De positie van de pers en de kunsten in Turkije is dezer dagen een veelbesproken onderwerp. Zondag liet Turkije de Turks-Nederlandse columniste Ebru Umar vrij, die een nacht vastzat omdat ze president Recep Tayyip Erdogan zou hebben beledigd. Het Duitse Openbaar Ministerie beraadt zich nog over de mogelijke vervolging van televisiekomiek Jan Böhmermann voor hetzelfde vergrijp.
De zaterdagavond gearresteerde Ebru Umar is intussen op vrije voeten, maar moet wel in Turkije blijven, en zich een paar dagen melden bij het politiebureau. ‘Ik voel me een soort Syriër.’
Terwijl columniste Ebru Umar nog wordt gehoord, is de volgende Turkse rel rond een Griekse persfotograaf van Bild al weer in de maak. De onder meer voor de Duitse krant Bild werkende fotograaf Giorgios Moutafis (38) is vandaag op de luchthaven van Istanboel met de eerste vlucht terug gestuurd naar Athene. De Griek mag Turkije niet in, meldt Bild op zijn website.
Ebru Umar, een kritische Nederlandse columniste van Turkse afkomst, is in Turkije door de politie uit haar huis in Kusadasi gehaald. Umar heeft dat zaterdagavond telefonisch bevestigd aan The Post Online. Ze is naar eigen zeggen opgepakt omdat ze zich op Twitter kritisch heeft uitgelaten over de Turkse president Recep Erdogan.
Volgens de columniste wordt ze in staat van beschuldiging gesteld voor het plaatsen van haar berichten. Op Twitter meldt ze zaterdag om middernacht dat ze waarschijnlijk nog niet naar huis mag. Haar mobiele telefoon heeft ze moeten afgeven.
Op zaterdagavond schreef Umar op Twitter: ‘Oké. Politie voor de deur timeline. Geen grap.’ Daarna werd ze meegenomen naar het bureau. Het ministerie van Buitenlandse Zaken zegt dat de Nederlandse ambassade in Ankara van de kwestie op de hoogte is en dat de medewerkers ‘ermee bezig zijn’. Meer wilde een woordvoerder vooralsnog niet kwijt.
Umar is onder meer columnist voor Metro. Aan die krant vertelde ze zaterdagavond: ‘Ik sta nu achter een gesloten hek bij het politiebureau. Ik moest mee met de politie. In eerste instantie moest ik ook naar het ziekenhuis. Dat moet om te bewijzen dat je niet bent mishandeld. Maar kennelijk is er iets in werking getreden, want ik ben nog niet naar het ziekenhuis geweest. Ik kan op dit moment echt even niet helder nadenken.’
Opheldering
CDA-Kamerlid Raymond Knops wil opheldering van premier Mark Rutte en minister Bert Koenders van Buitenlandse Zaken. Hij twittert: ‘Timmermans, Tusk en Merkel bezoeken Turkije, op zelfde moment pakt Turkije NL journalist @umarebru op. Wil zsm uitleg MP Rutte/Koenders.’
Han ten Broeke van de VVD heeft eveneens via Twitter vragen gesteld aan de minister. In een bijgesloten document vraagt hij Koenders onder meer naar de aanleiding van de arrestatie: ‘Kunt u de Kamer in het licht van deze zorgelijke ontwikkelingen en de dubieuze staat van dienst van Turkije inzake persvrijheid met spoed, zo spoedig mogelijk laten weten wat de reden is voor de Turkse autoriteiten om mevrouw Umar aan te houden of te arresteren en of het optreden van de Turkse autoriteiten verband houdt met de inhoud van haar columns?’
‘Blijf met je islamofascistische poten van onze @umarebru af Erdogan’, schrijft Geert Wilders (PVV), eveneens op Twitter.
Kritische column
Umar schreef afgelopen week een kritische column in Metro, over de mail die het Turkse consulaat rondstuurde. Daarin worden Turkse Nederlanders opgeroepen beledigingen aan het adres van de Turkse president Erdogan te melden. De columniste schreef onder meer: ‘Maar tegen elke Nederturk die de oproep van het Turkse consulaat steunt en meent NSB’ertje te kunnen spelen over wat Nederlanders in Nederland zeggen over Sultan Erdogan, de megalomaanste dictator die Turkije sinds de oprichting van de republiek in 1923 kent, heb ik maar een ding te zeggen: go fuck yourself.’
Elsevier 09.07.2016 De Turkse staatsmedia noemen haar een gevaar voor het regime. Meral Aksener, ook wel de Turkse Marine Le Pen’ genoemd, wil de plannen van Erdogan om de absolute macht te grijpen, blokkeren.
Ze wordt door AK-partij-adepten met regelmaat gelinkt aan Fethullah Gulen, de aartsvijand van Erdogan. Gulen, in ballingschap in de Verenigde Staten, wordt er door de regering van Erdogan van verdacht een ‘parallelle staat’ te creëren. Iedereen die zich met Gulen associeert kan rekenen op de toorn van Erdogan.
Grote oppositie
‘Het feit dat ik aan Gulen gelieerd wordt, is een duidelijk teken dat Erdogan bang voor mij is’, sprak Aksener (59) eerder met trots in een interview met Politico.
Ze doet mee aan de race om het voorzitterschap van de ultranationalistische partij MHP. ‘Ze weten dat als ik win, de oppositie een heel andere aard krijgt,’ aldus Aksener. Zondag zijn de voorzittersverkiezingen van de MHP, en Aksener hoopt het stokje over te nemen van de huidige leider Devlet Bahceli. Onder Bahceli werd de MHP de kleinste partij in de Turkse oppositie.
Bijna de helft van alle Turkse kiezers steunt een oppositiepartij. De links-seculiere CHP is de grootste oppositiepartij, met daarna de MHP en de linkse pro-Koerdische HDP-partij. Die laatste partij geldt in feite als de tegenpool van de MHP, die als nationalistisch, extreemrechts en anti-Koerdisch geldt. De Grijze Wolven, de paramilitaire tak van de MHP, executeerden in de jaren ’70 en ’80 tientallen activisten, journalisten en Koerden.
Erdogans achterban
De MHP-partij zou wel een cruciale rol kunnen spelen bij het stoppen van het steeds autoritairder wordende regime van Erdogan. Volgens de huidige peilingen heeft Aksener twee derde van de MHP-stemmers achter zich. Ook zou de partij met haar als leider een groot deel van de huidige achterban van Erdogans AK-partij achter zich kunnen krijgen. De MHP zou daarmee met 20 procent kunnen groeien.
Ze is van plan de oppositie meer kracht in te boezemen als ze wint. Dit kan mogelijk roet in het eten gooien voor Erdogan, die de laatste tijd alles doet om meer macht naar zich toe te trekken. Zijn ultieme doel is het absolute presidentschap.
De verkiezingen binnen de MHP-partij zouden eigenlijk in mei al gehouden worden, in Ankara. Maar daar stak de regering een stokje voor. Toen de leden arriveerden, bleek het hotel waar de bijeenkomst werd georganiseerd gebarricadeerd met politievoertuigen. Dit werd afgekondigd door de gouverneur van Ankara, volgens Aksener het bewijs dat Erdogan via zijn onderschikten een krachtiger MHP probeerde te dwarsbomen.
Sowieso vormt de partij een probleem voor Erdogan, die de MHP nodig heeft om een meerderheid te krijgen voor het absolute presidentschap en daarmee de verandering van de grondwet die hij wil doorvoeren. Aksener heeft al benadrukt de plannen van Erdogan niet te gaan steunen.
Het kantoor van Erdogan reageert ogenschijnlijk nonchalant op de MHP-verkiezingen: ‘Erdogan maakt zich geen zorgen over Aksener, maar hij kijkt wel met interesse naar de verkiezingen, net als iedereen anders,’ zegt een woordvoerder van Erdogan tegen The Financial Times.
‘Ik ga niet alleen binnen mijn eigen partij de strijd aan, maar ook met de premier en de president,’ zegt Aksener, die er geen geheim van maakt de huidige premier Binali Yildirim op korte termijn te willen vervangen.
Elif Isitman (1987) is sinds oktober 2014 online redacteur bij Elsevier.
Elsevier 06.07.2016 De Turkse president Recep Tayyip Erdogan heeft geen enkel gevoel voor humor. Daarom kan hij satire en spotprenten niet waarderen. ‘Hij weet donders goed dat lachen de angst doodt’.
Kemal Kilicdaroglu, de leider van de grootste oppositiepartij CHP, haalt fel uit naar Erdogan wegens zijn ‘gebrek aan gevoel voor humor’. Passend genoeg doet hij dit in het Turkse satirische blad Karakarga, meldt Hurriyet.
Dictators
‘Elk humoristisch blad in de schappen van een boekwinkel herinnert hem aan het feit dat er mensen bestaan die niet bang voor hem zijn. Daarom is hij zo genadeloos tegen humoristen,’ aldus Kilicdaroglu.
De leider van de CHP-partij vindt satire een ‘essentieel onderdeel van een gezonde en functionerende maatschappij’. Kilicdaroglu zegt verder in het interview dat dictators altijd al bang zijn geweest voor satire en humor. Hij citeert de Italiaanse schrijver Umberto Eco (De Naam van de Roos) en zegt: ‘De lach doodt de angst’.
Satire
Volgens Kilicdaroglu is de jeugd die sociale media gebruikt de grootste bedreiging voor Erdogan. Jongeren zetten sociale media zeer efficiënt in om zij beleid belachelijk te maken en te bekritiseren, aldus Erdogan. Het is niet voor niets dat er momenteelduizenden strafzaken in Turkije lopen wegens het ‘beledigen van het staatshoofd’, tegen onder meer schoolkinderen, cartoonisten en de voormalige Miss Turkey.
Die laatste, Merve Buyuksarac (27), werd begin juni veroordeeld tot een voorwaardelijke gevangenisstraf van 14 maanden, opnieuw met een proefperiode van 5 jaar. Haar misstap was dat ze een satirische post over het Turkse volkslied had gedeeld op Instagram.
Kilicdaroglu wijst naar de protesten in het Gezi-park, waarbij overwegend jongeren demonstreerden tegen de Turkse regering. De protesten ontlokten een duidelijk boze reactie bij Erdogan. ‘Humor is de beste manier om je te verzetten tegen een verlakkende dictator die elke kans aangrijpt om vijandigheid, angst en haat in de maatschappij te injecteren,’ aldus Kilicdaroglu.
Zaterdag deed Erdogan nog een poging om de Duitse cabaretier Jan Böhmermann opnieuw de mond te snoeren. Het controversiële gedicht over Erdogan, waarin hij onder meer een geitenneuker wordt genoemd, moet in zijn geheel verboden worden, vindt de Turkse president. Erdogan spande eerder een rechtszaak aan tegen de Duitse humorist.
NU 02.07.2016 De Turkse president Recep Tayyip Erdogan wil het volledige satirische gedicht van Jan Böhmermann laten verbieden. In het gedicht beledigt de satiricus Erdogan.
In mei besloot een Duitse rechter al dat de 35-jarige Böhmermann bepaalde delen van het gedicht niet meer mocht herhalen. Het ging hierbij om de delen die lasterlijke inhoud over de Turkse president bevatten.
Volgens de Duitse advocaat van Erdogan, Michael-Hubertus von Sprenger, heeft hij namens zijn client een zaak aangespannen in Hamburg om het volledige gedicht verbieden.
Passages die nu nog mogen worden gepubliceerd bevatten onder meer referenties naar de Turkse behandeling van minderheden.
Vervolgd
Los van het verbod wordt in de Duitse stad Mainz onderzocht of Böhmermann strafrechtelijk vervolgd kan worden vanwege het beledigen van een buitenlands staatshoofd.
De Duitse regering gaf de aanklagers groen licht om het onderzoek te starten. Dit zorgde voor veel kritiek op de Duitse bondskanselier Angela Merkel.
Elsevier 02.07.2016 Het verspreiden van delen van het satirische gedicht van cabaretier Jan Böhmermann over de Turkse leider Recep Tayyip Erdogan was al verboden. Dat is voor Erdogan niet genoeg: hij wil een verbod op de gehele tekst.
Zijn advocaat Michael Hubertus von Sprenger heeft een nieuwe klacht ingediend bij het gerecht in Hamburg, meldt het tijdschrift Der Spiegelzaterdag. Von Sprenger heeft een extra argument voor de rechtszaak: ‘Böhmermann kan zich niet beroepen op de vrijheid van kunstuitingen, omdat hij heeft toegegeven dat het niet zijn kunstwerk was.’
In een interview met Die Zeitantwoordde Böhmermann met gevoel voor humor op de vraag of hij het gedicht zelf had geschreven: ‘Nee. De bron: internet.’
Pedofiel
In het gedicht, dat Böhmermann voorlas in zijn tv-show Neo-Magazin Royal, werd Erdogan onder meer uitgemaakt voor pedofiel en geitenneuker. Tijdens de scène zegt Böhmermann meermaals dat ‘we dit eigenlijk niet mogen uitzenden’.
De Turkse president reageerde woedend op de uitzending. Omroep ZDF haalde de betreffende video offline, maar dat was niet genoeg. Erdogan vroeg aan de Duitse regering om vervolging van Böhmermann toe te staan. Bondskanselier Angela Merkel besloot, na veel politieke druk, akkoord te gaan en de aanklager onderzoek te laten doen naar het beledigen van een buitenlands staatshoofd.
Straf
De rechter bepaalde in mei al dat delen van het gedicht niet mogen worden verspreid, omdat het de grens van satire zou hebben overschreden. Erdogan wil nu dat het hele gedicht wordt verboden en niet meer mag worden verspreid.
Er loopt ook een andere rechtszaak tegen Böhmermann, waarvoor de cabaretier zelfs een celstraf zou kunnen krijgen. Ook moest hij onder politiebeveiliging worden gesteld, nadat hij werd bedreigd door boze aanhangers van de Turkse president.
De advocaat van Erdogan zei eerder al niet te rekenen op een zware straf voor Böhmermann. Wel op ‘een die hem op het rechte pad kan terugbrengen om de satire te beoefenen en niet de onbeschofte belediging’.
Emile Kossen (1992) is sinds september 2015 online redacteur bij Elsevier. Portefeuilles/interesses Verenigde Staten Latijns-Amerika Politiek Media
VK 01.07.2016 De hoogste Turkse rechtscolleges gaan op de schop. Het parlement heeft een wet aangenomen waardoor het gros van de 711 rechters van twee van de hoogste rechtbanken van het land wordt ontslagen.
Volgens de AK-partij van president Recep Tayyip Erdogan moet de reorganisatie de rechtsgang versoepelen. Er zouden nu nog twee miljoen zaken op de plank liggen, sommige hebben al jaren vertraging opgelopen.
Tegenstanders van de wet wijzen erop dat Erdogan op deze manier rechters die hem in de weg staan, de laan uit kan sturen. Hierdoor kan hij bijvoorbeeld in de toekomst makkelijker een grondwetswijziging erdoorheen krijgen.
Alle rechters van de Raad van State en het Opperste Hof van Beroep worden in eerste instantie ontslagen. Hoeveel er opnieuw zullen worden aangesteld is niet bekend. Alle rechters mogen opnieuw op hun baan solliciteren.
De CHP, de grootste oppositiepartij van Turkije, kondigde aan naar het Constitutioneel Hof te stappen.
NU 01.07.2016 De hoogste Turkse rechtscolleges gaan op de schop. Het gros van de 711 rechters van twee van de hoogste rechtbanken van het land, de Raad van State en het Opperste Hof van Beroep, krijgt ontslag.
De reorganisatie geeft president Recep Tayyip Erdogan de mogelijkheid om hem onwelgevallige rechters de laan uit te sturen en zijn greep op de rechterlijke macht te versterken, klagen tegenstanders.
De Hoge Raad van Rechters en Aanklagers, die onder het ministerie van Justitie valt, beslist over her- en nieuwe benoemingen.
Het Turkse parlement gaf de reorganisatie zijn zegen. Die is volgens Erdogans AK-partij, die over een meerderheid in de volksvertegenwoordiging beschikt, bedoeld om de rechtsgang te versoepelen. Maar de oppositie verzet zich fel tegen de maatregel.
De CHP, de grootste oppositiepartij van Turkije, kondigde aan naar het constitutioneel hof te stappen.
Elsevier 01.07.2016 Het Turkse parlement heeft een controversiële wet aangenomen die een reorganisatie van de rechterlijke macht voorschrijft. Puur om de rechtsgang te versoepelen, zeggen voorstanders. Een poging om de overgebleven kritische rechters eruit te gooien, meent de Turkse oppositie.
Onderdeel van de wet is om alle 711 rechters van de twee hoogste rechtbanken van het land te ontslaan, schrijft persbureau Reuters. Ze zullen allemaal opnieuw moeten solliciteren op hun oude baan. Een klein deel krijgt zijn baan terug.
De Hoge Raad van Rechters, dat valt onder het ministerie van Justitie en onlangs al een grote ontslagronde zag, bepaalt wie de gelukkigen zijn. Een kwart van de rechters zal direct door de Turkse president Recep Tayyip Erdogan worden gekozen.
Minder rechters
De Turkse AK-partij zegt dat de reorganisatie het rechtssysteem gestroomlijnder zal maken, onder meer omdat er zo’n 400 rechters minder zullen zijn na de veranderingen. De partij van Erdogan heeft een meerderheid in het Turkse parlement en kon de plannen dus zelf doordrukken. Wel werd drie dagen lang over de wet gedebatteerd.
De grootse oppositiepartij, CHP, noemtde veranderingen ongrondwettelijk en stapt naar het Turkse hof. De partij betoogt dat de wet een nieuwe poging is om aanhangers van Fethullah Gülen, de aartsrivaal en voormalige bondgenoot van Erdogan, uit machtige posities te krijgen. Het zou het ook makkelijker maken voor Erdogan om de Turkse grondwet aan te passen en zijn macht als president te vergroten.
Beledigingen
Of er nog iets aan de wet gedaan kan worden, is twijfelachtig. Naar verwachting worden de nieuwe rechters zo snel gekozen door Erdogan en de Hoge Raad van rechters, dat een oordeel van het Constitutionele Hof de wet niet meer kan terugdraaien.
Het Turkse rechtssysteem wordt al langer bekritiseerd, onder meer door de Europese Unie, omdat die president Erdogan directe invloed zou hebben op de rechterlijke macht. Zo zijn honderden journalisten, activisten en academici die kritiek hadden op Erdogan, opgepakt en veroordeeld tot celstraffen. In 2014 en 2015 werden 1.845 rechtszaken aangespannen tegen mensen die de Turkse president zouden hebben beledigd.
Emile Kossen (1992) is sinds september 2015 online redacteur bij Elsevier. Portefeuilles/interesses Verenigde Staten Latijns-Amerika Politiek Media.
Telegraaf 27.06.2016 Namens verscheidene Duitse politici, mensenrechtenactivisten en prominenten hebben twee Hamburgse advocaten een aanklacht ingediend tegen de Turkse president Recep Tayyip Erdogan en andere Turkse overheidsfunctionarissen. Zij beschuldigen hen van oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid.
De tenlastelegging van meer dan tweehonderd pagina’s werd maandag in Berlijn gepresenteerd. Het gaat vooral om militair ingrijpen in de Koerdische gebieden in het zuidoosten van Turkije, met name in de stad Cizre. In september 2015, toen de noodtoestand was uitgeroepen, kwamen daar 21 burgers om het leven. Een ander zwaarwegend punt is de dood van ten minste 178 mensen in de periode december tot maart, toen een uitgaansverbod gold.
De advocates Britta Eder und Petra Dervishaj zeiden dat hun opdrachtgevers zich ethisch verplicht voelen ,,hier in de Bondsrepubliek aangifte te doen van de systematische oorlogsmisdaden in Turkije.” Dat is volgens de volkenrechtwetgeving mogelijk.
De 178 slachtoffers werden aangetroffen in een drietal schuilkelders waar ze vergeefs bescherming zochten tegen de aanvallen van het Turkse leger. De geborgen lijken waren grotendeels verkoold. Op grond van getuigenverklaringen en ander bewijsmateriaal bestaat de verdenking dat veiligheidstroepen benzine in de ruimtes hebben gegoten en aangestoken. Ook is geopperd dat de mensen eerst met zware wapens zijn gedood en daarna verbrand.
Erdogan wordt daarvoor verantwoordelijk gehouden. De aanklacht is ook ingediend tegen onder anderen oud-premier Ahmet Davutoglu.
AD 27.06.2016 Namens verscheidene Duitse politici, mensenrechtenactivisten en prominenten hebben twee Hamburgse advocaten een aanklacht ingediend tegen de Turkse president Recep Tayyip Erdogan en andere Turkse overheidsfunctionarissen. Zij beschuldigen hen van oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid.
De tenlastelegging van meer dan tweehonderd pagina’s werd vandaag in Berlijn gepresenteerd. Het gaat vooral om militair ingrijpen in de Koerdische gebieden in het zuidoosten van Turkije, met name in de stad Cizre. In september 2015, toen de noodtoestand was uitgeroepen, kwamen daar 21 burgers om het leven. Een ander zwaarwegend punt is de dood van ten minste 178 mensen in de periode december tot maart, toen een uitgaansverbod gold.
De advocates Britta Eder und Petra Dervishaj zeiden dat hun opdrachtgevers zich ethisch verplicht voelen ,,hier in de Bondsrepubliek aangifte te doen van de systematische oorlogsmisdaden in Turkije.” Dat is volgens de volkenrechtwetgeving mogelijk.
De 178 slachtoffers werden aangetroffen in een drietal schuilkelders waar ze vergeefs bescherming zochten tegen de aanvallen van het Turkse leger. De geborgen lijken waren grotendeels verkoold. Op grond van getuigenverklaringen en ander bewijsmateriaal bestaat de verdenking dat veiligheidstroepen benzine in de ruimtes hebben gegoten en aangestoken. Ook is geopperd dat de mensen eerst met zware wapens zijn gedood en daarna verbrand.
Erdogan wordt daarvoor verantwoordelijk gehouden. De aanklacht is ook ingediend tegen onder anderen oud-premier Ahmet Davutoglu.
Elsevier 27.06.2016 Een groep advocaten en activisten heeft de Duitse autoriteiten aangespoord een onderzoek te beginnen naar de Turkse president Recep Tayyip Erdogan. Hij wordt beschuldigd van oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid.
Dat meldt onder meer ABC News. De groep richt zich vooral op de acties van Turkse veiligheidsdiensten in de Koerdische stad Cizre. Daar zou het Turkse leger tientallen Koerden hebben gedood, waaronder zo’n twintig Koerden die in brand werden gestoken nadat ze een maand waren opgesloten in een kelder. Volgens de advocaten is Erdogan schuldig aan de moorden.
De Turkse president wordt echter ook beschuldigd van een reeks misdaden tegen Koerden in Turkije. De Koerdische activistengroep Civaka Azad was een van de initiatiefnemers van de tenlastelegging. Verschillende mensenrechtenactivisten en –advocaten schaarden zich achter de groep.
Op maandag presenteerde de activistengroep de aanklacht in de vorm van een document van meer dan tweehonderd pagina’s in Berlijn. De Duitse autoriteiten zijn nu verplicht de aanklacht te onderzoeken en te kijken of er genoeg bewijs is voor een vervolging.
De Verenigde Naties hebben ook al aangegeven de beweringen te onderzoeken dat tientallen Koerden in Cizre werden gedood.
Bauke Schram (1993) is sinds april 2016 online redacteur bij Elsevier
Hij wordt gestraft voor het beledigen van het Turkse staatshoofd. Kortom, het is opnieuw een incident in een reeks aan dubieuze straffen voor critici van Erdogan.
Gezichten
Als de man, Rifat Cetin, binnen de komende vijf jaar opnieuw ‘in de fout gaat’ moet hij alsnog een jaar de cel in. Ook is hij uit de ouderlijke macht gezet. PersbureauReuters vroeg het Turkse hof daarover om opheldering, maar kreeg geen commentaar. Vermoedelijk is dit ook een straf voor het beledigen van het staatshoofd.
Cetin vergeleek Erdogan met het ‘kleine, slijmerige wezen’ uit de boeken van J.R.R. Tolkien in een aantal posts op sociale media. In 2014 uploadde hij een drietal foto’s op Facebook waarin hij gezichtsuitdrukkingen van Erdogan en Gollum naast elkaar had gezet.
Binnen de Turkse wet staat er een maximale gevangenisstraf van vier jaar op het beledigen van het staatshoofd.
Gedateerd
De wet is vrij gedateerd, en werd al bijna niet meer gebruikt. Totdat Erdogan aan de macht kwam. Sindsdien zijn er in het kader van die wet duizenden strafzaken gevoerd tegen onder meer cartoonists, schoolkinderen en de voormalige Miss Turkey.
Die laatste, Merve Buyuksarac (27), werd begin juni veroordeeld tot een voorwaardelijke gevangenisstraf van 14 maanden, opnieuw met een proefperiode van 5 jaar. Haar misstap was dat ze een satirische post over het Turkse volkslied had gedeeld op Instagram.
Gollum-vergelijker Cetin heeft aangegeven dat hij in beroep gaat tegen het vonnis, aangezien Erdogan destijds premier was en geen president. Hij was dus feitelijk geen staatshoofd op het moment dat het ‘misdrijf’ werd begaan. Naast Cetin wordt ook Bilgin Ciftci, een arts, vervolgd voor het uploaden van de Erdogan-Gollum foto’s.
Elif Isitman (1987) is sinds oktober 2014 online redacteur bij Elsevier.
NU 23.06.2016 De rechtbank in Istanbul heeft een Turkse man veroordeeld die in 2014 de toenmalige premier Recep Tayyip Erdogan vergeleek met het personage Gollum uit The Lord of the Rings.
Rifat Cetin werd schuldig bevonden aan het beledigen van de president.
De man is uit de ouderlijke macht gezet, meldt het dagblad Hurriyet. Ook kreeg hij een voorwaardelijke celstraf van een jaar en vijftien dagen, met een proeftijd van vijf jaar.
Cetin vroeg zich na het vonnis hardop af hoe hij kan worden veroordeeld voor het beledigen van de president, aangezien hij de vergelijking op internet plaatste toen Erdogan nog premier van Turkije was. Hij zei tegen dagblad BirGun in beroep te gaan tegen het vonnis.
Slijmerig wezen
Het is niet de eerste zaak vanwege de vergelijking tussen Erdogan en Gollum. Eerder klaagde de Turkse president ook al een arts aan omdat hij op sociale media plaatjes verspreidde waarop hij wees op de overeenkomsten tussen de president en het slijmerige rivierwezen.
De openbaar aanklager in deze zaak stelde dat de arts Erdogan vergeleek met een monster. De advocaat van de man bestreed dit en stelde dat Erdogan zich net als het personage “continue in een tweespalt tussen goed en kwaad bevindt. Hij is een slachtoffer van de maatschappij.”
Peter Jackson
Lord of the Rings-regisseur Peter Jackson verklaarde naar aanleiding van deze zaak dat de afbeeldingen die de dokter gebruikte niet Gollum betreft, maar Smeagol, die de goede kanten van het wezen verbeeldt. “Smeagol is een vrolijk, lief wezen. Hij liegt niet, bedriegt niet en manipuleert niet. Smeagol en Gollum moeten niet door elkaar worden gehaald.”
Op belediging van de president staat in Turkije in theorie vier jaar celstraf. Erdogan klaagt vaker Turken aan die hem in zijn ogen hebben beledigd. In totaal zijn de afgelopen jaren meer dan 1800 mensen in Turkije aangeklaagd voor dit vergrijp. Onder hen zijn ook journalisten, cartoonisten en een voormalige Miss Turkije.
AD 23.06.2016 Een man in Turkije die in 2014 de toenmalige premier Recep Tayyip Erdogan in beeld vergeleek met het personage Gollum uit The Lord of the Rings is vandaag uit de ouderlijke macht gezet. Dat meldt dagblad Hurriyet. Rifat Cetin werd schuldig bevonden aan het beledigen van de president. Naast het verlies van zijn kind kreeg Cetin ook een voorwaardelijke celstraf van een jaar, met een proeftijd van vijf jaar.
Cetin vroeg zich na het vonnis hardop af hoe hij kan worden veroordeeld voor het beledigen van de president, aangezien hij de vergelijking op internet plaatste toen Erdogan nog premier van Turkije was. Hij zei tegen dagblad BirGun in beroep te gaan tegen het vonnis.
In totaal zijn de afgelopen jaren meer dan 1800 mensen in Turkije aangeklaagd voor het beledigen van Erdogan. Onder hen zijn ook journalisten, cartoonisten en een voormalige Miss Turkije.
AD 21.06.2016 Een Duits gerechtshof heeft dinsdag een hoger beroep van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan afgewezen in een zaak tegen de topman van de Duitse uitgever Axel Springer.
Erdogan had een lagere rechtbank vergeefs een voorlopige voorziening gevraagd om te voorkomen dat Mathias Döpfner een denigrerende opmerking over de Turkse leider zou herhalen.
Döpfner had publiekelijk zijn steun uitgesproken voor het omstreden gedicht dat cabaretier Jan Böhmermann in maart voor de Duitse televisie had voorgelezen. Daarin werd de Turkse leider bespottelijk gemaakt en onder meer uitgemaakt voor geitenneuker.
Het hof van beroep bevestigde het vonnis van mei, omdat de opmerkingen van Döpfner vallen onder de Duitse wettelijk beschermde vrijheid van meningsuiting.
Telegraaf 21.06.2016 Een Duits gerechtshof heeft dinsdag een hoger beroep van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan afgewezen in een zaak tegen de topman van de Duitse uitgever Axel Springer.
Erdogan had een lagere rechtbank vergeefs een voorlopige voorziening gevraagd om te voorkomen dat Mathias Döpfner een denigrerende opmerking over de Turkse leider zou herhalen. Döpfner had publiekelijk zijn steun uitgesproken voor het omstreden gedicht dat cabaretier Jan Böhmermann in maart voor de Duitse televisie had voorgelezen. Daarin werd de Turkse leider bespottelijk gemaakt en onder meer uitgemaakt voor geitenneuker.
Het hof van beroep bevestigde het vonnis van mei, omdat de opmerkingen van Döpfner vallen onder de Duitse wettelijk beschermde vrijheid van meningsuiting.
VK 20.06.2016 Een rechter in Turkije heeft drie journalisten laten arresteren die zich sterk maken voor de persvrijheid in het land. Het drietal zou zich volgens justitie schuldig hebben gemaakt aan ‘propaganda voor terrorisme’. Dit maakte hun advocaat Özcan Kilic maandag bekend. De arrestaties zullen de spanningen met de EU verder vergroten.
Amnesty International heeft het aanhoudingsbevel scherp veroordeeld. Het kantoor van president Erdogan weigerde commentaar op de arrestatie van het drietal.
Het gaat om de Turkijedeskundige van de internationale organisatie Verslaggevers zonder Grenzen (RSF), de voorzitter van de Turkse mensenrechtenorganisatie TIHV en de journalist Ahmet Aziz Nesin. Het is nog onduidelijk hoe lang ze moeten vastzitten en wanneer hun proces zal worden gehouden.
Alle drie de verdachten hebben een Turks paspoort. Ze worden vervolgd op grond van de omstreden Turkse antiterreurwetgeving, die de Europese Unie juist geschrapt wil zien voor zij de visumplicht voor Turken wil afschaffen. Het drietal is betrokken bij het verzet van het Koerdischgezinde dagblad Özgür Gündem tegen de druk die op de krant zou worden uitgeoefend.
RSF-medewerker Erol Önderoglu, TIHV-voorman Sebnem Korur Fincanci en journalist Nesin zouden het daarmee hebben opgenomen, aldus justitie, voor een spreekbuis van Koerdische terroristen. Özgür Gündem begon op 3 mei, de Dag van de Persvrijheid, een campagne tegen de repressie die de krant te verduren zou hebben.
Medestanders doen zich sindsdien voor als de hoofdredactie van de krant om de werkelijke redactie uit de wind te houden en te steunen. Dat komt hun nu op strafvervolging te staan, zei raadsman Kilic.
Vorige maand kwam Turkije internationaal onder vuur te liggen wegens de veroordeling van twee vooraanstaande journalisten van de oppositiekrant Cumhuriyet. Ze werden veroordeeld tot vijf jaar cel voor het onthullen van staatsgeheimen in een zaak waarin Erdogan betrokken was.
De autoriteiten hebben het afgelopen jaar ook diverse kritische kranten gesloten om veiligheidsredenen en zelfs in beslag genomen. Ook werden presentators van de buis gehaald. De regering-Erdogan ontkent dat de maatregelen bedoeld zijn om de persvrijheid aan banden te leggen.
De EU en Turkije spraken in maart af dat vluchtelingen die de oversteek naar Griekenland maken, worden teruggestuurd naar Turkije. Een van de belangrijkste redenen voor Ankara om met deze deal in te stemmen was dat het visumvrij reizen voor Turken mogelijk zou maken. De EU stelde wel als voorwaarde dat Turkije dan eerst haar antiterreurwet moet aanpassen. Dit weigert Turkije te doen.
Bondskanselier Merkel waarschuwde in mei dat de EU-vrijstelling van de visumplicht voor Turken waarschijnlijk niet zoals gepland per 1 juli ingaan. Merkel zei na een ontmoeting met president Erdogan dat sommige vereisten voor een visumvrij regime per 1 juli ‘nog niet zijn vervuld’.
Ze doelde met name op het schrappen van de antiterreurwet. Merkel uitte in het gesprek haar bezorgdheid over het recente besluit van het Turkse parlement een grote groep parlementariërs hun immuniteit te ontnemen. Critici hebben gesteld dat de beslissing om de immuniteit in te trekken een stap is die waarschijnlijk is bedoeld om pro-Koerdische politici op een zijspoor te kunnen zetten.
NU 20.06.2016 De Turkse rechter heeft de arrestatie bevolen van de Turkijedeskundige van Verslaggevers zonder Grenzen (RSF), de voorzitter van de Turkse mensenrechtenorganisatie TIHV en een journalist. Ze zouden schuldig zijn aan propaganda voor terrorisme, zei advocaat Özcan Kilic maandag.
Alle drie de verdachten hebben een Turks paspoort. Ze worden vervolgd op grond van de Turkse antiterreurwetgeving, die de Europese Unie juist geschrapt wil zien voor zij de visumplicht voor Turken wil afschaffen.
Het drietal is betrokken bij het verzet van het Koerdischgezinde dagblad Özgür Gündem tegen de druk die op de krant zou worden uitgeoefend. RSF-medewerker Erol Önderoglu, TIHV-voorman Sebnem Korur Fincanci en journalist Ahmet Aziz Nesin zouden het daarmee hebben opgenomen voor een spreekbuis van Koerdische terroristen.
Amnesty International hekelt het aanhoudingsbevel. Turkije tracht de oppositie de mond te snoeren, klaagt de mensenrechtenorganisatie.
Özgür Gündem begon op 3 mei, de Dag van de Persvrijheid, een campagne tegen de repressie die de krant te verduren zou hebben. Medestanders doen zich sindsdien voor als de hoofdredactie van de krant om de werkelijke redactie uit de wind te houden en te steunen. Dat komt hun nu op strafvervolging te staan, zei Kilic.
Telegraaf 20.06.2016 De Turkse rechter heeft de arrestatie bevolen van de Turkijedeskundige van Verslaggevers zonder Grenzen (RSF), de voorzitter van de Turkse mensenrechtenorganisatie TIHV en een journalist. Het drietal zou zich schuldig hebben gemaakt aan propaganda voor terrorisme, zei advocaat Özcan Kilic maandag.
Alle drie de verdachten hebben een Turks paspoort. Ze worden vervolgd op grond van de Turkse antiterreurwetgeving, die de Europese Unie juist geschrapt wil zi en voor zij de visumplicht voor Turken wil afschaffen.
Het drietal is betrokken bij het verzet van het Koerdischgezinde dagblad Özgür Gündem tegen de druk die op de krant zou worden uitgeoefend. RSF-medewerker Erol Önderoglu, TIHV-voorman Sebnem Korur Fincanci en journalist Ahmet Aziz Nesin zouden het daarmee hebben opgenomen voor een spreekbuis van Koerdische terroristen.
Amnesty International hekelde het aanhoudingsbevel. Turkije tracht de oppositie de mond te snoeren, klaagt de mensenrechtenorganisatie.
Özgür Gündem begon op 3 mei, de Dag van de Persvrijheid, een campagne tegen de repressie die de krant te verduren zou hebben. Medestanders doen zich sindsdien voor als de hoofdredactie van de krant om de werkelijke redactie uit de wind te houden en te steunen. Dat komt hun nu op strafvervolging te staan, zei Kilic.
AD 20.06.2016 De Turkse rechter heeft de arrestatie bevolen van de Turkijedeskundige van Verslaggevers zonder Grenzen (RSF), de voorzitter van de Turkse mensenrechtenorganisatie TIHV en een journalist. Het drietal zou zich schuldig hebben gemaakt aan propaganda voor terrorisme, zei advocaat Özcan Kilic maandag.
Alle drie de verdachten hebben een Turks paspoort. Ze worden vervolgd op grond van de Turkse antiterreurwetgeving, die de Europese Unie juist geschrapt wil zien voor zij de visumplicht voor Turken wil afschaffen.
Het drietal is betrokken bij het verzet van het Koerdischgezinde dagblad Özgür Gündem tegen de druk die op de krant zou worden uitgeoefend.
RSF-medewerker Erol Önderoglu, TIHV-voorman Sebnem Korur Fincanci en journalist Ahmet Aziz Nesin zouden het daarmee hebben opgenomen voor een spreekbuis van Koerdische terroristen.
Amnesty International hekelde het aanhoudingsbevel. Turkije tracht de oppositie de mond te snoeren, klaagt de mensenrechtenorganisatie.
Özgür Gündem begon op 3 mei, de Dag van de Persvrijheid, een campagne tegen de repressie die de krant te verduren zou hebben.
Medestanders doen zich sindsdien voor als de hoofdredactie van de krant om de werkelijke redactie uit de wind te houden en te steunen. Dat komt hun nu op strafvervolging te staan, zei Kilic.
VK 17.06.2016 De Turkse president Erdogan heeft uit eigen belang de positie van Turkije steeds verder verzwakt. Recep Tayyip Erdogan onderwerpt het belang van Turkije aan zijn eigen belang en brengt zo het land in gevaar. Binnen- en buitenlandse kwesties en militaire zaken zijn persoonlijke politiek geworden.
Alles wordt ingezet om president Erdogan aan een meerderheid van stemmen te helpen en hem zo tot de eerste gekozen islamitische dictator van de Turkse Republiek te maken. Voor Erdogan geldt: Turkije, c’est moi.
Al tierend tegen de EU en het Westen heeft Erdogan Turkije verzwakt. Hij destabiliseert het land door de tegenstelling tussen soennitische en Alevitische moslims en tussen Turken en Koerden op de spits te drijven.
Ooit was Turkije een militair zwaargewicht. Maar alles wat het onder Erdogan op militair gebied en in de buitenlandse politiek heeft ondernomen, is op niets uitgelopen. Toen Erdogan en zijn AKP in 2002 de verkiezingen wonnen werd Turkije aan de Arabische wereld als voorbeeld voorgehouden. Een gematigd islamitische regering, een groeiende economie, een redelijk opgeleide bevolking. Maar Turkije is niet langer een voorbeeld om na te volgen.
Syrië
Amerika trekt zich nog maar weinig aan van Erdogans Turkije
In de Syrische oorlog heeft Turkije het onderspit gedolven. Assad moest weg van Erdogan. Hij zit er nog steeds. Turkije heeft van de Syrische oppositie die al jaren onder AKP-bescherming in Istanbul zetelt, geen eenheid weten te smeden. Het heeft de VS niet kunnen overtuigen om samen een no-fly zone te creëren in het noorden van Syrië om daar de miljoenen ontheemden op te vangen.
Amerika trekt zich nog maar weinig aan van Erdogans Turkije. Onlangs publiceerden de media een foto van Amerikaanse soldaten met het insigne van het vrouwenleger van het Syrisch-Koerdische bewind, de PYD, op hun rechtermouw genaaid. De PYD is de Syrische arm van de Turks-Koerdische guerrillabeweging PKK, de allergrootste vijand van Turkije. In Syrië vechten Amerikanen samen met de PYD/PKK tegen IS. Maar NAVO bond-genoot Turkije is in eigen land al meer dan 30 jaar in een oorlog met diezelfde PKK gewikkeld. Erdogan dreigde de VS met harde maatregelen als het de PYD zou gaan steunen. Het Amerikaanse antwoord was de foto van de soldaat met het Koerdische insigne.
De Koerden hebben in Syrië wel successen behaald op IS. Maar de salafistische groepen die door Turkije worden gesteund, krijgen weinig tot niets voor elkaar. Drie weken geleden nog verloren ze de slag met IS om zeven dorpen tussen Aleppo en de Turkse grens.
Boemerang
Erdogan hielp het terroristische Jabhat al-Nusra, maar ook IS
Erdogan heeft niet alleen het terroristische Jabhat al-Nusra geholpen. Hij hielp ook IS door de andere kant op te kijken als buitenlandse rekruten via Turkije naar de Islamitische Staat reisden. IS-fondsen stroomden ongestoord tussen Gaziantep, Istanbul, Europa en de Golfstaten. Tot IS aanslagen pleegde in Turkije.
Erdogans Turkije lijkt de Pakistaanse weg op te gaan. Pakistan hielp de Taliban en Al Qaida om een barrière op te werpen tegen India en de Afghaans-Russische vijanden. Dat werk- te als een boemerang: Pakistan is totaal verzwakt. Taliban, Al Qaida en binnenlandse salafistische groepen kunnen er hun gewelddadige gang gaan. In Turkije vinden soortgelijke gewelddadigheden plaats, gepleegd door aanvankelijke ‘vrienden’. Washington ziet Turkije al als een even onbetrouwbare partner als Pakistan.
Een ander fiasco van Erdogan is de omsingeling van Turkije door Poetins Rusland. Met de inlijving van de Krim is de noordkust van de Zwarte Zee voor Turkije afgesloten. De moslimse Tartaren aan wie de Turken zich verwant voelen, wordt er door de Russen het leven zuur gemaakt. Rusland heeft de militaire hulp aan Armenië opgevoerd en zijn luchtmachtbasis dicht bij de grens met Turkije versterkt. Aan de westkant van de Zwarte Zee is Transnistrië een Russische vazalstaat, zoals Ossetië en Abchazië dat aan de oostkant zijn. Afgelopen jaar kostte het de Russen weinig moeite zich aan Turkijes zuidflank in Syrië te nestelen.
Binnen de grenzen van Turkije zelf heeft Rusland ook voet aan de grond. Dat bewees een filmpje waarop je ziet hoe een Koerdische guerrilla met een Russische schouderraket een Turkse helikopter treft, die brandend op een berg te pletter slaat.
Despoot
Ook nu al doen rechters angstvallig Erdogans zin: hij hoeft niet eens het bevel te geven hem te gehoorzamen
Intussen bestaat steeds minder twijfel dat Erdogan in 2015 de oorlog tegen de Koerden bewust heeft hervat om de stemmen van Turkse nationalisten te winnen. Eerder leek hij de Koerdische kwestie vreedzaam te zullen oplossen. Nu verkeert Turkije in een burgeroorlog. Bij de parlementsverkiezingen vorige zomer verloor Erdogans AKP tientallen zetels aan de Koerdische HDP. Daardoor kan hij niet de benodigde tweederde van de stemmen bij elkaar krijgen om de grondwet in zijn voordeel te wijzigen.
De AKP noemt de nieuwe grondwet een presidentieel systeem à la Turka, niet veel anders dan het Amerikaanse of Franse systeem. Maar dat is niet waar. Obama en Hollande zijn geen dictators. Erdogan daarentegen krijgt onder de nieuwe grondwet alle bevoegdheden van een despoot. Hij benoemt de minister van Justitie die op zijn beurt de rechters benoemt. Die zijn aan hem onderhorig. Ook nu al doen de rechters angstvallig Erdogans zin: hij hoeft niet eens het bevel te geven hem te gehoorzamen.
Het is bekend dat rechters kritische journalisten de mond snoeren, maar dat zij ook de wraakzucht en misogynie van hun staatshoofd hebben overgenomen, bleek in het proces tegen de journaliste Arzu Yildiz, moeder van een kind van 6 en een baby van vier maanden. Arzu had verslag gedaan van geheime Turkse wapenzendingen aan de terroristische Nusra-rebellen in Syrië. De rechtbank strafte haar wegens ‘spionage’ met 20 maanden cel en ontzetting uit de ouderlijke macht. Een ‘spionne’ kan geen goede moeder zijn, luidde de verklaring.
Opportunisme
Verwacht niet dat Erdogan wetten die hem in het zadel houden, afschaft in ruil voor visumvrij reizen naar Europa
Wellicht was de oorlog in Zuidoost-Turkije niet te vermijden. Tijdens de vredesbesprekingen hebben zowel het Turkse leger als de PKK zich versterkt. Kort nadat de Koerdische HDP haar grote verkiezingswinst had gevierd, werden twee grote zelfmoordaanslagen op Koerdische bijeenkomsten gepleegd: meer dan 130 doden. De daders zouden van IS zijn, maar de Koerden stelden de Turkse staat verantwoordelijk op grond van oogluikende hulp aan de islamitische ultra-radicalen. Als wraak schoot de PKK twee agenten in hun bed dood. Meteen daarop brandde de oorlog los.
Een minder opportunistische president had de gemoederen kunnen kalmeren. Al was het maar met het aanbieden van condoleances aan de families van de slachtoffers. Die zijn er nooit gekomen. Die binnenlandse oorlog zal zeker nog tot de volgende verkiezingen of het referendum voor de nieuwe grondwet duren. Erdogan heeft de stemmen nodig van ultranationalisten als de Grijze Wolven.
Op instigatie van Erdogan heeft het Turkse parlement de onschendbaarheid van 80 Koerdische volksvertegenwoordigers opgeheven. Binnenkort zullen die wegens ‘terrorisme’ tot lange gevangenisstraffen worden veroordeeld. Ook deze antidemocratische maatregel is genomen om Erdogan aan genoeg stemmen te helpen om alleenheerser te worden.
Als Erdogan er al geen been in ziet het landsbelang op te offeren aan zijn eigen belang, verwacht dan niet dat hij de wetten die hem in het zadel houden (bijvoorbeeld die tegen kritische journalisten) afschaft in ruil voor visumvrij reizen naar Europa.
Telegraaf 17.06.2016 Columniste Ebru Umar heeft vrijdagochtend afscheid genomen van haar woning aan de Admiraal de Ruijterweg in de Amsterdamse wijk Bos en Lommer.
“Zo ziet een columnist eruit die na 18 jaar verhuist uit Amsterdam. Succes ermee”, schrijft Umar bij een foto van zichzelf waarop ze nogal triest kijkt.
Umar zat van 23 april tot 10 mei vast in Turkije omdat ze via Twitter de Turkse president Erdogan zou hebben beledigd. In de tijd dat ze vastzat werd door inbrekers haar woning overhoop gehaald. “Ik zie dit als een hele bewuste provocatie en intimidatie uit Nederturkse hoek”, zei ze toen.
De Nederlandse columniste van Turkse afkomst is vertrokken naar een geheim adres.
NU 16.06.2016 Tegen de Turkse oud-topvoetballer en ex-parlementslid Hakan Sükür is in Turkije vier jaar cel geëist. Hij zou president Recep Tayyip Erdogan hebben beledigd.
Sükur uitte de vermeende beledigingen via Twitter.
De ex-topsporter ontkent dat de digitale boodschappen over de president of diens zoon gingen. De inhoud van de tweets is niet bekend.
Sükür was een van de succesvolste voetballers en schopte het tot gevierd international. In 2011 werd hij gekozen tot lid van het parlement voor Erdogans AK-partij. Hij stapte uit de partij toen Erdogan botste met de verbannen islamitische leider Fethullah Gülen. Sükür is een aanhanger van de in de VS wonende Gülen.
Elsevier 16.06.2016 Met president Recep Tayyip Erdogan aan het roer in Turkije, heeft de politiek niemand anders nodig. Het volk heeft maar één taak, en dat is om hem te steunen. Dat zijn de woorden van Yigit Bulut, economisch adviseur van Erdogan.
Protesteren
‘Er is al een leider in dit land en hij bedrijft politiek. Er is dus geen reden voor iemand anders om de politiek in te gaan. Hij doet het zowel in ons land als daarbuiten, en onze taak is om hem te steunen,’ zei Bulut bij een talkshow op de Turkse staatstelevisie.
Hij kritiseert verder studenten en middelbare scholieren die onlangs protesteerden tegen de regering. ‘Jullie slaan op elkaar in alsof jullie in de steentijd leven. Wat kunnen jullie niet met ons delen?,’ aldus Bulut.
Bulut is een opmerkelijk figuur. De voormalige nieuwslezer en hoofdredacteur van de commerciële omroep Kanal 24 waarschuwde de AK-partij van Erdogan in 2008 nog dat ze ‘het pad van de Nazi’s bewandelen’ met de richting waarin de partij opging. Hijzelf was toen een felle tegenstander van de partij. In 2013 werd hij toch aangesteld als adviseur van Erdogan.
Complottheorie
Tijdens de protesten in het Gezi-park in Istanbul kwam Bulut met een bizarre complottheorie waar ook de Turkse president in geloofde. Zijn analyse van de protesten kwam op het volgende neer: De Duitse luchtvaartmaatschappij Lufthansa voerde een complot tegen Erdogan, en was de instigator van de protesten.
Waarom? De airline zou zich volgens Bulut bedreigd hebben gevoeld door plannen van Erdogan om een derde vliegveld in Istanbul te bouwen. Lufthansa zou concurrentie voor de luchthaven van Frankfurt, die als belangrijk transitpunt voor vliegverkeer tussen de Verenigde Staten en het oosten geldt, vrezen. Er zouden daarom complotten gaande zijn om Erdogan ‘van veraf’ te vermoorden, met methoden ‘als telekinese’, aldus Bulut.
Ook bracht hij het hardnekkige gerucht de wereld in dat Duitsland 65 procent van de Turkse media in handen zou hebben, iets wat niet waar is.
Elif Isitman (1987) is sinds oktober 2014 online redacteur bij Elsevier.
VK 14.06.2016 De EU-ambassadeur in Turkije, die dinsdagmorgen onverwacht zijn ontslag indiende, legde geen respect voor de Turkse waarden en voor de Turkse president aan de dag. Hansjörg Haber schond daarmee de basisregels van de diplomatie, vindt de Turkse minister van EU-Zaken Ömer Çelik. De 63-jarige Duitser veroorzaakte vorige maand een diplomatieke rel met onverbloemde kritiek op Turkse laksheid in het uitvoeren van de vluchtelingendeal tussen de EU en Turkije.
Haber werd vorige maand nog op het Turkse ministerie van Buitenlandse Zaken ontboden. Het ministerie nam aanstoot aan kritische uitlatingen van de gezant over de vluchtelingendeal tussen de EU en Turkije. De door hem gebezigde Duitse uitdrukking ‘beginnen als een Turk en eindigen als een Duitser’, was in het verkeerde keelgat geschoten bij de medewerkers van het ministerie.
Het gezegde zou uitdrukken dat iets wat met groot enthousiasme wordt begonnen, met de discipline van een Duitser zou moeten worden afgemaakt. ‘Hier is het precies omgekeerd”, had Haber gezegd.
Haber deed deze uitspraken in het licht van de vluchtelingendeal en de versoepeling van de visumregels voor Turken. ‘We hebben onze woede over de uitspraken van de ambassadeur en onze veroordeling van de bewoordingen waarvan hij zich heeft bediend aan hem overgebracht’, stelde een bron destijds na afloop van het onderhoud tegen persbureau Reuters.
De hoofdonderhandelaar voor Turkse toetreding tot de EU, oud-minister Volkan Bozkir, hekelde Habers ‘neerbuigende opmerkingen’. Hij noemde ze ‘ongepast voor een ambassadeur’.
Haber zwaait per 1 augustus af, liet de Europese Commissie dinsdagochtend weten. Hij is dan nog geen jaar in functie als EU-gezant in Turkije. Eerder was hij de Duitse ambassadeur in het land, van 1993 tot 1996.
De woordvoerder van de Commissie wilde niet ingaan op de suggestie dat het vertrek van de ambassadeur iets te maken heeft met de gewraakte uitspraken.
Turkije voldoet nog altijd niet aan de voorwaarden die de EU heeft verbonden aan het intrekken van de visumplicht voor reizen naar de EU. Die geste was een wederdienst voor het terugnemen van naar de EU uitgeweken Syrische vluchtelingen door Turkije.
AD 14.06.2016 De ambassadeur van de Europese Unie in Turkije heeft zijn ontslag ingediend. Hansjörg Haber, een 63-jarige Duitser, veroorzaakte vorige maand een diplomatieke rel met kritiek op de Turkse houding bij de vluchtelingendeal tussen de EU en Turkije.
Hij legde geen respect voor de Turkse waarden en voor de Turkse president aan de dag. Hansjörg Haber schond daarmee de basisregels van de diplomatie, vindt de Turkse minister van EU-Zaken Ömer Çelik.
Haber zwaait per 1 augustus af, liet de Europese Commissie weten. Hij is dan nog geen jaar in functie. Een woordvoerder wilde niet zeggen of het vertrek van de ambassadeur iets te maken heeft met de uitlatingen die hij vorige maand deed.
De diplomaat werd in mei op het Turkse ministerie van Buitenlandse Zaken ontboden nadat hij tegen een groep journalisten had gerefereerd aan een Turks gezegde: ,,Beginnen als een Turk, eindigen als een Duitser”.
Daarmee bedoelde hij dat iets wat met groot enthousiasme wordt begonnen, met de discipline van een Duitser zou moeten worden afgemaakt. ,,Bij de vluchtelingendeal is het precies omgekeerd”, zei Haber.
Ongepast
Volgens de hoofdonderhandelaar voor Turkse toetreding tot de EU, oud-minister Volkan Bozkir, zijn dergelijke ,,neerbuigende opmerkingen ongepast voor een ambassadeur”.
Turkije voldoet nog altijd niet aan de voorwaarden die visumvrij reizen naar de EU mogelijk maken, in ruil voor het terugnemen uit Griekenland van Syrische vluchtelingen.
NU 14.06.2016 De EU-gezant voor Turkije, Hansjörg Haber, stapt op. De ambassadeur van de Europese Unie in Turkije werd eerder door het Turkse ministerie van Buitenlandse Zaken op het matje geroepen omdat hij kritiek had geuit op de Turkse aanpak omtrent de migratiedeal.
De delegatie van de EU in Ankara bevestigt dat Haber vertrekt, maar wil nog niet ingaan op de reden voor het besluit. Haber wordt in augustus vervangen, meldt de Europese Commissie (EC). Een woordvoerder van de EC benadrukt dat Turkije een belangrijke partner blijft.
Als onderdeel van de migratiedeal die de EU en Turkije sloten om de asielstroom vanuit Turkije richting Europa een halt toe te roepen is de Turken 6 miljard euro, heropening van de EU-toetredingsgesprekken en visumvrijstelling in het vooruitzicht gesteld.
Haber werd op 18 mei door het ministerie op het matje geroepen voor uitspraken die hij deed op een persconferentie op 13 mei. “We hebben een gezegde: ‘Beginnen als een Turk en eindigen als een Duitser, maar het omgekeerde is hier gebeurd”, zou Haber hebben gezegd over de Turkse aanpak van de migratiedeal.
Trouw 14.06.2016 De EU-ambassadeur in Turkije, die dinsdagmorgen onverwacht zijn ontslag indiende, had geen respect voor de Turkse waarden en voor de Turkse president. Hansjörg Haber schond daarmee de basisregels van de diplomatie, vindt de Turkse minister van EU-Zaken Ömer Çelik.
De 63-jarige Duitser veroorzaakte vorige maand een diplomatieke rel met onverbloemde kritiek op Turkse laksheid in het uitvoeren van de vluchtelingendeal tussen de EU en Turkije.
Haber werd op het Turkse ministerie van Buitenlandse Zaken ontboden nadat hij voor het gehoor van een groep journalisten de Duitse uitdrukking ‘Beginnen als een Turk, eindigen als een Duitser’ had gedebiteerd.
Het gezegde zou uitdrukken dat iets wat met groot enthousiasme wordt begonnen, met de discipline van een Duitser zou moeten worden afgemaakt. “Hier is het precies omgekeerd”, had Haber gezegd.
Ongepast
De hoofdonderhandelaar voor Turkse toetreding tot de EU, oud-minister Volkan Bozkir, hekelde Habers ‘neerbuigende opmerkingen’ indertijd al. Hij noemde ze ‘ongepast voor een ambassadeur’.
Haber zwaait per 1 augustus af, liet de Europese Commissie vandaag weten. Hij is dan nog geen jaar in functie. Haber, die behalve vloeiend Turks, ook Russisch, Engels en Frans spreekt, heeft een lange staat van dienst als diplomaat. In de jaren negentig werkte hij een aantal jaren als politiek adviseur op de Duitse ambassade in Turkije.
De woordvoerder van de Europese Commissie wilde niet ingaan op de suggestie dat het vertrek van de ambassadeur iets te maken heeft met de gewraakte uitspraken.
Turkije voldoet nog altijd niet aan de voorwaarden die de EU heeft verbonden aan het intrekken van de visumplicht voor reizen naar de EU. Die geste was een wederdienst voor het terugnemen van naar de EU uitgeweken Syrische vluchtelingen door Turkije.
Telegraaf 10.06.2016 De Turkse president Recep Tayyip Erdogan heeft woest de rouwdienst van bokslegende Muhammad Ali aan zich voorbij laten gaan. Erdogan was speciaal voor de rouwdienst naar Louisville gevlogen, maar toen hij van de familie van Ali geen toestemming kreeg om uit de Koran te lezen tijdens de dienst, ontstak de Turkse president in woede.
Recep Tayyip Erdogan en zijn vrouw Emine Erdogan in het Muhammad Ali Museum in Louisville.
Foto: AP
Erdogan was afgelopen donderdag bij een gebedsdienst voor Ali en hij was ook, net als andere internationale politieke leiders, uitgenodigd voor de rouwdienst. Volgens de Turkse nieuwsdienst Dogan, die zich baseert op bronnen rond Erdogan, ontstak de politieke leider in woede toen de organisators van de rouwdienst lieten weten dat Erdogan geen gewaad van de Kaaba mocht dragen (met beeltenis van de beroemde moskee van Istanbul) tijdens de rouwdienst van Ali.
Voorlezen uit Koran geweigerd
Daarnaast hadden Erdogan en de Mehmet Gormez, een soennitische voorganger, een verzoek ingediend om te lezen uit de Koran. Dat verzoek werd geweigerd. Ook kregen beveiligers van Erdogan het aan de stok met geheimagenten van US Secret Service.
Tijdens zijn bezoek aan Louisville was Erdogan vol lof over Ali. Hij noemde hem onder meer „de eerste vechter voor de Moslims. Niet alleen in de ring, maar in het algemeen. Naast zijn sportsuccessen schuwde hij niet om zijn stem buiten de ring te laten horen. Hij werd de stem van de onderdrukten en slachtoffers onder de moslims waar ook ter wereld.”
Aanslag Istanbul
Erdogan was in eigen land in opspraak, aangezien op de dag van vertrek elf mensen omkwamen tijdens een bomaanslag in Istanbul. De aanslag werd opgeëist door Koerdische militanten.
Volg verslaggever Herman Stam, die live aanwezig is bij de rouwdienst voor Muhammad Ali.
Elsevier 10.06.2016 De Turkse president Recep Tayyip Erdogan is in de Verenigde Staten om de uitvaartdienst van bokskampioen Muhammad Ali bij te wonen. Maar hij heeft de rouwplechtigheden alweer vroegtijdig verlaten, omdat hij zich beledigd voelt.
Wat er precies aan de hand, is niet duidelijk. Een officiële verklaring voor het vertrek uit het Amerikaanse Louisville wil de Turkse afvaardiging niet geven.
Ego
Maar diverse Turkse media denken te weten hoe het zit. Erdogan zou naar verluidt een doek van de Kaaba in Mekka op de kist van Ali hebben willen leggen. Maar daar staken de nabestaanden een stokje voor, schrijft Hurriyet op basis van circulerende berichten.
Erdowie, Erdowo, Erdogan is boos. Dat is hij, de Turkse president Recep Tayyip Erdogan, eigenlijk continu. Hij meent de sultan van zijn land te zijn. Een Ottomaanse sultan. Dit gevoel ontwikkelde zich geleidelijk, Erdogan vestigde zijn machtsbasis met geweld en sluwheid. Lees deze blog van Afshin Ellian>
En dus is het ego van de Turkse president gekrenkt. Mogelijk speelt er (ook) nog iets anders. Hij zou beledigd zijn geweest, omdat hij niet uit de Koran mocht voorlezen tijdens de begrafenis vrijdag. Ali was een devoot aanhanger van de islam.
Bodyguards
De bokser werd geboren als Cassius Marcellus Clay, maar veranderde zijn naam nadat hij lid was geworden van de Nation of Islam. Later bekeerde hij zich tot het soennisme, een van de twee hoofdstromingen van de religie. Erdogan prees Ali eerder uitbundig voor zijn rol als ‘stem van de onderdrukten‘. Hij heeft bewondering voor het feit dat Ali, ondanks alle ‘weerstand’ in Amerika, op het ‘voor hem juiste pad’ bleef – het pad van de islam dus.
In de planning stond Erdogan aangemerkt als een van de sprekers, maar dat ging niet door. Zijn toespraak werd geschrapt omdat er simpelweg niet voldoende ruimte voor was, aldus Ali’s familie. De komst van de veelbesproken Erdogan naar Louisville zorgde eerder al voor ophef. Zijn bodyguards gingen op de vuist met agenten van de Amerikaanse veiligheidsdiensten, schrijft The Daily Mail.
Ali, die vorige week op 74-jarige leeftijd overleed, wordt vandaag onder grote belangstelling begraven. Voorafgaand is er eerst een processie door Louisville (gelegen in de Amerikaanse staat Kentucky), later gevolgd door een herdenkingsdienst in het sportcentrum. Er is plaats voor 22.000 toeschouwers. Oud-president Bill Clinton mag in tegenstelling tot Erdogan wél spreken tot de enorme menigte.
Tom Reijner (1986) werkt sinds augustus 2013 op de webredactie. Hij studeerde Politicologie en Geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam.
NU 09.06.2016 De Europese Commissie en het Europees Parlement maken zich grote zorgen over de opheffing van de onschendbaarheid van vooral Koerdisch-gezinde Turkse parlementsleden.
Die maatregel ondergraaft de rechtsstaat, snoert minderheden de mond en dreigt de betrekkingen tussen de Europese Unie en Turkije te schaden, waarschuwden verschillende europarlementariërs woensdag.
Volgens de Nederlandse europarlementariër Kati Piri, Turkije-rapporteur van het Europees Parlement, is de opzet van de intrekking van de immuniteit voor strafvervolging om de Koerdisch-gezinde partij HDP te muilkorven. De maatregel gaat daarom lijnrecht in tegen de democratische beginselen, zegt Piri.
Als de Turkse regering parlementariërs voor terreurdelicten wil vervolgen zet zij volgens Piri ook de felbegeerde afschaffing van de visumplicht voor Turken die naar de EU reizen op het spel. Brussel wil daartoe pas overgaan als Ankara de terreurwetgeving versoepelt.
Onverstandig
Piri noemde de opheffing van de parlementaire onschendbaarheid bovendien onverstandig. Als Ankara het Koerdische volksdeel de mond snoert, verlaat dat zich voortaan mogelijk nog meer op het geweld van de PKK, aldus de sociaaldemocrate.
Het liberale EP-lid Marietje Schaake ziet het intrekken van de immuniteit van HDP-leden in het licht van het streven van Erdogan naar een presidentieel systeem, waarvoor hij bevoegdheden wil overhevelen naar het ambt dat hijzelf bekleedt.
Zowel Piri als Schaake drong er echter ook op aan dat de HDP afstand neemt van de gewapende strijd, zoals de PKK die voert.
Telegraaf 09.06.2016 De Europese Commissie en het Europees Parlement maken zich grote zorgen over de opheffing van de onschendbaarheid van vooral Koerdisch gezinde Turkse parlementsleden. Die maatregel ondergraaft de rechtsstaat, snoert minderheden de mond en dreigt de betrekkingen tussen de Europese Unie en Turkije te schaden, waarschuwden verscheidene Europarlementariërs woensdag.
Volgens de Nederlandse Europarlementariër Kati Piri, Turkije-rapporteur van het EP, is de opzet van de intrekking van de immuniteit voor strafvervolging, de Koerdisch gezinde partij HDP te muilkorven. De maatregel gaat daarom lijnrecht in tegen de democratische beginselen, zei ze. Als de Turkse regering parlementariërs voor terreurdelicten wil vervolgen, zet zij volgens Piri ook de felbegeerde afschaffing van de visumplicht voor Turken die naar de EU reizen op het spel. Brussel wil daartoe pas overgaan als Ankara de terreurwetgeving versoepelt.
Telegraaf 09.06.2016 De voorzitter van het Duitse parlement heeft dreigementen aan het adres van parlementariërs van Turkse origine veroordeeld.
De Bondsdag accepteerde vorige week een resolutie waarin het bloedbad onder Armeniërs door Ottomaanse troepen in 1915 genocide werd genoemd. Sindsdien hebben Duitse politici met Turkse wortels doodsbedreigingen gekregen en werden ze uitgescholden. De Turkse president Recep Tayyip Erdogan stelde dat hun bloed is vervuild en zou moeten worden getest.
„Iedereen die druk uitoefent op individuele parlementariërs moet weten dat ze het hele parlement aanvallen”, zei Norbert Lammert donderdag onder luid applaus bij de opening van de Bondsdagzitting.
Ook de voorzitter van het Europese Parlement, Martin Schulz, haalt in een open brief aan Erdogan scherp uit naar de kritiek op de parlementariërs. De brief verschijnt vrijdag, maar was donderdag al in handen van Der Spiegel.
„Parlementariërs die binnen hun mandaat voor hun mening uitkomen, moeten niet in verband worden gebracht met terroristen”, stelt Schulz.
Elsevier 09.06.2016 Europarlementariërs zijn bezorgd over het Turkse besluit om de immuniteit van Koerdische parlementsleden op te heffen. Of de Europese Unie (EU) ook de migratiedeal op het spel wil zetten om tegen Erdogan in te gaan, is nog maar de vraag.
In een debat in Brussel op woensdagavond waren zowel het Europees Parlement en eurocommissaris Johannes Hahn zeer kritisch over een nieuwe Turkse wet, die de weg vrijmaakt voor president Recep Tayyip Erdogan om Koerdische politici te laten vervolgen.
De Nederlandse europarlementariër Marietje Schaake (D66) noemde de volksvertegenwoordiging van Koerden in het Turkse parlement ‘essentieel voor de democratie’. Op Twitter schreef ze na afloop dat het opheffen van immuniteit voor parlementsleden een nieuwe ‘stap in de richting van een presidentieel systeem’ is.
Ook de Duitse europarlementariër Renate Sommer (CDU) is bang voor een presidentieel dictatorschap onder Erdogan. ‘Het is tijd voor actie,’ zei zij volgensDeutsche Welle. ‘Zet de onderhandelingen over de migratiedeal stil.’
De Europese Commissie lijkt de reeks Turkse misstanden eigenlijk het liefst zo min mogelijk te bespreken. Om de aandacht rond de Koerdische kwestie te beperken, werd het debat van woensdag naar laat op de avond verplaatst. Daarnaast was Federica Mogherini, Ankara-onderhandelaar en hoogste Buitenlandgezant van de EU, afwezig bij het debat. In zijn speech liet haar vervanger, de minder prominente Hahn, weten dat de commissie ‘ernstig bezorgd’ is.
‘Zet de onderhandelingen over de migratiedeal stil’, aldus – Renate Sommer (CDU).
Controversiële acties van de Turkse overheid werden de afgelopen maanden meermaals aangekaart binnen de EU, maar ingegrepen werd er nog niet. De voorzitter van het Europees Parlement Martin Schulz stuurde donderdag nog een brief naar Erdogan, waarin hij zijn politieke keuzes ernstig afkeurt, maar daar geen consequenties aan verbindt.
Maatregelen
Het Europees Parlement durft wel karakter te tonen, in ieder geval voorlopig. Op het moment is er geen meerderheid meer voor visumliberalisering, een eis van de Turken om de migratiedeal in stand te houden. Het parlement wil dat Turkije eerst aan alle voorwaarden voor visumvrij reizen voldoet, voor over het onderwerp wordt gestemd.
De EU zou in theorie het besluit kunnen nemen het migratieakkoord met Turkije op te blazen, om zo Erdogan van zijn machtspositie te beroven. Dat zit er voorlopig niet in. Europarlementariër Judith Sargentini (GroenLinks) zei eerder al tegen Elsevierdat, hoewel zij de migratiedeal ‘graag ziet sneuvelen’, ze verwacht dat de grootste partijen in het Europees Parlement uiteindelijk zullen inbinden. Door de deal is de EU namelijk afhankelijk van Turkije geworden.
De Turken zijn zich hier ook van bewust, en trekken zich voorlopig weinig aan van de Europese bezorgdheid. ‘De EU heeft ons harder nodig, dan Turkije de EU’,zei president Erdogan eerder al.
Jelmer Kos (1992) is sinds juni 2016 actief op de Buitenlandredactie van Elsevier. Hij studeert Europese Studies aan de Universiteit van Amsterdam. Interesses: Europese politiek Populisme Israëlisch/Palestijns conflict Sport Biografie: Sinds 1 juni 2016 stagiair bij de Buitenlandredactie. Geboren op 21 juli 1992 in Blaricum. Middelbare school in Huizen, vervolgens Europese Studies aan de UvA. …
NU 08.06.2016 De Europese Commissie en het Europees Parlement maken zich grote zorgen over de opheffing van de onschendbaarheid van vooral Koerdisch-gezinde Turkse parlementsleden.
Die maatregel ondergraaft de rechtsstaat, snoert minderheden de mond en dreigt de betrekkingen tussen de Europese Unie en Turkije te schaden, waarschuwden verschillende europarlementariërs woensdag.
Volgens de Nederlandse europarlementariër Kati Piri, Turkije-rapporteur van het Europees Parlement, is de opzet van de intrekking van de immuniteit voor strafvervolging om de Koerdisch-gezinde partij HDP te muilkorven. De maatregel gaat daarom lijnrecht in tegen de democratische beginselen, zegt Piri.
Als de Turkse regering parlementariërs voor terreurdelicten wil vervolgen zet zij volgens Piri ook de felbegeerde afschaffing van de visumplicht voor Turken die naar de EU reizen op het spel. Brussel wil daartoe pas overgaan als Ankara de terreurwetgeving versoepelt.
Onverstandig
Piri noemde de opheffing van de parlementaire onschendbaarheid bovendien onverstandig. Als Ankara het Koerdische volksdeel de mond snoert, verlaat dat zich voortaan mogelijk nog meer op het geweld van de PKK, aldus de sociaaldemocrate.
Het liberale EP-lid Marietje Schaake ziet het intrekken van de immuniteit van HDP-leden in het licht van het streven van Erdogan naar een presidentieel systeem, waarvoor hij bevoegdheden wil overhevelen naar het ambt dat hijzelf bekleedt.
Zowel Piri als Schaake drong er echter ook op aan dat de HDP afstand neemt van de gewapende strijd, zoals de PKK die voert.
NU 07.06.2016 De Turkse president Recep Tayyip Erdogan heeft dinsdag de grondwetswijziging bekrachtigd waardoor parlementsleden niet langer onschendbaar zijn.
Volgens critici wil Erdogan met de wijziging de pro-Koerdische oppositie HDP aanpakken. De president is van mening dat die partij een spreekbuis is voor de terroristische PKK (Koerdische Arbeiderspartij).
De HDP heeft momenteel 59 zetels en is daarmee de derde grootste partij in het Turkse parlement. Erdogans partij voor Gerechtigheid en Ontwikkeling (AK-partij) heeft 317 zetels.
Volgens de Turkse krant Zaman worden 138 parlementsleden verdacht van strafbare feiten. Het gaat om 51 CHP’ers, 50 HDP’ers, 27 AKP’ers, 9 MHP’er en een onafhankelijk parlementslid.
Gevangenis
De HDP maakte in een eerder stadium al bekend dat een overgroot deel van de partij in de gevangenis kan belanden voor meningen die zij hebben geuit.
Trouw 07.06.2016 De Turkse president Recep Tayyip Erdogan heeft vandaag een wet ondertekend die het mogelijk maakt parlementariërs hun immuniteit te ontnemen. Het parlement ging vorige maand al akkoord met de grondwetswijziging.
De maatregel is vooral gericht op de Koerdische partij HDP, die volgens Erdogan en de zijnen de politieke arm vormt van de gewapende Koerdische afscheidingsbeweging PKK. De HDP heeft 59 zetels in het parlement. De mensen op die zetels moeten nu allemaal vrezen voor vervolging. De HDP ontkent overigens banden te onderhouden met de PKK.
Naar 138 van de 550 Turkse parlementariërs lopen momenteel onderzoeken, maar vooralsnog konden er geen strafzaken worden ingesteld. Van de 138 parlementariërs die onder het vergrootglas liggen zijn er 101 van de HDP of de CHP, de andere grote oppositiepartij.
De wet wordt pas van kracht als deze in het staatsblad is gepubliceerd.
VK 07.06.2016 De Turkse president Recep Tayyip Erdogan heeft dinsdag een wet ondertekend die het mogelijk maakt parlementariërs hun immuniteit te ontnemen. Het parlement ging vorige maand al akkoord met de grondwetswijziging.
De wet is er vooral op gericht om de onschendbaarheid van parlementsleden van de pro-Koerdische HDP op te heffen. De regerende AK-partij ziet de HDP als de politieke arm van de PKK waarmee het Turkse leger in het zuidoosten zware strijd voert. De HDP heeft 59 zetels in het parlement. De mensen op die zetels moeten nu allemaal vrezen voor vervolging.
Het lukte Erdogan en zijn AK-partij bij de verkiezingen op 1 november niet om de HDP volledig buiten het parlement te houden. Maar via deze omweg is de oppositie alsnog zo goed als uitgeschakeld. De grondwetswijziging wachtte alleen nog op de handtekening van president Erdogan, die zich direct na de uitslag zeer tevreden toonde. Die handtekening is nu gezet.
787 strafrechtelijke onderzoeken naar parlementsleden
Er lopen momenteel maar liefst 787 strafrechtelijke onderzoeken tegen in totaal 138 leden van het parlement. Een aantal van deze parlementariërs kan nu worden aangepakt en binnenkort in de gevangenis belanden.
De meeste aanklachten, meer dan zeventig, staan op naam van Selahattin Demirtas, de leider van de HDP fractie in het parlement. Behalve tegen Demirtas lopen er tegen 50 van de 59 parlementsleden van de HDP strafrechtelijke onderzoeken. Vrijwel alle aanklachten tegen de HDP, zoals steun aan of propaganda voor een terroristische organisatie, zijn gebaseerd op de strikte Turkse antiterrorisme wetgeving.
Het besluit is pas officieel rechtsgeldig als het in het staatsblad is gepubliceerd.
NU 07.06.2016 De Turkse president Recep Tayyip Erdogan heeft dinsdag de grondwetswijziging bekrachtigd waardoor parlementsleden niet langer onschendbaar zijn.
Volgens critici wil Erdogan met de wijziging de pro-Koerdische oppositie HDP aanpakken. De president is van mening dat die partij een spreekbuis is voor de terroristische PKK (Koerdische Arbeiderspartij).
De HDP heeft momenteel 59 zetels en is daarmee de derde grootste partij in het Turkse parlement. Erdogans partij voor Gerechtigheid en Ontwikkeling (AK-partij) heeft 317 zetels.
Volgens de Turkse krant Zaman worden 138 parlementsleden verdacht van strafbare feiten. Het gaat om 51 CHP’ers, 50 HDP’ers, 27 AKP’ers, 9 MHP’er en een onafhankelijk parlementslid.
Gevangenis
De HDP maakte in een eerder stadium al bekend dat een overgroot deel van de partij in de gevangenis kan belanden voor meningen die zij hebben geuit.
AD 05.06.2016 Duizenden mensen hebben zondag in Turkse steden gedemonstreerd tegen de opheffing van de immuniteit van sommige Turkse parlementsleden. In Istanbul kwamen meer dan 1000 mensen op de been en in de overwegend Koerdische stad Diyarbakir ongeveer 3000. In andere steden waren de demonstraties verboden.
Wij zijn niet bang om terecht te staan, aldus Selahattin Demirtas, co-voorzitter van de HDP.
De demonstraties waren georganiseerd door de pro-Koerdische oppositiepartij HDP. Het merendeel van de bijna 140 parlementsleden die nu strafrechtelijke vervolging boven het hoofd hangt behoort tot die partij. ,,Wij zijn niet bang om terecht te staan”, zei co-voorzitter van de HDP, Selahattin Demirtas in Istanbul. ,,Maar het is ons recht dat wij worden berecht door een echte gerechtelijke autoriteit. En die is er niet.”
Grondwetswijziging
De grondwetswijziging die vervolging mogelijk maakt komt uit de koker van de AK-partij van president Recep Tayyip Erdogan. Die beschuldigde de HDP ervan een tak van de verboden Koerdische Arbeiderspartij (PKK) te zijn en eiste hun vervolging wegens terrorisme.
Elsevier 30.05.2016 Soms is een deal met de vijand verstandig. Je kunt er tijd mee kopen. Tijd die nodig is om later, bij het bestrijden van de vijand, te beschikken over voldoende kracht en middelen. Die kracht wordt omgezet in macht, waarna de strijd opnieuw kan beginnen.
Politici die een deal sluiten met de vijand, moeten buitengewoon behoedzaam zijn. Het is een riskante onderneming – sommige vijanden zijn immers niet te pacificeren met een deal. Maar een deal met een bondgenoot die langzaam transformeert in een sluwe vijand, is altijd onverstandig. Het Turkije van Recep Tayyip Erdogan is zo’n bondgenoot in transitie.
De Turkse deal wordt gewurgd. En dat kon ook niet anders. Lees verder >
De Europese Unie sloot een vluchtelingendeal met de Turkse regering. Op de dag waarop de deal werd gesloten, werden in Turkije journalisten opgepakt. De EU-politici maakten daartegen geen bezwaar. Het doel, namelijk het terugdringen van de migrantenstroom, heiligde de stilte. Zoals alle contracten kent ook de afspraak met Turkije twee kanten: Turkije zal zijn grenzen bewaken en illegale migranten terugnemen. Een simpele opgave voor een staat. Het kost hen geen geld en geen buitensporige inspanning.
Perfect onderhandeld
De tegenprestatie van de EU bestaat niet uit één handeling, maar uit verschillende handelingen. Ten eerste betaalt de EU, dus ook wij, 6 miljard euro aan Turkije voor de opvang van Syrische vluchtelingen. Ten tweede neemt de EU voor iedere teruggebrachte migrant een Syrische vluchteling mee. Ten derde wordt de visumplicht voor de Turkse burgers opgeheven.
Erdogans regering heeft perfect onderhandeld. De Turken hoeven niets bijzonders te doen, ze moeten hun eigen grenzen bewaken. Dat behoort tot de normale taken van de Turkse regering. Dat is ze zelfs verplicht, zowel volgens het Turkse recht als volgens het internationale recht.
De illegale migranten zijn al in Turkije. Het terugnemen van migranten brengt voor de Turkse regering geen nieuwe plichten of kosten met zich mee: de niet-Syriërs worden het land uitgezet en de Syriërs worden naar de vluchtelingenkampen gebracht. Anders moeten ze – vooral de niet Syrische migranten – onder erbarmelijke omstandigheden leven als illegaal.
Wapensystemen
Turkije is een bondgenoot, een NAVO-lidstaat. De Turken maken gebruik van de veiligheidsparaplu van deze organisatie. Wanneer ze bang zijn voor hun buren, zoals wijlen Saddam Hussein of de Syrische president Bashar al-Assad, vragen ze aan NAVO-lid Nederland om hun luchtruim te beschermen. Bovendien beschikt Turkije over wapensystemen die de Verenigde Staten in het kader van de NAVO aan het Turkse leger gaven. De logische vraag waarmee velen worstelen is waarom een militaire bondgenoot niet bereid is om zijn eigen grenzen te bewaken.
Turkije als NAVO-bondgenoot heeft de ambitie om lid te worden van de EU. De Turkse regering wil toetreden tot de Europese familie. Maar Erdogans regering kiesteen gangsterachtige manier om dat lidmaatschap af te dwingen: Ankara chanteert Brussel. Dit is geen deal, maar een zelfmoordpact met een tiran.
Het is een electorale geste vanwege de aanstaande verkiezingen in diverse Europese landen. De vluchtelingendeal met Turkije is slecht en verwerpelijk: slecht omdat de EU zich nooit moeten laten chanteren, verwerpelijk omdat een tiran wordt beloond met de onbeperkte toegang tot alle Europese steden.
‘Ongelovigen’
Erdogan is een kwaadaardige tiran. De Telegraafmeldde dat Erdogan woedend was vanwege een foto van een Amerikaanse militair met een uniformteken van de YPG. De YPG is de militaire arm van de Syrische Koerdenpartij (PYD). Onder leiding van de CIA en de speciale eenheden worden 25.000 Syrische Koerden ingezet voor een militaire confrontatie met IS nabij Raqqa, de hoofdstad van het kalifaat. Daar is niets mis mee, maar sultan Erdogan is een andere mening toegedaan. Volgens hem zijn de Koerdische opstandelingen ’ongelovigen’ en ‘zoroastriërs’.
Erdogan gebruikt dezelfde woorden als IS om de Koerden aan te duiden. IS bestempelde de Yezidi’s (de Koerden in Irak) als ’ongelovigen zoroastriërs’ die het verdienden om te worden gedood. Vrouwen en kinderen werden op de slavenmarkt van IS verhandeld.
Erdogan praat in de taal van het kalifaat en is een kwaadaardige sultan. Hij praat conform de ideologie van de IS-terroristen en handelt eveneens als een terrorist: hij is de slachter van duizenden Koerdische burgers. Maak een einde aan de deal met de sultan van de islamisten.
Prof. mr. dr. Afshin Ellian (Teheran, 1966) is momenteel hoogleraar Encyclopedie van de rechtswetenschap en wetenschappelijk directeur van Instituut voor Metajuridica aan de rechtenfaculteit van de Universiteit Leiden.
Journalist Fréderike Geerdink werd vorig jaar Turkije uitgezet. Hoe vergaat het haar achtergebleven Koerdische kennissen? ‘Vrienden en buurjongens vochten mee. Hun half vergane lijken liggen op straat.Het leger geeft geen toestemming ze op te halen.’
Elsevier 23.05.2016 De recente acties van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan zijn een ‘stuitende afwijzing van de waarden van Europa’. Ook maken ze een Turks lidmaatschap van de EU ‘effectief onmogelijk’.
Dat zegt voorzitter van de Europese Raad Martin Schulz maandag in een interview met de Kölner Stadt-Anzeiger. Schulz laat zich in vergelijking met andere Europese politici steeds feller uit over het beleid van Erdogan.
Immuniteit
‘Turkije vormt zich onder Erdogan tot een eenmansstaat,’ zegt Schulz. Hij verwijst daarbij naar het opheffen van de immuniteit voor parlementsleden van de oppositie. Van die maatregel worden vooral leden van de pro-Koerdische HDP-partij het slachtoffer.
Ook is Schulz niet te spreken over de nieuwe Turkse premier Binali Yildirim, de opvolger van Ahmet Davutoglu. Yildirim is een trouwe bondgenoot van Erdogan, en heeft al aangegeven zich voor een machtsuitbreiding van de Turkse president te gaan inzetten.
Erdogan wil een grondwetswijziging doorvoeren, waarbij de president ook de executieve macht in handen krijgt. Yildirim werd zondag unaniem door leden van de AK-partij verkozen als nieuwe premier. Het parlement, tevens gedomineerd door de AK-partij, moet dit nog wel goedkeuren.
Monopolie
Schulz herhaalde wat hij eerdermeermaals zei over visumliberalisering: dat kan niet doorgaan tenzij Turkije aan alle 72 eisen van de EU voldoet. Daaronder valt ook een aanpassing van de anti-terreurwetgeving, iets wat Erdogan pertinent weigert te doen. ‘We moeten duidelijk maken dat we niet passief de monopolisering van de macht door één man zullen accepteren,’ aldus Schulz.
Hoewel hij zijn toon richting Erdogan verscherpt, is hij geen voorstander van het schrappen van de migratiedeal. De vluchtelingen zullen daar uiteindelijk de dupe van worden, zegt Schulz. ‘We moeten wel doorgaan met de samenwerking met Turkije, maar we moeten niet stil blijven’.
Erdogan en de Duitse bondskanselier Angela Merkel spreken elkaar maandag over de migratiedeal. Beide staatshoofden, evenals premier Mark Rutte, zijn aanwezig bij deWorld Humanitarian Summitin Istanbul. Rutte spreekt met Erdogan onder meer over de arrestatie van columniste Ebru Umar.
Elif Isitman(1987) is sinds oktober 2014 online redacteur bij Elsevier.
Elsevier 22.05.2016 De beoogde nieuwe Turkse premier Binali Yildirim wil de huidige grondwet wijzigen om president Recep Tayyip Erdogan meer macht te geven. De grondwetswijziging is een ‘absolute topprioriteit’.
De congreshal stond bol van enorme posters van Erdogan, en overal waren filmpjes te zien van Erdogans tijd als premier en president, schrijft Hurriyet.
Davutoglu
‘De AK-partij heeft slechts een leider, en dat is onze president Recep Tayyip Erdogan’. Deze boodschap werd voorgelezen door de Turkse minister van Justitie Bekir Bozdag, die het congres voorzit.
Yildirim (60) is naar voren geschoven als opvolger van Davutoglu. Hij staat bekend als een trouwe bondgenootvan Erdogan. Hij is de enige kandidaat die de partij naar voren heeft geschoven, en werd op zondag door de leden van de AK-partij unaniem verkozen tot opvolger van Davutoglu. Het parlement moet er wel nog mee instemmen, maar die wordt tevens gedomineerd door de AK-partij.
In 2001 was Yildirim samen met Erdogan een van de mensen die de AK-partij stichtten. Daarna bekleedde hij een reeks politieke posities, waaronder vijfmaal minister van Transport, Zeevaart en Communicatie.
Brief
Een nieuwe grondwet geeft Erdogan executieve bevoegdheden, waarmee hij feitelijk de absolute macht in handen zou krijgen. Het is iets waar de president al geruime tijd op aanstuurt, en tevens iets wat de voormalige premier Davutoglu probeerde te blokkeren. Het is vermoedelijk de reden waarom Davutoglu het veld moest ruimen, al geeft hij dat nergens toe.
Erdogan schreef in aanloop naar het partijcongres van zondag een brief, waarin hij zijn eisen voor de volgende regering uiteenzet. ‘Ik geloof dat deze vreemde regel waarbij de president geen banden mag hebben met de politieke echelons snel zal worden verwijderd als onderdeel van ons doel om de grondwet en regering te hervormen,’ stond onder meer in zijn brief.
Elif Isitman (1987) is sinds oktober 2014 online redacteur bij Elsevier.
Elsevier 19.05.2016 Boris Johnson heeft een geldprijs gewonnen met een beledigend gedicht over Erdogan. De voormalige burgemeester van Londen deed mee aan een competitie van het Britse maandbladThe Spectator.
In april kondigde Spectator-journalist Douglas Murray een competitie aan voor lezers van het tijdschrift. Hij wilde zoveel mogelijk beledigende ‘poëzie’ verzamelen overRecep Tayyip Erdogan. Volgens Murray ontving The Spectator duizenden inzendingen.
‘Ik vind het zelf geweldig dat een politieke leider heeft laten zien dat Groot-Brittannië niet zal buigen voor de kalief in Ankara,’ zei Murray. Het gedicht van Johnson was relatief nog erg netjes. The Spectatorontving naar eigen zeggen een groot aantal bizarre en grove gedichten.
Johnson, die zelf vroeger hoofdredacteur is geweest van The Spectator, had het in zijn gedicht over Erdogan de ‘rukker’, die ‘zijn zaad zaait met behulp van een geit’. Het maandblad beloofde een geldprijs van 1.000 pond (1.304 euro) uit te reiken aan de winnaar. Johnson zal het geld waarschijnlijk een doneren een goed doel.
Volle laag
De competitie van The Spectator werd gehouden naar aanleiding van de aanklachttegen Jan Böhmermann, die Erdogan beledigde in een satirisch gedicht op Duitse televisie. Ankara wilde dat de komiek werd vervolgd. Volgens een Duitse rechter zijn bepaalde delen van het bericht niet toegestaan.
Met de competitie wilde The Spectator de censuurpogingen van Erdogan bespotten. De president kreeg de volle laag van satirici en voorvechters van vrijheid van meningsuiting na de Böhmermann-kwestie.
Bauke Schram(1993) is sinds april 2016 online redacteur bij Elsevier
Elsevier 19.05.2016 De AK-partij van president Recep Tayyip Erdogan heeft een kandidaat naar voren geschoven om premier Ahmet Davutoglu op te volgen. Binali Yildirim, een trouwe bondgenoot van Erdogan, was onder meer verantwoordelijk voor de Turkse pogingen sociale media te censureren.
De 60-jarige Yildirim is nu nog minister van Transport, maar is door de AK-partij als enige kandidaat naar voren geschoven om de nieuwe partijvoorzitter te worden. Als hij zondag op het partijcongres wordt verkozen, wordt hij ook de nieuwe premier van het land.
De zittende premier, Ahmet Davutoglu, maakte twee weken geleden bekend op te stappen, na meerdere aanvaringen met Erdogan. De president zou vinden dat Davutoglu te veel macht wilde. Ook probeerde Davutoglu het invoeren van een presidentieel stelsel te bemoeilijken, tot irritatie van Erdogan.
Trouwe bondgenoot Yilidirim, geschoold in de zeevaart, werkt al sinds de jaren negentig samen met Erdogan. Destijds was Yildirim de baas van het grootste veerbotenbedrijf in Istanbul, Erdogan was de burgemeester van de stad. In 2001 was Yildirim samen met Erdogan een van de mensen die de AK-partij stichtten. Daarna bekleedde hij een reeks politieke posities, waaronder vijfmaal minister van Transport, Zeevaart en Communicatie.
Hij kwam tijdens zijn termijnen als minister meermaals in opspraak. In 2009 stelde hij voor dat de Turkse overheid veel meer telefoons moest gaan aftappen. ‘Als je geen illegale zaak hebt, hoef je je geen zorgen te maken over afluisteren, praat zoveel als je wilt,’ verdedigde Yildirim zich tegen kritiek op het plan. ‘En als je niet wilt worden afgeluisterd, gebruik gewoon je telefoon niet.’
Als minister van Communicatie was hij ook verantwoordelijk voor het censureren van sociale media. Dat begon bij het blokkeren van kritische video’s op YouTube, maar is daarna verder uitgebreid. Yildirim eiste eind vorig jaar nog dat Twitter een boete van 50.000 dollar zou betalen, voor het verspreiden van ‘terroristische propaganda’.
Waterdrager Na de nominatie op donderdag zei Yildirim trots te zijn en beloofde hij door te gaan met de strijd tegen de ‘terroristische dreiging’ tegen Turkije. Over de migratiedeal die de EU en Turkije sloten, zei hij niets.
‘Het zal een onkritische nieuwe waterdrager van Erdogan worden,’ voorspelde Turkije-expert Sami Faltas eerder al tegen Elsevier.nl. Dat is waarschijnlijk niet in het belang van Turkije, waar de macht steeds meer in de handen van één persoon komt. Het is ook niet in het belang van de EU, zegt Faltas, dat kan verwachten dat de relaties met Turkije zullen verslechteren.
Het vertrek van de Turkse premier Ahmet Davutoglu kwam niet geheel onverwachts. Tot onvrede van president Recep Tayyip Erdogan zou de premier steeds meer macht willen hebben. De migratiedeal met de EU lijkt de druppel te zijn geweest.
De geruchten over onmin tussen de Turkse president Erdogan en de premier gingen al een tijdje. Volgens ingewijden zou Erdogan vinden dat Davutoglu, sinds augustus 2014 premier, te dominante machtsambities had.
‘Erdogan is al heel lang bezig om zijn machtsbasis te vergroten en iedereen die in zijn weg komt, opzij te schuiven,’ vertelt Sami Faltas, als Turkije-expert verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen, tegen Elsevier. ‘Aan de ene kant was Davutoglu een waardevolle bondgenoot, aan de andere kant was hij niet gecharmeerd van het presidentiële stelsel dat Erdogan wil.’ Ook dacht Davutoglu aan nieuwe vredesgesprekken met de Koerden en was hij de architect van de veelbesproken migratiedeal met de EU.
Druppel De politiek rondom het sluiten van dat akkoord zou wel eens de definitieve druppel kunnen zijn geweest voor Erdogan. Volgens de Britse krant Financial Timesstapte Davutoglu in maart op eigen houtje naar de Duitse bondskanselier Angela Merkel met het plan om migranten uit te gaan wisselen tussen Griekenland en Turkije. Erdogan zou niet zijn geconsulteerd en hield zich tot de dag van vandaag relatief afzijdig van de deal.
Wel reageerde hij deze week op opvallende wijze op het eindigen van de visumplichtvoor Turken die naar de EU willen reizen. ‘Tijdens mijn periode als minister werd al aangekondigd dat dit in oktober 2016 zou gebeuren,’ zei Erdogan. ‘Ik snap niet waarom het verschil van vier maanden wordt gezien als zo’n grote overwinning.’
Straf Afgelopen week werd Davutoglu voor de eerste maal gestraft. Het bestuur van de AK-partij besloot dat de premier niet langer de macht zou hebben om provinciale ambtenaren en regionale leiders van de AK-partij aan te wijzen.
Het bleek een voorbode: woensdag zou Erdogan in een ontmoeting met regionale leiders Davutoglu hebbengewaarschuwd ‘niet te vergeten wie je deze baan heeft gegeven’. Even later droeg hij Davutoglu op om een speciaal partijcongres in te lasten.
Daarmee vroeg hij indirect om zijn ontslag, want op het congres zal een nieuwe premier worden gekozen. ‘Het zal een onkritische nieuwe waterdrager van Erdogan worden,’ voorspelt Faltas. Dat is waarschijnlijk niet in het belang van Turkije, waar de macht steeds meer in de handen van één persoon komt. Het is ook niet in het belang van de EU, zegt Faltas, dat kan verwachten dat de relaties met Turkije zullen verslechteren.
Het is vooralsnog onduidelijk of met het vertrek van Davutoglu de EU-deal in gevaar komt. Buitenlandchef van de EU Federica Mogherini zei donderdag eerst met de Turkse autoriteiten willen spreken voordat ze kan inschatten wat de gevolgen zijn.
Emile Kossen Emile Kossen (1992) is sinds september 2015 online redacteur bij Elsevier. Portefeuilles/interesses Verenigde Staten Latijns-Amerika Politiek Media
Telegraaf 18.05.2016 Presentatrice Sylvana Simons begint haar nieuwe rol als kandidaat-Kamerlid bij de partij DENK met een opvallende uitspraak. De BN’er praat de arrestatie van columniste Ebru Umar in Turkije goed.
De oprichters van DENK, Kamerleden Öztürk en Kuzu, baren in het parlement opzien door zich niet uit te willen spreken tegen de Turkse persbreidel en andere aanvallen uit Ankara op de vrijheid van meningsuiting. De presentatrice, die bekend werd bij muziekzender TMF, sluit zich nu aan bij deze club en komt op de kandidatenlijst.
Begrip
In het programma De Wereld Draait Door keurde ze de arrestatie van columniste Ebru Umar in Turkije niet af. Integendeel: ze toonde er zelfs begrip voor omdat Umar iets deed wat volgens de Turkse regels niet mag. Volgens haar is er sprake van ’selectieve verontwaardiging’ over de arrestatie daar, terwijl er bij Nederlandse aangelegenheden weggekeken zou worden.
Over de komst van Simons wilden de betrokkenen niks kwijt aan deze krant; alle verzoeken om informatie werden zoals gebruikelijk genegeerd. In het openbaar waren Kuzu en Öztürk niet te zien. Bij twee belangrijke Kamerdebatten over Turkije, een onderwerp waar ze normaal graag hun achterban vertegenwoordigen, waren zij niet aanwezig. Öztürk liet ook verstek gaan bij een actie van een goed doel waar hij aanwezig bij zou zijn.
’Tegengeluid’
Het was bij hetzelfde De Wereld Draait Door dat Simons gemotiveerd raakte om de politiek in te gaan. Ze was geschokt dat Martin Šimek daar de term ’zwartjes’ gebruikte. „Dát was het moment dat ik besloot om zaken als racisme en Zwarte Piet niet meer zonder tegengeluid te laten passeren”, laat ze in een persbericht weten. „Ik zie het nu als mijn taak om mijn stem te laten horen in de arena waar ik écht iets blijvends kan bijdragen: de politiek.”
Elsevier 18.05.2016 Er is opnieuw een relletje ontstaan tussen Turkije en de Europese Unie (EU). Kritische uitspraken van de EU-ambassadeur in Turkije Hansjörg Haber zijn de Turken in het verkeerde keelgat geschoten.
Haber zei vorige week tijdens een persconferentie dat Turkije het geheel aan zichzelf te danken heeft dat visumliberalisering nog geen vaststaand feit is. De visumvoorwaarden zijn al sinds 2013 bekend, legde de topdiplomaat uit. Toch weigert de Turkse president Recep Tayyip Erdogan nog steeds om alle eisen in te willigen. ‘In Duitsland hebben we een spreekwoord: wie begint als een Turk, kan eindigen als een Duitser’, zei Haber. ‘In dit geval is het omgekeerde gebeurd.’
Kleineren
De uitspraken leidden tot boze reacties van de Turken. Minister van Europese Zaken Volkan Bozkir noemde het een aanval op Erdogan en een poging om Turkije te kleineren. Erdogan zelf zei overeenkomsten te willen sluiten met Brussel, niet met individuen.
Toch is de Duitse EU-politicus op het matje geroepen door het Turkse ministerie van Buitenlandse Zaken, blijkt woensdag. Haber moet komen uitleggen waarom hij de ‘roekeloze’ uitspraken heeft gedaan. De Turken zijn ‘woedend’, benadrukt een bron binnen het ministerie tegen Haber7.
Lastige route
De weg naar snelle visumliberalisering wordt ondertussen steeds lastiger. Turkije weigert de antiterreurwetten aan te passen, die nu veelvuldig worden gebruikt om journalisten en activisten op te pakken en de mond te snoeren. Het Europees Parlement heeftaangegeven niet te willen stemmen over visumvrij reizen voor de Turken, zolang ze niet aan alle 72 voorwaarden hebben voldaan.
In Europa zijn veel zorgen over de gevolgen van visumvrij reizen voor 78 miljoen Turken. In een nog niet gepubliceerd rapport van de Europese Commissie wordt gewaarschuwd dat buitenlandse terroristen en criminele netwerken misbruik kunnen maken van het systeem. Ze hebben dan enkel een Turks paspoort nodig om de EU binnen te komen, schrijft de Commissie.
Rutte: uitlevering Umar aan Turkije uitgesloten
Elsevier 18.05.2016 Volgens premier Mark Rutte is het ‘uitgesloten’ dat columniste Ebru Umar na een veroordeling zal worden uitgeleverd aan Turkije. Hij wilde niet vooruitlopen op een eventuele veroordeling.
Umar werd drie weken geleden opgepakt in de Turkse badplaats Kusadasi, omdat ze#fuckerdogan twitterde.
Gelul
Het proces tegen Umar in Turkije loopt nog, maar zijzelf zit inmiddels weer in Nederland. Volgens Rutte is uitlevering alleen mogelijk in zaken waar in Nederland een vergelijkbare straf op staat en bovendien minimaal één jaar. ‘Dat is in het Nederlands recht niet denkbaar,’ aldus Rutte woensdag tijdens een Kamerdebat over de kwestie.
Het CDA vindt dat het niet hard genoeg heeft opgetreden tegen Ankara. ‘Wat een gelul,’ reageerde Rutte prompt, toen CDA-Kamerlid Raymond Knops dat ter sprake bracht. Rutte zegt dat de Nederlandse regering geen concessies heeft gedaan aan Turkije in ruil voor de vrijlating van Umar.
Stilte
Knops zei dat onder meer de Turkse ambassadeur op het matje geroepen had moeten worden om de zaak, en dat minister Bert Koenders van Buitenlandse Zaken duidelijker stelling had moeten nemen.
Koenders werd door Rutte juist geprezen, vanwege de vrijlating van Umar. Koenders heeft ‘het leeuwendeel gedaan volgens de beste regels van de stille democratie,’ zei Rutte. De vrijlating van Umar werd achter de schermen geregeld en gebeurde in redelijke stilte.
Elif Isitman (1987) is sinds oktober 2014 online redacteur bij Elsevier.
VN 18.05.2016 De Tweede Kamer maakt zich boos over de arrestatie van Ebru Umar en de Lange Arm van Erdogan, maar offert en passant de vrijheid van meningsuiting in de strijd tegen haatimams.
Elsevier 17.05.2016 De Duitse rechter heeft delen van het satirische ‘geitenneuker’-gedicht die de Duitse komiek Jan Böhmermann over de Turkse president Recep Tayyip Erdogan voorlas, verboden. Sommige delen van het gedicht zijn toegestaan, maar het grootste gedeelte niet, aldus de rechter.
De rechter in Hamburg oordeelt dat het inderdaad om satire gaat, maar dat een groot deel van het gedicht volgens de Duitse wet niet mag, meldt Der Spiegel.
Seksuele connotatie
Ook de niet-verboden delen van het gedicht leveren kritiek op Erdogan, maar het gaat hierbij om een ‘toegestane vorm van harde kritiek’. Hieronder valt onder meer de zin ‘Sackdoof, feige und verklemmt ist Erdogan, der Präsident’ en ‘Er ist der Mann der Mädchen schlägt und dabei Gummimasken trägt’.
Het gedeelte dat volgens de rechter niet mag, verreweg het grootste deel van het gedicht, is vooral vanwege de ‘seksuele connotatie’ van de woorden niet toegestaan. Het gaat hier vermoedelijk om het gedeelte waarin Erdogan een geitenneuker wordt genoemd en een liefhebber van kinderporno.
Overtreedt Böhmermann het bevel van de rechter, dan komt hem dat op een boete van 250.000 euro of een celstraf van maximaal zes maanden te staan.
Artistieke vrijheid
‘Ik ben erg tevreden over de goede rechtsspraak in Duitsland,’ zei de Michael von Sprenger, de advocaat van Erdogan, na afloop. Christian Schertz, de advocaat van Böhmermann, kan zich hier vanzelfsprekend niet in vinden
De beslissing van de rechter om bepaalde delen van het gedicht te isoleren, waardoor er op zichzelf staande beledigingen overblijven, druist in tegen de artistieke vrijheid, aldus Schertz. ‘Het gedicht moet als een geheel worden beschouwd, en ook binnen de context van het programma, waarin het gedicht wordt voorgelezen’. Böhmermann las het gedicht voor tijdens Neo Magazin Royale, een satirisch tv-programma.
De advocaat van Erdogan stelde vast dat de rechtbank stukken van het gedicht als laster heeft opgevat en dat het in dit geval niet om een kwestie van smaak gaat.
Erdogan wil ook dat Böhmermann strafrechtelijk wordt vervolgd wegens belediging van een bevriend staatshoofd. Bondskanselier Angela Merkel heeft eerder toestemming gegeven voor een dergelijke zaak, maar het is uiteindelijk aan de Duitse openbare aanklager om de knoop door te hakken.
Elif Isitman (1987) is sinds oktober 2014 online redacteur bij Elsevier.
Elsevier 13.05.2016 De Turkse president Recep Tayyip Erdogan houdt Europa in een wurggreep en lijkt alles te kunnen maken. De EU is door de migratiecrisis afhankelijk geworden van Turkije, gaf de Duitse bondskanselier Angela Merkel toe. Toch is Turkije ook kwetsbaar, vooral op economisch vlak.
De discussie over visumliberalisering wordt steeds feller. Op donderdag benadrukte Erdogan dat hij de Turkse antiterreurwetten, die ook worden gebruikt om journalisten het zwijgen op te leggen, niet zal aanpassen. ‘Sinds wanneer besturen jullie dit land? Wie heeft jullie die autoriteit gegeven?’ sneerde de Turkse president.
De Europese reactie op de recente ontwikkelingen in Turkije, waaronder het vertrek van de kritische premier Ahmet Davutoglu en een reeks pogingen van Erdogan om de persvrijheid in Europa in te perken, was om de Turken visumvrij reizen te beloven. ‘De EU heeft ons harder nodig, dan Turkije de EU’, concludeerde Erdogan.
Toeristenboycot
Toch is Turkije zeer kwetsbaar, vooral op economisch vlak. Voor gas en olie zijn de Turken afhankelijk van andere landen, waarvoor buitenlandse valuta nodig zijn. Kreeg Turkije die eerder nog volop van de grote stroom toeristen, vooral uit Europa, daar is de afgelopen tijd verandering in gekomen.
Nationaliteit van toeristen die in 2015 naar Turkije kwamenDuitsland: 5,6 miljoen
Rusland: 3,6
Groot-Brittannië: 2,5
Georgië: 1,9
Nederland: 1,2
Na het neerschieten van een Russisch gevechtsvliegtuig dicht bij de Turks-Syrische grens riep de Russische president Vladimir Poetin reisbureaus eind vorig jaar op geen reizen meer naar Turkije aan te bieden. Ook Duitse toeristen mijden het land in groten getale, nadat twaalf Duitsers omkwamen bij een aanslag in Istanbul. Het aantal Nederlandse boekingen lag eind april de helft lager dan het jaar ervoor.
Het gevolg: acht opeenvolgende maanden daalde het aantal toeristen dat naar Turkije kwam, in maart nog met 13 procent. De Japanse bank Nomura schat in dat Turkije dit jaar minder dan 20 miljard euro zal verdienen aan het toerisme, het laagste bedrag sinds 2008. In februari meldden Turkse en Russische media al dat meer dan 1.300 hotels langs de Turkse kust in de verkoop zijn gezet.
Politieke onrust
De reeks problemen in Turkije – van de migratiecrisis tot de oorlog die wordt gevoerd met de Koerdische PKK – heeft ook gevolgen voor de binnenlandse bestedingen, deoverheidsuitgaven en de economische groei. Erdogan houdt vol dat het land dit jaar een groeipercentage van zo’n 4,5 procent zal behalen, maar vicepremier Mehmet Şimşek noemde dit door ‘fundamentele economische problemen’ een grote uitdaging. De Wereldbank stelde het verwachte groeipercentage onlangs naar beneden bij, tot 3,5 procent.
Politieke onrust vergroot de financiële kwetsbaarheid van Turkije. Vooral na het vertrek van Ahmet Davutoglu – volgens analisten een teken dat Erdogan nog meer macht wil hebben – daalde de waarde van de Turkse lira hard en kelderde de beurs in Istanbul.
Wellicht zit er nog een omstreden machtswissel aan te komen. Vicepremier Şimşek, die jarenlang de economische koers uitzette, zou bij het speciale partijcongres kunnen worden vervangen, meldt Bloomberg. Onder economen wordtgevreesd dat Erdogan daarna eigenhandig het Turkse economische beleid in handen neemt.
De rel met de EU over visumvrij reizen voor de Turken duurt ondertussen voort. Tegen FT zeggen EU-officials dat Erdogan echt wel weet dat hij Europa nodig heeft en voorspellen ze dat hij uiteindelijk een compromis zal sluiten. De uitspraken van de Turkse president zouden vooral pogingen zijn om de kwetsbaarheid van zijn land te maskeren.
Emile Kossen (1992) is sinds september 2015 online redacteur bij Elsevier. Portefeuilles/interesses Verenigde Staten Latijns-Amerika Politiek Media
Buitenland De Nederlandse journaliste en columniste Ebru Umar is terug in Nederland. Ze mocht dinsdagavond Turkije verlaten, zo maakte minister Bert Koenders van Buitenlandse Zaken bekend. Umar landde op Schiphol met een vlucht uit Izmir….
Elsevier 06.05.2016
De Turkse journalisten Can Dundar en Erdem Gul zijn veroordeeld tot vijf jaar en tien maanden cel. Ze stonden terecht wegens het lekken van staatsgeheimen.
Dundar werd eerder op de dag nog beschoten net buiten de rechtbank in Istanbul. Na het vonnis sprak Dundar collega-journalisten buiten het gebouw toe: ‘Wij moeten allemaal dapper zijn’.
Ongedeerd
De schutter, volgens Turkse autoriteiten ene Murat Sahin, werd direct na het incident door onder meer de vrouw van Dundar, Dilek, vastgepakt. Hij is opgepakt door de politie. De aanslagpleger riep tijdens zijn aanval naar Dundar ‘je bent een verrader, je bent een verrader!’. De schutter miste echter zijn doel en Dundar kwam er ongedeerd vanaf.
Een andere journalist werd wel in een been getroffen. Dundar is hoofdredacteur van de linkse oppositiekrant Cumhuriyet. Samen met Gul, de correspondent van de krant in Ankara, werd hij beschuldigd van onder meer spionage.
De twee werden aangeklaagd nadat zij een reportage maakten waarin Turkse wapenleveranties aan rebellen in Syrië werden onthuld. De wapens zouden uiteindelijk bij terreurbeweging Islamitische Staat (IS) zijn beland. Ze werden niet veroordeeld voor een poging de regering van president Recep Tayyip Erdogan omver te werpen, een andere aanklacht die nog stond.
Aartsrivaal
De twee worden ook beschuldigd van het ‘steunen van een terroristische organisatie’, maar zijn nog niet veroordeeld. Met de ‘terroristische organisatie’ in kwestie wordt de beweging van de islamitische geleerde Fethullah Gulen, die sinds eind jaren ’90 in de Verenigde Staten woont, bedoeld. Hij was eerder een bondgenoot van Erdogan, maar de twee kregen ruzie nadat Erdogan vond dat Gulen steeds belangrijkere banen opeiste. Sindsdien ziet Erdogan hem als aartsrivaal.
Iedereen die met Gulen wordt geassocieerd aangepakt. Erdogan verdenkt zijn ex-bondgenoot ervan de staat omver te willen werpen, en beschuldigt hem vaak van het creëren van een ‘parallele staat’. Of Dundar en Gul ook hiervoor worden veroordeeld, moet de rechter nog bepalen.
Elif Isitman (1987) is sinds oktober 2014 online redacteur bij Elsevier.
Elsevier 06.05.2016 De Turkse journalist Can Dundar werd vrijdag beschoten voor de deur van de rechtbank in Istanbul. Hij bleef ongedeerd en de dader is opgepakt.
De dader zou tijdens de aanslag ‘je bent een verrader’ hebben geroepen, meldtHurriyet. Dat doet vermoeden dat de aanslag is gepleegd door een sympathisant van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan. Dundar staat namelijk terecht voor onder meer ‘misdaden tegen de overheid’.
Onder meer zijn vrouw Dilek wist de aanslagpleger te stoppen. Op sociale media circuleren filmpjes van het moment waarop de aanslagpleger wordt gepakt.
Erdogan wil de hoofdredacteur van de vooraanstaande Turkse krantCumhuriyet levenslang de gevangenis in sturen. De krant publiceerde beelden van Turkse wapenleveranties aan rebellen in Syrië, die vermoedelijk uiteindelijk bij terreurbeweging Islamitische Staat (IS) zijn terechtgekomen.
Videobeelden
Vorig jaar juni publiceerde de krant videomateriaal dat laat zien dat leden van de MIT, de Turkse inlichtingendiensten, wapens versturen naar rebellengebieden in Syrië. Het is niet bekend wat er met de wapens gebeurd is, maar mogelijk zijn zij uiteindelijk in handen gekomen van IS. De videobeelden dateren van 19 januari 2014.
Cumhuriyet is een linkse, seculiere krant die vaak openlijk kritiek levert op hetstrenge regime van Erdogan en zijn islamitische AK-partij. De Turkse regering zou er dan ook al langer op uit zijn om de krant te ‘pakken’.
Hoofdredacteur Can Dundar staat in Istanbul terecht voor ‘misdaden tegen de overheid’ en ‘het lekken van informatie die de staatsveiligheid in gevaar kan brengen’.
Dundar reageerde op Twitter door te zeggen dat hij slechts zijn werk deed: ‘Wij zijn journalisten, geen ambtenaren. Het is niet onze taak om de smerige geheimen van de staat te bewaren, maar juist om haar namens de burger te ondervragen,’ twitterde hij destijds.
De Turkse Raad van de Journalistiek kwam indertijd op het hoofdkantoor vanCumhuriyet in Sisli, het zakelijk district van Istanbul, om steun te betuigen aan Dundar: ‘Als er een prijs betaald moet worden, dan betalen wij die samen,’ luidde de boodschap van voorzitter Pinar Turenc.
President Erdogan zei na de arrestatie van Dundar tegen de staatsomroep TRT dat de journalist die de video publiceerde ‘zal boeten’ voor zijn daden. Hij verklaarde daarop juridische actie te ondernemen.
Eerder lekten er al documenten uit waaruit bleek dat MIT betrokken zou zijn bij wapenleveranties aan rebellengroeperingen in Syrië. Door wapens te leveren aan Syrische gebieden die in handen zijn van rebellen, zou de Turkse overheid indirect terreurbeweging IS hebben gefaciliteerd.
De Syrische regering beweert dat Turkije, die de missie heeft het regime van de Syrische president Bashar al-Assad om zeep te helpen, naast wapens ook strijders de grens over heeft gestuurd, van wie sommigen zich bij IS zouden hebben gevoegd.
Volgens Erdogan waren de MIT-vrachtwagens met wapens op weg naar Syrië om de minderheid van Turkmenen te helpen. Aanklagers zouden volgens hem geen autoriteit hebben om de MIT-voertuigen te doorzoeken, aangezien zij namens de ‘parallelle staat’ zouden handelen.
De term ‘parallelle staat‘ valt vaker bij Erdogan: de Turkse president beschuldigt zijn huidige aartsrivaal en voormalige bondgenoot Fethullah Gulen, die momenteel in de Verenigde Staten woont, ervan een ‘parallelle staat’ te runnen, die erop uit zou zijn om Erdogan en de AK-partij ten val te brengen.
Elif Isitman (1987) is sinds oktober 2014 online redacteur bij Elsevier.
Elsevier 06.05.2016 De Turkse president Recep Tayyip Erdogan heeft vrijdag fel uitgehaald naar de Europese Unie. Een van de eisen van EU-visumliberalisering voor Turken is dat Turkije haar terreurwetten aanpast, iets waar Erdogan duidelijk niet op zit te wachten.
‘Wij gaan onze eigen weg, en jullie ook,’ zei hij tijdens een speech die live werd uitgezonden.
De regering-Erdogan gebruikt de antiterreurwetten veelal om critici de mond te snoeren, iets wat volgens Europese richtlijnen niet mag.
Propaganda
In Turkije wordt een aantal journalisten vervolgd voor het ‘verspreiden vanterreurpropaganda’ en het lekken van staatsgeheimen, aanklachten die de regeringvaak inzet om journalisten het zwijgen op te leggen. Het proces tegen Cumhuriyet-journalisten Can Dundar en Erdem Gul is daar een voorbeeld van. De twee publiceerden een verhaal over de oorlog in Syrië, waarbij beelden werden gepubliceerd van Turkse wapenleveranties aan rebellen, die uiteindelijk vermoedelijk bij terreurbeweging Islamitische Staat (IS) zijn terechtgekomen.
Eerder deze week was er zowel van Turkse als Europese kant vertrouwen dat het land aan alle eisen voor visumliberalisering zou voldoen. Met de nieuwste uitspraak van Erdogan lijkt dat iets minder zeker.
De Turkse minister van Justitie en afgezant voor de EU Volkan Bozkir zei donderdag dat hij verwachtte dat de liberalisering vanaf 30 juni van kracht kon gaan, omdat Turkije aan bijna alle van de 72 eisen had voldaan.
Percepties
Bozkir verwachtte dat de visumliberalisering het moeilijkste door het Europees Parlement heen te loodsen zou zijn. ‘In het parlement heersen percepties van ons die wij niet verdienen. Die percepties moeten gebroken worden’. De minister gaat volgende week naar Brussel en Straatsburg om met onder meer voorzitter van het Europees Parlement Martin Schulz verder te praten over de visumliberalisering.
Hij heeft er alle vertrouwen in. ‘Ik geloof niet dat er een punt is waar we het niet eens over kunnen worden’. Donderdagavond zou Bozkir nog met Brussel hebben gebeld over het ‘meningsverschil’ over de antiterreurwetten waar Erdogan zich vrijdag zo druk over maakt. Volgens Bozkir zou het slechts gaan om een ‘aantal vragen’ vanuit de EU, die naar behoren beantwoord kunnen worden.
Elif Isitman (1987) is sinds oktober 2014 online redacteur bij Elsevier.
Elsevier 06.05.2016 Het vertrek van de Turkse premier Ahmet Davutoglu kwam niet geheel onverwachts. Tot onvrede van president Recep Tayyip Erdogan zou de premier steeds meer macht willen hebben. De migratiedeal met de EU lijkt de druppel te zijn geweest.
De geruchten over onmin tussen de Turkse president Erdogan en de premier gingen al een tijdje. Volgens ingewijden zou Erdogan vinden dat Davutoglu, sinds augustus 2014 premier, te dominante machtsambities had.
‘Erdogan is al heel lang bezig om zijn machtsbasis te vergroten en iedereen die in zijn weg komt, opzij te schuiven,’ vertelt Sami Faltas, als Turkije-expert verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen, tegen Elsevier. ‘Aan de ene kant was Davutoglu een waardevolle bondgenoot, aan de andere kant was hij niet gecharmeerd van het presidentiële stelsel dat Erdogan wil.’ Ook dacht Davutoglu aan nieuwe vredesgesprekken met de Koerden en was hij de architect van de veelbesproken migratiedeal met de EU.
Druppel
De politiek rondom het sluiten van dat akkoord zou wel eens de definitieve druppel kunnen zijn geweest voor Erdogan. Volgens de Britse krant Financial Timesstapte Davutoglu in maart op eigen houtje naar de Duitse bondskanselier Angela Merkel met het plan om migranten uit te gaan wisselen tussen Griekenland en Turkije. Erdogan zou niet zijn geconsulteerd en hield zich tot de dag van vandaag relatief afzijdig van de deal.
Wel reageerde hij deze week op opvallende wijze op het eindigen van de visumplichtvoor Turken die naar de EU willen reizen. ‘Tijdens mijn periode als minister werd al aangekondigd dat dit in oktober 2016 zou gebeuren,’ zei Erdogan. ‘Ik snap niet waarom het verschil van vier maanden wordt gezien als zo’n grote overwinning.’
Straf
Afgelopen week werd Davutoglu voor de eerste maal gestraft. Het bestuur van de AK-partij besloot dat de premier niet langer de macht zou hebben om provinciale ambtenaren en regionale leiders van de AK-partij aan te wijzen.
Het bleek een voorbode: woensdag zou Erdogan in een ontmoeting met regionale leiders Davutoglu hebbengewaarschuwd ‘niet te vergeten wie je deze baan heeft gegeven’. Even later droeg hij Davutoglu op om een speciaal partijcongres in te lasten.
Daarmee vroeg hij indirect om zijn ontslag, want op het congres zal een nieuwe premier worden gekozen. ‘Het zal een onkritische nieuwe waterdrager van Erdogan worden,’ voorspelt Faltas. Dat is waarschijnlijk niet in het belang van Turkije, waar de macht steeds meer in de handen van één persoon komt. Het is ook niet in het belang van de EU, zegt Faltas, dat kan verwachten dat de relaties met Turkije zullen verslechteren.
Het is vooralsnog onduidelijk of met het vertrek van Davutoglu de EU-deal in gevaar komt. Buitenlandchef van de EU Federica Mogherini zei donderdag eerst met de Turkse autoriteiten willen spreken voordat ze kan inschatten wat de gevolgen zijn.
Emile Kossen (1992) is sinds september 2015 online redacteur bij Elsevier. Portefeuilles/interesses Verenigde Staten Latijns-Amerika Politiek Media
Elsevier 06.05.2016 De Nederlandse columnist Ebru Umar, die al bijna twee weken in Turkije ‘landarrest’ heeft na beledigingen aan het adres van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan, heeft aangifte gedaan van bedreiging. Voorlopig mag ze zelf het land nog niet uit.
Umar vertelt tegen Elsevier dat ze op straat door een Turkse man werd aangesproken. Hij zei te weten waar Umar in Nederland woont en dreigde ‘wel even langs te komen’ omdat ze zijn ‘land, vlag en president heeft beledigd’.
‘Hij was trots op zijn uitspraken, en zei zelfs dingen als “Weet je wel wat er met je gebeurt na je dood?”‘Donderdagavond heeft Umar aangifte gedaan op het politiebureau van Kusadasi. De man zou ook aangifte hebben gedaan tegen Umar, die hem driemaal een klootzaak noemde.
Nieuwe aanklachten
Voorlopig moet Umar in Turkije blijven, nadat donderdag bekend werd dat er twee nieuwe aanklachten tegen haar zijn ingediend. Een cartoon waarin Umar een gevangenisbal aan haar enkel heeft waarop de Turkse vlag prijkt, en een Skype-interview dat ze had met De Telegraaf zouden aanleiding zijn geweest voor de aanklachten.
De aanklachten zijn ingediend door Turkse Nederlanders, daar is Umar van overtuigd. Op Twitter verklaarde ze donderdag de oorlog aan ‘klikturken’. Even laterpubliceerde ze op sociale media de e-mailadressen van de ‘verklikkers’.
Landarrest
Umar werd eind april op haar vakantieadres in de Turkse badplaats Kusadasi gearresteerd vanwege een aantal kritische tweets over Erdogan. Sindsdien zit ze in ‘landarrest’, zoals ze het zelf noemt. Ze zit inmiddels al twee weken gedwongen in Turkije en moet zich twee keer per week bij het politiebureau melden.
Eerder deze week werd bekend dat haar veiligheid ook in Nederland in gevaar kan komen. Zelfs premier Mark Rutte (VVD) zou zich zorgen maken. Net na haar arrestatie in Turkije werd ingebroken in haar huis in Amsterdam. Er werd onder meer de tekst ‘hoer’ op de muur gekalkt.
Telegraaf 27.04.2016 Turkije blijft ook in de nieuwe grondwet een seculiere staat waarbij geloof en staat gescheiden zijn. Dat heeft de Turkse premier Ahmet Davutoglu woensdag verklaard.
Hij reageerde op de Turkse parlementsvoorzitter Ismail Kahraman die maandag verkondigde dat Turkije een nieuwe, expliciet religieuze grondwet moet krijgen waarin het idee van een seculiere staat wordt afgewezen. Hij verraste daarmee de commissie die momenteel werkt aan een nieuwe grondwet.
Davutoglu maakte korte metten met Kahramans opmerkingen tijdens een toespraak bij een bijeenkomst van de regerende AK-partij. Kahraman verklaarde later overigens dat zijn opmerkingen een ,,persoonlijke mening” waren.
VK 27.04.2016 De nieuwe grondwet van Turkije zal een seculier karakter kennen. Dat heeft de Turkse permier Davutoglu vandaag gezegd tijdens een toespraak voor de fractie van zijn AK-partij in het Turkse parlement.
Waarom Erdogan snel op zijn pik getrapt is
Als je zo hoog staat in de pikorde, kan er eenvoudig niet met je gespot worden. Zou dat de reden zijn dat Erdogan zo gauw beledigd is? Of is er een meer psychologische verklaring? (+)
De opmerkingen van de premier komen een dag nadat de parlementsvoorzitter Ismail Kahraman – ook van de AK-partij – had gezegd dat de grondwet een islamitisch karakter zou moeten kennen, om zo recht te doen aan de overweldigende meerderheid van moslims in het land. Die opmerkingen veroorzaakten een storm van protest. Davutoglu lijkt met zijn opmerkingen de geest weer in de fles te willen krijgen. Kahraman krabbelde eerder ook al terug: zijn uitlatingen waren ‘zijn persoonlijke visie’ en religieuze vrijheden waren nog steeds zeer belangrijk, aldus de parlmentsvoorzitter. De Turkse grondwet spreekt zich niet uit over een officiële staatsreligie.
Dat is te danken aan Mustafa Kemal Atatürk, de eerste president van Turkije, die in 1923 van Turkije een republiek maakte en de sharia uit de grondwet schrapte. Vanaf dat moment is er een stikte scheiding tussen geloof en staat. Maar sinds de AK-partij van Erdogan aan de macht is, wordt Turkije langzaam aan steeds meer religieuzer. Het hoofddoekverbod is bijvoorbeeld gedeeltelijk opgegeven en het is lastiger geworden om drank te kopen.
De AK-partij pleit er al langer voor om de huidige grondwet, die werd opgesteld nadat het leger in 1980 de macht had gegrepen, te vervangen. Erdogan wil meer macht en bevoegdheden overhevelen naar zijn eigen ambt. De AK-partij heeft 317 van de 550 zetels in het parlement en heeft 330 stemmen nodig om een referendum te organiseren over een wijziging van de grondwet. Dat betekent dat het daarvoor ook stemmen nodig heeft van andere partijen.
Trouw 27.04.2016 Het Turkije van president Erdogan bestrijdt niet alleen critici in binnen- en buitenland, maar probeert ook het karakter van de Turkse staat te veranderen. De strikte scheiding tussen kerk en staat lijkt stukje bij beetje te verdwijnen.
Erdogan maakt er de afgelopen jaren al geen geheim van dat hij de scheiding tussen kerk en staat in Turkije te strikt vindt
Als het een proefballon was, had hij het effect van een atoombom. Voor een publiek van islamitische geestelijken liet Ismail Kahraman, voorzitter van het Turkse parlement en vertrouweling van president Erdogan, zich maandagavond ontvallen dat de nieuwe grondwet waar Erdogan naar streeft een islamitische grondslag moet krijgen. “We zijn een moslimland en dus zouden we ook een religieuze grondwet moet hebben”, aldus Kahraman. En daarmee zette dit prominente lid van de regerende AK-partij de bijl aan de wortel van een van de belangrijkste grondprincipes van de Turkse Republiek. De grote oppositiepartijen reageerden furieus.
Zo zei Devlet Bahceli, leider van de nationalistische MHP, dat het seculiere karakter van de staat niet ter discussie mag staan. Hij eiste dat Kahraman zijn woorden terugneemt. In Ankara betoogden onder anderen parlementariërs van de seculiere CHP, de grootste oppositiepartij, tegen de uitspraken van de parlementsvoorzitter. Ook vanuit de islamitische AKP zelf klonk reserve. Mustafa Sentop, de afgevaardigde die namens de AKP de parlementaire grondwetscommissie voorzit, liet weten dat de laïciteit – de strikte scheiding van kerk en staat in Turkije – tijdens de beraadslagingen van die commissie niet ter discussie staat.
Ondenkbaar
Maar critici zien in de woorden van Kahraman een trend bevestigd. “Zo’n opmerking als die van Kahraman zou tien jaar geleden nog ondenkbaar zijn geweest”, zegt bijvoorbeeld Ahmet Insel, politicoloog en auteur van een boek over de jaren dat Erdogan premier was (2002-2014). De scheiding van kerk en staat is diep verankerd in de in 1923 door Atatürk gestichte Turkse republiek, “zozeer dat het een cultus op zichzelf werd, met het leger als belangrijkste tempelbewaker”, aldus Insel. Maar naarmate de AKP zich het afgelopen decennium dieper in de staatsinstellingen nestelde, kwam de positie van het leger onder druk, culminerend in een aantal geruchtmakende processen.
Erdogan zorgde dat vrouwen hoofddoeken op de universiteit mochten dragen en moedigde godsdienstlessen op lagere scholen aan
Erdogan maakt er de afgelopen jaren al geen geheim van dat hij de scheiding tussen kerk en staat in Turkije te strikt vindt. Hij zorgde dat vrouwen hoofddoeken op de universiteit mochten dragen en moedigde godsdienstlessen op lagere scholen aan. Via restricties op alcoholverkoop kwam de islam ook een beetje de huiskamer binnen. Lang werd dat gezien als een gerechtvaardigde correctie op al te harde onderdrukking van religie door de seculiere partijen in Turkije en het leger. Maar nu de AKP zelf al 14 jaar aan de macht is, groeit de vrees dat de balans nu naar de andere kant doorslaat. Helemaal nu de partij werkt aan een nieuwe grondwet, waarin de president – Erdogan – grote macht zal krijgen.
Kritische pers
“De AKP valt steeds meer samen met de overheid”, stelt Ayse Çavdar, die de opkomst van islamisten in steden als Istanbul en Ankara onderzocht. “Tegelijk zijn vrijwel alle reguliere tegenmachten onschadelijk gemaakt”. Dat geldt niet alleen voor de seculiere oppositie en het leger, maar ook voor bijvoorbeeld een groot deel van de kritische pers. Kritiek vanuit het buitenland, op persbreidel of op de dominante positie van Erdogan zelf, wordt fel bestreden, zoals de Nederlandse columniste Ebru Umar dit weekeinde ervoer. Net als eerder de Duitse komiek Jan Böhmermann. In Turkije zelf lijkt Erdogan nog op veel steun te kunnen rekenen. Zo is volgens Çavdar een eventueel voorstel tot een islamitische grondwet niet bij voorbaat kansloos.
“Uiteindelijk gaat het om de steeds terugkerende vraag waar Turkije bij wil horen: het seculiere westen of het islamitische oosten. In de huidige context van problematische verhoudingen met Europa neigen veel Turken naar het oosten.” Tegelijk is de steun voor de AKP onder de kiezers volgens Çavdar in veel gevallen allesbehalve religieus. “De islamisten veroverden de macht door arbeiders tot de middenklasse te promoveren. Vanuit dat perspectief zou de partij zich beter kunnen richten op de economie dan op een religieuze grondwet.” Maar woorden zoals die van parlementsvoorzitter Kahraman vergroten de vrees dat Erdogan en zijn AKP zich daar niet langer toe willen beperken.
Telegraaf 26.04.2016 Turkije moet een nieuwe, expliciet religieuze grondwet krijgen waarin het idee van een seculiere staat wordt afgewezen. Dat heeft de Turkse parlementsvoorzitter Ismail Kahraman maandagavond gezegd.
Kahraman is lid van de AK-partij van president Recep Tayyip Erdogan. Die partij pleit er al langer voor om de huidige grondwet, die werd opgesteld nadat het leger in 1980 de macht had gegrepen, te vervangen. Erdogan wil meer macht en bevoegdheden overhevelen naar zijn eigen ambt. Maar Kahraman voegde daar maandag aan toe dat ,,de nieuwe grondwet geen secularisme zou moeten bevatten”.
De commissie die momenteel werkt aan een nieuwe grondwet werd verrast door Kahramans uitlatingen. Voorzitter Mustafa Sentop liet weten dat het principe van secularisme gewoon in de conceptversie staat en dat de AK-partij op geen moment heeft geopperd dat deel te schrappen.
Telegraaf 05.05.2016 Tunahan Kuzu eist beveiliging, nu er via sociale media en andere kanalen bedreigingen tot hem worden gericht. Het Kamerlid van de door hem en Selcuk Öztürk opgerichte partij DENK vindt dat VVD-collega Ockje Tellegen een hetze heeft gecreëerd, via een interview dat ze gaf aan De Telegraaf. Kuzu eist nu beveiliging.
„De hetze vanuit een groot deel van de mainstream media en collega-politici, waaronder VVD-er Ockje Tellegen, creëren een sfeer waarin men niet meer zichzelf mag zijn. Zodra je het geluid laat horen van de mensen die zich onvoldoende vertegenwoordigd voelen, word je aangevallen door de gevestigde orde”, laat Kuzu weten via een persbericht.
Tellegen zei eerder deze week tegen De Telegraaf dat ze wil dat leden van de Commissie Stiekem door de AIVD worden gescreend. Kuzu en Öztürk gaven eerder aan de arrestatie van columniste Ebru Umar wegens haar kritiek op de Turkse president Erdogan niet af te keuren. Tellegen ziet daarin een bewijs voor het effect van de ’lange arm van Ankara’.
Kuzu en Öztürk willen Kamervragen stellen over de kwestie. Daarnaast eist Kuzu beveiliging voor volksvertegenwoordigers die regelmatig bedreigd worden.
Telegraaf 05.05.2016 Columniste Ebru Umar verklaart naar eigen zeggen ‘de oorlog’ aan ’klikturken’ die aangifte tegen haar hebben gedaan. Ze heeft e-mailadressen van de melders in handen en wil die publiceren. Daarmee reageert Umar donderdag op het nieuws dat er twee nieuwe aanklachten tegen haar zijn gedaan.
Het wordt de Nederlandse van Turkse afkomst verweten dat zij zich in tekst en beeld negatief heeft uitgelaten over het beleid van Erdogan en de islam. De columniste heeft dit donderdag gehoord van de openbaar aanklager. Ze mag het land nog niet uit.
Umar ligt nu onder vuur vanwege een interview dat zij via Skype aan deze krant gaf, meldt Metro donderdag. Daarin haalde ze passages uit haar column voor het dagblad aan. Ook een cartoon van Umar met kogel aan haar voet wordt haar verweten.
Klucht
,,Elk optreden in de Nederlandse media levert een klacht op”, aldus Umar. „Maar ik schrik hier nergens meer van. Ik ga er nog steeds van uit dat ik vandaag of morgen hoor dat mijn landarrest wordt opgeheven. Ik heb me erbij neergelegd dat ik vanaf nu vakantie heb. Het is een klucht.”
De columniste zit nu al bijna twee weken gedwongen in Turkije, nadat ze in haar huis in Kusadasi werd opgepakt wegens beledigende twitterberichten aan het adres van de Turkse president Erdogan. Na een nacht in de cel werd ze weer vrijgelaten, maar ze mag Turkije nog niet verlaten.
Kamerleden eisen van minister Koenders van Buitenlandse Zaken dat hij financiën beschikbaar stelt om Umar bij te staan in haar juridische strijd in Turkije.
Telegraaf 05.05.2016 De positie van columniste Ebru Umar, die onlangs werd gearresteerd in Turkije vanwege kritische uitlatingen over de Turkse president Erdogan, lijkt te verslechteren nu er twee nieuwe aanklachten tegen haar zijn gedaan.
Het wordt de Nederlandse van Turkse afkomst verweten dat zij zich in tekst en beeld negatief heeft uitgelaten over het beleid van Erdogan en de islam. De columniste heeft dit donderdag gehoord van de openbaar aanklager. Ze mag het land nog niet uit.
Umar ligt nu onder vuur vanwege een interview dat zij via Skype aan deze krant gaf, meldt Metro donderdag. Daarin haalde ze passages uit haar column voor het dagblad aan. Ook een cartoon van Umar met kogel aan haar voet wordt haar verweten.
Snel Turkije uit
,,Elk optreden in de Nederlandse media levert een klacht op’’, aldus Umar. „Maar ik schrik hier nergens meer van. Ik ga er nog steeds van uit dat ik vandaag of morgen hoor dat mijn landarrest wordt opgeheven.’’
De columniste zit nu al bijna twee weken gedwongen in Turkije, nadat ze in haar huis in Kusadasi werd opgepakt wegens beledigende twitterberichten aan het adres van de Turkse president Erdogan. Na een nacht in de cel werd ze weer vrijgelaten, maar ze mag Turkije nog niet verlaten.
Kamerleden eisen van minister Koenders van Buitenlandse Zaken dat die financiën beschikbaar stelt om Umar bij te staan in haar juridische strijd in Turkije.
VK 05.05.2016 In Turkije zijn twee nieuwe aanklachten ingediend tegen de Nederlandse journaliste en columniste Ebru Umar. Ze heeft dit donderdag gehoord van de openbaar aanklager. Ze mag daarom het land nog niet uit. ‘Ik ben nog even in Turkije hoor’, meldt ze op Twitter.
Turken over Ebru Umar
In Nederland is met ontsteltenis gereageerd op de aanhouding in Turkije van columniste Ebru Umar, in de Kanaalstraat Maar in Utrecht denken veel Turkse Nederlanders daar anders over: ‘Hoe durft ze haar eigen volk zo te beledigen.’ (+)
Umar mag al twee weken niet terugkeren naar Nederland. Ze werd opgepakt vanwege beledigende tweets aan het adres van de Turkse president Erdogan.
Er is onder andere een nieuwe klacht ingediend naar aanleiding van een interview dat ze aan een krant heeft gegeven en waarin ze een tekst uit een column in de Metro aanhaalde. In deze column haalde ze fel uitnaar de Turken in Nederland die haar arrestatie steunen.
‘GEFELICITEERD met jullie loyaliteit aan een stel berggeiten uit Turkije, geitenneukers zo je wilt, die jullie volgen zodra ze oproepen tot NSB-gedrag’, schreef Umar toen. Ook is er een klacht vanwege een cartoon waarop Umar zit te tikken met een kogel aan haar been met daarop de Turkse vlag.
Umar zat na haar aanhouding vorige maand een dag vast op het politiebureau. Ze kreeg daarna ‘landarrest’. Ze moet zich een paar keer per week bij de politie melden.
Nationaliteit
‘Elk optreden in de Nederlandse media levert een klacht op’, aldus Umar vanuit haar zomerhuis in Turkije. De aanklachten lijken haar situatie niet te verbeteren. ‘Maar ik schrik hier nergens meer van. Ik ga er nog steeds van uit dat ik vandaag of morgen hoor dat mijn landarrest wordt opgeheven.’
De columniste kondigde vorige week aan, naar aanleiding van haar arrestatie, afstand te zullen doen van haar Turkse nationaliteit. Haar advocaat in Turkije is een procedure gestart om dat voor elkaar te krijgen. Umar heeft een Nederlands paspoort, maar ze kreeg bij haar geboorte ook automatisch de Turkse nationaliteit.
Ze wilde er al langer vanaf, maar tot dusver vonden haar ouders dat niet goed, zei ze tegen Giel Beelen. Inmiddels hebben zij volgens Umar door dat ‘het misschien toch wel verstandig is voor hun kinderen om maar één nationaliteit te hebben.’ Hoe lang de procedure gaat duren, weet ze niet.
Elsevier 05.05.2016 Columniste Ebru Umar moet voorlopig nog in Turkije blijven. Er zijn twee nieuwe aanklachten tegen haar ingediend.
Een cartoon en een Skype-interview dat ze had met De Telegraaf worden haar door Turkse autoriteiten niet in dank afgenomen, meldt haar werkgever Metro donderdag.
Timeline. Ik zit nog even in Turkije hoor. En dank je wel voor de cartoon @lindazoon jammer dat je niet naar T komt. https://t.co/mZNJJczGzX— Ebru Umar (@umarebru) May 05, 2016
Op de illustratie, gemaakt door de Rotterdamse illustrator Linda Zoon, is Umar schrijvend te zien met een kogel aan haar enkel waarop de Turkse vlag prijkt. De cartoon sierde een artikel in dagboekvorm dat Umar vorige week voor haar krant schreef. Een inwoner van Rotterdam diende een klacht in over de cartoon bij Turkse autoriteiten.
Umar werd eind april op haar vakantieadres in de Turkse badplaats Kusadasi gearresteerd vanwege een aantal kritische tweets over de Turkse president Recep Tayyip Erdogan. Sindsdien zit ze in ‘landarrest’, zoals ze het zelf noemt. Ze zit inmiddels al twee weken gedwongen in Turkije en moet zich twee keer per week bij het politiebureau melden.
Enkele Kamerleden, onder wie Sjoerd Sjoerdsma (D66), zijn inmiddels op de bres voor de columniste. Zij eisen dat minister Bert Koenders (PvdA) van Buitenlandse Zaken geld beschikbaar stelt om Umar juridisch bij te staan.
Umar hoopte eind deze week naar huiste kunnen, maar zei daarbij te vrezen voor haar veiligheid. Het feit dat er vorige week in haar huis werd ingebroken, en er onder meer de tekst‘hoer’ op de muur werd gekalkt, vindt zij beangstigend. Daarom wil Umar bij terugkomst waarschijnlijk niet terug naar huis in Amsterdam. Premier Mark Rutte heeft toegezegd haar zowel in Turkije als in Nederland bescherming te bieden.
Elif Isitman (1987) is sinds oktober 2014 online redacteur bij Elsevier.
NU 05.05.2016 Turkije zal naar verwachting geen nieuwe verkiezingen houden als de regerende AK-partij een nieuwe leider kiest. Het land zal “veilig” doorgaan tot het mandaat van de huidige regering in 2019 afloopt. Dat zei presidentieel adviseur Cemil Ertem donderdag.
Turkije en de economie zullen verder stabiliseren wanneer een premier aantreedt die meer op één lijn zit met president Recep Tayyip Erdogan, voegde hij eraan toe tijdens een televisie-interview.
Woensdag werd duidelijk dat de Turkse regeringspartij premier Ahmet Davutoglu wil vervangen als partijleider. Voor de stemming wordt op 22 mei een tussentijds partijcongres georganiseerd, bevestigen partijfunctionarissen.
Meningsverschillen
De laatste tijd zijn er meningsverschillen tussen de premier en president Recep Tayyip Erdogan in de openbaarheid gekomen. De twee zouden het oneens zijn over onder meer de betrekkingen met Europa en de vervolging van critici van de regering.
Het huidige economische management blijft gehandhaafd, zei adviseur Ertem, die geen veranderingen verwacht in het monetaire en fiscale beleid. Waardedalingen van Turkse activa, met name de lira, door zorgen over de politieke onrust, zullen niet aanhouden. De lira kan zelfs overgewaardeerd raken, wat de export kan ondermijnen, zei hij.
Telegraaf 05.05.2016 Turkije zal naar verwachting geen nieuwe verkiezingen houden als de regerende AK-partij een nieuwe leider kiest. Het land zal ,,veilig” doorgaan tot het mandaat van de huidige regering in 2019 afloopt. Dat zei presidentieel adviseur Cemil Ertem donderdag.
Turkije en de economie zullen verder stabiliseren wanneer een premier aantreedt die meer op één lijn zit met president Recep Tayyip Erdogan, voegde hij eraan toe tijdens een televisie-interview.
Woensdag werd duidelijk dat de Turkse regeringspartij premier Ahmet Davutoglu wil vervangen als partijleider. Voor de stemming wordt uiterlijk 6 juni een tussentijds partijcongres georganiseerd, aldus bronnen bij de AKP.
De laatste tijd zijn er meningsverschillen tussen de premier en president Recep Tayyip Erdogan in de openbaarheid gekomen. De twee zouden het oneens zijn over onder meer de betrekkingen met Europa en de vervolging van critici van de regering.
Het huidige economische management blijft gehandhaafd, zei adviseur Ertem, die geen veranderingen verwacht in het monetaire en fiscale beleid. Waardedalingen van Turkse activa, met name de lira, door zorgen over de politieke onrust, zullen niet aanhouden. De lira kan zelfs overgewaardeerd raken, wat de export kan ondermijnen, zei hij.
Telegraaf 05.05.2016 Het vertrek van de Turkse premier Ahmet Davutoglu is donderdag negatief ontvangen op de financiële markten. Turkse staatsobligaties werden in groten getale van de hand gedaan, terwijl de beurs van Istanbul voor de vijfde achtereenvolgende handelsdag op verlies stond.
Beleggingsstrateeg Kevin Daly van vermogensbeheerder Aberdeen sprak van ‘ouderwets hard ellebogenwerk’ van president Recep Tayyip Erdogan. “Premier Davutoglu had kennelijk kritiek op Erdogans pogingen om Turkije op te schuiven naar een presidentieel politiek systeem. De gang van zaken versterkt de politieke risico’s waar wij altijd al bezorgd om waren.”
‘Gebulder van president’
Volgens Daly heeft Erdogan nooit oor gehad voor afwijkende meningen. “De premier is gewoon het volgende slachtoffer van het gebulder van de president. Dit past bij Erdogans aanhoudende pogingen om zoveel mogelijk macht naar zich toe te trekken. Het probleem is dat machtsconcentratie bij één persoon zelden goed afloopt.”
Door de politieke onrust liep de rente op Turkse staatsobligaties donderdag met 0,3 procentpunten op naar bijna 10%. De Turkse lira bereikte woensdag het laagste punt in acht jaar en krabbelde vandaag iets op.
Hoge prijs
Daly van vermogensheerder Aberdeen houdt er rekening mee dat de Turkse munt binnenkort opnieuw onder druk komt te staan. Tegelijkertijd worstelt het land met een inflatieprobleem. “Erdogans focus op het vergroten van zijn macht kan wel eens een zeer hoge prijs hebben.”
VK 05.05.2016 Amper een dag na het behalen van de klinkende Turkse overwinning om voortaan visumvrij naar Europa te mogen reizen, trad donderdag de Turkse premier Ahmet Davutoglu af. Toenemende onenigheid met president Tayyip Erdogan over diens machtsambities zou zijn positie onhoudbaar hebben gemaakt.
Davutoglu kondigde zijn aftreden donderdagmiddag aan. Hij zei zich ‘onder de huidige omstandigheden’ niet verkiesbaar te willen stellen als partijleider van de regerende AK-partij. Woensdag vertelde een vijftal partijpleden al aan persbureau Reuters dat de partij Davutoglu wil vervangen als partijleider en daarmee ook als premier.
De Turkse oppositie sprak donderdag van een ‘paleiscoup’. Gevreesd wordt dat opnieuw verkiezingen de derde binnen achttien maanden – worden uitgeroepen om alsnog een parlementaire meerderheid te verkrijgen voor de grondwetswijziging die nodig is om de presidentiële bevoegdheden van Erdogan uit te breiden.
Ook in het buitenland is bezorgd gereageerd. Met Davutoglu is de meest constructieve Turkse gesprekspartner weg gevallen in urgente dossiers zoals de internationale strijd tegen Islamitische Staat (IS) en de vluchtelingencrisis. In Duitsland twijfelden diverse politici al of de migratiedeal nu stand houdt, maar EU-buitenlandcoördinator Federica Mogherini zei dat het te vroeg is om conclusies te trekken.
De AK-partij heeft een extra congres ingelast op 22 mei om een nieuwe partijleider en premier te kiezen. Verwacht wordt dat een Erdogan-gezinde partijprominent naar voren wordt geschoven. Analisten noemden zelfs al de naam van Erdogan’s schoonzoon en minister van Energie Berat Albayrak.
Davutoglu zei donderdag ‘geen woede of wrok te voelen’, ook sprak hij zijn loyaliteit naar president Erdogan uit: ‘mijn eer is verbonden aan de eer van de president’. Zijn beslissing zou zijn ingegeven door de wens ‘de eenheid binnen de partij te behouden’.
Democratische hervormingen
Premier Davutoglu en president Erdogan botsten de laatste maanden steeds vaker. Zo zou Davutoglu hebben geïnsinueerd dat vredesbesprekingen met de Koerden konden worden hervat, terwijl Erdogan volhield dat het militair geweld op de Koerden door blijft gaat ‘totdat de laatste PKK-militant is gedood’.
Ook zou Davutoglu publiekelijk zijn ongemak hebben geuit over het opsluiten van journalisten en academici. Dit stond haaks op de democratische hervormingen die hij probeerde door te voeren om kans te maken op het EU-lidmaatschap en die ook onderdeel uitmaakten van de vluchtelingendeal die Turkije en de EU op 18 maart afsloten.
Nu lijkt de vluchtelingendeal Davutoglu de kop hebben gekost. Als hoofdonderhandelaar wist hij weliswaar de felbegeerde visumliberalisatie binnen te slepen, maar hij beloofde ook Syrische vluchtelingen van Europa terug te nemen. Dit zou hij volgens diverse media hebben toegezegd zonder eerst Erdogan te hebben geraadpleegd.
Breekpunt
Maar belangrijkste breekpunt is het fundamentele verschil van inzicht over de toenemende dictatoriale ambities van president Erdogan. Davutoglu zou geen voorstander zijn van de grondswetswijziging die Erdogan wil invoeren om zijn presidentiële macht uit te breiden. Niet alleen betekent dit dat zijn eigen positie als premier betekenislozer wordt als Erdogan geen louter ceremoniële functie meer bekleedt, het tekent ook de richting waar het Turkije van Erdogan naar toe gaat.
Davutoglu stond sinds de start van zijn politieke carrière in 2002 altijd pal achter Erdogan. Als minister van Buitenlandse Zaken haalde hij diplomatieke banden met buurlanden aan en hielp hij Erdogan met zijn neo-Ottomaanse ambities, maar hij waakte ook over de economische agenda en de seculiere staat. Die onvoorwaardelijke loyaliteit brokkelde af nadat Erdogan in 2014 tot president werd verkozen en steeds autoritairder en minder seculiere trekjes begon te vertonen.
NU 05.05.2016 De Turkse premier Ahmet Davutoglu heeft donderdag zijn terugtreden als partijleider van de regerende AK-partij aangekondigd. Hij deed dit op een persconferentie in Ankara.
De positie van Davutoglu was onhoudbaar geworden, nadat er meningsverschillen tussen de premier en president Recep Tayyip Erdogan in de openbaarheid waren gekomen.
Davutoglu en Erdogan zouden het oneens zijn over onder meer de betrekkingen met Europa en de vervolging van critici van de regering.
Eerder op de dag maakte de AK-partij van president Erdogan bekend een extra congres te houden op 22 mei om Davutoglu te vervangen. De premier gaf daarop zelf aan zich ‘onder de huidige omstandigheden’ niet meer beschikbaar te willen stellen.
Davutoglu werd vorig jaar tijdens de jaarlijkse partijdag als voorzitter benoemd en hij werd daardoor automatisch de lijsttrekker voor de islamitisch-conservatieven. In augustus 2014 werd hij premier toen Erdogan tot president werd gekozen.
Trouw 05.05.2016 In de machtsstrijd met president Recep Tayyip Erdogan heeft de Turkse premier Ahmet Davutoglu vandaag zijn terugtreden als partijleider van de regerende AK-partij aangekondigd. Zonder het partijleiderschap is ook de post van minister-president ondenkbaar.
Na een vergadering met het partijbestuur zei Davutoglu in een toespraak dat hij zich ‘onder de huidige omstandigheden’ niet kandidaat zal stellen voor het partijleiderschap tijdens een extra congres op 22 mei. Voorafgaand aan zijn mededelingen had de premier met het partijbestuur gesproken.
Davutoglu is Erdogan opgevolgd als partij- en regeringsleider toen die in augustus 2014 tot president werd verkozen. Davutoglu zei dat hij hoopte dat het speciale partijcongres ‘nieuwe wegen opent’. Hij zal wel zijn werk als parlementslid blijven doen.
Meningsverschillen
Vijf hoge partijfunctionarissen vertelden persbureau Reuters gisteren dat de AKP Davutoglu wilde vervangen als partijleider – en dus als premier. De laatste tijd zijn er oplopende meningsverschillen tussen hem en president Erdogan naar buiten gekomen. De twee zouden het bijvoorbeeld oneens zijn over de betrekkingen met Europa en de vervolging van journalisten en andere critici.
Eerder vandaag liet presidentieel adviseur Cemil Ertem weten dat Turkije geen nieuwe verkiezingen zal houden als de AK-partij een nieuwe leider kiest. Het land zal ‘veilig’ doorgaan tot het mandaat van de huidige regering in 2019 afloopt, zei hij.
Telegraaf 05.05.2016 In de machtsstrijd met president Recep Tayyip Erdogan heeft de Turkse premier Ahmet Davutoglu donderdag zijn terugtreden als partijleider van de regerende AK-partij aangekondigd. Zonder het partijleiderschap is ook de post van minister-president ondenkbaar.
Na een vergadering met het partijbestuur zei Davutoglu in een toespraak dat hij zich ,,onder de huidige omstandigheden” niet kandidaat zal stellen voor het partijleiderschap tijdens een extra congres op 22 mei. Voorafgaand aan zijn mededelingen had de premier met het partijbestuur gesproken.
Davutoglu was Erdogan opgevolgd als partij- en regeringsleider toen die in augustus 2014 tot president werd verkozen. Davutoglu zei dat hij hoopte dat het speciale partijcongres ,,nieuwe wegen opent”. Hijzelf zal zijn werk als parlementslid blijven doen, zei hij.
Vijf hoge partijfunctionarissen vertelden persbureau Reuters woensdag dat de AKP Davutoglu wilde vervangen als partijleider, en dus als premier. De laatste tijd zijn er oplopende meningsverschillen tussen de premier en president Recep Tayyip Erdogan in de openbaarheid gekomen. De twee zouden het oneens zijn over onder meer de betrekkingen met Europa en de vervolging van critici van de regering.
Eerder donderdag had presidentieel adviseur Cemil Ertem laten weten dat Turkije geen nieuwe verkiezingen zal houden als de AK-partij een nieuwe leider kiest. Het land zal ,,veilig” doorgaan tot het mandaat van de huidige regering in 2019 afloopt, zei hij.
De tegenstanders van het regime-Erdogan spraken klare taal. De belangrijkste oppositieleider Kemal Kiliçdaroglu zei dat het afserveren van Davutoglu naadloos past in het streven van Erdogan naar versterking van zijn positie als president. ,,Het afscheid van Davutoglu valt niet uit te leggen als een interne partijkwestie. Alle aanhangers van de democratie moeten zich verzetten tegen deze paleisrevolutie”, aldus Kiliçdaroglu tijdens een persconferentie van zijn Republikeinse Volkspartij (CHP) in het hoofdkwartier in Ankara.
Elsevier 05.05.2016 De Turkse AK-partij van president Recep Tayyip Erdogan houdt op 22 mei een extra partijcongres. Vermoedelijk zal de partij daar besluiten de huidige premier Ahmet Davutoglu te vervangen. Dat meldt Hurriyet op basis van verklaringen van partijfunctionarissen.
Gefeliciteerd
Woensdag kwamen er geruchten dat Davutoglu binnenkort het veld moet ruimen, na een toenemende machtsstrijd met Erdogan. De mededeling kwam donderdag na een bijeenkomst van Davutoglu en het partijbestuur.
Davutoglu zelf gaf ook een verklaring en zei: ‘Ik heb geen enkel gevoel van falen of spijt bij deze beslissing’. Ook Erdogan reageerde met ‘gefeliciteerd’ en benadrukte dat het de ‘premiers eigen beslissing’ is geweest. Tijdens zijn premierschap is Davutoglu onder meer verantwoordelijk geweest voor de onderhandelingen met de EU over de omstreden migratiedeal.
Eerder op donderdag liet presidentieel adviseur Cemil Ertem weten dat Turkije geen nieuwe verkiezingen zal houden als de AK-partij een nieuwe leider kiest. Het land zal ‘veilig’ doorgaan tot het mandaat van de regering in 2019 afloopt, aldus Ertem. Hij verklaarde verder dat ‘Turkije en de economie verder zullen stabiliseren wanneer een premier aantreedt die meer op één lijn zit met Erdogan’.
Vrijwillig
De laatste tijd zouden er steeds vaker meningsverschillen optreden tussen Erdogan en Davutoglu, die ook in de openbaarheid kwamen. De twee zouden het onder meer niet eens kunnen worden over de betrekkingen met Europa en de vervolging van Erdogan-kritische mensen in Turkije. Daarmee lijkt het er niet op dat het vertrek van Davutoglu geheel vrijwillig is.
Er lopen inmiddels minstens 2.000 strafzaken tegen mensen die Erdogan als staatshoofd zouden hebben beledigd. De president laat de zweep gaan over iedereen die zich kritisch over hem uitlaat.
Ook de Nederlands-Turkse columniste Ebru Umar wordt daarbij niet gespaard. Donderdag werd bekend dat haar ‘landarrest’ verder verlengd wordt, omdat de regering nieuwe aanklachten tegen haar ingediend heeft. Ze mag dus voorlopig nog niet terug naar Nederland.
Elif Isitman (1987) is sinds oktober 2014 online redacteur bij Elsevier.
AD 05.05.2016 In de machtsstrijd met president Recep Tayyip Erdogan heeft de Turkse premier Ahmet Davutoglu donderdag zijn terugtreden als partijleider van de regerende AK-partij aangekondigd. Zonder het partijleiderschap is ook de post van minister-president ondenkbaar.
Na een vergadering met het partijbestuur zei Davutoglu in een toespraak dat hij zich ‘onder de huidige omstandigheden’ niet kandidaat zal stellen voor het partijleiderschap tijdens een extra congres op 22 mei. Voorafgaand aan zijn mededelingen had de premier met het partijbestuur gesproken.
Opvolger
Davutoglu was Erdogan opgevolgd als partij- en regeringsleider toen die in augustus 2014 tot president werd verkozen. Davutoglu zei dat hij hoopte dat het speciale partijcongres ‘nieuwe wegen opent’. Hijzelf zal zijn werk als parlementslid blijven doen, zei hij.
Vijf hoge partijfunctionarissen vertelden persbureau Reuters woensdag dat de AKP Davutoglu wilde vervangen als partijleider, en dus als premier. De laatste tijd zijn er oplopende meningsverschillen tussen de premier en president Recep Tayyip Erdogan in de openbaarheid gekomen. De twee zouden het oneens zijn over onder meer de betrekkingen met Europa en de vervolging van critici van de regering.
Eerder donderdag had presidentieel adviseur Cemil Ertem laten weten dat Turkije geen nieuwe verkiezingen zal houden als de AK-partij een nieuwe leider kiest. Het land zal ‘veilig’ doorgaan tot het mandaat van de huidige regering in 2019 afloopt, zei hij.
Verzet
De tegenstanders van het regime-Erdogan spraken klare taal. De belangrijkste oppositieleider Kemal Kiliçdaroglu zei dat het afserveren van Davutoglu naadloos past in het streven van Erdogan naar versterking van zijn positie als president. ,,Het afscheid van Davutoglu valt niet uit te leggen als een interne partijkwestie. Alle aanhangers van de democratie moeten zich verzetten tegen deze paleisrevolutie”, aldus Kiliçdaroglu tijdens een persconferentie van zijn Republikeinse Volkspartij (CHP) in het hoofdkwartier in Ankara.
Trouw 05.05.2016 In Turkije zijn twee nieuwe aanklachten ingediend tegen Ebru Umar. De columniste heeft dit vandaag gehoord van de openbaar aanklager. Ze mag het land nog niet verlaten.
Umar werd elf dagen geleden opgepakt in Turkije, na tweets waarin ze de Turkse president Erdogan zou hebben beledigd. Nu ligt ze opnieuw onder vuur vanwege een skype-interview met de Telegraaf. Daarin citeerde ze passages uit een column voor Metro.
Ook een cartoon waarop Umar zit te tikken met een kogel aan haar been met daarop de Turkse vlag, leverde een klacht op. Die tekening stond bij een dagboek dat Umar voor Metro maakte. “Elk optreden in de Nederlandse media levert een klacht op”, aldus Umar. De aanklachten lijken haar situatie niet te verbeteren, maar de columniste ‘schrikt nergens meer van’. “Ik ga er nog steeds van uit dat ik vandaag of morgen hoor dat mijn landarrest wordt opgeheven.”
Umar zit inmiddels bijna twee weken gedwongen in Turkije. Ze heeft landarrest en moet zich twee keer per week bij het politiebureau melden. Inmiddels zijn ook enkele Kamerleden in actie gekomen. Zij eisen van minister Bert Koenders (Buitenlandse Zaken) dat hij geld beschikbaar stelt om Umar bij te staan in haar juridische strijd in Turkije.
De kwestie rond Umar is een ‘pijnlijke illustratie’ van de verschillen in opvatting over het vrije woord tussen Nederland en Turkije, zei Khadija Arib, gisteren tijdens een persconferentie. De Kamervoorzitter waarschuwde dat de bedreiging van het vrije woord steeds dichterbij komt.
AD 05.05.2016 In Turkije zijn twee nieuwe aanklachten ingediend tegen Ebru Umar. De columniste heeft dit donderdag gehoord van de openbaar aanklager. Ze mag het land nog niet uit.
Er kwam een klacht binnen naar aanleiding van een interview dat ze aan een krant heeft gegeven en waarin ze een tekst uit een column in de Metro aanhaalde. Ook was er een klacht vanwege een cartoon waarop Umar zit te tikken met een kogel aan haar been met daarop de Turkse vlag. Lucas Waagmeester @NOSWaagmeester
Ebru Umar mag Turkije nog niet verlaten. Onduidelijk of er een aanklacht komt. Officier laat haar weten: afwachten. 10:43 AM – 5 May 2016
,,Elk optreden in de Nederlandse media levert een klacht op”, aldus Umar. De aanklachten lijken haar situatie niet te verbeteren. ,,Maar ik schrik hier nergens meer van. Ik ga er nog steeds van uit dat ik vandaag of morgen hoor dat mijn landarrest wordt opgeheven.”
Umar mag al twee weken het land niet verlaten. Ze was opgepakt vanwege beledigende tweets aan het adres van de Turkse president Erdogan. Ze zat een dag vast op het politiebureau en kreeg daarna ‘landarrest’. Ze moet zich een paar keer per week bij de politie melden.
Ophef
De aanhouding van Umar veroorzaakte veel ophef in Nederland. Politici spraken hun ongenoegen uit over de arrestatie. Ook de journalistenbond NVJ kwam in actie en vroeg om opheldering. Minister Bert Koenders vindt dat het gedrag van Turkije rond de arrestatie van de Nederlandse columniste niet past bij een land dat lid wil worden van de Europese Unie.
Korte tijd na de arrestatie werd er ingebroken in de woning van Ebru Umar (45) in Amsterdam. Volgens Ebru had de inbraak te maken met haar aanhouding in Turkije. Er werd een oude laptop gestolen en iemand schreef het woord hoer op de muur in haar trappenhuis.
Veiligheid
In een gesprek met NRC gaf Umar aan dat premier Mark Rutte zich zorgen maakt over haar veiligheid als ze weer terug is in Nederland. Hij zou hebben aangedrongen op beveiliging. De Nederlandse ambassade in Turkije zorgt ervoor dat Umar sinds vorige week permanent vergezeld is van een medewerker.
Elsevier 04.05.2016 Er gaan geruchten dat de Turkse premier Ahmet Davutoglu met het idee speelt om ontslag te nemen. Een machtsstrijd met de Turkse president Recep Tayyip Erdogan zou ervoor zorgen dat hij erover nadenkt vervroegd met pensioen te gaan. Dat melden verschillende Turkse media, waaronder Hurriyet.
Sneer
Davutoglu (57) is sinds augustus premier van Turkije, en heeft een groot deel van zijn macht moeten overhevelen aan Erdogan, die op datzelfde moment president werd. Sindsdien is Erdogan de overduidelijke dominante macht binnen de AK-partij.
De twee mannen zouden nu intern overhoop liggen. Davutoglu en Erdogan komen woensdag bij elkaar voor hun wekelijkse bijeenkomst. De meeting stond eigenlijk gepland voor donderdag, maar is om onduidelijke redenen een dag vervroegd.
Dinsdag gaf Davutoglu een speech voor het parlement waarin hij aangaf dat hij elke functie die hem zou worden aangeboden zou afwijzen. ‘Ik zou mijn eigen ego vertrappen als dat nodig is,’ sneerde de premier tijdens zijn speech.
Davutoglu zou gefrustreerd zijn over een beslissing van de Raad van Bestuur van de AK. Dat orgaan besloot vorige week dat de premier (Davutoglu, dus) niet langer de macht moet hebben om provinciale ambtenaren en regionale leiders aan te wijzen. Die beslissing wordt door politieke analisten in Turkije gezien als het startschot van het opbouwende conflict tussen Erdogan en Davutoglu, die zijn macht ziet afnemen.
Oriënterend
De huidige leden van de RvB van de AKP werden tijdens een partijcongres in september verkozen. Volgens de Turkse grondwet moet de president zich daarvan afzijdig en onpartijdig opstellen, al is het in dit geval de vraag of Erdogan dat heeft gedaan. Hij zou persoonlijke connecties in het bestuur hebben geplaatst, waarbij de voorkeur van Davutoglu zou worden overschaduwd.
Na zijn speech op dinsdag werd Davutoglu gevraagd of het een afscheidsspeech was, aangezien dat volgens verschillende aanwezigen zo klonk. ‘Ik heb mijn beslissing nog niet gemaakt. Ik zit nog in de oriënterende fase,’ was het antwoord van de premier op die vraag.
Hij benadrukte dat hij zich niet zou inlaten met beslissingen die de AKP ‘mogelijk in gevaar kunnen brengen’. De beslissing van de RvB kwam daags nadat geruchten de kop opstaken dat Davutoglu het ‘advies’ van de president de afgelopen tijd niet meenam bij het aanwijzen van nieuwe regionale leiders.
Elif Isitman (1987) is sinds oktober 2014 online redacteur bij Elsevier.
Telegraaf 04.05.2016 De Turkse regeringspartij AKP wil premier Ahmet Davutoglu vervangen als partijleider. Dat hebben bronnen bij de AKP woensdag gezegd. Voor de stemming wordt uiterlijk 6 juni een tussentijds partijcongres georganiseerd.
De laatste tijd zijn er meningsverschillen tussen de premier en president Recep Tayyip Erdogan in de openbaarheid gekomen. De twee zouden het oneens zijn over onder meer de betrekkingen met Europa en de vervolging van critici van de regering. De premier en president spraken woensdag ruim 1,5 uur met elkaar, maar over de bijeenkomst werden geen mededelingen gedaan.
NU 04.05.2016 De Turkse regeringspartij AKP wil premier Ahmet Davutoglu vervangen als partijleider. Dat hebben bronnen bij de AKP woensdag gezegd. Voor de stemming wordt uiterlijk 6 juni een tussentijds partijcongres georganiseerd.
De laatste tijd zijn er meningsverschillen tussen de premier en president Recep Tayyip Erdogan in de openbaarheid gekomen.
De twee zouden het oneens zijn over onder meer de betrekkingen met Europa en de vervolging van critici van de regering. De premier en president spraken woensdag ruim 1,5 uur met elkaar, maar over de bijeenkomst werden geen mededelingen gedaan.
De premier werd vorig jaar tijdens de jaarlijkse partijdag opnieuw als voorzitter benoemd en werd daardoor automatisch de lijsttrekker voor de islamitisch-conservatieven. Davutoglu nam het voorzitterschap in 2014 over van Erdogan, die toen tot president werd gekozen.
Vluchtelingencrisis
In februari had Nederlandse premier Mark Rutte nog contact met Davutoglu over de voortgang van de maatregelen met betrekking tot de vluchtelingencrisis. Turkije en de EU hebben een plan van aanpak afgesproken om de stroom migranten naar Europa in te dammen.
De vluchtelingenstroom vanuit Turkije blijft sterk. In de eerste twintig dagen van februari kwamen 33.767 migranten per boot aan in Griekenland vanuit Turkije, zo meldde de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR.
AD 04.05.2016 Ahmet Davotoglu zou overwegen te stoppen als premier van Turkije vanwege een conflict met president Recep Tayyip Erdogan. Dat meldt persbureau AP.
Het meningsverschil met Erdogan gaat onder andere over een grondwetswijziging waarbij de president meer macht zou krijgen en de premier juist minder.
Koerden
De twee verschillen ook van mening over het conflict met Koerdische rebellen in het zuidoosten van Turkije. Davutoglu sprak zich in het openbaar uit over een mogelijke vrede met de Koerden, en dit irriteerde Erdogan. De president reageerde hierop door in een toespraak te verklaren dat de militaire acties door zouden gaan ‘totdat de laatste rebel gedood was’.
Erdogan werd in 2014 gekozen als president en had toen iemand nodig die zijn politieke partij AKP kon leiden en tegelijkertijd premier kon zijn. Hij koos voor voormalig professor Davutoglu. Het was de bedoeling dat Davutoglu tweede viool zou spelen terwijl Erdogan het presidentschap veranderde van een ceremoniële functie naar die van een staatsman met bevoegdheden.
Explosie
De twee hebben woensdagavond een mondelinge afspraak om het conflict uit te praten. De woordvoerder van Davutoglu was niet bereikbaar voor commentaar.
,,Het is voor de buitenwereld niet echt zichtbaar, maar er is op een paar niveaus een ruzie gaande. Het is een kwestie van tijd voordat dit explodeert”, schrijft Semih Idiz, een columnist van de Turkse krant Hurriyet Daily News over de affaire.
Elsevier 04.05.2016 Een ‘pijnlijke illustratie’ van de verschillen in opvatting over het vrije woord. Zo typeerde Kamervoorzitter Khadija Arib de arrestatie van de Turks-Nederlandse columniste Ebru Umar.
De arrestatie van Umar vanwege een kritische tweet over de Turkse president Recep Tayyip Erdogan heeft de afgelopen anderhalve week veel stof doen opwaaien.
Umar zit vast in Turkije in afwachting van de officiële aanklacht, maar hoopt eind deze week terug naar Nederland te kunnen keren.
Wat weten we over haar?
Bedrijfsleven
Umar (45) werd geboren in Den Haag als dochter van twee artsen. Haar moeder is oogarts, en haar vader patholoog-anatoom. Umar zelf groeide op in Rotterdam. Ze studeerde bedrijfskunde en werkte daarna bijna tien jaar in het bedrijfsleven, alvorens de journalistiek in te gaan.
Ze begon haar carrière in 2003 als columniste voor De Gezonde Roker, de website van wijlen Theo van Gogh. Al snel daarna publiceerde ze onder meer in het AD, het Parool, Nieuwe Revu enOpzij. Daarnaast houdt ze wekelijks een interview met bekende Nederlanders in het vrouwenblad Libelle.
In 2004 publiceerde zij het boek Burka en Blahniks, waarin politieke en maatschappijkritische columns en stukken van haar worden afgewisseld met persoonlijke verhalen over het leven als single vrouwelijke dertiger in Amsterdam. Na de publicatie van dit boek besloot Umar zich te storten op fulltime schrijven. In 2005 nam zij de wekelijkse column van Theo van Gogh over in dagblad Metro. De column werd daarvoor door de redactie een jaar lang leeg gehouden, nadat hij vermoord was.
Vuist
Umar staat bekend om haar scherpe mening, vooral wat de islam aangaat. In 2006 kreeg zij in de buurt van het Amsterdamse stadsdeel De Baarsjes bij een confrontatie met twee Marokkaanse jongens een vuist in haar gezicht. Haar kritische uitspraken over de islam en de laatste tijd over Erdogan, ontlokken op sociale media nog altijd een stortvloed aan bedreigingen.
Vorige week zaterdag werd zij door de Turkse politie gearresteerd in haar vakantiehuis in de badplaats Kusadasi, naar aanleiding van haar tweets over Erdogan, die kritiek van journalisten doorgaans niet kan waarderen. In haar tweet gebruikte Umar onder meer de hashtag #fuckerdogan.
Umar hoopt eind deze week naar huis te kunnen, maar zegt daarbij wel te vrezen voor haar veiligheid. Het feit dat er vorige week in haar huis werd ingebroken, en er onder meer de tekst ‘hoer’ op de muur werd gekalkt, vindt zij beangstigend. Daarom wil Umar bij terugkomst waarschijnlijk niet terug naar huis in Amsterdam. Premier Mark Rutte heeft toegezegd haar zowel in Turkije als in Nederland bescherming te bieden.
Elif Isitman (1987) is sinds oktober 2014 online redacteur bij Elsevier.
Telegraaf 04.05.2016 De kwestie rond de opgepakte Turks-Nederlandse journaliste Ebru Umar in Turkije is een ,,pijnlijke illustratie” van de verschillen in opvatting over het vrije woord. Dat zei de voorzitter van de Tweede Kamer, Khadija Arib, in perscentrum Nieuwspoort.
Op de dag van de dodenherdenking waarschuwde Arib dat de bedreiging van het vrije woord steeds dichterbij komt. Ze verwees onder meer naar de aanslag op het Franse tijdschrift Charlie Hebdo. Ook noemde ze Turkije, waar de vrijheid van meningsuiting en de persvrijheid ,,steeds verder in het gedrang komen”.
Het is duidelijk dat er tussen Turkije en Europa nog heel grote culturele verschillen in opvatting zijn over wat wel en niet geoorloofd is met het vrije woord, aldus Arib. ,,De kwestie rond de Duitse komiek Jan Böhmermann en Ebru Umar is daarvan een pijnlijke illustratie.”
Telegraaf 04.05.2016 Als ze Turkije mag verlaten, kan Metro-columniste Ebru Umar niet terug naar haar huis in Amsterdam. In haar Amsterdamse woning werd kort na haar arrestatie in Turkije ingebroken. Daarbij werden leuzen op de muur geklad.
„Zoals het er nu naar uitziet, ga ik in elk geval niet terug”, liet ze weten bij Van Liempt Live. „Ik krijg allerlei woningen aangeboden maar op dit moment weet ik nog niet wat ik ga doen.” Umar zegt dat het nog niet duidelijk is welke maatregelen nodig zijn om haar veiligheid te garanderen. Ze sprak recentelijk met premier Mark Rutte over de situatie.
Umar werd een week geleden thuis opgepakt wegens beledigende twitterberichten over de Turkse president Erdogan. Na een nacht in de cel werd ze weer vrijgelaten, maar ze mag Turkije nog niet verlaten.
In de dagen na haar arrestatie liet ze weten afstand te doen van haar Turkse nationaliteit.
VK 03.05.2016 De Duitse krant Die Tageszeitung heeft dinsdag een speciale tweetalige Turks-Duitse editie uitgebracht waarin het naar eigen zeggen de censuur van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan aanklaagt. Dat gebeurde naar aanleiding van de internationale dag van de persvrijheid.
In de speciale editie beschuldigt de krant de Duitse regering en de Europese Unie ervan onvoldoende kritisch te reageren op de Turkse beperkingen van de persvrijheid. Volgens de Duitse krant willen beide instanties de Turkse medewerking aan het vluchtelingenakkoord tussen Turkije en de Europese Unie niet in gevaar brengen.
Het vluchtelingenakkoord tussen Turkije en de Europese Unie, dat 20 maart inging, bepaalt dat illegale vluchtelingen op de Griekse eilanden naar Turkije worden teruggestuurd. In ruil voor de Turkse medewerking wordt weer gesproken over een mogelijke Turkse toetreding tot de EU en wordt de visumplicht voor Turkse reizigers naar Europa versneld afgeschaft.
‘We kunnen de heftigheid waarmee de Turkse president de persvrijheid bestrijdt, niet negeren’, aldus Die Tageszeitung. ‘Wij zullen daaraan niet medeplichtig zijn, want het zijn onze Turkse collega’s die de prijs betalen voor onze nalatigheid.’
Geitenneuker
Journalistiek bedrijven in landen waar dood of straf dreigt
De voorbije weken kwam de Duitse bondskanselier Angela Merkel onder vuur te liggen, omdat ze instemde met een strafzaak tegen de Duitse televisiepresentator Jan Böhmermann, die in een ‘hekelgedicht’ Erdogan onder meer een pedofiel en een geitenneuker noemde.
Erdogan heeft herhaaldelijk laten weten dat van een beperking van de vrijheid van meningsuiting of de persvrijheid in zijn land geen sprake is. Toch liggen Erdogan en de vrije pers geregeld met elkaar in de clinch.
Veel Turkse journalisten zitten achter de tralies. Begin vorige maand namen de Turkse autoriteiten de oppositiekrant Zaman over en werd de hoofdredacteur de laan uitgestuurd.
Turkije staat inmiddels op de 151ste plaats van de World Press Freedom Index, een organisatie die de persvrijheid in 180 landen meet. Tien jaar geleden stond het nog op de 98ste plek.
Elsevier 03.05.2016 De Duitse komiek Jan Böhmermann heeft in een interview hard uitgehaald naar bondskanselier Angela Merkel. Het is de eerste keer dat hij zich in de media uitspreekt, na de ophef over zijn gedicht over de Turkse president Erdogan dat hij voorlas op tv.
Het bleef lang stil rond de satiricus. Maar nu treedt Böhmermann weer in de openbaarheid – en hij zet de bondskanselier flink op haar nummer. Hij vindt dat zij hem in de steek heeft gelaten, zegt hij in een interview met de Duitse krant Die Zeit.
Niet buigen
‘Ze mag niet buigen als het om de vrijheid van meningsuiting gaat. Maar in plaats daarvan heeft zij mij gefileerd en bij de thee geserveerd aan een zenuwlijdende despoot. Merkel maakt een Duitse Ai Wei Wei van mij’ – een verwijzing naar de door China onderdrukte kunstenaar.
Gedreven door rancune en de ambitie om van Turkije weer een islamitische grootmacht te maken, slaat Recep Tayyip Erdogan (62) wild om zich heen. Portret van een mediterrane macho met wie het Westen gedwongen is samen te werken. Lees meer >
Merkel bestempelde het voorgelezen gedicht van Böhmermann tegenover Erdogan als ‘bewust kwetsend’. In het gedicht veegde de komiek de vloer aan met de Turkse president, die daarop een klacht indiende.
Vervolging
Erdogan werd onder meer een ‘geiten- en schapenneuker’ genoemd en een liefhebber van pedofilie. Merkel besloot het Openbaar Ministerie (OM) naar de kwestie te laten kijken. Het OM kan door deze omstreden beslissing mogelijk tot vervolging overgaan.
De Turkse vicepremier Numan Kurtulmuş noemde de video zelfs een ‘misdaad tegen de menselijkheid’. Böhmermann dook daarna onder en liet weten voorlopig niet meer op tv te verschijnen. Ook in Nederland leidde de kwestie tot beroering. Die werd nog eens verder aangewakkerd toen de Nederlands-Turkse columniste Ebru Umardoor de Turkse autoriteiten werd meegenomen en een tijdje vastgehouden. Zij mag het land nog altijd niet verlaten.
Tom Reijner (1986) werkt sinds augustus 2013 op de webredactie. Hij studeerde Politicologie en Geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam.
Telegraaf 03.05.2016 De Duitse televisiekomiek Jan Böhmermann heeft voor het eerst gereageerd op de rel rond zijn Erdogan-gedicht. Böhmermann richt zijn woede in een interiew met het blad Zeit met name op bondskanselier Angela Merkel. „Zij mag niet buigen als het om de vrijheid van meningsuiting gaat. Maar in plaats daarvan heeft ze mij gefileerd en opgezadeld met een idiote despoot. Ze maakt zo een Duitse Ai Wei Wei van mij”, verwees Böhmermann naar de China verketterde mensenrechtenactivist.
Foto: AFP
Böhmermann had in zijn satirische tv-show Neo Magazin Royale de Turkse president in een gedicht bespot. Hij noemde de Turkse president Recep Tayyip Erdogan onder meer een geitenneuker. De Turkse president eiste daarop van Duitsland juridische stappen tegen de komiek. Een paar dagen later gaf bondskanselier Angela Merkel toestemming voor een mogelijke vervolging van Böhmermann. Twee derde van de Duitsers is daar tegen.
Na de felle debatten over zijn Erdogan-gedicht kondigde Böhmermann een vier weken durende televisiepauze aan. Ook in Nederland ontstond discussie over de lange arm van Erdogan, onder anderen na de arrestatie in Turkije van Metro-columniste Ebru Umar. Ook cabaretier Hans Teeuwenmengde zich in de discussie.
Telegraaf 03.05.2016 Volksvertegenwoordigers moeten gescreend worden door de AIVD voordat ze mogen worden bijgepraat over geheime informatie in de commissie-stiekem.
Dat bepleit onder meer de VVD. Die partij en andere Kamerleden maken zich zorgen over ’de lange arm van Ankara’ in het Nederlandse parlement.
Fractievoorzitters van partijen die door verkiezingen in de Kamer komen, mogen zitting nemen in de commissie-stiekem. Dat kan ook de Turks-Nederlandse Kamerleden Kuzu en Öztürk gebeuren, die met hun partij Denk op één virtuele zetel staan. Dat zit niet iedereen lekker, vanwege hun vermeende warme banden met Ankara. Dit terwijl in ’stiekem’ zeer gevoelige geheime informatie van de inlichtingendiensten wordt gedeeld.
De VVD wil dan ook verscherpte eisen aan toetreding tot de commissie en bepleit een AIVD-screening voor alle leden. Ook de PVV wil veel strengere eisen.
Telegraaf 03.05.2016 Het kabinet zou een fonds moeten oprichten voor juridische bijstand aan Nederlandse journalisten die vervolgd dreigen te worden in een land waar de de persvrijheid onder druk staat. D66-Kamerlid Sjoerd Sjoerdsma pleit daar dinsdag voor, op de Internationale Dag van de Persvrijheid.
De Turkse president Recep Tayyip Erdogan. Foto: AFP
Volgens Sjoerdsma laat de zaak Ebru Umar zien dat persvrijheid niet in alle landen vanzelfsprekend is. De columniste werd onlangs opgepakt in Turkije wegens belediging van president Recep Tayyip Erdogan. Na een nacht cel werd Umar weer vrijgelaten, maar zij mag Turkije niet uit.
Nederland biedt in dit soort zaken consulaire bijstand. D66 wil dat minister Bert Koenders (Buitenlandse Zaken) zorgt voor een fonds zodat journalisten standaard financieel worden bijgestaan in juridische kosten. ,,De kosten daarvan zijn beperkt, maar journalisten zijn er enorm mee geholpen. Zij kunnen nu financieel kapot geprocedeerd worden door autoritaire regimes´´, vindt Sjoerdsma. Hij denkt met een half miljoen euro, dat uit het Mensenrechtenfonds kan komen, al een eind te kunnen komen.
AD 03.05.2016 Het kabinet zou een fonds moeten oprichten voor Nederlandse journalisten die in het buitenland worden vervolgd door het onder druk staan van de persvrijheid. Dat oppert D66. Er moet volgens de partij geld beschikbaar komen om journalisten juridisch bij te staan.
De zaak van Ebru Umar laat zien dat persvrijheid niet in alle landen vanzelfsprekend is. De columniste werd onlangs opgepakt in Turkije wegens belediging van president Recep Tayyip Erdogan. Na een nacht in de cel werd Umar weer vrijgelaten, maar zij mag Turkije niet uit. Zij heeft Ruttedinsdag persoonlijk moeten beloven dat ze zich laat beveiligen en heeft hem in een persoonlijk gesprek beloofd zich coöperatief op te stellen als beveiliging nodig is.
Fonds
D66 wil dat minister Bert Koenders (Buitenlandse Zaken) zorgt voor een fonds zodat journalisten standaard financieel worden bijgestaan in juridische kosten. ,,De kosten daarvan zijn beperkt, maar journalisten zijn er enorm mee geholpen. Zij kunnen nu financieel kapot geprocedeerd worden door autoritaire regimes”, zegt D66-Kamerlid Sjoerd Sjoerdsma. Hij is initiatiefnemer van het plan en denkt met een half miljoen euro uit het Mensenrechtenfonds ver te kunnen komen.
,,Nederlandse journalisten moeten ook in het buitenland gewoon hun werk kunnen doen. Dat houdt in dat Nederland ook financiële bijstand moet bieden om juridische kosten te kunnen betalen”, aldus Sjoerdsma.
Persvrijheid
Het is geen toeval dat D66 dit plan dinsdag naar buiten brengt, omdat dan de Dag van de Persvrijheid wordt gevierd. In Nederland en de westerse wereld is het vrije woord vanzelfsprekend. In andere delen van de wereld niet. Het recht om te schrijven, te publiceren en te fotograferen staat steeds meer onder druk.
Elsevier 03.05.2016 Als columnist Ebru Umar terugkeert uit Turkije moet ze waarschijnlijk worden beveiligd in Nederland. Zelfs premier Mark Rutte (VVD) maakt zich zorgen over haar veiligheid.
Twee weken geleden werd Metro-columnist Umar opgepakt in Turkije naar aanleiding van tweets over de Turkse president Recep Tayyip Erdogan. De Turks-Nederlandse journalist werd kort daarna vrijgelaten, maar ze moet wel in Turkije blijven in afwachting van de officiële aanklacht.
Zodra het landarrest is opgeheven en Umar weer in Nederland is, moet ze waarschijnlijk worden beveiligd. Dat vindt niet alleen Umar zelf, maar ook Premier Mark Rutte zou dat tegen Umar hebben gezegd, zegt ze tegen NRC.
Rutte heeft Umar laten beloven dat ze zal meewerken als beveiliging noodzakelijk blijkt te zijn. De Nederlandse staat heeft een politieliaison gestuurd om samen met de columnist een risicoprofiel op te stellen.
De beveiliging zou nodig zijn omdat een aantal Nederlandse Turken juist blij reageerden op de arrestatie en haar via sociale media bedreigingen stuurden. ‘Hoera, eindelijk een landverrader gepakt’, en ‘Hard aanpakken zulke monsters’, staat onder andere op een Facebookpagina voor Nederlandse Turken.
Ook werd vorige week bij Umar ingebroken. Volgens de journalist zelf was er sprake van ‘pure intimidatie en provocatie’. Een muur in haar huis werd beklad met het woord ‘hoer’.
‘De inbraak was een heel gerichte actie op Ebru Umar,’ zegt Umar zelf tegen NRC. ‘Het gaat niet om mijn geld, het gaat om de persóón Ebru Umar. Dat is heel bedreigend.’ De journalist wil dan ook niet meer terug naar Amsterdam. In een interview met BNR zegt Umar: ‘Het fijnste van Amsterdam is mijn huis. Maar dat is gecompromitteerd. Ik ben daar niet meer veilig.’
Vrijheidsberoving
De columnist heeft het idee dat haar leven in Nederland zoals het er voor de arrestatie uitzag nu voorbij is. ‘Ik denk dat degenen die dit op hun geweten hebben het geweldig vinden als ik beveiligd zou moeten worden,’ zegt de Turkse journalist. ‘Er is geen grotere vrijheidsberoving dan beveiliging.’
Bauke Schram (1993) is sinds april 2016 online redacteur bij Elsevier
Trouw 03.05.2016 Premier Rutte heeft columniste Ebru Umar, die momenteel Turkije niet uit mag, persoonlijk gesproken over haar veiligheid. Dat zegt Umar zelf in NRCvandaag. In het gesprek zou ook een ‘veiligheidsanalyse’ van Umar aan de orde zijn gekomen.
Zo zou Umar aan Rutte hebben moeten beloven dat als ze in Nederland is, ze zich dan laat beveiligen. Bovendien heeft ze donderdag een gesprek gevoerd met een Nederlandse politieliason in Turkije, die haar beveiliging aanbood in Turkije zelf. Umar wordt nu permanent vergezeld van een medewerker van de ambassade.
De columniste zit voorlopig nog vast in Turkije. Ze zit niet in de gevangenis, maar mag Turkije niet uit. Umar werd twee weken geleden opgepakt, nadat ze in een aantal tweets de Turkse president Erdogan beledigd zou hebben. Vorige week werd nog ingebroken bij het huis van Umar in Nederland.
AD 03.05.2016 Premier Mark Rutte maakt zich zorgen over de veiligheid van Ebru Umar als ze naar Nederland komt. De Nederlandse staat heeft een politieliaison afgevaardigd om samen met de columniste een risicoprofiel op te stellen. Dit vertelt Umar in een gesprek met NRC.
Volgens de krant meldt Umar dat zij Rutte persoonlijk heeft moeten beloven dat ze zich laat beveiligen en heeft ze hem in een persoonlijk gesprek beloofd zich coöperatief op te stellen als beveiliging nodig is.
Vorige week donderdag voerde Umar het gesprek met de Nederlandse politieliaison in Turkije, vertelt ze. Deze bood Umar namens de Nederlandse overheid ook beveiliging aan in Turkije. De ambassade zorgt ervoor dat Umar sinds vorige week permanent vergezeld is van een medewerker.
Opgepakt
Umar werd twee weken geleden opgepakt in Turkije. Ze zit niet meer vast, maar moet wel in het land blijven. Minister Bert Koenders vindt dat het gedrag van Turkije rond de arrestatie van de Nederlandse columniste niet past bij een land dat lid wil worden van de Europese Unie.
Trouw 02.05.2016 Niet alleen journalisten, maar ook gewone Turken moeten er rekening mee houden dat kritiek op president Erdogan negatieve gevolgen kan hebben.
Omdat de grens tussen kritiek en beledigen niet duidelijk gedefinieerd is, weet je nooit waar je aan toe bent.
Emre denkt tegenwoordig wel twee keer na voor hij iets op Facebook deelt. “Wat denk je nu helemaal”, zegt de manager bij een Amerikaans elektronicabedrijf in Istanbul, een vroege dertiger. “Als er tegen zoveel mensen processen lopen, laat dat me niet koud. Of ik het nu wil of niet, ik ben veel behoedzamer geworden op sociale media.” Emre, die vanwege zijn functie niet met zijn achternaam in de krant wil, doelt op de ongeveer 2000 Turken die sinds het aantreden van Recep Tayyip Erdogan als president, in 2014, zijn vervolgd voor het beledigen van het Turkse staatshoofd.
Emre gaat gekleed in een dik wollen vest, draagt een gecoiffeerde baard en heeft een Ray-Ban zonnebril nonchalant in de kraag van zijn donkergroene T-shirt gestoken. Ik spreek hem op de veerboot van het Europese deel van Istanbul naar het Aziatische deel – naar Kadiköy om precies te zijn. Deze wijk staat behalve zijn excellente visrestaurants bekend om zijn overwegend linkse populatie – een progressief eiland in een verder conservatieve stad. Emre deelt nog wel linkjes, maar onthoudt zich als het even kan van politiek getint commentaar. “Veel van wat over Erdogan gezegd wordt is geen belediging, maar kritiek. Maar omdat de grens niet duidelijk gedefinieerd is, weet je nooit waar je aan toe bent.”
‘De lange arm van Erdogan’
Er is veel gezegd over ‘de lange arm van Erdogan’, de manier waarop de Turkse autoriteiten hun invloed over de grens laten gelden. Maar de ‘korte arm’ deed zich afgelopen tijd ook nadrukkelijk gelden. Denk aan de sluiting van kranten als Zaman of het proces tegen de hoofdredacteur van Cumhuriyet – de krant die foto’s publiceerde van Turkse wapenleveranties over de grens met Syrië aan Turkmeense rebellen wellicht, maar het zou ook aan de jihadisten van Nursa kunnen zijn.
Denk aan de cartoonisten die werden veroordeeld vanwege een reeks spotprenten over de Turkse president. Of anders aan de meer dan duizend academici die worden vervolgd vanwege een petitie waarin ze zich uitspreken tegen het ‘staatsgeweld’ tegen de Koerdische burgerbevolking in het zuidoosten van Turkije.
Het zijn allemaal geruchtmakende zaken die ook buiten Turkije veel media-aandacht kregen. Maar zelden hoor je over de impact die ze op de levens van gewone Turken heeft. Een dagje pendelen op de veerboot over de Bosporus leert dat die aanzienlijk is. Zeker bij meer progressieve Turken. Een representatieve steekproef is het zeker niet, maar van de ongeveer twintig mensen die ik sprak en die actief zijn op sociale media gaf nagenoeg iedereen te kennen zoniet zelfcensuur te plegen, dan toch twee keer na te denken eer hij iets op Facebook of Twitter zet.
Oplettender
“Met spioneren en aangeven heb ik nog nooit te maken gehad”, zegt Derya (30) op het achterdek van de veerboot die haar van huis in Kadiköy naar haar werkplek brengt, een nieuwsorganisatie nabij het Taksimplein. Ook zij wil vanwege haar baan niet met haar achternaam in de krant. “Maar tegelijk ken je de verhalen, je voelt gewoon dat het er is.” Ze zegt oplettender te zijn geworden met wat ze retweet, en al helemaal op welke posts ze commentaar levert. “Je weet niet wie er mee kijkt”, zegt ze, terwijl ze zich in de stroom mensen richting de uitgang bij de halte Karaköy begeeft.
Meeuwen krijsen en terwijl boeg richting de zee van Marmara draait kijkt Utku Can Simsek naar het imposante Topkapi paleis – ooit de residentie van de Ottomaanse sultans. Hij studeert in Ankara en is op familiebezoek in Istanbul. “Ja, ook ik let sinds een paar maanden beter op met wat ik op Facebook zet, vooral politieke dingen”, zegt hij. Bovendien steun ik de HDP (een linkse pro-Koerdische partij), dat maakt het allemaal nog erger”. Simsek lacht.
Veel Turken associëren de HDP met de militante verzetsbeweging PKK. Sinds de strijd tussen de Turkse staat en de PKK vorig jaar zomer oplaaide is alles wat naar de Koerdische kwestie riekt radio-actief – alsof in het nationaal onderbewuste een sluimerende paranoia geactiveerd is. Na een reeks aanslagen – deels gepleegd door de PKK, maar ook door andere partijen – openden de autoriteiten de jacht op terroristen.
Tegelijk wil Erdogan dat de wet wordt opgerekt zodat ook mensen die terreur ‘ondersteunen’ wegens terreurdaden kunnen worden vervolgd: ngo’s, advocaten, journalisten, iedereen die op een verkeerd moment zijn sympathie met de Koerdische zaak laat blijken.
Je moet niet schelden tegen de president, wie dat doet moet niet vreemd opkijken als ie wordt aangeklaagd.
Schelden
“Goed, die neiging om tegengeluid te smoren met een beschulding van terreur is verwerpelijk”, zegt Simseks buurman, een veertiger met een groen-wit blokjeshemd die Souad Öskay zegt te heten en op de AKP stemt. “Maar je moet niet schelden tegen de president, wie dat doet moet niet vreemd opkijken als ie wordt aangeklaagd.” Een levendige discussie ontspint zich, slechts onderbroken door het mannetje dat op het achterdek rondgaat met thee in kleine tulpenglaasje.
Mehmet Kayali, een oudere heer met een speldje op zijn revers in de vorm van de Turkse vlag houdt het erop dat Erdogan een minderwaardigheidscomplex heeft.
“Dat kan wezen, maar we moeten wel beleefd tegen elkaar blijven”, benadrukt Öskay. “Wie het niet met Erdogan eens is kan hem bij de volgende verkiezingen wegstemmen”. Volgens Kayali is het probleem van Turkije dat de oppositie zo weinig voorstelt. “Daardoor raken de mensen gefrustreerd en gaan ze schelden.” Öskay: “Mogelijk, maar als je niet oppast kruipt dat gescheld ook de familiesfeer in. En dat zou onwenselijk zijn. Nee, ik blijf erbij, wie beledigt gaat over de schreef, die moet worden aangepakt.”
Mensen in overheidsdienst moeten extra oppassen.
Conservatieve buurt
Wanneer de boot aanmeert bij het Aziatische deel van Istanbul en Kayali en de AKP-stemmer zijn opgestaan om aan land te gaan, blijft Simsek nog even zitten. “Weet je, aanvankelijk wilde ik niet eens spreken met een journalist”, zegt de student. Hij vertelt dat een vriend van hem onlangs is gearresteerd, precies omdat hij de president beledigd zou hebben. Hij woont in een conservatieve buurt in Ankara, waar veel AKP-aanhang woont. “We weten niets zeker, maar we denken dat hij daar is verklikt. Nu denkt hij erover om te verhuizen.”
Juist vanwege dat geklik zijn veel Turken voorzichtiger geworden. Wat de Nederlandse columniste Ebru Umar op haar vakantieadres gebeurde staat allerminst op zich zelf. Zo is er het vaak aangehaalde voorbeeld van die vrouw die haar man aangaf omdat hij Erdogan zou hebben beledigd (de twee lagen in scheiding). En hoewel het fenomeen ongrijpbaar is, is het voor veel mensen een realiteit waar ze in hun dagelijks leven rekening mee houden.
“Erdogan heeft een heel leger internettrollen klaarstaan”, zegt Eren Kayhan (25) in het overdekte gedeelte van de veerboot. Hij draagt een opengewerkte wollen trui, een zonnebril en is afkomstig uit de regio van de Zwarte Zee. Ook hij zegt rekening te houden met wat hij online zet. “Zeker omdat ik als leraar aan de bak probeer te komen. Mensen in overheidsdienst moeten extra oppassen.”
‘AK-trollen’
Volgens The Wall Street Journal huurde de AKP afgelopen jaar duizenden mensen in wier taak het is om het regeringsbeleid online in een gunstig daglicht te stellen. Volgens de Amerikaanse krant komt dat voort uit het besef dat de partij het internet te veel over heeft gelaten aan linkse activisten. Volgens critici gaat de rol van het online pro-regeringsoffensief veel verder.
Zogeheten ‘AK-trollen’ zouden online lynchpartijen organiseren, critici trachten zwart te maken en onwenselijk commentaar melden bij speciaal daarvoor in het leven geroepen diensten.
Kayhan vertelt dat hij recent zijn tijdlijn op Facebook nog eens goed heeft uitgekamd. Naar de reden waarom de regering de laatste maanden de teugels op alle fronten aantrekt kan hij slechts gissen. “Er is veel onzekerheid binnen de AKP – ook vanwege al die eerdere corruptieaantijgingen”, zegt hij onder verwijzing naar het ‘gas-voor-goudschandaal’ dat eind 2013 uitbrak en waarop diverse ministers sneuvelden.
Sinds de verkiezingen van 1 november ziet Kayhan een versnelling. “Erdogan weet met hoeveel moeite hij die overwinning voor elkaar gebokst heeft. Dat lukte alleen door kiezers angst aan te jagen, met het spook van terreuraanslagen of een escalerende oorlog in het zuidoosten.”
Kwetsbaar
Op het achterdek van de veerboot terug naar het Europese deel ziet Zeynep Ozünal (16) het kantelpunt bij de Gezi-protesten van de zomer van 2013, toen jongeren massaal de straat op gingen. Met haar vriendje, de eveneens zestienjarige Sarp Gürhan, zit ze gearmd op het zijdek. Ze zijn vrij van hun chique lisesi (lyceum) en maken zich op voor een dagje slierten rondom het Taksim plein. Zij met haar gezicht vol jeugdpuistjes, hij met zijn jas waar ‘Bad to the Bone’ op staat.
“Tijdens Gezi besefte Erdogan voor het eerst dat hij ook kwetsbaar was”, zegt Ozünal wereldwijs. Erdogan, toen nog premier, liet het neerslaan van protesten gepaard gaan met beschuldigingen aan het adres van geheimzinnige ‘buitenlandse machten’ die het op de stabiliteit van Turkije hadden voorzien.
Zowel Ozünal als Gürhan bekennen tevoren na te denken eer ze iets op Facebook delen. Zelfs als ze nog nooit direct te maken hebben gehad met aangevers of trollen. “Zo werkt het”, zegt Gürhan, “je hoort die verhalen om je heen.” En dan zijn er al die aanklachten, niet alleen tegen journalisten, maar ook tegen burgers, zoals vorig jaar tegen een 16-jarige jongen die Erdogan voor dief had uitgemaakt. “Dat kruipt onder je huid”, aldus Ozünal. “Ja”, zegt Gürhan, “het is intimiderend.”
Zelfcensuur sluipt er geleidelijk in
Wanneer besluiten mensen zichzelf te censureren? Volgens de sociologe Defne Över is het een geleidelijk proces. In Turkije begon dat met de concentratie van economische macht in de handen van grote conglomeraten en van de politieke macht in die van de AKP. Wat volgde was een politisering van de openbare ruimte. Plotseling zijn er berichten over arrestaties. Vrienden spreken er onderling over. Een geruchtenmachine komt op gang.
Een atmosfeer van wantrouwen en angst ontstaat, waarin mensen steeds behoedzamer worden. Över, die deze zomer hoopt te promoveren aan de Amerikaanse Cornell universiteit, deed onderzoek naar zelfcensuur in de Turkse media. Volgens Över zijn het niet de topjournalisten en stercolumnisten die aan zelfcensuur doen, want die voelen zich beschermd door hun maatschappelijke status. “Het is eerder het middenkader, de journalisten in de newsrooms, die twee keer nadenken over wat ze opschrijven.”
Telegraaf 02.05.2016 Columniste Ebru Umar (Metro, Libelle) en schrijver/columnist Theodor Holman (Parool) zijn genomineerd voor de Pim Fortuyn Prijs. Dat heeft jurylid Joost Eerdmans maandag aan het ANP laten weten. De drie andere genomineerden zijn journalist Wierd Duk, schrijver Leon de Winter en het Amsterdamse VVD-raadslid Dilan Yesilgoz.
Het is de tweede keer dat de Pim Fortuyn Prijs wordt uitgereikt. Hij is bedoeld voor ‘de meest Fortuynistische persoon in Nederland’, die wordt gekozen uit opiniemakers, politici of bestuurders die verwant zijn met het gedachtegoed van Fortuyn en dat ook uitdragen.
De winnaar wordt op 25 mei bekendgemaakt. Hij of zij krijgt in Den Haag een wisselbokaal uit handen van publicist Afshin Ellian, die de prijs vorig jaar won.
In de jury zitten behalve Eerdmans ook Simon Fortuyn (voorzitter), oud-politica Rita Verdonk en Fortuyn-biograaf Leonard Ornstein.
Telegraaf 01.05.2016 Driekwart van de mensen hoopt dat Ebru Umar zich niet gaat inhouden als ze over Turkije en Turken schrijft. Dat blijkt uit de wekelijkse peiling van Maurice de Hond. Bijna net zoveel mensen vinden dat cabaretiers en columnisten alles moeten kunnen zeggen wat ze willen over hoogwaardigheidsbekleders.
Verder is 82 procent er voor dat de strafbaarheid van het beledigen van buitenlandse staatshoofden uit onze wet wordt geschrapt, evenals de straf voor het beledigen van de koning (65 procent).
Op de vraag of Europa en Nederland de afspraken moeten opzeggen met de Turken over de opvang van vluchtelingen, zegt 47 procent ja (vooral PVV , SP en CDA) en 40 procent nee (vooral D66, de regeringspartijen en GroenLinks).
Zetels
Voor wat betreft de zetelverdeling als er verkiezingen zouden zijn, zijn er deze week alleen kleine verschuivingen. GroenLinks stijgt er eentje naar 17, de hoogste score die De Hond voor deze partij heeft gemeten. PVV en SP dalen er een (naar 37 en 15 zetels).
Trouw 30.04.2016 Agenten van de Turkse antiterrorismedienst hebben de Turkse journalist Hamza Aktan aangehouden. Zijn advocaat zei zaterdag tegen de Turkse krant Hürriyet dat zijn cliënt is opgepakt voor tweets die hij heeft verspreid.
De open armen van Erdogan
De Turkse president Erdogan oogst veel kritiek met zijn repressieve beleid tegenover journalisten en satirici. Toch is hij zeer populair onder Turkse Nederlanders. Waarom eigenlijk? Trouw-redacteur Wilfred van de Poll gaat op zoek naar een antwoord.
Over de inhoud van de twitterberichten liet de advocaat zich niet uit. De 33-jarige Aktan werkt in Istanbul bij de zender IMC TV. Politieagenten deden vrijdag een inval in het huis van de journalist en namen hem mee.
Vorige week werd de Nederlands-Turkse columniste Ebru Umar opgepakt wegens belediging van president Recep Tayyip Erdogan. Zij noemde hem in Metro ‘de megalomaanste dictator die Turkije sinds de oprichting van de republiek in 1923 kent’. Na een nacht in de cel werd zij weer vrijgelaten, maar zij mag Turkije niet uit.
NU 30.04.2016 Agenten van de Turkse antiterrorismedienst hebben de Turkse journalist Hamza Aktan aangehouden. Zijn advocaat zei zaterdag tegen de Turkse krant Hürriyet dat zijn cliënt is opgepakt voor tweets die hij heeft verspreid.
Over de inhoud van de twitterberichten liet de advocaat zich niet uit. De 33-jarige Aktan werkt in Istanbul bij de zender IMC TV.
Politieagenten deden vrijdag een inval in het huis van de journalist en namen hem mee.
Vorige week werd de Nederlands-Turkse columniste Ebru Umar opgepakt wegens belediging van president Recep Tayyip Erdogan. Zij noemde hem in Metro ”de megalomaanste dictator die Turkije sinds de oprichting van de republiek in 1923 kent”. Na een nacht in de cel werd zij weer vrijgelaten, maar zij mag Turkije niet uit.
Telegraaf 30.04.2016 Agenten van de Turkse antiterrorismedienst hebben de Turkse journalist Hamza Aktan aangehouden. Zijn advocaat zei zaterdag tegen de Turkse krant Hürriyet dat zijn cliënt is opgepakt voor tweets die hij heeft verspreid.
Over de inhoud van de twitterberichten liet de advocaat zich niet uit. De 33-jarige Aktan werkt in Istanbul bij de zender IMC TV. Politieagenten deden vrijdag een inval in het huis van de journalist en namen hem mee.
Ebru Umar
Vorige week werd de Nederlands-Turkse columniste Ebru Umar opgepakt wegens belediging van president Recep Tayyip Erdogan. Zij noemde hem in Metro ,,de megalomaanste dictator die Turkije sinds de oprichting van de republiek in 1923 kent”. Na een nacht in de cel werd zij weer vrijgelaten, maar zij mag Turkije niet uit.
Telegraaf 29.04.2016 Turks-Nederlandse ondernemers die kritisch zijn over president Erdogan, worden geïntimideerd vanuit het Turkse consulaat. Dat zegt Mehmet Cerit van de kritische krant Zaman Vandaag tegen BNR.
“Het is heel subtiel: die ondernemers krijgen bezoekjes via mensen die gelieerd zijn aan de consulaten. Ze worden geadviseerd om hun gedachten over de Turkse regering en Erdogan te herzien, omdat dat verstandiger is voor hun zaken in Turkije”, zegt Cerit.
Volgens Cerit kreeg een ondernemer te maken met lastercampagnes in zijn wijk. In moskeeën en koffiehuizen werd opgeroepen om hem te boycotten. Een andere ondernemer zou alle contracten in Turkije hebben verloren.
Telegraaf 29.04.2016 Columniste Ebru Umar wordt inmiddels zo erg bedreigd, dat de de Nederlandse ambassade aan de bel heeft getrokken bij de Turkse politie.
De gealarmeerde Turken hebben haar daarom gisteren extra politiebeveiliging aangeboden. Ook heeft een zogeheten internationaal opererende ’politie liaison’ van de Korps landelijke politiediensten (KLPD) haar bezocht om het dreigingsniveau te bespreken. Niettemin heeft Umar naar eigen zeggen extra beveiliging vooralsnog geweigerd.
Umar mag al sinds afgelopen zondag Turkije niet uit. De Turken willen haar aanklagen voor het beledigen van president Erdogan.
Umar zegt dat de Nederlandse ambassade eerder deze week een brief naar de Turkse politie heeft gestuurd. Daarin wijst de ambassade de Turken op de stortvloed aan bedreigingen die Umar sinds zondag over zich heen krijgt, vooral via sociale media. Volgens Umar zijn de dreigementen met name afkomstig uit de Nederlands-Turkse gemeenschap.
Umar: „Ik heb de Turkse politie bedankt voor het aanbod om me extra in de gaten te houden, maar ik voel me hier in Turkije niet bedreigd. Ik ben hier nog steeds een anoniem persoon. Ik heb geen behoefte extra aandacht op me te vestigen door opeens met beveiliging rond te lopen.”
Umar is wel wat gewend als het gaat om bedreigingen. Na de moord op de met haar bevriende Theo van Gogh in 2004 liet toenmalig minister Verdonk haar benedenwoning in Amsterdam beveiligen.
Twee jaar geleden besloot Umar zelf om te verhuizen naar de bovenwoning op hetzelfde adres. Daarmee verviel het speciale veiligheidsregime, bevestigt ze desgevraagd.
Niettemin bleef de controversiële columniste in Nederland „altijd extra op haar hoede”, zegt ze. Opvallend genoeg hebben onbekenden in de nacht van zondag op maandag ingebroken in haar onbeveiligde bovenwoning in Amsterdam. Toch is dit alles geen reden voor extra onderzoek, zo liet een politiewoordvoerder eerder al weten.
Umar dient overigens vandaag een bezwaar in tegen het ’landarrest’ dat haar is opgelegd. Daarover wordt volgende week al een uitspraak verwacht.
Elsevier 28.04.2016 Terwijl Turkije in veel Europese landen probeert de persvrijheid in te perken, blijkt donderdag nog maar eens hoe gevaarlijk de situatie al is voor journalisten in het land. Twee Turkse columnisten van een Erdogan-kritische krant werden in Istanbul tot twee jaar cel veroordeeld.
Reden voor de veroordeling was het publiceren van een Mohammed-cartoon afkomstig uit het Franse satirische tijdschrift Charlie Hebdo, zei de advocaat van Hikmet Cetinkaya and Ceyda Karan tegen persbureau AFP. De cartoons verschenen in de eerste editie van Charlie Hebdo nadat er een terreuraanslag was gepleegd op het kantoor van het tijdschrift. Met het afdrukken van de cartoon zou de krantCumhuriyet ‘religieuze waarden hebben beledigd’.
Cumhuriyet had een verkleinde versie van deze Mohammed-cartoon gepubliceerd. Foto: AFP
‘Open provocatie’
Na de uitspraak van de rechter zouden de eisers ‘Allah Akbar’ – Allah is groot – hebben geschreeuwd, volgens Cumhuriyet. De Turkse premier Ahmet Davutoglu zei eerder al dat het publiceren van cartoons met daarin de Islamitische profeet een ‘open provocatie’ is.
Cumhuriyet is een krant die openlijk strijdt tegen de islamitische regering van president Recep Tayyip Erdogan. Zo hangt ook de hoofdredacteur en een redactiechef een levenslange gevangenisstraf boven het hoofd voor het onthullen van staatsgeheimen in de krant.
Umar
De Turkse overheid doet er de laatste tijd alles aan om kritische journalisten de mond te snoeren. Naast invallen bij mediaorganisaties worden ook op grote schaal journalisten opgepakt. Volgens het Comité ter Beschermingvan Journalistenzaten aan het einde van 2015 zeker 14 journalisten voor langere tijd vast in de Turkse gevangenis.
Afgelopen week werd ook de Turks-Nederlandse columniste Ebru Umar in Turkije aangehouden omdat ze Erdogan op Twitter zou hebben beledigd. Umar zit momenteel niet in de gevangenis, maar mag het land niet verlaten. Donderdag gaf ze aan dat ze haar Turkse nationaliteit wil opgeven.
Emile Kossen (1992) is sinds september 2015 online redacteur bij Elsevier. Portefeuilles/interesses Verenigde Staten Latijns-Amerika Politiek Media
Trouw 28.04.2016 De greep die Ankara probeert te houden op Turkse Nederlanders, is hun niet onwelgevallig: velen zijn dol op de Turkse president Erdogan. Waarom eigenlijk?
Fuck de Nederturken.’ Met die woorden spuwde Ebru Umar dinsdag op Twitter haar gal uit over Turkse Nederlanders die haar aanhouding toejuichten. Dat waren er niet weinig. De Metro-columniste werd in Turkije opgepakt voor het beledigen van Erdogan.
In Amsterdam brak tijdens datzelfde weekend iemand haar woning binnen en kladde ‘hoer’ op de muur – een woord dat ze de afgelopen dagen ook op sociale media naar haar hoofd kreeg geslingerd. Umar verweet haar belagers ‘NSB-gedrag’: ze denkt dat iemand in Nederland haar heeft verlinkt bij de Turkse autoriteiten.
Dat is geen gekke gedachte. Vorige week lekte een brief uit van het Turkse consulaat aan Turkse verenigingen in Nederland met de oproep beledigingen van Erdogan te melden. De brief blies discussies over de lange arm van Ankara nieuw leven in. Maar waar seculiere Turken en critici van Erdogan angst voelen, halen veel andere Turkse Nederlanders hun schouders op over zo’n kliklijn.
Een meerderheid ziet het probleem überhaupt niet, zegt Turkije-deskundige Lily Sprangers van de Universiteit Leiden. Beïnvloeding vanuit Ankara en loyaliteit aan Erdogan ervaren zij als iets vanzelfsprekends. Ze ziet dat ook onder de tweede en derde generatie. “Erdogan staat voor een Turkije dat zich door niemand laat koeioneren, zijn eigen waarden heeft. Ook buiten de directe aanhang van Erdogans AK-partij vindt die houding steun.”
De economie groeit, en op het wereldtoneel is Turkije een speler waar niemand omheen kan. Turken zien: ons land doet er weer toe.
Die aanhang is op zichzelf al groot in Nederland. Tenminste, als de verkiezingsuitslagen van november vorig jaar een goede graadmeter zijn. De AK-partij kreeg in Turkije 50 procent van de stemmen, in Nederland 64 – meer dan in enig ander land. Erdogan is geliefd.
Hoe komt dat? Ongetwijfeld speelt mee dat de AK-partij zijn electorale basis heeft in Anatolië, waar de meeste Turkse migranten in Nederland vandaan komen. Maar een interessanter antwoord begint elders: bij Erdogans successen. Anders dan Marokkanen zijn Turken altijd trots geweest op het land van herkomst.
Turkije is nooit gekoloniseerd of onderdrukt, het hield vroeger juist anderen onder de knoet. Sinds Erdogan aan de macht is, maakt het land een spectaculaire comeback, zegt Sprangers: “Er is een economische inhaalslag, met een verdubbeling van het bruto nationaal product, en op het wereldtoneel is Turkije een speler waar niemand meer omheen kan. Turken zien: ons land doet er weer toe.”
Ministerie voor migranten
Een tweede antwoord ligt in Erdogans aandacht voor de Turkse migranten in Europa. Anders dan zijn voorgangers speelt hij actief in op hun behoeften. Hij richtte in 2010 zelfs een speciaal ministerie voor hen op. Hij snapt wat hij voor hen moet doen, zegt columnist en sociaal wetenschapper Cemil Yilmaz. Zo heeft hij de afkoopsom voor de dienstplicht verlaagd en maakt hij zich sterk voor visumvrij reizen naar Europa. “Zijn boodschap is: jullie horen bij Turkije, mijn armen staan open.”
Dit alles geeft Ankara macht: je valt onder Turkse regels. En je hebt iets te verliezen
Geen lange arm, maar open armen: zo kun je het ook zien. Erdogan hoopt er garen bij te spinnen. In 2014 veranderde zijn regering de Turkse kieswet: Turken die in het buitenland wonen mogen nu ook stemmen als ze zich tijdens de verkiezingen níet in Turkije bevinden. Voorheen kon dit niet. Zo wordt de diaspora voor het eerst electoraal ontgonnen. Er wonen naar schatting 3,5 miljoen Turken in Europa – geen onbeduidend aantal. Vorig jaar belandde bij veel Turken in Nederland dan ook een brief met een stemadvies voor de AK-partij.
Erdogans uitstraling als leider en zijn bemoeienis met de diaspora verklaren veel, maar niet alles. Er zijn meer redenen voor de nauwe band die Turken in Nederland met het herkomstland ervaren. Praktische bijvoorbeeld. Negentig procent van de Turken in Nederland heeft een dubbele nationaliteit, wat betekent dat ze geregeld naar een van de drie Turkse consulaten (in Rotterdam, Deventer of Amsterdam) moeten om hun kind in te schrijven of een nieuw paspoort aan te vragen.
Ze gaan op vakantie naar Turkije, waar ze familie hebben wonen en waar velen zelf een huis hebben. Daar moeten ze Turkse belastingen voor afdragen. Dit alles geeft Ankara macht: je valt onder Turkse regels. En je hebt iets te verliezen.
Daarnaast zijn er in Nederland ontwikkelingen waardoor Turken niet opgaan in het land van aankomst. De belangrijkste: segregatie. Het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) is er klip en klaar over in het rapport ‘Werelden van verschil’ uit december vorig jaar. Bevolkingsgroepen drijven van elkaar weg. Met name Marokkanen en Turken staan op grote afstand van de autochtone samenleving. De helft van de Turken is ‘matig gesegregeerd’, een kwart leeft ‘gesegregeerd’ en ‘etnisch geïsoleerd’.
Zo kan Erdogans invloed groeien, vooral omdat Nederland nog steeds geen greep weet te krijgen op de eigen Turkse gemeenschap
Historicus Zihni Özdil zoekt de wortels van deze segregatie in de jaren zeventig. Vanuit het multiculturele ideaal werden reactionaire en nationalistische Turkse clubs in Nederland geen strobreed in de weg gelegd. Ze kregen zelfs subsidie. Geef ze hun eigen cultuur, was het idee, zo integreren ze het beste. Dat heeft volgens Özdil desastreus uitgepakt: Turken werden niet gedwongen Nederlandse waarden aan te nemen, maar konden een eigen zuil optuigen, waarin een conservatief-nationalistische wereldbeeld wortel schoot.
Dit integratiebeleid is inmiddels afgeschaft, maar het effect is nog zichtbaar. Stromingen binnen de Turkse gemeenschap zijn hecht en kennen een hoge graad van zelforganisatie. Ironisch genoeg heeft het dichtdraaien van subsidiekranen geen hernieuwde oriëntatie op Nederland opgeleverd.
Tal van clubs wendden hun blik daarna juist naar Turkije, zegt Lily Sprangers. “Ze voelen zich in de steek gelaten door Den Haag. Nu, dan hebben we nog een tweede vaderland, denken ze: ze hopen dat Ankara in het subsidiegat springt. Dat doet Ankara vooralsnog niet, maar de hoop werd wel gevoed door de oprichting van het ministerie voor Turken in het buitenland.”
Zo kan Erdogans invloed groeien, vooral omdat Nederland nog steeds geen greep weet te krijgen op de eigen Turkse gemeenschap. Er gaan wel stemmen op voor een strengere monitoring, maar plannen om conservatief-nationalistische verenigingen zoals Milli Görüs onder curatele te stellen, strandden.
Turkse jongeren zijn afgeknapt op Nederlandse media en kijken vooral naar Turks nieuws
Eigen tv-zenders
Wat de neiging tot afzondering onder de Turkse Nederlanders nog versterkt, is het gevoel slachtoffer te zijn van een vijandig klimaat jegens ‘allochtonen’, zegt Cemil Yilmaz: “Over de islam is de berichtgeving alleen maar negatief, net als over Turkije. Er wordt met twee maten gemeten, is het gevoel. Aanslagen in Parijs krijgen veel aandacht, die in Ankara niet.” Turkse jongeren knappen daardoor af op Nederlandse media en kijken vooral naar Turks nieuws. Dat vergroot nog eens extra hun afstand tot Nederland, want Turkse zenders zijn er sinds Erdogan alleen maar nationalistischer op geworden, zegt Yilmaz.
Sprangers spreekt van een parallelle samenleving. “Ik kom twintigers en dertigers tegen die nog nooit met autochtone Nederlanders hebben samengewerkt. Thuis spreken ze Turks, ze stromen niet door in het onderwijs en blijven hangen in de eigen etnische groep.” Ze houdt overigens hoop: “Ik zie óók een kleine, maar gelukkig wel groeiende groep Turken die hoog is opgeleid, op Nederland is gericht en probleemloos banen vindt in de advocatuur, bij de overheid of in het bedrijfsleven.”
141 moskeeën in Nederland worden vanuit Turkije gefinancierd en van imams voorzien
Dan is er nog een laatste trend: toenemende religiositeit. De sociale en culturele scheidslijnen spitsen zich volgens Richard Staring van de Erasmus Universiteit Rotterdam toe op de islam. Hij onderzocht voor het SCP de maatschappelijke ontwikkeling van Turkse migranten in Nederland. Alle jongeren die hij interviewde, of ze nu laag- of hoogopgeleid waren, gaven aan hun geloof zeer belangrijk te vinden. Ze zetten de islam op nummer één.
Deze trend speelt de AK-partij in de kaart. De meeste Turkse moskeeën in Nederland vallen linea recta onder het Turkse ministerie van algemene zaken, via Diyanet (het ‘presidium voor godsdienstzaken’). Diende dit in het Turkije van Atatürk juist om de islam in bedwang te houden, onder Erdogan is het uitgegroeid tot een soort motor van islamisering. Ook in Nederland is de invloed niet te onderschatten: 141 moskeeën worden vanuit Turkije gefinancierd en van imams voorzien. Als ergens Erdogans lange arm te vinden is, kortom, dan hier. En niets wijst er op dat zijn greep verslapt.
Met grote tegenzin begint Micha Wertheim aan deze bekentenis. Maar nog voor de rest er over begint, wil hij toch tóch nog even wat kwijt over de afterparty van dat satire-congres in Turkije. Zijn kant van het verhaal.
Laat ik beginnen met te verklaren dat ik deze bekentenis met grote tegenzin opschrijf. De reden dat ik toch van mij laat horen is dat het niet lang zal duren voordat er een filmpje opduikt waarin te zien is hoe een aantal zelfverklaarde satirici seksuele handelingen met elkaar verrichten. Het is niet ondenkbaar dat – als de bewuste opnamen opduiken – ook ik herkenbaar in beeld verschijn, zij aan zij met Recep Tayyip Erdogan. De beelden staan nog niet eens online en iedereen heeft er al een mening over. Daarom hecht ik eraan hier alvast mijn kant van het verhaal te vertellen.
Toen ik mij vorig jaar opgaf voor het congres Satire in het Tijdperk Van De Manische Reproduceerbaarheid, deed ik dat ook omdat het een kans was om weer naar Istanbul af te reizen. Ik was twee keer eerder in Turkije geweest en het land is betoverend: het heerlijke eten, het warme weer, de paradijselijke stranden, de archeologische schatten en natuurlijk de vriendelijke mensen. Ik weet het, ik klink alsof ik en reisbureau heb, maar geloof me: het is waar. Het is niet moeilijk te begrijpen dat Turken trots zijn op hun land. Ik besloot eerst een paar dagen rond te trekken om af te sluiten met het driedaagse congres.
Nu moet ik er bij zeggen dat congressen voor satirici een stuk minder leuk zijn dan je zou verwachten. Niet alleen is er veel onderlinge afgunst, de meeste satire die je tijdens zo’n congres voorbij ziet komen is obligaat, voorspelbaar of onbegrijpelijk. Daar komt bij dat het nogal een apenrots is: veel blanke mannen, waarvan vooral de politieke satirici zich zelf vele malen belangrijker en relevanter vinden dan zij die zich bijvoorbeeld beperken tot slapstick of het maken van poepgeluiden. Terwijl iedereen zal moeten beamen dat juist die laatste twee vaak vele malen grappiger zijn. Ik zou zelfs willen betogen dat ze ook belángrijker zijn, omdat zij erin slagen met minimale middelen het menselijk tekort te tonen.
Dit jaar was er nog al wat gedoe over wie er wel en niet aanwezig mocht zijn bij het satire-congres. De organisatie had besloten om iedereen toe te laten die interesse had. Zelf was ik het daar niet helemaal mee eens, omdat ik erg bang ben voor vervaging van de disciplinaire grenzen. Zo zijn er de laatste jaren steeds meer columnisten die de ene keer beweren ernstig te zijn, en op het moment dat je ze daarop aanspreekt, zich verschuilen achter de ironische ongrijpbaarheid van satire. Toch begreep ik de beslissing van de organisatie wel: als wij, als satirici, willen dat onze mening serieus genomen wordt, dan moeten we niet spastisch doen als de mensen wiens werk bestaat uit het formuleren van meningen zich op ons terrein begeven. Achteraf denk ik dat het dáár fout is gegaan.
Je zou je af kunnen vragen waarom er nog een congres wordt georganiseerd voor mensen die het bijna in alles met elkaar oneens zijn. Waarom? Nou ja, misschien omdat het op ten duur verstikkend is om je te omringen met mensen die overal hetzelfde over denken.
Het congres begon met een mooie lezing over zogenaamde ‘Entartete Kunst‘ van de door mij zeer bewonderde professor dr. Arnold Ratsberger. Ratsberger lukt het kunstwerken van Klee, Kandinsky, Kirchner, en Chagall inzichtelijk te maken. Kunstwerken die wij nu vooral mooi en volslagen ongevaarlijk vinden, maar in 1937 door brede lagen van de Duitse bevolking als afstotend, obsceen en zelf immoreel werden gezien. Ratsberger gebruikte deze voorbeelden om duidelijk te maken dat dictatoriale regiems vaak door brede lagen van hun eigen bevolking worden gesteund, als het gaat om wat gezien wordt als het naleven van fatsoen en goede smaak. Wat opviel was dat iedereen na afloop van de lezing uitermate tevreden met zichzelf aan het congresdiner zat.
Satire werkt alleen bij publiek dat de mening van de satiricus deelt.
Prikkelend was ook de Powerpoint-presentatie die dr. Naomi Sluizer gaf over de ontvangst vanThe Great Dictator. De toentertijd zeer controversiële film, waarin Charlie Chaplin de draak stak met het bevriende staatshoofd Adolf Hitler. Sluizer hielp haar gehoor er fijntjes aan herinneren dat Chaplin niet alleen veel tegenwerking kreeg bij het maken van wat inmiddels wordt gezien als zijn meesterwerk, maar dat hij door het maken van die film uiteindelijk ook slachtoffer werd van de communistenjacht die het naoorlogse Hollywood in zijn greep hield. Conservatieve denkers namen het Chaplin kwalijk, zo toonde Sluizer aan, dat hij door stelling te nemen tegen Hitler, indirect het communisme zou hebben gediend. Wat de Powerpoint-presentatie vooral duidelijk maakte was dat satire alleen werkt bij publiek dat de mening van de satiricus deelt.
Sluizers presentatie sloot aan bij het verhaal dat Simon Retspih hield over de ironie van ironie. Het probleem met ironie (geveinsde onwetendheid ), zo betoogde Retspih, is dat het een stijlvorm is die per definitie alleen werkt bij mensen met een zelfde culturele achtergrond en opleiding. Ze gaat er vanuit dat de ironicus en diens gehoor er allemaal hetzelfde over denken. Onder gelijkgestemden is ironie een bindmiddel dat de gelijkgestemdheid bevestigt. Maar wat als die achtergrond divers is? Dan leidt deze stijlvorm, hoe goed bedoeld ook, per definitie tot misverstanden en wantrouwen.
En alsof dat nog niet genoeg was, werden we er in de aansluitende paneldiscussie door professor Ratsberger aan herinnerd hoe populair het NSB cabaret van Paulus de Ruiter was. Ratsberger wees erop dat het persifleren van de macht lang niet altijd subversief is, maar vaak ook reactionair; zoals Jacques van Tol, die met succes de draak bleef steken met Joden, ook toen toen vrijwel alle Joden allang uit Nederland gedeporteerd waren.
De tentoonstelling van cartoonisten over religie was gek genoeg vorig jaar wél aangekondigd, maar nú nergens te vinden. In plaat daarvan gaf Hans Teeuwen een goedbezochte en zeer overtuigende presentatie over orale sex als vorm van satirische zelfverdediging.
Zelf zou ik een workshop geven met als titel: One liners; how the democratization of satire has helped anti-democratic populism find its vernacular. Gebaseerd op het boek:How intellectualism can help us postpone the urgency of immediate action. Daarin wilde ik onderzoeken in hoeverre het een bedreiging voor de democratie is dat de grens tussen satire en het politiek discours steeds meer vervaagt. Met als gevolg dat satirici bij talkshows en op Twitter menen te weten hoe politici hun werk moeten doen, zonder stil te staan bij de compromissen en paradoxen die nu eenmaal onvermijdelijk zijn in een democratie. Dit maakt dat politici zich verdedigen door steeds meer oneliners te gebruiken, om te verhullen dat hun werk er nu eenmaal uit bestaat compromissen met de werkelijkheid te sluiten.
Erdogan is geïnfiltreerd in de politiek door zichzelf democratisch te laten kiezen.
Helaas werd mijn workshop afgelast vanwege een totaal gebrek aan inschrijvingen. Dat had er misschien ook mee te maken dat ik geprogrammeerd stond tegenover de workshop van Tayyip Erdogan. Een radicale Turkse satiricus die verder gaat waar Sasha Baron Cohen ophield. Erdogan is geïnfiltreerd in de politiek door zichzelf democratisch te laten kiezen. Nu gebruikt hij zijn positie om te laten zien waar de zwakheden van diezelfde rechtstaat zitten, om die rechtstaat zo van binnenuit te ontmaskeren als een paradoxale constructie vol tegenstrijdigheden. De satirische centrifuge heette zijn workshop. Het kwam er op neer dat je met een paar strategisch gekozen aanvallen, en een beroep op loyaliteit en fatsoen, een soort politieke centrifuge in gang kan zetten die mensen dwingt partij te kiezen in een conflict waar ze liever niet bij betrokken zouden worden. Behalve Jan Roos, zaten ook Putin, Wilders, Órban, Netanyahu en Trump in de zaal aandachtig mee te schrijven met de inzichten van Erdogan. Waarbij ik wel moet aantekenen dat zij zich na afloop stuk voor stuk distantieerden van de politiek van Erdogan, wat overigens een tip was die Erdogan zelf aan zijn publiek had meegegeven.
Na afloop van het congres was er een groot feest om wat stoom af te blazen. Dat is ieder jaar zo. Dit jaar was het in het paleis van Erdogan zelf. Ik ben niet zo goed in feesten, maar ik was toch blijven hangen. Ook omdat ik dacht dat het een besloten feestje was.
Inmiddels weet de halve wereld dat er tijdens dat feest allerlei seksueel handelingen hebben plaatsgevonden. Maar ik hecht er aan te verklaren dat dat op vrijwillige basis gebeurde. Dat ik zelf geen intiem contact met Erdogan heb gehad, heeft er vooral me te maken dat ik heel de nacht werd aangerand door een zekere Bart Nijman, van de website GeenStijl, die daarmee wilde bewijzen dat hij geen antisemiet is. Wel zag ik hoe Erdogan zichzélf op een gegeven moment terugtrok om zich te bevredigen door te kijken naar foto’s van gevangengenomen journalisten en mensenrechtenactivisten.
Omdat Erdogan zijn mond niet kon houden, liggen er nu allemaal apenverhalen op straat. En straks is er dus dat filmpje, waar half Nederland zich nu al op af zit te trekken, terwijl de andere helft er schande van spreekt. Nu is het heel simpel, wie aanstoot neemt aan het filmpje kan ook besluiten er geen kennis van te nemen. Maar omdat ik waarschijnlijk zélf ook op de beelden sta, voel ik mij gedwongen iets te zeggen om dat beeld te herstellen. Al snap ik het ook heel goed dat sommige satirici die op het feest waren juist geen zin hebben om er iets over te zeggen. Het is onzin om te beweren dat zij daarom geen goede satirici zouden zijn. Sterker nog, als het congres mij één ding geleerd heeft is het wel dat een ‘goede satiricus’ een contradictio in terminis is. Zoals gezegd, een goed getimede scheet kan vele malen effectiever zijn dan de scherpste politieke belediging.
Erdogan moet alleen niet doen alsof hij het slachtoffer is. Sterker nog, het feest was bij hem thuis en wie goed kijkt ziet hem met volle teugen genieten.
Telegraaf 28.04.2016 De vrijheid van de pers is vorig jaar wereldwijd beland op het laagste punt in twaalf jaar tijd. Dat blijkt uit een jaarlijks rapport van Free Press Unlimited en Freedom House, die ijveren voor toegang tot onafhankelijk nieuws voor iedereen.
De teruggang in persvrijheid wordt veroorzaakt door politieke, criminele en terroristische krachten die proberen de media naar zich toe te trekken of tot zwijgen te brengen. In het Midden-Oosten en Turkije wordt de persvrijheid het sterkst beïnvloed door de regering en militante groepen, die journalisten – soms met geweld- onder druk zetten om partij te kiezen. In China groeide de censuur op nieuws over de economie en milieuvervuiling.
Nederland doet het goed in de ranglijst en staat op een gedeelde tweede plaats met België, Finland en Zweden. Toch mogen we hier niet achteroverleunen, zegt Leon Willems van Free Press United. Voor afluisteren van journalisten is toestemming nodig, maar als die journalist toevallig wordt meegenomen in een massasurveillance hoeft dat niet, aldus Willems.
Telegraaf 28.04.2016 We moeten niet marchanderen met persvrijheid en vrijheid van meningsuiting, vindt minister Bert Koenders (Buitenlandse Zaken). Ook niet als we met Turkije afspraken maken over andere zaken. „Dat staat los van elkaar.”
Dat schrijft Koenders in een brief aan de Tweede Kamer over de arrestatie van Metro-columnist Ebru Umar in Turkije wegens belediging van president Erdogan. De PvdA-bewindsman zegt nogmaals dat hij en premier Rutte hun Turkse ambtgenoten heus duidelijk hebben laten weten hoe Nederland over de arrestatie denkt. „Wij hebben beiden onderstreept dat het een kandidaatlidstaat van de Europese Unie niet past om te tornen aan persvrijheid en vrijheid van meningsuiting.” Koenders heeft zijn collega Cavusoğlu laten weten de gang van zaken ’te betreuren’.
Het kabinet heeft na de arrestatie van Umar uit de Kamer felle kritiek gekregen om de voorzichtige reactie richting Ankara. Koenders merkt in de brief op dat het debat ’op stevige toon’ is gevoerd. Hij roept op tot ’actieve tolerantie’.
Turkse nationaliteit
Umar gaf woensdag aan afstand te doen van haar Turkse nationaliteit. Zij heeft haar advocaat opdracht gegeven de procedure in gang te zetten.
De columnist wilde eerder al van haar Turkse nationaliteit af, maar haar ouders wilden dat niet. Inmiddels hebben zij hun verzet opgegeven: ,,Zij hebben er niks meer op tegen.”
Umar werd vorige week in het Turkse Kusadasi opgepakt wegens belediging van president Erdogan. Zij noemde hem inMetro ,,de megalomaanste dictator die Turkije sinds de oprichting van de republiek in 1923 kent.” Na een nacht in de cel werd zij weer vrijgelaten, maar zij mag Turkije niet uit. Justitie in Turkije werkt aan een aanklacht tegen haar.
Telegraaf 28.04.2016 Een Turkse rechtbank heeft twee journalisten veroordeeld tot twee jaar cel voor het afdrukken van een controversiële voorpagina van het Franse satirische magazine Charlie Hebdo. Dat heeft hun krant Cumhuriyet donderdag laten weten, schrijft persbureau Reuters. De reporters zijn veroordeeld voor blasfemie.
Hikmet Cetinkaya
Foto: AFP
Na de uitspraak zullen de zorgen rond de persvrijheid in Turkije weer toenemen. Onlangs werd ook de Turks Nederlandse Metro-columniste Ebru Umar opgepakt na kritische uitlatingen over president Erdogan. Umar wil nu van haarTurkse nationaliteit af.
De veroordeelde journalisten zijn Ceyda Karan en Hikmet Cetinkaya. Na de aanslagen van januari 2015 in Parijs publiceerde het duo een karikatuur van de profeet Mohammed. Karan liet kort na de uitspraak weten tegen de straf in beroep te gaan. „We zullen dit land niet overlaten aan islamitische fascisten”, liet ze fel weten via Twitter.
Het seculiere Cumhuriyet kwam in Turkije zwaar onder vuur te liggen toen het zich na de aanslagen in Parijs solidair verklaarde met de Franse collega’s. Hoofdredacteur Can Dundar kan zelfs levenslang in de cel verdwijnen omdat hij aangeklaagd kan worden voor spionage. In mei 2014 publiceerde hij een video waarop te zien zou zijn hoe Turkse inlichtingendiensten een truck met wapens naar Syrië smokkelen.
Donderdag werd een onderzoek gepresenteerd waaruit blijkt dat het in 12 jaar niet zo slecht is gesteld met de persvrijheid.
NU 28.04.2016 Twee Turkse journalisten zijn veroordeeld tot twee jaar cel voor het publiceren van een cartoon van Charlie Hebdo. Dat meldt hun advocaat donderdag.
Het gaat om de cartoon van de profeet Mohammed die het Franse satirische nieuwsblad op 7 januari publiceerde, kort na de aanslag op Charlie Hebdo waarbij 12 mensen om het leven kwamen.
De journalisten Ceyda Karan en Hikmet Çetinkaya, werkzaam bij de Turkse krant Cumhuriyet, werden veroordeeld voor het “beledigen van mensen hun religieuze waarden”, schrijft de Hurriyet Daily News.
Hoofdredacteur
Begin deze week werd de hoofdredacteur van Cumhuriyet veroordeeld tot een boete van negenduizend euro wegens belediging van president Recep Tayyip Erdogan, diens zoon en verschillende bewindslieden.
Dündar had columns geschreven over een corruptieschandaal uit 2013. Verscheidene ministers van de islamitisch-conservatieve AKP-regering, hun zonen en de zoon van Erdogan werden er toen van verdacht betrokken te zijn bij corruptie.
Trouw 28.04.2016 De Nederlands-Turkse columniste Ebru Umar wil afstand doen van haar Turkse nationaliteit. Dat heeft ze gezegd in de ochtendshow van Giel Beelen op 3FM.
Umar wilde al eerder van haar Turkse nationaliteit af, maar stuitte op verzet van haar ouders. “Ik heb nooit afstand van die nationaliteit mogen doen van mijn ouders. Maar mijn ouders hebben intussen door dat het toch wel verstandig is voor hun kinderen om maar een nationaliteit te hebben.”
Een advocaat heeft nu de procedure in gang gezet, aldus Umar. “Mijn advocaat heeft het maar druk met me”, zei ze in de ochtendshow.
‘De megalomaanste dictator’
Umar werd zaterdag opgepakt in haar buitenhuis in Turkije, en aangeklaagd voor het beledigen van de Turkse president Erdogan. Ze twitterde verschillende keren met de hashtag #fuckerdogan en noemde hem ‘de megalomaanste dictator die Turkije sinds de oprichting van de republiek in 1923 kent’. Zondag werd ze vrijgelaten, maar ze mag het land voorlopig niet uit.
Telegraaf 28.04.2016 De Nederlands-Turkse columniste Ebru Umar wil afstand doen van haar Turkse nationaliteit. Dat heeft ze gezegd in de ochtendshow van Giel Beelen op 3FM.
„Ik heb de Turkse nationaliteit, geen Turks paspoort”, vertelt ze aan Beelen. „Het verheugt mij om mede te kunnen delen dat mijn advocaat bezig is om mij van deze nationaliteit af te helpen.”
Umar wilde al eerder van haar Turkse nationaliteit af, maar stuitte op verzet van haar ouders. Die zijn inmiddels akkoord gegaan. Een advocaat heeft nu de procedure in gang gezet. Ze weet niet hoe lang dit gaat duren.
Umar werd vorige week in het Turkse Kusadasi opgepakt wegens belediging van president Recep Tayyip Erdogan. Zij noemde hem in Metro ,,de megalomaanste dictator die Turkije sinds de oprichting van de republiek in 1923 kent”. Na een nacht in de cel werd zij weer vrijgelaten, maar zij mag Turkije niet uit. Justitie in Turkije werkt aan een aanklacht tegen haar.
AD 28.04.2016 De Nederlands-Turkse columniste Ebru Umar wil afstand doen van haar Turkse nationaliteit. Zij heeft haar advocaat opdracht gegeven de procedure in gang te zetten, meldde Umar donderdag.
De columniste wilde al eerder van haar Turkse nationaliteit af, maar stuitte op verzet van haar ouders. Die zijn inmiddels akkoord gegaan. ,,Zij hebben er niks meer op tegen.”
Aangehouden
Umar is een bekend Erdogan-criticus en schreef vorige week een column in Metro over de mail die het Turkse consulaat rondstuurde. Daarin worden Turkse Nederlanders opgeroepen beledigingen aan het adres van de Turkse president Erdogan te melden.
De columniste schreef onder meer: ,,Maar tegen elke Nederturk die de oproep van het Turkse consulaat steunt en meent NSB’ertje te kunnen spelen over wat Nederlanders in Nederland zeggen over Sultan Erdogan, de megalomaanste dictator die Turkije sinds de oprichting van de republiek in 1923 kent, heb ik maar een ding te zeggen: go fuck yourself.”
‘Geen grap’
Zaterdagavond twitterde Umar dat er politie voor haar deur stond. ‘Geen grap.’ Ze werd door de Turkse politie meegenomen uit haar buitenverblijf in de Turkse plaats Kusadasi. Ze werd vanwege haar tweets over de Turkse president Erdogan in staat van beschuldiging gesteld. ,,Ik wil naar Nederland al is het alleen maar voor de Libelle Zomerweek”, zei ze tegen Metro
Trouw 27.04.2016 De vrijheid van columniste Ebru Umar moet verdedigd worden, maar haar stukken zijn haatzaaiend, vindt jurist en filosoof Mihai Martoiu Ticu.
Ebru Umar schendt een van de meest fundamentele argumentatieregels: wie stelt, moet bewijzen.
In hun prachtige boek ‘The Outrage Industry’ beschrijven de Amerikaanse politicoloog Jeffrey M. Berry en sociologe Sarah Sobieraj de problematische explosieve toename van ordinaire media in de VS. Het zijn vooral talkshows, zoals die van Rush Limbaugh en Bill O’Reilly, maar ook geschreven stukken tonen toenemende polarisatie.
De outrage- of verontwaardigingsretoriek probeert emotionele reacties te veroorzaken, zoals angst, woede en haat. Men is partijdig en vijandig, en verkondigt feitenvrije opinies. Men verdraait feiten en woorden. Dit staat in sterk contrast met normatieve rationele theorieën van politiek debat. Debat en argumentatie veronderstellen dat we geweld afzweren en bepaalde discussieregels volgen – want anders kunnen we elkaar net zo goed opsluiten of vermoorden. Deze welwillende coöperatie is rationeel, inclusief, onpartijdig, gericht op consensus en is feitelijk onderbouwd. De verontwaardigingsretoriek daarentegen speelt vals, strooit met vitriool en hyperbolen, en bezondigt zich aan spotternij, angstzaaierij en complottheorieën.
GeenStijl
Ook in Nederland bestaat verontwaardigingsretoriek en het beste voorbeeld is Ebru Umar. Neem haar stuk op GeenStijl , getiteld ‘WEG MET ONS, HOERAAAAA!’: ‘Mensen die toestaan dat die fucking islamieten de Nederlandse boel overnemen, die verdienen een standrechtelijke executie. Dát zijn de mensen over wie ík nadenk. Al jaren. … Met dank aan ons wetboek en onze bestuurders. Artikel 1GW stelt dat iedereen gelijk is, maar bij geval van twijfel is de godsdienst de baas. U wilt vrouwen mishandelen? Uit naam van Allah mag dat. U wilt kinderen eerwraken? Uit naam van Allah moet dat. U wilt mannen de baas maken? Uit naam van Allah ga je je gang maar. U wilt ongelovigen onthoofden? Daarvoor moet je eerst uit naam van Allah naar Syrië.’
Umars stukken zijn giftige dolken.
Dit citaat illustreert de verontwaardigingsretoriek. Het roept sterke emotionele reacties op, van angst en haat. Het roept op tot geweld: men moet bestuurders standrechtelijk executeren. Het is ook een feitenvrije hyperbool. Ebru Umar weigert, zelfs na herhaald verzoek, bewijs te leveren dat eerwraak en vrouwenmishandeling legaal zijn voor moslims in Nederland. Zij schendt een van de meest fundamentele argumentatieregels: wie stelt, moet bewijzen. Of anders haar woorden intrekken. Zo simpel is het.
Typemachine als honkbalknuppel
Nee, Ebru Umar verdient geen celstraf voor het beledigen van president Erdogan. Zij pleegt geen genocide zoals de Servische dichter Radovan Karadzic in Bosnië; zij pleegt slechts massamoord op karakters. Zoals in haar column ‘Zwijg!’, waarin ze haar typemachine gebruikt als honkbalknuppel.
‘Naema Tahir is een omhooggevallen allochtoons meisje… met een minderwaardigheidscomplex…hunkerend naar acceptatie door het establishment… smachtend naar grachtengordelvriendjes (…) met hun NRC-abonnementen en geaffecteerde uitspraak die geldt als toelatingscode voor het clublidmaatschap tot de bende van Oud Geld en Fatsoen.’
Tahir is volgens Umar dus een golddigger: ze trouwde met hoogleraar Andreas Kinneging voor de status en daardoor kreeg ze een column in ‘Buitenhof’. Sterker nog, suggereert Umar, Kinneging schrijft die.
Umars stukken zijn giftige dolken. Hiermee wil ik niet zeggen dat Umar haar arrestatie verdient. Ik wil slechts waarschuwen voor de psychologische neiging om te geloven dat slachtoffers gelijk hebben. Dus vecht voor haar rechten, maar laat haar stukken links liggen. Want er bestaan ook kwade martelaars en zij is er een van.
Ebru Umar nog week vast in Turkije
Columniste Ebru Umar zit zeker nog een week vast in Turkije, liet zij vandaag via Twitter weten. Zaterdagavond werd ze in haar vakantiehuis in Kusadasi door de politie van haar bed gelicht, naar het bureau meegenomen en later voorgeleid aan een onderzoeksrechter vanwege haar kritische uitlatingen over de Turkse president Erdogan. Zondagmiddag werd Umar op vrije voeten gesteld, onder de voorwaarde dat ze in Turkije blijft.
VK 27.04.2016 Europa buigt niet voor het Turkse dreigement om het vluchtelingenakkoord met de Europese Unie op te zeggen als de visumplicht voor Turken niet versneld wordt opgeheven. ‘De EU laat zich zeker niet chanteren’, zegt vicevoorzitter van de Europese Commissie Frans Timmermans tegen het Duitse weekblad Die Zeit.
Aan de visumvrijstelling zijn duidelijke voorwaarden verbonden, aldus Timmermans. ‘Turkije is nu aan zet’. Hij stelt verder ‘dat Turkije ons uiteindelijk meer nodig heeft dan wij hen’.
Bij de vorige maand gemaakte afspraken beloofde de EU dat Turken eind juni zonder visum naar Europa kunnen reizen als aan alle voorwaarden is voldaan. De stand vorige week was dat Turkije voldeed aan 35 van de 72 vereisten. De Europese Commissie rapporteert volgende week over de vorderingen.
Ankara bedong ook versnelling van de onderhandelingen over toetreding tot de EU. Daarbij zijn de Turkse omgang met grondrechten en persvrijheid van belang, maar het land heeft op die terreinen de laatste jaren stappen achteruitgezet, aldus Timmermans.
Voor het eerst sinds het verdrag tussen de EU en Turkije van kracht werd over het terugsturen van migranten in Griekenland, is een aantal Syriërs op Lesbos teruggestuurd. Een groep van twaalf Syrische vluchtelingen is woensdag vanaf het Griekse eiland overgebracht naar Turkije
Eerder waren al 374 migranten uit andere landen vanaf Lesbos per schip teruggebracht naar Turkije. Het ging vooral om Pakistanen en Afghanen.
Lesbos is een van de bestemmingen waar veel asielzoekers heen proberen te varen omdat het eiland dicht bij de kust van Turkije ligt. Op dinsdag braken in een opvangcentrum op Lesbos onlusten uit.
De politie werd onder meer met stenen bekogeld kort nadat onder anderen de Nederlandse staatssecretaris Dijkhoff van Veiligheid en Justitie en de Griekse minister voor Migratie er een bezoek hadden gebracht.
Sinds het akkoord met Turkije van kracht werd, zijn nu vier keer groepen asielzoekers vanuit Griekenland naar Turkije teruggestuurd. De derde groep die werd overgebracht, bestond uit 49 vluchtelingen. Ze werden dinsdag van Lesbos, Kos en Chios met veerboten naar de Turkse havenstadjes Gulluk, Cesme en Dikili gebracht. Het ging om Afghanen, Iraniërs, Pakistanen en Birmezen.
De Europese landen hopen zo de toestroom van vluchtelingen uit deze landen, die door mensensmokkelaars worden geholpen, flink in te dammen. Turkije heeft beloofd ze terug te nemen. Voor elke Syriër die wordt teruggestuurd, nemen de Europese landen een Syriër op uit de vluchtelingenkampen in Turkije.
NU 27.04.2016 Europa buigt niet voor het Turkse dreigement om het vluchtelingenakkoord met de Europese Unie op te zeggen als de visumplicht voor Turken niet versneld wordt opgeheven.
”De EU laat zich zeker niet chanteren’’, zegt vicevoorzitter van de Europese Commissie Frans Timmermans tegen het Duitse weekblad Die Zeit.
Aan de visumvrijstelling zijn duidelijke voorwaarden verbonden, aldus Timmermans. ”Turkije is nu aan zet.’’ Hij stelt verder ”dat Turkije ons uiteindelijk meer nodig heeft dan wij hen’’.
Bij de vorige maand gemaakte afspraken beloofde de EU dat Turken eind juni zonder visum naar Europa kunnen reizen als aan alle voorwaarden is voldaan. De stand vorige week was dat Turkije voldeed aan 35 van de 72 vereisten. De Europese Commissie rapporteert volgende week over de vorderingen.
Versnelling
Ankara bedong ook versnelling van de onderhandelingen over toetreding tot de EU. Daarbij zijn de Turkse omgang met grondrechten en persvrijheid van belang, maar het land heeft op die terreinen de laatste jaren stappen achteruitgezet, aldus Timmermans.
Trouw 27.04.2016 Europa buigt niet voor het Turkse dreigement om het vluchtelingenakkoord met de Europese Unie op te zeggen als de visumplicht voor Turken niet versneld wordt opgeheven. “De EU laat zich zeker niet chanteren”, zegt vicevoorzitter van de Europese Commissie Frans Timmermans tegen het Duitse weekblad Die Zeit.
Aan de visumvrijstelling zijn duidelijke voorwaarden verbonden, aldus Timmermans. “Turkije is nu aan zet.” Hij stelt verder ‘dat Turkije ons uiteindelijk meer nodig heeft dan wij hen’.
Bij de vorige maand gemaakte afspraken beloofde de EU dat Turken eind juni zonder visum naar Europa kunnen reizen als aan alle voorwaarden is voldaan. In het voortgangsrapport van vorige maand had Turkije voldaan aan 35 van de 72 vereisten. De Europese Commissie rapporteert volgende week over de vorderingen.
Ankara bedong ook versnelling van de onderhandelingen over toetreding tot de EU. Daarbij zijn de Turkse omgang met grondrechten en persvrijheid van belang, maar het land heeft op die terreinen de laatste jaren stappen achteruitgezet, aldus Timmermans.
Telegraaf 27.04.2016 Europa buigt niet voor het Turkse dreigement om het vluchtelingenakkoord met de Europese Unie op te zeggen als de visumplicht voor Turken niet versneld wordt opgeheven. ,,De EU laat zich zeker niet chanteren’’, zegt vicevoorzitter van de Europese Commissie Frans Timmermans tegen het Duitse weekblad Die Zeit.
Aan de visumvrijstelling zijn duidelijke voorwaarden verbonden, aldus Timmermans. ,,Turkije is nu aan zet.’’ Hij stelt verder ,,dat Turkije ons uiteindelijk meer nodig heeft dan wij hen’’.
Bij de vorige maand gemaakte afspraken beloofde de EU dat Turken eind juni zonder visum naar Europa kunnen reizen als aan alle voorwaarden is voldaan. In het voortgangsrapport van vorige maand had Turkije voldaan aan 35 van de 72 vereisten. De Europese Commissie rapporteert volgende week over de vorderingen.
Ankara bedong ook versnelling van de onderhandelingen over toetreding tot de EU. Daarbij zijn de Turkse omgang met grondrechten en persvrijheid van belang, maar het land heeft op die terreinen de laatste jaren stappen achteruitgezet, aldus Timmermans.
AD 27.04.2016 Columniste Ebru Umar zit zeker nog een week vast in Turkije. De schrijfster twitterde dat woensdagmiddag zelf.
Ze werd zaterdagavond in haar vakantiehuis in Kusadasi door de politie van haar bed gelicht, naar het bureau meegenomen en later voorgeleid aan een onderzoeksrechter. Die stelde haar op vrije voeten onder de voorwaarde dat ze in Turkije zou blijven.
Bezwaarschrift
Vrijdag zal Umar officieel een bezwaarschrift indienen bij de Turkse autoriteiten tegen haar ‘landendetentie’. Die hebben dan drie dagen de tijd om de zaak te behandelen waarna er uiterlijk volgende week donderdag een beslissing genomen zou moeten zijn.
Justitie in Turkije werkt aan de tenlastelegging tegen de Metro-columniste. De aanklacht luidt waarschijnlijk ‘belediging van het staatshoofd’, zei ze maandag na overleg met haar advocaat.
Telegraaf 27.04.2016 Columniste Ebru Umar zit zeker nog een week vast in Turkije. De schrijfster twitterde dat woensdagmiddag zelf.
Ze werd zaterdagavond in haar vakantiehuis in Kusadasi door de politie van haar bed gelicht, naar het bureau meegenomen en later voorgeleid aan een onderzoeksrechter. Die stelde haar op vrije voeten onder de voorwaarde dat ze in Turkije zou blijven.
Vrijdag zal ze officieel een bezwaarschrift indienen bij de Turkse autoriteiten tegen haar ‘landendetentie’, zei ze woensdag tegen het ANP. Die hebben dan drie dagen de tijd om de zaak te behandelen waarna er uiterlijk volgende week donderdag een beslissing genomen zou moeten zijn.
Justitie in Turkije werkt aan de tenlastelegging tegen de Metro-columniste. De aanklacht luidt waarschijnlijk ,,belediging van het staatshoofd”, zei ze eerder deze week na overleg met haar advocaat.
AD 27.04.2016 De rel rond Ebru Umar heeft er een dimensie bij: spanningen tussen Nederlanders die de arrestatie verafschuwen tegenover Nederturken die haar goedkeuren. Minister Bert Koenders (Buitenlandse Zaken, PvdA) roept op om ‘naar elkaar te luisteren’.
Het zijn van beide kampen reacties die ik niet geweldig vind, maar de Nederlandse regering heeft geen gedachtepolitie, aldus Minister Bert Koenders.
Nederlandse Turken, die zich bij ons vaak tweederangs burgers voelen, zien zich gesterkt door zijn optreden als sterke man, aldus Erik-Jan Zürcher, hoogleraar Turkse taal en cultuur aan de Universiteit Leiden, over Erdogan
Tweede Kamerlid Tunahan Kuzu heeft een stapeltje A4’tjes meegenomen naar de interruptiemicrofoon om daaruit voor te dragen. ‘We gaan op Turkenjacht.’ ‘Eruit met jullie kankergezwellen.’ ‘We gaan jullie van het hoogste gebouw gooien. Splash.’
Het is een greep uit mailtjes aan zijn partij Denk, die weigert afstand te nemen van de arrestatie van columniste Umar. Na iedere voorgedragen belediging tijdens dit vragenuurtje werpt Kuzu theatraal een A4’tje weg. Het blijft liggen onder de interruptiemicrofoon. Kuzu: ,,Vrijheid van meningsuiting betekent blijkbaar dat je maar één mening mag hebben.”
Daags na de geboorte van de diplomatieke rel tussen Turkije en Nederland – ook nog eens tegen de achtergrond van de wankele vluchtelingendeal – heeft het kabinet er een kopzorg bij. Vooral via e-mails, internetfora en op Twitter bestoken voor – en tegenstanders van Erdogan in Nederland elkaar met haatdragende verwensingen.
Kuzu en zijn Denk-partij fungeren als spreekbuis van Turkse Nederlanders die Umars arrestatie begrijpen. Terwijl de columniste afgelopen weekend vastzat op het politiebureau in Kusadasi, vierden deze ‘Nederturken’ feest. De reacties op Facebook en Twitter: Umar mocht levenslang krijgen, rotten in de cel. Wat weer een storm van verontwaardigde reacties opriep.
Spanningen
Minister Bert Koenders (Buitenlandse Zaken) heeft oog voor die spanningen. ,,Het zijn van beide kampen reacties die ik niet geweldig vind, maar de Nederlandse regering heeft geen gedachtepolitie.” Hooguit doet hij ‘de oproep’ om ‘naar elkaar’ te luisteren. ,,Zorg dat we elkaars mening accepteren.”
De van de PvdA afkomstige Kuzu en Selçuk Öztürk staan geïsoleerd in hun pleidooi dat Nederland zich niet heeft te bemoeien met de arrestatie van Umar, zeker omdat ze ook een Turkse pas heeft en mogelijk in dat land de geldende wet overtrad.
Steun
Zo eenzaam als hun standpunt in het parlement is, zo breedgedragen lijkt de opvatting van Denk in het land. Nergens is relatief gezien de steun aan Erdogan zo groot als in Nederland. In november stemde nog 69 procent van de Turkse Nederlanders op zijn AK-partij. Voor een deel is dat geografisch bepaald, weet Erik-Jan Zürcher, hoogleraar Turkse taal en cultuur aan de Universiteit Leiden, omdat de Turkse gastarbeiders veelal van het platteland kwamen. De wat conservatievere, gelovige Turken lieten de AK-partij nooit helemaal los.
Inmiddels is hun integratie deels geslaagd, denkt Zürcher. Zeker in sociaal-economisch opzicht. Ze zijn hoogopgeleid, hebben vaak een goede baan. ,,Maar qua gedachtegoed zijn ze dat helemaal niet. In andere landen zitten meer politieke vluchtelingen en intellectuelen die seculier georiënteerd zijn. In Nederland wonen de conservatieveren. Die lezen Turkse kranten, kijken Turkse tv en tonen meer interesse in wat in Turkije gebeurt dan wat in Nederland speelt.”
Die oriëntatie op het ‘vaderland’ heeft alles te maken met Erdogan. ,,Nederlandse Turken, die zich bij ons vaak tweederangs burgers voelen, zien zich gesterkt door zijn optreden als sterke man. In hun ogen heeft hij Turkije groot en welvarend gemaakt. Juist als hij Europa de les leest, voelen zíj zich in Nederland maatschappelijk sterker.”
‘Turkijenpartij’
In het parlement etteren de spanningen die dat oplevert nog wel even na. PVV’er Raymond de Roon verwijt het de ‘Turkenpartij’ van Kuzu zelfs dat zij de jubelende reacties over Umars arrestatie verdedigen. Hij ziet het ronduit als teken dat de integratie is mislukt. Ook PvdA neemt afstand. Kamerlid Keklik Yücel, zelf van Turkse komaf, begrijpt ook niets van het gejuich om de arrestatie van Umar. ,,Integratie betekent namelijk ook dat je gemeenschappelijke waarden hebt. Zo niet, dan is die mislukt.”
VK 27.04.2016 Justitie in het Duitse Mainz heeft honderden aangiften binnengekregen tegen de tv-komiek Jan Böhmermann vanwege diens gedicht over de Turkse president Erdogan. Hij noemde Erdogan daarin onder andere een geitenneuker. Justitie schat dat het aantal aangiften richting de duizend gaat. Een van de aangiftes is van Erdogan zelf.
De Turkse president besloot als een van de eersten aangifte van belediging te doen in Mainz, de hoofdstad van de deelstaat Rijnland-Palts.
Hij heeft daarbij de Duitse regering gevraagd de komiek te vervolgen op basis van een artikel in de Duitse wet over belediging van een buitenlands staatshoofd. Het verzoek leidde tot veel kritiek op bondskanselier Merkel, die zich kritisch had uitgelaten over de satirische opmerkingen van Böhmermann.
In Zwitserland heeft Turkije echter bakzeil gehaald bij een poging een kritische foto, die Erdogan onwelgevallig is, verwijderd te krijgen van een tentoonstelling in Genève. De foto blijft gewoon in een groot, open venster hangen op het centrale plein voor het Europese hoofdkwartier van de VN.
Dat heeft de Geneefse wethouder Guillaume Barazzone bekendgemaakt in een tv-uitzending van SRF. ‘Genève en Zwitserland staan garant voor de vrijheid van meningsuiting’, aldus de wethouder.
Maling Zwitsers
Justitie in het Duitse Mainz heeft honderden aangiften binnengekregen tegen de tv-komiek Jan Böhmermann vanwege diens gedicht over de Turkse president Erdogan. Hij noemde Erdogan daarin onder andere een geitenneuker. Justitie schat dat het aantal aangiften richting de duizend gaat. Een van de aangiftes is van Erdogan zelf.
Op de foto van Demir Sönmez, die een Koerdisch-Armeense achtergrond heeft maar al sinds 1980 in Zwitserland woont en werkt, wordt Erdogan verantwoordelijk gesteld voor de dood van een jonge demonstrant in Istanbul.
Naast het portret van de jongen staat op het spandoek de tekst: ‘Ik heet Berkin Elvan, die politie heeft me op bevel van de Turkse minister-president gedood’. Erdogan was toen nog premier. De Turkse consul wil dat de afbeelding wordt weggehaald, maar de Zwitsers hebben daar maling aan.
Trouw 27.04.2016 Het satirische gedicht van de Duitse komiek Jan Böhmermann over de Turkse premier Erdogan blijft de gemoederen bezighouden. Justitie in Duitsland heeft honderden aangiften tegen hem ontvangen.
Justitie schat dat het aantal aangiften richting de duizend gaat. Erdogan heeft ook aangifte van belediging gedaan in Mainz, de hoofdstad van deelstaat Rijnland-Palts. Hij heeft de Duitse regering gevraagd de komiek te vervolgen op basis van een artikel in de Duitse wet over belediging van een buitenlands staatshoofd. In het gedicht noemt Böhmermann de president onder meer een geitenneuker.
Ook het Nederlandse kabinet zit nog steeds met Erdogan in de maag. De Tweede Kamer verweet het kabinet dinsdagavond dat het te slap reageert op de arrestatie van columniste Ebru Umar. Zij kwam in de problemen nadat ze op Twitter de Turkse vlag had gecombineerd met een belediging van Erdogan.
Nederland kan zich niet al te zeer mengen in die kwestie, stelde minister Bert Koenders van buitenlandse zaken. Hij zei zich niet te kunnen mengen in de rechtsgang van een ander land, al doet zijn ministerie er wel alles aan om te zorgen dat Umar juridische en consulaire bijstand krijgt
‘Turkije moet zich wel beter gedragen’
Koenders zei ook dat hij kritisch is op de afnemende persvrijheid in Turkije, maar dat uiteindelijk alleen de regering in Ankara dat kan verbeteren. Hij voegde er wel aan toe dat als Turkije daadwerkelijk vooruitgang wil boeken bij de onderhandelingen over toetreding tot de Europese Unie, het land de persvrijheid moet verbeteren. De Kamer is nog niet tevreden met die antwoorden. Deze week moet Koenders de zaak-Umar schriftelijk verder toelichten. Volgende maand komt er een debat.
In ieder geval één ander land trekt zich niets aan van Erdogans pogingen om critici de mond te snoeren. Een spandoek in het Zwitserse Genève, waarop de Turkse president verantwoordelijk wordt gesteld voor de dood van een Koerdisch-Armeense demonstrant, blijft gewoon hangen. Dat heeft de Geneefse burgemeester Barazzone laten weten. “Genève en Zwitserland staan garant voor de vrijheid van meningsuiting”, zei hij op de Zwitserse televisie.
Telegraaf 27.04.2016 Justitie in het Duitse Mainz heeft honderden aangiften binnengekregen tegen de tv-komiek Jan Böhmermann vanwege diens gedicht over de Turkse president Recep Tayyip Erdogan. Hij noemde de bewindsman daarin onder andere een geitenneuker.
Justitie schat dat het aantal aangiften richting de duizend gaat, aldus Duitse media woensdag. Erdogan heeft ook aangifte van belediging gedaan in Mainz, de hoofdstad van de deelstaat Rijnland-Palts. Hij heeft daarbij de Duitse regering gevraagd de komiek te vervolgen op basis van een artikel in de Duitse wet over belediging van een buitenlands staatshoofd.
NU 27.04.2016 Justitie in het Duitse Mainz heeft honderden aangiften binnengekregen tegen de tv-komiek Jan Böhmermann vanwege diens gedicht over de Turkse president Recep Tayyip Erdogan.
Böhmermann noemde de bewindsman in het gedicht onder andere een geitenneuker.
Justitie schat dat het aantal aangiften richting de duizend gaat, aldus Duitse media woensdag. Erdogan heeft ook aangifte van belediging gedaan in Mainz, de hoofdstad van de deelstaat Rijnland-Palts.
Hij heeft daarbij de Duitse regering gevraagd de komiek te vervolgen op basis van een artikel in de Duitse wet over belediging van een buitenlands staatshoofd.
AD 27.04.2016 Justitie in het Duitse Mainz heeft honderden aangiften binnengekregen tegen de tv-komiek Jan Böhmermann vanwege diens gedicht over de Turkse president Recep Tayyip Erdogan. Justitie schat dat het aantal aangiften richting de duizend gaat, aldus Duitse media woensdag.
In zijn schrijfsel, dat Böhmermann live voorlas op televisiezender ZDF, beledigde hij de Turkse politicus tientallen keren. Hij noemde hem ‘geitenneuker’ en ‘pedofiel’ en betichtte Erdogan van het hebben van ‘een kleine penis’.
De president deed aangifte van belediging. Hij heeft daarbij de Duitse regering gevraagd de komiek te vervolgen op basis van een artikel in de Duitse wet over belediging van een buitenlands staatshoofd.
Bondskanselier Angela Merkel meldde vervolgens dat ze de beslissing over het wel of niet vervolgen aan het Openbaar Ministerie liet. Böhmermann dook uit angst voor boze Erdogan-aanhangers onder en kreeg politiebescherming.
VK 27.04.2016 Turkije heeft geen zwarte lijst met buitenlandse journalisten die het land niet in mogen. Dat heeft een bron binnen de regering gezegd tegen het Duitse persagentschap dpa. Wanneer een verslaggever het land niet in mag, ‘dan ligt dat niet aan zijn mening of zijn berichtgeving’, aldus de regeringsbron.
In ons land is ophef ontstaan over de arrestatie in Turkije van de van oorsprong Turkse columniste Ebru Umar. Naar eigen zeggen zou ze zijn opgepakt omdat ze kritische tweets had verstuurd over de Turkse president Recep Tayyip Erdogan. Het is niet de eerste keer dat een journalist in de problemen komt in Turkije.
Arrestatie
Zo werd de Nederlandse journaliste Fréderike Geerdink vorig jaar gearresteerd toen ze een groep activisten volgde in het grensgebied met Irak, en werd ze beschuldigd van steun aan een terroristische organisatie.
Onlangs werden diverse journalisten de toegang tot het land ontzegd, zoals David Lepeska, een freelancejournalist voor onder meer de New York Times en The Guardian, en fotograaf voor Bild Giorgos Moutafis, en werd de persaccreditatie van de journalisten van de Noorse krant Aftenposten en het Duitse blad Der Spiegel niet verlengd.
AD 27.04.2016 Turkije heeft geen zwarte lijst met buitenlandse journalisten die het land niet in mogen. Dat heeft een bron binnen de regering gezegd tegen het Duitse persagentschap dpa. Wanneer een verslaggever het land niet in mag, ‘dan ligt dat niet aan zijn mening of zijn berichtgeving’, aldus de regeringsbron.
In ons land is ophef ontstaan over de arrestatie in Turkije van de van oorsprong Turkse columniste Ebru Umar. Naar eigen zeggen zou ze zijn opgepakt omdat ze kritische tweets had verstuurd over de Turkse president Recep Tayyip Erdogan. Het is niet de eerste keer dat een journalist in de problemen komt in Turkije.
Arrestatie
Zo werd de Nederlandse journaliste Fréderike Geerdink vorig jaar gearresteerd toen ze een groep activisten volgde in het grensgebied met Irak, en werd ze beschuldigd van steun aan een terroristische organisatie.
Onlangs werden diverse journalisten de toegang tot het land ontzegd, zoals David Lepeska, een freelancejournalist voor onder meer de New York Times en The Guardian, en fotograaf voor Bild Giorgos Moutafis, en werd de persaccreditatie van de journalisten van de Noorse krant Aftenposten en het Duitse blad Der Spiegel niet verlengd.
Moutafis zou te horen hebben gekregen dat hij op een zwarte lijst staat, maar het is nooit bevestigd dat er daadwerkelijk zo’n lijst bestaat. Dat wordt nu dus door de regering ontkent.
Trouw 27.04.2016 Turkije heeft geen zwarte lijst met buitenlandse journalisten die het land niet in mogen. Dat heeft een bron binnen de regering gezegd tegen het Duitse persagentschap dpa. Wanneer een verslaggever het land niet in mag, ‘dan ligt dat niet aan zijn mening of zijn berichtgeving’, aldus de regeringsbron.
In ons land is ophef ontstaan over de arrestatie in Turkije van de van oorsprong Turkse columniste Ebru Umar. Naar eigen zeggen zou ze zijn opgepakt omdat ze kritische tweets had verstuurd over de Turkse president Recep Tayyip Erdogan. Het is niet de eerste keer dat een journalist in de problemen komt in Turkije.
Arrestatie
Zo werd de Nederlandse journaliste Fréderike Geerdink vorig jaar gearresteerd toen ze een groep activisten volgde in het grensgebied met Irak, en werd ze beschuldigd van steun aan een terroristische organisatie.
Onlangs werden diverse journalisten de toegang tot het land ontzegd, zoals David Lepeska, een freelancejournalist voor onder meer de New York Times en The Guardian, en fotograaf voor Bild Giorgos Moutafis, en werd de persaccreditatie van de journalisten van de Noorse krant Aftenposten en het Duitse blad Der Spiegel niet verlengd.
Moutafis zou te horen hebben gekregen dat hij op een zwarte lijst staat, maar het is nooit bevestigd dat er daadwerkelijk zo’n lijst bestaat. Dat wordt nu dus door de regering ontkent.
VK 26.04.2016 Dirk-Jan van Baar ergert zich aan het gemak waarmee de kritische meute over bondskanselier Merkel is heengevallen na haar behoedzame reactie in de Böhmermann-affaire. Nee, antwoordt Paul Brill: deze kwestie raakt aan de kern van vrijheid van meningsuiting. Zij etaleert onmacht.
Een verblijf in Berlijn is een goede gelegenheid om ook de Bondsdag te bezoeken. Maar ik ben er nog niet geweest en ik weet niet of het er nog van gaat komen. Politiek is iets voor op televisie en in talkshows. Die kun je thuis ook zien. Daarbij erger ik me wild aan al die kritiek op Angela Merkel, die het volgens de media weer eens totaal fout heeft gedaan. Dat zij heeft ingestemd met de vervolging van de ZDF-komiek Jan Böhmermann, door wie de Turkse president Erdogan zich beledigd voelt, zou een historische blunder zijn, verraad aan de eigen waarden en een bedreiging van de persvrijheid. Ook zou Erdogan er een aanmoediging in kunnen zien voor de vervolging van journalisten in eigen land.
Allemaal zwaar overdreven. Erdogan heeft geen Merkel nodig om journalisten op te sluiten, daar is hij – met steun van het eigen volk – mans genoeg voor. Turkse journalisten zeggen over Erdogan veel ernstiger dingen dan ‘geitenneuker’; in Turkije is de vrijheid van meningsuiting werkelijk in het geding. Bij ons niet. Hier windt de goegemeente zich op omdat een lolbroek op een Duitse staatszender over een bevriend staatshoofd geen grappen mag maken. Lekker belangrijk. Daarbij zou de bondskanselier voor de nieuwe sultan door de knieën zijn gegaan – inmiddels ingeburgerde populistenkritiek – terwijl de rechter nog een uitspraak moet doen op basis van een uit de keizertijd stammend wetsartikel waarvan Merkel zelf al heeft laten weten dat ze het overbodig vindt. Niet briljant geformuleerd, maar verraad aan de rechtsstaat is het niet.
Eigenzinnige denkers
Nederland dankt de vrijheid van drukpers aan onverschilligheid, niet aan pal staan voor de meningenvrijheid
Mij stoort dat je als journalist solidair zou moeten zijn met de ZDF-coryfee. Mijn ervaring is dat journalisten nóóit solidair zijn, telkens achter dezelfde dingen aanrennen en elkaar altijd napraten. De vrijheid van meningsuiting is gebaat bij concurrentie, niet bij eenstemmigheid. Nederland dankt de vrijheid van drukpers aan onverschilligheid, niet aan pal staan voor de meningenvrijheid. Die staat – of valt – bij de gratie van eigenzinnige denkers.
Regenten zijn daar nooit echt in geïnteresseerd, zij hebben een andere verantwoordelijkheid, en politici kan het niet kwalijk worden genomen wanneer zij andere afwegingen maken. Daar is niks lafs aan. Merkel heeft ook te maken met de deal die ze met Erdogan heeft gesloten om de vluchtelingenstroom uit Klein-Azië in te dammen. Die deal is veel belangrijker dan een grappenmaker als Böhmermann, die nog niet is veroordeeld en op alle juridische steun van zijn werkgever kan rekenen. Kom daar in Nederland eens om!
Dilemma’s voor Merkel
Ik heb nog steeds geen realistisch alternatief gehoord voor de koers van Merkel, die met haar rationalisme de lieve vrede in Europa als geen ander bewaakt
Verder stoort mij dat de critici de dilemma’s waarvoor Merkel staat niet willen zien. Als bondskanselier moet zij vele ballen tegelijk in de lucht houden, en dan valt er weleens eentje. Voortdurend wordt zij opgeroepen op te komen voor westerse vrijheden, voor democratie en mensenrechten, wat zij naar vermogen doet. Niemand kan zeggen dat deze thema’s haar niet interesseren, maar dan doet zij een reële poging om hierover met Erdogan een regeling te treffen, en is het weer niet goed.
In tijden van grote geopolitieke spanningen is het belangrijk de eigen westerse leiders het voordeel van de twijfel te gunnen. Maar in de media wordt er onder het mom van kritisch en onafhankelijk zijn alleen maar gezeurd. Daarbij heb ik nog steeds geen realistisch alternatief gehoord voor de koers van Merkel, die met haar rationalisme de lieve vrede in Europa als geen ander bewaakt. Wie dat appeasement vindt, weet niet wat machtspolitiek is.
Wat mij het meest stoort, is het strategisch onbenul dat aan de dag wordt gelegd, vooral door onze wakkere islamcritici, die blind zijn voor het belang dat Turkije voor het Westen heeft. Zo is Erdogan een NAVO-partner, waar Poetin dat niet is. Dat betekent dat Erdogan werkelijk een bevriend staatshoofd is en door westerse regeringen ook zo moet worden behandeld. Dan is het stupide om zo’n man, die in naam van alle Turken – ook de Duitse – vaak verongelijkt reageert, op een staatszender (!) tot op het bot te beledigen.
Eén Theo van Gogh is genoeg, het wordt vervelend als ze dat in serieuze landen als Duitsland gaan kopiëren. Verstandig dat Merkel daarvan afstand neemt en dat aan de rechter laat. Tegen de goegemeente ingaan, is ook niet zwak, maar sterk. Het Westen kan inzake Syrië niet om Turkije heen, en de Turken hebben als het om vluchtelingenopvang gaat werkelijk recht van spreken. Of we dat nu leuk vinden of niet.
VK 26.04.2016 opinieDirk-Jan van Baar ergert zich aan het gemak waarmee de kritische meute over bondskanselier Merkel is heengevallen na haar behoedzame reactie in de Böhmermann-affaire. Nee, antwoordt Paul Brill: deze kwestie raakt aan de kern van vrijheid van meningsuiting. Zij etaleert onmacht.
Geeft het inderdaad geen pas om president Erdogan op een Duitse ‘staatszender’ tot op het bot te beledigen, zoals Dirk-Jan van Baar betoogt? Ik moet eerlijk zeggen dat ik niet altijd verrukt ben van de politieke satire die in Duitsland – en soms ook in Nederland – wordt bedreven. Of laat ik het zo zeggen: ik hoop zeer dat er om de volgende satirische uithaal naar een hoogmoedige dictator ook eens wat te lachen valt.
Maar smaak is een slecht hanteerbaar criterium voor wat op dit punt wel en niet geoorloofd of opportuun is. In elk geval is het ongewenst dat voor een Duitse ‘staatszender’ normen worden aangelegd die Erdogan pleegt voor te schrijven aan Turkse media, namelijk dat ze zich geheel voegen naar het staatsbelang zoals hij dat definieert.
Bondskanselier Merkel moge goede of zelfs dwingende redenen hebben om zaken te doen met Erdogan ter oplossing van de vluchtelingencrisis, maar in een westers land kan, nee mag niet worden verwacht dat een (deels) door de overheid bekostigde omroep zich vervolgens onthoudt van uitingen die dezelfde overheid in de wielen rijden. Ik houd niet van grote woorden, maar hier raken we wel degelijk de kern van de vrijheid van meningsuiting.
Merkel is zelf verantwoordelijk
Merkel heeft zich volledig verkeken op zowel het Duitse absorptievermogen als de Europese solidariteit
Wordt Merkel, die volgens Van Baar ‘vele ballen tegelijk in de lucht moet houden’, tekortgedaan wanneer ze wordt bekritiseerd voor de manier waarop ze is omgegaan met de Turkse verontwaardiging over het optreden van komiek Böhmermann? Merkel is nog steeds een politicus van formaat en verdient ook de nodige waardering, maar laten we niet verhullen dat ze zelf verantwoordelijk is voor een aantal van de ballen die haar nu zo veel kramp bezorgen. Haar ernstigste miscalculatie: de opengrenzenpolitiek die ze in eerste instantie heeft gevolgd in de vluchtelingencrisis (‘Wir schaffen das’). Dat was een ondoordachte stap, die de migrantenstroom enorm heeft doen groeien en waarbij ze zich volledig heeft verkeken op zowel het Duitse absorptievermogen als de Europese solidariteit.
Een van de gevolgen is dat Europa inderdaad in hoge mate afhankelijk is geraakt van het Turkije van Erdogan om de situatie weer enigszins onder controle te krijgen. Sommige dingen zullen we moeten slikken, maar het is misleidend om, zoals Van Baar doet, een en ander te presenteren als een superieure vorm van ‘machtspolitiek’. Onder leiding van Merkel heeft de Europese Unie zich gecommitteerd aan intensivering van de onderhandelingen over toetreding van Turkije op een moment dat het land zich qua eerbiediging van de rechtsstaat en de vrije meningsuiting juist demonstratief verwijdert van de normen die in Europa als elementaire eis gelden.
De Turkse ‘diaspora’
Er gaat 6 miljard euro naar Turkije, maar de financiering van een serieuze bewaking van de Europese buitengrens blijft ondermaats
Iets wat nog eens pijnlijk wordt geïllustreerd met de aanhouding van de Nederlands-Turkse columniste Ebru Umar. Deze affaire laat ook zien dat Erdogan actief bezig is om de Turkse ‘diaspora’ voor zijn karretje te spannen en als strategisch drukmiddel in te zetten, wat de integratieproblematiek in West-Europa alleen maar zal vergroten.
Het kan niet verbazen dat velen negatief reageren op de Europese tournure, waarbij Merkel zozeer het voortouw heeft genomen en waarvan trouwens nog valt te bezien of ze op langere termijn voldoende soelaas biedt. Zoals ook moeilijk valt uit te leggen waarom er wel 6 miljard euro naar Turkije gaat, maar de financiering van een serieuze bewaking van de Europese buitengrens ondermaats blijft.
Dit soort contradicties laat zich niet wegvlakken met de term machtspolitiek. Helaas is veeleer sprake van onmachtspolitiek.
Telegraaf 27.04.2016 Justitie in het Duitse Mainz heeft honderden aangiften binnengekregen tegen de tv-komiek Jan Böhmermann vanwege diens gedicht over de Turkse president Recep Tayyip Erdogan. Hij noemde de bewindsman daarin onder andere een geitenneuker.
Justitie schat dat het aantal aangiften richting de duizend gaat, aldus Duitse media woensdag. Erdogan heeft ook aangifte van belediging gedaan in Mainz, de hoofdstad van de deelstaat Rijnland-Palts. Hij heeft daarbij de Duitse regering gevraagd de komiek te vervolgen op basis van een artikel in de Duitse wet over belediging van een buitenlands staatshoofd.
Telegraaf 26.04.2016 De bemoeienis van Ankara met buitenlandse kunst, pers en vrije meningsuiting wordt steeds groter. Nu is de Turkse regering beledigd door een Duits muziekstuk dat de historische volkerenmoord op zo’n anderhalf miljoen Armeniërs als thema opvoert.
Het stuk Aghet wordt in Dresden door het plaatselijke symfonieorkest met Turkse, Armeense en Duitse musici opgevoerd en door de Europese Unie met 200.000 euro gesubsidieerd. De titel van het stuk betekent in het Armeens ’catastrofe’, net zoals de Shoah in het Hebreeuws op de Holocaust duidt. De Turkse wet vat een verwijzing naar volkerenmoord door Turkije als een belediging van het eigen land op.
Vanwege dit toneelstuk dreigt de Turkse ambassadeur zelfs met het afbreken van de onderhandelingen met de Europese Unie over toetreding van Ankara. Ook een herziening van het EU-verdrag met Turkije over de terugname van de vluchtelingen staat ter discussie. Een gepland optreden van Aghet in Istanbul werd afgezegd.
Turkije eist nu van Brussel dat het theaterstuk wordt stopgezet, dat de subsidie wordt ingetrokken en dat de opvoering van regisseur Markus Rindt nergens meer wordt genoemd. Brussel ging op de laatste eis in. „Dat is een massale aanval op de vrijheid van meningsuiting. En ook een belediging van de slachtoffers en hun nakomelingen”, aldus regisseur Rindt.
Telegraaf 26.04.2016 Turkije heeft bakzeil gehaald bij een poging een kritische foto, die president Recep Tayyip Erdogan onwelgevallig is, verwijderd te krijgen van een tentoonstelling in Genève. De plaat blijft gewoon in een groot, open venster hangen op het centrale plein voor het Europese hoofdkwartier van de VN. Dat heeft de Geneefse wethouder Guillaume Barazzone dinsdag gezegd in een tv-uitzending van SRF. ,,Genève en Zwitserland staan garant voor de vrijheid van meningsuiting.”
Op de foto van Demir Sönmez, die een Koerdisch-Armeense achtergrond heeft maar al sinds 1980 in Zwitserland woont en werkt, wordt Erdogan verantwoordelijk gesteld voor de dood van een jonge demonstrant in Istanbul. Naast het portret van de jongen staat op het spandoek de tekst: ,,Ik heet Berkin Elvan, die politie heeft me op bevel van de Turkse minister-president gedood”. Erdogan was toen nog premier.
De Turkse consul wil dat de afbeelding wordt weggehaald, maar de Zwitsers hebben daar maling aan.
Elsevier 26.04.2016 Zwitserland heeft lak aan de censuur van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan. De Turkse regering klaagde over een foto-expositie bij het kantoor van de Verenigde Naties in Genève en vroeg om de verwijdering van een specifieke foto, maar Zwitserland weigert.
De foto blijft gewoon hangen op het centrale plein voor het Europese VN-hoofdkwartier. Dat zei Guillaume Barazzone, wethouder in Genève, dinsdag. ‘Genève en Zwitserland staan garant voor de vrijheid van meningsuiting’. De Turken vroegen Genève maandag de foto weg te halen.
Protest
De expositie wordt onder meer gesponsord door Reporters Without Borders, een ngo voor journalistiek en persvrijheid. De foto toont een protest tegen Erdogan. Op het spandoek van een van de demonstranten is de vijftienjarige Berkin Elvan, een jongen die omkwam na de anti-Erdogan-protesten in het Gezi-park in Istanbul, te zien.
Elvan werd geraakt door een bus met traangas, die door politieagenten werd gegooid. Hij lag 269 dagen lang in coma en overleed in maart 2014. Elvan wordt door de oppositie van Erdogan gebruikt als symbool voor de hardhandigheid van de politie.
Spandoek
De fotograaf is Demir Sönmez, die eenKoerdisch-Armeense achtergrond heeft maar al sinds 1980 in Zwitserland woont en werkt. Sönmez wil met de foto naar eigen zeggen de ‘verschillende worstelingen van het Turkse volk’ blootleggen.
Op de foto wordt Erdogan verantwoordelijk gesteld voor de dood van Elvan. Naast het portret van de jongen staat op het spandoek de tekst: ‘Ik heet Berkin Elvan: de politie heeft me op bevel van de Turkse minister-president gedood’. Erdogan was toen nog premier. De Turkse consul vroeg de Zwitsers de afbeelding weg te halen, maar de Zwitsers weigeren dat te doen.
Elif Isitman (1987) is sinds oktober 2014 online redacteur bij Elsevier.
VK 26.04.2016 Het kabinet durft Nederlanders en Turkse Nederlanders op dit moment niet de garantie te geven dat zij niet in de problemen komen door hun kritische uitlatingen over de Turkse regering zodra zij afreizen naar Turkije. ‘Garanties zijn niet te geven’, aldus minister Koenders van Buitenlandse Zaken dinsdag in de Tweede Kamer. ‘We hebben net een zaak die precies onderschrijft wat er kan gebeuren. Ik snap daarom de grote onrust hierover in de Nederlandse samenleving.’
‘Ik baal. Ik baal ontzettend. Ik ben Ebru Umar’
Lees hier de nieuwsbreak met columniste Ebru Umar terug.
Naar aanleiding van de arrestatie van columniste Ebru Umar benadrukte Koenders in de Kamer dat de Turkse president Erdogan toetreding tot de Europese Unie kan vergeten als de persvrijheid in Turkije niet verbetert. ‘Turkije zal z’n gedrag aanmerkelijk moeten verbeteren’, aldus de bewindsman.
Het CDA-Kamerlid Knops riep Koenders naar het wekelijkse Vragenuur om duidelijk te maken wat het kabinet doet om Umar zo snel mogelijk vrij te krijgen. Koenders benadrukt dat het kabinet ‘zeer actief’ is. ‘Wij hopen dat ze spoedig huiswaarts kan keren. Maar over het verdere verloop van de juridische procedure kan en wil ik niet niet veel zeggen.’ De minister noemt het ‘misselijkmakend’ dat intussen ook nog is ingebroken in Umars woning in Nederland.
Persvrijheid en vrijheids van meningsuiting
Ik werp verre van mij dat we onze principes verkwanselen, aldus Minister Koenders van Buitenlandse Zaken.
In navolging van premier Rutte stoort Koenders zich in hoge mate aan de verwijten dat het kabinet onvoldoende zou ondernemen om Umar Turkije uit te krijgen. ‘Wij hebben duidelijk gemaakt dat de persvrijheid en de vrijheid van meningsuiting ononderhandelbaar zijn en dat dit gedrag niet past bij een kandidaat-lidstaat van de EU. Ik werp verre van mij dat we onze principes verkwanselen.’
Hij vindt het niet gek dat Rutte alleen contact heeft met de Turkse premier en niet met president Erdogan zelf. ‘De premier is de evenknie van Rutte. Het Turkse presidentschap is een ceremoniële functie.’
‘Eruit met jullie kankergezwellen’
Vanuit de immigrantenpartij DENK klinkt intussen het verwijt dat het kabinet juist te weinig doet om de Turkse gemeenschap in Nederland te beschermen. Het Kamerlid Kuzu kwam met een bloemlezing uit de scheldpartijen die via sociale media tot hem komen deze week. ‘We gaan op Turkenjacht….Eruit met jullie kankergezwellen….Opkankeren of van het hoogste gebouw…Een grote groep mensen wordt gestigmatiseerd en bedreigd. De vrijheid van meningsuiting is hier verworden tot het recht op het hebben van slechts één mening. Wat doet het kabinet om die stigmatisering tegen te gaan?’
Koenders antwoordde dat de vrijheid van meningsuiting voorop staat. ‘Het is vervolgens aan eenieder om daar op eigen wijze gebruik van te maken. We hebben een wet en die kan gebruikt worden door mensen die zich beledigd voelen. Maar laten we in tolerantie met elkaar dit debat voeren. Ga met elkaar in gesprek.’
Telegraaf 26.04.2016 Het blijft riskant voor critici van de Turkse president Erdogan om zich op Turkse bodem te begeven. Minister Koenders (Buitenlandse Zaken) stelde dinsdag in de Tweede Kamer ’geen garanties’ te kunnen geven dat arrestaties in de toekomst uit zullen blijven.
VNL-Kamerlid Bontes wilde van de minister weten of vakantiegangers in Turkije in de problemen kunnen komen door kritische tweets. Maar volgens Koenders kan hij daar ’geen algemeen reisadvies’ over geven.
In de confrontatie met de Kamer vanwege de arrestatie van de Turks-Nederlandse columniste Ebru Umar bleef Koenders stellig ontkennen dat de regering „met meel in de mond praat” richting Turkije om de afspraken over de opvang van vluchtelingen niet in gevaar te brengen. „We nemen deze zaak hoog op”, benadrukte hij meerdere keren.
’Niet eens met arrestatie’
Evenwel was de PvdA-minister niet bereid om te zeggen dat hij de arrestatie ’veroordeelt’. „Ik ben het er niet mee eens”, verwoordde hij het liever.
Het kabinet kreeg veel kritiek van de oppositie omdat het te terughoudend zou reageren op de aanhouding van Umar. Premier Rutte reageerde daarop gisteren zeer getergd. „De premier wordt pas echt boos als er kritiek op hem is”, constateerde CDA-Kamerlid Knops tijdens het Vragenuurtje.
Telegraaf 26.04.2016 De Europese Commissie bemoeit zich ook met de zaak van Ebru Umar, de Turkse-Nederlandse journaliste die Turkije niet mag verlaten. Dat gebeurt op Nederlands verzoek, zei minister Bert Koenders (Buitenlandse Zaken) dinsdag in de Tweede Kamer.
Volgens hem past het gedrag van Turkije niet bij een land dat lid wil worden van de Europese Unie. Turkije moet zijn ,,gedrag wel verbeteren”. De vluchtelingendeal tussen de Europese Unie en Turkije staat echter los van deze zaak, benadrukte hij.
Umar is vermoedelijk opgepakt wegens kritische uitlatingen aan het adres van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan. Het kabinet neemt de kwestie hoog op, zei Koenders op vragen van het CDA. Met persvrijheid en vrijheid van meningsuiting mag niet worden gemarchandeerd, voegde hij eraan toe. ,,Wij hebben dat luid en duidelijk kenbaar gemaakt.”
Op de vraag waarom nog geen contact is gezocht met Erdogan antwoordde Koenders dat het kabinet niet zal ,,schuwen anderen te benaderen als dat zinvol is voor deze zaak”. Zowel Koenders als premier Mark Rutte heeft verscheidene keren contact gehad met hun Turkse ambtgenoten over Umar.
In het juridische traject zal de Nederlandse overheid ,,zeer actief” steun bieden aan Umar. De bewindsman zei regelmatig contact te hebben met de journaliste, die dinsdagmiddag bij de aanklager moest langskomen.
AD 26.04.2016 Minister Bert Koenders vindt dat het gedrag van Turkije rond de arrestatie van de Nederlandse columniste Ebru Umar niet past bij een land dat lid wil worden van de Europese Unie. In de Tweede Kamer zei de minister van Buitenlandse Zaken dinsdag dat het land zijn gedrag moet verbeteren.
In de Kamer liet Koenders ook weten dat de Europese Commissie betrokken is bij de zaak, nu de Turkse-Nederlandse journaliste Turkije niet mag verlaten. Umar is vermoedelijk opgepakt wegens kritische uitlatingen aan het adres van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan.
Het kabinet neemt de zaak ‘hoog op’, antwoordde Koenders op vragen van het CDA. Met persvrijheid en vrijheid van meningsuiting mag niet worden gemarchandeerd, voegde hij eraan toe. ,,Wij hebben dat luid en duidelijk kenbaar gemaakt.” In het juridische traject zal de Nederlandse overheid ‘zeer actief’ steun bieden aan Umar. De bewindsman zei regelmatig contact te hebben met de journaliste, die dinsdagmiddag bij de aanklager moest langskomen.
The prosecutor has requested to see me at 14.30 Turkish time. Off for some ice cream now. Might be the last in years. 11:51 AM – 26 Apr 2016
Op de vraag waarom nog geen contact is gezocht met Erdogan antwoordde Koenders dat het kabinet niet zal ‘schuwen anderen te benaderen als dat zinvol is voor deze zaak’.
Zwitserland trotseert Erdogan
Dinsdag werd ook bekend dat Turkije tevergeefs heeft geprobeerd een kritische foto verwijderd te krijgen van een tentoonstelling in Genève. De plaat blijft gewoon in een groot, open venster hangen op het centrale plein voor het Europese hoofdkwartier van de VN. Dat heeft de wethouder van de Zwitserse stad gezegd: ,,Genève en Zwitserland staan garant voor de vrijheid van meningsuiting.”
Op de foto van Demir Sönmez, die een Koerdisch-Armeense achtergrond heeft maar al sinds 1980 in Zwitserland woont en werkt, wordt Erdogan verantwoordelijk gesteld voor de dood van een jonge demonstrant in Istanbul. Naast het portret van de jongen staat op het spandoek de tekst: ,,Ik heet Berkin Elvan, die politie heeft me op bevel van de Turkse minister-president gedood.” Erdogan was toen nog premier. De Turkse consul wil dat de afbeelding wordt weggehaald, maar de Zwitsers hebben daar maling aan.
VK 26.04.2016 De in Turkije opgepakte journaliste Ebru Umar heeft dinsdag fel en hard uitgehaald in haar column in Metro, de eerste die ze heeft geschreven sinds ze in Turkije werd gearresteerd. Ze is vooral boos op Nederlanders van Turkse komaf, die er volgens haar voor hebben gezorgd dat ze Turkije niet mag verlaten.
Ebru Umar opgepakt
In Nederland is met ontsteltenis gereageerd op de aanhouding in Turkije van columniste Ebru Umar, in de Kanaalstraat in Utrecht denken veel Turkse Nederlanders daar anders over: ‘Hoe durft ze haar eigen volk zo te beledigen.’ (+)
Umar, die vastzat vanwege kritische tweets over de Turkse president Erdogan, verwijt een deel van de Turkse Nederlanders ‘NSB-gedrag’ omdat ze haar aanhouding goedpraten.
‘Gefeliciteerd, nageboorte van een mislukte gastarbeidersgeneratie’, schrijft ze op emotionele wijze. ‘GEFELICITEERD met jullie totaal mislukte Nederlanderschap. GEFELICITEERD met jullie loyaliteit aan een stel berggeiten uit Turkije, geitenneukers zo je wilt, die jullie volgen zodra ze oproepen tot NSB-gedrag.’
Umar betoogt dat de Turkse Nederlanders met hun steun voor het repressieve beleid van Erdogan en haar arrestatie ‘Nederland beroven van alle vrijheden waar ook jullie ouders een leven aan gewijd hebben’. Umar: ‘Enig idee wat een NSB’er was? O wacht nee, die lessen over de Tweede Wereldoorlog zijn geschrapt he? Ja, dank voor het weg met ons. Ik feliciteer jullie Nederturken met je NSB-gedrag. Jullie zijn de reden dat ik vastzit in Turkije.’
Ze dankt in haar column ook familie, vrienden en collega’s voor alle steun. Volgens Umars advocaat wordt een rechtszaak tegen haar voorbereid met als onderwerp belediging van het staatshoofd. Ze heeft zeven dagen om het uitreisverbod op te heffen. ‘Daar wordt aan gewerkt maar laten we eerlijk zijn: dat gaat natuurlijk niet gebeuren’, aldus de journaliste.
Trouw 26.04.2016 Ebru Umar heeft vandaag hard uitgehaald in haar column in Metro, de eerste die ze heeft geschreven sinds haar arrestatie in Turkije. Ze is vooral boos op Nederlanders van Turkse komaf, die er volgens haar voor hebben gezorgd dat ze Turkije niet mag verlaten.
Ik feliciteer jullie Nederturken met je NSB-gedrag, Ebru Umar.
Na een bedankje aan alle vrienden, familie en collega’s die haar de afgelopen week hebben gesteund, laakt Umar het ‘NSB-gedrag’ van de ‘Nederturken’. ‘GEFELICITEERD met jullie totaal mislukte Nederlanderschap’, schrijft ze in haar column.
‘Ik denk dat jullie ouders, die huis en haard verlaten hebben om jullie een thuis in vrijheid en veiligheid te bieden, trots zijn op jullie. (…) Ik feliciteer jullie Nederturken met je NSB-gedrag. Jullie zijn de reden dat ik vastzit in Turkije. Jullie zijn de reden waarom mijn huis in Amsterdam nu verzegeld is. Jullie zijn de reden waarom ik dagelijks Mark Rutte, Lodewijk Asscher en Bert Koenders aan de lijn heb.’
‘De megalomaanste dictator’
Umar werd zaterdag opgepakt in haar buitenhuis in Turkije, en aangeklaagd voor het beledigen van de Turkse president Erdogan. Ze twitterde verschillende keren met de hashtag #fuckerdogan en noemde hem ‘de megalomaanste dictator die Turkije sinds de oprichting van de republiek in 1923 kent’. Zondag werd ze vrijgelaten, maar ze mag het land voorlopig niet uit.
In de nacht van zondag op maandag werd er ingebroken in haar Amsterdamse woning. Umar betitelt de inbraak als ‘pure intimidatie en provocatie’. Ze gaat uit van opzet en ziet een rechtstreeks verband tussen haar aanhouding in Turkije. Volgens Umar is in elk geval een laptop ontvreemd.
De columniste bezocht maandagochtend haar advocaat. Hij adviseerde haar geen uitlatingen in de media te doen die haar zaak zouden kunnen schaden. Die aanbeveling legt zij naast zich neer, getuige de tweet ‘Fuck you Nederturken’ die Umar daarna de wereld in stuurde.
Kliklijn
De arrestatie van Ebru Umar past in een bredere trend: sinds het aantreden van president Erdogan in 2014 werden in Turkije al meer dan 2000 mensen aangeklaagd wegens ‘beledigen van de president’. Oppositionele kranten worden gesloten, journalisten die onwelgevallige informatie publiceren kunnen ontslag of vervolging tegemoetzien.
Ook in Europa strekt ‘de lange arm van Ankara’ zich uit: het Turkse consulaat in Rotterdam riep Turkse organisaties in Nederland vorige week op om beledigingen te melden ‘aan het adres van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan, aan Turkije en/of het Turkse volk’.
De oproep viel niet in goede aarde bij het Nederlandse kabinet, dat protest heeft aangetekend bij de Turkse regering. “Wij hebben geen behoefte aan een kliklijn”, zei minister Bert Koenders van Buitenlandse Zaken. “We moeten de vrijheid van meningsuiting in Nederland beschermen.”
Telegraaf 26.04.2016 Ebru Umar heeft dinsdag hard uitgehaald in haar column in Metro, de eerste die ze heeft geschreven sinds ze in Turkije werd gearresteerd. Ze is vooral boos op Nederlanders van Turkse komaf, die er volgens haar voor hebben gezorgd dat ze Turkije niet mag verlaten.
,,GEFELICITEERD met jullie totaal mislukte Nederlanderschap”, schrijft Umar. ,,GEFELICITEERD met jullie loyaliteit aan een stel berggeiten uit Turkije, geitenneukers zo je wilt, die jullie volgen zodra ze oproepen tot NSB-gedrag. Enig idee wat een NSB’er was? O wacht nee, die lessen over de Tweede Wereldoorlog zijn geschrapt he? Ja, dank voor het weg met ons. Ik feliciteer jullie Nederturken met je NSB-gedrag. Jullie zijn de reden dat ik vastzit in Turkije.”
Ze dankt in haar column ook familie, vrienden en collega’s voor alle steun. De columniste schrijft verder dat ze verwacht dat ze de komende dagen opnieuw wordt opgepakt, zodat de autoriteiten haar langer in Turkije kunnen houden. ,,Ik heb zeven dagen om het uitreisverbod op te heffen. (…) Nog voordat die zeven dagen voorbij zijn, zal k weer opgepakt worden, deze keer met een andere oorzaak.”
AD 26.04.2016 Ebru Umar heeft dinsdag in haar column in Metro snoeihard uitgehaald naar Nederlanders van Turkse komaf. Die hebben er volgens haar voor gezorgd dat ze nu vastzit in Turkije. Het is de eerste column die ze heeft geschreven sinds ze afgelopen weekend in Turkije werd opgepakt voor belediging van president Erdogan.
Jullie zijn de reden dat ik vastzit in Turkije, aldus Ebru Umar.
,,GEFELICITEERD met jullie totaal mislukte Nederlanderschap”, schrijft Umar. ,,GEFELICITEERD met jullie loyaliteit aan een stel berggeiten uit Turkije, geitenneukers zo je wilt, die jullie volgen zodra ze oproepen tot NSB-gedrag. Enig idee wat een NSB’er was? O wacht nee, die lessen over de Tweede Wereldoorlog zijn geschrapt he? Ja, dank voor het weg met ons. Ik feliciteer jullie Nederturken met je NSB-gedrag. Jullie zijn de reden dat ik vastzit in Turkije.”
,,Ik heb zeven dagen om het uitreisverbod op te heffen. Daar wordt aan gewerkt maar laten we eerlijk zijn: dat gaat natuurlijk niet gebeuren. Nog voordat die zeven dagen voorbij zijn, zal ik weer opgepakt worden, deze keer met een andere oorzaak. Weet ik, weet de advocaat, weet elke Turk (én Nederlander) maar mijn ouders zitten in de ontkenningsfase”, schrijft Umar verder. Ze bedankt in haar column ook familie, vrienden en collega’s voor alle steun.
Belediging
Umar werd zaterdagavond in haar vakantiehuis in Kusadasi door de politie van haar bed gelicht enaangeklaagd voor het beledigen van president Erdogan. Zo twitterde ze verschillende keren met de hashtag #fuckerdogan en ze noemde hem ‘Sultan Erdogan, de megalomaanste dictator die Turkije sinds de oprichting van de republiek in 1923 kent’. Zondag werd ze vrijgelaten, maar ze mag Turkije voorlopig niet verlaten.
Dit weekend werd er in haar woning in Amsterdam ingebroken. Ebru gaat uit van opzet en ziet een rechtstreeks verband met haar aanhouding. De politie wil niet zover gaan.
‘Achterlijke gladiolen’
We laten ons op geen enkele manier beïnvloeden door het feit dat er ook nog andere belangen spelen, aldus Mark Rutte.
,,Een paar achterlijke gladiolen”, aldus premier Rutte over de inbrekers. De premier noemde het verschrikkelijk dat dat is gebeurd. Wel wimpelde hij maandag de kritiek af dat de Nederlandse regering te weinig doet in de kwestie Umar.
,,Het is nog erger. Er wordt zelfs gesuggereerd dat we te weinig zouden doen omdat we afspraken met Turkije hebben over vluchtelingen.” Volgens Rutte kun je nooit marchanderen met fundamentele waarden als de vrijheid van meningsuiting en de persvrijheid. ,,We laten ons op geen enkele manier beïnvloeden door het feit dat er ook nog andere belangen spelen.”
Zorgen
Het is niet in ons belang de afspraken over vluchtelingen stop te zetten, aldus Frans Timmermans.
De Europese Commissie heeft ‘met zorg kennisgenomen‘ van de arrestatie van Umar. Brussel houdt de zaak ‘nauwgezet’ in de gaten, zei een woordvoerster van het dagelijks bestuur van de EU maandag.
Frans Timmermans, vicevoorzitter van de Europese Commissie, benadrukte in een interview met de NOS dat de arrestatie van Umar geen aanleiding om de gesloten migratiedeal met Turkije te laten varen. Hij vindt de twee zaken los van elkaar staan. ,,Het is niet in ons belang de afspraken over vluchtelingen stop te zetten.”
Telegraaf 25.04.2016 Justitie in Turkije heeft een tenlastelegging tegen Ebru Umar in voorbereiding. De aanklacht luidt waarschijnlijk ,,belediging van het staatshoofd”, aldus de Metro-columniste maandagavond na een nieuw gesprek met haar advocaat.
Umar werd zaterdagavond in haar vakantiehuis in Kusadasi door de politie van haar bed gelicht. Vervolgens werd ze aangeklaagd voor het beledigen van president Erdogan. Zo twitterde ze verschillende keren met de hashtag #fuckerdogan en ze noemde hem ,,Sultan Erdogan, de megalomaanste dictator die Turkije sinds de oprichting van de republiek in 1923 kent”. Zondag werd ze vrijgelaten, maar ze mag Turkije voorlopig niet verlaten.
AD 25.04.2016 Justitie in Turkije heeft een tenlastelegging tegen Ebru Umar in voorbereiding. De aanklacht luidt waarschijnlijk ‘belediging van het staatshoofd’, aldus de Metro-columniste maandagavond na een nieuw gesprek met haar advocaat.
Umar werd zaterdagavond in haar vakantiehuis in Kusadasi door de politie van haar bed gelicht. Vervolgens werd ze aangeklaagd voor het beledigen van president Erdogan. Zo twitterde ze verschillende keren met de hashtag #fuckerdogan en ze noemde hem ‘Sultan Erdogan, de megalomaanste dictator die Turkije sinds de oprichting van de republiek in 1923 kent’. Zondag werd ze vrijgelaten, maar ze mag Turkije voorlopig niet verlaten.
Waarden
Premier Mark Rutte wimpelde maandag de kritiek dat de Nederlandse regering te weinig doet in de kwestie Umar af. ,,Het is nog erger. Er wordt zelfs gesuggereerd dat we te weinig zouden doen omdat we afspraken met Turkije hebben over vluchtelingen.” Volgens Rutte kun je nooit marchanderen met fundamentele waarden als de vrijheid van meningsuiting en de persvrijheid. ,,We laten ons op geen enkele manier beïnvloeden door het feit dat er ook nog andere belangen spelen.”
We laten ons op geen enkele manier beïnvloeden door het feit dat er ook nog andere belangen spelen, aldus Premier Mark Rutte.
Rutte reageerde fel op elke suggestie dat de Nederlandse regering zich minder inzet voor Umar en ‘voorzichtig’ zou zijn om de afspraken met Turkije over het indammen van de vluchtelingenstroom niet te dwarsbomen. ,,Als er ook maar een begin van waarheid in die aanname zat, dan zouden Nederland, het kabinet en onze hele samenleving door en door verrot zijn.”
De premier benadrukte dat hij en minister Bert Koenders (Buitenlandse Zaken) meerdere keren rechtstreeks contact hebben gehad met hun Turkse collega’s over de kwestie. Volgens hem is dat ‘zeer ongebruikelijk.’ Hij zei ‘de hele dag met niets anders bezig’ te zijn, net als Koenders, om de kwestie op te lossen en Umar vrij te krijgen. ,,Maar dat is ons werk.”
Inbraak
In de Amsterdamse woning van Umar is dit weekend ingebroken. Volgens de columnist is er een verband tussen haar aanhouding in Turkije en de inbraak. ,,Een paar achterlijke gladiolen”, noemde Rutte de inbrekers. De premier noemde het verschrikkelijk dat dat is gebeurd.
Zorg
De Europese Commissie heeft ‘met zorg kennisgenomen‘ van de arrestatie van Umar. Brussel houdt de zaak ‘nauwgezet’ in de gaten, zei een woordvoerster van het dagelijks bestuur van de EU maandag.
Het Turkse consulaat in Rotterdam riep Nederlandse Turken op om beledigingen van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan te melden. Het nieuws zorgde voor veel ophef in Nederland, maar stelt volgens Belgische Turken weinig voor in vergelijking met de praktijken in België.
De Belgische Turken zijn niet verbaasd over de kliklijn die het Turkse consulaat in Nederland instelde. De praktijken die Erdogan in eigen land toepast, zien ze ook steeds vaker terug in België. Internetspionnen – vaak jongeren van Erdogans AKP-partij – speuren websites af op zoek naar kritische berichten over het Turkse regime.
Critici worden op een lijst gezet of gebrandmerkt als ‘staatsvijand’ op de Facebook-pagina van de AKP, zo vertelt een Belgische Turk dinsdag aanDe Standaard. Ook worden er leugens verspreid en houdt de regering een zwarte lijst bij van Turken die het land niet meer in mogen.
Zwarte lijsten
Op die lijst staan momenteel 1.224 Turken met een verblijfsvergunning in België. De Belgische regering zou meer informatie over die lijst krijgen vanuit Ankara, maar heeft tot op heden niets gehoord. Vermoedelijk staan er vooral politieke activisten op de lijst.
In ruil voor meer informatie over de lijst, vroeg Turkije aan België om kennis te delen over terrorisme, maarErdogan beschouwt journalisten, juristen en academici ook als terroristen, dus blijft Brussel terughoudend.
Duitsland
De Turkse regering heeft een Duitse journalist voor de tweede keer geweigerd om het land binnen te komen. Voorzitter Martin Schulz van het Europees Parlement ziet dat de Turkse praktijken niet stroken met de Europese waarden voor persvrijheid.
‘Lijsten met namen van ongewenste journalisten hebben geen plaats in een democratie,’ zei Schulz dinsdag tegen Bild – de werkgever van de journalist die werd geweigerd op het vliegveld in Istanbul. De naam van de verslaggever stond inderdaad op een lijst, werd hem op het vliegveld verteld.
Thomas Borst Borst (1992) is sinds augustus 2015 online redacteur bij Elsevier.
Elsevier 25.04.2016 De arrestatie van de Nederlandse columnist Ebru Umar is geen op zichzelf staand incident. Op maandag blijkt opnieuw dat het regime van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan door heel Europa de confrontatie zoekt en zo de vrijheid van meningsuiting wil inperken.
Zo kwam maandag naar buiten dat de Turkse ambassade in het Zweedse Stockholm de zender TV4 heeft gevraagd om een documentaire over de Armeense Genocide – deze week 101 jaar geleden – niet uit te zenden. Die zou ‘niet objectief’ zijn. De zender reageerde verbolgen en publiceerde de brief van de persofficier op hun website.
De Turkse regering heeft ook de Europese Commissie onder druk gezet om een subsidie van 200.000 euro voor een Duits orkest in te trekken. Reden: in een geplande uitvoering van de Philharmonie uit Dresden zou het woord ‘genocide’ worden gezongen.
De Europese Commissie heeft het orkest nu gevraagd om mogelijk gevoelige termen uit de voorstelling te halen. ‘Erg twijfelachtig,’reageerde de directeur van het orkest maandag op de controverse.
Geen kritische foto’s a.u.b.
Op dezelfde dag melden Zwitserse media dat de Turkse president problemen heeft met een foto-expositie bij het hoofdkantoor van de Verenigde Naties in Genève, Zwitserland. Op een van de foto’s is een protest tegen Erdogan te zien. Een spandoek van de demonstranten toont een vijftienjarige jongen die omkwam bij anti-Erdogan acties in Istanbul in 2013. Het stadsbestuur van Genève bekijkt of ze iets doen met de Turkse klacht.
Eerder eiste Erdogan al dat de Duitse cabaretier Jan Böhmermann wordt vervolgd voor een satirisch gedicht over de Turkse president. De Duitse bondskanselier Angela Merkel stond vervolging toe. Ook bleek vorige week dat Turkse consulaten in Nederland mails verstuurden waarin Turkse Nederlanders worden opgeroepen om ‘beledigers’ van Erdogan met naam en toenaam te melden.
Dit weekend werd bovendien de Nederlandse columnist Ebru Umar in Turkije opgepakt. Ze werd zondag door de Turkse politie vrijgelaten, maar moet in het land blijven totdat ze hoort waar ze van wordt beschuldigd. Zelf denkt de columnist, die steevast zeer kritisch is over Erdogan, dat de aanklacht ‘belediging van het staatshoofd’ zal zijn. Daar worden in Turkije momenteel 1.845 mensen voor vervolgd.
Emile Kossen (1992) is sinds september 2015 online redacteur bij Elsevier. Portefeuilles/interesses Verenigde Staten Latijns-Amerika Politiek Media
Telegraaf 26.04.2016 Premier Rutte reageert getergd op de kritiek dat ons land buigt voor Turkije. Volgens de minister-president staat het kabinet wel degelijk pal voor kernwaarden als persvrijheid en de vrijheid van meningsuiting.
Rutte’s verweer komt na aantijgingen dat hij te laks reageert naar aanleiding van het oppakken van columniste Ebru Umar in Turkije. De oppositie heeft Rutte voor de voeten geworpen dat het kabinet ’een laffe houding’ aanneemt in de kwestie.
De minister-president ontkent echter in alle toonaarden dat het kabinet met meel in de mond spreekt om de Turken niet te schofferen vanwege de vluchtelingendeal die de EU met Ankara heeft gemaakt. „Die suggestie werp ik verre van mij. Dit gaat om fundamentele waarden als persvrijheid en de vrijheid van meningsuiting. Die zijn niet onderhandelbaar”, aldus Rutte. „We laten ons op geen enkele manier beïnvloeden door het feit dat er ook nog andere belangen spelen.”
Zondag wilde het kabinet niet verder gaan dan de mededeling de arrestatie van Ebru Umar in Turkije ’te betreuren’.
Elsevier 25.04.2016 Voor het eerst sinds de aanhouding van de Nederlands-Turkse columnist Ebru Umar heeft premier Mark Rutte (VVD) zich publiekelijk uitgelaten over de kwestie. Over de vrijheid van meningsuiting valt niet te onderhandelen, zegt hij.
De premier heeft naar eigen zeggen twee keer een gesprek gevoerd met de Turkse premier Ahmet Davutoglu, zegt hij in het Duitse Hannover tegenover Het Financieele Dagblad. Rutte neemt de arrestatie van Umar ‘hoog op’.
Kritiek
Rutte is het niet eens met kritiek dat hij zich op de vlakte houdt vanwege hetmigratieakkoord met Turkije – erg belangrijk voor Europa, vanwege het aan banden leggen van de stroom migranten. Hij speelde een grote rol bij het bereiken van die deal.
‘Iedereen met een dubbele nationaliteit die daarnaartoe gaat en zich kritisch uitlaatover het regime loopt nu gevaar,’ zegt VVD-politicus Dilan Yeşilgöz in een gesprek metElsevier.nl. Erdogan wil volgens haar een staat binnen een staat creëren. Lees meer uit dit gesprek >
‘Dat is fundamenteel niet waar en het is niet hoe Bert Koenders (minister van Buitenlandse Zaken, PvdA), ik of het kabinet in de wedstrijd zit. Wij doen zaken met heel veel landen die opvattingen hebben die niet helemaal de onze zijn, maar dat staat volledig los van de vraag hoe je met deze kwestie omgaat,’ zegt hij voor de microfoon van BNR.
Dat er bij Umar is ingebroken in haar huis in Amsterdam, noemde Rutte ‘een schofterige zaak’. De columnist mag ondanks haar vrijlating Turkije nog altijd niet verlaten. Volgens de premier wordt er ‘achter de schermen hard doorgewerkt’.
Kliklijn
Zondag telefoneerde Rutte al met Umar, nadat zij de avond ervoor was aangehouden door de Turkse politie. De reden: ze zou zich ‘beledigend’ hebben uitgelaten over de Turkse president Recep Tayyip Erdogan in een column voor Metro en in tweets. De islamist kan het maar moeilijk hebben als mensen kritiek op hem hebben, of de draak met hem steken.
Dat heeft de veelbesproken kliklijn van het Turkse consulaat in Rotterdam en de affaire rond de Duitse komiek Jan Böhmermann wel bewezen. De Europese Commissie heeft intussen laten weten ‘bezorgd’ te zijn, en de zaak ‘nauwgezet’ in de gaten te houden.
Tom Reijner (1986) werkt sinds augustus 2013 op de webredactie. Hij studeerde Politicologie en Geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam.
Telegraaf 26.04.2016 Ebru Umar meldde zich maandagavond volgens afspraak bij het politiebureau in de Turkse plaats Kusadasi. De columniste, die zondag werd opgepakt wegens kritiek op de Turkse president Erdogan, stuitte echter op een muur van onbegrip.
Umar schrijft op Twitter dat de politie geen idee had wie ze was en wat ze kwam doen. „Hmm, hoe zou het gaan als ik het land wil verlaten”, vraagt Umar zich af, die voorlopig ’landarrest’ heeft en zich dagelijks moet melden bij de autoriteiten.
VK 25.04.2016 Haast onophoudelijk gaat de telefoon van Ebru Umar over. De 45-jarige columniste van onder meer Metro en Libelle die het afgelopen weekeinde werd opgepakt in Turkije omdat zij op Twitter de Turkse president Erdogan zou hebben beledigd, baalt van alle commotie rond haar persoon: ‘Het ergste is dat ik zelf niks kan doen. Dat is zó niet Ebru.’
Laten we met een open deur beginnen; hoe gaat het met u?
‘Die vraag kan ik zo langzamerhand niet meer horen. Die heb ik al zeker honderd keer moeten beantwoorden sinds ik zaterdag werd aangehouden. Ik zit hier en kan niet weg. Dat zegt genoeg.’
U had vanochtend een onderhoud met uw advocaat. Hij raadde u aan om geen uitlatingen te doen in de media die uw zaak zouden kunnen schaden. Toch stuurde u tweets de wereld in als ‘Fuck you Nederturken’ en ‘Ik ga mezelf niet veranderen, ik ben al bijna 46 jaar Ebru Umar en ik laat mij niet intimideren.’
‘Wat moet ik anders doen? Heel vriendelijk ja knikken en in een hoekje stilletjes gaan janken?’
Nou ja, is het verstandig om verder olie op het vuur te gooien.
‘Weet je, er gebeurt nu van alles rondom mij waar ik weinig aan kan doen. Ik zit 3.500 kilometer weg van alle commotie. Ik eet hier een ijsje in de zon terwijl van alles en iedereen zich druk maken om wat hier gebeurt en wat in Amsterdam gebeurt. Journalisten en de overheid bellen mij over de aanhouding, mijn buurman Daan belt mij over de inbraak in mijn huis. En ik kan zelf weinig eraan doen.’
Hoe voelt u zich eronder?
‘Ik baal. Ik baal ontzettend. Ik ben Ebru Umar. Ik wil iets doen, maar ik kan niets doen. Dat is zo niet Ebru. Dat geeft een raar gevoel. Al ben ik intussen natuurlijk ook dankbaar voor alle mensen die zich voor mij inzetten. Het is hartverwarmend dat al die mensen met mij bezig zijn.’
Hartelijk menselijk contact, de eerste stap naar integratie
‘Journalist in Turkije, hállo cel’ schreef Ebru Umar eens in een stukje over Frederike Geerdink waarbij ze zich cynisch afvroeg waarom de journaliste zich in godsnaam in Turkije had gevestigd. Nu werd ze zelf van haar bed gelicht in haar huis in Kusadasi. Inmiddels is kritisch of beledigend tweeten, toch van een andere orde dan in een medium publiceren, al niet meer mogelijk. Weerzinwekkend. Lees hier de column van Harriet Duurvoort.
Hoe nu verder? Heeft u al gehoord waarvoor u precies wordt aangeklaagd?
‘Nee, nog steeds niet. Stom, door alle drukte heb ik het vanochtend niet eens aan mijn advocaat gevraagd. Ik weet alleen dat ik mij bij de Turkse politie moet melden en het land niet uit mag.’
Heeft u uw paspoort ook moeten inleveren?
‘Mijn paspoort heb ik nog. Het enige dat ik moet doen is mij twee keer per week bij de Turkse politie melden. Maandagavond om 18.00 uur moet ik mij melden en vrijdagavond om 18.00 uur weer.’
U verwacht dus dat u vrijdag nog altijd in Turkije bent?
‘Jazeker. Dat verwacht ik niet, dat weet ik zeker dat ik hier vrijdag nog zit. Als ik maar op tijd terug ben voor de Libelle Zomerweek (23 tot en met 29 mei bij het Almeerderstrand in Almere).’
Komt u, ten slotte, door alle toestanden nog wel toe aan het schrijven van uw columns?
‘Door al dat bellen kom ik er inderdaad bijna niet aan toe. Vanochtend heb ik nog een halve column proberen te schrijven voor Metro. Maar ik besef nu dat ik een ander onderwerp heb gevonden. Nu nog zien te schrijven.’
Telegraaf 25.04.2016 Een Amerikaanse journalist die in Turkije werkt en woont komt na een bezoek aan Italië het land niet meer in. Freelancer David Lepeska, die schreef voor de Guardian, Al Jazeera, Foreign Affairs en nog een aantal andere publicaties, kreeg van immigratieambtenaren op de luchthaven van Istanbul te horen dat op zijn visum een ,,inreisverbod” was geplaatst. Na ruim twintig uur wachten liet Lepeska via Twitter weten dat hij maar het vliegtuig nam naar Chicago.
Na ruim twintig uur wachten liet Lepeska via Twitter weten dat hij maar het vliegtuig nam naar Chicago. ,,Mij is geen reden gegeven voor het inreisverbod, noch een bevestiging dat dit blijvend of tijdelijk is”, zei hij.
Een Turkse functionaris zei dat Lepeska niet over een perskaart of journalistenvisum beschikte, noch in dienst was van een mediabedrijf. Het is geen kwestie van persbreidel, maar van procedures, zei hij. ,,Personen die de juiste wettelijke wegen volgen, krijgen niet met zulke problemen te maken.”
Permanente buitenlandse correspondenten in Turkije dienen bij het bureau van de premier accreditatie aan te vragen.
Deze maand werden al een journalist van de Duitse publieke televisie en een vertegenwoordiger van een Russisch persbureau geweerd. Ook een Griekse fotograaf van een Duitse krant werd zaterdag op de luchthaven van Istanbul de toegang tot Turkije ontzegd. In februari en maart werd correspondenten van het Noorse Aftenposten en het Duitse Der Spiegel accreditatie geweigerd.
Pers monddood
Turkse journalisten en media werden in de afgelopen maanden vervolgd, onder curatele gesteld, opgedoekt of uit de lucht genomen. De regering ontkent de pers monddood te willen maken. Zij zegt alleen aan ondersteuning van verboden militante groepen een eind te willen maken.
NU 25.04.2016 De Turkse journalist Can Dündar is door de rechtbank in Istanbul tot omgerekend negenduizend euro boete veroordeeld wegens belediging van president Recep Tayyip Erdogan, diens zoon Bilal en verscheidene bewindslieden. Dat heeft de advocaat van Dündar maandag laten weten.
Dündar had columns geschreven over een corruptieschandaal uit 2013. Verscheidene ministers van de islamitisch-conservatieve AKP-regering, hun zonen en de zoon van Erdogan werden er toen van verdacht betrokken te zijn bij corruptie.
Advocaat Bülent Utku kondigde aan in beroep te gaan. “Mijn cliënt heeft alleen maar zijn plicht als journalist gedaan. Hij heeft geen beledigend woord gebruikt.” Waar het vonnis precies op is gebaseerd, is nog niet bekend.
Dündar is hoofdredacteur van de krant Cumhuriyet. Met Erdem Gül, de correspondent van de krant in de hoofdstad Ankara, staat hij nog in een ander proces terecht.
Ze worden onder meer beschuldigd van spionage, poging tot omverwerping van de regering en ondersteuning van een terroristische organisatie vanwege onthullingen over Turkse wapenleveranties aan rebellen in Syrië. In die zaak hangt hun levenslange gevangenisstraf boven het hoofd.
Telegraaf 25.04.2016 De Turkse journalist Can Dündar is door de rechtbank in Istanbul tot omgerekend 9000 euro boete veroordeeld wegens belediging van president Recep Tayyip Erdogan, diens zoon Bilal en verscheidene bewindslieden. Dat heeft de advocaat van Dündar maandag laten weten.
Dündar had in columns geschreven over een corruptieschandaal uit 2013. Verscheidene ministers van de islamitisch-conservatieve AKP-regering, hun zonen en de zoon van Erdogan werden er toen van verdacht betrokken te zijn bij corruptie.
dvocaat Bülent Utku kondigde aan in beroep te gaan. ,,Mijn cliënt heeft alleen maar zijn plicht als journalist gedaan. Hij heeft geen beledigend woord gebruikt.” Waar het vonnis precies op is gebaseerd, is nog niet bekend.
Foto: AFP
Dündar is hoofdredacteur van de krant Cumhuriyet. Met Erdem Gül, de correspondent van de krant in de hoofdstad Ankara, staat hij nog in een ander proces terecht. Ze worden onder meer beschuldigd van spionage, poging tot omverwerping van de regering en ondersteuning van een terroristische organisatie vanwege onthullingen over Turkse wapenleveranties aan rebellen in Syrië. In die zaak hangt hun levenslange gevangenisstraf boven het hoofd.
VK 25.04.2016 De Turkse ambassade in Stockholm heeft geprobeerd om de uitzending van een kritische documentaire over de Armeense genocide tegen te houden. Dit heeft programmadirecteur Viveka Hansson van de Zweedse zender TV4 aan de Zweedse krant The Local laten weten.
Volgens Hansson heeft Arif Gulen, de persvoorlichter van de Turkse ambassade in Stockholm, een e-mail gestuurd met het dringende verzoek ‘de beslissing te heroverwegen’ een documentaire uit te zenden over de massamoord op Armeniërs en andere minderheden door het Ottomaanse Rijk (de voorloper van het moderne Turkije) tijdens de Eerste Wereldoorlog.
Turkije verwerpt en veroordeelt het hanteren van de term genocide voor de Armeense kwestie. Het land spreekt van oorlogsslachtoffers. De meeste historici zijn het er over eens dat sprake is van genocide of volkerenmoord, waarbij 1,5 miljoen slachtoffers vielen.
Programmadirecteur Hansson heeft in een verklaring op de website van TV4 laten weten het Turkse verzoek van de hand te hebben gewezen. ‘We kunnen zoiets nooit accepteren. We zullen protesteren tegen elke poging om druk uit te oefenen aangezien dit de vrijheid van meningsuiting bedreigt’, aldus Hansson.
‘Dit is ernstig. Het is daarom belangrijk om zoiets te signaleren als het zich voordoet. We laten geen ambassades, politici of andere groepen onze inhoud controleren’, verklaarde Hansson tot besluit.
Het is het zoveelste incident rond een Turkse optreden jegens kritische journalisten die ‘antiregeringspropaganda’ zouden verspreiden, of de Turkse president Erdogan zouden beledigen. Zo werd de Nederlandse columniste Ebru Umar wereldnieuws omdat zij in Kusadasi werd aangehouden door de politie. Umar wordt verweten president Erdogan beledigd te hebben op Twitter. Vorige jaar werd de Nederlandse journaliste Frederike Geerdink enkele dagen vastgehouden met een groep Koerdische activisten en vervolgens Turkije uitgezet.
Afgelopen vrijdag tekende de Nederlandse regering protest aan bij de Turkse regering vanwege de brief die door het Turkse consulaat in Rotterdam was verzonden. Daarin werd opgeroepen beledigingen aan het adres van de Turkse president Erdogan te melden. ‘Wij hebben geen behoefte aan een kliklijn’, zei minister Koenders van Buitenlandse Zaken vrijdag.
Daarnaast werd vorige de Duitse journalist Volker Schwenck, de chef van het kantoor van de Duitse omroep ARD in Caïro, die Turkije binnen wilde komen op het vliegveld van Istanbul aangehouden. Vervolgens werd hij teruggestuurd naar de Egyptische hoofdstad. Eerder lagen Turkije en Duitsland al overhoop om de Duitse cabaretier Jan Böhmermann, die in een ‘hekelgedicht’ Erdogan onder meer een pedofiel en een geitenneuker noemde.
Persvrijheid
Video: persvrijheid in Turkije holt achteruit
Als het ergens slecht gaat met de persvrijheid, is het wel in Turkije. Bijna nergens zitten zoveel journalisten in de gevangenis, en president Erdogan zelf klaagde journalisten aan. Bekijk deze video over de mediavrijheid in Turkije.
Erdogan heeft herhaaldelijk laten weten dat van een beperking van de vrijheid van meningsuiting of de persvrijheid in zijn land geen sprake is. Toch liggen Erdogan en de vrije pers geregeld met elkaar in de clinch.
Veel Turkse journalisten zitten achter de tralies. Begin vorige maand namen de Turkse autoriteiten de oppositiekrant Zaman over en werd de hoofdredacteur de laan uitgestuurd.
Als het gaat om het verwijderen van accounts en berichten op sociale media scoort Turkije hoog. Na een aanslag worden alle sociale media doorgaans geblokkeerd in Turkije, en daarnaast dient het land wereldwijd het vaakst een verzoek in bij Twitter om een bepaalde account of tweet te verwijderen, ongeacht of sprake is van een ‘noodsituatie’.
Prominenten en mensenrechtenorganisaties reageren geregeld met ontzetting op de terugkerende Twitter- en YouTube-blokkades in Turkije. Zo verklaarde de Turkse Nobelprijswinnaar Orhan Pamuk (Literatuur, 2006) vorige maand dat het ‘nog nooit zo slecht gesteld is geweest met de vrijheid van meningsuiting in Turkije’.
Trouw 25.04.2016 De Turkse ambassade heeft de Zweedse televisiezender T4 aangeschreven om de uitzending van een documentaire over de Armeense genocide te dwarsbomen. T4 negeerde het verzoek en zond de film zondagavond toch uit. Het station heeft de gewraakte brief van de ambassade op zijn website geplaatst.
Turkije vindt het woord ‘genocide’ niet van toepassing op de massamoord op Armeniërs, die in 1915 begon. Turkije erkent wel dat in de nadagen van het Ottomaanse Rijk veel Armeniërs zijn omgekomen, maar verzet zich fel tegen het beladen etiket ‘volkenmoord’, dat onder meer de Verenigde Naties en Nederland aan de gebeurtenissen hebben gehecht. De Turkse ambassade in Stockholm benadrukte in haar verzoek aan T4 dat zij de vrijheid van meningsuiting eerbiedigt, maar hoopt de zender toch van haar lezing te overtuigen.
In Europa groeit de argwaan over Turkse bemoeienis met de pers en de kunsten. De Turkse regering vroeg Duitsland de afgelopen weken onder meer om de vervolging van tv-komiek Jan Böhmermann en maakt veel werk van het uitdragen van haar standpunt over heikele kwesties als de Armeense genocide.
Telegraaf 25.04.2016 De Turkse ambassade heeft de Zweedse televisiezender T4 aangeschreven om die te weerhouden van het uitzenden van een documentaire over de Armeense genocide. T4 negeerde het verzoek echter en zond de film zondagavond toch uit. Het station heeft de gewraakte brief van de ambassade op zijn website geplaatst.
Turkije erkent wel dat in de nadagen van het Ottomaanse Rijk veel Armeniërs zijn omgekomen, maar verzet zich fel tegen het beladen etiket ‘volkenmoord’, dat onder meer de Verenigde Naties en Nederland aan de gebeurtenissen hebben gehecht. De Turkse ambassade in Stockholm benadrukte in haar verzoek aan T4 dat zij de vrijheid van meningsuiting eerbiedigt, maar hoopt de zender van haar lezing te overtuigen.
n Europa groeit de argwaan over Turkse bemoeienis met de pers en de kunsten. De Turkse regering vroeg Duitsland de afgelopen weken onder meer om de vervolging van een televisiekomiek en maakt veel werk van het uitdragen van haar standpunt over heikele kwesties als de Armeense genocide.
Elsevier 25.04.2016 Na de oproep van het Turkse consulaat om melding te maken van beledigingen van president Recep Tayyip Erdogan, was het een kwestie van tijd voordat de eerste Erdogan-kritische Turkse Nederlander zou worden opgepakt. De arrestatie van Ebru Umar is slechts de eerste stap.
‘Iedereen met een dubbele nationaliteit die daarnaartoe gaat en zich kritisch uitlaat over het regime loopt nu gevaar,’ zegt VVD-politicus Dilan Yeşilgöz in een gesprek met Elsevier.nl.
Yeşilgöz vreest dat Erdogan een ‘staat binnen een staat’ probeert te creëren, door zijn eigen rechtsorde naar Europa uit te breiden. ‘Het gebeurde al binnen een paar dagen. En dit is niet de laatste stap natuurlijk. Het geval van Umar is eigenlijk gewoon een vreselijke casus. Er zijn er daarvoor meer geweest en er zullen er helaas meer volgen.’
Statement
Yeşilgöz noemt het voorbeeld van de Nederlandse journaliste Fréderike Geerdink, die weliswaar geen Turkse nationaliteit bezit, maar wel werd opgepakt voor het ‘verspreiden van terreurpropaganda’ en het land werd uitgezet. Geerdink houdt onder meer een blog bij over de situatie van Koerden in Turkije. Daarnaast zitten er in Turkije tal van Turkse journalisten vast.
‘Geerdink werd lang en breed voor de oproep van het consulaat opgepakt, dus zo’n meldpunt heeft men er niet voor nodig. Maar de arrestatie van Ebru Umar was wel een duidelijk statement van de Turkse staat: we houden jullie in de gaten. En dat bewijzen ze dan ook,’ zegt de VVD’er. Het feit dat Umar in hechtenis haar telefoon mocht houden, was daarbij juist pure strategie. ‘Juist zodat ze over dit statement kon communiceren’, denkt Yeşilgöz.
Erdogan probeert zijn macht tentoon te spreiden, onder andere door uit te halen naar de Duitse komiek Jan Böhmermann. ‘Toen men in West Europa daarvoor losging en er niet door de overheden ingegrepen werd, kwam het consulaat met die kliklijn. De arrestatie en intimidatie van Umar is een volgende stap daarin’.
Kortzichtig
‘Erdogan-filiaal DENK in de Tweede Kamer bedreigt vrijheid in Nederland.’ schrijft Afshin Ellian. Lees zijn blog hier >
‘De eerste stap is de bemoeienis en de lange arm van Ankara hier in Nederland onder ogen zien. Belangrijk is om je af te vragen waarom überhaupt meer dan 60 procent van de Turkse Nederlanders op Erdogan stemt, iemand die haaks staat op al onze vrijheden en democratie. Hoe kan dat? Er gaat iets fundamenteel fout als zo’n groot deel van een bepaalde bevolkingsgroep onze normen en waarden niet onderschrijft of uitdraagt.’
Ze denkt niet dat het elimineren van een dubbele nationaliteit de oplossing biedt, daarvoor is de arm van Ankara simpelweg te lang en de Erdogan-aanhang te trouw. ‘Het is kortzichtig om te denken dat met dat papiertje je dubbele loyaliteit of je loyaliteit naar een ander zou bevestigen.
Na de uitgelaten reactie van een groot deel van de Turkse Nederlanders op de arrestatie, maakt Yeşilgöz zich zorgen over de veiligheid van critici als Umar. Maandagochtend werd bekend dat er is ingebroken bij het huis van de columnist in Amsterdam, die zelf nog altijd in Turkije moet verblijven. Daarbij werd onder meer een laptop meegenomen.
Yeşilgöz, die zich zelf ook nogal eens kritisch uitlaat over het beleid van Erdogan op sociale media, laat zich naar eigen zeggen niet intimideren. ‘Het geeft natuurlijk een nieuwe dimensie als je naar Turkije reist, maar ik ga gewoon zoals ik altijd ga. En ik hoop dat anderen dat ook blijven doen.’
Weerslag
Op Twitter wemelde het van de berichten van mensen die hun vakantie naar Turkije hebben omgeboekt. ‘Erdogans acties hebben een erg negatieve weerslag op het land en op de mensen, en ook op Turkse Nederlanders hier. Ik heb niet dat het idee dat dit het einde ervan is. Die man is net begonnen’. ‘Het wordt tijd dat we beseffen wie we tegenover ons hebben. Iemand met de meeste kaarten in handen, die totaal niet onder de indruk is als wij zeggen “ja maar, onze vluchtelingendeal” of “ja maar mensenrechten”. We moeten ons focussen op wat er in ons eigen land gebeurt en dat is ook zeer zorgelijk.’
De reactie van Turkse Nederlanders op de arrestatie van Umar is daarbij volgens haar exemplarisch. ‘Daar hebben we echt nog een megaprobleem en dat hebben we heel lang laten groeien.’
Moskeeën
Yeşilgöz is van mening dat er kritischer moet worden gekeken naar de Turkse organisaties waar de Nederlandse overheid zaken mee doet. ‘Met wat voor moskeeën zijn we bijvoorbeeld in gesprek? Als je daarnaar kijkt, weet je dat er een heleboel zijn die worden aangestuurd door Ankara, en dat legitimeren wij. Die afweging mag wel opnieuw gemaakt worden.’
Ze benadrukt haar zorgen over wat er in Nederland gebeurt, onder meer de kliklijn van het consulaat. ‘Je vraagt Nederlandse staatsburgers om andere Nederlandse staatsburgers te verklikken. En dan niet eens alleen op basis van belediging, wat al belachelijk is, daar hebben we ons eigen rechtssysteem voor, maar ook op basis van kritische uitlatingen over Erdogan, zijn beleid, het volk en noem maar op. Dat is echt een context waarbij je een staat binnen een staat probeert te creëren, een eigen rechtsorde. Er komt steeds meer bemoeienis.’
Slachtoffer-denken
Het feit dat dat wordt toegejuicht zegt volgens haar een groot deel over hoe Erdogan-aanhangers in Nederland denken. ‘Steeds weer dat slachtoffer-denken. Ik zei al eerder: als je onze vrijheden en rechten hier zo verschrikkelijk vindt, en je zo blij bent met hoe ze in Turkije met burgers omgaan, dan kan ik je adviseren om vooral daarheen te gaan. Er is hier niemand die je tegenhoudt.’
Yeşilgöz benadrukt ook dat er nog steeds een groot deel van de Turks- Nederlandse gemeenschap tegen Erdogan is: ‘Weliswaar stemt 60 procent voor hem, maar er is nog steeds 30 procent anti-Erdogan hier in Nederland. En in Turkije wonen ook veel mensen die vrijheden willen en daarvoor strijden, die moeten we niet vergeten en te allen tijde steunen’.
Elif Isitman (1987) is sinds oktober 2014 online redacteur bij Elsevier.
VK 25.04.2016 Premier Rutte noemt kritiek dat de regering te weinig doet in de zaak van de opgepakte journaliste Ebru Umar totale onzin. ‘Het is nog erger’, zei Rutte maandag. ‘Er wordt zelfs gesuggereerd dat we te weinig zouden doen omdat we afspraken met Turkije hebben over vluchtelingen. We laten ons op geen enkele manier beïnvloeden door het feit dat er ook nog andere belangen spelen.’
Rutte deed zijn felle uitlatingen in Duitsland waar hij maandag de grote industriebeurs Hannover Messe bezocht.
‘Als er ook maar een begin van waarheid in die aanname zat’, aldus de premier, ‘dan zouden Nederland, het kabinet en onze hele samenleving door en door verrot zijn’. Hij zei dat hij en minister Koenders van Buitenlandse Zaken meerdere keren rechtstreeks contact hebben gehad met hun Turkse collega’s over de kwestie. Volgens hem is dat ‘zeer ongebruikelijk’.
De premier zegt ‘de hele dag met niets anders bezig’ te zijn, net als Koenders, om de kwestie op te lossen en Umar vrij te krijgen. ‘Maar dat is ons werk.’ De premier stelde dat Umar het tien keer zwaarder heeft. Hij verwees daarbij ook naar de inbraak in haar woning in Amsterdam door een ‘paar achterlijke gladiolen’. Rutte noemde het verschrikkelijk dat dat is gebeurd.
Umar liet aan de krant Metro weten dat er bij haar was ingebroken. Ze gaat uit van opzet en ziet een rechtstreeks verband tussen haar aanhouding in Turkije en de daaropvolgende inbraak in haar woning.
Umar betitelt de inbraak tegenover Metro als ‘pure intimidatie en provocatie’. Haar buurman stelde de 46-jarige columniste op de hoogte van de inbraak. Haar voordeur is geforceerd en alles zou overhoop zijn gehaald.
De Amsterdamse politie doet onderzoek in de woning van Umar. Of er iets is weggenomen, kon de politie nog niet zeggen.
‘Ik bevind me momenteel in een draaikolk’, heeft Umar telefonisch aan Metro laten weten. ‘Er gebeurt zoveel, maar ik zit hier vast. Mag niet naar Nederland. Veel dingen gaan langs me heen. Mijn huis is opengebroken. De voordeur is geforceerd en alles is overhoop gehaald. Mijn oude laptop is gestolen. Gelukkig heb ik mijn nieuwe meegenomen naar Turkije.’
Oud-verslaggever Cornald Maas sprak in 2008 met M. Halit Umar (65), gepensioneerd patholoog-anatoom, en S. Kübra Umar-Furtina (63), oogarts, uit Rotterdam. Zij zijn de ouders van schrijver-columnist Ebru Umar), die zondag werd vrijgelaten in Turkije nadat ze president Erdogan op Twitter zou hebben beledigd. ‘Het heeft geen zin tegen Ebru te zeggen dat ze haar mond moet houden’
De aanhouding van Umar afgelopen weekend veroorzaakte flink wat reuring. Veel politieke partijen eisten opheldering en actie van zowel premier Mark Rutte als minister Bert Koenders (Buitenlandse Zaken), aangezien de persvrijheid in Turkije weer in het geding is.
Umar werd zaterdagavond in haar vakantiehuis in Kusadasi door de politie van haar bed gelicht. Vervolgens werd ze aangeklaagd voor het beledigen van president Erdogan. Umar is uiterst kritisch op Erdogan en steekt dat niet onder stoelen of banken.
Rutte en Koenders namen verschillende malen contact op met hun Turkse ambtgenoten om het belang van vrijheid van meningsuiting en de persvrijheid te benadrukken en om aan te dringen op een snelle terugkomst van Umar naar Nederland.
De columniste heeft vanochtend een afspraak gehad met haar advocaat. Hij adviseerde haar geen uitlatingen in de media te doen die haar zaak zouden kunnen schaden. Die aanbeveling legt de columniste naast zich neer, getuige de tweet ‘Fuck you Nederturken’ die zij na haar bezoek aan de jurist maandagmiddag de wereld in stuurde.
‘Ik ga mezelf niet veranderen, ik ben al bijna 46 jaar Ebru Umar en ik laat mij niet intimideren’, aldus de columniste op de sociale media.
De Europese Commissie heeft ‘met zorg kennisgenomen” van de arrestatie van Umar afgelopen weekeinde. Brussel houdt de zaak ‘nauwgezet’ in de gaten, zei een woordvoerster van het dagelijks bestuur van de EU maandag.
Kritische column
Hartelijk menselijk contact, de eerste stap naar integratie….
‘Journalist in Turkije, hállo cel’ schreef Ebru Umar eens in een stukje over Frederike Geerdink waarbij ze zich cynisch afvroeg waarom de journaliste zich in godsnaam in Turkije had gevestigd. Nu werd ze zelf van haar bed gelicht in haar huis in Kusadasi. Inmiddels is kritisch of beledigend tweeten, toch van een andere orde dan in een medium publiceren, al niet meer mogelijk. Weerzinwekkend. Lees hier de column van Harriet Duurvoort.
Umar schreef vorige week een kritische column in Metro, over de mail die het Turkse consulaat rondstuurde. Daarin worden Turkse Nederlanders opgeroepen beledigingen aan het adres van de Turkse president Erdogan te melden. De columniste schreef onder meer: ‘Maar tegen elke Nederturk die de oproep van het Turkse consulaat steunt en meent NSB’ertje te kunnen spelen over wat Nederlanders in Nederland zeggen over Sultan Erdogan, de megalomaanste dictator die Turkije sinds de oprichting van de republiek in 1923 kent, heb ik maar een ding te zeggen: go fuck yourself.’
Journalistenvakbond NVJ ontstemd
Journalistenvakbond NVJ reageerde ontstemd op de aanhouding van Umar en plaatste ernstige vraagtekens bij de mensenrechtensituatie in het land. ‘Het is helaas niet ongebruikelijk dat er journalisten worden opgepakt’, stelde algemeen secretaris Thomas Bruning tegenover het ANP.
‘Het land denkt zich alles te kunnen permitteren’, aldus de vakbondsman die in zijn reactie ook verwijst naar de eerdere arrestatie van journaliste Frederike Geerdink en anderen. Politieke druk en veel media-aandacht zijn volgens Bruning de wapens die we op dit moment hebben om Umar te steunen en helpen. De NVJ heeft contact opgenomen met het ministerie van Buitenlandse Zaken om meer helderheid te krijgen over de zaak.
Trouw 25.04.2016 De kritiek dat de Nederlandse regering te weinig doet in de kwestie Umar is totale onzin. Dat zei premier Mark Rutte maandag.
“Het is nog erger. Er wordt zelfs gesuggereerd dat we te weinig zouden doen omdat we afspraken met Turkije hebben over vluchtelingen.” Volgens Rutte kun je nooit marchanderen met fundamentele waarden als de vrijheid van meningsuiting en de persvrijheid. “We laten ons op geen enkele manier beïnvloeden door het feit dat er ook nog andere belangen spelen.”
Rutte reageerde fel op elke suggestie dat de Nederlandse regering zich minder inzet voor Umar en voorzichtig zou zijn om de afspraken met Turkije over het indammen van de vluchtelingenstroom niet te dwarsbomen. “Als er ook maar een begin van waarheid in die aanname zat, dan zouden Nederland, het kabinet en onze hele samenleving door en door verrot zijn.”
Achterlijke gladiolen
De premier benadrukte dat hij en minister Bert Koenders (Buitenlandse Zaken) meerdere keren rechtstreeks contact hebben gehad met hun Turkse collega”s over de kwestie. Volgens hem is dat zeer ongebruikelijk. Hij zei de hele dag met niets anders bezig te zijn, net als Koenders, om de kwestie op te lossen en Umar vrij te krijgen. “Maar dat is ons werk.”
De premier stelde dat Umar het tien keer zwaarder heeft. Hij verwees daarbij ook naar de inbraak in haar woning in Amsterdam door een ‘paar achterlijke gladiolen’. Rutte noemde het verschrikkelijk dat dat is gebeurd.
Telegraaf 25.04.2016 De kritiek dat de Nederlandse regering te weinig doet in de kwestie Umar is totale onzin. Dat zei premier Mark Rutte maandag.
Het is nog erger. Er wordt zelfs gesuggereerd dat we te weinig zouden doen omdat we afspraken met Turkije hebben over vluchtelingen.” Volgens Rutte kun je nooit marchanderen met fundamentele waarden als de vrijheid van meningsuiting en de persvrijheid. ,,We laten ons op geen enkele manier beïnvloeden door het feit dat er ook nog andere belangen spelen.”
Rutte reageerde fel op elke suggestie dat de Nederlandse regering zich minder inzet voor Umar en ,,voorzichtig” zou zijn om de afspraken met Turkije over het indammen van de vluchtelingenstroom niet te dwarsbomen. ,,Als er ook maar een begin van waarheid in die aanname zat, dan zouden Nederland, het kabinet en onze hele samenleving door en door verrot zijn.”
De premier benadrukte dat hij en minister Bert Koenders (Buitenlandse Zaken) meerdere keren rechtstreeks contact hebben gehad met hun Turkse collega’s over de kwestie. Volgens hem is dat ,,zeer ongebruikelijk.” Hij zei ,,de hele dag met niets anders bezig” te zijn, net als Koenders, om de kwestie op te lossen en Umar vrij te krijgen. ,,Maar dat is ons werk.”
Rutte: ’Achterlijke gladiolen’
De premier stelde dat Umar het tien keer zwaarder heeft. Hij verwees daarbij ook naar de inbraak in haar woning in Amsterdam door een ,,paar achterlijke gladiolen”. Rutte noemde het verschrikkelijk dat dat is gebeurd.
Elsevier 25.04.2016 Voor het eerst sinds de aanhouding van de Nederlands-Turkse columnist Ebru Umar heeft premier Mark Rutte (VVD) zich publiekelijk uitgelaten over de kwestie. Over de vrijheid van meningsuiting valt niet te onderhandelen, zegt hij.
De premier heeft naar eigen zeggen twee keer een gesprek gevoerd met de Turkse premier Ahmet Davutoglu, zegt hij in het Duitse Hannover tegenover Het Financieele Dagblad. Rutte neemt de arrestatie van Umar ‘hoog op’.
Kritiek
Rutte is het niet eens met kritiek dat hij zich op de vlakte houdt vanwege hetmigratieakkoord met Turkije – erg belangrijk voor Europa, vanwege het aan banden leggen van de stroom migranten. Hij speelde een grote rol bij het bereiken van die deal.
‘Iedereen met een dubbele nationaliteit die daarnaartoe gaat en zich kritisch uitlaatover het regime loopt nu gevaar,’ zegt VVD-politicus Dilan Yeşilgöz in een gesprek metElsevier.nl. Erdogan wil volgens haar een staat binnen een staat creëren. Lees meer uit dit gesprek >
‘Dat is fundamenteel niet waar en het is niet hoe Bert Koenders (minister van Buitenlandse Zaken, PvdA), ik of het kabinet in de wedstrijd zit. Wij doen zaken met heel veel landen die opvattingen hebben die niet helemaal de onze zijn, maar dat staat volledig los van de vraag hoe je met deze kwestie omgaat,’ zegt hij voor de microfoon van BNR.
Dat er bij Umar is ingebroken in haar huis in Amsterdam, noemde Rutte ‘een schofterige zaak’. De columnist mag ondanks haar vrijlating Turkije nog altijd niet verlaten. Volgens de premier wordt er ‘achter de schermen hard doorgewerkt’.
Kliklijn
Zondag telefoneerde Rutte al met Umar, nadat zij de avond ervoor was aangehouden door de Turkse politie. De reden: ze zou zich ‘beledigend’ hebben uitgelaten over de Turkse president Recep Tayyip Erdogan in een column voor Metro en in tweets. De islamist kan het maar moeilijk hebben als mensen kritiek op hem hebben, of de draak met hem steken.
Dat heeft de veelbesproken kliklijn van het Turkse consulaat in Rotterdam en de affaire rond de Duitse komiek Jan Böhmermann wel bewezen. De Europese Commissie heeft intussen laten weten ‘bezorgd’ te zijn, en de zaak ‘nauwgezet’ in de gaten te houden.
Telegraaf 25.04.2016 Ebru Umar vindt niet dat ze voorzichtiger had moeten zijn met haar tweets. De columniste, die zaterdag werd opgepakt in Turkije, vond vorig jaar nog wel dat de arrestatie van collega Fréderike Geerdink min of meer haar eigen schuld was.
„Wat heb je daar te zoeken? Ga weg?! Als je journalist bent in Turkije, loop je gewoon veel kans achter de tralies te verdwijnen”, zei Umar destijds tegen radioprogramma Dit is de Dag.
Geerdink werd in 2015 opgepakt omdat ze schreef over de onderdrukking van de Koerden. Die arrestatie was logisch, betoogde Umar: „Het recht is daar nu eenmaal niet recht.”
’Leven riskeren’
De presentator van het programma was verbaasd over haar uitspraak. „Jij zegt eigenlijk tegen Fréderike: ga weg, wat doe je daar?”, stelde hij. Umar stemde in : „Ja, dat zeg ik ook.” Volgens de presentator kon je Geerdink ook als dappere journalist omschrijven. Umar: „Hartstikke goed, maar ga je daarvoor je leven riskeren?”
Haar eigen arrestatie is een ander verhaal, vindt Umar. Ze noemde de Turkse president een ’megalomane dictator’ en schreef ’ f*ck Erdogan’ op Twitter.
De Telegraaf-presentator Maarten Steendam vraagt Umar in een interview voor Telegraaf Vandaag of ze de problemen niet op zich heeft afgeroepen. „Nee”, zegt ze. „Ik ben zo anoniem als de pest in Turkije. Niemand kent me.” De arrestatie is volgens de columniste dan ook begonnen in de Turks-Nederlandse gemeenschap.
’Kliklijn’
Umar wijst naar het Turkse consulaat in Nederland, dat opriep beledigingen aan het adres van Erdogan te melden. „Het eerste slachtoffer van hun kliklijn ben ik. Daarmee wil ik graag de Nederturkjes feliciteren. Ze zijn er maar druk mee, met mij.”
Geerdink reageerde gisteren op het nieuws van Umar, maar sprak niet over de uitspraken die Umar over haar deed.
Telegraaf 25.04.2016 De Europese Commissie heeft ,,met zorg kennisgenomen” van de arrestatie in Turkije van de Turks-Nederlandse journaliste Ebru Umar. Brussel houdt de zaak ,,nauwgezet” in de gaten, zei een woordvoerster van het dagelijks bestuur van de EU maandag.
Ze wees erop dat kandidaat-lidstaten de democratische normen en waarden moeten respecteren en die houden ook mediavrijheid en vrijheid van meningsuiting in. Deze onderwerpen zijn ,,onderdeel van onze constructieve gesprekken”, zei zij.
EU en Turkije bliezen onlangs de in het slop geraakte onderhandelingsgesprekken over toetreding tot de unie nieuw leven in. Bovendien hebben de twee partijen afspraken gemaakt samen de migratiestroom aan te pakken.
Voor Frans Timmermans, vicevoorzitter van de Europese Commissie, is de arrestatie van Umar geen aanleiding om de gesloten migratiedeal met Turkije te laten varen, zo zei hij in een interview met de NOS. Hij vindt de twee zaken los van elkaar staan. ,,Het is niet in ons belang de afspraken over vluchtelingen stop te zetten.”
Timmermans benadrukte wel dat hij én de Europese Commissie Turkije geregeld en blijvend zullen aanspreken over persvrijheid. ,,Als Turkije de ambitie heeft bij de EU te komen, dan zal het vooruit moeten met de persvrijheid. Dan helpt dit niet. Dit verwijdert Turkije van de EU.”
Persoonlijk heeft hij geen contact gehad met Umar, maar wel met de Europese autoriteiten in Turkije en met Nederland. Timmermans zei dat hij de zaak ,,op de voet” zal volgen. ,,We blijven strijden voor journalisten en commentatoren om te zeggen wat ze willen binnen de grenzen van de wet.”
AD 25.04.2016 De Europese Commissie heeft ,,met zorg kennisgenomen” van de arrestatie in Turkije van de Turks-Nederlandse journaliste Ebru Uma . Brussel houdt de zaak ,,nauwgezet” in de gaten, zei een woordvoerster van het dagelijks bestuur van de EU maandag.
Als Turkije de ambitie heeft bij de EU te komen, dan zal het vooruit moeten met de persvrijheid, aldus Frans Timmermans.
Ze wees erop dat kandidaatlidstaten de democratische normen en waarden moeten respecteren en die houden ook mediavrijheid en vrijheid van meningsuiting in. Deze onderwerpen zijn ,,onderdeel van onze constructieve gesprekken”, zei zij. Umar werd zaterdagavond opgepakt, maar mocht de cel een dag later verlaten. Wel heeft ze landarrest.
Voor Frans Timmermans, vicevoorzitter van de Europese Commissie, is de arrestatie van Umar geen aanleiding om de gesloten migratiedeal met Turkije te laten varen, zo zei hij in een interview met de NOS. Hij vindt de twee zaken los van elkaar staan. ,,Het is niet in ons belang de afspraken over vluchtelingen stop te zetten.”
Persvrijheid
Timmermans benadrukte wel dat hij én de Europese Commissie Turkije geregeld en blijvend zullen aanspreken over persvrijheid. ,,Als Turkije de ambitie heeft bij de EU te komen, dan zal het vooruit moeten met de persvrijheid. Dan helpt dit niet. Dit verwijdert Turkije van de EU.”
Persoonlijk heeft hij geen contact gehad met Umar, maar wel met de Europese autoriteiten in Turkije en met Nederland. Timmermans zei dat hij de zaak ,,op de voet” zal volgen. ,,We blijven strijden voor journalisten en commentatoren om te zeggen wat ze willen binnen de grenzen van de wet.”
EU en Turkije bliezen onlangs de in het slop geraakte onderhandelingsgesprekken over toetreding tot de unie nieuw leven in. Bovendien hebben de twee partijen afspraken gemaakt samen de migratiestroom aan te pakken.
AD 25.04.2016 De Turkse journalist Can Dündar is door de rechtbank in Istanbul tot omgerekend 9000 euro boete veroordeeld wegens belediging van president Recep Tayyip Erdogan, diens zoon Bilal en verscheidene bewindslieden. Dat heeft de advocaat van Dündar maandag laten weten.
Dündar had in columns geschreven over een corruptieschandaal uit 2013. Verscheidene ministers van de islamitisch-conservatieve AKP-regering, hun zonen en de zoon van Erdogan werden er toen van verdacht betrokken te zijn bij corruptie. Advocaat Bülent Utku kondigde aan in beroep te gaan. ,,Mijn cliënt heeft alleen maar zijn plicht als journalist gedaan. Hij heeft geen beledigend woord gebruikt.” Waar het vonnis precies op is gebaseerd, is nog niet bekend.
Dündar is hoofdredacteur van de krant Cumhuriyet. Met Erdem Gül, de correspondent van de krant in de hoofdstad Ankara, staat hij nog in een ander proces terecht. Ze worden onder meer beschuldigd van spionage, poging tot omverwerping van de regering en ondersteuning van een terroristische organisatie vanwege onthullingen over Turkse wapenleveranties aan rebellen in Syrië. In die zaak hangt hun levenslange gevangenisstraf boven het hoofd.
Trouw 25.04.2016 De woning in Amsterdam van de dit weekend in Turkije opgepakte columniste Ebru Umar is opengebroken. Dat heeft ze laten weten aan Metro. Haar voordeur is geforceerd en alles zou overhoop zijn gehaald.
Haar buurman stelde Umar op de hoogte van de inbraak. “Ik werd gebeld door mijn buurman die vertelde dat mijn huis met grof geweld is opengebroken”, aldus Umar telefonisch vanuit Kusadasi. Vrienden nemen de schade op en hebben de politie ingeschakeld.
Umar gaat uit van opzet en ziet een rechtstreeks verband tussen haar aanhouding in Turkije en de daaropvolgende inbraak in haar woning. Ze betitelt de inbraak als ‘pure intimidatie en provocatie’.
De politie bevestigt de inbraak en zegt in en om het huis sporenonderzoek te doen. Of er iets is weggenomen, kon de politie nog niet zeggen. Volgens Umar is in elk geval een laptop ontvreemd, zo heeft zij van haar vrienden vernomen.
Gearresteerd
Umar werd zaterdagavond in haar vakantiehuis in Kusadasi door de politie van haar bed gelicht. Vervolgens werd ze aangeklaagd voor het beledigen van president Erdogan. Zo twitterde ze verschillende keren met de hashtag #fuckerdogan.
Umar schreef afgelopen week bovendien een kritische column in Metro, over de mail die het Turkse consulaat rondstuurde. Daarin worden Turkse Nederlanders opgeroepen beledigingen aan het adres van de Turkse president Erdogan te melden. De columniste schreef onder meer: ‘Maar tegen elke Nederturk die de oproep van het Turkse consulaat steunt en meent NSB’ertje te kunnen spelen over wat Nederlanders in Nederland zeggen over Sultan Erdogan, de megalomaanste dictator die Turkije sinds de oprichting van de republiek in 1923 kent, heb ik maar een ding te zeggen: go fuck yourself.”
Zondag werd ze vrijgelaten, maar ze mag Turkije voorlopig niet verlaten. De columniste heeft later in de maandagochtend een afspraak met haar advocaat. “Ik ga de mogelijkheden bespreken om me te verweren tegen de aanklacht. Ik heb nu nog geen idee wat daarvoor de mogelijkheden zijn”, aldus Umar.
Elsevier 25.04.2016 Columnist Ebru Umar beleeft roerige dagen. Zaterdagavond werd zij in het Turkse Kusadasi opgepakt omdat ze de Turkse president Recep Tayyip Erdogan zou hebben beledigd. Terwijl ze vastzat in Turkije, is er ingebroken in haar huis in Amsterdam. De spullen in haar huis zijn volledig overhoop gehaald.
‘Ik werd maandagochtend gebeld door mijn buurman die vertelde dat mijn huis met grof geweld is opengebroken,’ zegt Umar vanuit Kusadasi tegen persbureau ANP. Ze noemt de inbraak ‘pure intimidatie en provocatie’. De muur in het huis van de journalist is beklad met de tekst ‘hoer’, schrijft Metro.
Haar buurman hoorde zondagnacht rond half drie gerommel in het huis. Vrienden van de columnist nemen de schade op en hebben de politie ingeschakeld.
Onderzoek
De politie van Amsterdam heeft de inbraak in het huis van Umar tegen Elsevierbevestigd. Maandagochtend werd er melding gedaan. Volgens de politie is het nog onduidelijk of er een verband is tussen de inbraak en de arrestatie van de columnist. Zelf weet ze zeker dat er een link is met de zaak in Turkije.
Umar werd zaterdagavond opgepaktomdat ze zich op Twitter kritisch had uitgelaten over Erdogan. ‘Sultan Erdogan, de megalomaanste dictator die Turkije sinds de oprichting van het republiek in 1923 kent,’ schreef ze onder meer.
Verweer
Zondag mocht de columnist het politiebureau verlaten, maar ze moet voorlopig – tegen haar zin – in Turkije blijven. Maandag zal ze spreken met haar advocaat om zich te verweren tegen de aanklacht. ‘Ik heb nu nog geen idee wat daarvoor de mogelijkheden zijn,’ aldus Umar.
Het nieuws over Umar zorgde voor gemengde reacties in Nederland. Naast steunbetuigingen voor de columnist waren er ook veel Turkse Nederlandersdie blij waren met de arrestatie. ‘Hoera eindelijk een landverrader gepakt’, was er onder meer te lezen op sociale media.
Thomas Borst (1992) is sinds augustus 2015 online redacteur bij Elsevier.
Telegraaf 25.04.2016 De politie behandelt de inbraak in het Amsterdamse huis van Ebru Umar als iedere andere inbraak. Er worden geen extra maatregelen genomen.
Terwijl de timing en verdwenen spullen bij de inbraak tonen dat hier een politiek in plaats van hebzuchtig motief speelt, aldus de columniste van Metro. Afgelopen weekeinde werd zij in Turkije opgepakt na kritische tweets over president Erdogan. Zij bracht uren door op het politiebureau en in de rechtbank.
Maandagmorgen werd er vervolgens in Amsterdam een oude laptop meegenomen en er stond ‘Hoer’ op haar slaapkamermuur. Umar kan nog niet naar huis vanwege een Turks uitreisverbod.
Een woordvoerder van de politie in Amsterdam: ,,Wij bevestigen alleen dat er bij Ebru Umar een inbraak is, omdat zij dat zelf bekend heeft gemaakt. Anders zouden wij ons daarin terughoudender opstellen. Net als bij iedere inbraak is er hier ook een sporenonderzoek gedaan. Over de uitkomst daarvan doen wij geen mededelingen.”
Telegraaf 25.04.2016 Het huis van columniste Ebru Umar in Amsterdam is zondagnacht niet alleen overhoop gehaald, de muur is bovendien beklad met de tekst ’hoer’.
De politie doet onderzoek bij het huis van columniste Ebru Umar waar is ingebroken.
Foto: ANP
Dat schrijft Metro, de krant waar Ebru Umar haar column in heeft. De tekst staat op de muur in de slaapkamer van de schrijfster.
Umar is in het nieuws omdat de columniste zaterdag in Turkije werd opgepakt wegens kritische tweets aan het adres van de Turkse president Erdogan.
De politie doet onderzoek bij het huis van columniste Ebru Umar waar is ingebroken.
Het gaat niet om een willekeurige inbraak, weet de Nederlandse columniste van Turkse afkomst zeker. „Dit is intimidatie en provocatie uit Turkse hoek”, zegt Umar tegen De Telegraaf. De grove tekst op haar muur maakt dat beeld alleen maar sterker.
Umar is bij veel Turkse Nederlanders niet erg populair, omdat ze zich regelmatig kritisch uit over de islam en over de Turkse politiek. Op Twitter wordt Umar regelmatig beledigd en bedreigd door boze twitteraars. Umar schold maandag terug met de tweet: ’FUCK YOU, NEDERTURKEN’. Die uitspraak leverde haar een hoop kritiek én steun op.
NU 25.04.2016 In de Amsterdamse woning van columniste Ebru Umar, die afgelopen weekend werd opgepakt in Turkije, is in de nacht van zondag op maandag ingebroken door onbekenden.
Tegenover Metro, waarvoor Umar haar columns schrijft, laat Umar weten dat haar buurman haar belde met slecht nieuws.
“Mijn huis is opengebroken. De voordeur is geforceerd en alles is overhoop gehaald. Mijn oude laptop is gestolen. Gelukkig heb ik mijn nieuwe meegenomen naar Turkije.”
De man hoorde rond 2.45 uur ’s nachts gestommel. “Omdat ik verder in huis niets zag, ben ik weer gaan slapen”, aldus de buurman. “Vanmorgen zag ik een enorme scheur in de voordeur van Ebru. Het is wel beangstigend allemaal.”
Sporenonderzoek
De politie bevestigt de inbraak tegenover NU.nl en doet momenteel sporenonderzoek in de woning.
Umar noemt de inbraak “pure intimidatie en provocatie”. De columniste heeft maandag een afspraak met haar advocaat. “Ik ga de mogelijkheden bespreken om me te verweren tegen de aanklacht. Ik heb nu nog geen idee wat daarvoor de mogelijkheden zijn.”
Een vriend van de columniste, Thomas Schlijper, is in het huis geweest en heeft een foto op Twitter geplaatst waarop het woord ‘hoer’ te zien is op een muur in de gang van de woning.
Arrestatie
De kritische Nederlandse columniste van Turkse afkomst werd zaterdag in Turkije gearresteerd door de politie vanwege haar tweets over de Turkse president Recep Tayyip Erdogan. Zondag werd Umar weer vrij gelaten, maar ze mag voorlopig Turkije niet verlaten.
“Ik bevind me momenteel in een draaikolk”, laat Umar aan Metro weten. “Er gebeurt zoveel, maar ik zit hier vast. Mag niet naar Nederland. Veel dingen gaan langs me heen.”
“Ik kan mijn telefoon niet aanzetten of ik word helemaal platgebeld. Ik heb nog niks op Twitter kunnen lezen, maar ik heb inmiddels begrepen dat ik dat maar beter niet kan doen ook.”
De Europese Commissie heeft “met zorg kennisgenomen” van de arrestatie. Brussel houdt de zaak “nauwgezet” in de gaten, zei een woordvoerster van het dagelijks bestuur van de EU maandag.
Ze wees erop dat kandidaatlidstaten de democratische normen en waarden moeten respecteren en die houden ook mediavrijheid en vrijheid van meningsuiting in. Deze onderwerpen zijn “onderdeel van onze constructieve gesprekken”, zei zij.
EU en Turkije bliezen onlangs de in het slop geraakte onderhandelingsgesprekken over toetreding tot de unie nieuw leven in. Bovendien hebben de twee partijen afspraken gemaakt samen de migratiestroom aan te pakken.
AD 25.04.2016 In de woning van de Turk-Nederlands columniste Ebru Umar (45) is dit weekend ingebroken. De inbraak komt net na het nieuws dat zij dit weekend in Turkije is opgepakt vanwege haar tweets over de Turkse president Erdogan. Volgens Ebru heeft de inbraak hiermee te maken.
Om kwart voor negen maandagmorgen kwam de melding van de inbraak binnen. Volgens de politie wordt er sporenonderzoek gedaan in de woning van Ebru in Amsterdam.
De politie weet nog niet wat er precies is meegenomen, dat moet uit het onderzoek nog blijken. De columniste vertelt zelf aan Metro dat haar oude laptop is meegenomen. ,,Gelukkig heb ik mijn nieuwe meegenomen naar Turkije.”
Buurman
Haar buurman stelde haar op de hoogte van de inbraak. ,,Veel dingen gaan langs me heen. Mijn buurman belde me dat hij slecht nieuws voor me had. Mijn huis is opengebroken. De voordeur is geforceerd en alles is overhoop gehaald”, aldus Ebru.
Ebru gaat uit van opzet en ziet een rechtstreeks verband tussen haar aanhouding in Turkije en de daaropvolgende inbraak in haar woning. Vrienden nemen de schade op en hebben de politie ingeschakeld. De politie wil niet stellen dat de inbraak verband houdt met de aanhouding zaterdag.
Zaterdagavond werd Umar door de Turkse politie meegenomen uit haar buitenverblijf in de Turkse plaats Kusadasi. Ze twitterde zondag dat ze was vrijgelaten, maar in Turkije moet blijven. Ze heeft het over ‘landarrest’.
Telegraaf 25.04.2016 In de woning van Ebru Umar in Amsterdam is afgelopen nacht ingebroken. Umar is in het nieuws omdat de columniste van Metro afgelopen zaterdag in Turkije werd opgepakt wegens kritische tweets aan het adres van de Turkse president Erdogan.
Dat het hier niet om toeval gaat, weet de Nederlandse columniste van Turkse afkomst, zeker. „Dit is intimidatie en provocatie uit Turkse hoek”, zegt Umar tegen de Telegraaf.
De woning is overhoop gehaald en een laptop is gestolen. De Amsterdamse politie heeft inmiddels plaatsgemaakt voor haar technische collega’s. Een team van zes mensen is het huis van Umar binnengegaan om te kijken wat er precies is gebeurd. Een vriend van de columniste staat voor de deur om foto’s te maken van de woning. Hij mag er pas in als de onderzoekers klaar zijn. ,,Ebru heeft mij gevraagd alles op beeld te zetten. Zij heeft een heel raar weekend achter de rug. Dat dit er een dag later gelijk overheen komt, is natuurlijk zorgwekkend. Ja, zij maakt zich erge zorgen.”
Drie verschillende buren vragen zich af wat er allemaal aan de hand is. ,,Worden er filmopnames gemaakt, of zo?” Vragen zij lachend. Als zij horen dat het huis van Ebru Umar overhoop is gehaald, houden twee dames op leeftijd hun hand voor hun mond. ,,Zal dat iets te maken hebben met die zaak van afgelopen weekend? Nee, dat kán toch niet.”
„Ik bevind me momenteel in een draaikolk”, zegt Umar tegen Metro. “Er gebeurt zoveel, maar ik zit hier vast. Mag niet naar Nederland. Veel dingen gaan langs me heen. Mijn buurman belde me dat hij slecht nieuws voor me had. Mijn huis is opengebroken. De voordeur is geforceerd en alles is overhoop gehaald. Mijn oude laptop is gestolen. Gelukkig heb ik mijn nieuwe meegenomen naar Turkije.”
Umar werd zaterdagavond in haar vakantiehuis in Kusadasi door de politie van haar bed gelicht. Vervolgens werd ze aangeklaagd voor het beledigen van president Erdogan. Zo twitterde ze verschillende keren met de hashtag #fuckerdogan en noemde ze hem ,,Sultan Erdogan, de megalomaanste dictator die Turkije sinds de oprichting van de republiek in 1923 kent”.
De columniste bezocht maandagochtend haar advocaat. Hij adviseerde haar geen uitlatingen in de media te doen die haar zaak zouden kunnen schaden. Die aanbeveling legt zij naast zich neer, getuige de tweet ‘Fuck you Nederturken’ die zij na haar bezoek aan de jurist de wereld in stuurde. ,,Ik ga mezelf niet veranderen, ik ben al bijna 46 jaar Ebru Umar en ik laat mij niet intimideren”, aldus het argument van de columniste.
Telegraaf 25.03.2016 Nederland buigt voor de nieuwste aanval van Turkije op Europese democratische vrijheden. De arrestatie van Metro-columniste Ebru Umar, na kritiek op de Turkse president Erdogan, blijkt voor het kabinet geen reden om de diplomatieke terughoudendheid te laten varen en pal te gaan staan voor westerse verworvenheden zoals de persvrijheid en vrijheid van meningsuiting.
Nadat Umar, een Nederlandse van Turkse afkomst die afgelopen week in de gratis krant Metro een kritische column schreef over het Turkse staatshoofd, zaterdagavond op haar vakantieadres in Kusadasi was opgepakt, kwam minister Koenders (Buitenlandse Zaken) gisteren niet verder dan de mededeling de gang van zaken ‘te betreuren’.
Ook vanuit de coalitiepartijen wordt met meel in de mond gepraat. Die terughoudendheid van Nederland, nota bene EU-voorzitter, wordt in verband gebracht met de vluchtelingendeal tussen Brussel en Ankara. De vrees bestaat dat Turkije die zou kunnen opzeggen. Onder de Haagse oppositie wordt gezegd dat het kabinet „een laffe houding” aanneemt.
Umar, die inmiddels vrij is maar Turkije niet mag verlaten, stelt te zijn „verlinkt” door leden van de Turkse gemeenschap in Nederland „Dat weet ik wel zeker, want in Turkije kent echt helemaal niemand mij”, zegt ze tegen De Telegraaf. Vorige week deed het Turkse consulaat in Nederland een oproep aan de Turkse gemeenschap om beledigingen aan het adres van president Erdogan te melden. Umar is een eerste slachtoffer, zegt ze.
„Beangstigend”, vindt de seculiere Republikein Kaan Özgök die oproep van het consulaat. Hij startte vorige week, nog vóór de aanhouding van Umar, de Facebookpagina The Free Society against Erdogan. Hij ontving honderden likes, maar ook volop bedreigingen. „Jij eerloze ongelovige”, leest Özgök voor. „Jij wil alleen maar ongelovige honden blij maken.”
Het is tekenend voor de liefde die veel Turkse Nederlanders klaarblijkelijk voelen voor Erdogan. Hoe groot die aanhang is, bleek wel bij de laatste presidentsverkiezingen. Dik 64% van de stemgerechtigde Nederlandse Turken stemde op Erdogan, relatief veel meer dan in Turkije zelf, constateerde historicus Zihni Özdil gisteren. „Erdogan is nergens in de wereld zo populair als in Nederland”, aldus Özdil.
Telegraaf 25.03.2016 Columniste Ebru Umar heeft via Twitter haar dank uitgesproken voor de vele steunbetuigingen die ze heeft gekregen na haar arrestatie in Turkije, zaterdagavond. Ze meldt ook dat al haar tweets en telefoongesprekken worden gemonitord.
De politiemensen waren vriendelijk en hebben me goed behandeld, laat Umar weten. Maar de Nederlandse vertaler die bij het politieverhoor zat was een ,,asshole”, aldus Umar, omdat hij zijn mening liet doorklinken in zijn vertalingen. ,,Ik heb hem gezegd dat hij zijn mond moest houden”.
Ebru Umar werd zondag vrijgelaten, maar mag Turkije niet uit en moet zich twee keer in de week melden bij het politiebureau.
NU 24.04.2016 Premier Mark Rutte heeft na de vrijlating van Ebru Umar nogmaals met de Turkse premier Ahmet Davutoğlu gebeld “om druk op de zaak te houden”.
Dat zegt een woordvoerder van de premier zondagavond. Rutte heeft in de avond opnieuw met zijn ambtgenoot gebeld om het belang van vrijheid van meningsuiting en de persvrijheid te benadrukken, aldus de woordvoerder. Ook heeft Rutte aangegeven de zaak enorm te betreuren.
In de ochtend sprak de premier ook al telefonisch met Davutoğlu. Dat was voordat Umar werd vrijgelaten. Zij werd zaterdagavond door de politie meegenomen uit haar huis in Kusadasi.
Umar werd zondagmiddag weer vrijgelaten, maar zij mag Turkije voorlopig niet verlaten. Zij is vermoedelijk aangehouden omdat ze zich kritisch heeft uitgelaten over de Turkse president Recep Tayyip Erdogan.
Ook minister Bert Koenders van Buitenlandse Zaken heeft opnieuw gebeld met zijn Turkse ambtgenoot Mevlüt Çavuşoğlu. “Er is intensief contact over de zaak”, aldus een woordvoerster. Geprobeerd wordt de columniste zo snel mogelijk terug naar Nederland te krijgen.
Koenders heeft ook voor een tweede keer contact gehad met Umar. De bewindsman zei eerder “opgelucht” te zijn over haar vrijlating.
Steunbetuigingen
De columniste heeft zondag via Twitter haar dank uitgesproken voor de vele steunbetuigingen die ze heeft gekregen na haar arrestatie in Turkije, zaterdagavond. Ze meldt ook dat al haar tweets en telefoongesprekken worden gemonitord.
De politiemensen waren vriendelijk en hebben me goed behandeld, laat Umar weten. Maar de Nederlandse vertaler die bij het politieverhoor zat was een “asshole”, aldus Umar, omdat hij zijn mening liet doorklinken in zijn vertalingen. “Ik heb hem gezegd dat hij zijn mond moest houden”.
Ebru Umar werd zondag vrijgelaten, maar mag Turkije niet uit en moet zich twee keer in de week melden bij het politiebureau.
Telegraaf 24.03.2016 Premier Mark Rutte heeft na de vrijlating van Ebru Umar nogmaals met de Turkse premier Ahmet Davutoğlu gebeld ,,om druk op de zaak te houden”. Dat meldde een woordvoerder van de premier zondagavond.
Hij heeft in de avond opnieuw met zijn ambtgenoot gebeld om het belang van vrijheid van meningsuiting en de persvrijheid te benadrukken, aldus de woordvoerder. Ook heeft Rutte aangegeven de zaak enorm te betreuren.
In de ochtend sprak de premier ook al telefonisch met Davutoğlu. Dat was voordat Umar werd vrijgelaten. Zij werd zaterdagavond door de politie meegenomen uit haar huis in Kusadasi.
Umar werd zondagmiddag weer vrijgelaten, maar zij mag Turkije voorlopig niet verlaten. Zij is vermoedelijk aangehouden omdat ze zich kritisch heeft uitgelaten over de Turkse president Recep Tayyip Erdogan.
Ook minister Bert Koenders van Buitenlandse Zaken heeft opnieuw gebeld met zijn Turkse ambtgenoot Mevlüt Çavuşoğlu. ,,Er is intensief contact over de zaak”, aldus een woordvoerster. Geprobeerd wordt de columniste zo snel mogelijk terug naar Nederland te krijgen.
Koenders heeft ook voor een tweede keer contact gehad met Umar. De bewindsman zei eerder ,,opgelucht” te zijn over haar vrijlating.
Trouw 24.04.2016 Als de definitie van een columnist is: iemand die prikkelt, provoceert en tegen heilige huisjes schopt, dan is Ebru Umar een columniste van het zuiverste water. Zelf vindt ze dat ook, getuige haar Twitter-account. ‘Born columnist’, staat er.
Ze deed meermaals aangifte wegens bedreigingen die ze kreeg als reactie op haar publicaties.
Dit weekend zat de Nederlandse columniste met Turkse roots een nacht vast in een Turkse cel, vermoedelijk vanwege twee kritische tweets over president Erdogan. Umar werd vanmiddag vrijgelatenmaar mag het land niet verlaten.
Umar (Den Haag, 1970) kreeg al verschillende keren de poppen aan het dansen met de stukjes die ze schreef voor onder meer GeenStijl en Metro, het gratis dagblad waar ze in 2005 de plek innam van de vermoorde Theo van Gogh. Daar vult ze de plek – die door de redactie van Metro een jaar lang was leeggehouden – geheel in de geest van de cineast. Naast columns mengt Umar zich vaak in het debat via twitterberichten en opiniestukken in bijvoorbeeld NRC Handelsblad.
Haar boodschap is consequent: kritisch tegenover de conservatieve islam en pal staand voor de vrije meningsuiting. En dus kritisch ten opzichte van de politiek in het land van haar ouders, Turkije. Ze deed meermaals aangifte wegens bedreigingen die ze kreeg als reactie op haar publicaties.
Umar studeerde bedrijfskunde maar stortte zich na tien jaar werken in het bedrijfsleven op het schrijven. Ze beperkt zich daarbij overigens niet tot columns; voor damesblad Libelle interviewt ze bekende Nederlanders.
Umar schreef ook verschillende boeken. In ‘Turkse verleidingen’ (2008) prijst zij nog de vooruitgang die Turkije had doorgemaakt, toen ze in 2004 na tien jaar voor een bezoek terugkeerde naar het land waar zij in haar jeugd vakantie vierde.
Umar was vanzelfsprekend lastig bereikbaar vandaag, maar tegen drieën neemt ze toch even kort haar telefoon op, om gehaast mee te delen: “Ik ga jou ophangen, want ik heb wel andere dingen aan mijn hoofd. Maar ik ben vrij.”
RTVWEST 24.04.2016 Ebru Umar wil zo snel mogelijk terug naar Nederland. De in Den Haag geboren columniste zei dit vlak na haar vrijlating tegen Metro. ‘Ik wil naar Nederland al is het alleen maar voor de Libelle Zomerweek’, zei ze, gehuld in oranje shirt, verwijzend naar de jaarlijkse feestweek van het vrouwenblad waar ze voor schrijft.
Umar werd zondag vrijgelaten nadat ze zaterdag door twee agenten vanaf haar buitenhuis in het Turkse Kusadasi was meegenomen naar het politiebureau omdat ze de Turkse premier Erdogan zou hebben beledigd. ‘Ik moest mee vanwege twee tweets. Ik heb de hele avond vastgezeten, maar ik moet zeggen dat ik keurig ben behandeld. Ik heb een gezellige avond gehad met een 55-jarige man. We hebben over de Turkse politiek gepraat en dat het allemaal wel zal loslopen. Maar ik ben niet helemaal vrij, mag het land niet uit. Ik voel mij een soort Syriër. Er is een advocaat bezig om die reisbeperking op te heffen. Ik moet mij nu wel een paar dagen melden op het politiebureau.’
Umar schreef afgelopen week een kritische column in Metro over de mail die het Turkse consulaat rondstuurde. Daarin worden Turkse Nederlanders opgeroepen beledigingen aan het adres van de Turkse president Erdogan te melden. De columniste schreef onder meer: ‘maar tegen elke Nederturk die de oproep van het Turkse consulaat steunt en meent NSB’ertje te kunnen spelen over wat Nederlanders in Nederland zeggen over Sultan Erdogan, de megalomaanste dictator die Turkije sinds de oprichting van de republiek in 1923 kent, heb ik maar een ding te zeggen: go fuck yourself.’
Trouw 24.04.2016 Turkije heeft een Griekse persfotograaf van de Duitse krant Bild de toegang tot het land ontzegd. De 38-jarige Giorgos Moutafis kreeg gisteren op het vliegveld van Istanbul te verstaan dat hij rechtsomkeert moest maken naar Athene, meldt zijn werkgever.
Moutafis staat volgens de Turkse autoriteiten op een zwarte lijst. Waaraan hij dat verdiend heeft zouden zij in het midden hebben gelaten. Een halfjaar geleden kon de fotograaf, die de oorlog in Syrië en de vluchtelingencrisis versloeg, nog vrij naar en door Turkije reizen. Afgelopen week weerde Turkije ook al de bureauchef van de Duitse omroep ARD in Caïro. Bondskanselier Angela Merkel zou het inreisverbod dat deze Volker Schwenck kennelijk is opgelegd bij de Turkse premier Ahmet Davutoglu hebben aangesneden. De positie van de pers en de kunsten in Turkije is dezer dagen een veelbesproken onderwerp. Zondag liet Turkije de Turks-Nederlandse columniste Ebru Umar vrij, die een nacht vastzat omdat ze president Recep Tayyip Erdogan zou hebben beledigd. Het Duitse Openbaar Ministerie beraadt zich nog over de mogelijke vervolging van televisiekomiek Jan Böhmermann voor hetzelfde vergrijp.
Telegraaf 24.04.2016 Terwijl columniste Ebru Umar nog wordt gehoord, is de volgende Turkse rel rond een journalist al weer in de maak. De onder meer voor de Duitse krant Bild werkende fotograaf Giorgios Moutafis (38) is vandaag op de luchthaven van Istanboel met de eerste vlucht terug gestuurd naar Athene. De Griek mag Turkije niet in, meldt Bild op zijn website.
Moutafis is vooral bekend van zijn indringende reportages over de vluchtelingenstroom van Turkije naar de Griekse eilanden.
Moutafis kreeg zaterdagavond bij de paspoortcontrole te horen dat zijn naam op een lijst staat van mensen die niet langer welkom zijn in Turkije. Vervolgens namen de douaniers zijn paspoort in.
Vandaag kreeg hij zijn pas weer terug en werd hij dus het land uitgezet. Moutafis laat weten niet te begrijpen waarom hij opeens niet meer welkom is in het land van president Erdogan.
Behalve voor Bild werkt Moutafis ook voor CNN, Reuters, Time, Al Jazeera en Newsweek. Onlangs kreeg ook de Duitse ARD-journalist Volker Schwenck ook al een inreisverbod. Daar lagen volgens de Turken ‘veiligheidsredenen’ aan ten grondslag.
VK 24.04.2016 Columniste Ebru Umar is zondag vrijgelaten. Umar werd zaterdagavond opgepakt in het Turkse Kusadasi omdat ze de Turkse president Erdogan op Twitter zou hebben beledigd. Ze mag het land nog niet verlaten, zo meldt ze via Twitter.
Minister Bert Koenders (Buitenlandse Zaken) is ‘opgelucht’ over de vrijlating van Ebru Umar. Dit heeft zijn ministerie zondagmiddag laten weten. Het ministerie wijst er tevens op dat ‘de juridische procedure kennelijk nog voortduurt.’ ‘Ik heb Ebru Umar vandaag gesproken. Het was een geruststelling te horen dat ze het naar omstandigheden goed maakt’, zegt Koenders. ‘Het is natuurlijk niet niks om midden in de nacht te worden aangehouden voor verhoor.’ Het ministerie verleent bijstand en heeft contact met de Turkse autoriteiten. Koenders heeft ook gesproken met zijn Turkse ambtgenoot Mevlüt Çavu¿o¿lu. ‘Ik heb duidelijk gemaakt dat persvrijheid en vrijheid van meningsuiting een groot goed is’, aldus de minister. ‘Het hoort ook bij een kandidaat-lidstaat van de EU dat niet getornd wordt aan persvrijheid en vrijheid van meningsuiting.
Ik heb dat al vaak benadrukt in gesprekken met Turkse collega’s en dat blijf ik doen. Het is nodig, dat blijkt nu weer.’ Premier Mark Rutte heeft zaterdagavond nog telefonisch contact gehad met Umar. De premier belde de columniste nadat ze was meegenomen naar het politiebureau. ‘Ik heb telefonisch contact gehad met @umarebru gisteravond. Onze ambassade heeft nauw contact met haar voor bijstand. Koenders en BZ zitten er bovenop’, laat Rutte via Twitter weten.
Meegenomen
Umar meldde eerder aan The Post Online dat ze zondagochtend zou worden voorgeleid. De columniste, die schrijft voor de nieuws- en opiniewebsite, zegt dat ze goed wordt behandeld op het politiebureau. ‘Ik zit hier buiten met een kop thee’, liet ze eerder zondagmorgen weten. De voorgeleiding zou al om 10.00 uur zijn. Umar zal naar verluidt worden bijgestaan door een advocaat die is geregeld door de Nederlandse honorair consul in Izmir. Volgens de columniste wordt ze in staat van beschuldiging gesteld voor het plaatsen van haar berichten. Op zaterdagavond schreef Umar op Twitter: ‘Oké. Politie voor de deur timeline. Geen grap.’ Daarna werd ze meegenomen naar het bureau.
Het ministerie van Buitenlandse Zaken zegt dat de Nederlandse ambassade in Ankara van de kwestie op de hoogte is en dat de medewerkers ‘ermee bezig zijn’. Meer wilde een woordvoerder vooralsnog niet kwijt. Umar is onder meer columnist voor Metro. Aan die krant vertelde ze zaterdagavond: ‘Ik sta nu achter een gesloten hek bij het politiebureau. Ik moest mee met de politie. In eerste instantie moest ik ook naar het ziekenhuis. Dat moet om te bewijzen dat je niet bent mishandeld. Maar kennelijk is er iets in werking getreden, want ik ben nog niet naar het ziekenhuis geweest. Ik kan op dit moment echt even niet helder nadenken.’
Opheldering
CDA-Kamerlid Raymond Knops wil opheldering van premier Mark Rutte en minister Bert Koenders van Buitenlandse Zaken. Hij twittert: ‘Timmermans, Tusk en Merkel bezoeken Turkije, op zelfde moment pakt Turkije NL journalist @umarebru op. Wil zsm uitleg MP Rutte/Koenders.’ Han ten Broeke van de VVD heeft eveneens via Twitter vragen gesteld aan de minister. In een bijgesloten document vraagt hij Koenders onder meer naar de aanleiding van de arrestatie: ‘Kunt u de Kamer in het licht van deze zorgelijke ontwikkelingen en de dubieuze staat van dienst van Turkije inzake persvrijheid met spoed, zo spoedig mogelijk laten weten wat de reden is voor de Turkse autoriteiten om mevrouw Umar aan te houden of te arresteren en of het optreden van de Turkse autoriteiten verband houdt met de inhoud van haar columns?’ ‘Blijf met je islamofascistische poten van onze @umarebru af Erdogan’, schrijft Geert Wilders (PVV), eveneens op Twitter.
Kritische column
Umar schreef afgelopen week een kritische column in Metro, over de mail die het Turkse consulaat rondstuurde. Daarin worden Turkse Nederlanders opgeroepen beledigingen aan het adres van de Turkse president Erdogan te melden. De columniste schreef onder meer: ‘Maar tegen elke Nederturk die de oproep van het Turkse consulaat steunt en meent NSB’ertje te kunnen spelen over wat Nederlanders in Nederland zeggen over Sultan Erdogan, de megalomaanste dictator die Turkije sinds de oprichting van de republiek in 1923 kent, heb ik maar een ding te zeggen: go fuck yourself.’ Journalistenvakbond NVJ is ontstemd over de aanhouding van Umar en plaatst ernstige vraagtekens bij de mensenrechtensituatie in het land. ‘Het is helaas niet ongebruikelijk dat er journalisten worden opgepakt’, stelt algemeen secretaris Thomas Bruning zondagochtend tegenover het ANP.
‘Het land denkt zich alles te kunnen permitteren’, aldus de vakbondsman die in zijn reactie ook verwijst naar de eerdere arrestatie van journaliste Frederike Geerdink en anderen. Politieke druk en veel media-aandacht zijn volgens Bruning de wapens die we op dit moment hebben om Umar te steunen en helpen. De NVJ heeft contact opgenomen met het ministerie van Buitenlandse Zaken om meer helderheid te krijgen over de zaak.
Elsevier 24.04.2016 De Nederlandse columniste Ebru Umar is vrijgelaten, maar mag Turkije voorlopig niet verlaten. Umar werd zaterdagavond door de politie meegenomen, en voor de rechter gebracht. Ze meldt haar vrijlating zelf via haar Twitter-account. In een bericht heeft zij het, vanwege het verbod Turkije te verlaten, over ‘landarrest’. De columnist zegt tegen Metro – een van haar werkgevers – zo mogelijk terug naar Nederland te willen.
‘Ik moest mee vanwege twee tweets. Ik heb de hele avond vastgezeten, maar ik moet zeggen dat ik keurig ben behandeld. Ik heb een gezellige avond gehad met een 55-jarige man. We hebben over de Turkse politiek gepraat en dat het allemaal wel zal loslopen,’ zegt Umar. ‘Maar ik ben niet helemaal vrij, mag het land niet uit. Ik voel mij een soort Syriër. Er is een advocaat bezig om die reisbeperking op te heffen. Ik moet mij nu wel een paar dagen melden op het politiebureau.’
Minister van Buitenlandse Zaken Bert Koenders (PvdA) zegt ‘opgelucht’ te zijn, maar zijn ministerie wijst er tevens op dat ‘de juridische procedure kennelijk nog voortduurt’. Het is niet duidelijk of Turkije tot vervolging overgaat.
Politie
Umar was zaterdagavond in haar huis in het Turkse Kusadasi, toen er plotseling politie voor haar deur stond. Ze werd meegenomen, naar eigen zeggen ‘vanwege haar tweets over de Turkse president Recep Tayyip Erdogan’.
Umar schreef afgelopen week een kritische column in Metro over de e-mail die het Turkse consulaat rondstuurde over het meldpunt, waar mensen ‘beledigingen’ aan het adres van de Turkije en Erdogan kunnen melden. De president probeert opiniemakers, komieken en journalisten het zwijgen op te leggen – en beperkt zich daarbij dus niet alleen tot Turkije zelf.
Boosheid
Op sociale media zijn ook een heleboel juichende reacties te lezen. Op de Facebookpagina van Hollandali Türkler, een pagina van en voor Turkse Nederlanders, is het volgende te lezen: ‘Ebru Umar is opgepakt in Turkije na een belediging tegenover Erdogan. Hoera!’. Lees meer >
De kwestie leidt tot grote boosheid, maar onder sommige Turkse Nederlanders ook tot blijdschap. Die vreugde wordt geuit op sociale media,zoals op Facebook. Umar gaf overigens te kennen goed te zijn behandeld.
Ze is voorgeleid aan de rechter, en is nu dus op vrije voeten – zolang ze zich naar eigen zeggen op Turks grondgebied begeeft.
Tom Reijner (1986) werkt sinds augustus 2013 op de webredactie. Hij studeerde Politicologie en Geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam.
Telegraaf 24.04.2016 Columniste Ebru Umar is sinds zondagmiddag weer op vrije voeten. Dat heeft ze bevestigd aan Metro en De Telegraaf. Ze moet wel in Turkije blijven, zo laat ze weten op Twitter. Ze rept over ‘landarrest’. De columniste heeft inmiddels via Metronieuws een eerste reactie gegeven na haar vrijlating.
„Ik ben niet helemaal vrij, ik mag het land niet uit. Ik voel mij een soort Syriër. Ik moet me nu wel een paar dagen melden op het politiebureau. Er is wel een advocaat bezig om de beperking op te heffen”, aldus Umar voor de camera van Metro. „Ik wil naar Nederland al is het alleen maar voor de Libelle Zomerweek”, zei ze, gehuld in oranje Metro-shirt.
Over de arrestatie vertelt ze: „Twee mannen stonden op mijn deur te bonken en ik dacht dat het de buurvrouw was. Ik wilde nog zeggen: ga weg. Toen ik de deur opendeed stonden er twee agenten en moest ik mee naar het bureau. Ik ben de hele avond vastgehouden.”
Umar, een kritische Nederlandse columniste van Turkse afkomst, was in de Turkse plaats Kusadasi door de politie meegenomen, naar wordt aangenomen vanwege haar kritische tweets over de Turkse president Erdogan. Ze meldde toen telefonisch aan ThePostOnline dat ze in staat van beschuldiging zou worden gesteld voor het plaatsen van haar berichten.
Opgelucht
Minister Bert Koenders (Buitenlandse Zaken) is ‘opgelucht’ over de vrijlating. Dit heeft zijn ministerie zondagmiddag laten weten. Het ministerie wijst er tevens op dat ,,de juridische procedure kennelijk nog voortduurt”.
,Ik heb Ebru Umar vandaag gesproken. Het was een geruststelling te horen dat ze het naar omstandigheden goed maakt. Het is natuurlijk niet niks om midden in de nacht te worden aangehouden voor verhoor”, aldus Koenders. ,,We blijven bijstand verlenen en hebben voortdurend contact met de Turkse autoriteiten, in Ankara en in Kusadasi. Het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft Ebru Umar geadviseerd in de keuze voor een advocaat om haar bij te staan. We hebben ook intensief contact met haar familie gehad.”
Koenders heeft contact gehad met zijn Turkse ambtgenoot Mevlüt Çavuşoğlu en ,,duidelijk gemaakt dat persvrijheid en vrijheid van meningsuiting een groot goed is. Het hoort ook bij een kandidaat-lidstaat van de EU dat niet getornd wordt aan persvrijheid en vrijheid van meningsuiting. Ik heb dat al vaak benadrukt in gesprekken met Turkse collega’s en dat blijf ik doen. Het is nodig, dat blijkt nu weer.”
Premier Mark Rutte heeft contact gehad met zijn Turkse ambtgenoot Ahmet Davutoğlu en laten weten dat hij de gang van zaken uitermate betreurt.
Trouw 24.04.2016 Ebru Umar, een kritische Nederlandse columniste die gisteren werd gearresteerd in Turkije, is weer vrij. Ze mag het land echter niet verlaten. Het ministerie van buitenlandse zaken probeert haar zo snel mogelijk naar Nederland te krijgen.
Premier Mark Rutte belde vanavond nogmaals met de Turkse premier Ahmet Davuto¿lu ‘om druk op de zaak te houden’. Ook minister Bert Koenders van buitenlandse zaken had opnieuw contact met zijn Turkse ambtgenoot Mevlüt Çavusoglu. Eerder liet Koenders weten ‘opgelucht’ te zijn over de vrijlating van Umar. “Ik heb Ebru Umar vandaag gesproken. Het was een geruststelling te horen dat ze het naar omstandigheden goed maakt”, aldus Koenders.
Het ministerie heeft Umar geadviseerd in de keuze voor een advocaat om haar bij te staan. Het wijst er op dat ‘de juridische procedure kennelijk nog voortduurt’. Koenders had eerder vandaag ook al contact met zijn ambtgenoot om duidelijk te maken ‘dat persvrijheid en vrijheid van meningsuiting een groot goed is. Het hoort ook bij een kandidaat-lidstaat van de EU dat niet getornd wordt aan persvrijheid en vrijheid van meningsuiting. Ik heb dat al vaak benadrukt in gesprekken met Turkse collega’s en dat blijf ik doen. Het is nodig, dat blijkt nu weer.’
Volgens Umar is ze opgepakt vanwege twee kritische tweets aan het adres van de Turkse premier Recep Erdogan. Daarom werd ze gisteravond door de Turkse politie uit haar buitenhuis in de Turkse stad Kusadasi gehaald. Dat was kort nadat ze op Twitter schreef: ‘Oké. Politie voor de deur timeline. Geen grap.” Ze moest een nacht in een cel doorbrengen, maar zegt dat ze heel goed werd behandeld.
Ze wil het liefst snel naar Nederland, zegt ze in een video die ze via dagblad Metro plaatste. “Al was het alleen maar vanwege de Libelle Zomerweek.” Volgens het ministerie van Buitenlandse Zaken had de Nederlandse ambassade in Ankara gisteravond kort na de arrestatie contact met Umar. De situatie heeft ‘de volle aandacht van de ambassade’, twitterde het ministerie van buitenlandse zaken later. Ook Mark Rutte zei dat hij gisteravond nog met de columniste had gebeld. Tegen Metro zei Umar gisteravond dat ze zich moet verantwoorden voor een aantal tweets. “Ik moest mee met de politie.
In eerste instantie moest ik ook naar het ziekenhuis. Dat moet om te bewijzen dat je niet bent mishandeld. Maar kennelijk is er iets in werking getreden, want ik ben nog niet naar het ziekenhuis geweest. Ik kan op dit moment echt even niet helder nadenken.” Umar schreef afgelopen week bovendien een kritische column in Metro, over de mail die het Turkse consulaat rondstuurde. Daarin worden Turkse Nederlanders opgeroepen beledigingen aan het adres van de Turkse president Erdogan te melden.
De columniste schreef onder meer: ‘Maar tegen elke Nederturk die de oproep van het Turkse consulaat steunt en meent NSB’ertje te kunnen spelen over wat Nederlanders in Nederland zeggen over Sultan Erdogan, de megalomaanste dictator die Turkije sinds de oprichting van de republiek in 1923 kent, heb ik maar een ding te zeggen: go fuck yourself.”
Politici willen snel debat
Nederlandse politici hebben gevraagd om opheldering. CDA-Kamerlid Raymond Knops en VVD’er Han Ten Broeke roepen Rutte op snel duidelijkheid te geven. Geert Wilders twitterde ook: ‘blijf met je islamofascistische poten van onze @umarebru af Erdogan’. Later vandaag sloten PvdA-Kamerleden Ahmed Marcouch en Marit Meij zich bij die oproep aan. Ook zij stuurden vragen in naar het ministerie. De Nederlandse journalistenvakbond NVJ is ontstemd over de arrestatie, liet algemeen secretaris Thomas Bruning weten. Volgens hem zijn politieke druk en media-aandacht de wapens om Umar te steunen.
AD 24.04.2016De Turks-Nederlandse columniste Ebru Umar (45) twittert zondag dat ze is vrijgelaten, maar in Turkije moet blijven. Ze heeft het over ‘landarrest’. Zaterdagavond werd ze door de Turkse politie meegenomen uit haar buitenverblijf in de Turkse plaats Kusadasi. Ze werd vanwege haar tweets over de Turkse president Erdogan in staat van beschuldiging gesteld. ,,Ik wil naar Nederland al is het alleen maar voor de Libelle Zomerweek”, zei ze tegen Metro.
Umar: ,,Ik moest mee vanwege twee tweets. Ik heb de hele avond vastgezeten, maar ik moet zeggen dat ik keurig ben behandeld. Ik heb een gezellige avond gehad met een 55-jarige man. We hebben over de Turkse politiek gepraat en dat het allemaal wel zal loslopen. Maar ik ben niet helemaal vrij, mag het land niet uit. Ik voel mij een soort Syriër. Er is een advocaat bezig om die reisbeperking op te heffen.
Ik moet mij nu wel een paar dagen melden op het politiebureau.” Umar heeft zondag via Twitter haar dank uitgesproken voor de vele steunbetuigingen die ze heeft gekregen na haar arrestatie in Turkije, zaterdagavond. Ze meldt ook dat al haar tweets en telefoongesprekken worden gemonitord. ,,De politiemensen waren vriendelijk en hebben me goed behandeld, laat Umar weten. Maar de Nederlandse vertaler die bij het politieverhoor zat was een asshole”, aldus Umar, omdat hij zijn mening liet doorklinken in zijn vertalingen.
,,Ik heb hem gezegd dat hij zijn mond moest houden”. Minister Bert Koenders (Buitenlandse Zaken) is ‘opgelucht’ over de vrijlating van Ebru Umar. Dit heeft zijn ministerie zondagmiddag laten weten. Het ministerie wijst er tevens op dat ‘de juridische procedure kennelijk nog voortduurt’. ,,Ik heb Ebru Umar vandaag gesproken. Het was een geruststelling te horen dat ze het naar omstandigheden goed maakt.
Het is natuurlijk niet niks om midden in de nacht te worden aangehouden voor verhoor”, aldus Koenders. ,,We blijven bijstand verlenen en hebben voortdurend contact met de Turkse autoriteiten, in Ankara en in Kusadasi. Het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft Ebru Umar geadviseerd in de keuze voor een advocaat om haar bij te staan. We hebben ook intensief contact met haar familie gehad.”
Persvrijheid
Koenders heeft contact gehad met zijn Turkse ambtgenoot en ‘duidelijk gemaakt dat persvrijheid en vrijheid van meningsuiting een groot goed is. Het hoort ook bij een kandidaat-lidstaat van de EU dat niet getornd wordt aan persvrijheid en vrijheid van meningsuiting. Ik heb dat al vaak benadrukt in gesprekken met Turkse collega’s en dat blijf ik doen. Het is nodig, dat blijkt nu weer.” Premier Mark Rutte heeft na de vrijlating van Ebru Umar nogmaals met de Turkse premier Ahmet Davuto¿lu gebeld ,,om druk op de zaak te houden”. Dat meldde een woordvoerder van de premier zondagavond.
Hij heeft in de avond opnieuw met zijn ambtgenoot gebeld om het belang van vrijheid van meningsuiting en de persvrijheid te benadrukken, aldus de woordvoerder. Ook heeft Rutte aangegeven de zaak enorm te betreuren. In de ochtend sprak de premier ook al telefonisch met Davuto¿lu. Dat was voordat Umar werd vrijgelaten. Zij werd zaterdagavond door de politie meegenomen uit haar huis in Kusadasi.
Politie voor de deur
Op Twitter schreef Umar zaterdagavond: ‘Oké. Politie voor de deur timeline. Geen grap.’ Haar laptop werd in beslag genomen en Umar moest mee naar het bureau. Umar dacht al eerder te worden vrijgelaten, maar toen bleek het om een ziekenhuisbezoek te gaan. ,,Dat moet om te bewijzen dat je niet bent mishandeld.”
Beledigingen
Umar is een bekend Erdogan-criticus en schreef afgelopen week een spitse column in Metro, over de mail die het Turkse consulaat rondstuurde. Daarin worden Turkse Nederlanders opgeroepen beledigingen aan het adres van de Turkse president Erdogan te melden. De columniste schreef onder meer: ,,Maar tegen elke Nederturk die de oproep van het Turkse consulaat steunt en meent NSB’ertje te kunnen spelen over wat Nederlanders in Nederland zeggen over Sultan Erdogan, de megalomaanste dictator die Turkije sinds de oprichting van de republiek in 1923 kent, heb ik maar een ding te zeggen: go fuck yourself.”
De Nederlandse journalistenvakbond NVJ en diverse politici hebben zaterdagnacht en zondagochtend onstemd gereageerd op de aanhouding.
Telegraaf 24.04.2016 Eurocommissaris Frans Timmermans moet tijdens zijn bezoek momenteel aan Turkije de arrestatie van columniste Ebru Umar aankaarten bij president Erdogan.
Dat stellen verschillende Nederlandse Europarlementariërs. Timmermans is samen met de Duitse Bondskanselier Merkel en EU-president Tusk dit weekend in Turkije in het kader van de afspraken die de EU met Turkije heeft gemaakt over de opvang van vluchtelingen.
VVD-Europarlementariër Hans van Baalen vindt dat Timmermans het bezoek moet aangrijpen om aan te dringen op de vrijlating van Umar. „Het is onaanvaardbaar dat hiermee opnieuw de persvrijheid wordt geschonden. De EU-delegatie moet er alles aan doen om haar zo spoedig mogelijk vrij te krijgen. Ik hoef geen publiek statement, ik wil resultaten zien.”
Advertentie
Volgens Van Baalen moeten de afspraken over de opvang van vluchtelingen ’volstrekt los gekoppeld worden’ van de arrestatie van Umar en eerdere aanvaringen met Erdogan vanwege beledigingen aan zijn adres. “Nergens in die afspraken staat dat we geen kritiek meer mogen hebben op Turkije. We moeten dus niet omwille daarvan met meel in de mond gaan spreken. Maar het is ook geen reden om nu die overeenkomst voorlopig stil te leggen, zoals weleens wordt geopperd.”
Ook D66-Europarlementariër Marietje Schaake vindt dat Timmermans tijdens zijn bezoek de arrestatie van Umar moet aankaarten. Ze heeft er echter een hard hoofd in: “Ik vrees dat hij dat opnieuw niet zal doen”, zo twittert ze.
AD 24.03.2016 De arrestatie en aanklacht tegen columniste Ebru Umar in Turkije is onderdeel van de groeiende sfeer van intolerantie tegen kritiek op de conservatief islamitische AKP regering.
Haar arrestatie is niet de eerste keer dat een kritische journalist wordt opgepakt en het zal helaas niet de laatste zijn, aldus Yavuz Baydar.
Yavuz Baydar, een ontslagen Turkse journalist en mede-oprichter van het P24 platform voor onafhankelijke journalisten, zegt dat dit een ‘nieuw voorbeeld is van de steeds grotere druk op de media en vrijheid van meningsuiting’.
Volgens hem toont de aanklacht tegen de Duitse komiek en de arrestatie van Ebru Umar aan dat de ‘Turkse intolerantie tegen kritische geluiden geen grenzen meer kent’. Europese regeringsleiders zoals bondskanselier Merkel en premier Rutte moeten zich volgens Baydar afvragen ‘of een akkoord over Syrische vluchtelingen ten koste moet gaan van fundamentele rechten en vrijheden’. ,,Haar arrestatie is niet de eerste keer dat een kritische journalist wordt opgepakt en het zal helaas niet de laatste zijn.
Dissidente journalisten worden in de regeringsgezinde media zwartgemaakt als ‘landverraders’, ‘terroristen’, ‘vijanden van de natie’, en ‘spionnen’ in dienst van de vijanden van Turkije.
Gezi-protesten Sinds de landelijke Gezi-protesten in de zomer van 2013 tegen het beleid van toenmalig premier Erdogan zijn honderden journalisten aangeklaagd, geïntimideerd, en ontslagen wegens kritische artikelen, columns, uitspraken tegen de regering. Kranten en andere media die de autoriteiten kritisch volgen zijn door de overheid overgenomen en de inhoud veranderd in regeringspropaganda. Dat overkwam in maart Zaman, de grootste oppositiekrant van Turkije.
Dissidente journalisten worden in de regeringsgezinde media zwartgemaakt als ‘landverraders’, ‘terroristen’, ‘vijanden van de natie’, en ‘spionnen’ in dienst van de vijanden van Turkije. Op de nieuwste internationale persvrijheidsindex van Reporters without Borders, die vorige week bekend werd gemaakt, zakte Turkije ten opzichte van vorig jaar nog verder in de onderste regionen. EU kandidaat Turkije staat nu op nummer 151 van de 180 landen, lager dan Rusland, Zimbabwe en Afghanistan. Buitenlandse corespondenten zijn het land uitgezet, zoals de Nederlandse Frederike Geerdink, of werden gedwongen het land te verlaten omdat hun perskaart en verblijfsvergunning niet werden verlengd.
Vrijheid van meningsuiting
Ook de vrijheid van meningsuiting wordt steeds verder ingesnoerd in het uiterst nationalistische en conservatieve Turkije. In januari ontketende de regering een heksenjacht tegen academici die een vredespetitie hadden ondertekend waarin werd opgeroepen een eind te maken aan de militaire contra-terrorisme operaties in het zuidoosten van Turkije en de schendingen van de mensenrechten tegen Koerdische burgers.
De ondertekenaars werd uitgescholden als ‘terroristen’, omdat ze het geweld van de Koerdische PKK niet hadden veroordeeld. Velen werden ontslagen door hun universiteiten en tegen vier van hen is vorige week een proces begonnen op beschuldiging van het maken van ‘terroristische propaganda’. De oppositie veroordeelt deze intimidatiecampagnes als een ondermijning van de democratie en loopt te hoop tegen de groeiende autoritaire stijl van regeren.
Telegraaf 24.04.2016 De Tweede Kamer wil zo snel mogelijk met het kabinet in debat nu columniste Ebru Umar na een beledigende tweet is opgepakt in Turkije. Donderdag was al een debat aangevraagd door de SP vanwege de oproep van het Turkse consulaat om Erdogan-beledigingen te melden. Sindsdien blijkt ook nog de Nederlandse ambassadeur in Ankara op het matje te zijn geroepen vanwege beledigingen aan het adres van de Turkse president en werd Umar zaterdagavond in haar Turkse woonplaats gearresteerd.
Michiel Servaes(PvdA) Foto: ANP
Het zou goed zijn als het debat snel ingepland kan worden”, vindt PvdA-Kamerlid Michiel Servaes daarom. VVD-Kamerlid Han ten Broeke sluit zich daar desgevraagd bij aan.
Onlangs diende president Erdogan een aanklacht in tegen een Duitse TV-presentator nadat hij een satirisch gedicht over hem had voorgedragen. Sindsdien kreeg de president ook in Nederland een stortvloed aan beledigingen en spot over zich heen.
Telegraaf 24.04.2016 Politici in Den Haag vragen opheldering over de aanhouding van Ebru Umar door de Turkse politie. De kritische Nederlandse columniste van Turkse afkomst werd zaterdagavond meegenomen vanwege ,,mijn tweets over de Turkse president Erdogan”, aldus Umar. Op Twitter reageren politici fel en roepen ze om actie.
,,Blijf met je islamofascistische poten van onze @umarebru af Erdogan”, schrijft Geert Wilders (PVV).
CDA-Kamerlid Raymond Knops wil opheldering van premier Mark Rutte en minister Bert Koenders van Buitenlandse Zaken. Hij twittert: ,,Timmermans, Tusk en Merkel bezoeken Turkije, op zelfde moment pakt Turkije NL journalist @umarebru op. Wil zsm uitleg MP Rutte/Koenders.” Ook de SP Kamerlid wil een debat met Rutte. Roemer zegt op Twitter: Snel handelen nodig!” De partij VoorNederland vraagt om opheldering en roept op tot ,,Actie, nu!”. ,,Kom eens in actie @MinPres. Nu!”
Onacceptabel
Aan de Telegraaf laat PvdA-Kamerlid Michiel Servaes weten: “Het is uiteraard onacceptabel en ze moet zo snel mogelijk vrij komen. Ik begrijp dat het ministerie van Buitenlandse Zaken er bovenop zit dus we moeten hen nu even de ruimte geven.”
Han ten Broeke van de VVD heeft eveneens via Twitter vragen gesteld aan de minister. In een bijgesloten document vraagt hij Koenders onder meer naar de aanleiding van de arrestatie: ,,Kunt u de Kamer in het licht van deze zorgelijke ontwikkelingen en de dubieuze staat van dienst van Turkije inzake persvrijheid met spoed, zo spoedig mogelijk laten weten wat de reden is voor de Turkse autoriteiten om mevrouw Umar aan te houden of te arresteren en of het optreden van de Turkse autoriteiten verband houdt met de inhoud van haar columns?”
De JOVD, de jongerenorganisatie van de VVD, vindt dat Koenders de ambassadeur van Turkije in Nederland per direct moet ontbieden. Voorzitter Matthijs van de Burgwal: ,,De Turkse Poetin president Erdogan pakt aan de lopende band verslaggevers op en lapt consequent de vrijheid van meningsuiting aan zijn laars. De Nederlandse regering moet nu laten zien voor welke belangrijke waarden ons land staat en de ambassadeur op het matje roepen.”
Telegraaf 24.04.2016 Bij een aanhouding zoals die van columnist Ebru Umar duikt de Nederlandse ambassade in Turkije er direct bovenop. Dat zegt Fréderike Geerdink, de Nederlandse journalist die in 2015 zelf twee keer is opgepakt in Turkije.
“De Nederlandse ambassadeur heeft mij regelmatig gebeld toen ik vast zat in Turkije. Ze duiken er echt bovenop. En ik heb gemerkt dat het ze ook echt wat kan schelen”, zegt Geerink.
Tegelijkertijd is Umar toch ook vooral afhankelijk van de luimen van de lokale autoriteiten, denkt Geerdink. “Er is nou eenmaal een limiet aan wat je als ambassade in zo’n geval kunt doen. Ik had het geluk dat minister Koenders (Buitenlandse Zaken) op bezoek was in Turkije. Hij zei toen direct, ik ga terug. Dat heeft wel geholpen, denk ik.”
Juist dit weekend brengt een Europese delegatie een bezoek aan Turkije. In dat gezelschap is ook eurocommissaris Frans Timmermans. “Misschien dat hij ook iets kan doen, al is hij daar niet als vertegenwoordiger van Nederland”, zegt Geerdink.
De journaliste was zelf “verbijsterd” toen ze in januari 2015 voor het eerst werd aangehouden door de Turkse politie. “Dat was toen nog groot nieuws, omdat het ongebruikelijk was. Maar inmiddels hebben meer dan 1700 mensen, en lang niet alleen journalisten, problemen met de Turkse autoriteiten. Zelfs iemand die op Facebook alleen maar een like had geplaatst onder een kritisch artikel over Erdogan”, vertelt Geerdink.
Ebru Umar heeft inmiddels via verschillende berichten aan het thuisfront laten weten dat ze verder wel goed wordt behandeld. Geerdink heeft dezelfde ervaring: “Ik kreeg ook gewoon warme thee en broodjes. Ook had ik genoeg dekens om onder te slapen. En ik mocht met de mannelijke bewakers mee-eten in de kantine. Ik ben verder niet mishandeld, uitgescholden of bedreigd.”
Voorlopig is Geerdink echter niet meer welkom in Turkije, het land waar ze jarenlang onder meer verslag deed van de Koerdische strijd tegen het Turkse centrale gezag. “Maar Ebru kunnen ze niet zo maar voor langere tijd het land uit schoppen. Zij heeft immers ook een Turks paspoort”, aldus Geerdink.
Telegraaf 24.04.2016 Op Facebook is de arrestatie van columniste Ebru Umar met gejuich ontvangen door honderden Turkse Nederlanders. “Ebru Umar is opgepakt in Turkije na een belediging tegenover Erdogan. Hoera!”, kopt bijvoorbeeld Hollandale Türkler, een facebookpagina van en voor Turkse Nederlanders.
Er onder stromen de hatelijke reacties aan het adres van Umar binnen. “Nu kunnen we lekker feesten!”, schrijft een bezoeker. Een ander schrijft: “Gelijk naar de dierentuin, dat is waar ze thuis hoort!” Of: “Levenslang opsluiten in een paardenstal. Wat ben ik blij zeg.”
Het is bepaald niet voor het eerst dat Ebru Umar vanuit haar eigen gemeenschap te maken krijgt met hatelijke mails en zelfs doodsbedreigingen, zegt hoofdredacteur Robert van Brandwijk van de gratis krant Metro.
Column over moskee
Dat is volgens hem twee jaar geleden begonnen, toen ze voor Metro een column schreef over lawaaioverlast van een moskee in een Turkse badplaats. De familie van Ebru bezit daar een vakantiehuisje. Van Brandwijk: “Ze kreeg toen een lawine van bedreigingen over haar heen. Wat opviel is dat die vooral afkomstig lijken van derde en vierde generatie Turkse Nederlanders. Je zou verwachten dat die inmiddels meer Nederlands dan Turks zijn. Maar dat blijkt toch anders te zijn.”
Van Brandwijk omschrijft Ebru Umar als een columnist die “tot aan het randje gaat, maar er nooit over”. Umar volgde de door een moslimfundamentalist vermoorde Theo van Gogh op als columnist van de gratis krant.
Reactie PvdA
Tweede Kamerlid Keklik Yucel van de PvdA reageert fel op de Turkse Nederlanders die instemmen met de arrestatie van Umar. „Blije tweets Erdogan-aanhang in Nederland. Schaam je! Hier opgroeien en je als anti-democraat ontwikkelen – mislukte integratie”, schrijft ze op Twitter.
Elsevier 24.04.2016 De aanhouding van columnist Ebru Umar in Turkije zorgt voor grote verontwaardiging. De politiek reageert ontzet op het nieuws, en diverse Kamerleden willen opheldering wat hier precies gaande is.
Premier Mark Rutte (VVD) heeft naar eigen zeggen met Umar gebeld. ‘Ik heb telefonisch contact gehad met @umarebru gisteravond. Onze ambassade heeft nauw contact met haar voor bijstand. Koenders en BZ (Buitenlandse Zaken) zitten er bovenop,’ laat Rutte via Twitter weten.
Blijdschap
Minister van Cultuur Jet Bussemaker (PvdA) noemde het ‘redelijk absurd dat je op basis van een tweet kan worden opgepakt’. De zaak moet snel diepgaand onderzocht worden, voegde ze daar verder aan toe in het tv-programma WNL Op Zondag.
Maar op sociale media zijn ook een heleboel juichende reacties te lezen. Op de Facebookpagina van Hollandali Türkler, een pagina van en voor Turkse Nederlanders, is het volgende te lezen: ‘Ebru Umar is opgepakt in Turkije na een belediging tegenover Erdogan. Hoera!’.
De bewuste Facebook-pagina
Ook onder dit bericht veel blije, bikkelharde reacties. ‘Hoera eindelijk een landverrader gepakt’, ‘Hard aanpakken zulke monsters’ en ‘Gelijk naar de dierentuin brengen daar waar ze thuis hoort’. Ene Fadime Boraze schrijft: ‘Goed zo. Weet niks over ons land maar schrijft alleen maar crap samen met haar vriend Geert en zijn joodse vrienden.’
Ook op Twitter wordt gal gespuwd. ‘Het nieuws dat EbruUmar is opgepakt maakt mij gelukkiger dan wanneer er op dit moment een medicijn tegen kanker zou worden gepresenteerd,’ zegt Meho Cheek.
Rechter
Umar is vanochtend naar eigen zeggen voorgeleid bij de rechter. De columnist, onder meer voor Metro, wordt naar eigen zeggen goed behandeld: ‘Ik zit hier buiten met een kop thee,’ zei ze tegen The Post Online. Ze is inmiddels op weg naar een rechtbank. Umar zal naar verluidt worden bijgestaan door een advocaat die is geregeld door de Nederlandse honorair consul in Izmir.
De arrestatie van Umar zorgt voor veel boze reacties. Onder anderen VVD-Kamerlid Han ten Broeke gaat Kamervragen stellen. En wat zei Geert Wilders? Lees meer >
Umar was zaterdagavond in haar huis in het Turkse Kusadasi, toen er plotseling politie voor haar deur stond. Ze werd meegenomen, naar eigen zeggen ‘vanwege haar tweets over de Turkse president Recep Tayyip Erdogan’. Umar schreef afgelopen week een kritische column in Metroover de e-mail die het Turkse consulaat rondstuurde over het meldpunt, waar mensen ‘beledigingen’ aan het adres van de Turkije en Erdogan kunnen melden. De president probeert opiniemakers, komieken en journalisten het zwijgen op te leggen – en beperkt zich daarbij dus niet alleen tot Turkije zelf.
Tom Reijner (1986) werkt sinds augustus 2013 op de webredactie. Hij studeerde Politicologie en Geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam.
Telegraaf 24.04.2016 Het kabinet heeft de Turkse regering laten weten de gang van zaken rond de arrestatie van de columniste Ebru Umar te ‘betreuren’.
„Ik heb de Turkse minister Mevlut Çavuşoğlu laten weten dat, ondanks dat de rechtsgang zich in een ander land bevindt, ik de gang van zaken uitermate betreur. Premier Rutte heeft bovendien dezelfde boodschap overgebracht aan de Turkse premier Davutoğlu”, aldus minister Koenders van Buitenlandse Zaken in een verklaring die na de vrijlating van Umar aan journalisten is rondgestuurd.
Ook zegt hij daarin: „Ik heb minister Çavuşoğlu duidelijk gemaakt dat persvrijheid en vrijheid van meningsuiting een groot goed is. Het hoort ook bij een kandidaat-lidstaat van de EU dat niet getornd wordt aan persvrijheid en vrijheid meningsuiting. Ik heb dat al vaak benadrukt in gesprekken met Turkse collega’s en dat blijf ik doen. Het is nodig, dat blijkt nu weer.”
Volgens Koenders is vanaf het moment van de arrestatie nauw contact geweest tussen de Nederlandse overheid en Ebru Umar. Bijvoorbeeld bij de keuze voor een advocaat om haar bij te staan. Ook is er ‘intensief’ contact met haar familie gehouden.
Momenteel is Umar op vrije voeten, maar ze mag Turkije nog niet verlaten. Koenders zegt daarover dat „de juridische procedure kennelijk nog voortduurt”. „We blijven bijstand verlenen en hebben voortdurend contact met de Turkse autoriteiten, in Ankara en in Kusadasi.”
Telegraaf 24.04.2016 Premier Mark Rutte heeft zaterdagavond nog telefonisch contact gehad met Ebru Umar. Hij belde de columniste nadat ze was meegenomen naar het politiebureau.
,,Ik heb telefonisch contact gehad met @umarebru gisteravond. Onze ambassade heeft nauw contact met haar voor bijstand. Koenders en BZ zitten er bovenop”, laat Rutte via Twitter weten.
Telegraaf 24.04.2016 Ebru Umar wordt zondagochtend al voorgeleid bij de rechtbank. De columniste van Turkse afkomst heeft dit aan The Post Online laten weten. Ze werd zaterdag meegenomen naar het politiebureau vanwege een aantal kritische tweets over de Turkse president Erdogan.
De columniste, die schrijft voor de nieuws- en opiniewebsite, zegt dat ze goed wordt behandeld op het politiebureau. ,,Ik zit hier buiten met een kop thee”, liet ze eerder zondagmorgen weten. De voorgeleiding zou al om 10.00 uur zijn.
Telegraaf 24.04.2016 De Nederlandse journalistenvakbond NVJ is ontstemd over de aanhouding van columniste Ebru Umar in Turkije en plaatst ernstige vraagtekens bij de mensenrechtensituatie in het land. Het is helaas niet ongebruikelijk dat er journalisten worden opgepakt, stelt algemeen secretaris Thomas Bruning zondagochtend.
,,Het land denkt zich alles te kunnen permitteren”, aldus de vakbondsman die in zijn reactie ook verwijst naar de eerdere arrestatie van journaliste Fréderike Geerdink en anderen. Politieke druk en veel media-aandacht zijn volgens Bruning de wapens die we op dit moment hebben om Umar te steunen en helpen.
Fréderike Geerdink hoopt ook dat politieke druk zal helpen om Umar snel vrij te krijgen. De journaliste werd al twee keer opgepakt. In september vorig jaar zat ze vast omdat ze op verboden gebied in Turkije zou zijn geweest. Ze weet wat Umar doormaakt.
,,Dit is echt verschrikkelijk en slaat helemaal nergens op. Ze zal net als ik toen verbijsterd zijn geweest toen ze ineens bij haar voor de deur stonden. Je gelooft het gewoon niet dat je meedoet en schiet behoorlijk in de stress. Ebru zal zich vast niet gek laten maken. Maar dit is een heel zorgelijke situatie. Ze moet echt zo snel mogelijk vrij.”
Geerdink kreeg veel steun vanuit Nederland. ,,Ik neem aan dat dit voor Ebru ook zo zal zijn. De ambassade in Ankara duikt er meteen bovenop. Er wordt vast hard voor haar gewerkt. Nederland is hier altijd heel snel mee.”
De NVJ heeft contact opgenomen met het ministerie van Buitenlandse Zaken om meer helderheid te krijgen over de zaak.
AD 24.04.2016 De Nederlandse journalistenvakbond NVJ en diverse politici hebben zaterdagnacht en zondagochtend ontstemd gereageerd op de aanhouding van de Turks-Nederlandse columniste Ebru Umar. Er worden ernstige vraagtekens bij de mensenrechtensituatie in het land geplaatst.
Het is helaas niet ongebruikelijk dat er journalisten worden opgepakt, stelt algemeen secretaris van de NVJ Thomas Bruning zondagochtend. ,,Het land denkt zich alles te kunnen permitteren”, aldus de vakbondsman die in zijn reactie ook verwijst naar de eerdere arrestatie van journaliste Frederike Geerdink en anderen. Politieke druk en veel media-aandacht zijn volgens Bruning de wapens die we op dit moment hebben om Umar te steunen en helpen. De NVJ heeft contact opgenomen met het ministerie van Buitenlandse Zaken om meer helderheid te krijgen over de zaak. Politici Ook veel politici reageerden direct op de aanhouding via twitter. Zo schreef CDA-Kamerlid Raymond Knops dat hij zo spoedig mogelijk opheldering wil van minister Koenders van Buitenlandse Zaken. Han ten Broeke (VVD) gaf aan Kamervragen te stellen. Minister Jet Bussemaker van Onderwijs noemde de arrestatie in de uitzending van WNL op Zondag ,,redelijk absurd dat je op basis van een tweet opgepakt kan worden”. De zaak moet snel diepgaand onderzocht worden, voegde ze daar verder aan toe
Op Twitter wordt veel gereageerd op de arrestatie van Umar, onder meer met spotprenten van de Turkse President Erdogan. Ook vinden veel twitteraars dat de politiek snel maatregelen moet treffen tegen het huidige beleid in Turkije. Daar tegenover staat dat er ook in Nederland door veel Turken enthousiast wordt gereageerd op de arrestatie. Hollandali Türkler, een facebookpagina van en door Turkse Nederlanders schrijft op haar pagina: ‘Ebru Umar is opgepakt in Turkije na een belediging tegenover Erdogan. Hoera!’. Daarnaast wordt er onder nieuwsberichten en op diverse fora druk gediscussieerd over de aanhouding. Onder meer de persvrijheid, de onschendbaarheid van de Turkse president en de huidige maatstaven naar waar geleefd wordt in Turkije zijn punt van discussie.
Telegraaf 24.04.2016 Politici in Den Haag vragen opheldering over de aanhouding van Ebru Umar door de Turkse politie. De kritische Nederlandse columniste van Turkse afkomst werd zaterdagavond meegenomen vanwege ,,mijn tweets over de Turkse president Erdogan”, aldus Umar. Op Twitter reageren politici fel en roepen ze om actie.
,,Blijf met je islamofascistische poten van onze @umarebru af Erdogan”, schrijft Geert Wilders (PVV).
CDA-Kamerlid Raymond Knops wil opheldering van premier Mark Rutte en minister Bert Koenders van Buitenlandse Zaken. Hij twittert: ,,Timmermans, Tusk en Merkel bezoeken Turkije, op zelfde moment pakt Turkije NL journalist @umarebru op. Wil zsm uitleg MP Rutte/Koenders.” Ook de SP Kamerlid wil een debat met Rutte. Roemer zegt op Twitter: Snel handelen nodig!” De partij VoorNederland vraagt om opheldering en roept op tot ,,Actie, nu!”. ,,Kom eens in actie @MinPres. Nu!”
Onacceptabel
Aan de Telegraaf laat PvdA-Kamerlid Michiel Servaes weten: “Het is uiteraard onacceptabel en ze moet zo snel mogelijk vrij komen. Ik begrijp dat het ministerie van Buitenlandse Zaken er bovenop zit dus we moeten hen nu even de ruimte geven.”
Han ten Broeke van de VVD heeft eveneens via Twitter vragen gesteld aan de minister. In een bijgesloten document vraagt hij Koenders onder meer naar de aanleiding van de arrestatie: ,,Kunt u de Kamer in het licht van deze zorgelijke ontwikkelingen en de dubieuze staat van dienst van Turkije inzake persvrijheid met spoed, zo spoedig mogelijk laten weten wat de reden is voor de Turkse autoriteiten om mevrouw Umar aan te houden of te arresteren en of het optreden van de Turkse autoriteiten verband houdt met de inhoud van haar columns?”
De JOVD, de jongerenorganisatie van de VVD, vindt dat Koenders de ambassadeur van Turkije in Nederland per direct moet ontbieden. Voorzitter Matthijs van de Burgwal: ,,De Turkse Poetin president Erdogan pakt aan de lopende band verslaggevers op en lapt consequent de vrijheid van meningsuiting aan zijn laars. De Nederlandse regering moet nu laten zien voor welke belangrijke waarden ons land staat en de ambassadeur op het matje roepen.”
Telegraaf 24.04.2016 Ebru Umar, een kritische Nederlandse columniste van Turkse afkomst, is in Turkije door de politie uit haar huis in Kusadasi gehaald. Umar heeft dat zaterdagavond telefonisch bevestigd aan Metro en The Post Online. Op Twitter schrijft ze: ,,Oké. Politie voor de deur timeline. Geen grap.”
Aan Metro vertelt Umar zaterdagavond: „Ik sta nu achter een gesloten hek bij het politiebureau. Ik moest mee met de politie. In eerste instantie moest ik ook naar het ziekenhuis. Dat moet om te bewijzen dat je niet bent mishandeld. Maar kennelijk is er iets in werking getreden, want ik ben nog niet naar het ziekenhuis geweest. Ik kan op dit moment echt even niet helder nadenken.
Tweets
Wat precies de aanleiding is, is nog niet bekend. Volgens de columniste zelf wordt ze in staat van beschuldiging gesteld voor het plaatsen van tweets, schrijft Metro. Ook zou haar laptop in beslag zijn genomen.
Rond middernacht Nederlandse tijd twitterde Umar: „Ik ben niet vrij. Ik moet mee naar het ziekenhuis.” Een half uur later: „Ik heb het niet gehoord, maar er is gefluisterd dat ik vast blijf zitten.” Dat werd later bevestigd in een sms aan The Post Online, waarna ze haar telefoon moest inleveren.
Het ministerie van Buitenlandse Zaken volgt de zaak op de voet. Een woordvoerster liet weten dat er ,,direct na de arrestatie nauw contact is geweest met Umar”. Volgens het ministerie is de Nederlandse ambassade in Ankara van de kwestie op de hoogte. De medewerkers ,,zijn ermee bezig”.
Kritische column
Umar schreef afgelopen week een kritische column in Metro, over de mail die het Turkse consulaat rondstuurde. Daarin worden Turkse Nederlanders opgeroepen beledigingen aan het adres van de Turkse president Erdogan te melden.
De columniste schreef onder meer: ,,Maar tegen elke Nederturk die de oproep van het Turkse consulaat steunt en meent NSB’ertje te kunnen spelen over wat Nederlanders in Nederland zeggen over Sultan Erdogan, de megalomaanste dictator die Turkije sinds de oprichting van de republiek in 1923 kent, heb ik maar een ding te zeggen: go fuck yourself.”
Politici reageren onmiddellijk
CDA-Kamerlid Raymond Knops reageerde snel via Twitter. Hij wil opheldering van minister Bert Koenders van Buitenlandse Zaken. Ook VVD’er Han ten Broeke heeft vragen gesteld.
Turkije heeft de Nederlandse ambassadeur in Ankara vrijdag op het matje geroepen over kritische Erdogan-cartoons in Nederland.
Geerdink
In september 2015 werd de Nederlandse journaliste Fréderike Geerdink door de politie in het zuidoosten van Turkije opgepakt. Drie dagen later werd ze het land uitgezet en keerde terug in Nederland.
NU 24.04.2016 Ebru Umar, een kritische Nederlandse columniste van Turkse afkomst, is in Turkije door de politie meegenomen vanwege haar tweets over de Turkse president Recep Tayyip Erdogan.
Dat meldde ze zaterdagavond laat telefonisch aan The Post Online. Volgens de columniste wordt ze in staat van beschuldiging gesteld voor het plaatsen van haar berichten. Het Ministerie van Buitenlandse Zaken heeft zaterdagmiddag om 14.45 uur nog geen update over haar situatie.
Eerder op de avond werd ze door de politie uit haar huis in Kusadasi gehaald. Op Twitter schreef ze: “Oké. Politie voor de deur timeline. Geen grap.”
Het ministerie van Buitenlandse Zaken volgt de zaak op de voet. Een woordvoerster liet weten dat er “direct na de arrestatie nauw contact is geweest met Umar”. Volgens het ministerie is de Nederlandse ambassade in Ankara van de kwestie op de hoogte. De medewerkers “zijn ermee bezig”.
Voorgeleid
Umar wordt zondagochtend al voorgeleid bij de rechtbank. De columnist zegt op The Post Online dat ze goed wordt behandeld op het politiebureau. “Ik zit hier buiten met een kop thee”, liet ze eerder zondagmorgen weten. De voorgeleiding zou al om 10.00 uur zijn.
Umar zal naar verluidt worden bijgestaan door een advocaat die is geregeld door de Nederlandse honorair consul in Izmir. Volgens Metro, waar Umar ook voor schrijft, is haar laptop in beslag genomen.
Minister Jet Bussemaker van Onderwijs heeft ontstemd gereageerd op de aanhouding. De bewindsvrouw noemde het in de uitzending van WNL op Zondag “redelijk absurd dat je op basis van een tweet opgepakt kan worden”. De zaak moet snel diepgaand onderzocht worden, voegde ze daar verder aan toe.
Premier Mark Rutte heeft zaterdagavond nog telefonisch contact gehad met Ebru Umar. Hij belde de columniste nadat ze was meegenomen naar het politiebureau.
Kritiek
Umar schreef afgelopen week een kritische column in Metroover de mail die het Turkse consulaat rondstuurde. Daarin worden Turkse Nederlanders opgeroepen beledigingen aan het adres van de Turkse president Erdogan te melden.
De columniste schreef onder meer: “Maar tegen elke Nederturk die de oproep van het Turkse consulaat steunt en meent NSB’ertje te kunnen spelen over wat Nederlanders in Nederland zeggen over Sultan Erdogan, de megalomaanste dictator die Turkije sinds de oprichting van de republiek in 1923 kent, heb ik maar een ding te zeggen: go fuck yourself.”
Opheldering
CDA-Kamerlid Raymond Knops wil opheldering van premier Mark Rutte en minister Bert Koenders van Buitenlandse Zaken. Hij twittert: “Timmermans, Tusk en Merkel bezoeken Turkije, op zelfde moment pakt Turkije NL journalist @umarebru op. Wil zsm uitleg MP Rutte/Koenders.”
Han ten Broeke van de VVD heeft eveneens via Twitter vragen gesteld aan de minister. In een bijgesloten document vraagt hij Koenders onder meer naar de aanleiding van de arrestatie.
Ook de partij VoorNederland vraagt om opheldering bij Rutte en Koenders en roept op tot “Actie, nu!”. PVV-leider Geert Wilders zegt via Twitter ook ontstemd te zijn over de arrestatie.
NVJ ontstemd
De Nederlandse journalistenvakbond NVJ is ontstemd over de aanhouding van columniste Ebru Umar in Turkije en plaatst ernstige vraagtekens bij de mensenrechtensituatie in het land. Het is helaas niet ongebruikelijk dat er journalisten worden opgepakt, stelt algemeen secretaris Thomas Bruning zondagochtend.
“Het land denkt zich alles te kunnen permitteren”, aldus de vakbondsman die in zijn reactie ook verwijst naar de eerdere arrestatie van journaliste Frederike Geerdink en anderen. Politieke druk en veel media-aandacht zijn volgens Bruning de wapens die we op dit moment hebben om Umar te steunen en helpen.
De NVJ heeft contact opgenomen met het ministerie van Buitenlandse Zaken om meer helderheid te krijgen over de zaak.
Geitenneuker
In Duitsland besloot bondskanselier Angela Merkel onlangs op aandringen van president Erdogan de vervolging van komiek Jan Böhmermann, omdat deze zich in een satirisch gedicht kritisch had uitgelaten over de Turkse leider. Justitie kan hem aanklagen voor het beledigen van Erdogan. Volgens de Turkse president heeft Böhmermann alle 78 miljoen Turken beledigd toen hij hem een “geitenneuker” noemde.
In reactie op dit besluit kreeg Böhermann veel bijval van andere Europese komieken en politici. Zo maakte Hans Teeuwen de Turkse president uit voor een “jongenshoertje” en stelde cabaretier Arjen Lubach dat Erdogan “een laffe, vrijheidsbedreigende, vrouwenhatende klootzak” is.
Meldpunt
Nederland kent ook een wet die belediging van een buitenlands staatshoofd en het Nederlandse staatshoofd verbiedt. Een meerderheid van de Tweede Kamer wil af van het verbod op belediging van een buitenlands staatshoofd.
Het Turkse consulaat in Rotterdam stuurde deze week een brief naar Nederlandse Turken met daarin de oproep beledigingen aan het adres van Erdogan te melden. Premier Mark Rutte liet zich vrijdag zeer kritisch uit over de brief. “Vrijheid van meningsuiting is een essentieel onderdeel van onze samenleving”, beklemtoonde Rutte. Het kabinet heeft protest aangetekend tegen het meldpunt.
Elsevier 24.04.2016 Ebru Umar, een Nederlandse columniste van Turkse afkomst, is in Turkije door de politie meegenomen ‘vanwege haar tweets over de Turkse president Erdogan’. Ze zou naar eigen zeggen in staat van beschuldiging worden gesteld vanwege het plaatsen van haar berichten op Twitter.
Ze is meegenomen uit haar huis in Kusadasi, meldde de columnist zaterdagavond per telefoon aan The Post Online. ‘Mij is inmiddels duidelijk dat ik ben meegenomen vanwege enkele tweets over de Turkse president Erdogan,’ heeft ze gezegd tegen de website.
Ze zou zondagochtend al worden voorgeleid voor een rechter, aldus de columnist tegen The Post Online. Umar wordt naar eigen zeggen goed behandeld: ‘Ik zit hier buiten met een kop thee.’ Ze is inmiddels op weg naar een rechtbank. Umar zal naar verluidt worden bijgestaan door een advocaat die is geregeld door de Nederlandse honorair consul in Izmir.
Kritische column
Eerder op de avond schreef ze via Twitter ‘Oké. Politie voor de deur timeline. Geen grap.’ Het ministerie van Buitenlandse Zaken volgt de zaak op de voet. Een woordvoerder liet weten dat er ‘meteen na de arrestatie nauw contact is geweest met Umar’. Volgens het ministerie is de Nederlandse ambassade in Ankara van de kwestie op de hoogte. De medewerkers ‘zijn ermee bezig’.
Tegenover Metro, een van haar werkgevers, laat de columniste weten dat ze naar het ziekenhuis moet ‘om te bewijzen dat je niet bent mishandeld’. De gratis krant tekende bovendien uit haar mond op dat Umars laptop is geconfisqueerd. Umar schreef afgelopen week een kritische column in Metro over de e-mail die het Turkse consulaat rondstuurde.
‘Erdowie, Erdowo, Erdogan is boos. Dat is hij, de Turkse president Recep Tayyip Erdogan, eigenlijk continu. Hij meent de sultan van zijn land te zijn. Een Ottomaanse sultan. Dit gevoel ontwikkelde zich geleidelijk, Erdogan vestigde zijn machtsbasis met geweld en sluwheid. En nu denkt de hoogmoedige Turkse president ook de sultan van Europa te zijn.’ Lees de blog van Afshin Ellian >
Dictator
Daarin worden Turkse Nederlanders opgeroepen ‘beledigingen’ aan het adres van de Turkse president Erdogan te melden. Ze schreef onder meer (…) ‘maar tegen elke Nederturk die de oproep van het Turkse consulaat steunt en meent NSB’ertje te kunnen spelen over wat Nederlanders in Nederland zeggen over Sultan Erdogan, de megalomaanste dictator die Turkije sinds de oprichting van de republiek in 1923 kent, heb ik maar een ding te zeggen: go fuck yourself.’
CDA-Kamerlid Raymond Knops wil opheldering van premier Mark Rutte en minister van Buitenlandse Zaken Bert Koenders (PvdA). Hij reageerde op Twitter op het nieuws van de actie van de Turkse autoriteiten.
Ook VVD- woordvoerder Han ten Broeke wil weten wat hier precies aan de hand is. Ook Geert Wilders deed zijn zegje:
Tom Reijner (1986) werkt sinds augustus 2013 op de webredactie. Hij studeerde Politicologie en Geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam.
VK 24.04.2016 De Turkse autoriteiten hebben bij de Nederlandse ambassadeur in Ankara geklaagd over hoe Erdogan op sociale media wordt afgebeeld. Dat zou vrijdag zijn gebeurd in een gesprek waarin Nederland juist klaagde over een Turks klik-plan. Dit meldt de NOS zaterdag.
Volgens de NOS sprak Turkije de Nederlandse ambassadeur Cornelis van Rij aan op Erdogan-cartoons die in Nederland op Facebook en Twitter worden geplaatst. De Turken vinden die beledigend. Van Rij heeft geantwoord dat sociale media onder vrijheid van meningsuiting vallen, aldus de NOS.
De afgelopen weken stikt het op Facebook en Twitter van de Erdogan-plaatjes en -filmpjes. Ze zijn een reactie op een discussie in Duitsland waar de regering op verzoek van Erdogan een onderzoek wil naar de komiek Jan Böhmermann. Hij maakte de Turkse president in een gedicht belachelijk.
‘Lastercampagne’
In Nederland riep het Turkse consulaat op om beledigingen aan het adres van Erdogan te melden. De Nederlandse regering reageerde ontstemd en het consulaat liet weten dat het om een misverstand ging. Desondanks tekende de Nederlandse regering vrijdag in Ankara officieel protest aan. Bij dat gesprek lieten de Turkse autoriteiten dus weten niet blij te zijn met spottende plaatjes op sociale media van Erdogan.
Gisteren liet de Turkse ambassade al aan de Volkskrant weten dat er in Nederland ‘een haat- en lastercampagne’ woedt tegen de Turkse president Recep Tayyip Erdogan, het Turkse volk en Turkije. Volgens persattaché Emrullah Cuma Akgündüz ontvangt de ambassade momenteel veel schunnige en grievende mails. ‘Het is niet nieuw, maar er is wel een behoorlijke toename sinds de situatie-Böhmermann in Duitsland’, aldus Akgündüz.
Geruststellende Merkel
Bondskanselier Angela Merkel heeft zaterdagavond gezegd dat ze regelmatig met de Turkse regering praat over de vrijheid van meningsuiting en de persvrijheid. De situatie werd extra actueel door de belediging van Erdogan door Böhmermann. Nu Berlijn en Ankara door het vluchtelingenvraagstuk veel vaker met elkaar overleggen, spreekt Merkel haar Turkse collega’s bijna automatisch ook aan op het belang van persvrijheid, aldus de bondskanselier. Burgers hoeven niet bang te zijn dat die geen thema meer is ‘aangezien Duitsland een zekere afhankelijkheid van Turkije heeft gekregen’. De bondskanselier, die een bezoek bracht aan een vluchtelingenkamp bij de Syrische grens, stelde hen gerust. ‘Als er een geval is, dan wordt het aangekaart en op tafel gelegd.’
De controverse rondom een satirisch gedicht op Duitse tv over de Turkse president Recep Tayyip Erdogan duurt voort. Nu heeft Erdogan zelfs persoonlijk aangifte gedaan tegen de Duitse komiek Jan Böhmermann.
Erdogan deed schriftelijk aangifte in Mainz, zegt de openbaar aanklager in de Duitse stad maandagavond. Eerder meldde de ambassadeur in Duitsland al dat de Turkse regering wil dat Böhmermann wordt vervolgd.
Volgens Frankfurter Allgemeinebetekent de persoonlijke aangifte dat het openbaar ministerie onderzoek kan doen, ook als de Duitse regering beslist mogelijke vervolging van de komiek niet door te zetten.
In zijn tv-programma Neo Magazine Royale las Böhmermann een gedicht voor waarin hij de Turkse president onder meer uitmaakt voor ‘geitenneuker’ en een liefhebber van kinderporno.
‘Misdaden tegen de menselijkheid’ Numan Kurtulmuş, de Turkse vicepremier, zei volgens de Duitse omroep ARD dat de video niet alleen een belediging is voor president Erdogan, maar voor alle 78 miljoen Turken. Hij zou het zelfs een ‘misdaad tegen de menselijkheid’ hebben genoemd.
Belediging van een buitenlands staatshoofd is volgens artikel 103f in de Duitse Wetboek van Strafrecht strafbaar in Duitsland, er staat maximaal drie jaar cel op. De Duitse regering onderzoekt of de komiek zich daar daadwerkelijk schuldig aan heeft gemaakt.
Dit heeft alle grenzen van schaamteloosheid overtroffen, aldus Turkse vicepremier Numan Kurtulmuş.
‘Europa is humor kwijt’
Bondskanselier Angela Merkel noemde de satirische video vorige week in een telefoongesprek met de Turkse premier Ahmet Davutoglu ‘bewust kwetsend’. Die woorden hielpen niet om de Turken gerust te stellen, Merkel wordt nu nauw betrokken bij het Duitse onderzoek.
Ondertussen komen uit Duitsland en uit het buitenland veel steunbetuigingen voor de cabaretier. Nadat de baas van mediaconcern Springer het in een open brief voor Böhmermann opnam, deed ook een van zijn satirische doelwitten dat. De voormalige Griekse minister van Financiën Yanis Varoufakis tweette dat ‘Europa eerst zijn ziel verloor (in de migratiedeal met Turkije), nu ook zijn humor.’
VK 24.04.2016 Ebru Umar, een kritische Nederlandse columniste van Turkse afkomst, is in Turkije door de politie uit haar huis in Kusadasi gehaald. Umar heeft dat zaterdagavond telefonisch bevestigd aan The Post Online. Ze is naar eigen zeggen opgepakt omdat ze zich op Twitter kritisch heeft uitgelaten over de Turkse president Recep Erdogan.
Volgens de columniste wordt ze in staat van beschuldiging gesteld voor het plaatsen van haar berichten. Op Twitter meldt ze zaterdag om middernacht dat ze waarschijnlijk nog niet naar huis mag. Haar mobiele telefoon heeft ze moeten afgeven.
Op zaterdagavond schreef Umar op Twitter: ‘Oké. Politie voor de deur timeline. Geen grap.’ Daarna werd ze meegenomen naar het bureau. Het ministerie van Buitenlandse Zaken zegt dat de Nederlandse ambassade in Ankara van de kwestie op de hoogte is en dat de medewerkers ‘ermee bezig zijn’. Meer wilde een woordvoerder vooralsnog niet kwijt.
Umar is onder meer columnist voor Metro.Aan die krant vertelde ze zaterdagavond: ‘Ik sta nu achter een gesloten hek bij het politiebureau. Ik moest mee met de politie. In eerste instantie moest ik ook naar het ziekenhuis. Dat moet om te bewijzen dat je niet bent mishandeld. Maar kennelijk is er iets in werking getreden, want ik ben nog niet naar het ziekenhuis geweest. Ik kan op dit moment echt even niet helder nadenken.’
Opheldering
CDA-Kamerlid Raymond Knops wil opheldering van premier Mark Rutte en minister Bert Koenders van Buitenlandse Zaken. Hij twittert: ‘Timmermans, Tusk en Merkel bezoeken Turkije, op zelfde moment pakt Turkije NL journalist @umarebru op. Wil zsm uitleg MP Rutte/Koenders.’
Han ten Broeke van de VVD heeft eveneens via Twitter vragen gesteld aan de minister. In een bijgesloten document vraagt hij Koenders onder meer naar de aanleiding van de arrestatie: ‘Kunt u de Kamer in het licht van deze zorgelijke ontwikkelingen en de dubieuze staat van dienst van Turkije inzake persvrijheid met spoed, zo spoedig mogelijk laten weten wat de reden is voor de Turkse autoriteiten om mevrouw Umar aan te houden of te arresteren en of het optreden van de Turkse autoriteiten verband houdt met de inhoud van haar columns?’
‘Blijf met je islamofascistische poten van onze @umarebru af Erdogan’, schrijft Geert Wilders (PVV), eveneens op Twitter.
Kritische column
Umar schreef afgelopen week een kritische column in Metro, over de mail die het Turkse consulaat rondstuurde. Daarin worden Turkse Nederlanders opgeroepen beledigingen aan het adres van de Turkse president Erdogan te melden. De columniste schreef onder meer: ‘Maar tegen elke Nederturk die de oproep van het Turkse consulaat steunt en meent NSB’ertje te kunnen spelen over wat Nederlanders in Nederland zeggen over Sultan Erdogan, de megalomaanste dictator die Turkije sinds de oprichting van de republiek in 1923 kent, heb ik maar een ding te zeggen: go fuck yourself.’
AD 23.04.2016 Bondskanselier Angela Merkel heeft zaterdagavond gezegd dat ze regelmatig met de Turkse regering praat over de vrijheid van meningsuiting en de persvrijheid. Die onderwerpen zijn extra actueel door de beledigingen van de Duitse grappenmaker Jan Böhmermann aan het adres van de Turkse president Erdogan. De Duitse satiricus moet zich daarvoor mogelijk in eigen land voor de rechter verantwoorden.
Nu Berlijn en Ankara door het vluchtelingenvraagstuk veel vaker met elkaar overleggen, spreekt Merkel haar Turkse collega’s bijna automatisch ook aan op het belang van persvrijheid. Burgers hoeven niet bang te zijn dat die geen thema meer is ,,aangezien Duitsland een zekere afhankelijkheid van Turkije heeft gekregen”.
De bondskanselier, die zaterdag een bezoek bracht aan een vluchtelingenkamp bij de Syrische grens, stelde hen gerust. ,,Als er een geval is, dan wordt het aangekaart en op tafel gelegd.”
Davutoglu
Angela Merkel bezocht het vluchtelingenkamp van Nizip onder de strengste veiligheidsmaatregelen. Het kamp ligt in het zuidoosten van Turkije, bij de Syrische grens. Merkel werd vergezeld door EU-president Donald Tusk, de vicevoorzitter van de Europese Commissie Frans Timmermans en de Turkse premier Ahmet Davutoglu een beeld gevormd van de opvang.
Mensenrechtenorganisaties zijn niet te spreken over het bezoek. Het vluchtelingenkamp zou voor de gelegenheid ‘opgepoetst’ zijn. Volgens de organisaties zouden de EU-leiders zich meer moeten bekommeren om de tienduizenden Syrische vluchtelingen die volgens hen Turkije niet in mogen.
Miljarden
De EU trekt de komende jaren volgens de afspraak met Turkije miljarden euro’s uit om de mensen die het oorlogsgeweld zijn ontvlucht te helpen en hun kinderen naar school te sturen. De ellende en de uitzichtloosheid in de opvangkampen zijn de reden dat de mensen naar Europa willen. In Turkije verblijven naar schatting in totaal 2,7 miljoen vluchtelingen.
Merkel drong bij de afsluitende persconferentie aan op veilige zones voor vluchtelingen in Syrië in de buurt van de Turkse grens. Dat moet bij vredesbesprekingen een doelstelling zijn. ,,Ik heb andermaal aangedrongen op gebieden waar het staakt-het-vuren in het bijzonder wordt nageleefd en waar een aanzienlijk veiligheidsniveau is gewaarborgd.”
Tevreden
Ze maakte zich ook sterk voor scholing. ,,Het is heel belangrijk dat de EU daarvoor haar verantwoordelijkheid neemt. Duitsland doet dat graag.” Davutoglu sprak met tevredenheid over de eerste resultaten van het akkoord met de EU, dat de Turken ook visumvrij reizen moet opleveren. In plaats van zesduizend wanhopigen die in november dagelijks probeerden via de Egeïsche Zee Griekenland te bereiken zijn dat er nog maar 130. ,,En sommige dagen helemaal niemand.”
VK 23.04.2016 De Turkse autoriteiten hebben bij de Nederlandse ambassadeur in Ankara geklaagd over hoe Erdogan op sociale media wordt afgebeeld. Dat zou vrijdag zijn gebeurd in een gesprek waarin Nederland juist klaagde over een Turks klik-plan. Dit meldt de NOS zaterdag.
Volgens de NOS sprak Turkije de Nederlandse ambassadeur Cornelis van Rij aan op Erdogan-cartoons die in Nederland op Facebook en Twitter worden geplaatst. De Turken vinden die beledigend. Van Rij heeft geantwoord dat sociale media onder vrijheid van meningsuiting vallen, aldus de NOS.
De afgelopen weken stikt het op Facebook en Twitter van de Erdogan-plaatjes en -filmpjes. Ze zijn een reactie op een discussie in Duitsland waar de regering op verzoek van Erdogan een onderzoek wil naar de komiek Jan Böhmermann. Hij maakte de Turkse president in een gedicht belachelijk.
‘Lastercampagne’
In Nederland riep het Turkse consulaat op om beledigingen aan het adres van Erdogan te melden. De Nederlandse regering reageerde ontstemd en het consulaat liet weten dat het om een misverstand ging. Desondanks tekende de Nederlandse regering vrijdag in Ankara officieel protest aan. Bij dat gesprek lieten de Turkse autoriteiten dus weten niet blij te zijn met spottende plaatjes op sociale media van Erdogan.
Gisteren liet de Turkse ambassade al aan de Volkskrantweten dat er in Nederland ‘een haat- en lastercampagne’ woedt tegen de Turkse president Recep Tayyip Erdogan, het Turkse volk en Turkije. Volgens persattaché Emrullah Cuma Akgündüz ontvangt de ambassade momenteel veel schunnige en grievende mails. ‘Het is niet nieuw, maar er is wel een behoorlijke toename sinds de situatie-Böhmermann in Duitsland’, aldus Akgündüz.Geruststellende Merkel
Bondskanselier Angela Merkel heeft zaterdagavond gezegd dat ze regelmatig met de Turkse regering praat over de vrijheid van meningsuiting en de persvrijheid. De situatie werd extra actueel door de belediging van Erdogan door Böhmermann. Nu Berlijn en Ankara door het vluchtelingenvraagstuk veel vaker met elkaar overleggen, spreekt Merkel haar Turkse collega’s bijna automatisch ook aan op het belang van persvrijheid, aldus de bondskanselier.Burgers hoeven niet bang te zijn dat die geen thema meer is ‘aangezien Duitsland een zekere afhankelijkheid van Turkije heeft gekregen’. De bondskanselier, die een bezoek bracht aan een vluchtelingenkamp bij de Syrische grens, stelde hen gerust. ‘Als er een geval is, dan wordt het aangekaart en op tafel gelegd.’
Trouw 23.04.2016 De Turkse regering in Ankara heeft de Nederlandse ambassadeur deze week laten weten dat het cartoons over de Turkse president Erdogan niet waardeert. Dat schrijft de Turkse krant Hurriyet zaterdag op basis van anonieme bronnen.
Ambassadeur Cornelis van Rij zou op het matje hebben moeten komen voordat donderdag de brief naar buiten kwam waarin Turkse Nederlanders werden opgeroepen beledigingen aan het adres van Erdogan te melden. Van Rij zou echter pas gisteren op het Turkse ministerie van buitenlandse zaken zijn geweest, toen het bestaan van de brief naar buiten was gekomen. Van Rij zou om duidelijkheid daarover hebben gevraagd.
Nederlandse cartoonisten maakten de laatste dagen regelmatig cartoons over Erdogan. De allereerste aanleiding daarvoor was de discussie in Duitsland rond de komiek Jan Böhmermann. Erdogan heeft hem aangeklaagd, omdat Böhmermann de Turkse president onder meer een geitenneuker noemde.
Donderdag kwam de brief van de Turkse ambassade daar nog overheen. In de brief deed de ambassade een oproep aan Turks-Nederlandse organisaties om beledigingen richting ‘onze president, Turkije of de Turkse bevolkingsgroep’ te melden. De Turkse ambassade liet later weten dat het een misverstand betrof.
Elsevier 23.04.2016 De Turkse regering riep de Nederlandse ambassadeur Cornelis van Rij eerder deze week op het matje om beledigende cartoons over de Turkse president Recep Tayyip Erdogan. Dit gebeurde voordat het Turkse consulaat in Rotterdam deze week een e-mail stuurde naar Turkse organisaties om melding te maken van beledigingen op sociale media. Dat meldt de Turkse krant Hurriyet op basis van ‘betrouwbare bronnen’.
Ophef
De Turken zouden Van Rij hebben geïnformeerd over het groeiende ongenoegen van de regering over beledigende Erdogan-cartoons op sociale media. De ambassadeur heeft intussen ook zijn vragen gesteld over de mail van het consulaat, waar afgelopen week ophef over ontstond. Van Rij zou al zijn opgeroepen, voordat bekend werd dat de mail werd rondgestuurd.
Vrijdag was de Nederlandse ambassadeur op het Turkse ministerie van Buitenlandse Zaken, waar hij het ongenoegen van het kabinet communiceerde naar Ankara. Een afgevaardigde van de CHP, de grootste oppositiepartij, heeft minister van Buitenlandse Zaken Mevlut Cavusoglu om bevestiging gevraagd dat de kliklijn op persoonlijk verzoek van Erdogan is gekomen.
Het is nog niet bekend of een soortgelijk meldpunt ook in andere landen is opgericht. In de mail van het consulaat in Rotterdam stond de tekst: ‘Wij vragen u dringend om namen en inhoudelijke verklaringen van mensen die denigrerende, kleinerende, hatelijke en lasterlijke uitingen over de Turkse president, Turkije als land en de Turkse maatschappij, hebben gedaan’. Het consulaat stuurde de mail naar verschillende Turkse organisaties in Nederland.
In de oproep stond de e-mailadressen of sociale medialinks van mensen voor donderdagmiddag door te geven aan het consulaat. Premier Mark Rutte reageerde, evenals verschillende partijen in de Tweede Kamer, verbijsterd op de mail. ‘Ik ben verbaasd. Het is mij niet duidelijk wat de Turkse regering hiermee wil. Onze ambassadeur in Ankara zal om een verklaring vragen,’ zei hij donderdag tijdens een gezamenlijke persconferentie met de Duitse bondskanselier Angela Merkel. De affaire komt net na de satire-rel met de Duitse komiek Jan Böhmermann.
Het Turkse consulaat doet het af als een ‘misverstand’. Het consulaat beweert dat een medewerker een ‘ongelukkige woordkeuze’ gebruikte in de mail, die verkeerd geïnterpreteerd is.
Intussen wil het Ministerie van Justitie ervoor zorgen dat het verbod op het beledigen van een bevriend staatshoofd verdwijnt. Een dergelijk verbod bestaat ook in het Nederlandse Wetboek van Strafrecht. Een persoon die een buitenlands staatshoofd beledigt kan volgens het wetsartikel maximaal twee jaar gevangenisstraf krijgen.
Minister Ard van der Steur (VVD) van Justitie vindt het een achterhaald wetsartikel. Enkele partijen, waaronder de VVD, riepen de minister afgelopen week op het wetsartikel te snel te schrappen.
Elif Isitman (1987) is sinds oktober 2014 online redacteur bij Elsevier.
AD 23.04.2016 Het kabinet kan in alle staten zijn over de oproep van het Turkse consulaat beledigingen aan Erdogan te melden, maar Turkse Nederlanders staan massaal achter hem. Zijn achterban is in ons land juist opvallend groot.
Turken worden gediscrimineerd op de arbeidsmarkt en hebben het gevoel hier niet welkom te zijn. Dat zorgt er zelfs voor dat de derde generatie, de huidige jongeren, zich richten op Turkije, aldus Floris Vermeulen.
,,Wij hebben geen behoefte aan een kliklijn”, zei minister Bert Koendersvan Buitenlandse Zaken vrijdag over de oproep van het Turkse consulaat om beledigingen aan het adres van de Turkse president te melden. Het kabinet is op zijn zachtst gezegd not amused over de Turkse bemoeienis en heeft formeel protest aangetekend.
De commotie over Erdogans recente bemoeienissen is groot. De storm rond zijn aanval op de Duitse cabaretier Jan Böhmermann was nog niet gaan liggen, of het Turks consulaat in Rotterdam bracht de bekritiseerde oproep uit, die inmiddels is ingetrokken. Erdogan zal er allemaal niet wakker om liggen. Hij weet dat de Turks-Nederlandse bevolking zijn trouwste aanhangers zijn.
Veel Nederlandse stemmen
Erdogans verkiezingsoverwinning mocht afgelopen jaar nipt zijn, maar dat lag niet aan de stemmen uit Nederland. Ruim 69 procent van de Turkse Nederlanders stemde in november op zijn AK-partij. Dat is het hoogste percentage ter wereld, met België als goede tweede. Opvallend was ook het opkomstpercentage van meer dan 49 procent. Zeker als je beseft dat er maar enkele stemlocaties in het land waren.
De grote steun voor Erdogans AK-partij is deels geografisch bepaald, zegt Floris Vermeulen van het Instituut voor Migratie en Etnische Studies. ,,De Turkse gastarbeiders komen veel van het platteland, regio’s waar veel conservatieve moslims wonen. Zij vormen de achterban van de AK-partij.” Veel Turken zijn trots op het land dat Erdogan wist op te bouwen, denkt Vermeulen. ,,Ze zijn nationalistisch opgevoed, en dat gevoel heeft Erdogan bevestigd. Turkije is weer een belangrijk land in de regio. Ze zijn trots op hun roots.”
Ik ken mensen hier die kritisch op Erdogan zijn, maar zich inhouden uit angst, aldus Sadet Karabulut.
Discriminatie op arbeidsmarkt
Die trots staat in schril contrast met het gevoel buitengesloten te zijn door de Nederlandse samenleving, concludeert Vermeulen. ,,Ze worden gediscrimineerd op de arbeidsmarkt en hebben het gevoel hier niet welkom te zijn. Dat zorgt er zelfs voor dat de derde generatie, de huidige jongeren, zich richten op Turkije. Dat zij zich zo sterk met hun land verbonden voelen, is opmerkelijk.”
Toch is lang niet iedereen een aanhanger van Erdogan. Turkije is een gepolariseerde samenleving, en dat zet zich ook in Nederland voort, weet SP-Kamerlid Sadet Karabulut, dochter van een Koerdische immigrant. Minderheden voelen zich ook in Nederland bedreigd door Erdogans machtspolitiek, zegt ze. ,,Ik ken mensen hier die kritisch op Erdogan zijn, maar zich inhouden uit angst. Ze zijn bijvoorbeeld bang voor gevolgen als ze voor vakantie of familiebezoek naar Turkije gaan.”
Brieven met stemadvies
De arm van Erdogan in Nederland is lang en wordt steeds langer, constateert Karabulut. ,,Denk aan de brieven die afgelopen jaar aan Turkse Nederlanders zijn verstuurd met een stemadvies op zijn AK-partij. En de recente oproep van het consulaat. Daardoor zaait hij angst. Een deel haalt zijn schouders op, maar een ander deel laat zich er wel degelijk door beïnvloeden.”
Volgens Karabulut doet de Nederlandse regering er slecht aan om met maatschappelijke organisaties in zee te gaan die onder zijn directe invloed staan. ,,Organisaties als Diyanet of Milli Görüs krijgen voorschriften vanuit Ankara. Er wordt te weinig gedaan tegen zulke parallelle structuren hier.”
Trouw 22.04.2016 In Thailand kun je met gemak de rest van je leven in de cel slijten voor het beledigen van koning Bhumibol. In West-Europa is het minder erg. Maar wie in Nederland koning Willem-Alexander beschimpt riskeert nu nog maximaal vijf jaar cel of een boete die kan oplopen tot 20.000 euro.
Zo ver kwam het de afgelopen jaren nooit, en het zou ook niet mogen, vinden veel politici. Zij vinden een verbod op majesteitsschennis uit de tijd. Vandaag diende D66 een wetsvoorstel in om het beledigen van het koningshuis en bevriende staatshoofden niet langer strafbaar te stellen. Directe aanleiding is deaanklacht van de Turkse president Erdogan aan het adres van de Duitse cabaretier Jan Böhmermann die Erdogan in een gedicht een ‘geitenneuker’ noemde.
In de Tweede Kamer lijkt zich een meerderheid af te tekenen om beide verboden uit de wet te schrappen. Loopt Nederland daarmee voorop? Zijn er landen waar je ‘fuck de koning‘ mag roepen?
Wetgeving om een bevriend staatshoofd te beschermen stamt uit de negentiende eeuw, aldus Hoogleraar Wim Voermans.
Een eenvoudige vraag met een ingewikkeld antwoord, meent hoogleraar staats- en bestuursrecht Wim Voermans. “Er zijn een aantal landen waar echt heel zware straffen staan op het beledigen van de koning”, zegt hij. “Denk aan Thailand, of Myanmar.”
Daarnaast, zegt hij, kennen vrijwel alle landen wel een wet die het beledigen van burgers en smaad strafbaar stelt, of het om de lokale prins carnaval gaat, of koning Willem-Alexander. “Als je als burger beledigd of uitgescholden wordt en daar aanstoot aanneemt kun je aangifte doen. Dan moet je wel een schedeldak als een eierschaal hebben natuurlijk, en je staat behoorlijk voor gek, maar het kan”, zegt Voermans. “Daar staat maximaal een paar honderd euro boete op.”
Wakker geschud
Naast algemene wetgeving tegen beledigen kennen de meeste Europese monarchieën nog altijd een verbod op majesteitsschennis en op het beledigen van bevriende staatshoofden. Zulke wetgeving om buitenlandse staatshoofden te beschermen dateert veelal uit de negentiende eeuw, zegt Voermans. “Toen zaten staatshoofden heel dicht tegen de monarchie aan, en je wilde geen gedoe met staatsbezoeken. Tegenwoordig staat dit soort wetgeving in veel landen in de reservestand. Ook in Duitsland zag je ze wakker schrikken met Erdogan: o jee, hebben we dat nog?”
In België werd voor het laatst in 2006 een Belg veroordeeld wegens majesteitsschennis.
Dat geldt ook voor Groot Brittannië, waar wetgeving rond majesteitsschennis een slapend bestaan leidt. Theoretisch staat er een geldboete of gevangenisstraf op, maar sinds 1840 is er niemand meer vervolgd. In Denemarken is het niet veel anders. In Noorwegen en Zweden kunnen majesteitsschenners celstraf krijgen, maar er wordt zelden of nooit vervolgd.
In Spanje zijn ze minder mild. Zo werden de laatste jaren een aantal keer demonstranten beboet voor het verbranden van een foto van het koningspaar. Een satirisch blad werd in 2007 uit de handel gehaald voor het afdrukken van een spotprent waarin het koninklijk paar de liefde bedrijft.
België
In België, waar men maximaal drie jaar achter de tralies kan verdwijnen, werd in 2006 voor het laatst een Belg veroordeeld. Een man uit Lommel kreeg acht maanden celstraf en een boete van 3300 euro, omdat hij tientallen mails had gestuurd naar onder meer de premier en ministers waarin hij beledigingen uitte tegen toenmalig Koning Albert.
Ook in België gaan van tijd tot tijd stemmen op om het wetsartikel helemaal te schrappen. De laatste jaren maakt met name de Vlaams-nationalistische N-VA zich er sterk voor om de uit 1847 stammende wet te laten verdwijnen, maar vooralsnog zonder succes.
Belgen mogen sinds 2005 wel de draak steken met bevriende staatshoofden. Het wetsartikel dat dit verbood werd geschrapt nadat het Europees Hof van de Rechten van de Mens had geoordeeld dat de Franse krant Le Monde onterecht was bestraft voor majesteitsschennis aan het adres van de Marokkaanse koning. Aparte wetgeving met betrekking tot buitenlandse staatshoofden was in strijd met de vrijheid van meningsuiting en persvrijheid, oordeelde het Europees Hof toen. Daarop besloot ook België het wetsartikel in de ban te doen.
Hoogleraar Voermans verwacht in Nederland uiteindelijk ook een Belgisch compromis. “Ik denk dat wij een Belgische oplossing krijgen. Wij houden veel meer van Willem-Alexander dan van buitenlandse staatshoofden. Het hemd is nader dan de rok.”
Trouw 22.04.2016 De EU mag zich nooit afhankelijk maken van Turkije, vindt Rob de Wijk. Maar omdat de vluchtelingencrisis een bedreiging is voor de hele unie, heeft Erdogan ons in de tang.
Op de deal met Turkije om voor miljarden euro’s vluchtelingen uit Griekenland terug te nemen, en voor elke teruggenomen Syriër er een legaal naar een lidstaat van de Europese Unie te sturen, ben ik nooit dol geweest. Niet omdat het plan niet kan werken, maar omdat de EU zich nooit afhankelijk mag maken van een land als Turkije. Want daarmee maken de EU en de lidstaten zich chantabel.
Al eerder bleek dat Turkije er niet voor terugdeinsde om in plaats van drie, zes miljard euro voor min of meer dezelfde deal te vragen. Omdat de Europese Unie compleet klem zat, kreeg de Turkse president Erdogan zijn zin.
Wat de perverse effecten van deze deal zijn, blijkt nu uit de affaire rond de Duitse cabaretier Jan Böhmermann, die met een ‘hekelgedicht’ Erdogan te grazen nam. Erdogan werd zo boos dat hij maatregelen eiste, die bondskanselier Merkel vervolgens inwilligde. Zeker, Böhmermann wist dat hij fout zat. De belediging van een bevriend staatshoofd is in Duitsland verboden, maar Merkel zou ongetwijfeld haar schouders hebben opgehaald als zij Erdogan niet heel hard nodig zou hebben voor het hanteerbaar maken van de vluchtelingencrisis.
In ieder geval heeft Böhmermann Merkel, en daarmee de hele Europese Unie, in een lastig parket gebracht. Daarmee is maar weer eens aangetoond dat net als elke publieke figuur ook komieken even moeten nadenken over de effecten van hun woorden.
Natuurlijk klinkt het moreel verheven om het punt te maken dat dit nu eenmaal de vrijheid van meningsuiting is, dat dit het hoogste democratische goed is en dat Erdogan eerst maar eens naar zichzelf moet kijken voordat hij anderen de maat neemt. Allemaal waar, maar dat is het punt niet.
Het punt is dat Duitsland, en daarmee de rest van de EU, zich met de deal in een positie heeft geplaatst waarin het de vragende partij is, en Erdogan de biedende. En omdat de vluchtelingencrisis een bedreiging voor de hele unie is, heeft Erdogan ons in de tang en kan Böhmermann niet langer zeggen wat hij wil. Dit hadden we allemaal kunnen weten.
De affaire-Böhmermann maakt pijnlijk duidelijk dat Europese landen niet langer in staat zijn op basis van de wetmatigheden te handelen die nu eenmaal aan de basis liggen van de betrekkingen tussen landen.
Böhmermann had lekker kunnen oreren als de EU-landen hun buitengrenzen onder controle hadden, grote vluchtelingenkampen in crisisgebieden of in de lidstaten zelf hadden ingericht en hadden besloten dat elke vluchteling die de unie binnenkwam naar zo’n kamp zou worden gestuurd. Een fijne oplossing is dat niet, maar iets anders zit er niet in, omdat kennelijk de gemiddelde Europese burger uit angst voor verlies aan welvaart, veiligheid en identiteit al die vluchtelingen niet kan verdragen.
We zijn dus inmiddels in een situatie beland waarin de vrijheid van meningsuiting voor een hoger doel aan banden wordt gelegd. Door de vluchtelingencrisis waren al eerder typisch Europese waarden als compassie en tolerantie gesneuveld. De vraag is wat volgt.
Trouw 22.04.2016 De ontevredenheid onder de Duitsers over bondskanselier Angela Merkel groeit. De gebeurtenissen waar haar kiezers problemen mee hebben, rijgen zich aaneen.
Recent zorgden haar toegeeflijke houding ten opzichte van Turkije en haar kritische opstelling tegenover de komiek Jan Böhmermann, die de Turkse president Erdogan sterk op de hak nam, voor ongenoegen onder de Duitsers. Ze noemde Böhmermanns gedicht ‘met opzet kwetsend”.
Op de barometer voor politici die de omroep ZDF recent bekendmaakte, zakte haar populariteit het sterkst. Een onderzoek onder kiezers bracht als uitkomst dat de helft van het electoraat niet gelooft dat Merkel na de verkiezingen volgend jaar als kanselier zal terugkeren. Waar ze een tijd geleden nog onbetwist de populairste politicus was, is ze nu afgezakt naar de vijfde plek.
Zouden er nu verkiezingen worden gehouden, dan zou de CDU-CSU-fractie in de Bondsdag 33 procent van de stemmen verwerven. Dat is het laagste percentage sinds Merkel aan het bewind is.
Elsevier 22.04.2016 De affaire rondom de komiek Jan Böhmermann en de Turkse president Recep Tayyip Erdogan begint de Duitse bondskanselier Angela Merkel parten te spelen. De ontevredenheid onder de Duitse kiezers over Merkel is scherp gestegen.
Dat meldt de Duitse publieke omroep ZDF op basis van politieke peilingen. ZDF is tevens de werkgever van Böhmermann, die naar aanleiding van de gebeurtenissen heeft besloten een sabbatical in te lassen.
Toegeeflijk
Böhmermann zette kwaad bloed in Turkije door een satirisch gedicht voor te lezen waarin hij Erdogan onder meer uitmaakt voor geitenneuker. De Duitse regering besloot vorige week om een eventuele vervolging van Böhmermann voor het beledigen van een bevriend staatshoofd niets in de weg te leggen.
Merkels toegeeflijke houding ten opzichte van Turkije en haar kritische opstelling tegenover Böhmermann zaait ongenoegen onder de Duitse bevolking. Merkel noemde het gedicht van de cabaretier ‘opzettelijk kwetsend.
Volgens de peiling gelooft de helft van haar electoraat niet dat Merkel volgend jaar zal terugkeren als bondskanselier. Een tijd geleden was ze steevast de populairste politicus, nu is ze gedaald naar de vijfde plek. Mochten er nu verkiezingen worden gehouden, dan zou de CDU-CSU-fractie in de Bondsdag 33 procent van de stemmen verwerven. Dat is het laagste percentage sinds Merkel aan het bewind is.
Fout
Merkel heeft intussen vrijdag publiekelijk erkend dat ze fout zat bij de Erdogan-Böhmermann-affaire, meldt Deutsche Welle. Althans gedeeltelijk. Ze betreurt dat ze het gedicht ‘opzettelijk kwetsend’ heeft genoemd, maar blijft erbij dat strafrechtelijke vervolging op zijn plek is.
Onder een aantal mensen is het gevoel ontstaan dat hun vrijheid van meningsuiting er niet toe doet, en dat is niet zo, aldus Merkel. ‘Mensenrechten, burgerlijke vrijheden, en de vrijheid van de pers zijn essentiële normen,’ benadrukte ze.
Deze verklaring komt ruim een week nadat er ophef ontstond over de toen nog mogelijke vervolging van Böhmermann. Merkel reist zaterdag met Frans Timmermans en Donald Tusk naar Turkije om opnieuw te praten over de uitvoering van de migratiedeal met de EU.
Samen met haar Europese collega’s ontmoet ze de Turkse premier Ahmet Davutoglu in een vluchtelingenkamp in Gaziantep, vlakbij de Syrische grens. Merkel zal bij dit bezoek naar eigen zeggen ook de ‘kwestie van mensenrechten’ aankaarten.
Elif Isitman (1987) is sinds oktober 2014 online redacteur bij Elsevier.
VK 22.04.2016 Angela Merkel heeft vrijdag toegegeven dat ze een fout heeft gemaakt in de affaire rondom het Erdogan-gedicht van cabaretier Jan Böhmermann. Ze noemde het gedicht ‘bewust kwetsend’, zonder dat iemand om haar mening had gevraagd. Nu vindt ze dat ze voor haar beurt gesproken heeft.
‘Het lijkt nu alsof mijn persoonlijke oordeel in deze kwestie van belang is’, zei Merkel volgens het Duitse persbureau DPA. ‘Dat is achteraf gezien een fout.’ Wel bleef ze nadrukkelijk staan achter de beslissing van de Duitse regering om toestemming te verlenen voor eventuele vervolging van Böhmermann voor het beledigen van een buitenlands staatshoofd.
De meeste Duitsers interpreteren Merkels kritiek op Böhmermanns satire als handreiking aan, of zelfs knieval voor, de Turkse president Erdogan. Daardoor ontstond de indruk dat Merkel de persvrijheid en vrijheid van meningsuiting ondergeschikt maakte de politieke vriendschap met Erdogan, die vanwege de vluchtelingendeal tussen de EU en Turkije zo belangrijk is.
Volgens een peiling heeft de populariteit van Merkel nu het zoveelste historische dieptepunt bereikt
Orkaan van kritiek
En zo groeide een gedicht dat bedoeld was als college over de grenzen van satire, uit tot een internationale discussie over de moraliteit van de Bondskanselier.
Vorige week probeerde Merkel de orkaan van kritiek, die haar uit binnen- en buitenland in het gezicht woei, al tot bedaren te brengen door te benadrukken dat ze de mensenrechten en vrijheid van meningsuiting wel degelijk zal verdedigen als ze in het geding zijn. Ook kondigde ze toen aan dat haar regering de bewuste paragraaf, afkomstig uit 1871, uit de grondwet wil schrappen.
Die suspogingen hadden nauwelijks effect, bleek vrijdagmorgen. Volgens een peiling in opdracht van televisiezender ZDF heeft de populariteit van Merkel nu het zoveelste historische dieptepunt bereikt. Op een schaal van – 5 tot 5 is haar populariteit nog maar 0,9 – zo slecht scoorde ze sinds 2011 niet meer.
Of Jan Böhmermann daadwerkelijk zal worden vervolgd is nog niet bekend
Als belangrijkste redenen voor het vertrouwensgebrek gaven veel ondervraagden de affaire Böhmermann en hun scepsis over de vluchtelingendeal aan.
Zaterdag brengt Merkel overigens een bezoek aan de Turks-Syrische grensstreek bij de stad Gaziantep, waar ze vergezeld van EU-president Tusk en Frans Timmermans en de situatie in de vluchtelingenkampen van dichtbij bekijkt. Ze benadrukte zelf dat er geen ontmoeting met Erdogan of Davutoglu op het programma staat.
NU 22.04.2016 Bondkanselier Angela Merkel heeft er spijt van dat ze het gedicht van de Duitse komiek Jan Böhmermann “opzettelijk beledigend” heeft genoemd. Dat heeft ze vrijdag tijdens een persbijeenkomst gemeld. De politica stelt met deze uitspraak vooruit te lopen op het oordeel van de justitie, melden Duitse media.
Merkel besloot vorige week vervolging van Böhmermann toe te staan. Justitie kan hem aanklagen voor het beledigen van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan. Voor de vervolging van een persoon voor belediging van een bevriend staatshoofd moet de Duitse staat formeel toestemming geven.
Erdogan diende een aanklacht in tegen Böhmermann. Hij wil dat de komiek wordt vervolgd voor het beledigen van alle 78 miljoen Turken in een televisieprogramma.
Geitenneuker
Böhermann zou dit hebben gedaan in een gedicht dat hij op 31 maart op de Duitse publieke televisiezender ZDF voordroeg. De komiek maakte de Turkse president in zijn satirische televisieprogramma onder andere uitgemaakt voor geitenneuker.
Het besluit kwam Merkel op veel kritiek te staan, in binnen- en buitenland. De oppositie vindt dat vervolging een knieval betekent tegenover Erdogan. De Duitse regering liet weten van de wet af te willen.
Afschaffen
Böhermann kreeg veel bijval van andere Europese komieken en politici. Zo maakte Hans Teeuwen de Turkse president uit voor een “jongenshoertje” en stelde cabaretier Arjen Lubach dat Erdogan “een laffe, vrijheidsbedreigende, vrouwenhatende klootzak” is.
Nederland kent ook een wet die belediging van een buitenlands staatshoofd en het Nederlandse staatshoofd verbiedt. Een meerderheid van de Tweede Kamer wil af van het verbod op belediging van een buitenlands staatshoofd.
Telegraaf 22.04.2016 Een Turk uit Istanboel die zijn vrouw helemaal in elkaar heeft geslagen, bleek een nogal bijzondere reden hiervoor te hebben opgegeven. Toen de politie hem ondervroeg, stelde hij dat hij door het lint was gegaan omdat zijn vrouw het zomaar had gewaagd om president Erdogan te beledigen.
Kadir E. uit Istanboel vond dat zo verschrikkelijk, dat hij spontaan zijn vrouw Hülya aanviel. Volgens artikel 299 van het Turkse wetboek van Strafrecht kan je van één tot vier jaar gevangenisstraf krijgen als je het staatshoofd beledigt.
De ruzie was ontstaan toen het echtpaar samen naar de tv keek en beelden van de terreuraanslag in Brussel zag. Kadir E. mopperde dat de wereld veel meer meeleefde met de slachtoffers in Brussel dan de slachtoffers van terreur in Turkije.
Hülya, half Turks en half Belgisch, zei daarop dat Erdogan de schuldige van de aanslagen was en begon over hem te klagen. Daarop zou haar man woedend zijn geworden. „Hij riep dat hij me blind zou maken, me uit het raam zou gooien en me om zou brengen”, zei Hülya tegen de politie. Ze had veel letsel aan haar gezicht opgelopen.
Het gebeurt vaker dat de spanningen binnen Turkse gezinnen hoog oplopen vanwege verschillende visies over president Erdogan.
NU 22.04.2016 Vier Turkse academici die zijn opgepakt op beschuldiging van het verspreiden van terroristische propaganda zijn vrijdag in afwachting van hun proces vrijgelaten, meldde persbureau Dogan.
De Turkse autoriteiten arresteerden de vier in maart nadat ze publiekelijk een verklaring hadden voorgelezen die opriep de veiligheidsoperaties in het overwegend Koerdische zuidoosten te beëindigen.
Zij maakten deel uit van meer dan 2000 academici die een petitie voor vrede hadden ondertekend. President Recep Tayyip Erdogan zei later dat degenen die de petitie hadden ondertekend een prijs voor hun “verraad” zouden betalen.
NU 22.04.2016 De acties van Turkije naar aanleiding van vermeende beledigingen aan het adres van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan, staan volgens premier Mark Rutte los van de Europese afhankelijkheid van Turkije voor het slagen van de migratiedeal.
“Het is totale onzin dat Erdogan ons in de tang houdt door de deal”, zei Rutte vrijdag tijdens zijn wekelijkse persconferentie na afloop van de ministerraad.
Deze week verstuurde het Turkse consulaat in Rotterdam een brief naar Nederlandse Turken met daarin de oproep beledigingen aan het adres van Erdogan te melden.
Aanleiding voor de oproep zou de Böhmermann-affaire in Duitsland zijn. Sindsdien komen er meer meldingen van haatberichten binnen, stelde de Turkse ambassade. De Duitse komiek Jan Böhmermann nam eind maart op de Duitse omroep ZDF Erdogan op de hak. Erdogan heeft geëist dat de komiek wordt vervolgd.
Niet de eerste keer
De brief gericht aan Nederlanders met een Turkse afkomst “bevreemdde” de premier. “Vrijheid van meningsuiting is een essentieel onderdeel van onze samenleving.” Het kabinet heeft daarom eerder op de dag protest aangetekend bij de Turkse regering tegen de brief van het consulaat.
Hoewel Turkije zich meerdere malen nadrukkelijk heeft bemoeid met Nederlandse aangelegenheden, zoals het versturen van een stemadvies en de bemoeienis van Erdogan in de zaak-Yunus, denkt Rutte dat het protest “een krachtig genoeg” signaal is.
De discussie die is ontstaan over de Turkse inmenging terwijl Nederland met de Europese Unie nauw samenwerkt met Erdogan om de vluchtelingencrisis te controleren, noemde minister Bert Koenders (Buitenlandse Zaken) vrijdag “terecht” en Rutte begrijpt de ophef. Voor het terugdringen van de asielmigratie heeft de EU Turkije hard nodig.
Maar de brief van het consulaat moet wel losgekoppeld worden van de afspraken die zijn gemaakt met Turkije. “Die afspraken zullen er niet toe leiden dat wij concessies doen”, aldus Rute. Hij benadrukte dat Nederland niet altijd de landen kan uitzoeken waar het mee wil samenwerken.
Majesteitsschennis
Vrijdag diende D66 ook het initiatiefwetsvoorstel in om de wet te schrappen die het strafbaar stelt om de koning en buitenlandse staatshoofden te beledigen.
Het kabinet voelt er voor om het beledigingsverbod voor buitenlandse staatshoofden uit te wet te halen, maar heeft nog geen kabinetsstandpunt geformuleerd over het verbod op majesteitsschennis. Rutte zei dat eerst goed onderzocht moet worden wat de consequenties van het schrappen van het verbod zouden zijn voor de koning, omdat hij zich door de ministeriële verantwoordelijkheid niet kan kan verdedigen in een openbaar debat.
Minister Ard van der Steur (Veiligheid en Justitie) gaat snel met D66 in overleg om te bezien hoe het wetsvoorstel er het beste uit kan komen te zien.
Telegraaf 22.04.2016 Nederland gaat nauwgezet volgen of zich ooit nog zoiets voordoet als de oproep van het Turkse consulaat om beledigingen aan het adres van de Turkse president te melden. Dat zei premier Mark Rutte vrijdag.
Hij kon niet zeggen of de kou uit de lucht is, nu de oproep is teruggenomen en er door Nederland is geprotesteerd bij de Turkse regering. Je weet pas hoe pudding smaakt als je hem proeft, aldus de premier. Nederland heeft met zijn protest een sterk signaal afgegeven en het is volgens Rutte ’goed’ dat de oproep is teruggenomen. Nu is het kijken „hoe het zich ontwikkelt en of het zich herhaalt”.
Het is volgens Rutte ’totale onzin’ dat president Recep Tayyip Erdogan ons in de tang kan houden door de Europees-Turkse deal over de vluchtelingenstroom. „We moeten nu eenmaal afspraken maken met landen van buiten de EU, die misschien ook andere maatstaven hebben.” Maar dat mag volgens Rutte „nooit leiden tot concessies aan onze kernwaarden”, zoals de vrijheid van meningsuiting.
Telegraaf 22.04.2016 Het verbod op het beledigen van een bevriend staatshoofd verdwijnt. Het kabinet is het eens met minister Van der Steur (Veiligheid en Justitie) en de Tweede Kamer.
Dat meldt de NOS. Enkele partijen riepen het kabinet afgelopen week op de wet snel aan te passen. De kwestie is actueel omdat de Duitse komiek Jan Böhmermann mogelijk strafrechtelijk wordt vervolgd wegens zijn uitspraken over de Turkse president Erdogan.
Majesteitsschennis
De wet die majesteitsschennis verbiedt wordt voorlopig nog niet geschrapt. Het kabinet neemt de tijd om na te denken over het schrappen van deze wet, zei minister-president Mark Rutte vrijdag. D66 diende vrijdag een initiatiefwet in die het beledigen van het staatshoofd moet afschaffen.
Volgens de premier gaat het om een ingewikkelde kwestie. Aan de wet liggen ,,bijzondere omstandigheden” ten grondslag. ,,De koning kan zich niet in het openbare debat verdedigen.” Dat maakt een ,,langdurige afweging noodzakelijk”, aldus de premier.
Hij sluit niet uit dat het wetsartikel verdwijnt. ,,Misschien is de conclusie van die zorgvuldige weging wel dat je die ook kunt schrappen. Maar zover ben ik nog niet.” Majesteitsschennis heeft niet de hoogste prioriteit, voegde Rutte eraan toe.
Mensen die de koning beledigen, riskeren een celstraf van maximaal vijf jaar en kunnen hun kiesrecht verliezen. ,,Waarom moet het beledigen van de koning of een buitenlands staatshoofd anders beoordeeld worden dan belediging van alle andere Nederlanders? Zo’n zwaardere strafmaat is niet meer van deze tijd en onnodig”, meent Kees Verhoeven van D66. Hij wijst er daarbij op dat tussen 2000 en 2012 zestien mensen zijn veroordeeld voor majesteitsschennis.
Telegraaf 22.04.2016 Een adviseur van de Turkse president Erdogan helpt Nederlandse Turken online bij aangifte doen tegen Hans Teeuwen. De Rotterdamse advocaat Ejder Köse stelt dat de cabaratier kan worden vervolgd om zijn beledigende woorden. „De rechter kan maximaal vier maanden cel opleggen”, zegt de raadsman.
Advocaat Ejder Köse denkt dat Teeuwen vervolgd kan worden.
Erdogan wil dat de Duitse komiek Jan Böhmermann wordt vervolgd voor het beledigen van alle 78 miljoen Turken in een televisieprogramma. Foto: Reuters
Köse liep deze week voorop in de discussie over het bestrijden van alle beschimpingen van de president. Zijn eis aan Duitsland om een presentator te vervolgen maakte hem mikpunt van spot en hoon. Het Turks consulaat in Nederland verzamelt hier nu voorbeelden van dit soort belediging, ogenschijnlijk om aangifte te doen, bleek tenminste aanvankelijk uit een mail aan Turkse organisaties.
Dit leidde donderdag tot een golf van boosheid aan het Binnenhof. Premier Rutte roept de Turkse ambassadeur hierover op het matje. Minister Asscher (Integratie) vindt dat de integratie van immigranten uit het land wordt verstoord. „Iedereen in dit land kan zelf zijn keuzes maken. Daar hebben anderen zich niet mee te bemoeien.”
In de Kamer wordt geschokt gereageerd en een debat over de kwestie is al aangevraagd. „Dit staat haaks op de cultuur van vrijheid in ons land”, zegt VVD-Kamerlid Taverne. „De lange arm van Erdogan intimideert Turkse Nederlanders”, zegt SP-Kamerlid Karabulut.
Na een dag ophef zei het Turkse consulaat plots dat de ophef berust op een misverstand. Het was enkel de bedoeling om aan organisaties hier te vragen of zij iets merken van haatcampagnes, is nu ineens de boodschap.
Advocaat Köse zegt dat de Nederlandse wet beledigingen, zoals die van cabaretier Teeuwen, vervolgbaar maakt. Hij zegt niet op te treden namens de Turkse overheid. Maar in het verleden werd hij in ieder geval eenmaal door de Turkse overheid ingeschakeld, om de familie bij te staan van een jongen die in 2011 onder verdachte omstandigheden om het leven kwam in een politiecel. Bovendien werd Köse in 2012 benoemd in een adviesraad van Erdogan, gericht op het bevorderen van banden met Turken in het buitenland. „Een onbetaalde functie”, zegt hij. „En de afgelopen twee jaar zijn we niet eens bij elkaar gekomen.”
Belediging
Vervolging van Teeuwen kan na aangiften wegens ‘eenvoudige belediging’, en niet op grond van de wet over belediging van bevriende mogendheden, die de Tweede Kamer wil schrappen. „Die geldt namelijk alleen als dit staatshoofd in Nederland is.”
Op belediging staat een lagere straf, maar die kan met een derde worden verhoogd bij het beschimpen van een bevriend staatshoofd. „Dat betekent maximaal vier maanden celstraf of een boete”, schetst de Rotterdamse raadsman. Vlak na de actie van Teeuwen deed hij op Facebook in detail uit de doeken hoe ’Nederturken’ aan berechting bij kunnen dragen.
Zo kunnen ze volgens hem aangifte doen. „U zult zich wellicht herinneren dat de uitlatingen van de PVV-leider Geert Wilders tegen de Marokkanen in heel Nederland een storm aan aangiftes heeft veroorzaakt.”
Teeuwen noemde de Turkse leider in een uitzending van RTL Nieuws een ’jongenshoer, van wie hij nog ’een blowjob tegoed’ had. Köse: „Deze uitspraken deed hij niet op het podium, maar in een serieuze nieuwsuitzending op televisie. Dat is dus geen cabaret, maar een politiek statement.”
AD 22.04.2016 Cabaretier Hans Teeuwen zou kunnen worden berecht vanwege zijn uitspraken over de Turkse president Erdogan. Dat stelt de Rotterdamse advocaat Ejder Köse in De Telegraaf.
In een interview met RTL Nieuws nam Hans Teeuwen het eind vorige week op voor de Duitse komiek Jan Böhmermann, die een spottend gedicht schreef over Erdogan. ,,Ik zit hier om een kunstbroeder te verdedigen”, aldus Teeuwen. ,,Ik ken Erdogan nog uit de tijd dat hij een jongenshoertje was in een bordeel in Istanbul en ik kwam daar regelmatig, omdat ik homoseksuele stoom moet afblazen.”
Strafbaar
Volgens Köse zijn beledigingen zoals die van Teeuwen strafbaar. Daarvoor zouden in Nederland woonachtige Turken aangifte tegen de cabaretier moeten doen, zo schreef Köse op Facebook. Teeuwen zou volgens de advocaat vier maanden cel kunnen krijgen wegens eenvoudige belediging.
Zowel bij Turkse Nederlanders als in de Tweede Kamer ontstond donderdag al beroering nadat het Turkse consulaat in Rotterdam in een e-mail opriep ‘beledigers’ van president Erdogan aan te geven. Het bericht zou volgens het consulaat echter verkeerd geïnterpreteerd zijn: de instantie wilde alleen meer weten over racistische uitingen en haatcampagnes.
Telegraaf 22.04.2016 Het Nederlandse kabinet heeft vrijdag protest aangetekend bij de Turkse regering tegen de brief die door het Turkse consulaat in Rotterdam is verzonden. Daarin werd opgeroepen beledigingen aan het adres van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan te melden. ,,Wij hebben geen behoefte aan een kliklijn”, zei minister Bert Koenders van Buitenlandse Zaken vrijdag.
Het consulaat heeft na alle ophef laten weten dat het om een ‘misverstand’ gaat. De brief zou niet officieel van het consulaat zijn en door een medewerker zijn verstuurd. Nederland heeft overigens meer dan één Turks consulaat. Vrijdag bleek dat ook het Turkse consulaat in Deventer dergelijke berichten heeft verstuurd naar Turkse Nederlanders.
,,Het is goed dat die brief nu is teruggenomen, maar het is wel belangrijk om als Nederland te zeggen dat het geen goede zaak is”, aldus Koenders.
We moeten de vrijheid van meningsuiting in Nederland beschermen, zei de bewindsman voor het begin van de ministerraad. ,,Als er problemen zijn met een belediging zijn daar juridische middelen voor en daarom hebben wij ook protest aangetekend bij de Turkse regering vandaag.”
Verscheidene partijen in de Tweede Kamer riepen het kabinet donderdag op om de ambassadeur van Turkije op het matje te roepen. De brief van het consulaat leidde meteen ook tot onrust onder Turkse Nederlanders. De Federatie Koerden in Nederland noemde het vrijdag ,,zorgwekkend dat een consulaat een meldpunt in Nederland start voor een buitenlandse mogendheid. Kennelijk zijn de behoeftes van president Erdogan belangrijker. Erger nog, het consulaat wil burgers tegen elkaar opzetten.”
NU 22.04.2016 Het Nederlandse kabinet heeft vrijdag protest aangetekend bij de Turkse regering tegen de brief die door het Turkse consulaat in Rotterdam is verzonden. Daarin werd opgeroepen beledigingen aan het adres van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan te melden. “Wij hebben geen behoefte aan een kliklijn”, zegt minister Bert Koenders van Buitenlandse Zaken vrijdag.
Het consulaat heeft na alle ophef laten weten dat het om een ‘misverstand’ gaat. De brief zou niet officieel van het consulaat zijn en door een medewerker zijn verstuurd.
Nederland heeft overigens meer dan één Turks consulaat. Vrijdag bleek dat ook het Turkse consulaat in Deventer dergelijke berichten heeft verstuurd naar Turkse Nederlanders.
“Het is goed dat die brief nu is teruggenomen, maar het is wel belangrijk om als Nederland te zeggen dat het geen goede zaak is”, aldus Koenders.
Beschermen
We moeten de vrijheid van meningsuiting in Nederland beschermen, zei de bewindsman voor het begin van de ministerraad. “Als er problemen zijn met een belediging zijn daar juridische middelen voor en daarom hebben wij ook protest aangetekend bij de Turkse regering vandaag.”
Koenders meldde donderdag al dat de Nederlandse ambassade in de Turkse hoofdstad Ankara de Turken om opheldering zou gaan vragen.
Verscheidene partijen in de Tweede Kamer riepen het kabinet donderdag op om de ambassadeur van Turkije op het matje te roepen. Premier Mark Rutte liet weten de oproep “vreemd” te vinden en “verbaasd” te zijn over de actie.
Net als Koenders vindt hij de inmenging “geen goede zaak”. Ook minister Lodewijk Asscher (Integratie) is niet te spreken over de oproep. “Het bevalt me niet”, zei hij donderdag.
Onrust
De brief van het consulaat leidde meteen ook tot onrust onder Turkse Nederlanders.
De Federatie Koerden in Nederland noemde het vrijdag “zorgwekkend dat een consulaat een meldpunt in Nederland start voor een buitenlandse mogendheid. Kennelijk zijn de behoeftes van president Erdogan belangrijker. Erger nog, het consulaat wil burgers tegen elkaar opzetten.”
Aanleiding voor de oproep zou de Böhmermann-affaire in Duitsland zijn. Sindsdien komen er meer meldingen van haatberichten binnen, stelde de Turkse ambassade. De Duitse komiek Jan Böhmermann nam eind maart op de Duitse omroep ZDF Erdogan op de hak nam. De president heeft geëist dat de komiek wordt vervolgd.
Op dit moment is het volgens de Nederlandse wet verboden om een buitenlandse staatshoofd te beledigen. Het kabinet onderzoekt samen met de Kamer of het beledigingsverbod kan worden aangepast.
NU 22.04.2016 D66-Kamerlid Kees Verhoeven dient vrijdag een initiatiefwetsvoorstel in om de wet te schrappen waarin staat dat belediging van buitenlandse en binnenlandse staatshoofden strafbaar is. Het voorstel krijgt steun van PvdA, SP en GroenLinks, meldt de Volkskrant.
Alleen de PVV of VVD zouden nog moeten meedoen om een meerderheid te vormen. Zij nemen volgens de Volkskrant later een standpunt in.
Het initiatiefvoorstel is een reactie op de commotie rond de Turkse president Recep Tayyip Erdogan. Zo zou onder andere het Turkse consulaat in Rotterdam hebben opgeroepen om beledigingen van de Turkse president Erdogan te melden, wat later werd uitgelegd als ‘een misverstand‘.
Strenger
Het beledigen van koning Willem-Alexander of buitenlandse staatshoofden kan op dit moment strenger bestraft worden dan het beledigen van een ‘gewone’ Nederlander.
“In onze moderne samenleving met een moderne koning is deze ongelijkheid niet wenselijk”, zegt Verhoeven in de Volkskrant. “De vrijheid van meningsuiting en de mogelijkheden voor maatschappelijk debat moeten zwaarder wegen.”
Alleen de wetten die smaad(schrift), laster en eenvoudige belediging verbieden zouden worden behouden met het initiatiefwetsvoorstel.
Actievoerder
Verhoeven is al langer bezig met een wetsvoorstel. In 2015 zei hij al hieraan tewerken nadat een actievoerder een straf boven het hoofd hing omdat hij ‘Fuck de koning’ had geroepen.
Koning Willem-Alexander zei eerder over zaak dat hij vindt dat de wet die majesteitsschennis verbiedt, besproken moet kunnen worden. En dat hij het debat daarover volgt en accepteert wat de uitkomsten zijn.
Zie ook: Fuck de koning: Is straf majesteitsschennis nog te verdedigen?
Lees meer over: Majesteitsschennis
Oproep melden beledigingen Erdogan berust op ‘misverstand’
NU 22.04.2016 De oproep van het Turkse consulaat in Rotterdam om beledigingen van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan te melden, berust volgens het Turkse consulaat op een misverstand. Het consulaat zegt dat in een mail die donderdagavond is uitgestuurd.
Sadet Karabulut van de SP in de Tweede Kamer heeft de mail gezien en bevestigt een bericht van de NOS erover. Volgens het schrijven is er ongelukkig geformuleerd waardoor de tekst verkeerd wordt geïnterpreteerd.
Het consulaat zou alleen meer willen weten over racistische uitingen en haatcampagnes. Een medewerker van het consulaat zou volgens de NOS een fout hebben gemaakt, waardoor de suggestie werd gewekt dat Turkse Nederlanders beledigingen moeten melden. Het consulaat distantieert zich van de inhoud die is verstuurd.
In de nieuwe brief moet duidelijk blijken dat het meldpunt bedoeld is voor Turkse organisaties. Zij kunnen daar klachten melden over bijvoorbeeld haatcampagnes bij het Turkse consulaat.
VVD, CDA en SP laten de NOS weten dat de zaak nog niet afgedaan is. De partijen vinden dat de zaak verder moet worden bekeken.
‘Vreemd’
De oproep riep bij het kabinet donderdag de nodige vragen op. Premier Mark Rutte noemde de oproep “vreemd” en is “verbaasd” over de actie.
Net als de minister van Buitenlandse Zaken Bert Koenders vindt hij de inmenging “geen goede zaak”. Ook minister Lodewijk Asscher (Integratie) is niet te spreken over de oproep. “Het bevalt me niet”, zei hij.
Bij Turkse Nederlanders ontstond donderdag veel onrust. De Nederlandse afdeling van de Turkse oppositiepartij CHP (CHP Hollanda) kreeg veel telefoontjes van bezorgde mensen die bang zijn omdat ze in het verleden op iets kritisch hebben gereageerd op bijvoorbeeld Facebook of Twitter.
De Nederlandse ambassade in de Turkse hoofdstad Ankara gaat om opheldering vragen, kondigde Koenders al aan.
Haatberichten
Aanleiding voor de oproep zou de Böhmermann-affaire in Duitsland zijn. Sindsdien komen er meer meldingen van haatberichten binnen, stelde de Turkse ambassade.
De Duitse komiek Jan Böhmermann las op 31 maart een gedicht voor in het Duitse ZDF-programma Neo Magazin Royal, waarin hij Erdogan op de hak nam. Erdogan heeft geëist dat de komiek wordt vervolgd.
Op dit moment is het volgens de Nederlandse wet verboden om een buitenlandse staatshoofd te beledigen. Of de wet overtreden wordt, is aan de rechter om te beoordelen, zei Asscher. Het kabinet onderzoekt samen met de Kamer of het beledigingsverbod kan worden aangepast.
Trouw 22.04.2016 Turken in Nederland voelen zich geïntimideerd door de regering in Ankara. Ze zijn voorzichtiger met wat zij op sociale media schrijven, vrezen aanklachten en mijden soms de moskee. De oproep van het Turkse consulaat in Rotterdam woensdag om beledigingen aan president Erdogan te melden leidt tot nog meer zelfcensuur, is de vrees.
Het Nederlandse kabinet heeft vandaag protestaangetekend bij de Turkse regering tegen oproep van het consulaat. “Wij hebben geen behoefte aan een kliklijn”, zei minister Bert Koenders van Buitenlandse Zaken.
Het consulaat verstuurde de oproep per e-mail aan Turkse verenigingen. Turkse Nederlanders werden opgeroepen om tot gisteravond kritische uitingen op sociale media-accounts te melden. In de avond meldde het consulaat dat het om een misverstand ging; het was de bedoeling alleen te vragen om racistische uitlatingen te melden.
Mehmet Cerit, hoofdredacteur van de kritische Turks-Nederlandse krant Zaman Vandaag gelooft die uitleg niet. Hij denkt dat het consulaat geschrokken is van de reacties op de brief. Het zou hem niet verbazen als de Turkse overheid aanklachten voorbereidt tegen komieken in Nederland. De Duitse komiek Jan Böhmermann wordt mogelijk vervolgd, omdat hij Erdogan een ‘geitenneuker’ noemde. Ook de Nederlandse cabaretier Hans Teeuwen dreef de spot met de Turkse president.
Maar in de oorspronkelijke oproep ging het niet alleen om schimpscheuten als die van Teeuwen. Turkse Nederlanders werden ook aangespoord kritische uitingen van andere Turken te melden. Zulke oproepen waren er in Turkije de afgelopen jaren ook, zegt Cerit. “Daar worden burgers massaal geregistreerd.” Er lopen in Turkije duizenden rechtszaken wegens het beledigen van de president.
Een beller zei: ‘Ik heb best wat kritiek geuit op Erdogan, ook op sociale media. Moet ik die posts op Facebook nu wissen?’
Kliklijn
De e-mail leidt tot woede en bezorgdheid bij Turkse verenigingen. “Het consulaat is er om burgerzaken te regelen, toch niet om een kliklijn te openen?”, zegt Emre Ünver, voorzitter van het Inspraakorgaan Turken in Nederland (IOT). “Komt er een lijst op het consulaat te liggen van mensen die kritiek hebben op Erdogan?”
Het IOT kreeg gisteren tientallen telefoontjes van bezorgde Turken in Nederland, zegt Ünver. “Een beller zei: ‘Ik heb best wat kritiek geuit op Erdogan, ook op sociale media. Moet ik die posts op Facebook nu wissen?’ Hij vroeg zich af of hij nog wel naar Turkije op vakantie kon. “En als ik er nog steeds in kom, krijg ik dan dáár een rechtszaak aan mijn broek?”
Turkse verenigingen zeggen dat de intimidatie van Turkije ook bedrijven treft en tot in de moskeeën doordringt. Zaman-hoofdredacteur Cerit: “Ondernemers krijgen te horen: ‘Ik zou voorzichtig zijn met kritiek, je doet zaken in Turkije’.” Ook mijden Turken moskeeën, wanneer zij daar bekendstaan als criticus van Erdogan, signaleren enkele organisaties. Cerit: “Kritiek op Erdogan staat gelijk aan landverraad. En landverraders zijn niet welkom in moskeeën.”
Binnenkort vergadert de Tweede Kamer over de kwestie. Kamerleden stelden vragen over de e-mail. De Nederlandse ambassade in Ankara vraagt om opheldering, liet minister Koenders weten.
VK 22.04.2016 De Nederlandse regering heeft vrijdag bij de Turkse regering protest aangetekend tegen de brief die door het Turkse consulaat in Rotterdam is verzonden. Daarin werd opgeroepen beledigingen aan het adres van de Turkse president Erdogan te melden. ‘Wij hebben geen behoefte aan een kliklijn’, zei minister Koenders van Buitenlandse Zaken vrijdag.
Het consulaat heeft na alle ophef donderdag laten weten dat het om een ‘misverstand’ gaat. De brief zou niet officieel van het consulaat zijn en door een medewerker zijn verstuurd.
Premier Rutte zei vrijdag dat Nederland nauwgezet gaat volgen of zich ooit nog zoiets voordoet. Hij kon niet zeggen of de kou uit de lucht is, nu de oproep is teruggenomen en er door Nederland is geprotesteerd bij de Turkse regering. Je weet pas hoe pudding smaakt als je hem proeft, aldus de premier. Nederland heeft met zijn protest een sterk signaal afgegeven en het is volgens Rutte ‘goed’ dat de oproep is teruggenomen. Nu is het kijken ‘hoe het zich ontwikkelt en of het zich herhaalt’.
Het is volgens Rutte ‘totale onzin’ dat president Recep Tayyip Erdogan ons in de tang kan houden door de Europees-Turkse deal over de vluchtelingenstroom. ‘We moeten nu eenmaal afspraken maken met landen van buiten de EU, die misschien ook andere maatstaven hebben.’ Maar dat mag volgens Rutte ‘nooit leiden tot concessies aan onze kernwaarden’, zoals de vrijheid van meningsuiting.
Nederland heeft overigens meer dan één Turks consulaat. Vrijdag bleek dat ook het Turkse consulaat in Deventer dergelijke berichten heeft verstuurd naar Turkse Nederlanders. ‘Het is goed dat die brief nu is teruggenomen, maar het is wel belangrijk om als Nederland te zeggen dat het geen goede zaak is’, aldus Koenders.
We moeten de vrijheid van meningsuiting in Nederland beschermen, zei de bewindsman voor het begin van de ministerraad. ‘Als er problemen zijn met een belediging zijn daar juridische middelen voor. Ook daarom hebben wij vandaag protest aangetekend bij de Turkse regering.’
Verscheidene partijen in de Tweede Kamer riepen het kabinet donderdag op om de ambassadeur van Turkije op het matje te roepen. De brief van het consulaat leidde ook tot onrust onder Turkse Nederlanders.
In de oproep van het consulaat in Rotterdam werd Turks-Nederlandse organisaties opgeroepen om beledigingen richting ‘onze president, Turkije of de Turkse bevolkingsgroep’ te melden, liefst met vermelding van het e-mail-, twitter- of facebookadres van de persoon die de belediging uit.
Volgens de Turkse ambassade was die oproep slechts bedoeld om de situatie in Nederland te ‘monitoren’. ‘Dat doen alle ambassades ter wereld’, aldus persattaché Emrullah Cuma Akgündüz in de Volkskrant. ‘Het is ons werk.’
Haatcampagne
Volgens de ambassade woedt in Nederland ‘een haat- en lastercampagne’ tegen de Turkse president, het Turkse volk en Turkije’. Dit constateert de ambassade naar aanleiding van een scherpe toename in het aantal ‘haatberichten’ die de diplomatiek post binnenkrijgt.
Akgündüz zegt dat de ambassade momenteel veel schunnige en grievende mails ontvangt. ‘Het is niet nieuw, maar er is wel een behoorlijke toename sinds de situatie-Böhmermann in Duitsland’, aldus Akgündüz, die daarmee verwijst naar de Duitse komiek Jan Böhmermann die mogelijk wordt vervolgd wegens het beledigen van president Erdogan.
In een reactie op de ophef over de oproep van het Turkse consulaat zei de Federatie Koerden in Nederland vrijdag het ‘zorgwekkend’ te vinden dat een consulaat een meldpunt in Nederland start voor een buitenlandse mogendheid. ‘Kennelijk zijn de behoeftes van president Erdogan belangrijker. Erger nog, het consulaat wil burgers tegen elkaar opzetten.’
Elsevier 22.04.2016 De Tweede Kamer reageerde al verbolgen, en nu wil ook het kabinet opheldering van Ankara over het meldpunt voor ‘beledigers’ van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan.
Het Nederlandse kabinet heeft vrijdag officieel protest aangetekend bij de Turkse regering in Ankara. Premier Mark Rutte (VVD) vindt het ‘vreemd’, en zegt ‘verbaasd’ te zijn over de opmerkelijke actie.
‘Geen behoefte aan’
Minister van Buitenlandse Zaken Bert Koenders (PvdA) vindt de oproep van het consulaat in Rotterdam ‘geen goede zaak’. ‘We moeten de vrijheid van meningsuiting beschermen. Wij hebben geen behoefte aan een kliklijn’, zei Koenders voor het begin van de wekelijkse kabinetsvergadering.
Er staan de Turken ook andere wegen open als ze problemen hebben met bepaalde zaken, aldus Koenders. ‘Als er problemen zijn met beledigingen, dan zijn daar juridische wegen voor.’
Het consulaat riep op om beledigingen aan het adres van Erdogan, Turkije en het Turkse volk die mensen via e-mail hebben ontvangen of zijn tegenkomen op sociale media te melden aan het consulaat. Er werd ook gevraagd om ‘namen en e-mail of sociale media-adressen’ van de beledigers in kwestie. Het consulaat zei na alle ophef dat de oproep berust op een ‘misverstand‘.
De Nederlandse afdeling van de CHP, de grootste Turkse oppositiepartij, reageert met ontsteltenis op de oproep van het consulaat. Ontvangers hebben tot aan het einde van de middag op donderdag om Erdogan-beledigingen te melden. Nagenoeg alle partijen in de Kamer reageerden verontwaardigd. ‘Een nieuw hoofdstuk rond de lange arm van Ankara,’ zei bijvoorbeeld SP-Kamerlid Sadet Karabulut tegen de NOS. Volgens haar zullen Turkse Nederlanders zich door dit bericht behoorlijk geïntimideerd voelen.
Erdogan lijkt een ware campagne te zijn begonnen tegen mensen die de draak met hem steken. Zijn aangifte tegen de Duitse komiek Jan Böhmermann leidde tot grote ophef, zeker nadat bondskanselier Angela Merkel ook nog eens besloot om het Openbaar Ministerie ernaar te laten kijken. Mogelijk wordt tot vervolging overgegaan.
Tom Reijner (1986) werkt sinds augustus 2013 op de webredactie. Hij studeerde Politicologie en Geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam.
Trouw 22.04.2016 Het Nederlandse kabinet heeft vandaag protest aangetekend bij de Turkse regering tegen de brief die door het Turkse consulaat in Rotterdam is verzonden. Daarin werd opgeroepen beledigingen aan het adres van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan te melden. “Wij hebben geen behoefte aan een kliklijn”, zei minister Bert Koenders van Buitenlandse Zaken.
Het Turkse consulaat heeft na alle ophef inmiddels laten weten dat het om een ‘misverstand’ gaat. De brief zou niet officieel van het consulaat zijn en door een medewerker zijn verstuurd. Nederland heeft overigens meer dan één Turks consulaat. Vandaag bleek dat ook het Turkse consulaat in Deventer dergelijke berichten heeft verstuurd naar Turkse Nederlanders.
“Het is goed dat die brief nu is teruggenomen, maar het is wel belangrijk om als Nederland te zeggen dat het geen goede zaak is”, aldus Koenders.
Koenders vindt dat we de vrijheid van meningsuiting in Nederland moeten beschermen. “Als er problemen zijn met een belediging zijn daar juridische middelen voor en daarom hebben wij ook protest aangetekend bij de Turkse regering vandaag.”
Verscheidene partijen in de Tweede Kamer riepen het kabinet donderdag op om de ambassadeur van Turkije op het matje te roepen. De brief van het consulaat leidde meteen ook tot onrust onder Turkse Nederlanders. De Federatie Koerden in Nederland noemde het “zorgwekkend dat een consulaat een meldpunt in Nederland start voor een buitenlandse mogendheid. Kennelijk zijn de behoeftes van president Erdogan belangrijker. Erger nog, het consulaat wil burgers tegen elkaar opzetten.”
AD 22.04.2016 Het Nederlandse kabinet heeft vrijdag protest aangetekend bij de Turkse regering tegen de brief die in Nederland wonenden Turken oproept om alle beledigingen aan het adres van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan te melden. De brief werd verstuurd door het Turkse consulaat in Rotterdam.
Wij hebben geen behoefte aan een kliklijn, aldus Bert Koenders, minister van Buitenlandse Zaken.
,,Wij hebben geen behoefte aan een kliklijn”, zei minister Bert Koenders van Buitenlandse Zaken vrijdag. Het Turkse consulaat heeft na alle ophef inmiddels laten weten dat het om een ‘misverstand’ gaat.
De brief zou niet officieel van het consulaat zijn en door een medewerker zijn verstuurd. Koenders is daarover tevreden. ,,Het is goed dat die brief nu is teruggenomen, maar het is wel belangrijk om als Nederland te zeggen dat het geen goede zaak is.”
Vrijheid beschermen
We moeten de vrijheid van meningsuiting in Nederland beschermen, zei de bewindsman voor het begin van de ministerraad. ,,Als er problemen zijn met een belediging zijn daar juridische middelen voor en daarom hebben wij ook protest aangetekend bij de Turkse regering vandaag.”
In de Tweede Kamer werden donderdag vragen over de zaak gesteld. Meerdere partijen riepen het kabinet op om de ambassadeur van Turkije op het matje te roepen. Mark Rutte noemde de brief eerder ‘vreemd‘.
VK 22.04.2016 Gesteund door PvdA, SP en GroenLinks wil D66 niet alleen de strafbare belediging van buitenlandse staatshoofden uit de wet schrappen, maar ook de belediging van ons eigen staatshoofd, koning Willem-Alexander. In reactie op alle commotie rond de Turkse president Erdogan dient het D66-Kamerlid Kees Verhoeven daartoe vandaag een initiatiefwetsvoorstel in. Een Kamermeerderheid is binnen bereik.
Op beide delicten staat nu een strengere straf dan voor het beledigen van een gewone Nederlander. Als ook de VVD of de PVV meedoen, haalt de initiatiefwet een Kamermeerderheid. Die partijen nemen later een standpunt in.
‘In onze moderne samenleving met een moderne koning is deze ongelijkheid niet wenselijk’, zegt Verhoeven. ‘De vrijheid van meningsuiting en de mogelijkheden voor maatschappelijk debat moeten zwaarder wegen.’
D66 wil alleen de algemene bepalingen voor smaad(schrift), laster en eenvoudige belediging handhaven, met maximaal 3 maanden celstraf. Ieder die zich beledigd voelt kan op grond daarvan naar de rechter stappen. Ook de koning. De artikelen met straffen tot 5 jaar voor majesteitsschennis en tot 2 jaar voor het beledigen van een bevriend staatshoofd moeten vervallen. Verhoeven: ‘Wij zijn niet opeens voor beledigen, maar dat zijn veel te zware straffen. Wie de koning beledigt, kan zelfs zijn kiesrecht verliezen. Dat is niet van deze tijd.’
Fuck de koning, fuck de koningin, fuck het koningshuis, aldus Activist Abulkasim Al-Jaberi.
Minister Van der Steur van Veiligheid en Justitie (VVD) schreef de Kamer woensdag dat het kabinet zal kijken of ‘ten aanzien van buitenlandse staatshoofden en regeringsleden kan worden volstaan met de algemene beledigingsartikelen’. Hij was daartoe in het Vragenuurtje uitgedaagd door een partijgenoot, Kamerlid Joost Taverne.
Verhoeven werkt aan een voorstel sinds een incident uit 2014. Actievoerder Abulkasim Al-Jaberi riep toen tijdens op het Museumplein in Amsterdam ‘Fuck de koning, fuck de koningin, fuck het koningshuis’. Het OM wilde vervolgen, maar zag er onder maatschappelijke druk vanaf. Van der Steur overweegt nu of Verhoevens voorstel ‘voorrang kan krijgen op een wetsvoorstel van de zijde van het kabinet’.
Verhoeven vreest dat handhaving van de wetsartikelen tot ‘zelfcensuur’ onder journalisten en kunstenaars zal leiden. In het eerder dit jaar verschenen boek Weg met de koning! schrijft onderzoeker Gerard Aalders dat zijn manuscript door twee uitgevers werd geweigerd uit ‘koudwatervrees’ dan wel ‘hermelijnkoorts’.
Trouw 21.04.2016 Het is natuurlijk wrang dat een staatshoofd dat het in eigen land niet zo nauw neemt met de vrijheid van meningsuiting in een democratischer land een rechtszaak kan afdwingen tegen een hem ongevallige komiek. De Turkse president Erdogan bracht de Duitse bondskanselier Merkel ermee gevoelig in verlegenheid. Ze leek alleen maar te kunnen verliezen; Erdogan had haar schaakmat.
In werkelijkheid koos Merkel met de toelating van een rechtszaak tegen tv-komiek Jan Böhmemann een politiek geniale en juridisch loepzuivere uitweg. Het is aan de rechter, niet aan de regering te oordelen over de toelaatbaarheid van diens smaadgedicht over Erdogan, benadrukte zij terecht. Tegelijk zette zij die laatste daarmee politiek op zijn plaats. Het is nu aan Erdogan te laten zien dat hij wel degelijk begrepen heeft wat de betekenis is van een democratische rechtsorde, waarop ook hij zich formeel beroept.
Knieval
Toch is dat Merkel niet in dank afgenomen. Duitse media en een flink deel van de publieke opinie verwijten haar een knieval voor iemand die alleen in naam geen dictator is. Dat is niet helemaal onjuist. Erdogan heeft Europa in de tang en dat laat hij merken. Zo werkt het harde spel van de machtspolitiek nu eenmaal. Soms moet je daarbij enige ergernis verbijten; de ‘schöne Seele’ heeft op dit vlak weinig te zoeken.
Behalve wanneer die ethische ziel zelf een politieke lading krijgt. Dat Erdogan in Europa als een dwingeland te boek staat, zal hem weinig kunnen schelen. Maar wanneer hij de trekken krijgt van kleinzielige rancune, kan dat anders uitpakken. Dan wordt het ethische wèl een politieke factor, want een dictator die zichzelf belachelijk maakt zaagt aan zijn eigen stoelpoten.
Of de bondskanselier daarmee haar achterban tevreden zal stellen, is een andere vraag. Voorspelbaar werd er na haar beslissing op hoge toon geklaagd over de aantasting van de vrije meningsuiting: zo langzamerhand hèt kroonjuweel van de democratie. Zelf had Böhmermann ‘willen aangeven waar de Duitse grenzen van satire liggen,’ zo schreef Saskia Jonker zaterdag in deze krant. Dat is een veelzeggende formulering, want ze impliceert dat er in ieder geval grenzen zíjn.
Grote-bekkenmaatschappij
In werkelijkheid lijkt een groot deel van de vrije-meningsridders binnen en buiten Duitsland dat helemaal niet te accepteren. Voor hen betekent die vrijheid het recht ‘te mogen zeggen wat men wil’ – wàt dat ook is. Daarom is hun protest zo voorspelbaar en worden hun acties, bij elke concessie van de staat, steeds grover. Het resultaat is een grote-bekkenmaatschappij, zoals Tom-Jan Meeus dat diezelfde dag in NRC-Handelsblad noemde.
De misvatting dat het democratisch recht op vrije meningsuiting samenvalt met een losgeslagen recht op belediging, laster en leugen heeft zich inmiddels stevig in de samenleving gevestigd. De professionals daarvan (cabaretiers, columnisten, schrijvers soms) staan er pal voor, met een gretigheid die een nuchterder opvatting waardig zou zijn. In hun strijdmiddelen van steeds verder opgevoerde driestheid spreiden zij een ondoordachtheid ten toon die te groot is voor servet maar te klein voor tafellaken.
Hoe ziet dat tafellaken van de vrije meningsuiting er dan uit? Dat mag van grondwet tot grondwet verschillen maar één ding heeft het in elke democratische orde gemeen: er zitten randen aan. Élke wetgeving erkent dat het recht op meningsuiting niet onbeperkt is. Het eindigt waar andere grond- of persoonlijke rechten hun gelding opeisen, of waar spreken daadwerkelijk riskant, gevaarlijk of zelfs dodelijk wordt. Woorden zijn niet zonder betekenis. In bepaalde gevallen kunnen zij onoverzienbaar onheil aanrichten. Een verstandige rechtsorde zorgt ervoor dat het daartoe niet komt.
Dank de staat voor zijn censuur
Wonderlijk genoeg zouden juist de musketiers van de vrije mening dat moeten toejuichen. De zorg van de staat en het recht geeft die laatste pas haar gewicht. Zou álles zonder beperking gezegd kunnen worden, dan zou het woord niets meer te zeggen hebben. Het zou bij voorbaat van alle scherpte zijn ontdaan – want nooit zou het er waar dan ook nog toe doen.
Dank de staat dus voor zijn censuur en de grenzen die hij het vrije woord oplegt. Elke schrijver, columnist en cabaretier zou dat boven zijn werktafel moeten schrijven. Wordt het woord wèrkelijk vrij, dan heeft hun bestaan geen zin meer – en is de samenleving naar de grote-bekkenknoppen. Dat betekent niet dat de staat daar lichtvaardig gebruik van moet maken – zoals in Turkije momenteel gebeurt. Misschien moet hij er zelfs helemáál geen gebruik van maken. Het bestáán van de grens van de vrijheid zou voor die laatste genoeg moeten zijn: alleen dankzij die rand is zij wat zij is.
Het Duitse gerecht kan Böhmermann nog altijd vrijspreken – zoals ongetwijfeld gebeuren zal. Men veroordeelt iemand tenslotte niet op grond van onvolwassenheid. Maar zelfs zo’n vrijspraak bevestigt dat ieder woord zijn grens heeft, en dat vrije meningsuiting alleen daarbínnen iets betekent.
Elsevier 21.04.2016 De lange arm van Ankara laat zich weer gelden in Nederland, met een kliklijn voor beledigingen tegen president Erdogan. Maar de berichten worden nu ontkend: het zou allemaal op een ‘misverstand’ berusten.
De oproep aan Turkse Nederlanders om beledigingen aan het adres van president Erdogan te melden, is volgens het Turkse consulaat niets meer dan een misverstand. Het consulaat in Rotterdam stuurt daarover een brief aan Turkse organisaties in Nederland.
Volgens het Turkse consulaat heeft een medewerker een fout gemaakt, waardoor de suggestie wordt gewekt dat Turken beledigingen moeten melden, schrijft de NOS.
Woordkeuze
De medewerker had wel goede bedoelingen, maar door een ongelukkige woordkeuze is de brief verkeerd geïnterpreteerd, schrijft het consulaat. SP-Kamerlid Sadat Karabulut heeft de mail ook onder ogen gehad. Ze bevestigt tegenover ANP het bericht erover, maar trekt de geloofwaardigheid ervan in twijfel.
Het consulaat zou alleen maar willen weten over racistische uitingen en haatcampagnes. In de tweede e-mail staat dat de eerst gestuurde e-mail geen officieel bericht is van het consulaat.
Eerder op de dag leidde de oproep tot het verklikken van mensen die zich ‘beledigend’ uitlaten over de Turkse president Recep Tayyip Erdogan tot flinke opschudding.
Opheldering
De Tweede Kamer reageerde ontzet – met Kamervragen tot gevolg – en het kabinet heeft om opheldering gevraagd. We zijn heel benieuwd met welk verhaal Ankara komt, klinkt het. Premier Mark Rutte (VVD) reageerde tijdens zijn persconferentie, met nota bene Angela Merkel naast zich, verbaasd. De Duitse bondskanselier ligt onder vuur vanwege haar beslissing om komiek Jan Böhmermann mogelijk te laten vervolgen. Rutte vindt de recentste Turkse actie maar vreemd, en heeft de Nederlandse ambassade opdracht gegeven uit te zoeken hoe het precies zit.
Minister van Buitenlandse Zaken Bert Koenders (PvdA) vindt de oproep van het consulaat in Rotterdam in elk geval ‘geen goede zaak’. Er staan de Turken ook andere wegen open als ze problemen hebben met bepaalde zaken, aldus Koenders. Zoals een beroep doen op het Nederlandse recht. Koenders benadrukt dat Nederland vrijheid van meningsuiting kent. Daar sta ik voor, zegt hij, ‘los van wat je van alle uitlatingen vindt’.
Tom Reijner (1986) werkt sinds augustus 2013 op de webredactie. Hij studeerde Politicologie en Geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam.
VK 21.04.2016 Het Turkse consulaat in Rotterdam zegt dat de omstreden oproep om beledigingen aan het adres van president Erdogan te melden, berust op een misverstand. Het consulaat schrijft dit een brief aan Turkse organisaties in Nederland. Dit meldt de NOS. Het nieuws over de oproep zorgde vandaag voor veel ophef, met name in Den Haag.
Volgens het Turkse consulaat heeft een medewerker een fout gemaakt, waardoor de suggestie werd gewekt dat Turken in Nederland beledigingen moesten melden aan het consulaat.
De medewerker zou wel goede bedoelingen hebben gehad, maar door een ongelukkige woordkeuze is de brief verkeerd geïnterpreteerd, schrijft het consulaat nu. Premier Rutte zei eerder vandaag in een reactie op de oproep de Turkse actie ‘vreemd’ te vinden en ‘verbaasd’ te zijn. De Nederlandse ambassade in Turkije kreeg opdracht om opheldering te vragen in Ankara van de Turkse regering.
Minister Koenders van Buitenlandse Zaken noemde de overheidsoproep aan Nederlands-Turkse organisaties ‘geen goede zaak’. Er staan de Turken ook andere wegen open als ze problemen hebben met bepaalde zaken, aldus Koenders, zoals een beroep op het Nederlandse recht. Het is volgens de bewindsman ‘niet nodig’ om een aparte ‘lijn’ te organiseren via een consulaat in Nederland. Hij benadrukte ook dat Nederland vrijheid van meningsuiting heeft.
Beledigingen aan het adres van Erdogan
Via een mail vroeg het Turkse consulaat in Rotterdam aan verschillende Turkse organisaties in Nederland om beledigingen aan het adres van Erdogan, Turkije en het Turkse volk te melden. De beledigingen ‘geuit via Facebook, Twitter of e-mail’ kunnen tot en met donderdag doorgegeven worden, staat in het mailbericht.
Ook in de Tweede Kamer zijn kritische vragen gerezen over de oproep. Er komt een debat over de kwestie, maar wanneer is nog niet bekend.
SP-Kamerlid Sadet Karabulut bestempelde de oproep als Erdogan’s lange arm in Nederland en noemde het onacceptabel. Ze sprak over ongewenste bemoeienis en beïnvloeding en vergeleek het met een kliklijn. Een brede meerderheid van de Kamer steunde haar verzoek voor een debat.
De onafhankelijke leden Joram van Klaveren en Louis Bontes spreken over een trieste oproep aan Turkse organisaties in Nederland. Zij keuren de ‘lange arm’ van de Turkse regering in Ankara af. Het duo verwacht maatregelen van de Nederlandse regering om te zorgen dat de Turkse overheid stopt met ‘deze storende bemoeienis’. De twee willen ook dat het consulaat zo spoedig mogelijk op het matje wordt geroepen.
Zij vinden dat de Turken moet worden gewezen op de fundamentele waarde van de vrijheid van meningsuiting, en op de vervolging van 2.000 burgers in Turkije wegens ‘zogenaamde belediging’ van Erdogan.
De Nederlandse afdeling van de Turkse oppositiepartij CHP (CHP Hollanda) krijgt veel telefoontjes van bezorgde mensen. ‘Mensen zijn bang omdat ze in het verleden ergens kritisch op hebben gereageerd, bijvoorbeeld op Facebook of Twitter. Ze maken zich zorgen of ze straks nog wel met een gerust hart op vakantie naar Turkije kunnen of dat ze straks worden tegengehouden aan de grens. Dit is zeer zorgelijk en we keuren deze oproep dan ook nadrukkelijk af’, aldus voorzitster Azu Ozalp.
De Turkse Arbeidersvereniging in Nederland (HTIB) roept Turken in Nederland op het consulaat te bestoken met e-mails, met protesten tegen de oproep. De HTIB zegt dat de oproep ‘doet denken aan de voetstappen van fascisme in Turkije’.
‘Dit soort rekbare uitingen en beschuldigingen horen niet thuis in een democratie of rechtsstaat’, aldus de HTIB. ‘Wij roepen alle Turken in Nederland op om naar het bovengenoemde e-mailadres protest e-mails te sturen.’
Mehmet Cerit, hoofdredacteur van Zaman Vandaag, de Nederlandse zusterkrant van de Turkse krant Zaman, noemt de oproep ‘te gek voor woorden’. Het dagblad Zaman stond te boek als kritisch tot de krant in maart door de Turkse overheid werd overgenomen.
‘Dit is een poging om mensen massaal te registeren’, aldus Cerit. Het is volgens hem onduidelijk wat er met de meldingen gaat gebeuren. ‘Ik kan alleen maar speculeren. Maar ik zou niet verbaasd zijn als dit een voorzet is om ook een aanklacht in te dienen, zoals in Duitsland is gedaan.’
In Duitsland is recent grote ophef ontstaan over beledigingen aan het adres van de Turkse president. Die eist dat de Duitse komiek Jan Böhmermann wordt vervolgd vanwege een satirisch gedicht dat hij eind maart voorlas op televisie. Böhmermann noemde Erdogan onder meer een geitenneuker.
De Duitse wet kent een verbod op het beledigen van bevriende staatshoofden, maar de regering kan wel met onderzoek naar mogelijke vervolging instemmen. Dat is intussen gebeurd.
Van der Steur gaat na op welke wijze het artikel, nummer 267 van het wetboek van strafrecht, kan worden afgeschaft. D66 werkt al aan een initiatiefwetsvoorstel in deze kwestie. Als dat wordt ingediend, kijkt Van der Steur of dit voorstel voorrang kan krijgen.
Trouw 21.04.2016 De oproep van het Turkse consulaat om beledigingen aan het adres van de Turkse president Erdogan te melden is een ‘misverstand’, dat schrijft het consulaat vandaag in een mail die is uitgestuurd.
Sadat Karabulut van de SP in de Tweede Kamer heeft de mail in kwestie gezien en bevestigt dat het consulaat nu spreekt van een misverstand. Volgens de mail is er ongelukkig geformuleerd waardoor de tekst verkeerd wordt geïnterpreteerd. Het consulaat zou alleen meer willen weten over racistische uitingen en haatcampagnes.
Het Turkse consulaat in Rotterdam stuurde vanmiddag een e-mail aan verschillende Turkse organisaties in Nederland waarin Turkse Nederlanders werden opgeroepen mensen aan te geven die de Turkse president Erdogan beledigen.
De beledigingen – ‘geuit via Facebook, Twitter of e-mail’ – kunnen tot vanmiddag doorgegeven worden, stond in het bericht. “Wij verzoeken met klem de namen en geschreven uitingen van personen (…) vast te stellen (…) en per email naar het Consulaat-generaal in Rotterdam te sturen.”
De mail zorgde voor veel onrust. Minister van Buitenlandse Zaken Bert Koenders liet weten dat de Nederlandse ambassade in Ankara om opheldering zou vragen over de oproep van het Turkse consulaat. Koenders vindt de oproep ‘geen goede zaak’, volgens hem kan Turkije beter een beroep doen op het Nederlandse recht als ze problemen hebben met bepaalde zaken en is het niet nodig ‘een aparte lijn’ te organiseren via een consulaat in Nederland. Premier Mark Rutte liet weten ‘verbaasd’ te zijn over de actie van Turkije.
Aanklachten
Uit Turkse hoek werd ook met verbazing gereageerd op de ‘kliklijn’. Mehmet Cerit, hoofdredacteur van de Turks/Nederlandse krant Zaman Vandaag: “Wij proberen al de hele dag het Turkse consulaat in Rotterdam te bereiken om te vragen wat hier achter zit. Maar ze nemen niet op. Het zou me niets verbazen als de Turkse overheid ook aanklachten voorbereidt tegen Nederlandse komieken die Erdogan beledigd hebben, zoals in Duitsland is gebeurd.”
“Het is te gek voor woorden dat zulke praktijken zich ook in Nederland voordoen”, zegt Cerit. “De brief gaat verder dan alleen het melden van komieken of cartoonisten die Erdogan beledigen. Hij is gericht aan alle Turken. Dat gebeurde de afgelopen drie jaar ook in Turkije: werkgevers en wijkagenten werden opgeroepen om het te meldden wanneer mensen kritiek hadden op Erdogan.”
“In Turkije worden mensen massaal geregistreerd”, gaat Cerit verder. “Mensen worden bang gemaakt. Ze durven openlijk geen kritiek te uiten. Dat gebeurt ook in Nederland, op subtiele manieren. Ondernemers die zaken doen in Turkije, worden bijvoorbeeld gewaarschuwd dat zij voorzichtig moeten zijn met kritiek op Turkije.”
Dit soort rekbare uitingen en beschuldigingen horen niet thuis in een democratie of een rechtsstaat, aldus De Turkse Arbeidersvereniging in Nederland.
Bestoken met e-mails
De Turkse Arbeidersvereniging in Nederland (HTIB) riep Turken in Nederland vandaag op het consulaat te bestoken met e-mails waarin wordt geprotesteerd tegen de oproep. “Dit soort rekbare uitingen en beschuldigingen horen niet thuis in een democratie of een rechtsstaat”, aldus de HTIB. “De oproep doet denken aan de voetstappen van fascisme in Turkije.”
Sabri Kenan Bagci van HTSKF, de Turkse Federatie van Sport en Cultuur in Nederland: “Het is niet normaal dat die brief is opgestuurd. Ik verwacht dat de Nederlandse overheid hier maatregelen tegen neemt en het Turks consulaat hierop aanspreekt.”
“Onze federatie probeert zich niet te bemoeien met wat er in Turkije gebeurt. Wij leven hier en richten ons op een toekomst in Nederland. Wat daar gebeurt is aan Turkije. Wij gaan daar eens in de twee of drie jaar heen op vakantie. Waar Erdogan mee bezig is, dat hoort niet. Hij wil sultan worden, zoals in de tijd van het Ottomaanse Rijk. De democratie Turkije bestaat niet. Hij bepaalt alleen wat er gebeurt. Dat is heel erg.”
Kamerdebat
Er is ook een Kamerdebat aangekondigd over de kwestie. De onafhankelijke Kamerleden Joram van Klaveren en Louis Bontes willen bovendien dat het Turkse consulaat op het matje wordt geroepen.
PvdA-Kamerleden Marit Maij en Ahmed Marcouch zijn bang dat de oproep zelfcensuur bevordert en vinden dat de beperkingen van de persvrijheid in Turkije zo ook Nederland raken. Ook SP-Kamerlid Sadet Karabulut vindt ‘Erdogan’s lange arm in Nederland’ ongewenste bemoeienis en beïnvloeding en ze vergelijkt het met een kliklijn.
Duitsland
In Duitsland is recent grote ophef ontstaan over beledigingen aan het adres van de Turkse president. Die eist dat de Duitse komiek Jan Böhmermann wordt vervolgd vanwege een satirisch gedicht dat de komiek eind maart voorlas op televisie. Böhmermann noemde Erdogan onder meer een geitenneuker.
De Duitse wet kent een verbod op het beledigen van bevriende staatshoofden, maar de regering kan wel met onderzoek naar mogelijke vervolging instemmen. Dat is intussen gebeurd. Ook Nederland kent zo’n wet, maar deze wordt geschrapt, liet justitieminister Ard van der Steur woensdag aan de Tweede Kamer weten.
NU 21.04.2016 De oproep van het Turkse consulaat in Rotterdam om beledigingen van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan te melden, roept bij het kabinet de nodige vragen op. Premier Mark Rutte vindt de oproep “vreemd” en is “verbaasd” over de actie.
Net als de minister van Buitenlandse Zaken Bert Koenders vindt hij de inmenging “geen goede zaak”. Ook minister Lodewijk Asscher (Integratie) is niet te spreken over de oproep. “Het bevalt me niet”, zei hij donderdag.
Via een mail heeft het consulaat Turkse organisaties opgeroepen om beledigingen te melden. Sinds de Böhmermann-affaire in Duitsland komen er meer meldingen van haatberichten binnen, stelt de Turkse ambassade.
De Nederlandse ambassade in de Turkse hoofdstad Ankara gaat de Turken om opheldering vragen, zei Koenders.
Asscher benadrukte dat in Nederland “een ruime vrijheid van meningsuiting” geldt die alleen begrensd wordt door de wet. Op dit moment is het volgens de Nederlandse wet verboden om een buitenlandse staatshoofd te beledigen. Of de wet overtreden wordt, is aan de rechter om te beoordelen, zei Asscher. Het kabinet onderzoekt samen met de Kamer of het beledigingsverbod kan worden aangepast.
Ook Koenders verwees de Turken naar het Nederlands wetboek. Het is volgens de bewindsman “niet nodig” om een aparte “lijn” te organiseren via een consulaat in Nederland.
Ook in de Tweede Kamer is verontwaardigd gereageerd op de oproep van het Turkse consulaat.
De VVD wil dat Koenders de Turkse ambassadeur op het matje roept om nog eens duidelijk te maken wat vrijheid van meningsuiting in Nederland betekent. “De oproep van het Turkse consulaat staat zo ontzettend haaks op wat wij in onze samenleving zo belangrijk vinden, namelijk dat wij juist onze politici kunnen bespotten”, zegt Kamerlid Joost Taverne.
Ook de PvdA maakt zich grote zorgen over de oproep, aldus Kamerlid Michiel Servaes.
SP-Kamerlid Sadet Karabulut bestempelde de oproep als “Erdogan’s lange arm” in Nederland en noemde het “onacceptabel”. Ze sprak over ongewenste bemoeienis en beïnvloeding en vergeleek het met een kliklijn. Een brede meerderheid van de Kamer steunde haar verzoek voor een debat.
CDA-Kamerlid Raymond Knops: “Dit is het zoveelste bewijs dat Erdogan en Turkije zich actief inmengen in buitenlandse aangelegenheden.”
Böhmermann
De Duitse komiek Jan Böhmermann las op 31 maart een gedicht voor in het Duitse ZDF-programma Neo Magazin Royal. Daarin nam hij Erdogan op de hak. Böhmermann noemde Erdogan onder meer een pedofiel.
In het lied wordt ook de toenemende persbreidel in Turkije en de slechte behandeling van vrouwen in Turkije aangesneden. De clip bestaat uit recente journaalbeelden over deze onderwerpen.
Erdogan heeft geëist dat de komiek wordt vervolgd.
Elsevier 21.04.2016 De Tweede Kamer reageerde al verbolgen, en nu wil ook het kabinet opheldering van Ankara over het meldpunt voor ‘beledigers’ van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan.
Premier Mark Rutte (VVD) vindt het ‘vreemd’, en zegt ‘verbaasd’ te zijn over de opmerkelijke actie. De Nederlandse ambassade in Ankara gaat verhaal halen bij de Turkse regering.
‘Geen goede zaak’
Minister van Buitenlandse Zaken Bert Koenders (PvdA) vindt de oproep van het consulaat in Rotterdam in elk geval ‘geen goede zaak’. Er staan de Turken ook andere wegen open als ze problemen hebben met bepaalde zaken, aldus Koenders. Zoals een beroep doen op het Nederlandse recht.
Het is volgens de bewindsman ‘niet nodig’ om een aparte ‘lijn’ te organiseren via een consulaat in Nederland. Koenders benadrukt dat Nederland vrijheid van meningsuiting kent. Daar sta ik voor, zegt hij, ‘los van wat je van alle uitlatingen vindt’. Maar veel meer wilde hij er ook niet over kwijt. ‘Eerst maar eens netjes vragen hoe het allemaal precies zit.’
Het consulaat roept dus op om beledigingen aan het adres van Erdogan, Turkije en het Turkse volk die mensen via e-mail hebben ontvangen of zijn tegenkomen op sociale media te melden aan het consulaat. Er wordt ook gevraagd om ‘namen en e-mail of sociale media-adressen’ van de beledigers in kwestie.
De Nederlandse afdeling van de CHP, de grootste Turkse oppositiepartij, reageert met ontsteltenis op de oproep van het consulaat. Ontvangers hebben tot aan het einde van de middag op donderdag om Erdogan-beledigingen te melden. Nagenoeg alle partijen in de Kamer reageerden verontwaardigd. ‘Een nieuw hoofdstuk rond de lange arm van Ankara,’ zei bijvoorbeeld SP-Kamerlid Sadet Karabulut tegen de NOS. Volgens haar zullen Turkse Nederlanders zich door dit bericht behoorlijk geïntimideerd voelen.
Erdogan lijkt een ware campagne te zijn begonnen tegen mensen die de draak met hem steken. Zijn aangifte tegen de Duitse komiek Jan Böhmermann leidde tot grote ophef, zeker nadat bondskanselier Angela Merkel ook nog eens besloot om het Openbaar Ministerie ernaar te laten kijken. Mogelijk wordt tot vervolging overgegaan.
Tom Reijner (1986) werkt sinds augustus 2013 op de webredactie. Hij studeerde Politicologie en Geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam.
Elsevier 21.04.2016 Het Turkse consulaat in Rotterdam heeft Turken in Nederland opgeroepen om ‘beledigers’ van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan te melden. Het gaat om beledigingen die via sociale media worden geuit. Dat meldt de krant Zaman Vandaag op basis van een e-mail van het consulaat aan tientallen Turkse organisaties in Nederland.
Sociale media
Het consulaat roept op om beledigingen aan het adres van Erdogan, Turkije en het Turkse volk die mensen via e-mail hebben ontvangen of zijn tegenkomen op sociale media te melden aan het consulaat. Er wordt ook gevraagd om ‘namen en e-mail of sociale media-adressen’ van de beledigers in kwestie. De Nederlandse afdeling van de CHP, de grootste Turkse oppositiepartij, reageert met ontsteltenis op de oproep van het consulaat.
Ontvangers hebben tot aan het einde van de middag op donderdag om Erdogan-beledigingen te melden. De Tweede Kamer reageert ‘met afschuw’ op het bericht. De VVD wil dat minister Bert Koenders (PvdA) van Buitenlandse Zaken de Turkse ambassadeur op het matje roept. Ook regeringspartner PvdA is er niet blij mee.
Vrijwel alle partijen sloten zich erbij aan. De Kamer wil zo snel mogelijk van het kabinet weten hoe Nederland hierop gaat reageren. ‘Een nieuw hoofdstuk rond de lange arm van Ankara,’ zegt SP-Kamerlid Sadet Karabulut tegen de NOS. Volgens haar zullen Turkse Nederlanders zich door dit bericht behoorlijk geïntimideerd voelen.
Erdogan is een kruistocht begonnen tegen mensen die hem op de hak nemen. Hij diende onlangs een aanklacht in tegen de Duitse cabaretierJan Böhmermann wegens belediging. De aanklacht werd afgelopen weekend gehonoreerd door de Duitse regering.
Böhmermann las in het satirische tv-programma Neo Magazin Royal een hekeldicht voor over Erdogan, waarin hij de Turkse president onder meer voor schapen- en geitenneuker uitmaakte.
In aanloop naar de meest recente parlementsverkiezingen kregen Turkse Nederlanders ook al te maken met de lange arm van Erdogan. Turkse Nederlanders kregen een brief van premier Ahmet Davutoglu op de mat met daarin de oproep op de islamitische AK-partij van Erdogan te stemmen. Het is nog altijd niet bekend hoe de AK-partij aan de adressen van deze mensen is gekomen, maar het is niet onwaarschijnlijk dat het Turkse consulaat in Nederland daar iets mee te maken heeft gehad.
Elif Isitman (1987) is sinds oktober 2014 online redacteur bij Elsevier.
Telegraaf 21.04.2016 De Nederlandse ambassade in de Turkse hoofdstad Ankara gaat daar om opheldering vragen over de oproep van het Turkse consulaat in Rotterdam om beledigingen aan het adres van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan te melden.
Dat heeft minister van Buitenlandse Zaken Bert Koenders donderdag gezegd in Eindhoven. Hij vindt de oproep in ieder geval ,,geen goede zaak”. Dat zei premier Mark Rutte ook. De minister-president vindt het ,,vreemd” en is ,,verbaasd” over de actie.
Er staan de Turken ook andere wegen open als ze problemen hebben met bepaalde zaken, aldus Koenders, zoals een beroep doen op het Nederlandse recht. Het is volgens de bewindsman ,,niet nodig” om een aparte ,,lijn” te organiseren via een consulaat in Nederland.
Daarbij heeft Nederland vrijheid van meningsuiting, aldus de minister, en daar staat hij voor: ,,Los van wat je van alle uitlatingen vindt.”
Een waardeoordeel wilde hij verder niet geven. Het is ,,netjes” om eerst even te vragen hoe het allemaal zit.
Elsevier 21.04.2016 Het Turkse consulaat in Rotterdam heeft Turken in Nederland opgeroepen om ‘beledigers’ van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan te melden. Het gaat om beledigingen die via sociale media worden geuit.
Dat meldt de krant Zaman Vandaag op basis van een e-mail van het consulaat aan tientallen Turkse organisaties in Nederland.
Sociale media
Het consulaat roept op om beledigingen aan het adres van Erdogan, Turkije en het Turkse volk die mensen via e-mail hebben ontvangen of zijn tegenkomen op sociale media te melden aan het consulaat. Er wordt ook gevraagd om ‘namen en e-mail of sociale media-adressen’ van de beledigers in kwestie. De Nederlandse afdeling van de CHP, de grootste Turkse oppositiepartij, reageert met ontsteltenis op de oproep van het consulaat.
Ontvangers hebben tot aan het einde van de middag op donderdag om Erdogan-beledigingen te melden. De Tweede Kamer reageert ‘met afschuw’ op het bericht. De VVD wil dat minister Bert Koenders (PvdA) van Buitenlandse Zaken de Turkse ambassadeur op het matje roept. Ook regeringspartner PvdA is er niet blij mee.
Vrijwel alle partijen sloten zich erbij aan. De Kamer wil zo snel mogelijk van het kabinet weten hoe Nederland hierop gaat reageren. ‘Een nieuw hoofdstuk rond de lange arm van Ankara,’ zegt SP-Kamerlid Sadet Karabulut tegen de NOS. Volgens haar zullen Turkse Nederlanders zich door dit bericht behoorlijk geïntimideerd voelen.
Erdogan is een kruistocht begonnen tegen mensen die hem op de hak nemen. Hij diende onlangs een aanklacht in tegen de Duitse cabaretierJan Böhmermann wegens belediging. De aanklacht werd afgelopen weekend gehonoreerd door de Duitse regering.
Böhmermann las in het satirische tv-programma Neo Magazin Royal een hekeldicht voor over Erdogan, waarin hij de Turkse president onder meer voor schapen- en geitenneuker uitmaakte.
In aanloop naar de meest recente parlementsverkiezingen kregen Turkse Nederlanders ook al te maken met de lange arm van Erdogan. Turkse Nederlanders kregen een brief van premier Ahmet Davutoglu op de mat met daarin de oproep op de islamitische AK-partij van Erdogan te stemmen. Het is nog altijd niet bekend hoe de AK-partij aan de adressen van deze mensen is gekomen, maar het is niet onwaarschijnlijk dat het Turkse consulaat in Nederland daar iets mee te maken heeft gehad.
Elif Isitman (1987) is sinds oktober 2014 online redacteur bij Elsevier.
AD 21.04.2016 Zowel bij Turkse Nederlanders als in de Tweede Kamer is donderdag beroering ontstaan, nadat het Turkse consulaat in Rotterdam opriep ‘beledigers’ van president Erdogan aan te geven. De Nederlandse ambassade in de Turkse hoofdstad Ankara wil opheldering over de oproep.
Dit soort rekbare uitingen en beschuldigingen horen niet thuis in een democratie of rechtsstaat, aldus HTIB.
Dat heeft minister van Buitenlandse Zaken Bert Koenders donderdag gezegd in Eindhoven. Hij vindt de oproep in ieder geval ,,geen goede zaak”. Dat zei premier Mark Rutte ook. De minister-president vindt het ,,vreemd” en is ,,verbaasd” over de actie. Er staan de Turken ook andere wegen open als ze problemen hebben met bepaalde zaken, aldus Koenders, zoals een beroep doen op het Nederlandse recht. Het is volgens de bewindsman ,,niet nodig” om een aparte ,,lijn” te organiseren via een consulaat in Nederland. Daarbij heeft Nederland vrijheid van meningsuiting, aldus de minister, en daar staat hij voor: ,,Los van wat je van alle uitlatingen vindt.”
Misverstand
De oproep van het Turkse consulaat om beledigingen aan het adres van de Turkse president Erdogan te melden is een ‘misverstand’. Het consulaat zegt dat in een mail die is uitgestuurd. Sadet Karabulut van de SP in de Tweede Kamer heeft de mail gezien en bevestigt een bericht van de NOS erover. Ze gelooft er niet erg in, maar volgens het schrijven is er ongelukkig geformuleerd waardoor de tekst verkeerd wordt geïnterpreteerd. Het consulaat zou alleen meer willen weten over racistische uitingen en haatcampagnes.
Fascisme
De Turkse Arbeidersvereniging in Nederland (HTIB) roept Turken in Nederland op het consulaat te bestoken met e-mails, met protesten tegen de oproep. De HTIB zegt dat de oproep ‘doet denken aan de voetstappen van fascisme in Turkije’. ,,Dit soort rekbare uitingen en beschuldigingen horen niet thuis in een democratie of rechtsstaat.”
In de Tweede Kamer zijn kritische vragen gerezen over de kwestie. Er komt een debat, maar wanneer is nog niet bekend. PvdA-Kamerleden Marit Maij en Ahmed Marcouch vinden dat de oproep niet kan en dat die de zelfcensuur bevordert. De beperkingen van de persvrijheid in Turkije raken zo ook Nederland, zeggen ze.
SP-Kamerlid Sadet Karabulut vindt ‘Erdogan’s lange arm in Nederland’ ongewenste bemoeienis en beïnvloeding en ze vergelijkt het met een kliklijn. De onafhankelijke Kamerleden Joram van Klaveren en Louis Bontes willen dat het consulaat vanwege de ‘trieste oproep’ aan Turkse organisaties en Turken in Nederland op het matje wordt geroepen. Er komt een debat over de kwestie, maar wanneer is onbekend.
‘Te gek voor woorden’
De oproep bleek uit een interne mail die in handen is van de Nederlands-Turkse krant Zaman vandaag. De beledigingen kunnen worden gemeld tot het einde van de middag. ,,Het is te gek voor woorden dat zulke praktijken plaatsvinden”, zei Mehmet Cerit, hoofdredacteur van Zaman Vandaag. ,,Dit is een poging om mensen massaal te registreren.”
De Nederlandse afdeling van de Turkse oppositiepartij CHP (CHP Hollanda) krijgt veel telefoontjes van bezorgde mensen. ,,Ze maken zich zorgen of ze straks nog wel met een gerust hart op vakantie naar Turkije kunnen of dat ze straks worden tegengehouden aan de grens. Dit is zeer zorgelijk en we keuren deze oproep dan ook met klem af”, aldus voorzitster Azu Ozalp.
Lees ook
VK 21.04.2016 Het Turkse consulaat in Rotterdam zegt dat de omstreden oproep om beledigingen aan het adres van president Erdogan te melden, berust op een misverstand. Het consulaat schrijft dit een brief aan Turkse organisaties in Nederland. Dit meldt de NOS. Het nieuws over de oproep zorgde vandaag voor veel ophef, met name in Den Haag.
Volgens het Turkse consulaat heeft een medewerker een fout gemaakt, waardoor de suggestie werd gewekt dat Turken in Nederland beledigingen moesten melden aan het consulaat.
De medewerker zou wel goede bedoelingen hebben gehad, maar door een ongelukkige woordkeuze is de brief verkeerd geïnterpreteerd, schrijft het consulaat nu. Premier Rutte zei eerder vandaag in een reactie op de oproep de Turkse actie ‘vreemd’ te vinden en ‘verbaasd’ te zijn. De Nederlandse ambassade in Turkije kreeg opdracht om opheldering te vragen in Ankara van de Turkse regering.
Minister Koenders van Buitenlandse Zaken noemde de overheidsoproep aan Nederlands-Turkse organisaties ‘geen goede zaak’. Er staan de Turken ook andere wegen open als ze problemen hebben met bepaalde zaken, aldus Koenders, zoals een beroep op het Nederlandse recht. Het is volgens de bewindsman ‘niet nodig’ om een aparte ‘lijn’ te organiseren via een consulaat in Nederland. Hij benadrukte ook dat Nederland vrijheid van meningsuiting heeft.
Beledigingen aan het adres van Erdogan
Via een mail vroeg het Turkse consulaat in Rotterdam aan verschillende Turkse organisaties in Nederland om beledigingen aan het adres van Erdogan, Turkije en het Turkse volk te melden. De beledigingen ‘geuit via Facebook, Twitter of e-mail’ kunnen tot en met donderdag doorgegeven worden, staat in het mailbericht.
Ook in de Tweede Kamer zijn kritische vragen gerezen over de oproep. Er komt een debat over de kwestie, maar wanneer is nog niet bekend.
SP-Kamerlid Sadet Karabulut bestempelde de oproep als Erdogan’s lange arm in Nederland en noemde het onacceptabel. Ze sprak over ongewenste bemoeienis en beïnvloeding en vergeleek het met een kliklijn. Een brede meerderheid van de Kamer steunde haar verzoek voor een debat.
De onafhankelijke leden Joram van Klaveren en Louis Bontes spreken over een trieste oproep aan Turkse organisaties in Nederland. Zij keuren de ‘lange arm’ van de Turkse regering in Ankara af. Het duo verwacht maatregelen van de Nederlandse regering om te zorgen dat de Turkse overheid stopt met ‘deze storende bemoeienis’. De twee willen ook dat het consulaat zo spoedig mogelijk op het matje wordt geroepen.
Zij vinden dat de Turken moet worden gewezen op de fundamentele waarde van de vrijheid van meningsuiting, en op de vervolging van 2.000 burgers in Turkije wegens ‘zogenaamde belediging’ van Erdogan.
De Nederlandse afdeling van de Turkse oppositiepartij CHP (CHP Hollanda) krijgt veel telefoontjes van bezorgde mensen. ‘Mensen zijn bang omdat ze in het verleden ergens kritisch op hebben gereageerd, bijvoorbeeld op Facebook of Twitter. Ze maken zich zorgen of ze straks nog wel met een gerust hart op vakantie naar Turkije kunnen of dat ze straks worden tegengehouden aan de grens. Dit is zeer zorgelijk en we keuren deze oproep dan ook nadrukkelijk af’, aldus voorzitster Azu Ozalp.
De Turkse Arbeidersvereniging in Nederland (HTIB) roept Turken in Nederland op het consulaat te bestoken met e-mails, met protesten tegen de oproep. De HTIB zegt dat de oproep ‘doet denken aan de voetstappen van fascisme in Turkije’.
‘Dit soort rekbare uitingen en beschuldigingen horen niet thuis in een democratie of rechtsstaat’, aldus de HTIB. ‘Wij roepen alle Turken in Nederland op om naar het bovengenoemde e-mailadres protest e-mails te sturen.’
Mehmet Cerit, hoofdredacteur van Zaman Vandaag, de Nederlandse zusterkrant van de Turkse krant Zaman, noemt de oproep ‘te gek voor woorden’. Het dagblad Zaman stond te boek als kritisch tot de krant in maart door de Turkse overheid werd overgenomen.
‘Dit is een poging om mensen massaal te registeren’, aldus Cerit. Het is volgens hem onduidelijk wat er met de meldingen gaat gebeuren. ‘Ik kan alleen maar speculeren. Maar ik zou niet verbaasd zijn als dit een voorzet is om ook een aanklacht in te dienen, zoals in Duitsland is gedaan.’
In Duitsland is recent grote ophef ontstaan over beledigingen aan het adres van de Turkse president. Die eist dat de Duitse komiek Jan Böhmermann wordt vervolgd vanwege een satirisch gedicht dat hij eind maart voorlas op televisie. Böhmermann noemde Erdogan onder meer een geitenneuker.
De Duitse wet kent een verbod op het beledigen van bevriende staatshoofden, maar de regering kan wel met onderzoek naar mogelijke vervolging instemmen. Dat is intussen gebeurd.
Van der Steur gaat na op welke wijze het artikel, nummer 267 van het wetboek van strafrecht, kan worden afgeschaft. D66 werkt al aan een initiatiefwetsvoorstel in deze kwestie. Als dat wordt ingediend, kijkt Van der Steur of dit voorstel voorrang kan krijgen.
Telegraaf 21.04.2016 Het Turkse consulaat in Rotterdam heeft Turken in Nederland opgeroepen beledigers van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan aan te geven bij het consulaat. Dat blijkt uit een interne e-mail, die in bezit is van de wesbite Zaman Vandaag.
Ook beledigingen aan het adres van Turkije en/of het Turkse volk moeten worden gemeld, zo staat te lezen in de mail, die is verstuurd naar verschillende Turkse organisaties in Nederland.
In Turkije worden ongeveer 2000 mensen vervolgd voor het beledigen van Erdogan. In Duitsland is recent grote ophef ontstaan over beledigingen aan het adres van de Turkse president. Die eist dat de Duitse komiek Jan Böhmermann wordt vervolgd vanwege een satirisch gedicht dat de komiek eind maart voorlas op televisie. Böhmermann noemde Erdogan onder meer een geitenneuker.
Wet
De Duitse wet kent een verbod op het beledigen van bevriende staatshoofden, maar de regering kan wel met onderzoek naar mogelijke vervolging instemmen. Dat is intussen gebeurd. Ook Nederland kent zo’n wet, maar deze wordt geschrapt, liet justitieminister Ard van der Steur woensdag aan de Tweede Kamer weten.
Wat het consulaat van plan is met beledigers in Nederland, is niet bekend. De beledigingen – “geuit via Facebook, Twitter of e-mail” – kunnen tot en met donderdag doorgegeven worden, staat in het bericht.
AD 21.04.2016 Het Turkse consulaat in Rotterdam heeft Turken in Nederland opgeroepen ‘beledigers’ van president Erdogan aan te geven bij het consulaat. Dat blijkt uit een interne mail die in handen is van de Nederlands-Turkse krant Zaman Vandaag.
De beledigingen kunnen gemeld worden tot het einde van de middag, aldus het consulaat in de mail. De Nederlandse afdeling van de Turkse oppositiepartij CHP, CHP Hollanda, roept het consulaat op de oproep terug te trekken en dreigt met juridische stappen.
In Turkije worden rond de 2000 mensen vervolgd omdat zij Erdogan beledigd zouden hebben. Erdogan deed eerder aangifte van belediging tegen de Duitse televisiekomiek Jan Böhmermann. De komiek droeg op 31 maart in de tv-show Neo Magazin Royal een hekeldicht voor. Hij maakte Erdogan onder meer uit voor pedofiel.
VK 20.04.2016 Na Finland is Nederland het land met de meeste persvrijheid. Dit blijkt uit een meting door Reporters Sans Frontières (RSF), een onderzoeksgroep die zich bekommert om de pers. Eritrea (positie 180) is het land waar journalisten het minst goed hun beroep kunnen beoefenen.
RSF uit in het rapport zijn zorgen over de persvrijheid die wereldwijd onder druk staat. De organisatie spreekt van een ‘angstklimaat gecombineerd met een toenemende controle van overheden en de private sector op nieuwsredacties.’
De waakhond prijst Nederland om zijn lange traditie van vrije pers, maar tikt ons land wel op de vingers omdat parlementariërs op het Binnenhof niet zonder toestemming mogen worden gefilmd.
Europa doet het het best, met zeven landen in de top tien. De Europese uitschieter is Turkije op de 151e plek. President Erdogan wordt bekritiseerd om zijn harde optreden jegens kritische journalisten die ‘antiregeringspropaganda’ verspreiden. Zo werd de Nederlandse Frederike Geerdink vorig jaar enkele dagen vastgehouden met een groep Koerdische activisten. De recente onder curatele stelling van oppositiekrant Zaman en de oproep aan het adres van Merkel om satiricus Jan Böhmmerman te vervolgen zijn niet meegenomen in het onderzoek dat over 2015 verhaalt.
In Polen is de situatie sinds de laatste meting over 2014 het meest verslechterd. Het land verschoof op de ranglijst van positie 18 naar 47. De conservatieve regering nam in 2015 een wet aan die de minister van Financiën in staat stelt om directeuren van staatszenders te benoemen en te ontslaan. Dit om de katholieke waarden in het land te herstellen. Onder de vorige liberale regering zouden journalisten te vooringenomen hebben gewerkt. De zenders moeten onder de nieuwe koers uitgroeien tot ‘nationale cultuurinstituten’.
De grote stijgers in de ranglijst zijn Tunesië (van positie 126 naar 96) en Oekraïne (van positie 127 naar 107). De afname van geweld in beide landen wordt door RSF aangedragen als reden voor de verbetering. Desalniettemin is het slecht gesteld met de situatie in de landen. Zo is in het door de rebellen gecontroleerde Oost-Oekraïne geen sprake van vrije pers en kunnen buitenlandse journalisten er niet vrij werken. In Tunesië werd vorig jaar antiterrorismewetgeving gebruikt om journalisten vast te zetten nadat ze foto’s publiceerden van de auto waarin de daders van de aanslag in kustplaats Sousse zich vervoerden.
Onderaan de lijst bungelt zoals in eerdere rapportages het ‘helse trio’, bestaande uit Turkmenistan, Noord-Korea en Eritrea. In deze landen is alle pers in handen van de overheid en kunnen buitenlandse journalisten amper tot niet hun werk uitoefenen.
NU 20.04.2016 De persvrijheid is in 2015 wereldwijd verslechterd. Vooral in landen als Turkije, Polen, Tajikistan en Egypte hebben journalisten veel minder vrijheid ervaren om hun werk naar behoren te kunnen doen.
Daarvoor waarschuwt internationale perswaakhond Reporters Sans Frontières (RSF) in het jaarlijkse overzicht dat woensdag is gepubliceerd. RSF publiceertelk jaar een ranglijst van landen waar journalisten in vrijheid kunnen schrijven en publiceren wat ze willen.
In de genoemde landen bemoeit de overheid zich in toenemende mate met de publicaties van journalisten. Dit baart de journalisten grote zorgen.
In Nederland gaat het overigens zeer goed met de persvrijheid. Samen met Finland, Noorwegen, Denemarken en Nieuw-Zeeland vormt Nederland de top 5 van landen waar journalisten hun werk in grote vrijheid kunnen doen. Nederland staat de afgelopen jaren doorlopend op een zeer hoge plek in het lijstje.
De vijf landen waar dit het minste het geval is, zijn China, Syrië, Turkmenistan, Noord-Korea en Eritrea.
Druk uitoefenen
Een woordvoerder van RSF noemt de afname van persvrijheid “zeer verontrustend”. Als belangrijke oorzaak noemt de organisatie de risico’s die “religieuze ideologieën” van sommige overheden met zich meebrengen.
Ook het feit dat rijken steeds vaker mediabedrijven opkopen en druk uitoefenen op de inhoud van kranten en tv-kanalen, baart RSF grote zorgen.
Het is het tweede achtereenvolgende jaar dat RSF de noodklok luidt over het verslechteren van de persvrijheid in de wereld. De organisatie publiceert de cijfers jaarlijks voorafgaand aan 3 mei, de dag van de internationale persvrijheid.
VK 20.04.2016 Het kabinet gaat het wetsartikel afschaffen dat belediging van buitenlandse staatshoofden en regeringsleden strafbaar stelt. Dit schrijft minister Ard van der Steur woensdag in een brief aan de Tweede Kamer.
Er zijn de afgelopen decennia nauwelijks zaken geweest waarbij belediging van een bevriend staatshoofd een rol heeft gespeeld, aldus de bewindsman. Hij gaat na op welke wijze het artikel, nummer 267 van het wetboek van strafrecht, kan worden afgeschaft. D66 werkt al aan een initiatiefwetsvoorstel in deze kwestie. Als dat wordt ingediend, kijkt Van der Steur of dit voorstel voorrang kan krijgen.
Volgens het wetsartikel staat er maximaal twee jaar cel op het beledigen van een buitenlands staatshoofd of regeringslid. Die kunnen overigens alleen een beroep doen op de wet als zij officieel op bezoek zijn in Nederland. Belediging van een buitenlands staatshoofd is op ieder ander moment alleen strafbaar als het gaat om laster of smaad.
De zaak was door de VVD dinsdag aan de orde gesteld tijdens het vragenuurtje naar aanleiding van de gebeurtenissen in Duitsland, waar de tv-komiek Jan Böhmermann wordt aangeklaagd door de Turkse president Recep Tayyip Erdogan. Hij heeft hem onder meer een ‘geitenneuker’ genoemd.
Tweede Kamer
Vrijdag hield VVD’er Joost Taverne in de Tweede Kamer al een pleidooi voor het afschaffen van de wet, waarbij hij op veel bijval kon rekenen. ‘Humor, satire, spot en belediging horen bij onze open en vrije samenleving’, aldus Taverne.
Kamerleden van de SP, PVV en PvdA schaarden zich achter hem. ‘Iedereen die zich beledigd voelt, mag aangifte doen. Een apart haakje voor staatshoofden is helemaal niet nodig. We mogen onze eigen premier beledigen, dus waarom die van een ander land niet’, aldus Ronald van Raak (SP).
D66 wil niet alleen van het verbod op het beledigen van een bevriend staatshoofd af, maar ook van de strafbaarstelling van majesteitsschennis.
Beledigde staatshoofden
In de jaren dertig zijn drie Nederlanders aangeklaagd voor het beledigen van Adolf Hitler, die toen nog als bevriend staatshoofd gold. Zo was er een predikant uit Brabant die bij de bespreking van godsdienstige vraagstukken ten aanzien van Hitler het woord ‘boef’ had gebruikt. Zijn zaak resulteerde niet in een veroordeling. Volgens de predikant had hij gezegd ‘dat Hitler, al doet hij dit en dat, in het geheel nog niet een boef genoemd mag worden’.
In de jaren zestig kwam de wet onder vuur te liggen toen verschillende Nederlanders werden vervolgd voor protesten tegen de Amerikaanse oorlog in Vietnam. Ze riepen ‘Johnson, moordenaar!’, verwijzend naar de Amerikaanse president Lyndon B. Johnson, die weigerde de troepen terug te trekken. De Nederlandse demonstranten leerden snel. Om aanhouding te voorkomen verbasterden sommigen de leus naar ‘Johnson, molenaar!’.
Trouw 20.04.2016 Het kabinet gaat het wetsartikel afschaffen dat belediging van buitenlandse staatshoofden en regeringsleden strafbaar stelt. Dat schrijft minister Ard van der Steur van Veiligheid en Justitie woensdag aan de Tweede Kamer.
Hij had een dag eerder in de Kamer al gezegd hiernaar te zullen kijken. Er zijn de afgelopen decennia nauwelijks zaken geweest waarbij belediging van een bevriend staatshoofd een rol heeft gespeeld, aldus de bewindsman. Er kan trouwens alleen een beroep op het artikel worden gedaan als een staatshoofd of regeringsleden officieel op bezoek zijn in ons land. Er staat maximaal twee jaar cel op.
De zaak was dinsdag door de VVD aan de orde gesteld tijdens het vragenuurtje. Dat gebeurde naar aanleiding van een zaak in Duitsland. Daar onderzoekt het OM of de tv-komiek Jan Böhmermann een buitenlands staatshoofd heeft beledigd. Böhmermann noemde de Turkse president Recep Tayyip Erdogan onder meer een geitenneuker.
‘Dank de staat voor zijn censuur’
Trouw-columnist Ger Groot boog zich afgelopen weekend over de zaak-Böhmermann. Er bestond veel druk om de Duitse bondskanselier Merkel om de zaak niet in behandeling te nemen. Dat ze de zaak toch
doorverwees naar justitie, noemde Groot een verstandige beslissing. Niet omdat hij sympathie heeft voor de lichtgeraaktheid van Erdogan, of omdat hij hoopt dat Böhmermann veroordeeld wordt. Maar wel omdat elke democratische rechtsorde nu eenmaal grenzen stelt aan wat er gezegd mag worden, en omdat de rechter degene is die zich over zulke grenzen uit dient te spreken.
Bovendien ontleent het woord nu juist ook zijn kracht aan die grenzen. Dat zouden volgens Groot juist de ‘musketiers van de vrije mening’ moeten toejuichen. “Zou álles zonder beperking gezegd kunnen worden, dan zou het woord niets meer te zeggen hebben. Het zou bij voorbaat van alle scherpte zijn ontdaan – want nooit zou het er waar dan ook nog toe doen. Dank de staat dus voor zijn censuur en de grenzen die hij het vrije woord oplegt. Elke schrijver, columnist en cabaretier zou dat boven zijn werktafel moeten schrijven.”
NU 20.04.2016 Het kabinet wil het initiatiefwetsvoorstel van D66 om het beledigen van buitenlandse staatshoofden te schrappen uit de wet zo snel mogelijk behandelen.
Dat schrijft minister Ard van der Steur van Veiligheid en Justitie woensdag aan de Tweede Kamer.
Hij wil samen met de indiener van het voorstel, Kamerlid Kees Verhoeven, kijken of het voorstel “voorrang kan krijgen op de voorbereiding van een wetsvoorstel van de zijde van het kabinet”.
Verhoeven ziet het voorstel van Van der Steur als een stap in de goede richting, zegt hij tegen NU.nl. Aan zijn initiatiefwet moeten nog de puntjes op de i worden gezet, waarna de D66’er het voorstel spoedig zal indienen; misschien wel deze week.
Hij wijst er echter op dat zijn voorstel zich niet beperkt tot bevriende staatshoofden. “Ook ons eigen staatshoofd, de koning, moet op dezelfde manier als alle burgers beschermd worden tegen belediging. Dat is een logisch gevolg als je de regels voor belediging van buitenlandse staatshoofden wil aanpassen. Het is inconsequent als je alleen de regels voor bevriende staatshoofden wil aanpassen.”
Van der Steur schrijft in zijn brief dat hij alleen wil kijken naar de verbodsbepalingen die van toepassing zijn op buitenlandse staatshoofden en regeringsleiders.
‘Geitenneuker’
De zaak was dinsdag door de VVD aan de orde gesteld tijdens het vragenuurtje. Dat gebeurde naar aanleiding van een zaak in Duitsland. Daar is de tv-komiek Jan Böhmermann aangeklaagd door de Turkse president Recep Tayyip Erdogan, omdat die hem onder meer een geitenneuker had genoemd.
De aanklacht van Erdogan heeft in veel Europese landen tot veel commotie geleid. Diverse politici en komieken hebben hun steun betuigd aan Böhmermann, die afgelopen weekend bekendmaakte voorlopig even te stoppen met zijn programma.
Zo maakte cabaretier Hans Teeuwen de Turkse president voor de camera van RTL Nieuws belachelijk door herinneringen op te halen aan een bezoek dat hij aan Erdogan bracht toen deze nog als “hoertje in een bordeel” in Istanbul werkte.
Adolf Hitler
Van der Steur schrijft verder in zijn brief dat er de afgelopen decennia nauwelijks zaken zijn geweest waarbij belediging van een bevriend staatshoofd een rol heeft gespeeld. Er kan trouwens alleen een beroep op het artikel worden gedaan als een staatshoofd of regeringsleden officieel op bezoek zijn in ons land.
Op belediging van een bevriend staatshoofd staat in Nederland een maximum straf van twee jaar. Het is de afgelopen eeuw enkele malen gebeurd dat Nederlanders hiervoor werden veroordeeld.
In de jaren 30 van de twintigste eeuw zijn drie Nederlanders vervolgd wegens het beledigen van Adolf Hitler. In 1966 kreeg een student uit Amsterdam twee weken gevangenisstraf na het beledigen van de Amerikaanse president Johnson tijdens een demonstratie.
Telegraaf 20.04.2016 Het kabinet gaat het wetsartikel afschaffen dat belediging van buitenlandse staatshoofden en regeringsleden strafbaar stelt. Dat blijkt woensdag uit de brief van justitieminister Ard van der Steur aan de Tweede Kamer.
Er zijn de afgelopen decennia nauwelijks zaken geweest waarbij belediging van een bevriend staatshoofd een rol heeft gespeeld, aldus de bewindsman. Hij gaat na op welke wijze het artikel kan worden afgeschaft. D66 werkt namelijk ook aan een initiatiefwetsvoorstel in deze kwestie. Als dat wordt ingediend, gaat Van der Steur kijken of dit voorstel voorrang kan krijgen.
Op het af te schaffen artikel kan trouwens alleen een beroep worden gedaan als een staatshoofd of regeringsleden officieel op bezoek zijn in ons land. Er staat maximaal twee jaar cel op. Belediging van een buitenlands staatshoofd is op een ander moment dan tijdens een officieel bezoek alleen strafbaar als het gaat om laster of smaad.
De zaak was door de VVD dinsdag aan de orde gesteld tijdens het vragenuurtje. Dat gebeurde naar aanleiding van een zaak in Duitsland. Daar is de tv-komiek Jan Böhmermann aangeklaagd door de Turkse president Recep Tayyip Erdogan omdat die hem onder meer een geitenneuker had genoemd. Van der Steur zei dinsdag al dat hij wilde kijken of het artikel kan worden afgeschaft.
Elsevier 20.04.2016 Turkije heeft een Duitse journalist die het land binnen wilde op het vliegveld van Istanbul tegengehouden en kort vastgehouden in een ruimte voor uitzettingen. Daarna werd hij teruggestuurd naar Caïro waar hij vandaag kwam.
Het gaat om Volker Schwenck, de chef van het kantoor van omroep ARD in de Egyptische hoofdstad. Hij maakte via Twitter melding van de actie van de Turkse autoriteiten. Daarbij voegde hij een foto met documenten die hij van functionarissen had gekregen, toen zij hem de toegang weigerden.
De Duitse regering reageerde bezorgd en geërgerd. Bondskanselier Angela Merkel liet weten dat zij de affaire ‘natuurlijk met enige zorg’ in de gaten zou houden.
Endstation Istanbul. Einreise in Türkei verweigert. Es sei ein Vermerk an meinem Namen. Bin Journalist. Ein Problem? 06:31 – 19 april 2016
Reportage
Ook gaf ze aan dat het ministerie van Buitenlandse Zaken is ingeschakeld. ‘Ik doe er uiteraard alles aan om ervoor te zorgen dat de journalist snel zijn werk kan hervatten,’ zei Merkel tijdens een persconferentie met de Palestijnse leider Mahmoud Abbas.
Waarom hij werd tegengehouden, is niet helemaal duidelijk. Duitse mediasuggereren dat Schwenck werd aangehouden en geen toegang had tot Turkije vanwege een recente reportageover de Koerdische strijd tegen Islamitische Staat in Syrië en Irak. Nu was hij onderweg voor een reportage over vluchtelingen in het grensgebied.
Verbod?
Hij is vaker via Turkije naar het noorden van Syrië gereisd om vanuit rebellengebied zijn werk te doen. Er zijn berichten dat hij een inreisverbod had omdat hij twee jaar geleden illegaal de Turks-Syrische grens had overschreden. Een Turkse regeringswoordvoerder bevestigt dat een Duitse journalist is aangehouden en het land zal worden uitgewezen.
De journalist had doelbewust geprobeerd een verbod te overtreden, zei de woordvoerder, maar welk verbod dan met voeten zou zijn getreden, wilde hij niet kwijt. Volgens ARD zegt Schwenck zelf nog niet te weten waarom hem de toegang werd ontzegd. ‘De enige manier om in het noorden van Syrië te komen, is via Turkije. Als dat niet meer kan, hebben we een groot probleem, zegt de journalist. Deze transfer ‘is voor de berichtgeving over Syrië absoluut noodzakelijk’.
Gevoelig moment
De zaak komt op een uiterst gevoelig moment. Duitsland en Turkije zijn nog altijd verwikkeld in een rel rond de Duitse komiek Jan Böhmermann. Merkel besloot onlangs dat het Openbaar Ministerie hem mag vervolgen, nadat de Turkse president Recep Tayyip Erdogan aangifte had gedaan.
De reden: een satirisch gedicht dat Böhmermann voorlas op de Duitse tv, waarin Erdogan stevig op de hak werd genomen. De islamist werd onder meer een geitenneuker genoemd, en een liefhebber van pedofilie. Na Merkels beslissing brak er een storm van protest los, bijvoorbeeld vanuit de gelederen van coalitiepartner SPD. Dit weekeinde reist de bondskanselier af naar Turkije.
Coalitiegenoot SPD verlangt van bondskanselier Angela Merkel (CDU/CSU) dat zij zich op bezoek in Turkije duidelijk uitspreekt vóór de vrijheid van meningsuiting en de persvrijheid. Lees meer>
Tom Reijner (1986) werkt sinds augustus 2013 op de webredactie. Hij studeerde Politicologie en Geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam.
NU 19.04.2016 Turkije heeft een Duitse journalist op het vliegveld van Istanbul tegengehouden en vastgezet. Het gaat om Volker Schwenck, de chef van het kantoor van omroep ARD in Caïro, die naar de Syrische grens wilde reizen.
Waarom Schwenck werd tegengehouden, is niet duidelijk. Volgens Turkse media is hij ook uitgewezen. De Duitse regering reageerde bezorgd en geïrriteerd.
Schwenck was vanuit Caïro onderweg naar het grensgebied om een reportage te maken over vluchtelingen. Hij is vaker via Turkije naar het noorden van Syrië gereisd om vanuit rebellengebied te berichten.
Zwarte lijst
Volgens een Turkse functionaris probeerde de journalist een zwarte lijst te omzeilen. Om welke lijst het precies gaat en wie daar allemaal opstaan is niet bekend.
Bondskanselier Angela Merkel liet weten dat Berlijn de kwestie ”natuurlijk met zekere zorg” in de gaten houdt en dat het ministerie van Buitenlandse Zaken is ingeschakeld.
Trouw 19.04.2016 Justitieminister Ard van der Steur gaat kijken of het wetsartikel dat het beledigen van een bevriend staatshoofd strafbaar stelt, kan worden geschrapt.
Van der Steur zei dat dinsdag in de Tweede Kamer op vragen van VVD’er Joost Taverne. Deze reageerde op de ophef over de Duitse tv-komiek Jan Böhmermann, die de Turkse president Recep Tayyip Erdogan onder meer uitmaakte voor geitenneuker. Erdogan diende een aanklacht tegen hem in.
Volgens Taverne mag de vrijheid van meningsuiting nooit door een buitenlandse leider met lange tenen ter discussie worden gesteld: de macht moet bespot kunnen worden. Hij vindt het niet nodig dat een apart wetsartikel bevriende staatshoofden beter beschermt tegen belediging dan andere burgers.
Van der Steur wil de Kamer eind deze week laten weten of en wanneer het bewuste artikel kan worden geschrapt. Hij bekijkt ook hoe vaak het artikel is gebruikt. Het Wetboek van Strafrecht is immers nooit bedoeld als museum voor in onbruik geraakte artikelen, meent Van der Steur.
NU 19.04.2016 Turkije heeft een Duitse journalist op het vliegveld van Istanbul tegengehouden en vastgezet. Het gaat om Volker Schwenck, de chef van het kantoor van omroep ARD in Caïro, die naar de Syrische grens wilde reizen.
Waarom Schwenck werd tegengehouden, is niet duidelijk. Volgens Turkse media is hij ook uitgewezen. De Duitse regering reageerde bezorgd en geïrriteerd.
Schwenck was vanuit Caïro onderweg naar het grensgebied om een reportage te maken over vluchtelingen. Hij is vaker via Turkije naar het noorden van Syrië gereisd om vanuit rebellengebied te berichten.
Zwarte lijst
Volgens een Turkse functionaris probeerde de journalist een zwarte lijst te omzeilen. Om welke lijst het precies gaat en wie daar allemaal opstaan is niet bekend.
Bondskanselier Angela Merkel liet weten dat Berlijn de kwestie ”natuurlijk met zekere zorg” in de gaten houdt en dat het ministerie van Buitenlandse Zaken is ingeschakeld.
Telegraaf 19.04.2016 Turkije heeft een Duitse journalist die het land binnen wilde op het vliegveld van Istanbul tegengehouden en kort vastgehouden in een ruimte voor uitzettingen. Daarna werd hij teruggestuurd naar Caïro waar hij vandaag kwam.
Het gaat om Volker Schwenck, de chef van het kantoor van omroep ARD in Caïro. De Duitse regering reageerde bezorgd en geïrriteerd. Waarom hij werd tegengehouden, is niet duidelijk.
Schwenck was vanuit Caïro onderweg naar het grensgebied tussen Turkije en Syrië om een reportage te maken over vluchtelingen. Hij is vaker via Turkije naar het noorden van Syrië gereisd om vanuit rebellengebied te berichten.
Bondskanselier Angela Merkel liet weten dat Berlijn de kwestie ,,natuurlijk met zekere zorg” in de gaten hield en dat het ministerie van Buitenlandse Zaken was ingeschakeld.
Elsevier 19.04.2016 De Turkse politie zet de jacht op aanhangers van de Gülen-beweging voort. Na de massa-arrestatie van maandag, heeft de politie opnieuw 28 mensen aangehouden op verdenking van lidmaatschap van de beweging van de aartsrivaal van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan. Onder hen zijn journalisten, juristen en politieagenten.
Dat meldt het Turkse persbureau Anadolu dinsdag. In totaal heeft het Openbaar Ministerie de opsporing van 140 personen bevolen.
Sleutelposities
Erdogan beschuldigt Fethullah Gülen, een islamitische geleerde die in ballingschap in de Verenigde Staten leeft, ervan een ‘parallelle staat’ te willen vormen om zijn regering omver te werpen. Volgens Erdogan zou Gülen zijn aanhangers hebben geplaatst in sleutelposities in de rechterlijke macht, de politie en de pers. Gülen zelf ontkent alle aantijgingen.
De arrestanten worden aangehouden wegens ‘lidmaatschap van een terroristische organisatie’ en ‘financiering van het terrorisme’. Maandag werden ook al 90 mensenopgepakt. In maart was de grote oppositiekrantZaman de klos. Het dagblad is gelinkt aan de Gülen-beweging en schroomde niet om kritisch te berichten over het regime van Erdogan.
De geestelijke , die sinds 1997 in de Verenigde Staten woont, was met zijn miljoenen aanhangers in Turkije een belangrijke ondersteunende factor voor de macht van Erdogan en zijn AK-partij – alweer veertien jaar aan de leiding in Turkije. Maar intussen liggen beide mannen dus met elkaar in de clinch. Gülen heeft aanhangers over de hele wereld, die hem zien als verbinder, als een bruggenbouwer.
Hij heeft eigen scholen, steunt tal van instellingen en bedrijven. Maar hierin schuilt volgens Erdogan juist het gevaar: hij verdenkt Gülen ervan zijn invloed aan te wenden om een staatsgreep te plegen. Volgens de president infiltreren duizenden aanhangers in het rechtssysteem, binnen de politie en dus in diverse media. Gülen wordt er tevens van verdacht terroristische activiteiten te ontplooien, en is daarvoor aangeklaagd. Critici zien Gülen en zijn aanhangers als een sekte.
Elif Isitman (1987) is sinds oktober 2014 online redacteur bij Elsevier.
Telegraaf 19.04.2016 De Turkse politie heeft 28 mensen aangehouden die zij verdenkt van het lidmaatschap van de Gülenbeweging. Onder de arrestanten zijn journalisten, juristen en politieagenten, meldt staatspersbureau Anadolu. Het Openbaar Ministerie heeft de opsporing van in totaal 64 personen bevolen.
De regering van president Recep Tayyip Erdogan beticht Fethullah Gülen, de naar de Verenigde Staten uitgeweken voorman van de beweging, ervan aan een ‘parallelle staat’ te bouwen die de macht van het reguliere staatsapparaat zou willen overnemen. De geestelijke zou aanhangers naar sleutelposten in de rechterlijke macht, de politie en de pers hebben gedirigeerd. Gülen spreekt de aantijgingen tegen.
NU 19.04.2016 Justitieminister Ard van der Steur gaat kijken of het wetsartikel dat het beledigen van een bevriend staatshoofd strafbaar stelt, kan worden geschrapt.
Van der Steur zei dat dinsdag in de Tweede Kamer op vragen van VVD’er Joost Taverne. Deze reageerde op de ophef over de Duitse tv-komiek Jan Böhmermann, die de Turkse president Recep Tayyip Erdogan onder meer uitmaakte voor geitenneuker. Erdogan diende een aanklacht tegen hem in.
Volgens Taverne mag de vrijheid van meningsuiting nooit door een buitenlandse leider met lange tenen ter discussie worden gesteld: de macht moet bespot kunnen worden. Hij vindt het niet nodig dat een apart wetsartikel bevriende staatshoofden beter beschermt tegen belediging dan andere burgers.
Van der Steur wil de Kamer eind deze week laten weten of en wanneer het bewuste artikel kan worden geschrapt. Hij bekijkt ook hoe vaak het artikel is gebruikt. Het Wetboek van Strafrecht is immers nooit bedoeld als museum voor in onbruik geraakte artikelen, meent Van der Steur.
AD 19.04.2016 Minister van Justitie Ard Van der Steur (Veiligheid en Justitie) gaat onderzoeken of het wetsartikel dat het beledigen van een bevriend staatshoofd strafbaar stelt, kan worden geschrapt. Van der Steur zei dat dinsdag in de Tweede Kamer op vragen van VVD-Tweede Kamerlid Joost Taverne.
De wet is onder de aandacht gekomen naar aanleiding van demogelijke vervolging van de Duitse komiek Jan Böhmermann. Hij maakte live op de Duitse televisie de Turkse president Recep Tayyip Erdogan onder meer uit voor ‘geitenneuker’ en ‘pedofiel’. Erdogan diende een aanklacht tegen hem in en volgens de Duitse wet moet de regering zich in zo’n geval uitspreken over de vraag of belediging van een bevriend staatshoofd vervolgd mag worden.
In Nederland is een soortgelijke wet van kracht. Volgens Taverne mag de vrijheid van meningsuiting nooit door een buitenlandse leider met lange tenen ter discussie worden gesteld: de macht moet bespot kunnen worden. Hij vindt het niet nodig dat een apart wetsartikel bevriende staatshoofden beter beschermt tegen belediging dan andere burgers.
Museum
Van der Steur is voornemens de Kamer eind deze week laten weten of en wanneer het bewuste artikel kan worden geschrapt. Hij bekijkt ook hoe vaak het artikel is gebruikt. Het Wetboek van Strafrecht is immers ‘nooit bedoeld als museum voor in onbruik geraakte artikelen’, meent Van der Steur.
Telegraaf 19.04.2016 Justitieminister Ard van der Steur gaat kijken of het wetsartikel dat het beledigen van een bevriend staatshoofd strafbaar stelt, kan worden geschrapt. Van der Steur zei dat dinsdag in de Tweede Kamer op vragen van VVD’er Joost Taverne. Deze reageerde op de ophef over de Duitse tv-komiek Jan Böhmermann, die de Turkse president Recep Tayyip Erdogan onder meer uitmaakte voor geitenneuker. Erdogan diende een aanklacht tegen hem in.
Volgens Taverne mag de vrijheid van meningsuiting nooit door een buitenlandse leider met lange tenen ter discussie worden gesteld: de macht moet bespot kunnen worden. Hij vindt het niet nodig dat een apart wetsartikel bevriende staatshoofden beter beschermt tegen belediging dan andere burgers.
Van der Steur wil de Kamer eind deze week laten weten of en wanneer het bewuste artikel kan worden geschrapt. Hij bekijkt ook hoe vaak het artikel is gebruikt. Het Wetboek van Strafrecht is immers nooit bedoeld als museum voor in onbruik geraakte artikelen, meent Van der Steur.
Elsevier 18.04.2016 De Turkse regering is nog lang niet klaar met de beweging van rivaal Fethullah Gülen. Tijdens een grote operatie verspreid over negen provincies zijn rond de negentig personen opgepakt.
Zij worden ervan verdacht financiële links te hebben met het netwerk van de invloedrijke geestelijke, meldt het Turkse staatspersbureau Anadolu.
‘Terrorisme’
Openbaar aanklagers zouden volgens Hürriyet nog 140 mensen op de korrel hebben. Er is een aanhoudingsbevel tegen hen uitgevaardigd vanwege ‘lidmaatschap van een terroristische organisatie’ en ‘financiering van het terrorisme’. Onder hen die vandaag zijn aangehouden, zijn medewerkers en managers van Bank Aysa.
De Turkse autoriteiten plaatsten de islamitische financiële instelling vorig jaar onder toezicht. Justitie verdenkt medewerkers en zakenmensen van de bank voor meer dan 15 miljoen financiële steun te hebben gegeven aan de beweging van Gülen. In maart was de grote oppositiekrant Zamande klos. Het blad is gelinkt aan de Gülen-beweging en schroomde niet om kritisch te berichten over het steeds autocratischer regime van president Recep Tayyip Erdogan.
In de clinch
De geestelijke , die sinds 1997 in de Verenigde Staten woont, was met zijn miljoenen aanhangers in Turkije een belangrijke ondersteunende factor voor de macht van Erdogan en zijn AK-partij – alweer veertien jaar aan de leiding in Turkije. Maar intussen liggen beide mannen dus met elkaar in de clinch. Gülen heeft aanhangers over de hele wereld, die hem zien als verbinder, als een bruggenbouwer.
Hij heeft eigen scholen, steunt tal van instellingen en bedrijven. Maar hierin schuilt volgens Erdogan juist het gevaar: hij verdenkt Gülen ervan zijn invloed aan te wenden om een staatsgreep te plegen. Volgens de president infiltreren duizenden aanhangers in het rechtssysteem, binnen de politie en dus in diverse media. Gülen wordt er tevens van verdacht terroristische activiteiten te ontplooien, en is daarvoor aangeklaagd. Critici zien Gülen en zijn aanhangers als een sekte.
Tom Reijner (1986) werkt sinds augustus 2013 op de webredactie. Hij studeerde Politicologie en Geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam.
Coalitiegenoot SPD verlangt van bondskanselier Angela Merkel (CDU/CSU) dat zij zich op bezoek in Turkije duidelijk uitspreekt vóór de vrijheid van meningsuiting en de persvrijheid. Merkel reist zaterdag naar Turkije, samen met Jean-Claude Juncker en Frans Timmermans.
De bestemming van deze trip is volgens Duitse media Gaziantep in het zuiden van Turkije, niet ver van een vluchtelingenkamp bij de grens met Syrië.
De SPD wil dus dat Merkel dit bezoek met beide handen aangrijpt om een en ander recht te zetten. ‘Zonder (…) basale vrijheden is democratie niet denkbaar. De Turkse regering moet dat ook inzien,’ zei de secretaris-generaal van de sociaaldemocratische partij, Katarina Barley, tegen Bild am Sonntag.
Bart de Wever, voorzitter van het Belgische N-VA en burgemeester van Antwerpen, is woedend over de rel met de Duitse komiek Jan Böhmermann en de Turkse president Recep Tayyip Erdogan. Hij roept de Duitsers op om de tekst van de komiek over Erdogan ‘massaal te delen op Facebook, hoe smakeloos die ook is’. Meer lezen >
Knieval
De SPD vindt dat Merkel buigt voor de autocratische Erdogan, die het in het algemeen niet zo op satire heeft. Oppositiepartij De Groenen eisen van Merkel dat zij niet alleen duidelijk is wat betreft de woorden die zij kiest, maar dat zij ook iets doet. Arrangeer een ontmoeting met Erdogan-kritische journalisten, klinkt het uit die gelederen.
Ook veel Duitsers zijn het oneens met de beslissing van Merkel om komiek Jan Böhmermann eventueel te laten vervolgen. Of dat uiteindelijk ook echt gebeurt, ligt bij het Duitse Openbaar Ministerie. Uit een peiling van zondagskrant Bild am Sonntag blijkt dat twee derde van de Duitse bevolking Merkels knieval voor Turkije afwijst.
Verbod
Een boze Erdogan eist dat Böhmermann wordt vervolgd vanwege een satirisch gedicht dat de komiek eind maart voorlas op televisie. Böhmermann noemde Erdogan onder meer een schapen- en geitenneuker en een liefhebber van pedofilie. De Duitse wet kent een verbod op het beledigen van bevriende staatshoofden, maar de regering moet wel met vervolging instemmen.
Merkel liet vrijdag weten dat de aanklagers hun pijlen wat haar betreft op Böhmermann kunnen richten. Tegen de zin van de Duitse omroep ZDF, die al liet weten dat Böhmermann op alle steun kan rekenen als justitie een strafzaak tegen hem begint wegens het beledigen van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan. ‘We zullen hem bijstaan tot aan de hoogste rechter.’ De veelbesproken komiek zelf is ondergedoken, en heeft besloten voorlopig even niet op tv te verschijnen.
Tom Reijner (1986) werkt sinds augustus 2013 op de webredactie. Hij studeerde Politicologie en Geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam.
Trouw 17.04.2016 Het is natuurlijk wrang dat een staatshoofd dat het in eigen land niet zo nauw neemt met de vrijheid van meningsuiting in een democratischer land een rechtszaak kan afdwingen tegen een hem ongevallige komiek. De Turkse president Erdogan bracht de Duitse bondskanselier Merkel ermee gevoelig in verlegenheid. Ze leek alleen maar te kunnen verliezen; Erdogan had haar schaakmat.
In werkelijkheid koos Merkel met de toelating van een rechtszaak tegen tv-komiek Jan Böhmemann een politiek geniale en juridisch loepzuivere uitweg. Het is aan de rechter, niet aan de regering te oordelen over de toelaatbaarheid van diens smaadgedicht over Erdogan, benadrukte zij terecht. Tegelijk zette zij die laatste daarmee politiek op zijn plaats. Het is nu aan Erdogan te laten zien dat hij wel degelijk begrepen heeft wat de betekenis is van een democratische rechtsorde, waarop ook hij zich formeel beroept.
Knieval
Toch is dat Merkel niet in dank afgenomen. Duitse media en een flink deel van de publieke opinie verwijten haar een knieval voor iemand die alleen in naam geen dictator is. Dat is niet helemaal onjuist. Erdogan heeft Europa in de tang en dat laat hij merken. Zo werkt het harde spel van de machtspolitiek nu eenmaal. Soms moet je daarbij enige ergernis verbijten; de ‘schöne Seele’ heeft op dit vlak weinig te zoeken.
Tenzij wanneer die ethische ziel zelf een politieke lading krijgt. Dat Erdogan in Europa als een dwingeland te boek staat, zal hem weinig kunnen schelen. Maar wanneer hij de trekken krijgt van kleinzielige rancune, kan dat anders uitpakken. Dan wordt het ethische wèl een politieke factor, want een dictator die zichzelf belachelijk maakt zaagt aan zijn eigen stoelpoten.
Of de bondskanselier daarmee haar achterban tevreden zal stellen, is een andere vraag. Voorspelbaar werd er na haar beslissing op hoge toon geklaagd over de aantasting van de vrije meningsuiting: zo langzamerhand hèt kroonjuweel van de democratie. Zelf had Böhmermann ‘willen aangeven waar de Duitse grenzen van satire liggen,’ zo schreef Saskia Jonker zaterdag in deze krant. Dat is een veelzeggende formulering, want ze impliceert dat er in ieder geval grenzen zíjn.
Grote-bekkenmaatschappij
In werkelijkheid lijkt een groot deel van de vrije-meningsridders binnen en buiten Duitsland dat helemaal niet te accepteren. Voor hen betekent die vrijheid het recht ‘te mogen zeggen wat men wil’ – wàt dat ook is. Daarom is hun protest zo voorspelbaar en worden hun acties, bij elke concessie van de staat, steeds grover. Het resultaat is een grote-bekkenmaatschappij, zoals Tom-Jan Meeus dat diezelfde dag in NRC-Handelsblad noemde.
De misvatting dat het democratisch recht op vrije meningsuiting samenvalt met een losgeslagen recht op beleding, laster en leugen heeft zich inmiddels stevig in de samenleving gevestigd. De professionals daarvan (cabaretiers, columnisten, schrijvers soms) staan er pal voor, met een gretigheid die een nuchterder opvatting waardig zou zijn. In hun strijdmiddelen van steeds verder opgevoerde driestheid spreiden zij een ondoordachtheid ten toon die te groot is voor servet maar te klein voor tafellaken.
Hoe ziet dat tafellaken van de vrije meningsuiting er dan uit? Dat mag van grondwet tot grondwet verschillen maar één ding heeft het in elke democratische orde gemeen: er zitten randen aan. Élke wetgeving erkent dat het recht op meningsuiting niet onbeperkt is. Het eindigt waar andere grond- of persoonlijke rechten hun gelding opeisen, of waar spreken daadwerkelijk riskant, gevaarlijk of zelfs dodelijk wordt. Woorden zijn niet zonder betekenis. In bepaalde gevallen kunnen zij onoverzienbaar onheil aanrichten. Een verstandige rechtsorde zorgt ervoor dat het daartoe niet komt.
Trouw 17.04.2016 ‘De lange arm van Ankara’ vatte de Duitse cabaretier Jan Böhmermann stevig in de kraag. Zijn dreigende vervolging is uniek in Duitsland, maar in Turkije zelf strijden satirici al sinds jaar en dag tegen censuur en intimidatie. Zo ook cartoonist Ercan Akyol. Hij werkt voor de krant Milliyet, die de laatste jaren steeds meer onder invloed van de Turkse regering kwam.
Militairen stapten gewoon een krantenredactie binnen en zeiden: ‘Jullie krant is voor de komende drie maanden gesloten.’ aldus Ercan Akyol, cartoonist.
Akyol begon na de coup van 1980 spotprenten te maken. Terwijl het leger in de jonge jaren van zijn carrière bepaalde wat wel en wat niet kon, zag Akyol de civiele AKP-regering het repressieve stokje de afgelopen jaren grif overnemen.
In zijn woonkamer vertelt de tekenaar dan ook dat de censuur in Turkije niet van vandaag of gisteren is. “Toen ik net begon met tekenen, stapten de militairen gewoon een krantenredactie binnen en zeiden: ‘Jullie krant is voor de komende drie maanden gesloten.’ Nu zijn het de hoofdredacties die ons uit angst voor de regering vertellen wat wel en niet kan. Men gaat tegenwoordig misschien subtieler te werk, maar de censuur heeft altijd bestaan.”
Intimidatie
Toch voelde Akyol zich als jonge tekenaar onder het militaire bewind vrijer dan de afgelopen jaren onder de AKP van Erdogan. “Als ik vroeger kritische cartoons over de regering maakte, wist ik dat ik de enige zou zijn die verantwoordelijk gehouden zou worden. Bovendien waren er veel meer mensen bereid om voor je in de bres te springen. Nu ligt dat anders. De intimidatie is groter en door mijn tekeningen kunnen redacteuren enorm in de problemen raken.”
Persoonlijke kritiek aan het adres van de president is de laatste jaren het grootste taboe, aldus Ercan Akyol, cartoonist.
“Zo worden mijn ideeën al voordat ik ze op papier zet gecensureerd”, zegt Akyol, die ondanks de zelfcensuur continu vreest zijn baan te verliezen.
Rechtszaken
Naast de angst voor ontslag zagen verschillende collega’s zich ook geconfronteerd met rechtszaken. Neem Musa Kart, een bevriende collega van Akyol bij de krant Cumhuriyet, een seculiere oppositiekrant waarvan hoofdredacteur Can Dündar en redacteur Erdem Gül onlangs vervolgd werden voor een verhaal over wapentransporten van de Turkse geheime dienst naar Syrië. Na twee maanden gevangenschap kwamen de twee, die aangeklaagd werden voor spionage, eind februari vrij. Hun proces loopt nog altijd.
“Musa Kart publiceerde een cartoon waarop Erdogan afgebeeld stond als kat verstrengeld in een bol wol. Het was een verwijzing naar een nieuwe wet over het hoger onderwijs, die zo gecompliceerd was dat Erdogan erin verstrikt raakte. Ik vond het ongelooflijk dat hij vervolgd werd, want ik heb veel heftiger tekeningen gemaakt. Dat is ook de moeilijkheid: je weet niet wat wel en wat niet kan. Maar persoonlijke kritiek aan het adres van de president is de laatste jaren het grootste taboe”, zegt Akyol.
Te slim af
Ondanks alle moeilijkheden blijft hij onverdroten doortekenen, vanuit de overtuiging dat humor machthebbers uiteindelijk toch te slim af is. “Ik geloof dat humor de sterkste manier is om machthebbers te bekritiseren. Machthebbers zijn bang voor humor omdat ze het zelf niet hebben. Reguliere kritiek is makkelijker af te wenden. Humor kunnen ze alleen censureren.”
Ondanks de censuur verschijnen in Turkije nog satirische tijdschriften, zoals Leman, Penguen en Uykusuz, populair onder jongeren in de steden in het westen van het land. Vaak is de AKP-regering het mikpunt van spot. Met hun censuur schieten de machthebbers zichzelf volgens Akyol in de voet. “Hoe repressiever de machthebbers, hoe meer ze de aandacht vestigen op een cartoon.”
Elsevier 17.04.2016 Coalitiegenoot SPD verlangt van bondskanselier Angela Merkel (CDU/CSU) dat zij zich op bezoek in Turkije duidelijk uitspreekt vóór de vrijheid van meningsuiting en de persvrijheid. Merkel reist zaterdag naar Turkije, samen met Jean-Claude Juncker en Frans Timmermans.
De bestemming van deze trip is volgens Duitse media Gaziantep in het zuiden van Turkije, niet ver van een vluchtelingenkamp bij de grens met Syrië.
De SPD wil dus dat Merkel dit bezoek met beide handen aangrijpt om een en ander recht te zetten. ‘Zonder (…) basale vrijheden is democratie niet denkbaar. De Turkse regering moet dat ook inzien,’ zei de secretaris-generaal van de sociaaldemocratische partij, Katarina Barley, tegen Bild am Sonntag.
Bart de Wever, voorzitter van het Belgische N-VA en burgemeester van Antwerpen, is woedend over de rel met de Duitse komiek Jan Böhmermann en de Turkse president Recep Tayyip Erdogan. Hij roept de Duitsers op om de tekst van de komiek over Erdogan ‘massaal te delen op Facebook, hoe smakeloos die ook is’. Meer lezen >
Knieval
De SPD vindt dat Merkel buigt voor de autocratische Erdogan, die het in het algemeen niet zo op satire heeft. Oppositiepartij De Groenen eisen van Merkel dat zij niet alleen duidelijk is wat betreft de woorden die zij kiest, maar dat zij ook iets doet. Arrangeer een ontmoeting met Erdogan-kritische journalisten, klinkt het uit die gelederen.
Ook veel Duitsers zijn het oneens met de beslissing van Merkel om komiek Jan Böhmermann eventueel te laten vervolgen. Of dat uiteindelijk ook echt gebeurt, ligt bij het Duitse Openbaar Ministerie. Uit een peiling van zondagskrant Bild am Sonntag blijkt dat twee derde van de Duitse bevolking Merkels knieval voor Turkije afwijst.
Verbod
Een boze Erdogan eist dat Böhmermann wordt vervolgd vanwege een satirisch gedicht dat de komiek eind maart voorlas op televisie. Böhmermann noemde Erdogan onder meer een schapen- en geitenneuker en een liefhebber van pedofilie. De Duitse wet kent een verbod op het beledigen van bevriende staatshoofden, maar de regering moet wel met vervolging instemmen.
Merkel liet vrijdag weten dat de aanklagers hun pijlen wat haar betreft op Böhmermann kunnen richten. Tegen de zin van de Duitse omroep ZDF, die al liet weten dat Böhmermann op alle steun kan rekenen als justitie een strafzaak tegen hem begint wegens het beledigen van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan. ‘We zullen hem bijstaan tot aan de hoogste rechter.’ De veelbesproken komiek zelf is ondergedoken, en heeft besloten voorlopig even niet op tv te verschijnen.
Tom Reijner (1986) werkt sinds augustus 2013 op de webredactie. Hij studeerde Politicologie en Geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam.
VK 17.04.2016 Tweederde van de Duitsers is het oneens met het besluit van bondskanselier Angela Merkel dat cabaretier Jan Böhmermann door het Duitse Openbaar Ministerie mag worden vervolgd voor zijn ‘hekeldicht’ over de Turkse president Recip Erdogan.
Böhmermann kreeg dit weekend ook steunbetuigingen uit Nederland, van onder anderen zijn Nederlandse vakgenoot Hans Teeuwen en zanger en componist Daniel Lohues. Böhmermann zelf verdwijnt tot midden mei van televisie, maakte hij zaterdagmorgen via Facebook bekend. Hij stopt met de uitzending Neo Magezine Royal ‘tot de publieke opinie en het internet zich weer op daadwerkelijk belangrijke zaken kunnen concentreren, zoals de vluchtelingencrisis, kattenvideo’s en het liefdesleven van Sophia Tomalla.’
Geheel in stijl bedankte Böhmermann ook ‘iedereen die niet president Erdogan is’ voor hun steun. Televisiezender ZDF liet weten tijdens welke juridische procedure dan ook achter Böhmermann te blijven staan.
Overigens heeft Böhmermann in Turkije nogal wat lotgenoten: volgens de Duitse televisiezender ZDF heeft Erdogan sinds augustus 2014 in Turkije meer dan 1.800 mensen laten vervolgen omdat ze hem beledigd zouden hebben – ongeveer drie per dag.
Hans Teeuwen
De Nederlandse cabaretier Hans Teeuwen steunde Böhmermann in een interview met RTL door zich eveneens op satirische wijze uit te laten over Erdogan: ‘Ik ken Erdogan nog uit de tijd dat hij een kindhoertje was in Istanbul’, zei hij, om vervolgens te beweren dat hij ‘nog een pijpbeurt van hem tegoed’ heeft.
Teeuwen is niet bang dat Erdogan ook hem aanklaagt. Als dat toch gebeurt, ‘dan haal ik al die andere mensen erbij die nog iets van hem tegoed hebben.’ Desgevraagd ontkende Teeuwen ten stelligste dat hij dit alles ‘satirisch’ bedoelde.
In zijn column in het Dagblad van het Noorden noemt Daniel Lohues de hele affaire ‘een film om van te huilen.’ Volgens hem stookt Erdogan het vuurtje in Duitsland, waar ‘geweldig veel Turken wonen’ in deze tijd van hoog oplopende politieke polarisatie in Europa nog wat op. ‘Extreem-islamitisch is al los. Extreem rechts is klaar om los te gaan.’
Slechts 22 procent van de Duitsers heeft begrip voor het besluit van de regering, blijkt uit een peiling van Bild am Sontag. Ook onder de CDU-stemmers is het percentage dat geen begrip heeft voor Merkels besluit hoog: 63 procent. De meerderheid van de commentatoren in de Duitse media is het er daarentegen over eens dat de juridische weg in dit geval de juiste is. Daarmee zou Merkel laten zien hoe zo’n geval in een ‘westerse democratie’ wordt afgehandeld.
AD 17.04.2016 Twee derde van de Duitse bevolking is het niet eens met de beslissing van bondskanselier Angela Merkel om komiek Jan Böhmermann eventueel te laten vervolgen. Dat blijkt uit een peiling die zondag werd gepubliceerd door zondagskrant Bild am Sonntag.
Böhmermann las twee weken geleden live op de Duitse televisiezender ZDF een gedicht voor waarin de Turkse president Erdogan onder meer ‘geitenneuker’ en ‘pedofiel’ werd genoemd. Ook betichtte de komiek Erdogan er van een kleine penis te hebben.
Dat viel in het verkeerde keelgat van de Turkse president. Hij noemde het satirische filmpje zelfs een ‘misdaad tegen de menselijkheid’. Erdogan eist dat Böhmermann wordt vervolgd.
Wet
De Duitse wet kent een verbod op het beledigen van bevriende staatshoofden, maar de regering moet wel met vervolging instemmen. Merkel liet vrijdag weten dat de aanklagers hun pijlen wat haar betreft op Böhmermann kunnen richten. De kwestie is een splijtzwam gebleken in de coalitie van Merkels christendemocraten en de sociaaldemocratiche SPD.
Merkel reist zaterdag naar Turkije en de SPD heeft haar opgeroepen zich achter de vrijheid van meningsuiting en de persvrijheid te scharen. ,,Zonder deze basale vrijheden is democratie niet denkbaar. De Turkse regering moet dat ook inzien”, zei de secretaris-generaal van de SPD, Katarina Barley tegen Bild am Sonntag.
Trouw 16.04.2016 Dat Angela Merkel in eigen land onder vuur zou komen te liggen door haar optreden in de vluchtelingencrisis, had ze waarschijnlijk wel ingeschat; ze zette de deur immers open voor meer dan een miljoen vluchtelingen. Maar dat ze, nu die vluchtelingenstroom is verminderd en haar akkoord tussen de EU en Turkije de eerste resultaten laat zien, zo hevig zou worden bekritiseerd om een veel kleinere zaak, had ze waarschijnlijk niet kunnen bevroeden.
De zaak-Böhmermann, zoals de affaire in Duitsland wordt genoemd, is binnen een paar weken totaal geëscaleerd. Jan Böhmermann las ruim twee weken terug een lastergedicht over Erdogan voor in zijn tv-show. Hoewel de tv-komiek met het gedicht, waarin hij de Turkse president onder meer uitmaakte voor pedofiel en beschuldigde van bestialiteit, zei aan te willen geven waar de Duitse grenzen van satire liggen, reageerde Erdogan furieus.
In het weekend daarna maakte Merkel een inschattingsfout. De bondskanselier, die er alle belang bij heeft de relatie met Turkije goed te houden nu dat land een cruciale rol speelt in het verminderen van de vluchtelingenstroom, hoopte dat ze iets van de Turkse boosheid kon wegnemen. In een gesprek met de Turkse premier Davutoglu vertelde ze dat ze het gedicht ook ‘smakeloos’ en ‘bewust kwetsend’ vond. Bovendien dacht ze volgens Duitse media te voorkomen dat Turkije naar de rechter zou stappen.
Ze bereikte geen van tweeën. Turkije diende vorig weekend een officieel verzoek in bij de Duitse regering om Böhmermann te vervolgen voor ‘belediging van een buitenlands staatshoofd’. Het land beriep zich daarbij op een oude Duitse wet, die bovendien bepaalt dat Berlijn moet oordelen of de klacht ontvankelijk is. Erdogans woede nam niet af: afgelopen maandag diende hij ook een civiele klacht in bij de rechter in Mainz.
Maar bovenal leidde Merkels telefoontje tot ophef in eigen land. De bondskanselier boog voor Turkije, luidde de kritiek van grote Duitse kranten. Politici van de SPD en linkse oppositiepartijen Die Linke en Die Grünen stelden ook dat de CDU-voorvrouw pal voor de komiek en Duitse grondrechten van vrijheid van meningsuiting en kunst had moeten staan.
Geopolitiek gezien is Merkels aanpak wel handig. Erdogan kan haar niets verwijten als vrijspraak volgt.
Kritiek die gisteren alleen maar toenam, toen Merkel bekendmaakte dat haar regering de zaak aan de rechter overlaat. Böhmermann mag strafrechtelijk worden vervolgd als de openbaar aanklager daartoe besluit. Want ‘in een rechtsstaat is het niet aan de regering, maar aan openbaar aanklagers en rechters om rechten van het individu en andere belangen af te wegen tegen persvrijheid en vrijheid van kunsten’, aldus de kanselier, die ook zei dat de regering intern verdeeld was.
Daarmee bewandelt Merkel de officiële, juridische weg. Ze wil niet op de stoel van de rechter zitten en ziet haar beslissing om vervolging toe te staan als enige juiste. Als ze vervolging blokkeert, bepaalt ze immers eigenhandig dat het lastergedicht niet beledigend is. Prominente media zijn het met haar eens. ‘Zo is het goed, zo is het correct’, schrijft de Süddeutsche Zeitung. Der Spiegel vindt dat Merkel Turkije nu leert hoe een rechtsstaat werkt.
Veel andere Duitsers, onder wie politici van haar coalitiepartij SPD, zien in het besluit juist een knieval voor Ankara. Op Twitter werden gistermiddag veel berichten geplaatst met #nichtmeinekanzlerin. SPD-fractievoorzitter Thomas Oppermann stelde dat vervolging wegens ‘majesteitsschennis’ niet in een moderne democratie past.
Merkel heeft door haar inlevende telefoontje aan Davutoglu de schijn tegen. Ze heeft Böhmermann al eens veroordeeld. Dat ze de oude wet vanaf 2018 wil afschaffen, maakt haar in ogen van haar critici niet geloofwaardiger: waarom moet deze ‘paragraaf 103’ dan nu nog wel worden toegepast?
Zo vervreemdt de bondskanselier zich van een deel van haar kiezers, net als in de vluchtelingencrisis, terwijl ze toch al onder vuur ligt binnen haar eigen partij. Geopolitiek is Merkels beslissing wel handig. Mocht de zaak voor de rechter komen en Böhmermann wordt vrijgesproken, dan kan Erdogan haar niets verwijten. Nu ook niet. Maar daarvoor betaalt ze in eigen land een hoge prijs.
VK 16.04.2016 De Duitse cabaretier Jan Böhmermann, die vorige maand in een ‘hekelgedicht’ de Turkse president Erdogan op de korrel nam, neemt enkele weken pauze van zijn televisiewerk. Dat heeft hij in een ironische post op zijn Facebook-pagina laten weten.
Op 31 maart droeg Böhmermann als presentator van een satirisch ZDF-programma een vilein gedicht voor waarin hij Erdogan onder meer een pedofiel en een geitenneuker noemde.
De Turkse president diende woedend een klacht in, wat in Duitsland tot een fel debat heeft geleid over de vrijheid van meningsuiting. Maar ook over de positie van bondskanselier Merkel en de zo precaire vluchtelingendeal tussen de EU en Turkije, bedoeld om de grote migrantenstromen naar met name populaire lidstaten als Duitsland te beteugelen.
Het Duitse wetboek van strafrecht verbiedt beledigingen van buitenlandse bevriende staatshoofden, maar laat het aan de overheid om te beslissen of officieren van justitie een strafzaak mogen beginnen. De Duitse regering gaf vrijdag toestemming voor een eventuele vervolging van de komiek.
De Duitse publieke omroep ZDF heeft Böhmermann, die al dagen ondergedoken zit, alle steun toegezegd als de Duitse justitie een strafzaak tegen hem begint wegens belediging van Erdogan. ‘We zullen hem helpen tot aan de hoogste rechter’, zei ZDF-directeur Thomas Bellut zaterdag tegen het Duitse blad Der Spiegel.
Böhmermann zelf heeft in een korte post op Facebook laten weten dat hij in geval tot 10 mei van de buis verdwijnt. Hij neemt die beslissing naar eigen zeggen ‘zodat het publiek en het internet zich weer op belangrijke dingen kunnen concentreren als de vluchtelingencrisis, kattenvideo’s en het liefdesleven van (de Duitse actrice) Sophia Thomalla. Want er zijn misschien wel belangrijkere thema’s dan een gedicht dat in een satirisch programma werd voorgelezen.’
Telegraaf 16.04.2016 Na de felle debatten over zijn Erdogan-gedicht hebben televisiekomiek Jan Böhmermann en productiemaatschappij BTF zaterdag een vier weken durende televisiepauze aangekondigd. De publieke zender ZDF en internet ,,moeten zich weer op de echt belangrijke dingen zoals de vluchtelingencrisis, kattenvideo’s of het liefdesleven van Sophia Thomalla concentreren”, schreef de satiricus op zijn bekende ironische wijze op Facebook.
Böhmermann had in zijn satirische tv-show Neo Magazin Royale de Turkse president Recep Tayyip Erdogan in een gedicht bespot. Hij noemde Erdogan onder meer een geitenneuker. De Turkse president eiste daarop van Duitsland juridische stappen tegen de komiek. Vrijdag gaf bondskanselier Angela Merkel toestemming voor een mogelijke vervolging van Böhmermann.
Trouw 16.04.2016 Na de felle debatten over zijn Erdogan-gedicht hebben televisiekomiek Jan Böhmermann en productiemaatschappij BTF zaterdag een vier weken durende televisiepauze aangekondigd.
De publieke zender ZDF en internet “moeten zich weer op de echt belangrijke dingen zoals de vluchtelingencrisis, kattenvideo’s of het liefdesleven van Sophia Thomalla concentreren”, schreef de satiricus op zijn bekende ironische wijze op Facebook.
Böhmermann had in zijn satirische tv-show Neo Magazin Royale de Turkse president Recep Tayyip Erdogan in een gedicht bespot. Hij noemde Erdogan onder meer een geitenneuker. De Turkse president eiste daarop van Duitsland juridische stappen tegen de komiek. Vrijdag gaf bondskanselier Angela Merkel toestemming voor een mogelijke vervolging van Böhmermann.
NU 16.04.2016 De Duitse televisiekomiek Jan Böhmermann last een korte tv-pauze in na de commotie om de uitzending over de Turkse president Erdogan. Böhmermann kondigde de pauze zaterdag aan op zijn Facebookpagina.
Hij heeft dit besloten ondanks het feit dat de Duitse publieke omroep ZDF hem alle steun toezegt als justitie een strafzaak tegen hem begint wegens belediging van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan. “We zullen hem helpen tot aan de hoogste rechter”, zei ZDF-directeur Thomas Bellut zaterdag tegen Der Spiegel.
Erdogan heeft geëist dat Duitsland de komiek aanklaagt nadat deze als presentator van een satirisch ZDF-programma de Turkse president onder meer had uitgemaakt voor geitenneuker.
Het Duitse wetboek van strafrecht verbiedt beledigingen tegen buitenlandse bevriende staatshoofden, maar laat het aan de overheid om te beslissen of officieren van justitie een strafzaak mogen beginnen. De Duitse regering gaf vrijdag toestemming voor een eventuele vervolging van de komiek.
Delen op Facebook
Inmiddels heeft Böhmermann al talloze steunbetuigingen gehad van collega’s en politici in andere landen. Burgemeester Bart De Wever van de Belgische stad Antwerpen riep vrijdagavond op om de tekst van Böhmermann “massaal te delen op Facebook, hoe smakeloos de tekst ook is”.
Volgens Het Laatste Nieuwsvindt De Wever dat Merkel “Europa weerloos maakt en in de handen van het cynische spel van Erdogan legt.” De Vlaamse politicus spreekt van een “kantelmoment, waarop Europa zijn waarden niet meer durft te verdedigen.” Hij denkt dat de Duitse strafzaak tegen Böhmermann wordt geseponeerd.
Orale seks
Cabaretier Hans Teeuwen heeft vrijdagavond in een interview met RTL Nieuws de spot gedreven met de Turkse president Erdogan. Hij stelde op zijn eigenzinnige wijze dat Erdogan zich niet met satire moet bemoeien.
Teeuwen klaagt voor de camera dat hij nog orale seks tegoed heeft van Erdogan. “Ik ken hem nog uit de periode dat hij een jongenshoertje was in Istanbul”, aldus de komiek. “Af en toe moest ik wat homoseksuele stoom afblazen, en dus ging ik met hem mee naar dat kamertje. Maar nadat ik meneer Erdogan oraal en anaal had gestimuleerd, op het moment dat ik aan de beurt was, zei hij dat het maar een toneelstukje was.”
Wetsartikel schrappen
Ook in Nederland staat op belediging van een bevriend staatshoofd een maximum straf van twee jaar cel. Onder een bevriende staat wordt verstaan een buitenlandse mogendheid waarmee Nederland niet in een gewapend conflict is verwikkeld. Zo is het enkele malen voorgekomen dat Nederlandse burgers zijn veroordeeld voor het beledigen van een staatshoofd.
Diverse Kamerleden pleitten er vrijdagavond voor om het wetsartikel te schrappen dat het beledigen van een bevriend staatshoofd strafbaar stelt. “Onze vrijheid van meningsuiting mag nooit door een buitenlandse leider zoals Erdogan ter discussie worden gesteld. Humor, satire, spot en belediging horen bij onze open en vrije samenleving”, aldus VVD’er Joost Taverne.
AD 16.04.2016 Na de felle debatten over zijn Erdogan-gedicht hebben televisiekomiek Jan Böhmermann en productiemaatschappij BTF zaterdag een vier weken durende televisiepauze aangekondigd. De publieke zender ZDF en internet ,,moeten zich weer op de echt belangrijke dingen zoals de vluchtelingencrisis, kattenvideo’s of het liefdesleven van Sophia Thomalla concentreren”, schreef de satiricus op zijn bekende ironische wijze op Facebook.
De ZDF heeft inmiddels tegenover Der Spiegel laten weten dat zij Böhmermann alle steun zullen geven wanneer justitie overgaat tot vervolging van de komiek. “We zullen hem helpen tot aan de hoogste rechter”, zei ZDF-directeur Thomas Bellut zaterdag.
Böhmermann had in zijn satirische tv-show Neo Magazin Royale de Turkse president Recep TayyipErdogan in een gedicht bespot. Hij noemde Erdogan onder meer een geitenneuker. De Turkse president eiste daarop van Duitsland juridische stappen tegen de komiek.
Toestemming Merkel
Vrijdag gaf bondskanselier Angela Merkel toestemming voor een mogelijke vervolging van Böhmermann. Volgens de Duitse wet moet de regering zich uitspreken over de vraag of belediging van een bevriend staatshoofd vervolgd mag worden. Die toestemming is er nu bij monde van bondskanselier Angela Merkel. Dit betekent overigens niet dat ze een oordeel velt over de kwestie.
Zij benadrukte dat de persvrijheid en vrijheid van meningsuiting tot de belangrijkste waarden in Duitsland horen, maar wees tegelijkertijd op de Duitse wet die een buitenlands staatshoofd het recht geeft om vervolging te vragen als hij of zij zich beledigd voelt.
Telegraaf 16.04.2016 De Duitse publieke omroep ZDF zal televisiekomiek Jan Böhmermann alle steun geven als justitie een strafzaak tegen hem begint wegens belediging van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan. ,,We zullen hem helpen tot aan de hoogste rechter”, zei ZDF-directeur Thomas Bellut zaterdag tegen Der Spiegel.
Erdogan heeft geëist dat Duitsland de komiek aanklaagt nadat deze als presentator van een satirisch ZDF-programma de Turkse president onder meer had uitgemaakt voor geitenneuker.
Het Duitse wetboek van strafrecht verbiedt beledigingen tegen buitenlandse bevriende staatshoofden, maar laat het aan de overheid om te beslissen of officieren van justitie een strafzaak mogen beginnen. De Duitse regering gaf vrijdag toestemming voor een eventuele vervolging van de komiek.
Elsevier 16.04.2016 Bart de Wever, voorzitter van het Belgische N-VA en burgemeester van Antwerpen, is woedend over de rel met de Duitse komiek Jan Böhmermann en de Turkse president Recep Tayyip Erdogan. Hij roept de Duitsers op om de tekst van de komiek over Erdogan ‘massaal te delen op Facebook, hoe smakeloos die ook is’.
Daarna moeten de Duitsers zichzelf gaan aangeven bij de politie, ‘zodanig dat die iedereen moet vervolgen. Hij heeft flinke kritiek op de Duitse bondskanselier Angela Merkel in het Belgische programma TerZake.
Grappen
‘Er zijn kantelmomenten waarop Europa zijn waarden niet meer durft te verdedigen. Dit is een van die momenten,’ zegt De Wever. Het is een reactie op de beslissing van de Duitse regering om de Duitse komiek Böhmermann strafrechtelijk te laten vervolgen wegens satirische grappen over Erdogan. De Turkse president deed vorige week aangifte tegen de Duitser wegens belediging van een buitenlands staatshoofd, een zeer oud wetsartikel uit het Duitse wetboek van strafrecht.
Merkel heeft zich met de migratiecrisis ‘totaal afhankelijk gemaakt’ van Turkije, zegt De Wever. ‘Hij gebruikt die ruimte om zijn regels en zijn visie op de democratie op te leggen. Daar mag je toch nooit aan toegeven?’
Erdogan staat erom bekend het niet zo nauw te nemen met de persvrijheid. Onlangs nog stonden twee journalisten van de links-seculiere krant Cumhuriyet voor de rechter wegens het ‘lekken van staatsgeheimen’ en ‘spionage’, in een reportage over mogelijke Turkse wapenleveranties die uiteindelijk vermoedelijk bij terreurbeweging Islamitische Staat (IS) zijn terechtgekomen.
Merkel zei vrijdag dat het aan de rechter is om te beslissen of Böhmermann schuldig is, niet aan de politiek. Toch moest de regering eerst toestemming geven om vervolging te laten doorgaan. Dat gebeurde niet unaniem: de stem van Merkel was doorslaggevend bij het maken van de beslissing.
De Duitse advocaat van Erdogan gaf deze week aan ‘tot het uiterste’ te willen gaan om Böhmermann te laten veroordelen. Hij verwacht niet dat het een hoge straf wordt, maar wel een ‘die hem weer op het rechte pad’ brengt.
Elif Isitman (1987) is sinds oktober 2014 online redacteur bij Elsevier.
AD 16.04.2016 Het beledigen van een bevriend staatshoofd mag in Nederland dan bij wet verboden zijn, maar cabaretier Hans Teeuwen laat zich door het, volgens veel politici achterhaalde wetsartikel, niet afschrikken. Teeuwen haalt tegenover RTL Nieuws flink uit naar de Turkse president Erdogan, nadat bondskanselier Merkel vandaag toestond dat een Duitse komiek voor hetzelfde feit vervolgd mag worden.
,,Ik heb nog een pijpbeurt van hem tegoed”, grapt Teeuwen als hij het opneemt voor Jan Böhmermann, die een spottend gedicht schreef voor Erdogan. In het schrijfsel, dat Böhmermann live voorlas op televisiezender ZDF, beledigt hij de Turkse politicus tientallen keren. Hij noemt hem ‘geitenneuker’ en ‘pedofiel’. Ook beticht hij Erdogan van het hebben van ‘een kleine penis’.
Storm van kritiek
De voordracht leidde tot een storm van kritiek uit Turkse hoek. Als reactie op het voorlezen van het gedicht deed Erdogan aangifte tegen de komiek. Böhmermann dookuit angst voor boze Erdogan-aanhangers onder en kreeg politiebescherming. Teeuwen is duidelijk niet bang voor eventuele acties in zijn richting. Ook niet ondanks het gegeven dat in Nederland niet eerst de politiek over vervolging hoeft te beslissen, maar het OM direct tot actie kan overgaan.
,,Ik zit hier om een kunstbroeder te verdedigen”, zegt Teeuwen. ,,Ik ken Erdogan nog uit de tijd dat hij een jongenshoertje was in een bordeel in Istanbul en ik kwam daar regelmatig, omdat ik homoseksuele stoom moet afblazen.” Teeuwen schertst dat Erdogan er rondliep in een kort ‘jongenshoerenbroekje’ en hij uiteindelijk inging op diens avances. Hij zou Erdogan ‘oraal hebben bevredigd’ en ‘anaal hebben gestimuleerd’, maar deze zou Teeuwen ‘onbevredigd’ hebben laten zitten.
Ontevreden klanten
Erdogan zou vervolgens een toneelstukje hebben opgevoerd, waarvan Teeuwen zegt: ,,Als ik iemand nodig heb, die met een varkensmasker voor op tafel schijt, kan ik net zo goed mijn moeder vragen.” Voordat Erdogan zich bemoeit met wat satirici doen, meent Teeuwen dat hij zich beter kan bekommeren om alle ‘ontevreden klanten, die nog een blowjob tegoed hebben’. Met satire heeft Teeuwens reactie volgens hem niets te maken. Rutte zou ‘dezelfde ervaringen’ met Erdogan hebben.
Mocht Erdogan zich aangesproken voelen door de aantijgingen van Teeuwen, dan riskeert de cabaretier in Nederland een maximum van twee jaar cel. Gevraagd naar een reactie op de kwestie Böhmermann zei premier Rutte vandaag: ,,Dit is een zaak tussen Duitsland en Turkije. De Turkse president voelt zich beledigd, de Duitse regering moet daarop reageren. Het raakt Europa niet.” Een meerderheid van VVD, SP, PVV, D66 en GroenLinks wil echter dat de wet wordt aangepast.
Teeuwen, die zegt dat ‘prostitutie, satire en vrijheid’ hem na aan het hart liggen, vindt tot besluit dat iedereen zijn werk op een normale manier moet doen. Hij verduidelijkt zijn harde woorden: ,,Een satiricus maakt satire, een jongenshoertje bevredigt mannen en een politicus probeert het land te besturen en als dat door elkaar gaat lopen, krijgen we een kliederboel.”
Telegraaf 15.04.2016 Cabaretier Hans Teeuwen lijkt niet onder de indruk van het feit dat een Duitse komiek vervolgd kan worden voor het beledigen van de Turkse president Erdogan. Hij haalt op geheel eigen wijze uit naar de Turkse leider.
Gevraagd door RTL Nieuws naar zijn mening over de gebeurtenissen in Duitsland, antwoordt Teeuwen: „Nou, ik wil het liever even hebben over Erdogan.” Daarna volgt een stuk satire waarin hij verklaart Erdogan nog te kennen uit de tijd dat de president een „jongenshoertje in Istanbul” was en dat hij „nog een pijpbeurt van hem tegoed heeft.”
Aan het einde van zijn absurdistische betoog laat de grappenmaker doorschemeren wat hij bedoelt te zeggen: „Ik vind dat iedereen op een normale manier zijn werk moet doen. Een satiricus maakt satire, een jongenshoertje bevredigt mannen en een politicus probeert het land te besturen en als dat door elkaar heen gaat lopen dan krijgen we een kliederboel.”
De Duitse komiek Jan Böhmermann had Erdogan onder meer uitgemaakt voor geitenneuker, waarna de Turkse president Duitsland verzocht om hem te vervolgen. Angela Merkel liet vrijdag weten dat de regering toestemming geeft voor eventuele vervolging. Justitie beslist nog of het daadwerkelijk tot een zaak komt.
Trouw 15.04.2016 Het pleidooi van VVD’er Joost Taverne om het wetsartikel te schrappen waardoor het beledigen van een bevriend staatshoofd niet meer strafbaar is, krijgt vrijdag bijval in de Tweede Kamer. “Onze vrijheid van meningsuiting mag nooit door een buitenlandse leider zoals Erdogan ter discussie worden gesteld. Humor, satire, spot en belediging horen bij onze open en vrije samenleving”, aldus Taverne.
Het kan niet zo zijn dat buitenlandse leiders met lange tenen via de rechter proberen onze grondrechten te ondermijnen, aldus Kamerlid Joost Taverne.
De VVD’er reageert op de ophef rond de Duitse televisiekomiek Jan Böhmermann die de Turkse president Recep Tayyip Erdogan onder meer uitmaakte voor geitenneuker. Op zijn beurt diende Erdogan een aanklacht in tegen de Duitse cabaretier en tv-presentator.
Taverne vindt het onbegrijpelijk dat de Duitse komiek voor zoiets vervolgd kan worden. Humor hoort erbij, aldus het VVD-Kamerlid, dat denkt dat een buitenlands staatshoofd zich een volgende keer best beledigd zou kunnen voelen door een Nederlandse cartoonist. “Het kan niet zo zijn dat buitenlandse leiders met lange tenen via de rechter proberen onze grondrechten te ondermijnen.”
Het pleidooi van Taverne wordt ondersteund door diverse partijen. D66 vindt het ‘geen pas geven dat mensen nu kunnen worden vervolgd omdat ze een grap maken’. De partij werkt al langer aan een voorstel om dit artikel en het verbod op majesteitsschennis te schrappen.
Ook SP en PVV willen van het wetsartikel af. “Iedereen die zich beledigd voelt, mag aangifte doen. Een apart haakje voor staatshoofden is helemaal niet nodig. We mogen onze eigen premier beledigen, dus waarom die van een ander land niet”, aldus Ronald van Raak (SP).
De Groep Bontes/Van Klaveren kondigt aan dat binnenkort ook met een voorstel te komen om het bewuste artikel te schrappen.
Jeroen Recourt (PvdA) vindt ook dat cabaretiers niet moeten worden vervolgd. Hij wijst erop dat ‘iedere buitenlander, staatshoofd of niet, die zich vanuit Nederland beledigd voelt hier aangifte kan doen’. “Dan is het vervolgens aan het Openbaar Ministerie om er iets mee te doen. Dat is anders dan in Duitsland, waar de premier het OM moet aansporen om te vervolgen. In Nederland zal een situatie zoals in Duitsland niet voorkomen.”
VK 16.04.2016 Het pleidooi van VVD’er Joost Taverne om het wetsartikel te schrappen waardoor het beledigen van een bevriend staatshoofd niet meer strafbaar is, krijgt vrijdag bijval in de Tweede Kamer. ‘Onze vrijheid van meningsuiting mag nooit door een buitenlandse leider zoals Erdogan ter discussie worden gesteld. Humor, satire, spot en belediging horen bij onze open en vrije samenleving’, aldus Taverne.
De VVD’er reageerde in de kamer op de ophef rond de Duitse televisiekomiek Jan Böhmermann die de Turkse president Recep Tayyip Erdogan onder meer uitmaakte voor geitenneuker. Daarop diende Erdogan een aanklacht in tegen de Duitse cabaretier en tv-presentator, waarop het OM toestemming kreeg van de Duitse regering om mogelijke vervolging te onderzoeken.
Taverne vindt het onbegrijpelijk dat de Duitse komiek voor zoiets vervolgd kan worden. Humor hoort erbij, aldus het VVD-Kamerlid, dat denkt dat een buitenlands staatshoofd zich een volgende keer best beledigd zou kunnen voelen door een Nederlandse cartoonist. ‘Het kan niet zo zijn dat buitenlandse leiders met lange tenen via de rechter proberen onze grondrechten te ondermijnen.’
Een grap
D66 vindt het ‘geen pas geven dat mensen nu kunnen worden vervolgd omdat ze een grap maken’. De partij werkt al langer aan een voorstel om dit artikel en het verbod op majesteitsschennis te schrappen.
Ook SP en PVV willen van het wetsartikel af. ‘Iedereen die zich beledigd voelt, mag aangifte doen. Een apart haakje voor staatshoofden is helemaal niet nodig. We mogen onze eigen premier beledigen, dus waarom die van een ander land niet’, aldus Ronald van Raak (SP).
De Groep Bontes/Van Klaveren kondigt aan dat binnenkort ook met een voorstel te komen om het bewuste artikel te schrappen.
Jeroen Recourt (PvdA) vindt ook dat cabaretiers niet moeten worden vervolgd. Hij wijst erop dat ‘iedere buitenlander, staatshoofd of niet, die zich vanuit Nederland beledigd voelt, hier aangifte kan doen. Dan is het vervolgens aan het Openbaar Ministerie om er iets mee te doen. Dat is anders dan in Duitsland, waar de premier het OM moet aansporen om te vervolgen. In Nederland zal een situatie zoals in Duitsland niet voorkomen.’
Erdogan en de vrije pers liggen geregeld met elkaar in de clinch. Sinds zijn verkiezing in 2004 zijn Turkse aanklagers zeker 2.000 procedures tegen artiesten, journalisten en gewone burgers gestart. Meestal leiden deze processen tot voorwaardelijke gevangenisstraffen.
NU 15.04.2016 Het pleidooi van VVD’er Joost Taverne om het wetsartikel te schrappen dat het beledigen van een bevriend staatshoofd strafbaar stelt, krijgt vrijdag bijval van andere Kamerfracties.
“Onze vrijheid van meningsuiting mag nooit door een buitenlandse leider zoals Erdogan ter discussie worden gesteld. Humor, satire, spot en belediging horen bij onze open en vrije samenleving”, aldus Taverne.
De VVD’er reageert op de ophef rond de Duitse televisiekomiek Jan Böhmermann die de Turkse president Recep Tayyip Erdogan onder meer uitmaakte voor geitenneuker. Op zijn beurt diende Erdogan een aanklacht in tegen de Duitse cabaretier en tv-presentator.
Taverne vindt het onbegrijpelijk dat de Duitse komiek voor zoiets vervolgd kan worden. Humor hoort erbij, aldus het VVD-Kamerlid, dat denkt dat een buitenlands staatshoofd zich een volgende keer best beledigd zou kunnen voelen door een Nederlandse cartoonist. “Het kan niet zo zijn dat buitenlandse leiders met lange tenen via de rechter proberen onze grondrechten te ondermijnen.”
Majesteitsschennis
D66 vindt het “geen pas geven dat mensen nu kunnen worden vervolgd omdat ze een grap maken”. De partij werkt al langer aan een voorstel om dit artikel en het verbod op majesteitsschennis te schrappen. Ook SP en PVV willen van het wetsartikel af. “Iedereen die zich beledigd voelt, mag aangifte doen. Een apart haakje voor staatshoofden is helemaal niet nodig. We mogen onze eigen premier beledigen, dus waarom die van een ander land niet”, aldus Ronald van Raak (SP).
De Groep Bontes/Van Klaveren kondigt aan dat binnenkort ook met een voorstel te komen om het bewuste artikel te schrappen.
Hans Teeuwen
Jeroen Recourt (PvdA) vindt ook dat cabaretiers niet moeten worden vervolgd. Hij wijst erop dat “iedere buitenlander, staatshoofd of niet, die zich vanuit Nederland beledigd voelt hier aangifte kan doen. Dan is het vervolgens aan het Openbaar Ministerie om er iets mee te doen. Dat is anders dan in Duitsland, waar de premier het OM moet aansporen om te vervolgen. In Nederland zal een situatie zoals in Duitsland niet voorkomen.”
Cabaretier Hans Teeuwen sprak vrijdagavond in het RTL Nieuws zijn steun uit voor zijn Duitse collega. Hij haalde voor de camera herinneringen op aan een bezoek aan president Erdogan toen deze nog als hoertje in een bordeel in Istanbul werkte. “Een satiricus moet satire maken, een president moet een land besturen. En al dat door elkaar gaat lopen, wordt het een kliederboel”, aldusTeeuwen.
Maximum straf
Op belediging van een bevriend staatshoofd staat in Nederland een maximum straf van twee jaar. Onder een bevriende staat wordt verstaan een buitenlandse mogendheid waarmee Nederland niet in een gewapend conflict is verwikkeld.
Zo is het enkele malen voorgekomen dat Nederlandse burgers zijn veroordeeld voor het beledigen van een staatshoofd. In de jaren 30 van de twintigste eeuw zijn drie Nederlanders vervolgd wegens het beledigen van Adolf Hitler. In 1966 kreeg een student uit Amsterdam twee weken gevangenisstraf na het beledigen van de Amerikaanse president Johnson tijdens een demonstratie.
Telegraaf 15.04.2016 Het pleidooi van VVD’er Joost Taverne om het wetsartikel te schrappen waardoor het beledigen van een bevriend staatshoofd niet meer strafbaar is, krijgt vrijdag bijval in de Tweede Kamer. ,,Onze vrijheid van meningsuiting mag nooit door een buitenlandse leider zoals Erdogan ter discussie worden gesteld. Humor, satire, spot en belediging horen bij onze open en vrije samenleving’’, aldus Taverne.
De VVD’er reageert op de ophef rond de Duitse televisiekomiek Jan Böhmermann die de Turkse president Recep Tayyip Erdogan onder meer uitmaakte voor geitenneuker. Op zijn beurt diende Erdogan een aanklacht in tegen de Duitse cabaretier en tv-presentator.
Taverne vindt het onbegrijpelijk dat de Duitse komiek voor zoiets vervolgd kan worden. Humor hoort erbij, aldus het VVD-Kamerlid, dat denkt dat een buitenlands staatshoofd zich een volgende keer best beledigd zou kunnen voelen door een Nederlandse cartoonist. ,,Het kan niet zo zijn dat buitenlandse leiders met lange tenen via de rechter proberen onze grondrechten te ondermijnen.”
D66 vindt het ,,geen pas geven dat mensen nu kunnen worden vervolgd omdat ze een grap maken”. De partij werkt al langer aan een voorstel om dit artikel en het verbod op majesteitsschennis te schrappen. Ook SP en PVV willen van het wetsartikel af. ,,Iedereen die zich beledigd voelt, mag aangifte doen. Een apart haakje voor staatshoofden is helemaal niet nodig. We mogen onze eigen premier beledigen, dus waarom die van een ander land niet’’, aldus Ronald van Raak (SP).
De Groep Bontes/Van Klaveren kondigt aan dat binnenkort ook met een voorstel te komen om het bewuste artikel te schrappen.
Jeroen Recourt (PvdA) vindt ook dat cabaretiers niet moeten worden vervolgd. Hij wijst erop dat ,,iedere buitenlander, staatshoofd of niet, die zich vanuit Nederland beledigd voelt hier aangifte kan doen. Dan is het vervolgens aan het Openbaar Ministerie om er iets mee te doen. Dat is anders dan in Duitsland, waar de premier het OM moet aansporen om te vervolgen. In Nederland zal een situatie zoals in Duitsland niet voorkomen.’’
NU 15.04.2016 Het pleidooi van VVD’er Joost Taverne om het wetsartikel te schrappen dat het beledigen van een bevriend staatshoofd strafbaar stelt, krijgt vrijdag bijval van andere Kamerfracties.
“Onze vrijheid van meningsuiting mag nooit door een buitenlandse leider zoals Erdogan ter discussie worden gesteld. Humor, satire, spot en belediging horen bij onze open en vrije samenleving”, aldus Taverne.
De VVD’er reageert op de ophef rond de Duitse televisiekomiek Jan Böhmermann die de Turkse president Recep Tayyip Erdogan onder meer uitmaakte voor geitenneuker. Op zijn beurt diende Erdogan een aanklacht in tegen de Duitse cabaretier en tv-presentator.
Taverne vindt het onbegrijpelijk dat de Duitse komiek voor zoiets vervolgd kan worden. Humor hoort erbij, aldus het VVD-Kamerlid, dat denkt dat een buitenlands staatshoofd zich een volgende keer best beledigd zou kunnen voelen door een Nederlandse cartoonist. “Het kan niet zo zijn dat buitenlandse leiders met lange tenen via de rechter proberen onze grondrechten te ondermijnen.”
Majesteitsschennis
D66 vindt het “geen pas geven dat mensen nu kunnen worden vervolgd omdat ze een grap maken”. De partij werkt al langer aan een voorstel om dit artikel en het verbod op majesteitsschennis te schrappen. Ook SP en PVV willen van het wetsartikel af. “Iedereen die zich beledigd voelt, mag aangifte doen. Een apart haakje voor staatshoofden is helemaal niet nodig. We mogen onze eigen premier beledigen, dus waarom die van een ander land niet”, aldus Ronald van Raak (SP).
De Groep Bontes/Van Klaveren kondigt aan dat binnenkort ook met een voorstel te komen om het bewuste artikel te schrappen.
Hans Teeuwen
Jeroen Recourt (PvdA) vindt ook dat cabaretiers niet moeten worden vervolgd. Hij wijst erop dat “iedere buitenlander, staatshoofd of niet, die zich vanuit Nederland beledigd voelt hier aangifte kan doen. Dan is het vervolgens aan het Openbaar Ministerie om er iets mee te doen. Dat is anders dan in Duitsland, waar de premier het OM moet aansporen om te vervolgen. In Nederland zal een situatie zoals in Duitsland niet voorkomen.”
Cabaretier Hans Teeuwen sprak vrijdagavond in het RTL Nieuws zijn steun uit voor zijn Duitse collega. Hij haalde voor de camera herinneringen op aan een bezoek aan president Erdogan toen deze nog als hoertje in een bordeel in Istanbul werkte. “Een satiricus moet satire maken, een president moet een land besturen. En al dat door elkaar gaat lopen, wordt het een kliederboel”, aldusTeeuwen.
Maximum straf
Op belediging van een bevriend staatshoofd staat in Nederland een maximum straf van twee jaar. Onder een bevriende staat wordt verstaan een buitenlandse mogendheid waarmee Nederland niet in een gewapend conflict is verwikkeld.
Zo is het enkele malen voorgekomen dat Nederlandse burgers zijn veroordeeld voor het beledigen van een staatshoofd. In de jaren 30 van de twintigste eeuw zijn drie Nederlanders vervolgd wegens het beledigen van Adolf Hitler. In 1966 kreeg een student uit Amsterdam twee weken gevangenisstraf na het beledigen van de Amerikaanse president Johnson tijdens een demonstratie.
AD 15.04.2016 De Tweede Kamer vindt dat het beledigen van een bevriend staatshoofd niet meer strafbaar zou moeten zijn. Nu kan iemand daar nog maximaal 2 jaar celstraf voor krijgen. Maar een meerderheid van VVD, SP, PVV, D66 en GroenLinks wil dat veranderen. ,,Onze vrijheid van meningsuiting mag nooit door een buitenlandse leider zoals Erdogan ter discussie worden gesteld,” zegt VVD-Kamerlid Joost Taverne.
Het is niet van deze tijd om belediging van een staatshoofd zwaarder te straffen dan van een gewone burger, aldus Kees Verhoeven.
Taverne zal ‘zo snel mogelijk’ met een motie komen die het kabinet opdraagt de wet aan te passen. ,,Humor, satire, spot en belediging horen bij onze open en vrije samenleving. Het kan niet zo zijn dat buitenlandse leiders met lange tenen via de rechter proberen onze grondrechten te ondermijnen.”
Oppositiepartij D66 werkt al aan een eigen wetsvoorstel om het artikel geschrapt te krijgen. ,,Het is niet meer van deze tijd om belediging van een staatshoofd zwaarder te straffen dan van een gewone burger,” zegt D66’er Kees Verhoeven.
In Duitsland is een storm van kritiek losgebarsten nadat bondskanselier Merkel het Openbaar Ministerie (OM) toestemming heeft gegeven om de cabaretier Jan Böhmermann te vervolgen. De Turkse president Erdogan had een aanklacht tegen hem ingediend omdat Böhmermann hem onder andere geitenneuker had genoemd.
Enerzijds zegt Merkel dat zij het artikel uit de wet wil schrappen, anderzijds biedt ze wel de ruimte om de cabaretier te vervolgen, aldus Kees Verhoeven.
In Nederland is het ook bij wet verboden om een bevriend staatshoofd te beledigen. In tegenstelling tot in Duitsland hoeft hier niet eerst de politiek te beslissen of het OM tot vervolging mag overgaan. Maar mocht een Nederlandse cabaretier de Turkse premier Erdogan hier een geitenneuker noemen, dan kan hij hier een klacht indienen en kan het OM overgaan tot vervolging. De maximale straf is 2 jaar cel, dat is meer dan iemand voor belediging van een gewone burger kan krijgen.
In de jaren ’30 zijn er personen vervolgd voor belediging van Adolf Hitler. Een schrijver kreeg 200 gulden boete omdat hij Hitler ‘hysterisch’ noemde. In de jaren ’60 is een student veroordeeld tot 2 weken cel voor het scanderen van de leus: ‘Johnson moordenaar’ over de Amerikaanse president Lyndon Johnson. Daarna is de wet veranderd en kan iemand alleen worden vervolgd als het staatshoofd zelf aangifte doet, zoals Erdogan vorige week deed in Duitsland.
Premier Rutte wil nog niet reageren op de kwestie. In het verleden vond Rutte altijd dat de vrijheid van meningsuiting niet beknot mocht worden, maar in dit geval wil hij zijn vingers er niet aan branden. ,,Dit is een zaak tussen Duitsland en Turkije. De Turkse president voelt zich beledigd, de Duitse regering moet daarop reageren. Het raakt Europa niet.”
Volgens meerdere partijen in de Tweede Kamer moet echter snel de wet worden aangepast. Volgens de SP moet het ‘natuurlijk’ worden geregeld. Ook GroenLinks is voor: ,,Het is uit een ver verleden,” zegt Kamerlid Rik Grashoff. ,,Al hoef je niet alles te zeggen wat mag.”
Conflicten verkleinen
Ik ben niet voor het vervolgen van cabaretiers, maar schrappen zou niets uitmaken, aldus Madeleine van Toorenburg.
Het CDA neigt er ook naar, al twijfelt die partij nog. CDA-Kamerlid Van Toorenburg: ,,We hebben dit nu in de wet staan om conflicten tussen staten te verkleinen. Het lijkt erop dat het er in Duitsland juist toe leidt dat het conflict alleen maar groter wordt. Dan moeten we ons afvragen of het verstandig is in de wet te laten staan dat dit strafbaar is.”
De PvdA vindt aanpassing overbodig. ,,Ik ben niet voor het vervolgen van cabaretiers, maar schrappen zou niets uitmaken. Belediging is hoe dan ook strafbaar als iemand er aangifte van doet, of het nu een staatshoofd is of niet,” zegt PvdA-Kamerlid Recourt.
AD 15.04.2016 Duitsland heeft toestemming gegeven voor de eventuele vervolging van komiek Jan Böhmermann voor belediging van de Turkse president Erdogan. Het Openbaar Ministerie (OM) moet nu besluiten of er daadwerkelijk wordt overgegaan tot vervolging, zei bondskanselier Angela Merkel vrijdag.
Volgens de Duitse wet moet de regering zich uitspreken over de vraag of belediging van een bevriend staatshoofd vervolgd mag worden. Die toestemming is er nu bij monde van bondskanselier Angela Merkel. Dit betekent overigens niet dat ze een oordeel velt over de kwestie.
Zij benadrukte dat de persvrijheid en vrijheid van meningsuiting tot de belangrijkste waarden in Duitsland horen, maar wees tegelijkertijd op de Duitse wet die een buitenlands staatshoofd het recht geeft om vervolging te vragen als hij of zij zich beledigd voelt.
Pedofiel
Böhmermann las twee weken geleden live op de Duitse televisiezender ZDF een gedicht voor waarin Erdogan onder meer werd uitgemaakt voor ‘geitenneuker’ en ‘pedofiel’. Ook betichtte de komiek Erdogan er van een kleine penis te hebben.
Erdogan deed als reactie hierop aangifte van belediging tegen Böhmermann. De vicepremier van Turkije Numan Kurtulmus sprak zelfs van een misdaad tegen de menselijkheid. Het gedicht leidde tot een storm van kritiek vanuit de Turkse gemeenschap. Uit angst voor boze aanhangers van Erdogan dook de komiek dinsdag onder. Ook stond hij onder politiebescherming.
Turkije is een belangrijke bondgenoot van de EU in het vluchtelingenprobleem sinds er is afgesproken dat Turkije actief vluchtelingen die naar de EU willen afreizen tegenhoudt. Minister-president Mark Rutte noemde de zaak op een persconferentie: ,,Dit gaat niet over de vluchtelingenproblematiek. Het is echt een zaak tussen Duitsland en Turkije”.
Elsevier 15.04.2016 De Duitse bondskanselier Angela Merkel bevestigde vrijdag dat de Duitse komiek n mag worden vervolgd wegens het beledigen van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan. Door die beslissing kwam zij onder vuur te liggen.
‘Merkel maakt een knieval voor Erdogan,’ is in Duitse media te lezen. Ook op sociale media krijgen zowel de Duitse bondskanselier als Erdogan er flink van langs, onder meer met spotprenten en cartoons.
Het feit dat er nu mag worden overgegaan tot vervolging, zegt niets over het standpunt van het Duitse kabinet zelf, benadrukte Merkel tijdens haar verklaring. Zij laat inhoudelijke beslissingen over aan de rechtbank.
‘In een rechtsstaat is het geen zaak van de regering, maar van openbare aanklagers en rechters om het persoonlijkheidsrecht en andere belangen af te wegen tegen de vrijheid van de pers en kunst,’ aldus de bondskanselier.
Toch heeft zij wel degelijk een rol gehad in de beslissing om door te gaan met vervolging. De beslissing van het kabinet was niet unaniem, maar bij het staken van de stemmen was de stem van Merkel de doorslaggevende factor. Merkel heeft Erdogan nodig om het akkoord over het stremmen van de migratiestroom naar Europa te laten werken.
Migratie
Merkel verwees bij haar verklaring naar de nauwe banden tussen Berlijn en Ankara, de drie miljoen Duitse Turken in haar land, en de samenwerking binnen het bondgenootschap NAVO. Op 23 april reist Merkel samen met EU-president Donald Tusk en vicevoorzitter van de Europese Commissie Frans Timmermans naar Turkije om opnieuw te praten over de migratiecrisis.
Premier Mark Rutte vindt vooral dat Nederland en andere Europese landen zich er niet mee moeten bemoeien. De zaak is een kwestie tussen Duitsland en Turkije, die Europa niet raakt, aldus Rutte in reactie op de kwestie.
Elif Isitman (1987) is sinds oktober 2014 online redacteur bij Elsevier.
Telegraaf 15.04.2016 De Duitse regering heeft vrijdag besloten toe te staan dat het Openbaar Ministerie strafrechtelijk onderzoek doet naar televisiekomiek Jan Böhmermann. Die heeft de Turkse president RecepTayyip Erdogan op de ziel getrapt met een ,,smaadgedicht”, waarin hij suggereerde dat de Turkse leider meisjes slaat, kinderporno bekijkt en seks bedrijft met dieren.
De Turkse president Recep Tayyip Erdogan (links) en de Duitse cabaretier Jan Böhmermann. Foto: AFP
Erdogan had de Duitse regering om vervolging gevraagd. De regering gaf het OM vrijdag toestemming dat te onderzoeken. Bondskanselier Angela Merkel wees er in een verklaring op dat het kabinet met de beslissing geen uitspraak doet over de zaak zelf. ,,In een rechtsstaat is het geen zaak van de regering, maar van openbare aanklagers en rechters om het persoonlijkheidsrecht en andere belangen af te wegen tegen de vrijheid van de pers en kunst”, zei Merkel.
De beslissing van het kabinet was niet unaniem, maar bij het staken van de stemmen gaf die van de bondskanselier de doorslag. Dit kwam Merkel op het verwijt van critici te staan dat zij een knieval maakte voor Erdogan, die zij nodig heeft om de toestroom van vluchtelingen via Turkije naar Europa te stoppen. Zelf verwees zij naar de nauwe en vriendschappelijke banden tussen Berlijn en Ankara, de drie miljoen mensen van Turkse afkomst in de Bondsrepubliek en de samenwerking binnen de NAVO.
Merkel reist op 23 april met EU-president Donald Tusk en vicevoorzitter van de Europese Commissie Frans Timmermans naar Turkije voor vervolgoverleg over de migratieproblematiek. Premier Mark Rutte vindt de zaak een kwestie tussen Duitsland en Turkije, die ,,niet Europa raakt”. Nederland is momenteel voorzitter van de Europese Unie.
Trouw 15.04.2016 De Duitse komiek Jan Böhmermann kan in Duitsland vervolgd worden voor de belediging van de Turkse president Erdogan, wegens ‘belediging van een buitenlands staatshoofd’. Dat maakte bondskanselier Angela Merkel vandaag bekend.
Duitsers kunnen Böhmermann niet bijbenen
Jan Böhmermann is ongekend populair, maar geen Duitser begrijpt hem echt. Wie is deze 35-jarige komiek?
Böhmermann had de toorn van Erogan op zich geladen, toen hij op de de televisiezender ZDF een spotdicht over het Turkse staatshoofd voordroeg waarin hij duidelijk maakte welke beledigingen in Duitsland verboden zijn. In het spotdicht zei hij onder meer dat de Turkse president seks heeft met schapen en geiten. Ook zei hij dat Erdogan graag ‘minderheden onderdrukt, Koerden schopt en christenen slaat terwijl hij kinderporno kijkt’. (De hele video is hier te zien.)
De Turkse president diende vervolgens formeel een verzoek in om tot strafvervolging van Böhmermann over te gaan…..
Obscure wet
Maar voor vervolging wegens ‘belediging van een vertegenwoordiger of orgaan van een buitenlandse staat’ moet de Duitse overheid formeel toestemming geven. Dat heeft Merkel vandaag gedaan, mogelijk met de gedachte dat zij Erdogan te vriend moet houden omdat hij een sleutelrol speelt in de vluchtelingencrisis.
Merkel kondigde ook direct aan dat de Duitse regering af wil van het wetsartikel over belediging van buitenlandse staatshoofden. De bondskanselier noemde het wetsartikel – paragraaf 103 in het Duitse wetboek van strafrecht – niet meer van deze tijd en overbodig. Ze zei dat het in 2018 komt te vervallen.
De wet wordt zelden gebruikt. Veel gerespecteerde advocaten en politici hebben er nog nooit van gehoord. “De paragraaf was er altijd al, maar wordt amper gebruikt,” zegt advocaat Holger Heinen, die promoveert op de paragraaf, tegen de Britse krant The Guardian.
De wet werd vooral gebruikt in de tijd dat Europese diplomatie nog werd beoefend tussen snel geagiteerde staatshoofden. In 1871 kon je voor het beledigen van een staatshoofd levenslang de bak in draaien.
Elsevier 15.04.2016 De Duitse komiek Jan Böhmermann zou volgens de Ottomaanse heersers een misdaad tegen de menselijkheid hebben gepleegd. Dit is een curieuze bewering van een regime dat zijn eigen bevolking, namelijk de Koerden, bombardeert. De topambtenaren van het Kanzleramt proberen een uitweg te vinden in deze satire-affaire.
Deze kwestie roept herinneringen op aan 1987, toen Rudi Carrell grappen maakte over de Iraanse leider ayatollah Khomeini. In Teheran vielen aanhangers van Khomeini de Duitse ambassade aan, maar niemand haalde het in zijn hoofd om Carrell te vervolgen.
Lastig
Nu, in 2016, wordt in Berlijn onderzocht of Böhmermann moet worden vervolgd – een omgekeerde evolutie. Het onderzoek wordt gebaseerd op artikel 103 van het Duitse Wetboek van Strafrecht: ‘Beleidigung von Organen und Vertretern ausländischer Staaten,’ Het beledigen van een buitenlands staatshoofd is strafbaar mits aan een aantal voorwaarden is voldaan: Duitsland moet diplomatieke betrekkingen hebben met het land van het beledigde staatshoofd, en de beledigde staat moet aangifte doen. Ten slotte moet de federale staat instemmen met de vervolging, aldus artikel 104 van het Strafgesetzbuch.
Turkije trekt zich niets aan van berispend EU-rapport Lees verder >
Turkije heeft aangifte gedaan tegen de komiek, en Duitsland en Turkije onderhouden diplomatieke betrekkingen. Volgens deze wet moeten de federale autoriteiten die rechtstreeks onder de bondskanselier vallen, nu besluiten of de komiek wegens het beledigen van president Recep Tayyip Erdogan moet worden vervolgd. Dat wordt heel lastig voor Duitsland.
Vluchtelingendeal
Bondskanselier Angela Merkel heeft zichzelf in de nesten gewerkt. Als zij besluit om de komiek te vervolgen, zal dat door de meeste Duitsers en andere Europeanen worden veroordeeld. En omgekeerd, als Merkel besluit om de komiek niet te vervolgen, zal dat leiden tot ernstige verstoring van de vluchtelingendeal met Turkije.
Er is een derde weg, een weg die we in Nederland heel goed kennen. Ik zou Angela Merkel adviseren om een commissie in het leven te roepen ter beantwoording van de vraag of de komiek volgens de Duitse rechtsorde moet worden vervolgd.
Die commissie moet een jaar de tijd krijgen en moet bestaan uit drie hoogleraren: een in de rechtsfilosofie, een in het strafrecht en een in de internationale betrekkingen. We noemen het zoiets als: Die Staatliche Kommission für Beleidigung des Präsidenten Erdogan, kortheidshalve commissie-Erdogan. Erdogan vindt het vast leuk dat een commissie naar hem wordt vernoemd.
Kansloos
De commissie-Erdogan moet allereerst de vraag beantwoorden of er een reële kans bestaat op veroordeling van de komiek – het is niet efficiënt om een proces te beginnen dat bij voorbaat kansloos is. Zelfs Erdogan zal dit principe begrijpen, hoop ik.
De strafrechtjurist zal een reeks uitspraken van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) citeren waaruit blijkt dat kunstexceptie de strafbaarheid van een handeling wegneemt. Er bestaat immers ruime vrijheid voor columnisten en kunstenaars. Het gedicht van Böhmermann is in dat kader voorgedragen. De beledigingen binnen dat gedicht hebben een serieuze functie: het gedicht maakt deel uit van het publieke debat over de situatie in Turkije. Gelukkig weet Erdogan dat ook zijn land participeert in het EHRM.
Noodzaak
De rechtsfilosoof zal een lange, gedetailleerde, bijna rechtshistorische uiteenzetting schrijven over tolerantie in relatie tot vrijheid van meningsuiting en de noodzaak van kritiek op de heersende macht. Hij zal ongetwijfeld memoreren aan de duistere perioden uit de Duitse geschiedenis, te weten het Derde Rijk en DDR.
Hoogmoedige Erdogan waant zich ook sultan van Europa Lees verder >
Ook zal hij met een beroep op de Duitse jurist en filosoof Gustav Radbruch (1878-1949) uitleggen waarom toepassing van deze wetsbepalingen op deze komiek zal leiden tot onrecht: naast de legaliteit geldt in Duitsland ook de toets van gerechtigheid. Wanneer de toepassing van een bepaling in concreto botst met doelmatigheid en rechtvaardigheid, wordt de wet niet toegepast. Anders zou de tegenspraak tussen gerechtigheid en de wetstoepassing onverdraaglijk groot zijn.
Immuniteit
Dat is de conclusie van de Duitse rechtsfilosoof. Het is ook absoluut ondoelmatig, aangezien een vervolging zal leiden tot nog meer belediging van de Turkse president. Terwijl de vervolging juist beoogt om verdere belediging van Erdogan te voorkomen.
Het derde commissielid, de hoogleraar internationale betrekkingen, zal aan de hand van diverse voorbeelden uitvoerig ingaan op de internationale betrekkingen en de bespotting van de zittende staatshoofden. Er bestaat binnen de internationale betrekkingen geen regel van immuniteit voor staatshoofden in relatie tot satire of maatschappelijke protesten.
Interessant beeld
Dit commissielid neemt een Duitse student van Turkse afkomst in dienst om Turkse kranten en tv-programma’s door te pluizen. Zo wordt hem duidelijk hoe Erdogans Turkije omgaat met andere staatshoofden, zoals de presidenten van Israël, de Verenigde Staten, Iran, het autonome Iraakse Koerdistan en Rusland.
Daaruit zal ongetwijfeld een interessant beeld naar voren komen. Zodra staten hun burgers vervolgen wegens het beledigen van een ander staatshoofd, zouden velen in Europa – ook in Turkije – moeten worden vervolgd. Bijvoorbeeld wegens het beledigen van de Amerikaanse president Barack Obama en de Duitse bondskanselier Angela Merkel. De internationale betrekkingen gaan gewoon door ondanks de burgerlijke protesten of satirische programma’s. Dit geldt ook voor Turkije.
De adviescommissie komt tot de conclusie dat de satiricus niet moet worden vervolgd. Bespaar president Erdogan zijn ‘geitenneukerproces’. Dat is pas beledigend.
Afshin Ellian Teheran, 1966) is momenteel hoogleraar Encyclopedie van de rechtswetenschap en wetenschappelijk directeur van Instituut voor Metajuridica aan de rechtenfaculteit van de Universiteit Leiden.
NU 15.04.2016 Duitsland staat vervolging van de Duitse komiek Jan Böhmermann voor het beledigen van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan toe. Bondskanselier Angela Merkel heeft dat vrijdag gezegd.
Voor de vervolging van een persoon voor belediging van een bevriend staatshoofd moet de Duitse staat formeel toestemming geven.
Erdogan diende begin deze week een aanklacht in tegen Böhmermann. Hij wil dat de komiek wordt vervolgd voor het beledigen van alle 78 miljoen Turken in een televisieprogramma. Böhermann zou dit hebben gedaan in een gedicht dat hij op 31 maart op de Duitse publieke televisiezender ZDF voordroeg.
Böhmermann had de Turkse president in zijn satirische televisieprogramma onder andere uitgemaakt voor geitenneuker.
“Onder de coalitiepartners klonken verschillende meningen”, aldus Merkel. “De conclusie is dat de Duitse overheid toestemming geeft in deze zaak.”
Knieval
De Duitse regering zat behoorlijk in haar maag met de kwestie en heeft er een week over gedaan om een besluit te nemen. De oppositie verkondigde al de hele week dat vervolging een knieval zou zijn tegenover Erdogan.
Nederland kent ook een wet die belediging van een bevriend staatshoofd verbiedt. In 1968 diende voor het laatst een zaak waarbij deze wet werd toegepast. Betogers kregen straffen voor het roepen van ‘Johnson moordenaar’, over de Amerikaanse president Lyndon B. Johnson.
Smaadartikel
De Duitse regering zegt vrijdag af te willen van het artikel in de Duitse wet over belediging van buitenlandse staatshoofden. Dat gebeurt nu op grond van artikel 103 van het Duitse wetboek van strafrecht, dat een buitenlandse staatshoofd het recht geeft om strafvervolging te vragen als deze zich beledigd voelt.
Merkel noemt het wetsartikel niet meer van deze tijd en overbodig. Ze zei dat het in 2018 komt te vervallen.
Civiele zaak
Behalve twee strafzaken krijgt de Duitse tv-komiek Jan Böhmermann ook nog een civiele zaak aan zijn broek vanwege het beledigen van de Turkse president Erdogan. De Duitse advocaat van Erdogan kondigde dat vrijdag aan.
Volgens Michael-Hubertus von Sprenger heeft Böhmermann geweigerd een verklaring te ondertekenen waarin hij belooft te stoppen met het voordragen van het gedicht waarin hij Erdogan onder andere voor geitenneuker uitmaakte. De advocaat noemt een gang naar de rechter daarom “onvermijdelijk” en kondigde aan de zaak voor het eind van de maand te zullen aanspannen. Via de rechter wil Erdogan afdwingen dat het Böhmermann wordt verboden het gewraakte vers nog eens voor te dragen.
Rutte
Volgens premier Rutte raakt de zaak Europa niet’. “Dit is een zaak tussen Duitsland en Turkije. De Turkse president voelt zich beledigd, de Duitse regering moet daarop reageren. Het raakt Europa dus niet.” Nederland is momenteel voorzitter van de Europese Unie.
Merkel en Europese topfunctionarissen brengen op 23 april een bezoek aan Turkije om de migratiedeal te bespreken.
VK 15.04.2016 De Duitse regering staat toe dat komiek Jan Böhmermann mogelijk wordt vervolgd omdat hij de Turkse president Erdogan zou hebben beledigd. Het Duitse OM heeft van bondskanselier Merkel toestemming gekregen om een zaak tegen de cabaretier te openen vanwege zijn ‘hekeldicht’ waarin hij onder andere suggereert dat Erdogan met geiten neukt.
‘Het is aan een onafhankelijke rechter om te beslissen of Böhmermann schuldig is’, zei Merkel tegen de in haar kanselarij verzamelde journalisten. ‘Niet aan de politiek.’ Ze voegde daaraan toe dat vervolging niet automatisch veroordeling betekent.
Onenigheid tussen de twee coalitiepartijen en tussen de verschillende bij de zaak betrokken ministeries was de reden dat het regeringsbesluit zo lang op zich liet wachten, gaf Merkel tijdens haar persconferentie toe. De sociaaldemocratische vice-primier Sigmar Gabriel was tegen.
In het geval van een rechtszaak kan de aanklager zich beroepen op een oud wetsartikel dat ‘belediging van bevriend staatshoofd’ strafbaar stelt. De regering moet toestemming geven voordat iemand kan worden vervolgd volgens deze wet. Hoewel Merkel de wetgeving gedateerd noemt en per 2018 wil afschaffen, heeft haar regering nu wel groen licht daarvoor gegeven.
Maandagavond deed Erdogan persoonlijk aangifte van belediging, nadat hij al eerder in een diplomatieke brief had gevraagd om bestraffing van de cabaretier. Hierdoor is het Duitse gerechtshof verplicht uit te zoeken of Böhmermann strafbaar is voor het beledigen van de Turkse president.
In veler ogen zwicht de Duitse regering met dit besluit voor de spreekwoordelijke lange arm van Ankara. Merkel zou ermee bewijzen dat ze in het licht van de vluchtelingencrisis de politieke banden met Erdogan, een regeringsleider die de democratie hoogstens een lippendienst bewijst, laat prevaleren voor het verdedigen van de vrijheid van meningsuiting.
Merkel anticipeerde in haar speech op dit verwijt door te stellen dat de mensenrechtensituatie in Turkije, in het bijzonder die van journalisten, haar en haar regering zorgen baart. Maar, zei ze, in dit specifieke geval staan we vervolging toe, ‘juist omdat ik vertrouwen heb in de rechtsstaat.’
Hoewel de regering nu officieel overeenstemming heeft bereikt over de kwestie, zal de storm die Böhmermann heeft veroorzaakt in politiek Berlijn nog niet meteen luwen. Direct na de persconferentie twitterde de voorzitter van de SPD, Thomas Oppermann, al dat hij vindt dat hij vervolging van een cabaretier wegens majesteitsschennis ‘niet vindt passen in een moderne democratie.’
Vrijdag werd ook bekend dat Merkel op 23 april een bezoek zal brengen aan Ganiantep in de Truks-Syrische grensregio, samen met voorzitter van de Europese Raad Donald Tusk en Frans Timmermans.
In Neo Magazine Royal, een satirisch tv-programma op de publieke omroep ZDF, las Böhmermann twee weken geleden een ‘lastergedicht’ voor over de Turkse president. ‘Het meest houdt hij van geiten neuken en minderheden onderdrukken, Koerden trappen, Christenen rammen. En ’s avonds in plaats van slapen, orale seks met duizend schapen.’
Turkije reageerde zeer verontwaardigd. De Turkse vicepremier Numan Kurtulmus sprak van ‘een misdaad tegen de menselijkheid’. Op aandringen van Erdogan onderzochten verschillende Duitse ministeries of ze de cabaretier zouden laten vervolgen door het Openbaar Ministerie. Uit angst voor boze aanhangers van Erdogan is Böhmermann dinsdag ondergedoken en staat hij onder politiebescherming.
Elsevier 15.04.2016 De Duitse bondskanselier Angela Merkel heeft vrijdag bekendgemaakt dat de Duitse regering toestemming geeft voor een strafrechtelijk onderzoek naar komiek Jan Böhmermann wegens het beledigen van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan. Merkel zwicht voor de Turkse druk en geeft gehoor aan de eis van Erdogan.
Merkel vindt dat het aan de rechter, en niet aan de politiek is om te oordelen of Böhmermann strafbaar is, zei ze in een toelichting op de Duitse televisie. De bondskanselier sprak haar vertrouwen uit in de rechtsstaat en riep Turkije op de vrijheid van meningsuiting te respecteren.
Erdogan had de Duitse regering officieel verzocht om Böhmermann te vervolgen. In zijn tv-programma Neo Magazine Royale las de satiricus een gedicht voor waarin hij de Turkse president onder meer uitmaakt voor ‘geitenneuker’ en een liefhebber van kinderporno.
Omroep ZDF verwijderde de beelden van de website, maar dat was niet genoeg voor de woedende Erdogan, die eiste dat Böhmermann vervolgd zou worden. Meer dan honderd mensen – vooral Duitse Turken – steunden de Turkse president en deden aangifte tegen de cabaretier.
Onderduiken
Het gedicht heeft het nodige stof doen opwaaien in Duitsland. Böhmermann zelf zou onder druk komen te staan om excuses aan te bieden. Door alle commotie moest de komiek onderduiken, hij staat volgens de politie in Keulen onder constante bescherming. Böhmermann is niet van plan een verklaring af te leggen waarin hij belooft zijn gedrag te verbeteren.
Omdat het om een politieke kwestie gaat, moest de Duitse regering oordelen over de zaak. De advocaat van Erdogan zei dinsdag tot het uiterste te willen gaan om de komiek te vervolgen. Hij rekent niet op een zware straf voor Böhmermann, wel ‘een die hem op het rechte pad kan terugbrengen om de satire te beoefenen en niet de onbeschofte belediging’.
Knieval
De Duitse regering heeft een week genomen om te beslissen over de zaak. Volgens Merkel is het besluit unaniem genomen. De Duitse oppositie vindt dat het vervolgen van Böhmermann een knieval zou zijn tegenover Erdogan. Nu laat de bondskanselier de Duitse justitie beslissen over het lot van de satiricus.
Merkel zat met de zaak in een lastige spagaat: enerzijds wilde ze de Duitse persvrijheid en vrijheid van meningsuiting verdedigen, anderzijds wilde zij de verhouding met Erdogan niet op het spel zetten, aangezien de Turkse president een cruciale rol speelt in het migratievraagstuk van de EU.
De bondskanselier benadrukte vrijdag dat de persvrijheid en de vrijheid van meningsuiting tot de belangrijkste waarden van haar land behoren. Maar ze wees ook op de Duitse wet, die een buitenlands staatshoofd het recht geeft om vervolging aan te vragen als hij zich beledigd voelt.
Thomas Borst (1992) is sinds augustus 2015 online redacteur bij Elsevier.
Telegraaf 15.04.2016 De Duitse regering geeft toestemming om de komiek Jan Böhmermann eventueel te vervolgen wegens belediging van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan. Dat heeft de Duitse bondskanselier Angela Merkel vrijdag bekendgemaakt. Of het ook tot een zaak tegen de komiek komt, is niet duidelijk. Justitie zal daar nu over beslissen.
Angela Merkel (r) en Erdogan. Foto: AP
Erdogan had de Duitse regering om vervolging gevraagd. Böhmermann had de Turkse president in zijn satirische televisieprogramma onder meer uitgemaakt voor geitenneuker. Voor de mogelijke vervolging wegens belediging van een bevriend staatshoofd moet de Duitse staat formeel toestemming geven aan het OM.
De Duitse regering zat behoorlijk in haar maag met de kwestie en heeft er een week over gedaan om een besluit te nemen. Het besluit was niet unaniem, liet de bondskanselier weten. De oppositie verkondigde al de hele week dat vervolging een knieval zou zijn tegenover Erdogan. Die heeft onder meer een machtspositie vanwege de samenwerking met de EU op het gebied van vluchtelingen.
Merkel benadrukte dat de persvrijheid en vrijheid van meningsuiting tot de belangrijkste waarden in Duitsland behoren. Maar ze wees ook op de Duitse wet die een buitenlands staatshoofd het recht geeft om om vervolging te vragen als hij of zij zich beledigd voelt. Dat laatste staat in artikel 103 van de Duitse strafwet. De maximumstraf bedraagt vijf jaar cel.
Civiele zaak
Behalve twee strafzaken krijgt de Duitse tv-komiek Jan Böhmermann ook nog een civiele zaak aan zijn broek vanwege het beledigen van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan. De Duitse advocaat van Erdogan kondigde dat vrijdag aan.
Volgens Michael-Hubertus von Sprenger heeft Böhmermann geweigerd een verklaring te ondertekenen waarin hij belooft te stoppen met het voordragen van het gedicht waarin hij Erdogan onder andere voor geitenneuker uitmaakte. De advocaat noemt een gang naar de rechter daarom ,,onvermijdelijk” en kondigde aan de zaak voor het eind van de maand te zullen aanspannen. Via de rechter wil Erdogan afdwingen dat het Böhmermann wordt verboden het gewraakte vers nog eens voor te dragen.
Telegraaf 15.04.2016 De onenigheid binnen de Duitse regering over de vervolging van televisiekomiek Jan Böhmermann voor belediging van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan liep langs partijlijnen.
De betrokken SPD-ministers stemden tegen, maar de voorstem van bondskanselier en CDU-leider Angela Merkel gaf de doorslag, liet fractievoorzitter Thomas Oppermann vrijdagmiddag weten. Van een kabinetscrisis is volgens hem echter geen sprake.
Het besluit om de vervolging van Böhmermann voor belediging van een bevriend staatshoofd toe te staan, past volgens Oppermann ,,niet in een moderne democratie”. Ook de voorman van de Turkse gemeenschap in Duitsland toonde zich teleurgesteld. Gökay Sofuoglu kan zich vervolging van Böhmermann voor belediging voorstellen, maar ziet niets in vervolging wegens belediging van een bevriend staatshoofd.
Merkels eigen CDU schaarde zich achter de bondskanselier. Volgens de algemeen secretaris toont de toestemming voor de vervolging van Böhmermann dat ,,de regering de rechtsstaat serieus neemt, ook als dat pijn doet”.
Telegraaf 15.04.2016 Behalve twee strafzaken krijgt de Duitse tv-komiek Jan Böhmermann ook nog een civiele zaak aan zijn broek vanwege het beledigen van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan. De Duitse advocaat van Erdogan kondigde dat vrijdag aan.
Volgens Michael-Hubertus von Sprenger heeft Böhmermann geweigerd een verklaring te ondertekenen waarin hij belooft te stoppen met het voordragen van het gedicht waarin hij Erdogan onder andere voor geitenneuker uitmaakte.
De advocaat noemt een gang naar de rechter daarom ,,onvermijdelijk” en kondigde aan de zaak voor het eind van de maand te zullen aanspannen. Via de rechter wil Erdogan afdwingen dat het Böhmermann wordt verboden het gewraakte vers nog eens voor te dragen.
Telegraaf 15.04.2016 De Duitse regering geeft toestemming om de komiek Jan Böhmermann eventueel te vervolgen wegens belediging van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan. Dat heeft de Duitse bondskanselier Angela Merkel vrijdag bekendgemaakt. Of het ook tot een zaak tegen de komiek komt, is niet duidelijk. Justitie zal daar nu over beslissen.
Angela Merkel (r) en Erdogan. Foto: AP
Erdogan had de Duitse regering om vervolging gevraagd. Böhmermann had de Turkse president in zijn satirische televisieprogramma onder meer uitgemaakt voor geitenneuker. Voor de mogelijke vervolging wegens belediging van een bevriend staatshoofd moet de Duitse staat formeel toestemming geven aan het OM.
De Duitse regering zat behoorlijk in haar maag met de kwestie en heeft er een week over gedaan om een besluit te nemen. Het besluit was niet unaniem, liet de bondskanselier weten. De oppositie verkondigde al de hele week dat vervolging een knieval zou zijn tegenover Erdogan. Die heeft onder meer een machtspositie vanwege de samenwerking met de EU op het gebied van vluchtelingen.
Merkel benadrukte dat de persvrijheid en vrijheid van meningsuiting tot de belangrijkste waarden in Duitsland behoren. Maar ze wees ook op de Duitse wet die een buitenlands staatshoofd het recht geeft om om vervolging te vragen als hij of zij zich beledigd voelt. Dat laatste staat in artikel 103 van de Duitse strafwet. De maximumstraf bedraagt vijf jaar cel.
Civiele zaak
Behalve twee strafzaken krijgt de Duitse tv-komiek Jan Böhmermann ook nog een civiele zaak aan zijn broek vanwege het beledigen van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan. De Duitse advocaat van Erdogan kondigde dat vrijdag aan.
Volgens Michael-Hubertus von Sprenger heeft Böhmermann geweigerd een verklaring te ondertekenen waarin hij belooft te stoppen met het voordragen van het gedicht waarin hij Erdogan onder andere voor geitenneuker uitmaakte. De advocaat noemt een gang naar de rechter daarom ,,onvermijdelijk” en kondigde aan de zaak voor het eind van de maand te zullen aanspannen. Via de rechter wil Erdogan afdwingen dat het Böhmermann wordt verboden het gewraakte vers nog eens voor te dragen.
Telegraaf 15.04.2016 Turkije heeft vrijdag de Turkse site van het Russische staatspersbureau Sputnik geblokkeerd. Dat meldt het persbureau zelf via Twitter.
De maatregel kan de relaties tussen Ankara en Moskou verder op scherp zetten. Die waren al uiterst gespannen sinds Turkije vorig jaar een Russisch gevechtsvliegtuig neerschoot.
Volgens de Turkse telecomautoriteiten is de blokkade in lijn met de wet. ,,Een site wordt eerst geblokkeerd als er informatie opstaat die in strijd is met de wet. De rechter beslist uiteindelijk of de site weer open mag of geblokkeerd blijft.”
Het Russische ministerie van Defensie noemde de blokkade vrijdag in een verklaring ,,onwettig” en een ,,grove schending van fundamentele mensenrechten en vrijheid”.
VK 14.04.2016 Vijf mannen zijn in Turkije gearresteerd voor het beledigen van president Recep Tayyip Erdogan. De vijf mannen, afkomstig uit de zuidelijke provincie Sanliurfa, worden ervan beschuldigd de Turkse president te hebben beledigd op sociale netwerken.
Sinds zijn verkiezing in augustus 2014 is het aantal rechtszaken voor het beledigen van Erdogan toegenomen. De Turkse aanklagers begonnen zeker 2.000 procedures tegen artiesten, journalisten en gewone burgers. Meestal leiden deze processen tot voorwaardelijke gevangenisstraffen.
Op 20 januari werd de Turkse econome Filiz Akinci echter veroordeeld tot elf maanden gevangenis, omdat ze een ‘obsceen’ gebaar had gemaakt tijdens een manifestatie in maart 2014. Het incident vond plaats toen Erdogan een bijeenkomst van zijn AK-partij verliet op een plein in Izmir. Akinci stond op een balkon, schreeuwde en maakte een beledigende armgebaar toen Erdogan voorbij liep.
Persvrijheid
Video: persvrijheid in Turkije holt achteruit
Als het ergens slecht gaat met de persvrijheid, is het wel in Turkije. Bijna nergens zitten zoveel journalisten in de gevangenis, en president Erdogan zelf klaagde journalisten aan. Bekijk deze video over de mediavrijheid in Turkije.
De Turkse president heeft herhaaldelijk laten weten dat van een beperking van de vrijheid van meningsuiting of de persvrijheid in zijn land geen sprake is. Toch liggen Erdogan en de vrije pers geregeld met elkaar in de clinch. Veel Turkse journalisten zitten achter de tralies. Begin vorige maand namen de Turkse autoriteiten de oppositiekrant Zaman over en werd de hoofdredacteur de laan uitgestuurd.
Turkije staat inmiddels op de 149ste plaats van de World Press Freedom Index, een organisatie die de persvrijheid in 180 landen meet. Tien jaar geleden stond het nog op de 98ste plek.
Als het gaat om het verwijderen van accounts en berichten op sociale media scoort Turkije hoog. Na een aanslag worden alle sociale media doorgaans geblokkeerd in Turkije, en daarnaast dient het land wereldwijd het vaakst een verzoek in bij Twitter om een bepaalde account of tweet te verwijderen, ongeacht of sprake is van een ‘noodsituatie’.
Prominenten en mensenrechtenorganisaties reageren geregeld met ontzetting op de terugkerende Twitter- en YouTube-blokkades in Turkije. Zo verklaarde de Turkse Nobelprijswinnaar Orhan Pamuk (Literatuur, 2006) vorige maand dat het ‘nog nooit zo slecht gesteld is geweest met de vrijheid van meningsuiting in Turkije’.
Komiek
Niet één Turkse Duitser die het voor de komiek opneemt…
De Duitse komiek Jan Böhmermann droeg op Duitse tv een gedicht voor waarin hij de Turkse president belachelijk maakte. De algemeen gedeelde mening in de Duitse media getuigt niet van verontwaardiging, maar sommige Duitsers van Turkse komaf zijn gekwetst. ‘Dat Duitsers vrijheid van meningsuiting belangrijk vinden, betekent nog niet dat ze de Turkse president mogen beledigen.’ Lees hier de reportage van Volkskrant-correspondent Sterre Lindhout
Dinsdag werd bekend dat de Duitse cabaretier Jan Böhmermann is ondergedoken na de jongste woedeaanval van Erdogan. De Turkse president heeft Duitsland opgeroepen om Böhmermann te vervolgen omdat hij hem zou hebben beledigd. Böhmermann droeg op 31 maart in Neo Magazin Royal een ‘hekeldicht’ op de Turkse president voor. Hij maakte Erdogan onder meer uit voor pedofiel.
Onlangs beklaagde Erdogan zich ook al over een aflevering van het Duitse programma Extra 3. Op 17 maart werd in de satirische muziekclip ‘Erdowie, Erdowo, Erdogan’ de draak gestoken met de Turkse president.
Trouw 14.04.2016 Zelf heb ik de Turkse president Erdogan onlangs een paar keer mogen beledigen. Ik gebruikte toen de term ‘schurk’ die volgens Van Dale’s ‘Groot woordenboek van synoniemen’ iets als ‘spitsboef’, ‘zwijnjak’, of ‘galgeaas’ betekent. Genoeg dunkt me om in Turkije drie maal levenslang te krijgen en in Nederland een rel te veroorzaken.
Dat Erdogan het niet fijn vindt om met zoöfilie te worden geassocieerd kan ik begrijpen…
Helaas leest de president nooit de achterpagina van Trouw en zodoende bleef ik langs de Bosporus en elders in het sultanaat een illustere onbekende. Wel kijkt Erdogan graag naar Duitse zenders en werd hij lichtelijk geraakt door een optreden van satirist Jan Böhmermann die hem in zijn tv-show voor ‘geitenneuker’ had uitgemaakt.
Niet bijster slim en een tikkeltje vulgair weliswaar, maar wij, in het Westen, zijn van onze komieken wel wat gewend. Denk aan de denkbeeldige vrijpartij van Hans Teeuwen met toenmalige koningin Beatrix of de ontheiliging van een Christus op zijn kruis door Theo Maassen.
Ik vermoed dat sinds zijn politieke huwelijk met Angela Merkel de sultan/president zich in de Duitse tv-studio’s waant als in de kelders van zijn gevangenissen waar hij talrijke Jan Böhmermanns vasthoudt. Daarom ook vraagt hij nu om het hoofd van de Duitse komiek. Dat Erdogan het niet fijn vindt om met zoöfilie te worden geassocieerd kan ik begrijpen. Toch is seks met dieren zo oud als de weg naar het kippenhok of de koeienstal.
Op school zat bijvoorbeeld bij ons ene Mardoché, een gezette jongen die in het plaatselijke voetbalelftal als keeper dienst deed. Helaas had Mardoché net zomin succes met al die meisjes die hij voordurend lastigviel als met de strepen en lobs die hij bijna nooit tegenhield.
Zoekend naar een uitweg voor zijn dwingende libido brak hij op een dag in bij de kippenruimte van de buren. Niet zozeer het feit dat hij een van het mooiste pluimvee-exemplaar van het hok van achteren nam, werd hem door de eigenaar ervan kwalijk genomen, maar vooral dat hij het beest levenloos achterliet. De legende van Mardoché-de-kippenneuker was geboren.
Van mijn grootmoeder Suzanne heb ik die andere anekdote van die jonge boerenzoon met zijn broek op de enkels die zij, op een dag, in haar koeienstal betrapte. Om zijn daad met meer gemak te kunnen verrichten was de bewuste koeienneuker zelf op een kruk gaan staan.
Maar is het niet spijkers op laag water zoeken om een Duitse komiek, zoals de Turkse vicepremier Numan Kurtulmus eergisteren deed, van ‘misdaden tegen de menselijkheid’ te betichten? Van geitenneuker naar mierenneuker is de afstand betrekkelijk kort. Meestal worden plegers van dit soort misdaad opgehangen, zoals de nazi’s uit de Neurenberg-processen (1946).
Overigens is dit niet de eerste keer dat een regime van misdaden tegen de menselijkheid werd beschuldigd. Het gebeurde ook aan het einde van WO I door de geallieerden: toen werden de Turken van het Ottomaanse Rijk aangeklaagd wegens massamoord, ontvoeren, doden en martelen van Armeense en Griekse burgers.
Elsevier 14.04.2016 De ondergedoken Duitse komiek Jan Böhmermann zou onder steeds grotere druk staan om een verklaring af te geven waarin hij belooft de Turkse president Recep Tayyip Erdogan niet meer te persifleren.
De cabaretier laat via zijn advocaat weten dat zijn omstreden hekelgedicht vooral verkeerd begrepen wordt ‘Blijkbaar wordt over het hoofd gezien dat het gedicht niet op zichzelf staat, maar een overzicht geeft van wat wel en niet is toegestaan in Duitsland,’ zegt zijn advocaat tegen Süddeutsche Zeitung. Böhmermann is dan ook niet van plan een verklaring af te geven waarin hij belooft zijn gedrag te beteren, meldt de krant.
‘Geitenneuker’
In zijn tv-programma Neo Magazine Royale las Böhmermann een gedicht voor waarin hij de Turkse president onder meer uitmaakt voor ‘geitenneuker’ en een liefhebber van kinderporno. In de video zegt hij ook meermaals tegen zijn sidekick dat zijn uitspraken eigenlijk niet mogen.
Ondanks dat omroep ZDF de betreffende videooffline haalde, wil de Turkse regering dat Böhmermann wordt vervolgd voor belediging van een buitenlands staatshoofd. Meer dan honderd mensen – vooral Duitse Turken – deden aangifte tegen Böhmermann, onder wie de Turkse president Erdogan zelf.
Politiebescherming
Böhmermann is na alle commotie ondergedoken en staat volgens de politie in Keulen onder constante politiebescherming. Omdat het om een politieke kwestie gaat, is het aan de Duitse regering om toestemming te geven voor mogelijke vervolging. In de komende dagen wordt een beslissing verwacht, volgensSüddeutsche Zeitung vergroot de houding van Böhmermann de kans op een rechtszaak.
De advocaat van Erdogan zei dinsdag tot het uiterste te willen gaan om de komiek te vervolgen. Hij rekent niet op een zware straf voor Böhmermann, wel ‘een die hem op het rechte pad kan terugbrengen om de satire te beoefenen en niet de onbeschofte belediging’.
Emile Kossen (1992) is sinds september 2015 online redacteur bij Elsevier. Portefeuilles/interesses Verenigde Staten Latijns-Amerika Politiek Media
Elsevier 13.04.2016 Erdowie, Erdowo, Erdogan is boos. Dat is hij, de Turkse president Recep Tayyip Erdogan, eigenlijk continu. Hij meent de sultan van zijn land te zijn. Een Ottomaanse sultan. Dit gevoel ontwikkelde zich geleidelijk, Erdogan vestigde zijn machtsbasis met geweld en sluwheid.
Hierdoor heeft hij het gevoel gekregen dat de voorzienigheid hem zo ver heeft gebracht. De nalatigheid van een deel van Turkse bevolking, de succesvolle reïslamisering van een deel van Turkije en het visieloze Turkijebeleid van de Europese Unie hebben van Erdogan een sultan gemaakt.
Tirannie
Het manipuleren van het volk gaat gepaard met het inperken van de persvrijheid. Terwijl Erdogan een krant onteigende, werd hij probleemloos ontvangen door een Europese leider. Uit dit feit leidde Erdogan af dat de Ottomaanse voorzienigheid achter hem staat en gelooft hij dat hij zijn Ottomaanse macht moet aanwenden om de persvrijheid ook in Europa in te perken.
Erdogan gaat tot het uiterste tegen ondergedoken Duitse komiek Lees verder >
De eerste casus diende zich aan: het liedje Erdowie, Erdowo, Erdogan, over de heersende tirannie in Turkije. Sultan Erdogan zou zich echter zomaar kunnen herkennen in dat liedje, en dat is het probleem. Erdogan riep de Duitse ambassadeur op het matje.
Kamelendief
De sultan was beledigd. Maar niemand binnen het federale bestuur van Europa durfde Erdogans regime te waarschuwen voor zijn baldadigheid. Hiervoor bestaat een mooi Perzisch gezegde: van eierendiefstal naar kamelendiefstal. Dit betekent dat wanneer bij een klein delict (het stelen van eieren) niet wordt opgetreden, niemand verbaasd moet zijn wanneer de dief evolueert tot een echte dief, een kamelendief.
Lang geleden hielden Perzen kennelijk veel van hun kamelen. Maar inmiddels, nu Erdogan een echte kamelendief is geworden, blijkt dat de Europeanen niet langer houden van hun eigen kamelen, ofwel van hun onvervreemdbare waarden.
Kwetsend
In het satirische tv-programma NeoMagazine Royale las Jan Böhmermann een gedicht voor waarin hij de Turkse president kritiseerde over het gebrek aan persvrijheid en de onderdrukking van de Koerden. Erdogan werd in het gedicht ook aangeduid als ‘geitenneuker’ – een uitvinding van Theo van Gogh.
Erdogan: ik heb lak aan westerse lessen in democratie Lees verder >
Böhmermann voegde eraan toe: ‘Dit mag niet gezegd worden.’ De Duitse omroep ZDF capituleerde meteen, evenals Angela Merkel: zij veroordeelde de dichter. Daarna belde de bondskanselier de Turkse premier Ahmet Davutoglu, ‘in een poging de Turken gerust te stellen’. Merkel kwalificeerde het gedicht als ‘bewust kwetsend’. Dat was voor de sultan niet genoeg. Overigens zijn alle satirische producten bewust kwetsend.
Smaad
Het Turkse ministerie van Buitenlandse Zaken vroeg de Duitse regering om de komiek Jan Böhmermann te vervolgen voor zijn satirische gedicht. De dichter heeft zich schuldig gemaakt aan laster, aldus het sultanaat. Dat delict wordt meestal zo geformuleerd: ‘Hij die opzettelijk iemands eer of goede naam aanrandt, door telastlegging van een bepaald feit, met het kennelijke doel om daaraan ruchtbaarheid te geven, wordt, als schuldig aan smaad (…) Hij die het misdrijf van smaad of smaadschrift pleegt, wetende dat het te last gelegde feit in strijd met de waarheid is, wordt, als schuldig aan laster.’
Erdogan moet wel gaan opletten: als de strafwaardigheid van het gedicht wordt bewezen, dan staat strafrechtelijk vast dat Erdogan geen geitenneuker is. Om dit te kunnen vaststellen, moet dat begrip eerst worden gedefinieerd. Is dat een intentie, een hoop of een visioen aangaande intiem contact met geiten? Daarna moet Erdogan bewijzen dat hij geen geitenneuker is. Hoe de bewijsconstructie er in dit geval uit zou zien, valt moeilijk te voorspellen. Het is absurd, even absurd als dat gedicht.
Satire
Is dat wat Erdogan wil, een proces Erdogan versus de Duitse dichter? Erdogan en zijn aanhang hebben ook aangifte gedaan tegen Böhmermann wegens belediging. Maar satire is per definitie beledigend. Niet-beledigende satire is geen satire. De satiricus beledigt altijd iemand, dat is de kern van satire. Volgens de Europese jurisprudentie zou de machtige sultan van Turkije verliezen van de Duitse komiek.
Die Duitse komiek is ondergedoken en wordt door de federale politie beveiligd. Erdogans Turkse aanhang vormt volgens de Duitse politie een regelrecht gevaar voor Böhmermanns leven. Zelfs het communistische DDR-regime was niet in staat om een Duitse komiek te bedreigen. En straks kunnen alle Turken visumvrij naar Europa. De macht van sultan Erdogan moet worden beperkt tot zijn eigen sultanaat. Lees meer
Afshin Ellian (Teheran, 1966) is momenteel hoogleraar Encyclopedie van de rechtswetenschap en wetenschappelijk directeur van Instituut voor Metajuridica aan de rechtenfaculteit van de Universiteit Leiden.
VN 13.04.2016 De Duitse komiek Jan Böhmermann noemde Erdogan op televisie een geitenneuker. Waar hadden we dat ook alweer eerder gehoord? Voor Nederland is de affaire een déjà vu, naar de tijd van Theo van Gogh en Piet Hein Donner. Er staat Duitsland nog heel wat te wachten.mailto:?subject=&body=
De rel over de Duitse TV-komiek die Erdogan een geitenneuker noemde is voor Nederlanders een déja vu: remember Theo van Gogh en Piet Hein Donner.
Lang geleden is het niet dat in Duitsland met verbijstering werd gekeken naar Nederland, waar na de moord op Pim Fortuyn en op Theo van Gogh de polarisatie over de islam en de immigratie om zich heen greep, en Geert Wilders in de peilingen de grootste kon worden. Wat was er aan de hand in dat voorheen zo tolerante landje? Dat kon toch niet het voorland van Duitsland zijn? Maar sinds ruim een jaar grijpt de polarisatie ook in Duitsland snel om zich heen, onder druk van de vluchtelingencrisis. In tal van opzichten doet het hevig opvlammende debat in Duitsland denken aan wat Nederland al ruim tien jaar geleden meemaakte: de morele verontwaardiging over de xenofobie, het gevoel van miskenning van de boze burger, de verdeeldheid binnen de gevestigde partijen over het juiste antwoord, de verwarring onder intellectuelen over religiekritiek en de vrijheid van meningsuiting.
Een nieuw déja vu diende zich deze week aan, met de rel over de komiek en ZDF-presentator Jan Böhmermann, die de Turkse premier Erdogan in een spotvers een ‘geitenneuker’ noemde. Toen Erdogan de Duitse regering om bestraffing van de cabaretier vroeg en vervolgens aangifte van belediging deed was de beer los, en al helemaal toen Angela Merkel haar woordvoerder ongevraagd liet verklaren dat het satirische vers van Böhmermann ‘onnodig beledigend’ was voor het bevriende staatshoofd.
‘Am liebsten mag er Ziegen ficken, und Minderheiten unterdrücken, Kurden treten, Christen hauen, und dabei Kinderpornos schauen. Und selbst abends heißt statt schlafen, Fellatio mit hundert Schafen. Ja, Erdogan ist voll und ganz, ein Präsident mit kleinem Schwanz.‘
Nóg pijnlijker werd het toen Böhmermann niet lang daarna moest onderduiken omdat hij werd bedreigd door Erdogan-getrouwen.
Terwijl de cabaretier zelf bekritiseerd werd vanwege zijn smakeloosheid en grove woordgebruik – had hij de boze reacties uit Ankara niet aan zichzelf te wijten? – kreeg Angela Merkel de halve oppositie over zich heen én de halve Duitse intelligentsia: waarom had de Bundeskanzlerin zo’n knieval gedaan voor de Turkse machthebber die in eigen land regelmatig journalisten opsluit en nu ook nog eens censuur in Duitsland probeerde te plegen? Waarom deed ze zo’n opzichtige poging om haar twijfelachtige vluchtelingendeal met Turkije zeker te stellen, en stond ze niet pal voor de vrijheid van meningsuiting?
De affaire lijkt een beetje op de ophef rond Theo van Gogh, de polemist en filmmaker die in de eerste jaren van het vorige decennium keer op keer van leer trok tegen Mohammed, de ‘geitenneuker uit Mekka’, en de ‘vijfde colonne van geitenneukers’ die onder ons zou zijn. Die satirische kanonnades kwamen hem niet alleen te staan op harde kritiek uit progressieve kring omdat zijn uitspraken nodeloos kwetsend zouden zijn voor moslims, maar ook op bedreigingen – zoals Böhmermann nu. Waar Van Gogh zich helemaal niets van aantrok, totdat hij in 2004 door Mohammed B. werd vermoord. Op het feest bij Theo’s begrafenis zetten zijn vrienden demonstratief twee opgezette geiten naast de kist, ‘voor wie de aandrang voelt.’
Na Van Goghs dood was het toenmalig CDA-minister van Justitie Piet Hein Donner die het verbod op smadelijke godslastering wilde aanscherpen, en prompt net zulke felle kritiek kreeg van schrijvers, intellectuelen en cabaretiers als Angela Merkel deze week: hoe durfde hij voor de lieve vrede de vrijheid van meningsuiting te beperken?
Toen premier Balkenende twee jaar eerder in het kader van hetzelfde normen en waarden-offensief kritiek had op TV-programma’s waarin de Koningin werd bespot – inderdaad: het eigen staatshoofd – werd er in Nederland nog vrolijk om gelachen. Maar na de moord op Theo van Gogh kreeg het debat een grimmige wending. Sindsdien laait de veenbrand telkens weer op.
Böhmermann is niet Theo van Gogh, Merkel is niet Donner en Erdogan is niet de Profeet, al lijkt hij daar zelf soms anders over te denken. Maar de overeenkomsten in het debat zijn treffend. Als Nederland inderdaad het voorland is, is de polarisatie in Duitsland nog maar net begonnen.
Trouw 13.04.2016 De rel die is ontstaan rond een satire van de Duitse televisiekomiek Jan Böhmermann over de Turkse president Recep Tayyip Erdogan stuit op verbazing en onbegrip bij de voorzitter van de Europese Commissie, Jean-Claude Juncker. In een debat in het Europees Parlement in Straatsburg zei hij woensdag dat ‘dit ons niet dichter tot elkaar brengt, maar juist verder verwijdert’.
Erdogan deed aangifte van belediging tegen Böhmermann. De televisienar droeg op 31 maart in Neo Magazin Royal een hekeldicht op de Turkse president voor. Hij maakte Erdogan onder meer uit voor pedofiel.
Turkije en de EU maakten onlangs afspraken om gezamenlijk de migratieproblematiek aan te pakken. Onderdeel van de deal is dat de gesprekken over toetreding tot de EU van Turkije worden versneld.
Juncker hamerde erop dat de fundamentele rechten van de EU overeind blijven, zoals de persvrijheid. Hij zei dan ook dat in het kader van de toetredingsgesprekken ‘Turkije ons tegemoet zal moeten komen’.
Wie is Böhmermann precies? Lees hier meer over de komiek die aangeklaagd is door Erdogan.
NU 13.04.2016 De rel die is ontstaan rond een satire van de Duitse televisiekomiek Jan Böhmermann over de Turkse president Recep Tayyip Erdogan stuit op verbazing en onbegrip bij de voorzitter van de Europese Commissie, Jean-Claude Juncker.
In een debat in het Europees Parlement in Straatsburg zei hij woensdag dat ”dit ons niet dichter tot elkaar brengt, maar juist verder verwijdert”.
Erdogan deed aangifte van belediging tegen Böhmermann. De televisienar droeg op 31 maart in Neo Magazin Royal een hekeldicht op de Turkse president voor. Hij maakte Erdogan onder meer uit voor pedofiel.
Turkije en de EU maakten onlangs afspraken om gezamenlijk de migratieproblematiek aan te pakken. Onderdeel van de deal is dat de gesprekken over toetreding tot de EU van Turkije worden versneld. Juncker hamerde erop dat de fundamentele rechten van de EU overeind blijven, zoals de persvrijheid.
Hij zei dan ook dat in het kader van de toetredingsgesprekken ”Turkije ons tegemoet zal moeten komen”.
Twijfel
Andere parlementariërs betwijfelden of Turkije een veilig land is voor teruggestuurde migranten. Anderen vinden dat de EU naar de pijpen van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan danst.
EU-president Donald Tusk verdedigde de deal door te zeggen dat ”het gevaarlijk is te geloven in één ideale en 100 procent effectieve oplossing”. In politiek is het zoeken naar ”gemakkelijke en simpele oplossingen” niet alleen moeilijk, maar ”in dit geval bijkans onmogelijk”, aldus Tusk.
Klagen
Eerder klaagde Erdogan bij Duitsland ook al over een satirisch lied op de Duitse televisie. In een aflevering van het programma Extra 3 op 17 maart werd in een liedje met de titel Erdowi, Erdowo, Erdogan de draak gestoken met de Turkse president.
Telegraaf 13.04.2016 De rel die is ontstaan rond een satire van de Duitse televisiekomiek Jan Böhmermann over de Turkse president Recep Tayyip Erdogan stuit op verbazing en onbegrip bij de voorzitter van de Europese Commissie, Jean-Claude Juncker. In een debat in het Europees Parlement in Straatsburg zei hij woensdag dat ,,dit ons niet dichter tot elkaar brengt, maar juist verder verwijdert”.
Erdogan deed aangifte van belediging tegen Böhmermann. De televisienar droeg op 31 maart in Neo Magazin Royal een hekeldicht op de Turkse president voor. Hij maakte Erdogan onder meer uit voor pedofiel.
Turkije en de EU maakten onlangs afspraken om gezamenlijk de migratieproblematiek aan te pakken. Onderdeel van de deal is dat de gesprekken over toetreding tot de EU van Turkije worden versneld. Juncker hamerde erop dat de fundamentele rechten van de EU overeind blijven, zoals de persvrijheid. Hij zei dan ook dat in het kader van de toetredingsgesprekken ,,Turkije ons tegemoet zal moeten komen”.
Elsevier 13.04.2016 De Duitse raadsman van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan wil alle rechtsmiddelen benutten om ervoor te zorgen dat Erdogan zijn gelijk haalt. De Turkse president hoopt dat de betrokkene wordt bestraft.
De komiek, Jan Böhmermann, moet duidelijk worden gemaakt dat hij ‘het in de toekomst uit zijn hoofd laat om nog zoiets te doen’, zegt Erdogans advocaat Michael-Hubertus von Sprenger.
Rechte pad
De advocaat rekent niet op een zware straf voor Böhmermann, maar wel ‘een die hem op het rechte pad kan terugbrengen om de satire te beoefenen en niet de onbeschofte belediging’. Erdogan heeft aangifte van belediging gedaan tegen Böhmermann. De komiek las vorige week tijdens een uitzending van zijn programma op de Duitse omroep ZDF een gedicht voor waarin hij Erdogan onder meer uitmaakte voor pedofiel en geitenneuker.
Böhmermann zou dinsdag uit angst voor boze aanhangers van Erdogan zijn ondergedoken en staat onder politiebescherming. De cabaretier laat de volgende aflevering van Neo Magazin Royal, zijn satirische tv-programma waarin hij eerder Erdogan belachelijk maakte, voorlopig even voor wat het is.
Pijnlijk
Numan Kurtulmuş, de Turkse vicepremier, zei volgens de Duitse omroep ARD dat de video niet alleen een belediging is voor president Erdogan, maar voor alle 78 miljoen Turken. Hij zou het zelfs een ‘misdaad tegen de menselijkheid’ hebben genoemd. Belediging van een buitenlands staatshoofd is volgens artikel 103f in het Duitse Wetboek van Strafrecht strafbaar in Duitsland, er staat maximaal drie jaar cel op.
De Duitse regering onderzoekt of de komiek zich daar daadwerkelijk schuldig aan heeft gemaakt. De kwestie is pijnlijk voor bondskanselier Angela Merkel, omdat zij de Turken te vriend wil houden na de totstandkoming van de migratiedeal, waarbij ze een hoofdrol speelde. Ze noemde de satirische video in een telefoongesprek met de Turkse premier Ahmet Davutoglu ‘bewust kwetsend’.
Tom Reijner (1986) werkt sinds augustus 2013 op de webredactie. Hij studeerde Politicologie en Geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam.
VK 13.04.2016 Facebook heeft excuses aangeboden aan de Nederlandse cartoonist Ruben L. Oppenheimer, nadat het sociale netwerk een cartoon van hem had verwijderd waarop de Turkse president Erdogan te zien is terwijl hij de blauwe ‘Twitter-vogel’ van achteren neemt. De cartoon is inmiddels teruggeplaatst.
‘Een lid van ons team heeft per abuis iets verwijderd dat u op Facebook had geplaatst. Dit was een fout, en wij veronschuldigen ons hier oprecht voor’, schrijft Facebook aan Oppenheimer. De fout van Facebook komt op een saillant moment. Erdogan is vooral de laatste dagen veel in het nieuws omdat hij kritiek heeft op cabaretiers en satirici die hem ‘beledigen’.
‘Fantastisch, de lange arm van Ankara heeft ook Facebook bereikt’, reageerde Oppenheimer sarcastisch op Twitter, nadat zijn post was verwijderd van Facebook. Het is overigens niet duidelijk of Facebook de afbeelding op aandringen van de Turkse autoriteiten had weggehaald. Het sociale netwerk staat erom bekend zelf ook vrij preuts te zijn. Facebook zelf zegt alleen dat het een ‘fout’ was.
Geblokkeerd
Lees ook:
Hij was een tijdje weggeweest, maar ineens dook hij weer op in wat toch wel een vrolijk weerzien mag worden genoemd: de geitenneuker. Dat schrijft Max Pam in zijn column. (+)
Als het gaat om het verwijderen van accounts en berichten op sociale media scoort Turkije hoog. Na een aanslag worden alle sociale media doorgaans geblokkeerd in Turkije, en daarnaast dient het land wereldwijd het vaakst een verzoek in bij Twitter om een bepaalde account of tweet te verwijderen, ongeacht of sprake is van een ‘noodsituatie’.
‘In Turkije worden geregeld cartoonisten veroordeeld. Als ik mij hier niet in zou mengen, zou ik denk ik geen goede cartoonist zijn’, lichtte Oppenheimer afgelopen maandag in de talkshow Pauw zijn cartoon toe. ‘Dit is een kolfje naar mijn hand.’
Maar de cartoon gaat volgens Oppenheimer niet direct over Turkije. Het is kritiek op de Nederlandse media. ‘Als ik in Istanbul loop, zie ik ook wel mensen met een hoofddoekje, maar ook minirokjes, hotpants, travestieten homoseksuelen die hand in hand lopen. Die worden in de Nederlandse media niet getoond omdat er een bepaald beeld van Turkije moet worden neergezet.’
Gisteren werd bekend dat de Duitse cabaretier Jan Böhmermann is ondergedoken na een woedeaanval van Erdogan. De Turkse president heeft Duitsland opgeroepen om Böhmermann te vervolgen omdat hij hem zou hebben beledigd in een satirisch ‘hekeldicht’ dat de cabaretier op televisie had voorgedragen.
Onlangs wilde Erdogan ook al de satirische Duitse muziekclip ‘Erdowie, Erdowo, Erdogan’ laten verbieden omdat hij zich erdoor beledigd voelt.
Telegraaf 13.04.2016 Facebook heeft excuses aangeboden voor het verwijderen van een Erdogan-cartoon van de Nederlandse cartoonist Ruben Oppenheimer. De tekening, waarop te zien is hoe de Turkse president de Twittervogel van achteren neemt, is weer te zien.
Dat laat de cartoonist weten op Twitter. Facebook stuurde hem een mail waarin Facebook uitlegt dat een medewerker de tekening per abuis had verwijderd.
„Geweldig! De lange arm van Ankara heeft nu ook Facebook bereikt,” schreef Oppenheimer eerder vandaag bij een screenshot van het eerste bericht dat hij van Facebook kreeg.
„Erdogan is geen geitenneuker,” luidt de tekst boven de cartoon. Daarmee verwijst Oppenheimer naar de Duitse komiek Jan Böhmermann die dat over de president had gezegd. Daarop riep Erdogan Duitsland op om Böhmermann te vervolgen wegens belediging.
Ook een afbeelding van TIJM magazine werd van Facebook gehaald. Daarop werd Erdogan naakt met twee geiten getoond naast een bord met daarop de tekst ‘ je suis Tayyip‘. De edele delen van Erdogan worden gecensureerd met Turkse vlaggen. Ook deze afbeelding is nu weer te zien.
AD 13.04.2016 Woensdagmiddag werd tijdelijk een spotprent van de Nederlandse cartoonist Ruben Oppenheimer verwijderd van Facebook. Op de cartoon is te zien hoe de Turkse president Erdogan seks heeft met het blauwe twittervogeltje. Boven de afbeelding staat: ‘Erdogan is not a goatfucker’. Inmiddels is de prent weer zichtbaar. Volgens Facebook was het een foutje.
Het is een beetje alsof je een glas laat vallen en dan zegt ‘oh sorry, je hebt een vlek op je broek’, aldus Ruben Oppenheimer, cartoonist .
De cartoon werd enkele uren verwijderd, maar later weer teruggeplaatst. Facebook noemde het in reactie aan Oppenheimer ‘een vergissing’ om de cartoon te verwijderen.
Oppenheimer: ,,Het is een grote soap geworden. Waarschijnlijk hebben ze bij Facebook gezien dat toch wel heel veel mensen het niet pikten dat de prent verwijderd is en hem toen snel teruggeplaatst. Het is een beetje alsof je een glas laat vallen en dan zegt ‘oh sorry, je hebt een vlek op je broek’. Een lullig excuus”.
De cartoonist zegt naar aanleiding van de prent veel boze reacties te hebben gehad in ‘half Turks, half Nederlands.’
Tepels
Er was nog een andere prent die door Facebook werd verwijderd; die kwam van de Nederlandse site Tijm Magazine. Op die prent was te zien hoe Erdogan naakt op de foto staat met twee geiten. Facebook noemde dit ‘niet in lijn met de richtlijnen van Facebook’. Tijm Magazine plaatste als reactie hierop direct een nieuwe foto, waarop ook de geslachtsdelen en de tepels van de geiten zijn afgeplakt. Die staat nog steeds online.
Misdaad tegen de mensheid
Er is de afgelopen dagen veel commotie geweest over creatieve uitingen waarin Erdogan het mikpunt van spot is. Op de Duitse zender ARD werd een gedicht uitgezonden waarin Erdogan fel onder vuur werd genomen. Hierin werd Erdogan onder andere een ‘geitenneuker’ genoemd.
In de Turkse gemeenschap werd hier heftig op gereageerd. De Turkse vicepremier Numan Kurtulmus noemde dit een ‘misdaad tegen de mensheid’. De maker van het gedicht dook onder naar aanleiding van de bedreigingen die hij ontving.
Telegraaf 12.04.2016 De Duitse raadsman van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan wil alle rechtsmiddelen benutten om Erdogans recht te halen. Dat zei advocaat Michael-Hubertus von Sprenger, die Erdogan bijstaat bij diens aangifte tegen televisiekomiek Jan Böhmermann, dinsdagavond tegen de Duitse omroep ZDF.
De Turkse president ,,hoopt dat de betrokkene bestraft wordt en het ook in de toekomst uit zijn hoofd laat zoiets nog eens te doen”, zei Von Sprenger. De advocaat rekent niet op een zware straf voor Böhmermann, maar wel ,,een die hem op het rechte pad kan terugbrengen om de satire te beoefenen en niet de onbeschofte belediging”.
Erdogan heeft aangifte van belediging gedaan tegen Böhmermann omdat die in zijn satirische ZDF-programma een hekeldicht op de Turkse president heeft voorgedragen. Böhmermann zou dinsdag uit angst voor boze aanhangers van Erdogan zijn ondergedoken en staat onder politiebescherming.
NU 12.04.2016 De Duitse raadsman van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan wil alle rechtsmiddelen benutten om Erdogans recht te halen. Dat zei advocaat Michael-Hubertus von Sprenger, die Erdogan bijstaat bij diens aangifte tegen televisiekomiek Jan Böhmermann. Von Sprenger deed zijn uitlatingen dinsdagavond tegen de Duitse omroep ZDF.
De Turkse president “hoopt dat de betrokkene bestraft wordt en het ook in de toekomst uit zijn hoofd laat zoiets nog eens te doen”, zei Von Sprenger. De advocaat rekent niet op een zware straf voor Böhmermann, maar wel “een die hem op het rechte pad kan terugbrengen om de satire te beoefenen en niet de onbeschofte belediging”.
Erdogan heeft aangifte van belediging gedaan tegen Böhmermann omdat die in zijn satirische ZDF-programma een hekeldicht op de Turkse president heeft voorgedragen. Böhmermann zou dinsdag uit angst voor boze aanhangers van Erdogan zijn ondergedoken en staat onder politiebescherming.
78 miljoen Turken
De Turkse president wil dat de komiek wordt vervolgd voor het beledigen van alle 78 miljoen Turken in een televisieprogramma. Böhermann deed dit in een gedicht dat hij op 31 maart op de Duitse publieke televisiezender ZDF voordroeg.
Eerder klaagde Erdogan bij Duitsland ook al over een satirisch lied op de Duitse televisie. In een aflevering van het programma Extra 3 op 17 maart werd in een liedje met de titel Erdowi, Erdowo, Erdogan de draak gestoken met de Turkse president Recep Tayyip Erdogan.
Persbreidel
Het twee minuten durende liedje, dat de melodie heeft van de hit Irgendwie, Irgendwo, Irgendwann van zangeres Nena, beschrijft onder meer het enorme paleis in Ankara waar Erdogan intrek heeft genomen. Ook wordt de toenemende persbreidel in Turkije en de slechte behandeling van vrouwen in Turkije in het lied aangesneden.
Van kritiek op zijn persoon of de omgang met journalisten moet Erdogan weinig hebben. Zo stoorde hij zich enorm aan buitenlandse diplomaten die de eerste procesdag tegen de journalisten Can Dündar en Erdem Gül bijwoonden en daarover twitterden.
Trouw 12.04.2016 Onverwacht meldde Jan Böhmermann zich afgelopen week af bij het Grimme-Institut, dat hem vrijdagavond een prestigieuze tv-prijs zou overhandigen. “Ik ben teleurgesteld in alles wat ik ooit heb geloofd”, verklaarde hij zijn afwezigheid. Is de 35-jarige er werkelijk kapot van dat hij mogelijk wordt vervolgd voor zijn lastergedicht over de Turkse president Erdogan? Of is dit ook weer een grap? De ZDF-presentator heeft Duitsland vaker in het ootje genomen.
Het zijn vragen die Duitsers haast automatisch moeten stellen bij beweringen van Böhmermann. De ZDF-presentator, die volgens het Duitse Focus zou zijn ondergedoken uit angst voor boze Erdogan-aanhangers, heeft het land immers vaker in het ootje genomen. Neem de grap waarvoor hij de Grimme-prijs kreeg. Die draaide om de middelvinger van Yannis Varoufakis, Griekse oud-minister van financiën.
In maart vorig jaar confronteerde talkshowhost Günter Jauch de toenmalige minister met beelden uit 2013 waarop te zien was dat Varoufakis zijn middelvinger opstak naar Duitsland. ‘Gefabriceerd’, beweerde de Griek. Maar publieke omroep ARD schaarde zich achter Jauch.
En toen kwam Böhmermann, wiens taak het is twintigers en dertigers naar de verouderende omroep ZDF te trekken, met een stunt. Hij beweerde een dag later in een internetfilmpje dat Varoufakis gelijk had en dat zijn programma ‘Neo Magazine Royale’ de middelvinger had gemanipuleerd. Bijbehorende beelden toonden tot in detail hoe dat was gebeurd. Varoufakis eiste daarop excuses van Jauch.
Meta-komedie
Het verhaal kreeg een onverwachte twist toen Böhmermanns zender ZDF daarna verklaarde dat juist het fabricageverhaal van de presentator onzin was. De middelvinger bleek tóch echt. Meta-komedie, waarmee Böhmermann pijnlijk aantoonde dat Duitsland zich tijdens het dieptepunt van de Griekse crisis slechts bezighield met of iemand een middelvinger opstak of niet.
Het is kenmerkend voor zijn stijl; met slimme filmpjes en sketches zendt de Keulenaar onjuiste of dubbele boodschappen uit – zijn publiek in verwarring achterlatend. Voor veel 35-minners is hij daardoor een held. En als geen ander weet Böhmermann, die over zijn privéleven niet meer vertelt dan dat hij ‘meervoudig vader’ is, wat een hit wordt op internet en wat niet.
Zijn videoclip ‘Ich hab Polizei’ bijvoorbeeld, sinds november 13,7 miljoen keer op YouTube bekeken, leidde tot flinke ophef in Duitsland. Wie werd belachelijk gemaakt in het filmpje waar Böhmermann in straattaal rapt over de politie als zijn reddende engel? Sommigen interpreteerden de clip als belediging van de Duitse rapscene, anderen zagen er juist kritiek in op politiegeweld. Het echte antwoord maakt door alle reuring niet meer uit.
Smakeloos of satire?
Bij zijn Erdogan-sketch heeft die verwarring voor het eerst vervelende gevolgen: de komiek wordt mogelijk vervolgd voor het beledigen van een staatshoofd. De zaak verdeelt Duitsland deze dagen in twee kampen: zij die het gedicht (waarin Erdogan onder meer pedofiel wordt genoemd) smakeloos vinden en zij die het zien als de hoogste vorm van satire. Böhmermann gaf immers voor en tijdens het opdragen ervan aan dat dit soort lastergedichten in Duitsland verboden zijn, is hun bewering.
Varoufakis hoort tot die laatste categorie: ‘Handen af van Böhmermann’, twitterde hij maandag. Velen, zoals bondskanselier Merkel, tot de eerste. Het gedicht is ‘ons allemaal wat veel meta’, schreef een journalist van de Süddeutsche Zeitung dinsdag. ‘We zijn ontmaskerd.’
Merkels dilemma
Buigt Angela Merkel voor de Turkse president Erdogan of bemoeit ze zich met justitie? Voor dit duivelse dilemma staat de bondskanselier volgens Duitse media na het Turkse verzoek om komiek Jan Böhmermann te vervolgen. Dat de Duitse regering daar deze week over moet beslissen, is het gevolg van een oude wetsbepaling over beledigen van een staatshoofd.
Die bepaling moet weg, vinden veel Duitse prominenten nu. Maar tot die tijd moet Merkel de zaak overdragen aan onafhankelijke rechters, schrijft onder meer Die Zeit – zelfs als ze daarmee de schijn wekt dat ze met oog op de Turks-Europese vluchtelingendeal toegeeft aan Erdogan. De weekkrant gokt erop dat het Duitse recht Böhmermann gelijk geeft.
NU 12.04.2016 De Duitse komiek Jan Böhmermann krijgt politiebescherming. Hij zou bedreigd worden door aanhangers van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan, omdat de cabaretier een smaadgedicht over de politicus voordroeg.
Waar de presentator op dit moment verblijft is niet bekend. Ook zal een tv-optreden van Böhmermann geen doorgang vinden, melden Duitse media dinsdag.
Maandag werd bekend dat president Erdogan een aanklacht heeft ingediend tegen Böhmermann. Erdogan wil dat de komiek wordt vervolgd voor het beledigen van alle 78 miljoen Turken in een televisieprogramma.
Böhermann deed dit in een gedicht dat hij op 31 maart op de Duitse publieke televisiezender ZDF voordroeg.
Donderdag zou Böhmermann wederom op ZDF verschijnen, maar de producent van het programma Neo Magazin Royal zegt in een verklaring daarvan af te zien. Volgens hem zou er op dit moment veel te veel aandacht besteed worden aan Böhmermann. Duitse media denken dat de zender niet nog een risico wil lopen.
Elsevier 12.04.2016 De Duitse televisiekomiek Jan Böhmermann is dinsdag ondergedoken. Hij zou de boze aanhangers van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan vrezen en staat nu onder politiebescherming. Dat meldt de Duitse website Focus Online.
Pedofiel
De cabaretier laat de volgende aflevering van Neo Magazin Royal, zijn satirische tv-programma waarin hij eerder Erdogan belachelijk maakte, voorlopig op de plank liggen.
Dit weekend deed Erdogan persoonlijk aangifte tegen Böhmermann. Erdogan, die geen fan is van Duitse satire, wil hem aanklagen wegens smaad en ‘belediging’, en sprak van een ‘misdaad tegen de menselijkheid’. Böhmermann las vorige week tijdens een uitzending van zijn programma op de Duitse omroep ZDF een gedicht voor waarin hij Erdogan onder meer uitmaakte voor pedofiel en geitenneuker.
Na de uitzending kwamen woedende reacties binnen, vooral van Turkse zijde, en werd het filmpje offline gehaald. De Duitse bondskanselier Angela Merkel belde daarop ook met de Turkse premier Ahmet Davutoglu om haar excuses aan te bieden voor de ‘kwetsende’ inhoud van de video.
Artistieke vrijheid
Voor de vervolging van Böhmermann voor belediging van een bevriend staatshoofd, het wetsartikel waaronder deze casus valt, moet de Duitse regering toestemming geven. Merkel liet dinsdag al weten dat aan de vrijheid van meningsuiting, de persvrijheid en artistieke vrijheid in Duitsland niet kan worden getornd.
Ondertussen probeerde de Turkse staatsomroep TRT Haber dinsdag ook een duit in het zakje te doen. Een verslaggever van de omroep probeerde met een cameraploeg het terrein van ZDF, de werkgever van Böhmermann, in Mainz binnen te dringen. Het team werd niet binnengelaten, volgens de verslaggever in kwestie het ‘bewijs van de slechte staat van de persvrijheid in Duitsland. In een reportage is te zien hoe hij de camera in kijkt en concludeert: ‘Zo zie je hoe het gesteld is met de persvrijheid in Duitsland’.
Woordvoerder Alexander Stock van ZDF reageert tegen de Frankfürter Allgemeine luchtig op de actie van TRT Haber en doet het af als ‘vermakelijk’. De verslaggever heeft nooit geprobeerd in gesprek met hem te treden, aldus Stock, en ook had hij geen afspraak of toestemming om op het terrein rond te lopen.
Elif Isitman (1987) is sinds oktober 2014 online redacteur bij Elsevier.
VK 12.04.2016 De Duitse televisiekomiek Jan Böhmermann is dinsdag uit angst voor boze aanhangers van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan ondergedoken en staat onder politiebescherming. Dat meldt het Duitse opinieblad Focus op zijn website.
Böhmermann laat de volgende aflevering van Neo Magazin Royal, zijn satirische tv-programma op de publieke omroep ZDF, in overleg met de productiemaatschappij voorlopig op de plank liggen.
De komiek doet dat naar aanleiding van het satirische ‘hekeldicht’ op de Turkse president Erdogan, dat cabaretier Jan Böhmermann op de Duitse televisie heeft voorgedragen. Erdogan voelt zich hierdoor beledigd en heeft de Duitse justitie opgeroepen om Böhermann te vervolgen.
De kwestie bracht de Duitse bondskanselier Merkel en haar regering in een pijnlijke spagaat tussen het verdedigen van de vrijheid van meningsuiting en het onderhouden van goede banden met Turkije, voor het stelpen van de vluchtelingenstroom onontbeerlijk.
Merkel liet dinsdag weten dat de kwestie-Böhermann los staat van het vinden van een oplossing in de vluchtelingencrisis. Ook wees ze op de vrijheden die in Duitsland zijn verankerd in de grondwet.
‘Ik wil benadrukken wat gisteren ook al is benadrukt’, aldus Merkel. We hebben fundamentele waarden in onze grondwet en een daarvan is Artikel 5, wat staat voor de vrijheid van meningsuiting, de vrijheid van wetenschap en natuurlijk ook artistieke vrijheid.’
Volgens de bondskanselier bestudeert Duitsland het verzoek nauwgezet en zal het over een paar dagen met een oordeel komen.
De Turkse vicepremier Numan Kurtulmus noemde het gedicht dinsdag tegenover de Duitse zender ARD ‘een misdaad tegen de menselijkheid’.
Verschillende Duitse ministeries onderzoeken nu of ze de cabaretier inderdaad zullen laten vervolgen door het Openbaar Ministerie. In dat geval gaat het erom vast te stellen of Böhmermann schuldig is. Het ministerie van Justitie is niet van plan hem te veroordelen.
De Duitse raadsman van Erdogan wil alle rechtsmiddelen benutten om Erdogans recht te halen. Dat zei advocaat Michael-Hubertus von Sprenger, die Erdogan bijstaat bij diens aangifte tegen Böhmermann, dinsdagavond tegen de Duitse omroep ZDF. De Turkse president ‘hoopt dat de betrokkene bestraft wordt en het ook in de toekomst uit zijn hoofd laat zoiets nog eens te doen’, zei Von Sprenger.
De advocaat rekent niet op een zware straf voor Böhmermann, maar wel ‘een die hem op het rechte pad kan terugbrengen om de satire te beoefenen en niet de onbeschofte belediging’.De paragraaf op basis waarvan Böhmermann strafbaar zou kunnen blijken, is 103f in het Duitse wetboek van strafrecht, die het beledigen van een buitenlands staatshoofd verbiedt. De laatste keer dat het artikel werd gebruikt, was in 1967, toen leden van het linkse studentenprotest werden bestraft voor hun scheldkanonnades op de Sjah van Iran.
De vermeende strafbaarheid van Böhmermann splijt het hele land. In een internetpetitie kreeg de cabaretier steun van 300 duizend Duitsers en ook Bild Zeitung nam het voor hem op. Maar het ZDF zelf haalde het flimpje van zijn website en van YouTube af omdat het ‘niet aan de kwaliteitseisen voldoet die de zender aan satire stelt.’ Veel andere media volgden dat voorbeeld.
‘Domme zak, laf en bekrompen’
‘Domme zak, laf en bekrompen, is Erdogan de president’, las Böhmermann op 31 maart voor in Neo Magazine Royal, een satirisch tv-programma op de publieke omroep ZDF. De 35-jarige cabaretier zat voor een grote Turkse vlag, in het pak en met uitgestreken gezicht, zoals Erdogan zelf tijdens persconferenties. Zijn stemgeluid was plechtig en monotoon, zoals dat van een kind dat een sinterklaasgedicht voordraagt:
Het is de tweede keer in korte tijd dat Erdogan valt over een uitzending op de Duitse televisie. Op 17 maart werd de clip ‘Erdowie, Erdowo, Erdogan’ uitgezonden via de publieke omroep ARD als onderdeel van het programma extra 3, dat door de regionale publieke omroep NDR wordt gemaakt. Het lied is een satirische parodie op Nena’s meezinger Irgendwie, Irgendwo, Irgendwann. Het origineel gaat over de liefde, de parodie gaat over fraude en geweld tegen minderheden en het gebrek aan persvrijheid, oftewel: de manier waarop Erdogan Turkije regeert.
De Turkse president wilde het lied verbieden, omdat hij zich erdoor beledigd voelt. De Duitse ambassadeur werd in Erdogans residentie ontbonden. Hij heeft daar waarschijnlijk moeten uitleggen dat dat wat de Turkse staatshoofd wilde in Duitsland niet eens kon – vanwege de persvrijheid.
Telegraaf 12.04.2016 De Duitse televisiekomiek Jan Böhmermann is dinsdag uit angst voor boze aanhangers van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan ondergedoken en staat onder politiebescherming. Dat meldt het Duitse opinieblad Focus op zijn website.
Böhmermann laat de volgende aflevering van Neo Magazin Royal, zijn satirische tv-programma op de publieke omroep ZDF, in overleg met de productiemaatschappij voorlopig op de plank liggen.
Erdogan heeft aangifte van belediging gedaan tegen Böhmermann. De vicepremier van Turkije sprak zelfs van een misdaad tegen de menselijkheid. De televisienar droeg op 31 maart in Neo Magazin Royal een hekeldicht op de Turkse president voor. Hij maakte Erdogan onder meer uit voor pedofiel.
Voor vervolging van Böhmermann voor belediging van een bevriend staatshoofd moet de Duitse regering toestemming geven. Berlijn heeft al laten weten dat aan de vrijheid van meningsuiting, de persvrijheid en de artistieke vrijheid in Duitsland niet kan worden getornd.
AD 12.04.2016 De Duitse televisiekomiek Jan Böhmermann is dinsdag uit angst voor boze aanhangers van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan ondergedoken en staat onder politiebescherming. Dat meldt het Duitse opinieblad Focus op zijn website.
Böhmermann laat de volgende aflevering van Neo Magazin Royal, zijn satirische tv-programma op de publieke omroep ZDF, in overleg met de productiemaatschappij voorlopig op de plank liggen.
Erdogan heeft aangifte van belediging gedaan tegen Böhmermann. De vicepremier van Turkije sprak zelfs van een misdaad tegen de menselijkheid. De televisienar droeg op 31 maart in Neo Magazin Royal een hekeldicht op de Turkse president voor. Hij maakte Erdogan onder meer uit voor pedofiel.
De Duitse raadsman van Erdogan, advocaat Michael-Hubertus von Sprenger, zegt alle rechtsmiddelen te zullen benutten om Erdogans recht te halen. De Turkse president ,,hoopt dat de betrokkene bestraft wordt en het ook in de toekomst uit zijn hoofd laat zoiets nog eens te doen”, zei hij dinsdagavond tegen de Duitse omroep ZDF.
Onbeschoft
De advocaat rekent niet op een zware straf voor Böhmermann, maar wel ,,een die hem op het rechte pad kan terugbrengen om de satire te beoefenen en niet de onbeschofte belediging”.
Voor vervolging van Böhmermann voor belediging van een bevriend staatshoofd moet de Duitse regering toestemming geven.
Berlijn heeft al laten weten dat aan de vrijheid van meningsuiting, de persvrijheid en de artistieke vrijheid in Duitsland niet kan worden getornd.
De controverse rondom een satirisch gedicht op Duitse tv over de Turkse president Recep Tayyip Erdogan duurt voort. Nu heeft Erdogan zelfs persoonlijk aangifte gedaan tegen de Duitse komiek Jan Böhmermann.
Erdogan deed schriftelijk aangifte in Mainz, zegt de openbaar aanklager in de Duitse stad maandagavond. Eerder meldde de ambassadeur in Duitsland al dat de Turkse regering wil dat Böhmermann wordt vervolgd. Volgens Frankfurter Allgemeinebetekent de persoonlijke aangifte dat het openbaar ministerie onderzoek kan doen, ook als de Duitse regering beslist mogelijke vervolging van de komiek niet door te zetten.
In zijn tv-programma Neo Magazine Royale las Böhmermann een gedicht voor waarin hij de Turkse president onder meer uitmaakt voor ‘geitenneuker’ en een liefhebber van kinderporno. Na de uitzending kwamen er woedende reacties vanuit Turkije, waarna omroep ZDF de betreffende video van de website en uit de uitzendingen haalde.
‘Misdaden tegen de menselijkheid’ Numan Kurtulmuş, de Turkse vicepremier, zei volgens de Duitse omroep ARD dat de video niet alleen een belediging is voor president Erdogan, maar voor alle 78 miljoen Turken. Hij zou het zelfs een ‘misdaad tegen de menselijkheid’ hebben genoemd.
Belediging van een buitenlands staatshoofd is volgens artikel 103f in de Duitse Wetboek van Strafrecht strafbaar in Duitsland, er staat maximaal drie jaar cel op. De Duitse regering onderzoekt of de komiek zich daar daadwerkelijk schuldig aan heeft gemaakt.
Dit heeft alle grenzen van schaamteloosheid overtroffen, aldus Turkse vicepremier Numan Kurtulmuş
‘Europa is humor kwijt’ Bondskanselier Angela Merkel noemde de satirische video vorige week in een telefoongesprek met de Turkse premier Ahmet Davutoglu ‘bewust kwetsend’. Die woorden hielpen niet om de Turken gerust te stellen, Merkel wordt nu nauw betrokken bij het Duitse onderzoek.
Ondertussen komen uit Duitsland en uit het buitenland veel steunbetuigingen voor de cabaretier. Nadat de baas van mediaconcern Springer het in een open brief voor Böhmermann opnam, deed ook een van zijn satirische doelwitten dat. De voormalige Griekse minister van Financiën Yanis Varoufakis tweette dat ‘Europa eerst zijn ziel verloor (in de migratiedeal met Turkije), nu ook zijn humor.’
AD 12.04.2016 Het satirische filmpje over de Turkse president Recep Tayyip Erdogan dat onlangs werd getoond op de Duitse televisie was een misdaad tegen de menselijkheid. Dat heeft de Turkse vicepremier Numan Kurtulmus gezegd, meldt de Duitse zender ARD.
De gewraakte opname, die door de satirist Jan Böhmermann werd omschreven als een ‘lasterdicht’, heeft tot felle kritiek van de lichtgeraakte Turkse president geleid. Hij wil dat Duitsland Böhmermann vervolgt. Kurtulmus doet nog een schepje bovenop die eis door het filmpje te betitelen als een ‘zware misdaad tegen de menselijkheid’.
Wet
Duitsland heeft een wet die belediging van een bevriend staatshoofd strafbaar stelt. Als de aanklager tot vervolging wil overgaan moet hij daarvoor wel toestemming krijgen van de regering, aldus de ARD.
Lied
Eerder dit jaar werd de satirische clip ‘Erdowie, Erdowo, Erdogan’ uitgezonden op de Duitse televisie. President Erdogan wilde het lied verbieden omdat hij zich er persoonlijk door beledigd voelde.
NU 12.04.2016 De Turkse president Recep Tayyip Erdogan heeft een aanklacht ingediend tegen de Duitse cabaretier en tv-presentator Jan Böhmermann.
Erdogan wil dat de komiek wordt vervolgd voor het beledigen in een televisieprogramma van alle 78 miljoen Turken.
Dat heeft het Openbaar Ministerie in het Duitse Mainz maandagavond laten weten. Böhmermann las op 31 maart een gedicht voor in het ZDF-programma Neo Magazin Royal. Daarin nam hij Erdogan op de hak. Böhmermann noemde Erdogan onder meer een pedofiel.
In het lied wordt ook de toenemende persbreidel in Turkije en de slechte behandeling van vrouwen in Turkije aangesneden. De clip bestaat uit recente journaalbeelden over deze onderwerpen.
Persvrijheid
Eerder sprak Erdogan al zijn woede uit over het lied. Het Duitse tv-programma Extra 3 besloot het liedje daarop nog eens uit te zenden. Ditmaal had het satirische programma de video van Erdowi, Erdowo, Erdogan voorzien van Turkse ondertiteling. Want, zei presentator Christian Ehring: “Misschien heeft Erdogan het niet begrepen?” Het liedje is geschreven op de muziek van het populaire jaren 80-nummer Irgendwie, Irgendwo, irgendwann
Eerder zei de Duitse regering in een reactie op het optreden van Böhmermann dat aan de vrijheid van meningsuiting en de persvrijheid in Duitsland niet kan worden getornd.
VK 12.04.2016 Het satirische filmpje over de Turkse president Recep Tayyip Erdogan dat onlangs werd getoond op de Duitse televisie was een misdaad tegen de menselijkheid. Dit heeft de Turkse vicepremier Numan Kurtulmus gezegd, meldt de Duitse zender ARD.
De gewraakte opname, die door de satiricus Jan Böhmermann werd omschreven als een ‘lasterdicht’, heeft ook tot felle kritiek van de Turkse president geleid. Hij wil dat Duitsland Böhmermann vervolgt. Verschillende ministeries onderzoeken nu of ze de cabaretier inderdaad zullen laten vervolgen door het Openbaar Ministerie. In dat geval gaat het erom vast te stellen of Böhmermann schuldig is. Het ministerie van Justitie is niet van plan hem te veroordelen.
De kwestie brengt kanselier Angela Merkel en haar regering in een pijnlijke spagaat tussen het verdedigen van de vrijheid van meningsuiting en het onderhouden van goede banden met Turkije, voor het stelpen van de vluchtelingenstroom onontbeerlijk.
Paragraaf 103f
De paragraaf op basis waarvan Böhmermann strafbaar zou kunnen blijken, is 103f in het Duitse wetboek van strafrecht, die het beledigen van een buitenlands staatshoofd verbiedt. De laatste keer dat het artikel werd gebruikt, was in 1967, toen leden van het linkse studentenprotest werden bestraft voor hun scheldkanonnades op de Sjah van Iran.
De vermeende strafbaarheid van Böhmermann splijt het hele land. In een internetpetitie kreeg de cabaretier steun van 300 duizend Duitsers en ook Bild Zeitung nam het voor hem op. Maar het ZDF zelf haalde het flimpje van zijn website en van YouTube af omdat het ‘niet aan de kwaliteitseisen voldoet die de zender aan satire stelt.’ Veel andere media volgden dat voorbeeld.
‘Domme zak, laf en bekrompen’
‘Domme zak, laf en bekrompen, is Erdogan de president’, las Böhmermann op 31 maart voor in Neo Magazine Royal, een satirisch tv-programma op de publieke omroep ZDF. De 35-jarige cabaretier zat voor een grote Turkse vlag, in het pak en met uitgestreken gezicht, zoals Erdogan zelf tijdens persconferenties. Zijn stemgeluid was plechtig en monotoon, zoals dat van een kind dat een sinterklaasgedicht voordraagt:
Het is de tweede keer in korte tijd dat Erdogan valt over een uitzending op de Duitse televisie. Op 17 maart werd de clip ‘Erdowie, Erdowo, Erdogan’ uitgezonden via de publieke omroep ARD als onderdeel van het programma extra 3, dat door de regionale publieke omroep NDR wordt gemaakt. Het lied is een satirische parodie op Nena’s meezinger Irgendwie, Irgendwo, Irgendwann. Het origineel gaat over de liefde, de parodie gaat over fraude en geweld tegen minderheden en het gebrek aan persvrijheid, oftewel: de manier waarop Erdogan Turkije regeert.
De Turkse president wilde het lied verbieden, omdat hij zich erdoor beledigd voelt. De Duitse ambassadeur werd in Erdogans residentie ontbonden. Hij heeft daar waarschijnlijk moeten uitleggen dat dat wat de Turkse staatshoofd wilde in Duitsland niet eens kon – vanwege de persvrijheid.
Telegraaf 12.04.2016 Het satirische filmpje over de Turkse president Recep Tayyip Erdogan dat onlangs werd getoond op de Duitse televisie was een misdaad tegen de menselijkheid. Dat heeft de Turkse vicepremier Numan Kurtulmus gezegd, meldt de Duitse zender ARD.
De gewraakte opname, die door de satirist Jan Böhmermann werd omschreven als een ,,lasterdicht”, heeft tot felle kritiek van de lichtgeraakte Turkse president geleid. Hij wil dat Duitsland Böhmermann vervolgt. Kurtulmus doet nog een schepje bovenop die eis door het filmpje te betitelen als een ,,zware misdaad tegen de menselijkheid”.
Duitsland heeft een wet die belediging van een bevriend staatshoofd strafbaar stelt. Als de aanklager tot vervolging wil overgaan moet hij daarvoor wel toestemming krijgen van de regering, aldus de ARD.
Telegraaf 11.04.2016 De Duitse regering onderzoekt het verzoek van Turkije om televisiekomiek Jan Böhmermann te vervolgen voor zijn voordracht van een hekeldicht op de Turkse president Recep Tayyip Erdogan.
Foto: AP
Het onderzoek neemt een paar dagen in beslag, liet de regering maandag weten.
De vrijheid van de kunsten en de persvrijheid zijn voor bondskanselier Angela Merkel niet onderhandelbaar, in binnen- noch in buitenland, aldus de bondsregering. Dat staat geheel los van haar mening of de gewraakte kunstuiting smakeloos is of niet. Ook de samenwerking met Turkije om het vluchtelingenvraagstuk op te lossen zou met deze kwestie niets van doen hebben.
Böhmermann las het spotdicht op Erdogan, Smaadkritiek getiteld, 31 maart voor in het ZDF-programma Neo Magazin Royal. Hij leidde het in met de opmerking dat wat zou volgen niet in Duitsland zou zijn toegestaan. Het Duitse Openbaar Ministerie heeft de zaak sindsdien in onderzoek.
VK 11.04.2016 De Turkse president Recep Erdogan wil dat de Duitse justitie de cabaretier Jan Böhmermann vervolgt, omdat hij vindt dat Böhmermann hem heeft beledigd in een op tv voorgedragen gedicht. Hij heeft daartoe aangifte gedaan tegen de cabaretier. Verschillende ministeries onderzoeken nu of ze de cabaretier inderdaad zullen laten vervolgen door het Openbaar Ministerie. In dat geval gaat het erom vast te stellen of Böhmermann schuldig is. Het ministerie van Justitie is niet van plan hem te veroordelen.
De kwestie rond wat in Duitsland het ‘lastergedicht’ wordt genoemd, brengt kanselier Angela Merkel en haar regering in een pijnlijke spagaat tussen het verdedigen van de vrijheid van meningsuiting en het onderhouden van goede banden met Turkije, voor het stelpen van de vluchtelingenstroom onontbeerlijk.
‘Domme zak, laf en bekrompen, is Erdogan de president’, las Böhmermann op 31 maart voor in Neo Magazine Royal, een satirisch tv-programma op de publieke omroep ZDF. De 35-jarige cabaretier zat voor een grote Turkse vlag, in het pak en met uitgestreken gezicht, zoals Erdogan zelf tijdens persconferenties. Zijn stemgeluid was plechtig en monotoon, zoals dat van een kind dat een sinterklaasgedicht voordraagt:
‘Het meest houdt hij van geiten neuken en minderheden onderdrukken, Koerden trappen, Christenen rammen. ‘En ’s avonds in plaats van slapen, orale seks met duizend schapen.’ (de volledige tekst staat hier)
Tweede keer in drie weken
Dat Erdogan niet zo te spreken was over dit profiel op rijm, zal weinigen verbazen. Maar kan hij satire in Duitsland verbieden? Dat lijkt zeer onwaarschijnlijk. Toch is het al de tweede keer in drie weken dat Erdogan dat probeert: ook de makers van het veel onschuldigere liedje Erdowie, Erdowo, Erdogan van een regionale publieke omroep wilde de Turkse president laten bestraffen.
Toen had de Duitse regering, ondanks de vluchtelingen, meteen een antwoord klaar: nee, aan de vrijheid van meningsuiting en de persvrijheid wordt in Duitsland niet getornd. Het gedicht van Böhmermann is een reactie op dat lied.
‘Bewust kwetsend’
Mediacensuur in Turkije
In de tweede helft van 2015 dienden Turkse instanties 2.211 verwijderinsverzoeken in bij Twitter. Alleen Rusland komt met 1.735 verzoeken in de buurt. Lees hier meer.
Maar nu was het Merkel zelf die vorige week uit eigen beweging in een telefoongesprek met de Turkse premier Ahmet Davutoglu liet weten de tekst van Böhmermann ‘bewust kwestsend’ te vinden. De uiterst ingewikkelde positie waarin de Duitse regering zich na het verzoek van Erdogan bevindt, valt Merkel dus tot op zekere hoogte zelf aan te rekenen.
De paragraaf op basis waarvan Böhmermann strafbaar zou kunnen blijken, is 103f in het Duitse wetboek van strafrecht, die het beledigen van een buitenlands staatshoofd verbiedt. De laatste keer dat het artikel werd gebruikt, was in 1967, toen leden van het linkse studentenprotest werden bestraft voor hun scheldkanonnades op de Sjah van Iran.
Nu splijt de vermeende strafbaarheid van Böhmermann het hele land. In een internetpetitie kreeg de cabaretier steun van 300 duizend Duitsers en ook Bild Zeitung nam het voor hem op. Maar het ZDF zelf haalde het flimpje van zijn websiteen van YouTube af omdat het ‘niet aan de kwaliteitseisen voldoet die de zender aan satire stelt.’ Veel andere media volgden dat voorbeeld.
Smakeloos of geniaal? Dat is de vraag die Böhmermann oproept. In deze kwestie, maar ook meer in het algemeen. Geniaal, oordeelde de jury de Grimme-prijs, van meest prestigieuze Duitse televisieprijs, die de cabaretier zaterdag kreeg. De man die in zijn nog niet eens zo lange carrière al vaak enfant terrible werd genoemd, kwam de prijs niet zelf ophalen, omdat de discussie rond zijn Erdogangedicht hem ‘schokt in alles wat ik ooit heb geloofd.’
Toch speculeren Duitse media dit hoogoplopende debat precies is wat Böhmermann met zijn gedicht beoogde: een antwoord vinden op de vraag hoe serieus de Duitsers de vrijheid van meningsuiting nemen als er grote politieke belangen op het spel staan.
Het Turkse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft de Duitse regering officieel gevraagd om de komiek Jan Böhmermann te vervolgen voor een satirische video over de Turkse president Recep Tayyip Erdogan…..
In een nota aan de federale regering schrijft de Turkse ambassadeur in Duitsland dat Turkije verwacht dat de cabaretier strafrechtelijk wordt aangepakt voor laster. Een woordvoerder van de Duitse regering zegt tegen Der Tagesspiegelhet verzoek ‘zorgvuldig en zo snel mogelijk te overwegen.’
‘Geitenneuker’
In zijn tv-programma Neo Magazine Royale las Böhmermann een gedicht voor waarin hij de Turkse president onder meer uitmaakt voor ‘geitenneuker’. Na de uitzending kwamen er woedende reacties vanuit Turkije, waarna omroep ZDF de betreffende video van de website en uit de uitzendingen haalde.
Wat de ZDF nu gedaan heeft, staat gelijk aan censuur, aldus Parlementariër Harald Petzold (Die Linke).
Het Duitse ministerie van Buitenlandse Zaken zocht in allerijl uit of de uitspraken van Böhmermann strafbaar waren en concludeerde dat voor het beledigen van een buitenlands leider maximaal drie jaar cel staat. De Duitse bondskanselier Angela Merkel belde daarop met de Turkse premier Ahmet Davutoglu, in een poging de Turken gerust te stellen. Ze noemde de video ‘bewust kwetsend’.
Toch vervolgen
Duitse regeringsbronnen zeiden afgelopen weekend dat verdere stappen van de Turkse regering niet werden verwacht, maar in een week tijd kan veel veranderen. Zeker 20 mensen in Duitsland deden aangifte tegen Böhmermann, terwijl in Istanbul demonstraties werden georganiseerd tegen de komiek.
De Turkse regering wil nu toch dat Böhmermann voor de rechter verschijnt. Na het officiële verzoek van de Turken is het aan de Duitse federale regering om te beslissen of de komiek daadwerkelijk wordt vervolgd of niet. Merkel wordt constant ingelicht over de status van het onderzoek, schrijft Der Tagesspiegel.
‘Onderwerping’
Ondertussen komt er steeds meer kritiek in Duitsland op de manier waarop de coalitie van CDU/CSU en SPD met de kwestie omgaat. De CEO van mediaconcern Axel Springer schrijft zondag in een open brief dat de Duitse regering ‘zich onderwerpt’ aan Erdogan en zijn uitspraken ‘probeert goed te praten’. Turkije speelt een essentiële rol in Merkels plannen om de migratiecrisis aan te pakken.
De dreigementen vanuit Turkije ontmoedigen Duitse komieken vooralsnog niet. Na de eerdere rel rondom de video ‘Erdowie, Erdowo, Erdogan‘ kwam het NDR-programma Extra 3 afgelopen week met een nieuwe satirische video waarin de Turkse president op de hak wordt genomen.
Emile Kossen (1992) is sinds september 2015 online redacteur bij Elsevier. Portefeuilles/interesses Verenigde Staten Latijns-Amerika Politiek Media
Telegraaf 11.04.2016 De Turkse president Recep Tayyip Erdogan heeft een aanklacht ingediend tegen de Duitse cabaretier en tv-presentator Jan Böhmermann. Erdogan wil dat de komiek wordt vervolgd voor het beledigen in een televisieprogramma van alle 78 miljoen Turken.
Dat heeft het Openbaar Ministerie in het Duitse Mainz maandagavond laten weten. Böhmermann las op 31 maart een gedicht voor in het ZDF-programma Neo Magazin Royal. Daarin nam hij Erdogan op de hak. Böhmermann noemde Erdogan onder meer een pedofiel.
Eerder zei de Duitse regering in een reactie op het optreden van Böhmermann dat aan de vrijheid van meningsuiting en de persvrijheid in Duitsland niet kan worden getornd.
De Turkse politie is slaags geraakt met demonstranten die zich bij de redactie van de krant Zaman hadden verzameld. Dat gebeurde nadat een rechtbank vandaag beliste dat het management van de kritische krant een bewindvoerder krijgt. Daarmee komt Zaman onder staatstoezicht te staan.
Zaman
Zaman is één van de laatste overgebleven mediabronnen van de oppositie in Turkije. De krant zou te kritisch zijn en banden hebben met de Turkse islamitische prediker Fethullah Gülen. Die was in het verleden bevriend met Erdogan, maar de twee staan nu lijnrecht over elkaar. Gülen woont op dit moment in de Amerikaanse staat Pennsylvania, meldt The New York Times.
Zaman is met een oplage van bijna 650.000 exemplaren de grootste in Turkije. In een redactioneel commentaar laat de Engelstalige versie van de krant, de Today’s Zaman, weten dat de hoofdredactie zich ‘ernstig zorgen maakt’. Vorig jaar werd de hoofdredacteur van die krant al opgepakt na een reeks tweets over Erdogan.
De hoofdredacteur van Zaman sprak van het einde van de rechtsstaat in Turkije. “Een krant overnemen is strijdig met de grondwet, zeker omdat er geen aanleiding voor is. Dit komt neer op het opschorten van de grondwet”, aldus Sevgi Akarcesme. “We werken aan de laatste uitgave van onze eigen krant. We proberen het af te krijgen voordat ze hier zijn.”
Amnesty International reageerde eerder al op geruchten dat de krant overgenomen zou worden. “Onafhankelijke media zijn de hoeksteen van de internationale vrijheid. De Turkse overheid walst over de mensenrechten heen”, aldus de mensenrechtenorganisatie.
‘De grondwet is geschonden’
Een rechtbank wees vrijdag een bewindvoerder aan die voor meer controle moet zorgen over Zaman. Enkele uren later viel de politie de redactie binnen.
Zaterdag ontsloeg de bewindvoerder de hoofdredacteur van Zaman Abdülhamit Bilici en de prominente columnist Bulent Kenes. Journalisten moesten langs veiligheidsmensen om hun kantoor binnen te komen en konden vervolgens niet inloggen op de computersystemen. Een journalist, Abdullah Bozturk, zegt dat de bewindvoerders proberen het online archief te wissen.
‘De grondwet is geschonden. Een zwarte dag voor de Turkse pers’, staat er op de voorpagina van de zaterdagkrant. Journalisten wisten deze laatste staatsbemoeienisvrije editie van hun krant vrijdag af te maken voordat de politie binnenviel.
Zorgen in EU
EU-bewindslieden en mensenrechtenorganisaties hebben hun zorgen geuit over de overname. ‘Weer een stap terug in persvrijheid’, twitterde EU-president Martin Schulz. ‘Ik ben van plan dit onderwerp maandag bij premier Davutoglu aan te kaarten.’
De EU laat in een verklaring weten de zaak nauwlettend in de gaten te houden. ‘Ieder land, en zeker een kandidaat-EU-lidstaat, moet mensenrechten en persvrijheid respecteren.’
De Verenigde Staten reageren ook bezorgd. ‘We beschouwen dit als de jongste in een reeks van verontrustende stappen van de Turkse overheid op het vlak van justitie en wetshandhaving gericht tegen media en andere criticasters’, liet het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken weten.
Persvrijheid in Turkije
De Turkse president Erdogan heeft het niet zo op kritiek en moeilijke journalisten, en dat laat hij merken ook. Sinds 2015 voert het Turkse regime de druk op de media op. Sindsdien zijn er tientallen politie-invallen bij kranten, weekbladen en televisiestations, waarbij journalisten zijn gearresteerd en gevangen gezet. Een aantal van hen zit nog steeds vast in afwachting van een aanklacht.
Twee vooraanstaande journalisten van de krant Cumhuriyet werden vorige week vrijgelaten uit voorarrest. Hun proces begint 25 maart 2016. Ze zijn aangeklaagd voor spionage en publiceren van geheime informatie, omdat ze schreven dat de Turkse overheid wapens heeft helpen smokkelen naar Syrië.
De Turkse president Erdogan noemde het handelen van de journalisten ‘onvergeeflijk’. Hij diende persoonlijk een aanklacht in tegen hoofdredacteur Dundar. In diverse toespraken herhaalde hij dat het publiceren van dit soort verhalen gelijk staat aan landverraad en dat de verantwoordelijke journalisten daarvoor een zware prijs zouden betalen.
Te kritisch
De Turkse president Recep Tayyip Erdogan is niet gediend van de internationale kritiek die hij ontving om de politieactie de afgelopen tijd, waarbij onder meer een aantal journalisten en verslaggevers werden opgepakt. ‘De Europese Unie moet zich met zijn eigen zaken bemoeien,’ zei de Turkse president al eerder.
Erdogan doelt hiermee op de hoofdredacteur, journalisten en de redacties van de Turkse media waarvoor zij werken, waaronder de Turkse krant Zaman en de omroep Samanyolu. De media berichten regelmatig kritisch over het bewind van de Turkse president.
Bij de eerdere uitgebreide operatie werden volgens de Turkse krant Hürriyet zeker 31 mensen opgepakt, onder wie de hoofdredacteur van de grootste Turkse krant Zaman, Ekrem Dumanli, verslaggevers, producers, een politiechef en scenarioschrijvers. De opgepakte mensen worden verdacht van het vormen van een illegale organisatie. Ook zouden zij van plan zijn geweest de controle over de staat te grijpen. De website van de Engelstalige editie van de krant spreekt van een ‘zwarte zondag‘.
Most journalists jailed(Dec 1 2013) 1Turkey
2 Iran
3 China
4 Eritrea
5 Vietnam
6 Syria
7 Azerbjn
Onder leiding van Erdogan is al jaren een jacht gaande op onafhankelijke media. Vorig jaar werden tientallen websites, kranten en televisiestations overvallen door de Turkse politie, vaak onder het mom van ‘het beschermen van de openbare orde.’ Ook werd Twitter meermaals offline gehaald. De hoofdredacteur van Zaman werd bij eerdere acties ook al gearresteerd.
Het heeft geleid ertoe geleid dat er van persvrijheid bijna geen sprake meer is in Turkije. Volgens oppositiepartij CHP werden afgelopen jaar 156 arrestaties verricht, zitten er nog zeker 32 journalisten vast, en werden 238 rechtszaken gestart.Delen
Nieuwe wet
De wet die het beledigen van de Turkse president strafbaar stelt werd voor het tijdperk-Erdogan nauwelijks gebruikt. Critici verwijten Erdogan dan ook dat hij de wet misbruikt om politieke tegenstanders en critici de mond te snoeren.
Veel van de ‘beledigingen’ worden geuit op sociale media. Daardoor zijn onder de mensen die zijn aangeklaagd wegens belediging zowel prominenten als burgers.
Ook journalisten die zich kritisch uiten over Erdogan en zijn bewind lopen risico te worden opgepakt. Daarbij wordt de beledigingswet af en toe ingezet, maar vaker wordt er onder het mom van staatsveiligheid aangeklaagd. Voorbeelden zijn de arrestatie van de Nederlandse journaliste Fréderike Geerdink vorig jaar wegens het verspreiden van ‘terreurpropaganda’, en de arrestaties van een de Britse VICE News-journalisten Jake Hanrahan en Philip Pendlebury.
Ook werden hoofdredacteur Can Dundar en bureauredacteur Erdem Gul van de linkse, seculiere Turkse krant Cumhuriyetvorig jaar opgepakt en moesten terechtstaan wegens het ‘verspreiden van geheime informatie’ en ‘spionage’. De krant publiceerde een verhaal met beelden van Turkse wapenleveranties aan rebellen in Syrië, de daarna vermoedelijk terecht zijn gekomen bij terreurbeweging Islamitische Staat (IS).
Elsevier 08.04.2016 De Duitse regionale omroep NDR trekt zich niets aan van de kritiek die de Turkse president Recep Tayyip Erdogan had op een satirische video over hem. Sterker nog, NDR publiceerde een nieuwe video met Erdogan in de hoofdrol.
De Duitse regionale omroep NDR heeft opnieuw een satirische video met de Turkse president Recep Tayyip Erdogan in de hoofdrol gepubliceerd. Het vorige filmpje zette kwaad bloed bij Erdogan, die van Duitsland eiste dat het uit de lucht gehaald zou worden.
Het nieuwe filmpje getiteld Präsident Erdogans Chef-Dramatürk werd weer uitgezonden in het tv-programma Extra 3 van de regionale omroep NDR.
Das gibt wieder Ärger. Erdogans Chef-Dramatürk erzählt uns heute von seiner Arbeit. extra 3, 22:50 Uhr im NDR-TV. 2:16 PM – 6 Apr 2016
Propaganda
De video gaat over Erkan Alles, die spottend de ‘dramachef’ van Erdogan wordt genoemd. Alles is verantwoordelijk voor de ‘productie’ van Erdogans publieke optredens. ‘Publieke scenes en propaganda zijn Erkans specialiteiten’, zo luidt de bijgaande tekst. De Turkse regering heeft nog niet op het nieuwe filmpje gereageerd.
Vorige week maakte Erdogan zich flink kwaad over de video Erdowie, Erdowo, Erdowann van de NDR. Het filmpje maakt het politieke beleid van de Turkse president belachelijk, en noemt onder meer de afbraak van de persvrijheid, Erdogans weerstand tegen de Koerden, en mogelijke banden met terreurbeweging Islamitische Staat (IS).
De regering in Ankara riep de Duitse ambassadeur op het matje naar aanleiding van de video. Zowel Jean-Claude Juncker, voorzitter van de Europese Commissie, als Martin Schulz, president van het Europees Parlement, lieten hun ongenoegen blijkenover de eis van Erdogan dat de video verwijderd moest worden. Hij moet begrijpen dat Duitsland een democratisch land is, aldus Schulz. Erdogan zei op zijn beurt dat hij geen behoefte heeft aan ‘westerse lessen in democratie’.
De NDR trekt zich ogenschijnlijk weinig van het gebral van Erdogan aan.
Gedicht
Een aantal dagen na de release van de eerste NDR-video, kwam ook de Duitse omroep ZDF met een Erdogan-filmpje. In de wekelijkse satirische talkshow ‘Neo Magazin Royal’ sprak cabaretier Jan Böhmermann een gedicht over Erdogan uit, waarin hij de Turkse president onder meer uitmaakt voor ‘geitenneuker’ en kinderpornoconsument.
De situatie ligt hier echter anders dan bij de satire van de NDR. Woensdag bleek namelijk dat de cabaretier in Duitsland mogelijk vervolgd kan worden voor het gedicht. Onder artikel 103 van het Duitse wetboek van strafrecht is het namelijk verboden om een buitenlandse leider te beledigen.
De Duitse bondskanselier Angela Merkel belde na de uitzending met de Turkse premier Ahmet Davutoglu om hem te vertellen dat ook zij het gedicht ‘opzettelijk kwetsend’ vond. Het fragment werd daarna dan ook permanent offline gehaald. Het Duitse Openbaar Ministerie in Mainz doet nu onderzoek naar de uitlatingen van Böhmermann, meldt de Turkse krant Hurriyet.
Volgens openbaar aanklager Andrea Keller hebben 20 mensen een aanklacht ingediend tegen Böhmermann vanwege het gedicht. Officieel moet ook de Turkse regering een verzoek doen tot vervolging. Keller zegt dat het Duitse ministerie van Justitie contact opneemt met de regering in Ankara om na te gaan of ze dat van plan zijn te doen.
Elif Isitman (1987) is sinds oktober 2014 online redacteur bij Elsevier.
Trouw 07.04.2016 Het Duitse Openbaar Ministerie is een vooronderzoek begonnen naar televisiekomiek Jan Böhmermann, omdat hij de Turkse president Erdogan zou hebben beledigd. Als hij veroordeeld wordt voor belediging van een bevriend staatshoofd kan hij voor drie jaar achter de tralies verdwijnen, meldt de Duitse omroep ZDF.
Böhmermann droeg een spotdicht voor over Erdogan in een programma van ZDF. In het gedicht zegt hij onder meer dat de Turkse president seks heeft met schapen en geiten. Ook zei hij dat Erdogan graag ‘minderheden onderdrukt, Koerden schopt en christenen slaat terwijl hij kinderporno kijkt’.
De komiek droeg zijn gedicht voor nadat Turkse overheidsmedewerkers boos hadden gereageerd op een satirisch liedje dat eerder op de Duitse tv was verschenen. In dit liedje – ‘Erdowie, Erdowo, Erdogan’ – werden in veel mildere woorden grappen gemaakt over de uitgaven en het autoritaire optreden van de Turkse president.
‘Doelbewust kwetsend’
De Duitse regering nam het op voor de makers van het liedje, maar distantieerden zich in alle toonaarden van Böhmermanns gedicht. Bondskanselier Angela Merkel noemde het gedicht ‘doelbewust kwetsend’ en besprak de zaak zondag met de Turkse premier Davutoglu. “Satire vindt plaats binnen de pers- en mediavrijheid in ons land en die is, zoals u weet, niet onbeperkt”, liet een woordvoerder van Merkel weten.
Elsevier 06.04.2016 Volgens het Duitse ministerie van Buitenlandse Zaken zou de cabaretier Jan Böhmermann vervolgd kunnen worden voor het kritische gedicht over de Turkse president Recep Tayyip Erdogan dat hij vorige week voorlas op Duitse tv.
Het ministerie zocht dat in allerijl uit, nadat er in Turkije boos werd gereageerd op een uitzending op tv-zender ZDFneo, meldt de Duitse krant Tagesspiegel. In het satirische programma ‘Neo Magazin Royale’ maakte Böhmermann Erdogan onder meer uit voor een ‘geitenneuker’ en een liefhebber van kinderporno.
Belediging van buitenlandse leider
Na crisisoverleg op zondag kwam het ministerie met een interne nota, waarin staat dat Böhermanns uitspraken ‘hoogstwaarschijnlijk’ strafbaar zijn. Volgens artikel 103 in het Duitse wetboek is het verboden om een buitenlandse leider te beledigen. Het kan zelfs leiden tot een celstraf van maximaal drie jaar.
De Duitse bondskanselier Angela Merkel belde daarna met de Turkse premier Ahmet Davutoglu om te vertellen dat ze het gedicht ‘opzettelijk kwetsend’ vond. Ze meldde hem dat de Duitse publieke omroep het betreffende fragment offline had gehaald en dat het ook niet meer in de uitzendingen zou voorkomen.
Hevige discussie
Door die actie lijkt het onwaarschijnlijk dat Böhmermann echt moet vrezen voor vervolging. Volgens Süddeutsche Zeitung moet de Turkse regering een officieel verzoek doen tot vervolging, Duitse regeringsbronnen verwachten niet dat dat gebeurt. Wel waren er woensdag voor de studio van ZDF in Istanbul opnieuw demonstraties van Turken die het ontslag van Böhermann eisten.
De video leidde tot hevige discussies in Duitsland over hoe ver het recht op persvrijheid gaat. ‘Er zijn grenzen aan ironie en satire, die in dit geval zijn overschreden,’ zei de programmadirecteur van ZDF. Politicus Harald Petzold van de partij Die Linke zei dat ZDF aan ‘censuur’ deed door te denken aan ‘de eisen van een dictator’.
Emile Kossen (1992) is sinds september 2015 online redacteur bij Elsevier. Portefeuilles/interesses Verenigde Staten Latijns-Amerika Politiek Media
NU 05.04.2016 De Turkse politie heeft 68 mensen opgepakt die financiële banden zouden hebben met de islamitische geestelijke Fethullah Gülen, een tegenstander van president Recep Tayyip Erdogan.
Volgens Turkse media waren er in 22 provincies in het land invallen bij onder anderen zakenlieden, vroegere politiechefs, ambtenaren en academici.
Volgens de politie waren er arrestatiebevelen tegen 120 mensen in een onderzoek naar de ”terreurbeweging van Gülen”.
De hervormingsgezinde Gülen was ooit een belangrijke bondgenoot van de huidige president Recep Tayyip Erdogan. De twee zijn sinds 2013 bittere rivalen. Gülen woont sinds 1999 in ballingschap in de Verenigde Staten.
Elsevier 05.04.2016 De Turkse president Recep Tayyip Erdogan reageert opnieuw met verontwaardiging op Duitsland. ‘Ik heb geen boodschap aan westerse lessen in democratie’.
Erdogan reageert daarmee op de kritische houding van de EU over de steeds verder afnemende persvrijheid in zijn land, schrijft de Duitse krant Deutsche Welle.
Kwetsend
‘Europese leiders moeten eerst over hun eigen beschamende gedrag nadenken, alvorens Turkije te bekritiseren,’ aldus de president.
De Amerikaanse president Barack Obama waarschuwde Erdogan vorige week al tijdens een bezoek aan Washington dat Turkije een ‘verontrustend pad’ is ingeslagenals het gaat om persvrijheid. Erdogan moet er niets van hebben: ‘Degenen die ons de les proberen te lezen over mensenrechten en democratie, moeten eerst eens naar zichzelf kijken,’ zei hij maandag tijdens een bijeenkomst van het Rode Kruis in Ankara.
De Duitse bondskanselier Angela Merkel telefoneerde zondag met de Turkse premier Ahmet Davutoglu over een satirische video over Erdogan, die maandag uit de lucht werd gehaald omdat hij ‘te kwetsend zou zijn’.
Eerder reageerde de regering in Ankarawoedend op de video van de Duitse omroep ZDF, waarin Erdogan onder meer een ‘geitenneuker’ en een liefhebber van kinderporno wordt genoemd. Later haalde de omroep het filmpje van de website en werd het uit de uitzending geschrapt.
Merkel noemde de tekst ‘opzettelijk kwetsend’ en verdedigde daarmee het feit dat Duitsland het filmpje verwijderde. Toch zou ze Davutoglu in het telefoongesprek ook hebben gewezen op het belang van persvrijheid in Duitsland. Regeringswoordvoerder Steffen Seibert zei dat het ZDF-filmpje neigde naar laster, wat verboden is in Duitsland.
Ook vorige week was Erdogan ook boos op Duitsland, toen een de regionale omroep NDR het satirisch filmpje getiteld Erdowie, Erdowo, Erdogan over hem maakte. Hij eiste dat de video zou worden verwijderd. In tegenstelling tot het filmpje van ZDF, gebeurde dat in dat geval niet.
Elif Isitman (1987) is sinds oktober 2014 online redacteur bij Elsevier.
Elsevier 05.04.2016 De Duitse omroep ZDF heeft maandag een fragment uit een satirische show van internet gehaald, omdat de Turkse president Recep Tayyip Erdogan te grof zou worden aangepakt. Zelfs de Duitse bondskanselier Angela Merkel bemoeide zich er mee.
In de wekelijkse satirische talkshow ‘Neo Magazin Royal’ sprak cabaretier Jan Böhmermann een gedicht over Erdogan uit, waarin hij de Turkse president onder meer uitmaakt voor een ‘geitenneuker’ en een liefhebber van kinderporno. De video is in het Turks ondertiteld.
De uitzending was afgelopen donderdag gewoon te zien op ZDFneo, maar in de herhalingen en op de website is het gedicht over Erdogan uit de uitzending gehaald. ‘Er zijn grenzen aan ironie en satire, die in dit geval zijn overschreden,’ zei de programmadirecteur van ZDF.
‘Opzettelijk kwetsend’
Politicus Harald Petzold van de partij Die Linke zegt tegen de Duitse krant Die Weltdat ZDF aan ‘censuur’ doet door te denken aan ‘de eisen van een dictator’. Politici van andere partijen zijn van mening dat de video dermate kwetsend is, dat verwijdering ervan te verdedigen valt.
De grenzen van satire zijn overschreden
Volgens een regeringswoordvoerder vindt zelfs bondskanselier Merkel dat de satirische show te ver is gegaan door een ‘opzettelijk kwetsende tekst’ voor te lezen. Ze belde zondagavond met de Turkse premier Ahmet Davutoglu om te benadrukken dat het fragment is verwijderd. Toch zou ze hem ook hebben verteld dat persvrijheid een belangrijke waarde is in Duitsland.
Erdowie, Erdowo, Erdogan
Dat de Duitse publieke omroep een kritische video over Erdogan heeft verwijderd is opvallend, omdat vorige week een hevige discussie losbarstte na de publicatie van een satirische muziekclip over de Turkse president. Erdogan eiste dat die van internet zou worden gehaald, maar dat gaf ‘Erdowie, Erdowo, Erdogan’ juist nog veel meer aandacht.
Saillant is dat juist op maandag het veelbesproken migratieakkoord tussen de EU en Turkije in werking is gegaan. Merkel is een groot voorstander van het akkoord, waarbij migranten die naar Griekenland komen door Turkije worden teruggenomen.
Emile Kossen (1992) is sinds september 2015 online redacteur bij Elsevier. Portefeuilles/interesses Verenigde Staten Latijns-Amerika Politiek Media
Elsevier 03.04.2016 Na Jean-Claude Juncker bemoeit ook de voorzitter van het Europees Parlement, Martin Schulz, zich met de satire-rel tussen Turkije en Duitsland. Hij vindt dat de Turkse president Recep Tayyip Erdogan te ver is gegaan, en dat hij moet begrijpen dat Duitsland een democratisch land is.
‘Het is onacceptabel dat de president van een ander land van Duitsland eist dat het de democratie inperkt, alleen maar omdat van hem een karikatuur is gemaakt,’ zei de Duitse sociaal-democraat tegen Bild am Sonntag.
Stap te ver
‘We moeten aan Erdogan duidelijk maken dat we democratie in dit land hebben. Einde discussie. Politici moeten leven met satire, zelfs de Turkse president.’ Schulz vervolgt: ‘Beste Erdogan, je bent een stap te ver gegaan. Dit kun je gewoon niet maken. Satire is de basis van elke democratische cultuur.’
Eerder sprak ook de voorzitter van de Europese Commissie Jean-Claude Juncker zich al uit. De Luxemburger ‘gelooft dat Turkije door deze stap eerder verder van de Europese Unie afdrijft dan dat het land dichterbij toetreding komt’. De door Turkije gecreëerde rel lijkt volgens Juncker ‘niet in overeenstemming te zijn met de vrijheid van de media en van meningsuiting’.
Satirische video
De Duitse publieke zender NDR maakte een satirisch filmpje over de Turkse president Recep Tayyip Erdogan, en die reageerde boos. Ankara riep de Duitse ambassadeur op het matje. In het filmpje ‘Erdowie, Erdowo, Erdogan’ worden de Turkse president en zijn politieke lijn belachelijk gemaakt. Het nummer is een herschreven versie van het bekende nummer Irgendwie, Irgendwo, Irgendwann van de Duitse zangeres Nena.
De satirische video maakte onderdeel uit van het Duitse tv-programma Extra 3 op de regionale omroep NDR. In de video wordt onder meer de belabberde persvrijheid in Turkije aan de kaak gesteld. In het land – waarmee Brussel onlangs een akkoord sloot over de migratiecrisis – zitten veel journalisten vast.
De kwestie is extra pijnlijk voor de Duitse bondskanselier Angela Merkel, aangezien zij een hoofdrol speelde tijdens de onderhandelingen met de Turken om de migrantenstroom te beteugelen. Maar volgens Schulz is het niet zo dat de Europese Unie (EU) te veel leunt op Turkije. Nee hoor, zegt de voorzitter van het Europees Parlement daarover, wij zijn niet afhankelijk van de Turken.
Tom Reijner (1986) werkt sinds augustus 2013 op de webredactie. Hij studeerde Politicologie en Geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam.
Trouw 01.04.2016 Het proces tegen de twee Turkse journalisten die worden beschuldigd van spionage wordt vrijdag achter gesloten deuren voortgezet. Bij de eerste procesdag, een week geleden, waren onder andere diplomaten uit Duitsland en de Verenigde Staten aanwezig. Dit tot groot ongenoegen van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan.
Erdogan is momenteel in Washington voor een internationale top over nucleaire veiligheid. Bij protesten daar tegen de beperking van de persvrijheid in Turkije grepen Turkse veiligheidsmensen hardhandig in, zo meldde de verslaggever Yochi Dreazen op Twitter.
De Amerikaanse autoriteiten zijn op de hoogte van de berichten, aldus Ben Rhodes, de plaatsvervangend nationaal veiligheidsadviseur van president Barack Obama.
De National Press Club, een vereniging van journalisten in Washington, was geschokt door de berichten. ‘De Turkse president en zijn veiligheidspersoneel zijn te gast in de VS’, zei voorzitter Thomas Burr. ‘Ze hebben het recht niet op te treden tegen journalisten of demonstranten.’
De Duitse ambassadeur Martin Erdmann moest zich voor de rol van de Duitse diplomaten verantwoorden op het Turkse ministerie van Buitenlandse Zaken in Ankara. Dat was al de tweede keer deze week. Eerder werd hij op het matje geroepen nadat een programma op de Duitse publieke omroep een liedje had uitgezonden waarin de draak werd gestoken met Erdogan. Daarin werd ook de toenemende persbreidel in Turkije aangesneden.
De Turkse journalisten Can Dündar en Erdem Gül van de krant Cumhuriyet werden in november aangehouden omdat ze hadden bericht dat de Turkse regering wapens wilde exporteren naar extremisten in Syrië.
NU 01.04.2016 Het proces tegen de twee Turkse journalisten die worden beschuldigd van spionage wordt vrijdag achter gesloten deuren voortgezet.
Bij de eerste procesdag, een week geleden, waren onder andere diplomaten uit Duitsland en de Verenigde Staten aanwezig. Dit tot groot ongenoegen van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan.
Die is momenteel in Washington voor een internationale top over nucleaire veiligheid. Bij protesten daar tegen de beperking van de persvrijheid in Turkije grepen Turkse veiligheidsmensen hardhandig in, zo meldde de verslaggever Yochi Dreazen op Twitter.
De Amerikaanse autoriteiten zijn op de hoogte van de berichten, aldus Ben Rhodes, de plaatsvervangend nationaal veiligheidsadviseur van president Barack Obama.
Bekijk beelden van de eerste procesdag
Geschokt
De National Press Club, een vereniging van journalisten in Washington, was geschokt door de berichten. “De Turkse president en zijn veiligheidspersoneel zijn te gast in de VS”, zei voorzitter Thomas Burr. “Ze hebben het recht niet op te treden tegen journalisten of demonstranten.”
De Duitse ambassadeur Martin Erdmann moest zich voor de rol van de Duitse diplomaten verantwoorden op het Turkse ministerie van Buitenlandse Zaken in Ankara. Dat was al de tweede keer deze week.
Satirisch lied
Eerder werd hij op het matje geroepen nadat een programma op de Duitse publieke omroep een liedje had uitgezonden waarin de draak werd gestoken met Erdogan. Daarin werd ook de toenemende persbreidel in Turkije aangesneden.
De Turkse journalisten Can Dundar en Erdem Gul van de krant Cumhuriyet werden in november aangehouden omdat ze hadden bericht dat de Turkse regering wapens wilde exporteren naar extremisten in Syrië.
VK 01.04.2016 Het proces tegen de twee Turkse journalisten die worden beschuldigd van spionage wordt vrijdag achter gesloten deuren voortgezet. Bij de eerste procesdag, een week geleden, waren onder andere diplomaten uit Duitsland en de Verenigde Staten aanwezig. Dit tot groot ongenoegen van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan.
De Amerikaanse autoriteiten zijn op de hoogte van de berichten, aldus Ben Rhodes, de plaatsvervangend nationaal veiligheidsadviseur van president Barack Obama.
De National Press Club, een vereniging van journalisten in Washington, was geschokt door de berichten. ‘De Turkse president en zijn veiligheidspersoneel zijn te gast in de VS’, zei voorzitter Thomas Burr. ‘Ze hebben het recht niet op te treden tegen journalisten of demonstranten.’
De Duitse ambassadeur Martin Erdmann moest zich voor de rol van de Duitse diplomaten verantwoorden op het Turkse ministerie van Buitenlandse Zaken in Ankara. Dat was al de tweede keer deze week. Eerder werd hij op het matje geroepen nadat een programma op de Duitse publieke omroep een liedje had uitgezonden waarin de draak werd gestoken met Erdogan. Daarin werd ook de toenemende persbreidel in Turkije aangesneden.
De Turkse journalisten Can Dündar en Erdem Gül van de krant Cumhuriyet werden in november aangehouden omdat ze hadden bericht dat de Turkse regering wapens wilde exporteren naar extremisten in Syrië.
Telegraaf 01.04.2016 Het proces tegen de twee Turkse journalisten die worden beschuldigd van spionage wordt vrijdag achter gesloten deuren voortgezet. Bij de eerste procesdag, een week geleden, waren onder andere diplomaten uit Duitsland en de Verenigde Staten aanwezig. Dit tot groot ongenoegen van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan.
Erdogan is momenteel in Washington voor een internationale top over nucleaire veiligheid. Bij protesten daar tegen de beperking van de persvrijheid in Turkije grepen Turkse veiligheidsmensen hardhandig in, zo meldde de verslaggever Yochi Dreazen op Twitter. De Amerikaanse autoriteiten zijn op de hoogte van de berichten, aldus Ben Rhodes, de plaatsvervangend nationaal veiligheidsadviseur van president Barack Obama.
De National Press Club, een vereniging van journalisten in Washington, was geschokt door de berichten. ,,De Turkse president en zijn veiligheidspersoneel zijn te gast in de VS, zei voorzitter Thomas Burr. ,,Ze hebben het recht niet op te treden tegen journalisten of demonstranten.”
De Duitse ambassadeur Martin Erdmann moest zich voor de rol van de Duitse diplomaten verantwoorden op het Turkse ministerie van Buitenlandse Zaken in Ankara. Dat was al de tweede keer deze week. Eerder werd hij op het matje geroepen nadat een programma op de Duitse publieke omroep een liedje had uitgezonden waarin de draak werd gestoken met Erdogan. Daarin werd ook de toenemende persbreidel in Turkije aangesneden.
De Turkse journalisten Can Dundar en Erdem Gul van de krant Cumhuriyet werden in november aangehouden omdat ze hadden bericht dat de Turkse regering wapens wilde exporteren naar extremisten in Syrië.
AD 01.04.2016 Het proces tegen de twee Turkse journalisten die worden beschuldigd van spionage wordt vrijdag achter gesloten deuren voortgezet. Bij de eerste procesdag, een week geleden, waren onder andere diplomaten uit Duitsland en de Verenigde Staten aanwezig. Dit tot groot ongenoegen van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan.
Erdogan is momenteel in Washington voor een internationale top over nucleaire veiligheid. Bij protesten daar tegen de beperking van de persvrijheid in Turkije grepen Turkse veiligheidsmensen hardhandig in, zo meldde de verslaggever Yochi Dreazen op Twitter.
De Amerikaanse autoriteiten zijn op de hoogte van de berichten, aldus Ben Rhodes, de plaatsvervangend nationaal veiligheidsadviseur van president Barack Obama.
De National Press Club, een vereniging van journalisten in Washington, was geschokt door de berichten. ‘De Turkse president en zijn veiligheidspersoneel zijn te gast in de VS’, zei voorzitter Thomas Burr. ‘Ze hebben het recht niet op te treden tegen journalisten of demonstranten.’
De Duitse ambassadeur Martin Erdmann moest zich voor de rol van de Duitse diplomaten verantwoorden op het Turkse ministerie van Buitenlandse Zaken in Ankara. Dat was al de tweede keer deze week. Eerder werd hij op het matje geroepen nadat een programma op de Duitse publieke omroep een liedje had uitgezonden waarin de draak werd gestoken met Erdogan. Daarin werd ook de toenemende persbreidel in Turkije aangesneden.
De Turkse journalisten Can Dündar en Erdem Gül van de krant Cumhuriyet werden in november aangehouden omdat ze hadden bericht dat de Turkse regering wapens wilde exporteren naar extremisten in Syrië.
Telegraaf 31.03.2016 Onder zware buitenlandse kritiek begint vrijdag in Istanbul eindelijk het proces tegen de Turkse journalisten Can Dündar en Erdem Gül, respectievelijk hoofdredacteur en chef Ankara van de belangrijkste seculiere oppositiekrant Cumhuriyet.
Beide journalisten worden onder andere beschuldigd van hoogverraad en zullen haast zeker levenslang horen eisen, tot grote vreugde van president Erdogan. Die vindt echter een reeks van Westerse leiders tegenover zich zoals de Amerikaanse vice-president Joe Biden. Die bezocht in januari nog de zoon en echtgenote van Can Dündar en noemde de journalist toen een held.
De twee journalisten worden beschuldigd van het lekken van staatsgeheimen, hoogverraad en medewerking aan een terroristische organisatie. Vorige maand werden ze uit hun voorarrest vrijgelaten dankzij een uitspraak van het Grondwettelijk Hof. Erdogan was woedend en dreigde zelfs het hoogste rechtsorgaan een kopje kleiner te maken.
Turkse wapens waarschijnlijk voor Al-Nusra of IS
Mei vorig jaar plaatste de website van Cumhuriyet filmmateriaal van een jaar daarvoor waarop te zien is hoe politieagenten vlak bij de grens met Syrië Turkse vrachtwagens aanhouden. De vrachtwagens, eigendom van de Turkse geheime dienst, vervoerden een indrukwekkende hoeveelheid wapens. De wapens waren zeer waarschijnlijk bestemd voor de soennitische terreurorganisatie Al-Nusra maar zelfs IS wordt genoemd als eindbestemming.
Erdogan reageerde woedend op de publicatie van de beelden en zei dat de journalisten hiervoor een hoge prijs zouden betalen. De wapens zouden volgens Erdogan voor de Turkmenen in Syrië zijn bedoeld, maar die ontkenden wapens te hebben gekregen.
Volgens Erdogan is de manier waarop de geheime dienst MIT met het beeldmateriaal te kijk is gezet het werk van de Fethullah Gülen-organisatie geweest. Deze machtige verlicht islamitische organisatie was toen nog vergaand geïnfiltreerd in de top van de Turkse politie en de rechterlijke macht. Sinds enkele jaren leeft de organisatie in totale onmin met Erdogan.
Ze zou met het filmmateriaal hebben gepoogd de Turkse regering in de problemen te brengen. Dündar en Erdem Gül zouden zich aan dit ’verraad’ hebben uitgeleend. De twee journalisten beweren echter dat het hun plicht is als journalist om de waarheid naar boven te halen. In dit geval betrof het geheime wapensmokkel van NAVO-partner Turkije naar jihadisten in Syrië waar een Westerse coalitie juist tegen strijdt.
Uithaal naar Nederland
In New York haalde Erdogan donderdag uit naar Nederland en België. „Ze lijken niet te begrijpen waar jihadisme voor staat”, zei Erdogan brutaalweg in een interview met het Amerikaanse CNN.
NU 31.03.2016 Het Duitse tv-programma Extra 3 heeft het liedje dat de Turkse president Recep Tayyip Erdogan in woede deed ontsteken woensdagavond nog eens uitgezonden.
Ditmaal had het satirische programma de video van Erdowi, Erdowo, Erdoganvoorzien van Turkse ondertiteling. Want, zei presentator Christian Ehring: “Misschien heeft Erdogan het niet begrepen?”
In het liedje op de muziek van het populaire jaren 80-nummer Irgendwie, Irgendwo, irgendwann van Nena wordt de Turkse president op de hak genomen.
Het gaat onder meer over het grote paleis dat hij voor zichzelf liet bouwen en over het inperken van de persvrijheid. Vanwege het liedje moest de Duitse ambassadeur in Ankara tekst en uitleg komen geven.
Ondanks de commotie besloot Extra 3, dat te zien is op publieke omroep NDR, Erdogan uit te roepen tot “medewerker van de maand”. De ‘samenwerking’ met het Turkse staatshoofd werkte heel goed, vinden de makers van het programma.
Video: Erdowi, Erdowo, Erdogan
Turkije niet blij met Duitse satire over Erdogan
Persbreidel
In het lied wordt ook de toenemende persbreidel in Turkije en de slechte behandeling van vrouwen in Turkije aangesneden. De clip bestaat uit recente journaalbeelden over deze onderwerpen.
Van kritiek op zijn persoon of de omgang met journalisten moet Erdogan weinig hebben. Zo stoorde hij zich enorm aan buitenlandse diplomaten die de eerste procesdag tegen de journalisten Can Dündar en Erdem Gül bijwoonden en daarover twitterden.
Telegraaf 31.03.2016 Het Duitse tv-programma ‘extra 3’ heeft het liedje dat de Turkse president Recep Tayyip Erdogan in woede deed ontsteken woensdagavond nog eens uitgezonden. Ditmaal had het satirische programma de video van ,,Erdowi, Erdowo, Erdogan” voorzien van Turkse ondertiteling. Want, zei presentator Christian Ehring: ,,Misschien heeft Erdogan het niet begrepen?”
In het liedje op de muziek van het populaire jaren 80-nummer ,,Irgendwie, Irgendwo, irgendwann” van Nena wordt de Turkse president op de hak genomen. Het gaat onder meer over het grote paleis dat hij voor zichzelf liet bouwen en over het inperken van de persvrijheid. Vanwege het liedje moest de Duitse ambassadeur in Ankara tekst en uitleg komen geven.
Ondanks de commotie besloot extra 3, dat te zien is op publieke omroep NDR, Erdogan uit te roepen tot ,,medewerker van de maand”. De “samenwerking” met het Turkse staatshoofd werkte heel goed, vinden de makers van het programma.
Trouw 31.03.2016 Het offensief tegen de Turkse oppositiekrant Zaman gaat nu over de landsgrenzen heen. Turkije heeft de Europese en Amerikaanse websites geblokkeerd. Dat betekent dat ook de Turkstalige website van het Nederlandse Zaman Vandaag, zamanhollanda.nl, niet meer in Turkije te raadplegen is.
Begin maart werd de krant die kritisch schreef over de Turkse regering genationaliseerd. De actie kwam niet geheel onverwacht, Turkije vond al langer dat journalisten van Zaman strafbare feiten pleegden. De krant zou te kritisch zijn en banden hebben met de Turkse islamitische prediker Fethullah Gülen. Gülen werd eerder door president Recep Tayyip Erdogan beschuldigd van verraad.
Nieuwe toon
Na de nationalisering werd de toon van de krant in Turkije een stuk milder. Maar op de buitenlandse sites ging de krant gewoon door met kritische berichtgeving. “Dat werd kennelijk te bedreigend gevonden”, zegt hoofdredacteur Mehmet Cerit van Zaman Vandaag. Cerit zegt weinig te kunnen doen tegen het blokkeren van zijn website, omdat het is gebeurd in opdracht van de Turkse overheid. De Nederlandstalige website van Zaman Vandaag, zamanvandaag.nl, is overigens niet geblokkeerd.
Cerit zou willen dat de Europese politiek zich verzet tegen de blokkade, maar heeft er weinig hoop op. “Europa en ook onze premier Rutte durven niet tegen Erdogan te protesteren. Ze hebben hem te hard nodig in de vluchtelingencrisis. Zo gaat de persbreidel dus nu de grens over.”
Media in Turkije
De situatie voor de media in Turkije is al jaren moeilijk. Een van de belangrijkste oorzaken is volgens Asli Tunc, professor mediastudies aan de Bilgi Universiteit in Istanbul, de toenemende polarisatie in de samenleving, die met het opgelaaide conflict tussen het Turkse leger en de Koerdische PKK recent alleen maar groter is geworden. “Beide zijden manipuleren het verhaal naar believen”, meent Tunc die constateert dat in de mainstream media een grote angst bestaat om als pro-PKK gezien te worden.
“Zaman heeft zelf ongelooflijk veel schade berokkend aan de persvrijheid in Turkije”, zegt Tunc. Zaman is gelieerd is aan de Gülenbeweging van de islamitische prediker Fethullah Gülen en trok tot voor kort samen met Erdogan en diens AKP-partij op tegen de gemeenschappelijke, veelal seculiere, vijanden. Totdat beide heren in 2013 gebrouilleerd raakten en Erdogan de machtsstrijd naar zijn hand zette. “Ze zijn zeker niet onschuldig, maar nu zijn ze zelf het slachtoffer geworden”, zei Tunc eerder in Trouw.
NU 31.03.2016 Turkije heeft woensdagavond de websites van de Europese en Amerikaanse edities van de krant Zaman geblokkeerd. Dat betekent dat ook de Turkstalige website van het Nederlandse Zaman Vandaag, zamanhollanda.nl, niet meer in Turkije te raadplegen is.
“Na de nationalisering van de Turkse krant Zaman gingen wij buiten Turkije gewoon door met kritische berichtgeving over de regering-Erdogan. Dat werd kennelijk te bedreigend gevonden”, zegt hoofdredacteur Mehmet Cerit vanZaman Vandaag.
Cerit zegt weinig te kunnen doen tegen het blokkeren van zijn website, omdat het is gebeurd in opdracht van de Turkse overheid. De Nederlandstalige website van Zaman Vandaag, zamanvandaag.nl, is overigens niet geblokkeerd.
Europa
Cerit zou willen dat de Europese politiek zich verzet tegen de blokkade, maar heeft er weinig hoop op. “Europa en ook onze premier Rutte durven niet tegen Erdogan te protesteren. Ze hebben hem te hard nodig in de vluchtelingencrisis. Zo gaat de persbreidel dus nu de grens over.”
Video: Turken demonstreerden tegen de overname door de overheid
Telegraaf 30.03.2016 Turkije heeft woensdagavond de websites van de Europese en Amerikaanse edities van de krant Zaman geblokkeerd. Dat betekent dat ook de Turkstalige website van het Nederlandse Zaman Vandaag, zamanhollanda.nl, niet meer in Turkije te raadplegen is.
,,Na de nationalisering van de Turkse krant Zaman gingen wij buiten Turkije gewoon door met kritische berichtgeving over de regering-Erdogan. Dat werd kennelijk te bedreigend gevonden”, zegt hoofdredacteur Mehmet Cerit van Zaman Vandaag. Cerit zegt weinig te kunnen doen tegen het blokkeren van zijn website, omdat het is gebeurd in opdracht van de Turkse overheid. De Nederlandstalige website van Zaman Vandaag, zamanvandaag.nl, is overigens niet geblokkeerd.
Cerit zou willen dat de Europese politiek zich verzet tegen de blokkade, maar heeft er weinig hoop op. ,,Europa en ook onze premier Rutte durven niet tegen Erdogan te protesteren. Ze hebben hem te hard nodig in de vluchtelingencrisis. Zo gaat de persbreidel dus nu de grens over.”
Elsevier 30.03.2016 De Duitse publieke zender NDR maakte een satirisch filmpje over de Turkse president Recep Tayyip Erdogan, en die reageerde als door een wesp gestoken. Ankara riep de Duitse ambassadeur op het matje. Nu bemoeit ook Jean-Claude Juncker zich met de kwestie.
De voorzitter van de Europese Commissie ‘gelooft dat Turkije door deze stap eerder verder van de Europese Unie afdrijft dan dat het land dichterbij toetreding komt’, laat zijn woordvoerder volgens persbureau Reuters weten.
Dat de ambassadeur deze week tekst en uitleg moest geven lijkt volgens de Luxemburger ‘niet in overeenstemming te zijn met de vrijheid van de media en van meningsuiting’. De Duitsers hebben eerder de Turkse stap al veroordeeld. Volgens Berlijn valt op geen enkele manier aan de persvrijheid te tornen.
Belabberde persvrijheid
In het filmpje ‘Erdowie, Erdowo, Erdogan’ worden de Turkse president en zijn politieke lijn belachelijk gemaakt. Het nummer is een herschreven versie van het bekende nummer Irgendwie, Irgendwo, Irgendwann van de Duitse zangeres Nena. De satirische video maakte onderdeel uit van het Duitse tv-programma Extra 3 op de regionale omroep NDR.
In de video wordt onder meer de belabberde persvrijheid in Turkije aan de kaak gesteld. In het land – waarmee Brussel onlangs een akkoord sloot over de migratiecrisis – zitten veel journalisten vast. Begin deze maand namen de Turkse autoriteiten de oppositiekrant Zaman over, en werd de hoofdredacteur de laan uitgestuurd.
Gevangenis
‘Een journalist die iets schrijft wat Erdogan niet wil, zit morgen in de gevangenis,’ is onder meer te horen in het gewraakte filmpje. Ook verwijst het nummer naar de militaire campagne die Erdogan voert tegen de PKK met ‘hij heeft een pesthekel aan de Koerden en bombardeert liever hen dan de religieuze broeders van Islamitische Staat’.
De Turkse regering is boos omdat het land volgens Erdogan ‘alleen terroristen’ bombardeert. De PKK wordt in Turkije, evenals in Europa en Amerika, gezien als terroristische organisatie. Erdogan maakt zich nu dus kwaad. ‘We eisen dat het filmpje uit de lucht wordt gehaald.’
Tom Reijner (1986) werkt sinds augustus 2013 op de webredactie. Hij studeerde Politicologie en Geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam.
Telegraaf 30.3.2016 Turkije verwijdert zichzelf van Europa door de Duitse ambassadeur te ontbieden vanwege een satirische tv-uitzending over de Turkse president Recep Tayyip Erdogan. Dat vindt voorzitter van de Europese Commissie Jean-Claude Juncker.
In het twee minuten durende liedje ‘Erdowi, Erdowo, Erdogan’, dat twee weken geleden op de Duitse publieke omroep is uitgezonden, werden onder meer Erdogans paleis en het muilkorven van de Turkse pers aan de kaak gesteld.
De Duitse ambassadeur in Ankara moest deze week tekst en uitleg komen geven. ,,Deze stap lijkt niet in overeenstemming te zijn met de vrijheid van de pers en van meningsuiting’’, zei Junckers woordvoerder woensdag.
VK 29.03.2016 De Turkse regering kan niet lachen met een satirische bijdrage op de Duitse publieke omroep. De Duitse ambassadeur is dinsdag op het Ministerie van Buitenlandse Zaken ontboden vanwege een liedje over de Turkse president dat op de Duitse publieke omroep werd vertoond. Dat meldt het Duitse weekblad Der Spiegel.
In een aflevering van ‘extra 3’ op 17 maart werd in een liedje met de titel Erdowi, Erdowo, Erdogan de draak gestoken met de Turkse president Recep Tayyip Erdogan. In het twee minuten durende liedje ging het over het paleis dat Erdogan aan de Bosporus heeft laten bouwen. Ook werd de toenemende beperking van de persvrijheid in Turkije aangesneden.
Van kritiek op zijn persoon of de omgang met journalisten moet Erdogan weinig hebben. Zo stoorde hij zich enorm aan buitenlandse diplomaten die zaterdag de eerste procesdag tegen de journalisten Can Dündar en Erdem Gül bijwoonden en daarover twitterden. (ANP)
Elsevier 29.03.2016 De Turkse president Recep Tayyip Erdogan heeft de Duitse ambassadeur in Ankara op het matje geroepen. Erdogan is kwaad om een satirisch filmpje over hem dat door een Duitse regionale publieke omroep werd uitgezonden.
‘We willen daarmee onze weerstand tegen de uitzending uitspreken’, zegt een bron binnen de Turkse regering tegen persbureau AFP. ‘We eisen dat het filmpje uit de lucht wordt gehaald’.
Belachelijk
In het filmpje ‘Erdowie, Erdowo, Erdogan’ worden de Turkse president en zijn politieke lijn belachelijk gemaakt. Het nummer is een herschreven versie van het bekende nummer Irgendwie, Irgendwo, Irgendwann van de Duitse zangeres Nena. De satirische video maakte onderdeel uit van het Duitse tv-programma Extra 3 op de regionale omroep NDR.
Het noemt onder meer hoe Erdogan de persvrijheid in zijn land afbreekt en ridiculiseert zijn exorbitante uitgaven. ‘Een journalist die iets schrijft wat Erdogan niet wil, zit morgen in de gevangenis,’ is onder meer te horen.
Ook verwijst het nummer naar de militaire campagne die Erdogan voert tegen de PKKmet ‘Hij heeft een pesthekel aan de Koerden en bombardeert liever hen dan de religieuze broeders van Islamitische Staat’. De Turkse regering is boos omdat het land volgens Erdogan ‘alleen terroristen’ bombardeert. De PKK wordt in Turkije, evenals in Europa en Amerika, gezien als terroristische organisatie.
Turkije ligt onder vuur vanwege de armoedige persvrijheid in het land. De regering van Erdogan heeft in de afgelopen maanden een aantal vooraanstaande (regeringskritische) kranten en persbureaus overgenomen. Ook worden met regelmaat journalisten aangeklaagd die zich kritisch uitlaten over de president.
Het Duitse weekblad Der Spiegel heeft vorige week zijn correspondent uit Istanbul teruggetrokken, vanwege de situatie in het land. Turkije schendt de persvrijheid, vindt het weekblad.
Zaterdag startte het proces tegen de Turkse journalisten Can Dundar en Erdem Gul van de links-seculiere krant Cumhuriyet, waarbij veel buitenlandse pers en diplomaten van verschillende landen aanwezig waren. Ook dit werd niet op prijs gesteld door Erdogan: de diplomaten handelen daarmee buiten hun eigen macht, zei hij.
Spionage
Dundar en Gul staan terecht voor onder meer spionage, omdat ze een verhaal hadden gemaakt over Turkse wapenleveranties aan rebellen in Syrië, die vermoedelijk uiteindelijk bij IS zijn terechtgekomen. Het Turkse Constitutioneel Hof oordeelde eerder dat de arrestatie van de twee een ‘schending van de rechten van journalisten’ was. Ook hier reageerde Erdogan dreigend op: ‘Ik hoop niet dat het Constitutionele Hof nogmaals iets doet dat haar bestaansrecht ter discussie zal stellen’.
De Turkse president maakt werk van mensen die hem publiekelijk bekritiseren, door zich te beroepen op een oud en enigszins controversieel wetsartikel over belediging van het staatshoofd. Sinds augustus 2014 zijn er al bijna 2.000 strafzaken geweest tegen mensen die Erdogan zouden hebben beledigd.
Elif Isitman (1987) is sinds oktober 2014 online redacteur bij Elsevier.
Trouw 29.03.2016 De Turkse president Erdogan probeert nu ook buitenlandse media het zwijgen op te leggen. Hij is zo ontstemd over een Duits satirisch liedje dat hij de Duitse ambassadeur heeft ontboden, meldt weekblad Der Spiegel.
Een journalist die iets schrijft dat Erdogan niet zint, zit morgen in de gevangenis, aldus het Fragment uit de tekst van ‘Erdowie, Erdowo, Erdogan’.
Het nummer in kwestie, ‘Erdowie, Erdowo, Erdogan’, werd eerder deze maand uitgezonden op de publieke zender NDR. Op de melodie van ‘Irgendwie, Irgendwo, Irgendwann’ van zangeres Nena bezingen de makers het autoritaire optreden van de president, zoals het oppakken van critici en het muilkorven van kritische media. Ook het reusachtige paleis dat Erdogan voor zichzelf heeft laten bouwen is doelwit van spot. De clip toont journaalbeelden, onder meer van betogers die klappen krijgen.
Wat Erdogans minister van buitenlandse zaken besproken heeft met ambassadeur Martin Erdmann is niet bekend. Erdmann bezocht hem volgens Der Spiegel afgelopen dinsdag. De Turkse en Duitse regering geven geen commentaar. Een ‘ontmoeting van partners’ was het in ieder geval niet, stelt Der Spiegel. Eerder een dagvaarding.
Merkel heeft Erdogan nodig
Duitsland kan Erdogan niet te zeer tegen de haren strijken, want bondskanselier Merkel heeft hem nodig bij het beteugelen van de vluchtelingenstroom. In de overeenkomst die de EU eerder deze maand sloot, speelt Turkije een belangrijke rol. Het land gaat proberen om illegale migratie in te dammen, in ruil voor financiële en politieke beloningen.
Aan Erdogans autoritaire gedrag kan de EU vooralsnog weinig veranderen. De grootste krant van Turkije, Zaman, publiceert sinds de onvrijwillige overname door de regering vorige maand alleen nog lovende artikelen. En in Istanbul begint binnenkort de zaak tegen de hoofdredacteur van de krant Cumhuriyet en een van zijn collega’s. Justitie verdenkt hen van spionage en het helpen van een terreurorganisatie. De twee hadden gepubliceerd over Turkse wapenleveranties aan islamisten in Syrië.
Regering klaagde 2000 critici aan
Sinds Erdogans aantreden als president anderhalf jaar geleden heeft het Turkse openbaar ministerie bijna 2000 mensen aangeklaagd. Onder hen zijn academici en cartoonisten, meldde de minister van justitie laatst.
Der Spiegel maakte twee weken geleden zelf ook kennis met Erdogans onverdraagzaamheid. Het blad trok toen zijn Turkijecorrespondent terug, naar eigen zeggen omdat de regering hem het werken onmogelijk maakte. De hoofdredactie had geconcludeerd dat de journalist ‘niet langer welkom was’.
NU 29.03.2016 De Turkse regering is gegriefd door een satirisch programma op de Duitse publieke omroep. De Duitse ambassadeur is dinsdag op het ministerie van Buitenlandse Zaken ontboden.
Vermoedelijk gaat Turkije bij deze bijeenkomst formeel protest aantekenen tegen het programma, meldde Spiegel Online maandag. Turkije wil dat het programma waarin het spotje te zien was, niet meer wordt uitgezonden.
In een aflevering van Extra 3 op 17 maart werd in een liedje met de titel “Erdowi, Erdowo, Erdogan” de draak gestoken met de Turkse president Recep Tayyip Erdogan.
Het twee minuten durende liedje, dat de melodie heeft van de hit Irgendwie, Irgendwo, Irgendwann van zangeres Nena, beschrijft onder meer het enorme paleis in Ankara waar Erdogan intrek heeft genomen.
Persbreidel
Ook wordt de toenemende persbreidel in Turkije en de slechte behandeling van vrouwen in Turkije in het lied aangesneden. De clip bestaat uit recente journaalbeelden over deze onderwerpen.
Van kritiek op zijn persoon of de omgang met journalisten moet Erdogan weinig hebben. Zo stoorde hij zich enorm aan buitenlandse diplomaten die zaterdag de eerste procesdag tegen de journalisten Can Dündar en Erdem Gül bijwoonden en daarover twitterden.
VK 29.03.2016 Het moet een uiterst absurdistisch gesprek zijn geweest dat Martin Erdmann, Duitslands ambassadeur in Turkije, had met Recep Tayyip Erdogan. Het ging over een liedje – satire van de Duitse regionale televisie. De Turkse president wilde het lied verbieden, omdat hij zich erdoor beledigd voelt. Dat voelt Erdogan overigens goed.
Het liedje Erdowie, Erdowo, Erdogan is een satirische parodie op Nena’s meezinger Irgendwie, Irgendwo, Irgendwann. Het origineel gaat over de liefde, de parodie gaat over fraude en geweld tegen minderheden en het gebrek aan persvrijheid, oftewel: de manier waarop Erdogan Turkije regeert.
Op 17 maart werd de clip uitgezonden via de publieke omroep ARD als onderdeel van het programma extra 3 dat door de regionale publieke omroep NDR wordt gemaakt.
Het liedje was geen succes – misschien omdat het niet zo satirisch is, maar de treurige realiteit voorzien van een opgewekt muziekje. In de clip is vooral te zien hoe de Turkse politie demonstraties neerslaat.
Het is voor zover bekend de eerste keer dat de Turkse regeringsleider ook buiten zijn land de pers de mond probeert te snoeren. De Duitse ambassadeur heeft daar in Erdogans residentie waarschijnlijk moeten uitleggen dat dat wat de Turkse staatshoofd wilde in Duitsland niet eens kon – vanwege de persvrijheid.
Maar wat ambassadeur Erdmann precies heeft gezegd weet niemand, want de Duitse regering noch het ministerie van Buitenlandse Zaken reageerde op het ongemakkelijke diplomatieke voorval.
‘Hij bouwt een vluchtelingentent’
Behalve absurdistisch moet het gesprek tussen Erdmann en Erdogan ook uiterst gespannen zijn geweest. Twee weken geleden sloot de EU, met Bondskanselier Angela Merkel voorop, een deal met Turkije over het tot stilstand brengen van de vluchtelingenstroom van Syrië naar West-Europa. Of, zoals het liedje het verwoordt: ‘Geef hem je geld, en hij bouwt een vluchtelingentent.’
Met de overeenkomst heeft Merkel een flink stuk van haar politieke lot in handen gelegd van de man die in extra3 wordt bezongen als The Boss van de Bosporus en dezer dagen als medeaanklager optreedt in het proces tegen twee kritische journalisten.
Erdowie, Erdowo, Erdogan komt voor de Duitse regering dus op een uiterst ongemakkelijk moment, vooral omdat de presidentiële opwinding het punt onderstreept dat de oppositie al maanden maakt: dat er tussen de democratie-opvatting van de Turkse leider en die van de Europese Unie een kloof gaapt die groter en dieper is dan de Bosporus, of, simpelweg: dat je met Erdogan geen zaken moet doen. En dat wreef de Duitse oppositie de regering van Merkel dinsdag onder de neus.
Het tegenovergestelde effect: het filmpje was dinsdagavond op YouTube ruim 700 duizend keer bekeken. Daarnaast circuleren er nu verschillende cartoons over Erdogans gebrek aan humor. En het televisieprogramma extra 3 benoemde Erdogan op Twitter tot ‘Medewerker van de maand’.
Telegraaf 29.03.2016 De Turkse regering is gegriefd door een satirisch programma op de Duitse publieke omroep. De Duitse ambassadeur is dinsdag op het ministerie van Buitenlandse Zaken ontboden, vermoedelijk om een formeel protest aan te horen, meldde Spiegel Online maandag.
In een aflevering van ‘extra 3’ op 17 maart werd in een liedje met de titel ‘Erdowi, Erdowo, Erdogan’ de draak gestoken met de Turkse president Recep Tayyip Erdogan. In het twee minuten durende liedje ging het over het paleis dat Erdogan aan de Bosporus heeft laten bouwen. Ook werd de toenemende persbreidel in Turkije aangesneden.
Van kritiek op zijn persoon of de omgang met journalisten moet Erdogan weinig hebben. Zo stoorde hij zich enorm aan buitenlandse diplomaten die zaterdag de eerste procesdag tegen de journalisten Can Dündar en Erdem Gül bijwoonden en daarover twitterden.
AD 29.03.2016 De Turkse regering is geïrriteerd door een satirisch programma op de Duitse publieke omroep. De Duitse ambassadeur is dinsdag op het ministerie van Buitenlandse Zaken ontboden, vermoedelijk om een formeel protest aan te horen, meldde Spiegel Online maandag.
In een aflevering van ‘extra 3’ op 17 maart werd in een liedje met de titel ‘Erdowi, Erdowo, Erdogan’ de draak gestoken met de Turkse president Recep Tayyip Erdogan.
In het twee minuten durende liedje ging het over het paleis dat Erdogan aan de Bosporus heeft laten bouwen. Ook werd de toenemende persbreidel in Turkije aangesneden.
Van kritiek op zijn persoon of de omgang met journalisten moet Erdogan weinig hebben. Zo stoorde hij zich enorm aan buitenlandse diplomaten die zaterdag de eerste procesdag tegen de journalisten Can Dündar en Erdem Gül bijwoonden en daarover twitterden.
Telegraaf 28.03.2016 De Britse consul-generaal in Istanbul heeft zich de woede van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan op de hals gehaald. Leigh Turner nam afgelopen week een foto van zichzelf en Can Dündar, een van de twee Turkse journalisten die momenteel terechtstaan wegens spionage.
Dündar en zijn collega Erdem Gül berichtten vorig jaar over een wapenlevering aan Syrische rebellen, die door Turkije zouden worden geholpen. Daarbij publiceerden ze een video waarop trucks te zien waren waarin de wapens zouden zitten. Erdogan was woest. Hij beschuldigde de journalisten van spionage en drong persoonlijk aan op een proces.
,,De consul-generaal van een bepaald land ging naar het proces van een journalist die wordt beschuldigd van spionage, om hem te steunen”, aldus Erdogan volgens persbureau Anadolu. ,,Erger nog, hij gaat wang aan wang met de journalist op de foto en publiceert die foto. En hij gaat nog verder. Op sociale media zegt hij dingen als ‘Turkije moet beslissen wat voor land het wil zijn”’, zei de president zonder de Turners naam of diens thuisland te noemen.
Het Britse ministerie van Buitenlandse Zaken liet weten dat diplomaten wel vaker rechtszaken bijwonen. ,,Dit is een belangrijke zaak voor de vrijheid van meningsuiting in Turkije en wij zullen, samen met onze partners in de EU, de voortgang blijven volgen”, aldus een woordvoerder.
AD 25.03.2016 Twee prominente Turkse journalisten kunnen levenslange gevangenisstraf krijgen omdat ze staatsgeheimen zouden hebben onthuld. De rechtszaak tegen de twee is vrijdag achter gesloten deuren begonnen. De Turkse president Recep Tayyip Erdogan zou zich in de zaak als civiele partij bij de aanklagers hebben gevoegd.
Can Dundar en Erdem Gul werden in november opgepakt wegens het verspreiden van bepaald beeldmateriaal over de oorlog in Syrië. Daarop zou te zien zijn dat de Turkse geheime dienst in 2014 wapens hielp smokkelen naar Syrië. Justitie beschuldigt de journalisten onder andere van het verspreiden van geheime informatie en spionage.
Vlak voor de zitting verklaarde Dundar dat Turkije probeert journalisten te intimideren. ,,Wat ze proberen te creëren is een mechanisme van zelfcensuur en een toenemende sfeer van angst”, citeert de BBC. Medestanders van de twee zeggen dat de rechtszaak een belangrijke graadmeter voor de persvrijheid in het land zal zijn.
Vrijgelaten
In februari werden de journalisten vrijgelaten nadat het Turkse Constitutionele Hof bepaalde dat met hun arrestatie de rechten van de twee zijn geschonden. Ze moesten wel in het land blijven.
Dundar, hoofdredacteur van Cumhuriyet, sprak na zijn vrijlating van een ,,historische beslissing” van het Constitutionele Hof. ,,Het oordeel heeft niet alleen voor ons de weg vrijgemaakt maar ook voor al onze collega’s, de persvrijheid en vrijheid van meningsuiting.”
Telegraaf 25.03.2016 Twee prominente Turkse journalisten kunnen levenslange gevangenisstraf krijgen omdat ze staatsgeheimen zouden hebben onthuld. De rechtszaak tegen de twee is vrijdag achter gesloten deuren begonnen. De Turkse president Recep Tayyip Erdogan zou zich in de zaak als civiele partij bij de aanklagers hebben gevoegd.
Can Dundar en Erdem Gul van de krant Cumhuriyet werden in november aangehouden omdat ze hadden bericht dat de Turkse regering wapens wilde exporteren naar extremisten in Syrië.
Vlak voor de zitting verklaarde Dundar dat Turkije probeert journalisten te intimideren. ,,Wat ze proberen te creëren is een mechanisme van zelfcensuur en een toenemende sfeer van angst”, citeert de BBC. Medestanders van de twee zeggen dat de rechtszaak een belangrijke graadmeter voor de persvrijheid in het land zal zijn.
VK 25.03.2016 Ondanks stevige internationale kritiek komen Can Dundar en Erdem Gül, twee prominente Turkse journalisten, vrijdag opnieuw voor de rechter. Er hangt hen een levenslange celstraf boven het hoofd.
De journalisten staan terecht op verdenking van spionage, maar volgens tegenstanders is het opnieuw een poging van president Recep Erdogan om de persvrijheid in zijn land aan banden te leggen. ‘Wij zijn geen beklaagden, wij zijn getuigen’, zei Dundar zelf tegen persbureau Reuters. ‘We zullen dit tot een politiek proces maken.’
Eind februari werden de journalisten van de krant Cumhuriyet nog vrijgelaten, omdat er fouten tijdens het onderzoek waren gemaakt, tot groot ongenoegen van de Turkse president. ‘Ik hoop dat het Constitutionele Hof niet nogmaals iets doet dat zijn bestaansrecht ter discussie zal stellen’, zei hij in een toespraak.
‘Niet vergeven’
De journalisten, die beschouwd worden als coryfeeën in de Turkse journalistiek, publiceerden in mei over Turkse inlichtingenofficiers in 2014 die wapens naar Syrië vervoerden. Erdogan liet weten dat hij de publicatie beschouwt als een poging om de Turkse positie te ondermijnen en dat hij zulke journalistiek niet zal vergeven.
Begin deze maand werd Zaman, de grootste Turkse krant, onder staatstoezicht geplaatst. Erdogan beschuldigde zijn aartsrivaal, die de eigenaar van Zaman is, van samenzwering om de overheid omver te werpen.
Turkije op staat inmiddels op de 149e plaats van de World Press Freedom Index, een organisatie die de persvrijheid in 180 landen meet. Tien jaar geleden stond het nog op de 98ste plek.
NU 25.03.2016 De rechtszaak tegen twee prominente Turkse journalisten die staatsgeheimen zouden hebben onthuld, is vrijdag achter gesloten deuren begonnen.
De Turkse president Recep Tayyip Erdogan zou zich in de zaak als civiele partij bij de aanklagers hebben gevoegd.
Can Dundar en Erdem Gul van de krant Cumhuriyet werden in november aangehouden omdat ze hadden bericht dat de Turkse regering wapens wilde exporteren naar extremisten in Syrië.
Vlak voor de zitting verklaarde Dundar dat Turkije probeert journalisten te intimideren. ,,Wat ze proberen te creëren is een mechanisme van zelfcensuur en een toenemende sfeer van angst”, citeert de BBC. Medestanders van de twee zeggen dat de rechtszaak een belangrijke graadmeter voor de persvrijheid in het land zal zijn.
VK 25.11.2016 Ondanks stevige internationale kritiek komen Can Dundar en Erdem Gül, twee prominente Turkse journalisten, vrijdag opnieuw voor de rechter. Er hangt hen een levenslange celstraf boven het hoofd.
De journalisten staan terecht op verdenking van spionage, maar volgens tegenstanders is het opnieuw een poging van president Recep Erdogan om de persvrijheid in zijn land aan banden te leggen. ‘Wij zijn geen beklaagden, wij zijn getuigen’, zei Dundar zelf tegen persbureau Reuters. ‘We zullen dit tot een politiek proces maken.’
Eind februari werden de journalisten van de krant Cumhuriyet nog vrijgelaten, omdat er fouten tijdens het onderzoek waren gemaakt, tot groot ongenoegen van de Turkse president. ‘Ik hoop dat het Constitutionele Hof niet nogmaals iets doet dat zijn bestaansrecht ter discussie zal stellen’, zei hij in een toespraak.
‘Niet vergeven’
De journalisten, die beschouwd worden als coryfeeën in de Turkse journalistiek, publiceerden in mei over Turkse inlichtingenofficiers in 2014 die wapens naar Syrië vervoerden. Erdogan liet weten dat hij de publicatie beschouwt als een poging om de Turkse positie te ondermijnen en dat hij zulke journalistiek niet zal vergeven.
Begin deze maand werd Zaman, de grootste Turkse krant, onder staatstoezicht geplaatst. Erdogan beschuldigde zijn aartsrivaal, die de eigenaar van Zaman is, van samenzwering om de overheid omver te werpen.
Turkije op staat inmiddels op de 149e plaats van de World Press Freedom Index, een organisatie die de persvrijheid in 180 landen meet. Tien jaar geleden stond het nog op de 98ste plek.
Trouw 20.03.2016 Nu de media al grotendeels in handen van Erdogan zijn, zal hij de chaos in Turkije willen gebruiken om alleenheerschappij te creëren, stelt Mehmet Cerit, hoofdredacteur van Zaman Vandaag.
Als de chaos in Turkije voortduurt, zal president Erdogan met zijn mediamacht (bijna 90 procent van de Turkse media is in handen van de regering) gemakkelijk 400 zetels halen bij vervroegde verkiezingen. Hij kan dan alsnog een presidentieel systeem invoeren en nog meer macht vergaren. De EU krijgt dan voor het eerst een Midden-Oostenland, inclusief sultan, als buurland.
Het is niet toevallig dat er in Turkije de laatste tijd veel aanslagen plaatsvinden die sociale onrust veroorzaken. Turken zijn bang, maar ook niet-Turken.
Onlangs sprak ik een Nederlander die al vijf jaar in Ankara woont. Hij heeft besloten terug te keren naar Nederland omdat hij zich niet meer veilig voelt. In nog geen vijf maanden zijn er 170 van zijn stadgenoten gedood door drie zelfmoordaanslagen. Na de laatste aanslag in Ankara dook een video op waarin een nabestaande van een slachtoffer uithaalt naar Erdogan: “Loop naar de hel met je presidentieel systeem en je hebzucht!” Dat de man zijn woede specifiek richt op de huidige president, is veelzeggend.
Geef mij netjes 400 zetels zodat er geen chaos komt
Afgelopen dinsdag bracht de president van Azerbeidzjan ,Ilham Aliyev, een bezoek aan de Turkse president Tayyip Erdogan.
Alleenheerschappij
Erdogan is uit op alleenheerschappij en wanneer hij die niet krijgt, creëert hij chaos om vervolgens te stellen dat hij alleenheerschappij moet krijgen zodat hij de chaos kan oplossen.
Al in de aanloop naar de parlementsverkiezingen van juni vorig jaar dreigde hij: “Geef mij netjes 400 zetels zodat er geen chaos komt”. Die 400 zetels kreeg hij niet, sterker nog, zijn partij verloor de meerderheid in het parlement. Koerden en linkse Turken hadden namelijk massaal op de linkse pro-Koerdische partij HDP gestemd, waardoor HDP met een ongekend zetelaantal (80) in het parlement kwam.
De Koerden in Oost-Turkije moeten dit nu ontgelden. Steden zijn er belegerd. In sommige steden geldt al meer dan drie maanden een straatverbod, waardoor mensen niet eens kunnen voorzien in hun meest basale behoeften.
Vrede kwam voor Erdogan electoraal niet goed uit
Vrede kwam voor Erdogan electoraal namelijk niet goed uit; dat is ook de reden waarom hij de vredesbesprekingen met de terroristische organisatie PKK stopte. Cynisch genoeg kwam vrede ook voor de PKK niet goed uit, want de HDP, die voor een democratische oplossing is, zit de legitimatie van de gewapende strijd van de PKK immers in de weg. Met wederzijdse goedkeuring startte de oorlog in Oost-Turkije, die nu nog gaande is en waardoor al meer dan 400.000 Koerden uit het gebied zijn gevlucht.
Chaos als gevolg van de oorlog in het oosten van Turkije, de aanslagen van de PKK, de aanslag in Ankara op 10 oktober (102 doden); dit alles hielp Erdogan tijdens de tweede parlementsverkiezingen (op 1 november, omdat na de eerste verkiezingen geen coalitie werd gevormd) opnieuw in het zadel. “Hoe kan dat nou dat de meerderheid van de inwoners van Ankara ondanks de aanslag massaal op de AKP hebben gestemd?”, vroeg ik aan een daar wonende kennis. Hij zei: “Wat moet je doen, Mehmet. Om stabiliteit en vrede te krijgen moeten we op de AKP stemmen, anders zal het land in chaos terechtkomen.”
Veel Turken zijn gebrainwasht door de steeds eenzijdiger berichtgeving van de media
Monddood gemaakt
Veel Turken zijn gebrainwasht door de steeds eenzijdiger berichtgeving van de media. Op 28 januari kopte de pro-Erdogan-krant Yeni Akit: ‘Presidentieel systeem of chaos.’ AKP-parlementariërs proberen elke dag in tv-programma’s uit te leggen dat er in Turkije chaos is omdat er geen presidentieel systeem is. Het is overduidelijk dat Erdogan en de AKP uit zijn op invoering van het presidentieel systeem, koste wat het kost. Alle criticasters en kritische media worden rücksichtslos monddood gemaakt. Kritische en invloedrijke ngo’s (non-gouvernementele organisaties) worden verdacht gemaakt. Grote kritische multinationals worden net als de krant Zaman genationaliseerd.
Het is te hopen dat de EU wél door de chaos-strategie van Erdogan heen prikt, ondanks dat ze denkt met Erdogan een oplossing voor het vluchtelingenprobleem binnen handbereik te hebben.
Elsevier 15.03.2016 De Turkse president Recep Tayyip Erdogan wil na de recente bomaanslag in Ankara dat Turkije de definitie van terrorisme verbreden. Niet alleen degenen die aanslagen plegen verspreiden terreur, ook kritische journalisten en activisten doen dat, vindt Erdogan.
‘Je bevindt je aan onze zijde, of aan de zijde van de terroristen,’ zei de Turkse president maandagavond in een speech. ‘Er is geen verschil tussen een terrorist met een wapen of een bom en degenen die hun positie en pen gebruiken om de doelen van terroristen te bereiken.’ Daarna verwees Erdogan naar journalisten, activisten, politici en academici.
De opmerkingen van de Turkse president komen daags na een bomaanslag in het centrum van Ankara, de derde in een paar maanden tijd. Volgens de Turkse premier Ahmet Davutoglu zaten Koerdische PKK-strijders achter de aanslag, waarbij 37 mensen om het leven kwamen. Erdogan beloofde maandag ‘het terrorisme op de knieën te dwingen’.
Onafhankelijke journalistiek De Turkse regering voert al langer een strijd tegen journalisten. Twee weken geleden werd het bestuur van de grootste krant van het land, Zaman, overgenomen door een toezichthouder van de overheid. De krant zou te kritisch berichten over Erdogan en banden onderhouden met zijn aartsrivaal Fethullah Gülen. De hoofdredacteur van Zaman noemde de overname ‘het einde van de Turkse rechtstaat’.
Vorig jaar werden tientallen websites, kranten en televisiestations overvallen door de Turkse politie, vaak onder het mom van ‘het beschermen van de openbare orde.’ Ook werd Twitter meermaals offline gehaald.
Emile Kossen (1992) is sinds september 2015 online redacteur bij Elsevier.:
Trouw 13.03.2016 De onder staatstoezicht gestelde grootste Turkse krant Zaman, eind vorige week, bracht de benarde situatie van de persvrijheid in Turkije wereldwijd weer in het middelpunt van de aandacht. Maar de Turkse media staan al veel langer onder grote druk. En de overname van Zaman vertelt niet het hele verhaal, meent Asli Tunc, professor mediastudies aan de Bilgi Universiteit in Istanbul.
De Gülenbeweging is zeker niet onschuldig, maar nu is het zelf het slachtoffer geworden.
“Zaman heeft zelf ongelooflijk veel schade berokkend aan de persvrijheid in Turkije”, zegt Tunc over de krant die gelieerd is aan de Gülenbeweging. De beweging van de islamitische prediker Fethullah Gülen trok tot voor kort samen met Erdogan en diens AKP-partij op tegen de gemeenschappelijke, veelal seculiere, vijanden. Tijdens het verstandshuwelijk leidde de beruchte Ergenekonprocessen, met Gülen-rechters, tot de gevangenschap van verschillende journalisten.
Totdat beide heren in 2013 gebrouilleerd raakten en Erdogan de machtsstrijd naar zijn hand zette.
“Ze zijn zeker niet onschuldig, maar nu zijn ze zelf het slachtoffer geworden”, zegt Tunc in haar werkkamer die uitkijkt over de Gouden Hoorn. Dat wil ze toch maar even gezegd hebben, voordat ze ingaat op de structurele factoren van de penibele situatie voor de media in Turkije.
Polarisatie
Een van de belangrijkste factoren is volgens Tunc de toenemende polarisatie in de samenleving, die met het opgelaaide conflict tussen het Turkse leger en de Koerdische PKK recent alleen maar groter is geworden.
Hoe kan je journalistiek bedrijven als je baas tegelijkertijd een oliebedrijf leidt dat goede banden met de regering moet hebben om opdrachten binnen te halen?
“Beide zijden manipuleren het verhaal naar believen”, meent Tunc die constateert dat in de mainstream media een grote angst bestaat om als pro-PKK gezien te worden.
“Iedere dag vallen er veel doden en dat moet belicht worden vanuit de officiële ideologie en het nationalistische standpunt van de regering. De consequentie is dat we niets horen van de burgers die in het zuidoosten van het land leven. Het is wij versus zij en vrede is een vies woord geworden.
“Voor journalisten van mainstream media is het onmogelijk vanuit een ander perspectief verslag te doen van de ontwikkelingen in het zuidoosten. “En zelfs al zouden ze dat doen dan zou het niet gepubliceerd worden. Je wordt geacht de regels van het mediabedrijf te volgen”, aldus Tunc die van mening is dat Koerdische media zich net zo zeer schuldig maken aan het preken voor eigen parochie: “We hebben niets geleerd van de jaren negentig.” Toen was de strijd tussen het Turkse leger en de PKK op zijn hoogtepunt.
Turkse mediabedrijven zijn vaak onderdeel van grote conglomeraten met belangen in andere sectoren. De relaties met de politiek hebben volgens Tunc bijgedragen aan de verwoesting van de journalistiek in Turkije. “Hoe kan je journalistiek bedrijven als je baas tegelijkertijd een oliebedrijf of een telecombedrijf leidt dat goede banden met de regering moet hebben om opdrachten binnen te halen?”, vraagt ze.
Vreedzame, gematigde journalistiek verkoopt niet. Je kan alleen meedoen als je bij het ene of bij het andere kamp hoort.
Propaganda
Het gevolg is dat de Turken propaganda voorgeschoteld krijgen in plaats van journalistiek. “We zien nauwelijks meer journalisten die de juiste vragen kunnen stellen. Neem de persconferenties of tv-interviews van tegenwoordig. Die zijn vaak volledig geënsceneerd. De propaganda machine werkt op een heel effectieve manier”, vervolgt Tunc.
Hoewel de onlineplatforms als paddestoelen uit de grond schieten is dat niet genoeg tegenwicht tegen de propaganda. “Turken zijn nog altijd erg op de televisie gericht. Ze geloven de opiniemakers die ze kennen, wat ze ook verkondigen. De alternatieve online media zijn niet bij machte het dominante discours te veranderen”, stelt Tunc.
Ze koestert dan ook weinig hoop op verbetering in de nabije toekomst. “Er is geen druk vanuit de EU vanwege de vluchtelingencrisis. En in Turkije zelf accepteren mensen de situatie vrij gemakkelijk zoals die is. Zo lang er geen financiële crisis is zal het onze tijd wel duren, is de mentaliteit. Helaas realiseert men zich niet hoe gevaarlijk de huidige trend is.”
Het handjevol journalisten dat, vaak op freelance basis, wel op een onafhankelijke manier verhalen probeert te vertellen wordt vrijwel direct beschuldigd van verraad. “Vreedzame, gematigde journalistiek verkoopt niet. Je kan alleen meedoen als je bij het ene of bij het andere kamp hoort”, concludeert Tunc.
Asli Tunc is sinds 2012 professor mediastudies aan de Bilgi Universiteit in Istanbul. Ze deed voor haar promotie in de Verenigde Staten onderzoek naar de rol van politieke cartoons in het democratiseringsproces van Turkije.
VK 11.03.2016 De Turkse president Tayyip Erdogan heeft de uitspraak van het Constitutionele Hof die leidde tot de vrijlating van twee journalisten een stap tegen Turkije genoemd. ‘Ik hoop dat het Constitutionele Hof niet nogmaals iets doet dat haar bestaansrecht ter discussie zal stellen,’ aldus Erdogan in een toespraak vrijdag in de zuidwestelijke stad Burdur.
Eind februari oordeelde het Constitutionele Hof dat met de arrestatie van Can Dundar en Erdem Gul de rechten van de twee journalisten waren geschonden.
Dundar en Gul berichtten in 2014 over wapenleveranties door Turkije aan Syrische rebellen. Bij de berichtgeving werden ook foto’s afgedrukt waarop trucks te zien zijn, die zouden zijn volgeladen met wapens. Erdogan noemde dit vrijdag ‘een concreet voorbeeld van een van de grootste bedreigingen tegen Turkije in de laatste tijd’. Volgens de regering hebben de journalisten zich schuldig gemaakt aan het verlenen van steun aan terroristen en het schenden van de staatsveiligheid.
Druk op de media
Dundar en Gul zijn uitgegroeid tot symbolen van de toenemende onderdrukking van de media door de Turkse regering. Deze onderdrukking bereikte begin maart een nieuw hoogtepunt, toen de Turkse autoriteiten de grootste oppositiekrant Zaman overnamen. De Turkse premier Ahmet Davutoglu verdedigde de overname door te stellen: ‘Turkije heeft het recht te twijfelen aan diegenen die bijdragen aan een poging tot een coup tegen een gekozen regering, zij het op economische of journalistieke wijze.’
Sinds 2015 voert het Turkse regime de druk op de media op. Sindsdien zijn er tientallen politie-invallen bij kranten, weekbladen en televisiestations, waarbij journalisten zijn gearresteerd en gevangen gezet. Een aantal van hen zit nog steeds vast in afwachting van een aanklacht.
Trouw 11.03.2016 De Turkse president Tayyip Erdogan heeft de uitspraak van het Constitutionele Hof die leidde tot de vrijlating van twee journalisten een stap tegen Turkije genoemd. “Ik hoop dat het Constitutionele Hof niet nogmaals iets doet dat zijn bestaansrecht ter discussie zal stellen,” aldus Erdogan in een toespraak vandaag in de zuidwestelijke stad Burdur.
Eind februari oordeelde het Hof dat met de arrestatie van Can Dundar en Erdem Gul de rechten van de twee journalisten waren geschonden. Dundar en Gul werden in november opgepakt wegens het verspreiden van beeldmateriaal over de oorlog in Syrië. Erdogan noemde de vrijlating van de journalisten “een concreet voorbeeld van een van de grootste bedreigingen tegen Turkije de laatste tijd.” Op de beelden zou te zien zijn dat de Turkse geheime dienst in 2014 wapens hielp smokkelen naar Syrië.
Cumhuriyet schrijft geregeld kritisch over president Recep Tayyip Erdogan en diens regering. Juist omdat de krant zich onafhankelijk durft op te stellen tegenover de regering, kreeg ze vorig jaar nog de Persvrijheidsprijs van journalistenorganisatie Reporters Zonder Grenzen. Korte tijd later werden hoofdredacteur Dündar en de correspondent in Ankara, Gül, gearresteerd.
De twee journalisten zijn nog niet van de Turkse justitie af. Op 25 maart begint een proces tegen hen wegens spionage en het verspreiden van geheime informatie. Ze mogen het land niet uit en ze kunnen een levenslange gevangenisstraf krijgen.
Het gebeurt vaker dat de Turkse regering zich met journalisten bemoeit. Onlangs viel de Turkse politie het hoofdkantoor binnen van de Zaman, de grootste krant van Turkije. De hoofdredacteur van de regeringskritische Zaman werd ontslagen en de krant werd door de Turkse regering overgenomen.
NU 11.03.2016 De Turkse president Recep Tayyip Erdogan heeft de uitspraak van het Consitutionele Hof die leidde tot de vrijlating van twee journalisten een stap tegen Turkije genoemd.
“Ik hoop dat het Constitutionele Hof niet nogmaals iets doet dat haar bestaansrecht ter discussie zal stellen”, aldus Erdogan in een toespraak vrijdag in de zuidwestelijke stad Burdur.
Eind februari oordeelde het Hof dat met de arrestatie van Can Dundar en Erdem Gul de rechten van de twee journalisten waren geschonden. Dundar en Gul werden in november opgepakt wegens het verspreiden van beeldmateriaal over de oorlog in Syrië.
Concreet voorbeeld
Erdogan noemde dit vrijdag “een concreet voorbeeld van een van de grootste bedreigingen tegen Turkije de laatste tijd”. Op de beelden zou te zien zijn dat de Turkse geheime dienst in 2014 wapens hielp smokkelen naar Syrië.
De twee journalisten zijn nog niet van de Turkse justitie af. Op 25 maart begint een proces tegen hen wegens spionage en het verspreiden van geheime informatie. Ze mogen het land niet uit en ze kunnen een levenslange gevangenisstraf krijgen.
Telegraaf 11.03.2016 De Turkse president Tayyip Erdogan heeft de uitspraak van het Consitutionele Hof die leidde tot de vrijlating van twee journalisten een stap tegen Turkije genoemd. ,,Ik hoop dat het Constitutionele Hof niet nogmaals iets doet dat haar bestaansrecht ter discussie zal stellen,’’ aldus Erdogan in een toespraak vrijdag in de zuidwestelijke stad Burdur.
Eind februari oordeelde het Constitutionele Hof dat met de arrestatie van Can Dundar en Erdem Gul de rechten van de twee journalisten waren geschonden. Dundar en Gul werden in november opgepakt wegens het verspreiden van beeldmateriaal over de oorlog in Syrië. Erdogan noemde dit vrijdag ,,een concreet voorbeeld van een van de grootste bedreigingen tegen Turkije in de laatste tijd.” Op de beelden zou te zien zijn dat de Turkse geheime dienst in 2014 wapens hielp smokkelen naar Syrië.
De twee journalisten zijn nog niet van de Turkse justitie af. Op 25 maart begint een proces tegen hen wegens spionage en het verspreiden van geheime informatie. Ze mogen het land niet uit en ze kunnen een levenslange gevangenisstraf krijgen.
VK 10.03.2016 Erdogan heeft zijn vroegere maatje Fethullah Gülen definitief van het politieke toneel verwijderd.
Het regime van president Erdogan heeft Zaman, ‘de Tijd’, een van de grootste Turkse kranten, in een juridische coup verbrijzeld. Het is het einde van de vrijheid van meningsuiting in Turkije. Dat is tragisch. Het is ook een van de laatste fases van de strijd om de macht tussen twee islamitische groeperingen in Turkije. De reacties op het dictatoriale ingrijpen zijn gekleurd door emoties: journalisten zijn slachtoffers. Slachtoffers zijn zielig en worden als inherent-goed beschouwd; voor slachtoffers behoor je op de bres te staan. Maar wat als de slachtoffer-journalisten bepaald geen vaandeldragers waren van de persvrijheid?
Zaman behoorde tot het wereldwijde netwerk van bedrijven, onderwijsinstellingen en banken van de islamitische broederschap van Fethullah Gülen. Ook in Nederland is de beweging actief. Zelf verblijft Gülen met zijn entourage in de VS, waarheen hij in de jaren negentig vluchtte. Zijn doel is altijd geweest om de Turkse staat van binnenuit te her-islamiseren. Daartoe is hij decennia geleden begonnen met het oprichten van scholen waar goed onderwijs werd gegeven. Gülen moedigde zijn volgelingen aan geen geld te steken in nieuwe moskeeën maar in nieuwe scholen en studentenflats. Jongens en meisjes woonden er gratis. Daar werden ze geschoold in de beginselen van de broederschap en werd hun een islamitische gedachtengang bijgebracht.
Gülenisten waren lange tijd als riet dat met de wind meewaait. Gülen sprak zich nooit uit tegen het toen nog geldende verbod op het dragen van hoofddoeken op school of in andere overheidsinstellingen. Belangrijker dan ideologische strijd vond hij de scholing van ‘Gouden Generaties’. Gülenisten toonden zich goede ambtenaren en werkten zich op in het onderwijs en bij justitie en politie, met name in de inlichtingendiensten, tot ze daar in de hoogste functies zaten.
Erdogan en zijn AKP behoren tot een andere islamitische broederschap. Zijn ideaal van een groots, islamitisch Turkije, een wereldmacht, verschilt nauwelijks van het Turkse ideaal van Gülen. Maar beiden willen alleenheerser zijn en alle macht concentreren in de handen van hun volgelingen. Aanvankelijk gingen Erdogan en Gülen een tactische alliantie aan om samen een einde te maken aan de macht van de militairen en orthodoxe kemalisten die hen altijd hadden vervolgd.
De gülenisten in het staatsapparaat en in de media droegen het zotste bewijsmateriaal aan in de meest absurde rechtszaak in de Turkse geschiedenis: ‘Ergenekon’, een ‘bende’ die tot doel had de islamitische regering van Erdogan omver te gooien en de gülenisten monddood te maken. Dag in dag uit, jarenlang, publiceerde Zaman zonder wederhoor de onwaarschijnlijkste plotscenario’s. Eén voorbeeld uit de idiote reeks beschuldigingen: oprichter van de Koerdische onafhankelijkheidsbeweging PKK was niet Abdullah Öcalan geweest maar ultranationalistische Turkse militairen. De militairen zouden het Turkse volk willen onderwerpen door angst te zaaien voor Koerdische terroristen.
Honderden militairen, ambtenaren en journalisten werden in de gevangenis gezet omdat ze lid van Ergenekon waren. Wat ze gemeen hadden was kritiek op Gülen. Vijf jaar geleden waren de rechtszaken tegen de journalisten Nedim Sener en Ahmet Sik ook in Nederland groot nieuws. Nu emoties over de aanval op Zaman ons overmand hebben, zijn we dat vergeten. De redactie van Zaman die nu huilt over het monddood maken van journalisten in Turkije, heeft zelf precies hetzelfde gedaan met anti-Gülenjournalisten, academici en soldaten.
Afgaande op de laakbare bewijsvoering in de megaprocessen ging het de gülenisten niet om vervanging van het militaire despotisme door democratie, maar om pure macht. Het was onvermijdelijk dat de twee overwinnaars, Erdogan en Gülen, vervolgens de strijd met elkaar aangingen. Het begon met de aankondiging van Erdogan, toen nog premier, dat hij zich als president van Turkije zou laten verkiezen en daarna de grondwet zodanig veranderen dat hij alleenheerser werd. Zaman stond vol artikelen over hoe ‘ondemocratisch’ Erdogans greep naar de macht was. In werkelijkheid fungeerde Zaman als dekmantel voor Gülens aspiraties: mede-eigenaar van de staat worden en het vetorecht over regeringsbesluiten verkrijgen.
In de vuile oorlog die volgde, ontnam Erdogan Gülen zijn financiële middelen: zijn banken en bedrijven van aanhangers werden leeggezogen, leerlingen van de Gülen-onderwijsinstellingen werden niet meer aangenomen in overheidsbanen. De laatste grote slag van de gülenisten was de arrestatie van verschillende ministers van Erdogan op verdenking van corruptie. In de weken daarop publiceer-de Zaman telefoongesprekken van hooggeplaatste Turken waarin zij zich schuldig leken te maken aan misdaden. Ook gesprekken van Erdogan met zijn zoon Bilal kwamen in de pers.
Islamitische republiek
Maar toen de gülenisten bij justitie en politie op het punt stonden Erdogans naaste familie te arresteren, was de president hen net voor. Hij plaatste duizenden rechters, aanklagers, politiemensen over naar obscure delen van het land, anderen liet hij ontslaan of arresteren. Erdogan gaf alle veroordeelden in de Ergenekon-processen hun vrijheid terug. ‘Ergenekon heeft nooit bestaan’, gaf de president toe.
Decennialang bereidde Gülen de overname van de Turkse staat voor om er een islamitische republiek van te maken, maar hij heeft het onderspit gedolven. Die islamitische republiek is er wel gekomen maar het is de islamitische republiek van Erdogan. De Gülen Broederschap is in eigen land, Turkije, verslagen. In het buitenland leeft ze nog voort met onder meer de Nederlandse editie van Zaman.
En de militairen die lange tijd een toontje lager moesten zingen door toedoen van gülenisten zijn terug in het politieke landschap van Turkije.
NU 09.03.2016 Een journalist van de linkse Turkse krant Birgun is woensdag veroordeeld tot 21 maanden cel voor het beledigen van president Recep Tayyip Erdogan.
De journalist was aangehouden vanwege een onderzoek naar een artikel dat hij had geschreven over een mogelijk corruptieschandaal waar Erdogan bij betrokken zou zijn.
De rechtbank veroordeelde hem volgens persbureau DPA echter voor de verdediging die de verdachte had geschreven. Zijn verklaring bevatte een acrostichon: de eerste letters van elke regel vormden de boodschap ‘Erdogan dief’. Dat vond de rechtbank voldoende reden om de schrijver te veroordelen.
De krant is in beroep gegaan tegen de veroordeling. In totaal zijn sinds de verkiezing van Erdogan in 2014 al meer dan 1.800 mensen aangeklaagd voor belediging van de president.
Toezichthouders
Het is niet het eerste incident met Turkse media deze week. Vrijdag kreeg de kritische krant Zaman een toezichthouder van de overheid. De hele redactie werd ontslagen en sinds zondag schrijft de krant alleen nog positieve verhalen over de president. Ook bij het Turkse persbureau Cihan werd maandag zo’n toezichthouder aangesteld.
De overname van Zaman leidde dit weekend tot flinke protesten in Istanbul. Vele duizenden mensen gingen de straat op. De politie greep hard in met traangas, waterkanonnen en rubberen kogels.
Elsevier 08.03.2016 Ook bij persbureau Cihan staat dinsdag een bewindvoerder van de Turkse overheid aan het roer. Het persbureau is nauw verbonden met Zaman, de grote oppositiekrant die vrijdag ten prooi viel aan de autocratische machthebbers in Ankara.
Naar alle waarschijnlijkheid zit de Turkse president Recep Tayyip Erdogan achter de beslissing, uit boosheid over de kritiek op hem van deze media. De toezichthouders zijn dezelfden als bij Zaman.
Heel andere koers
Dat deze laatstgenoemde krant na de machtsovername een heel andere koers vaart, blijkt wel uit de voorpagina van afgelopen zondag. Toen stond er prompt een foto van Erdogan, met daarnaast lof voor een groot infrastructureel project – waar de Turkse president traditiegetrouw goede sier mee maakt.
De Nederlandse publicatie Zaman Vandaag zal gewoon blijven opereren zoals het altijd doet. De krant komt deze week met een speciale editie die gewijd is aan de persvrijheid. Turkije is van een andere orde. ‘Stapje voor stapje wordt persvrijheid afgebroken‘
Maar de kritiek op de regering, die nu tot het verleden lijkt te behoren, heeft nog een dieper liggende oorzaak: het conflict tussen Erdogan en zijn aartsvijand, de 74-jarige Fethullah Gülen. Deze invloedrijke moslimgeestelijke was ooit medestander van Erdogan.
Staatsgreep
Gülen, die sinds 1997 in de Verenigde Staten woont, was met zijn miljoenen aanhangers in Turkije een belangrijke ondersteunende factor voor de macht van Erdogan en zijn AK-partij – alweer veertien jaar aan de leiding in Turkije. Maar intussen liggen beide mannen dus met elkaar in de clinch.
Gülen heeft aanhangers over de hele wereld, die hem zien als verbinder, als een bruggenbouwer. Hij heeft eigen scholen, steunt tal van instellingen en bedrijven. Maar hierin schuilt volgens Erdogan juist het gevaar: hij verdenkt Gülen ervan zijn invloed aan te wenden om een staatsgreep te plegen.
Volgens de president infiltreren duizenden aanhangers in het rechtssysteem, binnen de politie en dus in diverse media. Gülen wordt er tevens van verdacht terroristische activiteiten te ontplooien, en is daarvoor aangeklaagd. Critici zien Gülen en zijn aanhangers als een sekte.
Beknotting
De laatste ontwikkelingen in Turkije leiden tot flink protest. Van boze burgers – die zowat het hele weekeinde de straat opgingen – tot en met diverse EU-leiders. Die waren maandag bijeen in Brussel om, samen met de Turkse premier Ahmet Davutoglu, een oplossing voor de migratiecrisis te verzinnen.
Maar de beknotting van de persvrijheid staat een hervatting van de onderhandelingen over Turkse toetreding tot de EU niet in de weg. En inmiddels ligt er ook een principeakkoord over de migratiecrisis op tafel.
VK 08.03.2016 Turkije moet de vrijheid van meningsuiting respecteren. Kritische geluiden moeten namelijk de ruimte krijgen, vindt de secretaris-generaal van de Verenigde Naties, Ban Ki-moon. Hij reageerde daarmee op de staatsovername van de Turkse krant Zaman.
‘Een levendige democratie en economie en sociale ontwikkeling zijn afhankelijke van vreedzame meningen, zelfs als ze kritisch zijn’, aldus Ban Ki-moon maandag.
Zaman werd vrijdag onder toezicht gesteld. Maandag gebeurde hetzelfde met het persbureau Cihan. Beide vallen onder het mediaconcern Feza Gazetecilik, dat dichtbij de hervormingsgezinde islamitische geestelijke Fethullah Gülen staat. Hij was ooit een belangrijke bondgenoot van de huidige president Recep Tayyip Erdogan. De twee zijn sinds 2013 bittere rivalen. Gülen woont in ballingschap in de Verenigde Staten. Volgens de regering van Erdogan is de Gülen-beweging terroristisch.
De dag nadat Zaman werd overgenomen door de staat, publiceerde de krant positieve verhalen over premier Erdogan.
Censuur
Ook media die niets met Gülen te maken hebben, ondervinden censuur en vervolging. Onafhankelijke tv-zender IMC werd vorige week uit de lucht gehaald, vanwege de manier waarop werd bericht over de Koerden. In Oost-Turkije voert de regering oorlog tegen de Koerden.
Later deze maand staat de hoofdredacteur van linkse krant Cumhuriyet samen met een collega terecht. Beide worden verdacht van hulp aan een terroristische organisatie.
Trouw 08.03.2016 Turkije moet de vrijheid van meningsuiting respecteren. Kritische geluiden moeten namelijk de ruimte krijgen, vindt de secretaris-generaal van de Verenigde Naties, Ban Ki-moon. Hij reageerde daarmee op de staatsovername van de Turkse krant Zaman.
‘Een levendige democratie en economie en sociale ontwikkeling zijn afhankelijke van vreedzame meningen, zelfs als ze kritisch zijn’, aldus Ban Ki-moon maandag.
Zaman werd vrijdag onder toezicht gesteld. Maandag gebeurde hetzelfde met het persbureau Cihan. Beide vallen onder het mediaconcern Feza Gazetecilik, dat dichtbij de hervormingsgezinde islamitische geestelijke Fethullah Gülen staat. Hij was ooit een belangrijke bondgenoot van de huidige president Recep Tayyip Erdogan. De twee zijn sinds 2013 bittere rivalen. Gülen woont in ballingschap in de Verenigde Staten. Volgens de regering van Erdogan is de Gülen-beweging terroristisch.
De dag nadat Zaman werd overgenomen door de staat, publiceerde de krant positieve verhalen over premier Erdogan.
Censuur
Ook media die niets met Gülen te maken hebben, ondervinden censuur en vervolging. Onafhankelijke tv-zender IMC werd vorige week uit de lucht gehaald, vanwege de manier waarop werd bericht over de Koerden. In Oost-Turkije voert de regering oorlog tegen de Koerden.
Later deze maand staat de hoofdredacteur van linkse krant Cumhuriyet samen met een collega terecht. Beide worden verdacht van hulp aan een terroristische organisatie.
NU 08.03.2016 Turkije moet de vrijheid van meningsuiting respecteren. Kritische geluiden moeten namelijk de ruimte krijgen, vindt de secretaris-generaal van de Verenigde Naties, Ban Ki-moon. Ban reageerde daarmee op de staatsovername van de Turkse krant Zaman.
“Een levendige democratie en economie en sociale ontwikkeling zijn afhankelijke van vreedzame meningen, zelfs als ze kritisch zijn”, aldus de secretaris-generaal maandag.
De Turkse premier Ahmet Davutoglu kwam in de nacht maandag op dinsdag tegen de kritiek in het verweer. “De vrijheid van meningsuiting is onze gemeenschappelijke waarde. Het was en is beschermd in Turkije”, zei hij na afloop van een topoverleg over een gezamenlijke aanpak van de migratieproblematiek met de 28 leiders van de EU-landen in Brussel. Veel regeringsleiders spraken tijdens de top hun zorg uit over de Turkse persvrijheid.
Zaman werd vrijdag onder toezicht gesteld. Maandag gebeurde hetzelfde met het persbureau Cihan. Beide vallen onder het mediaconcern Feza Gazetecilik, dat dichtbij de hervormingsgezinde islamitische geestelijke Fethullah Gülen staat. Hij was ooit een belangrijke bondgenoot van de huidige president Recep Tayyip Erdogan. De twee zijn sinds 2013 bittere rivalen.
AD 08.03.2016 Turkije moet de vrijheid van meningsuiting respecteren. Kritische geluiden moeten namelijk de ruimte krijgen, vindt de secretaris-generaal van de Verenigde Naties, Ban Ki-moon. Hij reageerde daarmee op de staatsovername van de Turkse krant Zaman.
‘Een levendige democratie en economie en sociale ontwikkeling zijn afhankelijke van vreedzame meningen, zelfs als ze kritisch zijn’, aldus Ban Ki-moon maandag.
Zaman werd vrijdag onder toezicht gesteld. Maandag gebeurde hetzelfde met het persbureau Cihan. Beide vallen onder het mediaconcern Feza Gazetecilik, dat dichtbij de hervormingsgezinde islamitische geestelijke Fethullah Gülen staat. Hij was ooit een belangrijke bondgenoot van de huidige president Recep Tayyip Erdogan. De twee zijn sinds 2013 bittere rivalen. Gülen woont in ballingschap in de Verenigde Staten. Volgens de regering van Erdogan is de Gülen-beweging terroristisch.
De dag nadat Zaman werd overgenomen door de staat, publiceerde de krant positieve verhalen over premier Erdogan.
Censuur
Ook media die niets met Gülen te maken hebben, ondervinden censuur en vervolging. Onafhankelijke tv-zender IMC werd vorige week uit de lucht gehaald, vanwege de manier waarop werd bericht over de Koerden. In Oost-Turkije voert de regering oorlog tegen de Koerden.
Later deze maand staat de hoofdredacteur van linkse krant Cumhuriyet samen met een collega terecht. Beide worden verdacht van hulp aan een terroristische organisatie.
VK 07.03.2016 Na de krant Zaman heeft een Turkse rechter het persbureau Cihan onder staatstoezicht geplaatst. Cihan en Zaman vallen onder hetzelfde mediaconcern, Feza Gazetecilik.
Zaman Vandaag
Zaman Vandaag, de Nederlandse editie van de monddood gemaakte Turkse krant, zal in de toekomst misschien onder een andere naam verschijnen. ‘Als wij worden geassocieerd met een staatskrant, dan heeft dat zeker nadelen’, zegt hoofdredacteur Mehmet Cerit in de Nieuwsbreak.
De breideling van onder andere Zaman wordt algemeen gezien als onderdeel van de door Ankara gevoerde campagne tegen de zogeheten Gülen-beweging, waarvan Zaman het huisorgaan was. Die beweging wordt door de regering van Erdogan gezien als terroristisch. Geestelijk leider Fethullah Gülen, die in ballingschap leeft in Pennsylvania (Verenigde Staten), zou via volgelingen in politie, justitie en media de regering hebben willen omverwerpen.
Ook andere, niet Gülen-gelieerde media krijgen te maken met censuur en arrestaties. Vorige week werd de onafhankelijke tv-zender IMC uit de lucht gehaald, naar aanleiding van zijn berichtgeving over de Koerden. Later deze maand staat hoofdredacteur Can Dündar van de linkse krant Cumhuriyet met een collega terecht op verdenking van hulp aan een terroristische organisatie.
Erdogan is al drie jaar bezig de vrije pers monddood te maken, zei Turkijekenner Erik-Jan Zurcher van de Universiteit Leiden eerder in de Volkskrant. ‘Er zijn nauwelijks meer kritische media over. Alleen Cumhuriyet, maar dat is klein en vrij elitair. De grote massabladen passen zelfcensuur toe.’ Bij grote aanslagen, zoals recent in Ankara, heeft Erdogan met succes een mediastilte afgedwongen. Uit Oost-Turkije, waar de regering oorlog voert tegen de Koerden, mag niet worden bericht.
NU 07.03.2016 Een rechtbank in Istanbul heeft maandag besloten dat ook bij het Turkse persbureau Cihan een toezichthouder van de overheid wordt aangesteld.
Het persbureau wordt, net als de krant Zaman, gelieerd aan de geestelijke Gülen, een van de grote tegenstanders van president Erdogan. Bij Zaman, dat zich regelmatig kritisch uitlaat over Erdogan, werd door de rechtbank vrijdag ook een toezichthouder aangesteld.
Dit leidde vrijdag, zaterdag en zondag tot grote demonstraties bij de redactie. De oproerpolitie greep hard in met traangas, waterkanonnen en rubberen kogels. De hoofdredacteur en redactie werden zaterdag ontslagen. In de krant stonden zondag alleen nog maar lovende artikelen over Erdogan.
Dezelfde toezichthouders die bij Zaman zijn aangesteld, gaan nu ook de scepter zwaaien bij Cihan.
Telegraaf 07.03.2016 De Turkse premier Ahmet Davutoglu trekt zich niets aan van Europese kritiek op de inval bij de Turkse oppositiekrant Zaman. De voorzitter van het Europees Parlement, Martin Schulz, noemde de politieactie ,,een klap voor de persvrijheid”, maar daar is Davutoglu het niet mee eens, aldus de parlementsvoorzitter.
Nu een bewindvoerder van de overheid de leiding heeft gekregen over Zaman is de grootste krant van Turkije regeringsgezind geworden.
,,De vrijheid van de pers, ook als die kritisch is, is een ononderhandelbaar element van de Europese identiteit’’, zei Schulz na een gesprek met de Turkse premier in Brussel voorafgaand aan de EU-top over migratie. ,,Een rechtszaak kan niet leiden tot een politieactie tegen een onafhankelijke krant.’’
De Franse minister van Buitenlandse Zaken Jean-Marc Ayrault noemde de overname van Zaman maandagochtend ,,onacceptabel.”
Ook over de harde aanpak van het Turkse leger tegen de Koerdische minderheid kwamen Schulz en Davutoglu tijdens een ,,open discussie’’ niet nader tot elkaar.
NU 07.03.2016 De Turkse premier Ahmet Davutoglu trekt zich niets aan van Europese kritiek op de inval bij de Turkse oppositiekrant Zaman.
De voorzitter van het Europees Parlement, Martin Schulz, noemde de politieactie ”een klap voor de persvrijheid”, maar daar is Davutoglu het niet mee eens, aldus de parlementsvoorzitter.
Nu een bewindvoerder van de overheid de leiding heeft gekregen over Zaman is de grootste krant van Turkije regeringsgezind geworden.
”De vrijheid van de pers, ook als die kritisch is, is een ononderhandelbaar element van de Europese identiteit’’, zei Schulz na een gesprek met de Turkse premier in Brussel voorafgaand aan de EU-top over migratie. ”Een rechtszaak kan niet leiden tot een politieactie tegen een onafhankelijke krant.’’
Onacceptabel
De Franse minister van Buitenlandse Zaken Jean-Marc Ayrault noemde de overname van Zaman maandagochtend ”onacceptabel”.
Ook over de harde aanpak van het Turkse leger tegen de Koerdische minderheid kwamen Schulz en Davutoglu tijdens een ”open discussie’’ niet nader tot elkaar.
Elsevier 07.03.2016 De Nederlandse publicatie Zaman Vandaag zal gewoon blijven opereren zoals het altijd doet. De krant komt deze week met een speciale editie die gewijd is aan de persvrijheid.
Het Nederlandstalige Zaman Vandaag en Turkstalige Zaman Hollanda vallen onder Time Media Group, een onafhankelijk mediabedrijf en staat apart van de Turkse publicatie Zaman. De overname door de regering van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan van de krant Zaman heeft dus geen invloed op de berichtgeving van Zaman Vandaag.
Wel hebben de kranten een inhoudelijke band: ze wisselen onderling kosteloos content met elkaar uit. ‘Sinds afgelopen zaterdag dus niet meer,’ zegt hoofdredacteur Mehmet Cerit tegen Elsevier.nl. ‘Het computersysteem van Zaman in Turkije ligt nog altijd plat’.
Het is de bedoeling dat de uitwisseling van content ook gewoon doorgaat als het systeem weer up and running is. Zaman Vandaag brengt deze week een speciale editie over persvrijheid uit.
De hoofdredacteur vindt de situatie in Turkije zorgelijk maar zegt dat zijn krant, die hij nadrukkelijk bestempelt als ‘gematigd en progressief islamitisch’, zich er niet door laat beïnvloeden. ‘Een van onze redacteuren grapte zaterdag: ‘Vallen wij nu ook onder Erdogan?’ Dat is dus niet het geval,’ aldus Cerit, die het aantal abonnementen op zijn krant ziet stijgen na de berichtgeving over de staatsovername.
Elk nadeel heb z’n voordeel! We krijgen aanmeldingen voor nieuwe abonnementen uit solidariteit. Dank voor jullie steun. #Zaman#Turkije10:04 AM – 7 Mar 2016
De Erdogan-kritische krant Zaman werd vrijdagavond de facto overgenomen door de Turkse regering. De rechter in Istanbul besloot een toezichthouder van de overheid in te stellen bij de krant, die sinds de overname zeer opzichtig van toon gewisseld is. Een dag later werd de hoofdredacteur van de krant Abdulhamit Bilici ontslagen.
Redacteuren van Zaman klaagden zaterdag dat ze werden gehinderd in hun werk omdat ze het computersysteem van de krant niet meer in konden. Ook zouden oude wachtwoorden niet meer werken en was de internetverbinding afgesloten.
De nieuwe editie van de Turkse Zaman, waar op de voorpagina een foto van Erdogan prijkt, werd wel gewoon gemaakt door (een deel van de) reguliere redactie van de krant. Een deel van de redactie heeft een nieuwe krant opgezet Yarina Bakis, om de kritische toon van de krant te kunnen voortzetten.
Today’s Zaman, de Engelstalige versie van de krant, heeft ook een nieuw dagblad in het leven geroepen. Op het oude Twitter account van de krant is te lezen: ‘deze publicatie is gekaapt door de Turkse overheid’, met een verwijzing naar het account van de nieuwe krant Turkish Minute.
Cerit zegt dat de redactie de overname al maanden zag aankomen. ‘Voor ons was het geen kwestie van of de krant zou worden overgenomen, maar wanneer’. De Turkse overheid zou zo proberen om stukje bij beetje de persvrijheid in het land af te brokkelen.
‘Het zal ook bij de andere regeringskritische kranten gebeuren,’ zegt Cerit. Volgens hem is het bijvoorbeeld al te zien bij de krantHurriyet, een links-liberale seculiere krant, die zich de laatste tijd opvallend stilhoudt over de persvrijheid in het land en Erdogan. ‘Ze durven er gewoon niet over te schrijven’.
‘Staatsveiligheid’
Zondag schreef een pro-Erdogan columnist dat de linkse, seculiere krant Cumhuriyet de volgende moet zijn. De krant levert vaak openlijk kritiek op het regime van Erdogan en zijn islamitische AK-partij.
Eerder werd de voormalige hoofdredacteur van de krant Can Dundar, al opgepakt vanwege de publicatie van beelden van Turkse wapenleveranties aan rebellen in Syrië, die vermoedelijk uiteindelijk bij terreurbeweging Islamitische Staat (IS) zijn terechtgekomen. Dundar staat terecht voor ‘misdaden tegen de overheid’ en ‘het lekken van informatie die de staatsveiligheid in gevaar kan brengen’. Het Openbaar Ministerie heeft levenslang tegen hem geëist.Delen
Elif Isitman (1987) is sinds oktober 2014 online redacteur bij Elsevier.
Telegraaf 07.03.2016 De Turkse premier Davutoglu vindt dat de top van vandaag niet alleen over de vluchtelingen moet gaan, “wij willen ook lid worden van de EU”, zo zei hij aan het begin van de top.
Dat was tegen het zere been van de president van het Europarlement, Martin Schulz. Die vindt dat Turkije eerst de mensenrechten en de persvrijheid moet respecteren voordat er over toetreding kan worden gepraat. Onlangs muilkorfde de Turkse regering een kritische oppositiekrant, Zaman geheten.
Volgens de Turkse premier zijn Turkije en de EU onmisbaar voor elkaar, niet alleen om de stroom vluchtelingen een halt toe te roepen. Hij verwacht ook steun van de EU wat betreft de harde opstelling van de Turken in het Syrische conflict aan het adres van de Koerden en de regering Assad.
Turkije moet alle vluchtelingen op eigen bodem op gaan vangen en krijgt daar drie miljard voor. Volgens de Duitse eurocommissaris Oettinger is dat te weinig en ligt zeven miljard eerder in de rede.
Visumvrij reizen en asielzoekers
Naast geld wil Turkije ook versneld visumvrij reizen voor Turken in Europa. Ook zou de EU Syrische vluchtelingen uit Turkije moeten opnemen. Dat zijn echter allemaal nog bruggen te ver, die de EU pas over wil als Turkije heeft bewezen in staat te zijn de stroom daadwerkelijk te stoppen. De Turkse premier Davutoglu liet daarop meteen al weten dat het een illusie is om de denken die die stroom in een paar dagen tot nu kan worden teruggebracht. Alles bij elkaar leek het optimisme van de laatste dagen, ook bij premier Rutte, wat te vervliegen. De onderhandelingen worden moeilijker dan gevreesd.
VK 06.03.2016 Onverwacht is het niet, omstreden is het wel. Met de regeringsovername van één van de laatste regeringskritische kranten, Zaman, komt de vrije pers in Turkije, voor zover daar nog sprake van was, nog verder in het gedrang.
Vrijdag gelastte de rechter de onder bewind plaatsing van het concern Zaman, waartoe naast het vlaggenschip ook de Engelstalige krant Today Zaman en persbureau Cihan behoren. De timing van het vonnis, drie dagen voor de cruciale EU-Turkijetop, zal Brussel de nodige kopzorgen hebben bezorgd. De Europese regeringsleiders willen maandag juist zaken doen met de regering van president Erdogan in het vluchtelingenvraagstuk, en zullen alle tijd die opgaat aan het bespreken van gecensureerde journalisten als verloren beschouwen.
Voorzitter van het Europees Parlement Martin Schulz zegde toe de sluiting van Turkijes grootste krant (oplage 650 duizend) maandag te bespreken met de Turkse premier Ahmet Davutoglu, maar de verwachting is dat het vluchtelingenvraagstuk zal prevaleren. Turkijerapporteur namens het Europees Parlement Kati Piri (PvdA): ‘Ik vermoed dat het weinig invloed zal hebben.’
Vrijdag rond middernacht forceerde de politie de deur van de redactie, waarna die onder protest werd overgenomen. Hoofdredacteur Abdülhamit Bilici werd ontslagen. Zondag al werd de eerste regeringsvriendelijke editie van Zaman verspreid, met op de voorpagina een breed glimlachende Erdogan. In Istanbul togen enkele duizenden Turken dit weekend naar de redactie, scanderend dat de vrije pers zich niet liet beknotten. De oproerpolitie antwoordde met traangas, waterkanonnen en rubberen kogels.
De breideling van Zaman wordt algemeen gezien als onderdeel van de door Ankara gevoerde campagne tegen de zogeheten Gülen-beweging, waarvan Zaman het huisorgaan was. Die beweging wordt door de regering van Erdogan gezien als terroristisch. Geestelijk leider Fethullah Gülen, die in ballingschap leeft in Pennsylvania (Verenigde Staten), zou via volgelingen in politie, justitie en media de regering hebben willen omverwerpen.
Ook andere, niet Gülen-gelieerde media krijgen te maken met censuur en arrestaties. Vorige week werd de onafhankelijke tv-zender IMC uit de lucht gehaald, naar aanleiding van zijn berichtgeving over de Koerden. Later deze maand staat hoofdredacteur Can Dündar van de nationalistische krant Cumhuriyet met een collega terecht op verdenking van hulp aan een terroristische organisatie.
Mediastilte
Er zijn nauwelijks meer kritische media over. De grote massabladen passen zelfcensuur toe, aldus Erik-Jan Zurcher, Turkijekenner van de Universiteit Leiden…
Erdogan is al drie jaar bezig de vrije pers monddood te maken, zegt Turkijekenner Erik-Jan Zurcher van de Universiteit Leiden, en de overname van Zaman is daarin een logische stap. ‘Er zijn nauwelijks meer kritische media over. Alleen Cumhuriyet, maar dat is klein en vrij elitair. De grote massabladen passen zelfcensuur toe.’ Bij grote aanslagen, zoals recent in Ankara, heeft Erdogan met succes een mediastilte afgedwongen. Uit Oost-Turkije, waar de regering oorlog voert tegen de Koerden, mag niet worden bericht.
Verenigen zal dit vonnis de oppositie niet, aldus Zurcher, eerder het omgekeerde. Zaman en de Gülen-beweging hebben Erdogan in diens vroege jaren gesteund, zegt hij, en dat is de rest van de oppositie niet vergeten. ‘Ze waren de jachthonden van Erdogan. Dus nu hun krant wordt overgenomen, gaan veel oppositieleden zich daar niet druk over maken.’
Trouw 06.03.2016 De overname van de Turkse krant Zaman door de regering heeft duidelijk zijn weerslag op de inhoud. Het dagblad gold tot twee dagen geleden als kritisch op het beleid van president Recep Tayyip Erdogan. Nu een bewindvoerder van de overheid de leiding heeft gekregen, is daar niets van over.
Op de voorpagina van de Zaman stonden vanochtend twee verhalen over de president: een over zijn plannen voor een grote receptie tijdens Internationale Vrouwendag op 8 maart en een over zijn bezoek aan een brug in aanbouw over de Bosporus bij Istanbul. Over de protesten van lezers tegen de overheidsbemoeienis met de krant en het ingrijpen van de oproerpolitie tegen de demonstranten was niets te lezen.
De uitgever van Zaman heeft banden met de Gülen-beweging, die overhoop ligt met Erdogan. Het ingrijpen komt volgens de Turkse autoriteiten voort uit een onderzoek naar “het financieren van een terroristische organisatie” en zou niets te maken hebben met de politieke kleur van de krant. Zaman is met een oplage van 650.000 de grootste van Turkije en stond altijd kritisch tegenover de regering.
Hoofdredacteur
Gisteren werd bekend dat de hoofdredacteur van Zaman Abdulhamit Bilici is ontslagen. “Het is al drie tot vier jaar een gewoonte dat iedereen die zich uitspreekt tegen regeringsbeleid, een rechtszaak of een gevangenisstraf tegemoet mag zien”, had Bilici kort voor zijn ontslag gezegd. Hij sprak over een “donkere periode voor ons land en onze democratie”.
De hoofdredacteur van de Engelstalige editie Today’s Zaman sprak na de uitspraak van de rechtbank al van het einde van de rechtsstaat in Turkije. “Een krant overnemen is strijdig met de grondwet, zeker omdat er geen aanleiding voor is. Dit komt neer op het opschorten van de grondwet”, aldus Sevgi Akarçesme.
Persvrijheid
De Europese Unie sprak gisteren al haar zorgen uit over de overname van Zaman. Voorzitter Martin Schulz van het Europees Parlement noemde de overname van Zaman op Twitter “weer een nieuwe klap voor de persvrijheid”. Hij beloofde de zaak maandag op te nemen met de Turkse premier Ahmet Davutoglu.
De EU ziet volgens criticasters veel bedenkelijke maatregelen van de Turkse regering door de vingers omdat zij de hulp van Turkije nodig heeft bij het indammen van de vluchtelingenvloed naar Europa.
Ook de Verenigde Staten hebben bezorgd gereageerd op de aanstelling door de Turkse rechter van een bewindvoerder voor het kritische Zaman, de grootste krant in Turkije. “We beschouwen dit als de jongste in een reeks van verontrustende stappen van de Turkse overheid op het vlak van justitie en wetshandhaving gericht tegen media en andere criticasters”, liet het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken weten. “Door de rechter bevolen toezicht op de financiën en bedrijfsvoering van een mediabedrijf mag niet leiden tot veranderingen op de redactievloer of het journalistiek beleid”, aldus het departement. “Critici moeten worden aangemoedigd, niet het zwijgen opgelegd.”
Telegraaf 06.03.2016 Premier Mark Rutte, de Duitse bondskanselier Angela Merkel en de Turkse premier Ahmet Davutoglu ontmoeten elkaar zondagavond in Brussel. In de Turkse ambassade bereiden ze tijdens een diner samen de top voor waarop de Europese Unie (EU) en Turkije maandag zullen spreken over de vluchtelingenproblematiek.
Dat heeft een woordvoerder van het Nederlandse voorzitterschap van de EU zondag bevestigd. Rutte zit aan tafel omdat Nederland tijdelijk EU-voorzitter is. De drie regeringsleiders komen vanaf 21.00 uur bijeen.
De invulling van het actieplan dat de EU en Turkije hebben afgesproken om de migrantenstroom naar Griekenland te beperken komt ter sprake, evenals de visie van Turkije op het terugnemen van migranten die geen recht hebben op internationale bescherming.
Het rechtstreeks opnemen door Europese landen van Syrische vluchtelingen uit Turkse opvangkampen is mogelijk ook onderwerp van gesprek.
Vluchtelingencrisis
Rutte had afgelopen week al contact met Merkel over de vluchtelingencrisis, maar ook met de premiers van Griekenland, Italië en Tsjechië. Daarnaast had hij gesprekken met EU-president Donald Tusk, die afgelopen week van Oostenrijk via een aantal landen langs de westelijke Balkanroute naar Turkije reisde.
Tusk zei daarna dat hij voor het eerst eensgezindheid in Europa begint te zien over een gezamenlijke bestrijding van de migratiecrisis. Het stoppen van het ‘doorwuiven’ van migranten in combinatie met een goede uitvoering van het actieplan kan de stroom vluchtelingen fors beperken, denkt Tusk, die de top van maandag voorzit.
Trouw 05.03.2016 De Europese Unie heeft haar zorgen uitgesproken over de overname van dagblad Zaman door de Turkse autoriteiten. Die ‘brengt de vooruitgang die Turkije op andere terreinen heeft geboekt in gevaar’, twitterde eurocommissaris voor Uitbreiding Johannes Hahn.
Europees parlementsoorzitter Martin Schulz noemde de overname van Zaman op Twitter ‘weer een nieuwe klap voor de persvrijheid’. Hij beloofde de zaak maandag op te nemen met de Turkse premier Ahmet Davutoglu.
Ook de Verenigde Staten hebben bezorgd gereageerd op de aanstelling door de Turkse rechter van een bewindvoerder voor het kritische Zaman, de grootste krant in Turkije. “We beschouwen dit als de jongste in een reeks van verontrustende stappen van de Turkse overheid op het vlak van justitie en wetshandhaving gericht tegen media en andere criticasters”, liet het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken weten.
“Door de rechter bevolen toezicht op de financiën en bedrijfsvoering van een mediabedrijf mag niet leiden tot veranderingen op de redactievloer of het journalistiek beleid”, aldus het departement. “Critici moeten worden aangemoedigd, niet het zwijgen opgelegd.”
Het kantoor van Zaman werd vrijdag onder protest van de redactie en tot verontwaardiging van de achterban van de krant binnengevallen door de politie. Even voordien had de rechter een bewindvoerder aangesteld voor het bedrijf, dat verbonden is met de de Turkse regering onwelgevallige Gülen-beweging. Volgens de Turkse oppositieleider Kemal Kiliçdaroglu heeft de rechtbank die Zaman vrijdag een bewindvoerder in de maag splitste zich laten gebruiken als een politiek instrument.
VK 05.03.2016 De Turkse premier Ahmet Davutoglu verdedigt de overname van de grootste Turkse oppositiekrant Zaman door de autoriteiten. ‘Turkije heeft het recht te twijfelen aan diegenen die bijdragen aan een poging tot een coup tegen een gekozen regering, zij het op economische of journalistieke wijze’, stelde hij tijdens zijn bezoek aan de Iraanse hoofdstad Teheran. Vrijdag plaatste Turkije de krant onder staatstoezicht, zaterdag ontsloeg de bewindvoerder hoofdredacteur Abdülhamit Bilici.
EU-bewindslieden en mensenrechtenorganisaties hebben hun zorgen geuit over de overname. ‘Weer een stap terug in persvrijheid’, twitterde de president van het Europees Parlement, Martin Schulz. ‘Ik ben van plan dit onderwerp maandag bij premier Davutoglu aan te kaarten.’
De EU laat in een verklaring weten de zaak nauwlettend in de gaten te houden. ‘Ieder land, en zeker een kandidaat-EU-lidstaat, moet mensenrechten en persvrijheid respecteren.’
De Verenigde Staten reageren ook bezorgd. ‘We beschouwen dit als de jongste in een reeks van verontrustende stappen van de Turkse overheid op het vlak van justitie en wetshandhaving gericht tegen media en andere criticasters’, laat het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken weten.
‘De grondwet is geschonden’
Een rechtbank wees vrijdag een bewindvoerder aan die voor meer controle moet zorgen over Zaman. Enkele uren later viel de politie de redactie binnen.
Zaterdag ontsloeg de bewindvoerder de hoofdredacteur van Zaman, Abdülhamit Bilici, en de prominente columnist Bulent Kenes. Journalisten moesten langs veiligheidsmensen om hun kantoor binnen te komen en konden vervolgens niet inloggen op de computersystemen. Een journalist, Abdullah Bozturk, zegt dat de bewindvoerders proberen het online archief te wissen.
‘De grondwet is geschonden. Een zwarte dag voor de Turkse pers’, staat er op de voorpagina van de zaterdagkrant. Journalisten wisten deze laatste staatsbemoeienisvrije editie van hun krant vrijdag af te maken voordat de politie binnenviel.
Volgens de aanklager was de overname nodig omdat de krant sterke banden heeft met Fethullah Gulen, een in de Verenigde Staten wonende geestelijke en vijand van het regime. Gulen zou een coup op de Turkse regering voorbereiden en wordt aangeklaagd vanwege terroristische activiteiten.
Volgens critici ziet de Europese Unie veel bedenkelijke maatregelen van de Turkse regering door de vingers omdat zij de hulp van Turkije nodig heeft bij het indammen van de vluchtelingenstroom naar Europa.
Vrijdagavond en zaterdag verzamelden demonstranten zich voor het kantoor. Zaterdag waren het er tweeduizend. Zij scandeerden slogans en droegen borden met teksten als ‘handen af van mijn krant’. Op beide dagen gebruikte de politie traangas en waterkanonnen om betogers uiteen te drijven.
‘Het is al drie tot vier jaar een gewoonte dat iedereen die zich uitspreekt tegen regeringsbeleid, een rechtszaak of een gevangenisstraf tegemoet mag zien’, reageerde hoofdredacteur Bilici. Hij sprak over een ‘donkere periode voor ons land en onze democratie’.
‘Het is een zwarte dag voor de democratie in Turkije’, zegt Sevgi Akarcesme, hoofdredacteur van de Engelstalige variant Today’s Zaman. Hij zei dat niet alle Turkse media volledig verslag doen van de overname en het politieoptreden tegen de protesten, omdat ze bang zijn hetzelfde lot te ondergaan.
Amnesty International reageerde eerder al op geruchten dat de krant overgenomen zou worden. ‘Onafhankelijke media zijn de hoeksteen van de internationale vrijheid. De Turkse overheid walst over de mensenrechten heen’, aldus de mensenrechtenorganisatie.
Druk op de media
De Turkse president Erdogan heeft het niet zo op kritiek en moeilijke journalisten, en dat laat hij merken ook. Sinds 2015 voert het Turkse regime de druk op de media op. Sindsdien zijn er tientallen politie-invallen bij kranten, weekbladen en televisiestations, waarbij journalisten zijn gearresteerd en gevangen gezet. Een aantal van hen zit nog steeds vast in afwachting van een aanklacht.
Twee vooraanstaande journalisten van de krant Cumhuriyet werden vorige week vrijgelaten uit voorarrest. Hun proces begint 25 maart. Ze zijn aangeklaagd voor spionage en publiceren van geheime informatie, omdat ze schreven dat de Turkse overheid wapens heeft helpen smokkelen naar Syrië.
NU 05.03.2016 Het uitschakelen van de kritische krant Zaman is een nieuwe klap voor de persvrijheid in Turkije. President Erdogan gelooft dat hij de enige is die het land kan redden, stelt Petra de Bruijn, docent Turkse Cultuur en Maatschappij van de Universiteit Leiden.
Erdogan maakt langzaam maar zeker alle kritische media onschadelijk.
“Ik maak me hier heel veel zorgen over. Zaman is niet de enige kritische krant van het land, en het bereik was relatief klein – een oplage van 650.000 op tachtig miljoen inwoners. Maar Erdogan legt met deze actie wel een enorm mediaconcern lam dat ook in het buitenland goed gehoord en gelezen werd.Zaman heeft uitgaven in talloze talen over de hele wereld. Iedereen die kritisch schrijft wordt aangepakt. En als een krant kritische journalisten niet de mond snoert, moet de hele krant er maar aan geloven.”
De Turkse overheid doet het niet alleen met de media.
“Erdogan doet dit ook met kritische bedrijven. Die worden ook onder curatele gesteld: dan komen er twee of drie regeringsgezinde functionarissen die toezicht gaan houden op de directie. Het effect is niet te onderschatten. De krant Bugünoverkwam afgelopen najaar hetzelfde. Binnen een week was de volledige oplage verpulverd; niemand wilde meer lezen wat er in stond.”
De president komt in eigen land weg met dit soort acties.
“Hij onderbouwt dit soort acties netjes met een gerechtelijk bevel. In het geval van Zaman wordt het argument ‘terrorisme’ aangevoerd, bij een pro-Gülen-bank stelde hij dat de klanten last hadden van financieel wanbeheer. Het juridische systeem is het eerste dat Erdogan heeft gezuiverd: daar zit vrijwel geen rechter meer die niet pro-AKP is.”
In het begin leek de strijd tegen de geestelijke leider Gülen het motief.
“In eerste instantie leek het erop dat Erdogan het had gemunt op aanhangers van Gülen. Maar tegenwoordig wil hij iedereen die kritisch is de mond snoeren. Het is een heel gevaarlijke ontwikkeling. Er is ook een procedure opgestart om de parlementaire onschendbaarheid ongedaan te maken. Dat zou betekenen dat oppositieleden die Erdogan aanvallen voortaan ook opgepakt kunnen worden, en dat de HDP, de Koerdische partij die nu in het parlement zit, kan worden gedecimeerd.”
Erdogan gelooft oprecht dat hij het land moet redden.
“Hij wil de macht behouden. Hij gelooft heilig dat alleen hij in staat is om Turkije te redden en naar een toekomst te leiden als welvarende grootmacht in de regio. In de eerste jaren van zijn bewind ging het echt de goede kant op: economisch ging het het land voor de wind en had Turkije aanzien in het Midden-Oosten. Maar het gaat nu economisch minder en Erdogan zit te lang in het pluche. Zijn idealen is hij langzaam uit het oog verloren en de veiligheidssituatie in Turkije is erbarmelijk. De laatste weken zijn er voortdurend aanslagen geweest.”
Zonder kritische media krijgt het volk een eenzijdig verhaal te horen.
“De regeringsgezinde kranten geven Erdogans tegenstanders de schuld van alle problemen. En op televisie zijn vrijwel alleen nog maar spotjes van de AKP. Er zijn wel linkse media die via internet wat nieuws verspreiden, maar die bereiken vooral de linkse elite. In het verleden waren er nog wel populaire series waarin kritiek op het regime zat verwerkt. Op die manier werden mensen wel aangezet tot nadenken over de politieke keuzes die ze hadden. Maar die zenders en programma’s zijn inmiddels ook uit de lucht. Erdogan kan zijn tegenstanders nu zwart maken zonder enige nuance. Turkije is hard op weg naar een autocratie.”
Europa kan op dit moment vrij weinig doen.
“Er wordt achter de schermen echt wel gelobbyd en gepraat. En Europa, de VS en Amnesty International moeten het onderwerp persvrijheid blijven aankaarten. Maar Europa heeft Turkije heel hard nodig voor het oplossen van de vluchtelingencrisis. En wat heeft de EU concreet voor macht? Europa kan onmogelijk Turkije binnenvallen. En Turkije is nog geen EU-lid, dus is niet aan mores en normen gebonden zoals bijvoorbeeld Polen dat wel is. Turkije zet nog steeds in op een EU-lidmaatschap, een doorstart van het toelatingsproces is ook één van de eisen van de Erdogan nu. Maar ik denk dat maar weinig Turken geloven dat dat op korte termijn een haalbaar doel is.”
In Turkije zelf maken veel mensen zich er niet heel druk over.
“Al heeft Erdogan bij de verkiezingen in juni wel verloren, nog steeds staat de helft van het land achter hem. De linkse Turken vinden het verschrikkelijk wat er gebeurt. Maar verkijk je niet op de enorme tweedeling in de Turkse samenleving over de macht van Erdogan. Zijn voorstanders slikken alle propaganda als zoete koek. Het is onzin dat Gülen een terrorist is, hij bepleit verdraagzaamheid en geweldloosheid. Maar het heilige geloof in alles wat Erdogan roept, maakt eerlijke discussies bij voorbaat onmogelijk.”
Telegraaf 05.03.2016 De Europese Unie moet de inperking van de persvrijheid bij Turkije aan de kaak te stellen, bij voorkeur komende maandag als de EU-leiders en de Turkse premier Davutoglu spreken over het vluchtelingenprobleem. ,,Als de EU en de wereld niet reageren, dan gaat de ene na de andere kritische krant of zender uit de lucht”, vreest Mehmet Cerit.
Hij is hoofdredacteur van Zaman Vandaag, de Nederlandse zusterkrant van de kritische Turkse krant Zaman. De Turkse mediagroep werd vrijdag onder curatele van de regering gesteld en de hoofdredacteur is ontslagen.
,,Er gebeuren rare dingen in Turkije en president Erdogan wil niet dat wereld dat ziet. De mainstream media durven niet te schrijven over de inval bij Zaman. Er zijn dus 80 miljoen Turken die er niets van hebben meegekregen”, aldus Cerit.
Hij is ervan overtuigd dat zijn Turkse Zaman-collega’s zich niet laten muilkorven. ,,Ze hebben een plan B en zijn vastbesloten door te gaan met kritisch berichten over Erdogan. Het duurt een paar dagen of een paar weken, maar dan komen ze weer, via internet of sociale media.”
Cerit noemt Zaman Vandaag een krant die wordt gemaakt door progressieve, gematigde moslims. Hij heeft een kleine 10.000 abonnees, van wie de helft de Turkstalige versie leest en de andere helft de Nederlandstalige. Zaman Vandaag wisselde kopij uit met het Turkse Zaman.
Elsevier 05.03.2016 De Duitse minister van Binnenlandse Zaken Thomas de Maizière vindt dat de EU niet over Turkije moet oordelen. De Duitse minister van Binnenlandse Zaken Thomas de Maizière roept op tot nauwere samenwerking met Turkije in de migratiecrisis.
Zijn oproep komt een dag na de staatsovername van de kritische krant Zaman. ‘We moeten niet de scheidsrechter gaan spelen voor de rest van de wereld als het gaat om mensenrechten,’ zegt de Duitse minister in een interview met de Passauer Neue Presse.
Kritiek
De interne politiek van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan mag de samenwerking bij het aanpakken van de migratiecrisis niet in de weg staan, vindt De Maizière.
Vrijdag werd de grootste Turkse krant Zaman overgenomen door de regering na een besluit van de rechter om een toezichthouder in te stellen. Zaterdagmiddag werd Abdulhamit Bilici ontslagen. Het interview met De Maizière werd afgenomen net voordat bekend werd dat de staat Zaman over zou nemen. Turkije wordt echter al veel langer bekritiseerd wegens het gevaar voor de persvrijheid in het land.
De Maizière pleit voor ‘meer internationale erkenning voor de prestatie van de Turken in de omgang met vluchtelingen’. Het land heeft inmiddels 2,5 miljoen asielzoekers opgenomen. ‘Dat verdient erkenning, en geen kritiek,’ aldus De Maizière.
Eerder in oktober na een soortgelijke staatsinval bij een mediabedrijf, benadrukte ook Jean-Claude Juncker, voorzitter van de Europese Commissie, dat de EU Turkije nodig heeft bij de aanpak van de migratiecrisis en dat het geen zin heeft om de Turken ‘voortdurend met de mensenrechtensituatie om de oren te slaan’.
‘Of we het nu leuk vinden of niet, de EU heeft Turkije nodig,’ luidde het pleidooi van Juncker toen. Er zou alleen ‘binnenskamers’ met de Turken worden gesproken over de misstanden met betrekking tot mensenrechten.Delen
Elif Isitman (1987) is sinds oktober 2014 online redacteur bij Elsevier.
Telegraaf 05.03.2016 De Europese Unie heeft zaterdag haar zorgen uitgesproken over de overname van dagblad Zaman door de Turkse autoriteiten. Die ,,brengt de vooruitgang die Turkije op andere terreinen heeft geboekt in gevaar”, twitterde eurocommissaris voor Uitbreiding Johannes Hahn.
Foto: AFP
,,We zullen deze zaak nauwlettend blijven volgen”, zei Hahn. ,,Turkije moet, als kandidaat-lidstaat, de persvrijheid eerbiedigen.”
Voorzitter Martin Schulz van het Europees Parlement noemde de overname van Zaman op Twitter ,,weer een nieuwe klap voor de persvrijheid”. Hij beloofde de zaak maandag op te nemen met de Turkse premier Ahmet Davutoglu.
De EU ziet volgens criticasters veel bedenkelijke maatregelen van de Turkse regering door de vingers omdat zij de hulp van Turkije nodig heeft bij het indammen van de vluchtelingenvloed naar Europa.
Ook de Verenigde Staten hebben bezorgd gereageerd op de aanstelling door de Turkse rechter van een bewindvoerder voor het kritische Zaman, de grootste krant in Turkije. ,,We beschouwen dit als de jongste in een reeks van verontrustende stappen van de Turkse overheid op het vlak van justitie en wetshandhaving gericht tegen media en andere criticasters”, liet het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken weten. ,,Door de rechter bevolen toezicht op de financiën en bedrijfsvoering van een mediabedrijf mag niet leiden tot veranderingen op de redactievloer of het journalistiek beleid”, aldus het departement. ,,Critici moeten worden aangemoedigd, niet het zwijgen opgelegd.”
Het kantoor van Zaman werd vrijdag onder protest van de redactie en tot verontwaardiging van de achterban van de krant binnengevallen door de politie. Even voordien had de rechter een bewindvoerder aangesteld voor het bedrijf, dat verbonden is met de de Turkse regering onwelgevallige Gülen-beweging. Volgens de Turkse oppositieleider Kemal Kiliçdaroglu heeft de rechtbank die Zaman vrijdag een bewindvoerder in de maag splitste zich laten gebruiken als een politiek instrument.
AD 05.03.2016 De Europese Unie heeft zaterdag haar zorgen uitgesproken over de overname van dagblad Zaman door de Turkse autoriteiten. Die ‘brengt de vooruitgang die Turkije op andere terreinen heeft geboekt in gevaar’, twitterde eurocommissaris voor Uitbreiding Johannes Hahn.
Deze overname is weer een nieuwe klap voor de persvrijheid, aldus Martin Schulz (EU)
Er gebeuren rare dingen in Turkije en president Erdogan wil niet dat wereld dat ziet, aldus Mehmet Cerit (Zaman Vandaag)
Voorzitter Martin Schulz van het Europees Parlement noemde de overname ‘weer een nieuwe klap voor de persvrijheid’. Hij beloofde de zaak maandag op te nemen met de Turkse premier Ahmet Davutoglu. Ook de Verenigde Staten hebben bezorgd gereageerd op de aanstelling door de Turkse rechter van een bewindvoerder voor het kritische Zaman, de grootste krant in Turkije.
,,We beschouwen dit als de jongste in een reeks van verontrustende stappen van de Turkse overheid op het vlak van justitie en wetshandhaving gericht tegen media en andere criticasters”, liet het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken weten. ,,Door de rechter bevolen toezicht op de financiën en bedrijfsvoering van een mediabedrijf mag niet leiden tot veranderingen op de redactievloer of het journalistiek beleid”, aldus het departement. ,,Critici moeten worden aangemoedigd, niet het zwijgen opgelegd.”
Waterkanonnen
Het kantoor van Zaman werd vrijdag onder protest van de redactie en tot verontwaardiging van de achterban van de krant binnengevallen door de politie. Even voordien had de rechter een bewindvoerder aangesteld voor het bedrijf, dat verbonden is met de de Turkse regering onwelgevallige Gülen-beweging. Volgens de Turkse oppositieleider Kemal Kiliçdaroglu heeft de rechtbank die Zaman vrijdag een bewindvoerder in de maag splitste zich laten gebruiken als een politiek instrument.
Er moest traangas en waterkanonnen aan te pas komen om betogers uiteen te drijven bij de kantoren van Zaman. De demonstranten scandeerden slogans, zwaaiden met de Turkse vlag en droegen borden met teksten als ‘handen af van mijn krant’. Zaman is één van de laatste overgebleven mediabronnen van de oppositie in Turkije.
De krant zou te kritisch zijn en banden hebben met de Turkse islamitische prediker Fethullah Gülen. Die was in het verleden bevriend met Erdogan, maar de twee staan nu lijnrecht tegenover elkaar. Gülen woont op dit moment in de Amerikaanse staat Pennsylvania, meldt The New York Times. Volgens de Turkse regering staat Gülen in nauw contact met Hizmet, een ‘terroristische’ groepering die president Erdogan ten val zou willen brengen.
Rare dingen
De Europese Unie moet de inperking van de persvrijheid bij Turkije aan de kaak te stellen, bij voorkeur komende maandag als de EU-leiders en de Turkse premier Davutoglu spreken over het vluchtelingenprobleem. ,,Als de EU en de wereld niet reageren, dan gaat de ene na de andere kritische krant of zender uit de lucht”, vreest Mehmet Cerit. Hij is hoofdredacteur van Zaman Vandaag, de Nederlandse zusterkrant van Zaman.
,,Er gebeuren rare dingen in Turkije en president Erdogan wil niet dat wereld dat ziet. De mainstream media durven niet te schrijven over de inval bij Zaman. Er zijn dus 80 miljoen Turken die er niets van hebben meegekregen”, aldus Cerit.
Elsevier 05.03.2016 De hoofdredacteur van de Erdogan-kritische krant Zaman Abdulhamit Bilici is zaterdag ontslagen. Het ontslag volgde op de overname van de krant door de Turkse overheid. De krant meldt het ontslag van Bilici zaterdag zelf op sociale media.
Wachtwoord
Redacteuren van de krant die zaterdag aan het werk wilden, zeggen het computersysteem van de krant niet meer in te kunnen. De wachtwoorden zouden niet meer werken en de internetverbinding op de redactie zou zijn afgesloten. Het Twitter-account van de krant is vooralsnog nog steeds wel actief.
In Istanbul gingen zaterdag opnieuw duizenden demonstranten de straat op. Zij protesteerden tegen het besluit van de rechter om een toezichthouder van de overheid aan te stellen bij Zaman, met een oplage van 650.000 de grootste krant van Turkije.
Op vrijdagavond raakte de politie slaags met demonstranten, die spandoeken droegen en leuzen scandeerden als ‘handen af van mijn krant’ en ‘de pers kan niet de mond gesnoerd worden’. Politie gebruikte waterkanonnen en traangas om de demonstranten uiteen te drijven. Zaterdag gebeurde hetzelfde. Ook werd er geschoten met rubberen kogels.
De inmiddels ontslagen hoofdredacteur Bilici sprak vrijdagavond van een ‘donkere periode voor ons land en de democratie’. Ook Seygi Akarcesme, de hoofdredacteur van Today’s Zaman – de Engelstalige editie van de krant, sprak van ‘het einde van de rechtsstaat in Turkije’. Delen
Elif Isitman (1987) is sinds oktober 2014 online redacteur bij Elsevier.
NU 05.03.2016 Abdülhamit Bilici, de hoofdredacteur van de kritische Turkse krant Zaman, is ontslagen. Dit is gebeurd nadat vrijdag de Turkse overheid een speciale toezichthouder bij de krant had aangesteld.
De Engelse editie van de krant, Today’s Zaman, meldt dat zaterdag op Twitter. Redacteuren van de krant kunnen het computersysteem niet meer in. Hun wachtwoorden werken niet meer en de internetverbinding is afgesloten.
In Istanbul zijn zaterdag weer duizenden demonstranten de straat op gegaan. Zij protesteren tegen het besluit van de overheid om een toezichthouder aan te stellen bij Zaman. De demonstratie vond net als vrijdag plaats bij het redactiekantoor. De politie dreef de betogers hardhandig uiteen met waterkanonnen en traangas.
Inval
Ook vrijdagavond was het onrustig in Istanbul en raakten demonstranten slaags met de politie. Een speciaal team viel het gebouw van de redactie binnen, waar een aantal demonstranten en redacteuren zich hadden verschanst.
De rechtbank in Ankara besloot vrijdag, op verzoek van de regering van president Erdogan, een nieuwe bewindvoerder aan te stellen bij de uitgeverij van de krant.
Terroristische organisatie
De krant, die dagelijks wordt verspreid in een oplage van 650.000 exemplaren, staat erom bekend zeer kritisch te schrijven over het beleid van president Erdogan. Het medium wordt deels gefinancierd door een belangrijke tegenstander van Erdogan, de geestelijke Fethullah Güllen.
De rechter oordeelde dat de Güllen-beweging een terroristische organisatie is en dat daarom het aanstellen van de overheidsfunctionaris gerechtvaardigd is. Wat precies de gevolgen voor de krant zijn, is nog onduidelijk.
Zorgwekkend
In het buitenland werd geschokt gereageerd op het besluit de krant voortaan onder toezicht te stellen. Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken noemde de overname door de Turkse regering “zorgwekkend”. Ook diverse Europarlementariërs hebben het nieuws veroordeeld.
Voor de Europese Unie komt de schending van de persvrijheid op een ongelukkig moment. De unie heeft de hulp van Turkije hard nodig voor de opvang van de aanhoudende stroom vluchtelingen uit onder meer Syrië. Het is niet het eerste incident waarbij de Turkse overheid het journalisten moeilijk of onmogelijk maakt hun werk te doen.
Zender uit de lucht
Eerder veroordeelde ook mensenrechtenorganisatie Amnesty International de invloed die de Turkse overheid uitoefent op het kritische Zaman. “Onafhankelijke media zijn de hoeksteen van de internationale vrijheid. De Turkse overheid walst over de mensenrechten heen”, aldus een zegsman.
Een week eerder haalden de Turkse autoriteiten al een kritische televisiezender uit de lucht. De programma’s van deze zender, IMC, kunnen nu alleen nog via internet worden bekeken.
AD 05.03.2016 De Turkse politie heeft vrijdagavond laat traangas en waterkanonnen ingezet om betogers uiteen te drijven bij de kantoren van de krant Zaman. De demonstranten scandeerden slogans en droegen borden met teksten als ‘handen af van mijn krant’.
De politie probeerde de kantoren van de krant te betreden nadat een rechtbank vrijdag een bewindvoerder aanwees die voor meer controle moet zorgen over de grootste krant van Turkije. Agenten forceerden een poort en renden naar binnen. Op beelden is te zien hoe ze worstelen met medewerkers van Zaman.
De hoofdredacteur van de Engelstalige editie Today’s Zaman sprak na de uitspraak van de rechtbank van het einde van de rechtsstaat in Turkije. ‘Een krant overnemen is strijdig met de grondwet, zeker omdat er geen aanleiding voor is. Dit komt neer op het opschorten van de grondwet’, aldus Sevgi Akarcesme.
Demonstranten verzamelden zich na de inval op vrijdagmiddag bij de kantoren van Zaman. Ze schreeuwden leuzen, zwaaiden met de Turkse vlag en hielden zelfgemaakte borden omhoog met daarop kritische teksten. De politie gebruikte onder andere traangas om de mensenmassa uiteen te drijven.
Fethullah Gülen
Zaman is één van de laatste overgebleven mediabronnen van de oppositie in Turkije. De krant zou te kritisch zijn en banden hebben met de Turkse islamitische prediker Fethullah Gülen. Die was in het verleden bevriend met Erdogan, maar de twee staan nu lijnrecht over elkaar. Gülen woont op dit moment in de Amerikaanse staat Pennsylvania, meldt The New York Times.
Volgens de Turkse regering staat Gülen in nauw contact met Hizmet, een ‘terroristische’ groepering die president Erdogan ten val zou willen brengen.
Mensenrechten
Amnesty is niet te spreken over de manier waarop de krant wordt overgenomen door bewindvoerders. ‘Onafhankelijke media zijn de hoeksteen van de internationale vrijheid. De Turkse overheid walst over de mensenrechten heen’, aldus de organisatie.
Telegraaf 05.03.2016 De Turkse politie heeft zaterdag opnieuw traangas gebruikt voor het wegjagen van circa tweeduizend betogers die zich bij het kantoor van de krant Zaman in Istanbul hadden verzameld. Bewapende veiligheidsmedewerkers bewaken het pand, dat vrijdag onder strengere controle van de staat is geplaatst.
Foto: AP
Een rechtbank wees een bewindvoerder aan die voor meer controle op de krant moet zorgen. De oproerpolitie dreef vrijdagavond ook al honderden Zaman-sympathisanten terug die zich in de regen hadden verzameld bij het gebouw. De krant is met een oplage van 650.000 de grootste van Turkije en staat kritisch tegenover de regering.
Turkse media meldden zaterdag dat hoofdredacteur Abdulhamit Bilici van Zaman is ontslagen. ,,Het is al drie tot vier jaar een gewoonte dat iedereen die zich uitspreekt tegen regeringsbeleid, een rechtszaak of een gevangenisstraf tegemoet mag zien”, had Bilici kort voor zijn ontslag gezegd. Hij sprak over een ,,donkere periode voor ons land en onze democratie”.
De hoofdredacteur van de Engelstalige editie Today’s Zaman sprak na de uitspraak van de rechtbank al van het einde van de rechtsstaat in Turkije. ,,Een krant overnemen is strijdig met de grondwet, zeker omdat er geen aanleiding voor is. Dit komt neer op het opschorten van de grondwet”, aldus Sevgi Akarçesme.
Trouw 05.03.2016 De Turkse politie heeft zaterdag opnieuw traangas gebruikt voor het wegjagen van circa tweeduizend betogers die zich bij het kantoor van de krant Zaman in Istanbul hadden verzameld. Bewapende veiligheidsmedewerkers bewaken het pand, dat vrijdag onder strengere controle van de staat is geplaatst.
Een rechtbank wees een bewindvoerder aan die voor meer controle op de krant moet zorgen. De oproerpolitie dreef vrijdagavond ook al honderden Zaman-sympathisanten terug die zich in de regen hadden verzameld bij het gebouw. De krant is met een oplage van 650.000 de grootste van Turkije en staat kritisch tegenover de regering.
“Het is al drie tot vier jaar een gewoonte dat iedereen die zich uitspreekt tegen regeringsbeleid, een rechtszaak of een gevangenisstraf tegemoet mag zien”, zei hoofdredacteur Abdulhamit Bilici van Zaman. Hij sprak over een ‘donkere periode voor ons land en onze democratie’.
De hoofdredacteur van de Engelstalige editie Today’s Zaman sprak na de uitspraak van de rechtbank al van het einde van de rechtsstaat in Turkije. “Een krant overnemen is strijdig met de grondwet, zeker omdat er geen aanleiding voor is. Dit komt neer op het opschorten van de grondwet”, aldus Sevgi Akarçesme.
Elsevier 05.03.2016 De Turkse politie heeft vrijdagnacht traangas en waterkanonnen ingezet om demonstranten uit elkaar te drijven bij het kantoor van de krant Zaman in Istanbul. De demonstranten scandeerden leuzen en droegen borden met teksten als ‘vrije pers kan niet het zwijgen worden opgelegd’ en ‘handen af van mijn krant’.
De politie probeerde de kantoren binnen te vallen nadat een rechtbank vrijdag een bewindvoerder aanwees die voor meer controle moet zorgen over de grootste krant van Turkije, meldt persbureau Reuters.
Rechtsstaat
Honderden Zaman-supporters werden teruggedreven, nadat zij zich bij het hoofdgebouw hadden verzameld. Op videobeelden is te zien hoe de politie en Zaman-journalisten met elkaar botsen. De krant is met een oplage van 650.000 de grootste van Turkije en is kritisch over het bewind van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan.
Hoofdredacteur Abdulhamit Bilici van Zaman sprak van een ‘donkere periode voor ons land en onze democratie’. Op vrijdag, na de uitspraak van de rechtbank, zei Seygi Akarcesme, de hoofdredacteur van de Engelstalige versie Today’s Zaman al dat de overname het einde van de rechtsstaat in Turkije inluidt.
PvdA-europarlementariër en Turkije-rapporteur veroordeelt de overname en zei dat ‘de Turkse hetze tegen de persvrijheid zich helaas voortzet’.
De krant wordt gefinancierd door de organisatie islamitische geleerde Fethullah Gülen, die momenteel in Amerika in ballingschap verkeert. De Gülenistische beweging wordt door het regime van Erdogan als terroristische organisatie bestempeld. Eerder op vrijdag werden ook twee zakenmannen opgepakt die geassocieerd worden met de beweging van Gülen.
Erdogan en Gülen waren vroeger bondgenoten van elkaar, totdat ze in 2013 ruzie kregen. Erdogan probeerde eerder de macht van het leger te temperen, en werd toentertijd bijgestaan door Gülen, die veel invloed had binnen de rechterlijke macht. Sinds een paar jaar liggen de twee mannen met elkaar overhoop. Sympathisanten van Gülen binnen de politie en het Openbaar Ministerie startten in 2013 namelijk een corruptieonderzoek naar Erdogan en zijn vertrouwelingen.
Gülen woont al sinds 1999 in ballingschap in de Verenigde Staten. In Turkije staan arrestatiebevelen uit naar de islamitische geleerde. Hij wordt ervan verdacht de regering van Erdogan omver te willen werpen.Delen
Elif Isitman (1987) is sinds oktober 2014 online redacteur bij Elsevier.
Trouw 05.03.2016 De Turkse politie heeft vrijdagavond laat traangas en waterkanonnen ingezet om betogers uiteen te drijven bij de kantoren van de krant Zaman. De demonstranten scandeerden slogans en droegen borden met teksten als ‘handen af van mijn krant’.
De politie probeerde de kantoren van de krant te betreden nadat een rechtbank vrijdag een bewindvoerder aanwees die voor meer controle moet zorgen over de grootste krant van Turkije. Agenten forceerden een poort en renden naar binnen. Op beelden is te zien hoe ze worstelen met medewerkers van Zaman.
De hoofdredacteur van de Engelstalige editie Today’s Zaman sprak na de uitspraak van de rechtbank van het einde van de rechtsstaat in Turkije. ‘Een krant overnemen is strijdig met de grondwet, zeker omdat er geen aanleiding voor is. Dit komt neer op het opschorten van de grondwet’, aldus Sevgi Akarcesme.
Demonstranten verzamelden zich na de inval op vrijdagmiddag bij de kantoren van Zaman. Ze schreeuwden leuzen, zwaaiden met de Turkse vlag en hielden zelfgemaakte borden omhoog met daarop kritische teksten. De politie gebruikte onder andere traangas om de mensenmassa uiteen te drijven.
Fethullah Gülen
Zaman is één van de laatste overgebleven mediabronnen van de oppositie in Turkije. De krant zou te kritisch zijn en banden hebben met de Turkse islamitische prediker Fethullah Gülen. Die was in het verleden bevriend met Erdogan, maar de twee staan nu lijnrecht over elkaar. Gülen woont op dit moment in de Amerikaanse staat Pennsylvania, meldt The New York Times.
Volgens de Turkse regering staat Gülen in nauw contact met Hizmet, een ‘terroristische’ groepering die president Erdogan ten val zou willen brengen.
Mensenrechten
Amnesty is niet te spreken over de manier waarop de krant wordt overgenomen door bewindvoerders. ‘Onafhankelijke media zijn de hoeksteen van de internationale vrijheid. De Turkse overheid walst over de mensenrechten heen’, aldus de organisatie.
NU 04.03.2016 Demonstranten en de Turkse politie zijn vrijdagavond slaags geraakt bij de redactie van de Turkse krant Zaman. De politie viel rond 23.00 uur het gebouw binnen, waar zich demonstranten hadden verschanst.
Daarna leek de rust weer te keren. Eerder greep de Turkse politie al hardhandig in met waterkanonnen en traangas.
De hele middag en avond stonden er vele duizenden mensen voor de redactie om hun onvrede kenbaar te maken over de overname van de krant door de Turkse regering. Turkije heeft vrijdag veel kritiek gekregen uit het buitenland naar aanleiding van de overname van de kritische krant Zaman.
Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken noemde de overname door de Turkse regering “zorgwekkend”. Ook diverse Europarlementariërs hebben het nieuws veroordeeld.
Persvrijheid
Voor de Europese Unie komt de schending van de persvrijheid op een heel ongelukkig moment. De unie heeft de hulp van Turkije heel hard nodig voor de opvang van de aanhoudende stroom vluchtelingen uit onder meer Syrië. Het is niet het eerste incident waarbij de Turkse overheid het journalisten moeilijk of onmogelijk maakt hun werk te doen.
Eerder had ook al mensenrechtenorganisatie Amnesty International de invloed die de Turkse overheid uitoefende op het kritische Zaman veroordeeld. “Onafhankelijke media zijn de hoeksteen van de internationale vrijheid. De Turkse overheid walst over de mensenrechten heen”, aldus een zegsman.
De rechtbank in Ankara besloot vrijdag, op verzoek van de regering van president Erdogan, een nieuwe bewindvoerder aan te stellen bij de uitgeverij vanZaman.
Hoofdredacteur
“Het is al drie tot vier jaar een gewoonte dat iedereen die zich uitspreekt tegen regeringsbeleid, een rechtszaak of een gevangenisstraf tegemoet mag zien”, zei hoofdredacteur Abdulhamit Bilici van Zaman. Hij sprak over een “donkere periode voor ons land en onze democratie”.
De hoofdredacteur van de Engelstalige editie Today’s Zaman sprak na de uitspraak van de rechtbank al van het einde van de rechtsstaat in Turkije. “Een krant overnemen is strijdig met de grondwet, zeker omdat er geen aanleiding voor is. Dit komt neer op het opschorten van de grondwet”, aldus Sevgi Akarçesme.
Terroristische organisatie
De krant, die dagelijks wordt verspreid in een oplage van 650.000 exemplaren, staat erom bekend zeer kritisch te schrijven over het beleid van Erdogan. Het medium wordt deels gefinancierd door de beweging van een belangrijke tegenstander van Erdogan, de geestelijke Fethullah Güllen.
De rechter oordeelde dat de Güllen-beweging een terroristische organisatie is en dat daarom het aanstellen van de overheidsfunctionaris gerechtvaardigd is. Wat precies de gevolgen zijn voor de krant, is overigens nog niet duidelijk.
Een week eerder haalden de Turkse autoriteiten al een kritische televisiezender uit de lucht. De programma’s van deze zender, IMC, kunnen nu alleen nog via internet worden bekeken.
Trouw 04.03.2016 De Turkse politie is vrijdagavond slaags geraakt met demonstranten die zich bij de redactie van de krant Zaman hadden verzameld. Dat gebeurde nadat een rechtbank vandaag beliste dat het management van de kritische krant een bewindvoerder krijgt. Daarmee komt Zaman onder staatstoezicht te staan.
Zaman gold als een van de laatste kritische kranten in Turkije.
Toen dat bekend werd, stroomden duizenden demonstranten toe, die het niet pikten dat de overheid nu gaat beslissen over de content van de krant. Zij verzamelden zich onder andere op de redactieruimte van de krant. De politie zou hen met traangas hebben verdreven.
Dat de Turkse overheid deze stap neemt, komt niet onverwacht. Turkije vindt al langer dat journalisten van Zaman strafbare feiten plegen. De krant zou namelijk te kritisch zijn en banden hebben met de Turkse islamitische prediker Fethullah Gülen. Gülen werd eerder door president Recep Tayyip Erdogan beschuldigd van verraad. Wat precies de gevolgen zijn voor de krant, is nog niet duidelijk.
Zaman is met een oplage van bijna 650.000 exemplaren de grootste in Turkije. In een redactioneel commentaar laat de Engelstalige versie van de krant, de Today’s Zaman, weten dat de hoofdredactie zich ‘ernstig zorgen maakt’. Vorig jaar werd de hoofdredacteur van die krant al opgepakt na een reeks tweets over Erdogan.
De hoofdredacteur van Zaman sprak van het einde van de rechtsstaat in Turkije. “Een krant overnemen is strijdig met de grondwet, zeker omdat er geen aanleiding voor is. Dit komt neer op het opschorten van de grondwet”, aldus Sevgi Akarcesme. “We werken aan de laatste uitgave van onze eigen krant. We proberen het af te krijgen voordat ze hier zijn.”
Amnesty International reageerde eerder al op geruchten dat de krant overgenomen zou worden. “Onafhankelijke media zijn de hoeksteen van de internationale vrijheid. De Turkse overheid walst over de mensenrechten heen”, aldus de mensenrechtenorganisatie.
Kortom, er is hier altijd wel iets om over te zeiken. Ze zeggen in Den Haag daarom:Een dag nie gezeik, is een dag nie geleef.
Disclaimer: Dit is een non-profit site. Waar mogelijk is gebruik gemaakt van rechtenvrij materiaal via o.a. de Wikimedia Commons-licenties. Mocht u bezwaar hebben tegen de plaatsing van enig beeldmateriaal op deze site, omdat u bijvoorbeeld rechthebbende bent, laat u dan zo snel mogelijk een bericht achter opdat er zo spoedig mogelijk actie ondernomen kan worden.
@umarebru
Ebru Umar 
Debat in de Digitale Hofstad 
/http:/metronieuws.tcdn.nl/field/image/inline/61f7c9a34057d45af3fc197cc88b0be8-1462437311.jpg){kind=link}
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.