), Anne Hidalgo (Parijs), Francis Xavier Suarez (Miami), Lianne Dalziel (Christchurch), Bart de Wever (Antwerpen) en Ekrem İmamoğlu (Istanbul) mee.

Thema’s die op de top aan bod komen zijn bijvoorbeeld bescherming tegen overstromingen, het klimaatbestendig maken van infrastructuur, de ontwikkeling van waarschuwingssystemen, verbetering van de landbouw in droge gebieden en het behoud van mangroves aan de kust.

De top is de eerste in zijn soort. Over het aanpakken van de oorzaken van klimaatverandering zijn al diverse internationale verdragen gesloten. In het akkoord van Parijs van december 2015 hebben wereldleiders afgesproken dat de uitstoot van broeikasgassen dusdanig moet verminderen, dat de opwarming van de aarde beperkt blijft tot maximaal 2 graden – en bij voorkeur tot 1,5 graden. Hoewel in 2020 de wereldwijde CO2-uitstoot is afgenomen als gevolg van de coronacrisis, was de afgelopen jaren nog steeds sprake van een stijgende trend.

Meer geld beschikbaar voor kleine energiebesparende maatregelen

RO 25.01.2021 Vanwege het grote enthousiasme heeft minister Ollongren de Regeling Reductie Energieverbruik Woningen (RREW) opgehoogd van 70 miljoen euro naar 100 miljoen euro. Inmiddels hebben meer dan 300 gemeenten projecten ingediend, die bedoeld zijn om huurders en woningeigenaren te stimuleren om kleine energiebesparende maatregelen in huis te nemen en te adviseren over vervolgstappen.

De ophoging is bestemd voor de al ingediende aanvragen. Hierdoor kunnen straks 60 gemeenten extra aan de slag. In totaal kan hiermee in ruim één miljoen woningen energie bespaard worden.

Minister Ollongren: “Deze regelgeving is dubbel doeltreffend. Ten eerste zorgen kleine veranderingen in het huis, zoals het aanbrengen van radiatorfolie of tochtstrippen, ervoor dat bewoners een lagere energierekening krijgen. Ten tweede is dit voor veel huurders en woningbezitters een eerste stap naar verdere verduurzaming van het huis.”

RREW nu ook voor huurders

De RREW is een vervolg op de Regeling Reductie Energieverbruik (RRE). Het ministerie van BZK had eerder 70 miljoen euro beschikbaar gesteld voor de RRE, die enkel bedoeld was voor woningeigenaren. De RREW is echter zowel gericht op woningeigenaren als huurders. Uit inventarisatie van de aanvragen blijkt dat ongeveer 60% naar verduurzaming van huurwoningen gaat.

Van kleine energiebesparende maatregelen naar volgende stap

Gemeenten zetten met deze regeling projecten op om huiseigenaren en huurders aan te zetten tot het nemen van kleine energiebesparende maatregelen in hun huis. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om het inregelen van de cv-installatie, het aanbrengen van radiatorfolie en tochtstrips of het plaatsen van ledlampen. Daarnaast gebruiken gemeenten de regeling om advies te geven over welke energiebesparende maatregelen zij nog meer zouden kunnen nemen.

Het is belangrijk dat het niet blijft bij de folie- en  tochtstrips, maar dat eigenaren en huurders ook vervolgstappen gaan zetten met isolatiemaatregelen. De RREW biedt gemeenten zo ook de kans samen met burgers en andere partijen, zoals lokale energiecoöperaties of woningcorporaties actief aan de slag te gaan met verduurzaming van de woningen in hun gemeente.

De regeling, gelanceerd in november 2020, is populair, waardoor ze nu reeds overvraagd is. Aanvragen worden behandeld op basis van ‘first come first serve’. Half maart publiceert RVO een lijst met gemeenten die een uitkering ontvangen inclusief de verleende bedragen. De projecten moeten uiterlijk 31 juli 2022 afgerond zijn.

Zie ook;

• Energie thuis

5 redenen waarom je de Climate Adaptation Summit 2021 niet mag missen

RO 24.01.2011 Op maandag 25 en dinsdag 26 januari organiseert Nederland de online  Climate Adaptation Summit 2021. Samen met tientallen wereldleiders en betrokken organisaties wil Nederland stappen zetten om onze wereld beter voor te bereiden op de gevolgen van klimaatverandering. Extra aandacht is er deze top voor Afrika.

1. Wereldwijde topsprekers en timezone proof

Tijdens de CAS 2021 wordt een reeks online evenementen over de hele wereld gestreamd die inspireren, tastbare oplossingen bieden en laten zien hoe we een klimaatbestendige toekomst kunnen bereiken. Dit is je kans om wereldleiders zoals bondskanselier Merkel, president Macron, premier Johnson, Ban Ki-moon en VN-secretaris-generaal Guterres te horen spreken over dit onderwerp.

2. Inventieve ideeën uit Afrika

Minister Kaag van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking zit een speciaal event voor met als doel internationale actie om regio’s in Afrika beter te beschermen tegen de gevolgen van klimaatverandering.

• Volg het online event ‘Accelerating African Adaptation’ direct na de openingssessie: 25 januari van 16:00-18:00 uur.

Tijdens het event is ook de verkiezing van de Water Changemaker Award: Afrikaanse deelnemers pitchen drie inventieve ideeën voor een klimaatbestendige toekomst. Het publiek kan stemmen op hun favoriet om de speciale vermelding “People’s Choice” te winnen.

3. Nederland gastland

In het klimaatakkoord van Parijs is afgesproken dat rijke landen de anderen helpen zich aan te passen aan gevolgen van klimaatverandering. Nederland neemt dat serieus en wil meer actie op dit gebied. Vandaar de online klimaattop en het speciale Afrika-event, georganiseerd door het ministerie van Buitenlandse Zaken.

4. Kansen grijpen voor Afrika

Het Afrikaanse continent wordt deze eeuw zwaar getroffen door klimaatverandering. Volgens het klimaatpanel van de VN (IPCC) krijgt het werelddeel de komende jaren te maken met stijgende temperaturen, hittegolven, droogte, overstromingen en zeespiegelstijging. Tegelijkertijd heeft het werelddeel veel sterke punten: het beschikt over een enorm aanpassingsvermogen en heeft veel innovatieve en creatieve ideeën in huis.

5. Eerlijk, inclusief en groen

Minister Kaag spoort aan tot meer actie om samen met Afrikaanse landen oplossingen te vinden voor de gevolgen van klimaatverandering: ‘Als we samenwerken kunnen we, over grenzen en sectoren heen, deze uitdaging aan en bestaande oplossingen en techniek opschalen en uitbreiden. Ook het Nederlandse bedrijfsleven kan hier een rol pakken. Op die manier kunnen we onze verantwoordelijkheid nemen en samen een klimaatbestendige toekomst opbouwen.’

Wil je de Climate Adaptation Summit 2021 digitaal bijwonen? Registreer je snel op Cas2021.nl. Let op: registratie is gelimiteerd (en kost hooguit 2 minuten tijd)

Je kunt ook altijd meekijken via het YouTube-kanaal CAS TV.

Zie ook:

• Klimaatverandering

Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2021 ??? – deel 8

Telegraaf 23.09.2020

Telegraaf 09.02.2021

Kern-energie versus het Klimaat

De Inzet van Kernenergie naast wind- en zonne-energie kan een serieuze optie zijn voor Nederland, concludeert minister Eric Wiebes (Economische Zaken en Klimaat) woensdag 23.09.2020 uit een onderzoek van ENCO, een in nucleaire energie gespecialiseerd adviesbureau. Volgens het onderzoek zouden de kosten van kernenergie namelijk te vergelijken zijn met die van wind- en zonne-energie.

Telegraaf 19.12.2020

AD 11.12.2020

Telegraaf 03.11.2020

Telegraaf 26.09.2020

AD 25.09.2020

Onderzoek ENCO

Wiebes liet ENCO in opdracht van de Tweede Kamer onderzoek doen naar de mogelijkheden en beperkingen voor kernenergie in Nederland voor 2040. Er is onder meer gekeken naar de kosten van de bouw van nieuwe kerncentrales. Tot nu toe werd verondersteld dat dit in vergelijking met energie uit wind en zon veel duurder was.

Telegraaf 10.12.2020

AD 31.10.2020

Eerder werd gedacht dat de kosten van kernenergie relatief hoog waren vergeleken met die van wind- en zonne-energie. ENCO, dat het onderzoek uitvoerde in opdracht van de Tweede Kamer, stelde echter dat bij het vaststellen van de kosten voor energie uit wind en zon bepaalde kosten zoals aansluitingskosten en extra netwerkkosten, niet worden meegenomen in de berekeningen.

Telegraaf 02.12.2020

AD 23.09.2020

Maasvlakte

De Maasvlakte is een van de beoogde locaties voor kerncentrales. De regering onderzoekt de mogelijkheden in het uitgestrekte havengebied.

De Maasvlakte is een van de weinige gebieden in Nederland waar de dichtstbijzijnde mensen pas vijf kilometer verderop wonen. Áls je dan toch ergens een kerncentrale bouwt, dan daar. Dit tot ergernis van het Havenbedrijf Rotterdam en omwonenden. ,,Er zijn betere oplossingen.”

Volgens VVD-parlementariër Mark Harbers zijn er drie tot tien reactoren in Nederland nodig om de klimaatdoelen te halen. Hij heeft zijn plan om de bouw te bestuderen door de Tweede Kamer geloodst. Behalve de Maasvlakte mikt hij op de Eemshaven in Groningen en het Zeeuws Borsele. Die drie plekken zijn al eens vastgelegd op de plankaarten.

AD 25.01.2021

Telegraaf 28.10.2020

Telegraaf 23.09.2020

Kernener­gie is veilig, aldus Henk Compter, Verontruste Burgers van Voorne.

,,Kernenergie is veilig’’, reageert Henk Compter gedecideerd. Hij is voorzitter van de Verontruste Burgers van Voorne, een vereniging van kritische bewoners rond het havengebied.

Tegenover de plannen voor de schone kerncentrales staan zij niet afwijzend. In ieder geval niet als het gaat om vervuiling, gevaar (‘De rampen bij Tsjernobyl en Fukushima waren menselijke fouten die in Nederland niet zullen voorkomen’) en overlast, zegt Compter. Hij ziet wel een ander nadeel: de kosten.

Telegraaf 29.09.2020

Kostenafweging

Kernenergie is betaalbaar en een geschikte energiebron voor de toekomstige stroomvoorziening, concludeert een nieuw rapport. Gelijktijdig pleit de VVD ervoor drie tot tien nieuwe kerncentrales te bouwen. Kernenergie heeft het tij mee, maar komen er nu ook echt concrete bouwplannen?

Kernenergie is CO₂-neutraal, betaalbaar en kan variabele energiebronnen als wind- en zonne-energie aanvullen door de stroomvoorziening te stabiliseren. Het kan daarom een nuttige rol spelen in de toekomstige energievoorziening van Nederland.

Dat concludeert het Oostenrijkse consultancybureau ENCO in een rapport dat minister van Economische Zaken en Klimaat Eric Wiebes (VVD) op 22 september naar de Tweede Kamer stuurde.

Telegraaf 22.10.2020

Telegraaf 08.10.2020

Kernenergie kan goed concurreren op kosten

Tot het rapport werd opdracht gegeven nadat een Kamermeerderheid in juli 2019 een motie van Dilan Yesilgöz (VVD) en Agnes Mulder (CDA) steunde. Coalitiepartijen D66 en ChristenUnie stemden tegen. De consultants voerden geen nieuw onderzoek uit, maar bundelden de huidige kennis over kernenergie.

Laf D66 is tegen onderzoek naar noodzaak en kosten kernenergie

ENCO merkt op dat kernenergie niet duurder is dan andere CO₂-neutrale energiebronnen. Per opgewekte kilowattuur lijkt de energiebron duurder dan wind- en zonne-energie. Maar zulke vergelijkingen nemen veelal niet alle kosten van wind en zon mee en schetsen een te rooskleurig beeld.

Zo leidt het gebruik van zonnepanelen en windturbines ertoe dat elders in het energiesysteem meer kosten moeten worden gemaakt. Deze leveren bijvoorbeeld stroom in pieken en dalen – meer als de zon schijnt en het waait, minder als het bewolkt is en windstil. Om deze verschillen op te vangen worden kosten gemaakt. Door stroomnetten te verbinden, energieopslag te realiseren en gascentrales als achtervang te houden. Dit zijn zogenoemde systeemkosten.

Nadelen van wind en zon groeien met het marktaandeel

Zeker naarmate het aandeel wind en zon oploopt – Nederland mikt in 2030 op een aandeel van circa 70 procent in de stroomvoorziening – lopen deze extra kosten voor een stabiel energiesysteem op. Kernenergie kan het net juist stabiliseren omdat het voorspelbaar en schakelbaar stroom levert. Wanneer je die voor- en nadelen eerlijk meerekent, concludeert ENCO, is kernenergie juist goedkoper.

De consultants zien kernenergie en hernieuwbare energie overigens niet per se als concurrenten. Gunstige combinaties zijn mogelijk. Ze prikken terloops nog wat mythes door; zo is kernenergie bij een vergelijking van schade per opgewekte kilowattuur juist heel veilig.

Potentie in kleine modulaire reactoren

Het financieren van nieuwe centrales blijft wel een uitdaging. Er is veel kapitaal nodig, en in het recente verleden zijn er veel kostenoverschrijdingen geweest. ENCO ziet de oplossing vooral in het steeds efficiënter bouwen van gestandaardiseerde ontwerpen. Ook zijn de kapitaalkosten te drukken door overheden geld te laten lenen tegen rentes die voor bedrijven niet beschikbaar zijn. In het Verenigd Koninkrijk wordt over die aanpak gedacht.

Alles wat u wilt weten over kernenergie in 64 vragen

Verder noemt het rapport kleine modulaire reactoren als een veelbelovende optie. Deze kunnen in serie worden geproduceerd in een fabriek om ze dan naar een locatie te brengen. Dit drukt de kosten en vermindert het risico van kostenoverschrijding. Alleen zijn dit type reactoren, en veel andere innovaties als Thoriumcentrales, nog niet commercieel verkrijgbaar.

‘Bouw drie tot tien nieuwe kerncentrales’

Het is tijd om drie tot tien kerncentrales te gaan bouwen in Nederland, zei VVD-Kamerlid Mark Harbers (VVD) vanmorgen in een interview met het Algemeen Dagblad dat samenviel met de publicatie van het ENCO-rapport. Harbers wil zo  klimaatdoelen halen, voorkomen dat Nederland verrommelt en de afhankelijkheid van energie-import uit bijvoorbeeld Rusland en het Midden-Oosten verminderen.

Tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen na Prinsjesdag pleitten CDA en VVD, gesteund door SGP en PVV, al voor een marktconsultatie onder energiebedrijven. Onder welke voorwaarden willen zij kernreactoren bouwen? En hoe kan de overheid daarbij helpen? Ook die motie kreeg een meerderheid.

Positief nieuws, maar nog lang geen concrete bouwplannen

Het toont dat kernenergie het tij mee heeft. Sinds twee jaar is in opiniepeilingen een kleine meerderheid van de Nederlanders voor het gebruik van deze energiebron. Ook in de Tweede Kamer kunnen moties voor nader onderzoek telkens rekenen op een – rechtse – meerderheid.

Toch lijken concrete plannen nog ver weg. In de Kamerbrief bij het rapport uit energieminister Wiebes (VVD) – zelfverklaard lid van de fanclub van kernenergie –  zich maar zeer zuinigjes positief over de mogelijkheden. ‘Deze studie bevestigt dat […] kernenergie één van de kosteneffectieve opties is’.  En ‘een positieve businesscase [kan] tot de mogelijkheden […] behoren’.

Overheid stuurde bedrijven een andere richting op

Ook bedrijven reageren nog niet erg enthousiast. Door aangescherpte veiligheidsnormen is het bouwen van kerncentrales afgelopen jaren erg moeilijk gemaakt. Terwijl wind- en zonne-energie juist stevig werden gestimuleerd. Energiebedrijven hebben zich hierop ingesteld en zetten in Nederland vaak juist in op hernieuwbaar.

Wat ook niet helpt, is dat de meeste grote energiebedrijven in buitenlandse handen zijn. Daar wordt besloten waar investeringsgeld heen gaat. Sowieso zwalkte het energiebeleid de afgelopen twintig jaar nogal hevig in Nederland. Denk aan de wens om kolencentrales te bouwen. Toen bedrijven hieraan voldeden, waren de centrales bij oplevering ongewenst – en een blok aan het been voor bedrijven.

Steeds meer zicht op langer openblijven ‘Borssele’

Een miljardeninvestering in een kerncentrale is een enorm risico voor een bedrijf. Een reactor moet decennia draaien voor een rendabele investering. Energiereuzen zullen dus echt willen weten welke koers Nederland gaat varen en of de overheid hierachter blijft staan.

Het langer openhouden van de kerncentrale in Borssele lijkt wel een steeds realistischer plan. De Tweede Kamer stemde er al voor om juridische obstakels weg te nemen. Minister Wiebes onderzoekt nu het draagvlak van dit plan. De consultants van ENCO vinden het een uitstekend idee. Kerncentrales langer openhouden is één van de goedkoopste manieren om minder CO₂ uit te stoten.

Bijna 100 miljoen euro voor ‘proeftuinen aardgasvrij’ in 19 gemeenten

Minister Ollongren (BZK) kent aan 19 gemeenten een rijksbijdrage toe voor het aardgasvrij of aardgasvrij-ready maken van een dorp, wijk of buurt. In totaal gaat het om een bedrag van Bijna 100 miljoen euro voor ‘proeftuinen aardgasvrij’.

De selectie is gebaseerd op een voorstel van de Adviescommissie aardgasvrije wijken.

Daarin zijn programmapartners, stakeholders en wetenschappers vertegenwoordigd. Bij alle plannen is nadrukkelijk gekeken naar de uitvoerbaarheid, betaalbaarheid en de betrokkenheid van de bewoners. De belangstelling voor de tweede ronde proeftuinen is groot: in totaal hebben 71 gemeenten een voorstel ingediend.

lees: EGR20 UN Emissions Gap Report 2020

Lees: Groen licht voor stikstofwet, maar wat staat er nou precies in? RTL 10.12.2020

lees: Zo loodst Schouten stikstofwet toch door Kamer  Elsevier 10.12.2020

lees: kamerbrief over klimaat en energieverkenning 2020 en uitvoering Urgenda-vonnis 09.12.2020

lees: Het Uitvoeringsprogramma Natuur KB brief 2e kamer 08.12.2020

lees: Programma Natuur 20282379 bijlage

lees: Overzicht deelnemende gemeenten proeftuinen aardgasvrije wijken 2e ronde 2020

lees: Proeftuinen aardgasvrije wijken 2e ronde

lees: Behandelverzoek wetsvoorstel stikstofreductie en natuurverbetering brief 2e kamer 13.10.2020

lees: Advies_Raad_van_State_wetsvoorstel_stikstofreductie_en_natuurverbetering

lees: Kamerstuk wetsvoorstel Stikstofreductie en natuurverbetering

lees: Memorie van toelichting Wijziging van de Wet natuurbescherming en de Omgevingswet (stikstofreductie en natuurverbetering)

lees: Nader rapport inzake het voorstel van wet tot wijziging van de Wet natuurbescherming en de Omgevingswet (stikstofreductie en natuurverbetering)

lees: aanbiedingsbrief rapport kernenergie 22.09.2020

lees: bijlage POSSIBLE ROLE OF NUCLEAR IN THE DUTCH ENERGY MIX IN THE FUTURE

lees: Stand van zaken Subsidieregeling sanering varkenshouderijen (Srv) 10.06.2020

lees:  Niet alles kan overal’ eindadvies over structurele aanpak Stikstofproblematiek aanbiedingsbrief 08.06.2020

lees: Eindadvies ‘Niet alles kan overal’ 08.06.2020

lees: Kamerbrief Voortgang stikstofproblematiek structurele aanpak bijlage 1 en 2 24.04.2020

lees: Bijlage 3

meer: Klimaat NU

Lees: Stikstof: geduld oppositie raakt op, dit besloot het kabinet tot nu toe NU

Zie ook: Klimaatspanningen niet alleen in de Tweede kamer opgelopen

Zie ook: Klimaatmars 10.03.2019 van de Dam naar Museumplein Amsterdam – terugblik

Zie ook: Klimaatdemonstratie 07.02.2019 op het Malieveld – terugblik

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2021 ??? – deel 7

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2021 ??? – deel 6

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 5

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 4

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 3

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 2

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 1

Zie ook: 2019 – Het jaar van de waarheid voor kabinet Rutte 3

Advies: stop pas na 2030 met subsidies op stoken biomassa voor warmte

MSN 18.12.2020 De omstreden subsidies voor het stoken van zogeheten houtige biomassa om warmte op te wekken, kunnen voorlopig nog niet worden stopgezet. Als dat voor 2030 zou gebeuren, komt het halen van de klimaatdoelen in gevaar, meldt het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) na onderzoek.

De belangrijkste adviseur op energiegebied deed het onderzoek op verzoek van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat en Tweede Kamerlid Matthijs Sienot (D66).

Omstreden maatregel

Het verbranden van biomassa afkomstig van hout werd bij het maken van de klimaatplannen van de overheid als duurzaam gezien, maar is inmiddels omstreden.

Bij de verbranding van houtsnippers (pellets), houtafval en ouderwetse houtblokken in de open haard gaat veel energie verloren, er komt veel CO2 bij vrij en het gaat ten koste van bossen. Nog een nadeel: het hout dat nodig is om in Nederland energie of warmte op te wekken, moet voor een groot gedeelte uit het buitenland komen.

Kortom: de nadelen zijn groot en de behaalde klimaatwinst is klein, concludeerde de Sociaal Economische Raad (SER) in de zomer van vorig jaar. Het adviseerde het kabinet dan ook om te stoppen met het stimuleren van energie en warmte opwekken uit biomassa.

In totaal verdeelt het kabinet voor 8,7 miljard aan subsidies voor bijstook van biomassa afkomstig van hout in biomassacentrales, blijkt uit de antwoorden van Kamervragen door minister Eric Wiebes (Economische Zaken, VVD) eind vorig jaar.

PBL: alternatieven nu nog niet genoeg

Het PBL op zijn beurt concludeert nu dat dit voorlopig alleen nog niet mogelijk is als het gaat om het verbranden van biomassa afkomstig uit hout om warmte op te wekken. De reden: er zijn te weinig alternatieven op dit moment om huizen, fabrieken en kassen van te verwarmen.

Dat zou bijvoorbeeld kunnen met aardwarmte, warmte uit water van fabrieken of afvalwater. Daar wordt nu ook al wel mee geëxperimenteerd, maar de ontwikkelingen staan nog in de kinderschoenen.

In de tussentijd is er wel gewoon warmte nodig, en het gat dat achterblijft als er gestopt wordt met het stoken van hout in verwarmingscentrales, is te groot de komende jaren.

Hout verbranden voor warmte

Vorig jaar werd in totaal 2094 petajoule (PJ) aan energie verbruikt. Bijna de helft daarvan, 976 PJ, was voor warmte.

Daarvan wordt 182 PJ – nog geen 10 procent – opgewekt uit duurzame energiebronnen, zoals zon, wind, waterkracht of biomassa. Die laatste is goed voor 106 PJ, meer dan de helft. En daarvan is 55 PJ te danken aan de verbranding van houtpellets, tuinafval en houtblokken.

Van de totale Nederlandse energieopwekking, komt dus nog geen 3 procent uit de verbranding van houtige biomassa.

Toch gaat het om flinke hoeveelheden. Om de 55 PJ te kunnen opwekken, is 3,1 miljoen ton aan droog hout nodig. Als je dat in Nederland zou willen oogsten, moet je daarvoor een bos van 21.000 hectare kappen. Dat is een oppervlak ter grootte van Amsterdam.

Groeiende zorgen bij jongeren vijf jaar na Klimaatakkoord van Parijs

NOS 12.12.2020 “We zitten nog niet op de goede weg. We zitten nog steeds op de lijn om naar drie graden opwarming te gaan.” Dat zegt Max van Deursen, die er als VN-jongerenvertegenwoordiger bij was toen vandaag precies vijf jaar geleden het Klimaatakkoord van Parijs werd gesloten. Voor het eerst werd toen door bijna tweehonderd landen afgesproken dat de opwarming van de aarde beperkt moet worden tot ruim onder de twee graden, en liefst tot anderhalve graad.

Hoe groot de opluchting vijf jaar geleden ook was onder jongeren die de totstandkoming van het akkoord destijds volgden, hun optimisme is inmiddels omgeslagen in bezorgdheid. Want nu het steeds meer op de uitvoering aankomt, blijkt de praktijk weerbarstig. Landen mogen zelf doelen formuleren, maar bij elkaar opgeteld zijn die voornemens nog lang niet voldoende om de afspraken uit het akkoord te halen.

Twee deelnemers blikken terug op de Klimaattop van Parijs waar ze vijf jaar geleden als jongerenvertegenwoordiger bij waren.

‘Nu, vijf jaar later, vind ik het lastiger om zo optimistisch te zijn’

Afgelopen week bleek uit een VN-rapport dat de wereld nog altijd afstevent op meer dan drie graden opwarming, tenzij er gekozen wordt voor een ‘groene aanpak’ om uit de coronacrisis te komen. En dat terwijl 2020 waarschijnlijk opnieuw een van de warmste jaren ooit gemeten wordt, en bosbranden, stormen en droogtes grote schade aanrichten, aldus de VN.

Nieuwe doelen

Tegelijk scherpen steeds meer landen hun doelen wel aan. Gisteren nog bereikte de EU een overeenkomst om in 2030 de uitstoot met 55 procent te laten dalen. Ook landen als Japan, Zuid-Korea en China hebben recent ferme doelen geformuleerd voor halverwege deze eeuw.

Voor een deel zal dit het gevolg zijn van de protesten door jongeren. Niet alleen in Nederland, maar wereldwijd gingen jongeren de afgelopen jaren de straat op om te demonstreren voor het klimaat. De Zweedse activiste Greta Thunberg wist de aandacht flink naar zich toe te trekken, niet in de laatste plaats doordat de VN haar zelf geregeld op het podium hees om een toespraak te houden.

De aarde is op dit moment al ruim één graad opgewarmd. Als de wereld doorgaat met het uitstoten van CO2 zoals voor corona, duurt het volgens experts nog ongeveer tien jaar voor de anderhalve graad is bereikt, en iets minder dan 25 jaar voor de aarde twee graden is opgewarmd.

Volgens Thunberg ontkent de wereld nog altijd wat nodig is om het probleem op te lossen. “Er worden hypothetische doelen gesteld en er worden grote toespraken gehouden”, zei ze gisteren. “Maar als het gaat om de onmiddellijke actie die we nodig hebben, zijn we nog steeds in een staat van volledige ontkenning.”

Toekomstige generaties

De voormalige jongerenvertegenwoordiger Max van Deursen was in 2015 twintig jaar. Inmiddels doet hij in Wageningen een studie klimaatbeleid, en krijgt daarom nu les over datgene waar hij in Parijs zelf bij was. Het was overweldigend, vertelt hij terugblikkend, om daar samen met al die wereldleiders te zijn.

Van Deursen hoopte dat in de tekst zou worden opgenomen dat generaties gelijkwaardig moeten worden behandeld. Daardoor zou het klimaatprobleem niet doorgeschoven kunnen worden naar de toekomst. Maar dit lukte maar ten dele. Want zelfs met alle mooie uitstootdoelen die nu worden geformuleerd, moet er nog altijd later deze eeuw veel CO2 uit de lucht worden gehaald. Anders is in ieder geval het doel van anderhalve-graad volgens experts niet meer mogelijk.

Van Deursen vindt dit oneerlijk. Want ook al zijn er wel ideeën over hoe dat kan, “je zadelt een volgende generatie op met een heel moeilijk vraagstuk”.

Bewustzijn toegenomen

Ook Aoife Flemming, de huidige VN-jongerenvertegenwoordiger van Nederland, was in 2015 nog een stuk optimistischer. Wel merkt ze tijdens gastlessen die ze op scholen geeft dat het bewustzijn onder jongeren enorm is toegenomen. “Als ik voor de klas sta, vraag ik geregeld: wie maakt zich zorgen over het klimaat? En dan steekt bijna iedereen z’n hand op.”

Om te markeren dat ‘Parijs’ vandaag vijf jaar geleden is, organiseert de VN samen met Groot-Brittannië een online bijeenkomst. Die top komt in de plaats van de jaarlijkse klimaatconferentie, die vanwege corona is uitgesteld tot volgend najaar.

Ook Premier Rutte doet mee aan de top van vandaag. Naast het terugdringen van de uitstoot, zal hij in zijn statement benadrukken dat landen zich moeten aanpassen aan de gevolgen van klimaatverandering. Nederland organiseert hier volgende maand een internationale conferentie over.

BEKIJK OOK;

• Alleen ‘groen herstel’ kan leiden tot halen van Parijse klimaatdoelen

• VN: 2020 wordt in Europa warmste jaar ooit gemeten

• Of Nederland de Urgenda-doelstelling haalt is nog steeds hoogst onzeker

Klimaatsuccesje op EU-top: ‘Europa is leider in strijd tegen klimaatverandering’

MSN 11.12.2020 De Europese Unie scherpt haar klimaatdoelstellingen aan. Over tien jaar moet de unie niet 40, maar 55 procent minder CO2 uitstoten dan in 1990, zijn de EU-leiders overeengekomen op hun top in Brussel.

Dat is nodig om Europa in 2050 klimaatneutraal te maken. “Europa is de leider in de strijd tegen klimaatverandering”, twittert EU-president Charles Michel na afloop van een lange en verhitte nacht van onderhandelingen.

Nederland dringt al langer aan op het opschroeven van het tussendoel in 2030. Ook de Europese Commissie stelde dat voor. Het Europees Parlement wil de lat zelfs op 60 procent leggen en wil dat niet alleen de unie als geheel, maar ook ieder EU-land afzonderlijk dat doel haalt. De EU-landen en het parlement moeten het daarover nu eens zien te worden.

Enigszins binnen de perken

De scherpere doelstellingen zijn nodig om de opwarming van de aarde te kunnen beperken tot 2 en liever nog 1,5 graad, zoals in het klimaatakkoord van Parijs is afgesproken. Zo zou de klimaatverandering nog enigszins binnen de perken kunnen worden gehouden.

Bijna alle Europese regeringsleiders erkenden voor aanvang van de EU-top in Brussel al wel dat de EU de klimaatdoelstellingen zou moeten aanscherpen. Maar lidstaten als Polen en Tsjechië eisten garanties dat ze daarvoor geen al te grote offers zouden moeten brengen.

Oost-Europese landen hebben veelal minder diepe zakken en leunen nog zwaar op bijvoorbeeld de vervuilende kolenstook. Pas toen de ochtend al was aangebroken was ook Polen tevreden. De nieuwe doelen worden vastgelegd in een Europese klimaatwet.

EU legt klimaatlat hoger: 55 procent minder CO2 in 2030

Telegraaf 11.12.2020 De Europese Unie scherpt haar klimaatdoelstellingen aan. Over tien jaar moet de unie niet 40, maar 55 procent minder CO2 uitstoten dan in 1990, zijn de EU-leiders overeengekomen op hun top in Brussel. Dat is nodig om Europa in 2050 klimaatneutraal te maken. „Europa is de leider in de strijd tegen klimaatverandering”, twittert EU-president Charles Michel na afloop van een lange en verhitte nacht van onderhandelingen.

Nederland dringt al langer aan op het opschroeven van het tussendoel in 2030. Ook de Europese Commissie stelde dat voor. Het Europees Parlement wil de lat zelfs op 60 procent leggen en wil dat niet alleen de unie als geheel, maar ook ieder EU-land afzonderlijk dat doel haalt. De EU-landen en het parlement moeten het daarover nu eens zien te worden.

De scherpere doelstellingen zijn nodig om de opwarming van de aarde te kunnen beperken tot 2 en liever nog 1,5 graad, zoals in het klimaatakkoord van Parijs is afgesproken. Zo zou de klimaatverandering nog enigszins binnen de perken kunnen worden gehouden.

Bijna alle Europese regeringsleiders erkenden voor aanvang van de EU-top in Brussel al wel dat de EU de klimaatdoelstellingen zou moeten aanscherpen. Maar lidstaten als Polen en Tsjechië eisten garanties dat ze daarvoor geen al te grote offers zouden moeten brengen. Oost-Europese landen hebben veelal minder diepe zakken en leunen nog zwaar op bijvoorbeeld de vervuilende kolenstook. Pas toen de ochtend al was aangebroken was ook Polen tevreden.

De nieuwe doelen worden vastgelegd in een Europese klimaatwet.

BEKIJK MEER VAN; internationale organisaties milieupolitiek opwarming van de aarde Brussel Europa

EU legt klimaatlat hoger: 55 procent minder CO2 in 2030 (msn.com)

MSN 11.12.2020 De Europese Unie scherpt haar klimaatdoelstellingen aan. Over tien jaar moet de unie niet 40, maar 55 procent minder CO2 uitstoten dan in 1990, zijn de EU-leiders overeengekomen op hun top in Brussel. Dat is nodig om Europa in 2050 klimaatneutraal te maken. „Europa is de leider in de strijd tegen klimaatverandering”, twittert EU-president Charles Michel na afloop van een lange en verhitte nacht van onderhandelingen.

Nederland dringt al langer aan op het opschroeven van het tussendoel in 2030. Ook de Europese Commissie stelde dat voor. Het Europees Parlement wil de lat zelfs op 60 procent leggen en wil dat niet alleen de unie als geheel, maar ook ieder EU-land afzonderlijk dat doel haalt. De EU-landen en het parlement moeten het daarover nu eens zien te worden.

De scherpere doelstellingen zijn nodig om de opwarming van de aarde te kunnen beperken tot 2 en liever nog 1,5 graad, zoals in het klimaatakkoord van Parijs is afgesproken. Zo zou de klimaatverandering nog enigszins binnen de perken kunnen worden gehouden.

Bijna alle Europese regeringsleiders erkenden voor aanvang van de EU-top in Brussel al wel dat de EU de klimaatdoelstellingen zou moeten aanscherpen. Maar lidstaten als Polen en Tsjechië eisten garanties dat ze daarvoor geen al te grote offers zouden moeten brengen. Oost-Europese landen hebben veelal minder diepe zakken en leunen nog zwaar op bijvoorbeeld de vervuilende kolenstook. Pas toen de ochtend al was aangebroken was ook Polen tevreden.

De nieuwe doelen worden vastgelegd in een Europese klimaatwet.

Europa schroeft klimaatdoelen op: 55 procent minder CO2-uitstoot in 2030 (msn.com)

MSN 11.12.2020 De leiders van de landen van de Europese Unie hebben vrijdag een akkoord bereikt over het verder terugbrengen van de CO2-uitstoot, met 55 procent ten opzichte van 1990. Dat maakt EU-president Charles Michel vrijdag bekend via Twitter.

Eerder was afgesproken dat de uitstoot over tien jaar 40 procent lager moest zijn dan in 1990. “Europa is de leider in de strijd tegen klimaatverandering”, aldus Michel.

Het uiteindelijke doel is om de uitstoot in de landen van de EU in 2050 terug te brengen tot nul. Deze zomer werd al duidelijk dat binnen Europa de wens leefde om de uitstoot van broeikasgassen sneller terug te brengen.

De grootste winst zou te behalen zijn bij energiecentrales, in de industrie en door minder te vliegen binnen Europa.

De afspraken zijn gemaakt op de top in Brussel, waar de Europese leiders donderdag al tot een akkoord kwamen over de begroting en het coronanoodpakket. Het gaat om de begroting voor de jaren 2021 tot en met 2027, met een omvang van 1,8 biljoen euro. Daarin zit ook 750 miljard euro aan coronasteun voor de zwaarst getroffen landen.

EU legt klimaatlat hoger: 55 procent minder CO2 in 2030 (msn.com)

MSN 11.12.2020 De Europese Unie scherpt haar klimaatdoelstellingen aan. Over tien jaar moet de unie niet 40, maar 55 procent minder CO2 uitstoten dan in 1990, zijn de EU-leiders overeengekomen op hun top in Brussel. Dat is nodig om Europa in 2050 klimaatneutraal te maken. “Europa is de leider in de strijd tegen klimaatverandering”, twittert EU-president Charles Michel na afloop van een lange en verhitte nacht van onderhandelingen.

Nederland dringt al langer aan op het opschroeven van het tussendoel in 2030. Ook de Europese Commissie stelde dat voor. Het Europees Parlement wil de lat zelfs op 60 procent leggen en wil dat niet alleen de unie als geheel, maar ook ieder EU-land afzonderlijk dat doel haalt. De EU-landen en het parlement moeten het daarover nu eens zien te worden.

De scherpere doelstellingen zijn nodig om de opwarming van de aarde te kunnen beperken tot 2 en liever nog 1,5 graad, zoals in het klimaatakkoord van Parijs is afgesproken. Zo zou de klimaatverandering nog enigszins binnen de perken kunnen worden gehouden.

Bijna alle Europese regeringsleiders erkenden voor aanvang van de EU-top in Brussel al wel dat de EU de klimaatdoelstellingen zou moeten aanscherpen. Maar lidstaten als Polen en Tsjechië eisten garanties dat ze daarvoor geen al te grote offers zouden moeten brengen. Oost-Europese landen hebben veelal minder diepe zakken en leunen nog zwaar op bijvoorbeeld de vervuilende kolenstook. Pas toen de ochtend al was aangebroken was ook Polen tevreden.

De nieuwe doelen worden vastgelegd in een Europese klimaatwet.

EU-leiders onderhandelen hele nacht over aanscherping klimaatdoel (msn.com)

MSN 11.12.2020 De EU-leiders worden het maar niet eens over het opschroeven van de klimaatdoelstellingen. Ze zoeken al urenlang maar vooralsnog tevergeefs naar manieren om met name Polen gerust te stellen dat een scherpere daling van de CO2-uitstoot die lidstaat niet al te veel gaat kosten.

De EU-top in Brussel kende juist een voortvarende start. Premier Mark Rutte en zijn collega’s bereikten al snel een doorbraak in de patstelling over de nieuwe rechtstaatregels voor de EU-uitgaven. Daarmee staakten Polen en Hongarije hun verzet tegen de EU-begroting en het coronaherstelfonds.

Voor aanvang van de top viel in Brussel te horen dat het aanscherpen van de klimaatdoelstellingen niet de moeilijkste kwestie zou zijn waarover de regeringsleiders zich moesten buigen. Vrijwel alle EU-landen erkenden de noodzaak van die hogere klimaatdoelen al wel. Ze waren het volgens ingewijden in principe zelfs al eens dat de unie in 2030 niet minstens 40, maar 55 procent minder CO2 moet uitstoten dan in 1990. Maar de zoektocht naar de garanties die volgens EU-bronnen vooral Polen eist, slokte toch de donderdagavond en -nacht op.

Weerstand tegen Kamermeerderheid voor stikstofwet: ‘Dweilen met kraan open’

NOS 10.12.2020 Er wordt gemengd gereageerd op het feit dat de stikstofwet van Landbouwminister Carola Schouten sinds gisteren kan rekenen op een meerderheid in de Tweede Kamer. Farmers Defence Force, de Nederlandse Melkveehouders Vakbond en ook milieuactivist Johan Vollenbroek zijn er niet blij mee, terwijl brancheorganisatie Bouwend Nederland verheugd reageert.

Minister Schouten heeft onverwacht een meerderheid gevonden in de Eerste en Tweede Kamer voor haar stikstofwet. Als die wet er komt, kan er al begin volgend jaar weer meer worden gebouwd. Het kabinet stelt 6 miljard euro beschikbaar: 2 miljard voor het beperken van stikstofuitstoot, 3 miljard voor natuurherstel en een extra miljard voor woningbouw.

“Bouwend Nederland is blij met de brede steun die minister Schouten gevonden lijkt te hebben voor haar stikstofwet”, zegt de brancheorganisatie voor de bouwsector in een eerste reactie. “Daarmee kan de bouw- en infrasector gebruikmaken van de stikstofruimte die hierin is voorzien voor de bouw en sloopfase van projecten.”

Volgens de brancheorganisatie moet worden afgewacht of op korte termijn de benodigde ruimte wordt gecreëerd voor nieuwe ontwikkelingen op het gebied van infrastructuur. “Die is wel nodig om Nederland bereikbaar te houden en de bouw- en infrasector in staat te stellen Nederland uit de coronacrisis te trekken.”

‘Het wordt weer een drama’

Farmers Defence Force concludeert dat in de wet “niks voor de landbouw” geregeld is behalve een verzwaring. De doelen zouden bovendien onhaalbaar zijn. De Nederlandse Melkveehouders Vakbond is er ook niet over te spreken en pleit voor innovatie en niet voor uitkoop.

Ook milieuactivist Johan Vollenbroek is niet onder de indruk van de Kamermeerderheid. “Er was in 2015 ook een meerderheid voor de PAS (Programma Aanpak Stikstof). Dat werd een drama en dat zal het nu ook worden”, reageert hij in het NOS Radio 1 Journaal. Vollenbroek was een van de mensen die de stikstofkwestie naar de Raad van State – de hoogste bestuursrechter – bracht en daarmee de zaak aanzwengelde.

“Niet alleen de natuur zal eronder lijden, ook de boeren en de economie”, denkt hij. “Er kan volgens de wet gehandeld worden in stikstofuitstoot. Als Schiphol bijvoorbeeld wil uitbreiden, worden er boeren uitgekocht. De boeren die overblijven en willen uitbreiden, moeten concurreren met de bouw en industrie.”

‘Dweilen met de kraan open’

Hij wijst op de commissie-Remkes, die eerder dit jaar concludeerde dat de plannen van het kabinet om stikstofuitstoot terug te dringen tekortschieten. Het streven van het kabinet is om in 2030 een reductie van 26 procent te hebben, maar volgens de commissie zou dat een verplichting van zeker 50 procent moeten zijn. “Het is een raadsel waarom men een jaar heeft gewacht op het advies van de commissie om het vervolgens in de prullenbak te gooien”, zegt Vollenbroek.

Ook vindt hij de huidige afspraken “boterzacht”. “Van die 26 procent reductie is nauwelijks bekend hoe die moet worden gehaald. Er worden straks miljarden uitgegeven aan het herstel van de natuur, maar het is dweilen met de kraan open, want zolang er niks gebeurt aan de stikstofoverbelasting haal je de bron van het probleem niet weg.”

De vorige stikstofregeling vocht Vollenbroek met succes aan bij de Raad van State en ook nu gaat hij zich verzetten. “We gaan het op vergunningsniveau aanvechten. Op dit moment lopen er al meer dan honderd procedures. Deze wet maakt namelijk ook mogelijk dat er grootschalige fraude wordt gepleegd: bedrijven verkopen stikfstofruimte die ze niet hebben. Dat gaat in de praktijk leiden tot meer stikstof en over drie jaar hebben we weer hetzelfde probleem als er weer veel vergunningen vernietigd worden. In de tussentijd heeft de economie er veel last van gehad.”

Vandaag debatteert de Tweede Kamer over de stikstofwet.

BEKIJK OOK;

• Schouten vindt steun bij oppositie voor bekritiseerde stikstofwet

• Schouten presenteert stikstofwet: ‘meer reductie lastig haalbaar’

Schouten sluit stikstofdeal met oppositie, maar chagrijn blijft

NU 09.12.2020 Minister Carola Schouten (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) heeft een meerderheid in de Tweede en Eerste Kamer gevonden voor haar stikstofplannen. Schouten heeft de avond voordat ze met de Kamer debatteert over haar wet een akkoord gesloten met oppositiepartijen SP, 50PLUS en SGP. Maar niet alle partijen zijn tevreden.

Dat laten de betrokken partijen en het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) woensdagavond aan NU.nl weten. De oppositiepartijen zijn nodig voor een meerderheid in de Eerste Kamer, waar de coalitie van VVD, CDA, D66 en CU zes zetels tekort komt.

In de aangepaste wet staat dat in 2035 de helft minder stikstof wordt uitgestoten. Dat is ambitieuzer dan het doel uit het eerste plan, dat kwam neer op een stikstofreductie van 25 procent in 2030. Er komen ook tussendoelen voor 2025 en 2030 om zeker te weten dat het kabinet op koers ligt.

Eerder dit jaar adviseerde Johan Remkes het kabinet om de stikstofuitstoot met ten minste de helft te verminderen in 2030.

Zie ook: Schouten: Minder stikstofuitstoot wordt harde belofte, vrijstelling voor bouw

CDA tevreden, D66 had het ambitieuzer gewild

CDA-Kamerlid Jaco Geurts zegt in een reactie blij te zijn “dat we nu een stap verder zijn gekomen”. Hij is vooral te spreken over de oplossing die er ligt voor boerenbedrijven die door het verbod op het oude stikstofbeleid in de problemen zijn gekomen. Eerder uitgegeven vergunningen werden ongeldig verklaard, waardoor sommige ondernemers opeens juridisch illegaal werden. “Het gaat om duizenden boeren die daar ’s nachts van wakker liggen”, zegt Geurts.

D66’er Tjeerd de Groot heeft met zijn partij ambitieuzere doelen. In het verkiezingsprogramma staat 50 procent minder stikstof in 2030, maar is toch tevreden. Vooral over het benaderen van de meest vervuilende boerenbedrijven dichtbij beschermde natuurgebieden, de zogenoemde piekbelasters. “De regeling is nu zo gemaakt dat het echt aantrekkelijk wordt om je bedrijf te stoppen of te verplaatsen”, aldus De Groot.

De SP krijgt in ruil voor steun 20 miljoen euro extra, 40 miljoen in totaal, voor de bouw van seniorenwoningen in buurten. Maar Kamerlid Frank Futselaar benadrukt dat dat niet de belangrijkste reden is om met de plannen in te stemmen. “Meer investeren in natuur en het verlagen van stikstofuitstoot was voor ons het belangrijkste om aan tafel te zitten.”

Waarom zorgt stikstof voor zo veel problemen in Nederland?

Chagrijn boeren en oppositie blijft

Anderhalf jaar geleden zette de Raad van State een streep door het stikstofbeleid van het kabinet omdat het beschermde natuurgebieden (Natura 2000) verwaarloosde. Daardoor werden in één klap alle bouwvergunningen die met dat beleid (het Programma Aanpak Stikstof, of PAS) waren gegeven, ongeldig. Veel bouwplaatsen kwamen stil te liggen.

Wat volgde waren noodverbandjes om ‘stikstofruimte’ te creëren, zodat in ieder geval de woning- en wegenbouw weer kon worden hervat. Vorig jaar werd daarom in allerijl een spoedwet door het parlement geloodst, maar er was veel tegenstand van de boeren en oppositiepartijen.

Die weerstand is nooit weggegaan. GroenLinks en PvdA zijn fel tegen de plannen van Schouten. Beide partijen kunnen in hun eentje de coalitie ook aan een meerderheid helpen in de Eerste Kamer.

PvdA: ‘Iedereen is ontevreden, dan doe je iets niet goed’

GroenLinks-Kamerlid Laura Bromet heeft uit onvrede over de kabinetsplannen een eigen stikstofwet gemaakt die, toevallig of niet, op dezelfde dag in de Kamer wordt behandeld als de wet van Schouten. Bromet wil dat de stikstofuitstoot minimaal wordt gehalveerd in 2030. “Het duurt allemaal veel te lang. Nederland zit al anderhalf jaar in onzekerheid”, zegt Bromet.

Ook PvdA-Kamerlid William Moorlag hekelt Schoutens aanpak. “Het is een klassiek voorbeeld van zachte heelmeesters, stinkende wonden.” Ook het nieuwe voorstel kan niet op goedkeuring rekenen van de PvdA’er. “Het is minder dan de Commissie-Remkes adviseert en het is geen oplossing voor de stagnerende woningbouw en economische ontwikkeling.”

De boeren zijn ook niet tevreden. Drie weken terug was er weer een protest met trekkers in Den Haag. De agrariërs zijn vooral tegen de vrijwillige opkoopregeling voor boeren die vlakbij beschermd natuurgebied zitten. “Iedereen is ontevreden. Dan doe je iets niet goed”, aldus Moorlag.

Donderdag debatteert de Kamer eerst over de stikstofwet van GroenLinks. Aansluitend worden de plannen van Schouten behandeld.

Zie ook: Opnieuw boerenprotest in Den Haag: waarom gaan ze deze keer de weg op?

Lees meer over: Politiek  Stikstofuitspraak

Schouten vindt steun bij oppositie voor bekritiseerde stikstofwet

NOS 09.12.2020 Minister Schouten heeft toch voldoende steun gevonden voor haar stikstofwet, bedoeld om de natuur beter te beschermen. Oppositiepartijen SP, SGP en 50Plus zullen voor de bekritiseerde wet stemmen en daardoor is er in de Tweede en Eerste Kamer een meerderheid.

Om de steun van de oppositiepartijen te krijgen, zal het kabinet meer doen om stikstofgevoelige natuur te beschermen. In de wet wordt vastgelegd dat in 2025 40 procent en in 2035 zo’n 74 procent van stikstofgevoelige natuur weer helemaal gezond is.

Zorgbuurthuizen

Ook komt er compensatie voor bepaalde landbouwbedrijven die extra last ondervonden van het verbieden van de soepele stikstofregels. En er komt 20 miljoen extra voor woningbouw en dan vooral voor zorgbuurthuizen, zo is afgesproken met de drie partijen.

Farmers Defence Force zegt in een reactie te verwachten dat er harde acties volgen. De boerenactiegroep concludeert dat er “niks voor de landbouw” is geregeld behalve een verzwaring. De doelen zouden onhaalbaar zijn.

De Nederlandse Melkveehouders Vakbond is eveneens niet te spreken over de deal. De bond zegt eerder bezorgd dan gerustgesteld te zijn. De NMV pleit voor innovatie en niet voor uitkoop.

Tijdelijke maatregelen

Minister Schouten is al sinds mei 2019 met de stikstofproblemen bezig. Toen verbood de Raad van State het soepel verlenen van bouw- en landbouwvergunningen rondom natuurgebieden. Door de uitstoot van stikstof wordt de natuur te veel aangetast en dat is tegen Europese regels.

Met veel moeite lukte het minister Schouten eind 2019 een tijdelijke spoedwet door het parlement te krijgen, met steun van een gelegenheidscoalitie van Groep Otten, 50Plus en SGP. In deze spoedwet stonden allemaal tijdelijke maatregelen die op 1 januari 2021 verlopen.

Bouwprojecten

In oktober kwam Schouten met haar definitieve Wet stikstofreductie en natuurverbetering, waarin staat dat de stikstofuitstoot in 2030 26 procent lager moet liggen dan nu. Ze wil zo regelen dat er niet alleen minder stikstof in de natuur komt, maar dat er ook bouwprojecten kunnen doorgaan. Want door de strengere stikstofregels moesten veel bouwprojecten worden opgeschort, terwijl er een groot woningtekort is. Voor de woningbouw wordt 1 miljard extra uitgetrokken.

Op Schoutens cijfer van 26 procent kwam veel kritiek. Een commissie had al maanden eerder gezegd dat het 50 procent moest zijn. Maar de minister zegt dat 50 procent financieel en maatschappelijk lastig haalbaar is. Tegen de stikstofmaatregelen is fel protest bij boerenorganisaties, die er weinig voor voelen om hun bedrijf te verkopen, al is het vrijwillig.

Vraagtekens

Van de oppositiepartijen GroenLinks en PvdA kon Schouten niet op steun rekenen, omdat zij vinden dat er te weinig wordt gedaan aan het herstel van de beschadigde natuur. De hulp van de PVV en Forum voor Democratie was uitgesloten, omdat die vraagtekens zetten bij de omvang van het stikstofprobleem.

De Tweede Kamer zal waarschijnlijk nog deze week over de stikstofwet debatteren. In het nieuwe jaar volgt de Eerste Kamer, maar Schouten kan in ieder geval verzekerd zijn van voldoende steun.

BEKIJK OOK;

• Schouten presenteert stikstofwet: ‘meer reductie lastig haalbaar’

• GroenLinks komt met stikstofplan om uitstoot sneller af te bouwen

• Commissie kraakt nieuwe stikstofaanpak kabinet

Europese Commissie wil honderd klimaatneutrale steden in 2030

NU 09.12.2020 De Europese Commissie wil dat er over tien jaar honderd klimaatneutrale steden in de EU zijn. Ook moet gezamenlijk vervoer tot 500 kilometer CO2-vrij zijn. Dat staat in plannen die Eurocommissaris Frans Timmermans (Klimaat) woensdag heeft gepresenteerd.

De Europese Unie heeft het voornemen om in 2050 volledig klimaatneutraal te zijn. Vervoer is momenteel goed voor een kwart van de uitstoot van broeikasgassen in de EU. Daarom heeft Timmermans plannen geformuleerd om de uitstoot daarvan terug te dringen.

Een deel van die plannen lekte vorige week al uit. Zo wil hij dat er in 2030 in de EU zo’n dertig miljoen volledig elektrische auto’s rondrijden. Ook moet het gebruik van hogesnelheidstreinen tegen die tijd zijn verdubbeld.

Tevens moeten over tien jaar de eerste volledig schone schepen zijn gebouwd en over vijftien jaar volledig schone vliegtuigen. Om dit mogelijk te maken, moeten er klimaatneutrale vliegvelden en havens komen.

Als het aan Timmermans ligt, blijft het daar niet bij. Zo moeten over tien jaar honderd steden in de EU klimaatneutraal zijn. Ook wil hij dat geplande gezamenlijke reizen tot 100 kilometer uitstootvrij zijn. Daarbij kun je denken aan onder meer busvervoer.

Bovendien streeft de Europese Commissie ernaar dat in 2050 vrijwel alle personenauto’s, bestelbusjes en bussen emissievrij rijden. Dit geldt tevens voor nieuwe vrachtwagens. Ook wil Timmermans dat de hoeveelheid vracht die per spoor wordt vervoerd over dertig jaar is verdubbeld, dat er meer fietspaden worden aangelegd en dat zelfrijdende auto’s op grote schaal worden ingezet.

Lees meer over: Klimaat Frans Timmermans Economie

VN: 2021 wordt van doorslaggevend belang voor Parijsakkoord

NU 09.12.2020 De wereld heeft een belangrijk klimaatjaar voor de boeg, stelt VN-milieuprogramma UNEP woensdag in een nieuw rapport. Landen moeten nieuwe klimaatdoelen indienen en een bestemming zoeken voor biljoenen euro’s coronasteun.

Die politieke keuzes kunnen een groot verschil maken in de uiteindelijke opwarming van de aarde, valt te lezen in Emissions Gap. Dat jaarlijkse rapport, waar ook het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) aan meeschrijft, bevat een vergelijking van mondiale en nationale klimaatbeloften en de werkelijke CO2-uitstoot.

De afgelopen jaren bleef het verhaal ongeveer gelijk: in Parijs is afgesproken de opwarming (bij voorkeur) te beperken tot 1,5 graad. De uitstootdoelen van alle landen leiden echter tot een opwarming rond 3 graden, terwijl de werkelijke uitstoot nóg hoger lag.

Om het Parijsakkoord te laten slagen, moet dus een grote ‘emissiekloof’ worden gedicht.

Emissiedip coronacrisis scheelt 0,01 graden opwarming

Die kloof werd nooit kleiner, tot de editie van 2020 – het jaar dat gedomineerd wordt door een andere crisis: de coronapandemie. Door een afname van weg- en vliegverkeer en industriële activiteit valt de CO2-uitstoot dit jaar naar schatting 7 procent lager uit.

Alhoewel nooit eerder zo’n scherpe daling is voorgekomen, is het effect op klimaatverandering te vergelijken met een druppel op een gloeiende plaat: 0,01 graad in 2050, volgens berekening in het nieuwe rapport.

De simpele reden: de uitstootdaling door de coronacrisis is tijdelijk; volgend jaar zal die weer terugveren.

Kleur van herstelpakketten kan wel veel verschil maken

UNEP verwacht echter dat de coronacrisis toch een doorslaggevende uitwerking kan hebben op de klimaatverandering. Dat heeft niet te maken met de tijdelijke CO2-daling, maar met de economische herstelpakketten die nu wereldwijd vorm krijgen en die in totaal al een bedrag van ruim 10 biljoen euro vertegenwoordigen.

Als dat geld vooral in oude economische sectoren wordt gestoken, zal de wereldwijde CO2-uitstoot versneld stijgen, zoals na de laatste mondiale recessie van 2009 het geval was. Als een substantieel deel echter in duurzame technologie geïnvesteerd wordt, zal het een omgekeerd effect hebben: de energietransitie kan dan versnellen en de uitstoot structureel dalen.

Het verschil met de vorige recessie is dat die keuze door scherpe prijsdalingen van zon, wind en batterijtechnologie ook economisch een stuk logischer is geworden. Daarnaast kunnen duurzame investeringen veel werkgelegenheid creëren. Daarom wil bijvoorbeeld de Europese Unie dat ten minste 37 procent van de herstelfondsen ‘groen’ zal zijn.

“Boris Johnson wil dat de Britse uitstoot in 2030 67 procent onder het niveau van 1990 uitkomt – een doel dat in lijn is met beperking van de opwarming tot 1,5 graad.”

Nieuwe 2030-doelen kunnen ‘klimaatkloof’ graad verkleinen

In 2021 speelt een andere doorslaggevende factor: vóór de VN-klimaattop in Glasgow aan het einde van het jaar, moeten alle aan het Parijsakkoord deelnemende landen nieuwe, ambitieuzere emissiedoelen voor het jaar 2030 indienen.

Het Verenigd Koninkrijk, gastheer voor de klimaattop, heeft de spits afgebeten: Boris Johnson wil dat de Britse uitstoot in 2030 67 procent onder het niveau van 1990 uitkomt. Deze week staat 2030-doelen ook in Brussel hoog op de agenda. De Europese Commissie heeft een uitstootverlaging van 55 procent voorgesteld.

Als ook andere landen hun emissiedoelen aanscherpen, komt de wereld op koers voor beperking van de opwarming tot circa 2 graden, zo blijkt uit het nieuwe rapport. Om onder 1,5 graad te blijven is nog een verdere uitstootverlaging nodig.

Groene stippen op de horizon ‘bemoedigende ontwikkeling’

Op de achtergrond speelt een ander belangrijk lichtpunt, zegt auteur Michel den Elzen van het PBL tegen NU.nl: van Canada tot Nieuw-Zeeland en Japan hebben veel landen de afgelopen maanden een stip op de horizon gezet. Rond 2050 moet hun uitstoot van broeikasgassen op (netto) nul uitkomen.

“Het groeiende aantal landen dat zich aan dit einddoel gecommitteerd heeft, is de belangrijkste en meest bemoedigende ontwikkeling wat betreft klimaatbeleid dit jaar.”

Als het werkelijke beleid én de CO2-uitstoot in de komende jaren richting zulke doelen buigt, kunnen we voorzichtig de conclusie trekken dat het met de klimaatstrijd de goede kant op gaat en de worstcasescenario’s onwaarschijnlijker worden.

Zo ver zijn we nog niet, zegt Den Elzen: “Om geloofwaardig te kunnen zijn, moeten de beloften dringend vertaald worden in krachtig klimaatbeleid en uitstootreducties voor de nabije toekomst. Onder meer met ambitieuzere emissiedoelen voor 2030.”

Lees meer over: Klimaat 

Alleen ‘groen herstel’ kan leiden tot halen van Parijse klimaatdoelen

NOS 09.12.2020 De coronacrisis leidt tot een daling van de wereldwijde CO2-uitstoot met zeven procent in 2020. Maar dit is nog onvoldoende om de doelen uit het Parijse Klimaatakkoord voor 2030 binnen bereik te brengen. Dat is een van de belangrijkste conclusies van het zogenoemde Emissions Gap Report van de VN. Wel stelt de VN dat een ‘groen’ herstel tot een uitstootvermindering in 2030 van 25 procent zou kunnen leiden.

Alleen als herstelmaatregelen na de coronacrisis gepaard gaan met forse uitstoot-reductieplannen, zijn de Parijse doelen nog haalbaar. Zo niet, dan raken die snel buiten beeld, stelt de VN. De daling van dit jaar leidt maar tot 0,01 graad minder temperatuurstijging halverwege deze eeuw, heeft de VN berekend.

Als gevolg van corona werken mensen thuis, produceren fabrieken minder, en is er fors minder luchtverkeer. Dat leidt wereldwijd tot minder broeikasgassen. Maar er zijn grote verschillen, vertelt Michel den Elzen van het Nederlandse Planbureau voor de Leefomgeving, die meewerkte aan het rapport. “Die 7 procent is een gemiddelde. In China bijvoorbeeld is er maar sprake van een daling van 1 à 2 procent. In Europa daalde de uitstoot met 8 procent en in de VS met bijna 12 procent.”

Kloof blijft groot

Uit deze cijfers is af te leiden dat de coronacrisis in China veel sneller onder controle was dan in de EU en de VS, beaamt Den Elzen. De 7 procent daling is veel als je bedenkt dat de mondiale uitstoot zonder corona dit jaar waarschijnlijk weer gestegen zou zijn, net als voorgaande jaren. Maar vanuit het perspectief van de opwarming van de aarde is het verwaarloosbaar.

De kloof tussen datgene wat in 2015 in Parijs is afgesproken en de huidige en toekomstige uitstoot blijft daarom onverminderd groot. De beloftes van alle landen bij elkaar opgeteld zijn nog bij lange na niet voldoende om die Parijse doelen te kunnen halen.

Het jaarlijkse Emissions Gap Report verschijnt altijd vlak voor de mondiale klimaattop, die aan het eind van elk jaar wordt gehouden. Dit jaar had de conferentie in Glasgow zullen zijn, maar vanwege corona is de top uitgesteld tot volgend najaar. Wel is er komende zaterdag een online meeting, onder voorzitterschap van de Britse premier Johnson. Die dag is het ook precies vijf jaar geleden dat het Parijse Klimaatakkoord werd gesloten.

“Belangrijk is dat het niet bij mooie woorden en beloftes blijft. Nu zullen regeringen ook daadwerkelijk beleid moeten maken en met concrete maatregelen komen”, aldus Michel den Elzen, Planbureau voor de Leefomgeving

Opvallend is wel, aldus het rapport, dat steeds meer landen beloven om halverwege deze eeuw op nul uitstoot te willen uitkomen. Dit is een “significante en bemoedigende ontwikkeling”, stelt de VN. Op het moment dat het rapport werd vastgesteld hadden 126 landen aangekondigd dat ze hun uitstoot tot nul willen terugbrengen, op enig moment halverwege deze eeuw. Samen zijn deze landen goed voor 51 procent van de wereldwijde hoeveelheid broeikasgassen.

Recent heeft een reeks grotere landen een dergelijke belofte gedaan, zoals China, Zuid-Korea, Japan en Zuid-Afrika. De EU deed dit al eerder en praat deze week op een top over het aanscherpen van het klimaat-tussendoel in 2030. “Maar”, zegt Michel den Elzen, “belangrijk is dat het niet bij mooie woorden en beloftes blijft. Nu zullen regeringen er ook daadwerkelijk beleid op moeten maken en met concrete maatregelen moeten komen.”

Eerder werd al duidelijk dat de inspanningen van regeringen wereldwijd met een factor 3 omhoog moeten, om de opwarming te beperken tot twee graden, en zelfs moeten worden vervijfvoudigd om anderhalve graad te kunnen halen.

Lucht- en scheepvaart

In Parijs werd in 2015 afgesproken dat de opwarming van de aarde beperkt moet blijven tot ruim onder de twee graden, en liefst in de buurt van de anderhalve graad. Sindsdien is uit wetenschappelijk onderzoek gebleken dat de verschillen tussen twee en anderhalve graad opwarming veel groter zijn dan in 2015 werd gedacht.

Het rapport gaat ook in op de lucht- en scheepvaart, die samen ongeveer 5 procent uitstoten van de mondiale emissies. Volgens het rapport moeten ze efficiënter met energie omgaan, en moeten ze snel een transitie doormaken om te kunnen stoppen met fossiele brandstoffen.

Ook burgers moeten worden aangemoedigd om minder energie te gebruiken. Vooral de rijke elites, die verhoudingsgewijs veel uitstoten, zullen hun ‘voetafdruk’ met een factor dertig moeten verlagen. Alleen dan kunnen ze, aldus het rapport, ‘in lijn met Parijs’ blijven.

BEKIJK OOK;

• Oxfam: afname CO2-uitstoot komt door armere Europeanen, rijksten verbruiken juist meer

• VN: 2020 wordt in Europa warmste jaar ooit gemeten

• Het is al 229 dagen 10 graden of warmer, en dat is een record

VN: 2021 wordt van doorslaggevend belang voor Parijsakkoord

MSN 09.12.2020 De wereld heeft een belangrijk klimaatjaar voor de boeg, stelt VN-milieuprogramma UNEP woensdag in een nieuw rapport. Landen moeten nieuwe klimaatdoelen indienen en een bestemming zoeken voor biljoenen euro’s coronasteun.

Die politieke keuzes kunnen een groot verschil maken in de uiteindelijke opwarming van de aarde, valt te lezen in Emissions Gap. Dat jaarlijkse rapport, waar ook het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) aan meeschrijft, bevat een vergelijking van mondiale en nationale klimaatbeloften en de werkelijke CO2-uitstoot.

De afgelopen jaren bleef het verhaal ongeveer gelijk: in Parijs is afgesproken de opwarming (bij voorkeur) te beperken tot 1,5 graad. De uitstootdoelen van alle landen leiden echter tot een opwarming rond 3 graden, terwijl de werkelijke uitstoot nóg hoger lag.

Om het Parijsakkoord te laten slagen, moet dus een grote ‘emissiekloof’ worden gedicht.

Emissiedip coronacrisis scheelt 0,01 graden opwarming

Die kloof werd nooit kleiner, tot de editie van 2020 – het jaar dat gedomineerd wordt door een andere crisis: de coronapandemie. Door een afname van weg- en vliegverkeer en industriële activiteit valt de CO2-uitstoot dit jaar naar schatting 7 procent lager uit.

Alhoewel nooit eerder zo’n scherpe daling is voorgekomen, is het effect op klimaatverandering te vergelijken met een druppel op een gloeiende plaat: 0,01 graad in 2050, volgens berekening in het nieuwe rapport.

De simpele reden: de uitstootdaling door de coronacrisis is tijdelijk; volgend jaar zal die weer terugveren.

Kleur van herstelpakketten kan wel veel verschil maken

UNEP verwacht echter dat de coronacrisis toch een doorslaggevende uitwerking kan hebben op de klimaatverandering. Dat heeft niet te maken met de tijdelijke CO2-daling, maar met de economische herstelpakketten die nu wereldwijd vorm krijgen en die in totaal al een bedrag van ruim 10 biljoen euro vertegenwoordigen.

Als dat geld vooral in oude economische sectoren wordt gestoken, zal de wereldwijde CO2-uitstoot versneld stijgen, zoals na de laatste mondiale recessie van 2009 het geval was. Als een substantieel deel echter in duurzame technologie geïnvesteerd wordt, zal het een omgekeerd effect hebben: de energietransitie kan dan versnellen en de uitstoot structureel dalen.

Het verschil met de vorige recessie is dat die keuze door scherpe prijsdalingen van zon, wind en batterijtechnologie ook economisch een stuk logischer is geworden. Daarnaast kunnen duurzame investeringen veel werkgelegenheid creëren. Daarom wil bijvoorbeeld de Europese Unie dat ten minste 37 procent van de herstelfondsen ‘groen’ zal zijn.

Nieuwe 2030-doelen kunnen ‘klimaatkloof’ graad verkleinen

In 2021 speelt een andere doorslaggevende factor: vóór de VN-klimaattop in Glasgow aan het einde van het jaar, moeten alle aan het Parijsakkoord deelnemende landen nieuwe, ambitieuzere emissiedoelen voor het jaar 2030 indienen.

Het Verenigd Koninkrijk, gastheer voor de klimaattop, heeft de spits afgebeten: Boris Johnson wil dat de Britse uitstoot in 2030 67 procent onder het niveau van 1990 uitkomt. Deze week staat 2030-doelen ook in Brussel hoog op de agenda. De Europese Commissie heeft een uitstootverlaging van 55 procent voorgesteld.

Als ook andere landen hun emissiedoelen aanscherpen, komt de wereld op koers voor beperking van de opwarming tot circa 2 graden, zo blijkt uit het nieuwe rapport. Om onder 1,5 graad te blijven is nog een verdere uitstootverlaging nodig.

Groene stippen op de horizon ‘bemoedigende ontwikkeling’

Op de achtergrond speelt een ander belangrijk lichtpunt, zegt auteur Michel den Elzen van het PBL tegen NU.nl: van Canada tot Nieuw-Zeeland en Japan hebben veel landen de afgelopen maanden een stip op de horizon gezet. Rond 2050 moet hun uitstoot van broeikasgassen op (netto) nul uitkomen.

“Het groeiende aantal landen dat zich aan dit einddoel gecommitteerd heeft, is de belangrijkste en meest bemoedigende ontwikkeling wat betreft klimaatbeleid dit jaar.”

Als het werkelijke beleid én de CO2-uitstoot in de komende jaren richting zulke doelen buigt, kunnen we voorzichtig de conclusie trekken dat het met de klimaatstrijd de goede kant op gaat en de worstcasescenario’s onwaarschijnlijker worden.

Zo ver zijn we nog niet, zegt Den Elzen: “Om geloofwaardig te kunnen zijn, moeten de beloften dringend vertaald worden in krachtig klimaatbeleid en uitstootreducties voor de nabije toekomst. Onder meer met ambitieuzere emissiedoelen voor 2030.”

Wiebes wil kolencentrales op een veel lager pitje zetten

RTL 09.12.2020 Het lukt het kabinet maar niet om de uitstoot van CO2 naar zo’n niveau te krijgen, dat het vonnis uit de Urgenda-zaak wordt gevolgd. Om dit alsnog te halen, wil minister Wiebes van Economische Zaken kolencentrales dwingen om op een laag pitje te draaien de komende jaren.

Het kabinet werd in december van vorig jaar door de Hoge Raad veroordeeld om de uitstoot van CO2 flink terug te dringen. Dat gebeurde na jarenlang procederen door duurzaamheidsorganisatie Urgenda.

Eind van dit jaar moet de uitstoot van CO2 25 procent lager liggen dan in 1990, zo oordeelde de hoogste bestuursrechter van ons land. Of dat lukt, is alleen onzeker, meldt minister Eric Wiebes (Economische Zaken en Klimaat, VVD) vandaag aan de Tweede Kamer.

December 2019

Hoge Raad: CO2-uitstoot moet verder worden verminderd

Volgens Wiebes  ligt dat aan ‘exogene ontwikkelingen’ waar het kabinet geen invloed op kan uitoefenen, maar hij grijpt toch in.

Die ‘exogene ontwikkelingen’ hebben onder meer betrekking op de lage gasprijs in de afgelopen tijd, legt een woordvoerder van het ministerie uit. Dankzij die lage gasprijs, is de energie die daarmee wordt opgewekt in Nederland ineens aantrekkelijk voor Duitse inkopers. Meer vraag betekent meer productie én meer uitstoot van CO2 in Nederland.

Lees ook:

Kabinet wil minder kolencentrales en meer subsidie voor vergroening woningen

Om te voorkomen dat de CO2-uitstoot in het huidige jaar en volgend jaar boven het niveau uitkomt dat mag, wil Wiebes extra maatregelen nemen. De belangrijkste maatregel: kolencentrales mogen maar op een beperkt vermogen draaien de komende jaren.

Als het wetsvoorstel dat Wiebes hiervoor heeft ingediend wordt aangenomen, mogen de drie kolencentrales in ons land op slechts 35 procent van hun maximale productie draaien. De maatregel geldt tot en met 2024.

Een derde van de capaciteit

Het liefst had Wiebes de centrales nog maar op 25 procent van hun kunnen laten draaien, maar dat is door verschillende redenen niet mogelijk. In een van de centrales is het bijvoorbeeld niet mogelijk om bepaalde restproducten te verbranden als de capaciteit onder de 35 procent komt.

Het gaat om de centrale van het bedrijf Uniper op de Maasvlakte. In deze centrale worden onder meer dierlijke resten verbrand, legt een woordvoerder van het bedrijf uit. Dat kan alleen op hoge temperaturen, waardoor de centrale het hele jaar door moet draaien.

Laag pitje

Verder worden de kolencentrales minder efficiënt naarmate ze op een lager pitje draaien. Als ze op minder dan 35 procent van de capaciteit draaien, gaat de uitstoot van CO2 per opgewekte megawatt stroom omhoog.

Behalve het op een lager pitje zetten van de centrales is Wiebes ook nog in onderhandeling met de eigenaren van de Onyx-centrale op de Maasvlakte. Het Amerikaanse bedrijf Riverstone heeft een aanvraag ingediend bij Wiebes voor een subsidie in ruil voor sluiting van de centrale, die overigens buiten gebruik is vanwege een defect.

Lees ook:

Eigenaar wil kwart miljard subsidie om kapotte kolencentrale te sluiten

Op het ministerie wordt nu bekeken of de aanvraag van het bedrijf voor een subsidie van 238 miljoen euro wel voldoet aan de eisen die zijn gesteld. Het bedrijf moet onder meer zorgen voor een goede regeling voor de werknemers van de centrale.

Met een eventueel akkoord van Wiebes is de deal overigens nog niet rond. De Europese Commissie zal er nog naar moeten kijken om te oordelen of er geen sprake is van ongeoorloofde staatssteun. Ook de Tweede Kamer moet nog goedkeuring geven.

Goedkeuring parlement nodig

Omdat dit traject nog wel enige tijd in beslag kan nemen, zal de verlaging van CO2-uitstoot dankzij de al bestaande en extra maatregelen pas volgend jaar een feit zijn. Wanneer volgend jaar is onduidelijk, dat is onder meer afhankelijk van de snelheid waarmee er in de Tweede en Eerste Kamer over Wiebes voorstel wordt gestemd.

Daarnaast moet Wiebes er ook nog uitkomen met de eigenaren van de centrales die blijven draaien. Zij eisen een vergoeding voor de stroom die zij niet meer kunnen opwekken als de maatregel van kracht wordt. De bedrijven zijn hierover in onderhandeling met Wiebes.

Meer: Michaël Niewold Eric Wiebes Ministerie van Economische Zaken en Klimaat Kolen Energie Elektriciteit Klimaat Klimaatakkoord

Kabinet sluit deal met SP, 50Plus en SGP over stikstofwet

AD 09.12.2020 Het kabinet heeft een akkoord bereikt met oppositiepartijen SP, 50Plus en SGP over de stikstofwet die donderdag in de Tweede Kamer wordt behandeld. Dat laat een woordvoerder van het ministerie van Landbouw weten. Met de opmerkelijke deal, vooral door deelname van de SP, heeft landbouwminister Carola Schouten zich verzekerd van brede steun voor haar wet in de senaat.

De afgelopen dagen is lang gepraat over het wetsvoorstel, waarover woensdagavond eindelijk een deal is gesloten. In ruil voor steun krijgen de partijen onder meer de toezegging dat in 2035 bijna driekwart van de gevoelige natuur niet meer beschadigd wordt door de stikstofneerslag. Daarvoor moet de stikstofuitstoot gehalveerd worden.

De adviescommissie van Johan Remkes had dat ook al geadviseerd. Ook zet het kabinet een tussendoel in de wet van 40 procent van de natuur op een gezond stikstofniveau in 2025. Daarnaast komt er onder meer 20 miljoen euro extra voor zorgbuurthuizen, als onderdeel van een extra impuls voor de woningbouw.

Lees ook;

• Boeren eisen schadeloosstelling: ‘Benadeeld door bijplussen stikstofgevoelige natuur’

• Boeren én milieuactivisten tegen nieuwe stikstofplannen: ‘Prestaties van een kleuterklas’

Vergunning voor PAS-melders

Verder belooft het kabinet dat de duizenden zogenoemde PAS-melders een vergunning krijgen. Dit zijn ondernemers die tussen 2015 en 2019 melding maakten van uitbreiding van hun bedrijf. Onder het vorige stikstofbeleid (PAS) was zo’n melding voldoende. Maar omdat de Raad van State hier in 2019 een streep door zette, is voor de ingenomen stikstofruimte wel een vergunning nodig. Daardoor ontstond onzekerheid voor deze ‘melders’.

Vooral de SGP, een partij met een grote boeren achterban, wilde duidelijkheid voor deze groep. Deze kleine, streng christelijke, partij sleepte ook het ‘landbouwakkoord’ (naar voorbeeld van het klimaat- en pensioenakkoord) in de wacht. Dat akkoord moet verschillende organisaties bij elkaar brengen, in de hoop boeren meer duidelijkheid te bieden op de lange termijn.

Natuurgebieden beschermen

De RvS-uitspraak in 2019 had verregaande gevolgen voor de woningbouw en de landbouw. De uitstoot van stikstof moest flink naar beneden om bepaalde natuurgebieden beter te beschermen. Hierdoor liep het uitgeven van vergunningen projecten waarmee stikstof wordt uitgestoten volledig vast, terwijl er al een groot tekort aan woningen is.

Om de bouw van woningen en de aanleg van infrastructuur op gang te brengen, stelt het kabinet een reeks maatregelen voor. Schouten kondigde al eerder aan dat het kabinet 2 miljard uittrekt om de stikstofuitstoot door de landbouw, industrie en bijvoorbeeld scheepvaart te verlagen en 3 miljard om de speciale natuurgebieden te versterken. Daarnaast is een half miljard opzij gezet voor schonere woningbouw.

Minister Schouten sluit deal met oppositie over stikstofwet | RTL Nieuws

RTL 09.12.2020 Het kabinet slaagt er in om de omstreden stikstofwet probleemloos door de Tweede en de Eerste Kamer te loodsen. Minister Carola Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit heeft hierover afspraken gemaakt met SP, SGP en 50Plus, waardoor sprake is van een meerderheid in beide Kamers.

De wet regelt dat de natuur beter wordt beschermd tegen stikstof en dat schade wordt hersteld. Dankzij de wet worden ook belemmeringen voor de bouw van woningen en de aanleg van wegen weggenomen.

In ruil voor de steun van de drie oppositiepartijen belooft Schouten dat er in 2035 50 procent minder uitstoot van stikstof moet zijn. In 2025 moet 40 procent van de stikstofgevoelige natuurgebieden gezond zijn, in 2030 50 procent en in 2035 74 procent. Het ambitieniveau is daarmee aanzienlijk verhoogd. De oude wet ging niet verder dan 26 procent stikstofreductie in 2030.

Illegaal

Schouten belooft ook een oplossing te vinden voor ruim 6000 voornamelijk agrarische bedrijven die min of meer illegaal zijn geworden als gevolg van het rechterlijke verbod op het oude stikstofbeleid.

Het legt duizenden projecten stil, en boeren en bouwbedrijven raken ervan in de stress: stikstof. Maar wat is de oorzaak van de stikstofcrisis?

De Raad van State zette in mei vorig jaar een streep door het zogenoemde Programma Aanpak Stikstof. Veel bedrijven in de buurt van natuurgebieden die weinig stikstof produceren, hoefden volgens die PAS-regeling geen vergunning aan te vragen. Voor de helft van die bedrijf volstond het om zich te melden. De andere helft van de bedrijven produceert zelfs zo weinig stikstof dat ze recht hadden op vrijstelling.

Vergunningplichtig

Door de ingreep van de Raad van State werden die bedrijven dus vergunningsplichtig. Schouten gaat er daarom voor zorgen dat deze ondernemers de benodigde papieren krijgen en dat er elders compensatie komt voor de hoeveelheid stikstof die ze uitstoten.

Om met name de SP tegemoet te komen, komt er ook een extra woningbouwimpuls met onder andere extra miljoenen voor zorgbuurthuizen. Daardoor komen er duizenden extra plekken voor ouderen.

Tenslotte zijn er afspraken gemaakt om met een breed landbouwakkoord te komen.

Lees ook:

Kabinet trekt miljard uit om stilvallen bouw door stikstof te voorkomen

Het oorspronkelijke stikstofplan van het kabinet was omstreden. Met name linkse partijen vonden het ambitieniveau te laag. Daarom heeft GroenLinks een eigen wetsvoorstel ingediend dat uitgaat van het verminderen van de uitstoot met 50 procent al in 2030. Minister Schouten wilde zo veel mogelijk draagvlak voor haar plannen en heeft daarom ook met GroenLinks en de PvdA gesproken. Maar het lukte niet met die partijen tot een compromis te komen.

Natuurherstel

Het kabinet trekt tot 2030 in totaal 6 miljard euro uit voor het stikstofbeleid. Hiervan is 3 miljard bestemd voor natuurherstel, 2 miljard voor maatregelen om de uitstoot te beperken, zoals bijvoorbeeld het uitkopen van boeren en 1 miljard om de bouw duurzamer te maken en compenserende maatregelen te nemen voor bouwprojecten.

Morgen vergadert de Tweede Kamer over de nieuwe stikstofwet, die nu dus zeker op een meerderheid kan rekenen. Begin volgend jaar gaat als gevolg van de deal ook de Eerste Kamer akkoord. Morgen staat ook de wet van GroenLinks op de agenda, maar die gaat het dus niet halen.

Meer: Ron Kragten Carola Schouten Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Socialistische Partij 50PLUS SGP Stikstofcrisis Nederland

Kabinet neemt extra maatregelen voor CO2-reductie

RO 09.12.2020 Het kabinet neemt extra maatregelen om de CO2-uitstoot in Nederland op korte termijn verder terug te dringen. De ministerraad heeft afgelopen vrijdag ingestemd met de maatregelen die worden genomen om te voldoen aan het vonnis in de Urgenda-zaak. Nederland moet de CO2-uitstoot in 2020 en de jaren erna met ten minste 25 procent verminderen ten opzichte van 1990.

Ondanks het feit dat Planbureau voor de Leefomgeving (PBL)  in zijn prognoses nog niet alle door het kabinet aangekondigde maatregelen in april om aan het vonnis te voldoen heeft kunnen meenemen, vindt het kabinet dat de onzekerheidsbandbreedte over de emissies fors is. Dit is aanleiding geweest voor het kabinet om nogmaals scherp te kijken waar eventueel aanvullende inzet mogelijk is, zowel bij de kolenmaat­regelen als bij andere maatregelen om aan het vonnis te voldoen.

Kolencentrales

Een forse CO2-reductie wordt verwacht door de komende jaren de elektriciteitsproductie met kolen behoorlijk terug te brengen.

Bovendien heeft het kabinet  een call for proposals opengesteld om één van de drie moderne kolencentrales in Nederland de mogelijkheid te geven om vrijwillig met subsidie te sluiten. Er is één aanvraag voor subsidie binnengekomen. Momenteel wordt beoordeeld of het ingediende voorstel voldoet aan gestelde eisen, waaronder adequate ondersteuning van werknemers en overcompensatie.

Als aan de voorwaarden wordt voldaan, wordt er opnieuw een kolencentrale gesloten. De productie­ van kolencentrales wordt tot 35% beperkt; een nog lager percentage is in ieder geval bij één centrale technisch niet mogelijk. Verder heeft het kabinet besloten om de productiebeperking met een jaar te verlengen tot en met 2024 waarmee wordt aangesloten bij de verwachtingen uit de Klimaat- en Energieverkenning 2020 van het PBL.

Maatregelen voor verduurzaming

Naast maatregelen gericht op de productiebeperking van de kolencentrales werkt het kabinet op dit moment verder aan verschillende maatregelen om de CO2-uitstoot nog verder terug te dringen. Zo is de uitvoering van de energiebesparingsverplichting met de invoering van de informatieplicht vergemakkelijkt voor bedrijven, met name mkb .

In het kader van de uitvoering van het Urgendavonnis zijn al eerder middelen beschikbaar gesteld voor de handhaving hiervan. In aanvulling daarop wil het kabinet 9,5 miljoen euro extra in zetten voor meerjarige extra handhavingscapaciteit. Deze extra inzet is belangrijk omdat het hier gaat om verdergaande emissiereductie met een korte terugverdientijd – hier verdienen ondernemers geld met klimaatmaatregelen.

Verder wil het kabinet de energiebesparingsplicht verbreden en verbeteren. Ook wordt onderzocht wat het effect en de wenselijkheid is van het verbreden van de energiebesparings­verplichting naar ETS-bedrijven. Aanvullend hierop verkent het kabinet samen met de industrie de mogelijkheid voor een convenant voor CO₂-reductie voor de energie-intensieve bedrijven die niet onder de CO2-heffing vallen. Tenslotte verkent het kabinet de mogelijkheden om de ontwikkeling naar een circulaire economie, waarmee op termijn veel CO2 kan worden bespaard, te versnellen.

Documenten; 

Kamerbrief over Klimaat- en Energieverkenning 2020 en Urgenda-vonnis

Kamerstuk: Kamerbrief | 09-12-2020

Zie ook;

• Klimaatverandering

Kabinet zoekt steun stikstofwet in ongebruikelijke hoek: bij SP

MSN 09.12.2020 Landbouwminister Carola Schouten hoopt op steun uit onverwachte hoek voor haar stikstofwet, die donderdag in de Tweede Kamer wordt behandeld. Zij spreekt niet alleen met de SGP en 50PLUS, maar ook met de SP, melden bronnen rond het kabinet aan het ANP.

Met GroenLinks en de PvdA, waar het kabinet de afgelopen tijd juist vaak deals sloot, is al een tijd niet gesproken over de stikstofimpasse, melden de bronnen. Een mogelijke deal met de socialistische partij zou historisch zijn, melden ingewijden. De SP voert normaal gesproken fel oppositie, maar de partij ziet “meer dan ooit” de kans om na de verkiezingen regeringsverantwoordelijkheid te nemen, zei SP-leider Lilian Marijnissen eerder.

Schouten wacht donderdag een zware klus. De Kamer buigt zich dan over haar wet die ertoe moet leiden dat er weer bouwvergunningen worden verstrekt. Dat kan nu slechts beperkt, omdat Nederland nog te veel stikstof uitstoot, waardoor gevoelige natuurgebieden onvoldoende beschermd worden.

Rechts keert zich tegen EU-regels

Die wet kan vooralsnog niet op een meerderheid in de Eerste Kamer rekenen. Links vindt dat de stikstofuitstoot niet genoeg wordt verlaagd, rechtse partijen keren zich juist tegen de EU-regels over de beschermde natuurgebieden. Met de SP, SGP en 50PLUS is er wel een ruime meerderheid in de senaat. Met die partijen is nog geen deal, maar wordt al wel gesproken over compromissen.

De Tweede Kamer spreekt donderdag de hele dag over stikstof. Naast het wetsvoorstel van Schouten, zullen de parlementariërs zich buigen over het initiatiefwetsvoorstel van GroenLinks-Kamerlid Laura Bromet. GroenLinks wil een veel stevigere daling van de stikstofuitstoot en een uitbreiding van natuurgebieden.

Rijk en provincies eens over besteding 3 miljard euro voor sterke natuur

RO 08.12.2020 Rijk en provincies hebben een akkoord bereikt over de besteding van bijna 3 miljard euro voor natuurherstel en -ontwikkeling in de komende 10 jaar. Vanuit het ‘Programma Natuur’ werken overheden, natuurbeheerders en particuliere en agrarische grondeigenaren samen aan regionale en landelijke maatregelen.

De plannen, onderdeel van de structurele stikstofaanpak, omvatten onder meer het versterken en verbeteren van natuurgebieden, hogere vergoedingen voor natuurbeheer en het stimuleren van natuurinclusieve landbouw in gebieden rondom natuurgebieden. Dat staat in het Uitvoeringsprogramma Natuur, dat minister Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) vandaag – mede namens de provincies – naar de Tweede Kamer heeft gestuurd.

Vanuit het Natuurpact (2013) hebben Rijk en provincies de afgelopen jaren al veel geïnvesteerd in natuur. Om de stikstofproblematiek het hoofd te bieden, is extra inzet nodig om de natuur verder te versterken en stikstofgevoelige habitats en leefgebieden van soorten herstellen. Met het Programma Natuur werken Rijk en provincies de komende tien jaar aan verdere verbetering. Het kabinet maakt hiervoor vanuit het beschikbare geld voor de stikstofaanpak tot 2030 jaarlijks tot 300 miljoen euro vrij.

Minister Schouten: “Bij een sterke natuur ligt een groot deel van de oplossing voor het stikstofprobleem. Hoe robuuster de natuur, hoe meer deze tegen een stootje kan en andere activiteiten mogelijk worden. Met het Programma Natuur wil ik – samen met provincies en andere partners – de natuur versterken, zodat stikstofgevoelige soorten en habitats herstellen.

Ook wil ik boeren, natuurbeheerders en grondeigenaren helpen om te investeren in natuurbeheer. Zo kunnen we allemaal bijdragen aan een goede instandhouding van de natuur. Deze maatregelen worden zoveel mogelijk in samenhang met de bronmaatregelen uitgevoerd.”

Gebiedsgerichte en landelijke maatregelen

Van de jaarlijks beschikbare middelen gaat het merendeel naar gebiedsgerichte maatregelen. Provincies dragen samen met gebiedspartijen zorg voor de uitwerking en uitvoering. Met deze maatregelen worden de natuurgebieden en de omgeving ervan – onder regie van de provincies – versterkt, verbeterd en robuuster gemaakt.

Bijvoorbeeld door het verhogen van het waterpeil of de verbetering van natuurgebieden zoals heiden, bossen en graslanden. In overgangsgebieden rondom stikstofgevoelige natuurgebieden worden maatregelen genomen om de natuurgebieden te versterken. Denk daarbij aan het stimuleren van natuurinclusieve vormen van ondernemen, zoals extensievere vormen van landbouw.

Gedeputeerde Pijpelink, namens de provincies: “De komende jaren gaan we een extra impuls geven aan de natuur in Nederland. Daar zijn we blij mee. Dat is nodig om kwaliteit van de natuur te verbeteren en economische ontwikkeling te stimuleren.

Dat krijgen we als provincies het beste voor elkaar met een gebiedsgerichte aanpak. Nu we deze afspraken met het Kabinet gemaakt hebben, kunnen we echt aan de slag om de natuur robuuster te maken!”

Ter versterking van de natuur nemen Rijk en provincies ook nationale maatregelen. Zo stijgen de vergoedingen – aan boeren, natuurbeheerders en grondeigenaren – voor natuurbeheer naar 84% van de kostprijs (momenteel 75%).

Ook worden bomen die vanaf 2017 zijn gekapt voor natuurbeheer (bijvoorbeeld om bos om te vormen naar heide) gecompenseerd. Minister Schouten en de provincies kondigden dat recentelijk ook aan in de Bossenstrategie.

De maatregelen ter versterking van de natuur komen bovenop de inzet voor stikstofreductie bij de bron, klimaat en kringlooplandbouw. Ook blijven alle partijen werken aan de afspraken uit het Natuurpact, zoals de afronding van het Natuurnetwerk Nederland.

Agenda Natuurinclusief

Het Programma Natuur draagt eraan bij dat de Nederlandse natuur in de toekomst in een blijvend goede staat verkeert. Daarvoor is ook aandacht nodig voor het versterken van natuur buiten natuurgebieden, zoals in steden, op het platteland en in de grote wateren.

Daarom werken Rijk en provincies de komende maanden aan een visie op de te volgen koers naar een natuurinclusieve samenleving. Dat moet in de loop van 2021 een Agenda Natuurinclusief opleveren.

Documenten;

Kamerbrief over het Uitvoeringsprogramma Natuur

Kamerstuk: Kamerbrief | 08-12-2020

Uitvoeringsprogramma Natuur

Kamerstuk | 08-12-2020

Zie ook;

• Natuur en biodiversiteit

‘Stukken bos kaalgekapt in Estland voor Nederlandse biomassacentrales’

NU 05.12.2020 Nederlandse biomassacentrales maken gebruik van hout uit kaalgekapte stukken bos in Estland, blijkt zaterdag uit onderzoek van radioprogramma Argos en onderzoeksplatform Investico, voor onder meer de Groene Amsterdammer. Het gaat om pellets (geperste houtkorrels) gemaakt van onder meer gezonde bomen, die specifiek voor dit doel gekapt zijn. Dit gebeurt ondanks de strenge duurzaamheidseisen die Nederland stelt aan deze vorm van brandstof.

Het gaat om houtkorrels van de op één na grootste fabrikant van houtkorrels ter wereld, Granuul Invest uit Estland. Dit bedrijf zegt in een interview met de onderzoekers pellets te maken van hout van kaalgekapte stukken bos. Dit gebeurt onder meer in natuurgebieden waar de biodiversiteit beschermd wordt volgens Europese afspraken. Vorig jaar exporteerde het bedrijf voor ruim 100 miljoen euro naar Nederland.

Biomassa is voor het kabinet een belangrijke methode om de beoogde CO2-vermindering te halen en zo aan de klimaatplannen te voldoen. Het ministerie voor Economische Zaken en Klimaat stelt een duurzaamheidscertificaat verplicht aan alle houtpellets die daarvoor gebruikt worden. Dit garandeert volgens minister Eric Wiebes dat alleen hout uit “onvermijdelijke reststromen” wordt gebruikt als brandstof.

Kaalkap is een “oogstmethode” die niet in strijd is met de Nederlandse duurzaamheidscertificaten, laat de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland weten volgens het onderzoekscollectief. Maar dit strookt niet met de uitspraken van Wiebes over reststromen, aldus de onderzoekers.

“Als je aan onvermijdelijke reststromen denkt, dan denk je aan zaagsel dat op de grond blijft liggen van een houtzagerij”, zegt journalist Emiel Woutersen van Investico in gesprek met NU.nl. “Maar wat de mensen in Estland ons vertellen is dat zij een heel groot deel van de bossen als reststroom beschouwen.”

Bomen gekapt in beschermde Natura 2000-gebieden

Granuul Invest rekent onder reststromen ook te dunne bomen en boomsoorten als witte elzen en wilgen, omdat deze bomen vanuit economisch perspectief alleen voor de energiemarkt geschikt zijn, zegt Granuul Invest-directeur Raul Kirjanen tegen het onderzoekscollectief. Hierbij zitten ook gezonde bomen, blijkt uit het onderzoek.

Granuul zet hierbij geen pellets apart voor de Nederlandse markt. Granuul laat “alle biomassa voldoen aan de hoogste criteria”, zodat de pellets “vrijelijk gemengd” kunnen worden, laat het bedrijf weten.

Estse bosbeheerders zien kaalkap ook niet als een probleem, zolang het gebeurt bij gebieden die kleiner zijn dan 1 hectare. Valga Puu, dochterbedrijf van Granuul Invest, gebruikt kaalkap ook als oogstmethode in Natura 2000-gebieden. Dit zijn natuurgebieden waar de biodiversiteit volgens Europese afspraken moet worden beschermd. “Houtkap in deze gebieden is niet verboden en mag ook in Nederland”, zegt Woutersen, “maar het is wederom de vraag of je dit als onvermijdelijke reststromen kan zien.”

Houtkap in Estland verdubbeld

Estland versoepelde daarbij sinds 2015 de regels rondom houtkap in natuurgebieden. Het Nationaal Energie- en Klimaatplan dat Estland vorig jaar indiende bij de Europese Commissie, voorspelt dat er na 2030 meer hout in de Estse bossen gekapt zal worden dan ze extra aan CO2 kunnen opnemen.

Tussen 2014 en 2019 is de jaarlijkse afname van bosoppervlak in Estland verdubbeld, blijkt uit een analyse van de onderzoekers op basis van onder meer bronnen van Google, dataplatform Global Forest Watch en ruimtevaartorganisatie NASA.

Lees meer over: Binnenland 

Plan voor twee nieuwe kerncentrales, tegenstanders wijzen op de kosten

NOS 02.12.2020 Elektriciteitsproducent EPZ wil twee nieuwe kerncentrales gaan bouwen naast de bestaande kerncentrale in het Zeeuwse Borssele. Het bedrijf heeft zijn plannen toegelicht in een hoorzitting voor Tweede Kamerleden. Daar waren ook tegenstanders van kernenergie uitgenodigd. Volgens hen is het voorstel van EPZ veel te duur en is het beter om in te zetten op duurzame energie, zoals van zonnepanelen en windmolens.

De Tweede Kamer had voor- en tegenstanders gevraagd om te komen praten over de toekomst van kernenergie in Nederland. Volgens verschillende partijen, waaronder regeringspartijen VVD en CDA, kan kernenergie een belangrijke rol spelen in de toekomstige ‘energiemix’. Er komt geen CO2 bij vrij en is in tegenstelling tot wind- en zonne-energie regelbaar en altijd beschikbaar. Dat is noodzakelijk op dagen dat het bewolkt is en er geen wind staat.

Om de klimaatdoelen te halen moet de uitstoot van CO2 gehalveerd worden. In 2050 moet de hele Nederlandse energievoorziening klimaatneutraal zijn, zo is het doel. Daarom wil de politiek zo veel mogelijk af van centrales die op gas of kolen draaien.

Overheid moet bijspringen

Tot nu toe was er bij marktpartijen weinig animo voor de bouw van een nieuwe kerncentrale, maar volgens EPZ is het wel degelijk mogelijk om rond 2035 twee nieuwe centrales klaar te hebben. Binnen acht jaar kan een centrale gebouwd worden die drie keer zo veel vermogen heeft als de huidige centrale. Het gaat dan om een bestaand ontwerp dat bewezen veilig is. Kosten: 8 tot 10 miljard euro. Voorwaarde is wel dat de overheid bijspringt en het zogeheten ‘marktrisico’ afdekt.

En dat is precies waarom tegenstander Greenpeace het plan afwijst. Het is te duur en de belastingbetaler moet er mogelijk voor bloeden. De kosten voor de opwekking van duurzame energie gaan snel omlaag. Daarom kan kernenergie nooit op tegen wind en zon, is hun redenering. De Jonge Klimaatbeweging is niet per se tegen nieuwe kerncentrales, maar wil dat de hoge kosten en de problematiek rond kernafval niet wordt afgewenteld op een volgende generatie.

Voorstanders zeggen juist dat ook voor de bouw van molens en zonneparken voorlopig subsidie nodig zal zijn. Bovendien kom je bij meer hernieuwbare energie voor steeds hogere kosten te staan omdat het elektriciteitsnet verzwaard moet worden. Dat is nodig omdat zon en wind grote pieken veroorzaken. Ook ben je steeds meer geld kwijt voor de opslag van elektriciteit op momenten dat de vraag laag is.

Rente

En dat kerncentrales zo duur zijn om te bouwen, ligt volgens de voorstanders vooral aan de rente. Bouwers betalen een torenhoge rente over het geld dat ze lenen, omdat het om risicovolle projecten gaat. Daardoor is er geen eerlijke vergelijking te maken met hernieuwbare energie, waarvoor de rente veel lager is. Als de overheid iets doet om de rente te beperken, wordt de bouw van een nieuwe kerncentrale volgens hen een stuk rendabeler.

Borssele is volgens EPZ een ideale plek voor nieuwe kerncentrales. “Het is waar de ervaring zit en de kennis”, zei directeur Carlo Wolters tegen de Kamerleden. Er is voldoende ruimte en koelwater en ook de opslag van kernafval, bij de COVRA, is vlakbij.

De huidige centrale, die sinds 1973 draait, moet eigenlijk in 2033 sluiten. EPZ wil de centrale nog wel tien of twintig jaar langer openhouden, maar dan moet de verplichte sluiting wel uit de wet gehaald worden. Minister Wiebes van Economische Zaken heeft al laten weten dat hij daar onderzoek naar laat doen.

EPZ ziet ook mogelijkheden om in de toekomst een ‘groene’ waterstoffabriek te realiseren aan de Westerschelde. Daar kan de ‘overtollige’ elektriciteit van de kerncentrales en de windparken voor de kust (waarvan de kabels in Borssele aan land komen) CO2-vrij worden omgezet in waterstof.

BEKIJK OOK;

• Auteur kernenergieonderzoek was technisch directeur centrale Borssele

• Kunnen we de klimaatdoelen alleen halen met kernenergie?

• Wiebes: kernenergie betaalbare optie naast zonne- en windenergie

EU-landbouwministers boos op klimaatcommissaris Timmermans

MSN 17.11.2020 De landbouwministers van de Europese Unie zijn boos op Eurocommissaris Frans Timmermans. Ze storen zich aan diens “dreigement” dat de Europese Commissie de nieuwe landbouwsubsidieplannen misschien wel intrekt, omdat die na tussenkomst van de EU-landen en het Europees Parlement niet groen genoeg zouden zijn geworden.

Timmermans, de tweede man van de EU en belast met klimaat, toonde zich vorige week teleurgesteld over het nieuwe Europese landbouwbeleid. Dat draagt volgens hem te weinig bij aan de strijd tegen klimaatverandering, terwijl de landbouw daarin wel een belangrijk aandeel heeft.

De ministers van de lidstaten, die de landbouwplannen van de Europese Commissie samen met het Europees Parlement hebben aangepast, zijn “uiterst geïrriteerd”, zegt de Duitse landbouwminister Julia Klöckner na overleg met haar collega’s.

Timmermans zou “democratische compromissen serieus” moeten nemen. Het akkoord “van tafel vegen” is “natuurlijk niet goed voor de sfeer in de EU en ook niet geloofwaardig voor de toekomst”, aldus Klöckner.

Milieuorganisaties reageerden ontgoocheld op het vorige maand bereikte akkoord over de manier waarop de vele miljarden aan EU-landbouwsubsidies de komende jaren worden verdeeld. Boeren waren overwegend tevreden.

Regeling gerichte opkoop veehouderijen gestart

RO 03.11.2020 Er komt een extra mogelijkheid om te stoppen voor agrarische bedrijven met hoge stikstofuitstoot die dichtbij Natura-2000 gebieden gevestigd zijn. Provincies hebben budget gekregen om dergelijke bedrijven aan te kopen, op basis van vrijwilligheid. De regeling hiervoor – Regeling provinciale aankoop veehouderijen nabij natuurgebieden – is vandaag in de  Staatscourant  gepubliceerd.

Het kabinet wil ervoor zorgen dat in 2030 minimaal de helft van de natuur in beschermde natura 2000-gebieden op een gezond stikstofniveau zit. In een sterke natuur ligt een groot deel van de oplossing van het stikstofprobleem. Op dit moment wordt deze natuur te veel belast met stikstof. Om deze belasting te verlagen vraagt dit inzet van iedere sector, ook van de landbouw.

Via de regeling gerichte opkoop kunnen provincies en agrarische bedrijven een koopovereenkomst sluiten.  De regeling is gericht op het kunnen opkopen van ‘piekbelasters’: bedrijven die een relatief hoge belasting veroorzaken op nabijgelegen Natura-2000 gebieden die stikstofgevoelig én overbelast zijn.

Provincies doen de aankopen op basis van gebiedsgerichte afwegingen waarbij ook rekening gehouden kan worden met het realiseren van nevendoelen, zoals het klimaatbestendiger maken van verdrogingsgevoelige gebieden. Voorwaarde voor de aankoop door provincies is dat de veehouderijlocatie sluit.

Vrijwillige regeling

Provincies kunnen in samenspraak met de veehouders afspraken maken over opkoop. De regeling is gericht op bedrijven met een hoge stikstofuitstoot binnen 10 kilometer van een Natura 2000-gebied.

Natuurherstel en ruimte voor ontwikkelingen

Met een breed ondersteuningspakket van 1,9 miljard euro tot 2030 helpt het kabinet boeren om duurzamer te produceren en boeren die willen stoppen. De gerichte opkoopregeling is één van de regelingen die het kabinet hiervoor aankondigde.

In 2021 komt nog een tweede (vrijwillige) stoppersregeling beschikbaar, de Landelijke beëindigingsregeling veehouderijlocaties. Voor deze regeling kunnen melkvee-, varkens- en pluimveehouders zich te zijner tijd zelf opgeven, ook als ze niet door de provincie als piekbelaster zijn aangemerkt.

Voor de regeling gerichte opkoop stelt het kabinet 350 miljoen euro beschikbaar aan de provincies, waarvan vanaf vandaag de eerste tranche van 100 miljoen euro vrij komt.

Doordat de provincie in bepaalde gebieden gericht veehouderijen kan opkopen, komt er binnen dat gebied ruimte vrij voor natuurherstel en ontwikkelingen, zoals het oplossen van PAS-meldingen. Zo kan worden gewerkt aan natuurherstel en ontstaat tegelijkertijd meer ruimte voor blijvende agrariërs in dat gebied en voor andere ontwikkelingen. Bovendien worden agrariërs die willen stoppen op deze manier geholpen.

Zie ook;

• Staatscourant Regeling provinciale aankoop veehouderijen nabij natuurgebieden
• Aanpak stikstof

Halen klimaatdoel 2020 kan lukken, maar dan moet echt álles meezitten

RTL 30.10.2020 Het is nog maar zeer de vraag of het Nederland lukt om de klimaatdoelstelling voor 2020 te halen. De uitstoot van CO2 moet dit jaar met 25 procent zijn teruggedrongen ten opzichte van de uitstoot in 1990. De uitbraak van het coronavirus heeft de emissies weliswaar iets doen afnemen, maar niet in alle sectoren. En dus is het Planbureau voor de Leefomgeving niet al te optimistisch over de vraag: gaan we de doelstelling dit jaar wel halen?

Vorig jaar werd een jarenlange juridische strijd beslecht tussen duurzaamheidsorganisatie Urgenda en de Nederlandse staat. Inzet daarvan: doet de overheid wel genoeg om de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen?

Uitspraak van de Hoge Raad

Nee, oordeelde de Hoge Raad. Terwijl de overheid wilde vasthouden aan een uitstootvermindering van 20 procent dit jaar (ten opzichte van 1990), vond Urgenda dat dat percentage naar 25 procent moest. Urgenda werd in het gelijk gesteld en het kabinet moest de doelstellingen verhogen.

Met nog twee maanden op de kalender is het einddoel nog niet in zicht. Je zou kunnen zeggen: we bevinden ons in de mist, en het is maar de vraag of die mist nog opklaart.

Lees ook:

Ontknoping in klimaatzaak van de eeuw, maar hoe zat het ook alweer?

We zijn dit jaar minder gaan vliegen, hebben minder in de auto naar werk gezeten en waren ook meer dan anders gebonden aan huis. Je zou zeggen: die klimaatdoelstellingen zijn ‘kat in het bakkie’.

Uitstoot wel afgenomen

De uitstoot was in de eerste kwartalen van 2020 minder dan in dezelfde periode vorig jaar. Over de eerste drie maanden was er een daling van 8,7 procent te zien en in het tweede kwartaal werd er zelfs 20,5 procent minder CO2 uitgestoten in Nederland, al had een deel van die dalingen niets te maken met de coronapandemie.

Belangrijker nog, zeggen onderzoekers van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL): die daling geeft geen garanties voor het behalen van je doelen in de toekomst. “Je kunt niet in de eerste helft van het jaar al voldoende zekerheid behalen voor de rest van het jaar”, zegt onderzoeker Bert Daniels.

Lees ook:

Kabinet moet tandje bijzetten om klimaatdoelen Urgenda te halen

Want hoewel het vervoer en transport tijdens de coronacrisis drastisch is afgenomen en de industrie minder produceerde, waren de effecten op de uitstoot in andere sectoren miniem. Zo is in de landbouw weinig effect te merken.

De forse afname van het vliegverkeer telt overigens helemaal niet mee, want die komt niet voor rekening van een bepaald land en telt dus ook niet mee in de doelstelling. Kortom: er is werk aan de winkel.

166 megaton, dat is wat er dit jaar door Nederland aan CO2 mag worden uitgestoten volgens de Urgenda-doelstelling. 1 megaton is duizend miljoen kilo.

Om een blik in de nabije toekomst te werpen, hebben onderzoekers van het PBL twee scenario’s uitgewerkt om te bezien of we die doelstelling gaan halen.

• Scenario 1: doelstelling wordt niet gehaald (174 megaton uitstoot) want Nederland weet de tweede coronagolf te beperken, het wordt een koude herfst en winter, er is veel productie van elektriciteit in Nederland, onder meer doordat minder windenergie wordt geproduceerd
• Scenario 2: doelstelling wordt net gehaald (164 megaton uitstoot) want Nederland heeft de tweede golf niet onder controle en moet zware maatregelen invoeren, zoals een lockdown. We krijgen een relatief warme herfst en winter, er wordt veel windenergie geproduceerd en de productie van elektriciteit in Nederland is laag. 

Klimaat en corona

Beïnvloedt de coronapnademie de klimaatcrisis?

Hierbij maken de onderzoekers wel de kanttekening dat ze niet zijn uitgegaan van de meest extreme scenario’s: de uitstoot zou dus ook hoger of lager kunnen zijn, al is dat niet heel realistisch.

Andere invloeden

Zo bezien heeft een lockdown wel enige impact op de uitstoot, maar zijn ook andere factoren, waar we soms minder invloed op hebben, van groot belang. Wordt het koud, dan gaat in menig huishouden de kachel aan. Is er weinig wind, dan valt de productie van windenergie tegen.

Naar aanleiding van de Urgenda-uitspraak van de Hoge Raad heeft het kabinet nieuwe maatregelen aangekondigd. Maar, zo signaleert het PBL, veel van die maatregelen gaan pas volgend jaar hun vruchten afwerpen.

Wat gebeurt er dan als Nederland de doelstelling dit jaar niet haalt? Dan kan Urgenda in theorie naar de rechter en vragen om de Nederlandse staat een boete op te leggen. Dat is dan symboliek, want het teveel aan uitstoot dit jaar – die maak je er niet mee ongedaan.

meer: RTL Nieuws Planbureau voor de Leefomgeving Urgenda Klimaat Klimaatakkoord CO2-uitstoot Coronacrisis in Nederland

Kabinet hoopt ‘Urgenda’ alsnog te halen: ‘Meer geluk bij heel groot ongeluk’

NU 30.10.2020 Het kabinet hoopt het Urgenda-vonnis alsnog uit te voeren. Eerder bleek vrijdag dat er niet voldoende CO2 wordt bespaard om het klimaatdoel voor 2020 te halen, maar minister Eric Wiebes (Klimaat) merkt op dat er nog veel onzeker is en dat niet alle kabinetsmaatregelen zijn meegeteld.

“De inzet is om het Urgenda-doel te halen”, zei Wiebes vrijdag. “Voor 2020 te laat begonnen met maatregelen. Als gevolg van corona kunnen we het misschien nog halen, maar dat is niet met gejuich voor het kabinet. Meer een geluk bij een heel groot ongeluk”, aldus de bewindsman.

Wiebes merkte op dat er “grote onzekerheden” in de vrijdag gepubliceerde Klimaat- en Energieverkenning 2020 van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) staan. Die onzekerheden hebben te maken met de gevolgen van het coronavirus, weersomstandigheden en de ontwikkeling van CO2- en energieprijzen.

Daarbij zijn niet alle kabinetsplannen in de PBL-cijfers meegenomen. Wiebes: “We gaan significant minder kolen stoken in Nederland. Dat is een stevige en kostbare maatregel, maar die zit nog niet in de cijfers.”

Kabinet weet al jaren dat doel niet wordt gehaald

In verschillende rechtszaken, tot aan de Hoge Raad aan toe, is het kabinet opgedragen dat in 2020 de uitstoot van broeikasgassen met minimaal 25 procent moet zijn gedaald ten opzichte van 1990.

Premier Mark Rutte heeft altijd gezegd dit Urgenda-vonnis uit te willen voeren, maar in berekeningen van het PBL bleek steeds dat het kabinet niet op koers lag. Dit is de laatste kans om aan het klimaatvonnis te voldoen.

Het PBL publiceert ieder jaar in oktober een rapport met de klimaatcijfers, zodat het kabinet weet of het doel nog in zicht is of dat er extra maatregelen nodig zijn. Niet alle maatregelen kunnen alleen worden meegenomen, het PBL kijkt daarom naar het beleid dat tot 1 mei is ingevoerd.

Dat lijkt het kabinet nu aan te grijpen als laatste strohalm. Wiebes stuurde een lijst met maatregelen die het PBL niet kon meenemen in de berekeningen. Het gaat onder meer om een subsidieregeling voor duurzame energie, een CO2-heffing voor de industrie en het sluiten van de kolencentrales.

Er komen dan ook geen extra klimaatmaatregelen, zei Wiebes. “Alles wat we konden verzinnen, zit in het pakket. Daar bovenop is het niet ondenkbaar dat er nog een centrale gesloten zal worden. Daarmee halen we alles uit de kast.”

Kamer is kritisch: ‘Kabinet neemt klimaatcrisis niet serieus’

Vanuit de Kamer klinkt kritiek. GroenLinks-leider Jesse Klaver noemde de PBL-cijfers “vernietigend” voor het kabinet.

“Ze neemt de klimaatcrisis niet serieus. Ook hier geldt: luister naar de experts en de wetenschap. We moeten nu extra klimaatmaatregelen nemen om onszelf te beschermen”, aldus Klaver.

Ook D66 en PvdA vinden dat het kabinet te weinig doet. “Er moet een schep bovenop”, zei Matthijs D66’er Matthijs Sienot.

Lees meer over: Klimaat Politiek Urgenda

Of Nederland de Urgenda-doelstelling haalt is nog steeds hoogst onzeker

NOS 30.10.2020 Zelfs nu de CO2-uitstoot daalt als gevolg van de tweede coronagolf, wordt mogelijk niet voldaan aan de eisen van het zogenoemde Urgenda-vonnis. Bovendien is het doel van het Klimaatakkoord, 49 procent minder uitstoot in 2030, nog niet in zicht. Dat blijkt uit de nieuwste Klimaat- en Energieverkenning (KEV), die is opgesteld door het Planbureau voor de Leefomgeving in samenwerking met onder meer het CBS, RIVM en TNO.

“Ook met een omvangrijke tweede coronagolf is het halen van het Urgenda-doel niet zeker”, schrijven de onderzoekers. Volgens het vonnis van de rechter, dat tot aan de Hoge Raad door het kabinet is bestreden, moet Nederland aan het eind van dit jaar 25 procent minder broeikasgassen uitstoten ten opzichte van 1990.

Maar uit de nieuwe berekeningen volgt dat de Urgendadoelstelling alleen binnen handbereik komt als de omvang van de tweede golf aan coronabesmettingen omvangrijk is én als de laatste maanden van het jaar niet te koud zijn, waardoor er minder gas hoeft te worden verstookt. Bovendien moet de productie van de Nederlandse elektriciteitscentrales niet te hoog uitvallen.

Klimaatakkoord

Ook over het vorig jaar gesloten Klimaatakkoord voor Nederland zijn de jongste cijfers niet positief. Werd vorig jaar nog gedacht dat de uitstoot in 2030 waarschijnlijk met 43 tot 48 procent zou zijn gedaald ten opzichte van 1990, nu schatten de onderzoekers dat de afname blijft steken op 34 procent bij ongewijzigd beleid. Ten opzichte van het doel van 49 procent van het Klimaatakkoord gaapt dus nog een groot gat.

Om dat te dichten moet het tempo waarmee de uitstoot daalt in de komende tien jaar verdubbelen ten opzichte van de periode 2010-2019, stelt de klimaatverkenning.

Dat de cijfers nu somberder lijken dan vorig jaar, komt omdat vorig jaar werd uitgerekend wat het klimaatakkoord zou opleveren als alles zou worden uitgevoerd wat erin staat. Voor dit jaar is gekeken naar het daadwerkelijk gevoerde beleid. En dan blijkt dat een deel van de maatregelen nog te vaag is om door te kunnen rekenen, zegt Pieter Boot van het Planbureau.

Vaart houden

Het kabinet zegt in een reactie dat het effect van recent genomen maatregelen nog niet meegenomen is in het KEV-rapport . Verder benadrukt het kabinet vastbesloten te zijn om de klimaatdoelen te halen en zegt “vaart te willen houden ten aanzien van de gemaakte afspraken, om er zeker van te zijn dat we de doelen halen”.

Een onafhankelijke ambtelijke studiegroep heeft de opdracht gekregen nog dit jaar voorstellen te doen voor extra CO2-reductie.

Het is de tweede keer dat de zogenoemde Klimaat- en Energieverkenning verschijnt. De KEV komt voort uit de Klimaatwet, en geeft een jaarlijkse stand van zaken over de uitstoot tot en met 2030.

In de elektriciteitssector wordt al wél een grote daling van de uitstoot verwacht. Vorig jaar was hier de uitstoot nog hoger dan in 1990, maar als alle afgesproken maatregelen worden uitgevoerd zal die in 2030 meer dan gehalveerd zijn. Dat komt vooral door een sterke groei van duurzame energie, lage gasprijzen en het sluiten van kolencentrales. Zo stijgt het aandeel duurzame elektriciteit door alle plannen met onder meer wind- en zonne-energie van 18 procent vorig jaar naar 75 procent in 2030.

Aardgasvrije wijken

De plannen om verschillende wijken in hun geheel van het aardgas af te halen zijn nog niet in de berekeningen verwerkt. “We nemen iets mee als het concreet afgesproken is en als je het door kunt rekenen”, zegt Boot. “Als je er alleen een slag naar kan slaan, dan nemen wij het niet mee. De plannen zijn gewoon nog niet concreet genoeg.” Als dat volgend jaar wel zo is, hoopt het Planbureau uit te kunnen rekenen wat het oplevert als er in buurten geen aardgas meer wordt aangesloten.

Slecht nieuws

In de politiek wordt zowel door regeringspartijen als de oppositie kritisch gereageerd op de sombere cijfers. GroenLinks-lijsttrekker Jesse Klaver noemt de cijfers “vernietigend voor ‘dit groenste kabinet ooit”. Rob Jetten van D66 zegt: “Dit is slecht nieuws. De maatregelen van het kabinet leveren nog te weinig op, er moet een schep bovenop.”

Volgens D66 moeten bijvoorbeeld woningen sneller worden geïsoleerd, moet er meer geïnvesteerd worden in elektrisch rijden en moet de CO2-heffing worden aangescherpt. De ChristenUnie pleit voor een nationaal isolatieprogramma.

Ook milieuorganisaties willen dat het kabinet actie onderneemt. De Nederlandse Vereniging voor Duurzame Energie (NVDE) vraagt om nog voor Kerst met stevige extra maatregelen te komen. En Milieudefensie en Greenpeace zeggen dat het kabinet klimaatbeleid voert met de rem erop. “Elke dag dat het kabinet tijd verspilt, neemt de klimaatschade toe en lopen de kosten voor burgers verder op.”

BEKIJK OOK;

• Proef in Purmerend met gasvrij maken van woonwijk ligt stil

• Europa dwingt Nederland tot meer actie tegen klimaatverandering

Ondanks coronacrisis worden klimaatdoelen niet gehaald: ‘Snel extra maatregelen nodig’

AD 30.10.2020 Zelfs nu door de coronacrisis minder vieze lucht wordt uitgestoten, lijkt Nederland de klimaatdoelen voor 2020 én de komende jaren niet te halen. Het kabinet moet onmiddellijk extra klimaatmaatregelen nemen, zo adviseert de Raad van State in een vernietigend rapport.

Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL), het CBS, het RIVM én de Raad van State: al deze belangrijke kabinetsadviseurs slaan vandaag alarm over het klimaatbeleid. Volgens de instanties doet het kabinet te weinig om ervoor te zorgen dat de uitstoot van broeikasgassen in 2030 met 49 procent is verminderd ten opzichte van 1990.

Lees ook;

• Klimaatambities opgeschroefd in ‘Europese troonrede’, maar er is twijfel

• Europa gaat CO2-uitstoot aanpakken: auto’s, huizen en boeren onder de loep. En snel

Dat doel werd vorig jaar vastgelegd in de Klimaatwet, die werd gesteund door de meeste partijen in de Tweede Kamer. Maar uit de Klimaat- en Energieverkenning 2020 van het PBL – die vanmiddag is verschenen – blijkt dat de geschatte broeikasgasreductie in 2030 nu 34 procent is: dat is fors minder dan de vastgelegde 49 procent. ,,Er is geen wezenlijke vooruitgang geboekt ten opzichte van vorig jaar’’, stelt de Raad van State.

De vervuilende Hemwegcentrale in Amsterdam is al gesloten vanwege de klimaatproblemen. © ANP

Urgenda

Als dat doel niet wordt gehaald, voldoet Nederland niet aan het klimaatverdrag van Parijs waarin is afgesproken om de snelle stijging van de wereldtemperatuur in te dammen. Ook lijkt Nederland er niet in te slagen om al dit jaar 25 procent minder broeikasgas uit te stoten. Dat moet wél, zo oordeelde de rechter in de Urgenda-zaak.

Het Urgenda-doel kan alleen nog worden gehaald als Nederland flink lijdt onder de tweede coronagolf, als de laatste maanden van dit jaar niet te koud zijn én als Nederlandse elektriciteitscentrales niet te veel stroom produceren. Eerder deze week bleek dat de wereldwijde Co2-uitstoot met 8,8 procent is gedaald door de coronacrisis.

CO2-uitstoot door coronavirus met 8,8 procent gedaald, klimaateffect beperkt

NOS 27.10.2020 De eerste zes maanden van dit jaar is de wereldwijde CO2-uitstoot met 8,8 procent gedaald ten opzichte van dezelfde periode in 2019. Dat meldt het KNMI op basis van een onderzoek dat in het wetenschappelijke tijdschrift Nature is gepubliceerd. Een groot deel van de daling is een direct gevolg van de coronacrisis.

Het verschil was het grootst in de maand april (-16,9 procent) toen er in veel landen een lockdown van kracht was om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan, daarna kwam de ‘normale’ uitstoot in bijvoorbeeld Europa en China weer op gang. Vanaf 1 juli is er volgens de onderzoekers geen verschil meer te zien met de CO2-uitstoot van vorig jaar.

Wegtransport draagt meeste bij

De afname van de uitstoot is groter dan in eerdere crises, zoals de Tweede Wereldoorlog, al is dat voor een deel te verklaren doordat er nu meer wordt uitgestoten dan toen. Daardoor kan de daling ook groter zijn.

Het wegtransport draagt met een vermindering van 40 procent het meeste bij aan de daling. Ook de energiesector (-22 procent), luchtvaart (-13 procent), scheepvaart (-6 procent) en industrie (-17 procent) stootten minder CO2 uit.

Volgens het KNMI leidt de afname in CO2-uitstoot niet tot een afname van CO2-concentraties in de atmosfeer, die een belangrijke oorzaak zijn van de klimaatverandering. Het leidt hooguit tot een minder snelle stijging. Om de klimaatdoelstelling van Parijs te halen, een beperking van de wereldwijde opwarming tot 2 en indien mogelijk 1,5 graad, moet de uitstoot van broeikasgassen verder afnemen en uiteindelijk nul worden.

BEKIJK OOK

• CO2-reductie mogelijk gehaald door coronacrisis, Urgendadoelen in zicht

• De CO2-uitstoot is flink lager, en niet alleen door coronamaatregelen

• Corona goed voor de luchtkwaliteit; effect op klimaat nog beperkt

Deze 19 gemeenten krijgen 100 miljoen euro voor het gasvrij maken van woonwijken

AD 27.10.2020 Negentien gemeenten krijgen samen in totaal bijna 100 miljoen euro voor het aardgasvrij maken van een dorp, wijk of buurt. In totaal hadden 71 gemeenten een voorstel ingediend voor de tweede ronde van ‘proeftuinen aardgasvrij’, zo meldt het ministerie van Binnenlandse Zaken.

Het Programma aardgasvrije wijken (PAW) heeft als doel te leren op welke wijze het aardgasvrij maken van wijken kan worden ingericht en opgeschaald. In oktober 2018 ging de eerste ronde van het programma van start, destijds deden 27 gemeenten mee. Ervaringen worden vooral onder professionals gedeeld, onder meer op de website aardgasvrijewijken.nl.

Lees ook;

• Verwarming weer aan? Deze zaken moet je even controleren

• Piekverkoop gasketels, maar warmtepompen winnen terrein

Het kabinet heeft als doelstelling om al in 2030 1,5 miljoen woningen van het aardgas af te koppelen. In de twintig jaar daarna zouden bijna alle huizen van het gas af moeten zijn, zo staat in het Klimaatakkoord. Met deze tweede ronde komt het aantal proeftuinen in totaal op 46. In de wijken en dorpen die meedoen staan 35.000 woningen en ander gebouwen.

Overal in Nederland zijn gemeenten druk bezig om een plan op te stellen waarin moet komen te staan in welke volgorde wijken worden aangepakt. Komend jaar moeten ze de plannen af hebben. Er zijn geregeld informatieavonden gehouden waarin bewoners om input is gevraagd. In 2021 volgt een derde ronde proeftuinen. Die wordt onder meer gebaseerd op een evaluatie van deze tweede ronde.

Bijna 100 miljoen euro voor ‘proeftuinen aardgasvrij’ in 19 gemeenten

RO 26.10.2020 Minister Ollongren (BZK) kent aan 19 gemeenten een rijksbijdrage toe voor het aardgasvrij of aardgasvrij-ready maken van een dorp, wijk of buurt. In totaal gaat het om een bedrag van bijna 100 miljoen euro. De selectie is gebaseerd op een voorstel van de Adviescommissie aardgasvrije wijken.

Daarin zijn programmapartners, stakeholders en wetenschappers vertegenwoordigd. Bij alle plannen is nadrukkelijk gekeken naar de uitvoerbaarheid, betaalbaarheid en de betrokkenheid van de bewoners. De belangstelling voor de tweede ronde proeftuinen is groot: in totaal hebben 71 gemeenten een voorstel ingediend.

Miniser Ollongren: ‘De kwaliteit van de voorstellen getuigt van enthousiasme en inventiviteit bij gemeenten en alle betrokkenen om met de aardgasvrij opgave aan de slag te gaan. En ik zie dat er al veel geleerd is van de eerste 27 proeftuinen’.

Leren door te doen

In het Programma aardgasvrije wijken (PAW) doen gemeenten kennis en ervaring op om bestaande wijken haalbaar en betaalbaar te verduurzamen. In oktober 2018 zijn de eerste 27 gemeenten gestart. Met de proeftuinen en het kennis- en leerprogramma draagt PAW bij aan de doelstelling uit het Klimaatakkoord om 1,5 miljoen woningen en andere gebouwen te verduurzamen in de periode tot en met 2030.

Het doel van het programma is om te leren op welke wijze het aardgasvrij maken van wijken kan worden ingericht en opgeschaald. Hiervoor is het noodzakelijk dat er daadwerkelijk aardgasvrije woningen en andere gebouwen via een wijkgerichte aanpak gerealiseerd worden.

Binnen het PAW worden naar verwachting circa 50.000 woningen en andere gebouwen verduurzaamd. Met deze tweede ronde komt het aantal proeftuinen in totaal op 46. Die omvatten in totaal circa 35.000 woningen en ander gebouwen.

Meer variatie en volume

Met de toevoeging van 19 nieuwe proeftuinen ontstaat naast meer volume ook meer variatie. Die schuilt onder meer in de beoogde warmtetechnieken, de wijze waarop bewoners meedoen en ook in het type wijken en woningen.

Daarnaast zijn proeftuinen geselecteerd vanwege de verbinding met andere opgaven, inclusief klimaatadaptatie en circulair bouwen. De toename van het aantal proeftuinen maakt het mogelijk om beter ‘rode draden’ in kaart te brengen. Waar kan het beste worden begonnen en welke aanpak werkt in welke situatie?

3e ronde proeftuinen 2021

In 2021 volgt een derde ronde proeftuinen. Die wordt onder meer gebaseerd op een evaluatie van deze tweede ronde. In deze derde ronde zal meer nadruk liggen op stapsgewijze oplossingen met een groot CO2-besparingspotentieel. Hiermee kan een goede aanvulling gerealiseerd worden op het huidige palet aan proeftuinen.

Over het Programma aardgasvrije wijken

In het interbestuurlijke Programma aardgasvrije wijken (PAW) werken het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, het ministerie van Economische Zaken en Klimaat, het Interprovinciaal Overleg, de Unie van Waterschappen en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten samen om gemeenten en betrokken partijen zo goed mogelijk te ondersteunen in de aardgasvrije opgave.

Documenten; 

Kaart waarop de 19 gemeenten staan die in 2020 proeftuin zijn voor aardgasvrije wijken.

Kaart | 26-10-2020

Proeftuinen aardgasvrije wijken 2e ronde

Publicatie | 26-10-2020

Zie ook;

• Aardgasvrije wijken

Klimaatbaas Frans Timmermans: Brussel houdt nieuwe kerncentrales niet tegen

AD 26.10.2020 De Europese Commissie (EC) houdt landen die nieuwe kerncentrales willen bouwen niet tegen. Dat zegt Frans Timmermans, de Nederlandse vicevoorzitter van de EC en tevens verantwoordelijk voor de Europese Green Deal. Toch hoopt hij dat landen niet te snel voor kernenergie kiezen.

Timmermans waarschuwt voor de hoge en langdurige kosten van de technologie. ,,Het betekent dat je er een lange, lange, lange tijd aan vast zult zitten.” De PvdA’er deed zijn uitspraken over kernenergie in een online gesprek met Fatih Birol, directeur van het Internationaal Energieagentschap (IEA), schrijft Euractiv.

Lees ook;

• Kerncentrales, geen windmolens en zonnepanelen: ‘Nederland Rommelland, dat wil ik niet’

De Green Deal van de Europese Commissie, die als doelstelling heeft om de uitstoot van broeikasgassen in 2050 tot nul te reduceren, staat volgens Timmermans ‘technologieneutraal’ ten opzichte van mogelijke oplossingen om het klimaatdoel te bereiken. ,,Het grote voordeel van nucleaire energie is natuurlijk dat het uitstootvrij is. Als je tot de conclusie komt dat dat de beste oplossing is, zal de Commissie je niet in de weg staan.”

 IEA

@IEA

https://twitter.com/i/broadcasts/1jMJgXLRqnqxL?ref_src=twsrc%5Etfw%7Ctwcamp%5Etweetembed%7Ctwterm%5E1320651128573407232%7Ctwgr%5Eshare_3%2Ccontainerclick_1&ref_url=https%3A%2F%2Fwww.ad.nl%2Fpolitiek%2Fklimaatbaas-frans-timmermans-brussel-houdt-nieuwe-kerncentrales-niet-tegenab0dbc8d%2F

WATCH NOW

We’re live with European Commission EVP @TimmermansEU & our Executive Director @IEABirol for an IEA Big Ideas talk on next steps for the #EUGreenDeal

IEA

IEA Speaker Series with Frans Timmermans, Executive Vice-President, European Commission

9:59 AM · Oct 26, 2020 9 See IEA’s other Tweets

Verschillende Europese landen, zoals Polen en Tsjechië hebben volgens Euractiv serieuze plannen voor nieuwe kerncentrales om de klimaatdoelen te kunnen halen. Zij stellen dat dat zonder kernenergie niet te doen is.

Ook Nederland

Ook in Nederland gaan stemmen op voor kernenergie. Zo pleitte Mark Harbers, Tweede Kamerlid van de VVD, vorige maand in een interview met deze site voor de bouw van drie tot tien kerncentrales in ons land. Onderzoeksinstituut TNO gaat uitzoeken of een kerncentrale in Brabant tot de mogelijkheden behoort.

In het gesprek met Timmermans stipte IEA-baas Birol aan dat wind- en zonne-energie in Europa aan een snelle opmars bezig zijn, maar deze energievormen zorgen nog altijd maar voor 15 procent van de totale opwekking van elektriciteit. Kernenergie neemt 27 procent voor zijn rekening.

Serieuze nadelen

Timmermans erkende dat kernenergie voordelen kan hebben op weg naar een toekomst zonder uitstoot van broeikasgassen, maar wees wel op ‘serieuze nadelen’, zoals de import van uranium en het radioactief afval waar je als land mee blijft zitten. ,,Het tweede nadeel dat ik moet noemen is dat het heel duur is”, zei de eurocommissaris. ,,Het is heel, heel duur.”

Bovendien wordt zonne- en windenergie snel goedkoper, stelt Timmermans, die landen op het hart drukte om beslissingen ‘compleet rationeel’ te nemen. ,,Reken het uit en trek dan je conclusie, dat is mijn enige pleidooi. Omdat je, als je voor kernenergie kiest, je bewust moet zijn van de enorme investeringen die nodig zijn. Dat betekent dat je er een lange, lange, lange tijd aan vast zult zitten.”

Brussel stemt met ruime meerderheid in met nieuw landbouwbeleid

NOS 23.10.2020 Het Europees Parlement heeft met een ruime meerderheid ingestemd met een totaalpakket voor nieuw gemeenschappelijk Europees landbouwbeleid. In deze grootste subsidiepot van de Europese Unie zit meer dan 350 miljard euro voor de komende zeven jaar.

Eerder deze week bereikten de EU-lidstaten al een akkoord over ‘een nieuw soort landbouw’: minder geld voor boeren, veranderende regels en het moet groener. Minister Schouten noemde dit “een hele goede stap”.

De Europese Commissie heeft in zijn Green Deal overkoepelende doelen voor heel Europa gesteld. Eurocommissaris Frans Timmermans wil minder CO2-uitstoot, meer biodiversiteit en meer bossen. Landbouw speelt hierin een cruciale rol als sector.

Linkse partijen vinden het huidige landbouwbeleid niet meer passend bij deze doelen, maar andere partijen zoals de christendemocraten zien strenge eisen voor boeren juist niet zitten.

Eco-regeling

Een van de belangrijkste uitkomsten van de stemming van vandaag is dat Europese boeren aangespoord worden om te vergroenen. Er komen zogenoemde ‘eco-regelingen’, vergroeningssubsidies waar boeren op kunnen intekenen. Van het budget voor de oude inkomenssteun wordt geld afgehaald, om de nieuwe regelingen te financieren: ongeveer 30 procent hiervan zal in de toekomst bestemd zijn voor de eco-regelingen.

De christendemocraten noemen de uitkomst “een heel goede middenweg”. Ze stellen dat er door het hernieuwde beleid meer gaat gebeuren aan milieu en de boeren tegelijkertijd toch overeind blijven.

Annie Schreijer-Pierik @AnnieSchreijer

Super, geweldig voor onze voedselzekerheid! Aangenomen. Hier kunnen boeren, platteland en natuur samen mee verder. Nu aan de slag! 🚜 👏🏼 🇪🇺

De Groenen en de Nederlandse sociaaldemocraten zijn niet tevreden en noemen de voorwaarden voor bijvoorbeeld de eco-regelingen “boterzacht”.

Europarlementariër Bas Eickhout (GroenLinks) maakt zich grote zorgen: “We zitten in een klimaat- en biodiversiteitscrisis. Toch willen het Europarlement en Europese ministers het desastreuze landbouwbeleid bij het oude laten. Op landbouwgebied staat de Green Deal op losse schroeven.”

Stapje in de goede richting

Voor Nederlandse boeren betekent het nieuwe gemeenschappelijke landbouwbeleid dat het totale budget voor landbouw omlaag gaat. Dit was al besloten door de regeringsleiders.

Nederlandse boeren zullen meer inleveren dan boeren in bijvoorbeeld Oost-Europa. Zij krijgen momenteel meer subsidie dan hun Oost-Europese collega’s. Dat verschil moet de komende jaren geleidelijk verdwijnen, wat betekent dat Nederlandse boeren bijna 10 procent minder subsidie per hectare grond krijgen. Veel boeren in Nederland vinden het niet terecht dat ze op hetzelfde moment vergroeningseisen krijgen opgelegd.

Léon Faassen, bestuurslid van landbouworganisatie LTO Nederland noemt het akkoord van het Europees Parlement in een reactie “ambitieus”. “We zien het als een stapje in de goede richting, waarbij boeren en tuinders terecht beloond worden voor de acties die zij ondernemen. Het is goed dat er nu een realistische deal ligt, waarbij de Green Deal met haar hoge doelstellingen niet bekostigd wordt met boerengeld.”

Tonnen aan subsidie

Ook stemt het Europees Parlement in met een maximum per boer voor landbouwsubsidies. Grote boeren, met name in het oosten van Europa, halen momenteel veel geld uit het landbouwfonds: sommigen kregen tonnen aan Europese steun.

Om hier een einde aan te maken komt er een plafond van 100.000 euro. Een uitzondering wordt gemaakt voor landen die 12 procent van het totaalbudget aan subsidies uitkeren aan kleine boeren: in dat geval mogen grote boeren in hetzelfde land bij uitzondering wel tot 500.000 euro aan subsidie ontvangen.

Nu het Europees Parlement heeft ingestemd en de ministers van Landbouw eerder al een akkoord bereikten, gaan deze partijen in onderhandeling om tot een definitief akkoord te komen.

Dat zal nog zeker een jaar duren en over de uitkomst daarvan moet dan opnieuw worden gestemd. Het nieuwe beleid zal daarom op zijn vroegst in 2023 worden ingevoerd.

BEKIJK OOK;

• Cruciale week voor Europees beleid landbouwsubsidies: moeten boeren vergroenen?

• EU-lidstaten sluiten akkoord over ‘een nieuw soort landbouw’

EU-lidstaten sluiten akkoord over ‘een nieuw soort landbouw’

NOS 21.10.2020 Het Europese landbouwbeleid gaat de komende jaren op de schop. Er komt minder geld voor de boeren, de regels veranderen en het moet groener worden. Minister Schouten zegt dat boeren die klaar zijn voor de toekomst worden beloond.

Na een hele nacht vergaderen (de ministers waren pas om vijf uur vanochtend klaar), werd in Luxemburg een akkoord bereikt over de landbouwbegroting voor de komende zeven jaar. Het gaat om in totaal ongeveer 350 miljard euro. Twintig procent van het geld wordt gebruikt om de inkomens van boeren te ondersteunen, maar die moeten in ruil daarvoor wel voldoen aan klimaat- en natuureisen.

“Het is een goede stap op weg naar een nieuw soort landbouw”, zei minister Schouten na afloop van de marathonvergadering. “Nederland wilde verder gaan, maar zoals wel vaker in Europa moet je een compromis sluiten. Ik zal niet onder stoelen of banken steken dat ik op meer ambitie had gehoopt.”

CDA-Europarlementariër Annie Schreijer-Pierik noemt het een redelijk compromis, maar er is ook kritiek, onder meer van GroenLinks en Forum voor Democratie.

Hectaretoeslag

De minister is tevreden dat er extra geld komt voor jonge boeren en ruimte om te vernieuwen. Ook de hectaretoeslag, geld dat boeren als een soort inkomensondersteuning krijgen, wordt simpeler. “Daar moeten we wel op blijven letten, want we hebben ook weer nieuwe regels afgesproken en we moeten voorkomen dat boeren worden bedolven onder nieuwe formulieren.”

Deze zomer werd de hectaretoeslag voor grootgrondbezitters door de EU-leiders geschrapt, waardoor landeigenaren met meer dan 100.000 hectare in bezit geen premie meer krijgen.

De landbouwministers hebben de grote lijnen afgesproken, de lidstaten moeten de plannen nu uitwerken. En dan rijst de vraag wanneer is een activiteit groen? Minister Schouten gaat daarom samen met provincies en gemeenten zogenoemde eco-regelingen opstellen.

Die kunnen gaan over weidevogelbeheer, bodembeheer, houtwallenverbetering voor biodiversiteit, kruidenrijk grasland voor meer biodiversiteit of investeringen in dierenwelzijn.

De Duitse minister Julia Klöckner, die de onderhandelingen voorzat, was na afloop opgelucht. Ze noemde het een mijlpaal en een stelselverandering. Schouten gebruikt liever de woorden: “modernisering en een stap op weg naar vergroening”.

Spaak in de wielen

Dat laatste wordt betwijfeld door Bas Eickhout van GroenLinks. “Dit akkoord is een spaak in de wielen van de hele Green Deal. De ambities die daarin staan, kunnen nu niet gehaald worden.” Hij noemt het een gemiste kans.

Ook Forum voor Democratie is, om een heel andere reden, ontevreden. Die partij wil dat boeren weer baas op de eigen boerderij zijn. “Wat ooit begon met het doel om een stabiele voedselvoorziening te garanderen, met gunstige prijzen voor consument en boer, is verworden tot een regelzuchtig systeem om een groene, ecologische agenda erdoor te drukken.”

Het Europees Parlement praat deze week over het nieuwe landbouwbeleid. De hele week stemmen de parlementariërs over verschillende wijzigingsvoorstellen. Daarna gaat een kleine delegatie van het parlement met de Duitse minister (die momenteel voorzitter is van de EU) onderhandelen om tot een definitief besluit over het nieuwe landbouwbeleid te komen.

Deal EU-landen over landbouwbeleid: hier draait het om

RTL 21.10.2020 De Europese ministers van Landbouw hadden tot vanochtend vijf uur nodig om tot een akkoord te komen over het toekomstige landbouwbeleid van de Europese Unie. Dat dit zo moeizaam ging is logisch: het gaat om honderden miljarden euro’s en alle Europese lidstaten praten erover mee.

En dat zijn 27 lidstaten met totaal verschillende belangen, en dus is er ruim twee jaar onderhandeld door de Europese Raad van landbouwministers. Zij hoefden overigens niet bij nul te beginnen, maar konden voortborduren op een voorstel van de Europese Commissie.

Deze gaf in 2018 het startschot voor het vernieuwen van het landbouwbeleid van de EU. Het huidige beleid stamt uit 2013. Het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB), een van de fundamenten van de Europese Unie, startte in 1963 en is sindsdien vijf keer grondig aangepast.

Landbouwbeleid op de schop

Want door de jaren heen veranderden het boerenbedrijf en de economie. In de eerste jaren van het beleid was het voornaamste doel nog om Europese boeren een hogere prijs te garanderen voor hun producten dan de prijs op de wereldmarkt, vertelt Petra Berkhout, landbouweconoom van de Wageningen University.

Die gegarandeerde prijs leidde ook tot overschotten, de beruchte boterbergen en wijnmeren. En daarom was ingrijpen noodzakelijk, legt Berkhout uit. Het beleid ging op de schop: het kunstmatig hoog houden van de prijs werd afgeschaft. De Europese subsidies worden sinds de jaren ’80 gebruikt om het inkomen van boeren aan te vullen.

Een koelruimte vol met overschotten aan roomboter in Beverwijk, in 1988. © ANP / Bert Verhoeff

Hoeveel subsidie boeren krijgen, is nu afhankelijk van het aantal hectares landbouwgrond dat ze hebben. Voorwaarde voor subsidie is verder dat boeren zich aan een uitgebreid pakket aan regels houden.

Lees ook:

Bio-boeren willen overheidssteun voor biologische landbouw

Commissie wil vergroening

Dat gaat de Europese Commissie inmiddels niet ver genoeg meer, omdat er geen extra stimulans is om de landbouw te verduurzamen en minder vervuilend te maken. Het idee is daarom om een deel van de subsidie afhankelijk te maken van extra dingen die boeren doen om te vergroenen.

Hoe groot dat deel wordt, daar lopen de meningen over uiteen. De Commissie stelde 20 procent voor, de Europese Raad is het daar mee eens. Maar in het Europees Parlement pleit men voor een hoger percentage, van 30 procent.

Inzet Nederland

Dat was ook wel de inzet van Nederland, vertelt Deniz Horzum, woordvoerder van de Nederlandse Permanente Vertegenwoordiging bij de EU in Brussel. “Maar in het huidige krachtenveld was dit het maximaal haalbare en alsnog een mooie uitkomst”, zegt hij.

Ook Berkhout heeft wel begrip voor deze nederlaag voor het Nederlandse belang. “Het is logischer om meer natuur en klimaat te doen, maar op een gegeven moment moet er een compromis bereikt worden.”

“Het is logischer om meer aan natuur te doen, maar op een gegeven moment moet er een compromis bereikt worden.”

Nederland is op landbouwgebied een stuk verder dan landen als Polen en Hongarije, legt Berkhout uit. “En Frankrijk, Italië en Spanje krijgen nog veel geld. Het is in die landen soms lastig boeren, op berghellingen bijvoorbeeld.”

Werk voor 22 miljoen Europeanen

Zonder de Europese steun zou in veel regio’s van die landen landbouw niet rendabel zijn, terwijl het vaak wel een van de weinige bronnen van werk is. Er zijn grofweg zo’n 10 miljoen boerenbedrijven in de EU, goed voor werk voor 22 miljoen mensen.

Nederland kan overigens best tevreden zijn met de uitkomst van de onderhandelingen van de ministers, benadrukt Berkhout. “Uiteindelijk is een gelijk speelveld, van een Europa met open grenzen, het belangrijkst voor ons. Omdat we meer produceren dan we nodig hebben”, aldus Berkhout. “Nederland heeft veel baat bij een goed functionerende interne markt.”

“Uiteindelijk is een gelijk speelveld, van een Europa met open grenzen het belangrijkst voor ons, omdat we meer produceren dan we nodig hebben.”

Minister Carola Schouten (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, ChristenUnie) is tevreden met het akkoord, dat ‘goed is voor de boer, en goed voor natuur, milieu en klimaat‘. Er zijn ook nog wel verbeterpunten, vertelt woordvoerder Bertine Moenaff-Fennema. “Onze zorg is of dit ook leidt tot minder regels. Dat blijft een punt van aandacht, dat we de komende tijd in de gaten moeten houden.”

Om hoeveel geld gaat het?

Vele tientallen miljarden. De landbouwsubsidies waren in de jaren ’80 goed voor ruim 70 procent van het hele EU-budget. Door de jaren heen is dit percentage wel gedaald, mede omdat het EU-budget flink is verhoogd. Vorig jaar ging er 50 miljard euro naar het landbouwprogramma van de EU, omgerekend 37,4 procent van de totale EU-begroting.

© RTL Z

Hoeveel daarvan is voor Nederland?

In 2019 ontvingen Nederlandse boeren 768,9 miljoen euro aan landbouwsubsidie, meldt Michel Maas, woordvoerder van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). Deze organisatie, die valt onder de ministeries van LNV en Economische Zaken, is verantwoordelijk voor het verdelen van de subsidie.

© RTL Z

In de afgelopen jaren daalde het subsidiebedrag dat in Nederland terechtkwam gestaag: in 2013 was het nog ruim 1 miljard euro. 

Is het nu geregeld?

Nee. Nog lang niet. Over dit compromis hebben de landen tweeëneenhalf jaar vergaderd. Het Europees Parlement stemt deze week over het voorstel van de Europese Commissie, en kan daarbij ook nog voorstellen voor wijzigingen indienen.

Het resultaat van de discussie in het Europees Parlement en het akkoord van de lidstaten gaan vervolgens het Brusselse onderhandelingscircuit in, trialoog genaamd. Hierin onderhandelen Commissie, Europese Raad en het Parlement over een compromis. En dat kan een tijdrovend proces zijn. “In 2013 duurde dat een half jaar”, herinnert Berkhout zich.

Lees ook:

Kabinet trekt miljard uit om stilvallen bouw door stikstof te voorkomen

Meer: Michaël Niewold Carola Schouten Europese Commissie Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Europees parlement Europese Unie Landbouw Rundveehouderij Veehouderij Subsidie

EU-leiders eens over opvoeren CO2-reductie

Telegraaf 15.10.2020 De 27 EU-leiders zijn het erover eens dat de komende tien jaar de afgesproken reductie van de CO2-uitstoot in 2030 van 40 procent ten opzichte van 1990 onvoldoende is om in 2050 klimaatneutraal te kunnen zijn. Maar ze zitten nog niet op één lijn om het voorstel van de Europese Commissie te omarmen om het percentage tot 55 procent op te trekken.

Premier Mark Rutte zei na afloop van de eerste dag van de EU-top in Brussel dat Nederland „verheugd” is over de inzet van de commissie op 55 procent. Nederland was medeondertekenaar van een gezamenlijke verklaring woensdag met tien andere landen waarin de andere lidstaten worden opgeroepen in te stemmen met minstens 55 procent. „Tot ons genoegen groeit het aantal landen aan onze zijde.”

De CO2-kwestie werd tijdens het diner besproken als voorschot op de geplande top in december waar overeenstemming over een nieuw percentage zou moeten worden bereikt. Een aantal kleinere landen en lidstaten waarvoor de energietransitie moeilijker haalbaar en kostbaar is, bijvoorbeeld omdat er nog op kolen wordt gestookt, is nog niet over de streep. „Sommige landen vinden die 55 procent te scherp”, aldus Rutte.

Een hoger percentage moet collectief door de EU-landen worden opgebracht, onderschrijven de 27 in hun conclusies, rekening houdend met nationale omstandigheden. Ze hebben de commissie daarom gevraagd de gevolgen van versnelde reductie van de broeikasgasemissies in alle lidstaten in kaart te brengen.

In het Haagse regeerakkoord staat nu 49 procent, „maar de coalitie heeft afgesproken dat als de EU naar 55 gaat, wij ook.” Anders bestaat de kans dat Nederland met „een kopgroep” in Europa gaat optrekken. Met het huidige beleid gaat Nederland het klimaatdoel van 49 procent echter niet halen, oordeelde het Planbureau voor de Leefomgeving eerder.

In december 2029 spraken de regeringen af de EU in uiterlijk 2050 klimaatneutraal te krijgen.

BEKIJK MEER VAN; milieupolitiek klimaatverandering milieuvervuiling Brussel Europese Unie

Wetsvoorstel van Schouten is laatste kans voor oplossing stikstofcrisis

Elsevier 14.10.2020 Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Carola Schouten (ChristenUnie) heeft haar nieuwe stikstofwet bekendgemaakt. Deze moet eindelijk een einde maken aan de stikstofcrisis, maar onzeker is of er genoeg steun voor is. Voor Schouten is het voor de verkiezingen van volgend jaar de laatste kans om het hoofdpijndossier succesvol af te sluiten. Voor boeren en bouwers staat er nogal wat op het spel.

1.Hoe ontstond de stikstofcrisis ook al weer?

Eind mei 2019 zette de Raad van State een streep door het Programma Aanpak Stikstof (PAS). Dit maakte het mogelijk vergunningen te verlenen voor bouwprojecten wanneer daar maatregelen tegenover staan om natuur te herstellen, of de uitstoot van stikstofoxiden en ammoniak te verlagen. Maar volgens de Raad van State zou het PAS niet voldoende garanderen dat de uitstoot echt daalt. Het vonnis leidde ertoe dat de vergunningverlening stokte. Dit veroorzaakte hoogoplopende protesten in onder meer de landbouw en de bouw.

Lees ook: Hoe voorkom je dat de boer uit Nederland verdwijnt?

Het kabinet kwam met kortetermijnmaatregelen om obstakels voor vergunningen weg te nemen. Dat was slechts deels effectief. Zo ontstond er ruimte door de maximumsnelheid op snelwegen overdag te verlagen tot 100 kilometer per uur. Maar een plan om het eiwitgehalte van veevoer tijdelijk te beperken, liep uit op een debacle.

De boerenprotesten laaiden opnieuw op en minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Carola Schouten (ChristenUnie) trok de maatregel in omdat deze niet effectief bleek. Ook werd een eerder aangekondigde uitkoopregeling voor varkenshouders uitgebreid. Het is onduidelijk hoeveel boeren daadwerkelijk zullen stoppen.

2.Wat staat er in Schoutens nieuwe stikstofwet?

Minister Schouten publiceerde op 13 oktober 2020 een wetsvoorstel ‘Stikstofreductie en natuurverbetering’ dat de komende jaren de weg moet wijzen uit de stikstofcrisis . Kern van de wet is een bindend doel: In 2030 moet de hoeveelheid stikstofverbindingen die neerdaalt in de helft van de Natura 2000-gebieden onder de volgens ecologen kritische grens liggen.

Natura 2000-gebieden zijn door Nederland zelf aangewezen en worden strikt beschermd door de Habitat- en Vogelrichtlijn van de Europese Unie. Om dit doel te halen, moet de stikstofuitstoot naar verwachting met zo’n 26 procent dalen.

Ook staat in de wet een uitgewerkt plan dat moet garanderen dat er werkelijk sprake is van stikstofvermindering. Een eerder – minder dwingend en gedetailleerd – wetsvoorstel werd heftig bekritiseerd, onder meer door de Raad van State. Gezien de wijzigingen heeft Schouten daar tot op zekere hoogte naar geluisterd.

Minder hard rijden, helpt dat? 9 vragen

Wat niet in de wet staat, zijn concrete maatregelen. Schouten publiceerde in april al een maatregelenpakket ter waarde van 5 miljard euro – uitgesmeerd over tien jaar. Dit geld wordt gebruikt voor investeringen in natuur, innovaties om de stikstofuitstoot te verlagen en het uitkopen van nog meer boeren.

Dit pakket wordt nog verder uitgewerkt, waarbij de ware impact voor boeren duidelijker zal worden. Gisteren bleek dat nog eens 1 miljard euro wordt uitgetrokken voor extra maatregelen. Deze moeten garanderen dat kleine bouwprojecten – die vaak een geringe en tijdelijke stikstofuitstoot opleveren – kunnen doorgaan zonder  vergunning.

Johan Vollenbroek

@j_vollenbroek

Wetsvoorstel stikstof naar de Tweede Kamer: kabinet vindt herstel van KLM belangrijker dan Nederlandse natuur en wil door met schrappen van natuurgebieden, natuur dus maar naar het museum? Een PAS 2.0, zie: https://mobilisation.nl/index.php?id=61 10:00 a.m. · 14 okt. 2020 284 221 mensen tweeten hierover

Ondanks de ingrijpende doelstelling en de geplande miljardenuitgaven is het de vraag of het kabinet met deze wet de stikstofcrisis heeft bezworen. Zo moet nog blijken of er voldoende politieke steun is. Ook is niet uitgesloten dat de komende jaren nog meer aanvullende maatregelen nodig zullen zijn.

De man achter het ‘stikstofvonnis’ dat Nederland platlegt

Maar het grootste doembeeld is dat ook onder het nieuwe stikstofbeleid vergunningen bij de rechter. zullen sneuvelen. Het kabinet doet er alles aan dit te voorkomen, maar milieuorganisaties ruiken bloed. Nu al pleiten zij voor een veel hoger wettelijk doel – minimaal 50 procent minder stikstofuitstoot in 2030.

Dat is het dubbele van het al ingrijpende doel van minister Schouten. Ook het Adviescollege Stikstofproblematiek onder leiding van Johan Remkes (VVD) pleitte voor dit veel hogere doel.

3.Hoe wordt op Schoutens voorstel gereageerd?

De bouw- en landbouwsector worden tijdens de stikstofcrisis hard getroffen. Beide zijn niet tevreden met de aanpak die Schouten nu voorstelt, al is de Land- en Tuinbouworganisatie Nederland (LTO) kritischer dan de bouwsector.

Volgens LTO ontbreken juridische oplossingen voor boeren die nu geen stikstofvergunning meer hebben en moeten stikstofrechten beter worden geregistreerd. Ook wil de belangenbehartiger dat er nadrukkelijker wordt ingezet op innovatieve oplossingen om de stikstofuitstoot te verminderen.

 Femke Marije

@FemkeMarijeW

Wat een onbetrouwbare overheid… Doelstellingen stikstof worden nu resultaatverplichting. Dat betekent dat boeren die nu al geïnvesteerd hebben in emissiearme vloeren, en geen andere opties hadden ivm RAV lijst, gewoon dikke vette pech te horen krijgen…

3:10 p.m. · 13 okt. 2020 vanuit Dongeradeel, Nederland 74 53 mensen tweeten hierover

Bouwend Nederland is positiever dan LTO. Kleine bouw- of sloopprojecten hoeven in dit wetsvoorstel geen natuurvergunning meer aan te vragen, omdat daarbij weinig stikstof vrijkomt. Kleine bouwprojecten kunnen zo sneller doorgang vinden. Toch hebben de bouwers ook kritiek: infrastructurele projecten zijn volgens de organisatie nog onvoldoende geholpen.

4.Is er genoeg politieke steun voor Schoutens wetsvoorstel?

De uitbraak van het coronavirus heeft de stikstofproblemen tijdelijk naar de achtergrond verdreven, maar voor de politiek is het een van de belangrijkste uitdagingen voor het kabinet.

Het wetsvoorstel van Schouten is haar laatste kans om nog tijdens deze kabinetsperiode de stikstofcrisis op te lossen – en haar ministerschap glans te geven. Als het plan sneuvelt in de Tweede of Eerste Kamer is er nauwelijks nog tijd om voor de Tweede Kamerverkiezingen van volgend jaar maart een alternatief te maken.

Lees ook: De ‘kalverfraude’ moet elke burger verontrusten

De Tweede Kamer wordt voor Schouten niet het grootste obstakel. Pas in de Eerste Kamer wachten serieuze problemen. Schouten heeft vier senatoren van buiten de coalitie nodig om een meerderheid voor het voorstel te behalen.

De spoedwet in 2019 kreeg steun van 50Plus, SGP, Groep Otten en OSF. Goed voor zes zetels, maar het is onzeker of Schouten opnieuw op dat rariteitenkabinet kan steunen.

Meer zekerheid biedt steun van GroenLinks (8 zetels in de senaat) of de PvdA (6 zetels), maar die zijn zeer kritisch over de plannen van Schouten. PvdA-Tweede Kamerlid William Moorlag noemde Schoutens wetsvoorstel ‘teleurstellend’ en ‘slap en halfslachtig’.

GroenLinks-Tweede Kamerlid Laura Bromet was ook kritisch over het wetsvoorstel: ‘te weinig en juridisch niet houdbaar’. Bromet opende wel de deur voor het kabinet, dat welkom is voor een gesprek. Een uitnodiging die Schouten hard nodig heeft.

Stikstofaanpak: sterkere natuur, perspectief voor de bouw

RO 13.10.2020 Het kabinet legt wettelijk vast dat de natuur herstelt en uitstoot en neerslag van stikstof dalen. Met een miljardenpakket voor natuurherstel en maatregelen om stikstofneerslag terug te dringen, zit in 2030 minimaal de helft van de natuur in beschermde Natura 2000-gebieden op een gezond stikstofniveau.

Deze structurele stikstofaanpak biedt ook ruimte voor economische activiteiten. Zo komt er een gedeeltelijke vrijstelling voor activiteiten van de bouwsector in de bouw- en sloopfase.

Dat staat in het wetsvoorstel Stikstofreductie en natuurverbetering, dat coördinerend minister Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) vandaag naar de Tweede Kamer heeft gestuurd samen met een aantal gerelateerde brieven.

Minister Schouten: “In een sterke natuur ligt een groot deel van de oplossing van het stikstofprobleem. Hoe robuuster de natuur, hoe meer die ook tegen een stootje kan en economische ontwikkelingen mogelijk worden. De Coronacrisis raakt vele sectoren nog altijd hard.

Ook die sectoren die last hebben van de stikstofproblematiek zoals de bouw, industrie, transport en landbouw. Daarom is het van groot belang de stikstofaanpak nu wettelijk vast te leggen en vervolgens daadwerkelijk te realiseren. Voor de natuur, voor de maatschappij.”

Structurele stikstofaanpak

Het kabinet legt met het wetsvoorstel vast dat de natuur sterker wordt en de stikstofdepositie omlaag gaat. Het credo is eerst stikstofruimte winnen, pas dan weer beperkt uitgeven.

Er komt tot 2030 bijna 3 miljard euro beschikbaar voor natuurherstel en -versterking en circa 2 miljard euro voor (bron)maatregelen om de stikstofuitstoot van landbouw, verkeer, bouw en industrie te verminderen. Elke sector levert een bijdrage.

Voor de landbouw betekent dit een omslag naar toekomstbestendige (kringloop)landbouw met zo min mogelijk emissies. Er komen middelen voor investeringen in duurzame stallen, minder eiwit in veevoer en betere mestaanwending.

Er komt een Omschakelfonds van 175 miljoen euro om boeren te helpen deze stappen te zetten. Voor boeren die vrijwillig willen stoppen komt ook geld beschikbaar. Ook voor de industrie, bouw, luchtvaart en binnenvaart zorgt het kabinet voor financiële ondersteuning.

Er is geld om bovenop de wettelijke verplichting te investeren in de best beschikbare technologie voor emissie- en stikstofreductie in de industrie. Ook investeert het kabinet in schonere bouwmachines, elektrisch taxiën van vliegtuigen en in katalysatoren en walstroomvoorzieningen.

Het kabinet verplicht zichzelf het hoofddoel – in 2030 zit de helft van de hectares natuur in stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden op een gezond stikstofniveau – linksom of rechtsom te halen.

Deze ambitie acht het kabinet, na zorgvuldige afweging en gesprekken met de sectoren, financieel en maatschappelijk haalbaar. In het wetsvoorstel zit een systeem van monitoring en bijsturing: het effect van de bronmaatregelen wordt jaarlijks getoetst en het herstel van de natuur elke twee jaar.

Als  nodig stuurt het kabinet bij. In de Tweede Kamerbrief geeft minister Schouten aan dat met het wetsvoorstel veel aanbevelingen van het adviescollege Stikstofproblematiek onder leiding van Johan Remkes zijn overgenomen

Bouw: gedeeltelijke vrijstelling

Het wetsvoorstel bevat een gedeeltelijke vrijstelling van de natuurvergunningsplicht voor de bouwsector. De vrijstelling geldt voor bouwactiviteiten in de bouw- en sloopfase, waarin emissies tijdelijk en beperkt zijn.

Deze vrijstelling maakt vergunningverlening voor de aanleg/bouw van onder andere woningen, utiliteit, energieprojecten en activiteiten in de grond-, weg- en waterbouw makkelijker. Om deze vrijstelling mogelijk te maken reserveert het kabinet in de periode 2021-2030 500 miljoen euro voor stikstofreductie in de bouw en 500 miljoen euro voor aanvullende maatregelen binnen of buiten de bouw.

Het Rijk maakt afspraken met de bouwsector over deze reductie en bijbehorende maatregelen, gericht op emissiearme werk- en voertuigen. De maatregelen worden onderdeel van de structurele aanpak stikstof. Het kabinet benadrukt dat de (stikstof)effecten van de bouwvrijstelling periodiek worden gemonitord, zodat tijdig kan worden bijgestuurd indien nodig.

Meet- en rekenmethodes verder verfijnen

Naast het wetsvoorstel heeft minister Schouten de Tweede Kamer een brief gestuurd met de kabinetsreactie op de rapporten van het Adviescollege Meten en Berekenen Stikstof onder leiding van Leen Hordijk.

Het kabinet onderschrijft de conclusie van het adviescollege dat de meet- en rekenmethodes voldoende zijn, wat belangrijk is om maatregelen voor stikstofreductie te onderbouwen. De overheid neemt de aanbeveling over om het aantal meetnetten uit te breiden.

Het adviescollege is kritisch op het gebruik van AERIUS Calculator als onderdeel van de vergunningverlening. Het Rijk werkt voortdurend aan het doorontwikkelen– donderdag 15 oktober volgt een nieuwe release met geactualiseerde gegevens.

Tegelijkertijd constateert het kabinet dat er momenteel nergens in de wereld een betere methode beschikbaar is voor het verstrekken van vergunningen. Met de instelling van een Kennisprogramma Stikstof doet het kabinet nader onderzoek naar andere aanbevelingen van Hordijk, zoals de mogelijkheid om satellietmetingen te gebruiken.

Ook volgt nog onderzoek naar het verruimen van de ondergrens, waarbij projecten met minder dan 0,005 mol depositie per ha/jr geen natuurvergunning nodig hebben, en het hanteren van een rekengrens voor projecten.

Realistische natuur

Het kabinet ambieert een vitale, robuuste en sterke natuur, waarin het de komende jaren dan ook fors investeert. Minister Schouten heeft een doorlichting van de Natura 2000-gebieden laten uitvoeren – onder meer om na te gaan of herstel van structureel zwakke gebieden mogelijk is.

De onderzoeken geven aan dat herstel in kwetsbare natuurgebieden kan. De vraag is alleen tegen welke prijs en of dat proportioneel is. Een snelle route is er niet. Het Rijk gaat dat gesprek – in samenwerking met de provincies – aan met de Europese Commissie.

Ondertussen is de inzet om zo effectief mogelijk de Natura 2000-doelen te halen. Bijvoorbeeld door te onderzoeken of bepaalde beschermde soorten niet beter op andere plekken kunnen floreren.

Het kabinet betrekt dit onderzoek bij de actualisatie van de nieuwe Natura 2000-beschermingsdoelen. Aanpassingen zijn  sowieso nodig als in de toekomst vanwege nieuwe inzichten over het tempo of de omvang van klimaatverandering bepaalde doelen niet haalbaar blijken.

Effectieve emissiearme stallen

Minister Schouten heeft de Commissie Deskundigen Meststoffenwet (CDM) naar aanleiding van een CBS-publicatie vorig jaar om advies gevraagd over de effectiviteit van emissiearme stallen om ammoniak te reduceren. CDM bevestigt dat emissiearme stallen niet in alle gevallen de beoogde emissiereductie opleveren.

Dat ligt soms aan de techniek zelf, soms aan verkeerd gebruik van de techniek. Minister Schouten onderstreept in een brief aan de Tweede Kamer de noodzaak om samen met de sector blijvend onderzoek te doen naar de emissiereductie van (emissiearme) stallen in de praktijk.

Binnen de structurele stikstofaanpak is daarom duidelijk gekozen om eerst te investeren in innovaties en onderzoek en bij bewezen effectiviteit van de technieken veehouders te ondersteunen bij het duurzamer en emissiearm maken van stallen.

PAS-melders

Het kabinet bevestigt nogmaals dat voor de zogenoemde PAS-melders, ondernemers die voor de stikstofuitspraak van de Raad van State in aanmerking kwamen voor een vrijstelling van de Natura 2000-vergunningplicht, aan een oplossing wordt gewerkt. Het kabinet wil samen met de landbouwsector onderzoeken hoe dit versneld kan.

Vergroot afbeelding

Uitgeschreven tekst ©Rijksoverheid

Documenten;

Kamerbrief over behandelverzoek wetsvoorstel stikstofreductie en natuurverbetering

Kamerstuk: Kamerbrief | 13-10-2020

Kamerbrief met kabinetsreactie op het eindadvies ‘Niet alles kan overal’ van het Adviescollege Stikstofproblematiek

Kamerstuk: Kamerbrief | 13-10-2020

Kabinetsreactie op het eindrapport ‘Meer meten, robuuster berekenen’ van het Adviescollege Meten en Berekenen Stikstof

Kamerstuk: Kamerbrief | 13-10-2020

Kamerbrief reactie op onderzoek Natura 2000

Kamerstuk: Kamerbrief | 13-10-2020

Aanbieding en reactie op CDM-advies ‘Stikstofverliezen uit mest in stallen en mestopslagen’

Kamerstuk: Kamerbrief | 13-10-2020

Zie ook;

• Aanpak stikstof

Schouten lanceert stikstofaanpak: ’Minimaal helft natuur gezond in 2030’

Telegraaf 13.10.2020 Na anderhalf jaar broeden heeft het kabinet een nieuwe stikstofaanpak voor de komende tien jaar. De miljardenoperatie moet zorgen voor natuurherstel én een oplossing met de juridische problemen rond bouwvergunningen.

Sinds een uitspraak van de Raad van State in het voorjaar van 2019 staat Nederland op slot. Om te voorkomen dat er dit jaar geen woningen en wegen meer kunnen worden gebouwd heeft het kabinet 13 maanden geleden een spoedaanpak geïntroduceerd. Tot nu toe is van die belofte weinig terecht gekomen. Alleen de automobilist leverde door langzaam te rijden op alle snelwegen.

Bouw uit slop

Voor de periode na dit jaar heeft ’stikstofminister’ Carola Schouten dinsdag een aanpak onthult. De CU-bewindsvrouw zegt in de wet vast dat over tien jaar minimaal de helft van de natuur in Europees beschermde Natura 2000-gebieden op een ’gezond’ stikstofniveau moet zitten. Tegelijkertijd is er een weg bedacht om de bouwsector uit het slop te trekken.

Door in de bouw- en sloopfase een kleine vrijstelling te creëren moet het weer makkelijker worden om de schop in de grond te steken. In ruil voor deze stikstofdrempel moet de sector flink vergroenen. Daarnaast moet de landbouw, bouw en industrie stikstof gaan verminderen de komende jaren. Het ’groene feestje’ kost in totaal meer dan zes miljard euro.

Al met al lijkt het voor de bouw nog een kwestie van geduld voor de situatie weer normaal is. De hele aanpak gaat tien jaar duren. Stikstofruimte voor vergunningen komt er pas nadat er elders minder stikstofuitstoot is. Schouten wil bijvoorbeeld (vrijwillig) boeren uitkopen.

Pas als de koeien weg zijn kan de ’stikstofwinst’ worden verzilverd. Die hele operatie komt grotendeels op het bordje van een volgend kabinet. De praktische kant van de hete stikstofaardappel wordt daarmee doorgeschoven.

BEKIJK MEER VAN; huisvesting en stedenbouw landbouw milieubehoud Carola Schouten Raad van State

Gemengde reacties op definitieve stikstofplannen die woningbouw moeten redden: ‘pappen en nathouden’

AD 13.10.2020 De wet met stikstofplannen die landbouwminister Carola Schouten vandaag naar de Tweede Kamer stuurt, roept gemengde reacties op. Volgens de natuurorganisaties kiest het kabinet voor ‘pappen en nathouden’, terwijl boerenorganisatie LTO echte oplossingen voor ondernemers mist.

Het kabinet trekt tussen 2021 en 2030 een miljard euro extra uit om de bouw uit het slop te trekken. Een half miljard van het geld gaat naar schonere vrachtwagens en machines, zodat de bouw en sloop minder stikstof uitstoten. De andere helft van het bedrag blijft nog even op de plank liggen. Dit kan voor de bouw of andere stikstofmaatregelen worden ingezet.

Deze kabinetsplannen zullen onvermijdelijk leiden tot nieuwe gerechtelijke procedures, zeggen natuur- en milieuorganisaties. ,,Die zal de staat dan weer verliezen”, stelt Johan Vollenbroek, de voorzitter van Mobilisation for the Environment (MOB).

Vollenbroeks organisatie vocht het stikstofbeleid al eerder met succes aan bij de rechter. De Raad van State oordeelde in mei vorig jaar dat het zogeheten Programma Aanpak Stikstof (PAS) in strijd was met Europese natuurwetgeving, zoals MOB had betoogd.

Minder vergaand

Het kabinet moet meer doen om de uitstoot van stikstofverbindingen die de natuur schaden terug te dringen. Johan Remkes, die in opdracht van het kabinet onderzoek deed naar de problematiek, adviseerde maatregelen te nemen om de uitstoot de komende tien jaar te halveren.

Dat doel zou wettelijk vastgelegd moeten worden. Schouten wil minder ver gaan en slechts vastleggen dat de stikstofneerslag in de helft van de beschermde natuurgebieden tot een gezond niveau moet zijn gedaald.

,,Absurd, want alleen die halvering kan unieke en kwetsbare natuur daadwerkelijk beschermen”, zegt Vollenbroek. Hij spreekt mede namens Greenpeace en Milieudefensie. Ook Natuurmonumenten ziet de plannen als ‘een papieren oplossing, ten koste van onze natuur’. ,,Daarmee sorteren we voor op een volgende stikstofcrisis”, aldus directeur Marc van den Tweel.

Hij noemt het verder onbegrijpelijk dat het kabinet in Brussel wil proberen de natuurbeschermingsregels af te zwakken. ,,Juist door de natuur te versterken ontstaat ontwikkelruimte voor woningbouw, economie, gezonde leefomgeving en natuur”, stelt Van den Tweel. ,,Als we daar nu wel de juiste keuzes in maken, geeft ons dat perspectief voor de lange termijn.”

Minister Carola Schouten (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) staat de pers te woord op het ministerie, voordat zij vandaag haar nieuwe aanpak van de stikstofcrisis presenteerde. © ANP

Boeren en bouwers

Landbouwsectororganisatie LTO Nederland mist in de kabinetsplannen om stikstof terug te brengen ‘oplossingen voor ondernemers die te goeder trouw hebben gehandeld maar nu zonder vergunning zitten’. Ook wil de brancheorganisatie een deugdelijk systeem om stikstofreductie te registreren en een nadruk op innovatie.

De wet is dus een stuk beter dan wat eerst voorlag. Er komt nu een einde aan het juridisch pappen en nathouden van de PAS, aldus Tjeerd de Groot, D66.

In de plannen van Schouten zaten vooral op het gebied van de bouw nieuwe elementen, zoals de forse subsidie voor het kopen en ombouwen van elektrische vrachtwagens en machines.

Stikstofreductie via de landbouw moet nog altijd via bijvoorbeeld het uitkopen van veehouders en het inzetten op kringlooplandbouw, plannen die Schouten al eerder had gepresenteerd. Een plan dat de uitstoot uit de mest van melkkoeien moest verminderen door het voer aan te passen, is van tafel.

‘Stuk beter’

Coalitiepartij D66 roept de minister op snel aan de slag te gaan met de plannen om de uitstoot van stikstof te verlagen en natuurgebieden te versterken. ,,De natuur kan niet langer wachten”, zegt Kamerlid Tjeerd de Groot, die eerder pleitte voor een halvering van de veestapel. ,,De wet is dus een stuk beter dan wat eerst voorlag.

Er komt nu een einde aan het juridisch pappen en nathouden van de PAS”, zegt De Groot over het stikstofbeleid dat de Raad van State in mei vorig jaar afschoot. Het Kamerlid wil met Schouten in debat over verdere mogelijkheden om de natuur beter te beschermen.

Het is belangrijk dat iedereen – van huizenbe­zit­ter tot boer, van autorijder tot luchtvaart­maat­schap­pij – meedoet en zijn verantwoor­de­lijk­heid neemt, aldus Carla Dik-Faber, ChristenUnie.

Volgens de ChristenUnie is de wet ‘opnieuw een stap in de goede richting. We kiezen voor goed rentmeesterschap en zorg voor de schepping’, zegt Kamerlid Carla Dik-Faber. ,,Met een structurele aanpak, monitoring en bijsturing én een resultaatsverplichting in de wet, wil dit kabinet ervoor zorgen dat de stand van natuurgebieden in ons land verbetert en de trend van biodiversiteitsverlies keert”, aldus de partijgenoot van Schouten.

Wel is het belangrijk dat iedereen, ‘van huizenbezitter tot boer, van autorijder tot luchtvaartmaatschappij’, meedoet en zijn verantwoordelijkheid neemt, zegt Dik-Faber.

‘Veel te mager’

Veel minder enthousiast is GroenLinks. De ambitie van het kabinet is volgens Kamerlid Laura Bromet ‘veel te mager’. De wet ‘gaat het stikstofprobleem niet oplossen. Dat is slecht voor de natuur, slecht voor de bouw en slecht voor het geloof in de politiek om problemen op te lossen’.

Bromet wijst op het wetsvoorstel dat GroenLinks zelf heeft gemaakt en ‘dat wel werkt’ om de stikstofproblemen op te lossen. De partij wil hierover graag in gesprek met het kabinet.

Een uitspraak van de Raad van State vorig jaar zorgt ervoor dat milieuvergunningen voor bijvoorbeeld de bouw niet verleend kunnen worden, omdat de stikstofuitstoot te hoog is en de stikstofneerslag gevoelige natuurgebieden beschadigt.

Het Nederlandse beleid was in strijd met Europese regels hierover. Daarom trok Schouten eerder al 5 miljard euro uit: 2 miljard om de stikstofuitstoot door de landbouw, industrie en bijvoorbeeld scheepvaart te verlagen en 3 miljard om de speciale natuurgebieden te versterken.

Prangend dossier

Bovenop het aangekondigde bedrag komt dus geld voor een schonere bouw. Dat is voor het kabinet belangrijk, omdat het gebrek aan woningen een van de meest prangende politieke dossiers is.

De uitstoot van woningbouw is bovendien slechts tijdelijk. Voor groene energieprojecten geldt zelfs dat de aanleg ervan dan wel vervuilend is, maar het project zelf juist bijdraagt aan bijvoorbeeld de energietransitie, als het er eenmaal staat.

,,In een sterke natuur ligt een groot deel van de oplossing van het stikstofprobleem. Hoe robuuster de natuur, hoe meer die ook tegen een stootje kan en economische ontwikkelingen mogelijk worden”, zegt de bewindsvrouw.

Over haar plannen is lange tijd gediscussieerd binnen de coalitie. Eerdere versies werden al gewijzigd. Een voorstel om krachtvoer aan te passen zodat melkkoeien minder stikstof uitstoten, ging al van tafel na fel protest van boeren.

Schouten: Minder stikstofuitstoot wordt harde belofte, vrijstelling voor bouw

NU 13.10.2020 De vrijblijvendheid om in de buurt van beschermde natuurgebieden minder stikstof uit te stoten verdwijnt. Het kabinet gaat het doel om minstens de helft van de Natura 2000-gebieden in 2030 op orde te hebben wettelijk vastleggen. De bouwsector krijgt een tijdelijke vrijstelling voor bouwvergunningen, zodat er aan nieuwe woningen gewerkt kan worden.

Dat staat in de stikstofplannen die minister Carola Schouten (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) dinsdag naar de Tweede Kamer heeft gestuurd.

Het wettelijk borgen van de afspraken was een van de nadrukkelijke adviezen van Johan Remkes, die op verzoek van de Kamer vier rapporten over de stikstofproblemen schreef.

“Het kabinet verplicht zichzelf het hoofddoel – in 2030 zit de helft van de hectares natuur in stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden op een gezond stikstofniveau – linksom of rechtsom te halen”, staat in de kabinetsstukken. Gaandeweg wordt bekeken of er bijgestuurd moet worden.

Remkes ging in zijn eindadvies een stap verder: volgens hem moet de stikstofuitstoot in 2030 zijn gehalveerd. Het kabinetsdoel om over tien jaar de helft van de Natura 2000-gebieden op een gezond stikstofniveau te krijgen, komt neer op een stikstofreductie van ongeveer een kwart.

In mei 2019 verbood de Raad van State het stikstofbeleid van het kabinet. Het was te vrijblijvend en de natuur was er niet mee geholpen. Er mochten vervolgens geen bouwvergunningen meer worden verleend. Sindsdien zoekt het kabinet, met Schouten voorop, naarstig naar een nieuw, robuust stikstofbeleid waarmee de natuur en de economie geholpen zijn.

Zie ook: Remkes over het stikstofbeleid: ‘Weg met de vrijblijvendheid’

Twijfel of alle natuurgebieden gered moeten worden

Tegelijkertijd twijfelt Schouten of alle 161 Natura 2000-gebieden gered kunnen worden. Uit onderzoek blijkt dat kwetsbare gebieden zich kunnen herstellen. “De vraag is alleen tegen welke prijs en of dat proportioneel is. Een snelle route is er niet”, schrijft Schouten.

Gesprekken hierover met de betrokken provincies en de Europese Commissie volgen nog. Natura 2000 is namelijk een Europees netwerk van natuurgebieden dat de biodiversiteit moet beschermen.

De bouwsector krijgt een uitzonderingspositie. Voor bouw- en sloopwerk hoeft tijdelijk geen natuurvergunning aangevraagd te worden.

Dat moet vooral de woningbouw lucht geven. Vrijwel alle politieke partijen zijn ervan doordrongen dat er meer huizen moeten worden gebouwd. “Het weer op gang brengen en blijven houden van de bouw is cruciaal voor de economie en het economisch herstel na de coronacrisis”, schrijft Schouten.

Kabinet trekt 5 miljard euro uit voor stikstofplannen

Dit voorjaar werd al bekend dat het kabinet tot 2030 in totaal 5 miljard euro uittrekt voor natuurbescherming (3 miljard) en de verlaging van de stikstofuitstoot (2 miljard), de zogenoemde bronmaatregelen voor landbouw, verkeer, bouw en industrie.

Het kabinet zet in op kringlooplandbouw, waarbij de uitstoot van schadelijke stoffen zoveel mogelijk wordt beperkt. De hoop is ook gevestigd op innovaties die bijvoorbeeld stallen schoner moet maken. Op dat vlak valt nog een hoop te winnen.

Vorig jaar bleek uit onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) dat ‘milieuvriendelijke’ koeienstallen meer stikstof uitstoten dan aanvankelijk werd gedacht. Dat ligt soms aan de techniek zelf en soms aan verkeerd gebruik van de techniek, schrijft Schouten nu.

Naar aanleiding van deze tegenvaller werd besloten alleen te investeren in bewezen effectieve technieken. Een oplossing is er nog niet. Er wordt “blijvend onderzoek” naar milieuvriendelijke stallen gedaan, aldus de minister.

Nieuw onderzoek naar omstreden veevoermaatregel

Het verduurzamen van de stallen en kringlooplandbouw worden geschaard onder de maatregelen die de stikstofuitstoot structureel omlaag moeten brengen. Dat geldt ook voor het omstreden voorstel om veevoer minder eiwitrijk te maken. De vermindering van eiwit moet leiden tot minder ammoniak in de mest van de dieren.

Een eerder voorstel op dit vlak leidde tot wederom veel boerenprotesten. Afgelopen zomer werd een streep door het plan gehaald, omdat het te weinig stikstofreductie oplevert.

Schouten onderzoekt nu met de landbouwsector of er een andere oplossing is. “Doel hiervan is om samen te verkennen welke afspraken gemaakt kunnen worden om via verlaging van het ruweiwitgehalte in veevoer te komen tot vermindering van de ammoniakemissie”, schrijft de minister.

Uitkoop van boeren blijft vrijwillig

Een ander heikel punt en tevens een structurele maatregel is de uitkoop van boeren. Hoewel Schouten steeds heeft benadrukt dat vrijwilligheid het uitgangspunt is, werkt ook dit voorstel de boeren op de zenuwen. De regeling wordt nu zo opgetuigd dat alleen de grootste vervuilers in de buurt van Natura 2000-gebieden worden uitgekocht.

Schouten merkt nog wel op dat verplichte opkoop uitsluitend kan via onteigening. “Een proces dat in de regel aanzienlijk langer duurt dan de uitvoering van een vrijwillige regeling”, aldus de bewindsvrouw.

Lees meer over: Politiek  Stikstofuitspraak

Schouten presenteert stikstofwet: ‘meer reductie lastig haalbaar’

NOS 13.10.2020 De stikstofuitstoot moet in 2030 26 procent lager liggen dan nu. Dat staat in het wetsvoorstel Stikstofreductie en natuurverbetering, dat minister Schouten vandaag bij de Tweede Kamer indient. Met die wet wil ze regelen dat er minder stikstof in de natuur komt en er tegelijkertijd voor zorgen dat bouwprojecten door kunnen gaan.

Eerder kwam er veel kritiek op het cijfer van 26 procent reductie in 2030. Het Adviescollege Stikstofproblematiek, de commissie-Remkes, zei in juni dat het 50 procent zou moeten zijn om voldoende effect te hebben. GroenLinks herhaalde die kritiek vorige week.

Een woordvoerder van Schouten zegt echter dat 50 procent financieel en maatschappelijk lastig haalbaar is. Daarmee doelt hij onder meer op de felle protesten die boeren tegen de stikstofmaatregelen hebben gevoerd.

Elektrisch machinepark

In een begeleidende brief bij haar wet schrijft Schouten dat het kabinet 1 miljard euro extra uittrekt om de bouw uit het slop te trekken. De helft van dat bedrag kan worden gebruikt voor een schoner, elektrisch machinepark. De andere helft blijft nog even op de plank liggen.

Kleine bouw -en sloopprojecten, die weinig stikstof uitstoten, hoeven geen natuurvergunning aan te vragen voor ze kunnen beginnen, schrijft Schouten. Het idee is dat bijvoorbeeld kleinere woningbouwprojecten hierdoor sneller kunnen doorgaan.

Schouten benadrukt dat er afspraken met de bouwsector worden gemaakt om de stikstofuitstoot terug te dringen, en dat er steeds in de gaten wordt gehouden of er voldoende bereikt wordt. Als dat niet zo is, kan tijdig worden bijgestuurd, schrijft zij aan de Tweede Kamer.

BEKIJK OOK;

• GroenLinks komt met stikstofplan om uitstoot sneller af te bouwen

• Commissie kraakt nieuwe stikstofaanpak kabinet

• Kabinet hakt knoop door: 5 miljard voor stikstofaanpak

Timmermans wil geen scherpere klimaatdoelen: ‘We gaan al heel ver’

NOS 12.10.2020 Het verder aanscherpen van de klimaatdoelstellingen is onverstandig. Het terugdringen van de uitstoot met 60 procent in 2030 is niet haalbaar, zegt Eurocommissaris Frans Timmermans in een interview met de NOS.

Hij reageert daarmee op de discussie in het Europees Parlement. Dat besloot recent om de doelstellingen aan te scherpen en te streven naar 60 procent minder uitstoot de komende tien jaar. “Ik vind het echt heel goed dat het Europees Parlement zo ambitieus is. Maar we hebben bij de Europese Commissie ons huiswerk gedaan: meer dan 55 procent in 2030, zoals ik voorstel, wordt heel erg zwaar.”

Volgens Timmermans kunnen de burgers en het bedrijfsleven niet meer opbrengen. De grens is wat de Eurocommissaris betreft wel bereikt. Hij denkt ook niet dat het nodig is. “We hebben een heel uitvoerige analyse gedaan en onze conclusie is dat die 55 procent genoeg is om de doelstelling te halen.”

Klimaatneutraal in 2050

De Europese Unie wil immers in het jaar 2050 klimaatneutraal zijn om zo de opwarming van de aarde enigszins binnen de perken te houden. Om dat te halen moeten er de komende jaren forse stappen worden gezet, zegt Timmermans. “We gaan al heel ver. We zijn al het continent dat het verste gaat.”

Hij vreest dat de gevolgen van nog meer ambitie te groot zullen zijn. “De lasten voor het bedrijfsleven en de burgers worden groter door die paar procent extra. Meer geld, meer investeringen. Bovendien moet je dan eerder ingrijpen in bijvoorbeeld het wegtransport.”

Hij waarschuwt dat andere landen buiten de EU eveneens hun verantwoordelijkheid moeten nemen, omdat de economieën uiteindelijk met elkaar vervlochten zijn. “Europa mag best vooroplopen, maar je moet zorgen dat de rest wel meedoet.”

Renovatie panden

Deze week komt Timmermans met plannen om renovatie van huizen te stimuleren. “Door betere isolatie kun je enorm veel energie-uitstoot besparen en ook dat is gunstig voor het klimaat.” De Eurocommissaris denkt niet alleen aan het renoveren van oude huizen, ook kantoorgebouwen, scholen, ziekenhuizen kunnen een opknapbeurt gebruiken. Meer zonnepanelen, dubbel glas en slimme technologie zodat er niet te veel gestookt wordt.

“Bovendien is het, helemaal in deze tijden, een enorme stimulans voor de werkgelegenheid. De renovatiegolf zorgt dat extra mensen, vooral in het midden- en kleinbedrijf, aan de slag kunnen. Dat is werk dat lokaal gebeurt, dat kun je niet uit Europa weghalen.”

Wiebes vindt kritiek op kernenergiestudie geen probleem

NOS 25.09.2020 Minister Wiebes vindt het “prima” dat wetenschappers kritiek hebben op de studie naar kernenergie die hij woensdag naar de Tweede Kamer stuurde. Dat onderzoek concludeerde dat kernenergie toch niet duurder is dan energie uit wind en zon.

Die conclusie staat haaks op een eerder onderzoek dat Wiebes had gelast. Uit die studie, van april dit jaar, bleek dat kernenergie duurder is, behalve als atoomstroom altijd voorrang krijgt op het elektriciteitsnet en de overheid een groot deel van de financiële risico’s op zich neemt.

De tegengestelde conclusies vindt Wiebes geen probleem. “Altijd als je wetenschappers aan het werk zet, zullen ze elkaar bevragen. Dat vind ik wel prima”, zegt Wiebes tegen het ANP. “Er komt uit wat er uitkomt en dat is ook weer heerlijk voer voor lekker nadenken voor andere wetenschappers. Zo gaan we voort.”

‘Omissies en rekenfouten’

De studie uit het voorjaar werd uitgevoerd door de bureaus Berenschot en Kalavasta. John Kerkhoven, een van de auteurs ervan, is uiterst kritisch (.pdf) op het nieuwe rapport. “Het zit vol omissies en grote rekenfouten”, zei hij in het NOS Radio 1 Journaal.

Volgens Kerkhoven rekenen de onderzoekers met te hoge kosten voor zonne- en windenergie en te lage kosten voor kernenergie. “We weten allemaal dat de kosten van hernieuwbare energie zijn gedaald.

De onderzoekers rekenen voor de kosten voor zonne- en windenergie in 2040 met prijzen die hoger liggen dan de prijs vandaag de dag. Dus de onderzoekers gaan ervan uit dat de prijs van zonnepanelen en windmolens omhoog gaan in plaats van omlaag.”

Bij kernenergie gebeurt het omgekeerde, volgens Kerkhoven door een verkeerde aanname. “Ze gaan ervan uit dat een kerncentrale altijd aanstaat. Maar we weten dat zonne- en windenergie op het elektriciteitsnet voorgaan op andere vormen.”

Dus hoe meer hernieuwbare energie wordt aangeboden, hoe minder ruimte er is voor kernenergie. “Wij hebben uitgerekend dat in 2040 de kerncentrales nog maar de helft van de tijd kunnen draaien. Dat betekent eigenlijk dat je kernstroom krijgt die twee keer zo duur is.”

Hij noemt het ook “een beetje gek”, dat zijn rapport op verzoek van het ministerie wel is nagekeken (peer-reviewed) door onder meer het Planbureau voor de Leefomgeving en dat dit voor het nieuwste onderzoek niet is gebeurd.

 Tom van der Lee @TomvanderLee

Vanochtend om 07.05 uur gaf John Kerkhoven (Kalavasta) zeer heldere kritiek op ‘t ondeugdelijke ENCO-rapport, dat stelt dat kernenergie in prijs kan concurreren; ‘t zit vol omissies & rekenfouten. Ik wil dat Wiebes ‘t PBL ‘n peer review laat uitvoeren! https://t.co/BkLiMYhQCn

Kamerleden Sienot (D66) en Van der Lee (GroenLinks) reageerden afgelopen week al argwanend op de conclusies van ENCO. “Het onderzoek rammelt”, zegt Sienot. Hij heeft Kamervragen gesteld.

CDA-Kamerlid Mulder, die afgelopen week zei dat het rapport aantoont dat kernenergie een reële optie is, zegt nu dat er goed moet worden gekeken naar de verschillende conclusies. “Dat lijkt me wel nodig, je moet een eerlijke vergelijking maken. We moeten dit in de Kamer bespreken.”

BEKIJK OOK;

• Wiebes: kernenergie betaalbare optie naast zonne- en windenergie

• Kernenergie kan helpen bij aanpak klimaat, maar dat gaat wel wat kosten
• Meerderheid Tweede Kamer voor kernenergie, maar of het ervan komt?

Kerncentrales op de Maasvlakte, is dat nu wel zo handig?

AD 24.09.2020 De Maasvlakte is een van de beoogde locaties voor kerncentrales. De regering onderzoekt de mogelijkheden in het uitgestrekte havengebied. Tot ergernis van het Havenbedrijf Rotterdam en omwonenden. ,,Er zijn betere oplossingen.’’

De Maasvlakte is een van de weinige gebieden in Nederland waar de dichtstbijzijnde mensen pas vijf kilometer verderop wonen. Áls je dan toch ergens een kerncentrale bouwt, dan daar. Volgens VVD-parlementariër Mark Harbers zijn er drie tot tien reactoren in Nederland nodig om de klimaatdoelen te halen.

Hij heeft zijn plan om de bouw te bestuderen door de Tweede Kamer geloodst. Behalve de Maasvlakte mikt hij op de Eemshaven in Groningen en het Zeeuws Borsele. Die drie plekken zijn al eens vastgelegd op de plankaarten.

De uitgestrekte Maasvlakte is ver weg van de bewoonde wereld, maar niet leeg. Wat er wél staat is behoorlijk explosief: een bioraffinaderij, chemiefabrieken, een grote gasterminal en de grootste olie-opslagtanks van de Rotterdamse haven. Om nog te zwijgen van de ‘s werelds grootste schepen die er liggen, want ook die hebben chemische en brandbare lading aan boord.

Tweede kamerlid Mark Harbers op Maasvlakte waar volgens hem kerncentrales moeten komen. © Arie Kievit

De Maasvlakte is een van de weinige gebieden in Nederland waar de dichtstbijzijnde mensen pas vijf kilometer verderop wonen. Áls je dan toch ergens een kerncentrale bouwt, dan daar.

Volgens VVD-parlementariër Mark Harbers zijn er drie tot tien reactoren in Nederland nodig om de klimaatdoelen te halen. Hij heeft zijn plan om de bouw te bestuderen door de Tweede Kamer geloodst. Behalve de Maasvlakte mikt hij op de Eemshaven in Groningen en het Zeeuws Borsele. Die drie plekken zijn al eens vastgelegd op de plankaarten.

De uitgestrekte Maasvlakte is ver weg van de bewoonde wereld, maar niet leeg. Wat er wél staat is behoorlijk explosief: een bioraffinaderij, chemiefabrieken, een grote gasterminal en de grootste olie-opslagtanks van de Rotterdamse haven. Om nog te zwijgen van de ‘s werelds grootste schepen die er liggen, want ook die hebben chemische en brandbare lading aan boord.

Lees ook;

• ‘Onderzoek kansen voor mini-kerncentrales op Tweede Maasvlakte’

Lees meer

• Kerncentrales, geen windmolens en zonnepanelen: ‘Nederland Rommelland, dat wil ik niet’

Lees meer

Kernener­gie is veilig, aldus Henk Compter, Verontruste Burgers van Voorne.

,,Kernenergie is veilig’’, reageert Henk Compter gedecideerd. Hij is voorzitter van de Verontruste Burgers van Voorne, een vereniging van kritische bewoners rond het havengebied.

Tegenover de plannen voor de schone kerncentrales staan zij niet afwijzend. In ieder geval niet als het gaat om vervuiling, gevaar (‘De rampen bij Tsjernobyl en Fukushima waren menselijke fouten die in Nederland niet zullen voorkomen’) en overlast, zegt Compter. Hij ziet wel een ander nadeel: de kosten.

Grillig

Volgens Compter is een kerncentrale, in combinatie met stroom van windmolens en zonnepanelen, niet de beste oplossing. Hij heeft recht van spreken, want hij werkte na zijn studie energievoorziening aan de TU Delft bij een reeks elektriciteitsbedrijven en verzorgt nog wel eens een lezing over het onderwerp.

Een van z’n hobby’s is het doorrekenen van de regionale energievoorziening. ,,De levering van stroom uit zon en wind is grillig. Het is technisch mogelijk daar kerncentrales op af te stemmen, maar die komen alleen uit de kosten als zij veel uren vol aan draaien.’’

Het Havenbedrijf Rotterdam waagt zich bij monde van woordvoerder Leon Willems niet aan een discussie over veiligheid en spreekt ook geen voorkeur uit voor de verschillende soorten energieopwekking. ,,Wij staan daar neutraal tegenover.’’ De havenbeheerder plaatst een kanttekening: ,,Er is op de Maasvlakte simpelweg geen ruimte beschikbaar voor de bouw van een nieuwe kerncentrale.’’

‘Mag wettelijk niet’

Dat het terrein daar ooit wel voor is aangewezen, verandert daar volgens de havenautoriteit niets aan. En op Maasvlakte 2, het nieuwste stuk dat nog voor een deel braak ligt? Dat is van ná dat besluit: ,,Daar mag het wettelijk niet.”

Harbers presen­teert een oplossing, zonder dat hij goed naar het probleem heeft gekeken, aldus Henk Compter.

Energie-expert Compter vindt dat Harbers kernenergie als dé oplossing presenteert ‘zonder dat hij goed naar het probleem heeft gekeken’. Dat zouden hij en minister Wiebes eens moeten doen, zegt hij. Volgens hem ontbeert Nederland een langetermijnvisie op energievoorziening. ,,Het plan van Harbers is daar een gevolg van.’’

Beter is het, zegt hij, om alle mogelijke energiebronnen op een rij te zetten en dan onderzoeken wat het beste samengaat met wind en zon.’’ Het rijtje van kolen, olie, aardgas, waterstof en kernenergie afgaand, ziet Compter het meeste heil in gascentrales. Minder duur, redelijk efficiënt en lage vervuiling, zegt hij. In het Rotterdamse havengebied staan al elf gascentrales.

Rapport: ‘Kernenergie niet duurder dan zon en wind’

Elsevier 23.09.2020 Kernenergie is betaalbaar en een geschikte energiebron voor de toekomstige stroomvoorziening, concludeert een nieuw rapport. Gelijktijdig pleit de VVD ervoor drie tot tien nieuwe kerncentrales te bouwen. Kernenergie heeft het tij mee, maar komen er nu ook echt concrete bouwplannen?

Kernenergie is CO₂-neutraal, betaalbaar en kan variabele energiebronnen als wind- en zonne-energie aanvullen door de stroomvoorziening te stabiliseren. Het kan daarom een nuttige rol spelen in de toekomstige energievoorziening van Nederland.

Dat concludeert het Oostenrijkse consultancybureau ENCO in een rapport dat minister van Economische Zaken en Klimaat Eric Wiebes (VVD) op 22 september naar de Tweede Kamer stuurde.

Kernenergie kan goed concurreren op kosten

Tot het rapport werd opdracht gegeven nadat een Kamermeerderheid in juli 2019 een motie van Dilan Yesilgöz (VVD) en Agnes Mulder (CDA) steunde. Coalitiepartijen D66 en ChristenUnie stemden tegen. De consultants voerden geen nieuw onderzoek uit, maar bundelden de huidige kennis over kernenergie.

Laf D66 is tegen onderzoek naar noodzaak en kosten kernenergie

ENCO merkt op dat kernenergie niet duurder is dan andere CO₂-neutrale energiebronnen. Per opgewekte kilowattuur lijkt de energiebron duurder dan wind- en zonne-energie. Maar zulke vergelijkingen nemen veelal niet alle kosten van wind en zon mee en schetsen een te rooskleurig beeld.

Zo leidt het gebruik van zonnepanelen en windturbines ertoe dat elders in het energiesysteem meer kosten moeten worden gemaakt. Deze leveren bijvoorbeeld stroom in pieken en dalen – meer als de zon schijnt en het waait, minder als het bewolkt is en windstil. Om deze verschillen op te vangen worden kosten gemaakt. Door stroomnetten te verbinden, energieopslag te realiseren en gascentrales als achtervang te houden. Dit zijn zogenoemde systeemkosten.

Nadelen van wind en zon groeien met het marktaandeel

Zeker naarmate het aandeel wind en zon oploopt – Nederland mikt in 2030 op een aandeel van circa 70 procent in de stroomvoorziening – lopen deze extra kosten voor een stabiel energiesysteem op. Kernenergie kan het net juist stabiliseren omdat het voorspelbaar en schakelbaar stroom levert. Wanneer je die voor- en nadelen eerlijk meerekent, concludeert ENCO, is kernenergie juist goedkoper.

De consultants zien kernenergie en hernieuwbare energie overigens niet per se als concurrenten. Gunstige combinaties zijn mogelijk. Ze prikken terloops nog wat mythes door; zo is kernenergie bij een vergelijking van schade per opgewekte kilowattuur juist heel veilig.

Potentie in kleine modulaire reactoren

Het financieren van nieuwe centrales blijft wel een uitdaging. Er is veel kapitaal nodig, en in het recente verleden zijn er veel kostenoverschrijdingen geweest. ENCO ziet de oplossing vooral in het steeds efficiënter bouwen van gestandaardiseerde ontwerpen. Ook zijn de kapitaalkosten te drukken door overheden geld te laten lenen tegen rentes die voor bedrijven niet beschikbaar zijn. In het Verenigd Koninkrijk wordt over die aanpak gedacht.

Alles wat u wilt weten over kernenergie in 64 vragen

Verder noemt het rapport kleine modulaire reactoren als een veelbelovende optie. Deze kunnen in serie worden geproduceerd in een fabriek om ze dan naar een locatie te brengen. Dit drukt de kosten en vermindert het risico van kostenoverschrijding. Alleen zijn dit type reactoren, en veel andere innovaties als Thoriumcentrales, nog niet commercieel verkrijgbaar.

‘Bouw drie tot tien nieuwe kerncentrales’

Het is tijd om drie tot tien kerncentrales te gaan bouwen in Nederland, zei VVD-Kamerlid Mark Harbers (VVD) vanmorgen in een interview met het Algemeen Dagblad dat samenviel met de publicatie van het ENCO-rapport. Harbers wil zo  klimaatdoelen halen, voorkomen dat Nederland verrommelt en de afhankelijkheid van energie-import uit bijvoorbeeld Rusland en het Midden-Oosten verminderen.

Tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen na Prinsjesdag pleitten CDA en VVD, gesteund door SGP en PVV, al voor een marktconsultatie onder energiebedrijven. Onder welke voorwaarden willen zij kernreactoren bouwen? En hoe kan de overheid daarbij helpen? Ook die motie kreeg een meerderheid.

Positief nieuws, maar nog lang geen concrete bouwplannen

Het toont dat kernenergie het tij mee heeft. Sinds twee jaar is in opiniepeilingen een kleine meerderheid van de Nederlanders voor het gebruik van deze energiebron. Ook in de Tweede Kamer kunnen moties voor nader onderzoek telkens rekenen op een – rechtse – meerderheid.

Toch lijken concrete plannen nog ver weg. In de Kamerbrief bij het rapport uit energieminister Wiebes (VVD) – zelfverklaard lid van de fanclub van kernenergie –  zich maar zeer zuinigjes positief over de mogelijkheden. ‘Deze studie bevestigt dat […] kernenergie één van de kosteneffectieve opties is’.  En ‘een positieve businesscase [kan] tot de mogelijkheden […] behoren’.

Overheid stuurde bedrijven een andere richting op

Ook bedrijven reageren nog niet erg enthousiast. Door aangescherpte veiligheidsnormen is het bouwen van kerncentrales afgelopen jaren erg moeilijk gemaakt. Terwijl wind- en zonne-energie juist stevig werden gestimuleerd. Energiebedrijven hebben zich hierop ingesteld en zetten in Nederland vaak juist in op hernieuwbaar.

Wat ook niet helpt, is dat de meeste grote energiebedrijven in buitenlandse handen zijn. Daar wordt besloten waar investeringsgeld heen gaat. Sowieso zwalkte het energiebeleid de afgelopen twintig jaar nogal hevig in Nederland. Denk aan de wens om kolencentrales te bouwen. Toen bedrijven hieraan voldeden, waren de centrales bij oplevering ongewenst – en een blok aan het been voor bedrijven.

Steeds meer zicht op langer openblijven ‘Borssele’

Een miljardeninvestering in een kerncentrale is een enorm risico voor een bedrijf. Een reactor moet decennia draaien voor een rendabele investering. Energiereuzen zullen dus echt willen weten welke koers Nederland gaat varen en of de overheid hierachter blijft staan.

Het langer openhouden van de kerncentrale in Borssele lijkt wel een steeds realistischer plan. De Tweede Kamer stemde er al voor om juridische obstakels weg te nemen. Minister Wiebes onderzoekt nu het draagvlak van dit plan. De consultants van ENCO vinden het een uitstekend idee. Kerncentrales langer openhouden is één van de goedkoopste manieren om minder CO₂ uit te stoten.

Onderzoekers van ENCO stellen dat atoomstroom niet duurder is dan elektriciteit uit wind en zon als alle kosten op dezelfde manier worden meegenomen. Ⓒ ANP/HH

Onderzoekers weerleggen kritiek: ’Kernenergie is betaalbaar’

Telegraaf 23.09.2020 Een nieuwe kerncentrale in Nederland is goed betaalbaar. Onderzoekers van ENCO stellen dat atoomstroom niet duurder is dan elektriciteit uit wind en zon als alle kosten op dezelfde manier worden meegenomen.

De bijkomende kosten voor de aansluiting van windmolenparken en zonneweides, zo stelt het bureau uit Wenen, worden onvoldoende meegenomen. Die kosten nemen met miljarden toe als er meer stroom uit wind en zon wordt opgewekt. Ze concluderen dat als die investeringen wel worden meegenomen, kernenergie niet duurder is.

Struikelblok

ENCO, gespecialiseerd in nucleaire energie, heeft in opdracht van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat onderzoek gedaan naar de opties en beperkingen voor kernenergie in Nederland voor 2040. Het kostenplaatje is politiek een van de belangrijkste struikelblokken.

De Algemene Rekenkamer wees minister Wiebes (Economische Zaken en Klimaat) eerder ook al terecht voor zijn ’claim’ met subsidieloze windmolenparken op zee. Onjuist, zo stelt de waakhond, want netbeheerder TenneT draait op voor mega-investeringen om de parken aan te sluiten op het stroomnet. Daarbij wordt gebruikgemaakt van subsidies die consumenten en bedrijven betalen door een belasting op de energienota.

Een warmtepomp, zonnepanelen of de veestapel halveren? Er zijn zoveel goedkopere en eenvoudigere manieren om het milieu ‘een kickstart te geven’, stelt documentairemaker Marijn Poels in een bijzondere aflevering van de podcast Het Land van Wierd Duk. 

BEKIJK MEER VAN; overheidsbeleid kernenergie Nederland Den Haag ENCO Economische Zaken en Klimaat

Kernenergie volgens Wiebes betaalbaar, experts twijfelen

NU 23.09.2020 De inzet van kernenergie naast wind- en zonne-energie kan een serieuze optie zijn voor Nederland, concludeert minister Eric Wiebes (Economische Zaken en Klimaat) woensdag uit een onderzoek van ENCO, een in nucleaire energie gespecialiseerd adviesbureau. Volgens het onderzoek zouden de kosten van kernenergie namelijk te vergelijken zijn met die van wind- en zonne-energie.

Eerder werd gedacht dat de kosten van kernenergie relatief hoog waren vergeleken met die van wind- en zonne-energie. ENCO, dat het onderzoek uitvoerde in opdracht van de Tweede Kamer, stelde echter dat bij het vaststellen van de kosten voor energie uit wind en zon bepaalde kosten zoals aansluitingskosten en extra netwerkkosten, niet worden meegenomen in de berekeningen.

De levensduur van een kerncentrale zorgt er daarnaast voor dat nucleaire energie relatief goedkoper is. Daarvoor moeten nieuw te bouwen kerncentrales in het land wel worden gebouwd volgens de bestaande seriebouw.

“Deze studie bevestigt dat voor CO2-vrij regelbaar vermogen na 2030 kernenergie een van de kosteneffectieve opties is”, aldus Wiebes.

Zie ook: Klimaatvraag: Kunnen we het klimaatprobleem oplossen met kernenergie?

Kritiek van experts

Verscheidene wetenschappelijke experts laten in een reactie aan NU.nl echter weten vraagtekens te hebben bij de aannames in het rapport. Zij stellen dat elektriciteit uit zon en wind nu al goedkoper is dan nucleaire stroom. Bovendien zou dit prijsverschil tegen de tijd dat een eventuele nieuwe kerncentrale operationeel zou zijn – “mogelijk pas in 2040” – alleen nog maar groter zijn geworden.

Kernenergie-expert Wim Turkenburg van de Universiteit Utrecht is uiterst kritisch op het rapport: “Er zit geen complexe simulatiestudie onder het rapport, zoals wij aan de Universiteit Utrecht en bijvoorbeeld het Massachusetts Institute of Technology (MIT) in de VS wel hebben gedaan. Je krijgt dan heel andere cijfers.”

Volgens Turkenburg geeft het rapport “te optimistische conclusies” over het economisch renderen van investeringen in nieuwe kerncentrales. “Wel moet ik er dan bij zeggen dat naast zon en wind ook ander vermogen als back-up nodig is. Bijvoorbeeld biomassacentrales of gasgestookte centrales met CO2-opslag. Als we die niet willen, komen kerncentrales economisch gezien wél weer in beeld.”

Overheid zou moeten bijspringen

Heleen de Coninck, hoogleraar klimaatbeleid aan de Technische Universiteit Eindhoven: “Het is bij dergelijke energie-investeringen ook belangrijk om niet alleen te kijken naar de elektriciteitskosten, maar ook naar de financiële risico’s voor de bank. Bij kernenergie zijn die risico’s hoog, omdat de looptijd van bouw wel twintig jaar kan bedragen, en de levensduur van een kerncentrale wel zestig jaar kan zijn.”

Daarom zijn het volgens De Coninck ook vooral landen waar de energievoorziening in handen is van de overheid, zoals China en de Verenigde Arabische Emiraten, die nog kerncentrales bouwen. “Anders moet de overheid flink bijspringen, zoals in Groot-Brittannië, en draagt de belastingbetaler dus het risico.”

‘Inzet kernenergie om verdere klimaatverandering tegen te gaan’

Volgens het adviesbureau zouden veel belangrijke internationale organisaties, waaronder de IPCC van de Verenigde Naties en het IEA, kernenergie als een belangrijk deel zien van de “energiemix die nodig is om verdere klimaatverandering tegen te gaan”.

Heleen de Coninck, zelf IPCC-hoofdauteur van het bewuste hoofdstuk, waarin kernenergie wordt genoemd, zegt dat dit een onjuiste voorstelling van zaken is. “Het IPCC doet daarover ten eerste geen uitspraken, dat zou beleidsoverschrijdend zijn. Daarnaast werken we met verschillende scenario’s voor de energiemix. Er zijn VN-scenario’s waarin kernenergie toeneemt, maar zelfs scenario’s waarin het volledig uit de mix verdwijnt.”

Het kabinet gaat nu onderzoek doen of en in welke regio’s er belangstelling is voor de bouw van kerncentrales.

Zie ook: Klimaatvraag: Kunnen we het klimaatprobleem oplossen met kernenergie?

Lees meer over: Klimaat  Politiek

De kerncentrale in Borssele ANP

Wiebes: kernenergie betaalbare optie naast zonne- en windenergie

NOS 23.09.2020 Kernenergie kan gezien worden als een serieuze optie om Nederland van energie te voorzien. Dat schrijft minister Wiebes aan de Tweede Kamer. Uit onderzoek van ENCO, een adviesbureau dat gespecialiseerd is in nucleaire energie, blijkt dat kernenergie toch niet duurder is dan energie uit wind en zon.

Wiebes liet ENCO in opdracht van de Tweede Kamer onderzoek doen naar de mogelijkheden en beperkingen voor kernenergie in Nederland voor 2040. Er is onder meer gekeken naar de kosten van de bouw van nieuwe kerncentrales. Tot nu toe werd verondersteld dat dit in vergelijking met energie uit wind en zon veel duurder was.

Klimaatverandering

Het bureau rapporteert dat belangrijke internationale organisaties kernenergie als noodzakelijk onderdeel zien “van de energiemix die nodig is om verdere klimaatverandering tegen te gaan”. Het gaat dan onder meer om het IEA (International Energy Agency) en om de VN-organisatie IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change).

Bovendien, stellen de onderzoekers, is in eerdere onderzoeken te weinig gekeken naar de bijkomende kosten voor de aansluiting van windmolenparken en zonneweides. Daardoor kwam de bouw van nieuwe kerncentrales als een relatief dure mogelijkheid uit de bus. Als die kosten, “die onevenredig toenemen bij een hoger percentage zon en wind”, wel worden meegenomen is kernenergie ongeveer even duur, schrijft Wiebes.

De minister van Economische Zaken en Klimaat concludeert dat “deze studie bevestigt dat voor CO2-vrij regelbaar vermogen na 2030 een van de kosteneffectieve opties is”.

Kamermeerderheid

Er is al langer een Kamermeerderheid voor de bouw van nieuwe kerncentrales. Vorige week, bij de Algemene Politieke Beschouwingen, werd een motie van VVD, CDA, PVV en SGP aangenomen. Daarin wordt het kabinet gevraagd om te kijken hoe bedrijven kunnen worden overgehaald om daarin te investeren. In de praktijk is daar tot nu toe geen commerciële belangstelling voor. Ook moet worden uitgezocht in welke regio’s er belangstelling is voor de bouw van een kerncentrale.

De motie werd gesteund door Forum voor Democratie en de Kamerleden Krol en Van Haga. De linkse oppositiepartijen stemden niet voor. Zij voelen niet voor kernenergie vanwege de mogelijke risico’s van deze energiebron en van de opslag van kernafval. Bovendien is niet gebleken dat commerciële partijen bereid zouden zijn de noodzakelijke aanzienlijke investeringen te doen.

VVD en CDA: kernenergie nodig

Regeringspartij VVD wil dat er drie tot tien nieuwe kerncentrales worden gebouwd. VVD-Kamerlid Harbers denkt dat de klimaatdoelen in 2050 niet worden gehaald zonder kernenergie: “Je kunt inzetten op zon en wind, maar dan heb je achtervang nodig. Als je een paar kerncentrales toevoegt, heb je net wat meer stabiliteit.” Harbers wijst erop dat er ook steeds meer weerstand is tegen bijvoorbeeld kolencentrales, biomassa en gas uit Rusland.

Coalitiepartner CDA komt met een soortgelijke reactie. Kamerlid Mulder vindt het goede van het vandaag gepresenteerde rapport dat ook bijkomende kosten voor windmolenparken en zonneweides zijn meegerekend. “Normaal gebeurt dat niet; wij vermoedden deze uitkomst al.” Volgens Mulder toont het rapport aan dat kernenergie een reële optie is. “We moeten richting 2050 klimaatneutraal worden en dan hebben we gewoon alles nodig: wind, zonnepanelen en dus ook kernenergie”, zegt ze.

D66 en GroenLinks zeer kritisch

D66 is niet overtuigd door het onderzoek dat Wiebes heeft laten doen. “Dit staat haaks op een onafhankelijk rapport uit april, waaruit blijkt dat kernenergie overbodig is en het systeem alleen maar duurder maakt”, zegt Kamerlid Sienot van de regeringspartij. Hij wil een verklaring voor dat verschil. Sienot voegt eraan toe dat D66 de kans niet wil laten lopen, als kernenergie betaalbaar, betrouwbaar en duurzaam kan. “Maar op dit moment zijn we daar absoluut niet van overtuigd. We moeten nu CO2 reduceren en we moeten inzetten op de beschikbare schone technologie.”

Kamerlid Van der Lee van oppositiepartij GroenLinks vindt dat het onderzoek van vandaag mensen op het verkeerde been zet. “In het rapport staat duidelijk dat de prijs van elektriciteit uit kernenergie 40 procent hoger is dan die van energie uit wind en zon.” Volgens GroenLinks zijn de door de onderzoekers genoemde correctiefactoren niet reëel. “Bovendien geldt nog steeds: bij kernenergie produceer je radioactief afval, dat duizenden jaren gevaarlijk blijft. Het is gewoon gevaarlijk materiaal”, zegt Van der Lee.

Is kernenergie inderdaad een optie? NPO Focus zet in deze special de voor- en nadelen op een rij.

BEKIJK OOK;

• Kernenergie kan helpen bij aanpak klimaat, maar dat gaat wel wat kosten

• Meerderheid Tweede Kamer voor kernenergie, maar of het ervan komt?

• Maakt kernenergie een comeback?

Ook bij lokale overheden interesse voor kernenergie

NOS 23.09.2020 Nu de energietransitie steeds meer mensen bezig houdt, en er overal in het land klimaatplannen worden gemaakt, vragen ook lokale overheden zich af of kernenergie een optie kan zijn. Het nucleaire onderzoeksinstituut NRG in Petten heeft al uit meerdere regio’s vragen gekregen. En ook kernenergiedeskundige Wim Turkenburg vertelt door verschillende provincies om informatie te zijn gevraagd. Maar de antwoorden die de experts geven, zijn wisselend.

De VVD pleitte eerder vandaag voor de bouw van drie tot tien nieuwe kerncentrales in Nederland. De partij verwees naar een nieuwe studie, van het nucleaire adviesbureau ENCO, waaruit blijkt dat kernenergie niet duurder is dan zonne- en windenergie, als aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan.

Geert Jan de Haas van het Pettense instituut onderstreept het belang van het meenemen van àlle kosten voor iedere technologie, waardoor de kosten van kernenergie vergelijkbaar zijn met die voor zon en wind. Hij vertelt dat NRG met name uit het oosten van het land vragen heeft gekregen van mensen die bezig zijn met het maken van de zogenoemde Regionale Energie Strategieën. Ze gaven daarbij als reden dat ze niet hun hele gebied vol willen zetten met windmolens en zonneparken.

Bouwpakket

“Wij hebben geantwoord dat een besluit tot het bouwen van een kerncentrale op landelijk niveau wordt genomen. Maar als er bijvoorbeeld een nieuwe centrale in Zeeland komt, leidt dat er wel toe dat er elders minder zonne- en windenergie hoeft te komen.”

Volgens De Haas zijn er kernreactoren in alle soorten en maten, in Frankrijk bijvoorbeeld hele grote, terwijl die in Borssele van bescheiden omvang is. Tegenwoordig wordt gewerkt aan de ontwikkeling van nog kleinere reactoren. “Die kun je dan als het ware in blokken kopen, als een soort bouwpakket. Daarmee kun je er dan zoveel neerzetten als je op een bepaalde locatie nodig hebt. Bijvoorbeeld op de plekken waar veel energie wordt gebruikt, zoals in de Botlek, in Pernis of bij Chemelot.”

Omdat het productieproces van die modules is gestandaardiseerd, wordt de prijs ervan lager. Volgens De Haas kan kernenergie een goede rol spelen, naast zonne- en windenergie. “Vooral omdat een kerncentrale altijd elektriciteit kan leveren, ook op momenten dat de zon niet schijnt en de wind niet waait.”

Thorium-reactor

De provincies Zuid-Holland, Noord-Holland en Brabant hebben zich gewend tot onder anderen Wim Turkenburg. “Er komen bijvoorbeeld geregeld vragen over de zogenoemde thorium-reactor, die veiliger is dan de huidige kerncentrales en bovendien minder radioactief afval produceert. Maar dan moet ik ze teleurstellen”, zegt Turkenburg. “Het zal nog zeker dertig jaar duren, voordat de kennis hierover en de techniek ver genoeg gevorderd zijn om ze in ons land daadwerkelijk te kunnen bouwen.”

Turkenburg zit in de Raad van Toezicht van NRG, en ook van een nieuw te bouwen kleinere reactor in Petten, genaamd Pallas. Nieuwe reactoren in serie bouwen zal er inderdaad toe leiden dat ze goedkoper worden, verwacht ook hij. “Maar de eerste zal waarschijnlijk wel duur zijn. Tot nu toe zegt de politiek: iedereen mag een nieuwe centrale bouwen, maar je moet het zelf betalen. Dat doet dus geen enkel bedrijf. Ik vermoed dat de politiek een bedrag van vijf miljard euro op tafel zal moeten leggen om energiebedrijven zover te krijgen.”

Prijsdaling zonnecellen en windmolens

Eén van de barrières voor bedrijven is volgens Turkenburg de prijsdaling van zonne- en windenergie. “Als er veel zon en wind is, keldert de prijs van elektriciteit. Dat maakt dat kernenergie daar heel moeilijk nog mee kan concurreren.” De nieuwe studie van ENCO beschrijft dit soort ontwikkelingen onvoldoende, vindt hij. “De prijzen van zonnecellen en windturbines die zij noemen voor 2040, worden nu al ongeveer bereikt. Het ministerie zou dat toch ook moeten weten. En de prijsdaling gaat naar verwachting verder.”

Ook heeft de Universiteit Utrecht onderzoek gedaan, waarbij de toekomstige elektriciteitsvoorziening in Nederland en West-Europa in de periode 2040-2050 van uur tot uur is gesimuleerd. “Dit soort onderzoek is ook in de VS gedaan. Dat geeft inzichten die pessimistischer zijn voor kernenergie. Jammer dat in het ENCO-rapport dergelijke studies niet zijn meegenomen.”

Toch denkt ook Turkenburg dat zon en wind alleen onvoldoende zijn. Daarom vindt er net als naar kernenergie veel onderzoek plaats naar geothermie, waterstof, duurzame biomassa en het ondergronds opslaan van CO2.

BEKIJK OOK;

• klimaatakkoord-leidt-tot-flinke-ingrepen-in-het-landschap 
• plannen-energieregio-s-liever-niet-meer-windturbines-maar-zonne-energie 
• kerncentrale-borssele-blijft-mogelijk-langer-open