Het kabinet trekt dit jaar eenmalig 400 miljoen extra uit om de klimaatdoelen te halen. Daarna wordt er jaarlijks 110 miljoen euro extra vrijgemaakt. Dat heeft de coalitie besloten in overleg over de Voorjaarsnota, melden bronnen aan de NOS. Het geld wordt gereserveerd voor de klimaatplannen, die volgende maand worden gepresenteerd.
Een deel van het bedrag gaat naar een warmtefonds. Dat is een fonds waar huizenbezitters aanspraak op kunnen maken als ze hun woning duurzamer willen maken. Daarnaast wordt het extra geld gebruikt om de aanschaf van tweedehands elektrische auto’s te stimuleren en woonwijken van het gas af te krijgen. Welke bedragen naar de afzonderlijke doelen gaan is nog niet duidelijk.
Eerder had het kabinet al bekendgemaakt eenmalig 500 miljoen euro vrij te maken om het vonnis in de Urgendazaak na te komen. Ook is in het regeerakkoord al afgesproken dat er jaarlijks 300 miljoen naar het klimaat gaat. Het geld uit de voorjaarsnota komt daar dus nog eens bovenop.
Eerste kamer kijkt 21.05.2019 naar de Klimaatwet
Een ruime meerderheid van de Tweede Kamer ging zichzelf feliciterend akkoord met de Klimaatwet, maar in de Eerste Kamer klinken twijfels. Vandaag 21.05.2019 gaat de senaat, zónder Forum voor Democratie, in debat over de initiatiefwet.
De Klimaatwet legt CO2-doelstellingen tot 2050 vast.
De Klimaatwet legt CO2-doelstellingen tot 2050 vast en maakt het thema klimaat daarmee de komende decennia een onderwerp waar kabinetten verplicht mee aan de bak moeten.
Fractievoorzitters en klimaatwoordvoerder van VVD, CDA, D66, CU, PvdA, GL, SP en 50Plus feliciteerden elkaar eind vorig jaar uitgebreid in de Tweede Kamer, maar een aantal van deze partijen heeft in de senaat bedenkingen bij de wet.
Gezichtsverlies
Zo heeft CDA-senator Atsma eerder aangegeven dat hij nog niet enthousiast is. De christendemocraat heeft vooral twijfels over de invloed die het parlement kan uitoefenen op de zogeheten ’klimaatplannen’ die kabinetten volgens de initiatiefwet moeten maken. De SP wil meer invloed voor het parlement.
VVD-senator Klip-Martin heeft in het debat laten weten dat „leden van de fractie sympathie hebben voor het voorstel.” De liberaal suggereerde verdeeldheid door te zeggen dat er „kritische geluiden” zijn in haar fractie.
Vanwege de grote hoeveelheid initiatiefnemers lijkt een meerderheid in de senaat gegarandeerd. Desondanks zou een tegenstem uit eigen gelederen gezichtsverlies betekenen.
Het debat in de Eerste Kamer wordt gevoerd zonder Forum voor Democratie. De partij boekte een grote overwinning bij de recente provinciale verkiezingen met de belofte dat ze er alles aan zouden doen om de Klimaatwet van tafel te krijgen.
Ondanks een verzoek van FvD vond de huidige senaat het niet noodzakelijk om van de planning af te wijken. De stemming is volgende week dinsdag, tijdens de laatste reguliere vergadering van de Eerste Kamer in oude samenstelling.
De VNG wil dat gemeenten meer tijdkrijgen om de eerste versie van hun regionale energiestrategieën op te stellen. Die hoeft dan pas anderhalf jaar (in plaats van een jaar) na inwerkingtreding van het Klimaatakkoord te zijn afgerond. Daarnaast moet er extra geld op tafel komen.
Warmtenetten
Dat schrijft de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) deze week in een brief aan de leden. Ook moet eerst beter worden geduid hoe gemeenten succesvol warmtenetten kunnen realiseren. Dat probleem speelt vooral in gebieden waar warmtenetten niet rendabel lijken. Het opslaan en distribueren van warmte moet eveneens verder worden onderzocht.
Woonlasten
Verder plaatst de VNG een voorbehoud bij de ambitie om anderhalf miljoen woningen te verduurzamen zonder extra kosten voor de bewoner/eigenaar. De VNG wil het daarvoor gehanteerde begrip ‘woonlastenneutraliteit’ eerst verder uitgewerkt zien.
Proeftuinen
Eerder al vroeg de VNG meer geld van het rijk voor de proeftuinen aardgasvrije wijken (nu 150 miljoen euro), waarin gemeenten experimenteren met het verduurzamen van buurten. Daarover lopen gesprekken. Ook moet er extra geld op tafel komen om de uitvoeringskosten van de energietransitie na 2021 te dekken. De Raad voor Openbaar Bestuur verricht daar op dit moment een eerste, verkennend onderzoek naar.
Gas afkoppelen
Op het verlanglijst van de VNG prijkt ook een uitdrukkelijker bevoegdheid voor gemeenten om wijken van het aardgas te mogen afkoppelen. De gemeentelijke gasaansluitplicht, waar halsstarrige huiseigenaren zich nog steeds op kunnen beroepen, zou op korte termijn moeten worden vervangen door het ruimer te interpreteren warmterecht. Nu is dat alleen voor nieuwbouw het geval. Daar is aansluiting op het gas sinds 1 juli 2018 verboden.
Aardgasvrije wijken
Het klimaatakkoord van Parijs, het Energieakkoord en de Klimaatwet in wording; ontwikkelingen waaruit blijkt dat ecologische, economische en sociale uitdagingen Nederland nu echt dwingen tot het maken van een transitie naar duurzame energie. Deze transitie is enorm: acht miljoen gebouwen in Nederland moeten van het aardgas af, worden geïsoleerd en voorzien van duurzame energie. En dat alles onder regie van de gemeenten.
Nieuwe vormen van energie worden vaker decentraal georganiseerd, burgerparticipatie neemt toe en oplossingen zijn sterk afhankelijk van de lokale situatie. Dit maakt het huidige speelveld complex en vaak gefragmenteerd, maar brengt ook kansen mee voor samenwerking tussen gemeenten en bewoners. Toch zijn de gemeente en bewoners vaak nog niet met elkaar in gesprek.
Inzicht in dit speelveld is van belang, om als gemeente effectief te kunnen acteren in dit proces. Hoe kan uw gemeente haar regierol in dit proces vervullen? En hoe maakt u, passend bij de lokale situatie, hierbij de juiste afwegingen? Denk daarbij aan procesmatige keuzes zoals het betrekken van bewoners en bottom-up initiatieven, gedragen planvorming en het benodigd immaterieel kapitaal.
KplusV heeft een afwegingsmodel ontwikkeld om deze route te bepalen. In dit artikel delen wij op welke manier de gemeente inzicht kan krijgen in het speelveld en op basis daarvan de juiste route kan bepalen. Vervolgens zoomen we in op het betrekken van bewoners en andere initiatieven in deze route. Wij gaan graag met u in gesprek om van gedachten te wisselen over hoe uw gemeente deze route concreet kan invullen.
Het energiecanvas – het complexe speelveld in kaart
Op veel plekken ontstaan ambitieuze plannen en deze plannen komen niet alleen van lokale overheden. Op wijkniveau ontstaan ook veel (bewoners) initiatieven. Veel gemeenten staan daardoor voor de uitdaging om deze initiatieven optimaal te ondersteunen en te verbinden met de transitie opgave. De manier waarop de gemeente dit kan aanpakken is afhankelijk van de lokale situatie. Het canvas helpt om stakeholders in de wijk maximaal te betrekken.
Plannen CO2-heffing GroenLinks en PvdA
Begin juni 2019 komt het kabinet met een uitwerking van de klimaatplannen, met daarin een “verstandige” CO2-heffing. Het is nog onduidelijk hoe die heffing er precies uit gaat zien. De PvdA en GroenLinks vrezen dat de regeling niet streng genoeg is, zeiden ze begin april. Maar volgens minister Wiebes was er nog geen uitgewerkt plan en waren er alleen nog “verkennende gesprekken” gevoerd.
AD 08.05.2019
Gele Hesjes
Premier Rutte heeft een delegatie van de Gele hesjes ontvangen op het Torentje. Ze kwamen met hem praten over problemen in de Nederlandse samenleving. Volgens de protestbeweging zijn er veel voorbeelden uit de praktijk waar het misgaat, door het regeringsbeleid.
Enkele tientallen mensen in gele hesjes hadden zich verzameld op het Plein bij de Tweede Kamer. Een delegatie van vijf mensen mocht uiteindelijk van de politie het Binnenhof op, en bij de premier naar binnen.
Kabinetsplannen
De doorrekeningen zijn belangrijk omdat het kabinet ze wil meenemen bij de overwegingen rond een CO2-taks. De ruim zeshonderd maatregelen uit het vorige maand gepresenteerde voorlopige Klimaatakkoord schieten volgens het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) namelijk tekort om de kabinetsdoelstelling van 49 procent CO2-reductie in 2030 te halen.
Daarop liet het kabinet weten dat er toch een ‘verstandige’ heffing op de uitstoot van het schadelijke CO2 bij grote bedrijven komt. ‘De rekening moet eerlijker verdeeld worden’, aldus premier Mark Rutte vorige maand. In eerste instantie voelde het kabinet niets voor een CO2-taks, maar lag er een regeling met subsidies en boetes voor de industrie op tafel. Die werkt echter onvoldoende, aldus het PBL.
Het doel van het kabinet om in 2030 de helft minder CO2 uit te stoten dan in 1990 wordt wel gehaald met de plannen van GroenLinks en PvdA om de uitstoot van broeikasgassen door de industrie extra te belasten, blijkt uit de woensdag gepubliceerde voorlopige berekeningen van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL).
Woensdag 24.04.2019 publiceerden zij hun alternatieve plannen
De PvdA denkt in de meest verregaande variant van de CO2-heffing (waarbij alle bedrijven een belasting moeten betalen over de uitstoot die ze veroorzaken) een vermindering van de uitstoot van 13 tot 22 megaton te kunnen bewerkstelligen. ,,Zo worden de klimaatdoelen wél gehaald en worden gewone huishoudens ontzien.’’
GroenLinks denkt zelfs nog meer CO2 te kunnen besparen met een heffing: van 16 tot 24 megaton te kunnen halen, maar dat vereist wel een enorme investering van 6,7 – 7,6 miljard euro tot 2030. Dat geld moet worden besteed om via loonkostensubsidie mensen aan het werk te helpen die hun baan verliezen door de energietransitie. Ook moet er subsidie komen voor innovatieve technologieën.
In het kort;
GroenLinks en PvdA werkten eigen variant CO2-heffing uit
Doel is 49 procent CO2-reductie in 2030 ten opzichte van 1990
CO2-doelen lijken niet haalbaar met plannen van klimaattafels
Kabinet verwacht voor zomervakantie klimaatakkoord te hebben
GroenLinks en de PvdA hadden ieder een eigen variant van een CO2-heffing uitgewerkt en die laten doorrekenen, omdat de partijen de plannen van de zogenoemde klimaattafels voor de industrie te vrijblijvend vonden.
Er is een bonus-boetesysteem uitgewerkt, terwijl de partijen pleiten voor een generieke heffing waarbij de industrie sowieso een vorm van CO2-belasting betaalt.
Aan de klimaattafels zijn door verschillende partijen uit het bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties en overheden vele plannen bedacht die moeten leiden tot 49 procent CO2-reductie in 2030 ten opzichte van 1990. Dit is het percentage dat het kabinet zich ten doel heeft gesteld om de opwarming van de aarde af te remmen. Uiteindelijk moeten alle plannen samen tot een klimaatakkoord leiden.
Maar uit de doorrekening bleek dat die CO2-doelen waarschijnlijk niet worden gehaald. Vooral de industriesector blijft achter. De ruim 14 megaton CO2 die deze sector moet besparen, van de in totaal 49 megaton, wordt niet gehaald.
Rutte belooft plannen PvdA en GroenLinks serieus te bekijken
Het kabinet moet nog een besluit nemen over welke klimaatmaatregelen uiteindelijk worden gebruikt en in het definitieve klimaatakkoord komen. Premier Mark Rutte heeft steeds gezegd serieus naar de plannen van de twee oppositiepartijen te kijken.
Rutte kondigde in maart aan ook te werken aan een CO2-heffing. Maar uit uitgelekte stukken zou blijken dat die heffing een stuk milder is dan de varianten van GroenLinks en PvdA.
Vanwege de CO2-heffing voor de industrie, in welke vorm dan ook, loopt de afronding van het klimaatakkoord vertraging op, zei Rutte. De premier verwacht wel voor de zomervakantie, die op 5 juli begint, klaar te zijn. Aanvankelijk was het de bedoeling dat er eind vorig jaar een akkoord zou liggen.
Het definitieve klimaatakkoord moet er in juni 2019 liggen
Het gaat Nederland niet lukken om het met Europa afgesproken doel van 14 procent duurzame energie in 2020 te halen. Daarom zal de overheid aanvullende maatregelen moeten nemen, stelt EU-commissaris Miguel Arias Cañete (Klimaatactie en Energie) in een interview met NRC.
Het kabinet verwacht pas begin junizijn pakket klimaatmaatregelen (klimaatakkoord) te presenteren. Aanvankelijk zouden deze maand de definitieve voorstellen komen om de uitstoot van broeikasgassen de komende decennia fors te verlagen.
Wiebes heeft beloofd in april een uitwerking te presenteren van het voorlopige klimaatakkoord dat in december na een jaar lang overleg tussen onder meer de overheid, bedrijven en milieuorganisaties werd gepresenteerd. Het definitieve akkoord moet in juni klaar zijn.
Een woordvoerder van Wiebes laat maandag weten dat het ministerie onderzoek doet naar de mogelijkheden om extra duurzame energie in het buitenland te verwerven. De minister zal de Kamer hier voor de zomer uitsluitsel over geven.
AD 06.04.2019
Onrust bij de VVD-achterban over Klimaatakkoord
De VVD worstelt met haar klimaatstandpunten. Kiezers stapten vanwege ‘te links’ beleid over naar andere partijen, maar ook achtergebleven leden roeren zich, blijkt uit een rondgang. ,,We missen een goed verhaal’’, klinkt het intern.
Uit onderzoek van het EenVandaag Opiniepanel in samenwerking met deze krant, blijkt echter dat de zorgen (veel) groter zijn. Een groot deel van de kiezers die overstapten naar Forum voor Democratie deden dat omwille van het klimaatbeleid.
CO2-heffing
De VVD voegde zich met de klimaatwet in een regenboogcoalitie met CDA, D66, ChristenUnie en linkse partijen GroenLinks, PvdA en SP om de uitstoot van broeikasgassen te beperken. Waarschijnlijk eind mei komt het kabinet met maatregelen hoe dat te halen, zei premier Rutte gisteren. Het kabinet heeft er meer tijd voor nodig dan gedacht. Vlak voor de Statenverkiezingen kondigde premier Rutte alvast aan de industrie te willen belasten met een CO2-heffing.
Klimaatspijbelaars boos om vertraging
In een gesprek met minister-president Rutte hebben Klimaatspijbelaars vrijdagmiddag 05.04.2019 uitgehaald naar de premier en minister Wiebes van Klimaat. De scholieren zijn er boos over dat het Klimaatakkoord opnieuw is vertraagd. Op 24 mei gaan ze weer staken.
De Haagse scholieren van de actiebeweging Youth for Climate mochten vandaag voor de tweede keerin gesprek met Rutte en Wiebes, dit keer op het ministerie van Economische Zaken en Klimaat in Den Haag. In februari waren de klimaatspijbelaars al eens te gast in het Torentje van de minister-president.
Een paar uur vóór de bijeenkomst maakte Rutte bekend dat het definitieve Klimaatakkoord een paar weken vertraging oploopt. ,,Dit is wel een tendens’’, zegt scholier Pieter Lossie (17). ,,Direct bij het begin van het gesprek hebben we gezegd dat we hier boos over zijn. Het kabinet roept constant dat er draagvlak nodig is voor de klimaatmaatregelen. Maar op het moment dat je dingen uitstelt en politieke spelletjes gaat spelen, zorg je juist dat draagvlak verloren gaat.’’
Vertraging Klimaatakkoord
Premier Rutte begrijpt niet waarom GroenLinks-leider Klaver zich de afgelopen dagen verontwaardigd en woedend heeft uitgelaten over de CO2-heffing van het kabinet. “De man is helemaal in paniek over niets”, zei Rutte op zijn wekelijkse persconferentie.
De uitwerking van het klimaatakkoord laat waarschijnlijk langer op zich wachten. Het kabinet zou nog deze maand met definitieve voorstellen komen om de uitstoot van broeikasgassen de komende decennia fors te verlagen. Maar dat blijkt zo’n „enorme bak werk” dat die datum vrijwel zeker niet wordt gehaald, aldus minister-president Mark Rutte tijdens zijn wekelijkse persconferentie.
Vooral een CO2-belasting voor de zware industrie blijkt „technisch ongelofelijk complex.” Het kabinet heeft al besloten dat zo’n heffing er moet komen, omdat anders de industrie vrijwel zeker niet de gevraagde bijdrage zal leveren aan de vermindering van de uitstoot. Maar de belasting mag bedrijven niet de grens over jagen.
Het kabinet heeft nog geen uitgewerkt plan voor het belasten van Nederlandse bedrijven voor de uitstoot van CO2. Het kabinet is nog bezig met “verkennende gesprekken” met verschillende organisaties en wacht nog op bepaalde doorrekeningen.
Minister Wiebes liet gisteren in een brief aan de Tweede Kamer weten dat er nog geen besluiten zijn genomen. Minister Wiebes reageert in deze brief aan de Tweede Kamer op het bericht dat het kabinet bedrijven alleen belasting wil laten betalen over een deel van hun uitstoot.
Twee randvoorwaarden
In de brief benadrukt de minister de randvoorwaarden van het kabinet: de maatregel moet in 2030 zorgen voor 14,3 Mton CO2-reductie en bedrijven moeten door de maatregel niet naar het buitenland vertrekken. “Binnen deze twee randvoorwaarden liggen alle opties open”, schrijft de minister. “Het kabinet werkt aan een voorstel.”
Het kabinet maakte op 13 maart 2019 bekend toch bereid te zijn de door linkse partijen gewenste CO2-heffing in te voeren. Het moeten wel, zo benadrukte premier Rutte, “verstandige” heffingen zijn om te voorkomen dat door het vertrek van Nederlandse bedrijven banen verloren zouden gaan.
Problemen vanwege de CO-2 belasting
De klimaatplannen van het kabinet dreigen in duigen te vallen. De aangekondigde CO2-belasting voor bedrijven gaat niet ver genoeg voor GroenLinks en PvdA, terwijl het bedrijfsleven juist oproept af te zien van een nationale belasting.
Dat brengt premier Rutte en VVD-minister Wiebes van Klimaat in grote problemen. Het kabinet zit klem tussen de wensen van toekomstige gedoogpartners GroenLinks en PvdA – die straks nodig zijn voor een meerderheid in de Eerste Kamer – en de wensen van het bedrijfsleven.
FvD
Forum voor Democratie heeft in een brief aan de Eerste Kamer opgeroepen de Klimaatwet pas te behandelen als de nieuwe senaat is geïnstalleerd.
In een brief, gericht aan huidig voorzitter Ankie-Broekers Knol, schrijft FvD-lijsttrekker Henk Otten dat Forum anders een kans wordt ‘ontnomen’ om aan het debat mee te doen.
De Klimaatwet is al aangenomen in de Tweede Kamer, maar moet nog door de Eerste Kamer. De senaat bepaalde juist onlangs dat de Klimaatwet op 14 mei 2019 zal worden behandeld. De nieuwe Eerste Kamer komt pas voor het eerst bijeen op 11 juni 2019. Het is normaal dat de Eerste Kamer juist zoveel mogelijk lopende wetsontwerpen nog in de oude samenstelling behandelt.
50plus
En 50Plus is er nog niet uit of de seniorenpartij eind mei in de Eerste Kamer tegen de klimaatwet zal stemmen. Eerder steunde de partij de veelbesproken initiatiefwet wél met overtuiging in de Tweede Kamer.
Volgens Eerste Kamerlid Jan Nagel zullen de twee Senatoren van 50Plus pas na de behandeling van de klimaatwet beslissen of ze de initiatiefwet steunen, laat hij telefonisch aan deze krant weten.
Het besluit van de 50Plus-Senatoren heeft hoe dan ook geen grote gevolgen; het plan van de overgebleven zeven Kamerfracties zal in de Senaat een ruime meerderheid halen.
Tegen
Opmerkelijk genoeg suggereerde fractieleider Henk Krol vanmorgen in de Volkskrant nog dat 50Plus overweegt in de Eerste Kamer tégen de klimaatwet te stemmen. Hij sprak in de krant van een ‘heel duidelijk’ signaal door de kiezers, dat een tegenstem van de seniorenpartij zou rechtvaardigen.
Klimaatwet
De klimaatwet is oorspronkelijk ingediend door GroenLinks, PvdA, SP, D66, ChristenUnie, VVD en CDA. Later kwam 50Plus daarbij. In de wet wordt vastgelegd hoe het Nederlandse klimaatbeleid invulling geeft aan het akkoord van Parijs.
Telegraaf 28.03.2019
Vertraging definitief klimaatakkoord
Een definitief klimaatakkoord, ondertekend en goedgekeurd door het parlement en kabinet, zal volgens Ed Nijpels pas in juni 2019 van dit jaar klaar zijn. Aanvankelijk werd gerekend op december vorig jaar. De industrie moet nog veel werk verzetten.
Dat zei zei Nijpels, de voorzitter van het overlegorgaan dat de conceptklimaatplannen bedacht, woensdag tijdens een hoorzitting in de Tweede Kamer.
Uit doorrekeningen van de klimaatplannen door het Centraal Planbureau (CPB) en het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) bleek dat het doel van 49 procent minder CO2-uitstoot in 2030 ten opzichte van 1990 met alle conceptvoorstellen waarschijnlijk niet wordt gehaald.
Telegraaf 20.03.2019
Herberekening energierekening PBL
Na een storm van kritiek heeft het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) nieuwe berekeningen gemaakt over de hoogte van de energierekening. De rekenmeesters voorspellen voor 2020 nu opeens een veel hogere energierekening.
Het kabinet gebruikte eerder oude PBL-ramingen bij beweringen dat de energienota dit jaar wel zou meevallen. Het CBS corrigeerde dat later: de gemiddelde stijging is dit jaar zo’n 340 euro. Het planbureau rekent nu voor dat huishoudens volgend jaar 228 euro meer betalen ten opzichte van de oude voorspelling uit 2017.
Peiling 19.03.2019
Nederlanders zijn iets positiever geworden over de klimaatplannen van het kabinet, blijkt dinsdag uit onderzoek door I&O Research in opdracht van het AD.
33 procent van de respondenten oordeelt positief over het vorige week door premier Mark Rutte aangekondigde klimaatbeleid. 27 procent van de ondervraagden is negatief over de plannen.
Drie weken geleden was nog ruim een kwart van de Nederlanders positief en een derde negatief over het beleid.
Nederlanders zijn vooral tevreden over het besluit om een CO2-belasting voor bedrijven in te voeren. Ruim 76 procent is daar tevreden mee.
‘VVD-achterban waardeert leiderschap Rutte’
Ook de verlaging van de energierekening voor burgers scoort goed: 73 procent van de kiezers steunt die maatregel. GroenLinks wordt gezien als ‘winnaar’ van de nieuwe klimaatplannen, op de voet gevolgd door D66.
Peiling 17.03.2019
De nieuwe klimaatdeal waar het kabinet en de coalitiepartijen de afgelopen week mee kwamen wordt door Nederlanders gezien als verkiezingsstunt. Meer dan 70 procent van de bevolking denkt dat de ommezwaai gebeurde, omdat de Statenverkiezingen op stapel staan. Dat blijkt uit een peiling van Maurice de Hond.
AD 15.03.2019
In de deal kondigden premier Rutte en minister Wiebes (Economische Zaken) aan dat ze bedrijven een hogere CO2-belasting willen laten betalen en dat de overheidsbelasting op de energierekening omlaag gaat. Daarnaast moeten sommige autoplannen van tafel.
AD 19.03.2019
Het gaat om het extra verhogen van de motorrijtuigenbelasting en een nieuwe klimaattaks op autobezit. Een verhoging van accijns op diesel en benzine zit nog wel in het vat, evenals een andere klimaattaks van 350 euro die moet worden betaald bij het kopen van een nieuwe auto.
De groene plannen werden eerder geopperd in het concept-klimaatakkoord waar het kabinet en de coalitiepartijen al maanden op kauwen. Sommige van die plannen willen VVD, CDA, D66 en CU dus aanpassen. Maar hoe ze dat precies willen gaan doen, vertellen ze pas na de verkiezingen.
De Tweede Kamer debatteert toch nog over de uitkomsten van de doorrekeningen van het concept –klimaatmaatakkoord. Een voorstel daartoe van GroenLinks-voorman Jesse Klaver kan rekenen op steun van niet alleen de voltallige oppositie, maar ook de coalitiepartijen.
Strikt genomen debatteert de Kamer vanavond over de doorrekening van het concept-Klimaatakkoord. Uit de berekeningen van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) blijkt dat de plannen in het concept-Klimaatakkoord waarschijnlijk onvoldoende zijn om de kabinetsdoelstelling van 49 procent CO2-reductie in 2030 te halen. Daar kwam bovenop dat vooral Nederlanders met een laag inkomen of een middeninkomen de rekening betalen.
De oppositie reageerde woest, maar slechts een paar uur later kondigde premier Rutte aan dat de energienota alsnog naar beneden gaat, en dat er een CO2-heffing komt voor de industrie, een wens van van onder meer GroenLinks, SP en PvdA. Die draai verandert het speelveld aanzienlijk en maakt, met de verkiezingen voor de deur, van het debat vanavond ook meer een verkiezingsdebat.
Daarbij speelt mee dat het kabinet inmiddels heeft gereageerd op de doorrekening en de oorspronkelijke plannen heeft aangepast: premier Rutte kondigde gisteren onder meer aan dat de energiebelasting voor burgers omlaag gaat en dat er toch een CO2-heffing komt voor bedrijven. De coalitie zag daarom nu geen reden meer een Kamerdebat uit te stellen tot na de verkiezingen van volgende week.
Klimaatdraai Rutte 3
Wat gaat Nederland uiteindelijk doen om in 2030 bijna de helft minder CO2 uit te stoten dan in 1990? Gaan we dat doel halen? Wat gaat het kosten? En wie gaat dat betalen?
Die vragen stonden vandaag opnieuw centraal in politiek Den Haag. Daar presenteerden het Centraal Planbureau (CPB) en het Planbureau voor de Leefomgeving de doorrekeningen van 128 maatregelen uit het Klimaatakkoord dat in december werd gesloten.
En de antwoorden op de drie laatste vragen? Haalbaarheid: waarschijnlijk niet. Kosten: 1,6-1,9 miljard euro per jaar. Verdeling: fifty-fifty tussen huishoudens en het bedrijfsleven.
Het CPB rekende bovendien uit dat door de klimaatplannen vooral de lagere- en middeninkomens, gepensioneerden en mensen met een uitkering erop achteruitgaan.
Kabinet maakt ommezwaai
Premier Rutte en Klimaatminister Wiebes kwamen in reactie op die berekeningen meteen met een aantal aanpassingen. Ze willen daarbij tegemoetkomen aan de veelgehoorde kritiek dat bedrijven te weinig bijdragen aan het verminderen van de CO2-uitstoot en huishoudens te veel.
De snelle ommezwaai van het kabinet kwam als een grote verrassing, zegt NOS-verslaggever Ron Fresen. “Het komt omdat de planbureaus het kabinet een behoorlijk draai om de oren hadden gegeven.”
De belangrijkste aanpassingen van het kabinet:
verlaging van de energiebelasting voor burgers vanaf 2020
“verstandige” CO2-heffing voor bedrijven
voorkomen “oversubsidiëring” van nieuwe elektrische auto’s
meer “ondersteuning” van de tweedehandsmarkt elektrische auto’s
geplande verhoging van vaste lasten voor benzine-/ dieselrijders gaat niet door
landbouw levert een “grotere bijdrage” in ruil voor extra geld
er komt minder CO2-opslag
Dit alles moet volgens Rutte leiden tot een “eerlijke verdeling”. Huishoudens nemen straks een derde van de lasten voor hun rekening, bedrijven twee derde.
Belangrijk daarbij is om te vermelden dat het CPB ook verwacht dat bedrijven 80 procent van de extra kosten die ze straks moeten maken, zullen afwentelen op de consument. Producten en diensten worden dus sowieso duurder.
Rutte: lasten burgers compenseren, lasten bedrijven omhoog
Toch zijn de reacties in de politiek en van milieuorganisaties en vakbond FNV over het algemeen positief. “We moeten het nu doen met de woorden van Rutte en Wiebes, maar wij zullen het kabinet aan deze woorden houden”, zeggen Milieudefensie, Greenpeace, Natuur en Milieu, de Natuur en Milieufederaties en FNV.
De kans op politieke steun is nu wel veel groter geworden, zegt NOS-verslaggever Ron Fresen. “Altijd met een slag om de arm, maar de kans op voldoende steun is vandaag echt toegenomen. De angels lijken er wel uit nu.”
Werkgeversorganisaties VNO-NCW en MKB Nederland vrezen dat de plannen de lasten voor het bedrijfsleven te veel doen stijgen. Ze zeggen verder benieuwd te zijn hoe de CO2-heffing er precies uit komt te zien.
Maar wat alle maatregelen uiteindelijk gaan kosten, zal pas eind april blijken. Het kabinet laat zijn nieuwe voorstellen nu opnieuw doorrekenen en komt dan over anderhalve maand met definitieve klimaatplannen.
Politiek verslaggevers Marleen de Rooy en Ron Fresen geven in onderstaande video antwoord op vragen over het klimaatakkoord:
Woensdagmiddag 13.03.2019 worden de Doorrekening van de klimaatplannen gepubliceerd. Worden de CO2-doelen gehaald? Wat gaat het kosten? Wie krijgt de rekening? Een stortvloed aan cijfers en tabellen moet duidelijkheid bieden aan de kiezers, want het klimaat is hot in aanloop naar de Provinciale Verkiezingen.
Het Centraal Planbureau (CPB) en het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) geven woensdagmiddag om 13.15 uur in twee lijvige rapporten antwoorden op de drie genoemde vragen.
Deze drie centrale vragen hebben allemaal betrekking op dat ene doel in 2030: 49 procent minder CO2-uitstoot ten opzichte van 1990.
Peiling vertrouwen
Het gesprek over klimaatmaatregelenmet de burger komt vanzelf. Dat stelt premier Mark Rutte in reactie op de peiling van Ipsos. Het onderzoeksbureau peilde dat een meerderheid van de Nederlanders meer betrokken wil worden bij het formuleren van maatregelen tegen klimaatverandering.
Metro 11.03.2019
Bovendien maakt de helft van de burgers zich zorgen over de financiële effecten van voorgenomen groene plannen. Slechts één op de acht burgers vindt dat er voldoende rekening wordt gehouden met de eventuele effecten op zijn portemonnee.
AD 09.03.2019
Peiling 10.03.2019
Regeringspartijen VVD, CDA en D66 verliezen volgens de jongste peiling van Maurice de Hond ruim 40 procent van hun kiezers. Omdat de meeste landelijke partijen hun eigen kiezers minder goed aan zich binden, tekent zich ook in de aanloop naar de Provinciale-Statenverkiezingen op 20 maart een verdere opkomst van de lokale en regionale partijen af, aldus De Hond.
Zij lijken daarin 3 procent van de stemmen te gaan halen. De Hond zag alleen in de aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen in 2002 bij zoveel partijen zulke lage cijfers van kiezers die aangeven hun partij trouw te blijven.
De VVD blijft met 23 zetels de grootste partij, gevolgd door Forum voor Democratie (FVD) met negentien zetels. Samen met de PVV is FVD op dit moment goed 23 procent van de stemmen.
De lokale en regionale partijen organiseren zich ook landelijk (in de Onafhankelijke SenaatsFractie en de hervormingsbeweging Code Oranje) voor de Eerste Kamerverkiezingen. De verwachte 3 procent zou omgezet kunnen worden in twee zetels in de Eerste Kamer.
Peiling 28.02.2019
Bijna één op de drie kiezers wil het kabinet-Rutte III op 20 maart bij de verkiezingen voor de Provinciale Staten straffen voor het gevoerde beleid. Dat blijkt uit de nieuwste peiling van onderzoeksbureau I&O.
Voornamelijk kiezers van de PVV (76 procent) en Forum voor Democratie (75 procent) willen de aankomende stembusgang gebruiken om af te rekenen met het huidige kabinet, blijkt uit de rondgang
Een kwart van de kiezers wil met zijn of haar stem het kabinet juist steunen. Dit zijn voornamelijk kiezers van de coalitiepartijen: VVD (82 procent), CDA (70 procent), D66 (52 procent) en ChristenUnie (50 procent). De helft van alle kiezers ‘laat helemaal niet meewegen of de coalitie wel of geen meerderheid houdt in de Eerste Kamer’.
AD 07.03.2019
Meer onvrede
De algehele onvrede over Rutte III is in de afgelopen maand verder toegenomen, blijkt ook uit de peiling. Het aandeel kiezers dat ontevreden is, is gegroeid van 59 procent in januari naar 63 procent nu. Aan de andere kant is het aandeel tevreden kiezers met vier procentpunt afgenomen tot 33 procent.
De onjuiste berekeningen over de energiekosten maken veel kiezers boos. Zowel door het geven van onjuiste informatie op zich, maar ook vanwege de extra kosten die een hogere energierekening met zich mee zal brengen.
Kiezers zijn sowieso van mening dat het kabinet te veel fouten maakt en daar te gemakkelijk mee wegkomt. Ook valt het verwijt te horen dat de lasten (bijvoorbeeld van het klimaatbeleid) te veel bij de gewone burger worden gelegd.
Peiling 27.2.2019
De coalitiepartijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie zouden gezamenlijk 29 zetels halen. Klik hier voor de peiling in detail. Nu bezetten deze partijen samen nog 38 zetels in de senaat. Het verlies komt vooral bij CDA (5 zetels minder vergeleken met het huidige zetelaantal in de Eerste Kamer) en D66 (-4) vandaan.
ChristenUnie en VVD blijven, zoals het er nu naar uitziet, stabiel en staan op respectievelijk een plus en een min van 1 zetel vergeleken met de zetel aantallen die beide partijen nu hebben in de Eerste Kamer.
In de Peilingwijzer van eerder deze maand stond Rutte 3 al onverminderd op een fors verlies. De VVD handhaaft zich vier weken voor de Provinciale Statenverkiezingen weliswaar als grootste, maar doet dat wel met omgerekend 7 zetels minder. In de Peilingwijzer, een gewogen gemiddelde van alle beschikbare peilingen voor de Tweede Kamer, staat de partij tussen de 24 en 28 zetels.
Ook het CDA (van 19 nu naar 11 tot 13) en D66 (van 19 naar 10 tot 12) leveren flink in. De enige regeringspartij die een plus boekt is de ChristenUnie, van 5 naar 6 tot 8. In totaal zou de coalitie daarmee tussen de 18 en 21 zetels verliezen.
Steun voor coalitie op dieptepunt
Als het aan de Nederlandse kiezer ligt, houdt de huidige coalitie op dit moment slechts 47 zetels over in de Tweede Kamer. Dat is het laagste aantal sinds het aantreden van de regering. Dat meldt opiniepeilerMaurice de Hond.
Het gegoochel met de energiekosten heeft de regeringspartijen geen goed gedaan. 60 procent van de ondervraagden denkt dat de stijging van de energiekosten opzettelijk te laag is ingeschat. Ruim 60 procent vindt dat de regering dit moet rechttrekken door de energiebelasting te verlagen.
Vorig jaar rond Oud en Nieuw waren de verwachtingen nog vrij hoog gespannen. Na maanden onderhandelen zat er eindelijk een nieuw kabinet, met daarin veel nieuwe gezichten. Het oogde fris en veelbelovend.
“Het wordt het jaar van de waarheid. Want de grote ‘verbouwingen’ die het kabinet nog op zijn lijstje heeft staan, moeten dan hun beslag krijgen.”
Het gaat dan vooral om verbouwingen die vorig jaar niet zijn gelukt en als hoofdpijndossiers op tafel zijn blijven liggen.
Welke onderwerpen zijn blijven liggen?
– Betere positie zzp’ers. Het kabinet slaagde er in 2018 niet in met een plan te komen om de lage tarieven en schijnzelfstandigheid van zelfstandigen aan te pakken. En om voor zzp’ers een betere arbeidsongeschiktheidsverzekering en een goede pensioenopbouw te regelen. Er werd een onderzoek ingesteld dat in 2019 uitkomst moet bieden.
– Besluit over de opening van Lelystad Airport om vakantievluchten van Schiphol over te nemen. De opening is al twee keer uitgesteld en nog steeds is het onzeker of het in 2020 wel gaat lukken. “Het wordt steeds ingewikkelder“, zei minister Van Nieuwenhuizen onlangs.
– Een nieuw pensioenstelsel. In november 2018 klapte het overleg tussen werkgevers, vakbonden en het kabinet over een pensioenstelsel voor de toekomst. De verwachting is dat minister Koolmees van Sociale Zaken en Werkgelegenheid zelf met een nieuw voorstel komt.
– Het ontwerp-klimaatakkoord, dat op 21 december 2018is gepresenteerd. Na doorrekening door het Planbureau voor de Leefomgeving en het Centraal Planbureau zal het kabinet bekijken welke voorstellen voor CO2-reductie het overneemt. Belangrijke vraag daarbij is of de maatregelen niet te veel op de koopkracht van de burger drukken.
Telegraaf 21.02.2019
Van Vertrouwen naar Wantrouwen
Inmiddels lijkt de stemming omgeslagen. Het wantrouwen in het kabinet groeit. En inmiddels gaan mensen in gele hesjes en met anti-Rutte-slogansde straat op. En op de sociale media regent het grieven over een regering die wel oog zou hebben voor multinationals, maar ondertussen de energierekening en de btw op de dagelijkse boodschappen verhoogt.
Telegraaf 20.02.2019
In september 2018 meldde Elsevier Weekblad al dat de energierekening dit jaar fors hogeruitvalt en burgers uiteindelijk opdraaien voor de verduurzamingsrekening. In plaats van de grootverbruikers industrie en landbouw krijgen burgers en kleine bedrijven de rekening gepresenteerd. Dit komt door vrijstellingen voor de industrie en doordat de belasting lager wordt naarmate het verbruik omhoog gaat.
Huishoudboekje
Het consumentenvertrouwen is voor het eerst sinds vier jaar onder nulgezakt. Inmiddels lijkt de stemming omgeslagen.
Telegraaf 20.02.2019
Het wantrouwen in het kabinet groeit. Voor in het eerst in vier jaar tijd zijn consumenten negatief over hun eigen huishoudboekje en het economisch klimaat. De fors hogere energierekening en de btw-verhoging hakken er hard in.
AD 20.02.2019
In Nederland betaal je veel meer voor stroom en gas dan in de meeste andere Europese landen. Dat concludeert www.Energievergelijk.nl. Het is olie op het vuur, nadat bekend werd dat Nederlanders dit jaar honderden euro’s meer kwijt zijn aan gas en elektra dan eerder.
Telegraaf 23.02.2019
Volgens de analyse die is gebaseerd op de Household Energy Price Index liggen de prijzen voor elektra in ons land 28 procenthoger dan gemiddeld in Europa, maar gas is relatief nog duurder. “Dat hebben Nederlandse huishoudens vooral te danken aan de hoge belastingen’’, aldus Koen Kuijper van http://www.Energievergelijk.nl.
AD 21.02.2019
“53 procent van onze totale gasrekening bestaat uit energiebelasting en btw. In geen enkel ander Europees land is dit aandeel zo groot.”
De afgelopen weken gaat het in veel huishouders over bijna niets anders meer: alles is duurder maar de inkomsten zijn niet of nauwelijks gestegen. Zo is de energierekening flink omhoog gegaan, zijn de dagelijkse boodschappen prijziger geworden en is bij velen het eerste loonstrookje van het nieuwe jaar ondanks de beloftes toch tegengevallen.
Mensen merken het al met al in de portemonnee en dáár heeft het consumentenvertrouwen direct onder te lijden, zo bewijst het nieuwste consumentencijfer van het Centraal Bureau van de Statistiek (CBS). Deze maand komt het vertrouwen uit op -2, het laagste peil sinds vier jaar. Een duidelijke omslag, erkent CBS-hoofdeconoom Peter Hein van Mulligen. Er zijn nu meer mensen negatief dan positief.
Uiteindelijk blijken Nederlanders dit jaar dus fors meer voor gas en licht te moeten gaan betalen dan het kabinet claimde, bleek dit weekend uit berekening van het CBS. Een gemiddeld huishouden is bijna 2100 euro kwijt: 334 euro meer dan vorig jaar. Het kabinet deed de stijging eerst af als onzin, maar gaf daarna aan deze krant toe dat er achterhaalde cijfers zijn gebruikt bij het voorspellen van de energieverhoging, waardoor die lager uitkwam.
Vragen over het Planbureau
Minister Eric Wiebes (Economische Zaken en Klimaat) moest direct in de Kamer tekst en uitleg geven over de blunder. De Kamer heeft ook flinke twijfels over de vraag of het Planbureau wel in staat is om het Klimaatakkoord goed door te rekenen.
Het Planbureau doet daarom in een verklaring uitgebreid uit de doeken wat de verschillende overwegingen waren bij het gebruik van de oude cijfers. Zo was het in 2018 ‘onmogelijk en weinig zinvol’ om aan nieuwe cijfers te werken terwijl het Klimaatakkoord nog in de maak was.
‘Ten tweede was de beschikbare capaciteit geheel nodig om de analyses ten behoeve van het Klimaatakkoord te maken’, is te lezen. Alle betrokken partijen, inclusief de ministeries, stemden daarmee in, benadrukt het PBL.
CDA vertrouwt niet op berekeningen planbureau elektrische auto’s
Gisteren waren cijfers van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) ook het middelpunt van discussie. De energierekening valt dit jaar veel hoger uit dan verwacht, en ook veel hoger dan het kabinet had voorgespiegeld.
De inschattingen van het PBL bleken oud te zijn. Ze kwamen uit de Nationale Energieverkenning(NEV) 2017. Het planbureau had door de drukte rond het concept-Klimaatakkoord geen tijd gehad in 2018nieuwe berekeningen te maken.
Minister Wiebes van Economische Zaken en Klimaat heeft het PBL gisteren alsnog opdracht gegeven om de Energieverkenning bij te werken, zodat het kabinet een betere inschatting kan maken van de gevolgen. Wiebes verklaarde eerder al dat het kabinet duidelijker had moeten zeggen dat de inschattingen voor de energienota van 2019 waren gebaseerd op cijfers van meer dan een jaar oud.
Het Centraal Planbureau (CPB) bekijkt op dit moment of de koopkrachtplaatjes die het kabinet met Prinsjesdag bekendmaakte bijgesteld moeten worden vanwege de enorme stijging van de energieprijzen. Samen met de bijgestelde koopkrachtplaatjes van het Centraal Planbureau zijn dit voor het kabinet belangrijke cijfers om dit jaar het beleid op te baseren.
Klimaatakkoord
Maar de vraag is of Wiebes die nieuwe cijfers gaat krijgen. Want de tientallen rekenmeesters van het PBL en het Centraal Planbureau werken nog steeds hard aan de doorrekeningen van het klimaatakkoord. Aan de NOS laat het PBL weten hierbij toch weer uit te gaan van de cijfers uit de NEV 2017.
Volgens een woordvoerder moet dat geen problemen opleveren. “Dat die cijfers oud zijn is maar relatief, want het klimaatakkoord gaat over de periode tot 2030. Schommelingen in de huidige energieprijzen hebben niet veel effect op het beleid in 2030.” De berekeningen zijn een week voor de verkiezingen klaar en gaan naar verwachting tot veel politieke discussie leiden.
Vragen vanuit de Tweede Kamer
De Tweede Kamer wilde namelijk weten hoe het kan dat het kabinet herhaaldelijk heeft verkondigd dat het met stijging van de energierekening niet zo’n vaart zou lopen. ,,Laten we mensen niet bang maken’’, zei staatssecretaris Mona Keijzer van Economische Zaken en Klimaat notabene nog afgelopen december 2018 in de Tweede Kamer.
,,Kwalijk’’, zegt PvdA-Kamerlid William Moorlag. ,,Het kabinet gebruikt totaal andere cijfers dan waar het CBS nu mee op de proppen komt. Dat kan gewoon niet. Dit ondermijnt het vertrouwen van burgers in de overheid. Het lijkt wel of de koopkrachtplaatjes zijn gebaseerd op modellen die door Hans Klok zijn ontworpen.’’
Ook regeringspartij VVD is kritisch. ,,Ik heb hier zelf ook vragen bij en wil graag weten waar dit verschil vandaan komt en hoe het te verklaren is’’, zegt VVD’er Dilan Yeşilgöz-Zegerius. Volgens GroenLinks verergert het kabinet de zorgen over klimaatbeleid. ,,Dit soort onvoorzichtige voorspellingen werkt contraproductief’’, stelt GroenLinks-Kamerlid Tom van der Lee.
NU 22.05.2019 Vooral het CDA in de Eerste Kamer is kritisch op de Klimaatwet van GroenLinks en PvdA, die de christendemocratische partij als een van de acht partijen in de Tweede Kamer heeft medeondertekend.
Dat bleek dinsdag tijdens de behandeling van de Klimaatwet, die in 2016 is ontworpen door GroenLinks en PvdA en later steun kreeg van VVD, CDA, D66, ChristenUnie, SP en 50PLUS.
Het voorstel wordt zo breed gesteund, dat de wet het bij de stemmingen volgende week toch wel zal halen, maar toch hadden de christendemocraten dinsdag kritiek.
CDA-senator Joop Atsma hamerde er in het debat met de acht initiatiefnemers en minister Eric Wiebes (Klimaat) op dat burgers en bedrijven behoefte hebben aan voorspelbaar en helder overheidsbeleid.
Die elementen mist Atsma. Zo regelt de Klimaatwet dat het kabinet elk jaar een klimaatbegroting opstelt. Daarbij wordt iedere vijf jaar, met een doorkijk naar tien jaar, een klimaatplan opgesteld. “Wat is de stip op de horizon? Welke garanties van voorspelbaarheid zijn er?”, vraagt Atsma zich af.
CDA twijfelt of er voldoendetoewijding is
Ook twijfelt Atsma aan de toewijding van de indieners, omdat er gaandeweg concessies zijn gedaan om zoveel mogelijk partijen mee te krijgen. Zo werd het doel voor CO2-reductie al in een vroeg stadium verlaagd van 55 naar 49 procent in 2030. Verder zijn de doelen juridisch niet afdwingbaar, waardoor er geen harde eisen in de wet komen te staan. De CDA’er vroeg zich daarom af of er wel “commitment” is na zoveel compromissen.
Jesse Klaver (GroenLinks), die de Klimaatwet als eerste indiener in de senaat verdedigde, gaf ruiterlijk toe dat hij niet helemaal zijn zin heeft gekregen. Maar hij verzekerde de CDA-senator dat de toewijding bij de partijen groot is. “Dit is de intentie die wij allemaal hebben en ik hoop dat we die heel lang vasthouden”, zei Klaver.
Hij benadrukte dat de wet een kader vormt. Een routekaart waarop de doelen staan, zoals 49 procent minder CO2-uitstoot in 2030 en 95 procent minder in 2050. De inhoud moet komen uit het nog op te stellen klimaatakkoord.
Het CDA en VVD zijn binnen de coalitie met D66 en ChristenUnie duidelijk het meest kritisch als de klimaatplannen ter sprake komen. De partijen vrezen vooral voor hoge energierekeningen bij huishoudens en een ongelijk speelveld voor het bedrijfsleven. Toch zijn het CDA en VVD in de formatie akkoord gegaan met de klimaatambities van dit kabinet.
De partijen zullen volgende week naar alle waarschijnlijkheid dan ook instemmen met de Klimaatwet. Want hoewel Atsma zich dinsdag opwierp als een van de grootste criticasters, wekte hij niet de indruk dat het CDA de wet niet zou gaan steunen.
PVV, PvdD en SGP zullen tegenstemmen
De PVV, Partij voor de Dieren (PvdD) en SGP zullen dat in ieder geval niet doen, lieten de senatoren weten. De partijen steunden de wet in de Tweede Kamer al niet en zijn in de tussentijd niet van gedachten veranderd.
De PVV twijfelt aan de invloed van de mens op de klimaatverandering en aan de haalbaarheid en betaalbaarheid van de plannen. Voor de PvdD gaan de maatregelen juist niet ver genoeg. De SGP heeft vooral bezwaar tegen het gebrek aan juridische afdwingbaarheid.
50PLUS-leider Henk Krol zinspeelde er in april nog op dat de senaatsfractie tegen zou stemmen, ondanks de handtekening die de partij zelf onder de wet had gezet. De uitkomst van de Provinciale Statenverkiezingen met het klimaatsceptische FVD als grote winnaar zou dat rechtvaardigen, vond Krol. Maar 50PLUS-senator Jan Nagel was tijdens het debat een stuk minder stellig.
NOS 22.05.2019 Het kabinet trekt dit jaar eenmalig 400 miljoen euro extra uit om de klimaatdoelen te halen. Daarna wordt er jaarlijks 110 miljoen euro extra vrijgemaakt.
Dat heeft de coalitie besloten in overleg over de Voorjaarsnota, melden bronnen aan de NOS. Het geld wordt gereserveerd voor de klimaatplannen, die volgende maand worden gepresenteerd.
Tweedehands elektrische auto
Een deel van het bedrag gaat naar een warmtefonds. Dat is een fonds waar huizenbezitters aanspraak op kunnen maken als ze hun woning duurzamer willen maken. Daarnaast wordt het extra geld gebruikt om de aanschaf van tweedehands elektrische auto’s te stimuleren en woonwijken van het gas af te krijgen. Welke bedragen naar de afzonderlijke doelen gaan is nog niet duidelijk.
Eerder had het kabinet al bekendgemaakt eenmalig 500 miljoen euro vrij te maken om het vonnis in de Urgendazaak na te komen. Ook is in het regeerakkoord al afgesproken dat er jaarlijks 300 miljoen naar het klimaat gaat. Het geld uit de voorjaarsnota komt daar dus nog eens bovenop.
Geld vrijmaken voor klimaat ligt politiek erg gevoelig, ook binnen de coalitie. D66 en de CU willen de ambitie van ‘het groenste kabinet ooit’ waarmaken, terwijl VVD en CDA terughoudender zijn.
Is het veel?
Dit bedrag is nog niet voldoende om de plannen uit het concept-klimaatakkoord helemaal uit te voeren. Daar is meer voor nodig. Het Planbureau voor de Leefomgeving berekende begin dit jaar dat de kosten van het klimaatakkoord zullen oplopen tot 1,6 à 1,9 miljard euro per jaar in 2030. Dat geld komt deels van overheid en deels van de burgers.
De Voorjaarsnota wordt deze maand nog besproken in de ministerraad. Eerder lekte al uit dat het kabinet ook honderden miljoenen extra uittrekt voor de jeugdzorg en defensie. In veel gevallen komt dat extra geld vrij omdat het kabinet meevallers heeft op andere begrotingen.
Dit jaar gaat er nog eens eenmalig 400 miljoen euro van het kabinet naar groene plannen.Ⓒ ANP
Telegraaf 22.05.2019 Het kabinet trekt honderden miljoenen euro’s extra uit voor klimaatbeleid. Dit jaar gaat er eenmalig nog eens 400 miljoen van het kabinet naar groene plannen.
Dat staat in de Voorjaarsnota van het kabinet, zo bevestigen bronnen na berichtgeving van de NOS. Jaarlijks komt er circa 110 miljoen euro extra beschikbaar voor groen beleid.
Deze grote bedragen komen nog eens bovenop het half miljard dat het kabinet eind vorig jaar al extra reserveerde voor duurzame plannen. Dat is vooral bedoeld om de uitstoot versneld omlaag te brengen, wat het kabinet na juridische druk van actiegroep Urgenda moet doen.
Naar verluidt wordt het geld gestoken in een fonds waarmee huizenbezitters hun woning duurzamer kunnen maken. Ook wordt er geld gereserveerd om de aanschaf van tweedehands elektrische auto’s te bevorderen.
AD 22.05.2019 Het kabinet trekt dit jaar eenmalig 400 miljoen euro extra uit om de klimaatdoelen te halen. Daarna wordt er jaarlijks 110 miljoen euro extra vrijgemaakt. Dat heeft de coalitie besloten in overleg over de Voorjaarsnota, melden bronnen aan de NOS. Het geld wordt gereserveerd voor de klimaatplannen, die volgende maand worden gepresenteerd.
Een deel van het bedrag gaat naar een warmtefonds. Dat is een fonds waar huizenbezitters aanspraak op kunnen maken als ze hun woning duurzamer willen maken. Daarnaast wordt het extra geld gebruikt om de aanschaf van tweedehands elektrische auto’s te stimuleren en woonwijken van het gas af te krijgen. Welke bedragen naar de afzonderlijke doelen gaan is nog niet duidelijk.
Eerder had het kabinet al bekendgemaakt eenmalig 500 miljoen euro vrij te maken om het vonnis in de Urgendazaak na te komen. Ook is in het regeerakkoord al afgesproken dat er jaarlijks 300 miljoen naar het klimaat gaat. Het geld uit de voorjaarsnota komt daar dus nog eens bovenop.
De Klimaatwet legt CO2-doelstellingen tot 2050 vast.
Telegraaf 21.05.2019 Een ruime meerderheid van de Tweede Kamer ging zichzelf feliciterend akkoord met de Klimaatwet, maar in de Eerste Kamer klinken twijfels. Vandaag gaat de senaat, zónder Forum voor Democratie, in debat over de initiatiefwet.
De Klimaatwet legt CO2-doelstellingen tot 2050 vast en maakt het thema klimaat daarmee de komende decennia een onderwerp waar kabinetten verplicht mee aan de bak moeten.
Fractievoorzitters en klimaatwoordvoerder van VVD, CDA, D66, CU, PvdA, GL, SP en 50Plus feliciteerden elkaar eind vorig jaar uitgebreid in de Tweede Kamer, maar een aantal van deze partijen heeft in de senaat bedenkingen bij de wet.
Gezichtsverlies
Zo heeft CDA-senator Atsma eerder aangegeven dat hij nog niet enthousiast is. De christendemocraat heeft vooral twijfels over de invloed die het parlement kan uitoefenen op de zogeheten ’klimaatplannen’ die kabinetten volgens de initiatiefwet moeten maken. De SP wil meer invloed voor het parlement.
VVD-senator Klip-Martin heeft in het debat laten weten dat „leden van de fractie sympathie hebben voor het voorstel.” De liberaal suggereerde verdeeldheid door te zeggen dat er „kritische geluiden” zijn in haar fractie.
Vanwege de grote hoeveelheid initiatiefnemers lijkt een meerderheid in de senaat gegarandeerd. Desondanks zou een tegenstem uit eigen gelederen gezichtsverlies betekenen.
Het debat in de Eerste Kamer wordt gevoerd zonder Forum voor Democratie. De partij boekte een grote overwinning bij de recente provinciale verkiezingen met de belofte dat ze er alles aan zouden doen om de Klimaatwet van tafel te krijgen. Ondanks een verzoek van FvD vond de huidige senaat het niet noodzakelijk om van de planning af te wijken. De stemming is volgende week dinsdag, tijdens de laatste reguliere vergadering van de Eerste Kamer in oude samenstelling.
Luchtfietserij
PVV-senator Van Strien kwam dinsdag als eerste aan het woord. „Luchtfietserij”, noemde hij de initiatiefwet „De gevolgen zijn niet te overzien. Wij willen dat u gewoon vlees kunt blijven eten, zo lang kunt douchen als u wilt en auto kunt blijven rijden. Deze klimaatwet moet zo snel mogelijk door de shredder.”
D66 en ChristenUnie zijn wel enthousiast. „Er is daadkracht nodig”, zei D66-senator Pijlman. „Ons land is een Deltaland, zestig procent van ons land is extreem gevoelig voor overstromingen. Klimaatverandering betekent voor ons land een extra uitdaging.” GroenLinks-senator Binnema jubelde zelfs over een „historisch moment.”
Schalk, Eerste Kamerlid voor de SGP, kwam met technische kritiek op de wet: „Er is niet eens een begin van een deugdelijke financiële dekking.” Ook stelde hij dat bij de burger ’doorgeschoten klimaatmaatregelen niet gewenst zijn’. Volgens hem is de verkiezingsoverwinning van Forum daar een bewijs van.
BB 10.05.2019 De VNG wil dat gemeenten meer tijd krijgen om de eerste versie van hun regionale energiestrategie op te stellen. Die hoeft dan pas anderhalf jaar (in plaats van een jaar) na inwerkingtreding van het Klimaatakkoord te zijn afgerond. Daarnaast moet er extra geld op tafel komen.
Warmtenetten
Dat schrijft de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) deze week in een brief aan de leden. Ook moet eerst beter worden geduid hoe gemeenten succesvol warmtenetten kunnen realiseren. Dat probleem speelt vooral in gebieden waar warmtenetten niet rendabel lijken. Het opslaan en distribueren van warmte moet eveneens verder worden onderzocht.
Woonlasten
Verder plaatst de VNG een voorbehoud bij de ambitie om anderhalf miljoen woningen te verduurzamen zonder extra kosten voor de bewoner/eigenaar. De VNG wil het daarvoor gehanteerde begrip ‘woonlastenneutraliteit’ eerst verder uitgewerkt zien.
Proeftuinen
Eerder al vroeg de VNG meer geld van het rijk voor de proeftuinen aardgasvrije wijken (nu 150 miljoen euro), waarin gemeenten experimenteren met het verduurzamen van buurten. Daarover lopen gesprekken. Ook moet er extra geld op tafel komen om de uitvoeringskosten van de energietransitie na 2021 te dekken. De Raad voor Openbaar Bestuur verricht daar op dit moment een eerste, verkennend onderzoek naar.
Gas afkoppelen
Op het verlanglijst van de VNG prijkt ook een uitdrukkelijker bevoegdheid voor gemeenten om wijken van het aardgas te mogen afkoppelen. De gemeentelijke gasaansluitplicht, waar halsstarrige huiseigenaren zich nog steeds op kunnen beroepen, zou op korte termijn moeten worden vervangen door het ruimer te interpreteren warmterecht. Nu is dat alleen voor nieuwbouw het geval. Daar is aansluiting op het gas sinds 1 juli 2018 verboden.
NU 07.05.2019 De zogenoemde ‘Gele Hesjes’ zijn dinsdag op bezoek geweest bij premier Mark Rutte. Na de zomer volgt er een tweede ontmoeting. De premier zal in de tussentijd het manifest en de wensen van de activisten bestuderen, laat de groep weten.
Rutte had de actievoerders begin maart uitgenodigd, toen hij ze tegenkwam op verkiezingscampagne in Roermond. Dinsdag kwamen vijf vertegenwoordigers van de Nederlandse tak van de beweging, onder wie Desirée van Deurse, naar het Binnenhof.
De ‘Gele Hesjes’-protestbeweging ontstond vorig jaar in Frankrijk uit onvrede over hoge brandstofprijzen en de kosten van levensonderhoud. Sindsdien is er ook een Nederlandse tak actief en werden er in de afgelopen maanden acties gevoerd in verschillende steden, geïnspireerd door de Fransen.
Afgelopen februari demonstreerden ongeveer honderd ‘Gele Hesjes’ in Hilversum bij het gebouw van de NOS, omdat ze vonden dat ze te weinig aandacht kregen van de media.
AD 07.05.2019 De tientallen gele hesjes in Nederland gaan door met hun demonstraties, ook na een gesprek met premier Rutte. ,,Het is heel moeilijk om afspraken met hem te maken’’, zegt Elbert Westerbeek (51) over het bezoek aan het Torentje.
Twee van de vijf gele hesjes die maandagavond bij premier Rutte op bezoek waren, weigerden hem voorafgaand aan het gesprek een hand te geven. Omdat ze ‘geen respect voor hem hebben’, zo verklaarden ze. De delegatie van demonstranten praatte met Rutte over problemen in de Nederlandse samenleving.
Ook vroegen ze hem om op te stappen als premier. Want volgens de gele hesjes is het kabinet onder leiding van Rutte de veroorzaker van veel problemen, zoals armoede, hoge belastingen en de vastgelopen woningmarkt. ,,Maar hij zei dat hij niet vertrekt’’, aldus Ingeborg Westerhoff (55) na afloop.
Heftige emotie bij Elbert (51) van de gele hesjes, die in gesprek ging met premier Rutte. “Het was een heel pittig gesprek, omdat je heel alert moet zijn.” @ADPolitiek35 6:58 PM – May 7, 2019
Of het gesprek wel zin heeft gehad, weet Westerhoff niet zo goed. ,,Ja, hij heeft naar ons geluisterd. Maar ik denk nog steeds dat zijn uitnodiging een verkiezingsstunt was, vanwege de Europese verkiezingen die eraan komen. Wel heeft hij beloofd dat er na de zomer een vervolggesprek komt.’’
Elbert Westerbeek (51) uit Emmen is positiever. Hevig geëmotioneerd verlaat hij het Torentje. ,,Het vreet aan je’’, zegt hij. ,,Het is heel moeilijk om afspraken met Rutte te maken. Ik moest heel erg aandringen. Wij willen concrete antwoorden en concrete afspraken. Wij willen de mensen in Nederland weer hoop geven.’’
De betogers hebben een manifest aan Rutte overhandigd. ,,Ik heb het idee dat Rutte serieus naar ons heeft geluisterd’’, zegt Westerbeek. ,,Of hij ons ook écht serieus neemt, weet ik niet zeker. Of hij neemt ons serieus, of hij kan het heel goed spelen.’’
Zelf liet Rutte na afloop van het gesprek weten dat het kabinet ‘begrijpt dat er zorgen en onzekerheid leven bij de mensen’. ,,Daarom zijn en blijven we met iedereen in gesprek, ook met mensen die het met ons oneens zijn.’’
Hoewel de premier volgens de gele hesjes heeft beloofd ‘punten van zorg uit te zoeken’ en ‘dingen te verbeteren’, gaan hun acties gewoon door. De demonstranten, waarvan er maandag tientallen naar het Binnenhof waren gekomen, gaan de komende weken de straat op in Nijmegen, Den Haag en Rotterdam.
NOS 07.05.2019 Premier Rutte heeft een delegatie van de gele hesjes ontvangen op het Torentje. Ze kwamen met hem praten over problemen in de Nederlandse samenleving. Volgens de protestbeweging zijn er veel voorbeelden uit de praktijk waar het misgaat, door het regeringsbeleid.
Enkele tientallen mensen in gele hesjes hadden zich verzameld op het Plein bij de Tweede Kamer. Een delegatie van vijf mensen mocht uiteindelijk van de politie het Binnenhof op, en bij de premier naar binnen.
Die stond met uitgestoken hand bij de deur van zijn werkkamer, maar twee leden van de delegatie negeerden dat. Ze liepen zonder een hand te geven naar binnen, een van hen met een telefoon aan het oor. Veel mensen uit de protestbeweging houden Rutte verantwoordelijk voor veel maatschappelijke problemen.
Rutte had de demonstranten uitgenodigd na een campagnebijeenkomst in Roermond begin maart. Hij sprak daar met Desirée van Deurse van de gele hesjes. Zij kwam vandaag met vier anderen naar Den Haag.
Na afloop sprak Van Deurse van een respectvol gesprek met Rutte. “We hebben het nu met woorden gedaan, nu moeten de daden nog volgen.” Volgens Van Deurse is het de bedoeling dat Rutte na de zomer opnieuw met de gele hesjes praat.
Dan heeft hij ook het manifest gelezen dat ze hem vanmiddag aanboden. Dat heeft als conclusie dat de regering moet opstappen omdat die incompetent is. Die conclusie blijft wat de gele hesjes betreft gewoon staan.
Na afloop wel een hand
Een van de vrouwen die bij binnenkomst Rutte niet de hand schudden, zei dat ze dat deed omdat ze geen respect voor hem had. “Maar na afloop heb ik hem wel een hand gegeven, omdat ik het gevoel heb dat we wel wat zijn opgeschoten. Ik heb weer een heel klein beetje hoop.”
Toch heeft ze nog steeds geen hoge pet op van de premier. “Hij leeft in een bubbel. Hij kan urenlang praten zonder iets te zeggen. Hij geeft nooit concreet antwoord.”
Verschillende beweegredenen
De gele hesjes demonstreerden de afgelopen maanden op verschillende plekken in het land, naar voorbeeld van de gele hesjes in Frankrijk. In Nederland hebben de demonstranten verschillende beweegredenen om de straat op te gaan. Een deel loopt vooral te hoop tegen immigratie, een ander deel is boos op de EU, multinationals of de globalisering.
Eind vorig jaar liep een demonstratie van de gele hesjes in Den Haag uit de hand. De politie greep in toen er vuurwerk werd afgestoken en vernielingen werden aangericht. De laatste tijd trekken de demonstraties van de gele hesjes nog maar weinig mensen.
Mark Rutte
@MinPres
Ik ontving een afvaardiging van de gele hesjesbeweging in het Torentje. Het kabinet begrijpt dat er zorgen en onzekerheid leven bij mensen. Daarom zijn en blijven we met iedereen in gesprek, ook met mensen die het met ons oneens zijn. https://t.co/3d702diHTd
BB 06.05.2019 Het klimaatakkoord van Parijs, het Energieakkoord en de Klimaatwet in wording; ontwikkelingen waaruit blijkt dat ecologische, economische en sociale uitdagingen Nederland nu echt dwingen tot het maken van een transitie naar duurzame energie. Deze transitie is enorm: acht miljoen gebouwen in Nederland moeten van het aardgas af, worden geïsoleerd en voorzien van duurzame energie. En dat alles onder regie van de gemeenten.
Nieuwe vormen van energie worden vaker decentraal georganiseerd, burgerparticipatie neemt toe en oplossingen zijn sterk afhankelijk van de lokale situatie. Dit maakt het huidige speelveld complex en vaak gefragmenteerd, maar brengt ook kansen mee voor samenwerking tussen gemeenten en bewoners. Toch zijn de gemeente en bewoners vaak nog niet met elkaar in gesprek.
Inzicht in dit speelveld is van belang, om als gemeente effectief te kunnen acteren in dit proces. Hoe kan uw gemeente haar regierol in dit proces vervullen? En hoe maakt u, passend bij de lokale situatie, hierbij de juiste afwegingen? Denk daarbij aan procesmatige keuzes zoals het betrekken van bewoners en bottom-up initiatieven, gedragen planvorming en het benodigd immaterieel kapitaal.
KplusV heeft een afwegingsmodel ontwikkeld om deze route te bepalen. In dit artikel delen wij op welke manier de gemeente inzicht kan krijgen in het speelveld en op basis daarvan de juiste route kan bepalen. Vervolgens zoomen we in op het betrekken van bewoners en andere initiatieven in deze route. Wij gaan graag met u in gesprek om van gedachten te wisselen over hoe uw gemeente deze route concreet kan invullen.
Het energiecanvas – het complexe speelveld in kaart
Op veel plekken ontstaan ambitieuze plannen en deze plannen komen niet alleen van lokale overheden. Op wijkniveau ontstaan ook veel (bewoners) initiatieven. Veel gemeenten staan daardoor voor de uitdaging om deze initiatieven optimaal te ondersteunen en te verbinden met de transitie opgave. De manier waarop de gemeente dit kan aanpakken is afhankelijk van de lokale situatie. Het canvas helpt om stakeholders in de wijk maximaal te betrekken.
Van fragmentatie naar coöperatie
Bewoners of ‘koplopers in de wijk’ krijgen al langer energie van energie in de wijk en hebben van daaruit initiatieven gestart. Veel gemeenten ondersteunen deze initiatieven, bijvoorbeeld door via organisaties een netwerk en expertise te bieden. Toch vinden deze activiteiten nu nog vaak op kleine schaal plaats:
De koplopers in de wijk (met vaak technische expertise) motiveren vooral de 10% geïnteresseerden in de wijk, maar de grote massa wordt nog niet geactiveerd;
Er is een grote afstand tussen bewoners en gemeenten, zij zijn vaak nog niet met elkaar in gesprek;
Er wordt nog onvoldoende samengewerkt met marktpartijen.
De overgang naar een aardgasvrije wijk is echter complex, en kan daarom niet vanuit één partij worden opgelost. Dus wat als de hele wijk van het aardgas af moet gaan? Het juiste samenspel tussen verschillende partijen in verschillende fasen is daarbij van groot belang.
Per fase weegt de gemeente af welke stakeholders initiatief kunnen en willen nemen en hoe de gemeente deze initiatieven het beste kan ondersteunen. Zo wordt de nodige flexibiliteit ingebracht om de lokale ideeën en potentie voor vernieuwing optimaal te ontsluiten. Door in de verschillende fasen de interactie op te zoeken tussen de gemeente en de stakeholders en initiatieven in de wijk, kan eigenaarschap steeds meer in de wijk belegd worden.
In een succesvolle aanpak werken verschillende stakeholders uiteindelijk samen in een samenwerkingsverband in de wijk. Deze ‘coöperatie’ kan verschillende vormen aannemen. In de coöperatie:
Worden vanuit de bewoners niet alleen technische- maar ook sociale en organisatorische vaardigheden belegd;
Vindt er nauwe interactie plaats tussen de gemeente en de coöperatie;
Worden marktpartijen betrokken;
Kunnen afhankelijk van de lokale situatie in eerdere of latere fasen verantwoordelijkheden en beslissingen worden belegd.
Door het in beeld brengen van de verschillende fasen en bouwstenen ontstaat inzicht en overzicht in het speelveld, de kansen in een wijk en de te nemen route. Op deze route kunnen steeds meer stakeholders worden verbonden en aangehaakt in het proces, waardoor niet alleen koplopers, maar uiteindelijk de hele wijk mee kan bewegen in een gedragen transitie in de wijk.
NU 24.04.2019 Het doel van het kabinet om in 2030 de helft minder CO2 uit te stoten dan in 1990 wordt wel gehaald met de plannen van GroenLinks en PvdA om de uitstoot van broeikasgassen door de industrie extra te belasten, blijkt uit de woensdag gepubliceerde voorlopige berekeningen van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL).
In het kort;
GroenLinks en PvdA werkten eigen variant CO2-heffing uit
Doel is 49 procent CO2-reductie in 2030 ten opzichte van 1990
CO2-doelen lijken niet haalbaar met plannen van klimaattafels
Kabinet verwacht voor zomervakantie klimaatakkoord te hebben
GroenLinks en de PvdA hadden ieder een eigen variant van een CO2-heffing uitgewerkt en die laten doorrekenen, omdat de partijen de plannen van de zogenoemde klimaattafels voor de industrie te vrijblijvend vonden.
Er is een bonus-boetesysteem uitgewerkt, terwijl de partijen pleiten voor een generieke heffing waarbij de industrie sowieso een vorm van CO2-belasting betaalt.
Aan de klimaattafels zijn door verschillende partijen uit het bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties en overheden vele plannen bedacht die moeten leiden tot 49 procent CO2-reductie in 2030 ten opzichte van 1990. Dit is het percentage dat het kabinet zich ten doel heeft gesteld om de opwarming van de aarde af te remmen. Uiteindelijk moeten alle plannen samen tot een klimaatakkoord leiden.
Maar uit de doorrekening bleek dat die CO2-doelen waarschijnlijk niet worden gehaald. Vooral de industriesector blijft achter. De ruim 14 megaton CO2 die deze sector moet besparen, van de in totaal 49 megaton, wordt niet gehaald.
Het PBL werkt met bandbreedtes wanneer er wordt gekeken naar CO2-besparing, omdat er veel onzekerheden zijn. In de plannen van GroenLinks en de PvdA, die meerdere varianten lieten doorrekenen, vallen de doelen in bijna alle gevallen binnen die bandbreedtes, maar niet in alle gevallen.
Opbrengsten worden teruggegeven aan huishoudens
In algemene zin kan worden vastgesteld dat met de plannen van GroenLinks en PvdA de CO2-doelen worden gehaald, de kosten voor rekening van de industrie zijn en de opbrengsten worden teruggesluisd via een lagere energierekening voor huishoudens en het stimuleren van duurzame energie voor het bedrijfsleven.
Het PBL waarschuwt wel dat de extra kosten voor de industrie ertoe kunnen leiden dat bedrijven uit Nederland vertrekken, maar dan logischerwijs nog wel CO2 blijven uitstoten. “Een risico bestaat dat bedrijven op langere termijn hun productie in Nederland zullen verminderen, stoppen of minder laten toenemen dan wanneer er geen heffing zou zijn”, schrijft het PBL.
Rutte belooft plannen PvdA en GroenLinks serieus te bekijken
Het kabinet moet nog een besluit nemen over welke klimaatmaatregelen uiteindelijk worden gebruikt en in het definitieve klimaatakkoord komen. Premier Mark Rutte heeft steeds gezegd serieus naar de plannen van de twee oppositiepartijen te kijken.
Rutte kondigde in maart aan ook te werken aan een CO2-heffing. Maar uit uitgelekte stukken zou blijken dat die heffing een stuk milder is dan de varianten van GroenLinks en PvdA.
Vanwege de CO2-heffing voor de industrie, in welke vorm dan ook, loopt de afronding van het klimaatakkoord vertraging op, zei Rutte. De premier verwacht wel voor de zomervakantie, die op 5 juli begint, klaar te zijn. Aanvankelijk was het de bedoeling dat er eind vorig jaar een akkoord zou liggen.
CO2-heffing loopt op tot 200 euro per ton CO2
GroenLinks heeft twee varianten laten doorrekenen. In de eerste variant gaat het om een heffing van 25 euro per ton CO2 in 2020, die wordt verdubbeld tot 50 euro per ton CO2 in het jaar daarop. Daarna stijgt de heffing jaarlijks tot 100 euro per ton CO2 in 2030 en uiteindelijk 200 euro per ton CO2 in 2050.
De opbrengsten gaan vooral naar de verlaging van de energierekening voor huishoudens. Ook wordt een deel gebruikt voor een belastingkorting voor de laagste inkomens en voor compensatie voor de meest vervuilende bedrijven om te voorkomen dat die naar het buitenland vertrekken en daar alsnog CO2 uitstoten.
“Ik denk dat het belangrijk is om te komen tot een breed gedragen uitwerking van de CO2-belasting”, aldus Jesse Klaver.
In de tweede variant van GroenLinks start de heffing van 25 euro per ton CO2 in 2023 en loopt die dan op tot 100 euro in 2030. Uiteindelijk komt ook deze heffing uit op 200 euro per ton CO2 in 2050.
De opbrengst gaat in deze variant in de vorm van subsidie naar bedrijven die willen verduurzamen in plaats van naar compensatie. Verder is het uitgavenpatroon gelijk aan de eerste variant. Deze heffing komt boven op de al bestaande Europese CO2-heffing (ETS).
“Ik denk dat het belangrijk is om te komen tot een breed gedragen uitwerking van de CO2-belasting”, zegt GroenLinks-leider Jesse Klaver. “Onze bereidheid om hier aan te werken blijft staan. Ik vraag me wel af of VVD en CDA dat aandurven.”
‘Met verstandige heffing worden doelen wel gehaald’
De CO2-heffing van de PvdA begint op 45 euro per ton CO2 in 2021 en blijft met 2 procent per jaar stijgen. Bedrijven die al een Europese CO2-heffing betalen, krijgen korting. PvdA wil kwetsbare sectoren ontzien door deze bedrijven 20 of 40 procent minder te belasten.
PvdA-leider Lodewijk Asscher: “Met een verstandige heffing worden de klimaatdoelen wél gehaald en worden gewone huishoudens ontzien.”
Plannen van de linkse partijen voor een CO2-heffing leiden tot meer reductie van de uitstoot van CO2 dan het concept-klimaatakkoord, luidt de voorlopige conclusie van het PBL.
NOS 24.04.2019 Met de invoering van een CO2-heffing voor de industrie is het mogelijk om de klimaatdoelen te halen. Het gaat om een zogenoemde ‘platte’ heffing, die inhoudt dat bedrijven een vast bedrag betalen voor iedere ton CO2-uitstoot.
Dat blijkt uit voorlopige doorrekeningen van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) van plannen van GroenLinks en de PvdA om de CO2-uitstoot terug te brengen. Wel ontstaat bij het invoeren van een CO2-heffing het risico dat bedrijven naar het buitenland vertrekken, stelt het PBL.
De twee linkse partijen hebben het PBL gevraagd hun eigen voorstellen voor een CO2-belasting door te rekenen, omdat het bureau twijfelt aan de haalbaarheid van de plannen die in het concept-klimaatakkoord staan. De partijen denken dat hun plannen duidelijker en doeltreffender zijn. Het PBL zegt meer tijd nodig te hebben voor een definitieve doorrekening van de voorstellen.
Boete
In het concept-klimaatakkoord is een zogenoemd bonus/malus-systeem voorgesteld. Bedrijven krijgen een doelstelling opgelegd waarvoor ze subsidies kunnen krijgen, een bonus. Maar als ze de doelstellingen niet halen krijgen ze een boete, een malus dus.
GroenLinks en PvdA geloven dat hun eigen plannen voor een generieke heffing voor iedere ton CO2-uitstoot meer resultaat opleveren. Het Planbureau geeft hun dus gelijk: de doelstelling voor de industrie in het klimaatakkoord is een reductie van de uitstoot van 14,3 megaton. De plannen van de ‘industrietafel’ waar over het klimaatakkoord is onderhandeld, komen waarschijnlijk niet verder dan 6 tot maximaal 14 megaton.
Strengere heffing
Het plan van de PvdA voor een heffing leidt in de voorlopige doorrekening tot een afname van 11 tot 22 megaton van de CO2-uitstoot. GroenLinks stelt een wat strengere heffing voor en komt uit op een reductie tussen 12 en 24 megaton. Het kabinet heeft al toegezegd de uitkomsten van deze doorrekeningen mee te wegen in zijn afwegingen.
Begin juni komt het kabinet met een uitwerking van de klimaatplannen, met daarin een “verstandige” CO-heffing. Het is nog onduidelijk hoe die heffing er precies uit gaat zien. De PvdA en GroenLinks vrezen dat de regeling niet streng genoeg is, zeiden ze begin april. Maar volgens minister Wiebes was er nog geen uitgewerkt plan en waren er alleen nog “verkennende gesprekken” gevoerd.
AD 24.04.2019 PvdA en GroenLinks claimen dat de klimaatdoelstellingen alleen kunnen worden gehaald met een forse CO2-heffing voor bedrijven. Vandaag publiceerden zij hun alternatieve plannen.
De PvdA denkt in de meest verregaande variant van de CO2-heffing (waarbij alle bedrijven een belasting moeten betalen over de uitstoot die ze veroorzaken) een vermindering van de uitstoot van 13 tot 22 megaton te kunnen bewerkstelligen. ,,Zo worden de klimaatdoelen wél gehaald en worden gewone huishoudens ontzien.’’
GroenLinks denkt zelfs nog meer CO2 te kunnen besparen met een heffing: van 16 tot 24 megaton te kunnen halen, maar dat vereist wel een enorme investering van 6,7 – 7,6 miljard euro tot 2030. Dat geld moet worden besteed om via loonkostensubsidie mensen aan het werk te helpen die hun baan verliezen door de energietransitie. Ook moet er subsidie komen voor innovatieve technologieën.
Partijleider Jesse Klaver wil de CO2-belasting geregeld zien in het Belastingplan 2020. ,,Het lijkt er op dat het kabinet verlamd is. Maar wat het kabinet moet realiseren is dat dit de laatste kans is. Doet het kabinet niets, dan staat niet alleen de toekomst van het klimaat, maar ook dat van het kabinet op het spel.’’
Het PBL wijst erop dat de doorrekeningen van de twee linkse voorstellen slechts ‘een ruwe indicatie’ geven. Om ook de gevolgen voor bijvoorbeeld het vestigingsklimaat en de werkgelegenheid te kunnen inschatten, hebben de rekenmeesters meer tijd nodig.
Kabinetsplannen
De doorrekeningen zijn belangrijk omdat het kabinet ze wil meenemen bij de overwegingen rond een CO2-taks. De ruim zeshonderd maatregelen uit het vorige maand gepresenteerde voorlopige Klimaatakkoord schieten volgens het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) namelijk tekort om de kabinetsdoelstelling van 49 procent CO2-reductie in 2030 te halen.
Daarop liet het kabinet weten dat er toch een ‘verstandige’ heffing op de uitstoot van het schadelijke CO2 bij grote bedrijven komt. ‘De rekening moet eerlijker verdeeld worden’, aldus premier Mark Rutte vorige maand. In eerste instantie voelde het kabinet niets voor een CO2-taks, maar lag er een regeling met subsidies en boetes voor de industrie op tafel. Die werkt echter onvoldoende, aldus het PBL.
Het kabinet wil echter niet zo ver gaan als PvdA en GroenLinks en met een algemene heffing komen voor alle bedrijven. Het kabinet wil ‘een verstandige heffing’ die bedrijven niet naar het buitenland jaagt. Ook moet de opbrengst worden gebruikt om bedrijven te helpen schoner te produceren.
Mark Rutte sprak in de Ochtend show to go over het klimaat. Een kijker vroeg zich af of het wel slim was om de Formule 1 naar Nederland te halen.
AD 19.04.2019 Het kabinet verwacht pas begin juni zijn pakket klimaatmaatregelen (klimaatakkoord) te presenteren. Aanvankelijk zouden deze maand de definitieve voorstellen komen om de uitstoot van broeikasgassen de komende decennia fors te verlagen.
Het kabinet stelt kwaliteit en zorgvuldigheid boven snelheid, meldt verantwoordelijk minister Eric Wiebes aan de Tweede Kamer. Premier Mark Rutte had begin april al laten doorschemeren dat het langer zou gaan duren. Hij sprak toen over een ,,enorme bak werk.’’
De regering buigt zich over de doorberekeningen van het ontwerp-klimaatakkoord. Bij de presentatie van het definitieve akkoord wil het kabinet de Kamer informeren over de manier en het moment waarop zal worden vastgesteld of de doelen worden gehaald. Het zal dan ook gaan om de veelbesproken CO2-heffing voor de industrie.
NU 08.04.2019 Het gaat Nederland niet lukken om het met Europa afgesproken doel van 14 procent duurzame energie in 2020 te halen. Daarom zal de overheid aanvullende maatregelen moeten nemen, stelt EU-commissaris Miguel Arias Cañete (Klimaatactie en Energie) in een interview met NRC.
Hij bevestigt de constatering die het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) in januari al deed. De overheidsinstantie die beleidsanalyses op het gebied van milieu maakt, constateerde in een rapport dat door de overheid gestelde klimaatdoelen niet worden gehaald.
Het percentage opgewekte duurzame energie bedraagt volgend jaar naar verwachting 12,2 procent, dat is minder dan het Europese doel van 14 procent.
Nederland behoort daarmee tot een minderheid. Elf EU-lidstaten hebben de doelen al gehaald, tien lidstaten liggen op schema om het doel binnen een jaar te halen. Slechts zeven landen bevinden zich in de gevarenzone.
Nederland kan duurzame energie in het buitenland kopen
EU-commissaris Cañete stelt in het interview met de krant dat Nederland duurzame energie in het buitenland moet gaan inkopen of produceren om toch de door de Europese wet voorgeschreven doelen te halen. Cañete heeft hier vorige week met minister Eric Wiebes (Klimaat) over gesproken.
Energie is duurzaam als deze wordt opgewekt met wind, zon of biomassa (verbranding). Dit zijn vormen van energie waarbij het verbruik geen gevolgen heeft voor het leefmilieu en de toekomstige generaties.
De Europese bewindsman wil niet zeggen wat de consequenties voor Nederland zullen zijn als de doelen in 2020 niet worden gehaald. “Wij zorgen met al onze wettelijke instrumenten dat landen hun verantwoordelijkheid nemen voor de bindende doelen”, stelt hij. Hij beklemtoont dat Nederland niet meer tijd zal krijgen om de doelen te halen.
EU prijst Nederland voor ambities op lange termijn
Cañete prijst in NRC Nederland overigens wel voor de ambities van Nederland op de lange termijn. Zo heeft het kabinet het voornemen uitgesproken om in 2030 al een CO2-reductie van 49 procent te realiseren, terwijl de Europese afspraken slechts 40 procent reductie voorschrijven.
Overigens bleek uit hetzelfde PBL-rapport dat de Nederlandse resultaten vooralsnog achterlopen op de voornemens. De uitstoot van CO2 is sinds 2017 zelfs weer toegenomen.
Het klimaatbeleid was een van de heikele thema’s bij de verkiezingen voor de Provinciale Staten in maart.
Het definitieve klimaatakkoord moet er in juni liggen
Wiebes heeft beloofd in april een uitwerking te presenteren van het voorlopige klimaatakkoord dat in december na een jaar lang overleg tussen onder meer de overheid, bedrijven en milieuorganisaties werd gepresenteerd. Het definitieve akkoord moet in juni klaar zijn.
Een woordvoerder van Wiebes laat maandag weten dat het ministerie onderzoek doet naar de mogelijkheden om extra duurzame energie in het buitenland te verwerven. De minister zal de Kamer hier voor de zomer uitsluitsel over geven.
NU 06.04.2019 De helft van de VVD-stemmers bij de Provinciale Statenverkiezingen wil liever dat de partij met Forum voor Democratie samenwerkt op het gebied van klimaat dan met GroenLinks. Dat blijkt uit een peiling van EenVandaag.
Vier op de tien VVD-kiezers gaan liever met GroenLinks in zee. De peiling van EenVandaag werd gehouden onder 29.000 mensen. Daarvan zeggen ruim tweeduizend op de VVD te hebben gestemd bij de laatste verkiezingen.
Bijna de helft (48 procent) van de VVD-kiezers vindt overigens dat de partij de juiste koers volgt op het gebied van klimaat, 38 procent is echter van mening dat de klimaatkoers te links is.
Het thema klimaat speelde ook een grote rol bij de mensen die in 2017 op de VVD hebben gestemd en bij de Provinciale Statenverkiezingen zijn overgestapt naar Forum voor Democratie. Van de overgestapte VVD-kiezers zegt 82 procent dat klimaatbeleid van invloed is geweest op hun stem.
AD 06.04.2019 Een groot deel van de achterban van de VVD vindt hun partij te links geworden over klimaat. De partij blijkt tot op het bot verdeeld: veel leden en kiezers zien de VVD liever met Forum voor Democratie samenwerken dan met GroenLinks.
Dat blijkt uit een peiling van het EenVandaag Opiniepanel in samenwerking met deze krant. Uit de uitkomsten is op te maken dat de partij van premier Mark Rutte een probleem heeft als het gaat om klimaatmaatregelen. Bij de afgelopen Statenverkiezingen verloor de partij veel kiezers aan Forum voor Democratie. Maar uit de peiling blijkt dat ook een groot deel van de leden en de VVD-stemmers vinden dat de partij te ‘groen’ is geworden.
Voor 82 procent van de VVD-kiezers die bij de afgelopen Statenverkiezingen hun partij de rug toekeerden en Forum voor Democratie stemden, was klimaat van invloed op de overstap. Van de kiezers die de VVD trouw bleven noemt 38 procent de klimaatkoers ook ‘te links’. Liefst 60 procent van de VVD-leden zegt daarom liever dat de partij gaat samenwerken met Forum voor Democratie, dat geen klimaatmaatregelen wil, dan met GroenLinks. Onder kiezers is dat de helft.
CO2-heffing
De VVD voegde zich met de klimaatwet in een regenboogcoalitie met CDA, D66, ChristenUnie en linkse partijen GroenLinks, PvdA en SP om de uitstoot van broeikasgassen te beperken. Waarschijnlijk eind mei komt het kabinet met maatregelen hoe dat te halen, zei premier Rutte gisteren. Het kabinet heeft er meer tijd voor nodig dan gedacht. Vlak voor de Statenverkiezingen kondigde premier Rutte alvast aan de industrie te willen belasten met een CO2-heffing.
Hoewel fractieleider Klaas Dijkhoff eerder zei weinig op te hebben met ‘klimaatdrammers’ en er voor te zullen waken dat de maatregelen burgers niet te veel geld gaan kosten, is een groot deel van de achterban ontevreden.
Bij de Provinciale Statenverkiezing werd de VVD voorbijgestreefd door Forum van Democratie als grootste partij. De VVD hield twaalf zetels over in de Eerste Kamer, een minder dan Forum er wist te bemachtigen.
Partijleider Rutte benadrukte gisteren nog dat het klimaatakkoord waar het kabinet voor de zomer mee komt ‘niet links of rechts is’. ,,Dit kabinet bestaat uit een brede coalitie van vier partijen, dus het resultaat is sowieso een breed door de samenleving gedragen compromis.’’
Maar daar denkt een groot deel van de achterban anders over. Prominenten in het land verwijten de partijtop dat het ‘geen goed verhaal’ had bij de klimaatmaatregelen die het wil gaan nemen, zo blijkt uit een rondgang van deze krant.
Prominente VVD’ers stellen dat hun partij ‘zoekende’ is naar een ‘goed verhaal’ om duidelijk te maken waarom klimaatbeleid nodig zou zijn. ,,We hebben vanuit de VVD niet uitgelegd waar we mee bezig zijn. Het kwam uit de lucht vallen’’, zegt Herbert Raat, VVD-wethouder in Amstelveen bijvoorbeeld.
MSN 06.04.2019 De helft van de VVD-stemmers bij de Provinciale Statenverkiezingen wil liever dat de partij met Forum voor Democratie samenwerkt op het gebied van klimaat dan met GroenLinks. Vier op de tien VVD-kiezers gaan liever met GroenLinks in zee, blijkt uit een peiling van EenVandaag onder 29.000 mensen. Daarvan zeggen ruim 2000 op de VVD te hebben gestemd bij de laatste verkiezingen.
Bijna de helft (48 procent) van de VVD-kiezers vindt overigens dat de partij de juiste koers op klimaat volgt. 38 procent is echter van mening dat de klimaatkoers te links is.
Het thema klimaat speelde ook een grote rol bij de mensen die in 2017 op de VVD hebben gestemd en bij de Statenverkiezingen zijn overgestapt naar Forum voor Democratie. 82 procent van de overgestapte VVD-kiezers zegt dat klimaatbeleid van invloed op hun stem is geweest, aldus het onderzoek.
Telegraaf 06.04.2019De helft van de VVD-stemmers bij de Provinciale Statenverkiezingen wil liever dat de partij met Forum voor Democratie samenwerkt op het gebied van klimaat dan met GroenLinks. Vier op de tien VVD-kiezers gaan liever met GroenLinks in zee, blijkt uit een peiling van EenVandaag onder 29.000 mensen. Daarvan zeggen ruim 2000 op de VVD te hebben gestemd bij de laatste verkiezingen.
Bijna de helft (48 procent) van de VVD-kiezers vindt overigens dat de partij de juiste koers op klimaat volgt. 38 procent is echter van mening dat de klimaatkoers te links is.
Het thema klimaat speelde ook een grote rol bij de mensen die in 2017 op de VVD hebben gestemd en bij de Statenverkiezingen zijn overgestapt naar Forum voor Democratie. 82 procent van de overgestapte VVD-kiezers zegt dat klimaatbeleid van invloed op hun stem is geweest, aldus het onderzoek.
AD 06.04.2019 De VVD worstelt met haar klimaatstandpunten. Kiezers stapten vanwege ‘te links’ beleid over naar andere partijen, maar ook achtergebleven leden roeren zich, blijkt uit een rondgang. ,,We missen een goed verhaal’’, klinkt het intern.
Niets aan de hand mensen, doorlopen! De VVD heeft dan wel ‘één zeteltje’ verloren in de Eerste Kamer, maar het is slechts ‘jammer’ dat de partij net niet de grootste bleef. Dat is ongeveer het verhaal binnen de grootste regeringspartij, dezer dagen.
Uit onderzoek van het EenVandaag Opiniepanel in samenwerking met deze krant, blijkt echter dat de zorgen (veel) groter zijn. Een groot deel van de kiezers die overstapten naar Forum voor Democratie deden dat omwille van het klimaatbeleid. En ook de achtergebleven kiezer spreekt van een ‘te linkse’ koers. Zelfs de leden die op partijcongressen vaak braaf de koers ondersteunen, geven een waarschuwing af. Meer dan de helft vindt de koers ‘te links’, nog eens 58 procent ziet niets in samenwerking met GroenLinks op dit gebied.
AD 05.04.2019 In een gesprek met minister-president Rutte hebben klimaatspijbelaars vanmiddag uitgehaald naar de premier en minister Wiebes van Klimaat. De scholieren zijn er boos over dat het Klimaatakkoord opnieuw is vertraagd. Op 24 mei gaan ze weer staken.
De Haagse scholieren van de actiebeweging Youth for Climate mochten vandaag voor de tweede keer in gesprek met Rutte en Wiebes, dit keer op het ministerie van Economische Zaken en Klimaat in Den Haag. In februari waren de klimaatspijbelaars al eens te gast in het Torentje van de minister-president.
Een paar uur vóór de bijeenkomst maakte Rutte bekend dat het definitieve Klimaatakkoord een paar weken vertraging oploopt. ,,Dit is wel een tendens’’, zegt scholier Pieter Lossie (17). ,,Direct bij het begin van het gesprek hebben we gezegd dat we hier boos over zijn. Het kabinet roept constant dat er draagvlak nodig is voor de klimaatmaatregelen. Maar op het moment dat je dingen uitstelt en politieke spelletjes gaat spelen, zorg je juist dat draagvlak verloren gaat.’’
Volgens Lossie, die namens de Haagse klimaatspijbelaars het woord voert, begrepen Rutte en Wiebes hun zorgen wel. ,,De sfeer tijdens het gesprek was goed. Ze vinden het nog steeds belangrijk dat er draagvlak is, maar daarvoor willen ze eerst zekerheid bieden. Wij hebben gezegd dat ze nu écht haast moeten maken.’’
De scholieren staken op vrijdag 24 mei opnieuw voor het klimaat. Die dag gaan scholieren in de hele wereld de straat op om te demonstreren voor beter klimaatbeleid. Rutte en Wiebes hebben de scholieren tijdens het gesprek geprezen voor hun inzet, zo zegt Lossie. ,,Ze hebben niet gezegd dat we niet mogen spijbelen.’’
Premier Rutte op zijn persconferentie na de ministerraad ANP
NOS 05.04.2019 Premier Rutte begrijpt niet waarom GroenLinks-leider Klaver zich de afgelopen dagen verontwaardigd en woedend heeft uitgelaten over de CO2-heffing van het kabinet. “De man is helemaal in paniek over niets”, zei Rutte op zijn wekelijkse persconferentie.
Klaver was gisteravond te gast bij het tv-programma Jinek, waar hij bezwaar maakte tegen wat hij de CO2-heffing van het kabinet noemt. Rutte: “Maar er is nog helemaal niks besloten.” Hij houdt het voor mogelijk dat de boosheid toneelspel van Klaver is.
De coalitiepartijen zijn volgens Rutte nog lang niet klaar met het uitwerken van de CO2-heffing. “Het is een enorme bak werk met heel veel technische aspecten. Het is niet zozeer politiek, maar ook technisch ingewikkeld.”
De kans is groot dat het kabinet op 26 april geen definitief klimaatakkoord kan presenteren. “Ik acht het niet uitgesloten dat we een paar weken langer nodig hebben.”
Op 13 maart 2019 kondigde het kabinet een CO2-heffing aan:
“Het kabinet zal daarom komen tot een verstandige en objectieve CO2-heffing om te zorgen dat bedrijven hun CO2-uitstoot daadwerkelijk terugdringen op een zodanige wijze dat we voorkomen dat bedrijven naar het buitenland vertrekken. (…). De opbrengst van de CO2-heffing zal worden gebruikt om de industrie te vergroenen.”
Minister Wiebes liet gisteren in een brief aan de Tweede Kamer weten dat er nog geen besluiten zijn genomen, ondanks krantenberichten dat het kabinet bedrijven alleen belasting wil laten betalen over een deel van hun uitstoot.
Op de vraag of hij de komende weken koffie gaat drinken met Klaver en PvdA-leider Asscher antwoordt Rutte dat dat niet veel zin heeft. “We weten wat zij willen, en we wachten op de doorrekeningen van hun plannen. Dat kan voor ons ook nog belangrijke informatie zijn.”
Maar uiteindelijk moet de coalitie hier zelf “een ei over leggen” zegt Rutte. Dat dat meer tijd kost vindt hij niet erg, omdat het kabinet vindt dat kwaliteit boven snelheid moet gaan.
“Wat je wilt is dat er iets uitkomt dat 30 jaar meegaat”, zegt hij. “En als we het slim doen halen we er ook nog heel veel economische groei uit. Maar dan moet je geen fouten maken zodat er aan het begin meteen banen verdwijnen.”
Telegraaf 05.04.2019De uitwerking van het klimaatakkoord laat waarschijnlijk langer op zich wachten. Het kabinet zou nog deze maand met definitieve voorstellen komen om de uitstoot van broeikasgassen de komende decennia fors te verlagen. Maar dat blijkt zo’n „enorme bak werk” dat die datum vrijwel zeker niet wordt gehaald, aldus minister-president Mark Rutte tijdens zijn wekelijkse persconferentie.
Vooral een CO2-belasting voor de zware industrie blijkt „technisch ongelofelijk complex.” Het kabinet heeft al besloten dat zo’n heffing er moet komen, omdat anders de industrie vrijwel zeker niet de gevraagde bijdrage zal leveren aan de vermindering van de uitstoot. Maar de belasting mag bedrijven niet de grens over jagen.
Het kabinet verkiest „kwaliteit boven snelheid”, benadrukt Rutte. Ook wijst de premier erop dat nog niet alle informatie op tafel ligt. Zo wordt van voorstellen voor een CO2-heffing van de oppositiepartijen GroenLinks en PvdA nog in kaart gebracht wat de verwachte effecten zijn op zowel de CO2-uitstoot als op zaken als vestigingsklimaat en werkgelegenheid.
Berichten dat het kabinet zou aansturen op een vrij beperkte CO2-heffing, zetten afgelopen week veel kwaad bloed bij de oppositie. GroenLinks-leider Jesse Klaver sprak van kiezersbedrog. De ommezwaai van het kabinet, dat eerder nog weinig voelde voor een CO2-belasting, kwam immers kort voor de provinciale verkiezingen.
Rutte vindt de felle kritiek van Klaver erg voorbarig, omdat het kabinet nog helemaal geen besluit genomen heeft over de CO2-taks. „De man is helemaal in paniek om niks”, aldus de premier.
AD 05.04.2019 Het definitieve klimaatakkoord loopt vertraging op. Dat zei premier Mark Rutte vanmiddag tijdens zijn wekelijkse persconferentie. Het kabinet is nog niet klaar met de uitwerking van de plannen, waaronder een CO2-belasting voor bedrijven.
De premier herhaalde dat de klimaatmaatregelen, die moeten bijdragen aan een reductie van de CO2-uitstoot met 49 procent in 2030, haalbaar en betaalbaar moeten zijn, maar dat tegelijkertijd voorkomen moet worden dat bedrijven Nederland verlaten.
,,Kwaliteit moet gaan boven snelheid, daarom is het heel goed mogelijk dat het definitieve eindrapport later volgt dan 26 april’’, aldus Rutte, die benadrukt dat het ‘technisch ongelooflijk complex’ is.
Ook zijn de doorrekeningen van GroenLinks en PvdA over hun voorgestelde CO2-heffing voor bedrijven nog niet binnen, waaruit moet blijken wat de verwachte effecten zijn op zowel de CO2-uitstoot als op zaken als vestigingsklimaat en werkgelegenheid.
Rutte wil die doorrekeningen afwachten en meenemen in de besluitvorming. Hij denkt wel dat de betrokken partijen er goed uit gaan komen en hoopt het rapport een aantal weken later alsnog te kunnen presenteren. ,,Ik taxeer ergens tussen half mei en begin juni.’’
Beperkte taks
Berichten dat het kabinet zou aansturen op een vrij beperkte CO2-heffing, zetten afgelopen week veel kwaad bloed bij de oppositie. GroenLinks-leider Jesse Klaver sprak zelfs van kiezersbedrog. De ommezwaai van het kabinet, dat eerder nog niets voelde voor een CO2-belasting, kwam immers kort voor de provinciale verkiezingen.
Rutte vindt die kritiek voorbarig, omdat het kabinet nog helemaal geen besluit genomen heeft over de CO2-taks. ,,De man is helemaal in paniek om niks’’, aldus de premier.
Telegraaf 05.04.2019 Het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) gaat de doorrekeningen die het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) heeft gemaakt van het klimaatakkoord opnieuw tegen het licht houden. Dat zegt directeur Taco van Hoek in een interview met De Telegraaf.
De econoom, zelf jarenlang werkzaam geweest in de top van het Centraal Planbureau, heeft stevige kritiek op het rekenwerk van het PBL. Hij stelt onder andere dat kosten te laag worden ingeschat en dat onderbouwing voor berekeningen ontbreekt.
„Wij gaan nu met onze eigen kennis kijken naar de onderbelichte onderwerpen en de doorrekening om een economische visie te geven op wat de energietransitie en het klimaatbeleid betekenen voor Nederland”, legt Van Hoek uit.
Volgens de rekenmeester helpt dat om keuzes te maken die écht haalbaar en betaalbaar zijn. De EIB-directeur vindt dat het planbureau duidelijkheid moet geven over wat er nu wel en niet is berekend.
NOS 04.04.2019 Het kabinet heeft nog geen uitgewerkt plan voor het belasten van Nederlandse bedrijven voor de uitstoot van CO2. Het kabinet is nog bezig met “verkennende gesprekken” met verschillende organisaties en wacht nog op bepaalde doorrekeningen.
Minister Wiebes reageert in een brief aan de Tweede Kamer op het bericht dat het kabinet bedrijven alleen belasting wil laten betalen over een deel van hun uitstoot.
Twee randvoorwaarden
In de brief benadrukt de minister de randvoorwaarden van het kabinet: de maatregel moet in 2030 zorgen voor 14,3 Mton CO2-reductie en bedrijven moeten door de maatregel niet naar het buitenland vertrekken. “Binnen deze twee randvoorwaarden liggen alle opties open”, schrijft de minister. “Het kabinet werkt aan een voorstel.”
Het kabinet maakte op 13 maart bekend toch bereid te zijn de door linkse partijen gewenste CO2-heffing in te voeren. Het moeten wel, zo benadrukte premier Rutte, “verstandige” heffingen zijn om te voorkomen dat door het vertrek van Nederlandse bedrijven banen verloren zouden gaan.
Oppositiepartijen PvdA en GroenLinks reageerden vandaag kritisch op de berichten dat het kabinet haar belofte toch niet wil nakomen. De partijen baseren hun argwaan op een uitgelekt concept, waarin staat dat bedrijven geen belastingen hoeven te betalen voor het eerste deel van hun CO2-uitstoot.
Platte heffing
PvdA-leider Asscher vindt dat het kabinet er een “bende” van maakt. De partij wil een eerlijke verdeling van de lasten voor de klimaatplannen en wil niet dat bedrijven ontzien worden ten koste van burgers.
GroenLinks-leider Klaver herhaalt dat er een zogenoemde platte heffing moet komen, dat wil zeggen een vaste heffing voor elke ton CO2 die wordt uitgestoten.
Voorbarig
Het is allemaal nog zeer voorbarig, zegt politieke verslaggever Ron Fresen. Bronnen in de coalitie benadrukken dat er nog geen enkel voorstel op tafel ligt. “Dat lijkt ook logisch, want er komen nog doorrekeningen van de plannen van GroenLinks en de PvdA. Daar wil de coalitie ook op wachten voordat ze een besluit nemen.”
Rechterkant
De CO2-heffing is zeker een onderwerp dat voor spanningen gaat zorgen, zegt Fresen. VVD en CDA zullen vrezen voor verlies van werkgelegenheid en het vertrek van bedrijven naar landen met minder stevige klimaatregels. “Deze partijen zullen aan de rechterkant hangen en zeggen dat het niet te gek moet worden.” Aan de andere kant staan D66 en ChristenUnie die willen dat de ambitieuze klimaatdoelen gehaald worden.
Fresen: “De CO2 heffing is typisch zo’n klimaatonderwerp waarmee het kabinet in de klem zit tussen linkse partijen die ze straks nodig hebben in de Eerste Kamer en de politieke situatie op rechts waar VVD en CDA de hete adem van Forum steeds meer voelen.”.
Het CO2-plan van het kabinet wordt eind april verwacht.
Elsevier 03.04.2019 Voor de VVD verloopt de onderhandelingsfase na de Provinciale Statenverkiezingen uiterst moeizaam. Door het verzet van Forum voor Democratie leek de partij steun te gaan zoeken op links, maar GroenLinks en PvdA dreigen de klimaatplannen van het kabinet te gaan blokkeren. Zo is het zeer de vraag of het kabinet wel steun kan vinden voor het klimaatbeleid.
GroenLinks en PvdA vinden beperkte CO2-heffing wassen neus
De klimaatplannen van het kabinet staan op losse schroeven, meldt het AD. Het kabinet-Rutte III, dat straks een minderheid heeft in de Eerste Kamer, leek steun te kunnen verwachten van GroenLinks en PvdA om wetten door de senaat te krijgen, maar die partijen liggen nu dwars. Een week voor de verkiezingen kondigden premier Mark Rutte en minister van Economische Zaken en Klimaat Eric Wiebes (beiden VVD) nog een nationale CO2-belasting voor bedrijven aan, maar een aanpassing van dat plan leidt tot onvrede op links.
Volgens het dagblad werkt minister Wiebes ‘achter de schermen’ aan een minder verstrekkende CO2-heffing, die alleen de meest vervuilende bedrijven zwaarder belast. Tweede Kamerlid Tom van der Lee (GroenLinks) spreekt tegenover de krant van ‘kiezersbedrog’, en stelt dat een heffing ‘voor het topje van de ijsberg’ nauwelijks geld oplevert. Daar sluit PvdA’er William Moorlag zich bij aan: ‘Rutte en Wiebes doen op deze manier een nieuw cadeaupapiertje om het boetesysteem voor bedrijven dat eerder is afgeserveerd.’ Hij wil net als GroenLinks dat huishoudens worden gecompenseerd voor de te verwachte doorberekening van bedrijven aan consumenten. Het kabinet is nu van plan om de opbrengst van de CO2-taks naar bedrijven terug te sluizen zodat die kolen en gas vaarwel kunnen zeggen.
Kabinetspartijen VVD en CDA vrezen dat een CO2-heffing bovenop de Europese ETS-taks – waarmee Nederland het eerste land in de EU zou zijn – bedrijven wegjaagt naar omliggende landen. Dat zou de CO2-uitstoot niet verminderen, maar de Nederlandse economie wel schaden. In eerste instantie wilde het kabinet daarom een systeem invoeren waarbij de grootste uitstoters worden beboet en de ‘groenste’ bedrijven subsidie krijgen, maar vorige maand berekende het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) dat het doel (49 procent minder uitstoot in 2030) daarmee niet wordt gehaald. Daarom kondigden Rutte en Wiebes tot vreugde van GroenLinks-leider Jesse Klaver alsnog de nationale CO2-heffing aan, maar daar komt het kabinet nu dus mogelijk weer op terug.
Werkgeversorganisaties bezorgd over plannen
Vermoedelijk wordt de draai mede ingegeven door zorgen vanuit het bedrijfsleven: dinsdag stuurden de voorzitters van werkgeversorganisaties VNO-NCW (Hans de Boer) en MKB-Nederland (Jacco Vonhof) een brandbrief aan minister Wiebes en de Tweede Kamer waarin ze hun zorgen uiten over de vele onbeantwoorde vragen over het klimaatbeleid.
‘Alle industriële bedrijven in de EU betalen al een CO2-heffing door het Europese emissiehandelssysteem,’ schrijven de ondernemingsorganisaties over de nationale taks. ‘Nieuw onderzoek (…) in opdracht van het kabinet laat zien dat het internationale level playing field geen ruimte laat voor een nationale heffing hier bovenop.’ Ook stellen De Boer en Vonhof dat ‘de huidige politieke koers rond het klimaatakkoord (…) nog te veel de echte prijs ervan voor burgers’ maskeert. Daarnaast trekken VNO-NCW en MKB-Nederland de betrouwbaarheid van de berekeningen van het PBL in twijfel.
Als voorbeeld worden in de brief de kosten genoemd voor het ‘energiezuinig’ maken van een huis. Dat kost volgens het PBL 15.000 euro per huis. ‘Dat is weinig,’ reageren de werkgevers. ‘Gemiddeld kost het bijna energieneutraal maken van een woning namelijk al gauw zo’n 30.000 euro en het gasvrij en CO2-neutraal maken van oude woningen komt op wel 60.000 euro of meer.’ Veel ondernemers maken volgens De Boer en Vonhof bovendien dubbele kosten, omdat ze naast hun huis ook nog hun bedrijfspand moeten ‘verduurzamen’.
De VNO-NCW-voorzitter liet zich al vaker kritisch uit over de klimaatplannen, vooral de CO2-heffing. Toen Jesse Klaver in januari zijn wetsvoorstel indiende om die taks in te voeren, betichtte De Boer de GroenLinks-leider zelfs van fake news: ‘Hij is levensgevaarlijk bezig,’ zei hij destijds tegen NPO Radio 1. De werkgeversvoorman zei dat Klaver ‘tegenstellingen die er niet zijn’ creëert door te stellen dat de industrie ‘niet alleen de allergrootste vervuiler is, maar ook nog eens niets betaalt en dat de burger de dupe is’.
VVD en FVD botsen over formatie Noord-Holland
Ook aan de rechterkant van het politieke spectrum is het klimaat een splijtzwam. In Noord-Holland, waar Forum voor Democratie (FVD) de grootste partij werd, concludeerde informateur Hans Smits dat een coalitie met die partij in het provinciebestuur ‘zeer gering, zo niet onmogelijk’ is vanwege het klimaatstandpunt. Volgens landelijk fractievoorzitter Thierry Baudet wordt FVD buitengesloten door de VVD: hij denkt dat die partij ‘zich stiekem meer thuis voelt bij GroenLinks’.
Een dag later weersprak de VVD de lezing van Baudet. ‘Wij willen juist heel graag het gesprek aangaan,’ zei VVD-fractieleider in Noord Holland Cees Loggen. Volgens hem heeft het overleg met Smits maar een kwartier geduurd, en is ‘het woord klimaat niet aan de orde gekomen’. Loggen denkt naar eigen zeggen dat zijn partij juist wat betreft klimaatbeleid beter zaken kan doen met FVD dan met GroenLinks. Hij vermoedt dat FVD probeert ‘onder regeerverantwoordelijkheid uit te komen’.
Nadat Smits – die door Forum was aangesteld – zijn opdracht als informateur beëindigde, stelde GroenLinks dinsdagavond Tweede Kamerlid Laura Bromet aan als informateur. Zo hoopt de partij – die net als FVD en VVD negen zetels kreeg – de regie te voeren in het formeren van het provinciebestuur.
In Zuid-Holland, waar FVD eveneens de grootste partij werd, stelde de door Baudet aangestelde informateur Hans Wiegel maandag een coalitie met in elk geval FVD en de tweede partij VVD voor. Volgende week onderzoekt hij er de verdere mogelijkheden voor de Gedeputeerde Staten.
FVD wil meepraten over Klimaatwet in Eerste Kamer
Forum voor Democratie herhaalde dinsdag ook de oproep om de Klimaatwet – niet te verwarren met het Klimaatakkoord – pas in de nieuwe samenstelling in de Eerste Kamer te behandelen. In principe stemt de senaat daar op 21 mei over, terwijl de nieuwe Eerste Kamer pas op 11 juni aantreedt.
In bovenstaande brief vraagt FVD-lijsttrekker in de Eerste Kamer Henk Otten aan senaatsvoorzitter Ankie Broekers-Knol (VVD) zich in te spannen om de behandeling van de wet op te schorten. Volgens Otten is het een ‘minachting van de Nederlandse kiezer’ als zijn partij niet de kans krijgt om mee te praten over Klimaatwet: ‘De afgelopen verkiezingen stonden immers vooral in het teken van het klimaatbeleid en kenden een aanzienlijk hogere opkomst dan gebruikelijk.’
Regeringspartijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie en de oppositiepartijen GroenLinks, PvdA en SP stemden in juni in met de Klimaatwet. Daarin hebben ze afspraken gemaakt over het fors terugdringen van de uitstoot van broeikasgassen CO2 tot 2050. De doelstellingen gaan veel verder dan was afgesproken in het Regeerakkoord.
AD 03.04.2019 De klimaatplannen van het kabinet dreigen in duigen te vallen. De aangekondigde CO2-belasting voor bedrijven gaat niet ver genoeg voor GroenLinks en PvdA, terwijl het bedrijfsleven juist oproept af te zien van een nationale belasting.
Dat brengt premier Rutte en VVD-minister Wiebes van Klimaat in grote problemen. Het kabinet zit klem tussen de wensen van toekomstige gedoogpartners GroenLinks en PvdA – die straks nodig zijn voor een meerderheid in de Eerste Kamer – en de wensen van het bedrijfsleven.
Vorige maand maakte het kabinet een gebaar naar de linkse oppositie door onverwacht aan te kondigen dat er een nationale CO2-belasting voor bedrijven komt. Maar nu lijkt het erop dat het kabinet eind deze maand niet kiest voor een algemene belasting per uitgestoten ton CO2. Achter de schermen werkt Wiebes volgens bronnen aan een beperkte CO2-taks, waarbij alleen de meest vervuilende bedrijven een hogere belasting gaan betalen.
Kiezersbedrog
,,Dit ruikt naar kiezersbedrog’’, zegt GroenLinks-Kamerlid Tom van der Lee. ,,Het levert nauwelijks geld op als je alleen een heffing invoert voor het topje van de ijsberg. Dit is niet genoeg om bedrijven te verleiden om af te stappen van vervuilende energiebronnen.’’
Rutte en Wiebes doen op deze manier een nieuw cadeaupapiertje om het boetesysteem voor bedrijven dat eerder is afgeserveerd, aldus William Moorlag.
Ook PvdA-Kamerlid William Moorlag is verbijsterd over de koers die het kabinet lijkt te hebben ingezet. ,,Rutte en Wiebes doen op deze manier een nieuw cadeaupapiertje om het boetesysteem voor bedrijven dat eerder is afgeserveerd.’’ Het Planbureau voor de Leefomgeving rekende vorige maand uit dat zo’n boetesysteem – waarbij bedrijven een boete moeten betalen als ze te veel CO2 uitstoten – niet effectief is.
De steun van GroenLinks of PvdA, of beide partijen, is vanaf juni noodzakelijk om de klimaatplannen van het kabinet door de Eerste Kamer te loodsen. Van der Lee en Moorlag zeggen het klimaatbeleid niet te steunen als de CO2-taks onvoldoende uit de verf komt. Een derde mogelijke gedoogpartner, Forum voor Democratie, is hoe dan ook mordicus tegen klimaatmaatregelen.
Werkgeversorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland hebben gisteren een brandbrief naar Wiebes gestuurd. In die brief keren zij zich tegen de CO2-taks. Zij waarschuwen dat grote bedrijven Nederland verlaten als de nationale heffing er komt, met banenverlies tot gevolg.
CO2-taks
De bedrijven vinden het niet eerlijk dat zij bovenop die Europese CO2-beprijzing – waarvoor zij nu al betalen – met een Nederlandse belasting te maken krijgen. Met zo’n extra CO2-taks zou Nederland het eerste land in de Europese Unie zijn.
GroenLinks en PvdA zijn óók niet te spreken over de koers van het kabinet om de opbrengst van de beperkte CO2-taks helemaal terug te sluizen naar de bedrijven. Van dat geld kunnen zij dan maatregelen betalen om van kolen en het gas af te gaan. ,,Wij willen dat een deel van de opbrengst ook naar huishoudens gaat’’, zegt PvdA’er Moorlag.
Volgens Moorlag gaan bedrijven de kosten van de CO2-belasting voor een groot deel sowieso doorberekenen aan consumenten. ,,Daarom is het niet meer dan normaal dat je huishoudens daar meteen voor compenseert.’’ Ook GroenLinks wil dat huishoudens een deel van de opbrengst van de CO2-taks in hun portemonnee terugzien.
Binnen de coalitie van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie wordt afwachtend gereageerd. De VVD wil niet reageren op ‘geruchten’ over een beperkte CO2-belasting. D66 en ChristenUnie rekenen er nog altijd op dat het kabinet met een ‘verstandig’ belastingplan komt.
Half maart, toen Rutte de CO2-heffing aankondigde, benadrukte hij dat die wel ‘verstandig’ moet zijn. Hij bedoelde daarmee dat de belasting de internationale concurrentiepositie van de Nederlandse industrie niet mag schaden. Zo noemde hij Tata Steel – een van de grootste vervuilers in ons land – van groot belang voor de werkgelegenheid en ‘een van de schoonste staalbedrijven ter wereld’. Tata Steel is fervent tegenstander van de CO2-taks.
Werkgeversclubs VNO-NCW en MKB-Nederland maken zich niet alleen zorgen over de CO2-taks. Zij vrezen ook dat huizenbezitters en ondernemers honderden miljarden euro’s moeten investeren in woningen en bedrijfspanden. Het Planbureau voor de Leefomgeving verwacht dat het 15.000 euro per huis kost om aardgasvrij te worden. Maar volgens de werkgevers kunnen de kosten voor het aardgasvrij en CO2-neutraal maken per huis oplopen tot 60.000 euro of meer.
AD 03.04.2019 Informateur Bram van Ojik (GroenLinks) gaat met zes politieke partijen verder om de tafel om te verkennen welke van deze partijen een nieuw dagelijks bestuur van de provincie Utrecht kunnen vormen. Forum voor Democratie, in Utrecht naast GroenLinks de grote winnaar van de verkiezingen voor de Provinciale Staten, is niet één van deze partijen.
Van Ojik heeft de afgelopen weken gesprekken gevoerd met alle dertien partijen die vertegenwoordigd zijn in de Utrechtse staten. Hij laat nu weten dat GroenLinks, VVD, CDA, D66, PvdA en ChristenUnie tijdens die gesprekken hebben aangegeven over deelname aan een coalitie te willen praten.
In deze eerste selectie is volgens Van Ojik geen plek voor FvD vanwege het klimaatstandpunt van deze partij. Forum is tegen de plaatsing van nieuwe windmolens en voelt er ook niet voor om zonneweides aan te leggen in de provincie. ,,Binnen de groep van de zes genoemde partijen is dat een excentrisch standpunt, en op grond daarvan doet Forum nu niet mee.
Overigens is het wel zo, dat op andere punten wél met Forum zaken kan worden gedaan. Geen van de partijen heeft dan ook op voorhand Forum uitgesloten als gesprekspartner.’’ Van Ojik wijst erop dat de zeven politieke partijen die nu niet zijn geselecteerd, wel betrokken blijven bij de totstandkoming van een toekomstig coalitieakkoord.
Spanning
Bram van Ojik is op initiatief van GroenLinks op 22 maart als informateur aan de slag gegaan. Hij is bezig met een zogenoemde ‘brede verkenning’ onder de politieke partijen. Dit gebeurt ‘op basis van zowel inhoud, onderlinge relaties als proces’. Hiermee willen Provinciale Staten in beeld krijgen wat partijen bindt en waar een gemeenschappelijke basis ligt, maar ook waar spanning zit.
Na afronding van deze verkenning zal de informateur met een openbare rapportage zijn bevindingen, conclusies en een advies voor het vervolg aan Provinciale Staten uitbrengen. Het streven is om dit proces uiterlijk 12 april met de openbare bespreking van zijn rapportage af te ronden. ,,Maandag ga ik verder praten met de zes partijen. Mijn doel is om aan het einde van die week te kunnen rapporteren welke van deze zes partijen het nieuwe college van Gedeputeerde Staten van Utrecht willen gaan vormen.’’
De afgelopen vier jaar werd de provincie bestuurd door D66, GroenLinks en VVD. Bij de Statenverkiezingen van 18 maart jongstleden kreeg D66 te maken met een fors verlies van 4 zetels (nu nog 5 over).
AD 02.04.2019 Forum voor Democratie heeft in een brief aan de Eerste Kamer opgeroepen de Klimaatwet pas te behandelen als de nieuwe senaat is geïnstalleerd.
In een brief, gericht aan huidig voorzitter Ankie-Broekers Knol, schrijft FvD-lijsttrekker Henk Otten dat Forum anders een kans wordt ‘ontnomen’ om aan het debat mee te doen.
De Klimaatwet is al aangenomen in de Tweede Kamer, maar moet nog door de Eerste Kamer. De senaat bepaalde juist onlangs dat de Klimaatwet op 14 mei zal worden behandeld. De nieuwe Eerste Kamer komt pas voor het eerst bijeen op 11 juni. Het is normaal dat de Eerste Kamer juist zoveel mogelijk lopende wetsontwerpen nog in de oude samenstelling behandelt.
Toch vindt Otten dat dit ‘een minachting van de kiezer’ zou betekenen. ,,De afgelopen verkiezingen stonden immers vooral in het teken van het klimaatbeleid en kenden een aanzienlijk hogere opkomst dan gebruikelijk.”
Otten schrijft dat hij alle huidige fractievoorzitters ook ‘met klem’ per brief zal verzoeken om de Klimaatwet later te behandelen. ,,Er is geen noemenswaardig bezwaar de behandeling (…) met enkele weken uit te stellen. Het gaat om beleid dat de komende decennia zijn beslag beoogt te krijgen. U staat bekend als zelfstandig denker en hoeder van instituties. Het zal het vertrouwen in de Haagse politiek (…) schaden als dit voorstel er in in de laatste weken van de zittingstermijn van de oude Eerste Kamer doorheen wordt geloodst.’’
Bij de Statenverkiezingen haalde Forum voor Democratie 13 zetels in de Eerste Kamer. Alleen PVV en Forum zijn tegen de Klimaatwet, waarmee er dus nog steeds een meerderheid voor het plan is.
De Klimaatwet is juist een initiatief van de Tweede Kamer dat de overheid verplicht om maatregelen te nemen om de uitstoot van CO2 terug te dringen.
AD 02.04.2019 50Plus is er nog niet uit of de seniorenpartij eind mei in de Eerste Kamer tegen de klimaatwet zal stemmen. Eerder steunde de partij de veelbesproken initiatiefwet wél met overtuiging in de Tweede Kamer.
Volgens Eerste Kamerlid Jan Nagel zullen de twee Senatoren van 50Plus pas na de behandeling van de klimaatwet beslissen of ze de initiatiefwet steunen, laat hij telefonisch aan deze krant weten.
Het besluit van de 50Plus-Senatoren heeft hoe dan ook geen grote gevolgen; het plan van de overgebleven zeven Kamerfracties zal in de Senaat een ruime meerderheid halen.
Volgens Nagel zijn er zowel argumenten die vóór als tegen de klimaat pleiten. De klimaatverandering vereist wel degelijk actie, aldus de partijvoorzitter. Aan de andere kant lopen de kiezers van zijn partij al genoeg tegen financiële tegenvallers aan, zoals de pensioenkortingen.
Tegen
Opmerkelijk genoeg suggereerde fractieleider Henk Krol vanmorgen in de Volkskrant nog dat 50Plus overweegt in de Eerste Kamer tégen de klimaatwet te stemmen. Hij sprak in de krant van een ‘heel duidelijk’ signaal door de kiezers, dat een tegenstem van de seniorenpartij zou rechtvaardigen.
Nagel wil de uitspraken van Krol echter niet herhalen, laat hij weten.
Klimaatwet
De klimaatwet is oorspronkelijk ingediend door GroenLinks, PvdA, SP, D66, ChristenUnie, VVD en CDA. Later kwam 50Plus daarbij. In de wet wordt vastgelegd hoe het Nederlandse klimaatbeleid invulling geeft aan het akkoord van Parijs.
De Senaat besloot vorige week om de klimaatwet op 14 mei te behandelen. Dat betekent volgens een woordvoerder dat er ‘in principe’ op 21 mei over het voorstel wordt gestemd. Op 11 juni wordt de nieuwe Eerste Kamer geïnstalleerd.
Overigens zou ook in de komende Senaat – waarin het klimaat-sceptische Forum voor Democratie straks de grootste partij wordt – een ruime meerderheid de initiatiefwet over het klimaat steunen, blijkt uit de voorlopige zetelverdeling.
NOS 02.04.2019 Ze waren nog maar een paar dagen aan het praten toen gisteren bekend werd dat het in Noord-Holland waarschijnlijk niet gaat lukken: een provinciebestuur met de partij Forum voor Democratie.
Volgens Hans Smits, die als informateur met alle politieke partijen sprak, was het klimaatbeleid het belangrijkste inhoudelijke breekpunt. Maar sommige betrokkenen vinden dat hij te snel de stekker uit de gesprekken heeft getrokken.
De partijen in de Provinciale Staten willen eigenlijk met Smits debatteren, maar het geplande debat woensdag zal toch nietdoorgaan. De informateur voelt er niets voor om mee te doen aan een “sterk gepolitiseerd debat”. “Waarbij niet het proces maar de inhoud van gevoerde vertrouwelijke gesprekken het belangrijkste onderwerp is”, schrijft Smits in een briefje.
Hoofdrolspelers
De partijen willen weten waar de gesprekken precies op zijn stukgelopen. Want nu geven ze daar allemaal nog een andere invulling aan, blijkt uit gesprekken met hoofdrolspelers van Forum voor Democratie en VVD.
Wat speelt er allemaal? Laten we eerst eens kijken naar de uitslag van de Provinciale Statenverkiezingen in Noord-Holland. Daar werd Forum voor Democratie de grootste partij, op de voet gevolgd door GroenLinks. De VVD komt op nummer drie. De drie partijen hebben allemaal negen zetels in de Provinciale Staten.
Klimaat
Dat de gesprekken niet verder kunnen gaan vanwege meningsverschillen over het klimaat, noemt GroenLinks-fractievoorzitter Pels een “logische conclusie”. GroenLinks stond in de campagne wat dat betreft tegenover Forum voor Democratie en de VVD.
Met zijn tweeën waren die partijen er nog wel uitgekomen, wordt vandaag duidelijk. Johan Dessing, fractievoorzitter van Forum voor Democratie in Noord-Holland, noemt zijn partij “behoorlijk gelijkwaardig” met de VVD als het gaat om bijvoorbeeld zonneweides en windmolens. Cees Loggen van de VVD zet het nog zwaarder aan: “Sommige opmerkingen van Forum voor Democratie lijken geknipt en geplakt uit ons verkiezingsprogramma.”
Indringers
Volgens Dessing (Forum voor Democratie) speelt er meer dan alleen het klimaat. Hij bespeurde “argwaan” bij andere partijen, “tegenwerking” en zelfs “uitsluiting”. Zo moest hij zich verantwoorden voor uitspraken van partijleider Baudet, zegt hij. “Dat gaf ons het idee dat we als indringers werden behandeld.”
VVD-fractievoorzitter Loggen zegt inderdaad vragen te hebben gesteld over opmerkingen van Baudet. “Het gaat om een uitspraak over de rol, positie en capaciteit van vrouwen in onze samenleving en om een opmerking die een verband legt tussen ras en intelligentie.” Die laatste uitspraak kwam overigens niet van Baudet zelf, maar van zijn partijgenoot Yernaz Ramautarsing, die vorig jaar zou meedoen aan de gemeenteraadsverkiezingen in Amsterdam maar zich terugtrok.
De Noord-Hollandse fractievoorzitter van FvD vindt de uitspraken van Baudet niet ter zake doen. “Het gaat er niet om of provinciale fractieleden Baudet in de ogen kunnen kijken, het gaat erom dat wij elkaar onderling in de ogen kunnen kijken.” Wel heeft hij volgens de VVD afstand genomen van de genoemde uitspraken. “En daarmee waren twee belangrijke belemmeringen weggenomen om verdere gesprekken met Forum te voeren”, zegt VVD-fractievoorzitter Loggen.
Het is een raadsel dat er geen verdere gesprekken volgen, aldus Cees Loggen, fractievoorzitter VVD (Noord-Holland).
Maar die gesprekken kwamen er dus niet. “Een raadsel”, zegt Loggen. Volgens hem had de informateur zijn opdracht niet helemaal helder en wist hij niet precies wat hij moest doen.
“Wat ik wel nog aan hem heb voorgelegd, is dat ik graag van Forum voor Democratie wilde weten hoe stabiel die fractie is. Annabel Nanninga is bijvoorbeeld niet alleen Statenlid, maar ook fractievoorzitter in Amsterdam en ze komt straks in de Eerste Kamer. Ik wilde weten of zij straks in de provincie aanwezig is als er bijvoorbeeld moet worden gestemd.”
Teleurgesteld
De VVD staat nog steeds open voor gesprekken met FvD. Maar die partij noemt de conclusie van de informateur “glashelder”. “Wij waren en zijn bereid om verantwoordelijkheid te nemen”, zegt fractievoorzitter Dessing. “Maar met deze gegevens hebben verdere gesprekken geen zin, moet ik tot mijn teleurstelling zeggen.”
Dessing vindt dat de bal nu bij GroenLinks ligt. Informateur Smits schreef gisteren al in zijn brief dat een coalitie met GroenLinks en de VVD “een reële kans op succes” heeft. Volgens GroenLinks-fractievoorzitter Pels zijn daar overigens nog “flink wat gesprekken” voor nodig, “omdat wij in de campagne ook tegenover elkaar hebben gestaan, bijvoorbeeld over windmolens”.
Zuid-Holland
Dat Forum voor Democratie in Noord-Holland – waarschijnlijk – niet in het provinciebestuur komt, wil trouwens niet zeggen dat dat nergens zal lukken. De partij praat in veel meer provincies mee. En in bijvoorbeeld Zuid-Holland ziet informateur en VVD-coryfee Hans Wiegel juist wél kansen voor een bestuur met Forum voor Democratie.
Dinsdagavond werd bekend dat het GroenLinks-Kamerlid Bromet de nieuwe informateur wordt om een coalitie in Noord-Holland te vormen. Bromet was eerder wethouder van de gemeente Waterland. “Bromet heeft haar sporen in Noord-Holland verdiend”, zegt de partij in een persbericht.
AD 02.04.2019 Ze waren de grote winnaars van de verkiezingen, maar Forum voor Democratie dreigt buiten de provinciebesturen te vallen. Andere partijen zien er niets in te stoppen met klimaatbeleid. Partijleider Thierry Baudet houdt de moed erin. ,,We doen het maximale.’’
In Noord-Holland wist informateur Hans Smits, nota bene door Forum aangesteld, na vijf dagen al genoeg. ,,De kans op programmatische overeenstemming tussen FvD en andere partijen is zeer gering, zo niet onmogelijk. Het belangrijkste breekpunt betreft hierbij het klimaatbeleid.”
Gevolg is dat de partij van Baudet, vanuit het niets de grootste partij in de Haarlemse Statenzaal, na een week snuffelen al buitenspel staat. Smits adviseert nu een poging met VVD en GroenLinks, de tweede en derde partij. Het leidde tot geprikkelde reacties uit de Forum-hoek. ,,De VVD slaat gewoon linksaf”, zegt partijleider Thierry Baudet. ,,Ze luisteren niet naar heel veel mensen die dat niet willen.’’
Ook Henk Otten, lijsttrekker voor Forum in de Senaat, stelt dat de VVD ‘niet bereid was tot samenwerking met FvD, de grootste partij van Noord-Holland’.
Breekpunt
Klopt niks van, stelt Cees Loggen, fractieleider van de VVD in Noord-Holland. Hij zegt ‘afstand te nemen’ van de conclusie van informateur Hans Smits. ,,Zo ver zijn we helemaal niet gekomen. In het gesprek met Smits is het woord ‘klimaat’ niet eens gevallen’’, aldus Loggen.
Wel hebben andere partijen een breekpunt gemaakt van het thema, leert een kleine rondgang. D66 bijvoorbeeld wil niet in een coalitie met partijen ‘die de uitdagingen waarvoor Noord-Holland staat uit de weg gaan’. ,,Klimaat is er daar één van”, zegt partijleider Ilse Zaal. Zonder een partij als D66 wordt het voor Forum en VVD moeilijk om een meerderheid te vinden, ook met CDA en PVV erbij komen de partijen zetels te kort.
Baudet heeft de hoop nog niet helemaal opgegeven, maar hij is realistisch: ,,Achter de schermen zijn allerlei gesprekken gaande.’’ Hij zegt zelfs: ,,Wij doen onze uiterste best om weer een herstart te maken, maar het ziet er moeilijk uit.’’
Nieuwkomer
Groter lijkt de kans op regeringsdeelname in provincies waar een rechtse meerderheid wél tot de mogelijkheden behoort, Zuid-Holland bijvoorbeeld. Daar wil informateur Hans Wiegel onderzoeken of een coalitie met Forum voor Democratie en VVD mogelijk is. Met CDA en PVV erbij hebben ze 29 van de 55 zetels, met SGP en 50Plus erbij zelfs 33.
Ook in Overijssel wordt nadrukkelijk gekeken naar een poging over rechts, met in elk geval CDA, PVV en Forum. En ook in Brabant is Forum nog volop in de race. Bronnen rond het proces melden dat de nieuwkomer mogelijk onderdeel wordt van de eerste verkenningspoging. In Gelderland staat de VVD als grootste partij zeker open voor samenwerking met Baudets partij, zei voorman Jan Markink deze week op Radio 1. In Flevoland, waar Forum de grootste werd, moet het spel nog beginnen. Daar worden de stemmen momenteel herteld.
Forum toont zich nog steeds hoopvol. ,, We doen ons best om het maximale uit te halen”, zegt Baudet. Senaatslijsttrekker Henk Otten denkt niet dat het onderhandelingsresultaat in Noord-Holland maatgevend is voor andere provincies. ,,Ik denk juist dat het kan helpen. De VVD zal niet in alle provincies in zee willen gaan met GroenLinks, want hun kiezers gaan hen dat aanrekenen. In de reacties op internet zie ik dat VVD’ers heel kritisch zijn. Wellicht ligt er nu juist meer druk om in allianties met Forum te stappen.”
Ergernis
Toch zal er heel wat moeten gebeuren. Allereerst is daar de vertrouwenskwestie. Veel provinciale politici vinden het moeilijk om de Forum-kandidaten goed in te schatten. In Noord-Holland ging lijsttrekker Johan Dessing volgens andere partijen het inhoudelijke debat herhaaldelijk uit de weg. Dat zorgde voor ergernis. Ook in Gelderland lukte het VVD-leider Markink tot nu toe niet om hoogte te krijgen van zijn nieuwe collega’s. ,,Het blijft hangen in de algemeenheden die op hun site staan.”
Mocht er toch een inhoudelijk gesprek tot stand komen – ook enkele omstreden uitspraken van Forum-voorman Baudet staan dat voor veel partijen in de regio nog in de weg – blijft toch een inhoudelijk struikelblok: het klimaatbeleid. Forum wil geen windmolens en zonneparken erbij, terwijl een grote Kamermeerderheid van CDA, ChristenUnie, D66, GroenLinks, PvdA, SP, VVD en 50PLUS in december juist instemde met de Klimaatwet. Uitvloeisel van die wet is dat er veel meer groene energie opgewekt gaat worden – júíst in de provincies.
De vraag is of partijen als VVD en CDA op provinciaal niveau een compleet andere koers gaan varen dan landelijk, om Forum tegemoet te komen en een coalitie te kunnen vormen. Voor Forum lijkt er inhoudelijk weinig anders te rapen in de provincies. Op het gebied van immigratie – een ander kroonjuweel van de partij – hebben die niets te zeggen.
NU 27.03.2019 Een definitief klimaatakkoord, ondertekend en goedgekeurd door het parlement en kabinet, zal volgens Ed Nijpels pas in juni van dit jaar klaar zijn. Aanvankelijk werd gerekend op december vorig jaar. De industrie moet nog veel werk verzetten.
Dat zei zei Nijpels, de voorzitter van het overlegorgaan dat de conceptklimaatplannen bedacht, woensdag tijdens een hoorzitting in de Tweede Kamer.
Uit doorrekeningen van de klimaatplannen door het Centraal Planbureau (CPB) en het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) bleek dat het doel van 49 procent minder CO2-uitstoot in 2030 ten opzichte van 1990 met alle conceptvoorstellen waarschijnlijk niet wordt gehaald.
Met name de industrie bleef achter met de nodige vermindering van tonnen CO2. “Er zal een andere route moeten worden bewandeld”, aldus Nijpels.
De sector bedacht zelf een bonus- en boetesysteem waarmee bedrijven plannen hoe zij het klimaatdoel willen halen moeten indienen. Lukt dat niet of werken zij niet mee, dan krijgen ze een boete. Lukt het wel, dan maken ze aanspraak op subsidie.
De planbureaus vonden dit echter te vaag en rekenden het voorstel niet eens door. Het kabinet kondigde op dezelfde dag aan een CO2-heffing uit te werken, een veel strenger middel waar GroenLinks, PvdA, milieuclubs en vakbonden al veel langer om vroegen.
Er wordt door het kabinet ook gekeken welke aanvullende maatregelen de landbouwsector kan nemen om meer CO2 te besparen. Alle maatregelen bij elkaar vormen volgens Nijpels een grote stap. “Als de industrie levert wat zij moet leveren, dan is een deel van het gat al gedicht”, aldus Nijpels.
In april stuurt minister Eric Wiebes (Klimaat) meer informatie over hoe alle aanvullende plannen uitgewerkt zullen worden. Als van alle maatregelen bekend is wat ze kosten, wie ze gaat betalen en hoeveel CO2-besparing ze opleveren, is de politiek aan zet om er een definitief klimaatakkoord van te maken.
Telegraaf 20.03.2019 Na een storm van kritiek heeft het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) nieuwe berekeningen gemaakt over de hoogte van de energierekening. De rekenmeesters voorspellen voor 2020 nu opeens een veel hogere energierekening.
Het kabinet gebruikte eerder oude PBL-ramingen bij beweringen dat de energienota dit jaar wel zou meevallen. Het CBS corrigeerde dat later: de gemiddelde stijging is dit jaar zo’n 340 euro. Het planbureau rekent nu voor dat huishoudens volgend jaar 228 euro meer betalen ten opzichte van de oude voorspelling uit 2017.
Het PBL corrigeert ook haar eigen voorspelling uit dat jaar door met een hoger energieverbruik te rekenen. Desondanks blijft het planbureau rekenen met een lager energieverbruik dan bijvoorbeeld Vereniging Eigen Huis en particuliere vergelijkingswebsites doen.
Het kabinet heeft na de reuring besloten om de belasting op energie te verlagen. Met hoeveel en hoe, dat wordt pas eind april, na de Provinciale Statenverkiezingen, bekendgemaakt. Wel duidelijk is dat de taksverlaging niet meer voor dit jaar geldt. Pas vanaf 2020 kan het mes erin.
MSN 20.03.2019 Na een storm van kritiek heeft het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) nieuwe berekeningen gemaakt over de hoogte van de energierekening. De rekenmeesters voorspellen voor 2020 nu opeens een veel hogere energierekening.
Het kabinet gebruikte eerder oude PBL-ramingen bij beweringen dat de energienota dit jaar wel zou meevallen. Het CBS corrigeerde dat later: de gemiddelde stijging is dit jaar zo’n 340 euro. Het planbureau rekent nu voor dat huishoudens volgend jaar 228 euro meer betalen ten opzichte van de oude voorspelling uit 2017.
Het PBL corrigeert ook haar eigen voorspelling uit dat jaar door met een hoger energieverbruik te rekenen. Desondanks blijft het planbureau rekenen met een lager energieverbruik dan bijvoorbeeld Vereniging Eigen Huis en particuliere vergelijkingswebsites doen.
Het kabinet heeft na de reuring besloten om de belasting op energie te verlagen. Met hoeveel en hoe, dat wordt pas eind april, na de Provinciale Statenverkiezingen, bekendgemaakt. Wel duidelijk is dat de taksverlaging niet meer voor dit jaar geldt. Pas vanaf 2020 kan het mes erin.
NU 19.03.2019 Nederlanders zijn iets positiever geworden over de klimaatplannen van het kabinet, blijkt dinsdag uit onderzoek door I&O Research in opdracht van het AD.
33 procent van de respondenten oordeelt positief over het vorige week door premier Mark Rutte aangekondigde klimaatbeleid. 27 procent van de ondervraagden is negatief over de plannen.
Drie weken geleden was nog ruim een kwart van de Nederlanders positief en een derde negatief over het beleid.
Nederlanders zijn vooral tevreden over het besluit om een CO2-belasting voor bedrijven in te voeren. Ruim 76 procent is daar tevreden mee.
‘VVD-achterban waardeert leiderschap Rutte’
Ook de verlaging van de energierekening voor burgers scoort goed: 73 procent van de kiezers steunt die maatregel. GroenLinks wordt gezien als ‘winnaar’ van de nieuwe klimaatplannen, op de voet gevolgd door D66.
Volgens Peter Kanne van I&O Research werd verwacht dat de ommezwaai van Rutte tot electorale verschuivingen zou leiden, maar dat blijkt niet het geval te zijn.
“Een deel van de VVD-achterban vindt het vervelend dat Rutte een ruk naar links heeft gemaakt, maar de meeste kiezers waarderen dat de premier leiderschap toont”, aldus Kanne.
AD 19.03.2019 Nederland is iets positiever geworden over de klimaatplannen van het kabinet nadat premier Rutte vorige week een andere klimaatkoers aankondigde. Toch leiden de nieuwe maatregelen, waaronder een CO2-taks voor bedrijven, niet tot verschuivingen in de peilingen.
Was drie weken geleden nog een derde van de Nederlanders negatief en ruim een kwart positief over het klimaatbeleid, nu is dat precies andersom: 33 procent oordeelt positief en 27 procent negatief. Dat blijkt uit landelijk representatief onderzoek door I&O Research in opdracht van deze krant.
Sinds premier Rutte vorige week bekendmaakte dat de energierekening voor huishoudens omlaag gaat en bedrijven meer moeten gaan betalen, zijn Nederlanders positiever gestemd over alle plannen om de uitstoot van broeikasgassen te verlagen. Het besluit om een CO2-belasting voor bedrijven in te voeren – iets waar de VVD van Rutte altijd tegen was – krijgt de goedkeuring van 76 procent van de kiezers. Van de VVD-stemmers is zelfs 77 procent voor.
Ook de verlaging van de energierekening voor burgers krijgt een warm onthaal: 73 procent van de kiezers steunt die maatregel. Dat de landbouwsector meer moet gaan bijdragen aan de CO2-reductie wordt gesteund door 59 procent van de kiezers. Vooral de achterban van SGP, PVV, CDA en ChristenUnie is hier negatief over.
GroenLinks ‘winnaar’
GroenLinks wordt door de meeste Nederlanders gezien als ‘winnaar’ van de nieuwe klimaatplannen. De verwachting is dat de regeringspartijen na de verkiezingen van morgen hun meerderheid in de Eerste Kamer kwijtraken, waardoor de steun van oppositiepartijen noodzakelijk kan worden om te kunnen doorregeren.
Van de GroenLinks-kiezers ziet maar liefst 57 procent de eigen partij als ‘winnaar’ van de nieuwe klimaatplannen. Dit beeld overheerst ook bij de kiezers van bijna alle andere partijen. Na GroenLinks wordt coalitiepartij D66 veel gezien als winnaar. Een op de drie VVD’ers (37 procent) vindt dat de VVD als winnaar uit de bus is gekomen.
Vergeleken met vorige week zijn er nauwelijks verschuivingen in de electorale krachtsverhoudingen. De ‘klimaatdraai’ van het kabinet heeft daarmee bijna geen impact op de peilingen. Volgens I&O Research zet de groei van Forum voor Democratie door. De partij van Thierry Baudet zou met tien zetels in de Eerste Kamer kunnen belanden. Daarmee nadert Forum voor Democratie de VVD, die op elf zetels zou uitkomen en de grootste partij zou blijven.
‘Kiezers waarderen leiderschap’
,,De verwachting was dat de ommezwaai van het kabinet voor electorale verschuivingen zou zorgen, maar dat is niet het geval’’, zegt Peter Kanne van I&O Research. ,,Een deel van de VVD-achterban vindt het vervelend dat Rutte een ruk naar links heeft gemaakt, maar de meeste kiezers waarderen dat de premier leiderschap toont.’’
Volgens Kanne heeft het kabinet met de nieuwe klimaatplannen voorgesorteerd op de uitkomsten van de verkiezingen. ,,Kiezers realiseren zich dat de coalitiepartijen moeten samenwerken met partijen als GroenLinks en de PvdA om een meerderheid in de Eerste Kamer te krijgen. Dat verklaart ook dat GroenLinks nu geen zetelwinst pakt, terwijl die partij wél als winnaar van de nieuwe klimaatplannen wordt gezien.’’
Ondanks het positieve oordeel van de meeste kiezers zijn veel Nederlanders argwanend. Ruim de helft (54 procent) vindt het nog steeds niet duidelijk wat het Klimaatakkoord precies inhoudt. Ook heeft 53 van de kiezers er geen vertrouwen in dat het kabinet de energierekening voor burgers daadwerkelijk gaat verlagen.
,,Het wantrouwen zit diep’’, zegt onderzoeker Kanne. ,,Afgelopen december zei staatssecretaris Mona Keijzer nog dat het wel zou meevallen met de stijging van de energienota dit jaar. Van die voorspelling bleek vorige maand niets te kloppen. Dat maakt dat de meeste Nederlanders nu zeggen: éérst zien, dan geloven.’’
AD 18.03.2019 Het klimaatakkoord kan zorgen voor wel 72.000 nieuwe banen in Nederland in 2030. Dat stelt de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE) na onderzoek. Werkgeversorganisaties hadden eerder juist gewaarschuwd dat de klimaatplannen zoals de CO2-heffing voor het bedrijfsleven voor banenverlies kunnen zorgen.
Volgens het onderzoek van ECN, onderdeel van TNO, komen er voor elke verloren baan in de fossiele sector (kolen en olie) zeven klimaatbanen terug. In totaal komen er 42.000 tot 78.000 voltijdsbanen bij aan nieuwe werkgelegenheid door het klimaatakkoord. Daar staat een verlies van 6000 tot 11.000 voltijdsbanen in de fossiele sector tegenover.
De meeste klimaatbanen zitten in projectontwikkeling, bijvoorbeeld van duurzame energie en energie-infrastructuur, in de bouw en installatie, zoals voor een aardgasvrije gebouwde omgeving, aanvullende diensten rond de energietransitie en ook mobiliteit.
‘Extra inzet nodig’
,,Het klimaatakkoord is een grote kans voor de Nederlandse economie en de werkgelegenheid. Tegelijkertijd hebben veel bedrijven in onze sector nu al grote moeite om voldoende mensen te vinden: energiebedrijven, netbeheerders, projectontwikkelaars, isolatiebedrijven en installateurs van zonnepanelen en warmtepompen.
Extra inzet is nodig voor (technische) opleidingen, werving en bij- en omscholing. Zo kunnen we de transitie uitvoeren en de werkgelegenheidskansen grijpen. Het is ook belangrijk om werknemers in de fossiele sector een goede toekomst te bieden”, aldus NVDE-directeur Olof van der Gaag.
Werkgeversorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland vrezen dat de CO2-heffing kan leiden tot het verlies van bedrijvigheid en arbeidsplaatsen, omdat bijvoorbeeld bedrijven Nederland verlaten. De precieze plannen voor een CO2-heffing wachten de werkgevers af.
Ze wezen er eerder op dat het doel van terugdringing van CO2-uitstoot ,,zonder onnodig verlies van banen in Nederland’’ niet uit het oog mag worden verloren.
Premier Mark Rutte en minister Eric Wiebes (Economische Zaken en Klimaat) geven een reactie na afloop van de presentatie van de planbureaus over de doorrekening van het ontwerp-klimaatakkoord. Ⓒ ANP
Telegraaf 17.03.2019 De nieuwe klimaatdeal waar het kabinet en de coalitiepartijen de afgelopen week mee kwamen wordt door Nederlanders gezien als verkiezingsstunt. Meer dan 70 procent van de bevolking denkt dat de ommezwaai gebeurde, omdat de Statenverkiezingen op stapel staan. Dat blijkt uit een peiling van Maurice de Hond.
In de deal kondigden premier Rutte en minister Wiebes (Economische Zaken) aan dat ze bedrijven een hogere CO2-belasting willen laten betalen en dat de overheidsbelasting op de energierekening omlaag gaat. Daarnaast moeten sommige autoplannen van tafel. Het gaat om het extra verhogen van de motorrijtuigenbelasting en een nieuwe klimaattaks op autobezit. Een verhoging van accijns op diesel en benzine zit nog wel in het vat, evenals een andere klimaattaks van 350 euro die moet worden betaald bij het kopen van een nieuwe auto.
De groene plannen werden eerder geopperd in het concept-klimaatakkoord waar het kabinet en de coalitiepartijen al maanden op kauwen. Sommige van die plannen willen VVD, CDA, D66 en CU dus aanpassen. Maar hoe ze dat precies willen gaan doen, vertellen ze pas na de verkiezingen.
In het ochtendprogramma WNL op Zondag bestreed premier Rutte dat het een verkiezingsstunt was. Wel wilde de coalitie voorkomen dat er voor de stembusgang zou ’worden geshopt’ in de doorrekening van de plannen uit het klimaatakkoord. „Het draagvlak had deze week kapot kunnen gaan.”
Uit de peiling van Maurice de Hond blijkt dat het gros van de kiezers wel denkt dat het een verkiezingsstunt betrof. De helft van de Nederlanders is blij met de aangepaste plannen, de andere helft niet. Van alle partijen staan D66’ers het hardst (91procent) te juichen, gevolgd door GL (81 procent). PVV’ers (13 procent), FvD’ers (14 procent) en 50Plussers (26 procent) pruimen het juist niet.
Het gros van de ondervraagden (59 procent) vindt het erg dat als ten behoeve van het klimaat de koopkracht daalt. En slechts 35 procent vindt dat Nederland voorop moet lopen bij het nemen van klimaatmaatregelen. Ruim 80 procent denkt dat het verleggen van de klimaatkosten naar het bedrijfsleven, alsnog door de burger betaald zal worden.
Opvallend is dat kiezers die bij de VVD en het CDA zijn weggelopen een stuk minder enthousiast zijn over de klimaatplannen, dan de kiezers die bij deze twee partijen zijn blijven plakken. Bijna 70 procent van de mensen die de VVD de rug heeft toegekeerd vindt dat de coalitie nu GroenLinks-beleid aan het uitvoeren is. Bij het CDA is dat bijna 60 procent.
NU 15.03.2019 Premier Mark Rutte staat ervoor open om met GroenLinks en PvdA samen te werken om een CO2-belasting in te voeren en de energierekening te verlagen. De coalitie dreigt de meerderheid in de senaat te verliezen en is daarna aangewezen op steun van één of meer oppositiepartijen.
“Wij regeren niet in isolatie”, zei de minister-president donderdag in het Kamerdebat over de doorrekeningen van de conceptklimaatplannen.
Op 20 maart zijn de Provinciale Statenverkiezingen die bepalend zijn voor de samenstelling van de Eerste Kamer. Trends in de peilingen laten al langere tijd zien dat VVD, CDA, D66 en ChristenUnie de minimale meerderheid in de senaat dreigen te verliezen.
De oproep van GroenLinks-fractievoorzitter Jesse Klaver om na 20 maart met elkaar aan tafel te gaan zitten om over steun voor de klimaatplannen te praten, werd door de premier positief beantwoord.
GroenLinks en de PvdA pleiten al langer voor de invoering van een CO2-belasting. Hun varianten worden momenteel nog doorgerekend en zullen wat Rutte betreft ter overweging worden meegenomen voor het definitieve klimaatakkoord, dat eind april rond moet zijn.
‘Het denken over klimaatbeleid is veranderd’
PvdA-leider Lodewijk Asscher is blij met de opstelling van het kabinet en toonde zich bereid het gesprek aan te gaan. “Het denken over klimaatbeleid is veranderd. Het gebeurt niet elke dag dat een centrumrechts kabinet zegt dat het eerlijker moet.”
De sociaaldemocraat stelde wel alvast als eis dat de opbrengsten van de CO2-belasting deels naar de burger moeten. Nu stelt het kabinet voor de belasting aan de industrie terug te geven om te vergroenen.
CDA’er Sybrand Buma maakt het in principe niet uit wat er met de opbrengsten van de CO2-taks gebeurt, zolang de belasting ervoor zorgt dat de industrie vergroent en niet uit Nederland vertrekt.
Op 20 maart 2019 stemmen we ook voor iets anders dan op het biljet staat…
Rekeningrijden en verlaging energienota
Klaver nam alvast een voorschot op de constructieve houding van de coalitie en stelde voor om de verhoging van de energierekening al voor dit jaar terug te draaien, een wens die door de gehele coalitie gedeeld wordt. Hoewel minister Eric Wiebes (Klimaat) het een sympathiek idee vindt, is het onmogelijk omdat de Belastingdienst daartoe niet in staat is.
Ook rekeningrijden staat hoog op het lijstje van Klaver. D66 is daar eveneens voorstander van, maar het ligt volgens Wiebes niet in de lijn der verwachting dat de belasting op autogebruik het definitieve klimaatakkoord zal halen.
‘De stijging van de energierekening was te gortig’
Woensdag presenteerden het Centraal Planbureau (CPB) en het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) de kosten en effecten van de conceptplannen van het klimaatbeleid.
Daaruit blijkt dat de gewenste CO2-reductie van 49 procent in 2030 waarschijnlijk niet gehaald zal worden, de lasten voor huishoudens zwaarder zijn dan voor bedrijven en dat de laagste inkomens er zonder koopkrachtreparatie het meest op achteruitgaan.
Met het oog op de verkiezingen nam het kabinet een voorschot op het definitieve klimaatakkoord: er komt een CO2-taks en de energienota voor huishoudens gaat per 2020 omlaag. “De stijging van de energierekening was te gortig”, zei D66-fractievoorzitter Rob Jetten.
Steun, scepsis en waarschuwingen
De aangekondigde maatregelen konden in de Kamer rekenen op steun, maar ook op scepsis en waarschuwingen voor de kiezer.
Voor SP-leider Lilian Marijnissen is het allemaal nog te vaag. “Hoeveel gaat de energierekening dan omlaag? Wat is het eerlijke deel dat het bedrijfsleven gaat betalen?”
Marijnissen waarschuwde voor een nieuwe VVD-verkiezingsstunt, een nieuwe verkiezingsbelofte van premier Rutte. “Eerder beloofde de premier het eigen risico niet te verhogen, dat er geen cent naar de Grieken zou gaan en dat iedereen 1.000 euro zou krijgen. Wat zijn de beloften van deze premier waard?”, zei de socialist.
Ze stelde vast dat het een feit is dat de energierekening volgende maand met geen cent daalt en dat ook niet duidelijk is hoe de rekening er per 2020 wel uit zal zien.
‘VVD laat zich gijzelen door GroenLinks’
Ook PVV-leider Geert Wilders waarschuwde de kiezer voor wat hij een list noemt. “Trap er niet in”, aldus Wilders. “Er is maar één manier om de energierekening echt te verlagen en dat is premier Rutte en deze coalitie naar huis sturen.”
Wat Wilders betreft is een stem op de VVD op 20 maart een stem op GroenLinks. “De VVD laat zich gijzelen door GroenLinks.”
VVD’er Klaas Dijkhoff reageerde daarop dat de VVD is aangewezen op partijen die ervoor openstaan om samen te werken. Hij ziet dat de PVV daar niet toe bereid is.
Thierry Baudet van Forum voor Democratie liet in het debat weten de cijfers van de onafhankelijke rekenmeesters van het CPB en het PBL niet serieus te nemen. Volgens de eigen berekeningen gaat de klimaattransitie “1.000 miljard” euro kosten.
Dat bedrag is al meerdere keren nagerekend, maar blijkt niet te kloppen. Ook het kabinet spreekt dit tegen. “Baudet telt investeringen, kosten, subsidies en belastingen bij elkaar op. Dan krijg je dubbeltellingen”, zei Wiebes al eerder.
Baudet maakte het einde van het debat overigens niet mee. Na zijn eigen inbreng verliet hij de Tweede Kamer voor een optreden in het tv-programma Pauw en Jinek.
Ook PvdA’er Asscher was uitgenodigd, maar zegde het tv-optreden af. “Mijn kiezers verwachten van mij dat ik het in het #klimaatdebat voor ze opneem”, twitterde hij.
De oppositiepartijen GroenLinks, SP en PVV vinden dat het kabinet snel moeten regelen dat de energiebelasting voor burgers omlaag gaat.
NOS 14.03.2019 De energiebelasting voor burgers moet nog dit jaar, en niet pas in 2020 omlaag. Oppositiepartijen zoals GroenLinks, SP en de PVV vinden dat het kabinet niet zes dagen voor de verkiezingen moeten aankondigen dat deze belasting omlaag gaat, zonder dit snel te regelen. Ook vinden de partijen dat het kabinet concrete bedragen moet noemen.
De coalitie heeft de afgelopen vier weken in het geheim gewerkt aan het aanpassen van de klimaatplannen. Gisteren toonde het kabinet zich, tot verrassing van de oppositie, bereid om bedrijven toch een CO2-belasting op te leggen en de klimaatlasten van burgers te verlagen.
De PvdA en SP willen een concreet bedrag horen, zodat burgers weten wat ze kunnen verwachten. “Mensen verdienen duidelijkheid. De energierekening moet omlaag”, aldus SP-leider Marijnissen.
Concrete cijfers
De PvdA wil weten wat de coalitie precies voor ogen heeft. “U heeft vier weken gepraat en er zijn geen concrete cijfers genoemd?”, vraagt PvdA-leider Asscher aan D66-fractievoorzitter Jetten. “Zijn er geen memo’s van?”
Klaver (GroenLinks): energiebelasting kan en moet nu al omlaag
Jetten weigert om concrete cijfers te noemen. “Ik wil geen vage beloften doen”, aldus Jetten. Ook VVD’er Dijkhoff wil niets zeggen over de verlaging van de energiebelasting.
Op de vraag van GroenLinks-leider Klaver om de belasting nu al te verlagen, zei Dijkhoff dat hij niet weet of het kan. GroenLinks heeft al gesprekken gevoerd met de energiebedrijven en gehoord dat er daar geen problemen zijn.
Eind april komt het kabinet met de uitwerking van hun voorstellen. PVV-leider Wilders wil dat de energierekening met terugwerkende kracht omlaag gaat.
NU 14.03.2019 Woensdag maakten de planbureaus bekend dat de klimaatdoelen van het kabinet waarschijnlijk niet worden gehaald met de plannen die zijn doorgerekend. Daaropvolgend kondigde premier Mark Rutte aan de energiebelasting te verlagen en een CO2-heffing voor bedrijven in te voeren. Volg het debat hierover tussen de Kamer en het kabinet.
Tweede Kamer debatteert over de doorrekening van de klimaatplannen
Kabinetsdoel van 49 procent minder CO2 wordt waarschijnlijk niet gehaald
Ook vragen over kabinetsvoorstellen om energierekening te verlagen en CO2-heffing
Kabinetsmaatregelen kunnen niet los worden gezien van de Provinciale Statenverkiezingen op 20 maart
AD 14.03.2019 De oppositie reageert tijdens het debat over de doorrekening van de klimaatplannen flink verdeeld over de onverwachte draai van het kabinet. Waar GroenLinks-leider Jesse Klaver spreekt van een ‘geschenk uit de hemel’ dat het kabinet de energienota verlaagt en een CO2-heffing oplegt aan de industrie, oordeelt Thierry Baudet (FvD) juist dat het ‘vernietigend is voor de koopkracht’ en dat niet alle kosten worden meegenomen.
Mis niks met ons liveblog. De linkerflank van de Kamer zal daarom vanavond naar verwachting vooral proberen het onderste uit de kan te halen en het kabinet zover te krijgen verdergaande maatregelen te treffen. Partijen als de PVV en Forum voor Democratie zullen Rutte juist verwijten nóg verder naar links op te schuiven. Ze waren al geen voorstander van het eerste pakket van maatregelen, laat staan deze aanscherping van de plannen, die mogelijk flinke impact zullen hebben op de industrie in Nederland.
AD 14.03.2019 De Tweede Kamer debatteert vanavond nog over de uitkomsten van de doorrekeningen van het conceptklimaatakkoord. Een voorstel daartoe van GroenLinks-voorman Jesse Klaver kan rekenen op steun van niet alleen de voltallige oppositie, maar ook de coalitiepartijen.
Strikt genomen debatteert de Kamer vanavond over de doorrekening van het concept-Klimaatakkoord. Uit de berekeningen van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) blijkt dat de plannen in het concept-Klimaatakkoord waarschijnlijk onvoldoende zijn om de kabinetsdoelstelling van 49 procent CO2-reductie in 2030 te halen. Daar kwam bovenop dat vooral Nederlanders met een laag inkomen of een middeninkomen de rekening betalen.
De oppositie reageerde woest, maar slechts een paar uur later kondigde premier Rutte aan dat de energienota alsnog naar beneden gaat, en dat er een CO2-heffing komt voor de industrie, een wens van van onder meer GroenLinks, SP en PvdA. Die draai verandert het speelveld aanzienlijk en maakt, met de verkiezingen voor de deur, van het debat vanavond ook meer een verkiezingsdebat.
AD 14.03.2019 Klaver vroeg gisteren, nadat bekend was geworden dat de beoogde klimaatmaatregelen waarschijnlijk onvoldoende zijn om de CO2-doelen van het kabinet te halen, ook al een debat aan. Toen hielden de VVD, CDA, D66 en ChristenUnie de boot nog af. Later bleek dat zij al nieuwe maatregelen in petto hadden, waaronder een CO2-heffing voor de industrie.
Nu premier Mark Rutte die ingrepen wereldkundig heeft gemaakt, zien ook de regeringspartijen geen bezwaren meer tegen een snel debat. Ook omdat Klaver beloofde het ‘kort en op hoofdlijnen’ te willen houden.
Het debat start vanavond rond 19.30 uur en is live te volgen op deze site.
Premier Rutte en minister Wiebes reageren op de doorrekening van het klimaatakkoordANP
Gisteren voelde de meerderheid er weinig voor om nog deze week een debat te houden, maar er komt er vanavond alsnog toch een.
NOS 14.03.2019 De Tweede Kamer houdt vanavond toch nog een debat met het kabinet over de doorrekening van het klimaatakkoord. Tot ergernis van de oppositie hield de coalitie gisteren een debat op korte termijn nog tegen over de bevindingen van het Planbureau voor de Leefomgeving en het Centraal Planbureau. Maar toen GroenLinks-leider Klaver het vandaag nogmaals probeerde, kreeg hij alsnog steun van de hele Kamer.
Daarbij speelt mee dat het kabinet inmiddels heeft gereageerd op de doorrekening en de oorspronkelijke plannen heeft aangepast: premier Rutte kondigde gisteren onder meer aan dat de energiebelasting voor burgers omlaag gaat en dat er toch een CO2-heffing komt voor bedrijven. De coalitie zag daarom nu geen reden meer een Kamerdebat uit te stellen tot na de verkiezingen van volgende week.
Het is de bedoeling dat het een debat wordt over de hoofdlijnen. De fractievoorzitters zullen het woord voeren en het kabinet wordt vertegenwoordigd door Rutte en minister Wiebes van Economische Zaken.
NU 14.03.2019 De Tweede Kamer debatteert donderdagavond over de doorrekeningen van de plannen uit het conceptklimaatakkoord. Een ruime meerderheid stemde in met het verzoek daartoe van GroenLinks-leider Jesse Klaver.
Woensdag presenteerden het Centraal Planbureau (CPB) en het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) de kosten en effecten van de conceptplannen van het klimaatbeleid.
Daaruit bleek dat de gewenste CO2-reductie van 49 procent in 2030 waarschijnlijk niet gehaald zal worden met het pakket aan maatregelen.
Daarnaast vallen de kosten voor de burger (3 miljard euro) hoger uit dan voor het bedrijfsleven (2 miljard euro), blijft het aandeel van de sector industrie achter en zullen de laagste inkomens, zonder uitkeringsgerechtigden en gepensioneerden, er zonder koopkrachtreparatie het meest op achteruitgaan.
Nog niet bekend hoe kabinetsplannen eruit komen te zien
Hoewel het kabinet pas in april met een officiële kabinetsreactie zou komen, namen premier Mark Rutte en klimaatminister Eric Wiebes alvast een voorschot op de maatregelen: de verhoging van de energiebelasting voor huishoudens wordt teruggedraaid en er komt toch een CO2-heffing voor bedrijven.
“We willen de belasting voor huishoudens verlagen en die voor bedrijven verhogen”, zei de premier in een toelichting.
Hoe de plannen er exact uit komen te zien, is nog niet bekend. Zo is nog niet duidelijk met hoeveel de energienota zal dalen en is ook nog niet duidelijk wat de hoogte van de CO2-taks zal zijn.
Het kabinet zal dat na de verkiezingen bekendmaken.
Partijen als PvdA en GroenLinks zijn blij met de aangekondigde maatregelen. Zij opperden, net als D66 en ChristenUnie, bijvoorbeeld een belasting op CO2. “Ik zie dat onze politieke opponenten onze kant op komen, dat is winst”, aldus Klaver. Hij heeft de coalitie, die bij de verkiezingen naar alle waarschijnlijkheid de meerderheid in de senaat zal verliezen, opgeroepen tot een “klimaatformatie” waarbij GroenLinks bereid is de groene plannen in de Eerste Kamer aan een meerderheid te helpen.
Dat voorstel werd vrij snel afgewezen. “De vorige verkiezingen waren klimaatverkiezingen, de vorige formatie was een klimaatformatie”, zegt Rob Jetten (D66) tegen BNR. “GroenLinks is twee keer weggelopen.” CDA-leider Sybrand Buma past ervoor om met Klaver “in een achterkamer te gaan zitten”.
Het debat begint donderdag rond de klok van 19.20 uur.
AD 14.03.2019 De regeringscoalitie besloot al begin februari extra klimaatmaatregelen in de steigers te zetten. VVD, CDA, D66 en ChristenUnie hielden vol de doorrekening van het ontwerp-klimaatakkoord af te willen wachten, maar werkten in stilte aan flinke aanpassingen, zegt CU-leider Gert-Jan Segers.
Onmiddellijk nadat de planbureaus woensdag bekendmaakten wat de voorstellen uit het concept-klimaatakkoord kosten en hoeveel CO2 ze schelen, presenteerde het kabinet een stapel nieuwe plannen. Dat verraste vriend en vijand en oogstte zelfs lof van de linkse oppositie.
Segers’ collega Klaas Dijkhoff nam het voortouw voor extra maatregelen, vertelde Segers in talkshow Pauw & Jinek. De VVD-fractievoorzitter had een maand eerder zijn coalitiepartners juist op de kast gejaagd door te waarschuwen dat het klimaatbeleid niet te hard van stapel moest lopen en te zinspelen op een kabinetscrisis.
De regeringspartijen hadden net overeenstemming bereikt over de heikele kwestie van het kinderpardon, wat ,,eigenlijk in heel bijzondere harmonie was gegaan”. Daardoor meenden ze een even heet hangijzer als het klimaatbeleid ,,nuchter” te kunnen oplossen, aldus Segers.
De fractieleiders zagen volgens hem de bui al hangen dat de plannen die op tafel lagen niet voldeden en oneerlijk zwaar zouden uitpakken voor burgers.
NU 14.03.2019 De regeringscoalitie besloot al begin februari extra klimaatmaatregelen in de steigers te zetten. VVD, CDA, D66 en ChristenUnie hielden vol de doorrekening van het ontwerpklimaatakkoord af te willen wachten, maar werkten in stilte aan flinke aanpassingen, zegt CU-leider Gert-Jan Segers.
Onmiddellijk nadat de planbureaus woensdag bekendmaakten wat de voorstellen uit het conceptklimaatakkoord kosten en hoeveel CO2 ze schelen, presenteerde het kabinet een stapel nieuwe plannen. Dat verraste vriend en vijand en oogstte zelfs lof van de linkse oppositie.
Klaas Dijkhoff nam het voortouw voor extra maatregelen, vertelde Segers woensdag in de talkshow Pauw & Jinek. De VVD-fractievoorzitter had een maand eerder zijn coalitiepartners juist op de kast gejaagd door te waarschuwen dat het klimaatbeleid niet te hard van stapel moest lopen en te zinspelen op een kabinetscrisis.
De regeringspartijen hadden net overeenstemming bereikt over de heikele kwestie van het kinderpardon, wat “eigenlijk in heel bijzondere harmonie was gegaan”. Daardoor meenden ze een even heet hangijzer als het klimaatbeleid “nuchter” te kunnen oplossen, aldus Segers.
De fractieleiders zagen volgens hem de bui al hangen dat de plannen die op tafel lagen niet voldeden en oneerlijk zwaar zouden uitpakken voor burgers.
Gisteren werden de doorrekeningen van het klimaatakkoord pas bekend, maar in stilte is al ruim een maand gewerkt aan flinke aanpassingen.
NOS 14.03.2019 De vier regeringspartijen besloten begin februari al om extra klimaatmaatregelen in de steigers te zetten. Dat heeft ChristenUnie-leider Segers gezegd bij de talkshow Pauw & Jinek.
Gisteren werden de doorrekeningen van het klimaatakkoord pas bekend, maar in stilte is al ruim een maand gewerkt aan flinke aanpassingen. De regeringspartijen hadden begin februari net een akkoord bereikt over de kwestie van het kinderpardon. “En dat was eigenlijk in heel bijzondere harmonie gegaan”, zei Segers.
Hete hangijzers
Met diezelfde gedachte is geprobeerd de “hete hangijzers” van het klimaatakkoord aan te pakken. Segers: “Wij gingen anticiperen op de onderdelen waarvan we dachten: dit zou wel eens heel problematisch kunnen zijn.”
Als voorbeeld gaf hij de extra belasting op de energierekening die iedereen moet betalen; de zogenoemde Opslag Duurzame Energie. Volgens hem is die nu oneerlijk verdeeld tussen bedrijven en consumenten.
VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff nam het voortouw voor de extra klimaatmaatregelen, vertelde Segers. Dat is opmerkelijk, omdat Dijkhoff eerder zei dat het kabinet niet te hard van stapel moest lopen met het klimaatbeleid. Ook vond hij dat de discussie over klimaatmaatregelen wordt gedomineerd door “drammers” zoals D66-fractieleider Rob Jetten.
Gisteren brachten de planbureaus naar buiten wat de voorstellen in het klimaatakkoord kosten en hoeveel milieuwinst ze opleveren. De conclusie is onder meer dat de klimaatdoelen waarschijnlijk niet worden gehaald. Direct daarna kwam het kabinet met nieuwe plannen. Volgens Segers zagen de regeringspartijen de bui al hangen dat de voorstellen in het klimaatakkoord niet genoeg zouden zijn.
Telegraaf 14.03.2019 Na een dag van chaos in Den Haag weten burgers nog steeds niet waar ze aan toe zijn met aanstaande klimaatplannen.
De cijfers van het Centraal Planbureau (CPB) geven geen compleet beeld van de inkomenseffecten van het klimaatakkoord. Slechts 128 van de 300 plannen konden worden doorgerekend.
Daarnaast blijkt dat bijna 400.000 huishoudens, met name alleenstaanden en alleenverdieners, veel slechter af zullen zijn dan cijfers laten zien. Het gaat om grote groepen mensen die de komende jaren door klimaat- en energiebeleid vaak meer dan drie procent aan koopkracht zouden moeten inleveren en die niet in de berekeningen te zien zijn.
Intussen maakt het kabinet de vlucht naar voren en komt met een koerswijziging rond klimaatbeleid. Premier Rutte zegt dat er ’meer balans’ nodig is bij de verdeling van de lasten van het klimaatakkoord. Zo komt er toch een CO2-heffing, worden automobilisten ontzien en gaat de belasting op de energierekening voor huishoudens minder hard stijgen.
Hierdoor zijn de doorrekeningen van het CPB deels weer achterhaald, ook omdat bedrijven waarschijnlijk de heffing weer aan de burger gaan doorberekenen. De koerswijziging komt een week voor de verkiezingen, waar de coalitie van VVD, CDA, D66 en CU zwaar op verlies staat.
NU 13.03.2019 De regeringscoalitie besloot al begin februari extra klimaatmaatregelen in de steigers te zetten. VVD, CDA, D66 en ChristenUnie hielden vol de doorrekening van het ontwerp-klimaatakkoord af te willen wachten, maar werkten in stilte aan flinke aanpassingen, zegt CU-leider Gert-Jan Segers.
Onmiddellijk nadat de planbureaus woensdag bekendmaakten wat de voorstellen uit het concept-klimaatakkoord kosten en hoeveel CO2 ze schelen, presenteerde het kabinet een stapel nieuwe plannen. Dat verraste vriend en vijand en oogstte zelfs lof van de linkse oppositie.
Segers’ collega Klaas Dijkhoff nam het voortouw voor extra maatregelen, vertelde Segers in talkshow Pauw & Jinek. De VVD-fractievoorzitter had een maand eerder zijn coalitiepartners juist op de kast gejaagd door te waarschuwen dat het klimaatbeleid niet te hard van stapel moest lopen en te zinspelen op een kabinetscrisis.
De regeringspartijen hadden net overeenstemming bereikt over de heikele kwestie van het kinderpardon, wat “eigenlijk in heel bijzondere harmonie was gegaan”. Daardoor meenden ze een even heet hangijzer als het klimaatbeleid “nuchter” te kunnen oplossen, aldus Segers.
De fractieleiders zagen volgens hem de bui al hangen dat de plannen die op tafel lagen niet voldeden en oneerlijk zwaar zouden uitpakken voor burgers.
NOS 13.03.2019 Wat gaat Nederland doen om in 2030 bijna de helft minder CO2 uit te stoten dan in 1990? Gaan we dat doel halen? Wat gaat het kosten? En wie gaat dat betalen?
Die vragen stonden vandaag opnieuw centraal in politiek Den Haag. Daar presenteerden het Centraal Planbureau (CPB) en het Planbureau voor de Leefomgeving de doorrekeningen van 128 maatregelen uit het Klimaatakkoord dat in december werd gesloten.
En de antwoorden op de drie laatste vragen? Haalbaarheid: waarschijnlijk niet. Kosten: 1,6-1,9 miljard euro per jaar. Verdeling: fifty-fifty tussen huishoudens en het bedrijfsleven.
Het CPB rekende bovendien uit dat door de klimaatplannen vooral de lagere- en middeninkomens, gepensioneerden en mensen met een uitkering erop achteruitgaan.
Kabinet maakt ommezwaai
Premier Rutte en Klimaatminister Wiebes kwamen in reactie op die berekeningen meteen met een aantal aanpassingen. Ze willen daarbij tegemoetkomen aan de veelgehoorde kritiek dat bedrijven te weinig bijdragen aan het verminderen van de CO2-uitstoot en huishoudens te veel.
De snelle ommezwaai van het kabinet kwam als een grote verrassing, zegt NOS-verslaggever Ron Fresen. “Het komt omdat de planbureaus het kabinet een behoorlijk draai om de oren hadden gegeven.”
De belangrijkste aanpassingen van het kabinet:
verlaging van de energiebelasting voor burgers vanaf 2020
“verstandige” CO2-heffing voor bedrijven
voorkomen “oversubsidiëring” van nieuwe elektrische auto’s
meer “ondersteuning” van de tweedehandsmarkt elektrische auto’s
geplande verhoging van vaste lasten voor benzine-/ dieselrijders gaat niet door
landbouw levert een “grotere bijdrage” in ruil voor extra geld
er komt minder CO2-opslag
Dit alles moet volgens Rutte leiden tot een “eerlijke verdeling”. Huishoudens nemen straks een derde van de lasten voor hun rekening, bedrijven twee derde.
Belangrijk daarbij is om te vermelden dat het CPB ook verwacht dat bedrijven 80 procent van de extra kosten die ze straks moeten maken, zullen afwentelen op de consument. Producten en diensten worden dus sowieso duurder.
Rutte: lasten burgers compenseren, lasten bedrijven omhoog
Toch zijn de reacties in de politiek en van milieuorganisaties en vakbond FNV over het algemeen positief. “We moeten het nu doen met de woorden van Rutte en Wiebes, maar wij zullen het kabinet aan deze woorden houden”, zeggen Milieudefensie, Greenpeace, Natuur en Milieu, de Natuur en Milieufederaties en FNV.
De kans op politieke steun is nu wel veel groter geworden, zegt NOS-verslaggever Ron Fresen. “Altijd met een slag om de arm, maar de kans op voldoende steun is vandaag echt toegenomen. De angels lijken er wel uit nu.”
Werkgeversorganisaties VNO-NCW en MKB Nederland vrezen dat de plannen de lasten voor het bedrijfsleven te veel doen stijgen. Ze zeggen verder benieuwd te zijn hoe de CO2-heffing er precies uit komt te zien.
Maar wat alle maatregelen uiteindelijk gaan kosten, zal pas eind april blijken. Het kabinet laat zijn nieuwe voorstellen nu opnieuw doorrekenen en komt dan over anderhalve maand met definitieve klimaatplannen.
Politiek verslaggevers Marleen de Rooy en Ron Fresen geven in onderstaande video antwoord op vragen over het klimaatakkoord:
AD 13.03.2019 GroenLinks-leider Jesse Klaver wil na de verkiezingen van 20 maart met de coalitiepartijen om tafel over de precieze uitwerking van de klimaatplannen. Met zo’n ‘klimaatformatie’ hoopt GroenLinks druk op de ketel te houden als bijvoorbeeld de hoogte van de CO2-heffing straks wordt vastgesteld.
Klaver wil ook andere klimaatvraagstukken voor de langere termijn adresseren, zoals de luchtvaart en de bio-industrie. De gesprekken over klimaat zullen volgens Klaver niet betekenen dat GroenLinks ook andere plannen van het kabinet per se gaat steunen, als een soort gedoogpartner.
GroenLinks ziet in de aankondiging van de CO2-heffing voor de industrie ‘voor het eerst’ een uitgestoken hand van het kabinet, die ook gevuld is. Partijleider Jesse Klaver staat ‘letterlijk te springen’ met het besluit de rekening van de klimaatplannen meer bij de industrie te leggen, en minder bij de burger.
Premier Rutte maakte vanmiddag bekend dat de energienota van huishoudens naar beneden gaat en er alsnog een ‘verstandige’ heffing voor bedrijven komt op de uitstoot van het schadelijke CO2. ,,De rekening moet eerlijker verdeeld worden’’, aldus Rutte.
,,Als ik zie dat politieke opponenten zo onze kant opkomen, dan zie ik dat als winst’’, reageert Klaver. ,,Vorige week vond Rutte onze plannen nog levensgevaarlijk, nu steunt hij ze bijna.’’
De regering is na de provinciale verkiezingen volgende week waarschijnlijk aangewezen op steun van Klavers partij in de Eerste Kamer. Volgens de peilingen raakt het kabinet daar zijn krappe meerderheid kwijt.
Elsevier 13.03.2019 Minister Eric Wiebes (VVD) van Economische Zaken en Klimaat en Ed Nijpels (VVD) namen woensdagmiddag de doorrekening van het ontwerp-Klimaatakkoord in ontvangst. De belangrijkste conclusies: de gestelde doelen worden waarschijnlijk niet gehaald en de kosten zijn lager dan verwacht, maar lage inkomens worden het hardst getroffen. Het kabinet kondigt in een reactie aan dat er toch een CO2-heffing voor bedrijven komt.
Een kleine drie maanden lieten het Centraal Planbureau (CPB) en het Planbureau voor Leefomgeving (PBL) berekeningen los op de circa 300 pagina’s met klimaatplannen die eind december werden gepresenteerd. Er is lang naar de conclusies uitgekeken. Niet alleen beheerst klimaat in toenemende mate de maatschappelijke en politieke discussies, ook de timing is brisant. De doorrekening verschijnt een week voor de verkiezingen voor de Provinciale Staten waarbij de coalitie van Rutte III in de peilingen ruime verliezen lijdt.
Wat zijn de belangrijkste uitkomsten van de doorrekening?
Voornaamste vraag is of het ontwerp-Klimaatakkoord het doel haalt: in 2030 minstens 49 procent minder broeikasgassen uitstoten. Dat zal waarschijnlijk niet lukken, concludeert het PBL. Slechts wanneer alle onzekerheden meevallen en mensen en bedrijven precies zo reageren als gehoopt, dan kan het doel net worden gehaald. Dat acht het instituut onwaarschijnlijk. Dit betekent mogelijk dat er verder gaat worden onderhandeld over aanvullend beleid.
Ook belangrijk zijn de inkomenseffecten: hoeveel kost het beleid huishoudens en hoe is dat verdeeld over arm en rijk? Het CPB, dat alleen naar klimaat keek en dus geen compleet koopkrachtplaatje maakt, verwacht dat de impact op korte termijn beperkt zal zijn. In 2021 gaan groepen er niet meer dan 0,1 procent op achteruit ten opzichte van een wereld waarin er geen Klimaatakkoord is. Dat is veel beperkter dan het totale klimaatbeleid dat huishoudens gemiddeld 0,7 procent aan inkomen kost.
Peter Winterman@WintermanAD
Dit plaatje laat goed zien hoe vooral mensen met de laagste inkomens, uitkeringsgerechtigden én gepensioneerden moeten betalen voor het klimaatbeleid. #Klimaatakkoord
Op de lange termijn is het effect groter. Groepen hebben in 2030 zo’n 0,3 tot 0,5 procent inkomen minder in vergelijking met een wereld zonder Klimaatakkoord. Voor een gemiddeld huishouden is dat 0,4 procent minder, maar het zijn vooral de lagere middeninkomens die erop achteruit gaan. Wanneer je naar het totaal van het klimaatbeleid kijkt, kost het huishoudens gemiddeld 1,4 procent inkomen. De effecten zijn erg ongelijk verdeeld. Het CPB waarschuwt wel voor de vele onzekerheden.
Hoe zat het nou ook weer met het Klimaatakkoord?
In het Regeerakkoord beloofde het kabinet-Rutte III dat Nederland in 2030 bijna de helft minder broeikasgassen gaat uitstoten. Dat is ambitieuzer dan het huidige EU-klimaatdoel van 40 procent reductie, en dit wordt zelfs aangescherpt tot 55 procent als Nederland daar overeenstemming over bereikt in Europees verband of met een ‘kopgroep in Noordwest-Europa’.
Het kabinet bedacht niet zelf de plannen om dat doel te halen, maar zette ruim honderd bedrijven, belangengroepen en overheden aan het werk aan de vijf zogenoemde klimaattafels. In december kwamen zij na tien maanden onderhandelen met een ontwerp-Klimaatakkoord. Niet iedereen stond achter dit resultaat, de groene organisaties steunden het te elfder ure niet.
Uiteindelijk is het de politiek die besluit over het klimaatbeleid. In het najaar debatteerde de Tweede Kamer al één keer specifiek over het Klimaatakkoord. Ook het kabinet keek in de laatste fase van de onderhandelingen nadrukkelijk mee. Discussies over klimaat zullen zich steeds meer in die arena afspelen. Doel is dat er voor de zomer een concreet pakket maatregelen ligt.
Wat zijn de reacties op de doorrekening?
Het kabinet reageerde achteraf direct. Op een persconferentie maakten premier Mark Rutte en minister van Economische Zaken en Klimaat Eric Wiebes (beiden VVD) bekend het voorgenomen Klimaatakkoord direct op de schop te nemen. Zo krijgen burgers verlichting van hun energielasten, wordt oversubsidiëring van elektrische auto’s aangepakt en gaat de landbouw meer doen voor het klimaat. ‘We willen de belasting voor huishoudens verlagen en die voor bedrijven verhogen,’ zei Rutte.
Het belangrijkste plan is dat er alsnog een CO2-taks komt, die komende tijd wordt uitgewerkt. Het ontwerp-Klimaatakkoord voorzag in een bonus-malusregeling, waarbij bedrijven CO2-reductieplannen opstellen en uitvoeren. De ‘groene’ bedrijven krijgen een subsidie, de hardnekkige uitstoters een boete. Van linkse oppositiepartijen en natuur- en milieuorganisaties kwam harde kritiek. Het zou te ingewikkeld zijn en bedrijven te veel ontzien.
Zij pleitten daarom voor een CO2-taks. GroenLinks en de PvdA dienden zelfs al concrete ideeën in – die nog niet zijn doorgerekend. Tijdens een Kamerdebat eerder dit jaar kwamen de partijen al dichter bij elkaar. Het zou mogelijk gaan om een relatief lage CO2-taks waarvan de opbrengst wordt teruggesluisd naar de industrie voor verduurzaming. In het Kamerdebat werd ook al gesproken over ‘maatwerk’ voor kwetsbare industrieën als staal en kunstmest. De taks komt boven op het Europese handelssysteem ETS voor CO2-rechten. Sommige experts verwachten dat de uitwerking niet sterk zal verschillen van de voorgestelde bonus-malusregeling.
Er komt deze week geen debat in de Tweede Kamer over de doorrekeningen van het ontwerp-Klimaatakkoord. Een verzoek van Klaver om donderdag een debat te houden, kreeg van de vier coalitiepartijen geen steun.
De stemming verliep volgens partijlijnen, waarmee de coalitie met één stem verschil het verzoek kon wegstemmen. Volgens Kamerleden van de regeringspartijen zou een debat donderdag te snel komen, en zouden Kamerleden niet genoeg tijd hebben om de doorrekeningen goed te bestuderen. ‘Wie denkt dat Nederlanders zitten te wachten op politici die over elkaar heen gaan buitelen door met losse maatregelen te gaan strooien, heeft het volgens mij echt mis,’ zei VVD-Kamerlid Dilan Yesilgöz.
De linkse oppositie, die zoals verwacht kritisch reageerde op de doorrekening, toonde weinig begrip voor het argument van de coalitie. Klaver stipte aan dat hij samen met D66-voorman Rob Jetten woensdagavond bij Nieuwsuur aanschuift om over het Klimaatakkoord te praten. Laatstgenoemde is opgetogen over de doorrekening: ‘Minder kosten voor burgers. Industrie gaat meer betalen. Wij gaan Parijs halen!’ twittert Jetten.
Bij de linkse oppositie leidt vooral de verdeling van de lasten over de diverse inkomensgroepen tot veel onvrede. ‘Huishoudens betalen met dit kabinet het meest en de grote vervuilers het minst,’ aldus PvdA-fractievoorzitter Lodewijk Asscher, die pleit voor een CO2-heffing voor grote bedrijven. Ook SP-leider Lilian Marijnissen spreekt van onrecht: ‘Draagvlak organiseer je niet door de energierekening te verhogen en de laagste inkomens de rekening te laten betalen.’
De rechtse oppositie reageert minder uitgebreid. SGP-leider Kees van der Staaij vindt ‘nuchter aan de slag met energiebesparing en schone energie’ een ‘goede zaak’, maar zijn partij ‘hikt er tegenaan dat collectieve lasten opnieuw stijgen’. Hij hekelt vooral dat de rekening in zijn ogen te veel wordt neergelegd bij gezinnen met middeninkomens en eenverdieners. PVV-leider Geert Wilders houdt het korter: ‘Geloof ze niet. Vertrouw ze niet. Stem ze weg!’ schrijft hij op Twitter bij een foto van Rutte en Wiebes.
Welke impact heeft doorrekening op de verkiezingen?
Premier Mark Rutte (VVD) was vooraf niet gerust op de gevolgen van de doorrekening, zei hij maandag bij Dit is de dag op Radio 1. ‘Mijn angst is: iedereen kan in die cijfers gaan shoppen er een eigen verhaal mee zingen.’ Dat lijkt een terechte vrees. Klimaat is een verkiezingsthema dat tot een voor de coalitiepartijen funeste dynamiek kan leiden.
Vanaf rechts worden ze bestookt door Forum voor Democratie en PVV die vrijwel geen klimaatbeleid willen omdat ze denken dat klimaatverandering geen grote impact heeft. Vanaf links bestookt GroenLinks de coalitie met verwijten dat het klimaatbeleid niet streng genoeg is en dat de lasten eerlijker moeten worden verdeeld – al klinkt hier meer bereidheid tot gedoogsteun.
Het is de verwachting dat beide kampen naar hartenlust die zaken uit de doorrekening zullen uitlichten die hun punt onderstrepen. Ook in de coalitie loopt het enthousiasme voor klimaatbeleid sterk uiteen. D66 zei expliciet dat het niet uitvoeren van klimaatbeleid een breekpunt is. En ChristenUnie zei hetzelfde in bedekte termen. Het enthousiasme in kringen van VVD en CDA is een stuk geringer. Zij maken zich zorgen om de Nederlandse concurrentiepositie.
NOS 13.03.2019 De werkgeversorganisaties VNO-NCW en MKB Nederland vrezen dat het klimaatakkoord en de gewijzigde kabinetsplannen de lasten voor het bedrijfsleven te veel doen stijgen. “Bedrijven moeten dat wel kunnen dragen”, aldus de organisaties.
Het kabinet kondigde aan met een CO2-heffing te komen, omdat de klimaatplannen waarschijnlijk niet tot genoeg reductie van het broeikasgas leiden. “Een onvoorwaardelijke Nederlandse CO2-heffing bovenop het Europese systeem zal leiden tot verlies van bedrijvigheid en banen”, zeggen VNO-NCW en MKB Nederland.
De werkgeversorganisaties zeggen verder benieuwd te zijn hoe zo’n CO2-heffing er precies uit komt te zien. “CO2-heffingen zijn er in verschillende soorten en maten”, zegt Cees Oudshoorn, algemeen directeur van VNO-NCW.
“Er zijn er die bedrijven ertoe brengen om dit land te verlaten en er zijn versies die ervoor zorgen dat bedrijven in dit land gaan investeren. Wij zullen hierover verder in overleg gaan met de overheid.”
Doorpraten
Het kabinet zei vandaag ook de energiebelasting voor consumenten minder te willen laten stijgen en bedrijven juist meer te willen laten betalen voor energie dan in de oorspronkelijke plannen.
“Ook hiervoor geldt dat de vraag is hoe het uitwerkt voor de positie van bedrijven”, zegt Oudshoorn. “Hebben ze de neiging om dit land te verlaten of niet door een extra heffing. En als ze naar het buitenland gaan en daar doorgaan met CO2 uitstoten, dan bereik je de klimaatdoelen ook niet. We willen hierover doorpraten.”
Innovatievermogen versterken
Ook de FME, de ondernemersorganisatie voor de technologische industrie, maakt zich zorgen over de aangekondigde lastenverzwaring. “Ik bepleit maatregelen die de internationale concurrentiepositie van bedrijven beschermen, verlies van groene investeringen en banen voorkomen, verplaatsing van CO2-uitstoot naar het buitenland tegengaan en het innovatievermogen van de industrie versterken”, zegt voorzitter Ineke Dezentjé.
Een groene toekomst kan volgens de FME ook worden bereikt met energiebesparing en technologische oplossingen. “Beide zijn onderbelicht in het ontwerp-klimaatakkoord, terwijl ze megatonnen aan CO2-reductie kunnen opleveren.”
Telegraaf 13.03.2019 Duizenden huishoudens worden nog forser geraakt door het klimaatakkoord dan de cijfers van het Centraal Planbureau (CPB) op het eerste gezicht laten zien. Alleenstaanden en alleenverdieners gaan er in veel gevallen tot wel drie procent op achteruit. Vijf procent van hen zelfs nog meer, bevestigt het CPB.
De doorrekening van het klimaatakkoord schetst een somber beeld voor de portemonnee van burgers in 2030. Alle inkomensgroepen gaan er op achteruit als het akkoord wordt uitgevoerd. Achter de mediane koopkracht van -1,5 en -1,4 procent voor alleenstaanden, respectievelijk alleenverdieners schuilen cijfers voor specifieke groepen die veel harder aankomen. Ook uitkeringsgerechtigden worden hard geraakt, waar sommigen bijna vier procent moeten inleveren.
De cijfers doen denken aan het idee om de inkomensafhankelijke zorgpremie in te voeren aan het begin van Rutte II. Daarbij vielen de inkomenseffecten gemiddeld mee, maar werden ook grote groepen zeer hard geraakt.
Het kabinet neemt de vlucht naar voren en presenteerde woensdagmiddag gelijk maatregelen die veel koopkrachtcijfers weer op zijn kop zetten. Zo gaat de energiebelasting omlaag en wordt er een CO2-heffing ingevoerd voor bedrijven. Ook zinspeelde premier Rutte op een extra tegemoetkoming voor de laagste inkomens.
Uit de berekeningen van het Planbureau voor de Leefomgeving blijkt dat het klimaatdoel zelf wordt waarschijnlijk niet gehaald. Of de cijfers werkelijkheid worden is nog maar de vraag: over de voorspellingen bestaat al langer twijfel.
Middeninkomens verliezen per 2030 het meest als de maatregelen uit het concept-klimaatakkoord een op een worden doorgevoerd. Het scheelt hen in de CPB-ramingen een half procent aan inkomen. Ook gepensioneerden gaan er door de klimaatplannen gemiddeld een half procent op achteruit.
Nog duurder
Het totale klimaat- en energiebeleid raakt Nederlanders nog harder. Als ook de maatregelen ter stimulering van duurzame energie worden meegerekend, gaan de laagste inkomens het meest achteruit. In 2030 zou het een verlaging van het inkomen met 1,8 procent betekenen. Voor middeninkomens is dat ongeveer anderhalf procent. De hoogste inkomens leveren 0,8 procent in.
Het CPB gaat in haar berekeningen uit van een scenario waarbij mensen niet de portemonnee trekken voor allerlei groene maatregelen. Lage inkomens, eenverdieners en uitkeringsgerechtigden dreigen het hardst geraakt te worden. Het kan voor deze groep een verlaging van het inkomen met 3 procent betekenen.
CPB-directeur Laura van Geest: „Middeninkomens worden door het klimaatakkoord harder geraakt dan lagere inkomens. Dit komt door maatregelen voor de auto.”
De rekenmeesters verwachten dat bedrijven hun klimaatkosten voor 80 procent afwentelen op de burger.
Niet genoeg
Ondanks de kosten, zijn de honderden maatregelen uit het klimaatakkoord van voorzitter Ed Nijpels waarschijnlijk niet genoeg om het klimaatdoel in 2030 te halen. Dat concludeert het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) in haar doorrekening.
Het kabinet wil in 2030 de CO2-uitstoot hebben gehalveerd ten opzichte van 1990. Het PBL stelt dat er nog veel onzekerheden zijn in de plannen. Als het kabinet duidelijke politieke keuzes maakt kunnen die onzekerheden worden weggenomen, stellen de groene rekenmeesters.
Als Nederland de broeikasgassen wil halveren in 2030 dan moet er 48,7 megaton minder worden uitgestoten. Volgens het PBL komen de plannen uit tussen de 31 en 52 megaton.
„De bandbreedte is vrij groot”, geeft hoofd klimaat Pieter Boot toe. Het kan zijn dat het doel wel gehaald wordt. „Maar toch denken we dat het waarschijnlijk niet haalbaar is. Vergelijk het met het gooien van dobbelstenen: je kunt zes keer zes gooien, maar dat is niet heel waarschijnlijk.”
Industrie
Vooral bij de industrie zijn de onzekerheden groot, stelt Boot. Het groene planbureau heeft nog veel vragen over hoe bedrijven worden gehouden aan de afspraken om minder CO2 uit te stoten. Bij de elektriciteitssector zijn er juist veel zekerheden.
Het klimaatakkoord is volgens Boot een mix van verboden, normen en subsidies. „Beprijzing is een beetje ondergeschikt”, zei de klimaatchef kritisch. Juist hierover is een grote politieke discussie gaande.
Het PBL schat in dat alle investeringen die nodig zijn om het klimaatakkoord uit te voeren tussen de 56 en 75 miljard euro bedragen in de periode tot 2030. Vooral in de energiesector, mobiliteit (auto’s) en de gebouwde omgeving (huizen en kantoren) gaat het om astronomische bedragen.
Kritiek
Of de ramingen van de planbureaus een compleet beeld geven is nog maar zeer de vraag. Over enkele rekenmethodes van het Planbureau voor de Leefomgeving is de laatste tijd kritiek geuit.
Deskundigen van de Rabobank hebben eerder geoordeeld dat het klimaatakkoord een financiële gatenkaas is. De experts stellen dat het Centraal Planbureau niet alle maatregelen heeft kunnen doorrekenen, sommige plannen zijn simpelweg te vaag. CPB-directeur Laura van Geest gaf toe dat er slechts 128 maatregelen onder de loep zijn genomen: „Wij hebben geen zeshonderd maatregelen aangereikt gekregen.”
Van Geest stelt dat er ook maatregelen waren waar de overheid niets mee te maken heeft of waar een doorrekening niet mogelijk was.
PBL-directeur Hans Mommaas probeerde kritiek aan het begin van de persconferentie al direct in de kiem te smoren door te stellen dat de ’modellen geen kristallen bol’ zijn.
De autoindustrie heeft tijdens de persconferentie al kritiek geuit op de doorrekening van het PBL. Volgens RAI Vereniging is er onvoldoende rekening gehouden met de beschikbaarheid van elektrische auto’s.
Politiek aan zet
Het kabinet komt eind april met een definitief klimaatakkoord. Voor die tijd onderhandelen de coalitiepartijen over welke maatregelen de eindstreep halen. Naar verwachting is er in mei een groot debat in de Tweede Kamer over het klimaatbeleid.
Minister-president Rutte en minister Wiebes (Klimaat) geven woensdagmiddag wel al een eerste reactie op de doorrekening.
De planbureaus rekenen nog twee alternatieve plannen van PvdA en GL voor een CO2-belasting voor de industrie door. Halverwege april worden de resultaten verwacht.
Klimaatchef Ed Nijpels zei in een eerste reactie „buitengewoon opgelucht” te zijn over de doorrekeningen.
BB 13.03.2019 Om de klimaatdoelen te halen komt er een ‘verstandige’ heffing voor bedrijven op de uitstoot van het schadelijke CO2. Het kabinet wil burgers ontzien bij de energierekening
Tegemoetkoming
Dat maakte premier Mark Rutte bekend. Hij reageerde daarmee op de doorrekening van een reeks klimaatplannen, waaruit blijkt dat vooral de industrie er een forse schep bovenop moet doen om de uitstoot van CO2 terug te dringen.
De tegemoetkoming aan oppositiepartijen GroenLinks, SP en PvdA, die voor een CO2-heffing pleiten, komt een week voor de provinciale verkiezingen. Het kabinet lijkt daarbij zijn meerderheid in de Eerste Kamer te verliezen en is dan aangewezen op andere partijen.
Rommel niet doorschuiven
Het kabinet wil nu ‘meer balans’ bij de verdeling van de lasten van het geplande klimaatakkoord. Het moet eerlijker dan uit de doorrekeningen naar voren is gekomen, aldus de premier. Anders zijn lagere inkomens te veel de dupe. Hun koopkracht zal worden gerepareerd, beloofde hij. Ook is er te veel verschil tussen burgers en bedrijven.
De energierekening mag niet te veel bij de huishoudens terechtkomen. De industrie zal een grotere bijdrage moeten leveren om ervoor te zorgen dat in 2030 de uitstoot met 49 procent is teruggebracht ten opzichte van 1990, zoals eerder is afgesproken. ‘We willen de rommel die we hebben veroorzaakt niet doorschuiven naar de volgende generatie’, aldus Rutte.
Vergroening van industrie
Het kabinet overwoog oorspronkelijk een regeling met subsidies en boetes voor de industrie, maar die ‘blijkt onvoldoende te werken.’ Met name VVD en CDA voelden niets voor een CO2-heffing, omdat die bedrijven met hogere lasten zou opzadelen.
De bedoeling van de CO2-heffing is ervoor te zorgen dat de klimaatdoelen worden gehaald, maar wel zo dat bedrijven niet naar het buitenland vertrekken. ‘Je wil niet dat bedrijven weggaan’, aldus Rutte. De opbrengst van de belasting wordt straks gebruikt voor vergroening van de industrie. (ANP)
AD 13.03.2019 Het kabinet verlaagt de energienota van huishoudens en legt de rekening van de klimaatplannen meer bij de industrie. Er komt alsnog een ‘verstandige’ heffing voor bedrijven op de uitstoot van het schadelijke CO2 tegenover. ,,De rekening moet eerlijker verdeeld worden’’, aldus premier Mark Rutte vanmiddag.
Rutte reageerde daarmee op de doorrekening van een reeks klimaatplannen, waaruit blijkt dat vooral de industrie er een forse schep bij moet doen om de uitstoot van CO2 terug te dringen.
,,Het kabinet heeft steeds een aantal doelstellingen gehad: een noodzakelijke CO2-reductie van 49 procent in 2030 realiseren, zorgen dat het voor mensen in het land betaalbaar is, en zorgen voor een eerlijke verdeling tussen mensen in het land en bedrijven.’’ Volgens Rutte is met name dat laatste niet in balans. ,,Nu ligt het te veel bij de huishoudens, dat moet eerlijker. Daarom gaat de belasting op de energierekening omlaag, en de belasting voor bedrijven omhoog.’’
Het kabinet overwoog oorspronkelijk een regeling met subsidies en boetes voor de industrie, maar die ‘blijkt onvoldoende te werken’. Met name VVD en CDA voelden niets voor een CO2-heffing, omdat die bedrijven met hogere lasten zou opzadelen.
Geen fout
Minister Eric Wiebes (Economische Zaken en Klimaat) noemt de maatregel ‘fair’. Hij benadrukt dat alles erop wijst dat de nieuwe belasting voor de industrie ‘hoger zal moeten zijn dan wat er nu lag’. Van fouten wil hij echter niet spreken; het gaat volgens hem van een ‘bijstelling’ van de ingeslagen weg. Rutte beaamt dat. ,,Het gaat om meerjarig beleid. Dat moet staan en op lange termijn overeind blijven. Anders stik je in je eigen gelijk.’’
De premier benadrukt wel dat bedrijven ‘concurrerend’ moeten blijven. ,,Daar gaan we rustig over nadenken nu.’’ Eind april komt het kabinet met een officiële beoordeling van de doorrekening.
Lage inkomens
Uit de doorberekening blijkt dat de rekening van de klimaatmaatregelen vooral komt te liggen bij de lagere inkomens. De (lagere) middeninkomens gaan er zo’n 0,5 procent op achteruit door de voorgestelde maatregelen van de klimaattafels, bij de hoogste en laagste inkomens is het een teruggang van 0,3 procent. Volgens Rutte zijn die lasten ‘reparabel’.
Verkiezingen
De tegemoetkoming aan oppositiepartijen GroenLinks, PvdA en SP, die voor een CO2-heffing pleiten, komt een week voor de Provinciale Statenverkiezingen. Naar verwachting verliest het kabinet daarbij de meerderheid in de Eerste Kamer. Rutte erkent dat verkiezingen ‘een rol spelen’ om nu al met maatregelen te komen, maar dan vooral ‘omdat anders wel erg geshopt wordt’ in de cijfers die er nu liggen.
GroenLinks ziet in de aankondiging van de CO2-heffing een uitgestoken hand van de coalitie, die voor het eerst ook gevuld is. Voorman Jesse Klaver zegt blij te zijn met deze handreiking van het kabinet-Rutte. ,,Een enorme winst voor GroenLinks.’’
Ook de PvdA stelt dat Rutte tot inkeer is gekomen na een glashard oordeel van de rekenmeesters. Volgens partijleider Lodewijk Asscher was het geplande klimaatakkoord van het kabinet niet eerlijk en niet groen. In dat pakket stond een regeling voor de industrie met subsidies en boetes in plaats van een heffing.
Premier Rutte (VVD) en GroenLinks-leider Klaver tijdens het klimaatdebat in februariANP
NOS 13.03.2019 In de Tweede Kamer is, ook bij enkele oppositiepartijen, waardering voor de snelle aanpassing van de klimaatplannen door het kabinet. Dat wil de energiebelasting voor burgers verlagen en bedrijven een heffing opleggen voor te veel uitstoot van het broeikasgas CO2.
Linkse partijen als PvdA, GroenLinks en de SP vragen al enige tijd om een CO2-heffing voor bedrijven, maar tot nu toe had het kabinet dit afgehouden. PvdA-leider Asscher is dan ook blij dat “het kabinet tot inkeer is gekomen”. “Wij willen een groener en een eerlijker klimaatbeleid”, aldus Asscher.
Gevulde hand
GroenLinks-leider Klaver ziet in deze toegezegde belasting voor de industrie een “uitgestoken hand” van het kabinet. “Dit is voor het eerst een gevulde hand”, zei Klaver in een aparte persconferentie. “Als ik Rutte de klimaatplannen van GroenLinks hoor voorlezen, ga ik toch niet zitten simmen.”
6/6 Rutte: lasten burgers compenseren, lasten bedrijven omhoog
De ommezwaai van het kabinet, zo snel na de minder rooskleurige berekeningen van de twee rekenmeesters, kwam als een grote verrassing, zegt NOS-verslaggever Ron Fresen. “Het komt omdat de planbureaus het kabinet een behoorlijk draai om de oren hadden gegeven”.
Steun
Rutte hoopt met de aanpassingen op meer begrip en steun voor de plannen en ook de coalitiepartijen zeggen dat nadrukkelijk. “Het is een belangrijke richting die het kabinet is ingeslagen”, zegt D66-fractievoorzitter Jetten. “We zijn er bijna. Ik hoop op brede steun.”
Segers van de ChristenUnie noemt de aanpassingen “rechtvaardiger” en hoopt dat partijen links en rechts aansluiten. VVD-fractievoorzitter Dijkhoff is blij dat het kabinet iets heeft gedaan met zijn zorg dat de klimaatplannen te veel pijn doen in de portemonnee van de burgers. Ook CDA-leider Buma noemt het “heel belangrijk dat het voor burgers betaalbaar wordt.”
De kans op politieke steun is nu wel veel groter geworden, zegt Fresen. “Altijd met een slag om de arm, maar de kans op voldoende steun is vandaag echt toegenomen. De angels lijken er wel uit nu.”
Vrij schieten
Fresen benadrukt dat de draai van het kabinet te maken heeft met de verkiezingen van volgende week voor de Provinciale Staten. “Als je niks had gedaan aan de oneerlijke verdeling van de kosten, had de oppositie vrij kunnen schieten op de regeringspartijen”, zegt Fresen. “Dat wapen zijn ze nu kwijt.”
PVV-leider Wilders heeft geen goed woord over voor de nieuwe klimaatvoorstellen. “Geloof ze niet. De energierekening wordt niet lager. Deze politici zijn gewoon in paniek.” De SP zegt: “Eerst zien, dan geloven.”
Ook Thierry Baudet van Forum voor Democratie vindt de maatregelen niets. Hij zegt dat de cijfers te optimistisch zijn als het gaat om de lasten voor de burger en spreekt van “koopkrachtkillers”.
ANP 13.03.2019 Er komt deze week geen debat in de Tweede Kamer over de doorrekeningen van het concept-Klimaatakkoord. Een verzoek van GroenLinks-voorman Jesse Klaver om donderdag een debat te houden, kreeg van de vier coalitiepartijen geen steun.
De stemming verliep volgens partijlijnen, waarmee de coalitie met één stem verschil het verzoek kon wegstemmen. Volgens D66-Kamerlid Matthijs Sienot zou een debat donderdag te snel komen, en zouden Kamerleden zo snel niet in staat zijn de doorrekeningen goed te bestuderen. CDA, VVD en de ChristenUnie sloten zich bij deze redenering aan.
De oppositie toonde weinig begrip voor het argument van de coalitie. Klaver stipte aan dat D66-voorman Rob Jetten samen met hem wel woensdagavond bij Nieuwsuur aanschuift om over het Klimaatakkoord te praten.
Het PBL en het CPB presenteren hun doorberekening van de klimaatplannen ANP
NOS 13.03.2019 De linkse oppositiepartijen in de Tweede Kamer reageren kritisch op de gevolgen van de plannen in het klimaatakkoord. Vanmiddag presenteerden het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) en het Centraal Planbureau (CPB) wat de kosten zijn van de 600 voorstellen om de opwarming van de aarde terug te dringen.
Het kabinet wil in 2030 49 procent minder CO2-uitstoot ten opzichte van 1990. Dat is ongeveer 48,7 megaton aan broeikassen. Het PBL denkt dat met de bestaande plannen een afname tussen de 31 en 52 megaton mogelijk is. De conclusie van dat bureau is dat de klimaatdoelen “waarschijnlijk” niet gehaald worden. Het Centraal Planbureau heeft uitgerekend hoeveel de verschillende huishoudens er door deze maatregelen op achteruit kunnen gaan.
Grote vervuilers
De PvdA concludeert op basis van het rapport dat de lage en middeninkomens, gepensioneerden en uitkeringsgerechtigden er harder op achteruit gaan. “De plannen zijn niet groen en niet eerlijk”, zegt PvdA-leider Asscher. De partij wil dat de industrie en de grote vervuilers meer gaan betalen. “Nederland verdient een kabinet dat opwarming tegengaat en vervuilers laat betalen.”
De SP valt ook over de mogelijke gevolgen voor lagere inkomens. SP-leider Marijnissen benadrukt dat het draagvlak voor de klimaatplannen niet wordt vergroot door “de energierekening te verhogen en de laagste inkomens de rekening te laten betalen”. “Klimaatbeleid zal rechtvaardig zijn of niet zijn”, zegt Marijnissen in een tweet.
Lastenverzwaring
De Partij voor de Dieren schat in dat de lastenverzwaring ruwweg drie miljard euro voor gezinnen is en twee miljard euro voor bedrijven. “Benieuwd hoe coalitie dat uitlegt. Lijkt erop dat lastenverzwaring niet eerlijk is in absolute zin”, zegt Kamerlid Van Raan van de PvdD.
Ook de SGP heeft problemen met de stijging van de collectieve lasten. “De rekening wordt bovendien teveel neergelegd bij gezinnen met middeninkomens, vooral eenverdieners. Dat moet anders”, aldus SGP-leider Van der Staaij.
Rekening
GroenLinks zegt dat een andere klimaataanpak nodig is nu berekend is dat het klimaatdoel niet gehaald wordt , de lage inkomens “de rekening betalen en de “industrie wordt ontzien.” Partijleider Klaver geeft een persconferentie over plannen van GroenLinks.
Tot ergernis van de oppositie komt er morgen geen plenair debat, de coalitiepartijen zijn daar niet voor omdat het te kort dag zou zijn.
Aan het eind van de middag geven premier Rutte en minister Wiebes van Klimaat nog een reactie op de twee rapporten.
Trouw 13.03.2019 Het kabinet is alsnog bereid een CO2-belasting voor het bedrijfsleven in te voeren. Premier Rutte laat dat weten in reactie op de doorrekeningen van de klimaatplannen. Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) maakte eerder vandaag bekend dat deze voorstellen onvoldoende zijn om de CO2-uitstoot te halveren.
Het kabinet beraadt zich de komende maanden op een inhoudelijk antwoord op de doorrekeningen van het PBL. Maar Rutte neemt daar, een week voor de Provinciale Statenverkiezingen, wel alvast een voorschot op. Hij zegt dat er een ‘verstandige’ heffing moet komen voor de industrie.
Voor de betreffende bedrijven is dat slecht nieuws. Zij wilden niet verder gaan dan een soort boete-systeem voor bedrijven die achterblijven met de reductie van broeikasgassen. Maar het PBL heeft grote twijfels bij dit plan. Het is te vrijblijvend. Het voorstel biedt bedrijven mogelijkheden om onder een boete uit te komen. De rekenmeesters voorzien juridische problemen bij het afdwingen van verplichtingen.
Onduidelijk
Hoe die CO2-belasting er exact uit komt te zien, is nog onduidelijk. Maar duidelijk is wel dat de industrie meer zal gaan betalen voor het klimaatbeleid.
Rutte maakte tegelijkertijd bekend dat hij de energierekening van burgers wil verlagen. Voor het bedrijfsleven gaat deze energiebelasting juist omhoog. De premier wil op deze manier voorkomen dat de rekening van de energietransitie teveel bij de huishoudens terecht komt.
Het kabinet kondigt maatregelen aan waar GroenLinks, SP en PvdA al lange tijd op aandringen. Op deze manier neemt de coalitie de linkse oppositiepartijen de wind uit de zeilen. Tegelijkertijd is het een handreiking aan deze partijen, in de wetenschap dat de coalitie na de verkiezingen de meerderheid in de senaat dreigt kwijt te raken en dan aanvullende steun nodig heeft voor haar plannen.
De rekenmeesters van het PBL hebben de afgelopen maanden de zeshonderd voorstellen van de ‘klimaattafels’ van Ed Nijpels geanalyseerd. Het Binnenhof keek reikhalzend uit naar de uitkomsten, die de basis leggen voor het klimaatbeleid voor de komende decennia. Grote vraag was: is 49 procent CO2-reductie ten opzichte van 1990 haalbaar? Het PBL acht dit onwaarschijnlijk. Met de voorstellen worden ‘grote stappen in de energietransitie’ gezet, maar het is nu tijd voor politieke keuzes.
Enorme opgave
De coalitie staat voor een enorme opgave. VVD, CDA, D66 en ChristenUnie zullen nu zelf met een plan moeten komen waardoor die 49 procent CO2-reductie alsnog wordt gehaald. Dit is immers een afspraak uit het regeerakkoord van Rutte III. Het is ook nodig om uiteindelijk, in 2050, te kunnen voldoen aan de afspraken uit het klimaatverdrag van Parijs.
Het goede nieuws voor het kabinet is dat de klimaatkosten volgens het PBL veel lager zullen zijn dan aanvankelijk gedacht. Medio 2018 werd nog uitgegaan van jaarlijkse nationale kosten van 3 tot 3,9 miljard euro. Inmiddels houdt het planbureau het op 1,6 tot 1,9 miljard. Voor de coalitie is dat een prettige meevaller, gezien de recente ophef over de onverwacht hogere energierekening. Er is de vier partijen veel aan gelegen dat de burgers niet al te veel op kosten worden gejaagd.
Wat die kosten betreft: het Centraal Planbureau (CPB) maakte dinsdag bekend dat het klimaatbeleid de lagere en middeninkomens meer raken dan de hogere. Dit komt voor een groot deel door al geplande maatregelen en voor een klein deel door de nieuwe voorstellen van de klimaattafels. Of de coalitie met dit verhaal naar de burgers toe wil, valt zeer te betwijfelen. Het kabinet heeft mogelijkheden genoeg om eventuele koopkrachttegenvallers voor bepaalde groepen weer te repareren. Zoals het verlagen van de energierekening.
De oppositie was graag al deze week, dus nog voor de Provinciale Statenverkiezingen, met het kabinet in debat gegaan over het klimaatakkoord, maar de coalitie voelt er niks voor.
Lees ook:
Een ontspannen klimaatdiscussie? Die kan premier Rutte vergeten
Twee planbureaus melden vandaag of het klimaatakkoord volstaat om de Nederlandse CO2-uitstoot te halveren. Een pikant moment. Met de verkiezingen in zicht, staat de oppositie op scherp.
NU 13.03.2019 De verhoging van de energiebelasting voor huishoudens die dit kabinet doorvoert, wordt vanaf 2020 weer teruggedraaid. Daarnaast wordt er een vorm van CO2-heffing voor bedrijven uitgewerkt. Die moet in april klaar zijn.
Dat hebben premier Mark Rutte en minister Eric Wiebes (Economische Zaken en Klimaat) woensdagmiddag laten weten in een reactie op de doorrekeningen van de klimaatplannen door het Centraal Planbureau (CPB) en het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL).
Daaruit blijkt dat met het pakket aan maatregelen het doel van een CO2-reductie van 49 procent waarschijnlijk niet gehaald zal worden, het aandeel van de sector industrie achterblijft en huishoudens met een laag inkomen er het meest op achteruit gaan.
Daarom neemt het kabinet nu aanvullende maatregelen. Te beginnen met de energienota, die rust te veel op de schouders van de burgers, vindt Rutte. “We willen de belasting voor huishoudens verlagen en die voor bedrijven verhogen”, aldus de premier.
Opslag op energierekening wordt anders verdeeld
De opslag op de energierekening wordt anders verdeeld onder burgers en bedrijven. Uit die opslag worden subsidies betaald voor de opwekking van duurzame energie.
Nu is die belasting gelijk verdeeld, terwijl bedrijven veel meer energie verbruiken. De verhouding wordt daarom een derde voor huishoudens en twee derde voor bedrijven.
Rutte ontkent overigens niet dat de aangekondigde maatregelen te maken hebben met de Provinciale Statenverkiezingen op 20 maart. “De verkiezingen spelen een rol”, aldus de premier.
Eigen methode van industrie levert te weinig CO2-besparing op
Wiebes en Rutte moesten ook concluderen dat het boete-bonussysteem waarmee de industrie zelf op de proppen kwam, te weinig oplevert om het klimaatdoel te halen. “De CO2-tonnen worden niet gehaald”, aldus Wiebes.
Het PBL maakte eerder op woensdag gehakt van het boete-bonussysteem waarbij bedrijven zelf plannen mogen aandragen voor hoe zij CO2 willen besparen. Het is te vaag en te vrijblijvend, concludeerde het planbureau.
Wiebes herhaalde wat hij tot dusver altijd over een CO2-heffing heeft gezegd: bedrijven moeten het kunnen betalen en niet besluiten hun heil buiten Nederland te zoeken vanwege de lastenverzwaring.
De opbrengsten van die heffing worden gebruikt om de industrie te vergroenen.
Minder subsidie voor elektrische auto’s
Het kabinet kijkt verder naar de vergroening van het wagenpark. In de plannen van het ontwerpklimaatakkoord worden flinke subsidies uitgedeeld voor nieuwe elektrische auto’s. In het beste geval kon een autokoper 6.000 euro terugkrijgen van de overheid.
Deze “oversubsidiëring” wil het kabinet nu tegengaan, ook komt er meer aandacht voor tweedehands elektrische voertuigen. Deze maatregelen leveren geld op dat weer teruggesluisd kan worden naar bezitters van benzine- en dieselauto’s die hun belastingen juist zagen stijgen.
Tot slot wordt gekeken naar maatregelen om meer CO2 te besparen in de landbouwsector en worden de mogelijkheden van de opslag van broeikasgassen onder de grond (CCS in jargon) ingeperkt.
Klaver: ‘Onze politieke opponenten komen onze kant op’
Oppositiepartijen GroenLinks en PvdA pleitten al langer voor een verlaging van de energierekening en de invoering van een CO2-taks.
Jesse Klaver (GL) reageert opgetogen, omdat het kabinet en de coalitie zijn plannen nu wel lijken over te nemen. Dat zijn handtekening niet onder de plannen staat, maakt hem niet zo veel uit. “Ik zie dat onze politieke opponenten onze kant opkomen, dat is winst”, aldus Klaver.
D66-fractievoorzitter Rob Jetten, wiens partij wel regeert zegt in een reactie: “Politiek is de kunst van het mogelijke, niet van mooie praatjes. Niet lullen maar poetsen. Vandaag ziet de kiezer waar het om draait: daadkracht.”
GroenLinks-leider Klaver ziet de aangekondigde plannen als een uitgestoken hand van de coalitie. Hij verwacht dat de VVD, het CDA, D66 en de CU na de Provinciale Statenverkiezingen hun meerderheid in de senaat zullen verliezen.
Klaver werpt zich nadrukkelijk op als kandidaat om het klimaatbeleid in de senaat aan een meerderheid te helpen.
NOS 13.03.2019 Het kabinet wil de energielasten voor burgers verlagen en de industrie meer laten betalen voor de klimaatplannen. Dit heeft premier Rutte gezegd in een reactie op de klimaatrapporten van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) en het Centraal Planbureau (CPB) die vanmiddag werden gepresenteerd.
De twee bureaus hebben uitgerekend wat de gevolgen zijn van de 600 voorstellen over de Nederlandse bijdrage aan het terugdringen van de opwarming van de aarde. Uit die berekeningen bleek dat de maatregelen niet genoeg zijn om de klimaatdoelen te halen.
Vertrekken
Het kabinet kwam in de reactie op de rapporten direct met aanpassingen. Ze willen kijken naar een CO2-heffing, een belasting voor bedrijven die veel CO2 uitstoten. Rutte spreekt van een “verstandige” heffing. Voorkomen moet worden dat Nederlandse bedrijven naar het buitenland vertrekken.
De opbrengst van de CO2-heffing wordt gebruikt om de industrie te vergroenen, zo staat in een brief van het kabinet (.pdf). Overigens blijkt uit de doorrekeningen dat bedrijven 80 procent van hun extra kosten zullen doorberekenen aan de consument.
De belangrijkste punten van kabinet in het kort:
verlaging van de energiebelasting voor burgers vanaf 2020
“verstandige” CO2-heffing voor bedrijven
einde aan “oversubsidiëring” van nieuwe elektrische auto’s
meer “ondersteuning” van de tweedehandsmarkt elektrische auto’s
landbouw levert een “grotere bijdrage” voor extra geld
geplande verhoging van vaste lasten voor automobilisten gaat niet door
er komt minder CO2-opslag
Broeikasgassen
Het kabinet wil in 2030 49 procent minder CO2-uitstoot dan in 1990. Dat is ongeveer 48,7 megaton aan broeikasgassen. Het PBL berekende dat met de bestaande plannen een afname tussen de 31 en 52 megaton mogelijk is.
De conclusie van dat bureau is dat de klimaatdoelen “waarschijnlijk” niet gehaald worden. Het Centraal Planbureau heeft ook uitgerekend hoeveel de verschillende huishoudens er door deze maatregelen op achteruit kunnen gaan.
Vooral de lagere- en middeninkomens, gepensioneerden en mensen met een uitkering lijken er meer op achteruit te gaan. Ook moeten burgers meer betalen dan het bedrijfsleven. De oppositie in de Tweede Kamer reageerde daar meteen kritisch op.
Rutte: lasten burgers compenseren, lasten bedrijven omhoog
Huishoudens
Rutte erkent dat die verdeling niet goed is en het kabinet zegt dus nu al de plannen aan te passen. “We willen een eerlijke verdeling.” Concreet betekent dit dat huishoudens een derde van de kosten op zich nemen en de bedrijven twee derde van de kosten. Dat was fifty-fifty.
Het kabinet was aanvankelijk van plan om de industrie een boete op te leggen bij te vervuilende activiteiten, de zogenoemde bonus-malusregeling. Nu blijkt dat die maatregel te weinig CO2-reductie oplevert. Eind april komt het kabinet met een uitgewerkt plan.
Milieuorganisaties en vakbond FNV noemen de snelle aanpassingen van de klimaatplannen hoopgevend. In een gezamenlijke reactie zeggen Milieudefensie, Greenpeace, Natuur en Milieu, de Natuur en Milieufederaties en FNV: “Dit is wat het klimaat nodig heeft en waarom 40.000 mensen afgelopen zondag de straat op gingen. We moeten het nu doen met de woorden van Rutte en Wiebes, maar wij zullen het kabinet aan deze woorden houden. Wij staan klaar om afspraken te maken.”
ANP 13.03.2019 Om de klimaatdoelen te halen komt er een ,,verstandige” heffing voor bedrijven op de uitstoot van het schadelijke CO2. Het kabinet wil burgers ontzien bij de energierekening.
Dat maakte premier Mark Rutte bekend. Hij reageerde daarmee op de doorrekening van een reeks klimaatplannen, waaruit blijkt dat vooral de industrie er een forse schep bij moet doen om de uitstoot van CO2 terug te dringen.
De tegemoetkoming aan oppositiepartijen GroenLinks en PvdA, die voor een CO2-heffing pleiten, komt een week voor de provinciale verkiezingen. Daarbij lijkt het kabinet zijn meerderheid in de Eerste Kamer te verliezen en is dan aangewezen op andere partijen
Een afname van broeikasgassen zoals afgesproken in de klimaatdoelen is mogelijk, maar wordt niet gehaald, verwacht het Planbureau voor de Leefomgeving.
NOS 13.03.2019 De maatregelen in het klimaatakkoord zijn waarschijnlijk niet genoeg om de klimaatdoelen te halen. Met de 600 voorstellen lijkt het belangrijkste doel van het akkoord, 49 procent minder uitstoot van broeikasgassen in 2030 ten opzichte van 1990, niet haalbaar. Dat staat in de doorrekening van het klimaatakkoord door het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) en het Centraal Planbureau (CPB).
Het PBL stelt dat met de plannen een afname van tussen de 31 en 52 megaton aan broeikasgassen mogelijk is. Het doel, 48,7 megaton minder in 2030 (49 procent minder dan in 1990), valt daar weliswaar binnen, maar wordt waarschijnlijk niet gehaald. “Dat komt vooral door onzekerheden over verdere vormgeving van de afspraken, en over de manier waarop burgers en bedrijven zullen reageren op de voorgestelde beleidsprikkels.”
De belangrijkste punten uit de doorrekening
De maatregelen uit het klimaatakkoord zijn waarschijnlijk niet genoeg om de klimaatdoelen te realiseren
De geschatte kosten van het klimaatakkoord zullen de komende tijd oplopen tot 1,6 à 1,9 miljard euro per jaar in 2030 en vallen daarmee lager uit dan geraamd
Bedrijven moeten meer bijleggen dan huishoudens, die al veel moeten bijleggen onder de huidige plannen. Ondernemingen berekenen naar verwachting 80 procent van de kosten door aan de consument
Lage en middeninkomens zullen zonder compensatie naar verwachting meer meebetalen aan de maatregelen dan de laagste en hoogste inkomens
Er is nog veel onduidelijk over de vormgeving en uitvoerbaarheid van het bonus-malussysteem voor bedrijven
De grootste reductie wordt bereikt in de elektriciteitssector, waar een afname van broeikasgassen van tussen de 18,3 en 21,1 megaton mogelijk is. Het doel was 20,2 megaton. De sector die daarna de grootste reductie heeft is de industrie, maar daar wordt het doel naar verwachting niet gehaald.
Dat betekent dat het kabinet opnieuw zal moeten bekijken hoe de doelen wél kunnen worden bereikt. “Er moeten politieke keuzes gemaakt worden waarmee onzekerheden over het precieze effect van de voorgestelde maatregelen afnemen”, zegt het PBL. Later vanmiddag reageren minister Wiebes en premier Rutte op de doorrekening.
Kosten lager dan geraamd
De geschatte kosten van het klimaatakkoord zullen de komende tijd oplopen tot 1,6 à 1,9 miljard euro per jaar in 2030. Dat is fors lager dan geraamd op basis van het akkoord op hoofdlijnen in 2018. Toen werden de kosten op 3 tot 3,9 miljard euro berekend. Dat komt onder meer door de lagere kosten voor hernieuwbare elektriciteit en in de industrie.
Het CPB heeft ook een schatting gemaakt van een verdeling van de kosten van de doorgerekende maatregelen. Het lijkt erop dat lage en middeninkomens het iets meer zullen voelen in de portemonnee dan de laagste en hoogste inkomens. “Maar of dat daadwerkelijk gaat gebeuren is nog onduidelijk, want het kabinet moet er nog naar kijken en dat zal misschien daarvoor gaan compenseren”, zegt politiek verslaggever Albert Bos.
Effect klimaatplannen voor huishoudens;
Klimaatplannen en huishoudens
Alle klimaat- en energiemaatregelen samen (inclusief klimaatakkoord) *
Alleen klimaatakkoord *
Alle huishoudens
-1,3
-0,4
Laagste inkomens
-1,8
-0,3
Lage inkomens
-1,6
-0,5
Middeninkomens
-1,4
-0,5
Hoge inkomens
-1,1
-0,4
Hoogste inkomens
-0,8
-0,3
Werkenden
-1,1
-0,4
Uitkeringsgerechtigden
-1,7
-0,4
Gepensioneerden
-1,6
-0,5
Tweeverdieners
-1,1
-0,4
Alleenstaanden
-1,5
-0,3
Alleenverdieners
-1,4
-0,5
Met kinderen
-1
-0,3
Zonder kinderen
-1,3
-0,4
*Dit zijn percentages: ze geven het verschil aan in inkomen in 2030 ten opzichte van 2018
Daarnaast gaan bedrijven volgens Bos meer merken van het klimaatakkoord dan gedacht. Ze moeten meer bijleggen dan huishoudens. Dat komt ook omdat huishoudens straks al meer moeten gaan betalen voor alle klimaatplannen die al gepland zijn vóór het klimaatakkoord.
Wel verwacht het CPB dat bedrijven een groot deel van de eventuele extra kosten die ze straks maken zullen doorberekenen in hun prijzen. Naar verwachting zal 80 procent van de kosten worden doorberekend aan de consument.
Slechts 128 van de 600 maatregelen die in het klimaatakkoord staan zijn door het CPB doorgerekend. Bijvoorbeeld omdat veel plannen uiteindelijk weinig geld zullen kosten of opleveren, en dus niet meegenomen hoeven te worden in de berekeningen. En sommige maatregelen kan de overheid niet alleen afdwingen. Ook die heeft het CPB niet meegenomen.
Bonus-malusregeling
Verder is een deel van de voorstellen nog te vaag om door te rekenen. Dat geldt bijvoorbeeld voor het veelbesproken bonus-malussysteem voor bedrijven. Dat systeem is in het klimaatakkoord terechtgekomen, nadat een eerder voorstel om een CO2-heffing in te voeren tijdens de onderhandelingen was gesneuveld.
Volgens het CPB is er nog te veel onduidelijk over de vormgeving en de uitvoerbaarheid van het bonus-malussysteem, en over de omstandigheden wanneer de heffing van kracht wordt, om er nu een berekening van te kunnen maken.
Het PBL deed dat wel. Volgens het planbureau is niet duidelijk hoe bedrijven zullen reageren op deze regeling, waarmee goed gedrag wordt beloond en slecht gedrag bestraft. “Zien zij het vooral als kans of als bedreiging?”, vraagt het PBL zich af. Ook bij de industrie zelf zijn er grote onzekerheden over de regeling.
Juist over de bijdrage van de industrie ontstond de afgelopen weken veel discussie. Volgens milieuorganisaties komen de kosten te veel op schouders van huishoudens te liggen en worden bedrijven te veel ontzien. Gisteren werd bekend dat het kabinet neigt naar een CO2-taks voor bedrijven.
Wat is het klimaatakkoord?
Nederland heeft zich als doel gesteld om in 2030 49 procent minder broeikasgassen uit te stoten dan in 1990, om het Klimaatakkoord van Parijs uit 2015 te kunnen naleven. Daarin werd door 195 landen, waaronder Nederland, afgesproken dat de opwarming van de aarde ruim onder de 2 graden moet komen en dat er een einde moet komen aan de stijging van de uitstoot van broeikasgassen. Nu loopt Nederland nog achter ten opzichte van andere landen. Met dit voorstel wil Nederland die achterstand inhalen.
Om dat doel te bereiken, hebben overheden, bedrijven en maatschappelijke partijen de afgelopen tijd rond de tafel gezeten om afspraken te maken.
Die onderhandelingen waren opgedeeld in vijf verschillende sectoren (van mobiliteit tot industrie), de zogenoemde klimaattafels. In december presenteerden de partijen een akkoord met 600 voorstellen. Die zijn nu doorgerekend. Op basis van deze doorrekeningen kan de politiek beslissingen nemen.
Het akkoord is niet hetzelfde als de Klimaatwet, waarmee de Tweede Kamer vastlegde dat Nederland in 2050 nagenoeg klimaatneutraal moet zijn.
NU 13.03.2019 De voorstellen uit het ontwerpklimaatakkoord leveren een besparing van 31 tot 52 megaton CO2 in 2030 op. Dat valt nog binnen het gestelde kabinetsdoel van 48,7 megaton minder CO2, al wordt dat waarschijnlijk niet gehaald. Vooral de industrie levert te weinig besparingen.
“Er is nog veel werk aan de winkel”, concludeert het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) in de woensdag gepubliceerde doorrekeningen van de klimaatplannen.
De megatonnen moeten leiden tot 49 procent minder CO2-uitstoot in 2030 ten opzichte van 1990 om de opwarming van de aarde tegen te gaan.
Het PBL vermoedt dat het doel niet wordt gehaald vanwege “onzekerheden over verdere vormgeving van de afspraken”. Ook speelt mee hoe burgers en bedrijven op de 128 voorgestelde maatregelen reageren.
Het doel wordt alleen gehaald als alle puzzelstukjes op de juiste wijze in elkaar vallen. Kortom: burgers en bedrijven moeten in alle gevallen positief reageren op de klimaatmaatregelen, aldus het PBL.
Een volledige kabinetsreactie op de doorrekeningen volgt eind april 2019.
In het kort:
Klimaatdoel van 49 procent minder CO2 in 2030 wordt waarschijnlijk niet gehaald
Vooral industrie blijft achter bij besparen megatonnen broeikasgassen
Kosten vallen in 2030 lager uit dan eerder geraamd
Laagste inkomens worden het hardst geraakt
Industrie levert te weinig besparing
Iedere overlegtafel kreeg een eigen opdracht mee om uiteindelijk een afgesproken aantal megaton CO2 te besparen in 2030. De tafels zijn opgedeeld in de sectoren industrie, woningen, mobiliteit, landbouw en elektriciteit en moeten gezamenlijk de 48,7 megaton CO2 besparen. Dat aantal staat gelijk aan de 49 procent reductie in 2030.
Het PBL concludeert nu dat de industrie (opgave: 14,3 megaton CO2) in het gunstigste geval uitkomt op een besparing van 13,9 megaton CO2. De huidige methode om bedrijven tot besparen te zetten is te onzeker, schrijft het PBL.
De industrie stelde zelf voor om met een bonus- en boetesysteem te werken. Bedrijven moeten plannen voor hoe zij het klimaatdoel willen halen indienen. Lukt dat niet of werken zij niet mee, dan krijgen ze een boete. Lukt het wel, dan maken ze aanspraak op subsidie.
Het PBL vraagt zich af of dat bedrijven zal aanzetten tot investeringen in minder uitstoot. Zo voorzien de rekenmeesters problemen met de juridische afdwingbaarheid en zijn er twijfels over de kosten en investeringen in projecten waarvan onduidelijk is hoeveel CO2-besparing ze opleveren.
Het CPB heeft de effecten van een boetesysteem niet doorgerekend omdat de uitwerking en uitvoering te onzeker zijn.
Milieuclubs en linkse partijen vragen om een CO2-heffing
Het bonus- en boetesysteem kreeg vanaf het begin al veel kritiek. Het was voor enkele milieuorganisaties en de FNV reden om uit het klimaatoverleg te stappen, zij willen een directe manier van CO2-beprijzing door middel van een heffing.
De organisaties noemen een CO2-heffing nu “onvermijdelijk”.
Ook partijen in de Tweede Kamer, zoals GroenLinks en de PvdA, vragen om zo’n CO2-heffing.
Op verzoek van deze partijen wordt zo’n maatregel door het PBL alsnog doorgerekend, maar de uitkomst kon niet meer worden meegenomen met de woensdag gepubliceerde cijfers.
Vlnr: Laura van Geest (Centraal Planbureau), Pieter Boot, Hans Mommaas (beiden Planbureau voor de Leefomgeving) en Minister Eric Wiebes van Economische Zaken en Klimaat (ANP).
Maatregelen treffen laagste inkomens het hardst
Het Centraal Planbureau (CPB), dat keek naar de koopkrachteffecten van de klimaatmaatregelen, berekende dat alle huishoudens er in 2030 gemiddeld 1,3 procent op achteruitgaan. In dit geval is al het eerdere klimaat- en energiebeleid van het kabinet meegenomen.
De laagste inkomens gaan er in het totale plaatje het meest op achteruit (-1,8 procent), de hoogste inkomens met -0,8 procent het minst.
Ook met alleen de maatregelen uit het ontwerpklimaatakkoord gaan de lage- en middeninkomens er het meest op achteruit.
Hier moet worden benadrukt dat het gaat om koopkrachtcijfers in 2030 als het kabinet verder geen actie onderneemt. De politiek heeft jaarlijks de kans het beleid aan te passen om koopverschillen weg te werken.
Als er wordt gekeken naar het totale kostenplaatje van 5,2 miljard euro in 2030, blijkt dat gezinnen een groter deel moeten ophoesten (3 miljard) dan bedrijven (2 miljard). Het overige deel valt in het buitenland.
Kosten vallen lager uit dan eerder berekend
De kosten vallen lager uit dan waar eerder rekening mee werd gehouden. De zogenoemde nationale kosten bedragen in 2030 tussen de 1,6 en 1,9 miljard euro. In december raamde het PBL nog op 3 tot 4 miljard euro.
De nationale kosten zeggen iets over de kosten voor de Nederlandse samenleving als geheel, ongeacht wie de rekening krijgt. Belastingen en subsidies tellen hierin niet mee, omdat dit wordt gezien als waardeoverdracht tussen verschillende partijen binnen de samenleving.
Politiek is nu aan zet
Nu duidelijk is hoeveel CO2-besparing welke maatregel oplevert en wat de kosten daarvan zijn, is de politiek aan zet. De Tweede Kamer en het kabinet zullen moeten kiezen welke maatregelen zij willen invoeren om het doel van 49 procent minder broeikasgassen te halen.
In het proces is door politici steeds gezegd dat de energietransitie haalbaar en betaalbaar moet zijn en dat de grootste vervuiler moet betalen, maar dat tegelijkertijd de maatregelen de concurrentiepositie van bedrijven niet mogen schaden. Dat zijn bij uitstek politieke vragen waar verschillend over wordt gedacht in Den Haag.
BB 13.03.2019 De klimaatplannen die het kabinet heeft laten doorrekenen, zorgen in 2030 voor een vermindering van de uitstoot van CO2 tussen de 43 en 51 procent ten opzichte van 1990. Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL), dat de voorstellen heeft geanalyseerd, maakt daaruit op dat het doel van 49 procent waarschijnlijk niet wordt gehaald.
Grote stappen
Het PBL denkt dat met het concept-klimaatakkoord wel ‘grote stappen’ kunnen worden gezet. ‘Maar er is nog veel werk aan de winkel.’ Alleen in het gunstigste scenario wordt de doelstelling gehaald, maar als alles tegenzit bij lange na niet. Het planbureau wijst op onzekerheden over het precieze effect van de voorgestelde maatregelen.
Om die weg te nemen moeten politieke keuzes worden gemaakt. Daarnaast wijst het PBL erop dat nog moeilijk valt te voorspellen hoe burgers en bedrijven op de veranderingen zullen reageren. Bijvoorbeeld naar de snelheid waarmee mensen overstappen op elektrische auto’s blijft het toch gissen.
Industrie
Vooral in de industrie ziet het PBL een groot risico dat de doelstelling niet wordt gehaald. Het planbureau wijst op grote onzekerheden die kleven aan de regeling die bedrijven moet verleiden tot verduurzaming.
Ook het Centraal Planbureau, dat de klimaatmaatregelen eveneens heeft doorgerekend, vindt dat voorstel te onduidelijk en onvoldoende uitgewerkt. Of een alternatief plan van de linkse oppositie voor een CO2-heffing beter werkt, is nog onduidelijk. Een doorrekening daarvan volgt medio april.
Goedkoper
De kosten van de voorstellen tellen volgens het PBL op tot op 1,6 tot 1,9 miljard euro per jaar in 2030. Dat is aanzienlijk minder dan vorig jaar naar voren kwam uit een eerste analyse van de hoofdlijnen van het klimaatakkoord. De maatregelen in het akkoord zullen er volgens het CPB toe leiden dat lagere middeninkomens er meer op achteruit gaan dan hogere.
De maatregelen zorgen in doorsnee voor een achteruitgang van 0,4 procent in 2030. Lagere middeninkomens gaan er 0,5 procent op achteruit, de hoogste en allerlaagste inkomens 0,3 procent.
Inkomensachteruitgang
Het totale klimaat- en energiebeleid tot 2030 leidt volgens het planbureau tot 2030 tot een inkomensachteruitgang van gemiddeld 1,3 procent. Voor lagere inkomens is het negatieve effect 1,8 procent en voor hogere 0,8 procent.
Dat komt grotendeels door het al in gang gezette klimaat en energiebeleid, zegt het CPB. Ook in de periode tot 2021 leveren lagere inkomens meer in dan hogere, staat in de doorrekening.
Niet blij
Oppositiepartijen in de Tweede Kamer zijn niet blij met de verwachte gevolgen van het concept-Klimaatakkoord van de twee planbureaus CPB en PBL. Volgens de SP vergroten deze klimaatplannen de onrechtvaardigheid nog verder. Lage- en middeninkomens, gepensioneerden, uitkeringsgerechtigden gaan er nog harder op achteruit terwijl ze juist minder vervuilen dan anderen, stellen de socialisten.
CO2-heffing Niet groen, niet eerlijk, luidt de klacht van de PvdA. Volgens leider Lodewijk Asscher gaan huishoudens het meest betalen en de grote vervuilers het minst. ‘Een CO2-heffing is nodig zodat vervuilers meer gaan betalen en huishoudens minder. Nederland verdient een kabinet dat opwarming tegengaat en vervuilers laat betalen.’
Subsidies en boetes
GroenLinks benadrukt dat er door een planbureau vraagtekens zijn geplaatst bij de manier waarop het kabinet bedrijven hun CO2-uitstoot wil laten terugdringen. De regering denkt aan een systeem van subsidies en boetes, maar de vraag is of dat allemaal uitvoerbaar is. Bedrijven lijken relatief makkelijk onder eventuele straffen uit te kunnen komen.
Dikke onvoldoende
Een eerlijke CO2-heffing en een effectief boetesysteem om de uitstoot terug te brengen, zijn onvermijdelijk, zegt de milieubeweging, met daarin onder meer Milieudefensie, Greenpeace en Natuur & Milieu, in een reactie. ‘De doorrekening van het PBL geeft het ontwerp-klimaatakkoord een dikke onvoldoende’, stellen de organisaties, waar ook de FNV zich bij aansloot. ‘De boodschap aan het kabinet is duidelijk: met halve maatregelen halen we de klimaatdoelen niet.
Het is nu onvermijdelijk om met onze oplossingen aan de slag te gaan. De samenleving is klaar voor een goed klimaatbeleid, dat bovendien groene banen oplevert. Dat lieten de 40.000 mensen op de Klimaatmars wel zien. Genoeg getreuzeld, het klimaat wacht niet.
Klimaattafels
Het Klimaatakkoord is het resultaat van het overleg dat ondernemingen, milieuorganisaties, vakbonden, werkgeversorganisaties en overheidsinstanties in 2018 hielden aan de zogenaamde Klimaattafels. Aan deze tafels werd gediscussieerd over elektriciteit, industrie, mobiliteit, landbouw en gebouwde omgeving.
Dat resulteerde in zeshonderd voorstellen met wat er in Nederland mogelijk is om de uitstoot van het broeikasgas CO2 te verminderen tot bijna de helft (49 procent) in 2030 ten opzichte van 1990. Het kabinet komt eind april met een officiële reactie op de bevindingen van PBL en CPB. (Red./ANP)
AD 13.03.2019 De ruim zeshonderd maatregelen uit het voorlopige Klimaatakkoord schieten waarschijnlijk tekort om de kabinetsdoelstelling van 49 procent CO2-reductie in 2030 te halen. Volgens het CPB Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) is er ‘werk aan de winkel’ en moeten er ‘politieke keuzes’ worden gemaakt.
De plannen uit het voorlopige Klimaatakkoord zorgen er volgens het PBL voor dat de uitstoot van broeikasgassen met 31 tot 52 megaton CO2 wordt teruggebracht, terwijl 48,7 megaton nodig is. Het planbureau spreekt van ‘grote stappen in de energietransitie’, maar de opgave van 49 procent reductie wordt ‘waarschijnlijk niet gehaald’. ,,Als je zes keer met een dobbelsteen gooit, kan je zes keer zes gooien, maar die kans is niet zo groot’’, aldus PBL-directeur Hans Mommaas.
Het instituut stelt dat er ‘politieke keuzes’ nodig zijn om meer zekerheid te krijgen over de effectiviteit van de te nemen maatregelen. Dat kan betekenen dat er mogelijk meer of andere maatregelen genomen moeten worden, of dat de maatregelen zelf aangescherpt moeten worden.
Later vandaag reageren verantwoordelijk minister Eric Wiebes (Economische Zaken en Klimaat) en premier Mark Rutte op de doorrekening.
Industrie
Vooral de plannen voor de industrie zijn volgens het PBL onzeker. Deze bedrijven werden geacht de uitstoot met 14,3 megaton terug te dringen, maar de plannen die zijn gemaakt leiden tot een CO2-reductie van slechts 6,0 tot hooguit 13,9 megaton.
Het PBL zet vraagtekens bij de effectiviteit van de voorgestelde bonus-malusregeling voor grote uitstoters: die houdt in dat bedrijven zelf met plannen moeten komen om de CO2-reductie terug te brengen. Doen zij dat niet, dan volgt een boete. Volgens het PBL zorgt zo’n regeling voor veel onzekerheid en hangt erg veel af van de vormgeving van de plannen en de reactie daarop van bedrijven.
De afgelopen tijd bleek al dat ook de regeringspartijen weinig vertrouwen hadden in de effectiviteit van een boetesysteem. In plaats daarvan wordt gedacht te komen met een CO2-belasting voor bedrijven. De linkse oppositiepartijen dringen daar al langer op aan.
Lage inkomens geraakt
Nederlanders met een laag inkomen of een middeninkomen zijn relatief het duurst uit door de maatregelen uit het voorlopige Klimaatakkoord, zo rekent het CPB voor. De (lagere) middeninkomens gaan er zo’n 0,5 procent op achteruit door de voorgestelde maatregelen van de klimaattafels, bij de hoogste en laagste inkomens is het een teruggang van 0,3 procent.
De verhoging van de motorrijtuigenbelasting en de introductie van een ‘innovatietoeslag’ op het bezit van een auto slaat het hardst neer bij de (lagere) middeninkomens. Dat zijn mensen die een benzine- of dieselauto rijden en voorlopig geen geld hebben om een elektrische auto aan te schaffen.
Het totale klimaat- en energiebeleid – dat bestaat uit het al ingezette beleid én de maatregelen uit het voorlopige Klimaatakkoord – raakt vooral de laagste inkomens, stelt het CPB. De achteruitgang voor de laagste inkomensgroep bedraagt 1,8 procent, terwijl mensen met de hoogste inkomens er gemiddeld 0,8 procent op achteruit gaan tussen 2018 en 2030.
Gemiddeld gaan huishoudens er in 2030 zo’n 1,5 procent op achteruit door het totale klimaat- en energiebeleid. Daarin is meegenomen dat bedrijven zo’n 80 procent van hun lastenverzwaringen zullen doorberekenen aan de consument. Daarbij is ook meegeteld dat mensen minder geld kwijt zijn aan bijvoorbeeld benzine als ze in een elektrische auto gaan rijden.
Kritiek
De oppositie is niet te spreken over de verwachte gevolgen. Volgens de SP vergroten deze klimaatplannen de onrechtvaardigheid nog verder. Partijleider Lilian Marijnissen benadrukt dat dat draagvlak in de weg staat. ‘Klimaatbeleid zal rechtvaardig zijn of niet zijn.’
Ook PvdA-leider Lodewijk Asscher hekelt de verdeling van de kosten. ,,Huishoudens betalen met dit kabinet het meest en de grote vervuilers het minst. Dat is niet eerlijk en niet groen.’’
De voltallige oppositie wilde morgen een debat met verantwoordelijk minister Eric Wiebes (Economische Zaken en Klimaat), maar de coalitie voelt daar niets voor en blokkeerde het verzoek vanmiddag in de Kamer. Volgens D66-Kamerlid Matthijs Sienot zou een debat morgen te snel komen, en zouden Kamerleden zo snel niet in staat zijn de doorrekeningen goed te bestuderen. CDA, VVD en de ChristenUnie sloten zich bij deze redenering aan.
Laura van Geest (Centraal Planbureau), minister Eric Wiebes van Economische Zaken en Klimaat (VVD), Ed Nijpels (voorzitter van het Klimaatberaad) en Hans Hommaas (Planbureau voor de Leefomgeving) tijdens de presentatie van het ontwerp-Klimaatakkoord. Ⓒ Hollandse Hoogte
Telegraaf 13.03.2019 Politieke kopstukken buitelden over elkaar heen met reacties op de doorrekening van het klimaatakkoord, een uur later was het opnieuw raak door de plotselinge ommezwaai van het kabinet. Standpunten moesten soms 360 graden worden gedraaid, anderen blijven sceptisch.
„Trucjes van politici in paniek”, foetert PVV-leider Geert Wilders na de persconferentie van premier Rutte en minister Wiebes (Klimaat). „Ze zitten politiek in de problemen en opeens wil het kabinet een week voor de verkiezingen de energierekening wat compenseren en een CO2-heffing invoeren. Maar in april vertellen ze pas hoe ze het gaan doen. Ik geloof ze niet.”
PvdA-leider Lodewijk Asscher zei na de doorrekening dat een CO2-heffing voor bedrijven „onvermijdelijk” is geworden. Een half uur later, na de aankondiging van het kabinet over de komst van zo’n taks, zei hij: „Hèhè dit is wat wij al zeiden. Beter laat dan nooit.” SP-leider Lilian Marijnissen blijft sceptisch: „Mark Rutte. Een week voor de verkiezingen een belofte. Eerst zien, dan geloven.”
Wegpoetsen
VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff kan een week voor de verkiezingen juist opgelucht adem halen. Hij ziet dat het kabinet „op de belangrijkste punten een aantal zorgen heeft kunnen wegnemen.” Vooral de autoplannen en de energierekening waren een nachtmerrie voor zijn achterban. De liberaal zegt nog meer uit het klimaatakkoord ’weggepoetst’ te willen krijgen. Wat precies wil Dijkhoff niet zeggen.
Jesse Klaver van GroenLinks moest een nieuwe draai geven aan zijn geplande tirade. Als enige partijleider plande belegde hij een persconferentie. Het beschuldigende vingertje ging nu maar uit naar het door de rechter opgelegde klimaatdoel voor 2020, waar het klimaatakkoord nou weer net niet over gaat. Verder kraaide Klaver victorie en claimde de jonge voorman de aankondiging van een CO2-heffing voor de industrie als zijn succes: „Een enorme winst voor GroenLinks.”
Automobilist
Ook voor Thierry Baudet waren de druiven zuur. Hij plukte de vruchten van de onduidelijke klimaatkeuzes van VVD en CDA. De leider van Forum voor Democratie wilde gisteren alleen in Nieuwsuur reageren op de ommezwaai van het kabinet.
CDA-leider Buma zwaait nu met de buit: „De energierekening was voor ons onverantwoord hoog geworden en gaat nu omlaag. Ook voor automobilisten blijft het betaalbaar.”
AD 13.03.2019 Directeuren Laura van Geest en Hans Mommaas maken zich vandaag geen illusies: natúúrlijk zullen politici aan de haal gaan met hun doorrekening van de voorgestelde klimaatmaatregelen. En dat is helemaal niet erg, zolang de cijfers maar goed worden begrepen.
De gemiddelde Nederlander weet amper wat hem overkomt vandaag, zó groot is de bak cijfers die het Centraal Planbureau (CPB) en het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) vandaag over ons uitstorten. De doorrekening van zeshonderd maatregelen uit het ontwerp-klimaatakkoord levert dikke pakken papier op.
Maar wie denkt daarin te kunnen ontwaren of het al tijd is geworden die gasketel de deur uit te doen, komt bedrogen uit, benadrukt PBL-directeur Hans Mommaas. ,,Onze doorrekening is in eerste instantie bedoeld voor beleidsmakers”, benadrukt hij.
Ook mensen die willen weten wat die hele energietransitie nou precies betekent voor hun portemonnee worden na vandaag nog niet veel wijzer. ,,We zullen wel laten zien hoe specifieke maatregelen bijvoorbeeld uitpakken voor hoge en lage inkomens, maar de gewone burger zal zich daar niet in herkennen”, stelt directeur Laura van Geest van het CPB. ,,Daarvoor zijn deze cijfers minder geschikt.”
Wat moeten we dan wel aan met deze rekenexercitie? Daarover zijn beiden het eens: feiten aanleveren voor het publieke en politieke debat over de klimaatmaatregelen. Van Geest: ,,Dat doen we naar beste eer en geweten.”
Het PBL heeft berekend hoeveel CO2-besparing een maatregel oplevert en hoe groot de investering is. Ook schetst het instituut de onzekerheden. Mommaas: ,,Er is nu eenmaal veel onzeker in de wereld, zoals bijvoorbeeld de olieprijs. Bovendien zijn niet alle maatregelen die aan de klimaattafels zijn bedacht even adequaat uitgewerkt.”
Het CPB heeft op zijn beurt uitgerekend hoe groot de kosten voor de overheid zijn, en welk deel van de lasten bij burgers en bedrijven neerkomt. Van Geest: ,,Sommige mensen zullen het totaal heel duur vinden, anderen juist niet.
Maar dat oordeel is niet aan ons. Politici moeten uiteindelijk beslissen, wij niet”, benadrukt de CPB-directeur. Plagerig: ,,Ik denk dat zij dat zelf ook heel goed weten.”
Juist politici nemen de planbureaus de laatste tijd regelmatig de maat. Hun modellen en werkwijze worden openlijk ter discussie gesteld. Volgens Van Geest is dergelijke kritiek van alle tijden en moeten planbureaus daar niet van schrikken, ‘ook al is het niet de leukste dag in ons leven’.
Foutje kabinet
Vooral het PBL kreeg er recentelijk van langs. CDA-leider Sybrand Buma haalde uit naar het planbureau toen bleek dat de energierekening hoger uitviel dan verwacht. ,,Met dit soort modellen kunnen wij niet werken.
De cijfers moeten beter op orde zijn”, zei hij. Achteraf bleek dat de fout bij het kabinet lag. Mommaas wil er niet te veel woorden aan vuil maken. ,,De minister-president is heel duidelijk geweest en heeft erkend dat ons niets te verwijten valt.”
Tegelijkertijd oordeelde GroenLinks-leider Jesse Klaver dat het PBL te ‘vaag’ is en meer richting moet geven, sturender moet zijn. Als wetenschapper verzet Mommaas zich tegen die oproep: ,,Wij leveren cijfers, feiten, analyse. Daarna is het aan de politiek. Díe moet richting geven.”
En ja, dan kan het ook gebeuren dat politici als Thierry Baudet (FvD) zelf aan het rekenen slaan en concluderen dat de kosten van de klimaataanpak 1000 miljard euro gaan bedragen. Of die optelsom klopt of niet, laten de planbureaus over aan Baudets politieke uitdagers. Mommaas: ,,Wij maken zo’n som in elk geval niet. Wij reiken de cijfers aan en het is verder aan politici wat zij daarmee doen.”
AD 13.03.2019 De oppositiepartijen in de Kamer zijn niet te spreken over de verwachte gevolgen van het concept-klimaatpakket. Vooral de lage- en middeninkomens betalen de rekening, terwijl de grote vervuilende bedrijven het minst bijdragen. Niet eerlijk en niet groen, oordelen de partijen.
Volgens de SP vergroten deze klimaatplannen de onrechtvaardigheid nog verder. Lage- en middeninkomens, gepensioneerden, uitkeringsgerechtigden gaan er nog harder op achteruit terwijl ze juist minder vervuilen dan anderen, stellen de socialisten. Partijleider Lilian Marijnissen benadrukt dat dat draagvlak in de weg staat. ‘Klimaatbeleid zal rechtvaardig zijn of niet zijn.’
Ook PvdA-leider Lodewijk Asscher hekelt de verdeling van de kosten. ,,Huishoudens betalen met dit kabinet het meest en de grote vervuilers het minst. Dat is niet eerlijk en niet groen. Een CO2-heffing is nodig zodat vervuilers meer gaan betalen en huishoudens minder. Nederland verdient een kabinet dat opwarming tegengaat en vervuilers laat betalen. Ga aan de slag of ga uit de weg.’’
GroenLinks benadrukt dat er door een planbureau vraagtekens zijn geplaatst bij de manier waarop het kabinet bedrijven hun CO2-uitstoot wil laten terugdringen. De regering denkt aan een systeem van subsidies en boetes, maar de vraag is of dat allemaal uitvoerbaar is. Bedrijven lijken relatief makkelijk onder eventuele straffen uit te kunnen komen.
De voltallige oppositie wilde morgen een debat met verantwoordelijk minister Eric Wiebes (Economische Zaken en Klimaat), maar de coalitie voelt daar niets voor en blokkeerde het verzoek vanmiddag in de Kamer.
Volgens D66-Kamerlid Matthijs Sienot zou een debat morgen te snel komen, en zouden Kamerleden zo snel niet in staat zijn de doorrekeningen goed te bestuderen. CDA, VVD en de ChristenUnie sloten zich bij deze redenering aan.
Ongelooflijk laf, aldus Reactie Geert Wilders op coalitie, die niet wil praten over klimaatdoorrekeningen
De oppositie toonde weinig begrip voor het argument van de coalitie. ‘Erg moedig is dat niet een week voor de verkiezingen..’, zegt GroenLinks-Kamerlid Bart Snels op Twitter. Klaver stipte aan dat D66-voorman Rob Jetten samen met hem wel vanavond bij Nieuwsuur aanschuift om over het Klimaatakkoord te praten. GroenLinks geeft om 16.00 uur tijdens een persconferentie een uitgebreide reactie op de doorrekeningen.
Geert Wilders vindt het ‘ongelooflijk laf’dat de coalitiepartijen een debat over de klimaatvoorstellen morgen blokkeren. ,,Minister Wiebes en premier Rutte staan de pers wel te woord en vanavond zijn meerdere fractievoorzitters van de coalitie op de televisie, maar ze willen niet met ons praten. Dat snapt helemaal niemand. De doorrekeningen zien er in ieder geval niet goed uit voor de burger, misschien willen ze daarom niet debatteren.”
Volgens SP-leider Marijnissen is het ‘een slechte zaak’ dat de coalitiepartijen en het kabinet geen tekst en uitleg willen geven over de doorrekeningen. ,,Het is onverantwoord dat de coalitiepartijen deze onrechtvaardige plannen boven de markt laten hangen. Maar dit thema, klimaat, komt zeker de komende dagen wel aan de orde bij de verkiezingsdebatten.”
PvdA-voorman Asscher begrijpt de houding van de regeringspartijen wel. ,,Ze hebben maandenlang gezegd te willen wachten op deze cijfers. Nu zijn ze er en ze zijn niet goed. Dus moet die CO2-heffing die wij voorstaan er nu komen. Anders gaan ze de klimaatdoelen niet halen en dan is het einde kabinet.”
NU 12.03.2019 Woensdagmiddag 13.03.2019 worden de doorrekeningen van de klimaatplannen gepubliceerd. Worden de CO2-doelen gehaald? Wat gaat het kosten? Wie krijgt de rekening? Een stortvloed aan cijfers en tabellen moet duidelijkheid bieden aan de kiezers, want het klimaat is hot in aanloop naar de Provinciale Verkiezingen.
Het Centraal Planbureau (CPB) en het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) geven woensdagmiddag om 13.15 uur in twee lijvige rapporten antwoorden op de drie genoemde vragen.
Deze drie centrale vragen hebben allemaal betrekking op dat ene doel in 2030: 49 procent minder CO2-uitstoot ten opzichte van 1990.
Een jaar lang mocht zo’n beetje elke belangengroep, van Shell tot Greenpeace, die iets met klimaat en verduurzaming te maken heeft, aanschuiven aan een van de vijf overlegtafels.
Klimaatscepsis kwam langzaam op gang
De gesprekken begonnen in betrekkelijke rust, maar toen het einde eenmaal in zicht kwam en er hardop over een klimaatakkoord werd gesproken, begonnen partijen zich te roeren. Waarom wordt de politiek niet betrokken? En waarom zitten de burgers niet aan tafel?
CDA-leider Sybrand Buma gaf in de zomer al een waarschuwingsschot, hij waarschuwde voor een “Pim Fortuyn-revolte”. VVD-lijsttrekker Klaas Dijkhoff trok een half jaar later aan de bel en noemde voorstanders van een stevig klimaatbeleid “drammers”.
Aan de andere kant vindt GroenLinks-leider Jesse Klaver dat Dijkhoff met zijn scepsis onnodig de angst voedt.
Kortom: de klimaatdiscussie was opeens in volle gang. Met de verkiezingen voor de leden van de Provinciale Staten op 20 maart, die twee maanden later de Eerste Kamer kiezen, moet er meer duidelijkheid komen. Vooral oppositiepartijen drongen erop aan.
Oppositie drong aan op publicatie klimaatcijfers voor verkiezingen
Het CPB en het PBL waren al een tijdje bezig met doorrekeningen van de honderden klimaatplannen om de haalbaarheid en betaalbaarheid vast te stellen. Maar de publicaties van de uitkomsten stonden oorspronkelijk na de verkiezingen gepland.
Dat is niet eerlijk, vindt de oppositie, want zo wordt klimaat als verkiezingsthema een stuk ingewikkelder. De planbureaus konden uiteindelijk melden dat de doorrekeningen een week voor de verkiezingen klaar zijn.
De meest klimaatkritische partijen PVV en Forum voor Democratie (FVD) zullen de berekeningen weer gebruiken om hun pleidooi te onderbouwen. Deze partijen vinden dat de maatregelen veel te veel geld gaan kosten. Vooral gezien het geringe effect van de Nederlandse CO2-besparing op de mondiale uitstoot.
“Als de mens al verantwoordelijk is voor de klimaatverandering, is het irrationeel om 1.000 miljard euro uit te geven aan de energietransitie”, zei FVD-leider Thierry Baudet tijdens het RTL-verkiezingsdebat. Baudet schermt al maanden met dat bedrag als het over de klimaatkosten gaat.
Volgens minister Eric Wiebes (Klimaat) kloppen de berekeningen van FVD niet. “Baudet telt investeringen, kosten, subsidies en belastingen bij elkaar op. Dan krijg je dubbeltellingen”, zei Wiebes eind vorig jaar tijdens een debat in de Kamer.
De Volkskrantrekende onlangs de bewering van Baudet na en concludeerde eveneens dat de FVD-leider de kosten te hoog inschat.
Zijn cijfers van PBL nog wel te vertrouwen?
Over cijfers gesproken; er was de afgelopen weken nogal wat te doen over de betrouwbaarheid van de cijfers van het PBL.
Volgens het kabinet zou de energierekening dit jaar ruim 100 euro hoger zou uitvallen, en zei zich te baseren op cijfers van het Planbureau, maar dat bleek niet te kloppen. Huishoudens moeten eerder rekening houden met 330 euro meer.
Wat ging hier fout? De simpele uitleg was dat de cijfers van het PBL kwamen uit de Nationale Energieverkenning (NEV) van 2017, een rapport dat jaarlijks wordt wordt gepubliceerd over de stand van zaken van de Nederlandse energiehuishouding.
Althans, bijna elk jaar, want voor 2018 verscheen er geen NEV. Het kabinet heeft vervolgens op eigen houtje de cijfers uit 2017 gebruikt om een inschatting te maken voor de energierekening van 2019.
Omdat de marktprijzen van gas en stroom in de tussentijd flink waren gestegen, kwam er een lager bedrag voor de energienota uit de koker op basis van de PBL-cijfers.
Het kabinet had naar eigen zeggen “minder stellig” moeten zijn, het PBL trof geen blaam. Maar het kwaad was al geschied, want het Planbureau heeft een cruciale taak in de doorrekeningen van de klimaatmaatregelen.
De Kamer van links tot rechts wilde weten of het PBL die taak wel aankan. Ook hier worden immers de cijfers uit 2017 gebruikt.
Het planbureau zag zich genoodzaakt met een reactie te komen. Voor de langere termijn, de effecten van het ontwerpklimaatakkoord in 2030, kan er volgens het PBL worden gewerkt met ‘oude cijfers’, in dit geval dus gegevens uit 2017. Om dit nu opeens te veranderen, zou “verwarring teweegbrengen en het proces verstoren”.
Het zal niet gaan over CO2-heffing voor bedrijven
Het zal woensdag in ieder geval niet gaan over een CO2-heffing voor bedrijven. Zo’n voorstel zat aanvankelijk niet in de voorstellen van de klimaattafels, maar werd op verzoek van GroenLinks en PvdA alsnog meegenomen.
Omdat dit verzoek pas later werd voorgelegd aan de planbureaus, zijn de berekeningen niet tegelijk klaar met de andere doorrekeningen.
Bovendien bepalen de Tweede Kamer en het kabinet uiteindelijk welke klimaatmaatregelen in het definitieve klimaatakkoord terechtkomen.
Er zullen dus veel vragen worden beantwoord, maar niet die van iedereen.
NOS 12.03.2019 Coalitiepartijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie overwegen serieus om toch een belasting in te voeren voor bedrijven die veel CO2 uitstoten.
Een stap in die richting wordt morgen waarschijnlijk al gezet, in reactie op de doorrekeningen van het voorlopig klimaatakkoord door de planbureaus die ook morgen gepresenteerd zullen worden. Dat bevestigen bronnen in Den Haag, die eraan toevoegen dat ze nog wachten op die doorrekeningen van alle klimaatplannen.
Subsidie elektrische auto
Er zou onder meer uit blijken dat de industrie nog te weinig bijdraagt aan het halen van de klimaatdoelstelling van 49% minder CO2-uitstoot dan in 1990. Tot nu toe vond de coalitie een heffing niet nodig, maar werd gekozen voor een minder vergaande variant.
De coalitie kijkt nog naar de verschillende varianten voor een CO2-taks. Nadat de doorrekeningen van de planbureaus morgen zijn gepresenteerd is er ook extra coalitieoverleg. Daar wordt dan ook gesproken over het aanpassen van de subsidieregeling voor elektrische auto’s in het concept-klimaatakkoord. Het subsidiebedrag voor de aanschaf van zo’n auto, 6000 euro, wordt mogelijk verlaagd.
Eerlijk verdelen
Oppositiepartijen als GroenLinks en PvdA dringen al langer aan op een heffing voor bedrijven met veel emissie, omdat de kosten van het klimaatbeleid daarmee eerlijker verdeeld worden tussen burgers en bedrijven.
Volgens politiek verslaggever Ron Fresen heeft een mogelijk snelle aanpassing van de klimaatplannen ook alles te maken met de Provinciale Statenverkiezingen van volgende week.
“Je slaat als regeringspartijen de oppositie een belangrijk wapen uit handen, namelijk het verwijt dat dit kabinet de bedrijven nu veel te veel zou ontzien en dat gezinnen ervoor opdraaien. GroenLinks en de PvdA willen in die laatste week de regeringspartijen juist daarop aanvallen en eisen dat de kosten van het klimaatbeleid eerlijker worden verdeeld. Het zou ook het draagvlak voor de maatregelen vergroten”, aldus Fresen.
AD 09.03.2019 Als het kabinet zich niet genoeg inzet om de in Parijs afgesproken klimaatdoelen te halen, stapt D66 uit het kabinet. Dat dreigement van de partijtop wordt zondag hoogstwaarschijnlijk overgenomen door de achterban van de sociaal-liberalen.
Alle regeringspartijen, ook al lijken CDA en VVD soms wat schoorvoetend, zeggen ‘Parijs’ te willen halen. Maar D66 zet met de harde woorden wel druk op haar coalitiepartners. Uitdrukkelijk dreigen met een kabinetscrisis is een zwaar middel en valt bij coalitiegenoten meestal niet in goede aarde.
VVD
VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff zinspeelde in januari ook al eens op het opblazen van het kabinet wegens het klimaatbeleid. Maar dan om haast de omgekeerde reden: hij stelde dat hij de klimaatplannen niet zou slikken als die de burger te veel zouden kosten. Dat werd hem niet in dank afgenomen. Dijkhoff bond, na een stevige aanvaring met zijn regeringspartners, later weer wat in.
Het partijcongres van D66 beslist zondag of het uitspreekt dat ‘Parijsbestendig’ klimaatbeleid ‘een uiterste voorwaarde moet zijn voor verdere deelname van D66 aan dit kabinet’. De partijtop steunt de stellingname.
Welke partijen willen nog windmolens op land? En mag landbouwgrond gebruikt worden voor zonneparken? De NOS analyseerde 161 verkiezingsprogramma’s op klimaatplannen.
NOS 09.03.2019 Ooit was klimaatverandering een thema waar vooral de groene partijen hun verkiezingsprogramma’s in sterke bewoordingen mee volschreven. Voor de Provinciale Statenverkiezingen is dat anders: zo zegt de SGP Gelderland dat Gelderland voorop moet lopen in de overgang naar duurzame energie en vindt het CDA Limburg dat er “harde en pijnlijke keuzes” gemaakt moeten worden. Bij de VVD Zuid-Holland is “duurzaam doorpakken” zelfs de titel van het verkiezingsprogramma.
De verkiezingsprogramma’s van de partijen die meedoen aan de verkiezingen van 20 maart staan bol van ambities om Nederland duurzamer te maken. Maar ondanks die enorme ambities, zijn maar weinig partijen enthousiast over nieuwe zonne- en windmolenparken op land.
De NOS analyseerde 161 verkiezingsprogramma’s van bijna alle landelijke en regionale partijen die meedoen aan de Provinciale Statenverkiezingen. Een derde van de partijen (55) is tegen nieuwe windparken op land. Een kwart (43) is tegen het aanleggen van zonneparken op landbouwgrond. Voor de meeste andere partijen is er één belangrijke voorwaarde: zonder steun van de omgeving wordt er geen windmolen of zonnepark meer gebouwd.
Ongebreidelde bouw
Het meest helder zijn de PVV en Forum voor Democratie. Zij zien de hele energietransitie niet zitten en ageren in elk programma tegen windmolens en zonneakkers. Denk wil nergens windparken op land, maar spreekt zich niet uit over zonneparken. 50Plus lijkt niet te weten of ze voor of tegen de energietransitie zijn: terwijl de energieparagraaf van 50Plus in Groningen net zo goed van GroenLinks had kunnen zijn, is 50Plus in Zeeland tegen de “ongebreidelde bouw van windmolens” en ziet de partij in Limburg windmolens vooral als een “zwaar gesubsidieerde” vorm van energie.
Daar tegenover staat de Partij voor de Dieren. De partij wil in alle provincies in 2030 klimaatneutraal zijn en schrijft in elk verkiezingsprogramma dat die provincie kampioen duurzame energie in Nederland moet worden. Zolang dieren en natuur er geen hinder van ondervinden, moeten er in alle provincies zonneparken en windmolens bijkomen, vindt de Partij voor de Dieren.
Spagaat
De rest van de partijen zitten bijna allemaal in dezelfde spagaat: ze willen hun provincie in enkele decennia energieneutraal maken (naast de Partij voor de Dieren nog eens in twaalf gevallen zelfs als “koploper” in Nederland), maar willen dat niet doen zonder de steun van de omwonenden van de te bouwen windmolens of zonneparken. Zonder “draagvlak van de omgeving” waarbij de “burger gaat meeprofiteren” gaat er geen windmolen of zonnepark meer gebouwd worden, zo lijkt het.
De partijen zijn daarom vooral voorstander van energiemaatregelen waar weinig mensen last van hebben. Ze zijn voor windparken op zee en benadrukken dat zonnepanelen als eerste geplaatst moeten worden op daken van gebouwen en bij industrieterreinen. En ze pleiten in groten getale voor aardwarmte, waterstof of getijdenenergie als energievorm waarin geïnvesteerd moet worden.
Windparken op land
Het bouwen van windmolens op land ligt veel gevoeliger. Zelfs GroenLinks wil in Gelderland geen windmolens dichtbij woonwijken en in Groningen is de partij alleen voor grote zonneparken als 50 procent toebehoort aan de omwonenden.
Behalve de verkiezingsprogramma’s van de PVV en Forum voor Democratie zijn er nog 31 verkiezingsprogramma’s van middenpartijen waarin nieuwe windparken op land helemaal worden uitgesloten. Bij de VVD is de helft van de provinciale afdelingen tegen. En ook in Friesland is de weerstand tegen windenergie groot. Een meerderheid van de partijen, waaronder D66 en CDA, wil geen nieuwe windparken op land.
NOS
In tientallen verkiezingsprogramma’s, van de SP tot het CDA, worden energiecoöperaties aangedragen als de ultieme oplossing voor het creëren van draagvlak.Energiecoöperaties zijn initiatieven van burgers die samen besluiten ergens windmolens of zonnepanelen te plaatsen, en vaak ook profiteren van de opbrengsten. Zelfs de PVV Limburg wil geen enkele windmolen in Limburg erbij “met uitzondering van buurtgedragen coöperatieve initiatieven”.
Zonnepanelen op landbouwgrond
Geen enkele partij is een groot voorstander van het gebruik van boerenland voor het plaatsen van zonnepanelen. Voor de partijen is het de laatste optie. In 19 verkiezingsprogramma’s, naast die van de PVV en Forum voor Democratie, wordt het gebruik van landbouwgrond zelfs helemaal uitgesloten.
Van alle middenpartijen is de weerstand tegen zonneparken bij 50Plus het grootst. Een meerderheid van de provinciale afdelingen van 50Plus sluit het gebruik van landbouwgrond uit. Als je kijkt naar de provincies valt Drenthe op: de helft van de partijen wil geen boerenland opofferen voor zonnepanelen.
NOS
Volgens Olof van der Gaag van de Nederlandse Vereniging van Duurzame Energie moeten er in de meeste provincies in Nederland wel windparken op land komen, om de afgesproken klimaatdoelstellingen te halen. “Windparken op land zijn nog altijd relatief goedkoper dan windparken op zee of kleinere windmolens. Ook leveren windmolens over de dag verdeeld gelijkmatiger stroom op dan zonnepanelen.”
Voor zonneparken geldt hetzelfde: “Er kunnen nog heel wat daken van grote bedrijfsgebouwen gevuld worden, maar parken op land zijn goedkoper. Het gaat steeds om een goede balans tussen de kosten, een gelijkmatige verdeling van stroom, en draagvlak.”
Wel vindt hij dat vaak zwaar wordt overdreven hoeveel windmolens er nodig zijn om de doelstelling te halen. “Wij schatten dat er ongeveer 500 windmolens bij moeten komen, waarvan een deel ook nog vervanging van oude windmolens is”. Per provincie gaat dat dus ongeveer om 40 windmolens.
AD 07.03.2019 Het aantal Nederlanders dat zich zorgen maakt over klimaatverandering, is de laatste maanden opvallend gedaald. Sinds de klimaatplannen van het kabinet bekend zijn, groeit bovendien de groep die de aanpak van broeikasgassen te ver vindt gaan.
Vond eind 2015 nog twee derde van de Nederlanders dat het kabinet méér moest doen om de uitstoot van broeikasgassen te beperken, nu is dat nog maar 48 procent. De groep die vindt dat het kabinet juist minder moet doen, groeide in die periode van 7 naar 19 procent. ,,De scepsis omtrent het klimaat neemt toe’’, concludeert Peter Kanne van I&O Research, dat in opdracht van het blad Binnenlands Bestuur dit onderzoek deed.
Eind februari gaf 65 procent aan zich zorgen te maken over klimaatverandering. Een opvallende daling ten opzichte van eind december: toen maakte 78 procent zich nog zorgen. Die kentering hangt volgens Kanne samen met het concept-Klimaatakkoord dat vlak voor Kerstmis is gepresenteerd.
Hogere energierekening
,,In onze laatste opiniepeiling zien we dat mensen daar niet zo enthousiast over zijn. Ze zijn bang dat het ze veel geld gaat kosten. En het is natuurlijk ook niet prettig: er wordt een beroep op ons gedaan om prettige dingen zoals vlees eten, lang douchen en met het vliegtuig op vakantie gaan op te geven, en je krijgt daar niet meteen iets voor terug.’’
Mannen eten veel meer vlees en rijden meer auto dan vrouwen, aldus Peter Kanne, onderzoeker.
Dat leidt volgens de onderzoeker tot wat psychologen cognitieve dissonantie noemen: mensen stellen hun eigen overtuigingen bij en zoeken weerklank bij partijen die de noodzaak van CO2-vermindering in twijfel trekken. Kanne: ,,De uitgesproken sceptische reacties van Klaas Dijkhoff (VVD), Sybrand Buma (CDA) en Thierry Baudet (Forum voor Democratie) hebben begin dit jaar veel aandacht getrokken. Net als de berichten van De Telegraaf over de gehaktbal die op rantsoen zou moeten. Het nieuws over de energierekening die dit jaar gemiddeld ruim 300 euro hoger uitpakt, kwam daar nog bovenop.’’
Geen daden
Twee derde van de Nederlanders is ervan overtuigd dat de mens verantwoordelijk is voor de opwarming van de aarde. De groep die vindt dat het eigen gedrag daarin een verschil kan maken, is echter aanzienlijk kleiner. Zo lang grote bedrijven hun CO2-uitstoot niet terugdringen, maken hun eigen daden volgens zes op de tien Nederlanders niet uit.
Mannen, ouderen en lager opgeleiden zijn aanzienlijk sceptischer over klimaatverandering en hun eigen rol daarin dan vrouwen, jongeren en hoger opgeleiden. Die eerste groepen hebben bij strenger klimaatbeleid meer te verliezen, verklaart Kanne. ,,Mannen eten veel meer vlees en rijden meer auto dan vrouwen. Ouderen hebben meer verworvenheden dan jongeren, die bijvoorbeeld nog geen auto hebben. En onder lager opgeleiden is het wantrouwen in de politiek, pers en wetenschap groot.’’
Oudere mannen met een hoge opleiding en bovenmodaal inkomen die VVD stemmen, hebben de grootste CO2-voetafdruk. Lees hier meer.
Wil jij weten hoe klimaatbewust jij bent? Speel dan deze quiz van MilieuCentraal.
AD 05.03.2019 De Woonbond is een van de organisatoren van de klimaatmars aanstaande zondag in Amsterdam. Directeur Paul Jansen is strijdbaar. ,,We moeten nu druk op de ketel zetten om te voorkomen dat de rekening terechtkomt bij huurders, die het financieel al erg moeilijk hebben.’’
De klimaatmars is een initiatief van Milieudefensie en wordt georganiseerd met de FNV, Greenpeace, DeGoedeZaak en de Woonbond. Inmiddels zijn er vijftig organisaties bij de mars aangesloten, 15.000 mensen laten via Facebook weten zondag 10 maart om 13.00 uur naar de Dam te komen. Ex-wethouder van Utrecht Paulus Jansen (SP) is er als voorzitter van de Woonbond bij en hoopt dat het plein ‘uitpuilt van de mensen.’
,,We willen iets doen aan het klimaatprobleem en pleiten voor een betaalbare aanpak. Wij staan voor hurend Nederland, over het algemeen mensen met een bescheiden of zelfs minimaal inkomen. Mijn standpunt is: bij duurzame investeringen in huizen van huurders moeten ze erop vooruitgaan. Het gaat mij om eerlijke verduurzaming.’’
Wat moet er volgens u veranderen in het klimaatbeleid?
,,Nu wordt van woningcorporaties gevraagd een startmotor te zijn van een duurzame aanpak van woningbouw. Dat is deels logisch: ze bezitten samen 2,2 miljoen woningen en kunnen efficiënt zijn. We weten echter dat in het begin een hoop leergeld wordt betaald. Het kabinet moet dat compenseren, om te beginnen door de verhuurderheffing te halveren.
Die komt nu neer op 2 miljard euro per jaar. Ik vind het onbegrijpelijk: corporaties betalen belasting simpelweg om het feit dat ze goedkope woningen bouwen. Met het geld wordt alleen de portemonnee van de minister gespekt. Daardoor is het economisch onmogelijk voor woningcorporaties om de voortrekkersrol op te pakken.’’
Met de opbrengst van de verhuurderheffing wordt alleen de portemonnee van de minister gespekt, Aldus Paulus Jansen, Directeur Woonbond.
,,Daarnaast moet de puntentelling op de schop. Verhuurders mogen volgens de wet 250 euro meer huur vragen als een woning energieneutraal is, terwijl de gemiddelde energierekening 120 euro per maand is. Huurders moeten er juist op vooruitgaan als een woning energiezuiniger wordt.
We hebben met Aedes de vertegenwoordiger van woningcorporaties, afgesproken dat je bijvoorbeeld bij energielabel F naar E slechts een huurverhoging van 14 euro mag doorvoeren. We willen dat deze afspraken in de wet worden verankerd.’’
,,Een derde punt waar we actie van verwachten gaat over huurhuizen die het slechtst zijn geïsoleerd en energielabel G of F hebben. We willen dat huurprijzen van die woningen, vrijwel allemaal in bezit van particuliere huisbazen, worden bevroren. Verhuurders zullen dan sneller geneigd zijn te investeren, zodat de energieprijs voor huurders omlaag kan.’’
U zat aan die klimaattafels. Bent u er daar niet uitgekomen?
,,Nou, dit zijn vooral eisen waar het kabinet voor over de brug moet komen en het ziet er niet naar uit dat dat gebeurt. Als die verhuurderheffing niet omlaag gaat, is er ook geen financiële ruimte voor renovatie. Als die er niet is, kan ik mijn handtekening niet onder een akkoord zetten.’’
Vindt u niet dat huurders ook zelf iets moeten doen aan de verduurzaming van Nederland?
,,Jawel, dat doen ze ook zeker en we helpen ze daarbij. We hebben de afgelopen jaren al 700 energiecoaches opgeleid die als vrijwilliger andere mensen helpen om de energierekening te verlagen. Geloof me: dat willen ze graag.
Daarnaast rijdt er een energiebus rond, waarin je advies kunt inwinnen hoe je dat aanpakt. Het is natuurlijk wel zo dat woningeigenaren eerder de directe gevolgen zien van een investering. Daardoor zijn ze misschien sneller betrokken bij duurzaamheidsprojecten.
We merken dat er steeds vaker gemengde complexen zijn met huurders en woningeigenaren en dat belangen soms botsen. Samen met belangenbehartiger VVE Beheer ontwikkelen we daarom een gezamenlijke strategie. De neuzen moeten dezelfde kant op.’’
Wanneer bent u tevreden over de klimaatmars?
,,Als De Dam uitpuilt. Ik hoop op mooi weer en een hoge opkomst. Het is belangrijk dat we de druk er maximaal op zetten bij het kabinet. Dat we het signaal afgeven dat de lasten niet mogen terechtkomen bij de huishoudens, maar bij de grote vervuilers. Als de druk goed wordt opgevoerd, kan dat helpen bij de finaleonderhandelingen over het klimaatakkoord die over een paar maanden gaan plaatsvinden.’’
AD 04.03.2019 De VVD en het CDA proberen met een doelbewuste tactiek klimaatmaatregelen te ‘vertragen en frustreren’. Daarmee stellen zij zich volgens GroenLinks-leider Jesse Klaver onverantwoord op.
Klaver noemde VVD-leider Mark Rutte en CDA-voorman Sybrand Buma tijdens een meet-up in de Amsterdamse Melkweg ‘klimaattreuzelaars’. ,,Rutte en Buma hebben niet door dat, met hun verzet tegen noodzakelijk klimaatbeleid, zij zelf flankpartijen beginnen te worden’’, aldus Klaver. ,,Nederland wil vooruit maar VVD en CDA staan op de rem.’’ Eerder had VVD-fractieleider Klaas Dijkhoff zijn D66-collega Rob Jetten weggezet als ‘klimaatdrammer’.
De GroenLinks-leider reageerde op uitspraken die Rutte en Buma politici dit weekend deden. Buma stelde dat GroenLinks aan het radicaliseren is. Volgens Rutte heeft Nederland nog tot 2050 de tijd om maatregelen te nemen tegen klimaatverandering. GroenLinks benadrukt dat het klimaatakkoord van Parijs doelen stelt voor de periode 2020-2050, maar dat de maatregelen daarvoor nu dienen te worden genomen.
Klaver bood een ‘uitgestoken hand’ om het kabinetsbeleid na de Eerste Kamerverkiezingen bij te sturen. Hij zei ‘absoluut bereid te zijn’ om samen te werken met de coalitiepartijen. ,,Om de klimaatdoelen te halen en de hogere energierekening van mensen te compenseren.’’ Daarvoor blijft voor Klaver de eerdere voorwaarde staan: een CO2-belasting voor grote bedrijven.
Telegraaf 02.03.2019 Het gesprek over klimaatmaatregelen met de burger komt vanzelf. Dat stelt premier Mark Rutte in reactie op de peiling van Ipsos. Het onderzoeksbureau peilde dat een meerderheid van de Nederlanders meer betrokken wil worden bij het formuleren van maatregelen tegen klimaatverandering.
Bovendien maakt de helft van de burgers zich zorgen over de financiële effecten van voorgenomen groene plannen. Slechts één op de acht burgers vindt dat er voldoende rekening wordt gehouden met de eventuele effecten op zijn portemonnee.
Premier Rutte benadrukt dat het kabinet nog geen definitieve besluiten heeft genomen over het klimaatakkoord. „Ik snap heel goed dat mensen bezorgd zijn over hoe gaan we dit nu doen. Maar we hebben de tijd. Dit hoeft niet volgend jaar of over twee jaar. Dit gaat over 2030 en dan de periode tot 2050.”
Stap voor stap
De minister president stelt dat het op een manier moet waardoor we het allemaal kunnen meemaken. „Het is daarom belangrijk dat we het stap voor stap doen. Dat betekent dat je het gesprek met elkaar gaat voeren”, zegt Rutte.
Uit de peiling blijkt juist dat burgers het gevoel hebben dat ze niets te zeggen hebben. Waar blijft dat gesprek? Rutte: „Dat gaat vanzelf. We krijgen dadelijk al de doorrekeningen terug en dan neemt de politiek een aantal besluiten. Dan komt een fase die elf jaar gaat duren om het allemaal waar te maken. Dat betekent intensieve gesprekken met heel veel mensen in deze samenleving om te kijken hoe we in detail gaan vormgeven.”
Telegraaf 02.03.2019 Het klimaatakkoord moet betaalbaar zijn voor de burger. Daarover is politiek Den Haag het eens, zo blijkt uit de reacties op het onderzoek in opdracht van De Telegraaf. Daaruit blijkt dat de bereidheid om te betalen voor de plannen om de CO2-uitstoot drastisch te verlagen, over de hele linie laag is. Bovendien voelt de burger zich niet gehoord bij de plannenmakerij.
Bij de politieke partijen klinkt nu begrip. „Ik begrijp heel goed dat mensen ons land schoon door willen geven aan de generaties na ons, maar dat zij zich ook zorgen maken of dit betaalbaar en behapbaar kan”, zegt VVD-Kamerlid Yesilgöz. Daarom geldt voor de VVD: ’niet zomaar tekenen bij het kruisje’. „Alle Nederlanders moeten mee kunnen doen. Het is niet CO2-reductie koste wat kost.”
Toch is er ruime steun onder de bevolking voor meer windmolens, een CO2-heffing en meer kernenergie. Ook de VVD ziet daar wel wat in, net als een belangrijk deel van de GroenLinks-kiezers. Tom van der Lee, Kamerlid van die partij, corrigeert zijn kiezers. „Voor kernenergie geldt dat Nederlanders nog niet doorhebben dat het super duur is. Nu al twee keer duurder dan wind op zee.” Hij is overigens tevreden dat uit het Telegraaf-onderzoek blijkt dat er bereidheid is voor een CO2-heffing.
„Het CDA is niet van plan om onze inwoners onrealistische maatregelen op te leggen”, zegt CDA-Kamerlid Agnes Mulder. Haar mantra: een realistische energiemix en maatregelen die ’haalbaar, betaalbaar en draagbaar’ zijn. Zij ziet overigens wel degelijk invloed van de burgers op klimaatplannen, bijvoorbeeld via Kamerleden. „Veel inwoners nemen de moeite mij te mailen en te spreken bij bijeenkomsten in het land. Zo oefenen ze direct invloed uit. Dat lijkt mij een goede zaak.
Voor PVV-Kamerlid Alexander Kops is het onderzoek duidelijk: „Burgers voelen zich totaal niet gehoord. Ze vinden dat er onvoldoende rekening wordt gehouden met hun portemonnee. Maar zij kunnen wél gaan betalen!” Daarom moet het Klimaatakkoord wat hem betreft ’door de shredder’.
SP-Kamerlid Sandra Beckerman vindt dat de burger beter betrokken moeten worden. Een eerste stap daartoe zou zijn als de Staat energiebedrijf Eneco opkoopt en publieke energiebedrijven opricht.
„Het klimaatakkoord moet voor iedereen betaalbaar zijn”, vindt Kamerlid Matthijs Sinot van D66. „Als uit de doorrekening van de klimaatplannen zou blijken dat er meer nodig is zodat iedereen mee kan doen, dan doen we dat.” Hij vindt dat de burgers wél vertegenwoordigd waren aan de zogeheten klimaattafels, waaraan de plannen zijn bedacht. Hij wijst op de ANWB die meedeed aan het overleg. De organisatie vertegenwoordigt vier miljoen leden . „Overigens loopt Nederland achter met schone energie.”
De SGP kijkt er juist anders tegenaan. „Er is in het land best bereidheid om iets te doen voor het klimaat, om de schepping goed te beheren. Mensen zijn best bereid om stappen te zetten, maar geen stappen die ze niet kunnen overzien”, zegt Kamerlid Chris Stoffer. „Den Haag is vooral met cijfers en doelstellingen bezig.”
NOS 23.02.2019 Het is onvoldoende transparant wat provincies de afgelopen jaren hebben gedaan op het gebied van klimaat en energie. Ook verschilt het sterk per provincie wat de ambities zijn, komt naar voren uit een gezamenlijk onderzoek van de vijf provinciale Rekenkamers.
Klimaat en energie spelen een hoofdrol in de verkiezingen voor de Provinciale Staten, die op 20 maart gehouden worden. Bij de uitvoering van klimaatbeleid krijgen provincies een steeds grotere taak.
Bovendien zal het steeds verdergaande klimaatbeleid een grote impact hebben op het landschap. In het rapport doen de Rekenkamers aanbevelingen voor de rol die Provinciale Staten spelen bij de overgang naar andere energiebronnen.
Ondoorzichtig
Volgens Nellie Verbugt van de Zuidelijke Rekenkamer toont het onderzoek aan dat de verschillen tussen provincies zo groot zijn dat moeilijk te bepalen is wat ze gezamenlijk bereiken. “Het is ondoorzichtig doordat elke provincie op dit moment zijn eigen terminologie gebruikt, zijn eigen definities hanteert en ook een andere wijze van verantwoording afleggen heeft.”
Daar komt bij dat provincies verschillende doelen en tussendoelen hebben gesteld. Dit maakt het moeilijk om te bepalen of de gestelde doelen wel bereikt zullen worden.
Het is belangrijk dat goed kan worden uitgelegd aan de burger hoe het geld voor klimaatbeleid besteed wordt, aldus Nellie Verbugt (Zuidelijke Rekenkamer).
Vanwege het gebrek aan transparantie is ook niet goed te beoordelen waaraan de provincies hun geld voor klimaatbeleid uitgeven. Gegevens over de ‘energietransitie’ zijn niet te vergelijken, stelt het rapport. “Er gaat in de energietransitie heel veel geld om. Geld dat we op een nuttige manier willen besteden aan de energieomslag. Dan is het belangrijk dat goed kan worden uitgelegd aan de burger hoe dat geld besteed wordt”, zegt Verbugt. Dit moet in de toekomst beter, vindt ze.
Doelen niet gehaald
De provincies erkennen dat er de afgelopen jaren het een en ander is misgegaan. Ook zijn er volgens de laatste cijfers naar verwachting maar twee provincies die de doelen voor windenergie halen: Noord-Holland en Groningen. Dit zijn cijfers van vorig voorjaar, die over een paar maanden geactualiseerd worden.
Het Interprovinciaal Overleg IPO wijst erop dat provincies wel aan de verplichting hebben voldaan om locaties voor windparken aan te wijzen. Daarna is het de bedoeling dat ze samenwerken met mensen of bedrijven voor het bouwen van molens op zo’n locatie. Want provincies doen dat niet zelf.
Maar in die fase lopen provincies tegen allerlei knelpunten aan, vertelt gedeputeerde Jop Fackeldey van Flevoland. Hij is voorzitter van de commissie waarin de gedeputeerden energie van alle provincies zitten. “Radarverstoringen, vogeltrek, hoogtes, beperkingen die met de luchtvaart samenhangen. Die moet je allemaal in kaart brengen. Dat zijn dingen waar we van tevoren nooit over nagedacht hadden. Want Nederland lijkt wel heel ruim, maar dan zie je dat Nederland redelijk vol is”, zegt Fackeldey.
Uit cijfers die vorig jaar verschenen blijkt dat de provincies heel verschillend presteren als het gaat om de doelstellingen voor windmolens. De provincie Flevoland heeft verreweg de meeste molens en heeft ook de hoogste doelstelling. Want provincies met veel ruimte en wind moeten relatief meer bijdragen.
Groningen en Noord-Holland zijn naar verwachting de enige provincies die hun doelstelling halen. Friesland heeft in absolute zin het grootste tekort. En de provincie Utrecht had de laagste doelstelling, maar is daar ook relatief het verst van verwijderd.
De kritiek van de rekenkamers vindt Fackeldey terecht, maar inmiddels wel achterhaald. “Want in het voorlopige Klimaatakkoord staat de Regionale Energie Strategie (zie kader hieronder) aangekondigd. Daar staat ook in dat we met één maat gaan meten, dat we ook moeten zorgen dat alles optelbaar is, en daarmee voldoen we aan wat de Rekenkamer aangeeft.”
De belangrijkste les die de provincies volgens Fackeldey de afgelopen jaren hebben geleerd, is dat nooit meer van bovenaf plannen erdoor gedrukt moeten worden. “Wat niet werkt, is als je dat van bovenaf uitstort en zegt: zoek het verder maar uit.”
Het is van het grootste belang om vanaf het prille begin de bevolking erbij te betrekken, zegt hij. “Van onderaf opbouwen, draagvlak creëren, dat is een belangrijke voorwaarde om windenergie te kunnen laten slagen. Het sleutelwoord is participatie.”
Bij Nijmegen is het uiteindelijk gelukt. Omwonenden procedeerden eerst tot aan de Raad van State, maar nu staan er windmolens van een corporatie. En daar is omwonende Dia Vennis uiteindelijk toch blij mee:
Dia wilde geen windmolen bij haar huis, maar nu is ze er blij mee
Om de uitdaging rond nieuwe energiebronnen beter aan te kunnen is Nederland sinds afgelopen maand een nieuwe indeling rijker. Het land is daarbij opgedeeld in dertig regio’s. Voor die gebieden worden op dit moment Regionale Energie Strategieën ontwikkeld. Op een nieuw gevormde kaart is te zien hoe de indeling met de nieuwe regio’s eruitziet.
Provincies, gemeenten en waterschappen werken samen in zo’n RES. Met bedrijven, maatschappelijke organisaties, burgers en netbeheerders wordt gezamenlijk gekeken welke mogelijkheden er zijn voor het duurzaam opwekken van energie.
ANP 22.02.2019 Minister-president Mark Rutte is diep door het stof gegaan omdat het kabinet de forse stijging van de energierekening niet had voorzien. ,,Een heel vervelende kwestie.”
Het kabinet gebruikte cijfers van 2017 voor de berekening van de energierekening voor dit jaar. Dat was fout en slecht voor het vertrouwen van de burger in de politiek, aldus Rutte. Toen de Tweede Kamer in december vroeg naar de hogere stijging van de energierekening dan het kabinet voorzag, zei staatssecretaris Mona Keijzer (Economische Zaken) dat er niet aan bangmakerij moest worden gedaan.
Volgens de premier heeft de stijging geen gevolgen voor de koopkracht. Nog steeds gaat 96 procent van de mensen er volgens hem op vooruit. In maart komt het Centraal Planbureau (CPB) met nieuwe cijfers hierover. Hij ziet dan ook geen reden voor een extra koopkrachtreparatie.
Ook voor de doorberekening van de klimaatplannen heeft het geen gevolgen. Het CPB berekent de budgettaire gevolgen van de plannen en dat baseert zich op zijn eigen gegevens, aldus Rutte.
Telegraaf 22.02.2019 Huishoudens hoeven niet te rekenen op compensatie voor de torenhoge energierekening. Premier Rutte blijft zich vasthouden aan koopkrachtplaatjes waaruit blijkt dat mensen dit jaar erop vooruitgaan.
Tijdens zijn wekelijkse persconferentie maakte de minister-president geen excuses voor de kapitale blunder van het kabinet over de hoogte van de energienota. „Ik baal enorm van de verwarring”, zei Rutte. „Maar ik geloof niet dat iemand in Nederland genoegen neemt met excuses, we moeten de verwarring wegnemen.”
Omstreden
Volgens de premier heeft de blunder met cijfers van het Planbureau voor de Leefomgeving geen gevolgen voor de koopkrachtplaatjes van het Centraal Planbureau (CPB). Deze rekenmeesters baseren zich namelijk op eigen cijfers én niet op de omstreden raming waar het kabinet zich in verslikte.
Uit de berekening van het CPB blijkt dat de lagere inkomstenbelasting de oplopende zorgkosten, hogere energierekening en duurdere boodschappen compenseert.
NOS 20.02.2019 In de Peilingwijzer van deze maand staan de coalitiepartijen onverminderd op fors verlies. De VVD handhaaft zich vier weken voor de Provinciale Statenverkiezingen weliswaar als grootste, maar doet dat wel met omgerekend 7 zetels minder. In de Peilingwijzer, een gewogen gemiddelde van alle beschikbare peilingen voor de Tweede Kamer, staat de partij tussen de 24 en 28 zetels.
Ook het CDA (van 19 nu naar 11 tot 13) en D66 (van 19 naar 10 tot 12) leveren flink in. De enige regeringspartij die een plus boekt is de ChristenUnie, van 5 naar 6 tot 8. In totaal zou de coalitie daarmee tussen de 18 en 21 zetels verliezen.
De grootste oppositiepartij is de PVV op 18 tot 22, met kort daarachter GroenLinks (17-19). Maar ook de betrekkelijke nieuwkomer Forum voor Democratie is groter dan haast alle coalitiepartijen, met 12 tot 16. De PvdA (11-13) en de SP (10-13) halen bijna exact dezelfde score.
Wat betekent dit voor de aanstaande Statenverkiezingen en de doorvertaling daarvan in de samenstelling van de Eerste Kamer? Maakt het kabinet enige kans om daar de volgende maand alsnog een meerderheid te halen?
Trouw
Politicoloog Tom Louwerse, de maker van de Peilingwijzer, benadrukt dat de Statenverkiezingen niet direct vergelijkbaar zijn met die voor de Tweede Kamer. Met name omdat de opkomst op 20 maart ongetwijfeld weer aanzienlijk lager zal zijn dan die bij de laatste landelijke verkiezingen.
Traditioneel profiteert het CDA daarvan, omdat die partij een trouwe achterban heeft. Voor GroenLinks gold dat de laatste twee keer ook, zij het in mindere mate, terwijl 25 tot 30 procent van de PVV-aanhangers bij dit soort verkiezingen juist thuisblijft. Ook de SP heeft daar enigszins last van.
“Maar”, voegt Louwerse daaraan toe, “ondanks alle verschillen is de grote trend van een fors verlies voor de coalitie op dit moment in alle peilingen zó stevig, dat het moeilijk voorstelbaar is dat de coalitiepartijen die meerderheid in de Eerste Kamer alsnog weten te halen. Er kunnen in Nederlandse campagnes wel degelijk nog dingen veranderen, maar dat gebeurt meestal niet, en zelden of nooit zo drastisch.”
Peilingwijzer
De grootste van de kleinere partijen in de Peilingwijzer zijn de ChristenUnie en de Partij voor de Dieren (5-7). 50Plus komt op 4 tot 6, Denk op 3 tot 5 en de SGP op 2 tot 4.
Louwerse wijst op grote verschillen tussen peilingbureaus voor sommige partijen. Forum voor Democratie bijvoorbeeld komt op 17 zetels bij Maurice de Hond en op 12 bij Ipsos/EenVandaag. De Hond ziet de PvdA 14 zetels halen, terwijl die partij bij Ipsos/EenVandaag blijft steken op 9. In mindere mate lopen ook de inschattingen voor CDA en D66 uiteen tussen de peilingbureaus.
MSN 20.02.2019 In Nederland betaal je veel meer voor stroom en gas dan in de meeste andere Europese landen. Dat concludeert Energievergelijk.nl. Het is olie op het vuur, nadat bekend werd dat Nederlanders dit jaar honderden euro’s meer kwijt zijn aan gas en elektra dan eerder.
Volgens de analyse die is gebaseerd op de Household Energy Price Index liggen de prijzen voor elektra in ons land 28 procent hoger dan gemiddeld in Europa, maar gas is relatief nog duurder. “Dat hebben Nederlandse huishoudens vooral te danken aan de hoge belastingen’’, stelt Koen Kuijper van Energievergelijk.nl. “53 procent van onze totale gasrekening bestaat uit energiebelasting en btw. In geen enkel ander Europees land is dit aandeel zo groot.”
In Nederland betalen we 0,76 cent voor een kubieke meter gas. Onze ooster- en zuiderburen betalen respectievelijk maar 0,56 en 0,55 cent. Alleen in Zweden, Zwitserland, Denemarken en Italië zijn ze meer kwijt aan gas. Een kilowattuur stroom kost in Nederland 0,23 cent. Daarmee staan we Europees gezien op een achtste plaats. Duitsers en Denen betalen 0,31 cent, maar Fransen en Zweden hoeven maar amper 0,20 cent neer te tellen.
Elsevier 19.02.2019 De energierekening gaat dit jaar gemiddeld met 334 euro omhoog. Verantwoordelijk staatssecretaris Mona Keijzer (CDA) claimde steeds dat het met die stijging wel mee zou vallen, maar dat blijkt nu niet te kloppen.
In december 2018 waarschuwden twee prijsvergelijkers al dat de energierekening ruim 300euro hoger zou uitvallen. ‘Laten we mensen niet bang maken,’ zei staatssecretaris Mona Keijzer (CDA) van Economische Zaken en Klimaat toen in de Tweede Kamer. Maar nu blijkt dat ze bij haar voorspellingen steeds verouderde gegevens van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) heeft gebruikt.
Dat zit zo: het ministerie baseerde zich op cijfers uit de Nationale Energieverkenning 2017 van het PBL. De inschatting destijds was dat er dit jaar minder gas en elektriciteit zou worden afgenomen. Ook was de verwachting dat de prijzen voor gas en elektriciteit minder snel zouden stijgen.
Henk Otten@hendrikotten3
Kabinet #Rutte gaat nu door het stof voor de misleidende uitspraken van Staatsecretaris @MonaKeijzer over de hogere #energierekening nadat ik zondag EK-lijsttrekker Ben Knapen van het #CDA hiermee confronteerde tijdens het #WNLdebat. 957
Stijging gevolg van hogere belastingen
Met de nieuwe tarieven van januari 2019 komt de gemiddelde jaarlijkse energierekening uit op 2.074 euro, 334 euro meer dan een jaar geleden bij hetzelfde verbruik, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Bijna de helft van deze stijging komt door de hogere energiebelasting. Dat is een direct gevolg van de hogere CO2-belasting en de afnemende gaswinning in Groningen. Daarnaast heeft het kabinet de energiebelasting en de btw op de energierekening met ruim 150 euro verhoogd.
Het Centraal Planbureau onderzoekt momenteel of de koopkrachtplaatjes die het kabinet met Prinsjesdag bekendmaakte, moeten worden bijgesteld wegens de enorme stijging van de energieprijzen.
Tweede Kamerleden zijn woedend en willen weten hoe het kan dat het kabinet herhaaldelijk heeft gezegd dat het met stijging van de energierekening wel mee zou vallen. FvD-lijsttrekker voor de Eerste Kamer Henk Otten noemde de uitspraken van Keijzer dit weekeinde al ‘misleidend’.
Partijgenoot Thierry Baudet vraagt zich af hoe het kabinet verantwoordelijkheid kan nemen voor het klimaatakkoord als het niet eens de energierekening van het komend jaar kan inschatten. ‘Ongelofelijk, dit geblunder,’ twittert hij.
Ook coalitie wil opheldering
Coalitiepartij VVD eist ook opheldering van Keijzer. ‘Ik heb hier zelf ook vragen bij en wil graag weten waar dit verschil vandaan komt en hoe het te verklaren is,’ zegt VVD-Kamerlid Dilan Yesilgöz in het AD.
‘Het kabinet gebruikt totaal andere cijfers dan het CBS. Dit ondermijnt het vertrouwen van burgers in de overheid,’ zegt PvdA’er William Moorlag in de krant. Op twitter haalt hij hard uit naar minister van Economische Zaken Eric Wiebes (VVD).
Volgens Kamerlid Tom van der Lee (GroenLinks) verergert het kabinet de zorgen over klimaatbeleid. ‘Dit soort onvoorzichtige voorspellingen werkt contraproductief.’
In september 2018 meldde Elsevier Weekblad al dat de energierekening dit jaar fors hoger uitvalt en burgers uiteindelijk opdraaien voor de verduurzamingsrekening. In plaats van de grootverbruikers industrie en landbouw krijgen burgers en kleine bedrijven de rekening gepresenteerd. Dit komt door vrijstellingen voor de industrie en doordat de belasting lager wordt naarmate het verbruik omhoog gaat.
Telegraaf 20.02.2019 Om het Klimaatakkoord door te rekenen, blijft het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) uitgaan van cijfers over de energiemarkt uit 2017. Er is ’geen actueler basisscenario’, aldus het PBL. Bovendien zijn de onderhandelingen afgelopen jaar ook gevoerd op basis van die gegevens. Nieuwe cijfers zouden tot verwarring en onrust kunnen leiden.
Deze week bleek dat de energierekening dit jaar drie keer zo hard stijgt als waar het kabinet op Prinsjesdag van uitging. Minister Eric Wiebes (Economische Zaken en Klimaat) erkende dat dit komt doordat bij de berekening van de koopkrachtplaatjes diezelfde oude cijfers zijn gebruikt over onder meer het verbruik en de prijzen van stroom en gas.
Doorgaans maakt het PBL elk jaar een analyse van de energiemarkt. Vorig jaar is dat evenwel niet gebeurd, omdat druk gewerkt werd aan het Klimaatakkoord. Daartoe is besloten in overleg met de betrokken ministeries en maatschappelijke organisaties, benadrukt het PBL.
De uitleg van Wiebes stuitte op felle kritiek van de Tweede Kamer. Daarbij moest niet alleen het kabinet het ontgelden maar ook het PBL. Sommige Kamerleden zetten daarbij ook vraagtekens bij de modellen die het planbureau gebruikt om de effecten van klimaat- en energiebeleid op de portemonnee van de burger inzichtelijk te maken.
Gestileerde weergave van de werkelijkheid
Het PBL laat weten zich steeds te baseren „op de meest recente wetenschappelijke inzichten.” Hoewel modellen volgens het planbureau onmisbaar zijn om de gevolgen van maatschappelijke veranderingen of nieuwe beleid vooraf in kaart te brengen, leveren ze wel „altijd een gestileerde weergave van de werkelijkheid.”
Op 13 maart komt het PBL met een doorrekening van het Klimaatakkoord. Daarin staan honderden mogelijke maatregelen opgesomd om Nederland op termijn CO2-neutraal te maken. Bij die analyse kan het planbureau naar eigen zeggen prima uit de voeten met de marktverkenning uit 2017. Fluctuaties van jaar tot jaar in bijvoorbeeld de olie- en gasprijzen zijn namelijk op de langere termijn „minder relevant.”
Het bureau reageert op de kritiek dat het verouderde cijfers gebruikt om de maatregelen uit het Klimaatakkoord door te rekenen.
NOS 20.02.2019 Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) blijft cijfers uit 2017 gebruiken om de maatregelen uit het ontwerp-Klimaatakkoord door te rekenen. Het PBL reageert daarmee op de kritiek die er in de politiek is op de werkwijze van het bureau.
Verschillende partijen in de Tweede Kamer zijn bang dat de doorrekening waardeloos is, omdat die gebaseerd is op verouderde cijfers. Die cijfers uit 2017 werden ook gebruikt bij het voorspellen van de stijging van de energierekening. Die komt uiteindelijk veel hoger uit dan verwacht en dat leidde dit weekend tot veel wrevel.
Maar volgens het PBL zijn de cijfers wel degelijk bruikbaar. Er zijn geen actuelere gegevens beschikbaar, schrijft het in een uitgebreide reactie, maar dat is geen probleem.
Bij de onderhandelingen voor het Klimaatakkoord is grotendeels uitgegaan van dezelfde cijfers. “Het zou verwarring teweegbrengen en het proces verstoren als we de cijfers nu niet als basis zouden nemen voor de doorrekening”, zegt het PBL. “Komen met ‘weer nieuwe cijfers’ kan leiden tot onrust.”
Buma: serieus probleem
Het Planbureau komt op 13 maart, vlak voor de verkiezingen voor Provinciale Staten, met de doorrekening van de klimaatplannen. “Als ze daarbij ook uitgaan van de cijfers uit 2017 ben ik bang dat ze de opgave die er ligt veel te rooskleurig zullen voorspiegelen”, zegt GroenLinks-leider Klaver.
Dat betekent volgens Klaver dat er in de toekomst nog meer maatregelen moeten worden genomen om de doelstelling, de helft minder uitstoot van CO2 in 2030, te halen.
Ook CDA-leider Buma is kritisch. Hij vindt dat het PBL zich moet afvragen of de modellen die gehanteerd worden wel volstaan. “Modellen moeten kloppen, anders kun je politiek in Nederland je werk niet doen”, zegt Buma. “Ik hoop dat het PBL beseft dat dit een serieus probleem is.”
Fractievoorzitter Dijkhoff van de VVD hamert ook op het gebruik van recente cijfers door het PBL. “We moeten niet gaan rekenen met de gasprijzen van een paar jaar geleden als we willen kijken wat de effecten zijn.”
Dat laatste gaat het Planbureau ook niet doen, valt op te maken uit de reactie. “Waar mogelijk en van belang neemt het PBL ook varianten mee met de meest actuele energie- en CO2-prijzen.”
AD 20.02.2019 Dat er bij de doorrekening van de klimaatplannen is uitgegaan van achterhaalde cijfers, is geen probleem. Dat stelt het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) in een verklaring op de website. Volgens de rekenmeesters maken de foute gegevens op de lange termijn tot 2030 nauwelijks verschil. Er wordt dan ook vastgehouden aan de oude energiecijfers voor de ramingen, zodat er geen ‘verwarring en onrust’ ontstaat.
Nederlanders betalen dit jaar fors meer voor gas en licht dan het kabinet claimde, bleek dit weekend uit berekening van het CBS. Een gemiddeld huishouden is bijna 2100 euro kwijt: 334 euro meer dan vorig jaar. Het kabinet deed de stijging eerst af als onzin, maar gaf daarna aan deze krant toe dat er achterhaalde cijfers zijn gebruikt bij het voorspellen van de energieverhoging, waardoor die lager uitkwam.
Minister Eric Wiebes (Economische Zaken en Klimaat) moest direct in de Kamer tekst en uitleg geven over de blunder. De Kamer heeft ook flinke twijfels over de vraag of het Planbureau wel in staat is om het Klimaatakkoord goed door te rekenen.
Het Planbureau doet daarom in een verklaring uitgebreid uit de doeken wat de verschillende overwegingen waren bij het gebruik van de oude cijfers. Zo was het in 2018 ‘onmogelijk en weinig zinvol’ om aan nieuwe cijfers te werken terwijl het Klimaatakkoord nog in de maak was. ‘Ten Tweede was de beschikbare capaciteit geheel nodig om de analyses ten behoeve van het Klimaatakkoord te maken’, is te lezen. Alle betrokken partijen, inclusief de ministeries, stemden daarmee in, benadrukt het PBL.
Komen met ‘weer nieuwe cijfers’ kan leiden tot onrust, vooral bij analyses voor de langere termijn
Verklaring PBL
Daarnaast is er bewust gekozen voor cijfers uit de Nationale Energieverkenning 2017 (NEV) omdat de onderhandelingen over het Klimaatakkoord daar ook op gebaseerd waren. Als er bij de doorrekening van de plannen plots gebruik zou worden gemaakt van recentere cijfers, zou dat ‘verwarring teweegbrengen’ en ‘het proces verstoren’, meent het PBL. ‘Komen met ‘weer nieuwe cijfers’ kan leiden tot onrust, vooral bij analyses voor de langere termijn.’
Bovendien, zo verdedigt de rekenmeester de keuze, maakt het voor de lange termijn niet uit als er ‘fluctuaties in de energieprijzen’ zijn. Omdat de plannen in het Klimaatakkoord tot 2030 lopen, zijn actuele cijfers ‘minder noodzakelijk’. Toch neemt het PBL in de komende doorrekening volgende maand ook varianten mee waarin de meest actuele energie- en CO2-prijzen zijn meegenomen.
Minister Wiebes van Economische Zaken en Klimaat heeft het PBL gisteren alsnog opdracht gegeven om de Energieverkenning bij te werken. Het Centraal Planbureau (CPB) bekijkt op dit moment of de koopkrachtplaatjes die het kabinet met Prinsjesdag bekendmaakte bijgesteld moeten worden vanwege de enorme stijging van de energieprijzen.
Verbetering
Een deel van de kritiek richt zich op de gebruikte modellen van het PBL, waardoor de ramingen verkeerd zouden uitkomen. Het Planbureau hamert er echter op dat modellen noodzakelijk zijn om de gevolgen van nieuw beleid in kaart te brengen. Wel zouden alle modellen transparant moeten zijn voor iedereen, geeft het PBL toe. Dat is nu niet het geval, omdat sommige modellen eigendom zijn van private partijen. Dat zou verbeterd kunnen worden, bijvoorbeeld door het ontwikkelen van een eigen alternatief.
Minister Wiebes gaf maandag ook een verklaring voor het hoger uitvallen van de energiekosten ten opzichte van de raming van het Planbureau voor de Leefomgeving.
AD 20.02.2019 Voor in het eerst in vier jaar tijd zijn consumenten negatief over hun eigen huishoudboekje en het economisch klimaat. De fors hogere energierekening en de btw-verhoging hakken er hard in.
De afgelopen weken gaat het in veel huishouders over bijna niets anders meer: alles is duurder maar de inkomsten zijn niet of nauwelijks gestegen. Zo is de energierekening flink omhoog gegaan, zijn de dagelijkse boodschappen prijziger geworden en is bij velen het eerste loonstrookje van het nieuwe jaar ondanks de beloftes toch tegengevallen.
Mensen merken het al met al in de portemonnee en dáár heeft het consumentenvertrouwen direct onder te lijden, zo bewijst het nieuwste consumentencijfer van het Centraal Bureau van de Statistiek (CBS). Deze maand komt het vertrouwen uit op -2, het laagste peil sinds vier jaar. Een duidelijke omslag, erkent CBS-hoofdeconoom Peter Hein van Mulligen. Er zijn nu meer mensen negatief dan positief.
Een jaar geleden leek er nog geen vuiltje aan de lucht; het consumentenvertrouwen noteerde 25. Vorige maand stond het vertrouwen nog op 1. Van de belofte van het kabinet dat het gros er in koopkracht vooruitgaat, zien de meeste consumenten vooralsnog weinig terug en dat vertaalt zich terug in groeiend wantrouwen, bevestigt Van Mulligen.
,,Het jaar is nog maar net begonnen en mensen hebben meteen fors hogere uitgaven voor hun kiezen gekregen’’, zegt hij. ,,Tegelijkertijd zien ze niet dat ze hogere inkomsten hebben of dat ze gecompenseerd worden via lagere belastingen.’’
Klimaat
Volgens de hoofdeconoom loopt het vertrouwen eigenlijk al sinds vorig jaar zomer terug: veel mensen hadden er schijnbaar al weinig fiducie in dat ze er, zoals het kabinet heeft toegezegd, financieel op vooruit zouden gaan. Dat er nu voor het eerst in tijden meer mensen negatief dan positief gestemd zijn, hangt overigens niet alleen samen met het eigen huishoudboekje maar ook met het oordeel over het economisch klimaat.
De berichten over een mogelijke brexit, de handelsoorlog tussen Amerika en China en de terugvallende Duitse economie doen het sentiment geen goed, stelt Van Mulligen. ,,Mensen zijn onzeker wat de gevolgen van een mogelijke brexit kunnen zijn voor de Nederlandse economie.’’
Toch benadrukt de CBS-man dat het dalende consumentenvertrouwen geen reden is voor onrust. ,,Er is geen reden om de noodklok te luiden.’’ Zo betwijfelt hij of consumenten nu opeens meer gaan letten op hun uitgaven of de aanschaf van bijvoorbeeld een auto of nieuw bankstel gaan uitstellen.
,,Het is natuurlijk afwachten hoe het consumentenvertrouwen zich de komende maanden ontwikkelt. Het kan zomaar zijn dat mensen weer een stuk optimistischer aankijken tegen hun financiële positie zodra er in de nieuwe cao’s afspraken worden gemaakt over loonsverhogingen.’’
Groei
Met -2 ligt het consumentenvertrouwen in februari nog altijd boven het gemiddelde over de afgelopen twintig jaar (- 3). Bovendien liet de Nederlandse economie over 2018 nog een groei zien van 2,5 procent. Dat was weliswaar minder dan het jaar ervoor, maar nog altijd beter dan veel andere Europese landen. Van enige terughoudendheid onder consumenten was in december weinig te merken; die maand werd er 2,3 procent meer besteed ten opzichte van een jaar eerder. Onder andere voor voeding en auto’s trokken consumenten flink de portemonnee.
Het consumentenvertrouwen bereikte in januari 2000 de hoogste stand ooit (36). Het dieptepunt werd bereikt in maart 2013 (-41).
Het planbureau zat er bij ramingen van de verkoop van elektrische auto’s ver naast; over de gebruikte modellen van het PBL zijn twijfels.
NOS 20.02.2019 Het CDA en GroenLinks in de Tweede Kamer twijfelen aan de kwaliteiten van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL). Regeringspartij CDA wijst op het rekenmodel voor de verkoop van elektrische auto’s. Oppositiepartij GroenLinks heeft bredere kritiek.
CDA-Kamerlid Omtzigt zegt dat het rekenmodel voor elektrische auto niet controleerbaar is. In antwoorden op Kamervragen over de voorspelling van die verkoop zat het kabinet er volgens hem meer dan 100 procent naast. “Het gaat om een miljardenderving aan subsidies en belastingen voor de overheid”, zegt hij.
GroenLinks: Planbureau is onderbezet
Het CDA wil meer weten over het rekenmodel van het PBL. Maar dat is volgens staatssecretaris Snel van Financiën geheim. Een nadere wetenschappelijke validatie wil het kabinet ook niet geven.
Het PBL is op dit moment de plannen uit het concept-Klimaatakkoord aan het doorrekenen. Daarbij wordt hetzelfde rekenmodel gebruikt als bij de elektrische auto’s.
GroenLinks-Kamerlid Van der Lee is ook kritisch. Hij zegt dat het PBL nog maar elf jaar bestaat en modellen gebruikt die nog niet goed zijn uitgewerkt. “Hun ramingen lopen vaak achter op de marktontwikkelingen en ze zijn simpelweg onderbezet.”
Ook Van der Lee zegt dat het planbureau “helaas geen transparant en interactief model” heeft.
CDA vertrouwt niet op berekeningen planbureau elektrische auto’s
Gisteren waren cijfers van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) ook het middelpunt van discussie. De energierekening valt dit jaar veel hoger uit dan verwacht, en ook veel hoger dan het kabinet had voorgespiegeld.
De inschattingen van het PBL bleken oud te zijn. Ze kwamen uit de Nationale Energieverkenning (NEV) 2017. Het planbureau had door de drukte rond het concept-Klimaatakkoord geen tijd gehad in 2018 nieuwe berekeningen te maken.
Minister Wiebes zei gisteren dat hij het PBL heeft gevraagd een update te maken van de energiekosten, zodat het kabinet een betere inschatting kan maken van de gevolgen. Samen met de bijgestelde koopkrachtplaatjes van het Centraal Planbureau zijn dit voor het kabinet belangrijke cijfers om dit jaar het beleid op te baseren.
Klimaatakkoord
Maar de vraag is of Wiebes die nieuwe cijfers gaat krijgen. Want de tientallen rekenmeesters van het PBL en het Centraal Planbureau werken nog steeds hard aan de doorrekeningen van het klimaatakkoord. Aan de NOS laat het PBL weten hierbij toch weer uit te gaan van de cijfers uit de NEV 2017.
Volgens een woordvoerder moet dat geen problemen opleveren. “Dat die cijfers oud zijn is maar relatief, want het klimaatakkoord gaat over de periode tot 2030. Schommelingen in de huidige energieprijzen hebben niet veel effect op het beleid in 2030.” De berekeningen zijn een week voor de verkiezingen klaar en gaan naar verwachting tot veel politieke discussie leiden.
AD 20.02.2019 Regeringspartijen VVD en CDA nemen geen genoegen met de uitleg van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) dat het allemaal wel meevalt met het gebruik van verouderde gegevens. De klimaatrekenaars van het kabinet stellen dat het gebruik van die cijfers geen kwaad kan bij het doorrekenen van het klimaatakkoord. VVD en CDA wijzen er echter op dat het PBL het de afgelopen jaren al meermaals naast zat.
In Kamervragen aan minister Wiebes (Economische Zaken en Klimaat) sommen de partijen een trits voorbeelden op van voorspellingen die niet uitkwamen. Zo moest het PBL cijfers over de klimaatschade van vleesconsumptie aanpassen en bleek een voorspelling over de toename van het aantal elektrische auto’s meermaals niet te kloppen.
De partijen vragen zich af of het PBL niet te stellig is in zijn voorspellingen en zetten vragen achter de wetenschappelijke waarden van de modellen die het bureau gebruikt.
Deze week kwam het PBL onder vuur te liggen toen bleek dat de koopkrachtvoorspellingen van het kabinet voor dit jaar deels gebaseerd waren op achterhaalde getallen van het planbureau. De energierekening van huishoudens valt veel duurder uit dan gedacht, doordat het PBL in 2017 nog dacht dat de marktprijs voor gas en elektriciteit veel lager zou zijn.
Het kabinet heeft overigens pas nu om actuelere cijfers gevraagd. Diezelfde voorspellingen uit 2017 gebruikt het PBL nu ook bij het doorrekenen van het Klimaatakkoord. Op basis van die berekeningen besluit het kabinet straks wat het wel en niet gaat doen om de uitstoot van CO2 omlaag te brengen.
AD 20.02.2019 De Tweede Kamer twijfelt sterk of het Planbureau voor de Leefomgeving wel in staat is om het Klimaatakkoord goed door te rekenen. De rekenmeester van het kabinet gebruikt achterhaalde cijfers.
Op 13 maart presenteert het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) de doorrekening van het voorlopige Klimaatakkoord. In dat akkoord staan zeshonderd milieumaatregelen die ervoor moeten zorgen dat Nederland in 2030 bijna de helft minder CO2 uitstoot.
Het PBL, een belangrijke rekenmeester van het kabinet, bevestigt aan deze krant dat de maatregelen in de doorrekening worden afgezet tegen voorspellingen uit de Nationale Energieverkenning 2017. Die Energieverkenning – ook uitgebracht door het PBL – staat vol achterhaalde prognoses, zo blijkt nu.
Zo is verkeerd voorspeld hoeveel energie huishoudens verbruiken en hoe de gas- en stroomprijs zich ontwikkelen. Om die reden pakt de energierekening dit jaar fors hoger uit dan het kabinet eerder had aangekondigd. ,,Maar dat is niet het enige probleem”, zegt Martien Visser, lector energietransitie aan de Hanzehogeschool Groningen. ,,Ook de CO2-prijs is heel anders dan het PBL in 2017 voorspelde.”
‘Rekenmodellen niet goed uitgewerkt’
In de Tweede Kamer heerst grote bezorgdheid over de betrouwbaarheid van de doorrekening . ,,Met dit soort modellen kunnen wij niet werken”, zegt CDA-leider Sybrand Buma. ,,De cijfers moeten beter op orde zijn. Dan moet zo’n instituut niet zeggen: we gebruiken altijd zulke cijfers. Zorg dan dat er nieuwe cijfers zijn.”
Ook GroenLinks is kritisch. ,,Het PBL bestaat nog maar elf jaar en gebruikt modellen die nog niet goed zijn uitgewerkt”, zegt Kamerlid Tom van der Lee. ,,Hun ramingen lopen vaak achter op de marktontwikkelingen. Daar komt bij dat het vorige kabinet te weinig geld heeft vrijgemaakt voor het PBL. Ze zijn simpelweg onderbezet.”
PBL: doorrekening is mogelijk
Volgens Visser is het ‘vreselijk jammer’ dat de Energieverkenning sinds 2017 niet meer is vernieuwd. ,,De cijfers zijn achterhaald en dat maakt het nóg moeilijker om vast te stellen wat de opbrengst is van alle voorgestelde klimaatmaatregelen.” Het PBL had vorig jaar geen tijd om een nieuwe Energieverkenning op te stellen.
Volgens het PBL is het – ondanks de verouderde cijfers – nog steeds mogelijk om de klimaatmaatregelen door te rekenen. ,,We kijken namelijk naar het jaar 2030. De schommelingen die nu plaatsvinden, zijn op die lange termijn minder van belang.”
Minister Wiebes van Economische Zaken en Klimaat heeft het PBL gisteren alsnog opdracht gegeven om de Energieverkenning bij te werken. ,,We kunnen nu nog niet zeggen of dat vóór 13 maart 2019 gaat lukken, want we zijn heel druk met de doorrekening van het Klimaatakkoord”, meldt een woordvoerder van het planbureau.
NU 19.02.2019 Minister Eric Wiebes (Economische Zaken en Klimaat) wil nog niet zeggen of en hoe er gecompenseerd gaat worden voor de fors hogere energierekening voor dit jaar. De Tweede Kamer is verbolgen over de foutieve inschatting van het kabinet over de oplopende energiekosten voor dit jaar.
Wiebes zei dinsdagmiddag in de Tweede Kamer tijdens het Vragenuur dat het kabinet zich “minder stellig” had moeten uitlaten, maar wil nu nog niet vooruitlopen op wat de hogere kosten betekenen voor de koopkracht.
Volgende maand publiceert het Centraal Planbureau (CPB) nieuwe cijfers over de inflatie, een belangrijk onderdeel van de koopkracht. Pas dan wil Wiebes iets kwijt over de koopkracht. “Koopkracht is meer dan alleen energie”, waarschuwde de bewindsman alvast.
Het kabinet moest terugkomen op eerdere uitingen dat de energierekening dit jaar gemiddeld met 108 euro zou stijgen, dat bleek later een bedrag van 330 euro te zijn. Dat is een behoorlijke domper voor veel huishoudens Het kabinet hamerde er in aanloop naar de begroting voor dit jaar veelvuldig op dat mensen er financieel op vooruitgaan.
De energierekening zou via hogere belastingen stijgen, net als veel boodschappen door het hogere btw-tarief, maar die kosten zouden worden gecompenseerd met een lagere inkomstenbelasting en hogere arbeidskortingen. Het paste allemaal in het principe van dit kabinet om verbruik zwaarder te belasten en arbeid minder.
‘Laten we mensen niet bang maken’
Er werd door prijsvergelijkers wel gewaarschuwd voor prijsstijgingen die meer in de buurt van die 330 euro kwamen, maar dat bedrag werd destijds door staatssecretaris Mona Keijzer (Economische Zaken en Klimaat) weggewuifd. “Laten we mensen niet bang maken”, zei Keijzer.
De antwoorden van Wiebes namen dinsdag de onvrede onder de Tweede Kamerleden niet weg. Bart Snels (GroenLinks) wil dat er nieuwe koopkrachtplaatjes worden gemaakt voor dit jaar. “Het kabinet houdt zich niet aan de eigen belofte dat alle groepen er dit jaar op vooruitgaan”, zei Snels. Hij wilde van Wiebes weten hoe hij de huishoudens gaat compenseren.
Foutieve berekening is ‘een grof schandaal’
SP-leider Lilian Marijnissen noemde de foutieve berekening “een grof schandaal”. Naast de energierekening stijgen namelijk ook de kosten voor de kinderopvang, de huur en de boodschappen. “Verlaag de energierekening”, aldus Marijnissen.
PVV’er Alexander Kops, die in december al aankaartte dat de energiekosten veel harder zouden stijgen dan het kabinet deed voorkomen, was ook ontevreden met de antwoorden van Wiebes. “Mensen hebben niets aan cijfers die nog moeten komen.”
Ook binnen de coalitie klonk kritiek, al was daar geen roep om compensatie.
Het kabinet baseerde zich op cijfers van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL), maar die berekeningen dateerden uit 2017. De energiekosten van de marktpartijen zijn in de tussentijd flink toegenomen. Ook de belasting op de energienota stijgt dit jaar, maar dat had het kabinet al ingecalculeerd.
Wiebes: het kabinet had niet zo stellig moeten zijn
NOS 19.02.2019 De Tweede Kamer is woedend over de fout die het kabinet maakte bij de voorspelling van de energierekening voor 2019. “Dit is voor ons niet acceptabel”, zegt Kamerlid Mulder van regeringspartij CDA. Coalitiepartner VVD vindt de fout ook onvergeeflijk. “Er zijn sommen gemaakt op basis van oude gegevens, dat mag niet gebeuren.”
Dat energie dit jaar flink duurder zou worden, was al bekend. In december kwamen schattingen van onder meer PriceWise ook uit op meer dan 300 euro.
Deze week bleek al dat er een recordaantal van 1,4 miljoen Nederlanders is overgestapt naar een andere energieleverancier. Veel mensen wisselden van energieleverancier na Prinsjesdag, toen het kabinet aankondigde dat de meeste huishoudens meer geld kwijt zouden zijn aan gas en stroom.
Vanochtend werd bekend dat het kabinet achterhaalde gegevens heeft gebruikt bij de ramingen van de gemiddelde energienota van burgers. Op basis van die gegevens deed staatssecretaris Keijzer in december een forse stijging van de rekening nog af als bangmakerij, maar ze erkent nu dat ze het mis had.
Slecht voor het vertrouwen
Ook de oppositiepartijen zijn kwaad en voelen zich in hun hemd gezet omdat zij bijna allemaal hadden gewaarschuwd voor een hogere energierekening in 2019. SP-leider Marijnissen: “Dit is een grof schandaal, het kabinet liegt dat het barst. We werden weggehoond met onze waarschuwingen.” Ook de PVV spreekt van liegen en bedriegen.
Volgens regeringspartijen ChristenUnie en D66 is de fout slecht voor het vertrouwen van de burger in de overheid, en dan met name het klimaatbeleid van de overheid. “Wordt bij de doorrekening van het klimaatakkoord wel van de juiste cijfers uitgegaan?” vraagt D66-Kamerlid Sienot zich af.
“Wat een ongelofelijke stommiteit”, zegt ChristenUnie-Kamerlid Dik-Faber. “Dit zorgt voor onrust in de samenleving. Hoe gaan we ervoor zorgen dat burgers weer vertrouwen gaan krijgen?”
‘Dit gaat niet over enkele tientjes’
“Voor het kabinet is dit zeer ernstig”, zegt politiek verslaggever Ron Fresen. “Ze zeiden steeds ‘Nee hoor, het valt wel mee’. Maar het valt helemaal niet mee, weten we nu. En dit gaat niet over enkele tientjes.”
Ook is de geloofwaardigheid van toekomstige berekeningen in het geding, zegt Fresen. “Als straks de conclusie is dat de klimaatplannen betaalbaar zijn, is het op zijn zachtst gezegd maar de vraag of veel mensen dat nog geloven.”
Het kabinet zal ook iets moeten met de roep om compensatie. “Volgende maand zijn er verkiezingen”, zegt Fresen. “Als er compensatie moet komen, dan kunnen ze daar echt niet lang mee wachten, al weet nog niemand hoe dat dan zou moeten. Want de regeringspartijen zijn hier ook door overvallen.”
Update
De oppositiepartijen willen dat het kabinet nu al de toezegging doet dat de hogere energierekening wordt gecompenseerd als de koopkracht voor veel huishoudens daardoor lager blijkt uit te pakken dan voorgespiegeld.
Maar nu al een compensatie beloven gaat minister Wiebes te snel. Hij verwacht volgende maand nieuwe ramingen van de koopkrachtcijfers over 2019. Hij heeft ook het Planbureau voor de Leefomgeving “een update” gevraagd van de verwachte energiekosten. Als deze cijfers binnen zijn, wil de Kamer een debat met Wiebes en zijn collega’s Hoekstra van Financiën en Koolmees van Sociale Zaken.
Wiebes verklaarde eerder vandaag al dat het kabinet duidelijker had moeten zeggen dat de inschattingen voor de energienota van 2019 waren gebaseerd op cijfers van meer dan een jaar oud.
Terugblik: In december 2018 zei staatssecretaris Keijzer nog namens minister Wiebes dat de sombere voorspellingen niet klopten en dat mensen niet bang moesten worden gemaakt:
Onacceptabel, een ongelofelijke stommiteit en een grof schandaal. Het zijn voorbeelden van de boze reacties van Kamerleden op de te rooskleurige voorspelling van de energierekening.
De minister van Economische Zaken zegt dat het kabinet vorig jaar had moeten zeggen dat de ramingen waarmee het werkte niet ‘kakelvers’ waren.
NOS 19.02.2019 Minister Wiebes vindt dat het kabinet duidelijker had moeten zijn over zijn berekening van de energierekening voor dit jaar. Het had moeten zeggen dat er gebruik is gemaakt van ramingen uit 2017, die dus “niet meer kakelvers” waren. Dat zegt hij in reactie op het bericht dat de gemiddelde nota voor gas en elektriciteit veel meer stijgt dan verwacht.
Het CBS meldde afgelopen weekend dat Nederlanders dit jaar gemiddeld 334 euro meer gaan betalen dan vorig jaar. Staatssecretaris Keijzer deed een stijging van ruim 300 euro in december nog af als bangmakerij, maar nu blijkt dat zij zich op cijfers van het Planbureau voor de Leefomgeving uit 2017 baseerde. Dat bureau had geen recentere cijfers beschikbaar.
Koopkracht
Wiebes geeft toe dat de hogere stijging een negatief effect kan hebben op de koopkracht. “Want energie is een van de dingen die koopkracht bepalen.” Hij zegt daar in augustus, in aanloop naar Prinsjesdag nog eens goed naar te zullen kijken. “Want we passen altijd goed op de koopkracht.”
De minister baalt ervan dat het kabinet niet wat meer slagen om de arm heeft gehouden, “Zo van: jongens, denk eraan dat dit ramingen zijn en dat het zeker niet zeker is dat het bij deze getallen blijft”. Hij vindt het ook vervelend dat de energierekening zoveel hoger uitvalt, “want ik ben ervoor dat we gewoon koopkrachtverbetering gaan zien. Mensen hebben daar behoefte aan en dan helpt dit niet.”
Eind vorig jaar zette staatssecretaris Keijzer een verhoging van ruim 300 euro nog weg als bangmakerij, maar ze geeft nu toe dat ze met verouderde cijfers rekende.
NOS 19.02.2019 Het kabinet heeft bij de berekening van de gemiddelde energienota gebruikgemaakt van oude cijfers. Dat erkent een woordvoerder van het ministerie van Economische Zaken na berichtgeving in het AD.
Zaterdag meldde het CBS dat de energierekening dit jaar veel meer stijgt dan verwacht: gemiddeld 334 euro. Staatssecretaris Keijzer deed zo’n hoge stijging in december nog af als bangmakerij.
Maar ze erkent nu dat ze gebruik heeft gemaakt van voorspellingen van het Planbureau voor de Leefomgeving uit 2017. Toen was de verwachting nog dat prijzen van gas en elektra veel minder zouden stijgen.
Het bureau blijkt vorig jaar in verband met doorrekening van de plannen van het concept-klimaatakkoord geen tijd te hebben gehad voor de jaarlijkse voorspelling van de prijsontwikkeling.
‘Zeer pijnlijk’
De “fout is zeer pijnlijk” voor het kabinet, zegt politiek verslaggever Xander van der Wulp, omdat het in december nog stellig beweerde dat de rekening veel lager zou uitpakken.
Het dacht toen aan een gemiddeld verbruik van 2500 kWh stroom en 1100 kubieke meter gas per huishouden. Ook rekende het met een lagere marktprijs voor energie. Het CBS gaat nu van een jaarlijks verbruik van ruim 3000 kWh elektriciteit en een kleine 1500 kubieke meter aardgas per huishouden.
De woordvoerder van het ministerie wil niet spreken van een fout. Hij zegt dat het kabinet net als altijd is uitgegaan van de meest actuele cijfers en dat waren in dit geval de cijfers van 2017.
‘Heel ongelukkig’
In de Tweede Kamer willen zowel oppositie- als coalitiepartijen weten waarom het kabinet steeds heeft gezegd dat het niet klopt dat de jaarrekening gemiddeld ruim 300 euro hoger zou uitpakken.
GroenLinks-Kamerlid Van der Lee vindt het “erg kwalijk” en “contraproductief” dat het kabinet zo stellig beweerde dat de voorspellingen van prijsvergelijkers niet klopten, “terwijl de staatssecretaris al wist dat ze gebruik maakte van oude cijfers.” SP-fractieleider Marijnissen spreekt van “een dure blunder”.
Kamerlid Sienot van coalitiepartij D66 noemt de misrekening “heel ongelukkig”. “De berekeningen moeten wel kloppen en dat is hier niet het geval geweest. En wij willen weten hoe het zit en hoe we dit in de toekomst gaan voorkomen.”
AD 19.02.2019 Het kabinet heeft achterhaalde gegevens gebruikt om de stijging van de energierekening te voorspellen. Daardoor claimde het kabinet dat het met die stijging wel zou meevallen, maar dat blijkt nu niet te kloppen. De energienota gaat dit jaar gemiddeld met maar liefst 334 euro omhoog. Tweede Kamerleden zijn boos.
De Tweede Kamer wil weten hoe het kan dat het kabinet herhaaldelijk heeft verkondigd dat het met stijging van de energierekening niet zo’n vaart zou lopen. ,,Laten we mensen niet bang maken’’, zei staatssecretaris Mona Keijzer van Economische Zaken en Klimaat afgelopen december in de Tweede Kamer.
,,Kwalijk’’, zegt PvdA-Kamerlid William Moorlag. ,,Het kabinet gebruikt totaal andere cijfers dan waar het CBS nu mee op de proppen komt. Dat kan gewoon niet. Dit ondermijnt het vertrouwen van burgers in de overheid. Het lijkt wel of de koopkrachtplaatjes zijn gebaseerd op modellen die door Hans Klok zijn ontworpen.’’
Ook regeringspartij VVD is kritisch. ,,Ik heb hier zelf ook vragen bij en wil graag weten waar dit verschil vandaan komt en hoe het te verklaren is’’, zegt VVD’er Dilan Yeşilgöz-Zegerius. Volgens GroenLinks verergert het kabinet de zorgen over klimaatbeleid. ,,Dit soort onvoorzichtige voorspellingen werkt contraproductief’’, stelt GroenLinks-Kamerlid Tom van der Lee.
De jaarlijkse energienota stijgt naar 2074 euro, meldt het CBS: 334 euro meer dan vorig jaar. Daarbij gaat het CBS uit van een gemiddeld jaarlijks verbruik van ruim 3000 kWh elektriciteit en een kleine 1500 kubieke meter aardgas per huishouden. Het kabinet rekende eind vorig jaar op aanzienlijk lagere verbruikcijfers, namelijk 2500 kWh stroom en 1100 kubieke meter gas per huishouden.
,,Wij baseren ons op cijfers uit de Nationale Energieverkenning 2017 van het Planbureau voor de Leefomgeving”, zegt een woordvoerder van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat. ,,De inschatting in 2017 was dat dit jaar minder gas en elektriciteit zou worden afgenomen. Anderzijds was de verwachting dat de marktprijzen van gas en elektra minder snel zouden stijgen.’’
Die voorspellingen zijn verouderd, erkent de woordvoerder. ,,Omdat het Planbureau voor de Leefomgeving zijn handen vol heeft aan het Klimaatakkoord, zijn zij afgelopen jaar niet met een aparte Energieverkenning gekomen.’’ Daar komt nog eens bij dat het Planbureau en het CBS verschillende definities van een huishouden gebruiken.
Onderschat
Het kabinet heeft de stijging van de marktprijzen van gas en elektra onderschat. Die kosten zijn met bijna 150 euro per huishouden gestegen, onder meer door hogere CO2-heffingen en de afnemende gaswinning in Groningen. Daarnaast heeft kabinet de energiebelasting en de btw op de energienota met ruim 150 euro verhoogd.
,,Stijgende kosten stapelen zich zo op’’, zegt GroenLinks-Kamerlid Tom van der Lee. Ook andere partijen waarschuwden vorig jaar voor verhoging van de energiebelasting. ,,Een voorstel van onze partij om de verlaging van de belastingkorting op de energienota terug te draaien, werd in de prullenbak gegooid’’, zegt Van der Lee. ,,Dat wreekt zich nu.’’
Het overgrote deel van de Nederlanders gaat er dit jaar écht op vooruit. Dat zegt het Nibud (Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting) in reactie op het nieuws dat het kabinet achterhaalde cijfers heeft gebruikt voor de voorspelling van energiekostenstijging. ,,Wij hebben de juiste cijfers gebruikt’’, zegt een woordvoerder van het Nibud.
In tegenstelling tot wat het kabinet claimt, betalen Nederlanders dit jaar wel degelijk fors meer voor gas en licht, bleek dit weekend uit berekening van het CBS. Een gemiddeld huishouden is bijna 2100 euro kwijt: 334 euro meer dan vorig jaar.
Hoewel het kabinet de stijging eerste afdeed als onzin, gaf het ministerie gisteravond aan deze krant toe dat achterhaalde cijfers zijn gebruikt bij het voorspellen van de energieverhoging, waardoor die lager uitkwam.
De fout voedt opnieuw het breedgedragen idee dat we er financieel helemaal niet op vooruit gaan. Onterecht, blijkt uit navraag bij het Nibud, dat onafhankelijk van het kabinet de koopkracht berekent. ,,Wij hebben gewoon met de juiste, meest recente cijfers gerekend’’, aldus een woordvoerder. Dat betekent dat de eerdere koopkrachtvoorspelling ongewijzigd blijft: ,,96 procent van de Nederlanders gaat er dit jaar op vooruit.’’
Minister Wiebes (Economische Zaken en Klimaat) moest vandaag direct tekst en uitleg geven in de Kamer over de blunder en de gevolgen voor de koopkracht. De minister erkende dat het kabinet een verkeerd beeld heeft geschetst rond de nieuwe energierekening. ,,Heel veel huishoudens zijn onaangenaam verrast door energietarieven. We hadden ons minder stellig moeten uitlaten in de wetenschap dat de gebruikte cijfers meer dan een jaar oud waren. Die stelligheid was onterecht.’’
Reactie Wiebes
Minister Eric Wiebes van Economische Zaken en Klimaat gaat diep door het stof nu blijkt dat het kabinet de stijging van de energienota veel te laag heeft ingeschat. ,,Ik baal hier gewoon van”, zegt hij.
Ik baal ervan dat we niet duidelijk hebben gezegd dat het gaat om ramingen, en dat het dus niet zeker was dit het bij deze getallen zou blijven, aldus Minister Wiebes.
Het kabinet heeft achterhaalde gegevens gebruikt om de stijging van de energierekening te voorspellen, zo onthulde deze krant. Tweede Kamerleden zijn boos over een verkeerde voorstelling van zaken die staatssecretaris Mona Keijzer van Economische Zaken en Klimaat afgelopen december gaf in het parlement.
,,Ik baal ervan dat we niet duidelijk hebben gezegd dat het gaat om ramingen, en dat het dus niet zeker was dat het bij deze getallen zou blijven’’, zegt minister Wiebes tegen de NOS. ,,Ik vind het gewoon vervelend dat de energierekening omhoog gaat. Mensen hebben echt behoefte dat we koopkrachtverbetering gaan zien en dan helpt een hogere energierekening niet. En daar baal ik gewoon van.’’
De jaarlijkse energienota stijgt naar 2074 euro, meldt het CBS: 334 euro meer dan vorig jaar. Daarbij gaat het CBS uit van een gemiddeld jaarlijks verbruik van ruim 3000 kWh elektriciteit en een kleine 1500 kubieke meter aardgas per huishouden. Het kabinet rekende eind vorig jaar op aanzienlijk lagere verbruikcijfers, namelijk 2500 kWh stroom en 1100 kubieke meter gas per huishouden. Het ministerie erkent dat achterhaalde cijfers zijn gebruikt voor de berekeningen.
SP-leider Lilian Marijnissen spreekt van een ‘dure blunder’. ,,Niet voor de politici, wel voor de mensen met een gigantisch gestegen energierekening.’’ Ook andere partijen reageren zeer kritisch. Volgens de PvdA ondermijnt deze fout het vertrouwen van de burger in de politiek.
,,Een voorstel van onze partij om de verlaging van de belastingkorting op de energienota terug te draaien, werd in de prullenbak gegooid’’, zegt GroenLinks-Kamerlid Tom van der Lee. ,,Dat wreekt zich nu.’’ Hij vindt dat Wiebes ‘te nonchalant’ reageert op de ophef.
De SGP wil dat de verhoging van de energienota van tafel gaat, nu de onderliggende cijfers achterhaald blijken.
Debat
Regeringspartij VVD wil weten hoe het kan dat het ministerie van Wiebes er zó naast kon zitten. FvD-voorman Thierry Baudet laat via Twitter weten vanmiddag opnieuw een debat over de energienota aan te vragen. Tot nu toe was daar geen meerderheid voor.
Toch verwacht Wiebes dat de hogere energiekosten wegvallen tegenover andere kosten die lager dan verwacht uitpakken, waardoor de koopkrachtstijging intact blijft. ,,Het leven bestaat uit meer dan energie.’’ Het Nibud onderschrijft dat er naar het grote plaatje gekeken moet worden. ,,Het klopt dat energie maar een heel klein gedeelte is op de totale begroting, dus er speelt veel meer mee.’’
Het Centraal Planbureau (CPB) bekijkt op dit moment of de koopkrachtplaatjes die met Prinsjesdag bekendgemaakt zijn, bijgesteld moeten worden. Dat overzicht wordt volgende maand verwacht.
NU 19.02.2019 De hoogte van de energierekeningen is inderdaad te laag ingeschat, geeft de regering toe tegenover NU.nl, na berichtgeving van het AD. De schattingen waren wel gebaseerd op de laatste schattingen van het Planbureau Leefomgeving (PBL), maar die kwamen uit 2017.
Uit berekeningen van NU.nl, en later ook van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), blijkt dat de energierekening dit jaar met ruim 330 euro stijgt. Staatssecretaris Mona Keijzer (Energie & Klimaat) zei destijds in de Kamer dat het niet zo’n vaart zou lopen.
Minister Eric Wiebes (Klimaat) hield eind vorig jaar nog rekening met een stijging van 108 euro per jaar per huishouden, gebaseerd op cijfers van het PBL.
Een deel van dat bedrag werd volgens Wiebes weer teruggesluisd via de inkomstenbelasting die sinds dit jaar is verlaagd. “Het is de veel geuite wens om het verbruik zwaarder te belasten en arbeid minder te belasten”, zei de bewindsman destijds in een Kamerdebat.
Er zijn geen recentere cijfers
De schattingen van het kabinet vallen lager uit dan de werkelijke stijging omdat het ministerie zich baseerde op de meest actuele cijfers van het PBL, die uit het najaar van 2017 komen. Recentere cijfers zijn er niet. Het PBL is bovendien druk met het doorberekenen van het conceptklimaatakkoord.
Het PBL gaat er in de studie van 2017 nog van uit dat er minder gas en elektriciteit zou worden afgenomen en dat de marktprijzen voor gas en stroom minder hard zouden stijgen.
Die aannames zijn echter verouderd. De leveringsprijzen zijn juist hard gestegen; gas is 21 procent duurder en elektriciteit 31 procent. Een nieuwe studie van het PBL volgt in oktober dit jaar.
Inmiddels was iedereen binnen, de stemming begon. Dat moet Kamerlid voor Kamerlid, dus duurt altijd even.
Wilders gaat daar niet in mee en vraagt direct een hoofdelijke stemming. Het debat wordt geschorst. Iedereen moet nu naar de Kamer komen om te stemmen over zijn verzoek.
Telegraaf 04.02.2019
Wilders (PVV) krijgt het woord. ,,Zo kennen we de VVD weer. Wat een slapperds, wat een lafaards. En wat een feest voor alle illegalen en asielzoekers die een verblijfsvergunning willen. Zij hebben een geweldige dag vandaan, want de versoepeling van het asielbeleid is een feit.”
Wilders kreeg niet z’n zin. 54 Kamerleden stemmen voor, 74 tegen het voorstel Tijd dus om de fractievoorzitters en premier Mark Rutte naar de Kamer te roepen om het debat te voeren.
Telegraaf 06.02.2019
Wilders voorspelt dat de kiezer binnenkort zal afrekenen met de VVD.
Volgens Wilders (PVV) heeft deze beslissing een enorme aanzuigende werking op asielzoekers. ,,Er is voor gezorgd dat de misleiding wint. Om op het pluche te kunnen blijven zitten, worden illegalen gematst en de kiezer bedrogen.”
Wilders (PVV) heeft een vraag. ,,Ik hoor Van Dijk zeggen dat gezinnen lang in onzekerheid zaten, maar dat snap ik niet. Er was volstrekte duidelijkheid. Ze hebben te horen gekregen dat ze niet mochten blijven. Het was dus glashelder. Het enige dat helder is dat ze de boel belazerd hebben.”
Van Dijk: ,,Dat klopt niet”. Hij verwijst naar een situatie van een vrouw die wel mocht blijven, maar waarbij Harbers zelf in beroep ging. ,,Het is ook de staat die in beroep gaat tegen glasheldere uitspraken van de rechter.”
Telegraaf 31.01.2019
Wilders (PVV) opent de aanval en verwijt Groothuizen ‘hypocrisie ten top’, omdat hij de wet niet naleeft als het gaat om asielzoekers die geen verblijfsvergunning krijgen.
Groothuizen: ,,Niemand staat boven de wet, maar je moet ook kijken naar de realiteit. Als mensen niet vertrekken, kan dat leiden tot een situatie waarin kinderen in Nederland wortelen en schade oplopen. Dan kiezen we er voor met de hand over het hart te strijken.”
Wilders (PVV) breekt direct in. ,,Wat een ongeloofwaardig verhaal. De VVD heeft gewoon gezegd dat de mensen die illegaal hier zijn en niet meewerken, hier alsnog mogen blijven. Heel Afrika weet nu dat met Azmani aan het roer, er kans is op een nieuw pardon. Waarom?”
Telegraaf 31.01.2019
Kortom, de coalitie kan dan wel tevreden zijn over de nieuwe afspraken rond het kinderpardon, de oppositie denkt daar dus heel anders over. De rechtse partijen verwijten de VVD slap gedrag omdat het kinderpardon nog één keer uitgevoerd wordt, partijen op de linkerflank maken zich juist zorgen over toekomstige asielkinderen, als de regeling daarna van tafel gaat. Vandaag 30.01.2019 debatteerde de Tweede Kamer over deze kwestie.
AD 30.01.2019
Akkoord coalitie
De vier CoalitiepartijenVVD, CDA, D66 en ChristenUnie hebben een Akkoord bereikt over het kinderpardon. Er komt een ruime regeling voor ‘bestaande gevallen’ van ouders met gewortelde kinderen die eigenlijk geen recht hebben op verblijf.
De geldigheidsduurvan een tijdelijke asielvergunning wordt ingekort. Straks wordt een Verblijfsvergunning asiel voor bepaalde tijd in eerste instantie verleend voor drie in plaats van vijf jaar. Ook kan na afloop van deze periode nog geen aanvraag voor een verblijfsvergunning voor onbepaalde tijd of een EU-verblijfsvergunning voor langdurig ingezetenen worden ingediend.
Daarvoor zal de vreemdeling eerst een aanvraag om verlenging van de geldigheidsduur van de verblijfsvergunning voor bepaalde tijd moeten indienen.
Dit staat in een wetsvoorstel van staatssecretaris Harbers van Justitie en Veiligheid waarmee de ministerraad heeft ingestemd. De maatregel vloeit voort uit het regeerakkoord. Nederland gaat zo meer in de pas lopen met andere landen in Europa.
Bij een meerderheid van de lidstaten wordt al op grond van subsidiaire bescherming een asielvergunning voor bepaalde tijd verleend met een kortere geldigheidsduur dan de huidige vijf jaar in Nederland.
De ministerraad heeft ermee ingestemd het wetsvoorstel voor advies aan de Raad van State te zenden. De tekst van het wetsvoorstel en van het advies van de Raad van State worden openbaar bij indiening bij de Tweede Kamer.
Ook krijgen asielgezinnen twee weken de tijd om alsnog in aanmerking te komen voor het kinderpardon. Ze kunnen een verzoek indienen als ze voldoen aan de criteria die de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) vandaag bekendmaakte.
Iedereen die denkt aanspraak te kunnen maken op het kinderpardon kan tot en met 25 februari een aanvraag doen. Er moeten dan 14 pagina’s worden ingevuld en er moet 164 euro per persoon worden betaald. De aanvragers moeten ook naar een IND-kantoor.
De vandaag bekendgemaakte criteria om alsnog in aanmerking te komen voor het kinderpardon, volgen nadat een kleine twee weken geleden een politiek akkoord werd bereikt over de versoepeling van het kinderpardon. Er komen dus herbeoordelingen voor oude gevallen.
De pardonregeling zelf is afgeschaft. Een ander punt uit het akkoord is dat de discretionaire bevoegdheid – de mogelijkheid om een uitzondering te maken en van de regels af te wijken – niet langer bij de staatssecretaris ligt, maar bij de hoogste ambtenaar van de IND.
De grootste groep die door de versoepeling van het kinderpardon grote kans maakt alsnog te mogen blijven in Nederland, is wel in beeld van de Rijksoverheid. Hun aanvraag is eerder afgewezen. Deze groep bestaat uit zo’n 700 kinderen, inclusief ouders gaat het om 1300 personen.
Zij worden automatisch opnieuw beoordeeld en hoeven de komende weken geen verzoek in te dienen. De verwachting is dat zo’n 90 procent van hen mag blijven.
De groep is dus eerder afgewezen voor de eerdere kinderpardonregeling, maar alhoewel afwijzing eigenlijk betekende dat het gezin Nederland moest verlaten, gebeurde dit amper. In de afgelopen zes jaar is 94 procent van de afgewezen asielgezinnen in Nederland gebleven. Hoop op alsnog een verblijfsvergunning is een van de redenen die gezinnen in Nederland hield.
Akkoord over het kinderpardon:
De groep met 700 eerder afgewezen asielkinderen wordt opnieuw beoordeeld. De verwachting is dat 90 procent van die groep mag blijven.
Het kinderpardon zelf wordt per direct beëindigd.
Het hoofd van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) krijgt voortaan de ‘discretionaire bevoegdheid’ in plaats van staatssecretaris Harbers.
De IND krijgt extra geld voor snellere asielprocedures.
De vrijwillige overname van vluchtelingen uit oorlogsgebieden gaat van 750 naar 500 per jaar.
Uitgezet
Kinderen binnen die groep, die enkel op grond van het zogenoemde meewerkcriterium zijn afgewezen en die op 29 januari 2019 op een voor de IND bekende plek verbleven zoals een asielcentrum, hoeven niets te doen.
Mensen die eerder zijn afgewezen en niet meer in asielzoekerscentra verblijven, maar op een onbekende plek in Nederland, worden opgeroepen zich binnen twee weken te melden. Bij hen geldt wel de voorwaarde dat ze niet langer dan drie maanden buiten beeld zijn geweest bij de instanties.
De asielzoekers die Nederland werden uit gezet in de periode dat er werd onderhandeld over verruiming van het pardon, komen definitief niet meer in aanmerking voor een verblijfsstatus: alleen wie op 29 januari in Nederland verbleef kan aanspraak maken op de nieuwe regeling.
Akkoord
Dat meer kinderen een permanente verblijfsvergunning kunnen krijgen, is het gevolg van het akkoord tussen de coalitiepartijen over een versoepeling van de pardonregeling. VVD, CDA, D66 en ChristenUnie besloten vorige maand dat er een ruime regeling komt voor ‘bestaande gevallen’ van ouders met gewortelde kinderen die eigenlijk geen recht hebben op verblijf.
Kinderen die hier langer dan 5 jaar zijn en tevergeefs asiel hebben aangevraagd, kunnen nu alsnog een aanvraag voor een verblijfsvergunning op grond van de Afsluitregeling indienen. De IND wil voor het einde van het jaar alle (her)beoordelingen hebben afgerond.
De aanvragers kunnen zich tot 25 februari opgeven via een formulier, blijkt uit de criteria voor de overgangsregeling voor het kinderpardon die de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) heeft gepubliceerd in de Staatscourant.
De belangrijkste voorwaarden voor een verlening van een verblijfsvergunning zijn, dat het kind:
Op 29 januari 2019 in Nederland verbleef
Op het moment van indiening van de oorspronkelijke aanvraag (of op enige moment tussen 1 februari 2013 en 29 januari 2019) jonger was dan 19 jaar
Ten minste 5 jaar voor het bereiken van het 18e levensjaar een asielaanvraag heeft ingediend
Zich niet aan Rijkstoezicht heeft onttrokken
Zijn/haar lopende procedures intrekt bij verblijfsverlening op grond van de Afsluitingsregeling
Uitzonderingen op de regel
Er is een aantal uitzonderingen op de nieuwe regel. Wanneer een gezinslid wordt verdacht van oorlogsmisdaden, of in Nederland is veroordeeld voor in totaal minimaal één maand gevangenisstraf, valt het kind niet onder het pardon. Dat geldt ook als een asielzoeker tijdens de eerste asielprocedure heeft gelogen over zijn of haar identiteit.
Het kinderpardon geldt ook niet als het gezin tijdens de procedure in Nederland elders in de Europese Unie een nieuwe asielaanvraag heeft ingediend. Als het nieuwe EU-land de verantwoordelijkheid voor dit gezinslid heeft overgenomen, ook al is het maar voor korte tijd, dan kan het gezin geen beroep meer doen op de pardonregeling.
AD 30.01.2019
Bronnen melden dat deze hele groep, bestaande uit 700 kinderen, opnieuw zal worden beoordeeld. De verwachting is dat zo’n 90 procent van hen mag blijven. Omdat de ouders, broers en zussen dan ook niet meer kunnen worden uitgezet, zal het totaal uitkomen op 1300 kinderen en volwassenen.
AD 30.01.2019
Op de lange termijn, als deze gevallen zijn behandeld, wordt de kinderpardonregelingafgeschaft. Dit is een wens van de VVD.
De partijen lagen de afgelopen weken met elkaar in de clinch, nadat het CDA een draai maakte.
Discretionaire bevoegheid
Voor schrijnende gevallen zou de optie voor de overheid om in te grijpen blijven bestaan, bijvoorbeeld als er volgens de regels geen recht is op een verblijfsvergunning. Deze zogenoemde discretionaire bevoegdheid gaat dan van de staatssecretaris voor Asielzaken naar het hoofd van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND). Die zal worden geadviseerd door een onafhankelijke commissie.
Ook krijgt de IND er 13 miljoen euro bij om procedures in de toekomst sneller te maken, zodat er geen nieuwe groep van gewortelde kinderen ontstaat die niet kan blijven.
Aangezien er door het nieuwe akkoord meer mensen in Nederland mogen blijven, zal Nederland minder vluchtelingen overnemen van de VN-organisatie UNHCR. Die vrijwillige overname van mensen uit oorlogsgebieden gaat van 750 naar 500.
AD 22.01.2019
Het kinderpardon splijt het kabinet – hoe kon het zo ver komen?
De regeringspartijen van Rutte III bleven koortsachtig op zoek naar een uitweg uit de impasse rond het kinderpardon. De kwestie was inmiddels uitgegroeid tot de zwaarste beproeving van de coalitie tot nu toe. Maandag 28.01.2019 was er tot laat in de avond spoedberaad om een crisis af te wenden.
Woensdag 30.01.2019 stond een belangrijk Kamerdebat over het kinderpardon op de agenda. Is het onderwerp voor het CDA, D66 en de ChristenUnie, die een rem willen op het uitzetten van uitgeprocedeerde gezinnen, belangrijk genoeg om een kabinetscrisis met de VVD te riskeren? Dit schreven we er tot nu toe over.
AD 29.01.2019
De leiders van de vier coalitiepartijen zijn weer bijeen geweest om te praten over het kinderpardon. Ingewijden verwachten echter niet dat er maandagavond nog een oplossing wordt gevonden voor de patstelling tussen de VVD enerzijds en CDA, D66 en de ChristenUnie anderzijds.
Klaas Dijkhoff (VVD), Sybrand Buma (CDA), Rob Jetten (D66) en Gert-Jan Segers (CU) spraken in de ochtend ook al over de kwestie. Later volgde overleg tussen de vier Kamerleden die het onderwerp asiel in hun portefeuille hebben. Maar een oplossing lijkt nog niet dichterbij.
Een weekeinde van telefoontjes tussen CDA, VVD, D66 en ChristenUnie heeft nog geen soelaas geboden. Sinds het CDA een draai maakte voor een soepeler kinderpardon staat die partij met D66 en ChristenUnie tegenover de VVD. Die wil vasthouden aan het regeerakkoord.
Bovendien verhoogde de ChristenUnie de inzet door te stellen dat er geen kinderen moeten worden uitgezet totdat de coalitie een gezamenlijk standpunt heeft bepaald. Joël Voordewind (CU) wees daarbij op de nieuwe ,,politieke realiteit” en kreeg steun van CDA en D66
Coalitieleiders weer bijeen
Premier Mark Rutte erkende vanmorgen bij de start van het wekelijkse coalitieoverleg dat er nog geen uitweg is gevonden. Hij verwees naar zijn uitspraak van vrijdag: ,,Alles wat ik erover zeg, komt het gesprek niet ten goede.’’
De VVD is nog niet van plan in te schikken als het gaat om versoepeling van het kinderpardon. Dat zeggen liberale ingewijden tegen RTL Nieuws. Afgelopen week ontstond spanning in de coalitie omdat CDA, D66 en ChristenUnie de regels rond het kinderpardon willen versoepelen.
Crisisgevoelig onderwerp
Het zoeken naar een compromis staat onder tijdsdruk. Woensdag is er een debat over het kinderpardon in de Tweede Kamer. Als tegen die tijd de coalitie het nog niet eens is en de oppositie met een motie komt waarin ze bijvoorbeeld het pleidooi van CDA-leider Buma voor een soepeler pardon herhaalt, wordt het moeilijk voor CDA, CU en D66 daartegen te stemmen. “Als ze zo’n motie steunen, hebben we donderdag een extra ministerraad. Het is crisisgevoelig zolang het niet is opgelost”, zegt een VVD’er.
Rutte 3 wankelt
Rutte III blijft voorlopig ruziën over het kinderpardon. Aan premier Mark Rutte (VVD) was na de ministerraad niets te merken van enige ruzie.
Hoezeer hij ook benadrukte dat de coalitie het nog altijd oneens is, de indruk dat zijn derde kabinet aan het wankelen is, wekte Rutte niet. ‘Je hebt af en toe een politiek onderwerp dat ingewikkeld is,’ zei hij. ‘Maar dat hoort bij het politieke vak.’
De jongste ingewikkeldheid dateert van vorige week toen het CDA zich plotseling bekeerde tot een nieuw kinderpardon. ChristenUnie en D66 hadden er opeens een bondgenoot bij. De VVD stond in een klap alleen.
Overleg kinderpardon
Het overleg tussen coalitiepartijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie over een soepeler kinderpardon zit muurvast. Vandaag 24.01.2019 spraken de coalitiepartners opnieuw over de mogelijkheid om hier ’gewortelde’ asielkinderen vaker een verblijfsvergunning te verstrekken. „Maar voor mij is duidelijk wat er in het regeerakkoord staat en ik ga er vanuit dat andere partijen die afspraken ook respecteren”, zegt VVD-Kamerlid Azmani. Daarmee staat de VVD recht tegenover CDA, D66 en CU.
Migratiedeskundigen zetten vraagtekens bij de plotselinge koerswijziging van het CDA over het kinderpardon.
Onderzoeker Carolus Grütters van het Centrum van Migratierecht van de Radboud Universiteit vindt het moment waarop het CDA twijfelt aan het Nederlandse kinderpardon vreemd. „Ze beroepen zich op een uitspraak van het Europese Hof van Justitie, maar die uitspraak is al in juni vorig jaar gedaan.” De onderzoeker aan het Nijmeegse Centrum van Migratierecht vreest dan ook dat andere motieven een rol spelen. „Wat is de waarde van zo’n voorstel, in aanloop naar de verkiezingen?”
Adempauze
De regeringspartijen krijgen een adempauze om het eens te worden over verruiming van het kinderpardon. Tot eind volgende week worden er geen asielzoekers met kinderen uitgezet die al langer dan vijf jaar in Nederland verblijven.
Maar dat is puur toeval, benadrukt staatssecretaris Mark Harbers (Asiel). Hij heeft geen opdracht gegeven om de uitzettingen stil te leggen. Er stonden er simpelweg geen gepland.
AD 24.01.2019
Volgende week
Volgende week buigt de Kamer zich over het kinderpardon. De coalitiepartijen overleggen donderdag 24.01.2019 opnieuw om voor dat debat een oplossing te vinden voor het meningsverschil tussen VVD en haar drie regeringspartners.
Of er een uitzetstop komt voor gezinnen van afgewezen asielzoekers, blijft onzeker. Een oplossing binnen de coalitie is nog niet in zicht. Staatssecretaris Mark Harbers van justitie wil voorlopig geen veranderingen doorvoeren in het uitzetbeleid, zei hij dinsdag in het vragenuur van de Tweede Kamer.
De regeringspartijen willen dat de regels rond kinderen in de asielprocedure soepeler worden. Meer kinderen en hun ouders kunnen zo in aanmerking komen voor een verblijfsvergunning, bevestigen de partijen naar aanleiding van berichtgeving.
400 lopende gevallen
Daarvoor zou in ieder geval het zogenoemde ‘meewerkcriterium’ veranderd moeten worden. Daarin wordt van asielzoekers gevraagd dat zij meewerken aan hun eigen uitzetting. Wie bijvoorbeeld een afspraak mist met de IND, loopt kans buiten de pardonregeling te vallen.
Waar laat je de statushouders?
729 Statushouders hadden in de tweede helft van 2018 een woning moeten krijgen in de regio Haaglanden. Nog geen 500 werden er uiteindelijk gehuisvest. Waar loopt het mis?
Nog niet zo lang geleden werd Nederland opgeschrikt door een forse toename van het aantal vluchtelingen. Ze waren vooral afkomstig uit het door oorlog geteisterde Syrië. Die enorme toestroom van destijds is inmiddels aardig opgedroogd. De meeste nieuwkomers nu zijn ‘na-reizigers’, familieleden die zich voegen bij al hier wonende statushouders.
Ook Nemr uit Iran mag blijven
Het 9-jarige Iraakse jongetje Nemr, landelijk bekend door zijn strijd voor een ruimer kinderpardon, krijgt alsnog een verblijfsvergunning. Ook Nemrs ouders en broertje mogen blijven. Het gezin heeft op 1 april 2019bericht gekregen van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND).
Nemr kreeg landelijke bekendheid door zijn optreden in de documentaire Terug Naar Je Eige Land van presentator Tim Hofman. Hij kwam daarin tegenover Haagse politici als Klaas Dijkhoff en Sybrand Buma te staan. Samen met Nemr overhandigde Hofman een bolderkar vol met petities voor een ruimer kinderpardon aan Kamerleden.
Eind januari sloten de coalitiepartijen hier na veel gesteggel een compromis over. De regeling werd afgeschaft, maar bepaalde kinderen krijgen nog een kans. Het gaat om kinderen die zijn afgewezen omdat ze niet of onvoldoende zouden hebben meegewerkt aan de eventuele uitzetting. De Immigratie- en Naturalisatiedienst liet in maart weten dat van 1070 asielkinderen wordt bekeken of ze mogen blijven, of weg moeten.
Amerikaanse predikers steunen familie Tamrazyan met speciale kerkdienst
Predikers Joel Milleren Austin McCabe Juhnke van de Columbus Mennonite Churchwaren gisteren in de Bethelkapel in Den Haag om een speciale kerkdienst te geven. Ze willen alles op alles zetten om de uitgeprocedeerde familie Tamrazyan te steunen. ,,De situatie van het Armeense gezin lijkt veel op het verhaal van Mexicaanse vrouw in de Verenigde Staten. We bieden haar al twintig jaar lang onderdak aan omdat ze deportatie naar Mexico te wachten staat.”
De organisatie rondom de non-stop kerkdienst in de buurt- en kerkhuis Bethel is blij met de draai van de landelijke CDA richting een ruimer kinderpardon. Honderden dominees houden al ruim twaalf weken lang 24 uur per dag een kerkdienst om kerkasiel aan het uitgeprocedeerde gezin Tamrazyan te bieden.
Wassen neus ??
De christendemocraten CDA waren eerder nog tegen een verruiming van het kinderpardon, maar zijn toch gedraaid. Daardoor is er een Kamermeerderheid voor de verruiming.
“Dat het CDA dit zegt is een belangrijke opening, maar we willen zien dat er wat mee gebeurd. Het moet geen wassen neus zijn”, vertelt woordvoerder Theo Hettema van de Protestantse Kerk Den Haag.
De ChristenUnie en D66 willen dat, nu er meer aanleiding is om het pardon te bespreken, er geen kinderen meer uitgezet zouden moeten worden.
“Overheidspardon”
Deze stop op het uitzetten noemt Hettema een ‘overheidspardon’. “Het is aan de overheid om voor de fouten op te draaien omdat de IND er te lang over doet.” Schrijnend genoeg werd maandag nog een Armeens gezin uitgezet. “Het zou getuigen van wijs bestuur als de overheid een andere opstelling kiest en ‘pardon’ zegt.”
De kerkdienst in buurt- en kerkhuis Bethel gaat onverstoord door met gastpredikers van over de hele wereld. Maandag leidden Amerikaanse predikers Joel Miller en Austin McCabe Junke de speciale dienst. “Met al deze steun gaan wij gewoon door.”
De achterban van regeringspartij CDA is namelijk verdeeld over een mogelijke verruiming van het kinderpardon. Bijna de helft (49 procent) is tegen, terwijl net iets minder CDA-stemmers (45 procent) juist voorstander zijn van een soepeler kinderpardon. Dat blijkt uit een peiling van EenVandaag (NPO 1) onder 21.000 mensen, van wie 2000 zeggen op het CDA te stemmen. Video eenvandaag.avro tros
Mensenrechtenorganisaties en asieladvocaten pleitten vanmorgen al voor een onmiddellijk verbod van het uitzetten van asielkinderen. Tot er nieuwe spelregels zijn afgesproken, moet geen kind worden uitgezet, zegt Martine Goeman van Defence for Children.
Telegraaf 19.01.2019
Ze krijgt bijval van asieladvocaten. ,,Kinderen die nu in afwachting zijn van uitzetting, moeten een eerlijke kans krijgen’’, aldus Patricia Scholtes, voorzitter van de Adviescommissie Vreemdelingenrecht.
Voor de Armeense kinderen Shushan (8), Vrej (5) en Jemma (3) dringt de tijd. Zij hebben vanmorgen te horen gekregen dat ze uitgezet worden. Hun vlucht stond gepland voor 13.10 uur. Onduidelijk is of ze vanmiddag daadwerkelijk worden uitgezet of dat ze, in ieder geval voor nu, mogen blijven.
Telegraaf 31.01.2019
Het Armeense gezin Grigoryan is maandagmiddag uiteindelijk uitgezet, heeft de advocaat van de familie laten weten. Het vliegtuig vertrok volgens Mary Grigorjan op maandag 21.01.2019 rond 14.00uur, bijna een uur later dan gepland. Volgens de advocaat zijn er tien mensen meegegaan om het Armeense gezin te begeleiden.
Het gezin met drie kinderen heeft de gedwongen terugkeer naar Armenië tot op het laatste moment geprobeerd te voorkomen. “Het heeft niet gebaat”, zei de raadsvrouw. De familie is al negen jaar in Nederland en heeft altijd in asielzoekerscentra gezeten. De kinderen zijn hier geboren.
Tamrazyan
De estafettedienst in de Bethelkerk ANP
Om uitzetting te voorkomen begon de Haagse Bethelkerk een permanente kerkdienst voor dit gezin.
Het Armeense gezin Tamrazyan dat met uitzetting werd bedreigd, heeft inmiddels de verblijfsstatus gekregen. Dat hebben een lid van het gezin en de Protestante Kerk Den Haag bekendgemaakt. Alle gezinsleden mogen in Nederland blijven, zo kregen ze dit op 26.03.2019 te horen.
AD 27.03.2019
De vader, moeder en drie in Nederland ‘gewortelde’ kinderen wonen al tien jaar in Nederland. Vorig jaar kregen ze te horen dat ze zouden worden uitgezet. Om dat te voorkomen begon de Haagse Bethelkerk drie maanden durende kerkdienst, waar het gezin zelf aan meedeed. Zolang de dienst duurde, konden ze niet worden uitgezet.
Ook het Armeense gezin Tamrazyan zou Nederland alsnog moeten verlaten. Het gezin zat sinds eind oktober 2018in de Bethelkerk in Den Haag waar ze kerkasiel hebben gekregen. Eerder zaten ze ondergedoken in een kerk in Katwijk. Het gezin moet Nederland verlaten omdat Armenië volgens de overheid een veilig land is.
AD 22.01.2019
Protestantse Kerk teleurgesteld
Theo Hettema – voorzitter van de Protestantse Kerk Den Haag – reageert teleurgesteld op het besluit. ‘Juist vlak voor Kerst – het feest van Gods menslievendheid en vrede – voelen we ons gesterkt om onze verantwoordelijkheid voor de familie Tamrazyan niet te laten varen.’ Het kerkasiel in de Bethelkerk blijft daarom doorgaan.
AD 30.01.2019
Hayarpi is uitgeprocedeerd en moet na negen jaar in Nederland met haar ouders, zusje (14) en broertje (19) terug naar Armenië. ‘Het maakt je als het ware gek. Het is heel moeilijk om daar elke dag mee te leven. Maar tegelijkertijd merk je dat er zoveel steun is en dat er zoveel mensen om je heen staan. Dat nu zelfs deze kerkdienst georganiseerd wordt… dat maakt het goed. Dan sta je sterker.’
Wij hoopten op een oplossing, maar die is niet gekomen.’ Dat zegt Hayarpi Tamrazyan, die met haar ouders en jongere broers tijdelijk in een kerk in Katwijk woonde. De 21-jarige vrouw is blij dat het gezin de afgelopen twee weken tot rust kon komen in het gebouw van de Gereformeerde Kerk (vrijgemaakt) van Katwijk. Maar de familie is ‘erg teleurgesteld’, want tot een oplossing is het niet gekomen.
‘Ze stellen mij voor de keuze: kies voor je familie of je studie. Ze raden mij namelijk aan om te kijken of ik een studiebeurs kan krijgen, maar daar kom ik eigenlijk niet voor in aanmerking.’ Een beurs aanvragen is eigenlijk kansloos. Hayarpi studeert aan de Universiteit van Tilburg.
Vooralsnog verbleef de familie in de Katwijkse kerk en uiteindelijk naar de Bethelkerk in Den Haag, maar voor hoe lang is nog steeds onduidelijk. ‘Het blijft voor ons onzeker wat er gaat gebeuren. Voordat we in de kerk terecht konden, wachtten we in het asielzoekerscentrum in Katwijk op onze uitzetting.’ Het verblijf in de kerk zelf heeft ook zijn beperkingen: ‘we komen nooit buiten, want we zijn altijd bang dat we dan worden opgepakt’.
De kwestie met Hayarpi Tamrazyan:
De Armeense Hayarpi Tamrazyan, die met haar ouders, broer en zus al maanden in het Haagse kerk- en buurthuis Bethel zit om uitzetting te voorkomen, is ‘heel verdrietig’ over de uitzetting maandag van de Armeense familie Grigoryan. Toch zegt Hayarpi nog goede hoop te hebben dat de Nederlandse regering uiteindelijk soepeler zal omgaan met de asielzaken van zogenoemde gewortelde kinderen.
Toen het CDA zich dit weekend voor een oplossing voor gewortelde kinderen uitsprak, ontstond daarmee een meerderheid in de Tweede Kamer. De Tamrazyans waren ‘heel blij’, zegt Hayarpi. ‘Ik had echt gehoopt dat de uitzetting niet door zou gaan’, zegt ze over de familie Grigoryan.
‘Ik hoop dat het eindelijk tot versoepeling komt. Het kinderpardon wordt in de praktijk bijna niet toegepast. We zitten al drie maanden in de kerk. Ik hoop dat dit geen valse hoop is.’
Uitzetstop
De ChristenUnie pleitte maandagochtend in Trouw voor een uitzetstop, maar die komt er voorlopig niet. De VVD houdt vooralsnog vast aan de huidige regels.
‘Ik ben nu vooral heel verdrietig, want er zitten drie kinderen die in Nederland zijn geboren in het vliegtuig’, zegt Hayarpi in gesprek met het ANP. ‘Dan breekt mijn hart.’ Met de draai van het CDA is aan veel gewortelde kinderen hoop geboden, denkt ze.
Hoopvol
Hayarpi zegt de hoop toch niet te laten varen. De familie put veel steun uit de aandacht die er de afgelopen maanden was voor hun zaak, ook in internationale media. ‘Ik heb geen idee of het gaat helpen, maar daar gaat het me niet om. We ervaren het als steuntje in de rug, dat er zoveel mensen achter je staan. Meedenken. Meebidden.’
Hayarpi en haar ouders, zusje en broertje schuilen sinds eind oktober in de Haagse Bethelkerk. Daar wordt een doorlopende kerkdienst gehouden, omdat de overheid van oudsher geen kerkdienst onderbreekt om mensen mee te nemen die daaraan deelnemen. Het valt overigens niet mee om de marathondienst vol te houden, waarschuwt de kerk. Zo krijgt het sinds maandagmiddag hulp van Amerikaanse predikanten. De Bethelkerk roept daarom mensen op een nachtelijke dienst te ‘adopteren’.
ChristenUnie en D66 dringen aan op een denkpauze, omdat coalitiegenoot CDA zich aan hun zijde heeft geschaard en nu ook een soepeler kinderpardon bepleit. Daardoor hebben zij nu een meerderheid van de Tweede Kamer achter zich.
VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff wijst erop dat er altijd kinderen zullen moeten terugkeren naar hun moederland, ook als het kinderpardon zou worden verruimd. ,,Dus dat moet je niet stopzetten, want dat verlengt alleen maar de onzekerheid.”
Telegraaf 19.01.2019
Verruiming
Op het gebruikelijke coalitieoverleg maandagochtend 21.01.2019 stond veel spanning, door de draai van het CDA en het aandringen van ChristenUnie en D66. Maar de VVD maakte al voor aanvang duidelijk dat zij de coalitiegenoten aan de afspraken uit de kabinetsformatie houdt. In het regeerakkoord is vastgelegd dat er niets aan het kinderpardon verandert.
Het kinderpardon in het kort;
Na langlopende asielzaken als die van Lili en Howick is er opnieuw veel kritiek op het asielsysteem en het kinderpardon
Uit cijfers van de IND blijkt dat het grootste gedeelte van de aanvragen voor een kinderpardon wordt afgewezen
In 2016 kreeg slechts één kind een kinderpardon, terwijl er 120 aanvragen waren
Een van de grootste kritiekpunten is dat het gezin in kwestie vrijwillig moet meewerken aan het vertrek, wat ontmoedigend werkt
Het CDA en D66 doen daarom een aantal voorstellen, waaronder de aanpassing van het zogeheten meewerkcriterium. Dat houdt in dat alleen gezinnen die hebben meegewerkt aan hun uitzetting in aanmerking komen voor het kinderpardon. Deze regel wordt in de ogen van de partijen te strikt toegepast. Het is volgens het CDA en D66 mogelijk om er binnen de kaders van het regeerakkoord coulanter mee om te gaan.
CDA en D66 willen niet wachten op onderzoek
Er wordt door Harbers wel al onderzoek gedaan naar de asielprocedure. “Langdurig verblijf in Nederland zonder duurzaam verblijfsrecht is in alle opzichten voor iedereen onwenselijk, ook voor kinderen. Daarom heb ik de onafhankelijke commissie onder leiding van Richard van Zwol ingesteld. De uitkomsten van dat onderzoek worden voor de zomer verwacht en die wacht ik af”, zegt Harbers.
Versoepeling Kinderpardon
Regeringspartijen CDA en D66 willen een versoepeling van de regels rond het kinderpardon. Daardoor moeten meer asielkinderen en hun ouders in aanmerking komen voor een verblijfsvergunning. “We hebben geconstateerd dat de situatie nu niet houdbaar is”, zegt CDA-Kamerlid Van Toorenburg
De partijen hebben een plan gemaakt dat ze gaan voorleggen aan staatssecretaris Harbers (VVD). Ze willen dat hij na onderzoek opnieuw kijkt naar de ongeveer 700 kinderen die ondanks afwijzing voor het kinderpardon nog steeds in Nederland zijn, zoals Lili en Howick destijds. Een groot deel van die kinderen woont al jaren in Nederland, of is hier zelfs geboren.
In het AD zegt Van Toorenburg dat Harbers desnoods zijn speciale bevoegdheid moet gebruiken om hen alsnog asiel te verlenen.
Het kabinet was eerst nog nadrukkelijk niet van plan om het kinderpardon te verruimen. Premier Rutte zegt dat hij respectvol kennisneemt van acties als die van programmamaker Tim Hofman. “Maar er zijn geen voornemens om het beleid aan te passen, dat niet.”
AD 22.01.2019
‘Geen valse hoop geven’
Rutte wilde deze kinderen geen “valse hoop” geven en voorkomen dat er een “aanzuigende werking” komt op andere ouders, die wat hem betreft geen echte vluchtelingen zijn en toch naar Nederland komen.
Rutte reageerde op verschillende acties voor kinderen die in Nederland zijn opgegroeid, maar mogelijk worden uitgezet. Hofman maakte een programma over een aantal van die kinderen en stelde een petitie op voor een ruimer kinderpardon. Daarnaast wordt er bijvoorbeeld in de Haagse Bethel-kerk een non-stopkerkdienst gehouden voor een Armeens gezin.
De acties volgen op de uitzondering die is gemaakt voor de Armeense kinderen Lili en Howick, die uiteindelijk wel een verblijfsvergunning hebben gekregen. Rutte wees erop dat er in hun geval gebruik is gemaakt van de discretionaire bevoegdheid van de staatssecretaris voor Asielzaken. “En dan gaat het altijd om een unieke afweging in unieke gevallen.”
Hersenschade
CDA en D66 komen echter tot de conclusie door onder meer de kritiek van het Europese Hof van Justitie en een rapport van 38 hoogleraren, waarin staat dat asielkinderen hersenschade kunnen oplopen als gevolg van de stress door een dreigende uitzetting.
Van Toorenburg wijst ook op de cijfers van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) waaruit blijkt dat het overgrote deel van de afgewezen gezinnen niet vertrekt uit Nederland. “Ook zie je dat de IND het niet aan kan, het zijn nog steeds heel lange procedures, daar moet echt versnelling in komen”, zegt de CDA’er.
Mark Harbers (VVD), staatssecretaris voor asielzaken ANP
Petitie
Naar aanleiding van de zaak-Lili en Howick startte presentator Tim Hofman onlangs een petitie voor verruiming van het kinderpardon. Die petitie is tot nu toe ruim 253.000 keer ondertekend.
Naar aanleiding van de petitie zei premier Rutte in november 2018 notabene nog dat het kabinet niet van plan was om het kinderpardon te verruimen. Hij noemde het Nederlandse asielbeleid toen streng en rechtvaardig.
Lili en Howick zijn al sinds 2008 in Nederland. Hun moeder kreeg verschillende afwijzingen op haar asielverzoek, maar startte steeds nieuwe procedures. Ondertussen raakten haar kinderen steeds meer geworteld in Nederland.
Mark Harbers (VVD), staatssecretaris voor asielzaken besloot op het allerlaatste moment dat de broer en zus niet hoefden te worden uitgezet naar Armenië. Ze kregen hun verblijfsvergunning nadat ze waren weggelopen uit hun opvanggezin. “Het welzijn en de veiligheid van de kinderen was niet meer voldoende gewaarborgd”, schrijft Harbers in een brief aan de Kamer.
Nieuwe hoop Asielbeleid !!!
Was het dus eerst de beurt aan de VVD, nu zoeken CDA en D66 de randen van de coalitieafspraken op. Want amper bekomen van de wrevel over VVD-fractieleider Klaas Dijkhoff en zijn uitspraken over het klimaat, gooien nu coalitiepartners CDA en D66 een steen in de vijver. En vanwege de uitspraken van kereltje Dijkhoff over het Klimaat, is de VVD nog verder in de problemen geraakt. !!
Zo werd het ook in het regeerakkoord vastgelegd. Naar de letter van die afspraak verandert er niets, maar naar de geest ervan wel degelijk. De facto zouden meer kinderen in aanmerking kunnen gaan komen voor asiel.
Presentator Tim Hofman, die een burgerinitiatief voor een beter kinderpardon was begonnen, is verheugd met het standpunt van het CDA. Eerder – toen hij met 250.000 handtekeningen naar de Tweede Kamer ging – gaf hij al aan dat die partij de sleutel tot een verbeterd kinderpardon in handen had. Op Twitter reageert hij vandaag: ,,CDA is wakker. Goddomme, wat een goed nieuws. Ongelooflijk.”
Kortom, regeringspartijen CDA en D66 willen het kinderpardon verruimen. Daarmee lijkt er een Kamermeerderheid te zijn, maar of er de komende tijd daadwerkelijk iets verandert, is vooralsnog onduidelijk. Tot die tijd leidt alleen al de suggestie van een versoepeling van het kinderpardon tot nieuwe hoop bij een groep van honderden afgewezen asielkinderen en hun ouders.
“Deze groep grijpt iedere strohalm aan, of dat nu nieuwe verkiezingen, een verkiezingscampagne of een petitie is. Ook dit plan van CDA en D66 zal ongetwijfeld nieuwe hoop zijn voor ze”, zegt onderzoeker Jelmer Brouwer.
Brouwer deed voor VN-organisatie IOM onderzoek naar redenen waarom afgewezen gezinnen niet vertrekken uit Nederland. Daaruit bleek dat hoop op een verblijfsvergunning, naast de lange tijd die gezinnen met kinderen al in Nederland waren en de veiligheidssituatie in het land van herkomst, een belangrijke reden is om niet terug te keren.
De groep met veelal schrijnende gevallen bestaat uit 740 minderjarigen die al zeker vijf jaar in Nederland zijn en moeten vertrekken omdat ze zijn afgewezen voor het kinderpardon. Zij vertrekken amper, bleek onlangs uit cijfers die de NOS opvroeg bij het ministerie van Justitie en Veiligheid.
Het lijkt er vooralsnog niet op dat een aanpassing van de huidige kinderpardonregeling er ook snel komt. CDA en D66 willen eerst het rapport van de commissie Van Zwol afwachten. Die doet onderzoek naar de redenen voor het langdurige verblijf van vreemdelingen en komt naar verwachting in juni met zijn conclusies. Ook staatssecretaris Harbers wil eerst de uitkomsten van het onderzoek afwachten.
AD 22.01.2019
Kinderpardon
Het zogenoemde kinderpardon was een regeling uit 2012, waardoor kinderen van asielzoekers die langer dan vijf jaar in Nederland woonden en eigenlijk het land uit moesten, toch konden blijven. Er kwam een jaar later een tijdelijke overgangsregeling, maar nog steeds kunnen kinderen ervoor in aanmerking komen. Wel moeten ze dan aan specifieke voorwaarden voldoen.
NOS 03.04.2019 De Iraakse jongen Nemr (9), die bekend werd van de petitie van Tim Hofman, krijgt een verblijfsvergunning. Dat zegt zijn advocaat tegen het persbureau ANP. Ze wil het bericht verder niet toelichten. Ook Nemrs ouders en broertje zouden in Nederland mogen blijven.
BNN-presentator Hofman vroeg in zijn documentaire Terug naar je eige land aandacht voor de toekomst van de jongen en hij riep op om de regeling voor het kinderpardon te verruimen. Er volgde een hevig debat in de politiek en de kwestie leidde tot verdeeldheid in de coalitie.
Verruiming
Er kwam een verruiming van het kinderpardon, maar vorige maand meldden bronnen dat Nemr niet aan de voorwaarden daarvoor voldeed.
De Immigratie- en Naturalisatiedienst beklemtoonde toen dat er nog geen beslissing over het gezin was genomen. Op 1 april zou de IND het gezin hebben laten weten dat ze toch een vergunning krijgen.
De advocaat van Nemr en zijn familie zegt tegen het ANP dat ze ontzettend dankbaar zijn voor alle steun die ze de afgelopen tijd hebben mogen ontvangen, en dat ze nu het liefst met rust worden gelaten.
NU 03.04.2019 De negenjarige Iraakse jongen Nemr krijgt alsnog een verblijfsvergunning na de verruiming van het kinderpardon eerder dit jaar, meldt onder anderen Tim Hofman woensdag. De jongen is bekend van zijn hoofdrol in de documentaire Terug Naar Je Eige Land.
Het gezin heeft eerder deze maand bericht gekregen van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND). Ook zijn ouders en broertje mogen in Nederland blijven.
Nemr werd een van de gezichten van de strijd voor een ruimer kinderpardon en leverde ook handtekeningen in bij Kamerleden.
Eerder dit jaar kwamen de coalitiepartijen tot een akkoord over nieuwe afspraken voor het kinderpardon. De verwachting werd toen al uitgesproken dat 630 van de 700 asielkinderen met hun gezinsleden mochten blijven.
AD 03.04.2019 Het 9-jarige Iraakse jongetje Nemr, landelijk bekend door zijn strijd voor een ruimer kinderpardon, krijgt alsnog een verblijfsvergunning. Ook Nemrs ouders en broertje mogen blijven. Het gezin heeft op 1 april bericht gekregen van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND).
Nemr kreeg landelijke bekendheid door zijn optreden in de documentaire Terug Naar Je Eige Land van presentator Tim Hofman. Hij kwam daarin tegenover Haagse politici als Klaas Dijkhoff en Sybrand Buma te staan. Samen met Nemr overhandigde Hofman een bolderkar vol met petities voor een ruimer kinderpardon aan Kamerleden.
Eind januari sloten de coalitiepartijen hier na veel gesteggel een compromis over. De regeling werd afgeschaft, maar bepaalde kinderen krijgen nog een kans. Het gaat om kinderen die zijn afgewezen omdat ze niet of onvoldoende zouden hebben meegewerkt aan de eventuele uitzetting. De Immigratie- en Naturalisatiedienst liet in maart weten dat van 1070 asielkinderen wordt bekeken of ze mogen blijven, of weg moeten.
Familie wil rust
Volgens de woordvoerder van BNN is presentator Hofman ‘natuurlijk erg blij’ dat Nemr, samen met zijn ouders en broertje, mag blijven. Het gezin doet, bij monde van raadsvrouw Gonny Meijering, een dringend beroep op media om met rust gelaten te worden.
,,Het gezin is ontzettend dankbaar voor alle steun die ze de afgelopen tijd hebben mogen ontvangen”, aldus Meijering. ,,Omdat de laatste maanden erg hectisch zijn geweest, verzoekt de familie de media om met rust gelaten te worden.”
Eerder kreeg ook het gezin van de Armeense Hayarpi Tamrazyan bericht dat het mag blijven. De familie zat maandenlang in kerkasiel in buurt- en kerkhuis Bethel in Den Haag.
Nemr en Tim Hofman brengen ruim 250.000 handtekeningen in een bolderkar naar de Tweede Kamer. Ⓒ ANP
Telegraaf 03.04.2019 Het 9-jarige Iraakse jongetje Nemr, landelijk bekend door zijn strijd voor een ruimer kinderpardon, krijgt alsnog een verblijfsvergunning. Dat heeft zijn advocaat aan het ANP laten weten. Ook Nemrs ouders en broertje mogen blijven. Het gezin heeft op 1 april bericht gekregen van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND).
Nemr kreeg landelijke bekendheid door zijn optreden in de documentaire Terug Naar Je Eige Land van presentator Tim Hofman. Hij kwam daarin tegenover Haagse politici als Klaas Dijkhoff en Sybrand Buma te staan. Samen met Nemr overhandigde Hofman een bolderkar vol met petities voor een ruimer kinderpardon aan Kamerleden. Hofmans woordvoerder laat weten dat de presentator erg blij is met het nieuws.
Eind januari sloten de coalitiepartijen hier na veel gesteggel een compromis over. De regeling werd afgeschaft, maar bepaalde kinderen krijgen nog een kans. Het gaat om kinderen die zijn afgewezen omdat ze niet of onvoldoende zouden hebben meegewerkt aan de eventuele uitzetting. De Immigratie- en Naturalisatiedienst liet in maart weten dat van 1070 asielkinderen wordt bekeken of ze mogen blijven, of weg moeten.
Het gezin doet, bij monde van raadsvrouw Gonny Meijering, een dringend beroep op media om met rust gelaten te worden. „Het gezin is ontzettend dankbaar voor alle steun die ze de afgelopen tijd hebben mogen ontvangen”, aldus Meijering. „Omdat de laatste maanden erg hectisch zijn geweest, verzoekt de familie de media om met rust gelaten te worden.”
Eerder kreeg ook het gezin van de Armeense Hayarpi Tamrazyan bericht dat het mag blijven. Het gezin zat maandenlang in kerkasiel in buurt- en kerkhuis Bethel in Den Haag.
MSN 03.04.2019 Het 9-jarige Iraakse jongetje Nemr, landelijk bekend door zijn strijd voor een ruimer kinderpardon, krijgt alsnog een verblijfsvergunning. Dat heeft zijn advocaat exclusief aan het ANP laten weten. Ook Nemrs ouders en broertje mogen blijven. Het gezin heeft op 1 april bericht gekregen van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND).
Nemr kreeg landelijke bekendheid door zijn optreden in de documentaire Terug Naar Je Eige Land van presentator Tim Hofman. Hij kwam daarin tegenover Haagse politici als Klaas Dijkhoff en Sybrand Buma te staan. Samen met Nemr overhandigde Hofman een bolderkar vol met petities voor een ruimer kinderpardon aan Kamerleden.
Eind januari sloten de coalitiepartijen hier na veel gesteggel een compromis over. De regeling werd afgeschaft, maar bepaalde kinderen krijgen nog een kans. Het gaat om kinderen die zijn afgewezen omdat ze niet of onvoldoende zouden hebben meegewerkt aan de eventuele uitzetting. De Immigratie- en Naturalisatiedienst liet in maart weten dat van 1070 asielkinderen wordt bekeken of ze mogen blijven, of weg moeten.
Rust
Het gezin doet, bij monde van raadsvrouw Gonny Meijering, een dringend beroep op media om met rust gelaten te worden. ,,Het gezin is ontzettend dankbaar voor alle steun die ze de afgelopen tijd hebben mogen ontvangen”, aldus Meijering. ,,Omdat de laatste maanden erg hectisch zijn geweest, verzoekt de familie de media om met rust gelaten te worden.”
Eerder kreeg ook het gezin van de Armeense Hayarpi Tamrazyan bericht dat het mag blijven. Het gezin zat maandenlang in kerkasiel in buurt- en kerkhuis Bethel in Den Haag.
MSN 27.03.2019 Sinds de versoepeling van de regels rondom het kinderpardon hebben de eerste families te horen gekregen dat ze mogen blijven. Dat geldt bijvoorbeeld voor de Armeense Hayarpi, die 97 dagen opgesloten zat in een kerk. Andere gezinnen zitten nog in spanning. “De onzekerheid kan nog maanden duren.”
Wat de 21-jarige Armeense Hayarpi Tamrazyan deed toen ze horen kreeg dat haar gezin een verblijfsvergunning had gekregen? “We zijn elkaar in de armen gevlogen. Zo ontzettend blij zijn we”, glundert de 21-jarige studente.
Langverwachte telefoontje
Hayarpi werd bekend doordat ze met haar familie 97 dagen lang in een Haagse kerk ondergedoken zat om te voorkomen dat ze het land uitgezet werd. Gisteren kwam dat langverwachte, verlossende telefoontje van de advocaat. “Eindelijk kan ik mijn leven weer oppakken. Een wonder is het.”
Ze is één van de 1070 kinderen die de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) opnieuw beoordeelt sinds het kabinet in januari besloot om de regels soepeler te maken. De eerste goednieuwsberichten druppelen langzaam binnen, blijkt uit een rondgang van RTL Nieuws langs verschillende asieladvocaten.
Dossiers lezen
Het lijkt erop dat de IND eerst de families uitsluitsel geeft die al eerder een aanvraag voor een kinderpardon hebben gedaan. “Het lezen van een dossier kost al snel een dag”, vertelt een betrokkene.
“Daarna moet de IND-medewerker een eerste oordeel vellen. Dat concept-stuk moet weer worden bestudeerd en beoordeeld door andere IND-medewerkers. Uiteindelijk wordt een besluit genomen: blijven of niet? Voordat dat antwoord weer bij de advocaat van het gezin terechtkomt, ben je zo maanden verder.”
De Armeense Hayarpi heeft geluk, zij hoort bij de eerste lichting die goed nieuws heeft gekregen. Maar de 9-jarige Nemr, het andere bekende gezicht van de kinderpardondiscussie, zit nog altijd in onzekerheid, melden bronnen. Nemr werd bekend door programmamaker Tim Hofman.
Asieladvocaat Mary Grigorjan uit Den Bosch staat zo’n twaalf gezinnen bij. “Van één gezin heb ik te horen gekregen dat het mag blijven. Geweldig nieuws. De rest van mijn cliënten zit nog in spanning.”
Het Armeense gezin Mirzoyan, met 3 kinderen, zit nog altijd in onzekerheid. Ze wonen nu in een azc in Emmen. Oudste dochter Mariam zit op de middelbare school, het jongste zoontje is 2 jaar.
‘Maken elkaar gek’
De cliënten van asieladvocaat Grigorjan wonen veelal in asielzoekerscentra of noodopvangen. Sommigen wonen in een huis in een woonwijk. “Ik hoor vanuit mijn cliënten dat er hoogspanning is. Als de één goed nieuws krijgt, krijgt de ander hoop”, zegt Grigorjan.
Mensen raken in de stress als niets horen, zegt Grigorjan. “Ik word de hele dag platgebeld door mensen of ik al meer weet en waarom het zo lang duurt. En ze bellen onderling met elkaar of ze al iets gehoord hebben. Daarmee maken ze elkaar soms gek.”
“De meewerkcriteria zijn nu versoepeld”, zegt Wil Eikelboom, voorzitter van de |Vereniging van Asieladvocaten. “Maar dat betekent niet dat iedereen mag blijven die een aanvraag heeft gedaan op basis van het kinderpardon. Als je een strafblad hebt of lang van de radar bent geweest, is de kans klein dat je in het land mag blijven.”
Ook bij Eikelboom kwamen de eerste goednieuwsverhalen binnen. “Ik heb tot nu toe alleen nog maar positieve verhalen gehoord, dus nog geen verhalen van mensen die toch het land uit moeten. Ons advocatenbureau staat veel gezinnen bij die nog in onzekerheid zitten. Twee gezinnen van ons kantoor hebben een kinderpardon gekregen.”
Denken over de toekomst
Voor de 21-jarige Hayarpi is die onzekerheid voorbij. Ze gaat vanaf nu weer verder met haar leven en haar studie econometrie aan de Universiteit van Tilburg. Voor het eerst durft ze hardop te denken aan de toekomst. “Ik heb gemerkt dat ik in de politiek echt iets kan veranderen”, zegt ze.
Of ze de politiek ingaat? “Dat weet ik nog niet zeker. Ik kan niet zo ver vooruitdenken. Je ziet wel daar je daar onrecht kunt bestrijden. Dat je daar echt wat kunt veranderen.”
Den HaagFM 27.03.2019 Het Armeense gezin Tamrazyan, dat bijna honderd dagen in de Bethelkerk in het Valkenboskwartier verbleef, mag blijven. Dat schrijft dochter Hayarpi op Twitter. “We hebben alle moeilijkheden samen gedragen”, schrijft ze. “We hebben eindelijk een verblijfsvergunning gekregen. Dank jullie wel allemaal voor jullie steun, jullie gebeden en kaarsjes!”
De vijf Armeniërs waren uitgeprocedeerd en zaten 96 dagen in de kerk aan de Thomas Schwenkestraat. Door gebruik te maken van het zogeheten kerkasiel, het recht om vluchtelingen op te vangen zolang er een kerkdienst aan de gang is, kon de familie niet worden uitgezet.
Het gezin valt onder de nieuwe Kinderpardon-wet, kinderen die al langer dan vijf jaar in Nederland verblijven mogen niet meer worden uitgezet.
NU 26.03.2019 Het Armeense gezin Tamrazyan, dat in december nog te horen kreeg dat hun situatie in Nederland uitzichtloos was, heeft toch een verblijfsvergunning gekregen.
Dat meldt voorzitter Theo Hettema van de Protestante Kerk Den Haag. Het gezin zat maandenlang in kerkasiel in de Bethelkerk, nadat ze uitgeprocedeerd waren.
“De afgelopen tijd kregen diverse andere gezinnen al een vergunning, tot vreugde van de familie Tamrazyan”, zo valt te lezen op de site van de Protestantse Kerk. “Op dinsdag 26 maart kwam het verlossende woord voor henzelf zwart op wit: het hele gezin krijgt een verblijfsvergunning.”
In de kerk werd een maandenlange, doorlopende dienst gehouden, die moest voorkomen dat de uitgeprocedeerde familie uitgezet zou worden. De familie Tamrazyan is al negen jaar in Nederland.
Eind januari sloten de coalitiepartijen een akkoord over het kinderpardon. Door die regeling groeide de hoop van Hayarpi Tamrazyan, haar ouders, zusje en broertje dat ze toch in Nederland mochten blijven.
Lieve mensen, We hebben alle moeilijkheden samen gedragen. We hebben eindelijk een verblijfsvergunning gekregen. Dank jullie wel allemaal voor jullie steun, jullie gebeden, kaarsjes etc! #kinderpardon#kerkasielBethelhttps://t.co/fLEbffH61Q Zie hieronder voor een nieuw gedicht
Om uitzetting te voorkomen begon de Haagse Bethelkerk een permanente kerkdienst voor dit gezin.
NOS 26.03.2019 Het Armeense gezin Tamrazyan dat met uitzetting werd bedreigd, heeft een verblijfsvergunning gekregen. Dat hebben een lid van het gezin en de Protestante Kerk Den Haag bekendgemaakt. Alle gezinsleden mogen in Nederland blijven, zo kregen ze vandaag te horen.
Het ministerie van Justitie wil het bericht bevestigen noch ontkennen en zegt geen uitspraak te doen over individuele gevallen.
De vader, moeder en drie in Nederland ‘gewortelde’ kinderen wonen al tien jaar in Nederland. Vorig jaar kregen ze te horen dat ze zouden worden uitgezet. Om dat te voorkomen begon de Haagse Bethelkerk drie maanden durende kerkdienst, waar het gezin zelf aan meedeed. Zolang de dienst duurde, konden ze niet worden uitgezet.
Nadat de vier regeringspartijen eind januari een akkoord over het kinderpardon hadden gesloten, werd de marathonkerkdienst beëindigd.
In dat akkoord werd een regeling opgenomen voor ouders die nu in Nederland zijn en eigenlijk geen recht hebben op verblijf, maar in Nederland gewortelde kinderen hebben.
Telegraaf 26.03.2019 De Armeense Hayarpi Tamrazyan en haar familie hebben dinsdag een verblijfsvergunning gekregen. Dat meldt ze zelf op Twitter.
„We hebben alle moeilijkheden samen gedragen. We hebben eindelijk een verblijfsvergunning gekregen”, schrijft Hayarpi. „Dank jullie wel allemaal voor jullie steun, gebeden, kaarsjes, etc.” Ook de protestantse gemeente Den Haag laat weten dat de familie in Nederland mag blijven. De Immigratie- en Naturalisatiedienst IND kan het bericht niet bevestigen. „Wij doen geen uitspraken over individuele zaken”, aldus een woordvoerder.
Uitzetting voorkomen
De Armeense jonge vrouw is met haar ouders, broer en zus maanden opgevangen in kerken in Katwijk en Den Haag, waar de klok rond diensten werden gehouden. Ze hebben uitzetting op deze manier al die tijd voorkomen. Volgens een wet mag een religieuze dienst namelijk niet door de politie worden verstoord en dus ook niet door de Dienst Terugkeer en Vertrek om het gezin mee te nemen.
Begin dit jaar werden coalitiepartijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie het eens over versoepeling van het asielbeleid voor kinderen die in Nederland zijn geworteld, maar die geen recht hadden op een permanente verblijfsvergunning. Daardoor veranderde de situatie voor Hayarpi en de rest van de familie Tamrazyan. ChristenUnie-Kamerlid Voordewind zegt in een reactie ’blij en dankbaar’ te zijn. ,,Voor de duidelijkheid en rust voor het gezin Tamrazyan en alle asielkinderen die nog volgen.’’
Versoepeling kinderpardon
1070 kinderen hopen alsnog aanspraak te maken op een verblijfsvergunning, nu de regels van het kinderpardon zijn versoepeld. Veel kinderen die langer dan vijf jaar moesten wachten op een besluit in de asielprocedure, werden de afgelopen jaren afgewezen voor zo’n pardon. Dat komt omdat hun ouders in de ogen van de immigratiedienst IND niet voldoende hadden meegewerkt aan hun uitzetting.
Die strenge regel is vervallen. Deze wordt vervangen door de eis dat een asielgezin niet langer dan drie aaneengesloten maanden ’uit beeld’ mag zijn geweest voor overheidsdiensten in de asielketen, zoals de IND, of het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers.
Veel andere kinderen en hun ouders moeten nog even geduld hebben voordat ze weten of ze definitief in Nederland mogen blijven. De IND rekent erop dat alle aanvragen voor het einde van dit jaar zijn behandeld.
AD 26.03.2019 Het gezin Tamrazyan heeft een verblijfsvergunning gekregen. De vijf Armeniërs, die maandenlang in kerkasiel in de Haagse Bethelkerk zaten, kregen vandaag het verlossende antwoord. Uiteraard tot vreugde van de ouders en hun kinderen van 15, 19 en 21 jaar.
,,We hebben alle moeilijkheden samen gedragen”, schrijft dochter Hayarpi op Twitter. ,,We hebben eindelijk een verblijfsvergunning gekregen. Dank jullie wel allemaal voor jullie steun, jullie gebeden en kaarsjes!”
Liefst 96 dagen dook het Armeense gezin, dat bestaat uit ouders en drie kinderen Hayarpi (21), Warduhi (19) en Seyran (15), onder in de kerk aan de Thomas Schwenckestraat in Den Haag. Non-stop was er een kerkdienst gaande om op die manier uitzetting te voorkomen. Het gezin woont al negen jaar in Nederland.
Eind januari werd die dienst beëindigd, nadat de coalitiepartijen tot een akkoord kwamen. Het Kinderpardon werd verruimd. De huidige regeling voor kinderen die al langer dan vijf jaar in Nederland en daarmee in ons land zijn ‘geworteld’ wordt versoepeld, waardoor honderden kinderen alsnog mogen blijven. Het gezin Tamrazyan valt onder die regeling. Volgens Derk Stegeman, coördinator van het kerkasiel, heeft de maandenlange actie in het kerkkapel een rol gespeeld bij de ommezwaai in de coalitie.
OmroepWest 26.03.2019 Goed nieuws voor Hayarpi Tamrazyan. De Armeense en haar familie hebben dinsdag hun verblijfsvergunning gekregen, meldt ze op Twitter.
‘We hebben alle moeilijkheden samen gedragen. We hebben eindelijk een verblijfsvergunning gekregen’, schrijft Hayarpi. ‘Dank jullie wel allemaal voor jullie steun, gebeden, kaarsjes, etc.’
De familie Tamrazyan zat maandenlang in kerkasiel in de Bethelkerk in Den Haag. De doorlopende kerkdienst moest voorkomen dat de uitgeprocedeerde familie, die bestaat uit ouders, twee dochters en een zoon, uitgezet zou worden. De familie Tamrazyan is al negen jaar in Nederland.
Eind januari bereikten de coalitiepartijen een akkoord over het kinderpardon. Dankzij die nieuwe regeling zou de Armeense waarschijnlijk in Nederland kunnen blijven. Dinsdag kwam voor de familie het verlossende woord en kregen alle leden hun vergunning.
AD 22.03.2019 De immigratiedienst gaat 1070 aanvragen beoordelen door de nieuwe asieldeal die de partijen van Rutte-3 in januari instelden.
Gezinnen met kinderen die al langer dan vijf jaar in Nederland zijn, hebben daardoor een grote kans om alsnog een verblijfsvergunning te krijgen.
De nieuwe pardonregeling volgde op twee weken van politieke spanning binnen de regering. Het CDA hield namelijk met de VVD verdere verruiming van de asielregels tegen in de formatie van Rutte-3. Maar het CDA, min of meer gedwongen ook door onvrede uit de eigen achterban, besloot een draai te maken. Daarop was ineens een meerderheid van de partijen voor ruimere toepassing van de regels.
Het IND zegt dat tussen de 1070 ingediende aanvragen ook nieuwe aanvragen zijn, waarvan nog niet duidelijk is of zij voldoen aan de criteria. Hoeveel tijd de IND gaat nemen voor de beoordelingen is niet duidelijk.
Tussen de aanvragen zit ongetwijfeld die van de 9-jarige Nemr, hij werd na de Armeense kinderen Lili en Howick het gezicht van kinderen die buiten de boot vielen door de regels. De Armeense broer en zus mochten blijven na tussenkomst van staatssecretaris Mark Harbers, maar dat bewees volgens critici juist hoe willekeurig de regels konden uitpakken.
NU 22.03.2019 Van 1.070 asielkinderen wordt bekeken of ze in Nederland kunnen blijven of dat ze alsnog weg moeten. Tussen de aanvragers zitten ook kinderen van wie nog niet duidelijk is of ze voldoen aan de gestelde criteria voor een (her)beoordeling vanwege het verdwijnen van het kinderpardon.
Volgens een schatting in januari ging het om zo’n zevenhonderd (her)beoordelingen. Ook was de verwachting dat vermoedelijk 630 kinderen met hun gezinsleden mogen blijven.
Eind dit jaar moet er voor iedereen duidelijkheid zijn, meldt de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) vrijdag. Meteen na een beslissing krijgt het betrokken kind te horen of er een permanente verblijfsvergunning komt.
De stap volgt op het zwaarbevochten compromis over het kinderpardon bij de coalitie. De regeling is afgeschaft, maar bepaalde kinderen krijgen nog een kans. Het gaat om kinderen die zijn afgewezen omdat ze niet of onvoldoende zouden hebben meegewerkt aan de eventuele uitzetting.
Naast de afschaffing van het kinderpardon is ook afgesproken dat de asielprocedure wordt verkort. Daarom wordt er extra geld uitgetrokken om de IND te versterken.
Voor het eind van het jaar moeten alle aanvragen zijn behandeld en moet iedereen een besluit hebben ontvangen.
NOS 22.03.2019 De immigratiedienst IND heeft bekendgemaakt dat er 1070 aanvragen van minderjarigen zijn die in aanmerking willen komen voor het kinderpardon. Dat zijn er meer dan verwacht. Er zitten ook nieuwe aanvragen bij van kinderen die een permanente verblijfsvergunning willen krijgen.
Van 700 kinderen was al bekend dat hun dossier opnieuw zou worden geëvalueerd. Daar kwamen nog kinderen bij die zijn afgewezen of zich niet hebben gemeld. Het gaat om kinderen die hier langer dan vijf jaar zijn en tevergeefs asiel hebben aangevraagd.
Doordat de criteria begin dit jaar zijn veranderd, komen meer kinderen in aanmerking voor het pardon. Dat is het gevolg van het akkoord dat de coalitiepartijen sloten over versoepeling van de regeling.
Voor eind dit jaar besluit
Voorheen moesten gezinnen meewerken aan hun vertrek, wat niet altijd gebeurde. Die kinderen hebben mogelijk geen beroep gedaan op de regeling. Nu geldt het criterium dat je beschikbaar moet zijn geweest voor vertrek; dat betekent niet per se dat je moet hebben meegewerkt aan je vertrek. Het kan zijn dat kinderen daardoor nu wel recht hebben op de regeling.
Op 25 februari 2019 verliep de deadline waarop kinderen zich konden aanmelden bij de IND.
De dienst gaat ervan uit dat iedereen voor het eind van het jaar krijgt te horen of hij of zij in Nederland mag blijven.
Telegraaf 04.03.2019 De 9-jarige Iraakse asielzoeker Nemr zou niet aan de voorwaarden van het kinderpardon voldoen, dat onlangs na een draai van coalitiepartijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie is verruimd.
Dat meldt de NOS ’op basis van bronnen’. Daardoor zou de jongen die voor tumult zorgde op televisie, alsnog niet in Nederland mogen blijven. Staatssecretaris Harbers (Asiel) wil niet reageren op het bericht, omdat het gaat om een individueel geval. De Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) laat via een woordvoerder weten iedere suggestie te betreuren die wordt gedaan. ,,Er is nog geen enkele beslissing genomen.’’
Nemr werd bekend door met presentator Tim Hofman verhaal te halen in de Tweede Kamer over het asielbeleid. Hij werd door Hofman in het programma ’Terug naar je Eige land’ ingezet om Tweede Kamerleden voor het blok te zetten. Zo kreeg VVD-fractieleider Dijkhoff kritiek omdat hij volgens critici bot reageerde op de smeekbede van Hofman en de Iraakse jongen.
De presentator meldt dat de familie van Nemr van niks weet. ,,Lelijk dat iemand bij de IND dit lekt, zeker als zaken zo complex en gevoelig zijn.’’
Het is niet bekend waarom Nemr buiten het pardon zou vallen. Een voorwaarde om gebruik te kunnen maken van de regeling is dat een asielkind zich niet langer dan drie maanden aaneengesloten heeft onttrokken aan toezicht van de overheid.
De eis dat asielzoekers moeten hebben meegewerkt aan hun vertrek is juist vervallen, waardoor naar verwachting 1300 kinderen en hun ouders opnieuw worden beoordeeld. De Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) heeft tot het eind van het jaar nodig om dossiers opnieuw te beoordelen.
NOS 04.03.2019 De 9-jarige Iraakse asielzoeker Nemr voldoet niet aan de voorwaarden van het kinderpardon, dat onlangs is verruimd. Dat melden bronnen aan de NOS. Het blijft onduidelijk of Nemr in Nederland mag blijven.
Nemr, die ook een broertje heeft, werd bekend door de documentaire Terug Naar Je Eige Land van programmamaker Tim Hofman, die zijn verhaal juist aanhaalde om problemen met het kinderpardon aan de kaak te stellen.
Nemr is geboren in Nederland. Waarom hij niet voldoet aan de voorwaarden van het kinderpardon, kunnen de bronnen niet zeggen. De Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) schrijft op Twitter dat er nog geen beslissing is genomen.
Er kunnen in het algemeen een aantal redenen zijn waardoor een jonge asielzoeker buiten het pardon valt. Zo mag het kind of een gezinslid zich niet langer dan drie maanden hebben onttrokken aan het toezicht van betrokken instanties. Ook mag het kind of een gezinslid niet bekendstaan als crimineel of ordeverstoorder, of ervan worden verdacht oorlogsmisdadiger te zijn.
‘Geworteld’
Over het kinderpardon is veel te doen geweest. Er bestond weliswaar al een regeling om ‘gewortelde’ kinderen en hun gezin te laten blijven, maar in de praktijk kwam daar vrijwel niemand voor in aanmerking.
Dankzij media-aandacht voor gevallen als die van Nemr, de vier andere kinderen in Hofmans film en de Armeense kinderen Lili en Howick, die wel mochten blijven, kwam het kinderpardon vorig jaar flink onder de aandacht.
De documentaire van Hofman bracht VVD-fractieleider Klaas Dijkhoff in verlegenheid. Hij reageerde met “Ja dus?”, toen Nemr tegen hem zei dat hij in Irak zijn leven niet zeker is. Een petitie van Hofman naar aanleiding van zijn film werd 250.000 keer ondertekend.
Bekijk hier hoe Nemr het boegbeeld werd van het kinderpardon:
Het kabinet was verdeeld over de kwestie. Er was een Kamermeerderheid voor een verruiming en coalitiepartijen D66, CDA en ChristenUnie wilden de oude regeling herzien, maar de VVD hield vast aan het coalitieakkoord.
Eenmalig verruimd
Eind januari werd het pardon voor naar schatting 1300 kinderen en hun gezinsleden eenmalig verruimd. Hun asielaanvragen worden opnieuw beoordeeld.
“Een pardon is heel goed nieuws”, zei Hofman destijds over de verruiming. “Maar ik geloof het eigenlijk pas als Nemr met een verblijfsvergunning in zijn handen staat.”
Als onderdeel van die verruiming is ook de algemene regeling gewijzigd. Zo ligt de discretionaire bevoegdheid, die het mogelijk maakt een uitzondering te maken op de regels, voortaan bij het hoofd van de IND. Voorheen lag die bij staatssecretaris Harbers, die deze bevoegdheid inzette voor Lili en Howick.
Ook krijgt de IND extra geld voor snellere asielprocedures en gaat de vrijwillige overname van vluchtelingen uit oorlogsgebieden terug van 750 naar 500.
AD 04.03.2019 Waar hij ruim een maand geleden nog blij was met de verruiming van het kinderpardon is het lachen de 9-jarige Nemr vandaag waarschijnlijk vergaan. Nemr voldoet niet aan de voorwaarden van het kinderpardon. Het is onduidelijk of hij in Nederland mag blijven. Dat melden bronnen aan de NOS.
Waarom Nemr niet aan de voorwaarden voldoet is niet duidelijk. Volgens programmamaker Tim Hofman weet de familie van het jongetje van niks. ,,Lelijk dat iemand bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) lekt, zeker als zaken zo complex en gevoelig zijn”, laat hij weten via Twitter. ,,Nemr heeft een broertje, zaak gaat net zo goed via hem.”
Nemr werd een van de gezichten van de lobby voor een ruimer kinderpardon. Hij ging samen met programmamaker Tim Hofman van #Boos naar de Tweede Kamer om daar politici te interviewen over het onderwerp. Uiteindelijk haalde Hofman meer dan 250.000 handtekeningen op voor aanpassing van het pardon.
Eind januari was Nemr nog in een video te zien waarin hij reageert op de verruiming van het kinderpardon. ,,Hoera! Het is eindelijk gebeurd. Het kinderpardon’’, juichte hij. ,,Ik bedank iedereen. Heel Nederland.’’
Geworteld in Nederland
De huidige regeling voor kinderen die al langer dan vijf jaar in Nederland en daarmee hier ‘geworteld’ zijn wordt met het kinderpardon versoepeld, waardoor honderden kinderen alsnog mogen blijven. Aangezien Nemr in Nederland is geboren werd gedacht dat hij nu ook onder het kinderpardon zou vallen. Voor nieuwe gevallen verdwijnt de regeling volledig.
RO 15.02.2019 De geldigheidsduur van een tijdelijke asielvergunning wordt ingekort. Straks wordt een verblijfsvergunning asiel voor bepaalde tijd in eerste instantie voor drie jaar verleend en niet langer voor vijf jaar. Ook kan na afloop van deze periode nog geen aanvraag voor een verblijfsvergunning voor onbepaalde tijd of een EU-verblijfsvergunning voor langdurig ingezetenen worden ingediend. Daarvoor zal de vreemdeling eerst een aanvraag om verlenging van de geldigheidsduur van de verblijfsvergunning voor bepaalde tijd moeten indienen.
Dit staat in een wetsvoorstel van staatssecretaris Harbers van Justitie en Veiligheid waarmee de ministerraad heeft ingestemd. De maatregel vloeit voort uit het regeerakkoord. Nederland gaat zo meer in de pas lopen met andere landen in Europa. Bij een meerderheid van de lidstaten wordt al op grond van subsidiaire bescherming een asielvergunning voor bepaalde tijd verleend met een kortere geldigheidsduur dan de huidige vijf jaar in Nederland.
De ministerraad heeft ermee ingestemd het wetsvoorstel voor advies aan de Raad van State te zenden. De tekst van het wetsvoorstel en van het advies van de Raad van State worden openbaar bij indiening bij de Tweede Kamer.
Het kabinet wil niet verder gaan dan Europese regels voorschrijven.
NOS 15.02.2019 Het kabinet wil dat tijdelijke asielvergunningen voortaan nog maar voor drie jaar worden verleend in plaats van voor vijf jaar. Een wetsvoorstel waarin dat wordt geregeld, gaat nu naar de Raad van State.
Staatssecretaris Harbers benadrukt dat ook volgens Europese regels vergunningen maar een loopduur van drie jaar hoeven te hebben en het kabinet wil niet verder gaan dan Europa voorschrijft. De verkorting was al afgesproken in het regeerakkoord.
De verblijfsduur kan wel met twee jaar worden verlengd en daarna kan iemand een vergunning voor onbepaalde tijd aanvragen.
Volgens Harbers is de inkorting van de eerste vergunning een van de manieren om asielzoekers duidelijk maken dat bescherming in Nederland in principe iets tijdelijks is.
‘Funest voor integratie’
VluchtelingenWerk Nederland ziet alleen maar nadelen en noemt verkorting van de termijn funest voor de integratie van vluchtelingen. “Die komen daardoor nog moeilijker aan werk en het leidt tot nog langere wachttijden bij de IND en tot hogere kosten”, zegt adjunct-directeur Jasper Kuipers.
Hij wijst erop dat in het regeerakkoord het belang van snelle integratie van vluchtelingen wordt onderstreept. “Er zijn al belangrijke stappen gezet en het is daarom echt onbegrijpelijk dat er nu een wetsvoorstel wordt ingediend met zo’n negatief effect.”
Volgens VluchtelingenWerk is er al de mogelijkheid om een verblijfsvergunning binnen vijf jaar in te trekken, maar gebeurt dat in de praktijk vrijwel niet. “Een toetsing na drie jaar is dan ook een tamelijk nutteloze exercitie.”
Telegraaf 15.02.2019 Een asielvergunning wordt voortaan in eerste instantie voor drie jaar verleend. Nu krijgen toegelaten asielzoekers direct een vijfjarig verblijf. Over dat voorstel wordt volgens ingewijden zeer binnenkort besloten in de ministerraad.
De huidige verblijfsvergunning voor vijf jaar zorgt ervoor dat asielzoekers die periode in ieder geval kunnen blijven, ook al blijkt voor het verstrijken daarvan dat ze geen recht hebben op verlenging. Door die termijn terug te brengen naar drie jaar is het mogelijk om mensen die geen kans maken op een permanent verblijf eerder terug naar hun land van herkomst te sturen.
De nieuwe regels schrijven voor dat criteria na drie jaar worden getoetst. Een asielzoeker kan vervolgens twee jaar verlenging krijgen als hij of zij aan de eisen voldoet. Pas daarna besluit de IND over een vergunning voor onbepaalde tijd.
Het voorstel is bedoeld om Nederlands asielbeleid hetzelfde te krijgen als in de rest van de Europese Unie. Op dit punt verschillen regels met omliggende landen. Vooral door VVD en CDA werd al langer aangedrongen op eerder toetsen.
NOS 11.02.2019 Asielgezinnen krijgen twee weken de tijd om alsnog in aanmerking te komen voor het kinderpardon. Ze kunnen een verzoek indienen als ze voldoen aan de criteria die de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) vandaag bekendmaakte.
Voor een deel van de asielgezinnen wordt het verzoek automatisch gedaan, maar voor zeker tientallen en mogelijk honderden gezinnen komt het aan op de komende twee weken: zij moeten het verzoek voor een kinderpardon zelf indienen.
Een van de gezinnen die nu een aanvraag gaat doen is de familie Mekhaeel. Ze zijn sinds 2013 in Nederland en wonen in het asielzoekerscentrum in het Friese Burgum. “Het kinderpardon geeft ons nieuwe hoop voor de toekomst”, zegt vader Maged tegen de NOS. Zijn 7-jarige dochter Joya is blij: “Ik kan heel goed Nederlands praten en ik hou heel veel van Nederland”, zegt ze.
De familie Mekhaeel maakt deel uit van een groep asielgezinnen die nooit eerder aanspraak maakte op het kinderpardon. Dit kon ermee te maken hebben dat deze families niet voldeden aan de voorwaarden, of dat ze dachten hieraan niet te voldoen. Ze volgden meestal het advies van hun advocaten die meenden dat ze geen schijn van kans zouden hebben in verband met het zogenoemde meewerkcriterium, dat betekende dat je moest meewerken aan je eigen vertrek.
‘Onze kinderen kunnen nu leven zoals andere kinderen op school’
Hoe groot de groep gezinnen is die wel al langer dan vijf jaar in Nederland is (een van de vereisten voor het kinderpardon), maar nog nooit een aanvraag heeft gedaan, is niet duidelijk. Wel probeerden onlangs dertig families alsnog een verzoek in te dienen voor het kinderpardon, zij behoren vermoedelijk tot deze groep.
Wil Eikelboom, voorzitter van de Vereniging Asieladvocaten en advocaat van verschillende asielgezinnen, kan moeilijk inschatten hoeveel aanvragen er zullen volgen. Hij schat dat het gaat om tientallen en mogelijk honderden gezinnen.
Iedereen die denkt aanspraak te kunnen maken op het kinderpardon kan tot en met 25 februari een aanvraag doen. Er moeten dan 14 pagina’s worden ingevuld en er moet 164 euro per persoon worden betaald. De aanvragers moeten ook naar een IND-kantoor.
Door dat verplichte bezoek verwacht Eikelboom dat het aantal mensen dat nodeloos aanspraak maakt klein zal zijn. “Mensen die absoluut geen kans maken, wagen zich liever niet in de buurt van een IND-kantoor omdat ze bang zijn dat ze dan worden uitgezet”, aldus Eikelboom.
Beschikbaarheidscriterium
In de nieuwe criteria die aan het krijgen van het kinderpardon worden gesteld, is het meewerkcriterium verdwenen. Wel is een andere opvallende voorwaarde toegevoegd: het ‘beschikbaarheidscriterium’. “Het wordt nu zo dat je beschikbaar moet zijn geweest voor vertrek”, zegt IND-hoofddirecteur Aly van Berckel.
Het criterium houdt in dat het gezin of de alleenstaande minderjarige in Nederland in een opvanglocatie van het COA verbleef, bijvoorbeeld een gezinslocatie. Noodopvang door gemeentes, zoals bed, bad en broodlocaties, vallen hier niet onder.
Mede daardoor verwacht Eikelboom gesteggel. Hij vindt het beleid nog niet duidelijk. “Er was een meewerkcriterium, nu is er een beschikbaarheidscriterium. Dat betekent dat het Rijk moet hebben geweten waar je woonde. Er zullen gevallen zijn waar de Rijksoverheid dat misschien niet weet, maar wel de gemeente of een school.”
Akkoord over kinderpardon
De vandaag bekendgemaakte criteria om alsnog in aanmerking te komen voor het kinderpardon, volgen nadat een kleine twee weken geleden een politiek akkoord werd bereikt over de versoepeling van het kinderpardon. Er komen dus herbeoordelingen voor oude gevallen.
De pardonregeling zelf is afgeschaft. Een ander punt uit het akkoord is dat de discretionaire bevoegdheid – de mogelijkheid om een uitzondering te maken en van de regels af te wijken – niet langer bij de staatssecretaris ligt, maar bij de hoogste ambtenaar van de IND.
De grootste groep die door de versoepeling van het kinderpardon grote kans maakt alsnog te mogen blijven in Nederland, is wel in beeld van de Rijksoverheid. Hun aanvraag is eerder afgewezen. Deze groep bestaat uit zo’n 700 kinderen, inclusief ouders gaat het om 1300 personen.
Zij worden automatisch opnieuw beoordeeld en hoeven de komende weken geen verzoek in te dienen. De verwachting is dat zo’n 90 procent van hen mag blijven.
De groep is dus eerder afgewezen voor de eerdere kinderpardonregeling, maar alhoewel afwijzing eigenlijk betekende dat het gezin Nederland moest verlaten, gebeurde dit amper. In de afgelopen zes jaar is 94 procent van de afgewezen asielgezinnen in Nederland gebleven. Hoop op alsnog een verblijfsvergunning is een van de redenen die gezinnen in Nederland hield.
De IND zegt voor de beoordeling van alle (herbeoordelings)verzoeken voor het kinderpardon de rest van het jaar nodig te hebben.
NU 11.02.2019 De Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) denkt voor het einde van het jaar de herbeoordeling van de kinderpardonaanvragen af te hebben, meldt de dienst maandag.
Vorige maand werd een compromis over het kinderpardon bereikt.
Toen is door de coalitie overeengekomen dat de procedures van kinderen die zijn afgewezen op grond van het omstreden meewerkcriterium opnieuw moeten worden beoordeeld. Het gaat naar schatting om zevenhonderd kinderen.
De verwachting is dat de meeste kinderen alsnog mogen blijven. De IND laat maandag weten dat het exacte aantal aanvragen dat herbeoordeeld moet worden nog niet bekend is.
“Zodra een beslissing is genomen, krijgt een kind te horen of hij of zij een permanente verblijfsvergunning krijgt”, aldus de IND.
Elsevier 11.02.2019 Kinderen die zijn afgewezen voor asiel in Nederland en in aanmerking willen komen voor het kinderpardon, krijgen twee weken de tijd om zich te melden. Ook nieuwe gezinnen mogen zich aanmelden voor het kinderpardon. Dat staat in de Staatscourant.
Kinderen van wie de asielaanvraag slechts op grond van het zogenoemde meewerkcriterium is afgewezen en die op 29 januari 2019 op een plek in Nederland verbleven die bekend was bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND), hoeven niets te doen. Hun aanvraag wordt automatisch opnieuw bekeken. Het gaat om een groep van ongeveer zevenhonderd kinderen en bij elkaar vijfhonderd gezinsleden. De verwachting is dat de meesten van hen alsnog mogen blijven.
De komende tijd mogen ook gezinnen die nog niet eerder een aanvraag voor het kinderpardon deden, dat alsnog doen. Zij moeten daarvoor wel leges betalen, van iets meer dan 1.000 euro per aanvraag.
Kinderen die Nederland al zijn uitgezet, komen niet alsnog in aanmerking voor het kinderpardon.
Duidelijkheid eind 2019
De Immigratie- en Naturalisatiedienst streeft ernaar om alle kinderen die voor een herbeoordeling in aanmerking komen, voor het eind van dit jaar duidelijkheid te geven over hun lot. Zodra een beslissing is genomen, krijgt een kind te horen of hij of zij een permanente verblijfsvergunning krijgt.
Het kabinet belandde eind januari plotseling in een crisis nadat coalitiepartners CDA, D66 en ChristenUnie hadden besloten om zich niet langer te houden aan de afspraken in het Regeerakkoord en gingen pleiten voor een versoepeling van het kinderpardon. Linkse partijen wilden dat al langer en dus was een Kamermeerderheid voor de plannen. Vooral het eerder genoemde meewerkcriterium werd volgens de partijen te streng gehanteerd. Zo kon een gemiste koffieafspraak er al toe leiden dat iemand buiten het kinderpardon viel.
Nieuwe regels op een rij:
Het kind;
verbleef op 29 januari 2019 in Nederland
was op het moment van indienen van de oorspronkelijke aanvraag jonger dan 19 jaar
heeft ten minste vijf jaar voor het bereiken van het 18de levensjaar een asielaanvraag ingediend
heeft zich niet aan rijkstoezicht onttrokken
trekt al zijn/haar lopende procedures in bij verblijfsverlening
heeft de openbare orde nooit verstoord
heeft altijd meegewerkt aan het vaststellen van de identiteit
is gedurende het verblijf beschikbaar geweest voor vertrek
Na dagen vergaderen bereikten de coalitiepartijen op 29 januari een akkoord. Het kinderpardon wordt afgeschaft in ruil voor asiel voor de groep waarvan de aanvraag op het meewerkcriterium is gestruikeld.
Uitzonderingen op de regel
Er is een aantal uitzonderingen op de nieuwe regel. Wanneer een gezinslid wordt verdacht van oorlogsmisdaden, of in Nederland is veroordeeld voor in totaal minimaal één maand gevangenisstraf, valt het kind niet onder het pardon. Dat geldt ook als een asielzoeker tijdens de eerste asielprocedure heeft gelogen over zijn of haar identiteit.
Het kinderpardon geldt ook niet als het gezin tijdens de procedure in Nederland elders in de Europese Unie een nieuwe asielaanvraag heeft ingediend. Als het nieuwe EU-land de verantwoordelijkheid voor dit gezinslid heeft overgenomen, ook al is het maar voor korte tijd, dan kan het gezin geen beroep meer doen op de pardonregeling.
NOS 11.02.2019 Kinderen die nog niet eerder aanspraak hebben gemaakt op het kinderpardon, maar wel aan de definitieve voorwaarden voldoen, mogen zich alsnog melden bij de immigratiedienst. De IND geeft hen twee weken de tijd om zich te melden.
De aanvragers kunnen zich tot 25 februari opgeven via een formulier, blijkt uit de criteria voor de overgangsregeling voor het kinderpardon die de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) heeft gepubliceerd in de Staatscourant.
“Om hoeveel nieuwe aanvragen het gaat, kunnen we niet inschatten”, zegt IND-hoofddirecteur Aly van Berckel. “Het hangt ervan af of er een groep is die eerder in aanmerking zou zijn gekomen voor de definitieve regeling, maar daar toen geen beroep op heeft gedaan. We kunnen ook niet inschatten hoeveel dat er zijn.”
Ander criterium
“Voorheen was het zo dat je geacht werd mee te werken aan je vertrek, wat niet altijd gebeurde. Het kan zijn dat deze kinderen het advies gekregen hebben geen beroep op de regeling te doen. Nu wordt het zo dat je beschikbaar moet zijn geweest voor vertrek; dat is een ander criterium. Het kan zijn dat de kinderen daardoor nu wel recht hebben op de regeling”, zegt Van Berckel.
Wil Eikelboom van de Vereniging van Asieladvocaten Nederland denkt dat het gaat om “enkele tientallen, misschien honderden kinderen”. “Maar duizenden lijkt mij niet”, zei hij op NPO Radio 1.
De groep komt in ieder geval boven op de groep van 700 kinderen waarvan al bekend was dat hun dossier opnieuw geëvalueerd zou worden. De verwachting is dat zo’n 90 procent van hen mag blijven. Omdat de ouders dan ook niet meer kunnen worden uitgezet, zal die groep uitkomen rond de 1300 kinderen en volwassenen.
Uitgezet
Kinderen binnen die groep, die enkel op grond van het zogenoemde meewerkcriterium zijn afgewezen en die op 29 januari 2019 op een voor de IND bekende plek verbleven zoals een asielcentrum, hoeven niets te doen.
Mensen die eerder zijn afgewezen en niet meer in asielzoekerscentra verblijven, maar op een onbekende plek in Nederland, worden opgeroepen zich binnen twee weken te melden. Bij hen geldt wel de voorwaarde dat ze niet langer dan drie maanden buiten beeld zijn geweest bij de instanties.
De asielzoekers die Nederland werden uit gezet in de periode dat er werd onderhandeld over verruiming van het pardon, komen definitief niet meer in aanmerking voor een verblijfsstatus: alleen wie op 29 januari in Nederland verbleef kan aanspraak maken op de nieuwe regeling.
Akkoord
Dat meer kinderen een permanente verblijfsvergunning kunnen krijgen, is het gevolg van het akkoord tussen de coalitiepartijen over een versoepeling van de pardonregeling. VVD, CDA, D66 en ChristenUnie besloten vorige maand dat er een ruime regeling komt voor ‘bestaande gevallen’ van ouders met gewortelde kinderen die eigenlijk geen recht hebben op verblijf.
Kinderen die hier langer dan 5 jaar zijn en tevergeefs asiel hebben aangevraagd, kunnen nu alsnog een aanvraag voor een verblijfsvergunning op grond van de Afsluitregeling indienen. De IND wil voor het einde van het jaar alle (her)beoordelingen hebben afgerond.
“We zullen elk dossier zorgvuldig behandelen”, stelt IND-hoofddirecteur Aly van Berckel. “Het is een hele grote klus voor de IND. Tegelijkertijd begrijpen we dat tot onzekerheid leidt bij de kinderen en de gezinnen. Daar hebben we alle begrip voor en we gaan proberen deze klus zo snel mogelijk te klaren.”
De belangrijkste voorwaarden voor een verlening van een verblijfsvergunning zijn, dat het kind:
Op 29 januari 2019 in Nederland verbleef
Op het moment van indiening van de oorspronkelijke aanvraag (of op enige moment tussen 1 februari 2013 en 29 januari 2019) jonger was dan 19 jaar
Ten minste 5 jaar voor het bereiken van het 18e levensjaar een asielaanvraag heeft ingediend
Zich niet aan Rijkstoezicht heeft onttrokken
Zijn/haar lopende procedures intrekt bij verblijfsverlening op grond van de Afsluitingsregeling
Verder mag iemand niet de openbare orde hebben verstoord, moet er zijn meegewerkt aan het vaststellen van de identiteit en moet het kind gedurende het verblijf beschikbaar zijn geweest voor vertrek.
Het kinderpardon zelf is door het coalitie-akkoord per direct beëindigd. Vanaf nu wordt alleen aan het begin van de procedure, tot en met een eventueel hoger beroep, getoetst of er andere schrijnende omstandigheden meespelen.
De IND maakt later dit jaar bekend hoe ze dit gaan doen. De discretionaire bevoegdheid van staatssecretaris Harbers komt daarmee te vervallen.
Telegraaf 11.02.2019 Gezinnen met kinderen die de afgelopen jaren zijn uitgezet, nadat ze zijn afgewezen voor het kinderpardon, kunnen geen beroep doen op de nieuwe regeling die de coalitie twee weken geleden heeft afgesproken. Dat blijkt uit de voorwaarden, die maandagochtend bekend zijn geworden.
Hiermee vervliegt de hoop op terugkeer naar Nederland voor gezinnen die zich wel netjes aan de regels hielden, en zijn teruggekeerd naar hun land van herkomst.
Veel kinderen die langer dan vijf jaar moesten wachten op een besluit in de asielprocedure, werden de afgelopen jaren afgewezen voor zo’n pardon. Dat komt omdat hun ouders in de ogen van de immigratiedienst IND niet voldoende hadden meegewerkt aan hun uitzetting.
Die strenge regel vervalt nu. Deze wordt vervangen door het criterium dat een asielgezin niet langer dan drie aaneengesloten maanden ‘uit beeld’ mag zijn geweest voor overheidsdiensten in de asielketen, zoals de IND, of het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers. Dat betekent dat het gezin haar verblijfplaats moet hebben doorgegeven aan de diensten. Als iemand in een asielzoekerscentrum verblijft, is de verblijfplaats sowieso bekend bij de overheid.
Er zijn wel een aantal uitzonderingen op deze basisregel. Wanneer een gezinslid wordt verdacht van oorlogsmisdaden, of in Nederland is veroordeeld voor in totaal minimaal een maand gevangenisstraf, dan verleent Harbers geen pardon. Dat geldt ook als een asielzoeker tijdens de eerste asielprocedure heeft gelogen over zijn of haar identiteit.
Het kinderpardon geldt ook niet wanneer het gezin tijdens de procedure in Nederland elders in de EU een nieuwe asielaanvraag heeft ingediend. Als het nieuwe EU-land de verantwoordelijkheid voor dit gezinslid heeft overgenomen, ook al is het maar voor korte tijd, dan kan het gezin geen beroep meer doen op de pardonregeling.
Asielprocedures ‘onvoorwaardelijk’ stopzetten
Wie in aanmerking wil komen voor het laatste kinderpardon (de regeling is door de coalitie voor de toekomst geschrapt) moet alle andere lopende asielprocedures ‘onvoorwaardelijk’ stopzetten. De komende tijd mogen ook gezinnen die dat nog niet eerder deden, een kinderpardon aanvragen. Zij moeten daarvoor wel leges betalen, van iets meer dan duizend euro per aanvraag.
NOS 11.02.2019 De IND geeft een groep asielzoekers die onder het kinderpardon willen vallen twee weken de tijd om zich te melden. Het gaat om mensen die eerder zijn afgewezen en niet meer in asielzoekerscentra verblijven, maar op een onbekende plek in Nederland.
De asielzoekers die Nederland werden uit gezet in de periode dat er werd onderhandeld over verruiming van het pardon, komen definitief niet meer in aanmerking voor een verblijfsstatus: alleen wie op 29 januari in Nederland verbleef kan aanspraak maken op de nieuwe regeling.
De groep die wel onder de regeling valt kan zich tot 25 februari melden via een aanvraagformulier, blijkt uit de criteria voor de overgangsregeling voor het kinderpardon die de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) heeft gepubliceerd in de Staatscourant.
De kinderen waarvan de aanvraag enkel op grond van het zogenoemde meewerkcriterium is afgewezen en die op 29 januari 2019 op een voor de IND bekende plek verbleven zoals een asielcentrum, hoeven niets te doen. Hun aanvraag wordt opnieuw bekeken.
Akkoord
Dat meer kinderen een permanente verblijfsvergunning kunnen krijgen, is het gevolg van het akkoord tussen de coalitiepartijen over een versoepeling van de pardonregeling. VVD, CDA, D66 en ChristenUnie besloten vorige maand dat er een ruime regeling komt voor ‘bestaande gevallen’ van ouders met gewortelde kinderen die eigenlijk geen recht hebben op verblijf.
De hele huidige groep, bestaande uit 700 kinderen, moet opnieuw worden beoordeeld. De verwachting is dat zo’n 90 procent van hen mag blijven. Omdat de ouders dan ook niet meer kunnen worden uitgezet, zal het totaal uitkomen op 1300 kinderen en volwassenen.
Kinderen die hier langer dan 5 jaar zijn en tevergeefs asiel hebben aangevraagd, kunnen nu alsnog een aanvraag voor een verblijfsvergunning op grond van de Afsluitregeling indienen. De IND wil voor het einde van het jaar alle (her)beoordelingen hebben afgerond.
De belangrijkste voorwaarden voor een verlening van een verblijfsvergunning zijn, dat het kind:
Op 29 januari 2019 in Nederland verbleef
Op het moment van indiening van de oorspronkelijke aanvraag (of op enige moment tussen 1 februari 2013 en 29 januari 2019) jonger was dan 19 jaar
Ten minste 5 jaar voor het bereiken van het 18e levensjaar een asielaanvraag heeft ingediend
Zich niet aan Rijkstoezicht heeft onttrokken
Zijn/haar lopende procedures intrekt bij verblijfsverlening op grond van de Afsluitingsregeling
Verder mag iemand niet de openbare orde hebben verstoord, moet er zijn meegewerkt aan het vaststellen van de identiteit en moet het kind gedurende het verblijf beschikbaar zijn geweest voor vertrek.
Het kinderpardon zelf is door het coalitie-akkoord per direct beëindigd. Vanaf nu wordt alleen aan het begin van de procedure, tot en met een eventueel hoger beroep, getoetst of er andere schrijnende omstandigheden meespelen.
Het hoofd van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) krijgt voortaan deze discretionaire bevoegdheid, in plaats van staatssecretaris Harbers.
AD 09.02.2019 CDA-leider Sybrand Buma heeft in zijn speech voor het CDA-congres in Amsterdam erkend dat hij een nieuw partijstandpunt over het kinderpardon ‘politiek bijzonder risicovol’ vond. Tegelijkertijd zorgde druk van binnen en buiten het CDA dat de status quo ‘niet meer houdbaar en niet meer uit te leggen’ was.
Buma toonde zich onder de indruk van de betrokkenheid van de CDA-leden. ,,Wat voor de overheid rechtmatig is, werd in de samenleving en in onze eigen partij niet meer als rechtvaardig gevoeld en zelfs als onbarmhartig ervaren.”, aldus de partijleider. Volgens Buma was er een ‘nieuwe juridische werkelijkheid, en een nieuwe maatschappelijke realiteit’, waar zijn fractie niet meer omheen kon.
‘Twee heftige weken’
Binnen het CDA werd de druk op Buma afgelopen maanden flink opgevoerd om een oplossing te vinden voor gewortelde kinderen van asielzoekers die niet onder het kinderpardon vielen. Op het partijcongres in Amsterdam dreigde de achterban hem tot een koerswijziging te dwingen, waarna hij eieren voor zijn geld koos en de draai uiteindelijk zelf maakte.
,,Na alles wat er is gebeurd, ben ik trots op het bereikte akkoord”, zei Buma, verwijzend naar de overeenstemming die uiteindelijk in coalitieverband is bereikt nadat het CDA van standpunt veranderde. Vooral de VVD wilde aanvankelijk niets weten van aanpassing van het regeerakkoord. Volgens Buma was er sprake van ‘twee heftige weken’.
Het compromis dat is gesloten geeft volgens Buma ‘deze gezinnen, deze kinderen die hier geworteld zijn, een plek in onze samenleving’. Tegelijkertijd worden er regels aangescherpt en procedures verkort om nieuwe schrijnende gevallen te voorkomen. Buma: ,,Dat is het asielbeleid waar wij voor staan. Humaan waar het kan, streng waar het moet.”
Slopen
Buma haalde in zijn speech ook uit naar politieke partijen ‘op de flanken’, zonder hen bij naam te noemen. Volgens Buma ‘kapen’ zij het politieke debat en lopen zij weg voor hun verantwoordelijkheid: ,,Vanaf de zijlijn een afgewogen compromis slopen is in de politieke praktijk makkelijker dan het ongeschonden de eindstreep te laten halen.”
Maar in plaats van oplossingen, bieden deze partijen volgens Buma alleen maar de ‘verlokkingen van alternatieve waarheden, de alternative truth. ,,We hoeven maar naar Engeland en Amerika te kijken om te zien waar dat toe leidt.”
Telegraaf 05.02.2019 De verruiming van het kinderpardon geeft veel meer afgewezen asielgezinnen hoop op een verblijfsvergunning dan de 700 kinderen voor wie het bedoeld is. Volgens het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) hebben gezinnen vorige week nog snel een aanvraag ingediend. Zij werden volgens de beheerder van de asielzoekerscentra aangemoedigd door vrijwilligers.
„Die kwamen langs om iedereen erop te wijzen, op sommige locaties werden zelfs formulieren uitgedeeld”, zegt een woordvoerder van het COA. Toen bleek dat nog helemaal niet duidelijk was hoe het pardon er precies uit gaat zien, werden de medewerkers overstelpt met vragen. „Dat geeft een hoop onrust”, aldus de zegsman.
Het gaat om asielzoekers die nooit een aanvraag voor een kinderpardon hebben gedaan, bijvoorbeeld omdat dit veel geld kostte, en ze het idee hadden dat ze er toch niet voor in aanmerking zouden komen. De IND wil niet zeggen hoeveel gezinnen de afgelopen week al aanklopten bij de dienst. Maar op haar website vraagt de dienst inmiddels iedereen om even te wachten tot de spelregels bekend zijn.
Emoties
In het azc in Katwijk, waar ruim vijfhonderd afgewezen gezinnen wonen, zorgde het nieuws vorige week voor een stroom aan emoties, vertelt Saïd uit Irak, die al sinds 2005 in Nederland woont. „Wij horen dat 80 procent van de mensen hier nu alsnog mag blijven. Er werd vorige week gejuicht en gehuild van geluk. Maar er waren ook gezinnen die nog te kort in Nederland zijn, die weer heel verdrietig waren.”
Hij weet uit eigen ervaring hoe dat is. In 2013 was er ook al een kinderpardon, maar daarvoor kwam zijn gezin niet in aanmerking, omdat de kinderen pas in 2008 naar de polder kwamen, en nog niet de vereiste vijf jaar in Nederland woonden.
„Maar ik geef niet op, ik wil hier blijven. En nu is het zover! Althans, dat heeft iemand van Vluchtelingenwerk me verteld. Zij gaan ons helpen met de papieren. Na drie asielaanvragen en twee afwijzingen voor het kinderpardon komt het nu toch goed.”
Baklava
Met andere Irakese bewoners van de gezinslocatie (waar mensen mogen blijven tot het jongste kind achttien is geworden) heeft hij drie grote platen vol baklava aan laten rukken. „We vieren het kinderpardon”, glunderen de mannen.
Een woordvoerder van de IND erkent dat Defence for Children en Vluchtelingenwerk Nederland de situatie aangrijpen om de situatie van asielkinderen opnieuw onder de loep te krijgen.
„Als gevolg van de nieuwe afspraken die de regeringspartijen hebben gemaakt, is nu wel al duidelijk dat de IND wordt gevraagd een grote groep opnieuw te beoordelen”, valt bovendien te lezen in een verklaring van de instantie. Het duurt vermoedelijk nog maanden voordat duidelijk is welke gezinnen definitief mogen blijven.
Aanjager
Volgens ChristenUnie-Kamerlid Voordewind, aanjager van het nieuwe pardon, mogen na herbeoordeling zo’n 1700 kinderen en ouders dankzij het pardon blijven. Hij merkt dat kanshebbers alles op alles zetten om in beeld te komen. „Ook ik word er veel over gebeld.”
Kamerlid Van Toorenburg (CDA) is dan wel aanstichter van de draai van het kabinet, ze is geen voorstander van een plotselinge lobby van asieladvocaten en activistische clubs. „Het heeft geen zin om te flyeren of om actie te voeren, want bij de IND weten ze precies welke groep in aanmerking komt voor een nieuwe regeling.”
PVV-Kamerlid Fritsma vindt dat de coalitie een asiellobby aan zichzelf te wijten heeft. „Natuurlijk gaan de vreemdelingenadvocaten nu werven, er liggen opeens duizenden nieuwe klanten voor het oprapen.” SP’er Van Dijk snapt de aangewakkerde hoop van hier gewortelde asielzoekers. „Uiteraard proberen ze er nu het maximale uit te halen.”
Telegraaf 03.02.2019 Het akkoord dat de coalitiepartijen afgelopen week hebben gesloten over het kinderpardon valt uitermate slecht bij CDA-stemmers. Zelfs VVD’ers zijn er positiever over gestemd, blijkt uit een peiling van Maurice de Hond.
Dat CDA’ers – nu het stof is neergedaald – het meest somber zijn over het akkoord is opmerkelijk. Het was namelijk het CDA dat het tumult veroorzaakte door een politieke draai te maken. Plots pleitte de partij voor het verruimen van het kinderpardon en sloot zich daarmee aan bij D66 en CU. De VVD bleef zich als enige coalitiepartij ertegen verzetten en hield vast aan wat erover in het regeerakkoord was afgesproken.
Zo’n 51 procent van de CDA-stemmers is in de peiling van De Hond negatief over het akkoord dat de coalitie uiteindelijk heeft gesmeed. Bij de VVD is dat 34 procent. D66’ers zijn juist dik tevreden (61 procent).
FvD-stemmers (80 procent) en PVV-kiezers (90 procent) zijn het meest negatief over het akkoord. Ook de achterban van 50Plus (57 procent) vindt het maar niks.
Grootste verliezer
De VVD wordt door de meeste ondervraagden (45 procent) gezien als de grootste verliezer van het compromis. Een winnaar vindt men moeilijk aan te wijzen. De meeste deelnemers (37 procent) vinden eigenlijk dat niemand als winnaar uit de bus is gekomen.
De coalitiepartijen spraken af dat het kinderpardon opnieuw wordt verruimd. Hierdoor mogen zo’n 630 kinderen – die daar eigenlijk geen recht op hebben – in Nederland blijven met hun ouders.
Ook is afgesproken dat de discretionaire bevoegdheid wordt overgeheveld van de staatssecretaris naar de naturalisatie- en immigratiedienst IND. De dienst gaat op een eerder moment in het proces bepalen of iemand kan blijven omdat zijn of haar situatie ’schrijnend’ is. Daarnaast wordt geprobeerd om het kinderpardon definitief af te schaffen. Daar is echter veel kritiek op. Gevreesd wordt dat er gewoon weer nieuwe grensgevallen zullen ontstaan en er in de politiek opnieuw wordt geopperd om met de hand over het hart te strijken.
Het gaat om minderjarigen die langer dan vijf jaar in Nederland zijn en geen beroep hebben gedaan op het kinderpardon.
NOS 01.02.2019 Ten minste dertig asielkinderen proberen op de valreep alsnog in aanmerking te komen voor het kinderpardon, nu het versoepeld gaat worden. Asieladvocaten laten aan de NOS weten dat ze de afgelopen dagen druk bezig zijn geweest met het behandelen van nieuwe aanvragen.
Staatssecretaris Harbers kondigde dinsdagavond aan dat alle ongeveer 700 afgewezen aanvragen voor het kinderpardon opnieuw beoordeeld worden volgens de soepeler regeling. Omdat de nieuwe regeling nog niet is gepubliceerd in de Staatscourant, hopen de dertig aanvragers ook onder de herbeoordeling te vallen.
Mogelijk hebben meer dan dertig kinderen alsnog een aanvraag gedaan: hoe groot de groep in totaal is, is niet bekend. Het gaat om minderjarigen die langer dan vijf jaar in Nederland zijn en geen beroep hebben gedaan op het kinderpardon.
Zij deden dat op advies van hun advocaten. Die meenden dat ze geen schijn van kans zouden hebben in verband met het zogenoemde meewerkcriterium, dat in de loop der jaren steeds zwaarder ging wegen. Volgens de voorzitter van de Vereniging Asieladvocaten en -Juristen Nederland waren de zaken een half jaar geleden waarschijnlijk afgewezen. Voor de zekerheid heeft hij ze nu toch ingediend.
‘Buitengewoon wrang’
Martin Vegter van kinderrechtenorganisatie Defence for Children zou het “buitengewoon wrang” vinden dat een groep kinderen die geen pardon aanvroeg, maar wel vijf jaar of langer in Nederland is, nu mogelijk niet in aanmerking komt voor de soepeler regeling. “Zij hebben juist het advies van de staatssecretaris opgevolgd om geen kansloze aanvraag te doen. Als zij nu buiten de boot vallen zit je straks met een nieuwe groep gewortelde kinderen.”
Staatssecretaris Harbers zei woensdag in het debat over de versoepeling van het kinderpardon dat “de herbeoordeling gaat over de afgewezenen voor de definitieve regeling die in Nederland zijn”.
IND komt met ‘overgangsrecht’
Voor de personen die nu pas een aanvraag doen, komt er een overgangsrecht, is te lezen in een verklaring van de IND. “Binnen dat overgangsrecht zullen deze personen onder voorwaarden in staat gesteld worden alsnog een daartoe strekkende aanvraag in te dienen. De indieningstermijn zal naar verwachting kort zijn, doch zeker langer dan enkele dagen.” Binnenkort wordt meer over de regeling bekend.
Uit cijfers die de NOS opvroeg bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) bleken 2140 kinderen een beroep te hebben gedaan op de eerste twee kinderpardonregelingen. 1400 zijn er afgewezen. Van hen zijn er nu nog 740 in de asielopvang in Nederland.
Telegraaf 01.02.2019 De actie van een Haagse kerk om door een ellenlange dienst uitzetting van een Armeens gezin te voorkomen, is een riskante ontwikkeling. Daarvoor waarschuwen deskundigen. De actie past in een patroon waarbij de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) zich steeds activistischer opstelt.
Telegraaf 01.02.2019 Het politieke akkoord voor verruiming van het kinderpardon baart zorgen bij de mensen die het werk moeten gaan uitvoeren, de medewerkers van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND). Dat zegt bestuurder Yntse Koenen van vakbond FNV.
„De beslismedewerkers van de dienst zijn nu al overbelast, maar krijgen er op korte termijn wel weer zevenhonderd dossiers bij, die helemaal opnieuw moeten worden bekeken”, schetst hij.
Nu al is het zo druk bij de IND, dat nieuwe asielzoekers een jaar moeten wachten voor ze aan de beurt zijn.
Het personeelstekort is zelfs zo groot, dat bij veel rechtszaken van asielzoekers geen vertegenwoordiger van de immigratiedienst meer aanwezig is in de rechtszaal.
Schandalen
Koenen: „Door enkele schandalen ligt de afdeling bovendien al onder het vergrootglas. Dit zorgt voor nog meer druk op de medewerkers.”
Dat zal in de nabije toekomst alleen maar erger worden, als de plannen werkelijkheid worden dat de directeur van de IND verantwoordelijk wordt voor het invullen van de discretionaire bevoegdheid, waarmee ze in uitzonderlijke gevallen van de regels mag afwijken om iemand een verblijfsvergunning te geven.
Gevoelige zaken
„Dat zijn vaak politiek gevoelige zaken, waar veel spanning op staat en waar maatschappelijke organisaties de druk fors opvoeren”, verwoordt Koenen de zorgen van de IND’ers.
„Dat komt straks allemaal op het bordje van de ambtenaren terecht. Het is voor de staatssecretaris misschien prettig dat hij er vanaf is, maar het probleem verdwijnt daarmee natuurlijk niet.”
Telegraaf 31.01.2019 Na veel overleg is de coalitie akkoord over een nieuw kinderpardon. Hoofdredacteur van De Telegraaf Paul Jansen denkt niet dat het probleem daarmee is opgelost.
Telegraaf 30.01.2019 Een motie van wantrouwen tegen het kabinet vanwege het nieuwe akkoord over het kinderpardon is door een grote meerderheid in de Tweede Kamer verworpen. Alleen PVV en Forum voor Democratie stemden voor.
De motie werd ingediend door de PVV. Volgens partijleider Geert Wilders heeft het kabinet ’een ruggengraat van slagroom’ door het kinderpardon opnieuw te verruimen. Hierdoor kunnen zo’n 630 kinderen en hun ouders waarschijnlijk in Nederland blijven, terwijl ze daar eigenlijk geen recht op hebben.
Het was bepaald niet voor de eerste keer dat de PVV met een motie van wantrouwen wapperde. Dat deed de partij al vele malen vaker.
Tussen Wilders en vooral de VVD knetterde het de hele dag. Ook staatssecretaris Harbers (Asiel) kreeg van Wilders de wind van voren. Volgens de VVD-bewindsman geeft de nieuwe coalitiedeal asielzoekers die daar echt geen recht op hebben minder hoop op verblijf in Nederland.
Wilders ziet dat toch echt anders. „Minder hoop? Die hoop heeft meneer Harbers nou juist wel gegeven. Die mensen horen niet wat u zegt, die zien wat u doet. Ze zien dat er altijd wel iemand opstaat met slappe knieën.”
De PVV-voorman wijst erop dat voorgangers van Harbers ook al keer op keer hebben beweerd dat er nooit meer een verruiming van het kinderpardon zou komen, zoals nu ook de huidige coalitie doet. Volgens Wilders is die belofte geen knip voor de neus waard. „Niemand gelooft dat er over een paar jaar geen nieuwe pardonregeling komt”, wierp hij de VVD-bewindsman voor de voeten.
FvD: kiezers zijn bij de neus genomen
Eerder op de dag gaf de rest van de oppositie de coalitiepartijen ook al de wind van voren. Forum voor Democratie richtte de pijlen op de VVD. „Kiezers zijn bij de neus genomen”, stelt Kamerlid Theo Hiddema vast.
Het FvD-Kamerlid heeft er een hard hoofd in dat het compromis van de coalitie de asielprocedure zal verbeteren. Besloten is om het kinderpardon te verruimen waardoor zo’n 630 kinderen en hun ouders waarschijnlijk alsnog in Nederland mogen blijven, ook al hebben ze daar eigenlijk geen recht op.
Hiddema vreest dat het versoepelen van de regeling juist een aanzuigende werking zal hebben. „Zo’n pardon leid tot een stapeling van procedures en het marchanderen met die procedures”, voorspelt hij. De VVD heeft altijd gezegd het pardon niet te willen verruimen, benadrukt de FvD-politicus. „De kiezer is bij de neus genomen. De leugen regeert”, concludeert hij.
GroenLinks-Kamerlid Bram van Ojik is juist zeer in zijn nopjes met het verruimde kinderpardon, waarvoor activisten zich keer op keer hebben ingezet. „Het helpt dus om je te verzetten”, jubelt hij.
Perverse prikkel
CDA-Kamerlid Madeleine van Toorenburg is blij dat door de nieuwe verruiming van het kinderpardon ’gewortelde kinderen’ in Nederland mogen blijven. Ze benadrukt dat tegelijkertijd de teugels worden aangetrokken door het beslismoment over nieuwe schrijnende gevallen in de asielprocedure naar voren te halen. „Hierdoor wordt de perverse prikkel om maar te traineren en te blijven doorprocederen weggenomen.”
Opmerkelijk is dat de CDA-politica tot voor kort niks wilde veranderen aan de discretionaire bevoegdheid, die nu in de nieuwe coalitiedeal verhuist van de staatssecretaris naar de Immigratie- en naturalisatiedienst IND. „De VVD heeft ons kunnen overtuigen”, verklaart ze haar draai.
De Tweede Kamer praat vandaag over het kinderpardon. De coalitie bereikte daar gisteren na vele koortsachtige gesprekken op het nippertje toch nog een akkoord over.
Afgesproken is dat het kinderpardon opnieuw wordt verruimd. De verwachting is dat daardoor zo’n 630 kinderen, die daar eerder geen aanspraak op maakten, alsnog in Nederland mogen blijven, inclusief hun ouders.
Nog veel onduidelijkheid
De coalitiepartijen hebben tevens afgesproken dat het kinderpardon definitief verdwijnt. Hoe dat in het vat wordt gegoten, daar bestaat echter nog veel onduidelijkheid over. De vraag is of er straks niet weer gewoon nieuwe grensgevallen ontstaan en of de pardonregeling dan niet weer gewoon wordt opgetuigd.
De coalitiepartijen hebben dinsdag ook afgesproken dat de discretionaire bevoegdheid wordt weggehaald bij de staatssecretaris en overgaat naar de Immigratie- en naturalisatiedienst IND. Het hoofd van de IND is daardoor voortaan degene die beslist of sommige gevallen dermate schrijnend zijn dat er met het hand over het hart moet worden gestreken. Dat gebeurt straks veel eerder in het proces, is het idee. Hierdoor moet het niet meer mogelijk zijn dat kinderen en ouders, die eigenlijk geen recht hebben op verblijf, jarenlang blijven doorprocederen.
Of dat ook daadwerkelijk het geval is, valt te betwijfelen blijkt uit het debat. De vier coalitiepartijen leggen hun deal namelijk allemaal nèt even anders uit.
Staatssecretaris Harbers moet bovendien bekennen dat hij straks toch nog zijn beslissingsbevoegdheid over individuele asielzaken kan aanwenden. ,,Technisch gezien kan dat nog.” Ook met nieuw beleid kan de VVD-bewindsman dus altijd nog zelf de knoop doorhakken.
Hoofdpijndossier klimaat
Later op de dag worden het kabinet en de coalitiepartijen doorgezaagd over het klimaatakkoord, een ander hoofdpijndossier. VVD-fractieleider Dijkhoff zette recent de boel op scherp door in een groot interview in deze krant te melden dat hij de kans nihil acht dat deze verregaand klimaatplannen helemaal worden uitgevoerd. Zijn coalitiegenoot Rob Jetten (D66) noemde hij een klimaatdrammer.
De politiek is volstrekt verdeeld over de kwestie. Partijen zoals PVV en FvD vinden de in december gepresenteerde klimaatplannen veel te ingrijpend en te duur. GroenLinks zit aan het andere eind van het spectrum en vindt juist dat er geen haast genoeg kan worden gemaakt met het vergroenen van ons land.
Een stevig robbertje zal er worden gevochten over wie de eventuele rekening voor het indammen van de CO2-uitstoot zal moeten betalen. In de tot dusverre gepresenteerde plannen draait vooral de burger daar voor op. Steeds meer steun is er om het bedrijfsleven dieper in de buidel te laten tasten door bijvoorbeeld een CO2-heffing op te leggen.
BB 30.01.2019 Driekwart van de gemeenteraden die onlangs een verruiming van het kinderpardon bespraken, stemde daar in een meerderheid voor. In bijna 60 procent van de raden stond een ruimer kinderpardon recentelijk op de agenda, meldt weblog Sargasso.
Splijtzwam
164 colleges hebben sinds 2018 de opdracht gekregen om bij staatssecretaris Mark Harbers (Justitie en Veiligheid, VVD) aan te dringen op een ruimer kinderpardon. Zo’n versoepeling zou de uitzetting van ongeveer 400 in Nederland gewortelde kinderen moeten voorkomen.
Het onderwerp lijkt in toenemende mate een splijtzwam te worden in de regeringscoalitie. D66 en ChristenUnie kaartten het onderwerp aan en recentelijk voegde ook het CDA zich onder druk van haar achterban bij het kamp dat strijdt tegen de uitzetting van vernederlandste kinderen uit uitgeprocedeerde vluchtelingengezinnen. Morgen debatteert de Tweede Kamer over het onderwerp.
Lokale partijen vaker verdeeld
Een motie om staatssecretaris Harbers te verzoeken om een ruimere regeling werd besproken in 223 gemeenteraden. Sargasso voerde een steekproef uit onder 111 raden om erachter te komen hoe er door de lokale afdelingen van verschillende politieke partijen wordt gedacht over een ruimer kinderpardon. Daaruit blijkt dat ongeveer 93 procent van de ChristenUnie-raadsleden voor een ruimer kinderpardon zijn.
Van de D66-raadsleden is ongeveer 90 procent voor en bij het CDA ongeveer twee derde van de raadsleden. Slechts 10 procent van de VVD-raadsleden is te porren voor een versoepeling. Sargasso deed ook een steekproef onder 89 raden om in kaart te brengen hoe lokale partijen denken over een verruiming van het kinderpardon. Daaruit blijkt dat lokale partijen vaker verdeeld zijn over het onderwerp.
Elsevier 30.,01.2019 Het kabinet is het dinsdagavond eens geworden over het kinderpardon. Dat wordt afgeschaft, in ruil voor asiel voor 630 kinderen en hun gezinsleden.
Verder wordt de discretionaire bevoegdheid die staatssecretaris Mark Harbers (VVD) de ruimte biedt om uitgeprocedeerde asielzoekers alsnog een verblijfsvergunning te verlenen, naar de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) overgeheveld. Ten slotte zal Nederland de jaarlijkse opname van het aantal door de VN geselecteerde erkende vluchtelingen verminderen van 750 naar 500.
De oppositiepartijen zijn niet blij met de plannen. ‘De VVD is gigantisch door de pomp gegaan. U bent gemangeld, u bent op uw knieën gegaan voor het CDA en de CU,’ zei PVV-leider Geert Wilders woensdag tijdens een debat in de Tweede Kamer. ‘En dat had u niet hoeven doen, want u had een afspraak in het Regeerakkoord. Daar had u gewoon het CDA en de CU aan kunnen houden. U bent nu de spreekbuis geworden van links Nederland.’
VVD-Kamerlid Malik Azmani gaf toe dat er maatregelen in het pakket zitten die zijn partij pijn doen. ‘Ik zal het de kinderen nooit verwijten, maar het gedrag van ouders die de procedure rekken moet niet worden beloond. Dat is nu pijnlijk en onrechtvaardig,’ zei Azmani.
Worst voor rekkende asielzoekers
De ChristenUnie ziet het vooral als winst dat eerder afgewezen asielkinderen opnieuw worden beoordeeld. Kamerlid Theo Hiddema van Forum voor Democratie is het daar niet mee eens. ‘Het kinderpardon hangt als een worst voor rekkende asielzoekers,’ vindt hij. ‘Een bedonderpardon.’
Wat vindt u? Heeft de VVD goede zaken gedaan of is het juist op de knieën gegaan? En hoe rechtvaardig is dit pardon voor mensen die ons land vrijwillig hebben verlaten?
NOS 30.01.2019 Premier Rutte noemt de nieuwe afspraken over asielkinderen een “mooi compromis”. “Het was een ingewikkelde week waarin we de problemen in goede sfeer hebben oplost”, zei Rutte na afloop van het debat over het compromis over het uitzetten van asielkinderen en hun familie. Het toont aan, zegt Rutte, dat de coalitie “problemen kan oplossen zonder het vooruit te schuiven”.
Hoop
Staatssecretaris Harbers van Justitie en Veiligheid (VVD) gelooft dat de nieuwe afspraken over het kinderpardon zullen voorkomen dat afgewezen asielzoekers te lang in Nederland blijven. “Ik kan goed uit de voeten met deze afspraken.”
Hij benadrukte dat er geen nieuw kinderpardon komt en dat dat alleen al de hoop bij veel mensen moet temperen. En hij noemde het ook belangrijk dat de zogenoemde discretionaire bevoegdheid verdwijnt.
Afwachten
De vier coalitiepartijen denken ook dat het asielbeleid beter wordt, zegt NOS-verslaggever Ron Fresen. “Enigszins tot hun eigen verrassing, hadden ze aan het eind van al die gesprekken een compromis dat ze beter vonden dan wat er lag.” Ze zijn vooral tevreden over de duidelijkheid die er moet komen voor asielzoekers. “Of het zo uitpakt, moet je nog maar afwachten”, aldus Fresen.
Feest voor illegalen
Harbers zei op kritische vragen van PVV-leider Wilders dat niemand “de ultieme oplossing heeft die honderd procent van de gevallen van langdurig verblijf kan verhinderen”. “Maar mensen die zich blijven verzetten, kunnen alleen nog naar de rechter en dan is er geen ander oordeel meer mogelijk, aldus de staatssecretaris.
Wilders noemde de afspraken “een feest voor illegalen”, omdat hij denkt dat er veel vreemdelingen naar Nederland zullen komen. “De VVD heeft slappe knieën.”
De staatssecretaris heeft dus voortaan niet meer de bevoegdheid om in schrijnende gevallen iemand die eigenlijk weg moet, toch te laten blijven. Dat gaat de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) doen. Harbers verwacht dat er weinig schrijnende gevallen meer zullen komen. Tijdens de herbeoordeling van de dossiers van ‘gewortelde’ kinderen die al langere tijd in Nederland zijn, worden geen gezinnen uitgezet.
Koehandel
De linkse oppositie heeft gemengde gevoelens over de afspraken in de coalitie. Alle linkse partijen zijn blij met verruiming voor de huidige groep gewortelde kinderen, maar ze houden ook bedenkingen. “Er is sprake van een miezerige koehandel met vluchtelingen”, zei GroenLinks-Kamerlid Van Ojik.
Partijen drongen er bijvoorbeeld op aan dat er in de hele procedure toch een “toets op schrijnendheid” moet blijven, dat de staatssecretaris daarin zelf ook een verantwoordelijkheid moet houden en dat het aantal op te nemen vluchtelingen uit oorlogsgebieden niet moet worden verminderd. Maar alle wensen daarover krijgen geen meerderheid.
De PVV vindt dat het kabinet illegaliteit beloont en partijleider Wilders zegde daarom het vertrouwen in het kabinet op. De motie van wantrouwen daarover kreeg alleen steun van Forum voor Democratie.
De coalitie is erin geslaagd een crisis te voorkomen, zegt Ron Fresen. “De vier partijen hebben laten zien dat ze na het gekibbel en geruzie de laatste weken echt nog steeds in het kabinet willen investeren.”
“Een koehandel met kinderen”, noemt GroenLinks de nieuwe afspraak over gewortelde asielkinderen. De PVV verwijt de VVD slappe knieën, maar de coalitie is tevreden.
NOS 30.01.2019 Vluchtelingenorganisaties, kerken en oppositiepartijen zijn niet te spreken over het plan om de komende drie jaar minder vluchtelingen op te nemen.
De coalitiepartijen kwamen overeen om als onderdeel van het gisteren gesloten akkoord over het kinderpardon, 500 in plaats van 750 mensen per jaar op te nemen uit vluchtelingenkampen van VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR.
Critici spreken van een ‘uitruil’. Door het akkoord over het kinderpardon mogen 700 eerder afgewezen asielkinderen vermoedelijk in Nederland blijven, daar tegenover staat dat er minder vluchtelingen worden toegelaten.
Meest kwetsbare vluchtelingen
“De meest kwetsbare vluchtelingen ter wereld worden nu de dupe van de uitruil op het kinderpardon. Dat is buitengewoon ernstig”, zegt Jasper Kuipers van VluchtelingenWerk Nederland.
Stichting Vluchteling noemt het besluit beschamend. “Deze mensen zijn door de VN-vluchtelingenorganisatie geselecteerd als de meest kwetsbare, meest schrijnende gevallen, die ook niet kunnen overleven in hun opvangland. We moeten er niet minder, maar juist meer opvangen in Nederland”, schrijft directeur Tineke Ceelen in een verklaring.
De VN-vluchtelingenorganisatie reageerde ook zelf:
Nederland heeft in internationaal verband afgesproken vluchtelingen op te vangen die niet terecht kunnen in de regio waar ze vandaan komen. Nederland nodigt sinds 2016 elk jaar ongeveer 500 vluchtelingen uit.
Maar in het regeerakkoord is afgesproken dat er vanaf 1 januari 2018 meer kwetsbare vluchtelingen zouden worden opgenomen, 750 per jaar. Dat aantal wordt door het nieuwe plan voor de komende drie jaar dus weer verlaagd naar jaarlijks 500.
Debat
In het debat in de Tweede Kamer over de versoepeling van het kinderpardon toonden verschillende oppositiepartijen zich kritisch over de verlaging van het aantal op te nemen vluchtelingen. Bram van Ojik (GroenLinks) sprak van “miezerige koehandel”.
Ook coalitiepartner D66 is eigenlijk niet voor het plan. “Dat hebben wij moeten inleveren”, zei Maarten Groothuizen (D66) tijdens het debat. Volgens hem is het onmogelijk om samen te werken in een coalitie zonder water bij de wijn te doen.
Een motie van Farid Azarkan (DENK) om het plan terug te draaien en toch weer 750 vluchtelingen op te nemen kreeg geen meerderheid.
Akkoord over het kinderpardon:
De groep met 700 eerder afgewezen asielkinderen wordt opnieuw beoordeeld. De verwachting is dat 90 procent van die groep mag blijven.
Het kinderpardon zelf wordt per direct beëindigd.
Het hoofd van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) krijgt voortaan de ‘discretionaire bevoegdheid’ in plaats van staatssecretaris Harbers.
De IND krijgt extra geld voor snellere asielprocedures.
De vrijwillige overname van vluchtelingen uit oorlogsgebieden gaat van 750 naar 500 per jaar.
NOS 30.01.2019 De coalitie bereikte gisteren na dagenlang overleg een akkoord over het kinderpardon, waarmee een crisis werd afgewend. Afgesproken is onder meer dat een groep van 700 ‘gewortelde’ kinderen opnieuw wordt beoordeeld. De verwachting is dat het overgrote deel van hen alsnog in Nederland kan blijven.
Verder kwamen de partijen onder meer overeen dat het kinderpardon zoals dat tot nu toe gold met onmiddellijke ingang wordt beëindigd. De discretionaire bevoegdheid van de staatssecretaris om in schrijnende gevallen van de regels af te wijken verdwijnt. Daarvoor in de plaats krijgt het hoofd van de IND een soortgelijke bevoegdheid.
Discretionaire bevoegdheid
In het Kamerdebat met staatssecretaris Harbers daarover toonde de hele linkse oppositie zich opgetogen met de afspraken over de hier gewortelde kinderen.
Maar GroenLinks, SP, PvdA, Denk en Partij voor Dieren zetten onder meer vraagtekens bij wat er nu precies is afgesproken over de discretionaire bevoegdheid. “Er is uiteindelijk maar één iemand verantwoordelijk voor de IND en dat is de staatssecretaris. Je kunt zulke cruciale beslissingen niet overlaten aan een ambtenaar”, zei GroenLinks-Kamerlid Van Ojik.
Anderen vroegen zich af of mensen in een later stadium van de procedure niet alsnog een beroep op “schrijnendheid” kunnen doen. De linkse oppositie is ook zeer kritisch over de afspraak dat er minder vluchtelingen uit oorlogsgebieden worden opgenomen.
In het debat haalde PVV-leider Wilders uit naar VVD en CDA. Volgens hem is de VVD laf en is de partij gecapituleerd voor “linkse drammers” van het CDA en de ChristenUnie. “En wat een feest voor al die illegalen, migranten die een verblijfsvergunning willen, alle mensensmokkelaars en de hele asielindustrie.”
Wilders noemde het CDA onbetrouwbaar; hij vindt dat die partij geen rechte rug heeft gehouden. Volgens de PVV weten “de mensen in Afrika” dat er iedere keer weer een nieuwe pardonregeling komt.
Verruiming doet pijn
Kamerlid Azmani van regeringspartij VVD zei dat hij er geen doekjes om wil winden dat de verruiming van de mogelijkheden voor gewortelde kinderen de VVD pijn doet. “Maar op het moment dat je ziet dat een partij draait en dat er dus andere meerderheden ontstaan, zijn wij niet een partij die meteen wegloopt.”
Met die draai doelde hij op de ommezaai van het CDA: die partij was eerder tegen verruiming van het kinderpardon. Azmani zei verder dat de afspraken uiteindelijk tot een eerlijker en strenger systeem in de toekomst leiden. “Het illegaal verblijf in Nederland rekken wordt zinloos.”
Spannende week
Woordvoerder Van Toorenburg van coalitiepartner CDA erkende dat het een “spannende week” is geweest. Maar ook volgens haar resulteren de afspraken in een evenwichtiger beleid en komt er snel een eind aan de “tergende onzekerheid voor gewortelde kinderen”. Ze zei ook dat “de perverse prikkel om maar door te procederen wordt weggenomen”.
D66-Kamerlid Groothuizen benadrukte dat de coalitie voor een “brede oplossing” heeft gekozen en dat er niet alleen iets is afgesproken voor de huidige groep asielkinderen, maar dat voortaan “schrijnendheid” eerder in de procedure wordt getoetst. Hij erkende dat D66 het aantal vrijwillig op te nemen vluchtelingen liever op het eerder afgesproken aantal van 750 had willen houden.
Woordvoerder Voordewind van regeringspartij ChristenUnie zei dat de “wonderen de wereld nog niet uit zit zijn” nu veel gewortelde kinderen mogen blijven, een grote wens van zijn partij. Hij zei dat in de nieuwe afspraken de wensen zijn verwerkt van de vier regeringspartijen en dat de ChristenUnie al met al blij en tevreden is.
Tekentafel
SGP-woordvoerder Bisschop sprak van een “typisch Haags tekentafel-compromis”. 50Plus-leider Krol zei dat er veel onduidelijkheid is over wat er precies is afgesproken en dat er tot nu toe vooral in achterkamertjes is gepraat.
En Kamerlid Hiddema van Forum voor Democratie had weinig goede woorden over de afspraken. Volgens hem is er sprake van rechtsongelijkheid ten opzichte van afgewezen asielzoekers die wel zijn vertrokken.
Het debat wordt alleen gevoerd met Harbers. De oppositie had ook premier Rutte erbij willen hebben, maar de meerderheid vond dat niet nodig.
NU 30.01.2019 Hoewel een meerderheid van de oppositie blij is met de verruiming van het kinderpardon, is er woensdag tijdens het Kamerdebat over het kinderpardonakkoord forse kritiek op onder meer het besluit om minder erkende VN-vluchtelingen op te nemen.
GroenLinks-Kamerlid Bram van Ojik vindt het onbegrijpelijk dat de coalitiepartijen hebben besloten de jaarlijkse opname van het aantal door de VN geselecteerde erkende vluchtelingen te verminderen van 750 naar 500. “Miezerige koehandel”, noemt de GroenLinkser dit onderdeel van het akkoord.
De SP vindt het “gênant”. Kamerlid Jasper van Dijk spreekt van “een wrange uitruil” die bedoeld is om de VVD tevreden te houden.
Akkoord na week van onderhandelingen
Dinsdagavond presenteerde staatssecretaris Mark Harbers (Asiel) het akkoord over de verruiming van het huidige kinderpardon. Coalitiepartijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie bevonden zich een week lang in een patstelling nadat het CDA een draai maakte op het kinderpardon.
Afgesproken is dat de regeling voor een groep van ongeveer zevenhonderd uitgeprocedeerde asielkinderen met coulance opnieuw wordt beoordeeld.
Het is de verwachting dat ongeveer 90 procent van de kinderen en hun gezinsleden mogen blijven, iets waar coalitiepartijen CDA, D66 en CU op inzetten.
‘Wie is hier trots op?’
Daar staat tegenover dat het kinderpardon wordt afgeschaft, de discretionaire bevoegdheid van de staatssecretaris naar de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) gaat en dat het aantal erkende vluchtelingen die naar Nederland mogen met een derde wordt verminderd.
“Wie is hier trots op?”, vraagt Van Ojik zich af. Volgens de GroenLinkser heeft dit kabinet en deze coalitie altijd gesteld dat in Nederland ruimte en draagvlak is voor “echte vluchtelingen”.
Het CDA staat achter dit besluit. Na afloop van de presentatie van het akkoord lichtte VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff het standpunt van zijn partij toe. “Met hervestiging zijn wij altijd terughoudend geweest. Wij hebben nooit gezegd dat we mensen willen ophalen uit de regio.” Met vijfhonderd erkende vluchtelingen is Dijkhoff tevreden.
D66 is er kort over. De partij noemt dit onderdeel van het akkoord “zuur”. CU’er Joël Voordewind zegt de concessie “met pijn in het hart” te hebben gedaan.
Onduidelijkheid over discretionaire bevoegdheid
Ook zijn er vragen over de discretionaire bevoegdheid die naar de directeur van de IND wordt overgeheveld. De coalitie wil dat doen om de toetsing van schrijnende gevallen uit de politiek te trekken.
Linkse oppositiepartijen vragen zich echter af of dat ook zal gebeuren, omdat de staatssecretaris eindverantwoordelijk blijft. De IND val immers onder de politieke verantwoordelijkheid van de bewindsman.
Ook is niet duidelijk of dit akkoord ervoor zal zorgen dat er in de toekomst geen schrijnende gevallen zullen voorkomen. Het is de bedoeling dat de personeelstekorten bij de IND zullen worden opgelost wat ervoor moet zorgen dat de procedures versnellen.
“Dit akkoord valt of staat bij de verbetering van de procedures”, merkt PvdD-Kamerlid Eva Akerboom op. Zij wijst erop dat in die tussentijd asielkinderen tussen wal en schip kunnen vallen. Akerboom waarschuwt ervoor dat in dat geval een nieuw pardon weer nodig is.
PVV-leider Geert Wilders is verbolgen over het akkoord. Hij verwijt de VVD te zijn gezwicht voor het CDA, D66 en CU. Hij herinnert de partij eraan in het verleden meerdere malen tegen een pardon te hebben gepleit, omdat dat een beloning voor het negeren van rechterlijke uitspraken zou zijn, en noemt de VVD een groep “slappelingen en lafaards”.
De PVV’er diende een motie van wantrouwen in en kreeg alleen de steun van FvD.
Telegraaf 30.01.2019 De coalitiepartijen leggen het akkoord over het kinderpardon allemaal in eigen voordeel uit. Voor de VVD is de winst echter onzeker, zegt parlementair verslaggever Jorn Jonker.
NOS 30.01.2019 Volgens Harbers komt er nu een einde aan de situatie dat mensen hun situatie schrijnend vinden, “maar dat die schrijnendheid er vooral uit bestaat dat mensen hier al lang verblijven”. Er wordt voortaan aan het begin van de procedure gekeken of een zaak schrijnend is.
En als iemand vindt dat zijn situatie alsnog schrijnend wordt, gedurende de procedure, dan kan hij naar de rechter stappen of een nieuwe procedure beginnen, zegt Harbers.
De coalitie bereikte gisteren een akkoord. De zaak van 700 kinderen wordt opnieuw bekeken. De verwachting is dat 90 procent mag blijven.
Telegraaf 30.01.2019 Staatssecretaris Harbers (Asiel) toont zich opgelucht nu hij de zeggenschap over individuele asielzaken verliest.
„Ik heb veel van mijn voorgangers horen zeggen dat ze dat deel van hun werk nooit zouden missen en ook ik kan heel goed zonder”, zegt de VVD-bewindsman. De zogeheten discretionaire bevoegdheid bracht hem eerder dit jaar in het nauw, toen toen hij de uitgeprocedeerde Armeense kinderen Lili en Howick na ophef in de media opeens tóch een verblijfsvergunning verstrekte.
Eerder zei hij juist dat uitzetting aan de orde was. Volgens kritische Kamerleden uit zowel coalitie als oppositie kwam die plotse draai door slappe knieën van Harbers.
Zelf bestrijdt hij dat verwijt. „De vraag of er media-aandacht voor uitgesprocedeerde asielzoekers was, heeft voor mij nooit een rol gespeeld. Ik sloot mij altijd af van de buitenwereld.” Toch klinkt er ook bij de VVD opluchting dat haar staatssecretaris niet opnieuw onder vuur kan komen te liggen bij dit soort gevallen.
Veel minder problemen
Harbers geeft toe dat het veel minder problemen oplevert dat de rechter nu het laatste woord heeft over asielzaken. „Ik heb namelijk nog nooit gezien dat actiegroepen bij de rechter tumult opriepen.” De VVD-bewindsman ziet in de oude regelgeving een perverse prikkel die uitnodigt om procedures te stapelen. „Ik zal de discretionaire bevoegdheid vooral niet missen omdat ik geloof in een stelsel waarin de overheid beslist en waarin de rechter het laatste oordeel heeft.”
AD 30.01.2019 Al na een minuut stokt de stem van Naira Kirakosyan aan de telefoon vanuit Jerevan, Armenië. Ze snikt. ,,Dit is zo oneerlijk. Waarom moesten wij weg en mag nu iedereen blijven?’’
Het gezin Grigoryan (vader Hovik, moeder Naira Kirakosyan en de drie kinderen: Shushan (8), Vrej (5) en Jemma (3)) werd vorige week maandag onder begeleiding van tien marechaussee’s Nederland uitgezet en met een lijnvlucht teruggebracht naar Armenië. Op dat moment was al twee dagen bekend dat het CDA toch voor een verruiming van het kinderpardon was en werd er in Den Haag al koortsachtig over een nieuw akkoord overlegd.
Dat akkoord kwam er gisteravond. De coalitiepartijen kwamen overeen dat zo’n 600 asielgezinnen alsnog aanspraak kunnen maken op het kinderpardon. Gezinnen dus zoals de Grigoryans. Moeder Naira volgde het nieuws uit Den Haag op de voet. ,,Negen jaar zijn we in Nederland geweest. We hebben ons altijd rustig gehouden. Toch zijn we uitgezet. En nu is er een akkoord. Dat is toch niet eerlijk? Ik hoop dat we mogen terugkomen.’’
‘Zo schrijnend’
Vrienden van het gezin en hun advocaat zeggen zich daar inderdaad sterk voor te gaan maken. ,,Want dit is natuurlijk wel heel erg schrijnend’’, zegt Esther van Dijken, die zich inzet voor veel kinderpardongezinnen. De advocaat bekijkt hoe een nieuwe aanvraag gedaan kan worden. Hoe groot de kans is, dat dat lukt, is niet duidelijk.
Het gebeurt zelden dat asielzoekers die uit zijn gezet, worden teruggehaald. Mogelijk krijgt de moeder van de Armeense kinderen Lili en Howick nog een verblijfsvergunning voor Nederland, nadat ze eerder is uitgezet. Maar ook die procedure is nog niet afgerond.
Het gezin Grigoryan kwam in 2010 naar Nederland. Alle drie de kinderen werden dus hier geboren. Dochter Shushan heeft medische problemen, zij werd twee jaar geleden op het azc in Den Helder aangereden door een vrachtwagen. De kinderen spreken geen Armeens.
Het gezin verblijft nu in een flatje bij vrienden in Jerevan. De eerste week woonden ze in een hotel, maar dat was niet langer te betalen. ,,Het gaat slecht met ons’’, zegt moeder Naira, waarna ze weer in snikken uitbarst. Van Dijken: ,,Ze wonen in bij vrienden, maar die hebben het ook arm. Er is nauwelijks begeleiding voor het gezin.’’
AD 30.01.2019 De coalitie kan dan wel tevreden zijn over de nieuwe afspraken rond het kinderpardon, de oppositie denkt daar heel anders over. Dat bleek vanmiddag tijdens het debat in de Tweede Kamer. De rechtse partijen verweten de VVD slap gedrag omdat het kinderpardon nog één keer uitgevoerd wordt, partijen op de linkerflank maken zich juist zorgen over toekomstige asielkinderen, als de regeling daarna van tafel gaat.
De staatssecretaris sloeg zich relatief simpel door het debat, dat de coalitie tot dinsdag nog zwaar op de maag lag. De PVV zegde weer het vertrouwen in het kabinet op, maar kreeg enkel steun van FVD.
De regeringspartijen stellen stuk voor stuk met winst uit hun onderlinge strijd om het kinderpardon te zijn gekomen. Ze hebben elk echter ook pijnlijke concessies gedaan, gaven ze toe. Desondanks vinden ze dat er een goed pakket ligt, dat op delen beter is dan de afspraken in het regeerakkoord.
De oppositiepartijen hadden daar hun eigen ideeën over. Zo vindt Geert Wilders dat de coalitie illegalen beloont en kansloze asielzoekers aanmoedigt ook naar Nederland te komen. Vooral de ‘slappelingen en lafaards’ van de VVD moesten het ontgelden. De VVD zou ‘door de pomp zijn gegaan’, meent de PVV-leider, die sprak van een ‘feest voor illegalen’.
Wilders begon het debat al geirriteerd omdat niet de fractievoorzitters en premier Mark Rutte, maar de fractiespecialisten naar de zaal waren gekomen voor het debat. Dat is ‘een beetje laf’, aldus Wilders, die erop wees dat ze ‘wel voor allerlei camera’s’ zijn verschenen. Via een hoofdelijke stemming probeerde hij de partijleiders alsnog naar de Kamer te krijgen, maar hij kreeg geen meerderheid.
‘Schrijdendheidstoets’
De linkse oppositie had vooral veel vragen over de afschaffing van de discretionaire bevoegdheid, waarmee asielzoekers in schrijnende gevallen toch een verblijfsvergunning kunnen krijgen. Coalitiepartners CDA en ChristenUnie gebruikten liever andere woorden dan de staatssecretaris van VVD-huize, merkten ze op.
De zogeheten discretionaire bevoegdheid maakt plaats voor een ‘schrijnendheidstoets’. Daar gaat de directeur van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) over. Die mogelijkheid een uitzondering te maken, geldt alleen nog voor een eerste asielaanvraag.
Denkt een afgewezen asielzoeker daarna nieuwe redenen te hebben om alsnog in Nederland te mogen blijven, dan moet hij maar een nieuwe aanvraag indienen, zegt Harbers.
De coalitie hoopt dat nieuwe toets ervoor zorgt dat schrijnende gevallen zich niet weer pas na jarenlang procederen aandienen. Het scheelt de staatssecretaris, rond wie geregeld een mediastorm opstak in de hoop dat hij met de hand over het hart zou strijken, ook een kopzorg.
Maar CDA, D66 en CU, die de discretionaire bevoegdheid tot voor kort nog fel verdedigden, hebben daarmee volgens de linkse oppositie wel een laatste uitweg voor in de regels verstrikte asielzoekers opgegeven.
De PvdA wijst erop dat Harbers nu nog een verblijfsvergunning kan verlenen zonder dat verder te hoeven toelichten. De baas van de IND werkt straks wel met regels in de hand, terwijl sommige asielaanvragen niet in regels te vangen zouden zijn. Dat laatste was een van de redenen waarom morrelen aan de discretionaire bevoegdheid voor CDA, D66 en CU lang uit den boze was.
Harbers pareert dat het eindoordeel, anders dan nu, straks altijd aan de rechter is. Ook een tweede tegenwerping, dat hij toch altijd verantwoordelijk blijft voor de IND en dus ook in de toekomst op schrijnende gevallen wordt aangesproken, wuift hij weg.
Asielkinderen die langer dan vijf jaar in Nederland zijn, moeten ook de kans krijgen alsnog een beroep te doen op het kinderpardon, zegt Defence for Children.
NOS 30.01.2019 Voor bijna 700 asielkinderen ziet de toekomst er zonniger uit. Dankzij het coalitieakkoord van gisteravond over het kinderpardon mogen zij waarschijnlijk toch in Nederland blijven. Het zijn de kinderen die tevergeefs een beroep had gedaan op de vorige twee kinderpardonregelingen.
Deze kinderen voldeden niet aan de voorwaarden. Maar er is ook een groep die langer dan vijf jaar in Nederland is en geen beroep heeft gedaan op de regeling. Kinderrechtenorganisatie Defence for Children roept de politiek op om ook voor deze kinderen een oplossing te zoeken.
In het debat in de Tweede Kamer zijn daar ook vragen over gesteld. Staatssecretaris Harbers komt later met nadere informatie hierover, heeft hij toegezegd.
Geen kans
Om hoeveel kinderen het gaat is niet bekend. Zij vroegen op advies van hun advocaten geen kinderpardon aan. De advocaten meenden dat ze geen schijn van kans zouden hebben. Dat had te maken met het zogenoemde meewerkcriterium, dat in de loop der jaren steeds zwaarder ging wegen. Het gevolg was dat in 2013 nog 880 aanvragen werden ingediend en in 2018 minder dan 50. Dat zijn aanvragen voor het hele gezin.
In het gisteren gesloten akkoord staat niets over deze groep. Volgens advocaat Martin Vegter van Defence for Children moeten deze kinderen niet uit het oog verloren worden. “We weten niet om hoeveel kinderen het gaat, maar we kennen wel voorbeelden van kinderen die hier ook langer dan vijf jaar zijn en die het niet eens hebben geprobeerd. Kijk ook naar deze kinderen bij de regeling”.
De meeste van deze kinderen wonen in een van de vijf gezinslocaties voor asielzoekers. Op dit moment verblijven daar zo’n 1300 kinderen met hun ouders.
Onbekende bestemming
Uit cijfers die de NOS eerder opvroeg bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) bleken 2140 kinderen een beroep te hebben gedaan op de eerste twee kinderpardonregelingen. Van hen zijn er nu nog 740 in de asielopvang in Nederland.
Zo’n 80 kinderen zijn inmiddels het land uitgezet of zelf vertrokken. Zij zullen niet terug worden gehaald, laat staatssecretaris Harbers weten tijdens het Tweede Kamerdebat over de nieuwe regeling.
Daarnaast zijn 180 kinderen met onbekende bestemming vertrokken. Waarschijnlijk verblijven zij nog ergens in Nederland. De kinderen waar Defence for Children het nu over heeft, vallen overigens buiten deze groep.
AD 30.01.2019 ,,Hoera! Het is eindelijk gebeurd. Het kinderpardon’’, juicht de 9-jarige Nemr uit Irak, gekleed in zijn Marvel-superhelden pyjama. ,,Ik bedank iedereen. Heel Nederland’’, zegt hij in een filmpje op twitter. Nemr is waarschijnlijk een van de ongeveer 600 kinderen die na het akkoord van gisteravond in Nederland mogen blijven. Er is ook verbijstering: over het lot van het gezin Grogoryan, dat vorige week nog is uitgezet.
De vier coalitiepartijen sloten gisteravond laat een compromis over de verruiming van het kinderpardon. De huidige regeling voor kinderen die al langer dan vijf jaar in Nederland en daarmee hier ‘geworteld’ zijn wordt versoepeld, waardoor honderden kinderen alsnog mogen blijven. Maar voor nieuwe gevallen verdwijnt de regeling volledig.
De Iraakse Nemr werd een van de gezichten van de lobby voor een ruimer kinderpardon. Hij ging samen met programmamaker Tim Hofman van #Boos naar de Tweede Kamer om daar politici te interviewen over het onderwerp. Uiteindelijk haalde Hofman meer dan 250.000 handtekeningen op voor aanpassing van het pardon.
Ook het Armeense gezin Tamrazyan speelde een grote rol in het debat. Het gezin van vijf, met oudste dochter Hayarpi als woordvoerder, verblijft al enkele maanden met ‘kerkasiel’ in de Bethelkerk in Den Haag. Het gezin was uitgeprocedeerd en moest terug naar Armenië, maar vluchtte naar de kerk. In die kerk wordt al die tijd al 24 uur per dag een dienst gehouden.
Een oude wet wil dat de politie niet binnen mag treden in een kerk als er een dienst gaande is. De coördinator van het kerkasiel liet in eerste instantie weten dat de dienst voorlopig zou doorgaan. ,,Ik denk dat het gezin mag blijven, maar we durven er nog niet helemaal op te rekenen’’, zei coördinator Derk Stegeman gisteravond al tegen deze site. Later woensdagochtend maakte Stegeman bekend dat de dienst vanmiddag stopt. Om 15u is er een persconferentie in de kerk.
,,Het is zeker een politieke deal met wrange aspecten. Maar voor Hayarpi en zoveel anderen is dit wel een reden tot vreugde’’, twitterde Stegeman ook. ,, Blij dat het bijna voorbij mag zijn. Straks eerst maar eens naar de Tweede Kamer.’’ Die Tweede kamer debatteert vandaag over het kinderpardon en het compromis van de coalitie.
AD 30.01.2019 Na anderhalve week onderhandelen hebben regeringspartijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie een uitweg gevonden in de crisis rond het kinderpardon. Partijen zijn overeengekomen dat meer gezinnen in aanmerking komen voor het huidige kinderpardon. In de toekomst worden de criteria echter alsnog verscherpt.
Met die bezweringsformule hebben de kopstukken van de coalitie vanavond een dreigende kabinetscrisis afgewend. Afgesproken is dat de kinderen van afgewezen asielzoekers die nu langer dan vijf jaar in Nederland zijn meer kans maken om hier alsnog te blijven.
Die ruimhartigere toepassing van het kinderpardon geldt waarschijnlijk voor negentig procent van 700 kinderen en hun gezinnen. Er komt dus een uitzetstop voor die groep, totdat hun dossier beoordeeld is.
De VVD heeft op dat punt toegegeven, maar heeft daar wel wat voor teruggevraagd. Zo wordt de nieuwe pardonregeling gestopt. Voor nieuwe gevallen geldt het kinderpardon dus niet meer.
Ook verandert er iets aan de zogeheten discretionaire bevoegdheid van de staatssecretaris van Asiel. Die heeft nu nog het recht om over zijn hart te strijken bij schrijnende gevallen die volgens de regels geen recht hebben om hier te blijven.
Die bevoegdheid wordt echter overgedragen aan de IND. Daar wordt gekeken of de situatie van een asielzoeker ‘schrijnend’ is, waardoor die mogelijk in aanmerking komt voor een verblijfstatus. Is dat niet zo, dan kan dat in de toekomst ook niet meer worden aangepast. De coalitie maakt ook 13 miljoen euro extra beschikbaar voor de IND, voor snellere asielprocedures.
De fractievoorzitters legden de uitkomst van het overleg vanavond voor aan de fracties. Rond 21.15 uur werd bekend dat de fracties van ChristenUnie, D66 en CDA akkoord zijn met de plannen. Een halfuurtje later ging ook de VVD akkoord.
Op de vraag of er sprake was van een kabinetscrisis, antwoord VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff: ,,In de toon was het rustig, maar je weet wat er op het spel staat.’’ Hij vindt de plannen ‘inhoudelijk beter dan er in het regeerakkoord stond’.
Versoepeling
In de toon was het rustig, maar je weet wat er op het spel staat, aldus Klaas Dijkhoff, VVD
De coalitiepartijen overleggen al de hele week over het kinderpardon. Een Kamermeerderheid van CDA, D66 en een aantal oppositiepartijen wil dat de regels worden versoepeld, zodat meer asielkinderen en hun ouders in aanmerking komen voor een verblijfsvergunning.
ChristenUnie en D66 eisten daarnaast een onmiddellijke uitzetstop voor asielkinderen, zolang de discussie nog loopt. De VVD voelde daar echter niets voor en hield vast aan het regeerakkoord. De partij wil de resultaten afwachten van de commissie Van Zwol, die onderzoek doet naar het functioneren van het kinderpardon.
De spanningen binnen de coalitie liepen ondertussen flink op, zeker nadat Dijkhoff eerder al uitspraken deed over het klimaatakkoord die tegen het regeerakkoord ingingen. Hij zei dat de kans ‘nihil’ is dat hij de grote hoeveelheid ingrijpende milieumaatregelen uit het akkoord allemaal gaat uitvoeren.
Debat
De Tweede Kamer debatteert morgen over de kwestie. Het was voor de coalitie van belang daarvoor al tot overeenstemming te komen, anders lopen zij het risico tijdens dat debat door de oppositie tegen elkaar te worden uitgespeeld. ,,Deze week is er een debat, dan moeten we weten waar we gaan landen’’, zei Gert-Jan Segers (ChristenUnie) daar al over. Staatssecretaris Mark Harbers (VVD) zou eigenlijk vrijdag al met een kabinetsbrief over de kwestie komen, maar heeft dat nog altijd niet gedaan.
Tot eind deze week worden er geen asielzoekers met kinderen uitgezet die al langer dan vijf jaar in Nederland verblijven. Maar dat is puur toeval, aldus Harbers. Hij heeft geen opdracht gegeven om de uitzettingen stil te leggen. Er stonden er simpelweg geen gepland.
NOS 30.01.2019 Het wordt vandaag een lange dag voor de coalitie. De Tweede Kamer debatteert over twee hoofdpijndossiers. Eerst staat de versoepeling van het kinderpardon op de agenda en direct daarna gaat het over het klimaatakkoord.
Over beide onderwerpen liep afgelopen weken de spanning op. Vooral de onderhandelingen over het kinderpardon verliepen in crisissfeer.
Het debat over het kinderpardon begint om 10.15 uur en is live te volgen op NPO Politiek en NOS.nl en via een liveblog.
Volgens de planning van de Tweede Kamer begint het debat over het klimaatakkoord om 16.00 uur.
Gisteravond werd alsnog een akkoord bereikt: een groep van 700 kinderen wordt opnieuw beoordeeld. Naar verwachting mag 90 procent van hen in Nederland blijven. Met hun ouders erbij gaat het in totaal om zo’n 1300 mensen.
Daar staat tegenover dat het kinderpardon wordt afgeschaft, zodat er in de toekomst geen schrijnende zaken meer gaan spelen zoals rond Lili en Howick. Ook wordt de druk bij de staatssecretaris weggehaald om in sommige gevallen, zoals bij de twee Armeense tieners, over zijn hart te strijken. Die verantwoordelijkheid gaat naar de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND).
Wisselgeld
Beide punten heeft de VVD “binnengehaald”, zegt politiek verslaggever Xander van der Wulp. Het is als het ware wisselgeld voor de grootste regeringspartij, die als enige van de vier coalitiepartijen nog tegen een verruiming van het kinderpardon was.
“Het is een oplossing waar voor alle partijen iets in zit”, zegt Van der Wulp. “En je zou kunnen zeggen dat dat best knap is, nadat ze weken rollebollend over straat zijn gegaan.”
Het debat over het kinderpardon wordt minder spannend, denkt hij, nu de coalitiepartijen elkaar weer omarmen. Ze zullen vooral willen uitstralen dat ze er sterker uit zijn gekomen.
De rechtse oppositie zal zijn pijlen vooral op de VVD richten, is de verwachting. Deze partijen zullen de concurrent op rechts een slappe houding verwijten. “Wat dat betreft spreekt de voorpagina van De Telegraaf boekdelen”, zegt Van der Wulp. De krant stelt dat de VVD door de knieën is gegaan voor de coalitiepartijen.
De linkse oppositie is tevreden over het pardon voor de groep kinderen die in Nederland geworteld zijn, maar heeft nog veel vragen over het afschaffen van de kinderpardonregeling.
Klimaatakkoord
Na het debat over het kinderpardon volgt een debat over het klimaatakkoord. Ook dat ligt gevoelig. VVD-fractieleider Dijkhoff noemde een paar weken geleden in De Telegraaf de kans nihil dat het klimaatakkoord helemaal wordt uitgevoerd. Ook noemde hij coalitiegenoot Jetten (D66) een klimaatdrammer. Dijkhoff zei verder dat hij nog eerder het kabinet zou laten vallen dan dat hij de burgers voor de kosten van klimaatmaatregelen laat opdraaien.
“De coalitiepartijen wacht een lange dag”, concludeert Van der Wulp. “Ik denk dat het verstandig is dat ze bij het ontbijt een paracetamolletje nemen.”
NOS 29.01.2019 Organisaties die zich ingezet hebben voor verruiming van het kinderpardon reageren positief op het akkoord dat de coalitiepartijen in Den Haag hebben bereikt. VVD, CDA, D66 en ChristenUnie kwamen overeen dat zo’n 90 procent van de nu in Nederland gewortelde kinderen hier mag blijven. Omdat de ouders dan ook niet meer kunnen worden uitgezet, zal het totaal uitkomen op 1300 kinderen en volwassenen.
Defence for Children spreekt van een grote doorbraak. “Natuurlijk hebben we nog wel wat vragen”, zegt juriste Martine Goeman. “Hoe gaat er bijvoorbeeld bepaald worden welke kinderen er wel en welke er niet onder vallen? Maar voor nu klinkt het heel positief. Wij zien dagelijks de stress bij de kinderen, ze verdienen dit.”
Dit verandert er, in het kort:
De groep kinderen wordt opnieuw beoordeeld. De verwachting is dat 90 procent van die groep mag blijven.
Het hoofd van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) krijgt voortaan de discretionaire bevoegdheid in plaats van staatssecretaris Harbers.
De IND krijgt extra geld voor snellere asielprocedures.
De vrijwillige overname van vluchtelingen uit oorlogsgebieden gaat van 750 terug naar 500.
Ook programmamaker Tim Hofman, die het kinderpardon opnieuw op de agenda zette, is blij met het akkoord. “Een pardon voor zo’n 630 kinderen is heel goed nieuws”, zei hij tegen persbureau ANP. “Maar ik geloof het eigenlijk pas als Nemr met een verblijfsvergunning in zijn handen staat.” Hofman maakte een documentaire over het Iraakse jongetje Nemr, dat ook met uitzetting wordt bedreigd.
Hofman vindt het belangrijk dat er ook meer geld is vrijgemaakt voor de Immigratie- en Naturalisatiedienst. Procedures kunnen dan sneller en zorgvuldiger worden afgerond.
VluchtelingenWerk Nederland spreekt van “een prachtig akkoord voor de kinderen”. Maar de organisatie spreekt van een “bittere pil” voor vluchtelingen die uit oorlogsgebieden naar Nederland zouden komen. Dat worden er jaarlijks 250 minder.
De VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR deelt die kritiek, blijkt uit een tweet.
Ook de kerkelijke organisatie voor hulp aan asielzoekers Inlia is blij met het akkoord, maar ook directeur John van Tilborg heeft nog vragen. Zo wil hij weten of het criterium blijft gelden dat uitgeprocedeerde asielzoekers hadden moeten meewerken aan hun uitzetting en wat daaronder wordt verstaan.
“Als je niet hebt meegewerkt als je bij de rechter in beroep bent gegaan, zou dat raar zijn. Want je hebt in Nederland het recht om naar de rechter te stappen”, aldus Van Tilborg. Hij had liever gezien dat de hele groep een verblijfsstatus krijgt.
Verder is Van Tilborg het er niet mee eens dat de toelating van deze kinderen en hun familie ten koste zal gaan van vluchtelingen. Er is namelijk afgesproken dat Nederland minder vluchtelingen van de VN-organisatie UNHCR zal opnemen: 500 in plaats van de eerder bepaalde 750. “Deze mensen hebben net zo goed recht op hulp en bescherming”, zegt Van Tilborg.
VK 29.01.2019 De regeringspartijen van Rutte III blijven koortsachtig op zoek naar een uitweg uit de impasse rond het kinderpardon. De kwestie is inmiddels uitgegroeid tot de zwaarste beproeving van de coalitie tot nu toe. Maandag was er tot laat in de avond spoedberaad om een crisis af te wenden.
Sybrand Buma staat de pers te woord na afloop van het overleg tussen de coalitieleiders over het kinderpardon. Beeld ANP
De coalitie praat al ruim een week over een mogelijke versoepeling van het kinderpardon. Maandag was er bijna de hele dag overleg. Eerst kwamen de vier fractievoorzitters bijeen met de top van het kabinet, inclusief premier Mark Rutte. Daarna was er tot ’s avonds laat overleg tussen de vier fractievoorzitters, de fractiespecialisten en staatssecretaris Mark Harbers van Asiel. De hoofdrolspelers toonden zich daarna gematigd positief. Het gesprek zou ‘constructief’ zijn geweest, maar ‘we zijn er nog niet’, aldus D66-voorman Rob Jetten.
Zeker is dat de verhoudingen binnen de coalitie zelden zo gespannen waren. CDA, D66 en ChristenUnie pleiten sinds vorige week samen voor een soepeler kinderpardon. De drie coalitiepartners willen dat een onafhankelijke commissie daar onderzoek naar doet en eisen tegelijkertijd dat er in de tussentijd geen gezinnen worden uitgezet die mogelijk gebruik kunnen maken van een mindere strenge uitleg van de huidige voorwaarden.
De VVD vindt dat de overige partijen tornen aan de afspraken in het regeerakkoord. De liberalen houden vast aan een restrictief asielbeleid, inclusief een streng kinderpardon, en willen alleen inschikken als er compensatie tegenover staat. Volgens de partij zou er opnieuw onderhandeld moeten worden over het regeerakkoord, een soort miniformatie. CDA, D66 en ChristenUnie vinden dat overdreven.
Onbegrip
Achter de schermen was maandag aanvankelijk onbegrip te horen voor het gebrek aan ‘politieke wil’ bij de VVD. Het CDA, dat vorige week plotseling een draai maakte over het kinderpardon, bestrijdt dat er afspraken uit het regeerakkoord worden geschonden. Volgens partijleider Sybrand Buma zijn de omstandigheden veranderd door een uitspraak van het Hof van Justitie van de EU in juni. De huidige regeling zou daardoor niet meer houdbaar zijn.
D66-leider Rob Jetten verlaat het overleg tussen de coalitieleiders over het kinderpardon. Beeld ANP
De VVD wuift dat argument weg. De grootste regeringspartij meent dat Buma het vonnis gebruikt om te verhullen dat hij onder druk van zijn partijleden van koers is veranderd. De liberalen zijn ook verbaasd over de wijze waarop het thema aan de orde is gesteld door de coalitiepartners. Eerst pleitten CDA en D66 in het AD voor een versoepeling. Vervolgens eiste de ChristenUnie via Trouw een uitzetstop.
Geen van de coalitiepartijen zegt uit te zijn op een kabinetscrisis, maar tegelijkertijd wil niemand aan de vooravond van de provinciale statenverkiezingen in maart gezichtsverlies lijden. VVD, CDA en D66 staan nu al op zwaar verlies in de peilingen. Het is daardoor moeilijk geworden om nog grote concessies te doen.
Gert Jan Segers staat de pers te woord na afloop van het overleg tussen de coalitieleiders over het kinderpardon. Beeld ANP
De interne coalitiestrijd zou in elk geval voor woensdag beslist moeten zijn. Dan staat er een Kamerdebat over het kinderpardon op de agenda. Dat dreigt een martelgang te worden als de meningsverschillen dan nog niet zijn opgelost. Staatssecretaris Harbers kondigde vorige week aan dat er tot het debat ‘toevalligerwijs’ geen uitzetting van gezinnen plaatsvindt. Ook dat zal na woensdag niet meer lang vol te houden zijn.
CDA, D66 en ChristenUnie lijken er ook op te hopen dat premier Rutte uiteindelijk zijn politiek kapitaal inzet om de coalitie overeind te houden. Zo ging het in het vorige kabinet ook geregeld: een morrende VVD-fractie werd uiteindelijk door Rutte in het gareel gebracht.
De nervositeit liep maandag wel op, ook omdat onduidelijk is hoeveel de VVD nog wil investeren in Rutte III. Alles wijst erop dat de coalitie bij de provinciale statenverkiezingen haar meerderheid gaat verliezen in de Eerste Kamer.
Het kinderpardon splijt het kabinet – hoe kon het zo ver komen?
Woensdag staat een belangrijk Kamerdebat over het kinderpardon op de agenda. Is het onderwerp voor het CDA, D66 en de ChristenUnie, die een rem willen op het uitzetten van uitgeprocedeerde gezinnen, belangrijk genoeg om een kabinetscrisis met de VVD te riskeren? Dit schreven we er tot nu toe over.
NOS 28.01.2019 De coalitie heeft nog geen oplossing gevonden voor het meningsverschil over een versoepeling van het kinderpardon. Wel is er “constructief” gesproken, zijn er “goede vorderingen” gemaakt en zijn er “stappen” gezet, zo zeiden de fractievoorzitters van CDA, D66 en ChristenUnie na afloop van een overleg maandagavond op het ministerie van Justitie en Veiligheid.
Over de inhoud van de gesprekken wilde geen van de partijen iets kwijt. “In het belang van het proces doen we hierover geen verdere mededelingen”, sprak CDA-leider Buma. D66-voorman Jetten zei: “We zijn er nog niet”. VVD-fractievoorzitter Dijkhoff kwam niet door de hal van het ministerie naar buiten en gaf nog geen reactie.
‘Coalitieoverleg constructief, maar we zullen nog even door moeten’
Conflict
Al dagen is de coalitie van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie naarstig op zoek naar een oplossing voor een hoogoplopend conflict over het verruimen van de regels over het uitzetten van asielkinderen. De VVD is daartegen en beroept zich daarbij op afspraken in het regeerakkoord.
De drie andere fracties willen dat de regels soepeler worden, omdat ze in de praktijk volgens die partijen niet werken. De afgelopen dagen slaagden de partijen er in allerlei onderlinge gesprekken niet in om dichter bij elkaar te komen.
Woensdag debatteert de Tweede Kamer over een mogelijke versoepeling van het kinderpardon.
NOS-verslaggever Ron Fresen denkt dat het kinderpardon geen van de partijen een crisis waard is. “Maar tegelijkertijd kan geen van de partijen, gelet op hun ingenomen standpunten over dit gevoelige onderwerp, nog makkelijk inbinden.”
Dinsdag wordt een cruciale dag. “Dan moet duidelijk worden of de partijen zonder gezichtsverlies kunnen ontsnappen aan een crisis.”
Mensenlevens
Minister Kaag van Buitenlandse Handel zei in Jinek begrip te hebben voor de weinig inhoudelijke woorden van de coalitiepartijen .”Deze gesprekken over het kinderpardon gaan om mensenlevens, dat zijn hele gevoelige gesprekken.”
NOS 28.01.2019 De coalitie is er nog steeds niet in geslaagd een oplossing te vinden voor het hoogopgelopen meningsverschil over de versoepeling van het kinderpardon. De fractievoorzitters van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie zijn aan het begin van de avond weer bij elkaar gekomen voor politiek overleg met staatssecretaris Harbers op het ministerie van Justitie en Veiligheid.
Vanmorgen heeft de coalitie ook al overlegd, maar toenadering was er niet. CDA, D66 en ChristenUnie willen kijken of de regels over het uitzetten van asielkinderen verruimd kunnen worden. De VVD wil daar niet aan.
De VVD wijst op het regeerakkoord, waarin is afgesproken om het kinderpardon niet te verruimen. “Het regeerakkoord is een houvast”, zei VVD-fractievoorzitter Dijkhoff vanmorgen. Premier Rutte, ook van de VVD, noemde de kwestie “ingewikkeld”.
Afgelopen weekend hadden Kamerleden al contact om een compromis te zoeken. VVD-staatssecretaris Harbers overlegde vanmiddag met de woordvoerders asielbeleid van de vier fracties. “Het zit nog muurvast”, zegt NOS-verslaggever Ron Fresen. “Het kruipt beetje bij beetje naar een crisisdreiging.”
Veranderen
Het probleem ontstond toen regeringspartij CDA anderhalve week geleden aankondigde dat meer asielkinderen en hun ouders in aanmerking moeten komen voor een verblijfsvergunning. D66 en de ChristenUnie sloten zich aan bij het CDA en daarmee was er een meerderheid voor een versoepeling. De drie partijen vinden dat het kinderpardon in de praktijk niet werkt, dat er iets moet veranderen. In de tussentijd moeten kinderen niet worden uitgezet, vanwege het risico dat ze bij een nieuwe regeling toch hadden mogen blijven.
De partijen staan lijnrecht tegenover elkaar, benadrukt Fresen. “De vier partijen hebben zich zo stevig uitgelaten dat het óf zo moet blijven óf anders moet. Dan is er voor geen van de partijen gemakkelijk een weg terug. De druk bij alle partijen loopt op.”
Botsing
De tijd dringt, omdat woensdag een debat over het kinderpardon is gepland. “Het is een enorm politiek risico als de vier partijen er dan nog niet uit zijn,” aldus Fresen. “Dan kan zomaar een van de coalitiepartijen meegaan met de oppositie en zo een versoepeling regelen. Dan heb je een enorme botsing met de VVD en een echte crisis.”
NOS 25.01.2019 Staatssecretaris Harbers weet niet hoe de coalitie uit het meningsverschil over het kinderpardon moet komen. “Een oplossing is ver weg”, zei hij vanmorgen voor aanvang van de ministerraad.
Harbers (VVD) zegt dat het gesprek tussen de vier partijen doorgaat. “Dat is iets wat bij een verschil van mening in ieder geval moet gebeuren.” Verder wil hij er niets over kwijt, omdat dit een oplossing volgens hem niet dichterbij brengt.
CDA-vicepremier De Jonge geeft toe dat het niet gemakkelijk is om tot elkaar te komen. “Dat is zo. De fracties zijn daarover stevig in gesprek.”
‘Ingewikkelde materie’
Vicepremier Schouten van de ChristenUnie spreekt van “ingewikkelde materie”. Zij zegt dat de discussie vooral gevoerd wordt door de Tweede Kamerfracties van de regeringspartijen en niet zozeer in het kabinet. “Zij zijn aan het kijken of hier een weg in te vinden is.”
Premier Rutte vindt de kwestie ook ingewikkeld, maar hij heeft er vertrouwen in dat de coalitie er uitkomt.
CDA, D66 en ChristenUnie zijn voor een verruiming van de regeling. Ze willen dat de staatssecretaris opnieuw kijkt naar 400 tot 700 zaken die tot nu toe buiten het pardon vallen. De VVD is tegenstander van een soepeler regeling.
Maandag is er regulier coalitieoverleg. Dat zal opnieuw vooral gaan over het kinderpardon. Woensdag debatteert de Tweede Kamer over het onderwerp. Staatssecretaris Harbers heeft zijn werkbezoek aan Jordanië daarvoor afgezegd.
Telegraaf 25.01.2019 Kabinetsleden breken zich het hoofd over de mogelijke verruiming van het kinderpardon en een tijdelijke uitzetstop voor sommige asielgezinnen. Ze wilden rond de ministerraad alleen kwijt hoe moeilijk het vraagstuk is voor de regeringspartijen en dat de gesprekken erover nog gaande zijn.
,,Het is ingewikkeld, maar ik denk dat we eruit gaan komen’’, zei premier Rutte daarover tijdens het wekelijkse persmoment. Rutte wilde niet inhoudelijk reageren. ,,Alles wat ik erover zeg bevordert de oplossing niet.’’ Wel kondigt de premier aan zich de komende dagen te bemoeien met de splijtzwam in de coalitie.
Ministers reageerden voorzichtig, omdat de discussie over soepeler asielregels erg gevoelig ligt in de coalitie. ,,Het is een delicate kwestie, ik laat het aan de partijen over’’, aldus minister Ollongren (Binnenlandse Zaken). De D66-bewindsvrouw weigert stelling te nemen voor of tegen een ruimer kinderpardon, zoals fractieleider Jetten (D66) wel deed.
Andere bewindslieden noemen het veelbesproken overleg over ruimere asielregels vooral ’ingewikkeld’. Verantwoordelijk staatssecretaris Harbers (Justitie en Veiligheid) noemde een oplossing vrijdagochtend ’ver weg’.
CDA, D66 en ChristenUnie willen een uitzetstop voor gezinnen die mogelijk onder een verruimd kinderpardon gaan vallen. De VVD is fel tegen en staatssecretaris Harbers volgt het regeerakkoord, zolang er geen nieuwe eenduidige koers vanuit de coalitie wordt aangegeven. Dat betekent dat het huidige beleid geldt, zonder verruiming van het pardon, en uitzettingen gewoon doorgaan.
Dit weekend wordt er telefonisch verder gepraat in de coalitie. Donderdagavond werd er nog door fractieleiders en Harbers over het onderwerp gesproken waarbij door de andere drie coalitiepartijen geprobeerd werd om met ’wisselgeld’ de VVD toch te verleiden tot een verruiming van het kinderpardon.
Bij de VVD valt scepsis te horen over of het onderwerp zich wel leent voor een uitruil. Daarom is het voor de liberalen ook een optie om regelgeving te laten zoals het is.
Telegraaf 25.01.2019 CDA, D66 en CU zijn bereid de VVD wisselgeld te bieden voor het openbreken van het regeerakkoord om zo een uitzetstop voor een groep asielgezinnen te bereiken.
Een ingelast topberaad tussen de fractieleiders van de coalitie met staatssecretaris Harbers (Asiel) bracht gisteravond de eerste voorzichtige opening in een discussie die tot dan toe muurvast zat. Dit weekend wordt er telefonisch verder gepraat.
De drie partijen willen de uitzetstop voor gezinnen die mogelijk onder een verruimd kinderpardon gaan vallen. De VVD is mordicus tegen en staatssecretaris Harbers (Asiel) volgt het regeerakkoord, zolang er geen nieuwe eenduidige koers vanuit de coalitie wordt aangegeven. Dat betekent dat het huidige beleid geldt en uitzettingen gewoon doorgaan.
Hinten op verkorten asielprocedures
Om de liberalen te paaien wordt in de coalitie gehint op het verkorten van asielprocedures, het versnellen van uitzettingen en extra capaciteit voor de IND. Op de kamer van VVD-fractieleider Dijkhoff is gisteravond kort over de discretionaire bevoegdheid gepraat, die de staatssecretaris ruimte geeft om achter de schermen verblijfsvergunningen af te geven. De VVD wil hier vanaf.
De liberalen eisen een hoge prijs voor een uitzetstop, omdat het versoepelen van het asielbeleid zeer gevoelig ligt in de achterban. In de VVD valt scepsis te horen over een oplossing, omdat de voorstellen die circuleren nauwelijks vallen ’uit te wisselen’ tegen een verruimd kinderpardon.
Andere zorgen
Ook zijn VVD’ers bezorgd over de invoeringstermijn van alternatieve maatregelen. Met een schuin oog wordt naar de senaat gekeken, waar de coalitie de meerderheid dreigt te verliezen en nieuwe asielafspraken straks alleen met steun van de PVV doorgang zouden kunnen vinden. Daar wordt in de coalitie van gerild.
Nadrukkelijk wordt de optie opengelaten dat er zelfs helemaal geen uitzetstop komt. De coalitie zou volgende week in een Kamerdebat dan alleen aan de commissie Van Zwol, die asielprocedures onderzoekt, vragen of ze de situatie rond het kinderpardon mee kan nemen in haar beraadslagingen. Zolang er geen verruimd kinderpardon is, zou het uitzetten gewoon doorgaan.
Fors gezichtsverlies
Deze uitkomst zou fors gezichtsverlies betekenen voor de CU, die deze week eiste dat gezinnen die mogelijk kans maken om gepardonneerd te worden niet meer mogen worden uitgezet. Het CDA sloot zich net als D66 hier bij aan, in een poging de VVD onder druk te zetten.
Ook het CDA zit knel, want die partij maakte afgelopen weekend op voorspraak van oud-justitieminister Hirsch Ballin een ommezwaai door een ruimer kinderpardon te eisen. Met de extra eis om dan ook maar gelijk tot een uitzetstop over te gaan, kan de partij haar hand hebben overspeeld.
Elsevier 25.01.2019 Rutte III blijft voorlopig ruziën over het kinderpardon. Aan premier Mark Rutte (VVD) was na de ministerraad niets te merken van enige ruzie.
Hoezeer hij ook benadrukte dat de coalitie het nog altijd oneens is, de indruk dat zijn derde kabinet aan het wankelen is, wekte Rutte niet. ‘Je hebt af en toe een politiek onderwerp dat ingewikkeld is,’ zei hij. ‘Maar dat hoort bij het politieke vak.’
De jongste ingewikkeldheid dateert van vorige week toen het CDA zich plotseling bekeerde tot een nieuw kinderpardon. ChristenUnie en D66 hadden er opeens een bondgenoot bij. De VVD stond in een klap alleen.
Lees dit commentaarover de onenigheid in de coalitie
Rutte werd er na de ministerraad over doorgezaagd en probeerde geen kant te kiezen tussen zijn VVD en VVD-staatssecretaris Mark Harbers (Justitie en Veiligheid) en de coalitiepartners CDA, ChristenUnie en D66, alle voor een kinderpardon en de laatste twee partijen zelfs voor een uitzetstop. Rutte: ‘Ik denk dat we eruit komen, maar zover is het nog niet.’
AD 25.01.2019 Aan de draai van het CDA om het kinderpardon te verruimen ging irritatie over regeringspartner VVD vooraf. Maar vooral: een legertje partijgenoten die de druk opvoerden op leider Sybrand Buma.
Ze is stellig die avond. Vijf dagen voordat het CDA via deze krant aankondigt dat het ‘om is’ en een soepeler toepassing van het kinderpardon wil, zegt Tweede Kamerlid Madeleine van Toorenburg nog dat ze van ‘aanpassingen’ niets wil weten. ,,Ik wil over alles meedenken, maar wij gaan niet zonder meer tornen aan de huidige afspraken.’’
AD 25.01.2018 De onenigheid binnen de coalitiepartijen rond het kinderpardon houdt voorlopig aan. Een oplossing is nog ‘ver weg’, aldus staatssecretaris Mark Harbers (Migratie) vanmorgen bij aanvang van de ministerraad.
,,Als er verschil van mening is in een coalitie, dan is praten met elkaar wat je in ieder geval moet doen. Maar een oplossing is ver weg’’, aldus Harbers, die verder niets over de besprekingen kwijt, omdat dat het overleg alleen maar zou bemoeilijken.
De partijen praten al de hele week achter de schermen over een mogelijke verruiming van het kinderpardon. Een Kamermeerderheid van CDA, D66 en een aantal oppositiepartijen wil dat de regels rond kinderen in de asielprocedure worden versoepeld. Zo moet het kinderpardon ruimer worden toegepast, waardoor meer asielkinderen en hun ouders in aanmerking kunnen komen voor een verblijfsvergunning.
ChristenUnie en D66 willen – zolang de discussie nog loopt – een onmiddellijke uitzetstop voor asielkinderen, maar de VVD voelt daar helemaal niets voor en houdt vast aan het regeerakkoord. De partij wil de resultaten afwachten van de commissie Van Zwol, die onderzoek doet naar het functioneren van het kinderpardon. Omdat het volgens Harbers nog maar de vraag is of daaruit blijkt dat de regeling baat heeft bij verruiming, blijft het huidige beleid vooralsnog gehandhaafd.
Dat er tot eind volgende week geen asielkinderen worden uitgezet die al langer dan vijf jaar in Nederland zijn, is puur toeval, stelt Harbers. Hij heeft geen opdracht gegeven om de uitzettingen stil te leggen. Er stonden er simpelweg geen gepland.
Volgende week debatteert de Kamer over de kwestie.
En als er geen BREXIT komt oftewel ‘van pro-brexit naar anti-brexit’, dan is het zeker niet voorbij, want die geest gaat nooit meer terug in de fles. In de peilingen zie je niet voor niets dat de helft van Nederland wil dat we de EU verlaten, aldus Geert Wilders-PVV.
De PVV-leider voorspelde eerder al dat dit een van de belangrijkste thema’s zou worden in de Nederlandse verkiezingscampagne 2017.
,,Een stem op de PVV is een stem voor een Nederlands referendum over een NEXIT”,aldus Geert Wilders.
Ja of nee Baudet ???
Is Forum voor Democratie nu wél of niet voor een nexit? De lijsttrekker van de partij voor de Eerste Kamerverkiezingen, Henk Otten, heeft er in een debat op Radio 1 opnieuw onduidelijkheid over geschapen. Eerder deed hij dat ook al tijdens zijn optreden bij WNL.
Op de radio zei de FvD-lijsttrekker vanmiddag dat hij ‘eerst wil kijken hoe de brexit afloopt’. Otten zei zelfs dat ‘het woord nexit’ niet in het verkiezingsprogramma van de partij voor komt. Dat is overigens wel zo. ‘Forum voor Democratie is van mening dat de EU onhervormbaar is en is daarom voorstander van een NEXIT’, staat er letterlijk.
Bovendien heeft partijleider Thierry Baudet zich altijd en meermaals voor een vertrek van Nederland uit de EU uitgesproken.
AD 19.02.2019
Lijsttrekkers senaat clashen over nexit en klimaat in debat
Op het onderwerp Europa clashte Otten met Jorritsma. Otten noemde de brexit ‘wat onzeker’ voor de Britten. Dat vond Jorritsma een understatement. ,,Wat onzeker? Je moet er toch niet aan denken dat wij in diezelfde chaos terechtkomen?’’ Otten wilde na vragen van D66’er Bredenoord niet zeggen of zijn partij nog altijd voorstander is van een nexit, een Nederlands vertrek uit de EU.
Gele Hesjes
Aan de demonstratie doen mensen mee uit alle delen van Nederland en uit onder meer Duitsland en België. De Nederlandse ‘gele hesjes’ keren zich tegen premier Mark Rutte en willen dat Nederland net als het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie stapt.
Iedereen die wel eens een vriend heeft gehad die zelfmoord wil plegen, weet hoe machteloos je uiteindelijk staat. Dat gevoel bekruipt je ook als je dezer dagen naar het Brexit-proces in Londen kijkt, schrijft Arendo Joustra. Alle hulp is aangeboden, maar tot slot bereik je een punt dat je niets meer kunt doen. Je kunt slechts toekijken hoe je vriend in een zwart gat verdwijnt.
Je kunt natuurlijk betogen dat het Brexit-proces een ultieme demonstratie is van hoe een eerste klas democratie optima forma functioneert. En dat klopt natuurlijk in ook enigszins. Zeker in vergelijking met de andere 27 lidstaten. Die herhalen steeds dat zij zo mooi eensgezind zijn, maar die eensgezindheid is niet het resultaat van een democratisch proces. Het is eerder een bezwering, ook om te voorkomen dat kiezers in andere lidstaten het eveneens in hun hoofd halen de Europese Unie (EU) af te zweren.
Democratie is middel om tot besluit te komen, geen doel op zich
Maar democratie is uiteindelijk een vorm om tot besluitvorming te komen. Het is een middel, geen doel op zich. En besluitvorming – over hoe het afscheid van de EU vorm moet worden gegeven – is in Londen nog ver weg. Dat heeft ook te maken met het Britse systeem, waarbij de ene partij in de regering zit en de andere in de oppositie. Een beetje rekening houden met de ander, met de minderheid, zit er vaak niet in. Het vermogen om compromissen te sluiten en te polderen is daardoor maar matig ontwikkeld.
Toch moet dat nu gaan gebeuren om een meerderheid te krijgen voor de wijze waarop het Verenigd Koninkrijk de EU verlaat. Anders komt er geen afspraak, en dat is de slechtst denkbare oplossing. Zowel voor de kiezers die op 23 juni 2016 in meerderheid voor een vertrek uit de Europese Unie hebben gekozen, als voor de kiezers die vonden dat het Verenigd Koninkrijk beter lid kon blijven.
No-Brexit ??
Ondertussen is er een online-petitie tegen Brexit gericht aan de Britse regering met het verzoek bij de Europese Unie te blijven. Deze heeft in nog geen twee dagen tijd al 700.000 ondertekenaars vergaard. De site met deze petitie is van het Britse parlement, dat in debat moet over alle petities die meer dan 100.000 ondertekenaars krijgen. Britse media berichtten dat de site werd overspoeld met ondertekenaars en daardoor enige tijd onbruikbaar werd.
In theorie kan de regering de EU laten weten dat het land bij nader inzien toch lid blijft. Daar is geen instemming van derden voor nodig.
Maar in het duizend-en-een dag geleden gehouden referendum over EU-lidmaatschap stemde in 2016 een meerderheid voor de Brexit. De meeste Britse parlementsleden, ook voorstanders van lidmaatschap, tornen niet aan de uitslag van het referendum.
Kortom, moet het volgende debat op 22 mei 2019 plaatsvinden (de dag voor de Europese verkiezingen)?
Het zou eigenlijk onzin zijn als de Britten meedoen als ze er toch uitgaan. Of misschien twee weken eerder, vlak voor een top in Roemenië waar over de toekomst van de EU wordt gepraat?
EU: brexituitstel tot 22 mei 2019 onder voorwaarde
En uiteindelijk is de Europese Unie is bereid de brexit uit te stellen tot 22 mei 2019 onder de voorwaarde dat het Britse Lagerhuis het akkoord over de scheidingsvoorwaarden volgende week goedkeurt. Dat maken de EU-regeringsleiders donderdagavond bekend na urenlang beraad. May is akkoord met de voorwaarden, meldt de voorzitter van de Europese Raad, Donald Tusk, donderdagavond laat tijdens een persconferentie in Brussel.
Stemt het Britse parlement het akkoord voor de derde keer weg, dan kan uitstel worden verleend tot 12 april 2019, de laatste dag voor de Britten om te beslissen of ze aan de Europese verkiezingen willen deelnemen.
De regeringsleiders hebben daar na urenlang beraad een knoop over doorgehakt op een top in Brussel, verklaarde de Oostenrijkse bondskanselier Sebastian Kurz. Hiermee ligt de keuze, voor wat voor soort brexit er komt en wanneer, weer helemaal in Londen.
Een dag nadat in Nederland de Nexit-partij Forum voor Democratie er met de winst vandoor ging, praatte ook premier Rutte in Brussel met de andere EU-leiders over de brexit.
Is de Europese Unie bereid de brexit uit te stellen tot 22 mei2019 op voorwaarde dat het Britse Lagerhuis het akkoord over de scheidingsvoorwaarden goedkeurt? Dat staat in een conceptverklaring die EU-president Donald Tusk heeft opgesteld.
Met die verklaring blijft Tusk bij zijn verklaring van gisteren. Toen gaf de EU-president ook al aan te kunnen instemmen met een klein uitstel van de brexit, mits het Britse parlement volgende week wel instemt met de scheidingsdeal. Ook Rutte bezigde die woorden, vandaag voor het begin van de EU-top in Brussel. ,,Ik wil de druk vooral bij het Britse parlement leggen.’’
Om te beginnen willen ze weten wat de waarde van de brief over het gewenste uitstel is die May gisteren aan haar collega’s heeft geschreven. “Is dat een persoonlijke brief, een brief van haar partij, of het parlement? We weten het niet”, zegt een hoge EU-diplomaat.
De gesprekken op 21.03.2019 van Europese regeringsleiders in Brussel over een uitstel van de brexit duurde aanzienlijk langer dan gepland. Na een korte pauze om 20.45 uur praatte ze verder onder het diner. Eigenlijk zouden ze dan de China-strategie bespreken. De geplande persconferentie van 19.00 uur werd uitgesteld tot na het eten. Op het menu staan onder meer eend, linzen en langoustines.
De leiders hadden ’s middags al een kleine twee uur gesproken met de Britse premier Theresa May over haar verzoek voor een uitstel tot 30 juni. Die datum stuit op bezwaren omdat tussen 23 en 26 mei 2019 Europese verkiezingen worden gehouden. May heeft gezegd daar niet aan te willen meedoen.
Een voorstel van EU-president Donald Tusk om de brexit uit te stellen tot 22 mei 2019 op voorwaarde dat het Britse Lagerhuis het akkoord over de scheidingsvoorwaarden goedkeurt, werd niet direct door iedereen omarmd. En aangezien een besluit unanimiteit vereist, wordt er doorgepraat.
Er circuleren nu namelijk ook al andere data, in april en mei. Ook een langer uitstel, waar May niet om heeft gevraagd, wordt naar verluidt door sommige landen geopperd. Het is heel duidelijk: er ligt een brief van May, waarin ze vraagt om een kort uitstel van de brexit, uiterlijk tot 30 juni; en als het Britse parlement komende dinsdag ‘ja’ zegt tegen de deal die er al ligt, nou, dan komen we er wel uit met dat uitstel.
AD 21.03.2019
De EU eist dat het Britse parlement uiterlijk volgend week 30.03.2019 de deal goedkeurt die het al twee keer heeft weggestemd.
De Britse premier May heeft de Britse parlementsleden opnieuw opgeroepen om voor het uittredingsverdrag met de Europese Unie te stemmen dat nu op tafel ligt. Datzelfde parlement stemde het akkoord al twee keer met een grote meerderheid weg. Toch wil May het opnieuw in stemming brengen.
De Brief
May zei de frustratie van Britten te delen die genoeg hebben van eindeloze brexit-debatten en politieke spelletjes. “Het is hoog tijd dat we een besluit nemen”, zei ze en waarschuwde dat het vertrouwen van het Britse volk in het parlement “onherstelbare schade” oploopt als het zich niet achter het akkoord schaart.
Met grote tegenzin
De EU liet vandaag bij monde van Donald Tusk, de voorzitter van de Europese Raad, weten dat het Britse parlement het verdrag in de loop van volgende week moet goedkeuren. Alleen dan is de EU bereid nog enige tijd te geven om de brexit voor te bereiden. May had om drie maanden uitstel gevraagd. “Met grote tegenzin”, zei ze vanavond.
Als het parlement het verdrag volgende week niet goedkeurt, verlaten de Britten de EU op 29 maart zonder uittredingsakkoord: het slechts denkbare scenario voor beide partijen, omdat er dan harde grenzen komen tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk met grote gevolgen voor beide economieën.
Geen nieuwe stemming
Bijkomend probleem is dat de voorzitter van het Lagerhuis maandag heeft gezegd dat er niet nogmaals over het uittredingsverdrag kan worden gestemd, zonder dat er belangrijke veranderingen zijn aangebracht. Dat is tot nu toe niet het geval en de EU zegt dat er niet opnieuw over de voorwaarden van uittreding onderhandeld kan worden.
Telegraaf 20.03.2019
Tien dagen voor de brexit-datum van 29 maart 2019 weet Europa nog steeds niet waar het aan toe is.
Michel Barnier, de Europese hoofdonderhandelaar over de brexit, heeft gezegd dat een uitstel van de vertrekdatum van de Britten uit de EU goed gemotiveerd en zinvol moet zijn. Tien dagen voor de deadline van 29 maart 2019, riep hij de Britse regering ertoe op duidelijkheid te verschaffen en met een plan te komen.
Telegraaf 20.03.2019
Bovendien moet het verzoek om uitstel unaniem door de andere 27 lidstaten goedgekeurd worden. Barnier zei dat de 27 landen een verzoek tot uitstel goed moeten afwegen.
Het voortduren van de huidige onzekerheid kost bedrijven geld en levert politieke schade op, zei Barnier vandaag in Brussel. Hij liet doorschemeren dat een uitstel alleen zinvol is als daardoor de kans op ondertekening van de brexitdeal vergroot wordt.
18.03.2019 – Nog 11 dagen !!!
Douane-expert Hans Maessen uit Roermond aan het woord
Moet een simpele jongen uit Roermond de Britten nou uit gaan leggen hoe de kwestie rond de Noord-Ierse grens op te lossen is?
Blijkbaar wel. Douane-expert Hans Maessen adviseert de brexit-hardliners onder de Conservatieven en zat ook al met Theresa May om de tafel. ,,May heeft geen kennis, haar ministers niet en haar adviseurs niet. Het is heel ernstig.”
Geen 3e stemming
Premier May mag haar brexit-akkoord niet in exact dezelfde vorm opnieuw in stemming brengen in het Lagerhuis. Dat heeft de voorzitter van het huis, Speaker John Bercow bepaald. Hij beriep zich daarbij op een precedent uit 1604.
In een zeer ongebruikelijke interventie oordeelde hij dat het volgens parlementsregels niet is toegestaan om twee keer in één parlementaire periode exact dezelfde motie in te dienen.
Flinke domper
De uitspraak is een flinke domper voor May, die van plan leek om in de aanloop naar de EU-top later deze week voor een derde keer haar akkoord aan het parlement voor te leggen. May hoopte dat ze, ook al heeft het Lagerhuis vorige week nog het akkoord met een meerderheid van 149 zetels afgewezen, de druk bij een derde stemming tot een maximum kon opvoeren.
Het zou voor haar tegenstanders, zeker de hardliners in de brexit-flank van de Conservatieve partij, steeds meer de keuze worden tussen ofwel het akkoord van May, ofwel een verzoek tot lang uitstel van de brexit-datum met mogelijk zelfs afstel van het vertrek uit de Europese Unie.
Substantieel
Bercow bepaalde dat hij een derde stemming alleen zal toestaan als er iets ‘substantieels’ is gewijzigd aan het akkoord. Hij zei dat de tweede stemming over het akkoord vorige week wel volgens de regels was omdat May via nieuwe verklaringen en toezeggingen uit de EU iets substantieels aan haar deal had toegevoegd.
Het Brexit-cliché
Het begint zo langzamerhand een cliché te worden, maar afgelopen week was het toch echt een cruciale week voor de Brexit. Woensdagavond13.03.2019 veegde het Britse Lagerhuis een No Deal-scenario van tafel, donderdagavond 14.03.2019 stemden diezelfde Britse volksvertegenwoordigers voor uitstel van de Brexit. Een scenario waarmee het land tijd koopt maar feitelijk niets opschiet, concludeerde NRC correspondent Melle Garschagen.
Wat nu?
De deal die Theresa May sloot met de EU dan maar? Of toch een nieuw referendum? Zij die nog vol zelfvertrouwen durven te voorspellen wat er nu gaat gebeuren zijn ook op de NRC-redactie inmiddels in de minderheid. De EU wordt in al dit rumoer ondertussen sterker en sterker. Misschien, zo zegt men daar, is het maar beter dat de Britten gewoon gaan, zoals NRC-columnist Caroline de Gruyter onlangs beschreef in een mooi en goed gelezen essay.
Het blijft ook voor het NRC een dagelijkse uitdaging om de Brexit zowel voor lezers die het onderwerp goed volgen als voor hen die net instappen begrijpelijk te maken. Dat proberen ze met hun wekelijkse nieuwsbrief, speciale Brexit-podcasts, vraag/antwoord-sessies, dit vrij bizarre Brexit-beslisschema, of gewoon met goede stukken en columns, waar NRC-correspondent deze week de Professor Herman Wekkerprijs voor ontving.
Uitstel Brexit
En op donderdag 15.03.2019 was de derde stemming op rij in het Britse parlement. Dinsdag hoopte May nog dat haar herziene deal erdoor zou komen, maar dit resulteerde in haar tweede grote nederlaag.
De gewijzigde overeenkomst heeft de zorgen over de zogeheten ‘backstop’ voor de Ierse grenskwestie niet weggenomen. Het risico dat het VK voor onbepaalde tijd in deze ‘backstop’ vast komt te zitten, is volgens het parlement nog steeds te groot.
Vervolgens is er woensdag 14.03.2019 gestemd over of de Britten zonder deal uit de EU willen treden. Zo’n ‘no deal-Brexit’ is een scenario waar Brussel en Londen niet op zitten te wachten, omdat dit naar verwachting leidt tot een grote economische en maatschappelijke chaos.
AD 15.03.2019
Een meerderheid in het Britse Lagerhuis gaf uiteindelijk zijn toestemming voor het uitstellen van de brexit, de eerste meevaller voor premier May in dagen. Met 412 stemmen voor en 202 stemmen tegen is de motie voor uitstel aangenomen. Alle 27 EU-lidstaten moeten echter nog akkoord gaan met een latere scheidingsdatum voordat de brexit daadwerkelijk kan worden uitgesteld.
“Dit betekent dat het niet langer de intentie is van de Britten om op 29 maart 2019b de EU te verlaten”, zegt correspondent Suse van Kleef. “May moet nu dus toestemming gaan vragen in Brussel.”
Daar vindt ze waarschijnlijk gehoor bij voorzitter Tusk van de Europese Raad. Maar hij is, in tegenstelling tot May, een voorstander van een lang uitstel. May wil een korte termijn tot 30 juni 2019voorstellen.
Met de uitslag in het Lagerhuis is een no-deal-brexit nog niet van de baan. Als één van de Europese lidstaten een veto uitspreekt tegen het uitstel, dreigt dat scenario nog altijd op 29 maart 2019.
De uitslagen van de stemming over het uitstel worden bekendgemaakt:
Naast de stemming over het uitstel, waren ook amendementen ingebracht over de rol van het parlement in het brexit-proces. Met 312 tegen 314 stemmen krijgt het Lagerhuis nipt geen controle over de vervolgstappen, een enorme opluchting voor de regering. Ook het plan om via peilingen in het Lagerhuis te zoeken naar een alternatieve brexit-deal strandde, met 311 tegen 314 stemmen.
Verder haalde een voorstel voor een tweede referendum over de brexit het zoals verwacht niet. Met slechts 85 stemmen voor en 334 tegen heeft een nieuwe volksraadpleging het niet gehaald. De Labour-fractie zei voorafgaand aan de stemming al zich te onthouden, waardoor het amendement voor een tweede referendum al vrijwel kansloos was.
De vele stemmingen van vandaag volgden op twee dagen van nederlagen voor premier May. Die debatteerde zich dinsdag tevergeefs schor om haar deal met de EU te redden. Gisteren verwierp een meerderheid in het Lagerhuis een brexit zonder akkoord met de EU als mogelijkheid. Een alternatief daarvoor is uitstel van de brexit.
Benieuwd naar wat er allemaal gebeurde in het Britse Lagerhuis vanavond? Lees dan onze liveblog.
Zo jong als het jaar is, maakt BOB een stevige kans om in Groot-Brittannië het woord van het jaar 2019 te worden. Het is de afkorting van Bored of Brexit, dat je het best kunt vertalen met helemaal klaar met de Brexit. In eigen land hebben we daar een tik van meegekregen; er is zeker de laatste maanden geen journaal voorbijgegaan zonder dat de Brexit op welke wijze ook aan de orde kwam. En ook de lezers van Elsevier Weekblad zullen zich ook in dit opzicht niet verweesd voelen.
Zelfs Rutte haalt het niet bij
Allereerst de verschijning van Theresa May. Tevoren een niet onbelangrijke politicus van de Tories, kernminister, maar nu (na Donald Trump) de bekendste politicus ter wereld, evenzeer bewonderd als verguisd; aangevallen en in bescherming genomen, weggezet als aartsdomoor en geroemd als briljante strateeg.
Wel lijkt nauwelijks iemand zijn bewondering te verbergen voor een vrouw die als enige het lef had/heeft om te proberen de troep op te ruimen, bijna als een Winston Churchill in 1939. En menige feminist tiert alweer dat kennelijk een vrouw het vuile werk moet doen. Laten die feministen daar trots op zijn! Kunt u zich trouwens voorstellen dat Kajsa Ollongren of Ingrid van Engelshoven (beiden D66) van de ene op de andere dag zo’n reuzenstap zou maken? Carola Schouten (ChristenUnie) zie ik het nog wel doen.
Of ze het nu uiteindelijk wel of niet optimaal gedaan blijkt te hebben, het is ongelofelijk om te zien wat ze überhaupt allemaal doet. Wij hebben een behoorlijk kwiek baasje als premier, maar zelfs bij hem is geen begin van een vergelijking. Laat staan als we May vergelijken met Balkenende of lang geleden Van Agt, die de indruk wekte nauwelijks ooit iets uit te voeren – en niet alleen de indruk.
Wij vinden het al heel wat als Mark Rutte ’s morgens naar Brussel gaat, ’s middags naar Parijs en de volgende ochtend de ministerraad voorzit. En altijd monter oogt en ontspannen praat. Terecht een prestatie: ik moet de CEO nog zien (u weet wel, die die miljoenen verdient omdat hij zo hard werkt en zo veel verantwoordelijkheden heeft) die ‘m dat nadoet. Maar toch, dan May.
Op één dag vier Europese hoofdsteden af, bij thuiskomst in een mantelpakje op een winteravond voor de deur van 10 Downing Street een persverklaring en ’s morgens vroeg weer op pad en in de late ochtend in het Lagerhuis. Nog los van al die bezigheden waar geen camera bij is.
Liever Lagerhuis dan ‘Brussel’
Er speelt zich een fascinerend schouwspel af. Aan de ene kant is het een volstrekt bezopen verschijnsel: enkele mensen die tegen elkaar schreeuwen, ieder omringd door zijn getrouwen die meekrijsen, nauwelijks in toom gehouden door een halvegare die Mr. Speaker heet en voortdurend Order! Order! roept, maar intussen de adrenaline opjaagt, zeshonderd man die elke zoveel seconden Hear! Hear! schreeuwen – al met al krijg je de neiging om ze een draai om de oren te geven en ze te overschreeuwen met de kreet Speelkwartier is over! Weer aan het werk!
Maar dit is hun werk en dat is in feite al zo sinds de Magna Carta, die werd getekend in 1215 en de basis vormt van de parlementaire democratie. Niet alleen in Groot-Brittannië, maar in de hele wereld. Dat rare land, dat nu helemaal op drift lijkt, heet niets voor niets de moeder van alle democratieën en het Lagerhuis met al die malloten de moeder van alle parlementen. Waarbij je natuurlijk moet bedenken dat het spel zich vooral achter de schermen afspeelt en de Britten hebben zelfs nog nooit gehoord van ‘achterkamertjes’.
Brusselse bureaucraten als Timmermans voelden nooit hitte van de strijd
Dat land en dat parlement hebben in die achthonderd jaar veel overleefd en ze zullen dit heus ook overleven. Die bureaucraten in Brussel, de Frans Timmermansen zal ik maar zeggen, hebben eigenlijk nog niets overleefd, zijn met een gouden lepel in hun EU-bek geboren, functioneren in een onvolwaardige democratie en hebben nooit de hitte van de strijd gevoeld.
Misschien goed om te bedenken als we weer naar die rare Britse folklore zitten te kijken, naar die tweelingbroer van de duivel, Jeremy Corbyn, en die altijd goedgekapte, keurig geklede, onversaagde, zonder hapering in volzinnen pratende May.
De toon van de Britse kranten was niet mals over de stemming die premier May (met schorre stem) gisteren met overmacht verloor in het Lagerhuis.
Met 391 stemmen tegen en 242 stemmen voor werd de tweede versie van de afspraken die May maakte met de EU over brexit naar de prullenbak verwezen. Ondertussen tikt de klok onverbiddelijk verder: brexit moet over zestien dagen een feit zijn.
Hoe nu verder?? Dat is de vraag die, niet voor het eerst, bij veel Britten en andere Europeanen op de lippen ligt. Voor vandaag en morgen is er nog een brexitprogramma in het Lagerhuis, wat er daarna gebeurt is ongewis.
No deal of uitstel?
Net als gisteren mogen Lagerhuisleden vanavond weer stemmen rond 20.00 uur. De vraag is dan of de Britse parlementariërs op 29 maart de EU willen verlaten zonder akkoord, het zogenoemde no deal-scenario.
“Maar dat willen ze waarschijnlijk niet”, voorspelt correspondent Suse van Kleef. “En dan stemmen ze morgen weer, over een uitstelverzoek.” De vraag die dan voorligt, is of premier May naar de EU moet om meer tijd te vragen.
Bekijk hieronder een aantal mogelijke scenario’s (het onderste is gisteravond dus gesneuveld):
1/2 NOS
2/2 NOS
Maar de twee vragen worden overschaduwd door een andere vraag die boven de markt hangt, legt Van Kleef uit. “Wat willen de Lagerhuisleden dan wel met die brexit? Hoe moet die eruitzien? Wat wordt de richting? Wat is de route? Op dit moment is er geen meerderheid voor wat dan ook, zestien dagen voor de brexitdatum. En dat is eigenlijk bizar.”
‘Ongelooflijke vermoeidheid’
Dat vindt ook een groeiend aantal mensen in Brussel. “Daar zitten ze met een ongelooflijke vermoeidheid met dit verhaal”, vertelt correspondent Thomas Spekschoor. “Vooral als je de microfoon uitzet, hoor je: als het zo moet, laat het dan maar uitkomen op een no deal-brexit. We kunnen niet blijven wachten op die Britten.”
Voor uitstel gaan de handen niet per se op elkaar in de EU. Premier Rutte bijvoorbeeld twitterde gisteravond dat daar alleen over kan worden gesproken als er een concreet plan is aan Britse zijde. Dus wat gaan de Britten met dat uitstel doen? Nieuwe verkiezingen? Een nieuw referendum? Wat betreft beide opties liggen geen concrete plannen klaar.
De stemming van gisteren roept niet alleen de vraag op ‘hoe nu verder?’, maar ook ‘hoe nu verder met May?’ Van Kleef: “Ze is in office, not in power, zeggen ze hier. Dus nog wel in functie, maar ontdaan van alle macht.” May verloor de stemming gisteren met grote meerderheid: 75 van haar eigen conservatieve parlementariërs negeerden het standpunt van hun eigen regering. “Ze is de regie totaal kwijt.”
“Vandaag en morgen stemt het parlement over no deal en mogelijk over uitstel. Dus zij bepalen, May niet”, zegt Van Kleef. “En als ze voor dat uitstel gaan, dan moet May daarmee naar Brussel en dan bepaalt de EU dus. Eigenlijk is May alleen nog maar de boodschapper, slechts in naam nog premier.”
De stemming van gisteren liep stuk op de zogeheten backstop, kijk hieronder wat dat precies is:
Zoals al werd verwacht heeft het Britse Lagerhuis de aangepaste brexit-deal van premier Theresa May dinsdag 12.03.2019weggestemd. Met 391 stemmen tegen en 242 stemmen voor werd ook de nieuwe versie van de afspraken die May maakte met de Europese Commissie over het Britse vertrek naar de prullenmand verwezen.
Het Lagerhuis heeft May’s brexit-deal met een meerderheid van 149 stemmen afgewezen.
De premier kondigde een nieuwe stemming aan voor woensdag over een vertrek uit de EU zonder deal.
Haar partijgenoten zijn daarbij niet gebonden aan steminstructies.
‘Brexit kan worden teruggedraaid’ !!??
Het ziet ernaar uit dat de Britse premier Theresa May dinsdag 12.03.2019 opnieuw een nederlaag gaat lijden in het parlement, wanneer haar brexitdeal in stemming wordt gebracht. Dat zeggen twee invloedrijke parlementariërs.
Dinsdag 12.03.2019 is het weer D-day. Dan brengt May nogmaals haar brexitdeal in stemming, minder dan drie weken voor de geplande brexitdatum van 29 maart. De deal werd in januari massaal weggestemd, maar May hoopt voor dinsdag nieuwe toezeggingen te krijgen van de EU waardoor haar parlement nu toch kan instemmen.
Maar stevige toezeggingen zijn er niet, zeggen Nigel Dodds van de Democratic Unionist Party (DUP) en Steve Baker van de Conservative party. Dit kan tot uitstel of zelfs afstel leiden, waarschuwen Dodds en Baker in The Sunday Telegraph.
Verschuiving deadline Brexit ??
Antonio Tajani, de voorzitter van het Europees Parlement, denkt dat de Brexit maximaal enkele weken uitgesteld kan worden.
In een interview met Duitse media, dat zaterdag verschijnt, zegt de Italiaan dat het cruciaal is dat er voor de deadline van 29 maart 2019 een overeenkomst wordt gesloten tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk. Als dat niet gebeurt, kan de deadline enkele weken verschoven worden, maar niet meer dan dat.
De 65-jarige Tajani stelt dat hij ten koste van alles een harde Brexit, dus zonder bindende afspraken, wil voorkomen. Dat zou volgens de Italiaanse politicus voor grote schade en chaos aan beide kanten zorgen.
Volkswoede ??
Een tweede brexit-referendum zal leiden tot volkswoede in Groot-Brittannië. Dat voorspelt Boris Johnson, de voormalige Britse minister van Buitenlandse Zaken en groot voorstander van een vertrek uit de Europese Unie.
Op een persconferentie in New Delhi zei Johnson dat hij grote problemen verwachtte wanneer de Britse premier May zou toegeven aan steeds luidere oproepen een tweede referendum te houden over brexit.
Belangrijkste argument daarvoor van voorstanders van zo’n referendum: inmiddels is meer duidelijk over wat de economische en sociale gevolgen zullen zijn van een Brits vertrek en is het dus verstandig alle voor- en nadelen nog eens te wegen.
Johnson voorziet dat de zeer beladen eerste brexitcampagne dan nog eens over moet. ,,Ik denk dat de woede bij de bevolking intens zal zijn. Mensen worden knettergek bij de gedachte nog eens over dit ding te stemmen.
Amendement verworpen
Het Britse parlement heeft een brexit-amendement verworpen van oppositiepartij Labour. Dat betekent naar verwachting dat de partij van Jeremy Corbyn nu formeel een tweede referendum zal steunen, berichten Britse media.
De Britse tegenhanger van de Tweede Kamer, het House of Commons, stemde woensdagavond 27.02.2019 over een serie amendementen. Het ging onder meer om het voorstel van Labour, dat met een alternatief brexitplan kwam. De grootste oppositiepartij wil onder meer dat het Verenigd Koninkrijk na de brexit onderdeel blijft uitmaken van een douane-unie met de Europese Unie.
De brexitwoordvoerder van Labour, Keir Starmer, reageerde teleurgesteld op de uitkomst van de stemming. ,,We moeten al het mogelijke doen om banen en de economie te beschermen”, schreef hij op Twitter. ,,Daarom zal Labour een amendement indienen of steunen voor een volksstemming om een schadelijke Tory-brexit te voorkomen.”
Telegraaf 26.02.2019
Stemming
Mocht het parlement de mogelijkheid van een ‘no deal-Brexit’ uitsluiten, dan wil May een stemming over uitstel van het vertrek van het VK uit de EU. De twee eventuele stemmingen zouden volgens BBC News plaatsvinden op 13 maart 2019. De Brexit staat nu nog gepland op 29 maart 2019.
Kortom, Theresa May stelt voor dat het Britse Lagerhuis gaat stemmen over een harde Brexit in het geval dat het parlement niet akkoord gaat met haar deal met de Europese Unie. Ook wil ze een eventuele stemming over uitstel van de Brexit.
Zondag werd al bekend dat May de tweede stemming over haar EU-deal in het parlement heeft uitgesteld. Een nieuwe stemming over haar deal met de Europese Unie werd woensdag verwacht, maar is nu uitgesteld tot 12 maart 2019.
Opstand Ministers ??
Britse ministers dreigen met opstand tegen premier Theresa May. Bezorgde bewindslieden eisen dat stappen worden gezet om een chaotische brexit zonder deal te voorkomen, berichten Britse media.
Het Britse kabinet vergaderde dinsdagochtend 26.02.2019 over de naderende brexit. De krant Daily Mail bericht dat tot vijftien ministers kunnen aftreden als de premier niet met garanties komt. Conservatieve dissidenten zouden stiekem hebben vergaderd over de vraag hoe ze kunnen voorkomen dat hun land volgende maand zonder deal uit de Europese Unie stapt.
Het parlement heeft eerder een streep gehaald door de brexitdeal van May. De premier komt naar verwachting met concessies om een opstand binnen haar regering te voorkomen. Brexiteers hebben volgens de BBC te horen gekregen dat ze een ,,erg lastige boodschap” tegemoet kunnen zien.
Brexit-Referendum
De Britse Labourpartij zal deze week een amendement indienen of steunen dat oproept tot een nieuwBrexit-referendum, heeft partijleider Jeremy Corbyn aangekondigd.
Anti-Brexit parlementariërs van Labour en de grote meerderheid binnen de partij die voor een verlenging van EU-lidmaatschap is zullen uiterst blij zijn met die beslissing. Corbyn zegt dat hij “een amendement zal indienen of steunen voor een referendum om een schadelijke Tory-Brexit te voorkomen.”
Dat betekent dat Labour zijn parlementsleden voor het eerst oproept een amendement te steunen dat oproept tot een nieuw referendum. Die grote doorbraak komt nadat een aantal parlementariërs vorige week Labour verlieten en zeiden dat de weigering van Corbyn een nieuwe referendum te steunen daar een van de redenen voor was.
Telegraaf 25.02.2019
Uitstel 2 maanden
De Europese leiders willen dat de Britse premier May alles op alles zet om een harde no-deal-brexitte voorkomen. “Ze lopen nu slaapwandelend richting de afgrond”,zei premier Rutte op een bijeenkomst van de Europese leiders in Sharm-el-Sheikh.
Zondag 24.02.2019 werd eerder al bekend dat May de tweede stemming voor haar brexitdeal in het parlement heeft uitgesteld. Een nieuwe deal met de Europese Unie werd komende woensdag verwacht, maar is nu uitgesteld tot uiterlijk 12 maart. Als die deal niet wordt geaccepteerd door het parlement, dient May volgens de krant een uitstelverzoek in bij de EU.
De Britse Premier May overweegt nu 25.02.2019 de brexit twee maanden uit te stellen. Volgens de krant The Telegraph is dat een van de opties die op tafel liggen als de huidige deal over de uittreding van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie opnieuw wordt weggestemd door het Britse parlement. Die stemming is gisteren door May uitgesteld tot 12 maart 2019, zeventien dagen voor de officiële brexitdatum.
Volgens The Guardian ziet de EU niets in een uitstel van twee maanden, omdat er in dat geval al snel nieuwe deadlinestress dreigt. Als er uitstel wordt aangevraagd door de Britten, zouden de EU-onderhandelaars veel liever de brexitdatum verschuiven naar 2021, melden bronnen aan de krant.
Ondertussen zijn steeds meer Europese leiders te porren voor uitstel, een optie die May volgens de krant The Telegraph overweegt.
Wederom uitstel !! …. tot 13.03.2019 !!
De Britse premier Theresa May heeft zondag 24.02.2019 beloofd haar Brexit-deal uiterlijk op 12 maart 2019 in stemming te brengen in het Britse Lagerhuis. Oorspronkelijk zou dat komende woensdag gebeuren.
May beklemtoonde eerder op zondag dat haar pogingen om een acceptabele Brexitdeal voor elkaar te krijgen in een slotfase verkeren. Ze waarschuwde partijgenoten dat de Brexit niet in het zicht van de haven mag stranden.
Nog geen doorbraak op 20.02.2019
Overleg over een doorbraak Brexit-impasse rond het Brexit-akkoord tussen de Britse premier Theresa May en voorzitter Jean-Claude Juncker van de Europese Commissie heeft woensdag 20.02.2019 niet tot een doorbraak geleid.
Wel laten zij in een gezamenlijkeverklaring weten in Brussel een “constructief gesprek”over de Brexit te hebben gehad.
Telegraaf 21.02.2019
Telegraaf 20.02.2019
Ook hebben zij afgesproken om de opties van een vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie op een “positieve manier te blijven verkennen”.
Het voornaamste probleem is de backstop, de regeling die een harde grens tussen Noord-Ierland en Ierland na het Britse vertrek moet voorkomen. Het Britse parlement steunt het terugtrekkingsakkoord niet als er geen eindtijd aan de backstop wordt gekoppeld.
Zeven parlementsleden vertrekken uit Britse Labourpartij om koers Brexit
Een kleine groep ministers zal maandag aankondigen de Labour, de grootste Britse oppositiepartij, te gaan verlaten. Volgens de BBC zijn ze het oneens met de koers van de partij over de Brexit.
AD 19.02.2019
De leider van de Labour wil nieuwe verkiezingen. Hij wil opnieuw met de EU gaan onderhandelen over een Brexit als hij die stembusgang wint.
Onderhandelingen 14.02.2019
Het Britse Lagerhuis heeft tegen een motie gestemd waarin premier May steun vraagt voor haar poging om opnieuw te onderhandelen over het scheidingsakkoord met de Europese Unie. 303 parlementsleden stemden tegen en 258 leden voor. De stemming is meer symbolisch dan bindend.
Vorige maand stemde het parlement tegen het akkoord van May en de EU. Nu, zes weken voor de brexit, lijdt May weer een nederlaag. De rechterflank van May’s Conservatieven onthield zich van stemming, waardoor May de stemming verloor.
Labour-leider Corbyn zei in het Lagerhuis dat de stemming laat zien dat er geen steun is voor May’s plannen en dat de regering het parlement niet langer kan negeren zonder met een goed plan te komen.
No deal
Het verlies van de stemming brengt het risico van een brexit zonder deal of een uitgestelde brexit opnieuw dichterbij.
In het Britse Lagerhuis ging het er vandaag ook luchtig aan toe. Andrea Leadsom (Conservatieven) vond het tijd voor een gedichtje: “Labour is rood, Tories zijn blauw…”. En daar had Peter Wishart van de Schotse Nationale Partij een passend antwoord op:
Premier Mark Rutte zegt dat ,,de tijd dringt”, rond de Brexit. Hij sprak dinsdag met de Britse premier Theresa May. ,,De tijd dringt voor de brexit. Londen is nu aan zet”, twitterde Rutte na het gesprek. ,,Het belang van een gezamenlijk akkoord is duidelijk. Ik juich overleg in Brussel toe.”
Deze dagen voeren brexitonderhandelaars van de EU en het Verenigd Koninkrijk gesprekken met elkaar op zoek naar een uitweg uit de impasse rond het Britse vertrek uit de EU per 30 maart 2019. Met die gesprekken proberen beide partijen te voorkomen dat de breuk tussen Londen en de EU chaotisch, zonder afspraken, verloopt.
Het Britse Lagerhuis wil dat het terugtrekkingsverdrag wordt opengebroken vanwege de zogenoemde backstop, een regeling die moet garanderen dat er geen harde grens tussen Noord-Ierland en Ierland komt na de brexit.
Londen en Brussel op zoek naar uitweg
De hoofdonderhandelaars voor de brexit, Michel Barnier namens de EU en de Brit Stephen Barclay, ontmoeten elkaar maandagavond 11.02.2019 in Brussel. Ze gaan praten over een mogelijke uitweg voor de impasse rond het vertrek van de Britten uit de EU per 30 maart 2019.
Telegraaf 12.02.2019
Barnier heeft gemeld ,,uit te kijken naar de ontmoeting’’ en te zullen ,,luisteren naar hoe het Verenigd Koninkrijk een uitweg ziet.”
Premier Theresa May en Europees Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker kwamen vorige week overeen dat hun teams in gesprek gaan over een oplossing waarmee het Britse parlement de afspraken over een ordelijke brexit kan goedkeuren. Het Lagerhuis wil dat het terugtrekkingsverdrag wordt opengebroken vanwege de zogenoemde backstop, een regeling die moet garanderen dat er geen harde grens tussen Noord-Ierland en Ierland komt na de brexit.
,,De EU zal het terugtrekkingsverdrag niet heropenen”, aldus Barnier. Wel staat de EU open voor een aanpassing van de bij het scheidingsverdrag horende politieke verklaring over de toekomstige relatie tussen Londen en Brussel, stelt hij.
Britten willen uitstel
Een kleine meerderheid van de Britten wil dat de brexit wordt uitgesteld, blijkt uit een in opdracht van de The Independent uitgevoerde enquête. Zo’n 53 procent wil dat die extra tijd gebruikt wordt voor een tweede referendum of vervolggesprekken met de EU-onderhandelaars in Brussel.
Met minder dan zeven weken te gaan tot de brexit-datum van 29 maart 2019 is er in het Verenigd Koninkrijk (VK) nog geen zicht op een oplossing van de politieke impasse.
Juncker en May druipen af na hun gesprek in Brussel. Een Brexitdeal laat nog altijd op zich wachten. Ⓒ Hollandse Hoogte / Anadolu Agency
Overleg 07.02.2019 op weg naar 11.02.2019
De Britse premier Theresa May en Europees Commissievoorzitter Juncker hebben een „robuust en constructief”gesprek gehad in hun poging uit de impasse rond de Brexit te geraken.
De twee leiders May en Juncker zijn overeengekomen dat hun teams verder onderhandelen over een oplossing die kan rekenen op de grootst mogelijke steun in het Britse parlement. Juncker en May zullen de resultaten „voor het eind” van de maand bespreken.
Telegraaf 08.02.2019
Het gesprek verliep in een „geest van samenwerking” met als doel het vertrek van het Verenigd Koninkrijk ordelijk te laten verlopen, staat in een gezamenlijke verklaring. May deed verslag van de stemming van vorige week in het parlement, dat wil dat het terugtrekkingsverdrag wordt opengebroken vanwege de zogenoemde backstop. Ze kwam met „verscheidene opties” om de bezwaren hierover weg te nemen, maar daarover werden geen details bekendgemaakt.
Aanvulling akkoord
Juncker onderstreepte opnieuw dat het verdrag niet kan worden heropend. Wel verklaarde hij open te staan voor aanvulling van de politieke verklaring die erbij hoort. Daarin zou kunnen komen te staan dat er sneller afspraken kunnen worden gemaakt over de toekomstige relatie. Als daarover een deal wordt gesloten, hoeft de backstop die als garantie in het terugtrekkingsakkoord is opgenomen niet te worden geactiveerd.
De backstopregeling moet garanderen dat er nooit een harde grens komt tussen het Britse Noord-Ierland en de Ierse republiek, en is de voornaamste reden dat er voor het scheidingsverdrag geen meerderheid is in het Lagerhuis.
Guy Verhofstadt, Brexitonderhandelaar namens het Europees Parlement, gaf na een gesprek met May ook aan dat de politieke verklaring een bindender karakter kan krijgen. Een brexit zonder deal komt volgens hem neer op een ramp. Om die te voorkomen is het essentieel dat May zich verzekert van de steun van oppositiepartij Labour, aldus de Belgische oud-premier.
De onderhandelaars van beide partijen, Michel Barnier en Stephen Barclay, ontmoeten elkaar maandag 11.02.2019.
AD 04.02.2019
Vervroegde verkiezingen, nieuwe onderhandelingen en zelfs evacuatie van de koningin: alles komt nu voorbij in de Brexit-discussie.
Telegraaf 05.02.2019
,,De noodevacuatieplannen bestaan al sinds de Koude Oorlog, maar worden nu nieuw leven ingeblazen indien er maatschappelijke onrust zou uitbreken in het geval van een No-dealbrexit’’, bericht de Sunday Times op gezag van een anonieme bron binnen de Britse overheid.
Verkiezingen
De Britse premier Theresa May overweegt om in juni 2019 algemene verkiezingen uit te schrijven. Dat meldden verschillende Britse media op gezag van anonieme bronnen.
Downing Street 10 zou plannen hebben opgesteld om de artikel 50-procedure voor het vertrek uit de Europese Unie te verlengen. May zou dan in april de steun van het Lagerhuis voor een nieuwe brexitdeal zoeken, gevolgd door verkiezingen.
De Conservatieven staan er in de peilingen goed voor, terwijl de Labourpartij van Jeremy Corbyn er juist flink op achteruit is gegaan.
Strijden in Brussel
May schreef zondag zelf in de krant Sunday Telegraph dat ze in Brussel gaat ,,strijden voor Groot-Brittannië en Noord-Ierland”. ,,De klok tikt en het zal niet gemakkelijk zijn de veranderingen uit te onderhandelen die het parlement wil zien. Maar als we een blok vormen en met één stem spreken, denk ik dat we vooruit kunnen.”
De zittingstermijn van het Britse Lagerhuis is vijf jaar, tenzij de regering eerder verkiezingen uitschrijft.
AD 06.02.2019
AD 30.01.2019
Amendement aangenomen
Het Britse Lagerhuis heeft vandaag 29.01.2019 met een kleine meerderheid alsnog het amendement aangenomen dat erop aanstuurt dat de ‘backstop’ uit het brexit-akkoord wordt geschrapt. 317 parlementariërs stemden voor het Brady-amendement en 301 tegen. Dat betekent dat premier May opnieuw naar de Europese Unie zal gaan om te proberen de onderhandelingen over de deal te heropenen.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/72588c74-7bc8-11e9-b9cc-0217670beecd.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/d85c4c8c-7cc1-11e9-b9cc-0217670beecd.jpg)
Mark Rutte
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/a1c9a0be-5829-11e9-9815-0218eaf05005.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/107e499e-57bf-11e9-a0c3-0255c322e81b.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/be7e0c14-5760-11e9-a9d4-02d2fb1aa1d7.jpg)
GroenLinks en PvdA vinden beperkte CO2-heffing wassen neus
Werkgeversorganisaties bezorgd over plannen
VVD en FVD botsen over formatie Noord-Holland
FVD wil meepraten over Klimaatwet in Eerste Kamer
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/00dbbd52-4aed-11e9-968a-02d2fb1aa1d7.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/93f864ec-48a3-11e9-9b94-02d1dbdc35d1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/82ab9a64-463d-11e9-84e9-02c309bc01c1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/7bb80a4c-459f-11e9-b2bc-0218eaf05005.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/7d70250e-459f-11e9-b2bc-0218eaf05005.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/7e0e33de-459f-11e9-b2bc-0218eaf05005.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/e3819156-45be-11e9-be63-02d1dbdc35d1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/d950e86e-3ce3-11e9-9e9e-15c1148a355b.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/24b24fc6-3cdc-11e9-810d-dd7da5fb3f73.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/6264285a-36bd-11e9-b2d1-832e0e7fe325.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/211553ee-352b-11e9-85c6-ff84f5ae1891.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/58c94202-55fe-11e9-8be0-02d1dbdc35d1.jpg)
Auteur
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/a7a84052-4ff1-11e9-bd14-02d1dbdc35d1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/642cf8fa-3ebb-11e9-a6fa-a37f2baeb519.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/64862014-30fc-11e9-a418-2df1f7a37429.jpg)
Arendo Joustra 
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/071dc802-2de4-11e9-8378-3fb292e857e6.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/e27585b0-297b-11e9-9900-bd1513695729.png)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/fa3a0bee-27b9-11e9-89b3-a7cc3f483c4c.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/b1bcd5e0-25a2-11e9-9993-91f550d33d08.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/51d6637c-25f6-11e9-9900-bd1513695729.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/249b113e-24a5-11e9-a3de-a99c75d6b60c.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/114b1646-260e-11e9-89b3-a7cc3f483c4c.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/c2f08494-2497-11e9-a08f-4ddbf62ed589.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/69b78eb6-24c6-11e9-8286-855d37de608e.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/46f5f222-20b7-11e9-93e7-1983be47d715.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/b8e53d10-208b-11e9-bda7-0118e8281e29.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/ce6a3bb4-208a-11e9-bd48-6d1eda59c66c.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/fbc91d30-4bd9-11e9-8440-0217670beecd.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/14b5b496-2ae4-11e9-bc5d-95014c0dff96.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/c978ee52-279c-11e9-9869-e1bdc0d9b946.jpg)
