Dames en heren, ik zal jullie effe haarfijn uitleggen wat die term `Solidariteit´ inhoudt !!!
Einde afdrachtregeling SP !!!!
De belangrijkste inkomstenbron van de SP staat onder de druk onder druk, nu steeds meer gemeenten ervoor kiezen om raadsleden rechtstreeks te betalen. Voormalig minister Ronald Plasterk (PvdA) van Binnenlandse Zaken opende eerder het vuur op de controversiële afdrachtregeling – een kroonjuweel van de Socialistische Partij.
Ongeveer een derde van de gemeenten en provincies met SP-politici kiest ervoor om de vergoedingen niet meer naar de partij over te maken, maar rechtstreeks naar de politici zelf, meldt dagblad Trouw maandag. Ruim 30 andere overheden denken hier ook over na.
AD 05.04.2019
Rijkste partij van Nederland
De gemeenten en provincies geven hiermee gehoor aan de oproep van de vertrokken minister Plasterk, die vorige maand adviseerde om vergoedingen rechtstreeks aan raads- en Statenleden over te maken, en niet meer naar het rekeningnummer van de SP.
Hiermee komt de partijkas van de SP flink onder druk te staan: honderden SP-politici droegen eerder hun vergoeding rechtstreeks af aan de SP, waarmee zij met afstand de rijkste partij van Nederland is. Vorig jaar sleepte de partij er 5,1 miljoen euro mee binnen, wat neerkomt op de helft van alle partij-inkomsten.
In zijn brief verwees Plasterk naar een onherroepelijke uitspraak van de rechtbank Midden-Nederland uit februari, waarin staat dat de gemeente Noordoostpolder niet hoeft mee te werken aan de eis van een plaatselijke SP-politicus om haar vergoeding voor haar raadswerk op de rekening van de landelijke SP te storten.
‘Solidariteitsregeling’
Het is een klap voor de afdrachtregeling van de SP. Al jaren tekenen politici van de SP een zogenaamde akte van cessie, waarin ze gemeenten en provincies toestemming geven om hun vergoeding over te maken aan ‘een derde’ (in dit geval hun eigen partij). De SP maakt de raads- en Statenleden vervolgens 25 tot 50 procent van hun salaris over.
De SP heeft namelijk het principe dat volksvertegenwoordigers niet financieel mogen profiteren van hun functie. De partij zelf spreekt dan ook van een ‘solidariteitsregeling’. Hoewel de partij naar buiten toe doet voorkomen alsof de afdrachtregeling onbetwist is, berichtte Elsevier Weekblad in november vorig jaar dat de partij intern beraad voert over een nieuwe afdrachtregeling. In een document gaf de partij aan dat in een hypothetisch scenario dat de SP in de regering zou komen, ook ministers en staatssecretarissen hun loon moeten afdragen aan de partij.
Hoewel dat natuurlijk niet aan de orde is, zou in het scenario dat SP-leider Emile Roemer premier zou worden, hij zo’n 32.400 euro per jaar als salaris op z’n rekening zou krijgen. Daarmee zou de SP er jaarlijks bijna 125.000 euro op vooruitgaan door alleen al het loon van Roemer als premier. de minister-president verdient zonder afdrachtregeling – net als de ministers – 157.287 euro bruto per jaar. Het salaris van een staatssecretaris bedraagt 146.834 euro.
31 overheden
De rechter zette in februari een streep door de cessies voor raads- en Statenleden, omdat ‘de onafhankelijkheid en het vrije mandaat van het raadslid in gevaar kan komen’ door de overeenkomsten. Inmiddels blijkt dus dat een derde van de gemeenten en provincies waar de SP actief is, de stortingen in de partijkas stopt. Het gaat om zeker 31 overheden die na de rechterlijke uitspraak hebben besloten dat SP’ers hun vergoeding niet meer direct naar de partijkas kunnen laten overmaken.
Uiteraard staat het raads- en Statenleden vrij om hun geld zelf naar de SP over te maken, maar het is voor de partij nog maar afwachten of politici dat ook gaan doen. Overigens is er ook vanuit de partij zelf verzet geweest tegen de afdrachtregeling. Er zou sprake zijn van willekeur bij de penningmeester. Die zou de afdracht, rekening houdend met individuele omstandigheden, per partijgenoot nog wel eens laten verschillen.
Schadeloosstelling
De SP is furieus over de bemoeienis met de afdrachtregeling, en spreekt van ‘politieke pesterij’. ‘De aanval van Plasterk op de solidariteitsregeling van de SP is een aanval op de SP. Al komt Plasterk met tien wetten, solidariteit kun je niet verbieden,’ reageerde SP-penningmeester Thijs Coppus vorige maand toen bleek dat Plasterk het gemunt had op de afdrachtregeling. ‘Onze solidariteitsregeling blijft overeind.’
Niet dus, en Plasterk zou eerder ook in gesprek gaan met de Eerste en Tweede Kamer om te bepleiten dat ook daar de schadeloosstelling van Kamerleden niet direct meer naar de partij mag. Een SP-Kamerlid krijgt nu een modaal maandsalaris van 2.750 euro netto. Kamerleden van de meeste andere partijen krijgen zo’n 4.500 euro per maand.
De belastingvoordelen die de SP geniet, leiden ook tot wrijving met politieke tegenstanders. Iedereen mag giften aan kerken, ideële instellingen en politieke partijen aftrekken van zijn belastbaar inkomen, mits de gift meer is dan 1 procent van het inkomen, met een maximum van 10 procent.
SP-Kamerleden staan rond 70.000 euro per jaar af. Ze mogen dus 7.000 euro fiscaal aftrekken. Die meevaller pikt de SP ook weer in. Omdat SP’ers door de partij worden verplicht te doneren, zou het in de praktijk gaan om niet-aftrekbare beroepskosten en niet om giften aan de partij.
Notabene de VVD voert een eigen regeling in !!!!
De VVD overweegt haar 335 volksvertegenwoordigers een verplichte afdracht van 1000 euro per jaar te laten betalen aan de partij.
Het is opmerkelijk omdat de liberalen het principe van de verplichte afdracht bij de SP juist al jarenlang te vuur en te zwaard bestrijden !!!
Het voorstel komt van een eigen commissie die de partijstructuur onderzocht. Het wordt in juni 2019 binnen de VVD besproken. De SP reageerde er gisteren alvast smalend op in een Kamerdebat over de financiering van politieke partijen.
Het plan gaat over volksvertegenwoordigers in gemeenteraden, Provinciale Staten, de Eerste en Tweede Kamer: dat betekent 335.000 euro per jaar om de slinkende VVD-kas te stutten.
In eerste instantie zal het hoofdbestuur van de VVD de bijdrage op vrijwillige basis verlangen. ,,Mocht na twee jaar vrijwilligheid geen stijgende lijn waarneembaar zijn, dan kan alsnog overgegaan worden tot een verplichte afdracht die ook bij andere partijen van toepassing is”, schrijft de commissie.
AD 05.04.2019 De VVD overweegt haar 335 volksvertegenwoordigers een verplichte afdracht van 1000 euro per jaar te laten betalen aan de partij. Het is opmerkelijk omdat de liberalen het principe van de verplichte afdracht bij de SP juist al jarenlang te vuur en te zwaard bestrijden.
Het voorstel komt van een eigen commissie die de partijstructuur onderzocht. Het wordt in juni 2019 binnen de VVD besproken. De SP reageerde er gisteren alvast smalend op in een Kamerdebat over de financiering van politieke partijen.
Het plan gaat over volksvertegenwoordigers in gemeenteraden, Provinciale Staten, de Eerste en Tweede Kamer: dat betekent 335.000 euro per jaar om de slinkende VVD-kas te stutten.
In eerste instantie zal het hoofdbestuur van de VVD de bijdrage op vrijwillige basis verlangen. ,,Mocht na twee jaar vrijwilligheid geen stijgende lijn waarneembaar zijn, dan kan alsnog overgegaan worden tot een verplichte afdracht die ook bij andere partijen van toepassing is”, schrijft de commissie.
Verbazing
Het wekt verbazing, omdat de VVD juist meermaals probeerde de afdrachtregeling bij de SP te laten verbieden. De VVD vond het altijd onjuist omdat SP’ers daarmee in dienst zijn van een partij, terwijl ze onafhankelijke volksvertegenwoordigers zijn. De SP reageerde gisteren dus honend. ,,De partij die het méést tegen de afdrachtregeling was, is de VVD. Dat ze nu van gedachten lijken te veranderen, vindt Kamerlid Ronald van Raak: ,,Hartstikke mooi!”
De VVD vindt dat ze iets moeten doen, omdat het aantal gewone leden dat contributie betaalt, is gekelderd van 33.000 naar iets meer dan 25.000 leden. Dat betekent dat de contributie-inkomsten van 2,1 miljoen naar 1,6 miljoen euro zijn teruggelopen. ,,Wachten op meer fondsenwerving of het moment dat er veel nieuwe leden bijkomen, kan niet meer”, schrijft commissievoorzitter Arno Brok, ook commissaris van de Koning in Friesland.
Gewone VVD’ers betalen nu gemiddeld 61,50 euro per jaar contributie. De nu 335 volksvertegenwoordigers betalen daarnaast ook vrijwillig mee aan de campagnes.
Oorlogskas
PvdA en GroenLinks kennen ook een verplichte afdracht. De verplichte afdracht bij de SP is veel hoger dan bij de liberalen. Dat heeft bij de SP geleid tot een oorlogskas van miljoenen waar alle andere politiek partijen jaloers naar kijken. Geen partij kan zoveel geld in verkiezingscampagnes steken als de SP. Tweede Kamerleden, wethouders en gedeputeerden van de SP ontvangen een nettovergoeding van 2750 euro per maand. Eerste Kamerleden krijgen de helft van dat bedrag, omdat senator zijn geen voltijdbaan is. De brutobedragen worden in de partijkas gestort.
Telegraaf 13.02.2019 Amsterdam moet stoppen met de extra financiële bijdrage aan gemeenteraadsleden. Die extra bijdrage – bovenop de normale raadsvergoeding – kunnen raadsleden nu gebruiken voor een pensioen- of arbeidsongeschiktheidsvoorziening. Maar dat is helemaal niet nodig, stelt SP-raadslid Nicole Temmink.
„Raadsleden ontvangen voor hun werkzaamheden een riante vergoeding. Hiervan kunnen zij al makkelijk een deel reserveren voor hun oude dag. Een extra vergoeding daar bovenop is onnodig.” Temmink gaat daarom woensdag voorstellen de regeling af te schaffen.
De gemeenteraad in Amsterdam bestaat uit 45 leden, en twaalf politieke fracties. De SP heeft drie zetels.
AD 13.02.2019 Amsterdam moet stoppen met de extra financiële bijdrage aan gemeenteraadsleden. Die extra bijdrage – bovenop de normale raadsvergoeding – kunnen raadsleden nu gebruiken voor een pensioen- of arbeidsongeschiktheidsvoorziening. Maar dat is helemaal niet nodig, stelt SP-raadslid Nicole Temmink.
,,Raadsleden ontvangen voor hun werkzaamheden een riante vergoeding. Hiervan kunnen zij al makkelijk een deel reserveren voor hun oude dag. Een extra vergoeding daar bovenop is onnodig.’’ Temmink gaat daarom vandaag voorstellen de regeling af te schaffen.
De gemeenteraad in Amsterdam bestaat uit 45 leden, en twaalf politieke fracties. De SP heeft drie zetels.
Telegraaf 09.03.2018 SP-politici in Amsterdam krijgen als het aan het dagelijks bestuur van de gemeenteraad ligt, vanaf volgende maand de volledige vergoeding voor hun werkzaamheden in de politiek. Zij mogen dan zelf bepalen of zij dat bedrag volledig houden, of een deel overmaken naar de kas van Socialistische Partij.
Afgelopen jaren maakte de gemeente Amsterdam, net als veel andere overheidsorganen waar SP’ers actief zijn, vergoedingen standaard over naar de rekening van de SP. Vervolgens maakt de partij een bedrag over naar de raads- of Statenleden (tussen de 25 en 50 procent van het totaalbedrag). De rest van het geld blijft achter in de ’oorlogskas’ van de SP, die daardoor afgelopen jaren velen miljoenen ontving. Deze zogeheten afdrachtsregeling geldt ook voor bestuurders als wethouders of gedeputeerden, die fors meer ontvangen dan een raads- of Statenlid.
Daar wil het presidium, het dagelijks bestuur van de gemeenteraad, nu een stokje voor steken met dit voorstel. De presidium geeft zo gevolg aan een eerdere uitspraak van de rechtbank, waaruit blijkt dat het overmaken van de vergoedingen aan de partij strijdig is met de openbare orde. Volgens het presidium betekent dit dat de vergoedingen in Amsterdam per 1 april op de persoonlijke rekeningen van politici zal worden gestort. Zij mogen dan zelf bepalen of ze de rekening van de partij verder willen spekken, of niet.
SP-lijsttrekker Laurens Ivens zegt dat het een voorstel van het presidium betreft, maar dat het nog niet is besloten. „De gemeenteraad beslist uiteindelijk. Wij zullen ons hiertegen verzetten, alleen al omdat het onnodig bureaucratisch is. Ik vraag me ook of dit wel deugdelijk is.”
AD 08.03.2018 De gemeente Delft heeft besloten om met ingang van de nieuwe raadsperiode de vergoedingen voor de raadsleden van de SP niet langer op de bankrekening van de landelijke SP te storten, zoals de partij graag wil, maar deze bedragen rechtstreeks over te maken naar de individuele rekeningen van de SP-raadsleden.
De SP verplicht haar raadsleden om hun vergoeding af te staan aan de partijkas. De partij betaalt hen vervolgens gemiddeld een kwart daarvan terug. Het overige geld gebruikt de partij voor cursussen en trainingen voor de raadsleden en voor campagnes.
Het besluit van de gemeente Delft is het gevolg van een uitspraak van de Rechtbank Midden-Nederland die vorig jaar bij de gemeente Noordoostpolder oordeelde dat de gemeente niet verplicht is aan deze financiële constructie mee te werken. ,,Het staat de SP-raadsleden vanzelfsprekend vrij om deze vergoeding vervolgens zelf over te maken op de bankrekening van de landelijke SP”, schrijft het college in een brief aan fractievoorzitter Lieke van Rossum van de Delftse SP.
Van Rossum vindt de beslissing onbegrijpelijk. ,,Er wordt tegenwoordig veel gesproken over graaigedrag van politici en bestuurders. De SP is een partij die, onder meer met deze regeling, wil laten zien dat onze raadsleden hun werk echt uit betrokkenheid doen. Dit lijkt op SP pesten door de gemeente.”
BB 28.11.2017 De SP in Noordoostpolder wil dat de gemeente de vergoeding van haar raadsleden voortaan overmaakt naar familieleden of bekenden van de partijleden. De gemeente weigert al sinds 2014 de vergoeding over de maken naar de partij.
Belastingaftrek
Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2014 kwam de SP voor het eerst in de gemeenteraad van Noordoostpolder. Van meet af aan wilde de nieuwbakken raadsleden dat hun raadsvergoeding, zoals gebruikelijk is bij de SP, naar het hoofdbureau van de partij zou worden overgemaakt. Die keert op haar beurt een vergoeding uit aan de gemeenteraadsleden. Die vergoeding bedraagt ongeveer 25 procent van het totaalbedrag. De rest van het geld gebruikt de partij voor scholing van raadsleden en partijkader en voor reclamecampagnes. De manier van betalen stelt de SP leden daarnaast in staat om het bedrag dat de partij inhoud als gift van de belasting af te trekken. De gemeente Noordoostpolder wilde hier echter niet aan meewerken.
Onafhankelijk
Reden voor SP-fractievoorzitter Tjitske Hoekstra om naar de rechter te stappen. De rechtbank Midden-Nederland oordeelde echter op 22 februari dit jaar dat de gemeente de raadsvergoeding niet rechtstreeks hoeft over te maken aan de SP. Rechtstreekse betaling van raadsleden door een politieke partij zou volgens de rechter de onafhankelijkheid van het raadslid in gevaar kunnen brengen, omdat een politicus daarmee in een financieel afhankelijke positie van de partij zou komen.
Rechtstreeks
De toenmalige minister van Binnenlandse Zaken Ronald Plasterk stuurde in september dit jaar een brief naar alle gemeenten en provincies waarin hij opriep de raadsvergoeding niet langer over te maken naar de partij, maar rechtstreeks naar de personen zelf. Dit zeer tegen de zin de de SP. Vorige maand bleek dat ruim een derde van de gemeente de betaling aan de partij had stopgezet en aan de raadsleden een eigen rekeningnummer had gevraagd.
Merkwaardig en jammer
Fractievoorzitter Hoekstra heeft nu gevraagd of de gemeente de raadsvergoeding wil storten op rekeningnummers van familieleden en vrienden van de SP-politici. Het ziet er niet naar uit dat de gemeente gehoor gaat geven aan dit verzoek. Op vragen uit de gemeenteraad noemde burgermeester Aucke van der Werff het voorstel van de SP ‘merkwaardig en jammer’.
Elsevier 31.10.2017 Het klinkt misschien wat vreemd, maar in Nederland krijgen politici géén salaris. Voor hun inspanningen krijgen zij een ‘schadeloosstelling’.
Deze vergoeding mag geen loon heten, want je behoort de publieke zaak in principe belangeloos te dienen. Maar om te voorkomen dat alleen nog renteniers de politiek ingaan, is ooit de schadeloosstelling in het leven geroepen. Daarbij is geen rekening gehouden met mogelijke kapers op de kust. En die zijn er: de politieke partijen.
Bijna alle politieke partijen ontvangen weleens donaties aan de partijkas van hun politici en bestuurders, maar die zijn meestal vrijwillig. Slechts enkele partijen gaan zo ver dat zij hun vergoeding opeisen. Dit doen zij onder het mom van redelijkheid: andere partijleden die zich inspannen voor de organisatie krijgen toch ook geen (hoge) vergoeding? En die partij, waarop politici kunnen steunen, die ze in staat stelt carrière te maken, die kost toch ook geld?
Bij GroenLinks tekenen politici bijvoorbeeld bij hun kandidatuur een contract waarmee zij zich verbinden aan een gedeeltelijke afdrachtregeling. En vooral de SP staat erom bekend: de socialistische politici moeten hun hele schadeloosstelling afdragen aan de partij. Tweede Kamerleden krijgen in ruil daarvoor een modaal inkomen verstrekt uit de partijkas, gemeenteraadsleden en andere vertegenwoordigers krijgen andere, proportionele vergoedingen toebedeeld nadat zij hun gage hebben overgeboekt. Sterker nog: dat overboeken gebeurt vaak rechtstreeks, zonder dat de politicus het geld ook maar te zien krijgt.
Onwettig en ondemocratisch
Wat is het probleem? Dat politici dit soort overeenkomsten aangaan moeten zij toch zelf weten? Ja en nee. Politici gaan natuurlijk zelf over hun geld. Maar tegelijkertijd is onze democratie gebaseerd op volksvertegenwoordigers die, zo gebiedt de Grondwet, hun werk uitoefenen ‘zonder last’. Een contract over de afdracht is dan ook juridisch ongeldig. Hetzelfde geldt overigens voor het stemmen in overeenstemming met de fractielijn of voor het opgeven van de zetel in het geval van het conflict. Een rechter zal zulke contracten nooit erkennen, omdat ze botsen met de individuele autonomie van de volksvertegenwoordiger.
Dit heeft de SP er niet van weerhouden om afdrachten te eisen, en zelfs om vergoedingen voor gemeenteraadsleden rechtstreeks te laten storten op de bankrekening van de partij. Veel gemeenten gingen daarmee akkoord, maar na een uitspraak van de rechter en een vermaning van de vorige minister van Binnenlandse Zaken, lijkt aan deze illegale, ondemocratische praktijk nu gelukkig een einde te komen.
De overheid moet zuiver optreden
De overheid moet zuiver optreden, zonder twijfel te laten ontstaan over mogelijke dwang. Een hoerenloper rekent ook niet af bij de pooier: daarmee kan hij gedwongen prostitutie weliswaar niet voorkomen, hij werkt er in ieder geval niet aan mee. Voor politici geldt bovendien dat de loondienst bij hun partij (dus salaris ontvangen in plaats van de schadeloosstelling) een heel concreet voorbeeld is van ‘last’ – de werknemersrelatie met een partij druist lijnrecht in tegen hun vrije mandaat in de Grondwet.
Zolang de schadeloosstelling wordt uitgekeerd op de persoonlijke bankrekening van de politicus, blijven de politici aan zet om te beslissen over het uitvoeren of weigeren van enige afdrachtregeling. Dat geeft ze bovendien een mooi machtsmiddel tegen al te ambitieuze partijbestuurders.
Geerten Waling is historicus en schrijver van o.a. de boeken Zetelroof (2017) en 1848 – Clubkoorts en revolutie (2016).
NU 30.10.2017 Zeker een derde van alle Nederlandse gemeenten en provincies maakt de vergoeding voor raadsleden en statenleden van de SP niet meer naar de partij over, maar naar de leden zelf.
Dat meldt dagblad Trouw op basis van een eigen inventarisatie. Zij geven gehoor aan de oproep die toenmalig minister Ronald Plasterk van Binnenlandse Zaken een maand geleden deed.
Plasterk stelde bang te zijn dat de onpartijdigheid van de raadsleden en statenleden in gevaar zou kunnen komen door deze traditionele SP-constructie.
Hij deed de oproep nadat de gemeente Noordoostpolder naar de rechter stapte om een einde aan deze constructie te maken. De rechter gaf de gemeente en de minister gelijk.
Basisvergoeding
De SP wil dat haar vertegenwoordigers in raden en staten hun vergoeding rechtstreeks naar de partij laten overmaken. De partij maakt vervolgens een basisvergoeding over naar de leden en houdt een deel van de inkomsten zelf.
Zij krijgen maar tussen de 25 en 50 procent van de afdracht teruggestort. De rest blijft in bezit van de partij.
Doordat gemeenten en provincies deze methode niet meer hanteren, kan de SP heel veel geld gaan mislopen, stelt Trouw. De partij zou aan hun constructie jaarlijks zeker 5 miljoen euro overhouden.
NOS 30.10.2017 Een derde van de gemeenten en provincies geeft gehoor aan de oproep van toenmalig minister Plasterk om vergoedingen voor SP’ers direct naar de politici over te maken, blijkt uit een rondgang van Trouw. Dertig instanties denken er nog over na.
Door het besluit loopt de SP-partijkas mogelijk veel geld mis. SP’ers moeten een deel van hun vergoeding afstaan aan de partij. In de praktijk maakten overheden de hele vergoeding vaak over aan het landelijke partijbureau, dat vervolgens een deel hield en de rest overmaakte naar de SP’ers zelf. De SP’ers kregen daardoor maar 25 tot 50 procent van hun salaris op hun rekening, schrijft Trouw.
Rechter
De gemeente Noordoostpolder besloot niet meer aan de afdrachtregeling mee te werken en stapte naar de rechter. Die bepaalde dat de regeling “de onafhankelijkheid en het vrije woord” van raadsleden in gevaar brengt.
Minister Plasterk schreef daarom vorige maand een brief aan gemeenten en provincies, waarin hij opriep om de vergoedingen niet meer in de partijkas te storten.
Maatregelen
Volgens Trouw hebben zeker 31 gemeenten en provincies direct na de rechterlijke uitspraak, of korte tijd later, maatregelen genomen. Elf gemeenten en een provincie hadden dat eerder al gedaan op eigen initiatief.
Vorig jaar hield de SP volgens de krant ruim 5 miljoen euro over aan de afdracht van SP-leden. Daarmee werden onder meer campagnes en opleidingen betaald. Nu de partij dat geld niet meer automatisch krijgt, moet de SP afwachten of de leden het uit eigen beweging overmaken naar de partijkas.
Elsevier 30.10.2017 De belangrijkste inkomstenbron van de SP staat onder de druk, nu steeds meer gemeenten ervoor kiezen om raadsleden rechtstreeks te betalen. Voormalig minister Ronald Plasterk (PvdA) van Binnenlandse Zaken opende eerder het vuur op de controversiële afdrachtregeling – een kroonjuweel van de Socialistische Partij.
Ongeveer een derde van de gemeenten en provincies met SP-politici kiest ervoor om de vergoedingen niet meer naar de partij over te maken, maar rechtstreeks naar de politici zelf, meldt dagblad Trouw maandag. Ruim 30 andere overheden denken hier ook over na.
Rijkste partij van Nederland
De gemeenten en provincies geven hiermee gehoor aan de oproep van de vertrokken minister Plasterk, die vorige maand adviseerde om vergoedingen rechtstreeks aan raads- en Statenleden over te maken, en niet meer naar het rekeningnummer van de SP.
Hiermee komt de partijkas van de SP flink onder druk te staan: honderden SP-politici droegen eerder hun vergoeding rechtstreeks af aan de SP, waarmee zij met afstand de rijkste partij van Nederland is. Vorig jaar sleepte de partij er 5,1 miljoen euro mee binnen, wat neerkomt op de helft van alle partij-inkomsten.
In zijn brief verwees Plasterk naar een onherroepelijke uitspraak van de rechtbank Midden-Nederland uit februari, waarin staat dat de gemeente Noordoostpolder niet hoeft mee te werken aan de eis van een plaatselijke SP-politicus om haar vergoeding voor haar raadswerk op de rekening van de landelijke SP te storten.
‘Solidariteitsregeling’
Het is een klap voor de afdrachtregeling van de SP. Al jaren tekenen politici van de SP een zogenaamde akte van cessie, waarin ze gemeenten en provincies toestemming geven om hun vergoeding over te maken aan ‘een derde’ (in dit geval hun eigen partij). De SP maakt de raads- en Statenleden vervolgens 25 tot 50 procent van hun salaris over.
De SP heeft namelijk het principe dat volksvertegenwoordigers niet financieel mogen profiteren van hun functie. De partij zelf spreekt dan ook van een ‘solidariteitsregeling’. Hoewel de partij naar buiten toe doet voorkomen alsof de afdrachtregeling onbetwist is, berichtte Elsevier Weekblad in november vorig jaar dat de partij intern beraad voert over een nieuwe afdrachtregeling. In een document gaf de partij aan dat in een hypothetisch scenario dat de SP in de regering zou komen, ook ministers en staatssecretarissen hun loon moeten afdragen aan de partij.
Hoewel dat natuurlijk niet aan de orde is, zou in het scenario dat SP-leider Emile Roemer premier zou worden, hij zo’n 32.400 euro per jaar als salaris op z’n rekening zou krijgen. Daarmee zou de SP er jaarlijks bijna 125.000 euro op vooruitgaan door alleen al het loon van Roemer als premier. de minister-president verdient zonder afdrachtregeling – net als de ministers – 157.287 euro bruto per jaar. Het salaris van een staatssecretaris bedraagt 146.834 euro.
31 overheden
De rechter zette in februari een streep door de cessies voor raads- en Statenleden, omdat ‘de onafhankelijkheid en het vrije mandaat van het raadslid in gevaar kan komen’ door de overeenkomsten. Inmiddels blijkt dus dat een derde van de gemeenten en provincies waar de SP actief is, de stortingen in de partijkas stopt. Het gaat om zeker 31 overheden die na de rechterlijke uitspraak hebben besloten dat SP’ers hun vergoeding niet meer direct naar de partijkas kunnen laten overmaken.
Uiteraard staat het raads- en Statenleden vrij om hun geld zelf naar de SP over te maken, maar het is voor de partij nog maar afwachten of politici dat ook gaan doen. Overigens is er ook vanuit de partij zelf verzet geweest tegen de afdrachtregeling. Er zou sprake zijn van willekeur bij de penningmeester. Die zou de afdracht, rekening houdend met individuele omstandigheden, per partijgenoot nog wel eens laten verschillen.
Schadeloosstelling
De SP is furieus over de bemoeienis met de afdrachtregeling, en spreekt van ‘politieke pesterij’. ‘De aanval van Plasterk op de solidariteitsregeling van de SP is een aanval op de SP. Al komt Plasterk met tien wetten, solidariteit kun je niet verbieden,’ reageerde SP-penningmeester Thijs Coppus vorige maand toen bleek dat Plasterk het gemunt had op de afdrachtregeling. ‘Onze solidariteitsregeling blijft overeind.’
Niet dus, en Plasterk zou eerder ook in gesprek gaan met de Eerste en Tweede Kamer om te bepleiten dat ook daar de schadeloosstelling van Kamerleden niet direct meer naar de partij mag. Een SP-Kamerlid krijgt nu een modaal maandsalaris van 2.750 euro netto. Kamerleden van de meeste andere partijen krijgen zo’n 4.500 euro per maand.
De belastingvoordelen die de SP geniet, leiden ook tot wrijving met politieke tegenstanders. Iedereen mag giften aan kerken, ideële instellingen en politieke partijen aftrekken van zijn belastbaar inkomen, mits de gift meer is dan 1 procent van het inkomen, met een maximum van 10 procent.
SP-Kamerleden staan rond 70.000 euro per jaar af. Ze mogen dus 7.000 euro fiscaal aftrekken. Die meevaller pikt de SP ook weer in. Omdat SP’ers door de partij worden verplicht te doneren, zou het in de praktijk gaan om niet-aftrekbare beroepskosten en niet om giften aan de partij.
Elif Isitman (1987) is sinds oktober 2014 online redacteur bij Elsevier Weekblad.
Na een formatie van 225 dagen kunnen de bewindslieden van het kabinet van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie eindelijk Aan de Slag !!!
2017 heeft vooral in het teken van de Tweede Kamer verkiezingen gestaan waarna de langste formatie periode volgde. Beide zaken hebben grote implicaties gehad, wat goed is terug te zien in de bijbehorende data.
Onderstaande tabel laat zien dat er afgelopen jaar vooral veel gebruik is gemaakt van Twitter en er minder officiële documenten zijn gepubliceerd ten opzichte van 2016.
Het effect van de lange formatie is terug te zien in het aantal officiële documenten dat gepubliceerd is.
NRC 03.01.2018
Het nieuwe kabinet heeft op het bordes gestaan van, in dit geval, Paleis Noordeinde. Ze kunnen eindelijk, na 31 weken, terug naar de dagelijkse politieke routine. Ruim een half jaar was het voor Kamerleden en hun medewerkers duimen draaien. Vanaf dinsdag 31 oktober 2017 kan de Kamer volledig aan de bak.
Op woensdag 1 en donderdag 2 november 2017 is in de Tweede Kamer het debat over de regeringsverklaring van het kabinet-Rutte III. Na een maandenlange formatie is het kabinet van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie donderdag 26 oktober 2017beëdigd door koning Willem-Alexander.
Het aantreden van het nieuwe kabinet zorgt ook verschuivingen in de Tweede Kamer. Op dinsdag 31 oktober 2017 worden twaalf nieuwe Kamerleden beëdigd: zes VVD’ers, drie D66’ers, twee CDA’ers en één nieuw Kamerlid voor de ChristenUnie.
De twaalf nieuwe Kamerleden;
Antoinette Laan-Geselschap (VVD)
Judith Tielen (VVD)
Hayke Veldman (VVD)
Rudmer Heerema (VVD)
Wybren van Haga (VVD)
Leendert de Lange (VVD)
Evert Jan Slootweg (CDA)
Lenny Geluk-Poortvliet (CDA)
Monica den Boer (D66)
Matthijs Sienot (D66)
Joost Sneller (D66)
Stieneke van der Graaf (ChristenUnie)
Eindverslag en portefeuilleverdeling
Formateur Mark Rutte heeft woensdag 25 oktober 2017 zijneindverslagaan Tweede Kamervoorzitter Khadija Arib overhandigd. Dit gebeurde in de Tweede Kamer, in de Stadhouderskamer.
Woensdagmiddag troffen de kandidaat-ministers van het nieuwe kabinet elkaar voor het eerst op het ministerie van de minister-president, het ministerie van Algemene Zaken. In dit ‘constituerende beraad’werden de portefeuillesPortefeuilles van de ministers en de staatssecretarissen vastgesteld. Op vrijdag 27 oktober 2017 is de eerste ministerraad in nieuwe samenstelling.
Stand van zaken 24.10.2017
Premier Mark Rutte heeft alle 23 kandidaat-bewindslieden voor zijn nieuwe kabinet gesproken. Hij voerde dinsdagavond als formateur van Rutte III zijn laatste gesprek. Hij wilde onder meer weten of de beoogde bewindslieden aan de vereisten voldoen.
De ministers van Rutte III komen woensdagmiddag 25.10.2017 samen om onder leiding van de formateur alle taken precies vast te leggen, het zogenoemd constituerend beraad. Donderdag 26.10.2017 iets na 11.00 uur worden de leden van het kabinet beëdigd door de koning. Daarna kan het kabinet-Rutte III aan de slag, ruim zeven maanden na de verkiezingen.
Stand van zaken 25.10.2017
Eindverslag
Formateur Mark Rutte heeft woensdag 25 oktober 2017 zijn eindverslag aan Tweede Kamervoorzitter Khadija Arib overhandigd. Dit gebeurde in de Tweede Kamer, in de Stadhouderskamer. Woensdagmiddag troffen de kandidaat-ministers van het nieuwe kabinet elkaar voor het eerst op het ministerie van de minister-president, het ministerie van Algemene Zaken.
In dit ‘constituerend beraad’ werden de portefeuilles van de ministers en de staatssecretarissen vastgesteld. Donderdag 26 oktober 2017 is de eerste werkdag van het nieuwe kabinet. Dan is ook de traditionele bordesfoto, op paleis Noordeinde. Op vrijdag 27 oktober 2017 is de eerste ministerraad.
De ministers van het nieuwe kabinet zijn voor het eerst bij elkaar geweest. Dat gebeurde in het zogeheten constituerend beraad, een soort oprichtingsvergadering. Het was nog geen officiële ministerraad, want de bewindslieden worden morgen pas beëdigd.
In het beraad zijn afspraken gemaakt over de precieze taakverdeling tussen de ministers en staatssecretarissen. Dat luistert dit jaar extra nauw, omdat er verschillende departementen zijn met twee ministers.
Afgesproken is bijvoorbeeld dat de nieuwe minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Ollongren, ook het onderdeel wonen in haar portefeuille krijgt.
Adeldom
Maar Ollongren zal zich niet bemoeien met de Wet op de adeldom. Omdat ze zelf van adel is, draagt ze die wet over aan staatssecretaris Knops op haar ministerie.
Minister Bruins voor Medische Zorg gaat zich onder meer bezighouden met de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit, zegt hij. Hoe dat precies wordt verdeeld met de nieuwe minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit is niet helemaal duidelijk.
De verantwoordelijkheid voor maatschappelijke stages gaat van het ministerie van Onderwijs naar het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en heet daar ‘maatschappelijke diensttijd’.
De staatssecretaris van Justitie en Veiligheid, die over asielzaken gaat, krijgt net als in het verleden in het buitenland de titel minister voor Migratie.
Catshuis
De aanstaande ministers en staatssecretarissen zien elkaar vanavond allemaal op het Catshuis bij een etentje. Er zijn zestien ministers en acht staatssecretarissen. Naast premier Rutte levert de VVD zes ministers en drie staatssecretarissen, het CDA en D66 allebei vier ministers en twee staatssecretarissen en de ChristenUnie twee en een.
Vier ministeries krijgen twee ministers. De minister ‘van’ is de echte baas van het ministerie, de minister ‘voor’ valt daar onder.
De bewindslieden worden morgen beëdigd door de koning; kort daarna gaan ze naar hun nieuwe departement voor de portefeuille-overdracht door de vertrekkende ministers.
In het kabinet-Rutte III hebben vier ministeries twee ministers:
minister Kaag voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking
Stand van zaken 26.10.2017
Beediging
Ruim zeven maanden na de verkiezingen stond er vandaag dan eindelijk een nieuw kabinet op het bordes bij de koning.
Willem-Alexander beëdigde vandaag in de Grote Balzaal van Paleis Noordeinde het derde kabinet-Rutte. Daarna volgde de traditionele bordesscène.
1e dag Rutte 3
Het derde kabinet-Rutte is voor het eerst bij elkaar. De ministers, die vanochtend door de koning werden beëdigd, hebben een korte vergadering. Anders dan gebruikelijk mag bij het begin van de bijeenkomst in de Trêveszaal gefilmd worden.
Gisteren was er ook al een ontmoeting van de nieuwe bewindslieden: dat was de ‘constituerende vergadering’, een soort oprichtingsbijeenkomst. Toen waren de bewindslieden dus nog niet benoemd.
Stand van zaken 27.10.2017
Regeerakkoord versus CPB en NIBUD
Het budgetvoorlichtingsinstituut berekende voor bijna honderd veel voorkomende huishoudens wat die te besteden hebben als het regeerakkoord wordt doorgevoerd.
Werkenden
De komende vier jaar stijgt de koopkracht van alle werkenden, van een kleine 4% tot ruime 6%, hierin is inflatie meegenomen. Nibud houdt rekening met een loonstijging die hoger is dan de prijsstijging. Daarnaast profiteren werkenden van de hogere arbeidskorting en lagere belastingtarieven.
Eindelijk is de bordesfoto van Rutte III er. En dat betekent: gesprekken bij de koffieautomaat over de kleding van onze politici. Maar ook voer om opnieuw te discussiëren over de man-vrouwverhouding op topposities.
Tien mannelijke ministers en zes vrouwelijke ministers. Procentueel gezien is er niet zoveel veranderd in vergelijking met het voorgaande kabinet, want in beide kabinetten ligt het percentage vrouwelijke ministers rond de 38 procent. In Frankrijk en Canada besloten president Macron en premier Trudeau hun ministerposten fiftyfifty te verdelen onder mannen en vrouwen. “Omdat het 2015 is”, stelde Trudeau destijds.
Zeer ontevreden
Rutte gaf eerder aan dat hij graag meer vrouwen in het kabinet had willen hebben, maar dat uiteindelijk geldt: we gaan voor de beste mensen. “Het is wat het is”, zei hij. Partijprominent Neelie Kroes is zeer ontevreden over het feit dat de VVD slechts één vrouwelijke minister leverde. “Het is gewoon geen prioriteiten stellen”, is de mening van Kroes.
‘We hebben ze niet kunnen vinden’
In Metro schreef Iris van Lunenberg dat we ons moeten focussen op de gemeenteraadsverkiezingen in 2018. Het percentage vrouwen in de huidige gemeenteraden is 28 procent. Van de wethouders is slechts 21 procent vrouw, blijkt uit gegevens van ProDemos. Als daar een fiftyfifty-verdeling komt, kan de volgende premier niet zeggen: “We hebben ze niet kunnen vinden.”
Columnist Nausicaa Marbe zegt dat de uitspraken van Rutte gevolgen hebben voor de beeldvorming over vrouwen. Rutte zei na de aanstelling van het kabinet dat hij meer vrouwen had willen hebben, maar uiteindelijk voor de beste mensen ging. “Hiermee zegt hij expliciet dat de beste mensen geen vrouwen zijn”, aldus Marbe.
Stand van zaken 01.11.2017
Debat Regeerakkoord versus Strategie Rutte-3
In het midden de coalitie met 76 zetels, links en rechts daarvan de overige 74 zetels. In het debat over de regeringsverklaring vandaag gaan de oppositiepartijen op zoek naar de zwakke plekken van Rutte III. Wat wordt hun strategie?
Rutte III-filter
Na een historisch lange formatie is het kabinet Rutte III er eindelijk. Wij gidsen je door het regeerakkoord. Hoe wordt het geld verdeeld? Wat hebben de partijen binnengesleept? En op welke punten gaat de coalitie het moeilijk krijgen?
Eindigt elk debat straks in 76 tegen 74?
In het eerste Kamerdebat eerder deze maand tekenden zich de consequenties af van een coalitie die stoelt op de kleinst mogelijke meerderheid. De komende jaren zal het steeds gaan om de vraag: eindigt elk debat in 76 tegen 74, of zijn er andere smaken mogelijk?
Samenwerking vanuit de oppositie
Inmiddels staan de SP, GroenLinks en de PvdA reeds in de startblokken om het kabinet Rutte-3 flink onder druk te zetten.
Analyse Platform 31
Op 30 oktober 2017, op de Dag van de Stad, kwamen 1.500 mensen bij elkaar die dagelijks werken aan toekomstbestendige en sterke steden. Diezelfde ambitie klinkt ook door in het regeerakkoord 2018van het kabinet-Rutte III: zij presenteert een ambitieuze agenda voor Nederland.
In navolging van dit geslaagde evenement maakten wij een duiding van het regeerakkoord, waarbij we traditiegetrouw gebruik maken van ons (partner)netwerk in stad én regio. Deze Analyse van het regeerakkoord kunt u beschouwen als een extra toegift op de samenvatting van de rijksbegroting 2018, die wij in september publiceerden.
Het indrukwekkende aantal beleidsmaatregelen en beleidsintenties is u vast ook opgevallen. Het is echter de samenhang die regio’s, steden, wijken, buurten en dorpen verder brengt. Bij het aanbrengen van deze samenhang denkt Platform31 graag met u mee. Wij kijken uit naar nauwe samenwerking met u bij het oppakken van deze uitdaging op verschillende plaatsen in Nederland.
Tja, we zijn niet allemaal Hoogopgeleid toch ??
Leesbaar Regeerakkoord
D66 heeft het nieuwe regeerakkoord laten hertalen, zodat de plannen van het kabinet-Rutte III ook begrijpelijk zijn voor de 2,5 miljoen laaggeletterden in Nederland. Stichting Lezen & Schrijven opperde een eenvoudigere versie te maken, omdat het regeerakkoord vol staat met onbegrijpelijke ambtelijke taal en lange zinnen.
D66 wil dat iedereen mee kan doen. Daarom hebben we het regeerakkoord hertaald naar een begrijpelijke versie.
Zo kan iedereen zien wat de plannen van dit kabinet voor hem of haar betekenen, aldus Alexander Pechtold, D66.
Het ‘nieuwe’ regeerakkoord, bestaande uit slechts vier pagina’s, werd vanmorgen door D66-leider Alexander Pechtold overhandigd aan twee taalambassadeurs, die voorheen laaggeletterd waren. Een van hen droeg als dank een zelfgeschreven gedicht voor aan de politicus.
Alternatief
Stichting Lezen & Schrijven kwam begin vorige maand al met een eerste opzet voor een hertaling. Dat leverde al een duidelijk verschil op, zoals bij bijvoorbeeld deze sectie over het pensioenstelsel:
Regeerakkoord:
‘Ook in ons pensioenstelsel is een nieuwe balans nodig. We willen van abstracte aanspraken die leiden tot teleurstellingen, naar de opbouw van individueel pensioenvermogen. Elementen van collectieve risicodeling blijven daarbij verstandig en noodzakelijk. Samen met sociale partners willen wij zo’n nieuw stelsel gestalte geven.’
Vertaling:
‘Wij willen de pensioenen anders regelen. Nu zijn er vage beloftes. Zo raak je teleurgesteld. Wij willen dat iedereen voor zichzelf pensioen opbouwt. Maar we moeten als groep de risico’s delen. Hiervoor gaan we samenwerken met bedrijven en werknemers.’
15 november 2017, begroting – Minister Zijlstra pleit tijdens de voortzetting van de begrotingsbehandeling van Buitenlandse Zaken voor een realistisch buitenlandbeleid: zie ook kleine stapjes als een overwinning.
Debat over afschaffen dividendbelasting
De Tweede Kamer debatteerde woensdag 15 november 2017 over het besluit van het nieuwe kabinet om de dividendbelasting af te schaffen. Premier Rutte kwam voor dit debat naar de Tweede Kamer.
16 november 2017, debat – Hoe heeft de overheid gehandeld in het hormoonschandaal uit 2002 en wat kunnen we daarvan leren? De Kamer debatteert met de ministers Schouten (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) en Bruins (Medische Zorg).
In 2002 zijn varkens via vervuild veevoer besmet geraakt met medroxyprogesteronacetaat (MPA). Dit hormoon zat in farmaceutisch afvalwater dat illegaal in diervoer en in sommige levensmiddelen werd verwerkt. De overheid gaf indertijd te weinig openheid van zaken en nam onvoldoende maatregelen om de voedselveiligheid te borgen, zo stelt De Correspondent.
16 november 2017, begroting – Minister Ollongren en staatssecretaris Knops van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties lichten de begroting 2018 en hun beleidsplannen voor de komende kabinetsperiode toe.
Rapporteurs: ‘Wees voorbereid op Brexit zonder afspraken’
Nederland moet zich erop voorbereiden dat er na een Brexit helemaal geen akkoord met het Verenigd Koninkrijk (VK) komt. Dit is het zogenaamde chaosscenario. Dat zou betekenen dat de Britten uit de Europese Unie (EU) stappen zonder overgangsperiode en zonder afspraken over de nieuwe relatie tussen de EU en het VK.
Dat schrijven Anne Mulder (VVD), Pieter Omtzigt (CDA) en Kees Verhoeven (D66) donderdag 16 november 2017 in hun rapport. Ze vragen verder om meer aandacht voor de rechten en positie van Nederlanders in het Verenigd Koninkrijk. Daarover bestaat nu nog veel onduidelijkheid. Ook vinden ze dat er meer transparantie over de onderhandelingen moet zijn, zodat parlementariërs het proces goed kunnen volgen en controleren.
Op tijd en volgens verwachting heeft de Tweede Kamer vandaag voor afschaffing Wet Hillen gestemd – het belastingvoordeel voor woningbezitters die hun hypotheek (bijna) hebben afgelost. Maar met hun mislukte filibuster om uitstel van de afschaffing voor elkaar te krijgen, hebben 50Plus en PVV wel bereikt dat het aantal tegenstemmers flink is gegroeid. 87 Kamerleden stemden voor en 37 tegen.
Om de maatregel in 2019 te laten ingaan en de voorbereidingen op tijd te laten beginnen, moest de Kamer er volgens staatssecretaris Snel uiterlijk deze week over stemmen. 50Plus en PVV probeerden met extra lange spreektijden het debat te rekken, maar dat is uiteindelijk dus zonder gevolg gebleven.
Toen het zeer geleidelijke einde (2019-2049) van de Wet Hillen in het regeerakkoord stond, protesteerden alleen die twee partijen. De rest van de oppositie vond afschaffing wel best; SP en PvdA hebben het in hun verkiezingsprogramma’s staan.
Inmiddels zijn die zo boos over de snelheid waarmee het kabinet de afschaffing ‘met stoom en kokend water er doorheen probeert te jassen’, dat ze zich achter Martin – lichttherapiebril – van Rooijen van 50Plus hebben geschaard. Alleen GroenLinks stemde mee met de coalitie. Nu mag Van Rooijen hopen dat de Eerste Kamer ‘Hillen’ handhaaft. Het debat daar volgt binnen enkele weken.
De historisch lange kabinetsformatie heeft de belastingbetaler 692.179 euro gekost.
Dat blijkt uit de afrekening afrekening die onlangs door het dagelijks bestuur van de Tweede Kamer is goedgekeurd. Details over waar het geld aan besteed is, wil het parlement niet bekendmaken. Een zegsvrouw stelt dat het geld is opgegaan aan personeelskosten en materiële kosten, die betrekking hebben op de periode 15 maart tot en met 15 oktober.
De afrekening valt een stuk hoger uit dan die van de kabinetsformatie van 2012. Die duurde 52 dagen en kostte ruim twee ton. De formatie van 2017 was de langste sinds de oorlog met 225 dagen.
Wat vinden de ministers zelf van hun eerste 100 dagen?
Op donderdag 26 oktober 2017 stonden ze opgetogen op het bordes: de nieuwe bewindslieden van het kabinet-Rutte III. Vandaag regeert het kabinet precies 100 dagen, maar wat hebben de bewindspersonen in die tijd gedaan?
Een ding is duidelijk: van veel nieuwe wetgeving is het nog niet gekomen. Rutte III heeft één grote verandering doorgevoerd: het afschaffen van de wet-Hillen. Die maatregel moet stapsgewijs een eind maken aan het belastingvoordeel voor huiseigenaren die hun hypotheek volledig hebben afgelost.
Marathondebat
De afschaffing van de wet-Hillen ging zeker niet zonder slag of stoot. In een uiterste poging om de afschaffing tegen te houden, voerden de PVV en 50Plus in een marathondebat uren het woord, het zogeheten filibusteren. Het hielp niet, want uiteindelijk stemde een meerderheid van de Tweede en daarna de Eerste Kamer in met de afschaffing. Daarmee zal het belastingvoordeel voor mensen met een afbetaald huis verdwijnen, het eerste grote wapenfeit van het nieuwe kabinet (hoewel 50Plus er nog een referendum over wil organiseren).
Politiek verslaggever Ron Fresen vindt het opvallend dat de bewindspersonen hun plannen niet bepaald in de etalage zetten. “Ze lijken daar totaal niet mee bezig. Het kabinet werkt vooral achter de schermen aan al die maatregelen uit het regeerakkoord.” Behalve natuurlijk minister Wiebes van Economische Zaken, die zichtbaar met het dossier-gaswinning Groningen aan de slag is gegaan.
Huiswerk van het vorige kabinet
Het is niet geheel onlogisch dat we nog niet zoveel hebben gehoord van dit kabinet. Eerst moesten de nieuwe bewindspersonen nog het ‘huiswerk’ van het vorige kabinet afmaken, benadrukt Fresen. “Ze moesten eind vorig jaar meteen de begrotingen van hun voorgangers afhandelen en dan is er op die ministeries niet veel tijd om nieuwe plannen te maken”. Die begrotingsbehandelingen ging de meeste ministers en staatssecretarissen trouwens redelijk gemakkelijk af, constateert Fresen.
Verder zijn veel maatregelen uit het regeerakkoord ‘werk in uitvoering’. Dit kabinet wil bijvoorbeeld af van het referendum, maar dat plan heeft in het parlement nog een lange weg te gaan.
Bovendien zijn niet alle maatregelen uit het regeerakkoord nu al te vertalen in nieuwe wetten. Het kabinet moet nog een behoorlijk aantal akkoorden sluiten over een aantal complexe onderwerpen. Denk aan het klimaat- en energieakkoord en het nationaal preventieakkoord, dat vooral roken en overgewicht moet tegengaan.
Iets voor elkaar krijgen? Dat doe je niet door op je ministerie alleen maar wetten te maken
Minister uit het kabinet-Rutte III
“Het lijkt erop dat dit kabinet vooral op zoek is naar draagvlak”, zegt Fresen. “Dat is ook logisch, ze hebben tenslotte maar één zetel meerderheid in de Tweede Kamer. Daarom zijn die akkoorden ook zo belangrijk. Een bewindspersoon vertelde mij: iets voor elkaar krijgen doe je niet door op je ministerie alleen maar wetten te gaan maken.”
Draagvlak creëren gaat overigens niet altijd even snel. Het kabinet wil bijvoorbeeld grote hervormingen doorvoeren op de arbeidsmarkt. Zo wil het dat er een minimumtarief komt voor zzp’ers en dat het pensioenstelsel op de schop gaat. Daarvoor heeft het de steun nodig van werkgevers- en werknemersorganisaties (de ‘polder’), maar die gesprekken verlopen moeizaam.
Hoe zagen eerdere ‘honderd dagen’ eruit?
Als je terugkijkt naar de Nederlandse kabinetten van de afgelopen vijftien jaar, vallen er twee op. Het kabinet Balkenende IV (2007-2010) gebruikte zijn eerste honderd dagen om het land in te gaan en met burgers te praten. Na die honderd dagen presenteerde het een ‘beleidsprogramma’. Er kwam veel kritiek op de ‘honderd-dagentour’ van Balkenende: de oppositie verweet het kabinet dat het zelf geen plannen en ideeën had.
Bij het kabinet daarna, Rutte I (2010-2012), regende het de eerste honderd dagen juist persberichten en plannen. Dat kabinet viel wel al na anderhalf jaar.
In de huidige coalitie is het onderlinge vertrouwen sinds het aantreden gegroeid, zeggen bronnen bij de vier partijen. Was er aanvankelijk nog enige onzekerheid over ieders inzet, inmiddels geloven ze alle vier van elkaar dat ze met deze coalitie de eindstreep willen halen.
‘Honderd-dagen-debat’
De oppositie roept het kabinet juist ter verantwoording. Volgende week vraagt de PvdA een ‘honderd dagen-debat’ aan met premier Rutte. Als voorbereiding stelt PvdA-leider Asscher honderd vragen aan de premier over zijn plannen voor onder andere betaalbare woningen, de toegang tot onderwijs en de dividendbelasting.
Eerste honderd dagen Rutte III: Juiste chemie in een kabinet zonder gedoe
De eerste honderd dagen van het kabinet Rutte III zijn opvallend rustig verstreken. En dat was nu net de bedoeling toen deze regeringsploeg zonder grote ego’s op het bordes werd gezet.
Terwijl hij het Binnenhof wandelend verlaat, reageert minister van Economische Zaken en Klimaat Eric Wiebes verrast op de vraag hoe Rutte III die belangrijke eerste periode is doorgekomen: ,,Ik heb niet eens tijd om terug te kijken. Er liggen zoveel dingen op mijn bord, ik ren en vlieg heen en weer.”
De VVD-minister staat als een van de weinigen in Rutte III volop in de schijnwerpers, met dank aan het Groningse gasdossier. ,,Er gaat een hele provincie op en neer”, sprak Wiebes na de zware beving in Zeerijp. Het kabinet maakte er een erekwestie van om een langverwacht schadeprotocol in elkaar te spijkeren en beloofde de gaswinning fors te verlagen.
Voor een kabinet met zoveel nieuwkomers – Wiebes is een van de weinigen die kan bogen op regeringservaring – zijn de begindagen van de nieuwe ploeg opvallend rustig verlopen. Er is nog geen bungelende minister of staatssecretaris en de achterbannen van de regeringspartijen zijn opvallend kalm.
Tegelijkertijd moet worden gezegd dat veel wetgeving nog op zich laat wachten. ,,Ons voornemen is om dit jaar alle grote hervormingen en ambities in de steigers te hebben staan”, zegt naamgever Mark Rutte. De echte test komt nog.
Rutte 3 doet het rustig aan. En dat mag eigenlijk geen verbazing wekken. De eerste 100 dagen van een nieuwe kabinetsperiode kunnen een regeringsploeg maken of breken. Ze zijn cruciaal voor de uitstraling. Ze zijn ook vaak een reactie op de start van het vorige kabinet. Ruttes tweede kabinet, met de PvdA, ontplofte in 2012 bijna bij de start toen zijn eigen achterban de inkomensafhankelijke zorgpremie niet slikte. Dat is niet wat je een droomstart noemt.
Dergelijk rumoer bleef uit bij Ruttes zwaarbevochten allereerste minderheidskabinet met het CDA, gedoogd door de PVV. Toen dat in 2010 eenmaal op het bordes stond, spoot het uit de startblokken, door onmiddellijk ‘linkse hobby’s’ te lijf te gaan, onder meer door te snijden in het budget voor ontwikkelingssamenwerking. De toon in de Kamer – rechts tegen links – was daarmee wel gezet. Tegelijkertijd markeerde de daadkracht van de begindagen overduidelijk een reactie op het vechtkabinet Balkenende IV, dat eerst 100 dagen op zijn handen ging zitten met een tour door Nederland. Dat moest anders, vond Rutte.
Zeg nou zelf, het ziet er toch niet ongezellig uit van buitenaf?, aldus Eric Wiebes – Minister van Economische Zaken en Klimaat (VVD).
Nu is het adagium van het huidige kabinet: geen intern gedoe! Van Rutte III is het vooral een verdienste dat het er is. Na de onmogelijke verkiezingsuitslag van 15 maart 2017, gevolgd door de langste kabinetsformatie allertijden, gaf niemand er een cent voor dat het zou lukken. Hoewel de samenstelling met D66 en ChristenUnie niet voor de hand lag, hebben ze elkaar goed leren kennen.
Wiebes: ,,We helpen elkaar allemaal. Zeg nou zelf, het ziet er toch niet ongezellig uit van buitenaf?” Er staat nu een ploeg die getalsmatig in zowel Tweede als Eerste Kamer de kleinst mogelijke meerderheid heeft. Dat was de VVD een lief ding waard.
Kamers
Soms is het lastiger in tijden van overvloed te doen wat nodig is, aldus Wopke Hoekstra, minister van Financiën.
Na zeven jaar eindeloos onderhandelen vanuit minderheidsposities wilde de VVD-top een meerderheidskabinet in beide kamers. Dat is er nu. In de politieke praktijk is de basis zelfs iets steviger. Coalitiepartijen tellen er sowieso de driekoppige SGP bij op, wat in de Tweede Kamer leidt tot 79 zetels en 40 zetels in de Eerste Kamer door de tweemansfractie daar. Mits het natuurlijk niet gaat om voor de SGP gevoelige onderwerpen.
Mocht bij de SGP geen steun zijn te vinden, dan wordt die gezocht bij de andere partijen. Het is opvallend dat de bewindslieden uit het derde kabinet veelvuldig door de wandelgangen struinen om met zoveel mogelijk fracties de lijnen open te houden.
Zo liggen er meer bedreigingen op de loer voor de zelfbewuste liberaal/christelijke coalitie. Dat de economie draait als een tierelier en het geld tegen de plinten klotst, heeft ook een andere kant. ,,Ik zeg bij voortduring ‘nee’ tegen de collega’s”, bekent Wopke Hoekstra, de nieuwe minister van Financiën. ,,Soms is het lastiger in tijden van overvloed te doen wat nodig is.
Het is mijn rol ervoor te waken dat er een idee ontstaat dat de bomen tot in de hemel groeien. Ik leg uit wat de logica is. Dat we hebben gekozen voor extra uitgaven, maar ook om op langere termijn een degelijke begroting te houden.”
De lastige gesprekken van Hoekstra met zijn collega’s gaan niet ten koste van de sfeer. ,,De sfeer die in de Trêveszaal heerst, waar we vergaderen, is enorm positief, van doen en aan de slag gaan!” Maar wat is het nu voor soort kabinet? Rutte: ,,Er zit een goed team in de Trêveszaal, we zijn gewoon aan het werk.”
En ook andere collega’s benadrukken het niet-bijzondere karakter: ,,Het is een kabinet dat gewoon dingen doet met de voeten op de grond”, zegt Defensieminister Ank Bijleveld. Onderwijsminister Arie Slob van de ChristenUnie roemt eveneens de ‘goede chemie en mix van bewindslieden’.
Voor de teambuilding zijn alle acht staatssecretarissen elke vrijdag welkom bij de lunch van de ministerraad. ,,Het werkt echt goed als je op vrijdag met een bordje pasta onderling dingen kunt regelen zonder ambtelijk traject”, zegt Stientje van Veldhoven, D66-staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat.
Het werkt echt goed als je op vrijdag met een bordje pasta onderling dingen kunt regelen zonder ambtelijk traject, aldus Stientje van Veldhoven, staatssecretearis van Infrastructuur en Waterstaat.
Rutte zei kort na de bordesscène dat de partijleiders van de coalitie bewust hebben gekozen voor bewindspersonen ‘met een ego dat tegen een stootje kan’. Relatief veel bewindspersonen hebben ervaring in het lokale bestuur, waar bonte coalities meer gemeengoed zijn dan aan het Binnenhof. Ideologische scherpslijperij in de Trêveszaal lijkt te ontbreken. ,,Er zitten veel mensen in die de neiging hebben om heel praktisch naar zaken te kijken”, zegt Ingrid van Engelshoven, D66-minister van Onderwijs, die tot en met vorig jaar nog in het gemeentebestuur van Den Haag zat.
Van Engelshoven noemt het de ‘wethoudersblik’. CDA-vicepremier De Jonge, overgekomen van het Rotterdamse stadhuis, ziet dat ook zo: ,,We zijn met opgerolde mouwen heel goed uit de startblokken gekomen. Het is gewoon een hands on-kabinet.”
En daar is eigenlijk niks mis mee, vindt Eric Wiebes: ,,Qua partijen zijn we heel verschillend. Binnen de Nederlandse traditie vind ik dat eerlijk gezegd wel weer normaal. Ja! Maar normaal is ook leuk!”
Stand van zaken 20.02.2018
Goedemorgen !!!
Minister Ollongren wil geen referendum-referendum. Juridisch staat ze sterk, stelt de Raad van State voor de tweede keer. Ook in Dagkoersen: alleen al over de suggestie dat Rutte een visie zou hebben, wil de oppositie opheldering.
De Raad van State draait overuren om Kamer en kabinet van adviezen te voorzien over het schrappen van het referendum. Op verzoek van minister Ollongren gaf de hoge juridisch adviseur in recordtijd een klap op haar intrekkingswet. Want de minister had gevraagd om een spoedadvies. Maar de oppositie vond het niet doorwrocht genoeg, zo bleek vorige week in het debat. Dus mocht de Raad van State in vijf dagen nog een advies uitbrengen.
Vanmiddag kreeg de Kamer uitslag: Ollongrens wet zit technisch goed in elkaar, stelt de Raad nogmaals. De minister mag in haar intrekkingswetsvoorstel bepalen dat over die wet geen referendum kan worden gehouden. Want, zo staat in de Grondwet, de ‘latere wetgever’ kan eerdere wetgeving wijzigen of afschaffen, inclusief bepalingen (zoals uitzonderingsgronden) in die eerdere wet.
Samengevat: er komt geen referendum-referendum. Dat is een politieke beslissing, zegt de Raad van State er nog bij. Zodra de Tweede en Eerste Kamer met Ollongrens intrekkingswet instemmen en de koning er zijn handtekening onder zet, is de Wet raadgevend referendum verleden tijd. De oppositie krijgt vanavond om 19.30 uur in het vervolg van het debat van donderdag een laatste kans daar een stokje voor te steken. Donderdag stemt de Kamer. De stemverhouding: de coalitie en de SGP steunen Ollongren.
Een onverwacht succesje voor PvdA-leider Lodewijk Asscher. Maandag vernam hij dat premier Rutte volgende week in Berlijn een ‘grote toespraak’ wil gaan houden over de toekomst van Europa. Kiest Nederland eindelijk duidelijk positie op het speelveld waar de Franse president Macron en commissievoorzitter Jean Claude Juncker in het najaar het initiatief namen? Destijds reageerde Rutte vooral defensief: ‘Hoed u voor de grootse vergezichten. Niet hele olifanten beloven en dan met een klein muisje komen aanwandelen.’
Maar wat wil hij zelf? Als hij het aan de Duitsers gaat vertellen, heeft de Tweede Kamer het recht om het eerst te weten, stelde Asscher vanmiddag in de Kamer. Met resultaat: zowat alle fracties steunden zijn verzoek om een visiebrief, die er woensdag voor 18:00 uur moet liggen, opdat er donderdag nog over gedebatteerd kan worden, aan de vooravond van een informele Europese top.
Daarmee introduceert de Kamer wel een politiek novum, dat op veel ministeries met gemengde gevoelens zal zijn ontvangen: moet elke ministeriële speech voortaan eerst aan het parlement worden voorgelegd? Gaat de speech wel door als de Kamer vooraf bezwaren blijkt te hebben? Dagkoersen is benieuwd met welke woorden de minister-president zich er woensdag vanaf gaat maken om te voorkomen dat er een ongemakkelijk precedent wordt geschapen.
Intussen blijkt de Europese politiek ook de coalitie te verdelen. D66-Kamerlid Kees Verhoeven beticht Rutte van campagneretoriek. Ruttes belofte over minder geld naar Europa heeft een beperkte houdbaarheidsdatum, twittert Verhoeven: ’21 maart 2018′, de dag van de gemeenteraadsverkiezingen.
NIET BESCHIKBAAR VOOR BZ Ten Broeke licht situatie toe
VVD-buitenlandwoordvoerder Han ten Broeke wordt ook deze ronde geen minister van Buitenlandse Zaken. Ten Broekes naam is al vaker genoemd voor die functie, tijdens de formatie vorig jaar, maar ook de afgelopen week sinds de post vrijkwam na het aftreden van partijgenoot Halbe Zijlstra.
De VVD’er heeft aan premier Rutte laten weten dat hij niet beschikbaar is voor het ministerschap, vertelt hij aan verslaggever Natalie Righton.
De reden: twee weken geleden werd hij onwel, waardoor hij naar het ziekenhuis moest. Wat er precies aan de hand is, weet hij nog niet. Verder onderzoek moet dat uitwijzen.
De komende weken zal hij daardoor soms afwezig zijn in de Kamer. GroenLinks-Kamerlid Bram van Ojik neemt voorlopig Ten Broekes taken waar als voorzitter van de vaste Kamercommissie voor Defensie. De VVD’er zet zijn werk voor de Buitenlandse Zakencommissie op een laag pitje. Een bezoek aan de VN-Veiligheidsraad in New York volgende week heeft hij afgezegd.
Ruud Lubbers kreeg vanmiddag een laatste saluut van de vier nog levende (oud-)premiers: Van Agt, Kok, Balkenende en Rutte. Zij waren aanwezig bij de herdenkingsdienst in de Laurentius- en Elisabethkathedraal in Rotterdam. Daarna werd Lubbers in familiekring begraven. ‘Hij leidde ons land uit de diepe crisis van de jaren ’80 en gaf NL in dat proces ook vertrouwen in de toekomst en zelfbewustzijn terug’, schreef premier Rutte op Twitter. De vlaggen op overheidsgebouwen hingen halfstok.
Leeshet Volkskrant-postuum: ‘Geen ideologisch bevlogen politicus, geen showman, maar wel 21 jaar een hoofdrol in de Nederlandse politiek.’ Ruud Lubbers overleed vorige week woensdag, hij was 78 jaar.
Stand van zaken 02.06.2018
Buma verdedigt einde dividendtax
CDA-leider Sybrand Buma heeft op het congres van zijn partij de afschaffing van de dividendbelasting verdedigd.
Die maatregel, die zo’n 1,6 miljardeuro kost, betaalt het internationale bedrijfsleven zelf, stelt Buma. ‘Ik zou het vandaag weer doen’.
De intrekking van de heffing op de winstuitkering aan aandeelhouders is een van meest omstreden plannen van het nieuwe kabinet.
De achterban van het CDA bekreunt zich over de voorgenomen afschaffing van de dividendbelasting. Partijleden spreken van een ‘weeffout in het regeerakkoord’ en eisen op het CDA-congres in Den Bosch compensatie in de vorm van lastenverlichting voor het midden- en kleinbedrijf.
Kritische CDA’ers onder aanvoering van gewezen financieel woordvoerder Eddy van Hijum liepen vandaag op het eigen congres te hoop tegen de maatregel. Zij zien die als een cadeautje voor multinationals, en willen dat dan in ieder geval ook het mkb wordt ontzien.
Buma ,,begrijpt de vragen daarover heel goed”, ook omdat geen enkele regeringspartij het plan in het verkiezingsprogramma had staan. Maar ,,het is geen gratis geld”, stelt Buma. Door onder meer brievenbusfirma’s aan te pakken en expats minder royaal te behandelen, denkt hij de maatregel terug te verdienen.
Dividend
Dividendbelasting is een belasting op winst die bedrijven uitkeren aan de aandeelhouders. Die uitkering heet dividend. Beleggers betalen 15 procent belasting over die uitkering.
De oppositie hekelde de maatregel omdat het schrappen van de dividendbelasting niet in de verkiezingsprogramma’s van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie stond, maar wel in het regeerakkoord landde. De vrees bestaat dat de coalitie tot het besluit kwam onder druk van multinationals en dat de beslissing verder niet onderbouwd is.
Bedrijven als Shell en Unilever zouden overwegen om hun hoofdkantoor uit Nederland terug te trekken. Afschaffing van de dividendbelasting, wat gunstig is voor aandeelhouders, zou dat kunnen voorkomen. Na het schrappen van de belasting werd in maart bekend dat Unilever Rotterdam kiest als locatie voor zijn hoofdkantoor.
De kritiek van de oppositie verscherpte door de zogenoemde ‘memo-gate’. Premier Rutte en de partijleiders van de coalitiepartijen hielden – ondanks herhaaldelijke verzoeken – vol dat ze geen herinnering hebben aan documenten die tijdens de formatie besproken zouden zijn aangaande het afschaffen van de dividendbelasting. Tijdens de kabinetsformatie bleken echter wel degelijk documenten over het onderwerp te zijn opgesteld.
Stand van zaken 09.06.2018
Bijstand niet omlaag
In een kabinet met de ChristenUnie wordt niet gemorreld aan de bijstand. ,,Zolang de ChristenUnie deelneemt aan de coalitie zal dat niet gebeuren”. Bijstand gaat niet omlaag zolang wij in kabinet zitten zei ChristenUnie-partijleider Gert-Jan Segers vandaag op het partijcongres in Lunteren. ,,Daar moet ik helder over zijn.” Segers reageerde daarmee op VVD-fractieleider Klaas Dijkhoff die de bijstandsuitkering wil verlagen.
NOS 02.04.2018 Negen ministers en tien staatssecretarissen komen voorbij in Verloren vertrouwen, het boek over aftredende bewindslieden waarop historica Anne Bos afgelopen week promoveerde. De bonnetjesaffaire van Bram Peper. Het geëmotioneerde vertrek van Elske ter Veld. De dubbele deconfiture van de al demissionaire Ed van Thijn en Ernst Hirsch Ballin door de IRT-affaire. De drie dagen van Charl Schwietert (lange tijd een record). Toch gaat opvallend genoeg de meeste aandacht uit naar een minister die juist bleef zitten, Gijs van Aardenne.
“Dat was echt een kantelpunt in de parlementaire geschiedenis”, legt Bos telefonisch uit. “Men realiseerde zich later dat aanblijven eigenlijk een fout was geweest. Ze hadden hem moeten laten gaan.”
Van Aardenne kwam onder vuur te liggen door zijn omgang met de staatssteun voor de RSV-scheepswerf. Ondanks een ‘blanco cheque’ van de overheid was de megaonderneming failliet gegaan. Bij een parlementaire enquête naar de ondergang van de RSV in 1984 kwam naar boven dat de minister de Kamer verkeerd had ingelicht, naar eigen zeggen om de concurrentiepositie van de werf niet te schaden.
Veel veranderende politieke opvattingen kwamen samen in het geval-Van Aardenne: een nieuwe notie over ministeriële verantwoordelijkheid ontwikkelde zich en de Kamer ontdekte de kracht van de parlementaire enquête om die definitie te toetsen.
Had tot dan toe vaak een commissie van wijze mannen zich gebogen over affaires (Lockheed, Aantjes, Greet Hofmans), nu nam de Tweede Kamer zelf het voortouw, voor het eerst sinds de parlementaire enquête naar het regeringsbeleid in de Tweede Wereldoorlog.
“Aanvankelijk vond men dat ministeriële verantwoordelijkheid zich beperkte tot wat de minister wist of deed”, zeg Bos. “Gaandeweg ging het ook gelden voor wat zijn ambtenaren deden en waar de minister geen kennis van had. Sindsdien geldt: heeft hij het geweten, dan is hij daarop aan te spreken. Heeft hij er niet van geweten, dan heeft hij onvoldoende controle op zijn ministerie en moet hij er ook op worden aangesproken.”
De parlementaire enquête bleek een uitstekende manier om dergelijke vragen te beantwoorden. “Enquêtes werden eerst vooral gebruikt om de overheid te adviseren over wat beter kan: waar moet men spoorwegen aanleggen of hoe moest men arbeidsomstandigheden verbeteren? Maar nu ging men ook de uitvoering van het beleid controleren. De Tweede Kamer realiseerde zich ineens: we zijn geen lam, maar leeuw.”
Aangeschoten wild
Het beleid van Van Aardenne werd ‘onaanvaardbaar’ genoemd in de conclusie van de enquêtecommissie. Harde woorden in het Haagse vocabulaire. Toch hoefde hij het veld niet te ruimen, omdat de VVD achter haar vice-premier bleef staan en het CDA geen kabinetscrisis wilde forceren. Maar het oordeel zou Van Aardenne blijven achtervolgen. Sindsdien werd hij getypeerd als ‘aangeschoten wild’, de eerste keer dat die kwalificatie werd gebruikt in de politiek.
De zaak-Van Aardenne zou nog lang nagalmen op het Binnenhof. Bij de volgende crisis werd staatssecretaris van Volkshuisvesting Brokx er snel uitgewerkt om te voorkomen dat er opnieuw een nieuwe vleugellamme bewindsman zou blijven zitten. “Zowel de VVD als het CDA vond dat ze het anders had moeten doen, maar nu sloeg de slinger door naar de andere kant. Er werd druk op Brokx gezet om af te treden nog voordat er een enquêtecommissie was gevormd. Hij noemde zichzelf het eerste slachtoffer van het Van Aardenne-trauma.”
Het boek toont zo aan dat het ene aftreden vaak doorwerkt in het andere. “Er zijn eigenlijk heel weinig regels voor. We hebben geen voorschriften die zeggen: als er dit aan de hand is, moet iemand gaan. Ook de minister-president is nauwelijks bevoegd om veranderingen in zijn ministersploeg aan te brengen. Heel anders dan bijvoorbeeld in het Verenigd Koninkrijk, waar de premier halverwege de rit vaak een groot deel van zijn team herschikt.”
Of iemand sneuvelt is hier daarom afhankelijk van veel factoren: hoe werd er gereageerd op een eerdere crisis, hoe breed is iemands steun binnen het kabinet, hoe belangrijk is een persoon voor de partij, hoe staat een partij ervoor in de peilingen, hoe graag bespaart men een coalitiepartner een blamage?
Het klinkt een beetje primitief, maar een zoenoffer of zondebok werkt, aldus Anne Bos, Verloren vertrouwen.
Het proces tekende zich bijvoorbeeld goed af bij het vertrek van Elske ter Veld. Haar solide PvdA-achtergrond kon niet voorkomen dat impopulaire bezuinigingen op de sociale voorzieningen haar positie aantastten. “Ik heb te makkelijk gedacht: als Elske met haar linkse verleden harde bezuinigingsmaatregelen voor haar rekening neemt, zal iedereen begrijpen dat die echt nodig zijn”, analyseerde Ter Veld haar val achteraf. Toch verloor zij het vertrouwen van haar eigen fractie, terwijl Jacques Wallage daarna het beleid schier ongewijzigd kon voortzetten.
Soms gaat het in Den Haag immers niet om de inhoud, maar om de poppetjes. Een politicus wordt soms geslachtofferd. “Een zondebok, een zoenoffer”, noemt Bos het. “Het klinkt een beetje primitief, maar het werkt. Het geeft lucht, de coalitie kan daarna verder. Het kan de druk weghalen, of de ruimte geven om nieuwe mensen het te laten proberen.”
Premier Rutte neemt afscheid van Halbe ZijlstraANP
Ook defensieminister Jeanine Hennis vertrok; hier staat ze de pers te woord na haar aftreden ANP
En ook Ard van der Steur vertrok vroegtijdig als minister van JustitieANP
Blijft de vraag of zo’n politiek ritueel dan niet te veel aan een politicus persoonlijk blijft kleven. “Je moet onderscheid maken tussen verantwoordelijkheid en schuld. Dat wordt vaak verward. Neem het mortierongeluk in Mali waar minister Hennis om aftrad. Daar zijn fouten gemaakt, dus de minister werd er als ambtsdrager op aangesproken. Maar ze heeft niet zelf met die granaten geprutst. Ik sluit niet uit dat ze ooit nog in een bestuurlijke functie terugkeert, al is het voor de publieke opinie nu nog te vroeg. Er moet een soort boetedoening gedaan worden.”
De casus van Hennis is niet meegenomen in het boek; Bos eindigt haar overzicht in 2002, het jaar dat de komst van de LPF tot roerige tijden op het Binnenhof leidde. “Dat is een mooie markering, omdat de populistische partijen daarna opkomen en er een instabiele periode aanbreekt waarin partijen niet meer kunnen rekenen op een vast aantal zetels, zoals voorheen. Bovendien kon ik niet over materiaal beschikken, omdat bijvoorbeeld de notulen van de ministerraad nog niet openbaar zijn. Maar misschien komt zo’n onderzoek er ooit nog wel.”
AD 09.06.2018 In een kabinet met de ChristenUnie wordt niet gemorreld aan de bijstand. ,,Zolang de ChristenUnie deelneemt aan de coalitie zal dat niet gebeuren”, zei ChristenUnie-partijleider Gert-Jan Segers vandaag op het partijcongres in Lunteren. ,,Daar moet ik helder over zijn.” Segers reageerde daarmee op VVD-fractieleider Klaas Dijkhoff die de bijstandsuitkering wil verlagen.
Op het partijcongres zei Segers dat het soms belangrijk is ‘je positie ten opzichte van je coalitievrienden te markeren’. Eerder had staatssecretaris Tamara van Ark van Sociale Zaken al aan de Kamer laten weten dat het verlagen van sociaal minimum ‘voor dit kabinet geen onderwerp van gesprek’ is.
Segers benadrukte dat regeren meer is ‘dan het produceren van een stortvloed aan actieprogramma’s, plannen en wetten’. Hij herinnerde het kabinet aan ‘de dure belofte’ die het heeft gedaan in het regeerakkoord: het herstellen van vertrouwen in de politiek. ,,De overheid moet betrouwbaar zijn”, benadrukte Segers. ,,En ik herinner ons, het kabinet, de coalitie, Mark Rutte eraan.”
Formatie
Hij greep terug naar de formatie, toen directeur Kim Putters van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) twee keer bij de onderhandelende partijen langs kwam. Putters schetste toen een beeld van mensen die het gevoel hebben dat de overheid eerder een vijand dan een bondgenoot is, hield Segers het congres voor. ,,Het heeft geleid tot een belangrijke zin op de eerste bladzij van het regeerakkoord: ‘Wij willen dit land beter maken, nadrukkelijk ook voor de mensen die nu het gevoel hebben dat de overheid er niet meer voor hen is.’”
Volgens Segers is dat de visie van het kabinet. ,,Mark Rutte zegt altijd dat als je visie wilt, je naar de oogarts moet gaan. Maar ik heb goed nieuws: voor visie kun je ook terug naar de eerste pagina van het regeerakkoord.”
‘Kim Putters-toets’
Segers roept bewindslieden op bij plannen en wetten de ‘Kim Putters-toets’ toe te passen. ,,Doe ik het goede? Doe ik het voor de juiste mensen? Verkleint dit de kloven die ons verdelen? En draagt dit bij aan een betrouwbare overheid?”
Zijn fractie zelf doet dat al. Zoals toen de ChristenUnie stelling nam tegen de snelle opening van vliegveld Lelystad, zo zei Segers, en als het gaat om Groningen. ,,Er was deze week een publieke tribune vol Groningers die het gevoel hadden dat de overheid er al jaren niet meer voor hen is. Hoe pijnlijk ook, ik snap het wel.” Het inlossen van de ‘ereschuld’ richting Groningen noemde Segers wederom ‘een dure plicht’. Eerder deed hij dat al in een interview met deze krant.
Vicepremier Carola Schouten wilde in haar speech ‘een lans breken’ voor minister Eric Wiebes van Economische Zaken. ,,Hij zit bij mij op de gang en is dag en nacht bezig met dit dossier. Geef hem ook een kans. We zullen laten zien dat Groningen echt op ons vizier staat”, beloofde zij.
Werknemers met beperking
Op het congres werd verder een motie aangenomen die oproept dat werknemers met een beperking er niet financieel achteruit gaan in de nieuwe plannen voor loondispensatie van het kabinet. In het regeerakkoord is afgesproken dat de manier waarop werk wordt gesubsidieerd op de schop moet. Dat plan worden nu uitgewerkt door Sociale Zaken-staatssecretaris Van Ark. ,,Loondispensatie zal niet van tafel gaan”, stelde ChristenUnie-partijvoorzitter Piet Adema. ,,Maar we kunnen ons wel sterk voor maken dat de scherpere kantjes worden afgevlakt.”
De motie die oproept dat arbeidsgehandicapten er in de kabinetsplannen voor loondispensatie niet financieel op achteruit mogen gaan, wordt aangenomen met 345 stemmen vóór, 2 stemmen tegen en 5 onthoudingen. Noord-Koreaanse toestanden, zo wordt gegrapt. 12:33 PM – Jun 9, 2018
De ChristenUnie besprak tijdens het congres ook de beginselverklaring, die in het najaar wordt vastgesteld. De partij heeft nu alleen een ‘grondslag’ van één alinea en een kernprogramma. Ook wil de partij vastleggen dat volksvertegenwoordigers in principe maximaal drie termijnen van vier jaar voor de ChristenUnie in gemeenteraad, Provinciale Staten, Tweede of Eerste Kamer mogen zitten. Afwijken van die richtlijn is mogelijk als daar zwaarwegende redenen voor zijn. Van de huidige vijf ChristenUnie-Kamerleden zit Joël Voordewind in de gevarenzone. Hij zit al 11 jaar in de Tweede Kamer.
NOS 09.06.2018 De ChristenUnie vraagt andere partijen in het kabinet nadrukkelijk werk te maken van het verkleinen van de sociale tegenstellingen in Nederland.
“Het kabinet moet waken voor dadendrang zonder samenhang”, zei de leider van de partij, Gert-Jan Segers, op het partijcongres. Regeren is meer dan het produceren van een “stortvloed” aan actieprogramma’s, plannen en wetten.
De ChristenUnie zal ook niet instemmen met het plan van VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff om de bijstand te verlagen. “Laat ik op dat punt helder zijn. In een coalitie met de ChristenUnie gaat dat niet gebeuren.”
Vijand
Segers maakt zich zorgen over de groeiende groep mensen die “van baantje naar baantje gaan, die steeds harder moeten werken, maar niet perse rijker worden, die ongezonder leven en dus ook korter leven”. Het gaat om een groep Nederlanders die de overheid als vijand zien. “Dat ze hoog en laag springen, kunnen zeggen wat ze willen, maar dat er toch niet geluisterd wordt.
Doe ik het goede?
De directeur van het Sociaal Cultureel Planbureau Kim Putters noemt dit “de nieuwe sociale kwestie”en Segers wil dat VVD-, CDA- en D66-bewindslieden bij het maken van hun wetsvoorstellen een “Putters-toets” toepassen. “Doe ik het goede? Doe ik het voor de juiste mensen? Verkleint dit de kloven die ons verdelen?”, zijn volgens Segers de vragen die alle ministers en staatssecretarissen van Rutte III zich moeten stellen.
Ook voor de Groningers moet maximale hulp komen, maakt Segers duidelijk. “We hebben een ereschuld richting Groningen en we hebben de dure plicht om die in te lossen.”
Loondispensatie
De leden van de ChristenUnie hebben de fractie opgeroepen om te zorgen dat arbeidsgehandicapten kunnen blijven rekenen op een stabiel inkomen en goed pensioen. VVD-staatssecretaris Van Ark wil werkgevers stimuleren om meer mensen met een handicap aan te nemen door het principe van loondispensatie, waarbij werknemers een bijstandsuitkering krijgen, minder dat het huidige minimumloon.
Er is veel verzet tegen, nu ook van de CU-achterban. Van Ark is bezig met aanpassingen en de ChristenUnie-fractie moet nu zorgen dat dit zo gunstig mogelijk uit zal pakken voor deze groep mensen.
19.01.2018– Minister Ank Bijleveld van Defensie (CDA) en commissievoorzitter Jeroen van der Veer geven een reactie op het rapport over veiligheid bij Defensie.
De Telegraaf meldde dat de prediker zijn boodschappen o.a. verspreidt in Transvaal en in de Schilderswijk. Of ook El Alami Amaouch uit een deel van de stad geweerd wordt, is nog onduidelijk.
AD 27.10.2017
In augustus legde het kabinet -op uitdrukkelijk verzoek van Krikke- nog een gebiedsverbod op aan imam Fawaz Jneid vanwege haatpreken in Schilderswijk en Transvaal.
Bij Fawaz is het volgens de autoriteiten duidelijk dat hij bijeenkomsten organiseerde in Transvaal, maar bij imam El Alami Amaouch is dat nog maar de vraag. Het gebiedsverbod is volgens experts daarbij ook een juridische gok.
Toch roepen ze burgemeester Pauline Krikke op om een gebiedsverbod op te leggen aan Imam El Alami Amaouchdie sinds kort in Den Haag actief is. De man werd eerder België uitgezet.
De Nederlands-Marokkaanse El Alami Amaouch was actief in het Waalse dorp Dison, niet ver van Verviers. Vorig jaar werd hij Belgiëuitgezet omdat hij een gevaar zou zijn voor de samenleving. In een filmpje van een preek van El Alami Amaouch was een IS-vlag te zien. Tientallen van zijn volgelingen zouden zijn geradicaliseerd. Een aantal van hen zou naar Syrië zijn gegaan om daar te vechten.
België probeerde de afgelopen jaren El Alami Amaouch meerdere keren uit te zetten, maar de imam ging daar steeds tegen in beroep. Haatimam El Alami Amaouch kan ondertussen ongestoord prediken in Den Haag. Hoewel België hem heeft uitgezet omdat hij voor de veiligheid een gevaar vormt, kan hij in Nederland gewoon zijn gang gaan. El Alami Amaouch beïnvloedde Syriëgangers en prees de aanslag van Mohammed Merah.
De Belgen classificeren El Alami Amaouch als een gevaar voor de samenleving. Vorig jaar werd El Alami Amaouch het land uitgezet. De haatimam, die eerder voor de Haagse As Soennah moskee predikte, beschikt over een Marokkaans en een Nederlands paspoort. Verwacht werd dat hij naar Marokko zou teruggaan, maar niets bleek minder waar. In plaats daarvan ging El Alami Amaouch terug naar Den Haag, waar hij in de Transvaalbuurt en de Schilderswijk het gebed afneemt.
De Telegraaf ontdekte dat El Alami Amaouch nu via sociale media haatpreken uitzendt. De filmpjes waarin El Alami Amaouch optreedt worden in Den Haag opgenomen. Het is onduidelijk of El Alami Amaouch is verbonden aan een moskee. Vorig jaar maakte de As Soennah moskee bekend dat de haatimam daar niet meer welkom was.
De imam kan nu vrij gaan en staan waar hij wil, omdat de gemeente pas kan ingrijpen wanneer hij daadwerkelijk een strafbaar feit pleegt. De gemeente houdt El Alami Amaouch wel in de gaten, laat een woordvoerder tegen De Telegraaf weten.
Getrouwd met een Nederlandse
De rondreizende imam El Alami Amaouch, ook wel bekend als ‘Alami Abu Hamza’, vertrok tien jaar geleden naar het Belgische ‘jihadbroeinest’ Verviers waar hij zeer actief werd in extremistische kringen. In 2015 werd zijn verblijfsvergunning al ingetrokken. De Belgische staatssecretaris voor Asiel Theo Francken zei vorig jaar dat de imam ‘een gevaar voor de samenleving’ is en terrorisme verheerlijkt.
Zeker drie Syriëgangers zouden zijn beïnvloed door de teksten van El Alami Amaouch. Daarnaast heeft de imam onder meer de aanslag verheerlijkt die terrorist Mohammed Merah in Toulouse heeft gepleegd. Merah opende het vuur op een joodse school en doodde drie kinderen en een volwassene.
Zoon Amaouch uitgezet
De zoon van El Alami Amaouch houdt er ook radicale denkbeelden op na. Zo kwam hij in 2016in het nieuws toen hij als 15-jarige jongen op straat aan het bidden was voor de dood van christenen. België wil ook de zoon van Amaouch uitzetten.
Hij vormde een gevaar voor de veiligheid. De zoon van de haatimam publiceerde vorig jaar een filmpje op YouTube, waarin hij ’s nachts door Verviers liep en opriep om christenen te doden. ‘Oh Allah, vernietig de gehate christenen. Dood aan hen allen, spaar er niet een.’ Dat is te horen in het filmpje. Op het moment van de opname is de jongen zeventien jaar oud. Later ontkende Souhaib Amaouch dat hij een jihadist is.
Op dit moment zit hij vast in een Belgische jeugdinrichting. Zodra hij wordt vrijgelaten zal hij worden uitgezet, heeft Francken gezegd.
Elsevier 27.10.2017 De haatimam El Alami Amaouch wil aanspraak maken op een huurwoning met zes kamers. ‘Ik heb al in februari tegen Haag Wonen gezegd dat ik een groot huis nodig heb,’ zegt Amaouch. De haatimam werd vorig jaar België uitgezet, omdat hij staatsgevaarlijk is.
Dat zegt Amaouch tegen De Telegraaf. Amaouch heeft zowel de Nederlandse als de Marokkaanse nationaliteit. Hij is terecht gekomen in Den Haag omdat Marokko hem weigerde. Op dit moment heeft Amaouch geen vaste woning: ‘Soms zit ik bij mijn schoonfamilie, dan weer bij vrienden. Maar het is niet handig. En mijn kinderen missen mij.’
De gemeente Den Haag is de haatimam liever kwijt dan rijk. ‘Er kan alleen worden ingegrepen als hij een strafbaar feit pleegt, en dat is tot nu toe niet gebeurd,’ zegt een woordvoerder tegen Elsevier Weekblad.
Amaouch probeert er het beste van te maken. Bij woningcorporatie Haag Wonen meldde hij zich aan voor een sociale huurwoning. Het liefst met zes kamers, maar hij is bereid genoegen te nemen met vier. ‘Huizen met zes kamers zijn moeilijk te vinden. Dus vier kamers is ook goed,’ zegt hij tegen De Telegraaf. Ook heeft Amaouch inmiddels een uitkering aangevraagd, maar nog niets gekregen.
Haag Wonen bevestigt dat Amaouch is langsgekomen. ‘Als hij in de Schilderswijk wil wonen, kom je bij ons terecht. Wij hebben bijna alle sociale huurwoningen.’ Amaouch maakt in principe aanspraak op een sociale huurwoning, zolang hij niet boven de inkomensgrens zit. ‘Of hij wel of geen salafist is, dat is geen criterium,’ zegt een woordvoerder van Haag Wonen. ‘Een woning met zes kamers is overigens wel schaars, dan komt hij op een wachtlijst.’
Radicale imam
Volgens Amaouch is hij geen radicaal. De Belgische staat denkt daar heel anders over. In 2015 werd zijn verblijfsvergunning al ingetrokken. De Belgische staatssecretaris voor Asiel Theo Francken zei vorig jaar dat de imam ‘een gevaar voor de samenleving’ is en terrorisme verheerlijkt.
Zeker drie Syriëgangers zouden zijn beïnvloed door de teksten van Amaouch. Daarnaast heeft de imam onder meer de aanslag verheerlijkt die terrorist Mohammed Merah in Toulouse heeft gepleegd. Merah opende het vuur op een joodse school en doodde drie kinderen en een volwassene.
Zoon Amaouch nog vast voor haatzaaien
Intussen zit de familie van de omstreden imam nog steeds in het Belgische Verviers. Vorige maand maakte de Belgische staatssecretaris Theo Francken bekend dat de zoon van de El Alami zou worden uitgezet. Ook hij vormde een gevaar voor de veiligheid.
De zoon van de haatimam publiceerde vorig jaar een filmpje op YouTube, waarin hij ’s nachts door Verviers liep en opriep om christenen te doden. ‘Oh Allah, vernietig de gehate christenen. Dood aan hen allen, spaar er niet een.’ Dat is te horen in het filmpje. Op het moment van de opname is de jongen zeventien jaar oud. Later ontkende Souhaib Amaouch dat hij een jihadist is.
Op dit moment zit hij vast in een Belgische jeugdinrichting. Zodra hij wordt vrijgelaten zal hij worden uitgezet, heeft Francken gezegd.
Berend Sommer (1990) is online redacteur bij Elsevier Weekblad. Hij studeerde geschiedenis aan de Universiteit Leiden. Zijn debuut Duchamp verscheen in juni 2017 bij Uitgeverij Prometheus.
Den HaagFM 27.10.2017 Burgemeester Pauline Krikke kan de omstreden imam El-Alami Amaouch niet zomaar wegsturen. “Feit is dat deze man een Nederlands paspoort heeft en het niet aan de gemeente is om te bepalen of zo iemand wel of niet Nederland in mag”, aldus Krikke.
Zijn Nederlanderschap maakt dat hij dezelfde rechten en plichten heeft als iedere Nederlander, aldus de burgemeester. Wel houdt de gemeente de imam goed in de gaten. “Hij heeft nadrukkelijk onze aandacht. We houden hem nauwgezet in de gaten binnen de mogelijkheden die we hebben.” Verder zegt Krikke dat de gemeente er niet voor terug zal deinzen “stevige maatregelen” te nemen als er sprake zou zijn van een wetsovertreding. “Daarbij gaan we altijd juridisch zuiver en zorgvuldig te werk binnen de grenzen van onze rechtsstaat.”
De eerder uit België gezette imam ontkent ondertussen dat hij zou prediken in Den Haag. “Ik werk nergens, ik ben ook nergens welkom”, zegt hij tegen de NOS. De imam stelt dat hij sinds januari weer in Den Haag woont en zich twee maanden geleden heeft ingeschreven voor een huurwoning en een uitkering. Amaouch zegt alleen als bezoeker in de Quba-moskee in Den Haag te komen. Amaouch spreekt tegen dat hij jongeren aanmoedigt om jihadist te worden en zegt dat hij IS altijd heeft veroordeeld. Tegen zijn uitzetting loopt nog een zaak bij het Europees Hof van Justitie.…lees meer
OmroepWest 26.10.2017 Burgemeester Pauline Krikke heeft donderdagavond laten weten dat de gemeente de omstreden Belgische imam El-Alami Amaouch niet weg kan sturen. ‘Feit is dat; deze man een Nederlands paspoort heeft en het niet aan de gemeente is om te bepalen of zo iemand wel of niet Nederland in mag’, aldus het statement van Krikke.
Zijn Nederlanderschap maakt dat hij dezelfde rechten en plichten heeft als iedere Nederlander, zo verklaart de burgemeester. Wel houdt de gemeente de imam goed in de gaten. ‘Hij heeft nadrukkelijk onze aandacht. We houden hem nauwgezet in de gaten binnen de mogelijkheden die we hebben.’ Volgens de burgemeester staat de gemeente in goed contact met de politie, het Openbaar Ministerie, de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en andere betrokken instanties.
Verder zegt Krikke dat de gemeente er alles aan doet om te voorkomen dat El-Alami Amaouch invloed krijgt op de jeugd in de stad. ‘Juist in de Schilderswijk en Transvaal zijn vele positieve krachten en ontwikkelingen. Dat willen we juist de ruimte geven en niet laten verstoren’.
Stevige maatregelen
In de verklaring is ook te lezen dat de gemeente niet terug deinst voor ‘stevige’ maatregelen, wanneer er sprake zou zijn van een wetsovertreding, maar voegt Krikke eraan toe; ‘Daarbij gaan we altijd juridisch zuiver en zorgvuldig te werk binnen de grenzen van onze rechtsstaat.
OmroepWest 26.10.2017 Politieke partijen in de Haagse gemeenteraad willen dat burgemeester Pauline Krikke actie onderneemt tegen de omstreden imam El-Alami Amaouch, die door België werd uitgezet. Ook willen ze opheldering of er nog meer van dit soort ‘haatpredikers’ in Den Haag actief zijn.
Vorig jaar werd Amaouch België uitgezet omdat hij een gevaar zou zijn voor de samenleving. De imam verblijft op dit moment in Den Haag onthulde De Telegraaf donderdag, de gemeente bevestigt dat. Volgens de krant zou de prediker zijn boodschappen verspreiden in de Haagse wijk Transvaal en in de Schilderswijk.
Amaouch was hiervoor actief in het Waalse dorp Dison, niet ver van Verviers. Volgens Guy van Vlier, journalist bij de Belgische krant HLN en volger van radicale predikers in België, hadden de preken van de imam een grote aantrekkingskracht op Syriëgangers uit die regio. ‘Allemaal zijn wel op een of andere manier in aanraking gekomen met zijn boodschap.’
‘Geef El-Alami Amaouch geen ruimte’
Verschillende partijen in Haagse raad willen dat de imam daarom geen podium krijgt in Den Haag. PVV en Groep de Mos pleiten voor een gebiedsverbod. Op die manier wil De Mos ‘de samenleving beschermen tegen haatimams die onze jongeren injecteren met gif waardoor ze radicaliseren.’
Het CDA vermoedt dat de groep van dit soort omstreden imams groter is. Raadslid Daniëlle Koster wil weten hoe groot die groep precies is. Ze eist ook dat de gemeente de groep scherp in de gaten gaat houden. ‘Juist nu met de terugkeer van IS-strijders naar onze stad.’
‘Prediker is in beeld’
Volgens de gemeente heeft Amaouch ‘de nadrukkelijke aandacht’, maar is het niet aan de gemeente om te bepalen of de man, die een Nederlands paspoort heeft, Nederland in mag. Als hij over de schreef gaat zegt de gemeente niet terug te deinzen voor ‘stevige maatregelen.’ Ze staan hierover in contact met onder meer de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV).
Half augustus legde de minister van Veiligheid en Justitie, op vezoek van de Haagse burgemeester Krikke, een gebiedsverbod op aan de omstreden imam Fawaz Jneid. Daardoor mocht hij een half jaar niet ophouden in de Schilderswijk en Transvaal. Krikke wilde met het verbod voorkomen dat Fawaz een moskee zou vestigen in die wijken en op die manier ‘een hernieuwd podium zijn extremistische opvattingen’ zou krijgen.
Meer over dit onderwerp:
Den HaagFM 26.10.2017 Groep de Mos en het CDA in de gemeenteraad roepen burgemeester Pauline Krikke op om een gebiedsverbod op te leggen aan imam El Alami Amaouch die sinds kort in Den Haag actief is. De man werd eerder België uitgezet.
“Zijn fundamentalistische gedachtegoed verspreidt hij nu in Transvaal en de Schilderswijk, waar veel jongeren vatbaar zijn voor radicalisering”, zegt fractievoorzitter Richard de Mos (kleine foto) van Groep de Mos. Daniëlle Koster van het CDA is het daarmee eens. “Predikers als El Amami Amaouch en zijn gedachtegoed mogen geen podium meer krijgen in onze stad. Juist nu, met de terugkeer van IS-strijders naar onze stad, is het van groot belang dat de burgemeester bovenop organisaties zit die gedachtegoed uitdragen wat haaks staat op onze rechtstaat en normen en waarden.”
De Nederlands-Marokkaanse Amaouch was actief in het Waalse dorp Dison, niet ver van Verviers. Vorig jaar werd hij België uitgezet omdat hij een gevaar zou zijn voor de samenleving. Tientallen van zijn volgelingen zouden zijn geradicaliseerd. Een aantal van hen zou naar Syrië zijn gegaan om daar te vechten.
Veiligheidsrisico’s
Ook de PVV in de gemeenteraad heeft vragen gesteld aan het stadsbestuur over de kwestie. Gemeenteraadslid Andre Elissen wil onder meer weten waarom de gemeenteraad “niet actief geïnformeerd is over de aanwezigheid van deze levensgevaarlijke haatimam in de stad gelet op zijn achtergrond en alle veiligheidsrisico’s die daarmee gemoeid zijn”. De PVV vindt dat de man “zo snel als mogelijk Den Haag en Nederland uit moet”. Organisaties die de imam laten preken moeten van de partij worden gesloten.…lees meer
Elsevier 26.10.2017 Haatimam El Alami Amaouch kan ongestoord prediken in Den Haag. Hoewel België hem heeft uitgezet omdat hij voor de veiligheid een gevaar vormt, kan hij in Nederland gewoon zijn gang gaan. Amaouch beïnvloedde Syriëgangers en prees de aanslag van Mohammed Merah.
De Belgen classificeren Amaouch als een gevaar voor de samenleving. Vorig jaar werd El Alami Amaouch het land uitgezet. De haatimam, die eerder voor de Haagse As Soennah moskee predikte, beschikt over een Marokkaans en een Nederlands paspoort. Verwacht werd dat hij naar Marokko zou teruggaan, maar niets bleek minder waar. In plaats daarvan ging Amaouch terug naar Den Haag, waar hij in de Transvaalbuurt en de Schilderswijk het gebed afneemt.
De Telegraaf ontdekte dat Amaouch nu via sociale media haatpreken uitzendt. De filmpjes waarin Amaouch optreedt worden in Den Haag opgenomen. Het is onduidelijk of Amaouch is verbonden aan een moskee. Vorig jaar maakte de As Soennah moskee bekend dat de haatimam daar niet meer welkom was.
De imam kan nu vrij gaan en staan waar hij wil, omdat de gemeente pas kan ingrijpen wanneer hij daadwerkelijk een strafbaar feit pleegt. De gemeente houdt Amaouch wel in de gaten, laat een woordvoerder tegen De Telegraaf weten.
Getrouwd met een Nederlandse
De rondreizende imam Amaouch, ook wel bekend als ‘Alami Abu Hamza’, vertrok tien jaar geleden naar het Belgische ‘jihadbroeinest’ Verviers waar hij zeer actief werd in extremistische kringen. In 2015 werd zijn verblijfsvergunning al ingetrokken. De Belgische staatssecretaris voor Asiel Theo Francken zei vorig jaar dat de imam ‘een gevaar voor de samenleving’ is en terrorisme verheerlijkt.
Zeker drie Syriëgangers zouden zijn beïnvloed door de teksten van Amaouch. Daarnaast heeft de imam onder meer de aanslag verheerlijkt die terrorist Mohammed Merah in Toulouse heeft gepleegd. Merah opende het vuur op een joodse school en doodde drie kinderen en een volwassene.
Zoon Amaouch uitgezet
Vorige maand maakte de Belgische staatssecretaris Theo Francken bekend dat de zoon van de El Alami zou worden uitgezet. Ook hij vormde een gevaar voor de veiligheid. De zoon van de haatimam publiceerde vorig jaar een filmpje op YouTube, waarin hij ’s nachts door Verviers liep en opriep om christenen te doden. ‘Oh Allah, vernietig de gehate christenen. Dood aan hen allen, spaar er niet een.’ Dat is te horen in het filmpje. Op het moment van de opname is de jongen zeventien jaar oud. Later ontkende Souhaib Amaouch dat hij een jihadist is.
Op dit moment zit hij vast in een Belgische jeugdinrichting. Zodra hij wordt vrijgelaten zal hij worden uitgezet, heeft Francken gezegd.
Berend Sommer (1990) is online redacteur bij Elsevier Weekblad. Hij studeerde geschiedenis aan de Universiteit Leiden. Zijn debuut Duchamp verscheen in juni 2017 bij Uitgeverij Prometheus.
AD 26.10.2017 De politiek wil uitleg over de handel en wandel van de omstreden imam Amaouch in Den Haag. Partijen pleiten voor een gebiedsverbod. Ook wordt gevreesd dat er een grotere groep haatpredikers actief is: ‘Wat doen we om dat te voorkomen?’
Onder meer de PVV, Groep de Mos en het CDA willen opheldering van burgemeester Pauline Krikke na berichten over preken van Amaouch in de stad. De prediker heeft een Marokkaans en Nederlands paspoort. België trok vorig jaar zijn verblijfsvergunning in toen hij in Verviers actief was. ,,Hij is gif voor onze moslimjongeren”, verklaarde de Belgische regering destijds. Al snel bleek dat hij hier vrij spel heeft.
En wat doet de gemeente om te voorkomen dat ze de radicale boodschap verkondigen? aldus CDA-fractieleider Daniëlle Koster.
De woordvoerder van Krikke bevestigt dat Amaouch zich ophoudt in Den Haag. Fracties vrezen dat de imam blijft prediken. Het CDA vermoedt dat Amaouch deel uitmaakt van een grotere groep ‘haatimams’: ,,Hoe groot is deze groep”, vraagt CDA-fractieleider Daniëlle Koster. ,,En wat doet de gemeente om te voorkomen dat ze de radicale boodschap verkondigen?”
De PVV wil dat Amaouch ‘zo snel mogelijk’ de stad en het land uit moet, Groep de Mos pleit voor een gebiedsverbod. ,,We moeten nooit toestaan dat zo’n radicale gek onze jongeren injecteert met gif”, aldus partijleider Richard de Mos.
In augustus legde het kabinet -op uitdrukkelijk verzoek van Krikke- nog een gebiedsverbod op aan imam Fawaz Jneid vanwege haatpreken in Schilderswijk en Transvaal. Of ook Amaouch uit een deel van de stad geweerd wordt, is onduidelijk. Bij Fawaz is het volgens de autoriteiten duidelijk dat hij bijeenkomsten organiseerde in Transvaal, maar bij imam Amaouch is dat maar de vraag. Het gebiedsverbod is volgens experts daarbij ook een juridische gok.
Volgens de woordvoerder van Krikke heeft Amaouch de ‘nadrukkelijke aandacht’: ,,We houden hem nauwgezet in de gaten. Zijn uitlatingen in het verleden bieden voldoende aanleiding om te willen weten wat hij nu doet.”
Amaouch heeft een Nederlands paspoort: de toegang tot het land ontzeggen is niet aan de gemeente. ,,Maar als iemand giftige en ontwrichtende boodschappen verspreidt, treden we op. Wij deinzen niet terug voor stevige maatregelen, maar daarbij gaan we altijd juridisch zuiver en zorgvuldig te werk.”
AD 26.10.2017 De uit België verbannen imam El Alami Amaouch blijkt zich gewoon op te houden in Den Haag. Een woordvoerder van de gemeente Den Haag heeft dit bevestigd.
Nadat de salafistische prediker vorig jaar ‘omwille van de staatsveiligheid’ België werd uitgezet, gingen de autoriteiten er vanuit dat hij naar Marokko zou afreizen. In werkelijkheid verspreidt hij zijn fundamentalistische gedachtegoed in de Haagse wijk Transvaal en in de Schilderswijk, concludeert De Telegraaf na eigen onderzoek.
De gemeente Den Haag en het ministerie van Justitie bevestigen dat de imam de weg naar Den Haag heeft gevonden, maar niet dat hij nog altijd predikt. ,,Hij heeft een Nederlands paspoort, dus mag hij gewoon in Den Haag verblijven”, reageert een woordvoerder van burgemeester Krikke van Den Haag. ,,Als blijkt dat hij de wet overtreedt, zal daartegen opgetreden worden.”
Verviers
El Alami Amaouch, alias Alami abu Hamza, heeft een Nederlands én een Marokkaans paspoort. Hij is getrouwd met een Nederlandse en woonde lange tijd in Den Haag. Met zijn echtgenote en vier kinderen verhuist hij in 2006 van Den Haag naar een dorpje bij het Belgische Verviers waar hij een verblijfsvergunning kreeg.
Die werd in juli vorig jaar ingetrokken door de Belgische Staatsveiligheid toen bleek dat Alami abu Hamza actief was als haatprediker in de omgeving van Verviers. ‘Hij is gif voor onze moslimjongeren’, motiveerde de Belgische staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken zijn besluit de haatprediker naar Nederland uit te zetten.
De prediker ging vervolgens in hoger beroep. Dat beroep werd eind vorige maand verworpen door de Belgische Raad van Vreemdelingenbetwistingen. Alami abu Hamza kreeg dertig dagen de tijd om België vrijwillig te verlaten. Zou hij dat niet doen, dan zou hij onder begeleiding naar Nederland worden gebracht.
Zoon
Na de beruchte Marokkaans-Nederlandse haatimam El Alami Alaouch van Verviers, wil de Belgische staatssecretaris Theo Francken (Asiel en Migratie) ook diens zoon (18) het land uitzetten. Hij zit momenteel in een jeugdinrichting en dook vorige zomer op in een filmpje met een oproep om christenen te doden.
De staatssecretaris voor Asiel en Migratie trok vorige maand de verblijfsvergunning in van de tiener, zo meldde Het Laatste Nieuws. De intrekking gebeurde op basis van de nieuwe Vreemdelingenwet, die toelaat EU-burgers uit te wijzen om redenen van nationale veiligheid. En die redenen zijn er, volgens Francken. ,,We hebben voldoende indicaties van onze veiligheidsdiensten dat het dossier zwaar genoeg weegt”, zei hij in de Vlaamse krant.
Haatfilmpje
Alles is te herleiden tot een filmpje dat vorig jaar online verscheen. Daarop is te zien hoe de jonge moslim door Verviers loopt en er oproept om christenen te doden. “Oh Allah, verneder en vernietig de aanbidders van afgoden. Oh Allah, roei de hatelijke christenen uit. Dood hen allemaal en laat er geen enkele over”, klinkt het.
De tiener ontkende in augustus vorig jaar tegenover de Franstalige Belgische omroep RTBF dat hij een jihadist is. Ook weersprak hij te hebben opgeroepen tot het doden van christenen. Hij doelde naar eigen zeggen op aanhangers van het regime van de Syrische president Bashar Assad. De toen zeventienjarige jongen zei wel begrip te hebben voor de ophef over het filmpje. „Ja, dat begrijp ik met al die aanslagen. Ik heb me verkeerd uitgedrukt. Het zal moeilijk zijn mijn imago te herstellen”.
NOS 26.10.2017 De omstreden imam El Alami Amaouch, die in september door België werd uitgezet, woont in Den Haag maar ontkent dat hij daar predikt. “Ik preek nergens, ik werk nergens, ik ben ook nergens welkom”, zegt hij tegen de NOS. De imam stelt dat hij sinds januari weer in Den Haag woont en zich twee maanden geleden heeft ingeschreven voor een huurwoning en een uitkering.
België verklaarde Amaouch ruim een jaar geleden tot ongewenst persoon omdat hij een gevaar zou zijn voor de samenleving. Hij verheerlijkte terrorisme in zijn preken in een moskee bij Verviers. Op een filmpje van een van de preken op YouTube was een IS-vlag te zien. Ook zouden tientallen van zijn volgelingen zijn geradicaliseerd.
De Telegraaf meldde vandaag dat Amaouch weer is teruggekeerd in Den Haag, de stad waar hij woonde en actief was was voordat hij naar België vertrok. Volgens de gemeente wordt de imam scherp in de gaten gehouden door politie, justitie en veiligheidsdiensten. Hij heeft voor zover bekend niets strafbaars gedaan.
Een woordvoerder bevestigt de uitkeringsaanvraag van de imam en zegt het “ongelooflijk ongemakkelijk” te vinden dat de gemeente die in behandeling moet nemen. “Amaouch is nu eenmaal Nederlands staatsburger en kan daarom aanspraak maken op alle rechten en plichten die elke Nederlander toekomen.”
Gebiedsverbod
Volgens Amaouch is hij bezoeker van de Quba-moskee in Den Haag, maar preekt hij niet meer in moskeeën of tijdens bijeenkomsten. Hij doet dat wel online: op zijn account op Facebook heeft hij ‘recente opnames’ gepubliceerd. Amaouch spreekt tegen dat hij jongeren aanmoedigt om jihadist te worden en zegt dat hij IS altijd heeft veroordeeld. Tegen zijn uitzetting loopt nog een zaak bij het Europees Hof van Justitie.
Den Haag heeft al langer zorgen over radicalisering van jongeren in de Schilderswijk en de wijk Transvaal. Eerder dit jaar legde de minister van Justitie daarom een gebiedsverbod op aan een geestverwant van Amaouch, imam Fawaz Jneid. Hij mag niet meer in de wijken komen, omdat hij zou bijdragen aan radicalisering van jongeren. Bij Amaouch ligt dat lastiger, omdat hij de jongeren in de wijk niet aantoonbaar beïnvloedt.
Den HaagFM 26.10.2017 De omstreden imam El-Alami Amaouch, die door België werd uitgezet, blijkt in Den Haag te verblijven. Dat heeft een woordvoerder van de gemeente bevestigd na berichtgeving in De Telegraaf. Volgens de krant zou de prediker zijn boodschappen verspreiden in Transvaal en in de Schilderswijk.
Dat Amaouch sinds zijn uitzetting actief is in de Haagse wijken, is bij de gemeente bekend. “Wij weten dat hij de weg naar Den Haag weet te vinden”, zegt de woordvoerder van burgemeester Pauline Krikke. “Maar hij heeft een Nederlands paspoort, dus mag hij gewoon in Den Haag of Groningen of Maastricht of waar dan ook verblijven. Als blijkt dat hij de wet overtreedt, zal daartegen opgetreden worden.”
De Nederlands-Marokkaanse Amaouch was actief in het Waalse dorp Dison, niet ver van Verviers. Vorig jaar werd hij België uitgezet omdat hij een gevaar zou zijn voor de samenleving. Tientallen van zijn volgelingen zouden zijn geradicaliseerd. Een aantal van hen zou naar Syrië zijn gegaan om daar te vechten.
“Passende maatregelen”
Het Ministerie van Veiligheid en Justitie laat in een reactie weten “de man te kennen”, maar niet te kunnen ingaan op individuele zaken. Wel laat het ministerie in algemene zin weten dat er passende maatregelen worden genomen als iemand een onderkend gevaar is voor de nationale veiligheid. Ook zijn er eventueel bestuurlijke maatregelen mogelijk, zoals een tijdelijk gebiedsverbod of een meldplicht.…lees meer
OmroepWest 26.10.2017 De omstreden imam El-Alami Amaouch, die door België werd uitgezet, blijkt in Den Haag te verblijven. Dat heeft een woordvoerder van de gemeente Den Haag bevestigd na berichtgeving in De Telegraaf. Volgens de krant zou de prediker zijn boodschappen verspreiden in de Haagse wijk Transvaal en in de Schilderswijk.
Dat Amaouch sinds zijn uitzetting actief is in de Haagse wijken, is bij de gemeente bekend. ‘Deze prediker heeft onze nadrukkelijke aandacht’, aldus een woordvoerder. ‘Het is de gemeente bekend dat hij in Den Haag is en we houden hem nauwgezet in de gaten binnen de mogelijkheden die we hebben. Zijn uitlatingen in het verleden bieden voldoende aanleiding om te willen weten wat hij nu doet. Als iemand giftige en ontwrichtende boodschappen verspreidt, treden we in Den Haag stevig op.’
De Nederlands-Marokkaanse Amaouch was actief in het Waalse dorp Dison, niet ver van Verviers. Vorig jaar werd hij België uitgezet omdat hij een gevaar zou zijn voor de samenleving. Tientallen van zijn volgelingen zouden zijn geradicaliseerd. Een aantal van hen zou naar Syrië zijn gegaan om daar te vechten.
‘Passende maatregelen’
Het ministerie van Veiligheid en Justitie laat in een reactie weten ‘de man te kennen’, maar niet te kunnen ingaan op individuele zaken. Wel laat het ministerie in algemene zin weten dat er passende maatregelen worden genomen als iemand een onderkend gevaar is voor de nationale veiligheid. Ook zijn er eventueel bestuurlijke maatregelen mogelijk, zoals een tijdelijk gebiedsverbod of een meldplicht.
De Haagse gemeentelijke fractie van het CDA wil weten van burgemeester Krikke hoe groot de groep ‘haatimams’ in Den Haag is en welke acties de gemeente onderneemt te voorkomen dat deze predikers ‘hun radicale boodschap verkondigen’ in de stad. De Haagse PVV-gemeenteraadsfractie vindt dat deze ‘staatsgevaarlijke imam’ zo snel als mogelijk Den Haag en Nederland uit moet.
Rechtsstaat
Volgens een gemeentewoordvoerder ‘deinst de gemeente Den Haag niet terug voor stevige maatregelen, maar daarbij gaan we altijd juridisch zuiver en zorgvuldig te werk binnen de grenzen van onze rechtsstaat’.
Eerder legde minister Stef Blok van Veiligheid en Justitie een gebiedsverbod op aan de omstreden Syrisch-Libanese imam Fawaz Jneid. De maatregel werd hem opgelegd mede op aandringen van burgemeester Krikke. Imam Fawaz kreeg het gebiedsverbod voor de wijken Transvaal en de Schilderswijk onder meer vanwege het uitdragen van intolerante boodschappen.
NOS 26.10.2017De radicale imam El-Alami Amaouch, die vorig jaar België uit werd gezet, predikt nu in Den Haag. Dat schrijft De Telegraaf op basis van eigen onderzoek. De prediker zou zijn gedachtegoed verspreiden in de Haagse wijk Transvaal en in de Schilderswijk. Een woordvoerder van de gemeente Den Haag bevestigt alleen dat de imam in Den Haag verblijft.
“Wij weten dat hij de weg naar Den Haag weet te vinden”, zegt de woordvoerder van burgemeester Krikke in De Telegraaf. “Maar hij heeft een Nederlands paspoort, dus mag hij gewoon in Den Haag of Groningen of Maastricht of waar dan ook verblijven. Als blijkt dat hij de wet overtreedt, zal daartegen opgetreden worden.”
Het ministerie van Veiligheid en Justitie laat in een reactie weten “de man te kennen”, maar niet te kunnen ingaan op individuele zaken. Wel stelt het ministerie in algemene zin dat er passende maatregelen worden genomen als iemand een onderkend gevaar is voor de nationale veiligheid. Ook zijn er eventueel bestuurlijke maatregelen mogelijk, zoals een tijdelijk gebiedsverbod of een meldplicht.
Uitgezet
De Nederlands-Marokkaanse Amaouch was actief in het Waalse dorp Dison, niet ver van Verviers. Hij is getrouwd met een Nederlandse en woonde lange tijd in Den Haag.
Vorig jaar werd hij België uit gezet omdat hij een gevaar zou zijn voor de samenleving. In een filmpje van een preek van Amaouch was een IS-vlag te zien. Tientallen van zijn volgelingen zouden zijn geradicaliseerd. Een aantal van hen zou naar Syrië zijn gegaan om daar te vechten. België probeerde de afgelopen jaren Amaouch meerdere keren uit te zetten, maar de imam ging daar steeds tegen in beroep.
Ook de zoon van Amaouch houdt er radicale denkbeelden op na. Zo kwam hij in 2016 in het nieuws toen hij als 15-jarige jongen op straat aan het bidden was voor de dood van christenen. België wil ook de zoon van Amaouch uitzetten.
NU 26.10.2017 Een uit België verbannen imam, El Alami Amaouch, blijkt in Den Haag te zijn opgedoken. Een woordvoerder van de gemeente Den Haag heeft dit donderdag bevestigd, naar aanleiding van berichtgeving in De Telegraaf.
De krant meldt dat de imam in België wordt beschouwd als een gevaar voor de samenleving en dat zijn woorden ”als gif werken voor moslimjongeren”. Hij zou België zijn uitgezet ‘omwille van de staatsveiligheid’.
De woordvoerder van de gemeente zegt dat de imam een Nederlands paspoort heeft en zich daarom in Nederland mag begeven. ”Als blijkt dat hij de wet overtreedt, zal daartegen worden opgetreden”, aldus de zegsman in de krant.
Het ministerie van Veiligheid en Justitie laat in een reactie weten ”de man te kennen”, maar niet te kunnen ingaan op individuele zaken. Wel stelt het ministerie in algemene zin dat er passende maatregelen worden genomen als iemand een onderkend gevaar is voor de nationale veiligheid.
Ook zijn er eventueel bestuurlijke maatregelen mogelijk, zoals een tijdelijk gebiedsverbod of een meldplicht.
Het ministerie van Veiligheid en Justitie mag de verslagen van de vergaderingen die ministers hielden rond de ramp met vlucht MH17 geheimhouden. De Raad van State heeft dat bepaald in een zaak die was aangespannen door de NOS, RTL en de Volkskrant.
Vertrouwelijk
De Raad van State vindt dat geheimhouding door het kabinet, eenheid van regeringsbeleid en de gevoelige aard van de onderwerpen zwaarder wegen dan het belang van openbaarmaking. Daarmee is een eerdere uitspraak van een lagere rechtbank vernietigd.
AD 27.12.2017
Wob-verzoek
De betrokken media hadden de minister van Veiligheid en Justitie inzage gevraagd in alle verslagen van de zogenoemde Ministeriële Commissie Crisisbeheersing (MCCb) en enkele passages van verslagen van de ambtelijke Interdepartementale Commissie Crisisbeheersing (ICCb).
NOS, RTL en de Volkskrant dienden in het najaar van 2014 los van elkaar verzoeken in op basis van de Wet openbaarheid van bestuur. Er werd gevraagd om openbaarmaking van de verslagen van de ministeriële en ambtelijke commissies die zich bezighielden met MH17. De redacties wilden hiermee het kabinetsbeleid na de ramp kunnen reconstrueren. Vlucht MH17 werd op 17 juli 2014 neergeschoten boven Oost-Oekraïne. Alle 298 inzittenden kwamen om het leven.
In februari bepaalde de rechtbank Midden-Nederland dat deze verslagen openbaar moeten worden gemaakt. Het ministerie ging in beroep, omdat het openbaren van het vertrouwelijk overleg schadelijk kan zijn voor de relatie met andere landen.
In de loop van 2015 werd duidelijk dat het ministerie van Veiligheid en Justitieweigerde veel documenten openbaar te maken. Van documenten die wel werden vrijgegeven, waren hele stukken onleesbaar gemaakt.
AD 09.12.2017
Rechtszaak
Daarop stapten de redacties naar de rechter. De rechtszaak leidde er toe dat wel de ambtelijke stukken grotendeels werden vrijgegeven, maar niet de notulen van de ministers. De Raad van State – het hoogste rechtsorgaan in dit soort zaken – kiest nu de kant van het kabinet.
“De Staat heeft er groot belang bij dat ministers en de overige aanwezigen bij vergaderingen van de commissie, evenzeer als deelnemers aan de ministerraad, onbelemmerd met elkaar kunnen spreken”, aldus de Afdeling bestuursrechtspraak.
AD 14.11.2017
Blunder van Pieter Omtzigt, CDA-woordvoerder MH17
CDA-Tweede Kamerlid Chris van Dam neemt het dossier MH17 over van fractiegenoot Pieter Omtzigt. Dit is het resultaat van een CDA-fractievergadering vanochtend naar aanleiding van de ontstane controverse rond Kamerlid Omtzigt.
NRC Handelsblad onthulde afgelopen weekeinde dat Omtzigt in mei van dit jaar een valse getuige uit Oekraïne had geïnstrueerd wat hij moest zeggen tijdens een bijeenkomst voor nabestaanden van de ramp. Het Kamerlid sprak vooraf aan de bijeenkomst met deze Alexandr, een man die hoopte asiel te krijgen in Nederland, en gaf kort voor het begin van het evenement per sms instructies aan de man over wat hij moest zeggen.
AD 16.12.2017
De Oekraïense man verklaarde tijdens de bijeenkomst dat hij het vliegtuig had zien neerstorten en dat hij andere vliegtuigen in de lucht had gezien. Volgens NRC Handelsblad wist Omtzigt dat dit niet de werkelijkheid was, dat niet de Oekraïense man, maar zijn vrouw getuige was geweest van het neerstortende vliegtuig. Omtzigt verwees de man vervolgens door naar het Joint Investigation Team, terwijl het Kamerlid al wist dat de Oekraïener reeds een verklaring bij het JIT had afgelegd.
AD 14.11.2017
Maandagmiddag schreef Omtzigt zijn verklaring op Facebook. Met de sms had hij geprobeerd de man aan te sporen om het kort te houden. ‘De man wilde graag een half uur spreken, maar de maximum spreektijd zou een minuut zijn. Hij vroeg zich daarom af wat hij dan uit zijn lange verhaal zou vertellen. Ik heb toen een SMS gestuurd met wat de hoofdpunten volgens mij waren van zijn eerdere betoog richting mij.’ Dat was een fout, geeft het Kamerlid toe. ‘Dat had ik niet moeten doen, en het spijt me dat ik er actief aan meegewerkt heb deze man op de bijeenkomst een podium te bieden.’
Kunstenaar Toon Heijmans en Ronald Rutten bij nieuw monument voor MH17.foto Koen Verheijden
Aldus maakte CDA-leider Buma bekend dat Omtzigt tijdelijk niet meer het woord voert over de MH17-ramp. Tevens vergaderde de CDA-fractie over het lot van Omtzigt. Het resultaat: de fractie accepteert zijn uitleg en houdt vertrouwen in Omtzigt. Kamerlid Chris van Dam, die na de verkiezingen van maart zijn debuut maakte op het Binnenhof, neemt de MH17-portefeuille voorlopig over. Omtzigt zei achteraf: ‘Ik heb iets onverstandigs gedaan en heb dat ook uitgelegd.’ Zijn partijleider nam het voor hem op. ‘De fractie heeft groot respect voor de manier waarop Pieter sinds zaterdag met deze zaak is omgegaan’, zei Buma.
HoofddocentErik Denters versus Kamerlid Pieter Omtzigt CDA
VU-hoofddocent Universitair hoofddocent Erik Denters van de Vrije Universiteit Amsterdam (VU) springt in de bres voor CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt, naar aanleiding van de kwestie rondom een dubieuze getuige in de zaak MH17. Denters stuurde een ingezonden brief aan NRC Handelsblad waarin hij ferme kritiek uit op een artikel in NRC waarin Omtzigt ervan wordt beschuldigd de getuige bewust naar voren te hebben geschoven tijdens een bijeenkomst met nabestaanden.
De krant weigerde om Denters’ ontlastende brief te publiceren. De docent was zelf aanwezig bij de bijeenkomst vorig jaar op de bijeenkomst op de VU.
Omtzigt en nabestaanden niet onder de indruk van getuige
In de brief schrijft Denters onder meer dat de bewering van NRC dat Omtzigt tijdens een bijeenkomst twijfel zaaide over de betrouwbaarheid van de uitkomsten van het officiële onderzoek naar de toedracht van de ramp met de MH17, niet klopt. Hij spreekt van een ‘infame aanval op een vasthoudend Kamerlid’. Ook schrijft Denters dat de aanwezige nabestaanden en Omtzigt zelf niet onder de indruk leken van het verhaal van Alexandr – de ‘nepgetuige’, waarover NRC vorig weekend berichtte.
NRC verspreidt nepnieuws over Pieter Omzigt. Mijn brief (14/11) over journalistieke integriteit wordt genegeerd. 3:52 PM – Nov 17, 2017
NRC
Het artikel van NRC suggereert dat Omtzigt deze getuige opvoerde om twijfel te zaaien en pro-Russische lezingen te bevestigen. Omtzigt zelf erkende dat hij slordig is geweest door de getuige per sms te instrueren hoe hij zijn lange verhaal moest inkorten tot enkele kernpunten. Hij maakte hiervoor op Twitter zijn excuses, maar benadrukte dat er geen sprake was van opzet.
‘Bij dit soort publieke bijeenkomsten staat er altijd wel een mafkees op die zegt iets gezien te hebben of meent een complot te kunnen onthullen,’ aldus Denters in de brief. Overigens was NRC zelf niet bij de bijeenkomst aanwezig.
NRC publiceert brief niet
Denters stuurde zijn brief dinsdag in bij NRC, maar heeft tot op heden geen inhoudelijke reactie gekregen. ‘Ik kreeg een ontvangstbevestiging, een standaardmail, waarin stond dat als ik binnen twee dagen geen reactie had ontvangen, dat betekende dat mijn brief niet zou worden geplaatst,’ zegt Denters in een reactie tegenover Elsevier Weekblad. ‘Ik heb keurig gewacht tot donderdag, maar zag mijn bijdrage er niet tussen staan. De ingezonden brieven waren allen van een veel minder kritische aard dan die van mij.’
Vrijdag om 18.36 – nadat zijn brief op Twitter veel reactie had gegenereerd- ontving Denters naar eigen zeggen alsnog een reactie van NRC. De krant informeerde hem dat andere ingezonden stukken helaas prioriteit hebben gekregen boven zijn brief.
Andere aanwezigen – journalist (en op de bewuste avond debatleider) Hella Hueck en mede-organisator Marieke de Hoon – uitten eerder al hun bedenkingen over de insteek van het artikel.
Ik heb het overigens niet zo ervaren dat @PieterOmtzigtspreektijd ‘regelde’ voor De Oekraïner – het was een openbare bijeenkomst. 11:42 AM – Nov 11, 2017
Omtzigt kondigde maandag aan zijn Kamer-woordvoerderschap voor MH17 neer te leggen. Hierna dook er online een drie minuten durende tape op van het voorgesprek tussen Omtzigt en de getuige Alexandr. NRC weigert de volledige opname van 20 minuten vrij te geven en voert bronbescherming op als reden. Ook een geanonimiseerd transcript van het gesprek heeft de krant tot op de dag van vandaag niet geopenbaard.
Elif Isitman (1987) is sinds oktober 2014 online redacteur bij Elsevier Weekblad.
De Haagse Burgemeester Paulien Krikke reageert positief op de mogelijke komst van het MH17-proces naar onze stad. Zij noemt het MH17-tribunaal “zeer op zijn plek” in Den Haag.
Volgens Krikke is zo’n langdurig proces bij uitstek op zijn plaats in Den Haag als internationale stad van vrede en recht.
“Den Haag heeft veel ervaring met internationalerechtbanken,
Een Kamermeerderheid schaarde zich reeds achter het reeds eerder genomen regeringsbesluit om het MH17-proces in Nederland te voeren.
Ministers Stef Blok (Veiligheid en Justitie, VVD) en Bert Koenders (Buitenlandse Zaken, PvdA) bereikten hier op 5 juli al overeenstemming over met de vijf landen die onderzoek doen naar de ramp.
Maar de Tweede Kamer moest het besluit formeel nog wel goedkeuren. Dat is nu gebeurd. De locatie Den Haag lag al voor de hand en is nu ook vastgesteld, aldus minister Blok.
OmroepWest 23.05.2018 Nabestaanden van MH17-slachtoffers, onder wie Hans de Borst uit Monster, worstelen met het aanstaande WK voetbal in Rusland. ‘We zijn ons op pijnlijke wijze bewust van de duistere ironie dat de Russische leiders die zich zullen opstellen alsof ze de wereld met open armen ontvangen, degenen zijn die het meest schuldig zijn aan het verwoesten van onze wereld’, schrijft een tiental nabestaanden in een ingezonden brief die de Russische krant Novaya Gazeta heeft gepubliceerd.
Volgens de opstellers van de in het Engels geschreven brief is de Russische regering ‘er consequent op uit geweest de waarheid te verhullen en hun verantwoordelijkheid te ontduiken sinds die vreselijke dag in juli 2014’. Russische media werken daar volgens de groep nabestaanden volop aan mee door tegenstrijdige verhalen te publiceren over de crash en zo verwarring te stichten.
De briefschrijvers roepen Rusland op mee te werken aan het onderzoek naar het neerhalen van het vliegtuig, fouten te erkennen en verantwoordelijkheid te nemen. Tegelijkertijd wensen ze het Russische volk een goed WK toe. Het toernooi in Rusland begint op 14 juni. ‘We nemen de Russische bevolking niet kwalijk wat er is gebeurd. Wij zijn niet tegen jullie’, aldus de tien. ‘We houden de Russische staat en zijn leiders eindverantwoordelijk voor de dood van onze familieleden.’
Emotie
Haat is een verleidelijke emotie, schrijven de opstellers van het stuk. Maar daaraan toegeven ‘zou ons verteren en uiteindelijk het menselijk leven op deze planeet vernietigen’.
De nabestaanden spreken verder hun vertrouwen uit in het internationale team dat onder leiding van het Nederlandse Openbaar Ministerie (OM) strafrechtelijk onderzoek doet naar het neerhalen van MH17. Dat team brengt donderdagochtend overigens tussentijdse resultaten naar buiten. De persconferentie is live te zien bij de NOS.
Slachtoffers
Bij de vliegramp met het MH17-toestel van Malaysia Airlines kwamen 298 mensen om het leven, onder wie 193 Nederlanders. Eén van de 24 slachtoffers uit onze regio was Elsemiek de Borst (17). Haar vader Hansis één van de nabestaanden die een ingezonden brief hebben geschreven.
Telegraaf 23.05.2018 Nabestaanden van MH17-slachtoffers worstelen met het aanstaande WK voetbal in Rusland. „We zijn ons op pijnlijke wijze bewust van de duistere ironie dat de Russische leiders die zich zullen opstellen alsof ze de wereld met open armen ontvangen, degenen zijn die het meest schuldig zijn aan het verwoesten van onze wereld”, schrijven tien nabestaanden in een ingezonden brief die de Russische krant Novaya Gazeta heeft gepubliceerd.
Volgens de opstellers van de brief is de Russische regering „er consequent op uit geweest de waarheid te verhullen en hun verantwoordelijkheid te ontduiken sinds die vreselijke dag in juli 2014”. Russische media werken daar volgens de groep nabestaanden volop aan mee door tegenstrijdige verhalen te publiceren over de crash en zo verwarring te stichten.
’We zijn niet tegen jullie’
De briefschrijvers roepen Rusland op mee te werken aan het onderzoek naar het neerhalen van het vliegtuig, fouten te erkennen en verantwoordelijkheid te nemen. Tegelijkertijd wensen ze het Russische volk een goed WK toe. Het toernooi in Rusland begint op 14 juni. „We nemen de Russische bevolking niet kwalijk wat er is gebeurd. Wij zijn niet tegen jullie”, aldus de tien. „We houden de Russische staat en zijn leiders eindverantwoordelijk voor de dood van onze familieleden.”
Haat is een verleidelijke emotie, schrijven de opstellers van het stuk. Maar daaraan toegeven „zou ons verteren en uiteindelijk het menselijk leven op deze planeet vernietigen”.
’Vertrouwen in internationale team’
De nabestaanden spreken verder hun vertrouwen uit in het internationale team dat onder leiding van het Nederlandse Openbaar Ministerie (OM) strafrechtelijk onderzoek doet naar het neerhalen van MH17. Dat team brengt donderdagochtend overigens tussentijdse resultaten naar buiten.
NOS 23.05.2018 Nabestaanden van MH17-slachtoffers halen in een open brief hard uit naar de Russische autoriteiten en staatsmedia. Die hebben er volgens hen alles aan gedaan om twijfel te zaaien en de waarheid over de vliegramp te verdoezelen. Willen de Russen leven in een land waar de waarheid niet meer bestaat, vragen zij zich af.
De brief staat op de website van de onafhankelijke krant Novaya Gazeta. Hij is ondertekend door een tiental nabestaanden uit Australië, het Verenigd Koninkrijk en Nederland.
Zij schrijven dat zij na bijna vier jaar nog steeds worstelen met het plotselinge en brute verlies van hun geliefden en de vragen die nog niet zijn beantwoord.
Russische volk niet schuldig
“Wij geven het Russische volk niet de schuld van wat er is gebeurd”, zeggen de briefschrijvers. “Wij zijn niet tegen jullie. Wij houden de Russische staat en zijn leiders verantwoordelijk voor de dood van onze familieleden.”
In de brief wordt verwezen naar de theorieën die in Russische staatsmedia de ronde deden. De MH17 zou door een Oekraïens vliegtuig zijn neergehaald; het vliegtuig van de Russische president zou het eigenlijke doelwit zijn; de Boeing zou vol met lijken hebben gelegen en opzettelijk zijn neergestort.
Vervolgens vragen de nabestaanden zich af of de Russen in een land willen wonen waar de waarheid niet meer bestaat.
Morgen meer duidelijkheid
Op 17 juli is het vier jaar geleden dat vlucht MH17 boven Oost-Oekraïne werd neergeschoten met een luchtdoelraket. Alle 298 inzittenden kwamen om het leven, onder wie 196 Nederlanders.
Morgen komt het Joint Investigation Team (JIT) dat de crash onderzoekt met een tussenrapportage. Het JIT zoekt naar bewijs om een strafzaak te openen.
De NOS zendt de persconferentie rechtstreeks uit om 10.55 uur op NPO 1.
De schrijvers doen een oproep aan de Russische autoriteiten om mee te werken aan het internationale onderzoek naar de vliegramp, zodat de mensen die verantwoordelijk zijn kunnen worden berecht.
Ook verwijzen de nabestaanden naar het WK voetbal in Rusland, dat op 14 juni van start gaat. Dat zou iedereen met trots moeten vervullen, schrijven zij. Tegelijk noemen ze het duister en ironisch dat de Russische leiders die de wereld met open armen ontvangen dezelfde mensen zijn die hun uiterste best doen om de waarheid te verdoezelen.
AD 23.05.2018 Nabestaanden van MH17-slachtoffers worstelen met het aanstaande WK voetbal in Rusland. Tien nabestaanden schrijven dat in een ingezonden brief die de Russische krant Novaya Gazeta heeft gepubliceerd.
Volgens de opstellers van de brief is de Russische regering ,,er consequent op uit geweest de waarheid te verhullen en hun verantwoordelijkheid te ontduiken sinds die vreselijke dag in juli 2014”.
,,We zijn ons op pijnlijke wijze bewust van de duistere ironie dat de Russische leiders die zich zullen opstellen alsof ze de wereld met open armen ontvangen, degenen zijn die het meest schuldig zijn aan het verwoesten van onze wereld.”
Fouten erkennen
De nabestaanden roepen Rusland op mee te werken aan het onderzoek naar het neerhalen van het vliegtuig, fouten te erkennen en verantwoordelijkheid te nemen. Tegelijkertijd wensen ze het Russische volk een goed WK toe.
,,Ẁe nemen de Russische bevolking niet kwalijk wat er is gebeurd. Wij zijn niet tegen jullie”, schrijven ze. ,,We houden de Russische staat en zijn leiders eindverantwoordelijk voor de dood van onze familieleden.”
Verleidelijke emotie
Haat is een verleidelijke emotie, schrijven de opstellers van het stuk. Maar daaraan toegeven ,,zou ons verteren en uiteindelijk het menselijk leven op deze planeet vernietigen”.
De nabestaanden spreken verder hun vertrouwen uit in het internationale team dat onder leiding van het Nederlandse Openbaar Ministerie (OM) strafrechtelijk onderzoek doet naar het neerhalen van MH17.
Dat team brengt morgenochtend tussentijdse resultaten naar buiten. De persconferentie is live te zien bij de NOS.
Het MH17-monument dat in maart op Vliegbasis Eindhoven werd onthuld ANP
NOS 18.05.2018 Het Joint Investigation Team (JIT), dat onderzoek doet naar de crash van vlucht MH17, komt donderdag met een tussenrapportage. Ook wordt de hulp van het publiek ingeroepen bij de speurtocht naar de daders van de vliegramp.
Er worden geen mededelingen gedaan over mogelijke verdachten. Ook wordt geen informatie gegeven over de resultaten van de eerdere getuigenoproepen, meldt het JIT.
In oktober vorig jaar zei onderzoeksleider Fred Westerbeke dat zijn team steeds dichter bij de identiteit van de verdachten kwam. Hij kon toen niet zeggen wanneer het onderzoek klaar zou zijn om het aan de rechter voor te leggen. “We hebben misschien een paar maanden nodig, of een jaar”, zei hij.
Samenwerking
In het team werken Australië, België, Maleisië, Nederland en Oekraïne samen. Het doel van het onderzoeksteam is te achterhalen hoe de ramp kon gebeuren en de verdachten voor de rechter te brengen.
Het vliegtuig van Malaysia Airlines werd op 17 juli 2014 boven Oost-Oekraïne uit de lucht geschoten door een Buk-raket, een wapen van Russische makelij.
Telegraaf 18.05.2018 Het Joint Investigation Team (JIT), dat onderzoek doet naar de crash van vlucht MH17, presenteert donderdag tussentijdse onderzoeksresultaten. Ook wordt de hulp van het publiek ingeroepen bij de speurtocht naar de daders van de vliegramp.
Er worden geen mededelingen gedaan over mogelijke verdachten, noch wordt informatie gegeven over de resultaten van de eerdere getuigenoproepen, meldt het JIT.
Onderzoeksteam
In het team werken Australië, België, Maleisië, Nederland en Oekraïne nauw samen. Het doel van het onderzoeksteam is te achterhalen hoe de ramp kon gebeuren en de verdachten voor de rechter te brengen.
Het vliegtuig van Malaysia Airlines werd op 17 juli 2014 boven Oost-Oekraïne uit de lucht geschoten door een Buk-raket, een wapen van Russische makelij. Alle 298 inzittenden kwamen om. Onder hen waren 196 Nederlanders.
NU 12.04.2018 Rusland moet zijn medewerking aan de vervolging van de daders van het neerschieten van vlucht MH17 opnieuw bevestigen. Dat is naar eigen zeggen het doel van minister Stef Blok (Buitenlandse Zaken) van zijn bezoek aan Moskou vrijdag.
”De vervolging van de daders van MH17 staat bovenaan de agenda van het kabinet”, zei de bewindsman een dag voor het bezoek. Hij hoopt een ”open gesprek” met zijn Russische ambtgenoot Sergej Lavrov over de kwestie te kunnen hebben.
Het Kremlin heeft steeds scherpe kritiek gehad op het onderzoek naar de ramp met MH17, waarbij 196 Nederlanders omkwamen. Moskou trekt de onafhankelijkheid van het internationale onderzoek in twijfel.
De raket waarmee het toestel werd neergeschoten kwam uit Rusland en de lanceerinstallatie keerde daar later naar terug.
Zijlstra
Bloks voorganger Halbe Zijlstra zou eigenlijk in februari al naar Lavrov gaan. Hij trad af omdat hij had gelogen over een bijeenkomst met de Russische president Vladimir Poetin. ”We moeten afwachten hoeveel ze willen terugblikken. Mijn inzet is om vooruit te blikken”, zegt Blok daarover.
Op de agenda staat ook de oorlog in Syrië. Blok wil dat de Russen meewerken om tot een staakt-het-vuren daar te komen en te zorgen dat humanitaire hulpverleners toegang krijgen tot de burgerbevolking. De situatie in Syrië noemt hij ”dramatisch”.
De betrekkingen tussen Nederland en Rusland zijn de afgelopen jaren hard achteruitgegaan. Vorige maand zette het kabinet nog twee Russische diplomaten uit als vergelding voor de aanslag op de voormalige dubbelspion Sergej Skripal in Groot-Brittannië. De Russen zetten daarop twee Nederlandse diplomaten uit.
NU 03.04.2018 Radardeskundigen hebben opnieuw geconcludeerd dat in het oosten van Oekraïne een BUK-raket, een raket van Russische makelij, kan zijn afgeschoten zónder dat dit te zien is op radarbeelden van een civiel radarstation.
Het internationale Joint Investigation Team (JIT), dat onderzoek doet naar het neerschieten van vlucht MH-17, had dat eerder ook al vastgesteld. Rusland ontkende dat en beweerde dat een raket wél op radarbeelden te zien had moeten zijn. Moskou leverde daarop zelf radarbeelden aan waarop geen raket te zien was.
Het JIT heeft daarop twee deskundigen laten aanstellen door de rechter-commissaris, die deze radarbeelden onderzochten. Dat een BUK-raket niet zichtbaar hoeft te zijn op radarbeelden, is volgens de deskundigen om meerdere redenen verklaarbaar.
Het heeft onder meer te maken met de vluchteigenschappen van zo’n type raket. Een civiel radarstation is namelijk zodanig ingesteld dat snelle objecten zoals deze raket niet op de radarbeelden te zien zijn. Dat moet ‘ruis’ op de radarbeelden tegengaan, aldus de deskundigen.
Ook bevestigen de deskundigen dat er geen andere vliegtuigen in de nabijheid van het toestel zijn te zien, toen het werd neergeschoten in juli 2014.
Onomstotelijk bewijs
Het JIT heeft eerder bekendgemaakt dat er “onomstotelijk” bewijs is dat vlucht MH17 is neergeschoten door een BUK-raket die werd afgevuurd vanuit een landbouwveld in Oost-Oekraïne. Volgens het JIT hadden de separatisten die door de Russen werden gesteund het gebied onder controle.
In het JIT zitten naast Nederland ook Australië, Maleisië, België en Oekraïne. Bij de crash kwamen 298 mensen om, van wie 193 uit Nederland.
Telegraaf 03.04.2018 Radardeskundigen hebben opnieuw geconcludeerd dat in het oosten van Oekraïne een BUK-raket kan zijn afgeschoten zónder dat dit te zien is op radarbeelden van een civiel radarstation. Het internationale Joint Investigation Team (JIT), dat onderzoek doet naar het neerschieten van vlucht MH-17, had dat eerder ook al vastgesteld.
Maar Rusland ontkende dat en beweerde dat een raket wél op radarbeelden te zien had moeten zijn. Moskou leverde daarop zelf radarbeelden aan waarop geen raket te zien was.
Het JIT heeft daarop twee onafhankelijke deskundigen laten aanstellen door de rechter-commissaris, meldde het Openbaar Ministerie (OM). Dat een BUK-raket niet zichtbaar hoeft te zijn op radarbeelden, is volgens de deskundigen om meerdere redenen verklaarbaar. Het heeft onder meer te maken met de vluchteigenschappen van zo’n type raket. Een civiel radarstation is namelijk zodanig ingesteld dat snelle objecten zoals deze raket niet op de radarbeelden te zien zijn. Dat moet ’ruis’ op de radarbeelden tegengaan, aldus de deskundigen. Ook bevestigen zij dat er op de verstrekte beelden geen andere vliegtuigen in de nabijheid van het toestel zijn te zien, toen het werd neergeschoten in juli 2014.
’Onomstotelijk’ ’bewijs
Het JIT heeft eerder bekendgemaakt dat er „onomstotelijk” bewijs is dat vlucht MH17 is neergeschoten door een BUK-raket die werd afgevuurd vanuit een landbouwveld in Oost-Oekraïne. Volgens het JIT hadden de separatisten die door de Russen werden gesteund het gebied onder controle.
In het JIT zitten naast Nederland ook Australië, Maleisië, België en Oekraïne. Bij de crash kwamen 298 mensen om, van wie 193 uit Nederland.
Trouw 03.04.2018 De Buk-raket die vlucht MH17 boven het oosten van Oekraïne neerhaalde kan zijn afgeschoten zónder dat dit te zien is op radarbeelden van een civiel radarstation. Tot die conclusie komen twee onafhankelijke radardeskundigen die door Rusland aangeleverde radarbeelden hebben bestudeerd. Moskou beweerde eerder het tegendeel.
De twee experts waren door de rechter-commissaris aangesteld op verzoek van het internationale Joint Investigation Team (JIT), dat onderzoek doet naar het neerschieten van vlucht MH-17 op 17 juli 2014, zo meldde het Openbaar Ministerie (OM) vandaag. Het JIT had eerder zelf al vastgesteld dat het feit dat een Buk-raket niet te zien is op radarbeelden, niet betekent dat er geen Buk-raket in het luchtruim heeft gevlogen
Die conclusie werd door Rusland bestreden. Moskou beweerde dat een raket wél op radarbeelden te zien had moeten zijn. Rusland leverde daarop zelf radarbeelden aan waarop geen raket te zien was, wat volgens de autoriteiten van de Russische Federatie betekende dat de raket niet gelanceerd kan zijn vanuit een veld bij Pervomaiskyi in Oost-Oekraïne.
De twee ingeschakelde radardeskundigen spreken die Russische lezing nu tegen. Volgens hen is het om meerdere redenen verklaarbaar dat een Buk-raket niet te zien kan zijn op radarbeelden. Het heeft onder meer te maken met de vluchteigenschappen van zo’n type raket. Een civiel radarstation is zodanig ingesteld dat snelle objecten zoals deze raket niet op de radarbeelden te zien zijn. Dat moet ‘ruis’ op het radarbeeld tegengaan, aldus de experts.
De deskundigen bevestigen ook dat er op de verstrekte beelden geen andere vliegtuigen in de nabijheid van het toestel zijn te zien, toen het werd neergeschoten boven het oorlogsgebied in 2014.
Het JIT maakte in september 2016 bekend dat er “onomstotelijk” bewijs is dat vlucht MH17 van Malaysian Airlines is neergeschoten door een Buk-raket die werd afgevuurd vanuit een landbouwveld bij Pervomaiskyi. Volgens het JIT hadden de Oekraïense separatisten die door de Russen werden gesteund dat gebied destijds onder controle. Bij de crash kwamen 298 mensen om, van wie 193 uit Nederland.
In het JIT-onderzoeksteam zitten naast Nederland ook Australië, Maleisië, België en Oekraïne.
NOS 03.04.2018 De Buk-raket die vlucht MH17 neerhaalde, kan zijn afgeschoten zonder dat dat te zien is op radarbeelden. Dat zeggen twee onafhankelijke radardeskundigen, die door Rusland verstrekte radarbeelden hebben bestudeerd in opdracht van het Joint Investigation Team (JIT).
De experts bevestigen daarmee eerdere bevindingen van het JIT, het internationale onderzoeksteam dat onderzoek doet naar het neerhalen van vlucht MH17. Dat de Buk-raket niet op de beelden te zien was, betekende volgens Rusland dat de raket vanaf een andere plek is afgeschoten dan is vastgesteld door het JIT of op een andere manier. Dat is nu door onafhankelijke deskundigen weerlegd.
Scenario
“Het is een bevestiging van wat we al wisten”, zegt Jirko Patist van het Openbaar Ministerie. “De deskundigen hebben met name onderzoek gedaan naar het alternatieve scenario van de Russen. Met alle bewijsmiddelen die we hebben blijft onze eerdere conclusie in stand.”
Volgens die conclusie is de raket afgevuurd vanaf een landbouwveld bij Pervomaiskyi in Oost-Oekraïne. Op of rond dat tijdstip zijn door de radardeskundigen geen andere vliegtuigen in de buurt van de MH17 gezien. Dat spreekt een eerder scenario van de Russen tegen dat het toestel zou zijn neergehaald door een ander vliegtuig.
Snelheid
Dat een Buk-raket niet zichtbaar is op de radar, is volgens Patist goed te verklaren.”Een Buk-raket vliegt drie keer zo snel als een verkeersvliegtuig. Op dat soort radar zitten filters die objecten die heel snel gaan uitfilteren. En als je dan kijkt naar alle bewijsmiddelen blijft in stand dat de Buk-raket is afgeschoten van de door ons in september 2016 al vastgestelde plek.”
Wat het OM betreft, is het onderzoek naar de radarbeelden hiermee afgerond. “Er is geen reden voor verder onderzoek hiernaar. Wel gaan we verder met het onderzoek naar bijvoorbeeld big data, communicatie en het horen van getuigen.”
AD 03.03.2018 Volgens twee onafhankelijke radardeskundigen kan de Buk-raket die vlucht MH17 uit de lucht schoot, heel goed onzichtbaar zijn geweest voor de Russische radar. De deskundigen bevestigen verder dat op radarbeelden geen andere vliegtuigen in de nabijheid van MH17 te zien zijn. Dat meldt het Joint Investigation Team (JIT), dat onderzoek doet naar het neerschieten van vlucht MH-17.
Al in september 2016 maakte het JIT bekend dat vlucht MH17 op 17 juli 2014 is neergeschoten door een Buk-raket. Deze raket werd afgevuurd vanaf een landbouwveld bij Pervomaiskyi in Oost-Oekraïne. Op door de Russische Federatie verstrekte radarbeelden van het civiele radarstation ‘Ust-Donetsk’ is echter geen Buk-raket te zien. Volgens de autoriteiten van de Russische Federatie betekent dit dat de raket daarom niet gelanceerd kan zijn vanuit Pervomaiskyi.
De aangeleverde radarbeelden zijn nu onderzocht door twee door de rechter-commissaris benoemde radardeskundigen. Volgens deze deskundigen is de afwezigheid van de raket op de radarbeelden om meerdere redenen verklaarbaar. Zo vliegt en accelereert een Buk-raket veel sneller dan civiele luchtvaartuigen. Een civiel radarstation is niet ingesteld op die enorme snelheid en zal er dus voor zorgen dat dergelijk snelle objecten ‘in het algemeen niet op de radarbeelden te zien zijn’.
De deskundigen houden verder ook nog de optie open dat gegevens over de raket achteraf handmatig van de radarbeelden zijn verwijderd.
In het JIT zitten naast Nederland ook Australië, Maleisië, België en Oekraïne. Bij de crash kwamen 298 mensen om, van wie 193 uit Nederland.
Telegraaf 26.03.2018 Nabestaanden van de slachtoffers van vlucht MH17 zijn verbolgen dat Nederland nu wel diplomaten heeft uitgezet, terwijl zo’n actie na de ramp met de MH17 uitbleef. Dat blijkt uit een tweet van de Stichting Vliegramp MH17.
„Kan iemand ons uitleggen waarom massaal diplomaten worden uitgezet na een aanslag door RF op 2 russen en niet één uitzetting na aanslag op 298 burgers, waarbij RF betrokken lijkt?”, zo luidt de tekst op Twitter. RF staat voor Russische Federatie.
Kan iemand ons uitleggen waarom massaal diplomaten worden uitgezet na een aanslag door RF op 2 russen en niet één uitzetting na aanslag op 298 burgers, waarbij RF betrokken lijkt?
Nederland liet maandag weten twee Russische diplomaten het land uit te zetten naar aanleiding van de vergiftiging van de voormalige dubbelspion Sergej Skripal en zijn dochter Joelia. Dat gebeurde eerder deze maand in Groot-Brittannië. Ook in veel andere Europese landen en in de Verenigde Staten werden diplomaten uitgezet.
De Britten hebben volgens minister Stef Blok (Buitenlandse Zaken) aangegeven dat het „plausibel” is dat Rusland bij de vergiftiging betrokken is, al ontbreekt daarvoor nog hard bewijs.
AD 26.03.2018 Nabestaanden van de slachtoffers van vlucht MH17 zijn verbolgen dat Nederland nu wel diplomaten heeft uitgezet, terwijl zo’n actie na de ramp met de MH17 uitbleef. Dat blijkt uit een tweet van de Stichting Vliegramp MH17.
,,Kan iemand ons uitleggen waarom massaal diplomaten worden uitgezet na een aanslag door RF op 2 russen en niet één uitzetting na aanslag op 298 burgers, waarbij RF betrokken lijkt?”, zo luidt de tekst op Twitter. RF staat voor Russische Federatie.
Premier Mark Rutte vindt dat de vergelijking niet opgaat. Nederland moet zich in de MH17-kwestie neutraal opstellen, omdat anders het onderzoek naar de vliegramp in diskrediet wordt gebracht, houdt hij vol. ,,Als wij zouden vingerwijzen naar één land, dan neemt de kans af dat we de daders ooit voor het gerecht krijgen”, stelt Rutte. ,,Als het Openbaar Ministerie zou zeggen: doe A of doe B, dan doen we dat. Maar we gaan niet zelf dat doen, want dan schaden we het onderzoek.”
Nederland liet vandaag weten twee Russische diplomaten het land uit te zetten naar aanleiding van de vergiftiging van de voormalige dubbelspion Sergej Skripal en zijn dochter Joelia. Ze krijgen twee weken om Nederland te verlaten, schreef het kabinet aan de Tweede Kamer. Plausibel
Vorige week al zette de Britse regering 23 Russische diplomaten de grens over uit woede over de aanslag. De Britse premier Theresa May vroeg Europese leiders om ook Russische diplomaten uit te zetten ‘om zo het netwerk van het Kremlin in Europa te ontmantelen’.
De Britten hebben volgens Blok aangegeven dat het ,,plausibel” is dat Rusland betrokken is, al ontbreekt daarvoor nog hard bewijs. ,,We voeren nu gezamenlijk de politieke druk op om daarmee te bereiken dat Rusland meewerkt aan het onderzoek en uiteindelijk de waarheid boven tafel komt”, stelt Blok. ,,Wij willen helderheid over de daders van deze verschrikkelijke aanslag.”
De twee medewerkers van de Russische ambassade in Den Haag die binnenkort het land worden uitgezet, verrichten volgens Blok ook inlichtingenwerk. ,,Daarom is het ook logisch dat we voor deze mensen hebben gekozen ‘, vindt de minister.
Blok laat verder weten eventuele tegenmaatregelen af te wachten. ,,Rusland en Nederland hebben natuurlijk op heel veel gebieden relaties, soms ongemakkelijk, soms ook gewoon handelsrelaties. De inzet is om met elkaar in gesprek te blijven, maar ook te benoemen wat fout is.”
Oppositiepartijen in de Tweede Kamer zijn er nog niet van overtuigd dat Rusland de strafmaatregelen heeft verdiend die Nederland en andere Europese landen hebben getroffen. Regeringspartijen reageren wel instemmend.
Ontmantelen
Uit solidariteit volgen behalve Nederland ook andere bondgenoten. De Verenigde Staten heeft al aangekondigd zestig Russische diplomaten uit te zetten en sluit het Russische consulaat in Seattle. Duitsland wijst vier Russen het land uit. De EU-leiders hadden vorige week op een top in Brussel afgesproken maatregelen te coördineren.
Volgens de Britse minister Boris Johnson (Buitenlandse Zaken) is het besluit van westerse landen om Russische diplomaten uit te wijzen is de ,,grootste collectieve uitwijzing van Russische inlichtingenofficieren ooit”. Hij spreekt over een uitzonderlijke internationale reactie. ,,Rusland kan niet straffeloos internationale wetgeving breken”, twitterde Johnson. Hij stelde dat de westerse reactie ,,een bijdrage zal leveren aan onze gezamenlijke bescherming”.
Symmetrisch
Rusland heeft teleurgesteld gereageerd. De betreffende landen zetten daarmee een nieuwe stap richting escalatie, stelde het ministerie van Buitenlandse Zaken in een verklaring.
Het departement ziet de aangekondigde uitwijzing als een ,,onvriendelijke daad”, die niet onopgemerkt zal blijven. ,,We zullen erop reageren”, aldus het ministerie. Dat verweet de Britse bondgenoten ,,door de knieën te zijn gegaan voor de Britse autoriteiten in de zogenoemde Skripal-affaire”, zonder zich te verdiepen in de achtergronden.
De betrokken landen kregen ook het verwijt ,,blindelings de principes van Euro-Atlantische eenheid te volgen”. Dat ging volgens Moskou ten koste van ,,het gezonde verstand, de normen van een beschaafde internationale dialoog en de principes van internationale wetgeving”.
Rusland heeft nog geen tegenmaatregelen aangekondigd. De woordvoerder van het Kremlin zei dat president Vladimir Poetin daar het laatste woord over heeft.
VK 25.03.2018 Het tweede monument in Nederland dat de vliegramp MH17 moet gedenken, staat vlak voor de ingang van Vliegbasis Eindhoven en bestaat uit een wereldbol die rust op een sokkel van 298 stenen – één steen voor ieder slachtoffer dat op 17 juli 2014 omkwam toen een vlucht van Malaysia Airways boven Oekraïense grondgebied uit de lucht werd geschoten door een Russische Buk-raket. Onder de slachtoffers waren 196 Nederlanders, die destijds op imposante wijze werden gerepatrieerd op Vliegbasis Eindhoven.
‘Ik had eerst een Buk-raket in gedachten, het wapen waarmee die onschuldige mensen zijn geëxecuteerd door Poetin’ zegt kunstenaar Toon Heijmans (92), die het ontwerp voor het monument maakte. ‘Maar een klankbordgroep wees het idee af. Het moest minder politiek worden.’
In juli vorig jaar werd in Vijfhuizen al eerder het Nationaal Monument MH17 onthuld, een ‘herdenkingsbos’ dat 298 bomen telt. Volgens Ronald Rutten, manager in de uitvaartzorg en initiatiefnemer van het tweede MH17 monument, was er ook behoefte aan een tweede monument dat specifiek gewijd is aan de repatriëring van de slachtoffers op Vliegbasis Eindhoven en aan de emotionele band tussen nabestaanden en hulpverleners.’
Wat er toen tussen nabestaanden en vrijwilligers groeide is iets dat we nooit zullen vergeten’, zegt Rutten, die destijds als vrijwilliger meehielp bij de aankomstceremonie voor de MH17-slachtoffers. ‘Het monument heet daarom ook De Verbinding, om de verbinding te gedenken die toen ontstond tussen al die verschillende groepen mensen. We zullen de slachtoffers nooit vergeten, maar ook elkaar niet – nabestaanden en hulpverleners.’
Unieke plek
Het monument werd afgelopen zaterdagmiddag onthuld in het bijzijn van nabestaanden, hulpverleners, bestuurders en ambassadeurs van Indonesië, Australië, België en Maleisië – de andere landen die inwoners verloren bij de MH17-ramp. In een naastgelegen tent sprak de Eindhovense burgemeester John Jorritsma over de aangrijpende aankomstceremonies bij de landing van de militaire transportvliegtuigen die de stoffelijke resten van de Nederlandse MH17-slachtoffers vervoerden.
‘Vliegbasis Eindhoven is een unieke plek. Hier kwamen slachtoffers thuis en werden de nabestaanden verenigd om hun verdriet en ongeloof te delen.’
Nabestaande Anton Kotte, die bij de vliegtuigramp een zoon, schoondochter en kleinzoon verloor, wijdde in een toespraak nog enkele woorden aan het ‘nepnieuws’ over de MH17-ramp. ‘Dat zijn hinderlijke randverschijnselen . Het moet gaan om de slachtoffers.’
NOS 24.03.2018 Na het Nationaal Monument MH17, het herdenkingsbos met 298 bomen, is vanmiddag een nieuw monument voor de vliegramp onthuld. Het gedenkteken op Vliegbasis Eindhoven is gewijd aan de repatriëring van de slachtoffers van de crash boven Oekraïne, die op 17 juli 2014 aan 298 mensen het leven kostte. Het grootste deel van hen was Nederlander.
“We hebben al het herdenkingsbos waar nabestaanden kunnen stilstaan bij hun dierbare. Voor ieder slachtoffer is daar een boom geplant. Het gedenkteken op vliegbasis Eindhoven is er voor iedereen; voor nabestaanden, maar ook voor de hulpverleners”, zegt Ronald Rutten van stichting Walk-for-298, die het initiatief nam van het nieuwe monument.
De Verbinding
Het nieuwe gedenkteken is een bronzen aardbol, die staat op een sokkel van 298 stenen. Het monument heet De Verbinding. “Op het moment dat de eerste kist uit het vliegtuig kwam op Vliegbasis Eindhoven, was er een enorme verbinding voelbaar”, zegt Rutten, die destijds als hulpverlener de aankomstceremonie ondersteunde. “Nabestaanden, hulpverleners, militairen en hoogwaardigheidsbekleders; alles kwam samen op deze plek. Het was heel intiem.”
Ik zie het als wederzijds respect tussen nabestaanden en hulpverleners, aldus Gerard van de Wetering, militair.
Bij de ceremonie waren zo’n 750 mensen uit de hele wereld, onder wie veel hulpverleners. Militair Gerard van de Wetering is blij met het gedenkteken. “Ik zie het als wederzijds respect tussen nabestaanden en hulpverleners. Het geeft een warm gevoel als blijkt dat je iets waardevols hebt gedaan.”
Respect terug
Van de Wetering was bij alle aankomsten van de kisten op Vliegbasis Eindhoven aanwezig. “Nabestaanden zeiden na de terugkeer van de eerste kisten dat ze eindelijk het respect weer terugzagen. Tot dan toe zagen ze vooral die tv-beelden uit Oekraïne, waar mensen met stoffelijke resten en spullen van overledenen aan het slepen waren.”
Het gedenkteken is onthuld door de Brabantse commissaris van de koning in Noord-Brabant Wim van de Donk en burgemeester John Jorritsma van Eindhoven.
AD 24.03.2018 Bij de ingang van vliegbasis Eindhoven is vanmiddag de officiële onthulling van een monument ter nagedachtenis aan de slachtoffers van de MH17-vliegramp. Het beeld is ontworpen door een 92-jarige kunstenaar, Toon Heijmans uit Nijmegen, die er eerst heel andere plannen mee had.
Kunstenaar Toon Heijmans en Ronald Rutten bij nieuw monument voor MH17.foto Koen Verheijden
‘Ik zal je nooit vergeten’. Die tekst staat nu centraal in het bolvormige gedenkteken dat de Nijmeegse kunstenaar op leeftijd heeft ontworpen voor het MH17-monument. Het komt bij de vliegbasis Eindhoven, waar in de zomer van 2014 tien vluchten aankwamen met de stoffelijke resten van de 298 slachtoffers. Vanmiddag wordt het officieel onthuld.
Het monument bestaat uit cirkels met verschillende teksten die samen een wereldbol vormen. De leegte in de bol symboliseert de leegte die achterbleef bij de nabestaanden.
De ramp met het vliegtuig van Malaysia Airlines kostte op 17 juli 2014 het leven van 298 mensen, onder wie 196 Nederlanders. Het toestel is boven Oost-Oekraïne uit de lucht geschoten door een Buk-raket, van Russische makelij.
Het drie meter hoge beeld staat op een sokkel die symbolisch is gemaakt van 298 stenen. De wereldbol rust op drie pilaren die verwijzen naar de slachtoffers, de nabestaanden en de hulpverleners. Het eerste idee dat in de kunstenaar opkwam, zag er echter totaal anders uit.
In mijn eerste ontwerp voor het monument was ik nog heel boos, aldus Kunstenaar Toon Heijmans
,,In mijn eerste ontwerp voor het monument was ik nog heel boos’’, bekende Heijmans. ,,Mijn gevoel was: hier zijn driehonderd mensen in een minuut geëxecuteerd. Ik wilde meteen de schuldige aanwijzen en tekende een Buk-raket met het logo van de vliegmaatschappij. Maar een klankbordgroep met nabestaanden wees het ontwerp af.’’
De kunstenaar ging daarna juist op zoek naar een beeld met een andere uitstraling, die verbinding benadrukt en troost uitstraalt. ,,Je kunt door het beeld heen kijken, het is transparant. Dat herinnert aan de leegte die de slachtoffers hebben achtergelaten. De titel is ‘De verbinding’ geworden.’’
Het initiatief voor dit monument is genomen door Ronald Rutten uit het Gelderse Beuningen, die voor uitvaartverzorger Monuta de ceremonies coördineerde en de aanwezige nabestaanden begeleidde. ,,Er ontstond in die dagen een speciale band tussen de nabestaanden en hulpverleners’’, blikte Rutten terug op die tijd. ,,Sommige familieleden waren bij alle twaalf ceremonies aanwezig. In het begin was de sfeer heel gespannen, later kwam er ruimte voor verdriet en dankbaarheid.”
Prinsen carnaval
Initiafnemer Rutten en kunstenaar Heijmans waren beiden prins carnaval in Nijmegen. Rutten in 2012, Heijmans in 1968. Het prinsengenootschap is een vriendenclub. Rutten: ,,Ik zei tegen hem: ik heb je keihard nodig. Doe je mee?’’
Het gedenkteken is tot stand gekomen met bijdragen van de provincie Noord-Brabant en de gemeente Eindhoven en een crowdfundingsactie. Commissaris van de Koning in Noord-Brabant Wim van der Donk en burgemeester John Jorritsma van Eindhoven verrichten vanmiddag de officiële handeling.
Nederland,Druten,23-02-2018 Kunstenaar Toon Heijmans en Ronald Rutten bij het nieuwe gedenkteken voor de MH17. Foto: Koen Verheijden
NU 24.03.2018 Commissaris van de Koning in Noord-Brabant Wim van de Donk en burgemeester John Jorritsma van Eindhoven hebben zaterdag bij vliegbasis Eindhoven een gedenkteken onthuld voor de slachtoffers van de MH17-vliegramp.
Het beeld De Verbinding staat bij de ingang van de vliegbasis, een plek die bij de nabestaanden emoties oproept omdat alle slachtoffers in 2014 via Eindhoven uit Oekraïne zijn teruggekomen.
Tijdens diverse ceremonies werden kisten met menselijke resten op de basis in rouwauto’s gezet en in colonne naar Hilversum gebracht. De ingang van de vliegbasis veranderde destijds in een bloemenzee.
De onthulling zaterdag werd bijgewoond door honderden nabestaanden, hulpverleners en prominenten zoals burgemeesters, ambassadeurs en toenmalig minister Buitenlandse Zaken en huidig vicevoorzitter van de Europese Commissie Frans Timmermans.
“MH17 raken we nooit meer kwijt en ongewild werd de vliegbasis een unieke plek”, zei de Eindhovense burgemeester Jorritsma in zijn toespraak voorafgaand aan de onthulling. “Op deze plek kwamen de slachtoffers thuis en werden de nabestaanden verenigd om gevoelens van verdriet, woede en ongeloof te kunnen delen.”
“Geschokt waren we en dat zijn we nog steeds. De indrukwekkende ceremonies zijn in de ogen en harten van iedereen gebrand en vormden het moment dat de waardigheid en respect voor de slachtoffers terugkeerde. Dit zal een plek voor de eeuwigheid zijn”, voegde Van de Donk toe.
Vijfhuizen
Het monument is een initiatief van de stichting Walk-for-298, opgericht door een van de hulpverleners tijdens de aankomstceremonies. Het initiatief in Eindhoven staat los van het nationale monument in Vijfhuizen (bij Schiphol) dat vorig jaar officieel werd geopend.
Het vliegtuig van vlucht MH17 werd op 17 juli 2014 boven Oost-Oekraïne uit de lucht geschoten door een Buk-raket, een wapen van Russische makelij. Alle 298 inzittenden kwamen om. Onder hen waren 196 Nederlanders.
Telegraaf 24.03.2018 Commissaris van de Koning in Noord-Brabant Wim van de Donk en burgemeester John Jorritsma van Eindhoven hebben zaterdag bij vliegbasis Eindhoven een gedenkteken onthuld voor de slachtoffers van de MH17-vliegramp. Het beeld De Verbinding staat voor de ingang van de vliegbasis, een plek die bij de nabestaanden emoties oproept omdat alle slachtoffers in 2014 via Eindhoven uit Oekraïne zijn teruggekomen.
Tijdens diverse ceremonies werden kisten met menselijke resten op de basis in rouwauto’s gezet en in colonne naar Hilversum gebracht. De ingang van de vliegbasis veranderde destijds in een bloemenzee.
De onthulling van het monument zaterdag werd bijgewoond door honderden nabestaanden, hulpverleners en prominenten zoals burgemeesters, ambassadeurs en toenmalig minister Buitenlandse Zaken en huidig vicevoorzitter van de Europese Commissie Frans Timmermans.
„MH17 raken we nooit meer kwijt en ongewild werd de vliegbasis een unieke plek”, zei de Eindhovense burgemeester Jorritsma in zijn toespraak voorafgaand aan de onthulling. „Op deze plek kwamen de slachtoffers thuis en werden de nabestaanden verenigd om gevoelens van verdriet, woede en ongeloof te kunnen delen.”
„Geschokt waren we en dat zijn we nog steeds. De indrukwekkende ceremonies zijn in de ogen en harten van iedereen gebrand en vormden het moment dat de waardigheid en respect voor de slachtoffers terugkeerde. Dit zal een plek voor de eeuwigheid zijn”, voegde Van de Donk toe.
Het monument is een initiatief van de stichting Walk-for-298, opgericht door een van de hulpverleners tijdens de aankomstceremonies. Het initiatief in Eindhoven staat los van het nationale monument in Vijfhuizen (bij Schiphol) dat vorig jaar officieel werd geopend.
Na de onthulling werd een minuut stilte gehouden.
Het vliegtuig van vlucht MH17 werd op 17 juli 2014 boven Oost-Oekraïne uit de lucht geschoten door een Buk-raket, een wapen van Russische makelij. Alle 298 inzittenden kwamen om. Onder hen waren 196 Nederlanders.
NOS 22.03.2018 De Onderzoeksraad voor Veiligheid gaat onderzoeken hoe het ervoor staat met vliegen boven conflictgebieden.
In het onderzoek naar de vliegramp met de MH17 in Oekraïne in 2014 deed de raad aanbevelingen voor het vliegen boven gebieden waar conflicten woeden.
Die waren gericht aan staten, luchtvaartmaatschappijen, de luchtvaartorganisatie IATA en de Internationale Burgerluchtvaartorganisatie ICAO en zijn lidstaten.
Dreigingsinformatie
De raad wil weten welke maatregelen de partijen hebben getroffen op het gebied van luchtruimbeheer en het delen van dreigingsinformatie.
Zo wilde de OVV dat staten luchtvaartmaatschappijen verplichten om risicoanalyses te maken van het vliegen boven conflictgebieden.
Ook beval de raad alle luchtvaartmaatschappijen aan om minimaal jaarlijks openbaar verantwoording af te leggen over gekozen vliegroutes.
AD 21.03.2018 Een proces tegen de verdachten van het neerhalen van vlucht MH17 zal definitief voor de rechtbank van Den Haag plaatsvinden. Er wordt nog wel gezocht naar een geschikte locatie, hebben minister Stef Blok (Buitenlandse Zaken) en Ferd Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) de Tweede Kamer laten weten. Het vorige kabinet noemde Den Haag al de ,,logische” keuze voor zo’n proces.
Vlucht MH17 van Malaysia Airlines werd in juli 2014 boven het oosten van Oekraïne neergeschoten. Alle 298 inzittenden, onder wie 196 Nederlanders, kwamen om. Dat gebeurde met een Buk-Raket die uit Rusland kwam. Daar is de raketinstallatie ook naar teruggekeerd, bleek uit onderzoek.
Er zijn nog geen verdachten in de zaak aangewezen. Het onderzoek hiernaar is een zaak van de lange adem, aldus de bewindslieden.
OmroepWest 21.03.2018 Een proces tegen de verdachten van het neerhalen van vlucht MH17 zal definitief voor de rechtbank van Den Haag plaatsvinden. Er wordt nog wel gezocht naar een geschikte locatie, hebben minister Stef Blok (Buitenlandse Zaken) en Ferd Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) de Tweede Kamer laten weten. Het vorige kabinet noemde Den Haag al de ‘logische’ keuze voor zo’n proces.
Vlucht MH17 van Malaysia Airlines werd in juli 2014 boven het oosten van Oekraïne neergeschoten. Alle 298 inzittenden, onder wie 196 Nederlanders, kwamen om. Dat gebeurde met een Buk-Raket die uit Rusland kwam. Daar is de raketinstallatie ook naar teruggekeerd, bleek uit onderzoek.
Er zijn nog geen verdachten in de zaak aangewezen. Het onderzoek hiernaar is een zaak van de lange adem, aldus de bewindslieden.
Den HaagFM 21.03.2017 Een proces tegen de verdachten van het neerhalen van vlucht MH17 zal definitief voor de rechtbank van Den Haag plaatsvinden. Dat hebben minister Stef Blok van Buitenlandse Zaken en Ferd Grapperhaus van Justitie en Veiligheid de Tweede Kamer laten weten.
Vlucht MH17 van Malaysia Airlines werd in juli 2014 boven het oosten van Oekraïne neergeschoten. Alle 298 inzittenden, onder wie 196 Nederlanders, kwamen om. Dat gebeurde met een Buk-Raket die uit Rusland kwam. Daar is de raketinstallatie ook naar teruggekeerd, bleek uit onderzoek.
Er zijn nog geen verdachten in de zaak aangewezen. Het onderzoek hiernaar is een zaak van de lange adem, aldus de bewindslieden.
Locatie
Het kan zijn dat de rechtbank op een plek buiten Den Haag gaat werken. De locatie staat daarom nog niet vast.
RO 21.03.2018 Een eventueel MH17-proces zal plaatsvinden voor de rechtbank Den Haag en zal alle slachtoffers van neerhalen van vlucht MH17 omvatten, ongeacht hun nationaliteit. Dat blijkt uit twee wetsvoorstellen van minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid en minister Blok van Buitenlandse Zaken die vandaag bij de Tweede Kamer zijn ingediend. De wetsvoorstellen dienen ter uitvoering van het besluit om de vervolging en berechting van het neerhalen van vlucht MH17 te laten plaatsvinden in Nederland.
Tevens wordt uitvoering gegeven aan het bilaterale verdrag dat met Oekraïne is gesloten over internationale juridische samenwerking met betrekking tot MH17. Hiermee wordt buiten twijfel gesteld dat de vervolging van mogelijke verdachten van het neerhalen van vlucht MH17 ten behoeve van alle 298 slachtoffers kan plaatsvinden. Daarmee krijgen alle nabestaanden dezelfde rechten in een Nederlands proces.
In juli 2017 hebben de landen wiens opsporingsautoriteiten samenwerken in het Joint Investigation Team (JIT) – Australië, België, Maleisië, Oekraïne en Nederland – gezamenlijk gekozen voor nationale vervolging en berechting van MH17-verdachten in Nederland. Het strafrechtelijk onderzoek dat het JIT uitvoert, is nog in volle gang. Het Nederlandse Openbaar Ministerie (OM) zal op het daartoe geschikte moment passende beslissingen over strafvervolging nemen. Het is van belang om alvast de uitvoering van een mogelijk proces wettelijk geregeld te hebben, zodat dit gereed is als een vervolgingsbesluit wordt genomen.
Het onderzoek naar de verantwoordelijken voor het neerhalen van vlucht MH17 is een zaak van lange adem en er wordt stap voor stap voortgang gemaakt. Er wordt uitgebreid onderzoek gedaan naar personen die verantwoordelijk kunnen worden gehouden. Het is van essentieel belang dat het JIT ook de volgende stappen in het onderzoek in alle onafhankelijkheid kan doen om de kans op berechting te maximaliseren.
De nationale vervolging en berechting in Nederland brengt met zich mee dat sprake is van Nederlandse aanklagers, advocaten, en rechters en een proces dat volgens de regels van het Nederlandse straf(proces)recht zal worden gevoerd. Tegelijkertijd is het van belang om binnen deze juridische kaders zo veel mogelijk rekening te houden met de internationale aspecten van een strafproces over het neerhalen van vlucht MH17.
De goede samenwerking tussen de JIT-landen zal in de fase van vervolging en berechting blijven bestaan. Ook zullen de andere JIT-landen aan de vervolging en berechting in Nederland politieke en financiële steun (blijven) verlenen. Met Oekraïne heeft Nederland nog afzonderlijke afspraken gemaakt ten behoeve van de vervolging en berechting in de vorm van het nu aan de Tweede Kamer ter goedkeuring voorgelegd verdrag.
In de wetsvoorstellen wordt onder meer geregeld dat de rechtbank Den Haag zich over de zaak kan gaan buigen. Op dit moment wordt nog naar een geschikte locatie gezocht.
Verder wordt de mogelijkheid gecreëerd om tijdens het proces de Engels taal te gebruiken en om verdachten die niet (kunnen) worden uitgeleverd per videoconferentie te berechten. Ook is een regeling getroffen voor de overname van strafvervolging met betrekking tot vreemdelingen die hun woon- en verblijfplaats buiten Nederland hebben. Dat is van belang, omdat de Oekraïense grondwet een verbod op uitlevering van eigen onderdanen heeft.
Telegraaf 19.03.2018 De piloot die door Rusland werd beschuldigd van het neerschieten van MH17 is dood gevonden in zijn huis. Volgens Oekraïense media heeft hij zelfmoord gepleegd. Zijn vrouw hoorde het schot. Familieleden vertellen dat hij al langer suïcidale neigingen had.
Vladislav Voloshin(29) was piloot van een Soe-25 vliegtuig bij de Oekraïense luchtmacht toen de MH17 werd neergeschoten. Een collega van hem, Evgeni Agapov, verklaarde aanvankelijk anoniem aan Rusland dat Voloshin het vliegtuig per ongeluk zou hebben neergeschoten vanuit de lucht, omdat het toestel verward zou zijn met een ander vliegtuig.
Later maakte Rusland de identiteit van Agapov bekend. Voloshin stelde in een BBC-documentaire dat de beschuldigingen ongegrond zijn. Hij zegt slachtoffer te zijn geworden van een grote Russische smeercampagne. „Ik heb de MH17 niet neergeschoten. Een voormalige militaire kameraad van me, een werktuigbouwkundig ingenieur, heeft valse verklaringen afgegeven. We vlogen niet eens die dag. Hij vertelt dat we drie vluchten uitvoerden, maar dat was zes dagen later.”
De Onderzoeksraad voor Veiligheid heeft geconcludeerd dat het MH17-toestel met een Russische BUK-raket is neergehaald die vlak daarvoor vanuit Rusland naar Oekraïne was gereden. Justitie gaat daar ook vanuit.
Zelfmoord
Voloshin, nu directeur van het Mykolayiv International Airport, werd gevonden in zijn huis in Mykolaiv, vlakbij de Zwarte Zee. Familieleden zouden thuis zijn geweest toen Voloshin zichzelf van het leven beroofde. Zijn vrouw hoorde het schot vanuit de slaapkamer, zo citeren Oekraïense lokale media de politie.
Daarna werd een ambulance gebeld en kwamen agenten ter plaatse. Voloshin werd zwaargewond naar het ziekenhuis vervoerd en overleed later aan zijn verwondingen.
Zijn vrouw en collega’s stellen in een reactie tegenover Oekraïense media dat Voloshin zich de laatste tijd depressief voelde. Hij zou eerder suïcidale neigingen hebben gehad. De autoriteiten hebben een onderzoek ingesteld waarbij ook het scenario van moord wordt onderzocht.
NOS 19.03.2018 De Oekraïense oud-militair Vladislav Volosjin heeft zelfmoord gepleegd. De 29-jarige piloot was volgens Rusland verantwoordelijk voor het neerschieten van vlucht MH17, waarbij 298 doden vielen.
Volosjin wordt in Oekraïne als oorlogsheld gezien. Hij voerde met laagvliegende Su-25-aanvalsvliegtuigen 33 luchtaanvallen uit op doelen van pro-Russische separatisten in het oosten van Oekraïne. Hij kreeg daarvoor een militaire onderscheiding. Na zijn vertrek bij de luchtmacht, had hij de leiding over het vliegveld van de stad Mykolajiv.
Leugen
Volgens een Russische theorie schoot Volosjin op 17 juli 2014 boven Oost-Oekraïne vlucht MH17 neer. Een overgelopen Oekraïense militair zou hem als dader hebben aangewezen. Volosjin heeft de beschuldiging altijd een leugen genoemd. Er is overigens ook een Russische theorie die zegt dat vlucht MH17 werd getroffen door een Oekraïense Buk-raket.
Volgens internationale onderzoekers werd het toestel van Malaysia Airlines neergehaald door een Russische Buk-raket, die zou zijn afgeschoten door pro-Russische separatisten of Russische militairen.
Depressief
Volosjin zou zichzelf zondag met een militair dienstpistool hebben doodgeschoten in zijn huis in Mykolajiv, bij de Zwarte Zee. Familieleden zeggen volgens Oekraïense media dat hij depressief was.
AD 19.03.2018 Een Oekraïense militaire piloot die volgens Rusland de Maleisische vlucht MH17 zou hebben neergehaald, heeft met een pistoolschot zelfmoord gepleegd, meldt de BBC op basis van Oekraïense media.
Kapitein Vladyslav Volosjin had de Russische claim veroordeeld als een leugen. Nederlandse onderzoekers concludeerden dat een Russische Buk-raket de Boeing 777 had vernietigd en 298 mensen gedood.
Volgens de politie schoot Volosjin zichzelf neer in Mykolaiv, vlakbij de Zwarte Zee. Oekraïne omschreef hem als een oorlogsheld. Hij had 33 gevechtsmissies gevlogen in een laagvliegende Su-25-jet tegen door Rusland gesteunde separatistische rebellen in Oost-Oekraïne.
De afgelopen tijd had de 29-jarige Volosjin de leiding over de luchthaven van Mykolaiv, nabij de zuidelijke stad Odessa. Volgens zijn familie, die bij hem in de woning verbleef, was Volosjin depressief.
Telegraaf 07.03.2018 Zembla (NPO2, 21.15) sprak voormalige topmensen van de Oekraïense geheime dienst over MH17. Op hun daderlijstje staan zeven namen.
AD 07.03.2018 Het onderzoeksteam van de ramp met vlucht MH17 heeft de namen van zeven mogelijke daders. Het gaat onder anderen om drie Russische officieren, die al eerder genoemd werden als verdachten. Dat zeggen topmensen van de Oekraïense geheime dienst vanavond in het tv-programma Zembla.
Het Joint Investigation Team (JIT) doet onder leiding van het Openbaar Ministerie in Nederland strafrechtelijk onderzoek naar degenen die verantwoordelijk zijn naar het neerschieten van het vliegtuig, waarbij 298 inzittenden omkwamen.
De Oekraïense geheime dienst SBU leverde het JIT onder meer 150.000 telefoontaps. In hun onderzoek kwamen zeven verdachten in beeld. Twee chefs van de SBU hebben in juni 2015 op de Nederlandse ambassade in Kiev het JIT gevraagd de zeven personen te vervolgen.
Het gaat niet om de bemanning van de BUK-installatie die uiteindelijk de raket heeft afgevuurd, maar om commandanten van de pro-Russische rebellen in Oost-Oekraïne en degenen die de BUK-raket vanuit Rusland hebben binnengehaald.
Onder de verdachten zijn rebellenleider Igor Girkin, luitenant-generaal Nikolai Tkachev en Sergey Dubinsky, die het transport van de BUK-installatie regelde. ,,We hebben de daders geïdentificeerd”, zegt Valentyn Nalyvaichenko, SBU-chef ten tijde van de ramp. ,,We weten wie het zijn en ook het JIT kent alle namen.”
Vasyl Vovk, hoofd onderzoek van de SBU: ,,Naar onze mening was er genoeg bewijs om deze mensen als verdachten aan te wijzen.”
Het JIT wil niet reageren op de verklaringen van de Oekraïense geheime dienst. Het onderzoek is nog in volle gang en het onderzoeksteam wil nog getuigen vinden en horen. ,,Over personen die van belang zijn voor het onderzoek kan het OM geen uitspraken doen.”
De drie Russische officieren zijn geen onbekenden in het dossier. Zij worden al langer genoemd als het kwade genius achter de aanslag op MH17. Onlangs hebben nabestaanden, onder wie enkele Nederlanders, een rechtszaak tegen Girkin in de Verenigde Staten gewonnen. Ze hebben recht op honderden miljoenen euro’s schadevergoeding.
Eind vorig jaar gaf een rechtbank in Oekraïne de opdracht om Dubinsky te arresteren voor zijn betrokkenheid bij de MH17-ramp.
Telegraaf 03.03.2018 De bekende documentaire-reeks Air Crash Investigation besteedt aandacht aan MH17, de vliegramp waarbij 298 mensen om het leven kwamen, onder wie 196 Nederlanders. De makers hebben exclusief gesproken met medewerkers van de Onderzoeksraad voor Veiligheid. De hele documentaire is te zien op zondag 4 maart, om 21.30u bij National Geographic.
NOS 03.03.2018 Deze week was PVV-leider Geert Wilders in Moskou. Hij sprak met collega-parlementsleden, ambassadeurs, studenten en twee onderministers van de Russische regering.
Ook wij hadden hem graag willen spreken, hem willen vragen waarom hij, ondanks sancties en een uiterst kille relatie tussen Rusland en Nederland, toch naar Moskou is gegaan. Maar Wilders was daar niet toe bereid.
Hij sprak wel met Russia Today, een door de Russische regering gefinancierd multimediabedrijf dat als doelstelling heeft ‘het Russische geluid’ te laten horen in de wereld.
Maandag sprak Wilders met een paar leden van de commissie Internationale Zaken van de Doema, de Russische Tweede Kamer. “Het waren er niet zoveel hoor”, zegt Anatoli Karpov, oud-wereldkampioen schaken en tegenwoordig Doema-lid voor de partij Verenigd Rusland, de partij die president Poetin door dik en dun steunt.
Karpov kreeg op het laatste moment het verzoek van commissievoorzitter Leonid Sloetski, die de Nederlandse parlementariër had uitgenodigd, om bij het gesprek met Wilders aan te schuiven.
Wederzijds respect
Karpovs kantoor in de Doema staat vol met herinneringen aan zijn schaakcarrière. Talloze schaakborden, schaakstukken en foto’s vullen planken en muren. Een portret van Vladimir Poetin hangt prominent achter zijn bureau.
Waar hebben ze het over gehad? “We hebben over deze onderwerpen gepraat: over hoe de samenwerking te ontwikkelen en voor ons het belangrijkste: vrede in stand houden en spanningen verminderen”, zegt Karpov. “Daarvoor moet je elkaar op verschillende niveaus ontmoeten, ook leden van parlementen.”
De sfeer was goed, vertelt Karpov. “Ik heb de indruk dat hij veel respect heeft voor Russische politici en voor Rusland. Daar waren we blij mee. En ik denk dat hij ons respect heeft gevoeld. Hij is toch een van de leiders van het Nederlands parlement.”
Rusland valt sinds augustus al vier jaar onder sancties van de Europese Unie, ingevoerd als reactie op de Russische annexatie van de Krim. Ook dat onderwerp kwam tijdens de bespreking tussen Wilders en de Doema-commissie ter sprake. “We hebben begrepen dat meneer Wilders de sancties niet ondersteunt. Ze schaden zowel de economie van de Europese landen, als die van Rusland.”
Nee, we hebben het probleem niet bediscussieerd, maar de tragedie heeft plaatsgevonden. Het was een enorme ramp, aldus Doema-lid Anatoli Karpov over MH17
En dan is er natuurlijk hét struikelblok tussen Nederland en Rusland: het neerhalen van de MH17 boven Oost-Oekraïne. Volgens het internationale onderzoeksteam JIT is dat gebeurd met een Russische Buk-installatie, die van Russisch grondgebied kwam en na het afvuren van de raket ook weer naar Rusland is teruggegaan.
Wilders heeft laten weten dat hij in alle gesprekken zou aanvoeren dat Rusland volledig moet meewerken met dat onderzoek. Rusland houdt vol dat dat gebeurt. Rusland houdt ook vol dat het geen enkel vertrouwen heeft in het JIT-onderzoek. Het onderwerp is besproken, herinnert Karpov zich, maar volgens hem in tamelijk algemene termen.
“Hij heeft het daar inderdaad over gehad. Hij zei dat er gebeurtenissen zijn die Nederland en Rusland verbinden en gebeurtenissen die ons verdelen.” Enige vooruitgang is er niet geboekt; het bleef bij een opsomming van bekende standpunten. “Nee, we hebben het probleem niet bediscussieerd, maar de tragedie heeft plaatsgevonden. Het was een enorme ramp.”
Agressieve islam
En tot slot bespraken Wilders en zijn Russische collega’s een van Wilders’ strijdpunten: de islam. In Rusland is dat de tweede godsdienst, er wonen zeker 10 miljoen moslims. “Ik kan niet zeggen dat we nooit problemen hebben gehad. Wat zal ik zeggen? De agressieve islam, het wahabisme, heeft een serieuze invloed gehad op de Kaukasus. We hebben ernstige problemen gehad in Tsjetsjenië en aangrenzende republieken, maar dat hebben we opgelost. Gelukkig hebben we nooit grote problemen gehad met de moslims die buiten de Kaukasus wonen.”
Overigens was de ‘oplossing’ van dat probleem bloederig. Er vielen meer dan 20.000 doden. Maar dat de islam per definitie niet deugt, is onzin, aldus Karpov. “De islam is een nieuwe bladzijde voor Nederland. Het is duidelijk dat daar een zekere spanning uit voortkomt. Je moet op de een of andere manier een relatie opbouwen. Die mensen wonen in Nederland, ze hebben een Nederlands paspoort. Je moet een vreedzame coëxistentie creëren.”
Telegraaf 28.02.2018 PVV-leider Geert Wilders weigert vooralsnog excuses te maken naar de nabestaanden van de MH17-ramp.
Zij vroegen daar om nadat de politicus tijdens zijn bezoek aan Moskou een Nederlands-Russisch vriendschapsspeldje droeg. Dat is volgens Stichting Vliegramp MH17 ongepast omdat Rusland betrokken is bij het neerschieten van het toestel MH17.
Als Wilders door De Telegraaf expliciet gevraagd wordt of hij van plan is om excuses te maken, gaat hij daar niet op in. Wel verdedigt hij nogmaals zijn opstelling richting Moskou.
„Betere relaties met Rusland in plaats van vijandschap is zeer noodzakelijk en gewenst”, laat hij via zijn woordvoerder weten. „Dat is in het Nederlands belang, daarom ben ik hier in Rusland. Bij ieder gesprek stel ik ook aan de orde dat Rusland moet meewerken met betrekking tot MH17”, beweert de PVV’er. „Dat kan beter in goed overleg dan in vijandschap.”
De Onderzoeksraad voor Veiligheid concludeerde eerder dat het MH17-toestel met een Russische BUK-raket is neergehaald die vlak daarvoor vanuit Rusland naar Oekraïne was gereden. Justitie gaat daar ook vanuit. Rusland frustreert tot nu toe telkens onderzoeken hiernaar.
Omdat Rusland op zijn minst betrokken is bij „de moord op 298 burgers” wil de Stichting Vliegramp MH17 excuses van Wilders. „Het benadrukken van vriendschap met Rusland door een Kamerlid is ongepast. Excuses aan nabestaanden is op zijn plaats”, aldus de organisatie.
AD 28.02.2018 Nabestaanden van de slachtoffers van de vliegramp met de MH17 eisen excuses van Geert Wilders vanwege een Russisch-Nederlandse vriendschapsspeld. De PVV-leider draagt het speldje tijdens een bezoek aan Rusland. ,,De Stichting Vliegramp MH17 keurt de actie van de heer Wilders met kracht af.”
De voorzitter van de Stichting Vliegramp MH17 laat weten ,,Op zich is het al bijzonder dat een individueel Kamerlid het nodig vindt Rusland te zoeken. Dat terwijl de betrokkenheid van Rusland [bij MH17, red.] evident is.” Volgens hem is de actie van Wilders ‘ongepast’ en zo niet een ,,Verraad aan de nabestaanden, dat hij het nodig vindt ‘trots’ te zijn op de vriendschap.”
Men wijst er verder op dat het onderzoek van het Joint Investigation Team nog in volle gang is, en de stichting is van mening dat Wilders met ‘een solo-actie door de het onderzoek heen dendert’ en -erger- op die manier de ‘nabestaanden schoffeert’.
‘Excuses op zijn plaats’
De Stichting Vliegramp MH17 twittert afkeurend over het speldje van Wilders. ,,,De Stichting Vliegramp MH17 keurt de actie van de heer Wilders met kracht af. RF (de Russische Federatie, red.) is betrokken bij de moord op 298 burgers.” Volgens hen is het ‘benadrukken van vriendschap met Rusland’ door een Kamerlid ‘ongepast’. ,,Laat het JIT (Joint Investigation Team, het gezamenlijke onderzoeksteam van het Nederlandse Openbaar Ministerie en de andere betrokken landen, red.) zonder deze interventies zijn werk doen. Excuses aan nabestaanden op zijn plaats.”
Andere nabestaanden roeren zich ook online. Thomas Schansman schrijft: ,,Wat een walgelijke uiting! Een Nederlandse volksvertegenwoordiger onwaardig!”. Hij ziet Rusland als schuldige aan de dood van zijn zoon. ,,17 juli 2014 werd #MH17 uit de lucht geschoten en mijn zoon vermoord door de Russen.”
Hans de Borst, die zijn dochter verloor, laat ook zijn ongenoegen blijken. ,,Deze volksvertegenwoordiger zit er niet mee over de ruggen van Nederlandse slachtoffers MH17 te scoren in Rusland, het land waar de BUK vandaan kwam”.
Wilders twitterde gistermiddag over zijn bezoek aan Rusland, en stelde ‘met trots’ een Russisch-Nederlandse vriendschapsspeld te dragen.
,,Denkt u bij uw trots ook een moment aan alle nabestaanden MH17 waaronder honderden Nederlanders die nog dagelijks pijn voelen waaronder ikzelf ?”, vraagt De Borst op Twitter aan Wilders.
Ergernis en woede
Nabestaande Ria van der Steen schreef Geert Wilders onderstaande email. ,,Kennelijk zijn politieke spelletjes van grotere importantie dan voor u blijkbaar prozaïsche feiten en gebeurtenissen”, zo schrijft ze aan Wilders.
Mijnheer Wilders,
Met ergernis overgaande in woede, heb ik kennisgenomen van uw eenzijdige en uitermate ongenuanceerde uitlatingen in de media over Rusland, naar aanleiding van uw recente bezoek aan dat land. Van een volksvertegenwoordiger mag op z’n minst een ietwat bredere visie op heersende geopolitieke verhoudingen worden verwacht, met name in geval van gevoelige onderwerpen.
Het is u wellicht even ontschoten, maar de betrokkenheid van Rusland bij verschillende brandhaarden en diverse oorlogsgebieden in de wereld is ronduit discutabel en onbevooroordeelde waarheidsvinding is (al heel lang) géén begrip dat in de Russische vocabulaire voorkomt. Verwrongen waarheden en ordinaire fictie lopen in deze staat, die feitelijk veel meer weg heeft van een ‘schurkenstaat’, stelselmatig door elkaar.
Daarnaast zou het u toch bekend moeten zijn (over ‘Realpolitiek’ gesproken), dat de (rechtstreekse) betrokkenheid van Rusland bij de dood van 298 onschuldige MH17 vliegtuigpassagiers al geruime tijd wordt onderzocht en dat de “medewerking” van Rusland aan dat onderzoek bepaald niet onomstreden is. Kennelijk zijn politieke spelletjes, voor eigen gewin, van grotere importantie dan dergelijke voor u blijkbaar prozaïsche feiten en gebeurtenissen.
Dat laatste is blijkbaar tekenend voor uw huidige gemoedstoestand. Hoe dan ook, Rusland is momenteel natuurlijk beslist géén bondgenoot van Nederland en zo’n Russische “vriendschapsspeld” is thans dan ook van nul en generlei waarde. Zoals in destijds J. Welch aan senator McCarthy vroeg: “Mijnheer Wilders, u hebt genoeg aangericht. Hebt u eigenlijk nog enig gevoel voor fatsoen?”
In een reactie gaat Wilders niet in op de roep om excuses of op het dragen van het vriendschapsspeldje, maar benadrukt hij dat goede banden met Rusland ‘noodzakelijk en gewenst’ zijn. ,,Bij ieder gesprek stel ik ook aan de orde dat Rusland moet meewerken met betrekking tot MH17. Dat kan beter in goed overleg dan in vijandschap.”
Wilders is deze week op bezoek in Rusland en bezoekt onder meer de Doema, het Russische parlement. Vrijdag wordt hij ontvangen door de plaatsvervangend minister van Buitenlandse Zaken. De PVV-leider kondigde zijn bezoek eerder deze maand aan. ,,Het is tijd voor Realpolitiek ipv Russofobie!”
Schansman noemt het dragen van het speldje in een verklaring die in handen is van de NOS ,,Een meer dan afschuwelijke vertoning van voor een Nederlandse volksvertegenwoordiger. Stuitend. Een zware belediging aan het adres van vele, vele nabestaanden. In Nederland en in de rest van de wereld.”
Telegraaf 28.02.2018 Geert Wilders heeft nabestaanden van de aanslag op MH17 geschoffeerd door ‘met trots’ een Russisch-Nederlandse vriendschapsspeld te dragen. ,,Dit is opnieuw een klap in ons gezicht”, zegt Silene Fredriksz, die haar zoon en zijn vriendin verloor.
Ook de Stichting Vliegramp MH17 keurt de openlijke steunbetuiging van Wilders aan Rusland scherp af. ,,Dat land is op zijn minst betrokken bij de moord op 298 onschuldige burgers.”
In een reactie gaat Wilders niet in op de roep om excuses of op het dragen van het vriendschapsspeldje, maar benadrukt hij dat goede banden met Rusland ,,noodzakelijk en gewenst” zijn. ,,Bij ieder gesprek stel ik ook aan de orde dat Rusland moet meewerken met betrekking tot MH17. Dat kan beter in goed overleg dan in vijandschap.”
Wilders is deze week op bezoek in Rusland en bezoekt onder meer de Doema, het Russische parlement. Vrijdag wordt hij ontvangen door de plaatsvervangend minister van Buitenlandse Zaken. De PVV-leider kondigde zijn bezoek eerder deze maand aan. ,,Het is tijd voor Realpolitiek ipv Russofobie!”, twitterde hij.
’Onomstotelijk bewijs’
De onafhankelijke Onderzoeksraad voor Veiligheid concludeerde met ‘onomstotelijk bewijs’ dat de Maleisische Boeing 777, vertrokken van Schiphol, in juli 2014 boven Oost-Oekraïne vanuit rebellengebied is neergehaald met een Russische Buk-raket, afkomstig uit Rusland. Het Nederlandse OM en het internationale JIT-team gaan daar ook vanuit.
Thomas Schansman, die zijn zoon kwijtraakte, spreekt woedend van een hele foute insteek van Wilders. Hij eist excuses. ,,Niemand heeft verantwoordelijkheid genomen voor deze gruweldaad. Het is een stuitende en meer dan afschuwelijke vertoning van een Nederlandse volksvertegenwoordiger. Een zware belediging voor alle nabestaanden”, schrijft hij.
’Koos ervoor te zwijgen’
Fredriskz vindt het des te erger, omdat Wilders zich volgens haar nooit duidelijk heeft uitgesproken over MH17. ,,Hij koos ervoor te zwijgen. Dan gaat deze uitspraak nu wel heel ver”, vindt ze.
Volgens Schansman is het Openbaar Ministerie al drie jaar bezig met strafrechtelijk onderzoek naar de daders van de aanslag en de opdrachtgevers. ,,Wij willen maar één ding en dat is dat de schuldigen worden opgepakt, vervolgd en veroordeeld. Iedereen weet waar het moordwapen vandaan kwam. In plaats van trots past dan terughoudendheid van een politicus.”
St. Vliegramp #MH17 keurt de actie van dhr #Wilders met kracht af. RF is betrokken bij de moord op 298 burgers. Het benadrukken van vriendschap met Rusland door een kamerlid is ongepast. Laat het JIT zonder deze interventies zijn werk doen. Excuses aan nabestaanden op zijn plaats 10:02 AM – Feb 28, 2018
Bij de ramp met Malaysia Airlines Vlucht MH17 kwamen 298 mensen om het leven toen het toestel boven Oekraïne met een waarschijnlijk Russische raket werd neergehaald.
NU 28.02.2018 De nabestaanden van de slachtoffers van de vliegramp met de MH17 willen dat Geert Wilders zijn excuses maakt voor het dragen van een vriendschapsspeldje tijdens het lopende bezoek van de PVV-leider aan Rusland.
De Stichting Vliegramp MH17 keurt de actie van Wilders ”met kracht af”, zo meldt de organisatie op Twitter.
Volgens de stichting is Rusland betrokken bij ”de moord op 298 burgers”. ”Het benadrukken van vriendschap met Rusland door een Kamerlid is ongepast. Excuses aan nabestaanden is op zijn plaats”, aldus de organisatie.
St. Vliegramp #MH17 keurt de actie van dhr #Wilders met kracht af. RF is betrokken bij de moord op 298 burgers. Het benadrukken van vriendschap met Rusland door een kamerlid is ongepast. Laat het JIT zonder deze interventies zijn werk doen. Excuses aan nabestaanden op zijn plaats
09:02 – 28 februari 2018 – Geert Wilders plaatste in de nacht van dinsdag op woensdag een foto van een speldje op zijn revers met een Nederlandse en Russische vlag met de tekst: ”Ik draag het hier met trots. Een Russisch-Nederlandse vriendschapsspeld.”
Ik draag het hier met trots. Een Russisch-Nederlandse vriendschapsspeld.
Ik draag het hier met trots.
Een Russisch-Nederlandse vriendschapsspeld. 16:30 – 27 feb. 2018
Wilders bracht gisteren een bezoek aan het Russische parlement. Hij sprak met een viceminister van Buitenlandse Zaken en met leden van commissies in het parlement. Wilders zegt dat hij “uiteraard volledige medewerking verwacht van de Russen bij de nasleep van de MH17-ramp”.
Bestuurslid Piet Ploeg van de stichting MH17 vindt het hele bezoek van Wilders aan de Doema ongepast. Ploeg zegt dat Wilders voorbijgaat aan het feit dat bij het neerhalen van de MH17 298 mensen zijn omgekomen en dat Rusland daarbij aantoonbaar betrokken was.
Wilders moet zich volgens Ploeg niet bemoeien met het diplomatieke verkeer in deze kwestie, “waarbij men over eieren moet lopen”. Een solo-actie zoals die van Wilders is ongepast, zegt Ploeg.
“Ingehouden woede”
Thomas Schansman, wiens zoon omkwam in de MH17 op 17 juli 2014, schrijft dat hij met ingehouden woede Wilders’ tweet over de met trots gedragen vriendschapsspeld heeft gelezen.
Heer Wilders,
Met ingehouden woede las ik uw twitterbericht “Ik draag het hier met trots. een Russisch-Nederlandse vriendschapsspeld.”
Mijn zoon zat in het vliegtuig, de MH 17, dat op 17 juli 2014 is neergehaald door een Russische BUK-raket. mijn zoon is met 297 andere onschuldige passagiers vermoord. En niemand heeft de verantwoordelijkheid voor deze gruwelijke daad geaccepteerd.
Het Openbaar Ministerie is al meer dan drie jaar bezig met het onderzoek om de schuldigen voor het gerecht te krijgen. het is ons allen bekend waar het moordwapen vandaan is gekomen; het land waar u met zoveel trots/plezier de vlag van heeft opgespeld. Een meer dan afschuwelijke vertoning van voor een Nederlandse volksvertegenwoordiger. Stuitend. Een zware belediging aan het adres van vele, vele nabestaanden. In Nederland en in de rest van de wereld. Ik keur uw actie af en verwacht dat u excuses aanbiedt aan alle nabestaanden. Op Twitter. In het openbaar.
Thomas J. Schansman
Nabestaanden boos om ‘Rusland-speld’ Wilders Elsevier 28.02.2018 Nabestaanden van de Nederlandse slachtoffers die vielen bij de vliegramp met vlucht MH17 eisen excuses van PVV-leider Geert Wilders. Ze vinden het ‘ongepast’ dat hij bij zijn bezoek aan Moskou een Russisch-Nederlandse vriendschapsspeld droeg.
‘We eisen excuses van Wilders, dit kan echt niet,’ zegt woordvoerder Piet Ploeg namens de Stichting Vliegramp MH17 tegen RTL Nieuws. ‘Dat hij Rusland de liefde verklaart terwijl Rusland betrokken is bij de ramp. Daarbij past een heel andere houding.’ Hij reageert op een bezoek van Wilders aan Rusland, die sinds afgelopen weekend in het Russische parlement (Doema) in de hoofdstad Moskou is. Gisteren twitterde de PVV-leider twee keer een foto van een Russisch-Nederlands vriendschapsspeldje op zijn jasje. ‘Rusland is een bondgenoot, geen vijand,’ schreef hij in het Russisch bij een van de tweets.
Ik draag het hier met trots.
Een Russisch-Nederlandse vriendschapsspeld. 16:30 – 27 feb. 2018
De Stichting Vliegramp MH17 zegt dat de Russische Federatie is ‘betrokken’ bij de moord op 298 burgers: ‘Het benadrukken van vriendschap met Rusland door een Kamerlid is ongepast.’ De stichting voor de nabestaanden van de 196 Nederlandse slachtoffers vindt dat Wilders het Joint Investigation Team (JIT) – het onderzoeksteam met Nederlandse, Belgische, Australische, Maleisische en Oekraïense juridische autoriteiten – ‘zonder deze interventies’ zijn onderzoek naar de toedracht van de vliegramp moet doen.
Wilders: Rusland moet meewerken met MH17-onderzoek
In een reactie maakt Wilders geen excuses voor het dragen van het vriendschapsspeldje, maar benadrukt hij dat goede banden met Rusland ‘noodzakelijk en gewenst’ zijn. ‘Bij ieder gesprek stel ik ook aan de orde dat Rusland moet meewerken met betrekking tot MH17. Dat kan beter in goed overleg dan in vijandschap.’
Op Twitter schrijft Wilders dat hij dinsdag een gesprek heeft gehad met de Russische viceminister van Buitenlandse Zaken. Naast het bespreken van ‘gemeenschappelijke uitdagingen’ als ‘handel, Oekraïne, EU/NAVO, sancties en islamisering EU’, heeft de PVV-leider naar eigen zeggen ook benadrukt dat hij van Rusland ‘volledige medewerking’ in het MH17-onderzoek verwacht.
In Moskou had Wilders ook ontmoetingen met onder anderen Doema-lid en schaaklegende Anatoly Karpov, voorzitter van de commissie van Buitenlandse Zaken Leonid Slutsky en Renée Jones-Bos, de Nederlandse ambassadeur in Rusland. De PVV-leider noemt laatstgenoemde een ‘professional’ en spreekt zijn respect voor haar uit.
Daders neerhalen MH17 nog altijd niet bekend
Nog altijd is niet duidelijk wie verantwoordelijk is voor het neerhalen van het vliegtuig op 17 juli 2014, nabij het oost-Oekraïense dorp Hrabove, waarbij alle 298 passagiers en de voltallige bemanning om het leven kwamen. Bij het forensisch onderzoek naar de vliegramp zijn onderdelen van een BUK-raket gevonden: het gaat om een raket uit de 9M38-serie. Die werd volgens informatie van het Openbaar Ministerie afgevuurd uit een gebied dat gecontroleerd werd door pro-Russische rebellen. Op dit moment van het onderzoek naar de daders, zijn er wel verdachten in beeld, maar is nog niemand in staat van beschuldiging gesteld.
Matthijs van Schie (1992) is sinds 1 februari 2018 webredacteur bij Elsevier Weekblad. Hij studeerde geschiedenis en internationale betrekkingen aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.
Telegraaf 21.02.2018 Televisiezender National Geographic zendt binnenkort een documentaire uit over de ramp met vlucht MH17. Het is de eerste aflevering van een nieuw seizoen van het programma Air Crash Investigation.
De makers konden onder meer exclusief spreken met medewerkers van de Onderzoeksraad voor Veiligheid. De aflevering over de MH17 is zondag 4 maart om 21.30 uur te zien.
Vlucht MH17 van Malaysia Airlines was op 17 juli 2014 opgestegen vanuit Schiphol voor een vlucht naar de Maleisische hoofdstad Kuala Lumpur. Het vliegtuig werd uit de lucht geschoten boven het oosten van Oekraïne, waar pro-Russische rebellen tegen het regeringsleger vochten. Alle 298 inzittenden kwamen om het leven, onder wie bijna tweehonderd Nederlanders.
Door de gevechten in Oost-Oekraïne duurde het maanden voordat de OVV wrakstukken kon bergen. De reconstructie brengt deze en andere uitdagingen waarmee de onderzoekers te maken kregen in beeld. Op de schuldvraag gaat het programma niet in.
Nabestaanden
De Stichting Vliegramp MH17, waarin alle nabestaanden zijn verenigd, mocht een tijdje geleden al naar de documentaire kijken. De stichting zag een paar zaken „die we niet chic of niet juist vonden”, zegt voorzitter Piet Ploeg. „Aan het begin van de uitzending werd bijvoorbeeld een studentenkaart van een echt slachtoffer getoond. Dat vonden wij niet acceptabel, we hebben de toezegging gekregen dat het beeld onherkenbaar zou worden gemaakt.”
De stichting had ook bezwaar tegen een nagespeelde scène, waarin te zien was dat de piloten schrokken van de raket. Ploeg: „Ze kunnen het niet hebben gezien, ze hebben het nooit gemerkt. Dat zou hun weduwen raken.” Met het verhaal zelf had de stichting geen moeite. De nabestaanden zijn vooral blij dat de laatste seconden van hun geliefden niet zijn nagespeeld. De fatale explosie van het vliegtuig is van afstand te zien.
Eerste keer
Het is de eerste keer dat de onderzoekers van de ramp zijn geïnterviewd voor een televisie-uitzending. „Air Crash Investigation maakt al achttien jaar zulke programma’s. Wij hebben gezegd, als zij ooit een uitzending maken over MH17, gaan wij met ze in zee”, aldus een woordvoerder van de Onderzoeksraad.
Van Air Crash Investigation zijn meer dan 150 afleveringen gemaakt die wereldwijd worden uitgezonden. Het programma besteedde eerder aandacht aan de Bijlmerramp in 1992, de crash van Turkish Airlines op Schiphol in 2009 en aan een dodelijke botsing van een KLM-vliegtuig op Tenerife in 1977.
NOS 21.02.2018 Televisiezender National Geographic zendt binnenkort een documentaire uit over de ramp met de MH17. Voor het programma Air Crash Investigationspraken de makers met nabestaanden en medewerkers van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV), die onderzoek deed naar de ramp.
In de aflevering zit een reconstructie van de vlucht en ook wordt het onderzoek naar de ramp in beeld gebracht. De vraag wie er verantwoordelijk is voor de crash komt in het programma niet aan bod.
De MH17 werd op 17 juli 2014 boven Oost-Oekraïne neergeschoten met aan boord 298 mensen. Alle inzittenden, onder wie 196 Nederlanders, kwamen om het leven. Volgens de onderzoekers van het Joint Investigation Team (JIT) werd het toestel neergehaald door een Russische Buk-raket.
Nabestaanden
De Stichting Vliegramp MH17, die de nabestaanden vertegenwoordigt, mocht de uitzending al enige tijd geleden bekijken. Bij de voorvertoning waren ook vertegenwoordigers van de OVV en het OM aanwezig. “We wisten dat de aflevering gemaakt werd en we hebben de producent toen gevraagd om een voorvertoning”, zegt Piet Ploeg van de stichting. “We wilden weten of alles wat in het programma zat klopte en hoe groot de impact zou zijn voor de nabestaanden.”
Enkele scènes zijn op advies van de nabestaanden gewijzigd. Zo werd een shot met daarin de ov-chipkaart van een echt slachtoffer verwijderd. De foto en de naam van het slachtoffer waren duidelijk zichtbaar en dat vindt de stichting niet gepast.
De stichting organiseert voor zondag 4 maart, wanneer het programma wordt uitgezonden, geen gezamenlijke kijkavond voor de nabestaanden. “Er komt in de uitzending op zich niets nieuws naar voren, dus we verwachten niet dat de impact heel groot zal zijn. Anders hadden we dat wellicht wel gedaan”, zegt Ploeg.
Sinds 2003 werden al meer dan 150 afleveringen gemaakt van Air Crash Investigation. Ook de Bijlmerramp (1992) en het ongeluk met Turkish Airlines (2009) kwamen aan bod in het programma.
AD 21.02.2018 Televisiezender National Geographic zendt binnenkort een documentaire uit over de ramp met vlucht MH17. Het is de eerste aflevering van een nieuw seizoen van het programma Air Crash Investigation. De makers konden onder meer exclusief spreken met medewerkers van de Onderzoeksraad voor Veiligheid. De aflevering over de MH17 is zondag 4 maart om 21.30 uur te zien.
Ze kunnen het niet hebben gezien, ze hebben het nooit gemerkt, aldus Piet Ploeg, voorzitter Stichting Vliegramp MH17.
Vlucht MH17 van Malaysia Airlines was op 17 juli 2014 opgestegen vanuit Schiphol voor een vlucht naar de Maleisische hoofdstad Kuala Lumpur. Het vliegtuig werd uit de lucht geschoten boven het oosten van Oekraïne, waar pro-Russische rebellen tegen het regeringsleger vochten. Alle 298 inzittenden kwamen om het leven, onder wie bijna tweehonderd Nederlanders.
Door de gevechten in Oost-Oekraïne duurde het maanden voordat de OVV wrakstukken kon bergen. De reconstructie brengt deze en andere uitdagingen waarmee de onderzoekers te maken kregen in beeld. Op de schuldvraag gaat het programma niet in.
Nabestaanden
De Stichting Vliegramp MH17, waarin alle nabestaanden zijn verenigd, mocht een tijdje geleden al naar de documentaire kijken. De stichting zag een paar zaken ,,die we niet chic of niet juist vonden”, zegt voorzitter Piet Ploeg. ,,Aan het begin van de uitzending werd bijvoorbeeld een studentenkaart van een echt slachtoffer getoond. Dat vonden wij niet acceptabel, we hebben de toezegging gekregen dat het beeld onherkenbaar zou worden gemaakt.”
De stichting had ook bezwaar tegen een nagespeelde scène, waarin te zien was dat de piloten schrokken van de raket. Ploeg: ,,Ze kunnen het niet hebben gezien, ze hebben het nooit gemerkt. Dat zou hun weduwen raken.” Met het verhaal zelf had de stichting geen moeite. De nabestaanden zijn vooral blij dat de laatste seconden van hun geliefden niet zijn nagespeeld. De fatale explosie van het vliegtuig is van afstand te zien.
Air Crash Investigation
Het is de eerste keer dat de onderzoekers van de ramp zijn geïnterviewd voor een televisie-uitzending. ,,Air Crash Investigation maakt al achttien jaar zulke programma’s. Wij hebben gezegd, als zij ooit een uitzending maken over MH17, gaan wij met ze in zee”, aldus een woordvoerder van de Onderzoeksraad.
Van Air Crash Investigation zijn meer dan 150 afleveringen gemaakt die wereldwijd worden uitgezonden. Het programma besteedde eerder aandacht aan de Bijlmerramp in 1992, de crash van Turkish Airlines op Schiphol in 2009 en aan een dodelijke botsing van een KLM-vliegtuig op Tenerife in 1977.
Telegraaf 21.02.1028 De eerste aflevering van een nieuwe reeks Air Crash Investigation op zender National Geographic staat volledig in het teken van MH17. Aan de hand van exclusieve interviews met de medewerkers van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) is een gedetailleerde reconstructie gemaakt van de ramp, maakte de zender woensdag bekend.
In het programma Air Crash Investigation wordt iedere week een ongeluk of ramp uit de luchtvaart doorgelicht. De eerste aflevering van het nieuwe seizoen vertelt aan de hand van interviews met Nederlandse OVV-onderzoekers hoe de oorzaak van de MH17-ramp is vastgesteld. De 298 passagiers van de Boeing 777 van Malaysia Airlines kwamen op 17 juli 2014 allen om het leven bij de ramp.
Toegang tot het rampgebied werd bemoeilijkt door de oorlog in Oost-Oekraïne en het duurde maanden voor de OVV wrakstukken kon bergen. De reconstructie brengt deze en andere uitdagingen waar de onderzoekers mee te maken kregen in beeld.
Van Air Crash Investigation zijn meer dan 150 afleveringen gemaakt, die wereldwijd worden uitgezonden. In eerdere seizoenen zijn uitzendingen gewijd aan de Bijlmerramp en de crash van Turkish Airlines op Schiphol. De aflevering over de MH17 is zondag 4 maart om 21.30 uur te zien bij National Geographic.
VK 30.01.2018 Een groep nabestaanden van de neergehaalde vlucht MH17 heeft een Amerikaanse rechtszaak gewonnen, waardoor zij recht hebben op honderden miljoenen schadevergoeding. Het gaat om familieleden van 25 slachtoffers, onder wie tien Nederlanders.
De vonnissen zijn op 21 december gewezen door een Amerikaanse rechter, die per slachtoffer 20 miljoen dollar aan schadevergoeding toekende. De zaak werd aangespannen tegen de leider van de separatisten in Oekraïne Igor Girkin. Deze Russische officier leidde de opstand en wordt nu door de Amerikaanse rechter verantwoordelijk gehouden voor het neerhalen van MH17 met een BUK-raket op 17 juli 2014.
De kans dat Girkin de in totaal 400 miljoen dollar ooit zal betalen is alleen vrijwel nihil. De man, ook bekend onder de naam Igor ‘Strelkov’ (Russisch voor schutter), heeft zich niet verdedigd tijdens de rechtszaak en op zijn officiële woonadres in Moskou was hij voor de advocaten niet te vinden.
Focus op de daders
Floyd Wisner, de Amerikaanse advocaat van de nabestaanden, zei tegen Zembla van plan te zijn beslag te leggen op Girkins bezittingen, maar vreest dat dit bij lange na niet voldoende is om de miljoenen schade te voldoen. De Nederlandse familieleden van de slachtoffers, die de zaak begonnen, denken wel dat dit civiele vonnis in Amerika kan helpen om de rechter in Nederland ervan te overtuigen tot een veroordeling te komen.
Gert-Jan Knoops, advocaat en hoogleraar internationaal strafrecht, reageert terughoudend op het bericht over de Amerikaanse rechter. ‘Deze civiele uitspraak zegt nog niets over de eventuele strafrechtelijke aansprakelijkheid voor een bepaalde gebeurtenis. De bewijslast in een civiele zaak ligt lager dan in strafzaken, ook in de VS.’
Evert van Zijtveld, voorzitter van Stichting Vliegramp MH17, vindt het in elk geval goed dat er door deze rechtszaak weer aandacht is voor de zaak: ‘Het is belangrijk dat de wereld niet vergeet wat er is gebeurd. Voor mij gaat de zaak niet om geld, maar om gerechtigheid voor de families. En de focus blijft op de daders, niet op het geld.’
Scheuren in het kernteam
Toen we vervolgstappen wilden nemen, kwamen er scheuren in het kernteam (van advocaten, red.)
Veeru Mewa van Beer Advocaten
De uitspraak van de Amerikaanse rechter is de eerste ‘overwinning’ van nabestaanden van slachtoffers van MH17, maar er zijn nog meer procedures gaande. Onoverzichtelijk is het wel. Tot twee jaar geleden werden de nabestaanden bijgestaan door een kernteam van zes letselschadeadvocaten. Zij stonden samen de nabestaanden van 118 Nederlandse slachtoffers bij en onderzochten alle juridische mogelijkheden.
‘We regelden een voorschot van 5.000 dollar bij Malaysia Airlines,’ zegt Veeru Mewa van Beer Advocaten, die onderdeel uitmaakte van dit kernteam. ‘En ook dat de nabestaanden daarna nog eens aanspraak konden maken op een aanvullend voorschot van 50 duizend dollar. Maar toen we vervolgstappen wilden nemen, kwamen er scheuren in het kernteam.’
Zo wilden sommige advocaten al direct een procedure beginnen bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM). ‘Om Oekraïne aan te klagen voor doodslag door nalatigheid. Oekraïne was er namelijk niet in geslaagd de veiligheid van zijn luchtruim te garanderen.’
Andere advocaten van het kernteam adviseerden nabestaanden ook een klacht tegen Rusland in te dienen bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens, omdat de BUK-raket daarvandaan kwam en Rusland stelselmatig alle onderzoeken frustreerde. Zij vonden dat het juist beter was om geen klacht tegen Oekraïne in te dienen.
Mewa: ‘En bij Beer Advocaten wilden we daar in het geheel mee wachten. Een klacht bij het EHRM kan namelijk pas als alle rechtsmogelijkheden in de aangeklaagde landen zijn benut.’
Los hiervan lopen er ook procedures, aangespannen door Nederlandse advocaten in samenwerking met Amerikaanse, die de grootste Russische staatsbank aansprakelijk stellen voor de ramp met vlucht MH17. De vermoedelijke daders werden gefinancierd via rekeningen van de Sberbank. Daarmee houden ze de bank medeverantwoordelijk voor de terreurdaad.
Maar volgens Mewa zit ook deze weg vol met hobbels. ‘Omdat bepaalde rechtsregels hier alleen voor Amerikaanse ingezetenen gelden. Het is dus afwachten of nabestaanden van Nederlandse slachtoffers hier iets aan hebben.’
Vijf Nederlandse publicaties blijken in de afgelopen twee jaar te zijn bestempeld als ‘desinformatie’ door EU vs Disinfo, een EU-organisatie die tegenwicht moet bieden aan Russische propaganda. Vier publicaties blijken feitelijk gewoon te kloppen. ‘De EU gaat propaganda te lijf op dezelfde manier als de Russen, ironisch genoeg‘.
Telegraaf 30.01.2018 Een groep nabestaanden van de neergehaalde vlucht MH17 heeft een Amerikaanse rechtszaak gewonnen, waardoor zij recht hebben op honderden miljoenen schadevergoeding. Dat blijkt uit rechtbankstukken die in bezit zijn van het tv-programma Zembla.
Het gaat om een groep familieleden van 25 slachtoffers, onder wie tien Nederlanders. De zaak werd aangespannen tegen de leider van de separatisten in Oekraïne Igor Girkin. Deze Russische officier leidde de opstand en wordt nu door de Amerikaanse rechter verantwoordelijk gehouden voor het neerhalen van MH17 met een BUK-raket op 17 juli 2014.
De kans dat familieleden van slachtoffers deze bedragen daadwerkelijk kunnen incasseren, is overigens vrijwel nihil. Igor Girkin heeft zich niet verdedigd tijdens de rechtszaak en op zijn officiële woonadres in Moskou was hij voor de advocaten niet te vinden.
NOS 18.01.2018 Vanaf vandaag kunnen nabestaanden van de ramp met vlucht MH17 de camerabeelden bekijken die op 17 juli 2014 zijn gemaakt op Schiphol. Het gaat om beeld van circa veertig camera s die hangen bij de incheckbalies in de vertrekhal en in de taxfree-zone. Daarop zijn de laatste opnamen te zien van de passagiers van vlucht MH17, het toestel van Malaysia Airlines dat enkele uren na vertrek uit Amsterdam boven Oost-Oekraïne werd neergeschoten. Alle 298 inzittenden kwamen daarbij om het leven.
De nabestaanden hebben tot 17 februari de gelegenheid om in groepjes van drie op zoek te gaan naar hun geliefden in de tientallen uren beeldmateriaal. Bij een bedrijf in Zoetermeer zijn setjes ingericht waar nabestaanden zelf door de beelden kunnen scrollen.
Hoeveel mensen zich hebben ingeschreven voor een sessie van drie uur wil het ministerie van Justitie niet zeggen. Het ministerie doet ook verder geen mededelingen over de procedure, omdat sommige nabestaanden dat niet op prijs stellen.
Fijn, maar heftig
Piet Ploeg, bestuurslid van de Stichting Vliegramp MH17, kent geen aantallen maar spreekt van “behoorlijk veel belangstelling”.
Ploeg heeft eind vorig jaar al meegedaan aan een proefsessie. Hij heeft inderdaad zijn broer, schoonzus en neef gezien. “Heel duidelijk. Dat gaf een dubbel gevoel. Het was leuk en fijn om ze levend te zien, maar ook heel heftig. Je kijkt naar mensen die zich er niet van bewust zijn dat ze een aantal uren later dood zijn. Dat is erg confronterend”.
Piet Ploeg kan zich dan ook goed voorstellen dat anderen die confrontatie uit de weg gaan.
Privacy
De Stichting Vliegramp MH17 heeft lang gestreden voor het vrijgeven van de beelden. Dat is jaren tegengehouden, omdat het ten koste van de privacy van andere reizigers op Schiphol zou gaan. Uiteindelijk is toch toestemming gegeven.
Nabestaanden die hun geliefden hebben gevonden, kunnen de opnamen later op een usb-stick krijgen. Maar dat gebeurt pas als de andere mensen die op de beelden staan, onherkenbaar zijn gemaakt. De Stichting heeft nabestaanden opgeroepen de beelden niet via sociale media te verspreiden, uit respect voor mensen die de beelden juist willen vermijden.
Telegraaf 16.01.2018 Nabestaanden van de MH17-ramp walgen van de leugenaars die zich voordoen als familie van de slachtoffers, vertelt verslaggever Paul Eldering.
Telegraaf 15.01.2018 „Natuurlijk lieg ik over MH17 en verspreid ik misinformatie. Ik schaam me daar niet voor. We leven in een vrij land.” Dat zegt een ’nep-nabestaande’ van de neergehaalde vlucht MH17, als hij met zijn uitlating wordt geconfronteerd door Nieuwsuur.
De 27-jarige man uit Nieuwegein is als ’Nellie’ actief op Twitter, waar hij discussies aanwakkert en ontregelt. Hij haalt meerdere keren de media met controversiële tweets over zijn zogenaamd omgekomen broer. Nieuwsuur spoorde ’Nellie’ op. Zijn broer is niet omgekomen bij de ramp met MH17, maar springlevend.
Volgens het NOS-programma erkent hij dat hij nepnabestaande is. Hij noemt zijn verzinsels op Twitter een tegenreactie op – volgens hem onjuiste – berichtgeving van de media. „Het is vuur met vuur bestrijden.” Twitter blokkeerde een aantal keer zijn account, maar telkens kwam hij weer terug onder een andere naam.
NOS 15.01.2018 “Natuurlijk lieg ik over MH17 en verspreid ik misinformatie. Ik schaam me daar niet voor. We leven in een vrij land.” Dat zegt een ‘nep-nabestaande’ van de neergehaalde vlucht MH17, als hij met zijn uitlating wordt geconfronteerd door Nieuwsuur.
Afgelopen zomer ontdekten we al dat hij geen MH-17-nabestaande is, maar toen ontkende hij nog zelf achter het account te zitten. Nu hebben we hem nogmaals opgezocht met bewijs dat hij het wel degelijk is.
Het gaat om Gordon Nelson uit Nieuwegein. Hij is als ‘Nellie’ actief op Twitter, waar hij discussies aanwakkert en ontregelt. Hij haalt meerdere keren de media met controversiële tweets.
Zo reageert hij begin 2016 op een krantenartikel over het associatieverdrag met Oekraïne:
De originele tweet van Nelson over het associatieverdrag @GNELLIENL / TWITTER
Zijn tweet wordt gepubliceerd door weblog GeenStijl. Ook krijgt nabestaande Nellie steunbetuigingen van twitteraars en van BurgercomiteEU, dat op dat moment campagne voert tegen het verdrag.
@GNellieNL verspreidt ook antisemitische plaatjes, die hij zelf ‘memes’ noemt. Hij wordt begin vorig jaar geschorst door Twitter en maakt daarop een nieuw account aan met de nagenoeg dezelfde naam: @GNellieNLD. Daarmee reageert hij afgelopen zomer op de discussie die ontstaat na een column over MH17-slachtoffers in het Algemeen Dagblad.
De originele reactie van ‘Nellie’ op de tweet van het AD@GNELLIENLD / TWITTER
Met een anonieme trolaccount tweet Nellie daarna over zichzelf: “Hij heeft weer toegeslagen. Vanavond wordt hij getoont (sic) bij RTL Late Night. Hij lacht zich rot.” Ook staat de tweet van Nellie in dagblad Metro en wordt hij wederom opgevoerd door GeenStijl. Nellie tweet daarop: “#FakeNews Ik hou jullie scherp lui, hahahaha.”
Broer van ‘Nellie’ blijkt springlevend
Nieuwsuur spoort ‘Nellie’ vervolgens op. Het blijkt de 27-jarige Gordon Nelson te zijn. Zijn broer is niet omgekomen bij de ramp met MH17, maar springlevend.
Nelson ontkent op dat moment achter het Twitteraccount te zitten en beweert dat hij slachtoffer is van identiteitsfraude. Maar zijn verhaal rammelt: zo doet hij geen aangifte bij de politie en onderneemt hij geen actie tegen Twitter.
“Laat de nabestaandenvereniging van MH17 me eerst maar bellen”, zegt hij. Nieuwsuur waarschuwt de woordvoerder van de vereniging echter meteen al dat Nelson mogelijk liegt.
‘I’m back bitches’
Nellie wordt afgelopen september opnieuw geschorst door Twitter. En weer maakt hij – met een ander e-mailadres – een nieuw account aan: @GNellieNLD. “I’m back bitches”, laat hij in een tweet door ‘Pepe the Frog’ zeggen. Dit stripfiguur raakte de afgelopen jaren geassocieerd met extreemrechts.
Twitter haalt vervolgens het nieuwe account van Nellie offline. Hij keert vervolgens terug als @FreeMindNellie.
Zijn verzinsels maken hem niet tot een persona non grata op het sociale media platform. Een tweet waarin hij zichzelf presenteert als ‘fiere neger’ scoort enkele duizenden retweets en likes van onder anderen Thierry Baudet, een politicus die Nelson in zijn tweets steunt.
Het blauwe vinkje
Het Centraal Planbureau vindt dat sociale mediaplatforms in Nederland vergunningsplichtig zouden moeten worden. Alle gebruikers zouden volgens het CPB desgewenst geverifieerd moeten kunnen worden om zo een blauw vinkje achter hun naam te kunnen krijgen. Zo’n vinkje garandeert de identiteit van de gebruiker.
Alhoewel het niet mogelijk is om vast te stellen wie een Twitteraccount aanmaakt, heeft Nieuwsuur de afgelopen maanden voldoende bewijs verzameld om vast te stellen dat Nelson wel degelijk zelf achter het Twitteraccount zit (zie kader onderaan het artikel).
Als we hem hiermee confronteren, erkent Nelson dat ook: hij is nepnabestaande Nellie. Hij noemt zijn verzinsels op Twitter een tegenreactie op – volgens hem onjuiste – berichtgeving van de media. “Het is vuur met vuur bestrijden.”
Op de vraag of het voor die tegenreactie nodig is je voor te doen als MH17-nabestaande, antwoordt hij volmondig ‘ja’. Nelson beschouwt zichzelf niet als trol omdat hij niet anoniem tweet. We noemen daarom in dit artikel ook zijn naam.
Hij runt echter ook anonieme trolaccounts waarmee hij onder meer obscene, gefotoshopte plaatjes naar critici stuurt, zoals een penis bij de profielfoto van een vrouwelijke twitteraar. “Dat is satire, dan moet je maar niet op Twitter zitten”, aldus Nelson.
Volgens hem is er op internet een oorlog gaande over wat je wel en niet mag zeggen. “Daar gebruik ik alles voor, ook leugens. Ik vind dat dat mag.”
Nabestaande Piet Ploeg van de Stichting Vliegramp MH17, die op Twitter de dialoog zocht met Nelson, noemt zijn gedrag kwetsend en respectloos.
Hoe Nieuwsuur Gordon Nelson op het spoor kwam
Het is nagenoeg onmogelijk om te controleren wie er achter een niet-geverifieerd Twitteraccount zit. Alleen Twitter ziet de volledige e-mailadressen en telefoonnummers van de gebruikers, en ook die zijn vaak niet te herleiden tot een persoon. Toch verzamelden we afgelopen maanden genoeg bewijs om te kunnen vaststellen dat Nelson zelf het Nellie-account beheert.
Zo blijken met het mobiele telefoonnummer van Nelson verschillende Twitteraccounts te zijn aangemaakt. Dit ondersteunt het vermoeden dat hij tevens achter diverse anonieme trolaccounts zit. Daarnaast konden we twee cijfers van het telefoonnummer zichtbaar maken waarmee Nelson het account @GNellieNL heeft aangemaakt. De cijfers komen overeen met het telefoonnummer van Gordon Nelson.
Ook komt het aantal karakters en enkele zichtbaar te maken letters van het gebruikte e-mailadres overeen met het e-mailadres waarmee zijn Facebook-account is aangemaakt. Verder vermeldt een oud Twitteraccount -waarin Gordon ook zijn achternaam Nelson gebruikt – de coördinaten van zijn woonplaats Nieuwegein. Op Instagram verklapt hij recent zelfs de buurt waar hij woont.
Nieuwsuur analyseerde verder zijn gedrag en interesses op zo’n dozijn sociale media-accounts, niet alleen op Twitter maar ook op Facebook, Instagram, Periscope en YouTube. Op verschillende accounts etaleert hij dezelfde rechts-conservatieve interessegebieden als op zijn Twitteraccount.
Ook liket hij op zowel Twitter als Facebook dezelfde bronnen, zoals complotsite Infowars, GeenStijl, Breitbart en Forum voor Democratie.
Op een gamingplatform worden verschillende van zijn reacties verwijderd om disciplinaire redenen. Nelson vermeldt zijn telefoonnummer op een forum van discussieplatform café Weltschmertz. Op een van zijn anonieme Twitteraccounts is hij zelfs in beeld te zien als hij – half vermomd – mijmert over de Amerikaanse verkiezingen.
Reactie van media die Nelsons tweets overnamen:
Metro stelt in een reactie dat bij ongeverifieerde social accounts in deze tijden van nepnieuws een kritische houding past. Omdat in dit geval de tweet ter illustratie was, is in dit geval niet getracht de plaatser te screenen. Bij nader inzien was dat wel beter geweest, erkent de hoofdredactie. Ook RTL Late Night screende niet en betreurt de plaatsing. GeenStijl reageert niet op vragen van Nieuwsuur.
NU 15.01.2018 Nabestaanden van de ramp met vlucht MH17 mogen vanaf deze week de laatste camerabeelden bekijken die op Schiphol zijn gemaakt van de slachtoffers.
De nabestaanden moeten een geheimhoudingsverklaring ondertekenen en mogen daarna zelf in de beveiligingsbeelden zoeken naar hun familieleden. Als ze hen vinden, kunnen ze de beelden – waarop omstanders onherkenbaar worden gemaakt – later ook mee naar huis nemen.
Het is niet duidelijk hoeveel mensen gebruik maken van deze mogelijkheid de komende weken. ”Niet iedereen wil of durft”, zegt Evert van Zijtveld, voorzitter van de Stichting Vliegramp MH17. ”De confrontatie blijft heftig.” Hij gaat zelf wel in de beelden zoeken, vertelt hij.
Van Zijtveld verloor zijn kinderen en schoonouders bij de vliegramp in 2014 waarbij Boeing 777 van Malaysia Airlines boven oorlogsgebied in het oosten van Oekraïne werd neergeschoten. Alle inzittenden kwamen om het leven.
Het zien van de laatste beelden, van kort voor vertrek van het toestel, was al langer een wens van verschillende nabestaanden.
Het ministerie van Justitie en Veiligheid liet vorig jaar weten dat de nabestaanden de beveiligingsbeelden mogen bekijken. Aanvankelijk was dat niet de bedoeling. Volgens het Openbaar Ministerie in 2015 was het ”onbegonnen werk om de opnamen van 34 camera’s, elk met een duur van verschillende uren, te bekijken en van elke vastgelegde reiziger na te gaan of dit een slachtoffer is van de crash van vlucht MH17″.
Telegraaf 15.01.2018 Nabestaanden van de ramp met vlucht MH17 mogen vanaf deze week de laatste camerabeelden bekijken die op Schiphol zijn gemaakt van hun geliefden. De nabestaanden moeten een geheimhoudingsverklaring ondertekenen en mogen daarna zelf in de beveiligingsbeelden zoeken naar hun familieleden. Als ze hun geliefden vinden, kunnen ze de beelden – waarop omstanders onherkenbaar worden gemaakt – later ook mee naar huis nemen.
Het is niet duidelijk hoeveel mensen gebruikmaken van deze mogelijkheid de komende weken. Volgens het ministerie van Justitie en Veiligheid is er „zeker” belangstelling voor, maar meer informatie kan een woordvoerder niet geven. Ook kan ze niet aangeven hoe het bezichtigen in zijn werk gaat.
’Niet iedereen durft’
„Niet iedereen wil of durft”, zegt Evert van Zijtveld, voorzitter van de Stichting Vliegramp MH17. „De confrontatie blijft heftig.” Hij gaat zelf wel in de beelden zoeken, vertelt hij. Van Zijtveld verloor zijn kinderen en schoonouders bij de vliegramp in 2014 waarbij Boeing 777 van Malaysia Airlines boven oorlogsgebied in het oosten van Oekraïne werd neergeschoten. Alle inzittenden kwamen om het leven.
Het zien van de laatste beelden, van kort voor vertrek van het toestel, was al langer een wens van verscheidene nabestaanden.
Aanvankelijk niet de bedoeling
Het ministerie van Justitie en Veiligheid liet vorig jaar weten dat de nabestaanden de beveiligingsbeelden mogen bekijken. Aanvankelijk was dat niet de bedoeling, voornamelijk uit privacy-oogpunt. Volgens het Openbaar Ministerie in 2015 was het „onbegonnen werk om de opnamen van 34 camera’s, elk met een duur van verschillende uren, te bekijken en van elke vastgelegde reiziger na te gaan of dit een slachtoffer is van de crash van vlucht MH17.”
NOS 23.12.2017 Familieleden van slachtoffers van de ramp met vlucht MH17 kunnen vanaf begin volgend jaar de laatste beelden terugkijken die op Schiphol zijn gemaakt van hun dierbaren. Piet Ploeg, voorzitter van de Stichting Vliegramp MH17, zegt dat nabestaanden vanaf medio januari in speciale sessies het beeldmateriaal mogen doorspitten.
Het gaat om beelden die op 17 juli 2014, kort voor het vertrek van vlucht MH17, zijn gemaakt op Schiphol. Na een hoop gesteggel werd afgelopen zomer bekendgemaakt dat de nabestaanden die beelden toch mogen zien. Het Openbaar Ministerie weigerde het materiaal drie jaar lang vrij te geven vanwege de privacywetgeving.
Na overleg is nu ook duidelijk wanneer de nabestaanden de beelden van de 34 camera’s in de lounge en vertrekhal op Schiphol te zien krijgen. Begin volgend jaar kunnen zij het materiaal bekijken in een speciale ruimte in Zoetermeer. Ze krijgen daarvoor in eerste instantie drie uur de tijd.
‘Lastig zoeken naar dierbaren’
Er zijn speciale systemen ontwikkeld om het bekijken van de beelden te vereenvoudigen. “Als je niet precies weet wanneer jouw dierbaren bij de gate of balie waren, is het best lastig zoeken”, zegt Ploeg. “Maar met een beetje goede wil kun je in drie uur tijd een heel eind komen.” Nabestaanden die langer de tijd nodig hebben, kunnen later terugkomen.
Ploeg zegt dat het voor familieleden bijzonder is om de allerlaatste beelden van hun dierbaren te kunnen bekijken. Dat het OM het materiaal toch vrijgeeft, is volgens hem onder meer te danken aan inspanningen van de toenmalige minister van Justitie en Veiligheid, Job Blok. Nabestaanden kunnen de beelden mee naar huis krijgen. In verband met de privacyregels worden andere mensen die op de beelden staan dan onherkenbaar gemaakt.
Telegraaf 23.12.2017 Nabestaanden van slachtoffers van de ramp met vlucht MH17 hekelen de publiciteit die telkens wordt gezocht door vinders van menselijke resten in het crashgebied in Oost-Oekraïne. Stichting Vliegramp MH17 stelt in een verklaring dat de berichten van „bepaalde journalisten de indruk wekken dat publicitaire en politieke belangen de overhand hebben en er daardoor gesold wordt met stoffelijke resten.”
Directe aanleiding is een video die vorige week op YouTube werd gezet en waarin mogelijk menselijke resten worden getoond. De video is gemaakt door Patrick Lancaster die vanaf de zijde van de pro-Russische rebellen verslag doet over het Oekraïne-conflict. Hij zegt dat een nieuwe zoektocht naar resten nodig is.
Nabestaanden hebben bedenkingen bij de vondst en de motieven om de publiciteit te zoeken. „De laatste ’vondst’ is nu de derde keer op een rij, dat onder bedenkelijke omstandigheden door bepaalde journalisten stoffelijke resten worden aangetroffen. In het laatste geval zijn veel botresten aangetroffen onder een steen op een plek, die eerder door het JIT is afgegraven en waar de grond is gezeefd. En telkens weer wordt om welke reden dan ook actief de publiciteit gezocht”, aldus de verklaring van het bestuur van Stichting Vliegramp MH17.
De stichting laat weten dat dit soort publiciteit als „onnodig grievend en respectloos gedrag” wordt ervaren en niet in het belang is van de nabestaanden. „De Stichting Vliegramp MH17 verwerpt met kracht elke vorm van respectloze en gevoelloze manipulatie met stoffelijke resten.”
In de verklaring staat dat iedere vondst en identificatie van stoffelijke resten voor nabestaanden een zware confrontatie is met de dood van geliefden. Zij roepen daarom op om mogelijke nieuwe stoffelijke resten „op uiterst respectvolle wijze” in te leveren bij de lokale autoriteiten en geen publiciteit of „politieke voordelen” te zoeken.
NU 23.12.2017 Nabestaanden van slachtoffers van de ramp met vlucht MH17 hekelen de publiciteit die telkens wordt gezocht door vinders van menselijke resten in het crashgebied in Oost-Oekraïne.
Stichting Vliegramp MH17 stelt in een verklaring dat de berichten van “bepaalde journalisten de indruk wekken dat publicitaire en politieke belangen de overhand hebben en er daardoor gesold wordt met stoffelijke resten.”
Directe aanleiding is een video die vorige week op YouTube werd gezet en waarin mogelijk menselijke resten worden getoond. De video is gemaakt door Patrick Lancaster die vanaf de zijde van de pro-Russische rebellen verslag doet over het Oekraïne-conflict. Hij zegt dat een nieuwe zoektocht naar resten nodig is.
Nabestaanden hebben bedenkingen bij de vondst en de motieven om de publiciteit te zoeken. “De laatste ‘vondst’ is nu de derde keer op een rij, dat onder bedenkelijke omstandigheden door bepaalde journalisten stoffelijke resten worden aangetroffen. In het laatste geval zijn veel botresten aangetroffen onder een steen op een plek, die eerder door het Joint Investigation Team (JIT) is afgegraven en waar de grond is gezeefd. En telkens weer wordt om welke reden dan ook actief de publiciteit gezocht”, aldus de verklaring van het bestuur van Stichting Vliegramp MH17.
‘Respectloos’
De stichting laat weten dat dit soort publiciteit als “onnodig grievend en respectloos gedrag” wordt ervaren en niet in het belang is van de nabestaanden. “De Stichting Vliegramp MH17 verwerpt met kracht elke vorm van respectloze en gevoelloze manipulatie met stoffelijke resten.”
In de verklaring staat dat iedere vondst en identificatie van stoffelijke resten voor nabestaanden een zware confrontatie is met de dood van geliefden. Zij roepen daarom op om mogelijke nieuwe stoffelijke resten “op uiterst respectvolle wijze” in te leveren bij de lokale autoriteiten en geen publiciteit of “politieke voordelen” te zoeken.
NOS 23.12.2017 De Stichting Vliegramp MH17 doet een oproep aan mensen die stoffelijke resten van de vliegramp vinden of hebben gevonden, die op respectvolle wijze in te leveren bij de plaatselijke autoriteiten. In een verklaring vraagt het bestuur van de stichting die vinders ook in het belang van de nabestaanden “zich te onthouden van het zoeken naar publiciteit, persoonlijke roem en/of politieke voordelen”.
Aanleiding voor de verklaring is volgens de stichting een video die op 11 december op YouTube verscheen van de omstreden videojournalist Patrick Lancaster. Hij toonde op de video de vondst van 52 botresten, die afkomstig zouden zijn van de plaats in Oekraïne waar de Boeing werd neergehaald. Later leverde hij die resten in bij de lokale autoriteiten en deed hij daar ook verslag van op YouTube.
Nijdig
Voorzitter van de stichting en zelf ook nabestaande Piet Ploeg gelooft het verhaal van de journalist niet. “Ik was eerlijk gezegd ontzettend nijdig. Het kan haast geen toeval zijn dat je ergens op de crashsite loopt, toevallig een steen opraapt en een kuiltje aantreft met een aantal botresten, terwijl die plek helemaal door de onderzoekers is afgegraven en gezeefd”, vertelt hij in het NOS Radio 1 Journaal.
De stichting schrijft dat een aantal van die botresten inmiddels is onderzocht en geïdentificeerd, waarna de betrokken nabestaanden zijn geïnformeerd. Het stoort Ploeg dat journalisten nu al voor de derde keer “onder bedenkelijke omstandigheden” botresten vinden en daarmee de publiciteit zoeken.
Sollen
Ploeg vindt het wel goed dat stoffelijke resten van slachtoffers niet in Oekraïne achterblijven. “Ga respectvol om met stoffelijke resten. Zorg ervoor dat ze op een nette, keurige, respectvolle manier bij autoriteiten worden ingeleverd en ga hier geen persoonlijk voordeel uit halen of scoops proberen te halen.”
Het stoort de stichting hoe er wordt “gesold” met menselijke resten. Het is voor de nabestaanden iedere keer een zware confrontatie met de gewelddadige dood van hun geliefden, zegt Ploeg. “Ze moeten dan ook de beslissing nemen of ze ze gaan bijzetten in het graf, of bijvoorbeeld laten cremeren. En voor sommige mensen is dat al de vierde, vijfde of zesde keer.”
VK 23.12.2017 Tweede Kamerleden zijn vrijdagavond gewaarschuwd voor een hackaanval uit het buitenland. Via nepmailtjes over het MH17-onderzoek zou een ‘statelijke actor’ proberen om toegang te krijgen tot de computer van de parlementariërs. Vooral Kamerleden die zich bezig houden met het MH17-onderzoek zouden doelwit van de hackers zijn.
Het ministerie van Justitie en Veiligheid bevestigt dat hierover gisteravond een ‘waarschuwingsbericht’ is gestuurd naar Kamerleden, maar wil verder geen mededelingen doen.
Drie Kamerleden die intensief bezig zijn met de afwikkeling van de ramp met vlucht MH17 – Han ten Broeke (VVD), Sjoerd Sjoerdsma (D66) en Joel Voordewind (ChristenUnie) – melden dat zij gisteren inderdaad via de beveiliging van de Tweede Kamer zijn geïnformeerd over het hackrisico.
In februari dit jaar uitte AIVD-baas Rob Bertholee openlijk zijn zorgen over ‘honderden’ digitale aanvallen vanuit Rusland, China en Iran. Met name de Russen zouden proberen om gevoelige Nederlandse regeringsdocumenten buit te maken. Bertholee: ‘Dan praat je over verslagen uit de boezem van de regering, beraadslagingen in een overheidsinstelling. Ik vind dat een gevaar voor onze democratie.’
Sybrand Buma heeft alvast aangegeven dat hij een eventueel ‘nee’ bij het referendum zal negeren
Nieuwe inlichtingenwet
Het kabinet is vastbesloten om de inlichtingendiensten AIVD en MIVD binnenkort meer bevoegdheden te geven waardoor zij Nederland beter kunnen beschermen tegen buitenlandse hackers en andere criminelen. Komend voorjaar wordt een referendum gehouden over een nieuwe inlichtingenwet die voorziet in deze bevoegdheden. CDA-leider Sybrand Buma heeft alvast aangegeven dat hij een eventueel ‘nee’ bij het referendum zal negeren, omdat hij wil dat de nieuwe inlichtingenwet er sowieso komt.
In het publieke en politieke debat over deze inlichtingenwet gaat het vaak over de extra bevoegdheden die de diensten ook krijgen om het internetverkeer van onschuldige burgers in te zien. Hun gegevens worden als het ware meegesleept als de diensten op zoek zijn naar data van criminelen. Tegenstanders van de nieuwe inlichtingenwet spreken daarom over de ‘sleepwet’.
AD 23.12.2017 Kamerleden zijn gewaarschuwd voor hackpogingen. Een ,,statelijke actor zou zich met name richten tegen het MH17-onderzoek”, is de waarschuwing van het Nationaal Cyber Security Centrum die gisteravond is verzonden naar Kamerleden. De hackers zouden het volgens De Telegraaf hebben gemunt op Kamerleden die het woord voeren in het MH17-dossier.
Wie achter de aanval zit is niet duidelijk. Politici wordt geadviseerd om verdachte e-mails over het MH17-onderzoek niet te openen. Daarnaast moeten ze hun mailaccounts en sociale media extra goed beveiligen en alert zijn op valse inlogpogingen.
Eerder kwam de cybersecurity op het Binnenhof ook in het nieuws. Afgelopen oktober bleek er een lek te zijn in het e-mailverkeer. Toen bleek dat de mailservers niet genoeg waren beveiligd tegen het versturen van e-mails uit naam van iemand anders.
Telegraaf 23.12.2017 Een hacker heeft het gemunt op Kamerleden die het woord voeren in het MH17-dossier. De politici zijn gewaarschuwd voor de hackpogingen. Het Nationaal Cyber Security Centrum heeft groot alarm geslagen.
„Een ’statelijke actor’ zou zich met name richten tegen het MH17-onderzoek”, zo valt te lezen in een waarschuwing die donderdagavond naar Kamerleden is verzonden.
’Mails niet openen’
Wie achter de aanval zit, is onduidelijk. Politici wordt geadviseerd om verdachte e-mails over het MH17-onderzoek niet te openen. Ook moeten ze hun mailaccounts en sociale media extra goed beveiligen en alert zijn op valse inlogpogingen.
In oktober hield de beveiliging van het e-mailverkeer op het Binnenhof de gemoederen ook bezig. Destijds bleek er een lek te zijn. Website Follow the Money (FTM) toonde op basis van eigen onderzoek aan dat de Tweede Kamer mailservers niet afdoende had beschermd tegen spoofing, zoals het sturen van e-mails uit naam van iemand anders heet.
Telegraaf 15.12.2017 Premier Mark Rutte heeft in Brussel fel gereageerd op nieuwe Russische kritiek op het onderzoek naar het neerhalen van de MH17. ,,Ik laat me niet vertellen dat de mensen van het Joint Investigation Team (JIT) hun werk niet goed doen. Ik sta pal voor hun onafhankelijkheid en die van het Openbaar Ministerie.”
De Russische ambassadeur in Den Haag, Alexander Sjoelgin, zei vrijdag tegen de NOS dat het onderzoek naar de ramp in Oekraïne op 17 juli 2014 partijdig is. Hij zei dat de onderzoekers van het JIT door Rusland aangeleverde informatie minder serieus nemen dan die van amateurspeurders. De ministers Kajsa Ollongren (Binnenlandse Zaken) en Ferd Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) spraken de aantijgingen in Den Haag direct tegen.
Ook Ollongrens collega Ferd Grapperhaus van Justitie en Veiligheid spreekt de aantijgingen tegen. Ⓒ ANP
,,De Nederlandse regering wil zich politiek niet bemoeien met het onderzoek. Maar als mensen de kwaliteit en onafhankelijkheid ervan in twijfel trekken, dan heb ik de verantwoordelijkheid die verwijten te verwerpen”, aldus Rutte na afloop van een tweedaagse top.
Sjoelgin werd in september nog op het matje geroepen door Buitenlandse Zaken vanwege ,,ongefundeerde kritiek” op het onderzoek.
NOS 15.12.2017 Premier Rutte staat pal achter de onafhankelijkheid van het MH17-onderzoek van het JIT, het Joint Investigation Team. “Ik laat mij dit niet zeggen, ik werp dit verre van mij”, zegt Rutte in Brussel. Hij reageert hiermee op de uitspraken van de Russische ambassadeur Sjoelgin.
Die vindt dat de door Rusland aangeleverde informatie minder serieus wordt genomen dan die van “amateurspeurders” zoals Bellingcat, zo zei hij in een gesprek met de NOS.
Ook minister Grapperhaus zegt dat dat niet klopt. Nederland streeft in het belang van het proces juist naar een heel zorgvuldige aanpak, zegt hij. Hij wil dat dat duidelijk is voor de Russen, Oekraïners en de andere betrokken landen.
Iets heel bijzonders
Grapperhaus reageert ook op de bezwaren van Rusland tegen internationale strafhoven. “Er is hier iets heel bijzonders aan de hand. De landen waar de slachtoffers vandaan komen hebben Nederland aangewezen als land waar de strafzaak gaat plaatsvinden en ons dat vertrouwen gegeven.”
Net als de Russische ambassadeur zegt hij dat de Russische grondwet inderdaad uitlevering van Russische veroordeelden onmogelijk maakt, maar dat er wel rechtshulpverdragen zijn. “Daar staat in dat iemand die in land 1 is veroordeeld, in land 2 zijn straf uit moet zitten.” Maar dat vraagstuk volgt pas na een veroordeling.
Ook het JIT zelf heeft op de verwijten gereageerd:
Reactie JIT op Russische twijfels over onderzoek
“Het strafrechtelijk onderzoek door het JIT kent een zeer grote mate van transparantie. Voor zover het belang van het onderzoek het toelaat wordt informatie gedeeld met nabestaanden, media en publiek. Het belangrijkste voorbeeld daarvan is de internationale bijeenkomst van het JIT in september 2016.
De deelname van vijf landen in JIT-verband is ook een verzekering dat het onderzoek onafhankelijk en onbevooroordeeld plaatsvindt. Strafrechtelijke onderzoeken worden volledig transparant wanneer zij op de openbare terechtzitting van de rechtbank worden behandeld.
Informatie die door de Russische Federatie beschikbaar is gesteld aan het JIT wordt diepgaand onderzocht. Dat is eerder vanuit het JIT ook bekendgemaakt, nadat informatie is overgedragen.”
In het JIT werken het Nederlands Openbaar Ministerie en de Nederlandse politie samen met de politie en justitiële autoriteiten van Australië, België, Maleisië en Oekraïne.
NOS 15.12.2017 De onderzoekers van het het Joint Investigation Team (JIT), die onderzoek doen naar het neergeschoten passagiersvliegtuig MH17, nemen door Rusland aangeleverde informatie minder serieus dan die van amateurspeurders. Dat zegt ambassadeur Sjoelgin van Rusland in een gesprek met de NOS.
Sjoelgin noemt als voorbeeld de conclusie van onderzoekscollectief Bellingcat dat mogelijk de Russische generaal Nikolaj Fjodorovitsj Tkatsjov betrokken is.
“Zodra Bellingcat dit rapport vrijgaf zei het JIT meteen dat ze het zorgvuldig zouden behandelen”, zegt Sjoelgin. “Maar waarom wordt de door Rusland geleverde informatie niet hetzelfde behandeld? We wachten al een jaar op een reactie.”
Volgens de ambassadeur heeft Rusland nog geen enkele reactie ontvangen op de geleverde radardata en andere informatie. De transparantie van het onderzoek laat te wensen over, vindt hij.
“Al die jaren hebben we geprobeerd behulpzaam te zijn door de Nederlandse onderzoekers allerlei noodzakelijke elementen aan te leveren, zoals het experiment ‘op ware grootte’ uitgevoerd door de fabrikant van de buk-raketten.”
Russische MH17-verdachte zal niet worden uitgeleverd, zegt ambassadeur Sjoelgin
Sjoelgin zegt dat het voor zich spreekt dat ook Rusland wil dat de schuldigen verantwoordelijk gesteld worden. Als dat mensen met de Russische nationaliteit zijn, kunnen zij volgens de Russische grondwet niet worden uitgeleverd.
Rusland is ook niet gebonden aan besluiten van buitenlandse rechtbanken. Volgens Sjoelgin zijn er wel wat juridische mogelijkheden, maar het eindoordeel van Rusland zal gebaseerd zijn op Russisch strafrecht.
Laten we niet op de zaken vooruitlopen, aldus Ambassadeur Sjoelgin.
Of Rusland een Russische veroordeelde in de gevangenis zal zetten, wil Sjoelgin niet zeggen. “Dit is nogal een hypothetische vraag”, zegt hij. “Uw vraag gaat uit van een Russische schuldige, maar er zijn nog geen beschuldigingen of aanklachten geweest richting een Russische verdachte. Zelfs de Nederlandse openbare aanklagers hebben hier niets over gezegd. Dus laten we niet op de zaken vooruitlopen.”
Rusland blijft tegenstander van een speciaal internationaal tribunaal voor de MH17-zaak, mede omdat het over burgerluchtvaart gaat. Sjoelgin noemt als voorbeelden het Joegoslaviëtribunaal en het Rwandatribunaal. “Wij zijn sceptisch over internationale tribunalen. Ze zijn duur, weinig effectief en gepolitiseerd.”
Politiek verslaggever Albert Bos interviewde ambassadeur Alexander Vasilevitsj Sjoelgin op de Russische ambassade in Den Haag over nepnieuws, politieke inmenging en het neerhalen van de MH17. Dit is deel 2. Vanmorgen publiceerden wij deel 1 over Russische inmenging.
NU 09.12.2017 De Russische generaal Nikolaj Fjodorovitsj Tkatsjev noemt de berichten dat hij betrokken zou zijn bij het neerhalen van de MH17 absurd. Onderzoekscollectief Bellingcat meldde vrijdag dat Tkatsjev één van de twee mannen is die wordt gezocht.
Bellingcat kwam tot die conclusie na het beluisteren van opgenomen gesprekken en analyse van zijn stem. ”Dit is overduidelijk onzin”, zegt de generaal in de Russische krant Pravda.
”Ik woon al vele jaren in Jekaterinenburg, ik werk op het gebied van militaire patriottische opvoeding van kinderen. Ik ben voortdurend in contact met publieke organisaties, ik neem deel aan verschillende openbare evenementen en blijf altijd in het zicht van massamedia. Ik heb hier niets meer aan toe te voegen.”
Bellingcat is een journalistiek netwerk van burgers dat werd opgericht door de Brit Eliot Higgins. Op de website van Bellingcat staan video’s en geluidsfragmenten die het verhaal over Tkatsjevs betrokkenheid zouden ondersteunen.
MH17
Door het neerhalen van het toestel met vluchtnummer MH17 van Malaysia Airlines boven Oekraïne kwamen in juli 2014 alle 298 inzittenden om het leven. Het Joint Investigation Team (JIT) zoekt al lange tijd naar twee mannen die verdacht worden van betrokkenheid bij de aanslag.
Een van de twee, met codenaam ‘Delfin’, is volgens het collectief dus generaal Tkatsjev. In juli 2014 was hij in Oost-Oekraïne om de rebellen beter te laten samenwerken.
Telegraaf 09.12.2017 De Russische generaal Nikolaj Fjodorovitsj Tkatsjev noemt de berichten dat hij betrokken zou zijn bij het neerhalen van de MH17 absurd. Onderzoekscollectief Bellingcat meldde vrijdag dat Tkatsjev één van de twee mannen is die wordt gezocht. Bellingcat kwam tot die conclusie na het beluisteren van opgenomen gesprekken en analyse van zijn stem.
,,Dit is overduidelijk onzin”, zegt de generaal in de Russische krant Pravda. ,,Ik woon al vele jaren in Jekaterinenburg, ik werk op het gebied van militaire patriottische opvoeding van kinderen. Ik ben voortdurend in contact met publieke organisaties, ik neem deel aan verschillende openbare evenementen en blijf altijd in het zicht van massamedia. Ik heb hier niets meer aan toe te voegen. ”
Door het neerhalen van het toestel met vluchtnummer MH17 van Malaysia Airlines boven Oekraïne kwamen in juli 2014 alle 298 inzittenden om het leven. Het Joint Investigation Team (JIT) zoekt al lange tijd naar twee mannen die verdacht worden van betrokkenheid bij de aanslag. Een van de twee, met codenaam ‘Delfin’, is volgens het collectief dus generaal Tkatsjev. In juli 2014 was hij in Oost-Oekraïne om de rebellen beter te laten samenwerken.
NOS 09.12.2017 De Russische generaal Tkatsjov ontkent elke betrokkenheid bij het neerhalen van vlucht MH17. In de Russische krant Pravda noemt hij de beschuldiging van de onderzoeksgroep Bellingcat onzin en een stupiditeit. Hij gaat er verder niet op in.
Tegen Novaja Gazeta zei hij dat hij overweegt Bellingcat voor de rechter te brengen wegens smaad.
Correspondent David-Jan Godfroid vindt de reactie opvallend. Normaal gesproken wordt in Rusland het onderzoek van Bellingcat als niet ter zake doend afgedaan. “Kennelijk vinden ze het nu wel belangrijk”, zegt hij.
Delfin
Bellingcat meldde vrijdag dat Tkatsjov de persoon is die schuilging achter de codenaam Delfin. Delfin voerde voor het neerhalen van het toestel van Malaysia Airlines een geheimzinnig gesprek met ene ‘Orion’. Dat lijkt te gaan over de oplegger met de buk-raket die bij het neerhalen van het vliegtuig zou zijn gebruikt.
Stemanalisten zeggen dat de stem van Delfin zeer waarschijnlijk die van Tkatsjov is. Tkatsjov heeft nog altijd een adviesfunctie bij de Russische defensie.
Door het neerhalen van het toestel met vluchtnummer MH17 van Malaysia Airlines, in 2014 boven Oekraïne, kwamen 298 inzittenden om het leven. Het Joint Investigation Team (JIT) zoekt al lange tijd naar de verantwoordelijken voor de aanslag.
VK 08.12.2017 Het onderzoekscollectief Bellingcat zegt een Russische generaal te hebben geïdentificeerd die betrokken was bij de levering van de BUK-raket waarmee in 2014 vlucht MH17 werd neergeschoten. Hij zou de figuur met de schuilnaam ‘Delfin’ (‘Dolfijn’) zijn, wiens gesprekken door de Oekraïense geheime dienst SBOe zijn onderschept.
In het kader van het onderzoek naar de ramp deed het JIT, het internationale team dat belast is met het strafrechtelijke onderzoek, eerder al een oproep aan mensen die zijn stem herkenden zich te melden. Het is niet bekend of die oproep iets heeft opgeleverd.
Bellingcat zegt nu op basis van een stemanalyse en andere aanwijzingen dat achter ‘Delfin’ generaal Nikolaj Fjodorovitsj Tkatsjov schuilgaat, een officier die momenteel dienst doet als hoofdinspecteur van het Centrale Militaire District van de Russische Federatie.
Het onderzoeksteam heeft het resultaat van zijn onderzoek doorgegeven aan het JIT. Eerder wist Bellingcat aan de hand van foto’s en berichten op sociale media al de route te reconstrueren die de oplegger met de BUK-installatie had gevolgd op 17 juli 2014, de dag dat het Maleisische toestel werd neergehaald boven rebellengebied.
Volgens Bellingcat voldoet generaal Tkatsjov aan het profiel dat opdoemt uit interviews met de voormalige commandant van de pro-Russische rebellen Igor Girkin en publicaties van een pro-Russische blogger Boris Rozjin, die onder de naam ‘Colonel Cassad’ blogt. Volgens hen was Delfin een Russische generaal die als ‘vrijwilliger’ in de zomer van 2014 vanuit de grensplaats Krasnodon orde probeerde te scheppen in de legertjes die aan de kant van de rebellen in Loehansk vochten.
Op grond van zijn voornaam en vadersnaam kwam Bellingcat bij generaal Tkatsjov terecht, die vroeger in de Tsjetsjeense oorlogen vocht en recentelijk nog in Syrië diende. Dankzij een telefonisch vraaggesprek dat de Russische website The Insider met Tkatsjov had, kon Bellingcat diens stem vergelijken met de stem van Delfin in de angeluisterde telefoontjes.
Een stemanalyse door experts van de Universiteit van Colorado in Denver wees volgens Bellingcat uit dat Delfin met vrij grote waarschijnlijkheid dezelfde persoon is als generaal Tkatsjov. Een onderzoek van het Centrum voor Forensische Wetenschappen van Litouwen leverde een soortgelijke conclusie op.
Bij twee van de vijf geluidsfragmenten die experts van het centrum onderzochten, kwamen ze tot de conclusie dat het ‘waarschijnlijk’ om Tkatsjov gaat. Bij de andere drie luidde het oordeel: ‘zeer waarschijnlijk’. Maar anders dan bij voorgaande onderzoeken ontbreekt het Bellingcat ditmaal aan berichten of foto’s op de sociale media die aantonen dat Tkatsjov ook daadwerkelijk in rebellengebied was.
Lees verder over rampvlucht MH17 en Bellingcat;
De plicht om te blijven graven – speurwerk vanachter de laptop
Met onthullingen over Syrië en MH17 werd Eliot Higgins, van Bellingcat, een autoriteit. Welke invloed heeft dat op zijn werk? Lees het interview hier. (+)
De Nederlander die vanuit huis het MH17-gebied uitkamde
Een Nederlander stond aan de basis van het nieuwe rapport over de MH17-ramp van het onderzoeksteam Bellingcat. Hij vertelt over zijn speurtocht op internet. (+)
Bert Wagendorp: Bellingcat toont ons de toekomst van de journalistiek In het Russische leger zal het nu wel verboden zijn foto’s op Instagram te plaatsen, maar dat zal niet helpen. Het fenomeen dat ieder individu voortdurend als zender en ontvanger van informatie fungeert, gaat niet meer weg. Het zal alleen maar aan kracht winnen. Mark Zuckerberg zal niet rusten voor iedere wereldburger op Facebook zit. De achteloze gedachte (‘Hé, een vrachtwagen met een raketlanceerinstallatie erop’) zal verdwijnen en worden vervangen door onmiddellijke actie: mobiel pakken, foto maken, twitteren. (+)
NU 08.12.2017 Een van de militairen die wordt gezocht in het onderzoek naar de ramp met de MH17 is waarschijnlijk de Russische generaal Nikolaj Fjodorovitsj Tkatsjov.
Tot die conclusie komt onderzoekscollectief Bellingcat na het beluisteren van opgenomen gesprekken en een analyse van zijn stem.
Het Joint Investigation Team (JIT) zoekt al lange tijd naar twee mannen die verdacht worden van betrokkenheid bij de ramp. Een van de twee, met codenaam ‘Delfin’, is volgens het collectief dus generaal Tkatsjev. In juli 2014 was hij in Oost-Oekraïne om de rebellen beter te laten samenwerken.
In 2016 gaf het JIT enkele afgetapte telefoongesprekken vrij. Daarop was onder anderen ‘Delfin’ te horen. Er wordt onder meer gezegd dat “een ding geladen, gecamoufleerd en weggereden” is. De rol van ‘Delfin’ is niet bekend.
Het JIT zegt vrijdag dat de conclusie van Bellingcat serieus wordt bekeken en wordt betrokken in het eigen onderzoek.
Bellingcat is een journalistiek netwerk van burgers dat werd opgericht door de Brit Eliot Higgins. Op de website van Bellingcat staan video’s en geluidsfragmenten die het verhaal ondersteunen.
Door het neerhalen van het toestel met vluchtnummer MH17 van Malaysia Airlines boven Oekraïne kwamen alle 298 inzittenden om het leven.
Telegraaf 08.12.2017 De Russische generaal Nikolaj Fjodorovitsj Tkatsjev blijkt een van de hoge militairen naar wie het team dat onderzoek doet naar de ramp met de MH17 op zoek is. Tot die conclusie komt onderzoekscollectief Bellingcat na het beluisteren van opgenomen gesprekken en een analyse van zijn stem.
Bellingcat is een journalistiek netwerk van burgers dat werd opgericht door de Brit Eliot Higgins. Op de website van Bellingcat staan video’s en geluidsfragmenten die het verhaal ondersteunen.
Door het neerhalen van het toestel met vluchtnummer MH17 van Malaysia Airlines boven Oekraïne kwamen in juli 2014 alle 298 inzittenden om het leven. Het Joint Investigation Team (JIT) zoekt al lange tijd naar twee mannen die verdacht worden van betrokkenheid bij de aanslag. Een van de twee, met codenaam ‘Delfin’, is volgens het collectief dus generaal Tkatsjev. In juli 2014 was hij in Oost-Oekraïne om de rebellen beter te laten samenwerken.
In een reactie zegt het JIT ,,met veel belangstelling kennis te hebben genomen van de informatie die Bellingcat vrijdag heeft gepubliceerd”. Het team deed vorig jaar september een openbare oproep om meer informatie te verkrijgen over twee personen die bekendstaan onder de codenamen ‘Delfin’ en ‘Orion’. ,,In het belang van het onderzoek en restricties vanwege privacy kunnen we niet nader ingaan op informatie over individuele personen.”
Kolonel-generaal Tkatsjov (links) wacht op een handdruk van president Putin in 2007 BELLINGCAT
NOS 08.12.2017 Een van de militairen die worden gezocht door het MH17-onderzoeksteam is geïdentificeerd als een hoge Russische generaal. Onderzoekscollectief Bellingcat meent dat de gezochte ‘Delfin’ niemand anders kan zijn dan kolonel-generaal Nikolaj Fjodorovitsj Tkatsjov. Bellingcat komt tot die conclusie op basis van digitale bronnen en stemanalyses van gespreksopnamen van Delfin.
Het Joint Investigation Team (JIT), dat onderzoek doet naar de ramp met de MH17, zoekt al tijden naar meer informatie over twee personen: de ene wordt Orion genoemd, de andere Delfin.
In september 2016 publiceerde het JIT een oproep om informatie te geven over de twee. Daarbij werden enkele getapte telefoongesprekken vrijgegeven, waarin onder meer gesproken wordt over een konvooi dat naar het plaatsje Snizjne gaat. Bij dat dorp is op de dag van de ramp een Buk-lanceerinstallatie gezien.
Ook vertellen mannen in de taps dat “een ding geladen, gecamoufleerd en weggereden” is. Het object wordt niet concreet benoemd. Het JIT heeft niet bekendgemaakt wat de betrokkenheid van de twee is, maar wil wel graag meer over hen weten.
Belangstelling
Volgens het Openbaar Ministerie heeft het JIT “met veel belangstelling kennisgenomen van de informatie die Bellingcat heeft gepubliceerd”. De informatie van het onderzoekscollectief wordt serieus bekeken en betrokken bij het onderzoek, meldt het OM.
Delfin wordt in de telefoongesprekken aangeduid als Nikolaj Fjodorovitsj, de voornamen en de naam van de vader van Tkatsjov. Bovendien wordt hij met respect bejegend, wat erop kan wijzen dat hij een hoge commandant is.
Andere bronnen bevestigen dat Delfin een hooggeplaatste Russische commandant is die in de zomer van 2014 een aantal maanden in Oost-Oekraïne was gestationeerd om van de losse groepen separatisten in de regio Loegansk een eenheid te smeden. Op grond van openbare digitale bronnen concludeert Bellingcat dat het hier gaat om kolonel-generaal Tkatsjov.
Kolonel-generaal Tkatsjov in het Russische Jekaterinenburg zomer 2017 BELLINGCAT
In samenwerking met het Russische onderzoeksplatsform The Insider deed Bellingcat ook onderzoek naar de stem van Delfin. Een journalist van The Insider belde onder valse voorwendselen een paar keer met Tkatsjov, zodat het mogelijk werd zijn telefoonstem te vergelijken met de door het MH17-onderzoeksteam vrijgegeven gesprekken.
Stemdeskundigen van forensische instituten in Denver (VS) en Litouwen bevestigen dat Tkatsjov en Delfin waarschijnlijk dezelfde persoon zijn.
Onderzoeksteam MH17
Het strafrechtelijk onderzoek naar het neerschieten van vlucht MH17 wordt uitgevoerd door het Joint Investigation Team (JIT). Hierin werken Nederland, België, Australië, Oekraïne en Maleisië samen. De Nederlandse hoofdofficier van justitie Fred Westerbeke geeft leiding aan het JIT.
Het National Center for Media Forensics in Denver komt tot een waarschijnlijkheidsfactor van 428. Dit betekent een ‘matig sterke ondersteuning’ van de hypothese dat Delfin en Tkatsjov dezelfde zijn.
Anders gezegd, zo stelt Bellingcat, betekent dit dat het 428 keer waarschijnlijker is dat de stem van Delfin overeenkomt met Tkatsjov, dan dat die overeenkomt met een willekeurige andere persoon.
Het Forensic Science Centre van Litouwen vergeleek zes geluidsfragmenten: bij vier fragmenten is de kans dat de stem van Delfin en Tkatsjov dezelfde zijn ‘waarschijnlijk’, bij een fragment is de score ‘zeer waarschijnlijk’, terwijl bij een ander fragment de overlap ‘niet waarschijnlijk’ is.
Tkatsjov is een zeer ervaren militair. Volgens zijn online biografie is hij geboren in 1949 en is hij sinds 1970 in dienst van de Russische krijgsmacht. Hij diende in de jaren 90 in de oorlogen in Tsjetsjenië.
Na 2000 was hij commandant van legertroepen in verschillende Russische regio’s. Ten minste eenmaal heeft Tkatsjov een ontmoeting gehad met president Poetin: er is een foto uit 2007 waarop te zien is hoe de generaal wacht op een handdruk van de president.
Kolonel-generaal Tkatsjov in JekaterinenburgBELLINGCAT
Officieel verliet Tkatsjov de krijgsmacht in 2010, maar echt met pensioen ging hij niet. Zo was hij in 2011 en 2012 Ruslands belangrijkste militaire adviseur in Syrië. Tijdens de zomer van 2014 werkte hij dus volgens Bellingcat in Oost-Oekraïne.
Eind augustus keerde Tkatsjov terug naar Rusland. Tkatsjov is nu hoofdinspecteur van het Centrale Militaire District, een defensie-orgaan dat alle defensie-activiteiten in het midden van Rusland overziet.
AD 08.12.2017 De Russische generaal Nikolaj Fjodorovitsj Tkatsjov blijkt een van de militairen naar wie het team dat onderzoek doet naar de ramp met de MH17 op zoek is. Tot die conclusie komt onderzoekscollectief Bellingcat. En de onderzoekers zijn hard op weg ook een tweede verdachte te ontmaskeren.
Het journalistieke burgernetwerk Bellingcat nam geluidsopnamen die zijn verstrekt door onderzoekers van de MH17 ramp onder de loep. Er ontstond een vermoeden dat de stem van generaal Tkatsjov te horen zou zijn. Daarom haalde de Russische website The Insider de generaal over een interview te geven, zodat zijn stem kon worden vergeleken met de geluidsopname van het Joint Investigation Team (JIT).
Er bleek een match en dat is een overwinning, zegt één van de burgeronderzoekers van Bellingcat. ,,Het is de eerste keer dat we een verdachte hebben kunnen identificeren die nog zo actief is in het Russische leger. Dat is een belangrijke ontdekking.”
Het JIT reageert verheugd op de bevindingen van Bellingcat. ,,We hebben er met veel belangstelling kennis van genomen”, meldt het Openbaar Ministerie namens de onderzoekers. Het JIT deed een oproep om mensen mee te laten luisteren naar de geluidsopnames, om de mensen die erop te horen zijn te kunnen identificeren. De Russische generaal staat bekend onder de codenaam ‘Delfin’, op dit moment zoekt Bellingcat nog naar een tweede verdachte met de codenaam ‘Orion’. ,,Ik kan niet te veel details geven over dat onderzoek. Maar we hebben een aanknopingspunt, ook al is het een ingewikkelde zoektocht.”
De geluidsopnames die Bellingcat gebruikte, zijn op hun website te vinden. De onderzoekers die erbij zijn betrokken beten zich vast in de MH17 ramp, om daders te kunnen identificeren. Door het neerhalen van het toestel met vluchtnummer MH17 van Malaysia Airlines boven Oekraïne kwamen alle 298 inzittenden om het leven. Sindsdien is er een zoektocht om verdachten aan te kunnen merken.
Buk-raket
Het internationale onderzoeksteam maakte deze zomer al bekend ‘zonder enige twijfel’ te weten dat vlucht MH17 is neergehaald door een Buk-raket, afgevuurd vanuit rebellengebied in Oost-Oekraïne. De raket was een dag eerder aangeleverd vanuit Rusland.
Deze conclusie trok het Joint Investigation Team (JIT) op basis van een half miljoen video’s en foto’s, duizenden afgeluisterde telefoongesprekken, 1.448 waardevolle brokstukken van het toestel, resten van de Buk-raket, grondmonsters, satellietbeelden en gesprekken met zo’n 200 getuigen. Zo hebben diverse getuigen de lancering van de raket gezien en gehoord. Dat gebeurde vanuit een landbouwveld ten zuiden van het dorp Snizhne.
Vinger
Het gebruikte wapen is een Buk-raket van het type 9M38 en blijkt afkomstig uit Rusland. De lanceerinstallatie is een dag voor de ramp vanuit Rusland naar Oost-Oekraïne gebracht. Vermoedelijk wilden rebellen de raket inzetten tegen Oekraïense gevechtsvliegtuigen.
Het team wilde in september echter nog niet de vinger naar Rusland wijzen. Daarvoor moest er eerst meer zicht zijn op de daadwerkelijke daders. Rusland houdt vol dat er nog nooit Russische luchtafweersystemen de grens met Oekraïne zijn gepasseerd. Het onderzoek is volgens Rusland niet objectief.
NOS 24.11.2017 In groepjes van twee steken vrijwilligers schepjes in de kleigrond. Een beetje wrikken zodat er een gat ontstaat en dan drie, vier bloembolletjes erin. Sneeuwroem, bloemen die in het voorjaar een blauw-paarse deken over het monument moeten leggen.
Nationaal Monument MH17 in Vijfhuizen moet elk seizoen mooi zijn, bepaalde de architect. Daarom bloeien er in de zomer duizenden zonnebloemen; hangen de bomen in de herfst vol sierappeltjes en komend voorjaar moet het er volstaan met bloemen. De meeste van de bollen worden machinaal geplant. Maar tussen de bomen kan de trekker niet komen, en daarom springen vrijwilligers bij.
“Als ik nou steek, gooi jij dan die bolletjes erin?” Vrijwilliger Dick wijst een collega hoe hij het wil hebben. “Zo ja, inderdaad. Zo moet het goed komen.”
170.714 bloembollen
Dick woont in Vijfhuizen. Hij coördineert het onderhoud van het monument. Hij komt er zeker twee keer per week. “Er is nu niet zoveel te doen, maar in de andere jaargetijden ben ik hier dagelijks. Onkruid weghalen, de paden schoonhouden.” En vandaag planten hij en zijn collega-vrijwilligers dus de bloembollen bij elk van de bijna 300 bomen van het monument.
En dat is een flinke klus, want er moeten er 170.714 de grond in. Dat aantal verwijst naar de datum van de ramp: 17 juli 2014, toen vlucht MH17 boven Oekraïne uit de lucht werd geschoten door een Russische Buk-raket. Daarbij kwamen alle 298 inzittenden, onder wie 196 Nederlanders, om het leven.
Vrijwilligers helpen bij het planten van de bollenANP
Nederlandse Handelsbedrijven doneerden de 170.714 bloembollen. Anne Verdoes: “Het monument ligt in de bollenstreek en dus is het eigenlijk heel logisch dat er ook bloembollen komen. Stichting Nationaal Monument MH17 vroeg of wij de bollen konden doneren en dat wilden we natuurlijk graag doen voor de nabestaanden.”
Verdoes denkt dat het prachtig wordt: “In het voorjaar brengen de bollen de eerste kleur. Sneeuwroem komt al vroeg op. Het wordt een prachtige blauw-paarse deken.”
AD 24.11.2017 Bij het Nationaal Monument MH17 zijn vandaag 170.714 sneeuwbloembollen geplant. Dit aantal staat voor de datum waarop de MH17-ramp plaatsvond, 17 juli 2014.
Het Nationaal Monument MH17 is een verhoogd stuk grond in de vorm van een herdenkingslint waarop 298 bomen zijn geplant. De bomen staan symbool voor het leven dat zich blijft vernieuwen en zijn ter nagedachtenis aan de 298 slachtoffers. In het gras onder de bomen worden de bloembollen, die in het voorjaar paarsblauw bloeien, geplant. Dit wordt met machines en door vrijwilligers met de hand gedaan.
Het monument ligt in park Vijfhuizen in de Haarlemmermeer, bij luchthaven Schiphol. De bloembollen zijn een donatie van Nederlandse bloembolhandelaren.
Vlucht MH17 werd op 17 juli 2014 neergeschoten. De Boeing 777 met 298 mensen aan boord – vooral Nederlanders – vloog toen boven oorlogsgebied in Oost-Oekraïne. Volgens het Joint Investigation Team (JIT) is het toestel neergehaald met een Buk-raket die uit Rusland afkomstig was.
AD 20.11.2017 Advocaten willen de grootste Russische staatsbank aansprakelijk stellen voor de ramp met vlucht MH17. De vermoedelijke daders werden gefinancierd via rekeningen van de Sberbank. Daarmee houden ze de bank medeverantwoordelijk voor de terreurdaad, die aan 298 mensen het leven kostte.
Dat staat in een advies van het kernteam van letselschadeadvocaten die samen de nabestaanden van 118 Nederlandse slachtoffers bijstaan. Ze onderzochten juridische mogelijkheden voor schadeclaims, waaronder het aansprakelijk stellen van bedrijven en personen, die de pro-Russische separatisten in Oost-Oekraïne hebben gefinancierd.
Het Amerikaanse advocatenkantoor Motley Rice onderzoekt de geldstromen van de separatisten die waarschijnlijk de MH17 hebben neergeschoten met een Buk-raket. Een van de instellingen is de Sberbank. In advertenties op hun Facebookpagina’s vragen de rebellen om financiële steun met vermelding van rekeningnummers van deze bank.
,,Op basis van ons onderzoek hebben we reden om te geloven dat sommige separatisten die verantwoordelijk zijn voor de aanslag, hebben gevraagd te doneren aan een Sberbank-rekening om hun zaak te steunen’’, zegt advocaat Mike Elsner van Motley Rice.
De Sberbank is de belangrijkste financiële instelling van Rusland. Een kwart van de Russen heeft daar een rekening. Vanwege de sancties tegen Rusland staat de bank op de zwarte lijst van zowel de Europese Unie als de Verenigde Staten.
Nederlandse advocaten adviseren de nabestaanden zich aan te sluiten bij de procedure in de VS. Dat kan op basis van de Alien Tort Statute, een Amerikaanse wet uit 1789. ,,Die maakt het voor buitenlanders mogelijk via een Amerikaanse rechtbank mensenrechtenschendingen aan de kaak te stellen’’, zegt Peter Langstraat namens het kernteam van Nederlandse advocaten.
,,De Sberbank doet zaken met partijen waar ze geen zaken mee mag doen. Dat is onvoldoende gecontroleerd. Daarmee is ze medeplichtig aan oorlogsmisdaden. De bank is een directe schakel in de keten.’’
Procedures
Motley Rice heeft vaker namens slachtoffers van terreuraanslagen geprocedeerd tegen financiële instellingen. Zo zijn namens slachtoffers rechtszaken aangespannen tegen de financierders van al-Qaeda en de Tamil Tijgers.
Advocaat Elsner trof ook een schikking met de Arab Bank, die bankrekeningen verstrekte aan Hamas, namens twee joodse slachtoffers van een aanslag. Elsner: ,,In elk van deze gevallen hebben we uitgebreide onderzoeken uitgevoerd om te bepalen hoe deze terroristische groeperingen werden gefinancierd. Een vergelijkbaar financieel onderzoek met betrekking tot MH17 zit in een vergevorderd stadium.’’
Het kernteam adviseert nabestaanden ook een klacht tegen Rusland in te dienen bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM), omdat de Buk-raket daarvandaan kwam en Rusland stelselmatig alle onderzoeken frustreert. Het team adviseert voorlopig geen klacht tegen Oekraïne in te dienen.
Een klacht bij het EHRM kan pas als alle rechtsmogelijkheden in de aangeklaagde landen zijn benut. ,,Wij hebben in Nederland vergaande mogelijkheden om oorlogsmisdaden en mensenrechtenschendingen te bestrijden, maar in die landen is geen onafhankelijke rechtspraak’’, zegt Langstraat. ,,Als je procedeert in Rusland maak je geen schijn van kans, en ben je je leven niet zeker.’’
,,Als je procedeert in Rusland maak je geen schijn van kans, en ben je je leven niet zeker’’, aldus Peter Langstraat.
Bovendien ondertekende Vladimir Poetin in 2015 een wet die het mogelijk maakt alle uitspraken van het EHRM naast zich neer te leggen.
Vooralsnog wordt afgezien van een klacht tegen Oekraïne, omdat dit land deel uitmaakt van het onderzoeksteam (JIT) dat zich inzet voor de opsporing en vervolging van de daders. ,,We zijn ook afhankelijk van informatie van Oekraïne.’’
Nabestaanden van MH17 kunnen ook via een toekomstige strafzaak in Nederland tegen de vermeende daders een schadevergoeding eisen. Los daarvan heeft een Amerikaanse advocaat rebellenleider Igor Girkin al aangeklaagd. Langstraat: ,,Voor de verwerking is het belangrijk om te weten wie het gedaan heeft. Maar de meeste nabestaanden achten het onwaarschijnlijk dat de daders ooit gestraft zullen worden.”
Beer Advocaten, dat nabestaanden van 98 grotendeels Nederlandse slachtoffers bijstaat, vindt het advies voorbarig. Het kantoor stapte dit jaar uit het kernteam. ,,We betreuren het dat de verschillen in inzicht met de andere advocaten onoverbrugbaar zijn gebleken’’, zegt Veeru Mewa.
Op basis van advies van een hoogleraar acht Beer Advocaten een klacht bij het EHRM voorbarig. Dat kan pas als alle nationale rechtsmiddelen uitgeput zijn. Om die stap over te slaan, vindt Mewa ondoordacht. ,,Dat is een cruciale vereiste. De kans dat een klacht zonder aan die eis te voldoen ontvankelijk wordt verklaard, is zeer klein.’’
NU 14.11.2017 De gevonden botresten in het oosten van Oekraïne zijn van slachtoffers van de vliegramp met vlucht MH17. Het zou gaan om resten van zeven passagiers. De fragmenten werden in juli aangetroffen.
Dat meldt BNR dinsdagmiddag op basis van informatie van een van nabestaande Piet Ploeg, tevens bestuurslid van Stichting Vliegramp MH17. De nabestaanden zijn maandag op de hoogte gebracht.
In totaal zijn 23 botfragmenten aangetroffen. Tot dusver is het gelukt om van acht resten een DNA-profiel op te stellen. Uit onderzoek is gebleken dat zeven fragmenten overeenkomen met het DNA van al geïdentificeerde slachtoffers. Het gaat om zeker vier Nederlandse slachtoffers.
Het Nederlands Forensisch Instituut onderzoekt of de overige botresten ook nog aan DNA-profielen zijn te linken. De resten zijn niet van de twee slachtoffers waarvan nog geen lichamelijke resten zijn teruggevonden.
Journalist
De resten zijn maanden geleden gevonden door een Amerikaanse journalist. Na bemiddeling van het OVSE kwamen de fragmenten via het lokale openbaar ministerie in de handen van de Nederlandse autoriteiten.
Begin dit jaar vond de Nederlandse journalist Michel Spekkers ook al botresten, die bleken inderdaad van een MH17-slachtoffer. Nabestaanden lieten toen al weten dat het onverdraaglijk is dat er mogelijk nog steeds menselijke resten in Oekraïne liggen.
Spullen
Het rampgebied in Oost-Oekraïne was zo’n vijftig vierkante kilometer groot. Met de lokale bevolking zijn afspraken gemaakt om achtergebleven resten of spullen afkomstig van de slachtoffers in te leveren bij een aantal contactpersonen.
Vlucht MH17 werd op 17 juli 2014 neergeschoten. De Boeing 777 met 298 mensen aan boord – vooral Nederlanders – vloog toen boven oorlogsgebied in Oost-Oekraïne. Volgens het Joint Investigation Team (JIT) is het toestel neergehaald met een Buk-raket die uit Rusland afkomstig was.
NOS 14.11.2017 Nederlandse forensische experts hebben menselijk dna gevonden in botresten die eerder dit jaar zijn gevonden op de plek in Oekraïne waar vlucht MH17 drie jaar geleden neerstortte.
Begin oktober kreeg Nederland 23 botfragmenten in handen die in Oost-Oekraïne waren aangeboden aan het plaatselijke Openbaar Ministerie. De freelance-journalist Patrick Lancaster, die veel bericht over het gebied dat in handen is van de Oekraïense separatisten, had de resten bij de Oekraïense justitie afgegeven.
Menselijk materiaal
Via bemiddeling door de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) zijn de resten naar Nederland overgebracht. Het NFI (Nederlands Forensisch Instituut) heeft nu vastgesteld dat vijftien fragmenten menselijk materiaal bevatten.
Inmiddels is van acht fragmenten een dna-profiel gemaakt, afkomstig van zeven slachtoffers: vier Nederlanders en drie buitenlanders. Hun identiteit was al bij eerder onderzoek vastgesteld. Nabestaanden die daar prijs op stellen, zijn over de nieuwe bevindingen ingelicht door de politie.
Er zit geen dna-materiaal bij van de twee inzittenden van vlucht MH17 van wie tot dusver niets is teruggevonden. Het NFI werkt nog aan de identificatie van de zeven overige menselijke botresten.
AD 14.11.2017 Het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) heeft de menselijke resten van passagiers van MH17 die in juli zijn aangetroffen in Oekraïne geïdentificeerd. In totaal gaat het om overblijfselen van zeven passagiers, onder wie vier Nederlanders. Dat meldt Piet Ploeg, een van de nabestaanden en voorzitter van Stichting Vliegramp MH17.
De resten zijn verzameld door een freelance journalist, de Amerikaan Patrick Lancaster. Hij trof de resten van de passagiers onder meer aan in het open veld op de rampplek en in een loods waar lokale bewoners zelf MH17-resten verzamelen.
Hij heeft de vondsten overgedragen aan de plaatselijke burgemeester, met het verzoek ze naar Nederland te transporteren. Het transport werd vervolgens gedwarsboomd door inmenging van de separatisten in het gebied. Uiteindelijk zijn de resten pas begin oktober vervoerd, na bemiddeling door de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE).
,,Het is zeer jammer dat het zo lang heeft moeten duren voordat het vervoer naar Nederland op gang kwam”, vindt Ploeg. ,,Maar ik ben blij dat ze in Nederland zijn. De resten horen hier, en niet in Oekraïne.”
Bij aankomst in Nederland zijn de in totaal 23 botresten overgebracht naar het NFI, waar ze zijn onderzocht. Uiteindelijk bleken 15 van de 23 resten menselijk materiaal te bevatten. Daarvan behoren 8 resten toe aan 7 slachtoffers. Naar de overige resten wordt door het NFI nog onderzoek gedaan.
Ongeïdentificeerde slachtoffers
Gisteravond zijn de nabestaanden door het Openbaar Ministerie gebeld met het nieuws over de identificatie, meldt Ploeg. ,,Ik zelf ben gisteravond om 23.00 uur gebeld. Helaas was er geen DNA-match met mijn broer Alex. Maar ik moet zeggen dat ik daar ook geen rekening meer mee houd.” Zijn broer Alex Ploeg (58) is één van de twee passagiers van vlucht MH17 van wie nooit DNA op de rampplek is teruggevonden. Het andere slachtoffer is de 16-jarige Gary Slok.
Het nieuws over de nieuwe identificaties blijft volgens Ploeg een grote impact hebben op de nabestaanden. ,,Je wordt er weer mee geconfronteerd. Dat is altijd heftig. De nabestaanden moeten beslissen wat ze met de resten van hun dierbaren willen doen. Worden ze bijgezet in het graf, of blijven ze bij het NFI? Dat soort beslissingen gaan je niet in de koude kleren zitten.”
NOS 14.11.2017 De kwestie rond CDA-Kamerlid Omtzigt, die betrokken was bij een verklaring van een Oekraïner over de MH17-ramp, kan schadelijk zijn voor het verdere MH17-onderzoek en het verloop van het strafproces. Dat zegt Tjibbe Joustra, voorzitter van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV). “Het geeft ruimte voor andere theorieën over de toedracht van de ramp.”
Uit onderzoek van de OVV blijkt dat vlucht MH17 met een Buk-raket uit de lucht is geschoten. Dat staat onomstotelijk vast, zegt Joustra. Van begin af aan heeft Rusland gesuggereerd dat het toestel door een ander vliegtuig is neergehaald.
Desinformatie
Dat was in mei ook het verhaal van de Oekraïner, die na bemiddeling van Omtzigt sprak op een bijeenkomst met nabestaanden. Daar zei hij dat hij en dorpsgenoten andere vliegtuigen in de lucht hadden gezien ten tijde van het neerstorten van het vliegtuig.
Minister Ollongren van Binnenlandse Zaken, die vandaag waarschuwde voor het gevaar van desinformatie, vooral verspreid door Rusland, gaat ervan uit dat Omtzigt uitzoekt wat er precies is gebeurd.
“Maar ik zie het wel als een illustratie van het feit hoe gemakkelijk onwaarheden onderdeel kunnen worden van de discussie”, zegt Ollongren. “Mensen met kwade bedoelingen kunnen zich in groepen mengen die met heel andere dingen bezig zijn, en hen dus eigenlijk misbruiken voor de desinformatie die zij willen verspreiden.”
AIVD
Of de AIVD de kwestie-Omtzigt onderzoekt wil de veiligheidsdienst niet zeggen, omdat de dienst nooit uitspraken doet over individuele zaken. Maar politieke beïnvloeding behoort tot het taakgebied van de AIVD, laat een woordvoerder weten.
“De brief van de minister vanmorgen onderstreept ook de urgentie van dat probleem”, licht de woordvoerder toe. “Het gaat daarbij niet alleen om het beïnvloeden van de publieke opinie door de verspreiding van nepnieuws, maar ook om directe beïnvloeding van de democratische rechtsorde, waarbinnen de politieke ambtsdragers opereren.”
Gebruikt
Op een vraag aan Omtzigt of hij vindt dat hij door Rusland is gebruikt zegt hij: “De Russen zullen alles aangrijpen om desinformatie te verspreiden, daar hoeft u mij niet geheel verantwoordelijk voor te maken.”
Omtzigt zegt dat er in het Russische nieuws elke dag wel een nieuwe theorie voorbij komt. Hij onderschrijft de eindconclusie van de OVV dat vlucht MH17 met een Buk-raketsysteem is neergehaald en heeft dat op de bijeenkomst ook gezegd.
VK 14.11.2017 Pieter Omtzigt, CDA-woordvoerder MH17, zal de komende tijd even geen woordvoerder meer zijn. Lezers vinden dat niet ver genoeg gaan. Omtzigt heeft zijn geloofwaardigheid verloren. En als hij ‘even geen woordvoerder’ meer is, hoe lang is even?
Geloofwaardigheid
Omtzigt wist van een nepgetuige in een uiterst precaire kwestie, MH17. Hij souffleerde de man zelfs. Dat lijkt mij een absolute doodzonde voor een Kamerlid: fake nieuws creëren. Ik begrijp dan ook niet hoe alleen het neerleggen van het woordvoerderschap als chique kan worden gekarakteriseerd. Met alle respect voor zijn kennelijk noeste arbeid in allerhande dossiers: zijn geloofwaardigheid is nu toch weg? Trees Roose, Haren
Het bedrog van Omtzigt
‘Discussie over Omtzigts zetel had van Buma de man kunnen maken die een kritisch Kamerlid de mond snoert’, aldus de Volkskrant. Hoezo ‘kritisch Kamerlid’? Het betreft hier toch gewoon een leugenaar, een bedrieger, een man die alle geloofwaardigheid verloren heeft? Hoe kan je als burger weer enig vertrouwen krijgen in de politiek als Buma dergelijke louche figuren de hand boven het hoofd blijft houden? J. van Opstal, Bergen op Zoom
Naïef
Pieter Omtzigt wil voor alles dat de daders van het neerhalen van de MH17 bestraft worden. Maar kennelijk alleen als het maar geen Russische militairen zijn geweest. Hoe dat ook zij, naïever kan het niet. Want het is ondenkbaar dat Poetin deze uiterst bedreigende getuigen niet al lang uit de weg heeft geruimd. Om te voorkomen dat deze ooit nog kunnen bevestigen dat ze in opdracht van hun staat een vliegtuig boven Oekraïne hebben neergehaald. Een verkeersongeluk, een fatale ziekte, een niet op te helderen verdwijning? Kinderspel voor de KGB en zijn soortgenoten. Gerrit van der Meij, Den Haag
Barbertje
Pieter Omtzigt is nu het Barbertje, maar waarom weten nu na al die jaren nog altijd niet wat er gebeurd is met de MH17? Gregor Niessen, Amsterdam
List en bedrog?
Natuurlijk is ons parlement een afspiegeling van de samenleving. List en bedrog komen hier ook voor. De populaire Pieter Omtzigt is een bedrieger en een prominent CDA-Kamerlid. Hij komt daar tot nu toe mee weg. Rutte gedraagt zich als een Robin Hood nieuwe stijl: stelen van de armen en uitdelen aan de rijken. Boven- en onderwereld komen elkaar gezellig tegen in het parlement. Dit normaal gaan vinden, dat is pas erg. J.P. Visser,Beetsterzwaag
Waarom?
De column van Bert Wagendorp over het handelen van Pieter Omtzigt geeft goed weer wat er recent is gebeurd in de MH17 kwestie. In Bert’s column had een extra ‘waarommetje’, als laatste woord niet misstaan. Jan Tijssens, Alkmaar
Veelbelovend
Even door deze Christelijk Democratische zure Appel heen bijten, Pieter. ’n Slag verloren, maar niet de oorlog. In Amerika – de leugen regeert er – loopt ’n man rond die het elke dag vele malen bonter maakt dan jij. Hij heeft het tot president geschopt. Wanhoop dan ook niet; je politieke toekomst ziet er nog steeds veelbelovend uit. René Smit, Den Helder
Zeg nooit nooit
‘In de politiek weet je nooit hoe lang zoiets duurt’ is de reactie van Omtzigt op de vraag wat ‘voorlopig’ is, als het gaat om zijn bemoeienis met de ramp van de MH17. Het lijkt een variant op: zeg nooit nooit in de politiek waarbij de politicus zíjn eigen belang lijkt te prevaleren. Jack Wetting, Leeuwarden
Politieke spelletjes
Omtzigt is geen man van politieke spelletjes of ideologische vergezichten, lees ik. Iedereen met een beter geheugen kan weten dat althans het eerste (geen man van politieke spelletjes) niet klopt.
In 2013 speelde de affaire met staatssecretaris Weekers en het misbruik van Nederlandse sociale regelingen door Bulgaren. In het Kamerdebat dat naar aanleiding hiervan werd gevoerd, was de heer Omtzigt één van de voornaamste nagels aan Weekers’ doodkist.
Dat die regeling van meet af aan een aantal zwaktes kende, was al duidelijk toen hij door de Tweede Kamer werd aangenomen. Onder anderen Weekers, toen nog gewoon Kamerlid, was tegen. De regeling was een bedenksel van de toenmalige staatssecretaris Wijn van het CDA. Het kamerlid Omtzigt was degene die het wetsvoorstel te vuur en te zwaard verdedigde. Het moest en zou er komen.
Nu is het misschien een geaccepteerd gegeven dat in de politiek een dubbele moraal heel normaal is, maar kom mij dan niet aan boord met het verhaal dat Omtzigt geen man van politieke spelletjes is. Hans Valk, Dordrecht
VK 14.11.2017 CDA-Tweede Kamerlid Chris van Dam neemt het dossier MH17 over van fractiegenoot Pieter Omtzigt. Dit is het resultaat van een CDA-fractievergadering vanochtend naar aanleiding van de ontstane controverse rond Kamerlid Omtzigt.
NRC Handelsblad onthulde afgelopen weekeinde dat Omtzigt in mei van dit jaar een valse getuige uit Oekraïne had geïnstrueerd wat hij moest zeggen tijdens een bijeenkomst voor nabestaanden van de ramp. Het Kamerlid sprak vooraf aan de bijeenkomst met deze Alexandr, een man die hoopte asiel te krijgen in Nederland, en gaf kort voor het begin van het evenement per sms instructies aan de man over wat hij moest zeggen.
De Oekraïense man verklaarde tijdens de bijeenkomst dat hij het vliegtuig had zien neerstorten en dat hij andere vliegtuigen in de lucht had gezien. Volgens NRC Handelsblad wist Omtzigt dat dit niet de werkelijkheid was, dat niet de Oekraïense man, maar zijn vrouw getuige was geweest van het neerstortende vliegtuig. Omtzigt verwees de man vervolgens door naar het Joint Investigation Team, terwijl het Kamerlid al wist dat de Oekraïener reeds een verklaring bij het JIT had afgelegd.
Maandagmiddag schreef Omtzigt zijn verklaring op Facebook. Met de sms had hij geprobeerd de man aan te sporen om het kort te houden. ‘De man wilde graag een half uur spreken, maar de maximum spreektijd zou een minuut zijn. Hij vroeg zich daarom af wat hij dan uit zijn lange verhaal zou vertellen. Ik heb toen een SMS gestuurd met wat de hoofdpunten volgens mij waren van zijn eerdere betoog richting mij.’ Dat was een fout, geeft het Kamerlid toe. ‘Dat had ik niet moeten doen, en het spijt me dat ik er actief aan meegewerkt heb deze man op de bijeenkomst een podium te bieden.’
Gisteren maakte CDA-leider Buma al bekend dat Omtzigt tijdelijk niet meer het woord voert over de MH17-ramp. Vanochtend vergaderde de CDA-fractie over het lot van Omtzigt. Het resultaat: de fractie accepteert zijn uitleg en houdt vertrouwen in Omtzigt. Kamerlid Chris van Dam, die na de verkiezingen van maart zijn debuut maakte op het Binnenhof, neemt de MH17-portefeuille voorlopig over. Omtzigt zei achteraf: ‘Ik heb iets onverstandigs gedaan en heb dat ook uitgelegd.’ Zijn partijleider nam het voor hem op. ‘De fractie heeft groot respect voor de manier waarop Pieter sinds zaterdag met deze zaak is omgegaan’, zei Buma.
NU 14.11.2017 CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt hoeft de CDA-fractie niet te verlaten. Dat hij een nepgetuige van de MH17-ramp twijfel heeft laten zaaien op een bijeenkomst – met onder meer nabestaanden – wordt hem door CDA-leider Sybrand Buma en de Kamerfractie vergeven.
“De fractie heeft hem op het hart gedrukt door te blijven gaan”, zei Buma dinsdag na de fractievergadering.
Maandag maakte Omtzigt bekend het woordvoerderschap met betrekking tot de MH17 tijdelijk neer te leggen. Kamerlid Chris van Dam neemt de portefeuille over.
Nepgetuige
Omtzigt raakte dit weekend in opspraak na een publicatie van NRC. De krant beschikt over sms-verkeer en geluidsopnames waaruit zou blijken dat de CDA’er een Oekraïense asielzoeker zou hebben opgevoerd en geïnstrueerd onjuiste informatie over de toedracht van de ramp te vertellen op een MH17-bijeenkomst op de Vrije Universiteit in Amsterdam.
Zo zei de man getuige te zijn geweest van de ramp, maar dat bleek niet zo te zijn. Volgens NRC was Omtzigt hier ook van op de hoogte.
Het CDA-Kamerlid zou ook per sms hebben doorgegeven wát de man moest zeggen. Zo zou Omtzigt in de “briefing” hebben aangegeven dat de man moest doen alsof hij het neerstorten zelf had gezien en dat hij andere vliegtuigen zou hebben gezien.
Dat laatste sluit aan op een theorie die de Russen graag gebruiken om te suggereren dat vlucht-MH17 door Oekraïense straaljagers uit de lucht is geschoten.
Omtzigt betuigde maandag spijt voor zijn handelen. “Na deze gebeurtenissen heb ik besloten de komende tijd niet het woord te voeren over MH17 in de Kamer”, schreef hij in een verklaring. “De zoektocht naar de waarheid en de daders is moeilijk en belangrijk en dient in de Kamer niet belast te worden met een debat over mijn handelen.”
Op de andere dossiers die hij onder zijn hoede blijft houden wil hij door gaan met het controleren van de regering, zei hij dinsdag.
De onthulling van NRC komt voor velen als een verrassing. Omtzigt heeft de laatste jaren succesvol geopereerd als een onafhankelijk en vooral controlerend Kamerlid. Het waren de vragen van deze CDA’er die leidden tot de val van staatssecretaris Frans Weekers (Belastingdienst) en hij was een van de enige Kamerleden die opkwam voor de ontslagen MH17-anatoom en fysisch antropoloog George Maat.
Onderste steen
Juist op het dossier-MH17 ontwikkelde Omtzigt tot een ware ‘luis in de pels’ van het kabinet. De belofte van premier Mark Rutte dat “de onderste steen” in de zaak-MH17 boven moet komen, liet Omtzigt niet los. Of het nou ging om de Kiev-memo of de traagheid van het instellen van een tribunaal, Omtzigt herinnerde het kabinet ieder debat aan de belofte van Rutte.
Dit soms tot ergernis van Rutte, die Omtzigt in een debat in mei van dit jaar ervan beschuldigde “een politiek nummertje” te maken van de MH17.
Straf Pieter Omtzigt blijft beperkt tot een enorme deuk in zijn reputatie
CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt behoudt zijn zetel omdat aanwijzingen voor kwade opzet ontbreken.
VK 14.11.2017 Voor een oordeel over het pijnlijke incident rond Pieter Omtzigt is het goed om te kijken naar de context waarin zich dat afspeelde. Spande het CDA-Kamerlid een nepgetuige voor zijn karretje om twijfel te zaaien over de oorzaak van de crash van vlucht MH17? Raadde hij de man daarom aan om voor een zaal vol nabestaanden nog eens te suggereren dat het toestel ook kan zijn neergehaald door een Oekraïens gevechtsvliegtuig?
Wie de Kamerdebatten over MH17 volgde, moet concluderen dat zoiets niet past in Omtzigts opstelling. Weliswaar bestookt hij premier Rutte met vragen over de aanpak van het onderzoek, maar in hoofdlijnen steunt hij de strategie van het kabinet. ‘Iemand schoot met een Buk-raket op het vliegtuig’, zo onderschrijft Omtzigt al heel lang de lijn van het internationale opsporingsteam JIT.
‘Dat is de toedracht van de ramp.’ Omtzigt was in 2014 een van de eerste Kamerleden die aandrongen op sancties tegen Rusland. Een rechter die zich zou moeten buigen over Omtzigts bemoeienis met de valse getuige zou waarschijnlijk dan ook als eerste vragen: waar is het motief?
Alleen daarom valt te verklaren dat Omtzigt nu met de schrik vrijkomt. Zelf houdt hij het op een groot misverstand: hij werd voorafgaand aan een publiekscollege opeens geconfronteerd met iemand met een lang en warrig verhaal over Oekraïense straaljagers in de lucht, wilde er vanaf zijn en gaf hem toen per sms maar even wat advies over zijn spreektekst, ook al wist hij dat daar gaten in zaten. Was het misschien gewoon aandachttrekkerij van een ijdel Kamerlid?
‘Ik had het niet moeten doen’, weet Omtzigt nu hij tegen de lamp is gelopen. En het spijt hem. Daarmee zou hij niet zijn weggekomen als er serieuze signalen waren dat hij uit was op het manipuleren van het nieuws. Nu die ontbreken, kan ook zijn partij weinig anders dan aannemen dat het slechts een enorme stupiditeit was.
Omtzigts straf blijft beperkt tot een fikse deuk in zijn reputatie. Hij en zijn 149 collega-Kamerleden zijn gewaarschuwd: in deze tijden van nepnieuws en manipulatie van de publieke opinie moeten niet alleen media maar ook politici meer dan ooit op hun tellen passen.
Pieter Omtzigt, een getuige en een bijeenkomst met nabestaanden van de ramp met MH17;
Buma zal opgelucht ademhalen nu populaire Omtzigt zelf angel uit pijnlijke kwestie haalt
Voor partijleider Buma lijkt met de excuses van Omtzigt de angel uit een pijnlijke kwestie te worden gehaald. Dat is voor het CDA maar beter ook. Want als de affaire de afgelopen dagen iets aan het licht bracht, dan is het dat de uitstraling van Omtzigt de grenzen van de partij verre te buiten gaat.
Bert Wagendorp had graag willen weten of Buma het ook alleen maar ‘onzorgvuldig’ vond. Of dat hij wellicht van mening was dat Omtzigt zich schuldig had gemaakt aan nog iets anders, namelijk aan een poging tot desinformatie, tot verspreiding van fake-news, tot verwarring zaaien. En waaróm dan; dit hele verhaal wemelt van de waaroms.
NOS 14.11.2017 Pieter Omtzigt mag Kamerlid blijven voor het CDA. De fractie accepteert zijn uitleg over de misstap die hij maakte rond de MH17-ramp. Dat heeft partijleider Buma gezegd na afloop van de vergadering.
Omtzigt kwam in opspraak omdat hij een nepgetuige van de ramp hielp om zijn verhaal te doen tijdens een bijeenkomst met nabestaanden. Hij heeft toegegeven dat hij daarmee een fout heeft gemaakt en besloot gisteren om voorlopig niet meer het woord te voeren over de MH17.
Volgens Buma was de hele fractie het eens met dat besluit. Omtzigt wordt als woordvoerder opgevolgd door Chris van Dam, die namens het CDA nu al de portefeuille Justitie heeft.
Groot respect
In de CDA-fractie is volgens Buma groot respect voor de manier waarop Omtzigt zich heeft opgesteld, nadat NRC Handelsblad zaterdag met het verhaal kwam. “Hij kan met volle inzet verdergaan met zijn andere taken, de fractie heeft hem op het hart gedrukt om dat vooral te blijven doen.”
Omtzigt zei zelf dat hij doorgaat met het “keihard controleren van de regering”. Gisteren zette hij een verklaring op Facebook waarin hij uitlegde wat er volgens hem bij de bewuste bijeenkomst is gebeurd. Hij heeft die verklaring ook aan de nabestaanden van de slachtoffers gestuurd, met de toevoeging dat hij op korte termijn een gesprek heeft met het bestuur van de stichting Nabestaanden MH17.
AD 14.11.2017 De CDA-fractie accepteert de uitleg van fractiegenoot Pieter Omtzigt over diens misser rond de MH17-ramp. Desalniettemin zal hij voorlopig niet meer optreden als woordvoerder van het MH17-dossier. Chris van Dam volgt hem op, maakte CDA-fractieleider Sybrand Buma bekend.
Groot respect voor de manier waarop Pieter met deze zaak is omgegaan, aldus CDA-leider Sybrand Buma.
Buma benadrukte vanochtend na het fractie-overleg, waar tekst en uitleg is gegeven door Omtzigt, dat hij nog altijd het volste vertrouwen heeft in zijn partijgenoot. ,,We hebben er begrip voor dat Pieter het woordvoerderschap op dit terrein nu niet wil doen. Chris van Dam zal het dossier voorlopig waarnemen. Pieter moet nu vooral verdergaan met de dossiers waarop hij zo goed bezig is (onder meer Financiën, red.). Hij kan wat ons betreft weer helemaal aan het werk zoals het zou moeten gaan.”
Omtzigt, de MH17-specialist van de partij, raakte dit weekend in opspraak omdat hij een vermeende getuige woorden in de mond legde tijdens een bijeenkomst over MH17. De CDA’er heeft tijdens de bijeenkomst op de Vrije Universiteit in mei dit jaar een Oekraïense man laten zeggen dat hij andere toestellen in de lucht had gezien op het moment dat vlucht MH17 werd neergehaald. Omtzigt zou de tekst zelf aan de man hebben gegeven. Achteraf bleek dat de man helemaal niet in het gebied was op de dag van de ramp.
Omtzigt legde daarop gisteravond zelf het woordvoerderschap neer. Hij zei dat de discussie rond hem niet in de weg mag gaan staan van de zoektocht naar de waarheid en de daders van ramp MH17. ,,Het is niet mijn bedoeling geweest om de nabestaanden en de mensen die bij het onderzoek betrokken zijn op deze manier met de gevolgen van mijn handelen te confronteren.”
Na het fractieoverleg zei Omtzigt veel steun te hebben ervaren uit het land en in de fractie. ,,Ik heb iets onverstandigs gedaan en heb dat ook uitgelegd.” Hij zegt nu ‘keihard verder’ te gaan met zijn andere werk.
AD 14.11.2017 De affaire rond CDA’er Pieter Omtzigt lijkt bezworen. Maar de kwestie heeft wel aangetoond hoe broos de coalitie nog is, met de krapst denkbare meerderheid in de Tweede Kamer.
Drie dagen lang klonk slechts een oorverdovende stilte in de affaire rond Pieter Omtzigt, de zo vaak bejubelde pitbull van de CDA-fractie in de Tweede Kamer.
Waar Kamerleden doorgaans pijlsnel zijn met hun mening, bleef het sinds de onthulling van NRC Handelsblad op zaterdag stil. Hooguit roerde een VVD-woordvoerder zich op Twitter over de kwestie. Verder moest er vooral op hoog niveau overlegd worden, tot aan de kring rond premier Rutte.
Probleem
Het is niet mijn bedoeling om de nabestaanden met de gevolgen van mijn handelen te confronteren, aldus CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt.
Het probleem van Omtzigt was immers een probleem van het CDA en daarmee één van de hele coalitie. VVD, CDA, D66 en ChristenUnie leunen met 76 zetels op de krapst mogelijke meerderheid, dus als één Kamerlid in gevaar is, loopt de slagkracht van het kabinet risico.
Zeker als Omtzigt op oorlogspad was geraakt met zijn eigen CDA, had dat de meerderheid onder het kabinet weg kunnen slaan. Gisteravond kon iedereen alsnog opgelucht ademhalen. Een eerste stresstest voor de coalitie is doorstaan.
De bezweringsformule is dat Omtzigt ‘de komende tijd’ niet meer het woord voert over de MH17 in de Tweede Kamer. Volgens een verklaring die hij gistermiddag gaf, zou het onderzoek naar die ramp ‘niet belast’ mogen worden ‘met een debat over mijn handelen’. Aangevuld met excuses aan de nabestaanden: ,,Het is niet mijn bedoeling om de nabestaanden met de gevolgen van mijn handelen te confronteren.”
Het neerleggen van die portefeuille is zonder meer een aderlating voor hem. Juist Omtzigt manifesteert zich sinds de aanslag op de MH17 als een waakhond bij het verkrijgen van opheldering over wat er exact is gebeurd. Op bijna autistische wijze bestookte hij ministers met vragen over het dossier: tot dusver al ruim 420 (!).
In enkele gevallen leverde die vasthoudendheid ook echt nieuwe informatie op. Bijvoorbeeld hoe luchtvaartmaatschappijen tot de aanslag achteloos over conflictgebieden vlogen. Het maakte Omtzigt tot speurneus voor de nabestaanden, maar juist daar zit nu de pijn: voor hen is de CDA’er van zijn voetstuk afgekukeld.
Kwetsbaar
Geen dossier is immers zo kwetsbaar als de MH17, nepnieuws hierover door een Kamerlid kan iedereen missen als kiespijn. De nabestaanden waren dit weekeinde daarom verbolgen, liet Evert van Zijtveld van Stichting Vliegramp MH17 weten. Zij willen in gesprek met Omtzigt om verdere opheldering te krijgen.
De CDA’er zal het gedwee doen. En met zijn knieval neemt hij ook de onrust in eigen gelederen weg. Omtzigt is namelijk wel de laatste van alle 76 Kamerleden binnen de coalitie die je tegen je wilt hebben.
Hij heeft ronduit een status aparte binnen zijn eigen partij. Enerzijds vanwege zijn rechtlijnigheid in het controleren van de macht: Omtzigt schroomde niet om ook eigen CDA-ministers te bestoken met lastige vragen.
Toenmalig CDA-minister van Financiën Jan Kees de Jager vroeg de fractie destijds bijvoorbeeld ‘Omtzigt van zijn rug te halen’. En anderzijds omdat Omtzigt zijn Kamerzetel helemaal zelf wist te bemachtigen.
In 2012 zette de partij hem op een onverkiesbare plek. Men vond hem maar een lastige zeur, had het wel een beetje gehad met hem. Maar Omtzigt vocht terug, met een campagne in zijn Overijsselse woongebied en wist ruim 36.750 voorkeursstemmen binnen te slepen. Dit jaar haalde hij er zelfs 92.000, ongewoon hoge aantallen voor een Kamerlid.
Omdat een partij een volksvertegenwoordiger z’n zetel niet kan afnemen voelt Omtzigt zich eigenlijk altijd gestut met zo’n grote privé-achterban. De partij weet bovendien: als Omtzigt zijn kont tegen de krib gooit, hebben we een probleem. ,,Pieter is net slagroom. Hoe harder je hem klopt, hoe stijver hij wordt”, zei oud-fractievoorzitter Pieter van Geel eens.
Tot dusver had het CDA daar ook vooral baat bij. Zo hing Omtzigt in de broekspijp van staatssecretaris Wiebes over de chaos bij de Belastingdienst, zoals hij ook bijdroeg aan het aftreden van staatssecretaris Frans Weekers in 2014. En met het MH17-dossier ging het eigenlijk niet anders.
Bloed
Sterker, premier Rutte kon zijn bloed soms wel drinken. De premier kreeg van Omtzigt meer dan eens het verwijt dat hij informatie heeft achtergehouden, bijvoorbeeld om de relatie met Rusland niet te verstoren.
Toen Omtzigt dat de premier in een debat voor de voeten gooide was Rutte het zat: ,,Dit zijn ongelofelijke beneden-de-gordel-insinuaties van de heer Omtzigt.”
Op dat dossier zal Omtzigt zich waarschijnlijk nooit meer zo hard roeren. Hij loopt voorlopig in de pas, gestript van zijn strepen, waar het MH17 betreft. En wat zijn mede-coalitiegenoten nog het meest deugd zal doen: de orde in eigen gelederen lijkt hersteld.
We beschreven de methode-Omtzigt eind 2014 in dit profiel:
Omtzigt was het afgelopen jaar alom aanwezig. Het is alsof de belangrijke dossiers als vanzelf op hem afkwamen
De parlementaire pers koos donderdag oud-minister Frans Timmermans tot politicus van het jaar, voor premier Rutte en staatssecretaris Van Rijn. Tussen die bewindslieden sprong er ook één volksvertegenwoordiger tussenuit: van alle Kamerleden kreeg Pieter Omtzigt (CDA), de onvermoeibare luis in de pels van het kabinet, veruit de meeste stemmen. Wat is Omtzigts recept en wat kunnen andere Kamerleden van hem leren?
Maandag Straatsburg, dinsdag overvolle Kamerdag, woensdag Parijs, donderdag amper ruimte… Terwijl zijn secretaresse in de agenda een vrij moment zoekt, komt een man met rolkoffertje binnen om de mensenrechten in Azerbeidzjan te bespreken.
Tukkers, pomphouders, ambassadeurs, actuarissen, een schoolklas, iemand uit Papoea-Nieuw-Guinea, een christen uit Irak, een Kamerlid van ChristenUnie of GroenLinks – een bonte stoet legt aan bij zijn kamer in het CDA-gebouw. Wie er wel eens binnenloopt, weet het: Omtzigt, een blonde man van veertig met helblauwe ogen, heb je nooit voor jezelf; hij verdeelt zijn aandacht tussen mails, medewerkers, laptop, smartphone en aanloop allerlei.
Omdat er nooit twee tegelijk zijn gesignaleerd en hij niet zo gemakkelijk te klonen lijkt, is maar één conclusie mogelijk: van Pieter Omtzigt is er maar één. Die ene Omtzigt was het afgelopen jaar alom aanwezig. MH17, IS, accijnzen, pensioenen, christenvervolgingen, Ottomaanse demonstratie in Almelo – alsof de belangrijke dossiers als vanzelf op hem afkomen.
Voorkeurstemmen
Kamerlid is hij al sinds 2003. Maar pas de laatste twee jaar is er die alomtegenwoordigheid. De verkiezingsstrijd van 2012 was daarbij cruciaal. Het CDA had hem steeds laag op de kieslijsten gezet: 51 in 2003, 37 in 2006, 29 in 2010. In 2012 verdween hij van de lijst, officieel omdat er al te veel kandidaten uit Overijssel waren.
Na protest van binnenuit kreeg hij alsnog plek 39. Omtzigt liet het er niet bij zitten. Hij formuleerde prioriteiten: godsdienstvrijheid; pensioenen; alles buiten de Randstad, om te beginnen in Twente. Daarmee ging hij campagne voeren. Die bracht hem 36.750 stemmen, het meeste van alle niet-lijsttrekkers en ruim genoeg voor een voorkeurszetel.
Sindsdien is Omtzigt los. De voorkeurstemmen werkten bevrijdend. ‘Dat geeft je een onafhankelijke rol. Men weet dan dat je veel contact hebt met mensen. Bewindspersonen snappen dat het reële problemen zijn die je aan de orde stelt.’
Overlappende expertiseterreinen
Zijn kennis van Oekraïne, opgedaan als rapporteur van de Raad van Europa, bleek van grote waarde
Het toeval hielp een handje. Zowat alle onderwerpen waarmee hij zich bemoeit kwamen dit jaar langs. Op het gebied van pensioenen had hij zijn sporen al verdiend. Nu terreurorganisatie IS opspeelt komt het van pas dat Omtzigt, getrouwd met een Turkse die tot een christelijke minderheid behoort, een boek schreef over godsdienstvrijheid in Turkije.
Zijn kennis van Oekraïne, opgedaan als rapporteur van de Raad van Europa (mensenrechtenwaakhond voor 47 landen), bleek van grote waarde. Voor dezelfde Raad interviewde hij uitgebreid klokkenluider Snowden, handig als privacy en de rol van inlichtingendiensten op de Kameragenda staan. ‘Politiek bestaat voor de helft uit events’, zegt hij bescheiden.
Heftig kan het worden als zijn expertiseterreinen overlappen. Zoals bij de kwestie van de pomphouders in de grensstreek, die klanten verliezen door verhoogde accijnzen. Tel de regio Twente, een scholing als econometrist, zijn kennis van belastingen en wat licht populistische neigingen bij elkaar op en er ontstaat een cocktail waar ook de doorgaans stoïcijnse staatssecretaris Wiebes nerveus van kan worden.
De methode Omtzigt
Ik heb een archief van 300.000 mails, per dag komen er honderden binnen
Procedures
‘Je overtuigt niemand met procedures. Maar als je ze goed kent, laat je minder lopen. Het Reglement van Orde is een van de belangrijkste teksten. Mensen denken dat de Kamer een debattheater is, maar het is een beslismachine. Als er ergens in die beslismachine formele besluiten aankomen, moet je je denkwerk op orde hebben. Zoals deze week, over pensioenregelgeving die naar Europa verdwijnt. Daar vroeg ik een vao (kort plenair debat, red.) aan, daarna werd er hoofdelijk gestemd. Zo werd voor iedereen zichtbaar waar wij staan en dat de regeringspartijen, die voor de verkiezingen nog een gele kaart tegen Europa trokken, nu instemmen.’
Informatievoorsprong
‘Het begint ermee te weten waar je heen wilt: een vlaktaks; religieuze minderheden beschermen. Omdat ik al lang dezelfde portefeuilles doe, heb ik een groot netwerk. Dat zijn bijvoorbeeld mensen uit de loonadministratie die waarschuwen: het gaat mis met de loonstrookjes. Vaak zijn dat professionals uit het midden van een organisatie, met kennis van zowel beleid als uitvoering. Ik heb een archief van 300 duizend mails.’
Als de regering met een brief komt en jij moet dan nog bedenken waar het voorstel over ging, sta je achter
Intuïtie
‘Als de regering een toezegging niet nakomt en je appelleert twee keer zonder succes, dan weet je dat er meer aan de hand is. Stuurt een bewindspersoon een brief op vrijdagavond elf uur naar de Kamer, dan weet je dat je die goed moet lezen, waarschijnlijk deugt er iets niet. De kranten zijn dan dicht, het journaal is geweest.’
Multitasking
‘Vooral overdag komen er te veel prikkels binnen. In het CDA-gebouw zijn alle kamers zeker 25 vierkante meter. Dus heb ik vier mensen op mijn kamer. Ik zou graag een eigen hok willen, twee bij twee is genoeg. Op de drie midweekse avonden in Den Haag kan ik, als iedereen weg is, wel vijf uur lang onafgebroken werken: stukken schrijven, mail wegwerken, nadenken over wat ik met een debat wil. Heerlijk. Verder reis ik veel per trein. Die tijd gebruik ik om dossiers te vreten. Als de regering met een brief komt en jij moet dan nog bedenken waar het voorstel over ging, sta je achter.’
‘Soms gaat door één tweet de boel rollen. Zo ging dat met de belastingnaheffing van Wiebes. Ik zat in het vliegtuig in Engeland, klaar voor vertrek, zag die brief binnenkomen en dacht: dit gaat vijf miljoen mensen aan, ik slinger er een tweet uit. Een uur later mocht de telefoon weer aan, ik wist niet wat ik zag. Om de gedachten te ordenen, schrijf ik ook gastcolumns, zoals bij ThePostOnline of Jalta.’
Lange adem
‘Laat je je afpoeieren, dan word je niet meer serieus genomen. Je moet alles op alles zetten om van de bewindspersoon een ja of een nee te krijgen. Zo ging dat met die demonstratie van de Turkse Diyanet in Almelo, die de Armeense genocide ontkende en leuzen riep als ‘Karabach wordt het graf van de Armeniërs’. Na de eerste set Kamervragen werd ik met een kluitje in het riet gestuurd, voor de beantwoording van de tweede set werd de volle zes weken gebruikt.”
Nooit meer slapen
‘Te weinig rust, dat is waar. Het ritmeverschil tussen Den Haag en thuis is groot. Vanmorgen in Enschede was ik om kwart voor zes wakker, mijn op een na jongste dochter (Omtzigt heeft er vier, red.) dacht: eens kijken of papa wakker is. Thuis moet ik me dwingen om kwart over elf te gaan slapen. Volgende week doe ik alle nachtdebatten. Lig je om half twee in bed en wil de radio je graag om half zeven spreken.’
Timmermans de beste
Oud-minister Frans Timmermans van Buitenlandse Zaken (PvdA) is donderdag door de parlementaire pers verkozen tot politicus van het jaar. Tweede werd premier Mark Rutte (VVD), gevolgd door staatssecretaris Martin van Rijn van Volksgezondheid.
Timmermans, sinds kort Europees Commissaris, krijgt van de leden van de parlementaire pers waardering voor zijn ‘onvermoeibare diplomatie en zijn emotionele rede bij de Verenigde Naties’. Een van de stemmers: ‘Binnen een week kreeg hij het bij twintig wereldleiders voor elkaar om het onderzoek naar de MH17-ramp te mogen leiden. En de lichamen kwamen naar huis.’
Rutte scoort punten met het overeind houden van zijn kabinet ondanks de minderheidspositie in de senaat. ‘Heeft bijna het hele regeerakkoord door de Eerste Kamer gekregen’, aldus een stemmer. Martin van Rijn viel op als rustige bestuurder. ‘Voert met geduld, gevoel en verstand van zaken de moeilijkste taak van het kabinet uit: de decentralisatie van de zorg.’
In de topdrie van Kamerleden staan, na Omtzigt, D66-leider Alexander Pechtold en CDA-leider Buma.
Buma zal opgelucht ademhalen nu populaire Omtzigt zelf angel uit pijnlijke kwestie haalt
VK 13.11.2017 Pieter Omtzigt zal ‘de komende tijd’ niet het woord voeren over MH17 in de Kamer. Dit om ‘de zoektocht naar de waarheid (…) niet te belasten met een debat over mijn handelen’. Het CDA-Kamerlid zei maandagavond na twee dagen bedenktijd dat hij spijt heeft van zijn handelswijze: ‘Dat had ik niet moeten doen.’
Voor partijleider Buma lijkt daarmee de angel uit een pijnlijke kwestie te worden gehaald. Dat is voor het CDA maar beter ook. Want als de affaire de afgelopen dagen iets aan het licht bracht, dan is het dat de uitstraling van Omtzigt de grenzen van de partij verre te buiten gaat. Politici die in opspraak raken, vinden doorgaans in de publieke opinie geen genade, maar in het geval van Omtzigt vormde zich juist een beschermende ring van fans om hem heen.
Op sociale media wemelde het van de mensen die juist de boodschappers van NRC Handelsblad op de korrel namen, en de aantijging aan het adres van Omtzigt zagen als een georkestreerde aanval op de luis in de pels van de politieke elite.
18 plus 1
Zijn waardering dankt hij aan zijn ijver, zijn feitenkennis, zijn dwarsigheid en zijn vasthoudendheid
Dat is opmerkelijk, want Omtzigt is geen heel aaibare politicus, geen pleaser die voortdurend de camera opzoekt met oneliners. Wie hem wel eens ontmoette, zal dat niet licht vergeten. De ogen zoeken al weer een volgend onderwerp, de vingers roffelen er al pratend een sms-je uit, een voet trappelt ongedurig. Omtzigt heeft veel aan zijn hoofd, altijd.
Niet-CDA’ers zien de 19 leden tellende CDA-Kamerfractie doorgaans als 18 plus 1. Die ene, dat is Omtzigt. De waardering die hem ter rechterzijde ten deel valt, geldt niet zozeer de CDA’er Omtzigt, als wel het Kamerlid. Dat dankt hij aan zijn ijver, zijn feitenkennis, zijn dwarsigheid en zijn vasthoudendheid. Zeker de laatste twee eigenschappen spreken in de Kamer niet vanzelf.
Omtzigt is geen man van politieke spelletjes of ideologische vergezichten. Hij is een dossiervreter. Zo iemand die zich helemaal ingraaft in pensioenen, accijnzen voor grenspompstations, een vergeten Nederlandse gevangene in een Spaanse cel, christenvervolging in het Midden-Oosten, de Armeense genocide.
En dus in de afwikkeling van het neerstorten van vlucht MH17, de meest precaire kwestie van deze tijd: al sinds de crash van juli 2014 wordt het door Nederland geleide onderzoek door velen met argusogen gevolgd. Op het Binnenhof mag dan wel min of meer consensus zijn ontstaan over de toedracht, daarbuiten is een uiterst kritische gemeenschap die meent dat de onderzoekers aan tunnelvisie leiden en veel te snel naar Rusland hebben gewezen. Waar zijn de primaire radarbeelden Oekraïne gebleven, waarom duurt het onderzoek zo lang, had het kabinet niet moeten voorkomen dat het toestel überhaupt boven het oorlogsgebied vloog op die 17de juli van 2014?
Omtzigt is een van de Kamerleden die een deel van die kritiek verwoordt in de Tweede Kamer. Nieuwkomer Thierry Baudet, die meent dat het hele MH17-onderzoek moet worden overgedaan, versterkt hem sinds kort. Het is geen toeval dat Baudet in Omtzigt de gedroomde premier ziet van een zakenkabinet.
Ook media aan de verre rechterkant van het spectrum, zoals GeenStijl, The Post Online en De Dagelijkse Standaard schoten Omtzigt de afgelopen dagen te hulp: ‘Walgelijk NRC’ (Dagelijkse Standaard), ‘Kwaadaardigheid NRC (GeenStijl), ‘Artikel NRC Handelsblad klopt niet’ (The Post Online).
Mij moet iets van’t hart. Optreden Omtzigt bij VU was fout, excuses terecht. Maar ik ken Omtzigt ook als betrokken Kamerlid die achter schermen bergen werk verzet ter ondersteuning van onderdrukten in Arabische landen.
Omtzigt wist de afgelopen twee verkiezingen op eigen kracht – met voorkeurstemmen – in de Kamer te komen. ‘Dat geeft je een onafhankelijke rol’, zei hij daarover. ‘Men weet dan dat je veel contact hebt met mensen.’ Het maakt ook dat hij zich meer kan permitteren dan het doorsnee-Kamerlid. In zijn eigen fractie wordt hij nog weleens als lastig getypeerd, al is hij op beslissende momenten steeds uiterst loyaal geweest aan zijn partij.
Zoals ook nu. Met het neerleggen van het woordvoerderschap over MH17 verlost hij Buma van een pijnlijke kwestie. Een conflict had kunnen leiden tot discussie over Omtzigts Kamerzetel. En dat had van Buma opeens de man kunnen maken die een kritisch Kamerlid de mond snoert.
Nog voordat Omtzigt maandag zijn besluit nam, liet Buma merken niet ongevoelig te zijn voor dat sentiment: ‘Ik praat over de waarheid die boven tafel moet. Dat is ook altijd het doel van Pieter Omtzigt: erachter komen wat er gebeurd is.’
Wat was de aanleiding van de kwestie rond Omtzigt? 00Pieter Omtzigt gaf het CDA in de oppositie weer kleur, als luis in de pels van Mark Rutte. Nu lijkt hij in zee te zijn gegaan met een nepgetuige van de MH17-ramp. Wordt hij ontmaskerd als een poseur die voor zich laat liegen?
0000De vraag is: wat bezielde Pieter Omtzigt? NRC Handelsblad beschikt over sms-verkeer en geluidsopnamen waaruit blijkt dat hij in mei van dit jaar een nepgetuige in een zaal vol nabestaanden twijfel liet zaaien over de toedracht van het neerhalen van vlucht MH17.
AD 13.11.2017 Pieter Omtzigt is niet langer CDA-woordvoerder over MH17, omdat hij de zoektocht naar de waarheid niet wil belasten met een discussie over zijn handelen. Hij stopt voorlopig met het dossier na zijn misser rond een ‘nepgetuige’ in het MH17-onderzoek. ‘De daders moeten worden berecht, daar gaat het om.’
Toen NRC Handelsblad zaterdagmorgen bij Pieter Omtzigt op de deurmat viel, werd hij ‘volkomen overvallen’ door het nieuws dat hij een nepgetuige heeft geïnstrueerd hoe hij kort zijn verhaal zou kunnen over de crash van de MH17. ,,Ik kende wel flarden, maar het hele verhaal dat de krant zou brengen werd me toen pas duidelijk.”
Het CDA-Kamerlid was toen, zaterdagmorgen, emotioneel te zeer aangedaan om zijn verhaal te doen. Hij volstond met een kort verklaring op Twitter, waarin hij meldde zijn eigen onzorgvuldige handelen te betreuren. Maandagavond rond 18.00 uur kwam Omtzigt dan eindelijk toch met een uitgebreidere verklaring: de (nep)getuige, een Oekraïense asielzoeker die claimde de crash op 17 juli 2014 met eigen ogen te hebben gezien, wilde in mei een half uur spreektijd tijdens een bijeenkomst met nabestaanden van de ramp.
Omtzigt, als MH17-volger ook spreker op die bewuste bijeenkomst, wist dat in overleg met de organisatie te beperken tot een minuut. Hij stelde een sms op met ‘kernpunten’ die de man naar voren zou kunnen brengen. De man bleek echter helemaal geen ooggetuige te zijn geweest.
U heeft de nabestaanden een langdurig exposé van deze Ooekraïner willen besparen?
,,Daar komt het wel op neer. Ik heb de afgelopen jaren tientallen mails gekregen van mensen die met allerlei wilde theorieën en verhalen komen over de MH17-ramp. Er zitten zelfs lieden bij die zeggen nabestaande te zijn, wat dan helemaal niet klopt. Maar er zijn niet veel mensen bij die beweren ooggetuige te zijn. Dat was bijzonder aan deze man. Hij wilde spreken, maar dat leek me niet gepast. Het liefst had ik gezien dat de man zich op een ander moment bij me had gemeld, in alle rust en zonder nabestaanden. Maar dat was dus niet zo. In overleg met de organisatie hebben we zijn bijdrage op een minuut kunnen houden. Ik heb die sms opgesteld, maar dat had ik niet moeten doen. Daar zit mijn onzorgvuldigheid in.”
Uw verklaring is in lijn met wat journaliste en moderator Hella Hueck zaterdag, na publicatie in NRC Handelsblad, heeft gemeld. Waarom heeft u zaterdag niet meteen openheid van zaken gegeven?
,,Ik heb het hele verhaal eerst voor mezelf moeten evalueren. Wat is er toen exact gebeurd? Daar heb ik echt even voor in mijn geheugen moeten graven. Nogmaals, ik krijg onnoemelijk veel mail en reacties op MH17. Ik heb eerst de nabestaanden per brief willen benaderen over mijn handelen en daarna de CDA-fractie. Dat is de volgorde der dingen. Daarna komen de media.”
De nabestaanden waren boos, wisten media te melden. Hoe reageerden ze op uw brief?
,,Wisselend. Er zijn er die het jammer vinden dat ik stop als woordvoerder MH17. Maar dat zou je de nabestaanden eigenlijk zelf moeten vragen.”
In het verhaal van afgelopen zaterdag is te lezen dat u al in 2016 via Jeroen van Rijsbergen, een 34-jarige Amsterdammer die de MH17-ramp als hobby onderzoekt, hoorde van de Oekraïense getuige. U zou hem per mail toen hebben doorverwezen naar het Joint Investigation Team dat de crash onderzoekt. Afgelopen mei dook de man weer op. Ging er toen geen lampje bij u branden?
,,Ik wist dat de man zich eerder bij mij had gemeld. Destijds, in 2016, kende ik de ins en outs niet. In mei was hij er weer. Ik heb zijn inbreng dus tot een minuut weten te beperken.”
Maar had u zich niet moeten vergewissen van het feit dat hij geen ooggetuige is geweest?
,,Ik ben volksvertegenwoordiger, het is mijn taak om de regering te controleren. Niet om aan waarheidsvinding te doen. Dat is aan onderzoekers, van het JIT en de Onderzoeksraad voor Veiligheid.”
U stopt als woordvoerder op dit dossier. Is er binnen het CDA of vanuit het kabinet druk op u uitgeoefend?
,,Nee, het is mijn eigen beslissing. Het gaat er om dat de waarheid rond de ramp boven water komt en dat de daders worden berecht. Dat doel wil ik niet in de weg zitten met een discussie over mijn handelen.”
Elsevier 13.11.2017 De Stichting MH17 vindt het spijtig dat CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt stopt met de woordvoering over het MH17-dossier. ‘Het is jammer en spijtig dat dit incident daartoe aanleiding geeft. Hij had wat dingen beter kunnen doen, maar hij dééd het wel,’ aldus nabestaande Piet Ploeg, bestuurslid van de stichting.
CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt maakte maandagmiddag bekend per direct te stoppen met de woordvoering over dossier MH17. Omtzigt kwam in opspraak nadat NRC Handelsblad schreef dat hij een ‘nepgetuige’ instructies had gegeven. Die getuige – Alexandr, een Oekraïense asielzoeker – legde een valse verklaring af over de vliegramp met toestel MH17.
Op zijn Facebookpagina maakte Omtzigt bekend dat hij voorlopig niet langer het woord voert over MH17. ‘Het spijt me dat ik er actief aan meegewerkt heb deze man op de bijeenkomst een podium te bieden,’ schrijft Omtzigt.
Omtzigt stuurde brief met excuses
Nabestaande Ploeg snapt de stap van Omtzigt: ‘Hij wil niet dat het debat over deze zaak omsluierd wordt door dit.’ Het verhaal van de nepgetuige was een ‘verstoring voor de avond,’ zegt Ploeg. ‘Maar de nabestaanden waren er verder niet van in verwarring.’ Volgens Ploeg heeft Omtzigt een brief gestuurd om zijn excuses te maken: ‘Dat siert hem.’
Omtzigt was vanuit de Tweede Kamer de grootste bijter in de zaak rondom MH17. Hij uitte regelmatig felle kritiek op de geheimzinnigheid van de regering met betrekking tot het dossier. De timing van zijn beslissing is opmerkelijk: eerder op maandag gaf CDA-leider Sybrand Buma te kennen dat Omtzigt ruimte krijgt om opheldering te verschaffen over zijn misstap. ‘Die zorgvuldigheid vergt een paar dagen,’ aldus Buma tegen de NOS.
Aangaande de ‘nepgetuige’was het volgens Omtzigt niet duidelijk of de man zelf of zijn vrouw op de rampplek was geweest. Het CDA-Kamerlid ging ervan uit dat de getuige er zelf was geweest. ‘Ik heb geen enkele intentie om bij te dragen aan welke desinformatie dan ook,’ aldus Omtzigt.
Als #Omtzigt met de beste intenties heeft gehandeld, waarom dan toch van dossier #MH17 af? “Als ik hier komende weken het woord over voer, dan gaat debat in de kamer over mijn handelen. Dat wil ik voorkomen.” 17:06 – 13 nov. 2017
Alleen vrouw was getuige van MH17-ramp
De Oekraïense asielzoeker Alexandr werd vorig jaar tijdens een bijeenkomst op de Vrije Universiteit Amsterdam, waar ook nabestaanden aanwezig waren, aan het woord gelaten. Hij sprak daar een tekst uit die door Omtzigt zelf zou zijn opgesteld. De Oekraïner verbleef zelf tijdens de ramp met MH17 op een andere plek. Zijn vrouw zou getuige zijn geweest van de crash, maar weigerde zelf te spreken.
Volgens het team dat strafrechtelijk onderzoek doet naar de ramp met MH17 is het toestel neergehaald door een Russische BUK-raket, maar Alexandr verklaarde dat hij andere toestellen in de lucht had gezien op het moment dat het toestel van Malaysia Airlines werd neergehaald.
Omtzigt suggereerde bovendien dat de Oekraïner door het Joint Investigation Team (JIT) gehoord zou moeten worden, terwijl hij ‘uit het voorgesprek had kunnen weten dat de man al met het JIT heeft gesproken,’ aldus NRC.
Het artikel van NRC insinueert dat Omtzigt deze getuige met opzet opvoerde om twijfel te zaaien en pro-Russische lezingen te bevestigen. De CDA’er zegt zelf niet met opzet te hebben gehandeld. Omtzigt erkende zijn slordigheid vrijwel direct op Twitter en bood zijn excuses aan.
NOS 13.11.2017 CDA-Kamerlid Omtzigt zal “de komende tijd” niet meer het woord voeren over de ramp met vlucht MH17. Hij heeft dat besloten nadat hij afgelopen weekend in opspraak was gekomen door een bericht in NRC Handelsblad. Hij wil wel Kamerlid voor het CDA blijven.
De NRC schreef dat Omtzigt tijdens een bijeenkomst met nabestaanden van de slachtoffers een Oekraïense nepgetuige opvoerde. Omtzigt erkende zaterdag dat hij onzorgvuldig had gehandeld en dat hij dat betreurde.
Hij stuurde voorafgaand aan de bijeenkomt een sms’je aan de Oekraïner met kernpunten die hij naar voren moest brengen. Omtzigt zei eerder dat hij niet begrepen had dat de man helemaal niet in de buurt was toen het vliegtuig neerstortte, maar volgens de NRC had hij dat in een gesprek met het Kamerlid wel gezegd.
Er is veel discussie over wat ik heb gedaan en over de fouten die ik heb gemaakt. Het moet gaan over het vinden van de waarheid en over het bestraffen van de dader. Daarom voer ik voorlopig niet meer het woord over MH17, aldus Pieter Omtzigt tergenover de NOS.
Omtzigt herhaalt vandaag dat hij fouten heeft gemaakt. Omdat hij vindt dat de discussie niet over hem moet gaan, maar over het vinden van de waarheid en over het bestraffen van de dader, legt hij voorlopig het woordvoerderschap neer. Volgens Omtzigt is dat een besluit van hemzelf en is hij niet onder druk gezet door de partijtop.
Het spijt hem dat hij er actief aan heeft meegewerkt om de nepgetuige een podium te bieden, al deed hij het naar eigen zeggen met de beste intenties.
Gesprek lastig te volgen
Omtzigt blijft er vandaag bij dat hij de indruk had dat zowel de man als zijn vrouw op de rampplek was toen de MH17 neerstortte. Hij heeft, voordat de man zijn verklaring op de bijeenkomst zou afleggen, een gesprek met hem gehad.
Volgens Omtzigt was dat gesprek “wat lastig te volgen”, doordat er een tolk bij was en doordat er steeds mensen langsliepen, die ook iets tegen het Kamerlid wilden zeggen.
SMS had niet moeten worden verstuurd
Omtzigt zegt verder dat de man graag een half uur wilde spreken, maar dat de maximale spreektijd een minuut was. Het Kamerlid heeft de gebrekkig Nederlands sprekende man toen willen helpen binnen een minuut te blijven door hem per sms de hoofdpunten van zijn tekst door te geven. “Ik had die sms niet moeten sturen”, erkent Omtzigt.
Omtzigt benadrukt dat hij geen twijfel wil zaaien over de kwaliteit van het onderzoek naar de toedracht van de ramp.
CDA-leider Buma zei vanochtend dat Omtzigt fouten heeft gemaakt in een gevoelige kwestie. De zaak wordt morgen besproken in de fractie.
Lang gewacht met reactie
Voorzitter Piet Ploeg van de Stichting Vliegramp MH17 vindt het jammer dat Omtzigt ermee ophoudt, maar begrijpt wel waarom hij dat doet. Omtzigt heeft hem vanmiddag telefonisch bijgepraat over zijn besluit en gevraagd een brief met tekst en uitleg door te sturen aan de nabestaanden.
Omtzigt is volgens Ploeg altijd intensief bezig geweest met dit dossier en beet zich erin vast. Niet iedereen was het altijd eens met de manier waarop hij het deed, maar hij hield het wel op de politieke agenda, zegt Ploeg.
Wel vindt Ploeg het jammer dat Omtzigt zo lang heeft gewacht met een reactie. “Als hij hier eerder mee was gekomen, was de kou misschien wel uit de lucht geweest.”
NU 13.11.2017 CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt legt het woordvoerderschap met betrekking tot de ramp met MH17 tijdelijk neer na onthullingen dat hij een nepgetuige twijfel zou hebben laten zaaien over de toedracht van de ramp met de MH17. Dat maakt Omtzigt maandag via Facebook bekend.
“Na deze gebeurtenissen heb ik besloten de komende tijd niet het woord te voeren over MH17 in de Kamer”, schrijft hij in een verklaring. “De zoektocht naar de waarheid en de daders is moeilijk en belangrijk en dient in de Kamer niet belast te worden met een debat over mijn handelen.”
Het Kamerlid raakte dit weekend in opspraak nadat NRC Handelsblad meldde dat Omtzigt bewust een nepgetuige zou hebben opgevoerd en geïnstrueerd op een bijeenkomst met nabestaanden van de MH17-ramp.
Volgens NRC zorgde Omtzigt er in mei van dit jaar voor dat een afgewezen Oekraïense asielzoeker op de Vrije Universiteit in Amsterdam op een bijeenkomst – onder andere met nabestaanden – over de MH17-ramp kon spreken.
Getuige
De krant beschikt over sms-verkeer en geluidsopnames waaruit blijkt dat niet de man, maar zijn vrouw getuige is geweest van de ramp en dat Omtzigt hiervan op de hoogte was. Desalniettemin zorgde de CDA’er ervoor dat de man mocht spreken.
Maar daar bleef het niet bij, het CDA-Kamerlid gaf per sms ook door wát de man moest zeggen. Zo zou Omtzigt in de ‘briefing’ hebben aangegeven dat de man moest doen alsof hij het neerstorten zelf had gezien en dat hij andere vliegtuigen zou hebben gezien. Dat laatste sluit aan op een theorie die de Russen graag gebruiken om te suggereren dat vlucht-MH17 door Oekraïense straaljagers uit de lucht is geschoten.
Spijt
Omtzigt schrijft maandag in zijn verklaring dat hij de Oekraïense man niet had moeten assisteren. “Het spijt me dat ik er actief aan meegewerkt heb deze man op de bijeenkomst een podium te bieden.” Het gesprek dat hij voorafgaand aan de bijeenkomst met de man en de tolk had, was volgens het Kamerlid ‘onduidelijk’.
Tegenover Eenvandaag zegt Omtzigt maandag dat hij onder de indruk was dat zowel de Oekraïense man en zijn vrouw het vliegtuig hebben zien neerstorten.
De sms-instructies waren bedoeld om te voorkomen dat de Oekraïner een te lang betoog zou afsteken. Omtzigt is het gesprek aangegaan met de man, omdat hij dat beschouwt als zijn taak als Kamerlid, schrijft hij. “Veel mensen hebben zich in de afgelopen jaren bij mij als Kamerlid gemeld rondom MH17. Niet iedereen bleek te zijn wie hij was. Maar alleen door het gesprek aan te gaan, weet ik als Kamerlid wat er speelt.”
Zorgvuldigheid
CDA-leider Sybrand Buma zei eerder op de dag de komende dagen te bekijken of Omtzigt nog kan aanblijven als Kamerlid. Hij wil hem de mogelijkheid bieden uitleg te geven en “die zorgvuldigheid vergt een paar dagen”.
Dinsdag tijdens de fractievergadering zal het Kamerlid tekst en uitleg moeten bieden. Het woordvoerderschap legt hij nu dus tijdelijk neer. Het CDA zal op de achtergrond rekening moeten houden met het imago van de regeringscoalitie, mocht Omtzigt aanblijven.
Een vertrek waar Omtzigt zijn Kamerzetel meeneemt, zou het einde betekenen van de drie weken oude coalitie die met 76 zetels een minimale meerderheid in de Tweede Kamer heeft.
‘Luis in de pels’
De onthulling van NRC komt voor velen als een verrassing. Omtzigt heeft de laatste jaren succesvol geopereerd als een onafhankelijk en vooral controlerend Kamerlid. Het waren de vragen van deze CDA’er die leidden tot de val van staatssecretaris Frans Weekers (Belastingdienst) en hij was een van de enige Kamerleden die opkwam voor de ontslagen MH17-patholoog-anatoom George Maat.
Juist op het dossier-MH17 ontwikkelde Omtzigt tot een ware ‘luis in de pels’ van het kabinet. De belofte van premier Mark Rutte dat “de onderste steen” in de zaak-MH17 boven moet komen, liet Omtzigt niet los. Of het nou ging om de Kiev-memo of de traagheid van het instellen van een tribunaal, Omtzigt herinnerde het kabinet ieder debat aan de belofte van Rutte.
Dit soms tot ergernis van Rutte, die Omtzigt in een debat in mei van dit jaar ervan beschuldigde “een politiek nummertje” te maken van de MH17.
AD 13.11.2017 Pieter Omtzigt (CDA) stopt voorlopig met het MH17-dossier na zijn misser rond het MH17-onderzoek. Hij wil wel Kamerlid blijven. Dat heeft de politicus vanmiddag laten weten. Nabestaande Piet Ploeg, bestuurslid van de Stichting Vliegramp MH17, noemt het spijtig dat Omtzigt tijdelijk stopt met de woordvoering over het drama.
Omtzigt benadrukt in een bericht op Facebook dat de discussie rond hem niet in de weg mag gaan staan van de zoektocht naar de waarheid en de daders van ramp MH17. ,,Het is niet mijn bedoeling geweest om de nabestaanden en de mensen die bij het onderzoek betrokken zijn op deze manier met de gevolgen van mijn handelen te confronteren.”
Problemen
Omtzigt kwam zaterdag in de problemen toen NRC Handelsblad schreef dat hij een Oekraïense ‘nepgetuige’ twijfel heeft laten zaaien over de vliegramp met vlucht MH17 in een zaal vol nabestaanden. De krant had geluidsopnamen en sms-verkeer onder ogen gehad waaruit dat bleek.
De CDA’er heeft tijdens de bijeenkomst op de Vrije Universiteit in mei dit jaar een Oekraïense man laten zeggen dat hij andere toestellen in de lucht had gezien op het moment dat vlucht MH17 werd neergehaald. Omtzigt zou de tekst zelf aan de man hebben gegeven.
Het spijt me dat ik er actief aan meegewerkt heb deze man op de bijeenkomst een podium te bieden, aldus Pieter Omtzigt.
Het onderzoeksteam stelt dat het vliegtuig is neergehaald door een Russische Buk-raket. De man was op de dag van de ramp bovendien helemaal niet in het gebied.
In mijn gedrevenheid op dit dossier om vragen beantwoord te krijgen heb ik op deze bijeenkomst onzorgvuldig gehandeld. Dat betreur ik. 11:12 AM – Nov 11, 2017 · Enschede, Nederland
Omtzigt wist naar eigen zeggen niet dat de man geen ooggetuige was, maar gaf dit weekend wel toe onzorgvuldig te hebben gehandeld. Hij zegt dat te betreuren. ,,In mijn gedrevenheid op dit dossier om vragen beantwoord te krijgen heb ik op deze bijeenkomst onzorgvuldig gehandeld. Dat betreur ik”, tweette het Kamerlid zaterdag al.
Volgens de CDA’er wilde de man graag een uur spreken, maar kreeg hij slechts een minuut. ,,Hij vroeg zich daarom af wat hij dan uit zijn lange verhaal zou vertellen. Ik heb toen een SMS gestuurd met wat de hoofdpunten volgens mij waren van zijn eerdere betoog richting mij”, legt Omtzigt uit.
,,Dat had ik niet moeten doen, en het spijt me dat ik er actief aan meegewerkt heb deze man op de bijeenkomst een podium te bieden”, legt Omtzigt uit. ,,Ik heb dit gedaan met de beste intenties, maar ben me bewust van het feit dat mijn handelingen in dit geval alleen maar vervelende gevolgen hebben gehad.”
‘Jammer en spijtig’
,,Het is jammer en spijtig dat dit incident daartoe de aanleiding geeft. Hij had wat dingen beter kunnen doen, maar hij dééd het wel”, zegt nabestaande Piet Ploeg, bestuurslid van de Stichting Vliegramp MH17, in een reactie.
Ploeg begrijpt dat Omtzigt nu deze stapt neemt. ,,Hij wil niet dat het debat over deze zaak omsluierd wordt door dit.” Het verhaal van deze persoon was een verstoring van de avond, aldus Ploeg. ,,Maar nabestaanden waren er verder niet van in verwarring.”
Omtzigt heeft de nabestaanden een brief gestuurd met uitleg, aldus Ploeg. ,,Daarin biedt hij nadrukkelijk zijn excuses aan, en dat siert hem.”
‘Serieuze fout’
CDA-leider Sybrand Buma liet eerder vandaag weten na te gaan denken over hoe het verder moet met Omtzigt. Volgens Buma heeft het Tweede Kamerlid ‘een fout gemaakt in een zaak die heel serieus is’. ,,Ik wil precies weten wat er gebeurd is.” Hij benadrukt dat het een zaak van het CDA is, niet van de coalitie.
Afgelopen weekend zei Buma nog dat de vraag of Omtzigt een andere portefeuille zou moeten krijgen ‘niet aan de orde’ was.
Afgelopen zaterdag berichtte NRC Handelsblad over de rol die ik gespeeld heb bij het openbare publiekscollege over de juridische aspecten van de MH17 dat in mei aan de VU plaatsvond. Na de berichtgeving heb ik zaterdag aangegeven dat ik op deze bijeenkomst onzorgvuldig heb gehandeld, en dat ik dat betreur. In dit bericht wil ik toelichten wat er gebeurd is.
Een begeleider van een asielzoeker uit Oekraïne heeft mij verzocht om voorafgaand aan de bewuste bijeenkomst met hem te …Meer weergeven
NOS 13.11.2017 CDA-leider Buma heeft enkele dagen nodig om te bekijken of Pieter Omtzigt verder kan als Kamerlid en woordvoerder op het gebied van de ramp met de MH17. De kwestie wordt morgen besproken in de fractievergadering van het CDA en met Omtzigt zelf, zei Buma vandaag.
Omtzigt kwam in opspraak na een artikel afgelopen zaterdag in NRC Handelsblad. Volgens die krant heeft het Kamerlid een Oekraïense nepgetuige twijfel laten zaaien over de toedracht van de ramp. Omtzigt zelf heeft gezegd dat hij het betreurt dat hij onzorgvuldig heeft gehandeld.
Volgens Buma zijn er duidelijk dingen niet goed gegaan, maar heeft Omtzigt het recht om zijn kant van het verhaal te vertellen. “Ik ben ervan overtuigd dat Omtzigt maar één doel heeft: de waarheid boven tafel halen over de toedracht van de ramp. Het is goed dat hij meteen zijn onzorgvuldigheid heeft toegegeven.”
De zaak is vanmorgen ook aan de orde geweest op het wekelijkse overleg tussen de coalitiepartijen. De positie van Omtzigt is cruciaal, omdat het nieuwe kabinet een meerderheid van maar één zetel in de Tweede Kamer heeft.
Sms
De nepgetuige, die helemaal niet in de buurt was toen het vliegtuig neerstortte, deed zijn verhaal op een bijeenkomst met veel nabestaanden van de slachtoffers. Volgens NRC stuurde Omtzigt de man van tevoren een sms’je met kernpunten die hij naar voren zou moeten brengen.
Het verhaal van de man kwam erop neer dat de MH17 niet door een Russische Buk-raket, maar door Oekraïense gevechtsvliegtuigen zou zijn neergehaald. De man zou Omtzigt voorafgaand aan de bijeenkomst hebben gezegd dat niet hij, maar zijn vrouw getuige was van het neerstorten. De CDA’er zei in de NRC dat dat hem niet duidelijk was.
NU 13.11.2017 CDA-leider Sybrand Buma gaat de komende dagen kijken of de positie van Kamerlid Pieter Omtzigtnog houdbaar is naar aanleiding van onthullingen dat hij een nepgetuige twijfel zou hebben laten zaaien over de toedracht van de ramp met de MH17.
Buma zal het in opspraak geraakte Kamerlid de mogelijkheid willen bieden uitleg te geven over de publicatie van NRC Handelsblad waarin beschreven staat dat Omtzigt bewust een nepgetuige zou hebben opgevoerd en geïnstrueerd in een bijeenkomst met nabestaanden van de MH17-ramp.
“Die zorgvuldigheid vergt een paar dagen”, zei Buma maandag tegenover de NOS. De CDA-leider vindt dat Omtzigt “een fout” heeft gemaakt.
Omtzigt zal dinsdag in de fractievergadering tekst en uitleg moeten geven. Zaterdag liet hij al via Twitter weten de gebeurtenis te “betreuren” en zei hij “in mijn gedrevenheid op dit dossier om vragen beantwoord te krijgen heb ik op deze bijeenkomst onzorgvuldig gehandeld.”
Nepgetuige
Volgens NRC zorgde Omtzigt er in mei van dit jaar voor dat een afgewezen Oekraïense asielzoeker op de Vrije Universiteit in Amsterdam op een bijeenkomst – onder andere met nabestaanden – over de MH17-ramp kon spreken.
De krant beschikt over sms-verkeer en geluidsopnames waaruit blijkt dat de man helemaal geen getuige van de ramp is geweest en dat Omtzigt hiervan op de hoogte was. Desalniettemin zorgde Omtzigt ervoor dat de man mocht spreken.
Maar daar bleef het niet bij, het CDA-Kamerlid gaf per sms ook door wát de man moest zeggen. Zo zou Omtzigt in de ‘briefing’ hebben aangegeven dat de man moest doen alsof hij het neerstorten zelf had gezien en dat hij andere vliegtuigen zou hebben gezien. Dat laatste sluit aan op een theorie die de Russen graag gebruiken om te suggereren dat vlucht-MH17 door Oekraïense straaljagers uit de lucht is geschoten.
Buma zei maandag dat hij ervan overtuigd is dat Omtzigt “maar één doel heeft: de waarheid boven tafel halen over de toedracht van de ramp”. Tegelijkertijd wil hij weten hoe Omtzigt tot deze actie is overgegaan.
De vraag is of enkel excuses voldoende zullen zijn om zijn geloofwaardigheid op dit dossier te herstellen. Dat stelt Buma voor drie keuzes: een reprimande, Omtzigt het MH17-woordvoerderschap ontnemen of hem vragen op te stappen als Kamerlid.
De onthulling van NRC komt voor velen als een verrassing. Omtzigt heeft de laatste jaren succesvol geopereerd als een onafhankelijk en vooral controlerend Kamerlid. Het waren de vragen van deze CDA’er die leidden tot de valvan staatssecretaris Frans Weekers (Belastingdienst) en hij was een van de enige Kamerleden die opkwam voor de ontslagen MH17-patholoog-anatoom George Maat.
Juist op het dossier-MH17 ontwikkelde Omtzigt tot een ware ‘luis in de pels’ van het kabinet. De belofte van premier Mark Rutte dat “de onderste steen” boven moet komen, liet Omtzigt niet los. Of het nou ging om de Kiev-memo of de traagheid van het instellen van een tribunaal, Omtzigt herinnerde het kabinet ieder debat aan de belofte van Rutte.
Dit soms tot ergernis van Rutte, die Omtzigt in een debat in mei van dit jaar ervan beschuldigde “een politiek nummertje” te maken van de MH17.
Elsevier 12.11.2017De kwestie rond CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt en de MH17 bevat ook een partijpolitieke component. VVD’ers mengen zich met opvallend enthousiasme in het debat.
De actieve twitteraar Frans Weisglas (VVD), oud-voorzitter van de Tweede Kamer, vindt zelfs dat Omtzigt na het NRC-verhaal moet aftreden.
Opvallender is de reactie van de voorlichting van de VVD-fractie. Die wordt in de persoon van hoofd voorlichting Kees Berghuis opeens heel actief. Op Twitter retweet hij niet alleen de berichtgeving van NRC, maar ook de artikelen die de Volkskrant en De Telegraaf over het NRC-bericht maakten.
Kritische houding van Omtzigt bevalt Rutte niet
De VVD heeft duidelijk nog een appeltje met Omtzigt te schillen. Dat hij blijkbaar een misstap heeft begaan, komt als geroepen. Omtzigt behoort tot de terriërs die zich hebben vastgebeten in het MH17-dossier. Net zo vastgebeten als de premier Mark Rutte (VVD) die op de dag van de crash op 17 juli 2014 zei dat de ‘onderste steen’ over de oorzaak boven moest komen.
Maar de kritische houding van Omtzigt bevalt Rutte niet. Afgelopen mei verweet hij Omtzigt nog een ‘politiek nummertje’ te maken over MH17. Rutte verborg zijn irritatie niet.
De MH17-kwestie is omgeven door complottheorieën. De waarheid is maar moeilijk traceerbaar. Zo ook de rol van Omtzigt in het optreden van de nep-getuige. Moderator Hella Hueck van de nabestaandenbijeenkomst waarop de nep-getuige zijn woord deed, had dat optreden anders ervaren dan NRC reconstrueerde.
Niet alleen maar fans
Omtzigt gaf in een tweet toe dat hij onzorgvuldig had gehandeld. Hoe dan ook is de kwestie koren op de molen van Rutte en zijn VVD-machine. Een Omtzigt die zich eindelijk koest houdt of nog liever aftreedt als Kamerlid, zou de grootste regeringspartij goed uitkomen.
In mijn gedrevenheid op dit dossier om vragen beantwoord te krijgen heb ik op deze bijeenkomst onzorgvuldig gehandeld. Dat betreur ik.
En dus is het hoofd communicatie van de VVD-fractie niet te beroerd om de berichten over Omtzigts uitglijder te retweeten. En dat allemaal omdat een zelfbewust CDA-Kamerlid de VVD-premier niet op diens blauwe ogen gelooft en maar blijft doorvragen om die beroemde onderste steen boven te krijgen.
Zelfs onder CDA’ers heeft de overactieve Omtzigt met zijn 92.000 voorkeurstemmen niet alleen fans. Sommigen vinden hem een bemoeial, een solist. Dat is niet verboden in de politiek. Sterker: het is een aanbeveling.
Carla Joosten (1960) werkt sinds 2000 voor redactie Nederland bij Elsevier Weekblad. Ze is politiek redacteur in Den Haag en covert het koningshuis. Voor de Leven & Dood-pagina’s van Elsevier Weekblad verzorgt zij de nieuwtjes over mensen.
VK 12.11.2017 Pieter Omtzigt gaf het CDA in de oppositie weer kleur, als luis in de pels van Mark Rutte. Nu lijkt hij in zee te zijn gegaan met een nepgetuige van de MH17-ramp. Wordt hij ontmaskerd als een poseur die voor zich laat liegen?
Tweede Kamerlid Pieter Omtzigt, boegbeeld van het CDA, is in verlegenheid gebracht door de onthulling in NRC zaterdag dat hij een nepgetuige twijfel liet zaaien over het neerhalen van vlucht MH17. Hoe hij verder wil, was zondagavond onduidelijk. Het Kamerlid hield zich in het weekend stil en beperkte zich tot een korte spijtbetuiging op Twitter. Zijn partij reageerde niet.
De vragen omtrent zijn integriteit die Omzigt (43) plots omgeven hadden niet rond een politiek gevoeliger thema kunnen opkomen. In de oppositie ontwikkelde hij zich de afgelopen jaren tot de belangrijkste criticus van premier Rutte in het onderzoek naar de tragedie. Dat leidde vaak tot grote ergernis in de kringen rond de minister-president, waar MH17 geldt als veel meer dan een doorsnee politiek dossier.
Rutte beschouwt de ramp als de ingrijpendste gebeurtenis uit zijn premierschap en voelt de druk van zijn belofte dat hij niet zal rusten ‘voordat de onderste steen boven is’. Omtzigt achtervolgt hem juist met die belofte dag in dag uit waarom duurt het onderzoek zolang, staat justitie wel open voor alle mogelijke scenario’s, waarom werden niet alle radarbeelden vrijgegeven, had het kabinet niet moeten voorkomen dat het toestel überhaupt boven het oorlogsgebied vloog op die 17de juli van 2014?
De ergernis onder de liberalen bleef lang beperkt tot klachten achter de schermen, maar begin vorig jaar haalde Rutte met een voor hem ongebruikelijke geraaktheid uit in een Kamerdebat, toen Omtzigt en anderen opnieuw suggereerden dat het kabinet te weinig deed om de echte daders te vinden.
Partijwoordvoerder
‘Onze oppositiehengst’, werd Omtzigt in de CDA-wandelgangen liefkozend genoemd
‘Dit zijn ongelooflijke beneden-de-gordel-insinuaties’, aldus de premier. ‘Deze ramp heeft mij enorm geraakt en daarom raken die wilde complotten mij ook. Hou toch op!’ En: ‘Ik lees nu al maanden die commentaren. We zouden Rusland niet voldoende aanpakken vanwege onze handelsrelatie met dat land, of de Oekraïne vanwege de gezellige band met hen. Totale nonsens. Onzin!’
Omtzigt reageerde stoïcijns en onverminderd kritisch. Hij bleef zich vol overtuiging vastbijten. Dat doet hij al jaren op veel andere dossiers. Hij is daarbij alomtegenwoordig in de Kamer en in de media. Als financieel woordvoerder stond hij aan de basis van de val van VVD-staatssecretaris Weekers, die hij bleef achtervolgen met een stroom vragen over de malaise bij de Belastingdienst.
In het MH17-dossier plaatste hij als eerste Kamerlid vraagtekens bij het ontslag van patholoog-anatoom George Maat, die volgens het kabinet te loslippig was geweest over het onderzoek naar de MH17-slachtoffers, maar die later werd gerehabiliteerd.
Zo ontwikkelde Omtzigt zich tot een van de belangrijkste spelers voor het CDA, dat door onvoorwaardelijke oppositie weer wat kleur op de wangen wist te krijgen na twee desastreuze verkiezingsnederlagen. ‘Onze oppositiehengst’, werd de tukker in de CDA-wandelgangen liefkozend genoemd. Zoals oud-fractievoorzitter Van Geel ooit zei: ‘Pieter is net slagroom.
Hoe harder je hem klopt, hoe stijver hij wordt.’ Het leverde hem een snel groeiende schare fans op. De man die in 2012 nog door zijn partij van de kandidatenlijst werd gehaald, vocht zich terug en werd dit jaar beloond met het indrukwekkende aantal van 92 duizend voorkeurstemmen.
Het ergste wat het CDA en het kabinet kan overkomen is dat hier de kiem wordt gelegd voor een afscheiding
Nu ligt hij, uitgerekend op het gevoeligste dossier van deze jaren, zelf onder vuur wegens zijn omgang met de waarheid. Wordt Ruttes voornaamste luis in de pels ontmaskerd als een poseur die voor zijn eigen show desnoods iemand laat liegen? En kan hij met die last op zijn schouders nog onbelemmerd functioneren in debatten over MH17?
Omtzigt beperkte zich dit weekend tot een summiere reactie. Net als zijn partij, die amper reageert op vragen maar evenmin wil bevestigen dat Omtzigt door kan als MH17-specialist. De positie van het jonge kabinet weegt zeker mee: er zal deze week sowieso een oplossing moeten komen zonder conflict. Want het ergste wat het CDA en het kabinet kan overkomen is dat hier de kiem wordt gelegd voor een afscheiding. Dat kan een coalitie met slechts één zetel meerderheid zich niet permitteren.
Twijfel zaaien via een nepgetuige van de ramp – waarom?
De vraag is: wat bezielde Pieter Omtzigt? NRC Handelsblad beschikt over sms-verkeer en geluidsopnamen waaruit blijkt dat hij in mei van dit jaar een nepgetuige in een zaal vol nabestaanden twijfel liet zaaien over de toedracht van het neerhalen van vlucht MH17.
De getuige trad op tijdens een bijeenkomst op de Vrije Universiteit in Amsterdam over strafvervolging van de daders. Omtzigt regelde bij de organisatie spreektijd voor een afgewezen Oekraïense asielzoeker die verklaarde dat hij andere vliegtuigen in de lucht had gezien toen MH17 neerstortte. Deze theorie wordt al langere tijd verspreid vanuit Rusland, waar na de ramp werd gesuggereerd dat het vliegtuig is neergeschoten door een Oekraïense straaljager.
Voorafgaand aan de bijeenkomst sprak Omtzigt uitgebreid met de Oekraïner. Uit een geluidsopname, in handen van NRC, blijkt dat de man toen vertelde dat niet hij maar zijn vrouw getuige was, en niet van het neerschieten maar van het neerstorten.
Hoewel het Kamerlid wist dat de ‘getuige’ zelf niet eens in de buurt van het rampgebied was, gaf hij later per sms door wat de man diende te zeggen op de bijeenkomst: ‘Ik zag het vliegtuig neerstorten. De cockpit kwam 100meter van mijn huis terecht. Ik zag de slachtoffers, maar ook Oekraïense militaire vliegtuigen die op 17 juli vlogen boven mijn huis. Toch word ik niet als getuige erkend. Bij wie moet ik me melden?’
Publiekelijk reageerde Omtzigt met een oproep aan de man om een getuigenis af te leggen bij het JIT-onderzoeksteam. In het voorbereidingsgesprek had de tolk van de man Omtzigt verteld dat hij al door het JIT was gehoord en dat de onderzoekers beschikten over een uitgebreid rapport met zijn getuigenis over de ramp. Die had hij eerder afgelegd toen hij in Duitsland asiel aanvroeg.
Spijt
Omtzigt zegt niet te hebben begrepen dat de man zelf geen ooggetuige was
Waarom spoorde Omtzigt de man aan om mist te verspreiden? Het Kamerlid behoort niet tot de school die in het openbaar twijfelt aan de Nederlandse onderzoeksconclusie dat MH17 werd neergehaald door een uit Rusland afkomstige Buk-raket. In de Kamer roept het CDA het kabinet naar aanleiding van die conclusie al geruime tijd op tot opsporing en vervolging van de daders.
Intussen flirtte Omtzigt buiten de Kamer wel met andere theorieën. Zo nam hij met SP-Kamerlid Van Bommel het eerste exemplaar in ontvangst van het boek De Doofpotdeal, waarin publicist Joost Niemöller betoogt dat het Nederlandse onderzoek wordt beïnvloed door de internationale politieke verhoudingen en dus onbetrouwbaar is.
In zijn eerste reactie liet Omtzigt zaterdag weten dat er sprake was van een misverstand. Hij had niet begrepen dat de man met wie hij zaken deed zelf geen ooggetuige was en ontkent dat hij hem actief wilde beïnvloeden om twijfel te zaaien over de toedracht. ‘Deze man voelde zich niet gehoord. Ik wil alleen dat alles rond MH17 goed wordt uitgezocht.’
Via Twitter voegde hij daar zaterdag aan toe dat hij spijt heeft van zijn handelen. ‘In mijn gedrevenheid op dit dossier om vragen beantwoord te krijgen heb ik op deze bijeenkomst onzorgvuldig gehandeld. Dat betreur ik.’
AD 12.11.2017 Nabestaanden van de ramp met de MH17 vinden dat CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt uitleg verschuldigd is over de nepgetuige die hij twijfel liet zaaien over de toedracht van de ramp. ,,Hij zal zich moeten verantwoorden”, aldus voorzitter Evert van Zijtveld van Stichting Vliegramp MH17.
NRC Handelsblad meldde gisteren dat de CDA’er op een bijeenkomst in mei van dit jaar een Oekraïense man liet zeggen dat hij andere toestellen in de lucht had gezien op het moment dat de MH17 werd neergeschoten. Omtzigt zou de tekst die man uitsprak zelf hebben aangereikt. Volgens het team dat strafrechtelijk onderzoek doet naar de MH17-ramp staat echter vast dat het toestel is neergehaald door een Russische Buk-raket. De man verbleef op de dag van de ramp bovendien elders.
Omtzigt toonde op Twitter berouw over zijn actie. ,,In mijn gedrevenheid op dit dossier om vragen beantwoord te krijgen heb ik op deze bijeenkomst onzorgvuldig gehandeld. Dat betreur ik.”
De nabestaanden menen dat het CDA-Kamerlid het daar niet bij kan laten. ,,Als dit klopt, dan is dat heel kwalijk”, stelt Van Zijtveld.
Desinformatie
Omtzigt bouwde de afgelopen jaren krediet op door zijn volhardende opstelling in het MH17-dossier. Daarom verdient hij de kans zich te verdedigen, meent Van Zijtveld. ,,Hij is zeer betrokken. Daarom verbaast deze actie ook zo. Wij willen alleen maar feiten weten en hebben niets aan desinformatie. Daarvan zwerft al genoeg rond op internet.”
Voor CDA-fractieleider Sybrand Buma is het voorval geen reden Omtzigt het woordvoerderschap over MH17 te ontnemen. Die vraag is volgens zijn woordvoerder ‘niet aan de orde’. Omtzigt zelf was dit weekend niet bereikbaar voor nader commentaar.
In mijn gedrevenheid op dit dossier om vragen beantwoord te krijgen heb ik op deze bijeenkomst onzorgvuldig gehandeld. Dat betreur ik. 11:12 AM – Nov 11, 2017 · Enschede, Nederland
VK 11.11.2017 De onthulling over zijn bemoeienis met de waarheidsvinding rond de aanslag op vlucht MH17 brengt CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt in een uiterst lastig parket. Omtzigt ontwikkelde zich in de afgelopen jaren tot de belangrijkste criticaster van het kabinet waar het ging om het onderzoek naar de tragedie. Dat leidde vaak tot grote ergernis in de VVD van premier Rutte. Ook daarom zal coalitiepartner CDA nu niet kunnen doen alsof er niets is gebeurd.
De ergernis onder de liberalen bleef lang beperkt tot klachten achter de schermen, maar begin vorig jaar haalde Rutte zelf ongebruikelijk fel uit in een Kamerdebat, toen Omtzigt en het toenmalige VNL-Kamerlid Bontes suggereerden dat het kabinet te weinig deed om de werkelijke daders te vinden.
‘Dit zijn ongelooflijke beneden-de-gordel-insinuaties’, aldus de premier. ‘Deze ramp heeft mij enorm geraakt en daarom raken die wilde complotten mij ook. Hou toch op!’ En: ‘Ik lees nu al maanden die commentaren. We zouden Rusland niet voldoende aanpakken vanwege onze handelsrelatie met dat land, of de Oekraïne vanwege de gezellige band met hen. Totale nonsens. Onzin.’
Oppositiehengst
Omzigt bleef zich onverminderd kritisch opstellen
Omtzigt liet zich daardoor niet van de wijs brengen. Zoals op veel andere dossiers bleef hij zich onverminderd kritisch opstellen, alomtegenwoordig in de Kamer en in de media. Zo ontwikkelde hij zich in de afgelopen vijf jaren tot een van de belangrijkste spelers van het CDA, dat door onvoorwaardelijke oppositie weer wat kleur op de wangen wist te krijgen na de desastreuze verkiezingsnederlagen van 2010 en 2012. ‘Onze oppositiehengst’, werd hij liefkozend genoemd in de CDA-wandelgangen. Zijn beloning was de vierde plek op de kandidatenlijst bij de laatste verkiezingen.
Nepgetuige
Maar uitgerekend op het gevoeligste politieke dossier van deze politieke jaren ligt Omtzigt nu zelf onder vuur wegens zijn omgang met de waarheid. NRC Handelsblad heeft voor Omtzigt belastende documenten in handen. Uit sms-verkeer en geluidsopnames blijkt dat hij in mei van dit jaar een nepgetuige in een zaal vol nabestaanden twijfel liet zaaien over de toedracht van de ramp.
De getuige, een Oekraïense asielzoeker, trad op in een bijeenkomst op de Vrije Universiteit in Amsterdam over strafvervolging van de daders. Omtzigt regelde bij de organisatie spreektijd voor de man die verklaarde dat hij andere vliegtuigen in de lucht had gezien toen de MH17 neerstortte. Deze theorie wordt al langere tijd verspreid vanuit Rusland, waar na de ramp werd gesuggereerd dat het vliegtuig is neergeschoten door een Oekraïense straaljager.
Hij gaf per sms door wat de getuige diende te zeggen op de bijeenkomst
Voorafgaand aan de bijeenkomst sprak Omtzigt uitgebreid met de Oekraïner. Uit een geluidsopname, in handen van NRC, blijkt dat de man toen vertelde dat niet hij maar zijn vrouw getuige was, en niet van het neerschieten maar van het neerstorten. Hoewel het Kamerlid wist dat de ‘getuige’ zelf op de bewuste dag niet eens in de buurt van het rampgebied was, gaf hij later per sms door wat de man diende te zeggen op de bijeenkomst: ‘Ik zag het vliegtuig neerstorten. De cockpit kwam 100 meter van mijn huis terecht. Ik zag de slachtoffers, maar ook […] Oekraïense militaire vliegtuigen die op 17 juli vlogen boven mijn huis. Toch word ik niet als getuige erkend. Bij wie moet ik me melden?’
Getuigenis bij JIT
Tijdens de openbare bijeenkomst op de VU reageerde Omtzigt vervolgens met een oproep aan de man om een getuigenis af te leggen bij het JIT-onderzoeksteam.
In het voorbereidingsgesprek had de tolk van de man in het voorbereidingsgesprek echter al aan Omtzigt verteld dat hij al door het JIT was gehoord en dat de onderzoekers beschikten over een uitgebreid rapport met zijn getuigenis over de ramp. Die had hij eerder afgelegd toen hij in Duitsland asiel aanvroeg.
In mijn gedrevenheid op dit dossier om vragen beantwoord te krijgen heb ik op deze bijeenkomst onzorgvuldig gehandeld. Dat betreur ik. 11:12 AM – Nov 11, 2017 · Enschede, Nederland
In zijn eerste reactie op de beschuldiging zegt Omtzigt dat er sprake was van een misverstand. Hij had niet begrepen dat de man zelf geen ooggetuige was en ontkent dat hij hem actief wilde beïnvloeden om twijfel te zaaien over de toedracht. ‘Deze man voelde zich niet gehoord. Ik wil alleen dat alles rond MH17 goed wordt uitgezocht.’
Via Twitter voegde hij daar zaterdagochtend aan toe dat hij spijt heeft van zijn handelen. ‘In mijn gedrevenheid op dit dossier om vragen beantwoord te krijgen heb ik op deze bijeenkomst onzorgvuldig gehandeld. Dat betreur ik.’
CDA-leider Buma heeft zaterdag nog niet gereageerd.
NOS 11.11.2017 CDA-Kamerlid Omtzigt geeft toe dat hij fouten heeft gemaakt door een Oekraïense ‘nepgetuige’ op te voeren voor een zaal vol nabestaanden van slachtoffers van de MH17-ramp.
“In mijn gedrevenheid op dit dossier om vragen beantwoord te krijgen, heb ik op deze bijeenkomst onzorgvuldig gehandeld. Dat betreur ik”, schrijft hij op Twitter.
De NRC meldt vandaag dat Omtzigt op een bijeenkomst op de Vrije Universiteit Amsterdam over MH17 een man naar voren schoof die van tevoren door hem was geïnstrueerd.
Het was een Oekraïner die verklaarde dat hij andere vliegtuigen in de lucht had gezien toen de MH17 neerstortte. Dat is een Russische theorie over de vliegramp, die ervan uitgaat dat het vliegtuig door een Oekraïense straaljager is neergehaald.
De bijeenkomst waarop de ‘getuige’ vertelde over de ramp met de MH17
Het Kamerlid zou op deze manier twijfel hebben gezaaid onder de nabestaanden, die uitgaan van het oordeel van het Joint Investigation Team dat de vlucht door een Russische Buk-raket is getroffen.
Het is nog onduidelijk welke consequenties het handelen van Omtzigt heeft. De CDA-fractie wil tot nu toe niet reageren. De regeringscoalitie waar het CDA deel van uitmaakt, heeft een krappe meerderheid van één zetel in de Tweede Kamer.
In mijn gedrevenheid op dit dossier om vragen beantwoord te krijgen heb ik op deze bijeenkomst onzorgvuldig gehandeld. Dat betreur ik. 11:12 – 11 nov. 2017 · Enschede, Nederland
AD 11.11.2017 Tweede Kamerlid Pieter Omtzigt (CDA) heeft een Oekraïense ‘nepgetuige’ twijfel laten zaaien over de vliegramp met vlucht MH17 in een zaal vol nabestaanden. NRC Handelsblad schrijft dat op basis van geluidsopnamen en sms-verkeer waarover de krant beschikt.
De man sprak tijdens een bijeenkomst op de Vrije Universiteit in Amsterdam in mei van dit jaar een tekst uit die door Omtzigt zou zijn opgesteld. Zelf verbleef de Oekraïener tijdens de ramp elders.
Volgens het team dat strafrechtelijk onderzoek doet naar de MH17-ramp is het toestel neergehaald door een Russische Buk-raket. Maar de getuige verklaarde dat hij andere toestellen in de lucht had gezien op het moment dat de MH17 werd neergeschoten. Vanuit Rusland is gesuggereerd dat het toestel is neergehaald door een Oekraïense straaljager.
Excuus
Tegen NRC Handelsblad zegt Omtzigt dat hij niet wist dat de Oekraïner geen ooggetuige was van de ramp. Ook liet hij op Twitter van zich horen: ,,In mijn gedrevenheid op dit dossier om vragen beantwoord te krijgen heb ik op deze bijeenkomst onzorgvuldig gehandeld. Dat betreur ik.”
Het CDA wil vooralsnog niet reageren op de kwestie.
Elsevier 11.11.2017 CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt zit in een lastig parket. NRC Handelsblad schrijft zaterdag dat Omtzigt een ‘nepgetuige’ zou hebben ingezet om de twijfel en misleiding te zaaien over de ramp met vlucht MH17. De krant schrijft dat op basis van geluidsopnamen en sms-verkeer die zij in handen heeft.
Alleen vrouw was getuige van MH17-ramp
De Oekraïense asielzoeker Alexandr werd vorig jaar tijdens een bijeenkomst op de Vrije Universiteit Amsterdam, waar ook nabestaanden aanwezig waren, aan het woord gelaten. Hij sprak daar een tekst uit die door Omtzigt zelf zou zijn opgesteld. De Oekraïner verbleef zelf tijdens de ramp met MH17 op een andere plek. Zijn vrouw zou getuige zijn geweest van de crash, maar weigerde zelf te spreken.
Volgens het team dat strafrechtelijk onderzoek doet naar de ramp met MH17 is het toestel neergehaald door een Russische BUK-raket, maar Alexandr verklaarde dat hij andere toestellen in de lucht had gezien op het moment dat het toestel van Malaysia Airlines werd neergehaald.
Omtzigt suggereerde bovendien dat de Oekraïner door het Joint Investigation Team (JIT) gehoord zou moeten worden, terwijl hij ‘uit het voorgesprek had kunnen weten dat de man al met het JIT heeft gesproken,’ aldus NRC.
Insinuerend artikel
Het artikel van NRC insinueert dat Omtzigt deze getuige met opzet opvoerde om twijfel te zaaien en pro-Russische lezingen te bevestigen. Omtzigt zelf erkent zijn slordigheid en maakt op Twitter zijn excuses.
In mijn gedrevenheid op dit dossier om vragen beantwoord te krijgen heb ik op deze bijeenkomst onzorgvuldig gehandeld. Dat betreur ik. 11:12 AM – Nov 11, 2017 · Enschede, Nederland
Maar van opzet was geen sprake, verklaart hij tegenover NRC. Ook verklaarde hij dat het hem niet duidelijk was of de man al wel of niet met het JIT had gesproken.
Hoe dan ook, het verhaal kan negatieve consequenties hebben voor Omtzigt, die zich al jarenlang (en inmiddels vrijwel als enige Kamerlid) bezighoudt met het dossier over de ramp met MH17. Premier Mark Rutte verweet Omtzigt vorig jaar ‘politieke spelletjes’ te spelen ten koste van de nabestaanden van de MH17-ramp, maar de nabestaanden op de bijeenkomst bij de VU reageerden nonchalant op de verklaring van Alexandr.
Het CDA wil niet reageren op de kwestie. Een woordvoerder van de fractie zegt alleen dat de vraag of Omtzigt zijn MH17-woordvoerderschap mag behouden niet aan de orde is, want ‘de reactie van Omtzigt is de reactie’. Het CDA laat weten dat Omtzigt gewoon aan mag blijven als MH17-woordvoerder van de partij.
Elif Isitman (1987) is sinds oktober 2014 online redacteur bij Elsevier Weekblad.
NOS 11.11.2017 Tweede Kamerlid Pieter Omtzigt (CDA) heeft een Oekraïense ‘nepgetuige’ van vliegramp MH17 in een zaal vol nabestaanden twijfel laten zaaien over de toedracht van de ramp. Dat schrijft NRC Handelsblad. Het verhaal van de man was opgesteld door het Kamerlid, blijkt uit geluidsopnames en sms-verkeer die de krant heeft.
De getuige sprak op een bijeenkomst op de Vrije Universiteit Amsterdam in mei dit jaar over strafvervolging van de daders. Omtzigt regelde spreektijd voor de Oekraïner die verklaarde dat hij andere vliegtuigen in de lucht had gezien toen de MH17 neerstortte. Deze theorie komt uit Rusland, waar werd gesuggereerddat het vliegtuig is neergeschoten door een Oekraïense straaljager.
Van de bijeenkomst staan beelden op YouTube:
De bijeenkomst waarop de ‘getuige’ vertelde over de ramp met de MH17
Het Joint Investigation Team dat strafrechtelijk onderzoek doet naar het neerschieten van vlucht MH17 concludeerde in september vorig jaar dat het toestel is neergehaald door een Russische Buk-raket.
Oekraïner niet zelf getuige
Omtzigt sprak voorafgaand aan de bijeenkomst uitgebreid met de Oekraïner, schrijft de NRC. Op basis daarvan zou hij een sms met ‘kernpunten’ hebben geschreven die de tolk namens de Oekraïner bij de lezing moest uitspreken. De Oekraïner zou Omtzigt hebben verteld dat hij al was gehoord door het Nederlandse onderzoeksteam. Op de bijeenkomst op de VU zou het Kamerlid de indruk hebben gewekt dat de Oekraïner nog niet gehoord was.
Bovendien zou alleen de vrouw van de Oekraïner de andere vliegtuigen hebben gezien, zelf was de man op de dag van de ramp elders in het land, schrijft de NRC. Omtzigt zou in de tekst die de man moest uitspreken hebben geschreven dat die zelf het vliegtuig zag neerstorten.
Omtzigt noch de woordvoerders van de CDA-fractie waren vrijdagavond bereikbaar. In de NRC reageert het Kamerlid dat hem niet duidelijk was of de man al was gehoord in Nederland en hij zegt tijdens het voorgesprek niet te hebben begrepen dat de man zelf geen ooggetuige was.
Het OM laat aan de NOS weten geen uitspraken te doen over getuigen die worden gehoord.
Nabestaanden van de slachtoffers van MH17 zijn verbaasd. “We hebben als nabestaanden al vaak genoeg te maken met desinformatie”, zegt voorzitter Piet Ploeg van de Stichting Vliegramp MH17. “Als een Kamerlid daaraan meedoet, is dat wel jammer. ” Ploeg zou van Omtzigt graag horen wat hij over de kwestie te zeggen heeft.
NU 11.11.2017 CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt heeft in mei van dit jaar op een bijeenkomst over de MH17-ramp met nabestaanden een nepgetuige laten spreken. De tekst die de man sprak zou door Omtzigt zijn geschreven.
Dat meldt NRC zaterdag. De krant beschikt over sms-verkeer en geluidsopnames waaruit blijkt dat het om een nepgetuige gaat, en dat Omtzigt hem twijfel liet zaaien over de toedracht van de ramp.
Zelf reageert Omtzigt op Twitter en zegt de gebeurtenis te “betreuren”. “In mijn gedrevenheid op dit dossier om vragen beantwoord te krijgen heb ik op deze bijeenkomst onzorgvuldig gehandeld.”
Omtzigt zorgde er in mei voor dat een afgewezen Oekraïense asielzoeker mocht spreken op een bijeenkomst op de Vrije Universiteit in Amsterdam. De man verklaarde dat hij andere vliegtuigen in de lucht had gezien toen de MH17 neerstortte. Die theorie komt uit Rusland, dat na de ramp suggereerde dat het vliegtuig was neergehaald door een Oekraïense straaljager.
Uit een rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) en het Openbaar Mnisterie bleek later dat het vliegtuig is neergehaald door een Buk-raket van Russische makelij. Dat gebeurde vanuit een gebied in Oost-Oekraïne dat door pro-Russische rebellen wordt gecontroleerd.
Uit het sms-verkeer waarover NRC beschikt blijkt dat Omtzigt voor de lezing uitgebreid met de Oekraïner sprak, en dat hij ‘kernpunten’ zou hebben gegeven die de tolk bij zijn verhaal moest uitspreken. Zo zou Omtzigt in de ‘briefing’ hebben aangegeven dat de man moest doen alsof hij het neerstorten zelf had gezien.
Want dat was niet het geval. De ‘getuige’ verbleef op de dag van de vliegramp in werkelijkheid in een andere regio in Oekraïne. Alleen zijn vrouw zou het vliegtuig hebben zien neerstorten. Ook zou het CDA-kamerlid geweten hebben dat de man al was gehoord door het Nederlandse onderzoeksteam, maar liet hij dit op de bijeenkomst niet blijken.
Seems the Pieter Omtzigt story is a good example of what happens when you treat conspiracy theorists as just having… https://t.co/BPwnKnZ2DIEliotHiggins
De toespraak leidde in mei tot verontwaardigde reacties op internet, waarbij mensen hun verbazing uitten over het feit dat een belangrijke getuige niet was verhoord.
Omtzigt heeft NRC laten weten dat hij niet wist of de man al was gehoord in Nederland, en dat hij uit het voorgesprek niet kon opmaken dat de Oekraïner zelf geen ooggetuige was.
VK 11.11.2017 Tweede Kamerlid Pieter Omtzigt (CDA) heeft een getuigenis over de aanslag op vlucht MH17 actief beïnvloed. NRC Handelsblad beschikt over sms-verkeer en geluidsopnames waaruit blijkt dat hij een nepgetuige in een zaal vol nabestaanden twijfel liet zaaien over de toedracht van de ramp.
De getuige trad op in een bijeenkomst in mei dit jaar op de Vrije Universiteit in Amsterdam over strafvervolging van de daders. Omtzigt regelde bij de organisatie spreektijd voor een afgewezen Oekraïense asielzoeker die verklaarde dat hij andere vliegtuigen in de lucht had gezien toen vlucht MH17 neerstortte. Deze theorie wordt al langere tijd verspreid vanuit Rusland, waar na de ramp werd gesuggereerd dat het vliegtuig is neergeschoten door een Oekraïense straaljager.
In zijn eerste reactie op de beschuldiging zegt Omtzigt dat er sprake was van een misverstand
Voor de bijeenkomst sprak Omtzigt uitgebreid met de Oekraïner. Uit een geluidsopname blijkt dat de man toen via een tolk vertelde dat niet hij maar zijn vrouw getuige was, niet van het neerschieten maar van het neerstorten. Hoewel het Kamerlid wist dat de ‘getuige’ zelf niet eens in de buurt van het rampgebied was, gaf hij later per sms door wat de man diende te zeggen: ‘Ik zag het vliegtuig neerstorten. De cockpit kwam 100 meter van mijn huis terecht. Ik zag de slachtoffers, maar ook […] Oekraïense militaire vliegtuigen die op 17 juli vlogen boven mijn huis. Toch word ik niet als getuige erkend. Bij wie moet ik me melden?’
In zijn eerste reactie op de beschuldiging zegt Omtzigt dat er sprake was van een misverstand. Hij had niet begrepen dat de man zelf geen ooggetuige was en ontkent dat hij hem actief wilde beïnvloeden om twijfel te zaaien over de toedracht. ‘Deze man voelde zich niet gehoord. Ik wil alleen dat alles rond MH17 goed wordt uitgezocht.’
In mijn gedrevenheid op dit dossier om vragen beantwoord te krijgen heb ik op deze bijeenkomst onzorgvuldig gehandeld. Dat betreur ik. 11:12 AM – Nov 11, 2017 · Enschede, Nederland
Zaterdag laat Omtzigt via Twitter weten het te betreuren dat hij onzorgvuldig heeft gehandeld door een nepgetuige aan het woord te laten over de MH17-ramp. Dat zegt hij op Twitter. ‘In mijn gedrevenheid op dit dossier om vragen beantwoord te krijgen heb ik op deze bijeenkomst onzorgvuldig gehandeld. Dat betreur ik.’
NOS 10.11.2017 Tweede Kamerlid Pieter Omtzigt (CDA) heeft een Oekraïense ‘nepgetuige’ van vliegramp MH17 in een zaal vol nabestaanden twijfel laten zaaien over de toedracht van de ramp. Dat schrijft NRC Handelsblad. Het verhaal van de man was opgesteld door het Kamerlid, blijkt uit geluidsopnames en sms-verkeer die de krant heeft.
De getuige sprak op een bijeenkomst op de Vrije Universiteit Amsterdam in mei dit jaar over strafvervolging van de daders. Omtzigt regelde bij de organisatie spreektijd voor de Oekraïner die verklaarde dat hij andere vliegtuigen in de lucht had gezien toen de MH17 neerstortte. Deze theorie komt uit Rusland, waar werd gesuggereerd dat het vliegtuig is neergeschoten door een Oekraïense straaljager.
Het team dat strafrechtelijk onderzoek doet naar het neerschieten van vlucht MH17 concludeerde in september vorig jaar dat het toestel niet door een ander vliegtuig is neergeschoten en dat hij is neergehaald door een Russische Buk-raket.
Oekraïner niet zelf getuige
Omtzigt sprak voor de bijeenkomst uitgebreid met de Oekraïner, schrijft de NRC. Hij zou een sms met ‘kernpunten’ hebben geschreven die zijn tolk bij de lezing moest uitspreken. De Oekraïner zou Omtzigt hebben verteld dat hij al was gehoord door het Nederlandse onderzoeksteam. Op de bijeenkomst op de VU zou het Kamerlid de indruk hebben gewekt dat de Oekraïner nog niet gehoord was.
Bovendien zou alleen de vrouw van de Oekraïner de andere vliegtuigen hebben gezien, zelf was hij op de dag van de ramp elders in het land. Omtzigt zou in de tekst die de man moest uitspreken hebben geschreven dat die zelf het vliegtuig zag neerstorten.
Omtzigt noch de woordvoerders van de CDA-fractie waren vanavond bereikbaar. In NRC reageert het Kamerlid dat hem niet duidelijk was of de man al was gehoord in Nederland en hij zegt tijdens het voorgesprek niet te hebben begrepen dat de man zelf geen ooggetuige was.
Telegraaf 30.10.2017 Bij de ingang van vliegbasis Eindhoven komt een monument ter nagedachtenis aan de slachtoffers van de ramp met de MH17. De stichting die het initiatief heeft genomen voor het beeld heeft daar van de gemeente vergunning voor gekregen.
De plek in Eindhoven is uitgekozen omdat alle 298 slachtoffers van de vliegramp via de vliegbasis in Nederland zijn gearriveerd. Tijdens diverse ceremonies werden kisten met menselijke resten op de basis in rouwauto’s gezet en in colonne naar Hilversum gebracht. Voor veel nabestaanden is de vliegbasis daarom een memorabele plek waar sommigen regelmatig bij elkaar zijn gekomen.
Vliegbasis Eindhoven was ook even in beeld als de locatie voor het Nationaal Monument maar dat is eerder dit jaar officieel geopend in Vijfhuizen (bij Schiphol). Het initiatief in Eindhoven staat los van het nationale monument. Streefdatum voor de officiële onthulling van het MH17-beeld in Eindhoven is 24 maart, kondigde initiatiefnemer Ronald Rutten maandag aan.
VK 25.10.2017 De verslagen van de crisisbijeenkomsten die ministers na de ramp met vlucht MH17 hielden, hoeven niet openbaar te worden gemaakt. Dat heeft de Raad van State woensdag bepaald.
Volgens de hoogste bestuursrechter mag de minister van Veiligheid en Justitie de notulen van vergaderingen van de zogenoemde Ministeriële Commissie Crisisbeheersing (MCCb) geheimhouden. De staat heeft er ‘groot belang bij’ dat de deelnemers van de vergaderingen ‘onbelemmerd met elkaar kunnen spreken’. ‘Daarvoor is noodzakelijk dat hetgeen in vergaderingen is besproken vertrouwelijk blijft.’
De rechter had nog bevolen dat alle documenten openbaar moesten worden gemaakt
In het najaar van 2014 deden nieuwsorganisaties NOS, RTL en de Volkskrant onafhankelijk van elkaar een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur (Wob). Ze wilden het kabinetsbeleid reconstrueren in de nasleep van de ramp met vlucht MH17.
Hierbij kwamen op 17juli 2014 alle 298 inzittenden om het leven. In het voorjaar van 2015 gaf het ministerie van Veiligheid en Justitie een deel van de verslagen van ministeriële en ambtelijke commissies vrij. Van de teksten die verstrekt werden, bleek een groot deel onleesbaar gemaakt.
Vanwege het ‘principiële karakter’ van de zaak vochten de drie nieuwsorganisaties het Wob-besluit gezamenlijk aan bij de bestuursrechter. De overheid weigert te vaak documenten te verstrekken en lakt te makkelijk delen van teksten zwart, stelden de media. In februari 2017 oordeelde de bestuursrechter dat het ministerie zowel de verslagen van de ambtelijke bijeenkomsten als die van het ministeriële crisisberaad grotendeels openbaar moest maken.
Daarop verstrekte het ministerie de ambtelijke verslagen. De notulen van de bijeenkomsten met de bewindspersonen wilde de minister van Veiligheid en Justitie echter niet openbaren. Hij vocht de uitspraak aan bij de Raad van State. De hoogste bestuursrechter stelde de minister woensdag in het gelijk. Het belang van geheimhouding gaat in dit geval boven dat van transparantie, onder meer vanwege de gevoelige aard van het onderwerp.
Teleurstellende uitspraak
Een teleurstellende uitspraak, zegt Philippe Remarque, hoofdredacteur van de Volkskrant. ‘We hadden verwacht dat op zijn minst delen van de verslagen van de ministeriële commissie openbaar hadden moeten worden gemaakt.’
Maar Jan van der Grinten, de advocaat die de drie media vertegenwoordigt, noemt de uitspraak ‘baanbrekend’. De Raad van State heeft – in navolging van het Europees Hof – erkend dat staten niet zomaar meer met een beroep op bijvoorbeeld de staatsveiligheid documenten aan journalisten kunnen weigeren.
Voorheen konden overheden in sommige gevallen zonder enige uitleg weigeren om informatie vrij te geven. Als ze documenten niet willen openbaren, moeten ze dat voortaan goed beargumenteren. ‘Het biedt een opening om de weigeringsgronden van de Wob te doorbreken’, aldus Van der Grinten.
Hoogleraar staats- en bestuursrecht Wim Voermans ziet het ook zo, maar vindt dat er niet wordt doorgepakt. ‘De Raad van State erkent dat de overheid niet met een louter beroep op een grond uit de wet kan weigeren om informatie openbaar te maken, maar argumenten moet geven.
Maar vervolgens stelt de rechter dat de verzoeker moet aantonen dat er bijzondere omstandigheden zijn om de documenten te krijgen. Dat is vragen om een godsbewijs. Hoe kun je als verzoeker weten of de geweigerde documenten bijzondere informatie bevatten als je nog niet weet wat erin staat.’ De nieuwsorganisaties overwegen het besluit voor te leggen aan het Europees Hof voor de Rechten
NOS 25.10.2017 Het ministerie van Veiligheid en Justitie mag de verslagen van de vergaderingen die ministers hielden rond de ramp met vlucht MH17 geheimhouden. De Raad van State heeft dat bepaald in een zaak die was aangespannen door de NOS, RTL en de Volkskrant.
De Raad van State vindt dat geheimhouding door het kabinet, eenheid van regeringsbeleid en de gevoelige aard van de onderwerpen zwaarder wegen dan het belang van openbaarmaking. Daarmee is een eerdere uitspraak van een lagere rechtbank vernietigd.
Wob-verzoek
NOS, RTL en de Volkskrant dienden in het najaar van 2014 los van elkaar verzoeken in op basis van de Wet openbaarheid van bestuur. Er werd gevraagd om openbaarmaking van de verslagen van de ministeriële en ambtelijke commissies die zich bezighielden met MH17. De redacties wilden hiermee het kabinetsbeleid na de ramp kunnen reconstrueren. Vlucht MH17 werd op 17 juli 2014 neergeschoten boven Oost-Oekraïne. Alle 298 inzittenden kwamen om het leven.
In de loop van 2015 werd duidelijk dat het ministerie van Veiligheid en Justitie weigerde veel documenten openbaar te maken. Van documenten die wel werden vrijgegeven, waren hele stukken onleesbaar gemaakt.
Rechtszaak
Daarop stapten de redacties naar de rechter. De rechtszaak leidde er toe dat wel de ambtelijke stukken grotendeels werden vrijgegeven, maar niet de notulen van de ministers. De Raad van State – het hoogste rechtsorgaan in dit soort zaken – kiest nu de kant van het kabinet. Dat bepleitte met succes dat ministers vrijelijk met elkaar moeten kunnen overleggen, zonder bang te hoeven zijn dat hun uitspraken openbaar worden.
Baanbrekend
De uitspraak is een tegenvaller voor de betrokken media. NOS-hoofdredacteur Marcel Gelauff: “We hadden erop gerekend dat het ministerie de stukken onderdeel voor onderdeel had moeten beoordelen, maar zelfs dat hoeft niet. Dat is een teleurstelling”.
Toch spreekt advocaat Jan van der Grinten van een baanbrekende uitspraak. “De drie media krijgen op een belangrijk principieel punt gelijk. De Raad van State erkent voor het eerst dat journalisten in bijzondere gevallen met een beroep op het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (artikel 10, het recht om inlichtingen te ontvangen) de Wob opzij kunnen zetten”.
NOS, RTL en de Volkskrant bekijken komende weken of het zinvol is om de zaak aan het Europese Hof voor te leggen.
NU 25.10.2017 Het ministerie van Veiligheid en Justitie hoeft informatie over de afwikkeling van de vliegramp met vlucht MH17 niet openbaar te maken. Dat heeft de Raad van State woensdag bepaald.
Het gaat om verslagen van vergaderingen die verschillende ministers hadden over de afhandeling van de vliegramp. In de weken na de ramp, kwamen de betrokken ministers geregeld samen in een crisisteam om de nasleep te bespreken.
In februari bepaalde de rechtbank Midden-Nederland dat deze verslagen openbaar moeten worden gemaakt. Het ministerie ging in beroep, omdat het openbaren van het vertrouwelijk overleg schadelijk kan zijn voor de relatie met andere landen.
“De Staat heeft er groot belang bij dat ministers en de overige aanwezigen bij vergaderingen van de commissie, evenzeer als deelnemers aan de ministerraad, onbelemmerd met elkaar kunnen spreken”, aldus de Afdeling bestuursrechtspraak.
Vertrouwelijk
Volgens de Raad van State is het noodzakelijk dat de informatie vertrouwelijk blijft, omdat het aannemelijk is dat openbaarmaking het goed functioneren van de commissie in gevaar brengt. Dat wordt belangrijker geacht dan het belang dat is gemoeid met openbaarmaking.
“Het belang bij openbaarheid weegt niet op tegen de belangen die met de weigering zijn beschermd, zoals de betrekkingen van Nederland met andere staten en internationale organisaties, de eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer van betrokkenen en het beschermen van persoonlijke beleidsopvattingen”, luidt het oordeel.
Onleesbaar
De NOS,de Volkskrant, RTL Nieuwsprobeerden via de Wet openbaarheid van bestuur meer informatie boven tafel te krijgen over de nasleep van de ramp met de MH17. De redacties willen het beleid van de regering na de ramp kunnen reconstrueren.
Het gaat in totaal om 255 documenten. Het ministerie van Veiligheid en Justitie maakte een deel daarvan eerder wel openbaar, maar daarin waren veel stukken onleesbaar gemaakt. De drie redacties sloegen daarop de handen ineen en stapten gezamenlijk naar de rechter.
Vlucht MH17 van Malaysia Airlines werd op 17 juli 2014 neergehaald boven Oekraïne. Daarbij kwamen de 298 inzittenden om het leven, onder wie 193 Nederlanders.
AD 25.10.2017 De minister van Veiligheid en Justitie hoeft de verslagen van de vergaderingen van ministers over de ramp met vlucht MH17 niet openbaar te maken. Dat heeft de Raad van State vanmorgen bepaald.
Het is aannemelijk dat openbaarmaking van de verslagen ertoe leidt dat het goed functioneren van de MCCb in het gedrag komt, aldus Raad van State.
NOS, Volkskrant en RTL probeerden de verslagen via een zogeheten wob-verzoek (Wet Openbaarheid Bestuur) openbaar te krijgen. Het ging onder meer over agenda’s, vergaderstukken en verslagen van de vergaderingen van de Ministeriële Commissie Crisisbeheersing (MCCb) en de ambtelijke Interdepartementale Commissie Crisisbeheersing (ICCb).
Volgens de Raad van State geldt voor de ministeriële commissie hetzelfde geheimhoudingsregime als voor de ministerraad. Zij besluit over de aanpak van crises waarbij de nationale veiligheid in het geding is. De Staat heeft ‘er groot belang bij dat ministers en de overige aanwezigen bij vergaderingen van de MCCb, evenzeer als deelnemers aan de ministerraad, onbelemmerd met elkaar kunnen spreken’.
Het is ‘aannemelijk dat openbaarmaking van de verslagen ertoe leidt dat het goed functioneren van de MCCb in het gedrang komt’, vindt de Raad van State.
Belangen
Volgens het rechtscollege weegt het belang van openbaarheid niet op tegen andere belangen, zoals de betrekkingen van Nederland met andere staten en internationale organisaties, maar ook de bescherming van de persoonlijke levenssfeer en beleidsopvattingen van betrokkenen.
De ministeriële commissie, belast met de coördinatie van crisisbeheersing, kwam meteen bijeen nadat vlucht MH17 van Malaysia Airlines in juli 2014 boven het oosten van Oekraïne was neergestort.
Eerder werd al een deel van de gevraagde documenten openbaar gemaakt.
Vandaag startte in de extra beveiligde rechtbank op Schiphol het hoger beroep in de ‘minder Marokkanen’-zaak van Geert Wilders. Het gerechtshof van Den Haag buigt zich de komende maanden over de vraag of de uitspraken uit 2014 van de PVV-leider in een Haags café over minder Marokkanen strafbaar zijn. Wilders vecht zijn veroordeling door de rechtbank van vorig jaar aan.
AD 27.10.2017
Het hof heeft deze week twee dagen uitgetrokken voor de zaak. Het gaat nog niet om de inhoudelijke behandeling van het proces, maar om een zogenoemde regiezitting. Wilders’ advocaat Geert-Jan Knoops en het Openbaar Ministerie mogen uitleggen op welke punten ze het niet eens zijn met het vonnis van de rechtbank.
Ook mogen ze aangeven welke onderzoekswensen ze nog hebben. Naar verwachting komt Knoops met het verzoek om deskundigen als getuigen te horen.
Wilders en het Openbaar Ministerie (OM) gingen in beroep tegen de veroordeling door de rechter in Den Haag op 9 december 2016. Wilders werd toen schuldig bevonden aan het aanzetten tot discriminatie en groepsbelediging, maar hij kreeg geen straf opgelegd.
Het OM had een boete van 5000 euro geëist. Wilders z’n raadsman Geert-Jan Knoops had vrijspraak bepleit. Wilders vindt dat zijn woorden binnen de vrijheid van meningsuiting vallen en passen binnen het politieke programma van zijn partij. De PVV-leider noemde de rechtbank een ‘neprechtbank’.
AD 24.10.2017
Joost Taverne
Wilders’ advocaat Geert-Jan Knoops wilde veel getuigen laten oproepen. Het gaat onder anderen om premier Mark Rutte (VVD) en enkele ministers uit Rutte II, burgemeester van Nijmegen Hubert Bruls (CDA), politiechef Pieter-Jaap Aalbersberg en ex-VVD-Kamerlid Joost Taverne. In het veelbesproken boek van eveneens ex-VVD-Kamerlid Ybeltje Berckmoes is te lezen dat Taverne tegen het vonnis jegens Wilders was.
De zaak draait om de uitspraken die Wilders 19 maart 2014 deed in café De Tijd op het Haagse Plein, tijdens een partijbijeenkomst die op de televisie werd uitgezonden. Aanhangers van de PVV scandeerden ‘Minder, minder, minder’ op zijn vraag of er meer of minder Marokkanen in Nederland moesten zijn. Dit zorgde voor veel ophef. Er werd bijna 6500 keer aangifte gedaan tegen Wilders.
Onafhankelijkheid rechter
En opnieuw heeft Geert Wilders twijfels over de onafhankelijkheid van een van de rechters in het ‘minder, minder, minder’-proces. De PVV-leider heeft informatie in handen dat Jeanne Gaakeer, de voorzitter van het gerechtshof, ook voorzitter is van de stichting Gascaria. en in die positie als jury in 2016 een prijs heeft toegekend aan een ‘linkse activiste’ die zich inzette voor vluchtelingen.
Wilders vertelde dit dinsdagmiddag 24.10.2017 tijdens de eerste regiezitting, die plaatsheeft in de extra beveiligde rechtbank op Schiphol.
AD 24.10.2017
Rechter actief in de kraakwereld
Naar eigen zeggen vernam hij pas van deze gegevens in de pauze, anders had zijn advocaat, Geert-Jan Knoops, dit wel eerder aangekaart. ‘Ik twijfel of u [Gaakeer, red.] de persoon bent om mij te beoordelen in dit proces,’ sprak Wilders. De prijswinnende activist, Sinead Wendt, zou volgens De Telegraaf actief zijn in de kraakwereld, organiseerde een anti-Trump-protest en zou ook betrokken zijn geweest tegen demonstraties tegen Wilders zelf.
Wilders hoopt dat zijn informatie niet waar is en als die wel klopt, dan wil hij dat Gaakeer dit in perspectief plaatst. Doet zij dat niet, dan zou ‘verschoning’ een optie zijn, de stap dat een rechter zich op eigen initiatief terugtrekt. Wilders sprak nog niet over wraking. Dat betekent dat hij de rechter verzoekt op te stappen. Daar moet een andere raadkamer dan een besluit over nemen. De regiezitting ging na Wilders’ aantijgingen verder. Gaakeer zei dat het hof er op de tweede regiezitting donderdag 26.10.2017 op terug zal komen.
AD 24.10.2017
Inhoudelijke behandeling
De inhoudelijke behandeling van het hoger beroep in het ´minder-Marokkanen-proces´ tegen PVV-leider Geert Wilders zal waarschijnlijk op 17 mei 2018 beginnen. Dat heeft de voorzitter van het gerechtshof in Den Haag vanochtend gezegd tijdens de regiezitting.
Veel getuigen laten oproepen
Het gaat onder anderen om premier Mark Rutte (VVD) en enkele ministers uit Rutte-II, burgemeester van Nijmegen Hubert Bruls (CDA) en politiechef Pieter-Jaap Aalbersberg.
Ook wil Wilders’ advocaat graag weten hoe de VVD het IVUR-verdrag uitlegt. Knoops wil ook de duizenden mensen laten verhoren die aangifte deden tegen Wilders om zijn ‘minder-Marokkanen’-uitspraken in 2014. Knoops denkt dat van hogerhand is toegewerkt naar vervolging van de PVV-leider.
Knoops denkt dat van hogerhand is toegewerkt naar vervolging van de PVV-leider. Hij wil weten of bewindslieden afspraken hebben gemaakt, over onder meer hun reactie op de uitlatingen van Wilders. Volgens de scheiding der machten mogen politici zich niet bemoeien met rechtszaken.
Ook vermoedt de advocaat sturing vanuit het Openbaar Ministerie (OM) om massaal aangifte te doen bij de politie. Dat is ongeoorloofd, aldus de advocaat. De manier waarop vervolgens aangifte werd gedaan, rammelt aan alle kanten, oordeelt Knoops.
Er kwamen 6500 aangiften terwijl velen niet eens wisten tegen wie ze aangifte deden en waarom precies. De advocaat liet zijn medewerkers 35 aangevers ondervragen en daarin kwamen volgens hem dit soort misverstanden en tientallen onregelmatigheden aan het licht.
Deze hele gang van zaken is ongeoorloofd en moet er volgens Knoops toe leiden dat het OM niet gerechtigd is om Wilders te vervolgen.
Het gerechtshof neemt uiteindelijk op 09.11.2017 een besluit.
Fitna
Wilders botste al diverse malen met de rechterlijke macht. In 2010, tijdens het proces rond zijn film ‘Fitna’, liet hij de rechters wraken, waarna nieuwe rechters moesten worden aangesteld. Ook in 2016 probeerde hij dat tegen één van de rechters, die hij vanwege eerdere uitspraken ‘PVV-haat’ verweet. In zijn laatste woord in die zaak haalde Wilders toen nog eens fel uit naar de rechterlijke macht, die hij vooringenomenheid verweet. ,
NU 09.11.2017 Het gerechtshof in Den Haag wijst het verzoek van de verdediging om twee experts te horen in het ‘minder-Marokkanen’ proces tegen Geert Wilders toe. Ook zal het zelf een deskundige benoemen die onderzoek gaat doen naar het begrip vrijheid van meningsuiting.
Dat besloot het hof donderdag op verzoeken van Wilders advocaat Geert-Jan Knoops, die vorige maand naar voren zijn gebracht tijdens regiezittingen.
Ook wil het hof dat het Openbaar Ministerie een proces-verbaal opmaakt waarin gedetailleerd wordt uitgelegd hoe het aangiftetraject is verlopen tegen de PVV-leider. Dat moet duidelijk maken wie welke besluiten daarin heeft genomen en op welk moment. Zo wil het hof inspelen op de bewering van Wilders dat er mogelijk sprake is van afstemming tussen politie en OM en dat er sprake was van sturing van hogerhand
De experts die op verzoek van Knoops zullen worden gehoord, zullen in aanloop naar de inhoudelijke behandeling van de rechtszaak onderzoek doen naar de uitleg van onder andere het begrip ras in het Europees mensenrechtenverdrag en het begrip maatschappelijk debat.
Het gaat om hoogleraar van het departement rechtsgeleerdheid aan de universiteit van Utrecht, Tom Zwart en hoogleraar encyclopedie van de rechtswetenschap aan de universiteit van Leiden, Afshin Ellian. Het hof zal zelf ook nog een nader te noemen deskundige aanwijzen.
Mei
De andere onderzoekswensen werden afgewezen. Zo hoeven niet alle bijna 6.500 mensen te worden gehoord die aangifte hebben gedaan. Ook hoeft er geen lijst te worden gemaakt van mensen die waren betrokken bij de aangiftes.
Ook werd geen uitstel verleend voor het proces. Het hof bevestigde verder dat het proces tegen Wilders begint op 17 mei 2018. De politicus wordt vervolgd, omdat hij op 19 maart 2014 zijn aanhangers liet roepen dat ze ”minder” Marokkanen wilden. Eind 2016 werd de politicus veroordeeld voor groepsbelediging en het aanzetten tot discriminatie van Marokkanen.
NOS 09.11.2017 Premier Mark Rutte en zes andere oud-ministers van het kabinet Rutte-2 hoeven niet te getuigen in het ‘minder Marokkanen-proces’ tegen PVV-leider Geert Wilders. Dat heeft het gerechtshof besloten in een zogeheten tussenarrest.
Wel moet het Openbaar Ministerie een gedetailleerd verslag overleggen over de manier waarop de duizenden aangiften tegen Wilders tot stand zijn gekomen. Daarin zal het OM ook moeten uitleggen hoe de afstemming is geweest tussen de politie, het OM en ministers.
In een reactie noemt Wilders de onafhankelijkheid van het hof dubieus en hij spreekt van “linkse rechters”. Hij was niet aanwezig bij de uitspraak.
‘OM aangezet tot vervolging’
De advocaat van Wilders, Geert-Jan Knoops, had gevraagd om onder meer Rutte, Frans Timmermans, Ivo Opstelten en Ronald Plasterk op te roepen als getuigen, omdat zij zich hadden uitgelaten over de minder Marokkanen-toespraak van Wilders. Volgens Knoops hebben zij daarmee het OM ertoe aangezet om Wilders te vervolgen.
Het verzoek om de bewindslieden te horen is dus afgewezen. Ook ziet het hof niets in het ondervragen van mensen die aangifte hebben gedaan tegen Wilders en politiemensen die de aangiften hebben opgenomen.
Deskundigen
Het hof gaat, in tegenstelling tot de rechtbank eerder, wel gedeeltelijk mee met de wens van de verdediging voor een onderzoek door een aantal juristen. Zo worden de hoogleraren Tom Zwart, Antoine Buyse en Afshin Ellian als getuige-deskundigen benoemd.
Hoogleraar Paul Cliteur wordt niet benoemd als deskundige. Volgens het hof is dat niet nodig omdat hij al bij de rechtbank als getuige is gehoord.
Elsevier 09.11.2017 Het gerechtshof gaat hoogleraren rechtsgeleerdheid Afshin Ellian en Tom Zwart oproepen als deskundigen in het hoger beroep van het ‘minder Marokkanen’-proces. Hiermee komt het Hof tegemoet aan het verzoek van PVV-leider Geert Wilders, die in hoger beroepgaat tegen zijn veroordeling.
Een groot deel van de wensen van Wilders is afgewezen. Wel heeft het Hof besloten dat de voorgedrukte aangifteformulieren tegen Wilders een onderzoek waard zijn. Dit onderzoek naar de aangiften tegen Wilders is opmerkelijk. Hoewel de rechtbank dat verzoek eerder nog weigerde, wordt het door het gerechtshof wel gehonoreerd.
Ellian moet uitspraken Wilders onderzoeken
Afshin Ellian, hoogleraar encyclopedie van de rechtswetenschap aan de Universiteit Leiden, moet zich buigen over de vraag in hoeverre de uitlatingen van Wilders strafbaar zijn en of ze gezien kunnen worden als een bijdrage aan het maatschappelijk debat. Ellian liet zich eerder op elsevierweekblad.nl kritisch uit over het proces-Wilders.
Ook wordt hoogleraar mensenrechten Tom Zwart van de Universiteit Utrecht opgeroepen als deskundige. Hij gaat onderzoek doen naar het begrip ‘ras’. Wilders wilde ook een aantal leden van de regering als getuige oproepen, onder wie premier Mark Rutte (VVD). Dat verzoek willigde het Hof niet in.
Geen verzoek tot wraking
Wilders laat via Twitter weten dat hij niet tevreden is met de toezeggingen van het gerechtshof. Hij wijt dit aan ‘linkse sympathieën’ van de rechter. Maar er wordt geen gebruikgemaakt van een wrakingsverzoek, zoals zijn raadsman Geert-Jan Knoops eerder, tijdens de rechtszaak in 2016, tevergeefs probeerde.
Na een wrakingsverzoek moet door de zogeheten wrakingskamer worden onderzocht of de rechtbank bevoegd is, en niet de schijn van vooringenomenheid heeft.
Tijdens het eerste proces tegen Wilders, in 2010, verzocht zijn toenmalige advocaat Bram Moszkowicz met succes tot wraking.
Rechters Hof wijzen bijna alle onderzoekswensen af. Linkse sympathieen rechter Gaakeer waren al bekend. Onafhankelijkheid Hof dubieus. Politiek proces:
“Minder Marokkanen” voor linkse rechters maar “Zionistische terroristen” niet vervolgd. Waanzin.
Berend Sommer (1990) is online redacteur bij Elsevier Weekblad. Hij studeerde geschiedenis aan de Universiteit Leiden. Zijn debuut Duchamp verscheen in juni 2017 bij Uitgeverij Prometheus.
AD 09.11.2017 In het hoger beroep over de ‘minder Marokkanen’-uitspraak hebben de advocaten van PVV-leider Geert Wilders zojuist een paar ‘overwinningen’ geboekt. Zo zal de massa-aangifte tegen Wilders toch tegen het licht gehouden worden. En wil het hof dat een aantal getuigen toch gehoord wordt: onder anderen Tom Zwart (hoogleraar mensenrechten) en Afshin Ellian (hoogleraar Encyclopedie van de rechtswetenschap).
Over die aangifte was tijdens het eerste proces vorig jaar al veel te doen: mensen zouden gepusht zijn aangifte te doen, er zouden door de politie aangifteformulieren ‘voorgedrukt’ zijn, en de politiek zou aangiften hebben aangemoedigd: onder andere in Nijmegen zou dat gebeurd zijn. In het eerste proces wees de rechtbank onderzoek naar het ‘aangiftecircus’ nog af: het is opmerkelijk dat het hof onderzoek nu wel nodig vindt.
Ras
Hoogleraar Tom Zwart wordt gevraagd onderzoek doen naar de uitleg van het begrip ‘ras’ in het Europees mensenrechtenverdrag. Daar is bij de eerdere rechtszaak flink over gesteggeld: de advocaten van Wilders beweerden dat er geen sprake was van rassendiscriminatie omdat de door Wilders benoemde Marokkanen geen ‘ras’ zijn. Professor Ellian moet zich gaan buigen over de vraag of Wilders uitspraak strafbaar was of een relevante, politieke bijdrage aan het maatschappelijk debat.
Er komt ook een andere deskundige langs: iemand die het hof zelf heeft uitgezocht; Antoine Buyse (hoogleraar rechten van de mens in multidisciplinair perspectief). Buyse moet het hof gaan bijpraten over de botsing tussen die twee fundamentele grondrechten die in dit proces ter discussie staan: de vrijheid van meningsuiting of het verbod op discriminatie.
Kort
Dat heeft het Hof vanochtend in de zwaarbeveiligde rechtbank bij Schiphol bepaald. Een groot aantal onderzoekswensen – zoals het nader horen van mensen die aangiften hebben gedaan- werd wel afgewezen. Volgens het hof is dat niet noodzakelijk. Het was vanochtend maar een korte sessie: het hof had amper dertig minuten nodig om op alle onderzoekswensen van de advocaten van Wilders in te gaan. De zaak wordt pas volgend jaar inhoudelijk behandeld: in mei 2018.
Vorig jaar werd Wilders voor de ‘minder Marokkanen’-uitspraak veroordeeld zonder strafoplegging. Zowel Wilders als het Openbaar Ministerie ging in hoger beroep.
VK 26.10.2017 De voorzitter van het gerechtshof Den Haag, Jeanne Gaakeer, trekt zich niet terug uit de rechtszaak tegen Geert Wilders. De PVV-leider had haar onafhankelijkheid ter discussie gesteld tijdens de regiezitting gisteren en diende een verzoek tot verschoning in. Maar daar voelt Gaakeer niets voor, zo bleek vanmorgen.
Gaakeer is voorzitter van een stichting die een prijs heeft uitgereikt aan een student die een scriptie schreef over vluchtelingen. ‘Als juryvoorzitter heeft u haar geprezen om haar betrokkenheid bij ongedocumenteerde vreemdelingen’, zei Wilders dinsdag al. ‘Ik heb mijn wenkbrauwen gefronst. Bent u wel de juiste persoon om mij te beoordelen?’
Wilders wraakte Gaakeer uiteindelijk niet, omdat hij dat ‘juridisch kansloos acht’, zei hij. Hij hield het daarom woensdag bij een verzoek tot verschoning. Ik heb daar één antwoord op, zei Gaakeer vandaag: ‘Ik zal mij niet verschonen.’ Eerder zei ze al de student niet te kennen en haar alleen te hebben gezien bij de uitreiking van de prijs.
‘Minder Marokkanen’-uitspraak
Tijdens het vorige proces wraakte Wilders de rechter wel, tevergeefs
Wilders staat bij het gerechtshof terecht voor zijn ‘minder Marokkanen’-uitspraak op de avond van de gemeenteraadsverkiezingen in 2014. De rechter veroordeelde hem in december 2016 vanwege groepsbelediging en het aanzetten tot discriminatie.
Van het aanzetten tot haat werd hij vrijgesproken. Met die gedeeltelijke schuldigverklaring vond de rechtbank dat Wilders voldoende was gestraft; de geëiste 5000 euro boete werd niet opgelegd.
Zowel Wilders als de aanklager ging in hoger beroep: de PVV-leider vanwege de gedeeltelijke schuldigverklaring, justitie vanwege de gedeeltelijke vrijspraak en het ontbreken van een boete.
Tijdens het vorige proces wraakte Wilders de rechter wel, tevergeefs. Volgens hem had rechter Elianne van Rens in het tv-programma Kijken in de Ziel uitspraken gedaan waaruit bleek dat ze vooringenomen was. De wrakingskamer oordeelde dat daar geen sprake van was.
Vandaag is de laatste dag van de regiezitting, waarop de partijen zich voorbereiden voor de inhoudelijke behandeling van de zaak. Wat het gerechtshof betreft begint die op 17 mei 2018, maar Wilders wil daar tot het najaar van 2018 mee wachten.
Een verslag van de eerste regiedag en drie vragen over het hoger beroep
Eergisteren is de voorbereiding van het hoger beroep van het ‘Minder Marokkanen’–proces tegen PVV-leider Geert Wilders begonnen. Tijdens een zogenoemde regiezitting in de zwaarbeveiligde rechtbank op Schiphol zal de verdediging van Wilders op dinsdag 24.10.2017 en donderdag 26.10.2017 de onderzoekswensen toelichten. Drie vragen over het hoger beroep.
‘Ik heb mijn twijfels over u’, sprak PVV-leider Geert Wilders dinsdag tegen de voorzitter van het gerechtshof in het hoger beroep van het ‘Minder Marokkanen’-proces. Een verslag van de eerste zittingsdag.
NU 26.10.2017 De voorzitter van het gerechtshof Den Haag, Jeanne Gaakeer, trekt zich niet terug als rechter in de zaak tegen Geert Wilders. De politicus vroeg haar donderdag zich te ‘verschonen’ omdat hij twijfels heeft over haar onpartijdigheid.
Dat bleek aan het begin van de tweede dag van de regiezitting, die plaatsheeft in de rechtbank op Schiphol. Wilders is net als dinsdag aanwezig. De politicus wordt vervolgd voor zijn ”minder-Marokkanen-uitspraken” in maart 2014.
Wilders zei geen wrakingsverzoek in te dienen omdat hij dit juridisch gezien kansloos acht.
De voorzitter van de strafkamer is naast raadsheer ook voorzitter van een stichting. Deze stichting heeft in 2016 een prijs uitgereikt aan een, volgens Wilders, links activistische studente.
Gaakeer is part-time hoogleraar Rechtstheorie aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam en in die hoedanigheid voorzitter van de stichting. Zij zegt de studente niet te kennen en de betreffende studente slechts een keer te hebben ontmoet bij de uitreiking van de prijs door de decaan. Zij ziet dan ook geen reden om haar plek af te geven aan een andere rechter.
Onderzoekswensen
Het Openbaar Ministerie (OM) wil dat het gerechtshof alle verzoeken van de verdediging van Wilders om meer onderzoek te doen en getuigen te horen, afwijst. Er is volgens het OM geen onderzoek meer nodig. ”Het dossier is compleet.”
De twee advocaten-generaal noemden de onderzoekswensen ”overbodig, niet noodzakelijk of irrelevant”. Het hof zal op 9 november een besluit nemen over de ingediende verzoeken, die eerder deels al werden afgewezen door de rechtbank.
Politici
Raadsman Geert-Jan Knoops wil onder anderen politici laten horen, evenals de bijna 6.500 mensen die aangifte deden tegen Wilders. Dat moet volgens hem aantonen dat van hogerhand is toegewerkt naar vervolging en dat het OM en politie actief een zaak tegen Wilders opbouwden. Dat is onrechtmatig.
Ook wil Knoops dat deskundigen nader onderzoek doen naar begrippen als discriminatie, ras en vrijheid van meningsuiting. Volgens hem is een internationaal verdrag (IVUR) daarover niet eenduidig. ”Het gaat maar om vier deskundigen die alle theorieën in kaart kunnen brengen. Het zou ook discussies vermijden over de eerlijkheid van dit belangrijke proces”, zei Knoops.
Rechters
Maar volgens de aanklagers behoren de definities en de beoordeling daarvan gewoon tot het terrein van de rechters. Het hof kan zich onder meer baseren op wetsbepalingen en eerdere uitspraken, vinden ze. Er is volgens hen evenmin sprake van enige sturing door de overheid en ook niet van een politiek proces.
Zo vindt het OM dus ook niet dat oud-VVD-Kamerlid Joost Taverne hoeft te worden gehoord. In een boek staat dat hij tegen het vonnis uit 2016 over Wilders was. ”Het is volstrekt irrelevant hoe de VVD-fractie hierover dacht. Dat zijn politieke kwesties en daar gaat het hier niet om”, aldus de advocaten-generaal. Maar Knoops vindt het wel belangrijk om te weten hoe de regeringspartij het IVUR-verdrag uitlegt.
OmroepWest 26.10.2017 Rechter Jeanne Gaakeer van het gerechtshof Den Haag gaat verder met de hogerberoepszaak tegen PVV-leider Geert Wilders. De politicus wilde dat zij zich terugtrok, omdat hij twijfelt aan haar onpartijdigheid.
Wilders heeft zorgen over de onpartijdigheid van de voorzittende rechter, officieel raadsheer genoemd, omdat zij als voorzitter van een stichting een prijs heeft toegekend aan een studente, die de politicus omschrijft als een ‘linkse activiste’.
Een wrakingsverzoek diende hij echter niet in, omdat dit juridisch volgens hem geen kans van slagen heeft. Hij vroeg Gaakeer om zelf te beslissen te stoppen, maar daar ging ze niet op in en dus gaat de tweede regiezitting deze donderdag gewoon door.
Minder Marokkanen
Het eerste deel van de regiezitting – in de rechtbank op Schiphol – vond dinsdag plaats. Wilders is net zoals dinsdag aanwezig. De politicus staat terecht vanwege zijn ‘minder-Marokkanen-uitspraken’ die hij deed in café De Tijd in Den Haag in maart 2014.
De rechter in Den Haag veroordeelde Wilders op 9 december 2016 vanwege het aanzetten tot discriminatie en groepsbelediging, maar hij kreeg geen straf opgelegd. De PVV-leider en het Openbaar Ministerie gingen hiertegen in beroep.
NOS 26.10.2017 PVV-leider Geert Wilders gaat de voorzitter van het gerechtshof dat de ‘minder Marokkanen’-zaak behandelt niet wraken. Dat bleek donderdag na overleg tussen Wilders en zijn advocaat Geert-Jan Knoops tijdens een korte schorsing. Wraking hing in de lucht omdat de raadsheer had besloten zich niet terug te trekken uit het proces, nadat Wilders daar dinsdag op had gezinspeeld.
Wilders onderbrak toen na de lunchpauze plotseling het betoog van zijn advocaat met de mededeling dat hij informatie had gekregen over een van de drie raadsheren van het hof “die hem de wenkbrauwen deed fronsen”. Het ging om de voorzitter van het hof, raadsheer Jeanne Gaakeer, die ook voorzitter is van de stichting Gascaria.
Deze stichting heeft vorig jaar een prijs toegekend aan een politieke tegenstander van hem, stelde Wilders. UvA-student Sinead Wendt kreeg de prijs voor haar masterscriptie. In het juryrapport werd Wendt niet alleen geprezen om haar academisch niveau, maar ook vanwege haar persoonlijke betrokkenheid bij ongedocumenteerde vluchtelingen.
‘Niet bevredigend’
Wilders vindt de verklaring die de raadsheer donderdagochtend aflegde over haar besluit om zich niet terug te trekken, “niet bevredigend”. Volgens de PVV-leider gaat de rechter in haar toelichting niet in op een volgens hem essentiële passage in het juryrapport. Daarin klinkt volgens Wilders waardering voor de inzet van de studente voor ongedocumenteerde vluchtelingen. “Mijn indruk is dat u daar sympathie voor heeft”, aldus Wilders.
De PVV-leider heeft geen vertrouwen meer in de rechter maar er is nu te weinig om een wrakingsprocedure tegen haar te beginnen, zei hij na overleg met zijn advocaat. “Ik vraag u daarom uzelf te verschonen”, aldus Wilders. Raadsheer Jeanne Gaakeer reageerde direct. “Ik zal mezelf niet verschonen”, zei ze.
De raadsheer gaf donderdagochtend bij het begin van de zitting een korte toelichting op haar betrokkenheid bij de toekenning van een prijs aan een studente die volgens Wilders een linkse activiste is. Volgens de raadsheer wist ze niet van de achtergrond van de studente en heeft ze haar slechts een keer ontmoet, bij de prijsuitreiking.
‘Openbare informatie’
Volgens Wilders is zij een linkse activiste die sinds 2013 betrokken is bij het vluchtelingencollectief Wij Zijn Hier. Ze zou eerder dit jaar ook betrokken zijn bij de organisatie van demonstraties tegen Wilders en de Amerikaanse president Trump.
“Het klopt dat ik voorzitter ben van de stichting en in 2016 deel uitmaakte van de jury”, zei Gaakeer. “Alle informatie is openbaar”, stelt ze. De stichting heeft te maken met een van haar nevenfuncties als hoogleraar.
Extra onderzoek
Vandaag werd nog eens duidelijk dat het Openbaar Ministerie en de advocaat van Wilders lijnrecht tegenover elkaar staan als het gaat om de vraag of er nog nader onderzoek nodig is voordat het proces volgend jaar inhoudelijk van start kan gaan.
Raadsman Knoops diende dinsdag een reeks aan verzoeken in, van het horen van premier Rutte en enkele oud-ministers als getuige tot onderzoek door vier wetenschappers. Ook wil Knoops dat de bijna 650 mensen die aangifte hebben gedaan tegen Wilders als getuige worden opgeroepen.
Volgens het OM is dat allemaal niet nodig. Het onderzoek is klaar, aldus het OM. De aanklagers adviseren het hof alle verzoeken van Knoops af te wijzen.
Het hof doet op 9 november uitspraak over de verzoeken van Knoops.
AD 26.10.2017 Geert Wilders dient geen wrakingsverzoek in tegen de voorzitter van het gerechtshof. Hij zegt geen volledig vertrouwen te hebben in haar neutraliteit, maar ziet te weinig grond om te wraken.
Wilders plaatste afgelopen dinsdag, tijdens de eerste regiezitting van het hoger beroep in zijn zaak, zijn vraagtekens bij de neutraliteit van de voorzitter van het gerechtshof. Zij is namelijk ook voorzitter van een stichting, die vorig jaar een scriptieprijs uitdeelde aan een linkse activiste. Die zou ook betrokken zijn geweest bij een anti-Wilders-demonstratie. ,,Bent u de juiste persoon om mij te beoordelen?’’, vroeg Wilders aan de voorzitter.
Vanmorgen reageerde de voorzitter van het hof op Wilders’ vragen. Ze bevestigde dat ze voorzitter is van een stichting die een jaarlijkse scriptieprijs uitreikt, en dat die in 2016 ging naar een scriptie over vluchtelingenbeleid.
Maar die prijs was voor het wetenschappelijke niveau van de scriptie en had niets met het onderwerp te maken. ,,U noemt haar een linkse activiste. Ik hecht eraan te zeggen dat de jury de studente alleen bij de prijsuitreiking heeft ontmoet. Ik heb haar alleen daar kort gesproken. Van andere activiteiten heb ik geen kennis.’’
Wilders reageerde zelf op haar opmerkingen. ,,U bent niet ingegaan op één punt: dat de jury de persoonlijke betrokkenheid prees van de auteur met ongedocumenteerde vluchtelingen. Dat geeft mij de indruk dat u sympathie heeft voor het onderwerp.
Ik ga u niet wraken, dat is mij afgeraden, omdat er te weinig grond voor is. Maar ik wil u wel vragen of u zich wilt verschonen van deze zaak.’’ De voorzitter liet direct weten dat zij zich niet terugtrekt. Daarmee was de kwestie – voorlopig – afgedaan. De zitting is inmiddels hervat.
Fitna
Wilders botste al diverse malen met de rechterlijke macht. In 2010, tijdens het proces rond zijn film ‘Fitna’, liet hij de rechters wraken, waarna nieuwe rechters moesten worden aangesteld. Ook in 2016 probeerde hij dat tegen één van de rechters, die hij vanwege eerdere uitspraken ‘PVV-haat’ verweet. In zijn laatste woord in die zaak haalde Wilders toen nog eens fel uit naar de rechterlijke macht, die hij vooringenomenheid verweet. ,
,Ik dacht dat Nederland een rechtsstaat was’’, zei Wilders. De rechtbank had in die zaak nota bene gekozen voor drie rechters die nooit lid van een politieke partij zijn geweest, juist om de schijn van partijdigheid te voorkomen.
De PVV-voorman staat terecht wegens de ‘minder Marokkanen’-uitspraken die hij deed in 2014. Vorig jaar werd hij daarvoor veroordeeld zonder strafoplegging. Zowel Wilders als het Openbaar Ministerie ging in hoger beroep.
Volg de rechtszaak op de voet via verslaggever Peter Groenendijk:
Geert Wilders krijgt nul op zijn rekest van OM Elsevier 26.10.2017 Het Openbaar Ministerie (OM) wil dat het gerechtshof alle verzoeken van Geert Wilders om meer onderzoek te doen en getuigen te horen, niet inwilligt. Volgens het OM is verder onderzoek overbodig, omdat het ‘dossier compleet is’.
De twee advocaten-generaal voor het gerechtshof in Den Haag vinden de onderzoekswensen ‘overbodig, niet noodzakelijk of irrelevant’. Het Hof zal op 9 november een besluit nemen over de ingediende verzoeken, die eerder deels al werden afgewezen door de rechtbank.
Een advocaat-generaal…vertegenwoordigt het Openbaar Ministerie bij strafzaken aan een Nederlands gerechtshof. Zijn functie is te vergelijken met die van Officier van Justitie bij een rechtbank.
Regiezitting in bunker op Schiphol
Wilders’ advocaat Geert-Jan Knoops wilde veel getuigen laten oproepen. Het gaat onder anderen om premier Mark Rutte (VVD) en enkele ministers uit Rutte II, burgemeester van Nijmegen Hubert Bruls (CDA), politiechef Pieter-Jaap Aalbersberg en ex-VVD-Kamerlid Joost Taverne. In het veelbesproken boek van eveneens ex-VVD-Kamerlid Ybeltje Berckmoes is te lezen dat Taverne tegen het vonnis jegens Wilders was.
De PVV’er werd veroordeeld voor zijn uitspraken over ‘minder, minder, minder’-Marokkanen, maar kreeg geen straf. Hij besloot om in beroep te gaan. De regiezittingen hebben deze week plaats in een extra beveiligde bunker op Schiphol. Volgens de advocaten-generaal is het ‘volstrekt irrelevant’ hoe de VVD-fractie over het eerste vonnis dacht: ‘Dat zijn politieke kwesties en daar gaat het hier niet om.’
Dit wil Wilders’ advocaat allemaal…
Knoops wil dat deskundigen nader onderzoek doen naar begrippen als discriminatie, ras en vrijheid van meningsuiting. Volgens hem is een internationaal verdrag (IVUR) daarover niet eenduidig. ‘Het gaat maar om vier deskundigen die alle theorieën in kaart kunnen brengen. Het zou ook discussies vermijden over de eerlijkheid van dit belangrijke proces,’ zei Knoops. Wilders’ advocaat wil graag weten hoe de VVD het IVUR-verdrag uitlegt. Knoops wil ook de duizenden mensen laten verhoren die aangifte deden tegen Wilders om zijn ‘minder-Marokkanen’-uitspraken in 2014. Knoops denkt dat van hogerhand is toegewerkt naar vervolging van de PVV-leider.
Hij wil weten of bewindslieden afspraken hebben gemaakt, over onder meer hun reactie op de uitlatingen van Wilders. Volgens de scheiding der machten mogen politici zich niet bemoeien met rechtszaken. Ook vermoedt de advocaat sturing vanuit het Openbaar Ministerie (OM) om aangifte te doen bij de politie. De manier waarop vervolgens aangifte werd gedaan, rammelt aan alle kanten, oordeelt Knoops.
VK 24.10.2017 Vandaag is de voorbereiding van het hoger beroep van het ‘Minder Marokkanen’-proces tegen PVV-leider Geert Wilders begonnen. Tijdens een zogenoemde regiezitting in de zwaarbeveiligde rechtbank op Schiphol zal de verdediging van Wilders op dinsdag en donderdag de onderzoekswensen toelichten.
Waarvoor moet Wilders zich bij het gerechtshof verantwoorden?
De PVV-leider wordt beschuldigd van groepsbelediging en het aanzetten tot haat en discriminatie. De zaak draait om twee uitspraken van Geert Wilders in 2014. Op 12 maart van dat jaar, een week voor de gemeenteraadsverkiezingen, bezocht de PVV-leider de Haagse markt. Tijdens dat bezoek zei hij dat hij ‘als het even kan minder Marokkanen wilde’.
Een week later, op de avond van de verkiezingen, vroeg hij zijn toehoorders in een Haags café of ze ‘meer of minder Marokkanen’ wilden. Het publiek scandeerde vervolgens: ‘Minder, minder, minder.’ Uit getuigenissen bleek later dat PVV-medewerkers het publiek vooraf hadden geïnstrueerd zodat de Wilders-aanhangers in de zaal ‘juist’ zouden reageren. Ook vertelde een PVV-getuige dat Wilders die avond een zo scherp mogelijke speech wilde houden, die veel media-aandacht zou genereren.
De centrale vraag in dit proces is: waar eindigt de vrijheid van meningsuiting voor een politicus en wanneer is er sprake van belediging en het aanzetten tot haat en discriminatie? Volgens het Openbaar Ministerie heeft de PVV-leider in 2014 die grens overschreden. De vrijheid van meningsuiting gaat ver, stelt het Openbaar Ministerie. Ook voor politici.
Je vrij voelen om je mening te uiten is immers essentieel voor het publieke debat. Maar deze vrijheid stopt als de vrijheden van anderen in het geding zijn, stelde de advocaat-generaal dinsdagochtend. ‘Iedere burger moet zich immers een volwaardige burger kunnen voelen. Je mag niet discrimineren.’ Oftewel: politici mogen geen intolerantie aanwakkeren.
Wilders stelde tijdens het vorige proces dat hij het slachtoffer was van een heksenjacht. Hij zou een mening hebben verkondigd die miljoenen Nederlanders met hem delen, betoogde hij. Bovendien, nuanceerde hij later, zouden zijn uitspraken alleen betrekking hebben gehad op criminele Marokkanen. Als Zweden of Canadezen oververtegenwoordigd zouden zijn in de misdaadstatistieken zou Wilders ook pleiten voor een uitstroom van die groepen, betoogde zijn advocaat Geert-Jan Knoops destijds.
Hoe oordeelden de rechters in eerste aanleg?
De wet geldt voor iedereen, ook voor een democratisch gekozen politicus, stelde de rechtbank op 9 december 2016. Volgens de Haagse rechters was het aannemelijk dat de uitspraken van Wilders op 12 maart 2014 niet gepland waren. Getuigen vertelden dat de woorden op de Haagse markt een slip of the tongue leken.
Over de speech van 19 maart 2014 oordeelden de rechters anders: deze was gepland en Wilders had bewust gekozen voor scherpe bewoordingen die een schokeffect teweeg zouden brengen. De PVV-leider hield zijn speech op het moment dat de camera’s draaiden en hij was zich ervan bewust dat zijn woorden zouden doordringen tot de ‘intimiteit van de woning’ van miljoenen Nederlanders.
Doordat zijn publiek op de vraag of ze minder Marokkanen wilden zestien maal ‘minder’ scandeerde en de PVV-voorman vervolgens antwoordde dat hij dat zou regelen, veroorzaakten zijn uitspraken bovendien veel angst onder Marokkaanse Nederlanders.
De rechtbank veroordeelde hem dan ook voor groepsbelediging en het aanzetten tot discriminatie. Van het aanzetten tot haat werd hij vrijgesproken. Hoewel het Openbaar Ministerie een boete van 5.000 euro had geëist, legden de rechters geen straf op. De veroordeling op zich is al voldoende straf voor Wilders, oordeelden ze.
Wat gaat er deze week gebeuren?
Zowel Geert Wilders als het Openbaar Ministerie zijn in hoger beroep gegaan tegen het vonnis van de Haagse rechtbank. Ditmaal zullen de raadsheren van het gerechtshof zich over de zaak buigen. Het OM is het oneens met de gedeeltelijke vrijspraak en vindt dat er wél een boete opgelegd had moeten worden, maar heeft geen aanvullende onderzoekswensen.
De verdediging van Wilders kan zich niet vinden in de veroordeling en wil wél dat er meer ‘gedegen onderzoek’ wordt gedaan. Volgens Knoops was het vonnis van de rechtbank een ‘dieptepunt’ en hebben de rechters ‘de plank misgeslagen en de vrijheid van meningsuiting een slechte dienst bewezen’.
In een circa zes uur durend betoog zullen Geert-Jan Knoops en zijn collega-advocaten uitleggen waarom Wilders van alle aanklachten vrijgesproken had moeten worden. Zo zou de Haagse rechtbank het begrip ‘ras’ juridisch verkeerd hebben uitgelegd. Volgens Knoops vallen Marokkanen niet onder dit begrip. Op 9 november zal het gerechtshof oordelen over de verzoeken van Knoops. Naar verwachting begint de inhoudelijke behandeling van het hoger beroep op 17 mei 2018.
NU 24.10.2017 Het hoger beroep in de strafzaak die draait om de uitpraak ‘minder Marokkanen’ tegen PVV-leider Geert Wilders zal waarschijnlijk op 17 mei 2018 beginnen. Dat heeft de voorzitter van het gerechtshof in Den Haag gezegd tijdens de eerste regiezitting, die plaatsvindt in de beveiligde rechtbank op Schiphol.
Wilders is dinsdag zelf aanwezig bij de zitting, waarop beide partijen hun grieven en bezwaren kenbaar kunnen maken en hun onderzoekswensen kunnen indienen. De advocaat-generaal heeft geen nieuw onderzoek gevraagd.
Wilders´ advocaat Geert-Jan Knoops wil onder meer dat er een ”gedegen wetenschappelijk onderzoek” wordt gedaan naar belangrijke elementen in deze ”bijzondere zaak”. Het gaat dan onder meer om de reikwijdte van de vrijheid van meningsuiting. Volgens Knoops is een onderzoek noodzakelijk, omdat het gaat om een belangrijk fundament van de democratie en de rechtsstaat.
Vrijheid van meningsuiting
Hij laakte in dat verband het vonnis van de rechtbank in Den Haag uit december 2016, dat volgens hem feitelijke misslagen bevat. Daarmee kreeg de vrijheid van meningsuiting een ”juridische dolksteek”, zei de advocaat. Maar ook naar andere begrippen moet nader onderzoek komen om deze zaak goed te kunnen voeren.
Het gaat onder meer om het begrip discriminatie, dat in internationale verdragen is vastgelegd, en de vraag wat nu wel of niet een bijdrage is aan het publieke debat.
Het Openbaar Ministerie is in beroep gegaan omdat het een hogere straf wil. Wilders werd schuldig bevonden aan groepsbelediging en het aanzetten tot discriminatie van Marokkanen. Hij kreeg echter geen straf opgelegd. Ook Wilders tekende beroep aan.
NOS 24.10.2017 De advocaat van Geert Wilders heeft nog een groot aantal onderzoekswensen, bleek vandaag tijdens de eerste regiezitting in het hoger beroep tegen de PVV-leider in de ‘minder-Marokkanen’-zaak.
Geert-Jan Knoops wil onder anderen premier Rutte en de (ex-)ministers Plasterk, Opstelten, Timmermans en Asscher als getuigen horen. Volgens Knoops zijn er aanwijzingen dat de vervolging van Wilders van bovenaf is opgelegd. Hij wil weten of ministers afspraken hebben gemaakt.
Dat Wilders een speelbal van politieke machten en krachten is geworden, kan ook worden afgeleid uit een uitgelekte notitie van oud-VVD-Kamerlid Joost Taverne, meent Knoops. Die was het oneens met de veroordeling van Wilders, maar zou opdracht hebben gekregen van zijn fractie om zijn mond te houden om Wilders niet in de kaart te spelen. Taverne moet daarover komen getuigen, vindt Knoops.
Getuigen-deskundigen
De strafpleiter vraagt het hof ook om de drie hoogleraren Tom Zwart, Paul Cliteur en Afshin Ellian en de Amerikaanse hoogleraar Amos Guiora tot deskundigen te benoemen. De hoogleraren moeten hun visie geven op verschillende aspecten van het anti-discriminatieverdrag. Zwart en Cliteur waren ook al getuige-deskundige bij de rechtbank.
Daarnaast wil Knoops dat Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding Dick Schoof, de Amsterdamse politiechef Pieter-Jaap Aalbersberg en rechtspsycholoog Peter van Koppen als getuige worden gehoord.
Aangiften
Verder vraagt de raadsman het hof om nader onderzoek naar de 6500 aangiften tegen Wilders. Een deel daarvan lijkt te zijn aangestuurd door het Openbaar Ministerie, zegt Knoops. Hij wil daarom de agenten die de aangiften opnamen als getuigen kunnen horen.
Donderdag reageert het OM op de onderzoekswensen van de advocaat van Wilders. Het hof maakt 9 november bekend welke wensen worden gehonoreerd.
In mei wordt het hoger beroep dan inhoudelijk behandeld.
NOS 24.10.2017 PVV-leider Geert Wilders heeft opnieuw de knuppel in het hoenderhok gegooid door vraagtekens te zetten bij de onafhankelijkheid van een van de rechters in zijn hoger beroep.
Wilders zei recent informatie te hebben gekregen dat de voorzitter van het gerechtshof betrokken is bij een stichting die vorig jaar nog een prijs heeft gegeven aan een linkse activiste. Hij zinspeelde erop dat de raadsheer zichzelf moet terugtrekken.
Gaakeer gaf prijs
Raadsheer Jeanne Gaakeer is voorzitter van de stichting Gascaria. Om het jaar reikt de stichting een prijs van 1000 euro voor de beste masterscriptie in Nederland die een verband legt tussen het recht en geesteswetenschappen.
Vorig jaar kreeg UvA-student Sinead Wendt het geld. In het juryrapport wordt Wendt niet alleen geprezen om haar academisch niveau maar ook vanwege haar persoonlijke betrokkenheid bij ongedocumenteerde vluchtelingen.
Volgens Wilders is Wendt een linkse activiste, betrokken bij het vluchtelingencollectief Wij Zijn Hier. Ze zou ook aanwezig zijn geweest bij demonstraties tegen Wilders en de Amerikaanse president Trump eerder dit jaar. Toen de PVV-leider dit hoorde, moest hij zijn wenkbrauwen fronsen, zei hij tegen de voorzitter. “Bent u wel de juiste persoon om mij te beoordelen?”, vroeg Wilders.
Eerdere wraking
“Ik hoop natuurlijk dat u kunt zeggen dat het niet waar is en dat u geen voorzitter bent van die stichting”, zei Wilders tegen het hof. Hij liet doorschemeren dat hij vindt dat de voorzitter van het hof zichzelf moet verschonen, oftewel terugtrekken uit het proces, als het wel klopt. Het hof komt er donderdag op terug.
Ook bij de rechtbank kwam Wilders in aanvaring met een van de rechters omdat zij volgens hem niet onafhankelijk was. Het ging toen om opmerkingen die de rechter had gedaan in een tv-programma. De rechter trok zich niet terug en Wilders ving bot toen hij wraakte.
NU 24.10.2017 PVV-leider Geert Wilders heeft ernstige zorgen en twijfels over de neutraliteit van de voorzitter van het gerechtshof, die nu zijn zaak behandelt in het ‘minder-Marokkanen-proces”.
Wilders heeft informatie dat de rechter, Jeanne Gaakeer, ook voorzitter is van de Stichting Gascaria en in die positie als jury in 2016 een prijs heeft toegekend aan een ”linkse activiste” die zich via een collectief sterkt maakte voor vluchtelingen.
Wilders zei dat dinsdagmiddag tijdens de regiezitting, die plaatsvindt in de extra beveiligde rechtbank op Schiphol. Naar eigen zeggen hoorde hij dit pas in de pauze, anders had zijn advocaat dit eerder aangekaart.
”Ik twijfel of u de persoon bent om mij te beoordelen in dit proces”, zei Wilders. Hij wees erop dat de winnares politiek het tegenovergestelde is van zijn eigen ideeën. De activiste was volgens hem actief in de kraakwereld en organiseerde een anti-Trump-demonstratie.
Wraking
De PVV-leider hoopt dat zijn informatie niet waar is en als die wel klopt, dan wil hij dat zij dit in perspectief plaatst. Doet zij dat niet, dan zou ‘verschoning’ een optie zijn, de stap dat een rechter zich op eigen initiatief terugtrekt. Wilders sprak nog niet over wraking, wat betekent dat hij de rechter verzoekt op te stappen. Daar moet een andere raadkamer dan een besluit over nemen.
Gaakeer zei dat het hof er op de tweede regiezitting donderdag op terug zal komen.
Vervolging
De advocaat van Wilders, Geert-Jan Knoops, zei dinsdag dat hij naast tal van onderzoeken die hij wil laten doen, hij ook veel getuigen wil laten oproepen. Het gaat onder anderen om premier Mark Rutte en enkele ministers uit Rutte-II, burgemeester Hubert Bruls van Nijmegen en politiechef Pieter-Jaap Aalbersberg.
Knoops denkt dat van hogerhand is toegewerkt naar vervolging van de PVV-leider. Hij wil weten of bewindslieden afspraken hebben gemaakt, onder meer over hun reactie op de uitlatingen van Wilders. Ook vermoedt de advocaat sturing vanuit het Openbaar Ministerie (OM) om massaal aangifte te doen bij de politie. Dat is ongeoorloofd, aldus de advocaat.
NOS 24.10.2017 In de zwaarbeveiligde rechtbank op Schiphol is het hoger beroep tegen Geert Wilders begonnen. De PVV-leider staat opnieuw terecht voor zijn ‘minder Marokkanen’-uitspraken uit maart 2014.
Die uitspraken hebben niet geleid tot feitelijke achterstelling van Marokkanen, betoogde zijn advocaat Geert-Jan Knoops. Ze moeten volgens hem worden gezien als een oproep aan de regering om wetgeving te veranderen.
De oproep was bovendien geheel in lijn met het PVV-programma om het aantal Marokkanen te verminderen door beperking van de immigratie, het bevorderen van remigratie en het uitzetten van criminelen met een dubbele nationaliteit, zei Knoops.
Knoops begon zijn betoog met de mededeling dat hij vijf tot zes uur nodig heeft voor zijn grieven tegen het vonnis. Hij citeerde direct uit internationale verdragen. De rechtbank heeft deze verkeerd geïnterpreteerd, stelde Knoops.
Hij wil dat hoogleraar mensenrechten Tom Zwart als getuige wordt opgeroepen om uitleg over de verdragen te geven. Zwart was eerder ook getuige-deskundige in het proces-Wilders. Hij zei toen dat het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM) “een ruime mate van bescherming” biedt voor Wilders.
Regiezitting
Het hof heeft vandaag en donderdag uitgetrokken voor een zogenoemde regiezitting. Daar vertellen het Openbaar Ministerie en de verdediging wat ze van het eerste vonnis vinden en nieuwe onderzoekswensen kunnen doen.
De rechtbank veroordeelde PVV-leider Wilders vorig jaar voor groepsbelediging en het aanzetten tot discriminatie. Hij vroeg PVV-aanhangers 3,5 jaar geleden of zij meer of minder Marokkanen wilden, waarop het publiek “minder, minder” scandeerde. “Dan gaan we dat regelen”, zei Wilders.
De rechtbank sprak Wilders vrij van het aanzetten tot haat. Ook legden de rechters hem geen straf op omdat hij met de veroordeling voldoende gestraft was.
Een mening mag stevig zijn maar discriminatie wordt niet getolereerd, aldus Birgit van Roessel, advocaat-generaal.
Het Openbaar Ministerie stelde vanmorgen dat er geen sprake is van een politiek proces. Het proces gaat volgens het OM over twee grondrechten: de vrijheid van meningsuiting en het recht om niet gediscrimineerd te worden.
Het recht op vrije meningsuiting is een groot goed en dat geldt met name voor een politicus, zei advocaat-generaal Birgit van Roessel. Maar als misbruik wordt gemaakt van dit grondrecht en die vrijheid zich uit in discriminatie, is het bestaansrecht van mensen in het geding, stelde de aanklaagster. “Een mening mag stevig zijn maar discriminatie wordt niet getolereerd.” Waar de grens ligt, wordt volgens haar in dit proces gemarkeerd.
OM wil boete
Het OM is in beroep gegaan omdat het er niet mee eens is dat Wilders is vrijgesproken van het aanzetten tot haat. Ook vindt het OM dat de PVV-leider ten onrechte is vrijgesproken van groepsbelediging voor uitlatingen die hij een week voor de verkiezingsbijeenkomst deed op een Haagse markt. Hij zei toen dat zijn kiezers “als het even kan wat minder Marokkanen” in Den Haag willen.
Ook moet Wilders wel een straf krijgen opgelegd, vindt het OM. De aanklagers hadden bij de rechtbank een boete van 5000 euro geëist, maar de rechtbank nam dat niet over.
Het hoger beroep gaat pas op 17 mei inhoudelijk van start. Dat is na de gemeenteraadsverkiezingen in maart.
Telegraaf 24.10.2017 Naar eigen zeggen kreeg de PVV-leider de informatie over Gaakeer pas in de pauze. Anders had zijn advocaat dit eerder aangekaart. Wilders wees erop dat activiste Wendt totaal andere politieke ideeën heeft dan hij. Ze was volgens hem actief in de kraakwereld, organiseerde een anti-Trump-demonstratie en zou ook betrokken zijn geweest bij demonstraties tegen Wilders zelf.
Stichting Gascaria kende in 2016 de prijs toe aan Wendt, voor een scriptie met de naam ’No More Blablabla’ over ongedocumenteerde vreemdelingen. Bij de motivatie voor de prijsuitreiking staat onder meer: „Haar werk is niet alleen van een hoog academisch niveau, het getuigt ook van een persoonlijke betrokkenheid bij deze groep mensen”, doelend op vluchtelingen.
Verschoning
De PVV-leider hoopt dat zijn informatie niet waar is. Als die wel klopt, dan wil hij dat voorzitter Jeanne Gaakeer het in perspectief plaatst. Doet zij dat niet, dan zou ’verschoning’ een optie zijn, de stap dat een rechter zich op eigen initiatief terugtrekt. Wilders sprak nog niet over wraking, wat betekent dat hij de rechter verzoekt op te stappen. Daar moet een andere raadkamer een besluit over nemen.
Het OM reageerde verrast op zijn aantijgingen. Justitie wilde weten of er ’meer verrassingen’ komen van Wilders.
Advocaat wil Rutte spreken
Behalve tal van onderzoeken laten doen, wil de raadsman van PVV-leider Geert Wilders ook veel getuigen laten oproepen. Het gaat onder anderen om premier Mark Rutte en enkele ministers uit Rutte-II, burgemeester Hubert Bruls van Nijmegen en politiechef Pieter-Jaap Aalbersberg. Ook wil hij de duizenden mensen laten verhoren die aangifte deden tegen Wilders om zijn ’minder-Marokkanen’ uitspraken in 2014.
Telegraaf 24.10.2017 Het dreigt bijna een traditie te worden bij strafprocessen tegen PVV-leider Geert Wilders: twijfels over de objectiviteit van de rechters, en een dreigende wraking.
OmroepWest 24.10.2017 Het hoger beroep in het ‘minder-Marokkanen-proces’ tegen PVV-leider Geert Wilders zal waarschijnlijk 17 mei 2018 beginnen. Dat heeft de voorzitter van het gerechtshof in Den Haag gezegd tijdens de eerste regiezitting, die dinsdag plaatsvond in de beveiligde rechtbank op Schiphol.
Wilders was zelf aanwezig bij de zitting, waarop beide partijen hun onderzoekswensen konden indienen. De advocaat-generaal heeft geen nieuw onderzoek gevraagd.
De zaak draait om de uitspraken die Wilders 19 maart 2014 deed in café De Tijd op het Haagse Plein, tijdens een partijbijeenkomst die op de televisie werd uitgezonden. Aanhangers van de PVV scandeerden ‘Minder, minder, minder’ op zijn vraag of er meer of minder Marokkanen in Nederland moesten zijn. Dit zorgde voor veel ophef. Er werd bijna 6500 keer aangifte gedaan tegen Wilders.
Fundament
Wilders’ advocaat Geert-Jan Knoops vroeg de voorzitter van het gerechtshof dinsdag ‘gedegen wetenschappelijk onderzoek’ te doen naar belangrijke elementen in deze ‘bijzondere zaak’. Het gaat dan onder meer om de reikwijdte van de vrijheid van meningsuiting.
Volgens Knoops is een onderzoek noodzakelijk, omdat het gaat om een belangrijk fundament van de democratie en de rechtsstaat. Volgens hem bevat het vonnis van de rechtbank in Den Haag van december 2016 ‘feitelijke misslagen’ en kreeg de vrijheid van meningsuiting hiermee ‘een juridische dolksteek’.
Groepsbelediging
Wilders werd door de rechter schuldig bevonden aan groepsbelediging en het aanzetten tot discriminatie van Marokkanen, maar kreeg geen straf opgelegd. De PVV-leider ging tegen deze uitspraak, net zoals het OM. Dat vindt dat Wilders ten onrechte is vrijgesproken van het aanzetten tot haat en wil een hogere straf.
De advocaat-generaal vindt dat Wilders’ positie als politicus juist strafverhogend zou moeten zijn.
Uitingen van onverdraagzaamheid niet dulden
Het debat moet volgens de advocaat-generaal weliswaar stevig gevoerd worden ten behoeve van de democratie ‘maar uitingen van onverdraagzaamheid mogen we niet dulden.’
Trouw 24.10.2017 De inhoudelijke behandeling van het hoger beroep in het ´minder-Marokkanen-proces´ tegen PVV-leider Geert Wilders zal waarschijnlijk op 17 mei 2018 beginnen. Dat heeft de voorzitter van het gerechtshof in Den Haag vanochtend gezegd tijdens de regiezitting.
Een verslag van de eerste zittingsdag van het ‘Minder Marokkanen’-proces
VK 24.10.2017 ‘Ik heb mijn twijfels over u’, sprak PVV-leider Geert Wilders dinsdag tegen de voorzitter van het gerechtshof in het hoger beroep van het ‘Minder Marokkanen’-proces. Reden: een scriptieprijs die door de rechter is uitgereikt aan een student die actief is in de krakerswereld en een anti-Wildersdemonstratie organiseerde. Een verslag van de eerste zittingsdag.
‘Mevrouw de voorzitter, ik zou graag één punt willen maken ten aanzien van u. Ik zeg niet dat het allemaal waar is. Maar ik heb recent informatie over u gekregen.’
De hele ochtend heeft Geert Wilders stil naast zijn raadsman Geert-Jan Knoops gezeten. Maar nu – na de lunchpauze – staat hij opeens op. Meteen neemt de spanning in de zwaarbeveiligde rechtszaal op Schiphol toe. De PVV-leider richt zijn ogen op de voorzitter van het gerechtshof. Met een blik die geen enkele gedachte verraadt, kijkt raadsheer Jeanne Gaakeer terug naar de verdachte. ‘Ik heb mijn twijfels over u’, vervolgt Wilders.
Scriptieprijs
In april 2016 heeft de stichting Gascaria – die als doel heeft om de studie ‘naar het recht in relatie tot humaniora’ te bevorderen- een scriptieprijs uitgereikt aan een UvA-student voor haar scriptie No more blablabla over ongedocumenteerde vreemdelingen. Volgens de jury is de scriptie niet alleen van ‘een hoog academisch niveau, het getuigt ook van een persoonlijke betrokkenheid bij deze groep mensen. De jury vond het bijzonder dat de persoonlijke inzet op geen enkele manier afdeed aan de scherpte van de theoretische analyse.’
Dinsdag begon de voorbereiding van het hoger beroep van het ‘Minder Marokkanen’-proces tegen PVV-leider Geert Wilders. Gedurende twee dagen mogen het Openbaar Ministerie en de verdediging hun onderzoekswensen toelichten tijdens een regiezitting. Het Openbaar Ministerie heeft geen nieuwe verzoeken, blijkt aan het begin van de zitting, maar Wilders’ verdediging houdt een urenlang pleidooi om meer getuigen te horen en ‘verdiepend’ onderzoek te laten doen door wetenschappers zoals Paul Cliteur en Tom Zwart.
Zowel de aanklagers als Wilders zijn in hoger beroep gegaan tegen het vonnis van 9 december 2016. Met zijn oproep tot ‘minder Marokkanen’ op de avond van de gemeenteraadsverkiezingen in 2014 heeft de PVV-leider een grens overschreden, stelden de rechters destijds. De Haagse rechtbank veroordeelde de PVV-leider wegens groepsbelediging en het aanzetten tot discriminatie. Van het aanzetten tot haat werd hij vrijgesproken, en ook een soortgelijke uitspraak die Wilders een week eerder deed op de Haagse markt, vonden de rechters niet strafbaar. Er was toen mogelijk sprake van een slip of the tongue.
Het proces tegen Geert Wilders had juist ‘dé zaak van de eeuw kunnen worden’
Het OM vocht de uitspraak aan omdat de aanklagers het oneens waren met de gedeeltelijke vrijspraak. Bovendien kreeg de PVV-voorman geen straf opgelegd, terwijl het OM een boete van 5.000 euro had geëist. De rechters vonden het vonnis op zich al voldoende straf voor Wilders. ‘En dat is niet uit te leggen’, aldus de advocaat-generaal.
De advocaat van Wilders stelde dinsdag op zijn beurt dat zijn cliënt überhaupt niet veroordeeld had mogen worden. Wat Knoops betreft was de strafzaak tegen zijn cliënt in de Haagse rechtbank ‘een dieptepunt’, ‘de rechters hebben de plank misgeslagen’ en ‘ze hebben de vrijheid van meningsuiting een slechte dienst bewezen’. En dat terwijl het proces tegen Geert Wilders juist ‘dé zaak van de eeuw had kunnen worden’. Kortom, betoogde Knoops dinsdag: het vonnis van vorig jaar van de Haagse rechtbank is een gemiste kans. En dus hoopt hij dat de raadsheren van het gerechtshof in hoger beroep beter zullen luisteren naar zijn argumenten.
Privé-stichting
Wilders heeft opnieuw zorgen over de onafhankelijkheid van de voorzitter van het gerechtshof
Maar voor het zover is, snijdt Geert Wilders een andere prangende kwestie aan. Eentje die doet denken aan het vorige proces. Toen vroeg Wilders rechter Elianne van Rens tijdens een regiezitting om zich te verschonen. Wilders verweet Van Rens dat ze in tv-programma Kijken in de ziel uitlatingen had gedaan die in zijn ogen bewezen dat ze vooringenomen was. Van Rens weigerde zich terug te trekken. Wilders krijgt wel een eerlijk proces, zei ze. Later probeerde Wilders Van Rens alsnog te wraken. Zonder succes.
Ditmaal heeft Wilders opnieuw zorgen over de onafhankelijkheid van de voorzitter van het gerechtshof. Reden: een scriptieprijs. Want terwijl de rest van de aanwezigen in de zwaarbeveiligde rechtbank op Schiphol dinsdag rond het middaguur een broodje at, kreeg de PVV-leider informatie waardoor hij opeens twijfelt aan de rechtbankvoorzitter. Anders hadden we dit probleem echt eerder aangekaart, verontschuldigt Knoops zich in de rechtszaal.
Klopt het dat u er een privé-stichting op na houdt?, aldus Geert Wilders.
‘Klopt het dat u er een privé-stichting op na houdt?’, wil Wilders van de raadsheer weten. ‘De stichting Gascaria? En dat die stichting, met u als juryvoorzitter, een scriptieprijs heeft uitgereikt aan een linkse activiste? Een activiste die mijn politieke tegenpool is? Iemand die actief is in de krakerswereld? Een dame die een anti-Wilders en een anti-Trumpdemonstratie heeft georganiseerd?’, vervolgt Wilders.
‘We moeten er wel bij zeggen dat u de prijs heeft uitgereikt in 2016, en dat die demonstratie in 2017 is gehouden’, nuanceert Knoops.
‘Maar als juryvoorzitter heeft u haar geprezen om haar betrokkenheid bij ongedocumenteerde vreemdelingen’, vervolgt Wilders. ‘Ik heb mijn wenkbrauwen gefronst. Bent u wel de juiste persoon om mij te beoordelen?’ Wat Wilders betreft hoeft de raadsheer zich nog niet meteen terug te trekken. ‘Ik wil eerst weten of mijn informatie klopt’, aldus de PVV-leider.
Zullen we dan doorgaan met het inventariseren van de onderzoekswensen, stelt Gaakeer even later onverstoorbaar voor. ‘Dan komen we hier donderdag op terug.’
Donderdag wordt de regiezitting hervat en reageert raadsheer Gaakeer op Wilders uitlatingen. Op 9 november zal het gerechtshof oordelen over de verzoeken van advocaat Knoops. Naar verwachting begint de inhoudelijke behandeling van het hoger beroep op 17 mei 2018, stelde het gerechtshof. Wilders’ verdediging wil hier pas in het najaar van 2018 mee beginnen.
Wilt u meer lezen over Wilders?
Het hoger beroep is van start gegaan. Drie vragen over het ‘Minder Marokkanen’-proces van Wilders.
Het proces tegen en de veroordeling van PVV-leider Geert Wilders doet opnieuw het debat oplaaien over de grenzen van vrije meningsuiting. Waar ligt de grens?
AD 24.10.2017 Het hoger beroep in de rechtszaak tegen Geert Wilders is begonnen met – alweer – een botsing met de rechterlijke macht. Wilders vroeg zich hardop af of de voorzitter van het gerechtshof wel de juiste persoon is om hem te beoordelen. De PVV-leider werd eind 2016 door de rechtbank veroordeeld voor groepsbelediging en aanzetten tot discriminatie. Hij ging in hoger beroep.
Halverwege de middag, nadat zijn advocaat Geert-Jan Knoops al uren het woord had gevoerd, nam Geert Wilders vandaag plotseling het woord in de extra beveiligde rechtbank op Schiphol. Hij wendde zich direct tot de voorzitter van het gerechtshof. Wilders had vernomen dat zij in haar vrije tijd ook voorzitter van een stichting is. En die stichting zou in 2016 een scriptieprijs hebben uitgereikt aan een activiste die fel tégen Wilders is. ,,Bent u de juiste persoon om mij te beoordelen?’’, vroeg Wilders.
De PVV-leider verweest naar de activiste Sinead Wendt, die als activiste verbonden is aan vluchtelingencollectief ‘Wij Zijn Hier’, en dit jaar nog betrokken zou zijn geweest bij een anti-Wilders-demonstratie. Zij won in 2016 de scriptieprijs van de stichting Gascaria, waarvan de voorzitter van het gerechtshof inderdaad voorzitter is. De voorzitter liet vandaag weten dat ze donderdag, tijdens de tweede dag van de opening van het hoger beroep, zal reageren op Wilders’ punt. Daarna besluit Wilders of hij vervolgstappen neemt. ,,Ik hoop natuurlijk dat het niet waar is’’, aldus de PVV-leider.
Spanning
En zo draaide de zaak Wilders bij het begin van het hoger beroep alwéér om de spanning tussen de verdachte en de rechterlijke macht. Net als in 2010, toen Wilders de rechtbank liet wraken, en in 2016, toen hij één van de rechters ‘PVV-haat’ verweet. In zijn laatste woord in die zaak haalde Wilders toen nog eens fel uit naar de rechterlijke macht, die hij vooringenomenheid verweet. ,,Ik dacht dat Nederland een rechtsstaat was’’, zei Wilders. De rechtbank had in die zaak nota bene gekozen voor drie rechters die nooit lid van een politieke partij zijn geweest, juist om de schijn van partijdigheid te voorkomen.
Op de eerste dag van het hoger beroep in de zaak tegen de PVV-leider, was de controverse alweer terug. In de uren voor de wending had Wilders’ advocaat Knoops zijn pijlen ook al gericht op de rechterlijke macht. Meer precies: op de rechtbank die zijn cliënt vorig jaar in eerste aanleg veroordeelde wegens zijn ‘minder Marokkanen’-uitspraken. Het was een ‘vonnis vol feitelijke onjuistheden en omissies’, aldus Knoops, ‘een juridische dolksteek voor de vrijheid van meningsuiting’. ,,Het had volgens velen het proces van de eeuw van de vrijheid van meningsuiting moeten worden. Maar het werd een dieptepunt in feitelijke en juridische rechtsvinding.’’
Minderwaardig
Volgens Knoops is de PVV-leider in het vonnis van vorig jaar veelvuldig verkeerd geciteerd of geïnterpreteerd. ,,Zo zou hij volgens het vonnis een bevolkingsgroep hebben weggezet als minderwaardig. Maar dat blijkt nergens uit.’’ Andere bezwaren van Knoops: de rechters gebruikten een verkeerde definitie van het begrip ‘discriminatie’, en spraken van rassendiscriminatie terwijl Marokkanen geen ras vormen. Maar eigenlijk, zei Knoops, had de rechtbank zich überhaupt niet over de zaak moeten uitspreken. ,,Het gaat hier om een politiek geschil. De strafrechter hoort niet te oordelen over politieke geschillen.’’
Wilders staat in hoger beroep terecht voor uitspraken die hij deed in 2014. Hij vroeg toen onder meer tijdens een partijbijeenkomst of de aanwezigen meer of minder Marokkanen wilden. ‘Minder, minder’, scandeerden de aanwezigen daarop. De PVV-leider werd schuldig bevonden aan groepsbelediging en aanzetten tot discriminatie, maar kreeg geen straf opgelegd. Niet alleen Wilders, ook het OM ging in beroep: dat vindt dat de verdachte wél een straf hoort te krijgen voor zijn uitspraken.
Getuigen
Naast tal van onderzoeken, wil de raadsman van Wilders veel getuigen laten oproepen. Het gaat onder anderen om premier Mark Rutte en enkele ministers uit Rutte-II, burgemeester Hubert Bruls van Nijmegen en politiechef Pieter-Jaap Aalbersberg. Ook wil hij de duizenden mensen laten verhoren die aangifte deden tegen Wilders om zijn ´minder-Marokkanen´ uitspraken in 2014.
Knoops denkt dat van hogerhand is toegewerkt naar vervolging van de PVV-leider. Hij wil weten of bewindslieden afspraken hebben gemaakt, onder meer over hun reactie op de uitlatingen van Wilders. Volgens de scheiding der machten mogen politici zich niet bemoeien met rechtszaken. Ook vermoedt de advocaat sturing vanuit het Openbaar Ministerie (OM) om aangifte te doen bij de politie.
De manier waarop vervolgens aangifte werd gedaan, rammelt aan alle kanten, betoogde Knoops. Er kwamen 6500 aangiften terwijl velen niet eens wisten tegen wie ze aangifte deden en waarom precies. De advocaat liet zijn medewerkers 35 aangevers ondervragen en daarin kwamen volgens hem dit soort misverstanden en tientallen onregelmatigheden aan het licht.
Deze hele gang van zaken is ongeoorloofd en moet er volgens Knoops toe leiden tot dat het OM niet gerechtigd is om Wilders te vervolgen.
Donderdag reageert het OM op de opmerkingen en onderzoekswensen. Wat het OM betreft heeft de politicus zich niet alleen schuldig gemaakt aan het aanzetten tot discriminatie en groepsbelediging, maar ook tot het aanzetten van haat. Het gerechtshof neemt op 9 november een besluit.
AD 24.10.2017 In de extra beveiligde rechtbank op Schiphol is vandaag de regiezitting van het hoger beroep in de zaak tegen Geert Wilders begonnen. Hij werd vorig jaar veroordeeld wegens groepsbelediging en aanzetten tot discriminatie, maar kreeg geen straf opgelegd. Zowel de PVV-leider zelf als het Openbaar Ministerie ging in hoger beroep. Het gaat nog niet om een inhoudelijke behandeling van de zaak.
PVV-leider Geert Wilders heeft opnieuw ernstige zorgen en twijfels geuit over de neutraliteit van de rechter die zijn minder-Marokkanenzaak behandeld. De voorzitter van het gerechtshof, die nu zijn zaak behandelt is namelijk voorzitter van een stichting die een prijs heeft uitgedeeld aan een activiste die een politieke tegenstander van Wilders is.
De rechter, Jeanne Gaakeer, is in haar eigen tijd voorzitter van de Stichting Gascaria en vanuit die positie als jurylid betrokken geweest in 2016 bij het toekennen van een prijs aan een ‘linkse activiste’ die zich via een collectief sterkt maakte voor vluchtelingen.
Wilders zei dat vanmiddag tijdens de regiezitting, die plaatsvindt in de extra beveiligde rechtbank op Schiphol. Naar eigen zeggen hoorde hij dit pas in de pauze van zijn rechtszaak, die vandaag met een procedurele zitting is begonnen. ,,Ik twijfel of u de persoon bent om mij te beoordelen in dit proces,” zei Wilders.
Hij wees erop dat de winnares politiek het tegenovergestelde is van zijn eigen ideeën. De activiste was volgens hem actief in de kraakwereld en organiseerde een anti-Trump-demonstratie.
Perspectief
De PVV-leider hoopt dat zijn informatie niet waar is en als die wel klopt, dan wil hij dat zij dit in perspectief plaatst. Doet zij dat niet, dan zou ‘verschoning’ een optie zijn, de stap dat een rechter zich op eigen initiatief terugtrekt. Wilders sprak nog niet over wraking, wat betekent dat hij de rechter verzoekt op te stappen. Daar moet een andere raadkamer dan een besluit over nemen.
De regiezitting gaat verder. Gakeer zei dat het hof er op de tweede regiezitting donderdag op terug zal komen. In zijn eerste proces bij de Amsterdamse rechtbank vroeg hij ook al een rechter zich terug te trekken. Zij deed uitspraken in het tv-programma Kijken In De Ziel, waarin ze kritiek uitte op standpunten van de PVV. De rechter hekelde ook de wraking van de rechter in het proces daarvóór tegen Wilders. Deze rechter bleef uiteindelijk aan in de zaak.
Onderzoek en getuigen
Naast de wens voor tal van onderzoeken, wil PVV-leider Geert Wilders ook veel getuigen laten oproepen. Het gaat onder anderen om premier Mark Rutte en enkele ministers uit Rutte-II, burgemeester Hubert Bruls van Nijmegen en politiechef Pieter-Jaap Aalbersberg. Ook wil hij de duizenden mensen laten verhoren die aangifte deden tegen Wilders om zijn ´minder-Marokkanen´ uitspraken in 2014.
Knoops denkt dat van hogerhand is toegewerkt naar vervolging van de PVV-leider. Hij wil weten of bewindslieden afspraken hebben gemaakt, onder meer over hun reactie op de uitlatingen van Wilders. Volgens de scheiding der machten mogen politici zich niet bemoeien met rechtszaken. Ook vermoedt de advocaat sturing vanuit het Openbaar Ministerie (OM) om aangifte te doen bij de politie.
De manier waarop vervolgens aangifte werd gedaan, rammelt aan alle kanten, betoogde Knoops. Er kwamen 6500 aangiften terwijl velen niet eens wisten tegen wie ze aangifte deden en waarom precies. De advocaat liet zijn medewerkers 35 aangevers ondervragen en daarin kwamen volgens hem dit soort misverstanden en tientallen onregelmatigheden aan het licht.
Deze hele gang van zaken is ongeoorloofd en moet er volgens Knoops toe leiden dat het OM niet gerechtigd is om Wilders te vervolgen.
Donderdag reageert het OM op de opmerkingen en onderzoekswensen. Het gerechtshof neemt op 9 november een besluit.
Elsevier 24.10.2017 Opnieuw heeft Geert Wilders twijfels over de onafhankelijkheid van een van de rechters in het ‘minder, minder, minder’-proces. De PVV-leider heeft informatie in handen dat Jeanne Gaakeer, de voorzitter van het gerechtshof, ook voorzitter is van de Stichting Gascaria en in die positie als jury in 2016 een prijs heeft toegekend aan een ‘linkse activiste’ die zich inzette voor vluchtelingen.
Wilders vertelde dit dinsdagmiddag tijdens de regiezitting, die plaatsheeft in de extra beveiligde rechtbank op Schiphol.
Actief in de kraakwereld
Naar eigen zeggen vernam hij pas van deze gegevens in de pauze, anders had zijn advocaat, Geert-Jan Knoops, dit wel eerder aangekaart. ‘Ik twijfel of u [Gaakeer, red.] de persoon bent om mij te beoordelen in dit proces,’ sprak Wilders. De prijswinnende activist, Sinead Wendt, zou volgens De Telegraaf actief zijn in de kraakwereld, organiseerde een anti-Trump-protest en zou ook betrokken zijn geweest tegen demonstraties tegen Wilders zelf.
Syp Wynia: ‘de PVV is de tweede partij van het land en zet VVD en CDA danig onder druk. Toch gaat het niet lekker met Wilders’ geesteskind. Concurrent Forum voor Democratie trekt niet voor niets alle aandacht. Tijd dat de PVV een volwassen partij wordt.’ Lees meer >
Wendt kreeg de prijs voor haar scriptie met de titel ‘No More Blablabla’ over ongedocumenteerde vluchtelingen. Haar werk is niet alleen van een hoog academisch niveau, het getuigt ook van een persoonlijke betrokkenheid bij deze groep mensen.
De jury vond het bijzonder dat de persoonlijke inzet op geen enkele manier afdeed aan de scherpte van de theoretische analyse,’ is te lezen in het begeleidende juryrapport. Wendt ontving 1.000 euro.
Wilders hoopt dat zijn informatie niet waar is en als die wel klopt, dan wil hij dat Gaakeer dit in perspectief plaatst. Doet zij dat niet, dan zou ‘verschoning’ een optie zijn, de stap dat een rechter zich op eigen initiatief terugtrekt. Wilders sprak nog niet over wraking. Dat betekent dat hij de rechter verzoekt op te stappen. Daar moet een andere raadkamer dan een besluit over nemen. De regiezitting ging na Wilders’ aantijgingen verder. Gaakeer zei dat het hof er op de tweede regiezitting donderdag op terug zal komen. In mei is de inhoudelijke behandeling van het hoger beroep.
Veel getuigen laten oproepen
Wilders’ advocaat Knoops wil veel getuigen laten oproepen. Het gaat onder anderen om premier Mark Rutte (VVD) en enkele ministers uit Rutte-II, burgemeester van Nijmegen Hubert Bruls (CDA) en politiechef Pieter-Jaap Aalbersberg. Ook wil hij de duizenden mensen laten verhoren die aangifte deden tegen Wilders om zijn ‘minder-Marokkanen’-uitspraken in 2014. Knoops denkt dat van hogerhand is toegewerkt naar vervolging van de PVV-leider.
Hij wil weten of bewindslieden afspraken hebben gemaakt, over onder meer hun reactie op de uitlatingen van Wilders. Volgens de scheiding der machten mogen politici zich niet bemoeien met rechtszaken. Ook vermoedt de advocaat sturing vanuit het Openbaar Ministerie (OM) om aangifte te doen bij de politie. De manier waarop vervolgens aangifte werd gedaan, rammelt aan alle kanten, oordeelt Knoops.
Tom Reijner (1986) werkt sinds augustus 2013 op de webredactie. Hij studeerde Politicologie en Geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam.
NOS 24.10.2017 Vandaag start in de extra beveiligde rechtbank op Schiphol het hoger beroep in de ‘minder Marokkanen’-zaak van Geert Wilders. Het gerechtshof van Den Haag buigt zich de komende maanden over de vraag of de uitspraken uit 2014 van de PVV-leider in een Haags café over minder Marokkanen strafbaar zijn. Wilders vecht zijn veroordeling door de rechtbank van vorig jaar aan.
Het hof heeft deze week twee dagen uitgetrokken voor de zaak. Het gaat nog niet om de inhoudelijke behandeling van het proces, maar om een zogenoemde regiezitting. Wilders’ advocaat Geert-Jan Knoops en het Openbaar Ministerie mogen uitleggen op welke punten ze het niet eens zijn met het vonnis van de rechtbank.
Ook mogen ze aangeven welke onderzoekswensen ze nog hebben. Naar verwachting komt Knoops met het verzoek om deskundigen als getuigen te horen.
Geen straf
De rechtbank van Den Haag veroordeelde de PVV-leider op 9 december voor groepsbelediging en het aanzetten tot discriminatie. Wilders werd vrijgesproken van het aanzetten tot haat. De rechtbank legde hem geen straf op omdat hij volgens de rechter met deze veroordeling voldoende gestraft is. Het Openbaar Ministerie had een boete van 5000 euro geëist.
Wilders werd veroordeeld voor uitspraken die hij in 2014 deed tijdens een verkiezingsbijeenkomst in Den Haag. Hij vroeg aan PVV-aanhangers of zij meer of minder Marokkanen wilden hebben in de stad en in Nederland. Het publiek scandeerde “minder, minder”, waarna Wilders zei dat hij dat zou regelen.
Volgens de rechtbank was Wilders hiermee strafbaar. “Mede gezien het opruiende karakter van de manier van uitlaten, worden anderen hiermee aangezet tot discriminatie van personen met een Marokkaanse afkomst”, oordeelde de rechtbank.
Geen ras, geen racist
Wilders ging direct tegen het vonnis in beroep. Hij was het oneens met de rechters. “Marokkanen zijn geen ras en mensen die wat zeggen over Marokkanen zijn geen racisten. Ik ben geen racist en mijn kiezers zijn dat ook niet”, zei hij in een eerste reactie.
Volgens de PVV-politicus hebben de rechters met hun uitspraak miljoenen Nederlanders beperkt in hun vrijheid van meningsuiting “en daarmee iedereen veroordeeld”.
Hoewel het OM tevreden was over de veroordeling van Wilders is het ook in beroep gegaan tegen het vonnis. Door in beroep te gaan kunnen ook de punten worden voorgelegd waarin de rechtbank het OM niet heeft gevolgd, zoals dat Wilders met zijn uitspraken ook zou hebben aangezet tot haat.
Den HaagFM 24.10.2017 Vandaag start in de extra beveiligde rechtbank op Schiphol het hoger beroep in de “minder, minder, minder Marokkanen”-zaak van Geert Wilders (grote foto). Het gerechtshof van Den Haag buigt zich de komende maanden over de vraag of de uitspraken uit 2014 van de PVV-leider in een Haags café strafbaar zijn. Wilders vecht zijn veroordeling door de rechtbank van vorig jaar aan.
Het hof heeft deze week twee dagen uitgetrokken voor de zaak. Het gaat nog niet om de inhoudelijke behandeling van het proces, maar om een zogenoemde regiezitting. Wilders’ advocaat Geert-Jan Knoops en het Openbaar Ministerie mogen uitleggen op welke punten ze het niet eens zijn met het vonnis van de rechtbank. Ook mogen ze aangeven welke onderzoekswensen ze nog hebben. Naar verwachting komt Knoops met het verzoek om deskundigen als getuigen te horen.
De rechtbank van Den Haag veroordeelde de PVV-leider op 9 december voor groepsbelediging en het aanzetten tot discriminatie. Wilders werd vrijgesproken van het aanzetten tot haat. De rechtbank legde hem geen straf op omdat hij volgens de rechter met deze veroordeling voldoende gestraft is. Het Openbaar Ministerie had een boete van 5.000 euro geëist.
“Minder, minder, minder”
De zaak draait om de uitspraken van Wilders op 19 maart 2014 tijdens een partijbijeenkomst in café De Tijd aan het Plein die op de televisie werd uitgezonden. Aanhangers van de PVV scandeerden op zijn vraag of er meer of minder Marokkanen in Nederland moesten zijn; “minder, minder, minder”. Dat zorgde voor veel ophef. Er werden bijna 6.500 aangiften gedaan tegen Wilders.…lees meer
OmroepWest 24.10.2017 Dinsdag begint het hoger beroep in het ‘minder-Marokkanen-proces’ tegen PVV-voorman Geert Wilders. Het gaat om een zogenoemde regiezitting. Die staat behalve voor dinsdag ook voor donderdag gepland. Tijdens deze zittingen kunnen de politicus en de aanklager nog onderzoekswensen indienen voordat het proces inhoudelijk begint. De zittingen vinden – net als de rechtszaak – plaats in de extra beveiligde rechtbank bij Schiphol.
Wilders en het Openbaar Ministerie (OM) gingen in beroep tegen de veroordeling door de rechter in Den Haag op 9 december 2016. Wilders werd toen schuldig bevonden aan het aanzetten tot discriminatie en groepsbelediging, maar hij kreeg geen straf opgelegd.
Het OM had een boete van 5000 euro geëist. Wilders z’n raadsman Geert-Jan Knoops had vrijspraak bepleit. Wilders vindt dat zijn woorden binnen de vrijheid van meningsuiting vallen en passen binnen het politieke programma van zijn partij. De PVV-leider noemde de rechtbank een ‘neprechtbank’.
De zaak draait om de uitspraken die Wilders 19 maart 2014 deed in café De Tijd op het Haagse Plein, tijdens een partijbijeenkomst die op de televisie werd uitgezonden. Aanhangers van de PVV scandeerden ‘Minder, minder, minder’ op zijn vraag of er meer of minder Marokkanen in Nederland moesten zijn. Dit zorgde voor veel ophef. Er werd bijna 6500 keer aangifte gedaan tegen Wilders.
Onlangs liet Wilders weten dat hij oud-Tweede Kamerlid Joost Taverne van de VVD als getuige wil oproepen. In een boek van oud-VVD-Kamerlid Ybeltje Berckmoes staat dat Taverne het niet eens was met de veroordeling van de PVV-leider. Dit zou Taverne echter niet hebben mogen zeggen van de VVD-fractie, omdat dit Wilders bij de verkiezingen in de kaart zou kunnen spelen. Het hof beslist 9 november over de onderzoekswensen.
Telegraaf 23.10.2017 Het gerechtshof Den Haag start dinsdag met de eerste openbare zittingen in het hoger beroep van de strafzaak tegen PVV-leider Geert Wilders. De PVV-leider werd in december 2016 schuldig bevonden aan groepsbelediging en het aanzetten tot discriminatie. Hij werd vrijgesproken van het aanzetten tot haat. De rechtbank legde hem geen straf op.
NU 26.09.2017 PVV-leider Geert Wilders wil oud-Tweede Kamerlid Joost Taverne van de VVD laten horen tijdens het hoger beroep van de rechtszaak over Wilders’ ‘minder Marokkanen’- uitspraken.
Aanleiding is het boek van oud-VVD-Kamerlid Ybeltje Berckmoes-Duindam, waarin staat dat Taverne het oneens was met de veroordeling van de PVV-leider door de rechtbank Den Haag vorig jaar.
Dat zou Taverne echter niet in een debat over de vrijheid van meningsuiting hebben mogen zeggen van de VVD-fractie, omdat dit Wilders voor de verkiezingen in de kaart zou kunnen spelen. Wilders noemt dit ”schokkend”.
Wilders laat weten dat hij met zijn advocaat Geert-Jan Knoops heeft overlegd en dat die het gerechtshof zal vragen om Taverne onder ede te horen. Volgens de PVV-leider is de mening van Taverne bijzonder relevant, omdat de VVD de regeringspartij is die zowel de premier als de minister van Justitie levert.
Veroordeling
In het boek van Berckmoes, als Kamerlid zelf onzichtbaar, staat dat Taverne vond dat de veroordeling ”niet past in hoe de wet volgens de VVD geïnterpreteerd dient te worden”.
In een interne notitie voor de fractievergadering zou Taverne volgens Berckmoes hebben geschreven: ”Nationaliteit is geen ras en daarom is er geen wettelijke grond op basis waarvan Wilders veroordeeld had mogen worden. Ook heeft de rechtbank betoogd dat een speech op een verkiezingsbijeenkomst zoals Wilders die hield, in het geheel geen bijdrage is aan het publieke debat in Nederland. Ik ben het daar niet mee eens.”
Volgens Berckmoes kreeg niemand buiten de fractievergadering van de VVD die kritiek te horen, omdat toen Wilders vorig jaar hoog in de peilingen stond er ”geen enkel woord mocht klinken dat ook maar een beetje positief was over Wilders.”
Maar wie komen erin ?? Wie staan er over twee weken op het bordes van paleis Noordeinde? Dat weten de leiders van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie grofweg.
Ze zijn het eens over de verdeling van de posten, dat wil zeggen: welke partij welk ministerie krijgt, al kan daar nog altijd mee worden geschoven.
AD 17.10.2017
Maar de poppetjes – zestien ministers en acht staatssecretarissen – zijn nog onbekend.
Formateur Mark Rutte (VVD) neemt veertien dagen de tijd om zijn ploeg samen te stellen en dat is heel verstandig.
AD 18.10.2017
Vice-premier
En wie wordt de nieuwe vice-premier ?? CDA, D66 en ChristenUnie mogen alledrie een kandidaat voordragen als nieuwe vice-premier. Premier Mark Rutte verwacht over twee weken zijn derde kabinet klaar te hebben.
De bewindslieden van Rutte III kunnen op 26 oktober 2017 bij de koning op het bordes staan, zei hij vanmiddag in de Tweede Kamer tijdens het debat over de kabinetsformatie. Het gaat wel om een ‘planning met een potlood’, benadrukt de VVD-leider.
Een week later, op 31 oktober 2017 en 1 november 2017, wordt gedebatteerd over de regeringsverklaring. Tijdens dat debat wordt het regeerakkoord inhoudelijk besproken, hoewel de oppositie het debat met informateur Gerrit Zalm al eerder aangreep om de plannen te fileren.
Rutte werd officieel als informateur aangewezen door de Kamer. Hij zal in die functie de komende weken bewindslieden zoeken voor alle plekken in het kabinet. Het is al bekend dat Rutte III met zestien ministers en acht staatssecretarissen groter wordt dan het huidige kabinet van VVD en PvdA.
16.10.2017
Minister/Staatssecretaris
Rutte bevestigde dat er zestien ministers komen en acht staatssecretarissen. De VVD zal hiervan zes ministers leveren, CDA en D66 ieder vier en de ChristenUnie twee. De verdeling van de staatssecretarissen is drie VVD’ers, twee CDA’ers, twee D66’ers en één van de ChristenUnie.
CDA, D66 en ChristenUnie mogen alledrie een kandidaat voordragen als nieuwe vice-premier. Dit maakte VVD-leider Mark Rutte, die in het nieuwe kabinet weer minister-president wordt, bekend.
De portefeuilleverdeling in het nieuwe kabinet is grotendeels rond. Rutte, die werd verkozen tot formateur, zei echter dat nog niet definitief duidelijk is welke partijen welke portefeuilles krijgen. Volgens hem kan er afhankelijk van de kandidaten waar VVD, CDA, D66 en ChristenUnie mee komen, nog wel wat verschuiven.
De partijleiders van de andere coalitiepartijen hoeft hij in ieder geval niet te bellen voor een ministerspost. Sybrand Buma (CDA), Alexander Pechtold (D66) en Gert-Jan Segers (ChristenUnie) blijven in de TweedeKamer om het geluid van hun partij te bewaken.
Alom wordt geconstateerd dat het ministerie van Financiën het belangrijkste ministerie is en dus toekomt aan CDA of D66, die beide 19 zetels hebben. Wopke Hoekstra zou de kandidaat van het CDA zijn en Wouter Koolmees die van D66. Het CDA is echter percentueel wat groter en zou dat ministerie weleens kunnen claimen.
Gek genoeg zat er maanden een vrouw aan onderhandelingstafel wier kennis en kunde op het gebied van financiën onbetwist is: Carola Schouten. De secondant van ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers zou een perfecte kandidaat zijn voor Financiën. Toch wordt alleen Pechtolds secondant al maanden genoemd.
Maar Schouten wordt genoemd voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid, wat eerst het gedroomde ministerie was van Halbe Zijlstra (VVD). Na de val van Jeanine Hennis op Defensie en daardoor de verbleking van haar ster, aast Zijlstra opeens op Buitenlandse Zaken. Staatssecretaris Klaas Dijkhoff (Justitie) neemt de komende tijd voorlopig de functie van minister van Defensie over van de dinsdag afgetreden Jeanine Hennis.
Alles is blijkbaar mogelijk voor de VVD-fractieleider, die zelf trouwens zal worden opgevolgd door Klaas Dijkhoff.
Stand van zaken 17.10.2017
De CDA’er Hugo de Jonge is de kandidaat-minister van Ouderenzorg op het ministerie van VWS. Hij wordt tevens een van de drie vice-premiers in het nieuwe kabinet-Rutte III. Dat bevestigen bronnen aan de NOS. De Jonge is nu wethouder Onderwijs, Jeugd en Zorg in Rotterdam. Commissaris van de Koning in Overijssel Ank Bijleveld (CDA) wordt de nieuwe minister van Defensie.
Ook viel de naam Andries Heidema, burgemeester van Deventer, als minister van Landbouw namens de ChristenUnie. Heidema studeerde aan de landbouwuniversiteit Wageningen en werkte onder meer als projectmanager bij het toenmalige ministerie van VROM.
Eerder werden al genoemd VVD’er Halbe Zijlstra als minister van Buitenlandse Zaken, VVD’er Eric Wiebes als minister van Klimaat en Economische Zaken en de CDA’er Wopke Hoekstra als minister van Financiën.
Telegraaf 18.10.2017
Stand van zaken 18.10.2017
Hieronder een inventarisatie van de vermoedens en zekerheden rond kandidaten. Het lijstje zal vast nog veranderen en sommige posten zijn nog niet ingevuld. Bovendien kunnen gevraagde kandidaten weigeren of er kunnen oneffenheden worden gevonden door de fiscus, justitie of de Algemene Inlichtingen en Veiligheidsdienst.
Premier: Mark Rutte (VVD)
Financiën:Wopke Hoekstra (CDA) – Nu nog Eerste Kamerlid en vicevoorzitter van de CDA-fractie.
Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties plus vice-premier: Kajsa Ollongren (D66) – Sinds juni 2014 wethouder en locoburgemeester in Amsterdam.
VWS (ouderenzorg) plus vice-premier: Hugo de Jonge (CDA) – Sinds 2010 wethouder in de gemeente Rotterdam.
VWS (volksgezondheid): Andries Heidema (ChristenUnie) – Sinds 4 juli 2007 burgemeester van de gemeente Deventer. Of Jan Anthonie Bruijn (VVD) – Eerste Kamerlid
Onderwijs: Ingrid van Engelshoven (D66) – Sinds 2017 lid van de Tweede Kamer. Hiervoor wethouder en loco-burgemeester (sinds 2014) van Den Haag. En Bruno Bruins (VVD) – Staatssecretaris op dat departement in het derde kabinet-Balkenende (2006-2007), nu de baas van uitkeringsinstantie UWV.
Justitie: Ferdinand Grapperhaus (CDA) – Topadvocaat en voorzitter en sinds 1 oktober voorzitter van de Raad van Toezicht van het Stedelijk Museum. Daarnaast kroonlid van de Sociaal-Economische Raad (SER).
Veiligheid: Sander Dekker (VVD) – Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.
Economische Zaken en Klimaat: Eric Wiebes (VVD) – Staatssecretaris van Financiën.
Landbouw plus vice-premier: Carola Schouten (ChristenUnie) – Sinds 18 mei 2011 is lid van de Tweede Kamer.
Sociale Zaken en Werkgelegenheid: Wouter Koolmees (D66) – Sinds 17 juni 2010 lid van de Tweede Kamer.
Defensie: Ank Bijleveld (CDA) – Sinds 1 januari 2011 commissaris van de Koning in de provincie Overijssel.
Buitenlandse Zaken: Halbe Zijlstra (VVD) – Van 1 november 2012 tot 16 maart 2017 fractievoorzitter in de Tweede Kamer voor de VVD.
Ontwikkelingssamenwerking en Buitenlandse Handel: Tom de Bruijn (D66) – Wethouder in Den Haag.
Infrastructuur: Cora van Nieuwenhuizen (VVD) –Lid van het Europees Parlement.
Immigratie en Integratie: nog niet bekend.
18.10.2017
Steeds meer namen lekken uit van het nieuwe kabinet van premier Mark Rutte. Staatssecretaris Sander Dekker, thans demissionair staatssecretaris van Onderwijs voor de VVD, zal minister worden op het ministerie van Veiligheid en Justitie, schrijft De Telegraaf woensdag.
Het huidige ministerie van Veiligheid en Justitie kent een minister en een staatssecretaris, maar krijgt nu twee ministers: voor Justitie en voor Veiligheid. En het NRCmeldt dat europarlementariër Cora van Nieuwenhuizen minister van Infrastructuur wordt.
Volgens onbevestigde berichten zou Justitie op het nieuwe departement naar CDA’er Ferdinand Grapperhaus (advocaat en hoogleraar arbeidsrecht) gaan. En volgens deVolkskrant gaat Bruno Bruins, bestuursvoorzitter van uitkeringsinstantie UWV, naar Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW).
Per se een eigen ministerie
Volgens de krant wilde de ChristenUnie, die als vierde partij aanschoof bij de drie partijen VVD, CDA en D66, per se een eigen ministerie met een eigen begroting. Het aantal ministeries zou worden uitgebreid van elf naar twaalf. Carola Schouten is Kamerlid sinds 2011 en was als mede-onderhandelaar naast Gert-Jan Segers nauw betrokken bij de formatie.
Landbouw is voor haar geen onbekend terrein: ze groeide op een boerderij op, die zij samen met haar moeder en zussen runde na het vroegtijdig overlijden van haar vader. ‘Op de boerderij is mijn liefde voor ondernemen ontstaan. Ik hield mij bezig met de financiën: investeringen, de inkoop van grondstoffen,’ zei ze eerder op de website van werkgeversorganisatie VNO-NCW.
Telegraaf 19.10.2017
Gisteren werd al bekend dat Schouten een van de vicepremiers zal zijn. Dat betekent dat ze premier Mark Rutte (VVD) mogelijk vervangt als hij in het buitenland zit. Namens het CDA zou de Rotterdamse wethouder Hugo de Jonge vicepremier worden. Hij zou tevens een van de ministers worden op Volksgezondheid, meldde het AD gisteren. Zijn partijgenoot Ank Bijleveld – iemand met veel bestuurlijke ervaring – gaat naar verluidt naar Defensie.
AD 19.10.2017
Stand van zaken 19.10.2017
Staatsecretaris
Ook vallen steeds meer namen over mogelijke staatssecretarissen;
Binnenlandse Zaken Raymond Knops (CDA) – Sinds 2005 (met twee korte onderbrekingen) lid van de Tweede Kamer. der Staten-Generaal. Daarvoor gemeenteraadslid en wethouder in de Limburgse gemeente Horst aan de Maas.
ImmigratieMark Harbers (VVD) – Sinds 1 december 2009 lid van de Tweede Kamer. Eerder wethouder van economie, haven en milieu van de gemeente Rotterdam.
Sociale ZakenTamara van Ark (VVD) – Sinds 17 juni 2010 lid van de Tweede Kamer. Daar woordvoerder emancipatiebeleid, algemene wet gelijke behandeling, mantelzorg, vrijwilligersbeleid en arbeid en zorg.
Defensie Barbara Visser (VVD) – Lid van de Tweede Kamer namens de VVD sinds 20 september 2012. Daarvoor wethouder in de gemeente Zaanstad.
Economische ZakenMona Keijzer (CDA) – Sinds 20 september 2012 lid van de Tweede Kamer.
Ed Anker (CU) – Van 2007 tot 2010 Tweede Kamerlid en van 2012 tot 2014 wethouder in Almere. Sinds 26 mei 2014 wethouder in Zwolle.
Kees Verhoeven (D66) – Sinds 17 juni 2010 lid van de Tweede Kamer. Voormalig directeur van MKB-Amsterdam en regiodirecteur Noord-Holland bij MKB Nederland.
Vera Bergkamp (D66) – Sinds 20 september 2012 is zij lid van de Tweede Kamer. Daarvoor voorzitter van de homobelangenorganisatie COC.
Ministers op de trappen van paleis Noordeinde
Wonen krijgt geen ministermeer. Daarmee blijven nog twee posten over. Landbouw krijgt zeker een minister. Wellicht dat Immigratie en Integratie, het thema dat de burger zeer bezighoudt, de zestiende ministerspost wordt. Formateur Mark Rutte (VVD) hoopt 26 oktober met zijn ministers op het bordes te staan: dat wil zeggen op de trappen aan de achterzijde van paleis Noordeinde.
Hieronder een inventarisatie van de vermoedens en zekerheden rond kandidaten. Het lijstje zal vast nog veranderen en sommige posten zijn nog niet ingevuld. Bovendien kunnen gevraagde kandidaten weigeren of er kunnen oneffenheden worden gevonden door de fiscus, justitie of de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD).
Premier: Mark Rutte (VVD)
Partijleider en fractievoorzitter, minister-president sinds 2010.
Financiën:Wopke Hoekstra (CDA)
Nu nog Eerste Kamerlid en vicevoorzitter van de CDA-fractie.
Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties plus vice-premier:Kajsa Ollongren (D66) – Sinds juni 2014 wethouder en locoburgemeester in Amsterdam.
VWS (ouderenzorg) plus vice-premier:Hugo de Jonge (CDA)
Sinds 2010 wethouder in de gemeente Rotterdam.
VWS (volksgezondheid):Bruno Bruins (VVD)
Staatssecretaris op dat departement in het derde kabinet-Balkenende (2006-2007), nu de baas van uitkeringsinstantie UWV.
Onderwijs: Ingrid van Engelshoven (D66)
Sinds 2017 lid van de Tweede Kamer. Hiervoor wethouder en loco-burgemeester (sinds 2014) van Den Haag.
Justitie: Ferdinand Grapperhaus (CDA)
Advocaat bij Allen & Overy in Amsterdam. Sinds 1 oktober voorzitter van de Raad van Toezicht van het Stedelijk Museum. Voormalig Kroonlid van de Sociaal-Economische Raad (SER).
Veiligheid: Sander Dekker (VVD)
Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.
Economische Zaken en Klimaat: Eric Wiebes (VVD)
Staatssecretaris van Financiën.
Landbouw plus vice-premier: Carola Schouten(ChristenUnie)
Sinds 18 mei 2011 lid van de Tweede Kamer, was onderhandelaar bij formatie
Sociale Zaken en Werkgelegenheid: Wouter Koolmees(D66)
Sinds 17 juni 2010 lid van de Tweede Kamer, onderhandelaar tijdens formatie
Defensie: Ank Bijleveld (CDA)
Sinds 1 januari 2011 commissaris van de Koning in de provincie Overijssel.
Buitenlandse Zaken:Halbe Zijlstra (VVD)
Van 1 november 2012 tot 16 maart 2017 VVD-fractievoorzitter Tweede Kamer, onderhandelaar tijdens de formatie.
Ontwikkelingssamenwerking en Buitenlandse Handel: Tom de Bruijn (D66) Wethouder in Den Haag. Tussen 2003 en 2011 de Nederlandse permanente vertegenwoordiger bij de EU.
Vrijdag 20 oktober 2017 hakken de partijleiders de knopen door, daarna houdt Rutte nog even sollicitatiegesprekken en intussen kunnen de fiscus, justitie en de AIVD de kandidaten screenen.
Stand van zaken 20.10.2017
Laatste check
Vanaf zaterdag 21.10.2017 trekt een stoet kandidaat-bewindslieden aan formateur Mark Rutte voorbij. Het is de laatsteformele controle voor de beëdiging. Zitten er nog mogelijke vuiltjes aan een kandidaat die het kabinet kunnen belasten? Dan is dit het moment om nog in te grijpen, al gebeurt het in de praktijk eigenlijk nooit.
De VVD levert als grootste partij zes ministers, het CDA en D66 elk vier en de ChristenUnie twee. Voor de staatssecretarissen zijn de aantallen respectievelijke drie, twee, twee en één.
Een overzicht:
Algemene Zaken
Mark Rutte (VVD, minister-president)
Financiën
Wopke Hoekstra (CDA, minister)
Menno Snel (D66, staatssecretaris)
Sociale Zaken en Werkgelegenheid
Wouter Koolmees (D66, minister)
Tamara van Ark (VVD, staatssecretaris)
20.10.2017
Economische Zaken en Klimaat
Eric Wiebes (VVD, minister)
Mona Keijzer (CDA, staatssecretaris)
Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit
Carola Schouten (ChristenUnie, vicepremier en minister)
Veiligheid en Justitie
Ferdinand Grapperhaus (CDA, minister van Justitie)
Mark Harbers (VVD, staatssecretaris voor Immigratie)
Sander Dekker (VVD, minister voor Rechtsbescherming)
Defensie
Ank Bijleveld (CDA, minister)
Barbara Visser (VVD, staatssecretaris)
Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
Ingrid van Engelshoven (D66, minister)
Arie Slob (ChristenUnie, minister voor Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media)
Volksgezondheid, Welzijn en Sport
Hugo de Jonge (CDA, vicepremier en minister voor Ouderenzorg)
Bruno Bruins (VVD, minister voor Medische Zorg)
Paul Blokhuis (ChristenUnie, staatssecretaris)
Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
Kajsa Ollongren (D66, vicepremier en minister)
Raymond Knops (CDA, staatssecretaris)
Buitenlandse Zaken
Halbe Zijlstra (VVD, minister)
Infrastructuur en Waterstaat
Cora van Nieuwenhuizen (VVD, minister)
Stientje van Veldhoven (D66, staatssecretaris)
Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking
Sigrid Kaag (D66, minister)
Stand van zaken 21.10.2017
Nu alle ministers en staatssecretarissen bekend zijn, moesten ze langs bij de oude en nieuwe premier Mark Rutte. Hij ontving als formateur de beoogde bewindslieden, om hen te vragen of ze nog iets ‘op hun kerfstok’ hebben. De drie aanstaande vicepremiers waren de eersten.
Maandag 23 en dinsdag 24 oktober 2017 gaan de andere ministers en staatssecretarissen naar de formateur. Ze zijn al gescreend door onder meer de Belastingdienst en de AIVD, de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst. Ook hebben de aankomend bewindslieden hun nevenactiviteiten moeten opgeven. Het is de bedoeling dat Rutte III donderdag 26.10.2017 bij de Koning op het bordes staat. Dan komt er een einde aan de langste formatie ooit.
Verrassende inkijkjes Exit Rutte 2
Wilma Borgman en Max van Weezel voerden de afgelopen maanden gesprekken met alle ministers van het kabinet-Rutte II. Die leverden soms verrassende inkijkjes op in de manier waarop het kabinet het vijf jaar heeft volgehouden.
– Sharon Dijksma (staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu)
– Jet Bussemaker (minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap)
– Sander Dekker (staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap)
– Lodewijk Asscher (minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid)
– Stef Blok (minister van Veiligheid en Justitie, daarvoor minister voor Wonen en Rijksdienst)
– Edith Schippers (minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport)
– Martin van Rijn (staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport)
Stand van zaken 24.10.2017
Premier Mark Rutte heeft alle 23 kandidaat-bewindslieden voor zijn nieuwe kabinet gesproken. Hij voerde dinsdagavond als formateur van Rutte III zijn laatste gesprek. Hij wilde onder meer weten of de beoogde bewindslieden aan de vereisten voldoen.
De ministers van Rutte III komen woensdagmiddag 25.10.2017 samen om onder leiding van de formateur alle taken precies vast te leggen, het zogenoemd constituerend beraad. Donderdag 26.10.2017 iets na 11.00 uur worden de leden van het kabinet beëdigd door de koning. Daarna kan het kabinet-Rutte III aan de slag, ruim zeven maanden na de verkiezingen.
Stand van zaken 25.10.2017
Eindverslag
Formateur Mark Rutte heeft woensdag 25 oktober 2017 zijn eindverslag aan Tweede Kamervoorzitter Khadija Arib overhandigd. Dit gebeurde in de Tweede Kamer, in de Stadhouderskamer. Woensdagmiddag troffen de kandidaat-ministers van het nieuwe kabinet elkaar voor het eerst op het ministerie van de minister-president, het ministerie van Algemene Zaken.
In dit ‘constituerend beraad’ werden de portefeuilles van de ministers en de staatssecretarissen vastgesteld. Donderdag 26 oktober 2017 is de eerste werkdag van het nieuwe kabinet. Dan is ook de traditionele bordesfoto, op paleis Noordeinde. Op vrijdag 27 oktober 2017 is de eerste ministerraad.
De ministers van het nieuwe kabinet zijn voor het eerst bij elkaar geweest. Dat gebeurde in het zogeheten constituerend beraad, een soort oprichtingsvergadering. Het was nog geen officiële ministerraad, want de bewindslieden worden morgen pas beëdigd.
In het beraad zijn afspraken gemaakt over de precieze taakverdeling tussen de ministers en staatssecretarissen. Dat luistert dit jaar extra nauw, omdat er verschillende departementen zijn met twee ministers.
Afgesproken is bijvoorbeeld dat de nieuwe minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Ollongren, ook het onderdeel wonen in haar portefeuille krijgt.
Adeldom
Maar Ollongren zal zich niet bemoeien met de Wet op de adeldom. Omdat ze zelf van adel is, draagt ze die wet over aan staatssecretaris Knops op haar ministerie.
Minister Bruins voor Medische Zorg gaat zich onder meer bezighouden met de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit, zegt hij. Hoe dat precies wordt verdeeld met de nieuwe minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit is niet helemaal duidelijk.
De verantwoordelijkheid voor maatschappelijke stages gaat van het ministerie van Onderwijs naar het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en heet daar ‘maatschappelijke diensttijd’.
De staatssecretaris van Justitie en Veiligheid, die over asielzaken gaat, krijgt net als in het verleden in het buitenland de titel minister voor Migratie.
Catshuis
De aanstaande ministers en staatssecretarissen zien elkaar vanavond allemaal op het Catshuis bij een etentje. Er zijn zestien ministers en acht staatssecretarissen. Naast premier Rutte levert de VVD zes ministers en drie staatssecretarissen, het CDA en D66 allebei vier ministers en twee staatssecretarissen en de ChristenUnie twee en een.
Vier ministeries krijgen twee ministers. De minister ‘van’ is de echte baas van het ministerie, de minister ‘voor’ valt daar onder.
De bewindslieden worden morgen beëdigd door de koning; kort daarna gaan ze naar hun nieuwe departement voor de portefeuille-overdracht door de vertrekkende ministers.
In het kabinet-Rutte III hebben vier ministeries twee ministers:
minister Kaag voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking
Stand van zaken 26.10.2017
Beediging
Ruim zeven maanden na de verkiezingen stond er vandaag dan eindelijk een nieuw kabinet op het bordes bij de koning.
Willem-Alexander beëdigde vandaag in de Grote Balzaal van Paleis Noordeinde het derde kabinet-Rutte. Daarna volgde de traditionele bordesscène.
1e dag Rutte 3
Het derde kabinet-Rutte is voor het eerst bij elkaar. De ministers, die vanochtend door de koning werden beëdigd, hebben een korte vergadering. Anders dan gebruikelijk mag bij het begin van de bijeenkomst in de Trêveszaal gefilmd worden.
Gisteren was er ook al een ontmoeting van de nieuwe bewindslieden: dat was de ‘constituerende vergadering’, een soort oprichtingsbijeenkomst. Toen waren de bewindslieden dus nog niet benoemd.
Ziekenhuizen, verpleegkundigen en huisartsen luiden denoodklok over nieuwe grootscheepse zorgbezuinigingen van het kabinet Rutte III.
Ze vrezen dat de zorg voor kwetsbare mensen straks door de bodem zakt, door financiële problemen en een personeelsgebrek.
We zijn bang dat deze ingreep ten koste van de kwaliteit of toegankelijkheid van zorg gaat, aldus Woordvoerder Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen.
De afgelopen jaren beknotte zorgminister Schippers via afspraken met de medische wereld de groei van het aantal behandelingen door ziekenhuizen, de geestelijke gezondheidszorg en de wijkverpleging. Nu doet de coalitie daar een flinke schep bovenop en boekt een megabedrag, bijna 2 miljard in 2021, in als beoogde besparing. Dat is ruim 800 miljoen meer dan VVD, CDA, D66 en ChristenUnie in hun verkiezingsprogramma hadden staan. Het Centraal Planbureau acht zo’n grote bezuiniging onhaalbaar en waarschuwt voor slechtere zorg.
,,Dit besluit creëert onrust en verwarring”, stelt de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen. ,,Wat wordt er van ons verwacht? Geen idee. Maar we zijn bang dat deze ingreep ten koste van de kwaliteit of toegankelijkheid van zorg gaat”, aldus een zegsman. Hij herinnert zich de situatie van vijftien jaar geleden: toen lagen patiënten op de gang of werden ze met helikopters naar buurlanden gevlogen. ,,Daar moeten we natuurlijk niet naar terug.”
AD 24.10.2017
Verdrietig
Niels Jacobs, verpleegkundige op de spoedeisende hulp en actief voor vakbond Nu ‘91, is ‘heel verdrietig en teleurgesteld’ over het regeerakkoord. ,,Deze kostenbesparing gaat ons niet meer lukken. We zijn de afgelopen jaren al veel efficiënter gaan werken. De huisarts is al veel meer gaan doen, daarmee is veel winst behaald. Maar er is een grens aan wat we nog kunnen doen.’’
De belangenvereniging voor verpleegkundigen vreest de budgetverlaging voor de wijkverpleging, aldus V&VN-directeur Sonja Kersten.
,,Daar kampen ze al met personeelstekorten, cliëntenstops en een hoge administratieve last. Tel daar de groeiende vraag door een kort verblijf in het ziekenhuis en meer kwetsbare ouderen met bijvoorbeeld dementie bij op en dit is echt zorgwekkend.” Ook Actiz, branchevereniging van zorginstellingen, noemt bezuinigingen op de wijkverpleging onacceptabel.
Bezorgd
De werkdruk van huisartsen is nu al behoorlijk groot, de grens van wat we kunnen is in zicht, aldus LHV-voorzitter Ella Kalsbeek
De Landelijke Huisartsen Vereniging is eveneens bezorgd. ,,Doordat ziekenhuizen en de geestelijke gezondheidszorg minder kunnen doen, komen er steeds meer patiënten bij de huisarts terecht. De werkdruk van huisartsen is nu al behoorlijk groot, de grens van wat we kunnen is in zicht’’, zegt voorzitter Ella Kalsbeek.
Volgens de coalitiepartijen zijn de nieuwe zorgbezuinigingen ‘ambitieus’, maar terecht. Het aantal behandelingen en de medicijnkosten zullen de komende jaren doorstijgen, zo is de verwachting. ,,Als we niets doen, dan gaat de zorgpremie door het dak” zegt CDA’er Mona Keijzer. ,,Het is in ons aller belang dat de stijging wordt gedempt tot aanvaardbare proporties. We willen met de sector gaan kijken hoe dat het beste kan.”
Verkiezingscampagne
Het was notabene een van de belangrijkste campagnethema’s van de 2e kamerverkiezingen 2017: De zorg. De afgelopen maanden werd al duidelijk dat er ruim twee miljard extra naar de verpleeghuizen gaat. Maar naar de wijkverpleging gaat geen extra geld. En dat terwijl die sector juist de grootste groep ouderen verzorgt. “Echt verbazingwekkend”, zegt Sonja Kersten directeur van de Beroepsvereniging voor Verpleegkundigen en Verzorgenden in het radioprogramma Nieuws en Co.
Het kabinet wil dat ouderen langer thuis blijven wonen en daarom was Kersten dan ook verbaasd toen ze het regeerakkoord las. Daar komt het woord wijkverpleging maar één keer voor. “We zijn blij dat de beweging wordt gemaakt dat mensen zo lang mogelijk thuis wonen, want dat is wat iedereen het prettigst vindt. Maar dan heb je wel wijkverpleegkundigen nodig die goed voor je kunnen zorgen.”
Wijkverpleegkundige Niels verzorgt Riet Hendriks, NOS
Er kwam meer aandacht en nu dus ook geld voor de verpleeghuiszorg na het Manifest van journalist Hugo Borst. “Dat was ook echt nodig”, zegt Sonja Kersten. “Maar het is zo ontzettend jammer dat het nu ten koste gaat van andere sectoren.”
Kersten hoopt dat er ook een soort Hugo Borst voor de thuiszorg opstaat. Niels van Leeuwen is het met haar eens: “Het heeft voor de verpleeghuizen ook gewerkt. Waarom zou het voor ons niet werken?”
Het CPB betwist de opbrengst die de nieuwe regeringscoalitie wil binnenhalen via een grootscheepse zorgbezuiniging. Daarvoor zijn de onderhandelaars van Rutte III ook gewaarschuwd. Desondanks hebben zij het megabedrag, bijna 2 miljard, ingeboekt als besparing.
AD 12.10.2017
Terugdraaien geldkraan
Onder druk van de Tweede Kamer draaide het kabinet al een half miljard aan besparingen terug in de afgelopen jaren. Zowel de verpleeghuizen als de wijkverpleging en huishoudelijke hulp kregen er honderden miljoenen bij, omdat de fikse snijoperatie de kwaliteit van de zorg in het geding bracht.
Extraatje
Het demissionaire kabinet trok de komende vier jaar 130 miljoen euro extra uit voor de verpleegzorg. Het geld is vooral bedoeld voor een wervingscampagne voor nieuw personeel en voor omscholing.
Het bedrag staat in de Miljoenennota die, op Prinsjesdag, werd gepresenteerd, Het komt bovenop het extra bedrag dat staatssecretaris Van Rijn eerder al naar buiten bracht: vanaf 2018 jaarlijks 435 miljoen.
Nog meer
Maar er moest nog veel meer geld bij. Alleen al om de zorg in verpleeghuizen op orde te krijgen, zal het kabinet de komende jaren 2,1 miljard extra investeren. Daarnaast geven zorgverzekeraars meer uit aan ouderenzorg dan je op grond van de toename van het aantal senioren mag verwachten. Tussen 2015 en 2017 ging al bijna een miljard extra naar ouderenzorg. In 2018 kan dat oplopen naar 2,5 miljard euro is de verwachting, aldus de doorrekening van Investico.
Achter de schermen klinken verwijten aan PvdA-staatssecretaris Van Rijn
Zonder dat ze het zelf in de gaten had, heeft de Tweede Kamer ingestemd met een miljardeninvestering in de verpleeghuiszorg die de betaalbaarheid van het stelsel onder druk zet. Veel fracties voelen zich op het verkeerde been gezet door PvdA-staatssecretaris Martin van Rijn. Tegelijk is er gêne over het eigen falen. Dit blijkt uit een reconstructie door de Volkskrant.
De Tweede Kamer stemde er in oktober stilzwijgend mee in dat het Zorginstituut nieuwe kwaliteitsrichtlijnen zou opstellen. De meeste fracties beseften toen niet dat de politiek daarmee een groot deel van de zeggenschap uit handen gaf. Afgelopen januari werd het zogenoemde kwaliteitskader voor de verpleeghuiszorg van kracht. Verpleeghuizen kregen daarmee de opdracht extra personeel in te zetten. Het kabinet is juridisch verplicht er de financiële middelen voor te leveren.
Het verraste de onderhandelaars totaal. Ze bleken de wetgeving niet goed te kennen
AD 09.10.2017
Stress op de werkvloer
Driekwart van de verpleegkundigen en verzorgenden barst van de stress. Hun tijd wordt opgeslokt door administratie en de gekste taken als rolstoelen reinigen en zout strooien. Dat blijkt uit een peiling onder 17.000 werknemers.
Kwaliteit van leven en zorg van ouderen in verpleeghuizen en verzorgingshuizen
Op22 september 2017verscheen de zusterstudie ‘Gelukkig in het verpleeghuis?’ waarin de door de bewoners ervaren kwaliteit van de zorg en de kwaliteit van het leven in verzorgings- en verpleeghuizen aan bod komt. Hierin komen dus alleen de ouderen die zelf de vragen konden beantwoorden aan het woord.
AD 06.11.2017
Valboete ouderenzorg
De ‘valboete’ die sommige zorginstellingen ouderen in rekening brengen, leidt tot grote commotie. In Den Haag reageert PVV-leider Geert Wilders op Twitter kort maar furieus: ‘waanzin’. Hij vraagt zich af of Nederland de weg kwijt is.
AD 08.11.2017
Ouderenbond ANBO, die de noodklok luidt, deelt die mening. Volgens woordvoerster Renée de Vries moeten mensen nooit door geldkwesties ‘geremd worden om hulp te vragen’.
Ook Sharon Dijksma van de PvdA laat via Twitter weten dat ze er de kersverse minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) direct op het matje over gaat roepen. Zij vreest namelijk dat zo’n boete leidt tot ‘zorg mijden’: ouderen zullen zich wel twee keer bedenken om de noodknop te gebruiken als ze er tientjes extra voor moeten betalen.
AD 06.11.2017
Dokken
Het gaat bij de ‘valboete’ om ouderen die noodknop vaker gebruiken: zij moeten de kosten op een gegeven moment zelf betalen. Zo betalen cliënten van Aafje Thuiszorg na de derde val waarbij het personenalarmeringssysteem wordt ingeschakeld 37,50 euro per incident. En moeten bewoners van het Dordtse De Merwelanden na drie keer vallen of noodoproepen dokken: zij betalen dan voor de tijd dat de verpleegkundige hulp verleent: 49,95 euro per uur.
Preventie
‘Victor Zuidema’ oordeelt dat zorginstellingen in plaats van extra kosten te rekenen gewoon meer aan preventie moeten doen: er bestaan tegenwoordig onder andere cursussen die ouderen leren om beter te bewegen en ‘beter’ te vallen: zodat er minder kans op letsel is.
Intrekking maatregel
Thuiszorgorganisatie Aafje past na alle beroering over ‘valboetes’ de contracten aan voor ouderen die geabonneerd zijn op haar personenalarmering. De regel dat mensen na twee noodoproepen per incident of val 37,50 euro moeten afrekenen, wordt definitief in de overeenkomst geschrapt. Dat zegt directeur Ronald Simons.
Minister De Jonge van Volksgezondheid, Welzijn en Sport vindt dat zorginstellingen ouderen niet extra mogen laten betalen als die vaker dan drie keer per jaar na een val hun alarmknop indrukken. Hij zei dat na Kamervragen van de PvdA over het artikel in het AD van zaterdag 04.11.2017.
NOS 07.11.2017 Minister De Jonge van Volksgezondheid, Welzijn en Sport vindt dat zorginstellingen ouderen niet extra mogen laten betalen als die vaker dan drie keer per jaar na een val hun alarmknop indrukken. Hij zei dat na Kamervragen van de PvdA over een artikel in het AD van zaterdag. Volgens het AD brengen verschillende instellingen extra kosten in rekening.
PvdA-Kamerlid Dijksma zei bang te zijn dat ‘valboete’ kandidaat is om woord van het jaar te worden. Zij en anderen zijn boos over de boete.
Geen boetes opgelegd
De minister heeft navraag gedaan bij de twee instellingen die in het AD-artikel worden genoemd en volgens hem hebben ze allebei gezegd dat ze in de praktijk dit soort boetes niet uitdelen. Ook de Nederlandse Zorgautoriteit NZA heeft geen klachten gekregen.
Wel hebben de organisaties in hun voorwaarden de mogelijkheid opgenomen om een extra bedrag te vragen als vaak van de alarmknop gebruik wordt gemaakt. De Jonge benadrukte dat zo’n extra bedrag niet is toegestaan en hij heeft de instellingen gevraagd hun voorwaarden aan te passen.
Niet in Van Dale
De minister zei te hopen dat ‘valboete’ de Van Dale niet zal halen. “Alsof een financiële prikkel helpt om mensen minder vaak te laten vallen”, voegde hij eraan toe.
Als mensen vaak vallen, moet dat volgens De Jonge aanleiding zijn om met hen te praten en te kijken of er meer aan de hand is. Hij laat de NZA een steekproef doen om te kijken of dit vaker voorkomt.
AD 17.11.2017 Thuiszorgorganisatie Aafje past na alle beroering over ‘valboetes’ de contracten aan voor ouderen die geabonneerd zijn op haar personenalarmering. De regel dat mensen na twee noodoproepen per incident of val 37,50 euro moeten afrekenen, wordt definitief in de overeenkomst geschrapt. Dat zegt directeur Ronald Simons.
De maatregel komt na de massale verontwaardiging van afgelopen weekend dat ouderen die noodhulp nodig hebben, dit per keer moeten betalen bij verschillende zorginstellingen in Nederland. Volgens Aafje staat dit weliswaar in haar contracten, maar werd er niet gehandhaafd. ,,We sturen al jaren geen rekening meer. Daarom zullen we de contracten beter later aansluiten bij de praktijk’’, zegt Simons. ,,Het stond er in als stok achter de deur. Om oneigenlijk gebruik en misbruik te voorkomen.’’
Aafje levert op dit moment noodhulp aan 1200 tot 1300 senioren in Rijnmond en de Drechtsteden. 65-plussers die door een val of ander incident thuis knel zitten, kunnen met een druk op een knop 24 uur per dag hulp van een wijkverpleegkundige inschakelen.
Grote zorg
Hartstikke mooi dat Aafje dit uit haar contracten haalt. Hiermee is de barrière voor noodhulp weggehaald, aldus Renée de Vries van de ANBO.
Landelijke ouderenbond ANBO sprak afgelopen weekend haar grote zorg uit, omdat dit soort contracten een remmende werking kunnen hebben. Ouderen-in-nood zouden uit angst voor hoge kosten zorg mijden of bang zijn om te vallen, was de waarschuwing van de bond.
Renée de Vries van de ANBO vindt het goed dat Aafje de contracten aanpast. ,,Hartstikke mooi dat Aafje dit uit haar contracten haalt. Hiermee is de barrière voor noodhulp weggehaald. Je moet zonder geremdheid op de noodknop kunnen drukken. Weliswaar werd niet gehandhaafd, maar waarom zet je het dan in je contracten en spreek je het zo af met de mensen?’’
De Jonge
Minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) zegt direct contact te hebben opgenomen met de betrokken zorginstellingen nadat hij de berichtgeving in de krant over de valboete had gelezen. Hij benadrukt dat er nooit een rekening is verstuurd naar ouderen die ‘te vaak’ zijn gevallen. ,,Wel gaan instellingen in gesprek met patiënten die vaak op de noodknop drukken.
Maar dat lijkt me niet meer dan normaal als mensen meer hulp nodig hebben. Neemt niet weg dat er in de voorwaarden van de instellingen wel degelijk staat dat er een rekening kan worden gestuurd wanneer iemand te vaak op de noodknop drukt. Ik heb hen direct gevraagd die voorwaarde te schrappen want die is domweg in strijd met de wet.’’
De Jonge laat de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) nu een steekproef uitvoeren onder alle thuiszorginstellingen om te kijken of er nog meer instanties zijn die dergelijke regels in hun contracten hebben staan.
Ik heb hen direct gevraagd die voorwaarde te schrappen want die is domweg in strijd met de wet, aldus Minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid).
AD 06.11.2017 Minister Bruno Bruins (Medische zorg) wil ‘dolgraag’ om tafel met de ziekenhuizen, geestelijke gezondheidszorg en (wijk)verpleegkundigen om te horen hoe de kosten van de gezondheidszorg de komende jaren verstandig ingetoomd kunnen worden.
In crisistijd zijn gezamenlijke afspraken gemaakt over het beschikbare budget. De situatie is nu anders, de crisis is voorbij, aldus Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen.
Dat zegt Bruins tegen deze krant in aanloop naar de cruciale onderhandelingen met het zorgveld over de financiële budgetten vanaf 2019. Die moeten zo snel mogelijk beginnen en uiteindelijk een blijvende besparing opleveren van 1,9 miljard euro, heeft het kabinet al vastgelegd.
Niet in beton gegoten
Volgens Bruins is zeker niet in beton gegoten hoe de besparingen worden ingevuld. ,,Ik wil hierover snel praten met de betrokken partijen en hoop dat zij dat ook willen. Eerst eens ga ik eens bekijken welke ideeën er leven in het veld. Alle suggesties zijn op dit moment goed en welkom.”
De minister wil nog niet vooruitlopen op exacte maatregelen die genomen kunnen worden om de kostengroei te beperken. Maar te denken valt aan minder bureaucratie, lagere kosten door technologische vooruitgang en meer behandelingen bij de huisarts of in de thuisomgeving.
De Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen waarschuwde het kabinet onlangs nog dat de huid duur verkocht zal worden. ,,In crisistijd zijn gezamenlijke afspraken gemaakt over het beschikbare budget. De situatie is nu anders, de crisis is voorbij.”
Ambitie
Het is, net als bij de wijkverpleging, ‘overal de ambitie’ om de kwaliteit van zorg te behouden, aldus Bruins. Ook mag de werkdruk niet omhoog en moet de toegankelijkheid van zorg gegarandeerd blijven. ,,Ik vind het prettig om te weten dat we veel extra budget hebben. Aan de andere kant kunnen we het geld maar één keer uitgeven.”
De totale uitgaven stijgen, ondanks de al ingeboekte zorgdeals, komende vier jaar nog altijd met een duizelingwekkende 8 miljard euro. Het is de bedoeling dat de zogeheten hoofdlijnenakkoorden er uiterlijk komende zomer liggen, Bruins noemt dat althans een ‘prima planning’.
AD 06.11.2017 Ze is 24 en behalve haar twee jonge kinderen bezit ze niets. Alles is haar afgenomen, tot aan de zeggenschap over haar eigen lichaam toe. Toch straalt ze. Er hangt vrolijkheid om haar heen. Iets lichts. Want een nieuw leven is aanstaande. Een depressie, opgelopen door haar gedwongen werk in de prostitutie, wierp ze met behulp van een psycholoog van zich af. Ze heeft nét een baan bemachtigd als kamermeisje. En dankzij een urgentieverklaring kan ze straks een eigen woning betrekken.
De Roemeense Maria zit op de bank in de eengezinswoning van Melius Zorg, waar ze woont met haar twee kinderen. Een derde kind, een meisje, is nog in Roemenië. ,,Ik ben er mee bezig om de voogdij over haar terug te krijgen.” Uit een plastic bakje voert ze haar zoontje een Nutrilonpapje. Een buurmeisje wipt even aan. ,,Laat ze allemaal maar komen. Ik ben dol op kinderen.”
Het ging al jong mis met Maria. Met haar adoptiemoeder boterde het niet en ze liep weg van huis. Binnen de kortste keren had ze drie kinderen – ‘van voorbehoedmiddelen had ik nog nooit gehoord’ – en dwong een vriendje haar in Amsterdam de prostitutie in. Ze was er compleet geïsoleerd, Nederlands en Engels sprak ze niet. De organisatie HVO-Querido, die onder meer slachtoffers van mensenhandel en prostituees opvangt, is haar redding.
De hulpverleners sturen haar door naar Melius Zorg in Den Haag. Daar krijgt ze de steun die nodig is om op eigen benen te kunnen staan. In (bijna) vloeiend Nederlands: ,,Ik kreeg een psycholoog om van mijn depressie af te komen, ik heb Nederlands en Engels geleerd. Ik heb een huis en geld om van te leven.”
Ze wil graag haar verhaal doen naar aanleiding van de commotie rond Melius Zorg, dat de deuren moet sluiten tot het aan de normen van de Inspectie Gezondheidszorg voldoet. ,,In Roemenië word je aan je lot overgelaten. Hier krijg je zoveel hulp. Ik hoor slechte dingen over Melius Zorg. Daar ben ik teleurgesteld over. Ik ben blij dat deze organisatie bestaat. Ik heb hier de kans gekregen op een nieuw leven. Ik heb heel veel dingen geleerd, over seksualiteit en over hoe je moet sparen. Dat gun ik anderen ook.”
Onveilige situatie
Het doet mij persoonlijk echt pijn als dit zo moet eindigen, aldus Anonieme medewerkster Melius Zorg.
Deze week moeten alle cliënten van Melius Zorg over naar een andere zorgaanbieder. De inspectie, die de instelling al vanaf mei op de voet volgt, oordeelde dat er sprake is van ‘een aanhoudende onveilige situatie’. Uit de rapporten blijkt dat medewerkers vaak niet weten waar hun cliënten uithangen en dat agressieve vriendjes zomaar kunnen blijven slapen.
Per 20 oktober is de algemeen directeur vervangen. Ronald Oosterhof, voorheen de directeur bedrijfsvoering, heeft die rol nu op zich genomen. In het inspectierapport van 30 oktober, dat vandaag wordt geopenbaard, staat dat hij ‘de door de inspectie geconstateerde tekortkomingen erkent en de ernst van de situatie onderschrijft’.
Het rapport vervolgt: ‘Hij geeft aan dat er de afgelopen maanden te weinig is gebeurd omdat de organisatie in de ontkenningsfase heeft gezeten. Er was op alle niveaus onvoldoende kennis en ervaring aanwezig.’
Dat klopt, vertelt hij aan het AD, dat hij heeft uitgenodigd voor een bezoek aan de locatie bij Kijkduin. ,,We zijn een vrij jonge organisatie en hebben fouten gemaakt. Met een aantal medewerkers hebben we misschien de plank misgeslagen.” Hij vindt het jammer dat de cliënten weg moeten zonder dat hij de kans krijgt het verbetertraject af te maken. Inmiddels is er een gloednieuw team met gediplomeerde medewerkers opgetuigd.
Sfeer
Een medewerkster die anoniem wil blijven zegt: ,,Toen ik hier begon hing er een negatieve sfeer. Rancuneuze ex-collega’s die waren ontslagen riepen dat het hier kapot moest en stookten cliënten op. Dat is kwalijk. Inmiddels staat er een sterk team en een mooi programma. Op veel punten zijn we verbeterd. Het doet mij persoonlijk echt pijn als dit zo moet eindigen. De moeders zijn de dupe.”
Een 18-jarige moeder, die vaak overhoop ligt met de medewerkers, noemt de begeleiding ‘waardeloos’, maar weet ook niet waar ze nu dan heen moet. Voor de 25-jarige Vivien zat haar tijd bij Melius er sowieso op. ,,Ik heb een probleem met de vader van mijn dochter. We zitten hier voor onze veiligheid, maar dat gaat beter nu. Binnenkort ga ik op mezelf wonen.”
AD 06.11.2017 Alle 24 cliënten van Melius Zorg moeten deze week weg. De inspectie Gezondheidszorg vindt het niet langer verantwoord ze hier te houden vanwege ‘een aanhoudende risicovolle situatie’.
Dat maakt de waakhond vandaag bekend. Het gebeurt niet vaak dat de inspectie zo’n strenge maatregel oplegt. Mogelijk worden de kwetsbare jonge moeders met kinderen en de probleemjongeren overgenomen door zorgaanbieder Middin. ,,We streven ernaar dat er voor de cliënten niets verandert”, zegt directeur Ronald Oosterhof. ,,Dat de zorg hier wordt geleverd en dat onze medewerkers worden overgenomen.”
We streven ernaar dat er voor de cliënten niets verandert, aldus Ronald Oosterhof.
De twee Haagse locaties van Melius Zorg, waar moeders en jongeren uit de hele regio worden opgevangen, waren al deels leeg. De Inspectie verordonneerde eerder al een opnamestop. Aan het Terwestenpad in de Schilderswijk wonen nog vijf jongeren. Aan de Ad van Emmenesstraat bij Kijkduin wonen negentien jonge moeders met hun kinderen.
Onzekerheid
Onder cliënten en medewerkers heerst grote onzekerheid. Melius Zorg is een jonge zorgaanbieder die al sinds mei onder vuur ligt. Jongeren ontvingen ‘ongecontroleerd bezoek’, aldus de Inspectie. ‘Ondanks de risico’s voor de cliënten en de kinderen.’ Er is ‘meermaals sprake geweest van huiselijk geweld en van kindermishandeling.’
De instelling vangt zogenoemde lvb-jongeren op. Dat zijn jongeren met een licht verstandelijke beperking. Het is een kwetsbare groep die bijvoorbeeld vaak in handen valt van loverboys. Bij Melius Zorg zijn ze niet voldoende beschermd, oordeelde de Inspectie na het laatste bezoek twee maanden terug. Er is sprake van ‘een voortdurende risicovolle situatie’.
Daarom moet de instelling de huidige cliënten overdragen en zich nu volledig richten op het verbetertraject. Pas als is vastgesteld dat Melius Zorg ‘voldoet aan de vereisten’ mag er weer zorg worden verleend.
Volgens directeur Oosterhof was er sprake van ‘kinderziektes’ bij de nieuwe instelling en is de zorg inmiddels op orde.
OmroepWest 06.11.2017 De zorg van hulpverleningsinstelling Melius Zorg in Den Haag is ver onder de maat. Van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd moet de organisatie daarom alle cliënten binnen twee weken overdragen aan een andere zorgaanbieder.
Melius kreeg in mei al een ernstige waarschuwing van de inspectie omdat de zorg te wensen overliet. Zo schiet de instelling onder meer tekort op het gebied van veiligheid en hygiëne. Melius biedt hulp, begeleiding en verblijf met intensieve zorg aan jongeren en jonge moeders met een licht verstandelijke beperking. Voor de gemeente Den Haag heeft het garanderen van deze zorg nu de hoogste prioriteit.
Samen met Melius wordt zo snel mogelijk naar een andere jeugdhulpaanbieder gezocht. Het is de bedoeling dat de cliënten op de huidige locaties van Melius Zorg kunnen blijven. Het gaat om 37 jongeren en kinderen.
Veel mis bij Melius Zorg
De veiligheid van de instelling is niet op orde. Zo kunnen cliënten in de nacht ongecontroleerd bezoek ontvangen. Ook schort het aan de hygiëne in de panden en zijn er gevaarlijke situaties voor kinderen. Medewerkers en bewoners zelf gaven eerder al aan dat zij zich niet altijd veilig voelden.
Melius mag van de inspectie per direct geen nieuwe cliënten meer aannemen. Als Melius niet binnen twee weken alle noodzakelijke verbetermaatregelen heeft doorgevoerd, volgt een boete die kan oplopen tot 40.000 euro.
Den HaagFM 06.11.2017 De zorg van hulpverleningsinstelling Melius Zorg in Den Haag is zo ver onder de maat, dat de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd de organisatie heeft opgedragen alle cliënten binnen twee weken over te dragen aan een andere zorgaanbieder.
Melius kreeg in mei al een ernstige waarschuwing van de inspectie omdat de zorg te wensen overliet. Zo schiet de instelling onder meer tekort op het gebied van veiligheid en hygiëne. Melius biedt hulp, begeleiding en verblijf met intensieve zorg aan jongeren en jonge moeders met een licht verstandelijke beperking.
Voor de gemeente Den Haag heeft het garanderen van deze zorg nu de hoogste prioriteit. Samen met Melius wordt zo snel mogelijk naar een andere jeugdhulpaanbieder gezocht. Het is de bedoeling dat de cliënten op de huidige locaties van Melius Zorg kunnen blijven. Het gaat om 37 jongeren en kinderen.
De veiligheid van de instelling is niet op orde. Zo kunnen cliënten in de nacht ongecontroleerd bezoek ontvangen. Ook schort het aan de hygiëne in de panden en zijn er gevaarlijke situaties voor kinderen. Medewerkers en bewoners zelf gaven eerder al aan dat zij zich niet altijd veilig voelden.
Melius mag van de inspectie per direct geen nieuwe cliënten meer aannemen. Als Melius niet binnen twee weken alle noodzakelijke verbetermaatregelen heeft doorgevoerd, volgt een boete die kan oplopen tot 40.000 euro.…lees meer
AD 04.11.2017 Als huisartsen meer tijd krijgen voor de behandeling van hun patiënten, dan gaan de zorgkosten fors omlaag. Bovendien zijn de patiënten van de arts dan veel tevredener. Dit is de uitkomst van een proef van zorgverzekeraar VGZ, waarover RTL Nieuws vanavond berichtte.
Hoeveel geld wordt bespaard kan VGZ nog niet zeggen. Uit de tests blijkt dat als huisartsen meer tijd nemen voor een consult, zij minder vaak patiënten doorverwijzen naar een specialist. Dit komt doordat ze beter kunnen luisteren naar de patiënt en deze daardoor eerder geruststellen. In het jaar dat de proef liep is het aantal verwijzingen 6 procent gedaald. Een consult bij een specialist is gemiddeld veel duurder dan een consult bij een huisarts.
Gorinchem
De proeven zijn door VGZ gehouden in Zuid-Hollandse Gorinchem en het Limburgse Afferden. In deze regio’s kregen de huisartsen geen 2100 maar 1800 patiënten in hun praktijk toebedeeld. De proef wordt door VGZ eind dit jaar geëvalueerd. Volgens een woordvoerder van VGZ is het mogelijk dat in de toekomst meer huisartsen kleinere praktijken krijgen.
VK 06.11.2017 Zorgverzekeraars komen de afspraken niet na die de druk op de huisartsen moeten verlichten. Daar is komend jaar 200 miljoen euro voor beschikbaar, maar dat bedrag wordt bij lange na niet besteed.
Huisartsen zouden meer geld moeten krijgen voor de zorg aan kwetsbare, thuiswonende ouderen en voor patiënten in achterstandswijken, maar bijna geen enkele verzekeraar komt daarmee over de brug.
André Rouvoet, voorzitter van Zorgverzekeraars Nederland (ZN), erkent het probleem en heeft de verzekeraars vrijdag per brief laten weten hierover vandaag met ze te willen praten.
Anders dan de meeste zorgsectoren krijgen de huisartsen en de multi-disciplinaire zorg (voor chronische patiënten met bijvoorbeeld diabetes) er elk jaar extra geld bij. Het idee is dat er meer zorg door huisartsen moet worden geleverd; dat is goedkoper dan in het ziekenhuis.
Daardoor zien huisartsen meer patiënten die meer zorg nodig hebben. Erbij komt dat kwetsbare ouderen langer thuis blijven wonen en psychiatrische patiënten minder snel worden opgenomen. Ook dat betekent extra werk voor de huisartsen.
Zorgverzekeraars, huisartsen en het ministerie spraken af in 2018 extra oog te hebben voor acht ‘knelpunten’. ‘Maar nu de contracten worden opgesteld, moeten we helaas vaststellen dat een aantal verzekeraars zegt: sorry, dat gaan we niet doen’, zegt Ella Kalsbeek, voorzitter van de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV).
Wrang
Zilveren Kruis, de grootste zorgverzekeraar, is boos dat de onenigheid naar buiten komt terwijl er nog gesprekken gaande zijn
Volgens Martin Bontje, voorzitter van InEen – de vereniging van organisaties voor eerstelijnszorg – zijn de zorgverzekeraars verwikkeld ‘in een race om zo min mogelijk geld uit te geven, waarbij het belang van de individuele zorgverzekeraar belangrijker is dan het maatschappelijk belang’.
Onbegrijpelijk, zegt Bontje, want als je wilt besparen op de totale zorgkosten, moet je investeren in de eerstelijnszorg. ‘Dat is een waarheid als een koe. Maar de zorgverzekeraars kijken naar elkaar en denken: als ík nu investeer, profiteren de anderen daarvan.’
Kalsbeek: ‘Het wrange is dat we het in de kern eens zijn. We willen allemaal dat de zorg toegankelijk en betaalbaar blijft. Daarvoor zijn investeringen nodig. Maar ze zijn panisch voor wegrennende klanten bij 2 euro premieverhoging.’
Rouvoet van ZN geeft toe dat niet alle zorgverzekeraars ‘even serieus met de knelpunten aan de slag zijn gegaan’. De problemen concentreren zich bij twee of drie zorgverzekeraars en op drie knelpunten. Hij wil ‘het grensje’ opzoeken van wat hij als branchevoorzitter kan doen. ‘Ik wil en kan en mag niet achter de inkoopgegevens van zorgverzekeraars aan. Maar als ik namens de branche mijn handtekening onder een akkoord zet, is dat niet vrijblijvend.’
Boos
Ook het ministerie bemoeit zich ermee. Onlangs is er nog overleg geweest, waarbij het ministerie heeft benadrukt dat gemaakte afspraken ‘uiteraard moeten worden nagekomen’.
Zilveren Kruis, de grootste zorgverzekeraar, is boos dat de onenigheid naar buiten komt terwijl er nog gesprekken gaande zijn, zegt een woordvoerder.
Bij conflicten tussen de huisartsen en de zorgverzekeraars delven de verzekeraars uiteindelijk het onderspit, verwacht gezondheidseconoom Wim Groot. ‘Die zullen toegeven, want ze willen ten koste van heel veel voorkomen dat ze ruzie krijgen met de huisartsen. Zeker nu klanten straks weer kunnen overstappen naar een andere zorgverzekering, kunnen ze de negatieve publiciteit niet gebruiken.’
AD 04.11.2017 De ‘valboete’ die sommige zorginstellingen ouderen in rekening brengen, leidt tot grote commotie. In Den Haag reageert PVV-leider Geert Wilders op Twitter kort maar furieus: ‘waanzin’. Hij vraagt zich af of Nederland de weg kwijt is. Ook Sharon Dijksma van de PvdA laat vanochtend via Twitter weten dat ze er de kersverse minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) direct op het matje over gaat roepen.
PvdA-Kamerlid Dijksma vreest dat zo’n boete leidt tot ‘zorg mijden’: ouderen zullen zich wel twee keer bedenken om de noodknop te gebruiken als ze er tientjes extra voor moeten betalen. Ouderenbond ANBO, die vandaag de noodklok luidt, deelt die mening. Volgens woordvoerster Renée de Vries moeten mensen nooit door geldkwesties ‘geremd worden om hulp te vragen’.
Waanzin! Onze ouderen moeten betalen als ze te vaak vallen.
Dokken
Het gaat bij de ‘valboete’ om ouderen die noodknop vaker gebruiken: zij moeten de kosten op een gegeven moment zelf betalen. Zo betalen cliënten van Aafje Thuiszorg na de derde val waarbij het personenalarmeringssysteem wordt ingeschakeld 37,50 euro per incident. En moeten bewoners van het Dordtse De Merwelanden na drie keer vallen of noodoproepen dokken: zij betalen dan voor de tijd dat de verpleegkundige hulp verleent: 49,95 euro per uur.
Niet alleen in Den Haag leidt de extra rekening tot ophef. Op social media laten ook veel anderen zich bezorgd of boos uit over de valboete die door de zorginstellingen verdedigd wordt met het motto dat ‘zij zich geen gratis dienst kunnen permitteren’. ‘Antoinette van Den A’ vindt het ‘niet te geloven’: alsof ouderen expres vallen. ‘Mieke’ noemt het de ‘waanzin van zorgmanagers’. En ‘robertt500’ concludeert dat Nederland zich ‘diep moet schamen’.
Preventie
‘Victor Zuidema’ oordeelt dat zorginstellingen in plaats van extra kosten te rekenen gewoon meer aan preventie moeten doen: er bestaan tegenwoordig onder andere cursussen die ouderen leren om beter te bewegen en ‘beter’ te vallen: zodat er minder kans op letsel is.
Dit is de waanzin van zorgmanagers, aldus ‘Mieke’ opTwitter.
AD 04.11.2017 Zorginstellingen laten ouderen soms extra betalen als ze te vaak noodhulp inschakelen na een val. Als ze meer dan drie keer per jaar hun persoonlijke alarmknop gebruiken, brengen ze tientallen euro’s per incident in rekening. Belachelijk, vindt ouderenbond ANBO.
Cliënten van Aafje Thuiszorg betalen na de derde val waarbij het personenalarmeringssysteem wordt ingeschakeld 37,50 euro per incident. Ook voor bewoners van het Dordtse woonzorgcentrum De Merwelanden begint de teller te lopen na drie vallen of noodoproepen. Ze betalen voor de tijd dat de verpleegkundige hulp verleent: 49,95 euro per uur.
De Merwelanden wil met de maatregel de stijgende personeelskosten beperken. ,,Mensen denken soms dat alles gratis is, maar als zorginstelling kun je je een gratis dienst niet permitteren’’, zegt zorgmanager Johan Renting. Volgens hem heeft nog niemand extra moeten betalen. ,,We hebben geen pinautomaat bij ons en we laten natuurlijk niemand liggen.’’
De extra betaling voor noodhulp is opmerkelijk omdat ouderen voor de alarmdienst al maandelijks abonnementskosten (18 tot 25 euro) betalen. Personenalarmering wordt meestal niet vergoed door verzekeraars. Het wordt aan de markt overgelaten. De tarieven verschillen. Daardoor kan noodhulp na een val voor de een 50 euro extra kosten en voor de ander niet.
Noodhulp
Ouderenbond ANBO vreest dat ouderen zorg gaan mijden als ze extra moeten betalen voor noodhulp. ,,Mensen moeten zich te allen tijde veilig voelen en niet geremd worden om hulp te vragen’’, zegt woordvoerster Renée de Vries .
Bovendien ziet de bond dat instellingen vaak de keuzevrijheid van bewoners beperken. Bij De Merwelanden zijn bewoners verplicht het systeem aan te schaffen en mogen ze niet kiezen voor een andere alarmdienst. De Vries: ,,Er is geen flexibiliteit. Instellingen moeten bewoners in contracten meer vrijheid geven om zelf een oplossing te vinden.’’
Jaarlijks belanden zo’n 90.000 65-plussers op de spoedeisende hulp door een val. Ook overleden vorig jaar bijna 3.900 Nederlanders, vooral 80-plussers.
VK 03.11.2017 Er moet een verbod komen op winstmaken in de zorg. GroenLinks wil dit in een reeks zorgwetten regelen. Het moet niet alleen gelden voor zorginstellingen maar ook voor ‘onderaannemers’ die het feitelijke werk doen.
Dit zegt Corinne Ellemeet, Tweede Kamerlid voor GroenLinks. Zij verwijst naar een berekening van de Tilburgse hoogleraar openbare financiën Harrie Verbon. Die becijferde dat zorginstellingen jaarlijks zo’n 1,2 miljard euro winst maken. Het Financieele Dagblad onderbouwde dat de afgelopen dagen met een artikelenreeks.
Ellemeet wijst erop dat kleine zorgverleners met een omzet tot 12 miljoen euro zijn vrijgesteld van veel publicatieverplichtingen. ‘Terwijl juist daar grote winsten worden afgeroomd’, aldus Ellemeet. Zij wil dat ook deze instellingen openheid geven, zodat het voor de toezichthouder mogelijk wordt in te grijpen.
Als zo’n instelling zorg uitbesteedt aan een bedrijf, geldt dat winstverbod daar niet
Daarnaast bepleit zij ook een winstverbod voor instellingen in de jeugdzorg en thuiszorg, die onder de Jeugdwet en de Wet Maatschappelijke Ondersteuning werken en ook met publiek geld worden gefinancierd. Met name in de jeugdzorg werken veel instellingen met gespecialiseerde onderaannemers.
Het winstverbod dat nu wettelijk is vastgelegd voor zorginstellingen wil Ellemeet uitbreiden. ‘Dat verbod geldt voor zorginstellingen maar nu niet voor onderaannemers. Als zo’n instelling zorg uitbesteedt aan een bedrijf, geldt dat winstverbod daar niet. Dat moet anders. Het winstverbod moet ook gelden voor onderaannemers.’
Altijd mazen
Een winstverbod kan het schoonmaakbedrijf niet worden opgelegd
Zij erkent dat een winstverbod nooit sluitend kan zijn. Een zorginstelling huurt immers ook andere dienstverleners in, zoals een schoonmaakbedrijf. Dat wordt voor haar diensten ook met publiek geld betaald. Maar een winstverbod kan het schoonmaakbedrijf niet worden opgelegd. Dat laat ruimte voor creatieve zorgondernemers. Die kunnen het winstverbod dus omzeilen door met een eigen schoonmaakbedrijf en hoge rekeningen de winst van de zorginstelling af te romen. Hetzelfde is denkbaar met een bedrijf dat de inkoop regelt voor de zorginstelling of de was doet. ‘Er zullen altijd mazen zijn’, erkent Ellemeet.
Binnenkort behandelt de Tweede Kamer het wetsvoorstel toelating zorgaanbieders. Daarin staat dat zich jaarlijks zo’n tienduizend nieuwe zorgverleners melden. Ellemeet stelt voor dat zij bij inschrijving openheid geven over hun beoogde werkwijze. ‘Het gaat ook om transparantie..’
Nu houdt de Inspectie voor de Gezondheidszorg zowel toezicht op de kwaliteit van de zorg als op het winstverbod en de bedrijfsvoering. Dat laatste wordt volgens het wetsvoorstel overgeheveld naar de Nederlandse Zorgautoriteit. De toezichthouder op de bedrijfsvoering kan ingrijpen als het winstverbod wordt overtreden of wanneer sprake is van creatieve constructies om dat te omzeilen.
NU 01.11.2017 Medewerkers van woonzorgcentrum Thebe in Breda klappen uit de school over allerlei ”grove misstanden” bij de tehuizen van de organisatie. Die zijn ontstaan door een ”chronisch personeelstekort” en de inzet van flexwerkers en uitzendkrachten, meldt FNV Zorg & Welzijn.
Volgens de bond komt het voor dat bewoners dagen in hun eigen ontlasting liggen omdat bedden niet worden verschoond.
Ook zouden collega’s vaak weken achter elkaar zes dagen moeten werken omdat er niet genoeg mensen zijn. Naast de roosterproblemen zouden overuren niet of onvoldoende uitbetaald worden.
Volgens FNV is er door de misstanden en hoge werkdruk een massale leegloop van personeel. Dat hangt ook samen met een angstcultuur die er binnen Thebe zou zijn.
Zwartboek
Volgens de bond zijn de wantoestanden bij Thebe, waar zo’n vierduizend medewerkers in dienst zijn, van de zomer al aangekaart bij de directie. ”Maar daar wordt niets mee gedaan”, zegt een woordvoerder. Daarom maken de medewerkers woensdag een zwartboek met meer dan driehonderd misstanden openbaar.
De problemen zijn volgens FNV exemplarisch voor heel de sector.
Oplossingen
Thebe zegt zich ”totaal niet” te herkennen in het beeld dat door de vakbond wordt geschetst. De oorzaak van de hoge werkdruk komt volgens het bedrijf door de krapte op de arbeidsmarkt in de zorg.
”We doen ons uiterste best om oplossingen te zoeken waarmee we de goede zorg aan cliënten voort kunnen zetten en de werkdruk voor onze medewerkers zoveel mogelijk kunnen verlichten”, aldus Thebe.
NOS 01.11.2017 Medewerkers van woonzorgcentrum Thebe in Breda hebben een zwartboek gemaakt over de misstanden die zich afspelen in de tehuizen van de organisatie. In het zwartboek wordt melding gemaakt van een chronisch personeelstekort, hoge werkdruk en situaties waarin de zorg voor bewoners ernstig tekortschiet.
Zo zijn er meldingen van bewoners die na een valpartij lange tijd op de grond liggen of de hele nacht in hun rolstoel zaten omdat het personeel ze vergeten was. Ook lagen sommige bewoners twee dagen in hun eigen ontlasting omdat bedden niet op tijd werden verschoond.
Structurele problemen
Door de problemen zijn veel personeelsleden vertrokken of ontslagen, waardoor de situatie nog verder is verslechterd, staat in het zwartboek. Het inzetten van flex- en uitzendkrachten draagt volgens de medewerkers bij aan de misstanden.
Thebe-medewerker Annemarie van Laerhoven zegt tegen het NOS Radio 1 Journaal dat er sprake is van een structureel probleem: “Er gebeurt elke dag wel iets.”
Reactie Thebe
Het zwartboek werd maanden geleden aangeboden aan de raad van bestuur van de organisatie: “We hebben het begin augustus aangeboden aan het bestuur van Thebe, maar er is nog niets veranderd.” Daarom maken medewerkers het zwartboek vandaag via de media openbaar.
Thebe-bestuursvoorzitter Luc Kenter zei in het NOS Radio 1 Journaal dat hij zich niet herkent in het beeld dat wordt geschetst: “Er is zeker een aantal medewerkers die dat vindt, maar als je kijkt naar hoeveel bijeenkomsten er zijn geweest, is het duidelijk dat wij er veel aan doen.” Over de verhalen van bewoners die de nacht in hun rolstoel moeten doorbrengen, zegt hij: “Dat lijkt me heel onwaarschijnlijk.”
AD 29.10.2017 Toen zwaailichten gisteravond de huiskamers aan het Hof van Sint Pieter in Middelburg verlichtten na een dodelijke steekpartij in het gebouw voor beschermd wonen, keken bewoners eigenlijk niet vreemd op. Politie staat de laatste tijd wel vaker
,,En dat is gek”, zegt meneer Heeren, ,,want de tien jaar ervoor gebeurde er nooit wat. Sterker: we hebben altijd veel plezier beleefd aan de mensen die er begeleid woonden. Die jongen met zijn kar, die fietsen uit de sloot vist en ze oplapt. Prachtig om te zien. En die grote Indische man, zo ontzettend vriendelijk altijd.”
Of die er nog woont, weet de Middelburger niet. Eigenlijk weet hij sowieso niet wie er nog wonen. Dat geldt voor iedereen uit de buurt. ,,Er zijn veel wisselingen”, vertelt een achterbuurvrouw. Ze wil niet met haar naam in de krant, sinds ze zag hoe een buurman werd bekogeld met aardappelen. ,,En een tijdje terug zijn onze kinderen uitgescholden door zo’n gekkie. Nee, ik blijf liever anoniem. Je weet niet wat er gebeurt. Dat blijkt wel weer.”
Dodelijke steekpartij
De buurvrouw appte dat we nog maar even moesten blijven omdat er iemand was neergestoken. We zijn maar langs achter gegaan, aldus Wendy Westerlaken.
De dodelijke steekpartij vond plaats in één van de 22 kamers in het begeleid wonen-complex van Emergis. Daar wonen 22 mensen met ernstige psychiatrische aandoeningen, van diverse aard. Ze krijgen 24 uurs-begeleiding. Op het moment dat de vrouw haar medebewoner neerstak, waren volgens woordvoerder Nanon Doeland twee begeleiders aanwezig. Die zaten toen net op kantoor de dienst over te dragen.
Dat omwonenden merken dat het de laatste jaren onrustiger is, kan kloppen. ,,Er is nu meer inzet op doorstroom”, vertelt Doeland. ,,Dat heeft ook te maken met het bekende verhaal van minder bedden in de kliniek en bezuinigingenin de zorg. Het is een tijdelijke plek, dus er zijn inderdaad meer wisselingen.”
Dat geldt niet voor de andere koop- en huurwoningen aan het hofje. ,,Op een enkeling na woont iedereen hier twaalf jaar”, vertelt bewoonster Wendy Westerlaken. ,,Vanaf het begin dat het werd gebouwd.
Ik weet nog dat mensen vochten om hier een huis te krijgen en dat plots een aantal afhaakte toen ze hoorden dat Emergis er ook zou komen. Voor ons is het echter nooit een issue geweest. Ik woon liever naast een instelling met een organisatie erachter dan naast een probleemgezin waartegen weinig te doen valt.”
Zij en haar gezin keerden gisteravond verdwaasd terug van het nachtelijke griezelfeest in de stad. ,,De buurvrouw appte dat we nog maar even moesten blijven omdat er iemand was neergestoken. We zijn maar langs achter gegaan. We hebben gelukkig niks gezien.”
Sporenonderzoek
De politie was gisteren nog volop bezig met sporenonderzoek. Misschien duurt dat nog wel langer, zegt politiewoordvoerder Alwin Don. ,,Ook hebben we medewerkers en bewoners gehoord. En natuurlijk de verdachte, die vastzit in Torentijd. Na ons onderzoek zal waarschijnlijk ook de Officier van Justitie betrokkenen nog willen laten onderzoeken.”
De achtergrond van de instelling kan volgens Don een rol hebben gespeeld bij het incident. ,,Het zal geruime tijd duren voor we echt harde uitspraken kunnen doen, maar bij twee mensen die allebei begeleid wonen, kun je van tevoren niet uitsluiten dat hun achtergrond iets met het incident te maken heeft.”
Een kop koffie en een gesprek
Omwonenden hebben gistermiddag een brief gekregen van Emergis die aankondigt hen binnenkort uit te nodigen voor een kop koffie en een gesprek met medewerkers, over wat er is gebeurd. Eerst doet de instelling intern onderzoek. Doeland: ,,Ook al kan zo’n incident feitelijk overal plaatsvinden, we vinden het verschrikkelijk wat er is gebeurd.
We willen weten wat er is gebeurd, hoe het kon gebeuren, of we het konden voorkomen en hoe we het in de toekomst kunnen voorkomen. Dat doen we altijd bij dit soort incidenten. Al zijn die bij dit begeleid wonen-complex nooit eerder voorgekomen. Het was altijd een lief BW’tje.”
AD 26.10.2017 De 97-jarige Meta van Beek weet niet wat haar overkomt. Een persoonlijk antwoord van de vandaag te beëdigen minister Hugo de Jonge van zorg, welzijn en sport. Een persoonlijk antwoord op haar aanklacht tegen de marktwerking in de zorg. ,,Ineens heb ik een platform, bij de minister nog wel!”
Op 19 oktober kreeg ik de mail van Hugo de Jonge als antwoord op mijn artikel dat ik september naar verschillende personen, gemeenten en instellingen stuurde
,,Overweldigd.” Meta van Beek uit Deventer is er ondersteboven van. Al jarenlang uit ze via verschillende artikelen haar grote zorg over de marktwerking in de zorg, krijgt ze op 19 oktober ‘ineens’ een reactie van de toekomstig minister zorg, welzijn en sport, Hugo de Jonge.
Weliswaar nog persoonlijk door hem ondertekend als wethouder Onderwijs, Jeugd en Zorg in Rotterdam. Maar op 19 oktober moet hij hebben geweten dat hij minister zou worden, èn vice-premier bovendien.
,,Ik wist niet wat me overkwam,’’ zegt de kwieke Meta van Beek, die nog zelfstandig woont. ,,Op 19 oktober kreeg ik de mail van Hugo de Jonge als antwoord op mijn artikel dat ik september naar verschillende personen, gemeenten en instellingen stuurde.
Hoorde ik een dag later dat hij de nieuwe minister èn vice-premier wordt. Geweldig. Heb ik eindelijk een platform voor mijn zorgen over de marktwerking in de zorg, en dan nog wel bij de nieuwe minister, die me dankt voor het artikel en ook zijn zorgen over de marktwerking uit.”
Missie
Meta van Beek ziet het al enige jaren als haar missie de huidige volgens haar ontmenselijking in de zorg en de uitbuiting van zorgverleners aan de kaak te stellen. Ze kan het weten want ze heeft jarenlang zelf als wijkverpleegkundige gewerkt en als mantelzorger voor haar jongste zus heeft ze ervaren hoe de zorg er sinds de intrede van de marktwerking uitziet. ,,Ik verbaasde me.
Mijn zus kreeg tientallen zorgverleners van thuiszorgbedrijf Meavita thuis. Het was een gekkenhuis. Flits, binnen waren ze, en flits, even snel weer buiten. In 2009 ging Meavita failliet. Daar schrok ik zo van. Toen ben ik gaan googelen – ja, dat doe ik ook – en las ik van alles over de marktwerking in de zorg. Ik ben me erin gaan verdiepen en zie hoe die marktwerking de zorg ontmenselijkt en zorgverleners uitbuit.’’
Wijkverpleging
Zoals Hugo Borst opkomt voor betere zorg in de verpleeghuizen, doet Van Beek dat voor de wijkverpleging. Voor de nieuwe minister heeft Meta van Beek dan ook aandachtspunten, zoals oog hebben voor het welzijn van de zieken en kwetsbare hulpbehoevende ouderen, maar óók voor de kwetsbare zorgmedewerkers.
,,Ze zijn verzorgende, maar wat voor verzorgende? Als je zegt verzorgende 1 of 2, a of b of weet ik wat, dan is dat een anonimiteit en dat vind ik beneden peil. Juist voor mensen die zoveel werk verzetten. Het is noodzakelijk dat de éénjarige opleiding ‘helpende’ en de tweejarige opleiding ‘zieken- en bejaardenverzorgende’ weer in ere wordt hersteld. De sleutel van de kwaliteit van de zorg is opleiding.’’
Ook vraagt Meta van Beek de minister aandacht voor het feit dat er volgens haar haar tussen 23.00 en 7.00 uur geen wijkverpleging wordt verleend. ,,Verzorgingshuizen zijn gesloten. Dat betekent dat er nu ouderen thuis moeten wonen die hiervoor eigenlijk een indicatie hebben. Ze hebben ’s nachts geen verzorging meer bij de hand. Dat is niet goed voor het welbevinden van ouderen. Die groep wordt steeds groter.’’
De PvdA roept het nieuwe kabinet op niet te bezuinigen op wijkverpleging.
NOS 24.10.2017 PvdA-leider Asscher richt zich tot de nieuwe bewindslieden nog voor ze zijn beëdigd. Asscher noemt het in een brief aan formateur Rutte en aan de kandidaat-bewindslieden “onverteerbaar dat in het regeerakkoord een bezuiniging van 100 miljoen op de wijkverpleging staat.”
Volgens hem hebben wijkverpleegkundigen vaak te weinig tijd voor alle ouderen, chronisch zieken en gehandicapten.
Constituerend beraad
Donderdag worden de ministers en staatssecretarissen van het kabinet-Rutte III beëdigd. De dag ervoor is het ‘constituerend beraad’, een soort oprichtingsvergadering van het kabinet.
De PvdA-leider vindt het constituerend beraad “het moment waarop onvolkomenheden in het regeerakkoord kunnen worden weggewerkt”. Volgens Asscher moet de bezuiniging nog voor het debat over de regeringsverklaring worden geschrapt. Dat debat is volgende week.
AD 24.10.2017 Het nieuwe kabinet moet al tijdens zijn eerste bijeenkomst, komende donderdag, gelijk een bezuiniging van 100 miljoen euro op de wijkverpleging schrappen. Die dringende oproep doet afzwaaiend PvdA-minister Lodewijk Asscher in een brief aan formateur Mark Rutte en de kandidaat-bewindslieden.
In een tijd van cadeaus aan multinationals, van overschotten op de begroting; in zo’n tijd is een bezuiniging op wijkverpleegkundigen niet oké
Het is voor Asscher onverteerbaar dat er in het regeerakkoord een bezuiniging van 100 miljoen op de wijkverpleging ingeboekt staat. Dat geld moet worden binnengeharkt door de nieuwe minister voor Medische Zorg, VVD’er Bruno Bruins. Hij zal afspraken met het zorgveld maken om de groei in het aantal behandelingen af te remmen.
De PvdA-voorman schrijft: ,,Ondanks dat wijkverpleegkundigen hun werk met hart en ziel doen, hebben ze vaak te weinig tijd voor alle ouderen, chronisch zieken en gehandicapten. Veel wijkverpleegkundigen gaan gebukt onder een te hoge werkdruk. Daarom moet er juist meer ruimte komen, zodat ze hun werk goed kunnen doen.”
Problemen
De wijkverpleging heeft te maken met personeelstekorten, cliëntenstops en een veel administratieve rompslomp. Na het debat over het regeerakkoord steunde bijna de hele oppositie daarom al een motie om de nieuwste bezuiniging te schrappen. Regeringspartij CDA had de maatregel niet in het programma staan en ook D66 wilde de wijkverpleging soelaas bieden.
V&VN – de beroepsvereniging voor verpleegkundigen, verzorgenden en verpleegkundig specialisten – vindt de ingreep net als Asscher ‘onbegrijpelijk en zeer onverstandig’, aldus directeur Sonja Kersten. ,,Ik verwacht door deze bezuiniging een toename van de huidige problematiek en nog meer druk op de wijkverpleging. Dit is echt zorgwekkend.”
Waardering
Tot slot bepleit Asscher: ,,Geef wijkverpleegkundigen de zekerheid en waardering die ze verdienen. Geef ouderen, zieken en gehandicapten de zekerheid dat zij thuis goede zorg krijgen.”
Morgen komt de nieuwe regering voor het eerst bijeen tijdens het ‘constituerend beraad’. Daar kunnen onvolkomenheden in het regeerakkoord worden weggewerkt. ,,We zullen dan zien of er serieus wordt geluisterd naar de mening van oppositiepartijen.”
AD 12.10.2017 Ziekenhuizen, verpleegkundigen en huisartsen luiden de noodklok over een nieuwe grootscheepse zorgbezuiniging van het kabinet Rutte III. Ze vrezen dat de zorg voor kwetsbare mensen straks door de bodem zakt, door financiële problemen en een personeelsgebrek.
We zijn bang dat deze ingreep ten koste van de kwaliteit of toegankelijkheid van zorg gaat, aldus Woordvoerder Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen.
De afgelopen jaren beknotte zorgminister Schippers via afspraken met de medische wereld de groei van het aantal behandelingen door ziekenhuizen, de geestelijke gezondheidszorg en de wijkverpleging. Nu doet de coalitie daar een flinke schep bovenop en boekt een megabedrag, bijna 2 miljard in 2021, in als beoogde besparing. Dat is ruim 800 miljoen meer dan VVD, CDA, D66 en ChristenUnie in hun verkiezingsprogramma hadden staan. Het Centraal Planbureau acht zo’n grote bezuiniging onhaalbaar en waarschuwt voor slechtere zorg.
,,Dit besluit creëert onrust en verwarring”, stelt de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen. ,,Wat wordt er van ons verwacht? Geen idee. Maar we zijn bang dat deze ingreep ten koste van de kwaliteit of toegankelijkheid van zorg gaat”, aldus een zegsman. Hij herinnert zich de situatie van vijftien jaar geleden: toen lagen patiënten op de gang of werden ze met helikopters naar buurlanden gevlogen. ,,Daar moeten we natuurlijk niet naar terug.”
Verdrietig
Niels Jacobs, verpleegkundige op de spoedeisende hulp en actief voor vakbond Nu ‘91, is ‘heel verdrietig en teleurgesteld’ over het regeerakkoord. ,,Deze kostenbesparing gaat ons niet meer lukken. We zijn de afgelopen jaren al veel efficiënter gaan werken. De huisarts is al veel meer gaan doen, daarmee is veel winst behaald. Maar er is een grens aan wat we nog kunnen doen.’’
De belangenvereniging voor verpleegkundigen vreest de budgetverlaging voor de wijkverpleging, aldus V&VN-directeur Sonja Kersten. ,,Daar kampen ze al met personeelstekorten, cliëntenstops en een hoge administratieve last. Tel daar de groeiende vraag door een kort verblijf in het ziekenhuis en meer kwetsbare ouderen met bijvoorbeeld dementie bij op en dit is echt zorgwekkend.” Ook Actiz, branchevereniging van zorginstellingen, noemt bezuinigingen op de wijkverpleging onacceptabel.
Bezorgd
De werkdruk van huisartsen is nu al behoorlijk groot, de grens van wat we kunnen is in zicht, aldus LHV-voorzitter Ella Kalsbeek
De Landelijke Huisartsen Vereniging is eveneens bezorgd. ,,Doordat ziekenhuizen en de geestelijke gezondheidszorg minder kunnen doen, komen er steeds meer patiënten bij de huisarts terecht. De werkdruk van huisartsen is nu al behoorlijk groot, de grens van wat we kunnen is in zicht’’, zegt voorzitter Ella Kalsbeek.
Volgens de coalitiepartijen zijn de nieuwe zorgbezuinigingen ‘ambitieus’, maar terecht. Het aantal behandelingen en de medicijnkosten zullen de komende jaren doorstijgen, zo is de verwachting. ,,Als we niets doen, dan gaat de zorgpremie door het dak” zegt CDA’er Mona Keijzer. ,,Het is in ons aller belang dat de stijging wordt gedempt tot aanvaardbare proporties. We willen met de sector gaan kijken hoe dat het beste kan.”
AD 11.10.2017 Het Centraal Planbureau betwist de opbrengst die de nieuwe regeringscoalitie wil binnenhalen via een grootscheepse zorgbezuiniging. Daarvoor zijn de onderhandelaars van Rutte III ook gewaarschuwd. Desondanks hebben zij het megabedrag, bijna 2 miljard, ingeboekt als besparing.
De afgelopen jaren beknotte zorgminister Schippers via afspraken met de medische wereld succesvol de groei van het aantal behandelingen door ziekenhuizen, de geestelijke gezondheidszorg en de wijkverpleging. Haar opvolger moet die truc straks dunnetjes overdoen, heeft de coalitie bedacht.
Volgens de rekenmeesters van het CPB kan via zulke deals in 2021 echter maximaal 0,9 miljard worden bezuinigd. Daarbij wordt ook nog gewaarschuwd dat zo’n ingreep leidt tot minder of slechtere zorg. Rutte III is het daar mee oneens en wil maar liefst 1,9 miljard besparen via zorgakkoorden.
Teleurstelling
We zijn bezorgd en teleurgesteld dat het nieuwe kabinet de benodigde financiële ruimte drastisch beperkt, aldus Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen.
De Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen ziet de bui al hangen, omdat zij straks met een minister van Volksgezondheid te maken krijgen die de duimschroeven komt aandraaien. ,,De NVZ is bezorgd en teleurgesteld dat het nieuwe kabinet de benodigde financiële ruimte drastisch beperkt.”
De afgelopen jaren hebben de ziekenhuizen hard meegewerkt aan de beteugeling van de zorgkosten, laten ze weten. ,,In crisistijd zijn gezamenlijke afspraken gemaakt over het beschikbare budget. De situatie is nu anders, de crisis is voorbij.” Toch komt de ziekenhuiszorg er in het nieuwe regeerakkoord niet goed vanaf.
Uitdaging
De ziekenhuizen mogen nooit in de problemen komen. Straks gaat de kwaliteit van zorg onderuit, aldus Henk Nijboer , PvdA.
Kamerlid Arno Rutte beheert de zorgportefeuille voor de VVD. Hij bevestigt dat de coalitie ‘aan de ambitieuze kant’ is gaan zitten, gezien de berekeningen van het CPB. ,,Maar die maken altijd veilige berekeningen”, aldus Rutte. Hij beseft dat er een ‘grote uitdaging en klus voor de nieuwe minister’ komt te liggen, maar acht de bezuiniging haalbaar.
De zorg kan volgens hem veel goedkoper, bijvoorbeeld als technologische vindingen worden omarmd. Meer ziekenhuiszorg thuis uitvoeren kan al een besparing van minimaal 1,5 miljard euro per jaar opleveren ‘en waarschijnlijk nog veel meer’, beweerden de werkgevers begin dit jaar nog. Ook de coalitie zit op deze koers.
,,Ik ken Gerrit Zalm, hij is een echte boekhouder”, reageert Kamerlid Henk Nijboer (PvdA). ,,Dat zie je terug in het regeerakkoord: de financiën zijn leidend. Dat is heel zorgelijk.” Het is volgens Nijboer goed als er in de zorg wordt bespaard op bureaucratie. ,,Maar de ziekenhuizen mogen nooit in de problemen komen. Straks gaat de kwaliteit van zorg onderuit.”
NOS 11.01.2017 Het was een van de belangrijkste campagnethema’s van de verkiezingen: de zorg. De afgelopen maanden werd al duidelijk dat er ruim twee miljard extra naar de verpleeghuizen gaat. Maar naar de wijkverpleging gaat geen extra geld. En dat terwijl die sector juist de grootste groep ouderen verzorgt. “Echt verbazingwekkend”, zegt Sonja Kersten directeur van de Beroepsvereniging voor Verpleegkundigen en Verzorgenden in het radioprogramma Nieuws en Co.
Het kabinet wil dat ouderen langer thuis blijven wonen en daarom was Kersten dan ook verbaasd toen ze het regeerakkoord las. Daar komt het woord wijkverpleging maar één keer voor. “We zijn blij dat de beweging wordt gemaakt dat mensen zo lang mogelijk thuis wonen, want dat is wat iedereen het prettigst vindt. Maar dan heb je wel wijkverpleegkundigen nodig die goed voor je kunnen zorgen.”
Ook wijkverpleegkundige Niels van Leeuwen merkt dagelijks dat extra geld voor de thuiszorg hard nodig is. “Gelukkig redden we het elke dag nog. Maar het is een hoop gepuzzel. We hebben een groot personeelstekort, mensen die langdurig ziek zijn of andere dingen gaan doen omdat ze de werkdruk te hoog vinden.”
Mensen hebben steeds meer en steeds langer zorg nodig, aldus Wijkverpleegkundige Niels van Leeuwen.
Dat Van Leeuwen niet gemist kan worden, blijkt als hij aankomt bij Theo en Riet Hendriks in Den Haag. Iedere dag komt hij langs om te zwachtelen en wondzorg te geven. “Het is een beste man. Formidabel!” zegt Theo Hendriks. Zijn vrouw Riet Hendriks is ook blij met haar wijkverpleegkundige. “Zonder Niels had ik niet thuis kunnen blijven wonen. Dan had ik nu in een tehuis gezeten. Nou, dan hoeft het van mij ook niet meer.”
Meneer en mevrouw Hendriks zijn niet de enigen die iedere dag uitkijken naar hun wijkverpleegkundige. Zo’n 85 procent van de 80-plussers woont nog thuis en ongeveer 15 procent woont in verpleeghuizen. Volgens Van Leeuwen is het daarom juist belangrijk dat er extra wordt geïnvesteerd in de wijkverpleging. “Mensen hebben steeds meer en steeds langer zorg nodig. Die zorg wordt ook steeds ingewikkelder. Maar het lijkt erop dat ze het niet interessant of belangrijk vinden dat er geld naar de thuiszorg gaat.”
Wijkverpleegkundige Niels verzorgt Riet Hendriks, NOS
Er kwam meer aandacht en nu dus ook geld voor de verpleeghuiszorg na het manifest van journalist Hugo Borst. “Dat was ook echt nodig”, zegt Sonja Kersten. “Maar het is zo ontzettend jammer dat het nu ten koste gaat van andere sectoren.”
Kersten hoopt dat er ook een soort Hugo Borst voor de thuiszorg opstaat. Niels van Leeuwen is het met haar eens: “Het heeft voor de verpleeghuizen ook gewerkt. Waarom zou het voor ons niet werken?”
AD 09.10.2017 Driekwart van de verpleegkundigen en verzorgenden barst van de stress. Hun tijd wordt opgeslokt door administratie en de gekste taken als rolstoelen reinigen en zout strooien. Dat blijkt uit een peiling onder 17.000 werknemers.
Een arts maakt na een operatie toch ook niet de medische instrumenten schoon?, aldus Woordvoerder Lieselot Meelker van beroepsvereniging V&VN.
46 uur per week werken in plaats van 24, in je eentje het werk doen van twee mensen en nauwelijks een dag vrij kunnen nemen. Verpleegkundigen en verzorgenden trekken het niet meer, stelt beroepsvereniging V&VN op basis van een peiling onder 17.000 leden. Hun privéleven en gezondheid lijden onder de werkdruk, die het sterkst wordt gevoeld in de ouderenzorg. Plus: de kwaliteit van de zorg én de veiligheid van de patiënt zijn in het geding.
Volgens V&VN doen werknemers er alles aan om de patiënten toch de hulp te geven die ze nodig hebben, zowel thuis als in het verpleeghuis. Met stress en overwerk als gevolg: ,,Ze voelen een enorme verantwoordelijkheid om de zorg aan het bed te blijven leveren en alle andere dingen doen ze er dan maar even bij.”
Uit de peiling blijkt dat het gaat om eindeloze administratie, maar ook taken als grasmaaien, zout strooien bij gladheid, de temperatuur van de koelkast controleren, rolstoelen soppen en het aircosysteem reinigen. Te dol voor woorden, vindt de beroepsgroep. Woordvoerder Lieselot Meelker: ,,Een arts maakt na een operatie toch ook niet de medische instrumenten schoon?”
Bezuinigd
Met name verpleeghuizen hebben de afgelopen jaren enorm bezuinigd op ondersteunende diensten: van de receptionist tot schoonmakers en de klusjesman. Hun taken komen op het bordje van het verzorgend personeel, zegt V&VN. Meelker: ,,Ze willen familieleden niet buiten laten wachten omdat er geen receptie meer is.” En daar blijft het niet bij, zo vervangen verpleegkundigen de pedicure, brengen ze dienstauto’s naar de garage en moeten ze zelf vervanging regelen als ze ziek zijn.
De kwaliteit van de geleverde zorg staat ernstig onder druk, zegt 64 procent van de ondervraagden. Cliënten moeten lang wachten voor ze worden geholpen én hun veiligheid is in het geding, oordeelt de helft. Voorbeelden zijn fouten met medicatie, minder hygiënisch werken en een nachtdienst waarbij één medewerker verantwoordelijk is voor 80 patiënten.
V&VN wil dat het nieuwe kabinet met de sector een noodplan opstelt om het huidige personeel te behouden – 11 procent wil stoppen en 31 procent twijfelt nog – en tegelijkertijd meer personeel te werven. Nederland (nu 350.000 verpleegkundigen en verzorgenden) heeft nu al 25.000 openstaande vacatures. De komende vijf jaar is bijna het drievoudige nodig.
Versnipperd
De oplossingen die de beroepsgroep voorstelt: laat verpleegkundigen en verzorgenden zich concentreren op de patiënt en huur anderen in voor extra taken. Dat zorgt direct voor meer uren en dus betere zorg. Als werkgevers dan ook nog zorgen voor fatsoenlijke contracten – meer dan een paar uur per week en niet zo versnipperd (nu soms 15 uur verspreid over 5 dagen) – wordt het volgens het ondervraagde zorgpersoneel een stuk realistischer om aan nieuwe mensen te komen.
Sasja van der Zanden (40):
Pendelen tussen eigen gezin en je oude moeder is een hele opgave. Volgens mantelzorgvereniging Mezzo is dat een van de redenen waarom mensen vaker overwegen om samen te gaan wonen met hun ouder. Mezzo krijgt inmiddels dagelijks telefoontjes binnen met vragen en dat aantal neemt toe. Van omgebouwd tuinhuis tot mobiele woonunit, het is een groeimarkt, constateerde ook kenniscentrum Aedes-Actiz eerder dit jaar.
Na 208 dagen praten was het eindelijk zo ver: De onderhandelaars van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie hebben maandag 9 oktober 2017 overeenstemming bereikt over een conceptregeerakkoord. Zij legde dit akkoord voor aan hun fracties.
VK 11.10.2017
Dinsdag 10 oktober 2017 lieten ze aan informateur Gerrit Zalm weten hoe hun fracties over het conceptregeerakkoord denken.
Op dinsdag 10 oktober 2017 om 13.30 uur gaven de fractievoorzitters van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie in de Oude Zaal een toelichting op hun regeerakkoord ‘Vertrouwen in de toekomst’.
Eindverslag
Informateur Gerrit Zalm overhandigde op dinsdag 10 oktober 2017 om 13.00 uur in de Oude Zaal zijn eindverslag met het regeerakkoord aan Tweede Kamervoorzitter Khadija Arib.
De Kamerfracties van de onderhandelende partijen stemden eerder op de dag in met het definitieveregeerakkoord.
De Onderhandelaars van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie zijn het dinsdag 10 oktober 2017 eens geworden over een regeerakkoord. Zij bespraken met informateur Gerrit Zalm de opmerkingen van hun fracties over het conceptregeerakkoord. De fracties bespreken nu afzonderlijk het definitieve regeerakkoord.
11.10.2017
De onderhandelende partijen bereikten op maandag 9 oktober al overeenstemming over een conceptregeerakkoord. Dezelfde dag gaven de fracties van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie op hoofdlijnen hun goedkeuring, maar kwamen zij nog wel met een aantal punten voor aanscherping van het conceptregeerakkoord.
Onzekerheid ???
Volgens PvdA-leider Lodewijk Asscher brengt het nieuwe kabinet meer onzekerheid voor Nederlanders. Uit de peiling van Maurice de hond blijkt deze onzekerheid.
De nieuwe regeringscoalitie staat inmiddels op acht zetels verlies in vergelijking met de laatste Tweede Kamerverkiezingen. Dat blijkt uit de wekelijkse peiling van Maurice de Hond.
Peiling 15.10.2017
De VVD zakte deze week verder weg met twee zetels verlies en staat nu op 29 zetels. Bij de Tweede Kamerverkiezingen in 2017 behaalde de partij nog 33 zetels. Het CDA wint een zetel ten opzichte van de peiling van vorige week, maar staat nog wel op 3 zetels verlies ten opzichte van de verkiezingen. D66 verliest in de peiling deze week één zetel en staat daarmee op -1 ten opzichte van 2017. Het aantal zetels van ChristenUnie blijft gelijk.
Forum voor Democratie blijft ook deze week stijgen (+1). De partij noteert nu tien zetels, acht meer dan bij de verkiezingen. De zetels komen voornamelijk van VVD, PVV en CDA.
Regeerakkoord
Afgelopen week werd na drie maanden onderhandelen het regeerakkoord van VVD, CDA, D66 en CU gepresenteerd. De vier coalitiepartijen hebben samen 76 van de 150 zetels in de Tweede Kamer. Rutte III leunt daarmee op de krapst mogelijke meerderheid.
Voor de daadkracht van het nieuwe kabinet vergt dat aantal dat Kamerleden áltijd met de fractie meestemmen. En niet met ‘gevaarlijke’ eigen initiatieven komen die een coalitiepartner kunnen grieven.
Rit uitzitten?
Van de Nederlanders denkt 32 procent dat het kabinet de rit uitzit. Kiezers van de regeringspartijen zijn hierover beduidend positiever dan de kiezers van de andere partijen. En 39 procent van de kiezers uit het panel van De Hond vindt dat de VVD het meest heeft binnengesleept tijdens de onderhandelingen over het nieuwe regeerakkoord. Daarna volgen het CDA (13%), D66 (11%) en CU (4%).
Rutte werd vorige week door de Tweede Kamer aangewezen als informateur. De premier verwacht binnen twee weken zijn derde kabinet klaar te hebben. De bewindslieden van Rutte III kunnen op 26 oktober bij de koning op het bordes staan,
,,Bijna alles is gelekt van het nieuwe kabinet, behalve het motto. Dat kan ik u alvast verklappen. Het gaat om conservatief christelijke en rechts liberale partijen. Zij zullen zich dinsdag presenteren onder de noemer: Ieder voor zich en God voor ons allen’’, sneerde Asscher tijdens het PvdA-congres in Nieuwegein.
AD 11.10.2017
Vanaf NU weten we dus eindelijk wat de plannen zijn van het komende kabinet van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie. Rutte noemt het akkoord ambitieus en evenwichtig.
AD 11.10.2017
Bij deze de belangrijkste onderdelen:
Justitie en Veiligheid:
– 267 miljoen extra voor wijkagenten en rechercheurs.
– Reservering van 95 miljoen voor aanpak cybersecurity.
– Terugkerende jihadgangers kunnen langer in voorarrest blijven.
– Er is 13 miljoen euro extra per jaar gereserveerd voor contraterrorisme.
– Er komen extra waarborgen in de Wet op de Inlichtingen en Veiligheidsdiensten (WIV). Van willekeurig en massaal verzamelen van gegevens van burger “kan, mag en zal geen sprake zijn”. De evaluatie van de wet zal vervroegd worden en worden uitgevoerd door een onafhankelijke commissie.
– Er komt een verbod op criminele motorbendes.
– Er komt een ‘pooierverbod’. Het kabinet wil mensenhandelaren harder aanpakken door uitbaters van illegale prostitutie strafrechtelijk te vervolgen.
– Aanbieders van kansspelen op internet moeten voortaan in Nederland zijn gevestigd.
– De begroting Justitie wordt losgekoppeld van inkomsten boetes en schikkingen.
– Bij maximaal tien gemeenten wordt een proef gestart met gereguleerde wietteelt. De experimenten worden onafhankelijk geëvalueerd. Het kabinet zal daarna kijken wat voor acties het neemt.
– Strafmaat haatzaaien wordt verhoogd van 1 naar 2 jaar.
– Gedetineerden komen niet meer standaard na twee derde van hun straf vrij.
– Verdachten zware misdrijven moeten verplicht naar de rechtszitting.
– Wraakporno wordt strafbaar.
Defensie:
– Er komt meer geld voor defensie. Volgend jaar komt er 910 miljoen euro beschikbaar. Dat bedrag loopt in 2021 op naar 1,5 miljard euro structureel. De investering is bij lange na niet voldoende om te voldoen aan de NAVO-norm die eist dat 2 procent van het bruto binnenlands product wordt uitgegeven aan defensie. Wil Nederland daaraan voldoen, dan moet er 8 miljard geïnvesteerd worden.
Zorg:
– Er komt volgend jaar 180 miljoen de knelpunten in de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) en het manifest ‘Waardig ouder worden’. Daarna is er jaarlijks 30 miljoen euro beschikbaar.
– De bezuiniging op de langdurige zorg (Wlz) van 188 miljoen euro wordt teruggedraaid.
– Er komt 2,1 miljard voor verpleeghuiszorg.
– Het kabinet zet in op een nieuw zorgakkoord met een uitgavenplafond van 1,9 miljard euro per jaar.
– Tabaksaccijns gaan omhoog.
– 460 miljoen moet worden bespaard op geneesmiddelen.
– De NIPT blijft beschikbaar, maar niet in het basispakket.
– De transparantie in prijzen in de zorg moet worden vergroot.
– De hoogte van het eigen risico wordt bevroren op 385 euro. De zorgpremie gaat daardoor omhoog.
Medisch-ethisch:
– Er komt een brede maatschappelijke discussie over de euthanasiewetgeving en er zal nader onderzoek worden gedaan. Daarna zal besloten worden wat er met de Euthanasiewet gebeurt. De partijen hebben afgesproken dat de Kamer zelfstandig besluit over initiatieven.
– Het kabinet zal een discussie stimuleren over de kweek van embryo’s. Onderzoek met embryo’s kan ziektes voorkomen, maar de huidige regels staan dat niet toe. Verruiming van de regels kan volgens de Gezondheidsraad alleen als er een brede ethische en maatschappelijk discussie plaatsvindt.
– Embryoselectie waarbij het geslacht kan worden gekozen, wordt onder strikte voorwaarden wel mogelijk om erfelijke ziektes, zoals erfelijke borstkanker, te voorkomen.
AD 11.10.2017
Woningmarkt:
– De hypotheekrenteaftrek wordt met 3 procentpunt per jaar afgebouwd tot maximaal 36,93 procent.
– De versnelde afbouw wordt gecompenseerd door de verlaging van de eigenwoningforfait, een fiscale bijtelling voor huiseigenaren.
– De verlaging van het eigenwoningforfait voor huizenbezitters die hun woning hebben afbetaald (ook wel aflosboete), wordt afgeschaft. Dat gebeurt in 20 jaar.
– Er komen meer betaalbare huurwoningen in de vrije sector.
– De huurtoeslag wordt afgebouwd en vereenvoudigd.
– Nieuwe woningen worden niet meer met gas verwarmd.
AD 11.10.2017
Arbeidsmarkt en Sociale Zekerheid:
– Het wordt voor werkgevers makkelijker om werknemers te ontslaan, de ontslagvergoeding gaat wel omhoog.
– Werknemers hebben vanaf de eerste werkdag recht op een ontslagvergoeding.
– Er mag in een periode van drie jaar in plaats van twee jaar tijdelijke contracten worden gegeven. Daartussen blijft een periode van zes maanden gehandhaafd.
– Payrolling wordt aan banden gelegd. Arbeidsvoorwaarden voor uitzendkrachten moeten gelijk worden gesteld aan die van de werknemers van de inlener.
– Loondoorbetaling bij ziekte wordt bij kleine bedrijven (tot 25 werknemers) verkort van twee naar één jaar.
– Er komen maatregelen om werken vanuit arbeidsongeschiktheid aantrekkelijker te maken.
– De modelcontracten uit de zzp-wet (Wet DBA) worden vervangen.
– Er komt een opdrachtgeversverklaring die zekerheid vooraf moet bieden voor vrijstelling van loonbelasting en premies.
– Er komt een minimum uurtarief voor zzp’ers van 15 tot 18 euro.
– De zelfstandigenaftrek wordt net als de hypotheekrenteaftrek afgebouwd.
– Wanneer zzp’ers weinig verdienen (125 procent van het wettelijk minimumloon) en lang werken bij een opdrachtgever (drie maanden), hebben zij recht op een vast contract
– De arbeidswet wordt aangepast zodat ‘gezagsverhouding’ duidelijker is geformuleerd.
– Arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zzp’ers wordt niet verplicht, wel makkelijker gemaakt.
– Plek voor 20.000 extra beschutte werkplekken.
– Er komt een inspanningsverplichting voor bijstandsgerechtigden.
– Er komen meer regelingen voor mensen met schulden en er wordt meer geld vrijgemaakt voor schuldhulp.
– Ouderschapsverlof wordt per 2019 uitgebreid van twee naar vijf dagen, per 1 juli 2020 krijgen ouders vijf weken tegen een betaling van 70 procent van het loon.
– 250 miljoen euro per jaar extra voor kinderopvangtoeslag.
– Verhoging kinderbijslag van 250 miljoen euro en verhoging van kindgebonden budget van 500 miljoen euro.
Pensioenstelsel:
– Het pensioenstelsel dat de Sociaal-Economische Raad (SER) onderzoekt, blijft leidend (gedeelde risico, persoonlijke opbouw).
– Er komt collectieve gezamenlijke buffer waaruit tegenvallers betaald moeten worden.
– De doorsneesystematiek, de methode waarbij jong en oud evenveel pensioenpremie betaalt, wordt afgeschaft.
– Meer keuzevrijheid voor pensioendeelnemers, ook voor zzp’ers.
– Er wordt onderzocht of deelnemers een deel van het pensioenvermogen kunnen opnemen.
– Na 2020 moet het nieuwe stelsel worden ingevoerd.
Belastingstelsel:
– Er komen twee belastingschijven van 36,93 procent en één van 49,5 procent.
– Het lage BTW-tarief gaat omhoog van 6 naar 9 procent.
– De algemene heffingskorting en de arbeidskorting worden verhoogd.
– Brievenbusfirma’s worden aangepakt door belastingvoordelen te schrappen.
– De uitstoot van CO2 in de elektriciteitssector wordt beprijsd met een minimumbedrag.
– Mogelijk komt er belasting op vliegverkeer (vliegtaks) per 2021.
– Vermogen dat niet wordt belast wordt verhoogd van 25.225 naar 30.000 euro.
– Vermogen wordt sneller belast tegen het werkelijk behaalde rendement.
– De Belastingdienst krijgt 500 miljoen euro om de reorganisatie te financieren.
Onderwijs:
– 270 miljoen extra voor de verbetering van de cao’s van de leraren in het basisonderwijs.
– 450 miljoen voor verlaging werkdruk in het basisonderwijs.
– 170 miljoen voor de aanpak van achterstanden bij kleuters.
– Het opzetten van scholen wordt makkelijker.
– Het collegegeld in het hoger onderwijs wordt gehalveerd in het eerste jaar, bij de lerarenopleidingen in de eerste twee jaar.
– Er komt een maatschappelijke diensttijd van zes maanden. Het is op vrijwillige basis tegen “een bescheiden vergoeding”. Voor de maatschappelijke diensttijd wordt 100 miljoen uitgetrokken. Na voltooiing van de diensttijd wordt een getuigschrift verstrekt die bij sollicitaties bij de overheid gelden als een pré.
– 5 miljoen komt er voor aanpak laaggeletterdheid.
– Er mag geëxperimenteerd worden met samenwerkingsvormen tussen basisscholen en middelbare scholen. Deze onderwijsvorm moet kinderen dienen meer gebaat zijn bij een wat geleidelijke overgang naar het voortgezet onderwijs.
– De rekentoets wordt afgeschaft en er komt een alternatief. Tot die tijd wordt de toets wel afgenomen.
Migratie:
– Het kabinet zal niet tornen aan vluchtelingenverdragen, maar het kabinet zal wel onafhankelijk onderzoek laten doen of en zo ja hoe het VN-Vluchtelingen uit 1951 bij de tijd moet worden gebracht.
– Vluchtelingen hebben recht op bescherming, maar hebben geen recht om te mogen kiezen welk land die bescherming moet bieden. Het kabinet vindt dat andere EU-landen zich ook aan de verdragen moeten houden en vluchtelingen moeten opnemen.
– Het kabinet geeft de voorkeur aan opvang in de regio. Via extra geld naar ontwikkelingssamenwerking wil het kabinet investeren in veilige havens die vluchtelingen en ontheemden bescherming, hulp en kansen biedt in de regio.
– Er gaat extra geld naar landen en regio’s waar grote aantallen vluchtelingen worden opgevangen, zoals Libanon en Jordanië. Ook wordt er extra geïnvesteerd in het wegnemen van de grondoorzaken van migratie, zoals klimaatverandering, terreur en armoede. Dit moet de rechtstaat in landen van herkomst versterken.
– Het kabinet zet zich in om migratiedeals, zoals de Turkijedeal, te sluiten met veilige derde landen. Die deals moeten voldoen aan de voorwaarden van het Vluchtelingenverdrag en bij voorkeur gesloten worden in EU-verband.
– Nederland is bereid om in plaats van 500 nu 750 vluchtelingen naar Nederland te hervestigen. Er zal hierbij speciale aandacht zijn voor kwetsbare minderheden en vluchtelingen met zicht op een succesvolle integratie.
AD 11.10.2017
Asiel:
– De duur van een verblijfsstatus voor asielzoekers gaat van vijf naar drie jaar. Als het in die tussentijd veilig genoeg is om terug te keren, moet de statushouder terug. Is dat niet het geval, dan wordt de termijn met twee jaar verlengd. Kan de vluchtelingen na vijf jaar nog steeds niet terugkeren, dan krijgt hij een vergunning voor onbepaalde tijd.
– Om uitgeprocedeerde migranten effectiever terug te sturen naar land van herkomst, moeten de EU-regels worden aangepast. Het kabinet gaat zich daar op Europees niveau voor inzetten.
– Het kabinet zet in op een betere bewaking van de Europese buitengrenzen. De bijdrage aan de grensbewaking wordt uitgebreid en landen aan de randen van de EU, als Italië en Griekenland, kunnen extra hulp verwachten.
– Migranten die de oversteek op zee naar Europa maken, maar op het water in de problemen komen, moeten naar het dichtstbijzijnde veilige land worden vervoerd. Drenkelingen die door Europese schepen worden opgepikt, moeten dus naar een land in Afrika of het Midden-Oosten als dat dichterbij is dan het Europese vasteland.
– Het kabinet zal alle drukmiddelen gebruiken om derde landen ertoe te bewegen om mee te werken aan gedwongen terugkeer van migranten. Dat kan bijvoorbeeld door ontwikkelingssamenwerking stop te zetten, visa’s te weigeren of landingsrechten in te trekken.
Ondernemen:
– Winstbelasting gaat omlaag van 20 en 25 procent naar 16 en 21 procent per 2021.
– De dividendbelasting wordt afgeschaft.
– Regeldruk en administratieve lasten voor ondernemers worden beperkt.
– De oprichting van een nationaal investeringsfonds voor bedrijven, InvestNL, gaat door en krijgt 2,5 miljard euro.
– De volledige beursgangen van a.s.r. en ABN Amro gaan gewoon door.
– Een beursgenoteerd bedrijf krijgt een bedenktijd van 250 dagen bij belangrijke, strategische wijzigingen.
– Bedrijven met eigen vermogen wordt bevorderd, belastingvoordelen voor vreemd vermogen wordt beperkt.
– Expatregeling wordt versoberd.
Bestuur en Koninkrijksrelaties:
– De benoeming van de burgemeester wordt uit de grondwet gehaald om de gekozen burgemeester mogelijk te maken
– 900 miljoen wordt uitgetrokken voor ‘regionale knelpunten’ (bijvoorbeeld rond kerncentrales)
– Openbare informatie wordt zoveel mogelijk via open data aangeboden
– Het raadgevend referendum wordt afgeschaft.
Emancipatie:
– Onnodige geslachtsregistratie wordt beperkt.
– Artikel 1 van de Grondwet wordt uitgebreid. Seksuele gerichtheid en een beperking zullen in het discriminatieverbod worden opgenomen.
Cultuur:
– Op school leren kinderen het Wilhelmus, inclusief de geschiedenis en context van het volkslied.
– Alle kinderen worden in de gelegenheid gesteld het Rijksmuseum en het parlement te bezoeken.
– 325 miljoen wordt uitgetrokken voor monumentenonderhoud.
– Jongeren krijgen op hun 18e een boekje over de geschiedenis van Nederland.
Sport:
– Er moet een ‘sportakkoord’ komen om de financiering en organisatie van de sport ‘toekomstbestendig’ te maken.
– Voor de positie van sportbonden wordt 10 miljoen uitgetrokken.
– De bijdrage voor de topsport wordt verdubbeld naar 20 miljoen.
– Er komt 5 miljoen extra voor sportevenementen.
Media:
– Er komt meer geld voor het bevorderen van onderzoeksjournalistiek, onbekend hoeveel.
Duurzaamheid:
– Het kabinet wil in Europa een emissiereductie afspreken van 55 procent in 2030.
– Een nationaal klimaatakkoord moet zorgen voor een reductie van 49 procent in 2030.
– Woningcorporaties krijgen een korting van 100 miljoen op de verhuurdersheffing om te zorgen voor woningisolatie.
– Uit de rijksmiddelen is zo’n 4 miljard beschikbaar voor de transitie naar schonere energie.
– De belastingen op energie worden groener.
– Kolencentrales gaan uiterlijk in 2030 dicht.
– Meer kavels voor windenergie op zee.
– Nieuwe woningen niet meer op gas.
Mobiliteit personenvervoer:
– In 2030 alle auto’s emissieloos.
– Eenmalig 100 miljoen voor fietsinfrastructuur.
– Meer sprinters op het spoor.
– Wegen voorbereiden op autonoom rijden.
Verkeersveiligheid:
– De verlichting bij snelwegen gaat op meer plekken aan.
– Boetes voor hardleerse verkeersovertreders gaan omhoog. Bij kleinere overtredingen gaan de boetes omlaag.
Vrachtvervoer:
– Voor vrachtverkeer wordt een kilometerheffing ingesteld.
Infrastructuur algemeen:
– In totaal wordt er 2 miljard extra beschikbaar gesteld voor infrastructuur, onder andere voor het aanpakken van knelpunten.
– Samen met de regio wordt gekeken of de bereikbaarheid van Schiphol kan worden verbeterd.
Gaswinning:
– De winning zal aan het einde van de kabinetsperiode naar verwachting 1,5 miljard kuub lager kunnen, naar 20 miljard kuub.
– Na 2021 kan de gaswinning verder omlaag.
Dierenwelzijn:
– Het kabinet verkent de mogelijkheden naar het beperken van vervoer van dieren.
– Om het aantal stalbranden te voorkomen moeten er voor 2019 afspraken worden gemaakt over het bestrijden van knaagdieren en het controleren van de elektra.
– Er komt een ‘witte’ lijst met hondenhandelaren die zich aan de regels houden.
Kabinet Rutte 3
Premier Mark Rutte verwacht over twee weken zijn derde kabinet klaar te hebben. De bewindslieden van Rutte III kunnen op 26 oktober bij de koning op het bordes staan, zei hij vanmiddag in de Tweede Kamer tijdens het debat over de kabinetsformatie. Het gaat wel om een ‘planning met een potlood’, benadrukt de VVD-leider.
Een week later, op 31 oktober en 1 november, wordt gedebatteerd over de regeringsverklaring. Tijdens dat debat wordt het regeerakkoord inhoudelijk besproken, hoewel de oppositie het debat met informateur Gerrit Zalm vandaag ook al aangreep om de plannen te fileren.
Rutte werd officieel als informateur aangewezen door de Kamer. Hij zal in die functie de komende weken bewindslieden zoeken voor alle plekken in het kabinet. Het is al bekend dat Rutte III met zestien ministers en acht staatssecretarissen groter wordt dan het huidige kabinet van VVD en PvdA.
16.10.2017
Minister/Staatssecretaris
Rutte bevestigde dat er zestien ministers komen en acht staatssecretarissen. De VVD zal hiervan zes ministers leveren, CDA en D66 ieder vier en de ChristenUnie twee. De verdeling van de staatssecretarissen is drie VVD’ers, twee CDA’ers, twee D66’ers en één van de ChristenUnie.
CDA, D66 en ChristenUnie mogen alledrie een kandidaat voordragen als nieuwe vice-premier. Dit maakte VVD-leider Mark Rutte, die in het nieuwe kabinet weer minister-president wordt, bekend.
De portefeuilleverdeling in het nieuwe kabinet is grotendeels rond. Rutte, die werd verkozen tot formateur, zei echter dat nog niet definitief duidelijk is welke partijen welke portefeuilles krijgen. Volgens hem kan er afhankelijk van de kandidaten waar VVD, CDA, D66 en ChristenUnie mee komen, nog wel wat verschuiven.
De partijleiders van de andere coalitiepartijen hoeft hij in ieder geval niet te bellen voor een ministerspost. Sybrand Buma (CDA), Alexander Pechtold (D66) en Gert-Jan Segers (ChristenUnie) blijven in de TweedeKamer om het geluid van hun partij te bewaken.
Partijvoorzitter Ron Meyer benadrukte onlangs dat zijn partij dit jaar in ‘een record aantal gemeenten meedoet’. ‘Alleen met genoeg actieve mensen kunnen we ons werk in wijken en in de raad goed doen’, zei hij in de Volkskrant. De landelijke aanpak leidt juist tot een ‘gestage groei’, stelde hij.
De SP laat bij de komende gemeenteraadsverkiezingen dertien afdelingen niet meedoen. Dat is in de meerderheid van de gevallen gebeurd na overleg met die afdelingen. Daarentegen zijn er zijn zestien gemeenten waar inwoners voor het eerst op de SP kunnen stemmen. Volgens Roemer kunnen de meeste SP-afdelingen mogen gewoon meedoen aan verkiezingen
Vorige maand werd al bekend dat de SP-afdelingen in Rijswijk en Hoorn van het landelijk bestuur niet mogen meedoen. In beide gemeenten zit de SP nu nog in het college. Daar zijn nu onder meer de afdelingen Kampen en Diemen bij gekomen.
De meeste afdelingen hebben te horen gekregen dat ze niet mee mogen doen omdat ze niet actief genoeg zijn geweest met bijvoorbeeld flyeren op straat en huis-aan-huisacties. Ook zijn er afdelingen waarvan het partijbestuur vindt dat ze onvoldoende georganiseerd of te klein zijn.
De SP-afdeling in het Brabantse Oosterhout splitst zich daarom af van de partij. De afdeling gaat onder een eigen naam, ‘in een nieuw jasje’, de gemeenteraadsverkiezingen van maart in, zo meldt ze op haar website. Het besluit volgt op de mededeling van het landelijk bestuur dat de afdeling niet aan de landelijke SP-criteria voor deelname aan de raadsverkiezingen voldoet.
Meer gemeenten
De SP benadrukt zelf dat de partij in een recordaantal van 121 gemeenten meedoet. “Ik ben er trots op dat het, samen met de duizenden vrijwilligers, weer is gelukt om verder te groeien, hoewel er door herindelingen minder gemeentes zijn”, zegt partijvoorzitter Meyer.
Nieuwe gemeenten waar de SP voor het eerst met een kandidatenlijst komt zijn onder meer Roermond, Apeldoorn, Emmen en Heerenveen.
AD 08.02.2018 Een van de kandidaten voor de SP bij de komende gemeenteraadsverkiezingen in Zwijndrecht is zojuist door de Dordtse rechtbank veroordeeld voor bedreiging met zware mishandeling tegen zijn buurman.
De man moet een boete van 250 euro betalen. Zijn advocaat meldde zojuist dat hij vanwege zijn gedrag door de SP van de kieslijst is gehaald. De SP is nog niet bereikbaar om te reageren.
SP’er Henk Van Oirschot bevestigde zojuist in de rechtbank dat hij razend was, een blinde vlek kreeg en de paal toen geworpen heeft. ,,Ik ben heel erg door het lint gegaan. Ik ben de paal speciaal achterin mijn tuin gaan halen. Ik dacht: ‘Ik ga hem halen en gooien’. Het was de druppel die de emmer deed overlopen. De lampen gingen bij me uit.’’
Zoveelste ruzie
U leeft al lange tijd in onmin, wanneer gaat het stoppen?, aldus Rechter.
Al elf jaar leven de twee buren met elkaar op gespannen voet met scheldpartijen en gedoe over en weer. Het was zoveelste ruzie om het keffende beestje van Van Oirschot dat niet alleen thuis kan zijn en dan oververhit blaft. De man heeft de hond al zes jaar.
,,U leeft al lange tijd in onmin, wanneer gaat het stoppen,’’ vroeg de rechter zich af. Van Oirschot heeft weinig hoop. Volgens hem zijn er al diverse bemiddelingspogingen gedaan door de politie, de verhuurder en maatschappelijk werk, maar het haalde volgens hem niets uit.
Voor herhaling en meer burengeweld hoeft de rechtbank niet te vrezen, benadrukte hij. ,,We gaan niet meer langs elkaar heen. Als ik mijn buurman zie, ga ik de andere kant op.’’
Blafband
Van Oirschot zei zojuist dat hij er niet over peinst zijn hond weg te doen. Hij heeft al met een blafband geprobeerd om het beestje stil te krijgen. Daarbij worden kleine prikkels als sanctie aan het beestje gegeven om het blaffen af te leren. ,,Dat werkte niet.’’
De man zorgt nu dat de hond nooit alleen thuis is. ,,Als mijn vrouw werkt, dan ben ik thuis.’’ Van Oirschot zei zojuist dat hij van de kieslijst is gehaald van zijn partij, de SP. Hij stond op plek negen. Inhoudelijk wil hij hier niet dieper op reageren. Zijn partij was nu nog niet bereikbaar voor een reactie en te duiden wat de afwegingen zijn geweest.
AD 07.02.2018 Eén van de kandidaten voor de SP bij de komende gemeenteraadsverkiezingen in Zwijndrecht moet morgen voor de politierechter verschijnen. Hij wordt verdacht van bedreiging van een buurman. De lokale voorzitter is op de hoogte van de rechtszaak, maar wil verder geen commentaar geven.
SP 17.07.2017 Op 21 maart 2018 zijn de gemeenteraadsverkiezingen. Onze SP afdeling is daarvoor aan de slag om een winnende kandidatenlijst samen te stellen. Zie jij het zitten om namens de SP kandidaat te zijn? Wil jij onze partij in de gemeenteraad van Den Haag vertegenwoordigen? Meld je dan aan met een brief of mail aan de kandidatencommissie.
We zijn op zoek naar mensen die voldoen aan het volgende profiel:
De kandidaat
is SP-lid en onderschrijft het gedachtengoed en de ideologie van de partij
is in staat om wat er leeft in de buurten en wijken van Den Haag te vertalen naar politieke actie, samen met de mensen die het betreft
is bereid een actietraject op haar/zijn beleidsterrein vorm te geven en te trekken,
is flexibel, stelt partijdoelen boven persoonlijke doelen en is een teamspeler,
is schriftelijk en mondeling communicatief vaardig en sterk in discussies en debatten,
is in staat om zowel zelfstandig als in teamverband te functioneren,
is in staat om snel informatie en (beleid)stukken tot zich te nemen en te analyseren,
is in staat om prioriteiten aan te brengen op basis van het SP partijprogramma en het afdelingsprogramma,
volgt scholingen en andere bijeenkomsten voor (kandidaat)raadsleden en actieve leden,
voldoet aan de vereisten voor zitting in de gemeenteraad, zoals geformuleerd in de Gemeentewet,
steunt en conformeert zich aan de afdrachtregeling van de SP.
De kandidatencommissie spreekt met alle mensen die zich aanmelden en organiseert in opdracht van het afdelingsbestuur het hele proces om in het najaar van 2017 te komen met een voordracht voor de lijst aan de algemene ledenvergadering. Uiteindelijk is het de ledenvergadering van de afdeling die de lijst vaststelt.
De kandidatencommissie van de SP afdeling Den Haag:
NOS 06.10.2017 De SP laat bij de komende gemeenteraadsverkiezingen dertien afdelingen niet meedoen. Dat is in de meerderheid van de gevallen gebeurd na overleg met die afdelingen. Daarentegen zijn er zijn zestien gemeenten waar inwoners voor het eerst op de SP kunnen stemmen.
Vorige maand werd al bekend dat de SP-afdelingen in Rijswijk en Hoorn van het landelijk bestuur niet mogen meedoen. In beide gemeenten zit de SP nu nog in het college. Daar zijn nu onder meer de afdelingen Kampen en Diemen bij gekomen.
De meeste afdelingen hebben te horen gekregen dat ze niet mee mogen doen omdat ze niet actief genoeg zijn geweest met bijvoorbeeld flyeren op straat en huis-aan-huisacties. Ook zijn er afdelingen waarvan het partijbestuur vindt dat ze onvoldoende georganiseerd of te klein zijn.
Meer gemeenten
De SP benadrukt zelf dat de partij in een recordaantal van 121 gemeenten meedoet. “Ik ben er trots op dat het, samen met de duizenden vrijwilligers, weer is gelukt om verder te groeien, hoewel er door herindelingen minder gemeentes zijn”, zegt partijvoorzitter Meyer.
Nieuwe gemeenten waar de SP voor het eerst met een kandidatenlijst komt zijn onder meer Roermond, Apeldoorn, Emmen en Heerenveen.
VK 05.10.2017 De SP-afdeling in het Brabantse Oosterhout splitst zich af van de partij. De afdeling gaat onder een eigen naam, ‘in een nieuw jasje’, de gemeenteraadsverkiezingen van maart in, zo meldt ze op haar website. Het besluit volgt op de mededeling van het landelijk bestuur dat de afdeling niet aan de landelijke SP-criteria voor deelname aan de raadsverkiezingen voldoet.
De Oosterhoutse afdeling leverde de afgelopen jaren vier raadsleden en nam met een wethouder deel aan het gemeentebestuur. De lokale coalitie bestaat uit VVD, CDA, SP en de lokale partij Gemeentebelangen.
De SP-afdeling wil volgend jaar verantwoording afleggen aan de kiezer over het gevoerde beleid, maar stelt dat deze mogelijkheid is afgekapt door het partijbestuur. ‘De koers die de landelijke partij heeft ingezet betekent dat SP-stemmers in sommige gemeenten niet de kans krijgen om zich uit te spreken over het beleid van de afgelopen vier jaar. Die situatie doet zich helaas ook in Oosterhout voor.’
‘Geen fractie zonder actie’
De SP-fractie en het afdelingsbestuur hebben besloten daarom als lokale partij verder te gaan. Hoe dat ‘nieuwe jasje’ eruit gaat zien, is nog onduidelijk. ‘Binnenkort’ krijgen de lokale leden toelichting op een ingelaste vergadering.
Het landelijk bestuur hanteert strenge criteria voor deelname aan verkiezingen. ‘Geen fractie zonder actie’, luidt een SP-credo. Afdelingen die willen meedoen in maart moeten onder meer kunnen aantonen dat ze ‘geworteld zijn in de wijken’ en naast het raadswerk ook een substantieel deel van hun tijd op straat hebben doorgebracht.
Partijvoorzitter Ron Meyer benadrukte onlangs dat zijn partij dit jaar in ‘een record aantal gemeenten meedoet’
Eerder kregen de afdelingen Rijswijk en Hoorn al te horen dat ze hun raadstermijn konden afmaken, maar geen nieuwe gooi naar raadszetels mogen doen in 2018. Ook de afdeling Den Helder kreeg een nee uit het partijkantoor in Amersfoort. In de afgelopen tien jaar stapten meerdere Helderse SP’ers over naar lokale partijen. Ook in Leeuwarden verruilden SP’ers de eigen partij voor een lokaal links alternatief.
Partijvoorzitter Ron Meyer benadrukte onlangs dat zijn partij dit jaar in ‘een record aantal gemeenten meedoet’. ‘Alleen met genoeg actieve mensen kunnen we ons werk in wijken en in de raad goed doen’, zei hij in de Volkskrant. De landelijke aanpak leidt juist tot een ‘gestage groei’, stelde hij.
De SP telt bijna 160 afdelingen. Meyer verwacht dat de partij in circa 120 gemeenten zal meedoen. Een kleine twintig afdelingen zouden wel willen meedoen, maar niet aan de landelijke eisen voldoen of nog in afwachting zijn van een besluit van het partijbestuur.
50PLUS wil in 23 gemeenten meedoen aan de gemeenteraadsverkiezingen. Het gaat onder meer om Amsterdam, Den Haag, Rotterdam, Eindhoven en Maastricht.
Door de regionale besturen van de ouderenpartij waren in totaal ongeveer 50 gemeenten voorgedragen. Het bestuur heeft uiteindelijk over 23 een „voorlopig positief besluit genomen”. Relatief grote plaatsen waar de partij ook in de gemeenteraad wil zijn Assen, Almere, Apeldoorn, Nijmegen, Breda, Den Bosch en Tilburg.
ANP 08.10.2017 50PLUS wil in 23 gemeenten meedoen aan de gemeenteraadsverkiezingen. Het gaat onder meer om Amsterdam, Den Haag, Rotterdam, Eindhoven en Maastricht.
Door de regionale besturen van de ouderenpartij waren in totaal ongeveer 50 gemeenten voorgedragen. Het bestuur heeft uiteindelijk over 23 een ,,voorlopig positief besluit genomen”. Relatief grote plaatsen waar de partij ook in de gemeenteraad wil zijn Assen, Almere, Apeldoorn, Nijmegen, Breda, Den Bosch en Tilburg.
Voorzitter Jan Zoetelief van 50PLUS noemt het een ,,hele klus voor een partij om in zoveel gemeenten voor de eerste keer aan gemeenteraadsverkiezingen mee te doen”. De partij laat weten druk te zijn met de verkiezingsprogramma’s en de kandidatenlijsten.
Den HaagFM 08.10.2017 De politieke partij 50Plus wil in 23 gemeenten meedoen aan de gemeenteraadsverkiezingen, waaronder Den Haag. Dat meldt het ANP.
Door de regionale besturen van de ouderenpartij waren in totaal ongeveer vijftig gemeenten voorgedragen. Het bestuur heeft uiteindelijk over 23 een “voorlopig positief besluit genomen”.
Voorzitter Jan Zoetelief van 50PLUS noemt het een “hele klus voor een partij om in zoveel gemeenten voor de eerste keer aan gemeenteraadsverkiezingen mee te doen”. De partij laat weten druk te zijn met de verkiezingsprogramma’s en de kandidatenlijsten. …lees meer
Limburger 07.10.2017 50PLUS wil in de Limburgse gemeenten Maastricht, Maasgouw en Sittard/Geleen meedoen aan de gemeenteraadsverkiezingen.
Hoewel de partij eerder liet weten ook in Venlo plannen te hebben, staat die stad niet op het lijstje dat 50Plus zaterdag bekend maakte.
In totaal wil 50PLUS in 23 gemeenten meedoen. Het gaat onder meer om Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Eindhoven.
Door de regionale besturen van de ouderenpartij waren in totaal ongeveer 50 gemeenten voorgedragen. Het bestuur heeft uiteindelijk over 23 een “voorlopig positief besluit genomen”. Relatief grote plaatsen waar de partij ook in de gemeenteraad wil zijn Assen, Almere, Apeldoorn, Nijmegen, Breda, Den Bosch en Tilburg.
Hele klus
Voorzitter Jan Zoetelief van 50PLUS noemt het “Een hele klus voor een partij om in zoveel gemeenten voor de eerste keer aan gemeenteraadsverkiezingen mee te doen”. De partij laat weten druk te zijn met de verkiezingsprogramma’s en de kandidatenlijsten.
ED 08.10.2017 EINDHOVEN – 50PLUS wil meedoen in de gemeenteraadsverkiezingen van Eindhoven, Helmond, Den Bosch, Tilburg en Breda. In totaal wil de partij in 23 gemeenten meedoen aan de verkiezingen.
Door de regionale besturen van de ouderenpartij waren in totaal ongeveer 50 gemeenten voorgedragen. Het bestuur heeft uiteindelijk over 23 een ‘voorlopig positief besluit genomen’.
Ook wil de partij in de grote gemeenten Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Maastricht aan de verkiezingen meedoen. Andere grote plaatsen waar de partij ook in de gemeenteraad wil, zijn Assen, Almere, Apeldoorn en Nijmegen.
Voorzitter Jan Zoetelief van 50PLUS noemt het een ,,hele klus voor een partij om in zoveel gemeenten voor de eerste keer aan gemeenteraadsverkiezingen mee te doen”. De partij laat weten druk te zijn met de verkiezingsprogramma’s en de kandidatenlijsten.
50PLUS is op dit moment in één gemeente vertegenwoordigd, namelijk Gooise Meren. Die gemeente is in het najaar van 2015 ontstaan uit een fusie van Bussum, Naarden en Muiden.
BD 08.10.2017 50PLUS wil meedoen in de gemeenteraadsverkiezingen van Den Bosch, Tilburg, Breda en Eindhoven. In totaal wil de partij in 23 gemeenten meedoen aan de verkiezingen.
Door de regionale besturen van de ouderenpartij waren in totaal ongeveer 50 gemeenten voorgedragen. Het bestuur heeft uiteindelijk over 23 een ‘voorlopig positief besluit genomen’.
Ook wil de partij in de grote gemeenten Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Maastricht aan de verkiezingen meedoen. Andere plaatsen waar de partij ook in de gemeenteraad wil, zijn Assen, Almere, Apeldoorn en Nijmegen.
Voorzitter Jan Zoetelief van 50PLUS noemt het een ,,hele klus voor een partij om in zoveel gemeenten voor de eerste keer aan gemeenteraadsverkiezingen mee te doen”. De partij laat weten druk te zijn met de verkiezingsprogramma’s en de kandidatenlijsten.
50PLUS is op dit moment in één gemeente vertegenwoordigd, namelijk Gooise Meren. Die gemeente is in het najaar van 2015 ontstaan uit een fusie van Bussum, Naarden en Muiden.
RD 07.10.2017 50PLUS wil in 23 gemeenten meedoen aan de gemeenteraadsverkiezingen. Het gaat onder meer om Amsterdam, Den Haag, Rotterdam, Eindhoven en Maastricht.
Door de regionale besturen van de ouderenpartij waren in totaal ongeveer 50 gemeenten voorgedragen. Het bestuur heeft uiteindelijk over 23 een „voorlopig positief besluit genomen”. Relatief grote plaatsen waar de partij ook in de gemeenteraad wil zijn Assen, Almere, Apeldoorn, Nijmegen, Breda, Den Bosch en Tilburg.
Voorzitter Jan Zoetelief van 50PLUS noemt het een „hele klus voor een partij om in zoveel gemeenten voor de eerste keer aan gemeenteraadsverkiezingen mee te doen”. De partij laat weten druk te zijn met de verkiezingsprogramma’s en de kandidatenlijsten.
50PLUS is op dit moment in één gemeente vertegenwoordigd, namelijk Gooise Meren. Die gemeente is in het najaar van 2015 ontstaan uit een fusie van Bussum, Naarden en Muiden.
Leidsch Dagblad 07.10.2017 50PLUS wil in 23 gemeenten meedoen aan de gemeenteraadsverkiezingen. Het gaat onder meer om Amsterdam, Den Haag, Rotterdam, Eindhoven en Maastricht.
Door de regionale besturen van de ouderenpartij waren in totaal ongeveer 50 gemeenten voorgedragen. Het bestuur heeft uiteindelijk over 23 een ,,voorlopig positief besluit genomen”. Relatief grote plaatsen waar de partij ook in de gemeenteraad wil zijn Assen, Almere, Apeldoorn, Nijmegen, Breda, Den Bosch en Tilburg.
Voorzitter Jan Zoetelief van 50PLUS noemt het een ,,hele klus voor een partij om in zoveel gemeenten voor de eerste keer aan gemeenteraadsverkiezingen mee te doen”. De partij laat weten druk te zijn met de verkiezingsprogramma’s en de kandidatenlijsten.
50PLUS is momenteel vertegenwoordigd in één gemeente: Gooise Meren. In 2018 volgen meer gemeenten.
Toen in het najaar van 2015 de gemeenten Bussum, Naarden en Muiden werden samengevoegd en er één nieuwe gemeenteraad moest worden verkozen, besloot 50PLUS aan deze plaatselijke verkiezingen mee te doen. Het werd een groot succes: 50PLUS haalde 7,7 procent van de stemmen (vertaald naar de Tweede Kamer goed voor 11 zetels) en 50PLUS deed met twee politici zijn intrede in de lokale politiek.
Gefaseerd meedoen
Het succes in Gooise Meren zorgde er mede voor dat de Algemene Ledenvergadering besloot dat 50PLUS gefaseerd en onder voorwaarden zal meedoen aan gemeenteraadsverkiezingen. Te beginnen in 2018 in een beperkt aantal gemeenten. Een commissie heeft zich gebogen over hoe de deelname van 50PLUS aan de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 zal verlopen.
Eén van de grootste uitdagingen die 50PLUS wacht is de deelname aan de gemeenteraadsverkiezingen op 21 maart 2018. Voor het eerst gaat onze partij daar aan meedoen, na een succesvolle pilot in de fusiegemeente Gooise Meren in 2015. Het is niet alleen een enorme uitdaging voor de partij, maar ook voor mij persoonlijk. Gemeentes zitten namelijk in mijn DNA. Ik ken de dynamiek, de betekenis en de kracht van gemeentes; ik maak die als wethouder van Nijmegen dagelijks mee.
Vorige week mocht ik aan den lijve ervaren hoe een gemeente boven zichzelf uitstijgt en in het middelpunt van de belangstelling staat. Nijmegen was voor de 101e keer gastheer van de Vierdaagse, van 47.000 wandelaars en 1,5 miljoen bezoekers. Als wethouder verwelkomde ik de wandelaars bij de finish op de Via Gladiola en ik was niet alleen trots op hen, maar ook op mijn stad. Dat is wat een gemeente kan! Gigantisch mooi, om kippenvel van te krijgen.
Politiek wordt er meestal gekeken naar Den Haag, naar waarover in de Tweede Kamer wordt gediscussieerd en wat daar wordt besloten. Niet onterecht natuurlijk; de besluiten van het parlement raken ons allemaal, elke dag. Maar vlak gemeentes niet uit: beslissingen daar betekenen óók veel voor ons. En zeker voor ouderen van wie de actieradius met het klimmen der jaren kleiner wordt. Inwoners zijn heel erg betrokken bij hun gemeente. De politiek in hun woonplaats is veel dichterbij dan de politiek op het Haagse Binnenhof.
Om al die redenen is de deelname aan de gemeenteraadsverkiezingen voor 50PLUS en voor mij als partijvoorzitter een prachtige uitdaging die we heel verantwoord en realistisch moeten aanpakken. Het hoofdbestuur van 50PLUS is daar druk en serieus mee bezig. Voor enkele gemeenten is er inmiddels groen licht om deel te nemen, namelijk voor Leeuwarden, Lelystad, Apeldoorn, Helmond, Gooise Meren, Eindhoven en Rotterdam.
Voor een aantal gemeenten staat het licht nog op oranje, maar is het groene sein in zicht. En zo wordt er in het hele land hard gewerkt aan de voorbereiding van deelname door 50PLUS aan de gemeenteraadsverkiezingen. Daar ben ik erg positief over! Het is goed dat een landelijke partij die wil doorbreken haar leden de kans biedt lokaal actief te worden. Dat is goed voor 50PLUS. En dat is goed voor de (ouderen in de) gemeente!
50Plus 28.07.2017 Met de gemeenteraadsverkiezingen van 21 maart 2018 in het vooruitzicht is 50PLUS drukdoende met de voorbereidingen om in een toenemend aantal gemeenten aan deze verkiezingen deel te gaan nemen.
Na een voorselectie van aanmeldingen door de regionale 50PLUS-besturen zijn zo’n 50 gemeenten door hen voorgedragen waar 50PLUS zou kunnen gaan deelnemen aan de gemeenteraadsverkiezingen.
Het hoofdbestuur van 50PLUS bekijkt iedere voordracht nauwkeurig conform de aanbevelingen van het door de Algemene Vergadering (4 juni 2016) vastgestelde rapport ‘Electorale groei van 50PLUS’.
“De vele aanmeldingen en voordrachten vanuit de regio’s laten op zeer duidelijke wijze zien hoe groot de betrokkenheid en gedrevenheid binnen onze partij is om voor ouderen, én toekomstige ouderen, het verschil te maken in Nederland!”, aldus landelijk voorzitter Jan Zoetelief.
Inmiddels is er voor de volgende gemeenten een definitief besluit tot deelname van 50PLUS genomen door het hoofdbestuur van 50PLUS: Apeldoorn, Eindhoven, Gooise Meren, Helmond, Leeuwarden, Lelystad en Rotterdam.
De volgende gemeenten zijn inmiddels beoordeeld maar hebben nog géén finaal akkoord van het hoofdbestuur gekregen: Amsterdam, Breda, Den Bosch, Hardenberg, Tilburg, Valkenswaard en Veldhoven.
In de komende weken worden alle overige voordrachten beoordeeld en het 50PLUS-hoofdbestuur heeft zich tot doel gesteld om alle voordrachten voor 7 oktober 2017 te beoordelen zodat per voorgedragen gemeente een definitief besluit tot wel of geen deelname aan de verkiezingen kan worden genomen.
50PLUS voorzitter Jan Zoetelief: “Het is een hele klus voor een partij om in zoveel gemeenten voor de eerste keer aan gemeenteraadsverkiezingen mee te doen. 50PLUS hecht tegelijk zeer veel belang aan een goede voorbereiding, goede verkiezingsprogramma’s en een kwalitatief goede kandidatenlijst. De belangen van ouderen en toekomstige ouderen verdienen zo’n benadering en wij doen er alles aan om in de gemeenten waar we deelnemen goed beslagen ten ijs te komen. 50PLUS is een partij die voor iedereen, en voor mensen boven de 50 in het bijzonder, een sterke vertegenwoordiging wil zijn die voor hun belangen strijdt!”
In de huidige tijd waarin onzekerheden over inkomen, zorg en veiligheid hoogtij vieren, staat een gedreven en betrokken partij als 50PLUS midden in de samenleving. 50PLUS verdedigt de sociaaleconomische erfenis van onze (groot-) ouders en werkt aan behoud en verbetering van onze eigen hedendaagse waarden en normen.
Kortom, er is hier altijd wel iets om over te zeiken. Ze zeggen in Den Haag daarom:Een dag nie gezeik, is een dag nie geleef.
Disclaimer: Dit is een non-profit site. Waar mogelijk is gebruik gemaakt van rechtenvrij materiaal via o.a. de Wikimedia Commons-licenties. Mocht u bezwaar hebben tegen de plaatsing van enig beeldmateriaal op deze site, omdat u bijvoorbeeld rechthebbende bent, laat u dan zo snel mogelijk een bericht achter opdat er zo spoedig mogelijk actie ondernomen kan worden.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/512416fa-2f73-11e9-9d44-db98fdadabd4.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/678c42d0-23be-11e8-ae16-33a680c8a663.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/6ef34754-bb35-11e7-b7eb-d365bcf6fa89.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/7cc807e0-bc8c-11e7-a75b-8dffd17a5a4f.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/fa6201ea-f5cd-11e7-95c5-2d5e55ec9e61.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/cb5960de-217c-11e8-ba1b-fdae7f0d90a9.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/ab8ebd9c-ed35-11e7-a0b4-7bbeb76d911b.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/8abe3448-d92c-11e7-ba2e-076df7cbc396.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/28c65d7c-c71d-11e7-a0b1-7d5cc9b42982.jpg)
Berend Sommer (1990) is online redacteur bij Elsevier Weekblad. Hij studeerde geschiedenis aan de Universiteit Leiden. Zijn debuut Duchamp verscheen in juni 2017 bij Uitgeverij Prometheus.
Follow >Andre Elissen @AndreElissen
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/0605a874-5ead-11e8-8244-f798f07df4cb.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/ba52b79a-5a84-11e8-8ecc-e720cce0a344.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/f734babe-3720-11e8-a93b-398c3afcd5d1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/3569219c-311f-11e8-b993-d92234a6d47a.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/34263928-2f76-11e8-b9fc-379d8274af3a.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/b8742a6a-2b7e-11e8-a4dc-b5670ad5ec5b.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/b74cd16a-2222-11e8-b024-bd75565935e2.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/41e420c8-1e48-11e8-9573-a357e7682cbd.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/d7793eb2-1c8f-11e8-9e35-ff74e6a397e0.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/e16b8bc0-1c7e-11e8-b024-bd75565935e2.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/d8d19644-1701-11e8-87c2-d18997cd4811.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/9d3e13b2-16ea-11e8-ba2b-436f8f16a99c.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/f6e38050-0588-11e8-83f2-1f39c27e84db.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/741b54c2-f9f8-11e7-8935-156c04c3bfa4.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/55d0dae4-fa18-11e7-8925-cb82fe2245c2.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/4ae1fafa-e76c-11e7-8e0e-99474e7a086a.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/5563a256-e7aa-11e7-96ae-03c1cf9d3128.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/641488e8-e1aa-11e7-a2be-bf83adf2cc13.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/64275bbc-e1aa-11e7-a2be-bf83adf2cc13.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/f2f00028-dcc4-11e7-9188-eb92a10affcd.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/9f223edc-dbf4-11e7-bd1c-2d442a300f99.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/4fd64f36-bd99-11e7-a2dc-27351365368e.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/02abb8b4-b8cf-11e7-bb55-73ec121f24da.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/93c3e204-b8ed-11e7-96cf-dd288bc9d3be.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/2434abd0-b81b-11e7-9c66-19bbefe2e056.jpg)
:quality(80)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/b1b918fc-b248-11e7-b836-5b751d80eea2.jpg)
Debat in de Digitale Hofstad 
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.