Sorry van minister Stef Blok VVD of alsnog via de achterdeur ???
AD 17.08.2018
Wederom nam Stef Blok VVD het woord ´Sorry´ in de mond !!
Overleeft Stef Blok het kamerdebat op 3 september 2018 ? ? Of verdwijnt hij alsnog via de achterdeur ???
Wie het weet mag het zeggen !!!
Politiek Den Haag ontwaakt uit z’n zomerslaap. GroenLinks-aanvoerder Jesse Klaver riep minister Stef Blok donderdag op scherper afstand te nemen van zijn eerdere uitspraak dat Suriname een ‘failed state’ is. Waarop Blok zijn uitspraak “ongelukkig” en “onzorgvuldig” noemde in antwoord op Kamervragen. Blok wilde naar eigen zeggen de discussie “prikkelen” en “voeden”.
Kabinet terug van reces
Terwijl Tweede-Kamerleden nog genieten van hun laatste vakantieweekjes, is het kabinet vrijdag terug van reces. De bewindslieden komen weer bijeen – met uitzondering van minister van Financiën Wopke Hoekstra en minister van Justitie Fred Grapperhaus. Dat wordt dus nakaarten over de uitspraken van minister Stef Blok. Een van de onderwerpen die dus waarschijnlijk de revue zullen passeren zijn de uitspraken die minister Stef Blok (Buitenlandse Zaken) deze zomer deed over de multiculturele samenleving.
Telegraaf 01.09.2018
Illustraties kunnen in het publieke debat ongelukkig overkomen
Tegenover Zembla reageert Blok zelf nog als volgt: ‘Op 10 juli 2018 heb ik tijdens een besloten bijeenkomst met Nederlanders gesproken die werkzaam zijn bij internationale organisaties. Mijn doel was een open uitwisseling te stimuleren en van de deelnemers hun ervaringen te horen. Mijn inbreng tijdens de vraag- & antwoordsessie van de bijeenkomst was er deels op gericht te prikkelen. Tijdens de besloten bijeenkomst heb ik illustraties gebruikt die in het publieke debat ongelukkig kunnen overkomen.’
Stef Blok zegt Sorry
Vicepremier De Jonge vindt dat minister Blok “tuurlijk” door kan gaan als bewindsman. Vorige maand ontstond ophef over uitspraken van Blok over de multiculturele samenleving en over Suriname. De minister van Buitenlandse Zaken zei onder meer dat hij geen voorbeelden kent van een multi-etnische of multiculturele samenleving waar de oorspronkelijke bevolking nog woont en waar een vreedzaam samenlevingsverband bestaat.
Hij noemde Suriname een “failed state”.
Blok zette Suriname vorige maand, tijdens een besloten bijeenkomst voor Nederlanders die bij internationale organisaties werken, weg als een mislukte staat. De aanduiding ‘failed state’ wordt doorgaans gebruikt voor landen waar bestuur en rechtsstaat totaal ontbreken, zoals Somalië. Maar Blok schaarde ook Suriname daaronder, omdat de verschillende bevolkingsgroepen er niet goed zouden samenleven.
Blok zei kort na die uitspraken dat hij te ver is gegaan en dat hij ze betreurt.
Ook gisteren ging de bewindsman weer diep door het stof voor zijn uitspraken. In een brief aan de Tweede Kamer schreef hij dat de door hem genoemde voorbeelden ‘niet alleen ongelukkig, maar ook onzorgvuldig zijn’.
Hij noemde hij in een brief aan de Tweede Kamer dat de uitlatingen ongelukkig en onzorgvuldig en die woorden herhaalde hij vanochtend, voor de eerste vergadering van het kabinet na de vakantie. De ongelukkige woorden neemt hij terug.
‘Ik heb de scherpte van de discussie opgezocht en illustraties en bewoordingen gebruikt die niet alleen ongelukkig maar ook onzorgvuldig zijn,’ schreef Blok donderdag in antwoorden op Kamervragen van PvdA-Kamerlid Lilianne Ploumen, die deTweede Kamer al direct wilde terugroepen toen de uitspraken via het televisieprogramma Zembla uitlekten.
Belgie
In zijn inmiddels veelbesproken toespraak in Den Haag vorige maand heeft Stef Blok ook uitgehaald naar België. Dat blijkt uit het transcript van die speech dat nu ook Belgische media heeft bereikt. De minister noemde het een ‘onleefbaar land’.
In het kader van zijn uitspraken over populisme haalde hij ook België aan. ,,De grootste partij van Zwitserland is al jarenlang een soort PVV, alleen heet hij daar anders’, zo sprak Blok tijdens de bijeenkomst. ,,Dat zijn partijen waarvan ik het denkbeeld niet deel, maar het is niet zo dat Zwitserland (door de opkomst van het populisme) een onleefbaar land is geworden. Of België, althans niet meer onleefbaar dan het daarvoor al was.”
Gesprekken met het buitenland
Blok heeft de afgelopen tijd met diverse collega’s in het buitenland gepraat, onder andere met die uit Suriname, Polen en Tsjechië. Met wie nog meer wilde hij vanochtend niet zeggen, want volgens hem kan hij dat niet “eenzijdig” bekendmaken.
De Surinaamse regering heeft al gezegd dat de excuses van de Nederlandse minister niet ver genoeg gaan. Blok wil daarover nog eens met Suriname praten. “Ik zal iedere gelegenheid die zich daarvoor voordoet gebruiken.”
De Surinaamse regering ontstak in woede en ontbood de Nederlandse zaakgelastigde om haar verontwaardiging over te brengen. Paramaribo noemde de uitlatingen ‘destabiliserend en denigrerend’ en bespeurde zelfs ‘een mogelijke agenda van herkolonisatie’. De excuusbrief die Blok daarop stuurde, is voor Suriname niet genoeg. Die zou ‘de onjuistheden niet wegnemen’.
Blok wacht niet af tot Suriname bij hem aanklopt. ,,Ik heb ze laten weten dat ik graag weer met ze in gesprek wil gaan. Ik zal iedere gelegenheid die zich daarvoor voordoet aangrijpen”, zegt hij vandaag.
De meest opvallende uitspraken van Blok
‘Noem mij een voorbeeld, van een multi-etnische of multiculturele samenleving, waar de oorspronkelijke bevolking nog woont. (….) En waar een vreedzaam samenlevingsverband is. Ik ken hem niet.’
‘Suriname is een failed state. En dat heeft ernstig te maken met de etnische opdeling.’
‘Als je in Benoordenhout woont, is het hartstikke leuk om op zondag naar de Turkse bakker te gaan. Je hebt ook geen last van een aantal bijeffecten. Maar als je er middenin woont, heb je enorm last.’
‘Waarschijnlijk zit ergens diep in onze genen dat we een overzichtelijke groep willen hebben om mee te jagen of om een dorpje te onderhouden. En dat we niet goed in staat zijn om een binding aan te gaan met ons onbekende mensen.’
‘Loop eens over straat in Warschau of in Praag, daar lopen helemaal geen gekleurde mensen. Die mensen zijn binnen een week weg. Worden letterlijk waarschijnlijk in elkaar geslagen. Die hebben daar geen leven.’
‘Dat had ik niet moeten doen, zeker niet in mijn rol als minister van Buitenlandse Zaken. Dat spijt mij,’ vervolgt Blok in zijn antwoorden, waarin hij ook schrijft de afgelopen periode te hebben gesproken met zijn collega’s in Tsjechië, Polen en Suriname, en de premiers van de Caribische landen. ‘Ook heb ik contact gezocht met andere landen die zich gekwetst hadden kunnen voelen door mijn uitspraken.’
Suriname, door Blok een failed state genoemd, eiste in juli al excuses en kreeg die ook. Vrijdag laat Blok echter weten dat Suriname daarmee geen genoegen neemt, en dat hij opnieuw met de overheid van het land in gesprek gaat: ‘Ik heb ze laten weten dat ik graag weer met ze in gesprek wil gaan. Ik zal iedere gelegenheid die zich daarvoor voordoet aangrijpen.’
Klaver eist excuses van Rutte
Eerder op donderdag had GroenLinks-leider Jesse Klaver zich via een brief ook al tot premier Mark Rutte gericht, die nog niet uitgebreid op Bloks uitlatingen heeft gereageerd. In een sentimenteel verwoord relaas eist hij dat Rutte zich distantieert van de uitspraken van Blok. ‘”Het spijt me” is niet genoeg. Wat ons kabinet zou moeten zeggen, is: een multicultureel land kan wel degelijk mooi en vreedzaam zijn. Kijk naar Nederland!’ aldus Klaver.
In een interview in de meest recente editie van Elsevier Weekblad reageerde CDA-leider Sybrand Buma op de gewraakte opmerkingen van Blok. De VVD-minister had het in zijn geruchtmakende speech ook over de Schilderswijk, waar Nederlanders zich bedreigd zouden voelen. Hij stelde dat ‘diep in de menselijke genen iets zit wat ons verhindert binding aan te gaan met onbekenden’.
Lees hier het volledige interview metSybrand Buma: ‘Migratie is een gunst, niet een recht’
Volgens Elsevier Weekblad
Gertjan van Schoonhoven: Belangrijk debat, maar Stef Blok pakt het onhandig aan
Op de vraag of Blok en hij niet aan dezelfde kant staan, zegt Buma: ‘Ik zie het totaal anders: mensen zijn juist van nature sociale wezens. Onbekenden ontmoeten hoort daarbij, maar de afgelopen decennia is de komst van nieuwe gemeenschappen samengegaan met een extreme individualisering hier. (…) De verloren identiteit in de geglobaliseerde wereld is het werkelijke drama.’
Meeste Kamerleden boos op Blok, FvD en PVV waren het met hem eens
Op Twitter fileerden Kamerleden van links tot rechts de uitspraken van Blok, die zelfs in Amerikaanse kranten als The Washington Post het nieuws haalden. Peter Kwint (SP) had het over ‘achterlijke’ uitspraken, terwijl Han ten Broeke – in de Kamer buitenlandwoordvoerder van de VVD – de uitspraken van zijn partijgenoot Blok ‘lomp’ noemde: ‘Niemand zal beweren dat Suriname een modelstaat is of dat migranten in Oost-Europese landen altijd vriendelijk worden bejegend, maar de minister had deze punten ook kunnen maken met een minder lompe woordkeus.’
Lees: kamerbrief uitspraken blok tijdens besloten bijeenkomst touch dutch-base 2018
zie ook Verdwijnt minister Stef Blok VVD via de achterdeur ? ? ?
Proeven van de smeltkroes op Suriname Festival
OmroepWest 03.09.2018 ‘Kom en proef Suriname’, was de leus waarmee het Suriname Festival probeerde mensen te lokken naar het Wijkpark Transvaal in Den Haag. En dat deden er duizenden. Veel muziek, zo nu en dan een komiek en natuurlijk heel veel lekkers uit de Surinaamse keuken.
Naar eigen zeggen zijn het allemaal voorbeelden van de geslaagde samenleving van vele culturen. ‘Suriname, een land met een smeltkroes van culturen, etnische groepen en religies’, zegt de organisatie op de website, ‘staat bekend in de wereld als een voorbeeld van hoe een multiculturele samenleving behoort te functioneren.’
Het was de uitgelezen kans voor minister Stef Blok van Buitenlandse Zaken om daar kennis van te nemen. Deze zomer moest hij nog excuses maken voor zijn uitspraken dat Suriname een ‘failed state’ is, een mislukte staat die etnisch is opgedeeld. Een groep D66’ers kondigde deze week nadrukkelijk aan naar het Festival te gaan om Bloks ongelijk te laten zien. Het is niet bekend of Blok zelf op het Festival zijn gezicht heeft laten zien.
LEES OOK: Haagse topambtenaar Kavita Parbhudayal wordt wethouder voor VVD
Meer over dit onderwerp: SURINAME FESTIVAL DEN HAAG WIJKPARK TRANSVAAL
D66, CDA en CU willen opheldering van Blok over uitreiking Mensenrechtentulp
NOS 03.09.2018 De coalitiepartijen D66, CDA en ChristenUnie hebben kritiek op de uitreiking door minister Blok van de Mensenrechtentulp aan Zeid Ra’ad Al Hussein, scheidend Hoge Commissaris voor de Mensenrechten van de Verenigde Naties. De prijs werd vanmiddag uitgereikt.
Hussein wordt ervan beschuldigd dat hij misstanden binnen de VN die door klokkenluiders aan de orde zijn gebracht, in de doofpot heeft gestopt. De Kamerleden Sjoerdsma (D66), Omtzigt (CDA) en Voordewind (CU) willen dat Hussein excuses aanbiedt voor zijn omgang met de Zweedse diplomaat Anders Kompass, die seksueel misbruik van kinderen door soldaten aan de orde stelde.
Blok schrijft in antwoord op hun Kamervragen echter dat het niet aan het kabinet is om Hussein om excuses over deze specifieke zaak te vragen. “Het besluit om de Mensenrechtentulp 2018 toe te kennen aan Zeid Ra’ad Al Hussein is gebaseerd op zijn persoonlijke betrokkenheid en zijn moedige, onafhankelijke optreden om mensenrechtenverdedigers te steunen tijdens zijn mandaat als VN-Hoge Commissaris voor de Mensenrechten van september 2014 tot en met augustus 2018.”
Volgens de minister staat Zeid Ra’ad Al Hussein vanwege zijn uitgesproken en kritische houding symbool voor alle mensenrechtenverdedigers wereldwijd. De selectieprocedure van de prijs werd gedaan door de Nederlandse organisatie voor ontwikkelingssamenwerking Hivos.
Smet op het blazoen
D66’er Sjoerdsma noemt de Mensenrechtentulp een prestigieuze prijs, die bedoeld is voor mensenrechtenverdedigers die vaak hun leven hebben gewaagd om het leven van anderen beter te maken. “Dan krijg je toch een beetje een prijs met een smet op het blazoen en dat zou heel jammer zijn.”
De Zweed Kompass informeerde in 2014 de Franse autoriteiten dat militairen van de Franse vredesmacht in de Centraal-Afrikaanse Republiek kinderen hadden misbruikt. Hussein schorste Kompass omdat hij zonder zijn toestemming de Franse autoriteiten had ingelicht. De Zweed werd later door een VN-tribunaal in het gelijk gesteld, maar nam toch ontslag omdat Hussein weigerde excuus aan te bieden.
Zeid Ra’ad Al Hussein is een Jordaanse prins. Hij was de afgelopen vier jaar Hoge Commissaris voor de Mensenrechten bij de Verenigde Naties in Genève en was de eerste Arabier en moslim op die post.
“Ik ben de afgelopen vier jaar bekritiseerd, vanuit alle hoeken. Dat komt bij een hoge functie als dit”, zei hij vanmiddag na de uitreiking in Den Haag. Hij ziet geen reden om excuses aan te bieden.
Minister Blok prees Zeid. “Er zijn een aantal zaken op personeelsgebied, waarover klokkenluiders aan de bel hebben getrokken. We willen dat de procedures goed gaan en dat klokkenluiders goed worden behandeld. Maar Zeid wordt beloond omdat hij met moed heel veel goed werk heeft gedaan. Het is een indrukwekkende vechter voor mensenrechten en daarvoor krijgt hij deze prijs. We hebben dit soort mensen nodig en moeten hun een voetstuk geven dat ze verdienen.”
De Mensenrechtentulp is een jaarlijkse prijs voor personen of organisaties die op een vernieuwende manier de mensenrechten in de wereld bevorderen. De prijsuitreiking was vanmiddag in de Ridderzaal.
CDA, D66 en CU eisen excuses oud-VN-chef vóór uitreiking mensenrechtenprijs
NU 03.09.2018 CDA, D66 en ChristenUnie willen dat de vertrokken Hoge Commissaris voor de Mensenrechten van de Verenigde Naties, Zeid Ra’ad Al-Hussein, zijn verontschuldigingen aanbiedt voor zijn behandeling van klokkenluiders. Dat zou moeten gebeuren vóór hij maandag de Mensenrechtentulp in ontvangst neemt.
De Jordaniër is in opspraak geraakt omdat hij als VN-mensenrechtenchef klokkenluiders niet zou hebben beschermd, maar juist afgestraft. ”Dat is een misstand waar je je niet met een smoesje vanaf kunt maken”, vindt Tweede Kamerlid Sjoerd Sjoerdsma (D66). ”Zo’n prestigieuze prijs verdraagt geen smetten op het blazoen.”
Het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft de Jordaanse prins de Mensenrechtentulp toegekend. Zeid, die vorige week is afgezwaaid, is maandagmiddag in Den Haag om de prijs in ontvangst te nemen.
Het kabinet weigert de omstreden winnaar van de Mensenrechtentulp om excuses te vragen. Minister Stef Blok van Buitenlandse Zaken vindt dat ”niet aan het kabinet”.
Sjoerdsma en zijn collega’s Pieter Omtzigt (CDA) en Joël Voordewind (ChristenUnie) willen dat Blok Zeid nog vóór de uitreikingsplechtigheid om verontschuldigingen vraagt. Maar daar past de geplaagde minister voor. Hij zal Zeid voor de ceremonie wel spreken over wat er goed én fout is gegaan onder diens bewind, laat hij weten.
Minister koos winnaar prestigieuze prijs zelf
In voorgaande jaren kwam Buitenlandse Zaken tot de nominatie in samenwerking met een ngo. Na samenstelling van een top tien en een publieksstemming, koos de minister uiteindelijk de winnaar. Maar dit jaar heeft Blok zelf voor Zeid gekozen.
Omtzigt vindt dit opmerkelijk. ”Ik vind het nogal wat dat de procedure opzij is gezet. In voorgaande jaren was er een zorgvuldig proces en nu is de prijs eigenhandig door minister Blok toegekend”, aldus Omtzigt. ”Dat geeft een bijzondere verantwoordelijkheid voor minister Blok.”
Lees meer over: Politiek
D66 gaat wandelen om ongelijk Blok te bewijzen
Elsevier 30.08.2018 Hoewel minister van Buitenlandse Zaken Stef Blok (VVD) al diverse keren excuses heeft gemaakt voor zijn uitlatingen over immigratie en de multiculturele samenleving, is dat voor D66 nog niet genoeg. De partij wil met een wandeling door Den Haag laten zien dat de minister ongelijk had. Het is het zoveelste D66-initiatief om affiniteit met diversiteit te tonen.
Leden van de D66-afdeling Diversiteit gaan zondag vanaf het Vredespaleis aan het Carnegieplein naar het Suriname Festival in het Transvaalkwartier lopen. Dat festival is uitgekozen omdat Blok tijdens een toespraak zei dat Suriname een ‘failed state‘ is vanwege ‘de etnische opdeling’. Toen die uitspraken half juli uitlekten, eiste een grote groep D66’ers in een open brief dat de minister zijn excuses aanbood of zou aftreden. In de weken daarna excuseerde Blok zich diverse keren, ook aan de regering van Suriname.
Wandel mee voor verbinding! Zondag 2 september 13:00 Vredespaleis Den Haag: @SophieintVeld van @d66 trapt af!
Andere Tweets van d66div bekijken
De oproep tot de ‘diversiteitswandeling’ is woensdag verspreid door diezelfde groep D66-leden, onder wie verscheidene van Surinaamse afkomst. Trots melden ze dat Sophie in ’t Veld, fractievoorzitter van D66 in het Europees Parlement, het voortouw neemt: ‘Het wordt tijd dat wij de verdeeldheid stoppen en opstaan voor verbinding,’ aldus In ’t Veld. De diversiteitsgroep schrijft ‘de uitdagingen in de maatschappij niet te willen miskennen’, maar ervan overtuigd te zijn dat ‘deze gezamenlijk aangepakt kunnen worden’.
D66 hield afgelopen maanden diverse pleidooien voor diversiteit
De afgelopen maanden hield D66 diverse pleidooien voor diversiteit. Twee weken geleden kwamen Kamerleden met het actieplan ‘De rechter voor iedereen’, om de rechtspraak een ‘betere afspiegeling van de Nederlandse maatschappij’ te maken. Daarvoor zijn volgens de partij meer rechters nodig met een migratieachtergrond, onder meer via ‘een vernieuwde sollicitatieprocedure en meer aandacht voor sociale uitsluiting’. Ook wil D66 meer ‘begrijpelijk taalgebruik’, zodat zo veel mogelijk inwoners van Nederland de uitspraken van rechters begrijpen.
Meer diversiteit in de rechtspraak? D66 vergeet mannen, schreef Gerlof Leistra
Voorzitter Kevin Brongers van D66-jongerenafdeling Jonge Democraten sneed het thema deze week in een interview met HP/De Tijd ook al aan, toen hij pleitte voor meer diversiteit in de Tweede Kamer. Behalve op etniciteit doelde hij ook op bijvoorbeeld opleidingsniveau. Wel voegde hij hieraan toe dat niet elke groep in de maatschappij wat hem betreft evenredig hoeft te worden vertegenwoordigd. ‘Je kunt natuurlijk geen dwarsdoorsnede van de samenleving maken, want dan hebben we straks zes alcoholverslaafden en twaalf mensen met een IQ lager dan 80 in de Kamer. Dat willen we ook niet.’
Hilarisch. En treurig. D66’ers wedijveren in diversiteit, inclusiviteit en intersectionele identity politics. Ik stel Gloria Wekker voor als lijsttrekker. Die kreeg al eens een prijs van een D66-minister. https://tpo.nl/column/aalberts-op-zondag-d66-heeft-liever-diversiteit-dan-invloed-in-het-europees-parlement/ …
D66 heeft liever diversiteit dan invloed in het Europees Parlement
En Sophie in ’t Veld wijst D66-leden fijntjes op haar rol in de grote mensenwereld
Voor de D66-fractie in het Europees Parlement staat het onderwerp diversiteit eveneens hoog op de agenda. Vorige week donderdag was er in Den Haag al een bijeenkomst genaamd ‘een inclusief Europa‘. De sprekers waren de drie lijsttrekkerskandidaten – Sophie in ’t Veld, Marietje Schaake en Felix Klos – voor de Europese verkiezingen van mei 2019. Alle drie pleitten ze voor een zo divers mogelijke D66-kieslijst, onder meer omdat de politiek ‘te wit, te oud en te mannelijk’ zou zijn.
Rotterdamse fractie: minder straten vernoemen naar ‘witte mannen’
Lees dit vlijmscherpe essay van Syp Wynia De diversiteitsindustrie draait op een mythe
In februari baarde D66 in Rotterdam ook al opzien met een pleidooi om minder straten te vernoemen naar ‘witte mannen‘. Raadslid Nadia Arsieni zei in de gemeenteraad dat ’92 procent van de vernoemde straatnamen naar witte mannen verwijst’, meldde dagblad AD. ‘Mannen en vrouwen uit allerlei culturen maken een belangrijk verschil voor onze wereldstad. Dat moeten we terugzien op straat.’
Gertjan van Schoonhoven: Schrik niet, Nederland is nóg veel ‘diverser’ dan we al dachten
Matthijs van Schie1992) is sinds 1 februari 2018 webredacteur bij Elsevier Weekblad. Hij studeerde geschiedenis en internationale betrekkingen aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.
GERELATEERDE ARTIKELEN
Meer diversiteit in rechtspraak? D66 vergeet mannen
Een inkijkje in de gedachten van Stef Blok
Premier Bourgeois overlegt met Den Haag over nieuwe IJzeren Rijn
Stef Bloks omstreden uitspraken en de liberale erfenis van de VVD
VN 24.08.2018 Met zijn angstpreek over migranten diskwalificeerde Stef Blok zich al als minister van Buitenlandse Zaken. Het verband met zijn liberale erfenis negeren, maakt hem zelfs als VVD’er geen knip voor de neus waard, schrijft Roxane van Iperen.
Had Frits Bolkestein, ook wel de ‘Hezbollah van de liberalisatie’, ooit kunnen voorspellen dat zijn plan van een vrije markt en een wereldwijde arbeidsdeling vijfentwintig jaar later zou eindigen in een ideologisch ‘sluit-de-poorten’ bij monde van zijn VVD-nazaat Stef Blok?
In zíjn tijd ging het alleen maar over gedroomde economische processen die onbelemmerd over de aardbol zouden razen om voorspoed te brengen; in mijn tijd gaat het enkel nog over de komst van gevreesde migranten die onze westerse cultuur aanvreten. Op de vleugels gedekt door Wilders en Baudet vertelde nette Steffie met zijn etnische doempraat – ‘Noem mij één voorbeeld van een multi-etnische of multiculturele samenleving (…) waar een vreedzaam samenlevingsverband is’ – dus helaas niets nieuws meer.
Het moet mogelijk zijn om fel te discussiëren over hoe een samenleving zichzelf wil vormgeven en wie zij binnen haar grenzen wil toelaten.
In Italië zijn ze al zover dat vicepremier Matteo Salvini met de slogan ‘We sluiten de havens’ heeft gezworen dat geen migrant, waarmee hij voornamelijk doelt op mensen uit Sub-Sahara-Afrika, nog voet aan wal zet. Of ze nu al dagen op zee creperen of niet.
TWEE KANTEN VAN DEZELFDE MEDAILLE
Het moet mogelijk zijn om fel te discussiëren over hoe een samenleving zichzelf wil vormgeven en wie zij binnen haar grenzen wil toelaten, en zeker in het geval van een verzorgingsstaat, die valt of staat bij nationale solidariteit. Maar Blok en Bolkestein zijn twee zijden van dezelfde medaille en als we een eerlijk debat over migratie willen, is het vilein en misleidend om één kant te belichten en de andere te negeren – zoals zoveel politici nu opportunistisch doen. In een geglobaliseerde wereld kunnen we het niet continu hebben over lokale cultuur en ‘absorptiecapaciteit’ (Blok: ‘Je loopt vrij snel tegen de grenzen aan van wat een samenleving kan hebben’) zonder het tegelijkertijd te hebben over mondiale economie en ‘extractiecapaciteit’.
In een geglobaliseerde wereld kunnen we het niet continu hebben over lokale cultuur en ‘absorptiecapaciteit’.
Met leningen, beleidsadviezen, aanpassingsprogramma’s, stromannen op hoge regeringsposities, maffiose verbonden met lokale leiders en andere westerse ‘hulp’ werden Afrikaanse landen volgens een one-size-fits-all-formule klaargestoomd voor een ‘eerlijk’ spelletje mondiale vrijhandel.
GEEN KNIP VOOR DE NEUS WAARD
Het resultaat is inderdaad in veel gevallen gestegen welvaart, maar één die niet in verhouding staat tot de kapitaalstromen die het continent vandaag de dag verlaten – met name bestaand uit winst van multinationals en financiële instellingen, illegale constructies en onttrokken belastinggelden. De inmiddels opgetuigde infrastructuur maakt het voor veel landen bijna onmogelijk om zich naar eigen (niet-westers) inzicht te ontwikkelen.
Vreemd genoeg kent iedere Nederlander de Sub-Saharalanden van de ontwikkelingshulp en rubberboten vol vreemdelingen, maar niet van de snelste groei van vermogens die naar overzeese belastingparadijzen worden gesluisd. Met zijn angstpreek over offshorende migranten diskwalificeerde Blok zich al als minister van Buitenlandse Zaken, maar consequent het verband met zijn liberale erfenis negeren, maakt hem zelfs als VVD’er geen knip voor de neus waard. Laten we het dus vooral over absorptievermogen hebben – maar wel in één adem met extractievermogen.
Dit zijn de omstreden uitspraken van Stef Blok
Elsevier 20.08.2018 Stef Blok heeft inmiddels meermaals zijn excuses aangeboden voor de omstreden uitspraken die hij deed tijdens zijn toespraak in Den Haag voor Nederlanders die werkzaam zijn bij ngo’s. Lees in het transcript hieronder wat de minister van Buitenlandse Zaken precies zei.
TRANSCRIPT
INLEIDING & VRAAGGESPREK MET MINISTER BLOK BIJ TOUCH DUTCH BASE 2018
BLOK
Ja dank je wel, dank ook voor het warme applaus, dat belooft nog wat voor de rest van de middag. Allereerst ben ik ontzettend trots om hier in jullie midden te staan, want jullie zijn het visitekaartje van Nederland bij de multilaterale organisaties. En wij zijn voor multilateralisme. Dat is nog wel een ding. We zijn ongeveer. Ja, bravo. Ja nou, wij samen hier passen ook netjes in een kamer, dus op de wereld is deze kamer nog voor multilateralisme. En dat natuurlijk allemaal tegen de achtergrond, dat realiseren jullie je heel goed, van het feit dat de wereld wat dat betreft eigenlijk in ongeveer een jaar spectaculair veranderd is. Want waar we ongeveer een jaar geleden nog eigenlijk niet zo goed wisten wat met name Trump en de zijnen waar zouden gaan maken van hun dreigende woorden over multilateralisme, is er sindsdien echt een stortvloed aan slecht nieuws, onverstandige acties, zagen aan de poten van losgebarsten.
En is eigenlijk de hele wereld op zoek naar een nieuwe positie. En dat allemaal in de wetenschap dat aan de ene kant er altijd wbaudeeer ergens verkiezingen zijn waardoor de situatie kan veranderen, maar om toch maar verder te gaan op de positie van Trump: de kans is groot dat we echt nog wel langer dan twee jaar met hem te maken zullen hebben. En daarnaast zie je een onderstroom waarvan hij eigenlijk een, het meest zichtbare exponent is, een onderstroom in heel veel westerse landen die toch heel bedreigend is voor multilateralisme. Zoals waarschijnlijk wel bekend, maar jullie hebben het niet meteen mijn kant op geroepen, heb ik geen enorme achtergrond in de internationale politiek, maar wel in de binnenlandse politiek. En daar ben ik erg blij mee, omdat internationale politiek eigenlijk een exponent is van wat er binnenlands gebeurt, hè. Wat er in Amerika gebeurt is niet heel anders dan wat er in Nederland gebeurt of in alle ontwikkelde landen na de oorlog is gebeurd. Je hebt eerst de enorme, het optimisme gehad van de wederopbouw na de oorlog. Zoals de Fransen dat zo mooi noemen: ‘les trente glorieuses.’ Het ging allemaal steeds beter. En er was wel die dreiging van de Koude Oorlog, die heel beangstigend moet zijn geweest, want het was natuurlijk, als het geëxplodeerd zou zijn had niemand het na kunnen vertellen. Maar het was ook wel heel overzichtelijk. Je had de goeien, dat waren wij, en onze bondgenoten, en de fouten, dat waren dan Rusland en zijn trawanten. Dan had je nog de derde wereld, die zouden we gaan helpen om net zo knap en welvarend te worden als wij. Dus in, in, al zijn zorgelijkheid was dat ook een overzichtelijke periode.
En ergens rond 1990 kwamen een aantal factoren bij elkaar. De westerse landen liepen ertegenaan dat ze op onderdelen systemen hadden gebouwd die ze niet goed konden handhaven, of financieel, vanwege de vergrijzing. De vrijhandel begon zich echt te ontplooien, de muur stortte ook nog eens in. China ging deelnemen aan de vrijhandel. En dat bracht goed nieuws met zich mee, de grafieken over de welvaart over de hele wereld laten zien dat het met heel veel mensen, heel veel beter ging. Maar het bracht voor een groot deel van de bevolking ook enorme onzekerheid met zich mee. En of dat nou de bewoners waren van Amsterdam-West of de Schilderswijk hier in Nederland die zagen dat hun banen onder druk kwamen en dat hun wijken volkomen veranderden, waarvan ze zeiden ‘ja, wij hebben er niet om gevraagd, maar het is me wel overkomen.’ Of dat dat de arbeiders zijn van de steel mills in Pennsylvania, eigenlijk gebeurt daar iets soortgelijks, hè? Ook hun wereld veranderde doordat hun banen verdwenen, er opeens Japanse auto’s verschenen, Europese auto’s, buitenlandse producten. En die beweging zie je dus in heel veel landen terug.
Ik vind dat we in Nederland misschien wel eens iets te zenuwachtig op gereageerd hebben. Ik kan me bij het begin van de opkomst van Wilders, als je de toonaangevende kranten in Nederland las, dan werd de indruk gewekt dat dat alleen in Nederland gebeurde, en dat de rest van de wereld met verbazing naar ons keek. Ik dacht dan altijd, ik ga graag naar Zwitserland, de grootste partij van Zwitserland is al jarenlang de “PVV”, alleen hij heet anders. Het is, dat zijn partijen waarvan ik het denkbeeld niet deel maar het is niet zo dat Zwitserland een onleefbaar land geworden is, of België, althans niet meer dan het daarvoor al was. Of de Scandinavische landen. Allemaal zeer vergelijkbaar. Als je een stapje naar achteren doet, veel dichter bij het paradijs dan Nederland, Scandinavische landen of Zwitserland kan je niet komen. Maar toch is er een groep van 15-20 procent van de bevolking die zich heel erg verwaarloosd voelt. En ik vind het dus ook de opgave voor de nette middenpartijen, en daar reken ik mijn eigen partij ook toe, en een aantal anderen waarmee we nu en in het verleden hebben mogen regeren. Ik reken het dus ook tot onze opgave om die groep erbij te houden, te zorgen dat dat percentage stemmers op extremen niet groter wordt, maar die problemen wel serieus te nemen. Het helpt niet om te roepen: u ziet het allemaal fout, het is hartstikke leuk wat er bij u in de wijk gebeurt, en multiculturalisme en multilateralisme, dat is allemaal goed voor u. Lekker, levertraan, bruin brood. Dat helpt niet. Mensen hebben echt hun wereld zien veranderen, zijn echt hun zekerheden kwijt, dus daar moeten we mee omgaan.
En daarom, hoelang Trump ook blijft zitten, deze onderstroom, deze zorg over zekerheden, zorg over een veranderende wereld speelt niet alleen in de Verenigde Staten maar speelt ook in West-Europa, speelt in alle landen die die enorme welvaartsgolf meegemaakt hebben. En wat betekent dat nou voor het werk wat u en ik doen? Voor Nederland is het multilateralisme een logische keus, zoals dat altijd is voor kleinere landen die leven van het handel drijven en contacten onderhouden met andere landen. Vorige week zat ik hier met mijn collega van Qatar. Ik had mij nooit ontzettend verdiept in Qatar, maar ik heb gelukkig allemaal hele knappe mensen die bij het Directoraat-Generaal Qatar werken en mij zo’n dossier meegeven. En de collega daar die vertelt mij meteen dat hij voor multilateralisme was, want hij was van een klein land in een ingewikkelde regio en hij leefde van de handel. Dat is precies dezelfde redenering als bij ons. Dan moet ik natuurlijk zeggen dat hij toch wat meer aan de mensenrechten moet doen, en, maar de basis redenering is dezelfde als bij ons, of bij de Denen, of nou, bij een heleboel middelgrote landen waar we het vaak mee eens zijn. Dat is een no-brainer.
Tegelijkertijd moeten we ons realiseren dat er die onderstroom is waar ik het net over heb, en dat je die in Europa ook op heel veel verschillende manieren terug ziet, met name in Oost-Europa zie je eigenlijk een enorme hang naar een sterke staat, ook een naar elkaar toe trekken, van wij voelen ons miskend door die westerlingen, en mensenrechten, en onafhankelijke rechters; zij hebben niet geleden onder het communisme, zij begrijpen ons niet. Je ziet in Zuid-Europa de ergernis over onze betweterigheid, gecombineerd met de enorme druk van migratie die wij hier op onze manier hebben maar die hen overspoelt. En dat zorgt er dus voor dat bovenop die ontwikkelingen die wij hier in onze eigen meest welvarende westerse landen hebben, ook in landen met een wat andere achtergrond, maar dicht in onze buurt, er spanning ontstaat op die wens om multilateraal samen te werken.
En toch, toch blijft het ontzettend in ons belang. In al z’n complexiteit maakt dat voor mij eerlijk gezegd de te nemen stappen ook weer overzichtelijk. Punt 1: ingewikkeld of niet, onze inzet zal altijd op multilateralisme blijven. Punt 2: Meer dan in het verleden moet ik altijd heel goed kijken, wat is nou specifiek het Nederlandse belang. Omdat ik merk dat andere landen dat meer aan het doen zijn dan in het verleden. Dat ik meer dan in het verleden puur met een Pool, of met een Belg, of met een Luxemburger aan het onderhandelen ben, die in essentie het belang van het multilateralisme onderschrijft, maar wel in verschillende mate, maar toch ook meer dan wij in Nederland vaak gewend zijn, ook heel scherp redeneert: what’s in it for me? Zit er uiteindelijk vanuit zijn eigen belang. Dus de opgave voor mij is om te zorgen dat we het multilaterale bouwwerk overeind houden, of dat nou in de Europese Unie is of in de Verenigde Naties, moeilijk, maar gelukkig kunnen we zo nu en dan successen laten zien.
We hebben bijvoorbeeld ook in de Veiligheidsraad, hoe moeilijk het nu ook is, toch belangrijke resoluties aangenomen, gezien om sancties tegen mensenhandelaren te kunnen ondernemen, om honger als oorlogsinstrument te sanctioneren, dus het is wel degelijk mogelijk. Dat zijn de lichtpuntjes. Op heel belangrijke onderwerpen als de oorlog in Syrië of het gebruik van gifgas waar dan ook, wordt natuurlijk alles geblokkeerd, of Myanmar. Maar de lichtpuntjes geven aan: het kan nog steeds. In de Europese Unie merk ik ook enorm dat tegelijkertijd er een basisbesef is: het mag niet uit elkaar vallen. Maar er een reële dreiging is dat het wel verbrokkelt, als het ons niet lukt om op migratie een oplossing te vinden. Als het debat over de euro en de financiële stabiliteit echt escaleert, als de Engelsen toch niet op de allerlaatste avond, want eerder zullen ze het niet doen, bij zinnen komen over Brexit. Het kan echt nog kapot gaan. Geen garantie op een goeie uitkomst.
Maar de basisbehoefte is er gelukkig nog bij heel veel redelijke landen, daar moet Nederland zijn rol spelen, en tegelijkertijd altijd in de gaten houden: is het nou niet zo dat omdat wij die multilaterale organisaties overeind willen houden wij uiteindelijk veel meer concessies doen dan andere landen. Omdat wij minder dan andere landen bereid zijn om te zeggen hier is toch echt onze grens, nou moet u ook bewegen.
Nou, veel ingewikkelder dan dat is het ook niet, en daarbij is het een geruststelling voor mij dat we door jullie vertegenwoordigd worden. Nogmaals, ik ben daar ontzettend trots op. Ik hoop ook ontzettend dat jullie daar als ogen en oren voor Nederland willen functioneren en ook ons willen inseinen als er interessante kansen zijn, als er ruimte is voor Nederlanders die willen werken bij jullie organisaties. En ik ben ook heel blij om te zien dat jullie er vandaag weer zijn om die contacten met ons open te houden. Dus dank jullie wel voor jullie komst.
MODERATOR
Is het mogelijk dat mensen nog wat vragen stellen? Ja. [onverstaanbaar, red.] Er is mogelijkheid tot vragen stellen en als u dat doet kom ik naar u toe met de microfoon die inmiddels werkt. Mocht ik niet op tijd bij u zijn, luid en duidelijk spreken en ook even uw naam noemen en de organisaties, dat is misschien wel prettig dat we dat weten. Vragen? Ja.
VRAAG
Mijn naam is [naam, red.], ik ben van UNHCR. Natuurlijk ben ik bekend met het beleid van Nederland, van Europa, met betrekking tot het indammen van de migratiestromen. We hebben als UNHCR natuurlijk ook een taak om bij asiellanden in de derde wereld advocacy te voeren om de grenzen open te houden. Maar de reactie van die landen is: waarom zouden wij onze grenzen openhouden als Australië boten wegsleept en ze naar Indonesië of Papoea-Nieuw-Guinea stuurt, als Trump families scheidt en nu Europa ook al met plannen komt om de boten tegen te houden? Wat zou daar het antwoord voor moeten zijn?
BLOK
Nou, u heeft gelijk, maar, ik vind daar de opgave voor Nederland, en dat is dus ook onze inzet in Europa, en in de UNHCR, neem ik aan, dat we tegelijkertijd zeggen: Nederland, Europa, hoort open te zijn voor die mensen die voldoen aan de criteria van het vluchtelingenverdrag. Maar hoezeer ik ook begrip heb voor iedere Afrikaan of Aziaat die de pech heeft niet in Nederland geboren te zijn, maar ook niet in Denemarken of Zwitserland, maar in Nigeria of Pakistan, maar vooral omdat het een arm land is dat slecht bestuurd wordt, we kunnen praktisch gesproken niet mensen op die gronden toelaten. Het kan wel als ze zich gekwalificeerd hebben doordat een of ander bijzonder vak beheersen. Maar de boodschap van de Nederlandse regering is dus ook in een land waar we natuurlijk wel degelijk zowel van de kant van de PVV en de Baudets als van de kant van de SP worden aangevallen op u bent nog te soepel, voel ik me heel comfortabel eigenlijk bij de boodschap die enerzijds inhoudt: wij zijn open voor de echte vluchteling, maar niet voor die mensen die begrijpelijk, maar helaas, een betere toekomst zoeken. En dat vind ik dan ook een logische boodschap aan die landen, waarbij ik dan als tweede denk ik toe kan voegen, specifiek als het gaat over de UNHCR, dat het belangrijk is dat die landen ondersteuning kunnen krijgen van uw organisatie en dat Nederland om die reden daar ook een grote contribuant is. Helpt dat een beetje? Een beetje.
MODERATOR
Een beetje. Een volgende vraag? Ja.
VRAAG
[naam, red.], UNICEF. Ik wilde u graag vragen, Nederland is nu lid van de Veiligheidsraad, wat zijn de grote successen waar u op hoopt aan het einde van de termijn dat Nederland dit afsluit, en waarschijnlijk onderwerpen waar velen van ons ook bij betrokken zijn?
BLOK
Ja. Hier is natuurlijk het ingewikkelde balanceerkunstje dat je hoopt grote successen te laten zien, maar dat je enerzijds realistisch moet zijn en ook de verwachtingen moet managen. Dus ik ben heel trots op, ik noemde net al twee resoluties, die we hebben gerealiseerd. Of een resolutie, een sanctie-instrumentarium. We hebben bijvoorbeeld ook een leidende rol gespeeld bij het bezoek door de leden van de Veiligheidsraad aan Myanmar. Wat natuurlijk maar een heel kleine stap is, in feite het een beetje open doen van een raam, waarachter de enorme ellende nog meer zichtbaar wordt. En natuurlijk zijn we op zoek naar vervolgstappen. Premier Rutte heeft geagendeerd effectievere peacekeeping missions. Want ook naar wat we terug horen van onze mensen in Mali is dat ze aan de ene kant daar een goeie bijdrage hebben kunnen leveren, maar dat de samenwerking in VN-verband toch echt wel veel – laat ik het vriendelijk zeggen – ingewikkelder is dan als je een NAVO-operatie doet. Dus dat is een punt dat we actief geagendeerd hebben. Ik moet eerlijk zeggen dat het voor mij ook wel een beetje een opgave is om te voorkomen dat de Kamer mij met nog twintig wensen op pad stuurt, dat juist ik bij uitstek uitverkoren ben om en vrede te brengen tussen de Palestijnen en Israël en in Myanmar en in Syrië. Dus daarom moet je ook altijd een beetje voorzichtig opereren in wat je allemaal belooft. Maar de ambities zijn groot en het realisme ook.
MODERATOR
Heel duidelijk. Ja, dan loop ik even naar jou toe.
VRAAG
Goedemiddag, dankjewel. Mijn naam is [naam, red.]. Ik werk bij de OECD op het thema internationale handel dus ik wilde daar graag een vraag over stellen. Ik denk dat u een hele heldere inschatting maakt van wat er nu gebeurt in termen van de VS en China en potentiële handelsoorlogen. Wat is de strategie die Nederland nu aan het bedenken is? Of is dat iets wat op uw netvlies staat in termen van risico management, gegeven dat de VS direct maar ook indirect een hele belangrijke handelspartner is voor Nederland?
BLOK
Nou de risico’s zijn hier enorm. Dat nou, dat hoef ik in deze kring niet uit te leggen. Maar toch, eigenlijk is er aan het gebeuren waar we heel bang voor waren, niet alleen van hij kondigt het aan, maar hij doet het ook. En het is ook al aan het escaleren, hè? Want na staal en aluminium heb je bij China gezien dat vervolgstappen al gezet zijn. Dus ik zou geen reden weten waarom die niet richting Europa ook vervolgstappen zou gaan zetten, allemaal met in gedachten de verkiezingen van september, geloof ik, zijn er midterms. Want in Amerika binnenslands lusten ze er voorlopig pap van en het zal echt wel een tijd duren voordat de negatieve effecten daar heel zichtbaar zijn, hè. Zo groot is Harley Davidson nou ook weer niet, of Jack Daniels. Wat wij dus doen is op een heel aantal terreinen acteren. We zijn altijd heel erg van de lijn Europa moet als een verenigd blok optreden. Dat is al een kunst op zich, hè, omdat bijvoorbeeld Duitsland als exporteur van luxe auto’s weer een ander belang heeft dan Frankrijk als exporteur van het soort auto wat ook wel een beetje met Kia concurreert, zal ik maar zeggen. Wij proberen dus in Europa het front gesloten te houden en tegelijkertijd, heel zichtbaar door afgelopen week het bezoek van Mark Rutte en Sigrid Kaag aan Trump, ook onze eigen relatie open te houden. Ik was er zelf een week of zes geleden. Waarbij we dan de boodschap hebben dat wij in Europees verband optreden. Maar voor de goede orde, wij zijn wel de derde investeerder in de Verenigde Staten. Wij kosten hier geen banen, we creëren er 800 duizend. En waar dat mogelijk is zijn we dan dus ook bereid om vanuit die rol, want dan kan het weer een voordeel zijn dat je een middelgroot land bent en minder bedreigend dan een van de grote landen. Of als de EU heel erg besmet is, wel lid bent van die club, maar niet met die vlag binnenkomt. Dus we zoeken ook naar aanleiding van zo’n bezoek heel bewust naar mogelijkheden om een bemiddelende rol te spelen. Volgens mij is daarbij altijd heel cruciaal dat je dat dan zeer dienend doet, dus niet met in gedachten ik moet dat doen, want dan heb ik een plaatsje in de geschiedenisboeken. Dat merkt iedereen ook meteen aan je, maar echt vanuit deze afweging: eigenlijk zouden we eruit moeten kunnen komen. En als jullie vinden dat wij daar behulpzaam bij kunnen zijn, dan doen we dat. Nou, zo gaan we nu rond.
MODERATOR
Er is daar nog een vraag.
VRAAG
[naam, red.], Wereldbank. Ideeën bepalen in grote mate het succes in een multilaterale organisatie, zeker bij de Wereldbank. Natuurlijk zijn de G7 en in toenemende mate China belangrijk. Nederland en andere like-minded hebben in het verleden nog wel wat invloed gehad op de Wereldbank wat betreft ideeën. Hoe ziet u dat in de toekomst? Als een soort proactief multilateralisme, vooral door deze druk, dat aan de ene kant, er is de G7, en zeker door de druk nu met China, dat die rol van die kleinere landen minder lijkt te zijn. En hoe kan je deze stem tenminste garanderen dat die ook in de toekomst relevant blijft?
BLOK
Ja, na deze toelichting heb ik nog hogere verwachtingen van je daar bij de Wereldbank. Want, ook hiervoor geldt wat mij betreft dat hoe ingewikkeld de omgeving ook is, de opgave voor Nederland heel simpel blijft. Omdat die rol die wij altijd gespeeld hebben nog steeds een logische rol blijft. En ik accepteer dus als onvermijdelijkheid dat in een tijd waar dat moeilijk gaat, of dat nou is in de Wereldbank of de Verenigde Naties of een andere plek, wij wel consistent moeten zijn in onze boodschap. Omdat wanneer het, en dat kan dus ook nog zes jaar of tien jaar duren, wanneer het tijdsgewricht toch weer gaat kantelen, ik ben van nature geneigd om te denken zo’n moment komt er, dan zijn wij dan weer aan de bal, als wij maar de tussenliggende tien jaren consistent zijn geweest. Het amendementje wat ik maak ten opzichte van een lijn die Nederland lang heeft gevolgd, denk bijvoorbeeld aan het verdrag van Maastricht, of periodes waarin in ieder geval sommige Nederlandse politici het graag over Nederland gidsland hadden, die dachten als jij helemaal belangeloos de wereld rondgaat, dan volgt iedereen je wel. Ik heb wel door schade en schande geleerd dat uiteindelijk ook like-minded landen die dus in essentie het belang van multilaterale organisaties met ons delen, vaak bereid zijn om scherper hun eigenbelang voorop te zetten dan Nederland. Het is eigenlijk het enige amendementje wat ik maak.
MODERATOR
Duidelijk. Is er, ja.
VRAAG
[naam, red.], ook Wereldbank. Lichtpuntje is dat bijvoorbeeld multilateraal er ook een afspraak is over een capital increase van de Wereldbank. Het is dus toch gelukt al die landen op een lijn te brengen, waarbij een klein Nederlands puntje toch ook wel was: kunnen dan de Nederlandse kiesgroepen een Nederlandse stoel garanderen voor de komende vijftig jaar? En ook dat zat er in. Dus dat is gelukt. Dus er zijn ook lichtpuntjes. Mijn vraag gaat over.
BLOK
Zeker. Waarom maar vijftig jaar?
VRAAG
Nou ja, hahaha, als nou Nederland een goeie donor blijft dan wordt het wel honderd jaar. Mijn vraag is over Europa. Ik vind de mooiste uitspraak: ‘Groter in de grote dingen, kleiner in de kleinere dingen’, zou Europa moeten worden en juist ook weer nu. En Nederland is een beetje op eigen speelhelft ten aanzien van Europa, vind ik, defensief. Waar is Europa nou groter in de grotere dingen, volgens jou, over vijf jaar? Wat is, waar zijn we sterker in geworden in Europa?
BLOK
Ja, eerst ga ik je tegenspreken op Nederland is op de eigen helft. Deels als gevolg van de Brexit worden wij heel erg gezien als de leider van het vrijhandelsblok, hè. Wat een beetje denigrerend the Hanze league wordt genoemd, is wel degelijk een rol die andere landen ook wensen van Nederland. Overigens die Duitsland ook wenst van Nederland. Want wij zijn in hoge mate het veiligheidsventiel voor Duitsland. Diep in hun hart vindt in ieder geval een heel groot deel van de CDU en van de Duitse elite, het heel fijn dat Nederland zo streng is op in ieder geval alle EMU/Bankenunie onderwerpen. Dat zij richting Frankrijk en anderen kunnen zeggen ja, daar gaan de Nederlanders nooit mee akkoord. Dus onze invloed is naar mijn stellige overtuiging groter. Daar komt overigens ook bij dat Mark Rutte, zowel door zijn persoon, maar ook door het lange track record natuurlijk een van de zwaarste spelers aan het Europees firmament is. En de initiatieven die hij heeft, vooral die speech in Berlijn en Straatsburg een tijdje geleden, Wopke Hoekstra die dan de Hanze league bij elkaar heeft gebracht, zorgt ervoor dat wij grote invloed hebben. Waar zijn wij over vijf jaar? Nou, de inzet is echt hoog. Als het lukt om op het gebied van migratie, zo’n gebalanceerde situatie te creëren zoals we die net schetsen. Open voor diegenen die dat terecht vragen, en dan ook een beetje een redelijke verdeling graag, maar toch ook helder en selectief voor al die anderen. Dan betekent dat dat je een grote voedingsbodem voor die 15 of 20% waarvan ik al schetste dat ik vind dat ze niet helemaal ten onrechte zeggen onze wereld is verdwenen, en dat is jullie schuld, dat je een belangrijke voedingsbodem voor extreme onvrede daar wegneemt. Dat vind ik heel cruciaal. Want anders gaat dat verder door etteren, met, met alle gevolgen van dien. Dus migratie is inderdaad een heel groot onderwerp, en ja het traditionele onderwerp van economie streep financiën blijft ook enorm. Want nu hebben we allemaal de wind in de zeilen van de hoogconjunctuur en de lage rente, maar in de met name de grotere Europese landen is nog steeds heel weinig gebeurd. En ook dat, ik moet er toch niet aan denken als er in Italië een echt vertrouwenscrisis ontstaat, of met name rondom Italië, dan is de Eurozone eigenlijk niet meer te houden. Althans, niet voor Italië. Dus ik heb niet zozeer behoefte aan het enorm uitbreiden van de Europese agenda, maar er zijn, zeker deze twee onderwerpen zijn echt heel bepalend voor de toekomst van de Europese Unie.
MODERATOR
Ik neem even een stap terug om hier te gaan staan. Het is vijf voor half drie. We hebben nog vijf minuten. Ja? Dus dat betekent twee vragen en twee korte antwoorden.
VRAAG
Ik ga toch even door. Ik ben [naam, red.], ook van de UNHCR. En ik heb een evaluatie gedaan van de Europacrisis voor UNHCR. En ik was toch wel heel erg, nou ja ontstemd over het gemis aan burden sharing dat we hadden in Europa. En natuurlijk toch, en daarom is natuurlijk de situatie die we in Italië hebben. En ik zie dat nog steeds niet helemaal opgelost, ten eerste. En ten tweede, wat, iedereen heeft het over xenofobie, u heeft er al, u heeft het er ook over gehad, de angst voor de vreemdeling. Wat kunnen we daar aan meer doen om dat tegen te gaan?
BLOK
Nou, dit zijn wel heel existentiële vragen. Over xenofobie ben ik, vrees ik, zeer pragmatisch. Ik heb de vraag uitgezet op mijn ministerie maar die doe ik hier ook: noem mij een voorbeeld van een multi-etnische of multiculturele samenleving, waar de oorspronkelijke bevolking nog woont. Dus dan vallen Australië en de Verenigde Staten af want daar is de oorspronkelijke bevolking uitgeroeid. Multi-etnische, multiculturele samenleving, waar de oorspronkelijke bevolking nog loopt en waar een vreedzaam samenlevingsverband is. Ik ken hem niet, maar we hebben hier een hoop.
UIT DE ZAAL
Suriname.
Singapore.
BLOK
Suriname als vreedzaam? Courageous, deze opmerking.
UIT DE ZAAL
Singapore.
BLOK
Dus de partijen in Suriname die zijn niet langs etnische lijnen opgedeeld? Het is een functionerende rechtstaat en democratie?
UIT DE ZAAL
[Onverstaanbaar, red.]
BLOK
Ja, nou, ik bewonder je optimisme. Suriname is een failed state, en dat heeft ernstig te maken met de etnische opdeling. Sorry. Singapore is inderdaad een klein mini-landje, extreem selectief in z’n migratie. Extreem selectief. Het is heel moeilijk om daar in te komen hè? Laat geen arme migranten toe. Ja even, voor de schoonmaak. Maar dan moet je eruit. Nou, maar dit, even deze vraag, naar aanleiding, ik, en dat is ook mijn insteek als bestuurder, je loopt vrij snel tegen de grenzen aan van wat een samenleving kan hebben. Vandaar dat ik ook zeg: ik begrijp de mensen in Amsterdam-West en de Schilderswijk, hè. Want als je in Benoordenhout woont is het hartstikke leuk om op zondag naar de Turkse bakker te gaan. Je hebt ook geen last van een aantal bijeffecten. Maar als je er middenin woont, heb je er enorm last van. En tegen die achtergrond dat historisch, ik kan het verschil tussen een Hutu en een Tutsi niet zien. Ook niet tussen een sjiiet en een soenniet. Ze kunnen het helaas zelf wel. Dat heeft niks te maken met blank of gekleurd. Waarschijnlijk zit ergens diep in onze genen dat we een overzichtelijke groep willen hebben die groot genoeg is om mee te jagen of een dorpje te onderhouden. En dat we niet goed in staat zijn om een binding aan te gaan met ons onbekende mensen. Tenzij we zo rijk zijn dat het ons allemaal niet zo veel meer kan schelen. Nou. Dat is mijn eigen pragmatische invulling, maar nogmaals, ik sta open voor mensen die dat op empirische basis kunnen weerleggen.
En je tweede vraag was hoe kunnen we zorgen voor een burden sharing. Ook daar ben ik pragmatisch in. De manier waarop Nederland omgaat met vluchtelingen is ook binnen West-Europa heel bijzonder. Want Italië krijgt nou op zijn donder omdat ze de havens gesloten houden. Bij Ventimiglia houden de Franse agenten gewoon de mensen met een kleurtje tegen in de trein. En Frankrijk heeft dan laatst Italië op z’n kop gegeven dat ze de havens dicht deden. Heel lang was het zo dat, bijvoorbeeld ook Frankrijk, ze gaven gewoon geen opvang aan vluchtelingen. Je kon wel een aanvraag indienen, en allemaal tentjes in de parken, omdat van die keurige Appingedam centra zoals we die hier hebben, die hadden ze niet. Ja, dan reis je wel door naar Nederland of Zweden. Denemarken doet helemaal niet mee aan het vrije verkeer. Dit zijn voor mij de illustraties waarom ik dat amendement maakte op niet blind gaan voor multilateralisme. Ook zeer vergelijkbare like-minded landen zijn in de praktijk vaak veel harder in het nastreven van hun eigenbelang dan wij.
Ik denk niet dat het gaat lukken om centraal op Europees niveau af te dwingen dat ieder land even veel vluchtelingen gaat accepteren. Oost-Europeanen gaan er nooit mee akkoord, zelfs als ze ermee, stel we zouden ze helemaal de armen op de rug draaien en ze zeggen ja. Dan nog lopen ze over straat in Warschau of in Praag, daar lopen helemaal geen gekleurde mensen. Die mensen zijn binnen een week weg. Ze worden letterlijk waarschijnlijk in elkaar geslagen, maar hebben daar geen leven. Dus nou, dat is weer het onderdeel, daar ben ik dan pragmatisch in. We moeten zo ver mogelijk gaan met die gelijke burden sharing, maar dit wordt niet perfect.
MODERATOR
Het is half drie precies, heeft u nog één minuut?
BLOK
Eén minuut kan nog wel, ja.
MODERATOR
Eén minuut voor de laatste vraag. Final thoughts.
VRAAG
Goedemiddag, ik ben [naam, red.] en ik werk voor de Wereldgezondheidsorganisatie en directeur landenkantoor in Oekraïne op het ogenblik. Ik wilde u toch terugbrengen naar de Verenigde Naties. U weet dat er is een enorm proces aan de gang nu om de Verenigde Naties te hervormen. Ik hoop van harte en ik heb dat zelf in de WHO gedaan, meegedacht met hoe de WHO zou moeten functioneren. Ik hoop van harte dat Nederland een enorme belangrijke plaats gaat innemen om dat multilateralisme te blijven ondersteunen. Anders worden we helemaal verscheurd door landen die daar helemaal geen zin meer in hebben en die de VN niet zien zitten en het zou toch wel erg en ernstig zijn als de Security Council niet meer hun advies kan geven. Dat is niet een vraag maar dat is een oproep.
BLOK
Daar zijn wij het allemaal mee eens, vermoed ik zo, ja.
MODERATOR
Goed, dank u wel. Minister van Buitenlandse Zaken was hier, applaus, ja geweldig. U mag weer aan het werk voor het multilateralisme, aan de slag nu.
BLOK
Ja.
Webredactie De webredactie bestaat uit Tom Reijner, Elif Isitman, Bauke Schram en Berend Sommer.
GERELATEERDE ARTIKELEN
Stef Blok zegt sorry tegen Suriname
Een inkijkje in de gedachten van Stef Blok
Blok kan beter niet de satiricus uithangen
‘Laconieke’ houding ministers na uitspraken Blok valt verkeerd bij PvdA
AD 20.08.2018 De reacties van vicepremiers Hugo de Jonge en Kajsa Ollongren op de uitspraken van hun collegaminister Stef Blok zijn de PvdA in het verkeerde keelgat geschoten. Kamerlid Lilianne Ploumen wil opheldering van premier Mark Rutte.
Als je als minister contact hebt moeten zoeken met de Tsjechen, de Polen, de Caribische collega’s en Suriname, is dat niet mijn definitie van een ‘zomerdingetje’, aldus Lilianne Ploumen.
Blok had vorige maand bij een uitgelekte spreekbeurt kritiek op de multiculturele samenleving en noemde Suriname een ‘failed state’. Na de eerste ministerraad van het nieuwe politieke jaar, afgelopen vrijdag, reageerde De Jonge daarop. Volgens hem moet de kwestie ‘niet groter worden gemaakt dan hij is’ en kan Blok ‘tuurlijk’ door. In de Telegraafvan vandaag doet Ollongren Bloks uitspraken af als ‘een zomerdingetje’.
Ploumen heeft zich ‘heel erg gestoord’ aan de laconieke reacties. ,,Als je als minister na je uitspraken contact hebt moeten zoeken met de Tsjechen, de Polen, de Caribische collega’s en Suriname, is dat niet mijn definitie van een ‘zomerdingetje’”, aldus Ploumen. ,,Het getuigt ook niet van veel respect voor degenen die ontdaan waren door de uitspraken van Blok.”
Ze wil van Rutte weten of hij de mening van zijn vicepremiers deelt. Ze wijst erop dat het oordeel over het aanblijven van een bewindspersoon ‘een zaak van de Tweede Kamer is’.
Op de uitspraken van Blok, die op punten tegenstrijdig zijn met het regeerakkoord, werd vorige maand met verontwaardiging gereageerd. Er kwamen boze reacties uit Suriname en de Caribische delen van het koninkrijk, en ook in de Tweede Kamer klonk harde kritiek – óók bij de coalitiepartijen. Bloks eigen VVD noemde de uitspraken ‘lomp’.
Ongelukkig
Lilianne Ploumen
Afgelopen donderdag schreef Blok in een brief aan de Kamer dat het hem speet. Een dag later stelde hij dat hij de ‘ongelukkige en onzorgvuldige uitspraken’ terugnam. Ploumen wil van Rutte weten of zijn hele kabinet achter die excuses staat. Volgens haar wekken de uitspraken van de ministers de suggestie dat de spijtbetuiging van Blok ‘slechts voor de bühne is’. Rutte stelde vrijdag dat Blok na het ‘rechtzetten’ van zijn uitspraken ‘prima kan doorfunctioneren’.
Het PvdA-Kamerlid wil dat de premier haar vragen beantwoordt voor de Tweede Kamer met Blok in debat gaat. Naar verwachting gebeurt dat de eerste week van september.
Een inkijkje in de gedachten van Stef Blok
Elsevier 19.08.2018 Mijn kleinzoon, een whizzkid, is er op mijn verzoek in geslaagd de computer van Stef Blok te kraken. (Knap van ‘m, maar ook dankzij het feit dat Buitenlandse Zaken heeft moeten bezuinigen op beveiliging, omdat de heropening van ambassades in migratielanden veel geld kost.) In de bestanden trof ik de concept-speech van de minister aan voor het komende Kamerdebat over zijn gewraakte uitlatingen van begin juli.
Er staan enkele passages in die zo interessant zijn dat ik ze de lezer van Elsevier Weekblad niet wil onthouden. Met uitdrukkelijk de kanttekening dat het om een concept gaat; er staat bij dat dit nog ‘langs MP, coal.-partners en vz partij’ moet. Het kan dus zijn dat u over een paar weken Stef Blok heel andere dingen hoort zeggen in de Kamer. Maar dankzij deze hack weten we dan wat hij eigenlijk had willen zeggen.
Suriname als failed state
‘Mevrouw de voorzitter, dat ik Suriname “een failed state” heb genoemd is mij door deze en gene kwalijk genomen. Nu bestaan van het begrip failed state verschillende definities en ik geef toe dat Suriname niet aan al deze definities voldoet.
Uit het weekblad In linkse kringen blijft de dictator een held
Maar we hebben het over een land waarvan 40% van de bevolking na de onafhankelijkheid is vertrokken, eigenlijk gevlucht, naar het voormalige moederland. (Uit de failliete dictatuur Venezuela is ‘maar’ 7% gevlucht). Een land waarvan door experts de staatsschuld “nauwelijks houdbaar” wordt genoemd omdat deze fors oploopt, maar het BNP terugloopt. Een land dat gedurende 16 van de 43 jaar van zijn bestaan maar één staatshoofd heeft gekend, Desi Bouterse, als militaire couppleger, dictator en als president. Tegen hem loopt in eigen land een rechtzaak wegens veelvoudige moord, er loopt een internationaal arrestatiebevel en in de meeste landen mag hij geen voet aan de grond zetten. In Nederland is hij tot 11 jaar veroordeeld wegens cocaine-smokkel. Mijn voorganger als minister van BZ Maxim Verhagen zei ooit: “De heer Bouterse is in Nederland alleen welkom om zijn celstraf uit te zitten.”
Bij mijn weten is deze voormalige CDA-coryfee door uw Kamer nooit voor deze uitspraak over een bevriend staatshoofd ter verantwoording geroepen.’
Vervolgens gaat Blok wat dieper in op zijn gewraakte woorden over de Turkse bakker in het chique Haagse Benoordenhout en over het vrijwel ontbreken van ‘gekleurde mensen’ in Warschau en Praag. Nadat hij Jesse Klaver een harde tik heeft uitgedeeld (‘Meneer Klaver heeft op hoge toon geëist dat ik publiekelijk Nederland een vreedzaam multicultureel land zou noemen. Misschien kan hij zich beter eerst tot zijn partijgenoot Tirza de Fockert in Amsterdam richten die wil dat àlle schepen die migranten op zee oppikken in de Amsterdamse haven gastvrij worden ontvangen’), komt hij onvermijdelijk op zijn meest aangevallen uitspraak, die over de multiculturele samenleving.
België als multiculturele staat
‘Mevrouw de voorzitter, Ik wil eerst mezelf citeren. “Noem mij een voorbeeld, van een multi-etnische of multiculturele samenleving, waar de oorspronkelijke bevolking nog woont. En waar een vreedzaam samenlevingsverband is. Ik ken hem niet.”
Ik zeg het nog maar even: ik zei dit in een besloten bijeenkomst, in een losse setting. Maar eerlijk gezegd zou ik het best in het openbaar willen herhalen. Ik ben gesterkt doordat in die twee maanden sindsdien werkelijk niemand er in is geslaagd zo’n voorbeeld te noemen, zonder dat aan het voorbeeld het een en ander mankeerde. De poedelprijs gaat zonder twijfel naar de Volkskrant die als voorbeeld België uit de hoge hoed toverde als land waar Vlamingen en Walen eeuwenlang vreedzaam samenleven. Geniaal: een land van twee groepen mensen, met dezelfde huidskleur, dezelfde godsdienst, grotendeels dezelfde geschiedenis vergelijken met de multiculturele heilstaat van Jesse Klaver, de partijleider van de migrantenschepen. Wat een belediging voor onze Zuiderburen!
Er is mij ook kwalijk genomen, los van de inhoud, dat ik kennelijk denkbeelden heb die niet helemaal sporen met het officiële kabinetsbeleid. Mijn antwoord daarop was en is dat ik mij tot de laatste letter aan dat beleid en aan het regeerakkoord heb gehouden en zal houden. Maar denkt u nu werkelijk dat ook maar één van mijn 15 collega-ministers het helemaal daarmee eens is? Ik zeg het nog maar eens: politiek is compromissen sluiten en voor coalities geldt dat des te meer. Anders komt nooit een kabinet tot stand. Als ik dictator zou zijn, zou het beleid vast wel anders zijn, maar dat ben ik niet want Nederland is geen failed state. Grapje, meneer Klaver.
Het kabinet spreekt met één mond en meestal is dat deftige, politiek correcte taal. Dat is mooi, maar de vraag is of het ook houdbaar is. Ik wil wel weer de rol van dat jongetje uit het sprookje van Andersen spelen, maar misschien moeten anderen dat maar eens doen. Zoals Elco Brinkman, ook al een gelouterde CDA-coryfee met bijna 40 jaar Haagse ervaring.
In een recent interview met de NRC, waarin hij zijn afscheid van de politiek aankondigt, zegt senator Brinkman: “Op straat hoor je: we kunnen toch niet heel Afrika hier binnenhalen? En dan hoor ik in Den Haag te vaak: ach, het is maar de straat. De meeste revoluties zijn op straat begonnen.”
Mevrouw de voorzitter, Met deze wijze woorden van senator Brinkman wil ik eindigen.’
Philip van Tijn is bestuurder, toezichthouder en adviseur. Schrijft geregeld voor elsevierweekblad.nl
MEER VAN DEZE AUTEUR
Blok onderschatte heilige roeping van multiculti-aanhangers
Stef Blok noemt België ‘onleefbaar land’
AD 17.08.2018 In zijn inmiddels veelbesproken toespraak in Den Haag vorige maand heeft Stef Blok ook uitgehaald naar België. Dat blijkt uit het transcript van die speech dat nu ook Belgische media heeft bereikt. De minister noemde het een ‘onleefbaar land’.
Blok deed zijn uitspraken vorige maand tijdens een besloten lezing in Den Haag voor Nederlanders die werkzaam zijn bij internationale organisaties. Daarbij ging hij in op de multiculturele samenleving, migratie, xenofobie en de opkomst van populistische partijen, zoals de Partij voor de Vrijheid (PVV) van Geert Wilders. Het kwam hem op veel kritiek te staan.
Lees ook
Rutte: Geen reden voor vertrek Stef Blok
Blok wil verder praten met beledigd Suriname
Minister Blok diep door het stof voor ‘lompe’ uitspraken
In het kader van zijn uitspraken over populisme haalde hij ook België aan. ,,De grootste partij van Zwitserland is al jarenlang een soort PVV, alleen heet hij daar anders’, zo sprak Blok tijdens de bijeenkomst. ,,Dat zijn partijen waarvan ik het denkbeeld niet deel, maar het is niet zo dat Zwitserland (door de opkomst van het populisme) een onleefbaar land is geworden. Of België, althans niet meer onleefbaar dan het daarvoor al was.”
Failed state
Eerder werd al bekend dat Blok Suriname een failed state noemde. Ook liet hij zich kritisch uit over de multiculturele samenleving. Een week later lekten fragmenten daarvan uit via de site van tv-programma Zembla. De besloten bijeenkomst bleek heimelijk te zijn opgenomen. Blok kwam direct onder vuur te liggen door zijn uitspraken; zelfs zijn eigen VVD noemde de uitspraken ‘lomp’.
Blok heeft inmiddels zijn excuses aangeboden. ,,Dat had ik niet moeten doen, zeker niet in mijn rol als minister van Buitenlandse Zaken. Dit spijt mij”, zo schreef hij in reactie op Kamervragen van PvdA-Kamerlid Lilianne Ploumen. Blok zegt contact te hebben gezocht met Suriname, de Caribische landen in ons koninkrijk en met een aantal andere landen ‘die zich gekwetst hadden kunnen voelen’. Hij stuurde bij de Kamerbrief ook een woordelijk uitgeschreven weergave van de gewraakte speech naar de Tweede Kamer.
Contact gezocht
Blok liet aan Belgische krant De Standaard weten dat hij inmiddels contact heeft gezocht met de landen die zich gekwetst kunnen voelen door zijn uitspraken. Met de Belgische regering was hierover nog geen contact, maar dat blijkt ook niet nodig. Een woordvoerder van Didier Reynders (MR), minister van Buitenlandse Zaken, laat weten dat voor hen de kous af is met de excuses van de Nederlandse minister.
Premier Mark Rutte ziet geen reden voor minister Stef Blok (Buitenlandse Zaken) om te vertrekken vanwege zijn uitspraken. Volgens Rutte heeft Blok zijn uitspraken teruggenomen en kan hij daarmee ,,prima doorfunctioneren”.
Rutte denkt dat Blok ‘prima kan doorfunctioneren’
NOS 17.08.2018 Premier Rutte denkt dat de uitspraken van minister Blok over de multiculturele samenleving de effectiviteit van het Nederlandse buitenlands beleid niet in de weg staan. Hij zei dat na de eerste vergadering van het kabinet na de vakantie.
Rutte legde er op zijn persconferentie de nadruk op dat Blok heeft erkend dat zijn woorden ongelukkig waren en ook dat de minister contact heeft gezocht met collega’s in andere landen. De premier zei dat het in de internationale politiek wordt gewaardeerd als iemand een fout rechtzet. Rutte verwacht daarom dat Blok “prima kan doorfunctioneren” als minister.
Rutte over Blok: internationaal wordt het gewaardeerd als iemand zijn fouten toegeeft
Vorige maand ontstond ophef over uitspraken van Blok op een bijeenkomst in Den Haag. De minister van Buitenlandse Zaken zei onder meer dat hij geen voorbeelden kent van een multi-etnische of multiculturele samenleving waar de oorspronkelijke bevolking nog woont en waar een vreedzaam samenlevingsverband bestaat. Ook noemde hij Suriname een “failed state”.
Blok zei kort na die uitspraken dat hij te ver is gegaan en dat hij ze betreurt. Gisteren noemde hij in een brief aan de Tweede Kamer de uitlatingen ongelukkig en onzorgvuldig en die woorden herhaalde hij vandaag. De ongelukkige woorden neemt hij terug.
Vicepremier De Jonge zei eerder vandaag dat Blok “tuurlijk” door kan gaan als bewindsman. Ook De Jonge onderstreepte dat Blok zijn eigen woorden onzorgvuldig heeft genoemd. “Het is goed als de Kamer daar binnenkort een debat over heeft en het goed uitpraat. Dan gaan we weer gewoon aan het werk.” Volgens de vicepremier moet de zaak niet groter worden gemaakt dan hij is.
Buitenlandse collega’s
Op de vraag of hij nog geloofwaardig door kan als minister, antwoordde Blok zelf vanochtend alleen dat er nog een Kamerdebat komt, dat hij zorgvuldig gaat voorbereiden. “In de tussentijd is er een volle agenda met veel belangrijke bijeenkomsten waar voor Nederland belangrijke vraagstukken aan de orde zijn. Daar ga ik me de komende tijd met volle energie voor inzetten.”
Blok heeft de afgelopen tijd met diverse collega’s in het buitenland gepraat, onder andere met die uit Suriname, Polen en Tsjechië.
De Surinaamse regering heeft al gezegd dat de excuses van de Nederlandse minister niet ver genoeg gaan. Blok wil daarover nog eens met Suriname praten. “Ik zal iedere gelegenheid die zich daarvoor voordoet gebruiken.”
BEKIJK OOK
Klaver: Rutte moet afstand nemen van uitspraken Blok
200 ambtenaren tekenen brief met oproep aan Blok
Surinaamse regering wijst ‘povere excuses’ Blok af
Blok biedt regering Suriname excuses aan
De ‘wereldvreemde’ uitspraken van minister Blok tegen het licht
Rutte ziet geen problemen in aanblijven Blok na omstreden uitspraken
NU 17.08.2018 Premier Mark Rutte is van mening dat minister van Buitenlandse Zaken Stef Blok ook na zijn controversiële uitspraken over migratie en etniciteit kan aanblijven.
“Als je een fout maakt, dan moet je die rechtzetten. Dat heeft hij gedaan”, zei Rutte vrijdag tijdens zijn wekelijkse persconferentie. Blok kan dus wat Rutte betreft “prima doorfunctioneren”.
Blok kwam vorige maand tijdens een besloten bijeenkomst in opspraak vanwege enkele controversiële uitspraken over het Europees immigratiebeleid. Zo twijfelde hij openlijk of er met Oost-Europese lidstaten afspraken zijn te maken over de opvang en herverdeling van vluchtelingen.
“Loop eens over straat in Warschau of in Praag, daar lopen helemaal geen gekleurde mensen. Die mensen zijn binnen een week weg. Worden waarschijnlijk letterlijk in elkaar geslagen. Die hebben daar geen leven”, aldus de minister. Daarbij zei hij geen vreedzame multiculturele samenleving te kennen.
Tot slot had Blok nog wat uit te leggen aan zijn Surinaamse ambtsgenoot nadat hij het Zuid-Amerikaanse land in zijn toespraak onder andere als “failed state” bestempelde. Blok heeft inmiddels excuses gemaakt, maar dat is voor de Surinaamse autoriteiten niet voldoende. De bewindsman staat open voor eventuele gesprekken, liet hij vrijdag weten.
In Belgische media is ophef ontstaan vanwege een andere uitspraak die Blok heeft gedaan. In een besloten toespraak zou hij België een “onleefbaar land” hebben genoemd, meldt De Standaard.
Blok liet de krant later weten dat hij die woorden betreurde en dat hij die terugnam. “Ik vind dat ik die uitspraken niet had moeten doen, zeker niet in mijn rol als minister van Buitenlandse Zaken”, tekent de krant op uit de mond van Blok.
Rutte: ‘Blok heeft fouten rechtgezet’
‘In de internationale politiek wordt niet geknikkerd’
Blok wilde met zijn uitspraken prikkelen en de discussie voeden, maar heeft zich inmiddels meerdere keren verontschuldigd voor uitingen die hij nu als “ongelukkig en onzorgvuldig” betitelt. Ook heeft hij onder andere contact gehad met zijn Poolse en Tsjechische ambtsgenoten.
Dat is volgens Rutte voldoende zodat Blok zijn werk als minister kan voortzetten. “Als je een fout rechtzet, dan wordt dat gewaardeerd. Dat staat de effectiviteit van het buitenlands beleid niet in de weg.”
De premier spreekt uit eigen ervaring, zegt hij. “Ik loop al acht jaar mee in het internationale wereldje. Daar wordt af en toe robuust gesproken.”
“In de internationale politiek wordt niet geknikkerd. Dat zijn stevige lieden, die iets vinden.”
De premier denkt niet dat de discussie binnen de Europese Unie over de opvang en herverdeling nu lastiger is geworden. “De discussie loopt niet soepel in Brussel, maar dat komt niet door Stef Blok. Ik heb niet de indruk dat zijn uitspraken die discussie bemoeilijken.”
‘Je kunt niet zeggen dat alles goed gaat’
Ook nuanceerde de premier Bloks uitspraken over het niet bestaan van een vreedzame multiculturele samenleving. “Noem mij een voorbeeld van een multi-etnische of multiculturele samenleving, waar de oorspronkelijke bevolking nog woont (….) en waar een vreedzaam samenlevingsverband is. Ik ken hem niet”, zei Blok een maand geleden.
“Wij zijn land waar veel mensen naartoe zijn gekomen. Dat gaat heel vaak goed. Tegelijkertijd zijn er ook zorgen”, zei Rutte.
Die zorgen gaan volgens de premier enerzijds over de groepen vluchtelingen die hier in 2015 en 2016 naartoe zijn gekomen. Anderzijds worden mensen die naar Nederland komen geconfronteerd met “ernstige racisme en discriminatie”, soms tot aan de derde generatie aan toe.
Rutte: “Je kunt niet zeggen dat alles goed gaat. Je kunt wel zeggen dat dit een land is waar we erin slagen op een fatsoenlijke manier met elkaar samen te leven.”
Na de zomervakantie debatteert Blok met de Tweede Kamer over de gewraakte uitspraken. Hoewel er vanuit het kabinet en de coalitiepartijen mild wordt gereageerd, is de oppositie niet te spreken over de gang van zaken. Ook de gemaakte excuses zijn voor veel partijen niet voldoende.
Blok uit onvrede over multiculturaliteit in gelekte video
Lees meer over: Politiek Stef Blok
Rutte: Geen reden voor vertrek Stef Blok
AD 17.08.2018 Premier Mark Rutte ziet geen reden voor minister Stef Blok (Buitenlandse Zaken) om te vertrekken vanwege diens omstreden uitspraken over migratie. Volgens Rutte heeft Blok zijn uitspraken teruggenomen en kan hij daarmee ,,prima doorfunctioneren”.
In Ruttes ogen heeft Blok zijn fouten rechtgezet. Blok zei op een besloten bijeenkomst deze zomer onder meer dat hij geen land kent waar mensen van verschillende culturen vreedzaam samenleven.
,,Ook daarvan zei Stef Blok dat hij die woorden ongelukkig en onzorgvuldig heeft gekozen en terugneemt”, aldus Rutte, die aanstipte dat de Tweede Kamer Blok nog wel aan de tand wil voelen over de kwestie.
,,Er komt nog een Kamerdebat. Wat ik belangrijk vind is dat hij heeft gezegd ‘ik neem die woorden terug’. Mijn ervaring is dat als je een fout maakt en je zet dat recht dat dat de effectiviteit van het Nederlandse buitenlandbeleid niet in de weg staat.”
Praten
Minister Stef Blok van Buitenlandse Zaken zei eerder vandaag dat hij verder wil pratenmet Suriname, dat nog altijd boos is over de beledigende uitspraken die de minister vorige maand deed. Blok heeft de voormalige Nederlandse kolonie al zijn excuses aangeboden, maar Suriname neemt daarmee geen genoegen.
Vicepremier De Jonge: Blok kan ‘tuurlijk’ door
NOS 17.08.2018 Vicepremier De Jonge vindt dat minister Blok “tuurlijk” door kan gaan als bewindsman. Vorige maand ontstond ophef over uitspraken van Blok over de multiculturele samenleving en over Suriname. De minister van Buitenlandse Zaken zei onder meer dat hij geen voorbeelden kent van een multi-etnische of multiculturele samenleving waar de oorspronkelijke bevolking nog woont en waar een vreedzaam samenlevingsverband bestaat. Ook noemde hij Suriname een “failed state”.
Blok zei kort na die uitspraken dat hij te ver is gegaan en dat hij ze betreurt. Gisteren noemde hij in een brief aan de Tweede Kamer de uitlatingen ongelukkig en onzorgvuldig en die woorden herhaalde hij vanochtend, voor de eerste vergadering van het kabinet na de vakantie. De ongelukkige woorden neemt hij terug.
Niet te groot maken
De Jonge benadrukte vanochtend dat Blok zijn eigen woorden onzorgvuldig heeft genoemd en dat het kabinet dat ook vindt. “Het is goed als de Kamer daar binnenkort een debat over heeft en het goed uitpraat. Dan gaan we weer gewoon aan het werk.” Volgens de vicepremier moet de zaak niet groter worden gemaakt dan hij is.
De Jonges collega-vicepremier Ollongren noemde het het “allerbelangrijkste dat Blok gezegd heeft dat hij er spijt van heeft en dat hij dit niet zo had moeten doen”.
Op de vraag of hij nog geloofwaardig door kan als minister, antwoordde Blok zelf vanochtend alleen dat er nog een Kamerdebat komt, dat hij zorgvuldig gaat voorbereiden. “In de tussentijd is er een volle agenda met veel belangrijke bijeenkomsten waar voor Nederland belangrijke vraagstukken aan de orde zijn. Daar ga ik me de komende tijd met volle energie voor inzetten.”
Gesprekken met het buitenland
Blok heeft de afgelopen tijd met diverse collega’s in het buitenland gepraat, onder andere met die uit Suriname, Polen en Tsjechië. Met wie nog meer wilde hij vanochtend niet zeggen, want volgens hem kan hij dat niet “eenzijdig” bekendmaken.
De Surinaamse regering heeft al gezegd dat de excuses van de Nederlandse minister niet ver genoeg gaan. Blok wil daarover nog eens met Suriname praten. “Ik zal iedere gelegenheid die zich daarvoor voordoet gebruiken.”
BEKIJK OOK
Klaver: Rutte moet afstand nemen van uitspraken Blok
200 ambtenaren tekenen brief met oproep aan Blok
Surinaamse regering wijst ‘povere excuses’ Blok af
Blok biedt regering Suriname excuses aan
De ‘wereldvreemde’ uitspraken van minister Blok tegen het licht
Blok wil met regering Suriname in gesprek over uitspraken
NU 17.08.2018 Minister Stef Blok van Buitenlandse Zaken wil in gesprek blijven met de autoriteiten van Suriname. Het Zuid-Amerikaanse land nam eerder geen genoegen met de excuses van de bewindsman nadat hij Suriname een “failed state” had genoemd.
“Ik heb ze laten weten dat ik graag weer met ze in gesprek wil gaan”, zei Blok vrijdag voor aanvang van de eerste ministerraad sinds de zomervakantie. “Ik zal iedere gelegenheid die zich daarvoor voordoet aangrijpen.”
Blok heeft zich de afgelopen weken meerdere malen moeten verdedigen over uitspraken die hij een maand geleden tijdens een besloten bijeenkomst deed. Daarin noemde hij Suriname onder meer een “failed state“.
Blok gebruikte die term, omdat partijen in Suriname volgens hem langs etnische lijnen opgedeeld zijn. Ook zet hij vraagtekens bij de functionerende rechtsstaat en democratie van het land.
De aanduiding ‘failed state’ wordt vaak gebruikt voor landen waar de regering haar gezag kwijt is.
Blok kan ‘natuurlijk’ aanblijven als minister
Blok heeft steeds benadrukt dat hij met zijn uitspraken wilde prikkelen, maar bood wel zijn “oprechte excuses” aan zijn Surinaamse ambtsgenoot aan. “Mede gezien het grote belang dat ik hecht aan de relatie met uw land.”
Die excuses waren voor de Surinaamse regering te mager, omdat Blok de onjuistheden niet wegnam. Nederland wil de betrekkingen met Suriname al lange tijd herstellen en bijvoorbeeld ambassadeurs uitwisselen.
Na de zomervakantie volgt een debat met de Tweede Kamer over zijn gewraakte uitspraken. Op de vraag of hij kan aanblijven, zei Blok alleen dat hij zich “zorgvuldig” gaat voorbereiden.
Vicepremier Hugo de Jonge vindt dat de kwestie niet groter gemaakt moet worden dan die is. “Het is een onverstandige uitspraak, dat heeft hij zelf ook gezegd.” Wat De Jonge betreft kan Blok “natuurlijk” aanblijven als minister van Buitenlandse Zaken.
Blok uit onvrede over multiculturaliteit in gelekte video
Lees meer over: Politiek Stef Blok
Blok wil verder praten met beledigd Suriname
AD 17.08.2018 Minister Stef Blok van Buitenlandse Zaken wil verder praten met Suriname, dat nog altijd boos is over de beledigende uitspraken die de minister vorige maand deed. Blok heeft de voormalige Nederlandse kolonie al zijn excuses aangeboden, maar Suriname neemt daarmee geen genoegen.
Blok zette Suriname vorige maand, tijdens een besloten bijeenkomst voor Nederlanders die bij internationale organisaties werken, weg als een mislukte staat. De aanduiding ‘failed state’ wordt doorgaans gebruikt voor landen waar bestuur en rechtsstaat totaal ontbreken, zoals Somalië. Maar Blok schaarde ook Suriname daaronder, omdat de verschillende bevolkingsgroepen er niet goed zouden samenleven.
Lees ook
Suriname neemt geen genoegen met excuusbrief minister Blok
Blok biedt Suriname excuses aan na ‘failed state’-uitspraak
Minister Blok diep door het stof voor ‘lompe’ uitspraken
Woede
De Surinaamse regering ontstak in woede en ontbood de Nederlandse zaakgelastigde om haar verontwaardiging over te brengen. Paramaribo noemde de uitlatingen ‘destabiliserend en denigrerend’ en bespeurde zelfs ‘een mogelijke agenda van herkolonisatie’. De excuusbrief die Blok daarop stuurde, is voor Suriname niet genoeg. Die zou ‘de onjuistheden niet wegnemen’.
Blok wacht niet af tot Suriname bij hem aanklopt. ,,Ik heb ze laten weten dat ik graag weer met ze in gesprek wil gaan. Ik zal iedere gelegenheid die zich daarvoor voordoet aangrijpen”, zegt hij vandaag.
Ook gisteren ging de bewindsman weer diep door het stof voor zijn uitspraken. In een brief aan de Tweede Kamer schreef hij dat de door hem genoemde voorbeelden ‘niet alleen ongelukkig, maar ook onzorgvuldig zijn’.
Blok wacht hete herstart na zomer vol ophef en excuses
Elsevier 17.08.2018 Minister van Buitenlandse Zaken Stef Blok (VVD) heeft aan de vooravond van het nieuwe parlementaire jaar opnieuw zijn excuses aangeboden voor de omstreden uitspraken die hij deed over immigratie en de multiculturele samenleving. Waarschijnlijk reageert ook premier Mark Rutte (VVD) vrijdagmiddag, op de persconferentie na de eerste ministerraad sinds het reces, uitgebreid op de kwestie die tal van Kamerleden deze zomer bezighield.
‘Ik heb de scherpte van de discussie opgezocht en illustraties en bewoordingen gebruikt die niet alleen ongelukkig maar ook onzorgvuldig zijn,’ schreef Blok donderdag in antwoorden op Kamervragen van PvdA-Kamerlid Lilianne Ploumen, die deTweede Kamer al direct wilde terugroepen toen de uitspraken via het televisieprogramma Zembla uitlekten.
Blok sprak met andere landen die ‘zich gekwetst hadden kunnen voelen’
De meest opvallende uitspraken van Blok
‘Noem mij een voorbeeld, van een multi-etnische of multiculturele samenleving, waar de oorspronkelijke bevolking nog woont. (….) En waar een vreedzaam samenlevingsverband is. Ik ken hem niet.’
‘Suriname is een failed state. En dat heeft ernstig te maken met de etnische opdeling.’
‘Als je in Benoordenhout woont, is het hartstikke leuk om op zondag naar de Turkse bakker te gaan. Je hebt ook geen last van een aantal bijeffecten. Maar als je er middenin woont, heb je enorm last.’
‘Waarschijnlijk zit ergens diep in onze genen dat we een overzichtelijke groep willen hebben om mee te jagen of om een dorpje te onderhouden. En dat we niet goed in staat zijn om een binding aan te gaan met ons onbekende mensen.’
‘Loop eens over straat in Warschau of in Praag, daar lopen helemaal geen gekleurde mensen. Die mensen zijn binnen een week weg. Worden letterlijk waarschijnlijk in elkaar geslagen. Die hebben daar geen leven.’
‘Dat had ik niet moeten doen, zeker niet in mijn rol als minister van Buitenlandse Zaken. Dat spijt mij,’ vervolgt Blok in zijn antwoorden, waarin hij ook schrijft de afgelopen periode te hebben gesproken met zijn collega’s in Tsjechië, Polen en Suriname, en de premiers van de Caribische landen. ‘Ook heb ik contact gezocht met andere landen die zich gekwetst hadden kunnen voelen door mijn uitspraken.’
Suriname, door Blok een failed stategenoemd, eiste in juli al excuses en kreeg die ook. Vrijdag laat Blok echter weten dat Suriname daarmee geen genoegen neemt, en dat hij opnieuw met de overheid van het land in gesprek gaat: ‘Ik heb ze laten weten dat ik graag weer met ze in gesprek wil gaan. Ik zal iedere gelegenheid die zich daarvoor voordoet aangrijpen.’
Klaver eist excuses van Rutte
Eerder op donderdag had GroenLinks-leider Jesse Klaver zich via een brief ook al tot premier Mark Rutte gericht, die nog niet uitgebreid op Bloks uitlatingen heeft gereageerd. In een sentimenteel verwoord relaas eist hij dat Rutte zich distantieert van de uitspraken van Blok. ‘”Het spijt me” is niet genoeg. Wat ons kabinet zou moeten zeggen, is: een multicultureel land kan wel degelijk mooi en vreedzaam zijn. Kijk naar Nederland!’ aldus Klaver.
In een interview in de meest recente editie van Elsevier Weekblad reageerde CDA-leider Sybrand Buma op de gewraakte opmerkingen van Blok. De VVD-minister had het in zijn geruchtmakende speech ook over de Schilderswijk, waar Nederlanders zich bedreigd zouden voelen. Hij stelde dat ‘diep in de menselijke genen iets zit wat ons verhindert binding aan te gaan met onbekenden’.
Lees hier het volledige interview metSybrand Buma: ‘Migratie is een gunst, niet een recht’
Volgens Elsevier Weekblad
Gertjan van Schoonhoven: Belangrijk debat, maar Stef Blok pakt het onhandig aan
Op de vraag of Blok en hij niet aan dezelfde kant staan, zegt Buma: ‘Ik zie het totaal anders: mensen zijn juist van nature sociale wezens. Onbekenden ontmoeten hoort daarbij, maar de afgelopen decennia is de komst van nieuwe gemeenschappen samengegaan met een extreme individualisering hier. (…) De verloren identiteit in de geglobaliseerde wereld is het werkelijke drama.’
Meeste Kamerleden boos op Blok, FvD en PVV waren het met hem eens
Op Twitter fileerden Kamerleden van links tot rechts de uitspraken van Blok, die zelfs in Amerikaanse kranten als The Washington Post het nieuws haalden. Peter Kwint (SP) had het over ‘achterlijke’ uitspraken, terwijl Han ten Broeke – in de Kamer buitenlandwoordvoerder van de VVD – de uitspraken van zijn partijgenoot Blok ‘lomp’ noemde: ‘Niemand zal beweren dat Suriname een modelstaat is of dat migranten in Oost-Europese landen altijd vriendelijk worden bejegend, maar de minister had deze punten ook kunnen maken met een minder lompe woordkeus.’
Afshin Ellian: Onnodige hysterie rond uitspraken Stef Blok
De enige partijen die het eens zijn met wat Blok zei over immigratie en de multiculturele samenleving, zijn Forum voor Democratie en de PVV. PVV-leider Geert Wilders vroeg in Kamervragen aan Rutte of die het met de ‘mooie woorden van Blok’ eens was, en of die namens het kabinet sprak. Daarop reageerde de premier ontkennend. Verder hield die zich op de vlakte over de kwestie.
Pas op maandag 3 september komt de Tweede Kamer terug van het zomerreces. Vermoedelijk volgt dan snel het Kamerdebat waar de linkse oppositiepartijen PvdA, SP en DENK in juli al om vroegen.
Buitenlandse Zaken: de VVD verprutst het weer, schreef Rik Kuethe
Matthijs van Schie (1992) is sinds 1 februari 2018 webredacteur bij Elsevier Weekblad. Hij studeerde geschiedenis en internationale betrekkingen aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.
GERELATEERDE ARTIKELEN
PvdA wil Kamer terug van reces om Blok. Is dat haalbaar?
Buitenlandse Zaken: de VVD verprutst het weer
Blok kan beter niet de satiricus uithangen
Blok heeft spijt van uitspraken over etniciteit en vreedzame samenleving
NU 16.08.2018 Minister van Buitenlandse Zaken Stef Blok gaat een stap verder met excuses voor zijn uitspraken over de relatie tussen etniciteit en een vreedzame samenleving en zijn opmerking dat Suriname een “failed state” is.
Blok noemt zijn opmerkingen van een maand geleden “ongelukkig” en “onzorgvuldig”. “Dat had ik niet moeten doen, zeker niet in mijn rol als minister van Buitenlandse Zaken. Dit spijt mij”, schrijft de bewindsman donderdag als antwoord op vragen van de PvdA.
In eerste instantie schreef Blok aan het parlement dat hij zijn uitspraken betreurt.
De VVD-minister moet zich verweren tegen een publicatie van Zembla op 18 juli. Het tv-programma had beelden in handen waarop Blok tijdens een besloten bijeenkomst meerdere omstreden uitspraken doet.
Zo zei Blok dat het genetisch bepaald is dat verschillende groepen mensen niet met elkaar kunnen opschieten. “We zijn niet goed in staat om een binding aan te gaan met voor ons onbekende mensen”, aldus de minister.
Ook stelde hij dat er geen voorbeelden zijn van vreedzame “multi-etnische of multiculturele samenlevingen”.
Minister wilde discussie ‘prikkelen’
Blok wilde naar eigen zeggen met zijn controversiële uitspraken de discussie “prikkelen” en “voeden”.
Zo zei hij dat mensen niet goed in staat zijn om een binding aan te gaan met onbekenden. “Waarschijnlijk zit ergens diep in onze genen dat we een overzichtelijke groep willen hebben om mee te jagen of om een dorpje te onderhouden.”
Ook op die uitspraak komt Blok terug. “Mijn woorden zijn op geen enkele manier bedoeld als vrijbrief voor racisme of uitsluiting van bepaalde bevolkingsgroepen”, schrijft Blok daar nu over.
Er volgt na de zomervakantie nog een debat over de uitspraken. Met name de oppositiepartijen vragen Blok om opheldering. De partijen vragen zich onder meer af in hoeverre hier sprake is van kabinetsbeleid. In het regeerakkoord staat niets over samenleven en etniciteit.
‘Had zorgvuldiger voorbeelden moeten kiezen’
Ook ontstond onduidelijkheid over het Nederlandse standpunt wat betreft de Europese migratieplannen. Tijdens de besloten bijeenkomst twijfelde Blok openlijk of er met Oost-Europese lidstaten afspraken zijn te maken over de opvang en herverdeling van vluchtelingen.
Blok tracht die onduidelijkheid weg te nemen door te benadrukken dat dit kabinet zich schaart achter de Europese plannen. “Ook hierbij heb ik voorbeelden en bewoordingen gebruikt die ik zorgvuldiger had moeten kiezen en formuleren.”
De bewindsman heeft inmiddels contact gehad met zijn collega’s in Polen en Tsjechië, de landen waar Blok op doelde zonder die in eerste instantie bij naam te noemen.
Geen verdere actie over Suriname
Blok noemde Suriname tijdens dezelfde bijeenkomst een “failed state“, omdat meerdere bevolkingsgroepen in het land samenleven en de politieke partijen zijn opgedeeld langs etnische lijnen.
Blok bood al eerder zijn excuses aan Suriname aan, maar dat land liet weten daar geen genoegen mee te nemen. Blok nam volgens zijn Surinaamse ambtsgenoot “niet de onjuistheden weg” die hij over Suriname verteld heeft.
De VVD’er onderneemt op dit punt vooralsnog geen verdere actie.
Blok uit onvrede over multiculturaliteit in gelekte video
Lees meer over: Politiek Stef Blok
Minister Blok diep door het stof voor ‘lompe’ uitspraken
AD 16.08.2018 Minister Stef Blok van Buitenlandse Zaken gaat diep door het stof voor zijn uitspraken over de multiculturele samenleving. In een brief aan de Tweede Kamer schrijft hij dat de door hem genoemde voorbeelden ‘niet alleen ongelukkig, maar ook onzorgvuldig zijn’.
,,Dat had ik niet moeten doen, zeker niet in mijn rol als minister van Buitenlandse Zaken. Dit spijt mij”, schrijft de VVD-bewindsman in zijn antwoorden op Kamervragen van PvdA-Kamerlid Lilianne Ploumen. Blok zegt contact te hebben gezocht met Suriname, de Caribische landen in ons koninkrijk en met een aantal andere landen ‘die zich gekwetst hadden kunnen voelen’. Hij stuurde bij de Kamerbrief ook een woordelijk uitgeschreven weergave van de gewraakte spreekbeurt op 10 juli naar de Tweede Kamer.
Blok zei tijdens die Haagse spreekbeurt – voor Nederlanders die bij buitenlandse organisaties werken – onder meer dat Suriname een failed state is. Ook liet hij zich kritisch uit over de multiculturele samenleving. Een week later lekten fragmenten daarvan uit via de site van tv-programma Zembla. De besloten bijeenkomst bleek heimelijk te zijn opgenomen. Blok kwam direct onder vuur te liggen door zijn uitspraken; zelfs zijn eigen VVD noemde de uitspraken ‘lomp’.
Uitgebreidere excuses
Direct daarna kwam Blok al met een Kamerbrief, waarin hij zei te betreuren dat hij aanstoot heeft gegeven door ‘te scherpe bewoordingen’ te kiezen. De door hem gebruikte illustraties noemde hij toen enkel ‘ongelukkig’.
Nu gaat hij dieper door het stof. Hij stelt dit soort uitspraken nooit eerder ‘in (inter)nationale gremia’ te hebben gedaan en het kabinetsbeleid op alle punten, óók op het gebied van integratie, ‘volledig onderschrijft’.
‘Uitspraken niet bedoeld als vrijbrief voor racisme’
Daarnaast gaat hij in op zijn bewering dat de mens graag een overzichtelijke groep gelijkgestemden wil hebben om ‘te jagen of een dorpje te onderhouden’. ,,Ik zie het verschil niet tussen een Hutu en een Tutsi, of een sjiiet en een soenniet, maar ze kunnen het helaas zelf wel”, zei hij op de bijeenkomst in Den Haag. Nu zegt hij dat hij dit nooit had moeten zeggen. ,,Mijn woorden zijn op geen enkele manier bedoeld als vrijbrief voor racisme of uitsluiting van bepaalde bevolkingsgroepen.”
Kan Blok aanblijven?
Als de Tweede Kamer weer terugkomt van reces, staat Blok nog een debat te wachten over de kwestie. De vraag die dan beantwoord moet worden, is of hij nog geloofwaardig kan functioneren als minister van Buitenlandse Zaken. De coalitiepartijen lijken hem de kans te willen geven om ‘de schade te herstellen’.
Eerder moest VVD’er Halbe Zijlstra al na een paar maanden na zijn aantreden het veld ruimen als minister van Buitenlandse Zaken. Hij bleek te hebben gelogen over zijn aanwezigheid in de datsja van de Russische president Poetin. Blok, die als onkreukbaar te boek staat, volgde hem in maart op.
GroenLinks-leider Jesse Klaver riep premier Mark Rutte vandaag per open brief op om afstand te nemen van de uitspraken van Blok. Klaver noemt het ‘niet goed te begrijpen’ dat Rutte geen afstand heeft genomen van Bloks ‘onzinnige, schadelijke en kwetsende’ opmerkingen.
Klaver: Rutte moet afstand nemen van uitspraken Blok
NOS 16.08.2018 GroenLinks-leider Klaver roept premier Rutte op afstand te nemen van de uitspraken van minister Blok over migratie. In een open brief aan Rutte noemt Klaver het niet goed te begrijpen dat de premier dat nog niet heeft gedaan.
Een maand geleden ontstond ophef over uitlatingen van Blok op een besloten bijeenkomst in Den Haag. De minister van Buitenlandse Zaken zei daar onder meer dat hij geen voorbeelden kent van een multi-etnische of multiculturele samenleving waar de oorspronkelijke bevolking nog woont en waar een vreedzaam samenlevingsverband bestaat. Ook noemde hij Suriname een “failed state”.
Blok zei kort nadat zijn uitspraken naar buiten waren gekomen dat hij zijn woorden niet goed heeft gekozen en dat hij dat betreurt. Ook bood hij Suriname zijn excuses aan.
Premier van alle Nederlanders
Morgen is de eerste vergadering van het kabinet na de vakantie en als ook de Kamer weer vergadert, komt er nog een debat over de uitlatingen van de minister. Klaver schrijft in zijn open brief dat deze kwestie niet alleen over Blok gaat. Hij wil dat ook de premier afstand neemt van “deze onzinnige, schadelijke en kwetsende uitspraken”. Volgens Klaver gaat van de woorden van Blok de impliciete boodschap uit dat de aanwezigheid van Nederlanders met een migratieachtergrond bedreigend is voor de samenleving.
De GroenLinks-leider benadrukt dat Rutte “de premier van alle Nederlanders” is. “Als een journalist vraagt: bestaat er een voorbeeld van een vreedzame multi-etnische of multiculturele samenleving? Dan zou het mooi zijn als het antwoord is: Zeker. Het is een ontzettend gaaf land. Ons Nederland.”
Blok overlegt met collega’s
Blok heeft vandaag nog eens zijn spijt betuigd. In antwoord op Kamervragen van de PvdA schrijft hij dat hij woorden heeft gebruikt die ongelukkig en onzorgvuldig zijn.
De minister erkent ook dat hij de uitspraak dat we niet goed in staat zijn binding aan te gaan met ons onbekende mensen niet had moeten doen. Blok heeft inmiddels met diverse collega’s in het buitenland contact gehad over zijn uitlatingen. Hij noemt daarbij bewindslieden in Suriname, Polen en Tsjechië. Ook sprak hij met de premiers van de Caribische delen van het Koninkrijk. Verder heeft hij contact gezocht met “andere landen die zich gekwetst hadden kunnen voelen”.
Langer dan twee jaar Trump
Om “een compleet beeld te geven” van zijn uitspraken heeft Blok het hele transcript van de besloten bijeenkomst in Den Haag naar de Kamer gestuurd.
Daaruit blijkt onder meer ook dat de minister verwacht “dat we echt nog wel langer dan twee jaar met president Trump te maken zullen krijgen”.
BEKIJK OOK
Blok biedt regering Suriname excuses aan
Surinaamse regering wijst ‘povere excuses’ Blok af
Minister Blok door het stof: ‘Ik ben te ver gegaan, en dat betreur ik’
Kamer vindt migratie-uitspraken Blok ‘onbegrijpelijk’ en ‘lomp’
Minister Blok: mensen uit verschillende culturen leven niet vreedzaam samen
Klaver schrijft emotionele brief aan Rutte over Blok
Elsevier 16.08.2018 GroenLinks-leider Jesse Klaver is terug van weggeweest. Een dag voordat het politieke zomerreces eindigt, stuurt hij premier Mark Rutte (VVD) een emotionele brief waarin hij eist dat hij afstand neemt van de omstreden uitspraken van VVD-minister Stef Blok over de multiculturele samenleving.
‘Noem mij één voorbeeld van een multi-etnische of multiculturele samenleving, waar de oorspronkelijke bevolking nog woont (…) en waar een vreedzaam samenwerkingsverband is,’ vroeg Blok een zaal met zo’n tachtig Nederlanders die werken bij internationale organisaties. ‘Ik ken hem niet,’ beantwoordde de minister zijn eigen vraag. Een aanwezige opperde Suriname als voorbeeld, maar Blok noemde dat land een failed state, ‘en dat heeft ernstig te maken met de etnische opdeling’. Ook de suggestie van Singapore als succesvol voorbeeld wees hij van de hand. Dat land is volgens Blok ‘een klein mini-landje, extreem selectief in z’n migratie. Die laten geen migranten toe. Ja, eventueel voor de schoonmaak.’
Klaver komt net voor einde reces met brief
De beelden van de beruchte uitspraken van Blok lekten uit in juli. Toen was het politieke zomerreces net begonnen. De PvdA wilde de Tweede Kamer terugroepen, maar er werd besloten om een debat over de kwestie uit te stellen tot het eind van de vakantie.
Volgens Syp Wynia Stef Blok-rel: de multicultuur moest gauw weer onder de mantel der liefde
Nu het bijna zover is, richt Klaver zich tot de premier. De GroenLinks-leider, die na de overwinning van zijn partij bij de gemeenteraadsverkiezingen een aantal maanden tamelijk onzichtbaar was, eist in een sentimenteel verwoord relaas dat Rutte zich distantieert van de uitspraken van Blok. ‘Voordat het kabinet weer bij elkaar komt (aanstaande vrijdag, red.), moet me iets van het hart. (…) uitspraken die alle Nederlanders met een migratieachtergrond impliciet laten weten dat hun aanwezigheid bedreigend is, een “enorme last” voor de samenleving, zijn niet te tolereren,’ schrijft Klaver.
‘Dat verwacht ik te horen van mijn premier, de premier van álle Nederlanders, jong en oud, arm en rijk, migratieachtergrond of niet. (…) Dus als een journalist vraagt, bestaat er een voorbeeld van een vreedzame multi-etnische of multiculturele samenleving? Zou het mooi zijn als het antwoord is: Zeker. Het is een ontzettend gaaf land. Ons Nederland.’
Afbeelding weergeven op Twitter
Ik verwacht van onze premier, premier van álle Nederlanders, dat hij luid en duidelijk afstand neemt van de uitspraken van minister Stef Blok.
Lees hier mijn volledige brief aan @MinPres.
Blok bood zelf al excuses aan
Begin deze week nam ook CDA-leider Sybrand Buma afstand van de uitspraken van zijn regeringspartner. Blok bood eerder al zijn excuses aan voor de uitspraken. ‘Dat had ik niet op die manier moeten doen. Ik had beter op mijn woorden moeten letten,’ zei hij destijds. Suriname eiste ook excuses van Blok, en kreeg die ook. In een brief aan de Tweede Kamer biedt Blok donderdag opnieuw zijn excuses aan. Het spijt hem niet alleen dat die zoveel ophef hebben teweeggebracht, ‘de woorden zelf zijn ook ongelukkig en onzorgvuldig’.
Vrijdag komt de ministerraad voor het eerst weer bijeen na het zomerreces. Dan zal Rutte ook zijn eerste persconferentie na de vakantie geven.
Elif Isitman (1987) is sinds oktober 2014 webredacteur bij Elsevier Weekblad.
GERELATEERDE ARTIKELEN
Blok kan beter niet de satiricus uithangen
Zomerreces Tweede kamer 2018
Op het eerste gezicht lijkt het kabinet-Rutte III soepeltjes te draaien. Toch staan er onder de oppervlakte vulkaantjes op uitbarsten. Na het zomerreces komt het verbond van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie onder druk te staan.
zie ook: Op weg naar kabinet Rutte 3 – deel 8 – Kabinet-Rutte III aan de slag
zie ook: Op weg naar kabinet Rutte 3 – deel 7 – Aftrap Kabinet Rutte 3
zie ook: Op weg naar kabinet Rutte 3 – deel 6 – Regeerakkoord
Terugblik
9 maanden Rutte III
Na negen maanden Rutte III is het duidelijk dat het zelfs voor de oppositie lastig is om greep te krijgen op dit kabinet. Het praat veel, maar waar staat het voor? Een zoektocht, nu het zomerreces is begonnen, naar de oorzaken van de fletsheid van een ploeg die nog op gang moet komen.
Premier Mark Rutte en staatssecretaris Mark Harbers van Justitie (VVD). Foto Freek van den Bergh
Op maandagavond 18 juni treffen ze elkaar weer eens in het Johan de Witthuis. Mark Rutte, Gert-Jan Segers, Sybrand Buma en Alexander Pechtold hebben — gewoon vrijuit pratend, benen op tafel — wat plooien in hun coalitie glad te strijken.
Het kabinet dat ze in november op het bordes zetten, schuift ook voltallig aan op deze symbolische plek: in het stadspaleis aan de Kneuterdijk en in de tuin erachter speelde zich vorig jaar een flink deel van de formatie af.
Met name de al te vrije rolopvatting van woordvoerders in Kamerdebatten zit de partijen dwars; ze zouden soms misbruik maken van de ruimte die de minieme Kamermeerderheid van de coalitie hun geeft. Om die ergernis te voorkomen wordt een afspraak gemaakt: de fractieleiders gaan voortaan in het coalitieoverleg eerst met de verantwoordelijke ministers om de tafel.
Belangrijker dan die ergernissen is een wezensvraag: wat is deze regering meer dan een verstandshuwelijk? Waar zit de ziel? Hoe te voorkomen dat het bij een vier jaar durend praatkabinet blijft?
Want gepraat wordt er. Extern, in een eindeloze reeks polderoverleggen. Maar ook intern moet er eindeloos gedelibereerd worden. ‘Er moet meer afgestemd worden, meer vergaderd’, vertelde Rutte in mei op het VVD-congres: ‘Dat kost tijd.’ Daar klonk weinig plezier in door.
Het is de doem van een coalitie met vier partijen. Telkens moet worden bezien of er naast alle in beton gegoten afspraken van het regeerakkoord ook zoiets als ideologische verwantschap bestaat, nodig om eensgezind op de actualiteit te kunnen reageren. Kleine troost: om hetzelfde te willen, hoef je het niet eens te zijn. ‘Al kom je uit verschillende richtingen, dan kun je toch dezelfde doelen nastreven’, zegt Gert-Jan Segers, fractieleider van de ChristenUnie.
Hij geeft het voorbeeld van de energietransitie. Voor de ChristenUnie komt dat voort uit een zorgvuldige omgang met de schepping, voor VVD-minister Wiebes uit de gedachte dat het niet liberaal is je eigen troep op het bordje van je kinderen te deponeren. Het is een methode waar in Rutte III noodgedwongen vaker naar wordt gegrepen.
Premier Rutte (VVD) met minister De Jonge van Volksgezondheid (CDA). Foto ANP
Geen grote wetten
‘Een lawine aan plannen en maatregelen’, kopte de Volkskrant in het voorjaar van 2013, kort na het begin van Rutte II; in een jaar tijd waren negen akkoorden gesloten. Van dergelijke grote gebaren is nu niets te bespeuren. Wat niet wil zeggen dat de bewindspersonen stilzitten.
Er is een stortvloed aan plannen, voornemens en maatregelen. Alleen: grote wetswijzigingen zitten daar amper tussen. En de samenhang laat zich moeilijk benoemen.
Dat gebrek aan dynamiek vertaalt zich naar de agenda’s van beide Kamers. Zonder de turbulentie van bijna wekelijkse debatten over de dividendbelasting had de Tweede Kamer een zeer kalm parlementair jaar beleefd. In de Eerste Kamer, waarvan de bezigheden sterk door het wetgevingsproces worden bepaald, is de agenda nog leger.
In de maanden maart, april en mei waren zes van de wekelijkse plenaire vergaderingen binnen twintig minuten voorbij, drie vergaderingen eindigden zelfs na vijf minuten.
Wetgeving is uit, constateert Bert van den Braak, onderzoeker van het Parlementair Documentatie Centrum, in een artikel. Hij noemt de decentralisatie van taken naar lagere overheden en de polderakkoorden als oorzaken daarvoor.
Daar kan het geleidelijk verschuiven van wetgeving naar Europees niveau aan worden toegevoegd. Is er al wetgeving, dan gaat die over iets als de aanpak van smokkelwaar in gevangenissen of het bestrijden van wraakporno. Belangrijk genoeg, maar weinig controversieel.
Onder Rutte III werden tot 1 juli 70 wetsvoorstellen ingediend. In de vergelijkbare periode van Rutte II waren dat er nog 105. Wat wel toeneemt (van 6 naar 11) was het aantal initiatiefwetsvoorstellen — wetten gemaakt door Kamerleden.
Urgentie ontbreekt
Omstandigheden spelen daarbij een rol. Is de nood aan de man en moet er snel bezuinigd worden — zoals in 2012 het geval was, toen Rutte II aantrad — dan is er draagvlak voor harde en snelle maatregelen. Dat gevoel van urgentie is nu afwezig.
Frank de Grave, VVD-senator sinds 2011 en minister van Defensie in Kok II, noemt nog een andere verklaring voor die parlementaire luwte. De afgelopen jaren is veel overhoop gehaald, zegt hij.
Op gebieden als zorg, onderwijs, energie en wonen zijn ingrijpende veranderingen doorgevoerd. ‘Er wordt nu aan de uitvoering gewerkt, in de gemeenten en bij de instellingen. Dat stof moet neerdalen.’
‘Wat dan nog aan klussen blijft liggen, is doorgaans lastig en vergt tijd’, zegt De Grave. Hij noemt de pensioenen, de staatkundige hervormingen, de hervorming van het belastingstelsel. ‘Verstandig dat de wetgevingsmachine nu in een lagere versnelling staat.
Zo gaat de aandacht naar de kwaliteit van besturen.’ De Grave ziet parallellen met LubbersII en KokII: geen hemelbestormers, wel goede bestuurders.
Staatssecretaris Mona Keijzer (CDA) en minister Eric Wiebes van Economische Zaken. Foto ANP
Behoedzaamheid regeert
Wat het beeld rond het kabinet verder vertroebelt, is dat ministers wetten vaak à contrecoeur lijken te moeten verdedigen. Zo moest D66-minister Ollongren de aangepaste wet op de veiligheidsdiensten, het afschaffen van het referendum en een boerkaverbod bepleiten — niet direct maatregelen die je met D66 associeert.
CDA-minister Grapperhaus is dan weer de man die de wietwet door de Tweede Kamer moet loodsen — ook geen activiteit waar zijn partij graag mee in verband wordt gebracht. De behoedzaamheid regeert.
Dat maakt het moeilijk te zeggen waar dit Rutte III voor staat. Zelfs de oppositie is zoekende: wie is eigenlijk de tegenstander? ‘Er is een heel groot verschil met Rutte II’, zegt PvdA-voorman Lodewijk Asscher, in het vorige kabinet vicepremier. ‘Ik had als minister van Sociale Zaken in april al een sociaal akkoord.
Er was een energieakkoord en een wet normering topinkomens. Daar zetten ze nu het afschaffen van het referendum tegenover. Dat is toch dramatisch. Je zit er niet om op de winkel te passen.’
Begrijpelijk dat Asscher als aanvoerder van een oppositiepartij de verrichtingen van het kabinet in twijfel trekt. Maar de aarzelingen worden breder gedeeld. Vergelijk het eens met Rutte I, dat leuke dingen voor rechtse mensen wilde doen. Of met Rutte II, dat helemaal in het teken stond van de financieel-economische crisis.
Dit kabinet is van niemand, zegt een Haagse ingewijde: je kunt er geen stempel op zetten.
Ook in de coalitie wordt dat gebrek aan identiteit gevoeld. Daar wordt de oorzaak deels bij de oppositie gezocht. ‘We dachten dat de flanken enorm los zouden gaan’, zegt een bron uit CDA-gelederen. ‘Een regering heeft contrast nodig om profiel te kunnen opbouwen.’ ‘Bij Rutte II kwam de oppositie van alle kanten’, zegt een VVD’er. ‘Samsom en Zijlstra stonden dan pal voor het kabinet.’
Profileringsdrift bij partijen
Met de opstelling van Samsom en Zijlstra is een andere reden genoemd waarom dit kabinet zo ongrijpbaar blijft. De fractieleiders van PvdA en VVD klonken in de vorige regeerperiode bij grote debatten vaak als de 14de en 15de minister. De politieke inkleuring gebeurde daardoor in het kabinet, en niet bij de fracties.
Daarmee is in Rutte III radicaal gebroken. ‘Elke regering is bezig met het winnen van de vorige oorlog’, zegt Gert-Jan Segers een van de grote Haagse waarheden na. In het vorige kabinet waarvan de ChristenUnie deel uitmaakte, Balkenende IV, raakte zijn partij het contact met de achterban kwijt.
Zoiets mocht nooit meer gebeuren, analyseerde de partij achteraf. De teloorgang van de PvdA in Rutte II bevestigde die les uit het verleden: wie de kleur aanneemt van de regering, loopt het risico als partij onzichtbaar te worden.
Dus is Segers fractieleider, en geen minister. Net als Buma en Pechtold. Zo hopen ze beter zichtbaar te maken waar hun partij voor staat. Hoe dat kan uitpakken, werd vorige week zichtbaar bij het debat over de dividendbelasting. De opstelling van de woordvoerders van CDA (Pieter Omtzigt) en D66 (Steven van Wijenberg) was amper minder kritisch dan die van de oppositie.
De ChristenUnie had al eerder duidelijk te verstaan gegeven dat dit beleidsvoornemen bepaald niet uit hun koker komt. De afkeer is zo breed, dat het hier in de perceptie niet meer om kabinetsbeleid gaat, maar om Rutte-beleid. Trekt de premier er zijn handen van af, dan is het gedaan met de wet.
Zo houden de coalitiepartijen een eigen politiek profiel. En zo blijft Rutte III een raadsel.
Staatssecretaris Paul Blokhuis (CU) en ministers Bruno Bruins (VVD) en Hugo de Jonge (CDA) van Volksgezondheid. Foto Freek van den Bergh
2019 is het cruciale jaar
Op het partijcongres claimde Segers CU-successen, en distantieerde zich op andere punten van het kabinetsbeleid. Hij zei nog iets wat minstens even belangrijk was: hij miste de bezielende samenhang. Dat was het gemis waarvoor de bijeenkomst in het Johan de Witthuis soelaas moest bieden.
Een kabinet dat van niemand is, maar vaak genoeg ook een allemansvriend blijkt. Kijk maar eens met hoeveel instemming de inburgeringsplannen van minister Koolmees van Sociale Zaken deze week zijn ontvangen. Tot ver buiten de Kamer is er steun voor de gedachte dat de vrije markt niet de beste manier is om inburgering te bevorderen.
Even warm was het onthaal voor de Klimaatwet, overigens wel een initiatief van GroenLinks en PvdA, in de besprekingen met de coalitiepartijen danig afgezwakt. Met als gevolg dat de Klimaatwet weinig bijdraagt aan de profilering van het kabinet. Voor het vluchtelingenbeleid geldt hetzelfde.
De lijn die Rutte in Europa bepleit bevorderen van opvang in de regio, betere Europese grenscontrole, actievere integratie wordt tot ver voorbij de coalitie gesteund. Ook daar valt weinig profiel te halen.
Zo wandelt RutteIII het reces in. Na de zomer wordt alles anders, zeggen bronnen rond het kabinet. ‘Dan zul je zien dat een prop aan wetgeving loskomt’, voorspelt een VVD’er. Een voorspelling waar wel grond voor is. De begroting voor 2018 werd nog door het vorige kabinet gemaakt.
En in het voorjaar van 2019 zijn er alweer verkiezingen voor de provinciale staten die gevolgen hebben voor de samenstelling van de Eerste Kamer de regering heeft daar nu de kleinst mogelijke meerderheid. Het is heel wel denkbaar dat dan nieuwe coalities moeten worden gesmeed.
Zodoende behelst de begroting voor 2019 waarschijnlijk het enige regeringsjaar waarin RutteIII zijn ware gezicht kan tonen. Pensioenwetgeving, dividendbelasting, btw-verhoging, invoer van een vlaktaks het zal allemaal in de herfst moeten gebeuren.
De partijstrategen kijken intussen alweer een halte verder. Een CDA’er vat samen: ‘Het is nu een kwestie van geen gekke dingen doen en in het peloton blijven. Om niet zoals in 2012 met een achterstand te beginnen aan de volgende campagne.’
DE GESPREKSRONDES:
Coalitieoverleg
Wie: de fractieleiders van de coalitiepartijen plus premier en vicepremiers. Soms ook de minister van Financiën.
Waarover: grote lijnen, politieke coördinatie, weekagenda.
Wanneer: maandagochtend
Stemmingsoverleg
Wie: de vicevoorzitters van de coalitiepartijen (chief-whips)
Waarover: hoe te stemmen bij de moties en amendementen
Wanneer: maandag
Overleg met de premier
Wie: de drie vicepremiers en de premier
Waarover: kabinetszaken, politieke afstemming.
Wanneer: dinsdagochtend.
Fractieleidersoverleg
Wie: de vier fractieleiders
Waarover: lopende zaken, ergernissen
Wanneer: dinsdagmiddag
Bewindspersonenoverleg
Wie: bewindspersonen, partijtop, europarlementariërs en politiek assistenten van één partij.
Waarover: partijkoers en -kleur, groepsgevoel
Wanneer: donderdagavond
Ministerraad
Wie: alle ministers, soms ook staatssecretarissen
Waarover: kabinetsbeleid
Wanneer: vrijdagochtendCoalitieoverleg
Wie: de fractieleiders van de coalitiepartijen plus premier en vicepremiers. Soms ook de minister van Financiën.
Waarover: grote lijnen, politieke coördinatie, weekagenda.
Wanneer: maandagochtend
Stemmingsoverleg
Wie: de vicevoorzitters van de coalitiepartijen (chief-whips)
Waarover: hoe te stemmen bij de moties en amendementen
Wanneer: maandag
Overleg met de premier
Wie: de drie vicepremiers en de premier
Waarover: kabinetszaken, politieke afstemming.
Wanneer: dinsdagochtend.
Fractieleidersoverleg
Wie: de vier fractieleiders
Waarover: lopende zaken, ergernissen
Wanneer: dinsdagmiddag
Bewindspersonenoverleg
Wie: bewindspersonen, partijtop, europarlementariërs en politiek assistenten van één partij.
Waarover: partijkoers en -kleur, groepsgevoel
Wanneer: donderdagavond
Ministerraad
Wie: alle ministers, soms ook staatssecretarissen
Waarover: kabinetsbeleid
Wanneer: vrijdagochtend
MEER OVER; GERT-JAN SEGERS RUTTE II POLITIEK CHRISTENUNIE PVDA RUTTE III FRANK DE GRAVE JOHAN DE WITTHUIS
Wat vinden de ministers zelf van hun eerste 100 dagen?
Op donderdag 26 oktober 2017 stonden ze opgetogen op het bordes: de nieuwe bewindslieden van het kabinet-Rutte III. Vandaag regeert het kabinet precies 100 dagen, maar wat hebben de bewindspersonen in die tijd gedaan?
Een ding is duidelijk: van veel nieuwe wetgeving is het nog niet gekomen. Rutte III heeft één grote verandering doorgevoerd: het afschaffen van de wet-Hillen. Die maatregel moet stapsgewijs een eind maken aan het belastingvoordeel voor huiseigenaren die hun hypotheek volledig hebben afgelost.
Marathondebat
De afschaffing van de wet-Hillen ging zeker niet zonder slag of stoot. In een uiterste poging om de afschaffing tegen te houden, voerden de PVV en 50Plus in een marathondebat uren het woord, het zogeheten filibusteren. Het hielp niet, want uiteindelijk stemde een meerderheid van de Tweede en daarna de Eerste Kamer in met de afschaffing. Daarmee zal het belastingvoordeel voor mensen met een afbetaald huis verdwijnen, het eerste grote wapenfeit van het nieuwe kabinet (hoewel 50Plus er nog een referendum over wil organiseren).
Politiek verslaggever Ron Fresen vindt het opvallend dat de bewindspersonen hun plannen niet bepaald in de etalage zetten. “Ze lijken daar totaal niet mee bezig. Het kabinet werkt vooral achter de schermen aan al die maatregelen uit het regeerakkoord.” Behalve natuurlijk minister Wiebes van Economische Zaken, die zichtbaar met het dossier-gaswinning Groningen aan de slag is gegaan.
Huiswerk van het vorige kabinet
Het is niet geheel onlogisch dat we nog niet zoveel hebben gehoord van dit kabinet. Eerst moesten de nieuwe bewindspersonen nog het ‘huiswerk’ van het vorige kabinet afmaken, benadrukt Fresen. “Ze moesten eind vorig jaar meteen de begrotingen van hun voorgangers afhandelen en dan is er op die ministeries niet veel tijd om nieuwe plannen te maken”. Die begrotingsbehandelingen ging de meeste ministers en staatssecretarissen trouwens redelijk gemakkelijk af, constateert Fresen.
Verder zijn veel maatregelen uit het regeerakkoord ‘werk in uitvoering’. Dit kabinet wil bijvoorbeeld af van het referendum, maar dat plan heeft in het parlement nog een lange weg te gaan.
Bovendien zijn niet alle maatregelen uit het regeerakkoord nu al te vertalen in nieuwe wetten. Het kabinet moet nog een behoorlijk aantal akkoorden sluiten over een aantal complexe onderwerpen. Denk aan het klimaat- en energieakkoord en het nationaal preventieakkoord, dat vooral roken en overgewicht moet tegengaan.
Iets voor elkaar krijgen? Dat doe je niet door op je ministerie alleen maar wetten te maken
Minister uit het kabinet-Rutte III
“Het lijkt erop dat dit kabinet vooral op zoek is naar draagvlak”, zegt Fresen. “Dat is ook logisch, ze hebben tenslotte maar één zetel meerderheid in de Tweede Kamer. Daarom zijn die akkoorden ook zo belangrijk. Een bewindspersoon vertelde mij: iets voor elkaar krijgen doe je niet door op je ministerie alleen maar wetten te gaan maken.”
Draagvlak creëren gaat overigens niet altijd even snel. Het kabinet wil bijvoorbeeld grote hervormingen doorvoeren op de arbeidsmarkt. Zo wil het dat er een minimumtarief komt voor zzp’ers en dat het pensioenstelsel op de schop gaat. Daarvoor heeft het de steun nodig van werkgevers- en werknemersorganisaties (de ‘polder’), maar die gesprekken verlopen moeizaam.
Hoe zagen eerdere ‘honderd dagen’ eruit?
Als je terugkijkt naar de Nederlandse kabinetten van de afgelopen vijftien jaar, vallen er twee op. Het kabinet Balkenende IV (2007-2010) gebruikte zijn eerste honderd dagen om het land in te gaan en met burgers te praten. Na die honderd dagen presenteerde het een ‘beleidsprogramma’. Er kwam veel kritiek op de ‘honderd-dagentour’ van Balkenende: de oppositie verweet het kabinet dat het zelf geen plannen en ideeën had.
Bij het kabinet daarna, Rutte I (2010-2012), regende het de eerste honderd dagen juist persberichten en plannen. Dat kabinet viel wel al na anderhalf jaar.
In de huidige coalitie is het onderlinge vertrouwen sinds het aantreden gegroeid, zeggen bronnen bij de vier partijen. Was er aanvankelijk nog enige onzekerheid over ieders inzet, inmiddels geloven ze alle vier van elkaar dat ze met deze coalitie de eindstreep willen halen.
‘Honderd-dagen-debat’
De oppositie roept het kabinet juist ter verantwoording. Volgende week vraagt de PvdA een ‘honderd dagen-debat’ aan met premier Rutte. Als voorbereiding stelt PvdA-leider Asscher honderd vragen aan de premier over zijn plannen voor onder andere betaalbare woningen, de toegang tot onderwijs en de dividendbelasting.
Eerste honderd dagen Rutte III: Juiste chemie in een kabinet zonder gedoe
De eerste honderd dagen van het kabinet Rutte III zijn opvallend rustig verstreken. En dat was nu net de bedoeling toen deze regeringsploeg zonder grote ego’s op het bordes werd gezet.
Terwijl hij het Binnenhof wandelend verlaat, reageert minister van Economische Zaken en Klimaat Eric Wiebes verrast op de vraag hoe Rutte III die belangrijke eerste periode is doorgekomen: ,,Ik heb niet eens tijd om terug te kijken. Er liggen zoveel dingen op mijn bord, ik ren en vlieg heen en weer.”
De VVD-minister staat als een van de weinigen in Rutte III volop in de schijnwerpers, met dank aan het Groningse gasdossier. ,,Er gaat een hele provincie op en neer”, sprak Wiebes na de zware beving in Zeerijp. Het kabinet maakte er een erekwestie van om een langverwacht schadeprotocol in elkaar te spijkeren en beloofde de gaswinning fors te verlagen.
Voor een kabinet met zoveel nieuwkomers – Wiebes is een van de weinigen die kan bogen op regeringservaring – zijn de begindagen van de nieuwe ploeg opvallend rustig verlopen. Er is nog geen bungelende minister of staatssecretaris en de achterbannen van de regeringspartijen zijn opvallend kalm.
Tegelijkertijd moet worden gezegd dat veel wetgeving nog op zich laat wachten. ,,Ons voornemen is om dit jaar alle grote hervormingen en ambities in de steigers te hebben staan”, zegt naamgever Mark Rutte. De echte test komt nog.
Rutte 3 doet het rustig aan. En dat mag eigenlijk geen verbazing wekken. De eerste 100 dagen van een nieuwe kabinetsperiode kunnen een regeringsploeg maken of breken. Ze zijn cruciaal voor de uitstraling. Ze zijn ook vaak een reactie op de start van het vorige kabinet. Ruttes tweede kabinet, met de PvdA, ontplofte in 2012 bijna bij de start toen zijn eigen achterban de inkomensafhankelijke zorgpremie niet slikte. Dat is niet wat je een droomstart noemt.
Dergelijk rumoer bleef uit bij Ruttes zwaarbevochten allereerste minderheidskabinet met het CDA, gedoogd door de PVV. Toen dat in 2010 eenmaal op het bordes stond, spoot het uit de startblokken, door onmiddellijk ‘linkse hobby’s’ te lijf te gaan, onder meer door te snijden in het budget voor ontwikkelingssamenwerking. De toon in de Kamer – rechts tegen links – was daarmee wel gezet. Tegelijkertijd markeerde de daadkracht van de begindagen overduidelijk een reactie op het vechtkabinet Balkenende IV, dat eerst 100 dagen op zijn handen ging zitten met een tour door Nederland. Dat moest anders, vond Rutte.
Zeg nou zelf, het ziet er toch niet ongezellig uit van buitenaf?, aldus Eric Wiebes – Minister van Economische Zaken en Klimaat (VVD).
Nu is het adagium van het huidige kabinet: geen intern gedoe! Van Rutte III is het vooral een verdienste dat het er is. Na de onmogelijke verkiezingsuitslag van 15 maart 2017, gevolgd door de langste kabinetsformatie allertijden, gaf niemand er een cent voor dat het zou lukken. Hoewel de samenstelling met D66 en ChristenUnie niet voor de hand lag, hebben ze elkaar goed leren kennen.
Wiebes: ,,We helpen elkaar allemaal. Zeg nou zelf, het ziet er toch niet ongezellig uit van buitenaf?” Er staat nu een ploeg die getalsmatig in zowel Tweede als Eerste Kamer de kleinst mogelijke meerderheid heeft. Dat was de VVD een lief ding waard.
Kamers
Soms is het lastiger in tijden van overvloed te doen wat nodig is, aldus Wopke Hoekstra, minister van Financiën.
Na zeven jaar eindeloos onderhandelen vanuit minderheidsposities wilde de VVD-top een meerderheidskabinet in beide kamers. Dat is er nu. In de politieke praktijk is de basis zelfs iets steviger. Coalitiepartijen tellen er sowieso de driekoppige SGP bij op, wat in de Tweede Kamer leidt tot 79 zetels en 40 zetels in de Eerste Kamer door de tweemansfractie daar. Mits het natuurlijk niet gaat om voor de SGP gevoelige onderwerpen.
Mocht bij de SGP geen steun zijn te vinden, dan wordt die gezocht bij de andere partijen. Het is opvallend dat de bewindslieden uit het derde kabinet veelvuldig door de wandelgangen struinen om met zoveel mogelijk fracties de lijnen open te houden.
Zo liggen er meer bedreigingen op de loer voor de zelfbewuste liberaal/christelijke coalitie. Dat de economie draait als een tierelier en het geld tegen de plinten klotst, heeft ook een andere kant. ,,Ik zeg bij voortduring ‘nee’ tegen de collega’s”, bekent Wopke Hoekstra, de nieuwe minister van Financiën. ,,Soms is het lastiger in tijden van overvloed te doen wat nodig is.
Het is mijn rol ervoor te waken dat er een idee ontstaat dat de bomen tot in de hemel groeien. Ik leg uit wat de logica is. Dat we hebben gekozen voor extra uitgaven, maar ook om op langere termijn een degelijke begroting te houden.”
De lastige gesprekken van Hoekstra met zijn collega’s gaan niet ten koste van de sfeer. ,,De sfeer die in de Trêveszaal heerst, waar we vergaderen, is enorm positief, van doen en aan de slag gaan!” Maar wat is het nu voor soort kabinet? Rutte: ,,Er zit een goed team in de Trêveszaal, we zijn gewoon aan het werk.”
En ook andere collega’s benadrukken het niet-bijzondere karakter: ,,Het is een kabinet dat gewoon dingen doet met de voeten op de grond”, zegt Defensieminister Ank Bijleveld. Onderwijsminister Arie Slob van de ChristenUnie roemt eveneens de ‘goede chemie en mix van bewindslieden’.
Voor de teambuilding zijn alle acht staatssecretarissen elke vrijdag welkom bij de lunch van de ministerraad. ,,Het werkt echt goed als je op vrijdag met een bordje pasta onderling dingen kunt regelen zonder ambtelijk traject”, zegt Stientje van Veldhoven, D66-staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat.
Het werkt echt goed als je op vrijdag met een bordje pasta onderling dingen kunt regelen zonder ambtelijk traject, aldus Stientje van Veldhoven, staatssecretearis van Infrastructuur en Waterstaat.
Rutte zei kort na de bordesscène dat de partijleiders van de coalitie bewust hebben gekozen voor bewindspersonen ‘met een ego dat tegen een stootje kan’. Relatief veel bewindspersonen hebben ervaring in het lokale bestuur, waar bonte coalities meer gemeengoed zijn dan aan het Binnenhof. Ideologische scherpslijperij in de Trêveszaal lijkt te ontbreken. ,,Er zitten veel mensen in die de neiging hebben om heel praktisch naar zaken te kijken”, zegt Ingrid van Engelshoven, D66-minister van Onderwijs, die tot en met vorig jaar nog in het gemeentebestuur van Den Haag zat.
Van Engelshoven noemt het de ‘wethoudersblik’. CDA-vicepremier De Jonge, overgekomen van het Rotterdamse stadhuis, ziet dat ook zo: ,,We zijn met opgerolde mouwen heel goed uit de startblokken gekomen. Het is gewoon een hands on-kabinet.”
En daar is eigenlijk niks mis mee, vindt Eric Wiebes: ,,Qua partijen zijn we heel verschillend. Binnen de Nederlandse traditie vind ik dat eerlijk gezegd wel weer normaal. Ja! Maar normaal is ook leuk!”
Stand van zaken 20.02.2018
Goedemorgen !!!
Minister Ollongren wil geen referendum-referendum. Juridisch staat ze sterk, stelt de Raad van State voor de tweede keer. Ook in Dagkoersen: alleen al over de suggestie dat Rutte een visie zou hebben, wil de oppositie opheldering.
Minister Ollongren van Binnenlandse Zaken. © anp
UITSPRAAK VAN DE DAG
Geen referendum-referendum
De Raad van State draait overuren om Kamer en kabinet van adviezen te voorzien over het schrappen van het referendum. Op verzoek van minister Ollongren gaf de hoge juridisch adviseur in recordtijd een klap op haar intrekkingswet. Want de minister had gevraagd om een spoedadvies. Maar de oppositie vond het niet doorwrocht genoeg, zo bleek vorige week in het debat. Dus mocht de Raad van State in vijf dagen nog een advies uitbrengen.
Vanmiddag kreeg de Kamer uitslag: Ollongrens wet zit technisch goed in elkaar, stelt de Raad nogmaals. De minister mag in haar intrekkingswetsvoorstel bepalen dat over die wet geen referendum kan worden gehouden. Want, zo staat in de Grondwet, de ‘latere wetgever’ kan eerdere wetgeving wijzigen of afschaffen, inclusief bepalingen (zoals uitzonderingsgronden) in die eerdere wet.
Samengevat: er komt geen referendum-referendum. Dat is een politieke beslissing, zegt de Raad van State er nog bij. Zodra de Tweede en Eerste Kamer met Ollongrens intrekkingswet instemmen en de koning er zijn handtekening onder zet, is de Wet raadgevend referendum verleden tijd. De oppositie krijgt vanavond om 19.30 uur in het vervolg van het debat van donderdag een laatste kans daar een stokje voor te steken. Donderdag stemt de Kamer. De stemverhouding: de coalitie en de SGP steunen Ollongren.
Premier Rutte in Brussel. © ANP
Dit is Rutte zoals we hem kennen:
Als pro-Europese premier zeggen dat grote zaken als klimaat, terrorisme en grensbewaking door de EU aangepakt moeten worden.
Als VVD-leider in campagnetijd roepen dat er geen geld naar Europa gaat.
Geschatte houdbaarheidsdatum: 21 maart 2018 10:27 AM – Feb 20, 2018
Voorinzage in de speech Lodewijk Asscher
Een onverwacht succesje voor PvdA-leider Lodewijk Asscher. Maandag vernam hij dat premier Rutte volgende week in Berlijn een ‘grote toespraak’ wil gaan houden over de toekomst van Europa. Kiest Nederland eindelijk duidelijk positie op het speelveld waar de Franse president Macron en commissievoorzitter Jean Claude Juncker in het najaar het initiatief namen? Destijds reageerde Rutte vooral defensief: ‘Hoed u voor de grootse vergezichten. Niet hele olifanten beloven en dan met een klein muisje komen aanwandelen.’
Maar wat wil hij zelf? Als hij het aan de Duitsers gaat vertellen, heeft de Tweede Kamer het recht om het eerst te weten, stelde Asscher vanmiddag in de Kamer. Met resultaat: zowat alle fracties steunden zijn verzoek om een visiebrief, die er woensdag voor 18:00 uur moet liggen, opdat er donderdag nog over gedebatteerd kan worden, aan de vooravond van een informele Europese top.
Daarmee introduceert de Kamer wel een politiek novum, dat op veel ministeries met gemengde gevoelens zal zijn ontvangen: moet elke ministeriële speech voortaan eerst aan het parlement worden voorgelegd? Gaat de speech wel door als de Kamer vooraf bezwaren blijkt te hebben? Dagkoersen is benieuwd met welke woorden de minister-president zich er woensdag vanaf gaat maken om te voorkomen dat er een ongemakkelijk precedent wordt geschapen.
Intussen blijkt de Europese politiek ook de coalitie te verdelen. D66-Kamerlid Kees Verhoeven beticht Rutte van campagneretoriek. Ruttes belofte over minder geld naar Europa heeft een beperkte houdbaarheidsdatum, twittert Verhoeven: ’21 maart 2018′, de dag van de gemeenteraadsverkiezingen.
VVD-Kamerlid Han ten Broeke. © ANP
NIET BESCHIKBAAR VOOR BZ
Ten Broeke licht situatie toe
VVD-buitenlandwoordvoerder Han ten Broeke wordt ook deze ronde geen minister van Buitenlandse Zaken. Ten Broekes naam is al vaker genoemd voor die functie, tijdens de formatie vorig jaar, maar ook de afgelopen week sinds de post vrijkwam na het aftreden van partijgenoot Halbe Zijlstra.
De VVD’er heeft aan premier Rutte laten weten dat hij niet beschikbaar is voor het ministerschap, vertelt hij aan verslaggever Natalie Righton.
De reden: twee weken geleden werd hij onwel, waardoor hij naar het ziekenhuis moest. Wat er precies aan de hand is, weet hij nog niet. Verder onderzoek moet dat uitwijzen.
De komende weken zal hij daardoor soms afwezig zijn in de Kamer. GroenLinks-Kamerlid Bram van Ojik neemt voorlopig Ten Broekes taken waar als voorzitter van de vaste Kamercommissie voor Defensie. De VVD’er zet zijn werk voor de Buitenlandse Zakencommissie op een laag pitje. Een bezoek aan de VN-Veiligheidsraad in New York volgende week heeft hij afgezegd.
Het afscheid van oud-premier Lubbers in Rotterdam. © EPA
Oud-Premier Lubbers in familiekring begraven
Ruud Lubbers kreeg vanmiddag een laatste saluut van de vier nog levende (oud-)premiers: Van Agt, Kok, Balkenende en Rutte. Zij waren aanwezig bij de herdenkingsdienst in de Laurentius- en Elisabethkathedraal in Rotterdam. Daarna werd Lubbers in familiekring begraven. ‘Hij leidde ons land uit de diepe crisis van de jaren ’80 en gaf NL in dat proces ook vertrouwen in de toekomst en zelfbewustzijn terug’, schreef premier Rutte op Twitter. De vlaggen op overheidsgebouwen hingen halfstok.
Leeshet Volkskrant-postuum: ‘Geen ideologisch bevlogen politicus, geen showman, maar wel 21 jaar een hoofdrol in de Nederlandse politiek.’ Ruud Lubbers overleed vorige week woensdag, hij was 78 jaar.
Stand van zaken 11.07.2018
Raadgevend referendum ingetrokken
RO 10.07.2018 De Eerste Kamer heeft vandaag ingestemd met het wetsvoorstel tot intrekking van de Wet raadgevend referendum. Daarmee is het nationaal raadgevend referendum afgeschaft, zoals afgesproken in het regeerakkoord. Het wetsvoorstel is namens het kabinet ingediend door minister Ollongren van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.
Kiezers brachten achteraf, nadat een wet is aangenomen, een adviserende stem uit bij een referendum. De Wet raadgevend referendum leidde alleen tot heroverweging. Veel kiezers verwachtten tegelijkertijd dat hun stem niet een advies, maar bindend is. De regering kon na een rechtsgeldig ‘nee’ in een referendum besluiten de raadgevende uitspraak niet of gedeeltelijk over te nemen. Het gevolg hiervan is dat het instrument niet heeft bijgedragen aan het vertrouwen in de politiek.
Een instrument waaraan fundamentele gebreken kleven, wil het kabinet niet langer in stand houden. Andere manieren waarop burgers invloed kunnen uitoefenen op concrete vraagstukken, hebben de volle aandacht van het kabinet. Zo doet de Staatscommissie parlementair stelsel hier momenteel onderzoek naar. En heeft minister Ollongren het Actieprogramma Versterking Lokale Democratie gepresenteerd, waarbij de komende tijd ingezet wordt op meer betrokkenheid van burgers bij lokaal bestuur.
Zie ook; Democratie
Het raadgevend referendum is niet meer
Elsevier 10.07.2018 Het raadgevend referendum is officieel afgeschaft. De Eerste Kamer heeft het referendum dinsdag weggestemd, nadat een nipte meerderheid in de Tweede Kamer dat eerder dit jaar al deed.
Ollongren ging niet akkoord met wachten op afschaffing
Eerder spraken verschillende leden van de Eerste Kamer de wens uit de afschaffing van het raadgevend referendum voorlopig niet te behandelen en te bekrachtigen. Ze wilden dat het kabinet daar in ieder geval mee zou wachten tot 1 augustus. Op die datum oordeelt de rechter over de klacht van de beweging Meer Democratie, die boos is dat het kabinet een referendum over de afschaffing van het raadgevend referendum blokkeert.
Daar gaf minister van Binnenlandse Zaken Kajsa Ollongren (D66) geen gehoor aan: ‘Er is geen noodzaak, het is niet verstandig en ten sterkste af te raden,’ zei ze vorige week.
Onder meer 50Plus hamerde op uitstel. Senator Jan Nagel spreekt over een kwestie van ‘zuiverheid en fatsoen’ om te voorkomen dat er ‘brokken’ worden gemaakt.
Donorreferendum haalde het niet
Een handtekeningenactie over een allerlaatste referendum, dat ging over de donorwet, haalde het in juni overigens niet.
In februari loodste Ollongren de in het Regeerakkoord van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie afgesproken afschaffing van de referendumwet door de Tweede Kamer. Een raadgevend referendum bereikt niet het gewenste doel, vindt de minister. Bijna de hele oppositie was tegen, maar de intrekkingswet werd met 76 stemmen voor en 69 tegen aangenomen. Hoewel de SGP Ollongren steunde, was ook die partij – principieel tegenstander van referenda – kritisch over de intrekkingswet.
Het raadgevend referendum behoort nu echt definitief tot het verleden NOS 10.07.2018
Eerste Kamer akkoord met afschaffing referendum NU 10.07.2018
Raadgevend referendum definitief afgeschaft AD 10.07.2018
Stand van zaken 06.07.2018
Eind 2019 moet onderzoek naar mensen met ‘voltooid leven’ af zijn
AD 06.07.2018 Het kabinet wil dat eind 2019 een onderzoek is afgerond naar de grootte en het welbevinden van de groep mensen die hun leven voltooid achten. Dat staat in een brief over medisch-ethische kwesties die vanmiddag naar de Tweede Kamer is gestuurd.
Daarbij wordt op speciaal verzoek van D66 niet alleen gekeken naar de omstandigheden waarin mensen verkeren die een actieve doodswens hebben, maar maar ook naar de groep die het leven wel voltooid acht, maar nog niet actief met sterven bezig is. Het onderzoek wordt uitgezet door ZonMW.
Het kabinet legt het advies van de commissie-Knotterus naast zich neer
NU 06.07.2018 Het kabinet legt het advies van de commissie-Knotterus om in meer gemeenten te experimenten met gereguleerde wietteelt naast zich neer. Er wordt vastgehouden aan het in het regeerakkoord afgesproken aantal van zes tot tien gemeenten. Dat maakt het kabinet vrijdag na afloop van de ministerraad bekend.
Onlangs had een commissie onder leiding van hoogleraar André Knottnerus geadviseerd het experiment met door de staat gekweekte cannabis in “aanzienlijk meer” gemeenten te houden dan in het regeerakkoord staat.
Nieuw akkoord over staatswiet AD 06.07.2018
Wietproef in zes tot tien gemeenten, tegen advies deskundigen in NOS 06.07.2018
Meer gemeenten betrokken bij wietproef NOS 06.07.2018
Coalitiepartijen lijnrecht tegenover elkaar over wietexperiment NOS 05.07.2018
Kamer stemt in
Minister Eric Wiebes van Economische Zaken kan verder met zijn plannen om de gaswinning in Groningen de komende jaren veel verder te verminderen. De Tweede Kamer stemde in de late donderdagnacht in met een wetsvoorstel dat die afbouw mogelijk maakt. Uiteindelijk moet de gaskraan uiterlijk in 2030 helemaal dicht zijn.
Kan ‘wiebelige Wiebes’ zijn beschadigde reputatie in Groningen nog redden? Na een paar lange en soms chaotische debatten in de Tweede Kamer lijkt het alsof de minister zelf ook niet meer weet of het allemaal nog goed komt. ,,Het versterken van de huizen is een van de meest hoofdpijnverzorgende onderdelen van de kwestie”, zei hij vanavond – zichtbaar vermoeid – tijdens zijn laatste debat voor de zomervakantie.
Stand van zaken 02.06.2018
Buma verdedigt einde dividendtax
CDA-leider Sybrand Buma heeft op het congres van zijn partij de afschaffing van de dividendbelasting verdedigd.
Die maatregel, die zo’n 1,6 miljardeuro kost, betaalt het internationale bedrijfsleven zelf, stelt Buma. ‘Ik zou het vandaag weer doen’.
De intrekking van de heffing op de winstuitkering aan aandeelhouders is een van meest omstreden plannen van het nieuwe kabinet.
De achterban van het CDA bekreunt zich over de voorgenomen afschaffing van de dividendbelasting. Partijleden spreken van een ‘weeffout in het regeerakkoord’ en eisen op het CDA-congres in Den Bosch compensatie in de vorm van lastenverlichting voor het midden- en kleinbedrijf.
Kritische CDA’ers onder aanvoering van gewezen financieel woordvoerder Eddy van Hijum liepen vandaag op het eigen congres te hoop tegen de maatregel. Zij zien die als een cadeautje voor multinationals, en willen dat dan in ieder geval ook het mkb wordt ontzien.
Lees ook;
Premier Mark Rutte wacht zwaar debat over ‘memogate’
Minister Wiebes beschikte wél over memo’s dividendbelasting
Buma ,,begrijpt de vragen daarover heel goed”, ook omdat geen enkele regeringspartij het plan in het verkiezingsprogramma had staan. Maar ,,het is geen gratis geld”, stelt Buma. Door onder meer brievenbusfirma’s aan te pakken en expats minder royaal te behandelen, denkt hij de maatregel terug te verdienen.
Dividend
Dividendbelasting is een belasting op winst die bedrijven uitkeren aan de aandeelhouders. Die uitkering heet dividend. Beleggers betalen 15 procent belasting over die uitkering.
De oppositie hekelde de maatregel omdat het schrappen van de dividendbelasting niet in de verkiezingsprogramma’s van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie stond, maar wel in het regeerakkoord landde. De vrees bestaat dat de coalitie tot het besluit kwam onder druk van multinationals en dat de beslissing verder niet onderbouwd is.
Bedrijven als Shell en Unilever zouden overwegen om hun hoofdkantoor uit Nederland terug te trekken. Afschaffing van de dividendbelasting, wat gunstig is voor aandeelhouders, zou dat kunnen voorkomen. Na het schrappen van de belasting werd in maart bekend dat Unilever Rotterdam kiest als locatie voor zijn hoofdkantoor.
De kritiek van de oppositie verscherpte door de zogenoemde ‘memo-gate’. Premier Rutte en de partijleiders van de coalitiepartijen hielden – ondanks herhaaldelijke verzoeken – vol dat ze geen herinnering hebben aan documenten die tijdens de formatie besproken zouden zijn aangaande het afschaffen van de dividendbelasting. Tijdens de kabinetsformatie bleken echter wel degelijk documenten over het onderwerp te zijn opgesteld.
Stand van zaken 09.06.2018
Bijstand niet omlaag
In een kabinet met de ChristenUnie wordt niet gemorreld aan de bijstand. ,,Zolang de ChristenUnie deelneemt aan de coalitie zal dat niet gebeuren”. Bijstand gaat niet omlaag zolang wij in kabinet zittenzei ChristenUnie-partijleider Gert-Jan Segers vandaag op het partijcongres in Lunteren. ,,Daar moet ik helder over zijn.” Segers reageerde daarmee op VVD-fractieleider Klaas Dijkhoff die de bijstandsuitkering wil verlagen.
Stand van zaken 16.08.2018
Dividendbelasting
De afschaffing van de dividendbelasting gaat jaarlijks mogelijk 2 miljard euro of meer kosten, in plaats van de 1,4 miljard euro die in het regeerakkoord wordt genoemd, bevestigen bronnen in Den Haag na berichtgeving door het AD.
Het plan was om de dividendbelasting in 2020 af te schaffen, maar het wetsvoorstel dat dat moet regelen wordt volgende maand al ingediend.
AD schrijft dat het bedrag volgens ingewijden verder toeneemt door de economische groei en toegenomen winsten. Omdat de economie goed draait, wordt er meer belasting betaald – ook over dividend, de winstuitkering van bedrijven aan hun aandeelhouders.
De maatregel is een van de meest omstreden uit het regeerakkoord. Geen van de vier coalitiepartijen had afschaffing in het verkiezingsprogramma staan. Alleen de VVD van premier Mark Rutte is en blijft een uitgesproken voorstander.
Het afschaffen van deze belasting moet het vestigingsklimaat ten goede komen, maar feitelijke onderbouwing daarvoor ontbreekt.
Definitieve cijfers komen op Prinsjesdag
In eerste instantie meldde het kabinet dat de maatregel per 2020 de schatkist jaarlijks 1,4 miljard euro zou kosten, maar dat werd later verhoogd naar 1,6 miljard. Tijdens Prinsjesdag op 18 september worden de definitieve cijfers gepubliceerd.
Nederlandse aandeelhouders kunnen de afgedragen belasting over dividend via de Belastingdienst terugkrijgen. Dit maakt de afschaffing van de dividendbelasting vooral voordelig voor buitenlandse aandeelhouders in Nederlandse beursgenoteerde bedrijven.
Bedrijven zouden zo makkelijker aan buitenlands kapitaal moeten kunnen komen. Ze profiteren in ieder geval van minder administratieve lasten.
Motie van afkeuring voor Rutte
Het afschaffen van de dividendbelasting is uitgegroeid tot een hoofdpijndossier voor het kabinet en leverde Rutte in april een breed gedragen motie van afkeuring op vanwege zijn rol in de zoektocht naar de omstreden memo’s die tijdens de formatie gebruikt zijn om de belasting af te schaffen.
Rutte en de coalitiepartijen beweerden eerder dat er voor zover zij zich konden herinneren geen memo’s waren, maar die memo’s bleken er toch te zijn.
Stand van zaken 17.08.2018
Kabinet: afschaffen van dividendbelasting niet van tafel
NOS 17.08.2018 Het kabinet houdt voorlopig vast aan het afschaffen van de dividendbelasting. Gisteren bleek dat de maatregel meer kost dan tot nu toe werd gedacht, waardoor er opeens een gat van 600 miljoen op de begroting is.
Staatssecretaris Snel van Financiën, die over belastingen gaat, zei na de eerste ministerraad na de vakantie dat hij ervan uitgaat dat de afschaffing van de dividendbelasting doorgaat. “Het is een maatregel die geld kost, maar dat hebben wij ervoor over.”
Hij is ervan overtuigd dat het schrappen van de heffing die bedrijven betalen over de winst die zij aan hun aandeelhouders uitkeren, goed is voor het Nederlandse vestigingsbeleid. “En ik ga ervan uit dat we deze maatregel uit het regeerakkoord gewoon gaan uitvoeren.”
Financiële dekking
Het kabinet-Rutte III ging er aanvankelijk vanuit dat de omstreden maatregel 1,4 miljard euro per jaar aan inkomsten zou schelen. Maar nu zeggen ingewijden dat het kan oplopen tot 2 miljard, waardoor minister Hoekstra van Financiën nog voor Prinsjesdag een oplossing moet zoeken voor het verschil van 600 miljoen euro.
Het kabinet wil de dividendbelasting op 1 januari 2020 afschaffen, maar dat staat aanstaande Prinsjesdag al in het Belastingplan van staatssecretaris Snel. Hij moet voor elke euro die de afschaffing van de dividendbelasting kost, financiële dekking vinden.
Prinsjesdag
Premier Rutte wilde niet op de berichtgeving ingaan, omdat hij niet vooruit wil lopen op de plannen die op Prinsjesdag worden gepresenteerd. Hij zei wel dat het kabinet op dit moment bezig is om de afspraken uit het regeerakkoord uit te voeren.
Het afschaffen van de dividendbelasting is omstreden omdat de maatregel vooral ten goede komt aan grote bedrijven en er geen bewijs is dat hierdoor meer bedrijven naar Nederland komen. De oppositie spreekt van een ‘cadeautje voor multinationals’.
BEKIJK OOK
Gat van 600 miljoen euro door afschaffing dividendtaks
AD 17.08.2018
Stef Blok zegt sorry
Politiek Den Haag ontwaakt uit z’n zomerslaap. GroenLinks-aanvoerder Jesse Klaver riep minister Stef Blok donderdag op scherper afstand te nemen van zijn eerdere uitspraak dat Suriname een ‘failed state’ is. Waarop Blok zijn uitspraak “ongelukkig” en “onzorgvuldig” noemde in antwoord op Kamervragen. Blok wilde naar eigen zeggen de discussie “prikkelen” en “voeden”.
Kabinet 17.08.2018 terug van reces: Rutte in de Trêveszaal
Terwijl Tweede-Kamerleden nog genieten van hun laatste vakantieweekjes, is het kabinet vrijdag terug van reces. De bewindslieden komen weer bijeen – met uitzondering van minister van Financiën Wopke Hoekstra en minister van Justitie Fred Grapperhaus. Dat wordt dus nakaarten over de uitspraken van Blok. En premier Rutte kan natuurlijk ook de balans opmaken van de Turkse lira-crisis.
Blok: Illustraties kunnen in het publieke debat ongelukkig overkomen
Tegenover Zembla reageert Blok zelf als volgt: ‘Op 10 juli heb ik tijdens een besloten bijeenkomst met Nederlanders gesproken die werkzaam zijn bij internationale organisaties. Mijn doel was een open uitwisseling te stimuleren en van de deelnemers hun ervaringen te horen. Mijn inbreng tijdens de vraag- & antwoordsessie van de bijeenkomst was er deels op gericht te prikkelen. Tijdens de besloten bijeenkomst heb ik illustraties gebruikt die in het publieke debat ongelukkig kunnen overkomen.’
Terugblik
AD 02.06.2018
AD 26.03.2018
lees: analyse-regeerakkoord-rutte-III effecten op-klimaat en energie PBL
zie hier: Analyse regeerakkoord kabinet-Rutte III
Zie ook: Kabinetsformatie 2017
Zie ook: kamerbrief met toelichting op koopkrachteffecten regeerakkoord
Lees: eindverslag formateur Rutte III 25-10-2017
Lees: portefeuilleverdeling kabinet Rutte III
Bekijk de volledige lijst met alle 24 beoogde ministers en staatssecretarissen en hun portefeuilles.
Lees hier alles over de verdeling van de ministersposten Elsevier 19.10.2017
Regeerakkoord niet de liefdesbaby smoorverliefd stel
Teruglezen – Het regeerakkoord ligt er. Lees hier wat er in staat en hoe er op werd gereageerd VK 10.10.2017
lees: Dit was de dag dat het regeerakkoord werd gepresenteerd NOS 10.10.2017
lees: Dit is wat je moet weten over het regeerakkoord NOS 10.10.2017
lees: Overzicht: De belangrijkste punten uit het regeerakkoord NU 10.10.2017
lees: Hoe wordt het geld verdeeld? Wat hebben de partijen binnengesleept? En op welke punten gaat de coalitie het moeilijk krijgen? VK 10.10.2017
lees: Dit zijn de maatregelen van het kabinet-Rutte III VK 09.10.2017
lees: Wat staat er in het regeerakkoord? Je ziet, hoort en leest alles bij de NOS NOS 09.10.2017
Lees meer over de kabinetsformatie van 2017 2de Kamer
Alle artikelen uit het dossier “Regeerakkoord Rutte III” AD
dossier Rutte 3 Elsevier
Dossier formatie Elsevier
BLOG: Alles over de formatie Telegraaf
Ministers Elsevier
Bekijk ook de rechtenvrije foto’s van de kabinetsformatie TK
Zie: verslag verkenner schippers 27.04.2017
Zie: Brief aan Voorzitter en TK van informateur Schippers 11.05.2017
Zie: Verslag 29.05.2017
Zie: Verslag 12.06.2017
Zie: brief_tweede_kamer_van 12.06.2017
Zie: eindverslag_informateur_tjeenk_willink_27_juni_2017
Zie: Brief informateur Zalm aan voorzitter tk 28.08.2017
Zie: eindverslag informateur Zalm 10.10.2017
zie ook: Op weg naar kabinet Rutte 3 – deel 7 – Aftrap Kabinet Rutte 3
zie ook: Op weg naar kabinet Rutte 3 – deel 6 – Regeerakkoord
zie ook: Op weg naar kabinet Rutte 3 – deel 5
zie ook: Op weg naar kabinet Rutte 3 – deel 4
zie ook: Op weg naar kabinet Rutte 3 – deel 3
zie ook: Op weg naar kabinet Rutte 3 – deel 2
zie ook: Op weg naar kabinet Rutte-3 – deel 1
zie ook: Uitslag 2e kamerverkiezing 15.03.2017 – VVD de grote winnaar
Terugblik:
In ’t Veld, Van Aardenne, Ter Veld en Peper ANP, HOLLANDSE HOOGTE, NATIONAAL ARCHIEF
Aftredende ministers: hoe het in Den Haag soms om de poppetjes gaat
NOS 02.04.2018 Negen ministers en tien staatssecretarissen komen voorbij in Verloren vertrouwen, het boek over aftredende bewindslieden waarop historica Anne Bos afgelopen week promoveerde. De bonnetjesaffaire van Bram Peper. Het geëmotioneerde vertrek van Elske ter Veld. De dubbele deconfiture van de al demissionaire Ed van Thijn en Ernst Hirsch Ballin door de IRT-affaire. De drie dagen van Charl Schwietert (lange tijd een record). Toch gaat opvallend genoeg de meeste aandacht uit naar een minister die juist bleef zitten, Gijs van Aardenne.
“Dat was echt een kantelpunt in de parlementaire geschiedenis”, legt Bos telefonisch uit. “Men realiseerde zich later dat aanblijven eigenlijk een fout was geweest. Ze hadden hem moeten laten gaan.”
Van Aardenne kwam onder vuur te liggen door zijn omgang met de staatssteun voor de RSV-scheepswerf. Ondanks een ‘blanco cheque’ van de overheid was de megaonderneming failliet gegaan. Bij een parlementaire enquête naar de ondergang van de RSV in 1984 kwam naar boven dat de minister de Kamer verkeerd had ingelicht, naar eigen zeggen om de concurrentiepositie van de werf niet te schaden.
Veel veranderende politieke opvattingen kwamen samen in het geval-Van Aardenne: een nieuwe notie over ministeriële verantwoordelijkheid ontwikkelde zich en de Kamer ontdekte de kracht van de parlementaire enquête om die definitie te toetsen.
Had tot dan toe vaak een commissie van wijze mannen zich gebogen over affaires (Lockheed, Aantjes, Greet Hofmans), nu nam de Tweede Kamer zelf het voortouw, voor het eerst sinds de parlementaire enquête naar het regeringsbeleid in de Tweede Wereldoorlog.
“Aanvankelijk vond men dat ministeriële verantwoordelijkheid zich beperkte tot wat de minister wist of deed”, zeg Bos. “Gaandeweg ging het ook gelden voor wat zijn ambtenaren deden en waar de minister geen kennis van had. Sindsdien geldt: heeft hij het geweten, dan is hij daarop aan te spreken. Heeft hij er niet van geweten, dan heeft hij onvoldoende controle op zijn ministerie en moet hij er ook op worden aangesproken.”
De parlementaire enquête bleek een uitstekende manier om dergelijke vragen te beantwoorden. “Enquêtes werden eerst vooral gebruikt om de overheid te adviseren over wat beter kan: waar moet men spoorwegen aanleggen of hoe moest men arbeidsomstandigheden verbeteren? Maar nu ging men ook de uitvoering van het beleid controleren. De Tweede Kamer realiseerde zich ineens: we zijn geen lam, maar leeuw.”
Aangeschoten wild
Het beleid van Van Aardenne werd ‘onaanvaardbaar’ genoemd in de conclusie van de enquêtecommissie. Harde woorden in het Haagse vocabulaire. Toch hoefde hij het veld niet te ruimen, omdat de VVD achter haar vice-premier bleef staan en het CDA geen kabinetscrisis wilde forceren. Maar het oordeel zou Van Aardenne blijven achtervolgen. Sindsdien werd hij getypeerd als ‘aangeschoten wild’, de eerste keer dat die kwalificatie werd gebruikt in de politiek.
De zaak-Van Aardenne zou nog lang nagalmen op het Binnenhof. Bij de volgende crisis werd staatssecretaris van Volkshuisvesting Brokx er snel uitgewerkt om te voorkomen dat er opnieuw een nieuwe vleugellamme bewindsman zou blijven zitten. “Zowel de VVD als het CDA vond dat ze het anders had moeten doen, maar nu sloeg de slinger door naar de andere kant. Er werd druk op Brokx gezet om af te treden nog voordat er een enquêtecommissie was gevormd. Hij noemde zichzelf het eerste slachtoffer van het Van Aardenne-trauma.”
Het boek toont zo aan dat het ene aftreden vaak doorwerkt in het andere. “Er zijn eigenlijk heel weinig regels voor. We hebben geen voorschriften die zeggen: als er dit aan de hand is, moet iemand gaan. Ook de minister-president is nauwelijks bevoegd om veranderingen in zijn ministersploeg aan te brengen. Heel anders dan bijvoorbeeld in het Verenigd Koninkrijk, waar de premier halverwege de rit vaak een groot deel van zijn team herschikt.”
Of iemand sneuvelt is hier daarom afhankelijk van veel factoren: hoe werd er gereageerd op een eerdere crisis, hoe breed is iemands steun binnen het kabinet, hoe belangrijk is een persoon voor de partij, hoe staat een partij ervoor in de peilingen, hoe graag bespaart men een coalitiepartner een blamage?
Het klinkt een beetje primitief, maar een zoenoffer of zondebok werkt, aldus Anne Bos, Verloren vertrouwen.
Het proces tekende zich bijvoorbeeld goed af bij het vertrek van Elske ter Veld. Haar solide PvdA-achtergrond kon niet voorkomen dat impopulaire bezuinigingen op de sociale voorzieningen haar positie aantastten. “Ik heb te makkelijk gedacht: als Elske met haar linkse verleden harde bezuinigingsmaatregelen voor haar rekening neemt, zal iedereen begrijpen dat die echt nodig zijn”, analyseerde Ter Veld haar val achteraf. Toch verloor zij het vertrouwen van haar eigen fractie, terwijl Jacques Wallage daarna het beleid schier ongewijzigd kon voortzetten.
Soms gaat het in Den Haag immers niet om de inhoud, maar om de poppetjes. Een politicus wordt soms geslachtofferd. “Een zondebok, een zoenoffer”, noemt Bos het. “Het klinkt een beetje primitief, maar het werkt. Het geeft lucht, de coalitie kan daarna verder. Het kan de druk weghalen, of de ruimte geven om nieuwe mensen het te laten proberen.”
Premier Rutte neemt afscheid van Halbe Zijlstra ANP
Ook defensieminister Jeanine Hennis vertrok; hier staat ze de pers te woord na haar aftreden ANP
En ook Ard van der Steur vertrok vroegtijdig als minister van Justitie ANP
Blijft de vraag of zo’n politiek ritueel dan niet te veel aan een politicus persoonlijk blijft kleven. “Je moet onderscheid maken tussen verantwoordelijkheid en schuld. Dat wordt vaak verward. Neem het mortierongeluk in Mali waar minister Hennis om aftrad. Daar zijn fouten gemaakt, dus de minister werd er als ambtsdrager op aangesproken. Maar ze heeft niet zelf met die granaten geprutst. Ik sluit niet uit dat ze ooit nog in een bestuurlijke functie terugkeert, al is het voor de publieke opinie nu nog te vroeg. Er moet een soort boetedoening gedaan worden.”
De casus van Hennis is niet meegenomen in het boek; Bos eindigt haar overzicht in 2002, het jaar dat de komst van de LPF tot roerige tijden op het Binnenhof leidde. “Dat is een mooie markering, omdat de populistische partijen daarna opkomen en er een instabiele periode aanbreekt waarin partijen niet meer kunnen rekenen op een vast aantal zetels, zoals voorheen. Bovendien kon ik niet over materiaal beschikken, omdat bijvoorbeeld de notulen van de ministerraad nog niet openbaar zijn. Maar misschien komt zo’n onderzoek er ooit nog wel.”
BEKIJK OOK;
‘In Den Haag wordt een privékwestie meteen politiek’
We willen het met je hebben over de uitkering voor politici
‘Als je dit soort dingen doet, moet je daar de last van dragen’
Verder
Einde dividendbelasting wordt nóg duurder
AD 16.08.2018 De voorgenomen afschaffing van de dividendbelasting valt honderden miljoenen duurder uit dan gepland. Volgens bronnen in Den Haag loopt de rekening op in de richting van de 2 miljard euro.
De maatregel is van meet af aan zeer omstreden. Geen van de vier regeringspartijen had afschaffing van de dividendbelasting in het verkiezingsprogramma opgenomen. Desondanks besloot het kwartet tot afschaffing van de belasting op de winstuitkering van ondernemingen aan hun aandeelhouders.
Bij het aantreden van het kabinet gingen de coalitiepartijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie er nog vanuit dat het schrappen van de dividendbelasting 1,4 miljard euro aan inkomsten zou schelen. In mei bleek echter al dat dit bedrag te laag was ingeschat, omdat de opbrengsten in 2017 200 miljoen hoger waren.
Economische groei
Aangejaagd door de economische groei en toegenomen winsten neemt het bedrag intussen alleen maar verder toe, stellen ingewijden. Voor de zomer werd de opbrengst in kabinetskringen over 2018 al op 1,9 miljard euro geschat, aldus een betrokkene: ,,Het kan zomaar zijn dat het meer dan 2 miljard wordt.”
Actievoerders op de publieke tribune tijdens het debat over het afschaffen van de dividendbelasting. © ANP
Het kabinet wil de dividendbelasting per 1 januari 2020 schrappen. Het wetsvoorstel dat de afschaffing regelt, komt echter komende Prinsjesdag al naar de Tweede Kamer, als onderdeel van een omvangrijk Belastingplan. In dat wetsvoorstel staat ook hoe groot de inkomstenderving is.
Daarvoor heeft het ministerie van Financiën zich te baseren op de meest actuele cijfers. Voor elke euro bovenop de 1,4 miljard uit het regeerakkoord zal extra dekking moeten worden gevonden. ,,Hier staat veel druk op”, bevestigt een ingewijde.
Vestigingsklimaat
Minister-president Mark Rutte heeft de maatregel altijd fanatiek verdedigd omdat die zou leiden tot een beter Nederlands vestigingsklimaat. Handhaving van de dividendbelasting zou voor grote bedrijven een reden kunnen zijn om hun hoofdkantoor niet in Nederland te vestigen of te verplaatsen naar het buitenland.
Volgens het Centraal Planbureau is er echter geen hard bewijs dat de maatregel effect heeft en komt de opbrengst ten goede aan buitenlandse overheden. Ook ambtenaren van Financiën uitten in memo’s aan de formerende partijen grote twijfels over het nut van de maatregel.
Nieuwe raming
Vandaag bleek uit een nieuwe raming van het Centraal Planbureau dat de Nederlandse economie dit jaar en volgend jaar iets minder hard groeit dan eerder werd voorzien. Het CPB voorziet nu voor 2018 een groei van 2,8 procent en van 2,5 procent in 2019. In juni ging het planbureau nog uit van een groei van respectievelijk 2,9 en 2,7 procent.
,,Ook in economisch opzicht is het een mooie zomer, met aanhoudende groei en verder dalende werkloosheid. Maar het is niet alleen maar zonneschijn. Onzekerheden rond brexit, het handelsbeleid van de VS en het economisch beleid in Italië kunnen het beeld doen kantelen”, zegt CPB-directeur Laura van Geest.
Morgen komt het kabinet voor het eerst sinds de vakantie weer bijeen voor de ministerraad.
‘Afschaffen dividendbelasting gaat mogelijk 2 miljard euro kosten’
NU 16.08.2018 De afschaffing van de dividendbelasting gaat jaarlijks mogelijk 2 miljard euro of meer kosten, in plaats van de 1,4 miljard euro die in het regeerakkoord wordt genoemd, bevestigen bronnen in Den Haag na berichtgeving door het AD.
Het plan is om de dividendbelasting in 2020 af te schaffen, maar het wetsvoorstel dat dat moet regelen wordt volgende maand al ingediend.
AD schrijft dat het bedrag volgens ingewijden verder toeneemt door de economische groei en toegenomen winsten. Omdat de economie goed draait, wordt er meer belasting betaald – ook over dividend, de winstuitkering van bedrijven aan hun aandeelhouders.
De maatregel is een van de meest omstreden uit het regeerakkoord. Geen van de vier coalitiepartijen had afschaffing in het verkiezingsprogramma staan. Alleen de VVD van premier Mark Rutte is en blijft een uitgesproken voorstander.
Het afschaffen van deze belasting moet het vestigingsklimaat ten goede komen, maar feitelijke onderbouwing daarvoor ontbreekt.
Definitieve cijfers komen op Prinsjesdag
In eerste instantie meldde het kabinet dat de maatregel per 2020 de schatkist jaarlijks 1,4 miljard euro zou kosten, maar dat werd later verhoogd naar 1,6 miljard. Tijdens Prinsjesdag op 18 september worden de definitieve cijfers gepubliceerd.
Nederlandse aandeelhouders kunnen de afgedragen belasting over dividend via de Belastingdienst terugkrijgen. Dit maakt de afschaffing van de dividendbelasting vooral voordelig voor buitenlandse aandeelhouders in Nederlandse beursgenoteerde bedrijven.
Bedrijven zouden zo makkelijker aan buitenlands kapitaal moeten kunnen komen. Ze profiteren in ieder geval van minder administratieve lasten.
Motie van afkeuring voor Rutte
Het afschaffen van de dividendbelasting is uitgegroeid tot een hoofdpijndossier voor het kabinet en leverde Rutte in april een breed gedragen motie van afkeuring op vanwege zijn rol in de zoektocht naar de omstreden memo’s die tijdens de formatie gebruikt zijn om de belasting af te schaffen.
Rutte en de coalitiepartijen beweerden eerder dat er voor zover zij zich konden herinneren geen memo’s waren, maar die memo’s bleken er toch te zijn.
Lees meer over: Dividendbelasting
Gat van 600 miljoen euro door afschaffing dividendtaks
NOS 16.08.2018 Het afschaffen van de dividendbelasting kost veel meer dan gedacht. Minister Hoekstra van Financiën moet nog voor Prinsjesdag op zoek naar 600 miljoen euro op de Rijksbegroting, zeggen bronnen in Den Haag na berichtgeving in het AD.
Het kabinet-Rutte III ging er aanvankelijk van uit dat de omstreden maatregel 1,4 miljard euro aan inkomsten zou schelen. Dat bedrag zal de komende jaren alleen maar toenemen, omdat het goed gaat met de economie. Dividendbelasting wordt namelijk betaald over de winst die bedrijven uitkeren aan hun aandeelhouders. Hoe hoger de winst, hoe hoger de opbrengst voor de staatskas.
Ingewijden zeggen dat het zou kunnen oplopen tot 2 miljard per jaar. Dat betekent dat Hoekstra vanaf 2020 jaarlijks met een gat van 600 miljoen zit. Om dat te dichten zou hij bijvoorbeeld andere belastingen kunnen verhogen.
Financiële dekking
Het kabinet wil de dividendbelasting op 1 januari 2020 afschaffen, maar het voornemen staat aanstaande Prinsjesdag al in het Belastingplan van minister Hoekstra. Hij moet zich baseren op de meest actuele cijfers en voor elke extra euro die het kost financiële dekking zoeken.
Premier Rutte is een groot voorstander van de afschaffing van de dividendbelasting voor buitenlandse bedrijven. Hij denkt dat de maatregel ertoe leidt dat grote bedrijven hun hoofdkantoor eerder in Nederland houden of vestigen. De oppositie verwijt het kabinet dat het zijn oren te veel naar grote bedrijven laat hangen, die van de heffing af willen. Er is geen wetenschappelijk bewijs dat het afschaffen van dividendbelasting goed is voor het Nederlandse vestigingsbeleid.
Segers: Bijstand gaat niet omlaag zolang wij in kabinet zitten
AD 09.06.2018 In een kabinet met de ChristenUnie wordt niet gemorreld aan de bijstand. ,,Zolang de ChristenUnie deelneemt aan de coalitie zal dat niet gebeuren”, zei ChristenUnie-partijleider Gert-Jan Segers vandaag op het partijcongres in Lunteren. ,,Daar moet ik helder over zijn.” Segers reageerde daarmee op VVD-fractieleider Klaas Dijkhoff die de bijstandsuitkering wil verlagen.
Op het partijcongres zei Segers dat het soms belangrijk is ‘je positie ten opzichte van je coalitievrienden te markeren’. Eerder had staatssecretaris Tamara van Ark van Sociale Zaken al aan de Kamer laten weten dat het verlagen van sociaal minimum ‘voor dit kabinet geen onderwerp van gesprek’ is.
Segers benadrukte dat regeren meer is ‘dan het produceren van een stortvloed aan actieprogramma’s, plannen en wetten’. Hij herinnerde het kabinet aan ‘de dure belofte’ die het heeft gedaan in het regeerakkoord: het herstellen van vertrouwen in de politiek. ,,De overheid moet betrouwbaar zijn”, benadrukte Segers. ,,En ik herinner ons, het kabinet, de coalitie, Mark Rutte eraan.”
Formatie
Hij greep terug naar de formatie, toen directeur Kim Putters van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) twee keer bij de onderhandelende partijen langs kwam. Putters schetste toen een beeld van mensen die het gevoel hebben dat de overheid eerder een vijand dan een bondgenoot is, hield Segers het congres voor. ,,Het heeft geleid tot een belangrijke zin op de eerste bladzij van het regeerakkoord: ‘Wij willen dit land beter maken, nadrukkelijk ook voor de mensen die nu het gevoel hebben dat de overheid er niet meer voor hen is.’”
Volgens Segers is dat de visie van het kabinet. ,,Mark Rutte zegt altijd dat als je visie wilt, je naar de oogarts moet gaan. Maar ik heb goed nieuws: voor visie kun je ook terug naar de eerste pagina van het regeerakkoord.”
‘Kim Putters-toets’
Segers roept bewindslieden op bij plannen en wetten de ‘Kim Putters-toets’ toe te passen. ,,Doe ik het goede? Doe ik het voor de juiste mensen? Verkleint dit de kloven die ons verdelen? En draagt dit bij aan een betrouwbare overheid?”
Zijn fractie zelf doet dat al. Zoals toen de ChristenUnie stelling nam tegen de snelle opening van vliegveld Lelystad, zo zei Segers, en als het gaat om Groningen. ,,Er was deze week een publieke tribune vol Groningers die het gevoel hadden dat de overheid er al jaren niet meer voor hen is. Hoe pijnlijk ook, ik snap het wel.” Het inlossen van de ‘ereschuld’ richting Groningen noemde Segers wederom ‘een dure plicht’. Eerder deed hij dat al in een interview met deze krant.
Vicepremier Carola Schouten wilde in haar speech ‘een lans breken’ voor minister Eric Wiebes van Economische Zaken. ,,Hij zit bij mij op de gang en is dag en nacht bezig met dit dossier. Geef hem ook een kans. We zullen laten zien dat Groningen echt op ons vizier staat”, beloofde zij.
Werknemers met beperking
Op het congres werd verder een motie aangenomen die oproept dat werknemers met een beperking er niet financieel achteruit gaan in de nieuwe plannen voor loondispensatie van het kabinet. In het regeerakkoord is afgesproken dat de manier waarop werk wordt gesubsidieerd op de schop moet. Dat plan worden nu uitgewerkt door Sociale Zaken-staatssecretaris Van Ark. ,,Loondispensatie zal niet van tafel gaan”, stelde ChristenUnie-partijvoorzitter Piet Adema. ,,Maar we kunnen ons wel sterk voor maken dat de scherpere kantjes worden afgevlakt.”
Hanneke Keultjes@hannekekeultjes
De motie die oproept dat arbeidsgehandicapten er in de kabinetsplannen voor loondispensatie niet financieel op achteruit mogen gaan, wordt aangenomen met 345 stemmen vóór, 2 stemmen tegen en 5 onthoudingen. Noord-Koreaanse toestanden, zo wordt gegrapt. 12:33 PM – Jun 9, 2018
See Hanneke Keultjes’s other Tweets
De ChristenUnie besprak tijdens het congres ook de beginselverklaring, die in het najaar wordt vastgesteld. De partij heeft nu alleen een ‘grondslag’ van één alinea en een kernprogramma. Ook wil de partij vastleggen dat volksvertegenwoordigers in principe maximaal drie termijnen van vier jaar voor de ChristenUnie in gemeenteraad, Provinciale Staten, Tweede of Eerste Kamer mogen zitten. Afwijken van die richtlijn is mogelijk als daar zwaarwegende redenen voor zijn. Van de huidige vijf ChristenUnie-Kamerleden zit Joël Voordewind in de gevarenzone. Hij zit al 11 jaar in de Tweede Kamer.
ChristenUnie wil extra aandacht voor bestrijding ‘sociale kloof’
NOS 09.06.2018 De ChristenUnie vraagt andere partijen in het kabinet nadrukkelijk werk te maken van het verkleinen van de sociale tegenstellingen in Nederland.
“Het kabinet moet waken voor dadendrang zonder samenhang”, zei de leider van de partij, Gert-Jan Segers, op het partijcongres. Regeren is meer dan het produceren van een “stortvloed” aan actieprogramma’s, plannen en wetten.
De ChristenUnie zal ook niet instemmen met het plan van VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff om de bijstand te verlagen. “Laat ik op dat punt helder zijn. In een coalitie met de ChristenUnie gaat dat niet gebeuren.”
Vijand
Segers maakt zich zorgen over de groeiende groep mensen die “van baantje naar baantje gaan, die steeds harder moeten werken, maar niet perse rijker worden, die ongezonder leven en dus ook korter leven”. Het gaat om een groep Nederlanders die de overheid als vijand zien. “Dat ze hoog en laag springen, kunnen zeggen wat ze willen, maar dat er toch niet geluisterd wordt.
Doe ik het goede?
De directeur van het Sociaal Cultureel Planbureau Kim Putters noemt dit “de nieuwe sociale kwestie”en Segers wil dat VVD-, CDA- en D66-bewindslieden bij het maken van hun wetsvoorstellen een “Putters-toets” toepassen. “Doe ik het goede? Doe ik het voor de juiste mensen? Verkleint dit de kloven die ons verdelen?”, zijn volgens Segers de vragen die alle ministers en staatssecretarissen van Rutte III zich moeten stellen.
Ook voor de Groningers moet maximale hulp komen, maakt Segers duidelijk. “We hebben een ereschuld richting Groningen en we hebben de dure plicht om die in te lossen.”
Loondispensatie
De leden van de ChristenUnie hebben de fractie opgeroepen om te zorgen dat arbeidsgehandicapten kunnen blijven rekenen op een stabiel inkomen en goed pensioen. VVD-staatssecretaris Van Ark wil werkgevers stimuleren om meer mensen met een handicap aan te nemen door het principe van loondispensatie, waarbij werknemers een bijstandsuitkering krijgen, minder dat het huidige minimumloon.
Er is veel verzet tegen, nu ook van de CU-achterban. Van Ark is bezig met aanpassingen en de ChristenUnie-fractie moet nu zorgen dat dit zo gunstig mogelijk uit zal pakken voor deze groep mensen.
BEKIJK OOK
VVD’er Dijkhoff: bijstand en Nederlanderschap moet je verdienen
AD 21.04.2018
20.04.2018
Kabinet: Stukken dividendbelasting wél besproken, maar niet door partijleiders AD 20.04.2018
‘Verhaal Rutte moeilijk te geloven’ Telegraaf 20.04.2018
Rutte herhaalt: ik kende memo over dividendbelasting niet NOS 20.04.2018
Rutte: ’Ik heb daar geen herinneringen aan’ Telegraaf 20.04.2018
Rutte wil omstreden memo’s over afschaffen dividendbelasting niet vrijgeven VK 20.04.2018
Rutte maakt memo’s dividendbelasting niet openbaar NU 20.04.2018
Ministerie: wel stukken over dividendbelasting, maar niet openbaar NOS 20.04.2018
Kabinet: stukken dividendtaks wel besproken Telegraaf 20.04.2018
Toch memo’s omstreden dividendmaatregel na eerdere ontkenning coalitie NU 20.04.2018
‘Toch wél stukken over omstreden afschaffing dividendbelasting’ AD 20.04.2018
29.03.2018
Grapperhaus: in mei besluit over mogelijk rotjesverbod NOS 29.03.2018
Toch geen verbod op rotjes met Oud en Nieuw NOS 28.03.2018
Kabinet stelt besluit over nieuwe maatregelen tegen vuurwerk uit NU 28.03.2018
27.03.2018
‘Kabinet overweegt nog dit jaar verbod op rotjes in te voeren’ NU 27.03.2018
23.03.2018
Onverwacht ‘nee’ bij referendum zet eensgezindheid binnen coalitie voor het eerst echt onder druk VK 23.03.2018
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/cb5960de-217c-11e8-ba1b-fdae7f0d90a9.jpg)
06.03.2018
CDA’ER BELOOFT EXTRA GELD VOOR VEILIGHEID Telegraaf 06.03.2018
23.02.2018 – Minister Wiebes, rechts, na afloop van de wekelijkse ministerraad, eerder dit jaar
Wiebes legt uit hoe Rutte III het ‘groenste kabinet ooit’ denkt te worden VK 23.02.2018
22.02.2018 – Kajsa Ollongren tijdens het debat over de intrekking van de Wet raadgevend referendum.
Oppositie gromt, maar coalitie stemt voor afschaffen raadgevend referendum VK 22.02.2018
Oppositie gromt, toch stemt coalitie het referendum weg VK 22.02.2018
Coalitie schrapt wet raadgevend referendum Elsevier 22.02.2018
Tweede Kamer stemt in met intrekken raadgevend referendum NU 22.02.2018
Meerderheid in Tweede Kamer voor afschaffen raadgevend referendum NOS 22.02.2018
Tweede Kamer schaft raadgevend referendum af AD 22.02.2018
Tweede Kamer stemt voor afschaffen referendum Telegraaf 22.02.2018
21.02.2018 – Vaders dansen met hun babys en peuters tijdens de opening van de Negenmaandenbeurs.
Kabinet: zes werkweken kraamverlof voor partners in 2020, in 2019 één week VK 21.02.2018
Het spant erom bij stemming afschaffen referendumwet: slechts één dissident en de referendummogelijkheid lonkt VK 21.02.2018
20.02.2018
Weg is vrij voor Ollongren om referendum ten grave te dragen VK 20.02.2018
Voltallige oppositie hekelt goedkeuring coalitie voor afschaffen referendum NU 20.02.2018
Regeringspartijen houden vol: geen referendum over afschaffen referendum NOS 20.02.2018
Ollongren: ‘Voorstel over referendumwet had eerst naar de Kamer gemoeten’ NU 20.01.2018
Referendumdebat: Ollongren opnieuw oog in oog met oppositie Elsevier 20.02.2018
Coalitie houdt vol: doek valt voor referendum AD 20.01.2018
Raad van State verandert niet van advies over intrekken referendum NU 20.02.2018
20.02.2018 – Minister Ferdinand Grapperhaus van Justitie en Veiligheid
Grapperhaus: Geen duizenden extra rechercheurs AD 20.02.2018
Kabinet schrapt experimentenwet gemeenten NU 20.02.2018
Minister wacht opnieuw pittig debat over afschaffen referendum AD 20.02.2018
19.02.2018
Kabinet trekt 117 miljoen euro extra uit voor opruimen kernafval Petten VK 19.02.2018
Kabinet wil belastingafspraken met multinationals aanscherpen VK 19.02.2018
Unieke zaak: minister Grapperhaus (Justitie) verdedigt zich tegen klacht over handelen als advocaat VK 19.02.2018
16.02.2018
Kabinet moet snel beslissen over landelijk vuurwerkverbod, schrijven vier burgemeesters in brief aan minister VK 16.02.2018
Minister Grapperhaus neemt in voorjaar besluit over vuurwerkverbod NU 16.02.2018
Minister: Dit voorjaar besluit over vuurwerkverbod AD 16.02.2018
Minister Kaag stuurt aan op meldpunt voor wangedrag hulpverleners AD 16.02.2018
Rutte raakt zijn scherpte kwijt AD 16.02.2018
Oppositie staat lijnrecht tegenover minister Ollongren bij debat over het afschaffen van het referendum VK 15.02.2018
13.02.2018
Ontknoping: donorwet goedgekeurd door Eerste Kamer Elsevier 13.02.2018
Eerste Kamer stemt in met donorwet: in 2020 is elke Nederlander orgaandonor, tenzij bezwaar wordt aangetekend VK 13.02.2018
12.02.2018
Hoe trouw is de coalitie na de leugen van Zijlstra? Deze en nog drie – pijnlijke – vragen bepalen zijn lot VK 12.02.2018
09.02.2018
Scholen ontvangen 237 miljoen euro extra om werkdruk aan te pakken, leraren krijgen stem in besteding VK 09.02.2018
Kabinet en basisonderwijs eens over aanpakken werkdruk NU 09.02.2018
Kabinet stelt handhaving zzp-wet opnieuw uit. NU 09.10.2018
04.02.2018
Eerste honderd dagen Rutte III: Juiste chemie in een kabinet zonder gedoe AD 04.02.2018
02.02.2018
100 dagen Rutte III: weinig wetten, wel veel ‘werk in uitvoering’ NOS 02.02.2018
Minister Koolmees wil beter inzicht in hoogte pensioenen NU 02.02.2018
31.01.2018
Minister Hoekstra onderzoekt wenselijkheid Nederlands verbod op bitcoin NU 31.01.2018
Minister bekijkt verbod op speculeren bitcoin AD 31.01.2017
Minister roept hulp in van Kamer over verdeling onderwijsachterstandengeld AD 31.01.2018
50Plus wil debat over koopkracht Telegraaf 31.01.2018
30.01.2018
Senaat wil meer duidelijkheid over donorwet, stemming uitgesteld NU 30.01.2018
Stemming Eerste Kamer over donorwet week uitgesteld NOS 30.01.2018
Staatsseceretaris Knops: Nog geen akkoord met Wereldbank over wederopbouw Sint Maarten VK 30.01.2018
25.01.2018
Minister Koolmees blijft worstelen met zzp-dossier NU 25.01.2018
25.01.2018
Kabinet gaat met zzp’ers en werkgevers op zoek naar oplossingen NOS 24.01.2018
22.01.2018
Minister Schouten belooft zich in te spannen voor pulsvissers NU 22.01.2018
Minister Schouten wil Fransen overtuigen van voordelen pulsvisserij NOS 22.01.2018
Kamer: treuzel niet met aanpak wildgroei Engels in hoger onderwijs NOS 22.01.2018
Kabinet stelt 12 miljoen euro beschikbaar voor zorgstartups NU 22.01.2018
21.01.2018
Staatssecretaris Van Veldhoven wil lijst afnemers Chemours NU 21.01.2018
Minister: Pleegkind moet tot 21 jaar bij pleeggezin kunnen wonen NU 21.01.2018
Minister wil pleegkind tot 21e bij pleeggezin AD 21.01.2018
‘Pleegkinderen tot 21ste bij pleeggezin laten wonen’ NOS 21.01.2018
Staatssecretaris Van Ark wil strenger toezicht op taaleis bijstand NU 21.01.2018
20.01.2018 – Premier Mark Rutte tijdens de aankomst van de bewindslieden voorafgaand aan de beëdiging van de ministers van het kabinet Rutte III.
Rutte III regeert nu 86 dagen, maar waarom horen we zo weinig van het kabinet? VK 20.01.2018
19.01.2018 – Minister Ank Bijleveld van Defensie (CDA) en commissievoorzitter Jeroen van der Veer geven een reactie op het rapport over veiligheid bij Defensie.
Ook voor Ank Bijleveld is er weinig ruimte voor nieuwe missers bij Defensie VK 19.01.2018
16.01.2018
Kabinet doet ‘alles’ om einde pulsvisserij te voorkomen NOS 16.01.2018
Minister Schouten geschokt door totaalverbod pulsvisserij Telegraaf 16.01.2018
14.01.2018
Rutte: dat het zo lang duurt in Groningen komt door kabinetsformatie NOS 14.01.2018
Na de ministerraad: wat vindt Rutte van strenger Duits immigratiebeleid? Elsevier 13.01.2018
Zo wil kabinet het criminelen lastiger maken celstraf te ontlopen Elsevier 11.01.2018
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/ab8ebd9c-ed35-11e7-a0b4-7bbeb76d911b.jpg)
30.12.2017 Minister Wopke Hoekstra (Financiën)
Hoekstra: misschien extra lastenverlichting Telegraaf 30.12.2017
28.12.2017
Nieuwe ministers: het begint steeds meer te wennen NOS 28.12.2017
XXL Formatievlog #30: luchtig politiek jaaroverzicht NOS 24.12.2017
23.12.2017
Schippers: Rutte heeft niet hard genoeg gezocht naar vrouwen Elsevier 23.12.2017
Edith Schippers: VVD is tekortgeschoten, Rutte zocht niet goed genoeg naar vrouwen voor ministersposten VK 23.12.2017
Schippers: Rutte zocht niet goed naar vrouwen Telegraaf 23.12.2017
AD 22.12.2017
AD 22.12.2017
XXL Formatievlog #30: luchtig politiek jaaroverzicht NOS 22.12.2017
Edith Schippers: VVD is tekortgeschoten, Rutte zocht niet goed genoeg naar vrouwen voor ministersposten VK 22.12.2017
21.12.2017
Vrolijke slimmerik Koolmees moet polder overtuigen Elsevier 21.12.2017
Kabinet houdt vast aan korting op uitkering arbeidsbeperktenNU 21.12.2017
Minister Koolmees overlegt eind januari over nieuwe zzp-wet NU 21.12.2017
20.12.2017 – Een stembureau in Rotterdam tijdens het eerste raadgevend referendum
Kabinet krijgt groen licht voor intrekking referendum over referendumwet VK 20.12.2017
Raad van State: Geen referendum over intrekken referendumwet Elsevier 20.12.2017
Raad van State positief over intrekking raadgevend referendum NOS 20.12.2017
Raad van State: Kabinet kan referendumwet intrekken zonder referendum NU 20.12.2017
‘Kabinet kan zonder referendum referendumwet intrekken’ AD 20.12.2017
Kabinet maakt haast met intrekken referendum Telegraaf 20.12.2017
Kabinet: Wij willen dat experiment met legale coffeeshops slaagt AD 20.12.2017
VVD wil extra lastenverlichting, minister terughoudend Telegraaf 20.12.2017
19.12.2017
Document duikt op: orde op zaken bij kerncentrales kost kabinet honderden miljoenen VK 19.12.2017
Kabinet maakt meer geld vrij voor Q-koortspatiënten NU 19.12.2017
Eerste Kamer verzet zich tegen bezuinigingen op onderwijs NU 19.12.2017
Senaat keert zich tegen onderwijsbezuiniging Telegraaf 19.12.2017
Eerste Kamer keert zich voor het eerst tegen afspraken uit regeerakkoord AD 19.12.2017
Senaat stemt in met afschaffen wet-Hillen Telegraaf 19.12.2017
Belastingvoordeel hypotheekaflossers verdwijnt Telegraaf 19.12.2017
Ook Eerste Kamer achter verdwijnen belastingvoordeel afgelost huis NOS 19.12.2017
Kabinet wil 30 miljoen uittrekken voor omscholing oudere werklozen NU 19.12.2017
Voltooid Leven: D66 is stuitend arrogant Elsevier 19.12.2017
Coalitiepartners blussen brandje over ‘voltooid leven’ AD 18.12.2017
‘Voltooid leven’ speelt weer op in coalitie NOS 18.12.2017
‘Voltooid leven’-discussie laait opnieuw op in coalitie AD 18.12.2017
D66 en ChristenUnie botsen over ‘voltooid leven’ VK 18.12.2017
Segers: haast voltooid leven ’onverstandig’ Telegraaf 18.12.2017
Minister bekijkt plan mestsector tegen fraude Telegraaf 18.12.2017
Minister Schouten bekijkt plan mestsector tegen fraude AD 18.12.2017
Kabinet wil verkoop lachgas aan banden leggen NU 18.12.2017
Kabinet wil verkoop gevaarlijk lachgas aan banden leggen AD 18.12.2017
Ook CDA-fractie Senaat overtuigd van aflosboete Telegraaf 18.12.2017
AD 15.12.2017
Koolmees ziet geen mogelijkheid voor omvangrijk sociaal akkoord NU 15.12.2017
Geen nieuw sociaal akkoord arbeidsmarkt AD 15.12.2017
Kabinet stelt adviescommissie in voor wietteeltexperiment NOS 15.12.2017
Kabinet: 12 miljoen extra voor herstel Irak Telegraaf 15.12.2017
Kabinet: Extra voorzichtig met sleepwet AD 15.12.2017
Waarborgen ’aftapwet’ sneller ingevoerd Telegraaf 15.12.2017
Minister: aftapwet gaat niet over lukraak informatie verzamelen NOS 15.12.2017
Kabinet wil wet DBA voor zzp’ers in 2020 vervangen NOS 15.12.2017
Rekentoets vwo’er telt definitief niet mee Telegraaf 15.12.2017
Rekentoets telt niet meer mee voor vwo-diploma NOS 15.12.2017
Rekentoets vwo’er telt definitief niet mee AD 15.12.2017
14.12.2017
Oproep aan het kabinet: kort de lonen van arbeidsbeperkten niet VK 14.12.2017
Werk moet lonen voor arbeidsbeperkten Telegraaf 14.12.2017
Van Ark koerst op minimumloon voor arbeidsbeperkten NOS 14.12.2017
Kamer akkoord met snorfiets op de rijbaan AD 14.12.2017
Kamer praat over afschaffen dividendbelasting, EC waarschuwt al jaren: ‘Doe het niet’ NOS 14.12.2017
Oppositie vraagt Shell en Unilever tevergeefs naar invloed dividendmaatregel NU 14.12.2017
Unilever en Shell: Dividendtax belangrijke factor Telegraaf 14.12.2017
Najaar 2018 start maatschappelijke diensttijd Telegraaf 14.12.2017
Minister in gesprek over trapliftverspilling Telegraaf 14.12.2017
Achterstand herkeuringen arbeidsongeschikten loopt op NOS 13.12.2017
Van Engelshoven: meer vrijheid voor mbo-opleidingen NOS 13.12.2017
Slechte wifi via provider? Kabinet wil klant router laten kiezen NOS 13.12.2017
Kamer wil van ouderwetse cv-ketel af Telegraaf 13.12.2017
Minister Wiebes wil laatste kolencentrales sluiten door verbod NU 13.12.2017
Wiebes: kolencentrales moeten dicht via wettelijk verbod NOS 13.12.2017
12.12.2017
MINISTER KOOLMEES: INBURGERING MOET ECHT OP DE SCHOP BB 12.12.2017
Minister Koolmees vindt dat ‘inburgering op de schop moet worden genomen’ NU 12.12.2017
Twijfels bij CDA over aflosboete Telegraaf 12.12.2017
Arie Slob: doelwit van de leraren Elsevier 12.12.2017
Slob: eerst plannen, dan pas geld voor minder werkdruk op basisscholen NOS 12.12.2017
Stakende leraren slaan een beetje door Elsevier 12.12.2017
Leerkrachten leggen vandaag opnieuw massaal het werk neer AD 12.12.2017
11.12.2017
Minister Bruins sluit akkoord met fabrikant over medicijn spierziekte SMA NU 11.12.2017
08.12.2017
Wiebes wil in 2018 met nationaal klimaatakkoord komen NU 08.12.2017
Wiebes: kosten klimaatdoel Parijs hoog Telegraaf 08.12.2017
Tussen nu en een jaar moet er een klimaatakkoord liggen NOS 08.12.2017
Kabinet pakt fileleed aan Telegraaf 08.12.2017
Honderden miljoenen om groei verkeer op te vangen verdeeld NOS 08.12.2017
07.12.2017
Carola Schouten: nauwgezet en streng als het moet Elsevier 07.12.2017
D66 en CU: leg sluiting kolencentrales vast Telegraaf 07.12.2017
06.12.2017
Rutte heeft zijn cadeau al binnen: een vlekkeloze nieuwe start VK 06.12.2017
Coalitie trekt niet nog meer geld uit voor leraren NU 06.12.2017
Coalitie: niet nog meer geld naar leraren NOS 06.12.2017
D66 wil minder lesuren op middelbare school en mbo voor beter onderwijs NOS 06.12.2017
CDA en D66: Slob moet werk maken van afschaffing rekentoets AD 06.12.2017
AD 05.12.2017
Torenhoge verwachtingen van minister met boerenverstand AD 05.12.2017
Leerkrachten gaan opnieuw staken: ‘Als er geen oplossing komt, gaan we tot Prinsjesdag door met acties’ VK 05.12.2017
Coalitie zet deur op kleine kier voor extra onderwijsgeld NU 05.12.2017
Boodschap kabinet aan onderwijs blijft vooralsnog: sorry, geen geld VK 05.12.2017
AD 05.12.2017
‘Kabinet praat met gespleten tong over belastingontwijking’ NOS 05.12.2017
50Plus wil referendum over afschaffing wet Hillen NU 05.12.2017
50PLUS wil referendum over ‘aflosboete’ Telegraaf 05.12.2017
50Plus wil referendum over belastingvoordeel afgelost huis NOS 05.12.2017
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/8abe3448-d92c-11e7-ba2e-076df7cbc396.jpg)
04.12.2017
Kabinet wil spoedadvies RvS over referendum Telegraaf 04.12.2017
D66 in senaat heeft nog vragen over afschaffen dividendbelasting NOS 04.12.2017
Wiebes wil energieakkoord in 2018 klaar hebben NOS 04.12.2017
Knops: 550 miljoen wederopbouw St-Maarten misschien niet genoeg NOS 04.12.2017
01.12.2017
Sander Dekker: veiligheidsman die hopelijk doorpakt Elsevier 01.12.2017
Grapperhaus is kleurrijk, maar nu bewust even niet AD 01.12.2017
Kamer wil snel debat over ‘indringend’ vuurwerkrapport AD 01.12.2017
30.11.2017
Nieuwe ministers hebben slecht nieuws voor de Kamer VK 30.11.2017
Minister Ollongren dwarsboomt referendum over intrekken referendumwet VK 30.11.2017
‘Kabinet blokkeert referendum over afschaffing referendum’ NU 30.11.2017
Straat afgezet voor aangifte Wilders tegen premier Rutte NOS 30.11.2017
Wilders doet aangifte tegen premier Rutte, ‘met steun van tienduizenden’ AD 30.11.2017
Wilders doet aangifte tegen premier Rutte wegens discriminatie NU 30.11.2017
Wilders beschuldigt Rutte als premier van discriminatie, niet als Mark NOS 30.11.2017
29.11.2017
Grapperhaus: zwaargewicht met temperament Elsevier 29.11.2017
Van Nieuwenhuizen: ‘partijtijger’ die onder de radar bleef Elsevier 29.11.2017
Nederland gaat 1.750 extra vluchtelingen opvangen NU 29.11.2017
Migratiedeals zorgen voor politiek verzet in de Kamer – Kamerlid Azmani boekt succes VK 29.11.2017
Kabinet maakt twee miljoen euro extra vrij voor Saba NU 29.11.2017
Kamer wil opheldering over tekort Ollongren NOS 29.11.2017
Minister Slob biedt leraren alleen meer inspraak tijdens rumoerige bijeenkomst NU 29.11.2017
Slob kan boze leraren niet tegemoetkomen AD 29.11.2017
28.11.2017
Klein formatiefoutje: Ollongren komt 200 miljoen tekort NOS 28.11.2017
Staatssecretaris: NS, of andere partij, kan prestatie HSL verbeteren NOS 28.11.2017
27.11.2017
Kabinet wil meer ‘burgerschap’ op scholen NOS 27.11.2017
27.11.2017
Raymond Knops: geliefd, maar onderschat hem niet Elsevier 27.11.2017
Minister Slob: NPO moet flink bezuinigen AD 27.11.2017
Slob: publieke omroep zal moeten bezuinigen NOS 27.11.2017
NPO moet broekriem aanhalen Telegraaf 27.11.2017
‘Publieke omroep moet opnieuw bedenken waarop bezuinigd kan worden’ NU 27.11.2017
NPO moet van minister Slob weer bezuinigen, budget gaat 60 miljoen omlaag VK 27.11.2017
AD 25.11.2017
PVV-leider Wilders on tour tegen Rutte AD 25.11.2017
Het gaat van ‘au’ bij de ChristenUnie, maar Segers telt op het partijcongres vooral zijn zegeningenVK 25.11.2017
ChristenUnie-congres stemt omstreden kinderpardonmotie weg AD 25.11.2017
Coalitie weigert knip te trekken voor publieke omroep AD 25.11.2017
AD 24.11.2017
Diplomate Kaag benadert iedereen met fluwelen handschoenen AD 24.11.2017
Meer geld voor peuterklasjes volgend jaar AD 24.11.2017
Sigrid Kaag: denkt zij wel aan belang Nederland? Elsevier 23.11.2017
Minister Kaag wil grotere bijdrage China en Saudi-Arabië in vluchtelingencrisis NU 23.11.2017
Minister Kaag: Arabische landen moeten meer bijdragen aan noodhulp en vluchtelingenopvang VK 23.11.2017
Ondernemers: Stop bezuiniging op aanpak criminaliteit AD 23.11.2017
Bijleveld na kritiek: mijn lezing klopt Telegraaf 23.11.2017
De drones en radars waar defensie ‘herstel-miljoenen’ aan besteedt NOS 23.11.2017
‘Door miljoenen voor defensie valt Nederland niet meer uit de toon’ NOS 23.11.2017
NTR-baas doet oproep aan kijkers: spreek je uit tegen bezuinigingen NOS 23.11.2017
Raad voor Cultuur: ‘Meer geld naar dance en Nederlandse lied’ VK 23.11.2017
Raad voor Cultuur wil meer subsidie voor populaire muziek NOS 23.11.2017
AD 23.11.2017
Mislukte filibuster mocht niet baten: Tweede Kamer stemt voor einde aan Wet Hillen VK 23.11.2017
Kamer stemt tegen voorstel bindend referendum NU 23.11.2017
Kamer stemt ondanks verzet oppositie in met afschaffen Wet Hillen NU 23.11.2017
Ruime Kamermeerderheid achter verdwijnen belastingvoordeel afgelost huis NOS 23.11.2017
Wet-Hillen weg ondanks fel verzet oppositie AD 23.11.2017
Afschaffen belastingvoordeel afgelost huis is ‘verdedigbaar’ en ‘verstandig’ NOS 23.11.2017
Senaat nu laatste strohalm voor omstreden wet-Hillen AD 23.11.2017
22.11.2017
Wat is eigenlijk het budget van Sigrid Kaag? VK 22.11.2017
‘Snel meer duidelijkheid over peperduur medicijn tegen SMA’ AD 22.11.2017
Kamer: bekijken of apotheker medicijnen kan maken NOS 22.11.2017
Ank Bijleveld: kordate minister zonder soundbites Elsevier 22.11.2017
Marathondebat Kamer was een grote poppenkast Elsevier 22.11.2017
Sheila Sitalsing: ‘Nooit geweten dat Henk en Ingrid massaal afgeloste huizen bezitten’ VK 22.11.2017
Filibuster mislukt: Kamer maakt al na 6,5 uur eind aan stunt van 50Plus en PVV VK 22.11.2017
Niet nog een marathondebat over wet-Hillen NOS 22.11.2017
Vervolg ‘marathondebat’ wordt stuk korter AD 22.11.2017
Kamer maakt einde aan filibuster na ‘spelletje’ van PVV’er Mulder AD 22.11.2017
Kamer stopt marathondebat na ‘theater’ van PVV’er Elsevier 22.11.2017
Afschaffen wet-Hillen: Het tijdrekken door de Kamerleden is logisch AD 22.11.2017
21.11.2017
De kunst van het filibusteren AD 21.11.2017
Filibuster-Kamerleden zien stunt aan het eind van de nacht stranden NOS 21.11.2017
‘Filibuster’ 50Plus en PVV mislukt, geen vertraging Wet Hillen NU 21.11.2017
50Plus begonnen aan 15 uur spreektijd ‘aflosboete’ Telegraaf 21.11.2017
Filibusterdebat over afschaffen wet-Hillen of ‘aflosboete’ begonnen NOS 21.11.2017
LIVE: Marathondebat over wet-Hillen loopt nu al vertraging op AD 21.11.2017
Aangekondigde ‘filibuster’ over Wet Hillen uur later begonnen NU 21.11.2017
Praten, praten, praten om stemming over afschaffing wet-Hillen te frustreren AD 21.11.2017
Geen blokkade monsterspreektijd 50Plus en PVV bij debat Wet Hillen NU 21.11.2017
50Plus en PVV hopen door 35 uur te spreken de wet-Hillen te redden VK 21.11.2017
Wilders wil 20 uur spreektijd in debat aflosboete, dit is zijn plan Elsevier 21.11.2017
50Plus en PVV hopen door 35 uur te spreken de wet-Hillen te redden VK 21.11.2017
20.11.2017
Raad voor Cultuur opent ogen voor kunst uit de regio en adviseert de nieuwe minister hetzelfde te doen VK 20.11.2017
Geen blokkade monsterspreektijd 50Plus en PVV bij debat Wet Hillen NU 20.11.2017
‘Aanpak kindermishandeling topprioriteit voor Rutte III’ AD 20.11.2017
AD 18.11.2017
Ollongren aangedaan door Wilders Telegraaf 18.11.2017
Pechtold tijdens partijcongres ‘best trots’ op regeerakkoord VK 18.11.2017
Kabinet krijgt het ‘niet makkelijk’ met D66-fractie, waarschuwt Pechtold NOS 18.11.2017
AD 17.11.2017
CPB gaat gevolgen afschaffen dividendbelasting niet verder uitwerken NOS 17.11.2017
‘Alsof Zijlstra het al jaren doet’ NOS 17.11.2017
Ollongren blij met discussie over Russische inmenging en nepnieuws NOS 17.11.2017
Uit de ministerraad: het debuut van Hugo de Jonge Elsevier 17.11.2017
Ook Hugo de Jonge wil niet somberen VK 17.11.2017
50Plus en PVV willen met urenlang debat ‘aflosboete’ tegenhouden NOS 17.11.2017
Oppositie saboteert afschaffen wet-Hillen: 35 uur spreektijd aangevraagd AD 17.11.2017
17.11.2017
Staatssecretaris Snel vindt belastingvoordeel huiseigenaren ‘rare bonus’ NU 17.11.2017
50Plus: ‘Rutte III pleegt “overval” met aflosboete Elsevier 17.11.2017
Defensie doet grote aankopen en gaat eenheden uitbreiden RO 17.11.2017
Kabinet geeft 400 miljoen extra uit aan Defensie NU 17.11.2017
Coalitie maakt vaart met extra geld Defensie AD 17.11.2017
Kabinet verlaagt eigen bijdragen voor langdurige zorg RO 17.11.2017
Kabinet zet extra in op noodhulp en opvang in de regio AD 17.11.2017
Over referenda: ‘Democratie is meer dan stembiljet’ Elsevier 17.11.2017
16.11.2017 – Minister van Buitenlandse Zaken Halbe Zijlstra op het Binnenhof.
Ollongren knikt en geeft geen krimp, Zijlstra blijkt toch vrij buigzaam VK 16.11.2017
Schrappen ‘aflossubsidie’ dringt kabinet in verdediging – maar wat is het precies? VK 16.11.2017
Regeerakkoord in begrijpelijke taal: zo snapt iedereen wat de plannen zijn AD 16.11.2017
Waarom klaagt iedereen over ons supergeweldige zorgstelsel? VK 16.11.2017
Commissie: minister Grapperhaus heeft teveel macht over de politie VK 16.11.2017
Ollongren: referendum over intrekken referendumwet onzeker NOS 16.11.2017
Kabinet neemt nog geen besluit over referendum over referendumwet NU 16.11.2017
16.11.2017
Ollongren: Nog geen besluit rond referendum over referendumwet AD 16.11.2017
Kajsa Ollongren: de vrouw die de premier influisterde en nu zelf beslist Elsevier 16.11.2017
Schrappen ‘aflossubsidie’ dringt kabinet in verdediging – maar wat is het precies? VK 16.11.2017
Wiegel: ‘aflosboete’ is onbehoorlijk politiek handelen NOS 16.11.2017
Hans Wiegel tegen eigen partij: schaf Wet Hillen niet af Elsvier 16.11.2017
Huiseigenaren opgelet: coalitie drukt afschaffing wet-Hillen door AD 16.11.2017
DNB ziet vooral voordelen in schrappen belastingvoordeel huiseigenaren NU 16.11.2017
Nederlandse jongeren manen klimaatminister tot meer actie NOS 16.11.2017
Deze vier vragen moet minister Zijlstra vanavond bij zijn debuut in de Kamer beantwoorden VK 15.11.2017
AD 16.11.2017
Brexit bracht afschaffing dividendbelasting op tafel, coalitie niet van plan dat terug te draaien VK 15.11.2017
Rutte excuseert zich bij Belgische premier voor ‘lompe’ opmerking NOS 15.11.2017
Rutte principieel tegen publiceren alle documenten over dividendmaatregel NU 15.11.2017
‘Gelukkig elke week debat over dividendbelasting’ NOS 15.11.2017
Oppositie protesteert, maar Rutte is onvermurwbaar over dividendbelasting Elsevier 15.11.2017
Coalitie onder vuur om schrappen dividendbelasting Telegraaf 15.11.2017
LIVE: ‘Rutte doet een ‘Ivo-Opsteltentje’ over stukken dividendbelasting’ AD 15.11.2017
Oppositie hoeft niet te rekenen op aanpassing dividendmaatregel NU 15.11.2017
15.11.2017
‘Wij staan voor afschaffing en gaan er niks aan veranderen’ AD 15.11.2017
Woede bij oppositie over ‘achterhouden’ interne memo’s AD 15.11.2017
Oppositie wil alle onderliggende documenten achter dividendmaatregel NU 15.11.2017
Premier Rutte: Ik had niet zo hoeven spreken over België AD 15.11.2017
‘Rutte laat Nederlander in de kou staan en helpt multinational-vriendjes’ AD 15.11.2017
Kwestie van kiezen: ‘sterftaks’ en dividendbelasting net zo duur AD 15.11.2017
Het dividenddebat wordt een krachtmeting: oppositie staat handenwrijvend klaar VK 15.11.2017
Kamer: Kijk of financiering scholen anders kan AD 15.11.2017
15.11.2017 – Leraren voeren al maanden actie voor een beter salaris en minder werkdruk.
‘Scholen en bonden zijn zelf verantwoordelijk voor laag salaris leraar’ AD 15.11.2017
Clash PVV en D66 om uitspraak dat “Ollongren achter tralies moet” NOS 15.11.2017
PVV’er Bosma dringt aan op celstraf minister Ollongren; doet geen aangifte NU 15.11.2017
PVV: Sluit minister Ollongren 30 jaar op AD 15.11.2017
Minister Dekker heeft geen bezwaar tegen inzet ‘wietdrones’ NU 15.11.2017
14.11.2017
Wankelen Omtzigt eerste stresstest voor coalitie AD 14.11.2017
Wiebes stemt in met proefboren naar gas in Noordzee NU 14.11.2017
Kleinzielig cultuurdebat in de Tweede Kamer Elsevier 14.11.2017
Advies: zo moeten kunstenaars en andere mensen met creatieve beroepen meer gaan verdienen VK 14.11.2017
Trollen, Russische nepberichten, beïnvloeding: de impact van nepnieuws NOS 14.11.2017
Ollongren: Nederland in vizier Russische inlichtingendiensten NOS 14.11.2017
Geen twijfel over België AD 14.11.2017
Kamer twijfelt helemaal niet over België AD 14.11.2017
WEER HONDERDEN MILJOENEN EXTRA VOOR GEMEENTEN BB 14.11.2017
AD 13.11.2017
Fonds Podiumkunsten schrikt van VVD-plan: ‘Popmuziek kan niet leven van commercie’ NOS 13.11.2017
De nieuwe aanwijzingen van omvangrijke mestfraude maakten minister Carola Schouten ‘echt boos’ VK 13.11.2017
Minister Schouten eist stappen van mestbedrijven tegen misstanden NU 13.11.2017
Minister Schouten eist stappen van mestbedrijven tegen misstanden NU 13.11.2017
De nieuwe aanwijzingen van omvangrijke mestfraude maakten minister Carola Schouten ‘echt boos’ VK 13.11.2017
‘Politie wordt effectiever als minister macht inlevert’ NU 13.11.2017
Minister Ollongren: meer regie Rijk bij aanjagen woningbouw RO 13.11.2017
Ollongren: woningbouw in steden aanjagen NOS 13.11.2017
Cultuurminister: Ogen niet sluiten bij discussie Zwarte Piet AD 13.11.2017
Staatssecretaris Visser zwicht en stelt ‘tijdelijk’ extern meldpunt in voor misbruik bij defensie VK 13.11.2017
12.11.2017
Minister Koolmees: AOW-leeftijd niet omlaag AD 12.11.2017
Kwestie dividendbelasting kost kabinet krediet AD 12.11.2017
Kwestie dividendbelasting kost kabinet krediet Telegraaf 12.11.2017
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/28c65d7c-c71d-11e7-a0b1-7d5cc9b42982.jpg)
11.11.2017
Deze uitspraak van Rutte maakt Belgen woest Telegraaf 11.11.2017
Belastinguitspraak Rutte valt verkeerd in België: ‘onaanvaardbaar’ AD 11.11.2017
Nederlandse premier Rutte wil “niet eindigen zoals België” NWS 11.11.2017
Iedereen een portefeuille: Rutte-III is een nodeloos ingewikkeld kabinet VN 11.11.2017
AD 10.11.2017
Klaver schrijft brandbrief aan Europese Commissie om afschaffing dividendbelasting te blokkeren VK 10.11.2017
Dividendbelasting spil in concurrentiestrijd Elsevier 10.11.2017
Rutte gaat na ministerraad in op dividendbelasting Elsevier 10.11.2017
Oppositie: Rutte gechanteerd door grote bedrijven AD 09.11.2017
Rutte geeft geen krimp over dividendbelasting VK 10.11.2017
Rutte ‘overtuigd’ van noodzaak afschaffing dividendbelasting AD 10.11.2017
‘Afschaffing dividendbelasting noodzakelijk voor Brexit’ Elsevier 09.11.2017
‘Eerste nederlaag Rutte III’: afschaffen belastingvoordeel huiseigenaren uitgesteld VK 10.11.2017
Nederland stelt ruim half miljard beschikbaar voor wederopbouw Sint Maarten VK 10.11.2017
Kabinet verdubbelt hulpgeld Sint-Maarten Elsevier 10.11.2017
550 miljoen in fonds wederopbouw Sint-Maarten NOS 10.11.2017
Kabinet trekt onder voorwaarden 550 miljoen uit voor Sint Maarten NU 10.11.2017
Kabinet trekt 550 miljoen euro uit voor Sint-Maarten AD 10.11.2017
Financiële steun wederopbouw Sint Maarten, Saba en Sint Eustatius RO 10.11.2017
Zekerheid voor theatergroepen over hun subsidie NOS 10.11.2017
€ 10 miljoen extra voor cultuur RO 10.11.2017
NAVO-top tevreden met ambities Ank Bijleveld Elsevier 10.11.2017
Kabinet verscherpt regels financiële dienstverleners AD 10.11.2017
Kabinet legt trustsector strengere regels op RO 10.11.2017
AD 09.11.2017
Wopke Hoekstra: geen bierdrinkende corpsbal, wel een family man AD 09.11.2017
Wopke Hoekstra debuteert met flair: wie is hij? Elsevier 09.11.2017
Wopke Hoekstra staat meteen midden in de storm VK 09.11.2017
AD 09.11.2017
Knops dreigt Sint Maarten met dichtdraaien geldkraan Elsevier 09.11.2017
Knops: verkiezingen Sint-Maarten hoeven niet uitgesteld NOS 09.11.2017
‘Schrappen dividend-taks hard nodig in strijd met Britten en Amerikanen’ NOS 09.11.2017
Rutte erkent gesprek met VNO-NCW en Shell over afschaffen dividendbelasting NU 09.11.2017
Rutte geeft gesprekken over dividendbelasting toe, maar zonder namen NOS 09.11.2017
Rutte moet Kamer opnieuw uitleg komen geven over dividendbelasting NOS 09.11.2017
PVV: Kabinet moet ‘lobby’ dividendbelasting toelichten AD 09.11.2017
Drie redenen voor afschaffen dividendbelasting AD 09.11.2017
‘Rutte houd vol en schrap dividendbelasting!’ Elsevier 09.11.2017
08.11.2017
Peilingwijzer: regeringspartijen en Wilders in de min, Forum stijgt NOS 08.11.2017
‘Grote bedrijven zetten onderhandelaars kabinet onder druk’ NOS 08.11.2017
Wiebes en Klaver hadden goed gesprek over klimaat NOS 08.11.2017
Waarom het nieuwe kabinet best wil meewerken aan de invoering van Klavers Klimaatwet VK 08.11.2017
08.11.2017
Kabinet onderzoekt alle 4.000 belastingafspraken met multinationals VK 08.11.2017
Amerikanen ‘happy’ met Nederlandse minister van Defensie Bijleveld NOS 08.11.2017
Irritaties en snerende opmerkingen in de Kamer Telegraaf 08.11.2017
Oppositie wil Rutte horen over bedrijvenlobby tegen dividendtaks AD 08.11.2017
Woedende oppositie wil tekst en uitleg over dividendbelasting NOS 08.11.2017
Oppositie blijft verontwaardigd over afschaffen dividendbelasting NU 08.11.2017
Ambulancemedewerkers gaan volgende week toch niet actievoeren NOS 08.11.2017
Onderwijsorganisaties willen 5 december duidelijkheid van minister Slob NU 08.11.2017
AD 07.11.2017
Basisonderwijs boos over ‘verborgen’ bezuiniging NOS 07.11.2017
Basisonderwijs woest over bezuiniging van 61 miljoen euro: ‘Kabinet geeft trap na’ AD 07.11.2017
Politieke plankenkoorts tijdens eerste vragenuurtje AD 07.11.2017
Grapperhaus noemt incident met plofmunitie ‘zeldzaam’ AD 17.11.2017
AD 07.11.2017
Slob denkt dat basisschool geen last krijgt van miljoenenkorting NOS 07.11.2017
AD 07.11.2017
‘Afschaffen dividendbelasting maakt Nederland aantrekkelijker’ AD 07.11.2017
06.11.2017
Nare verrassing: heffing op spaargeld stijgt vanaf 2019 Elsevier 06.11.2017
05.11.2017
Klimaatdoelen Parijs zijn ver weg, situatie ‘alarmerend’ NOS 05.11.2017
AD 04.11.2017
Nergens was iets van urgentie te merken in de regeringsverklaring VK 04.11.2017
‘Lasten ná Rutte III met 7 miljard omhoog’ Elsevier 04.11.2017
Ouderenkorting rijkere senioren verdwijnt Elsevier 04.11.2017
AD 04.11.2017
Buma: ‘CDA is niet langer een machtspartij’ Elsevier 04.11.2017
CDA-leider Buma: het is het CDA niet om de macht te doen NOS 04.11.2017
Hoe Buma zijn stempel drukte Trouw 04.11.2017
Buma: CDA gaat het in dit kabinet anders doen AD 04.11.2017
Het CDA zal onder Buma niet langer regeren om het regeren VK 04.11.2017
AD 04.11.2017
VVD neemt Baudet bloedserieus Trouw 04.11.2017
Lodewijk Asscher: Rutte verliest zijn gezag AD 04.11.2017
Arie Slob: Leraren zaten al op de voorste rij toen er geld werd uitgedeeld AD 04.11.2017
De linkse oppositie wil een hoorzitting over het afschaffen van de dividendbelasting VK 04.11.2017
Heeft minister Grapperhaus een foutje gemaakt? AD 04.11.2017
AD 03.11.2017
Baudet na eerste debat: ‘Als dit het niveau is, laat dan maar’ VK 03.11.2017
Woorden Grapperhaus vragen om daden Blerick Elsevier 03.11.2017
Rutte hoopt dat PvdA (en andere middenpartijen) het goed gaan doen NOS 03.11.2017
Asscher: Er komt een hoorzitting over de afschaffing van de dividendbelasting AD 03.11.2017
Hoorzitting links over dividendbelasting Telegraaf 03.11.2017
Linkse partijen gaan hoorzitting houden over afschaffing dividendbelasting NU 03.11.2017
AD 03.11.2017
Leraren zetten minister voor blok; meer geld of nieuwe staking AD 03.11.2017
Ultimatum voor minister Slob: meer geld voor basisonderwijs, anders opnieuw staking VK 03.11.2017
Leraren gaan weer staken Telegraaf 03.11.2017
Leraren basisonderwijs dreigen met nieuwe staking NU 03.11.2017
Actiegroep leraren stelt kabinet ultimatum: geld of stakingen NOS 03.11.2017
AD 03.11.2017
‘Kabinet moet bedacht blijven op mogelijke financiële tegenvallers’ NU 03.11.2017
‘Kabinet neemt financiële risico’s’ AD 03.11.2017
Kabinet gaat door met streng begrotingsbeleid AD 03.11.2017
Wijkverplegers willen meer en komen in actie AD 03.11.2017
#meerzorgminderpapier op actiedag wijkverpleging NOS 03.11.2017
Actie om personeelstekorten in wijkverpleging NOS 03.11.2017
HOGERE EIGEN BIJDRAGE REMT GEBRUIK THUISZORG BB 03.11.2017
Methode-Rutte wordt wat sleets AD 03.11.2017
Klaas Dijkhoff is de grote winnaar AD 03.11.2017
Dit is er echt gebeurd tijdens het debat over de regeringsverklaring NU 03.11.2017
Rutte III kan eindelijk aan het werk, ‘over en weer zoekend’ NOS 03.11.2017
Kabinet-Rutte III zonder problemen aan de slag NOS 03.11.2017
Rutte belooft wijkverpleegkundigen komende jaren te sparen VK 03.11.1017
De dividendbelasting is afgeschaft, maar niemand in Den Haag weet waarom VK 03.11.2017
AD 02.11.2017
Uitgereikte hand en meligheid: zo verliep het debat over de Regeringsverklaring Elsevier 02.11.2017
Nog nooit had Rutte het zo makkelijk bij een debat over het regeerakkoord VK 02.11.2017
Hoe bracht Rutte het ervan af? VK 02.11.2017
KABINET AAN ZET BB 02.11.2017
Kamervoorzitter kapt Baudet af Telegraaf 02.11.2017
Klaver en Rutte vliegen elkaar in de haren over migratie Elsevier 02.11.2017
Rutte zal aftapwet ‘extreem gemotiveerd’ verdedigen AD 02.11.2017
Of er nou wel/niet wordt bezuinigd op de wijkverpleging, problemen blijven NOS 02.11.2017
Teruglezen – Rutte belooft: bezuiniging niet ten koste van wijkverpleging VK 02.11.2017
Voltallige oppositie wil af van bezuiniging wijkverpleging NU 02.11.2017
Hele oppositie op bres voor wijkverpleging Telegraaf 02.11.2017
Kabinet akkoord met extra geld wijkverpleging NOS 02.11.2017
Kabinet wil niet bezuinigen op de wijkverpleging AD 02.11.2017
Toenadering coalitie en oppositie over wijkverpleging NOS 02.11.2017
AD 02.11.2017
Huisartsen: grens psychische hulp is bereikt Telegraaf 02.11.2017
Huisartsen: ggz-patiënten moeten steeds langer wachten op zorg NOS 02.11.2017
Excuus Rutte over abortuspil: Ik heb hier zitten prutsen AD 02.11.2017
Premier weigert contacten met bedrijven te openbaren AD 02.11.2017
D66 dwingt kabinet tot aanpak ongelijkheid mannen en vrouwen AD 02.11.2017
Nederland keldert op ranglijst gelijkheid tussen man en vrouw NOS 02.11.2017
LIVE: Rutte vindt besluit Brexit onverstandig en desastreus AD 02.11.2017
AD 02.11.2017
Rutte: Ik mag niemand weigeren om dubbel paspoort AD 02.11.2017
Rutte vreest uittocht van bedrijven AD 02.11.2017
Getergde Rutte verdedigt ministers Grapperhaus en Ollongren NU 02.11.2017
Debat Regeringsverklaring: Rutte fel tegen Baudet en Wilders Elsevier 02.11.2017
Belasting op spaargeld gaat omlaag AD 02.11.2017
Liveblog: Kamer trekt conclusies aan einde debat regeringsverklaring NU 02.11.2017
Oppositie wil gevulde uitgestrekte hand, wat doet Rutte vandaag? NOS 02.11.2017
Rutte houdt vast aan afschaffen dividendbelasting NOS 02.11.2017
‘Kabinet draait afschaffen dividendbelasting niet terug’ NOS 02.11.2017
01.11.2017
Oppositie test uitgestoken hand van Rutte III NU 01.11.2017
‘Wie het kleine niet eert, is snel uitgeregeerd’ NOS 01.11.2017
Teruglezen – Kamer verkent nieuwe machtsverhoudingen in marathondebat VK 01.11.2017
LIVE: Oppositie wil af van btw-verhoging en afschaffen dividendtaks AD 01.11.2017
Het klimaatbeleid van Rutte III is nu al gedoemd te mislukken VK 01.11.2017
Motie oppositie: Niet snijden in wijkverpleging AD 01.11.2017
INVOERING WIV UITGESTELD TOT 1 MEI BB 01.11.2017
Opinie: Weinigen beseffen hoe rampzalig het leenstelsel uiteindelijk uit zal pakken voor de schatkist VK 01.11.2017
Asscher, Wilders en anderen willen geld voor wijkverpleegkundigen NOS 01.11.2017
Leraren willen doorgaan met actievoeren AD 01.11.2017
Pechtold wil steun oppositie in strijd tegen ‘wegwerppolitiek’ NOS 01.11.2017
Pechtold flink doorgezaagd over medisch-ethische kwesties AD 01.11.2017
Kabinet veegt echtscheiding zonder rechter van tafel AD 01.11.2017
Rutte III haalt streep door abortuspil bij huisarts NOS 01.11.2017
Kabinet wijzigt plannen: abortuspil toch niet door de huisarts verstrekt VK 01.11.2017
Geen abortuspil via de huisarts AD 01.11.2017
Buma wanhopig over spreektijd Telegraaf 01.11.2017
Liveblog: Asscher dient al op eerste dag motie over wijkverpleging in NU 01.11.2017
Live – Segers stelt zich kwetsbaar op, ook pijnpunten in akkoord VK 01.11.2017
Segers zet Roemer op zijn nummer over wijkverpleging AD 01.11.2017
Buma ruziet met GroenLinks en SP over hogere btw Elsevier 01.11.2017
Buma verdedigt afschaffing dividendbelasting AD 01.11.2017
Klaver: kabinet voedt rechts-populisme NOS 01.11.2017
LIVE: Dijkhoff roept oppositie op tot samenwerking AD 01.11.2017
Dijkhoff wil samenwerken AD 01.11.2017
Kuzu en Pechtold treiteren elkaar tijdens debat Telegraaf 01.11.2017
Buma onder vuur vanwege verlagen belasting multinationals NU 01.11.2017
Lessen voor het komende referendum en ‘niet afschaffen zonder alternatief’ NOS 01.11.2017
Raadgevend referendum over ‘aftapwet’ komt er NOS 01.11.2017
Kiesraad staat referendum over ‘sleepwet’ toe: ‘Aan alle voorwaarden is voldaan’ VK 01.11.2017
Referendum komt er: invoering sleepwet uitgesteld Elsevier 01.11.2017
Referendum over ‘aftapwet’ gaat definitief door NU 01.11.2017
Kamer fel in debat met Wilders over dubbele nationaliteit AD 01.11.2017
Buma clasht met Wilders over dubbele nationaliteit NU 01.11.2017
Kabinet houdt vast aan zondagsrust NOS 01.11.2017
Kabinet houdt vast aan wet voor zondagsrust NU 01.11.2017
Nieuw kabinet houdt vast aan Zondagswet AD 01.11.2017
Keiharde kritiek Rosenmöller: onderwijsbeleid faalt AD 01.11.2017
Wilders: Kabinet zit op ‘planeet Rutte’ AD 01.11.2017
Regeringsverklaring: kortste van Mark Rutte ooit Elsevier 01.11.2017
Teruglezen: Ruttes derde regeringsverklaring AD 01.11.2017
Rutte in regeringsverklaring: een sterk land nog beter maken voor iedereen NOS 01.11.2017
Rutte: Kabinet is een heel normaal Nederlands kabinet AD 01.11.2017
Debat over de regeringsverklaring eerste vuurproef voor Rutte III NOS 01.11.2017
Kabinet-Rutte III krijgt vandaag zijn vuurdoop. Wat wordt de strategie van de oppositie? VK 01.11.2017
31.10.2017
Debat regeringsverklaring Rutte III: Hier moet je op letten NU 31.10.2017
Eerste debat nieuwe kabinet Telegraaf 31.10.2017
Visie altijd ondergeschoven kindje in Regeringsverklaring Elsevier 31.10.2017
Invoering van aftapwet uitgesteld tot 1 mei NU 31.10.2017
De ‘aftapwet’ wordt uitgesteld NOS 31.10.2017
AD 01.11.2017
PO-raad: schoolbesturen blijven ontevreden Telegraaf 31.10.2017
Schoolbesturen willen strijden totdat ze 1,4 miljard euro extra krijgen AD 31.10.2017
AD 01.11.2017
CPB: zorgpremie de komende jaren in totaal 300 euro omhoog NOS 31.10.2017
Zorgpremie kan volgens berekening CPB oplopen naar 1.600 euro in 2021 NU 31.10.2017
Bevriezing eigen risico zorgt voor fiks hogere zorgpremie AD 31.10.2017
31.10.2017
Maar minister Koolmees, wat heeft u dan te bieden? AD 31.10.2017
Buma verdedigt omstreden uitspraak over referendum Telegraaf 31.10.2017
Ook D66 wil hoe dan ook door met aftapwet NU 31.10.2017
Pechtold: uitspraken Buma over referendum onverstandig NOS 31.10.2017
Pechtold: Uitlatingen Buma over referendum ‘niet zo verstandig’ AD 31.10.2017
Pechtold getergd na opmerking Buma over referendum Elsevier 31.10.2017
Twaalf nieuwe Tweede Kamerleden beëdigd NU 31.10.2017
Beëdiging twaalf nieuwe Kamerleden AD 31.10.2017
30.10.2017
Valse start voor staatssecretaris Telegraaf 30.10.2017
Het kabinet duikt onder z’n eigen klimaatlat door VK 30.10.2017
Helft van Nederlandse klimaatdoelen binnen bereik door kabinetsbeleid NU 30.10.2017
Onderzoek: kabinet haalt hooguit de helft van zijn klimaatdoel VK 30.10.2017
Onderzoek: nog veel nieuw beleid nodig om klimaatdoel te halen NOS 30.10.2017
‘Rutte-3 haalt klimaatdoelen bij lange na niet’ AD 30.10.2017
Planbureau Leefomgeving: ‘Groenste regeerakkoord ooit’ schiet nog tekort Trouw 30.10.2017
Nederland doet het heel goed bij het verminderen van de uitstoot van CO2 – klopt dit wel? VK 30.10.2017
‘Compenseer btw-pijn in de regio met fikse investering’ AD 30.10.2017
Ook ChristenUnie negeert referendum Elsevier 30.10.2017
29.10.2017
Weer meer mannelijke dan vrouwelijke ministers: maar is dat erg? Telegraaf 29.10.2017
28.10.2017
Eerste barstje in coalitie vanwege CDA-pleidooi om referendum te negeren: ‘Dit is onverstandig’ VK 28.10.2017
SP wil debat over ’negeren’ sleepwetreferendum Telegraaf 28.10.2017
GroenLinks wil uitleg over sleepwetreferendum Telegraaf 28.10.2017
Oppositie verbaasd over ‘sleepwet’-uitspraken Buma NOS 28.10.2017
Initiatiefnemers referendum aftapwet hekelen ‘onprofessionele’ Buma NOS 28.10.2017
Thom de Graaf (D66): ‘Volgens mij is er niemand tegen de sleepwet’ Elsevier 28.10.2017
28.10.2017 – Het nieuwe kabinet met fractieleiders Sybrand Buma, Alexander Pechtold, Gert-Jan Segers en Mark Rutte.
Felle kritiek op kabinet vanwege negeren referendum: ‘Schandalig en de democratie onwaardig’ VK 28.10.2017
Felle kritiek op nieuwe regering vanwege negeren referendum AD 28.10.2017
Buma: Kabinet zal ‘nee’ bij referendum over ‘de sleepwet’ negeren VK 28.10.2017
Buma verwacht dat kabinet referendumuitslag over aftapwet negeert NOS 28.10.2017
Buma: ‘Referendum sleepwet is zinloos’ Elsevier 28.10.2017
‘Kabinet zal uitslag referendum over aftapwet negeren’ NU 28.10.2017
Wilders gaat motie van wantrouwen indienen tegen Ollongren AD 28.10.2017
AD 27.10.2017
Rutte verandert zijn manier van leidinggeven niet in nieuw kabinet NU 27.10.2017
De stemming van Vullings en Van Weezel: ‘De gelukkigste man van het kabinet’ NOS 27.10.2017
Ministers spreken alleen eerste dag zonder script VK 27.10.2017
Kersverse ministersploeg wacht stevig debat over ‘gebalanceerd verhaal’ AD 27.10.2017
AD 27.10.2017
Dit is het schaduwkabinet van Mark Rutte AD 27.10.2017
Nieuwe minister Bruno Bruins: ‘Ik blijf naar ADO gaan’ OmroepWest 27.10.2017
Daar stonden ze op het bordes, met diezelfde blik van ‘kom maar op’ AD 27.10.2017
AD 27.10.2017
Nieuwe bewindsman houdt vast aan eisen hulpgeld Sint-Maarten NOS 27.10.2017
Politiebond: beloofde 267 miljoen van Rutte III is niet zeker NOS 27.10.2017
Grootste plus voor middengroepen RO 27.10.2017
AD 27.10.2017
De nieuwe ministers ‘gaan goed op het geld passen’ NOS 27.10.2017
‘Poeh. Nu begint het dus pas’ AD 27.10.2017
Nieuwe regering als popgroep: de bordesscène van tel tot tel AD 27.10.2017
AD 27.10.2017
‘Aflosboete’ huizenbezitters niet voor 2019 van kracht AD 27.10.2017
50Plus: ‘Rutte III pleegt “overval” met aflosboete’ Elsevier 27.10.2017
AD 26.10.2017
Eerste dag kabinet Rutte III in video: ceremonie, foto’s en champagne NOS 26.10.2017
Nieuwe bordesfoto bij Paleis Noordeinde trekt aandacht Den HaagFM 26.10.2017
Foto´s Nu is het officieel: hier staat kabinet-Rutte III VK 26.10.2017
Rutte erkent: te weinig VVD-vrouwen op ministersposten NOS 26.10.2017
Rutte: Raadgevend referendum halfbakken AD 26.10.2017
Kabinet zet vaart achter taks op afgelost huis AD 26.10.2017
Ank Bijleveld (CDA): ‘Wij gaan dingen doen. Doen is het nieuwe denken’ VK 26.10.2017
Rutte III in Trêveszaal en zo vertrekt Schippers (foto’s) Elsevier 26.10.2017
Hoe onbelangrijker een minister, hoe verder weg van Rutte VK 26.10.2017
Rutte III moet hard werken om niet te eindigen als Balkenende IV VK 26.10.2017
26.10.2017
Overzicht: Welke kabinetten regeerden afgelopen decennia ons land? NU 26.10.2017
Dit zijn de 24 mannen en vrouwen van Rutte III NOS 26.10.2017
Wie zijn de bewindslieden van het kabinet-Rutte III? NU 26.10.2017
Bijzonder cadeau voor nieuwe ministers Telegraaf 26.10.2017
Beëdiging kabinet: staat koning ook een ‘toneelstukje’ te wachten? AD 26.10.2017
26.10.2017
Kabinet-Rutte III kan aan de slag NOS 26.10.2017
Het kabinet Rutte III is op vele fronten bijzonder Elsevier 26.10.2017
Nieuwe regering beëdigd: wat kunnen we verwachten? Elsevier 26.10.2017
Kabinet-Rutte III beëdigd RO 26.10.2017
Kabinet-Rutte III officieel beëdigd op Paleis Noordeinde NU 26.10.2017
Koning beëdigt nieuwe ministers en staatssecretarissen op Paleis Noordeinde Den HaagFM 26.10.2017
Den Haag in de rij voor bordesscène nieuw kabinet-Rutte III OmroepWest 26.10.2017
Kabinet-Rutte III door koning beëdigd AD 26.10.2017
Wat is de rol van de koning tijdens de kabinetsbeëdiging? AD 26.10.2017
Lodewijk Asscher, kijk naar Edith Schippers, zo kan het ook! Elsevier 26.10.2017
Minister Bijleveld kiest tóch voor kanariegeel, met ‘vogelspin’ AD 26.10.2017
26.10.2017
Lodewijk Asscher, kijk naar Edith Schippers, zo kan het ook! Elsevier 26.10.2017
Asscher dist VVD Telegraaf 26.10.2017
Asscher neemt op hilarische wijze afscheid als minister AD 26.10.2017
Tjonge, wat een stomme schoenen Hugo de Jonge ! Elsevier 26.10.2017
Ophef over de witte schoenen van minister De Jonge op het bordes NOS 26.10.2017
‘De Jonge wil de enige zijn met aparte schoenen’ Telegraaf 26.10.2017
Rotterdams schoenenmerk blij verrast met gratis reclame op bordes AD 26.10.2017
Dionne Stax duikt in persoonlijke verhalen kersvers kabinet AD 26.10.2017
26.10.2017
Rutte III op het bordes en aan de slag, de dag in vogelvlucht NOS 26.10.2017
De trappetjes staan al klaar voor de ‘elftalfoto’ van het nieuwe kabinet NOS 26.10.2017
Gepaste kleding, humeur en positie: de (ongeschreven) regels van de bordesfoto VK 26.10.2017
In netwerk Rutte is vooral teef Pietje (7) geliefd Elsevier 26.10.2017
ChristenUnie was niet voor niks de grote winnaar van de coalitiebesprekingen VK 26.10.2017
-
Archief
- mei 2024 (3)
- april 2024 (7)
- maart 2024 (14)
- februari 2024 (16)
- januari 2024 (8)
- december 2023 (12)
- november 2023 (4)
- oktober 2023 (8)
- september 2023 (7)
- augustus 2023 (12)
- juli 2023 (16)
- juni 2023 (12)
-
Categorieën
- 1e kamer
- 2e kamer
- 2e kamerverkiezingen 17 maart 2021
- 2e kamerverkiezingen 2017
- 2e kamerverkiezingen 2021
- 2e kamerverkiezingen 22 november 2023
- 50 plus
- 50plus
- 8 December-strafproces
- 911
- Aalsmeer
- Aalsmeers Collectief
- aanbesteding
- aangifte
- aanslag
- aardbevingen
- aardgaswinning
- Abdul Nasser Qirdash
- Abdulkadir Geylani-moskee
- Abou Soumayyah
- Abu Muhsin al-Masri
- Adel Abdul Mahdi
- Adviescollege Stikstofproblematiek
- Advocaat Michael Ruperti
- afdrachtregeling
- affaire-Spies
- afganistan
- afschaffing slavernij
- afsplitspartijen
- Ahmad al-Hazimi
- Ahmaud Arbery
- Ahmed Aboutaleb
- AirFrance-KLM
- aivd
- AKP
- Al-Holkamp
- Al-Qa'ida
- Alami abu Hamza
- Aleksej Navalny
- aleppo
- Alexander Pechtold
- Alexandra van Huffelen
- Alfons Leerkes
- alt-rightbeweging
- Amendement
- amsterdam
- Amsterdam Museum
- Ancilla Tilia van de Leest
- Anders Breivik
- André Postema PvdA
- Andreas Bakir
- Andrei Ivanovitsj Burlaka
- Ank Bijleveld
- Anna Zeven
- Annabel Nanninga
- Anne Lok
- Anne-Wil Duthler
- Anne-Wil Duthler VVD
- Anneke van der Veer
- Annemarie Jorritsma
- Annemarie Jorritsma vvd
- anti-semitisme
- antisemitisme
- appeu,
- Arbitrageprocedure
- Armeense genocide
- Armenië
- Arnoud van Doorn
- As-Soennah moskee
- asielzoekers
- ataturk
- Australian Liberty Alliance
- Australië
- australie
- awp
- Aysel Erbudak
- Agaath Cleyndert
- Igor Girkin
- Baarle-Nassau
- Balk
- Balkenende-norm
- balkenendenorm
- Bananenschil bonus
- Bart de Liefde
- Bas Filippini
- Bashar al-Assad
- basiliek Notre-Dame
- BBB
- bedreiging
- beeldenstorm
- begroting
- begroting 2016
- begroting 2017
- begroting 2018
- begroting 2019
- begroting 2020
- belangenverstrengeling
- Belastingdienst
- Bellingcat
- Benjamin Smith
- Bert Kannegieter
- Bert van der Roest
- Besmaya
- bestuurscrisis
- Beugen
- bevingen
- bezuinigingen
- BIJ1
- bivakmutsen
- Björn Lugthart
- Bloemendaal
- BoerBurgerBeweging
- boerka
- boerkaverbod
- bombardement
- bonnetjes-affaire
- Bonus
- Boris Johnson
- borsele
- Boudewijn van Eijck
- bouwsector
- Bram Heijstek
- brexit
- Brexit-uitstel
- Brunssum
- BUK
- burgemeester
- Burgemeester Stefan Huisman VVD
- burgemeester Ahmed Aboutaleb
- burnpits
- business case Fraude
- BVNL
- BYD
- Camiel Eurlings
- Carin Gaemers
- cartoon
- cartoonwedstrijd
- cassatie
- cbs
- CDA
- CDJA
- Centcom
- Ceo Benjamin Smith
- Chan Santokhi
- Charlie Hebdo
- China
- chloorgas
- Chora-vallei
- Chris Aalberts
- Clemens Meerts
- Climate Adaptation Summit
- co2
- CO2-neutraal
- coalitie
- Code Oranje
- college van bestuur van de Limburgse vmbo-scholen
- Combined Air Operations Centre
- Commissie BOS
- commissie bosman
- Commissie Remkes
- commissie Sorgdrager
- commissie Toekomst zorg thuiswonende ouderen
- commissie-Donner
- commissie-Hordijk
- commissie-Noorman-Den Uyl
- Commissie-Oosting
- Commissie-Stiekem
- commissie-Van Dam
- Communistisch Platform
- corona
- coronavirus
- Corrie van Brenk
- corruptie
- coup
- cpb
- cpn
- crisis
- CU
- CU-SGP
- Cultuurpaleis
- CvK
- D66
- Daan Prevoo
- Damascus
- Daniël van der Stoep
- daniel van der stoep
- de afrekening
- De Feestpartij
- De Fryske Marren
- De gouden eeuw
- debat
- decembermoorden
- delfzijl
- demonstratie
- Denk
- Denk NL
- derde dinsdag
- derde dinsdag september
- Derek Chauvin
- desi bouterse
- DFP
- diaspora
- diasporabelasting
- Dick Schoof
- dijkgraaf
- dijkgraaf Michiel van Haersma Buma
- dijkgraaf van Delfland Michiel van Haersma Buma
- Dinkelland
- Dion Gaus
- Dion Graus
- Dion Graus PVV
- directeur Sjaak Wijma
- directeur van de integriteitswaakhond van de Raad van Europa
- Dirk Scheringa
- Dividentbelasting
- Diyanet
- Don Bijl
- Donald Trump
- Donetsk
- doodsbedreiging
- Douma
- Douwe Jan Elzinga
- DPK
- dreiging
- dualisme
- economie
- Edgar Mulder PVV
- eemshaven
- Eeuwit Klink
- EHRM
- El Alami Amaouch
- Ellen Verkoelen
- Elze Boshart
- Emil Smeding
- Emil Smeding PVV
- emile roemer sp
- ENCO
- Erbil
- Erdogan
- Eric Wiebes
- Eritrea
- etnisch profileren
- EU
- euro
- europa
- Europees Hof voor de Rechten van de Mens
- europees parlement
- europese parlement
- Eva van Esch
- Evacueer Moria
- extreem rechts
- Extreem-rechts
- Fanida Kadra
- Farid Arzarkan
- Farid Azarkan
- Farshad Bashir
- Fawaz Jneid
- Felix Rottenberg
- Femke Halsema
- Femke Merel van Kooten
- Femke Merel Van Kooten-Arissen
- Ferdinand Grapperhaus
- Fethullah Gülen
- fitna
- Flitsenquête
- Follow the Money
- Fons Hertog VVD
- formatie
- Fort Zeelandia
- Forum voor Democratie
- fractievoorzitter Farid Azarkan
- frankrijk
- Frans Hoynck
- Frans Timmermans
- Frans Weekers
- fraude
- fraudesignaleringssysteem
- fred teeven vvd
- Fred van der Spek
- Freek Jansen
- FSB
- FSV
- fusie
- FvD
- Fyra
- GasTerra
- Gaswinning
- Gazprom
- gebiedsverbod
- gedragscode
- geert dales
- Geert Dales 50 plus
- geert wilders
- geert wilders pvv
- gekozen burgemeester
- geloofwaardig
- geloofwaardigheid
- gemeenteraad
- gemeenteraadsverkiezingen 2018
- gemeenteraadsverkiezingen 21.03.2018
- genocide
- George Floyd
- George Pell
- Ger Koopmans
- Gerald Schotman
- Gerard Blankestijn
- Gideon van Meijeren
- gifgasaanvallen
- Gillmore Hoefdraad
- Ginaf
- GO
- Gorinchem
- Greco
- Griekenland
- grijze wolf
- grijze wolven
- groenlinks
- Groep de Mos
- Groep Otten
- groepsbelediging
- grondwet
- Groningen
- ground zero
- Haarlemmermeer
- haatimam
- haatzaaien
- HagaZiekenhuis
- Halbe Zijlstra
- Han ten Broeke VVD
- handelsverdrag
- Hans Middendorp
- Hans van Hooft
- Hans Vijlbrief
- Harry Mens
- Harry van Bommel
- Hashem Abedi
- Hawija
- Hazimi’s
- Hendrik Jan Biemond
- Henk Bleker
- henk kamp
- henk krol
- Henk Krol
- Henk Otten
- Henry Keizer VVD
- Hero Brinkman
- hilbrand nawijn
- Hilde Palland
- Hoge Raad
- holocaust
- homo
- homohaat
- homohuwelijk
- hoofddoek
- hoogheemraadschap van Delfland
- Hugo Borst
- Huib van Vliet
- Huib van Vliet VVD
- huur
- Huurdersheffing
- huurverhoging
- huurwet
- Ibrahim Issaoui
- ICJ
- Idlib
- Igor Girkin
- IJssel- en Vechtstreek
- ijsselmeer
- Ik ga leven
- illegalen
- Imam El Alami Amaouch
- imam Ismail Abou Soumayyah
- ing
- inkomstenbelasting
- Instituut Mijnbouwschade Groningen
- integraalhelmen
- integriteit
- integriteitsaffaires
- Integriteitscommissie
- integriteitsonderzoek
- Integriteitstoets
- Integriteitswaakhond van de Raad van Europa
- Internationaal Strafhof
- Irak
- iran
- Irish Backstop
- Irvin Kanhai
- is
- IS-kinderen
- Isabelle Diks
- isis
- islam
- Ivo Opstelten
- JA21
- Jaap Uijlenbroek
- Jaap Uijlenbroek
- jaarrekening
- Jacques Monasch
- Jacques Tichelaar
- Jalalabad
- Jan Hoekema
- Jan Hoekema D66
- Jan Nagel
- Jan van Cranenbroek
- Jan van der Grinten
- jan van zanen
- Jan Zoetebier
- Jan Zoetelief
- Janaid L.
- Jannie Visscher
- Jaron Tichelaar
- Jean-Paul Gebben
- Jehovah’s getuigen
- Jeroen de Vries
- Jesse Klaver
- JFvD
- jihadsympathisanten
- JIT
- Jo Palmen
- joden
- jodenvervolging
- Johan Maurits van Nassau Siegen
- Johan Meijer
- Johan Remkes VVD
- Johan Vlemmix
- Joint Investigation Team
- Jolisa Brouwer
- Jong
- jongerenorganisatie JFVD
- joost eerdmans
- Joost Lagendijk
- Joram van Klaveren
- Jos de Graaf
- Jos Heijmans
- Jos Silvis
- Jos van Rey
- jos wienen cda
- journalist Roel Janssen
- jovd
- Justitieel Complex Schiphol
- Kajsa Ollongren
- Kamerlid Van der Lee
- Kamerlid Wybren van Haga VVD
- kandidatenlijst
- kapitalisme
- karen gerbrands
- kartelvorming
- Kees van der Staaij
- Keolis
- Keolis-ceo Frank Janssen
- kerncentrale
- kernenergie
- Kevin van Eikeren
- Kevin van Eikeren PvdA
- Khadija Arib
- Khadija Arib,
- kinderopvangtoeslag
- kinderopvangtoeslagaffaire
- kinderpardon
- Klaas Dijkhoff VVD
- klimaat
- Klimaatactivisten
- Klimaatakkoord
- klimaatakkoord Parijs
- klimaatdoelen
- klimaatmars
- klm
- koerden
- Koert Westerman
- koopkracht
- kort geding
- koude oorlog
- Krijgsraad van Suriname
- kruistochten
- Kunduz
- kvp
- Lale Gül
- Langetermijnbegroting.
- Léonie Sazias
- Leonid Chartsjenko
- Leonid Ghartsjenko
- Leonid Kharchenko
- LHK
- LHN
- Liane den Haan
- Liesbeth Zegveld
- Lijst Henk Krol
- lijsttrekker
- lijsttrekker Jaron Tichelaar
- limburg
- links
- links verbond
- lobby
- lobbycultuur
- Loek Hermans
- Loek Hermans VVD
- Loek Winter
- Loes Mulder
- loppersum
- Maaike van Tuyll van Serooskerken
- Maarten van Leeuwen
- maasvlakte
- Maasziekenhuis Pantein
- Madeleine van Toorenburg
- Malaysia Airlines
- Manon Leijten
- Marcelis Boereboom
- Marco Kroon
- Marco Out
- Marianne Thieme
- Marianne Thieme PvdD
- Mark Harbers
- Mark Harbers VVD
- Mark rutte
- marktwerking
- Marleen Barth
- marleen barth pvda
- marokkaan
- marokkanen
- Martin van Rijn
- Martin van Rooijen
- Matt Hancock
- maurice de hond
- Maurits von Martels CDA
- Meavita
- menno snel
- Menno Snel D66
- Mensenrechten
- Mesut Özil
- Metin Çelik
- mh17
- MH17-proces
- MH17-ramp
- MH17-tribunaal
- MHP
- Michael Heemels
- Michiel van Haersma Buma
- Mike Pompeo
- miljoenennota 2016
- miljoenennota 2017
- Miljoenennota 2018
- miljoenennota 2019
- miljoenennota 2020
- miljoenennota 2021
- minder
- minder Marokkanen-proces.
- Minister Ank Bijleveld
- Minister Bijleveld
- minister Buitenlandse zaken
- Minister Ferd Grapperhaus
- minister Van der Steur
- minister Wopke Hoekstra
- Minneapolis
- MINUSMA
- misbruik
- missie
- Mohamed Keskin
- Mohsen Fakhrizadeh
- monsterverbond
- moskee
- moslim
- moslimban
- Mosul
- Moszkowicz
- mr. Biemond
- Muslimban
- Mustafa Amhaouch
- Mustafa Kemal
- nabeschouwingen
- Nagorno-Karabach
- naheffing
- Nashville Statement
- Natalie Righton
- Nationale Holocaust Herdenking
- Natura 2000-gebieden
- navalny
- navo
- NAVO-missie Resolute Support
- NCTV
- Nederland
- nederlandse missie
- NEVENFUNCTIES
- neveninkomsten
- new york
- Nexit
- Nice
- NIDA
- Nieuwe Wegen
- nijmegen
- nikab
- No Deal Brexit
- noodwet
- Norbert Klein
- Nord Stream 2
- Notre-Dame-kerk
- novitsjok
- NS
- NSP
- nucleaire energie
- NZA
- OBP
- Oekraïne
- Olaf Kemerink
- Olaf Storms
- Oldenzaal
- Oleg Poelatov
- Onafhankelijk Liberaal
- Onafhankelijke Burgerpartij
- onderhandelingen
- onderzoek
- ongeloofwaardig
- ongeloofwaardigheid
- Onze Lieve Vrouw basiliek
- Oorlog in Afghanistan
- oostenrijk
- Oosterhout
- opcw
- openbaar vervoer
- Oprecht
- Orthodox protestantse kerk
- Ottomaanse Rijk
- ouderenbond Anbo
- ouderenzorg
- overheidsgebouwen
- Parijs
- parlementaire enquête
- parlementaire enquêtecommissie
- Parlementaire ondervraging
- Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag
- Partij van de eenheid
- Partij van de Toekomst
- partij voor de dieren
- Partij voor de Toekomst
- partijcultuur
- partijvoorzitter
- Paul Depla PvdA
- Paul Frentrop
- peiling
- peiling 11.12.2016
- peiling 14.02.2016
- penningmeester
- personeelstekort
- perzische golf
- Peter Plasman
- Peter Rehwinkel
- Peter Tielemans
- Peter van Dijk
- Peter van Dijk PVV
- Peter Zevenbergen
- petitie
- Piet de Jong
- Pieter Bogaardt
- Pieter Elbers
- Pieter Lakeman
- Pieter Omtzigt
- Pim Fortuyn
- pkk
- Poelatov
- Poetin
- POK
- polarisatie.
- politiek
- Politieke Integriteitsindex
- populisme
- PPR
- premier
- president Bashar al-Assad
- President Tayyip Recep Erdogan
- prinsjesdag
- Prinsjesdag 15.09.2020
- Prinsjesdag 2017
- privatisering
- PrivaZorg
- ProRail
- protest
- provinciale staten Brabant
- Provinciale staten Flevoland
- provinciale staten Gelderland
- Provinciale Staten Limburg
- Provinciale staten Overijsel
- Provinciale Staten Zeeland
- Provinciale voorzitters
- Provinciale voorzitters 50plus
- provincie drente
- PSP
- PvdA
- PvdA 75 jaar
- PvdD
- PvdE
- PvdT
- PVV
- Qassem Soleimani
- Raad van Europa
- raadslid
- Rachid Guernaoui
- racisme
- Ralph Hamers
- Raymond Knops
- rechts-extremisme
- rechtzaak
- Reda N.
- referendum
- regeerakkoord
- reiskosten
- Renkum
- repatriëren
- richard de mos
- rijswijk
- Rob Jetten
- Robert Baljeu
- Robert Gielisse
- Robert van Gemeren
- Robin de Rooij
- Roel Praagman
- Roelof van Laar
- Rolf Zincken
- Ron Meyer
- Ronald van Raak SP
- Ronnie Brunswijk
- rotterdam
- royality4care
- Rusland
- russische geheime dienst
- Rutte 2
- Rutte 3
- Rutte 4
- Ruud Koornstra
- ruud lubbers
- ruud lubbers cda
- Ruud van der Velden
- Sabine ten Doesschate
- Sahel
- salafisten
- samenwerking
- Samuel Jong
- Samuel Paty
- sarin
- Sébas Diekstra
- schaliegas
- scheefhuur
- scheefhuurder
- scheefhuurders
- scheefwonen
- schijnconstructie
- Schilderswijk
- Sebastiaan Wolswinkel
- Selçuk Öztürk
- Selcuk Ozturk
- Sergei Doebinski
- Sergei Maksimishin
- Sergej Doebinski
- Sergej Skripal
- Sergey Dubinsky
- Servie Hölzken
- sgp
- Sharon Gesthuisen
- Sharon Gesthuizen
- Shell
- side letter
- Sigrid Kaag
- sinterklaas
- slavernij
- Slotervaart ziekenhuis
- slotervaartziekenhuis
- slotpleidooi
- Sophie in ’t Veld
- Sophie in ’t Veld D66
- sp
- SP
- spionage
- Splinter
- splinterpartij
- Splinterpartijen
- spuiforum
- Spuiplein
- staatssecretaris
- Staatssecretaris Broekers-Knol VVD
- Staatssecretaris Eric Wiebes
- Staatssecretaris Hans Vijlbrief
- Staatssecretaris Menno Snel
- Staatssecretaris Menno Snel D66
- staatssecretaris Mona Keijzer
- Staatssecretaris Raymond Knops CDA
- staatssecretaris Van Huffelen
- Staatssecretaris Wilma Mansveld
- Staatstoezicht op de Mijnen
- Stand van de zorg
- Stef Blok
- Stef Blok VVD
- Stefan Huisman
- Stephen Barclay
- Stichting Reclaimed Voices
- Stichting Vormingsactiviteiten Oost-Europa
- Stichtse Vecht
- stikstof
- stikstofregels
- stikstofuitstoot
- strafvervolging
- Suhayb Salam
- Super Saturday
- suriname
- Sylvana Simons
- Syrië
- Syriëgangers
- syrie
- takfir
- taliban
- Tamara van Ark
- Tanya Hoogwerf
- Tayyip Recep Erdogan
- Teeven-deal
- Terneuzen
- terreur
- terreurdreiging
- terrorisme
- Theo Hiddema
- Theresa May
- Thierry Aartsen
- Thierry Aartsen VVD
- Thierry Baudet
- thom de graaf d66
- TICS
- toeslagen
- toeslagenaffaire
- toeslagenstelsel
- Toine Beukering
- Tom van der Lee
- TONL
- topambtenaar Boereboom
- Topinkomen
- topinkomens
- topman Pieter Elbers
- transitieperiode
- transvaalwijk
- Trots op NL
- Tunahan Kuzu
- turkije
- tweede kamer
- Tweede Kamerlid Zihni Özdil
- uber
- Uncategorized
- UNHCR
- uranium
- Urgenda
- Urgenda-vonnis
- uruzgan
- utrecht
- VDL
- veiligheid
- venlo
- Verantwoordingsdag 2018
- Verantwoordingsdag 2019
- verblijfskostenvergoeding
- verhuurdersheffing
- verkiezingen
- verkiezingen 2017
- verkiezingen 2021
- verkiezingsprogramma 2021-2025
- Verpleeghuis
- Versplintering
- vertrekovereenkomst
- vertrouwen
- Vertrouwen in de toekomst
- vervolging
- verzekeringsfraude
- verzelfstandiging
- verzetszaak
- Vincent Bosch PVV
- VK
- vluchtelingen
- VNL
- VOC
- VOE
- voedselterroristen
- Voerendaal
- Vogelaarswijken
- Vogelaarwijk
- VOLT
- voorjaarsnota
- voorjaarsnota 2020
- vpro
- vredesakkoord
- Vrij en Sociaal Nederland
- vrijheid van meningsuiting
- Vrijzinnige Partij nederland
- VSN
- VVD
- VVD-CDA-D66
- VVD-CDA-D66-ChristenUnie VVD-CDA-D66-ChristenUnie
- VVD-PvdA
- wachtgeld
- wachtlijst
- Wassila Hachchi
- Weert
- weigerambtenaar
- wereldbank
- werkgroep Van Oosten
- Wet gedeeltelijk verbod gezichtsbedekkende kleding
- wet normering topinkomens
- Wet Normering Topinkomens
- wethouder
- wethouder Geert Post SGP
- Wikipedia
- Wil Houben
- wilders 1
- Willem Aantjes
- Willem Engel
- William Moorlag
- Willie Dille PVV
- Wim Pijl
- Wim Pijl CU-SGP
- Wim van der Leegte VDL
- Wim van der P.
- Winnie Sorgdrager
- Winstuitkering
- witwasaffaire
- witwassen
- wnt
- wo2
- woningwet
- Wopke Hoekstra
- Wouter Bos
- WPP
- WPP,
- WTC
- Wybren van Haga
- Yanick Chevalier
- Yassin Elforkani
- Ybeltje Berckmoes
- YPG
- Zabul
- Zahir Rana
- zaltbommel
- zaman
- zandwinning
- zeeland
- zenuwgas
- zetelroof
- ziekenhuis
- ziekenhuizen
- Zihni Özdil
- zomerreces
- Zorg
- zorgfraude
- zorginstelling Careyn
- Zorginstelling Zuyderland
- zorginstellingen
- Zorginstituut: Nederland
- Zouhair Saddiki
- zwarte lijst
- zwarte Piet
- zweden
-
RSS
Entries RSS
Comments RSS
Debat in de Digitale Hofstad 
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.