Commissie BOS « Debat in de Digitale Hofstad

Meer geld vanwege gedonder in de Zorg door bezuinigingen – deel 20

Het Maasziekenhuis van Pantein in Beugen.

Problemen bij Maasziekenhuis Pantein Boxmeer

Oud-minister Bruno Bruins (Medische Zorg) was op de hoogte van de financiële problemen bij Maasziekenhuis Pantein in Boxmeer, maar meldde dat niet aan de Tweede Kamer. Het ziekenhuis werd in 2019 overeind gehouden met 10 miljoen euro aan overheidsgeld.

Op 21 januari 2019 stuurt Bruins een brief naar de Kamer met de geruststellende onderzoeksconclusie: er zijn geen ziekenhuizen met acute financiële problemen. De Kamer krijgt noch het rapport, noch de volledige opdracht.

Wat Bruins namelijk niet meldt: het ministerie is een maand eerder door zorgverzekeraar VGZ en Maasziekenhuis Pantein op de hoogte gesteld van ernstige financiële problemen bij het ziekenhuis. En om een faillissement te voorkomen, vraagt de instelling ook een financiële bijdrage van het ministerie. Er is zelfs al een afspraak gemaakt om te praten over die bijdrage, waarop het ziekenhuis formeel geen recht heeft.

Dat schrijft Elsevier op basis van eigen onderzoek en documenten die het in handen kreeg. Verschillende kamerleden reageren boos in het weekblad.

Zo noemt Lilianne Ploumen (PvdA), die eerder Kamervragen stelde over het debacle, het ‘zeer ernstig’ dat de minister informatie heeft onthouden. Ze overweegt een debat aan te vragen.

Het ministerie van Volksgezondheid laat in een reactie aan RTL Z weten de berichten tegen te spreken. De Kamer zou wel degelijk zijn geïnformeerd.

AD 31.07.2020

Ophef over ziekenhuizen

Eind 2018 ontstaat er maatschappelijke en politieke ophef over de faillissementen van het Slotervaart ziekenhuis en IJsselmeerziekenhuizen.

Meer geld vanwege gedonder in de Zorg door bezuinigingen – deel 18 – commissie Bos

Nou Wouter dat ziet er voortvarend uit !!!

De Toekomst van de zorg voor thuiswonende ouderen

De ouderenzorg moet op de schop, nu Nederland in snel tempo vergrijst. Een commissie onder leiding van oud-minister Wouter Bos kwam met ingrijpende voorstellen.

Op verzoek van het kabinet heeft de commissie op een rij gezet voor welke uitdagingen Nederland staat door de vergrijzing. Over tien jaar zijn er ruim twee miljoen 75-plussers, zo’n 600.000 meer dan nu. “Thuis (blijven) wonen is geen onbeperkt recht om de daarmee gepaard gaande kosten op de samenleving af te wentelen”, aldus de commissie.

Kortom, dat is de indringende boodschap van een commissie onder leiding van oud-minister Wouter Bos, over de toekomst van de zorg voor thuiswonende ouderen.

Om de zorg voor thuiswonende ouderen in de toekomst op peil te houden is het nodig nú te investeren in geschikte woningen, in digitalisering van dagelijks leven en zorg en in lokale en regionale samenwerking in zorg en ondersteuning. Dat schrijft de Commissie Toekomst zorg thuiswonende ouderen in een advies dat commissievoorzitter Wouter Bos vanmiddag aanbiedt aan minister Hugo de Jonge van VWS.

De commissie formuleert in haar advies 35 aanbevelingen die zij toetst aan de vier principes van de REIS:

Regie: vergroot de aanbeveling de mogelijkheden voor ouderen om zelf regie te voeren?
Eenvoud: vereenvoudigt de aanbeveling de ondersteuning en zorg voor ouderen, zowel voor de ouderen zelf als voor de professionals?
Integrale benadering: verwijdert de aanbeveling schotten en bevordert ze een integrale kijk op de behoefte aan ondersteuning en zorg?
Samenwerking: bevordert de aanbeveling de samenwerking tussen de verschillende bij de zorg voor thuiswonende ouderen betrokken partijen en professionals?

Veel van de aanbevelingen zijn terug te voeren tot drie centrale adviezen;

Het eerste is: ga (ver)bouwen! De fysieke woonomgeving is voor ouderen cruciaal om zelfstandig te kunnen (blijven) wonen en zo min mogelijk afhankelijk te worden van zorg. Nieuwe woonvormen, tussen het aloude eigen huis en het verpleeghuis in, kunnen een oplossing bieden. Op dit moment wordt er echter voor ouderen veel te weinig gebouwd en verbouwd. Met als gevolg niet alleen een ontoereikend woningaanbod voor ouderen, maar ook een belemmering van de doorstroming op de woningmarkt.

Het tweede advies is: ga digitaal! Dit advies is niet alleen gericht aan aanbieders van professionele zorg en ondersteuning, voor wie ‘digitaal het nieuwe normaal’ moet worden. Ook ouderen zelf zullen veel meer gebruik moeten maken van digitale technologieën, om hun dagelijks leven makkelijker en aangenamer te maken. Grootschalig gebruik kan leiden tot meer eigen regie, een hogere kwaliteit van leven en een doelmatiger inzet van schaarse zorgverleners.

Het derde is: werk samen! We zullen de komende decennia in de zorg voor ouderen moeten woekeren met schaarse middelen en mensen. Om de beschikbare middelen doelmatig te kunnen inzetten is lokale en regionale samenwerking de komende jaren belangrijker dan keuzevrijheid en concurrentie.

Omdat de commissie het belangrijk vindt dat haar advies kan rekenen op draagvlak bij alle partijen die bij zorg en ondersteuning voor thuiswonende ouderen betrokken zijn, nodigt zij belangstellenden uit om uiterlijk 1 april 2020 op het advies te reageren. Voor de zomer van 2020 zal zij de binnengekomen reacties en commentaren verwerken in versie 2.0 van haar advies.

AD 17.01.2020

Thuis blijven wonen ????

We moeten af van het motto dat ouderen vooral zolang mogelijk thuis moeten blijven wonen, staat in het advies. “Veel 75-plussers denken dan begrijpelijkerwijs aan het huis waar zij nú wonen,” Maar die woning is vaak helemaal niet geschikt om betaalbare en veilige zorg te leveren, schrijft Bos. In veel gevallen is het veel beter als ouderen verhuizen naar een aangepaste woning.

In 2015 woonde slechts 20 procent van de 65-plussers in een huis dat min of meer aangepast was. Met het oog op de vergrijzing is de belangrijkste aanbeveling van Bos dan ook: begin met (ver)bouwen! Nieuwe woonvormen zouden het gat moeten vullen tussen de oude woning en het verpleeghuis.

Wachtlijsten

Vandaag 15.01.2020 bleek dat er de laatste jaren ook veel te weinig nieuwe verpleeghuizen zijn gebouwd. Mede daardoor zijn de wachtlijsten voor een plek in zo’n instelling fors gestegen.

Telegraaf 16.01.2020

Zorgkosten en vergrijzing

Ouderen zullen meer moeten betalen voor hun zorg en ondersteuning, nu Nederland door de vergrijzing steeds meer chronisch zieke ouderen telt. De politiek moet daarbij het ‘dogma’ loslaten dat zo lang mogelijk thuis wonen een recht is, en moet ouderen gaan voorbereiden op de boodschap dat de kosten van de oude dag veel vaker voor rekening van de oudere zelf gaan komen.

Eigen huis opeten

Het eigen huis ‘opeten’ om zelf de kosten te betalen van woningaanpassing, of om te kunnen verhuizen naar een aangepaste woning, noemt de commissie als voorbeelden. Een andere optie is dat ouderen de kosten van een verpleeghuis voortaan voor een deel zelf betalen, vergelijkbaar met het bedrag dat ze anders kwijt geweest zouden zijn aan woonlasten en huishouden. Het kabinet zou dit moeten onderzoeken, is een van de adviezen.

Dan moeten er wel veel meer geschikte woningen en alternatieve woonvormen voor ouderen komen. Gemeenten moeten plannen gaan opstellen hoe die woningen er gaan komen, samen met woningcorporaties en projectontwikkelaars. Er gebeurt nu veel te weinig, de vrijblijvendheid moet eraf, waarschuwt de commissie het kabinet. Ook moeten er meer plekken komen in verpleeghuizen.

Vertrouwde omgeving

Het kabinet-Rutte moet snel stoppen met sluiten van zorglocaties en een noodplan lanceren om ‘zorgbuurthuizen’ te bouwen, stellen Lilian Marijnissen, fractievoorzitter van de SP in de Tweede Kamer en Maarten Hijink, Tweede Kamerlid voor de SP. Er is te veel ouderenzorg afgebroken.

VK 18.01.2020

Na drie kabinetten-Rutte staat de ouderenzorg er slecht voor. Ouderenzorg is afgebroken, verzorgingshuizen zijn gesloten en 77.000 medewerkers verloren door bezuinigingen hun baan, waardoor er nu een schreeuwend tekort aan personeel is. Ruim 16.700 ouderen staan op een wachtlijst voor een zorginstelling. Ze blijven langer in het ziekenhuis omdat ze nergens terechtkunnen. En de eerste hulp loopt vol door ongelukken omdat ze gedwongen thuis wonen, terwijl dat eigenlijk niet meer gaat.

De SP pleit voor radicale verandering: herwaardering van ouderenzorg. Geef medewerkers de waardering die ze verdienen en neem als overheid het voortouw bij de bouw van zorgbuurthuizen, kleinschalige, gezellige zorglocaties waar je in je vertrouwde omgeving oud kunt worden.

Kangoeroewoningen

Voorbeelden van zulke woonvormen zijn woongroepen waar ouderen bij elkaar wonen en kangoeroewoningen, waarbij twee woningen via een tussendeur met elkaar verbonden zijn. Vaak wonen opa en oma dan in het ene huis, en woont het gezin van een van de kinderen in het andere.

“Op dit moment wordt er voor ouderen echter veel te weinig gebouwd en verbouwd”, concludeert de commissie. “Met als gevolg niet alleen een ontoereikend woningaanbod voor ouderen, maar ook een belemmering van de doorstroming op de woningmarkt.”

Kosten

De commissie heeft vooral gekeken hoe de zorg anders en beter georganiseerd kan worden zonder dat de kosten verder oplopen. Een probleem is dat er in 2030 minder mensen zijn om thuiswonende ouderen te helpen.

“Er dreigen tekorten aan mantelzorgers, vrijwilligers en professionals in zorg en welzijn”. Meer mensen aan het werk krijgen in de zorg is ook geen oplossing, want dan komt direct de betaalbaarheid verder in het gedrang, aldus de commissie.

Telegraaf 16.01.2020

Een eenvoudiger zorgstelsel

Tegelijkertijd moet de zorg wel beter worden, want die is nu verre van optimaal. Kwetsbare ouderen die nog thuis wonen krijgen soms tien verschillende zorgverleners over de vloer.

Zelf de zorg regelen, en daarbij makkelijk de weg vinden “is helaas nog geen realiteit”, aldus de commissie, die waarschuwt dat er in 2030 meer ouderen zullen zijn die geen kinderen hebben om op terug te vallen, en dat arme ouderen drie keer zo vaak in een ‘kwetsbare’ situatie verkeren als rijke ouderen.

Politiek gevoelig is vooral het advies dat het huidige zorgstelsel niet geschikt is om goede zorg te garanderen voor ouderen die thuiswonen. De commissie wil een ‘eenvoudiger’ stelsel en werpt zelfs de gedachte op om een ‘forse ingreep’ te doen in het stelsel, door de huidige rolverdeling tussen verzekeraars, gemeenten en overheid helemaal los te laten.

Er zou idealiter één pot geld moeten komen voor alle ouderenzorg. Maar daarvoor is nu nog geen politiek en maatschappelijk draagvlak, terwijl zo’n stelselwijziging zelf ook duur is.

Een tussenoplossing is dat er op lokaal niveau wel één pot geld komt, waar verzekeraars en gemeenten samen de zorg voor thuiswonende ouderen uit financieren. Sowieso vindt de commissie dat verzekeraars moeten ophouden met het laten concurreren van thuiszorgaanbieders.

Twee à drie verschillende aanbieders per wijk is het maximum, en organisaties moeten meer gaan samenwerken. “De grondgedachte van onderlinge concurrentie maakt samenwerking in de praktijk nu vaak moeilijk”, schrijft de commissie. Daarmee is ook de politieke discussie over de marktwerking verder geopend.

Europese aanbesteding Zorg

Daarom wil Minister De Jonge van Volksgezondheid snel af van de Europese regel die gemeenten verplicht om zorgtaken Europees aan te besteden. Hij heeft daar donderdag 16.01.2020 in Straatsburg met Europarlementariërs uit verschillende landen over gepraat. De Jonge wijst erop dat de zorg geen markt is, “laat staan een Europese markt”.

De Jonge vindt de gedachte achter de Europese aanbestedingsregel begrijpelijk voor marktactiviteiten: bedrijven moeten dezelfde kansen krijgen om een opdracht binnen te halen. Maar volgens hem botst het “met zaken die in de jeugdzorg en de thuiszorg gewoon belangrijker zijn: samenwerking en partnerschap in de wijk bijvoorbeeld”.

Hij vindt het niet logisch om te denken dat mensen vanuit Portugal of Litouwen in de Nederlandse jeugdzorg aan de slag gaan. “Dat gebeurt niet.”

De Jonge wil “hoe sneller, hoe beter” af van de Europese regelgeving voor de zorg, “want het zorgt voor procedures die veel tijd en geld kosten, en dat komt de zorg niet ten goede”.

Minder administratieve lasten, minder markt- en meer samenwerking in de zorg. Daarom moeten we af van de verplichting om gemeentelijke zorgtaken openbaar en Europees aan te besteden !!!!

Lees ook:

Net als de minister zien verpleeghuizen dat het beter gaat. ‘Maar niet goed genoeg’

De verpleeghuizen die zo zuchten onder het tekort aan personeel krijgen iets meer ademruimte. De investeringen om de personeelstekorten terug te dringen en de kwaliteit van de zorg te verhogen werkt. Althans, dat zei minister Hugo de Jonge van volksgezondheid in december. Merken de verpleeghuizen dat ook?

Zorgverzekering is onrechtvaardig voor ouderen

Zorgverzekeraars snijden dekking en risico toe op gezonde, werkende mensen. 70-plussers die juist meer zorg nodig hebben, vallen buiten de boot, merkt Kees de Vries, lezer te Maasdam. De overheid moet volgens hem de zorgverzekeringen weer in handen nemen.

Kortom;

En wéér rapporteerde een commissie over het gebrek aan woningen voor zelfstandige ouderen. Terwijl de oplossing van het probleem er eigenlijk al is: het Thuishuis, een soort studentenhuis (zonder lawaai) voor senioren.

Dit rapport van de “Commissie Bos” had vijf jaar geleden ook al in de krant kunnen staan. Of anders wel tien of vijftien jaar geleden. Want het gaat over het gebrek aan geschikte huisvesting voor ouderen. En dat is, zegt Liane den Haan, directeur-bestuurder van ouderen-belangenorganisatie Anbo, een thema dat stelselmatig wordt genegeerd.

Volgende week zal de zogenoemde commissie-Adriani naar verwachting een soortgelijk pleidooi afsteken als dat van Wouter Bos. Daarnaast zijn allerhande aanjaagteams en taskforces actief op het terrein van de ouderenhuisvesting.

Demografie

Anbo zelf voorspelde al in 2005 dat met de verdwijning van de aloude ‘bejaardenhuizen’ een grote behoefte zou ontstaan aan woningen voor ouderen die niet meer zelfstandig kunnen (of willen) wonen, en die ook niet in aanmerking komen voor opname in een verpleeghuis. Dat rapport was niet eens visionair, zegt Den Haan. Het was slechts een vertaling van welbekende demografische ontwikkelingen.

Toch is met al die inzichten vrijwel niets gedaan. Althans: niet door overheden en woningcorporaties. Zo stelde Anbo onlangs vast dat bijna 60 procent van de Nederlandse gemeenten überhaupt niet heeft nagedacht over de gevolgen van de vergrijzing voor de woningbouw. Hoe dat komt? ‘Ach’, zegt Den Haan – geïrriteerd. ‘Gemeenten pronken liever met fraaie kantoren of eengezinswoningen. Woningen voor ouderen zijn gewoon niet sexy.’

En als het gebrek aan engagement bij overheden al geen probleem is, is het de regelgeving wel. Zo sprak Den Haan deze week een wethouder die de aanvraag voor een zogenoemde kangoeroewoning – de aanbouw bij een bestaande woning ten behoeve van ouderen – had afgewezen vanwege de richtlijnen voor ‘woondichtheid’ in het betreffende gebied.

Alleen bestuurders met lef en woningbouwcorporaties die bereid zijn tot een enigszins rekkelijke interpretatie van de regels willen de bouw van kleinschalige voorzieningen voor ouderen nog weleens mogelijk maken, zegt Den Haan.

Op pantoffelafstand

Dat is ook de ervaring van ‘maatschappelijk ondernemer’ Jan Ruyten, bedenker en uitvoerder van het concept ‘Thuishuis’: een soort studentenhuis voor ouderen ‘op pantoffelafstand van winkels en andere publieke voorzieningen’. De bewoners – idealiter niet meer dan vijf of zes – hebben elk een eigen kamer, en maken gezamenlijk gebruik van een keuken, een hobbykamer, een tuin, een washok en andere faciliteiten. In collectieve zelfstandigheid. ‘Als ik er naar binnen wil, bel ik netjes aan, want ik heb geen sleutel’, zegt Ruyten.

Sinds 2006 heeft Ruyten vijf van dit soort huizen kunnen stichten. Met alle‘evidencebased voordelen van dien voor het welzijn en de gezondheid van de bewoners. ‘Een kind had het kunnen bedenken.’ Toch kost het Ruyten veel moeite om ‘het bastion van de overheid’ te slechten. ‘Als ik een wethouder of een corporatie om medewerking vraag bij de vestiging van een Thuishuis, word ik vaak doorverwezen naar Jumbo, Albert Heijn of een ander bedrijf. Terwijl het mij helemaal niet om geld of sponsoring te doen is, maar om organisatorische ondersteuning.’

Alleen thuis wonende oudere in een groot huis. Beeld Marcel van den Bergh / de Volkskrant

Robotisering

‘We lopen in Nederland voorop met robotisering van de zorg, maar we zijn bijzonder slecht in sociale innovatie’, heeft Ruyten moeten vaststellen. ‘De gezondheidszorg krijgt beduidend meer aandacht dan de preventie van zorgafhankelijkheid. Zorg is business. Daar liggen verdienmodellen onder. Het Thuishuis, een instelling zonder winstoogmerk, ligt niet binnen het blikveld van ondernemers en bestuurders.’

De belangstelling voor de ouderen spitst zich toe op degenen die in een verpleegtehuis zijn opgenomen, zo’n 12 procent van de 65-plussers. ‘Want die zijn zielig’, zegt Liane den Haan van Anbo. ‘Wat in Thuishuizen en andere kleinschalige voorzieningen gebeurt, spreekt minder tot de verbeelding. De aandacht voor het waardig sterven gaat ten koste van de aandacht voor het waardig ouder worden.’

Gesticht voor ouden van dagen

Waardig ouder worden was de betrokkenen in het verleden overigens ook niet vergund. In de 19de eeuw woonde ruim 20 procent van de ‘ouden van dagen’ in een gesticht of instelling. Het ‘driegeneratiegezin’ was ook toen niet de norm. Wel kwam het vaak voor dat ongetrouwde kinderen bij hun ouders bleven wonen, en voor hen zorgden.

Bijna de helft van de ouderen woonde samen met hun volwassen kinderen. ‘Ware armen’, behoeftige ouderen die niet meer konden werken, kwamen in aanmerking voor plaatsing in een hofje of een ‘oudeliedenhuis’ waar doorgaans een streng regime heerste.

Om ouderen zoveel mogelijk voor dat lot te behoeden, werd burgers in 1912 een onderhoudsplicht voor ‘behoeftigen en ouderen’ in hun omgeving opgelegd. Deze knellende vorm van mantelzorg werd in 1961 afgezwakt en in 1965 helemaal afgeschaft.

Spookbeeld doorstroming

In de jaren vijftig werden ouderen aangemoedigd om, ter leniging van de woningnood, naar bejaardenhuizen te verkassen. Deze woonvorm is echter nooit geliefd geweest. ‘Bij de meesten waart, als een spookbeeld, het woord ‘tehuis’ door de gedachten’, schreef de Nationale Raad voor Maatschappelijk werk in 1958.

In 1975 was de hoogtij van de bejaardentehuizen alweer ten einde: de regering bepaalde dat maximaal 7 procent van de ouderen in een verzorgingshuis mocht wonen. Ouderen werden aangemoedigd om zolang mogelijk voor zichzelf te blijven zorgen.

Van 50plus woningen en Scheefwonen

Op dit moment ondervindt de woningmarkt daarvan de nadelige gevolgen: bij gebrek aan alternatieven blijven veel ouderen te lang in hun (vaak te grote) huizen wonen. De introductie van o.a. de zgn. 50plus woningen meer zou deze doorstroming echter reeds in gang moeten hebben gezet.

Het aanpakken van het Scheefwonen (meer) is mede hierdoor een geliefd dwangmiddel geworden om de doorstroming op de woningmarkt te stimuleren.

Aanleunwoning

De aanleunwoning werd aangekondigd in 1975 in de Tweede Nota Bejaardenbeleid van het kabinet-Den Uyl. Doel was vooral om de ouderen uit het bejaardenhuis te houden zolang dat kon. Slechts 7 procent van de ouderen zou in de toekomst in een instelling mogen wonen.

De aanleunwoningen zijn woningen die gebouwd zijn tegen of in de nabijheid van een verzorgingshuis en bedoeld zijn voor oudere mensen, die nog redelijk mobiel zijn en geen grote gezondheidsproblemen hebben.

Zij profiteren op deze manier wel van de diensten van het verzorgingscentrum (verpleging dichtbij en bereikbaar via een eenvoudige alarmknop, mogelijk verzorging van maaltijden), terwijl ze verder redelijk zelfstandig kunnen blijven wonen met veel meer privacy dan in het verzorgingscentrum mogelijk zou zijn.

Voor mensen in de aanleunwoningen geldt soms een voorkeursregeling wanneer de gezondheid zodanig achteruit gaat dat intensievere verzorging nodig is; er wordt zo versneld een plekje in het verzorgingshuis gevonden.

Bezuiniging ouderenzorg

De ingrijpende bezuinigingsoperatie van Rutte II in de ouderenzorg van bijna 2 miljard euro levert geen cent op. Kwetsbare senioren zitten intussen thuis en krijgen vaak niet de zorg die ze nodig hebben.

Het kabinet Rutte II dacht bij de start een monsterbedrag van 1,88 miljard te besparen door ouderen minder snel naar het verpleeghuis te laten gaan en tegelijkertijd te beknibbelen op thuiszorg. Maar uiteindelijk bleef er van de hele bezuiniging niks over.

Onder druk van de Tweede Kamer draaide het kabinet al een half miljard aan besparingen terug in de afgelopen jaren. Zowel de verpleeghuizen als de wijkverpleging en huishoudelijke hulp kregen er honderden miljoenen bij, omdat de fikse snijoperatie de kwaliteit van de zorg in het geding bracht.

Maar er moet nog veel meer geld bij. Alleen al om de zorg in verpleeghuizen op orde te krijgen, zal het kabinet de komende jaren 2,1 miljard extra investeren. Daarnaast geven zorgverzekeraars meer uit aan ouderenzorg dan je op grond van de toename van het aantal senioren mag verwachten.

Tussen 2015 en 2017 ging al bijna een miljard extra naar ouderenzorg. In 2018 kan dat oplopen naar 2,5 miljard euro is de verwachting, aldus de doorrekening van Investico.

‘Terug bij af’

We zijn volgend jaar terug bij af. We hebben de ouderenzorg grotendeels afgebroken, aldus Zorgeconoom Guus Schrijvers .

Die extra uitgaven van zorgverzekeraars worden deels verklaard doordat veel meer 65-plussers het thuis niet redden. Ze melden zich na een val of in verwarde toestand op de eerste hulp van het ziekenhuis. Alleen al in 2015 groeide dat aantal met 20 procent, blijkt uit eerder onderzoek van bureau Fluent. En de kortdurende opvang voor ouderen die om medische redenen niet thuis kunnen wonen – bijvoorbeeld na een ziekenhuisopname – nam in datzelfde jaar maar met 87 procent toe.

Ouderenzorg afgebroken

,,We zijn volgend jaar terug bij af”, concludeert zorgeconoom Guus Schrijvers. De fikse bezuiniging die het kabinet in 2012 aankondigde, is volgens Schrijvers een ‘noodingreep, ingegeven door de economische crisis’. ,,Toen bleek dat de crisis meeviel, kwamen er weer allerlei bedragen bij om de bezuiniging te verzachten. Maar we hebben de ouderenzorg grotendeels afgebroken.”

Een woordvoerder van staatssecretaris Martin van Rijn (Volksgezondheid) erkent dat er minder is bezuinigd dan in het regeerakkoord is afgesproken en dat de kosten aan ouderenzorg stijgen. Hij noemt die laatste ontwikkeling vanwege de vergrijzing ‘logisch’. De aanname dat het temperen van de zorgkosten mislukt zou zijn, verwijst de zegsman echter ‘naar het land der fabelen’. ,,Zonder het beleid van het huidige kabinet zouden de zorgkosten nu miljarden hoger liggen.”

Noodkreet

Ook ziekenhuizen, verpleegkundigen en huisartsen luiden in 2017 de noodklok over een nieuwe grootscheepse zorgbezuiniging van het kabinet Rutte III. Ze vrezen dat de zorg voor kwetsbare mensen straks door de bodem zakt, door financiële problemen en een personeelsgebrek.

De afgelopen jaren beknotte zorgminister Schippers via afspraken met de medische wereld de groei van het aantal behandelingen door ziekenhuizen, de geestelijke gezondheidszorg en de wijkverpleging. Nu doet de coalitie daar een flinke schep bovenop en boekt een megabedrag, bijna 2 miljard in 2021, in als beoogde besparing.

Dat is ruim 800 miljoen meer dan VVD, CDA, D66 en ChristenUnie in hun verkiezingsprogramma hadden staan. Het Centraal Planbureau acht zo’n grote bezuiniging onhaalbaar en waarschuwde voor slechtere zorg.

Manifest Lijm de Zorg: 'Stille ramp gaande in de ggz en jeugdzorg'

Manifest geestelijke gezondheidszorg (ggz)

Het manifest Lijm de Zorg dat maandag 20.01.2020 geïntroduceerd werd door hulpverleners en patiënten heeft in ruim vijf dagen tijd meer dan 50.000 handtekeningen opgeleverd. Coördinator Louis de Mast vertelt in gesprek met NU.nl dat het manifest binnenkort naar de Tweede Kamer gaat, maar dat het voorlopig nog openblijft om nog meer steun te werven.

Lijm de Zorg had 40.000 handtekeningen nodig om het manifest aan de Kamer te mogen overhandigen. Dat gaat na het debat in de Tweede Kamer over wachtlijsten in de geestelijke gezondheidszorg (ggz) gebeuren, verzekert De Mast.

Hulpverleners en patiënten hebben maandag het manifest Lijm de Zorg gelanceerd. Met het manifest willen de initiatiefnemers aandacht vragen voor misstanden in de geestelijke gezondheidszorg (ggz) en Jeugdzorg en de politiek aanzetten tot actie. “Er is een stille ramp gaande in de ggz en jeugdzorg”, zegt coördinator Louis De Mast.

Het manifest is onder anderen geschreven door De Mast, die zelf werkzaam is in de zorg, en ervaringsdeskundigen Charlotte Bouwman en Nine van den Berg.

Hulpverleners en patiënten slaan de handen ineen om jeugdzorg en ggz te verbeteren. Met de actiegroep ‘Lijm de zorg’ hebben ze maandag een manifest voor een betere geestelijke gezondheidszorg aangeboden aan staatssecretaris Paul Blokhuis. De 26-jarige Charlotte Bouwman is de initiatiefnemer van de groepering.

AD 21.01.2020

‘Ik heb 21 zelfmoordpogingen gedaan. En iedere keer moet ik wachten tot er plek is voor de hulp die ik nodig heb.’

De 26-jarige Charlotte Bouwman, die vanmorgen een zit-actie begon op het ministerie van Volksgezondheid, zet haar actie voorlopig door. Ze had vanmiddag een gesprek met staatssecretaris Blokhuis, waarin ze een klemmend beroep op het kabinet deed voor goede hulp voor mensen met complexe psychiatrische aandoeningen.

Bouwman noemde het gesprek na afloop positief, maar beëindigt haar actie voorlopig niet. “Geen woorden, maar daden. Ik blijf hier tot er de toezegging komt dat er landelijke specialistische centra komen.”

De vrouw nam vanochtend met twee protestborden plaats voor het Haagse ministerie. Ze heeft een ‘Manifest voor een Betere Jeugdzorg en ggz’ opgesteld en een website Lijm de Zorg geopend. Naar eigen zeggen is ze al acht jaar suïcidaal en staat ze al 804 dagen op een wachtlijst voor de juiste hulp.

Bekijk ook;

lees: kamerbrief over conceptadvies commissie toekomst zorg thuiswonende ouderen 15.01.2020

lees: Infographic Oud en zelfstandig 2030 Een reisadvies

lees: Samenvatting Oud en zelfstandig in 2030 Een reisadvies

lees: Advies Oud en zelfstandig in 2030 Een reisadvies 15.01.2020

lees: kamerbrief over investeringsmogelijkheden kwaliteit en bedrijfsvoering van zorgaanbieders 09.07.2019

lees: uitkering van dividend door zorgaanbieders 17.06.2019

lees: advies over het reguleren van winstuitkering door zorgaanbieders 17.12.2018

lees: hoofdlijnen van de juridische analyse bijlage B

lees: hoofdlijnen van de praktijk en effectanalyse Bijlage A

Zie ook: Zorgcowboys

Bekijk ook;

zie ook: Zorgen over Marktwerking versus verzelfstandiging en privatisering

Zie ook: Weer gedonder bij de Haagse Wijk- en Woonzorg HWW

Zie ook: Meer geld vanwege gedonder in de Zorg door bezuinigingen – deel 17

Zie ook: Meer geld vanwege gedonder in de Zorg door bezuinigingen – deel 16

Zie ook: Meer geld vanwege gedonder in de Zorg door bezuinigingen – deel 15

zie ook: Meer geld vanwege gedonder in de Zorg door bezuinigingen – deel 14

zie ook: Meer geld vanwege gedonder in de Zorg door bezuinigingen – deel 13

zie ook: Meer geld vanwege gedonder in de Zorg door bezuinigingen – deel 12

zie ook: Meer geld vanwege gedonder in de Zorg door bezuinigingen – deel 11

zie ook: Meer geld vanwege gedonder in de Zorg door bezuinigingen – deel 10

zie ook: Meer geld vanwege gedonder in de Zorg door bezuinigingen – deel 9

zie ook: Manifest gedonder in de Zorg door bezuinigingen – deel 8

zie ook: Gedonder in de Zorg door bezuinigingen – deel 7

zie ook: Gedonder in de Zorg door bezuinigingen – deel 6

zie ook: Gedonder in de Zorg door bezuinigingen – deel 5

zie ook: TSN / Vérian – Gedonder in de Zorg door bezuinigingen – deel 4

zie ook: Gedonder in de Zorg door bezuinigingen – deel 4

zie ook: Gedonder in de Zorg door bezuinigingen – deel 3

zie ook: Gedonder in de Zorg door bezuinigingen – deel 2

zie ook: Gedonder in de Zorg door bezuinigingen – deel 1

Zie ook; Gerommel in de (semi)publieke sector – deel 3

zie ook: Gaat het gedonder in de Haagse zorg gewoon verder ???

zie ook: Manifest gedonder ook in de Haagse Zorg door bezuinigingen

zie ook: Gedonder in de Haagse Zorg door bezuinigingen – deel 6

zie ook: Gedonder in de Haagse Zorg door bezuinigingen – deel 5

zie ook: Gedonder in de Haagse Zorg door bezuinigingen – deel 4

zie ook: Gedonder in de Haagse Zorg door bezuinigingen – deel 3

zie ook: Gedonder in de Haagse Zorg door bezuinigingen – deel 2

zie ook: Gedonder in de Haagse Zorg door bezuinigingen – deel 1

Zie ook: De affaire Loek Winter versus Gerommel in de zorg

en zie verder ook: De affaire Meavita versus Loek Hermans VVD – Gerommel in de zorg – deel 5

zie verder dan ook: De affaire Meavita versus Loek Hermans VVD – Gerommel in de zorg deel 4

en zie dan ook: De affaire Meavita versus Loek Hermans VVD – Gerommel in de zorg deel 3

zie dan verder ook nog: De affaire Meavita versus Loek Hermans VVD – Gerommel in de zorg deel 2

en zie dan ook nog: De affaire Meavita versus Loek Hermans VVD – Gerommel in de zorg deel 1

Crimineel netwerk rond thuiszorgfraude opgerold

NOS 14.07.2021 Het Openbaar Ministerie vermoedt met de aanhouding van zes mensen een crimineel netwerk rond zorgfraude te hebben opgerold. De zes werden vorige maand aangehouden bij een grootschalige actie van de Inspectie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, samen met onder meer de FIOD, de politie en de marechaussee.

Het gaat onder anderen om de directeur van een zorgbedrijf en drie vermoedelijke medewerkers. Zij zitten nog vast. De twee andere arrestanten zijn inmiddels weer op vrije voeten, maar worden nog wel als verdachten beschouwd.

Failliet

De zes werden aangehouden op 22 en 29 juni. Toen werden tien woningen en bedrijfspanden in Utrecht, Amsterdam, Almere, Oss en Rotterdam doorzocht. Daarbij zijn auto’s, geld en een wapen in beslag genomen. Ook zijn computers en administratie meegenomen.

Het onderzoek richt zich op ten minste zeker twee zorgbedrijven die worden verdacht van grootschalige fraude met zorgbudgetten in de thuiszorg. Een van de twee bedrijven, dat in Utrecht was gevestigd, ging op een gegeven moment failliet maar ging onder een andere naam in Amsterdam door. Daarbij was het de bedoeling opnieuw zorgfraude te plegen.

Witwassen

Volgens het OM is dit soort fraude lastig te ontwarren omdat die op vele niveaus speelt. De zorgbedrijven declareren valse facturen bij de zorgverzekeraars voor thuiszorg die nooit geleverd is. Daarnaast worden er onterechte indicaties voor zorg ingediend en ook de cliënten van de zorgbedrijven profiteren soms van de onterecht opgestreken zorggelden.

In totaal is in dit geval voor 13 miljoen euro aan zorggelden witgewassen, denkt justitie. De zaak kwam aan het licht na de aangifte van twee zorgverzekeraars. Zij hebben aangifte gedaan van een fraudebedrag van meer dan 10 miljoen euro.

In 2018 speelde een soortgelijke fraudezaak in Utrecht. Ook toen werd er voor miljoenen gefraudeerd met zorgbudgetten in de thuiszorg. Volgens het OM lijkt het erop dat de zes die nu zijn aangehouden voortborduren op die fraudemethode.

BEKIJK OOK;

Oppositie roept Blokhuis op tot ingrijpen bij ggz

NOS 04.03.2020 Oppositiepartijen GroenLinks, PvdA en SP willen dat staatssecretaris Blokhuis van Volksgezondheid zo snel mogelijk ingrijpt in de geestelijke gezondheidszorg, ggz.

Eind januari zei Blokhuis dat hij dat zou doen als er niet binnen een maand een plan zou liggen om patiënten met complexe psychische problemen te helpen en snel van de wachtlijst te halen. Aanleiding voor deze belofte was een gesprek dat Blokhuis voerde met een aantal mensen die al lang wachten op zorg, zoals Charlotte Bouwman, die in januari een actie begon in de hal van het ministerie.

‘Regiotafels’

GGZ Nederland en de zorgverzekeraars hebben een plan ingediend bij het ministerie van Volksgezondheid. Volgende week dinsdag spreekt Blokhuis hier met hen over achter gesloten deuren.

Een deel van het plan lekte uit via een interne nieuwsbrief van GGZ Nederland. Hierin staat dat er ‘regiotafels’ komen waaraan zorgaanbieders met elkaar overleggen over moeilijk plaatsbare patiënten. Ook staat er dat de wachttijden buiten het plan zijn gehouden.

Verder schrijft GGZ Nederland aan de leden dat er geen doorzettingsmacht komt. Actiegroep Lijm de Zorg wil dat graag om te voorkomen dat patiënten met complexe psychiatrische problemen, die een langdurige en kostbare behandeling moeten ondergaan, steeds worden doorgestuurd.

PvdA-Kamerlid Kuiken vindt dat Blokhuis grote woorden heeft gesproken. “Maar er ligt nog steeds geen plan. Wat wordt zijn actie, zodat hij zijn belofte waar kan maken?”. GroenLinks-Kamerlid Renkema vindt dat het nu geen tijd is voor overleggen en actieprogramma’s.

Wim-Jan Renkema @wimjanrenkema

Mijn appèl aan @PaulBlokhuis is: grijp nu in! Het is geen tijd voor overleggen en actieprogramma’s, maar voor #doorzettingsmacht richting verzekeraars en GGZ-instellingen. De wachtlijsten moeten weg en mensen in nood móeten acuut worden geholpen. https://t.co/jnVFItQYHo

10 uur geleden

Lijm de Zorg noemt het een “flutplan” zonder concrete maatregel die garandeert dat er meer behandelplekken komen. Ook Charlotte Bouwman, die nu zes weken actievoert in de hal van het ministerie van VWS, is teleurgesteld. Ze schrijft in een brief aan Blokhuis: “Ik wil geen regiotafels en mensen die alleen met het proces bezig zijn. Ik wil het begin van een echte oplossing. Staatssecretaris, grijp in.”

Charlotte Bouwman @charlotbouwman

Afgelopen week stuurde @GGZNEDERLAND in deze nieuwsbrief een update over het plan dat ze vandaag (nog moeten) inleveren voor de aanpak van tekort in hoogspecialistische GGZ bestaat uit regiotafels in pilotregio’s, en dat wachttijden buiten beschouwing worden gelaten.

GGZ Nederland zegt dat het plan nog is aangepast nadat het naar de leden is gestuurd. Wat de veranderingen zijn, wil de woordvoerder pas vertellen na het gesprek met de staatssecretaris.

Zorgverzekeraars Nederland wil niet op de uitgelekte nieuwsbrief reageren. Een woordvoerder bevestigt dat het plan van aanpak naar Blokhuis is gestuurd. De staatssecretaris praat volgende week vrijdag met Lijm de Zorg en Charlotte Bouwman. Pas daarna zal hij het plan openbaar maken.

Bekijk ook;

GGZ-activiste Charlotte Bouwman: plan voor geestelijke zorg lost niets op

AD 04.03.2020 Het plan van zorgverzekeraars en GGZ Nederland om de problemen in de geestelijke gezondheidszorg aan te pakken ‘lost nauwelijks wat op’, Dat zegt Charlotte Bouwman, die al wekenlang demonstreert in de hal van het ministerie van Volksgezondheid.

Ze heeft het plan, dat er op haar initiatief is gekomen, al kunnen inzien. Volgens Bouwman is er niet eens gekeken naar de extreem lange wachttijden.

Bouwman is zelf al acht jaar suïcidaal en wacht al meer dan twee jaar op de juiste hulp. Ze begon eind januari uit onvrede over de GGZ met een protest in de hal van het ministerie, samen met haar hond Bobbie. Na gesprekken met haar beloofde staatssecretaris Paul Blokhuis de problemen aan te pakken.

Wachttijden

Er wordt letterlijk gezegd door GGZ Nederland: we laten de wachttijden buiten beschouwing, aldus Charlotte Bouwman.

Binnen een maand moesten zorgverzekeraars en GGZ-instellingen met een plan komen, anders zou hij zelf ingrijpen. Op dat laatste hoopt Bouwman. Het voorstel dat er nu ligt ‘is precies wat er tot nu toe is gedaan’, zegt ze vandaag, de dag dat Blokhuis’ eigen deadline verloopt.

,,Het is een plan waarbij er weer wordt gesproken over regiotafels, pilot-regio’s. Er wordt letterlijk gezegd door GGZ Nederland: we laten de wachttijden buiten beschouwing”, aldus Bouwman. De aanpak van de wachttijden en het vinden van een landelijke oplossing voor specialistische zorg waren juist de belangrijkste punten.

Wat dit betekent voor haar protestactie vindt Bouwman ‘lastig te zeggen’. Als Blokhuis niet ingrijpt, houdt hij zich niet aan zijn belofte, zegt de activiste. ,,Dat zou ik wel heel erg vinden maar ik schat hem in als iemand die zijn belofte nakomt. Ik hoop ook niet dat het ministerie het goed gaat praten terwijl het geen goed plan is.”

Aanstaande dinsdag spreekt Blokhuis met de opstellers van het plan, volgende week vrijdag hoopt zijn ministerie het plan naar de Tweede Kamer te sturen. Dan zal de staatssecretaris ook aangeven of hij het plan inderdaad goed genoeg vindt, of dat hij ervoor kiest zelf in te grijpen.

Charlotte Bouwman en Bobbie. © ANP

Minister: inderdaad fors meer geld naar verpleeghuiszorg

MSN 12.02.2020 Het kabinet moet inderdaad “fors” meer geld uittrekken voor de verpleeghuiszorg, zegt verantwoordelijk minister Hugo de Jonge. “Dat kan niet anders” nu uit een prognose blijkt dat deze zorg dit jaar 342 tot 475 miljoen euro tekort dreigt te komen.

De bewindsman baseert zich op een advies van de toezichthouder op de gezondheidszorg, de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). Die kwam na onderzoek in opdracht van De Jonge tot de conclusie dat het aantal patiënten dat langdurige zorg nodig heeft zo hard groeit dat er een gat dreigt van honderden miljoenen euro’s.

Het is nog maar een eerste prognose, aldus De Jonge. Maar “mijn voorzichtige interpretatie is sowieso inderdaad dat er fors geld bij moet”. Hoeveel het kabinet uiteindelijk precies zal moeten bijpassen, moet volgens de vicepremier nog blijken. “Maar we weten dat die opdracht aanzienlijk is.”

Vorig jaar moest het kabinet ook al 950 miljoen euro bijpassen voor de langdurige zorg.

NZa voorspelt groot financieel tekort in zorg tot 475 miljoen euro

Telegraaf 11.02.2020 Opnieuw dreigt een groot financieel gat voor de langdurige zorg. De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) schat het tekort op minstens 342 miljoen euro, mogelijk zelfs op 475 miljoen. Het ziet ernaar uit dat minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) dus opnieuw op zoek moet naar geld.

De extra NZa-prognose die nu naar buiten komt was juist door de CDA-bewindsman besteld. Vorig jaar werd hij overvallen door tekorten in de langdurige zorg. Herhaling wilde hij voorkomen door om een februari-raming te vragen.

Doordat nu inzichtelijk is gemaakt dat er nieuwe financiële ellende op de langdurige zorg afstevent, kan het kabinet daarmee rekening houden bij de jaarlijkse onderhandelingen over de voorjaarsnota, waarin de lopende begroting kan worden bijgesteld. Bekend was al dat er bij die besprekingen wordt gekeken naar extra geld voor het bestrijden van de criminele onderwereld (ondermijning) en de stikstofcrisis. Daar komt nu de langdurige zorg, met daarin de verpleeghuiszorg, bovenop.

Volgens de NZa zat het kabinet ernaast met zijn berekeningen over hoeveel mensen er dit jaar gebruik zouden gaan maken van de langdurige zorg. Dat is, zoals het er nu naar uitziet, meer dan gedacht. Daarbij gaat het hoofdzakelijk om de verpleeghuiszorg. Het aantal mensen dat verpleging en verzorging nodig heeft stijgt met zo’n vijf procent.

Bekijk meer van; misdaad gezondheidszorgbeleid overheid overheidsbeleid Den Haag Nederlandse Zorgautoriteit

Versobering ouderenzorg onvermijdelijk, groter beroep op mantelzorgers ook

NOS 29.01.2020 De branchevereniging voor instellingen in de ouderenzorg, Actiz, zegt dat de kwaliteit van die zorg binnen afzienbare tijd onder druk komt en dat we nu moeten nadenken over de vraag hoe we de ouderenzorg in de toekomst gaan organiseren. Daarbij zal een groter beroep op mantelzorgers worden gedaan.

“We moeten ons realiseren dat we aan het begin staan van iets wat echt een grote omvang gaat hebben”, zei bestuurslid Ronald Schmidt in het NOS Radio 1 Journaal na berichtgeving in de Volkskrant. Hij doelt op de toename van het aantal ouderen en het aantal mensen met dementie, terwijl het aanbod van werkenden juist afneemt. In de ouderenzorg dreigt daardoor een chronisch personeelstekort.

Eerder deze maand bleek dat de wachtlijsten voor verpleeghuizen nu al toenemen. “Wij zien daarin de eerste signalen van iets wat de komende jaren onze nieuwe realiteit gaat worden.”

De 3 miljard euro extra per jaar die dit kabinet voor verpleeghuizen uittrekt, bieden volgens Schmidt alleen een oplossing voor de korte termijn. “Het wordt steeds moeilijker om personeel te vinden. Dat betekent dat we steeds meer ouderen krijgen die wachten op een plek. Dus het probleem is breder dan alleen de vraag of er genoeg plek is in verzorgingshuizen.”

Vingerwijzen kan niet meer

Schmidt vindt dat er een maatschappelijke discussie nodig is. “Vingerwijzen naar de politiek of verzekeraars is echt onvoldoende. Dit is een maatschappelijk vraagstuk waar we met elkaar over moeten nadenken hoe we dat gaan oplossen in de komende jaren.”

Het belangrijkste is dat we een realistisch verwachtingspatroon creëren, zei Schmidt. “Als we verwachten dat het blijft zoals het nu is en dat het alleen maar een beetje beter moet de komende twintig jaar, gaan we elkaar teleurstellen. Er moet een realistisch debat komen over wat we verwachten van de zorg, maar ook van elkaar.”

Goede zorg, maar anders

Belangrijk is allereerst dat de toestroom naar de verzorgingshuizen wordt ingedamd, door langer thuiswonen te stimuleren. Daarnaast moeten verpleeghuizen mantelzorgers meer ruimte geven om iets voor hun naasten te doen. “Het moet echt weer normaal worden dat je voor je vader of moeder in het verpleeghuis iets kunt, mag of misschien ook moet doen.”

Het is onzin om nu al het beeld van een crisis op te roepen, zei Schmidt. “Dat is niet zo, maar we moeten ons wel realiseren dat we nu al de eerste signalen zien van de uitdaging die de komende jaren op ons afkomt. Als we daar nu mee aan de slag gaan, kunnen we hartstikke goede zorg blijven bieden op het niveau dat we gewend zijn, maar wel anders.”

Reactie senioren

Ouderenorganisatie KBO-PCOB zegt dat mantelzorgers al heel veel doen. “Nu stellen dat senioren meer moeten oppakken, is wel erg kort door de bocht. Ook het nog meer belasten van de mantelzorger in het verpleeghuis is wel heel makkelijk en doet geen recht aan de realiteit”, zegt directeur Manon Vanderkaa.

Ze erkent dat er een probleem is op de arbeidsmarkt in de zorg en dat daar wat aan moet gebeuren. “Maar dan verwachten we van de zorgaanbieders meer creativiteit dan de opgeheven armen in de lucht en de roep om soberheid.”

Bekijk ook;

Minister Hugo de Jonge van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, bezoekt een bejaarde voorafgaand aan de lancering van het programma Langer Thuis. © ANP

‘Kwaliteit van zorg voor ouderen niet te handhaven’

AD 29.01.2020 Er zijn pijnlijke maatregelen nodig om de ouderenzorg in Nederland uitvoerbaar te houden. Door de vergrijzing zijn de huidige kwaliteitsnormen in verpleeghuizen binnen afzienbare termijn niet te handhaven. Daar is geld noch personeel voor.

Dat zegt Ronald Schmidt van branchevereniging Actiz tegen de Volkskrant, namens de vierhonderd aangesloten ouderenzorginstellingen.

Verpleeghuizen hebben er de afgelopen jaren juist miljarden euro’s bij gekregen om de kwaliteit van de zorg te verhogen, na schrijnende verhalen in de media over ouderen die aan hun lot werden overgelaten. In het daarop gesloten ‘kwaliteitskader’ staat de eis dat er op drukke momenten altijd twee gespecialiseerde zorgmedewerkers aanwezig moeten zijn.

Volgens Schmidt is er een brede maatschappelijke discussie nodig over welke pijnlijke maatregelen acceptabel zijn om de ouderenzorg uitvoerbaar te houden. Zo moet dus wellicht de kwaliteit van zorg in de verpleeghuizen naar beneden en zullen mantelzorgers nog meer moeten gaan doen, ook als familieleden eenmaal zijn opgenomen.

Rechter: Staat geeft behandelaars van gevaarlijke cliënten te weinig geld

NU 28.01.2020 De Nederlandse Staat geeft te weinig geld aan forensische instellingen die verdachten en veroordeelden met een psychiatrische stoornis behandelen. In een kort geding over de zorgtarieven zeiden de behandelaars te vrezen dat er gevaarlijke cliënten op straat zouden komen als de prijzen zo laag blijven. Dinsdag gaf de rechter ze gelijk.

Volgens de rechtbank in Den Haag heeft de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) de klinieken geen enkele mogelijkheid geboden om tot andere prijsafspraken te komen.

De klinieken hebben gesteld dat de sector “klem” zit. Al jaren zijn de tarieven in de zorg, die worden vastgesteld door de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) dalende. De DJI is vervolgens daarbovenop dus nog met een ‘korting’ gekomen. En dat terwijl veel van de klinieken kunnen aantonen dat ze verlies lijden en hier zelf voor opdraaien.

De rechtbank zegt de “bezwaren van de zorgaanbieders te delen” als het gaat om het volgens hen te lage tarief. De rechter wijst er ook op dat de DJI niet heeft kunnen onderbouwen dat momenteel nog “reële zorgtarieven worden geboden”.

‘Tarieven kunnen niet in stand blijven’

De acht klinieken die de procedure hebben aangespannen, behandelen veelal cliënten met zeer complexe problematiek. Hierdoor duurt de behandeling logischerwijs langer dan bij andere klinieken.

Tijdens de zitting bleek al dat er een regeling bestaat waarmee zulke klinieken aanspraak kunnen maken op meer geld. De rechter wil dan ook dat de partijen nader met elkaar in overleg gaan over deze regeling.

“De tarieven die de Staat hanteert voor de betaling van forensische zorg kunnen niet ongewijzigd in stand blijven”, volgens het vonnis.

Gegniffel in de zaal na opperen aanpassing klinieken

De rechtszaal zat tijdens de behandeling van het kort geding tot aan de nok vol met onder meer de behandelaars en de directeuren van de klinieken. Het zorgde ervoor dat er soms gegnuifd werd als de advocaat die er namens de Staat was betoogde dat de DJI “aansluiting heeft gezocht” bij de tarieven van de NZa. De klinieken zouden volgens haar bijvoorbeeld “aan de knoppen kunnen draaien” en logischer moeten omgaan met hun budgetten.

De voorzieningenrechter zegt hier in de uitspraak ook over dat het “niet realistisch en evenmin redelijk is om van zorgaanbieders te verlangen dat zij van de ene op de andere dag hun signatuur op die wijze veranderen”.

Lees meer over: Zorg Binnenland

Een van de klinieken die een kort geding aanspanden is Woenselse Poort ANP

Klinieken winnen: Rijk moet meer betalen voor zorg gevaarlijke patiënten

NOS 28.01.2020 De overheid moet meer gaan betalen aan psychiatrische klinieken voor de zorg voor gevaarlijke patiënten. De rechter heeft dat bepaald in een kort geding dat was aangespannen door acht instellingen voor forensische zorg. Minister Dekker voor Rechtsbescherming betaalt hun minder dan de vastgestelde maximumtarieven, maar dat draait de rechter terug.

De klinieken vinden dat de kwaliteit van de zorg in gevaar is. Ze maken zich grote zorgen over de veiligheid van de maatschappij, de medewerkers en de patiënten, omdat ze met te weinig geld hun werk niet goed kunnen doen.

De rechter zegt dat de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI), die de zorg namens de minister inkoopt, onvoldoende duidelijk heeft gemaakt waarom de maximumtarieven niet worden gehanteerd. De DJI moet van de rechter met de klinieken om tafel om over de tarieven te praten. Dat weigerde de dienst tot nu toe.

Nog deze week een gesprek

Een van de klinieken die de procedure aanspanden, wil nog deze week met het ministerie in gesprek. “We willen praten over de bekostiging op maat. Zodat wij goede en veilige zorg voor deze zeer zieke en gevaarlijke groep patiënten kunnen blijven leveren”, zegt een woordvoerder van Arkin.

Een woordvoerder van minister Dekker bevestigt dat er deze week een overleg plaatsvindt. “Historisch gezien hebben we altijd een goede verstandhouding gehad met de zorgaanbieders. We willen deze draad snel weer oppakken”, zegt ze.

Gevaar voor de samenleving

Het gaat om de behandeling van jaarlijks zo’n 25.000 mensen. De rechter heeft hun die opgelegd nadat ze een straf hebben uitgezeten voor een gewelds- of zedendelict. Het zijn mensen die een gevaar vormen voor de samenleving als ze niet worden behandeld. Onder hen zijn ook tbs’ers.

Gisteren zeiden Kamerleden van regeringspartijen VVD en CDA tegen Nieuwsuur al dat er meer geld moet naar deze psychiatrische zorg. Morgen debatteert de Kamer over de ggz, waar de forensische zorg onder valt.

Bekijk ook;

Klinieken krijgen gelijk: overheid moet meer betalen voor zorg gevaarlijke patiënten

AD 28.01.2020 Het Rijk moet meer gaan betalen aan psychiatrische klinieken voor de zorg voor gevaarlijke patiënten. Acht grote instellingen voor forensische zorg, die onder meer tbs’ers begeleiden, zijn door de rechter in het gelijk gesteld. Zij hadden een kort geding aangespannen tegen tariefverlagingen, omdat de veiligheid van de maatschappij, medewerkers en patiënten in gevaar zou komen.

De Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI), die de inkoop van de zogeheten forensische zorg regelt, had onder meer een maximumdagtarief ingevoerd en heeft volgens de rechter onvoldoende gemotiveerd waarom de tarieven voor ambulante zorg zijn verlaagd. De ggz-instellingen zeggen dat ze daardoor verlies zullen draaien en moeten bezuinigen op de zorg voor patiënten. De dienst moet nu van de rechter met de klinieken om tafel om over de tarieven te praten.

Lees ook;

Kunnen deze veroordeelden met een psychiatrische stoornis in Warnsveld nog genoeg behandeld worden?

Lees meer

Buurtcoach Fivoor in Den Dolder blijvertje dankzij uitspraak rechter

Lees meer

In de rechtszaal hadden de ggz-organisaties, waaronder Fivoor, Reinier van Arkel en Trajectum, aangevoerd dat de maximale dagprijzen er uiteindelijk toe zullen leiden dat ernstig gestoorde daders tot veertig procent minder behandeling krijgen. De advocaten verwezen naar mensen als Bart van U., die oud-minister Els Borst om het leven bracht in 2014.

,,Iemand die de kliniek verlaat heeft dan dus minder behandelingen gehad. Exacte gevolgen daarvan zijn lastig in te schatten. Dat onze behandeling om iemand terug te kunnen laten keren in de maatschappij dan niet maximaal is, is duidelijk”, zei Nienke Timmer, manager van kliniek De Boog in Warnsveld, eerder deze week tegen deze site. ,,Wat onze patiënten gemeen hebben is dat een delict is begaan door een psychiatrische achtergrond. Wij proberen patiënten hier in te laten zien hoe ze tot een delict zijn gekomen. We helpen om controle te krijgen over deze stoornis. Ik begrijp het niet dat je daarop bezuinigt.”

Strengere eisen

Volgens de advocaten stelt de samenleving juist steeds strengere eisen aan de behandeling en bewaking van mensen met een psychische stoornis die een misdaad hebben gepleegd. Zo is het doorvoeren van beveiligingsmaatregelen kostbaar. Ook personeelskosten en de lasten voor gebouwen zijn de afgelopen jaren gestegen. Wanneer tarieven ook nog worden verlaagd, ontstaat volgens de instellingen een onhoudbare situatie.

In een eerste reactie laat Fivoor, de kliniek waar moordenaar Michael P. enige tijd is behandeld, weten de uitspraak ‘gunstig’ te vinden. De kliniek kan nu buurtcoaches behouden in in Den Dolder om te voorkomen dat cliënten overlast veroorzaken. Bij een negatieve uitspraak zou de inzet van de buurtcoaches ‘zeker’ onder druk zijn komen te staan.

Bezuiniging op zorg zwaarste psychiatrische patiënten voorlopig van tafel

OmroepWest 28.01.2020 Het ministerie van Justitie en Veiligheid moet opnieuw om de tafel met zorginstellingen die zorg verlenen aan onder meer ex-tbs’ers. Tot die tijd is de korting op de zorg voor de zwaarste groep psychiatrische patiënten van tafel. Dat heeft de voorzieningenrechter in Den Haag bepaald. Zorginstellingen uit onder meer Den Haag en Leiden waren naar de rechter gestapt voor een hogere vergoeding.

Vanaf dit jaar zou de overheid minder gaan betalen voor behandelingen in de forensische zorg. Instellingen als polikliniek De Waag stapten naar de rechter omdat zij vreesden dat de behandeling voor mensen die uit een gevangenis of een tbs-instelling zijn vrijgelaten, in het geding komt. Samen met de instelling uit Den Haag en Leiden, hadden in totaal acht forensische zorginstellingen het ministerie voor de rechter gedaagd.

De Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI), die namens het minsterie heeft onderhandeld met de zorginstellingen, heeft volgens de rechter ‘gehandeld in strijd met meerdere aanbestedingsrechtelijke beginselen en beginselen van behoorlijk bestuur’. Zo zou de dienst onvoldoende rekening hebben gehouden met het feit dat de forensische zorg voor de financiering voor een groot deel afhankelijk is van de overheid en er geen alternatieven zijn.

Niet geluisterd naar bezwaren

Verder heeft de DJI de tarieven verlaagd, zonder eerst de bezwaren van de instellingen goed te beoordelen. Hierdoor waren de forensische specialisten verplicht om onder protest in te stemmen met minder geld, omdat ze anders helemaal niets zouden ontvangen. En dus oordeelt de rechter dat ‘het geïntegreerde maximum dagtarief vooralsnog niet door DJI mag worden gehanteerd’.

Via een woordvoerder laat De Waag in een eerste reactie weten ‘verheugd’ te zijn ‘dat de rechter begrip heeft getoond voor ons standpunt en gaan met het ministerie van Justitie en Veiligheid graag in gesprek over de tarieven. Wij hebben er vertrouwen in dat deze gesprekken een goede uitkomst zullen opleveren.’

Meer over dit onderwerp: PSYCHIATRIE GGZ ZORG

Blokhuis wil ggz verplichten om mensen met complexe problemen te helpen

NOS 28.01.2020 Ggz-instellingen moeten straks verplicht op korte termijn gespecialiseerde hulp bieden aan psychiatrische patiënten met complexe problemen. Dat zei staatssecretaris Blokhuis na een gesprek met mensen die al lang wachten op hulp.

Nu vallen de zwaarste patiënten vaak buiten de boot, omdat ggz-instellingen niet de specifieke hulp kunnen bieden die nodig is als iemand bijvoorbeeld een eetstoornis én een trauma heeft.

In het plan van Blokhuis moeten de instellingen en de verzekeraars ervoor zorgen dat er binnen een paar weken hulp georganiseerd wordt. Als zij dat niet doen, grijpt de overheid in.

800 dagen wachten

De staatssecretaris beloofde dit na een gesprek met onder anderen de suïcidale Charlotte Bouwman (26), die actie voerde in het ministerie van Volksgezondheid. Zij staat nu ruim 800 dagen op een wachtlijst voor de juiste hulp.

Bouwman is betrokken bij het manifest ‘Lijm de Zorg’ op, waarin wordt gevraagd iets te doen aan de wachtlijsten, het personeelstekort, de regeldruk en de onnodige bureaucratie in de jeugdzorg en de ggz.

Blokhuis spreekt morgen met de Tweede Kamer over de ggz en de jeugdzorg. Hij zei vanmorgen dat er veel wordt gezegd, “maar neem van mij aan: we laten het niet bij woorden, er komen ook daden.”

Bekijk ook;

Protesterende suïcidale vrouw spreekt met Blokhuis, maar zet actie door

Staatssecretaris belooft Charlotte Bouwman ‘daden’ voor problemen in GGZ

OmroepWest 28.01.2020 Staatssecretaris Paul Blokhuis van Volksgezondheid wil concreet actie ondernemen om de problemen met de lange wachtlijsten in de geestelijke gezondheidszorg aan te pakken. Dat zei hij voorafgaand aan een gesprek met Charlotte Bouwman, die sinds vorige week actie voert in het ministerie van Volksgezondheid.

Charlotte kreeg dinsdag in de hal van het ministerie gezelschap van tientallen lotgenoten en medestanders. Dit was de tweede keer in een week dat ze in gesprek ging met Blokhuis over de problemen in de GGZ. Blokhuis liet Charlotte en haar medestanders weten dat ze ‘niet tegen dovemansoren praten’.

‘Jullie willen hulp en dat is niet teveel gevraagd. We gaan kijken wat er nodig is, naast wat er al gebeurt. Om daar wat – misschien wel veel – bovenop te doen om er zo voor te zorgen dat de GGZ in Nederland beter georganiseerd wordt zodat we van die ellenlange wachtlijsten afkomen.’ Woensdag vindt er een debat over dit onderwerp plaats. ‘Dan zullen er veel woorden gesproken worden’, vertelde Blokhuis. ‘Maar neem van mij aan: we laten het niet bij woorden, er komen ook daden.’

Drie jaar op wachtlijst

Charlotte heeft een ernstige psychische ziekte en is suïcidaal. Ze deed 21 zelfmoordpogingen en staat al twee jaar op de wachtlijst voor een behandelplek. Hulpverleners én ervaringsdeskundigen lanceerden vorige week het manifest Lijm de Zorg om aandacht van de politiek te vragen voor de misstanden in de GGZ en de Jeugdzorg. Dit manifest is al tienduizenden keren ondertekend. Charlotte hoopte met haar sit-in ook aandacht te vragen voor de lange wachtlijsten.

Om de gezondheidszorg te verbeteren, heeft Charlotte een wensenlijstje opgesteld: een helpdesk voor mensen met complexe psychische problemen, landelijke behandelcentra voor deze groep en actie op het gebied van acute hulp. Ze kijkt ‘heel positief’ terug op het gesprek dat ze dinsdag had met de staatssecretaris. ‘Maar eerst zien, dan geloven.’ Ze beëindigt haar actie dan ook nog niet. Vanaf komende week gaat ze iedere maandag een sit-in houden.

‘Charlotte is zo dapper’

Kim, een van de medestanders van Charlotte in het gebouw van het ministerie, noemt de uitkomst van het gesprek Charlotte met de staatssecretaris in ieder geval ‘hoopvol’. ‘Met name dat de wachtlijsten aangepakt worden en dat we bij de crisisopvang terechtkunnen voordat we iets gedaan hebben, ons beschadigd hebben bijvoorbeeld. Dat vind ik namelijk een heel groot probleem, dat we ons iets aangedaan moeten hebben voordat we daar welkom zijn.’

Lou, die naast haar zit, knikt. Ze spreekt van een historisch moment en prijst Charlotte als ‘gezicht’ van de actie. ‘Zij is zo dapper’, benadrukt ze. ‘Mensen realiseren zich dit niet, maar wat zij heel open en eerlijk vertelt, is iets waar de meeste mensen zich ontzettend voor schamen.

Die kruipen weg in een hoekje. Veel mensen die ik ken bevinden zich in een gesloten afdeling of verblijfsafdeling en komen daar niet meer uit. Charlotte heeft het tegenovergestelde gedaan. Zij heeft besloten met haar verhaal naar buiten te treden. Daar ben ik heel erg trots op.’

LEES OOK: Charlotte deed 21 zelfmoordpogingen: ‘Ik wacht al twee jaar op behandelplek’

Sit-in van medestanders van Charlotte Bouwman I Foto: Omroep West

Meer over dit onderwerp: DEN HAAG PSYCHIATRISCHE HULP GGZ ZORG MINISTERIE VAN VOLKSGEZONDHEID

Blokhuis belooft ‘daden’ voor problemen in GGZ

AD 28.01.2020 Staatssecretaris Paul Blokhuis (Volksgezondheid) wil concreet actie ondernemen om de problemen met de lange wachtlijsten in de geestelijke gezondheidszorg aan te pakken. Dat zei hij voorafgaand aan een gesprek met Charlotte Bouwman, die sinds vorige week actie voert in het ministerie van Volksgezondheid.

Neem van mij aan, we laten het niet bij woorden, er komen ook daden, aldus Staatssecretaris Blokhuis .

Bouwman kreeg vanmorgen in de hal van het ministerie gezelschap van tientallen lotgenoten en medestanders. Voor de tweede keer in een week is ze in gesprek met Blokhuis over de problemen in de GGZ. ,,Morgen is er een debat, en dan zullen er veel woorden gesproken worden’’, aldus Blokhuis. ,,Maar neem van mij aan, we laten het niet bij woorden, er komen ook daden.’’

Om de gezondheidszorg te verbeteren heeft Bouwman drie eisen opgesteld: een helpdesk voor mensen met complexe psychische problemen, landelijke behandelcentra voor deze groep en actie op het gebied van acute hulp.

Lees ook;

Suïcidale Charlotte in tranen voor ministerie: ‘Je bent ziek en wanhopig en wordt toch weggestuurd’

Lees meer

De problemen in de pleegzorg verdienen meer aandacht dan ze nu krijgen

Lees meer

Wachtlijst

Bouwman (26) probeerde de afgelopen acht jaar 21 keer een einde aan haar leven te maken. De Amsterdamse heeft wel geprobeerd om hulp te krijgen, maar staat al twee jaar op een wachtlijst. Onlangs hoorde ze dat ze nog een jaar moest wachten voordat ze aan de beurt is. Wanhopig voert ze daarom actie voor het ministerie van Volksgezondheid (VWS). ,,De maat is nu echt vol.’’

,,Ik kom gewoon nergens meer op de wachtlijst’’, aldus Bouwman eerder in gesprek met deze redactie. De basiszorg is in Nederland wel goed geregeld, maar zodra je complexe psychische problemen hebt, wordt het lastig. ,,Hoe complexer, hoe langer je moet wachten’’, is haar ervaring.

Manifest

De actie van Bouwman krijgt steun van Lijm de Zorg, hét collectief van hulpverleners en mensen die zorg nodig hebben in de Jeugdzorg en GGZ. ,,Er vindt een stille ramp plaats in de GGZ’’, aldus Louis de Mast van Lijm de Zorg. ,,Er zijn veel mensen die hulp zoeken, maar die niet kunnen vinden.’’ Zorgverzekeraars, zorgaanbieders en overheid wijzen allemaal naar elkaar, vertelt hij. ,,Uiteindelijk pakt niemand de regie.”

Het collectief heeft daarom een manifest opgesteld voor een betere Jeugdzorg en GGZ, waarin het kabinet wordt opgeroepen om de zorg voor kwetsbare mensen goed te organiseren, en dus ook voor de meest complexe problemen.

Politiek krijgt weer laatste woord over geld verpleeghuizen

NOS 21.01.2020 De politiek krijgt weer meer te zeggen over de besteding van geld in de zorg. De Tweede Kamer heeft een wetsvoorstel van minister De Jonge aangenomen, waarmee de macht van Zorginstituut Nederland kan worden beperkt. Het Zorginstituut is een instelling die toeziet op de zorgverzekeringen.

De nieuwe wet moet iets uit de vorige kabinetsperiode terugdraaien. Staatssecretaris Van Rijn vroeg het Zorginstituut destijds kwaliteitseisen op te stellen voor goede verpleeghuiszorg. Nadat dat was gebeurd, bleek dat het kabinet verplicht was ruim twee miljard euro per jaar extra uit te trekken om aan die eisen te voldoen. Het geld moest onder meer worden ingezet om meer personeel aan te trekken.

Hoewel veel Kamerleden om extra geld voor de verpleeghuizen hadden gevraagd, zat de gekozen constructie een groot deel van de Kamer uiteindelijk toch niet lekker: in feite had de Kamer weinig meer over het budget te zeggen, maar was die bevoegdheid overgedragen aan een bureaucratisch instituut.

Volgens de nieuwe wet komt er toch weer een toetsing door de minister, waarop de Kamer invloed kan uitoefenen en krijgt de politiek dus weer het laatste woord.

Na de Tweede moet ook de Eerste Kamer nog met de nieuwe wet akkoord gaan.

Bekijk ook;

Waarom de politiek toch niet zo blij is met 2 miljard voor de verpleeghuizen

Bouwen voor ouderen is niet sexy genoeg: ‘Gemeenten pronken liever met fraaie kantoren’

VK 17.01.2020 En wéér rapporteerde een commissie over het gebrek aan woningen voor zelfstandige ouderen. Terwijl de oplossing van het probleem er eigenlijk al is: het Thuishuis, een soort studentenhuis (zonder lawaai) voor senioren.

Dit stuk had vijf jaar geleden ook in de krant kunnen staan. Of anders wel tien of vijftien jaar geleden. Want het gaat over het gebrek aan geschikte huisvesting voor ouderen. En dat is, zegt Liane den Haan, directeur-bestuurder van ouderen-belangenorganisatie Anbo, een thema dat stelselmatig wordt genegeerd.

Zeker: deze week drong een commissie onder leiding van Wouter Bos aan op de bouw van woningen, heel veel woningen, voor zelfstandig levende ouderen. Volgende week zal de zogenoemde commissie-Adriani naar verwachting een soortgelijk pleidooi afsteken. Daarnaast zijn allerhande aanjaagteams en taskforces actief op het terrein van de ouderenhuisvesting.

Demografie

Anbo zelf voorspelde al in 2005 dat met de verdwijning van de aloude ‘bejaardenhuizen’ een grote behoefte zou ontstaan aan woningen voor ouderen die niet meer zelfstandig kunnen (of willen) wonen, en die ook niet in aanmerking komen voor opname in een verpleeghuis. Dat rapport was niet eens visionair, zegt Den Haan. Het was slechts een vertaling van welbekende demografische ontwikkelingen.

Toch is met al die inzichten vrijwel niets gedaan. Althans: niet door overheden en woningcorporaties. Zo stelde Anbo onlangs vast dat bijna 60 procent van de Nederlandse gemeenten überhaupt niet heeft nagedacht over de gevolgen van de vergrijzing voor de woningbouw. Hoe dat komt? ‘Ach’, zegt Den Haan – geïrriteerd. ‘Gemeenten pronken liever met fraaie kantoren of eengezinswoningen. Woningen voor ouderen zijn gewoon niet sexy.’

En als het gebrek aan engagement bij overheden al geen probleem is, is het de regelgeving wel. Zo sprak Den Haan deze week een wethouder die de aanvraag voor een zogenoemde kangoeroewoning – de aanbouw bij een bestaande woning ten behoeve van ouderen – had afgewezen vanwege de richtlijnen voor ‘woondichtheid’ in het betreffende gebied. Alleen bestuurders met lef en woningbouwcorporaties die bereid zijn tot een enigszins rekkelijke interpretatie van de regels willen de bouw van kleinschalige voorzieningen voor ouderen nog weleens mogelijk maken, zegt Den Haan.

Op pantoffelafstand

Dat is ook de ervaring van ‘maatschappelijk ondernemer’ Jan Ruyten, bedenker en uitvoerder van het concept ‘Thuishuis’: een soort studentenhuis voor ouderen ‘op pantoffelafstand van winkels en andere publieke voorzieningen’. De bewoners – idealiter niet meer dan vijf of zes – hebben elk een eigen kamer, en maken gezamenlijk gebruik van een keuken, een hobbykamer, een tuin, een washok en andere faciliteiten. In collectieve zelfstandigheid. ‘Als ik er naar binnen wil, bel ik netjes aan, want ik heb geen sleutel’, zegt Ruyten.

Sinds 2006 heeft Ruyten vijf van dit soort huizen kunnen stichten. Met alle‘evidencebased voordelen van dien voor het welzijn en de gezondheid van de bewoners. ‘Een kind had het kunnen bedenken.’ Toch kost het Ruyten veel moeite om ‘het bastion van de overheid’ te slechten. ‘Als ik een wethouder of een corporatie om medewerking vraag bij de vestiging van een Thuishuis, word ik vaak doorverwezen naar Jumbo, Albert Heijn of een ander bedrijf. Terwijl het mij helemaal niet om geld of sponsoring te doen is, maar om organisatorische ondersteuning.’

Alleen thuis wonende oudere in een groot huis. Beeld Marcel van den Bergh / de Volkskrant

Robotisering

‘We lopen in Nederland voorop met robotisering van de zorg, maar we zijn bijzonder slecht in sociale innovatie’, heeft Ruyten moeten vaststellen. ‘De gezondheidszorg krijgt beduidend meer aandacht dan de preventie van zorgafhankelijkheid. Zorg is business. Daar liggen verdienmodellen onder. Het Thuishuis, een instelling zonder winstoogmerk, ligt niet binnen het blikveld van ondernemers en bestuurders.’

Gesticht voor ouden van dagen

Waardig ouder worden was de betrokkenen in het verleden overigens ook niet vergund. In de 19de eeuw woonde ruim 20 procent van de ‘ouden van dagen’ in een gesticht of instelling. Het ‘driegeneratiegezin’ was ook toen niet de norm. Wel kwam het vaak voor dat ongetrouwde kinderen bij hun ouders bleven wonen, en voor hen zorgden.

Bijna de helft van de ouderen woonde samen met hun volwassen kinderen. ‘Ware armen’, behoeftige ouderen die niet meer konden werken, kwamen in aanmerking voor plaatsing in een hofje of een ‘oudeliedenhuis’ waar doorgaans een streng regime heerste.

Om ouderen zoveel mogelijk voor dat lot te behoeden, werd burgers in 1912 een onderhoudsplicht voor ‘behoeftigen en ouderen’ in hun omgeving opgelegd. Deze knellende vorm van mantelzorg werd in 1961 afgezwakt en in 1965 helemaal afgeschaft.

Spookbeeld

In de jaren vijftig werden ouderen aangemoedigd om, ter leniging van de woningnood, naar bejaardenhuizen te verkassen. Deze woonvorm is echter nooit geliefd geweest. ‘Bij de meesten waart, als een spookbeeld, het woord ‘tehuis’ door de gedachten’, schreef de Nationale Raad voor Maatschappelijk werk in 1958. In 1975 was de hoogtij van de bejaardentehuizen alweer ten einde: de regering bepaalde dat maximaal 7 procent van de ouderen in een verzorgingshuis mocht wonen.

Ouderen werden aangemoedigd om zolang mogelijk voor zichzelf te blijven zorgen. Op dit moment ondervindt de woningmarkt daarvan de nadelige gevolgen: bij gebrek aan alternatieven blijven veel ouderen te lang in hun (vaak te grote) huizen wonen.

Meer over; Anbo Jan Ruyten samenleving Liane den Haan ouderen mensen politiek Sander van Walsum

Prettig oud worden in je vertrouwde omgeving

AD 17.01.2020 Het kabinet-Rutte moet snel stoppen met sluiten van zorglocaties en een noodplan lanceren om ‘zorgbuurthuizen’ te bouwen, stellen Lilian Marijnissen, fractievoorzitter van de SP in de Tweede Kamer en Maarten Hijink, Tweede Kamerlid voor de SP. Er is te veel ouderenzorg afgebroken.

Na drie kabinetten-Rutte staat de ouderenzorg er slecht voor. Ouderenzorg is afgebroken, verzorgingshuizen zijn gesloten en 77.000 medewerkers verloren door bezuinigingen hun baan, waardoor er nu een schreeuwend tekort aan personeel is. Ruim 16.700 ouderen staan op een wachtlijst voor een zorginstelling. Ze blijven langer in het ziekenhuis omdat ze nergens terechtkunnen. En de eerste hulp loopt vol door ongelukken omdat ze gedwongen thuis wonen, terwijl dat eigenlijk niet meer gaat.

De SP pleit voor radicale verandering: herwaardering van ouderenzorg. Geef medewerkers de waardering die ze verdienen en neem als overheid het voortouw bij de bouw van zorgbuurthuizen, kleinschalige, gezellige zorglocaties waar je in je eigen omgeving oud kunt worden.

Op dit moment ontbreekt het totaal aan landelijk beleid om tot oplossingen te komen. Na de desastreuze fout om de verzorgingshuizen te sluiten, waar nu de ene na de andere medeplichtige partij op terugkomt, kijkt dit kabinet vooral toe. Voor de kerst bezochten wij de Bloesemhof, een zorglocatie in Montfoort waar ouderen prettig wonen. Helaas moet dit verpleeghuis dicht. Grote paniek. De ouderen moeten in de laatste fase van hun leven verhuizen en komen op de wachtlijst voor zorglocaties kilometers verderop. De hele gemeenschap wordt geraakt, maar dit kabinet grijpt niet in.

Na de desastreuze fout om de verzorgingshuizen te sluiten, waar nu de ene na de andere medeplichtige partij op terugkomt, kijkt dit kabinet vooral toe

Uit het hele land stromen berichten binnen van hoogbejaarde ouderen die moeten verhuizen maar nergens terechtkunnen. En dan te bedenken dat de behoefte aan verpleeghuisplekken de komende twintig jaar volgens schattingen verdubbelt. Net als in de jeugdzorg en de medische zorg is ook in de ouderenzorg door meer concurrentie samenwerking tussen zorgaanbieders veel moeilijker geworden. Zorginstellingen moeten hun eigen vastgoed financieren, geld lenen en altijd alert zijn op mogelijke verliezen. Daarom zijn veel zorgaanbieders voorzichtig met het bijbouwen van nieuwe verpleeghuisplaatsen. Geen risico’s, want voor je het weet beland je in de rode cijfers.

Ouderen verdienen beter. Het is hoog tijd voor een radicale verandering: niet de markt, maar een actieve overheid moet het voortouw nemen: kleinschalige verpleeg- en verzorgingshuizen. Steun zorgaanbieders met garantstellingen voor de bouw. Maak harde afspraken over nieuwe soorten ouderenzorg, zodat alle ouderen die zich thuis niet meer veilig of prettig voelen, kunnen verhuizen naar een plek waar de zorg altijd dichtbij is. Het is onverantwoord dat het kabinet niet ingrijpt.

Wij doen de oproep per direct het sluiten van zorglocaties te stoppen zolang er nog wachtlijsten zijn. En met een noodplan te komen om snel zorgbuurthuizen te bouwen voor duizenden extra plaatsen in de verpleeghuiszorg. Onze ouderen verdienen het.

Lilian Marijnissen is SP-fractievoorzitter in de Tweede Kamer, Maarten Hijink is Tweede Kamerlid voor de SP en woordvoerder zorg.

Minister De Jonge lobbyt tegen verplichte Europese aanbestedingen in de zorg

NOS 16.01.2020 Minister De Jonge van Volksgezondheid wil snel af van de Europese regel die gemeenten verplicht om zorgtaken Europees aan te besteden. Hij heeft daar vandaag in Straatsburg met Europarlementariërs uit verschillende landen over gepraat. De Jonge wijst erop dat de zorg geen markt is, “laat staan een Europese markt”.

De Jonge vindt de gedachte achter de Europese aanbestedingsregel begrijpelijk voor marktactiviteiten: bedrijven moeten dezelfde kansen krijgen om een opdracht binnen te halen. Maar volgens hem botst het “met zaken die in de jeugdzorg en de thuiszorg gewoon belangrijker zijn: samenwerking en partnerschap in de wijk bijvoorbeeld”.

Hij vindt het niet logisch om te denken dat mensen vanuit Portugal of Litouwen in de Nederlandse jeugdzorg aan de slag gaan. “Dat gebeurt niet.”

De Jonge wil “hoe sneller, hoe beter” af van de Europese regelgeving voor de zorg, “want het zorgt voor procedures die veel tijd en geld kosten, en dat komt de zorg niet ten goede”.

Hugo de Jonge @hugodejonge

Minder administratieve lasten, minder markt- en meer samenwerking in de zorg. Daarom moeten we af van de verplichting om gemeentelijke zorgtaken openbaar en Europees aan te besteden. Vandaag in Straatsburg daarom met verschillende Europarlementariërs hierover in gesprek gegaan.

Commissie Toekomst Zorg Thuiswonende Ouderen: ‘Bouwen, digitaliseren, samenwerken!’

RO 15.01.2020 Om de zorg voor thuiswonende ouderen in de toekomst op peil te houden is het nodig nú te investeren in geschikte woningen, in digitalisering van dagelijks leven en zorg en in lokale en regionale samenwerking in zorg en ondersteuning. Dat schrijft de commissie Toekomst zorg thuiswonende ouderen in een advies dat commissievoorzitter Wouter Bos vanmiddag aanbiedt aan minister Hugo de Jonge van VWS.

De commissie formuleert in haar advies 35 aanbevelingen die zij toetst aan de vier principes van de REIS:

Regie: vergroot de aanbeveling de mogelijkheden voor ouderen om zelf regie te voeren?
Eenvoud: vereenvoudigt de aanbeveling de ondersteuning en zorg voor ouderen, zowel voor de ouderen zelf als voor de professionals?
Integrale benadering: verwijdert de aanbeveling schotten en bevordert ze een integrale kijk op de behoefte aan ondersteuning en zorg?
Samenwerking: bevordert de aanbeveling de samenwerking tussen de verschillende bij de zorg voor thuiswonende ouderen betrokken partijen en professionals?

Veel van de aanbevelingen zijn terug te voeren tot drie centrale adviezen.

Omdat de commissie het belangrijk vindt dat haar advies kan rekenen op draagvlak bij alle partijen die bij zorg en ondersteuning voor thuiswonende ouderen betrokken zijn, nodigt zij belangstellenden uit om uiterlijk 1 april 2020 op het advies te reageren. Voor de zomer van 2020 zal zij de binnengekomen reacties en commentaren verwerken in versie 2.0 van haar advies.

Lees hier het adviesrapport;

Oud en zelfstandig in 2030. Een reisadvies

Rapport | 15-01-2020

Zie ook;

Lees ook;

Wouter Bos nieuwe voorzitter commissie Toekomst zorg thuiswonende ouderen

Commissie Toekomst zorg thuiswonende ouderen

Kamer ontstemd: wachtlijsten verpleeghuizen flink langer dan verwacht

NOS 15.01.2020 De wachtlijsten voor verpleeghuizen zijn opnieuw langer geworden. Het is niet gelukt ze terug te dringen, heeft minister De Jonge (CDA) gezegd in de Tweede Kamer. 18.600 mensen wachten op zorg, toen dit kabinet van start ging waren dat er rond de 10.000.

Een groot deel van de Tweede Kamer wil dat De Jonge meer doet om de wachtlijsten terug te dringen en is kritisch op hem. Alleen meer geld, zoals het kabinet al wel investeerde, is niet de enige oplossing, zeggen Kamerleden. Het kabinet moet het creëren van meer plekken tot de hoogste prioriteit maken. Er moeten maatregelen genomen worden om versneld te bouwen, aldus de Kamer.

GroenLinks-Kamerlid Ellemeet zegt dat al een jaar geleden duidelijk was dat er dringend iets moest gebeuren. Ze vindt het onbegrijpelijk dat niet duidelijk is welke regio welke capaciteit aan verpleeghuisbedden heeft.

PvdA-Kamerlid Kerstens vraagt zich af wat De Jonge “de afgelopen twee jaar heeft gedaan”. D66-Kamerlid Bergkamp vraagt of de minister dit niet zag aankomen. De Jonge zei eerder al dat het aantal wachtenden harder stijgt dan verwacht.

Schrijnende situatie

Volgens het ministerie van Volksgezondheid zijn niet alle 18.600 mensen op de wachtlijsten ‘actief wachtend’. Dat betekent dat ze volgens het ministerie niet allemaal acuut een bed nodig hebben, bijvoorbeeld omdat ze liever wachten op een plek dichterbij.

De lijst van wachtenden kan in werkelijkheid nog groter zijn: sommige mensen melden zich niet aan omdat ze dan een eigen bijdrage moeten betalen. Dat kan oplopen tot enkele honderden euro’s per maand, terwijl de kosten thuis voor gas, licht en andere zorg gewoon doorlopen.

Kamerleden van onder meer PVV en D66 willen af van die scheiding tussen “actief” en “niet actief”. Iemand kan pas op de wachtlijst worden geplaatst als hij of zij voldoet aan strenge toelatingseisen. “De situatie is dan al schrijnend”, zegt PVV-Kamerlid Agema. Alle wachtenden zijn mensen die dringend zorg nodig hebben, betoogt ze.

“Wat we moeten doen, is de versnelling zoeken. Er moeten meer plekken komen”, aldus Hugo de Jonge, CDA

Minister De Jonge erkent dat er nu snel geïnventariseerd moet worden. “Wat we moeten doen, is nu de versnelling zoeken. We moeten op korte termijn per regio tussen zorgkantoren en aanbieders opties inventariseren.” De Jonge wil voor de zomer weten wat de situatie is. PvdA-Kamerlid Kerstens vraagt zich daarop hardop af waarom dat “niet al duidelijk is”.

De Jonge erkent ook dat de regie op het gebied van extra bouwen te wensen over laat. PVV-Kamerlid Agema denkt dat er een aanwijzing nodig is om het bouwen te versnellen. De VVD wil dat er nog dit voorjaar een concreet noodplan ligt om het aantal plekken te vergroten.

Wirwar

Kamerleden hekelen ook de wirwar aan kosten voor wachtenden voor een verpleeghuis. SP-Kamerlid Hijink benadrukt dat de zorg die de wachtenden nog thuis nodig hebben uit een andere pot wordt betaald dan de zorg in het verpleeghuis. Voor het op een wachtlijst staan, moeten ouderen soms al een bijdrage betalen.

Uit een TNO-rapport bleek eerder dat de behoefte aan verpleeghuiszorg de komende twintig jaar zal verdubbelen, van 128.000 bedden in 2017 tot 261.000 in 2040.

De Jonge: “Uiteindelijk denk ik niet dat we al die 260.000 plekken gaan realiseren. Al zou je het kunnen bouwen, zou je het vervolgens niet kunnen bemannen. Zo veel mensen zijn er niet, dus we zullen ook toe moeten naar andere vormen van verpleegzorg.”

Later vandaag komt een speciale commissie onder leiding van Wouter Bos met aanbevelingen voor de toekomst van de ouderenzorg,

Bekijk ook;

Advies: veel meer bouwen voor ouderen

NOS 15.01.2020 Er moeten veel meer woningen gebouwd worden waar ouderen zelfstandig kunnen wonen. En bestaande woningen moeten worden aangepast aan de behoeften van deze groep. Dat zijn de belangrijkste aanbevelingen van een commissie onder leiding van oud-minister Wouter Bos. Het rapport is aangeboden aan minister De Jonge van Volksgezondheid.

Kangoeroewoningen

Voorbeelden van zulke woonvormen zijn woongroepen waar ouderen bij elkaar wonen en kangoeroewoningen, waarbij twee woningen via een tussendeur met elkaar verbonden zijn. Vaak wonen opa en oma dan in het ene huis, en woont het gezin van een van de kinderen in het andere.

Vandaag bleek dat er de laatste jaren ook veel te weinig nieuwe verpleeghuizen zijn gebouwd. Mede daardoor zijn de wachtlijsten voor een plek in zo’n instelling fors gestegen.

Digitaal wordt de norm

De commissie denkt dat er in de toekomst ook veel meer gebruik moet worden gemaakt van digitale technieken om het leven van ouderen gemakkelijker te maken. Niet alleen voor zorgaanbieders, maar ook voor ouderen zelf moet digitaal “het nieuwe normaal” worden.

“Inzetten op digitaal als norm leidt tot meer doelmatigheid en meer regie bij de ouderen die ermee om kunnen gaan.” Er hoeft dan niet altijd iemand te komen en die capaciteit kan weer ingezet worden bij kwetsbare ouderen, denkt de commissie.

Bekijk ook;

‘Meer woningen en minder concurrentie voor thuiszorg ouderen’

AD 15.01.2020 De zorg voor thuiswonende ouderen staat onder druk en er moeten flinke stappen worden genomen om deze zorg op peil te houden. Door meer woningen te bouwen en verbouwen, maar ook door ouderen bijvoorbeeld meer gebruik te laten maken van digitale technieken.

Dat zijn de belangrijkste adviezen van een commissie onder leiding van oud-minister Wouter Bos, die sinds eind 2018 de zorg voor thuiswonende ouderen onder de loep nam. Gezien de beperkte financiële middelen en de krappe arbeidsmarkt moet in de thuiszorg samenwerking de prioriteit krijgen boven keuzevrijheid en concurrentie, vindt Bos.

Lees ook;

Wéér rijtjeshuis van 1,5 miljoen euro in Amsterdam, topinvestering van belegger

Lees meer

Elke keer als Lijn 6 op hun huis afstormt, doen Theo en Mia een schietgebedje

Lees meer

Het aantal ouderen dat zelfstandig woont, is sinds de jaren 80 flink gestegen. In 1980 woonde 37 procent van de 80-plussers op zichzelf, inmiddels is dat 89 procent. Aangezien de bevolking de komende tien jaar verder veroudert, zal de druk op de zorg alleen maar toenemen, aldus de commissie.

Het is tijd voor actie, en wel direct, aldus Liane den Haan, ouderenbond ANBO.

Het rapport valt in ieder geval in goede aarde bij ouderenbond ANBO. ,,We zijn blij dat de commissie precies heeft opgeschreven wat wij al jaren roepen”, zegt directeur Liane den Haan. ,,Namelijk dat goed ouder worden niet begint bij zorg, maar bij goed wonen. Het begint bij voldoende, geschikte woonvormen voor senioren.

Zij willen wel verhuizen, maar kunnen nergens naartoe. Het rapport geeft de goede aanbevelingen, maar wat ons betreft moet de vrijblijvendheid eraf. Gemeenten moeten per direct aan de slag. Er is nu al een tekort van 80.000 geschikte woningen voor ouderen. Gemeenten en woningcorporaties, het is tijd voor actie. En wel direct.”

Verzorgingshuizen

De onderzoekers onder leiding van Bos zien een aantal knelpunten voor de toekomst. Zo is er het tekort aan zorgpersoneel, neemt de druk op mantelzorgers toe en is er een gat tussen ‘thuis’ en het ‘verpleeghuis’, dat is ontstaan door het verdwijnen van verzorgingshuizen.

Gemeenten en corporaties moeten meer doen om voldoende geschikte woningen te realiseren voor ouderen. ,,Op dit moment ontbreekt het daaraan”, schrijft de commissie.

De commissie hamert ook op het belang van het gebruik van digitale technologieën door ouderen, die digitaal steeds vaardiger worden. Daarmee kan niet alleen het zelfstandig wonen makkelijker worden, maar ook professionele zorg worden ondersteund. Daarbij moet bijvoorbeeld worden gedacht aan online boodschappen doen, maar ook het zelf uitvoeren van bepaalde medische metingen.

Betrokken partijen werken niet altijd optimaal samen, concluderen de onderzoekers, “omdat de verhoudingen tussen partijen gebaseerd zijn op grondgedachte van onderlinge concurrentie”. Dat moet anders, vindt de commissie “gegeven de dreigende en reeds manifeste schaarste van middelen”, waaronder mantelzorgers, vrijwilligers, zorgprofessionals en geld.

Om het draagvlak zo groot mogelijk te maken, kunnen mensen tot 1 april reageren op het advies van de commissie. Die reacties zullen vervolgens worden meegenomen en verwerkt in een definitieve versie van het rapport. Dat moet voor de zomer klaar zijn.

Wouter Bos tijdens een symposium over de komst van het Europees Geneesmiddelen Agentschap (EMA) naar Amsterdam, vorig jaar. Beeld ANP

De ouderenzorg moet ingrijpend veranderd

Trouw 15.01.2020 De ouderenzorg moet op de schop, nu Nederland in snel tempo vergrijst. Een commissie onder leiding van oud-minister Wouter Bos komt met ingrijpende voorstellen.

Dat is de indringende boodschap van een commissie onder leiding van oud-minister Wouter Bos, over de toekomst van de zorg voor thuiswonende ouderen. Ook het zorgstelsel moet anders.

Op verzoek van het kabinet heeft de commissie op een rij gezet voor welke uitdagingen Nederland staat door de vergrijzing. Over tien jaar zijn er ruim twee miljoen 75-plussers, zo’n 600.000 meer dan nu. “Thuis (blijven) wonen is geen onbeperkt recht om de daarmee gepaard gaande kosten op de samenleving af te wentelen”, aldus de commissie.

Eigen huis opeten

Dan moeten er wel veel meer geschikte woningen voor ouderen komen. Gemeenten moeten plannen gaan opstellen hoe die woningen er gaan komen, samen met woningcorporaties en projectontwikkelaars. Er gebeurt nu veel te weinig, de vrijblijvendheid moet eraf, waarschuwt de commissie het kabinet. Ook moeten er meer plekken komen in verpleeghuizen.

Een eenvoudiger zorgstelsel

Tegelijkertijd moet de zorg wel beter worden, want die is nu verre van optimaal. Kwetsbare ouderen die nog thuis wonen krijgen soms tien verschillende zorgverleners over de vloer.

Er zou idealiter één pot geld moeten komen voor alle ouderenzorg. Maar daarvoor is nu nog geen politiek en maatschappelijk draagvlak, terwijl zo’n stelselwijziging zelf ook duur is.

Een tussenoplossing is dat er op lokaal niveau wel één pot geld komt, waar verzekeraars en gemeenten samen de zorg voor thuiswonende ouderen uit financieren. Sowieso vindt de commissie dat verzekeraars moeten ophouden met het laten concurreren van thuiszorgaanbieders.

Twee à drie verschillende aanbieders per wijk is het maximum, en organisaties moeten meer gaan samenwerken. “De grondgedachte van onderlinge concurrentie maakt samenwerking in de praktijk nu vaak moeilijk”, schrijft de commissie. Daarmee is ook de politieke discussie over de marktwerking verder geopend.

Lees ook:

Net als de minister zien verpleeghuizen dat het beter gaat. ‘Maar niet goed genoeg’

Zorgverzekering is onrechtvaardig voor ouderen

MEER OVER; NEDERLAND POLITIEK SAMENLEVING OUDEREN MENSEN WOUTER BOS GEZONDHEID WILMA KIESKAMP

januari 15, 2020 Posted by jandewandelaar | bezuinigingen, Commissie BOS, commissie Toekomst zorg thuiswonende ouderen, fraude, marktwerking, ouderenzorg, politiek, privatisering, Verpleeghuis, verzekeringsfraude, Wouter Bos, ziekenhuis, Zorg, zorgfraude, zorginstellingen | Actiz, advies, Commissie BOS, commissie Toekomst zorg thuiswonende ouderen, hugo de jonge, Nederlandse Zorgautoriteit, NZA, ouderenzorg, politiek, rapport, Wouter Bos | Reacties uitgeschakeld voor Meer geld vanwege gedonder in de Zorg door bezuinigingen – deel 18 – commissie Bos

1 – Digitale wandeling door Den Haag

Jan de Wandelaar tijdens een wandeling door het politieke landschap in Den Haag lees o.a. dit: Bijna 450 jaar geleden begon de opstand waaruit Nederland werd geboren AD 27.11.2021

in de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen op 3 maart 2010 en de 2e Kamerverkiezingen op 11 mei 2011 (tenzij vervroegde verkiezingen).

JA JA JA, notabene op 20.02.2010 04.15 uur viel het kabinet Balkenende IV uiteindelijk dus toch vanwege die heikele kwestie Afghanistan (Uruzgan).

De vervroegde 2e kamerverkiezingen waren op 9 juni 2010 !!!!

En door het gedonder tijdens de Onderhandelingen in het Catshuis viel op 21.04.2012 uitendelijk ook kabinet Rutte 1.

Er zijn dus op 12.09.2012 wederom vervroegde 2e kamerverkiezingen !!!

En toen dus op weg naar 15.03.2017 !!!!

En toen was er De val van Rutte III vanwege het gedonder met de belastingdienst 15.01.2021 !!

En zo dadelijk dus weer op weg naar de 2e kamerverkiezingen op 17 maart 2021 !!!

En dan ook weer de Gemeenteraadsverkiezingen op 16 maart 2022 !!! En dan volgen zo dadelijk de Provinciale Statenverkiezingen en de Waterschapverkiezingen op 15 maart 2023 !!

En toen was er deze keer De val van Rutte IV vanwege het gedonder met de Asielcrisis op 07.07.2023 !! Weer nieuwe verkiezingen dus !!! Deze vinden plaats op woensdag 22 november 2023 en werden dus naar voren gehaald na de val van het kabinet-Rutte IV op 7 juli 2023 naar aanleiding van de kabinetscrisis over asiel.^[1]

Kortom, er is hier altijd wel iets om over te zeiken. Ze zeggen in Den Haag daarom: Een dag nie gezeik, is een dag nie geleef.

Disclaimer: Dit is een non-profit site. Waar mogelijk is gebruik gemaakt van rechtenvrij materiaal via o.a. de Wikimedia Commons-licenties. Mocht u bezwaar hebben tegen de plaatsing van enig beeldmateriaal op deze site, omdat u bijvoorbeeld rechthebbende bent, laat u dan zo snel mogelijk een bericht achter opdat er zo spoedig mogelijk actie ondernomen kan worden.

Debat in de Digitale Hofstad

Stemmen uit de Haagse Wijken

Meer geld vanwege gedonder in de Zorg door bezuinigingen – deel 20

Meer geld vanwege gedonder in de Zorg door bezuinigingen – deel 18 – commissie Bos

Kortom;

1 – Digitale wandeling door Den Haag

Pagina’s

Archief

Meest recente berichten

Recente reacties

Populaire berichten

Blogroll

Haagse Politieke partijen

nieuws

politiek

Categorieën

Blog Stats

Populairste koppelingen

Archief

Categorieën

RSS

Site info