De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 26 – nasleep POK – deel 2
Terugblik eerste week;
Belastingdienst niet te nemen bastion voor ouders
De wet was te hard en werd daarbovenop ook te streng toegepast. Met het vooringenomen uitgangspunt van de belastingambtenaren dat ouders toch wel schuldig waren, was daar niet tegenop te boksen.
Dat ondervond ook advocaat Eva González Pérez, die sinds het eerste uur bij de toeslagenaffaire betrokken is en tientallen ouders bijstaat. Zij kreeg incomplete dossiers van de fiscus in de rechtbank, werd afgepoeierd door Belastingdienst-medewerkers en stuitte op een muur van onwil tijdens een gesprek met ambtenaren om juist tot een oplossing te komen.
González Pérez werd als eerste gehoord en schetste de Belastingdienst als een niet te nemen bastion voor ouders die hun recht wilden halen.
Telegraaf 21.11.2020
De olietanker op ramkoers bleek lastig bij te sturen
In zekere zin bevestigden de hoge ambtenaren op Financiën die de dagen erna werden verhoord dat beeld ook wel. Jaap Uijlenbroek, tot begin dit jaar de hoogste ambtenaar bij de Belastingdienst, wist dat vrijdag nog het meest treffend te vertellen.
In juni 2019 was het voor Jaap Uijlenbroek een kantelpunt waarop hij wist: dit zit helemaal fout, we moeten de ouders anders behandelen. Het kostte hem niet veel moeite om Menno Snel, op dat moment de staatssecretaris van Financiën, ervan te overtuigen dat het roer om moest.
De schrijnende verhalen die de ouders al jaren vertelden, waren eindelijk door de muren van het ministerie van Financiën doorgedrongen.
Maar zelfs na dat besef van de hoogste ambtelijke en politieke top bij de Belastingdienst, werden ouders nog steeds hard aangepakt. De Kamer moest andermaal ingrijpen om erger leed te voorkomen.
“Het besef dat het moet van de wet zat overal heel diep verankerd”, zei Uijlenbroek. “Het is een ramp in slowmotion. Het gaat en gaat maar door. Zelfs tot op de dag vandaag.” De olietanker op ramkoers bleek lastig bij te sturen.
Belastingdienst werkt als een ‘fabrieksproces’
Gerard Blankestijn, tot 2018 directeur Toeslagen bij de fiscus, noemde de werking van de fiscus in bredere zin “een fabrieksproces”.
Uijlenbroek en Blankestijn leken daarmee de verantwoordelijkheid voor de ramp van zich af te schuiven door het bij ‘het systeem’ neer te leggen. “Dé dader gaat u niet vinden”, concludeerde Uijlenbroek dan ook. “Door een fout in het systeem ontsporen treinen.”
Er werd ook gewezen naar de collega’s van Sociale Zaken, het ministerie dat de regels van de kinderopvangtoeslag bepaalt. Er was gewaarschuwd vanuit Financiën dat het terugvorderen buiten alle proporties was. Ze kregen er zelfs buikpijn van.
Men was bij de fiscus kennelijk niet ziek genoeg
Maar kennelijk was men niet ziek genoeg, want op Sociale Zaken konden ze de noodkreten nauwelijks horen. De ambtenaren die donderdag werden gehoord, hadden al die jaren niemand van de Belastingdienst aan hun bureaus gezien. “We zitten niet in een ander land”, merkte Loes Mulder, de hoogste ambtelijke baas op Sociale Zaken, op.
‘Beleid uitgevoerd’
Topambtenaren van de Belastingdienst en Financiën die werden verhoord, zeiden dat zij het beleid van Sociale Zaken uitvoerden. En dat zij geen juridische ruimte hadden om ouders minder hard aan te pakken.
Oud-staatssecretaris Frans Weekers, tot 2014 verantwoordelijk voor de fiscus, deelde de twijfel van zijn hoogste ambtenaar of het beleid niet te hard was. “Hij schreef ‘ja’ in de marge van mijn notitie daarover”, zei voormalig directeur-generaal Peter Veld van de Belastingdienst. Volgens hem wist toenmalig minister Lodewijk Asscher van Sociale Zaken van de twijfels, maar er veranderde niets.
AD 21.11.2020
Zo kon jarenlang de benadeling van burgers doorgaan, terwijl de ambtelijke molens draaiden.
Ambtenaren dachten het politiek gewenste beleid uit te voeren. Topambtenaren veranderden van functie zonder het kinderopvangdossier over te dragen. Een compensatieplan voor de ouders van staatssecretaris Menno Snel sneuvelde om vage redenen. Een heel nieuw kinderopvangsysteem dat verbetering had moeten brengen werd door het kabinet na twee jaar voorbereiding stopgezet. Er waren expertmeetings, memo’s, powerpointpresentaties en rapporten.
Door de beleidslawine, die ook nog regelmatig van richting veranderde, verloor uiteindelijk iedereen het zicht op wat er werkelijk aan de hand was. Namelijk dat ouders die de overheid financieel wilde helpen, door diezelfde overheid in langdurige schulden geduwd werden. Dat ouders die door de kinderopvangtoeslag makkelijker aan werk moesten komen, hun baan moesten opzeggen om weer zelf op hun kinderen te passen.
Het ‘verdwenen memo’ van juridisch adviseur Sandra Palmen van de Belastingdienst had hier in maart 2017 een eind aan kunnen maken. “Hoe heeft iemand hier ooit toestemming voor kunnen geven?”, vroeg Palmen zich af. Maar haar advies bleef tot een paar weken geleden genegeerd en weggestopt.
Ook de gedupeerde ouders keken deze week naar de verhoren. Geëmotioneerd en met een mengeling van hoop en ergernis.
‘Ik kijk nu naar iemand die zoveel macht heeft gehad over ons leven’
Ligt de schuld van deze affaire bij ministers die een moeilijk uitvoerbare regeling hebben bedacht? Of bij de topambtenaren die te weinig hebben gecontroleerd of het wel goed ging? Of ligt de schuld bij de uitvoerende ambtenaren, die hardvochtige regels op ouders hebben toegepast en dat volgens sommigen hadden moeten weigeren?
Jaap Uijlenbroek, oud-directeur-generaal van de Belastingdienst, voegde daar nog een schuldige partij aan toe: de Tweede Kamer zelf. Hij wijst erop dat de Kamer al in 2015 signalen had dat ouders soms enorme bedragen moesten terugbetalen. De Kamer nam toen genoegen met de uitleg van minister Asscher dat het juridisch niet anders kon.
Dit is een door mensen veroorzaakte ramp, was de conclusie van Uijlenbroek in het verhoor. “Er zijn fouten gemaakt van het hoogste niveau tot het allerlaagste niveau”, zei hij. “Zo ontsporen treinen.”
Beurt aan politiek
Dan is het volgende week de beurt aan de politiek, te weten de (oud-)bewindspersonen Frans Weekers, Eric Wiebes, Lodewijk Asscher, Menno Snel, Tamara van Ark, Wopke Hoekstra en Mark Rutte. Nog nooit moesten zo veel kabinetsleden voor een Kamercommissie verschijnen.
Volgende week zijn de verhoren van de (oud-)bewindspersonen live te volgen op NPO Politiek, NOS.nl en via de NOS-app.
Het is afwachten of de commissieleden in hun verhoren net zo streng tegen hen zijn als zij afgelopen week soms tegen de topambtenaren waren. Maar vast staat dat zij lange vragenlijsten hebben.
Heeft oud-staatssecretaris Weekers een te hard fraudebestrijdingsbeleid mogelijk gemaakt? Of probeerde hij juist iets te regelen voor de ouders? Toen Wiebes hem in 2014 opvolgde, kreeg die toen te horen dat de kinderopvangtoeslag een probleem was?
Waarom deed Asscher, minister van 2012 tot 2017, niets aan de ‘alles-of-niets aanpak’? Waarom gaf hij wel toestemming voor een nieuw kinderopvangsysteem? En waarom trokken de staatssecretarissen Snel en Van Ark daar in een volgend kabinet ogenschijnlijk de stekker uit?
Dacht het kabinet er met het aftreden van Snel eind vorig jaar van af te zijn? Of vinden minister Hoekstra en premier Rutte nog steeds dat zij medeverantwoordelijk zijn? En wat doen zij aan het zo snel mogelijk compenseren van de ouders?
Het worden boeiende verhoren, op zoek naar een reconstructie van deze door mensen veroorzaakte ramp.
Lees hier de artikelen van de afgelopen week terug:
- Oud-baas fiscus: toeslagenaffaire is door mensen veroorzaakte ramp
- Topambtenaar SZW: Belastingdienst voerde ‘fraudejacht’ op ouders
- Toeslagendirecteur: druk op Belastingdienst was hoog en het beleid was niet van ons
- ‘Er was geen ruimte voor minder strenge aanpak toeslagenouders’
- Advocaat: toeslagenaffaire doet denken aan Kafka, liep tegen muur aan
- Oud-fiscusbaas: harde aanpak ‘toeslagenouder’ wens van Sociale Zaken
- Oud-directeur fiscus: buikpijn over toeslagenaffaire, top wist ervan
- Juridisch adviseur: top Belastingdienst negeerde keiharde waarschuwing
De tweede week
Maandag 23.11.2020 vervolgt de ondervragingscommissie de zoektocht naar wat er fout ging bij de aanpak van fraude met de kinderopvangtoeslag. Nadat ambtenaren zich afgelopen week hebben moeten verantwoorden, is het nu de beurt aan de politici die destijds aan de knoppen draaiden.
Afgelopen week werden (oud-)topambtenaren en experts opgeroepen om onder ede gehoord te worden.
In de tweede week is het de beurt aan (oud-)politici die aan roer stonden. Wat wisten zij?
Telegraaf 23.11.2020
Telegraaf 23.11.2020
AD 23.11.2020
Maandag 23 november:
Frans Weekers – staatssecretaris van Financiën 2010-2014
Weekers vond volgens toenmalig directeur van de Belastingdienst Peter Veld de alles-of-nietsaanpak te streng. Maar hij was volgens de belastingambtenaar niet specifiek betrokken bij de CAF 11-zaak rond een Eindhovens gastouderbureau.
Weekers heeft zijn zorgen in ieder geval geen politiek vervolg gegeven. Mogelijk deed hij dat niet, omdat hij onder grote maatschappelijke en politieke druk een oplossing voor de zogenoemde Bulgarenfraude moest vinden.
Dat was, blijkt nu, de opmaat naar een veel te streng beleid voor de opsporing van fraudeurs. Weekers trad in 2014 af vanwege een andere kwestie.
Eric Wiebes – staatssecretaris van Financiën 2014-2017
Wiebes, nu minister van Economische Zaken, volgde Weekers op. Wiebes heeft in algemene zin aandacht voor de fraudebestrijding, omdat hij weet hoe lastig zijn voorganger het had.
In 2014 bespraken de Belastingdienst en het ministerie van Sociale Zaken, dat het beleid voor de toeslagen bepaalt, de harde opstelling van de fiscus. Volgens oud-directeur van de Belastingdienst Veld vond Wiebes het beleid destijds “ook wel straf” en zag hij in dat de regels veranderd moeten worden. Maar er werd geen actie ondernomen.
Lodewijk Asscher – minister van Sociale Zaken 2012-2017
Het gaat in de toeslagenaffaire veel over de Belastingdienst, maar officieel is het ministerie van Sociale Zaken de beleidsbepaler op dit terrein. De fiscus voert uit en spoort fraude op. Zodoende is PvdA-leider en voormalig minister Asscher opgeroepen voor verhoor.
Er is tot op het hoogste niveau binnen het ministerie van Sociale Zaken en het ministerie van Financiën gewerkt aan een andere aanpak, omdat werd ingezien dat ouders in de knel kwamen.
Vlak voor de Kerst in 2014 zou Asscher daarover worden geïnformeerd, maar volgens toenmalig topambtenaar Marcelis Boereboom zijn de documenten nooit in de tas van de minister beland. Asscher verklaarde zich de stukken niet te kunnen herinneren.
Overigens onderschreef Asscher in 2015 tijdens een Kamerdebat de aanpak van de Belastingdienst, die volledige bedragen terugvordert als ouders een fout hebben gemaakt.
Telegraaf 25.11.2020
AD 25.11.2020
Woensdag 25 november:
Tamara van Ark – staatssecretaris van Sociale Zaken 2017-2020
Van Ark, nu minister voor Medische Zorg, was net als Asscher beleidsmatig verantwoordelijk voor de kinderopvangtoeslag.
Als oud-staatssecretaris van Financiën Menno Snel in juni vorig jaar ouders een schadevergoeding wil toezeggen, gaat Van Ark daar voor liggen. Volgens ambtenaren van Sociale Zaken omdat het een plan niet goed is uitgewerkt.
Onder het bewind van Van Ark wordt er lang gewerkt aan een ander toeslagenstelsel voor de kinderopvang, maar dat wordt op het allerlaatste moment geblokkeerd door Financiën. Directeur kinderopvang bij Sociale Zaken Maaike van Tuyll zegt ook “verbaasd” te zijn over de draai.
Menno Snel – staatssecretaris van Financiën 2017-2019
Snel is staatssecretaris van Financiën op het moment dat Van Ark met het voorstel komt om het toeslagenstelsel aan te passen. Het idee is dat ouders dan minder snel de dupe worden van de harde aanpak van de fiscus.
Maar Snel voorziet volgens kinderopvang-directeur Van Tuyll financiële risico’s. Bovendien zou de afdeling Toeslagen “het best draaiende onderdeel” van de Belastingdienst zijn.
Volgens oud-directeur Belastingdienst Uijlenbroek is er bij Snel op 4 juni 2019 het besef dat het roer rigoureus om moet. Hij kondigt dan ook aan de wet aan te passen. Uiteindelijk blijven de problemen zich voordoen en treedt hij in december van dat jaar af.
AD 26.11.2020
Telegraaf 26.11.2020
Donderdag 26 november:
Wopke Hoekstra – minister van Financiën 2017-heden
Primair is de staatssecretaris van Financiën belast met de Belastingdienst en niet de minister, al is die als politiek leider van het departement uiteindelijk wel eindverantwoordelijk. Hoekstra is redelijk uit de wind gebleven.
Wel geeft hij de opdracht voor een onderzoek dat leidt tot aangifte van Financiën tegen de eigen Belastingdienst. Een ongekende stap. Even was Hoekstra het gezicht van de fiscus na het aftreden van Snel, maar dat veranderde toen D66 met Alexandra van Huffelen een nieuwe staatssecretaris leverde.
Mark Rutte – minister-president 2010-heden
Net als Hoekstra, werd Rutte als premier nooit het gezicht van de toeslagenaffaire, hoewel hij het dossier in januari van dit jaar qua heftigheid vergeleek met de vliegramp met MH17 en de aardbevingen in Groningen.
De rol van Rutte ligt vooral bij de ministeriële commissie aanpak fraude waar hij leiding aan gaf in zijn vorige kabinet. Tussen 2013 en 2016 werd door deze commissie de fraudejacht opgeschroefd.
Documenten van deze commissie zijn geheim, ook de Kamer kreeg ze niet te zien. Maar de ondervragingscommissie heeft de stukken wel in bezit en kan die gebruiken bij het verhoor van Rutte.
Volg de verhoren live
Lees hier meer over de commissie en het verhoorschema. De verhoren zijn live te volgen op NPO Politiek en NOS.nl.
De verhoren zijn vanaf maandag 16 november 2020 live te volgen via de livestream op deze website en de app Debat Direct. Alle verhoren zijn terug te kijken via Debat Gemist.
Meer over de Belastingdienst;
Meer: Menno Snel RTL
Meer: Belastingdienst RTL
Meer: Toeslagenaffaire Belastingdienst RTL
Meer: belastingen Telegraaf
Meer: Jaap Uijlenbroek Telegraaf
Meer: Belastingdienst Telegraaf
Meer: Toeslagenaffaire NU
dossier: Kinderopvangtoeslag Trouw
lees: brief signalen ten aanzien opzet grove schuld 27.11.2020
lees: bijlage memo tg 304 versnellingsmaatregelen 09.01.2016
lees: Verhoren toeslagendrama klaar: niemand wist van of deed iets aan ontspoorde aanpak Elsevier 27.11.2020
lees: Toeslagenstelsel is absurd, blijkt uit gehaspel bij enquête. Stop ermee Elsevier 27.11.2020
Zie: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 25 – nasleep POK – deel 1
Zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 22 – nasleep
Zie verder : De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 21 – nasleep
Zie dan verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 20 – nasleep
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 19 – nasleep
Zie verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 18 – nasleep
Zie verder dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 15 – nasleep rapport commissie Donner
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 11 – nasleep rapport commissie Donner
Zie verder ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 10 – rapport commissie Donner
Zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 9
Zie verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 8
Zie verder dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 7
En zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 6
Zie dan ook nog verder: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 5 – commissie Donner
Zie verder dan ook: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 4 – commissie Donner
en zie dan ook nog: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 3
en zie verder dan ook: Voorheen Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en staatssecretaris Menno Snel (Financiën) het Gedonder met de belastingdienst – deel 2
en verder zie dan ook nog: Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en het Gedonder met de belastingdienst deel 1
Dag 9 – 27.11.2020 – Terugblik
Premier Mark Rutte tijdens de laatste dag van de parlementaire enquêtecommissie Kinderopvangtoeslag.Beeld ANP
Hoe iedereen een beetje dader werd in het kinderopvangtoeslagschandaal. Óók de politiek
VK 28.11.2020 Bewindspersonen, Belastingdienst, rechters, ambtenaren: allemaal lieten ze steken vallen in het schandaal rond de kinderopvangtoeslagen. Maar hoewel de affaire dankzij de Kamer aan het licht kwam, is ook zij niet vrij van schuld.
‘Het was het allemáál. De politieke context, de jurisprudentie, de ambtelijke bureaucratie, slechte communicatie met de ouders, de zerotolerance-aanpak van fraude. Het was een optelsom van dingen.’ Manon Leijten, voormalig secretaris-generaal van het ministerie van Financiën, is de minst coherente getuige die voor de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag verscheen. Maar ze geeft wel de meest kernachtige analyse van het toeslagendrama: alles wat er fout kon gaan, ging fout. En, vervelend voor de slachtoffers: er is niet één duidelijke dader te identificeren.
De acht ondervragers zijn niet op zoek naar schuldigen, verkondigt commissievoorzitter Chris van Dam van tevoren. Zij willen slechts de politieke en ambtelijke besluitvorming tussen 2010 en 2019 reconstrueren, om beter te begrijpen wat er fout is gegaan.
De onder ede afgenomen verhoren bieden een fascinerend inkijkje in de machinaties van het politiek-ambtelijk systeem en de zwakke schakels daarin. Na acht dagen, negentien getuigen en ruim 45 uur verhoor kunnen de commissieleden de puzzelstukjes gaan leggen. Op 17 december willen ze hun ‘bevindingen’ aan de Tweede Kamer presenteren.
Voor wie de verhoren heeft gevolgd, is het moeilijk voor te stellen dat in het rapport van ‘bevindingen’ straks niet met de vinger wordt gewezen. De acht Kamerleden kunnen hun verbijstering en verontwaardiging vaak niet verbergen. Vooral de (oud-)topmanagers van de Belastingdienst liggen onder spervuur van commissieleden die zich meer als aanklagers dan als ondervragers manifesteren.
Kop van Jut
Dat de Belastingdienst de kop van Jut zou worden in de toeslagenaffaire lag voor de hand. In de publieke perceptie zijn duizenden ouders gemangeld door harteloze dienstkloppers die zonder geldige reden kinderopvangtoeslagen hebben teruggevorderd bij ouders die niets misdaan hebben. Uit de verhoren van de afgelopen twee weken en de opgediepte ambtelijke documenten blijkt dat dit een veel te simplistisch beeld is. Valt de Belastingdienst dan niets te verwijten? Zeker wel, maar de werkelijkheid is genuanceerder.
De adviescommissie-Donner beschrijft eind 2019 hoe het zaadje van de kinderopvangtoeslagenaffaire al vóór 2005 wordt geplant. De Tweede Kamer bedenkt dan een toeslagenstelsel waarbij huishoudens een tegemoetkoming kunnen krijgen in de kosten van de ziektekostenverzekering, de huur en de kinderopvang.
Omdat huishoudens met een laag inkomen sterk afhankelijk zijn van overheidssteun, willen kabinet en de Kamer een servicegericht systeem waarbij gezinnen het geld zo snel mogelijk op hun rekening krijgen. Dat houdt in: toeslagen binnen acht weken na aanvraag uitkeren, en pas achteraf controleren of de aanvrager er wel recht op heeft.
Een systeem waarbij zonder controle vooraf hoge bedragen worden uitgekeerd, is een open uitnodiging tot fraude. Dat fenomeen neemt al snel een hoge vlucht. Het toeslagenstelsel wordt bovendien ingevoerd als de ict-systemen van de Belastingdienst daar niet klaar voor zijn. Daar komt bij dat kabinetten de Belastingdienst tussen 2004 en 2012 zware bezuinigingen opleggen.
Weglekkende miljarden
Vanaf 2010 trekken belastingambtenaren via hun vakbond Abvakabo aan de bel over de hoge werkdruk. Bij de dienst is nauwelijks capaciteit voor controletaken, waardoor er ‘miljarden’ aan onterecht uitgekeerde toeslagen ‘weglekken’. In die jaren komt een aantal geruchtmakende fraudes met kinderopvangtoeslagen aan het licht, zoals de zaken rond gastouderbureau De Appelbloesem (in 2009) en kinderopvanginstelling De Parel (2013).
In het voorjaar van 2013 onthult actualiteitenrubriek Brandpunt een massale toeslagenfraude door een bende Bulgaren. Zij schrijven zich in op valse woonadressen in Nederland, vragen op basis van nephuurcontracten huurtoeslag aan en vertrekken met de buit naar Bulgarije.
In die context slaat de stemming in de Tweede Kamer helemaal om. Moest het toeslagenstelsel voor invoering nog een dienstverlenend karakter hebben en uitgaan van vertrouwen in de burger; nu heeft fraudebestrijding ineens de allerhoogste prioriteit. Kamerleden staan zich voor de interruptiemicrofoon te verdringen om Weekers de mantel uit te vegen over de Bulgarenfraude. De Kamer eist een harde fraudeaanpak, en snel een beetje.
Bij de Belastingdienst is men opgetogen dat de politiek eindelijk het belang van fraudebestrijding inziet. De frustratie over de ‘weglekkende miljarden’ is daar hoog opgelopen. De top van de dienst richt een speciaal fraude-opsporingsteam op om malafide gastouderbureaus en kinderopvangverblijven aan te pakken.
Het Combiteam Aanpak Facilitators (CAF) gaat in de herfst van 2013 aan de slag. Een van de eerste signalen die de fraudebestrijders oppakken betreft het Eindhovense gastouderbureau Dadim. Dat is de zaak die later bekend wordt als CAF-11 en die de toeslagenaffaire aan het rollen brengt.
Uit interne verslagen blijkt dat het CAF dit onderzoek erg slordig heeft uitgevoerd. In het fraudeteam heerst een onprofessioneel ‘jongens van de gestampte pot’-sfeertje waarbij leden onder elkaar spreken over ‘afpakjesdag’ als ze fraudeurs op het spoor denken te zijn. De rapportages over de huisbezoeken bij gastouders en het boekenonderzoek bij Dadim zijn vaag, incompleet en deels tegenstrijdig.
De belastingambtenaren vinden geen bewijzen voor fraude door het gastouderbureau, maar vinden wel aanwijzingen dat een aantal Dadim-klanten heeft gesjoemeld met het aantal opvanguren. Die aanwijzingen trekt het CAF niet na. In plaats daarvan zet de dienst Toeslagen de kinderopvangtoeslag van alle 300 Dadim-ouders in 2014 ‘tijdelijk’ stop.
Omgekeerde bewijslast
Dat lijkt deels uit gemakzucht te gebeuren. In plaats van zelf bewijzen voor fraude te verzamelen, draait de Belastingdienst de bewijslast om: de ouders moeten maar aantonen dat ze géén fraude hebben gepleegd. Volgens de Belastingdienst is zo’n ‘zachte stop’ goed bedoeld, namelijk om ouders te beschermen tegen hoge schulden.
Als er sprake is van fraude, moeten zij de toeslagen immers volledig terugbetalen. Dus hoe eerder de uitkeringen stoppen, hoe lager straks de terugvordering. De dienst gaat ervan uit dat ouders die onschuldig zijn dat vrij snel kunnen aantonen door betalingsbewijzen te overleggen.
Dáármee begint het drama pas echt. Want zowel de wetgever (de politiek) als de uitvoerder (de Belastingdienst) maken het ouders in de praktijk vrijwel onmogelijk hun onschuld te bewijzen. De wetgever heeft in zijn obsessie met fraudebestrijding inmiddels zóveel voorwaarden gesteld aan het recht op toeslag, dat ook ouders die te goeder trouw zijn impliciet (en soms expliciet) als fraudeur worden aangemerkt.
Eén administratief foutje kan fataal zijn. Ontbreekt er een handtekening op het contract met het gastouderbureau? Fraudeur. Adres niet goed ingevuld? Fraudeur. Eigen bijdrage te laat of niet tot op de laatste cent betaald? Fraudeur, alles terugbetalen.
Let op het woordje ‘alles’. Wie 10.000 euro kinderopvangtoeslag per jaar ontvangt (zulke bedragen zijn niet ongewoon voor gezinnen met een laag huishoudinkomen) en 10 euro van zijn eigen bijdrage verzuimt te betalen (of gewoon het bonnetje van die betaling kwijt is), moet het volle pond terugbetalen. Bij de Belastingdienst zitten ze daarmee in hun maag, vertellen de bazen van de dienst aan de onderzoekscommissie.
Oud-directeur Hans Blokpoel zegt er ‘buikpijn’ van te hebben gekregen dat de wetgeving zo hard uitpakte voor sommige ouders. De topmanagers kloppen tussen 2012 en 2014 naar eigen zeggen diverse keren aan bij bewindslieden met een verzoek het invorderingsbeleid te verzachten. In plaats van de hele toeslag terug te eisen, zou de Belastingdienst liever de eigen bijdrage plus een niet al te hoge boete willen invorderen.
Doof voor alarmsignalen
Die alarmsignalen vinden geen gehoor bij de top van de ministeries en het kabinet. Deels omdat ze niet luid en duidelijk genoeg zijn. Zo leest Eric Wiebes een als alarmerend bedoelde notitie eerder als een aansporing de regels nog wat aan te scherpen. Een topambtenaar van Sociale Zaken geeft diezelfde notitie niet door aan minister Lodewijk Asscher, omdat hij het persoonlijk oneens is met het versoepelingsverzoek van de Belastingdienst.
De kabinetswisseling in 2017 geeft enorm veel vertraging, omdat de nieuwe bewindslieden andere afwegingen maken. Maar de belangrijkste reden voor het niet thuis geven van bewindspersonen is dat ze de verkeerde probleemanalyse maken.
Alle verantwoordelijke bewindslieden verkeren tot het voorjaar van 2019 in de waan dat de kern van het probleem in het toeslagenstelsel zelf zit, namelijk dat hoge voorschotten per definitie ook tot hoge terugvorderingen leiden. Wiebes en Asscher willen de kinderopvang daarom op een andere manier financieren. Maar het ontwerpen en invoeren van een compleet nieuw financieringsstelsel kost jáááren, werpen de commissieleden de bewindslieden voor de voeten.
En ondertussen raakt de genadeloze zeis van de dienst Toeslagen elke maand honderden gezinnen. ‘Waar was uw gevoel van urgentie?’, willen de ondervragers weten. Het ontnuchterende antwoord: dat ontbrak. Totaal. Dit ondanks het feit dat bezorgde Kamerleden de hoge terugvorderingen, en de gevolgen daarvan voor ouders, vanaf 2010 meerdere keren nadrukkelijk aan de orde stelden in Kamerdebatten.
Onbeschrijflijke drama’s
De belangrijkste reden waarom de politieke en ambtelijke top van de ministeries van Sociale Zaken en Financiën de zaak op zijn beloop laat, is dat men daar niet doorheeft dat het misgaat bij de uitvoering. Ouders die betrokken zijn bij zaken die het CAF-team behandelt, krijgen geen eerlijke kans hun onschuld aan te tonen.
De Belastingdienst vertelt hen niet welke bewijsstukken ze aan moeten leveren en maakt andere bewijsstukken zoek. Ouders die in de ogen van Toeslagen ‘fraudeur’ zijn, krijgen het stempel ‘opzet/grove schuld’ achter hun naam en kunnen geen betalingsregeling krijgen. Dat leidt tot onbeschrijfelijke drama’s waarbij huwelijken en relaties sneuvelen, huizen en auto’s onder de hamer gaan en banen gedwongen worden opgezegd, omdat ouders de kinderopvang niet meer kunnen betalen.
Van dit alles heeft de politiek geen weet, omdat de Belastingdienst erover zwijgt. De vier bewindslieden die de Belastingdienst enige tijd onder hun hoede hadden, doen tegenover de commissie hun beklag over de extreem gesloten en defensieve cultuur bij de uitvoeringsorganisatie. Het lukt politici vrijwel niet relevante informatie boven water te krijgen, vooral niet als die informatie negatief afstraalt op de dienst zelf.
De beroerde informatievoorziening binnen de Belastingdienst is deels het gevolg van gebrekkige automatiseringssystemen waarin documenten niet centraal en voor iedereen toegankelijk worden opgeslagen, maar ook – zoals het fraudeonderzoek bij Dadim laat zien – van gebrekkige verslaglegging.
De rechtspraak gaat in dit verhaal evenmin vrijuit. Rechters zijn onafhankelijk en kunnen dus niet op het matje worden geroepen door parlementaire commissies. Hoogleraar bestuursrecht Bert Marseille kraakt op de eerste verhoordag harde noten over de rol van de Raad van State.
De hoogste bestuursrechter heeft jarenlang in rechtszaken tussen ouders en de Belastingdienst geoordeeld dat ‘alles terugvorderen’ de enige juiste uitleg van de wet is en dat de Belastingdienst geen enkele ruimte heeft coulance te betrachten.
Maar als het kinderopvangtoeslagenschandaal grote maatschappelijke en politieke ophef veroorzaakt, legt de Raad van State dezelfde wetgeving pardoes diametraal anders uit. In oktober 2019 concludeert de RvS ineens dat ‘alles terugvorderen’ helemaal niet de juiste interpretatie van de wet is en dat de Belastingdienst al die tijd een veel te harde lijn heeft gevolgd.
Beklaagdenbankje
Bewindspersonen, belastingdienst, rechters, topambtenaren: ze zijn allemaal een beetje dader. De enige verdachte die niet in het beklaagdenbankje heeft gezeten, is de Tweede Kamer. Het moet blijken of de ondervragingscommissie bereid is de hand ook in eigen boezem te steken.
Het feit dat de commissie een compliment van Wopke Hoekstra wel erg gretig in ontvangst nam (‘zonder de Tweede Kamer was deze affaire nooit aan het licht gekomen’) is een slechte voorbode. Het is absoluut waar dat de vasthoudendheid van Kamerleden Renske Leijten (SP) en Pieter Omtzigt (CDA), net als het speurwerk van RTL Nieuws en Trouw, cruciaal waren bij het blootleggen van de misstanden.
Maar Hoekstra maakte ook nog een andere opmerking: ‘Hoe hebben we als politiek zo’n complex en onuitvoerbaar toeslagenstelsel kunnen bedenken?’ De Tweede Kamer heeft inderdaad het verdronken kalf gevonden en de put gedempt. Maar het parlement zou niet over het hoofd mogen zien dat het de put waarin het kalf verdronk, ook zelf gegraven heeft.
Meer lezen
De Toeslagenaffaire leert dat een topambtenaar eerst en vooral inhoudelijk gedreven moet zijn, betoogt oud-hoogleraar bestuurskunde Wim Derksen.
Voormalige bewindslieden lieten voor de parlementaire onderzoekscommissie kinderopvangtoeslag zien dat de echte macht geen pathetiek nodig heeft om machtig te zijn. De echte macht kan in doodsaaie ambtelijke procedures die niemand leest duizenden mensen slopen zonder dat een haan ernaar kraait, schrijft Sheila Sitalsing in haar column.
MEER OVER; POLITIEK MISDAAD, RECHT EN JUSTITIE OVERHEIDSBELEID MISDAAD ABVAKABO BELASTINGDIENST BERT MARSEILLE BULGARENFRAUDE YVONNE HOFS
Verhoren toeslagaffaire afgerond: waarom greep politiek niet in?
NU 28.11.2020 Afgelopen week stonden de politieke kopstukken onder ede voor de ondervragingscommissie die de kinderopvangtoeslagenaffaire onderzocht. Ministers en staatssecretarissen die er jarenlang met hun neus bovenop zaten, konden afgelopen week niet uitleggen waarom duizenden ouders verstrikt raakten in de fraudejacht van de Belastingdienst.
Premier Mark Rutte geeft iedere donderdagochtend les in Den Haag. “Ik leg dan aan kinderen uit dat de rechtsstaat ons beschermt tegen de almacht van de overheid”, zei Rutte vrijdag tijdens zijn verhoor.
Van bescherming was bij de gedupeerde ouders van de toeslagaffaire jarenlang geen sprake. Deze week moesten (oud-)ministers en staatssecretarissen uitleggen hoe dat is gebeurd.
Dat de ondervragingscommissie er überhaupt is gekomen, is dankzij volhardende Kamerleden (CDA’er Pieter Omtzigt en SP’er Renske Leijten) en journalisten (RTL en Trouw), zei minister Wopke Hoekstra (Financiën). Bij de informatievoorziening ging het al mis.
Dat werd pijnlijk duidelijk vlak voor de verhoren, toen een belangrijke memo toch werd gevonden bij de Belastingdienst, en een dag erna, toen de fiscus opnieuw met belangrijke informatie naar buiten kwam.
‘Met de kennis van nu…’
De politici die dicht bij de toeslagenaffaire stonden, hadden allemaal hun redenen en argumenten waarom de schuld niet alleen bij hen lag. Er werd wel schuldbewust teruggeblikt. “Met de kennis van nu…”, was een veelgehoorde zin, merkte commissievoorzitter Chris van Dam (CDA) op de laatste dag van de verhoren op.
Vooraf hoopte Van Dam dat het voor de gedupeerde ouders, die door het toeslagensysteem in een nachtmerrie belandden, duidelijk zou worden dat zij in ieder geval niet zelf de oorzaak waren van alle ellende.
Dat is onherroepelijk helder geworden, voor zover dat al niet het geval was. Maar de vraag blijft: wie had hier wél iets aan kunnen doen?
Mogelijke oplossingen strandden, belangrijke informatie bereikte niet de juiste minister. De bewindslieden lieten afgelopen week ook zien dat de schuld volgens hen verdeeld is over vele lagen binnen de overheid.
Eric Wiebes, huidig minister van Economische Zaken en van 2014 tot 2017 staatssecretaris van Financiën, tijdens zijn verhoor door de parlementaire enquêtecommissie Kinderopvangtoeslag. (Foto: ANP)
‘Je gaat als bewindsman niet over alles’
Rutte zei dat zijn ministerie van Algemene Zaken maar klein is tussen de kolossale departementen in Den Haag. Als er dus iets fout gaat op Financiën, gaan Rutte en zijn ambtenaren daar de boel niet overnemen. “Dat willen we ook niet.”
Hoekstra is eindverantwoordelijk op Financiën, maar op zijn bureau belanden dagelijks tientallen dossiers. De kinderopvangtoeslag raakt niet eens zijn portefeuille.
De staatssecretaris van Financiën heeft de Belastingdienst onder zijn hoede. Maar de fiscus gaat over de uitvoering van de kinderopvangtoeslag. De regels worden bepaald door de minister van Sociale Zaken.
“Je gaat als bewindsman niet over alles”, zei Frans Weekers, staatssecretaris tussen 2010 en 2014. Hij wees daarom naar toenmalig minister van Sociale Zaken Lodewijk Asscher.
Weekers trad uiteindelijk in 2014 af en werd opgevolgd door Eric Wiebes. Ook hij kon niet dé oorzaak aanwijzen. “De aanpak is in een optelsom totaal dramatisch geweest. Maar als je die optelsom niet kent, dan houdt het op.”
Wiebes maakte in 2017 plaats voor Menno Snel. Snel zag hoe het toeslagensysteem is gebouwd “zonder een greintje menselijke maat”.
‘Monster van de macht heeft altijd een redelijk argument’
De uitleg van de problemen waren er wel, maar de oorzaak werd er niet mee gevonden. Het deed denken aan de opmerking van PvdA-Kamerlid Henk Nijboer begin dit jaar tijdens een debat over de toeslagenaffaire.
“Het monster van de macht van de overheid heeft altijd weer een redelijk argument.”
Het was voor de bewindslieden ook duidelijk dat alleen de ouders die al dit leed is aangedaan echt konden vertellen wat er aan de hand was. Pas na hun verhaal drong het door. “Waren we maar eerder met de ouders in gesprek gegaan”, zei Hoekstra.
Rutte beloofde dat hij, als hij premier blijft, op regelmatige basis met gedupeerde ouders in gesprek zal gaan.
Gedupeerde ouders praten in Den Haag met premier Mark Rutte, voorafgaand aan het verhoor. (Foto: ANP)
‘Geen fundamentele les geleerd’
Uit de verhoren bleek dat er signalen genoeg waren, maar ze waren niet sterk genoeg of werden gezien als storend. Er gebeurde namelijk jarenlang niets.
Ook een rechterlijke uitspraak, een zeer kritisch rapport van de Nationale ombudsman en schrijnende verhalen van ouders in de media duwde de Belastingdienst niet de goede kant op.
Of zoals Rutte het zei: “De bal is naar het ravijn gerold zonder dat we onze voet er tegenaan hebben gezet.”
De ondervragingscommissie zal geen conclusies trekken uit de verhoren. Wel wordt er op 17 december een eindrapport met ‘waarnemingen’ aan de Tweede Kamer aangeboden.
Renske Leijten, commissielid en als SP-Kamerlid aanjager in dit dossier, had in ieder geval haar waarneming voor Rutte al paraat tijdens het verhoor. “Ik heb niet gehoord dat er een fundamentele les is geleerd. Dat vind ik wel heel jammer.”
Rutte over toeslagenaffaire: ‘Bal die richting ravijn rolde’
Zie ook: Tranen, verwijten en buikpijn: de eerste bevindingen over de toeslagenaffaire
Lees meer over: Politiek Toeslagenaffaire
Plan fiscus: elke vordering vanaf 3.000 euro al het label Opzet/Grove Schuld
NU 27.11.2020 Ambtenaren van de Belastingdienst stelden in 2016 voor om mensen die 3.000 euro of meer aan kinderopvangtoeslag terug moesten betalen, zonder verder onderzoek het etiket ‘Opzet/Grove Schuld’ (OGS) op te plakken. Zij verloren mogelijk het recht op een betalingsregeling of schuldhulpverlening bij de gemeente. Het plan moest de fiscus helpen een grote achterstand in aanvragen voor een betalingsregeling weg te werken.
Dat blijkt vrijdag uit een memo dat deze week is opgedoken. Staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) heeft de memo vrijdag naar de Tweede Kamer gestuurd.
Eerder werd al duidelijk dat van de vele duizenden mensen die van OGS zijn beschuldigd, 96 procent ten onrechte deze stempel kreeg. Van Huffelen liet daarop onderzoek doen en dat heeft de memo uit 2016 aan het licht gebracht.
Of het voorstel ook daadwerkelijk is uitgevoerd, wordt nu verder onderzocht. “Maar één van de lessen van de afgelopen periode is dat dit soort signalen zeer serieus genomen moet worden”, zegt Van Huffelen. “En deze signalen passen ook bij verhalen die ik hierover hoor in mijn gesprekken met gedupeerde ouders.”
De staatssecretaris belooft dat zij “gezien de ernst” deze zaak “tot op de bodem laat uitzoeken”. Zij wil ook onderzocht hebben hoe het kan dat ouders die nooit het stempel OGS hebben gekregen, naar eigen zeggen in schuldhulptrajecten toch geconfronteerd werden met verwijten van fraude.
Van Huffelen meldt verder dat de Kamer eerder ten onrechte is verteld dat tot 2017 mensen met een toeslagenschuld tot 1.500 euro altijd een betalingsregeling konden krijgen. “Uit een kleine steekproef komt naar voren dat deze werkwijze in de praktijk niet altijd gevolgd lijkt te zijn.”
Lees meer over: Politiek Binnenland Toeslagenaffaire
Nieuw kindertoeslagmemo duikt op: ook ‘fraudeur’ met schuld lager dan 1500 euro
NOS 27.11.2020 Op het ministerie van Financiën is een tot dusver onbekende nota opgedoken over de harde aanpak door de Belastingdienst van ouders met kinderopvangtoeslag. In de memo uit 2016 staat dat ook ouders die minder dan 1500 euro aan de Belastingdienst moesten terugbetalen het etiket ‘Opzet Grove Schuld (OGS) kregen.
Tot dusver was bekend dat ouders met een schuld bij de fiscus van meer van 3000 euro automatisch het etiket OGS kregen. Ze werden daarmee door de fiscus als fraudeur bestempeld.
Het etiket OGS had grote gevolgen voor de ouders, zo is de afgelopen jaren gebleken. Ouders konden bijvoorbeeld geen schuldhulpverlening bij hun gemeente aanvragen en verloren het recht op een betalingsregeling. In de praktijk betekende dit dat sommige gezinnen hun huis moesten verkopen en in grote problemen kwamen.
‘Nare boodschap’
Staatssecretaris Van Huffelen, verantwoordelijk voor de Toeslagen, maakt het nieuws over het memo uit 2016 vrijdagavond bekend, een dag na de afsluiting van de parlementaire verhoren over de kinderopvangtoeslagen. Het ministerie heeft ook een filmpje gemaakt waarin Van Huffelen deze “hele nare boodschap” aan ouders vertelt.
Alexandra v Huffelen @AvHuffelen
Er is nieuwe informatie over Opzet Grove Schuld boven tafel gekomen. In deze video vertel ik u daar meer over.
Staatssecretaris Van Huffelen zegt in haar filmpje dat het nog niet duidelijk is of ouders met een schuld vanaf 1500 euro daadwerkelijk zo hard zijn aangepakt. Dat wordt nog uitgezocht.
Onder ede verhoord
De afgelopen weken zijn ambtenaren en (oud-) bewindslieden door de parlementaire onderzoekscommissie Kinderopvang onder ede gehoord over hoe het kon gebeuren dat ouders en gastouders vanaf 2012 door de Belastingdienst werden aangemerkt als fraudeur als ze ook maar iets niet goed hadden ingevuld bij hun toeslagenaanvraag of te weinig eigen bijdrage hadden betaald.
Uit de verhoren werd duidelijk dat iedereen achteraf vond dat het heel erg was en dat ze signalen van de disproportionele aanpak van de ouders onvoldoende hadden herkend. De voorganger van Van Huffelen, Menno Snel, zei tegen de commissie dat de informatiehuishouding “een bende” was. “Er worden 36 miljoen stukken doorzocht en daarna komt er weer een nota boven”, constateerde hij.
PvdA-Kamerlid Nijboer reageert met ongeloof op het bericht van Van Huffelen. “Zou dat nou echt pas vandaag bekend geworden zijn?” Hij wil dat de staatssecretaris zich in de Tweede Kamer komt verantwoorden.
BEKIJK OOK;
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/897141c8-30e2-11eb-b113-0255c322e81b.jpg)
Telegraaf 27.11.2020 Iedereen met een toeslagenschuld van meer dan 3000 euro zou van de Belastingdienst automatisch het stempel van fraudeur hebben gekregen. De fiscus wilde zo snel achterstanden wegwerken.
Dat staat in een nieuw opgedoken memo uit 2016 dat staatssecretaris Van Huffelen (Financiën) vrijdag naar buiten brengt. Het gaat om het stempel ’opzet/grove schuld’. Wie dat label kreeg, kwam in grote problemen. Want deze mensen konden geen betalingsregeling krijgen voor hun toeslagschulden en bijvoorbeeld ook geen schuldhulpverlening van de gemeente.
Dat de Belastingdienst vrij makkelijk dit stempel uitdeelde, was al bekend. Maar met de werkwijze die in het memo staat, zouden nog eens duizenden ouders zomaar tot fraudeur zijn bestempeld. En dat mocht ’zonder verdere controle’ gebeuren, staat in het memo. De fiscus overwoog deze botte bijl om de grote achterstanden van ouders die een verzoek tot een betalingsregeling hadden gedaan, weg te werken. De fiscus hoopte dat van de ’totaalvoorraad’ aan verzoeken tot betalingsregelingen op deze manier 3500 ’versneld’ konden worden ’afgedaan’.
Het memo komt opvallend genoeg precies een dag na het aflopen van de verhoren naar de toeslagenaffaire in de Tweede Kamer naar buiten. Van Huffelen zet nog de kanttekening dat ze niet zeker weet of de Belastingdienst de werkwijze ook echt heeft doorgezet. Maar ze noemt het een signaal dat ze ’zeer serieus’ neemt en wil het ’tot de bodem laten uitzoeken’.
BEKIJK MEER VAN; belastingen overheid Van Huffelen Belastingdienst Financiën
3000 euro of meer terugbetalen aan toeslag? Opzet/grove schuld, stelde fiscus
AD 27.11.2020 Ambtenaren van de Belastingdienst stelden in 2016 voor om mensen die 3000 euro of meer aan kinderopvangtoeslag terug moesten betalen, zonder verder onderzoek het etiket ‘opzet/grove schuld’ op te plakken. Zij verloren het recht op een betalingsregeling of schuldhulpverlening bij de gemeente.
Dat blijkt uit een memo dat deze week is opgedoken en dat staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. Het plan moest de fiscus helpen een grote achterstand in aanvragen voor een betalingsregeling weg te werken.
Eerder werd al duidelijk dat van de vele duizenden mensen die van ‘opzet/grove schuld’ zijn beschuldigd, 96 procent dat stempel ten onrechte kregen. Van Huffelen liet daarop onderzoek doen en dat heeft dit memo uit 2016 aan het licht gebracht.
Of het voorstel ook daadwerkelijk is uitgevoerd, wordt nu verder onderzocht. ,,Maar één van de lessen van de afgelopen periode is dat dit soort signalen zeer serieus genomen moet worden”, zegt Van Huffelen. ,,En deze signalen passen ook bij verhalen die ik hierover hoor in mijn gesprekken met gedupeerde ouders.”
Uitzoeken
De staatssecretaris belooft dat zij ‘gezien de ernst’ deze zaak ‘tot op de bodem laat uitzoeken’. Zij wil ook onderzocht hebben hoe het kan dat ouders die nooit het stempel ‘opzet/grove schuld’ hebben gekregen, naar eigen zeggen in schuldhulptrajecten toch geconfronteerd werden met verwijten van fraude.
Van Huffelen meldt verder dat de Kamer eerder ten onrechte is verteld dat tot 2017 mensen met een toeslagenschuld tot 1500 euro altijd een betalingsregeling konden krijgen. ,,Uit een kleine steekproef komt naar voren dat deze werkwijze in de praktijk niet altijd gevolgd lijkt te zijn.”
Memo Belastingdienst: 3000 euro schuld was automatisch stempel fraudeur
RTL 27.11.2020 Iedereen die in de toeslagenaffaire volgens de Belastingdienst meer dan 3000 euro moest terugbetalen, werd mogelijk al sinds 2016 automatisch bestempeld als fraudeur. Dat blijkt uit een interne memo van de belastingdienst dat vandaag naar buiten is gekomen.
Dit beruchte stempel ‘OGS’ (opzet / grove schuld) maakte het voor gedupeerden onmogelijk om een betalingsregeling te treffen en zorgde ervoor dat ze bovendien buiten alle compensatieregelingen werden gehouden. Gedupeerden raakten hierdoor in zware financiële problemen. In enkele gevallen moesten gezinnen zelfs hun huis gedwongen verkopen en bleven achter met een torenhoge restschuld.
Stempel onterecht
Inmiddels is duidelijk dat in 96 procent van de gevallen het stempel onterecht was.
‘Niet specifiek gemotiveerd’
“We gaan niet langer uitzoeken waarom er sprake is van een terugvordering. De opzet/grove schuld zal dan ook niet langer specifiek gemotiveerd worden”, staat er onder meer letterlijk in de memo. Op die manier wilde de Belastingdienst de ‘achterstand in een snel tempo wegwerken’.
Staatssecretaris Alexandra van Huffelen maakte de vondst van de memo vandaag bekend. Ze zegt erbij dat het niet zeker is of het memo ook is uitgevoerd.
Dit weten we nu door de verhoren over de toeslagenaffaire
RTL Nieuws; Toeslagenaffaire Belastingdienst
Mogelijk nieuwe informatie over Opzet Grove Schuld naar Tweede Kamer gestuurd
RO 27.11.2020 Gedupeerde ouders van de problemen met de Kinderopvangtoeslag hebben eerder aangegeven dat ze vaak niet wisten waarom ze het stempel Opzet Grove Schuld (OGS) hebben gekregen en of niet werden geholpen met hun problemen. Daarom is daar onderzoek naar gedaan. Daarbij is informatie boven tafel gekomen die door staatssecretaris Van Huffelen naar de Tweede Kamer is gestuurd.
Het gaat onder andere om een memo uit 2016 waarin wordt voorgesteld om iedereen met een kinderopvangtoeslagschuld van meer dan 3000 euro, direct het predicaat OGS te geven. Of dat ook is uitgevoerd, is niet bekend.
Verder lijkt het erop dat ook mensen met een schuld van minder dan 1500 euro het predicaat OGS gekregen hebben terwijl er eerder gedacht werd, dat dit niet het geval was.
Wat de gevolgen van deze ontdekking zijn en hoe zaken mogelijk raakten aan de schuldhulpverlening, is nog niet bekend. Hiervoor is meer onderzoek nodig. Hoe dat onderzoek gaat gebeuren, maakt het ministerie van Financiën volgende week bekend.
Documenten;
Brief signalen ten aanzien opzet_grove schuld
Kamerstuk: Kamerbrief | 27-11-2020
Zie ook;
De balans opgemaakt: slachtoffers houden bittere nasmaak want ‘vogels zijn gevlogen’
AD 27.11.2020 De verhoren zitten erop. De parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag gaat haar rapport schrijven, dat op 17 december verschijnt. Vier waarnemingen en één ontnuchterende vaststelling dringen zich alvast op.
Och, had ik maar…
Gepijnigde blikken, spijtbetuigingen en af en toe een traan. De stoet getuigen die de commissie de afgelopen twee weken onder ede hoorde, zat vaak zichtbaar in de maag met de vraag hoe het kan dat het toeslagenschandaal onder hun gezag kon plaatsvinden. Achteraf, ‘met de kennis van nu’, hadden ze het anders moeten doen.
Lees ook;
Ambtenaren van Financiën en Sociale Zaken trokken naar eigen zeggen wel aan de bel, maar lieten het er vervolgens bij zitten. Bewindslieden vroegen niet door, ook al lagen er rapporten op hun bureau waardoor alle alarmbellen hadden moeten afgaan.
Lodewijk Asscher, minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid van 2012 tot 2017. © ANP
Een brief van een bezorgde grootmoeder werd door toenmalig minister van Sociale Zaken Lodewijk Asscher beantwoord met het zakelijke verweer dat hij niet op individuele gevallen kon ingaan. Achteraf schaamde Asscher zich voor dat ‘koude’ antwoord, zei de PvdA’er. Hij vond hij dat hij met de brief door zijn ministerie had moeten lopen, met de vraag ‘jongens, hoe zit dit?’
Dat deed hij niet. Ook andere kopstukken namen al die tijd nooit de moeite om eens met de mensen zelf te praten, die zo in de knel waren gekomen. Kortom, dat de volledige omvang van het drama zich pas in 2019 openbaarde, kwam ook doordat er al die tijd volop kansen werden gemist.
Ondoordringbare leemlagen
Dat signalen niet doorkwamen, kwam deels door de manier waarop de Belastingdienst is georganiseerd. Er werken dertigduizend mensen bij de dienst, maar geluiden van de werkvloer belandden vaak niet bij de ambtelijke top. Als dat wel gebeurde, bleef de staatssecretaris van Financiën vervolgens verstoken van die informatie.
Eric Wiebes, staatssecretaris van Financiën van 2014 tot 2017. © ANP
Eric Wiebes sprak tijdens zijn verhoor meermaals van ‘leemlagen’ waar amper iets doorheen sijpelde. Zijn opvolger Menno Snel liep voortdurend achter de feiten aan, doordat er telkens nieuwe informatie opdook. ,,Het was gewoon een bende’’, zei hij tegen de commissie.
Tekenend voor de gang van zaken is de beruchte memo uit maart 2017, die pas eind oktober van dit jaar opdook. De opsteller, jurist Sandra Palmen, adviseerde de afdeling Toeslagen toen al te stoppen met procederen en ouders te compenseren. Haar superieuren beslisten anders, zei ze tijdens haar verhoor. Zowel Wiebes als Snel ontkende de memo ooit te hebben gezien. Toch zei Wiebes nooit het idee te hebben gehad dat er sprake is geweest van ‘kwade opzet’ bij ambtenaren, iets waar de commissie soms aan leek te twijfelen, gezien het soms venijnige verhoor van sommige oud-directeuren.
Beleid is sexy, uitvoering niet
,,Toeslagen is een fabriek zonder een greintje oog voor de menselijke maat’’, zei Menno Snel. Maar in plaats van de machine stop te zetten werd heel lang gedacht dat een nieuwe machine de problemen zou oplossen. Een stelselwijziging moest er komen. Eerst werd onder Asscher jarenlang gewerkt aan de huishoudentoeslag, die onder meer de kinderopvangtoeslag overbodig zou maken. Die poging werd in 2014 gestaakt, omdat het ‘te complex’ werd.
Menno Snel, staatssecretaris van Financiën 2017 tot 2019. © ANP
Vervolgens zette de regering haar kaarten op een systeem waarbij kinderopvangorganisaties ‘direct’ gefinancierd zouden worden, in plaats van via een toeslag aan de ouders. Opnieuw werd jaren aan dit nieuwe systeem gewerkt, totdat het derde kabinet-Rutte de invoering toch te risicovol achtte. Staatssecretaris Tamara van Ark was beducht voor een nieuw ict-debacle en trok in 2018 de stekker eruit.
Al die jaren lag de focus op nieuw beleid, en kon de ‘alles of niets’-benadering gewoon doorgaan. Een foutje ter waarde van 100 euro kon een gezin zomaar duizenden euro’s aan terug te betalen toeslag kosten. Dat een grote groep ouders door de Belastingdienst ook nog eens rücksichtslos als fraudeur werd gebrandmerkt leidde tot de zeer schrijnende situatie die we nu kennen.
De witte vlekken
De commissie heeft veel kunnen ophelderen, maar er bleven ook zaken onderbelicht. Neem de rol van de Raad van State: de hoogste bestuursrechter gaf de Belastingdienst aanvankelijk keer op keer gelijk in zaken die ouders hadden aangespannen. Die bevestiging zorgde er mede voor dat de ‘alles of niets’-benadering van het toeslagenbeleid gewoon doorging. De Raad van State werd pas later kritischer. De commissie heeft een onafhankelijke analyse laten uitvoeren van de uitspraken. Die zal pas bekend worden op 17 december.
Premier Mark Rutte na afloop van het verhoor. © ANP
Ook blijft de kant van de Tweede Kamer zelf onderbelicht. Het viel buiten de opdracht van de commissie om parlementariërs te horen. Toch is onduidelijk hoe het kan dat de toeslagwetgeving zó hard heeft kunnen uitpakken. Ook de Kamer zelf legde na de Bulgarenfraude grote nadruk op fraudebestrijding. Het maakt nieuwsgierig naar een parlementaire zelfanalyse.
Vogels zijn gevlogen
Met uitzondering van premier Rutte zitten alle politiek verantwoordelijken van toen niet meer op hun post. Daardoor konden oud-bewindspersonen de afgelopen week spijt betuigen, zonder daar consequenties uit te (hoeven) trekken.
Gedupeerde ouders praten op het Plein in Den Haag met premier Mark Rutte. © ANP
Tekenend was misschien wel de manier waarop oud-staatssecretaris Wiebes bijna terloops aan de commissie opbiechtte dat hij in 2017 de Tweede Kamer verkeerd heeft geïnformeerd. Achteraf was het antwoord dat hij had gegeven op vragen van CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt ‘idioot’ en ‘verbijsterend’, zei Wiebes. Het onjuist informeren van het parlement geldt als een politieke doodzonde, maar Wiebes zit inmiddels ergens anders. Hij is nu als minister verantwoordelijk voor Economische Zaken en Klimaat. Zijn opvolger van destijds, Menno Snel, is na zijn aftreden eind 2019 alweer opgevolgd door maar liefst twee staatssecretarissen.
Zo houden slachtoffers een bittere nasmaak: zowel bewindslieden als vrijwel alle topambtenaren uit die tijd zitten allemaal allang op andere posten, terwijl duizenden ouders nog op schadevergoeding wachten.
Dag 8 – 26.11.2020
Kinderopvangtoeslagverhoren klaar: hoe de alarmbellen nooit werden gehoord
NOS 26.11.2020 Het lijkt een eeuwigheid geleden dat advocaat Eva González Pérez in haar verhoor verwees naar Het Proces van Kafka. De gedupeerde ouders waanden zich hoofdpersoon Jozef K. Hun schuld stond blijkbaar vast, maar wat ze hadden misdaan en waarom ze werden gestraft wisten ze niet.
González Pérez was de eerste getuige die verscheen voor de parlementaire ondervragingscommissie van de Tweede Kamer, anderhalve week geleden. Topambtenaren, staatssecretarissen en ministers volgden haar, uitmondend in vele uren aan verhoren onder ede over de kinderopvangtoeslagenaffaire.
De zaak in een notendop: ouders worden vanaf 2012 door de Belastingdienst aangemerkt als fraudeur als zij ook maar iets niet goed hebben ingevuld bij hun toeslagaanvraag of te weinig eigen bijdrage hebben betaald. Een dubbele nationaliteit was reden om als verdacht te worden aangemerkt. De slachtoffers raakten hun toeslag kwijt zonder opgaaf van redenen. Maar erger nog, al ontvangen toeslagen werden teruggevorderd – soms vele tienduizenden euro’s – met grote financiële en sociale problemen als gevolg.
De verhoren in een notendop: iedereen vindt het achteraf erg, ministeries wijzen naar elkaar en signalen kwamen niet waar ze moesten zijn of werden onvoldoende herkend. “Het wereldkampioenschap bestuurlijk onvermogen”, vat commissievoorzitter Chris van Dam het samen.
Halstarrig
De eerste week van de ondervragingen was het de beurt aan de ambtenaren. “Het lelijkste is als we elkaar allemaal de schuld gaan geven”, zegt secretaris-generaal van het ministerie van Sociale Zaken (SZW) Loes Mulder. Dat gebeurt toch.
Ambtenaren van het ministerie van Financiën, waar de Belastingdienst onder valt, zeggen grofweg: het alles-of-niets-beleid dat leidde tot de forse terugvorderingen was niet fraai. Maar het kwam van SZW en wij voerden het alleen uit. De commissie nam daar geen genoegen mee. “U was de hoogste baas, u had toch heel veel invloed?”, werd gevraagd aan voormalig Belastingdiensttopman Peter Veld. Dat was hij en dat had hij, maar Sociale Zaken was “halsstarrig”.
Volgens oud-topambtenaar Jaap Uijlenbroek van de fiscus is er niet één schuldige aan te wijzen:
Leijten ondervraagt Toeslagendirecteur over werkwijze
Ambtenaren van Sociale Zaken zeggen op hun beurt dat de Belastingdienst niet echt hard aan de bel heeft getrokken. “Ik heb nooit iemand boos aan mijn bureau gehad”, aldus oud-topambtenaar Marcelis Boereboom. En, is het punt van een aantal verhoorde SZW-ambtenaren, de Belastingdienst handhaafde hardvochtiger dan ons beleid voorschrijft.
De bewindslieden spreken in de tweede week van de verhoren ook over signalen die niet zijn doorgekomen. “Te weinig alarmbellen op allerlei niveaus”, zegt minister Wopke Hoekstra van Financiën. “Waarom zijn de alarmbellen niet gaan rinkelen? Dat komt omdat ik de informatie niet kreeg”, zegt voormalig minister van Sociale Zaken Lodewijk Asscher.
Een van de memo’s die nooit op de juiste plek naar boven zijn gekomen, is de waarschuwing van juridisch adviseur Sandra Palmen.
De belangrijkste waarschuwingen en adviezen uit het memo
Oud-staatssecretaris van Financiën Frans Weekers heeft het over “een leemlaag” waar niks doorheen komt en zijn opvolger Eric Wiebes “zag de lont niet branden van de bom die later ontplofte”. Toch gaan er gedurende de jaren dat de affaire speelt memo’s, notities, brieven, briefjes, rapporten en opmerkingen naar allerhande bewindspersonen.
Oud-staatssecretaris Wiebes probeert in zijn verhoor uit te leggen dat er sprake was van puzzelstukjes waarbij niemand de hele puzzel overzag. “Ja, hier is zo enorm iets misgegaan.” De commissie vindt dat ook, blijkt uit de soms felle en strenge toon van de verhoren. Commissieleden benadrukken dat bewindspersonen zelf verantwoordelijk zijn voor de informatiestroom op hun eigen departement en zich dus eigenlijk niet kunnen verschuilen achter ambtenaren die alarmbellen niet weten te vinden.
RTL Nieuws en Trouw
Premier Rutte hoorde pas vorig jaar over de volle omvang van de problemen, zegt hij. Hij kan zich niet herinneren dat hij er een gesprek over heeft gehad met een van de betrokken bewindspersonen. “Kan zijn, hoor, dat daarover gesproken is. Maar dat staat mij niet meer bij.”
Besproken wordt ook of de Tweede Kamer wel adequaat is geïnformeerd. “Nee, terugkijkend niet”, zegt Rutte. De afgelopen tijd kwamen veel documenten via RTL Nieuws en Trouw naar buiten, tot frustratie van het parlement. Minister Hoekstra vraagt zich voor de commissie af of “we hier hadden gezeten zonder vragen door de media en vanuit de Kamer”.
Wiebes antwoordde hij op vragen van de Kamer dat er niets bekend was over gedupeerde ouders, terwijl dat wel zo was.
Wiebes over zijn eigen antwoord: dat was schandalig
Gedurende de twee weken worden omstandigheden aangevoerd die een rol spelen bij het uit de hand lopen van de kinderopvangtoeslagaffaire. Zo leidt de Bulgarenfraude begin jaren 2010 tot een streng antifraude-klimaat, wordt geschetst. “Men wilde er een tandje bij”, zegt Weekers. “We hebben oog gehad voor de balans”, zegt Rutte. “Maar het kan zijn dat mensen grenzen hebben overschreden.”
En er was het problematische toeslagensysteem zelf, dat stamt uit 2005. Velen zijn er ongelukkig mee, omdat het te complex is voor burgers, omdat het wordt ingevoerd terwijl de Belastingdienst er nog niet klaar voor is, omdat werken met voorschotten altijd leidt tot correcties en omdat het systeem te rigide is. “Een fabriek zonder menselijke maat”, aldus oud-staatssecretaris Snel, de enige afgetreden bewindspersoon in deze affaire.
Blussen
Asscher wijdt voor de commissie uit over een eenvoudiger systeem waarbij het geld rechtstreeks naar de opvang gaat. “Ik dacht oprecht dat ik met de snelste oplossing bezig was.” Maar in de jaren dat daaraan wordt gewerkt, worden ouders nog steeds vermalen door het oude systeem.
Voorzitter Van Dam: “Ik krijg het beeld dat het huis in de fik staat en dat er een nieuw huis wordt gebouwd zonder het oude te blussen.” En het nieuwe huis komt er uiteindelijk niet, omdat het volgende (en dus huidige) kabinet er toch niet aan wil.
‘Pijn, alleen maar pijn’
Premier Rutte reflecteert in zijn verhoor – het laatste van de commissie- op wat fraudebestrijding eigenlijk is: “Je zoekt mensen die willens en wetens geld willen lospeuteren bij de overheid waar ze geen recht op hebben.” Dat dat hier is misgegaan, wordt nog eens duidelijk buiten het Kamergebouw, waar een aantal gedupeerden zich voor de laatste dag had verzameld. Een van hen vertelt over de “pijn, alleen maar pijn” waarmee ze de afgelopen weken voor tv heeft gezeten. “De betrokkenen eten er geen boterham minder om en ik loop bij de voedselbank.”
De parlementaire commissie presenteert op 17 december de bevindingen aan de Tweede Kamer. Dat document is overigens een reconstructie, zonder conclusies en zonder aanbevelingen.
BEKIJK OOK;
Dit weten we nu door de verhoren over de toeslagenaffaire
RTL 26.11.2020 De verhoren over de affaire met de uit de hand gelopen fraudejacht door de Belastingdienst zijn vandaag afgerond. RTL Nieuws-journalist Pieter Klein bracht samen Trouw-journalist Jan Kleinnijenhuis de affaire aan het licht. Zij wonnen daarvoor de prijs Journalist van het Jaar. Klein legt uit wat de verhoren van de afgelopen twee weken hebben opgeleverd.
Pieter, welke uitspraken vielen je het meeste op?
“Dat ambtenaren zeiden dat ze allemaal ‘buikpijn’ hadden, maar dat er geen enkele ‘buikpijnnotitie’ op het bureau van ministers is gekomen. Dat geen van de topambtenaren, ministers en staatssecretarissen echt snapten hoe heftig het beleid was, en hoe ernstig de fraudejacht was ontspoord.
Dat ze pas vorig jaar, na de onthullingen van RTL Nieuws en Trouw het ‘schaamrood op de kaken’ kregen. Toen ze het brandende lont zagen dat een sociale bom liet ontploffen. Toen ze zagen dat jarenlang ‘een bal richting het ravijn rolde’ en dat niemand had ingegrepen. En dat premier Mark Rutte uiteindelijk zei dat de harde aanpak na de Bulgarenfraude, ambtenaren misschien het idee had gegeven dat ze over de grenzen van de wet mochten gaan, terwijl dat niet de bedoeling was.”
Toeslagenaffaire: Wiebes zegt niets te weten van ‘buikpijn’ bij topambtenaren
Wat heeft je het meest verbaasd?
“Het patroon van niet goed kijken naar het effect van wetten. Alleen kijken naar grote stelselwijzigingen of abstract naar ‘de schuldenproblematiek’. Niet goed luisteren naar signalen. Niet praten met gewone mensen die in de knel zaten. Dat politieke en ambtelijke bestuurders zelfs niet wisten hoe de wetgeving en regels in elkaar zaten, waardoor mensen onterecht tot fraudeur werden bestempeld en in nog grotere ellende terecht kwamen.
Dat er niet is geluisterd naar het vernietigende memo van die ene jurist uit 2017, die toen al zei dat de Belastingdienst ‘ontoelaatbaar’ handelde. Dat het toen al opgelost had kunnen worden. En dat zoveel belangrijke informatie al die tijd is achtergehouden voor parlement, pers en samenleving.”
Verandert dit nog iets voor de gedupeerden?
“Nee. Veel ouders hebben met afgrijzen en ongeloof naar de verhoren gekeken. Ook met woede, omdat de compensatie nog steeds heel traag gaat. Ze vinden het over het algemeen wel goed wat de parlementaire ondervraging heeft blootgelegd. En ik denk dat het uiteindelijke rapport van de commissie een nog ontluisterender beeld zal schetsen. Het enige voordeel voor de ouders is dat zij gehoord worden, dat hun zaak op de politieke agenda blijft staan, ook in de aanloop naar de verkiezingen, waardoor de druk op Den Haag heel groot zal zijn om het juiste te doen.”
Directeur Toeslagen in tranen tijdens verhoor toeslagenaffaire
Directeur Toeslagen Agaath Cleyndert breekt tijdens het begin van het verhoor van de toeslagenaffaire. Gesprekken voeren met gedupeerde ouders was, zei ze, het moeilijkste wat ze in haar loopbaan heeft gedaan
Komen de verhoorde kopstukken weg met ‘ik wist er niets van’?
“Dat moet blijken. Het is natuurlijk waar dat sommige betrokkenen niet alles wisten, of op sommige momenten niet alles konden weten. Maar de verhoren lieten ook zien dat te vaak niet is doorgevraagd, dat signalen zijn genegeerd. Of betrokkenen onder ede de waarheid en de gehele waarheid hebben verteld, is aan de commissie: als zou blijken dat de commissie tot de conclusie komt dat sommigen niet de hele waarheid hebben gesproken, kan de commissie aangifte doen wegens meineed. Het kan ook zijn dat de commissie het gewoon vaststelt. Daarnaast kijkt het Openbaar Ministerie nog naar mogelijke strafvervolging van de Belastingdienst; ook daar zou nieuwe informatie kunnen opduiken.”
Hoe kan het dat de verantwoordelijken niets wisten van dit enorme probleem?
“Veel van de problematiek was op zich jarenlang wel bekend. Forse terugvorderingen van toeslagen, met name bij de armste mensen. Of dat toeslagen teruggevorderd werden als niet de hele eigen bijdrage was betaald. Maar de meest schrijnende effecten kwamen pas in volle omvang op tafel nadat vorig jaar werd onthuld hoe ernstig de fraudejacht was ontspoord, en hoe duizenden mensen letterlijk zijn ‘aangereden door de overheid’. Of, zoals premier Rutte zei, toen bleek dat de ‘overheid die zó machtig is, en mensen moet beschermen, mensen heeft vermorzeld’.”
Is de belangrijkste bevinding dat binnen een ministerie informatie niet op de juiste plek komt?
“Als het goed functioneert, komen problemen juist wel in volle omvang op tafel. Dan vragen topambtenaren goed door, en leggen zij politici alle mogelijke scenario’s voor om in te grijpen. Minister Hoekstra (Financiën) legde uit dat een van de grootste problemen was dat de Belastingdienst informatie niet boven tafel kreeg, en daarna veel te defensief in het eigen gelijk bleef hangen, waardoor de informatievoorziening ‘verhullend’ was. Uit het verhoor van Mark Rutte bleek vandaag dat er ook op hoog niveau is gestuurd om niet alle informatie ruimhartig openbaar te maken.”
RTL Nieuws en Trouw publiceerden gezamenlijk over de misstanden in de ontspoorde fraudejacht van de Belastingdienst. Ouders werden onterecht aangemerkt als fraudeur en kwamen in grote problemen. Lees hier een overzicht van de affaire die onder meer staatssecretaris Menno Snel ertoe bracht de eer aan zichzelf te houden.
Er werden vaak zinnetjes gebruikt als ‘dat kan ik mij niet meer herinneren’. Werden ambtenaren en politici voorbereid?
“Ambtenaren en politici zijn inderdaad voorbereid op wat ze wel en niet moeten zeggen. Ze zullen niet het advies hebben gekregen om te liegen, omdat ze onder ede staan. Daarom waren ze heel precies in wat ze zich wel en wat ze zich juist niet herinnerden.”
Wat heeft de enquête opgeleverd?
“We hebben een heel ontluisterend inkijkje gekeken in hoe ons bestuur doorschoot in de fraudejacht en niet ingreep bij te harde wetgeving en te lang gemaakte fouten niet wilde toegeven. Daar is inmiddels iedereen van doordrongen. In politiek en bestuurlijk Den Haag zal het signaal zijn: als er ergens een probleem is, kijk er dan veel eerder naar. Een tweede conclusie is: je moet niet twee ministeries twee verschillende wetten laten uitvoeren, en niet goed kijken naar de uitvoering. Een derde conclusie: er moet in de wet veel meer aandacht zijn voor menselijke maat. En, heel simpel: ga gewoon praten met mensen.”
Wat zullen de consequenties zijn van de bevindingen van de verhoorcommissie?
“Dat moet nog blijken, als de commissie 17 december het verslag presenteert. De harde kantjes van het beleid zijn inmiddels al aangepast. In januari komt er een Kamerdebat over wat de politieke conclusies moeten zijn. Over hoe het verder gaat met het hele toeslagenstelsel, dat functioneerde als een ‘fabriek’ waarin geen oog was voor de menselijke maat, wordt in de formatie na de komende verkiezingen besloten.”
Oud-staatssecretaris Snel: toeslagen is fabriek zonder greintje menselijke maat
RTL Nieuws; Mark Rutte Wopke Hoekstra Menno Snel Pieter Klein Belastingdienst Toeslagenaffaire Belastingdienst Kinderopvang Kinderopvangtoeslag
Rutte maakt nogmaals excuus aan slachtoffers kinderopvangaffaire
NOS 26.11.2020 Voorzitter Van Dam sluit het verhoor van Rutte af. Hij was de laatste getuige die is gehoord. De commissie presenteert op 17 december 2021 het eindverslag.
- Het was vandaag de laatste dag van de openbare verhoren
- Twee weken lang hoorde de commissie topambtenaren en politici
- De commissie hoorde als laatste getuigen minister Hoekstra en premier Rutte
Liveblog gesloten
- 6 UUR GELEDEN
Verhoor afgelopen
- 6 UUR GELEDEN
Rutte: nogmaals excuus
Rutte is het met minister Hoekstra eens dat de kindertoeslagaffaire misschien nooit aan het licht was gekomen als de Kamerleden als Omtzigt en Leijten er niet zo hard op hadden “zitten duwen”. De premier herhaalt de excuses die hij eerder aan de betrokken ouders heeft gemaakt. Hij schaamt zich ervoor dat hij tien jaar premier is geweest en dat het probleem niet is opgelost. “Uiteindelijk ben ik de in de ogen van het land de baas is van het spul.”
Rutte gaat ook nog eens met de betrokkenen praten. “Dat was ik al van plan om in de zomer te doen, maar dat is er door corona nog niet van gekomen.
- 7 UUR GELEDEN
Rutte: Kamer niet adequaat geïnformeerd
Op de vraag of Rutte vindt dat de Kamer adequaat is geïnformeerd over de toeslagenaffaire, zegt de premier: “Nee, terugkijkend niet. Dat memo van mevrouw Palmen had de Kamer natuurlijk moeten bereiken.” Het gaat dan om een memo uit 2017 van een topambtenaar, die vond dat ouders te hard werden aangepakt. Dat memo bleef lang onopgemerkt.
- 7 UUR GELEDEN
‘Toeslagenaffaire is vergelijkbaar met aardbevingen Groningen’
Het verhoor van premier Rutte gaat verder. Hij gaat in op de vergelijking die hij eerder maakte tussen de toeslagenaffaire en de aardbevingen in Groningen. “Hier is een verschrikkelijk ongeluk gebeurd. Dit is overheidsfalen. Dit is de bal die richting het ravijn rolde en niemand stak een poot uit.”
Hij wijst erop dat de overheid een schild had moeten zijn voor burgers, maar dat in dit geval niet is geweest.
- 7 UUR GELEDEN
Het verhoor is een kwartier geschorst
Om 15.35 uur gaat het verhoor van premier Rutte verder.
- 7 UUR GELEDEN
‘Affaire lijkt op bal die richting ravijn rolt’
Rutte zegt stellig dat het helpen van mensen prioriteit had bij het kabinet. De rest, het oplossen van een politiek probleem bijvoorbeeld, was wat hem betreft achtergrondmuziek. “Het ging echt om de mensen die nu ook weer op het Plein staan. Het is verschrikkelijk wat hen is overkomen: huwelijksproblemen, kinderen die het moeilijk hebben.”
Hij vergelijkt de affaire met een bal die richting een ravijn rolt en op een gegeven moment niet meer te stoppen is.
Rutte: de bal rolde in het ravijn
- 7 UUR GELEDEN
‘Snel was goede staatssecretaris, had wat mij betreft niet weg gehoeven’
Vanaf juni 2019 is de kinderopvangtoeslagaffaire echt een groot onderwerp, zegt premier Rutte. Vanaf dan heeft hij er bemoeienis mee. Hij biedt staatssecretaris Snel zijn hulp en ondersteuning aan. Hij vindt het overigens onterecht dat Snel moest vertrekken. “Hij was een goede staatssecretaris. Ik had het volste vertrouwen in zijn aanpak.”
- 8 UUR GELEDEN
Rutte: ik had moeten waarschuwen voor de balans
Rutte geeft toe dat ambtenaren door de verharding van de fraude-aanpak, na onder meer de ‘Bulgaren-fraude’, misschien het gevoel hebben gekregen dat ze verder konden gaan dan ze anders zouden doen. “We hebben oog gehad voor de balans, maar het kan zijn dat u ook gelijk heeft en dat mensen grenzen hebben overschreden.”
De premier zegt dat dit een van de lessen is die hij heeft getrokken: dat hij mensen had moeten waarschuwen dat fraude hard moet worden aangepakt, maar dat de balans ook goed in de gaten moet worden gehouden.
- 8 UUR GELEDEN
Rutte: ik vind ook dat fraude moet worden aangepakt, maar wel in balans
Rutte heeft in zijn beginperiode als premier regelmatig gezegd dat alles op alles moet worden gezet om fraude te bestrijden. “Jazeker, daar heb ik een opvatting over.” Hij wijst erop dat het destijds niet om deze zaak ging, maar om bijvoorbeeld de ‘Bulgaren-fraude’ met onder meer huursubsidie. Hij vindt dat er wel oog moet zijn voor de menselijke maat.
- 8 UUR GELEDEN
Rutte: in een keer alle info naar buiten brengen
Rutte zegt dat hij het verstandig vond om met de beantwoording van het wob-verzoek van 7 juni te wachten tot het rapport van de commissie-Donner er was. Dat kwam in oktober uit. Maar de premier vond het een goed idee om zo lang te wachten omdat het hem beter leek om alle informatie in een keer naar buiten te brengen.
Premier Rutte bij de parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag ANP
- 8 UUR GELEDEN
Rutte ontkent dat hij stukken heeft tegengehouden
Twee dagen na de ministerraad op 7 juni werd er een wob-verzoek gedaan. Het antwoord daarop liet lang op zich wachten, beaamt Rutte. Maar hij ontkent dat hij de beantwoording heeft tegengehouden. Wel heeft hij geadviseerd om alle stukken in een keer naar buiten te brengen. “Maar dat heeft niet geleid tot weken vertraging.”
- 8 UUR GELEDEN
Rutte: de bom ontplofte op 7 juni 2019
De bom ontplofte wat Rutte betreft tijdens de ministerraad op 7 juni 2019. “Toen was iedereen op de hoogte van de ernst in elk geval wat betreft de CAF-11-ouders.” Dat is de eerste groep van ongeveer 300 ouders, waarvan duidelijk werd dat zij het slachtoffer waren van een keiharde terugvordering van toeslagen.
- 9 UUR GELEDEN
Rutte: memo-Palmen viel niet onder Rutte-doctrine
Het gaat over de zogenoemde Rutte-doctrine. Zo wordt het uitgangspunt genoemd dat ambtenaren onderling vrijelijk moeten kunnen communiceren. De premier vindt dat hun mails bijvoorbeeld niet mogen worden opgevraagd. Hij maakt een uitzondering voor wat hij klokkenluiderssignalen noemt, zoals het memo van topambtenaar Palmen uit 2017, waar het de afgelopen weken vaak over gaat. Daarin waarschuwde zij dat er sprake was van onbehoorlijk bestuur en dat ouders gecompenseerd moesten worden. Het memo werd genegeerd en dook opnieuw op in 2019.
- 9 UUR GELEDEN
Rutte: niet bewust weinig aantekeningen gemaakt
Kamerlid Kuiken verbaast zich erover dat er nauwelijks aantekeningen gevonden zijn van gesprekken tussen ambtenaren op het ministerie van Algemene Zaken en de premier. Het lid van de parlementaire ondervragingscommissie vraagt zich af of er bewust heel weinig wordt opgeschreven, zodat die stukken ook niet kunnen worden opgevraagd. Rutte ontkent dat. Hij zegt dat de lijnen binnen AZ gewoon kort zijn. “Het is maar een klein ministerie.” Volgens hem wordt er alleen grappenderwijs weleens gewezen op de Wet Openbaar Bestuur, op basis waarvan journalisten en Kamerleden bijvoorbeeld een Wob-verzoek kunnen indienen. Kuiken: “Maar ik weet uit ervaring dat in elke grap een kern van waarheid zit”.
- 9 UUR GELEDEN
Ook Rutte werd zich pas in juni 2019 bewust van grote problemen
Ook Rutte hoorde pas in juni 2019 van de omvang van de problemen met de kinderopvangtoeslag. Hij kan zich niet herinneren dat hij hier een gesprek over heeft gehad met een van de betrokken bewindspersonen. “Kan zijn, hoor, dat daarover gesproken is. Maar dat staat mij niet meer bij.”
Rutte zag dat de bal het ravijn in was gerold, maar consequenties blijven uit
AD 26.11.2020 Het verhoor onder ede was een primeur voor een premier die van de gelegenheid gebruik maakte om nogmaals zijn excuses aan te bieden voor de toeslagenaffaire. Politieke consequenties verbindt Mark Rutte daar niet aan, maar hij heeft wel een les geleerd, zei hij tegen de parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag.
,,Het was een bal die het ravijn inrolde en niemand stak een poot uit.” Aan metaforen had de mini-enquête naar de toeslagenaffaire de afgelopen twee weken geen gebrek, dus deze beeldspraak van minister-president Mark Rutte kon er vanmiddag ook nog wel bij.
Lees ook;
o Dat er bij Toeslagen een ramp gaande was, drong maar niet door tot kabinet
o Wie tussen de wielen van Toeslagen kwam was aan de goden overgeleverd
Nieuwsgieriger was de commissie echter naar de vraag hoe de premier zijn eigen rol had gezien. Hij is immers het enige politieke kopstuk dat al op zijn post zat toen de kiem voor het schandaal werd gelegd. De rest is vertrokken. Hij zit er nog.
Rutte legt de eed af tijdens zijn verhoor door de parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag. © EPA
Excuses
In zijn slotwoorden zei Rutte zich vooral te schamen dat het toeslagensysteem in de tien jaar dat hij in het Torentje zit nog altijd onveranderd is. Pogingen om het stelsel te veranderen strandden keer op keer, terwijl er intussen wel duizenden ouders onbedoeld ‘tussen de wielen van de overheid’ zijn geraakt. Rutte zei daardoor geraakt te zijn: ,,Ik ben in de ogen van het land de baas van het spul. Ik kan daar niet voor weglopen.” En dus herhaalde hij de excuses die hij in januari van dit jaar tegen de slachtoffers had uitgesproken.
Ik ben in de ogen van het land de baas van het spul. Ik kan daar niet voor weglopen, aldus Mark Rutte.
Toch maakte Rutte zijn rol tijdens zijn verhoor een aantal keren kleiner dan zijn ondervragers lief was. Dat hij leiding had gegeven aan de ministeriële commissie die de fraudeaanpak tijdens zijn tweede kabinet flink opschroefde, deed Rutte eerst nog af als een vooral technisch voorzitterschap, zoals hij er vele heeft. Zo makkelijk kwam hij echter niet weg: had hij wel voldoende oog gehad gehad voor de ‘schaduwkant’ van die verharde aanpak? Immers, ouders die een foutje met de aanvraag van de kinderopvangtoeslag hadden gemaakt zijn het slachtoffer geworden van een nietsontziende fraudejacht, waarbij fundamentele rechtsbeginselen zijn geschaad.
Voorafgaand aan zijn verhoor werd de premier opgewacht door een aantal gedupeerde ouders. © ANP
Vergoelijken
Rutte snapte de vraag en gaf toe dat zijn rol ook weer niet zó klein was geweest. En ja, hij had ook een les getrokken: hij rekent het zichzelf aan dat hij het belang van rechtsbescherming onvoldoende heeft benadrukt toen het kabinet besloot om fraude harder aan te pakken ,,Ik had explicieter moeten zeggen: ja, we gaan het aanpakken, maar het mag niet gebeuren dat we grenzen over gaan.”
Dat die grenzen toch werden overschreden, kan wellicht komen doordat uitvoerende ambtenaren de aansporing van het kabinet niet juist hebben verstaan. ,,U kunt gelijk hebben, dat mensen het gevoel hebben gekregen dat ze verder moesten gaan dan ze normaal zouden doen. Maar ik kan niet vergoelijken dat iemand zoiets gedaan kan hebben”, zei de premier.
Venijn
Minister van Financiën Wopke Hoekstra had even daarvoor een hard oordeel over het functioneren van de Belastingdienst geveld. De CDA-bewindsman had geen goed woord over gehad voor de informatieverstrekking vanuit de fiscus. Dat verwijt kreeg Rutte vervolgens hard door de commissie in het gezicht gesmeten. Want gaf hij door zijn eigen ‘Rutte-doctrine’ om memo’s tussen ambtenaren niet te willen delen met het parlement zelf niet het verkeerde voorbeeld? En is de neiging bij zijn ministerie van Algemene Zaken om zo min mogelijk op papier te zetten niet ingegeven door angst dat informatie door parlement en media kunnen worden opgeëist?
De geheime notulen van de ministerraad die hij had mogen inzien, zo zei voorzitter Chris van Dam, ‘dragen niet bij aan het beeld dat transparantie prioriteit nummer één was bij dit kabinet.’ Over de vasthoudendheid van met name CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt werd tijdens kabinetsberaden niet altijd ‘met vriendelijke toon gesproken’, was de commissie gebleken. SP’er Renske Leijten, die met Omtzigt stapels Kamervragen had moeten stellen, voelde zich vaak met een ‘kluitje in het riet gestuurd’, zei ze. ,,Als de informatieverstrekking beter was geweest hadden we hier vandaag niet gezeten”, wierp zij Rutte met het nodige venijn voor de voeten.
Over de vasthoudendheid van met name CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt werd tijdens kabinetsberaden niet altijd ‘met vriendelijke toon gesproken’, was de commissie gebleken
Verschrikkelijk
De premier kon het haar slechts nazeggen, ook al omdat Hoekstra tijdens zijn verhoor het duo Omtzigt-Leijten, net als de vasthoudende verslaggevers van Trouw en RTL Nieuws, lof toezwaaide: ,,Als je kijkt naar dit dossier en je ziet hoe lang het heeft geduurd voor we in de richting van een oplossing zijn gaan bewegen, vraag ik me sterk af of we daar ooit zonder vragen en mediaberichten zouden zijn beland”, aldus de minister van Financiën.
Rutte herinnerde de commissie eraan wat er van hem en de rest van de politiek, ongeacht partijkleur, mag worden verwacht: ,,Niemand gaat de politiek in om mensen in hun diepste bestaan te kwetsen of te raken. Wij moeten zorgen dat mensen nooit tussen raderen van systeem komen.” Dat juist dát is gebeurd, vindt Rutte net als al die andere ex-bewindslieden die deze week te biecht gingen ‘verschrikkelijk’. Maar politieke consequenties trekt hij daar niet uit.
De bode begeleidt de premier naar zijn plek in de enquêtezaal, waar hij vanmiddag, als eerste premier ooit, onder ede werd gehoord. © ANP
Fraudecommissie van Rutte leidde mogelijk tot hardere aanpak
NU 26.11.2020 Een commissie die in 2013 werd opgericht om fraude te bestrijden, onder leiding van premier Mark Rutte, heeft er mogelijk voor gezorgd dat de aanpak te streng werd. Er is geen directe link met de problemen die nu bekend zijn met de kinderopvangtoeslag, maar het kan ervoor hebben gezorgd dat een klimaat ontstond waarin ambtenaren “over de grens” konden gaan.
“Het kan pervers uitpakken”, zei Rutte donderdag voor de ondervragingscommissie die onderzoek doet naar de toeslagenaffaire.
Als er al een link is tussen de toeslagenaffaire waarbij ouders onterecht als fraudeur werden bestempeld en slachtoffer werden van te harde aanpak van de Belastingdienst, dan had die link er niet mogen zijn, zei de premier. “Er kunnen mensen het gevoel hebben gehad dat zij verder mochten gaan dan normaal”, zei Rutte verder.
Wat er in die anti-fraudecommissie wordt besproken, is geheim. Stukken mogen ook niet openbaar worden gemaakt, maar de ondervragingscommissie heeft ze wel mogen inzien.
“Het beeld is wel: we gaan fraude aanpakken. We zien nu dat het beleid kneiterhard is”, zei commissievoorzitter Chris van Dam (CDA). “Misschien is de indruk gewekt dat ambtenaren over de grens konden gaan”, antwoordde Rutte.
De informatievoorziening in dit dossier is ‘de crux’, zei Van Dam. Of beter gezegd: het gebrek eraan. Stukken die werden opgevraagd door Kamerleden kwamen niet boven tafel. Regelmatig werden zij verrast door berichten via de media, maar ook daar kwam informatie vaak pas boven tafel na Wob-verzoeken.
‘Rutte-doctrine’ hielp niet mee bij openheid
De commissie had het vermoeden dat de zogenoemde ‘Rutte-doctrine’ hier een rol in heeft gespeeld. De term dook op in een sms-bericht van een medewerker van Rutte waarin wordt gesproken over CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt die informatie wil van oud-staatssecretaris van Financiën Menno Snel.
Het betekent dat Rutte over het algemeen niet wil dat ambtelijke stukken zomaar openbaar worden gemaakt. Ambtenaren moeten “in alle veiligheid” kunnen werken en “onderling kunnen brainstormen”, zonder dat die gesprekken later publiekelijk worden, vindt de premier.
Dat heeft tot gevolg dat bijvoorbeeld journalisten die via een Wob-verzoek informatie boven tafel willen krijgen, te lang op informatie moeten wachten. Dat gebeurde regelmatig in de toeslagenaffaire.
Rutte wilde benadrukken dat zijn ministerie, Algemene Zaken, maar een kleine organisatie is waar niet altijd alles wordt bijgehouden. Verwijten van de ondervragingscommissie dat zijn departement belangrijke informatie voor de Kamer achterhield, ontkende hij.
Lees meer over: Politiek Toeslagenaffaire
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/80b60646-2fe2-11eb-bda3-0217670beecd.jpg)
Rutte: fraudecommissie leidde mogelijk tot ’verder dan normale’ aanpak
Telegraaf 26.11.2020 De speciale ministeriële commissie voor fraude kan ertoe hebben geleid dat ambtenaren ruimte zagen voor een aanpak die ’verder gaat dan normaal’. Dat zegt premier Mark Rutte donderdagmiddag in zijn verhoor over de toeslagenaffaire.
Rutte werd onder meer verhoord over die commissie, die in 2013 werd opgezet, onder meer naar aanleiding van de ’Bulgarenfraude’ met toeslagen. Kamerleden vragen Rutte wat voor impact die focus op fraude had voor de dienstverlening aan burgers. „Er is altijd het risico als je fraude gaat bestrijden, termijnen langer gaan duren”, zegt Rutte over die balans. „Maar het is in elk geval niet de bedoeling dat mensen tussen de wielen van de overheid gaan komen.”
Dat gebeurt in de toeslagenaffaire toch. En Rutte moet in het verhoor toegeven dat zijn fraudecommissie misschien wel aan bij heeft gedragen. „Het kan dat mensen in de uitvoering het gevoel hebben gekregen: we moeten verder gaan dan normaal.” De ministeriële commissie voor fraude-aanpak recenseert hij donderdagmiddag als ’matig geslaagd’.
In de podcast Kwestie van Centen bespreken Herman Stam en parlementair verslaggever Leon Brandsema wat er na de eerste verhoorweek aan het licht is gekomen in de toeslagenaffaire:
’Geen tijd voor alles op papier’
De Tweede Kamer voelt premier Rutte ook stevig aan de tand over de gebrekkige verslaglegging op zijn departement en informatievoorziening van het kabinet. „We hebben niet de tijd om alles op papier te zetten”, verdedigt Rutte zich in zijn verhoor over de toeslagenaffaire.
De ondervragingscommissie met Kamerleden die Rutte donderdagmiddag verhoort, blijkt op zijn ministerie van Algemene Zaken maar weinig documenten te hebben kunnen vinden over het toeslagendossier. „U heeft gekregen wat we hebben”, zegt Rutte. „Het is een heel klein departement. We hebben niet de tijd om alles op papier te zetten.”
De premier ontkent dat er weinig wordt vastgelegd om te voorkomen dat journalisten en Kamerleden later documenten op kunnen vragen. Dat wordt volgens Rutte wel eens ’grappend’ gezegd door zijn ambtenaren. „Maar dat wordt niet in actie omgezet.”
De commissie zet ook vraagtekens bij het gebrek aan openheid. Rutte wordt ondervraagd over wat in Den Haag de ’Rutte-doctrine’ wordt genoemd. De premier wil dat communicatie van ambtenaren onderling of met bewindspersonen niet naar buiten komt, tot het tot besluitvorming overgaat. „Ambtenaren moeten met elkaar vrij kunnen denken”, vindt Rutte. Anders kunnen ’opties niet worden gewogen’ of ’stomme ideeën’ niet worden geopperd, stelt de premier.
Fnuikend
Dat de toeslagenaffaire aan het licht is gekomen, is volgens minister Wopke Hoekstra (Financiën) vooral te danken aan de pers (RTL en Trouw) en Kamerleden (Renske Leijten en Pieter Omtzigt). Die ’fnuikende’ conclusie trekt Hoekstra tijdens zijn verhoor donderdagochtend.Die problemen worden Hoekstra pas in de loop van 2019 duidelijk. Het pijnlijke vindt hij dat het zo lang heeft moeten duren voordat de politieke top doorhad hoe duizenden ouders vermorzeld werden door de eigen overheid. En dan niet eens doordat die overheid dat zelf doorheeft.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/e1701a50-2fc2-11eb-a6c1-0217670beecd.png)
Hoekstra donderdagmorgen tijdens de start van het verhoor. Ⓒ POLITIEK 24
„Het echt fnuikende van het dossier is eerlijk gezegd dat er al veel langer iets aan de hand is en dat het pas in 2019 op de agenda komt door berichten in de media en vragen uit de Kamer”, zegt Hoekstra. „En als die dingen niet waren gebeurd, is het de vraag of wij hier nu hadden gezeten.”
Hoekstra wordt geraakt als hij eind 2019, op de dag van het opstappen van zijn staatssecretaris Menno Snel, in de Tweede Kamer even met een paar gedupeerde ouders praat. „Het schaamrood staat je dan op de kaken”, omschrijft de minister zijn gevoel als hij hoort over de ellende die de ouders met hem delen.
„Mensen zitten daar letterlijk met tranen in de ogen te vertellen”, schetst Hoekstra. Hij schetst hoe ze ook verhalen over de problemen in het verlengde van de fraude-aanpak van de fiscus, zoals uithuiszettingen en huwelijksproblemen. „Waren we maar eerder met die ouders zelf in gesprek gegaan”, verzucht Hoekstra. „Dat is echt wel wat anders dan een werkbezoek aan een staatsdeelneming.”
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/adc393f0-2fca-11eb-bc7e-02c309bc01c1.jpg)
Minister Wopke Hoekstra wordt donderdag gehoord door de parlementaire enquetecommissie Kinderopvangtoeslag. Ⓒ HOLLANDSE HOOGTE / ANP
Hoekstra vertelt donderdagochtend ook dat hem bij zijn aantreden in 2017 nog werd verzekerd dat de toeslagenafdeling van de Belastingdienst er uitstekend voor stond. In zijn overdrachtsdossier van ’zo’n 150 of 160’ pagina’s in totaal één pagina over de kinderopvangtoeslag ging. Maar bij zijn aantreden heeft de CDA-minister de problemen bij de Belastingdienst wel helder op zijn netvlies. „Ik heb die in mijn eerste debat groot, complex en hardnekkig genoemd.”
Volgens politiek commentator Wouter de Winther kunnen de politieke verhoren gevaarlijk zijn voor bewindspersonen, ook omdat het verkiezingstijd is. „Daarom worden ze vooraf getraind”, zegt hij in de parlementaire podcast Afhameren:
In het eerste gesprek met de hoogste ambtenaar van Financiën, Manon Leijten, vraagt Hoekstra naar de problemen bij de Belastingdienst. „Leijten zei: ’Toeslagen is eigenlijk het best functionerende deel van de Belastingdienst.’”, schetst Hoekstra, die zegt tijdens zijn ministerschap hij een ’sterker dan normale bemoeienis’ bij de fiscus heeft gehad.
De minister heeft wat de kinderopvangtoeslag betreft daar zijn vraagtekens bij: „Ik zeg tegen haar: mij als burger is wel opgevallen hoe complex het systeem is.” Hij vertelt over de vele wijzigingen die hij bij het aanvragen van de toeslag door moet geven. „Daarbij krijgen wij telkens meerdere brieven die niet consistent zijn. Dus ik leg bij haar (Leijten, red.) terug: ik hoop dat u gelijk heeft.” Hoekstra stipt daarbij aan dat hij op dat moment nog niet in beeld had hoe diep de toeslagenproblematiek echt is en hoe hard die ouders heeft geraakt.
BEKIJK MEER VAN; overheidsbeleid bedrog Wopke Hoekstra Mark Rutte
Ook premier Rutte kritisch over informatievoorziening binnen Financiën
NOS 26.11.2020 Pas in juni 2019 werd premier Rutte duidelijk hoe hevig de kinderopvangtoeslagaffaire uitpakte en wat de gevolgen waren van het “niet-proportioneel terugvorderen”. “Vanaf toen werd het een heel groot onderwerp, dat ook niet meer van mijn radar is verdwenen”, zei hij voor de parlementaire ondervragingscommissie.
Sinds dat moment heeft Rutte daar ook geregeld contact over gehad met staatssecretaris Snel, die uiteindelijk in december 2019 opstapte. Volgens Rutte verzuchtte Snel in de gesprekken met hem wel eens dat het zo moeilijk was om op het ministerie van Financiën bepaalde stukken boven water te krijgen en hoe groot de druk uit de Tweede Kamer was.
Rutte noemde het ernstig dat de informatievoorziening binnen Financiën niet goed loopt. Dat dat niet naar wens functioneerde, wist hij al langer en hij heeft er bij achtereenvolgende bewindslieden op aangedrongen dat te verbeteren. Volgens hem hebben die dat ook geprobeerd. Dat het bij de kinderopvangaffaire niet gelukt is om signalen dat het niet goed ging eerder boven water te krijgen heeft volgens hem geleid “tot het verschrikkelijke feit waardoor we hier nu zitten”.
De premier is het met minister Hoekstra eens dat de kinderopvangaffaire misschien nooit aan het licht was gekomen als Kamerleden als Omtzigt en Leijten er niet zo hard op hadden “zitten duwen”. Aan het eind van zijn verhoor herhaalde de premier de excuses die hij eerder ook al aan de betrokken ouders had gemaakt.
Bal in het ravijn
De ontwikkelingen in deze affaire vergeleek Rutte met een bal die is gaan rollen tot in het ravijn. Rutte zei dat “goedwillende Nederlanders tussen de wielen van de overheid terecht zijn gekomen en zich op geen enkele manier gesteund wisten in deze afgrijselijke kwestie en de overheid tegen zich zagen.”
De commissie vroeg Rutte of hij Snel niet eerder had moeten aansporen om in actie te komen. Rutte antwoordde daarop dat hem voor juni niet duidelijk was hoe ernstig de situatie was. “Als het bij zo’n groot departement als Financiën al niet zichtbaar is, dan is het bijna onmogelijk buiten zo’n departement. Maar natuurlijk zou ik hopen dat ik op signalen had gereageerd.”
Rutte: de bal rolde in het ravijn…!
Papieren stukken
Tijdens het verhoor van Rutte ging het lang over het al dan niet schriftelijk vastleggen van gesprekken en het al dan niet naar buiten brengen van documenten. De commissie had stukken opgevraagd over de kinderopvang en over fraudebestrijding en is er verbaasd over dat bij het ministerie van Rutte maar zo weinig op papier staat. De premier verklaarde dat doordat Algemene Zaken maar een klein departement is. “We hebben niet de tijd om alles op papier te zetten en er gebeurt veel mondeling.”
Rutte vindt het geen probleem dat er zo maar weinig schriftelijk wordt gerapporteerd. En volgens hem hoeven stukken over gesprekken tussen ambtenaren onderling en tussen ambtenaren en bewindslieden vóór er een besluit is genomen niet naar buiten te komen. “Je moet ideeën kunnen uitwisselen en je moet in veiligheid kunnen discussiëren.” In ambtelijk Den Haag staat dat bekend als de Rutte-doctrine.
Een kritisch memo van ambtenaar Palmen over de kinderopvangtoeslag moet volgens Rutte wel openbaar kunnen worden, omdat het daar om een signaal van een soort klokkenluider ging. Palmen schreef in haar memo dat de Belastingdienst laakbaar handelde, maar met haar memo werd niets gedaan. De premier had liever gezien dat dit memo terecht was gekomen bij de politieke top.
Bestrijding van fraude
De commissie vroeg Rutte ook of er niet te veel nadruk heeft gelegen op bestrijding van fraude, en of daardoor goedwillende burgers niet in de knel zijn gekomen. Het tweede kabinet-Rutte stelde in 2013 een ministeriële commissie in om de fraude aan te pakken en die commissie bleef tot 2015.
Rutte antwoorde daarop dat hij voldoende oog had voor de schaduwkanten van die aanpak en dat hij de balans voldoende in de gaten heeft gehouden. “Maar dat neemt niet weg dat u gelijk kunt hebben dat mensen in de uitvoering het gevoel gehad kunnen hebben dat ze verder moesten gaan dan ze normaal gesproken misschien zouden doen.”
Dit was de laatste dag van de verhoren van de ondervragingscommissie. Vorige week werden ambtenaren gehoord en deze week politici. De commissie komt over drie weken met een ‘verslag van bevindingen’, een onderzoek naar de feiten. De commissie trekt geen conclusies, en doet ook geen aanbevelingen.
BEKIJK OOK;
Rutte: had explicieter grenzen moeten stellen aan fraudejacht
RTL 26.11.2020 Premier Mark Rutte erkent dat hij wellicht ‘explicieter’ had moeten aangeven dat een hardere aanpak van misbruik van belastinggeld geen vrijbrief mocht zijn om rechten van burgers met voeten te treden. Dat zegt hij in een verhoor over de toeslagenaffaire.
Na een aantal veelbesproken fraudezaken hamerde het kabinet sterk op een strengere aanpak van misbruik van belastinggeld. Rutte vindt dat daarbij voldoende oog is geweest voor de balans tussen fraudebestrijding en dienstverlening aan burgers.
“Maar dat neemt niet weg dat in de uitvoering mensen het gevoel kunnen hebben gekregen dat ze wat verder moesten gaan dan ze normaal gesproken zouden doen”, erkent Rutte. “Dat kan nooit een rechtvaardiging daarin vinden. Maar het is wel gebeurd.”
Oud-staatssecretaris Snel: toeslagen is fabriek zonder greintje menselijke maat
Verdedigend
Rutte kwam aan het begin van de middag aan het woord in het verhoor over de toeslagenaffaire. Vanochtend was minister van Financiën Wopke Hoekstra aan de beurt tijdens de verhoren.
Hoekstra zei zich regelmatig te ergeren aan de houding van ambtenaren van zijn ministerie, en bij de Belastingdienst in het bijzonder. Er werd te ontspannen en te verdedigend gereageerd op schandalen die aan het licht kwamen en van veel politieke onderwerpen leken veel ambtenaren het belang en de urgentie niet in te zien, zegt hij in een verhoor over de toeslagenaffaire.
Laconieke ambtenaren
Hoekstra schetste hoe hij voormalig staatssecretaris Menno Snel moest vervangen tijdens het mondelinge vragenuurtje in de Tweede Kamer over beschuldigingen van etnisch profileren bij de fiscus. De ondersteuning van ambtenaren was niet goed genoeg. “Dat kon echt niet”, blikt hij terug.
Ambtenaren konden hem niet verzekeren dat er geen sprake was, en reageerden te laconiek op de berichten. Ze adviseerden hem aan de ‘veilige kant’ te blijven.
Niet in dank afgenomen
De minister sprak de topambtenaar van zijn ministerie hierop aan en uitte zijn zorgen over het feit dat Snel op deze manier vaak de Kamer werd ingestuurd. Zijn kritiek op de Belastingdienst werd hem niet altijd in dank afgenomen, vertelt Hoekstra. Hij kreeg vaak berichten dat ambtenaren het vervelend vonden dat hij over de ‘hardnekkige problemen’ sprak.
Naarmate steeds meer duidelijk werd over de toeslagenaffaire, bleef de Belastingdienst te defensief, tot ergernis van de bewindsman.
Oud-staatssecretaris Snel: toeslagen is een fabriek zonder greintje menselijke maat
Toeslagen is een ‘enorme fabriek’, zegt Snel, waarbij het alleen maar gaat om het afvinken van velden in formulieren.
RTL Nieuws; Mark Rutte Wopke Hoekstra Menno Snel Belastingdienst Toeslagenaffaire Belastingdienst Toeslagenwet Kinderopvang Kinderopvangtoeslag
Rutte steekt hand in eigen boezem rond toeslagenaffaire: ‘Grenzen overgaan mag niet’
AD 26.11.2020 Premier Mark Rutte zegt lessen te hebben getrokken uit de toeslagenaffaire. Een van de dingen die hij zich ‘aanrekent’ is dat hij het belang van rechtsbescherming onvoldoende heeft benadrukt toen het kabinet besloot om fraude harder aan te pakken ,,Ik had explicieter moeten zeggen: ja we gaan het aanpakken, maar het mag niet gebeuren dat we grenzen over gaan.”
In het tweede kabinet-Rutte werd fraudebestrijding een speerpunt van beleid, als gevolg van de Bulgarenfraude en de fraude met persoonsgebonden budgetten. Rutte gaf zelf leiding aan een ministeriële commissie, die een speerpunt maakte van de fraudeaanpak. De commissie die de toeslagenaffaire onderzoekt vroeg Rutte of hij indertijd wel genoeg oog heeft gehad voor de schaduwkant van dit beleid: mede hierdoor kon het gebeuren dat ouders die een klein foutje hadden gemaakt met hun kinderopvangtoeslag als fraudeur werden aangepakt.
Lees ook;
Rutte zegt dat hij de rechtsbescherming zelf altijd in het oog heeft gehouden, maar kan zich ook voorstellen dat ambtenaren die het beleid moesten uitvoeren dat signaal niet goed hebben verstaan. ,,U kunt gelijk hebben, dat mensen het gevoel hebben gekregen dat ze verder moesten gaan dan ze normaal zouden doen. Maar ik kan niet vergoelijken dat iemand zoiets gedaan kan hebben”, zei de premier.
Premier Mark Rutte © Videostill
Informatieverstrekking
Rutte kreeg het in het begin van zijn verhoor flink aan de stok met de commissie, vanwege de manier waarop zijn kabinetten omgaan met het verstrekken van informatie. Juist bij de Belastingdienst duurde het vaak eindeloos voordat informatie naar boven kwam. De commissie vraagt zich af of Rutte niet zelf ook de hand heeft gehad in die trend. Op zijn eigen ministerie van Algemene Zaken worden bijvoorbeeld heel weinig aantekeningen gemaakt, waardoor de commissie moeite had te reconstrueren wat er en met wie wordt besproken. Volgens Rutte heeft hij nou eenmaal een klein ministerie en heeft hij ‘niet de mankracht’ of ‘de tijd’ om dingen op te schrijven.
Dat op Algemene Zaken ambtenaren worden aangespoord om zo min mogelijk op schrift te stellen moet volgens hem vooral ‘in grappende zin’ worden opgevat en heeft niks te maken met de vrees dat aantekeningen of app-verkeer opgevraagd zouden kunnen worden met een beroep op de Wet Openbaarheid van Bestuur (Wob). De commissie vindt die ontkenning opvallend en is bovendien kritisch over het besluit – met medeweten van Algemene Zaken – om in de toeslagenaffaire wettelijke termijnen voor openbaring van informatie op verzoek van journalisten opzettelijk te overschrijden en de boete voor lief te nemen.
Kluitje in het riet
Ook vroeg de Tweede Kamer meermaals vergeefs om ambtelijke memo’s, maar die hoefden volgens Rutte niet verstrekt te worden, omdat ambtenaren volgens hem vrij moeten zijn om ‘stomme ideeën en goede ideeën’ vrijelijk uit te kunnen wisselen, voordat het kabinet een besluit neemt. Deze uitleg wordt door Kamerleden als Pieter Omtzigt (CDA) al een tijdlang aangevochten, omdat die volgens hem in strijd is met artikel 68 van de Grondwet.
SP-Kamerlid Renske Leijten vindt dat het parlement te vaak ‘met een kluitje in het riet is gestuurd’: ,,Als de informatieverstrekking beter was geweest hadden we hier vandaag niet gezeten”, wierp zij Rutte tijdens diens verhoor voor de voeten.
Hoekstra prijst vasthoudende Kamer
Minister van Financiën Wopke Hoekstra stelde tijdens zijn verhoor dat als de Tweede Kamer en de media niet stug hadden doorgevraagd, de omvang van de toeslagenaffaire nog altijd niet bekend geweest. Hoekstra zei dat de stapel Kamervragen van Omtzigt en Leijten vooral door D66-staatssecretaris Menno Snel en zijn partijgenoten in het kabinet ‘bij vlagen als ongemakkelijk’ werd beschouwd.
Toch komt het duo, net als de vasthoudende verslaggevers van Trouw en RTL Nieuws, wat hem betreft vooral lof toe: ,,Als je kijkt naar dit dossier en je ziet hoe lang het heeft geduurd voor we in de richting van een oplossing zijn gaan bewegen, vraag ik me sterk af of we daar ooit zonder vragen en mediaberichten zouden zijn beland.”
Hoekstra denkt dat ook een oplossing nog lang niet in zicht zou zijn geweest. ,,Zonder de Kamer hadden we hier niet gezeten.” Volgens Hoekstra zat het ministerie een hele poos ‘niet aan de goede kant van de lijn’.
Ergernis
Hoekstra velde in zijn verhoor een hard oordeel over het functioneren van de Belastingdienst. Dat leidde bij hemzelf de afgelopen jaren meermaals tot ergernis. Problemen werden niet opgelost en de informatieverstrekking schoot meer dan eens tekort, zei hij tegen de commissie.
Hoekstra zei dat hij er soms pas op de achterbank van de dienstauto achter kwam dat ergens halverwege een ambtelijke notitie een probleem werd gesignaleerd. En als er iets misging, dan proefde hij te vaak een ‘ontspannen houding’.
Ontspannen houding
Dat gebeurde bijvoorbeeld bij de problemen met de inning van de erf- en schenkbelasting, die de schatkist een tegenvaller van 400 miljoen euro bezorgde. ,,Dan werd er gezegd: het is binnenkort opgelost. Maar vervolgens is het niet opgelost. Dat is een soort ontspannen houding die je op meerdere dossiers ziet.”
De Belastingdienst zou bij problemen juist moeten zeggen: ‘wat ontzettend vervelend, we gaan alles op alles zetten’, aldus Hoekstra. In het geval van de toeslagenaffaire was het volgens hem beter geweest als de dwanginvorderingen eerder stop waren gezet, in plaats van eerst nog meer informatie te vergaren en dingen uit te zoeken.
Minister Wopke Hoekstra van Financiën wordt gehoord door de parlementaire enquêtecommissie kinderopvangtoeslag, tijdens de laatste dag van de hoorzittingen van de tijdelijke commissie. © ANP
Terugkerend probleem
Een terugkerend probleem bij de Belastingdienst is volgens Hoekstra dat er ‘te weinig controle is op wat er daadwerkelijk gebeurt’. Toen hij in de Kamer zei dat de problemen ‘hardnekkig’ waren, werd hem dat door de top van de Belastingdienst niet in dank afgenomen. Hoekstra: ,,Het leverde irritatie op, want ik zou de problemen groter maken dan ze zijn.”
Hoekstra ging zich in toenemende mate bemoeien met een aantal problemen bij de Belastingdienst. Verantwoordelijk staatssecretaris Menno Snel vond dat ‘niet altijd makkelijk’, aldus Hoekstra, omdat bewindspersonen nou eenmaal ‘het liefst hun eigen winkel runnen’.
Snel zei gisteren tegen de commissie dat hij zich te lang samen met de Belastingdienst ‘te defensief’ had opgesteld en pas laat ‘uit de tunnel’ kwam. Hoekstra is het daarmee eens. ,,Ik denk dat ik dat onderschrijf, dat die zelfreflectie klopt.”
Verhoren toeslagenaffaire ‘Rutte-doctrine’ voorkomt dat discussiestukken openbaar worden
RTL 26.11.2020 De ‘Rutte-doctrine’ schrijft voor dat de Tweede Kamer en journalisten geen toegang krijgen tot bepaalde stukken bij ministeries. Dat zei premier Mark Rutte tijdens zijn verhoor over zijn rol in de toeslagenaffaire. Rutte wil niet dat mails tussen ambtenaren onderling of tussen ambtenaren en bewindspersonen over bepaalde ideeën of voorstellen openbaar worden.
Een ambtenaar vroeg Rutte een tijd geleden naar het effect van de doctrine, waardoor toenmalig staatssecretaris Menno Snel (Financiën) bepaalde stukken niet aan de Kamer kon geven. De sms die de ambtenaar heeft gestuurd, werd voorgelezen door de ondervragingscommissie tijdens het verhoor.
Rutte wil niet dat mails tussen ambtenaren onderling of tussen ambtenaren en bewindspersonen over bepaalde ideeën of voorstellen openbaar worden. “Daar moet je als ambtenaren gewoon over kunnen mailen zonder dat die mails naar buiten komen”, legt hij uit.
Rutte verklaart onder ede over toeslagenaffaire, kijk hier live mee
Dat geldt niet voor alle stukken, benadrukt Rutte. Notities of mails waarin ambtenaren aan de bel trekken over de werking van een systeem, moeten wel openbaar worden gemaakt. Een memo waarin wordt gewaarschuwd voor de manier waarop Toeslagen een groep ouders behandelt, had bijvoorbeeld veel eerder naar boven moeten komen. “In een goed functionerend systeem zou je verwachten dat zo’n signaal, dat raakt aan de rechtszekerheid van mensen, zou doordringen tot de hoogste laag.”
Cursus Wob, die immers de ‘goede en democratische bestuursvoering’ dient: Ook uit stukken voor intern beraad moeten tenminste feiten & feitelijke gegevens openbaar worden, geachte minister-president. Volgt uit wet & jurisprudentie. #toeslagenaffaire #rechtsstatelijkheid
2:27 PM · Nov 26, 2020 from Hilversum, Nederland 92 39 people are Tweeting about this
Geen aantekeningen
De commissie stelde ook vast dat er op het ministerie van Algemene Zaken nauwelijks notities zijn. Toen werd gezocht op documenten over de kinderopvangtoeslag, werd bijna niets gevonden. Volgens Rutte komt dat doordat hij nu eenmaal een klein departement heeft. “Bij bijna geen enkel gesprek maken we aantekeningen”, zegt hij.
Rutte ontkent dat er niet wordt genotuleerd om te voorkomen dat documenten via de Wet openbaarheid van bestuur (WOB) naar bovenkomen. Daar wordt weleens over gegrapt maar dat wordt ‘niet omgezet in actie’, aldus de premier.
Oud-staatssecretaris Snel: toeslagen is fabriek zonder greintje menselijke maat
RTL Nieuws; Mark Rutte Belastingdienst Toeslagenaffaire Belastingdienst Toeslagenwet Kinderopvangtoeslag Kinderopvang
Hoekstra: omvang toeslagenaffaire pas duidelijk door berichten in media
NOS 26.11.2020 De informatiehuishouding vanuit de Belastingdienst is echt niet op orde. Dat zei minister Hoekstra voor de parlementaire ondervragingscommissie die onderzoek doet naar de kinderopvangtoeslagaffaire.
“Als je ziet wat voor zoektocht ouders hebben moeten ondernemen om hun dossier compleet te maken, dat lijkt in heel veel karakteristieken op hoe dossiers klaargemaakt moesten worden om de staatssecretaris voor te bereiden op een debat in de Kamer”, verduidelijkte hij.
Hoekstra zei ook dat de omvang van de affaire met de kinderopvangtoeslag pas in 2019 echt nadrukkelijk op de agenda is gekomen door een uitspraak van de Raad van State, berichten in de media en vragen van Kamerleden. Hij noemde het fnuikend dat er al veel langer iets aan de hand was. Maar volgens hem was het zeer de vraag “of we hier vandaag zouden hebben gezeten” als die uitspraak en de berichten in de media er niet waren geweest.
Over de slechte informatievoorziening binnen de Belastingdienst gaf hij nog als ander voorbeeld dat hij zelf pas in een laat stadium hoorde dat er een flinke financiële tegenvaller was bij de erf- en schenkbelasting.
Hoekstra: toeslagen pas op agenda door media
Eerder gedupeerden tegemoet komen
Achteraf vindt Hoekstra dat er al eerder actie had kunnen worden ondernomen om de gedupeerden van de toeslagaffaire tegemoet te komen, maar hij had in de zomer van 2019 wel begrip voor de vrees binnen zijn ministerie voor ‘precedentwerking’. Het kabinet wachtte op een rapport van oud-minister Donner over de affaire, waarin ook voorstellen werden gedaan over compensatie van de gedupeerden. Dat rapport kwam later dan werd gedacht, zei Hoekstra.
Hoekstra noemde het verschrikkelijk dat mensen in de steek zijn gelaten en hij zei dat het schaamrood hem op de kaken staat. “Dat de overheid waar deze mensen op vertrouwd hebben dit gedaan heeft, is echt buitengewoon pijnlijk.” Hij vindt dat eerder met de betrokken ouders gesproken had moeten worden en hij zei ook dat staatsecretaris Snel te lang is meegegaan in de “defensieve houding van de Belastingdienst”.
Hoekstra vertelde ook dat hij bij het begin van zijn ambtsperiode van zijn secretaris-generaal te horen kreeg dat de afdeling Toeslagen het best functionerende onderdeel van de Belastingdienst was. Hij vond zelf wel vanaf het begin dat het systeem van kinderopvangtoeslag erg complex was. Hoekstra wist dat ook uit eigen ervaring, omdat hij zelf jonge kinderen heeft.
Kantelmoment
In 2018 was hij zelf nog nauwelijks betrokken bij de kinderopvangaffaire. Volgens hem was het ‘kantelmoment’ de uitspraak van de Raad van de State in april 2019. De strekking van die uitspraak was dat de Belastingdienst wettelijke mogelijkheden had om minder hard met mensen om te gaan die een klein foutje hadden gemaakt bij het invullen van de kinderopslagformulieren.
In mei 2019 werd Hoekstra naar eigen zeggen zelf voor het eerst met de neus op de feiten gedrukt, toen hij in het vragenuur in de Tweede Kamer op het matje werd geroepen over etnisch profileren door de Belastingdienst. Tot ergernis van Hoekstra was toen niet duidelijk hoe dat precies zat.
Het is vandaag de achtste en laatste dag van de verhoren van de ondervragingscommissie. Vanmiddag komt ook nog premier Rutte.
Hoekstra: ‘Waren we maar eerder met gedupeerde ouders in gesprek gegaan’
NU 26.11.2020 Minister van Financiën Wopke Hoekstra had gewild dat hij eerder met gedupeerde ouders van de kinderopvangtoeslagaffaire in gesprek was gegaan. In de gesprekken die Hoekstra met hen heeft gehad, kwam de ellende pas echt goed bij hem binnen en werd er vervolgens actie ondernomen.
“Waren we maar eerder met de ouders in gesprek gegaan”, zei Hoekstra donderdag tegen de ondervragingscommissie die onderzoek doet naar de toeslagenaffaire. “Op zo’n moment komen de problemen veel indringender naar voren en zie je wat er gebeurt in de levens van mensen.”
Bij werkbezoeken aan de Belastingdienst worden volgens Hoekstra “processen uitgelegd”. En dat zijn geen persoonlijke verhalen, vindt hij. Hoekstra hoorde in persoonlijke gesprekken met gedupeerde ouders dat de financiële problemen leidden tot echtscheidingen en andere problemen.
“Dat de overheid waarop zij vertrouwden daar verantwoordelijk voor was, is buitengewoon pijnlijk”, zei Hoekstra. Hij hield een gevoel van “schaamte en boosheid” aan die gesprekken over.
De boosheid zat hem met name in de traagheid van de processen bij de Belastingdienst om de problemen op te lossen, maar ook bij de ambtenaren. Hoekstra wilde op een gegeven moment persoonlijk bij de ouders langsgaan, maar dat werd op het departement als “ingewikkeld” afgedaan. Het was niet eens duidelijk om hoeveel mensen het zou gaan, waarschuwden de Belastingdienst-medewerkers.
“Toen heb ik gezegd: ‘Het maakt me niet uit met hoeveel mensen je naar gedupeerden gaat, maar je regelt het'”, aldus Hoekstra. “Ik was echt boos.”
Hoekstra schetst gemakzuchtige houding bij Belastingdienst
Hoekstra schetste sowieso een gemakzuchtige houding van de ambtenaren bij de Belastingdienst. Hij miste de houding om grote problemen echt aan te pakken. “Er is onvoldoende gevoel voor urgentie en relevantie.”
Een voorbeeld waar hij zelf bij betrokken was, is de schenk- en erfbelasting. Er werd 4 miljoen euro te weinig opgehaald op een totaalbedrag van 2 miljard. Een relatief klein bedrag, maar Hoekstra miste op dat moment de informatie van zijn ambtenaren zodat er tijdig kon worden bijgestuurd.
Hoekstra: “Er was een vrij ontspannen houding van: we hebben het binnenkort wel opgelost. Maar dat was helemaal niet zo.”
Er werd uitgelegd waarom het heeft kunnen gebeuren, waarom het niet erg is en dat het wordt opgelost, maar Hoekstra vond die uitleg niet goed genoeg. “De houding was niet: wat vervelend dat dit zo is gegaan, we gaan nu alles op alles zetten om dit op te lossen. We moesten er heel hard gaan trekken.”
Hoekstra proefde zelfs irritatie bij de medewerkers dat hij zo kritisch op de informatievoorziening was. Dat gebeurde ook toen hij de problemen bij de fiscus in 2018 tijdens een Kamerdebat “groot, hardnekkig en complex” noemde. “Ik hoorde via via dat men dat niet prettig vond.”
Ook kritiek van Hoekstra op oud-staatssecretaris Snel
De defensieve houding die oud-staatssecretaris Menno Snel beschreef toen hij woensdag werd gehoord, herkende Hoekstra.
Overigens ging Snel zelf ook niet vrijuit. “De staatssecretaris was fantastisch op het gebied van fiscaliteit”, zei Hoekstra. “Maar we zagen allebei dat de problemen bij de Belastingdienst hardnekkig waren.”
Daarmee leek Hoekstra Snel, die als staatssecretaris de Belastingdienst in zijn portefeuille had, te verwijten dat hij de toeslagenaffaire niet goed heeft aangepakt.
Lees meer over: Politiek Toeslagenaffaire
Dag 7 – 25.11.2020
Snel: het duurde te lang tot ik in actie kwam voor gedupeerde kindertoeslagouders
NOS 25.11.2020 Aan het eind van het uren durende verhoor wordt Snel gevraagd om terug te kijken naar zijn eigen functioneren. Hij heeft de commissie proberen te overtuigen dat hij niets liever wilde dan de gedupeerde ouders ruimhartig te compenseren voor geleden schade. Hij vindt dat hij te vaak te laat belangrijke informatie kreeg van zijn ambtenaren. “Daarom duurde het zo lang tot ik in actie kon komen.”
De Tweede Kamer onderzoekt in twee weken hoe het zo mis heeft kunnen gaan met de kinderopvangtoeslag.
Vanochtend heeft oud-staatssecretaris Tamara van Ark van Sociale Zaken gesproken.
Daarna gevolgd door voormalig staatssecretaris Menno Snel, die moest aftreden om de affaire.
Vorige week werden hoge ambtenaren ondervraagd, lees hier hoe ze elkaar de schuld gaven.
Liveblog gesloten
Verhoor afgelopen
Morgen gaan de verhoren door met de huidige minister Hoekstra van Financiën en premier Rutte.
Snel zat vast in ‘defensieve houding’ en betreurt uitblijven snelle hulp
Zelf heeft hij de fout gemaakt door in de soms kleine, signalerende zinnen in nota’s op te pikken dat er iets behoorlijk mis ging. “Ik neem het mezelf kwalijk dat ik die attentiezinnetjes blijkbaar niet heb opgepikt. Ik zat in het defensieve vast. Als dit nog een keer mag meemaken in mijn leven, hoop ik sneller uit die tunnel te komen.”
Snel concludeert: het heeft veel te lang geduurd voor ouders, we liepen teveel achter de bal aan
De voormalige staatssecretaris vindt dat hij
Lees ook: het nieuwsartikel over het verhoor van Snel
BEKIJK OOK; Ex-staatssecretaris Snel: informatiehuishouding op Financiën was een bende
Mijn broek viel van mijn kont, zegt Snel over de harde aanpak ‘fraude’-ouders
Het verhoor van Snel gaat verder over de harde aanpak van ouders die schuldig werden bevonden aan fraude, terwijl dat – zo als later bleek – eigenlijk bijna altijd onterecht was. “Als je eenmaal in het oog komt van de afdeling toezicht, dan heb je geen schijn van kans.” De afdeling toezicht pikte via de computer ouders eruit die een hoge kinderopvangtoeslag kreeg, vaak mensen met een laag inkomen en van allochtone afkomst. Snel kon zich niet voorstellen dat de Belastingdienst zich schuldig heeft gemaakt aan etnisch profileren. “Het is verschrikkelijk.”
Even pauze tot 15.20 uur
Snel is al meer dan twee uur aan het woord, dus tijd voor een korte pauze.
‘Onze informatiehuishouding was een bende’
Snel spreekt zijn verbazing uit dat hij allerlei belangrijke documenten niet onder ogen kreeg en dat er zelf nog steeds onbekende memo’s naar boven komen. “Er worden 36 miljoen stukken doorzocht en daarna komt er weer een nota boven”, constateert hij, maar heeft geen verklaring. “I don’t get it.” Hij deelt de frustratie van de onderzoekscommissie. “De informatiehuishouding was een bende. Alles werd niet gevonden.”
Snel: informatiehuishouding Financiën bende
Snel hekelt aanpak ministerie om leed getroffen ouders te verzachten
De D66-politicus wilde in zijn periode de gedupeerde groep ouders “recht doen”, maar dat was niet eenvoudig. Ambtenaren bij de Belastingdienst reageerden “te defensief” op de groeiende kritiek op hun functioneren. Hij wilde de ouders ruimhartig compenseren, maar er was een bedrag van 500 euro vastgesteld. Snel is scherp over de werkwijze van de afdeling Toeslagen. “Het was een fabriek zonder menselijke maat. Als je een vinkje niet goed had ingevuld, werd je toeslag hupsakee ingetrokken.”
Snel vroeg zijn ambtenaren om ruimhartig te zijn bij rechtszaken, die inmiddels liepen tegen als fraudeurs bestempelde ouders. Aan zijn oproep werd nauwelijks gehoor gegeven.
Snel: toeslagen fabriek zonder menselijke maat
Voorzitter Van Dam doet even stapje terug, vanwege voetbalvriendschap dochter
Zinnetje in memo 88 niet gezien
De voormalige staatssecretaris Snel dacht dat hij in 2018 met het aanbieden van financiële compensatie en een excuus het probleem voor de gedupeerde ouders adequaat had opgelost. De Nationale Ombudsman was heel pittig geweest. “Maar het goede nieuws was; we nemen deze aanbevelingen over.” Snel beloofde ook nog een aantal aanbevelingen over te nemen. “Daarmee leek dat dossier voor mij minder belangrijk.”
Hij benadrukt dat hij heel veel dossiers over allerlei onderwerpen onder ogen kreeg. In een dossier heeft een zinnetje gestaan waarin gewaarschuwd werd voor een structureler probleem. “Ik kreeg honderden dossiers en het kan zijn dat ik het allerlaatste zinnetje in memo 88 niet heb opgemerkt.”
Snel: in mijn begin ging het niet veel over de kinderopvangtoeslag
D66-politicus Menno Snel was staatssecretaris van Financiën van oktober 2017 tot december 2019, toen hij aftrad vanwege de toeslagaffaire. Bij zijn overdracht kreeg hij geen dossier overhandigd om hem te wijzen op de financiële problemen bij ouders en gastouders. Het dossier werd prangend, zegt hij, in het voorjaar van 2019. Met de minister van Financiën Wopke Hoekstra had hij er ook geen gesprekken over. “In het voorjaar van 2019 was dit geen dossier dat zo hoog opspeelde dat ik daar veel contact over had met de minister.”
Pauze tot 13.00 uur, daarna ex-staatssecretaris Snel aan het woord
Van Ark heeft meerdere malen in het verhoor gezegd dat ze niet heeft gezien dat het zo misging bij het terugvorderen van kinderopvangtoeslagen bij de Belastingdienst. Ze zag wel problemen: de complexiteit van het systeem, de voorschotsystematiek, het vaststellen van de toeslag achteraf en de verantwoordelijkheid die erg bij de ouders lag. “Ik had meer moeten doorvragen toen ik signalen kreeg dat ouders in de problemen zaten.”
Nog even nalezen?
Lees hier een aantal artikelen over de Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag terug:
- Asscher zag, net als Wiebes, omvang kinderopvangaffaire niet
- Verhoren kinderopvangtoeslag op de helft, wie krijgt volgende week de schuld?
- Oud-baas fiscus: toeslagenaffaire is door mensen veroorzaakte ramp
- Verhoren kinderopvangtoeslagaffaire: van genegeerde ambtenaar tot Rutte
De kern van het verhaal van Van Ark
BEKIJK OOK; Ex-staatssecretaris Van Ark: ‘Had graag eerder van problemen geweten’
Gedupeerde ouders moeten wachten op compensatie, maar Van Ark weet niet precies waarom
In 2019 erkent het kabinet dat een aantal ouders onterecht hard aangepakt is door de Belastingdienst met het terugvorderen van hoge bedragen kinderopvangtoeslag. Staatssecretaris Snel van Financiën stelt voor om de ouders van de zogenoemde CAF-11-zaak zo snel mogelijk financieel te compenseren. Uiteindelijk gebeurt dit niet en wordt de commissie-Donner aan het werk gezet om de kwestie nog beter uit te zoeken en te kijken hoe hoog die tegemoetkoming moet worden.
Van Ark was voorstander van snelle financiële compensatie, maar weet niet precies waarom er niet meteen is uitbetaald. De commissie vraagt of dit ook komt door een strijd tussen het ministerie van Financiën en het ministerie van Sociale Zaken over het betalen van deze rekening. Er zijn pittige discussies geweest tussen ambtenaren van deze twee ministeries, erkent Van Ark. “Er waren wel lelijke discussies in de machinekamer van het ministerie.”
Oud-staatssecretaris Snel: ‘Toeslagensysteem had geen menselijke maat’
NU 25.11.2020 Menno Snel, staatssecretaris van Financiën tussen 2017 en 2019, had graag gezien dat de omgang met klachten van gedupeerden binnen de Belastingdienst veel beter veranderd was. Het toeslagensysteem was volgens hem “een fabriek”.
“De kern van wat er misging bij het systeem Toeslagen, is dat het gebouwd is zonder een greintje menselijke maat”, zei Snel woensdag tegen de ondervragingscommissie die de toeslagenaffaire onderzoekt.
De afdeling Toeslagen van de Belastingdienst is verantwoordelijk voor de uitbetaling van kinderopvangtoeslag aan de ouders. Dat is in duizenden gevallen misgegaan, omdat ouders door de fiscus onterecht werden verdacht van fraude.
De wet schreef toen voor dat bij een kleine fout bij het betalen van de eigen bijdrage, alle uitbetaalde toeslagen werden teruggevorderd. Dat leidde tot stopzetting van toeslagen en rekeningen van soms tienduizenden euro’s, met grote financiële problemen tot gevolg.
Het toeslagensysteem is de afgelopen dagen tijdens de verhoren vaker aangeduid als een “fabrieksproces” dat maar moeilijk te stoppen bleek, ook al doken regelmatig schrijnende verhalen van ouders op.
Snel schetste het beeld dat de afdeling Toeslagen slechts bezig was met een afvinklijst. “Als je ergens het vinkje niet goed zet, gaat het er niet om of het fraude is of niet. Dan is het van: hupsakee, weg met die toeslagen.”
Belastingdienst te vaak in het defensief
De oud-bewindsman vond dat de Belastingdienst soms te defensief reageerde op kritiek van buiten. “Er zit een kern van waarheid in die kritiek. Dat moet je proberen te pakken.”
Naar de reden van die defensieve toon kon Snel alleen maar gissen. “Misschien was het de cultuur, misschien de felheid van de aanvallen? Ik weet het niet.”
“Ik kwam in het defensieve vast te zitten. Ik hoop dat ik daar een volgende keer sneller uitkom.”
Snel wees op risico’s voor nieuw stelsel
Snel werd de afgelopen dagen meerdere keren aangewezen als de persoon die op het laatste moment een wijziging blokkeerde waarmee de ellende met het terugvorderen van de toeslagen wellicht eerder gestopt had kunnen worden.
Op Sociale Zaken, het ministerie dat de regels bepaalt voor de kinderopvang, werd hard aan die oplossing gewerkt, maar Financiën, verantwoordelijk voor de uitvoering, waarschuwde voor de risico’s.
In het plan van Sociale Zaken kwam de uitvoering bij DUO te liggen, in plaats van bij van de Belastingdienst. “Van Ark (destijds staatssecretaris van Sociale Zaken, red.) mocht zelf de beslissing nemen. Ik zei alleen maar dat het risicovol was.”
Tamara van Ark werd eerder op de dag gehoord en verklaarde dat ze uiteindelijk op basis van de informatie die ze van Snel kreeg, besloot ervan af te zien het toeslagenstelsel om te bouwen.
Lees meer over: Politiek Toeslagenaffaire
Verhoor toeslagenaffaire Snel: toeslagen is fabriek zonder greintje menselijke maat
RTL 25.11.2020 De ‘kern’ van wat er mis is gegaan in het schandaal met de kinderopvangtoeslag is dat Nederland een stelsel kent ‘zonder een druppeltje menselijke maat’. Dat zegt oud-staatssecretaris Menno Snel (Financiën) in een verhoor over zijn rol in de affaire.
Toeslagen is een ‘enorme fabriek’, zegt Snel, waarbij het alleen maar gaat om het afvinken van velden in formulieren.
Te defensief
De Belastingdienst in zijn algemeen was vaak ‘veel te defensief’ als er kritiek kwam. Ja, de fiscus kreeg veel te verduren, maar als kritiek terecht was, moest de Belastingdienst daar beter mee omgaan.
De ondervragingscommissie las bijvoorbeeld een conceptbrief voor van ambtenaren over de handelswijze van de Belastingdienst, die Snel in de uiteindelijke versie veel steviger heeft aangezet.
Oud-staatssecretaris Snel: toeslagen is een fabriek zonder greintje menselijke maat ..
Staatssecretaris Menno Snel stapt op vanwege toeslagenaffaire
Collega’s bij de afdeling Toeslagen hadden volgens de voormalig bewindsman niet eens het idee dat ze elkaar konden bellen om dossiers of onderwerpen te bespreken. Zijn voorganger Weekers schetste eerder deze week in zijn verhoor een vergelijkbaar beeld.
Ook hij gebruikte het woord ‘fabriek’, met daarin ook nog eens oude, krakkemikkige systemen.
‘Menno Snel hield vast aan systeem van kinderopvangtoeslag’
RTL Nieuws; Menno Snel Toeslagenaffaire Belastingdienst Toeslagenwet Kinderopvangtoeslag Kinderopvang
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/83e81b9c-2f24-11eb-a6c1-0217670beecd.jpg)
Snel: ’Lerend vermogen Belastingdienst is te laag’
Telegraaf 25.11.2020 In een uiterst stroef verhoor kraakt voormalig staatssecretaris van Financiën Menno Snel stevige noten over de Belastingdienst. Die heeft een ’te laag lerend vermogen’. En de fiscus heeft rondom de toeslagen ’een systeem zonder een druppeltje menselijke maat’ gebouwd.
Snel, die vorig jaar opstapte wegens de affaire, geeft woensdagmiddag bij zijn verhoor aan dat hij bij zijn aantreden niks meekrijgt over de problematiek bij de kinderopvangtoeslag. Bij zijn overdracht ging het wat dat onderwerp betreft alleen over het plan dat het vorige kabinet al had om de toeslag te vervangen door directe financiering van de kinderopvang. Snel had met zijn topambtenaren in eerste instantie ook ’niet zo veel’ overleg over de kinderopvangtoeslag. „Omdat daar ook geen aanleiding toe leek. Later werd dat anders.”
Inmiddels ziet Snel wat er allemaal misging rondom toeslagen. „De kern van wat er misgaat bij Toeslagen is dat er een systeem is gebouwd zonder een druppeltje menselijke maat”, zegt hij. Snel wijst erop dat er bij Toeslagen geen ruimte was om even een collega te bellen die met soortgelijke problemen zit: „Dat is nooit ingebouwd.”
De reactie van de fiscus op de problemen noemt hij ’te defensief’. „Het lerend vermogen van de Belastingdienst is veel te laag”, voegt Snel daar nog aan toe.
Volgens Snel liepen hem ’de rillingen over de rug’ toen hij hoorde over het label ’opzet/grove schuld’. Ouders die dat stempeltje kregen, konden bijvoorbeeld geen betalingsregeling meer krijgen. Het leidde bijvoorbeeld tot uithuiszettingen of invorderen van auto’s van gedupeerden. „Een grens die ontzettend slecht uitpakte en kwetsbare mensen sneller tot onderwerp van onderzoek maakte”, noemt Snel het. Als hij erover hoort is dat een ’moment dat de broek van mijn kont zakt’.
’Veelheid aan problemen’
Tamara van Ark zag op haar beurt bij haar aantreden als staatssecretaris van Sociale Zaken in 2017 een ’veelheid aan problemen’ rond de kinderopvangtoeslag, zegt ze in haar verhoor woensdagochtend. Maar het grootste probleem, de ’alles-of-niets-aanpak’ rond de terugvordering, heeft zij niet helder genoeg op het netvlies gehad.
Van Ark, inmiddels minister voor Medische Zorg, heeft spijt van wat er is gebeurd . Dat zegt ze woensdagochtend in de Tweede Kamer tijdens haar verhoor over de toeslagenaffaire. Daarin werden tienduizenden ouders gedupeerd door de eigen overheid. Een van de oorzaken: bij een kleine fout moeten ouders meteen grote bedragen aan toeslagen terugbetalen
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/b4944468-2ef8-11eb-a50e-02d1dbdc35d1.jpg)
Minister Tamara van Ark (Medische Zorg) tijdens een eerder overleg in de Tweede Kamer.
Ⓒ HOLLANDSE HOOGTE / ANP
height_90_width_90_Podcast-Martinen-Herman-Instagram.jpg (90×90) (libsyn.com)
In de podcast Kwestie van Centen bespreken Herman Stam en parlementair verslaggever Leon Brandsema wat er na de eerste verhoorweek aan het licht is gekomen in de toeslagenaffaire:
Maar daar krijgt Van Ark naar eigen zeggen bij haar aantreden bij de start van kabinet-Rutte III in oktober 2017 niks van mee. „Ik had daar graag vanaf willen weten, daarmee had veel leed van ouders kunnen voorkomen”, zegt ze woensdagochtend. Van Ark was tot afgelopen zomer als staatssecretaris van Sociale Zaken verantwoordelijk voor beleid en wetgeving rond de kinderopvang(toeslag).
BEKIJK OOK:
Asscher ’vervuld van schaamte’ over missen signalen toeslagen
BEKIJK OOK:
Wiebes: ’Ik kreeg geen signalen van buikpijn over toeslagen’
Van Ark verhaalt hoe ze bij haar aantreden al wel de problemen meekrijgt over mensen met grote schulden, en dat die ook worden veroorzaakt door flinke terugvorderingen van toeslagen. De VVD-bewindsvrouw spreekt er ook geregeld over met haar topambtenaren. In die gesprekken gaat het over oorzaken zoals de voorschotsystematiek of het late vaststellen van iemands inkomen rond de toeslagen. Maar niet over de alles-of-niets-aanpak. Van Ark: „Ik heb de eerste afslag gemist.”
Tweets by @LeonBrandsema
BEKIJK MEER VAN; overheidsbeleid Menno Snel
Ex-staatssecretaris Snel: informatiehuishouding op Financiën was een bende
NOS 25.11.2020 Ex-staatssecretaris Snel is er gefrustreerd over dat er in zijn tijd bij Financiën vaak stukken pas na lange tijd boven water kwamen. “Hoe kan dat? Uw vraag is de mijne”, zei hij tegen de parlementaire ondervragingscommissie die de kinderopvangtoeslagaffaire onderzoekt. “Hoe kan het als we 36 miljoen stukken hebben doorgezocht en er komt iemand een maand later met iets wat daarop lijkt? Ik weet het niet.”
Hij voegde eraan toe dat hij daarover net zo gefrustreerd is als de commissie en dat hij dat eerder “netjes” heeft aangegeven aan de Kamer door te zeggen dat de informatiehuishouding verre van optimaal is. Tegen de commissie noemde hij het “echt gewoon een bende”.
Volgens hem ging het vooral moeizaam als hij wilde terugzoeken wat er eerder was gebeurd in bijvoorbeeld 2013 en 2014. Maar hij zei ook dat het in de loop van de jaren beter werd. Snel was van 2017 tot eind 2019 staatssecretaris van Financiën en hij stapte uiteindelijk op vanwege de kinderopvangtoeslagaffaire.
Twee departementen
Net als zijn ex-collega Van Ark vanochtend, zei hij dat een deel van de problemen rond de kinderopvangtoeslagen ermee samenhangt dat er twee departementen bij zijn betrokken. Van Ark sprak vanochtend van een “recept voor ellende”. Snel zei dat als je beleid en uitvoering bij verschillende departementen organiseert, de toch al lange lijnen nog langer worden. Verder karakteriseerde hij de afdeling Toeslagen van de Belastingdienst als een enorme fabriek. Volgens hem werd de menselijke maat uit het oog verloren.
Snel: toeslagen fabriek zonder menselijke maat
Als hij eerder had geweten hoe erg de situatie was, was het anders gegaan, stelt hij. In de overdracht bij zijn aantreden als staatssecretaris stond volgens Snel niks over de problemen rond de kinderopvangtoeslag. Kort na zijn aantreden, in oktober 2017, kreeg hij wel een kritisch rapport van de Nationale ombudsman over de toeslagen onder ogen.
Hij dacht toen nog met het overnemen van de aanbevelingen de problemen te hebben opgelost (er waren wat aanpassingen in de uitvoering). En de ouders kregen er excuses voor aangeboden dat ze vaak van het kastje naar de muur werden gestuurd.
Compensatie
Snel zei dat pas vanaf het voorjaar van 2019 de kindertoeslagaffaire zijn agenda ging bepalen. Toen pas zag hij de ernst van de situatie. Hij kreeg toen ook het besef dat het niet meer ging om de vraag óf de ouders gecompenseerd moesten worden, maar over hóe dat moest gebeuren.
Volgens hem had hij midden 2019 de heldere intentie om de betrokkenen “niet te zuinig” te compenseren. Hij vond dat voor de afweging daarover geld geen rol mocht spelen. Maar ondanks zijn wens voor een ruimharige vergoeding, heeft hij daarover in juni toch nog geen concreet voorstel gedaan aan het kabinet.
Hij zag toen toch nog juridische bezwaren, vooral over de mogelijke precedentwerking. Snel voelde zich in de discussie over de compensatie gesteund door Van Ark. En hij besloot een commissie in te stellen die de vergoedingen moest onderzoeken.
Vandaag is de zevende dag van de verhoren van de commissie. Morgen is de achtste en laatste dag. Dan worden achtereenvolgens minister Hoekstra en premier Rutte gehoord.
BEKIJK OOK;
Snel kwam te laat uit de tunnel: ‘Ik zat vast in het defensief’
AD 25.11.2020 De compensatie voor slachtoffers van de toeslagenaffaire heeft volgens oud-staatssecretaris van Financiën Menno Snel veel te lang op zich laten wachten. De Belastingdienst was te defensief en hij is daar te veel in mee gegaan, zei hij tegen de parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag. ,,Dit is niet uitlegbaar.”
Pas voor de zomer van 2019 ging op Financiën de knop om en kwam Snel naar eigen zeggen ‘uit de tunnel’. Vanaf dat moment veranderde ook zijn woordkeuze: hij zag slachtoffers niet langer als ‘ongelukkig geval’, maar beschouwde hen als ouders die ‘aangereden waren door de overheid’. Er kwam uiteindelijk een compensatieregeling, maar Snel voerde die zelf niet meer uit: de D66’er trad op 18 december vorig jaar af.
Lees ook;
Verloren jaar
Achteraf, zegt Snel, is 2018 ‘een verloren jaar geweest’. Hij had het gevoel dat hij voortdurend achter de feiten aanliep. Informatie die uit de Belastingdienst moest komen, verkreeg hij zeer moeizaam. Daardoor duurde het lang voor hij in actie kon komen. Snel: ,,Dat vind ik oneindig spijtig.”
Wat volgens hem ook niet hielp was dat hij met de Tweede Kamer ‘eindeloos steggelde’ over incomplete dossiers. Het ging volgens hem toen te veel over ‘bijzaken’. Tegelijkertijd verwijt hij zichzelf dat hij zolang mee is gegaan in de defensieve houding van de fiscus. ,,Ik zat daarin vast.” Snel zegt te hopen dat hij een volgende keer in een dergelijke situatie ‘sneller uit die tunnel’ komt.
Fabriek zonder menselijke maat
Snel zegt geen verklaring te hebben voor het feit dat cruciale informatie bij de Belastingdienst kon ‘verdampen’ en hem niet bereikte. Bij zijn aantreden kreeg hij een overdrachtsdossier. Daarin stonden honderd punten opgesomd, maar het harde invorderingsbeleid bij Toeslagen, waardoor ouders zelfs bij een klein foutje hun volledige kinderopvangtoeslag terug moesten betalen, stond daar niet tussen.
Snel noemt Toeslagen ‘een fabriek zonder menselijke maat’. ,,Kern van het probleem is dat er een systeem is gebouwd waarbij één verkeerd vinkje hupsakee ertoe leidt dat een toeslag wegvalt.” Zulke wetgeving mag de politiek nooit meer maken, meent hij. De gevolgen waren immers ‘snoeihard’, aldus Snel.
Kern van het probleem is dat er een systeem is gebouwd waarbij één verkeerd vinkje hupsakee ertoe leidt dat een toeslag wegvalt, aldus Menno Snel.
Andere afslag
Ook Snels toenmalige evenknie op het ministerie van Sociale Zaken, staatssecretaris Tamara van Ark, zei tijdens haar verhoor er pas later lucht van te hebben gekregen dat de wet, waar zij verantwoordelijk voor was, zo hard uitpakte. ,,Ik had het heel graag toen geweten, want ik denk dat het voor ouders heel erg is geweest”, aldus Van Ark. In dat geval zou zij ‘een andere afslag hebben genomen’.
Dat gebeurde echter niet. Van Ark zag wel dat mensen door toedoen van teruggevorderde toeslagen in de schulden raakten, maar dat dit ook kwam doordat zij bij een kleine fout álles terug moesten betalen ‘stond niet op mijn netvlies’. ,,Dat spijt mij heel erg.”
Tamara van Ark was staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid tussen 2017 en 2020. © ANP
Van Ark kreeg de opdracht om een stelselwijziging door te voeren: kinderopvangcentra zouden voortaan directe financiering van het Rijk krijgen, zodat de kinderopvangtoeslag aan ouders geschrapt kon worden. De staatssecretaris trok echter in 2018 de stekker uit dit project, omdat ze een ict-debacle vreesde. Ook was haar verteld dat het op dat moment beter liep bij Toeslagen. En dus veranderde er niets en gingen de dwanginvorderingen nog een jaar door.
Achteraf heeft Van Ark, die in juli minister voor Medische Zorg werd, het gevoel dat ze ‘in de voortuin een mooi perkje aan het maken was terwijl de achtertuin in de hens stond’. De ‘grote overheidsbelofte om mensen in nood te helpen’ is volgens de VVD-politica geschaad.
Ik heb het gevoel dat ik in de voortuin een mooi perkje aan het maken was terwijl de achtertuin in de hens stond, aldus Tamara van Ark.
Donderdag komt Rutte
Donderdag is de laatste dag van de verhoren door de commissie. Minister van Financiën Wopke Hoekstra en minister-president Mark Rutte worden dan onder ede verhoord. De commissie komt op 17 december met haar bevindingen.
Ex-staatssecretaris Van Ark: ‘Had graag eerder van problemen geweten’
NOS 25.11.2020 Ex-staatssecretaris Van Ark had de problemen rond de ‘alles-of-niets-benadering’ bij de kinderopvangtoeslagen graag eerder op het netvlies gehad. Ze vindt het heel erg dat dat niet eerder is gebeurd, zei ze in haar verhoor door de Parlementaire Ondervragingscommissie.
VVD’er Van Ark was van 2017 tot juli 2020 staatssecretaris van Sociale Zaken. De alles-of niets-benadering betekende dat mensen die een kleine fout hadden gemaakt bij het aanvragen van de toeslag of die bijvoorbeeld geen eigen bijdrage betaalden, hun hele toeslag moesten terugbetalen en daardoor vaak in grote financiële problemen kwamen.
Wrang
Van Ark, die nu minister voor Medische Zorg is, noemde het wrang dat het ‘grote thema van de ondervragingscommissie’ geen onderdeel was van de informatie die ze in het begin van haar ambtsperiode kreeg. “Ik heb stappen gezet bij de schuldenproblematiek en in de kinderopvangtoeslag, maar ik heb de eerste afslag gemist.”
Pas veel later kreeg ze door hoe schrijnend de situatie was en hoe diep de ellende. Het spijt Van Ark dat ze niet meer heeft doorgevraagd toen de Belastingdienst met voorstellen kwam voor ‘proportioneel terugvorderen’. Dan had ze misschien eerder wat aan de problemen kunnen doen. “Dat vind ik frustrerend, daar word ik boos om en daar ben ik verdrietig om. Het gaat om de mensen die hier last van hebben gehad.” Ook op andere punten steekt ze soms de hand in eigen boezem.
Ander systeem
In het regeerakkoord van de huidige coalitie waren afspraken gemaakt over voorbereiding van een heel ander systeem van financiering van de kinderopvang. Maar na diverse gesprekken besloot het kabinet in 2018 op voorstel van Van Ark de verantwoordelijkheid toch bij de Belastingdienst te laten. Van Ark had de indruk gekregen dat die dienst het wel aankon en dat er dan minder ICT-risico’s zouden zijn dan bij een totale verandering.
Van Ark noemde twee ministeries die met twee wetten over één beleidsterrein moeten werken (Sociale Zaken en Financiën) een recept voor ellende. “Belangrijkste les is misschien wel dat wat er bij mensen buiten gebeurt, dat we dat niet moeten zien vanuit wantrouwen, maar dat we dat zien als een schreeuw om hulp. We moeten mensen niet zien als een casus of een dossier, maar als mensen met een hulpvraag. Daar hebben we de overheid voor in het leven geroepen.”
‘De overheid heeft een belofte verbroken’
Complex stelsel
De oud-staatssecretaris zei dat haar wel meteen na haar aantreden duidelijk werd dat er veel problemen waren bij de kinderopvangtoeslag. Ze werd door haar ambtenaren gewezen op de complexiteit van het stelsel, de systematiek van voorschotten (mensen moeten van tevoren hun inkomen schatten), dat het inkomen pas laat definitief werd vastgesteld en dat de verantwoordelijkheid voor het grootste deel bij de ouders lag.
Vandaag is de zevende dag van de verhoren van de commissie.
BEKIJK OOK;
Van Ark over ‘verkeerde afslag’ toeslagaffaire: ‘Had veel leed kunnen besparen’
NU 25.11.2020 Tamara van Ark, tussen 2017 en 2020 staatssecretaris van Sociale Zaken, was dicht bij een nieuw beleid voor het anders financieren van de kinderopvangtoeslag, waarmee veel gedupeerde ouders geholpen zouden zijn. Op het laatste moment werd daar echter van afgeweken.
“Ik wist van de hoge terugvorderingen, maar niet van de alles-of-nietsbenadering”, zei Van Ark woensdag tijdens haar verhoor door de ondervragingscommissie die de toeslagenaffaire onderzoekt.
Die benadering betekende dat ouders alle verkregen kinderopvangtoeslag moesten terugbetalen als zij (per ongeluk) een fout hadden gemaakt bij het betalen van de eigen bijdragen. Zo ontstonden zaken waarbij de invorderingsbedragen veel hoger lagen dan wat de ouders zelf hadden betaald.
“Als ik toen de afslag had kunnen nemen, dan had ik veel leed kunnen besparen. Dat vind ik heel erg”, zei Van Ark.
‘Wrang dat fraudejacht toen niet op netvlies stond’
Toen Van Ark als nieuwe staatssecretaris op Sociale Zaken kwam, werd er al gewerkt aan een nieuw systeem om de kinderopvangtoeslagen vanuit de overheid direct naar de opvangorganisaties over te maken.
Op die manier hebben ouders niet meer te maken met (hoge) terugvorderingen doordat hun inkomen verandert. Zo’n 80 procent van de ouders die kinderopvangtoeslag kregen, had hiermee te maken.
De ontspoorde fraudejacht stond toen nog niet op het netvlies bij Van Ark. “Het is wrang dat het grote thema geen onderdeel was van de informatie die ik toen had of aangereikt had gekregen.”
Voor de aanpassing was een stelselwijziging nodig. De voorbereidingen daarvoor waren al getroffen – de IT-systemen waren gereed – maar op dat moment kwam toenmalig staatssecretaris van Financiën Menno Snel met bezwaren. De Belastingdienst was tot die tijd verantwoordelijk voor de uitvoering van de kinderopvangtoeslag, Sociale Zaken maakte de regels.
Snel blokkeerde nieuw plan uiteindelijk
Een stelselwijziging brengt veel risico’s met zich mee, waarschuwde Snel. Van Ark: “Van de Belastingdienst kreeg ik ronduit te horen: we hebben problemen gehad, maar die zijn wij te boven gekomen en we kunnen nu met de kinderopvangtoeslag aan de slag.”
Van Ark zei verrast te zijn dat er vanuit de Belastingdienst op het laatste moment een oplossing kwam, maar hakte na veel “gewikt en gewogen te hebben” uiteindelijk de knoop door.
“Als ik toen had geweten wat ik nu weet, dan had ik er geen vertrouwen in gehad de kinderopvangtoeslag bij de Belastingdienst te houden, want er zijn verschrikkelijke dingen gebeurd”, zei Van Ark terugblikkend.
Ze kan zich nu wel “voor het hoofd slaan” omdat ze de problemen toen niet zag. De documenten die ze toen onder ogen kreeg, waren voor de bewindsvrouw toen net niet duidelijk genoeg om de problemen zoals we die nu kennen te zien.
“Als ik het nu teruglees, dan krijg ik het gevoel dat ik in de voortuin een mooi perkje aan het maken ben, terwijl de achtertuin in de hens stond.”
Lees meer over: Politiek Toeslagenaffaire
Van Ark: ik blokkeerde vroege compensatie toeslagenouders niet
MSN 25.11.2020 Voormalig staatssecretaris Tamara van Ark heeft het besluit om de groep gedupeerde toeslagenouders die in de zomer van 2019 in beeld waren al snel te compenseren, niet geblokkeerd. Dat zegt de bewindsvrouw onder ede tegen de ondervragingscommissie die onderzoek doet naar de Toeslagenaffaire.
Het ministerie van Financiën en toenmalig verantwoordelijk staatssecretaris Menno Snel, zijn zelf tot het besluit gekomen om toen nog niet te compenseren, aldus Van Ark.
Stranden voorstel
De afgelopen weken werd in verhoren opgetekend welke bezwaren haar ministerie van Sociale Zaken maakte tegen de poging om een eerste groep van vele tientallen ouders al vroeg te compenseren. Dat gebeurde uiteindelijk pas na het onderzoek van de commissie-Donner, die eind 2019 de eerste bevindingen publiceerde.
In eerste instantie was Van Ark enthousiast over het plan van Snel om alvast te compenseren, maar enkele dagen later strandde het voorstel in de aanloop naar de ministerraad. De commissie wilde weten welke rol Van Ark en haar departement daarin hebben gespeeld.
Bezwaren tegen compenseren
De ambtenaren van Sociale Zaken hadden inderdaad bezwaren tegen het direct compenseren, geeft de bewindsvrouw toe. Ook vond zij het zelf belangrijk dat de commissie-Donner er kwam. “Maar ik heb niet op voorhand daarop een blokkade gelegd”, zegt Van Ark. Dat er tussen Financiën en Sociale Zaken onderling werd gediscussieerd over wie de rekening voor de compensatie moest betalen, wist ze toen nog niet.
Wel heeft Van Ark met haar collega Snel besproken dat er nog wat haken en ogen aan zijn eerste voorstel zaten. Maar ze heeft naar eigen zeggen geen druk uitgeoefend om het voorstel van tafel te halen. En het is uiteindelijk aan het verantwoordelijke departement zelf, Financiën in dit geval, om daarover een beslissing te nemen, aldus Van Ark.
Aangetoond
In een reeks verhalen van RTL Nieuws en Trouw is afgelopen anderhalf jaar de toeslagenaffaire stukje bij beetje aan het licht gekomen. Duidelijk werd dat intern bij de Belastingdienst al jaren bekend is dat de fraudejacht onschuldige slachtoffers maakte. De vraag is in hoeverre ook de politieke leiding hiervan op de hoogte was.
Van Ark: ik blokkeerde vroege compensatie toeslagenouders niet
MSN 25.11.2020 Voormalig staatssecretaris Tamara van Ark heeft het besluit om de groep gedupeerde toeslagenouders die in de zomer van 2019 in beeld waren al snel te compenseren, niet geblokkeerd. Dat zegt de bewindsvrouw onder ede tegen de ondervragingscommissie die onderzoek doet naar de Toeslagenaffaire.
Het ministerie van Financiën en toenmalig verantwoordelijk staatssecretaris Menno Snel, zijn zelf tot het besluit gekomen om toen nog niet te compenseren, aldus Van Ark. De afgelopen weken werd in verhoren opgetekend welke bezwaren haar ministerie van Sociale Zaken maakte tegen de poging om een eerste groep van vele tientallen ouders al vroeg te compenseren. Dat gebeurde uiteindelijk pas na het onderzoek van de commissie-Donner, die eind 2019 de eerste bevindingen publiceerde.
In eerste instantie was Van Ark enthousiast over het plan van Snel om alvast te compenseren, maar enkele dagen later strandde het voorstel in de aanloop naar de ministerraad. De commissie wilde weten welke rol Van Ark en haar departement daarin hebben gespeeld.
De ambtenaren van Sociale Zaken hadden inderdaad bezwaren tegen het direct compenseren, geeft de bewindsvrouw toe. Ook vond zij het zelf belangrijk dat de commissie-Donner er kwam. “Maar ik heb niet op voorhand daarop een blokkade gelegd”, zegt Van Ark. Dat er tussen Financiën en Sociale Zaken onderling werd gediscussieerd over wie de rekening voor de compensatie moest betalen, wist ze toen nog niet.
Wel heeft Van Ark met haar collega Snel besproken dat er nog wat haken en ogen aan zijn eerste voorstel zaten. Maar ze heeft naar eigen zeggen geen druk uitgeoefend om het voorstel van tafel te halen. En het is uiteindelijk aan het verantwoordelijke departement zelf, Financiën in dit geval, om daarover een beslissing te nemen, aldus Van Ark.
Van Ark: ik zag harde werking toeslagenregels niet
MSN 25.11.2020 In haar tijd als staatssecretaris van Sociale Zaken zag Tamara van Ark een “veelheid aan problemen” met het toeslagenstelsel. Maar in die lijst kwam de harde uitwerking van de regels voor ouders die hun eigen bijdrage niet volledig hebben betaald niet voor. “Dat vind ik nu heel erg”, zegt Van Ark. “Ik heb de eerste afslag gemist.”
Een ondervragingscommissie die onderzoek doet naar de politieke verantwoordelijkheid voor de toeslagenaffaire, hoorde Van Ark woensdagochtend onder ede over haar rol daarin. De commissie kijkt niet alleen naar de ontspoorde fraudejacht, maar ook naar de ouders die in de knel zijn gekomen door de strenge toeslagenwet. Die schreef voor dat ouders enorme bedragen aan ontvangen kinderopvangtoeslag moesten terugbetalen als zij niet volledig de eigen bijdrage hebben betaald, terwijl de eigen bijdrage een veel kleiner bedrag is.
“Het is wrang dat het grote thema waar uw commissie nu onderzoek naar doet, geen onderdeel was van de informatie die ik heb gekregen”, zegt Van Ark. In de dossiers die zij als kersverse bewindsvrouw in oktober 2017 zat, ging het niet over deze problemen met de toeslagen. Als staatssecretaris richtte ze zich vooral op schuldenproblematiek. Volgens de commissie is het opvallend dat een van de oorzaken van de schuldenproblemen, de ‘alles-of-niets-benadering’ van de toeslagenwet, niet door de bewindsvrouw werd onderzocht. De overheid is immers de grootste schuldeiser.
Van Ark keek ook naar kinderopvangtoeslag, maar dat ging vooral over de manier van uitkeren, die veel problemen met zich meebracht. De kinderopvangtoeslag wordt voorgeschoten. Het precieze bedrag waar ouders in een bepaalde periode recht op hadden wordt later vastgesteld. In veel gevallen moet er nog worden bijbetaald omdat ouders niet genoeg kregen, of kregen ze juist te veel, waardoor ze later nog een ‘correctiebedrag’ moesten terugbetalen.
Van Ark: ik zag harde werking toeslagenregels niet
MSN 25.11.2020 In haar tijd als staatssecretaris van Sociale Zaken zag Tamara van Ark een “veelheid aan problemen” met het toeslagenstelsel. Maar in die lijst kwam de harde uitwerking van de regels voor ouders die hun eigen bijdrage niet volledig hebben betaald niet voor. “Dat vind ik nu heel erg”, zegt Van Ark. “Ik heb de eerste afslag gemist.”
Een ondervragingscommissie die onderzoek doet naar de politieke verantwoordelijkheid voor de toeslagenaffaire, hoorde Van Ark woensdagochtend onder ede over haar rol daarin. De commissie kijkt niet alleen naar de ontspoorde fraudejacht, maar ook naar de ouders die in de knel zijn gekomen door de strenge toeslagenwet. Die schreef voor dat ouders enorme bedragen aan ontvangen kinderopvangtoeslag moesten terugbetalen als zij niet volledig de eigen bijdrage hebben betaald, terwijl de eigen bijdrage een veel kleiner bedrag is.
“Het is wrang dat het grote thema waar uw commissie nu onderzoek naar doet, geen onderdeel was van de informatie die ik heb gekregen”, zegt Van Ark. In de dossiers die zij als kersverse bewindsvrouw in oktober 2017 zat, ging het niet over deze problemen met de toeslagen. Als staatssecretaris richtte ze zich vooral op schuldenproblematiek. Volgens de commissie is het opvallend dat een van de oorzaken van de schuldenproblemen, de ‘alles-of-niets-benadering’ van de toeslagenwet, niet door de bewindsvrouw werd onderzocht. De overheid is immers de grootste schuldeiser.
Van Ark keek ook naar kinderopvangtoeslag, maar dat ging vooral over de manier van uitkeren, die veel problemen met zich meebracht. De kinderopvangtoeslag wordt voorgeschoten. Het precieze bedrag waar ouders in een bepaalde periode recht op hadden wordt later vastgesteld. In veel gevallen moet er nog worden bijbetaald omdat ouders niet genoeg kregen, of kregen ze juist te veel, waardoor ze later nog een ‘correctiebedrag’ moesten terugbetalen.
Van Ark over ‘verkeerde afslag’ toeslagaffaire: ‘Had veel leed kunnen besparen’
MSN 25.11.2020 Tamara van Ark, tussen 2017 en 2020 staatssecretaris van Sociale Zaken, was dicht bij een nieuw beleid voor het anders financieren van de kinderopvangtoeslag, waarmee veel gedupeerde ouders geholpen zouden zijn. Op het laatste moment werd daar echter van afgeweken.
“Ik wist van de hoge terugvorderingen, maar niet van de alles-of-nietsbenadering”, zei Van Ark woensdag tijdens haar verhoor door de ondervragingscommissie die de toeslagenaffaire onderzoekt.
Die benadering betekende dat ouders alle verkregen kinderopvangtoeslag moesten terugbetalen als zij (per ongeluk) een fout hadden gemaakt bij het betalen van de eigen bijdragen. Zo ontstonden zaken waarbij de invorderingsbedragen veel hoger lagen dan wat de ouders zelf hadden betaald.
“Als ik toen de afslag had kunnen nemen, dan had ik veel leed kunnen besparen. Dat vind ik heel erg”, zei Van Ark.
‘Wrang dat fraudejacht toen niet op netvlies stond’
Toen Van Ark als nieuwe staatssecretaris op Sociale Zaken kwam, werd er al gewerkt aan een nieuw systeem om de kinderopvangtoeslagen vanuit de overheid direct naar de opvangorganisaties over te maken.
Op die manier hebben ouders niet meer te maken met (hoge) terugvorderingen doordat hun inkomen verandert. Zo’n 80 procent van de ouders die kinderopvangtoeslag kregen, had hiermee te maken.
De ontspoorde fraudejacht stond toen nog niet op het netvlies bij Van Ark. “Het is wrang dat het grote thema geen onderdeel was van de informatie die ik toen had of aangereikt had gekregen.”
Voor de aanpassing was een stelselwijziging nodig. De voorbereidingen daarvoor waren al getroffen – de IT-systemen waren gereed – maar op dat moment kwam toenmalig staatssecretaris van Financiën Menno Snel met bezwaren. De Belastingdienst was tot die tijd verantwoordelijk voor de uitvoering van de kinderopvangtoeslag, Sociale Zaken maakte de regels.
Snel blokkeerde nieuw plan uiteindelijk
Een stelselwijziging brengt veel risico’s met zich mee, waarschuwde Snel. Van Ark: “Van de Belastingdienst kreeg ik ronduit te horen: we hebben problemen gehad, maar die zijn wij te boven gekomen en we kunnen nu met de kinderopvangtoeslag aan de slag.”
Van Ark zei verrast te zijn dat er vanuit de Belastingdienst op het laatste moment een oplossing kwam, maar hakte na veel “gewikt en gewogen te hebben” uiteindelijk de knoop door.
“Als ik toen had geweten wat ik nu weet, dan had ik er geen vertrouwen in gehad de kinderopvangtoeslag bij de Belastingdienst te houden, want er zijn verschrikkelijke dingen gebeurd”, zei Van Ark terugblikkend.
Ze kan zich nu wel “voor het hoofd slaan” omdat ze de problemen toen niet zag. De documenten die ze toen onder ogen kreeg, waren voor de bewindsvrouw toen net niet duidelijk genoeg om de problemen zoals we die nu kennen te zien.
“Als ik het nu teruglees, dan krijg ik het gevoel dat ik in de voortuin een mooi perkje aan het maken ben, terwijl de achtertuin in de hens stond.”
Snel: ’Toeslagen systeem zonder een druppeltje menselijke maat’
MSN 25.11.2020De Belastingdienst heeft rondom de toeslagen ’een systeem zonder een druppeltje menselijke maat’ gebouwd. Dat zegt oud-staatssecretaris van Financiën Menno Snel in zijn verhoor over de toeslagenaffaire.
Volg de berichten van politiek verslaggever Leon Brandsema onderaan dit artikel.
Snel, die vorig jaar opstapte wegens de affaire, geeft woensdagmiddag bij zijn verhoor aan dat hij bij zijn aantreden niks meekreeg over de problematiek. Bij zijn overdracht ging het wat kinderopvangtoeslag betreft alleen om het plan dat het vorige kabinet al had om de toeslag te vervangen door directe financiering van de kinderopvang. Snel had met zijn topambtenaren in eerste instantie ook ’niet zo veel’ overleg over de kinderopvangtoeslag. „Omdat daar ook geen aanleiding toe leek. Later werd dat anders.”
© Hollandse Hoogte / ANP – Minister Tamara van Ark (Medische Zorg) tijdens een eerder overleg in de Tweede Kamer.
Inmiddels ziet Snel wat er allemaal misging rondom toeslagen. „De kern van wat er misgaat bij Toeslagen is dat er een systeem is gebouwd zonder een druppeltje menselijke maat”, zegt hij. Snel wijst erop dat er bij Toeslagen geen ruimte was om even een collega te bellen die met soortgelijke problemen zit: „Dat is nooit ingebouwd.” De reactie van de Belastingdienst op de problemen noemt hij ’te defensief’.
’Veelheid aan problemen’
Tamara van Ark zag op haar beurt bij haar aantreden als staatssecretaris van Sociale Zaken in 2017 een ’veelheid aan problemen’ rond de kinderopvangtoeslag, zegt ze in haar verhoor woensdagochtend. Maar het grootste probleem, de ’alles-of-niets-aanpak’ rond de terugvordering, heeft zij niet helder genoeg op het netvlies gehad.
Van Ark, inmiddels minister voor Medische Zorg, heeft spijt van wat er is gebeurd . Dat zegt ze woensdagochtend in de Tweede Kamer tijdens haar verhoor over de toeslagenaffaire. Daarin werden tienduizenden ouders gedupeerd door de eigen overheid. Een van de oorzaken: bij een kleine fout moeten ouders meteen grote bedragen aan toeslagen terugbetalen
In de podcast Kwestie van Centen bespreken Herman Stam en parlementair verslaggever Leon Brandsema wat er na de eerste verhoorweek aan het licht is gekomen in de toeslagenaffaire:
Maar daar krijgt Van Ark naar eigen zeggen bij haar aantreden bij de start van kabinet-Rutte III in oktober 2017 niks van mee. „Ik had daar graag vanaf willen weten, daarmee had veel leed van ouders kunnen voorkomen”, zegt ze woensdagochtend. Van Ark was tot afgelopen zomer als staatssecretaris van Sociale Zaken verantwoordelijk voor beleid en wetgeving rond de kinderopvang(toeslag).
Van Ark verhaalt hoe ze bij haar aantreden al wel de problemen meekrijgt over mensen met grote schulden, en dat die ook worden veroorzaakt door flinke terugvorderingen van toeslagen. De VVD-bewindsvrouw spreekt er ook geregeld over met haar topambtenaren. In die gesprekken gaat het over oorzaken zoals de voorschotsystematiek of het late vaststellen van iemands inkomen rond de toeslagen. Maar niet over de alles-of-niets-aanpak. Van Ark: „Ik heb de eerste afslag gemist.”
Dag 6 – 23.11.2020
Gedupeerden toeslagenaffaire krijgen slachtofferhulp
NU 23.11.2020 Slachtofferhulp Nederland gaat gedupeerden van de affaire rond de kinderopvangtoeslagen bijstaan. Wie benadeeld is door het handelen van de Belastingdienst, kan net zo getraumatiseerd zijn als slachtoffers van een ongeval of misdrijf, aldus de organisatie.
Omdat de Belastingdienst de gedupeerden niet kan helpen bij hun praktische of psychosociale problemen, heeft staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) Slachtofferhulp gevraagd deze taak op zich te nemen.
De gedupeerden worden ondersteund door medewerkers die getraind zijn in emotionele ondersteuning en het reduceren van stressreacties. Slachtofferhulp kan ook helpen bij het aanvragen van schadevergoedingen en de benadeelde ouders begeleiden in het strafproces.
“Als je onterecht wordt beschuldigd van fraude, dwangbevelen van tienduizenden euro’s krijgt, je huis kwijtraakt en de afwikkeling jaren op zich laat wachten, dan laat dat zijn sporen na”, aldus bestuursvoorzitter Rosa Jansen van Slachtofferhulp Nederland. “Gedupeerden hebben te maken met langdurende stress en spanningen in het gezin. Ze schamen zich voor hun omgeving en zijn het vertrouwen kwijt.”
Politici werden maandag verhoord
In de afgelopen week werden (oud-)topambtenaren en experts opgeroepen om onder ede gehoord te worden over de toeslagenaffaire. Maandag vervolgt de ondervragingscommissie haar onderzoek naar wat er precies fout is gegaan. Dan is het de beurt aan politici die het destijds voor het zeggen hadden, onder wie Eric Wiebes (Financiën) en voormalig minister van Sociale Zaken Lodewijk Asscher.
Ouders die recht hadden op de toeslag werden door de fiscus onterecht beschuldigd van fraude, waarna hun toeslag werd stopgezet en teruggevorderd.
Zie ook: Vervolg verhoren toeslagenaffaire: wat wisten Rutte, Asscher en Wiebes?
Lees meer over: Binnenland Toeslagenaffaire
Slachtofferhulp voor gedupeerden kinderopvangtoeslag
NOS 23.11.2020 Gedupeerden van de kinderopvangtoeslagaffaire krijgen vanaf vandaag slachtofferhulp aangeboden. Een groot aantal mensen heeft niet alleen financiële maar ook psychische problemen, nadat zij ten onrechte tot fraudeur waren bestempeld door de Belastingdienst. Zij kunnen volgens Slachtofferhulp net zo getraumatiseerd zijn geraakt als mensen die te maken hebben gehad met een misdrijf of ongeval.
“Als je onterecht beschuldigd wordt van fraude, dwangbevelen van tienduizenden euro’s krijgt, je huis kwijtraakt en de afwikkeling jaren op zich laat wachten, dan laat dat zijn sporen na”, zegt voorzitter Rosa Jansen van Slachtofferhulp Nederland. “Gedupeerden hebben te maken met langdurige stress, spanningen in het gezin, schamen zich voor hun omgeving en zijn het vertrouwen kwijt.”
Slachtofferhulp Nederland is door staatssecretaris Alexandra van Huffelen gevraagd om de getroffen groep hulp te verlenen, voor degenen die daar behoefte aan hebben. Gedupeerden kunnen zichzelf melden of ze worden aangemeld door de Belastingdienst.
Wanhoop
De medewerkers van Slachtofferhulp bieden in de eerste plaats emotionele bijstand. “Het is voor slachtoffers van deze affaire belangrijk dat zij gehoor vinden en erkenning krijgen”, legt Jansen uit. “Dat begint met aandacht geven aan de ontstane emoties, zoals woede en wanhoop.” Ook krijgen gedupeerden hulp met het opnieuw oppakken van hun leven en via Slachtofferhulp informatie over procedures.
Toch zullen compensatie en het oplossen van de schulden volgens Jansen pas echt zorgen voor herstel en verwerking bij de ouders. “Dat kunnen wij gedeeltelijk doen, maar het grootste gedeelte zal door de Belastingdienst geleverd moeten worden. Daar zullen we heel nauw mee moeten samenwerken. Dat zij het financiële en juridische deel oplossen en wij het emotionele gedeelte.”
Duizenden gezinnen zijn slachtoffer geworden van de kinderopvangtoeslagaffaire. De toeslag die ze hadden gekregen, moesten ze terugbetalen. Een paar honderd mensen kwamen daardoor in grote problemen.
Verhoor
Sinds vorige week onderzoekt een parlementaire commissie hoe het zo mis kon gaan. Er zijn al verschillende ambtenaren ondervraagd of zij wisten dat de Belastingdienst de ouders ten onrechte hard aanpakte en waarom zij dit niet voorkwamen of oplosten.
Deze week worden (oud-)bewindslieden gehoord. Vandaag staan verhoren van de oud-staatssecretarissen Frans Weekers en Eric Wiebes (Financiën) en voormalig minister van Sociale Zaken Lodewijk Asscher op het programma.
De verhoren worden vanaf 09.30 uur rechtstreeks uitgezonden op NPO 1 en zijn ook te volgen op NOS.nl en in de NOS-app. Klik hier voor de livestream.
BEKIJK OOK;
Dat er bij Toeslagen een ramp gaande was, drong maar niet door tot kabinet
AD 23.11.2020 Geen enkel kabinetslid zegt door te hebben gehad dat duizenden ouders na een klein foutje met de kinderopvangtoeslag stelselmatig de vernieling in werden geholpen. Er waren weliswaar signalen, maar of ze nou Eric Wiebes of Lodewijk Asscher heten, echt doorvragen deden ze nooit.
‘Achteraf’ had het anders gemoeten, ‘met de kennis van nu’ hadden ze er wat aan moeten doen. Alle clichés die parlementaire enquêtes doorgaans kenmerken komen dezer dagen ook langs bij de parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag.
Lees ook;
0 Wie tussen de wielen van Toeslagen kwam was aan de goden overgeleverd
0 Wiebes erkent dat hij Kamer onjuist informeerde: ‘Ik had beter moeten opletten’
De verhoorde (ex-)bewindspersonen zeggen niet alles nog scherp voor de geest kunnen halen. Voormalig minister van Sociale Zaken Lodewijk Asscher (PvdA) overkomt het een paar keer dat hij dingen ‘niet meer precies weet’, oud-staatssecretaris van Financiën Eric Wiebes (VVD) kan zich een aantal keren iets ‘niet meer herinneren’. Allemaal geven ze toe dat ze er destijds niet echt mee bezig waren.
Wat ze allebei wel op het netvlies hebben staan is dat ze nooit hebben ingezien dat de wet op de kinderopvangtoeslag zó hard uitpakte: ouders die een foutje maakten en hun eigen bijdrage niet (helemaal) hadden betaald moesten de kinderopvangtoeslag volledig terugbetalen. Zo stond het in de wet. En dat ouders vervolgens slachtoffer werden van een nietsontziende fraudejacht heeft zich destijds volledig aan hun waarneming onttrokken, vertellen ze onder ede aan de commissie.
Lodewijk Asscher was als minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid tussen 2012 en 2017 verantwoordelijk voor de kinderopvangtoeslag. Maandag werd hij onder ede gehoord door de parlementaire verhoorcommissie die de toeslagenaffaire onderzoekt. © ANP
Berg onrecht
,,Ik had niet door dat er zo’n berg onrecht en leed onder zat”, zegt Asscher. Natuurlijk heeft hij zich het afgelopen jaar afgevraagd of hij steken heeft laten vallen. ,,Als ik ergens spijt van heb is dat ik niet heb doorgevraagd toen.”
Als ik ergens spijt van heb is dat ik niet heb doorgevraagd toen, aldus Lodewijk Asscher.
Ook Wiebes is soms schuldbewust, bijvoorbeeld over die keer dat hij de Kamer onjuist informeerde. Commissielid Renske Leijten (SP) brengt hem in herinnering dat de staatssecretaris in september 2017 nog ontkende dat er ouders en kinderopvanginstellingen grote schade hadden geleden van het abrupt stopzetten en terugvorderen van kinderopvangtoeslag. ,,Daar is niets van gebleken”, antwoordde Wiebes destijds op vragen van CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt.
Maar de Belastingdienst had toen al een grote nederlaag geleden bij de Raad van State en ook lag er al een vernietigend rapport van de Nationale Ombudsman over de benadeling van ouders die klanten waren bij het Eindhovense gastouderbureau Dadim. Leijten kan er niet bij: ,,Hoe kunt u zulke antwoorden dan laten passeren?” Achteraf bezien is het antwoord dat hij gaf ‘verbijsterend’ en ‘idioot’, erkent Wiebes. ,,Ik had beter moeten opletten.” Verdere consequenties trekt hij echter niet, ook al geldt het onjuist informeren van de Kamer als een politieke doodzonde.
Ik had beter moeten opletten, aldus Eric Wiebes.
Eric Wiebes was als staatssecretaris van Financiën tussen 2014 en 2017 verantwoordelijk voor de Belastingdienst, die de toeslagen uitvoert. © ANP
‘Opa-en-oma-criminaliteit’
Soms lopen de lezingen uiteen over wat er precies is gebeurd. Frans Weekers, die in 2014 als staatssecretaris aftrad vanwege aanhoudende problemen met toeslagen, zegt dat hij Asscher er destijds op heeft aangesproken dat volledige terugvordering van kinderopvangtoeslagen heel hard kon uitpakken. Weekers gaf zijn collega een memo met het verzoek hiernaar te kijken, maar het beleid veranderde niet. ,,Ik heb me erbij neergelegd’’, zegt Weekers over wat er toen gebeurde. ,,Je gaat als staatssecretaris niet over alles. Wat betreft toeslagen zat ik met handen en voeten gebonden aan het beleid van vakministers.”
Asscher ontkent echter dat Weekers alarm sloeg over ouders die hard aangepakt werden. Het bewuste memo gaat volgens hem vooral over de aanpak van wat toen ‘opa- en-oma-criminaliteit’ heette, ofwel een vergoeding voor kinderopvang voor grootouders die voorheen nog gratis oppasten.
Ik heb me erbij neergelegd, aldus Frans Weekers.
Frans Weekers was als staatssecretaris van Financiën tussen 2010 en 2014 verantwoordelijk voor de Belastingdienst, die de toeslagen uitvoert. © ANP
Buikpijn
Ook Wiebes heeft andere ervaringen dan andere getuigen die door de commissie zijn gehoord. Zo zei voormalig directeur Belastingdienst Hans Blokpoel vorige week dat hij meermaals ‘buikpijn’ had gevoeld over de ‘snoeiharde’ wetgeving en die ook had aangekaart. Wiebes zegt daar niks van gemerkt te hebben. ,,Er was geen buikpijnnota of buikpijngesprek’.” Sterker nog: een nota die hij in 2014 van zijn ambtenaren ontving riep bij hem het tegenovergestelde beeld op. ,,Ik las het als: we zijn een beetje te soft.”
Wiebes worstelt vooral met de vraag hoe het kan dat er zoveel mensen slachtoffer konden worden. ,,Ik wist niet dat dit de lont was die een zeer grote sociale bom tot ontploffing zou brengen.” Dat de Belastingdienst de rechtsbescherming van ouders ernstig heeft geschaad is volgens hem buiten zijn medeweten gebeurd.
‘Houtje-touwtjesysteem’
Weekers wijst de commissie er nog op dat de Belastingdienst er destijds ‘beroerd’ voor stond. Er was sprake van een ‘houtje-touwtjesysteem’. Tegelijkertijd lag de nadruk lange tijd op het belang van fraudebestrijding, omdat er ‘gruwelijk veel bezuinigd’ moest worden: ,,Het was destijds zo dat elke cent die in verkeerde zakken terechtkwam als doodzonde werd gezien.’’
Asscher: ik wist niet dat er onder kinderopvangtoeslag zo veel leed zat
- De Tweede Kamer onderzoekt in twee weken hoe het heeft kunnen misgaan in de kinderopvangtoeslagenaffaire
- Vanmorgen is oud-staatssecretaris Weekers (VVD) aan het woord geweest, vanmiddag Wiebes, daarna Asscher.
- Vorige week werden hoge ambtenaren ondervraagd, lees hier hoe ze vooral elkaar de schuld gaven
- Kijk hier een livestream van de verhoren
ÉÉN UUR GELEDEN
Verhoor afgelopen
NOS 23.11.2020 Het verhoor met oud-minister Asscher is afgelopen. Woensdag gaan de verhoren verder met de voormalig staatssecretarissen Van Ark en Snel.
- ÉÉN UUR GELEDEN
Asscher: toeslagensysteem had problemen al in zich
Asscher wordt gevraagd naar zijn analyse van het ontstaan van de problemen. “De oorzaak ligt bij het feit dat politici te weinig geconfronteerd worden met de gevolgen van hun beleid.” Het systeem van toeslagen had de problemen met terugvorderingen die later aan het licht kwamen al in zich, vindt Asscher. De uitvoering werd vervolgens neergelegd bij de Belastingdienst. “Een dienst die al enorm onder druk stond. En ook de checks en controles bij die dienst stonden enorm onder druk.” Verder vindt Asscher dat er te veel gehoor is gegeven aan de verontwaardiging in de politiek en de maatschappij over fraude en de roep om harde maatregelen.
“Ik vel over mijn eigen optreden een hard oordeel, namelijk dat ik bij de brief van de bezorgde grootmoeder had moeten onderzoeken of dit niet het topje van de ijsberg was.”
- ÉÉN UUR GELEDEN
Afstand tussen Financiën en Sociale Zaken te groot, geeft Asscher toe
De afstand tussen de twee ministeries die verantwoordelijk waren voor de kinderopvangtoeslag was te groot, erkent Asscher op vragen van de commissie. Daardoor werd over en weer niet duidelijk hoe groot de problemen waren. “Waarom zijn de alarmbellen niet gaan rinkelen, dat komt omdat ik die informatie niet kreeg”, zegt hij. Hij herhaalt dat hij terugkijkend wel vindt dat hij op individuele signalen van burgers en hun brieven had kunnen reageren door daar meer navraag naar te doen.
Asscher en zijn ministerie waren bezig met een nieuw systeem voor kinderopvangtoeslag
Asscher zegt dat hij als minister werkte aan een systeem voor de kinderopvangtoeslag waarbij geen problematische terugvorderingen meer zouden ontstaan. De financiering zou rechtstreeks naar de opvang gaan, en per kwartaal. Ouders hoefden dan niet meer over hele jaren terug te betalen. “Iedereen zag dat als de snelste en beste oplossing”, zegt Asscher. Aan de schrijnende gevallen die al liepen werd inderdaad niets gedaan, geeft hij toe. “Ik dacht oprecht dat ik met de snelste oplossing bezig was.” Asscher weet ook niet goed waarom niet tegelijkertijd de ouders in nood zijn geholpen.
- 28 MINUTEN GELEDEN
Het verhoor van oud-minister Asscher gaat weer verder
De ondervragingscommissie wil van Asscher weten hoe het kan dat op het ministerie van SZW soms niet in stukken is terug te vinden of de minister ze nu wel of niet heeft gezien. Asscher is het ermee eens dat de administratie kennelijk onduidelijk is vastgelegd. Hij heeft niet de indruk dat ambtenaren stukken voor hem hebben weggehouden, maar hij is het met de commissie eens dat het tot onduidelijkheid leidt. Zo heeft Asscher een notitie van toenmalig staatssecretaris Wiebes over de problemen bij het terugvorderen van de kinderopvangtoeslagen niet ontvangen. Wiebes bevestigde dat eerder in zijn verhoor.
- ÉÉN UUR GELEDEN
Er wordt tot 20.15 uur geschorst
Dan gaat het verhoor met oud-minister Asscher weer verder.
- 2 UUR GELEDEN
Asscher: ik wist niet wat de CAF-teams precies deden
Asscher had wel gehoord van de CAF-aanpak en dat er zeven gevallen van fraude waren geconstateerd, maar wat de CAF-teams precies deden wist hij niet. Ook niet dat bij vermoedens van fraude door het kinderdagverblijf, de ouders als fraudeurs werden aangepakt.
Hij heeft in die tijd in een brief aan een bezorgde grootmoeder geschreven dat hij niets kon doen voor haar zoon en schoondochter omdat het een individueel geval betreft. Zij waren door de CAF-aanpak in de problemen gekomen. Asscher noemt dat nu “een koude brief” waarin hij formalistisch reageerde. “Met die brief had ik het ministerie in moeten roepen: jongens wat is dit?” Hij schaamt zich er voor hoe dit toen is gelopen, zegt hij. “Het blijkt een signaal geweest te zijn van een groter patroon.” Asscher zegt dat het bij zijn oordeel ook niet hielp dat alle dossiers door een “fraudebril” bekeken werden. Daardoor ontbrak begrip voor de situatie van de ouders.
- 2 UUR GELEDEN
Asscher: de wet- en regelgeving voor toeslagen was erg ingewikkeld
“Er leefde een breed verlangen om de wet- en regelgeving over toeslagen te vereenvoudigen”, zegt Asscher. Mensen moesten voor een jaar van tevoren informatie aanleveren. Als die achteraf niet bleek te kloppen, moesten ze vaak terugbetalen. Het ministerie heeft er in eerste instantie voor gekozen om mensen meer voorlichting te geven, zodat zij op de juiste wijze de formulieren invulden. Asscher dacht dat dit ook misbruik kon voorkomen en kon voorkomen dat ouders met onwettige constructies in zee gingen.
Hij wist toen niet dat mensen “oneerlijk werden getroffen door de bergen aan terugvorderingen”, zegt hij. “Als ik had doorgevraagd had ik kunnen zeggen: hier moeten we wat aan doen. Maar ik wist niet dat er zo veel leed onder zat. Ik kan dat helaas niet terugdraaien.”
- 2 UUR GELEDEN
Balans was doorgeslagen in fraudebestrijding, zegt Asscher
De wet fraudebestrijding toeslagen, die na de Bulgarenfraude werd ingevoerd, heeft er volgens Asscher toe bijgedragen dat de fraudeaanpak bij de kinderopvangtoeslag nog strenger werd. Asscher zei eerder dat hij in het ministersberaad over fraudeaanpak had gezegd dat dat streng moest, om het draagvlak voor sociale voorzieningen te behouden. Maar de fraudeaanpak moest niet zo streng worden dat daar het draagvlak voor zou verdwijnen.
- 3 UUR GELEDEN
Asscher: hoge terugvorderingen niet redelijk
Oud-minister Asscher wist niet dat de wet waar hij verantwoordelijk voor was, zo’n grote invloed had op de ouders die te goeder trouw handelden. De wet hield in dat als ouders niet de eigen bijdrage voor de kinderopvang hadden betaald, zij dan de hele toeslag van duizenden euro’s moesten terugbetalen. Dit is de alles-of-niets benadering gaan heten.
Asscher vindt het nu redelijk klinken om in zulke gevallen alleen de eigen bijdrage bij ouders te vorderen. Maar dat is destijds niet door ambtenaren aan hem voorgelegd, zegt hij. Er stond wel in een nota “dit is zuur voor ouders”, zegt Asscher. “Daar had ik op moeten aanslaan, daar heb ik spijt van.” Asscher heeft verschillende signalen gemist die er op wezen dat er harde terugvorderingen plaatsvonden. Hij vindt dat “buitengewoon erg” voor alle ouders die daar last van hebben gehad.
- 3 UUR GELEDEN
Geen grote waarschuwing toen Asscher minister werd, zegt hij
In de startnota, toen Asscher begon als minister, stond dat er iets werd gedaan aan de fraude met kinderopvangtoeslag. Ook stond er algemene informatie in, zegt Asscher. Verder ging het destijds vooral over de kwaliteit van kinderdagverblijven en gastouderbureaus na de grote zedenzaak bij het Hofnarretje.
In het regeerakkoord hadden de regeringspartijen destijds afgesproken iets te gaan doen aan de ingewikkeldheid van het toeslagensysteem. Ok was er een probleem met het feit dat opa’s en oma’s die altijd gratis op hun kleinkinderen pasten, nu geld kregen als professionele opvang.
- 3 UUR GELEDEN
Asscher: fraudebestrijding was geen financieel doel
Oud-minister Asscher zegt dat het geen financieel doel was om fraude met kinderopvangtoeslag te bestrijden en daarmee geld te besparen. De ondervragingscommissie heeft in de stukken staan dat de doelstelling 25 miljoen euro was. Asscher bestrijdt dat. “We hadden in die tijd wel grotere problemen, zoals de financiële crisis. Het probleem was ook dat niet genoeg ouders gebruik maakten van de toeslagen.” Met de kinderopvangtoeslag zijn jaarlijks miljarden euro’s gemoeid.
- 3 UUR GELEDEN
Verhoor voormalig minister Asscher gaat beginnen
Hij is de laatste bewindspersoon die vandaag wordt gehoord. Hij heeft geen schriftelijke verklaring vooraf, en legt de belofte af dat hij de waarheid en niets dan de waarheid zal zeggen.
- 3 UUR GELEDEN
Voormalig minister Asscher vanaf 18.00 uur aan het woord
De ex-minister van Sociale Zaken komt vanaf 18.00 uur aan het woord, anderhalf uur later dan op de planning stond. De verhoren lopen behoorlijk uit.
- 3 UUR GELEDEN
Wiebes over zijn ontkennende antwoord op Kamervragen
Wiebes over zijn eigen antwoord: dat was schandalig
- 4 UUR GELEDEN
Wiebes klaar, loopt weg en verzucht: ‘wat een verdrietige boel’
Het verhoor is afgelopen. Wiebes heeft aan het slot nog benadrukt dat de mensen bij de Belastingdienst niet uit kwader trouw hebben behandeld. Hij gelooft dat iedereen op het ministerie zijn best heeft gedaan om het werk goed te doen. Hij spreekt over allerlei puzzelstukjes en niemand die de hele puzzel zag. Na het afsluiten van het verhoor doet Wiebes zijn mondkapje op en terwijl hij weg beent, zegt hij; “wat een verdrietige boel. Verschrikkelijk.”
- 4 UUR GELEDEN
‘Mijn antwoord was fout, er is geen rechtvaardiging voor’
“Verbijsterend”, “onbegrijpelijk”, “idioot”, “fout”. Dit zegt ex-staatssecretaris Wiebes over zijn antwoord op Kamervragen in 2014. Daarin schreef hij dat “er niets van gebleken” was is dat er problemen waren voor ouders, kinderopvanginstellingen, gastouders en bemiddelingsbureaus met het plotseling stopzetten en terugvorderen van de kinderopvangtoeslag. Dat klopte niet. “Ik heb er geen enkele rechtvaardiging voor”, zegt hij enkele malen.
De commissie stelt veel kritische vragen over het functioneren van Wiebes als staatssecretaris Financiën. “Uw periode kan uitgegumd worden. U hebt het niet gezien en heeft niets gedaan”, zegt SP-Kamerlid Leijten van de commissie. “Ja,” verzucht Wiebes. “Hier is zo iets enorms misgegaan.” Wiebes kan niet zeggen hoe het komt. “Dat er iets mis ging, is totaal niet doorgedrongen.”
https://pbs.twimg.com/media/EnhPUk6WEAEM6Ur?format=jpg&name=large
- 5 UUR GELEDEN
Voorzitter Van Dam: ‘Wat deed u dan als staatssecretaris in het paleis van de grote getallen?’
Het verhoor is twee uur aan de gang en voorzitter Van Dam neemt het woord met een prangende vraag. “Wat is eigenlijk het werk van een staatssecretaris?” Van Dam ziet een beeld van een politicus die de problemen niet heeft gezien, die door ambtenaren op het verkeerde been is gezet (“bent u niet belazerd”) en ook de problemen van de toeslagenwet niet heeft kunnen oplossen. “Ik krijg er een beetje een fatalistisch beeld bij.” Wiebes heeft een advies van de Nationale Ombudsman voor meer maatwerk afgewezen.
Van Dam: “Wat doet u dan daar in het Paleis van Grote Getallen?”
Wiebes is het er niet mee eens. Hij werd zijn hele periode geconfronteerd met allerlei zaken die misgingen op het ministerie. “Je bent aan een stuk door allerlei problemen en ongelukken aan het oplossen.” Hij erkent opnieuw dat hij de problemen van de ouders niet heeft opgemerkt. “Ik heb die lont niet zien branden, waardoor later die bom ontplofte en dat vind ik buitengewoon aangrijpend.”
Eric Wiebes (VVD) was van 2014 tot 2017 staatssecretaris op het ministerie van Financiën ANP
Wiebes heeft kinderopvangaffaire ‘niet gezien’ en betreurt zijn aanpak
NOS 23.11.2020 Ex-staatssecretaris Wiebes heeft naar eigen zeggen niet in de gaten gehad dat ouders en gastouders in grote problemen zaten door het terugvorderen en stopzetten van kinderopvangtoeslag. “Ik heb het niet gezien”, zei Wiebes, van 2014 tot 2017 staatssecretaris Financiën tijdens zijn verhoor door de Parlementaire Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag.
Ondanks signalen van ambtenaren in memo’s, kritische rapporten van de Ombudsman en doordringende vragen van Kamerleden, had de VVD’er niet door dat er “bom” ontplofte.
Wiebes vertelde tegen de commissie dat hij het terugvragen van geld bij de ouders en gastouders vooral zag als een teken dat de complete toeslagenwet niet deugde. De lijst met problemen door deze slechte wetgeving was heel lang en dus kwam de kindertoeslagenaffaire niet prominent in zijn vizier.
Sociale bom
Tegen de commissie trekt hij het boetekleed aan. Wiebes zegt dat hij zich “zeer zwaar medeverantwoordelijk voelt” dat hij niet heeft gezien dat deze slechte wet een “brandende lont was die een sociale bom tot ontploffing bracht”.
De commissie stelt veel kritische vragen in het verhoor om te achterhalen waarom Wiebes niet onder ogen zag. “Uw staatssecretarisschap kan eigenlijk uitgegumd worden. U heeft niets gezien”, constateert commissielid Leijten van de SP. Wiebes probeert uit te leggen dat er sprake was van puzzelstukjes waarbij niemand de hele puzzel overzag. “Ja, hier is zo enorm iets misgegaan.”
Kijk hier hoe Wiebes uitlegt dat hij de kinderopvangaffaire zag in een “lange rij” van problemen door de slechte wet:
Wiebes: ‘We hebben niet gezien dat het eigenlijk een brandende lont was’
Frans Weekers, van 2010 tot 2014 verantwoordelijk voor de Belastingdienst, kwam in de ochtend bij de commissie, die vorige week (top-)ambtenaren ondervroeg en deze week (oud-)bewindslieden.
Hij had liever een minder streng fraudebeleid van de fiscus gehad, zo zei hij tijdens zijn verhoor. Hij heeft gezocht naar een manier om het harde toeslagenbeleid te omzeilen. Dat ging dan over ouders die (zonder slechte intentie) hun eigen bijdrage niet hadden betaald en daardoor de hele kinderopvangtoeslag moesten terugbetalen, een veelvoud van het achterstallige bedrag. Weekers vond het een beter idee om alleen de eigen bijdrage alsnog te laten betalen, vertelde hij.
Wijsheid achteraf
Maar dat was niet het beleid van Sociale Zaken en daarbij deed ook de Raad van State in die tijd uitspraak dat het volledige bedrag terugvorderen juridisch het juiste was. “Met wijsheid achteraf zou je kunnen zeggen: was ik mijn gut feeling maar blijven volgen. Dan was mensen wellicht een vreselijke tijd bespaard gebleven.”
Die wijsheid achteraf is dat duizenden ouders onterecht als fraudeur werden aangemerkt, vaak tienduizenden euro’s moesten terugbetalen en in grote financiële en sociale problemen raakten.
Antenne
Weekers zegt dat ambtenaren vaak een “maatschappelijke antenne” ontbeerden. Hij hoorde daardoor niet wat er misging en liep achter de feiten aan. Aan het eind van zijn verhoor zei Weekers dat het onmogelijk is als bewindspersoon “om de ins en outs van een uitvoeringsinstantie als de Belastingdienst in de greep te krijgen”.
Belastingdienst mist maatschappelijke antenne, zegt Weekers
De Tweede Kamer onderzoekt in twee weken hoe het heeft kunnen misgaan in de kinderopvangtoeslagenaffaire. Wat was bedoeld als financiële steun voor gezinnen met jonge kinderen, werd voor duizenden mensen een jarenlang slepende zaak.
Op dit moment is Asscher aan de beurt. Volg de verhoren hier in ons liveblog of hier via een livestream.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/c2fe264e-2db9-11eb-a706-02c309bc01c1.JPG)
Lodewijk Asscher, minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid van 2012 tot 2017 wordt gehoord door de parlementaire enquetecommissie Kinderopvangtoeslag, tijdens de vierde dag van de hoorzittingen van de tijdelijke commissie. Ⓒ ANP
Live: Asscher ’vervuld van schaamte’ over missen signalen toeslagen
Telegraaf 23.11.2020 PvdA-fractieleider Lodewijk Asscher heeft moeten erkennen veel signalen te hebben gemist rond de toeslagenaffaire. Dat zit hem vooral in de harde terugvordering van grote bedragen kinderopvangtoeslag bij kleine fouten: „Ik heb dat toen niet gezien, was me er niet bewust van.”
Dat vertelt Asscher in zijn verhoren over de toeslagenaffaire. Hij moest, net als oud-staatssecretarissen Eric Wiebes en Frans Weekers eerder op de maandag, verantwoording afleggen over hun rol in de affaire waarin tienduizenden ouders klem kwamen te zitten door een fraudejacht van de eigen overheid.
Asscher was in het vorige kabinet als minister van Sociale Zaken verantwoordelijk voor het beleid en de wetgeving rond de kinderopvang(toeslag). Daaronder viel de wet die ervoor zorgde dat de Belastingdienst grote bedragen terugvorderde bij ouders die kleine fouten hadden gemaakt bij aanvraag van de kinderopvangtoeslag.
De eerste week van het grootschalige onderzoek naar de toeslagenaffaire kende een aantal schokkende onthullingen. In de podcast Kwestie van Centen bespreken Herman Stam en parlementair verslaggever Leon Brandsema wat er tot dusver aan het licht is gekomen:
„Ik had niet door dat er zo’n berg onrecht en leed onder zat”, zegt Asscher over die harde terugvordering die duizenden ouders heeft geraakt. De ondervragingscommissie refereert aan een brief die een bezorgde grootmoeder aan Asscher stuurde over de problematiek. De PvdA’er reageerde daarop door te stellen dat hij niet op individuele gevallen in kan gaan. Een soortgelijke reactie stuurde hij naar iemand die hem erop wees dat het om meer gevallen ging.
„Als ik het teruglees, vervult het me met schaamte”, zegt Asscher over die eerste ’koude’ brief. „Ik kan niet in een individueel geval interveniëren, dat is ook zo. Maar als ik die brief nu lees, vind ik het heel pijnlijk. Met name naar deze grootmoeder toe, die bezorgd schrijft hoe het met haar zoon en schoondochter gaat.”
Verschillende terugblik
De twee voormalige staatssecretarissen van Financiën Weekers en Wiebes (nu minister van Economische Zaken) kijken in hun verhoren op een verschillende manier terug op de toeslagenaffaire. Weekers wijst naar Asscher, die niks wilde doen aan het harde terugvorderen van de kinderopvangtoeslag. Maar zijn opvolger Wiebes heeft dat probleem nooit als heel groot ervaren.
Weekers gaf in zijn verhoor aan het probleem aangekaart te hebben bij Asscher. Die moest op zijn ministerie namelijk de wet veranderen om hier wat aan te kunnen doen. Weekers gaf een memo over de problematiek aan Asscher met de boodschap om er persoonlijk aandacht voor te hebben. Maar een paar maanden later kreeg hij van Asschers ministerie een afwijzende reactie over het wijzigen van de wet. Weekers: „Daar heb ik me bij neergelegd.”
Asscher zegt in zijn verhoor overigens dat het memo alleen maar moeilijk uit te voeren oplossingen bevatte, waarbij ingegrepen moest worden in schenkingen binnen families of geen kinderopvangtoeslag meer betaald zou worden bij opvang binnen de familiesfeer.
Opvallend genoeg gaf Wiebes een heel ander beeld. Hij zei helemaal niet veel te hebben gemerkt van de ’buikpijn’ die Belastingdienst-topambtenaren vorige week zeiden te hebben gehad rond de harde terugvordering. „Ik heb vanaf het begin gedacht dat er een groot probleem was met kinderopvangtoeslag, maar niet met disproportioneel terugvorderen”, zei Wiebes.
Hij memoreerde een notitie van zijn ambtenaren waarin hij zelf dat probleem in de kantlijn krabbelde. Maar dat was volgens hem ’geen buikpijnnota’. „Hij leek mij eerder bedoeld om mij voor het tegenovergestelde te waarschuwen: we waren te soft.”
Het probleem zat er volgens hem in dat de kinderopvangtoeslag ’in de praktijk een onuitvoerbaar stuk wetgeving was’ voor ouders bij het aanvragen van de toeslag. „Een soort examen dat je moet doen waar je alleen maar een voldoende krijgt als je alle vragen goed beantwoordt”, noemde Wiebes het.
’Houtje-touwtje’
Weekers vertelde in zijn verhoor ook over wat hij aantrof bij de Belastingdienst toen hij in 2010 aantrad als staatssecretaris van Financiën. Dat was niet best. De afdeling toeslagen stond er ’beroerd’ voor, zegt Weekers. Hij stipt, net als verschillende ambtenaren in hun verhoren vorige week, aan dat de fiscus het uitkeren van toeslagen maar moeilijk aan kon.
De Belastingdienst was volgens Weekers vooral ’een collecterende organisatie’: „Dat zat in het dna.” Het uitkeren kwam er vervolgens bij door het instellen van het toeslagenstelsel, een paar jaar voor Weekers’ aantreden. De systemen konden dat maar moeilijk aan, volgens de VVD’er hing alles ’houtje-touwtje’ aan elkaar.
Volgens politiek commentator Wouter de Winther kunnen de politieke verhoren gevaarlijk zijn voor bewindspersonen, ook omdat het verkiezingstijd is. „Daarom worden ze vooraf getraind”, zegt hij in de politieke podcast Afhameren:
Ook Wiebes, die vier jaar na Weekers aantrad, zag bij zijn start nog allerlei problemen bij de fiscus. Hij schetste het beeld van „een dienst die overrompeld was geweest door allerlei wetgeving, langzaam aan het opkrabbelen was en een achterstand aan het inlopen was. En daar was de hele oproer over fraude bovenop gekomen.”
Later in de week volgen nog meer politieke verhoren. Woensdag is de huidige minister voor Medische Zorg Tamara van Ark, tot deze zomer als staatssecretaris van Sociale Zaken verantwoordelijk voor kinderopvang aan de beurt. En ook Menno Snel, die eind vorig jaar als staatssecretaris van Financiën opstapte vanwege de toeslagenaffaire, aan de beurt. Donderdag volgen de verhoren van minister Wopke Hoekstra (Financiën) en premier Mark Rutte.
Tweets by @LeonBrandsema
BEKIJK MEER VAN; overheidsbeleid Eric Wiebes Lodewijk Asscher Frans Weekers
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/2c4f7bb8-2d95-11eb-a50e-02d1dbdc35d1.jpg)
Wiebes: ’Ik kreeg geen signalen van buikpijn over toeslagen’
Telegraaf 23.11.2020 De ambtelijke ’buikpijn’ over het harde karakter van de regels rond de kinderopvangtoeslag, heeft voormalig staatssecretaris van Financiën Eric Wiebes nooit bereikt. Hij gelooft dat ambtenaren het moeilijk vonden dat de wet vaak heel hard uitpakte, maar dat is volgens hem nooit aangekaart. „Er is geen buikpijnnota”, zegt de bewindsman.
Verschillende topambtenaren verklaarden vorige week onder ede dat ze hun zorgen over het systeem vaak hebben aangekaart bij de politieke top. Zij konden er moeilijk mee leven dat ouders grote bedragen toeslagen moesten terugbetalen als ze niet volledig aan de eigen bijdrage, een veel kleiner bedrag, hadden voldaan.
BEKIJK OOK:
Snel maakt excuses om blunders met kinderopvangtoeslag
Dit zou zelfs wekelijks zijn aangestipt. Wiebes herkent dat totaal niet. „En de signalen op papier spreken ook echt een andere taal”, zegt hij over documenten die hij als staatssecretaris kreeg. De „buikpijnsignalen” die hij wel kreeg, gingen over het stelsel. Op een gegeven moment is Wiebes terloops wel geïnformeerd over de harde werking van de toeslagen, maar dat was volgens hem alleen in relatie tot één specifieke zaak.
In de podcast Kwestie van Centen bespreken Herman Stam en parlementair verslaggever Leon Brandsema wat er tot dusver aan het licht is gekomen in het onderzoek naar de toeslagenaffaire:
’Te soft’
Een nota die recent in de media verscheen waaruit zou blijken dat Wiebes op de hoogte was van de harde werking van de regels, zag Wiebes juist als een waarschuwing dat de afdeling Toeslagen van de Belastingdienst mogelijk „te soft” was. Hij herkende de nota niet uit die tijd, benadrukte hij. In voorbereiding op het verhoor, heeft hij het document wel gelezen.
Volgens politiek commentator Wouter de Winther kunnen de politieke verhoren gevaarlijk zijn voor bewindspersonen, ook omdat het verkiezingstijd is. „Daarom worden ze vooraf getraind”, zegt hij in de politieke podcast Afhameren:
Wiebes had zelf grote zorgen over de uitvoerbaarheid van de toeslagenwetgeving. „Het is een soort examen waarbij je alleen een voldoende haalt als je acht vragen goed beantwoordt.” Het regende daardoor terugvorderingen, maar ook nabetalingen. „Allebei fout”, vindt Wiebes. Het betekent namelijk dat mensen of meer, of minder kregen dan waar zij recht op hadden. „Dat is twee keer ellende.”
De voormalig staatssecretaris, inmiddels minister, wordt ook gehoord onder ede wegens zijn rol in de toeslagenaffaire. Jarenlang was Wiebes politiek verantwoordelijk voor de Belastingdienst.
BEKIJK MEER VAN; overheid belastingen Eric Wiebes Belastingdienst Toeslagen
Wiebes: ‘Niet gezien dat slechte toeslagenwet gigantische sociale bom was’
NU 23.11.2020 Eric Wiebes, staatssecretaris van Financiën tussen 2014 en 2017, heeft niet zien aankomen dat de strenge wetgeving rondom de kinderopvangtoeslag zou leiden tot de problemen die we nu kennen. Wiebes’ grootste zorg was destijds ook helemaal niet de hoge terugvorderingen van de ouders, maar het toeslagensysteem als geheel.
“We hebben gewoon niet gezien dat wat nu onwelgevallige wetgeving blijkt, eigenlijk een brandende lont was die een gigantische sociale bom tot ontploffing zou brengen”, zei Wiebes maandag tijdens zijn verhoor door de ondervragingscommissie over de toeslagenaffaire.
De centrale vraag die steeds terugkomt in de inmiddels zes dagen durende verhoren is: waarom greep niemand in? Er was bij (oud-)topambtenaren en politici steeds een sterk vermoeden dat de wet te hard was.
“We hebben een tijd lang gedacht dat dit weer zo’n lastig ding in de belastingwetgeving was. We wisten niet dat dit zo groot zou worden”, zei Wiebes daarover.
Commissielid Renske Leijten (SP) vond dit te makkelijk. Er waren namelijk genoeg signalen om de bom te kunnen ontdekken. In een interne memo uit 2017 staat bijvoorbeeld al dat de Belastingdienst laakbaar handelde, in datzelfde jaar kwam de Nationale ombudsman met een kritisch rapport over het handelen van de fiscus.
De memo heeft Wiebes, inmiddels minister van Economische Zaken, nooit gezien, zei hij. “De aanpak is in een optelsom totaal dramatisch geweest. Maar als je die optelsom niet kent, dan houdt het op.”
Verhoren toeslagenaffaire van start: Hoe fraudejacht ontspoorde
Wiebes las en hoorde nergens de buikpijn binnen fiscus
Er gebeurde meer onder het toeziend oog van Wiebes als staatssecretaris. Er woedde een discussie binnen de ambtelijke top van Financiën dat het toeslagenbeleid te hard was. Een van hen verklaarde vorige week “buikpijn” te hebben van de gang van zaken, maar die buikpijn herkende Wiebes niet.
Hij las het nergens terug en hoorde er ook niemand over. “Er was geen buikpijnnota en geen buikpijngesprek. Er was veel buikpijn, maar dat ging over het stelsel.”
Wiebes zag het terugvorderen van de hoge bedragen namelijk niet als probleem, maar de kinderopvangtoeslag met het voorschottenstelsel als geheel. “Je hebt enorme nabetalingen en enorme terugvorderingen. Dat is twee keer ellende.” De bewindsman wilde daarom het mes in het stelsel zetten.
‘Heb maar een paar armzalige verklaringen in de aanbieding’
Even leek het erop dat Wiebes wel actie zou ondernemen. Hij had het plan om alleen de eigen bijdragen van de kinderopvangtoeslag terug te vorderen, in plaats van alle uitbetaalde toeslagen waardoor zoveel ouders in de problemen zijn gekomen.
Hij werd door zijn ambtenaren gevraagd om hierover contact op te nemen met toenmalig minister van Sociale Zaken Lodewijk Asscher, maar dat is nooit meer gebeurd. Wiebes dacht namelijk op zijn beurt dat hij gebeld zou worden door Asscher. Zo bleef een mogelijk vroege oplossing tussen de ministeries hangen.
‘Leemlagen’ belemmeren goede communicatie binnen fiscus
“Ik heb maar een paar armzalige verklaringen in de aanbieding”, zei Wiebes tot slot. Hij was ook boos, maar wist niet op wie.
Een van die Wiebes hieruit heeft getrokken is dat een goede organisatie fouten kan maken, als er maar de honger is om die te herstellen.
Het probleem bij de fiscus is dat de communicatie tussen de verschillende lagen hapert. Het woord “leemlaag” waardoor de informatie nauwelijks doorsijpelt naar andere afdelingen, werd volgens Wiebes veel gebruikt bij de Belastingdienst.
“Al ben je schaal vier in de organisatie, je moet kunnen aankaarten wat er niet deugt”, aldus de bewindsman.
Lees meer over: Politiek Toeslagenaffaire
Wiebes erkent dat hij Kamer onjuist informeerde: ‘Ik had beter moeten opletten’
AD 23.11.2020 VVD-politicus Eric Wiebes heeft als staatssecretaris van Financiën de Kamer verkeerd geïnformeerd. Dat heeft hij toegegeven aan de ondervragingscommissie die de toeslagenaffaire onderzoekt. ,,Ik had beter moeten opletten”, stelt hij.
Wiebes ontkende in september 2017 dat er ouders en kinderopvanginstellingen grote schade hadden geleden van het abrupt stopzetten en terugvorderen van kinderopvangtoeslag. ,,Daar is niets van gebleken”, antwoordde hij op vragen van CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt. Achteraf bezien is dat een ‘verbijsterend antwoord’, zei Wiebes tegen de commissie. ,,Ik had dit antwoord nooit mogen doorlaten.”
Lees ook;
SP-Kamerlid Renske Leijten toonde in haar ondervraging van Wiebes weinig begrip voor de verklaring. Zij wijst erop dat de Belastingdienst op dat moment al een grote nederlaag bij de Raad van State had geleden en dat er ook al een vernietigend rapport van de Nationale Ombudsman lag over de benadeling van ouders die klanten waren bij het Eindhovense gastouderbureau Dadim. ,,Hoe kunt u zulke antwoorden dan laten passeren?”, vroeg zij zich af.
Idioot
Volgens Wiebes waren de antwoorden aangeleverd door ambtenaren en was het besef wat er aan de hand was nog niet bij hem doorgedrongen. ,,Ik heb het echt te weinig bekeken en het is een idioot antwoord”, erkende hij.
Volgens hem is het moeilijk verantwoordelijkheid te dragen voor ‘dingen in het donker’. ,,Hier is zolang niet gezien wat er aan de hand was. Dit is op een kolossale manier misgegaan.” Toch was er volgens hem geen kwade opzet in het spel.
Hier is zolang niet gezien wat er aan de hand was. Dit is op een kolossale manier misgegaan, aldus Eric Wiebes
Wiebes zei eerder in zijn verhoor niets te hebben gemerkt van de ‘buikpijn’ die topambtenaren van Financiën vorige week nog zeiden te hebben gevoeld over de harde terugvordering van kinderopvangtoeslag. ,,Er was geen buikpijnnota of buikpijngesprek’’, zei de VVD-bewindsman tegen de parlementaire ondervragingscommissie.
Te soft
Volgens Wiebes kan het best zijn dat er op Financiën door sommige mensen buikpijn werd gevoeld, maar die geluiden bereikten hem niet. Sterker nog: een nota die hij in 2014 van zijn ambtenaren ontving riep bij hem het tegenovergestelde beeld op. ,,Ik las het als: we zijn een beetje te soft.”
Voormalig directeur Belastingdienst Hans Blokpoel zei vorige week maandag nog dat hij meermaals ‘buikpijn’ had gevoeld over de ‘snoeiharde’ wet. Die maakte het mogelijk dat mensen die hun eigen bijdrage niet hadden betaald hun kinderopvangtoeslag volledig terug moesten betalen. Door deze ‘alles of niets’-benadering raakten duizenden gezinnen in grote financiële problemen. Volgens voormalig topambtenaren van Financiën werd er over aan de bel getrokken. Dat deze harde praktijk toch doorging was volgens hen te wijten aan het ministerie van Sociale Zaken, dat het beleid niet wilde veranderen.
Sociale bom
Wiebes zet de verwijten van voormalig kopstukken van de fiscus in een ander daglicht. Volgens hem is de belangrijkste vraag hoe het kan dat er zoveel mensen slachtoffer konden worden. ,,Ik wist niet dat dit de lont was die een zeer grote sociale bom tot ontploffing zou brengen’’, zei hij tegen de commissie. Dat de Belastingdienst de rechtsbescherming van ouders ernstig heeft geschaad is volgens hem buiten zijn medeweten gebeurd.
Ik wist niet dat dit de lont was die een zeer grote sociale bom tot ontploffing zou brengen, aldus Eric Wiebes.
Eerder vandaag getuigde Wiebes voorganger Frans Weekers voor de commissie. Hij zei dat hij toenmalig minister van Sociale Zaken Lodewijk Asscher er destijds op heeft aangesproken dat volledige terugvordering van kinderopvangtoeslagen heel hard kon uitpakken. Weekers gaf zijn collega een memo met het verzoek hiernaar te kijken, maar het beleid veranderde niet.
Met handen en voeten gebonden
Weekers had aanvankelijk zelf met een ‘coulantere regeling’ willen komen, waarbij ouders door alsnog een eigen bijdrage te betalen hun toeslag mochten houden. Maar hij werd er later door ambtenaren van Financiën op gewezen dat hiervoor een wetswijziging nodig was. De verantwoordelijkheid daarvoor lag echter bij Sociale Zaken. Tijdens een kabinetsberaad wendde Weekers zich tot Asscher met het memo, maar na vier maanden kwam het antwoord dat Sociale Zaken de regeling niet ging aanpassen. Asscher verschijnt later vanmiddag voor de commissie om zijn kant van het verhaal te geven.
,,Ik heb me erbij neergelegd’’, zei Weekers over die repliek. ,,Je gaat als staatssecretaris niet over alles. Wat betreft toeslagen zat ik met handen en voeten gebonden aan het beleid van vakministers.”
Beroerd
Doordat de ‘alles-of-niets’-benadering in stand bleef, kwamen later duizenden ouders in grote problemen doordat hun kinderopvangtoeslag werd stopgezet en zij al ontvangen bedragen volledig terug moesten betalen. Dat dit kon ontaarden in een fraudejacht, is wel een ander verhaal, meent Weekers. ,,Als mensen onterecht als fraudeurs worden aangemerkt, kun je dat met geen enkele wetswijziging opvangen.”
Als mensen onterecht als fraudeurs worden aangemerkt, kun je dat met geen enkele wetswijziging opvangen
Weekers zei het ‘moeilijk te verteren’ te vinden dat zoveel ouders ‘in de ellende zijn gestort’. Volgens hem stond de Belastingdienst er destijds ‘beroerd’ voor en was er sprake van een ‘houtje-touwtjesysteem’. Tegelijkertijd lag de nadruk destijds op het belang van fraudebestrijding, omdat er ‘gruwelijk veel bezuinigd’ moest worden: ,,Het was destijds zo dat elke cent die in verkeerde zakken terechtkwam als doodzonde werd gezien.”
De parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag onderzoekt hoe ouders onterecht als fraudeurs bestempeld konden worden. © ANP
Na zijn aftreden heeft Weekers nooit in het openbaar terug willen blikken op zijn tijd als staatssecretaris. Tot vanmorgen dus. ,,Het was bepaald niet het hoogtepunt van mijn carrière”, zei hij. ,,Ik kijk er nu met meer voldoening op terug.”
Asscher en Rutte nog aan de beurt
Na de ambtenarij zijn deze week (voormalige) politieke kopstukken aan de beurt om zich te verantwoorden voor de toeslagenaffaire. Het verhoor van oud-staatssecretaris van Financiën Frans Weekers is om 09.30 uur begonnen. Later vandaag zullen Eric Wiebes (VVD) en Lodewijk Asscher (PvdA) onder ede moeten getuigen. Ook woensdag en donderdag gaan de verhoren nog door. Minister-president Mark Rutte is donderdag als laatste aan de beurt.
Het zijn allemaal kopstukken die in het vorige kabinet mogelijk kennis hadden van de jacht op mensen die zouden frauderen met kinderopvangtoeslag. Achteraf bleek dat 20.000 Nederlanders door hun aanvraag voor toeslag in een financiële nachtmerrie belandden.
Wiebes: ik kreeg geen signalen van buikpijn over toeslagen
MSN 23.11.2020 De ambtelijke ‘buikpijn’ over het harde karakter van de regels rond de kinderopvangtoeslag, heeft voormalig staatssecretaris van Financiën Eric Wiebes nooit bereikt. Hij gelooft dat ambtenaren het moeilijk vonden dat de wet vaak heel hard uitpakte, maar dat is volgens hem nooit aangekaart. “Er is geen buikpijnnota”, zegt de bewindsman.
Verschillende topambtenaren verklaarden vorige week onder ede dat ze hun zorgen over het systeem vaak hebben aangekaart bij de politieke top. Zij konden er moeilijk mee leven dat ouders grote bedragen toeslagen moesten terugbetalen als ze niet volledig aan de eigen bijdrage, een veel kleiner bedrag, hadden voldaan.
Dit zou zelfs wekelijks zijn aangestipt. Wiebes herkent dat totaal niet. “En de signalen op papier spreken ook echt een andere taal”, zegt hij over documenten die hij als staatssecretaris kreeg. De “buikpijnsignalen” die hij wel kreeg, gingen over het stelsel. Op een gegeven moment is Wiebes terloops wel geïnformeerd over de harde werking van de toeslagen, maar dat was volgens hem alleen in relatie tot één specifieke zaak.
‘Te soft’
Een nota die recent in de media verscheen waaruit zou blijken dat Wiebes op de hoogte was van de harde werking van de regels, zag Wiebes juist als een waarschuwing dat de afdeling Toeslagen van de Belastingdienst mogelijk “te soft” was. Hij herkende de nota niet uit die tijd, benadrukte hij. In voorbereiding op het verhoor, heeft hij het document wel gelezen.
Wiebes had zelf grote zorgen over de uitvoerbaarheid van de toeslagenwetgeving. “Het is een soort examen waarbij je alleen een voldoende haalt als je acht vragen goed beantwoordt.” Het regende daardoor terugvorderingen, maar ook nabetalingen. “Allebei fout”, vindt Wiebes. Het betekent namelijk dat mensen of meer, of minder kregen dan waar zij recht op hadden. “Dat is twee keer ellende.”
De voormalig staatssecretaris, inmiddels minister, wordt ook gehoord onder ede wegens zijn rol in de toeslagenaffaire. Jarenlang was Wiebes politiek verantwoordelijk voor de Belastingdienst.
Weekers waarschuwde Asscher voor toeslagaffaire: ‘Had ik maar doorgezet’
NU 23.11.2020 Oud-staatssecretaris van Financiën Frans Weekers waarschuwde toenmalig minister van Sociale Zaken Lodewijk Asscher tevergeefs voor het te strenge beleid voor de kinderopvangtoeslag. Weekers vond dit beleid te hard en gaf Asscher een memo waarin hij hier aandacht voor vroeg.
“Dat er iets moest gebeuren, was wel duidelijk”, zei Weekers maandag tijdens zijn verhoor over de toeslagenaffaire.
Hij gaf huidig PvdA-leider Asscher daarom “in de marge” van een kabinetsoverleg een memo mee waarin hij waarschuwde voor de hardheid van het beleid. Hoewel Asschers tas al boordevol notities en beleidsstukken zat, hoopte Weekers dat zijn waarschuwing prioriteit zou krijgen.
“Ik was in de veronderstelling dat Sociale Zaken met aanpassingen zou komen”, zei Weekers. Maar dat gebeurde niet. Het ministerie liet weten dat de wet niet zou worden aangepast en daar bleef het voor Weekers ook bij. “Ik heb geen verdere actie ondernomen.”
De oud-staatssecretaris zegt wat betreft de toeslagen met “handen en voeten gebonden” te zijn geweest. De Belastingdienst was namelijk alleen verantwoordelijk voor de uitvoering van de kinderopvangtoeslag, Asscher ging als minister van Sociale Zaken over het beleid. “Je gaat als bewindsman niet over alles”, zei Weekers. “Ik wilde ook niet dat anderen in mijn portefeuille gingen rommelen.”
Verhoren toeslagenaffaire van start: Hoe fraudejacht ontspoorde
‘Had ik mijn gutfeeling maar gevolgd’
Met de wijsheid van achteraf had Weekers gewild dat hij destijds anders had gehandeld. “Had ik mijn gutfeeling maar gevolgd en doorgezet om tot het uiterste te gaan.”
Hij had namelijk een voorstel klaarliggen om ouders die bij de aanvraag van de kinderopvangtoeslag een fout hadden gemaakt te ontzien. Volgens dat voorstel zouden zij eenmalig alleen de eigen bijdragen hoeven terug te betalen in plaats van alle verkregen toeslagen, waardoor zoveel mensen in de problemen zijn gekomen. Een soort “take it or leave it”.
Nu is het makkelijk praten, erkent Weekers. Dat hij zijn plan toch niet doorzette, had te maken met een belangrijke uitspraak van de Raad van State. Daarin werd bevestigd dat de Belastingdienst het gehele bedrag mocht terugvorderen, zoals in de wet stond. “Mijn handelingsvrijheid was beperkter dan ik dacht.”
Kabinet-Rutte I wilde fraude hard aanpakken
Weekers is de eerste voormalige bewindspersoon die onder ede wordt gehoord door de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag, die de toeslagenaffaire onderzoekt. Hij had tussen 2010 en 2014 als staatssecretaris de Belastingdienst in zijn portefeuille.
Zodoende was hij politiek medeverantwoordelijk voor het alles-of-nietsbeleid, waarmee alle gekregen toeslagen werden teruggevorderd als er een (kleine) fout met de eigen bijdrage werd gemaakt, en de ontspoorde fraudejacht.
Dat beleid was zo afgesproken in het eerste kabinet van Rutte (2010-012). “Onterecht verstrekte uitkeringen zullen daadwerkelijk worden teruggevorderd, ongeacht de hoogte van de fraude”, stond er in het regeerakkoord van de VVD, het CDA en gedoogpartner PVV.
Weekers sprak voor het eerst sinds zijn aftreden over de zaak. De afdeling Toeslagen van de Belastingdienst stond er volgens hem “beroerd” voor. Tot 2012 was het volgens hem een “houtje-touwtjesysteem”.
Later op de dag worden Eric Wiebes, voormalig staatssecretaris van Financiën en nu minister van Economische Zaken, en Asscher gehoord.
Lees meer over: Politiek Toeslagenaffaire
Politieke verhoren kinderopvangtoeslag met Weekers, Wiebes en Asscher
NOS 23.11.2020 Vandaag begint de tweede week van de verhoren onder ede over de affaire van de kinderopvangtoeslag. Deze week is het de beurt aan de politiek.
De (oud-)bewindspersonen Frans Weekers (VVD), Eric Wiebes (VVD) en Lodewijk Asscher (PvdA) worden vandaag gehoord. De voormalige staatssecretarissen Menno Snel (D66) en Tamara van Ark (VVD) komen woensdag en minister Wopke Hoekstra (CDA) en premier Mark Rutte (VVD) donderdag. Nog nooit moesten zo veel kabinetsleden voor een Kamercommissie verschijnen.
De verhoren zijn vanaf 09.30 uur live te volgen op NPO 1, op NOS.nl en in de NOS-app. Klik hier voor de livestream. Geen tijd om te kijken? In een liveblog praten we je voortdurend bij.
De VVD’er Weekers was staatssecretaris tijdens de zogeheten Bulgarenfraude, waarbij Bulgaren via valse inschrijvingen op grote schaal toeslagen aanvroegen. Daarop riepen de Tweede Kamer en de samenleving om een betere fraudebestrijding voor misbruik van toeslagen. Een van de vragen aan Weekers zal zijn of dit consequenties had voor de kinderopvangtoeslag.
In 2014 volgde Wiebes hem op. Waarom deed hij niets aan de compensatie van de ouders? En wist toenmalig minister Asscher van Sociale Zaken hoe groot de financiële problemen van de ouders waren? Volgens ambtenaren die afgelopen week gehoord werden, hadden de bewindspersonen op zijn minst op de hoogte kunnen zijn.
Het is afwachten of de commissieleden net zo streng zijn tegen hen als zij afgelopen week soms tegen de topambtenaren waren. Maar dat het interessante verhoren worden, staat vast.
Lees hier de artikelen over de Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag van vorige week terug:
- Verhoren kinderopvangtoeslag op de helft, wie krijgt volgende week de schuld?
- Oud-baas fiscus: toeslagenaffaire is door mensen veroorzaakte ramp
De Kamer onderzoekt in twee weken hoe het heeft kunnen misgaan in de kinderopvangtoeslagenaffaire. Wat was bedoeld als financiële steun voor gezinnen met jonge kinderen, werd voor duizenden mensen een jarenlang slepende zaak. Ouders werden door de Belastingdienst onterecht aangemerkt als fraudeur en moesten soms tienduizenden euro’s terugbetalen, met financiële en sociale problemen als gevolg.
BEKIJK OOK;
Vervolg verhoren toeslagenaffaire: wat wisten Rutte, Asscher en Wiebes?
NU 22.11.2020 Maandag vervolgt de ondervragingscommissie de zoektocht naar wat er fout is gegaan bij de aanpak van fraude met de kinderopvangtoeslag. Nadat ambtenaren zich afgelopen week hebben moeten verantwoorden, is het nu de beurt aan de politici die destijds aan de knoppen draaiden.
Afgelopen week werden (oud-)topambtenaren en experts opgeroepen om onder ede gehoord te worden.
In de tweede week is het de beurt aan (oud-)politici die aan roer stonden. Wat wisten zij?
Maandag 23 november:
Frans Weekers – staatssecretaris van Financiën 2010-2014
Weekers vond volgens toenmalig directeur van de Belastingdienst Peter Veld de alles-of-nietsaanpak te streng. Maar hij was volgens de belastingambtenaar niet specifiek betrokken bij de CAF 11-zaak rond een Eindhovens gastouderbureau.
Weekers gaf zijn zorgen in ieder geval geen politiek vervolg. Mogelijk omdat hij onder grote maatschappelijke en politieke druk een oplossing voor de zogenoemde Bulgarenfraude moest vinden.
Dat was, blijkt nu, de opmaat naar een veel te streng beleid voor de opsporing van fraudeurs. Weekers trad in 2014 af vanwege een andere kwestie.
Eric Wiebes – staatssecretaris van Financiën 2014-2017
Wiebes, nu minister van Economische Zaken, volgde Weekers op. Wiebes heeft in algemene zin aandacht voor de fraudebestrijding, omdat hij weet hoe lastig zijn voorganger het had.
In 2014 bespraken de Belastingdienst en het ministerie van Sociale Zaken, dat het beleid voor de toeslagen bepaalt, de harde opstelling van de fiscus. Volgens oud-directeur van de Belastingdienst Veld vond Wiebes het beleid destijds “ook wel straf” en zag hij in dat de regels veranderd moeten worden. Maar er werd geen actie ondernomen.
Lodewijk Asscher – minister van Sociale Zaken 2012-2017
Het gaat in de toeslagenaffaire veel over de Belastingdienst, maar officieel is het ministerie van Sociale Zaken de beleidsbepaler op dit terrein. De fiscus voert uit en spoort fraude op. Zodoende is PvdA-leider en voormalig minister Asscher opgeroepen voor verhoor.
Er is tot op het hoogste niveau binnen het ministerie van Sociale Zaken en het ministerie van Financiën gewerkt aan een andere aanpak, omdat werd ingezien dat ouders in de knel kwamen.
Vlak voor de Kerst in 2014 zou Asscher daarover worden geïnformeerd, maar volgens toenmalig topambtenaar Marcelis Boereboom zijn de documenten nooit in de tas van de minister beland. Asscher verklaarde zich de stukken niet te kunnen herinneren.
Overigens onderschreef Asscher in 2015 tijdens een Kamerdebat de aanpak van de Belastingdienst, die volledige bedragen terugvordert als ouders een fout hebben gemaakt.
Woensdag 25 november:
Tamara van Ark – staatssecretaris van Sociale Zaken 2017-2020
Van Ark, nu minister voor Medische Zorg, was net als Asscher beleidsmatig verantwoordelijk voor de kinderopvangtoeslag.
Toen oud-staatssecretaris van Financiën Menno Snel in juni 2019 ouders een schadevergoeding wilde toezeggen, ging Van Ark ervoor liggen. Volgens ambtenaren van Sociale Zaken vond ze dat het plan niet goed uitgewerkt was.
Onder het bewind van Van Ark werd lang gewerkt aan een ander toeslagenstelsel voor de kinderopvang, maar dat werd op het allerlaatste moment geblokkeerd door het ministerie van Financiën. Directeur kinderopvang bij Sociale Zaken Maaike van Tuyll zegt dan ook verbaasd te zijn over de draai.
Menno Snel – staatssecretaris van Financiën 2017-2019
Snel was staatssecretaris van Financiën toen Van Ark voorstelde het toeslagenstelsel aan te passen. Het idee was dat ouders dan minder snel de dupe worden van de harde aanpak van de fiscus.
Maar Snel voorzag volgens Van Tuyll financiële risico’s. Bovendien zou de afdeling Toeslagen “het best draaiende onderdeel” van de Belastingdienst zijn.
Volgens oud-directeur van de Belastingdienst Jaap Uijlenbroek besefte Snel op 4 juni 2019 dat het roer rigoureus om moest. Hij kondigde dan ook aan de wet aan te passen. De problemen bleven zich echter voordoen en Snel trad in december van dat jaar af.
Donderdag 26 november:
Wopke Hoekstra – minister van Financiën 2017-heden
Primair is de staatssecretaris van Financiën belast met de Belastingdienst en niet de minister van Financiën, die als politiek leider van het departement wel eindverantwoordelijk is. Hoekstra is redelijk uit de wind gebleven.
Wel gaf hij de opdracht voor een onderzoek dat ertoe leidde dat Financiën aangifte deed tegen de eigen Belastingdienst. Een ongekende stap. Na het aftreden van Snel was Hoekstra even het gezicht van de fiscus, maar dat veranderde toen D66 met Alexandra van Huffelen een nieuwe staatssecretaris leverde.
Mark Rutte – minister-president 2010-heden
Ook premier Rutte werd nooit het gezicht van de toeslagenaffaire, hoewel hij het dossier in januari van dit jaar qua heftigheid vergeleek met de vliegramp met MH17 en de aardbevingen in Groningen.
De rol van Rutte ligt vooral bij de Ministeriële Commissie Aanpak Fraude waar hij leiding aan gaf in zijn vorige kabinet. Tussen 2013 en 2016 schroefde deze commissie de jacht op fraude op.
De documenten van deze commissie zijn geheim. Ook de Kamer kreeg ze niet te zien. De ondervragingscommissie heeft de stukken wel in bezit en kan die gebruiken bij het verhoor van Rutte.
Lees meer over: Belastingdienst Politiek Toeslagenaffaire
Verhoren kinderopvangtoeslag op de helft, wie krijgt volgende week de schuld?
NOS 21.11.2020 “Het lelijkste is als we elkaar allemaal de schuld gaan geven.” Dat zei secretaris-generaal van het ministerie van Sociale Zaken Loes Mulder donderdag in haar verhoor in de Tweede Kamer over de kinderopvangtoeslagaffaire. Toch is dat precies het beeld dat blijft hangen, na de eerste week van verhoren door de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag.
Grof gezegd gaven de ministeries van Financiën, waar de Belastingdienst/Toeslagen onder valt, en het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid elkaar deze week de schuld van de toeslagenaffaire.
De Kamer onderzoekt in twee weken hoe het heeft kunnen misgaan in de kinderopvangtoeslagenaffaire. Wat was bedoeld als financiële steun voor gezinnen met jonge kinderen, werd voor duizenden mensen een jarenlang slepende zaak. De ouders werden door de Belastingdienst onterecht aangemerkt als fraudeur en moesten soms tienduizenden euro’s terugbetalen. Met financiële en sociale problemen als gevolg.
‘Beleid uitgevoerd’
Topambtenaren van de Belastingdienst en Financiën die werden verhoord, zeiden dat zij het beleid van Sociale Zaken uitvoerden. En dat zij geen juridische ruimte hadden om ouders minder hard aan te pakken.
Oud-staatssecretaris Frans Weekers, tot 2014 verantwoordelijk voor de fiscus, deelde de twijfel van zijn hoogste ambtenaar of het beleid niet te hard was. “Hij schreef ‘ja’ in de marge van mijn notitie daarover”, zei voormalig directeur-generaal Peter Veld van de Belastingdienst. Volgens hem wist toenmalig minister Lodewijk Asscher van Sociale Zaken van de twijfels, maar er veranderde niets.
Nooit aan de bel getrokken
Sociale Zaken zegt juist dat de Belastingdienst nooit hard aan de bel heeft getrokken. En nooit heeft gezegd dat de wetgeving niet deugde en moest worden aangepast.
Directeur-generaal Marcelis Boereboom van Sociale Zaken had wel gehoord dat de Belastingdienst de ‘alles-of-niets aanpak’ “buitenproportioneel” vond. Het betekende dat als ouders hun eigen bijdrage niet hadden betaald, zij de hele kinderopvangtoeslag van duizenden euro’s moesten terugbetalen. Maar ook toen veranderde er niets.
“Wij hadden niet het beeld dat we opdracht hadden gegeven voor een fraudejacht”, zei directeur Kinderopvang bij Sociale Zaken Maaike van Tuyll. Toch gingen de zogeheten Combiteams Aanpak Facilitators (CAF-teams) van de Belastingdienst aan de slag met het volgens haar op extreme wijze verzamelen van fraudebewijzen.
Beleidslawine
Zo kon jarenlang de benadeling van burgers doorgaan, terwijl de ambtelijke molens draaiden.
Ambtenaren dachten het politiek gewenste beleid uit te voeren. Topambtenaren veranderden van functie zonder het kinderopvangdossier over te dragen. Een compensatieplan voor de ouders van staatssecretaris Menno Snel sneuvelde om vage redenen. Een heel nieuw kinderopvangsysteem dat verbetering had moeten brengen werd door het kabinet na twee jaar voorbereiding stopgezet. Er waren expertmeetings, memo’s, powerpointpresentaties en rapporten.
Door de beleidslawine, die ook nog regelmatig van richting veranderde, verloor uiteindelijk iedereen het zicht op wat er werkelijk aan de hand was. Namelijk dat ouders die de overheid financieel wilde helpen, door diezelfde overheid in langdurige schulden geduwd werden. Dat ouders die door de kinderopvangtoeslag makkelijker aan werk moesten komen, hun baan moesten opzeggen om weer zelf op hun kinderen te passen.
Het ‘verdwenen memo’ van juridisch adviseur Sandra Palmen van de Belastingdienst had hier in maart 2017 een eind aan kunnen maken. “Hoe heeft iemand hier ooit toestemming voor kunnen geven?”, vroeg Palmen zich af. Maar haar advies bleef tot een paar weken geleden genegeerd en weggestopt.
Ook de gedupeerde ouders keken deze week naar de verhoren. Geëmotioneerd en met een mengeling van hoop en ergernis.
‘Ik kijk nu naar iemand die zoveel macht heeft gehad over ons leven’
Ligt de schuld van deze affaire bij ministers die een moeilijk uitvoerbare regeling hebben bedacht? Of bij de topambtenaren die te weinig hebben gecontroleerd of het wel goed ging? Of ligt de schuld bij de uitvoerende ambtenaren, die hardvochtige regels op ouders hebben toegepast en dat volgens sommigen hadden moeten weigeren?
Jaap Uijlenbroek, oud-directeur-generaal van de Belastingdienst, voegde daar nog een schuldige partij aan toe: de Tweede Kamer zelf. Hij wijst erop dat de Kamer al in 2015 signalen had dat ouders soms enorme bedragen moesten terugbetalen. De Kamer nam toen genoegen met de uitleg van minister Asscher dat het juridisch niet anders kon.
Dit is een door mensen veroorzaakte ramp, was de conclusie van Uijlenbroek in het verhoor. “Er zijn fouten gemaakt van het hoogste niveau tot het allerlaagste niveau”, zei hij. “Zo ontsporen treinen.”
Beurt aan politiek
Dan is het volgende week de beurt aan de politiek, te weten de (oud-)bewindspersonen Frans Weekers, Eric Wiebes, Lodewijk Asscher, Menno Snel, Tamara van Ark, Wopke Hoekstra en Mark Rutte. Nog nooit moesten zo veel kabinetsleden voor een Kamercommissie verschijnen.
Volgende week zijn de verhoren van de (oud-)bewindspersonen live te volgen op NPO Politiek, NOS.nl en via de NOS-app.
Het is afwachten of de commissieleden in hun verhoren net zo streng tegen hen zijn als zij afgelopen week soms tegen de topambtenaren waren. Maar vast staat dat zij lange vragenlijsten hebben.
Heeft oud-staatssecretaris Weekers een te hard fraudebestrijdingsbeleid mogelijk gemaakt? Of probeerde hij juist iets te regelen voor de ouders? Toen Wiebes hem in 2014 opvolgde, kreeg die toen te horen dat de kinderopvangtoeslag een probleem was?
Waarom deed Asscher, minister van 2012 tot 2017, niets aan de ‘alles-of-niets aanpak’? Waarom gaf hij wel toestemming voor een nieuw kinderopvangsysteem? En waarom trokken de staatssecretarissen Snel en Van Ark daar in een volgend kabinet ogenschijnlijk de stekker uit?
Dacht het kabinet er met het aftreden van Snel eind vorig jaar van af te zijn? Of vinden minister Hoekstra en premier Rutte nog steeds dat zij medeverantwoordelijk zijn? En wat doen zij aan het zo snel mogelijk compenseren van de ouders?
Het worden boeiende verhoren, op zoek naar een reconstructie van deze door mensen veroorzaakte ramp.
Lees hier de artikelen van de afgelopen week terug:
- Oud-baas fiscus: toeslagenaffaire is door mensen veroorzaakte ramp
- Topambtenaar SZW: Belastingdienst voerde ‘fraudejacht’ op ouders
- Toeslagendirecteur: druk op Belastingdienst was hoog en het beleid was niet van ons
- ‘Er was geen ruimte voor minder strenge aanpak toeslagenouders’
- Advocaat: toeslagenaffaire doet denken aan Kafka, liep tegen muur aan
- Oud-fiscusbaas: harde aanpak ‘toeslagenouder’ wens van Sociale Zaken
- Oud-directeur fiscus: buikpijn over toeslagenaffaire, top wist ervan
- Juridisch adviseur: top Belastingdienst negeerde keiharde waarschuwing
Tranen, verwijten en buikpijn: de eerste bevindingen over de toeslagenaffaire
NU 21.11.2020 Halverwege de verhoren over de kinderopvangtoeslagaffaire, is er een voorzichtige schets te maken van wat zich binnen de ministeries heeft afgespeeld. Lang bleven de (oud-)topambtenaren buiten beeld, maar deze week kreeg de ondervragingscommissie de kans om met hen in te kleuren hoe de toeslagenfuik is ontstaan.
“De eerste gesprekken met ouders waren het moeilijkste wat ik in mijn carrière heb gedaan”, zei huidig directeur Belastingdienst Agaath Cleyndert woensdag. “Dat we hen niets anders konden bieden dan te luisteren en excuses, was heel pijnlijk.”
“Dit had nooit mogen gebeuren”, sprak Maaike van Tuyll, directeur Kinderopvang bij het ministerie van Sociale Zaken, een dag later. Het leed van de ouders greep beiden zichtbaar aan.
Tot nu toe kwam informatie in het toeslagendossier vaak via Wob-verzoeken, memo’s, Kamerbrieven, factsheets en andere formele wegen. De mensen achter die stukken kregen deze week pas een gezicht.
Belastingdienst-directeur geëmotioneerd door toeslagenaffaire
Nog lang geen compleet beeld van de omvang
De emotie laat ook zien dat het gruwelijk is misgegaan. De ondervragingscommissie probeert deze weken te ontrafelen hoe: wat is er precies gebeurd en wie waren er verantwoordelijk?
Komende week kunnen ze die vragen stellen aan de toenmalige politiek leiders, als ze premier Mark Rutte, staatssecretaris Eric Wiebes (nu minister) en oud-minister en huidig PvdA-leider Lodewijk Asscher onder ede horen.
De vragen zijn nu nog lang niet te beantwoorden op basis van de verhoren met de (oud-)ambtenaren, een advocaat en een hoogleraar.
De overheid heeft zelfs nog niet eens in beeld hoeveel mensen precies de dupe zijn geworden van het hardvochtige beleid van de overheid. “Een ongemakkelijk gevoel”, zei directeur Kinderopvang Van Tuyll daarover. Er zijn nu negenduizend mensen in beeld; zeer waarschijnlijk zijn het er veel meer.
Belastingdienst niet te nemen bastion voor ouders
De wet was te hard en werd daarbovenop ook te streng toegepast. Met het vooringenomen uitgangspunt van de belastingambtenaren dat ouders toch wel schuldig waren, was daar niet tegenop te boksen.
Dat ondervond ook advocaat Eva González Pérez, die sinds het eerste uur bij de toeslagenaffaire betrokken is en tientallen ouders bijstaat. Zij kreeg incomplete dossiers van de fiscus in de rechtbank, werd afgepoeierd door Belastingdienst-medewerkers en stuitte op een muur van onwil tijdens een gesprek met ambtenaren om juist tot een oplossing te komen.
González Pérez werd als eerste gehoord en schetste de Belastingdienst als een niet te nemen bastion voor ouders die hun recht wilden halen.
De olietanker op ramkoers bleek lastig bij te sturen
In zekere zin bevestigden de hoge ambtenaren op Financiën die de dagen erna werden verhoord dat beeld ook wel. Jaap Uijlenbroek, tot begin dit jaar de hoogste ambtenaar bij de Belastingdienst, wist dat vrijdag nog het meest treffend te vertellen.
In juni 2019 was voor Uijlenbroek een kantelpunt waarop hij wist: dit zit helemaal fout, we moeten de ouders anders behandelen. Het kostte hem niet veel moeite om Menno Snel, op dat moment de staatssecretaris van Financiën, ervan te overtuigen dat het roer om moest.
De schrijnende verhalen die de ouders al jaren vertelden, waren eindelijk door de muren van het ministerie van Financiën doorgedrongen.
Maar zelfs na dat besef van de hoogste ambtelijke en politieke top bij de Belastingdienst, werden ouders nog steeds hard aangepakt. De Kamer moest andermaal ingrijpen om erger leed te voorkomen.
“Het besef dat het moet van de wet zat overal heel diep verankerd”, zei Uijlenbroek. “Het is een ramp in slowmotion. Het gaat en gaat maar door. Zelfs tot op de dag vandaag.” De olietanker op ramkoers bleek lastig bij te sturen.
Belastingdienst werkt als een ‘fabrieksproces’
Gerard Blankestijn, tot 2018 directeur Toeslagen bij de fiscus, noemde de werking van de fiscus in bredere zin “een fabrieksproces”.
Uijlenbroek en Blankestijn leken daarmee de verantwoordelijkheid voor de ramp van zich af te schuiven door het bij ‘het systeem’ neer te leggen. “Dé dader gaat u niet vinden”, concludeerde Uijlenbroek dan ook. “Door een fout in het systeem ontsporen treinen.”
Er werd ook gewezen naar de collega’s van Sociale Zaken, het ministerie dat de regels van de kinderopvangtoeslag bepaalt. Er was gewaarschuwd vanuit Financiën dat het terugvorderen buiten alle proporties was. Ze kregen er zelfs buikpijn van.
Men was bij de fiscus kennelijk niet ziek genoeg
Maar kennelijk was men niet ziek genoeg, want op Sociale Zaken konden ze de noodkreten nauwelijks horen. De ambtenaren die donderdag werden gehoord, hadden al die jaren niemand van de Belastingdienst aan hun bureaus gezien. “We zitten niet in een ander land”, merkte Loes Mulder, de hoogste ambtelijke baas op Sociale Zaken, op.
Aan iedereen werd aan het einde gevraagd welke lessen er zijn geleerd. Eén antwoord was misschien het meest treffend, omdat er juist iets ontbrak: het direct onderhouden van contacten met de gedupeerde ouders.
Lees meer over: Politiek Toeslagenaffaire
De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 8
De nieuwe staatssecretarissen van Financiën
De D66’ers Alexandra van Huffelen en Hans Vijlbrief worden aangesteld als de nieuwe staatssecretarissen van Financiën, melden politieke bronnen zondag aan de NOS. Zij volgen Menno Snel op, die eind vorig jaar vertrok vanwege de kinderopvangtoeslagaffaire.
Telegraaf 27.01.2020
Vijlbrief en Van Huffelen nemen de taken over van Menno Snel. Die trad vorig jaar december af vanwege de affaire rond de kinderopvangtoeslag. Waarschijnlijk duizenden ouders werden daarbij onterecht als fraudeur aangemerkt door de belastingdienst. Ze moesten in sommige gevallen tienduizenden euro’s terugbetalen zonder dat ze iets fout hadden gedaan. Het kabinet besloot daarna dat Snels post te zwaar was voor één persoon en twee mensen zijn plek moesten innemen.
Lees ook;
Vijlbrief (56) kent het ministerie goed. Hij was in het verleden thesaurier-generaal, een van de belangrijkste ambtelijke posten op het ministerie. Sinds 2018 is hij voorzitter van de ambtelijke werkgroep die de bijeenkomsten van de Europese ministers van Financiën voorbereid. Dat is een van de meest invloedrijke posten die Nederland in Brussel heeft. Onlangs werd zijn termijn verlengd tot 2022.
AD 27.01.2020
Opmerkelijk
Dat Vijlbrief de overgang naar Den Haag maakt is opmerkelijk. Niet alleen raakt Nederland een belangrijke post in Brussel kwijt. Ook was Vijlbrief naar verluidt bij de formatie van dit kabinet al een keer gevraagd. Toen viel de keus echter op Menno Snel die nog snel lid moest worden gemaakt van D66.
Vijlbrief moet nu in het laatste jaar dat het kabinet er nog zit de Belastingdienst onder zijn hoede nemen. Daar zijn veel problemen. De inning loopt niet goed, er is een tekort aan goede inspecteurs, de computersystemen haperen en het kabinet heeft al weer een nieuwe reorganisatie aangekondigd. De dienst moet worden opgeknipt in drie delen: belastingdienst, douane en toeslagen.
Telegraaf 06.02.2020
Telegraaf 29.01.2020
Telegraaf 29.01.2020
Directeur
Van Huffelen (51) is nu nog directeur van het Gemeentelijk Vervoersbedrijf in Amsterdam en sinds afgelopen juni ook Eerste Kamerlid voor D66. Daarvoor was ze onder andere wethouder Duurzaamheid in Rotterdam. In 2013 deed ze tevergeefs een gooi naar het partijvoorzitterschap van haar partij.
Van Huffelen moet zich als staatssecretaris over de afwikkeling van de toeslagenaffaire te buigen. De commissie Donner komt binnenkort met een tweede rapport over de kwestie. Daaruit moet duidelijk worden hoeveel ouders er precies zijn vermangeld in de bureaucratie van het systeem. Van Huffelen moet zorgen dat zij allemaal worden gecompenseerd.
Toeslagen
Daarnaast moet Van Huffelen een plan voor een nieuw toeslagensysteem maken. Het kabinet wil af van de manier waarop burger nu huur-, zorg en kinderopvangtoeslag krijgen. Nu is dat nog te ingewikkeld voor veel burgers waardoor ze in de problemen komen. Wie achteraf niet kan aantonen of hij wel recht heeft gehad op die toeslag, moet in een klap een enorm bedrag terugbetalen.
Dit kabinet zal zo’n nieuw systeem niet meer doorvoeren, heeft premier Mark Rutte al gezegd. Dat zal een volgend kabinet pas doen. En ook de reorganisatie van de Belastingdienst zal niet overhaast worden doorgevoerd, heeft minister Wopke Hoekstra (Financiën) al aangekondigd.
Telegraaf 31.01.2020
Bellers met vragen over toeslagen kregen vaak geen antwoord.
De bereikbaarheid van de Belastingtelefoon was vorig jaar onvoldoende. In 2019 haalden nog ruim 600.000 telefoontjes wegens drukte niet eens de wachtrij, ruim een miljoen bellers hingen op terwijl ze in de wacht stonden.
Dat betekent, op een totaal van 11,7 miljoen telefoontjes, dat van de honderd bellers er vijftien nooit iemand aan de lijn kregen. Dat blijkt uit een analyse van gegevens van de Belastingtelefoon. De fiscus blijft daarmee nog altijd achter bij de doelstelling van 90 procent bereikbaarheid.
Vooral bellers met vragen over toeslagen kregen afgelopen jaar vaak geen antwoord. Die problemen werden in de tweede helft van het jaar steeds groter. Tienduizenden mensen per maand haalden de wachtrij niet wegens de drukte en nog eens tienduizenden hingen zelf op.
Telegraaf 15.02.2020
Gewaarschuwd
De Belastingdienst is flink in de problemen gekomen sinds die in 2005 niet alleen belasting int maar ook geld is gaan uitkeren in de vorm van toeslagen. Hoewel ambtenaren gewaarschuwd hadden dat de dienst er niet op berekend was, duwde de politiek het idee toch door. Al vanaf het begin ging het mis. Mensen kregen te laat hun geld en het systeem bleek erg fraudegevoelig.
Eerder sneuvelde ook staatssecretaris Frans Weekers door de problemen met het systeem en in december dus Menno Snel. Het kabinet wil dat in de toekomst een aparte dienst verantwoordelijk wordt voor de toeslagen. Eerdere plannen om het systeem te veranderen liepen op niets uit. Zo wilde het vorige kabinet de kinderopvangtoeslag niet meer uitkeren aan de ouders maar aan de crèches zelf, zodat die dat konden verrekenen met de rekening die ouders daarna moesten betalen. Dat bleek te ingewikkeld.
Twee D66-staatssecretarissen moeten problemen Belastingdienst aanpakken
Menno Snel
Vijlbrief gaat zich ontfermen over het innen van belastingen en de hervorming van de Belastingdienst.
Van Huffelen wordt verantwoordelijk voor de uitbetaling van toeslagen en voor de douane. Die laatste moet zich dus storten op de toestand met de toeslagenaffaire, waar uiteindelijk Menno Snel over viel.
In deze video kun je zien hoe de toeslagenaffaire Menno Snel fataal werd.
Duizenden ouders werden door de Belastingdienst ten onrechte van fraude beschuldigd en kwamen door de toeslagenaffaire in grote financiële problemen terecht.
Twijfels
Vanwege de toeslagenaffaire kondigde minister Wopke Hoekstra aan dat de Belastingdienst op de schop gaat. De Tweede Kamer gaf afgelopen week aan twijfels te hebben of de Belastingdienst – waar 30.000 ambtenaren werken – de reorganisatie wel aankan.
Volgens minister Wopke Hoekstra is het een proces ‘dat jaren gaat duren’.
Slachtoffer toeslagenaffaire doet verhaal:
Boete op boete: moeder Jolanda in diepe schulden door Belastingdienst
Meer weten over de misstanden die ontstonden door de toeslagenaffaire bij de Belastingdienst, lees hier verder.
Dossier Kinderopvangtoeslag Trouw
Zie verder:
lees: stand van zaken en overdrachtsbrief 04.02.2020
lees: bijlage 1 brief aan ouders en verslag bijeenkomst 20 januari
lees: bijlage 2 brief van de nationale ombudsman
lees: bijlage 3 brief aan de nationale ombudsman
lees: bijlage 4 antwoorden op Kamervragen toeslagen
lees: bijlage 5 reactie op vragen over brief van 31oktober 2019
lees: Kamerbrief uitkomsten IV-portfolioproces Belastingdienst (Tweede Kamer) 21.01.2020
lees: Bijlage 1 Rapport EY 31.10.2019
lees: Bijlage 2 Rapport KPMG 03.12.2019
lees: Versterken besturing Belastingdienst 11.01.2020
lees: Dossierinzage ouders kinderopvangtoeslag 07.01.2020
lees: Stand van zaken uitbetaling compensatie CAF 11 24.12.2019
lees: Uitnodiging voor een gesprek met de Minister-President en de Minister van Financien 20.12.2019
lees: Gesprek met verschillende betrokken ouders in het kinderopvangdossier 19.12.2019
lees: Kamerbrief compensatie ouders CAF 11 en gedane toezeggingen 17.12.2019
lees: Bijlage 1 Antwoord Kamervragen over stopzetting van kinderopvangtoeslag 13.12.2019
lees: Bijlage 2 Brief staatssecretaris wel compensatie 17.12.2019
lees: Bijlage 3 Brief Toeslagen wel compensatie 17.12.2019
lees: Bijlage 4 Brief staatssecretaris geen compensatie 17.12.2019
lees: Bijlage 5 Brief van Toeslagen geen compensatie 17.12.2019
lees: Bijlage 6 Verzamelbesluit toeslagen proportioneel terugvorderen
lees: Bijlage 7 Instellingsbesluit Commissie van onafhankelijke deskundigen CAF Toeslagen 16.12.2019
lees: Bijlage 8 Cases en situaties schrijnende gevallen
lees: notitie vervolging ambtsmisdrijven 28.11.2019
Zie dan ook nog: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 5 – commissie Donner
Zie verder dan ook: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 4 – commissie Donner
en zie dan ook nog: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 3
en zie verder dan ook: Voorheen Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en staatssecretaris Menno Snel (Financiën) het Gedonder met de belastingdienst – deel 2
en verder zie dan ook nog: Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en het Gedonder met de belastingdienst deel 1
Zie ook: Staat het krakende kabinet Rutte 2 op ploffen meneer Weekers ??
Zie ook: Staatssecretaris Frans Weekers VVD – Tot ziens dan maar ???
Belastingdienst: ellende met btw-id voor starters is opgelost
MSN 25.02.2020 Nadat duizenden nieuwe ondernemers niet konden factureren omdat zij geen btw-id hadden ontvangen van de Belastingdienst, zijn inmiddels alle achterstanden weggewerkt. Hiervoor is vorige maand onder meer een spoedproces ingericht door de fiscus.
Dat blijkt uit antwoorden van staatssecretaris van Financiën Hans Vijlbrief (D66) op Kamervragen van de VVD naar aanleiding van berichtgeving van RTL Z.
Eind vorige maand bleek dat veel starters al weken op hun btw-identificatienummer van de Belastingdienst moesten wachten. Zonder dat nummer konden zij geen facturen sturen en hadden zij dus tijdelijk geen inkomen, zo lieten meerdere gedupeerden weten.
14.000 aanvragen vertraagd
Nu blijkt dat bijna 14.000 ondernemers langer hebben moeten wachten op hun btw-id. Sinds twee weken worden alle aanvragen weer zonder vertraging verwerkt, blijkt uit de antwoorden van Vijlbrief.
Dat betekent dat starters hun omzetbelastingnummer en het nieuwe btw-id binnen twee weken na aanvraag ontvangen.
Lees ook: Belastingdienst heeft geen btw-id voor starters: ‘Ik zit weken op zwart zaad’
Om de achterstanden weg te werken heeft de Belastingdienst extra capaciteit ingezet en medio januari ook een spoedproces ingericht voor ondernemers die aangaven in de problemen te komen doordat zij geen btw-id hadden.
‘Geen dossiers kwijtgeraakt’
“Voor deze ondernemers gold dat hun registratie door deze telefonische melding versneld werd opgepakt en dat zij binnen enkele werkdagen hun brief met btw-id kregen”, schrijft de nieuwe staatssecretaris van Financiën aan de Tweede Kamer.
Hoewel enkele ondernemers hierover klaagden, zijn er volgens hem geen aanvragen of dossiers kwijtgeraakt bij de fiscus.
Btw-id?
Het btw-identificatienummer is dit jaar nieuw en moet sinds 1 januari verplicht op facturen, webshops en andere communicatiemiddelen van ondernemers gezet worden. Het btw-id bestaat uit 14 tekens: eerst landcode NL, dan 9 cijfers, de letter ‘B’ en tot slot een controlegetal van 2 cijfers.
Het btw-id is er gekomen na ingrijpen van de Autoriteit Persoonsgegevens omdat de Belastingdienst met het oude btw-nummer de privacywet schond. Uit het oude nummer was namelijk eenvoudig het burgerservicenummer (bsn) van een ondernemer te herleiden.
Vijlbrief deelt de mening van VVD-Kamerleden Helma Lodders en Thierry Aartsen, die de vragen instuurden, dat het bijzonder vervelend en onwenselijk is wanneer ondernemers zich moeten bezighouden met administratieve rompslomp en tekortkomingen bij de Belastingdienst in plaats van met ondernemen.
“Daarom streeft de Belastingdienst ernaar dat ondernemingen niet langer dan twee weken moeten wachten op het omzetbelastingnummer en het btw-id, en zijn hiervoor ook maatregelen genomen”, aldus Vijlbrief.
Lees verder: Deze twee staatssecretarissen moeten puinhoop bij Belastingdienst oplossen
Tussenoplossing
Het btw-id is een tussenoplossing om het bsn-nummer van zelfstandigen te beschermen. Uiteindelijk moet er een nieuw systeem worden opgezet.
Maar dat gaat nog wel even duren, zo blijkt uit de antwoorden van de staatssecretaris. Vijlbrief kan op dit moment nog geen datum noemen wanneer dit nieuwe systeem gebouwd zal worden en spreekt van een ‘meerjarig portfolioproces’.
Heeft u op 10 februari of later een btw-id aangevraagd als starter en nog steeds problemen ondervonden? Laat het ons weten en mail de redactie.
Meer: Bron • RTL Z / Chris Koenis; Hans Vijlbrief Belastingdienst Kamer van Koophandel Omzetbelasting / BTW ZZP’ers Ondernemerszaken Privacy
Teruggavefiasco: fiscus kan zelfs inkomsten eigen medewerkers niet schatten
MSN 20.02.2020 Het massaal stopzetten van voorlopige teruggaven door de Belastingdienst veroorzaakt een hoop ellende en ergernis. Uit een stroom aan reacties blijkt hoe de nieuwe regels van de fiscus in de praktijk uitwerken. Zelfs het eigen personeel wordt niet gespaard.
Vorige week bleek uit onderzoek van RTL Z dat de voorlopige teruggave bij een 124.000 mensen was stopgezet. In duizenden gevallen was dit onterecht.
Bovendien werden mensen hier vaak pas van op de hoogte gebracht net voor of zelfs op de dag dat ze het geld eigenlijk op de rekening hadden verwacht.
Selectieregel
De enorme stijging van het aantal stopgezette voorlopige teuggaven had te maken met het hanteren van een nieuwe zogenoemde ‘selectieregel’. De teruggave van mensen die in 2018 inkomsten hadden uit zowel werk als een vorm van uitkering zoals pensioen, aow, transitievergoeding en ww, werd daardoor automatisch stopgezet.
Als dat het geval is, meent de dienst namelijk niet goed te kunnen inschatten wat het inkomen anno 2020 is. Met het stopzetten van de teruggave wil de Belastingdienst voorkomen dat er onterecht geld gestort wordt dat later weer moet worden terugbetaald.
Raadsel
Uit de reacties blijkt dat het voor veel mensen een raadsel is waarom de teruggave is gestopt. “Er is helemaal niets veranderd in mijn situatie”, of een variant op die zin komt tientallen keren voor in de reacties.
Zo reageert iemand vol verbazing op een brief van de Belastingdienst dat zijn teruggave is gestopt omdat hij ‘pensioen of uitkering genoten’ zou hebben. Iets dat niet kan. “Ik ben al vast aan het werk sinds 1985.”
Belastingdienst kan inkomen medewerker niet schatten
Een andere gedupeerde van de strenge selectie kent de dienst wel van heel dichtbij, maar begrijpt er nog steeds niets van. “Het moet toch niet gekker worden”, zegt een Belastingdienst-veteraan die al meer dan 40 jaar bij de dienst zelf werkt.
“Ook ik kreeg de mededeling dat mijn voorlopige teruggave voor 2020 was stopgezet omdat men mijn inkomen niet kon inschatten voor 2020”, zegt de fiscusmedewerker over zijn eigen baas.
Pensioen?
Ook bij mensen van wie het wel duidelijk is dat hun teruggave is stopgezet door de nieuwe selectieregel, blijkt dat de toepassing daarvan maar al te vaak veel te rigide gebeurt.
Door de nieuwe regels te hanteren meende de fiscus bijvoorbeeld niet te kunnen schatten wat het inkomen van Sander zou zijn in 2020. De reden? Hij had in 2018 zowel pensioen als loon ontvangen.
Maar die pensioenuitkering was helemaal geen echt pensioen, maar een eenmalige afkoop van een erg klein pensioen. De pensioenfondsen willen van dat soort kleine potjes af, meestal opgebouwd tijdens vakantiebaantjes, omdat het beheer ervan meer geld kost dan het oplevert.
Niet nodig om verder te kijken
En hoewel zo’n eenmalige uitkering natuurlijk niets zegt over het inkomen in 2020, schrijft de selectieregel voor dat de Belastingdienst daardoor het inkomen van 2020 niet kan schatten. En dus werd de teruggave stopgezet.
“Blijkbaar vinden ze het niet nodig om verder te kijken dan hun selectiecriteria en het de belastingbetaler makkelijk te maken door ze maar te vragen een nieuwe aanvraag in te sturen.”
‘Bizar’
Tweede Kamerlid Renske Leijten van de SP noemt de meldingen ‘bizar’. Volgens haar zijn dit soort gevallen te voorkomen als de Belastingdienst na de automatische selectie ook nog een paar mensenogen naar de casussen laat kijken, om te beoordelen of een teruggave wel terecht wordt stopgezet.
Tijdens het Vragenuurtje in de Tweede Kamer afgelopen dinsdag wilde staatssecretaris van Financiën Hans Vijlbrief dit trouwens niet toezeggen, hoewel hij erkent dat er fouten zijn gemaakt. “Ik weet niet of ik precies dat kan toezeggen. Ik kan mevrouw Leijten wel toezeggen dat we proberen te voorkomen dat die brief zo laat komt”, aldus de staatssecretaris.
De brief waarover Vijlbrief het hier heeft is de brief waarin aangekondigd wordt dat de voorlopige teruggave wordt stopgezet.
Fouten gemaakt
De staatssecretaris erkent dat mensen door toedoen van de Belastingdienst in geldnood kwamen in januari. “Wat er echt misgegaan is in het systeem is dat mensen dat zo laat hoorden dat ze een gat kregen in januari, waar u terecht op wijst, en dat ze daardoor geld tekort kwamen. Dat is volgens mij wat er mis is gegaan.”
Tik op vingers Belastingdienst: stel krijgt alsnog kinderopvangtoeslag uit 2014 terug
MSN 19.02.2020 De Belastingdienst moet alsnog toeslag voor kinderopvang uitbetalen aan een gedupeerde ouder die in 2014 in de knel kwam. Volgens de hoogste rechter heeft de vrouw wel degelijk recht op een deel van de toeslag en heeft de Belastingdienst dit onterecht van de hand gewezen.
Dit blijkt uit een nieuwe uitspraak van de Raad van State, die belangrijk kan zijn voor andere ouders die in het verleden door de Belastingdienst te hard zijn aangepakt.
11.000 euro terugbetalen
Het gaat in deze zaak om een ouder die kon aantonen wel degelijk kosten te hebben gemaakt voor kinderopvang en die voor een groot deel ook had betaald. Maar omdat volgens de fiscus niet álle kosten waren voldaan, zou er geen enkel recht zijn en daarom werd de toeslag op nul gezet. De Raad van State verwijst dit nu naar de prullenbak en zegt dat de Belastingdienst alsnog ruim 11.000 euro moet betalen. De fiscus verzette zich daar tot vlak voor de zitting nog tegen.
Belastingdienst moet menselijker worden bij toeslagen kinderopvang
De rechters borduren voort op een baanbrekende uitspraak van oktober, waarin de Raad van State terugkwam op eigen jurisprudentie. Toen werd gezegd dat de menselijke maat uit het oog was verloren, en dat als ouders konden aantonen dat zij een deel van de kosten hadden voldaan, dat ze voor dat deel wel recht hadden op toeslagen voor kinderopvang. Veel ouders kwamen eerder in grote problemen door terugvorderingen van tienduizenden euro’s.
Met terugwerkende kracht
Na het aftreden van staatssecretaris Snel (Financiën) paste minister Hoekstra de regeling in december aan en hij kondigde toen aan dat de regeling met terugwerkende kracht vanaf oktober 2019 zou gelden. In de uitspraak van de Raad van State van vandaag wordt die lijn nu voor het eerst doorgetrokken naar de betaling van toeslag voor kinderopvang in 2014. Binnen enkele maanden moet het de Belastingdienst duidelijk maken of de fiscus ook anderen tegemoet gaat komen.
Deze twee staatssecretarissen moeten puinhoop bij Belastingdienst oplossen
De nieuwe uitspraak van de Raad van State is ook van belang voor het rapport van de commissie-Donner. Die bekijkt niet alleen of meer ouders slachtoffer waren van een doorgeslagen fraudejacht, maar Donner zal ook adviseren of er meer groepen ouders op een andere manier de dupe zijn van een hardvochtige behandeling door de Belastingdienst en of zij alsnog moeten worden gecompenseerd, en over welke jaren.
Ouders wachten al maanden
Duizenden ouders wachten al maanden op duidelijkheid hierover. Het rapport-Donner komt naar verwachting half maart, zo liet de nieuwe staatssecretaris Alexandra Van Huffelen anderhalve week geleden weten.
In de zaak die nu diende bij de Raad van State ging het om een ouder die verbonden was aan een kinderopvanginstelling in Almere. Tegen die instelling werd in het najaar van 2014 een fraudeonderzoek ingesteld, zo blijkt uit het dossier dat de Belastingdienst na aanvankelijk verzet vrijgaf. In dat dossier duikt nu bewijs op dat er geen fraude werd vastgesteld, maar dat bij alle andere ouders wél de toeslag voor kinderopvang onterecht werd stopgezet, waardoor zij – en de kinderopvanginstelling – in grote problemen kwamen.
Staatssecretaris Vijlbrief op het Binnenhof ANP
Staatssecretaris over brief belastingteruggave: ‘Had anders gemoeten’
NOS 14.02.2020 Staatssecretaris Vijlbrief wil dat mensen voortaan eerder te horen krijgen dat ze geen voorlopige belastingteruggave meer krijgen. Hij zei dat naar aanleiding van een bericht van RTL Nieuws dat de Belastingdienst begin dit jaar de voorlopige belastingteruggave van 124.000 mensen heeft stopgezet en dat de betrokkenen daarover pas rond de jaarwisseling of half januari zijn ingelicht.
De stopzetting kan mensen soms honderden euro’s per maand schelen.
Mensen kunnen een voorlopige teruggave aanvragen als ze vermoedelijk bij hun definitieve aangifte geld terugkrijgen. In de meeste gevallen gaat de voorlopige teruggave van jaar op jaar op door. Maar omdat de regels elk jaar een beetje veranderen, kijkt de Belastingdienst aan het begin van het jaar of mensen nog aanspraak maken op een teruggave.
Het had anders gemoeten
De manier waarop dat gebeurt, is dit jaar aangepast en dat heeft er dus toe geleid dat 124.000 mensen geen voorlopige teruggave meer kregen. In de drie jaar hiervoor lag dat aantal tussen de 79.000 en 82.000.
Vijlbrief benadrukte vanochtend dat de betrokkenen nog steeds om een voorlopige teruggave kunnen vragen en dat mensen zich geen zorgen hoeven te maken. Maar hij vindt dat ze nu te laat op de hoogte zijn gesteld. “Dit had anders gemoeten. Volgend jaar gaan we het beter doen.”
Achteraf terugbetalen
De Belastingdienst zei eerder vandaag met de stopzetting te willen voorkomen dat mensen achteraf veel moeten terugbetalen. De definitieve aanslag wordt altijd pas het jaar erop vastgesteld.
Kamerleden willen opheldering over de gang van zaken. SP-Kamerlid Leijten noemde het in het NOS Radio 1 Journaal prima dat je mensen selecteert die een risico vormen. “Maar het probleem is dat de teruggave automatisch wordt stopgezet als je een aantal kenmerken hebt. Dan moeten mensen eerst weer bezwaar aantekenen om het recht te breien. Het zou veel beter zijn, als mensen vantevoren een seintje krijgen.”
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/c6ff1618-4f52-11ea-a8bd-02c309bc01c1.jpg)
Belastingdienst schrapt teruggaves
Telegraaf 14.02.2020 De Belastingdienst heeft de voorlopige belastingteruggave van 124.000 mensen stopgezet. Die beslissing is in januari gevallen. Veel mensen hoorden pas dat zij het geld niet meer kregen toen het eigenlijk zou moeten worden overgemaakt.
Door het besluit lopen mensen vaak honderden euro’s per maand mis. In duizenden gevallen is de beslissing ook nog eens onterecht, zo schrijft RTL.
Terugvorderen
De stopzetting is het gevolg van een nieuw regel die de belastingdienst heeft ingevoerd. De dienst wil minder risico’s lopen bij het terugvorderen van ten onrechte uitgekeerde bedragen.
Wie geld terugkrijgt van de Belastingdienst, bijvoorbeeld vanwege hypotheekrenteaftrek of betaalde partneralimentatie, kan ervoor kiezen dat maandelijks te laten uitkeren.
Omstandigheden
Op basis van gegevens uit eerdere jaren krijg je dan een bedrag. Als er het jaar erop aangifte wordt gedaan, wordt dit al uitgekeerde bedrag verrekend. Als regels of omstandigheden zijn veranderd, moet je het uitgekeerde bedrag terugbetalen of krijg je extra.
BEKIJK OOK:
’Ze pakken alles zomaar af en ik weet werkelijk niet waarom’
De Belastingdienst kiest er dus nu voor om bij mensen van wie ze vermoeden dat het uitgekeerde bedrag later weer terugbetaald moet worden, al pro-actief stop te zetten. Dat doet de fiscus dit jaar in veel meer gevallen dan in voorgaande jaren.
BEKIJK OOK:
Geen gehoor bij Belastingtelefoon
De omroep voert een gedupeerde op die plotseling 600 euro per maand niet meer terugkreeg. Hij kreeg de brief pas op de dag dat het geld overgemaakt zou worden. Later bleek dat de belastingdienst fout zat. Het vermoeden is dat dat voor veel meer mensen geldt.
BEKIJK OOK:
Klantvriendelijkheid moet bij fiscus omhoog
Bent u ook gedupeerd en wil u hiervoor ook met foto in de krant?
Mail naar onze verslaggeefster Maria van Loosdrecht m.van.loosdrecht@telegraaf.nl
BEKIJK MEER VAN; economische sector belastingen Amsterdam Belastingdienst RTL
Woede en geldproblemen door fout Belastingdienst: ‘Smeerlappen’
RTL 14.02.2020 Het zonder waarschuwing vooraf per direct stoppen van de voorlopige teruggave heeft bij talloze mensen tot frustratie en zelfs acute problemen geleid. “Smeerlappen”, zegt een gedupeerde over de Belastingdienst.
Uit onderzoek van RTL Z bleek vandaag dat de Belastingdienst de maandelijkse voorlopige teruggave van 124.000 mensen heeft stopgezet dit jaar, zonder waarschuwing vooraf. Dat aantal is veel hoger dan andere jaren, door een nieuwe strenge regel die de Belastingdienst hanteert.
Onterecht stopgezet
De Belastingdienst stopt die teruggaven, om te voorkomen dat mensen onterecht geld krijgen dat later moet worden terugbetaald. Maar duidelijk is dat in duizenden gevallen de teruggave onterecht is stopgezet en mensen vaak geen kans hadden om de fout van de fiscus op tijd te herstellen.
Doordat veel mensen pas hoorden dat ze hun geld niet kregen op het moment dat ze het eigenlijk al op de rekening hadden verwacht, dreigen sommigen ook acuut in de problemen te komen.
‘Een hoop geld’
Het nieuws viel Patty (achternaam bekend bij de redactie) en vele duizenden andere mensen dan ook rauw op het dak. “Ik ben alleen maar van baan gewisseld, maar moet nu ruim 100 euro missen”, zegt ze tegen RTL Nieuws. “Dat is voor mij een hoop geld. Ik ben maar alleen.”
Ook Patty werd slachtoffer: ‘113 euro mis ik nu. Dat is voor mij een hoop geld’.
Hard nodig voor zieke dochter
Een gedupeerde laat weten dat ook haar teruggave opeens was gestopt, maar dat ze het geld hard nodig heeft om (dure) boodschappen te kopen voor het dieet van haar ernstig zieke dochter.
“Elke euro is er 1.”
“Dat krijg ik allemaal niet vergoed, dus dat de belasting ineens stopt met betalen komt echt niet goed uit. Ik zal kijken of het terug te draaien is, want elke euro is er weer 1.” En: “Het valt gewoon vies tegen.”
Fiscus stopt zonder waarschuwing voorlopige teruggave van tienduizenden mensen
Willekeur
Een ander windt er geen doekjes om: “Smeerlappen”, noemt Nicole de mensen van de Belastingdienst. Na 15 jaar gewoon teruggave te hebben gehad, werd vorig jaar de teruggave uit het niets stopgezet. “Zonder enige reden. Helemaal niks”, bezweert ze. Volgens haar vertelde een medewerker haar dat er ‘willekeurig mensen uitgepikt werden’.
Nadat ze een nieuwe aanvraag had gedaan, moest ze uiteindelijk nog acht maanden wachten tot ze haar geld weer kreeg, 150 euro per maand. “Dat is best veel voor mij en mijn kleine meid”, aldus de alleenstaande moeder.
“Smeerlappen”
Waarom?
En zo zijn er nog vele reacties binnengekomen. Vrijwel iedereen zegt geen enkele waarschuwing vooraf te hebben gekregen. Al te vaak wisten ook de medewerkers van de Belastingdienst niet te vertellen waarom nou opeens de geldkraan werd dichtgedraaid.
Bianca (44) uit Zoetermeer bijvoorbeeld: “Ik kreeg een brief met als dagtekening 15 januari. Er stond in de brief dat ik geen voorlopige teruggave meer krijg. Waarom? Geen idee. Het scheelt me per maand 100 euro.”
Een boel geld, voor Bianca. “Ik heb een koopappartement. Door een reorganisatie van het verzekeringsbedrijf waar ik werkte, ben ik mijn baan kwijtgeraakt. Ik kom dus elke maand al tekort. 100 euro is een hoop geld dat ik misloop. En ik weet ook niet waarom.”
Gedupeerde Mark van der Drift. © RTL Z
400 euro minder
Voor Mark van der Drift is het erg herkenbaar. “In januari kreeg ik opeens een brief dat mijn voorlopige teruggave helemaal was stopgezet. Zonder opgaaf. Ik snapte er niets van. De toon van de brief irriteerde me ook. Geen reden, niets.”
En het gaat niet om niets. Mark loopt maandelijks nu 400 euro mis. “We hebben het niet slecht, maar in ons budget houden we toch rekening met dit geld. En het vertrouwen in de Belastingdienst is toch wel een beetje geschaad. En het kost weer een hoop werk om het allemaal terug te zetten.”
Moet beter
De nieuwe staatssecretaris van Financiën, Hans Vijlbrief, heeft inmiddels beterschap beloofd. “Dat had anders gemoeten. Dat gaan we volgend jaar beter doen”, zei hij vanmorgen.
“Het is te laat gekomen, dat bericht”, vervolgde Vijlbrief over de manier waarop de Belastingdienst over de ingrijpende wijziging met mensen heeft gecommuniceerd. “Ze hebben wat veranderd aan de criteria, dat had dan eerder gemeld moeten worden.” Wie bang is dat er bij hem of haar ook iets is misgegaan, kan alsnog een voorlopige aanslag aanvragen, adviseert de fiscus.
Matthias Pauw & Agnes de Goede; Belastingdienst Ministerie van Financiën Belasting Belastingaangifte
Belastingdienst stopt bij meer mensen voorlopige teruggave
AD 14.02.2020 Door aangepaste regels heeft de Belastingdienst de voorlopige belastingteruggave van 124.000 mensen stopgezet. Dat zijn er tienduizenden meer dan in vorige jaren. Als betrokkenen menen dat het besluit onterecht is, dan kunnen ze alsnog teruggave vragen, aldus een woordvoerder van de fiscus.
Betrokkenen kregen rond de jaarwisseling of zelfs medio januari een brief over het stopzetten van het bedrag. Het besluit scheelt deze mensen vaak honderden euro’s per maand. Het is waarschijnlijk bij duizenden gevallen ook nog onterecht, meldt RTL Nieuws.
Lees ook;
Verantwoordelijk staatssecretaris Hans Vijlbrief (Financiën) vindt dat dit niet zo had moeten gaan: ,,Dit had anders gemoeten, en dit gaan we volgend jaar anders doen. Het had eerder gemeld moeten worden. Maar mensen hoeven zich geen zorgen te maken. Als ze recht hebben op voorlopige teruggave, kunnen ze dat nog steeds aanvragen.”
De fiscus zegt te willen voorkomen dat mensen achteraf moeten terugbetalen. Als blijkt dat ze toch recht hebben op teruggave, wordt het bedrag over de rest van het jaar uitgekeerd. Normaal wordt de verwachte teruggave over twaalf maanden verdeeld.
De Belastingdienst wil de risico’s beperken als bijvoorbeeld het inkomen niet goed kan worden ingeschat. Normaal gaat de voorlopige teruggave van jaar op jaar automatisch door.
‘Strafrechtelijk onderzoek nodig naar ambtsmisdrijven Belastingdienst’
RTL 12.02.2020 Er moet een strafrechtelijk onderzoek komen naar mogelijke ambtsmisdrijven, gepleegd door ambtenaren van de Belastingdienst in de toeslagenaffaire. Minister Hoekstra (Financiën) en de nieuwe staatssecretarissen Vijlbrief en Van Uffelen moet zélf het initiatief nemen tot zo’n onderzoek.
Deze opmerkelijke oproep doet Frank Herreveld, een gezaghebbend advocaat en belastingadviseur aan de politiek in het Weekblad Fiscaal Recht (WFR).
Geen doofpot worden
Herreveld is ook verbonden aan de Orde van Belastingadviseurs. Hij waarschuwt dat de zaak ‘geen doofpot’ mag worden. Volgens de fiscalist lijkt het er nu op dat er politiek wordt ‘gedoken’ door geen antwoord te geven op de vraag of ambtenaren zich schuldig hebben gemaakt aan misdrijven.
“Ik kom tot de conclusie dat strafrechtelijk onderzoek gewenst is; er zijn voldoende aanwijzingen dat er strafbare feiten zijn gepleegd.” Volgens Herreveld is daarom ‘onafhankelijk onderzoek’ nodig naar illegale handelingen, onder leiding van het Openbaar Ministerie. De fiscalist erkent dat het een lastige kwestie is, maar zegt dat een onderzoek daarom juist nodig is. Transparantie over de ‘uitkomsten en afwegingen lijkt mij een eerste vereiste’.
Opzettelijk gehandeld
In zijn analyse van de affaire concludeert de fiscalist dat er goede juridische gronden zijn om topambtenaren van de directie Toeslagen en van het ministerie van Financiën aan te pakken. Belangrijk daarbij is dat zij willens en wetens toeslagen voor kinderopvang hebben laten stopzetten, terwijl zij wisten dat dit in 20 procent van de gevallen onjuist was. Daarmee is aangetoond dat dit opzettelijk is gedaan, en dat is een belangrijke voorwaarde om een ambtsmisdrijf te bewijzen.
Ook wijst hij erop dat de Belastingdienst willens en wetens documenten achterhield in rechtszaken en dat zo bewijs voor illegaal handelen werd ‘verduisterd’. Ook is volgens Herreveld sprake van witwassen door de overheid – het onterecht afpakken van geld waar ouders gewoon recht op hadden.
Kamer onderzoekt strafvervolging Menno Snel en ambtenaren om toeslagenaffaire
Bewindslieden ‘ernstig nalatig’
De fiscalist denkt dat ministers en staatssecretarissen in een strafrechtelijk onderzoek waarschijnlijk niet zelf in de vuurlinie komen, omdat zij niet op de hoogte zouden zijn van de gevolgen van ontspoorde fraudejacht. Maar hij vraagt zich wel hardop af of politiek verantwoordelijken destijds – en de afgelopen periode – mogelijk ‘ernstig nalatig’ zijn geweest, toen de problemen bekend werden en daarom zouden kunnen worden vervolgd.
Minister Hoekstra zei in januari, na het aftreden van staatssecretaris Snel, dat hij geen aanwijzingen had dat er ambtsmisdrijven zijn gepleegd. Onder druk van de Kamer zegde hij toen toch een ‘nader onderzoek’ toe, door een ‘second opinion‘ uit te laten voeren. Later meldde Hoekstra dat hij in overleg was met het ministerie van Justitie over de zaak. Over de uitkomst daarvan is nog niets bekend.
Het Openbaar Ministerie moet nog beslissen over aangiften die tegen de Belastingdienst zijn gedaan, wegens onder meer machtsmisbruik en illegaal handelen. Eerder werd door ambtenaren van de Belastingdienst intern al aangedrongen op het aanpakken van de top.
RTL Nieuws; Wopke Hoekstra Belastingdienst Ministerie van Financiën Toeslagenaffaire Belastingdienst Toeslagenwet Kinderopvangtoeslag
Staatssecretaris Van Huffelen (D66) ANP
Presentatie rapport toeslagenaffaire uitgesteld
NOS 07.02.2020 Het eindrapport van de commissie-Donner over de toeslagenaffaire bij de Belastingdienst verschijnt een paar weken later dan eerder aangekondigd.
Dat komt doordat staatssecretaris Van Huffelen de commissie ook naar ‘nieuwe’ gevallen wil laten kijken. Bij het ministerie van Financiën zijn mensen in beeld gekomen die in de fraudeonderzoeken van de fiscus niet worden genoemd, maar zich wel gedupeerd voelen.
“Ik vind het van groot belang ook déze ouders te betrekken in mijn acties om de situatie van gedupeerde ouders op te lossen”, schrijft Van Huffelen aan de Tweede Kamer.
Begin maart
Door de uitbreiding van het onderzoek verschijnt het eindrapport van de commissie-Donner niet komende week, maar begin volgende maand. De commissie onderzoekt hoe ouders die onterecht van fraude werden beticht en duizenden euro’s aan kinderopvangtoeslag moesten terugbetalen, gecompenseerd moeten worden.
De commissie stelde vorig jaar in een tussenrapportage vast dat de Belastingdienst duizenden gezinnen onbehoorlijk heeft behandeld. “Mensen hebben hun baan verloren, loonbeslag gekregen”, zei voorzitter Donner bij de presentatie. “De ellende kun je nooit goedmaken, dat is altijd het probleem met het vergoeden van schade. Dus zul je echt moeten zorgen dat de vergoedingen ruimhartig zijn.”
Bekijk ook;
- Commissie kinderopvangtoeslag: nog duizenden gezinnen extra recht op compensatie
- Belastingdienst zat fout bij kinderopvangtoeslag, ouders krijgen schadevergoeding
- Staatssecretaris Snel treedt af na toeslagenaffaire
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/ac052cc8-4901-11ea-a9fb-02c309bc01c1.jpg)
Minister Wopke Hoekstra van Financiën moet zich het hoofd breken over de reorganisatie bij de Belastingdienst. Ⓒ ANP
Fiscus keert zich tegen opsplitsing
Telegraaf 06.02.2020 Ambtenaren van de Belastingdienst keren zich tegen de door CDA-minister Hoekstra (Financiën) gepresenteerde kabinetsplannen om de fiscus in drie onderdelen op te knippen. Ze voelen zich niet gehoord en ’monddood’ gemaakt.
Verzamelde vakbonden ventileren hun boosheid in een brief aan de CDA-bewindsman. Die lanceerde begin dit jaar het voorstel om de Belastingdienst te ’ontvlechten’. De onderdelen belastingdienst, toeslagen en douane moeten uit elkaar gehaald worden, met elk hun eigen verantwoordelijke topambtenaar.
Maar de medewerkers van de Belastingdienst vinden dat Hoekstra helemaal niet uitlegt hoe deze opsplitsing gaat helpen om de problemen met toeslagen op te lossen. Voormalig staatssecretaris Snel (Financiën) sneuvelde door die problemen in de affaire rond de kinderopvangtoeslag. „Deze brief maakt niet duidelijk op welke wijze het versterken van de besturing de problemen in de uitvoering van toeslagen gaat oplossen”, schrijven de vakbonden.
Monddood
De bonden spreken van ’politieke besluitvorming’ en balen ervan dat medewerkers niet mee hebben kunnen praten over de opsplitsplannen. „Wetende dat medewerkers al jarenlang zich niet gehoord voelen, passeert u door uw handelswijze wederom de mogelijkheid om de stem van de medewerkers mee te wegen in uw beslissing”, staat in de brief.
Een woordvoerder van het ministerie van Financiën laat in een reactie dat de vakbonden en de medezeggenschapsraad van de Belastingdienst ’ook betrokken zijn bij de uitvoering van de splitsing’. „Het betrekken van onze medewerkers vinden we belangrijk”, zegt de woordvoerder, die er ook op wijst dat het ministerie nog aan het begin van het proces staat.
De medewerkers van de Belastingdienst leggen in de brief ook een wensenpakket op tafel. Ze willen onder meer dat er meer mensen met belastingkennis in de top van de dienst komen en vragen om een veilige werkomgeving.
BEKIJK OOK:
Met zak geld vertrokken fiscus-personeel is al terug
Zorgen rond reorganisatie
De fiscus-medewerkers staan niet alleen in hun kritiek op de opsplitsing van de fiscus. Ook in de Tweede Kamer, bij oppositie en coalitie, waren er de nodige vraagtekens. De nieuwe staatssecretaris Vijlbrief, een van de twee opvolgers van Snel, mag zich nu gaan buigen over de reorganisatie.
BEKIJK OOK:
Zo overleef je het toeslagendoolhof
BEKIJK OOK:
Geen gehoor bij Belastingtelefoon
BEKIJK MEER VAN; overheid vakbonden belastingen Hoekstra Belastingdienst Financiën
Betalen voor belastingaangifte? ‘Gratis inloggen moet mogelijk blijven’
MSN 05.02.2020 Betalen voor digitale overheidsdiensten? Na ondernemers zouden ook burgers rekening moeten houden met extra kosten voor bijvoorbeeld het doen van online belastingaangifte. Veel politieke partijen vinden het van de zotte.
Minister Raymond Knops van Binnenlandse Zaken zaaide vandaag verwarring in de Tweede Kamer door te suggereren dat er betaald moet worden voor digitale overheidsdiensten, zoals aangifte bij de Belastingdienst.
In een toelichting aan RTL Z nuanceert het ministerie de uitspraken. De voorkeur ligt bij het gratis houden van digitale diensten. Toch worden extra kosten niet helemaal uitgesloten. Zo kan het bijvoorbeeld zijn dat nieuwe rijbewijzen of ID-kaarten met een speciale chip erin om te kunnen inloggen duurder worden.
Er moet een nieuw systeem komen
Er moet namelijk een nieuw, veiliger systeem worden ontwikkeld voor de digitale diensten, vergelijkbaar met de DigiD. Dat wordt dan ontwikkeld door een bedrijf en dat kost geld.
Betalen voor het doen van belastingaangifte leidde onder ondernemers al tot veel ophef, vooral vanwege de extra kosten: zo’n 40 euro per jaar.
‘Gratis moet blijven’
Veel politieke partijen reageren verbolgen op de uitspraken van de minister. Zo wil het CDA dat er altijd een gratis, publieke inlogmethode beschikbaar blijft. Tweede Kamerlid Harry van der Molen noemt het ‘een doorn in het oog’ dat ondernemers die keuze nu niet hebben. Inloggen via zoiets als e-herkenning? “Dat moet voor burgers niet kunnen”, zegt hij.
Jan Middendorp (VVD) noemt de uitspraken van Knops ‘zorgelijk’ en wil ook dat burgers en ondernemers gratis belastingaangifte kunnen blijven doen. “We hebben vandaag een motie ingediend over e-herkenning. Het kabinet moet met maatregelen komen om dit voor ondernemers goed te organiseren”, zegt hij.
‘Krankzinnig gevolg van nieuwe wet’
“Dit is een krankzinnig gevolg van een wet die dinsdag in stemming komt”, reageert Tweede Kamerlid Renske Leijten (SP). Ze doelt op de Wet Digitale Overheid die het mogelijk maakt dat marktpartijen het digitale contact tussen de overheid en burgers gaan organiseren.
“Wij hebben in het eerdere debat al gehakt gemaakt van deze wet en stemmen zeker tegen”, aldus Leijten. “De overheid moet zelf het contact met burgers organiseren. En desnoods hiervoor de beste ontwikkelaars inhuren.”
Het is namelijk raar dat marktpartijen dit zouden kunnen doen, vindt Leijten. Die kunnen namelijk geld verdienen over de rug van burgers en beschikken dan ook nog eens over gevoelige data. “Die horen de kassa nu al rinkelen”, aldus Leijten.
Minister: Ook burger moet straks mogelijk betalen voor belastingaangifte
AD 05.02.2020 Burgers moeten in de toekomst mogelijk gaan betalen voor hun belastingaangifte. Nu is het gratis om aangifte te doen maar ‘de vraag is natuurlijk of dit zo blijft’, zegt minister Raymond Knops van Binnenlandse Zaken.
Hij sluit niet uit dat er een systeem wordt ontwikkeld waardoor burgers beter geholpen worden bij hun aangifte of andere zaken. Daar zouden ze – als een soort identiteitskaart – eventueel voor moeten betalen. ,,Het is allemaal toekomstmuziek, maar dan zou je niet meer kunnen betogen dat het gratis is.”
Knops reageert op vragen van de VVD in de Tweede Kamer. De liberale partij vindt dat je belastingaangifte gratis moet kunnen doen, maar dat is nu bijvoorbeeld voor kleine ondernemers niet het geval. Zij moeten gebruikmaken van zogenoemde eHerkenning, waardoor ze veilig kunnen inloggen bij loketten van de overheid, zoals de Belastingdienst.
Lees ook;
DigiD voor bedrijven
De overheid geeft eHerkenning, een soort DigiD voor bedrijven, niet zelf uit. Bedrijven moeten de software bij commerciële partijen kopen voor zo’n 40 euro per jaar.
Het systeem zorgt overigens voor problemen bij veel kleine bedrijven, die vaak lang moeten wachten voordat de software geleverd kan worden. Zo’n 24.000 ondernemers die voor het eerst gebruikmaken van de software kregen daarom uitstel van hun belastingaangifte. Deze hoeven ze pas voor 1 juli in te voeren in plaats van voor 1 maart 2020.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/6f128392-482a-11ea-9f05-02d1dbdc35d1.jpg)
Belastingaangifte mogelijk niet meer gratis
Telegraaf 05.02.2020 Burgers moeten mogelijk in de toekomst gaan betalen om belastingaangifte te doen. Dat is nu nog gratis, maar minister Knops (Binnenlandse Zaken) zegt dat het nog maar de vraag is of dat in de toekomst zo blijft.
Bedrijven moeten sinds dit jaar betalen om in te kunnen loggen voor de belastingaangifte. Voor burgers is dat via DigiD nog altijd gratis. Maar daar komt in de toekomst mogelijk verandering in. Als er voor burgers ook een inlogmiddel komt ’zal dat mogelijk tot kosten leiden’, zegt Knops. „Hoe hoog deze zijn, is nu nog niet bekend.”
VVD-Kamerlid Middendorp vindt dat aangifte doen voor burgers en bedrijven gratis moet zijn, maar dat wil de minister niet toezeggen. „Ik kan dat voor de toekomst niet beloven.”
Bedrijven moeten 30 tot 45 euro per jaar gaan betalen voor het inlogsysteem, dat door private partijen wordt geleverd. Knops benadrukt dat ze daarmee niet alleen de belastingaangifte kunnen bereiken, maar ook met steeds meer andere overheidsdiensten kunnen communiceren. In tegenstelling tot bij bedrijven, zegt Knops bij burgers wel te kunnen sturen op hoe hoog de kosten worden.
BEKIJK MEER VAN; belastingen overheid Knops
Mogelijk betalen voor aangifte belasting: ‘Gratis bestaat niet’
MSN 05.02.2020 Ook burgers moeten er rekening mee houden dat ze op termijn moeten betalen om belastingaangifte te kunnen doen. Dat zei minister Raymond Knops van Binnenlandse Zaken vandaag in de Tweede Kamer. Ondernemers moeten sinds deze maand al betalen om in te loggen in het aangiftesysteem van de fiscus.
Het klinkt als de omgekeerde wereld. Betalen om je belastingaangifte te kunnen doen. Maar de kans bestaat dat het straks wel moet. Burgers gaan daarmee ondernemers achterna, die nu zo’n 45 euro moeten betalen voor het nieuwe inlogsysteem e-herkenning van de Belastingdienst.
‘Gratis bestaat niet’
Dat systeem kost geld en dat wordt doorberekend aan de gebruiker. Op een vraag van Kamerlid Jan Middendorp (VVD) of dit in de toekomst wellicht ook voor burgers gaat gelden, zegt de minister: “Ik kan niet uitsluiten wat er in de toekomst gebeurt.”
Daarna trekt hij de vergelijking met de identiteitskaart, waar ook voor betaald moet worden. “Gratis bestaat niet”, aldus de minister. “Er moet nu al betaald worden voor bepaalde middelen.”
Niet op korte termijn
Toch lijkt het er niet op dat er snel betaald moet worden om aangifte te doen. “Ik ga niet zeggen dat er tarieven in rekening worden gebracht voor burgers. Ik zie dat niet op korte termijn.”
‘Ondernemers boos over nieuw aangiftesysteem Belastingdienst’
‘Machtsmisbruik’
Ondernemers zijn boos dat ze moeten betalen om aan hun belastingplicht te voldoen. Wie geen account heeft voor e-herkenning, een soort DigiD, kan een boete krijgen. Het ministerie van Financiën zei eerder dat het niet meer dan logisch is dat betaald moet worden voor het afnemen van een dienst.
Critici wijzen er juist op dat het raar is dat je moet betalen om aan je belastingverplichtingen te kunnen voldoen. Oud-hoogleraar belastingrecht Jaap Zwemmer van de Universiteit van Amsterdam noemde dat eerder zelfs ‘machtsmisbruik’.
Meer: Gert-Jan Verstegen Raymond Knops Belastingdienst Belasting Belastingaangifte
Meer ouders krijgen adempauze in kinderopvangtoeslagaffaire
NU 04.02.2020 Ouders die menen door de Belastingdienst gedupeerd te zijn in de kinderopvangtoeslagaffaire hoeven voorlopig niets terug te betalen. Dat schrijven minister Wopke Hoekstra (Financiën) en staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) dinsdag in een Kamerbrief.
Het gaat om de groep waarvan officieel nog niet is vastgesteld of de fiscus daadwerkelijk de toeslag ten onrechte heeft stopgezet en teruggevorderd. Deze ouders moesten echter wel de toeslag terugbetalen.
De onlangs afgetreden staatssecretaris Menno Snel (Belastingdienst) maakte in november vorig jaar bekend dat er voor ouders die betrokken waren bij een zogeheten CAF-zaak van de Belastingdienst een “pauzeknop” in het leven was geroepen. Voor deze groep werden de dwangvorderingen stopgezet. Het gaat om mogelijk duizenden gedupeerden.
Tegelijkertijd meldden zich steeds meer ouders die niet onder een CAF-zaak vallen, maar wel menen te zijn benadeeld door de Belastingdienst. Voor hen gold de pauzeknop niet. “Dit bleek voor verwarring te zorgen; enkele ouders die buiten die groepen vielen waren in de veronderstelling dat bij hen ook de dwanginvordering was gepauzeerd”, schrijven Hoekstra en Van Huffelen.
Voorlopig geen nieuwe dwanginvorderingsmaatregelen
De bewindspersonen hebben daarom besloten om de ouders met een problematische kinderopvangtoeslagschuld die zich gemeld hebben of die zich zullen melden onder dezelfde regeling te laten vallen als de gedupeerde CAF-ouders.
“Dit houdt in dat de Belastingdienst voor schulden van deze ouders voorlopig geen nieuwe dwanginvorderingsmaatregelen neemt, zoals een loonbeslag, verrekening en inbeslagname van een auto.”
‘Pauzeknop is niet voor iedereen een oplossing’
De bewindspersonen waarschuwen wel dat de opschorting van de terugbetalingen mogelijk kan zorgen voor nieuwe problemen. “Van belang hierbij is dat deze pauzeknop niet voor iedere ouder een adequate oplossing biedt.”
“Zo kan pauzering van de invordering in individuele gevallen juist leiden tot stapeling van schulden omdat er gedurende een bepaalde periode niets wordt afgelost.”
Ook is niet gezegd dat deze ouders in aanmerking komen voor een compensatie of vermindering van de schuld. Hoekstra en Van Huffelen verwachten de ouders hierover meer duidelijkheid te kunnen geven als het kabinet met een reactie komt op het eindrapport van de commissie-Donner en het rapport van de Auditdienst Rijk.
Lees meer over: Toeslagen
Toeslagenaffaire: meer ouders hoeven voorlopig niet terug te betalen
NOS 04.02.2020 Meer ouders hoeven voorlopig hun kinderopvangtoeslag niet terug te betalen. Minister Hoekstra en de nieuwe staatssecretaris Van Huffelen schrijven aan de Tweede Kamer dat eerder gedane toezeggingen voor verwarring hebben gezorgd en dat de groep wordt uitgebreid.
In de kinderopvang-affaire is mogelijk van duizenden ouders de toeslag ten onrechte ingetrokken. De inmiddels afgetreden staatssecretaris Snel maakte in november bekend dat voor ouders die betrokken waren bij een ‘CAF-zaak’ en mensen die beschuldigd waren van opzet of grove schuld de ‘dwanginvordering’ tijdelijk zou worden stopgezet. Er zijn ouders die formeel buiten deze groep vallen, maar die dachten dat ze toch wel voor een ‘pauzeknop’ in aanmerking kwamen.
Herstel van vertrouwen
Hoekstra en Van Huffelen hebben nu besloten dat ouders met problematische schulden die vinden dat ze in een soortgelijke situatie zitten ook van de pauze kunnen profiteren. Dat betekent dat de Belastingdienst ook in die gevallen geen dwanginvordering zal toepassen, zoals loonbeslag of inbeslagname van een auto. “Hiermee scheppen we duidelijkheid voor deze ouders en werken we aan het herstellen van het vertrouwen”, schrijven de bewindslieden.
Van Huffelen, die vorige week woensdag aantrad als staatssecretaris, heeft inmiddels ook met een aantal ouders gepraat. Volgens de brief aan de Kamer heeft ook zij soms schrijnende verhalen gehoord.
Bekijk ook;
- Nieuwe staatssecretarissen Financiën kunnen aan de slag
- Belastingdienst stopt met dwanginvordering bij 8500 gezinnen
Belastingdienst zet terugvordering stop voor meer ‘toeslagenouders’
AD 04.02.2020 De Belastingdienst gaat tijdelijk geen toeslagen terugvorderen van meer ouders die denken onterecht als fraudeur te zijn bestempeld. In november werd het terugvorderen al stopgezet voor duizenden ouders die vermoedelijk slachtoffer zijn geworden van de aanpak van specifieke fraudeteams.
Tijdens het gesprek van minister van Financiën Wopke Hoekstra vorige maand met zo’n tweehonderd gedupeerden in de kinderopvangtoeslagaffaire, kreeg hij veel vragen over deze regeling. Ouders die in speciale ‘CAF-zaken’ mogelijk onterecht als fraudeurs zijn behandeld, hoeven daarom even geen toeslagen terug te betalen. Die regeling zal nu ook gelden voor andere ouders die zich melden omdat ze vermoeden in een vergelijkbare situatie te zitten
Lees ook;
In oktober oordeelde de Raad van State dat de Belastingdienst zich menselijker moet opstellen bij het uitkeren en stopzetten van toeslagen. De hoogste bestuursrechter vindt dat er een einde moet komen aan het terugvorderen van de volledige kinderopvangtoeslag – die wordt overgemaakt als voorschot – als blijkt dat ouders iets te veel hebben ontvangen. Die ‘alles-of-niets’-regeling moest fraude tegengaan, maar bracht sommige ouders in grote financiële problemen.
Harde ingreep
In een brief aan de Tweede Kamer schrijft de nieuwe staatssecretaris van Toeslagen, Alexandra van Huffelen, dat in 2014 al werd ingezien dat het volledig terugvorderen een ‘harde ingreep’ was. Hier is tussen ambtenaren van het ministerie van Sociale Zaken en het ministerie van Financiën over gesproken. Maar doordat nieuwe fraudezaken de kop opstaken, is ‘dit signaal op de achtergrond geraakt’, aldus Van Huffelen. ,,Dit betreuren we zeer.”
Aanleiding
De ‘toeslagenaffaire’ begon nadat de Belastingdienst in 2014 besloot voor circa 300 ouders – de tellingen lopen uiteen – de kinderopvangtoeslag volledig stop te zetten en terug te vorderen. Aanleiding daarvoor was een onderzoek door een antifraudeteam. Zo bleek dat ouders onvolledige of onjuiste informatie hadden aangeleverd toen zij de toeslag aanvroegen. Soms ging het om een verkeerd ingevuld getal of een ontbrekend bonnetje. Toch greep de Belastingdienst keihard in.
Staatssecretaris Menno Snel van Financien maakt in december 2019 zijn aftreden bekend tijdens een debat in de Tweede Kamer over de door ouders ontvangen dossiers inzake de kinderopvangtoeslagaffaire. © ANP
Doordat gezinnen opeens honderden euro’s per maand misliepen en daarnaast ook bedragen uit jaren ervoor moesten terugbetalen, kwamen zij in grote financiële problemen. Zij moesten bijvoorbeeld gedwongen hun auto verkopen of hun woning uit.
Schadevergoeding
De Raad van State oordeelde in 2017 dat de toeslag niet direct stopgezet had mogen worden, omdat ouders nauwelijks tot geen kans hadden gekregen om hun fout te herstellen. Eind vorig jaar werd besloten dat de gezinnen recht hadden op een schadevergoeding. In ruim tweehonderd gevallen ging het om een bedrag tot 20.000 euro. Bij zeventig anderen viel de schadevergoeding hoger uit.
Tijdelijke pauzering dwanginvordering kinderopvangtoeslagschuld uitgebreid
RO 04.02.2020 Meer ouders met een kinderopvangtoeslagschuld kunnen gebruik maken van de pauzeknop, waardoor de dwanginvordering van hun schuld bij de Belastingdienst tijdelijk wordt stop gezet. Vanaf vandaag krijgen ouders met een kinderopvangtoeslagschuld die problematisch is en die vinden dat zij in een vergelijkbare situatie zitten als de CAF-ouders, ook de mogelijkheid tijdelijk de inning van hun schuld te laten pauzeren.
CAF-ouders en degenen die te maken hadden met een opzet of ‘grove schuld’-kwalificatie konden vorig jaar al gebruik maken van de pauzeknop. Met de toevoeging van de nieuwe groep ouders komt er ook voor hen duidelijkheid. Dit schrijven minister Hoekstra (Financiën) en staatssecretaris Van Huffelen (Toeslagen) vandaag in een brief aan de Tweede Kamer.
Ouders kunnen zich melden bij het ‘Serviceteam gedupeerden Kinderopvangtoeslag’ van de Belastingdienst, telefoonnummer: 0800 2358358. Als ze voldoen aan de voorwaarden, stopt de Belastingdienst tijdelijk met het innen van schulden via bijvoorbeeld loonbeslag, verrekening of beslaglegging.
Ouders die zich al eerder hebben gemeld hoeven dat niet nogmaals te doen. In deze pauze-periode gaat de Belastingdienst de dossiers individueel beoordelen op de vraag of en in hoeverre de ouder in aanmerking komt voor compensatie of vermindering van de toeslagschuld. Deze beoordeling gebeurt aan de hand van de uitkomsten van de onderzoeken van Adviescommissie Uitvoering Toeslagen onder leiding van de heer Donner en de Auditdienst Rijk en zal de nodige tijd kosten.
Documenten;
Stand van zaken en overdrachtsbrief
Kamerstuk: Kamerbrief | 04-02-2020
Zie ook; Kinderopvangtoeslag Ontwikkelingen Belastingdienst
Belastingdienst onbereikbaar: miljoen telefoontjes in 2019 niet opgenomen
RTL 31.01.2020 De Belastingdienst is doorgaans niet de leukste gesprekspartner aan de telefoon. Toch mag je blij zijn als je de fiscus überhaupt te spreken krijgt: ruim een miljoen telefoontjes kwamen in 2019 niet verder dan de wachtrij. Soms pas na een wachttijd van een uur.
Van de 11,7 miljoen telefoontjes kreeg 86,1 procent van de bellers een medewerker aan de lijn. Eén miljoen mensen hingen op terwijl ze in de wachtrij stonden en ruim 600.000 gesprekken werden geweigerd door de Belastingdienst vanwege ondercapaciteit. Dat blijkt uit cijfers van de fiscus.
‘Structureel vol’
“Je staat machteloos”, geeft zzp’er Kevin Wijnberg uit Nijverdal aan. Hij belde afgelopen week meerdere malen met de Belastingdienst voor zijn eigen onderneming. Zonder succes. “Ik heb een keer of tien gebeld, voornamelijk in de avonduren. Dan is de wachtrij eigenlijk structureel vol. Je krijgt letterlijk te horen ‘de wachtrij is vol’.”
De cijfers over de Belastingtelefoon blijven achter op de doelstelling van minister Wopke Hoekstra, minister van Financiën. Die streeft een bereikbaarheid van minimaal 90 procent na. Met een percentage van 86,1 procent in 2019 is dat dus niet gelukt. “Daar blijven we natuurlijk hard aan werken”, laat een woordvoerder weten.
Een investering van 250 voltijdbanen bij de Belastingtelefoon bleek onvoldoende.
In de wachtrij van de Belastingtelefoon kan je niet onbeperkt blijven hangen. Na maximaal twee uur wordt het gesprek automatisch afgekapt. “Kon dat maar”, gaat Kevin verder. “Je wacht soms liever een extra uur dan dat je de volgende keer weer niet kunt aansluiten. Nu ging het bij mij niet om veel geld, maar ik kan het mij voorstellen dat mensen er gek van worden.”
De Consumentenbond veroordeelt de onbereikbaarheid scherp. “Dat er zoveel telefoontjes überhaupt niet worden opgenomen is waardeloos”, meldt woordvoerder Joyce Donat. “Dat levert een hoop frustratie op.”
‘Schieten voor open doel’
In het verleden deed de Consumentenbond jaarlijks onderzoek naar de Belastingtelefoon. Zes keer op rij gaf de belangenbehartiger de fiscus een onvoldoende. “Dat was vooral gericht op de kwaliteit van de gesprekken. De wachttijd namen wij nooit mee in de beoordeling omdat die heel wisselend is.”
Het laatste rapportcijfer werd over het jaar 2018 uitgedeeld. “Wij gaven de Belastingdienst het jaar daarna de kans om orde op zaken te stellen. Want het was zo rommelig, dat een nieuw onderzoek weinig zin had. Dat zou schieten voor open doel zijn.”
Reconstructie: hoe ouders ‘efficiënt en effectief’ kapot werden gemaakt
In de tweede helft van 2019 nam het aantal telefoontjes aan de afdeling ‘Toeslagen’ flink toe vanwege de affaire rond de kindertoeslag. Zeker in de maand december stond de telefoon op die afdeling roodgloeiend.
‘Wrang grapje’
Tijdens het Kamerdebat over de affaire waar 300 gedupeerde ouders bij aanwezig waren, ging de inmiddels opgestapte staatssecretaris Snel de mist in. Hij verwees ouders voor eventuele compensatie voor onterecht betaalde bedragen naar de Belastingtelefoon. Dat leverde hem hoongelach vanaf de tribune op. “Blijkbaar maak ik een wrang grapje”, reageerde Snel toen.
Begin januari verstuurde minister Hoekstra een Kamerbrief waarin hij zijn plan besprak om de Belastingdienst te versterken. ‘Het gaat nog niet goed genoeg’, schreef Hoekstra. ‘Dat geldt in het bijzonder voor de Belastingtelefoon, wat voor veel burgers een eerste middel is om in contact te komen met de Belastingdienst.’ Een externe partij zal door het ministerie worden ingeschakeld om de bereikbaarheid te verbeteren.
Er is intussen ook een apart telefoonnummer ingesteld voor ouders die vermoeden dat hun kinderopvangtoeslag in het verleden onterecht is stopgezet.
Zo werd de toeslagenaffaire Menno Snel fataal
Staatssecretaris Menno Snel stapt op. Zijn functie was onhoudbaar na de toeslagenaffaire.
Belastingtelefoon gaat burgers terugbellen
RTL: Daan Keijzer Wopke Hoekstra Belastingdienst Ministerie van Financiën Consumentenbond Economie Belasting Nederland
© ANP Vooral bellers met vragen over toeslagen kregen vaak geen antwoord.
Geen gehoor bij Belastingtelefoon
MSN 31.01.2020 De bereikbaarheid van de Belastingtelefoon was vorig jaar onvoldoende. In 2019 haalden nog ruim 600.000 telefoontjes wegens drukte niet eens de wachtrij, ruim een miljoen bellers hingen op terwijl ze in de wacht stonden.
Dat betekent, op een totaal van 11,7 miljoen telefoontjes, dat van de honderd bellers er vijftien nooit iemand aan de lijn kregen. Dat blijkt uit een analyse van gegevens van de Belastingtelefoon. De fiscus blijft daarmee nog altijd achter bij de doelstelling van 90 procent bereikbaarheid.
Vooral bellers met vragen over toeslagen kregen afgelopen jaar vaak geen antwoord. Die problemen werden in de tweede helft van het jaar steeds groter. Tienduizenden mensen per maand haalden de wachtrij niet wegens de drukte en nog eens tienduizenden hingen zelf op.
Hoongelach voor staatssecretaris
Het aantal vragen over toeslagen nam in de tweede helft van het jaar toe, toen ook de affaire met de kinderopvangtoeslag steeds meer aan het licht kwam. De bereikbaarheid werd steeds minder, met als dieptepunt de maand december, toen het aantal beantwoorde telefoontjes over toeslagen daalde tot onder 65 procent. Aan het begin van die maand oogstte de inmiddels opgestapte staatssecretaris Snel (Financiën) dan ook hoongelach van gedupeerde ouders in de toeslagenaffaire toen hij suggereerde dat zij met hun vragen bij de Belastingtelefoon terechtkonden.
De fiscus is aan het herstellen van rampjaar 2018, toen in sommige maanden een kwart tot een derde van de telefoontjes vruchteloos was.
Snel greep destijds in en voegde 250 voltijdbanen aan de bemanning van de Belastingtelefoon toe. Dat heeft ervoor gezorgd dat de bereikbaarheid afgelopen jaar wel verbeterde. Maar het gaat ’nog niet goed genoeg’, tekende Snels tijdelijke vervanger minister Hoekstra eerder deze maand op. Hij kondigde aan dat een externe partij gaat adviseren over hoe de Belastingtelefoon getransformeerd kan worden.
Koning beëdigt nieuwe staatssecretarissen ANP
Nieuwe staatssecretarissen Financiën kunnen aan de slag
NOS 29.01.2020 Koning Willem-Alexander heeft op paleis Huis ten Bosch de twee nieuwe staatssecretarissen van Financiën beëdigd. De D66’ers Alexandra van Huffelen en Hans Vijlbrief volgen samen hun partijgenoot Menno Snel op, die vorige maand aftrad vanwege de problemen met de toeslagen voor kinderopvang. Van mogelijk duizenden ouders werd de toeslag stopgezet, nadat ze ten onrechte beschuldigd waren van fraude.
Van Huffelen (51) wordt in haar nieuwe rol verantwoordelijk voor de toeslagen. Gisteren zei ze dat de overheid het vertrouwen van de getroffen ouders moet terugwinnen en dat ze snel bij ouders op bezoek gaat. Van Huffelen was algemeen directeur van het Gemeentelijk Vervoerbedrijf in Amsterdam en Eerste Kamerlid voor D66. Daarvoor was ze onder meer wethouder in Rotterdam.
Vijlbrief (56) moet de Belastingdienst gaan reorganiseren. Hij wil de tijd tot aan de verkiezingen van volgend jaar gebruiken om daarvoor de basis te leggen, zei hij gisteren. Vijlbrief was ambtelijk voorzitter van de Eurogroep en eerder onder meer topambtenaar op het ministerie waar hij nu staatssecretaris wordt.
Na hun beëdiging gingen de nieuwe bewindslieden naar het departement voor het tekenen van de zogenoemde overdrachtsdossiers.
Bekijk ook;
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/10518f7c-4200-11ea-a557-0218eaf05005.jpg)
‘Ze zal moeten puinruimen en oplossingen bieden’
Telegraaf 28.01.2020 De nieuwe staatssecretarissen van Financiën gingen vandaag langs bij premier Rutte. Morgenochtend volgt de beëdiging bij de koning.
Bekijk meer van; binnenlandnieuwspolitiek
Reconstructie: Ditmaal wil Vijlbrief de klus wél klaren – ‘excellente casting’
AD 28.01.2020 Alexandra van Huffelen en Hans Vijlbrief worden vandaag beëdigd als nieuwe staatssecretarissen van Financiën. De zoektocht naar nieuwe bewindslieden op dit probleemministerie had de nodige voeten in de aarde.
Terwijl de schemer valt over het Haagse Plein, fietst een man voor het Kamergebouw langs. Binnen voeren premier Mark Rutte en minister van Financiën Wopke Hoekstra het debat over hoe het nu verder moet met de Belastingdienst. Maar hoe die discussie vanavond afloopt, zal Menno Snel deze dinsdag 21 januari een zorg zijn. Hij heeft een andere missie. Als ambteloos burger is hij op zijn Adidas-sneakers op weg naar de KPN-winkel aan de Lange Poten.
Noem het ironie; Snel is op een bureaucratische hindernis gestuit. Hij kan niet meer gebeld worden. Toen hij in 2017 staatssecretaris werd, liet hij zijn privénummer omzetten in een werknummer. Maar sinds hij geen bewindspersoon meer is, heeft de staat zijn nummer ingeslikt en is hij even onbereikbaar. ,,Ik probeer mijn nummer nu terug te krijgen’’, lacht hij in het voorbijgaan.
Lees ook;
- ‘De lakse houding van de overheid is een extra duw voor hen die al aan de rand van de afgrond staan’
Alexandra van Huffelen dinsdag op weg naar het Torentje voor een gesprek met Mark Rutte © ANP
Herculeswerk
Snel weet dan al dat hij niet één maar liefst twee opvolgers krijgt. Wie, dat is dan nog de vraag. Wel heeft hij de vrijdagavond ervoor, vier weken na zijn aftreden op 18 december, afscheid genomen van zijn voormalige collega’s. Op het Catshuis is hij geknuffeld en op zijn schouders geslagen. Allemaal hebben ze met hem meegeleefd, op weg naar zijn ondergang. Dat doen ze goed, die dinertjes, meent hij.
Snel is op het Catshuis met zijn vrouw. Ook de anderen van het ‘team’ hebben hun partner meegenomen. Tussen de gangen van het diner door wordt er gespeecht. Rutte heeft het over de onmogelijke opgave die Snel had. En dat hij het als een compliment moet zien dat zijn Herculeswerk nu door twee mensen zal worden gedaan.
Staatssecretaris Menno Snel van Financiën maakt zijn aftreden bekend tijdens een debat in de Tweede Kamer. © ANP
Op zijn beurt speecht Snel. Dat hij in zijn vriendenkring te horen kreeg dat het onrechtvaardig was dat hij eruit vloog. En dat hij zijn vrienden moest uitleggen dat dit nu eenmaal zo gaat in de politiek. Hij is niet verbolgen en voelt zich niet onrechtvaardig behandeld.
Als het aan Rutte had gelegen, was Snel nooit opgestapt. Hij heeft lang gesputterd. ‘Een van mijn beste mensen’, die wil hij niet zomaar laten gaan, zegt hij meer dan eens.
Maanden verspild
Maar Snel voelt in het najaar de grond langzaam onder zich verdwijnen. Ook al slurpt de toeslagenaffaire inmiddels driekwart van zijn tijd op, de incidenten blijven zich opstapelen. Zijn partij had voor de zomer al een compensatieregeling op poten willen zetten voor de slachtoffers, maar dit idee stuit op weerstand in de ministerraad. Ook bij andere uitvoeringsorganisaties zijn problemen, het is beter om het al bestelde rapport van Piet Hein Donner af te wachten.
Daardoor worden drie maanden verspild, zeggen betrokken. In de tussentijd wordt de Kamer steeds ongeduldiger: nóg meer documenten, nog maar eens een tijdlijn, wéér een debat. De zwartgelakte dossiers die gedupeerden opgestuurd krijgen, blijken de druppel.
Ook GroenLinks, dat Snel tot die tijd door dik en dun heeft gesteund, laat doorschemeren het vertrouwen in de staatssecretaris te zullen opzeggen. De D66’er weet na het telefoontje van Jesse Klaver genoeg. Als hij het Belastingplan door de Eerste Kamer heeft geloodst en zijn vrouw heeft bijgestaan tijdens een zware operatie, schrijft hij zijn afscheidsbrief, die hij tot tevredenheid van voorzitter Khadija Arib in de Kamer voorleest.
‘No-brainer’
Premier Mark Rutte en minister Wopke Hoekstra (Financiën) staan de pers te woord na een gesprek met gedupeerde ouders in de kinderopvangtoeslagaffaire. © ANP
De volgende dag is er vierkoppig topberaad op het Torentje. Rutte ontvangt Wopke Hoekstra, Waarnemend D66-vicepremier Wouter Koolmees en D66-fractieleider Rob Jetten. Zomaar een partijgenoot benoemen en op dezelfde voet doorgaan, dat wil D66 niet. De politieke aansturing moet anders. Maar hoe?
Wellicht kan Hoekstra taken overnemen. Of is misschien tijd voor een extra minister, zoals de Belgen hebben. Hier valt ook al het idee voor een tweede staatssecretaris. Die optie is dan al de meest serieuze – een ‘no brainer’, aldus een betrokkene. Zelfs Rutte sputtert niet: zijn stokpaardje om met zo min mogelijk bewindslieden te regeren heeft hij al losgelaten bij de formatie van dit vierpartijenkabinet.
Maar om geen overhaast besluit te nemen, wordt eerst besloten dat de vier hoogste ambtenaren van Algemene Zaken, Financiën, Binnenlandse Zaken en Sociale Zaken in het kerstreces bij elkaar gaan zitten om de voor- en nadelen te schetsen.
Kwartetspel
Andere topambtenaren zijn dan al bezig met een nog door Snel aangevraagd advies over ontvlechting van de Belastingdienst, waaruit het plan voorkomt om de Toeslagen en de Douane los te koppelen.
Onder de kerstboom prakkiseert Jetten intussen een longlist van kandidaten bij elkaar. Er zijn sinds de dag van Snels vertrek al tientallen spontane sollicitaties binnengekomen, maar de meeste kan Jetten amper serieus nemen.
In de pers duiken de namen van Udo Kock en Francine Giskes op. Zelfs onwaarschijnlijke ‘kanshebbers’ als Alexander Pechtold (nu baas van het CBR) en NS-directeur Roger van Boxtel worden in dit Haagse kwartetspel genoemd. Jetten pleegt plagerige telefoontjes naar hen, of ze toevallig verstand hebben van een uitvoeringsorganisatie. Jetten weet heel goed dat Pechtold bij de vorige formatie lang moest zoeken naar een staatssecretaris van Financiën. De post werd door weinigen begeerd.
Pieter Omtzigt (CDA). © ANP
Een van de kandidaten die toen weigerde is Hans Vijlbrief, Brussels topambtenaar die de bijeenkomsten van Europese ministers van Financiën voorbereidt. Ook nu valt zijn naam al snel. Maar eerst wil D66 zekerheid over de verdeling van de portefeuilles. De democraten willen sowieso zelf de staatssecretaris leveren die het Belastingplan maakt en nog voorstellen moet doen voor een CO2-belasting en een vliegtaks.
‘Grote mond’
Met Rutte en Hoekstra heeft de D66-top dan al besloten dat er twee staatssecretarissen komen. Toch kan Jetten het in het coalitieoverleg op 13 januari niet laten de CDA-minister een onwelkom aanbod te doen. ,,Is het geen idee om Hoekstra de Belastingdienst er bij te laten doen?’’, vraagt hij. De vermoeide Hoekstra wimpelt de suggestie beleefd weg. Hij is veel te druk.
Hoewel de andere deelnemers ervan uit gaan dat D66 beide posten wil claimen, polst Jetten nog wel even of de andere partijen belangstelling hebben voor een tweede staatssecretaris. ChristenUnie en VVD staan niet te springen. Fractieleiders Gert-Jan Segers en Klaas Dijkhoff kijken naar CDA-collega Pieter Heerma: die heeft met Pieter Omtzigt een Kamerlid in de fractie die ‘zo’n grote mond heeft’, kan hij het niet doen? Heerma antwoordt niet. De CDA’ers hebben genoeg van dit spelletje.
Nog diezelfde maandag belt Jetten met Alexandra van Huffelen. Ze is voormalig Rotterdams wethouder en directeur van het Gemeentelijk Vervoersbedrijf in Amsterdam. Zij heeft ervaring met een uitvoeringsorganisatie in stormachtige tijden en doet het goed als nieuw D66-senator. Van Huffelen schrikt even als Jetten haar het voorstel doet, omdat ze zich realiseert dat het geen makkelijke klus wordt waarvoor ze wordt gevraagd.
Dat méén je niet. Hoe heb je Vijlbrief zover gekregen?, aldus Mark Rutte.
Thalys
Twee dagen later belt Jetten met Vijlbrief. Hij moet hard lachen in de Thalys tussen Parijs en Brussel als hij het smsje van Jetten leest: ‘Je voelt hem zeker al aankomen…’ Ze maken een afspraak, een gesprek in de trein kan weleens uitlekken.
Zonder dat ze van elkaar weten wie de andere kandidaat is, hebben ze een gesprek met vicepremier Koolmees en Jetten. Van Huffelen doet dat op het ministerie van Sociale Zaken, Vijlbrief bij hem thuis. Als Jetten en Koolmees de indruk hebben dat ze het willen doen, wordt het nieuwe duo bij elkaar gezet en brainstormen ze over hoe ze het gaan aanpakken in het laatste missionaire jaar en de demissionaire nasleep.
Pas als dat beklonken is, worden Hoekstra en Rutte ingelicht. ,,Dat méén je niet!’’, roept Rutte. ,,Hoe heb je Vijlbrief zover gekregen?’’ Rutte herinnert zich zijn ‘nee’ uit 2017. Maar hij toont zich tevreden dat D66 twee zware kandidaten vindt. En ook Hoekstra is aangenaam verrast, ook al verliest Nederland met de aanstelling van Vijlbrief een zware post in Brussel. ,,Excellente casting’’, zo reageert hij.
Van Huffelen staat na het gesprek met Rutte de pers te woord. © ANP
Ook nieuwe staatssecretarissen Financiën hebben de tijd nodig voor herstel
NU 28.01.2020 De twee nieuwe bewindspersonen op Financiën zijn dinsdagavond op bezoek geweest bij premier Mark Rutte, die voor even weer formateur van zijn derde kabinet was. Alexandra van Huffelen en Hans Vijlbrief (beiden D66) hebben laten weten de baan te accepteren en worden met minister Wopke Hoekstra verantwoordelijk voor de hervormingen op het departement.
“De problemen in het toeslagendossier zijn groot. Ouders zijn flink in de knoei gekomen”, zei Van Huffelen dinsdag na haar gesprek met de premier.
Zij zal zich de resterende kabinetsperiode vooral richten op de afhandeling van de toeslagenaffaire. Het kostte haar voorganger Menno Snel zijn politiek carrière, hij kreeg het dossier waarin ouders door de fiscus onterecht als fraudeurs werden bestempeld niet onder controle en stapte vlak voor de Kerst op.
Van Huffelen, de eerste vrouwelijke bewindspersoon op Financiën, zal nadat ze woensdag door de koning wordt beëdigd zo snel mogelijk met gedupeerde ouders in gesprek gaan. “Het is heel ernstig als mensen hun vertrouwen in de overheid zijn kwijtgeraakt”, aldus Van Huffelen.
Hoelang het gaat duren voordat deze zaak is afgerond, kan de beoogd staatssecretaris nog niet zeggen. “We moeten eerst in kaart krijgen hoe groot de problemen zijn en hoe we het gaan oplossen.”
Vijlbrief: ‘Fiscus twintig jaar geleden beste dienst ter wereld’
Vijlbrief gaat zich vooral bezighouden met de kerntaken van de fiscus zoals het innen van de belastingen. “Ik zou de Belastingdienst eigenlijk weer saai willen maken”, zei Vijlbrief na zijn gesprek met Rutte.
“Het was twintig jaar geleden een van de beste diensten ter wereld. Mensen moeten er weer met plezier werken. Dat is de opdracht.”
De politiek is ervan doordrongen dat het toeslagensysteem zoals we dat nu kennen niet meer goed functioneert en aan vernieuwing toe is. Dat is alleen een zeer ingewikkelde operatie, realiseert Vijlbrief zich ook. “Ik kan de basis leggen. Dat zal langer duren dan één jaar.”
De meeste fiscale zaken zoals die zijn afgesproken in het regeerakkoord, zoals de invoering van een tweeschijvenstelsel, de verhoging van het btw-tarief en het versoberen van de hypotheekrenteaftrek, zijn al afgerond.
Van Huffelen verruilt directie vervoersbedrijf GVB voor politiek
Van Huffelen werkte in de jaren negentig bij het toenmalige ministerie Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer (VROM). Daarna gaf ze tien jaar leiding aan energiebedrijf Essent en was ze van 2010 tot 2014 wethouder Duurzaamheid, Binnenstad en Buitenruimte voor D66 in Rotterdam.
Ze staat sindsdien aan het hoofd van het Amsterdamse vervoersbedrijf GVB, een ingewikkelde organisatie. Een baan die ze bovendien sinds afgelopen zomer combineert met het Eerste Kamerlidmaatschap voor D66.
Vijlbrief steun en toeverlaat Dijsselbloem tijdens eurocrisis
Vijlbrief is een bekende aan het Binnenhof. Hij was tot dit moment de hoogste ambtenaar van de Eurogroep, de groep ministers van Financiën van de eurolanden. Een belangrijke en invloedrijke post die Nederland zo goed als zeker verliest met zijn aanstelling als staatssecretaris. “Dat was nodig. Ik heb dat heel bewust gedaan”, zegt Vijlbrief daarover.
Daarvoor was hij tussen 2011 en 2018 topambtenaar op het ministerie van Financiën en was in die hoedanigheid nauw betrokken bij de eurocrisis en de Griekse crisis.
Vijlbrief gold als een belangrijke steunpilaar voor oud-minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem, zowel in Den Haag als in Brussel. “Hij heeft ongelooflijk veel betekend voor de eurozone en achter de schermen menig spreekwoordelijke bom onschadelijk gemaakt”, schreef Dijsselbloem over hem in zijn in 2018 gepubliceerde boek De Eurocrisis: Het verhaal van binnenuit.
In totaal werkte Vijlbrief bijna dertig jaar bij Financiën en het ministerie van Economische Zaken.
Hoekstra liet na het vertrek van Snel weten dat de Belastingdienst wordt opgesplitst in Toeslagen en Douane en de andere kerntaken van de Belastingdienst zoals inning en opsporingsdienst FIOD. De Belastingdienst, Douane en de Toeslagen krijgen binnen de organisatie ieder een eigen ambtelijke aansturing.
Lees meer over: Belastingdienst Politiek
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/5686e4aa-41fc-11ea-817b-0255c322e81b.jpg)
Nieuwe staatssecretaris direct in gesprek met toeslagouders
Telegraaf 28.01.2020 De nieuwe staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Financiën) gaat meteen in gesprek met gedupeerde toeslagouders. Dat gaat ze woensdagmiddag meteen na de beëdiging doen.
Dat zei Van Huffelen nadat ze bij premier Mark Rutte langs was geweest. In haar nieuwe functie wordt ze verantwoordelijk voor toeslagen en douane, daarnaast wordt Hans Vijlbrief ook als staatssecretaris voor de belastingen benoemd.
Bekijk ook:
Afspraak met toeslagouders ’op laatste moment’ afgezegd
Bekijk ook:
Vijf miljoen voor eerste toeslagouders
Het belangrijkste dossier voor Van Huffelen wordt het compenseren van de duizenden ouders die door de Belastingdienst onterecht als fraudeurs met de kinderopvangtoeslag werden bestempeld.
Om de eerste plooien glad te strijken gaat Van Huffelen meteen het gesprek met een paar ouders aan. Ze wil zo snel mogelijk een oplossing voor de ouders, maar weet nog niet hoe lang daarvoor nodig is. „Ik vind het belangrijk dat hen recht wordt gedaan en zij het vertrouwen in de overheid weer terug kunnen krijgen”, zegt Van Huffelen.
’Saai maken’
Vijlbrief zei de Belastingdienst ’eigenlijk weer saai’ te willen maken. „Gewoon dat die er is, zoals het vroeger ooit was.” Vijlbrief moet werken aan de reorganisatie van de Belastingdienst, maar heeft nog minder dan anderhalf jaar tot het einde van de kabinetsperiode. „Ik kan de basis leggen”, zei hij dan ook, „maar dat zal langer duren dan een jaar.”
Nieuwe staatssecretaris direct naar gedupeerden toeslagenaffaire
RTL 28.01.2020 De nieuwe staatssecretaris voor de toeslagen, Alexandra van Huffelen, gaat meteen na haar beëdiging morgen praten met een aantal gedupeerden van de toeslagenaffaire. “De ouders zijn flink in de knoei gekomen”, aldus Van Huffelen.
Ze zegt zo snel mogelijk het vertrouwen van de gedupeerden in de overheid en de Belastingdienst te willen herstellen.
De gedupeerden van de toeslagenaffaire werden beschuldigd van fraude. Duizenden ouders raakten niet alleen hun kinderopvangtoeslag kwijt, ze moesten ook eerder ontvangen toeslag terugbetalen.
Deze twee staatssecretarissen moeten puinhoop bij Belastingdienst oplossen
Weer saai maken
Van Huffelen is één van de twee bewindslieden die staatssecretaris Menno Snel gaan vervangen. Hij zag zich eind vorig jaar gedwongen af te treden in verband met de affaire. Minister Wopke Hoekstra van Financiën, die de taken van Snel tijdelijk op zich nam, en premier Mark Rutte spraken onlangs nog met honderden gedupeerden.
Rutte maakte vanavond kennis met Van Huffelen en de andere nieuwe staatssecretaris, Hans Vijlbrief. Die laatste gaat de geplaagde Belastingdienst op de schop nemen. Op de vraag na zijn bezoek aan premier Rutte wat zijn taakopvatting nu is, antwoordde hij: “De Belastingdienst op orde brengen. Gewoon dat-ie er is. De Belastingdienst weer saai maken.”
Tranen bij de gedupeerde ouders tijdens het debat over de toeslagenaffaire
“Het is vreselijk, al die onmacht. Ik hoop vandaag te horen dat er eindelijk een oplossing komt voor mij en al die anderen”, zij één van de gedupeerde ouders tegen RTL Nieuws voorafgaand aan het debat.
RTL Nieuws; Alexandra van Huffelen Belastingdienst Toeslagenwet Toeslagenaffaire Belastingdienst
Nieuwe staatssecretaris wil vertrouwen gedupeerde ouders herstellen
NOS 28.01.2020 Alexandra van Huffelen, een van de twee nieuwe staatssecretarissen van Financiën, gaat als een van haar eerste daden op bezoek bij ouders die zijn gedupeerd door de toeslagen-affaire bij de Belastingdienst. Dat zei ze nadat ze was ontvangen door premier Rutte op het Torentje.
Van Huffelen wordt morgen, samen met de andere nieuwe staatssecretaris Hans Vijlbrief, beëdigd door koning Willem-Alexander. “Ik wil het heel graag doen”, zei ze. “Ik heb er wel goed over nagedacht, want ik had een goede baan als directeur van het Gemeentelijk Vervoerbedrijf in Amsterdam.”
In haar nieuwe rol wordt Van Huffelen verantwoordelijk voor het oplossen van de problemen met de toeslagen voor kinderopvang. Zeker enige honderden ouders werden ten onrechte beschuldigd van fraude en kwamen daardoor in grote problemen. Staatssecretaris Snel moest vanwege die affaire aftreden.
Vertrouwen kwijtgeraakt
“De problemen zijn groot, ouders zijn in de knoei gekomen en zijn het vertrouwen in de overheid kwijtgeraakt. Er moet recht worden gedaan en we moeten hun vertrouwen weer terugwinnen”, zei ze.
De nieuwe staatssecretaris weet nog niet hoe lang het zal duren voordat alle ouders uit de problemen zijn. “Eerst moeten we in kaart brengen hoe groot de problemen precies zijn, hoeveel ouders gedupeerd zijn. Ik ga mijn uiterste best doen om het vertrouwen zo snel mogelijk te herstellen.”
Hans Vijlbrief in het Torentje ANP
Hans Vijlbrief moet de Belastingdienst gaan reorganiseren. De bedoeling is dat er een grotere scheiding komt tussen de inning van belastingen, het verstrekken van toeslagen en de Douane. Na afloop van zijn bezoek aan Rutte zei Vijlbrief dat hij de Belastingdienst de komende tijd vooral “saaier” wil maken. “Zoals het twintig jaar geleden was. Een dienst waar mensen met plezier werkten.”
Vijlbrief denkt dat hij in de tijd tot de volgende verkiezingen, in 2021, ieder geval de basis kan leggen voor die reorganisatie. “Maar het hele proces gaat zeker langer dan een jaar duren.” Hij vindt het “een grote eer” om staatssecretaris te zijn.
Bekijk ook;
- D66’ers Vijlbrief en Van Huffelen nieuwe staatssecretarissen Financiën
- Wie zijn die nieuwe staatssecretarissen op Financiën?
Nieuwe staatssecretaris meteen naar gedupeerden toeslagenaffaire
MSN 28.01.2020 De nieuwe staatssecretaris voor de toeslagen laat er geen gras over groeien. Meteen na haar beëdiging woensdag, gaat Alexandra van Huffelen praten met een aantal gedupeerden van de toeslagenaffaire.
Van Huffelen is een van de twee bewindslieden die staatssecretaris Menno Snel gaan vervangen. Hij zag zich eind vorig jaar gedwongen af te treden in verband met de affaire. Minister Wopke Hoekstra van Financiën, die de taken van Snel tijdelijk op zich nam, en premier Mark Rutte spraken onlangs nog met honderden gedupeerden.
“De ouders zijn flink in de knoei gekomen”, aldus Van Huffelen. Ze zegt zo snel mogelijk het vertrouwen van de gedupeerden in de overheid en de belastingdienst te willen herstellen.
De gedupeerden van de toeslagenaffaire werden beschuldigd van fraude. Duizenden ouders raakten niet alleen hun kinderopvangtoeslag kwijt, ze moesten ook eerder ontvangen toeslag terugbetalen.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/40e20ba2-4193-11ea-8b5e-02c309bc01c1.jpg)
Nieuwe staatssecretarissen Financiën langs bij Rutte
Telegraaf 28.01.2020 De aspirant-staatssecretarissen Alexandra van Huffelen en Hans Vijlbrief kunnen waarschijnlijk woensdag beginnen aan hun herculesklus op het ministerie van Financiën. De twee D66’ers gaan dinsdagmiddag op gesprek bij premier Mark Rutte, en als dat goed afloopt kunnen ze de volgende dag worden beëdigd door de koning, zeggen Haagse bronnen.
Vijlbrief en Van Huffelen staan voor de zware taak het werk van hun opgestapte partijgenoot Menno Snel over te nemen. Als het kabinet niet eerder valt, hebben ze nog ruim een jaar om respectievelijk de Belastingdienst en de afdeling Toeslagen weer op orde te krijgen. De eerste kan het werk nauwelijks aan en de laatste ligt zwaar onder vuur sinds aan het licht kwam dat fraudebestrijders van de dienst onschuldige toeslagontvangers veel te hard aanpakten.
BEKIJK OOK:
Van lucratieve topbaan EU tot nationale schietschijf
De taken van Snel worden over twee staatssecretarissen verdeeld, omdat de regeringspartijen tot de slotsom zijn gekomen dat ze voor eentje te zwaar zijn. De 56-jarige Vijlbrief is nu nog topambtenaar bij de eurogroep van de Europese Unie in Brussel. Van Huffelen (51) zit in de Eerste Kamer en leidt het Gemeentelijk Vervoersbedrijf in Amsterdam.
BEKIJK OOK:
D66’ers Vijlbrief en Van Huffelen nieuwe staatssecretarissen Financiën
Deze twee staatssecretarissen moeten puinhoop bij Belastingdienst oplossen
RTL 26.01.2020 Hans Vijlbrief en Alexandra van Huffelen (D66) worden de nieuwe staatssecretarissen van Financiën. Zij volgen de opgestapte Menno Snel op. Snel trad af na de ophef die ontstond door de toeslagenaffaire.
Eerder werd al bekend dat er twee staatssecretarissen zouden komen om de problemen bij de Belastingdienst aan te pakken.
Problemen te groot
De problemen zijn zo groot, dat één staatssecretaris alleen ze niet zou kunnen oplossen, vond de coalitie.
Vijlbrief is nu nog topambtenaar bij de Europese Unie in Brussel. Van Huffelen zit in de Eerste Kamer en leidt het Gemeentelijk Vervoersbedrijf in Amsterdam.
Twee D66-staatssecretarissen moeten problemen Belastingdienst aanpakken
Menno Snel
Vijlbrief gaat zich ontfermen over het innen van belastingen en de hervorming van de Belastingdienst.
Van Huffelen wordt verantwoordelijk voor de uitbetaling van toeslagen en voor de douane. Die laatste moet zich dus storten op de toestand met de toeslagenaffaire, waar uiteindelijk Menno Snel over viel.
In deze video kun je zien hoe de toeslagenaffaire Menno Snel fataal werd.
Duizenden ouders werden door de Belastingdienst ten onrechte van fraude beschuldigd en kwamen door de toeslagenaffaire in grote financiële problemen terecht.
Twijfels
Vanwege de toeslagenaffaire kondigde minister Wopke Hoekstra aan dat de Belastingdienst op de schop gaat. De Tweede Kamer gaf afgelopen week aan twijfels te hebben of de Belastingdienst – waar 30.000 ambtenaren werken – de reorganisatie wel aankan.
Volgens minister Wopke Hoekstra is het een proces ‘dat jaren gaat duren’.
Slachtoffer toeslagenaffaire doet verhaal:
Boete op boete: moeder Jolanda in diepe schulden door Belastingdienst
RTL Nieuws; D66 Belastingdienst Toeslagenaffaire Belastingdienst Nederland
‘Vijlbrief en Van Huffelen zijn nieuwe staatssecretarissen van Financiën’
NU 26.01.2020 De D66’ers Alexandra van Huffelen en Hans Vijlbrief worden aangesteld als de nieuwe staatssecretarissen van Financiën, melden politieke bronnen zondag aan de NOS. Zij volgen Menno Snel op, die eind vorig jaar vertrok vanwege de kinderopvangtoeslagaffaire.
Van Huffelen (51) heeft een primeur te pakken: ze wordt de eerste vrouwelijke bewindspersoon ooit op het ministerie van Financiën. Ze is nu Eerste Kamerlid voor D66 en directeur van het Gemeentelijk Vervoersbedrijf in Amsterdam. Daarvoor was ze onder meer wethouder in in Rotterdam.
Vijlbrief (56) is als ambtelijk voorzitter van de Eurogroep een van de topambtenaren van de EU. Daarvoor was hij onder meer onderdirecteur van het Centraal Planbureau en werkte hij jarenlang als topambtenaar bij Financiën.
Volgens de NOS wordt Van Huffelen verantwoordelijk voor de Douane. Ook zal zij zich buigen over de toeslagaffaire. Honderden ouders werden door de Belastingdienst ten onrechte aangemerkt als fraudeur. Zij moesten grote bedragen terugbetalen, wat in sommige gevallen leidde tot ernstige financiële en persoonlijke problemen. Van Huffelen moet uitzoeken hoeveel mensen slachtoffer zijn geworden van die fraudeaanpak en de gedupeerden compenseren.
Vijlbrief krijgt de Belastingdienst in zijn portefeuille en komt aan het hoofd te staan van een grondige hervorming. Na het vertrek van staatssecretaris Snel maakte minister Hoekstra van Financiën bekend dat de fiscus wordt opgesplitst in drie onderdelen: de Douane en de Dienst Toeslagen zullen worden losgekoppeld. Ook wordt Vijlbrief verantwoordelijk voor de vliegtaks en de CO2-belasting die het kabinet wil instellen.
Volgens de bronnen zullen Van Huffelen en Vijlbrief dinsdag door premier Mark Rutte worden ontvangen in het Torentje en worden zij woensdag beëdigd.
Lees meer over: Politiek Binnenland
D66’ers Vijlbrief en Van Huffelen nieuwe staatssecretarissen Financiën
NOS 26.01.2020 De D66’ers Hans Vijlbrief en Alexandra van Huffelen worden de nieuwe staatssecretarissen van Financiën. Haagse bronnen zeggen dat tegen de NOS.
Vijlbrief en Van Huffelen nemen de taken over van Menno Snel. Die trad vorig jaar december af vanwege de affaire rond de kinderopvangtoeslag. Honderden ouders werden daarbij onterecht als fraudeur aangemerkt door de belastingdienst. Ze moesten in sommige gevallen tienduizenden euro’s terugbetalen zonder dat ze iets fout hadden gedaan.
Eurogroep
De benoeming van Vijlbrief (56) is opvallend. Hij is sinds 2017 ambtelijk voorzitter van de Eurogroep, een van de belangrijkste functies bij de Europese Unie. Hij zou nog zeker een jaar op die post zitten. Nu hij die functie opgeeft, verliest Nederland een invloedrijk ambtenaar aan de top van de Eurogroep.
Vijlbrief kent het ministerie van Financiën goed. Hij was jarenlang topambtenaar op het departement. Daarvoor was hij onder meer onderdirecteur van het Centraal Planbureau.
Eerste vrouw
Van Huffelen (51) wordt de eerste vrouwelijke bewindspersoon ooit op het ministerie van Financiën. Ze is nu nog directeur van het Gemeentelijk Vervoersbedrijf in Amsterdam en Eerste Kamerlid voor D66.
Daarvoor was ze onder meer wethouder in Rotterdam. Ze zat in hetzelfde college van burgemeester en wethouders als Hugo de Jonge, de huidige minister van Volksgezondheid.
Van Huffelen krijgt de toeslagenaffaire in haar portefeuille. Ze moet onder meer de gedupeerde ouders compenseren en in kaart brengen hoeveel mensen slachtoffer zijn geworden van de fraudeaanpak van de belastingdienst. Binnenkort komt de commissie Donner met haar eindrapport. Daarin moet duidelijk worden hoeveel ouders gedupeerd zijn en waar zij recht op hebben.
Daarnaast moet ze een begin maken met de hervorming van het toeslagenstelsel. Het kabinet besloot al eerder dat dit stelsel niet werkt. Ook wordt Van Huffelen verantwoordelijk voor de douane.
Hervormen
Vijlbrief moet de belastingdienst gaan aansturen. Hij krijgt de opdracht die dienst grondig te hervormen. Minister Hoekstra van Financiën kondigde na het vertrek van Snel aan dat de belastingdienst wordt opgeknipt in drie onderdelen. De Douane en de Dienst Toeslagen worden afgesplitst.
De oud-topambtenaar wordt ook verantwoordelijk voor de vliegtaks en de CO2-belasting die het kabinet wil invoeren. Daarnaast moet hij een einde maken aan belastingontwijking.
Dinsdag worden de nieuwe bewindspersonen ontvangen door premier Rutte op het Torentje.
Vijlbrief en Van Huffelen worden staatssecretaris Financiën
MSN 26.01.2020 Alexandra van Huffelen en Hans Vijlbrief worden voor D66 de nieuwe staatssecretarissen van Financiën. Ze nemen het werk van de opgestapte Menno Snel over, bevestigen Haagse bronnen na berichtgeving van de NOS.
Vijlbrief is nu nog topambtenaar bij de Europese Unie in Brussel. Van Huffelen zit in de Eerste Kamer en leidt het Gemeentelijk Vervoersbedrijf in Amsterdam.
Twee nieuwe staatssecretarissen Financiën: D66’ers Vijlbrief en Van Huffelen
AD 26.01.2020 De D66’ers Hans Vijlbrief en Alexandra van Huffelen worden de nieuwe staatssecretarissen van Financiën. Dat bevestigen bronnen rond het kabinet. Alexandra van Huffelen is daarmee de eerste vrouwelijke bewindspersoon op het ministerie van Financiën. De twee gaan woensdag aan de slag.
Vijlbrief en Van Huffelen nemen de taken over van Menno Snel. Die trad vorig jaar december af vanwege de affaire rond de kinderopvangtoeslag. Waarschijnlijk duizenden ouders werden daarbij onterecht als fraudeur aangemerkt door de belastingdienst. Ze moesten in sommige gevallen tienduizenden euro’s terugbetalen zonder dat ze iets fout hadden gedaan. Het kabinet besloot daarna dat Snels post te zwaar was voor één persoon en twee mensen zijn plek moesten innemen.
Lees ook;
Vijlbrief (56) kent het ministerie goed. Hij was in het verleden thesaurier-generaal, een van de belangrijkste ambtelijke posten op het ministerie. Sinds 2018 is hij voorzitter van de ambtelijke werkgroep die de bijeenkomsten van de Europese ministers van Financiën voorbereid. Dat is een van de meest invloedrijke posten die Nederland in Brussel heeft. Onlangs werd zijn termijn verlengd tot 2022.
Opmerkelijk
Dat Vijlbrief de overgang naar Den Haag maakt is opmerkelijk. Niet alleen raakt Nederland een belangrijke post in Brussel kwijt. Ook was Vijlbrief naar verluidt bij de formatie van dit kabinet al een keer gevraagd. Toen viel de keus echter op Menno Snel die nog snel lid moest worden gemaakt van D66.
Vijlbrief moet nu in het laatste jaar dat het kabinet er nog zit de Belastingdienst onder zijn hoede nemen. Daar zijn veel problemen. De inning loopt niet goed, er is een tekort aan goede inspecteurs, de computersystemen haperen en het kabinet heeft al weer een nieuwe reorganisatie aangekondigd. De dienst moet worden opgeknipt in drie delen: belastingdienst, douane en toeslagen.
Directeur
Van Huffelen (51) is nu nog directeur van het Gemeentelijk Vervoersbedrijf in Amsterdam en sinds afgelopen juni ook Eerste Kamerlid voor D66. Daarvoor was ze onder andere wethouder Duurzaamheid in Rotterdam. In 2013 deed ze tevergeefs een gooi naar het partijvoorzitterschap van haar partij.
Van Huffelen moet zich als staatssecretaris over de afwikkeling van de toeslagenaffaire te buigen. De commissie Donner komt binnenkort met een tweede rapport over de kwestie. Daaruit moet duidelijk worden hoeveel ouders er precies zijn vermangeld in de bureaucratie van het systeem. Van Huffelen moet zorgen dat zij allemaal worden gecompenseerd.
Toeslagen
Daarnaast moet Van Huffelen een plan voor een nieuw toeslagensysteem maken. Het kabinet wil af van de manier waarop burger nu huur-, zorg en kinderopvangtoeslag krijgen. Nu is dat nog te ingewikkeld voor veel burgers waardoor ze in de problemen komen. Wie achteraf niet kan aantonen of hij wel recht heeft gehad op die toeslag, moet in een klap een enorm bedrag terugbetalen.
Dit kabinet zal zo’n nieuw systeem niet meer doorvoeren, heeft premier Mark Rutte al gezegd. Dat zal een volgend kabinet pas doen. En ook de reorganisatie van de Belastingdienst zal niet overhaast worden doorgevoerd, heeft minister Wopke Hoekstra (Financiën) al aangekondigd.
Gewaarschuwd
De Belastingdienst is flink in de problemen gekomen sinds die in 2005 niet alleen belasting int maar ook geld is gaan uitkeren in de vorm van toeslagen. Hoewel ambtenaren gewaarschuwd hadden dat de dienst er niet op berekend was, duwde de politiek het idee toch door. Al vanaf het begin ging het mis. Mensen kregen te laat hun geld en het systeem bleek erg fraudegevoelig.
Eerder sneuvelde ook staatssecretaris Frans Weekers door de problemen met het systeem en in december dus Menno Snel. Het kabinet wil dat in de toekomst een aparte dienst verantwoordelijk wordt voor de toeslagen. Eerdere plannen om het systeem te veranderen liepen op niets uit. Zo wilde het vorige kabinet de kinderopvangtoeslag niet meer uitkeren aan de ouders maar aan de crèches zelf, zodat die dat konden verrekenen met de rekening die ouders daarna moesten betalen. Dat bleek te ingewikkeld.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/336d626a-401b-11ea-b680-0218eaf05005.jpg)
D66’ers Vijlbrief en Van Huffelen nieuwe staatssecretarissen Financiën
Telegraaf 26.01.2020 Hans Vijlbrief en Alexandra van Huffelen worden de nieuwe staatssecretarissen van Financiën. Zij nemen het stokje over van de voor de kerst opgestapte Menno Snel.
Bronnen rond de coalitie melden dat Vijlbrief zich gaat ontfermen over de belastingen en dat Van Huffelen verantwoordelijk wordt voor de toeslagen en de douane.
D66 was op zoek naar twee staatssecretarissen na het opstappen van Snel vanwege het drama kinderopvangtoeslag. Begin dit jaar besloot de coalitie om hem te laten opvolgen door twee bewindspersonen. Sindsdien heeft minister Wopke Hoekstra tijdelijk de verantwoordelijkheid.
Van Huffelen wordt nu verantwoordelijk voor de toeslagen en de douane. Ze moet aan de slag met het meest gevoelige gedeelte van de portefeuille: het compenseren van de duizenden gedupeerde ouders. Daarnaast wordt van haar verwacht dat ze een aanzet geeft voor het hervormen van het toeslagenstelsel.
Ze komt daarvoor over van de GVB, het openbaarvervoerbedrijf van Amsterdam. Van Huffelen is een betrekkelijke nieuweling in politiek Den Haag. Sinds de Provinciale Statenverkiezingen zit ze wel als senator in de Eerste Kamer voor D66.
Vijlbrief gaat zich richten op de belastinginning en mag in die rol ook een opzet maken voor de hervorming van de Belastingdienst en het belastingstelsel. Minister Hoekstra bracht begin dit jaar naar buiten dat het kabinet de dienst in drie delen wil opknippen: belastingen, toeslagen en douane.
Vijlbrief is nu nog ambtelijk voorzitter van de Eurogroep, een topbaan in Brussel. In die functie werd hij vlak voor het opstappen van Snel nog voor twee jaar herbenoemd. Daarvoor was Vijlbrief zeven jaar topambtenaar op het ministerie van Financiën, hij is dus bekend met het departement.
De planning is nu dat de twee staatssecretarissen dinsdag door premier Rutte worden ontvangen op het Torentje, woensdag volgt dan de beëdiging.
Bekijk meer van; overheid overheidsbeleid Hans Vijlbrief Alexandra van Huffelen Menno Snel Ministerie van Financiën
-
Archief
- mei 2024 (3)
- april 2024 (7)
- maart 2024 (14)
- februari 2024 (16)
- januari 2024 (8)
- december 2023 (12)
- november 2023 (4)
- oktober 2023 (8)
- september 2023 (7)
- augustus 2023 (12)
- juli 2023 (16)
- juni 2023 (12)
-
Categorieën
- 1e kamer
- 2e kamer
- 2e kamerverkiezingen 17 maart 2021
- 2e kamerverkiezingen 2017
- 2e kamerverkiezingen 2021
- 2e kamerverkiezingen 22 november 2023
- 50 plus
- 50plus
- 8 December-strafproces
- 911
- Aalsmeer
- Aalsmeers Collectief
- aanbesteding
- aangifte
- aanslag
- aardbevingen
- aardgaswinning
- Abdul Nasser Qirdash
- Abdulkadir Geylani-moskee
- Abou Soumayyah
- Abu Muhsin al-Masri
- Adel Abdul Mahdi
- Adviescollege Stikstofproblematiek
- Advocaat Michael Ruperti
- afdrachtregeling
- affaire-Spies
- afganistan
- afschaffing slavernij
- afsplitspartijen
- Ahmad al-Hazimi
- Ahmaud Arbery
- Ahmed Aboutaleb
- AirFrance-KLM
- aivd
- AKP
- Al-Holkamp
- Al-Qa'ida
- Alami abu Hamza
- Aleksej Navalny
- aleppo
- Alexander Pechtold
- Alexandra van Huffelen
- Alfons Leerkes
- alt-rightbeweging
- Amendement
- amsterdam
- Amsterdam Museum
- Ancilla Tilia van de Leest
- Anders Breivik
- André Postema PvdA
- Andreas Bakir
- Andrei Ivanovitsj Burlaka
- Ank Bijleveld
- Anna Zeven
- Annabel Nanninga
- Anne Lok
- Anne-Wil Duthler
- Anne-Wil Duthler VVD
- Anneke van der Veer
- Annemarie Jorritsma
- Annemarie Jorritsma vvd
- anti-semitisme
- antisemitisme
- appeu,
- Arbitrageprocedure
- Armeense genocide
- Armenië
- Arnoud van Doorn
- As-Soennah moskee
- asielzoekers
- ataturk
- Australian Liberty Alliance
- Australië
- australie
- awp
- Aysel Erbudak
- Agaath Cleyndert
- Igor Girkin
- Baarle-Nassau
- Balk
- Balkenende-norm
- balkenendenorm
- Bananenschil bonus
- Bart de Liefde
- Bas Filippini
- Bashar al-Assad
- basiliek Notre-Dame
- BBB
- bedreiging
- beeldenstorm
- begroting
- begroting 2016
- begroting 2017
- begroting 2018
- begroting 2019
- begroting 2020
- belangenverstrengeling
- Belastingdienst
- Bellingcat
- Benjamin Smith
- Bert Kannegieter
- Bert van der Roest
- Besmaya
- bestuurscrisis
- Beugen
- bevingen
- bezuinigingen
- BIJ1
- bivakmutsen
- Björn Lugthart
- Bloemendaal
- BoerBurgerBeweging
- boerka
- boerkaverbod
- bombardement
- bonnetjes-affaire
- Bonus
- Boris Johnson
- borsele
- Boudewijn van Eijck
- bouwsector
- Bram Heijstek
- brexit
- Brexit-uitstel
- Brunssum
- BUK
- burgemeester
- Burgemeester Stefan Huisman VVD
- burgemeester Ahmed Aboutaleb
- burnpits
- business case Fraude
- BVNL
- BYD
- Camiel Eurlings
- Carin Gaemers
- cartoon
- cartoonwedstrijd
- cassatie
- cbs
- CDA
- CDJA
- Centcom
- Ceo Benjamin Smith
- Chan Santokhi
- Charlie Hebdo
- China
- chloorgas
- Chora-vallei
- Chris Aalberts
- Clemens Meerts
- Climate Adaptation Summit
- co2
- CO2-neutraal
- coalitie
- Code Oranje
- college van bestuur van de Limburgse vmbo-scholen
- Combined Air Operations Centre
- Commissie BOS
- commissie bosman
- Commissie Remkes
- commissie Sorgdrager
- commissie Toekomst zorg thuiswonende ouderen
- commissie-Donner
- commissie-Hordijk
- commissie-Noorman-Den Uyl
- Commissie-Oosting
- Commissie-Stiekem
- commissie-Van Dam
- Communistisch Platform
- corona
- coronavirus
- Corrie van Brenk
- corruptie
- coup
- cpb
- cpn
- crisis
- CU
- CU-SGP
- Cultuurpaleis
- CvK
- D66
- Daan Prevoo
- Damascus
- Daniël van der Stoep
- daniel van der stoep
- de afrekening
- De Feestpartij
- De Fryske Marren
- De gouden eeuw
- debat
- decembermoorden
- delfzijl
- demonstratie
- Denk
- Denk NL
- derde dinsdag
- derde dinsdag september
- Derek Chauvin
- desi bouterse
- DFP
- diaspora
- diasporabelasting
- Dick Schoof
- dijkgraaf
- dijkgraaf Michiel van Haersma Buma
- dijkgraaf van Delfland Michiel van Haersma Buma
- Dinkelland
- Dion Gaus
- Dion Graus
- Dion Graus PVV
- directeur Sjaak Wijma
- directeur van de integriteitswaakhond van de Raad van Europa
- Dirk Scheringa
- Dividentbelasting
- Diyanet
- Don Bijl
- Donald Trump
- Donetsk
- doodsbedreiging
- Douma
- Douwe Jan Elzinga
- DPK
- dreiging
- dualisme
- economie
- Edgar Mulder PVV
- eemshaven
- Eeuwit Klink
- EHRM
- El Alami Amaouch
- Ellen Verkoelen
- Elze Boshart
- Emil Smeding
- Emil Smeding PVV
- emile roemer sp
- ENCO
- Erbil
- Erdogan
- Eric Wiebes
- Eritrea
- etnisch profileren
- EU
- euro
- europa
- Europees Hof voor de Rechten van de Mens
- europees parlement
- europese parlement
- Eva van Esch
- Evacueer Moria
- extreem rechts
- Extreem-rechts
- Fanida Kadra
- Farid Arzarkan
- Farid Azarkan
- Farshad Bashir
- Fawaz Jneid
- Felix Rottenberg
- Femke Halsema
- Femke Merel van Kooten
- Femke Merel Van Kooten-Arissen
- Ferdinand Grapperhaus
- Fethullah Gülen
- fitna
- Flitsenquête
- Follow the Money
- Fons Hertog VVD
- formatie
- Fort Zeelandia
- Forum voor Democratie
- fractievoorzitter Farid Azarkan
- frankrijk
- Frans Hoynck
- Frans Timmermans
- Frans Weekers
- fraude
- fraudesignaleringssysteem
- fred teeven vvd
- Fred van der Spek
- Freek Jansen
- FSB
- FSV
- fusie
- FvD
- Fyra
- GasTerra
- Gaswinning
- Gazprom
- gebiedsverbod
- gedragscode
- geert dales
- Geert Dales 50 plus
- geert wilders
- geert wilders pvv
- gekozen burgemeester
- geloofwaardig
- geloofwaardigheid
- gemeenteraad
- gemeenteraadsverkiezingen 2018
- gemeenteraadsverkiezingen 21.03.2018
- genocide
- George Floyd
- George Pell
- Ger Koopmans
- Gerald Schotman
- Gerard Blankestijn
- Gideon van Meijeren
- gifgasaanvallen
- Gillmore Hoefdraad
- Ginaf
- GO
- Gorinchem
- Greco
- Griekenland
- grijze wolf
- grijze wolven
- groenlinks
- Groep de Mos
- Groep Otten
- groepsbelediging
- grondwet
- Groningen
- ground zero
- Haarlemmermeer
- haatimam
- haatzaaien
- HagaZiekenhuis
- Halbe Zijlstra
- Han ten Broeke VVD
- handelsverdrag
- Hans Middendorp
- Hans van Hooft
- Hans Vijlbrief
- Harry Mens
- Harry van Bommel
- Hashem Abedi
- Hawija
- Hazimi’s
- Hendrik Jan Biemond
- Henk Bleker
- henk kamp
- henk krol
- Henk Krol
- Henk Otten
- Henry Keizer VVD
- Hero Brinkman
- hilbrand nawijn
- Hilde Palland
- Hoge Raad
- holocaust
- homo
- homohaat
- homohuwelijk
- hoofddoek
- hoogheemraadschap van Delfland
- Hugo Borst
- Huib van Vliet
- Huib van Vliet VVD
- huur
- Huurdersheffing
- huurverhoging
- huurwet
- Ibrahim Issaoui
- ICJ
- Idlib
- Igor Girkin
- IJssel- en Vechtstreek
- ijsselmeer
- Ik ga leven
- illegalen
- Imam El Alami Amaouch
- imam Ismail Abou Soumayyah
- ing
- inkomstenbelasting
- Instituut Mijnbouwschade Groningen
- integraalhelmen
- integriteit
- integriteitsaffaires
- Integriteitscommissie
- integriteitsonderzoek
- Integriteitstoets
- Integriteitswaakhond van de Raad van Europa
- Internationaal Strafhof
- Irak
- iran
- Irish Backstop
- Irvin Kanhai
- is
- IS-kinderen
- Isabelle Diks
- isis
- islam
- Ivo Opstelten
- JA21
- Jaap Uijlenbroek
- Jaap Uijlenbroek
- jaarrekening
- Jacques Monasch
- Jacques Tichelaar
- Jalalabad
- Jan Hoekema
- Jan Hoekema D66
- Jan Nagel
- Jan van Cranenbroek
- Jan van der Grinten
- jan van zanen
- Jan Zoetebier
- Jan Zoetelief
- Janaid L.
- Jannie Visscher
- Jaron Tichelaar
- Jean-Paul Gebben
- Jehovah’s getuigen
- Jeroen de Vries
- Jesse Klaver
- JFvD
- jihadsympathisanten
- JIT
- Jo Palmen
- joden
- jodenvervolging
- Johan Maurits van Nassau Siegen
- Johan Meijer
- Johan Remkes VVD
- Johan Vlemmix
- Joint Investigation Team
- Jolisa Brouwer
- Jong
- jongerenorganisatie JFVD
- joost eerdmans
- Joost Lagendijk
- Joram van Klaveren
- Jos de Graaf
- Jos Heijmans
- Jos Silvis
- Jos van Rey
- jos wienen cda
- journalist Roel Janssen
- jovd
- Justitieel Complex Schiphol
- Kajsa Ollongren
- Kamerlid Van der Lee
- Kamerlid Wybren van Haga VVD
- kandidatenlijst
- kapitalisme
- karen gerbrands
- kartelvorming
- Kees van der Staaij
- Keolis
- Keolis-ceo Frank Janssen
- kerncentrale
- kernenergie
- Kevin van Eikeren
- Kevin van Eikeren PvdA
- Khadija Arib
- Khadija Arib,
- kinderopvangtoeslag
- kinderopvangtoeslagaffaire
- kinderpardon
- Klaas Dijkhoff VVD
- klimaat
- Klimaatactivisten
- Klimaatakkoord
- klimaatakkoord Parijs
- klimaatdoelen
- klimaatmars
- klm
- koerden
- Koert Westerman
- koopkracht
- kort geding
- koude oorlog
- Krijgsraad van Suriname
- kruistochten
- Kunduz
- kvp
- Lale Gül
- Langetermijnbegroting.
- Léonie Sazias
- Leonid Chartsjenko
- Leonid Ghartsjenko
- Leonid Kharchenko
- LHK
- LHN
- Liane den Haan
- Liesbeth Zegveld
- Lijst Henk Krol
- lijsttrekker
- lijsttrekker Jaron Tichelaar
- limburg
- links
- links verbond
- lobby
- lobbycultuur
- Loek Hermans
- Loek Hermans VVD
- Loek Winter
- Loes Mulder
- loppersum
- Maaike van Tuyll van Serooskerken
- Maarten van Leeuwen
- maasvlakte
- Maasziekenhuis Pantein
- Madeleine van Toorenburg
- Malaysia Airlines
- Manon Leijten
- Marcelis Boereboom
- Marco Kroon
- Marco Out
- Marianne Thieme
- Marianne Thieme PvdD
- Mark Harbers
- Mark Harbers VVD
- Mark rutte
- marktwerking
- Marleen Barth
- marleen barth pvda
- marokkaan
- marokkanen
- Martin van Rijn
- Martin van Rooijen
- Matt Hancock
- maurice de hond
- Maurits von Martels CDA
- Meavita
- menno snel
- Menno Snel D66
- Mensenrechten
- Mesut Özil
- Metin Çelik
- mh17
- MH17-proces
- MH17-ramp
- MH17-tribunaal
- MHP
- Michael Heemels
- Michiel van Haersma Buma
- Mike Pompeo
- miljoenennota 2016
- miljoenennota 2017
- Miljoenennota 2018
- miljoenennota 2019
- miljoenennota 2020
- miljoenennota 2021
- minder
- minder Marokkanen-proces.
- Minister Ank Bijleveld
- Minister Bijleveld
- minister Buitenlandse zaken
- Minister Ferd Grapperhaus
- minister Van der Steur
- minister Wopke Hoekstra
- Minneapolis
- MINUSMA
- misbruik
- missie
- Mohamed Keskin
- Mohsen Fakhrizadeh
- monsterverbond
- moskee
- moslim
- moslimban
- Mosul
- Moszkowicz
- mr. Biemond
- Muslimban
- Mustafa Amhaouch
- Mustafa Kemal
- nabeschouwingen
- Nagorno-Karabach
- naheffing
- Nashville Statement
- Natalie Righton
- Nationale Holocaust Herdenking
- Natura 2000-gebieden
- navalny
- navo
- NAVO-missie Resolute Support
- NCTV
- Nederland
- nederlandse missie
- NEVENFUNCTIES
- neveninkomsten
- new york
- Nexit
- Nice
- NIDA
- Nieuwe Wegen
- nijmegen
- nikab
- No Deal Brexit
- noodwet
- Norbert Klein
- Nord Stream 2
- Notre-Dame-kerk
- novitsjok
- NS
- NSP
- nucleaire energie
- NZA
- OBP
- Oekraïne
- Olaf Kemerink
- Olaf Storms
- Oldenzaal
- Oleg Poelatov
- Onafhankelijk Liberaal
- Onafhankelijke Burgerpartij
- onderhandelingen
- onderzoek
- ongeloofwaardig
- ongeloofwaardigheid
- Onze Lieve Vrouw basiliek
- Oorlog in Afghanistan
- oostenrijk
- Oosterhout
- opcw
- openbaar vervoer
- Oprecht
- Orthodox protestantse kerk
- Ottomaanse Rijk
- ouderenbond Anbo
- ouderenzorg
- overheidsgebouwen
- Parijs
- parlementaire enquête
- parlementaire enquêtecommissie
- Parlementaire ondervraging
- Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag
- Partij van de eenheid
- Partij van de Toekomst
- partij voor de dieren
- Partij voor de Toekomst
- partijcultuur
- partijvoorzitter
- Paul Depla PvdA
- Paul Frentrop
- peiling
- peiling 11.12.2016
- peiling 14.02.2016
- penningmeester
- personeelstekort
- perzische golf
- Peter Plasman
- Peter Rehwinkel
- Peter Tielemans
- Peter van Dijk
- Peter van Dijk PVV
- Peter Zevenbergen
- petitie
- Piet de Jong
- Pieter Bogaardt
- Pieter Elbers
- Pieter Lakeman
- Pieter Omtzigt
- Pim Fortuyn
- pkk
- Poelatov
- Poetin
- POK
- polarisatie.
- politiek
- Politieke Integriteitsindex
- populisme
- PPR
- premier
- president Bashar al-Assad
- President Tayyip Recep Erdogan
- prinsjesdag
- Prinsjesdag 15.09.2020
- Prinsjesdag 2017
- privatisering
- PrivaZorg
- ProRail
- protest
- provinciale staten Brabant
- Provinciale staten Flevoland
- provinciale staten Gelderland
- Provinciale Staten Limburg
- Provinciale staten Overijsel
- Provinciale Staten Zeeland
- Provinciale voorzitters
- Provinciale voorzitters 50plus
- provincie drente
- PSP
- PvdA
- PvdA 75 jaar
- PvdD
- PvdE
- PvdT
- PVV
- Qassem Soleimani
- Raad van Europa
- raadslid
- Rachid Guernaoui
- racisme
- Ralph Hamers
- Raymond Knops
- rechts-extremisme
- rechtzaak
- Reda N.
- referendum
- regeerakkoord
- reiskosten
- Renkum
- repatriëren
- richard de mos
- rijswijk
- Rob Jetten
- Robert Baljeu
- Robert Gielisse
- Robert van Gemeren
- Robin de Rooij
- Roel Praagman
- Roelof van Laar
- Rolf Zincken
- Ron Meyer
- Ronald van Raak SP
- Ronnie Brunswijk
- rotterdam
- royality4care
- Rusland
- russische geheime dienst
- Rutte 2
- Rutte 3
- Rutte 4
- Ruud Koornstra
- ruud lubbers
- ruud lubbers cda
- Ruud van der Velden
- Sabine ten Doesschate
- Sahel
- salafisten
- samenwerking
- Samuel Jong
- Samuel Paty
- sarin
- Sébas Diekstra
- schaliegas
- scheefhuur
- scheefhuurder
- scheefhuurders
- scheefwonen
- schijnconstructie
- Schilderswijk
- Sebastiaan Wolswinkel
- Selçuk Öztürk
- Selcuk Ozturk
- Sergei Doebinski
- Sergei Maksimishin
- Sergej Doebinski
- Sergej Skripal
- Sergey Dubinsky
- Servie Hölzken
- sgp
- Sharon Gesthuisen
- Sharon Gesthuizen
- Shell
- side letter
- Sigrid Kaag
- sinterklaas
- slavernij
- Slotervaart ziekenhuis
- slotervaartziekenhuis
- slotpleidooi
- Sophie in ’t Veld
- Sophie in ’t Veld D66
- sp
- SP
- spionage
- Splinter
- splinterpartij
- Splinterpartijen
- spuiforum
- Spuiplein
- staatssecretaris
- Staatssecretaris Broekers-Knol VVD
- Staatssecretaris Eric Wiebes
- Staatssecretaris Hans Vijlbrief
- Staatssecretaris Menno Snel
- Staatssecretaris Menno Snel D66
- staatssecretaris Mona Keijzer
- Staatssecretaris Raymond Knops CDA
- staatssecretaris Van Huffelen
- Staatssecretaris Wilma Mansveld
- Staatstoezicht op de Mijnen
- Stand van de zorg
- Stef Blok
- Stef Blok VVD
- Stefan Huisman
- Stephen Barclay
- Stichting Reclaimed Voices
- Stichting Vormingsactiviteiten Oost-Europa
- Stichtse Vecht
- stikstof
- stikstofregels
- stikstofuitstoot
- strafvervolging
- Suhayb Salam
- Super Saturday
- suriname
- Sylvana Simons
- Syrië
- Syriëgangers
- syrie
- takfir
- taliban
- Tamara van Ark
- Tanya Hoogwerf
- Tayyip Recep Erdogan
- Teeven-deal
- Terneuzen
- terreur
- terreurdreiging
- terrorisme
- Theo Hiddema
- Theresa May
- Thierry Aartsen
- Thierry Aartsen VVD
- Thierry Baudet
- thom de graaf d66
- TICS
- toeslagen
- toeslagenaffaire
- toeslagenstelsel
- Toine Beukering
- Tom van der Lee
- TONL
- topambtenaar Boereboom
- Topinkomen
- topinkomens
- topman Pieter Elbers
- transitieperiode
- transvaalwijk
- Trots op NL
- Tunahan Kuzu
- turkije
- tweede kamer
- Tweede Kamerlid Zihni Özdil
- uber
- Uncategorized
- UNHCR
- uranium
- Urgenda
- Urgenda-vonnis
- uruzgan
- utrecht
- VDL
- veiligheid
- venlo
- Verantwoordingsdag 2018
- Verantwoordingsdag 2019
- verblijfskostenvergoeding
- verhuurdersheffing
- verkiezingen
- verkiezingen 2017
- verkiezingen 2021
- verkiezingsprogramma 2021-2025
- Verpleeghuis
- Versplintering
- vertrekovereenkomst
- vertrouwen
- Vertrouwen in de toekomst
- vervolging
- verzekeringsfraude
- verzelfstandiging
- verzetszaak
- Vincent Bosch PVV
- VK
- vluchtelingen
- VNL
- VOC
- VOE
- voedselterroristen
- Voerendaal
- Vogelaarswijken
- Vogelaarwijk
- VOLT
- voorjaarsnota
- voorjaarsnota 2020
- vpro
- vredesakkoord
- Vrij en Sociaal Nederland
- vrijheid van meningsuiting
- Vrijzinnige Partij nederland
- VSN
- VVD
- VVD-CDA-D66
- VVD-CDA-D66-ChristenUnie VVD-CDA-D66-ChristenUnie
- VVD-PvdA
- wachtgeld
- wachtlijst
- Wassila Hachchi
- Weert
- weigerambtenaar
- wereldbank
- werkgroep Van Oosten
- Wet gedeeltelijk verbod gezichtsbedekkende kleding
- wet normering topinkomens
- Wet Normering Topinkomens
- wethouder
- wethouder Geert Post SGP
- Wikipedia
- Wil Houben
- wilders 1
- Willem Aantjes
- Willem Engel
- William Moorlag
- Willie Dille PVV
- Wim Pijl
- Wim Pijl CU-SGP
- Wim van der Leegte VDL
- Wim van der P.
- Winnie Sorgdrager
- Winstuitkering
- witwasaffaire
- witwassen
- wnt
- wo2
- woningwet
- Wopke Hoekstra
- Wouter Bos
- WPP
- WPP,
- WTC
- Wybren van Haga
- Yanick Chevalier
- Yassin Elforkani
- Ybeltje Berckmoes
- YPG
- Zabul
- Zahir Rana
- zaltbommel
- zaman
- zandwinning
- zeeland
- zenuwgas
- zetelroof
- ziekenhuis
- ziekenhuizen
- Zihni Özdil
- zomerreces
- Zorg
- zorgfraude
- zorginstelling Careyn
- Zorginstelling Zuyderland
- zorginstellingen
- Zorginstituut: Nederland
- Zouhair Saddiki
- zwarte lijst
- zwarte Piet
- zweden
-
RSS
Entries RSS
Comments RSS
Debat in de Digitale Hofstad 
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.