De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de parlementaire enquête is onderweg – deel 2
Telegraaf 06.03.2021
Ombudsman zegt dat overheid hem jarenlang negeerde in Toeslagenaffaire
De Nationale Ombudsman Reinier van Zutphen speelde een sleutelrol bij de toeslagenaffaire. Al in 2017 waarschuwde hij dat er grote problemen waren, die drie jaar later leidden tot het aftreden van het kabinet Rutte III. “We hebben jarenlang geroepen dat er iets moest gebeuren, maar we werden niet gehoord.”
“Vijf jaar geleden, toen ik aantrad, verzette ik mij tegen het fraudedenken. Ik heb toen gezegd dat als de overheid naar de burger kijkt als een fraudeur er geen goede oplossingen komen.”
Hij noemt het ‘zuur’ dat hijzelf, de Rekenkamer en de afdeling advies van de Raad van State waarschuwden dat er dingen fout liepen, maar ze niet gehoord werden. “Het heeft lang geduurd voordat het kwartje viel.”
In korte tijd zijn er twee parlementaire onderzoeken geweest, die naar de toeslagenaffaire en onlangs presenteerde de commissie die onderzoek deed naar problemen bij uitvoeringsorganisaties als het UWV en het Centraal Bureau Rijvaardigheid haar bevindingen.
Zie ook: Opnieuw kritisch rapport over functioneren Tweede Kamer
‘Sla die klachtenprocedure maar over’
In februari 2016 kreeg Van Zutphen de eerste melding over problemen met de kinderopvangtoeslagen toen de Eindhovense advocaat Eva González Pérez hem benaderde. Zij vertegenwoordigde een groep ouders van wie de kinderopvangtoeslag volgens haar volkomen onterecht was afgenomen.
Van Zutphen adviseerde González Pérez eerst een klacht in te dienen bij Toeslagen, zoals de regels voorschrijven. Er gingen maanden overheen, waarbij die ouders in grote nood zaten, voordat hij zelf in november van dat jaar een onderzoek kon starten.
“Ik ben me toen helemaal rot geschrokken.” Hij zou nu eerder in actie zijn gekomen. “Ik zal eerder zeggen: sla die klachtenprocedure maar over, we gaan zelf aan de slag. Daartoe ben ik ook aangemoedigd door het kabinet.”
Onderzoek belandde in een la
En er is nog iets dat Van Zutphen anders zou doen: toen hij in 2017 zijn onderzoek naar de misstanden bij de toeslagen had afgerond, stuurde hij dat per post naar toenmalig staatssecretaris van Financiën Eric Wiebes. Achteraf bleek dat het in een la was beland.
“Ik had bij hem langs moeten gaan. Zijn ambtenaren geven het wel aan hem, dacht ik, maar ik was te goed van vertrouwen.” Ook stuurde Van Zutphen het rapport niet naar de Tweede Kamer. “Daar had ik ook naartoe moeten gaan.”
Inmiddels zijn we twee jaar verder, hebben zowel de parlementaire commissie die onderzoek deed naar de toeslagenaffaire als de commissie die de problemen bij de uitvoeringsorganisaties onderzocht hun rapporten uitgebracht, is het kabinet afgetreden en zal in de loop van 2022 de parlementaire enquête naar de toeslagenaffaire worden gehouden.
Sleutelfiguren zullen onder ede worden gehoord, waaronder ook demissionair premier Mark Rutte. Hij was tussen 2013 en 2016 voorzitter van de Ministeriële Commissie Aanpak Fraude die besloot tot intensivering van de jacht op vermeende fraude. “Ik snap wel dat de Kamer daar nog naar wil kijken”, zegt Van Zutphen.
‘Zelfredzaamheid betekent eigenlijk: zoek het maar uit’
Voor Van Zutphen is een ding duidelijk: het hele idee van de zelfredzame burger als maat der dingen is voorbij. “Zelfredzaamheid betekent eigenlijk: zoek het maar uit. Bij 80 procent van de bevolking werkt dat, maar bij 20 procent dus helemaal niet. En de overheid moet er ook voor die mensen zijn.”
Regels moeten volgens Van Zutphen eenvoudiger en mensen die in de problemen komen moeten weten waar ze naartoe kunnen. Twee jaar geleden pleitte Van Zutphen ervoor om per gemeente één loket te openen waar burgers met hun problemen naar toe kunnen. “Destijds werd ik een beetje voor gek versleten, maar nu staat het in verkiezingsprogramma’s. De overheid moet altijd de deur open hebben staan.”
Van Zutphen zal regering nauwgezet volgen
De rol van de Nationale ombudsman zal de komend regeringsperiode een iets andere zijn. Natuurlijk, burgers kunnen zich bij hem melden met klachten, maar hij zal ook nauwgezet volgen of de komende regering alle beloftes die nu zijn gedaan ook daadwerkelijk gaan uitvoeren.
“Al die plannen moeten geen papieren werkelijkheid blijven.”
Hij heeft er alle vertrouwen in dat zaken ten goede kunnen keren. “De problemen zijn serieus, maar we zijn niet reddeloos. Maar wat me wel bezighoudt: We zijn zo’n rijk land, veel rijker dan wij is er niet. En toch gaat het altijd over geldgebrek. Geld zou het probleem niet moeten zijn. Het moet mogelijk zijn om mensen die niet veel hebben toch mee te laten doen.”
Zie ook: Dit wil het kabinet: nieuw toeslagensysteem en overheid die niet discrimineert
AD 06.03.2021
‘Belastingdienst houdt zich al 15 jaar niet aan de wet bij terugvordering toeslagen’
Het toeslagenschandaal bij de Belastingdienst is veel groter dan tot nu toe gedacht, concludeert RTL Nieuws op basis van vertrouwelijke stukken. De omstreden werkwijze van de Belastingdienst is veel eerder begonnen dan tot nu toe bekend, blijkt uit duizenden documenten van de dienst Toeslagen die de nieuwszender in handen kreeg.
Lang is ervan uitgegaan dat de strikte handhaving van de regels en de harde fraudejacht het gevolg waren van de Bulgarenfraude in 2013. Deze praktijk bestond echter al veel langer. Al 15 jaar houden ambtenaren zich niet aan de wet bij terugvordering van toeslagen, blijkt uit de stukken die RTL Nieuws heeft ingezien. Handleidingen, werkinstructies, excelbestanden en verzonden brieven, bieden een ‘onthullend inkijkje’, klinkt het.
Kort na de invoering van het toeslagenstelsel worden al instructies opgesteld om bij twijfel toeslagen niet zomaar uit te keren. Dat gebeurt niet alleen met kinderopvangtoeslag, maar ook met zorgtoeslag, huurtoeslag en kindgebonden budget. De handleidingen die de dienst Toeslagen bij de toepassing van relevante regels en wetten hanteert, zouden naar verluidt niet juridisch zijn getoetst.
Lees ook;
Vinkje achter de naam
Bij vermoedens van fraude komen mensen op een zogenoemde ‘uitsluitlijst’ te staan. ‘Afwijkend behandelen’ luidt een werkinstructie uit 2006. Toeslagen worden onder de noemer ‘nihilstelling’ stopgezet. Uit de documenten blijkt dat dit massaal gebeurt. Volgens de Belastingdienst was het beleid erop gericht bewuste of onbewuste fouten bij de aanvraag of wijziging van het grote aantal uitgekeerde toeslagen te voorkomen.
Wie eenmaal op de uitsluitlijst terechtkomt, komt daar niet meer van af. Er is sprake van het ‘automatisch continueren van de afwijkende behandeling’, zo blijkt uit stukken uit 2007. Elk contact met de Belastingdienst resulteert in behandeling als fraudeur, schrijft RTL. Bovendien worden mensen met een ‘vinkje achter hun naam’ hiervan door de Belastingdienst niet op de hoogte gesteld, waardoor verweer niet mogelijk is.
Ministerie
Het ministerie van Financiën stelt in een reactie niet alle stukken te hebben kunnen achterhalen die door de nieuwszender zijn aangevoerd. Desondanks bevestigt ze dat strikte interpretatie van wet- en regelgeving door de Belastingdienst ook in de beginjaren zeer ingrijpende gevolgen heeft gehad voor mensen. “Dat is bekend, en dat is ook onderkend”, staat in een schriftelijke reactie aan de nieuwszender. “Juist om die reden heeft het kabinet besloten ouders te compenseren over de gehele periode sinds de invoering van de kinderopvangtoeslag in 2005.”
De zogenoemde ‘toeslagenaffaire’ kwam aan het licht dankzij onderzoek van RTL Nieuws en Trouw. Daaruit bleek dat de Belastingdienst in 2014 voor circa 300 ouders – de tellingen lopen uiteen – de kinderopvangtoeslag volledig stopzette en terugvorderde. Dit na een onderzoek door een antifraudeteam. Dat was bij controle van het Eindhovense gastouderbureau Dadim op ‘onregelmatigheden’ gestuit.
Zo bleek dat ouders onvolledige of onjuiste informatie hadden aangeleverd toen zij de toeslag aanvroegen. Soms ging het om een verkeerd ingevuld getal of een ontbrekend bonnetje. Dat werd keihard bestraft. Doordat gezinnen opeens honderden euro’s per maand misliepen en daarnaast ook bedragen uit jaren ervoor moesten terugbetalen, kwamen zij in grote financiële problemen terecht.
Grondbeginselen rechtsstaat
De parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag constateerde in december vorig jaar in haar eindverslag. dat de ouders die slachtoffer werden van de harde aanpak ‘ongekend onrecht’ was aangedaan. De ‘grondbeginselen van de rechtsstaat zijn geschonden’ en ouders hebben jarenlang ‘geen schijn van kans’ gehad, luidde het. De commissie-Donner wees met een beschuldigende vinger naar het politieke klimaat tijdens de vorige twee kabinetten, waarbij de nadruk meer en meer op fraudebestrijding kwam te liggen.
De oprichting van het Combiteam Aanpak Facilitators was hier een reactie op. De zogeheten ‘Bulgarenfraude’ in 2013 bracht toenmalig staatssecretaris Frans Weekers in grote problemen. Hij wist een motie van wantrouwen, ingediend door de oppositie, ternauwernood te overleven. Vanaf dat moment werd iedere misslag, overtreding of onjuiste aangifte van een toeslag als fraude aangeduid, aldus Donner.
De ‘toeslagenaffaire’ kostte staatssecretaris van Financiën Menno Snel de kop, leidde tot het vertrek van Lodewijk Asscher als PvdA-lijsttrekker van de PvdA en tot het aftreden van het kabinet Rutte, medio januari.
Mensen met schulden niet goed beschermd
De Belastingdienst houdt bij het terugvorderen van toeslagen te weinig rekening met de financiele situatie van burgers, zegt de Landelijke Organisatie van Sociaal Raadslieden (LOSR). Regelmatig belanden mensen daardoor onder het bestaansminimum. De organisatie schreef een brief aan demissionair staatssecretaris Alexandra van Huffelen van Financiën. Ook de Nationale ombudsman dringt aan op een oplossing.
Sinds 1 januari van dit jaar is de zogenaamde Wet vereenvoudiging beslagvrije voet van kracht. Volgens die wet moet er altijd een deel van het inkomen zijn waar geen enkele schuldeiser beslag op mag leggen. Zo belanden mensen niet onder het bestaansminimum, is de redenering.
Wie een deel van zijn toeslagen moet terugbetalen, krijgt daar standaard een brief met een betalingsregeling over. Als de ontvanger dan niet zelf aan de bel trekt en mogelijk zijn schulden niet afbetaalt, kan de huur- of zorgtoeslag worden stopgezet.
Toch is het volgens de wet de bedoeling dat de Belastingdienst die beslagvrije voet op voorhand berekent. Dat dat niet altijd gebeurt, leidt er volgens de LOSR en de Nationale ombudsman toe dat veel mensen toch nog onder het bestaansminimum belanden.
“Burgers worden zo nodeloos verder in het moeras van stress en schulden geduwd, met nieuwe schulden tot gevolg. De wet moest het bestaansminimum beter beschermen. Eindelijk zouden we verlost zijn van het zogenaamde ‘piepsysteem’, waarbij de burger zelf aan de bel moet trekken om beschermd te worden door de beslagvrije voet. Dat er nu berekend wordt zonder toepassing van de beslagvrije voet is immers in strijd met de wet”, zegt André Moerman, voorzitter van de LOSR.
De LOSR schreef Van Huffelen een brief met het verzoek om het terugvorderingsbeleid van de Belastingdienst op korte termijn aan te passen. De demissionair staatssecretaris laat aan NU.nl weten dat ze in gesprek gaat met de organisatie, maar benadrukt dat er door de toeslagenaffaire sinds maart vorig jaar geen dwanginvorderingen meer hebben plaatsgevonden. “Er was dus ook geen aanleiding om de beslagvrije voet toe te passen.”
‘Fiscus werkte al veel langer met zwarte lijsten, en bij meer toeslagen’
De werkwijze die leidde tot de toeslagenaffaire wordt al veel langer gevolgd dan tot dusver bekend was. Dat meldt RTL Nieuws op basis van vertrouwelijke documenten die de nieuwszender heeft ingezien.
Het gaat om documenten van de afdeling Toeslagen van de Belastingdienst, zoals handleidingen, werkinstructies, excelbestanden en verzonden brieven. Daaruit blijkt volgens RTL dat de werkwijze waardoor mensen onterecht als potentieel fraudeur bestempeld konden worden en in grote financiële problemen kwamen, al in 2006 begon.
Tot nu toe was de veronderstelling dat de ontspoorde fraudejacht in 2013 van start ging als gevolg van de zogeheten Bulgarenfraude.
Massaal op de uitsluitlijst
Ook blijken er volgens RTL veel meer werkinstructies voor ambtenaren van de Belastingdienst te zijn geweest die in strijd waren met de wet- en regelgeving. Het gaat om aanwijzingen voor het stopzetten van niet alleen de kinderopvangtoeslag, maar ook van de zorgtoeslag, de huurtoeslag en het kindgebonden budget.
Mensen over wie twijfel bestond, kwamen op een ‘uitsluitlijst’ waarna ze geen toeslagen meer kregen. Hun werd niet verteld dat ze op deze lijst stonden, waardoor ze dat ook niet konden aanvechten. Ze zouden vervolgens automatisch nog jaren als fraudeur behandeld zijn. Dat gebeurde op grote schaal, concludeert RTL op basis van werkinstructies met de titel ‘Massaal’.
De Belastingdienst laat in een reactie weten dat er wel altijd een handmatige toets werd gedaan voordat iemand op de lijst kwam. En, zegt de dienst, de toeslag werd voor mensen die op de uitsluitlijst kwamen niet automatisch stopgezet. Ze konden extra gecontroleerd worden.
‘Verschillende versies documenten’
In een vijf pagina’s tellende reactie, die RTL heeft gepubliceerd, zegt het ministerie van Financiën dat het niet alle documenten heeft teruggevonden waarop de nieuwszender zich baseert. ‘De documenten waar RTL naar verwijst zijn goeddeels teruggevonden maar hierbij werd wel duidelijk dat van deze documenten meerdere versies bestonden, waarvan nu niet met zekerheid kan worden gezegd of beide (RTL/Toeslagen) van dezelfde versies zijn uitgegaan.’
Verder zegt het ministerie dat het niet zo is dat mensen die verdacht werden van fraude automatisch in het vervolg ook zo behandeld blijven worden door de Belastingdienst. Dat gebeurt alleen voor een “specifieke periode”, die handmatig door een behandelaar wordt ingesteld en handmatig weer verlengd moet worden. “Na een tijdsperiode voor afwijkende behandeling komt de toeslaggerechtigde weer in het normale behandelproces terecht.”
“Kleine fouten zoals het ontbreken van een handtekening of datum op een contract, konden leiden tot hoge terugvorderingen of stopzetting van toeslagen”, aldus Het ministerie van Financiën.
Daarnaast deelt het ministerie niet de conclusie dat de fraudejacht, zoals RTL het noemt, al vijftien jaar geleden begon. “Voor zover we kunnen nagaan, lag hier in de eerste jaren niet de nadruk op.”
Wel beaamt het ministerie dat de toeslagenregels vanaf het het begin af aan ‘zeer strikt geïnterpreteerd’ werden. “Kleine fouten zoals het ontbreken van een handtekening of datum op een contract, konden leiden tot hoge terugvorderingen of stopzetting van toeslagen.” Die problemen zijn “bekend, en dat is ook onderkend”, aldus het ministerie. “Juist om die reden heeft het kabinet besloten om ouders te compenseren over de gehele periode sinds de invoering van de kinderopvangtoeslag in 2005.”
‘Bevestigt beeld’
Advocaat Vasco Groeneveld zegt dat de vertrouwelijke documenten die RTL naar buiten heeft gebracht het beeld bevestigen dat de historie die zijn klanten hebben met de Belastingdienst teruggaat tot 2006. “Gedupeerden vertellen mij dat de ellende toen al begon. Dit gaat zeker een rol spelen bij mijn verzoek aan het Gerechtshof om alsnog het Openbaar Ministerie te gelasten om medewerkers van de Belastingdienst te vervolgen.”
Groeneveld wil deze maand nog een klacht bij het hof indienen. “Het beeld dat medewerkers van de Belastingdienst onrechtmatig hebben gehandeld, wordt met deze documenten versterkt. En daarmee ook de nalatigheid van ministers om ertegen op te treden.”
Groeneveld zegt na het weekend vijftig nieuwe deelnemers aan de aangifte toe te voegen tegen zes (oud-)ministers die hij verantwoordelijk houdt voor het toeslagenschandaal. Het totaal aantal deelnemers aan deze aangifte komt daarmee op 130.
Rutte en andere kabinetsleden niet strafrechtelijk vervolgd vanwege toeslagenaffaire
De regering zal geen opdracht geven om premier Mark Rutte en andere politieke kopstukken strafrechtelijk te vervolgen voor hun rol in de toeslagenaffaire. Dat heeft demissionair minister van Justitie en Veiligheid Ferd Grapperhaus zojuist geschreven aan de Tweede Kamer.
Behalve tegen Rutte deden 87 gedupeerde toeslagouders begin dit jaar aangifte tegen (oud-)bewindslieden Lodewijk Asscher, Eric Wiebes, Wopke Hoekstra, Tamara van Ark en Menno Snel. Zij zouden zich volgens advocaat Vasco Groeneveld schuldig hebben gemaakt aan ambtsmisdrijven.
Lees ook;
De procureur-generaal van de Hoge Raad, Jos Silvis, heeft de aangiften onderzocht en is een oriënterend onderzoek gestart. Doel hiervan was uit te vinden of er aanknopingspunten zijn voor het starten van een opsporingsonderzoek.
Die aanknopingspunten zijn niet gevonden, zo laat Grapperhaus de Kamer weten. ,,Dat betekent dat er vanwege de regering geen opdracht tot vervolging zal worden gegeven”, aldus de minister. Hij benadrukt dat de Tweede Kamer zelf nog wel opdracht tot vervolging kan geven.
Tachtig slachtoffers
Advocaat Vasco Groeneveld deed namens een groep gedupeerden van de kinderopvangtoeslagzaak aangifte tegen de bewindslieden. Groeneveld vertegenwoordigt tachtig slachtoffers.
Voor aangifte tegen bewindspersonen geldt een protocol. Dat schrijft voor dat de procureur-generaal bij de Hoge Raad een oriënterend onderzoek begint, gericht op de vraag of er aanknopingspunten zijn voor een opsporingsonderzoek. Als deze oriënterende fase klaar is, informeert de procureur-generaal bij de Hoge Raad de minister van Justitie en Veiligheid, Ferd Grapperhaus.
Ferdinand Grapperhaus, demissionair minister van Justitie en Veiligheid. © ANP
De procureur-generaal kan niet naar eigen inzicht tot strafvervolging overgaan. Hij dient daarvoor opdracht te krijgen van de regering of de Tweede Kamer. Grapperhaus kan als vertegenwoordiger van de regering de procureur-generaal opdracht geven tot het verrichten van een opsporingsonderzoek. Vervolgens is het aan de regering om de vervolgingsbeslissing te nemen. Indien de regering geen opdracht geeft tot strafvervolging, kan de Tweede Kamer daartoe dus nog wel besluiten.
Wettelijke tekortkomingen
Silvis schrijft in zijn onderzoeksverslag dat de problemen in de toeslagenaffaire het gevolg zijn van wettelijke tekortkomingen. Dat voor ouders in het toeslagensysteem grote problemen kunnen ontstaan ‘is bij het opstellen van de wetgeving niet onderkend’. Belangrijke juridische middelen voor rechtsbescherming zijn door de wetgever indertijd niet in de wet opgenomen, schrijft Silvis.
De problemen hangen volgens de leider van het parket bij de Hoge Raad niet samen met vervolgbare ambtsdelicten van bewindspersonen. ‘De aangifte is grotendeels gebaseerd op de ondervraging door een parlementaire commissie. Wettelijk mag die ondervraging niet als bewijs worden gebruikt in een strafvervolging.’ Hij geeft aan dat ‘in een systeem van parlementaire democratie de politieke verantwoording voorop hoort te staan’.
Politieke verantwoording
De aangifte is grotendeels gebaseerd op de ondervraging van de bewindslieden door de parlementaire ondervragingscommissie, schrijft de Hoge Raad. Die ondervraging mag wettelijk niet als bewijs worden gebruikt in een strafvervolging.
Kabinet gevallen
Vanwege de affaire trad staatssecretaris Snel van Financiën in december af en viel kabinet Rutte-III half januari. Het kabinet van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie regeert demissionair door, maar zonder minister Wiebes (Economische Zaken en Klimaat).
Wiebes was in het vorige kabinet als staatssecretaris van Financiën verantwoordelijk voor de Belastingdienst. De fiscus beschuldigde duizenden ouders ten onrechte van fraude met toeslagen, waarop zij soms tienduizenden euro’s moesten terugbetalen en omvangrijke schulden opbouwden.
Ook trok Kamerlid Lodewijk Asscher zich terug als lijsttrekker van de PvdA. Asscher was vicepremier en minister van Sociale Zaken in het vorige kabinet.
Advies Hoge Raad: geen vervolging ministers voor toeslagenaffaire
Jos Silvis, procureur-generaal bij de Hoge Raad ziet geen aanknopingspunten voor strafrechtelijk vervolging tegen ministers en staatssecretarissen in de toeslagenaffaire.
Silvis deed het oriënterende onderzoek naar aanleiding van de aangifte tegen zes (oud-)bewindslieden, onder wie demissionair premier Rutte en minister Hoekstra van Financiën, door twintig gedupeerden.
Volgens hun advocaat Vasco Groeneveld hebben de zes zich schuldig gemaakt aan een ambtsmisdrijf en nalatigheid. De aangifte werd begin vorige maand aangevuld.
Advocaat Vasco Groeneveld heeft namens 80 gedupeerden van de kinderopvangtoeslagzaak aangifte gedaan tegen ministers van Ark, Hoekstra en Wiebes, premier Rutte, staatssecretaris Snel en oud-minister Asscher.
Beroepsmatige discriminatie
Zij hebben strafrechtelijk verwijtbaar gehandeld, vindt Groeneveld. De bewindslieden hadden moeten voorkomen dat de Belastingdienst zich schuldig maakte aan zogeheten knevelarij en beroepsmatige discriminatie. Ook zijn artikel 1 van de Grondwet (het gelijkheidsbeginsel) en het Internationaal verdrag inzake de rechten van het kind geschonden.
De procureur-generaal stelt dat de problemen in de toeslagenaffaire het gevolg zijn van ‘wettelijke tekortkomingen’. Advocaat Groeneveld noemt dat advies van vandaag ‘teleurstellend’.
Protocol
Bij aangifte tegen ministers of staatssecretaris schrijft het protocol voor dat procureur-generaal bij de Hoge Raad een onderzoek start en advies uitbrengt aan de minister van Justitie. Uiteindelijk heeft de Tweede Kamer het laatste woord of er strafrechtelijk onderzoek wordt gedaan.
Vertrouwelijke stukken bevestigen: toeslagenschandaal veel groter
Duizenden zelfstandigen de dupe van fout Belastingdienst met leenbijstand
Duizenden zelfstandigen hebben door een fout van de Belastingdienst duizenden euro’s aan huurtoeslag, zorgtoeslag en kindgebonden budget moeten terugbetalen, terwijl ze er wel recht op hadden. Dat schrijft de Volkskrant.
Het gaat om zelfstandigen die zogeheten leenbijstand (Bbz) hadden aangevraagd. Met die regeling konden uitkeringsgerechtigden vanaf 2004 een eigen bedrijf starten met een renteloze lening van de overheid. De lening werd kwijtgescholden als met de eigen zaak niet meer dan de bijstandsnorm werd verdiend.
De Belastingdienst heeft de lening in het jaar dat die werd kwijtgescholden ten onrechte bij het toetsingsinkomen van ontvangers opgeteld, waardoor ze zogenaamd te veel ontvangen huurtoeslag, zorgtoeslag en kindgebonden budget moesten terugbetalen.
Omtzigt wil opheldering
In 2017 paste de toenmalige staatssecretaris van Financiën, Eric Wiebes, de regeling op aandringen van de Nationale ombudsman en de Tweede Kamer aan, maar alleen voor burgers die in de periode 2014-2016 werden gedupeerd. Zij kregen compensatie, maar anderen niet. Mogelijk vielen meer dan tienduizend gedupeerden buiten de boot. Sommigen leenden bij derden geld om de vorderingen van de Belastingdienst te kunnen betalen, schrijft de krant.
De Belastingdienst zou ook nauwelijks moeite hebben gedaan om mensen die recht hadden op compensatie op te sporen. Het ministerie van Financiën zou in zijn administratie niet kunnen zien wie de gedupeerde ondernemers zijn. Van de 17 miljoen euro die ervoor was begroot, is 2,6 miljoen euro besteed.
De krant schrijft dat CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt, die zich eerder vastbeet in de kinderopvangtoeslagaffaire, het kabinet om opheldering wil vragen. “De zaak toont veel parallellen met de toeslagenaffaire.”
Kamer noemt nieuwe toeslagenblunder Belastingdienst ‘ongelooflijk’
‘Pijnlijk en ongelofelijk’. De Tweede Kamer heeft geen goed woord over voor de nieuwste fout van de Belastingdienst. Uit onderzoek van RTL Nieuws blijkt dat de Belastingdienst arbeidsmigranten al sinds 2015 onterecht duizenden euro’s aan kindgebonden budget geeft.
Dat komt omdat de Belastingdienst toeslagen toekent op basis van foute en onvolledige informatie. “Dit kost de Nederlandse staat en dus de belastingbetaler veel geld”, zegt Helma Lodders van de VVD.
Maar Lodders ziet ook opnieuw dat burgers buiten hun schuld om in de problemen komen en klem komen te zitten tussen de verschillende overheidsorganisaties. “Deze fouten lijken in eerste instantie in het voordeel van de mensen uit te pakken, maar als zij dit moeten terugbetalen, komen ze natuurlijk in grote problemen”, zegt Lodders.
Pak signalen op
Renske Leijten van de SP kan er met haar hoofd niet bij dat de Belastingdienst, die aan de ene kant keihard optrad tegen fraude zoals in de kinderopvangtoeslagenaffaire, nu automatisch te veel verstrekt. “Ongelofelijk”, noemt ze het. Helemaal als de arbeidsmigranten zelf aangeven dat ze te veel ontvangen en dat de Belastingdienst dan geen thuis geeft.
Belastingdienst weer in de fout: veel te veel toeslag voor arbeidsmigranten
“Opnieuw zien we dat de Belastingdienst signalen niet oppakt als er iets fout gaat”, zegt Pieter Omtzigt van het CDA. “Niet van de migranten die waarschuwen en niet van de eigen medewerkers die waarschuwen. Zelfs niet naar aanleiding van interne rapporten.”
Als de Belastingdienst die signalen niet structureel serieus gaat nemen is het volgens Omtzigt wachten op het volgende schandaal.
‘Het is niet te verantwoorden dat mensen in de problemen komen, omdat de Belastingdienst haar zaken niet op orde heeft’, vindt Eppo Bruins van de ChristenUnie. ‘Het is al lange tijd bekend , maar nog steeds niet gerepareerd’.
De partijen verbazen zich er vooral ook over dat het probleem al zo lang speelt en noemen het zorgelijk dat het sinds 2016 nog altijd niet is opgelost. Ze willen daarover opheldering van de staatsecretaris van Financiën.
Het CDA en de ChristenUnie willen af van het huidige en complexe toeslagensysteem.
Belastingdienst ging volgens kabinet afgelopen jaren vaker over de schreef
De Belastingdienst heeft de afgelopen jaren op momenten in strijd “met verschillende wetten en beginselen van behoorlijk bestuur gehandeld”. Dat staat zaterdag in een brief die het kabinet aan de Tweede Kamer heeft gestuurd. De elf pagina’s tellende brief bevat een lijst met wetten en regels waar de fiscus zich niet aan heeft gehouden.
De bewindslieden sommen een breed scala aan overtredingen op, maar schrijven ook dat de fiscus zich “in het algemeen” aan wetten en regels houdt en dat niet alle overtredingen even zware consequenties voor burgers hebben.
De lijst is niet volledig, merken ze op !!!
Deze wetten en regels overtrad de Belastingdienst
In antwoord op kamervragen heeft het ministerie van Financiën een overzicht gestuurd van wetten waar de Belastingdienst zich de afgelopen zeven jaar niet aan heeft gehouden. De brief van 11 pagina’s bevat een greep uit gevallen die in strijd zijn met de wet of de algemene beginselen van behoorlijk bestuur, schrijven demissionair staatssecretarissen Vijlbrief en Van Huffelen. Het is geen compleet overzicht.
De brief vloeit voort uit een motie van CDA-Kamerlid Omtzigt.
De voorbeelden in de Kamerbrief gaan onder meer om het achterhouden van stukken of het te laat verstrekken van stukken aan burgers of rechters. Ook wordt beschreven hoe het ouders onnodig moeilijk wordt gemaakt om hun recht op een toeslag aan te tonen. Het ministerie van Financiën stelt dat de Belastingdienst in het algemeen handelt volgens wet- en regelgeving, maar dat dit “helaas niet altijd het geval is geweest”.
Opsomming
De zaken die in de brief worden genoemd zijn al eerder aan bod zijn gekomen, onder meer in debatten in de Tweede Kamer. Het overzicht van de overtredingen is nieuw. “Een ernstige en lange lijst”, zegt advocaat Eva González Perez. En: “Niet nieuw, wel schokkend.” Zij ondersteunt sinds 2014 gedupeerde ouders van de kindertoeslagaffaire.
De brief bevat onder meer een “niet-limitatieve opsomming” van situaties waarin de Belastingdienst zich niet aan de wet en de algemene beginselen van behoorlijk bestuur gehouden heeft. “Dat betekent dat er nog meer is of nog aan zit te komen over wat de Belastingdienst heeft gedaan of doet in strijd met de wet”, zegt González Perez. “Er staat dus nog steeds geen streep onder.”
Ruim zes jaar ondervond de advocaat naar eigen zeggen geregeld dat de fiscus zich niet aan de regels hield. “Het recht werd niet gehanteerd. Deze lijst bevat alles waar ze de afgelopen jaren schriftelijk op zijn gewezen. Niks onthullends dus: het zijn de media en politici die hier al jaren mee bezig zijn. Het is een constante graafmachine in documenten en het naar buiten brengen daarvan.”
“In een rechtsstaat dient de Belastingdienst zich aan de wet te houden. Dat vraagt de dienst ook van alle burgers. Ik wil nu heel goed weten hoeveel schade dit voor burgers en bedrijven heeft opgeleverd”, aldus Kamerlid Pieter Omtzigt.
CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt reageert geschokt op de inhoud van de brief. Op Twitter noemt hij het “dwingend leesvoer om het gebrek aan rechtsstatelijkheid te begrijpen”. Hij benadrukt in een toelichting dat dit opnieuw bevestigt dat de wet niet alleen te hard is uitgevoerd door de Belastingdienst, zoals soms de uitleg was, maar dat de wet zelfs niet is gevolgd.
“In een rechtsstaat dient de Belastingdienst zich aan de wet te houden. Dat vraagt de dienst ook van alle burgers. Ik wil nu heel goed weten hoeveel schade dit voor burgers en bedrijven heeft opgeleverd”, zegt Omtzigt. “Een aantal mensen heeft dit de hele huurtoeslag gekost. Die zijn duizenden euro’s per jaar misgelopen doordat de interpretatie van de wet door de Belastingdienst niet was hoe die moest zijn volgens de hoogste rechter.”
Hij hekelt ook hoe lang het heeft geduurd voordat deze informatie de Kamer heeft bereikt. “We hadden deze brief weken geleden al verwacht, nog voor het verkiezingsreces. Nu is het een onhandig moment, want we kunnen het er nu niet over hebben met de regering.”
Uit de brief blijkt ook dat de informatie nog niet compleet is. Ook dat laakt Omtzigt nadrukkelijk. “Ik vraag al jaren om een overzicht en deze brief geeft nu geen uitputtende lijst.” Die lijst wil hij zo snel mogelijk. Ook wil hij dat zo snel mogelijk duidelijk wordt hoe lang het kabinet hier al van wist.
Beslagvrije voet
Vorige week concludeerde RTL Nieuws op basis van vertrouwelijke documenten dat de werkwijze van de Belastingdienst, die leidde tot de toeslagenaffaire, veel eerder begon dan tot nu toe bekend was.
In de Kamerbrief van vrijdagavond wordt ook gereageerd op het verhaal over de beslagvrije voet van de NOS. Hieruit blijkt dat de Belastingdienst er bij het verrekenen van toeslagen niet standaard rekening mee houdt of mensen genoeg geld overhouden om van te leven, terwijl dat volgens een wet die op 1 januari van kracht werd wel zou moeten.
De Belastingdienst bevestigde de werkwijze en zei dat als mensen erom vragen er wel naar de persoonlijke situatie wordt gekeken. Volgens de dienst is dat volgens de nieuwe wet toegestaan.
Het ministerie van Financiën zegt onderzoek te doen naar de vraag hoe de handelwijze van de Belastingdienst moet worden geduid. Ze willen in gesprek met de Nationale Ombudsman en sociaal raadlieden.
Onderstaande voorbeelden betreffen overtredingen van wetten die zich hebben voorgedaan bij de Belastingdienst, zoals beschreven in de Kamerbrief;
- Mondeling intrekken van bezwaren
- Opzet/Grove Schuld en minnelijke schuldsanering (Invordering)
- Ten onrechte niet-verminderde vervolgingskosten
- Vergoeden invorderingsrente
- Stuiten van verjarende schulden
- AVG en Archiefwet
- Strijdig handelen met de AVG bij de verwerking van persoonsgegevens.
- Herstelorganisatie Toeslagen. Situaties die zich hierin hebben voorgedaan zijn onder meer:
– niet (tijdig) vaststellen van de definitieve beschikking kinderopvangtoeslag;
– niet of onvoldoende in acht nemen van de wettelijke termijn waarbinnen een beslissing op bezwaar moet komen;
– niet of onvoldoende motiveren van beslissingen inzake de toekenning of afwijzing van de kinderopvangtoeslag;
– onvoldoende duidelijk maken aan de ouder welke informatie van hem/haar wordt verwacht;
- 21-punten lijst
- Vaktechnische waarborgen
- Toeslagpartnerschap
- Onterechte kwalificatie
- Kindgebonden Budget
Telegraaf 17.03.2021
Gemeente Den Haag schiet gedupeerden toeslagenaffaire te hulp
De gemeente Den Haag schiet gedupeerde gezinnen die slachtoffer zijn van de toeslagenaffaire bij de Belastingdienst te hulp. Het gaat om hulp bij hun schulden en andere problemen als gevolg van de jarenlange stress. In Den Haag gaat het om minimaal 1600 gedupeerden.
De slachtoffers kunnen de gemeente aankloppen voor hulp bij schulden en andere problemen als gevolg van de jarenlange stress.
Het vertrouwen in de overheid is door de jarenlange stress ernstig gedaald, schrijft de gemeente. ‘Duizenden gezinnen zijn jarenlang als fraudeurs aangemerkt. Er zijn grote fouten gemaakt door de Belastingdienst met het toekennen, stopzetten en terugvorderen van de kinderopvangtoeslag. Medewerkers van de gemeente staan voor ze klaar om snel met ze in gesprek te gaan en naar hun verhaal te luisteren. Alle Hagenaars kunnen terecht bij de gemeente voor hulp bij schulden. Wij zetten extra dienstverlening in’, aldus wethouder Bert van Alphen.
De impact van de situatie op de ouders en kinderen is groot, door de schulden, depressies, scheidingen en huisuitzettingen, aldus de gemeente. Daardoor groeien de kinderen op met grote spanningen thuis en hebben zij emotionele schade. ‘Deze gezinnen verdienen onze steun. Wij vinden het belangrijk dat er weer rust komt binnen het gezin en willen daarbij helpen’, zegt de wethouder.
Gedupeerden krijgen deze week een brief van de gemeente. Zij kunnen ook zelf contact opnemen met de gemeente via deze site.
Bekijk hier; ons dossier over de toeslagenaffaire. RTL
meer: Van affaire tot val kabinet NOS
Meer: Menno Snel RTL
Meer: Belastingdienst RTL
Meer: Toeslagenaffaire Belastingdienst RTL
Meer: belastingen Telegraaf
Meer: Jaap Uijlenbroek Telegraaf
Meer: Belastingdienst Telegraaf
Meer: Toeslagenaffaire NU
dossier: Kinderopvangtoeslag Trouw
lees: Amendement van de Leden Lodders en Van Weyenberg ter vervanging van nr. 3 over een moratorium 10.02.2021
Lees: Algoritmes zoeken naar bijstand-fraudeurs, welke rol speelt etnisch profileren? NOS
Lees: Fraude opsporen of gevaar van discriminatie? Gemeenten gebruiken ‘slimme’ algoritmes NOS
lees: Ontslagaanvraag kabinet 15.01.2021
lees: Reactie op rapport ‘Ongekend Onrecht’ van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag 15.01.2021
lees: Toelichting Catshuisregeling Kinderopvangtoeslag
lees: Budgettair kader maatregelen
lees: Overzicht _en_toelichting specifieke maatregelen Toeslagen en Belastingdienst
lees: Besluit forfaitair bedrag en verruiming compensatieregeling
lees: Managementteam van de_belastingdienst toeslagen, stukken die 2,5 jaar voor bijna iedereen zijn achtergehouden_ 23.12.2020
lees: vragen Verslag_van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag ‘Ongekend onrecht’ 23.12.2020
lees: brief 2e kamer Herstel_Toeslagen 22.12.2020
lees: eindverslag parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag 17.12.2020
lees: Kamermotie Kwint en Leijten (1) 15.12.2020
lees: Kamermotie Kwint en Leijten (2) 15.12.2020
lees: Kamermotie Kwint en Leijten (3) 15.12.2020
lees: 0a eindrapportage alternatieven voor het toeslagenstelsel
lees: 0b beleidsopties h5 voor alternatieven voor het toeslagenstelsel
lees: Aanbiedingsbrief Eindrapportage Alternatieven voor het toeslagenstelsel voor de Tweede Kamer 14.12.2020
lees: bijlage 1 verantwoording onderzoek doenvermogen
lees: bijlage 2 rapportage toeslagen en doenvermogen
lees: bijlage 3 achtergrond bij integrale vereenvoudiging belastingen en toeslagen
lees: bijlage 4 aanbiedingsbrief weging op de hand alternatieven toeslagenstelsel 19.11.2020
lees: bijlage 5 wegingen op de hand
lees: bijlage 6 cpb notitie doorrekening beleidsopties voor een alternatief toeslagenstelsel
lees: Infographic Alternatieven voor het toeslagenstelsel
lees: brief signalen ten aanzien opzet grove schuld 27.11.2020
lees: bijlage memo tg 304 versnellingsmaatregelen 09.01.2016
lees: Kamer onderzoekt terecht eigen rol in Toeslagenaffaire Elsevier 14.02.2021
Lees: Kabinet opnieuw bijeen over toeslagenaffaire. Treedt de regering af? Elsevier 12.01.2021
Lees: Natuurlijk moet het kabinet aftreden om de toeslagenaffaire. En wel hierom ! Elsevier 12.01.2021
Lees: Geachte Lodewijk Asscher, verscheur uw brief en treedt terug Elsevier 09.01.2021
Lees: Is 30.000 euro compensatie eerste stap of koopt kabinet aftreden af? Elsevier 23.12.2020
lees: ‘Rutte-doctrine’ onder vuur: proloog verkiezingsstrijd Elsevier 22.12.2020
lees: Keihard rapport toeslagenaffaire: zijn er consequenties? Elsevier 21.12.2020
lees: De toeslagenaffaire kent één hoofdschuldige: het parlement Elsevier 20.12.2020
lees: Verhoren toeslagendrama klaar: niemand wist van of deed iets aan ontspoorde aanpak Elsevier 27.11.2020
lees: Toeslagenstelsel is absurd, blijkt uit gehaspel bij enquête. Stop ermee Elsevier 27.11.2020
Zie: De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de parlementaire enquête is onderweg – deel 1
Zie ook: De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de nasleep deel 3
Zie ook nog: De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de nasleep deel 2
Zie dan ook: De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de nasleep – deel 1
Zie verder: De val van Rutte III vanwege het gedonder met de belastingdienst
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 26 – nasleep POK – deel 2
Zie verder dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 25 – nasleep POK – deel 1
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 24 – nasleep
Zie verder ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 23 – nasleep
Zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 22 – nasleep
Zie verder : De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 21 – nasleep
Zie dan verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 20 – nasleep
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 19 – nasleep
Zie verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 18 – nasleep
Zie verder dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 15 – nasleep rapport commissie Donner
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 11 – nasleep rapport commissie Donner
Zie verder ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 10 – rapport commissie Donner
Zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 9
Zie verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 8
Zie verder dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 7
En zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 6
Zie dan ook nog verder: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 5 – commissie Donner
Zie verder dan ook: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 4 – commissie Donner
en zie dan ook nog: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 3
en zie verder dan ook: Voorheen Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en staatssecretaris Menno Snel (Financiën) het Gedonder met de belastingdienst – deel 2
en verder zie dan ook nog: Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en het Gedonder met de belastingdienst deel 1
Overheid neemt private schuld over van circa 900 ouders toeslagenaffaire
NOS 20.04.2021 De overheid gaat de private schulden overnemen van een groep ouders die gedupeerd is door de toeslagenaffaire. Het gaat om circa 900 ouders die in een schuldtraject zitten. Door de schuld bij bijvoorbeeld de huisbaas en het energiebedrijf over te nemen wil de overheid voorkomen dat schuldeisers de 30.000 euro compensatiegeld van de ouders kunnen opeisen.
Dat laat demissionair staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) weten in een brief aan de Tweede Kamer. “Ik vind het onacceptabel dat deze toeslagouders nog steeds tegen een bestaansminimum leven”, schrijft Van Huffelen over de ouders die in een schuldtraject zitten.
Deze week contact met ouders
Met de gedupeerde ouders wordt nog deze week contact opgenomen over de financiële compensatie, belooft de demissionair staatssecretaris in de brief. “Gedupeerden die uiterlijk 22 april bereikt kunnen worden, zullen op 30 april worden uitbetaald en in de week van 2 mei het geld op hun rekening hebben staan.” Eerder deed Van Huffelen de belofte dat alle gedupeerden voor 1 mei het compensatiebedrag zouden krijgen.
De 30.000 euro genoegdoening werd eind december toegezegd na een vernietigend rapport van de parlementaire ondervragingscommissie. Die concludeerde dat de ouders ongekend onrecht is aangedaan door de uit de hand gelopen fraudejacht van de Belastingdienst.
Toen al zei Van Huffelen dat ze hoopte te kunnen vermijden dat de compensatie van ouders die in een schuldtraject zitten direct naar de schuldeisers zou gaan. Om dat te voorkomen werden eerder al alle schulden bij overheidsinstanties kwijtgescholden.
Nog geen oplossing voor iedereen
Nu heeft Van Huffelen dus ook een oplossing gevonden voor de schulden bij private schuldeisers zoals energiebedrijven, huurbazen en zorgverzekeraars. Deze oplossing kost de overheid circa 56 miljoen euro.
Ondanks deze stap is er nog een groep waarbij schuldeisers de compensatie dreigen op te eisen: ouders in een faillissement. “Deze ouders en hun curator worden door ons persoonlijk op de hoogte gesteld dat, indien zij gedupeerd zijn, een eventuele oplossing later zal volgen”, schrijft Van Huffelen.
BEKIJK OOK;
Overheid neemt schulden over van 900 toeslagenouders in schuldsanering
RTL 20.04.2021 Goed nieuws voor 900 toeslagenouders die in de schuldsanering zitten. Het kabinet neemt huur-, energie- en andere private schulden van deze groep gedupeerden over, zodat ook aan hen de beloofde compensatie kan worden overgemaakt.
Alle slachtoffers van de toeslagenaffaire krijgen ten minste 30.000 euro aan compensatie, beloofde het kabinet begin dit jaar. Mensen die in de schulden zitten, dreigden een deel van het geld meteen weer kwijt te zijn aan schuldeisers.
Om ervoor te zorgen dat ook deze groep snel kan worden gecompenseerd, neemt het kabinet de private schulden over van zo’n 900 gedupeerden die in de schuldsanering zitten. Daarna kunnen ze de 30.000 euro in de eerste week van mei op hun rekening verwachten.
Paar tientjes
Eerder besloot staatssecretaris Van Huffelen van Financiën al om alle overheidsschulden kwijt te schelden van gedupeerden van de toeslagenaffaire. De Tweede Kamer wilde dat ze nog een stap verder ging en ook schulden bij private partijen zou overnemen.
Schuldeisers die nog rekeningen open hebben staan, hebben de garantie gekregen dat de volledige schuld wordt overgenomen. Dat voorkomt dat zij een claim leggen op het compensatiebedrag. En het geeft gedupeerden die nog steeds moeten rondkomen van een paar tientjes per week snel extra lucht.
Toeslagenschandaal bij Belastingdienst veel groter dan gedacht
meer; Alexandra van Huffelen Ministerie van Financiën Belastingdienst Toeslagenaffaire Belastingdienst Schulden Schuldsanering
Belastingdienst schiet gedupeerden in schuldsanering extra te hulp door overname schulden
Trouw 20.04.2021 Nadat de Belastingdienst eerder al de publieke schulden van gedupeerden in de toeslagenaffaire had kwijtgescholden, neemt hij nu ook de private schulden van mensen in de schuldsanering over.
De Belastingdienst trekt nog eens 56 miljoen euro uit om gedupeerden in de toeslagenaffaire tegemoet te komen. Het gaat om een groep van zo’n 900 ouders die in een schuldsaneringstraject zitten. Zij liepen het risico dat compensatie door de Belastingdienst direct ten goede zou komen aan hun schuldeisers. Om dat te voorkomen neemt de fiscus de vorderingen op de ouders nu volledig over.
In januari besloot het kabinet dat alle gedupeerden in de toeslagenaffaire in elk geval 30.000 euro compensatie zouden krijgen. Staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) heeft toegezegd dat alle gedupeerden die half februari bij de Belastingdienst bekend waren, voor 1 mei uitbetaald zouden zijn. Na lang getouwtrek tussen gemeenten, bewindvoerders en schuldeisers besloot het kabinet al alle publieke schulden van gedupeerden kwijt te schelden. Voor het grootste deel betrof dit overigens schulden aan de Belastingdienst zelf, die de fiscus eerder niet wilde kwijtschelden.
Streng regime
Voor de ouders die in een schuldhulpverleningstraject zitten, komen daar nu de private schulden bij. Van Huffelen erkent dat dit rechtsongelijkheid oplevert ten opzichte van mensen die niet in de schuldsanering zitten en die dus te maken blijven houden met externe schuldeisers. “Gedupeerden in schuldentrajecten hebben echter vaak al een lange periode in een streng regime geleefd, met als uitzicht een schone lei zonder schulden”, schrijft zij in een brief aan de Tweede Kamer. Dat maakt dat zij toch een uitzonderingspositie wil voor deze specifieke groep. Voor ouders die in faillissement zitten, is nog geen oplossing gevonden – die hoopt de staatssecretaris later nog te vinden.
Bewindvoerders spelen de komende tijd een belangrijke rol in het slagen van dit plan. Van Huffelen kan vooralsnog alleen een garantie geven dat zij daadwerkelijk de schulden gaat overnemen. De bewindvoerders moeten vervolgens de beëindiging van de schuldsanering alvast in gang zetten om ervoor te zorgen dat ouders op korte termijn ook daadwerkelijk kunnen beschikken over de 30.000 euro compensatie.
Of dat voor 1 mei nog gaat lukken, is zeer de vraag. De komende week wil de Belastingdienst contact opnemen met de betreffende ouders, maar alleen diegenen die uiterlijk donderdag zijn bereikt kunnen nog in april worden uitbetaald.
Regie bij de ouders
De Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) laat weten blij te zijn met de oplossing voor deze specifieke groep gedupeerden, maar de Belastingdienst zou voor de VNG verder moeten gaan. “Wat ons betreft is deze oplossing maatgevend voor hoe álle gedupeerden geholpen gaan worden”, zegt wethouder Peter Heijkoop van Dordrecht namens de VNG. “Met regie bij de ouders, en een schone lei door het overnemen van schulden en het volledig kunnen beschikken over de 30.000 euro.”
“Gedupeerden van de toeslagenaffaire mogen zélf niet belast worden met deze oplossing: de overheid moet de uitvoering voortvarend oppakken samen met de schuldeisers. Belangrijk aandachtspunt voor de hulp aan alle gedupeerden is de gegevensuitwisseling tussen belastingdienst, gemeenten en andere betrokken partijen: deze moet snel en vlekkeloos verlopen”, aldus Heijkoop.
Tweede Kamerlid Renske Leijten (SP) waarschuwt ook dat voor een andere groep gedupeerden nog altijd problemen dreigen. “Ik ben blij dat de gedupeerden in schuldhulptrajecten nu geholpen worden, dat was onvermijdelijk. Tegelijkertijd is er nog een grote groep gedupeerden met schulden die niet in een traject zitten. Hun schulden zijn gepauzeerd tot 1 mei, maar zij dreigen onmiddellijk daarna weer schuldeisers op de stoep te hebben.”
Lees ook:
Van Huffelen: toeslagencompensatie voor 1 mei 2021 is haalbaar
Staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) gaat er nog steeds van uit dat alle slachtoffers van het schandaal rond de kinderopvangtoeslag, voor 1 mei het beloofde compensatiebedrag van 30.000 euro op hun rekening hebben staan.
MEER OVER; POLITIEK ECONOMIE, BUSINESS EN FINANCIËN OVERHEIDSBELEID BELASTINGEN BELASTINGDIENST VNG ALEXANDRA VAN HUFFELEN DORDRECHT JAN KLEINNIJENHUIS
Raad van State neemt eigen rol in toeslagenaffaire onder de loep
MSN 15.04.2021 De Raad van State is een “stevig zelfreflectieprogramma” gestart wegens de rol van de afdeling Bestuursrechtspraak in het toeslagenschandaal. De voorzitter van die afdeling, Bart Jan van Ettekoven, zegt dat dit onderzoek tot oktober zal duren. Daarnaast gaat de afdeling in gesprek met verschillende groepen, zoals advocaten en de slachtoffers van de affaire.
De Raad van State zal onder meer de gemaakte keuzes van de afgelopen jaren tegen het licht houden en de interne cultuur bespreken. De afdeling Bestuursrechtspraak hield de strenge interpretatie van de toeslagenregels jarenlang in stand.
“Dat trek ik me enorm aan”, aldus Van Ettekoven bij de presentatie van het jaarverslag van de Raad van State, die als hoogste Nederlandse bestuursrechter in principe het laatste woord heeft over de invulling van wetten waartegen bezwaar wordt aangetekend. De commissie-Van Dam concludeerde in december dat vrijwel alle instituties in de rechtsstaat hebben gefaald, zo ook de rechtspraak.
Door strenge wetgeving en snoeiharde uitvoering van de jacht op mensen die fraudeerden met de kinderopvangtoeslag, moesten duizenden mensen ten onrechte grote bedragen aan toeslagen terugbetalen. Zij kregen geen betaalregeling en kwamen hierdoor in grote financiële problemen, die de toeslagenouders vaak nog vele jaren achtervolgden.
In januari kondigde Van Ettekoven al aan kritisch naar uitspraken van de afdeling in het verleden te kijken. Het onderzoek dat nu loopt, gaat verder dan dat. De Raad van State veranderde pas in oktober 2019 van oordeel over de wetgeving. Van Ettekoven wil weten waarom dat toen pas is gebeurd. “Was er aanleiding dit eerder te wijzigen?”, vraagt hij zich af.
De bevindingen van het onderzoek moeten in november worden gepresenteerd. Van Ettekoven hoopt dat zijn afdeling daarmee ook goed is voorbereid op de parlementaire enquête naar de toeslagenaffaire, die ergens in de komende jaren plaatsvindt. Die zal breder zijn dan het onderzoek van de commissie-Van Dam.
Raad van State neemt eigen rol in toeslagenaffaire onder de loep
NU 15.04.2021 De Raad van State is een “stevig zelfreflectieprogramma” gestart wegens de rol van de afdeling Bestuursrechtspraak in het toeslagenschandaal. De voorzitter van die afdeling, Bart Jan van Ettekoven, zegt dat dit onderzoek tot oktober zal duren. Daarnaast gaat de afdeling in gesprek met verschillende groepen, zoals advocaten en de slachtoffers van de affaire.
De Raad van State zal onder meer de gemaakte keuzes van de afgelopen jaren tegen het licht houden en de interne cultuur bespreken. De afdeling Bestuursrechtspraak hield de strenge interpretatie van de toeslagenregels jarenlang in stand.
“Dat trek ik me enorm aan”, aldus Van Ettekoven bij de presentatie van het jaarverslag van de Raad van State, die als hoogste Nederlandse bestuursrechter in principe het laatste woord heeft over de invulling van wetten waartegen bezwaar wordt aangetekend. De commissie-Van Dam concludeerde in december dat vrijwel alle instituties in de rechtsstaat hebben gefaald, zo ook de rechtspraak.
Door strenge wetgeving en snoeiharde uitvoering van de jacht op mensen die fraudeerden met de kinderopvangtoeslag, moesten duizenden mensen ten onrechte grote bedragen aan toeslagen terugbetalen. Zij kregen geen betaalregeling en kwamen hierdoor in grote financiële problemen, die de toeslagenouders vaak nog vele jaren achtervolgden.
In januari kondigde Van Ettekoven al aan kritisch naar uitspraken van de afdeling in het verleden te kijken. Het onderzoek dat nu loopt, gaat verder dan dat. De Raad van State veranderde pas in oktober 2019 van oordeel over de wetgeving. Van Ettekoven wil weten waarom dat toen pas is gebeurd. “Was er aanleiding dit eerder te wijzigen?”, vraagt hij zich af.
De bevindingen van het onderzoek moeten in november worden gepresenteerd. Van Ettekoven hoopt dat zijn afdeling daarmee ook goed is voorbereid op de parlementaire enquête naar de toeslagenaffaire, die ergens in de komende jaren plaatsvindt. Die zal breder zijn dan het onderzoek van de commissie-Van Dam.
Rutte over rapport toeslagenaffaire: ‘Kunnen ons er alleen voor schamen’
Lees meer over: Toeslagenaffaire
‘Stevig’ zelfonderzoek Raad van State naar rol toeslagenaffaire
MSN 15.04.2021 De Raad van State is een “stevig zelfreflectieprogramma” gestart wegens de rol van de afdeling bestuursrechtspraak in het toeslagenschandaal. De voorzitter van die afdeling, Bart Jan van Ettekoven, zegt dat dit onderzoek tot oktober zal duren. Er zullen “heel veel gesprekken intern worden gehouden over onze cultuur” en over de keuzes die de afgelopen jaren zijn gemaakt. Daarnaast gaat de afdeling in gesprek met verschillende groepen, zoals advocaten en de slachtoffers van het overheidsschandaal.
Slachtoffers van die toeslagenaffaire is “ongekend onrecht” aangedaan, oordeelde de Kamercommissie die dit onderzocht. Door strenge wetgeving en snoeiharde uitvoering van de jacht op fraudeurs met de kinderopvangtoeslag, moesten duizenden mensen ten onrechte grote bedragen aan toeslagen terugbetalen. Zij kregen geen betaalregeling en kwamen hierdoor in grote financiële problemen, die de toeslagenouders vaak nog vele jaren achtervolgden.
De commissie-Van Dam concludeerde dat vrijwel alle instituties in de rechtstaat hebben gefaald, zo ook de rechtspraak. De afdeling bestuursrechtspraak hield de strenge interpretatie van de toeslagenregels jarenlang in stand. “Dat trek ik me enorm aan”, aldus Van Ettekoven bij de presentatie van het jaarverslag van de Raad van State. De Raad van State heeft als hoogste Nederlandse bestuursrechter in principe het laatste woord over de invulling van wetten waartegen bezwaar wordt aangetekend.
Kritisch
In januari kondigde hij al aan kritisch naar uitspraken van de afdeling in het verleden te kijken. Het onderzoek dat nu loopt, gaat verder dan dat. De Raad van State veranderde pas in oktober 2019 van oordeel over de wetgeving. Van Ettekoven wil weten waarom dat toen pas is gebeurd. “Was er aanleiding dit eerder te wijzigen?” vraagt hij zich af.
De bevindingen van het onderzoek moeten in november worden gepresenteerd. Van Ettekoven hoopt dat zijn afdeling daarmee ook goed is voorbereid op de parlementaire enquête die ergens in de komende jaren wordt gehouden naar de toeslagenaffaire. Die enquête zal breder zijn dan het onderzoek van de commissie-Van Dam.
Zware externe begeleidingscommissie
Op de vraag waarom er niet is gekozen voor een onderzoek door een organisatie van buitenaf, zegt Van Ettekoven dat volgens hem veel werk intern kan worden verricht. Wel benadrukt hij dat er een “zware externe begeleidingscommissie” in het leven is geroepen en dat “een externe review periodiek plaatsvindt”. Daarnaast wil hij nagaan of de afdeling bestuursrechtspraak “voldoende tegenspraak van de buitenwereld” krijgt.
Ook heeft de Raad van State onder meer aan advocaten gevraagd naar zaken die vergelijkbaar zijn met het toeslagenschandaal. Onder meer vreemdelingenadvocaten slaan nu al alarm aan wegens onrecht dat volgens hen wordt aangedaan in de asielketen. Wel merkt Van Ettekoven daarbij op dat “wel erg veel mensen mensen menen dat hen ongekend onrecht is aangedaan”. Bij het meldpunt van de Raad van State wordt ook aan de bel getrokken over zaken waar de afdeling bestuursrecht helemaal niet over gaat.
Belastingdienst opnieuw in de fout met toeslagen
AD 15.04.2021 De Belastingdienst is opnieuw in de fout gegaan met toeslagen. Tweehonderd Nederlanders kregen vorige week ten onrechte bericht dat ze toeslagen moeten terugbetalen. Zo klopte een Nederlands-Marokkaanse moeder uit Leiden huilend aan bij haar buurtcoach toen ze 10.000 euro terug moest storten. Dat meldt het Leidsch Dagblad.
De Belastingdienst geeft toe dat tweehonderd Nederlanders vorige week ten onrechte een bericht hebben gekregen dat ze hun toeslagen voor dit jaar kwijtraken en die tussen 2014 en 2020 zijn uitgekeerd, moeten terugbetalen. SP-Kamerlid Renske Leijten, die met Pieter Omtzigt de kindertoeslagenaffaire aan het licht bracht, reageert geschokt. ,,Niets geleerd van het toeslagenschandaal? Wat zijn excuses waard als werkwijze 0,0 is aangepast?”
Lees ook;
Buurtcoach Ilonka van Rijn ving de huilende Nederlands-Marokkaanse vrouw op tijdens haar spreekuur, daags na Pasen. ,,Mevrouw is gescheiden en woont in een flat met haar dochter. Ze kan dat geld onmogelijk terugbetalen”, zegt Van Rijn die meteen op onderzoek uitging. De vrouw kreeg al die jaren huur- en zorgtoeslag en heeft een uitkering.
Verblijfstatus
De Belastingdienst stelt in een bericht op de site ‘dat in sommige gevallen gegevens van de Immigratie- en Naturalisatiedienst niet goed zijn verwerkt’. In de brief staat daarom dat het recht op toeslag vervalt, ‘omdat er geen verblijfstatus is’. ,,Hoe dit precies is gegaan, kan ik nu nog niet zeggen. Nadat het is ontdekt, zijn we ouders zoveel mogelijk gaan bellen om het recht te zetten en duidelijk te maken dat ze niets hoeven terug te betalen”, zegt een woordvoerder. ,,Het spijt ons zeer. Mensen die nog niets hebben gehoord, kunnen de brief als niet verzonden beschouwen. Er komt een nieuwe brief aan.”
Belastingdienst Toeslagen joeg afgelopen weken opnieuw zeker honderden mensen de stuipen op het lijf met het bericht dat er toeslagen moeten worden terugbetaald. Op basis van foute gegevens dus mensen kregen een “foutje, sorry bedankt”… 1/2
Belastingdienst weer in de fout: Nederlands-Marokkaanse alleenstaande moeder krijgt een aanslag van…
Opnieuw een automatisch gemaakte brief. Opnieuw door (verkeerd) gebruik te maken van gegevens van andere overheidsdiensten (IND). Niets geleerd van #toeslagenschandaal? Wat zijn excuses waard als werkwijze 0,0 is aangepast? 2/2 #kamervragen met @MahirAlkaya
Het kan zijn dat mensen de ‘foute’ brief nog ontvangen, want het gaat om brieven met een datum tussen 5 maart en 24 april. Hoe dat precies zit, met een datum in de toekomst, is nog onduidelijk.
Belastingdienst weer in de fout met toeslagen
NOS 15.04.2021 Door een fout van de Belastingdienst hebben zo’n 200 mensen de afgelopen tijd ten onrechte te horen gekregen dat ze duizenden euro’s aan toeslagen moesten terugbetalen. Een woordvoerder van de dienst bevestigt een bericht daarover van het Leidsch Dagblad en De Telegraaf.
Volgens de woordvoerder gaat het om mensen van wie de gegevens van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) niet goed zijn verwerkt. Daardoor kregen ze een automatisch aangemaakte brief van de fiscus, waarin stond dat ze hun toeslagen over dit jaar kwijtraakten en dat ze de bedragen die tussen 2014 en 2020 waren uitgekeerd moesten terugbetalen.
De kranten schrijven over een Nederlands-Marokkaanse vrouw uit Leiden die 10.000 euro moest terugbetalen, iets wat ze volgens haar buurtcoach onmogelijk kan. Ze leeft van een uitkering en krijgt al jaren zorg- en huurtoeslag. Door haar is de zaak nu aan het rollen gebracht.
Brief met excuses
De woordvoerder van de Belastingdienst zegt dat de fout vorige week is ontdekt. “We zijn het nu aan het rechtzetten. Iedereen wordt persoonlijk gebeld en krijgt later nog een brief van ons, met excuses. Ze hoeven helemaal niets terug te betalen.”
SP-Kamerlid Renske Leijten, die samen met andere Kamerleden het toeslagenschandaal aan het licht bracht, reageert verbolgen. Volgens haar blijkt hieruit dat de Belastingdienst niets geleerd heeft en nog steeds dezelfde werkwijze hanteert. “Wat zijn excuses dan waard?”
Leijten gaat samen met haar SP-collega Mahir Alkaya vragen stellen aan staatssecretaris Van Huffelen.
Belastingdienst vraagt weer bij 200 Nederlanders onterecht toeslagen terug
NU 15.04.2021 De Belastingdienst heeft tweehonderd Nederlanders vorige week onterecht laten weten dat zij hun toeslagen voor dit jaar kwijtraken en het geld dat tussen 2014 en 2020 is uitgekeerd moeten terugbetalen. Een woordvoerder van de fiscus heeft een bericht van De Telegraaf hierover bevestigd.
Het verhaal kwam naar buiten doordat een Nederlands-Marokkaanse moeder uit Leiden zich bij haar buurtcoach had gemeld, omdat zij 10.000 euro moest terugbetalen.
Volgens de Belastingdienst is de fout te wijten aan informatie van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) die verkeerd verwerkt is. “Op basis van die informatie hebben wij deze brieven verstuurd”, stelt een zegsman. “We gaan de fout op korte termijn herstellen. De mensen krijgen bericht dat de informatie die ze gekregen hebben niet klopt.”
Het gaat om Nederlanders met een biculturele achtergrond. Om wat voor informatie van de IND het precies ging, kan de woordvoerder niet zeggen.
Rutte over rapport toeslagenaffaire: ‘Kunnen ons er alleen voor schamen’
In de toeslagenaffaire werden tienduizenden ouders gedupeerd
De Belastingdienst lag in de afgelopen jaren onder vuur, omdat tienduizenden ouders – veelal met een biculturele achtergrond – als fraudeur werden aangemerkt. De zaak kwam pas aan het licht na grondig onderzoek van RTL Nieuws, Trouw en Kamerleden Pieter Omtzigt (CDA) en Renske Leijten (SP).
Het kabinet-Rutte III viel over de affaire en beloofde beterschap. Ook zouden alle getroffen ouders op korte termijn een vergoeding krijgen. De compensatie wordt voor 1 mei uitgekeerd.
Rutte verklaart aftreden kabinet: ‘Het was de ultieme conclusie’
Lees meer over: Belastingdienst Toeslagenaffaire
Toeslagenaffaireadvocaat González Pérez: ‘Behandel gedupeerden individueel’
MSN 10.04.2021 De slachtoffers van de toeslagenaffaire moeten voor 1 mei bericht hebben gekregen van de Belastingdienst. Of ze krijgen 30.000 euro compensatie, of hun aanvraag wordt na een zogenoemde ‘lichte toets’ afgewezen. Volgens demissionair staatssecretaris Alexandra van Huffelen van Financiën ligt alles op schema. In een interview met NU.nl zegt advocaat Eva González Pérez, die de affaire aan het rollen bracht, grote twijfels te hebben over de gang van zaken.
Ouders komen in aanmerking voor 30.000 euro. Is dat een logisch bedrag?
“Het is een magisch getal. Ik heb geen idee waarop het is gebaseerd. Het was veel beter geweest als ze per geval hadden bekeken waar mensen recht op hebben. Dan kan je met een schade-expert netjes vaststellen hoe het zit. De Ombudsman legt precies uit hoe de overheid om moet gaan met schade. Hij geeft daar zestien spelregels voor, dát moet de leidraad zijn. Het gaat hier om individuele zaken, behandel ze dan ook zo.”
Ook als ouders achteraf op minder geld recht blijken te hebben, mogen ze het bedrag houden. Wat vindt u daarvan?
“Dat is raar toch, waarom gaat het zo? Je moet toch weten of iemand recht heeft op dat geld of niet. Mensen moeten hun recht niet worden afgepakt als ze het wel hebben, maar andersom moeten mensen die er geen recht op hebben er niet mee weg kunnen komen. Het gaat er toch om dat er recht wordt gedaan aan ieders individuele situatie?”
De 30.000 euro is bedoeld voor geleden financiële schade. Is dat voldoende?
“Het ergert me enorm dat nu met name wordt gekeken naar de directe materiële schade. Er wordt wel immateriële schade vergoed, maar hoe zit het met de jarenlange discriminatie? Komt daar een compensatie voor?”
“Of het feit dat mensen op een zwarte lijst hebben gestaan, waardoor ze werden bestempeld en behandeld als mogelijke fraudeur. Daarvoor wordt nu wel een aanvullende compensatieregeling toegezegd, maar we weten nog niet hoe of wat. Als je het correct en volledig doet, kom dan in één keer met een totaalpakket. Nu gaat het in delen en dat is verwarrend.”
Hoe zit het ondertussen met het vertrouwen in de rechtsstaat bij de slachtoffers?
“Hoe je dat vertrouwen gaat terugwinnen bij die ouders, is voor mij misschien wel het belangrijkste. De transparante overheid is wel heel ver weg. Geld kan je zo overboeken, maar dit is veel ingewikkelder.”
Naast de ouders van de toeslagenaffaire zijn meer dan 200.000 mensen opgenomen op de zwarte lijst, de Fraude Signaleringsvoorziening. Die mensen krijgen allemaal een standaardbrief. Het is volgens de Belastingdienst niet mogelijk om iedereen op korte termijn een persoonlijke toelichting te geven. Wat vindt u daarvan?
“Dat begrijp ik niet. Het lijkt wel of we in dit land helemaal niets meer kunnen. Zeg dan eerlijk: ik heb niet de juiste mensen in dienst.”
Op dit moment zijn in de toeslagenaffaire vierduizend ouders afgewezen na een zogenoemde ‘lichte toets’. Dat betekent dat hun aanvraag na data-analyse en mogelijk een ‘handmatige toets’ terzijde is gelegd. Er ontbreekt een nadere motivering in de brief die ze ontvangen. Wat vindt u daarvan?
“Een lichte toets? Deze brief aan de ouders heeft juridische gevolgen. Een burger dient een beslissing voorzien van een motivering te ontvangen en moet weten waar hij binnen een bepaalde termijn tegen die beslissing in bezwaar kan als hij het er niet mee eens is. Zo hoort het. Zoals het nu gaat is het onzorgvuldig, niet conform de wet.”
“Waarom ook nu weer een standaardbrief zonder dat gezegd wordt dat bezwaar mogelijk is? Dat irriteert me enorm. Ik denk niet dat deze beslissing zal standhouden bij de rechter. En ik vraag me dan ook echt af of iedereen bij de Belastingdienst het er mee eens is geweest dat de brief in deze vorm de deur uit is gegaan, zonder de juiste waarborgen en rechtsbescherming.”
De Belastingdienst voert nu ook de hersteloperatie uit. Is dat verstandig?
“Het was beter geweest als een andere organisatie het had gedaan. Dat even een stap opzij was gezet, en de zaken in alle rust konden worden afgehandeld conform de Algemene Wet Bestuursrecht. Het is nu allemaal met elkaar verweven. Dezelfde instantie die mensen jarenlang heeft gediscrimineerd, het leven moeilijk heeft gemaakt en op een zwarte lijst heeft gezet, kan nu ook weer zonder motivering besluiten dat je geen recht hebt op die 30.000 euro. Dat heeft iets ongemakkelijks.”
Jurist Janet van der Bunt stelt in NRC Handelsblad dat er sprake is van systeemfalen. Bent u het daarmee eens?
“Dat heeft de fiscalist Dieter Brüll decennia geleden ook aangekaart. Het systeem klopte niet en klopt nog steeds niet. Bij de Belastingdienst denken ze in processen en eenheden in plaats van in mensen. En omdat ze zo fabrieksmatig denken, zijn ze niet in staat om een doos uit te pakken en eens per stuk te bekijken wat erin zit. Het blijkt dat de gedupeerden afwijken. Die moet je dan individueel behandelen. En de oplossingen zijn nu toch weer procesmatig door iedereen dezelfde brief te sturen.”
Informateur Herman Tjeenk Willink schreef in zijn verslag bij de vorige formatie in 2017: “Individuele burgers passen vaak niet in de standaardmodellen en hebben moeite gehoor te krijgen voor problemen die één loket overstijgen.” Profetische woorden?
“Dat is helemaal raak. Het kan niet anders of Tjeenk Willink was destijds al op de hoogte van de problemen bij de Belastingdienst, anders doe je deze observatie niet. En als het nou om tien of twintig gevallen gaat, maar het zijn 26.000 ouders. Dan is het geen foutje meer. Ik vraag mij af wat de Belastingdienst heeft geleerd van het rapport van de Ombudsman uit 2017 en alles wat daarna is gebeurd.”
Toeslagenaffaireadvocaat González Pérez: ‘Behandel gedupeerden individueel’
NU 10.04.2021 De slachtoffers van de toeslagenaffaire moeten voor 1 mei bericht hebben gekregen van de Belastingdienst. Of ze krijgen 30.000 euro compensatie, of hun aanvraag wordt na een zogenoemde ‘lichte toets’ afgewezen. Volgens demissionair staatssecretaris Alexandra van Huffelen van Financiën ligt alles op schema. In een interview met NU.nl zegt advocaat Eva González Pérez, die de affaire aan het rollen bracht, grote twijfels te hebben over de gang van zaken.
Ouders komen in aanmerking voor 30.000 euro. Is dat een logisch bedrag?
“Het is een magisch getal. Ik heb geen idee waarop het is gebaseerd. Het was veel beter geweest als ze per geval hadden bekeken waar mensen recht op hebben. Dan kan je met een schade-expert netjes vaststellen hoe het zit. De Ombudsman legt precies uit hoe de overheid om moet gaan met schade. Hij geeft daar zestien spelregels voor, dát moet de leidraad zijn. Het gaat hier om individuele zaken, behandel ze dan ook zo.”
Ook als ouders achteraf op minder geld recht blijken te hebben, mogen ze het bedrag houden. Wat vindt u daarvan?
“Dat is raar toch, waarom gaat het zo? Je moet toch weten of iemand recht heeft op dat geld of niet. Mensen moeten hun recht niet worden afgepakt als ze het wel hebben, maar andersom moeten mensen die er geen recht op hebben er niet mee weg kunnen komen. Het gaat er toch om dat er recht wordt gedaan aan ieders individuele situatie?”
De 30.000 euro is bedoeld voor geleden financiële schade. Is dat voldoende?
“Het ergert me enorm dat nu met name wordt gekeken naar de directe materiële schade. Er wordt wel immateriële schade vergoed, maar hoe zit het met de jarenlange discriminatie? Komt daar een compensatie voor?”
“Of het feit dat mensen op een zwarte lijst hebben gestaan, waardoor ze werden bestempeld en behandeld als mogelijke fraudeur. Daarvoor wordt nu wel een aanvullende compensatieregeling toegezegd, maar we weten nog niet hoe of wat. Als je het correct en volledig doet, kom dan in één keer met een totaalpakket. Nu gaat het in delen en dat is verwarrend.”
“De transparante overheid is wel heel ver weg. Geld kan je zo overboeken, maar dit is veel ingewikkelder.”
Hoe zit het ondertussen met het vertrouwen in de rechtsstaat bij de slachtoffers?
“Hoe je dat vertrouwen gaat terugwinnen bij die ouders, is voor mij misschien wel het belangrijkste. De transparante overheid is wel heel ver weg. Geld kan je zo overboeken, maar dit is veel ingewikkelder.”
Naast de ouders van de toeslagenaffaire zijn meer dan 200.000 mensen opgenomen op de zwarte lijst, de Fraude Signaleringsvoorziening. Die mensen krijgen allemaal een standaardbrief. Het is volgens de Belastingdienst niet mogelijk om iedereen op korte termijn een persoonlijke toelichting te geven. Wat vindt u daarvan?
“Dat begrijp ik niet. Het lijkt wel of we in dit land helemaal niets meer kunnen. Zeg dan eerlijk: ik heb niet de juiste mensen in dienst.”
Op dit moment zijn in de toeslagenaffaire vierduizend ouders afgewezen na een zogenoemde ‘lichte toets’. Dat betekent dat hun aanvraag na data-analyse en mogelijk een ‘handmatige toets’ terzijde is gelegd. Er ontbreekt een nadere motivering in de brief die ze ontvangen. Wat vindt u daarvan?
“Een lichte toets? Deze brief aan de ouders heeft juridische gevolgen. Een burger dient een beslissing voorzien van een motivering te ontvangen en moet weten waar hij binnen een bepaalde termijn tegen die beslissing in bezwaar kan als hij het er niet mee eens is. Zo hoort het. Zoals het nu gaat is het onzorgvuldig, niet conform de wet.”
“Waarom ook nu weer een standaardbrief zonder dat gezegd wordt dat bezwaar mogelijk is? Dat irriteert me enorm. Ik denk niet dat deze beslissing zal standhouden bij de rechter. En ik vraag me dan ook echt af of iedereen bij de Belastingdienst het er mee eens is geweest dat de brief in deze vorm de deur uit is gegaan, zonder de juiste waarborgen en rechtsbescherming.”
Eva González Pérez tijdens een hoorzitting van de ondervragingscommissie. Foto: ANP
De Belastingdienst voert nu ook de hersteloperatie uit. Is dat verstandig?
“Het was beter geweest als een andere organisatie het had gedaan. Dat even een stap opzij was gezet, en de zaken in alle rust konden worden afgehandeld conform de Algemene Wet Bestuursrecht. Het is nu allemaal met elkaar verweven. Dezelfde instantie die mensen jarenlang heeft gediscrimineerd, het leven moeilijk heeft gemaakt en op een zwarte lijst heeft gezet, kan nu ook weer zonder motivering besluiten dat je geen recht hebt op die 30.000 euro. Dat heeft iets ongemakkelijks.”
“Bij de Belastingdienst denken ze in processen en eenheden in plaats van in mensen.”
Jurist Janet van der Bunt stelt in NRC Handelsblad dat er sprake is van systeemfalen. Bent u het daarmee eens?
“Dat heeft de fiscalist Dieter Brüll decennia geleden ook aangekaart. Het systeem klopte niet en klopt nog steeds niet. Bij de Belastingdienst denken ze in processen en eenheden in plaats van in mensen. En omdat ze zo fabrieksmatig denken, zijn ze niet in staat om een doos uit te pakken en eens per stuk te bekijken wat erin zit. Het blijkt dat de gedupeerden afwijken. Die moet je dan individueel behandelen. En de oplossingen zijn nu toch weer procesmatig door iedereen dezelfde brief te sturen.”
Informateur Herman Tjeenk Willink schreef in zijn verslag bij de vorige formatie in 2017: “Individuele burgers passen vaak niet in de standaardmodellen en hebben moeite gehoor te krijgen voor problemen die één loket overstijgen.” Profetische woorden?
“Dat is helemaal raak. Het kan niet anders of Tjeenk Willink was destijds al op de hoogte van de problemen bij de Belastingdienst, anders doe je deze observatie niet. En als het nou om tien of twintig gevallen gaat, maar het zijn 26.000 ouders. Dan is het geen foutje meer. Ik vraag mij af wat de Belastingdienst heeft geleerd van het rapport van de Ombudsman uit 2017 en alles wat daarna is gebeurd.”
Zie ook: Dit wil het kabinet: nieuw toeslagensysteem en overheid die niet discrimineert
Lees meer over: Toeslagenaffaire
Van Huffelen biedt klokkenluider toeslagenaffaire excuus aan
NOS 08.04.2021 Staatssecretaris Van Huffelen heeft haar excuus aangeboden aan een oud-ambtenaar van de Belastingdienst. De ambtenaar, Pierre Niessen, waarschuwde jaren voor de misstanden van de dienst bij het terugvorderen van kinderopvangtoeslag. Die waarschuwingen werden in de wind geslagen en dat was niet goed, zegt de staatssecretaris in een Voortgangsrapportage over de toeslagenaffaire.
Niessen maakte voor en na zijn pensioen diverse meldingen van het overtreden van de wet- en regelgeving. Hij probeerde aan de kaak te stellen dat de Belastingdienst bij zo’n 40.000 mensen geld terugvroeg, hoewel ze nog recht hadden op uitstel van betaling omdat hun bezwaar nog niet was behandeld.
Gesprek
De werkgever is niet goed omgegaan met de meldingen, constateert Van Huffelen. “Dit is niet goed geweest, er had eerder diepgravender naar zijn meldingen moeten worden gekeken.” Ze heeft een persoonlijk gesprek gehad met Niessen. Er is ook een extern onderzoek naar gedaan.
De oud-ambtenaar wordt nu betrokken bij het project om de cultuur bij de Belastingdienst te verbeteren.
BEKIJK OOK;
Excuses staatssecretaris aan ambtenaar die vergeefs toeslagenzaak aankaartte
NU 08.04.2021 Staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) heeft voormalig ambtenaar van de Belastingdienst Pierre Niessen haar excuses aangeboden. Hij vroeg jarenlang tevergeefs aandacht voor misstanden bij de afhandeling van bezwaarschriften in de toeslagenaffaire. De fiscus is niet goed met die meldingen omgegaan, erkent zij.
Van Huffelen sprak Niessen vorige maand. “Ik heb in het gesprek aangegeven dat ik hem zeer dankbaar ben dat hij zijn meldingen heeft gedaan en vooral dankbaar ben voor zijn vasthoudendheid om deze aan te kaarten voor en nadat hij gepensioneerd was”, schrijft zij aan de Tweede Kamer.
Vijf van de zes keer ‘volledig gelijk’
Extern onderzoek door adviesbureau KPMG heeft uitgewezen dat Niessen bij vijf van de zes meldingen over de misstanden “volledig gelijk” had. Het ging daarbij onder meer om het niet naleven van wet- en regelgeving bij de behandeling van bezwaren van ouders tegen bijvoorbeeld een verlaging of terugvordering van hun kinderopvangtoeslag.
Niessen wees er eveneens terecht op dat de Belastingdienst als werkgever niet goed is omgegaan met zijn meldingen. “Dit is niet goed geweest. Er had eerder diepgravender naar zijn meldingen moeten worden gekeken”, aldus Van Huffelen. “Ik heb daar mijn excuses voor gemaakt en dit zal ook formeel vastgelegd worden.”
Verder is met de oud-ambtenaar afgesproken dat zijn ervaringen gebruikt zullen worden bij het traject dat moet leiden tot een cultuurverandering bij de Belastingdienst en Toeslagen. Dergelijke meldingen moeten voortaan serieuzer worden genomen.
Nog altijd op koers voor compensatie vóór 1 mei
Van Huffelen meldt verder dat de uitbetaling van compensatie aan de nu bekende slachtoffers van de toeslagenaffaire voor 1 mei afgerond kan zijn. In totaal komen zo’n 25.000 ouders in aanmerking voor 30.000 euro.
Het kabinet heeft daarnaast beloofd alle schulden van deze ouders bij de overheid kwijt te schelden. Daarmee is de komende vier jaar in totaal nog eens 750 miljoen euro gemoeid. Met private schuldeisers wordt nog gesproken over kwijtschelding. Het doel is om de gedupeerden met een schone lei te laten beginnen.
Zie ook: Dit wil het kabinet: nieuw toeslagensysteem en overheid die niet discrimineert
Lees meer over: Belastingdienst Toeslagenaffaire
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/0e25f630-9898-11eb-b760-02d1dbdc35d1.jpg)
Kabinet zet 750 miljoen opzij voor streep door schulden toeslagouders
Telegraaf 08.04.2021 In een poging gedupeerde toeslagenouders weer op gang te helpen, gaat de overheid de komende jaren zo’n 750 miljoen euro aan publieke schulden kwijtschelden. De gesprekken met andere schuldeisers lopen nog.
Dat meldt demissionair staatssecretaris Van Huffelen (Financiën) aan de Tweede Kamer. Het kwijtschelden van de schulden volgde op de val van het kabinet vanwege het toeslagenschandaal, waarbij ouders onterecht als toeslagfraudeurs werden aangemerkt of onterecht te hoge bedragen terug moesten betalen.
Het wegstrepen was volgens Van Huffelen nodig zodat ouders met ’een schone lei’ konden beginnen. Veel van de schulden die ouders hadden, werden veroorzaakt door de soms tienduizenden euro’s die zij aan de Belastingdienst terug moesten betalen. Alle gedupeerde ouders krijgen sowieso al in elk geval 30.000 euro compensatie. Toen dreigde dat zij dat geld meteen weer konden inleveren bij allerlei overheidsinstanties waar ze nog een schuld open hadden, besloot Van Huffelen ook een streep door die schulden te zetten.
Eerste rekensommen
Het was nog onduidelijk hoeveel dat de overheid zou kosten, maar inmiddels is er een voorzichtige eerste rekensom gemaakt. Het kabinet schat dat het om zo’n 750 miljoen euro gaat in de periode 2021-2024. Ook dat bedrag is nog met onzekerheden omgeven, omdat nog altijd niet duidelijk is hoeveel gedupeerde ouders er precies zijn.
De ouders blijken vooral schulden te hebben bij de gemeenten, waterschappen en de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO), daar wordt bijna 500 miljoen weggestreept. De schuld van de kinderopvangtoeslag zelf is zo’n 80 miljoen euro.
BEKIJK OOK:
Ruttes loyaliteit blijkt niet wederkerig
BEKIJK OOK:
CDA-bestuur op de grill na verkiezingen
BEKIJK OOK:
Van Huffelen: compensatie toeslagen zal ook bij fraudeurs komen
Compensatie
Inmiddels hebben ruim 30.000 mensen zich als gedupeerde ouders gemeld bij de Belastingdienst. Ongeveer 10 procent van hen blijkt (voorlopig) niet in aanmerking te komen voor compensatie. Ruim 7000 ouders hebben inmiddels in elk geval de 30.000 euro gekregen. Van Huffelen gaat ervan uit dat ze de belofte gaat waarmaken om iedere gedupeerde die zich voor 15 februari heeft gemeld in elk geval voor 1 mei de 30.000 euro over te maken.
Klokkenluider
Ook is er excuses aangeboden aan oud-ambtenaar van de Belastingdienst Pierre Niessen, die jarenlang tevergeefs aandacht vroeg voor misstanden bij de afhandeling van bezwaarschriften in de toeslagenaffaire. De dienst is niet goed met die meldingen omgegaan, erkent Van Huffelen. Ze sprak Niessen vorige maand. „Ik heb hem in het gesprek aangegeven dat ik zeer dankbaar ben dat hij zijn meldingen heeft gedaan en vooral voor zijn vasthoudendheid om deze aan te kaarten voor en nadat hij gepensioneerd was.”
Extern onderzoek door adviesbureau KPMG heeft uitgewezen dat Niessen bij vijf van de zes meldingen van misstanden „volledig gelijk” had. Het ging daarbij onder meer om het niet naleven van wet- en regelgeving bij de behandeling van bezwaren van ouders tegen bijvoorbeeld verlaging of terugvordering van hun kinderopvangtoeslag.
BEKIJK MEER VAN; economie overheid Van Huffelen
Telegraaf 06.03.2021
Ombudsman zegt dat overheid hem jarenlang negeerde in Toeslagenaffaire
De Nationale Ombudsman Reinier van Zutphen speelde een sleutelrol bij de toeslagenaffaire. Al in 2017 waarschuwde hij dat er grote problemen waren, die drie jaar later leidden tot het aftreden van het kabinet Rutte III. “We hebben jarenlang geroepen dat er iets moest gebeuren, maar we werden niet gehoord.”
“Vijf jaar geleden, toen ik aantrad, verzette ik mij tegen het fraudedenken. Ik heb toen gezegd dat als de overheid naar de burger kijkt als een fraudeur er geen goede oplossingen komen.”
Hij noemt het ‘zuur’ dat hijzelf, de Rekenkamer en de afdeling advies van de Raad van State waarschuwden dat er dingen fout liepen, maar ze niet gehoord werden. “Het heeft lang geduurd voordat het kwartje viel.”
In korte tijd zijn er twee parlementaire onderzoeken geweest, die naar de toeslagenaffaire en onlangs presenteerde de commissie die onderzoek deed naar problemen bij uitvoeringsorganisaties als het UWV en het Centraal Bureau Rijvaardigheid haar bevindingen.
Zie ook: Opnieuw kritisch rapport over functioneren Tweede Kamer
‘Sla die klachtenprocedure maar over’
In februari 2016 kreeg Van Zutphen de eerste melding over problemen met de kinderopvangtoeslagen toen de Eindhovense advocaat Eva González Pérez hem benaderde. Zij vertegenwoordigde een groep ouders van wie de kinderopvangtoeslag volgens haar volkomen onterecht was afgenomen.
Van Zutphen adviseerde González Pérez eerst een klacht in te dienen bij Toeslagen, zoals de regels voorschrijven. Er gingen maanden overheen, waarbij die ouders in grote nood zaten, voordat hij zelf in november van dat jaar een onderzoek kon starten.
“Ik ben me toen helemaal rot geschrokken.” Hij zou nu eerder in actie zijn gekomen. “Ik zal eerder zeggen: sla die klachtenprocedure maar over, we gaan zelf aan de slag. Daartoe ben ik ook aangemoedigd door het kabinet.”
Onderzoek belandde in een la
En er is nog iets dat Van Zutphen anders zou doen: toen hij in 2017 zijn onderzoek naar de misstanden bij de toeslagen had afgerond, stuurde hij dat per post naar toenmalig staatssecretaris van Financiën Eric Wiebes. Achteraf bleek dat het in een la was beland.
“Ik had bij hem langs moeten gaan. Zijn ambtenaren geven het wel aan hem, dacht ik, maar ik was te goed van vertrouwen.” Ook stuurde Van Zutphen het rapport niet naar de Tweede Kamer. “Daar had ik ook naartoe moeten gaan.”
Inmiddels zijn we twee jaar verder, hebben zowel de parlementaire commissie die onderzoek deed naar de toeslagenaffaire als de commissie die de problemen bij de uitvoeringsorganisaties onderzocht hun rapporten uitgebracht, is het kabinet afgetreden en zal in de loop van 2022 de parlementaire enquête naar de toeslagenaffaire worden gehouden.
Sleutelfiguren zullen onder ede worden gehoord, waaronder ook demissionair premier Mark Rutte. Hij was tussen 2013 en 2016 voorzitter van de Ministeriële Commissie Aanpak Fraude die besloot tot intensivering van de jacht op vermeende fraude. “Ik snap wel dat de Kamer daar nog naar wil kijken”, zegt Van Zutphen.
‘Zelfredzaamheid betekent eigenlijk: zoek het maar uit’
Voor Van Zutphen is een ding duidelijk: het hele idee van de zelfredzame burger als maat der dingen is voorbij. “Zelfredzaamheid betekent eigenlijk: zoek het maar uit. Bij 80 procent van de bevolking werkt dat, maar bij 20 procent dus helemaal niet. En de overheid moet er ook voor die mensen zijn.”
Regels moeten volgens Van Zutphen eenvoudiger en mensen die in de problemen komen moeten weten waar ze naartoe kunnen. Twee jaar geleden pleitte Van Zutphen ervoor om per gemeente één loket te openen waar burgers met hun problemen naar toe kunnen. “Destijds werd ik een beetje voor gek versleten, maar nu staat het in verkiezingsprogramma’s. De overheid moet altijd de deur open hebben staan.”
Van Zutphen zal regering nauwgezet volgen
De rol van de Nationale ombudsman zal de komend regeringsperiode een iets andere zijn. Natuurlijk, burgers kunnen zich bij hem melden met klachten, maar hij zal ook nauwgezet volgen of de komende regering alle beloftes die nu zijn gedaan ook daadwerkelijk gaan uitvoeren.
“Al die plannen moeten geen papieren werkelijkheid blijven.”
Hij heeft er alle vertrouwen in dat zaken ten goede kunnen keren. “De problemen zijn serieus, maar we zijn niet reddeloos. Maar wat me wel bezighoudt: We zijn zo’n rijk land, veel rijker dan wij is er niet. En toch gaat het altijd over geldgebrek. Geld zou het probleem niet moeten zijn. Het moet mogelijk zijn om mensen die niet veel hebben toch mee te laten doen.”
Zie ook: Dit wil het kabinet: nieuw toeslagensysteem en overheid die niet discrimineert
AD 06.03.2021
‘Belastingdienst houdt zich al 15 jaar niet aan de wet bij terugvordering toeslagen’
Het toeslagenschandaal bij de Belastingdienst is veel groter dan tot nu toe gedacht, concludeert RTL Nieuws op basis van vertrouwelijke stukken. De omstreden werkwijze van de Belastingdienst is veel eerder begonnen dan tot nu toe bekend, blijkt uit duizenden documenten van de dienst Toeslagen die de nieuwszender in handen kreeg.
Lang is ervan uitgegaan dat de strikte handhaving van de regels en de harde fraudejacht het gevolg waren van de Bulgarenfraude in 2013. Deze praktijk bestond echter al veel langer. Al 15 jaar houden ambtenaren zich niet aan de wet bij terugvordering van toeslagen, blijkt uit de stukken die RTL Nieuws heeft ingezien. Handleidingen, werkinstructies, excelbestanden en verzonden brieven, bieden een ‘onthullend inkijkje’, klinkt het.
Kort na de invoering van het toeslagenstelsel worden al instructies opgesteld om bij twijfel toeslagen niet zomaar uit te keren. Dat gebeurt niet alleen met kinderopvangtoeslag, maar ook met zorgtoeslag, huurtoeslag en kindgebonden budget. De handleidingen die de dienst Toeslagen bij de toepassing van relevante regels en wetten hanteert, zouden naar verluidt niet juridisch zijn getoetst.
Lees ook;
Vinkje achter de naam
Bij vermoedens van fraude komen mensen op een zogenoemde ‘uitsluitlijst’ te staan. ‘Afwijkend behandelen’ luidt een werkinstructie uit 2006. Toeslagen worden onder de noemer ‘nihilstelling’ stopgezet. Uit de documenten blijkt dat dit massaal gebeurt. Volgens de Belastingdienst was het beleid erop gericht bewuste of onbewuste fouten bij de aanvraag of wijziging van het grote aantal uitgekeerde toeslagen te voorkomen.
Wie eenmaal op de uitsluitlijst terechtkomt, komt daar niet meer van af. Er is sprake van het ‘automatisch continueren van de afwijkende behandeling’, zo blijkt uit stukken uit 2007. Elk contact met de Belastingdienst resulteert in behandeling als fraudeur, schrijft RTL. Bovendien worden mensen met een ‘vinkje achter hun naam’ hiervan door de Belastingdienst niet op de hoogte gesteld, waardoor verweer niet mogelijk is.
Ministerie
Het ministerie van Financiën stelt in een reactie niet alle stukken te hebben kunnen achterhalen die door de nieuwszender zijn aangevoerd. Desondanks bevestigt ze dat strikte interpretatie van wet- en regelgeving door de Belastingdienst ook in de beginjaren zeer ingrijpende gevolgen heeft gehad voor mensen. “Dat is bekend, en dat is ook onderkend”, staat in een schriftelijke reactie aan de nieuwszender. “Juist om die reden heeft het kabinet besloten ouders te compenseren over de gehele periode sinds de invoering van de kinderopvangtoeslag in 2005.”
De zogenoemde ‘toeslagenaffaire’ kwam aan het licht dankzij onderzoek van RTL Nieuws en Trouw. Daaruit bleek dat de Belastingdienst in 2014 voor circa 300 ouders – de tellingen lopen uiteen – de kinderopvangtoeslag volledig stopzette en terugvorderde. Dit na een onderzoek door een antifraudeteam. Dat was bij controle van het Eindhovense gastouderbureau Dadim op ‘onregelmatigheden’ gestuit.
Zo bleek dat ouders onvolledige of onjuiste informatie hadden aangeleverd toen zij de toeslag aanvroegen. Soms ging het om een verkeerd ingevuld getal of een ontbrekend bonnetje. Dat werd keihard bestraft. Doordat gezinnen opeens honderden euro’s per maand misliepen en daarnaast ook bedragen uit jaren ervoor moesten terugbetalen, kwamen zij in grote financiële problemen terecht.
Grondbeginselen rechtsstaat
De parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag constateerde in december vorig jaar in haar eindverslag. dat de ouders die slachtoffer werden van de harde aanpak ‘ongekend onrecht’ was aangedaan. De ‘grondbeginselen van de rechtsstaat zijn geschonden’ en ouders hebben jarenlang ‘geen schijn van kans’ gehad, luidde het. De commissie-Donner wees met een beschuldigende vinger naar het politieke klimaat tijdens de vorige twee kabinetten, waarbij de nadruk meer en meer op fraudebestrijding kwam te liggen.
De oprichting van het Combiteam Aanpak Facilitators was hier een reactie op. De zogeheten ‘Bulgarenfraude’ in 2013 bracht toenmalig staatssecretaris Frans Weekers in grote problemen. Hij wist een motie van wantrouwen, ingediend door de oppositie, ternauwernood te overleven. Vanaf dat moment werd iedere misslag, overtreding of onjuiste aangifte van een toeslag als fraude aangeduid, aldus Donner.
De ‘toeslagenaffaire’ kostte staatssecretaris van Financiën Menno Snel de kop, leidde tot het vertrek van Lodewijk Asscher als PvdA-lijsttrekker van de PvdA en tot het aftreden van het kabinet Rutte, medio januari.
Mensen met schulden niet goed beschermd
De Belastingdienst houdt bij het terugvorderen van toeslagen te weinig rekening met de financiele situatie van burgers, zegt de Landelijke Organisatie van Sociaal Raadslieden (LOSR). Regelmatig belanden mensen daardoor onder het bestaansminimum. De organisatie schreef een brief aan demissionair staatssecretaris Alexandra van Huffelen van Financiën. Ook de Nationale ombudsman dringt aan op een oplossing.
Sinds 1 januari van dit jaar is de zogenaamde Wet vereenvoudiging beslagvrije voet van kracht. Volgens die wet moet er altijd een deel van het inkomen zijn waar geen enkele schuldeiser beslag op mag leggen. Zo belanden mensen niet onder het bestaansminimum, is de redenering.
Wie een deel van zijn toeslagen moet terugbetalen, krijgt daar standaard een brief met een betalingsregeling over. Als de ontvanger dan niet zelf aan de bel trekt en mogelijk zijn schulden niet afbetaalt, kan de huur- of zorgtoeslag worden stopgezet.
Toch is het volgens de wet de bedoeling dat de Belastingdienst die beslagvrije voet op voorhand berekent. Dat dat niet altijd gebeurt, leidt er volgens de LOSR en de Nationale ombudsman toe dat veel mensen toch nog onder het bestaansminimum belanden.
“Burgers worden zo nodeloos verder in het moeras van stress en schulden geduwd, met nieuwe schulden tot gevolg. De wet moest het bestaansminimum beter beschermen. Eindelijk zouden we verlost zijn van het zogenaamde ‘piepsysteem’, waarbij de burger zelf aan de bel moet trekken om beschermd te worden door de beslagvrije voet. Dat er nu berekend wordt zonder toepassing van de beslagvrije voet is immers in strijd met de wet”, zegt André Moerman, voorzitter van de LOSR.
De LOSR schreef Van Huffelen een brief met het verzoek om het terugvorderingsbeleid van de Belastingdienst op korte termijn aan te passen. De demissionair staatssecretaris laat aan NU.nl weten dat ze in gesprek gaat met de organisatie, maar benadrukt dat er door de toeslagenaffaire sinds maart vorig jaar geen dwanginvorderingen meer hebben plaatsgevonden. “Er was dus ook geen aanleiding om de beslagvrije voet toe te passen.”
‘Fiscus werkte al veel langer met zwarte lijsten, en bij meer toeslagen’
De werkwijze die leidde tot de toeslagenaffaire wordt al veel langer gevolgd dan tot dusver bekend was. Dat meldt RTL Nieuws op basis van vertrouwelijke documenten die de nieuwszender heeft ingezien.
Het gaat om documenten van de afdeling Toeslagen van de Belastingdienst, zoals handleidingen, werkinstructies, excelbestanden en verzonden brieven. Daaruit blijkt volgens RTL dat de werkwijze waardoor mensen onterecht als potentieel fraudeur bestempeld konden worden en in grote financiële problemen kwamen, al in 2006 begon.
Tot nu toe was de veronderstelling dat de ontspoorde fraudejacht in 2013 van start ging als gevolg van de zogeheten Bulgarenfraude.
Massaal op de uitsluitlijst
Ook blijken er volgens RTL veel meer werkinstructies voor ambtenaren van de Belastingdienst te zijn geweest die in strijd waren met de wet- en regelgeving. Het gaat om aanwijzingen voor het stopzetten van niet alleen de kinderopvangtoeslag, maar ook van de zorgtoeslag, de huurtoeslag en het kindgebonden budget.
Mensen over wie twijfel bestond, kwamen op een ‘uitsluitlijst’ waarna ze geen toeslagen meer kregen. Hun werd niet verteld dat ze op deze lijst stonden, waardoor ze dat ook niet konden aanvechten. Ze zouden vervolgens automatisch nog jaren als fraudeur behandeld zijn. Dat gebeurde op grote schaal, concludeert RTL op basis van werkinstructies met de titel ‘Massaal’.
De Belastingdienst laat in een reactie weten dat er wel altijd een handmatige toets werd gedaan voordat iemand op de lijst kwam. En, zegt de dienst, de toeslag werd voor mensen die op de uitsluitlijst kwamen niet automatisch stopgezet. Ze konden extra gecontroleerd worden.
‘Verschillende versies documenten’
In een vijf pagina’s tellende reactie, die RTL heeft gepubliceerd, zegt het ministerie van Financiën dat het niet alle documenten heeft teruggevonden waarop de nieuwszender zich baseert. ‘De documenten waar RTL naar verwijst zijn goeddeels teruggevonden maar hierbij werd wel duidelijk dat van deze documenten meerdere versies bestonden, waarvan nu niet met zekerheid kan worden gezegd of beide (RTL/Toeslagen) van dezelfde versies zijn uitgegaan.’
Verder zegt het ministerie dat het niet zo is dat mensen die verdacht werden van fraude automatisch in het vervolg ook zo behandeld blijven worden door de Belastingdienst. Dat gebeurt alleen voor een “specifieke periode”, die handmatig door een behandelaar wordt ingesteld en handmatig weer verlengd moet worden. “Na een tijdsperiode voor afwijkende behandeling komt de toeslaggerechtigde weer in het normale behandelproces terecht.”
“Kleine fouten zoals het ontbreken van een handtekening of datum op een contract, konden leiden tot hoge terugvorderingen of stopzetting van toeslagen”, aldus Het ministerie van Financiën.
Daarnaast deelt het ministerie niet de conclusie dat de fraudejacht, zoals RTL het noemt, al vijftien jaar geleden begon. “Voor zover we kunnen nagaan, lag hier in de eerste jaren niet de nadruk op.”
Wel beaamt het ministerie dat de toeslagenregels vanaf het het begin af aan ‘zeer strikt geïnterpreteerd’ werden. “Kleine fouten zoals het ontbreken van een handtekening of datum op een contract, konden leiden tot hoge terugvorderingen of stopzetting van toeslagen.” Die problemen zijn “bekend, en dat is ook onderkend”, aldus het ministerie. “Juist om die reden heeft het kabinet besloten om ouders te compenseren over de gehele periode sinds de invoering van de kinderopvangtoeslag in 2005.”
‘Bevestigt beeld’
Advocaat Vasco Groeneveld zegt dat de vertrouwelijke documenten die RTL naar buiten heeft gebracht het beeld bevestigen dat de historie die zijn klanten hebben met de Belastingdienst teruggaat tot 2006. “Gedupeerden vertellen mij dat de ellende toen al begon. Dit gaat zeker een rol spelen bij mijn verzoek aan het Gerechtshof om alsnog het Openbaar Ministerie te gelasten om medewerkers van de Belastingdienst te vervolgen.”
Groeneveld wil deze maand nog een klacht bij het hof indienen. “Het beeld dat medewerkers van de Belastingdienst onrechtmatig hebben gehandeld, wordt met deze documenten versterkt. En daarmee ook de nalatigheid van ministers om ertegen op te treden.”
Groeneveld zegt na het weekend vijftig nieuwe deelnemers aan de aangifte toe te voegen tegen zes (oud-)ministers die hij verantwoordelijk houdt voor het toeslagenschandaal. Het totaal aantal deelnemers aan deze aangifte komt daarmee op 130.
Rutte en andere kabinetsleden niet strafrechtelijk vervolgd vanwege toeslagenaffaire
De regering zal geen opdracht geven om premier Mark Rutte en andere politieke kopstukken strafrechtelijk te vervolgen voor hun rol in de toeslagenaffaire. Dat heeft demissionair minister van Justitie en Veiligheid Ferd Grapperhaus zojuist geschreven aan de Tweede Kamer.
Behalve tegen Rutte deden 87 gedupeerde toeslagouders begin dit jaar aangifte tegen (oud-)bewindslieden Lodewijk Asscher, Eric Wiebes, Wopke Hoekstra, Tamara van Ark en Menno Snel. Zij zouden zich volgens advocaat Vasco Groeneveld schuldig hebben gemaakt aan ambtsmisdrijven.
Lees ook;
De procureur-generaal van de Hoge Raad, Jos Silvis, heeft de aangiften onderzocht en is een oriënterend onderzoek gestart. Doel hiervan was uit te vinden of er aanknopingspunten zijn voor het starten van een opsporingsonderzoek.
Die aanknopingspunten zijn niet gevonden, zo laat Grapperhaus de Kamer weten. ,,Dat betekent dat er vanwege de regering geen opdracht tot vervolging zal worden gegeven”, aldus de minister. Hij benadrukt dat de Tweede Kamer zelf nog wel opdracht tot vervolging kan geven.
Tachtig slachtoffers
Advocaat Vasco Groeneveld deed namens een groep gedupeerden van de kinderopvangtoeslagzaak aangifte tegen de bewindslieden. Groeneveld vertegenwoordigt tachtig slachtoffers.
Voor aangifte tegen bewindspersonen geldt een protocol. Dat schrijft voor dat de procureur-generaal bij de Hoge Raad een oriënterend onderzoek begint, gericht op de vraag of er aanknopingspunten zijn voor een opsporingsonderzoek. Als deze oriënterende fase klaar is, informeert de procureur-generaal bij de Hoge Raad de minister van Justitie en Veiligheid, Ferd Grapperhaus.
Ferdinand Grapperhaus, demissionair minister van Justitie en Veiligheid. © ANP
De procureur-generaal kan niet naar eigen inzicht tot strafvervolging overgaan. Hij dient daarvoor opdracht te krijgen van de regering of de Tweede Kamer. Grapperhaus kan als vertegenwoordiger van de regering de procureur-generaal opdracht geven tot het verrichten van een opsporingsonderzoek. Vervolgens is het aan de regering om de vervolgingsbeslissing te nemen. Indien de regering geen opdracht geeft tot strafvervolging, kan de Tweede Kamer daartoe dus nog wel besluiten.
Wettelijke tekortkomingen
Silvis schrijft in zijn onderzoeksverslag dat de problemen in de toeslagenaffaire het gevolg zijn van wettelijke tekortkomingen. Dat voor ouders in het toeslagensysteem grote problemen kunnen ontstaan ‘is bij het opstellen van de wetgeving niet onderkend’. Belangrijke juridische middelen voor rechtsbescherming zijn door de wetgever indertijd niet in de wet opgenomen, schrijft Silvis.
De problemen hangen volgens de leider van het parket bij de Hoge Raad niet samen met vervolgbare ambtsdelicten van bewindspersonen. ‘De aangifte is grotendeels gebaseerd op de ondervraging door een parlementaire commissie. Wettelijk mag die ondervraging niet als bewijs worden gebruikt in een strafvervolging.’ Hij geeft aan dat ‘in een systeem van parlementaire democratie de politieke verantwoording voorop hoort te staan’.
Politieke verantwoording
De aangifte is grotendeels gebaseerd op de ondervraging van de bewindslieden door de parlementaire ondervragingscommissie, schrijft de Hoge Raad. Die ondervraging mag wettelijk niet als bewijs worden gebruikt in een strafvervolging.
Kabinet gevallen
Vanwege de affaire trad staatssecretaris Snel van Financiën in december af en viel kabinet Rutte-III half januari. Het kabinet van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie regeert demissionair door, maar zonder minister Wiebes (Economische Zaken en Klimaat).
Wiebes was in het vorige kabinet als staatssecretaris van Financiën verantwoordelijk voor de Belastingdienst. De fiscus beschuldigde duizenden ouders ten onrechte van fraude met toeslagen, waarop zij soms tienduizenden euro’s moesten terugbetalen en omvangrijke schulden opbouwden.
Ook trok Kamerlid Lodewijk Asscher zich terug als lijsttrekker van de PvdA. Asscher was vicepremier en minister van Sociale Zaken in het vorige kabinet.
Advies Hoge Raad: geen vervolging ministers voor toeslagenaffaire
Jos Silvis, procureur-generaal bij de Hoge Raad ziet geen aanknopingspunten voor strafrechtelijk vervolging tegen ministers en staatssecretarissen in de toeslagenaffaire.
Silvis deed het oriënterende onderzoek naar aanleiding van de aangifte tegen zes (oud-)bewindslieden, onder wie demissionair premier Rutte en minister Hoekstra van Financiën, door twintig gedupeerden.
Volgens hun advocaat Vasco Groeneveld hebben de zes zich schuldig gemaakt aan een ambtsmisdrijf en nalatigheid. De aangifte werd begin vorige maand aangevuld.
Advocaat Vasco Groeneveld heeft namens 80 gedupeerden van de kinderopvangtoeslagzaak aangifte gedaan tegen ministers van Ark, Hoekstra en Wiebes, premier Rutte, staatssecretaris Snel en oud-minister Asscher.
Beroepsmatige discriminatie
Zij hebben strafrechtelijk verwijtbaar gehandeld, vindt Groeneveld. De bewindslieden hadden moeten voorkomen dat de Belastingdienst zich schuldig maakte aan zogeheten knevelarij en beroepsmatige discriminatie. Ook zijn artikel 1 van de Grondwet (het gelijkheidsbeginsel) en het Internationaal verdrag inzake de rechten van het kind geschonden.
De procureur-generaal stelt dat de problemen in de toeslagenaffaire het gevolg zijn van ‘wettelijke tekortkomingen’. Advocaat Groeneveld noemt dat advies van vandaag ‘teleurstellend’.
Protocol
Bij aangifte tegen ministers of staatssecretaris schrijft het protocol voor dat procureur-generaal bij de Hoge Raad een onderzoek start en advies uitbrengt aan de minister van Justitie. Uiteindelijk heeft de Tweede Kamer het laatste woord of er strafrechtelijk onderzoek wordt gedaan.
Vertrouwelijke stukken bevestigen: toeslagenschandaal veel groter
Duizenden zelfstandigen de dupe van fout Belastingdienst met leenbijstand
Duizenden zelfstandigen hebben door een fout van de Belastingdienst duizenden euro’s aan huurtoeslag, zorgtoeslag en kindgebonden budget moeten terugbetalen, terwijl ze er wel recht op hadden. Dat schrijft de Volkskrant.
Het gaat om zelfstandigen die zogeheten leenbijstand (Bbz) hadden aangevraagd. Met die regeling konden uitkeringsgerechtigden vanaf 2004 een eigen bedrijf starten met een renteloze lening van de overheid. De lening werd kwijtgescholden als met de eigen zaak niet meer dan de bijstandsnorm werd verdiend.
De Belastingdienst heeft de lening in het jaar dat die werd kwijtgescholden ten onrechte bij het toetsingsinkomen van ontvangers opgeteld, waardoor ze zogenaamd te veel ontvangen huurtoeslag, zorgtoeslag en kindgebonden budget moesten terugbetalen.
Omtzigt wil opheldering
In 2017 paste de toenmalige staatssecretaris van Financiën, Eric Wiebes, de regeling op aandringen van de Nationale ombudsman en de Tweede Kamer aan, maar alleen voor burgers die in de periode 2014-2016 werden gedupeerd. Zij kregen compensatie, maar anderen niet. Mogelijk vielen meer dan tienduizend gedupeerden buiten de boot. Sommigen leenden bij derden geld om de vorderingen van de Belastingdienst te kunnen betalen, schrijft de krant.
De Belastingdienst zou ook nauwelijks moeite hebben gedaan om mensen die recht hadden op compensatie op te sporen. Het ministerie van Financiën zou in zijn administratie niet kunnen zien wie de gedupeerde ondernemers zijn. Van de 17 miljoen euro die ervoor was begroot, is 2,6 miljoen euro besteed.
De krant schrijft dat CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt, die zich eerder vastbeet in de kinderopvangtoeslagaffaire, het kabinet om opheldering wil vragen. “De zaak toont veel parallellen met de toeslagenaffaire.”
Kamer noemt nieuwe toeslagenblunder Belastingdienst ‘ongelooflijk’
‘Pijnlijk en ongelofelijk’. De Tweede Kamer heeft geen goed woord over voor de nieuwste fout van de Belastingdienst. Uit onderzoek van RTL Nieuws blijkt dat de Belastingdienst arbeidsmigranten al sinds 2015 onterecht duizenden euro’s aan kindgebonden budget geeft.
Dat komt omdat de Belastingdienst toeslagen toekent op basis van foute en onvolledige informatie. “Dit kost de Nederlandse staat en dus de belastingbetaler veel geld”, zegt Helma Lodders van de VVD.
Maar Lodders ziet ook opnieuw dat burgers buiten hun schuld om in de problemen komen en klem komen te zitten tussen de verschillende overheidsorganisaties. “Deze fouten lijken in eerste instantie in het voordeel van de mensen uit te pakken, maar als zij dit moeten terugbetalen, komen ze natuurlijk in grote problemen”, zegt Lodders.
Pak signalen op
Renske Leijten van de SP kan er met haar hoofd niet bij dat de Belastingdienst, die aan de ene kant keihard optrad tegen fraude zoals in de kinderopvangtoeslagenaffaire, nu automatisch te veel verstrekt. “Ongelofelijk”, noemt ze het. Helemaal als de arbeidsmigranten zelf aangeven dat ze te veel ontvangen en dat de Belastingdienst dan geen thuis geeft.
Belastingdienst weer in de fout: veel te veel toeslag voor arbeidsmigranten
“Opnieuw zien we dat de Belastingdienst signalen niet oppakt als er iets fout gaat”, zegt Pieter Omtzigt van het CDA. “Niet van de migranten die waarschuwen en niet van de eigen medewerkers die waarschuwen. Zelfs niet naar aanleiding van interne rapporten.”
Als de Belastingdienst die signalen niet structureel serieus gaat nemen is het volgens Omtzigt wachten op het volgende schandaal.
‘Het is niet te verantwoorden dat mensen in de problemen komen, omdat de Belastingdienst haar zaken niet op orde heeft’, vindt Eppo Bruins van de ChristenUnie. ‘Het is al lange tijd bekend , maar nog steeds niet gerepareerd’.
De partijen verbazen zich er vooral ook over dat het probleem al zo lang speelt en noemen het zorgelijk dat het sinds 2016 nog altijd niet is opgelost. Ze willen daarover opheldering van de staatsecretaris van Financiën.
Het CDA en de ChristenUnie willen af van het huidige en complexe toeslagensysteem.
Belastingdienst ging volgens kabinet afgelopen jaren vaker over de schreef
De Belastingdienst heeft de afgelopen jaren op momenten in strijd “met verschillende wetten en beginselen van behoorlijk bestuur gehandeld”. Dat staat zaterdag in een brief die het kabinet aan de Tweede Kamer heeft gestuurd. De elf pagina’s tellende brief bevat een lijst met wetten en regels waar de fiscus zich niet aan heeft gehouden.
De bewindslieden sommen een breed scala aan overtredingen op, maar schrijven ook dat de fiscus zich “in het algemeen” aan wetten en regels houdt en dat niet alle overtredingen even zware consequenties voor burgers hebben.
De lijst is niet volledig, merken ze op !!!
Deze wetten en regels overtrad de Belastingdienst
In antwoord op kamervragen heeft het ministerie van Financiën een overzicht gestuurd van wetten waar de Belastingdienst zich de afgelopen zeven jaar niet aan heeft gehouden. De brief van 11 pagina’s bevat een greep uit gevallen die in strijd zijn met de wet of de algemene beginselen van behoorlijk bestuur, schrijven demissionair staatssecretarissen Vijlbrief en Van Huffelen. Het is geen compleet overzicht.
De brief vloeit voort uit een motie van CDA-Kamerlid Omtzigt.
De voorbeelden in de Kamerbrief gaan onder meer om het achterhouden van stukken of het te laat verstrekken van stukken aan burgers of rechters. Ook wordt beschreven hoe het ouders onnodig moeilijk wordt gemaakt om hun recht op een toeslag aan te tonen. Het ministerie van Financiën stelt dat de Belastingdienst in het algemeen handelt volgens wet- en regelgeving, maar dat dit “helaas niet altijd het geval is geweest”.
Opsomming
De zaken die in de brief worden genoemd zijn al eerder aan bod zijn gekomen, onder meer in debatten in de Tweede Kamer. Het overzicht van de overtredingen is nieuw. “Een ernstige en lange lijst”, zegt advocaat Eva González Perez. En: “Niet nieuw, wel schokkend.” Zij ondersteunt sinds 2014 gedupeerde ouders van de kindertoeslagaffaire.
De brief bevat onder meer een “niet-limitatieve opsomming” van situaties waarin de Belastingdienst zich niet aan de wet en de algemene beginselen van behoorlijk bestuur gehouden heeft. “Dat betekent dat er nog meer is of nog aan zit te komen over wat de Belastingdienst heeft gedaan of doet in strijd met de wet”, zegt González Perez. “Er staat dus nog steeds geen streep onder.”
Ruim zes jaar ondervond de advocaat naar eigen zeggen geregeld dat de fiscus zich niet aan de regels hield. “Het recht werd niet gehanteerd. Deze lijst bevat alles waar ze de afgelopen jaren schriftelijk op zijn gewezen. Niks onthullends dus: het zijn de media en politici die hier al jaren mee bezig zijn. Het is een constante graafmachine in documenten en het naar buiten brengen daarvan.”
“In een rechtsstaat dient de Belastingdienst zich aan de wet te houden. Dat vraagt de dienst ook van alle burgers. Ik wil nu heel goed weten hoeveel schade dit voor burgers en bedrijven heeft opgeleverd”, aldus Kamerlid Pieter Omtzigt.
CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt reageert geschokt op de inhoud van de brief. Op Twitter noemt hij het “dwingend leesvoer om het gebrek aan rechtsstatelijkheid te begrijpen”. Hij benadrukt in een toelichting dat dit opnieuw bevestigt dat de wet niet alleen te hard is uitgevoerd door de Belastingdienst, zoals soms de uitleg was, maar dat de wet zelfs niet is gevolgd.
“In een rechtsstaat dient de Belastingdienst zich aan de wet te houden. Dat vraagt de dienst ook van alle burgers. Ik wil nu heel goed weten hoeveel schade dit voor burgers en bedrijven heeft opgeleverd”, zegt Omtzigt. “Een aantal mensen heeft dit de hele huurtoeslag gekost. Die zijn duizenden euro’s per jaar misgelopen doordat de interpretatie van de wet door de Belastingdienst niet was hoe die moest zijn volgens de hoogste rechter.”
Hij hekelt ook hoe lang het heeft geduurd voordat deze informatie de Kamer heeft bereikt. “We hadden deze brief weken geleden al verwacht, nog voor het verkiezingsreces. Nu is het een onhandig moment, want we kunnen het er nu niet over hebben met de regering.”
Uit de brief blijkt ook dat de informatie nog niet compleet is. Ook dat laakt Omtzigt nadrukkelijk. “Ik vraag al jaren om een overzicht en deze brief geeft nu geen uitputtende lijst.” Die lijst wil hij zo snel mogelijk. Ook wil hij dat zo snel mogelijk duidelijk wordt hoe lang het kabinet hier al van wist.
Beslagvrije voet
Vorige week concludeerde RTL Nieuws op basis van vertrouwelijke documenten dat de werkwijze van de Belastingdienst, die leidde tot de toeslagenaffaire, veel eerder begon dan tot nu toe bekend was.
In de Kamerbrief van vrijdagavond wordt ook gereageerd op het verhaal over de beslagvrije voet van de NOS. Hieruit blijkt dat de Belastingdienst er bij het verrekenen van toeslagen niet standaard rekening mee houdt of mensen genoeg geld overhouden om van te leven, terwijl dat volgens een wet die op 1 januari van kracht werd wel zou moeten.
De Belastingdienst bevestigde de werkwijze en zei dat als mensen erom vragen er wel naar de persoonlijke situatie wordt gekeken. Volgens de dienst is dat volgens de nieuwe wet toegestaan.
Het ministerie van Financiën zegt onderzoek te doen naar de vraag hoe de handelwijze van de Belastingdienst moet worden geduid. Ze willen in gesprek met de Nationale Ombudsman en sociaal raadlieden.
Onderstaande voorbeelden betreffen overtredingen van wetten die zich hebben voorgedaan bij de Belastingdienst, zoals beschreven in de Kamerbrief;
- Mondeling intrekken van bezwaren
- Opzet/Grove Schuld en minnelijke schuldsanering (Invordering)
- Ten onrechte niet-verminderde vervolgingskosten
- Vergoeden invorderingsrente
- Stuiten van verjarende schulden
- AVG en Archiefwet
- Strijdig handelen met de AVG bij de verwerking van persoonsgegevens.
- Herstelorganisatie Toeslagen. Situaties die zich hierin hebben voorgedaan zijn onder meer:
– niet (tijdig) vaststellen van de definitieve beschikking kinderopvangtoeslag;
– niet of onvoldoende in acht nemen van de wettelijke termijn waarbinnen een beslissing op bezwaar moet komen;
– niet of onvoldoende motiveren van beslissingen inzake de toekenning of afwijzing van de kinderopvangtoeslag;
– onvoldoende duidelijk maken aan de ouder welke informatie van hem/haar wordt verwacht;
- 21-punten lijst
- Vaktechnische waarborgen
- Toeslagpartnerschap
- Onterechte kwalificatie
- Kindgebonden Budget
Telegraaf 17.03.2021
Gemeente Den Haag schiet gedupeerden toeslagenaffaire te hulp
De gemeente Den Haag schiet gedupeerde gezinnen die slachtoffer zijn van de toeslagenaffaire bij de Belastingdienst te hulp. Het gaat om hulp bij hun schulden en andere problemen als gevolg van de jarenlange stress. In Den Haag gaat het om minimaal 1600 gedupeerden.
De slachtoffers kunnen de gemeente aankloppen voor hulp bij schulden en andere problemen als gevolg van de jarenlange stress.
Het vertrouwen in de overheid is door de jarenlange stress ernstig gedaald, schrijft de gemeente. ‘Duizenden gezinnen zijn jarenlang als fraudeurs aangemerkt. Er zijn grote fouten gemaakt door de Belastingdienst met het toekennen, stopzetten en terugvorderen van de kinderopvangtoeslag. Medewerkers van de gemeente staan voor ze klaar om snel met ze in gesprek te gaan en naar hun verhaal te luisteren. Alle Hagenaars kunnen terecht bij de gemeente voor hulp bij schulden. Wij zetten extra dienstverlening in’, aldus wethouder Bert van Alphen.
De impact van de situatie op de ouders en kinderen is groot, door de schulden, depressies, scheidingen en huisuitzettingen, aldus de gemeente. Daardoor groeien de kinderen op met grote spanningen thuis en hebben zij emotionele schade. ‘Deze gezinnen verdienen onze steun. Wij vinden het belangrijk dat er weer rust komt binnen het gezin en willen daarbij helpen’, zegt de wethouder.
Gedupeerden krijgen deze week een brief van de gemeente. Zij kunnen ook zelf contact opnemen met de gemeente via deze site.
Bekijk hier; ons dossier over de toeslagenaffaire. RTL
meer: Van affaire tot val kabinet NOS
Meer: Menno Snel RTL
Meer: Belastingdienst RTL
Meer: Toeslagenaffaire Belastingdienst RTL
Meer: belastingen Telegraaf
Meer: Jaap Uijlenbroek Telegraaf
Meer: Belastingdienst Telegraaf
Meer: Toeslagenaffaire NU
dossier: Kinderopvangtoeslag Trouw
lees: Amendement van de Leden Lodders en Van Weyenberg ter vervanging van nr. 3 over een moratorium 10.02.2021
Lees: Algoritmes zoeken naar bijstand-fraudeurs, welke rol speelt etnisch profileren? NOS
Lees: Fraude opsporen of gevaar van discriminatie? Gemeenten gebruiken ‘slimme’ algoritmes NOS
lees: Ontslagaanvraag kabinet 15.01.2021
lees: Reactie op rapport ‘Ongekend Onrecht’ van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag 15.01.2021
lees: Toelichting Catshuisregeling Kinderopvangtoeslag
lees: Budgettair kader maatregelen
lees: Overzicht _en_toelichting specifieke maatregelen Toeslagen en Belastingdienst
lees: Besluit forfaitair bedrag en verruiming compensatieregeling
lees: Managementteam van de_belastingdienst toeslagen, stukken die 2,5 jaar voor bijna iedereen zijn achtergehouden_ 23.12.2020
lees: vragen Verslag_van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag ‘Ongekend onrecht’ 23.12.2020
lees: brief 2e kamer Herstel_Toeslagen 22.12.2020
lees: eindverslag parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag 17.12.2020
lees: Kamermotie Kwint en Leijten (1) 15.12.2020
lees: Kamermotie Kwint en Leijten (2) 15.12.2020
lees: Kamermotie Kwint en Leijten (3) 15.12.2020
lees: 0a eindrapportage alternatieven voor het toeslagenstelsel
lees: 0b beleidsopties h5 voor alternatieven voor het toeslagenstelsel
lees: Aanbiedingsbrief Eindrapportage Alternatieven voor het toeslagenstelsel voor de Tweede Kamer 14.12.2020
lees: bijlage 1 verantwoording onderzoek doenvermogen
lees: bijlage 2 rapportage toeslagen en doenvermogen
lees: bijlage 3 achtergrond bij integrale vereenvoudiging belastingen en toeslagen
lees: bijlage 4 aanbiedingsbrief weging op de hand alternatieven toeslagenstelsel 19.11.2020
lees: bijlage 5 wegingen op de hand
lees: bijlage 6 cpb notitie doorrekening beleidsopties voor een alternatief toeslagenstelsel
lees: Infographic Alternatieven voor het toeslagenstelsel
lees: brief signalen ten aanzien opzet grove schuld 27.11.2020
lees: bijlage memo tg 304 versnellingsmaatregelen 09.01.2016
lees: Kamer onderzoekt terecht eigen rol in Toeslagenaffaire Elsevier 14.02.2021
Lees: Kabinet opnieuw bijeen over toeslagenaffaire. Treedt de regering af? Elsevier 12.01.2021
Lees: Natuurlijk moet het kabinet aftreden om de toeslagenaffaire. En wel hierom ! Elsevier 12.01.2021
Lees: Geachte Lodewijk Asscher, verscheur uw brief en treedt terug Elsevier 09.01.2021
Lees: Is 30.000 euro compensatie eerste stap of koopt kabinet aftreden af? Elsevier 23.12.2020
lees: ‘Rutte-doctrine’ onder vuur: proloog verkiezingsstrijd Elsevier 22.12.2020
lees: Keihard rapport toeslagenaffaire: zijn er consequenties? Elsevier 21.12.2020
lees: De toeslagenaffaire kent één hoofdschuldige: het parlement Elsevier 20.12.2020
lees: Verhoren toeslagendrama klaar: niemand wist van of deed iets aan ontspoorde aanpak Elsevier 27.11.2020
lees: Toeslagenstelsel is absurd, blijkt uit gehaspel bij enquête. Stop ermee Elsevier 27.11.2020
Zie: De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de parlementaire enquête is onderweg – deel 1
Zie ook: De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de nasleep deel 3
Zie ook nog: De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de nasleep deel 2
Zie dan ook: De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de nasleep – deel 1
Zie verder: De val van Rutte III vanwege het gedonder met de belastingdienst
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 26 – nasleep POK – deel 2
Zie verder dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 25 – nasleep POK – deel 1
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 24 – nasleep
Zie verder ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 23 – nasleep
Zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 22 – nasleep
Zie verder : De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 21 – nasleep
Zie dan verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 20 – nasleep
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 19 – nasleep
Zie verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 18 – nasleep
Zie verder dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 15 – nasleep rapport commissie Donner
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 11 – nasleep rapport commissie Donner
Zie verder ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 10 – rapport commissie Donner
Zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 9
Zie verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 8
Zie verder dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 7
En zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 6
Zie dan ook nog verder: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 5 – commissie Donner
Zie verder dan ook: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 4 – commissie Donner
en zie dan ook nog: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 3
en zie verder dan ook: Voorheen Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en staatssecretaris Menno Snel (Financiën) het Gedonder met de belastingdienst – deel 2
en verder zie dan ook nog: Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en het Gedonder met de belastingdienst deel 1
Excuses staatssecretaris aan ambtenaar die vergeefs toeslagenzaak aankaartte
NU 08.04.2021 Staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) heeft voormalig ambtenaar van de Belastingdienst Pierre Niessen haar excuses aangeboden. Hij vroeg jarenlang tevergeefs aandacht voor misstanden bij de afhandeling van bezwaarschriften in de toeslagenaffaire. De fiscus is niet goed met die meldingen omgegaan, erkent zij.
Van Huffelen sprak Niessen vorige maand. “Ik heb in het gesprek aangegeven dat ik hem zeer dankbaar ben dat hij zijn meldingen heeft gedaan en vooral dankbaar ben voor zijn vasthoudendheid om deze aan te kaarten voor en nadat hij gepensioneerd was”, schrijft zij aan de Tweede Kamer.
Vijf van de zes keer ‘volledig gelijk’
Extern onderzoek door adviesbureau KPMG heeft uitgewezen dat Niessen bij vijf van de zes meldingen over de misstanden “volledig gelijk” had. Het ging daarbij onder meer om het niet naleven van wet- en regelgeving bij de behandeling van bezwaren van ouders tegen bijvoorbeeld een verlaging of terugvordering van hun kinderopvangtoeslag.
Niessen wees er eveneens terecht op dat de Belastingdienst als werkgever niet goed is omgegaan met zijn meldingen. “Dit is niet goed geweest. Er had eerder diepgravender naar zijn meldingen moeten worden gekeken”, aldus Van Huffelen. “Ik heb daar mijn excuses voor gemaakt en dit zal ook formeel vastgelegd worden.”
Verder is met de oud-ambtenaar afgesproken dat zijn ervaringen gebruikt zullen worden bij het traject dat moet leiden tot een cultuurverandering bij de Belastingdienst en Toeslagen. Dergelijke meldingen moeten voortaan serieuzer worden genomen.
Nog altijd op koers voor compensatie vóór 1 mei
Van Huffelen meldt verder dat de uitbetaling van compensatie aan de nu bekende slachtoffers van de toeslagenaffaire voor 1 mei afgerond kan zijn. In totaal komen zo’n 25.000 ouders in aanmerking voor 30.000 euro.
Het kabinet heeft daarnaast beloofd alle schulden van deze ouders bij de overheid kwijt te schelden. Daarmee is de komende vier jaar in totaal nog eens 750 miljoen euro gemoeid. Met private schuldeisers wordt nog gesproken over kwijtschelding. Het doel is om de gedupeerden met een schone lei te laten beginnen.
Zie ook: Dit wil het kabinet: nieuw toeslagensysteem en overheid die niet discrimineert
Lees meer over: Belastingdienst Toeslagenaffaire
Kabinet zet 750 miljoen opzij voor streep door schulden toeslagouders
Telegraaf 08.04.2021 In een poging gedupeerde toeslagenouders weer op gang te helpen, gaat de overheid de komende jaren zo’n 750 miljoen euro aan publieke schulden kwijtschelden. De gesprekken met andere schuldeisers lopen nog.
Dat meldt demissionair staatssecretaris Van Huffelen (Financiën) aan de Tweede Kamer. Het kwijtschelden van de schulden volgde op de val van het kabinet vanwege het toeslagenschandaal, waarbij ouders onterecht als toeslagfraudeurs werden aangemerkt of onterecht te hoge bedragen terug moesten betalen.
Het wegstrepen was volgens Van Huffelen nodig zodat ouders met ’een schone lei’ konden beginnen. Veel van de schulden die ouders hadden, werden veroorzaakt door de soms tienduizenden euro’s die zij aan de Belastingdienst terug moesten betalen. Alle gedupeerde ouders krijgen sowieso al in elk geval 30.000 euro compensatie. Toen dreigde dat zij dat geld meteen weer konden inleveren bij allerlei overheidsinstanties waar ze nog een schuld open hadden, besloot Van Huffelen ook een streep door die schulden te zetten.
Eerste rekensommen
Het was nog onduidelijk hoeveel dat de overheid zou kosten, maar inmiddels is er een voorzichtige eerste rekensom gemaakt. Het kabinet schat dat het om zo’n 750 miljoen euro gaat in de periode 2021-2024. Ook dat bedrag is nog met onzekerheden omgeven, omdat nog altijd niet duidelijk is hoeveel gedupeerde ouders er precies zijn.
De ouders blijken vooral schulden te hebben bij de gemeenten, waterschappen en de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO), daar wordt bijna 500 miljoen weggestreept. De schuld van de kinderopvangtoeslag zelf is zo’n 80 miljoen euro.
BEKIJK OOK:
Ruttes loyaliteit blijkt niet wederkerig
BEKIJK OOK:
CDA-bestuur op de grill na verkiezingen
BEKIJK OOK:
Van Huffelen: compensatie toeslagen zal ook bij fraudeurs komen
Compensatie
Inmiddels hebben ruim 30.000 mensen zich als gedupeerde ouders gemeld bij de Belastingdienst. Ongeveer 10 procent van hen blijkt (voorlopig) niet in aanmerking te komen voor compensatie. Ruim 7000 ouders hebben inmiddels in elk geval de 30.000 euro gekregen. Van Huffelen gaat ervan uit dat ze de belofte gaat waarmaken om iedere gedupeerde die zich voor 15 februari heeft gemeld in elk geval voor 1 mei de 30.000 euro over te maken.
Klokkenluider
Ook is er excuses aangeboden aan oud-ambtenaar van de Belastingdienst Pierre Niessen, die jarenlang tevergeefs aandacht vroeg voor misstanden bij de afhandeling van bezwaarschriften in de toeslagenaffaire. De dienst is niet goed met die meldingen omgegaan, erkent Van Huffelen. Ze sprak Niessen vorige maand. „Ik heb hem in het gesprek aangegeven dat ik zeer dankbaar ben dat hij zijn meldingen heeft gedaan en vooral voor zijn vasthoudendheid om deze aan te kaarten voor en nadat hij gepensioneerd was.”
Extern onderzoek door adviesbureau KPMG heeft uitgewezen dat Niessen bij vijf van de zes meldingen van misstanden „volledig gelijk” had. Het ging daarbij onder meer om het niet naleven van wet- en regelgeving bij de behandeling van bezwaren van ouders tegen bijvoorbeeld verlaging of terugvordering van hun kinderopvangtoeslag.
BEKIJK MEER VAN; economie overheid Van Huffelen
Slachtoffers toeslagenaffaire willen Belastingdienst laten vervolgen
NU 07.04.2021 Een groep van 139 gedupeerden van de kinderopvangtoeslagaffaire heeft woensdag bij het gerechtshof in Den Haag een klacht ingediend, om de Belastingdienst alsnog te laten vervolgen. In januari besloot het Openbaar Ministerie (OM) daarvan af te zien.
Volgens Vasco Groeneveld, advocaat van de groep, moet de dienst worden vervolgd voor knevelarij, misbruik van gezag, beroepsmatige discriminatie en lasterlijke aanklacht. Knevelarij houdt in dat een ambtenaar in strijd met de regels geld vordert, ontvangt of niet uitbetaalt omdat dat verschuldigd zou zijn “aan enige openbare kas”.
Na het besluit van het OM zijn meerdere gedupeerden zo’n klachtprocedure begonnen. Het hof kan na beoordeling van de klacht het OM bevelen alsnog tot vervolging over te gaan.
Na een aangifte van de staatssecretarissen van Financiën tegen de Belastingdienst vorig jaar mei, deed de Rijksrecherche een uitgebreid oriënterend feitenonderzoek. Het OM concludeerde op basis daarvan dat er geen reden is tot vervolging.
Daarnaast is de Belastingdienst, als onderdeel van de Staat, immuun voor strafrechtelijke vervolging, aldus justitie. Over verwijtbare handelingen die de staat zijn toe te rekenen, moet verantwoording worden afgelegd in het politieke domein en niet in het strafrecht, oordeelde het OM.
Lees meer over: Politiek Toeslagenaffaire
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/a43f79be-8d91-11eb-b760-02d1dbdc35d1.jpg)
Van Huffelen: op koers met compensatie toeslagenaffaire
Telegraaf 25.03.2021 Circa 4800 gedupeerden in het toeslagenschandaal hebben de schadevergoeding van 30.000 euro ontvangen die hen eind december was beloofd. Daarmee ligt staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) naar eigen zeggen op koers om alle ouders die zich gemeld hebben, uiterlijk 1 mei dat bedrag te hebben uitbetaald.
In totaal hebben zich een kleine 25.000 ouders gemeld voor de compensatieregeling. Van de ruim de helft is de aanvraag al met een „lichte toets” beoordeeld. Daarbij is bijvoorbeeld bekeken of zij inderdaad kinderopvangtoeslag hebben ontvangen. De overige dossiers worden de komende weken behandeld.
Tot nu toe is van 4000 aanvragers vastgesteld dat zij geen recht hebben op 30.000 euro. Bijvoorbeeld omdat zij nooit kinderopvangtoeslag hebben aangevraagd, of zelfs geen kinderen hebben. Ook kan het zijn dat zij toeslagen moesten terugbetalen om een reden die niets te maken heeft met vooringenomenheid of een te strenge toepassing van de regels. Al deze mensen krijgen voor 1 mei een brief. Een definitieve afwijzing is dat overigens nog niet, hun zaak wordt later nog volledig beoordeeld.
BEKIJK OOK:
Beerput fiscus blijkt nog dieper: waslijst aan regels niet nageleefd
Een al lopende compensatieregeling bleek veel te ingewikkeld en tijdrovend. Daarom besloot het kabinet alle gedupeerden snel 30.000 euro te geven. Mensen die meer schade hebben geleden krijgen de rest alsnog vergoed. Wie meer krijgt dan de daadwerkelijke schade, hoeft de rest niet terug te betalen. Uiteindelijk trad wegens de affaire het voltallige kabinet af.
BEKIJK MEER VAN; overheidsbeleid economische sector Den Haag Alexandra van Huffelen
Bijna 5000 gedupeerden toeslagenaffaire hebben eindelijk schadevergoeding
AD 25.03.2021 Circa 4800 gedupeerden in het toeslagenschandaal hebben de schadevergoeding van 30.000 euro ontvangen die hen eind december was beloofd. Daarmee ligt staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) naar eigen zeggen op koers om alle ouders die zich gemeld hebben, uiterlijk 1 mei dat bedrag te hebben uitbetaald.
In totaal hebben zich een kleine 25.000 ouders gemeld voor de compensatieregeling. Van de ruim de helft is de aanvraag al met een ‘lichte toets’ beoordeeld. Daarbij is bijvoorbeeld bekeken of zij inderdaad kinderopvangtoeslag hebben ontvangen. De overige dossiers worden de komende weken behandeld.
Tot nu toe is van 4000 aanvragers vastgesteld dat zij geen recht hebben op 30.000 euro. Bijvoorbeeld omdat zij nooit kinderopvangtoeslag hebben aangevraagd, of zelfs geen kinderen hebben. Ook kan het zijn dat zij toeslagen moesten terugbetalen om een reden die niets te maken heeft met vooringenomenheid of een te strenge toepassing van de regels.
Beoordeeld
Al deze mensen krijgen na 1 mei een brief. Een definitieve afwijzing is dat overigens nog niet, hun zaak wordt later nog volledig beoordeeld.
De regeling werd ingesteld naar aanleiding van een vernietigend rapport van een parlementaire ondervragingscommissie over de toeslagenaffaire. Vele duizenden mensen werden als gevolg van vooringenomenheid bij de Belastingdienst of een te strenge uitleg van regels jarenlang ten onrechte gebrandmerkt en behandeld als fraudeurs. Politiek, uitvoeringsorganisaties en de rechterlijke macht deden volgens de commissie nagenoeg niets om dit ‘ongekende onrecht’ te voorkomen.
Een al lopende compensatieregeling bleek veel te ingewikkeld en tijdrovend. Daarom besloot het kabinet alle gedupeerden snel 30.000 euro te geven. Mensen die meer schade hebben geleden krijgen de rest alsnog vergoed. Wie meer krijgt dan de daadwerkelijke schade, hoeft de rest niet terug te betalen. Uiteindelijk trad wegens de affaire het voltallige kabinet af.
5000 toeslagenouders hebben 30 mille binnen, 4000 aanvragen afgewezen
NOS 25.03.2021 Ongeveer 5000 gedupeerden uit de toeslagenaffaire hebben de schadevergoeding van 30.000 euro ontvangen die ze eind vorig jaar was beloofd. Demissionair staatssecretaris Van Huffelen schrijft aan de Tweede Kamer dat ze daarmee op koers ligt om alle ouders die zich hebben gemeld uiterlijk op 1 mei uitbetaald te hebben.
In totaal hebben zich een kleine 25.000 gedupeerde ouders gemeld voor de regeling. Volgens Van Huffelen is de helft daarvan inmiddels beoordeeld via een zogeheten ‘lichte toets’. Daarbij is gekeken of ze inderdaad kinderopvangtoeslag hebben ontvangen en of ze kinderen hebben. Dat heeft ertoe geleid dat in 8500 gevallen is vastgesteld dat er recht is op compensatie.
In zo’n 4000 gevallen is vastgesteld dat ze geen recht hebben op de 30.000 euro, bijvoorbeeld omdat niet gebleken is dat ze kinderen hebben. Soms gaat het om mensen die gecompenseerd willen worden omdat ze in de problemen zijn gekomen door andere vormen van toeslag, zoals huur- of zorgtoeslag.
Rest handmatig beoordelen
De overige ruim 12.000 dossiers worden de komende weken behandeld. Dan gaat het om ingewikkeldere zaken, waarbij handmatig moet worden vastgesteld of er recht is op het compensatiebedrag.
De toezegging dat alle gedupeerden 30.000 euro zouden krijgen, kwam na het vernietigende rapport van een parlementaire commissie over de toeslagenaffaire. Duizenden ouders werden ten onrechte als fraudeurs bestempeld door de fiscus en moesten hun toeslagen terugbetalen. “Ongekend onrecht”, vond de commissie. Het kabinet trad om die reden af.
Omdat de al lopende compensatieregelingen veel te ingewikkeld en tijdrovend bleken, besloot het kabinet in december dat alle gedupeerden snel 30.000 euro zouden krijgen. Mensen met meer schade krijgen die ook vergoed en mensen met minder schade hoeven niets terug te betalen.
BEKIJK OOK;
Kinderopvang van 0 tot en met 12 jaar is cruciaal
AD 19.03.2021 Het stelsel van kinderopvang moet rigoureus op de schop. Financieel zit het ingewikkeld in elkaar. Kinderen van laagopgeleide ouders vallen vaak uit de boot, stellen zeven organisaties.
De toeslagenaffaire heeft pijnlijk duidelijk gemaakt voor welke ellende dit zorgt. Het kabinet heeft in reactie op de toeslagenproblematiek aangegeven dat ‘de stap naar een ander stelsel noodzakelijk is’. Wij zijn het hiermee eens.
Een stelselwijzing moet allereerst het belang van het kind voorop stellen
Een stelselwijziging moet volgens ons allereerst het belang van het kind voorop stellen, zodat alle kinderen bereikt worden. Daarnaast moeten we stoppen met het rondpompen van geld; de overheid betaalt rechtstreeks aan de kinderopvang. Dit beperkt terugvorderingen en maakt het systeem begrijpelijk voor ouders.
Het is nú tijd voor verandering. Kinderopvang, onderwijs, jeugdhulp, sociaal werk en gemeenten slaan de handen ineen en roepen het nieuwe kabinet op álle kinderen een kansrijke start te geven en tot een toekomstbestendig stelsel te komen.
In de Scenariostudie Vormgeving Kindvoorzieningen (SVK) verkent het kabinet scenario’s voor een stelselherziening. Wij hebben hier op gereageerd: het is een belangrijke stap vooruit dat dit rapport het toegangsrecht voor álle kinderen van 0 tot en met 12 jaar tot de kinderdagverblijven, BSO en gastouders adresseert.
We willen de kansenongelijkheid, die door de impact van de pandemie schrikbarend toeneemt, tegengaan. Het kabinet heeft voor het onderwijs een Nationaal Plan gepresenteerd, met aandacht voor voorschoolse educatie vanaf 2 jaar.
Kinderopvang is echter goed voor álle kinderen van 0 tot en met 12 jaar. Zij verdienen maximale ontwikkelkansen, of hun ouders werken of niet. Inclusieve voorzieningen, waarin we achterstanden voorkomen en waar kinderen samen leren, spelen en zich ontwikkelen, leveren een bijdrage aan het vergroten van gelijke kansen.
Ze gaan segregatie tegen en dragen bij aan burgerschapsvorming. Belemmeringen die samenwerking in de weg staan, zoals aparte vormen van toezicht en verschillende financiering, moeten worden weggenomen.
De mogelijkheid om kindcentra te vormen waarin we vanuit gelijkwaardigheid nauw samenwerken aan de ontwikkeling van kinderen, moet wettelijk worden verankerd door een nieuw kabinet. Een sterke basis is nodig voor kinderen. Zet nu haalbare stappen. Ieder jaar dat we er niet in slagen die basis op orde te hebben, is zonde.
Maak pedagogische voorzieningen voor alle kinderen toegankelijk en laat de arbeidseis vallen. Bied de komende kabinetsperiode twee dagen toegang tot het ontwikkelrecht voor alle kinderen en verlaag de administratieve en financiële drempels. Zet nu stappen voor een toekomstbestendig stelsel; het jonge kind van nu speelt straks een belangrijke rol. Onze kinderen verdienen het.
Rinda den Besten (PO-Raad), Eric van der Burg (Sociaal Werk Nederland), Leonard Geluk (Vereniging Nederlandse Gemeenten), Gjalt Jellesma (Belangenvereniging Ouders in de Kinderopvang), Gijs van Rozendaal (Kindcentra 2020), Hans Spigt (Jeugdzorg Nederland) en Loes Ypma (Branchevereniging Maatschappelijke Kinderopvang).
Den Haag gaat 1600 slachtoffers kinderopvangtoeslagaffaire helpen
Den HaagFM 17.03.2021 De gemeente gaat zo’n 1600 slachtoffers van de kinderopvangtoeslag helpen. De gezinnen kunnen de gemeente aankloppen voor hulp bij schulden en andere problemen als gevolg van de jarenlange stress.
Het vertrouwen in de overheid is door de jarenlange stress ernstig gedaald, schrijft de gemeente. ‘Duizenden gezinnen zijn jarenlang als fraudeurs aangemerkt. Er zijn grote fouten gemaakt door de Belastingdienst met het toekennen, stopzetten en terugvorderen van de kinderopvangtoeslag. Medewerkers van de gemeente staan voor ze klaar om snel met ze in gesprek te gaan en naar hun verhaal te luisteren. Alle Hagenaars kunnen terecht bij de gemeente voor hulp bij schulden. Wij zetten extra dienstverlening in’, aldus wethouder Bert van Alphen.
De impact van de situatie op de ouders en kinderen is groot, door de schulden, depressies, scheidingen en huisuitzettingen, aldus de gemeente. Daardoor groeien de kinderen op met grote spanningen thuis en hebben zij emotionele schade. ‘Deze gezinnen verdienen onze steun. Wij vinden het belangrijk dat er weer rust komt binnen het gezin en willen daarbij helpen’, zegt de wethouder.
Gedupeerden krijgen deze week een brief van de gemeente. Zij kunnen ook zelf contact opnemen met de gemeente via deze site.
Kinderopvangtoeslagaffaire
In de kinderopvangtoeslagaffaire kwamen veel ouders in de problemen doordat zij door de Belastingdienst ten onrechte als fraudeur werden behandeld. Ouders moesten toeslagen terugbetalen en kregen een boete. De bedragen liepen op tot tienduizenden euro’s.
Tot voor kort kon de gemeente vanwege de privacyregels de ouders niet zelf benaderen. Toch heeft Den Haag afgelopen zomer al zo’n 70 meldingen van gedupeerden ontvangen. De gemeente onderzocht 35 van die gezinnen. Daaruit blijkt dat ruim 20 procent te maken heeft met zogeheten ‘multiproblematiek’, waarbij er naast financieel-juridische vraagstukken ook kwesties spelen op het gebied van gezin en welzijn van de kinderen, (sociale) huisvesting en geestelijke gezondheid. Een derde van de ‘zelfmelders’ heeft een schuldregeling of lening bij de gemeentelijke kredietbank. De meeste gedupeerden hebben volgens de gemeente één of meerdere vorderingen openstaan bij de gemeentelijke belastingen of de dienst SZW.
LEES OOK: Gedupeerde Janet Ramesar over toeslagenaffaire: ‘Kabinet moet verantwoordelijkheid nemen’
Gemeente Den Haag schiet gedupeerden toeslagenaffaire te hulp: ‘Belangrijk dat er rust komt’
AD 16.03.2021 De gemeente Den Haag schiet gezinnen die slachtoffer zijn van de toeslagenaffaire bij de Belastingdienst te hulp. Het gaat om hulp bij hun schulden en andere problemen als gevolg van de jarenlange stress. In Den Haag gaat het om minimaal 1600 gedupeerden.
,,Duizenden gezinnen zijn jarenlang onterecht als fraudeurs aangemerkt. Er zijn grote fouten gemaakt door de Belastingdienst met het toekennen, stopzetten en terugvorderen van de kinderopvangtoeslag.
Medewerkers van de gemeente staan voor ze klaar om snel met ze in gesprek te gaan en naar hun verhaal te luisteren. Alle Hagenaars kunnen terecht bij de gemeente voor hulp bij schulden. Als zij door de Belastingdienst als gedupeerde worden erkend, zetten wij daar extra dienstverlening en inzet op”, zegt wethouder Bert van Alphen.
Analyse
Het stadsbestuur heeft de slachtoffers afgelopen zomer al opgeroepen zich te melden. 70 gedupeerden gaven daar gehoor aan. Van de eerste 35 zelfmelders is een analyse gemaakt. In ruim 20 procent van de gevallen is er sprake van multiproblematiek. Dan spelen er niet alleen financieel-juridische problemen, maar ook problemen rond het gezin en welzijn van kinderen, huisvesting en geestelijke gezondheid.
Depressies
De impact van de situatie op deze ouders en hun kinderen is volgens de gemeente groot: schulden, depressies, scheidingen en huisuitzettingen. ,,Kinderen uit deze gezinnen groeiden op met grote spanningen thuis en we zien bij hen emotionele schade. Deze gezinnen verdienen onze steun”, aldus Van Alphen. Ouders die kampen met schulden krijgen nu een adempauze waarin schuldeisers geen oude schulden bij ze kunnen innen.
Tot voor kort konden gemeenten de gedupeerden niet zelf te benaderen. Vanwege privacyregels mocht de Belastingdienst geen gegevens doorgeven aan gemeenten. Nu kan dat wel en krijgen gedupeerden een brief van de gemeente en worden ze stapsgewijs uitgenodigd.
Hoekstra: schaamrood op de kaken over werkwijze Belastingdienst
RTL 14.03.2021 Minister van Financiën en CDA-lijsttrekker Wopke Hoekstra kreeg het ‘schaamrood op de kaken’ van de lijst van wetsovertredingen door de Belastingdienst, die vrijdag naar de Tweede Kamer werd gestuurd. Dat zei hij in het televisieprogramma Buitenhof.
“Helaas past het in wat we anderhalf jaar geleden aan de weet zijn gekomen”, zei Hoekstra. Er wordt ‘met man en macht’ gewerkt aan het oplossen van de problemen die aan het licht kwamen door de affaire met de kinderopvangtoeslag. “Maar denk dat je ook zo eerlijk moet zijn, dat je niet kan beloven dat het helemaal tot het verleden behoort.”
CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt, die samen met SP’er Renske Leijten een sleutelrol speelde in het onthullen van de affaire, had om de lijst gevraagd. De Belastingdienst overschreed beslistermijnen, handelde in strijd met privacywetgeving en nam zonder of met slechte motivatie besluiten.
Ook werden stukken achtergehouden voor burgers en rechters, werd het ouders onnodig moeilijk gemaakt om hun recht op toeslag aan te tonen, en werd toeslag stopgezet of teruggevorderd zonder dat vooraf onderzoek was gedaan. Volgens Hoekstra is het ‘verschrikkelijk’ hoe de slachtoffers van de affaire ‘onder de wielen van de overheid terecht zijn gekomen’.
Lees ook: Vertrouwelijke stukken bevestigen: toeslagenschandaal veel groter
Hoekstra: schaamrood op de kaken over werkwijze Belastingdienst
MSN 14.03.2021 Minister van Financiën en CDA-lijsttrekker Wopke Hoekstra kreeg het ‘schaamrood op de kaken’ van de lijst van wetsovertredingen door de Belastingdienst. Dat zei hij in het tv-programma Buitenhof.
Lange lijst naar de Kamer van regels die de fiscus schond
MSN 13.03.2021 Het kabinet heeft een lange lijst naar de Kamer gestuurd van wetten en regels waar de Belastingdienst zich de afgelopen jaren niet aan heeft gehouden. In de elf pagina’s tellende brief komen allerlei voorbeelden langs van overtredingen door de fiscus die volgens staatssecretarissen Alexandra van Huffelen en Hans Vijlbrief “meer systematisch” voorkwamen.
De fiscus handelde in strijd “met verschillende wetten en beginselen van behoorlijk bestuur. De algemene beginselen van behoorlijk bestuur zijn gedragsregels over hoe de overheid zich tegenover een burger dient te gedragen”, valt in de brief te lezen.
De bewindslieden sommen een breed scala aan overtredingen op, maar schrijven ook dat de fiscus zich “in het algemeen” aan wetten en regels houdt en dat niet alle overtredingen even zware consequenties voor burgers hebben. De lijst is niet volledig, merken ze op.
De Belastingdienst overschreed beslistermijnen, handelde in strijd met privacywetgeving en nam zonder of met slechte motivatie besluiten. Ook werden stukken achtergehouden voor burgers en rechters, werd het ouders onnodig moeilijk gemaakt om hun recht op toeslag aan te tonen, en werd toeslag stopgezet of teruggevorderd zonder dat vooraf onderzoek was gedaan.
Als een huishouden verandert, stuurt de afdeling Toeslagen een brief. Als deze niet getekend wordt teruggestuurd, wordt de uitbetaling van de toeslag automatisch stopgezet. In 2019 besliste een rechter al dat deze werkwijze “onrechtmatig” is, maar toch gaat dit nog altijd door. “In de systemen van Toeslagen is deze uitspraak nog niet verwerkt en wordt de werkwijze dus nog steeds gevolgd”, schrijven de staatssecretarissen.
CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt, die samen met Renske Leijten van de SP de affaire met de kinderopvangtoeslag aan het licht bracht, had om de lijst gevraagd. “Dwingend leesvoer om gebrek aan rechtsstatelijkheid te begrijpen”, zegt hij op Twitter. “Ik blijf wacht op de volledige lijst. Deze is nog heel incompleet.”
Advocaat Eva González Perez BABETTE VAN DER VELDE
Ministerie van Financiën: deze wetten en regels overtrad de Belastingdienst
NOS 13.03.2021 In antwoord op Kamervragen heeft het ministerie van Financiën een overzicht gestuurd van wetten waar de Belastingdienst zich de afgelopen zeven jaar niet aan heeft gehouden. De brief van 11 pagina’s bevat een greep uit gevallen die in strijd zijn met de wet of de algemene beginselen van behoorlijk bestuur, schrijven demissionair staatssecretarissen Vijlbrief en Van Huffelen. Het is geen compleet overzicht.
De brief vloeit voort uit een motie van CDA-Kamerlid Omtzigt.
De voorbeelden in de Kamerbrief gaan onder meer om het achterhouden van stukken of het te laat verstrekken van stukken aan burgers of rechters. Ook wordt beschreven hoe het ouders onnodig moeilijk wordt gemaakt om hun recht op een toeslag aan te tonen. Het ministerie van Financiën stelt dat de Belastingdienst in het algemeen handelt volgens wet- en regelgeving, maar dat dit “helaas niet altijd het geval is geweest”.
Opsomming
De zaken die in de brief worden genoemd zijn al eerder aan bod zijn gekomen, onder meer in debatten in de Tweede Kamer. Het overzicht van de overtredingen is nieuw. “Een ernstige en lange lijst”, zegt advocaat Eva González Perez. En: “Niet nieuw, wel schokkend.” Zij ondersteunt sinds 2014 gedupeerde ouders van de kindertoeslagaffaire.
De brief bevat onder meer een “niet-limitatieve opsomming” van situaties waarin de Belastingdienst zich niet aan de wet en de algemene beginselen van behoorlijk bestuur gehouden heeft. “Dat betekent dat er nog meer is of nog aan zit te komen over wat de Belastingdienst heeft gedaan of doet in strijd met de wet”, zegt González Perez. “Er staat dus nog steeds geen streep onder.”
Ruim zes jaar ondervond de advocaat naar eigen zeggen geregeld dat de fiscus zich niet aan de regels hield. “Het recht werd niet gehanteerd. Deze lijst bevat alles waar ze de afgelopen jaren schriftelijk op zijn gewezen. Niks onthullends dus: het zijn de media en politici die hier al jaren mee bezig zijn. Het is een constante graafmachine in documenten en het naar buiten brengen daarvan.”
“In een rechtsstaat dient de Belastingdienst zich aan de wet te houden. Dat vraagt de dienst ook van alle burgers. Ik wil nu heel goed weten hoeveel schade dit voor burgers en bedrijven heeft opgeleverd”, aldus Kamerlid Pieter Omtzigt.
CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt reageert geschokt op de inhoud van de brief. Op Twitter noemt hij het “dwingend leesvoer om het gebrek aan rechtsstatelijkheid te begrijpen”. Hij benadrukt in een toelichting dat dit opnieuw bevestigt dat de wet niet alleen te hard is uitgevoerd door de Belastingdienst, zoals soms de uitleg was, maar dat de wet zelfs niet is gevolgd.
“In een rechtsstaat dient de Belastingdienst zich aan de wet te houden. Dat vraagt de dienst ook van alle burgers. Ik wil nu heel goed weten hoeveel schade dit voor burgers en bedrijven heeft opgeleverd”, zegt Omtzigt. “Een aantal mensen heeft dit de hele huurtoeslag gekost. Die zijn duizenden euro’s per jaar misgelopen doordat de interpretatie van de wet door de Belastingdienst niet was hoe die moest zijn volgens de hoogste rechter.”
Hij hekelt ook hoe lang het heeft geduurd voordat deze informatie de Kamer heeft bereikt. “We hadden deze brief weken geleden al verwacht, nog voor het verkiezingsreces. Nu is het een onhandig moment, want we kunnen het er nu niet over hebben met de regering.”
Uit de brief blijkt ook dat de informatie nog niet compleet is. Ook dat laakt Omtzigt nadrukkelijk. “Ik vraag al jaren om een overzicht en deze brief geeft nu geen uitputtende lijst.” Die lijst wil hij zo snel mogelijk. Ook wil hij dat zo snel mogelijk duidelijk wordt hoe lang het kabinet hier al van wist.
Beslagvrije voet
Vorige week concludeerde RTL Nieuws op basis van vertrouwelijke documenten dat de werkwijze van de Belastingdienst, die leidde tot de toeslagenaffaire, veel eerder begon dan tot nu toe bekend was.
In de Kamerbrief van vrijdagavond wordt ook gereageerd op het verhaal over de beslagvrije voet van de NOS. Hieruit blijkt dat de Belastingdienst er bij het verrekenen van toeslagen niet standaard rekening mee houdt of mensen genoeg geld overhouden om van te leven, terwijl dat volgens een wet die op 1 januari van kracht werd wel zou moeten.
De Belastingdienst bevestigde de werkwijze en zei dat als mensen erom vragen er wel naar de persoonlijke situatie wordt gekeken. Volgens de dienst is dat volgens de nieuwe wet toegestaan.
Het ministerie van Financiën zegt onderzoek te doen naar de vraag hoe de handelwijze van de Belastingdienst moet worden geduid. Ze willen in gesprek met de Nationale Ombudsman en sociaal raadlieden.
Onderstaande voorbeelden betreffen overtredingen van wetten die zich hebben voorgedaan bij de Belastingdienst, zoals beschreven in de Kamerbrief.
- Mondeling intrekken van bezwaren
- Opzet/Grove Schuld en minnelijke schuldsanering (Invordering)
- Ten onrechte niet-verminderde vervolgingskosten
- Vergoeden invorderingsrente
- Stuiten van verjarende schulden
- AVG en Archiefwet
- Strijdig handelen met de AVG bij de verwerking van persoonsgegevens.
- Herstelorganisatie Toeslagen. Situaties die zich hierin hebben voorgedaan zijn onder meer:
– niet (tijdig) vaststellen van de definitieve beschikking kinderopvangtoeslag;
– niet of onvoldoende in acht nemen van de wettelijke termijn waarbinnen een beslissing op bezwaar moet komen;
– niet of onvoldoende motiveren van beslissingen inzake de toekenning of afwijzing van de kinderopvangtoeslag;
– onvoldoende duidelijk maken aan de ouder welke informatie van hem/haar wordt verwacht;
- 21-punten lijst
- Vaktechnische waarborgen
- Toeslagpartnerschap
- Onterechte kwalificatie
- Kindgebonden Budget
BEKIJK OOK;
Belastingdienst ging volgens kabinet afgelopen jaren vaker over de schreef
NU 13.03.2021 De Belastingdienst heeft de afgelopen jaren op momenten in strijd “met verschillende wetten en beginselen van behoorlijk bestuur gehandeld”. Dat staat zaterdag in een brief die het kabinet aan de Tweede Kamer heeft gestuurd. De elf pagina’s tellende brief bevat een lijst met wetten en regels waar de fiscus zich niet aan heeft gehouden.
De bewindslieden sommen een breed scala aan overtredingen op, maar schrijven ook dat de fiscus zich “in het algemeen” aan wetten en regels houdt en dat niet alle overtredingen even zware consequenties voor burgers hebben. De lijst is niet volledig, merken ze op.
In de brief komen echter ook voorbeelden langs van overtredingen door de fiscus die volgens staatssecretarissen Alexandra van Huffelen en Hans Vijlbrief (Financiën) “meer systematisch” voorkwamen en waarmee zoals gezegd afgeweken werd met de beginselen van behoorlijk bestuur. Deze beginselen vormen de gedragsregels over hoe de overheid zich tegenover een burger dient te gedragen.
De Belastingdienst overschreed beslistermijnen, handelde in strijd met privacywetgeving en nam zonder of met slechte motivatie besluiten. Ook werden stukken achtergehouden voor burgers en rechters, werd het ouders onnodig moeilijk gemaakt om hun recht op toeslag aan te tonen en werd toeslag stopgezet of teruggevorderd zonder dat vooraf onderzoek was gedaan.
Als een huishouden verandert, stuurt de afdeling Toeslagen een brief. Als deze niet getekend wordt teruggestuurd, wordt de uitbetaling van de toeslag automatisch stopgezet. In 2019 besliste een rechter al dat deze werkwijze “onrechtmatig” is, maar toch gaat dit nog altijd door. “In de systemen van Toeslagen is deze uitspraak nog niet verwerkt en wordt de werkwijze dus nog steeds gevolgd”, schrijven de staatssecretarissen.
CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt, die samen met Renske Leijten van de SP de kinderopvangtoeslagenaffaire aan het licht bracht, had om de lijst gevraagd. “Dwingend leesvoer om gebrek aan rechtsstatelijkheid te begrijpen”, schrijft Omtzigt op Twitter. “Ik blijf wacht op de volledige lijst. Deze is nog heel incompleet.”
Lees meer over: Belastingdienst
Belastingdienst gaat opnieuw de fout in: duwt mensen onder bestaansminimum
MSN 09.03.2021Het drama lijkt nog lang niet over bij de belastingdienst. Volgens de Landelijke Organisatie van Sociaal Raadslieden (LOSR) houden ze bij terugvorderingen weinig rekening met de financiële problemen van burgers. LOSR zegt dat mensen daardoor meer dan eens onder het bestaansminimum terechtkomen.
Vanaf de start van dit jaar is er een nieuwe wet aangenomen die burgers met financiële problemen moet beschermen. Er is een bepaald deel van ieders inkomen waar geen enkele schuldeiser beslag op mag leggen. Zo heeft iedereen die in de schulden terecht komt toch de mogelijkheid om het hoofd boven water te houden. Vroeger moesten mensen zelf bij schuldeisers aangeven dat ze die grens bereikt hadden. De zogenaamde ‘Wet vereenvoudiging beslagvrije voet’ legt die verantwoordelijkheid bij de schuldeisers. Zij moeten die beslagvrije voet op voorhand berekenen.
De Belastingdienst hield bij het berekenen van terugvorderingen van toeslagen echter weinig rekening met die wet. Mensen kregen gewoon een brief op de mat waarin stond dat ze moesten gaan betalen. Alleen als burgers van de nieuwe wet afwisten, konden ze de terugbetaling tegengaan door zelf aan de bel trekken bij de Belastingdienst. Deden ze dat niet? Dan kon huur- of zorgtoeslag stopgezet worden.
André Moerman, voorzitter van LOSR, is er niet over te spreken: “Burgers worden zo nodeloos verder in het moeras van stress en schulden geduwd, met nieuwe schulden tot gevolg. De wet moest het bestaansminimum beter beschermen. Eindelijk zouden we verlost zijn van het zogenaamde ‘piepsysteem’, waarbij de burger zelf aan de bel moet trekken om beschermd te worden door de beslagvrije voet. Dat er nu berekend wordt zonder toepassing van de beslagvrije voet is immers in strijd met de wet.”
Moerman stuurde een brief naar demissionair staatssecretaris Van Huffelen, die volgens nu.nl aangaf met LOSR in gesprek te gaan.
/https://cdn.pijper.io/2021/03/piSFutVXsDzSP11615281873.jpg)
Belastingdienst gaat opnieuw de fout in: duwt mensen onder bestaansminimum
Panorama 09.03.2021 Het drama lijkt nog lang niet over bij de belastingdienst. Volgens de Landelijke Organisatie van Sociaal Raadslieden (LOSR) houden ze bij terugvorderingen weinig rekening met de financiële problemen van burgers. LOSR zegt dat mensen daardoor meer dan eens onder het bestaansminimum terechtkomen.
Vanaf de start van dit jaar is er een nieuwe wet aangenomen die burgers met financiële problemen moet beschermen. Er is een bepaald deel van ieders inkomen waar geen enkele schuldeiser beslag op mag leggen. Zo heeft iedereen die in de schulden terecht komt toch de mogelijkheid om het hoofd boven water te houden. Vroeger moesten mensen zelf bij schuldeisers aangeven dat ze die grens bereikt hadden. De zogenaamde ‘Wet vereenvoudiging beslagvrije voet’ legt die verantwoordelijkheid bij de schuldeisers. Zij moeten die beslagvrije voet op voorhand berekenen.
De Belastingdienst hield bij het berekenen van terugvorderingen van toeslagen echter weinig rekening met die wet. Mensen kregen gewoon een brief op de mat waarin stond dat ze moesten gaan betalen. Alleen als burgers van de nieuwe wet afwisten, konden ze de terugbetaling tegengaan door zelf aan de bel trekken bij de Belastingdienst. Deden ze dat niet? Dan kon huur- of zorgtoeslag stopgezet worden.
André Moerman, voorzitter van LOSR, is er niet over te spreken: “Burgers worden zo nodeloos verder in het moeras van stress en schulden geduwd, met nieuwe schulden tot gevolg. De wet moest het bestaansminimum beter beschermen. Eindelijk zouden we verlost zijn van het zogenaamde ‘piepsysteem’, waarbij de burger zelf aan de bel moet trekken om beschermd te worden door de beslagvrije voet. Dat er nu berekend wordt zonder toepassing van de beslagvrije voet is immers in strijd met de wet.”
Moerman stuurde een brief naar demissionair staatssecretaris Van Huffelen, die volgens nu.nl aangaf met LOSR in gesprek te gaan.
’Burgers onder bestaansminimum door Belastingdienst’
MSN 09.03.2021 De Belastingdienst past niet uit eigen beweging de beslagvrije voet toe bij de verrekening van toeslagen. Het kan daarom voorkomen dat burgers onder het bestaansminimum terechtkomen.
Daarvoor waarschuwt de Landelijke Organisatie Sociaal Raadslieden (LOSR). Zij roepen staatssecretaris Alexandra van Huffelen van Financiën op om dit zo snel mogelijk alsnog te regelen.
De invoering van de Wet vereenvoudiging beslagvrije voet zou moeten voorkomen dat burgers nog onder de beslagvrije voet – het bestaansminimum – terechtkomen.
Bestaansminimum
Schuldeisers mogen niet aan het deel van het inkomen van een schuldenaar komen dat diegene echt nodig heeft voor zijn of haar levensonderhoud. Dit is afhankelijk van de gezinssamenstelling, maar meestal even hoog als een bijstandsuitkering. Op de website van het Juridisch Loket kun je je beslagvrije voet berekenen.
Burgers die door een invordering onder het bestaansminimum terecht dreigen te komen, moesten tot voor kort zelf aan de bel trekken. Sinds januari 2021 zou hier verandering in moeten zijn gekomen, maar volgens de LOSR is dat nog niet op orde.
Geldstress
„Het aanleveren van de benodigde gegevens om de beslagvrije voet te berekenen was in praktijk voor veel mensen een probleem. Wetenschappelijk onderzoek over schaarste, geldstress en beperkt ’doenvermogen’ bevestigde dit beeld. Mensen willen wel, maar kúnnen niet”, zegt André Moerman voorzitter signaleringscommissie LOSR.
De instantie wil dat de fiscus de wet toepast en bij verrekening van toeslagen de beslagvrije voet proactief toepast. Een verzoek om een persoonlijke betalingsregeling moet volledig en met terugwerkende kracht worden toegepast. Ook moeten burgers en de medewerkers van de Belastingtelefoon beter worden voorgelicht over de beslagvrije voet.
Kamer vraagt opheldering
Zo ongeveer de voltallige Tweede Kamer vraagt in Kamervragen om opheldering over de kwestie. De Kamer wekt, onder aanvoering van CDA’er Pieter Omtzigt, de suggestie dat bij toeslagen en verrekening ’effectief een wassen neus is’. De Kamer wil ook dat de staatssecretaris op ’zeer, zeer korte termijn’ met de ombudsman en de sociale raadslieden in gesprek gaat over de problematiek.
Reactie ministerie
Het ministerie reageert dat mensen altijd een brief krijgen als ze een deel van de toeslagen moeten terugbetalen, en dat ze daarin worden opgeroepen contact op te nemen als betalen niet lukt. „Dan zoeken we naar een oplossing”, aldus een woordvoerder. Die zegt dat daarbij ook rekening wordt gehouden met hoeveel men kan betalen. Als iemand daarna nog niet betaalt, volgt een dwangverrekening. Daarvoor geldt wel automatisch de beslagvrije voet. Het ministerie wil in gesprek met LOSR over de brief.
Belastingdienst weer onder vuur: mensen met schulden niet goed beschermd
NU 09.03.2021 De Belastingdienst houdt bij het terugvorderen van toeslagen te weinig rekening met de financiële situatie van burgers, zegt de Landelijke Organisatie van Sociaal Raadslieden (LOSR). Regelmatig belanden mensen daardoor onder het bestaansminimum. De organisatie schreef een brief aan demissionair staatssecretaris Alexandra van Huffelen van Financiën. Ook de Nationale ombudsman dringt aan op een oplossing.
Sinds 1 januari van dit jaar is de zogenaamde Wet vereenvoudiging beslagvrije voet van kracht. Volgens die wet moet er altijd een deel van het inkomen zijn waar geen enkele schuldeiser beslag op mag leggen. Zo belanden mensen niet onder het bestaansminimum, is de redenering.
Wie een deel van zijn toeslagen moet terugbetalen, krijgt daar standaard een brief met een betalingsregeling over. Als de ontvanger dan niet zelf aan de bel trekt en mogelijk zijn schulden niet afbetaalt, kan de huur- of zorgtoeslag worden stopgezet.
Toch is het volgens de wet de bedoeling dat de Belastingdienst die beslagvrije voet op voorhand berekent. Dat dat niet altijd gebeurt, leidt er volgens de LOSR en de Nationale ombudsman toe dat veel mensen toch nog onder het bestaansminimum belanden.
“Burgers worden zo nodeloos verder in het moeras van stress en schulden geduwd, met nieuwe schulden tot gevolg. De wet moest het bestaansminimum beter beschermen. Eindelijk zouden we verlost zijn van het zogenaamde ‘piepsysteem’, waarbij de burger zelf aan de bel moet trekken om beschermd te worden door de beslagvrije voet. Dat er nu berekend wordt zonder toepassing van de beslagvrije voet is immers in strijd met de wet”, zegt André Moerman, voorzitter van de LOSR.
De LOSR schreef Van Huffelen een brief met het verzoek om het terugvorderingsbeleid van de Belastingdienst op korte termijn aan te passen. De demissionair staatssecretaris laat aan NU.nl weten dat ze in gesprek gaat met de organisatie, maar benadrukt dat er door de toeslagenaffaire sinds maart vorig jaar geen dwanginvorderingen meer hebben plaatsgevonden. “Er was dus ook geen aanleiding om de beslagvrije voet toe te passen.”
Lees meer over: belastingen Toeslagen Economie
Ombudsman zegt dat overheid hem jarenlang negeerde in Toeslagenaffaire
NU 07.03.2021 Nationale Ombudsman Reinier van Zutphen speelde een sleutelrol bij de toeslagenaffaire. Al in 2017 waarschuwde hij dat er grote problemen waren, die drie jaar later leidden tot het aftreden van het kabinet Rutte III. “We hebben jarenlang geroepen dat er iets moest gebeuren, maar we werden niet gehoord.”
Van Zutphen (60) is nu bijna zes jaar Nationale ombudsman en zal in april beginnen aan zijn tweede termijn van nog eens zes jaar. “Vijf jaar geleden, toen ik aantrad, verzette ik mij tegen het fraudedenken. Ik heb toen gezegd dat als de overheid naar de burger kijkt als een fraudeur er geen goede oplossingen komen.”
Hij noemt het ‘zuur’ dat hijzelf, de Rekenkamer en de afdeling advies van de Raad van State waarschuwden dat er dingen fout liepen, maar ze niet gehoord werden. “Het heeft lang geduurd voordat het kwartje viel.”
In korte tijd zijn er twee parlementaire onderzoeken geweest, die naar de toeslagenaffaire en onlangs presenteerde de commissie die onderzoek deed naar problemen bij uitvoeringsorganisaties als het UWV en het Centraal Bureau Rijvaardigheid haar bevindingen.
In dat laatste rapport keek de Tweede Kamer ook uitdrukkelijk naar haar eigen functioneren. Van Zutphen: “De boodschap verbaast mij niet, zeker niet als ik naar al onze rapporten kijk die we de afgelopen jaren hebben gemaakt. Wat me wel aangenaam verrast is dat de Kamer tot zelfreflectie in staat blijkt te zijn.”
De commissie adviseerde de Tweede Kamer de Ombudsman te zien als ‘een belangrijke partner’ en dat de samenwerking ‘moet worden geïntensiveerd’. Van Zutphen: “Dat is natuurlijk een mooie opsteker, het voelt als waardering voor wat we de afgelopen jaren hebben gedaan.”
Zie ook: Opnieuw kritisch rapport over functioneren Tweede Kamer
‘Sla die klachtenprocedure maar over’
In februari 2016 kreeg Van Zutphen de eerste melding over problemen met de kinderopvangtoeslagen toen de Eindhovense advocaat Eva González Pérez hem benaderde. Zij vertegenwoordigde een groep ouders van wie de kinderopvangtoeslag volgens haar volkomen onterecht was afgenomen.
Van Zutphen adviseerde González Pérez eerst een klacht in te dienen bij Toeslagen, zoals de regels voorschrijven. Er gingen maanden overheen, waarbij die ouders in grote nood zaten, voordat hij zelf in november van dat jaar een onderzoek kon starten.
“Ik ben me toen helemaal rot geschrokken.” Hij zou nu eerder in actie zijn gekomen. “Ik zal eerder zeggen: sla die klachtenprocedure maar over, we gaan zelf aan de slag. Daartoe ben ik ook aangemoedigd door het kabinet.”
Meldpunt geopend voor zzp’ers in de knel
- Gemiddeld krijgt de ombudsman tussen de 25-30.000 klachten per jaar
- 10 procent daarvan gaat nu over coronagerelateerde kwesties
- Veel zpp’ers die op het punt van omvallen staan bellen
Onderzoek belandde in een la
En er is nog iets dat Van Zutphen anders zou doen: toen hij in 2017 zijn onderzoek naar de misstanden bij de toeslagen had afgerond, stuurde hij dat per post naar toenmalig staatssecretaris van Financiën Eric Wiebes. Achteraf bleek dat het in een la was beland. “Ik had bij hem langs moeten gaan. Zijn ambtenaren geven het wel aan hem, dacht ik, maar ik was te goed van vertrouwen.” Ook stuurde Van Zutphen het rapport niet naar de Tweede Kamer. “Daar had ik ook naartoe moeten gaan.”
Inmiddels zijn we twee jaar verder, hebben zowel de parlementaire commissie die onderzoek deed naar de toeslagenaffaire als de commissie die de problemen bij de uitvoeringsorganisaties onderzocht hun rapporten uitgebracht, is het kabinet afgetreden en zal in de loop van 2022 de parlementaire enquête naar de toeslagenaffaire worden gehouden.
Sleutelfiguren zullen onder ede worden gehoord, waaronder ook demissionair premier Mark Rutte. Hij was tussen 2013 en 2016 voorzitter van de Ministeriële Commissie Aanpak Fraude die besloot tot intensivering van de jacht op vermeende fraude. “Ik snap wel dat de Kamer daar nog naar wil kijken”, zegt Van Zutphen.
‘Zelfredzaamheid betekent eigenlijk: zoek het maar uit’
Voor Van Zutphen is een ding duidelijk: het hele idee van de zelfredzame burger als maat der dingen is voorbij. “Zelfredzaamheid betekent eigenlijk: zoek het maar uit. Bij 80 procent van de bevolking werkt dat, maar bij 20 procent dus helemaal niet. En de overheid moet er ook voor die mensen zijn.”
Regels moeten volgens Van Zutphen eenvoudiger en mensen die in de problemen komen moeten weten waar ze naartoe kunnen. Twee jaar geleden pleitte Van Zutphen ervoor om per gemeente één loket te openen waar burgers met hun problemen naar toe kunnen. “Destijds werd ik een beetje voor gek versleten, maar nu staat het in verkiezingsprogramma’s. De overheid moet altijd de deur open hebben staan.”
Van Zutphen zal regering nauwgezet volgen
De rol van de Nationale ombudsman zal de komend regeringsperiode een iets andere zijn. Natuurlijk, burgers kunnen zich bij hem melden met klachten, maar hij zal ook nauwgezet volgen of de komende regering alle beloftes die nu zijn gedaan ook daadwerkelijk gaan uitvoeren.
“Al die plannen moeten geen papieren werkelijkheid blijven.” Hij heeft er alle vertrouwen in dat zaken ten goede kunnen keren. “De problemen zijn serieus, maar we zijn niet reddeloos. Maar wat me wel bezighoudt: We zijn zo’n rijk land, veel rijker dan wij is er niet. En toch gaat het altijd over geldgebrek. Geld zou het probleem niet moeten zijn. Het moet mogelijk zijn om mensen die niet veel hebben toch mee te laten doen.”
Zie ook: Dit wil het kabinet: nieuw toeslagensysteem en overheid die niet discrimineert
Lees meer over: Ombudsman Reinier van Zutphen Toeslagenaffaire
Ombudsman: ‘Plannen moeten geen papieren werkelijkheid blijven’
MSN 07.03.2021 Nationale Ombudsman Reinier van Zutphen speelde een sleutelrol bij de toeslagenaffaire. Al in 2017 waarschuwde hij dat er grote problemen waren, die drie jaar later leidden tot het aftreden van het kabinet Rutte III. “We hebben jarenlang geroepen dat er iets moest gebeuren, maar we werden niet gehoord.”
Van Zutphen (60) is nu bijna zes jaar Nationale ombudsman en zal in april beginnen aan zijn tweede termijn van nog eens zes jaar. “Vijf jaar geleden, toen ik aantrad, verzette ik mij tegen het fraudedenken. Ik heb toen gezegd dat als de overheid naar de burger kijkt als een fraudeur er geen goede oplossingen komen.”
Hij noemt het ‘zuur’ dat hijzelf, de Rekenkamer en de afdeling advies van de Raad van State waarschuwden dat er dingen fout liepen, maar ze niet gehoord werden. “Het heeft lang geduurd voordat het kwartje viel.”
In korte tijd zijn er twee parlementaire onderzoeken geweest, die naar de toeslagenaffaire en onlangs presenteerde de commissie die onderzoek deed naar problemen bij uitvoeringsorganisaties als het UWV en het Centraal Bureau Rijvaardigheid haar bevindingen.
In dat laatste rapport keek de Tweede Kamer ook uitdrukkelijk naar haar eigen functioneren. Van Zutphen: “De boodschap verbaast mij niet, zeker niet als ik naar al onze rapporten kijk die we de afgelopen jaren hebben gemaakt. Wat me wel aangenaam verrast is dat de Kamer tot zelfreflectie in staat blijkt te zijn.”
De commissie adviseerde de Tweede Kamer de Ombudsman te zien als ‘een belangrijke partner’ en dat de samenwerking ‘moet worden geïntensiveerd’. Van Zutphen: “Dat is natuurlijk een mooie opsteker, het voelt als waardering voor wat we de afgelopen jaren hebben gedaan.”
‘Sla die klachtenprocedure maar over’
In februari 2016 kreeg Van Zutphen de eerste melding over problemen met de kinderopvangtoeslagen toen de Eindhovense advocaat Eva González Pérez hem benaderde. Zij vertegenwoordigde een groep ouders van wie de kinderopvangtoeslag volgens haar volkomen onterecht was afgenomen.
Van Zutphen adviseerde González Pérez eerst een klacht in te dienen bij Toeslagen, zoals de regels voorschrijven. Er gingen maanden overheen, waarbij die ouders in grote nood zaten, voordat hij zelf in november van dat jaar een onderzoek kon starten.
“Ik ben me toen helemaal rot geschrokken.” Hij zou nu eerder in actie zijn gekomen. “Ik zal eerder zeggen: sla die klachtenprocedure maar over, we gaan zelf aan de slag. Daartoe ben ik ook aangemoedigd door het kabinet.”
Onderzoek belandde in een la
En er is nog iets dat Van Zutphen anders zou doen: toen hij in 2017 zijn onderzoek naar de misstanden bij de toeslagen had afgerond, stuurde hij dat per post naar toenmalig staatssecretaris van Financiën Eric Wiebes. Achteraf bleek dat het in een la was beland. “Ik had bij hem langs moeten gaan. Zijn ambtenaren geven het wel aan hem, dacht ik, maar ik was te goed van vertrouwen.” Ook stuurde Van Zutphen het rapport niet naar de Tweede Kamer. “Daar had ik ook naartoe moeten gaan.”
Inmiddels zijn we twee jaar verder, hebben zowel de parlementaire commissie die onderzoek deed naar de toeslagenaffaire als de commissie die de problemen bij de uitvoeringsorganisaties onderzocht hun rapporten uitgebracht, is het kabinet afgetreden en zal in de loop van 2022 de parlementaire enquête naar de toeslagenaffaire worden gehouden.
Sleutelfiguren zullen onder ede worden gehoord, waaronder ook demissionair premier Mark Rutte. Hij was tussen 2013 en 2016 voorzitter van de Ministeriële Commissie Aanpak Fraude die besloot tot intensivering van de jacht op vermeende fraude. “Ik snap wel dat de Kamer daar nog naar wil kijken”, zegt Van Zutphen.
‘Zelfredzaamheid betekent eigenlijk: zoek het maar uit’
Voor Van Zutphen is een ding duidelijk: het hele idee van de zelfredzame burger als maat der dingen is voorbij. “Zelfredzaamheid betekent eigenlijk: zoek het maar uit. Bij 80 procent van de bevolking werkt dat, maar bij 20 procent dus helemaal niet. En de overheid moet er ook voor die mensen zijn.”
Regels moeten volgens Van Zutphen eenvoudiger en mensen die in de problemen komen moeten weten waar ze naartoe kunnen. Twee jaar geleden pleitte Van Zutphen ervoor om per gemeente één loket te openen waar burgers met hun problemen naar toe kunnen. “Destijds werd ik een beetje voor gek versleten, maar nu staat het in verkiezingsprogramma’s. De overheid moet altijd de deur open hebben staan.”
Van Zutphen zal regering nauwgezet volgen
De rol van de Nationale ombudsman zal de komend regeringsperiode een iets andere zijn. Natuurlijk, burgers kunnen zich bij hem melden met klachten, maar hij zal ook nauwgezet volgen of de komende regering alle beloftes die nu zijn gedaan ook daadwerkelijk gaan uitvoeren.
“Al die plannen moeten geen papieren werkelijkheid blijven.” Hij heeft er alle vertrouwen in dat zaken ten goede kunnen keren. “De problemen zijn serieus, maar we zijn niet reddeloos. Maar wat me wel bezighoudt: We zijn zo’n rijk land, veel rijker dan wij is er niet. En toch gaat het altijd over geldgebrek. Geld zou het probleem niet moeten zijn. Het moet mogelijk zijn om mensen die niet veel hebben toch mee te laten doen.”
Rutte en andere kabinetsleden niet strafrechtelijk vervolgd vanwege toeslagenaffaire
AD 05.02.2021 De regering zal geen opdracht geven om premier Mark Rutte en andere politieke kopstukken strafrechtelijk te vervolgen voor hun rol in de toeslagenaffaire. Dat heeft demissionair minister van Justitie en Veiligheid Ferd Grapperhaus zojuist geschreven aan de Tweede Kamer.
Behalve tegen Rutte deden 87 gedupeerde toeslagouders begin dit jaar aangifte tegen (oud-)bewindslieden Lodewijk Asscher, Eric Wiebes, Wopke Hoekstra, Tamara van Ark en Menno Snel. Zij zouden zich volgens advocaat Vasco Groeneveld schuldig hebben gemaakt aan ambtsmisdrijven.
Lees ook;
De procureur-generaal van de Hoge Raad, Jos Silvis, heeft de aangiften onderzocht en is een oriënterend onderzoek gestart. Doel hiervan was uit te vinden of er aanknopingspunten zijn voor het starten van een opsporingsonderzoek.
Die aanknopingspunten zijn niet gevonden, zo laat Grapperhaus de Kamer weten. ,,Dat betekent dat er vanwege de regering geen opdracht tot vervolging zal worden gegeven”, aldus de minister. Hij benadrukt dat de Tweede Kamer zelf nog wel opdracht tot vervolging kan geven.
Tachtig slachtoffers
Advocaat Vasco Groeneveld deed namens een groep gedupeerden van de kinderopvangtoeslagzaak aangifte tegen de bewindslieden. Groeneveld vertegenwoordigt tachtig slachtoffers.
Voor aangifte tegen bewindspersonen geldt een protocol. Dat schrijft voor dat de procureur-generaal bij de Hoge Raad een oriënterend onderzoek begint, gericht op de vraag of er aanknopingspunten zijn voor een opsporingsonderzoek. Als deze oriënterende fase klaar is, informeert de procureur-generaal bij de Hoge Raad de minister van Justitie en Veiligheid, Ferd Grapperhaus.
Ferdinand Grapperhaus, demissionair minister van Justitie en Veiligheid. © ANP
De procureur-generaal kan niet naar eigen inzicht tot strafvervolging overgaan. Hij dient daarvoor opdracht te krijgen van de regering of de Tweede Kamer. Grapperhaus kan als vertegenwoordiger van de regering de procureur-generaal opdracht geven tot het verrichten van een opsporingsonderzoek. Vervolgens is het aan de regering om de vervolgingsbeslissing te nemen. Indien de regering geen opdracht geeft tot strafvervolging, kan de Tweede Kamer daartoe dus nog wel besluiten.
Wettelijke tekortkomingen
Silvis schrijft in zijn onderzoeksverslag dat de problemen in de toeslagenaffaire het gevolg zijn van wettelijke tekortkomingen. Dat voor ouders in het toeslagensysteem grote problemen kunnen ontstaan ‘is bij het opstellen van de wetgeving niet onderkend’. Belangrijke juridische middelen voor rechtsbescherming zijn door de wetgever indertijd niet in de wet opgenomen, schrijft Silvis.
De problemen hangen volgens de leider van het parket bij de Hoge Raad niet samen met vervolgbare ambtsdelicten van bewindspersonen. ‘De aangifte is grotendeels gebaseerd op de ondervraging door een parlementaire commissie. Wettelijk mag die ondervraging niet als bewijs worden gebruikt in een strafvervolging.’ Hij geeft aan dat ‘in een systeem van parlementaire democratie de politieke verantwoording voorop hoort te staan’.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/1fdccaac-7df9-11eb-900c-02c309bc01c1.jpg)
Grapperhaus: wij gaan geen ministers vervolgen om toeslagen
Telegraaf 05.03.2021 Minister Ferd Grapperhaus van Justitie en Veiligheid zal geen opdracht geven om de ministers en staatssecretarissen in de toeslagenaffaire rond de kinderopvang te vervolgen. Hij volgt daarmee het advies op van de procureur-generaal bij de Hoge Raad.
Procureur-generaal Jos Silvis maakte eerder op vrijdag bekend dat hij na een oriënterend onderzoek geen aanknopingspunten voor een strafrechtelijk onderzoek ziet. Naar aanleiding van dat advies schrijft Grapperhaus in een brief aan de Tweede Kamer dat er door „de regering geen opdracht tot vervolging zal worden gegeven.” Alleen de Tweede Kamer kan nu nog besluiten tot strafvervolging.
Advocaat Vasco Groeneveld deed in januari namens een groep gedupeerden van de kinderopvangtoeslagzaak aangifte tegen de betrokken (oud-)ministers Tamara van Ark (Medische Zorg), Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (Economische Zaken). Daarnaast werden voormalig staatssecretaris van Financiën Menno Snel en oud-minister Lodewijk Asscher in die aangifte betrokken. In februari deed de advocaat ook aangifte tegen premier Mark Rutte.
Voor aangifte tegen bewindspersonen geldt een protocol. De procureur-generaal kan niet naar eigen inzicht tot strafvervolging overgaan. Hij dient daarvoor opdracht te krijgen van de regering of de Tweede Kamer.
BEKIJK OOK:
Organisatie die toeslagouders compenseert kan werk amper aan
BEKIJK OOK:
De Belastingdienst lijkt een ontembaar monster
BEKIJK MEER VAN; overheidsbeleid Ferd Grapperhaus Tweede Kamer der Staten-Generaal
Grapperhaus: geen opdracht van regering om ministers te vervolgen
MSN 05.03.2021 Minister Ferd Grapperhaus van Justitie en Veiligheid zal geen opdracht geven om de ministers en staatssecretarissen in de toeslagenaffaire rond de kinderopvang te vervolgen. Hij volgt daarmee het advies op van de procureur-generaal bij de Hoge Raad.
Procureur-generaal Jos Silvis maakte eerder op vrijdag bekend dat hij na een oriënterend onderzoek geen aanknopingspunten voor een strafrechtelijk onderzoek ziet. Naar aanleiding van dat advies schrijft Grapperhaus in een brief aan de Tweede Kamer dat er door “de regering geen opdracht tot vervolging zal worden gegeven”. Alleen de Tweede Kamer kan nu nog besluiten tot strafvervolging.
Advocaat Vasco Groeneveld deed in januari namens een groep gedupeerden van de kinderopvangtoeslagzaak aangifte tegen de betrokken (oud-)ministers Tamara van Ark (Medische Zorg), Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (Economische Zaken). Daarnaast werden voormalig staatssecretaris van Financiën Menno Snel en oud-minister Lodewijk Asscher in die aangifte betrokken. In februari deed de advocaat ook aangifte tegen premier Mark Rutte.
Voor aangifte tegen bewindspersonen geldt een protocol. De procureur-generaal kan niet naar eigen inzicht tot strafvervolging overgaan. Hij dient daarvoor opdracht te krijgen van de regering of de Tweede Kamer.
Advies Hoge Raad: geen vervolging ministers voor toeslagenaffaire
RTL 05.03.2021 De procureur-generaal bij de Hoge Raad ziet geen aanknopingspunten voor een strafrechtelijk onderzoek tegen ministers en staatssecretarissen in de toeslagenaffaire.
Advocaat Vasco Groeneveld heeft namens 80 gedupeerden van de kinderopvangtoeslagzaak aangifte gedaan tegen ministers van Ark, Hoekstra en Wiebes, premier Rutte, staatssecretaris Snel en oud-minister Asscher.
Beroepsmatige discriminatie
Zij hebben strafrechtelijk verwijtbaar gehandeld, vindt Groeneveld. De bewindslieden hadden moeten voorkomen dat de Belastingdienst zich schuldig maakte aan zogeheten knevelarij en beroepsmatige discriminatie. Ook zijn artikel 1 van de Grondwet (het gelijkheidsbeginsel) en het Internationaal verdrag inzake de rechten van het kind geschonden.
De procureur-generaal stelt dat de problemen in de toeslagenaffaire het gevolg zijn van ‘wettelijke tekortkomingen’. Advocaat Groeneveld noemt dat advies van vandaag ‘teleurstellend’.
Protocol
Bij aangifte tegen ministers of staatssecretaris schrijft het protocol voor dat procureur-generaal bij de Hoge Raad een onderzoek start en advies uitbrengt aan de minister van Justitie. Uiteindelijk heeft de Tweede Kamer het laatste woord of er strafrechtelijk onderzoek wordt gedaan.
Vertrouwelijke stukken bevestigen: toeslagenschandaal veel groter
RTL Nieuws; Toeslagenaffaire Belastingdienst
Advies PG Hoge Raad: bewindslieden toeslagenaffaire niet vervolgen
NOS 05.03.2021 De procureur-generaal (PG) bij de Hoge Raad adviseert de regering om geen strafrechtelijk opsporingsonderzoek te laten doen naar ministers en staatssecretarissen die betrokken waren bij de kinderopvangtoeslagaffaire.
Volgens de PG, Jos Silvis, zijn er geen aanknopingspunten voor zo’n strafrechtelijk onderzoek, meldt de Hoge Raad. De regering neemt het advies over en geeft geen opdracht tot vervolging, schrijft minister Grapperhaus (Justitie en Veiligheid).
Als de Tweede Kamer wil dat er wél een opsporingsonderzoek wordt gedaan, kan de Kamer dat aan dezelfde procureur-generaal opdragen.
Silvis deed het oriënterende onderzoek naar aanleiding van de aangifte tegen zes (oud-)bewindslieden, onder wie demissionair premier Rutte en minister Hoekstra van Financiën, door twintig gedupeerden.
Volgens hun advocaat Vasco Groeneveld hebben de zes zich schuldig gemaakt aan een ambtsmisdrijf en nalatigheid. De aangifte werd begin vorige maand aangevuld.
Politieke verantwoording
De aangifte is grotendeels gebaseerd op de ondervraging van de bewindslieden door de parlementaire ondervragingscommissie, schrijft de Hoge Raad. Die ondervraging mag wettelijk niet als bewijs worden gebruikt in een strafvervolging.
“De procureur-generaal geeft aan dat in een systeem van parlementaire democratie de politieke verantwoording voorop hoort te staan. Voor een strafrechtelijk onderzoek zijn er volgens hem geen aanknopingspunten.”
Geen pauzeknop
Advocaat Groeneveld reageert teleurgesteld. Een belangrijk argument was dat het kabinet in juni 2019 al de volle omvang van deze zaak kende, zegt hij.
“Toen wist men al dat het ging om tienduizenden gedupeerden, en was de diepte waarmee de onrechtmatigheden hadden plaatsgevonden bekend. Toch heeft men toen niet op de pauzeknop gedrukt en de vorderingen bijna een half jaar door laten lopen. Dat is kwalijk, en daarover zie ik in dit advies niks terug.”
Kabinet gevallen
Vanwege de affaire trad staatssecretaris Snel van Financiën in december af en viel kabinet Rutte-III half januari. Het kabinet van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie regeert demissionair door, maar zonder minister Wiebes (Economische Zaken en Klimaat).
Wiebes was in het vorige kabinet als staatssecretaris van Financiën verantwoordelijk voor de Belastingdienst. De fiscus beschuldigde duizenden ouders ten onrechte van fraude met toeslagen, waarop zij soms tienduizenden euro’s moesten terugbetalen en omvangrijke schulden opbouwden.
Ook trok Kamerlid Lodewijk Asscher zich terug als lijsttrekker van de PvdA. Asscher was vicepremier en minister van Sociale Zaken in het vorige kabinet.
De procureur-generaal geeft leiding aan het parket bij de Hoge Raad. Dat is een zelfstandig, onafhankelijk onderdeel van de rechterlijke organisatie en behoort niet tot het Openbaar Ministerie.
Bewindslieden en voormalig bewindslieden worden voor ambtsmisdrijven berecht door de Hoge Raad. De PG bij de Hoge Raad kan niet zelf tot strafvervolging overgaan.
Bron: Hoge Raad
BEKIJK OOK;
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/a9b3f950-7dcf-11eb-9752-02c309bc01c1.jpg)
Advies Hoge Raad: geen vervolging ministers toeslagenaffaire
Telegraaf 05.03.2021 De procureur-generaal bij de Hoge Raad, Jos Silvis, ziet geen aanknopingspunten voor een strafrechtelijk onderzoek tegen ministers en staatssecretarissen in de toeslagenaffaire rond de kinderopvang.
Silvis adviseert geen strafrechtelijk opsporingsonderzoek te laten verrichten naar aanleiding van een aangifte tegen de bewindslieden. Dat is de uitkomst van een door hem uitgevoerd oriënterend onderzoek, meldt de Hoge Raad vrijdag.
Advocaat Vasco Groeneveld deed op 12 januari namens een groep gedupeerden van de kinderopvangtoeslagzaak aangifte tegen de ministers Tamara van Ark (Medische Zorg), Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (Economische Zaken). Daarnaast werden voormalig staatssecretaris van Financiën Menno Snel en oud-minister Lodewijk Asscher in die aangifte betrokken. Op 3 februari deed de advocaat ook aangifte tegen premier Mark Rutte. Groeneveld vertegenwoordigt tachtig slachtoffers.
Protocol
Voor aangifte tegen bewindspersonen geldt een protocol. Dat schrijft voor dat de procureur-generaal bij de Hoge Raad een oriënterend onderzoek begint, gericht op de vraag of er aanknopingspunten zijn voor een opsporingsonderzoek. Als deze oriënterende fase klaar is, informeert de procureur-generaal bij de Hoge Raad de minister van Justitie en Veiligheid, Ferd Grapperhaus.
De procureur-generaal kan niet naar eigen inzicht tot strafvervolging overgaan. Hij dient daarvoor opdracht te krijgen van de regering of de Tweede Kamer. Grapperhaus kan als vertegenwoordiger van de regering de procureur-generaal opdracht geven tot het verrichten van een opsporingsonderzoek. Vervolgens is het aan de regering om de vervolgingsbeslissing te nemen.
Ook indien de regering geen opdracht geeft tot strafvervolging, kan de Tweede Kamer daartoe nog wel besluiten.
Silvis schrijft in zijn onderzoeksverslag dat de problemen in de toeslagenaffaire het gevolg zijn van wettelijke tekortkomingen. Dat voor ouders in het toeslagensysteem grote problemen kunnen ontstaan „is bij het opstellen van de wetgeving niet onderkend.” Belangrijke juridische middelen voor rechtsbescherming zijn door de wetgever indertijd niet in de wet opgenomen, schrijft Silvis.
’Problemen hangen niet samen met vervolgbare ambtsdelicten’
De problemen hangen volgens de leider van het parket bij de Hoge Raad niet samen met vervolgbare ambtsdelicten van bewindspersonen. „De aangifte is grotendeels gebaseerd op de ondervraging door een parlementaire commissie. Wettelijk mag die ondervraging niet als bewijs worden gebruikt in een strafvervolging.” Hij geeft aan dat „in een systeem van parlementaire democratie de politieke verantwoording voorop hoort te staan.”
BEKIJK OOK:
De Belastingdienst lijkt een ontembaar monster
BEKIJK OOK:
’Neoliberalisme is handig maar hol klaagwoord’
Luister ook naar verkiezingspodcast ’De Stembus’ van De Telegraaf, met deze aflevering: hoe nieuw zijn de nieuwe partijen nou eigenlijk echt, en heeft Wopke Hoekstra de muzieksmaak van Mark Rutte gekopieerd?
BEKIJK MEER VAN; rechtbank Hoge Raad
Hoge Raad ziet geen reden tot vervolging van ministers in toeslagenaffaire
NU 05.03.2021 De procureur-generaal bij de Hoge Raad, Jos Silvis, ziet geen aanknopingspunten voor een strafrechtelijk onderzoek tegen ministers en staatssecretarissen in de toeslagenaffaire rond de kinderopvang.
Silvis adviseert geen strafrechtelijk opsporingsonderzoek te laten verrichten naar aanleiding van een aangifte tegen de bewindslieden. Dat is de uitkomst van een door hem uitgevoerd oriënterend onderzoek, meldt de Hoge Raad vrijdag.
Volgens de procureur-generaal draait het in de aangifte vooral om de problemen die voortvloeien uit de manier waarop de wetgever in 2005 te werk is gegaan bij het het opstellen van de wetgeving. Daardoor zijn dit zaken die volgens Silvis “niet samenhangen met vervolgbare ambtsdelicten van bewindspersonen”.
Daarnaast is de aangifte met name gebaseerd op de sessies van de parlementaire commissie. Dergelijke ondervragingen mogen wettelijk niet als bewijs worden opgevoerd.
PC dient opdracht te krijgen van regering of Tweede Kamer
Bovendien geldt er voor aangifte tegen bewindspersonen een protocol. Dat schrijft voor dat de procureur-generaal bij de Hoge Raad een oriënterend onderzoek begint, gericht op de vraag of er aanknopingspunten zijn voor een opsporingsonderzoek. Als deze oriënterende fase klaar is, informeert de procureur-generaal bij de Hoge Raad de minister van Justitie en Veiligheid, Ferd Grapperhaus.
De minister gaf vrijdag te kennen geen opdracht te zullen geven om de ministers en staatssecretarissen te vervolgen. Hij volgt daarmee het advies op van de procureur-generaal.
De procureur-generaal kan niet naar eigen inzicht tot strafvervolging overgaan. Hij dient daarvoor opdracht te krijgen van de regering of de Tweede Kamer. Grapperhaus kan als vertegenwoordiger van de regering de procureur-generaal opdracht geven tot het verrichten van een opsporingsonderzoek. Vervolgens is het aan de regering om de vervolgingsbeslissing te nemen.
Ook indien de regering geen opdracht geeft tot strafvervolging, kan de Tweede Kamer daartoe nog wel besluiten.
Aangifte tegen groot aantal bewindspersonen
Advocaat Vasco Groeneveld deed op 12 januari namens een groep gedupeerden van de kinderopvangtoeslagzaak aangifte tegen de ministers Tamara van Ark (Medische Zorg), Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (Economische Zaken).
Daarnaast werden voormalig staatssecretaris van Financiën Menno Snel en oud-minister Lodewijk Asscher in die aangifte betrokken. Op 3 februari deed de advocaat ook aangifte tegen premier Mark Rutte.
Lees meer over: Toeslagenaffaire
Advies Hoge Raad: geen vervolging ministers toeslagenaffaire
MSN 05.03.2021 De procureur-generaal bij de Hoge Raad, Jos Silvis, ziet geen aanknopingspunten voor een strafrechtelijk onderzoek tegen ministers en staatssecretarissen in de toeslagenaffaire rond de kinderopvang. Silvis adviseert geen strafrechtelijk opsporingsonderzoek te laten verrichten naar aanleiding van een aangifte tegen de bewindslieden.
Dat is de uitkomst van een door hem uitgevoerd oriënterend onderzoek, meldt de Hoge Raad vrijdag. Advocaat Vasco Groeneveld deed op 12 januari namens een groep gedupeerden van de kinderopvangtoeslagzaak aangifte tegen de ministers Tamara van Ark (Medische Zorg), Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (Economische Zaken).
Daarnaast werden voormalig staatssecretaris van Financiën Menno Snel en oud-minister Lodewijk Asscher in die aangifte betrokken. Op 3 februari deed de advocaat ook aangifte tegen premier Mark Rutte.
Advies Hoge Raad: geen vervolging ministers toeslagenaffaire
AD 05.03.3021 De procureur-generaal bij de Hoge Raad, Jos Silvis, ziet geen aanknopingspunten voor een strafrechtelijk onderzoek tegen ministers en staatssecretarissen in de toeslagenaffaire rond de kinderopvang.
Silvis adviseert geen strafrechtelijk opsporingsonderzoek te laten verrichten naar aanleiding van een aangifte tegen de bewindslieden. Dat is de uitkomst van een door hem uitgevoerd oriënterend onderzoek, meldt de Hoge Raad.
Lees ook;
Advocaat Vasco Groeneveld deed op 12 januari namens een groep gedupeerden van de kinderopvangtoeslagzaak aangifte tegen de ministers Tamara van Ark (Medische Zorg), Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (Economische Zaken). Daarnaast werden voormalig staatssecretaris van Financiën Menno Snel en oud-minister Lodewijk Asscher in die aangifte betrokken. Op 3 februari deed de advocaat ook aangifte tegen premier Mark Rutte. Hij vertegenwoordigt tachtig slachtoffers.
Strafvervolging
Voor aangifte tegen bewindspersonen geldt een protocol. Dat schrijft voor dat de procureur-generaal bij de Hoge Raad een oriënterend onderzoek begint, gericht op de vraag of er aanknopingspunten zijn voor een opsporingsonderzoek. Als deze oriënterende fase klaar is, informeert de procureur-generaal bij de Hoge Raad de minister van Justitie en Veiligheid, Ferd Grapperhaus.
De procureur-generaal kan niet naar eigen inzicht tot strafvervolging overgaan. Hij dient daarvoor opdracht te krijgen van de regering of de Tweede Kamer. Grapperhaus kan als vertegenwoordiger van de regering de procureur-generaal opdracht geven tot het verrichten van een opsporingsonderzoek. Vervolgens is het aan de regering om de vervolgingsbeslissing te nemen.
Ook indien de regering geen opdracht geeft tot strafvervolging, kan de Tweede Kamer daartoe nog wel besluiten.
Bonnetje
De zogenoemde ‘toeslagenaffaire’ kwam aan het licht dankzij onderzoek van RTL Nieuws en Trouw. Daaruit bleek dat de Belastingdienst in 2014 voor circa 300 ouders – de tellingen lopen uiteen – de kinderopvangtoeslag volledig stopzette en terugvorderde. Dit na een onderzoek door een antifraudeteam. Dat was bij controle van het Eindhovense gastouderbureau Dadim op ‘onregelmatigheden’ gestuit.
Zo bleek dat ouders onvolledige of onjuiste informatie hadden aangeleverd toen zij de toeslag aanvroegen. Soms ging het om een verkeerd ingevuld getal of een ontbrekend bonnetje. Dat werd keihard bestraft. Doordat gezinnen opeens honderden euro’s per maand misliepen en daarnaast ook bedragen uit jaren ervoor moesten terugbetalen, kwamen zij in grote financiële problemen terecht.
Slachtoffer
De parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag constateerde in december vorig jaar in haar eindverslag dat de ouders die slachtoffer werden van de harde aanpak ‘ongekend onrecht’ was aangedaan. De ‘grondbeginselen van de rechtsstaat zijn geschonden’ en ouders hebben jarenlang ‘geen schijn van kans’ gehad, luidde het. De commissie-Donner wees met een beschuldigende vinger naar het politieke klimaat tijdens de vorige twee kabinetten, waarbij de nadruk meer en meer op fraudebestrijding kwam te liggen.
De oprichting van het Combiteam Aanpak Facilitators was hier een reactie op. De zogeheten ‘Bulgarenfraude’ in 2013 bracht toenmalig staatssecretaris Frans Weekers in grote problemen. Hij wist een motie van wantrouwen, ingediend door de oppositie, ternauwernood te overleven. Vanaf dat moment werd iedere misslag, overtreding of onjuiste aangifte van een toeslag als fraude aangeduid, aldus Donner.
De ‘toeslagenaffaire’ kostte staatssecretaris van Financiën Menno Snel de kop, leidde tot het vertrek van Lodewijk Asscher als PvdA-lijsttrekker van de PvdA en tot het aftreden van het kabinet Rutte, medio januari. Eerder werd duidelijk dat het Openbaar Ministerie de Belastingdienst niet strafrechtelijk zal vervolgen vanwege de affaire. Meerdere ouders spanden daarop procedures aan om die vervolging alsnog gedaan te krijgen.
Kamerleden vol ongeloof over ‘triest inkijkje’ in werkwijze Toeslagen
MSN 05.03.2021 SP-kamerlid Renske Leijten en haar CDA-collega Pieter Omtzigt reageren vol ongeloof op werkinstructies en handleidingen van de afdeling Toeslagen. Het geeft volgens hen een triest inkijkje in de gebrekkige manier waarop met rechten van burgers werd omgegaan.
“Het toeslagenschandaal is veel groter, en heeft ook langer geduurd dan gedacht”, zegt Omtzigt. Uit de stukken blijkt dat de omstreden werkwijze al begint bij de invoering van het toeslagenstelsel. “Dat is ver maar dan ook heel ver voor de zogenaamde Bulgarenfraude.”
Strikte naleving van de regels en fraudejacht blijft niet beperkt tot kinderopvangtoeslag, maar strekt zich ook uit naar huur- en zorgtoeslag. “Ik denk dat de vraag is hoeveel gedupeerden er zitten bij huur- en zorgtoeslag”, reageert Leijten. De Tweede Kamer heeft daar al een aantal keer naar gevraagd, maar nog geen antwoord gekregen.
De stukken leggen volgens Leijten pijnlijk bloot hoe rechten van burgers werden geschonden door de werkwijze van de afdeling Toeslagen. “De instructies geven aan hoe iemand op papier moet worden beoordeeld om tot afwijzing te komen. Nergens staat: we nodigen mensen uit voor een gesprek.”
Ernstig
“Het lijkt wel alsof er niemand is geweest die heeft gezegd: mag het wel wat we doen?” vervolgt Leijten. “Als deze instructies gevolgd zijn, heeft de Belastingdienst moedwillig de rechtsbescherming van burgers en bedrijven uitgeschakeld”, zegt Omtzigt. “Dat betekent dat je je niet kunt verweren tegen de Belastingdienst als die je verdenkt van fraude. Dat is heel ernstig in een rechtsstaat.”
De SP en het CDA roepen het kabinet op om nu echt snel volledige openheid te geven over wat er allemaal mis is gegaan.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/68d2acf8-7d96-11eb-9e2e-0217670beecd.jpg)
Kamer schrikt van uitbreiding toeslagenschandaal: ’Nieuw dieptepunt’
Telegraaf 05.03.2021 Nieuw opgedoken documenten in de toeslagenaffaire zorgen voor opschudding bij Kamerleden. Zij maken zich zorgen hoe breed het schandaal eigenlijk speelt bij andere toeslagen dan die voor de kinderopvang.
De Kamer reageert op berichten van RTL Nieuws, dat stelt dat de fraudejacht bij de Belastingdienst al ver voor de ’Bulgarenfraude’ in 2013 speelde. Al kort na het invoeren van het toeslagstelsel, zo’n 15 jaar geleden, werd er volgens RTL gesproken over het niet uitkeren van toeslagen bij twijfel en worden mensen op een ’uitsluitlijst’ geplaatst. Mensen die als fraudeur worden aangemerkt, zouden niet meer zomaar van dat stempel af komen.
’Zeer ernstig’
„Dit is zeer ernstig”, vindt CDA-Kamerlid Omtzigt. „Het wordt steeds duidelijker dat de belastingdienst zich heel lang niet aan heel veel wetten hield, zodat burgers en bedrijven zich niet konden verweren bij een fraudeverdenking.”
PvdA-Kamerlid Nijboer spreekt van een ’nieuw dieptepunt’, wijzend op een document waarin ambtenaren zichzelf tot ’de rechters’ bombarderen: „Het minste wat je verwacht: de beginselen van de rechtsstaat respecteren. Maar niets bleek minder waar.”
Niet alleen de kinderopvangtoeslag
De werkwijze gold niet alleen voor de kinderopvangtoeslag, van waaruit het toeslagenschandaal ontstaat dat uiteindelijk tot de val van het kabinet-Rutte III leidt, maar ook bij huur- en zorgtoeslag en het kindgebonden budget. Staatssecretaris Van Huffelen (Financiën) schreef eind vorig jaar al dat de fiscus bij andere toeslagen mogelijk ook over de schreef is gegaan.
’Hardvochtig behandelen van burgers’
Het baart de Kamer zorgen. „Het hardvochtig behandelen van burgers gebeurde niet alleen bij kinderopvangtoeslag, maar ook bij andere toeslagen”, ziet CU-Kamerlid Bruins. GL-Kamerlid Snels sluit zich daarbij aan: „Het ging niet alleen mis bij de kinderopvangtoeslag, maar ook bij andere toeslagen. En het begon al ten tijde van kabinetten van Balkenende.” SP-Kamerlid Leijten wil al langer weten hoeveel gedupeerden er zijn bij andere toeslagen.
’Wetten te streng nageleefd’
Een woordvoerder van Van Huffelen erkent in een reactie dat de Belastingdienst wetten al vanaf het begin van het toeslagenstelsel te streng heeft nageleefd. Het beeld dat er ook meteen streng op fraude gejaagd is, herkent hij niet. „In de eerste jaren na de invoering van het toeslagenstelsel lag de focus op het zo snel mogelijk uitbetalen van toeslagen en controle achteraf”, zegt de woordvoerder, die de te strenge fraude-aanpak pas vanaf 2010 ziet ontstaan.
BEKIJK MEER VAN; overheid belastingen Van Huffelen Omtzigt Nijboer Kamer Belastingdienst
Kamerleden vol ongeloof over ‘triest inkijkje’ in werkwijze Toeslagen
RTL 05.03.2021 SP-kamerlid Renske Leijten en haar CDA-collega Pieter Omtzigt reageren vol ongeloof op werkinstructies en handleidingen van de afdeling Toeslagen. Het geeft volgens hen een triest inkijkje in de gebrekkige manier waarop met rechten van burgers werd omgegaan.
“Het toeslagenschandaal is veel groter, en heeft ook langer geduurd dan gedacht”, zegt Omtzigt. Uit de stukken blijkt dat de omstreden werkwijze al begint bij de invoering van het toeslagenstelsel. “Dat is ver maar dan ook heel ver voor de zogenaamde Bulgarenfraude.”
Strikte naleving van de regels en fraudejacht blijft niet beperkt tot kinderopvangtoeslag, maar strekt zich ook uit naar huur- en zorgtoeslag. “Ik denk dat de vraag is hoeveel gedupeerden er zitten bij huur- en zorgtoeslag”, reageert Leijten. De Tweede Kamer heeft daar al een aantal keer naar gevraagd, maar nog geen antwoord gekregen.
De stukken leggen volgens Leijten pijnlijk bloot hoe rechten van burgers werden geschonden door de werkwijze van de afdeling Toeslagen. “De instructies geven aan hoe iemand op papier moet worden beoordeeld om tot afwijzing te komen. Nergens staat: we nodigen mensen uit voor een gesprek.”
Vertrouwelijke stukken bevestigen: toeslagenschandaal veel groter
Ernstig
“Het lijkt wel alsof er niemand is geweest die heeft gezegd: mag het wel wat we doen?” vervolgt Leijten. “Als deze instructies gevolgd zijn, heeft de Belastingdienst moedwillig de rechtsbescherming van burgers en bedrijven uitgeschakeld”, zegt Omtzigt. “Dat betekent dat je je niet kunt verweren tegen de Belastingdienst als die je verdenkt van fraude. Dat is heel ernstig in een rechtsstaat.”
De SP en het CDA roepen het kabinet op om nu echt snel volledige openheid te geven over wat er allemaal mis is gegaan.
Meer: Roel Schreinemachers Renske Leijten Pieter Omtzigt Belastingdienst Tweede Kamer Toeslagenaffaire Belastingdienst
Kamer schrikt van uitbreiding toeslagenschandaal: ’Nieuw dieptepunt’
MSN 05.03.2021 Nieuw opgedoken documenten in de toeslagenaffaire zorgen voor opschudding bij Kamerleden. Zij maken zich zorgen hoe breed het schandaal eigenlijk speelt bij andere toeslagen dan die voor de kinderopvang.
De Kamer reageert op berichten van RTL Nieuws, dat stelt dat de fraudejacht bij de Belastingdienst al ver voor de ’Bulgarenfraude’ in 2013 speelde. Al kort na het invoeren van het toeslagstelsel, zo’n 15 jaar geleden, werd er volgens RTL gesproken over het niet uitkeren van toeslagen bij twijfel en worden mensen op een ’uitsluitlijst’ geplaatst. Mensen die als fraudeur worden aangemerkt, zouden niet meer zomaar van dat stempel af komen.
’Zeer ernstig’
PvdA-Kamerlid Nijboer spreekt van een ’nieuw dieptepunt’, wijzend op een document waarin ambtenaren zichzelf tot ’de rechters’ bombarderen: „Het minste wat je verwacht: de beginselen van de rechtsstaat respecteren. Maar niets bleek minder waar.”
Niet alleen de kinderopvangtoeslag
De werkwijze gold niet alleen voor de kinderopvangtoeslag, van waaruit het toeslagenschandaal ontstaat dat uiteindelijk tot de val van het kabinet-Rutte III leidt, maar ook bij huur- en zorgtoeslag en het kindgebonden budget. Staatssecretaris Van Huffelen (Financiën) schreef eind vorig jaar al dat de fiscus bij andere toeslagen mogelijk ook over de schreef is gegaan.
’Hardvochtig behandelen van burgers’
Het baart de Kamer zorgen. „Het hardvochtig behandelen van burgers gebeurde niet alleen bij kinderopvangtoeslag, maar ook bij andere toeslagen”, ziet CU-Kamerlid Bruins. GL-Kamerlid Snels sluit zich daarbij aan: „Het ging niet alleen mis bij de kinderopvangtoeslag, maar ook bij andere toeslagen. En het begon al ten tijde van kabinetten van Balkenende.” SP-Kamerlid Leijten wil al langer weten hoeveel gedupeerden er zijn bij andere toeslagen.
’Wetten te streng nageleefd’
Een woordvoerder van Van Huffelen erkent in een reactie dat de Belastingdienst wetten al vanaf het begin van het toeslagenstelsel te streng heeft nageleefd. Het beeld dat er ook meteen streng op fraude gejaagd is, herkent hij niet. „In de eerste jaren na de invoering van het toeslagenstelsel lag de focus op het zo snel mogelijk uitbetalen van toeslagen en controle achteraf”, zegt de woordvoerder, die de te strenge fraude-aanpak pas vanaf 2010 ziet ontstaan.
‘Fiscus werkte al veel langer met zwarte lijsten, en bij meer toeslagen’
NOS 05.03.2021 De werkwijze die leidde tot de toeslagenaffaire wordt al veel langer gevolgd dan tot dusver bekend was. Dat meldt RTL Nieuws op basis van vertrouwelijke documenten die de nieuwszender heeft ingezien.
Het gaat om documenten van de afdeling Toeslagen van de Belastingdienst, zoals handleidingen, werkinstructies, excelbestanden en verzonden brieven. Daaruit blijkt volgens RTL dat de werkwijze waardoor mensen onterecht als potentieel fraudeur bestempeld konden worden en in grote financiële problemen kwamen, al in 2006 begon.
Tot nu toe was de veronderstelling dat de ontspoorde fraudejacht in 2013 van start ging als gevolg van de zogeheten Bulgarenfraude.
Massaal op de uitsluitlijst
Ook blijken er volgens RTL veel meer werkinstructies voor ambtenaren van de Belastingdienst te zijn geweest die in strijd waren met de wet- en regelgeving. Het gaat om aanwijzingen voor het stopzetten van niet alleen de kinderopvangtoeslag, maar ook van de zorgtoeslag, de huurtoeslag en het kindgebonden budget.
Mensen over wie twijfel bestond, kwamen op een ‘uitsluitlijst’ waarna ze geen toeslagen meer kregen. Hun werd niet verteld dat ze op deze lijst stonden, waardoor ze dat ook niet konden aanvechten. Ze zouden vervolgens automatisch nog jaren als fraudeur behandeld zijn. Dat gebeurde op grote schaal, concludeert RTL op basis van werkinstructies met de titel ‘Massaal’.
De Belastingdienst laat in een reactie weten dat er wel altijd een handmatige toets werd gedaan voordat iemand op de lijst kwam. En, zegt de dienst, de toeslag werd voor mensen die op de uitsluitlijst kwamen niet automatisch stopgezet. Ze konden extra gecontroleerd worden.
‘Verschillende versies documenten’
In een vijf pagina’s tellende reactie, die RTL heeft gepubliceerd, zegt het ministerie van Financiën dat het niet alle documenten heeft teruggevonden waarop de nieuwszender zich baseert. ‘De documenten waar RTL naar verwijst zijn goeddeels teruggevonden maar hierbij werd wel duidelijk dat van deze documenten meerdere versies bestonden, waarvan nu niet met zekerheid kan worden gezegd of beide (RTL/Toeslagen) van dezelfde versies zijn uitgegaan.’
Verder zegt het ministerie dat het niet zo is dat mensen die verdacht werden van fraude automatisch in het vervolg ook zo behandeld blijven worden door de Belastingdienst. Dat gebeurt alleen voor een “specifieke periode”, die handmatig door een behandelaar wordt ingesteld en handmatig weer verlengd moet worden. “Na een tijdsperiode voor afwijkende behandeling komt de toeslaggerechtigde weer in het normale behandelproces terecht.”
“Kleine fouten zoals het ontbreken van een handtekening of datum op een contract, konden leiden tot hoge terugvorderingen of stopzetting van toeslagen”, aldus Het ministerie van Financiën.
Daarnaast deelt het ministerie niet de conclusie dat de fraudejacht, zoals RTL het noemt, al vijftien jaar geleden begon. “Voor zover we kunnen nagaan, lag hier in de eerste jaren niet de nadruk op.”
Wel beaamt het ministerie dat de toeslagenregels vanaf het het begin af aan ‘zeer strikt geïnterpreteerd’ werden. “Kleine fouten zoals het ontbreken van een handtekening of datum op een contract, konden leiden tot hoge terugvorderingen of stopzetting van toeslagen.” Die problemen zijn “bekend, en dat is ook onderkend”, aldus het ministerie. “Juist om die reden heeft het kabinet besloten om ouders te compenseren over de gehele periode sinds de invoering van de kinderopvangtoeslag in 2005.”
‘Bevestigt beeld’
Advocaat Vasco Groeneveld zegt dat de vertrouwelijke documenten die RTL naar buiten heeft gebracht het beeld bevestigen dat de historie die zijn klanten hebben met de Belastingdienst teruggaat tot 2006. “Gedupeerden vertellen mij dat de ellende toen al begon. Dit gaat zeker een rol spelen bij mijn verzoek aan het Gerechtshof om alsnog het Openbaar Ministerie te gelasten om medewerkers van de Belastingdienst te vervolgen.”
Groeneveld wil deze maand nog een klacht bij het hof indienen. “Het beeld dat medewerkers van de Belastingdienst onrechtmatig hebben gehandeld, wordt met deze documenten versterkt. En daarmee ook de nalatigheid van ministers om ertegen op te treden.”
Groeneveld zegt na het weekend vijftig nieuwe deelnemers aan de aangifte toe te voegen tegen zes (oud-)ministers die hij verantwoordelijk houdt voor het toeslagenschandaal. Het totaal aantal deelnemers aan deze aangifte komt daarmee op 130.
BEKIJK OOK;
Toeslagenaffaire begon mogelijk al jaren eerder
NU 05.03.2021 De omstreden werkwijze van de Belastingdienst die bekendstaat als de toeslagenaffaire, begon veel eerder dan tot nu toe gedacht werd, meldt RTL Nieuws vrijdag op basis van vertrouwelijke documenten van de fiscus.
Door het schandaal rond de kinderopvangtoeslagen werden duizenden ouders gedupeerd, doordat de Belastingdienst hen ten onrechte als fraudeurs zag. Dit drama speelde sinds 2013. Uit stukken die RTL Nieuws heeft ingezien, zou echter blijken dat ambtenaren zich vijftien jaar geleden al niet aan de wet hielden bij het terugvorderen van toeslagen.
Het medium heeft ontdekt dat een werkinstructie van de fiscus uit 2006 al spreekt over het “afwijkend behandelen” van mensen bij een vermoeden van fraude. Deze mensen zouden op een zogenaamde “uitsluitlijst” zijn gekomen, waarop de toeslagen zouden zijn stilgezet.
Dat dit handelen destijds op grote schaal gebeurde, blijkt volgens RTL Nieuws uit werkinstructies met de titel “massaal”.
Daarnaast zouden mensen die eenmaal op een uitsluitlijst stonden, ook de jaren erna zijn behandeld als fraudeur. Ambtenaren zouden zelf hebben bepaald wie in de categorie “hoog risico” vielen en onderworpen moesten worden aan strengere controles.
De ambtenaren betitelden zichzelf daarom ook wel als “de rechters”, zou blijken uit een van de documenten.
‘Term rechters met kennis van nu een wat ongelukkige aanduiding’
De Belastingdienst laat in een reactie aan RTL Nieuws weten dat het “logisch” was dat handmatig werd getoetst of mensen mogelijk fraudeerden. Het beleid was er namelijk op gericht om fouten bij aanvragen of veranderingen van toeslagen te voorkomen.
De fiscus zegt uiteindelijk niet te zijn doorgegaan met deze manier van risicoselectie. Verder noemt de Belastingdienst de term ‘rechters’ “met de kennis van nu” een “wat ongelukkige aanduiding”.
Vorig jaar kwam een snoeihard rapport uit over de toeslagenaffaire. Dat leidde op 15 januari tot de val van het kabinet. Voor de gedupeerde ouders is een compensatieregeling in het leven geroepen.
Zie ook: Tijdlijn toeslagenaffaire: Van harde aanpak naar kwijtschelden schulden
Lees meer over: Politiek Toeslagenaffaire
‘Belastingdienst houdt zich al 15 jaar niet aan de wet bij terugvordering toeslagen’
AD 05.03.2021 Het toeslagenschandaal bij de Belastingdienst is veel groter dan tot nu toe gedacht, concludeert RTL Nieuws op basis van vertrouwelijke stukken. De omstreden werkwijze van de Belastingdienst is veel eerder begonnen dan tot nu toe bekend, blijkt uit duizenden documenten van de dienst Toeslagen die de nieuwszender in handen kreeg.
Lang is ervan uitgegaan dat de strikte handhaving van de regels en de harde fraudejacht het gevolg waren van de Bulgarenfraude in 2013. Deze praktijk bestond echter al veel langer. Al vijftien jaar houden ambtenaren zich niet aan de wet bij terugvordering van toeslagen, blijkt uit de stukken die RTL Nieuws heeft ingezien. Handleidingen, werkinstructies, excelbestanden en verzonden brieven, bieden een ‘onthullend inkijkje’, klinkt het.
Kort na de invoering van het toeslagenstelsel worden al instructies opgesteld om bij twijfel toeslagen niet zomaar uit te keren. Dat gebeurt niet alleen met kinderopvangtoeslag, maar ook met zorgtoeslag, huurtoeslag en kindgebonden budget. De handleidingen die de dienst Toeslagen bij de toepassing van relevante regels en wetten hanteert, zouden naar verluidt niet juridisch zijn getoetst.
Lees ook;
Vinkje achter de naam
Bij vermoedens van fraude komen mensen op een zogenoemde ‘uitsluitlijst’ te staan. ‘Afwijkend behandelen’ luidt een werkinstructie uit 2006. Toeslagen worden onder de noemer ‘nihilstelling’ stopgezet. Uit de documenten blijkt dat dit massaal gebeurt. Volgens de Belastingdienst was het beleid erop gericht bewuste of onbewuste fouten bij de aanvraag of wijziging van het grote aantal uitgekeerde toeslagen te voorkomen.
Wie eenmaal op de uitsluitlijst terechtkomt, komt daar niet meer van af. Er is sprake van het ‘automatisch continueren van de afwijkende behandeling’, zo blijkt uit stukken uit 2007. Elk contact met de Belastingdienst resulteert in behandeling als fraudeur, schrijft RTL. Bovendien worden mensen met een ‘vinkje achter hun naam’ hiervan door de Belastingdienst niet op de hoogte gesteld, waardoor verweer niet mogelijk is.
Ministerie
Het ministerie van Financiën stelt in een reactie niet alle stukken te hebben kunnen achterhalen die door de nieuwszender zijn aangevoerd. Desondanks bevestigt ze dat strikte interpretatie van wet- en regelgeving door de Belastingdienst ook in de beginjaren zeer ingrijpende gevolgen heeft gehad voor mensen. “Dat is bekend, en dat is ook onderkend”, staat in een schriftelijke reactie aan de nieuwszender. “Juist om die reden heeft het kabinet besloten ouders te compenseren over de gehele periode sinds de invoering van de kinderopvangtoeslag in 2005.”
De zogenoemde ‘toeslagenaffaire’ kwam aan het licht dankzij onderzoek van RTL Nieuws en Trouw. Daaruit bleek dat de Belastingdienst in 2014 voor circa 300 ouders – de tellingen lopen uiteen – de kinderopvangtoeslag volledig stopzette en terugvorderde. Dit na een onderzoek door een antifraudeteam. Dat was bij controle van het Eindhovense gastouderbureau Dadim op ‘onregelmatigheden’ gestuit.
Zo bleek dat ouders onvolledige of onjuiste informatie hadden aangeleverd toen zij de toeslag aanvroegen. Soms ging het om een verkeerd ingevuld getal of een ontbrekend bonnetje. Dat werd keihard bestraft. Doordat gezinnen opeens honderden euro’s per maand misliepen en daarnaast ook bedragen uit jaren ervoor moesten terugbetalen, kwamen zij in grote financiële problemen terecht.
Grondbeginselen rechtsstaat
De parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag constateerde in december vorig jaar in haar eindverslag. dat de ouders die slachtoffer werden van de harde aanpak ‘ongekend onrecht’ was aangedaan. De ‘grondbeginselen van de rechtsstaat zijn geschonden’ en ouders hebben jarenlang ‘geen schijn van kans’ gehad, luidde het. De commissie-Donner wees met een beschuldigende vinger naar het politieke klimaat tijdens de vorige twee kabinetten, waarbij de nadruk meer en meer op fraudebestrijding kwam te liggen.
De oprichting van het Combiteam Aanpak Facilitators was hier een reactie op. De zogeheten ‘Bulgarenfraude’ in 2013 bracht toenmalig staatssecretaris Frans Weekers in grote problemen. Hij wist een motie van wantrouwen, ingediend door de oppositie, ternauwernood te overleven. Vanaf dat moment werd iedere misslag, overtreding of onjuiste aangifte van een toeslag als fraude aangeduid, aldus Donner.
De ‘toeslagenaffaire’ kostte staatssecretaris van Financiën Menno Snel de kop, leidde tot het vertrek van Lodewijk Asscher als PvdA-lijsttrekker van de PvdA en tot het aftreden van het kabinet Rutte, medio januari.
MSN 05.03.2021 Al veel langer dan gedacht keert de Belastingdienst niet uit bij ‘vermoedens van fraude’. En dat geldt niet alleen voor de kinderopvangtoeslag, maar ook voor de zorg- en huurtoeslag en het kindgebonden budget. Dat blijkt uit documenten die RTL Nieuws inzag.
Tot nu toe werd gedacht dat de affaire een gevolg is van de Bulgarenfraude uit 2013, maar het verrotte systeem is vlak na de oprichting ervan, vijftien jaar geleden, al ontstaan. Er is een werkinstructie uit 2006 over het ‘afwijkend behandelen’ van mensen bij vermoedens van fraude.
De Rechters
Zij komen op een ‘uitsluitlijst’ waarna toeslagen worden stopgezet. Dat gebeurt ‘massaal’ zoals een ander document heet. Verder is er een memo uit 2016 getiteld ‘De Rechters’. Een groep ambtenaren noemt zich zo, omdat zij het oordeel vellen over wie in ‘een hoog risicogroep’ terechtkomt.
Zij bepalen willekeurig en zonder juridische grondslag wie het stempel fraudeur krijgt. Diegene komt daar dan moeilijk meer van af. In een stuk uit 2007 wordt gesproken van het ‘automatisch continueren van de afwijkende behandeling’.
Zwarte lijst
Ook houdt de Belastingdienst een zwarte lijst bij van gastouderbureaus die verdacht worden van fraude. Zowel de mensen op de uitsluitlijst als de bureaus op de zwarte lijst zijn daar niet van op de hoogte en kunnen zich dus ook niet verweren.
Topambtenaren verweren zich in de toeslagenaffaire door de wetten en regels de schuld te geven: die waren te streng, stellen zij. Maar uit deze documenten blijkt iets anders: ambtenaren schonden juist bewust de regels.
Bron(nen): RTL Nieuws
Toeslagenaffaire begon mogelijk al jaren eerder
MSN 05.03.2021 De omstreden werkwijze van de Belastingdienst die bekendstaat als de toeslagenaffaire, begon veel eerder dan tot nu toe gedacht werd, meldt RTL Nieuws vrijdag op basis van vertrouwelijke documenten van de fiscus.
Door het schandaal rond de kinderopvangtoeslagen werden duizenden ouders gedupeerd, doordat de Belastingdienst hen ten onrechte als fraudeurs zag. Dit drama speelde sinds 2013. Uit stukken die RTL Nieuws heeft ingezien, zou echter blijken dat ambtenaren zich vijftien jaar geleden al niet aan de wet hielden bij het terugvorderen van toeslagen.
Dat dit handelen destijds op grote schaal gebeurde, blijkt volgens RTL Nieuws uit werkinstructies met de titel “massaal”.
Daarnaast zouden mensen die eenmaal op een uitsluitlijst stonden, ook de jaren erna zijn behandeld als fraudeur. Ambtenaren zouden zelf hebben bepaald wie in de categorie “hoog risico” vielen en onderworpen moesten worden aan strengere controles.
De ambtenaren betitelden zichzelf daarom ook wel als “de rechters”, zou blijken uit een van de documenten.
‘Term rechters met kennis van nu een wat ongelukkige aanduiding’
De Belastingdienst laat in een reactie aan RTL Nieuws weten dat het “logisch” was dat handmatig werd getoetst of mensen mogelijk fraudeerden. Het beleid was er namelijk op gericht om fouten bij aanvragen of veranderingen van toeslagen te voorkomen.
De fiscus zegt uiteindelijk niet te zijn doorgegaan met deze manier van risicoselectie. Verder noemt de Belastingdienst de term ‘rechters’ “met de kennis van nu” een “wat ongelukkige aanduiding”.
Vorig jaar kwam een snoeihard rapport uit over de toeslagenaffaire. Dat leidde op 15 januari tot de val van het kabinet. Voor de gedupeerde ouders is een compensatieregeling in het leven geroepen.
© Aangeboden door RTL Nieuws Interne werkinstructies en handleidingen Belastingdienst Toeslagen.
Vertrouwelijke stukken bevestigen: toeslagenschandaal veel groter
MSN 05.03.2021 De omstreden werkwijze van de Belastingdienst is veel eerder begonnen dan tot nu toe bekend. Dat blijkt uit duizenden vertrouwelijke documenten van de afdeling Toeslagen die RTL Nieuws in handen kreeg.
Handleidingen, werkinstructies, Excelbestanden en verzonden brieven geven een onthullend inkijkje in de werkwijze van de fiscus. Lang is ervan uitgegaan dat de strikte handhaving van de regels en de harde fraudejacht het gevolg waren van de Bulgarenfraude in 2013. Maar deze praktijk bestond al veel langer.
Al vijftien jaar houden ambtenaren zich niet aan de wet bij terugvordering van toeslagen, blijkt uit de stukken die RTL Nieuws heeft ingezien. Kort na de invoering van het toeslagenstelsel worden al instructies opgesteld om bij twijfel toeslagen niet zomaar uit te keren. Dat gebeurt niet alleen met kinderopvangtoeslag, maar ook met zorgtoeslag, huurtoeslag en kindgebonden budget.
Uitsluitlijst
Een werkinstructie uit 2006 spreekt al over ‘afwijkend behandelen’ van mensen bij vermoedens van fraude. Zij komen op een zogenaamde ‘uitsluitlijst’. Toeslagen worden dan stopgezet. ‘Nihilstelling’ heet dat in het jargon van de fiscus. Dit gebeurt op grote schaal, blijkt uit werkinstructies met de titel ‘Massaal’. Volgens de Belastingdienst ging daar wel altijd een handmatige toets aan vooraf.
Volgens de Belastingdienst is het logisch dat dit gebeurde, gezien het grote aantal toeslagen dat werd uitgekeerd, en was het beleid erop gericht onbewuste of bewuste fouten bij aanvragen of wijzigingen van toeslagen te voorkomen. Daarom werd ook in de beginjaren al ingezet op massaal toezicht en fraudebestrijding.
‘De Rechters’
De laatste jaren wordt de fraudejacht verder opgevoerd. Tussen de documenten zit een memo uit 2016 met de titel ‘De Rechters’. In het stuk wordt geschetst hoe ambtenaren die zichzelf ‘De Rechters’ hebben gedoopt, gaan bepalen wie in de categorie ‘hoog risico’ valt en aan strengere controle wordt onderworpen.
Ook hier ontbreekt gedegen juridische grondslag en lijkt sprake van willekeur. De Belastingdienst zegt dat uiteindelijk niet is doorgegaan met deze manier van risicoselectie en dat de benaming ‘De Rechters’ met de kennis van nu ‘een wat ongelukkige aanduiding’ is.
Afwijkende behandeling
Heb je eenmaal het stempel fraudeur, dan kom je daar niet meer van af. In stukken uit 2007 wordt al gesproken over ‘automatisch continueren van de afwijkende behandeling’. Met andere woorden: als je er eenmaal uit bent gepikt, blijft ook voor de jaren daarna een vinkje achter je naam staan. Bij elk volgend contact met de Belastingdienst gaat een alarmbelletje af en word je weer als fraudeur behandeld.
Mensen die op een uitsluitlijst belanden, worden daar niet van op de hoogte gesteld. In een werkinstructie uit 2010 wordt als reden aangevoerd ‘dat de aanvragers zijn betrokken bij een fraudeonderzoek’. Omdat mensen niet weten dat ze als fraudeur te boek staan, kunnen ze zich ook niet verweren of hun onschuld bewijzen.
Ambtenaren worden geacht zich te houden aan het Handboek Toeslagen, waar alle relevante wetten en regels in staan over het al dan niet stopzetten van toeslagen. Daarnaast hanteert de afdeling Toeslagen ook werkinstructies en handleidingen, die vaak niet juridisch zijn getoetst. Eerder doken al tientallen van dit soort instructies op die in strijd waren met wet- en regelgeving. Nu blijkt dat het er veel meer zijn.
Zwarte lijsten
De Belastingdienst houdt ook zwarte lijsten bij van gastouderbureaus die worden verdacht van fraude, blijkt uit de stukken die RTL Nieuws heeft ingezien. Bureaus die op zo’n lijst belanden, wordt niet verteld dat ze extra onder de loep liggen.
Sommige bureaus overleven het jarenlange juridische gevecht dat volgt niet en gooien het bijltje erbij neer. Andere bureaus bestaan nog steeds en hebben jarenlang te maken gehad met dit soort beschuldigingen zonder dat ze het wisten.
Tijdens de parlementaire verhoren over de toeslagenaffaire zeggen topambtenaren dat de regels rond toeslagen te streng waren. Ze konden niet anders dan deze strikt handhaven. De interne documenten vertellen een ander verhaal. Juist het niet-naleven van de regels en het schenden van fundamentele rechten van burgers leidden tot de toeslagenaffaire.
Reactie ministerie
Het ministerie van Financiën zegt in een reactie niet alle door RTL Nieuws aangevoerde stukken te hebben kunnen achterhalen. Wel bevestigt het ministerie dat strikte interpretatie van wet- en regelgeving door de Belastingdienst ook in de beginjaren zeer ingrijpende gevolgen heeft gehad voor mensen.
“Dat is bekend, en dat is ook onderkend”, staat in een schriftelijke reactie. “Juist om die reden heeft het kabinet besloten om ouders te compenseren over de gehele periode sinds de invoering van de kinderopvangtoeslag in 2005.”
Van Huffelen: op koers met compensatie toeslagenaffaire
Telegraaf 25.03.2021 Circa 4800 gedupeerden in het toeslagenschandaal hebben de schadevergoeding van 30.000 euro ontvangen die hen eind december was beloofd. Daarmee ligt staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) naar eigen zeggen op koers om alle ouders die zich gemeld hebben, uiterlijk 1 mei dat bedrag te hebben uitbetaald.
In totaal hebben zich een kleine 25.000 ouders gemeld voor de compensatieregeling. Van de ruim de helft is de aanvraag al met een „lichte toets” beoordeeld. Daarbij is bijvoorbeeld bekeken of zij inderdaad kinderopvangtoeslag hebben ontvangen. De overige dossiers worden de komende weken behandeld.
Tot nu toe is van 4000 aanvragers vastgesteld dat zij geen recht hebben op 30.000 euro. Bijvoorbeeld omdat zij nooit kinderopvangtoeslag hebben aangevraagd, of zelfs geen kinderen hebben. Ook kan het zijn dat zij toeslagen moesten terugbetalen om een reden die niets te maken heeft met vooringenomenheid of een te strenge toepassing van de regels. Al deze mensen krijgen voor 1 mei een brief. Een definitieve afwijzing is dat overigens nog niet, hun zaak wordt later nog volledig beoordeeld.
BEKIJK OOK:
Beerput fiscus blijkt nog dieper: waslijst aan regels niet nageleefd
Een al lopende compensatieregeling bleek veel te ingewikkeld en tijdrovend. Daarom besloot het kabinet alle gedupeerden snel 30.000 euro te geven. Mensen die meer schade hebben geleden krijgen de rest alsnog vergoed. Wie meer krijgt dan de daadwerkelijke schade, hoeft de rest niet terug te betalen. Uiteindelijk trad wegens de affaire het voltallige kabinet af.
BEKIJK MEER VAN; overheidsbeleid economische sector Den Haag Alexandra van Huffelen
Bijna 5000 gedupeerden toeslagenaffaire hebben eindelijk schadevergoeding
AD 25.03.2021 Circa 4800 gedupeerden in het toeslagenschandaal hebben de schadevergoeding van 30.000 euro ontvangen die hen eind december was beloofd. Daarmee ligt staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) naar eigen zeggen op koers om alle ouders die zich gemeld hebben, uiterlijk 1 mei dat bedrag te hebben uitbetaald.
In totaal hebben zich een kleine 25.000 ouders gemeld voor de compensatieregeling. Van de ruim de helft is de aanvraag al met een ‘lichte toets’ beoordeeld. Daarbij is bijvoorbeeld bekeken of zij inderdaad kinderopvangtoeslag hebben ontvangen. De overige dossiers worden de komende weken behandeld.
Tot nu toe is van 4000 aanvragers vastgesteld dat zij geen recht hebben op 30.000 euro. Bijvoorbeeld omdat zij nooit kinderopvangtoeslag hebben aangevraagd, of zelfs geen kinderen hebben. Ook kan het zijn dat zij toeslagen moesten terugbetalen om een reden die niets te maken heeft met vooringenomenheid of een te strenge toepassing van de regels.
Beoordeeld
Al deze mensen krijgen na 1 mei een brief. Een definitieve afwijzing is dat overigens nog niet, hun zaak wordt later nog volledig beoordeeld.
De regeling werd ingesteld naar aanleiding van een vernietigend rapport van een parlementaire ondervragingscommissie over de toeslagenaffaire. Vele duizenden mensen werden als gevolg van vooringenomenheid bij de Belastingdienst of een te strenge uitleg van regels jarenlang ten onrechte gebrandmerkt en behandeld als fraudeurs. Politiek, uitvoeringsorganisaties en de rechterlijke macht deden volgens de commissie nagenoeg niets om dit ‘ongekende onrecht’ te voorkomen.
Een al lopende compensatieregeling bleek veel te ingewikkeld en tijdrovend. Daarom besloot het kabinet alle gedupeerden snel 30.000 euro te geven. Mensen die meer schade hebben geleden krijgen de rest alsnog vergoed. Wie meer krijgt dan de daadwerkelijke schade, hoeft de rest niet terug te betalen. Uiteindelijk trad wegens de affaire het voltallige kabinet af.
5000 toeslagenouders hebben 30 mille binnen, 4000 aanvragen afgewezen
NOS 25.03.2021 Ongeveer 5000 gedupeerden uit de toeslagenaffaire hebben de schadevergoeding van 30.000 euro ontvangen die ze eind vorig jaar was beloofd. Demissionair staatssecretaris Van Huffelen schrijft aan de Tweede Kamer dat ze daarmee op koers ligt om alle ouders die zich hebben gemeld uiterlijk op 1 mei uitbetaald te hebben.
In totaal hebben zich een kleine 25.000 gedupeerde ouders gemeld voor de regeling. Volgens Van Huffelen is de helft daarvan inmiddels beoordeeld via een zogeheten ‘lichte toets’. Daarbij is gekeken of ze inderdaad kinderopvangtoeslag hebben ontvangen en of ze kinderen hebben. Dat heeft ertoe geleid dat in 8500 gevallen is vastgesteld dat er recht is op compensatie.
In zo’n 4000 gevallen is vastgesteld dat ze geen recht hebben op de 30.000 euro, bijvoorbeeld omdat niet gebleken is dat ze kinderen hebben. Soms gaat het om mensen die gecompenseerd willen worden omdat ze in de problemen zijn gekomen door andere vormen van toeslag, zoals huur- of zorgtoeslag.
Rest handmatig beoordelen
De overige ruim 12.000 dossiers worden de komende weken behandeld. Dan gaat het om ingewikkeldere zaken, waarbij handmatig moet worden vastgesteld of er recht is op het compensatiebedrag.
De toezegging dat alle gedupeerden 30.000 euro zouden krijgen, kwam na het vernietigende rapport van een parlementaire commissie over de toeslagenaffaire. Duizenden ouders werden ten onrechte als fraudeurs bestempeld door de fiscus en moesten hun toeslagen terugbetalen. “Ongekend onrecht”, vond de commissie. Het kabinet trad om die reden af.
Omdat de al lopende compensatieregelingen veel te ingewikkeld en tijdrovend bleken, besloot het kabinet in december dat alle gedupeerden snel 30.000 euro zouden krijgen. Mensen met meer schade krijgen die ook vergoed en mensen met minder schade hoeven niets terug te betalen.
BEKIJK OOK;
Kinderopvang van 0 tot en met 12 jaar is cruciaal
AD 19.03.2021 Het stelsel van kinderopvang moet rigoureus op de schop. Financieel zit het ingewikkeld in elkaar. Kinderen van laagopgeleide ouders vallen vaak uit de boot, stellen zeven organisaties.
De toeslagenaffaire heeft pijnlijk duidelijk gemaakt voor welke ellende dit zorgt. Het kabinet heeft in reactie op de toeslagenproblematiek aangegeven dat ‘de stap naar een ander stelsel noodzakelijk is’. Wij zijn het hiermee eens.
Een stelselwijzing moet allereerst het belang van het kind voorop stellen
Een stelselwijziging moet volgens ons allereerst het belang van het kind voorop stellen, zodat alle kinderen bereikt worden. Daarnaast moeten we stoppen met het rondpompen van geld; de overheid betaalt rechtstreeks aan de kinderopvang. Dit beperkt terugvorderingen en maakt het systeem begrijpelijk voor ouders.
Het is nú tijd voor verandering. Kinderopvang, onderwijs, jeugdhulp, sociaal werk en gemeenten slaan de handen ineen en roepen het nieuwe kabinet op álle kinderen een kansrijke start te geven en tot een toekomstbestendig stelsel te komen.
In de Scenariostudie Vormgeving Kindvoorzieningen (SVK) verkent het kabinet scenario’s voor een stelselherziening. Wij hebben hier op gereageerd: het is een belangrijke stap vooruit dat dit rapport het toegangsrecht voor álle kinderen van 0 tot en met 12 jaar tot de kinderdagverblijven, BSO en gastouders adresseert.
We willen de kansenongelijkheid, die door de impact van de pandemie schrikbarend toeneemt, tegengaan. Het kabinet heeft voor het onderwijs een Nationaal Plan gepresenteerd, met aandacht voor voorschoolse educatie vanaf 2 jaar.
Kinderopvang is echter goed voor álle kinderen van 0 tot en met 12 jaar. Zij verdienen maximale ontwikkelkansen, of hun ouders werken of niet. Inclusieve voorzieningen, waarin we achterstanden voorkomen en waar kinderen samen leren, spelen en zich ontwikkelen, leveren een bijdrage aan het vergroten van gelijke kansen.
Ze gaan segregatie tegen en dragen bij aan burgerschapsvorming. Belemmeringen die samenwerking in de weg staan, zoals aparte vormen van toezicht en verschillende financiering, moeten worden weggenomen.
De mogelijkheid om kindcentra te vormen waarin we vanuit gelijkwaardigheid nauw samenwerken aan de ontwikkeling van kinderen, moet wettelijk worden verankerd door een nieuw kabinet. Een sterke basis is nodig voor kinderen. Zet nu haalbare stappen. Ieder jaar dat we er niet in slagen die basis op orde te hebben, is zonde.
Maak pedagogische voorzieningen voor alle kinderen toegankelijk en laat de arbeidseis vallen. Bied de komende kabinetsperiode twee dagen toegang tot het ontwikkelrecht voor alle kinderen en verlaag de administratieve en financiële drempels. Zet nu stappen voor een toekomstbestendig stelsel; het jonge kind van nu speelt straks een belangrijke rol. Onze kinderen verdienen het.
Rinda den Besten (PO-Raad), Eric van der Burg (Sociaal Werk Nederland), Leonard Geluk (Vereniging Nederlandse Gemeenten), Gjalt Jellesma (Belangenvereniging Ouders in de Kinderopvang), Gijs van Rozendaal (Kindcentra 2020), Hans Spigt (Jeugdzorg Nederland) en Loes Ypma (Branchevereniging Maatschappelijke Kinderopvang).
Den Haag gaat 1600 slachtoffers kinderopvangtoeslagaffaire helpen
Den HaagFM 17.03.2021 De gemeente gaat zo’n 1600 slachtoffers van de kinderopvangtoeslag helpen. De gezinnen kunnen de gemeente aankloppen voor hulp bij schulden en andere problemen als gevolg van de jarenlange stress.
Het vertrouwen in de overheid is door de jarenlange stress ernstig gedaald, schrijft de gemeente. ‘Duizenden gezinnen zijn jarenlang als fraudeurs aangemerkt. Er zijn grote fouten gemaakt door de Belastingdienst met het toekennen, stopzetten en terugvorderen van de kinderopvangtoeslag. Medewerkers van de gemeente staan voor ze klaar om snel met ze in gesprek te gaan en naar hun verhaal te luisteren. Alle Hagenaars kunnen terecht bij de gemeente voor hulp bij schulden. Wij zetten extra dienstverlening in’, aldus wethouder Bert van Alphen.
De impact van de situatie op de ouders en kinderen is groot, door de schulden, depressies, scheidingen en huisuitzettingen, aldus de gemeente. Daardoor groeien de kinderen op met grote spanningen thuis en hebben zij emotionele schade. ‘Deze gezinnen verdienen onze steun. Wij vinden het belangrijk dat er weer rust komt binnen het gezin en willen daarbij helpen’, zegt de wethouder.
Gedupeerden krijgen deze week een brief van de gemeente. Zij kunnen ook zelf contact opnemen met de gemeente via deze site.
Kinderopvangtoeslagaffaire
In de kinderopvangtoeslagaffaire kwamen veel ouders in de problemen doordat zij door de Belastingdienst ten onrechte als fraudeur werden behandeld. Ouders moesten toeslagen terugbetalen en kregen een boete. De bedragen liepen op tot tienduizenden euro’s.
Tot voor kort kon de gemeente vanwege de privacyregels de ouders niet zelf benaderen. Toch heeft Den Haag afgelopen zomer al zo’n 70 meldingen van gedupeerden ontvangen. De gemeente onderzocht 35 van die gezinnen. Daaruit blijkt dat ruim 20 procent te maken heeft met zogeheten ‘multiproblematiek’, waarbij er naast financieel-juridische vraagstukken ook kwesties spelen op het gebied van gezin en welzijn van de kinderen, (sociale) huisvesting en geestelijke gezondheid. Een derde van de ‘zelfmelders’ heeft een schuldregeling of lening bij de gemeentelijke kredietbank. De meeste gedupeerden hebben volgens de gemeente één of meerdere vorderingen openstaan bij de gemeentelijke belastingen of de dienst SZW.
LEES OOK: Gedupeerde Janet Ramesar over toeslagenaffaire: ‘Kabinet moet verantwoordelijkheid nemen’
Gemeente Den Haag schiet gedupeerden toeslagenaffaire te hulp: ‘Belangrijk dat er rust komt’
AD 16.03.2021 De gemeente Den Haag schiet gezinnen die slachtoffer zijn van de toeslagenaffaire bij de Belastingdienst te hulp. Het gaat om hulp bij hun schulden en andere problemen als gevolg van de jarenlange stress. In Den Haag gaat het om minimaal 1600 gedupeerden.
,,Duizenden gezinnen zijn jarenlang onterecht als fraudeurs aangemerkt. Er zijn grote fouten gemaakt door de Belastingdienst met het toekennen, stopzetten en terugvorderen van de kinderopvangtoeslag.
Medewerkers van de gemeente staan voor ze klaar om snel met ze in gesprek te gaan en naar hun verhaal te luisteren. Alle Hagenaars kunnen terecht bij de gemeente voor hulp bij schulden. Als zij door de Belastingdienst als gedupeerde worden erkend, zetten wij daar extra dienstverlening en inzet op”, zegt wethouder Bert van Alphen.
Analyse
Het stadsbestuur heeft de slachtoffers afgelopen zomer al opgeroepen zich te melden. 70 gedupeerden gaven daar gehoor aan. Van de eerste 35 zelfmelders is een analyse gemaakt. In ruim 20 procent van de gevallen is er sprake van multiproblematiek. Dan spelen er niet alleen financieel-juridische problemen, maar ook problemen rond het gezin en welzijn van kinderen, huisvesting en geestelijke gezondheid.
Depressies
De impact van de situatie op deze ouders en hun kinderen is volgens de gemeente groot: schulden, depressies, scheidingen en huisuitzettingen. ,,Kinderen uit deze gezinnen groeiden op met grote spanningen thuis en we zien bij hen emotionele schade. Deze gezinnen verdienen onze steun”, aldus Van Alphen. Ouders die kampen met schulden krijgen nu een adempauze waarin schuldeisers geen oude schulden bij ze kunnen innen.
Tot voor kort konden gemeenten de gedupeerden niet zelf te benaderen. Vanwege privacyregels mocht de Belastingdienst geen gegevens doorgeven aan gemeenten. Nu kan dat wel en krijgen gedupeerden een brief van de gemeente en worden ze stapsgewijs uitgenodigd.
Hoekstra: schaamrood op de kaken over werkwijze Belastingdienst
RTL 14.03.2021 Minister van Financiën en CDA-lijsttrekker Wopke Hoekstra kreeg het ‘schaamrood op de kaken’ van de lijst van wetsovertredingen door de Belastingdienst, die vrijdag naar de Tweede Kamer werd gestuurd. Dat zei hij in het televisieprogramma Buitenhof.
“Helaas past het in wat we anderhalf jaar geleden aan de weet zijn gekomen”, zei Hoekstra. Er wordt ‘met man en macht’ gewerkt aan het oplossen van de problemen die aan het licht kwamen door de affaire met de kinderopvangtoeslag. “Maar denk dat je ook zo eerlijk moet zijn, dat je niet kan beloven dat het helemaal tot het verleden behoort.”
CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt, die samen met SP’er Renske Leijten een sleutelrol speelde in het onthullen van de affaire, had om de lijst gevraagd. De Belastingdienst overschreed beslistermijnen, handelde in strijd met privacywetgeving en nam zonder of met slechte motivatie besluiten.
Ook werden stukken achtergehouden voor burgers en rechters, werd het ouders onnodig moeilijk gemaakt om hun recht op toeslag aan te tonen, en werd toeslag stopgezet of teruggevorderd zonder dat vooraf onderzoek was gedaan. Volgens Hoekstra is het ‘verschrikkelijk’ hoe de slachtoffers van de affaire ‘onder de wielen van de overheid terecht zijn gekomen’.
Lees ook: Vertrouwelijke stukken bevestigen: toeslagenschandaal veel groter
Hoekstra: schaamrood op de kaken over werkwijze Belastingdienst
MSN 14.03.2021 Minister van Financiën en CDA-lijsttrekker Wopke Hoekstra kreeg het ‘schaamrood op de kaken’ van de lijst van wetsovertredingen door de Belastingdienst. Dat zei hij in het tv-programma Buitenhof.
Lange lijst naar de Kamer van regels die de fiscus schond
MSN 13.03.2021 Het kabinet heeft een lange lijst naar de Kamer gestuurd van wetten en regels waar de Belastingdienst zich de afgelopen jaren niet aan heeft gehouden. In de elf pagina’s tellende brief komen allerlei voorbeelden langs van overtredingen door de fiscus die volgens staatssecretarissen Alexandra van Huffelen en Hans Vijlbrief “meer systematisch” voorkwamen.
De fiscus handelde in strijd “met verschillende wetten en beginselen van behoorlijk bestuur. De algemene beginselen van behoorlijk bestuur zijn gedragsregels over hoe de overheid zich tegenover een burger dient te gedragen”, valt in de brief te lezen.
De bewindslieden sommen een breed scala aan overtredingen op, maar schrijven ook dat de fiscus zich “in het algemeen” aan wetten en regels houdt en dat niet alle overtredingen even zware consequenties voor burgers hebben. De lijst is niet volledig, merken ze op.
De Belastingdienst overschreed beslistermijnen, handelde in strijd met privacywetgeving en nam zonder of met slechte motivatie besluiten. Ook werden stukken achtergehouden voor burgers en rechters, werd het ouders onnodig moeilijk gemaakt om hun recht op toeslag aan te tonen, en werd toeslag stopgezet of teruggevorderd zonder dat vooraf onderzoek was gedaan.
Als een huishouden verandert, stuurt de afdeling Toeslagen een brief. Als deze niet getekend wordt teruggestuurd, wordt de uitbetaling van de toeslag automatisch stopgezet. In 2019 besliste een rechter al dat deze werkwijze “onrechtmatig” is, maar toch gaat dit nog altijd door. “In de systemen van Toeslagen is deze uitspraak nog niet verwerkt en wordt de werkwijze dus nog steeds gevolgd”, schrijven de staatssecretarissen.
CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt, die samen met Renske Leijten van de SP de affaire met de kinderopvangtoeslag aan het licht bracht, had om de lijst gevraagd. “Dwingend leesvoer om gebrek aan rechtsstatelijkheid te begrijpen”, zegt hij op Twitter. “Ik blijf wacht op de volledige lijst. Deze is nog heel incompleet.”
Advocaat Eva González Perez BABETTE VAN DER VELDE
Ministerie van Financiën: deze wetten en regels overtrad de Belastingdienst
NOS 13.03.2021 In antwoord op Kamervragen heeft het ministerie van Financiën een overzicht gestuurd van wetten waar de Belastingdienst zich de afgelopen zeven jaar niet aan heeft gehouden. De brief van 11 pagina’s bevat een greep uit gevallen die in strijd zijn met de wet of de algemene beginselen van behoorlijk bestuur, schrijven demissionair staatssecretarissen Vijlbrief en Van Huffelen. Het is geen compleet overzicht.
De brief vloeit voort uit een motie van CDA-Kamerlid Omtzigt.
De voorbeelden in de Kamerbrief gaan onder meer om het achterhouden van stukken of het te laat verstrekken van stukken aan burgers of rechters. Ook wordt beschreven hoe het ouders onnodig moeilijk wordt gemaakt om hun recht op een toeslag aan te tonen. Het ministerie van Financiën stelt dat de Belastingdienst in het algemeen handelt volgens wet- en regelgeving, maar dat dit “helaas niet altijd het geval is geweest”.
Opsomming
De zaken die in de brief worden genoemd zijn al eerder aan bod zijn gekomen, onder meer in debatten in de Tweede Kamer. Het overzicht van de overtredingen is nieuw. “Een ernstige en lange lijst”, zegt advocaat Eva González Perez. En: “Niet nieuw, wel schokkend.” Zij ondersteunt sinds 2014 gedupeerde ouders van de kindertoeslagaffaire.
De brief bevat onder meer een “niet-limitatieve opsomming” van situaties waarin de Belastingdienst zich niet aan de wet en de algemene beginselen van behoorlijk bestuur gehouden heeft. “Dat betekent dat er nog meer is of nog aan zit te komen over wat de Belastingdienst heeft gedaan of doet in strijd met de wet”, zegt González Perez. “Er staat dus nog steeds geen streep onder.”
Ruim zes jaar ondervond de advocaat naar eigen zeggen geregeld dat de fiscus zich niet aan de regels hield. “Het recht werd niet gehanteerd. Deze lijst bevat alles waar ze de afgelopen jaren schriftelijk op zijn gewezen. Niks onthullends dus: het zijn de media en politici die hier al jaren mee bezig zijn. Het is een constante graafmachine in documenten en het naar buiten brengen daarvan.”
“In een rechtsstaat dient de Belastingdienst zich aan de wet te houden. Dat vraagt de dienst ook van alle burgers. Ik wil nu heel goed weten hoeveel schade dit voor burgers en bedrijven heeft opgeleverd”, aldus Kamerlid Pieter Omtzigt.
CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt reageert geschokt op de inhoud van de brief. Op Twitter noemt hij het “dwingend leesvoer om het gebrek aan rechtsstatelijkheid te begrijpen”. Hij benadrukt in een toelichting dat dit opnieuw bevestigt dat de wet niet alleen te hard is uitgevoerd door de Belastingdienst, zoals soms de uitleg was, maar dat de wet zelfs niet is gevolgd.
“In een rechtsstaat dient de Belastingdienst zich aan de wet te houden. Dat vraagt de dienst ook van alle burgers. Ik wil nu heel goed weten hoeveel schade dit voor burgers en bedrijven heeft opgeleverd”, zegt Omtzigt. “Een aantal mensen heeft dit de hele huurtoeslag gekost. Die zijn duizenden euro’s per jaar misgelopen doordat de interpretatie van de wet door de Belastingdienst niet was hoe die moest zijn volgens de hoogste rechter.”
Hij hekelt ook hoe lang het heeft geduurd voordat deze informatie de Kamer heeft bereikt. “We hadden deze brief weken geleden al verwacht, nog voor het verkiezingsreces. Nu is het een onhandig moment, want we kunnen het er nu niet over hebben met de regering.”
Uit de brief blijkt ook dat de informatie nog niet compleet is. Ook dat laakt Omtzigt nadrukkelijk. “Ik vraag al jaren om een overzicht en deze brief geeft nu geen uitputtende lijst.” Die lijst wil hij zo snel mogelijk. Ook wil hij dat zo snel mogelijk duidelijk wordt hoe lang het kabinet hier al van wist.
Beslagvrije voet
Vorige week concludeerde RTL Nieuws op basis van vertrouwelijke documenten dat de werkwijze van de Belastingdienst, die leidde tot de toeslagenaffaire, veel eerder begon dan tot nu toe bekend was.
In de Kamerbrief van vrijdagavond wordt ook gereageerd op het verhaal over de beslagvrije voet van de NOS. Hieruit blijkt dat de Belastingdienst er bij het verrekenen van toeslagen niet standaard rekening mee houdt of mensen genoeg geld overhouden om van te leven, terwijl dat volgens een wet die op 1 januari van kracht werd wel zou moeten.
De Belastingdienst bevestigde de werkwijze en zei dat als mensen erom vragen er wel naar de persoonlijke situatie wordt gekeken. Volgens de dienst is dat volgens de nieuwe wet toegestaan.
Het ministerie van Financiën zegt onderzoek te doen naar de vraag hoe de handelwijze van de Belastingdienst moet worden geduid. Ze willen in gesprek met de Nationale Ombudsman en sociaal raadlieden.
Onderstaande voorbeelden betreffen overtredingen van wetten die zich hebben voorgedaan bij de Belastingdienst, zoals beschreven in de Kamerbrief.
- Mondeling intrekken van bezwaren
- Opzet/Grove Schuld en minnelijke schuldsanering (Invordering)
- Ten onrechte niet-verminderde vervolgingskosten
- Vergoeden invorderingsrente
- Stuiten van verjarende schulden
- AVG en Archiefwet
- Strijdig handelen met de AVG bij de verwerking van persoonsgegevens.
- Herstelorganisatie Toeslagen. Situaties die zich hierin hebben voorgedaan zijn onder meer:
– niet (tijdig) vaststellen van de definitieve beschikking kinderopvangtoeslag;
– niet of onvoldoende in acht nemen van de wettelijke termijn waarbinnen een beslissing op bezwaar moet komen;
– niet of onvoldoende motiveren van beslissingen inzake de toekenning of afwijzing van de kinderopvangtoeslag;
– onvoldoende duidelijk maken aan de ouder welke informatie van hem/haar wordt verwacht;
- 21-punten lijst
- Vaktechnische waarborgen
- Toeslagpartnerschap
- Onterechte kwalificatie
- Kindgebonden Budget
BEKIJK OOK;
Belastingdienst ging volgens kabinet afgelopen jaren vaker over de schreef
NU 13.03.2021 De Belastingdienst heeft de afgelopen jaren op momenten in strijd “met verschillende wetten en beginselen van behoorlijk bestuur gehandeld”. Dat staat zaterdag in een brief die het kabinet aan de Tweede Kamer heeft gestuurd. De elf pagina’s tellende brief bevat een lijst met wetten en regels waar de fiscus zich niet aan heeft gehouden.
De bewindslieden sommen een breed scala aan overtredingen op, maar schrijven ook dat de fiscus zich “in het algemeen” aan wetten en regels houdt en dat niet alle overtredingen even zware consequenties voor burgers hebben. De lijst is niet volledig, merken ze op.
In de brief komen echter ook voorbeelden langs van overtredingen door de fiscus die volgens staatssecretarissen Alexandra van Huffelen en Hans Vijlbrief (Financiën) “meer systematisch” voorkwamen en waarmee zoals gezegd afgeweken werd met de beginselen van behoorlijk bestuur. Deze beginselen vormen de gedragsregels over hoe de overheid zich tegenover een burger dient te gedragen.
De Belastingdienst overschreed beslistermijnen, handelde in strijd met privacywetgeving en nam zonder of met slechte motivatie besluiten. Ook werden stukken achtergehouden voor burgers en rechters, werd het ouders onnodig moeilijk gemaakt om hun recht op toeslag aan te tonen en werd toeslag stopgezet of teruggevorderd zonder dat vooraf onderzoek was gedaan.
Als een huishouden verandert, stuurt de afdeling Toeslagen een brief. Als deze niet getekend wordt teruggestuurd, wordt de uitbetaling van de toeslag automatisch stopgezet. In 2019 besliste een rechter al dat deze werkwijze “onrechtmatig” is, maar toch gaat dit nog altijd door. “In de systemen van Toeslagen is deze uitspraak nog niet verwerkt en wordt de werkwijze dus nog steeds gevolgd”, schrijven de staatssecretarissen.
CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt, die samen met Renske Leijten van de SP de kinderopvangtoeslagenaffaire aan het licht bracht, had om de lijst gevraagd. “Dwingend leesvoer om gebrek aan rechtsstatelijkheid te begrijpen”, schrijft Omtzigt op Twitter. “Ik blijf wacht op de volledige lijst. Deze is nog heel incompleet.”
Lees meer over: Belastingdienst
Belastingdienst gaat opnieuw de fout in: duwt mensen onder bestaansminimum
MSN 09.03.2021Het drama lijkt nog lang niet over bij de belastingdienst. Volgens de Landelijke Organisatie van Sociaal Raadslieden (LOSR) houden ze bij terugvorderingen weinig rekening met de financiële problemen van burgers. LOSR zegt dat mensen daardoor meer dan eens onder het bestaansminimum terechtkomen.
Vanaf de start van dit jaar is er een nieuwe wet aangenomen die burgers met financiële problemen moet beschermen. Er is een bepaald deel van ieders inkomen waar geen enkele schuldeiser beslag op mag leggen. Zo heeft iedereen die in de schulden terecht komt toch de mogelijkheid om het hoofd boven water te houden. Vroeger moesten mensen zelf bij schuldeisers aangeven dat ze die grens bereikt hadden. De zogenaamde ‘Wet vereenvoudiging beslagvrije voet’ legt die verantwoordelijkheid bij de schuldeisers. Zij moeten die beslagvrije voet op voorhand berekenen.
De Belastingdienst hield bij het berekenen van terugvorderingen van toeslagen echter weinig rekening met die wet. Mensen kregen gewoon een brief op de mat waarin stond dat ze moesten gaan betalen. Alleen als burgers van de nieuwe wet afwisten, konden ze de terugbetaling tegengaan door zelf aan de bel trekken bij de Belastingdienst. Deden ze dat niet? Dan kon huur- of zorgtoeslag stopgezet worden.
André Moerman, voorzitter van LOSR, is er niet over te spreken: “Burgers worden zo nodeloos verder in het moeras van stress en schulden geduwd, met nieuwe schulden tot gevolg. De wet moest het bestaansminimum beter beschermen. Eindelijk zouden we verlost zijn van het zogenaamde ‘piepsysteem’, waarbij de burger zelf aan de bel moet trekken om beschermd te worden door de beslagvrije voet. Dat er nu berekend wordt zonder toepassing van de beslagvrije voet is immers in strijd met de wet.”
Moerman stuurde een brief naar demissionair staatssecretaris Van Huffelen, die volgens nu.nl aangaf met LOSR in gesprek te gaan.
Belastingdienst gaat opnieuw de fout in: duwt mensen onder bestaansminimum
Panorama 09.03.2021 Het drama lijkt nog lang niet over bij de belastingdienst. Volgens de Landelijke Organisatie van Sociaal Raadslieden (LOSR) houden ze bij terugvorderingen weinig rekening met de financiële problemen van burgers. LOSR zegt dat mensen daardoor meer dan eens onder het bestaansminimum terechtkomen.
Vanaf de start van dit jaar is er een nieuwe wet aangenomen die burgers met financiële problemen moet beschermen. Er is een bepaald deel van ieders inkomen waar geen enkele schuldeiser beslag op mag leggen. Zo heeft iedereen die in de schulden terecht komt toch de mogelijkheid om het hoofd boven water te houden. Vroeger moesten mensen zelf bij schuldeisers aangeven dat ze die grens bereikt hadden. De zogenaamde ‘Wet vereenvoudiging beslagvrije voet’ legt die verantwoordelijkheid bij de schuldeisers. Zij moeten die beslagvrije voet op voorhand berekenen.
De Belastingdienst hield bij het berekenen van terugvorderingen van toeslagen echter weinig rekening met die wet. Mensen kregen gewoon een brief op de mat waarin stond dat ze moesten gaan betalen. Alleen als burgers van de nieuwe wet afwisten, konden ze de terugbetaling tegengaan door zelf aan de bel trekken bij de Belastingdienst. Deden ze dat niet? Dan kon huur- of zorgtoeslag stopgezet worden.
André Moerman, voorzitter van LOSR, is er niet over te spreken: “Burgers worden zo nodeloos verder in het moeras van stress en schulden geduwd, met nieuwe schulden tot gevolg. De wet moest het bestaansminimum beter beschermen. Eindelijk zouden we verlost zijn van het zogenaamde ‘piepsysteem’, waarbij de burger zelf aan de bel moet trekken om beschermd te worden door de beslagvrije voet. Dat er nu berekend wordt zonder toepassing van de beslagvrije voet is immers in strijd met de wet.”
Moerman stuurde een brief naar demissionair staatssecretaris Van Huffelen, die volgens nu.nl aangaf met LOSR in gesprek te gaan.
’Burgers onder bestaansminimum door Belastingdienst’
MSN 09.03.2021 De Belastingdienst past niet uit eigen beweging de beslagvrije voet toe bij de verrekening van toeslagen. Het kan daarom voorkomen dat burgers onder het bestaansminimum terechtkomen.
Daarvoor waarschuwt de Landelijke Organisatie Sociaal Raadslieden (LOSR). Zij roepen staatssecretaris Alexandra van Huffelen van Financiën op om dit zo snel mogelijk alsnog te regelen.
De invoering van de Wet vereenvoudiging beslagvrije voet zou moeten voorkomen dat burgers nog onder de beslagvrije voet – het bestaansminimum – terechtkomen.
Bestaansminimum
Schuldeisers mogen niet aan het deel van het inkomen van een schuldenaar komen dat diegene echt nodig heeft voor zijn of haar levensonderhoud. Dit is afhankelijk van de gezinssamenstelling, maar meestal even hoog als een bijstandsuitkering. Op de website van het Juridisch Loket kun je je beslagvrije voet berekenen.
Burgers die door een invordering onder het bestaansminimum terecht dreigen te komen, moesten tot voor kort zelf aan de bel trekken. Sinds januari 2021 zou hier verandering in moeten zijn gekomen, maar volgens de LOSR is dat nog niet op orde.
Geldstress
„Het aanleveren van de benodigde gegevens om de beslagvrije voet te berekenen was in praktijk voor veel mensen een probleem. Wetenschappelijk onderzoek over schaarste, geldstress en beperkt ’doenvermogen’ bevestigde dit beeld. Mensen willen wel, maar kúnnen niet”, zegt André Moerman voorzitter signaleringscommissie LOSR.
De instantie wil dat de fiscus de wet toepast en bij verrekening van toeslagen de beslagvrije voet proactief toepast. Een verzoek om een persoonlijke betalingsregeling moet volledig en met terugwerkende kracht worden toegepast. Ook moeten burgers en de medewerkers van de Belastingtelefoon beter worden voorgelicht over de beslagvrije voet.
Kamer vraagt opheldering
Zo ongeveer de voltallige Tweede Kamer vraagt in Kamervragen om opheldering over de kwestie. De Kamer wekt, onder aanvoering van CDA’er Pieter Omtzigt, de suggestie dat bij toeslagen en verrekening ’effectief een wassen neus is’. De Kamer wil ook dat de staatssecretaris op ’zeer, zeer korte termijn’ met de ombudsman en de sociale raadslieden in gesprek gaat over de problematiek.
Reactie ministerie
Het ministerie reageert dat mensen altijd een brief krijgen als ze een deel van de toeslagen moeten terugbetalen, en dat ze daarin worden opgeroepen contact op te nemen als betalen niet lukt. „Dan zoeken we naar een oplossing”, aldus een woordvoerder. Die zegt dat daarbij ook rekening wordt gehouden met hoeveel men kan betalen. Als iemand daarna nog niet betaalt, volgt een dwangverrekening. Daarvoor geldt wel automatisch de beslagvrije voet. Het ministerie wil in gesprek met LOSR over de brief.
Belastingdienst weer onder vuur: mensen met schulden niet goed beschermd
NU 09.03.2021 De Belastingdienst houdt bij het terugvorderen van toeslagen te weinig rekening met de financiële situatie van burgers, zegt de Landelijke Organisatie van Sociaal Raadslieden (LOSR). Regelmatig belanden mensen daardoor onder het bestaansminimum. De organisatie schreef een brief aan demissionair staatssecretaris Alexandra van Huffelen van Financiën. Ook de Nationale ombudsman dringt aan op een oplossing.
Sinds 1 januari van dit jaar is de zogenaamde Wet vereenvoudiging beslagvrije voet van kracht. Volgens die wet moet er altijd een deel van het inkomen zijn waar geen enkele schuldeiser beslag op mag leggen. Zo belanden mensen niet onder het bestaansminimum, is de redenering.
Wie een deel van zijn toeslagen moet terugbetalen, krijgt daar standaard een brief met een betalingsregeling over. Als de ontvanger dan niet zelf aan de bel trekt en mogelijk zijn schulden niet afbetaalt, kan de huur- of zorgtoeslag worden stopgezet.
Toch is het volgens de wet de bedoeling dat de Belastingdienst die beslagvrije voet op voorhand berekent. Dat dat niet altijd gebeurt, leidt er volgens de LOSR en de Nationale ombudsman toe dat veel mensen toch nog onder het bestaansminimum belanden.
“Burgers worden zo nodeloos verder in het moeras van stress en schulden geduwd, met nieuwe schulden tot gevolg. De wet moest het bestaansminimum beter beschermen. Eindelijk zouden we verlost zijn van het zogenaamde ‘piepsysteem’, waarbij de burger zelf aan de bel moet trekken om beschermd te worden door de beslagvrije voet. Dat er nu berekend wordt zonder toepassing van de beslagvrije voet is immers in strijd met de wet”, zegt André Moerman, voorzitter van de LOSR.
De LOSR schreef Van Huffelen een brief met het verzoek om het terugvorderingsbeleid van de Belastingdienst op korte termijn aan te passen. De demissionair staatssecretaris laat aan NU.nl weten dat ze in gesprek gaat met de organisatie, maar benadrukt dat er door de toeslagenaffaire sinds maart vorig jaar geen dwanginvorderingen meer hebben plaatsgevonden. “Er was dus ook geen aanleiding om de beslagvrije voet toe te passen.”
Lees meer over: belastingen Toeslagen Economie
Ombudsman zegt dat overheid hem jarenlang negeerde in Toeslagenaffaire
NU 07.03.2021 Nationale Ombudsman Reinier van Zutphen speelde een sleutelrol bij de toeslagenaffaire. Al in 2017 waarschuwde hij dat er grote problemen waren, die drie jaar later leidden tot het aftreden van het kabinet Rutte III. “We hebben jarenlang geroepen dat er iets moest gebeuren, maar we werden niet gehoord.”
Van Zutphen (60) is nu bijna zes jaar Nationale ombudsman en zal in april beginnen aan zijn tweede termijn van nog eens zes jaar. “Vijf jaar geleden, toen ik aantrad, verzette ik mij tegen het fraudedenken. Ik heb toen gezegd dat als de overheid naar de burger kijkt als een fraudeur er geen goede oplossingen komen.”
Hij noemt het ‘zuur’ dat hijzelf, de Rekenkamer en de afdeling advies van de Raad van State waarschuwden dat er dingen fout liepen, maar ze niet gehoord werden. “Het heeft lang geduurd voordat het kwartje viel.”
In korte tijd zijn er twee parlementaire onderzoeken geweest, die naar de toeslagenaffaire en onlangs presenteerde de commissie die onderzoek deed naar problemen bij uitvoeringsorganisaties als het UWV en het Centraal Bureau Rijvaardigheid haar bevindingen.
In dat laatste rapport keek de Tweede Kamer ook uitdrukkelijk naar haar eigen functioneren. Van Zutphen: “De boodschap verbaast mij niet, zeker niet als ik naar al onze rapporten kijk die we de afgelopen jaren hebben gemaakt. Wat me wel aangenaam verrast is dat de Kamer tot zelfreflectie in staat blijkt te zijn.”
De commissie adviseerde de Tweede Kamer de Ombudsman te zien als ‘een belangrijke partner’ en dat de samenwerking ‘moet worden geïntensiveerd’. Van Zutphen: “Dat is natuurlijk een mooie opsteker, het voelt als waardering voor wat we de afgelopen jaren hebben gedaan.”
Zie ook: Opnieuw kritisch rapport over functioneren Tweede Kamer
‘Sla die klachtenprocedure maar over’
In februari 2016 kreeg Van Zutphen de eerste melding over problemen met de kinderopvangtoeslagen toen de Eindhovense advocaat Eva González Pérez hem benaderde. Zij vertegenwoordigde een groep ouders van wie de kinderopvangtoeslag volgens haar volkomen onterecht was afgenomen.
Van Zutphen adviseerde González Pérez eerst een klacht in te dienen bij Toeslagen, zoals de regels voorschrijven. Er gingen maanden overheen, waarbij die ouders in grote nood zaten, voordat hij zelf in november van dat jaar een onderzoek kon starten.
“Ik ben me toen helemaal rot geschrokken.” Hij zou nu eerder in actie zijn gekomen. “Ik zal eerder zeggen: sla die klachtenprocedure maar over, we gaan zelf aan de slag. Daartoe ben ik ook aangemoedigd door het kabinet.”
Meldpunt geopend voor zzp’ers in de knel
- Gemiddeld krijgt de ombudsman tussen de 25-30.000 klachten per jaar
- 10 procent daarvan gaat nu over coronagerelateerde kwesties
- Veel zpp’ers die op het punt van omvallen staan bellen
Onderzoek belandde in een la
En er is nog iets dat Van Zutphen anders zou doen: toen hij in 2017 zijn onderzoek naar de misstanden bij de toeslagen had afgerond, stuurde hij dat per post naar toenmalig staatssecretaris van Financiën Eric Wiebes. Achteraf bleek dat het in een la was beland. “Ik had bij hem langs moeten gaan. Zijn ambtenaren geven het wel aan hem, dacht ik, maar ik was te goed van vertrouwen.” Ook stuurde Van Zutphen het rapport niet naar de Tweede Kamer. “Daar had ik ook naartoe moeten gaan.”
Inmiddels zijn we twee jaar verder, hebben zowel de parlementaire commissie die onderzoek deed naar de toeslagenaffaire als de commissie die de problemen bij de uitvoeringsorganisaties onderzocht hun rapporten uitgebracht, is het kabinet afgetreden en zal in de loop van 2022 de parlementaire enquête naar de toeslagenaffaire worden gehouden.
Sleutelfiguren zullen onder ede worden gehoord, waaronder ook demissionair premier Mark Rutte. Hij was tussen 2013 en 2016 voorzitter van de Ministeriële Commissie Aanpak Fraude die besloot tot intensivering van de jacht op vermeende fraude. “Ik snap wel dat de Kamer daar nog naar wil kijken”, zegt Van Zutphen.
‘Zelfredzaamheid betekent eigenlijk: zoek het maar uit’
Voor Van Zutphen is een ding duidelijk: het hele idee van de zelfredzame burger als maat der dingen is voorbij. “Zelfredzaamheid betekent eigenlijk: zoek het maar uit. Bij 80 procent van de bevolking werkt dat, maar bij 20 procent dus helemaal niet. En de overheid moet er ook voor die mensen zijn.”
Regels moeten volgens Van Zutphen eenvoudiger en mensen die in de problemen komen moeten weten waar ze naartoe kunnen. Twee jaar geleden pleitte Van Zutphen ervoor om per gemeente één loket te openen waar burgers met hun problemen naar toe kunnen. “Destijds werd ik een beetje voor gek versleten, maar nu staat het in verkiezingsprogramma’s. De overheid moet altijd de deur open hebben staan.”
Van Zutphen zal regering nauwgezet volgen
De rol van de Nationale ombudsman zal de komend regeringsperiode een iets andere zijn. Natuurlijk, burgers kunnen zich bij hem melden met klachten, maar hij zal ook nauwgezet volgen of de komende regering alle beloftes die nu zijn gedaan ook daadwerkelijk gaan uitvoeren.
“Al die plannen moeten geen papieren werkelijkheid blijven.” Hij heeft er alle vertrouwen in dat zaken ten goede kunnen keren. “De problemen zijn serieus, maar we zijn niet reddeloos. Maar wat me wel bezighoudt: We zijn zo’n rijk land, veel rijker dan wij is er niet. En toch gaat het altijd over geldgebrek. Geld zou het probleem niet moeten zijn. Het moet mogelijk zijn om mensen die niet veel hebben toch mee te laten doen.”
Zie ook: Dit wil het kabinet: nieuw toeslagensysteem en overheid die niet discrimineert
Lees meer over: Ombudsman Reinier van Zutphen Toeslagenaffaire
Ombudsman: ‘Plannen moeten geen papieren werkelijkheid blijven’
MSN 07.03.2021 Nationale Ombudsman Reinier van Zutphen speelde een sleutelrol bij de toeslagenaffaire. Al in 2017 waarschuwde hij dat er grote problemen waren, die drie jaar later leidden tot het aftreden van het kabinet Rutte III. “We hebben jarenlang geroepen dat er iets moest gebeuren, maar we werden niet gehoord.”
Van Zutphen (60) is nu bijna zes jaar Nationale ombudsman en zal in april beginnen aan zijn tweede termijn van nog eens zes jaar. “Vijf jaar geleden, toen ik aantrad, verzette ik mij tegen het fraudedenken. Ik heb toen gezegd dat als de overheid naar de burger kijkt als een fraudeur er geen goede oplossingen komen.”
Hij noemt het ‘zuur’ dat hijzelf, de Rekenkamer en de afdeling advies van de Raad van State waarschuwden dat er dingen fout liepen, maar ze niet gehoord werden. “Het heeft lang geduurd voordat het kwartje viel.”
In korte tijd zijn er twee parlementaire onderzoeken geweest, die naar de toeslagenaffaire en onlangs presenteerde de commissie die onderzoek deed naar problemen bij uitvoeringsorganisaties als het UWV en het Centraal Bureau Rijvaardigheid haar bevindingen.
In dat laatste rapport keek de Tweede Kamer ook uitdrukkelijk naar haar eigen functioneren. Van Zutphen: “De boodschap verbaast mij niet, zeker niet als ik naar al onze rapporten kijk die we de afgelopen jaren hebben gemaakt. Wat me wel aangenaam verrast is dat de Kamer tot zelfreflectie in staat blijkt te zijn.”
De commissie adviseerde de Tweede Kamer de Ombudsman te zien als ‘een belangrijke partner’ en dat de samenwerking ‘moet worden geïntensiveerd’. Van Zutphen: “Dat is natuurlijk een mooie opsteker, het voelt als waardering voor wat we de afgelopen jaren hebben gedaan.”
‘Sla die klachtenprocedure maar over’
In februari 2016 kreeg Van Zutphen de eerste melding over problemen met de kinderopvangtoeslagen toen de Eindhovense advocaat Eva González Pérez hem benaderde. Zij vertegenwoordigde een groep ouders van wie de kinderopvangtoeslag volgens haar volkomen onterecht was afgenomen.
Van Zutphen adviseerde González Pérez eerst een klacht in te dienen bij Toeslagen, zoals de regels voorschrijven. Er gingen maanden overheen, waarbij die ouders in grote nood zaten, voordat hij zelf in november van dat jaar een onderzoek kon starten.
“Ik ben me toen helemaal rot geschrokken.” Hij zou nu eerder in actie zijn gekomen. “Ik zal eerder zeggen: sla die klachtenprocedure maar over, we gaan zelf aan de slag. Daartoe ben ik ook aangemoedigd door het kabinet.”
Onderzoek belandde in een la
En er is nog iets dat Van Zutphen anders zou doen: toen hij in 2017 zijn onderzoek naar de misstanden bij de toeslagen had afgerond, stuurde hij dat per post naar toenmalig staatssecretaris van Financiën Eric Wiebes. Achteraf bleek dat het in een la was beland. “Ik had bij hem langs moeten gaan. Zijn ambtenaren geven het wel aan hem, dacht ik, maar ik was te goed van vertrouwen.” Ook stuurde Van Zutphen het rapport niet naar de Tweede Kamer. “Daar had ik ook naartoe moeten gaan.”
Inmiddels zijn we twee jaar verder, hebben zowel de parlementaire commissie die onderzoek deed naar de toeslagenaffaire als de commissie die de problemen bij de uitvoeringsorganisaties onderzocht hun rapporten uitgebracht, is het kabinet afgetreden en zal in de loop van 2022 de parlementaire enquête naar de toeslagenaffaire worden gehouden.
Sleutelfiguren zullen onder ede worden gehoord, waaronder ook demissionair premier Mark Rutte. Hij was tussen 2013 en 2016 voorzitter van de Ministeriële Commissie Aanpak Fraude die besloot tot intensivering van de jacht op vermeende fraude. “Ik snap wel dat de Kamer daar nog naar wil kijken”, zegt Van Zutphen.
‘Zelfredzaamheid betekent eigenlijk: zoek het maar uit’
Voor Van Zutphen is een ding duidelijk: het hele idee van de zelfredzame burger als maat der dingen is voorbij. “Zelfredzaamheid betekent eigenlijk: zoek het maar uit. Bij 80 procent van de bevolking werkt dat, maar bij 20 procent dus helemaal niet. En de overheid moet er ook voor die mensen zijn.”
Regels moeten volgens Van Zutphen eenvoudiger en mensen die in de problemen komen moeten weten waar ze naartoe kunnen. Twee jaar geleden pleitte Van Zutphen ervoor om per gemeente één loket te openen waar burgers met hun problemen naar toe kunnen. “Destijds werd ik een beetje voor gek versleten, maar nu staat het in verkiezingsprogramma’s. De overheid moet altijd de deur open hebben staan.”
Van Zutphen zal regering nauwgezet volgen
De rol van de Nationale ombudsman zal de komend regeringsperiode een iets andere zijn. Natuurlijk, burgers kunnen zich bij hem melden met klachten, maar hij zal ook nauwgezet volgen of de komende regering alle beloftes die nu zijn gedaan ook daadwerkelijk gaan uitvoeren.
“Al die plannen moeten geen papieren werkelijkheid blijven.” Hij heeft er alle vertrouwen in dat zaken ten goede kunnen keren. “De problemen zijn serieus, maar we zijn niet reddeloos. Maar wat me wel bezighoudt: We zijn zo’n rijk land, veel rijker dan wij is er niet. En toch gaat het altijd over geldgebrek. Geld zou het probleem niet moeten zijn. Het moet mogelijk zijn om mensen die niet veel hebben toch mee te laten doen.”
Rutte en andere kabinetsleden niet strafrechtelijk vervolgd vanwege toeslagenaffaire
AD 05.02.2021 De regering zal geen opdracht geven om premier Mark Rutte en andere politieke kopstukken strafrechtelijk te vervolgen voor hun rol in de toeslagenaffaire. Dat heeft demissionair minister van Justitie en Veiligheid Ferd Grapperhaus zojuist geschreven aan de Tweede Kamer.
Behalve tegen Rutte deden 87 gedupeerde toeslagouders begin dit jaar aangifte tegen (oud-)bewindslieden Lodewijk Asscher, Eric Wiebes, Wopke Hoekstra, Tamara van Ark en Menno Snel. Zij zouden zich volgens advocaat Vasco Groeneveld schuldig hebben gemaakt aan ambtsmisdrijven.
Lees ook;
De procureur-generaal van de Hoge Raad, Jos Silvis, heeft de aangiften onderzocht en is een oriënterend onderzoek gestart. Doel hiervan was uit te vinden of er aanknopingspunten zijn voor het starten van een opsporingsonderzoek.
Die aanknopingspunten zijn niet gevonden, zo laat Grapperhaus de Kamer weten. ,,Dat betekent dat er vanwege de regering geen opdracht tot vervolging zal worden gegeven”, aldus de minister. Hij benadrukt dat de Tweede Kamer zelf nog wel opdracht tot vervolging kan geven.
Tachtig slachtoffers
Advocaat Vasco Groeneveld deed namens een groep gedupeerden van de kinderopvangtoeslagzaak aangifte tegen de bewindslieden. Groeneveld vertegenwoordigt tachtig slachtoffers.
Voor aangifte tegen bewindspersonen geldt een protocol. Dat schrijft voor dat de procureur-generaal bij de Hoge Raad een oriënterend onderzoek begint, gericht op de vraag of er aanknopingspunten zijn voor een opsporingsonderzoek. Als deze oriënterende fase klaar is, informeert de procureur-generaal bij de Hoge Raad de minister van Justitie en Veiligheid, Ferd Grapperhaus.
Ferdinand Grapperhaus, demissionair minister van Justitie en Veiligheid. © ANP
De procureur-generaal kan niet naar eigen inzicht tot strafvervolging overgaan. Hij dient daarvoor opdracht te krijgen van de regering of de Tweede Kamer. Grapperhaus kan als vertegenwoordiger van de regering de procureur-generaal opdracht geven tot het verrichten van een opsporingsonderzoek. Vervolgens is het aan de regering om de vervolgingsbeslissing te nemen. Indien de regering geen opdracht geeft tot strafvervolging, kan de Tweede Kamer daartoe dus nog wel besluiten.
Wettelijke tekortkomingen
Silvis schrijft in zijn onderzoeksverslag dat de problemen in de toeslagenaffaire het gevolg zijn van wettelijke tekortkomingen. Dat voor ouders in het toeslagensysteem grote problemen kunnen ontstaan ‘is bij het opstellen van de wetgeving niet onderkend’. Belangrijke juridische middelen voor rechtsbescherming zijn door de wetgever indertijd niet in de wet opgenomen, schrijft Silvis.
De problemen hangen volgens de leider van het parket bij de Hoge Raad niet samen met vervolgbare ambtsdelicten van bewindspersonen. ‘De aangifte is grotendeels gebaseerd op de ondervraging door een parlementaire commissie. Wettelijk mag die ondervraging niet als bewijs worden gebruikt in een strafvervolging.’ Hij geeft aan dat ‘in een systeem van parlementaire democratie de politieke verantwoording voorop hoort te staan’.
Grapperhaus: wij gaan geen ministers vervolgen om toeslagen
Telegraaf 05.03.2021 Minister Ferd Grapperhaus van Justitie en Veiligheid zal geen opdracht geven om de ministers en staatssecretarissen in de toeslagenaffaire rond de kinderopvang te vervolgen. Hij volgt daarmee het advies op van de procureur-generaal bij de Hoge Raad.
Procureur-generaal Jos Silvis maakte eerder op vrijdag bekend dat hij na een oriënterend onderzoek geen aanknopingspunten voor een strafrechtelijk onderzoek ziet. Naar aanleiding van dat advies schrijft Grapperhaus in een brief aan de Tweede Kamer dat er door „de regering geen opdracht tot vervolging zal worden gegeven.” Alleen de Tweede Kamer kan nu nog besluiten tot strafvervolging.
Advocaat Vasco Groeneveld deed in januari namens een groep gedupeerden van de kinderopvangtoeslagzaak aangifte tegen de betrokken (oud-)ministers Tamara van Ark (Medische Zorg), Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (Economische Zaken). Daarnaast werden voormalig staatssecretaris van Financiën Menno Snel en oud-minister Lodewijk Asscher in die aangifte betrokken. In februari deed de advocaat ook aangifte tegen premier Mark Rutte.
Voor aangifte tegen bewindspersonen geldt een protocol. De procureur-generaal kan niet naar eigen inzicht tot strafvervolging overgaan. Hij dient daarvoor opdracht te krijgen van de regering of de Tweede Kamer.
BEKIJK OOK:
Organisatie die toeslagouders compenseert kan werk amper aan
BEKIJK OOK:
De Belastingdienst lijkt een ontembaar monster
BEKIJK MEER VAN; overheidsbeleid Ferd Grapperhaus Tweede Kamer der Staten-Generaal
Grapperhaus: geen opdracht van regering om ministers te vervolgen
MSN 05.03.2021 Minister Ferd Grapperhaus van Justitie en Veiligheid zal geen opdracht geven om de ministers en staatssecretarissen in de toeslagenaffaire rond de kinderopvang te vervolgen. Hij volgt daarmee het advies op van de procureur-generaal bij de Hoge Raad.
Procureur-generaal Jos Silvis maakte eerder op vrijdag bekend dat hij na een oriënterend onderzoek geen aanknopingspunten voor een strafrechtelijk onderzoek ziet. Naar aanleiding van dat advies schrijft Grapperhaus in een brief aan de Tweede Kamer dat er door “de regering geen opdracht tot vervolging zal worden gegeven”. Alleen de Tweede Kamer kan nu nog besluiten tot strafvervolging.
Advocaat Vasco Groeneveld deed in januari namens een groep gedupeerden van de kinderopvangtoeslagzaak aangifte tegen de betrokken (oud-)ministers Tamara van Ark (Medische Zorg), Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (Economische Zaken). Daarnaast werden voormalig staatssecretaris van Financiën Menno Snel en oud-minister Lodewijk Asscher in die aangifte betrokken. In februari deed de advocaat ook aangifte tegen premier Mark Rutte.
Voor aangifte tegen bewindspersonen geldt een protocol. De procureur-generaal kan niet naar eigen inzicht tot strafvervolging overgaan. Hij dient daarvoor opdracht te krijgen van de regering of de Tweede Kamer.
Advies Hoge Raad: geen vervolging ministers voor toeslagenaffaire
RTL 05.03.2021 De procureur-generaal bij de Hoge Raad ziet geen aanknopingspunten voor een strafrechtelijk onderzoek tegen ministers en staatssecretarissen in de toeslagenaffaire.
Advocaat Vasco Groeneveld heeft namens 80 gedupeerden van de kinderopvangtoeslagzaak aangifte gedaan tegen ministers van Ark, Hoekstra en Wiebes, premier Rutte, staatssecretaris Snel en oud-minister Asscher.
Beroepsmatige discriminatie
Zij hebben strafrechtelijk verwijtbaar gehandeld, vindt Groeneveld. De bewindslieden hadden moeten voorkomen dat de Belastingdienst zich schuldig maakte aan zogeheten knevelarij en beroepsmatige discriminatie. Ook zijn artikel 1 van de Grondwet (het gelijkheidsbeginsel) en het Internationaal verdrag inzake de rechten van het kind geschonden.
De procureur-generaal stelt dat de problemen in de toeslagenaffaire het gevolg zijn van ‘wettelijke tekortkomingen’. Advocaat Groeneveld noemt dat advies van vandaag ‘teleurstellend’.
Protocol
Bij aangifte tegen ministers of staatssecretaris schrijft het protocol voor dat procureur-generaal bij de Hoge Raad een onderzoek start en advies uitbrengt aan de minister van Justitie. Uiteindelijk heeft de Tweede Kamer het laatste woord of er strafrechtelijk onderzoek wordt gedaan.
Vertrouwelijke stukken bevestigen: toeslagenschandaal veel groter
RTL Nieuws; Toeslagenaffaire Belastingdienst
Advies PG Hoge Raad: bewindslieden toeslagenaffaire niet vervolgen
NOS 05.03.2021 De procureur-generaal (PG) bij de Hoge Raad adviseert de regering om geen strafrechtelijk opsporingsonderzoek te laten doen naar ministers en staatssecretarissen die betrokken waren bij de kinderopvangtoeslagaffaire.
Volgens de PG, Jos Silvis, zijn er geen aanknopingspunten voor zo’n strafrechtelijk onderzoek, meldt de Hoge Raad. De regering neemt het advies over en geeft geen opdracht tot vervolging, schrijft minister Grapperhaus (Justitie en Veiligheid).
Als de Tweede Kamer wil dat er wél een opsporingsonderzoek wordt gedaan, kan de Kamer dat aan dezelfde procureur-generaal opdragen.
Silvis deed het oriënterende onderzoek naar aanleiding van de aangifte tegen zes (oud-)bewindslieden, onder wie demissionair premier Rutte en minister Hoekstra van Financiën, door twintig gedupeerden.
Volgens hun advocaat Vasco Groeneveld hebben de zes zich schuldig gemaakt aan een ambtsmisdrijf en nalatigheid. De aangifte werd begin vorige maand aangevuld.
Politieke verantwoording
De aangifte is grotendeels gebaseerd op de ondervraging van de bewindslieden door de parlementaire ondervragingscommissie, schrijft de Hoge Raad. Die ondervraging mag wettelijk niet als bewijs worden gebruikt in een strafvervolging.
“De procureur-generaal geeft aan dat in een systeem van parlementaire democratie de politieke verantwoording voorop hoort te staan. Voor een strafrechtelijk onderzoek zijn er volgens hem geen aanknopingspunten.”
Geen pauzeknop
Advocaat Groeneveld reageert teleurgesteld. Een belangrijk argument was dat het kabinet in juni 2019 al de volle omvang van deze zaak kende, zegt hij.
“Toen wist men al dat het ging om tienduizenden gedupeerden, en was de diepte waarmee de onrechtmatigheden hadden plaatsgevonden bekend. Toch heeft men toen niet op de pauzeknop gedrukt en de vorderingen bijna een half jaar door laten lopen. Dat is kwalijk, en daarover zie ik in dit advies niks terug.”
Kabinet gevallen
Vanwege de affaire trad staatssecretaris Snel van Financiën in december af en viel kabinet Rutte-III half januari. Het kabinet van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie regeert demissionair door, maar zonder minister Wiebes (Economische Zaken en Klimaat).
Wiebes was in het vorige kabinet als staatssecretaris van Financiën verantwoordelijk voor de Belastingdienst. De fiscus beschuldigde duizenden ouders ten onrechte van fraude met toeslagen, waarop zij soms tienduizenden euro’s moesten terugbetalen en omvangrijke schulden opbouwden.
Ook trok Kamerlid Lodewijk Asscher zich terug als lijsttrekker van de PvdA. Asscher was vicepremier en minister van Sociale Zaken in het vorige kabinet.
De procureur-generaal geeft leiding aan het parket bij de Hoge Raad. Dat is een zelfstandig, onafhankelijk onderdeel van de rechterlijke organisatie en behoort niet tot het Openbaar Ministerie.
Bewindslieden en voormalig bewindslieden worden voor ambtsmisdrijven berecht door de Hoge Raad. De PG bij de Hoge Raad kan niet zelf tot strafvervolging overgaan.
Bron: Hoge Raad
BEKIJK OOK;
Advies Hoge Raad: geen vervolging ministers toeslagenaffaire
Telegraaf 05.03.2021 De procureur-generaal bij de Hoge Raad, Jos Silvis, ziet geen aanknopingspunten voor een strafrechtelijk onderzoek tegen ministers en staatssecretarissen in de toeslagenaffaire rond de kinderopvang.
Silvis adviseert geen strafrechtelijk opsporingsonderzoek te laten verrichten naar aanleiding van een aangifte tegen de bewindslieden. Dat is de uitkomst van een door hem uitgevoerd oriënterend onderzoek, meldt de Hoge Raad vrijdag.
Advocaat Vasco Groeneveld deed op 12 januari namens een groep gedupeerden van de kinderopvangtoeslagzaak aangifte tegen de ministers Tamara van Ark (Medische Zorg), Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (Economische Zaken). Daarnaast werden voormalig staatssecretaris van Financiën Menno Snel en oud-minister Lodewijk Asscher in die aangifte betrokken. Op 3 februari deed de advocaat ook aangifte tegen premier Mark Rutte. Groeneveld vertegenwoordigt tachtig slachtoffers.
Protocol
Voor aangifte tegen bewindspersonen geldt een protocol. Dat schrijft voor dat de procureur-generaal bij de Hoge Raad een oriënterend onderzoek begint, gericht op de vraag of er aanknopingspunten zijn voor een opsporingsonderzoek. Als deze oriënterende fase klaar is, informeert de procureur-generaal bij de Hoge Raad de minister van Justitie en Veiligheid, Ferd Grapperhaus.
De procureur-generaal kan niet naar eigen inzicht tot strafvervolging overgaan. Hij dient daarvoor opdracht te krijgen van de regering of de Tweede Kamer. Grapperhaus kan als vertegenwoordiger van de regering de procureur-generaal opdracht geven tot het verrichten van een opsporingsonderzoek. Vervolgens is het aan de regering om de vervolgingsbeslissing te nemen.
Ook indien de regering geen opdracht geeft tot strafvervolging, kan de Tweede Kamer daartoe nog wel besluiten.
Silvis schrijft in zijn onderzoeksverslag dat de problemen in de toeslagenaffaire het gevolg zijn van wettelijke tekortkomingen. Dat voor ouders in het toeslagensysteem grote problemen kunnen ontstaan „is bij het opstellen van de wetgeving niet onderkend.” Belangrijke juridische middelen voor rechtsbescherming zijn door de wetgever indertijd niet in de wet opgenomen, schrijft Silvis.
’Problemen hangen niet samen met vervolgbare ambtsdelicten’
De problemen hangen volgens de leider van het parket bij de Hoge Raad niet samen met vervolgbare ambtsdelicten van bewindspersonen. „De aangifte is grotendeels gebaseerd op de ondervraging door een parlementaire commissie. Wettelijk mag die ondervraging niet als bewijs worden gebruikt in een strafvervolging.” Hij geeft aan dat „in een systeem van parlementaire democratie de politieke verantwoording voorop hoort te staan.”
BEKIJK OOK:
De Belastingdienst lijkt een ontembaar monster
BEKIJK OOK:
’Neoliberalisme is handig maar hol klaagwoord’
Luister ook naar verkiezingspodcast ’De Stembus’ van De Telegraaf, met deze aflevering: hoe nieuw zijn de nieuwe partijen nou eigenlijk echt, en heeft Wopke Hoekstra de muzieksmaak van Mark Rutte gekopieerd?
BEKIJK MEER VAN; rechtbank Hoge Raad
Hoge Raad ziet geen reden tot vervolging van ministers in toeslagenaffaire
NU 05.03.2021 De procureur-generaal bij de Hoge Raad, Jos Silvis, ziet geen aanknopingspunten voor een strafrechtelijk onderzoek tegen ministers en staatssecretarissen in de toeslagenaffaire rond de kinderopvang.
Silvis adviseert geen strafrechtelijk opsporingsonderzoek te laten verrichten naar aanleiding van een aangifte tegen de bewindslieden. Dat is de uitkomst van een door hem uitgevoerd oriënterend onderzoek, meldt de Hoge Raad vrijdag.
Volgens de procureur-generaal draait het in de aangifte vooral om de problemen die voortvloeien uit de manier waarop de wetgever in 2005 te werk is gegaan bij het het opstellen van de wetgeving. Daardoor zijn dit zaken die volgens Silvis “niet samenhangen met vervolgbare ambtsdelicten van bewindspersonen”.
Daarnaast is de aangifte met name gebaseerd op de sessies van de parlementaire commissie. Dergelijke ondervragingen mogen wettelijk niet als bewijs worden opgevoerd.
PC dient opdracht te krijgen van regering of Tweede Kamer
Bovendien geldt er voor aangifte tegen bewindspersonen een protocol. Dat schrijft voor dat de procureur-generaal bij de Hoge Raad een oriënterend onderzoek begint, gericht op de vraag of er aanknopingspunten zijn voor een opsporingsonderzoek. Als deze oriënterende fase klaar is, informeert de procureur-generaal bij de Hoge Raad de minister van Justitie en Veiligheid, Ferd Grapperhaus.
De minister gaf vrijdag te kennen geen opdracht te zullen geven om de ministers en staatssecretarissen te vervolgen. Hij volgt daarmee het advies op van de procureur-generaal.
De procureur-generaal kan niet naar eigen inzicht tot strafvervolging overgaan. Hij dient daarvoor opdracht te krijgen van de regering of de Tweede Kamer. Grapperhaus kan als vertegenwoordiger van de regering de procureur-generaal opdracht geven tot het verrichten van een opsporingsonderzoek. Vervolgens is het aan de regering om de vervolgingsbeslissing te nemen.
Ook indien de regering geen opdracht geeft tot strafvervolging, kan de Tweede Kamer daartoe nog wel besluiten.
Aangifte tegen groot aantal bewindspersonen
Advocaat Vasco Groeneveld deed op 12 januari namens een groep gedupeerden van de kinderopvangtoeslagzaak aangifte tegen de ministers Tamara van Ark (Medische Zorg), Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (Economische Zaken).
Daarnaast werden voormalig staatssecretaris van Financiën Menno Snel en oud-minister Lodewijk Asscher in die aangifte betrokken. Op 3 februari deed de advocaat ook aangifte tegen premier Mark Rutte.
Lees meer over: Toeslagenaffaire
Advies Hoge Raad: geen vervolging ministers toeslagenaffaire
MSN 05.03.2021 De procureur-generaal bij de Hoge Raad, Jos Silvis, ziet geen aanknopingspunten voor een strafrechtelijk onderzoek tegen ministers en staatssecretarissen in de toeslagenaffaire rond de kinderopvang. Silvis adviseert geen strafrechtelijk opsporingsonderzoek te laten verrichten naar aanleiding van een aangifte tegen de bewindslieden.
Dat is de uitkomst van een door hem uitgevoerd oriënterend onderzoek, meldt de Hoge Raad vrijdag. Advocaat Vasco Groeneveld deed op 12 januari namens een groep gedupeerden van de kinderopvangtoeslagzaak aangifte tegen de ministers Tamara van Ark (Medische Zorg), Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (Economische Zaken).
Daarnaast werden voormalig staatssecretaris van Financiën Menno Snel en oud-minister Lodewijk Asscher in die aangifte betrokken. Op 3 februari deed de advocaat ook aangifte tegen premier Mark Rutte.
Advies Hoge Raad: geen vervolging ministers toeslagenaffaire
AD 05.03.3021 De procureur-generaal bij de Hoge Raad, Jos Silvis, ziet geen aanknopingspunten voor een strafrechtelijk onderzoek tegen ministers en staatssecretarissen in de toeslagenaffaire rond de kinderopvang.
Silvis adviseert geen strafrechtelijk opsporingsonderzoek te laten verrichten naar aanleiding van een aangifte tegen de bewindslieden. Dat is de uitkomst van een door hem uitgevoerd oriënterend onderzoek, meldt de Hoge Raad.
Lees ook;
Advocaat Vasco Groeneveld deed op 12 januari namens een groep gedupeerden van de kinderopvangtoeslagzaak aangifte tegen de ministers Tamara van Ark (Medische Zorg), Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (Economische Zaken). Daarnaast werden voormalig staatssecretaris van Financiën Menno Snel en oud-minister Lodewijk Asscher in die aangifte betrokken. Op 3 februari deed de advocaat ook aangifte tegen premier Mark Rutte. Hij vertegenwoordigt tachtig slachtoffers.
Strafvervolging
Voor aangifte tegen bewindspersonen geldt een protocol. Dat schrijft voor dat de procureur-generaal bij de Hoge Raad een oriënterend onderzoek begint, gericht op de vraag of er aanknopingspunten zijn voor een opsporingsonderzoek. Als deze oriënterende fase klaar is, informeert de procureur-generaal bij de Hoge Raad de minister van Justitie en Veiligheid, Ferd Grapperhaus.
De procureur-generaal kan niet naar eigen inzicht tot strafvervolging overgaan. Hij dient daarvoor opdracht te krijgen van de regering of de Tweede Kamer. Grapperhaus kan als vertegenwoordiger van de regering de procureur-generaal opdracht geven tot het verrichten van een opsporingsonderzoek. Vervolgens is het aan de regering om de vervolgingsbeslissing te nemen.
Ook indien de regering geen opdracht geeft tot strafvervolging, kan de Tweede Kamer daartoe nog wel besluiten.
Bonnetje
De zogenoemde ‘toeslagenaffaire’ kwam aan het licht dankzij onderzoek van RTL Nieuws en Trouw. Daaruit bleek dat de Belastingdienst in 2014 voor circa 300 ouders – de tellingen lopen uiteen – de kinderopvangtoeslag volledig stopzette en terugvorderde. Dit na een onderzoek door een antifraudeteam. Dat was bij controle van het Eindhovense gastouderbureau Dadim op ‘onregelmatigheden’ gestuit.
Zo bleek dat ouders onvolledige of onjuiste informatie hadden aangeleverd toen zij de toeslag aanvroegen. Soms ging het om een verkeerd ingevuld getal of een ontbrekend bonnetje. Dat werd keihard bestraft. Doordat gezinnen opeens honderden euro’s per maand misliepen en daarnaast ook bedragen uit jaren ervoor moesten terugbetalen, kwamen zij in grote financiële problemen terecht.
Slachtoffer
De parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag constateerde in december vorig jaar in haar eindverslag dat de ouders die slachtoffer werden van de harde aanpak ‘ongekend onrecht’ was aangedaan. De ‘grondbeginselen van de rechtsstaat zijn geschonden’ en ouders hebben jarenlang ‘geen schijn van kans’ gehad, luidde het. De commissie-Donner wees met een beschuldigende vinger naar het politieke klimaat tijdens de vorige twee kabinetten, waarbij de nadruk meer en meer op fraudebestrijding kwam te liggen.
De oprichting van het Combiteam Aanpak Facilitators was hier een reactie op. De zogeheten ‘Bulgarenfraude’ in 2013 bracht toenmalig staatssecretaris Frans Weekers in grote problemen. Hij wist een motie van wantrouwen, ingediend door de oppositie, ternauwernood te overleven. Vanaf dat moment werd iedere misslag, overtreding of onjuiste aangifte van een toeslag als fraude aangeduid, aldus Donner.
De ‘toeslagenaffaire’ kostte staatssecretaris van Financiën Menno Snel de kop, leidde tot het vertrek van Lodewijk Asscher als PvdA-lijsttrekker van de PvdA en tot het aftreden van het kabinet Rutte, medio januari. Eerder werd duidelijk dat het Openbaar Ministerie de Belastingdienst niet strafrechtelijk zal vervolgen vanwege de affaire. Meerdere ouders spanden daarop procedures aan om die vervolging alsnog gedaan te krijgen.
Kamerleden vol ongeloof over ‘triest inkijkje’ in werkwijze Toeslagen
MSN 05.03.2021 SP-kamerlid Renske Leijten en haar CDA-collega Pieter Omtzigt reageren vol ongeloof op werkinstructies en handleidingen van de afdeling Toeslagen. Het geeft volgens hen een triest inkijkje in de gebrekkige manier waarop met rechten van burgers werd omgegaan.
“Het toeslagenschandaal is veel groter, en heeft ook langer geduurd dan gedacht”, zegt Omtzigt. Uit de stukken blijkt dat de omstreden werkwijze al begint bij de invoering van het toeslagenstelsel. “Dat is ver maar dan ook heel ver voor de zogenaamde Bulgarenfraude.”
Strikte naleving van de regels en fraudejacht blijft niet beperkt tot kinderopvangtoeslag, maar strekt zich ook uit naar huur- en zorgtoeslag. “Ik denk dat de vraag is hoeveel gedupeerden er zitten bij huur- en zorgtoeslag”, reageert Leijten. De Tweede Kamer heeft daar al een aantal keer naar gevraagd, maar nog geen antwoord gekregen.
De stukken leggen volgens Leijten pijnlijk bloot hoe rechten van burgers werden geschonden door de werkwijze van de afdeling Toeslagen. “De instructies geven aan hoe iemand op papier moet worden beoordeeld om tot afwijzing te komen. Nergens staat: we nodigen mensen uit voor een gesprek.”
Ernstig
“Het lijkt wel alsof er niemand is geweest die heeft gezegd: mag het wel wat we doen?” vervolgt Leijten. “Als deze instructies gevolgd zijn, heeft de Belastingdienst moedwillig de rechtsbescherming van burgers en bedrijven uitgeschakeld”, zegt Omtzigt. “Dat betekent dat je je niet kunt verweren tegen de Belastingdienst als die je verdenkt van fraude. Dat is heel ernstig in een rechtsstaat.”
De SP en het CDA roepen het kabinet op om nu echt snel volledige openheid te geven over wat er allemaal mis is gegaan.
Kamer schrikt van uitbreiding toeslagenschandaal: ’Nieuw dieptepunt’
Telegraaf 05.03.2021 Nieuw opgedoken documenten in de toeslagenaffaire zorgen voor opschudding bij Kamerleden. Zij maken zich zorgen hoe breed het schandaal eigenlijk speelt bij andere toeslagen dan die voor de kinderopvang.
De Kamer reageert op berichten van RTL Nieuws, dat stelt dat de fraudejacht bij de Belastingdienst al ver voor de ’Bulgarenfraude’ in 2013 speelde. Al kort na het invoeren van het toeslagstelsel, zo’n 15 jaar geleden, werd er volgens RTL gesproken over het niet uitkeren van toeslagen bij twijfel en worden mensen op een ’uitsluitlijst’ geplaatst. Mensen die als fraudeur worden aangemerkt, zouden niet meer zomaar van dat stempel af komen.
’Zeer ernstig’
„Dit is zeer ernstig”, vindt CDA-Kamerlid Omtzigt. „Het wordt steeds duidelijker dat de belastingdienst zich heel lang niet aan heel veel wetten hield, zodat burgers en bedrijven zich niet konden verweren bij een fraudeverdenking.”
PvdA-Kamerlid Nijboer spreekt van een ’nieuw dieptepunt’, wijzend op een document waarin ambtenaren zichzelf tot ’de rechters’ bombarderen: „Het minste wat je verwacht: de beginselen van de rechtsstaat respecteren. Maar niets bleek minder waar.”
Niet alleen de kinderopvangtoeslag
De werkwijze gold niet alleen voor de kinderopvangtoeslag, van waaruit het toeslagenschandaal ontstaat dat uiteindelijk tot de val van het kabinet-Rutte III leidt, maar ook bij huur- en zorgtoeslag en het kindgebonden budget. Staatssecretaris Van Huffelen (Financiën) schreef eind vorig jaar al dat de fiscus bij andere toeslagen mogelijk ook over de schreef is gegaan.
’Hardvochtig behandelen van burgers’
Het baart de Kamer zorgen. „Het hardvochtig behandelen van burgers gebeurde niet alleen bij kinderopvangtoeslag, maar ook bij andere toeslagen”, ziet CU-Kamerlid Bruins. GL-Kamerlid Snels sluit zich daarbij aan: „Het ging niet alleen mis bij de kinderopvangtoeslag, maar ook bij andere toeslagen. En het begon al ten tijde van kabinetten van Balkenende.” SP-Kamerlid Leijten wil al langer weten hoeveel gedupeerden er zijn bij andere toeslagen.
’Wetten te streng nageleefd’
Een woordvoerder van Van Huffelen erkent in een reactie dat de Belastingdienst wetten al vanaf het begin van het toeslagenstelsel te streng heeft nageleefd. Het beeld dat er ook meteen streng op fraude gejaagd is, herkent hij niet. „In de eerste jaren na de invoering van het toeslagenstelsel lag de focus op het zo snel mogelijk uitbetalen van toeslagen en controle achteraf”, zegt de woordvoerder, die de te strenge fraude-aanpak pas vanaf 2010 ziet ontstaan.
BEKIJK MEER VAN; overheid belastingen Van Huffelen Omtzigt Nijboer Kamer Belastingdienst
Kamerleden vol ongeloof over ‘triest inkijkje’ in werkwijze Toeslagen
RTL 05.03.2021 SP-kamerlid Renske Leijten en haar CDA-collega Pieter Omtzigt reageren vol ongeloof op werkinstructies en handleidingen van de afdeling Toeslagen. Het geeft volgens hen een triest inkijkje in de gebrekkige manier waarop met rechten van burgers werd omgegaan.
“Het toeslagenschandaal is veel groter, en heeft ook langer geduurd dan gedacht”, zegt Omtzigt. Uit de stukken blijkt dat de omstreden werkwijze al begint bij de invoering van het toeslagenstelsel. “Dat is ver maar dan ook heel ver voor de zogenaamde Bulgarenfraude.”
Strikte naleving van de regels en fraudejacht blijft niet beperkt tot kinderopvangtoeslag, maar strekt zich ook uit naar huur- en zorgtoeslag. “Ik denk dat de vraag is hoeveel gedupeerden er zitten bij huur- en zorgtoeslag”, reageert Leijten. De Tweede Kamer heeft daar al een aantal keer naar gevraagd, maar nog geen antwoord gekregen.
De stukken leggen volgens Leijten pijnlijk bloot hoe rechten van burgers werden geschonden door de werkwijze van de afdeling Toeslagen. “De instructies geven aan hoe iemand op papier moet worden beoordeeld om tot afwijzing te komen. Nergens staat: we nodigen mensen uit voor een gesprek.”
Vertrouwelijke stukken bevestigen: toeslagenschandaal veel groter
Ernstig
“Het lijkt wel alsof er niemand is geweest die heeft gezegd: mag het wel wat we doen?” vervolgt Leijten. “Als deze instructies gevolgd zijn, heeft de Belastingdienst moedwillig de rechtsbescherming van burgers en bedrijven uitgeschakeld”, zegt Omtzigt. “Dat betekent dat je je niet kunt verweren tegen de Belastingdienst als die je verdenkt van fraude. Dat is heel ernstig in een rechtsstaat.”
De SP en het CDA roepen het kabinet op om nu echt snel volledige openheid te geven over wat er allemaal mis is gegaan.
Meer: Roel Schreinemachers Renske Leijten Pieter Omtzigt Belastingdienst Tweede Kamer Toeslagenaffaire Belastingdienst
Kamer schrikt van uitbreiding toeslagenschandaal: ’Nieuw dieptepunt’
MSN 05.03.2021 Nieuw opgedoken documenten in de toeslagenaffaire zorgen voor opschudding bij Kamerleden. Zij maken zich zorgen hoe breed het schandaal eigenlijk speelt bij andere toeslagen dan die voor de kinderopvang.
De Kamer reageert op berichten van RTL Nieuws, dat stelt dat de fraudejacht bij de Belastingdienst al ver voor de ’Bulgarenfraude’ in 2013 speelde. Al kort na het invoeren van het toeslagstelsel, zo’n 15 jaar geleden, werd er volgens RTL gesproken over het niet uitkeren van toeslagen bij twijfel en worden mensen op een ’uitsluitlijst’ geplaatst. Mensen die als fraudeur worden aangemerkt, zouden niet meer zomaar van dat stempel af komen.
’Zeer ernstig’
PvdA-Kamerlid Nijboer spreekt van een ’nieuw dieptepunt’, wijzend op een document waarin ambtenaren zichzelf tot ’de rechters’ bombarderen: „Het minste wat je verwacht: de beginselen van de rechtsstaat respecteren. Maar niets bleek minder waar.”
Niet alleen de kinderopvangtoeslag
De werkwijze gold niet alleen voor de kinderopvangtoeslag, van waaruit het toeslagenschandaal ontstaat dat uiteindelijk tot de val van het kabinet-Rutte III leidt, maar ook bij huur- en zorgtoeslag en het kindgebonden budget. Staatssecretaris Van Huffelen (Financiën) schreef eind vorig jaar al dat de fiscus bij andere toeslagen mogelijk ook over de schreef is gegaan.
’Hardvochtig behandelen van burgers’
Het baart de Kamer zorgen. „Het hardvochtig behandelen van burgers gebeurde niet alleen bij kinderopvangtoeslag, maar ook bij andere toeslagen”, ziet CU-Kamerlid Bruins. GL-Kamerlid Snels sluit zich daarbij aan: „Het ging niet alleen mis bij de kinderopvangtoeslag, maar ook bij andere toeslagen. En het begon al ten tijde van kabinetten van Balkenende.” SP-Kamerlid Leijten wil al langer weten hoeveel gedupeerden er zijn bij andere toeslagen.
’Wetten te streng nageleefd’
Een woordvoerder van Van Huffelen erkent in een reactie dat de Belastingdienst wetten al vanaf het begin van het toeslagenstelsel te streng heeft nageleefd. Het beeld dat er ook meteen streng op fraude gejaagd is, herkent hij niet. „In de eerste jaren na de invoering van het toeslagenstelsel lag de focus op het zo snel mogelijk uitbetalen van toeslagen en controle achteraf”, zegt de woordvoerder, die de te strenge fraude-aanpak pas vanaf 2010 ziet ontstaan.
‘Fiscus werkte al veel langer met zwarte lijsten, en bij meer toeslagen’
NOS 05.03.2021 De werkwijze die leidde tot de toeslagenaffaire wordt al veel langer gevolgd dan tot dusver bekend was. Dat meldt RTL Nieuws op basis van vertrouwelijke documenten die de nieuwszender heeft ingezien.
Het gaat om documenten van de afdeling Toeslagen van de Belastingdienst, zoals handleidingen, werkinstructies, excelbestanden en verzonden brieven. Daaruit blijkt volgens RTL dat de werkwijze waardoor mensen onterecht als potentieel fraudeur bestempeld konden worden en in grote financiële problemen kwamen, al in 2006 begon.
Tot nu toe was de veronderstelling dat de ontspoorde fraudejacht in 2013 van start ging als gevolg van de zogeheten Bulgarenfraude.
Massaal op de uitsluitlijst
Ook blijken er volgens RTL veel meer werkinstructies voor ambtenaren van de Belastingdienst te zijn geweest die in strijd waren met de wet- en regelgeving. Het gaat om aanwijzingen voor het stopzetten van niet alleen de kinderopvangtoeslag, maar ook van de zorgtoeslag, de huurtoeslag en het kindgebonden budget.
Mensen over wie twijfel bestond, kwamen op een ‘uitsluitlijst’ waarna ze geen toeslagen meer kregen. Hun werd niet verteld dat ze op deze lijst stonden, waardoor ze dat ook niet konden aanvechten. Ze zouden vervolgens automatisch nog jaren als fraudeur behandeld zijn. Dat gebeurde op grote schaal, concludeert RTL op basis van werkinstructies met de titel ‘Massaal’.
De Belastingdienst laat in een reactie weten dat er wel altijd een handmatige toets werd gedaan voordat iemand op de lijst kwam. En, zegt de dienst, de toeslag werd voor mensen die op de uitsluitlijst kwamen niet automatisch stopgezet. Ze konden extra gecontroleerd worden.
‘Verschillende versies documenten’
In een vijf pagina’s tellende reactie, die RTL heeft gepubliceerd, zegt het ministerie van Financiën dat het niet alle documenten heeft teruggevonden waarop de nieuwszender zich baseert. ‘De documenten waar RTL naar verwijst zijn goeddeels teruggevonden maar hierbij werd wel duidelijk dat van deze documenten meerdere versies bestonden, waarvan nu niet met zekerheid kan worden gezegd of beide (RTL/Toeslagen) van dezelfde versies zijn uitgegaan.’
Verder zegt het ministerie dat het niet zo is dat mensen die verdacht werden van fraude automatisch in het vervolg ook zo behandeld blijven worden door de Belastingdienst. Dat gebeurt alleen voor een “specifieke periode”, die handmatig door een behandelaar wordt ingesteld en handmatig weer verlengd moet worden. “Na een tijdsperiode voor afwijkende behandeling komt de toeslaggerechtigde weer in het normale behandelproces terecht.”
“Kleine fouten zoals het ontbreken van een handtekening of datum op een contract, konden leiden tot hoge terugvorderingen of stopzetting van toeslagen”, aldus Het ministerie van Financiën.
Daarnaast deelt het ministerie niet de conclusie dat de fraudejacht, zoals RTL het noemt, al vijftien jaar geleden begon. “Voor zover we kunnen nagaan, lag hier in de eerste jaren niet de nadruk op.”
Wel beaamt het ministerie dat de toeslagenregels vanaf het het begin af aan ‘zeer strikt geïnterpreteerd’ werden. “Kleine fouten zoals het ontbreken van een handtekening of datum op een contract, konden leiden tot hoge terugvorderingen of stopzetting van toeslagen.” Die problemen zijn “bekend, en dat is ook onderkend”, aldus het ministerie. “Juist om die reden heeft het kabinet besloten om ouders te compenseren over de gehele periode sinds de invoering van de kinderopvangtoeslag in 2005.”
‘Bevestigt beeld’
Advocaat Vasco Groeneveld zegt dat de vertrouwelijke documenten die RTL naar buiten heeft gebracht het beeld bevestigen dat de historie die zijn klanten hebben met de Belastingdienst teruggaat tot 2006. “Gedupeerden vertellen mij dat de ellende toen al begon. Dit gaat zeker een rol spelen bij mijn verzoek aan het Gerechtshof om alsnog het Openbaar Ministerie te gelasten om medewerkers van de Belastingdienst te vervolgen.”
Groeneveld wil deze maand nog een klacht bij het hof indienen. “Het beeld dat medewerkers van de Belastingdienst onrechtmatig hebben gehandeld, wordt met deze documenten versterkt. En daarmee ook de nalatigheid van ministers om ertegen op te treden.”
Groeneveld zegt na het weekend vijftig nieuwe deelnemers aan de aangifte toe te voegen tegen zes (oud-)ministers die hij verantwoordelijk houdt voor het toeslagenschandaal. Het totaal aantal deelnemers aan deze aangifte komt daarmee op 130.
BEKIJK OOK;
Toeslagenaffaire begon mogelijk al jaren eerder
NU 05.03.2021 De omstreden werkwijze van de Belastingdienst die bekendstaat als de toeslagenaffaire, begon veel eerder dan tot nu toe gedacht werd, meldt RTL Nieuws vrijdag op basis van vertrouwelijke documenten van de fiscus.
Door het schandaal rond de kinderopvangtoeslagen werden duizenden ouders gedupeerd, doordat de Belastingdienst hen ten onrechte als fraudeurs zag. Dit drama speelde sinds 2013. Uit stukken die RTL Nieuws heeft ingezien, zou echter blijken dat ambtenaren zich vijftien jaar geleden al niet aan de wet hielden bij het terugvorderen van toeslagen.
Het medium heeft ontdekt dat een werkinstructie van de fiscus uit 2006 al spreekt over het “afwijkend behandelen” van mensen bij een vermoeden van fraude. Deze mensen zouden op een zogenaamde “uitsluitlijst” zijn gekomen, waarop de toeslagen zouden zijn stilgezet.
Dat dit handelen destijds op grote schaal gebeurde, blijkt volgens RTL Nieuws uit werkinstructies met de titel “massaal”.
Daarnaast zouden mensen die eenmaal op een uitsluitlijst stonden, ook de jaren erna zijn behandeld als fraudeur. Ambtenaren zouden zelf hebben bepaald wie in de categorie “hoog risico” vielen en onderworpen moesten worden aan strengere controles.
De ambtenaren betitelden zichzelf daarom ook wel als “de rechters”, zou blijken uit een van de documenten.
‘Term rechters met kennis van nu een wat ongelukkige aanduiding’
De Belastingdienst laat in een reactie aan RTL Nieuws weten dat het “logisch” was dat handmatig werd getoetst of mensen mogelijk fraudeerden. Het beleid was er namelijk op gericht om fouten bij aanvragen of veranderingen van toeslagen te voorkomen.
De fiscus zegt uiteindelijk niet te zijn doorgegaan met deze manier van risicoselectie. Verder noemt de Belastingdienst de term ‘rechters’ “met de kennis van nu” een “wat ongelukkige aanduiding”.
Vorig jaar kwam een snoeihard rapport uit over de toeslagenaffaire. Dat leidde op 15 januari tot de val van het kabinet. Voor de gedupeerde ouders is een compensatieregeling in het leven geroepen.
Zie ook: Tijdlijn toeslagenaffaire: Van harde aanpak naar kwijtschelden schulden
Lees meer over: Politiek Toeslagenaffaire
‘Belastingdienst houdt zich al 15 jaar niet aan de wet bij terugvordering toeslagen’
AD 05.03.2021 Het toeslagenschandaal bij de Belastingdienst is veel groter dan tot nu toe gedacht, concludeert RTL Nieuws op basis van vertrouwelijke stukken. De omstreden werkwijze van de Belastingdienst is veel eerder begonnen dan tot nu toe bekend, blijkt uit duizenden documenten van de dienst Toeslagen die de nieuwszender in handen kreeg.
Lang is ervan uitgegaan dat de strikte handhaving van de regels en de harde fraudejacht het gevolg waren van de Bulgarenfraude in 2013. Deze praktijk bestond echter al veel langer. Al vijftien jaar houden ambtenaren zich niet aan de wet bij terugvordering van toeslagen, blijkt uit de stukken die RTL Nieuws heeft ingezien. Handleidingen, werkinstructies, excelbestanden en verzonden brieven, bieden een ‘onthullend inkijkje’, klinkt het.
Kort na de invoering van het toeslagenstelsel worden al instructies opgesteld om bij twijfel toeslagen niet zomaar uit te keren. Dat gebeurt niet alleen met kinderopvangtoeslag, maar ook met zorgtoeslag, huurtoeslag en kindgebonden budget. De handleidingen die de dienst Toeslagen bij de toepassing van relevante regels en wetten hanteert, zouden naar verluidt niet juridisch zijn getoetst.
Lees ook;
Vinkje achter de naam
Bij vermoedens van fraude komen mensen op een zogenoemde ‘uitsluitlijst’ te staan. ‘Afwijkend behandelen’ luidt een werkinstructie uit 2006. Toeslagen worden onder de noemer ‘nihilstelling’ stopgezet. Uit de documenten blijkt dat dit massaal gebeurt. Volgens de Belastingdienst was het beleid erop gericht bewuste of onbewuste fouten bij de aanvraag of wijziging van het grote aantal uitgekeerde toeslagen te voorkomen.
Wie eenmaal op de uitsluitlijst terechtkomt, komt daar niet meer van af. Er is sprake van het ‘automatisch continueren van de afwijkende behandeling’, zo blijkt uit stukken uit 2007. Elk contact met de Belastingdienst resulteert in behandeling als fraudeur, schrijft RTL. Bovendien worden mensen met een ‘vinkje achter hun naam’ hiervan door de Belastingdienst niet op de hoogte gesteld, waardoor verweer niet mogelijk is.
Ministerie
Het ministerie van Financiën stelt in een reactie niet alle stukken te hebben kunnen achterhalen die door de nieuwszender zijn aangevoerd. Desondanks bevestigt ze dat strikte interpretatie van wet- en regelgeving door de Belastingdienst ook in de beginjaren zeer ingrijpende gevolgen heeft gehad voor mensen. “Dat is bekend, en dat is ook onderkend”, staat in een schriftelijke reactie aan de nieuwszender. “Juist om die reden heeft het kabinet besloten ouders te compenseren over de gehele periode sinds de invoering van de kinderopvangtoeslag in 2005.”
De zogenoemde ‘toeslagenaffaire’ kwam aan het licht dankzij onderzoek van RTL Nieuws en Trouw. Daaruit bleek dat de Belastingdienst in 2014 voor circa 300 ouders – de tellingen lopen uiteen – de kinderopvangtoeslag volledig stopzette en terugvorderde. Dit na een onderzoek door een antifraudeteam. Dat was bij controle van het Eindhovense gastouderbureau Dadim op ‘onregelmatigheden’ gestuit.
Zo bleek dat ouders onvolledige of onjuiste informatie hadden aangeleverd toen zij de toeslag aanvroegen. Soms ging het om een verkeerd ingevuld getal of een ontbrekend bonnetje. Dat werd keihard bestraft. Doordat gezinnen opeens honderden euro’s per maand misliepen en daarnaast ook bedragen uit jaren ervoor moesten terugbetalen, kwamen zij in grote financiële problemen terecht.
Grondbeginselen rechtsstaat
De parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag constateerde in december vorig jaar in haar eindverslag. dat de ouders die slachtoffer werden van de harde aanpak ‘ongekend onrecht’ was aangedaan. De ‘grondbeginselen van de rechtsstaat zijn geschonden’ en ouders hebben jarenlang ‘geen schijn van kans’ gehad, luidde het. De commissie-Donner wees met een beschuldigende vinger naar het politieke klimaat tijdens de vorige twee kabinetten, waarbij de nadruk meer en meer op fraudebestrijding kwam te liggen.
De oprichting van het Combiteam Aanpak Facilitators was hier een reactie op. De zogeheten ‘Bulgarenfraude’ in 2013 bracht toenmalig staatssecretaris Frans Weekers in grote problemen. Hij wist een motie van wantrouwen, ingediend door de oppositie, ternauwernood te overleven. Vanaf dat moment werd iedere misslag, overtreding of onjuiste aangifte van een toeslag als fraude aangeduid, aldus Donner.
De ‘toeslagenaffaire’ kostte staatssecretaris van Financiën Menno Snel de kop, leidde tot het vertrek van Lodewijk Asscher als PvdA-lijsttrekker van de PvdA en tot het aftreden van het kabinet Rutte, medio januari.
MSN 05.03.2021 Al veel langer dan gedacht keert de Belastingdienst niet uit bij ‘vermoedens van fraude’. En dat geldt niet alleen voor de kinderopvangtoeslag, maar ook voor de zorg- en huurtoeslag en het kindgebonden budget. Dat blijkt uit documenten die RTL Nieuws inzag.
Tot nu toe werd gedacht dat de affaire een gevolg is van de Bulgarenfraude uit 2013, maar het verrotte systeem is vlak na de oprichting ervan, vijftien jaar geleden, al ontstaan. Er is een werkinstructie uit 2006 over het ‘afwijkend behandelen’ van mensen bij vermoedens van fraude.
De Rechters
Zij komen op een ‘uitsluitlijst’ waarna toeslagen worden stopgezet. Dat gebeurt ‘massaal’ zoals een ander document heet. Verder is er een memo uit 2016 getiteld ‘De Rechters’. Een groep ambtenaren noemt zich zo, omdat zij het oordeel vellen over wie in ‘een hoog risicogroep’ terechtkomt.
Zij bepalen willekeurig en zonder juridische grondslag wie het stempel fraudeur krijgt. Diegene komt daar dan moeilijk meer van af. In een stuk uit 2007 wordt gesproken van het ‘automatisch continueren van de afwijkende behandeling’.
Zwarte lijst
Ook houdt de Belastingdienst een zwarte lijst bij van gastouderbureaus die verdacht worden van fraude. Zowel de mensen op de uitsluitlijst als de bureaus op de zwarte lijst zijn daar niet van op de hoogte en kunnen zich dus ook niet verweren.
Topambtenaren verweren zich in de toeslagenaffaire door de wetten en regels de schuld te geven: die waren te streng, stellen zij. Maar uit deze documenten blijkt iets anders: ambtenaren schonden juist bewust de regels.
Bron(nen): RTL Nieuws
Toeslagenaffaire begon mogelijk al jaren eerder
MSN 05.03.2021 De omstreden werkwijze van de Belastingdienst die bekendstaat als de toeslagenaffaire, begon veel eerder dan tot nu toe gedacht werd, meldt RTL Nieuws vrijdag op basis van vertrouwelijke documenten van de fiscus.
Door het schandaal rond de kinderopvangtoeslagen werden duizenden ouders gedupeerd, doordat de Belastingdienst hen ten onrechte als fraudeurs zag. Dit drama speelde sinds 2013. Uit stukken die RTL Nieuws heeft ingezien, zou echter blijken dat ambtenaren zich vijftien jaar geleden al niet aan de wet hielden bij het terugvorderen van toeslagen.
Dat dit handelen destijds op grote schaal gebeurde, blijkt volgens RTL Nieuws uit werkinstructies met de titel “massaal”.
Daarnaast zouden mensen die eenmaal op een uitsluitlijst stonden, ook de jaren erna zijn behandeld als fraudeur. Ambtenaren zouden zelf hebben bepaald wie in de categorie “hoog risico” vielen en onderworpen moesten worden aan strengere controles.
De ambtenaren betitelden zichzelf daarom ook wel als “de rechters”, zou blijken uit een van de documenten.
‘Term rechters met kennis van nu een wat ongelukkige aanduiding’
De Belastingdienst laat in een reactie aan RTL Nieuws weten dat het “logisch” was dat handmatig werd getoetst of mensen mogelijk fraudeerden. Het beleid was er namelijk op gericht om fouten bij aanvragen of veranderingen van toeslagen te voorkomen.
De fiscus zegt uiteindelijk niet te zijn doorgegaan met deze manier van risicoselectie. Verder noemt de Belastingdienst de term ‘rechters’ “met de kennis van nu” een “wat ongelukkige aanduiding”.
Vorig jaar kwam een snoeihard rapport uit over de toeslagenaffaire. Dat leidde op 15 januari tot de val van het kabinet. Voor de gedupeerde ouders is een compensatieregeling in het leven geroepen.
© Aangeboden door RTL Nieuws Interne werkinstructies en handleidingen Belastingdienst Toeslagen.
Vertrouwelijke stukken bevestigen: toeslagenschandaal veel groter
MSN 05.03.2021 De omstreden werkwijze van de Belastingdienst is veel eerder begonnen dan tot nu toe bekend. Dat blijkt uit duizenden vertrouwelijke documenten van de afdeling Toeslagen die RTL Nieuws in handen kreeg.
Handleidingen, werkinstructies, Excelbestanden en verzonden brieven geven een onthullend inkijkje in de werkwijze van de fiscus. Lang is ervan uitgegaan dat de strikte handhaving van de regels en de harde fraudejacht het gevolg waren van de Bulgarenfraude in 2013. Maar deze praktijk bestond al veel langer.
Al vijftien jaar houden ambtenaren zich niet aan de wet bij terugvordering van toeslagen, blijkt uit de stukken die RTL Nieuws heeft ingezien. Kort na de invoering van het toeslagenstelsel worden al instructies opgesteld om bij twijfel toeslagen niet zomaar uit te keren. Dat gebeurt niet alleen met kinderopvangtoeslag, maar ook met zorgtoeslag, huurtoeslag en kindgebonden budget.
Uitsluitlijst
Een werkinstructie uit 2006 spreekt al over ‘afwijkend behandelen’ van mensen bij vermoedens van fraude. Zij komen op een zogenaamde ‘uitsluitlijst’. Toeslagen worden dan stopgezet. ‘Nihilstelling’ heet dat in het jargon van de fiscus. Dit gebeurt op grote schaal, blijkt uit werkinstructies met de titel ‘Massaal’. Volgens de Belastingdienst ging daar wel altijd een handmatige toets aan vooraf.
Volgens de Belastingdienst is het logisch dat dit gebeurde, gezien het grote aantal toeslagen dat werd uitgekeerd, en was het beleid erop gericht onbewuste of bewuste fouten bij aanvragen of wijzigingen van toeslagen te voorkomen. Daarom werd ook in de beginjaren al ingezet op massaal toezicht en fraudebestrijding.
‘De Rechters’
De laatste jaren wordt de fraudejacht verder opgevoerd. Tussen de documenten zit een memo uit 2016 met de titel ‘De Rechters’. In het stuk wordt geschetst hoe ambtenaren die zichzelf ‘De Rechters’ hebben gedoopt, gaan bepalen wie in de categorie ‘hoog risico’ valt en aan strengere controle wordt onderworpen.
Ook hier ontbreekt gedegen juridische grondslag en lijkt sprake van willekeur. De Belastingdienst zegt dat uiteindelijk niet is doorgegaan met deze manier van risicoselectie en dat de benaming ‘De Rechters’ met de kennis van nu ‘een wat ongelukkige aanduiding’ is.
Afwijkende behandeling
Heb je eenmaal het stempel fraudeur, dan kom je daar niet meer van af. In stukken uit 2007 wordt al gesproken over ‘automatisch continueren van de afwijkende behandeling’. Met andere woorden: als je er eenmaal uit bent gepikt, blijft ook voor de jaren daarna een vinkje achter je naam staan. Bij elk volgend contact met de Belastingdienst gaat een alarmbelletje af en word je weer als fraudeur behandeld.
Mensen die op een uitsluitlijst belanden, worden daar niet van op de hoogte gesteld. In een werkinstructie uit 2010 wordt als reden aangevoerd ‘dat de aanvragers zijn betrokken bij een fraudeonderzoek’. Omdat mensen niet weten dat ze als fraudeur te boek staan, kunnen ze zich ook niet verweren of hun onschuld bewijzen.
Ambtenaren worden geacht zich te houden aan het Handboek Toeslagen, waar alle relevante wetten en regels in staan over het al dan niet stopzetten van toeslagen. Daarnaast hanteert de afdeling Toeslagen ook werkinstructies en handleidingen, die vaak niet juridisch zijn getoetst. Eerder doken al tientallen van dit soort instructies op die in strijd waren met wet- en regelgeving. Nu blijkt dat het er veel meer zijn.
Zwarte lijsten
De Belastingdienst houdt ook zwarte lijsten bij van gastouderbureaus die worden verdacht van fraude, blijkt uit de stukken die RTL Nieuws heeft ingezien. Bureaus die op zo’n lijst belanden, wordt niet verteld dat ze extra onder de loep liggen.
Sommige bureaus overleven het jarenlange juridische gevecht dat volgt niet en gooien het bijltje erbij neer. Andere bureaus bestaan nog steeds en hebben jarenlang te maken gehad met dit soort beschuldigingen zonder dat ze het wisten.
Tijdens de parlementaire verhoren over de toeslagenaffaire zeggen topambtenaren dat de regels rond toeslagen te streng waren. Ze konden niet anders dan deze strikt handhaven. De interne documenten vertellen een ander verhaal. Juist het niet-naleven van de regels en het schenden van fundamentele rechten van burgers leidden tot de toeslagenaffaire.
Reactie ministerie
Het ministerie van Financiën zegt in een reactie niet alle door RTL Nieuws aangevoerde stukken te hebben kunnen achterhalen. Wel bevestigt het ministerie dat strikte interpretatie van wet- en regelgeving door de Belastingdienst ook in de beginjaren zeer ingrijpende gevolgen heeft gehad voor mensen.
“Dat is bekend, en dat is ook onderkend”, staat in een schriftelijke reactie. “Juist om die reden heeft het kabinet besloten om ouders te compenseren over de gehele periode sinds de invoering van de kinderopvangtoeslag in 2005.”
Over de Rooie vanwege het Schaliegas – deel 13 – op weg naar de parlementaire enquête gaswinning
commissievoorzitter Tom van der Lee GL
Parlementaire enquête gaswinning binnenkort van start
De Parlementaire enquêtecommissie naar de gaswinning in Groningen is donderdag 11.02.2021 officieel van start gegaan. GL-Kamerlid Van der Lee is gekozen tot commissievoorzitter. Tweede Kamervoorzitter Khadija Arib noemde de start een belangrijk moment. “Ik hoop dat het een klein beetje hoop kan bieden voor de mensen in Groningen.”
AD 12.02.2021
Pas in de zomer van 2022 gaan de openbare verhoren in de parlementaire enquête van start. Dat dat zo lang moet duren, komt omdat de onderzoeksopdracht zo groot is, legt commissievoorzitter Tom van der Lee uit.
’60 jaar gaswinning’
“Het gaat over 60 jaar gaswinning. Er zijn tientallen instellingen bij betrokken geweest; ministeries, toezichthouders, de NAM, Shell, Exxon, en vele organisaties. Het gaat veel tijd kosten om alle informatie, alle stukken boven tafel te halen, te analyseren en vele gesprekken te voeren voor je getuigen openbaar kunt verhoren.”
Record gaswinning in Groningen ondanks aardbevingen
‘Hoe heeft dit kunnen gebeuren?’
De commissie gaat zich richten op de gaswinning in Groningen vanaf 1959. De opbrengsten van de gaswinning waren groot, maar de schade voor gedupeerden inmiddels ook.
“De belangrijkste vraag is hoe dit ooit zo heeft kunnen gebeuren”, zegt Van der Lee. “Hoe hebben alle voordelen van de gaswinning ertoe geleid dat we niet voldoende oog hebben gehad voor de negatieve gevolgen ervan?”
En een heel belangrijke vraag die de commissie wil beantwoorden: waarom moest het zo lang duren voor de gaskraan dicht kon? Onder minister Kamp, in kabinet Rutte II, zijn recordhoeveelheden gas gewonnen, ondanks het feit dat Groningen toen al regelmatig te maken kreeg met flinke aardbevingen.
Telegraaf 13.02.2021
Gaskraan kon toch dicht !!??
Volgens minister Kamp kon Nederland niet zonder het Gronings gas. Maar onder minister Wiebes bleek de gaskraan ineens toch dicht te kunnen, en veel sneller dan gedacht.
Waar het kabinet er eerst nog vanuit ging dat de gaskraan vanaf 2030 helemaal zou dichtgaan, ziet het er nu naar uit dat er al in 2022 geen gas meer gewonnen zal worden in Groningen.
Wiebes: gaskraan ‘zo snel mogelijk’ verder dicht
Er wordt volgend jaar toch iets meer gas gewonnen uit het Groningerveld dan aanvankelijk gepland was, zo meldt het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) donderdag 11.02.2021. In het gasjaar 2021, dat in oktober van dit jaar start, moet 3,9 miljard kuub gas worden gewonnen, blijkt uit een raming van netbeheerder GTS. Dat is 0,8 miljard kuub meer dan eerder werd gedacht.
Dat er toch meer moeten worden gewonnen dan aanvankelijk begroot, komt doordat er meer marktvraag is. In september neemt demissionair minister Bas van ’t Wout (EZK) een definitief besluit over de gaswinning in het gasjaar 2021. De winning van 3,9 miljard kuub is wel een halvering ten opzichte van het huidige gasjaar, waarin 8,1 miljard kuub omhoog moet worden gehaald.
Maar vanaf medio 2022 moet de gaskraan in het Groningerveld dichtgaan. Dit moet de kans op aardbevingen in Groningen terugdringen. De Groningers hebben al jaren te lijden onder schade als gevolg van aardbevingen in het gebied.
Echter toch gaat de kraan niet definitief dicht. Als er namelijk uitzonderlijke weersomstandigheden zijn, is er wellicht toch gas uit het gebied nodig. Daarom blijven enkele winningsinstallaties stand-by staan. “Op die manier is een klein aantal stations gebruiksklaar als dat plotseling nodig is, bijvoorbeeld bij een extreem strenge winter”
‘Eindelijk antwoorden’
Het loste de problemen voor de Groningers overigens niet op. Veel bewoners zitten nog steeds vast in een onduidelijk moeras van afhandeling van schade van hun huis en de versterking ervan.
Toch denkt Van der Lee dat het belangrijk is dat de enquête nu van start gaat. “We weten nog niet hoe lang de gevolgen nog voelbaar zullen zijn. Er is echt een enorme behoefte, zeker ook in Groningen, om nu eindelijk eens antwoord te krijgen op veel prangende vragen.”
Ook denkt hij dat de enquête Groningers zelfs vooruit kan helpen. “Het kan zijn dat wij tot oordelen komen en tot nieuwe adviezen over beleid die nog een verschil kunnen maken.”
Ruim 800 schademeldingen na aardbevingen in Groningen
Cynisme
Elders in Den Haag wordt met enig cynisme vast vooruitgekeken naar de resultaten van de enquête. Rond het kabinet wordt gesuggereerd dat de bewindspersoon die in het volgende kabinet het dossier Groningen onder zich krijgt, zich maar beter kan voorbereiden op een vervroegde aftocht.
“Misschien moeten we gewoon een losse staatssecretaris voor Groningen aanstellen”, suggereerde een ingewijde eerder. “Die weet dan meteen waar hij aan toe is.”
Toeslagenaffaire
En toen het huidige kabinet zich beraadde op de politieke gevolgen van de parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslagen, werd door ingewijden ook meermaals naar de parlementaire enquête Groningen gewezen.
“Als we hierom aftreden, kunnen we over drie jaar zeker ook weer opnieuw aftreden als Groningen klaar is?” smaalde een bron toen. “Want daar is ook heel wat mis gegaan. Of moeten we dan zeggen dat Groningers minder belangrijk zijn dan de ouders in de toeslagenaffaire?”
De conclusies van de parlementaire enquête worden in 2023 verwacht.
Advies aan kabinet: ‘Crisisaanpak voor gevolgen gaswinning Groningen nodig’
Baudet wil door met gasboringen Groningen !!
De gaswinning in Groningen moet doorgaan, omwonenden moeten een ton op de rekening krijgen en aandelen in de aardoliemaatschappij NAM. Dat vindt Forum-leider Thierry Baudet. ,,Het is ongelooflijke rijkdom.’’
Baudet was als laatste te gast in de liveshow De Lijsttrekkers van deze site en herhaalde daar dat de gasboringen in Groningen door moeten gaan. Een bezorgde kijker uit het noorden vroeg wat de FvD-lijsttrekker zou doen voor zijn provincie, waarop Baudet zei: ,,Maak iedere Groninger aandeelhouder van de NAM, stort een ton op de rekening, koop mensen uit, regel een perfecte schadeloosstelling. Dat kan in één of twee weken geregeld zijn.”
Volgens Baudet zit er in Groningen ‘ongelooflijke rijkdom’ in de grond. ,,We willen doorgaan met boren. Het duurt een jaar of twee om het te regelen, maar dit is toch een no-brainer? Of we kopen mensen uit, of ze krijgen een aandeel in de NAM. Ze zijn altijd beter af dan nu. Het is toch absurd dat je 500 miljard euro in de grond laat zitten?” Het kabinet besloot na hevige aardbevingen dat de gaswinning in Groningen versneld moet stoppen.
lees: kamerbrief over raming gaswinning groningen 2021-2022 en verder 11.02.2021
lees: bijlage 1 brief advies leveringszekerheid van gasunie transport 29.01.2021
lees: bijlage 2 winter report 2021
lees: bijlage 3 brief van de mijnraad 21.12.2020
lees: bijlage 4 brief aan de nederlandse aardolie maatschappij
lees: kamerbrief over wetsvoorstel wat na nul wetswijzigingen in verband met de definitieve sluiting van het groningenveld 24.11.2020
lees: kamerbrief over bestuurlijke afspraken aardbevingsgebied groningen 06.11.2020
lees: bestuursakkoord groningen opgemaakte versie 06.11.2020
lees: advies over gebruik tijdvak 23.09.2020
lees: advies beoordeling zandplaten zuid 25.06.2020
lees: Overzicht deelnemende gemeenten proeftuinen aardgasvrije wijken 2e ronde 2020
lees: Proeftuinen aardgasvrije wijken 2e ronde
lees: kamerbrief over actualisering monitoringsparameters groningenveld 15.10.2020
lees: kamerbrief over voorstel tot wijziging tijdelijke wet groningen 14.10.2020
lees: bijlage uht wijziging mijnbouwregeling
lees: Subsidieregeling versterking gebouwen Groningen 02.10.2020
lees: kamerbrief over vergoedingen en tegemoetkomingsregeling voor huurders 01.10.2020
lees: akkoord gelijktrekken vergoedingen voor eigenaren en huurders
lees: beleidsregel tegemoetkoming huurders woningcorporaties aardbevingsgebied groningen
lees: kamerbrief over gaswinningsniveau groningen gasjaar 2020-2021 21.09.2020
lees: bijlage advies over de capaciteitsafbouw en sluitingsvolgorde clusters groningen
lees: bijlage advies sluitingsvolgorde productielocaties en minimumflow situatie
lees: bijlage l gas market conversion review
lees: bijlage mijnraadadvies sluiting productielocaties en minimum flow groningenveld
lees: bijlage nieuwe mogelijkheid om groningenproductie voor gasjaar 2020-2021 verder te reduceren
lees: bijlage vaststellingsbesluit groningen gasveld 2020-2021
lees: kamerbrief over voortgang aanpak landelijke afhandeling mijnbouwschade 09.06.2020
lees: bijlage landelijke aanpak afhandeling mijnbouwschade 17.03.2020
Lees ook: Minister Wiebes reageert op bevingen: ‘Begrijpelijk dat ze voor onrust zorgen’
Lees ook: Waarom de aardbevingen nog door blijven gaan
Lees ook: Alles over de aardbevingsproblematiek in Groningen
Zie: Over de Rooie vanwege het Schaliegas – deel 13 – nasleep
zie dan ook: Over de Rooie vanwege het Schaliegas – deel 12 – nasleep
zie verder ook: Over de Rooie vanwege het Schaliegas – deel 11 – nasleep
zie dan ook nog: Over de Rooie vanwege het Schaliegas – deel 10 – nasleep
zie verder dan ook: Over de Rooie vanwege het Schaliegas – deel 9 – nasleep
zie dan verder ook nog: PvdA over de Rooie vanwege het Schaliegas – deel 8 – nasleep
zie ook: PvdA over de Rooie vanwege het Schaliegas – deel 7 – nasleep
zie ook: PvdA over de Rooie vanwege het Schaliegas – deel 6 – nasleep
zie ook: PvdA over de Rooie vanwege het Schaliegas – deel 5
zie ook: PvdA over de Rooie vanwege het Schaliegas – deel 4
zie ook: PvdA-leider Diederik Samsom over de Rooie vanwege het Schaliegas – deel 3
zie ook: PvdA-leider Diederik Samsom over de Rooie vanwege het Schaliegas – deel 2
zie ook: PvdA-leider Diederik Samsom over de Rooie vanwege het Schaliegas – deel 1
AD 11.03.2021 De gaswinning in Groningen moet doorgaan, omwonenden moeten een ton op de rekening krijgen en aandelen in de aardoliemaatschappij NAM. Dat vindt Forum-leider Thierry Baudet. ,,Het is ongelooflijke rijkdom.’’
Baudet was als laatste te gast in de liveshow De Lijsttrekkers van deze site en herhaalde daar dat de gasboringen in Groningen door moeten gaan. Een bezorgde kijker uit het noorden vroeg wat de FvD-lijsttrekker zou doen voor zijn provincie, waarop Baudet zei: ,,Maak iedere Groninger aandeelhouder van de NAM, stort een ton op de rekening, koop mensen uit, regel een perfecte schadeloosstelling. Dat kan in één of twee weken geregeld zijn.”
Volgens Baudet zit er in Groningen ‘ongelooflijke rijkdom’ in de grond. ,,We willen doorgaan met boren. Het duurt een jaar of twee om het te regelen, maar dit is toch een no-brainer? Of we kopen mensen uit, of ze krijgen een aandeel in de NAM. Ze zijn altijd beter af dan nu. Het is toch absurd dat je 500 miljard euro in de grond laat zitten?” Het kabinet besloot na hevige aardbevingen dat de gaswinning in Groningen versneld moet stoppen.
Partij
Baudets Forum voor Democratie viel vorig jaar uiteen na onthulling van antisemitische berichten, veel kopstukken verlieten de partij. Inmiddels staat FvD tussen de drie en vijf zetels in de peilingen. De strijd tegen het coronabeleid is het nieuwe kernpunt.
Fvd-lijsttrekker Thierry Baudet. © Annina Romita
Baudet vindt de aanpak overdreven, corona is ‘niet meer dan een heftige seizoensgriep’, stelt hij: ,,Wat nu gebeurt in de wereld, is een levensgevaarlijke ontwikkeling, we dreigen onze vrijheid definitief kwijt te raken”, zei Baudet. ,,Er zijn 8600 mensen overleden vorig jaar aan corona, dat is evenveel als in het heftige griepseizoen van jaren geleden.” Het CBS en het RIVM turven overigens duizenden doden meer.
Ontslagrecht soepeler
In de uitzending verdedigde Baudet zijn plan om het ontslagrecht te versoepelen, met als doel dat bedrijven ook sneller mensen in dienst durven te nemen. Tegenover soepeler ontslagrecht moet wel een korte, maar hogere ontslagvergoeding staan, vindt hij. ,,Relaties moeten beëindigd kunnen worden, net als in de liefde of de politiek.”
Thierry Baudet. © ANP
Thierry Baudet op verkiezingstournee in Arnhem. © Erik van ’t Hullenaar
Nieuwe studie: schade aan huizen langs aardbevingsgebied niet door bodemdaling
NOS 02.03.2021 Onderzoekers van de TU Delft en onderzoeksinstituut TNO stellen dat schade aan woningen aan de rand van het aardbevingsgebied in Groningen en Drenthe niet het gevolg is van bodemdaling. De bodemdaling gaat volgens de onderzoekers zo geleidelijk, dat die geen invloed heeft op woningen aan de rand van het gaswinningsgebied. Deze conclusie staat haaks op eerdere onderzoeken.
Het Instituut Mijnbouwschade Groningen (IMG) is verantwoordelijk voor de afhandeling van de schademeldingen en moet nu besluiten wat het gaat doen met deze informatie. Sinds deze zomer legde het IMG de afhandeling van 1400 schadezaken aan de rand van het Groningenveld en de gasopslag bij Norg stil in afwachting van dit onderzoek. Dat gebeurde nadat steeds meer extern ingehuurde experts vraagtekens hadden gezet bij de oorzaak van de schade in dit gebied.
‘Niet over een nacht ijs’
Het IMG gaat zich rustig beraden op de uitkomsten voordat het besluit of de ruim 1400 schademeldingen worden toegekend of niet. “We willen niet over een nacht ijs gaan”, zegt een woordvoerder tegen RTV Noord.
Zeker omdat er eerder wel al 700 huishoudens een schadevergoeding hebben gekregen voor schade door bodemdaling. Daar zaten ook woningen tussen aan de rand van het aardbevingsgebied. De vergoedingen werden toegekend op basis van de omgekeerde bewijslast die geldt. Dat betekent dat de NAM moet aantonen dat de schade niet is ontstaan door bodemdaling, in plaats van dat de huiseigenaar moet bewijzen dat het wel zo is.
‘Uitermate teleurstellend’
De conclusies van het rapport vielen burgemeester Smid van de gemeente Noordenveld rauw op zijn dak. “Het is een uitermate teleurstellende uitkomst”, zegt hij tegen RTV Drenthe.
Het rapport zal de komende tijd worden doorgespit door experts op het gemeentehuis en de juridisch adviseur. “We gaan intern in actie komen, maar zullen ook met de provincie en andere belanghebbende gemeenten om tafel. We moeten er alles aan doen om ervoor te zorgen dat mensen een goede schadeafhandeling krijgen.”
De schademelders krijgen naar verwachting voor de zomer uitsluitsel.
BEKIJK OOK;
Afbouw gaswinning Groningen op schema
RO 11.02.2021 De gaswinning uit het Groningenveld kan in het gasjaar 2021/2022 verder naar beneden naar 3,9 miljard kuub. Dat is een halvering ten opzichte van het huidige gasjaar, waarin de gaswinning 8,1 miljard kuub bedraagt. Dit blijkt uit de jaarlijkse raming van netbeheerder GTS. Hiermee ligt de afbouw van de gaswinning uit het Groningenveld op schema. Vanaf het voorjaar van 2022 is naar verwachting in een gemiddeld jaar geen gas meer nodig uit Groningen.
De raming van GTS is iets hoger dan het advies dat GTS in februari 2020 gaf voor het komende gasjaar. De netbeheerder schatte toen nog in dat 3,1 miljard kuub nodig zou zijn. Die lichte verhoging is onder meer een gevolg van de hogere marktvraag in Nederland die volgt uit de Klimaat- en Energieverkenning 2020 van het Planbureau voor de Leefomgeving.
Ondanks de koude temperaturen van de afgelopen dagen is de winter vooralsnog zachter dan gemiddeld. Het temperatuurverloop over het hele jaar bepaalt of de NAM meer of minder dan 8,1 miljard kuub wint in dit gasjaar.
In september neemt de minister van Economische Zaken en Klimaat een definitief besluit voor het gasjaar 2021/2022. Dat is dan het allerlaatste ‘normale’ winningsbesluit voor het Groningenveld.
Gaswinning naar nul
Vanaf medio 2022 is er geen gas meer nodig uit het Groningenveld, in een jaar met gemiddelde weersomstandigheden. Een aantal locaties blijft daarna stand-by; daar zal een beperkte hoeveelheid gas worden gewonnen. Op die manier is een klein aantal stations gebruiksklaar als dat plotseling nodig is, bijvoorbeeld bij een extreem strenge winter, in combinatie met uitval van grote installaties.
Door de gaskraan te sluiten, vermindert de kans op aardbevingen als gevolg van de gaswinning in Groningen. Het kabinet heeft dat rigoureuze besluit genomen met het oog op de veiligheid van de Groningers en de leefbaarheid van de provincie. In het regeerakkoord was oorspronkelijk nog besloten dat de winning de komende jaren rond de 20 miljard kuub zou bedragen.
Ga naar dashboardgroningen.nl voor een overzicht van de voortgang Groningen
Documenten;
Kamerbrief over raming Gaswinning Groningen 2021/2022 en verder
Kamerstuk: Kamerbrief | 11-02-2021
Zie ook;
Volgend jaar iets meer gaswinning in Groningen dan gedacht
NU 11.02.2021 Er wordt volgend jaar iets meer gas gewonnen uit het Groningerveld dan aanvankelijk gepland was, zo meldt het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) donderdag. In het gasjaar 2021, dat in oktober van dit jaar start, moet 3,9 miljard kuub gas worden gewonnen, blijkt uit een raming van netbeheerder GTS. Dat is 0,8 miljard kuub meer dan eerder werd gedacht.
Dat er toch meer moeten worden gewonnen dan aanvankelijk begroot, komt doordat er meer marktvraag is. In september neemt demissionair minister Bas van ’t Wout (EZK) een definitief besluit over de gaswinning in het gasjaar 2021. De winning van 3,9 miljard kuub is wel een halvering ten opzichte van het huidige gasjaar, waarin 8,1 miljard kuub omhoog moet worden gehaald.
Vanaf medio 2022 moet de gaskraan in het Groningerveld dichtgaan. Dit moet de kans op aardbevingen in Groningen terugdringen. De Groningers hebben al jaren te lijden onder schade als gevolg van aardbevingen in het gebied.
Toch gaat de kraan niet definitief dicht. Als er uitzonderlijke weersomstandigheden zijn, is er wellicht toch gas uit het gebied nodig. Daarom blijven enkele winningsinstallaties stand-by staan. “Op die manier is een klein aantal stations gebruiksklaar als dat plotseling nodig is, bijvoorbeeld bij een extreem strenge winter”, schrijft Van ’t Wout.
Lees meer over: Economie Gaswinning Groningen
Toekomstige minister lijkt nu al in de nesten te zitten rond het gas in Groningen
AD 11.02.2021 Pas in de zomer van 2022 begint de parlementaire enquêtecommissie over de Groningse gaswinning met het verhoren van hoofdrolspelers in het dossier. De aankomende minister van Economische Zaken lijkt nú al in de nesten te zitten.
Zestig jaar van gaswinning, aardbevingen, leed én miljarden die in de staatskas stroomden: de gasbel onder Groningen houdt de gemoederen al decennia bezig. Vandaag is de parlementaire enquêtecommissie van start gegaan die duidelijk moet maken hoe de Groningers zó konden lijden onder de gaswinning.
Lees ook;
Welke politici namen aardbevingen als gevolg van de gaswinning voor lief? En wanneer werd duidelijk dat het opboren van gas nadelige gevolgen had? Wie wist daarvan? En waarom duurt het toch zo lang tot getroffen Groningers worden gecompenseerd?
Op die vragen, en vele andere, moet de parlementaire enquêtecommissie antwoord geven. Zo’n commissie is het zwaarste politieke middel van de Tweede Kamer. De Kamerleden in de commissie mogen informatie vorderen en kunnen getuigen onder ede verhoren.
Veel tijd nodig
,,De belangrijkste vraag is hoe dit ooit zo heeft kunnen gebeuren’’, zegt Tom van der Lee (GroenLinks), die vandaag is benoemd tot voorzitter van de commissie. ,,Hoe hebben alle voordelen van de gaswinning ertoe geleid dat we niet voldoende oog hebben gehad voor de negatieve gevolgen?’’
Het duurt tot de zomer van volgend jaar voordat de eerste openbare verhoren worden gehouden. Dat komt volgens Van der Lee doordat de onderzoeksopdracht zo groot is. ,,Het gaat over 60 jaar gaswinning. Er zijn tientallen instellingen bij betrokken geweest; ministeries, toezichthouders, de NAM, Shell, Exxon, en vele organisaties. Het gaat veel tijd kosten om alle informatie, alle stukken boven tafel te halen, te analyseren en vele gesprekken te voeren voor je getuigen openbaar kunt verhoren.’’
Zware conclusies
Het huidige kabinet besloot begin 2018 om de gaskraan in Groningen helemaal dicht te draaien. Dat terwijl het vorige kabinet, Rutte II, met minister Henk Kamp (Economische Zaken) nog recordhoeveelheden gas naar boven pompte. Terwijl toen al bekend was dat de provincie zwaar te lijden had onder aardbevingen.
In politiek Den Haag wordt rekening gehouden met zware conclusies door de commissie. Voor de minister die ná de komende Kamerverkiezingen het gasdossier onder zich krijgt, wordt nu al rekening gehouden met een vroegtijdige aftocht. De gedachte, volgens Haagse bronnen: als de overheid net als bij de toeslagenaffaire heeft gefaald, moeten er óók in het gasdossier politieke gevolgen zijn.
Stieneke van der Graaf (ChristenUnie) is gekozen tot ondervoorzitter van de parlementaire enquêtecommissie. De commissie bestaat verder uit de Kamerleden Dennis Wiersma (VVD), Roy van Aalst (PVV), Anne Kuik (CDA), Tjeerd de Groot (D66), Peter Kwint (SP), Kirsten van den Hul (PvdA) en Femke Merel van Kooten. Kamerleden die bij de komende verkiezingen niet worden herkozen, worden vervangen door een partijgenoot.
GroenLinks-Kamerlid Van der Lee leidt parlementaire enquête gaswinning
NU 11.02.2021 GroenLinks-Kamerlid Tom van der Lee is voorzitter geworden van de parlementaire enquêtecommissie die onderzoek gaat doen naar de gang van zaken rond de gaswinning in Groningen. Hij werd unaniem gekozen door de overige commissieleden.
De vondst van een groot aardgasveld in de Groningse bodem in 1959 droeg de afgelopen decennia fors bij aan de welvaart in Nederland, maar de winning van het gas veroorzaakte talloze aardbevingen in het winningsgebied. Pas heel laat kwam er aandacht voor de schade die de bewoners daardoor leden.
“Zestig jaar gaswinning heeft Nederland veel opgeleverd, maar kent, zeker voor gedupeerden, ook vele schaduwkanten”, zegt Van der Lee. Op zijn initiatief besloot de Tweede Kamer bijna twee jaar geleden dat er een parlementaire enquête moest komen.
Het doel daarvan is inzicht krijgen in hoe belangrijke besluiten rond de gaswinning in de afgelopen zestig jaar tot stand zijn gekomen en hoe verschillende belangen daarbij tegen elkaar zijn afgewogen. De parlementaire enquête is het zwaarste onderzoeksinstrument dat de Kamer daarvoor tot haar beschikking heeft. De commissie kan documenten vorderen en getuigen en deskundigen onder ede horen.
Stieneke van der Graaf (ChristenUnie) is gekozen tot ondervoorzitter. De commissie bestaat verder uit de Kamerleden Dennis Wiersma (VVD), Roy van Aalst (PVV), Anne Kuik (CDA), Tjeerd de Groot (D66), Peter Kwint (SP), Kirsten van den Hul (PvdA) en Femke Merel van Kooten-Arissen.
Verhoren vinden volgend jaar plaats
De commissie zal dit jaar nog bezig zijn met opvragen en bestuderen van schriftelijke informatie. De openbare verhoren vinden naar verwachting plaats tussen juni en oktober volgend jaar. Over twee jaar moet het onderzoeksrapport klaar zijn.
Het kabinet besloot in 2018 dat de gaswinning in Groningen helemaal moet stoppen en heeft maatregelen genomen om ervoor te zorgen dat Nederland zo snel mogelijk zonder Gronings gas kan. Naar verwachting kan de gaskraan al volgend jaar vrijwel helemaal dicht.
Lees meer over: Groningen Gaswinning Groningen
GL-Kamerlid Van der Lee voorzitter parlementaire enquete Groningen
MSN 11.02.2021 GL-Kamerlid Tom van der Lee gaat als voorzitter de parlementaire enquêtecommissie over de aardgaswinning in Groningen leiden. De commissie is donderdag officieel van start gegaan, de eerste verhoren beginnen voor de zomer van 2022.
Kamervoorzitter Khadija Arib benadrukt dat de problemen in Groningen nog niet voorbij zijn. „We hopen door de enquête lessen te trekken voor de toekomst. Ik hoop dat het een klein beetje hoop kan bieden voor de mensen in Groningen.”
De enquêtecommissie begint eerst met een onderzoek achter de schermen. Rond de zomer van 2022 beginnen de openbare verhoren. Een parlementaire enquête is het zwaarste politieke middel van de Tweede Kamer. De commissie kan informatie vorderen en getuigen onder ede horen. Begin 2023 is het onderzoeksrapport klaar.
Inkijkje
Voorzitter Van der Lee (GL) legt uit dat het onderzoek helemaal teruggaat naar het begin van de aardgaswinning in 1959. „Het doel is om inzicht te krijgen in besluitvorming en belangenafweging in de afgelopen jaren. Het onderzoek kan bijdragen aan perspectief voor de Groningers.”
In de commissie zitten verder Kamerleden Dennis Wiersma (VVD), Roy van Aalst (PVV), Anne Kuik (CDA), Tjeerd de Groot (D66), Peter Kwint (SP), Kirsten van den Hul (PvdA), Stieneke van der Graaf (ChristenUnie) en eenpitter Femke Merel van Kooten-Arissen.
BEKIJK OOK:
Drempel om geld te lenen gaat omhoog
BEKIJK OOK:
Kamer wil parlementaire enquête toeslagenaffaire, verhoren voor zomer 2022
Verkiezingen
Opvallend is dat de commissie al voor de verkiezingen wordt geïnstalleerd. Het is niet zeker of de commissieleden na de stembusgang nog wel Kamerlid zijn. Politici die niet herkozen worden mogen na de verkiezingen worden vervangen door een ander lid van de fractie. Voorzitter Van der Lee zegt dat er bewust is aangedrongen op een snelle installatie voor de verkiezingen vanwege de complexiteit van het onderzoek. „We kunnen niet anderhalve maand langer wachten.”
BEKIJK MEER VAN; verkiezingen Tom van der Lee Groningen
GL-Kamerlid Van der Lee voorzitter parlementaire enquête Groningen
NOS 11.02.2021 GroenLinks-Kamerlid Van der Lee is de voorzitter van de parlementaire enquêtecommissie naar de gaswinning in Groningen. Hij is gekozen door de andere commissieleden. De parlementaire enquête is er gekomen door een motie van zijn hand, die in maart 2019 door de hele Tweede Kamer werd aangenomen.
De commissie is vandaag geïnstalleerd. Vicevoorzitter is ChristenUnie-Kamerlid Van der Graaf. Verder zitten in de commissie de Kamerleden Van Aalst (PVV), De Groot (D66), Wiersma (VVD), Kuik (CDA), Van den Hul (PvdA), Kwint (SP) en het onafhankelijke lid Van Kooten-Arissen.
De parlementaire enquête moet inzicht geven “in de besluitvorming en belangenafwegingen van de afgelopen zestig jaar en om te komen tot waarheidsvinding” over de aardgaswinning in Groningen. Die is, volgens de voorzitter, in die periode van succesverhaal een hoofdpijndossier geworden. “De schaduwkanten, de aardbevingen en de vele gedupeerden overheersen nu het beeld.”
Openbare verhoren in 2022
De commissie wil uitzoeken hoe het zover heeft kunnen komen en welke lessen er geleerd kunnen worden. Ze begint met het opvragen van documenten, dossieronderzoek en gesprekken met deskundigen. De openbare verhoren van getuigen onder ede beginnen naar verwachting voor de zomer van 2022. Het is de bedoeling om begin 2023 het onderzoeksrapport te presenteren
Er is bewust voor gekozen om de commissie nog voor de verkiezingen in maart te laten beginnen, zei voorzitter Van der Lee, hoewel de kans bestaat dat de commissieleden niet opnieuw tot Kamerlid gekozen worden en dus al snel vervangen zullen worden. “We willen niet nog anderhalve maand wachten, want er is veel werk aan de winkel.”
BEKIJK OOK;
Parlementaire enquêtecommissie Groningen van start: ‘Moet hoop bieden’
MSN 11.02.2021 De parlementaire enquêtecommissie naar de gaswinning in Groningen is vandaag officieel van start gegaan. GroenLinks-kamerlid Tom van der Lee is gekozen tot commissievoorzitter. Tweede Kamervoorzitter Khadija Arib noemde de start een belangrijk moment. “Ik hoop dat het een klein beetje hoop kan bieden voor de mensen in Groningen.”
Pas in de zomer van 2022 gaan de openbare verhoren in de parlementaire enquête van start. Dat dat zo lang moet duren, komt omdat de onderzoeksopdracht zo groot is, legt commissievoorzitter Tom van der Lee uit.
’60 jaar gaswinning’
“Het gaat over 60 jaar gaswinning. Er zijn tientallen instellingen bij betrokken geweest; ministeries, toezichthouders, de NAM, Shell, Exxon, en vele organisaties. Het gaat veel tijd kosten om alle informatie, alle stukken boven tafel te halen, te analyseren en vele gesprekken te voeren voor je getuigen openbaar kunt verhoren.”
Record gaswinning in Groningen ondanks aardbevingen
‘Hoe heeft dit kunnen gebeuren?’
De commissie gaat zich richten op de gaswinning in Groningen vanaf 1959. De opbrengsten van de gaswinning waren groot, maar de schade voor gedupeerden inmiddels ook.
“De belangrijkste vraag is hoe dit ooit zo heeft kunnen gebeuren”, zegt Van der Lee. “Hoe hebben alle voordelen van de gaswinning ertoe geleid dat we niet voldoende oog hebben gehad voor de negatieve gevolgen ervan?”
En een heel belangrijke vraag die de commissie wil beantwoorden: waarom moest het zo lang duren voor de gaskraan dicht kon? Onder minister Kamp, in kabinet Rutte II, zijn recordhoeveelheden gas gewonnen, ondanks het feit dat Groningen toen al regelmatig te maken kreeg met flinke aardbevingen.
Gaskraan kon toch dicht
Volgens minister Kamp kon Nederland niet zonder het Gronings gas. Maar onder minister Wiebes bleek de gaskraan ineens toch dicht te kunnen, en veel sneller dan gedacht.
Waar het kabinet er eerst nog vanuit ging dat de gaskraan vanaf 2030 helemaal zou dichtgaan, ziet het er nu naar uit dat er al in 2022 geen gas meer gewonnen zal worden in Groningen.
Wiebes: gaskraan ‘zo snel mogelijk’ verder dicht
‘Eindelijk antwoorden’
Het loste de problemen voor de Groningers overigens niet op. Veel bewoners zitten nog steeds vast in een onduidelijk moeras van afhandeling van schade van hun huis en de versterking ervan.
Toch denkt Van der Lee dat het belangrijk is dat de enquête nu van start gaat. “We weten nog niet hoe lang de gevolgen nog voelbaar zullen zijn. Er is echt een enorme behoefte, zeker ook in Groningen, om nu eindelijk eens antwoord te krijgen op veel prangende vragen.”
Ook denkt hij dat de enquête Groningers zelfs vooruit kan helpen. “Het kan zijn dat wij tot oordelen komen en tot nieuwe adviezen over beleid die nog een verschil kunnen maken.”
Ruim 800 schademeldingen na aardbevingen in Groningen
Cynisme
Elders in Den Haag wordt met enig cynisme vast vooruitgekeken naar de resultaten van de enquête. Rond het kabinet wordt gesuggereerd dat de bewindspersoon die in het volgende kabinet het dossier Groningen onder zich krijgt, zich maar beter kan voorbereiden op een vervroegde aftocht.
“Misschien moeten we gewoon een losse staatssecretaris voor Groningen aanstellen”, suggereerde een ingewijde eerder. “Die weet dan meteen waar hij aan toe is.”
Toeslagenaffaire
En toen het huidige kabinet zich beraadde op de politieke gevolgen van de parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslagen, werd door ingewijden ook meermaals naar de parlementaire enquête Groningen gewezen.
“Als we hierom aftreden, kunnen we over drie jaar zeker ook weer opnieuw aftreden als Groningen klaar is?” smaalde een bron toen. “Want daar is ook heel wat mis gegaan. Of moeten we dan zeggen dat Groningers minder belangrijk zijn dan de ouders in de toeslagenaffaire?”
De conclusies van de parlementaire enquête worden in 2023 verwacht.
Advies aan kabinet: ‘Crisisaanpak voor gevolgen gaswinning Groningen nodig’
RTL Nieuws; NAM Royal Dutch Shell Gaswinning Groningen
De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de nasleep deel 2
AD 26.01.2021
0verheid moet private schulden toeslagouders overnemen
De Tweede Kamer wil dat de overheid de private schulden overneemt van de gedupeerden van de toeslagenaffaire, als de betrokken private partijen zelf niet bereid zijn die schulden kwijt te schelden. Een motie daarover van de PVV is aangenomen. Met private schulden wordt bedoeld alle openstaande bedragen die ouders hebben staan bij bedrijven of andere niet-overheidsorganisaties.
Eerder besloot het kabinet dat de gedupeerden hun schulden bij overheidsinstanties niet meer hoeven te betalen. Daarmee wordt voorkomen dat de ouders, die allemaal ten minste 30.000 euro krijgen van het kabinet, een groot deel van dat bedrag weer moeten inleveren bij schuldeisers.
Telegraaf 27.01.2021
Ook publieke instellingen als het CAK, het UWV, de Sociale Verzekeringsbank en de gemeenten doen mee aan de kwijtschelding. Staatssecretaris Van Huffelen riep private schuldeisers, zoals banken, energiebedrijven en woningcorporaties, op hetzelfde te doen. Omdat ze daarover nog met hen in gesprek is, was zij in het debat over de toeslagenaffaire tegen de PVV-motie.
Vele tientallen miljoenen
Geschat wordt dat de gedupeerde ouders bij elkaar vele tientallen miljoenen euro’s aan schulden bij de overheid hebben openstaan. Om hoeveel geld het gaat bij schulden in de private sector is onbekend. De Tweede Kamer wil ook dat negatieve BKR-registraties over de schulden van de gedupeerden zo snel mogelijk worden verwijderd.
Een ander voor de gedupeerden belangrijk besluit van de Kamer is dat de schaderegeling ook gaat gelden voor de partners, ex-partners en de kinderen van de gedupeerden. Tot nog toe stonden de regelingen alleen open voor de personen die als aanvrager van de kinderopvangtoeslag staan geregistreerd.
AD 28.01.2021
Belastingdienst gaat iedereen informeren die op geheime zwarte lijst stond
Iedereen die op de geheime zwarte lijst van de Belastingdienst stond die vorig jaar aan het licht kwam, krijgt hierover komende maanden een brief. De Tweede Kamer had daarop aangedrongen. Burgers kwamen op deze zwarte lijst vanwege vermoedens of signalen van fraude.
Uit onderzoek van RTL Nieuws en Trouw bleek vorig jaar dat de Belastingdienst er jarenlang een geheim registratiesysteem op nahield, de zogenaamde Fraude Signaleringsvoorziening (FSV). In dit systeem werden gegevens bijgehouden van burgers die werden verdacht van fraude. Mensen op deze zwarte lijst hoorden daar niets over en konden zich ook niet verweren.
Wie in het systeem terechtkwam werd bestempeld én behandeld als mogelijke fraudeur. Nadat dit aan het licht was gekomen, werd de zwarte lijst uit de lucht gehaald. Om hoeveel mensen het gaat, is nog steeds niet duidelijk.
Onacceptabel
Er is nu ook een interne werkinstructie opgedoken die de keiharde handelwijze van de Belastingdienst bevestigt. Stond je geregistreerd in de Fraude Signaleringsvoorziening of had je een belastingschuld van boven de 10.000 euro, dan werd een verzoek tot schuldsanering altijd afgewezen.
“Dan werd er zonder verdere inhoudelijke toetsing van uitgegaan dat de burger niet te goeder trouw was”, schrijft staatssecretaris Vijlbrief (Financiën) aan de Tweede Kamer. “Dat is onacceptabel.” Onderzocht wordt nog hoeveel mensen de dupe zijn geworden van deze aanpak.
Geheime zwarte lijst Belastingdienst over ‘verdachte’ burgers
Bij doorlichting van de dienst is aan het licht gekomen dat bij de Douane toch nog een systeem actief is waarin de tweede nationaliteit van burgers wordt bijgehouden. Deze informatie had in 2015 al moeten worden gewist, maar een kopie bleek nog steeds actief. Zo bleef de tweede nationaliteit van ruim een miljoen burgers geregistreerd. Of deze kopie ook is gebruikt, wordt nog onderzocht.
Beerput
SP-kamerlid Renske Leijten is geschokt over alle informatie die nu weer naar buiten komt. “De beerput gaat steeds verder open”, zegt ze. “Maar nog altijd tasten we in het duister over hoeveel mensen nu gedupeerd zijn door dit schandaal. We zijn er vrees ik nog lang niet.” Komende maandag is er weer een Kamerdebat over het onderwerp.
Staatssecretaris door stof over zwarte lijst Belastingdienst: ‘Dit kan zo niet’
Telegraaf 27.01.2021
Parlementaire enquête
Ook komen er twee externe onderzoeken naar de rechtsbescherming van burgers en het functioneren van de rechtsstaat. Ook de Belastingdienst en verschillende overheidsinstanties worden doorgelicht op discriminerend beleid.
Zo’n ‘echte’ enquête kost meer tijd, en de commissie krijgt ook meer bevoegdheden. Wel zal de enquête niet alleen over de problemen bij de Belastingdienst gaan, maar ook over die bij andere uitvoeringsorganisaties zoals het UWV en het CBR. Het onderzoek moet gaan over zowel de dienstverlening, de handhaving als de fraudebestrijding bij die overheidsdiensten.
Over een voorstel van de SP om een parlementaire enquête te organiseren wordt later gestemd. De SP vindt zo’n onderzoek nodig omdat volgens de partij nog niet alle informatie naar boven is gekomen tijdens de parlementaire ondervraging van eind vorig jaar. Maar daar zijn nog niet alle partijen van overtuigd en dus past de SP dat voorstel nog aan.
Wel is de hele Kamer het erover eens dat er nog voor de kabinetsformatie een plan moet liggen voor de afschaffing van de kinderopvangtoeslag en de invoering van een vervangende regeling.
Kamer besluit nog niet over parlementaire enquête toeslagenaffaire
De Tweede Kamer neemt voorlopig nog geen besluit over een parlementaire enquête naar de toeslagenaffaire. Initiatiefnemer Renske Leijten (SP) brengt haar voorstel vandaag 26.01.2021 nog niet in stemming.
Zoals het er nu naar uitziet is er een nipte meerderheid voor het houden van een enquête naar de dienstverlening, de handhaving en de fraudebestrijding bij de Belastingdienst en andere overheidsdiensten. Van de huidige Tweede Kamer zijn 75 leden voor. VVD, CDA en SGP zien minder in het houden van een enquête, de PVV heeft nog geen duidelijkheid gegeven. Vanmiddag zou er over gestemd worden.
Lees ook;
Lees ook;
,,Maar ik wil geen krappe meerderheid’’, zegt Leijten. ,,Het is me een lief ding waard als deze enquête breed gedragen wordt.’’ De komende tijd wil ze gaan praten met de PVV en ander partijen om hen over de streep te trekken.
VVD, CDA en SGP hebben grote aarzelingen bij het middel parlementaire enquête. Het onderzoek moet ook gaan over hoe de Tweede kamer zelf in het verleden allerlei wetten heeft goedgekeurd en zelfs aangescherpt waardoor burgers later in de problemen kwamen.
De partijen vinden dat de Kamer niet zichzelf moet controleren, maar dat dat beter door een buitenstaander kan worden gedaan. Er komt hoe dan ook wel een onderzoek door de Raad van Europa naar de rechtsbescherming van burgers in Nederland.
Ook komt er al een enquête aan over de aardgasboringen in Groningen en hebben veel partijen nu al aangekondigd er een te willen over het coronabeleid. Het middel moet niet te vaak worden ingezet, vinden critici.
Ik wil geen krappe meerderheid, aldus Renske Leijten, SP.
Leijten vindt echter dat er wel degelijk ook een parlementaire enquête naar de toeslagenaffaire moet worden gehouden. Daarbij werden duizenden ouders gemangeld door de overheid. Of doordat de belastingdienst hen ten onrechte bestempelde als fraudeur.
Of omdat de wet zó streng was, dat ze door een klein fout bij het invullen van de formulieren al een enorm bedrag moesten terugbetalen. ,,Als je wilt dat dit in de toekomst niet nog een keer gebeurt, moet er een enquête komen’’, vindt Leijten.
Nieuw toeslagensysteem
“Er moet een heel nieuw toeslagensysteem komen, te beginnen met de kinderopvangtoeslag”, concludeerde premier Mark Rutte toen hij de val van zijn kabinet aankondigde vanwege de toeslagenaffaire.
Hierin zijn duizenden ouders ten onrechte als fraudeur aangemerkt, moesten ze soms tonnen aan toeslagen terugbetalen en belandden daardoor diep in de problemen.
Basisvoorziening
Veel gezinnen zijn aangewezen op de kinderopvangtoeslag. Bijna 900.000 kinderen genoten in 2019 een vorm van opvang, blijkt uit cijfers van het CBS. Ouders kunnen hiervoor een inkomensafhankelijke vergoeding krijgen van de Belastingdienst. In 2019 keerde de fiscus ruim 3,3 miljard euro uit aan kinderopvangtoeslag, blijkt uit de rijksbegroting.
Ter vergelijking: jaarlijks worden er 8,3 miljoen toeslagen uitgekeerd, goed voor 13 miljard euro. Op de afdeling toeslagen van de Belastingdienst werken ruim 1800 mensen (op een totaal van 30.000 werknemers), van wie er 550 fulltime bezig zijn met de afwikkeling van de toeslagenaffaire.
Rekenvoorbeeld
Een gezin bestaat uit twee kinderen en twee werkende ouders met een gezamenlijk inkomen van 60.000 euro. Beide kinderen gaan drie dagen naar de opvang. Dit kost 2500 euro per maand. Daarvan krijgt het gezin bijna 2100 euro aan toeslag.
Als het aan links ligt, stoppen we helemaal met het kinderopvangtoeslagensysteem. Zowel D66 als GroenLinks en de SP willen van kinderopvang een gratis voorziening maken, net zoals het basis- en voortgezet onderwijs. Ze pleiten voor vier gratis opvangdagen per week, schrijven ze in hun verkiezingsprogramma’s. Hetzelfde geldt voor de PvdA, al noemt die partij geen concreet aantal dagen.
Door de toegang tot de kinderopvang zo laagdrempelig mogelijk te maken, houden ouders meer tijd over om te werken wat zou zorgen voor een hogere arbeidsparticipatie en meer welvaart. Bovendien lopen kwetsbare kinderen minder snel een achterstand op leeftijdsgenootjes op, is de gedachte.
Geen meerderheid
Partijen aan de rechterzijde willen zover niet gaan, waardoor een Kamermeerderheid nog ver weg is. Volgens de VVD, nog altijd aan kop in de peilingen, volstaat een ‘extra kinderopvangtoeslag voor middeninkomens’, schrijven de liberalen in hun conceptprogramma. Daarmee lijkt de VVD voorlopig door te willen gaan met het toeslagenstelsel.
Kosten 5,5 miljard
Als ouders niet meer betalen voor kinderopvang kost het uiteraard nog steeds geld. De kosten voor vier dagen gratis opvang per week voor zowel werkenden als niet-werkenden worden geraamd op 5,5 miljard euro per jaar, berekende het Centraal Planbureau (CPB) vorig jaar op verzoek van de ministeries voor Onderwijs en Sociale Zaken. Een aparte studie naar gratis opvang voor alleen werkenden is niet gedaan.
Het is daarbij nog maar de vraag of ouders (en dan met name vrouwen) daadwerkelijk meer gaan werken, zoals voorstanders betogen. Ouders krijgen er weliswaar zeeën van tijd bij die ze kunnen gebruiken om te werken, maar door de kosteloze opvang verdwijnt ook de noodzaak om geld te verdienen, concludeert het CPB in dezelfde studie.
D66, GroenLinks, PvdA en SP willen hun plannen financieren uit de algemene middelen. Hierdoor gaan bedrijven en hoge inkomens meer belasting betalen. Hun verkiezingsprogramma’s moeten nog worden doorgerekend door het CPB. Die doorrekeningen worden op 1 maart 2021 verwacht, ruim twee weken voor de verkiezingen.
Toeslagaffaire kost de schatkist meer dan verwacht
De regering verwacht dat dit jaar de staatsschuld al oploopt tot boven de Europese norm van 60 procent. Dat schrijft minister van Financiën Wopke Hoekstra aan de Tweede Kamer.
Eind vorig jaar ging de regering er nog van uit dat de staatsschuld net onder die grens zou blijven, maar door de verruiming van het steunpakket afgelopen donderdag en in mindere mate door de maatregelen die werden aangekondigd na het spijkerharde rapport over de kinderopvangtoeslagaffaire, komt het daar naar verwachting dus al in 2021 boven.
Verbeteringen
Er gaat meer geld naar het volledig financieel vergoeden van de getroffen gezinnen dan waar de regering afgelopen november bij de Najaarsnota nog van uitging. En in de nasleep van dat schandaal kondigde het kabinet ook een verbetering van de informatievoorziening en van de dienstverlening aan om dit soort misstanden in de toekomst te voorkomen.
Dat kost niet alleen in 2021 geld. De komende 5 jaar wordt daar bijna 4,5 miljard euro extra voor uitgetrokken. Dat is onder meer bedoeld om de notities van ambtenaren binnen de Rijksoverheid vanaf de zomer ook openbaar te maken en om de informatievoorziening binnen de Belastingdienst op orde te brengen.
In de verhoren erkenden meerdere (oud-)ambtenaren van de Belastingdienst en (oud-)bewindslieden dat de informatievoorziening binnen de dienst een bende is. En dat dat er mede voor heeft gezorgd dat de problemen met de kinderopvangtoeslag pas zo laat voor de volle omvang duidelijk waren. Met alle gevolgen voor de gezinnen van dien.
Daarnaast gaat er extra geld naar de gemeenten en uitvoeringsinstanties om daar de dienstverlening te verbeteren. Zo moeten er meer loketten van bijvoorbeeld de Belastingdienst en het UWV komen waar mensen fysiek geholpen kunnen worden.
Op korte termijn geen consequenties
Overigens heeft het op korte termijn geen consequenties dat de staatsschuld oploopt tot boven de 60 procent. Door de coronacrisis mogen de Europese begrotingsregels tijdelijk worden losgelaten. Op de langere termijn moet die wel weer onder de grens komen.
Bekijk hier; ons dossier over de toeslagenaffaire. RTL
meer: Van affaire tot val kabinet NOS
Meer: Menno Snel RTL
Meer: Belastingdienst RTL
Meer: Toeslagenaffaire Belastingdienst RTL
Meer: belastingen Telegraaf
Meer: Jaap Uijlenbroek Telegraaf
Meer: Belastingdienst Telegraaf
Meer: Toeslagenaffaire NU
dossier: Kinderopvangtoeslag Trouw
lees: Ontslagaanvraag kabinet 15.01.2021
lees: Reactie op rapport ‘Ongekend Onrecht’ van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag 15.01.2021
lees: Toelichting Catshuisregeling Kinderopvangtoeslag
lees: Budgettair kader maatregelen
lees: Overzicht _en_toelichting specifieke maatregelen Toeslagen en Belastingdienst
lees: Besluit forfaitair bedrag en verruiming compensatieregeling
lees: Managementteam van de_belastingdienst toeslagen, stukken die 2,5 jaar voor bijna iedereen zijn achtergehouden_ 23.12.2020
lees: vragen Verslag_van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag ‘Ongekend onrecht’ 23.12.2020
lees: brief 2e kamer Herstel_Toeslagen 22.12.2020
lees: eindverslag parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag 17.12.2020
lees: Kamermotie Kwint en Leijten (1) 15.12.2020
lees: Kamermotie Kwint en Leijten (2) 15.12.2020
lees: Kamermotie Kwint en Leijten (3) 15.12.2020
lees: 0a eindrapportage alternatieven voor het toeslagenstelsel
lees: 0b beleidsopties h5 voor alternatieven voor het toeslagenstelsel
lees: Aanbiedingsbrief Eindrapportage Alternatieven voor het toeslagenstelsel voor de Tweede Kamer 14.12.2020
lees: bijlage 1 verantwoording onderzoek doenvermogen
lees: bijlage 2 rapportage toeslagen en doenvermogen
lees: bijlage 3 achtergrond bij integrale vereenvoudiging belastingen en toeslagen
lees: bijlage 4 aanbiedingsbrief weging op de hand alternatieven toeslagenstelsel 19.11.2020
lees: bijlage 5 wegingen op de hand
lees: bijlage 6 cpb notitie doorrekening beleidsopties voor een alternatief toeslagenstelsel
lees: Infographic Alternatieven voor het toeslagenstelsel
lees: brief signalen ten aanzien opzet grove schuld 27.11.2020
lees: bijlage memo tg 304 versnellingsmaatregelen 09.01.2016
Lees: Kabinet opnieuw bijeen over toeslagenaffaire. Treedt de regering af? Elsevier 12.01.2021
Lees: Natuurlijk moet het kabinet aftreden om de toeslagenaffaire. En wel hierom ! Elsevier 12.01.2021
Lees: Geachte Lodewijk Asscher, verscheur uw brief en treedt terug Elsevier 09.01.2021
Lees: Is 30.000 euro compensatie eerste stap of koopt kabinet aftreden af? Elsevier 23.12.2020
lees: ‘Rutte-doctrine’ onder vuur: proloog verkiezingsstrijd Elsevier 22.12.2020
lees: Keihard rapport toeslagenaffaire: zijn er consequenties? Elsevier 21.12.2020
lees: De toeslagenaffaire kent één hoofdschuldige: het parlement Elsevier 20.12.2020
lees: Verhoren toeslagendrama klaar: niemand wist van of deed iets aan ontspoorde aanpak Elsevier 27.11.2020
lees: Toeslagenstelsel is absurd, blijkt uit gehaspel bij enquête. Stop ermee Elsevier 27.11.2020
Zie: De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de nasleep – deel 1
Zie verder: De val van Rutte III vanwege het gedonder met de belastingdienst
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 26 – nasleep POK – deel 2
Zie verder dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 25 – nasleep POK – deel 1
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 24 – nasleep
Zie verder ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 23 – nasleep
Zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 22 – nasleep
Zie verder : De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 21 – nasleep
Zie dan verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 20 – nasleep
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 19 – nasleep
Zie verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 18 – nasleep
Zie verder dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 15 – nasleep rapport commissie Donner
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 11 – nasleep rapport commissie Donner
Zie verder ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 10 – rapport commissie Donner
Zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 9
Zie verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 8
Zie verder dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 7
En zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 6
Zie dan ook nog verder: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 5 – commissie Donner
Zie verder dan ook: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 4 – commissie Donner
en zie dan ook nog: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 3
en zie verder dan ook: Voorheen Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en staatssecretaris Menno Snel (Financiën) het Gedonder met de belastingdienst – deel 2
en verder zie dan ook nog: Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en het Gedonder met de belastingdienst deel 1
Eerste ouders toeslagenaffaire ontvangen 30.000 euro
NOS 28.01.2021 Vandaag krijgt de eerste groep van 470 gezinnen die gedupeerd zijn door de overheid in de kinderopvangtoeslagaffaire hun compensatie van 30.000 euro.
Het kabinet had eerder al aangekondigd dat voor het eind van de maand de eerste groep ouders de compensatie van minimaal 30.000 euro zou krijgen. Iedereen die zich voor 15 februari 2021 meldt, is beloofd voor 1 mei te zijn gecompenseerd.
Om te voorkomen dat die 30.000 euro gelijk wordt ingenomen door schuldeisers, heeft staatssecretaris Van Huffelen van Financiën eerder toegezegd dat alle overheidsschulden zullen worden kwijtgescholden. Ook publieke instellingen als het CAK, het UWV, de Sociale Verzekeringsbank en de gemeenten doen mee aan de regeling.
Oproep genegeerd
Ze riep de private schuldeisers, zoals banken en woningcorporaties, op datzelfde te doen. Maar veel van hen negeren die oproep van de staatssecretaris. En dat betekent dat als zij compensatie van de overheid krijgen, de ouders alsnog niet veel van de toegezegde 30.000 euro zullen overhouden. Mede daardoor is lang niet iedereen blij met de nieuwe regeling.
Volgens een woordvoerder van het ministerie van Financiën speelt dat probleem nauwelijks bij de groep die vandaag zijn geld krijgt. Het ministerie zegt de situatie van die ouders te kennen, doordat ze afgelopen jaar al in een compensatietraject via de oude regelingen zaten en toen bijvoorbeeld al afspraken met de schuldeisers zijn gemaakt. En doordat de regeling eind 2020 werd verruimd, krijgen zij nu een nastorting om het bedrag aan te vullen tot 30.000 euro.
Schulden overnemen
Voor de andere ouders die later worden gecompenseerd dreigt nog wel dat private schuldeisers een claim leggen op (een deel van) de 30.000 euro. Om dat te voorkomen, vinden achter de schermen gesprekken plaats. Tot nu toe heeft dat nog niet geleid tot een sluitende oplossing.
Ook de Tweede Kamer wil dat er een oplossing voor komt. Per motie heeft een meerderheid zelfs uitgesproken dat de overheid zo nodig die private schulden moet overnemen.
Het ministerie van Financiën denkt dat in potentie 26.000 gezinnen recht hebben op compensatie. Tot vandaag hebben zo’n 16.000 gezinnen zich gemeld.
Sommige gedupeerden van de toeslagenaffaire komen door de compensatie van 30.000 euro juist in de problemen. In podcast De Dag vandaag het verhaal van één van hen. Je kunt de podcast hier beluisteren.
BEKIJK OOK;
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/8ebd73a0-6183-11eb-937b-0255c322e81b.jpg)
Eerste groep slachtoffers toeslagenaffaire krijgt donderdag beloofde compensatie
Telegraaf 28.01.2021 De eerste 470 toeslagenouders hebben de in december beloofde compensatie donderdag op de rekening staan. Dat meldt het ministerie van Financiën. De compensatie van deze gedupeerden van het toeslagenschandaal is aangevuld tot 30.000 euro, zoals het kabinet meer dan een maand geleden had toegezegd.
Een woordvoerder van de belastingdienst vertelt dat het gaat om een aanvulling tot dat bedrag, omdat deze groep al duidelijk in beeld was bij de Belastingdienst. In veel gevallen hebben zij al een eerdere compensatie gekregen.
De Belastingdienst heeft in totaal zo’n 16.000 ouders in beeld. Iedereen die zich voor 15 februari heeft gemeld bij de Belastingdienst, moet in principe voor 1 mei de beloofde 30.000 euro krijgen. Gedupeerde ouders die recht hebben op een hogere compensatie, krijgen later extra geld.
Het kabinet kwam met de 30.000 euro na het vernietigende toeslagenrapport van de commissie-Van Dam. Uiteindelijk trad het kabinet terug wegens de harde conclusies in dat rapport.
BEKIJK MEER VAN; misdaad, recht en justitie Belastingdienst
Eerste 470 gedupeerde ouders ontvangen vandaag in december beloofde compensatie toeslagenaffaire
AD 28.01.2021 De eerste 470 toeslagenouders hebben de in december beloofde compensatie vandaag op de rekening staan. Dat meldt het ministerie van Financiën. De compensatie van deze gedupeerden van het toeslagenschandaal is aangevuld tot 30.000 euro, zoals het kabinet meer dan een maand geleden had toegezegd.
Het gaat om een aanvulling tot dat bedrag, omdat deze groep al duidelijk in beeld was bij de Belastingdienst, zegt een woordvoerder na een bericht van RTL Nieuws. In veel gevallen hebben zij al een eerdere compensatie gekregen.
De Belastingdienst heeft in totaal zo’n 16.000 ouders in beeld. Iedereen die zich voor 15 februari heeft gemeld bij de Belastingdienst, moet in principe voor 1 mei de beloofde 30.000 euro krijgen. Gedupeerde ouders die recht hebben op een hogere compensatie, krijgen later extra geld.
Het kabinet kwam met de 30.000 euro na het vernietigende toeslagenrapport van de commissie-Van Dam. Het kabinet trad uiteindelijk terug wegens de harde conclusies in dat rapport.
Lees ook;
Eerste 470 ouders krijgen 30.000 euro compensatie
RTL 28.01.2021 Zo’n vijfhonderd gedupeerden van de toeslagenaffaire ontvangen vandaag de beloofde compensatie. In december maakte het kabinet bekend dat alle ouders ten minste 30.000 euro krijgen. Iedereen die nu in beeld is krijgt het geld voor 1 mei overgemaakt.
Eerst zijn gedupeerden aan de beurt die eerder al compensatie hebben gehad. Het bedrag dat ze hebben gekregen wordt aangevuld tot 30.000 euro. Een eerste groep van 470 ouders krijgt het geld vandaag op de rekening gestort, zegt het ministerie van Financiën.
De Belastingdienst heeft tot nu toe zo’n 16.000 gedupeerden in beeld. Het streven is om iedereen die zich voor 15 februari heeft gemeld uiterlijk op 1 mei compensatie te geven. Voordat het geld wordt overgemaakt, wordt wel gecontroleerd of iemand echt gedupeerd is.
Slachtoffers toeslagenaffaire krijgen komende maanden 30.000 euro per gedupeerde
Werkelijke schade
Ouders die een hoger bedrag aan toeslagen zijn misgelopen of hebben moeten terugbetalen, krijgen ook het bedrag boven de 30.000 euro vergoed.
Wie andere materiële of immateriële schade heeft overgehouden aan de toeslagenaffaire, kan bovendien aankloppen bij de Commissie Werkelijke Schade. Ook kijkt het kabinet wat er verder kan worden gedaan om gedupeerde ouders te helpen hun leven weer op de rit te krijgen.
Gemeenten vinden hulp toeslagenaffaire onvoldoende: ‘Oplossing voor álle schulden’
meer: Roel Schreinemachers Alexandra van Huffelen Ministerie van Financiën Belastingdienst Toeslagenaffaire Belastingdienst
Beloofde compensatie toeslagenaffaire donderdag op rekening eerste ouders
NU 28.01.2021 De eerste 470 gedupeerden van de toeslagenaffaire krijgen donderdag de in december beloofde compensatie overgemaakt, zo meldt het ministerie van Financiën.
Vorige maand maakte het kabinet bekend dat gedupeerde ouders minstens 30.000 euro compensatie krijgen. Wat de ouders donderdag krijgen overgemaakt, gaat in meerdere gevallen om een aanvulling tot dat bedrag. Omdat deze groep al duidelijk in beeld was bij de Belastingdienst, hebben zij eerder al een compensatie gekregen, zegt een woordvoerder van het ministerie van Financiën.
De Belastingdienst heeft in totaal zo’n zestienduizend gedupeerde ouders in beeld. Iedereen die zich voor 15 februari heeft gemeld, moet in principe voor 1 mei de vergoeding krijgen. Gedupeerde ouders die recht hebben op een hogere compensatie, krijgen later extra geld.
Alle gedupeerden krijgen het bedrag ongeacht de schade die ze hebben geleden. Sommigen komen mogelijk in aanmerking voor een hogere vergoeding.
Zie ook: Tijdlijn toeslagenaffaire: Van harde aanpak naar kwijtschelden schulden
Kabinet trad af vanwege affaire
Na meerdere keren te hebben overlegd over de reactie op het vernietigend rapport Ongekend onrecht van eind vorig jaar, maakte het kabinet half januari bekend collectief af te treden. Het gaat de laatste twee maanden als demissionair kabinet verder richting de Tweede Kamerverkiezingen.
Vorige week heeft staatssecretaris van Financiën Alexandra van Huffelen bekendgemaakt dat de schulden die gedupeerden nog hebben bij overheidsinstanties, worden kwijtgescholden. Het gaat onder meer om schulden bij de Belastingdienst, het UWV en de Sociale Verzekeringsbank. Tevens riep de bewindsvrouw andere schuldeisers op om hetzelfde te doen.
Lees meer over: Politiek Binnenland Toeslagenaffaire
Eerste 470 ouders krijgen 30.000 euro compensatie
MSN 28.01.2021 Zo’n vijfhonderd gedupeerden van de toeslagenaffaire ontvangen vandaag de beloofde compensatie. In december maakte het kabinet bekend dat alle ouders ten minste 30.000 euro krijgen. Iedereen die nu in beeld is krijgt het geld voor 1 mei overgemaakt.
Eerst zijn gedupeerden aan de beurt die eerder al compensatie hebben gehad. Het bedrag dat ze hebben gekregen wordt aangevuld tot 30.000 euro. Een eerste groep van 470 ouders krijgt het geld vandaag op de rekening gestort, zegt het ministerie van Financiën.
De Belastingdienst heeft tot nu toe zo’n 16.000 gedupeerden in beeld. Het streven is om iedereen die zich voor 15 februari heeft gemeld uiterlijk op 1 mei compensatie te geven. Voordat het geld wordt overgemaakt, wordt wel gecontroleerd of iemand echt gedupeerd is.
Werkelijke schade
Ouders die een hoger bedrag aan toeslagen zijn misgelopen of hebben moeten terugbetalen, krijgen ook het bedrag boven de 30.000 euro vergoed.
Wie andere materiële of immateriële schade heeft overgehouden aan de toeslagenaffaire, kan bovendien aankloppen bij de Commissie Werkelijke Schade. Ook kijkt het kabinet wat er verder kan worden gedaan om gedupeerde ouders te helpen hun leven weer op de rit te krijgen.
Eerste groep slachtoffers toeslagenaffaire krijgt donderdag beloofde compensatie
MSN 28.01.2021 De eerste 470 toeslagenouders hebben de in december beloofde compensatie donderdag op de rekening staan. Dat meldt het ministerie van Financiën. De compensatie van deze gedupeerden van het toeslagenschandaal is aangevuld tot 30.000 euro, zoals het kabinet meer dan een maand geleden had toegezegd.
Een woordvoerder van de belastingdienst vertelt dat het gaat om een aanvulling tot dat bedrag, omdat deze groep al duidelijk in beeld was bij de Belastingdienst. In veel gevallen hebben zij al een eerdere compensatie gekregen.
De Belastingdienst heeft in totaal zo’n 16.000 ouders in beeld. Iedereen die zich voor 15 februari heeft gemeld bij de Belastingdienst, moet in principe voor 1 mei de beloofde 30.000 euro krijgen. Gedupeerde ouders die recht hebben op een hogere compensatie, krijgen later extra geld.
Het kabinet kwam met de 30.000 euro na het vernietigende toeslagenrapport van de commissie-Van Dam. Uiteindelijk trad het kabinet terug wegens de harde conclusies in dat rapport.
Belastingdienst ging ook bij inkomstenbelasting te snel uit van fraude
NU 28.01.2021 De Belastingdienst bestempelde mensen ook bij de inkomstenbelasting te snel als fraudeur. Dat valt op te maken uit een oude werkinstructie waar staatssecretaris Hans Vijlbrief (Financiën) de Tweede Kamer woensdag over heeft geïnformeerd.
De zaak draait om het omstreden en inmiddels afgeschafte fraudesignaleringssysteem FSV, dat als een soort ‘zwarte lijst’ fungeerde. Mensen konden daar al bij de geringste vermoedens van fraude op terechtkomen, zonder dat zij daarvan wisten.
Volgens de nu opgedoken werkinstructie moest van mensen met zo’n fraudesignalering “zonder inhoudelijke toetsing” worden aangenomen dat zij “niet te goeder trouw” waren. Zij kregen bij een belasting- of toeslagenschuld van 10.000 euro of meer geen betalingsregeling.
Vijlbrief noemt de gang van zaken “onacceptabel” en laat uitzoeken bij hoeveel mensen deze werkinstructie daadwerkelijk is toegepast. Hij schrijft dat de werkinstructie tot maart 2020 is gebruikt.
Etiket ‘opzet’ bij toeslagenschuld
Eind november dook al een memo op waarin ambtenaren van de Belastingdienst voorstelden om mensen met een toeslagenschuld van 3.000 euro of meer automatisch het etiket “opzet/grove schuld” op te plakken. Ook dat zou betekenen dat zij een betalingsregeling of schuldhulpverlening konden vergeten.
Van dat voorstel wordt nog onderzocht of en op welke schaal het in de praktijk is gebracht. De vorig jaar aangetreden staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) liet destijds al weten dat zij inmiddels geleerd heeft dit soort signalen “zeer serieus” te nemen.
Vijlbrief laat weten dat iedereen met een FSV-registratie daar zo snel mogelijk over wordt geïnformeerd. De Tweede Kamer had daarop aangedrongen.
Lees meer over: Belastingdienst Politiek Toeslagenaffaire
Fiscus ging ook bij inkomstenbelasting te snel uit van fraude
MSN 28.01.2021 De Belastingdienst plakte ook bij de inkomstenbelasting mensen te makkelijk het stempel van fraudeur op. Dat valt op te maken uit een oude werkinstructie waar staatssecretaris Hans Vijlbrief (Financiën) de Tweede Kamer over heeft geïnformeerd.
De zaak draait om het omstreden en inmiddels afgeschafte fraudesignaleringssysteem FSV, dat als een soort ’zwarte lijst’ fungeerde. Mensen konden daar al bij de geringste vermoedens van fraude op terechtkomen, zonder dat zij daarvan wisten.
Volgens de nu opgedoken werkinstructie moest van mensen met zo’n fraudesignalering „zonder inhoudelijke toetsing” worden aangenomen dat zij „niet te goeder trouw” waren. Zij kregen bij een belasting- of toeslagenschuld van 10.000 euro of meer, geen betalingsregeling.
Vijlbrief noemt de gang van zaken „onacceptabel” en laat uitzoeken bij hoeveel mensen deze werkinstructie daadwerkelijk is toegepast. Hij schrijft dat de werkinstructie tot maart 2020 is gebruikt.
Eind november dook al een memo op waarin ambtenaren van de Belastingdienst voorstelden om mensen met een toeslagenschuld van 3000 euro of meer, automatisch het etiket „opzet/grove schuld” op te plakken. Ook dat zou betekenen dat zij een betalingsregeling of schulphulpverlening konden vergeten.
Van dat voorstel wordt nog onderzocht of en zo ja op welke schaal het ook in de praktijk is gebracht. Maar de vorig jaar aangetreden staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) liet destijds al weten dat zij inmiddels geleerd heeft dit soort signalen „zeer serieus” te nemen.
Vijlbrief laat weten dat iedereen met een FSV-registratie daar zo snel mogelijk over wordt geïnformeerd. De Tweede Kamer had daar op aangedrongen.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/22ad84e2-60f8-11eb-bc71-0255c322e81b.jpg)
Fiscus ging ook bij inkomstenbelasting te snel uit van fraude
Telegraaf 28.01.2021 De Belastingdienst plakte ook bij de inkomstenbelasting mensen te makkelijk het stempel van fraudeur op. Dat valt op te maken uit een oude werkinstructie waar staatssecretaris Hans Vijlbrief (Financiën) de Tweede Kamer over heeft geïnformeerd.
De zaak draait om het omstreden en inmiddels afgeschafte fraudesignaleringssysteem FSV, dat als een soort ’zwarte lijst’ fungeerde. Mensen konden daar al bij de geringste vermoedens van fraude op terechtkomen, zonder dat zij daarvan wisten.
Volgens de nu opgedoken werkinstructie moest van mensen met zo’n fraudesignalering „zonder inhoudelijke toetsing” worden aangenomen dat zij „niet te goeder trouw” waren. Zij kregen bij een belasting- of toeslagenschuld van 10.000 euro of meer, geen betalingsregeling.
Vijlbrief noemt de gang van zaken „onacceptabel” en laat uitzoeken bij hoeveel mensen deze werkinstructie daadwerkelijk is toegepast. Hij schrijft dat de werkinstructie tot maart 2020 is gebruikt.
Eind november dook al een memo op waarin ambtenaren van de Belastingdienst voorstelden om mensen met een toeslagenschuld van 3000 euro of meer, automatisch het etiket „opzet/grove schuld” op te plakken. Ook dat zou betekenen dat zij een betalingsregeling of schulphulpverlening konden vergeten.
Van dat voorstel wordt nog onderzocht of en zo ja op welke schaal het ook in de praktijk is gebracht. Maar de vorig jaar aangetreden staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) liet destijds al weten dat zij inmiddels geleerd heeft dit soort signalen „zeer serieus” te nemen.
Vijlbrief laat weten dat iedereen met een FSV-registratie daar zo snel mogelijk over wordt geïnformeerd. De Tweede Kamer had daar op aangedrongen.
BEKIJK MEER VAN; belastingen overheid Belastingdienst Tweede Kamer der Staten-Generaal FSV Toeslagen
Iedereen op ‘zwarte lijst’ Belastingdienst krijgt brief
NOS 27.01.2021 De Belastingdienst gaat iedereen die op een geheime ‘zwarte lijst’ stond de komende maanden informeren. Dat schrijft staatssecretaris Vijlbrief van Financiën aan de Tweede Kamer. Het kabinet had dat al beloofd nadat de Kamer er in het debat over de toeslagenaffaire op had aandrongen.
Het kabinet stapte twee weken geleden op vanwege die affaire, waarbij duizenden ouders onterecht als fraudeurs werden bestempeld.
Uit onderzoek van RTL Nieuws en Trouw bleek vorig jaar dat de Belastingdienst jarenlang met een geheim systeem werkte om fraude te registreren: de zogeheten Fraude Signaleringsvoorziening. Burgers die van fouten werden verdacht, werden geregistreerd, zonder dat ze op de hoogte werden gesteld.
Vijlbrief schrijft in zijn brief aan de Kamer dat ook bij de inkomstenbelasting mensen te makkelijk het stempel van fraudeur kregen opgeplakt. Volgens hem zijn er waarborgen opgesteld om dat in de toekomst te voorkomen.
‘Ongekend onrecht’
In de toeslagenaffaire probeerden honderden ouders jarenlang stukken op te vragen of hun dossiers in te zien nadat ze van fraude waren beschuldigd, omdat ze die stukken niet kregen konden ze zich nauwelijks verweren. Een advocate die ouders in de affaire bijstond sprak voor de parlementaire ondervragingscommissie van “Kafka-achtige toestanden”, verwijzend naar het boek van Kafka over een proces waarbij de hoofdpersoon geen aanwijzingen krijgt waar hij van beschuldigd wordt.
De onderzoekscommissie oordeelde uiteindelijk snoeihard over het optreden van zowel de overheid als het rechtssysteem en sprak van “ongekend onrecht” dat ouders is aangedaan.
Hoeveel mensen een brief tegemoet kunnen zien, kan de Belastingdienst niet zeggen. Dat is de dienst in kaart aan het brengen, en iedereen zal de komende maanden een brief ontvangen.
Uit de brief van Vijlbrief blijkt dat er bij de Douane nog steeds een systeem actief bleef dat de tweede nationaliteit van burgers registreert. Ruim een miljoen mensen zouden zo geregistreerd staan. Onduidelijk is nog of de gegevens ook gebruikt zijn. De Autoriteit Persoonsgegevens constateerde vorig jaar dat bij de Belastingdienst ten onrechte op etniciteit werd geregistreerd.
BEKIJK OOK;
Steunpakketten en toeslagaffaire kosten miljarden, staatsschuld loopt op tot boven norm
NOS 27.01.2021 De regering verwacht dat dit jaar de staatsschuld al oploopt tot boven de Europese norm van 60 procent. Dat schrijft minister van Financiën Wopke Hoekstra aan de Tweede Kamer.
Eind vorig jaar ging de regering er nog van uit dat de staatsschuld net onder die grens zou blijven, maar door de verruiming van het steunpakket afgelopen donderdag en in mindere mate door de maatregelen die werden aangekondigd na het spijkerharde rapport over de kinderopvangtoeslagaffaire, komt het daar naar verwachting dus al in 2021 boven.
Inmiddels begroot de regering dat er vorig jaar en dit jaar ruim 60 miljard euro aan steun voor de economie wordt uitgegeven, aan bijvoorbeeld loonsubsidies of geld voor de vaste lasten. Daarnaast loopt de staatsschuld op doordat er minder winst wordt gemaakt door bedrijven en er dus minder belasting wordt betaald. Ook krijgen bedrijven in problemen uitstel van hun belastingen.
Verbeteringen
Verder gaat er meer geld naar het volledig financieel vergoeden van de getroffen gezinnen dan waar de regering afgelopen november bij de Najaarsnota nog van uitging. En in de nasleep van dat schandaal kondigde het kabinet ook een verbetering van de informatievoorziening en van de dienstverlening aan om dit soort misstanden in de toekomst te voorkomen.
Dat kost niet alleen in 2021 geld. De komende 5 jaar wordt daar bijna 4,5 miljard euro extra voor uitgetrokken. Dat is onder meer bedoeld om de notities van ambtenaren binnen de Rijksoverheid vanaf de zomer ook openbaar te maken en om de informatievoorziening binnen de Belastingdienst op orde te brengen.
In de verhoren erkenden meerdere (oud-)ambtenaren van de Belastingdienst en (oud-)bewindslieden dat de informatievoorziening binnen de dienst een bende is. En dat dat er mede voor heeft gezorgd dat de problemen met de kinderopvangtoeslag pas zo laat voor de volle omvang duidelijk waren. Met alle gevolgen voor de gezinnen van dien.
Daarnaast gaat er extra geld naar de gemeenten en uitvoeringsinstanties om daar de dienstverlening te verbeteren. Zo moeten er meer loketten van bijvoorbeeld de Belastingdienst en het UWV komen waar mensen fysiek geholpen kunnen worden.
Op korte termijn geen consequenties
Overigens heeft het op korte termijn geen consequenties dat de staatsschuld oploopt tot boven de 60 procent. Door de coronacrisis mogen de Europese begrotingsregels tijdelijk worden losgelaten. Op de langere termijn moet die wel weer onder de grens komen.
BEKIJK OOK;
Belastingdienst gaat iedereen informeren die op geheime zwarte lijst stond
RTL 27.01.2021 Iedereen die op de geheime zwarte lijst van de Belastingdienst stond die vorig jaar aan het licht kwam, krijgt hierover komende maanden een brief. De Tweede Kamer had daarop aangedrongen. Burgers kwamen op deze zwarte lijst vanwege vermoedens of signalen van fraude.
Uit onderzoek van RTL Nieuws en Trouw bleek vorig jaar dat de Belastingdienst er jarenlang een geheim registratiesysteem op nahield, de zogenaamde Fraude Signaleringsvoorziening (FSV). In dit systeem werden gegevens bijgehouden van burgers die werden verdacht van fraude. Mensen op deze zwarte lijst hoorden daar niets over en konden zich ook niet verweren.
Wie in het systeem terechtkwam werd bestempeld én behandeld als mogelijke fraudeur. Nadat dit aan het licht was gekomen, werd de zwarte lijst uit de lucht gehaald. Om hoeveel mensen het gaat, is nog steeds niet duidelijk.
Onacceptabel
Er is nu ook een interne werkinstructie opgedoken die de keiharde handelwijze van de Belastingdienst bevestigt. Stond je geregistreerd in de Fraude Signaleringsvoorziening of had je een belastingschuld van boven de 10.000 euro, dan werd een verzoek tot schuldsanering altijd afgewezen.
“Dan werd er zonder verdere inhoudelijke toetsing van uitgegaan dat de burger niet te goeder trouw was”, schrijft staatssecretaris Vijlbrief (Financiën) aan de Tweede Kamer. “Dat is onacceptabel.” Onderzocht wordt nog hoeveel mensen de dupe zijn geworden van deze aanpak.
Geheime zwarte lijst Belastingdienst over ‘verdachte’ burgers
Bij doorlichting van de dienst is aan het licht gekomen dat bij de Douane toch nog een systeem actief is waarin de tweede nationaliteit van burgers wordt bijgehouden. Deze informatie had in 2015 al moeten worden gewist, maar een kopie bleek nog steeds actief. Zo bleef de tweede nationaliteit van ruim een miljoen burgers geregistreerd. Of deze kopie ook is gebruikt, wordt nog onderzocht.
Beerput
SP-kamerlid Renske Leijten is geschokt over alle informatie die nu weer naar buiten komt. “De beerput gaat steeds verder open”, zegt ze. “Maar nog altijd tasten we in het duister over hoeveel mensen nu gedupeerd zijn door dit schandaal. We zijn er vrees ik nog lang niet.” Komende maandag is er weer een Kamerdebat over het onderwerp.
Staatssecretaris door stof over zwarte lijst Belastingdienst: ‘Dit kan zo niet’
meer: Roel Schreinemachers Belastingdienst Toeslagenaffaire Belastingdienst
Kamer besluit nog niet over parlementaire enquête toeslagenaffaire
AD 26.01.2021 De Tweede Kamer neemt voorlopig nog geen besluit over een parlementaire enquête naar de toeslagenaffaire. Initiatiefnemer Renske Leijten (SP) brengt haar voorstel vandaag niet in stemming.
Zoals het er nu naar uitziet is er een nipte meerderheid voor het houden van een enquête naar de dienstverlening, de handhaving en de fraudebestrijding bij de Belastingdienst en andere overheidsdiensten. Van de huidige Tweede Kamer zijn 75 leden voor. VVD, CDA en SGP zien minder in het houden van een enquête, de PVV heeft nog geen duidelijkheid gegeven. Vanmiddag zou er over gestemd worden.
Lees ook;
,,Maar ik wil geen krappe meerderheid’’, zegt Leijten. ,,Het is me een lief ding waard als deze enquête breed gedragen wordt.’’ De komende tijd wil ze gaan praten met de PVV en ander partijen om hen over de streep te trekken.
VVD, CDA en SGP hebben grote aarzelingen bij het middel parlementaire enquête. Het onderzoek moet ook gaan over hoe de Tweede kamer zelf in het verleden allerlei wetten heeft goedgekeurd en zelfs aangescherpt waardoor burgers later in de problemen kwamen.
De partijen vinden dat de Kamer niet zichzelf moet controleren, maar dat dat beter door een buitenstaander kan worden gedaan. Er komt hoe dan ook wel een onderzoek door de Raad van Europa naar de rechtsbescherming van burgers in Nederland.
Ook komt er al een enquête aan over de aardgasboringen in Groningen en hebben veel partijen nu al aangekondigd er een te willen over het coronabeleid. Het middel moet niet te vaak worden ingezet, vinden critici.
Ik wil geen krappe meerderheid, aldus Renske Leijten, SP.
Leijten vindt echter dat er wel degelijk ook een parlementaire enquête naar de toeslagenaffaire moet worden gehouden. Daarbij werden duizenden ouders gemangeld door de overheid. Of doordat de belastingdienst hen ten onrechte bestempelde als fraudeur.
Of omdat de wet zó streng was, dat ze door een klein fout bij het invullen van de formulieren al een enorm bedrag moesten terugbetalen. ,,Als je wilt dat dit in de toekomst niet nog een keer gebeurt, moet er een enquête komen’’, vindt Leijten.
Kamer nog lang niet klaar met toeslagenaffaire: nóg een enquête op komst
AD 26.01.2021 VVD en CDA verzetten zich nog, maar een ‘echte’ parlementaire enquête vanwege de toeslagenaffaire lijkt er alsnog te komen. ,,Als je zegt dat dit nooit meer mag gebeuren, dan móet je onder de motorkap kijken.”
Politiek Den Haag is nog lang niet klaar met de toeslagenaffaire. Er lag al een keihard rapport door de parlementaire ondervragingscommissie. Het kabinet bood hiervoor zelfs zijn ontslag aan. En toch zal naar alle waarschijnlijkheid een meerderheid van de Tweede Kamer vandaag instemmen met een nieuwe, volwaardige parlementaire enquête naar het schandaal.
Lees ook;
Zo’n ‘echte’ enquête kost meer tijd, en de commissie krijgt ook meer bevoegdheden. Wel zal de enquête niet alleen over de problemen bij de Belastingdienst gaan, maar ook over die bij andere uitvoeringsorganisaties zoals het UWV en het CBR. Het onderzoek moet gaan over zowel de dienstverlening, de handhaving als de fraudebestrijding bij die overheidsdiensten.
Leijten en Omtzigt oneens
De regeringsfracties zijn verdeeld. D66 en ChristenUnie steunen het initiatief van de SP. D66-Kamerlid Steven van Weyenberg spreekt van een ‘politieke vooruitkijkcommissie’. ,,Het kabinet heeft de ultieme consequentie al genomen door af te treden, nu gaat het erom welke lessen we trekken.”
Het CDA is niet te bewegen. Ik heb Omtzigt gebeld maar hij ziet procedurele mitsen en maren, aldus Renske Leijten, SP.
VVD en CDA zijn echter tegen. Vooral de dreigende tegenstem van het CDA is voor SP-Kamerlid Renske Leijten een domper. Samen met CDA-collega Pieter Omtzigt vormde zij het duo dat de toeslagenaffaire boven water wist te krijgen. Leijten: ,,Het CDA is niet te bewegen. Ik heb Omtzigt gebeld maar hij ziet procedurele mitsen en maren.”
Omtzigt heeft juist inhoudelijke bezwaren tegen het voorstel, zegt hij. Net als de VVD vindt zijn partij het geen goed idee om de Tweede Kamer zelf een onderzoek te laten doen naar haar eigen functioneren.
In plaats daarvan ziet hij liever dat de zogeheten Venetië Commissie, een adviesorgaan van de Raad van Europa, onderzoek doet naar de rechtsbescherming van burgers in Nederland en of het parlement en de rechterlijke macht wel voldoende afstand bewaren van de regering.
Dat voorstel krijgt mogelijk óók een meerderheid. Omtzigt: ,,Die commissie is geen misselijke. Zij heeft Polen en Hongarije ook door de wringer gehaald, je moet dat niet onderschatten.’’
Renske Leijten en SP-fractievoorzitter Lilian Marijnissen tijdens het debat over het toeslagenrapport en de kabinetsval. © ANP
PvdA heeft de sleutel
Ook vindt Omtzigt de onderzoeksopdracht te breed. ,,Als je onderzoek doet naar de dienstverlening, handhaving en fraudebestrijding bij zo veel overheidsdiensten, dan weet je dat je weinig vindt. Je kunt beter je onderzoek op één onderdeel toespitsen wil je echt iets boven water krijgen.
En tot slot komt er al een parlementaire enquête naar de aardgaswinning in Groningen en weet iedereen dat er straks ook een komt naar de corona-aanpak. We belasten het apparaat te veel met nog meer enquêtes.’’
Je kunt beter je onderzoek op één onderdeel toespitsen wil je echt iets boven water krijgen, aldus Pieter Omtzigt, CDA.
Toch lijkt de enquête er te komen. Het voorstel krijgt in elk geval steun van regeringspartijen D66 en ChristenUnie en oppositiepartijen SP, GroenLinks, Partij voor de Dieren, 50Plus, Denk, Forum voor Democratie en de individuele Kamerleden Henk Krol en Femke Merel van Kooten-Arissen. Dat zijn samen al 66 zetels.
Oppositiepartij PvdA (9 zetels) kan de enquête over de streep trekken, maar moet er vandaag nog over vergaderen. ,,Al sta ik er welwillend tegenover’’, zegt woordvoerder Henk Nijboer. ,,De overheid heeft gefaald. Alleen vind ik echt dat de enquête naar de aardbevingen in Groningen er niet onder mag lijden. Daar wachten we al te lang op.’’
PvdA-Kamerlid Henk Nijboer: ‘De enquête naar de aardbevingen in Groningen er niet onder mag lijden. Daar wachten we al te lang op.’ © ANP
Onder de motorkap kijken
De steun van grootste oppositiepartij PVV was gisteren nog onzeker. De SGP heeft grote aarzelingen. Daardoor bestaat de kans dat de enquête door een minimale meerderheid wordt doorgedrukt. Dat is hoogst ongebruikelijk voor zo’n zwaar middel.
Vorig jaar werd Leijten nog de pas afgesneden, toen de Kamer de voorkeur gaf aan een snelle parlementaire ondervraging in plaats van een tijdrovende enquête. Ze is opgetogen dat ze waarschijnlijk toch haar zin krijgt: ,,Als je zegt dat dit nooit meer mag gebeuren, dan móet je onder de motorkap kijken.
Op sommige vragen hebben we immers nog steeds geen antwoord. Hoe speelde nationaliteit van mensen bijvoorbeeld mee? En welke rechtsgrond is nu precies gebruikt?’’
Tweede Kamer: overheid moet private schulden toeslagouders overnemen
NOS 26.01.2021 De Tweede Kamer wil dat de overheid de private schulden overneemt van de gedupeerden van de toeslagenaffaire, als de betrokken private partijen zelf niet bereid zijn die schulden kwijt te schelden. Een motie daarover van de PVV is aangenomen. Met private schulden wordt bedoeld alle openstaande bedragen die ouders hebben staan bij bedrijven of andere niet-overheidsorganisaties.
Eerder besloot het kabinet dat de gedupeerden hun schulden bij overheidsinstanties niet meer hoeven te betalen. Daarmee wordt voorkomen dat de ouders, die allemaal ten minste 30.000 euro krijgen van het kabinet, een groot deel van dat bedrag weer moeten inleveren bij schuldeisers.
Ook publieke instellingen als het CAK, het UWV, de Sociale Verzekeringsbank en de gemeenten doen mee aan de kwijtschelding. Staatssecretaris Van Huffelen riep private schuldeisers, zoals banken, energiebedrijven en woningcorporaties, op hetzelfde te doen. Omdat ze daarover nog met hen in gesprek is, was zij in het debat over de toeslagenaffaire tegen de PVV-motie.
Vele tientallen miljoenen
Geschat wordt dat de gedupeerde ouders bij elkaar vele tientallen miljoenen euro’s aan schulden bij de overheid hebben openstaan. Om hoeveel geld het gaat bij schulden in de private sector is onbekend. De Tweede Kamer wil ook dat negatieve BKR-registraties over de schulden van de gedupeerden zo snel mogelijk worden verwijderd.
Een ander voor de gedupeerden belangrijk besluit van de Kamer is dat de schaderegeling ook gaat gelden voor de partners, ex-partners en de kinderen van de gedupeerden. Tot nog toe stonden de regelingen alleen open voor de personen die als aanvrager van de kinderopvangtoeslag staan geregistreerd.
Parlementaire enquête
Ook komen er twee externe onderzoeken naar de rechtsbescherming van burgers en het functioneren van de rechtsstaat. Ook de Belastingdienst en verschillende overheidsinstanties worden doorgelicht op discriminerend beleid.
Over een voorstel van de SP om een parlementaire enquête te organiseren wordt later gestemd. De SP vindt zo’n onderzoek nodig omdat volgens de partij nog niet alle informatie naar boven is gekomen tijdens de parlementaire ondervraging van eind vorig jaar. Maar daar zijn nog niet alle partijen van overtuigd en dus past de SP dat voorstel nog aan.
Wel is de hele Kamer het erover eens dat er nog voor de kabinetsformatie een plan moet liggen voor de afschaffing van de kinderopvangtoeslag en de invoering van een vervangende regeling.
BEKIJK OOK
Kamer: overheid moet schulden toeslagenouders overnemen (msn.com)
MSN 26.01.2021 De overheid moet schulden die toeslagenouders hebben opgebouwd bij private partijen overnemen. Staatssecretaris Van Huffelen (Financiën) heeft al aangekondigd dat ze schulden van de overheid kwijtscheldt, maar moet van de Kamer ook de overige schulden overnemen.
De hele oppositie stemde voor de motie, die door de steun van coalitiepartij CU aan een meerderheid werd geholpen, ondanks een negatief stemadvies van het kabinet. Veel ouders zitten nog in de problemen omdat ze door de toeslagenaffaire grote schulden hebben opgebouwd. Hun angst is dat de compensatie die ze krijgen, minstens 30.000 euro, daardoor in een keer door kan naar hun schuldeisers.
Van Huffelen besloot daarom al om de schulden die deze ouders hebben bij de overheid kwijt te schelden. Maar de Kamer neemt daar geen genoegen mee. Op instigatie van PVV-leider Wilders zet de Kamer Van Huffelen aan het werk om de overige schulden van de toeslagenouders over te nemen.
Kabinet moet schulden toeslagenouders desnoods overnemen
MSN 26.01.2021 De Tweede Kamer dwingt het kabinet de schulden die toeslagenouders bij private bedrijven en organisaties hebben desnoods over te nemen. Op die manier kunnen slachtoffers van het toeslagenschandaal de beloofde 30.000 euro aan compensatie behouden, zonder dat het geld verdwijnt in de zakken van private schuldeisers.
Het kabinet kondigde eerder al aan dat alle openstaande schulden die ouders nog bij de overheid hebben, worden kwijtgescholden. Het gaat dus ook om schulden bij organisaties buiten de Belastingdienst, zoals het UWV. Ook praat staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) met andere bedrijven en organisaties waarbij de gedupeerden nog een schuld hebben. PVV-leider Geert Wilders vroeg Van Huffelen in het debat of ze bereid was de schulden over te nemen als ze niet met alle schuldeisers tot een akkoord komt.
Van Huffelen zag hier in eerste instantie weinig in, maar de Kamer wil dat het kabinet deze optie toch openhoudt. Met een stem van coalitiepartij ChristenUnie haalde het voorstel van Wilders een meerderheid.
BKR
Ook moet het kabinet ervoor zorgen dat de negatieve aantekening verdwijnt die toeslagenouders eventueel hebben bij het Bureau Kredietregistratie (BKR). De Kamer steunt een oproep aan het kabinet daartoe, onder leiding van D66-fractievoorzitter Rob Jetten en ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers. Het BKR registreert de leningen die mensen afsluiten, bijvoorbeeld voor het afbetalen van een duur product. Als ze niet op tijd betalen, krijgen ze een negatieve registratie.
Dat kan voor problemen zorgen bij het afsluiten van andere leningen, terwijl de slachtoffers van de toeslagenaffaire buiten hun schuld ‘ongekend onrecht’ is aangedaan. Doordat ze onterecht grote bedragen aan kinderopvangtoeslag moesten terugbetalen, kwamen ze in de geldproblemen. Daarom wil de Kamer dat de ouders van zo’n aantekening afkomen. Het kabinet wil ook dat ouders met een “schone lei” hun leven weer kunnen oppakken.
De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de nasleep
2e Kamer debat over toeslagenrapport ‘Ongekend onrecht’
Het demissionair kabinet stond dinsdag 19.01.2021 een zwaar debat te wachten. Het moest zich verantwoorden voor de fouten die zijn gemaakt in de kinderopvangtoeslagaffaire. De partijen gingen de ministers aan de tand voelen over het rapport ‘Ongekend onrecht‘, dat ertoe leidde dat het kabinet Rutte-III vrijdag 15.01.2021 opstapte.
In het snoeiharde rapport oordeelt een speciale Kamercommissie dat de volledige ambtelijke en politieke top verantwoordelijk is voor de jarenlang uit de bocht gevlogen fraudeaanpak van de Belastingdienst. De beginselen van de rechtsstaat waren geschonden, concludeert de commissie. Duizenden ouders stonden jarenlang ten onrechte bij de Belastingdienst aangemerkt als fraudeur, waardoor ze in grote problemen kwamen.
AD 26.01.2021
Terugblik debat
Mark Rutte krijgt forse kritiek in het debat over de toeslagenaffaire en de kabinetsval. Partijen richten hun pijlen op de premier die tien jaar aan het hoofd stond van kabinetten die volgens critici een cultuur van roekeloze fraudejacht en stelselmatige geheimhouding kweekten. Opstappen wil Rutte niet: ‘We moeten dit rechtzetten’.
,,Ik loop er niet voor weg, ik ben uiteraard ook verantwoordelijk”, zei Rutte vanavond in reactie op de scherpe kritiek uit de Tweede Kamer. ,,Dit had nooit mogen gebeuren. Kleine, administratieve fouten leidden tot grote invorderingen”.
“Dat is de kern van dit drama. En als je ziet welke vernietigende werking dit had voor de levens van mensen, dan raakt me dat enorm. Ook omdat niemand deze banen zijn gaan doen om mensen te vermorzelen, en niet te beschermen. Het is dus onze dure plicht om dit recht te zetten, geen twijfel daarover.”
En zelf opstappen, zoals PVV-leider Wilders herhaaldelijk suggereert, doet Rutte echter niet: ,,Het kabinet heeft de ultieme politieke consequentie genomen. Het kabinet is demissionair, we zijn afgetreden, opgestapt. Maar ik sta hier niet op het partijcongres, Wilders is ook geen lid van mijn partij. We staan hier niet als lijsttrekkers in een debat voor de campagne. Het is ook aan de kiezer.”
Rutte bood wel excuses aan CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt aan voor belabberde informatievoorziening aan het parlement. De CDA’er hamert erop dat er structurele verbeteringen nodig zijn om zulke tragedies voortaan te voorkomen: ,,Dat het tien jaar duurt voordat het naar boven komt, dat mag nooit meer gebeuren.”
Telegraaf 20.01.2021
‘Vingerafdrukken’
Oppositie- en coalitiefracties hekelden in de uren daarvoor vooral Ruttes aandeel bij het Toeslagendrama. De premier was dan misschien formeel niet verantwoordelijk; onder zijn leiding kon wel een giftig klimaat ontstaan waarin potentiële sjoemelaars werden opgejaagd, geheimhouding boven transparantie ging, etnisch profileren gedoogd werd en onschuldige burgers ‘vermorzeld’ konden worden door de overheid.
Zo schetsten oppositiepartijen als PVV, PvdA en GroenLinks, maar ook coalitiefracties CDA en D66. ,,Zijn vingerafdrukken zitten op elke gelakte pagina”, zei PvdA-Kamerlid – en lijsttrekker – Lilianne Ploumen. ,,Met een appel in de hand en een glimlach op zijn gezicht fietst de premier weg van zijn verantwoordelijkheid.”
D66-fractieleider Rob Jetten greep zelfs terug op een oude gerechtelijke uitspraak over Ruttes beleid als staatssecretaris van Sociale Zaken (2003), toen hij gemeenten vroeg om inwoners van Somalische afkomst extra te controleren op bijstandsfraude: ,,Dat zette aan tot rassendiscriminatie. Later klonk het bij de premier ook: ‘pleur op’ of ‘vecht je in’. Woorden doen ertoe. Onder het bewind van de kabinetten Rutte is de aanpak doorgeschoten.”
CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt – die zich al vroeg vastbeet in de Toeslagen-kwestie – haalde in zijn betoog hard uit naar de ‘Haagse kliek’, systeemfalen bij overheidsinstanties en de gebrekkige informatievoorziening van het kabinet: ,,In het Torentje wordt niks genotuleerd.”
Vrijwel alle Kamerfracties willen nu vooral snelle hulp aan alle gedupeerden, duizenden ouders wachten nog op compensatie. Omtzigt: ,,Slechts twee procent is geholpen sinds vorig jaar! De Belastingdienst verschuilde zich achter de brede rug van de rechtsstaat. Mensen kwamen te boek te staan als fraudeur, en in 94 procent van de gevallen weten we niet meer waarom dat gebeurd is.”
AD 20.01.2021
Nieuwe ‘doctrine’
Het coalitie-Kamerlid hekelde ook nieuwe, volgens hem opnieuw onvolledige, antwoorden op Kamervragen: ,,Is dit de nieuwe Rutte-doctrine? Door onvolledige informatievoorziening gaat het mis.
En het stelsel van macht-tegenmacht functioneert niet. Dat gaat fundamenteel mis”, zei Omtzigt die van een ‘bananenmonarchie’ sprak omdat de Belastingdienst bij de rechter soms ook onvolledige dossiers aanleverde. ,,Onze kliek in Den Haag kijkt meer naar de partijvoorzitter dan naar de kiezer. Dat moeten we veranderen.”
De CDA’er wil een staatscommissie naar de rechtsstaat laten kijken: ,,Ik had me een paar jaar geleden niet kunnen voorstellen dat ik dit zou vragen.”
VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff bood -net als het kabinet- zijn excuses aan voor het drama. Ook erkende de VVD’er dat zijn partij medeverantwoordelijk is voor de doorgeslagen jacht op potentiële sjoemelaars, dat overheidsdiensten te vaak uitgingen van kwade opzet, dat de menselijke maat geregeld ontbrak.
,,Ik denk dat er in mijn eigen partij te veel focus op fraudebestrijding was. Niet alles wat eruit ziet als fraude is het ook.” Hij sprak verder van een ‘clustercatastrofe’ waarbij het parlement zelf niet buiten schot mag blijven: ,,Zet de verwarming maar niet te hard vandaag, anders druipt de boter nog van ons hoofd.” Ook Rutte spreekt van ‘ons’ – waarmee hij kabinet en Kamer bedoelt.
Onder meer PVV-leider Geert Wilders verwijt premier Rutte dat hij aanblijft terwijl hij medeverantwoordelijk is: ,,Teeven, Zijlstra, Weekers, Wiebes: alle kleine goden moeten vertrekken, maar de grote baas blijft. Tienduizenden mensen zijn kapotgemaakt. Schaamteloos.” Rutte en zijn VVD vindt dat het ‘aan de kiezer’ is of de premier kan blijven.
Toeslagen
Op de agenda vandaag staan de herziening van het toeslagenstelsel en genoegdoening voor de getroffen ouders, maar het debat wordt -met nog twee maanden tot de stembusgang- beschouwd als een ‘eerste verkiezingsdebat’. De VVD van Rutte staat op eenzame hoogte ruimschoots op kop in de peilingen voor 17 maart 2021.
Demissionair Premier Mark Rutte tijdens het debat over het aftreden van het kabinet. © ANP
In een reactie op de vernietigende conclusies van de onderzoekscommissie besloot het het kabinet vorige maand dat gedupeerde ouders snel 30.000 euro compensatie moeten krijgen. Gisteren kondigde het kabinet daarbovenop aan dat alle lopende schulden die ouders bij overheidsinstanties als het UWV, DUO en de Sociale Verzekeringsbank worden kwijtgescholden.
In de Kamer klonk vooraf al de roep om meer actie: partijen eisen snellere uitbetaling aan getroffen ouders, diverse fracties – zoals GroenLinks en D66 – opperen ook om de kinderopvang helemaal gratis te maken. Dat kost al gauw vijf miljard euro per jaar. Zo verdwijnt ook automatisch het probleem van de toeslagen, is de gedachte. De VVD wil echter ‘geen staatcrèches’, zei Dijkhoff.
Gedupeerden blij maar sceptisch over schrappen schulden: ‘Eerst zien, dan geloven’
Alle schulden die gedupeerde ouders uit de toeslagenaffaire hebben bij de overheid, worden geschrapt. Dat leidt tot opluchting bij de slachtoffers, maar roept ook nieuwe vragen op. “Het is een opluchting, maar geen oplossing.”
“Ik ben er heel erg blij mee, laat ik dat vooropstellen”, zegt Natasja Dipai. Door de toeslagenaffaire heeft ze bij de overheid zo’n 80.000 euro schuld.
Die wordt nu kwijtgescholden, maar dat is niet de enige schuld die ze heeft: bij andere instanties staat ze 40.000 tot 50.000 euro in de min.
Telegraaf 19.01.2021
Blij met kwijtschelding, maar aangifte blijft staan !!!
Advocaat Vasco Groeneveld zegt dat zijn cliënten die zijn getroffen door de toeslagaffaire blij zijn met het kwijtschelden van de overheidsschulden, maar hij zet de zaak die de gedupeerde ouders tegen (oud-)bewindspersonen heeft aangespannen door. Ook advocaat Sébas Diekstra zet zijn zaak tegen de Belastingdienst door.
Groeneveld zegt dat het nieuws dat maandag naar buiten werd gebracht door staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Financiën) door zijn cliënten met gejuich werd ontvangen. “Ik heb berichten van gejuich en blijdschap ontvangen”, aldus de advocaat. “Dit is een steun voor de toekomst, maar er moet nog worden afgerekend met het verleden.”
Groeneveld heeft een zaak aangespannen tegen vijf (oud-)bewindslieden, onder wie de ministers Tamara van Ark (Medische Zorg), Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (tot voor kort Economische Zaken).
Gemeenten hebben zorgen over ‘herstelaanpak’ toeslagenaffaire
De VNG heeft hierover een brief geschreven aan het kabinet en doet daarin “voorstellen voor het vervolg”.
Zo moet het kabinet volgens de VNG onder meer regelen dat de mensen die slachtoffer zijn van de affaire een “schuldenvrije nieuwe start” krijgen. Verder moeten mensen die hun – onterechte – schuld aan de Belastingdienst hebben afgelost, gecompenseerd worden voor de “grote nood” waarin zij jaren verkeerden.
Ook moet de 30.000 euro compensatie die aan slachtoffers is beloofd, daadwerkelijk aan gedupeerde ouders toekomen. Eerder werd duidelijk dat de overheid alle schulden van deze mensen kwijtscheldt.
Het kabinet heeft private bedrijven opgeroepen schulden kwijt te schelden, maar ziet daar weinig beweging in. Gedupeerden moeten “op korte termijn” duidelijkheid krijgen over wat er met hun schulden gebeurt, vindt VNG.
VNG: ‘Belastingdienst gooit problemen over de schutting’
Eerder deze week schreef Van Huffelen dat gemeenten een “aanpak op maat” aan gedupeerden kunnen aanbieden. “Daarmee gooit de Belastingdienst zijn problemen over de schutting en zet het gemeenten voor het blok”, aldus Peter Heijkoop, CDA-wethouder in Dordrecht, namens de VNG tegen RTL Nieuws. “Wij willen niets liever dan onze inwoners helpen, maar de Belastingdienst zal zelf de problemen moeten oplossen, die het veroorzaakt heeft.”
Experts: kwijtschelden overheidsschulden in toeslagenaffaire lost nog niet alles op
Gedupeerden van de toeslagenaffaire hoeven schulden die ze hebben bij overheidsinstanties niet meer te betalen. Met die regeling wordt voorkomen dat de ouders, die allemaal ten minste 30.000 euro krijgen van het kabinet, een groot deel van dat bedrag weer moeten inleveren bij schuldeisers. Maar volgens juristen is het nog onduidelijk hoeveel ouders er nu echt mee opschieten.
“Dit is ten eerste een belangrijke stap en positief nieuws”, zegt Nadja Jungmann, lector schulden en incasso aan de Hogeschool Utrecht. “Alleen vraag ik me wel af of de gedupeerden echt met een schone lei kunnen beginnen, zoals Van Huffelen zegt. Dat kan je onder de huidige omstandigheden niet garanderen, omdat een substantieel deel van de ouders private schulden heeft. Ik vraag me af of het niet leidt tot een verschuiving van geld van de overheid naar private schuldeisers.”
De NVVK, de branchevereniging voor schuldhulpverleners, zegt dat er honderden private schuldeisers zijn. “De grootste zijn incassobureaus die namens veel schuldeisers werken”, zegt voorzitter Marco Florijn. “Denk daarbij aan zorgverzekeraars, banken, maar ook kleine schuldeisers als de bakker. Ook zijn er privé-leningen afgesloten, bijvoorbeeld bij ouders.” Ook Florijn vindt dat die meegenomen moeten worden in het plan voor de gedupeerden. “Anders krijgt een gedupeerde 30.000 euro, maar is dat geld zo weer weg omdat er bankbeslag op wordt gelegd.”
Verleiden
Staatssecretaris Van Huffelen vraagt private schuldeisers zoals energiebedrijven, banken en woningcorporaties openstaande schulden kwijt te schelden. Hierover is ze nog in overleg met hen. Ze wil private partijen ertoe “verleiden” de schulden te schrappen en heeft “goede hoop” dat dat gaat lukken. De Nederlandse Vereniging van Banken en het Verbond van Verzekeraars willen hier nog geen reactie op geven, omdat ze eerst met de leden in gesprek moeten.
AD 19.01.2021
Overheid scheldt schulden gedupeerden toeslagenaffaire kwijt
Goed nieuws voor de gedupeerden van de toeslagenaffaire. Er gaat een streep door alle overheidsschulden die deze gedupeerden bij de overheid hebben. Dat heeft staatssecretaris Van Huffelen zojuist bekendgemaakt.
Het gaat om alle overheidsschulden bij instanties als DUO en schulden bij het UWV. De overheid gaat ook in gesprek met postorderbedrijven en andere private schuldeisers.
“Ik vind dat ouders een volledig schone lei verdienen, zodat zij het bedrag aan compensatie kunnen gebruiken om écht een nieuwe start te maken”, aldus Van Huffelen.
Woede
Alle gedupeerde ouders van de toeslagenaffaire krijgen ten minste 30.000 euro, maar een deel van dat geld dreigde de Belastingdienst als openstaande vorderingen weer terug te eisen.
Overleg over schulden door toeslagenaffaire klapt: ‘Desastreuze plannen’
Dat de Belastingdienst zelf vooraan stond als schuldeiser om een groot deel van de vergoeding van 30.000 euro voor slachtoffers van de toeslagenaffaire weer te innen, wekte veel woede. De Beroepsvereniging van bewindsvoerders noemde het ‘desastreus’ voor de ouders.
Gemeenten: ‘Belastingdienst moet afzien van vordering op gedupeerde ouders toeslagenaffaire’
De Belastingdienst moet afzien van alle vordering op gedupeerden van de kindertoeslagaffaire. Het is niet uit te leggen dat de fiscus nog steeds openstaande vorderingen incasseert. Dat zegt de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) vandaag.
,,Het kabinet geeft aan dat ze het grote onrecht dat ouders is aangedaan in de kindertoeslagaffaire zo veel mogelijk wil herstellen en soortgelijke fouten in de toekomst wil voorkomen”, aldus de VNG. ,,Het zijn goede intenties, maar we zien dat deze intenties voor de gedupeerde ouders weer teniet worden gedaan.”
Gratis Kinderopvang
De FNV wil dat de kinderopvang in Nederland een gratis basisvoorziening wordt voor iedereen. Dat zegt vicevoorzitter Tuur Elzinga van de vakbond.
„Gratis toegankelijke kinderopvang zou het beste antwoord op de kindertoeslagaffaire zijn. Alle werknemers profiteren hiervan. Geen heksenjacht naar vermeende fraudeurs meer, die zich van geen kwaad bewust zijn. Met verschrikkelijke, traumatische en heftige financiële gevolgen.”
Volgens Elzinga profiteren alle ouders hiervan. „Zij kunnen arbeid en zorg daarmee veel beter combineren. Het is een verstandige investering in onze gezamenlijke toekomst. Rust in de tent. In je huis, in je gezin, op je werk. Kosten voor kinderopvang hoeven zo niet langer een sta in de weg zijn.”
Wat zijn de gevolgen van gratis kinderopvang?
Wat zijn de kosten?
Gratis opvang voor kinderen tot 12 jaar (vier dagen per week) gaat de staat naar schatting 5,4 miljard euro meer kosten dan de regelingen die nu van kracht zijn. Dat schreef staatssecretaris van Financiën Van Huffelen in een brief aan de Tweede Kamer vorig jaar, naar aanleiding van beleidsonderzoek.
Die kosten kunnen overigens aanzienlijk lager uitvallen als ouders een kleine eigen bijdrage betalen, of als de inkomensafhankelijke combinatiekorting (IACK) afgeschaft wordt. Dat is een fiscale aftrekpost die arbeidsparticipatie van ouders met jonge kinderen moet stimuleren. Als kinderopvang gratis of bijna gratis wordt, is die financiële stimulans niet langer nodig, is de gedachte.
Gaan ouders meer werken als kinderopvang gratis of bijna gratis is?
Uit een verkenningsstudie van het Centraal Planbureau blijkt dat gratis of veel goedkopere kinderopvang relatief beperkt effect heeft op de werkgelegenheid in Nederland. De IACK blijkt uit die studie een meer effectieve maatregel om de arbeidsparticipatie te bevorderen.
Bekijk hier; ons dossier over de toeslagenaffaire. RTL
meer: Van affaire tot val kabinet NOS
Meer: Menno Snel RTL
Meer: Belastingdienst RTL
Meer: Toeslagenaffaire Belastingdienst RTL
Meer: belastingen Telegraaf
Meer: Jaap Uijlenbroek Telegraaf
Meer: Belastingdienst Telegraaf
Meer: Toeslagenaffaire NU
dossier: Kinderopvangtoeslag Trouw
lees: Ontslagaanvraag kabinet 15.01.2021
lees: Reactie op rapport ‘Ongekend Onrecht’ van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag 15.01.2021
lees: Toelichting Catshuisregeling Kinderopvangtoeslag
lees: Budgettair kader maatregelen
lees: Overzicht _en_toelichting specifieke maatregelen Toeslagen en Belastingdienst
lees: Besluit forfaitair bedrag en verruiming compensatieregeling
lees: Managementteam van de_belastingdienst toeslagen, stukken die 2,5 jaar voor bijna iedereen zijn achtergehouden_ 23.12.2020
lees: vragen Verslag_van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag ‘Ongekend onrecht’ 23.12.2020
lees: brief 2ekamer Herstel_Toeslagen 22.12.2020
lees: eindverslag parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag 17.12.2020
lees: Kamermotie Kwint en Leijten (1) 15.12.2020
lees: Kamermotie Kwint en Leijten (2) 15.12.2020
lees: Kamermotie Kwint en Leijten (3) 15.12.2020
lees: 0a eindrapportage alternatieven voor het toeslagenstelsel
lees: 0b beleidsopties h5 voor alternatieven voor het toeslagenstelsel
lees: Aanbiedingsbrief Eindrapportage Alternatieven voor het toeslagenstelsel voor de Tweede Kamer 14.12.2020
lees: bijlage 1 verantwoording onderzoek doenvermogen
lees: bijlage 2 rapportage toeslagen en doenvermogen
lees: bijlage 3 achtergrond bij integrale vereenvoudiging belastingen en toeslagen
lees: bijlage 4 aanbiedingsbrief weging op de hand alternatieven toeslagenstelsel 19.11.2020
lees: bijlage 5 wegingen op de hand
lees: bijlage 6 cpb notitie doorrekening beleidsopties voor een alternatief toeslagenstelsel
lees: Infographic Alternatieven voor het toeslagenstelsel
lees: brief signalen ten aanzien opzet grove schuld 27.11.2020
lees: bijlage memo tg 304 versnellingsmaatregelen 09.01.2016
Lees: Kabinet opnieuw bijeen over toeslagenaffaire. Treedt de regering af? Elsevier 12.01.2021
Lees: Natuurlijk moet het kabinet aftreden om de toeslagenaffaire. En wel hierom ! Elsevier 12.01.2021
Lees: Geachte Lodewijk Asscher, verscheur uw brief en treedt terug Elsevier 09.01.2021
Lees: Is 30.000 euro compensatie eerste stap of koopt kabinet aftreden af? Elsevier 23.12.2020
lees: ‘Rutte-doctrine’ onder vuur: proloog verkiezingsstrijd Elsevier 22.12.2020
lees: Keihard rapport toeslagenaffaire: zijn er consequenties? Elsevier 21.12.2020
lees: De toeslagenaffaire kent één hoofdschuldige: het parlement Elsevier 20.12.2020
lees: Verhoren toeslagendrama klaar: niemand wist van of deed iets aan ontspoorde aanpak Elsevier 27.11.2020
lees: Toeslagenstelsel is absurd, blijkt uit gehaspel bij enquête. Stop ermee Elsevier 27.11.2020
Zie: De val van Rutte III vanwege het gedonder met de belastingdienst
Zie verder dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 25 – nasleep POK – deel 1
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 24 – nasleep
Zie verder ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 23 – nasleep
Zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 22 – nasleep
Zie verder : De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 21 – nasleep
Zie dan verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 20 – nasleep
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 19 – nasleep
Zie verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 18 – nasleep
Zie verder dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 15 – nasleep rapport commissie Donner
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 11 – nasleep rapport commissie Donner
Zie verder ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 10 – rapport commissie Donner
Zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 9
Zie verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 8
Zie verder dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 7
En zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 6
Zie dan ook nog verder: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 5 – commissie Donner
Zie verder dan ook: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 4 – commissie Donner
en zie dan ook nog: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 3
en zie verder dan ook: Voorheen Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en staatssecretaris Menno Snel (Financiën) het Gedonder met de belastingdienst – deel 2
en verder zie dan ook nog: Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en het Gedonder met de belastingdienst deel 1
Gemeenten hebben zorgen over ‘herstelaanpak’ toeslagenaffaire
NU 22.01.2021 De Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) maakt zich zorgen over de “herstelaanpak” van staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Financiën) in de toeslagenaffaire. Zo wordt erop gewezen dat private partijen nog niet voldoende meewerken bij het kwijtschelden van de schulden van de gedupeerden.
De VNG heeft hierover een brief geschreven aan het kabinet en doet daarin “voorstellen voor het vervolg”.
Zo moet het kabinet volgens de VNG onder meer regelen dat de mensen die slachtoffer zijn van de affaire een “schuldenvrije nieuwe start” krijgen. Verder moeten mensen die hun – onterechte – schuld aan de Belastingdienst hebben afgelost, gecompenseerd worden voor de “grote nood” waarin zij jaren verkeerden.
Ook moet de 30.000 euro compensatie die aan slachtoffers is beloofd, daadwerkelijk aan gedupeerde ouders toekomen. Eerder werd duidelijk dat de overheid alle schulden van deze mensen kwijtscheldt.
Het kabinet heeft private bedrijven opgeroepen schulden kwijt te schelden, maar ziet daar weinig beweging in. Gedupeerden moeten “op korte termijn” duidelijkheid krijgen over wat er met hun schulden gebeurt, vindt VNG.
VNG: ‘Belastingdienst gooit problemen over de schutting’
Eerder deze week schreef Van Huffelen dat gemeenten een “aanpak op maat” aan gedupeerden kunnen aanbieden. “Daarmee gooit de Belastingdienst zijn problemen over de schutting en zet het gemeenten voor het blok”, aldus Peter Heijkoop, CDA-wethouder in Dordrecht, namens de VNG tegen RTL Nieuws. “Wij willen niets liever dan onze inwoners helpen, maar de Belastingdienst zal zelf de problemen moeten oplossen, die het veroorzaakt heeft.”
Daar heeft de VNG niet veel vertrouwen in. Heijkoop zegt tegen RTL Nieuws dat het beter is als minister Wouter Koolmees (Sociale Zaken) de regie op het dossier overneemt. “De Belastingdienst moet een stap opzij doen. We zien al anderhalf jaar dat die niet in staat is de problemen op een goede manier op te lossen.”
Vorige week vrijdag viel het kabinet door de toeslagenaffaire. Een commissie oordeelde eerder dat de volledige ambtelijke en politieke top verantwoordelijk is voor de uit de bocht gevlogen fraudeaanpak van de Belastingdienst.
Zo werden ouders met een tweede paspoort strenger gecontroleerd en hard aangepakt voor kleine zaken als het vergeten van een bonnetje. Duizenden ouders stonden vervolgens jarenlang ten onrechte bij de Belastingdienst aangemerkt als fraudeur, waardoor ze in grote problemen kwamen.
Lees meer over: Politiek Toeslagenaffaire
Gemeenten vinden hulp toeslagenaffaire onvoldoende: ‘Oplossing voor álle schulden’
RTL 22.01.2021 De Belastingdienst moet snel met een oplossing komen voor álle schulden van gedupeerden in de toeslagenaffaire en desnoods zelf de rekening betalen. Dat zegt Peter Heijkoop, CDA-wethouder in Dordrecht, namens de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG).
Als de belastingdienst gedupeerde ouders met schuldproblemen vanaf volgende week geld gaat uitkeren, lost dat voor hen helemaal niets op. Dan staan private schuldeisers op de stoep, dreigen nieuwe loonbeslagen en hebben gedupeerden er helemaal niets aan.
“Het is echt heel ernstig”, zegt Heijkoop. “Zonder goed plan breng je de meest kwetsbare groep onder de slachtoffers opnieuw in de problemen. En zij hebben dan niets aan die compensatie. Zo mag je niet met deze mensen omgaan. En een plan is er nog steeds niet. We hebben hier al vaak voor gewaarschuwd.”
‘Belastingdienst moet verantwoordelijkheid nemen’
De VNG begint het vertrouwen te verliezen in de aanpak van staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen). De VNG vreest dat duizenden gedupeerden alleen maar verder in de problemen worden gebracht, nu er nog steeds geen oplossing is met andere schuldeisers, zoals banken, woningcorporaties en commerciële partijen. “Het is een probleem dat door de Belastingdienst is ontstaan” , zegt Heijkoop. “De Belastingdienst mag dit niet over de schutting gooien, maar moet het eindelijk oplossen. De Belastingdienst moet de rekening oppakken en haar verantwoordelijkheid nemen.”
Overheid scheldt schulden gedupeerden toeslagenaffaire kwijt
Problematische schulden
Het kabinet wil vanaf volgende week de toegezegde 30.000 euro aan schadevergoeding gaan uitkeren. Voor ouders zonder schulden is dat prima, zegt Heijkoop: “Hen moet je zo snel mogelijk compenseren. Dat heeft al veel te lang geduurd.” Maar voor mensen met schulden betekent dit dat er dezelfde dag door allerlei schuldeisers weer beslag wordt gelegd. Naar schatting heeft ongeveer een derde van de 22.000 slachtoffers problematische schulden.
Maandag kondigde het kabinet na grote politieke druk aan dat alle schulden gedupeerden bij overheidsinstanties, worden kwijtgescholden. Staatssecretaris Van Huffelen riep private schuldeisers op dit ook te doen. Deze week bleek dat dit niet zomaar zal gebeuren. Heijkoop kan zich daar wel iets bij voorstellen: “Ik hoor goede geluiden, van bijvoorbeeld woningcorporaties, dat zij bereid zijn om misschien een deel van de schulden kwijt te schelden. Daar zijn we als gemeenten natuurlijk blij mee. Maar waarom zou je als private partij de rekening krijgen van iets dat de Belastingdienst heeft veroorzaakt?”
Want door de problemen die door de Belastingdienst werden veroorzaakt, kwamen de gedupeerden dieper en dieper in de schulden, zonder dat ze er zelf iets aan konden doen. Natasja is een van die gedupeerden:
Belastingdienst moet ‘stap opzij’ doen
Heijkoop is kritisch over de manier waarop de Belastingdienst te werk gaat. Deze week schreef Van Huffelen in een Kamerbrief dat gemeenten een ‘aanpak op maat’ kunnen bieden als gedupeerden nog schulden hebben. “Daarmee gooit de Belastingdienst zijn problemen over de schutting en zet het gemeenten voor het blok. Wij willen niets liever dan onze inwoners helpen, maar de Belastingdienst zal zelf de problemen moeten oplossen, die ze veroorzaakt heeft moeten oplossen.”
Voor de VNG is de maat vol en daarom vraagt zij aan het minister Wouter Koolmees van Sociale Zaken om de regie over te nemen. “De Belastingdienst moet een stap opzij doen. We zien al anderhalf jaar dat die niet in staat is de problemen op een goede manier op te lossen”, aldus Heijkoop.
Overleg over schulden door toeslagenaffaire klapt: ‘Desastreuze plannen’
Schone lei
Volgens SP-kamerlid Renske Leijten is het onontkoombaar dat de Belastingdienst niet alleen de eigen schuld bij gedupeerden kwijtscheldt, maar ook die van commerciële partijen overneemt. “Anders komt er nooit een oplossing en krijgen gedupeerden niet de beloofde schone lei.” Volgens haar laat de noodkreet van de VNG ook zien dat niet de Belastingdienst, maar een andere organisatie de schadevergoedingen moet regelen.
Later vandaag stuurt de VNG een brandbrief aan de Tweede Kamer en aan het kabinet.
RTL Nieuws; Belastingdienst Toeslagenaffaire Belastingdienst
Gemeenten vinden hulp toeslagenaffaire onvoldoende: ‘Oplossing voor álle schulden’
MSN 22.01.2021 De Belastingdienst moet snel met een oplossing komen voor álle schulden van gedupeerden in de toeslagenaffaire en desnoods zelf de rekening betalen. Dat zegt Peter Heijkoop, CDA-wethouder in Dordrecht, namens de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG).
Als de belastingdienst gedupeerde ouders met schuldproblemen vanaf volgende week geld gaat uitkeren, lost dat voor hen helemaal niets op. Dan staan private schuldeisers op de stoep, dreigen nieuwe loonbeslagen en hebben gedupeerden er helemaal niets aan.
“Het is echt heel ernstig”, zegt Heijkoop. “Zonder goed plan breng je de meest kwetsbare groep onder de slachtoffers opnieuw in de problemen. En zij hebben dan niets aan die compensatie. Zo mag je niet met deze mensen omgaan. En een plan is er nog steeds niet. We hebben hier al vaak voor gewaarschuwd.”
‘Belastingdienst moet verantwoordelijkheid nemen’
De VNG begint het vertrouwen te verliezen in de aanpak van staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen). De VNG vreest dat duizenden gedupeerden alleen maar verder in de problemen worden gebracht, nu er nog steeds geen oplossing is met andere schuldeisers, zoals banken, woningcorporaties en commerciële partijen. “Het is een probleem dat door de Belastingdienst is ontstaan” , zegt Heijkoop. “De Belastingdienst mag dit niet over de schutting gooien, maar moet het eindelijk oplossen. De Belastingdienst moet de rekening oppakken en haar verantwoordelijkheid nemen.”
Problematische schulden
Het kabinet wil vanaf volgende week de toegezegde 30.000 euro aan schadevergoeding gaan uitkeren. Voor ouders zonder schulden is dat prima, zegt Heijkoop: “Hen moet je zo snel mogelijk compenseren. Dat heeft al veel te lang geduurd.” Maar voor mensen met schulden betekent dit dat er dezelfde dag door allerlei schuldeisers weer beslag wordt gelegd. Naar schatting heeft ongeveer een derde van de 22.000 slachtoffers problematische schulden.
Maandag kondigde het kabinet na grote politieke druk aan dat alle schulden gedupeerden bij overheidsinstanties, worden kwijtgescholden. Staatssecretaris Van Huffelen riep private schuldeisers op dit ook te doen. Deze week bleek dat dit niet zomaar zal gebeuren. Heijkoop kan zich daar wel iets bij voorstellen: “Ik hoor goede geluiden, van bijvoorbeeld woningcorporaties, dat zij bereid zijn om misschien een deel van de schulden kwijt te schelden. Daar zijn we als gemeenten natuurlijk blij mee. Maar waarom zou je als private partij de rekening krijgen van iets dat de Belastingdienst heeft veroorzaakt?”
Want door de problemen die door de Belastingdienst werden veroorzaakt, kwamen de gedupeerden dieper en dieper in de schulden, zonder dat ze er zelf iets aan konden doen. Natasja is een van die gedupeerden:
Belastingdienst moet ‘stap opzij’ doen
Heijkoop is kritisch over de manier waarop de Belastingdienst te werk gaat. Deze week schreef Van Huffelen in een Kamerbrief dat gemeenten een ‘aanpak op maat’ kunnen bieden als gedupeerden nog schulden hebben. “Daarmee gooit de Belastingdienst zijn problemen over de schutting en zet het gemeenten voor het blok. Wij willen niets liever dan onze inwoners helpen, maar de Belastingdienst zal zelf de problemen moeten oplossen, die ze veroorzaakt heeft moeten oplossen.”
Voor de VNG is de maat vol en daarom vraagt zij aan het minister Wouter Koolmees van Sociale Zaken om de regie over te nemen. “De Belastingdienst moet een stap opzij doen. We zien al anderhalf jaar dat die niet in staat is de problemen op een goede manier op te lossen”, aldus Heijkoop.
Schone lei
Volgens SP-kamerlid Renske Leijten is het onontkoombaar dat de Belastingdienst niet alleen de eigen schuld bij gedupeerden kwijtscheldt, maar ook die van commerciële partijen overneemt. “Anders komt er nooit een oplossing en krijgen gedupeerden niet de beloofde schone lei.” Volgens haar laat de noodkreet van de VNG ook zien dat niet de Belastingdienst, maar een andere organisatie de schadevergoedingen moet regelen.
Later vandaag stuurt de VNG een brandbrief aan de Tweede Kamer en aan het kabinet.
Kritiek op Rutte na grap over wegsturen kabinet
MSN 21.01.2021 Premier Mark Rutte heeft zich de woede van Kamerleden op de hals gehaald na zijn opmerking dat de Kamer het kabinet niet meer kan wegsturen. Dat maakt het demissionaire kabinet machtiger, grapte de premier in debat met de Tweede Kamer, het is immers al opgestapt vanwege de toeslagenaffaire.
Die “getuigt niet van een diep en oprecht besef van de schade aan de ouders en de rechtsstaat”, zegt CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt. Onafhankelijk Kamerlid Femke Merel van Kooten-Arissen kan de “zogenaamd grappige” uitlating van de premier evenmin waarderen. “Het slechts symbolisch aftreden … als ‘ultieme politieke verantwoordelijkheid’ voor het onherstelbare leed van tienduizenden ouders & hun kinderen is volstrekt waardeloos”, schrijft zij op Twitter.
“Ik wil de minister-president waarschuwen: de individuele bewindslieden kunnen nog weggestuurd worden”, zei SGP-voorman Kees van der Staaij in het debat. De kans dat de Kamer een enkele bewindspersoon naar huis stuurt is des te groter, grapte de leider van de kleine christelijke partij. Ook Kamervoorzitter Khadija Arib sprak de premier aan. “Ik neem deze opmerking terug”, zei een lachende Rutte daarom snel.
Rutte rekent op genade van de kiezer voor rol in toeslagenaffaire
AD 20.01.2021 Premier Mark Rutte vertrouwt erop dat hij de komende verkiezingen kan winnen ondanks zijn rol in de toeslagenaffaire. De politieke concurrentie blijft proberen om hem in de aanloop naar 17 maart maximaal te beschadigen.
,,We zijn hier niet als lijsttrekkers in een debat”, zei premier – en VVD-lijsttrekker- Mark Rutte. Terwijl hij natuurlijk zelf ook wel beter wist. De salvo’s die hij dinsdagavond tijdens het debat over de toeslagenaffaire om zijn oren kreeg, zijn juist precies wat hij kan verwachten als de verkiezingsdatum dichterbij kruipt. Als een gestage druppel die de steen uitholt proberen uitdagers het beeld vast te zetten dat deze inmiddels demissionaire premier niet langer de juiste persoon is om nog vier jaar een kabinet te leiden.
Lees ook;
Verkracht
Onder zijn leiding kon de afgelopen tien jaar een hardvochtig klimaat ontstaan waarin onschuldige burgers werden opgejaagd, geheimhouding boven transparantie ging (Rutte-doctrine!) en etnisch profileren gedoogd werd, stelden partijen in koor – oppositie én coalitie. ,,Uw vingerafdrukken zitten overal”, zei D66-fractieleider Rob Jetten.
Het was PVV-leider Geert Wilders die er het hardst inging. ,,U heeft de democratie verkracht”, beet hij een onbewogen Rutte toe. Al meteen na de verklaring van de premier over het aftreden van zijn kabinet sprak Wilders zijn verbazing uit over het feit dat de VVD opnieuw met Rutte als nummer één de verkiezingen in gaat. ,,Er was er maar eentje verantwoordelijk. En die gaat gewoon door.”
Uw vingerafdrukken zitten overal, aldus Rob Jetten, D66.
Gevraagd naar diens eigen rol in de affaire gaf Wilders echter niet thuis. De PVV stemde net als vele andere partijen indertijd voor een strengere fraudeaanpak, maar op zelfreflectie zat Wilders niet te wachten. ,,U kunt de boom in”, voegde hij Gert-Jan Segers van de ChristenUnie toe.
Bananenmonarchie
Meer ontzag wekte het optreden van CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt. Volgens hem is Nederland tijdens Ruttes kabinetten verworden tot een ‘bananenmonarchie’, waarbij de overheid zelfs documenten achterhoudt bij de rechter. ,,Het stelsel van macht en tegenmacht functioneert niet”, vindt Omtzigt.
Ook GroenLinks-voorman Jesse Klaver probeerde Rutte te dwingen tot meer zelfkritiek dan hij tot nu toe liet zien. ,,U bent geen toeschouwer, u bent een hoofdrolspeler!” Afgelopen vrijdag zei de premier in toelichting op de kabinetsval dat hij wel betrokken, maar ‘niet direct verantwoordelijk’ was voor de toeslagenaffaire.
Nu erkende hij dat hij zich ‘uiteraard verantwoordelijk voelt’ voor alles wat er onder zijn bewind gebeurt. Maar hij benadrukte opnieuw dat hij pas in de zomer van 2019 doorhad dat er zoveel mensen in knel konden komen door toedoen van de overheid.
Volgens PVV-leider Geert Wilders heeft premier Rutte door zijn rol in de toeslagenaffaire ‘de democratie verkracht’. © EPA
,,Of ik een goede leider zou zijn, bepaalt de kiezer”, zei Rutte na de zoveelste aanval vanuit de Tweede Kamer. Tot dusver heeft de premier goede redenen om de verkiezingen met vertrouwen tegemoet te kunnen zien: zijn VVD gaat comfortabel voorop in de peilingen. Maar de concurrentie is vastbesloten om hem te beschadigen waar dat kan.
De uithaal van D66’er Jetten, die Rutte ervan betichtte in zijn periode als staatssecretaris te hebben ‘aangezet tot rassendiscriminatie’, toonde dat ook in de coalitie de handschoenen definitief uit zijn nu het kabinet demissionair verder gaat.
U bent geen toeschouwer, u bent een hoofdrolspeler!, aldus Jesse Klaver, GroenLinks.
Partijen kwamen gisteren met allerlei plannen – voor een parlementaire enquête naar de toeslagenkwestie, gratis kinderopvang, kwijtschelding van private schulden van gedupeerden en een spoedregeling – maar over die moties wordt later deze week door de Kamer gestemd.
Het debat gaf ook op andere manieren een kijkje in de verkiezingscampagne die Nederland te wachten staat. Dat de enige vraag aan nieuwbakken PvdA-leider Lilianne Ploumen van D66 kwam, was bijvoorbeeld niet toevallig. Het bevestigde het beeld dat de democraten de concurrentie vrezen, nu zij met Sigrid Kaag niet meer de enige kandidaat in huis hebben die als eerste vrouw ooit in het Torentje kan belanden – al is dat scenario voor beide partijen nog ver weg, gezien de peilingen.
Gratis
Partijen grepen het debat ook aan om plannen uit hun verkiezingsprogramma’s nog eens te pluggen. Zo zetten D66 en GroenLinks hun pleidooi voor ‘gratis’ kinderopvang nadrukkelijk in de etalage (zie kader). De toeslagenaffaire onderstreept volgens het duo de noodzaak van zo’n publieke voorziening. Ook de PvdA ziet gratis opvang wel zitten, maar VVD en CDA zetten daar vraagtekens bij, waardoor een meerderheid nog niet in zicht lijkt.
‘Gratis’ kinderopvang niet gratis
De titel is misleidend, want gratis kinderopvang bestaat net zomin als gratis onderwijs of gratis snelwegen. Voorstanders bedoelen dat de eigen bijdrage die ouders nu nog moeten betalen voortaan uit belastinggeld wordt betaald.
Het Centraal Planbureau berekende eerder dat ouders nu 2,4 miljard euro aan eigen bijdrage betalen. Maar wanneer alle kinderen tussen 0 en 12 jaar gratis naar de kinderopvang mogen, zal daar automatisch meer gebruik van worden gemaakt. Die extra kosten raamt het CPB op nog eens 3,7 miljard euro per jaar.
Opgeteld bedraagt de rekening van dit voorstel jaarlijks 6,1 miljard. Dat is evenveel als de totale begroting van het ministerie van Binnenlandse Zaken.
Staatscrèches
VVD-fractieleider Klaas Dijkhoff is beducht voor ‘staatscrèches’ en wil vasthouden aan het uitgangspunt dat er een bijdrage moet zijn aan het scheppen van werkgelegenheid. Het CDA klonk bij monde van Omtzigt nog minder enthousiast: hij waarschuwde voor ‘politieke hobby’s’: ,,Als we nou één ding van de toeslagenaffaire hebben geleerd is dat we beter iets langer kunnen nadenken”, sneerde hij.
VVD-fractieleider Klaas Dijkhoff erkende dat zijn partij in het verleden ‘te veel focus’ op fraudebestrijding heeft gehad. © ANP
GroenLinks-leider Jesse Klaver vindt dat de overheid helemaal moet stoppen met het gebruik van algoritmes om fraude in de sociale zekerheid op te sporen. Daarmee doelt hij op de praktijk dat mensen op basis van ogenschijnlijk willekeurige criteria door systemen worden ‘uitgespuugd’ en extra controle kunnen verwachten. Volgens Klaver zorgen dergelijke processen ervoor dat de overheid de menselijke maat uit het oog verliest.
Als we nou één ding van de toeslagenaffaire hebben geleerd is dat we beter iets langer kunnen nadenken, aldus Pieter Omtzigt, CDA-Kamerlid.
Lauwtjes
Ook wil hij af van de zogeheten kostendelersnorm, waarbij mensen een lagere uitkering krijgen omdat zij een huishouden delen met anderen. Dijkhoff reageerde lauwtjes op de linkse voorstellen: ,,Het is niet zo dat we in een keer alles delen en alles hetzelfde vinden”, zei hij tegen Klaver. Volgens hem blijft het nodig dat de overheid kritisch is op mensen die ‘creatief proberen meer te krijgen dan waar ze eigenlijk recht op hebben’.
Ondanks de verdeeldheid over precieze oplossingen en geharrewar over diverse details is de Tweede Kamer het over twee belangrijke zaken hartstochtelijk eens: zo’n schandaal als de toeslagenaffaire mag nooit meer gebeuren en de rol van het parlement zelf moet ook anders.
Rutte: wel ‘direct verantwoordelijk’ voor toeslagendrama
RTL 20.01.2021 Premier Mark Rutte voelt zich ‘uiteraard altijd direct verantwoordelijk’ voor alles wat er onder zijn bewind gebeurt, dus ook voor de toeslagenaffaire waar zijn derde kabinet vorige week over viel. “Daar zal ik nooit voor weglopen”, vertelde hij gisteravond in een debat dat tot na middernacht duurde.
Tijdens het debat over een vernietigend toeslagenrapport dat vorige maand verscheen, kreeg Rutte veel kritiek op zijn eigen rol.
Tweede Kamer wil dat premier Rutte kijkt naar eigen rol in toeslagenaffaire
Die bleef tot nu toe onderbelicht, vinden veel Tweede Kamerleden. De premier zei eerder dat hij zich wel verantwoordelijk voelt, maar niet direct betrokken was bij het schandaal.
Nadruk op fraudebestrijding
Rutte heeft, met het aftreden van zijn kabinet, dan wel verantwoordelijkheid genomen, het lijkt volgens verschillende partijen niet volledig tot Rutte door te dringen dat het toeslagenschandaal zich voornamelijk voltrok toen hij in het Torentje zat.
Rutte erkende gisteravond opnieuw dat onder zijn bewind veel nadruk werd gelegd op de bestrijding van fraude met publieke voorzieningen. Daardoor kan bij mensen die met de uitvoering zijn belast, ‘onbedoeld en niet gewenst’ het idee zijn ontstaan dat zij in de strijd tegen misbruik ‘iets meer mogen’, vertelde de premier.
Dossier Toeslagenaffaire
Het blootleggen van de misstanden bij de Belastingdienst in de Toeslagenaffaire, is terug te lezen in de artikelen en video’s die RTL Nieuws hierover heeft gepubliceerd. Bekijk het hele dossier.
Niet alleen Rutte, maar ook de rest van de Tweede Kamer zegt fouten te hebben gemaakt. Zo lieten politici zich naar eigen zeggen te veel meeslepen door de jacht op fraudeurs. Daardoor zijn wetten aangenomen die in de praktijk te hard uitpakten, gaven veel partijen toe.
Kritische blik
ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers erkent via een motie ‘dat de Tweede Kamer medeverantwoordelijk is voor wetgeving die in de uitvoering zeer hardvochtig heeft uitgepakt en daarmee voor het leed dat in het rapport Ongekend Onrecht beschreven wordt’. Ook VVD, CDA, D66 en oppositiepartijen GroenLinks, PvdA en SGP zijn het hiermee eens.
‘De boom in met je zelfreflectie’
Alleen PVV-leider Geert Wilders wilde tijdens het debat niets weten van zelfreflectie. Meerdere partijen riepen hem daar wel toe op, ook omdat juist zijn partij vaak hamert op een keiharde aanpak van fraudeurs. Voor zelfreflectie moet je bij de psycholoog zijn, zei Wilders. “De boom in met je zelfreflectie!”
Omtzigt: nú duidelijkheid compensatie gedupeerden toeslagenaffaire
Schuldeisers
Het kabinet zei verder dat het snel tot een akkoord hoopt te komen met energiebedrijven, banken en andere schuldeisers van toeslagenouders. Met zo’n akkoord hoopt het kabinet te voorkomen dat de beloofde 30.000 euro die de gedupeerden aan compensatie krijgen, direct in de handen van bedrijven komt waar die ouders nog een openstaande schuld hebben.
Met een van de grote schuldeisers, de NS, is gisteren al een overeenkomst bereikt, vertelde staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Financiën).
Volgende week
Volgende week wordt begonnen met het compenseren van de ouders. Daarbij zullen eerst de ouders die geen openstaande schulden hebben tegemoet worden gekomen, omdat het voor deze groep minder uitzoekwerk vergt. Zelf besloot het kabinet al alle overheidsschulden van toeslagenouders kwijt te schelden.
Van Huffelen riep grote bedrijven in het debat met de Tweede Kamer nogmaals op dat ook te doen.
RTL Nieuws; Mark Rutte Geert Wilders Toeslagenaffaire Belastingdienst Toeslagenwet Val kabinet Rutte III
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/d700771a-5aea-11eb-a44a-0255c322e81b.jpg)
Rutte maakt excuses aan CDA’er Omtzigt om toeslagendossier
Telegraaf 20.01.2021 Premier Mark Rutte heeft dinsdag, mede namens zijn inmiddels demissionaire kabinet, zijn excuses aangeboden aan CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt. Excuses waren volgens de minister-president „op zijn plaats” wegens de gebrekkige informatievoorziening in de toeslagenaffaire en in het algemeen.
In een debat over het vernietigende toeslagenrapport en de val van het kabinet die daarop volgde, zei Rutte sorry voor de ondermaatse informatiehuishouding van de verschillende ministeries.
Ook bood hij excuses aan voor het feit „dat het voor kon komen dat informatie die binnen departementen bekend was, niet de ambtelijke en politieke leiding heeft bereikt.” Daardoor kwam deze informatie ook niet bij de Kamer, die daardoor zijn controlefunctie niet goed kon uitoefenen.
Rutte spreekt wel tegen dat informatie uit politieke overwegingen niet is gedeeld met de Kamer. De commissie-Van Dam die de politieke verantwoordelijkheid voor de toeslagenaffaire onderzocht, concludeerde dat dit wel het geval was.
BEKIJK OOK:
Meeste pijlen zijn op Rutte gericht
De Kamercommissie kreeg niet helemaal duidelijk wat er gebeurd is met een explosief memo over de fraudeaanpak bij de Belastingdienst. Een groep hooggeplaatste ambtenaren zou dat memo bespreken, ook met de toenmalige staatssecretaris van Financiën.
Maar het memo verdween uit het ’factsheet’ waar het eerst nog wel onderdeel van uitmaakte. Rutte belooft dat iemand van buitenaf, door middel van onder meer interviews met betrokken ambtenaren, gaat uitzoeken wat er in die week in de zomer van 2019 precies is gebeurd.
Omtzigt eiste op zijn beurt weer dat de Kamer moet goedkeuren wie dit onderzoek gaat doen. Zijn partijgenoot en voormalig minister Piet Hein Donner, die eerder onderzoek deed naar de toeslagenaffaire, zou volgens Omtzigt geen geschikte kandidaat zijn. Donner is volgens de prominente CDA’er niet kritisch genoeg en als voormalig vicepresident van de Raad van State te nauw betrokken bij het dossier.
Alles over de val van het kabinet in een nieuwe podcast Afhameren met Wouter de Winther:
BEKIJK MEER VAN; Mark Rutte Pieter Omtzigt Kamer
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/0f6b40ce-5ae8-11eb-a44a-0255c322e81b.jpg)
Meeste pijlen zijn op Rutte gericht
Telegraaf 20.01.2021 Een voorzichtige hand in eigen boezem, maar vooral een priemende beschuldigende vinger naar demissionair premier Rutte: de Tweede Kamer gebruikt het debat over de toeslagenaffaire om de VVD-lijsttrekker richting de verkiezingen als hoofdschuldige aan te wijzen voor het schandaal dat het kabinet heeft laten vallen.
Er zijn excuses: onder meer van VVD, D66 en GL. Want ja, het gros van de partijen heeft in de afgelopen tien jaar ingestemd met allerlei wetten die een harde fraude-aanpak mogelijk maakten. Maar de eindverantwoordelijkheid, daarvoor wijzen de meeste partijen naar Rutte, de man die in die periode premier was van drie kabinetten.
Het is wat VVD-fractieleider Dijkhoff, die het debat mag openen, al voorspelt. „Zet de verwarming vandaag maar niet te hard, anders druipt de boter nog van ons hoofd”, zegt hij in zijn betoog. Het is de lijn die hij namens de liberalen neer probeert te zetten. Het toeslagenschandaal is niet alleen de schuld van Rutte en zijn kabinetten, het ligt ook aan de Kamer zelf, ambtenaren, de rechtspraak. In Dijkhoffs woorden: „Een clustercatastrofe van epische proporties.”
“U bent de enige constante”
Maar de rest van de Kamer wil het, zeker nu in campagnetijd met een in de peilingen nog altijd onaantastbare VVD, maar wat graag over de schuldvraag hebben. En de hoofdverdachte is wat hen betreft Rutte, die in zijn tien jaar als premier als eindverantwoordelijke wordt gezien. „U bent de enige constante”, wrijft PVV-leider Wilders hem aan.
’Rutte heeft de democratie verkracht’
Ook vanuit de coalitie, waar D66-fractieleider Jetten vooral wijst naar de eerste twee kabinetten-Rutte, zonder zijn partij, die volgens hem de basis hebben gelegd voor de doorgeslagen fraudejacht. Wilders gaat daar het verst in, en stelt zelfs dat Rutte de ’democratie heeft verkracht’.
Het zit de Kamer dwars dat Rutte vrijdag na het aftreden van het kabinet nog heeft gezegd dat hij ’geen directe verantwoordelijkheid’ had voor de toeslagenaffaire. „Hij was wel degelijk betrokken”, zegt GL-leider Klaver.
Kersvers PvdA-lijsttrekker Ploumen kan het aftreden van het kabinet daarom moeilijk serieus nemen. „Elk kind weet: sorry zeggen telt alleen maar als je het echt meent.” Rutte komt dinsdag terug op die woorden, en zegt ineens ’uiteraard altijd direct verantwoordelijk’ te zijn.
Over de inhoud en hoe het nu verder moet, gaat het ook. Dat het toeslagenstelsel op de schop moet, is iedereen het wel over eens, maar over hoe dat moet nog niet. VVD en PVV willen ervoor waken dat minder streng beleid de deur weer openzet voor fraudeurs. „Het blijft wel geld van anderen”, stipt Dijkhoff aan dat het door de belastingbetaler wordt opgebracht.
CU-fractieleider Segers ziet liever dat de overheid niet meer van wantrouwen, maar juist vertrouwen uitgaat. Maar Rutte blijft erbij dat fraude-aanpak zorgt voor het ’draagvlak onder het stelsel van sociale zekerheid’.
Hoe zit het met de beloofde 30.000 euro compensatie?
En SP-leider Marijnissen vindt het niet kunnen dat het nog helemaal niet duidelijk is dat de beloofde 30.000 euro compensatie nog niet is uitgewerkt. „Je zorgt er toch voor dat alles tot achter de komma is geregeld? Maar zelfs dat fatsoen heeft het kabinet niet. Het staat symbool voor de hele aanpak: de beeldvorming gaat voor alles.”
CDA-Kamerlid Omtzigt haalt op zijn beurt in een vergaand betoog de rechtstaat door de gehaktmolen. Hij noemt Nederland zelfs een ’bananenmonarchie’, als hij het heeft over hoe de overheid bij een rechtszaak tegen gedupeerde ouders stukken achterhield. Geen Kamerlid spreekt hem tegen.
Geert Wilders haalde hard uit naar demissionair premier Mark Rutte in het debat rondom de toeslagenaffaire.
Alles over de val van het kabinet in een nieuwe podcast Afhameren met Wouter de Winther:
BEKIJK MEER VAN; overheid verkiezingen partijen en bewegingen Mark Rutte Tweede Kamer der Staten-Generaal Volkspartij voor Vrijheid en Democratie
Rutte reflecteert op eigen rol in toeslagenschandaal: ‘Ik loop niet weg’
NU 19.01.2021 Demissionair premier Mark Rutte is dinsdag na aandringen van de Tweede Kamer nader ingegaan op zijn rol in het kinderopvangtoeslagschandaal. De minister-president zag zich genoodzaakt het beeld recht te zetten dat hij geen betrokkenheid bij de affaire zou willen erkennen. “Ik ben uiteraard altijd direct verantwoordelijk. Ik loop daar niet voor weg.”
In het debat over het aftreden van het kabinet naar aanleiding van het vernietigende onderzoeksrapport naar het toeslagenschandaal vroegen partijen van de SP en PVV tot de PvdA, GroenLinks en D66 de minister-president naar hoe het zover heeft kunnen komen dat onder het tienjarig premierschap van Rutte dit drama zich heeft kunnen voltrekken.
De Kamer bekritiseerde de eigen rol stevig, maar sloeg aan op uitspraken die Rutte afgelopen vrijdag in de persconferentie deed waar hij zei dat hij geen directe “betrokkenheid heeft bij dit dossier”.
Kamer richt pijlen op Rutte: ‘U bent geen toeschouwer, u bent de hoofdrolspeler’
PVV-leider Geert Wilders vindt het onbestaanbaar dat Rutte zich niet terugtrekt als VVD-lijstrekker. “Rutte was overal aanwezig. Er zijn gezinnen verwoest en degene die tien jaar verantwoordelijk is gaat lachend door”, aldus Wilders.
Klaver hekelt de verdediging van Rutte dat hij verantwoordelijk, maar niet betrokken zegt te zijn. “Hij was wel degelijk betrokken”, aldus Klaver. “U bent geen toeschouwer, u bent de hoofdrolspeler.”
Ook Rob Jetten (D66) vindt de reflectie van de premier niet genoeg. De onrechtmatige fraudejacht richtte zich in het bijzonder op burgers met een dubbele nationaliteit en er was sprake van racistische en discriminatoire uitspraken bij de Belastingdienst. Volgens Jetten is deze jacht ontstaan in een politiek klimaat waar burgers die een beroep doen op steun van de overheid door de VVD zijn weggezet als profiteurs en Nederlanders met een migratieachtergrond verdacht zijn gemaakt.
Jetten bracht in herinnering dat Rutte niet alleen de voorzitter was van de ministeriële commissie fraudebestrijding die aan de wieg stond van de fraudejacht, maar ook dat hij als staatssecretaris in 2007 door de rechter veroordeeld is wegens het aanzetten tot rassendiscriminatie. En dat Rutte uitspraken deed over het “dumpen van Antilianen” en vrij recent nog de pleur-op-uitspraken. Jetten: “Erkent de premier dat zijn vingerafdrukken op het toeslagendossier zitten?”
Rutte erkent bestaan ‘institutioneel racisme in Nederland’
Rutte bestreed de suggestie dat zijn uitlatingen het directe gevolg zijn van het racisme en discriminatie bij de fiscus. Waar de premier eerder niet wilde spreken over het bestaan van institutioneel racisme in Nederland, kon hij in het Kamerdebat echter niet heen om de gedragingen van de fiscus in het toeslagenschandaal. “Er zal zeker institutioneel racisme in Nederland voorkomen”, moest Rutte toegeven.
Wel zei hij dat de harde toon en de aandacht die de fraudebestrijding kreeg in 2013-2014 ertoe heeft kunnen leiden dat ambtenaren in de uitvoering dachten dat zij verder konden gaan dan zij mochten gaan.
Rutte benadrukte dat met het opstappen van het hele kabinet de ultieme politieke verantwoordelijkheid is genomen en dat hij niet weg zegt te lopen voor zijn verantwoordelijkheid. De vragen van onder meer Wilders, Klaver en SP-leider Lilian Marijnissen of hij verder kan als VVD-lijsttrekker vindt hij een vraag voor zijn partijleden en de kiezer.
Analyse: ‘Aftreden kabinet-Rutte is meer dan alleen symbolisch’
Rutte trekt boetekleed aan, maar vindt dat hij toch door kan
NOS 19.01.2021 Premier Rutte zegt dat hij “uiteraard” verantwoordelijk is voor de toeslagenaffaire die ertoe geleid heeft dat zijn kabinet afgelopen vrijdag aftrad. Maar hij blijft erbij dat hij er pas in de zomer van 2019 direct bij betrokken raakte, toen volgens hem pas duidelijk werd hoe ernstig de hele zaak was.
“En dat geldt voor iedereen, dat is de hele tragiek van deze zaak”, zei Rutte in het debat over de toeslagenaffaire. Daarin was veel kritiek op zijn rol binnen de affaire. Die is volgens veel partijen tot nu toe onderbelicht geweest.
Verschillende partijen wezen erop dat Rutte vanaf 2013 voorzitter was van de ministeriële commissie fraudebestrijding. Hij zou juist aangestuurd hebben op de stevige fraudeaanpak, die uiteindelijk volledig uit de hand liep.
Rutte erkende dat die nadruk op fraudebestrijding er “onbedoeld” toe kan hebben geleid dat mensen in de uitvoering de indruk kregen dat ze meer mochten. Maar hij ziet geen direct verband tussen zijn beleid en het drama van de toeslagenaffaire.
Vingerafdrukken
Oppositie-, maar ook coalitiepartijen waren fel op de rol van Rutte. D66-fractievoorzitter Rob Jetten constateerde dat de premier “nog steeds niet wil erkennen dat zijn vingerafdrukken overal op zitten”.
“De premier duikt de hele tijd”, vond PVV-leider Geert Wilders. “U heeft tienduizenden levens verwoest, mensen zijn failliet gegaan door de schulden. En na de verkiezingen gaat u straks gewoon weer door in de politiek, met uw appeltje en uw fiets. Dat is toch niet uit te leggen?”
Wilders snapt niet dat Rutte aanblijft als VVD-lijsttrekker:
Maar volgens Rutte heeft het kabinet de ultieme politieke consequentie genomen door af te treden. Of hij door kan als lijsttrekker van de VVD is niet aan de Kamer, vond de premier.
Hij noemde de toeslagenaffaire, net als de trage afhandeling van de aardbevingsschade in Groningen, een smet op zijn premierschap tot nu toe. “Maar er zijn in die tien jaar ook een heleboel dingen goed gegaan. Nederland staat er goed voor.”
Excuses voor Omtzigt
Rutte bood zijn persoonlijke excuses aan aan CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt voor de gebrekkige informatievoorziening aan de Kamer. Daarbij gaat het onder meer over een explosief intern memo van een medewerker van de Belastingdienst, met kritiek op de fraudejacht. Omtzigt vroeg verschillende keren om het stuk, maar het bleek ineens verdwenen. Rutte zegde toe daar een onafhankelijk onderzoek naar te laten doen.
Volgens de premier zaten er geen politieke motieven achter het slecht informeren van de Tweede Kamer. De parlementaire ondervragingscommissie kwam wel tot die conclusie.
Ook Omtzigt is ervan overtuigd dat politieke redenen wel degelijk een rol speelden. Toen duidelijk werd voor het kabinet dat er duizenden ouders ten onrechte als fraudeur waren aangemerkt, gingen de dwanginvorderingen bij die ouders gewoon door. “Waarom drukte niemand de noodknop in? Iedereen was bezig de staatssecretaris uit de wind te houden”, constateerde Omtzigt.
BEKIJK OOK;
Wilders vraagt vertrek Rutte, maar die wijkt niet: ‘Ik sta hier niet op het partijcongres’
AD 19.01.2021 Mark Rutte krijgt forse kritiek in het debat over de toeslagenaffaire en de kabinetsval. Partijen richten hun pijlen op de premier die tien jaar aan het hoofd stond van kabinetten die volgens critici een cultuur van roekeloze fraudejacht en stelselmatige geheimhouding kweekten. Opstappen wil Rutte niet: ‘We moeten dit rechtzetten’.
,,Ik loop er niet voor weg, ik ben uiteraard ook verantwoordelijk”, zei Rutte vanavond in reactie op de scherpe kritiek uit de Tweede Kamer. ,,Dit had nooit mogen gebeuren. Kleine, administratieve fouten leidden tot grote invorderingen. Dat is de kern van dit drama. En als je ziet welke vernietigende werking dit had voor de levens van mensen, dan raakt me dat enorm. Ook omdat niemand deze banen zijn gaan doen om mensen te vermorzelen, en niet te beschermen. Het is dus onze dure plicht om dit recht te zetten, geen twijfel daarover.”
En zelf opstappen, zoals PVV-leider Wilders herhaaldelijk suggereert, doet Rutte echter niet: ,,Het kabinet heeft de ultieme politieke consequentie genomen. Het kabinet is demissionair, we zijn afgetreden, opgestapt. Maar ik sta hier niet op het partijcongres, Wilders is ook geen lid van mijn partij. We staan hier niet als lijsttrekkers in een debat voor de campagne. Het is ook aan de kiezer.”
Rutte bood wel excuses aan CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt aan voor belabberde informatievoorziening aan het parlement. De CDA’er hamert erop dat er structurele verbeteringen nodig zijn om zulke tragedies voortaan te voorkomen: ,,Dat het tien jaar duurt voordat het naar boven komt, dat mag nooit meer gebeuren.”
‘Vingerafdrukken’
Oppositie- en coalitiefracties hekelden in de uren daarvoor vooral Ruttes aandeel bij het Toeslagendrama. De premier was dan misschien formeel niet verantwoordelijk; onder zijn leiding kon wel een giftig klimaat ontstaan waarin potentiële sjoemelaars werden opgejaagd, geheimhouding boven transparantie ging, etnisch profileren gedoogd werd en onschuldige burgers ‘vermorzeld’ konden worden door de overheid, zo schetsten oppositiepartijen als PVV, PvdA en GroenLinks, maar ook coalitiefracties CDA en D66. ,,Zijn vingerafdrukken zitten op elke gelakte pagina”, zei PvdA-Kamerlid – en lijsttrekker – Lilianne Ploumen. ,,Met een appel in de hand en een glimlach op zijn gezicht fietst de premier weg van zijn verantwoordelijkheid.”
D66-fractieleider Rob Jetten greep zelfs terug op een oude gerechtelijke uitspraak over Ruttes beleid als staatssecretaris van Sociale Zaken (2003), toen hij gemeenten vroeg om inwoners van Somalische afkomst extra te controleren op bijstandsfraude: ,,Dat zette aan tot rassendiscriminatie. Later klonk het bij de premier ook: ‘pleur op’ of ‘vecht je in’. Woorden doen ertoe. Onder het bewind van de kabinetten Rutte is de aanpak doorgeschoten.”
CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt – die zich al vroeg vastbeet in de Toeslagen-kwestie – haalde in zijn betoog hard uit naar de ‘Haagse kliek’, systeemfalen bij overheidsinstanties en de gebrekkige informatievoorziening van het kabinet: ,,In het Torentje wordt niks genotuleerd.” Vrijwel alle Kamerfracties willen nu vooral snelle hulp aan alle gedupeerden, duizenden ouders wachten nog op compensatie. Omtzigt: ,,Slechts twee procent is geholpen sinds vorig jaar! De Belastingdienst verschuilde zich achter de brede rug van de rechtsstaat. Mensen kwamen te boek te staan als fraudeur, en in 94 procent van de gevallen weten we niet meer waarom dat gebeurd is.”
Nieuwe ‘doctrine’
Het coalitie-Kamerlid hekelde ook nieuwe, volgens hem opnieuw onvolledige, antwoorden op Kamervragen: ,,Is dit de nieuwe Rutte-doctrine? Door onvolledige informatievoorziening gaat het mis. En het stelsel van macht-tegenmacht functioneert niet. Dat gaat fundamenteel mis”, zei Omtzigt die van een ‘bananenmonarchie’ sprak omdat de Belastingdienst bij de rechter soms ook onvolledige dossiers aanleverde. ,,Onze kliek in Den Haag kijkt meer naar de partijvoorzitter dan naar de kiezer. Dat moeten we veranderen.”
De CDA’er wil een staatscommissie naar de rechtsstaat laten kijken: ,,Ik had me een paar jaar geleden niet kunnen voorstellen dat ik dit zou vragen.”
VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff bood -net als het kabinet- zijn excuses aan voor het drama. Ook erkende de VVD’er dat zijn partij medeverantwoordelijk is voor de doorgeslagen jacht op potentiële sjoemelaars, dat overheidsdiensten te vaak uitgingen van kwade opzet, dat de menselijke maat geregeld ontbrak. ,,Ik denk dat er in mijn eigen partij te veel focus op fraudebestrijding was. Niet alles wat eruit ziet als fraude is het ook.” Hij sprak verder van een ‘clustercatastrofe’ waarbij het parlement zelf niet buiten schot mag blijven: ,,Zet de verwarming maar niet te hard vandaag, anders druipt de boter nog van ons hoofd.” Ook Rutte spreekt van ‘ons’ – waarmee hij kabinet en Kamer bedoelt.
Onder meer PVV-leider Geert Wilders verwijt premier Rutte dat hij aanblijft terwijl hij medeverantwoordelijk is: ,,Teeven, Zijlstra, Weekers, Wiebes: alle kleine goden moeten vertrekken, maar de grote baas blijft. Tienduizenden mensen zijn kapotgemaakt. Schaamteloos.” Rutte en zijn VVD vindt dat het ‘aan de kiezer’ is of de premier kan blijven.
Toeslagen
Op de agenda vandaag staan de herziening van het toeslagenstelsel en genoegdoening voor de getroffen ouders, maar het debat wordt -met nog twee maanden tot de stembusgang- beschouwd als een ‘eerste verkiezingsdebat’. De VVD van Rutte staat op eenzame hoogte in de peilingen.
Demissionair Premier Mark Rutte tijdens het debat over het aftreden van het kabinet. © ANP
In een reactie op de vernietigende conclusies van de onderzoekscommissie besloot het het kabinet vorige maand dat gedupeerde ouders snel 30.000 euro compensatie moeten krijgen. Gisteren kondigde het kabinet daarbovenop aan dat alle lopende schulden die ouders bij overheidsinstanties als het UWV, DUO en de Sociale Verzekeringsbank worden kwijtgescholden.
In de Kamer klonk vooraf al de roep om meer actie: partijen eisen snellere uitbetaling aan getroffen ouders, diverse fracties – zoals GroenLinks en D66 – opperen ook om de kinderopvang helemaal gratis te maken. Dat kost al gauw vijf miljard euro per jaar. Zo verdwijnt ook automatisch het probleem van de toeslagen, is de gedachte. De VVD wil echter ‘geen staatcrèches’, zei Dijkhoff.
Rutte maakt ook excuses aan CDA’er Omtzigt om toeslagendossier
MSN 19.01.2021 Premier Mark Rutte heeft, mede namens zijn inmiddels demissionaire kabinet, zijn excuses aangeboden aan CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt. Excuses waren volgens de minister-president “op zijn plaats” wegens de gebrekkige informatievoorziening in de toeslagenaffaire en in het algemeen.
In een debat over het vernietigende toeslagenrapport en de val van het kabinet die daarop volgde, zei Rutte sorry voor de ondermaatse informatiehuishouding van de verschillende ministeries.
Ook bood hij excuses aan voor het feit “dat het voor kon komen dat informatie die binnen departementen bekend was, niet de ambtelijke en politieke leiding heeft bereikt”. Daardoor kwam deze informatie ook niet bij de Kamer, die daardoor zijn controlefunctie niet goed kon uitoefenen.
Rutte spreekt wel tegen dat informatie uit politieke overwegingen niet is gedeeld met de Kamer. De commissie-Van Dam die de politieke verantwoordelijkheid voor de toeslagenaffaire onderzocht, concludeerde dat dit wel het geval was.
Memo
De Kamercommissie kreeg niet helemaal duidelijk wat er gebeurd is met een explosief memo over de fraudeaanpak bij de Belastingdienst. Een groep hooggeplaatste ambtenaren zou dat memo bespreken, ook met de toenmalige staatssecretaris van Financiën.
Maar het memo verdween uit het ‘factsheet’ waar het eerst nog wel onderdeel van uitmaakte. Rutte belooft dat iemand van buitenaf, door middel van onder meer interviews met betrokken ambtenaren, gaat uitzoeken wat er in die week in de zomer van 2019 precies is gebeurd.
Omtzigt eiste op zijn beurt weer dat de Kamer moet goedkeuren wie dit onderzoek gaat doen. Zijn partijgenoot en voormalig minister Piet Hein Donner, die eerder onderzoek deed naar de toeslagenaffaire, zou volgens Omtzigt geen geschikte kandidaat zijn. Donner is volgens de prominente CDA’er niet kritisch genoeg en als voormalig vicepresident van de Raad van State te nauw betrokken bij het dossier.
Rutte: wel ‘direct verantwoordelijk’ voor toeslagendrama
RTL 19.01.2021 Premier Mark Rutte voelt zich ‘uiteraard altijd direct verantwoordelijk’ voor alles wat er onder zijn bewind gebeurt, dus ook voor de toeslagenaffaire waar zijn derde kabinet vorige week over viel. “Daar zal ik nooit voor weglopen”, zegt hij.
Tijdens het debat over een vernietigend toeslagenrapport dat vorige maand verscheen, kreeg Rutte veel kritiek op zijn eigen rol.
Tweede Kamer wil dat premier Rutte kijkt naar eigen rol in toeslagenaffaire
Die bleef tot nu toe onderbelicht, vinden veel Tweede Kamerleden. De premier zei eerder dat hij zich wel verantwoordelijk voelt, maar niet direct betrokken was bij het schandaal.
Nadruk op fraudebestrijding
Rutte heeft, met het aftreden van zijn kabinet, dan wel verantwoordelijkheid genomen, het lijkt volgens verschillende partijen niet volledig tot Rutte door te dringen dat het toeslagenschandaal zich voornamelijk voltrok toen hij in het Torentje zat.
Rutte erkende vanavond opnieuw dat onder zijn bewind veel nadruk werd gelegd op de bestrijding van fraude met publieke voorzieningen. Daardoor kan bij mensen die met de uitvoering zijn belast, ‘onbedoeld en niet gewenst’ het idee zijn ontstaan dat zij in de strijd tegen misbruik ‘iets meer mogen’, aldus de premier.
Dossier Toeslagenaffaire
Het blootleggen van de misstanden bij de Belastingdienst in de Toeslagenaffaire, is terug te lezen in de artikelen en video’s die RTL Nieuws hierover heeft gepubliceerd. Bekijk het hele dossier.
RTL Nieuws; Mark Rutte Geert Wilders Toeslagenaffaire Belastingdienst Toeslagenwet Val kabinet Rutte III
Fel Toeslagendebat met premier Rutte: ‘Zijn vingerafdrukken zitten op elke pagina’
AD 19.01.2021 Mark Rutte krijgt forse kritiek in het debat over de toeslagenaffaire en de kabinetsval. Veel partijen richten hun pijlen op de premier die tien jaar aan het hoofd stond van kabinetten die volgens critici een cultuur van roekeloze fraudejacht en stelselmatige geheimhouding kweekten.
,,Ik loop er niet voor weg”, zei Rutte vanavond in reactie op de scherpe kritiek uit de Kamer. ,,Als je zo bezig bent met fraudebestrijding kan het risico ontstaan, onbedoeld en ongewenst, dat het gevolgen heeft voor de uitvoering. Maar fraudebestrijding mag nooit ten kosten gaan van de dienstverlening.”
Oppositie- en coalitiefracties hekelden in de uren daarvoor vooral Ruttes aandeel bij het Toeslagendrama. De premier was dan misschien formeel niet verantwoordelijk; onder zijn leiding kon wel een giftig klimaat ontstaan waarin potentiële sjoemelaars werden opgejaagd, geheimhouding boven transparantie ging, etnisch profileren gedoogd werd en onschuldige burgers ‘vermorzeld’ konden worden door de overheid, zo schetsten oppositiepartijen als PVV, PvdA en GroenLinks, maar ook coalitiefracties CDA en D66. ,,Zijn vingerafdrukken zitten op elke gelakte pagina”, zei PvdA-Kamerlid – en lijsttrekker – Lilianne Ploumen. ,,Met een appel in de hand en een glimlach op zijn gezicht fietst de premier weg van zijn verantwoordelijkheid.”
D66-fractieleider Rob Jetten greep zelfs terug op een oude gerechtelijke uitspraak over Ruttes beleid als staatssecretaris van Sociale Zaken (2003), toen hij gemeenten vroeg om inwoners van Somalische afkomst extra te controleren op bijstandsfraude: ,,Dat zette aan tot rassendiscriminatie. Later klonk het bij de premier ook: ‘pleur op’ of ‘vecht je in’. Woorden doen ertoe. Onder het bewind van de kabinetten Rutte is de aanpak doorgeschoten.”
CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt – die zich al vroeg vastbeet in de Toeslagen-kwestie – haalde in zijn betoog hard uit naar de ‘Haagse kliek’, systeemfalen bij overheidsinstanties en de gebrekkige informatievoorziening van het kabinet: ,,In het Torentje wordt niks genotuleerd.”
Vrijwel alle Kamerfracties willen nu vooral snelle hulp aan alle gedupeerden, duizenden ouders wachten nog op compensatie. Omtzigt: ,,Slechts twee procent is geholpen sinds vorig jaar! De Belastingdienst verschuilde zich achter de brede rug van de rechtsstaat. Mensen kwamen te boek te staan als fraudeur, en in 94 procent van de gevallen weten we niet meer waarom dat gebeurd is.”
Nieuwe doctrine
Het coalitie-Kamerlid hekelde ook nieuwe, volgens hem opnieuw onvolledige, antwoorden op Kamervragen: ,,Is dit de nieuwe Rutte-doctrine? Door onvolledige informatievoorziening gaat het mis. En het stelsel van macht-tegenmacht functioneert niet. Dat gaat fundamenteel mis”, zei Omtzigt die van een ‘bananenmonarchie’ sprak omdat de Belastingdienst bij de rechter soms ook onvolledige dossiers aanleverde. ,,Onze kliek in Den Haag kijkt meer naar de partijvoorzitter dan naar de kiezer. Dat moeten we veranderen.”
De CDA’er wil een staatscommissie naar de rechtsstaat laten kijken: ,,Ik had me een paar jaar geleden niet kunnen voorstellen dat ik dit zou vragen.”
Later vandaag gaat Rutte in op alle vragen en de kritiek. Tijdens zijn openingswoord aan het begin van het debat herhaalde de premier dat opstappen van zijn kabinet het juiste was om te doen: ,,Als het hele systeem faalt, kan alleen samen verantwoordelijkheid worden genomen.” Wel moeten ‘kabinet en Kamer’ samen daarop aanspreekbaar zijn, vindt de premier.
VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff viel zijn partijgenoot bij. Net als het kabinet bood hij zijn excuses aan. Ook erkende de VVD’er dat zijn partij medeverantwoordelijk is voor de doorgeslagen jacht op potentiële sjoemelaars, dat overheidsdiensten te vaak uitgingen van kwade opzet, dat de menselijke maat geregeld ontbrak.
,,Ik denk dat er in mijn eigen partij te veel focus op fraudebestrijding was. Niet alles wat eruit ziet als fraude is het ook.” Hij sprak verder van een ‘clustercatastrofe’ waarbij het parlement zelf niet buiten schot mag blijven: ,,Zet de verwarming maar niet te hard vandaag, anders druipt de boter nog van ons hoofd.”
Onder meer PVV-leider Geert Wilders verweet premier Rutte dat hij aanblijft terwijl hij medeverantwoordelijk is: ,,Teeven, Zijlstra, Weekers, Wiebes: alle kleine goden moeten vertrekken, maar de grote baas blijft. Het zou Rutte sieren af te zien van het lijsttrekkerschap. Tienduizenden mensen zijn kapotgemaakt. Schaamteloos.”
Toeslagen
Op de agenda vandaag staan de herziening van het toeslagenstelsel en genoegdoening voor de getroffen ouders, maar het debat wordt -met nog twee maanden tot de stembusgang- beschouwd als een ‘eerste verkiezingsdebat’. De VVD van Rutte staat op eenzame hoogte in de peilingen.
Aanleiding voor het debat zijn het spijkerharde rapport van de Parlementaire Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag (POK) en de politieke conclusies die het kabinet daar vrijdag aan verbond door op te stappen. Rutte zei vorige week nogmaals sorry en beloofde opnieuw beterschap. ‘Vervuld van diepe schaamte’ kondigde de premier aan het complete toeslagenstelsel op de schop te nemen, ook worden overheidsstukken voortaan sneller openbaar, en moet er een fundamentele omslag bij overheidsdiensten komen, waardoor mensen nooit meer zo in de problemen kunnen komen.
Demissionair Premier Mark Rutte tijdens het debat over het aftreden van het kabinet. © ANP
Eerder was al toegezegd dat gedupeerde ouders snel 30.000 euro compensatie moeten krijgen en gisteren kondigde het kabinet aan dat alle lopende schulden die ouders bij overheidsinstanties als het UWV, DUO en de Sociale Verzekeringsbank worden kwijtgescholden.
In de Kamer klonk vooraf al de roep om meer actie: partijen eisen snellere uitbetaling aan getroffen ouders, diverse fracties – zoals GroenLinks en D66 – opperen ook om de kinderopvang helemaal gratis te maken. Dat kost al gauw vijf miljard euro per jaar. Zo verdwijnt ook automatisch het probleem van de toeslagen, is de gedachte. De VVD wil echter ‘geen staatcrèches’, zei Dijkhoff.
Premier Mark Rutte na afloop van de ministerraad op het Binnenhof. © ANP
Tweede Kamer wil dat premier Rutte kijkt naar eigen rol in toeslagenaffaire
RTL 19.01.2021 Kamerleden van verschillende partijen willen dat premier Mark Rutte nadrukkelijker kijkt naar zijn eigen rol in de toeslagenaffaire. Rutte heeft, met het aftreden van zijn kabinet, dan wel verantwoordelijkheid genomen, het lijkt volgens de partijen niet volledig door te dringen dat het toeslagenschandaal zich voornamelijk voltrok toen hij in het torentje zat.
Het is typisch dat voormalig staatssecretaris van Financiën Eric Wiebes (in dit kabinet minister) aftrad, terwijl ‘de grote VVD-baas’ Rutte bleef zitten, zegt Wilders. “Wat een schaamteloos egoïsme. Als de premier nog een beetje eergevoel over heeft, als hij nog iets van een ruggengraat over heeft, moet hij na de verkiezingen niet terugkomen.”
Omtzigt: nú duidelijkheid compensatie gedupeerden toeslagenaffaire
Niet wegduiken
Het kabinet trad vrijdag terug, waarmee Rutte de ultieme politieke verantwoordelijkheid nam. Maar terwijl Rutte meer openheid beloofde, ‘komt hij vervolgens weer met een zin die alleen hij kan bedenken: ik was verantwoordelijk, maar niet betrokken’, zegt GroenLinks-leider Jesse Klaver. “Hij was wel degelijk betrokken. En het zou hem sieren als hij de fout van afgelopen vrijdag vandaag rechtzet. En niet wegduikt voor de verantwoordelijkheid, maar zegt: ik was er.”
Ook fractievoorzitter Rob Jetten vindt dat Rutte hierover niet duidelijk genoeg is geweest. Hij benadrukt de rol van de premier in het ontstaan van de harde fraudeaanpak. “Onder het bewind van de kabinetten Rutte-I en Rutte-II is die aanpak doorgeschoten.” Jetten rekent het de premier aan ‘dat de ellende en de problemen, waarvan hij wist dat ze bestonden, konden voortduren terwijl hij de scepter zwaaide’.
Dossier Toeslagenaffaire
Het blootleggen van de misstanden bij de Belastingdienst in de Toeslagenaffaire, is terug te lezen in de artikelen en video’s die RTL Nieuws hierover heeft gepubliceerd. Bekijk het hele dossier.
Vingerafdrukken
De D66’er verwijst ook naar de ‘pleurop’-uitspraak van de premier en naar de tijd dat Rutte nog staatssecretaris was, en aan gemeenten vroeg Somalische inwoners extra goed te controleren op misbruik met bijstandsuitkeringen.
Ook PvdA-leider Lilianne Ploumen haalt dat voorbeeld aan. Rutte kan volgens haar niet volhouden dat hij niet direct betrokken was bij het ontspoorde fraudebeleid. “Zijn vingerafdrukken zitten op elke witgelakte pagina.” Toch constateert zij dat Rutte “met een glimlach wegfietst van zijn verantwoordelijkheid”.
Kijk mee: Kamerdebat met Rutte over aftreden kabinet om toeslagenaffaire
Discriminatie en etnisch profileren
CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt hekelt vooral de gebrekkige informatievoorziening in de tijd dat Rutte premier is. “Het probleem bij het Torentje is dat er niet genotuleerd wordt”, zijn ministerie moet de telefoon niet meer opnemen als andere departementen goedkeuring willen vragen voor het openbaar maken van documenten, zegt Omtzigt.
“Kan hij reflecteren op zijn eigen rol en het ministerie van Algemene Zaken”, vraagt het bekende CDA-lid verder. “Wanneer is hij ergens voor verantwoordelijk en wanneer heeft hij besluiten genomen? Wat weet hij over discriminatie en etnisch profileren?”
Kabinet stuurt vuistdik toeslagendossier avond voor debat
Kamerleden zijn bij aanvang van het debat over de toeslagenaffaire nogal verbolgen over de enorme hoeveelheid informatie die ze plotseling hebben gekregen. Lilian Marijnissen (SP) toont een dik dossier en vraagt zich af waarom het zo laat moest.
RTL Nieuws / ANP; Mark Rutte Pieter Omtzigt Belastingdienst Toeslagenaffaire Belastingdienst Kinderopvangtoeslag Toeslagenwet Kabinetscrisis Val kabinet Rutte III
Omtzigt haalt uit in toeslagendebat: ‘Is iets fundamenteel mis in ons land’
NU 19.01.2021 CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt heeft dinsdag in het debat over het aftreden van het kabinet naar aanleiding van het vernietigende onderzoeksrapport naar het toeslagenschandaal hard uitgehaald naar het kabinet en functioneren van de Nederlandse rechtsstaat. “Er is iets fundamenteel mis in ons land.”
Omtzigt, die geldt als een van de aanjagers die het schandaal bij de Belastingdienst aan het daglicht bracht, omschreef de problemen bij de rechterlijke macht, de politiek en de subsidieafhankelijkheid van belangenorganisaties als “groot en diep”.
Het ongekende onrecht dat ouders in de affaire is aangedaan, zoals de parlementaire onderzoekscommissie dat kwalificeerde, heeft volgens het Kamerlid kunnen plaatsvinden omdat de tegenmachten in de Nederlandse democratie niet functioneren.
Hij vindt dat in de Nederlandse politiek Kamerleden in problemen komen met het kabinet en de eigen partij als zij te kritische vragen stellen. “De kliek in Den Haag kijkt meer naar partijvoorzitter dan naar de kiezer. De kiezer komt alleen in beeld tijdens verkiezingscampagne.”
Omtzigt in debat: ‘Kliek in Den Haag kijkt niet naar kiezer’
Kamer richt pijlen op premier Rutte
De Tweede Kamer debatteert dinsdag over het aftreden van het kabinet en het snoeiharde onderzoeksrapport naar het kinderopvangtoeslagschandaal.
VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff bood namens zijn partij excuses aan voor wat hij omschreef als “een clustercatastrofe van epische proporties”.
PVV-leider Geert Wilders richtte zijn pijlen op premier Mark Rutte. Hij vindt het onbegrijpelijk dat VVD-leider doorgaat als lijsttrekker. Rutte zei zelf dat hij vindt dat hij geen directe verantwoordelijkheid draagt voor het schandaal, maar volgens Wilders zijn de vingerafdrukken van Rutte overal op het dossier terug te vinden.
“Rutte was overal aanwezig. Er zijn gezinnen verwoest en degene die tien jaar verantwoordelijk is gaat lachend door”, aldus Wilders. “Dit kabinet heeft de waarheid verdoezeld, stukken zijn achtergehouden, de rechtsstaat is geschoffeerd.”
Hoewel een deel van de Kamer het met Wilders eens is dat de premier meer verantwoordelijkheid draagt dan hij zelf wil doen geloven, vinden zij ook dat de PVV niet vrijuit gaat. DENK-fractievoorzitter Farid Azarkan: “Als er iemand is die exponent is van een cultuur waar mensen op basis afkomst wordt beoordeeld is het PVV. Door het creëren van een klimaat van racisme en discriminatie heeft de PVV bloed aan de handen.”
Ook Jesse Klaver (GroenLinks) en Lilian Marijnissen (SP) en Lilian Ploumen (PvdA) benadrukten de rol die Rutte heeft gespeeld. Klaver hekelt de verdediging van Rutte die eerder stelde verantwoordelijk, maar niet betrokken te zijn bij de toeslagen. “Hij was wel degelijk betrokken”, aldus Klaver. “Het zou hem sieren als hij niet wegduikt voor verantwoordelijkheid.”
Dat vindt ook Lilianne Ploumen (PvdA). Zij wijst erop dat Rutte in 2007 is veroordeeld wegens het aanzetten tot discriminatie. Hij zette in 2003 gemeenten ertoe aan om etnisch te profileren. Zij ziet het beleid van een discriminerende overheid terug in het toeslagenschandaal.
Marijnissen vindt dat het kabinet niet heeft laten zien echt iets te willen doen om herhaling te voorkomen. Een van de zaken waar zij vindt dat het kabinet nu al actie op kan ondernemen is het doorlichten van risicoselectiemodellen en algoritmes die discriminatie in de hand werken. Klaver wil dat de overheid per direct stopt met het gebruik hiervan.
‘Zwarte bladzijde in de geschiedenis van de Nederlandse overheid’
Afgelopen vrijdag viel het kabinet over “een zwarte bladzijde in de geschiedenis van de Nederlandse overheid”, schreef het kabinet.
De Belastingdienst discrimineerde ouders met een tweede nationaliteit door hen strenger te controleren en onterecht te beboeten. Hoe hard en hoe wijdverspreid discriminatie en racisme binnen de overheid is, is nog niet duidelijk. Dat wordt nog onderzocht.
Het demissionaire kabinet kondigde na de val een aanzet aan om te voorkomen dat een dergelijk schandaal zich kan herhalen. Het toeslagensysteem moet op de schop, ouders moeten worden gecompenseerd en er is meer openheid beloofd in de richting van de Kamer en journalisten.
Het schandaal leidde vorige week tot het vertrek van Lodewijk Asscher als PvdA-lijsttrekker en Eric Wiebes (VVD) die volgens de onderzoekscommissie medeverantwoordelijkheid droegen in het vorige kabinet.
Premier Rutte zei door te willen. De VVD-leider, die volgens de commissie ook medeverantwoordelijk is omdat hij voorzitter was van de ministeriële commissie die de keiharde fraudejacht initieerde, deelt de conclusie van Asscher en Wiebes niet dat het onmogelijk is nog verder te kunnen in de politiek.
Omtzigt: nú duidelijkheid compensatie gedupeerden toeslagenaffaire
RTL 19.01.2021 CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt wil precies van het kabinet weten hoe snel de gedupeerden in de toeslagenaffaire geholpen worden. “Ik wil een tijdspad hebben”, zegt hij. “En nu een echt tijdspad en niet zo’n fake tijdspad.” Omtzigt heeft ook weinig vertrouwen in de huidige compensatieregeling. “Die verandert met de dag”, zegt hij.
Het kabinet beloofde al ruim een jaar geleden dat het werk ging maken van compensatie van de gedupeerden.
Niet wachten
“Slechts 2 procent is geholpen, en er is meer geld naar de Belastingdienst gegaan dan naar de ouders”, zegt Omtzigt. Wat hem betreft komen de getroffen ouders en hun kinderen ‘op de eerste plaats, en misschien ook op de tweede en de derde’.
Compensatie van het grote onrecht dat de slachtoffers is aangedaan ‘kan niet wachten’, vindt Omtzigt. Tienduizenden mensen werden onevenredig hard aangepakt en ten onrechte aangemerkt als fraudeur, met vaak rampzalige gevolgen voor hun persoonlijk leven. “En in 94 procent van de gevallen weten we niet meer waarom dat gebeurd is. Hoezo rechtsstaat?”, schampert de CDA’er.
Bananenmonarchie
Ook de informatievoorziening, waarover het kabinet vrijdag nog beterschap beloofde, schiet volgens Omtzigt nog steeds tekort. Aan de vooravond van het debat kwam ineens een heel pakket met informatie, maar ook vage antwoorden op een hele reeks vragen.
Er is volgens de CDA’er gewoon een ‘nieuwe Rutte-doctrine’. Die doctrine zou voorschrijven dat discussiestukken veelal niet openbaar worden gemaakt. “We hebben hem gehad, we nemen er afstand, en we hebben hem weer ingevoerd.”
Niet alleen de Kamer krijgt te weinig informatie, aldus Omtzigt. De Kamercommissie die onderzoek deed naar de toeslagenaffaire concludeerde dat zelfs stukken werden achtergehouden in rechtszaken. “Dit is een bananenmonarchie”, foetert het Kamerlid.
Dossier Toeslagenaffaire
Het blootleggen van de misstanden bij de Belastingdienst in de Toeslagenaffaire, is terug te lezen in de artikelen en video’s die RTL Nieuws hierover heeft gepubliceerd. Bekijk het hele dossier.
RTL Nieuws; Pieter Omtzigt Mark Rutte Belastingdienst Toeslagenaffaire Belastingdienst Toeslagenwet Kinderopvangtoeslag
Excuses Dijkhoff namens VVD aan toeslagenouders
MSN 19.01.2021 Ook de VVD biedt haar excuses aan voor het leed dat ouders is aangedaan in de toeslagenaffaire. Het vernietigende toeslagenrapport waar de Kamer dinsdag over debatteert, wijst volgens VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff ook nadrukkelijk naar de rol van de Tweede Kamer. “Zet de verwarming maar niet te hoog, anders druipt de boter nog van ons hoofd”, zegt de liberaal.
Dat geldt dus ook voor de grootste partij in het parlement, de VVD van Dijkhoff zelf. Hij hoopt dat de Kamer naar zijn eigen rol kijkt, maar een “kritische beschouwing van onszelf” doet volgens Dijkhoff niets af aan het terechte commentaar op het inmiddels afgetreden kabinet. “Ik verdedig niemand, maar ik wil voorkomen dat we ons eigen aandeel vergeten.” Hij stelt voor ook om “externen” naar de rol van de Kamer in het schandaal te laten kijken.
Het komt Dijkhoff op flinke kritiek te staan van PVV-leider Geert Wilders. Die denkt dat de VVD’er wel degelijk zijn “politieke baas”, premier Mark Rutte, uit de wind wil houden. Die is al ruim tien jaar eindverantwoordelijk voor het kabinetsbeleid, maar “gaat straks lachend door alsof er niets gebeurd is”, zegt Wilders. “De VVD plaatst partijbelang boven landsbelang.”
Dijkhoff noemt dat een “eenzijdig beeld” en vindt het “jammer dat Wilders voorbijgaat aan de gedegen conclusies van het rapport”. Daarin wordt geconcludeerd dat in alle bestuurslagen grote fouten zijn gemaakt. “Op zoveel momenten had een andere keuze het verschil kunnen maken”. Of Rutte door kan als premier, “daar gaat de kiezer over”, aldus Dijkhoff.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/45a4d0ac-5a4c-11eb-8026-0218eaf05005.JPG)
Volg live: VVD en Rutte krijgen wind van voren om toeslagenschandaal
Telegraaf 19.01.2021 Het debat over het toeslagenschandaal en de kabinetsval is voor coalitie en oppositie aanleiding om de VVD en demissionair premier Mark Rutte onder vuur te nemen. CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt houdt zich daar afzijdig van en neemt de rechtstaat onder vuur. Hij ziet in dit dossier Nederland zelfs als ’bananenmonarchie’.
Het kabinet trad afgelopen vrijdag in zijn geheel af, na wekenlang overleg over de gevolgen die de toeslagenaffaire moest hebben.
Fractievoorzitters voeren het woord tijdens het debat. Behalve bij het CDA: daar wordt Kamerlid Omtzigt ingezet, die mede het toeslagenschandaal aan het licht bracht. VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff trok direct bij aanvang van het debat in zijn bijdrage het boetekleed aan over de rol van de Kamer in de toeslagenaffaire. „Zet de verwarming hier maar niet te hoog, anders druipt de boter nog van ons hoofd.”
Aanval op VVD
Oppositiepartijen, maar ook D66-fractieleider Rob Jetten, bekritiseren de partij van Dijkhoff. Daarbij ligt vooral het late delen van informatie onder vuur. „Prima dat u kritiek levert op de Kamer, maar het waren parlementariërs (CDA’er Omtzigt en SP’er Renske Leijten, red.) die ergens achter probeerden te komen maar keer op keer op keer op een muur stuitten”, aldus SP-leider Lilian Marijnissen.
PVV-leider Geert Wilders gaat het hardst erin. „De premier zit vuistdiep in het toeslagendossier. Maar hij bagatelliseert alles.” Volgens de oppositieleider trad minister Eric Wiebes vorige week af om ’de positie van grote VVD-baas te beschermen’: „Ikke, ikke, ikke en de rest kan stikken, staat in de deur van het Torentje gegraveerd.”
Dijkhoff zelf laat de kritiek op zijn partij en premier van zich afglijden. De pijlen op Rutte richten vindt hij politiek spel. De vertrekkende fractieleider stelt voor om in de Kamer zorgvuldiger wetten te gaan behandelen, in plaats van tijd inruimen voor debatjes over actuele ophef: „Misschien moeten we hier één dag actualiteiten doen en drie dagen saaie dingen die heel belangrijk zijn.”
’Fundamenteel mis’
CDA’er Omtzigt houdt zich afzijdig van een aanval op de VVD en neemt in een vurig betoog het functioneren van de rechtstaat onder vuur. „De rechtstaat keek niet eens in de dossiers, wat een rechtstaat.” Dat er in rechtszaken met ouders stukken werden achtergehouden, noopt Omtzigt ertoe te stellen dat Nederland een ’bananenmonarchie’ is.
Hij ziet een probleem in de organisatie van macht en tegenmacht. „Er is zo’n innige band tussen kabinet en Kamer”, vindt hij. „Daar is iets fundamenteel mis in ons land. Onze kliek in Den Haag kijkt meer naar de partijvoorzitter dan de kiezer. En dat zullen we moeten veranderen.”
De ’checks and balances’ komen volgens hem niet van belangenorganisaties, omdat ’die allemaal uit de staatsruif eten’. Echt kritisch kunnen ze daarom volgens hem niet zijn: „Omdat dan de subsidie stopt.”
Onvermijdelijk
Het rapport ’Ongekend onrecht’ van de commissie die meerdere politieke kopstukken onder ede hoorde, sloeg dusdanig hard in, dat het aftreden als onvermijdelijk werd gezien. Rutte spreekt voorafgaand aan het debat dan ook van een rapport dat als ’een mokerslag’ aankwam.
Tegelijk met het aftreden maakte Rutte ook bekend de komende jaren vele miljarden euro’s uit te geven om de schade te herstellen. Dat gaat naar compensatie van ouders, maar ook naar verbetering van de dienstverlening door de overheid en het opkrikken van de informatievoorziening.
BEKIJK OOK:PREMIUM
Toeslagenaffaire trilt ook na op links
BEKIJK OOK:
Peiling: val kabinet-Rutte III maakt electoraal weinig uit
Tweets by @LeonBrandsem
BEKIJK MEER VAN; overheid Mark Rutte
Rutte over toeslagenaffaire: ik loop niet weg voor mijn betrokkenheid
NOS 19.01.2021 De Partij voor de Dieren en GroenLinks constateren dat Rutte weinig zelfreflectie toont. Hij erkent wel dat hij fouten heeft gemaakt, maar hij heeft geen complete beschouwing hoe het wantrouwen in het toeslagensysteem is gegroeid. GroenLinks-leider Klaver vindt dat de premier doet alsof het allemaal toevallig is gebeurd. “U bent geen toeschouwer, u bent een hoofdrolspeler”, aldus Klaver. Rutte weerspreekt de kritiek en vindt dat hij wel degelijk reflectie toont en dat hij wel degelijk lessen uit de affaire trekt.
Regeringspartij D66 wil dat Rutte erkent dat hij zijn “vingerafdrukken” op het hele dossier zitten. Nee, zegt Rutte. Hij vindt dat Jetten partijpolitiek bedrijft. “D66 tegenover VVD is meer iets voor de campagne.”
- U kunt live meekijken via, NPO Politiek en NOS.nl.
Volg live: Rutte moet zich verantwoorden voor toeslagenschandaal
MSN 19.01.2021 Demissionair premier Mark Rutte gaat dinsdag in debat met de Tweede Kamer over de toeslagenaffaire en de daaruit volgende val van zijn derde kabinet. Rutte moet zich verantwoorden voor zijn rol in het schandaal als premier in de afgelopen tien jaar.
Het kabinet trad afgelopen vrijdag in zijn geheel af, na wekenlang overleg over de gevolgen die de toeslagenaffaire moest hebben.
Fractievoorzitters voeren het woord tijdens het debat. Behalve bij het CDA: daar wordt Kamerlid Pieter Omtzigt ingezet. VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff trok direct bij aanvang van het debat in zijn bijdrage het boetekleed aan over de rol van de Kamer in de toeslagenaffaire. „Zet de verwarming hier maar niet te hoog, anders druipt de boter nog van ons hoofd.”
Oppositiepartijen met Rob Jetten (D66) voorop, kritiseerden de partij van Dijkhoff vanwege de bonnetjesaffaire en de afkalving van de sociale advocatuur. Maar ook de beruchte ’Rutte-doctrine’, waarin informatie te laat of niet met de Kamer wordt gedeeld, moet het ontgelden. „Prima dat u kritiek levert op de Kamer, maar het waren parlementariërs (CDA’er Pieter Omtzigt en SP’er Renske Leijten) die ergens achter probeerden te komen maar keer op keer op keer op een muur stuitten,” aldus SP-leider Lilian Marijnissen.
Het rapport ’Ongekend onrecht’ van de commissie die meerdere politieke kopstukken onder ede hoorde, sloeg dusdanig hard in, dat het aftreden als onvermijdelijk werd gezien. Rutte spreekt voorafgaand aan het debat dan ook van een rapport dat als ’een mokerslag’ aankwam.
Tegelijk met het aftreden maakte Rutte ook bekend de komende jaren vele miljarden euro’s uit te geven om de schade te herstellen. Dat gaat naar compensatie van ouders, maar ook naar verbetering van de dienstverlening door de overheid en het opkrikken van de informatievoorziening.
Dat laatste is een groot kritiekpunt van de Tweede Kamer, die meer openheid van de regering verlangt. Rutte heeft nu toegezegd veel meer documenten openbaar te maken. Maar de Kamer zal hem daarover stevig aan de tand willen voelen, net als over zijn rol in het veroorzaken van de toeslagenaffaire, in de ruim tien jaar dat hij premier is.
Volg het debat vanaf 13.00 uur via de Tweets by LeonBrandsema
Kijk mee: Kamerdebat met Rutte over aftreden kabinet om toeslagenaffaire
RTL 19.01.2021 De Tweede Kamer debatteert vanaf 13.00 uur met premier Rutte over het aftreden van het kabinet naar aanleiding van de toeslagenaffaire. De Kamer wil van het kabinet weten wat het gaat doen om dit in de toekomst te voorkomen. Het debat begint met een verklaring van premier Rutte
RTL Nieuws; Mark Rutte Lilian Marijnissen Klaas Dijkhoff Lilianne Ploumen Rob Jetten Pieter Omtzigt Tweede Kamer Belastingdienst Toeslagenaffaire Belastingdienst Toeslagenwet Kabinetscrisis Val kabinet Rutte III Kinderopvangtoeslag
Woede over sturen enorme hoeveelheid informatie toeslagenaffaire kort voor debat
RTL 19.01.2021 De Kamer is verontwaardigd over de berg aan informatie die het kabinet slechts enkele uren voor het debat over de toeslagenaffaire naar de Kamer heeft gestuurd. Kamerleden konden die onmogelijk lezen in die korte tijd. Zij schamperden over de door het kabinet beloofde ‘nieuwe informatievoorziening’ na de toeslagenaffaire.
Reden is een vuistdik pakket nieuwe informatie die de Kamer slechts enkele uren kreeg voor het debat vandaag over de toeslagenaffaire. Die informatie konden de Kamerleden onmogelijk lezen voorafgaand aan het debat, betoogden verschillende fractievoorzitters. “Dat gaat natuurlijk nooit lukken”, zei SP-leider Lilian Marijnissen.
Ook PVV-leider Geert Wilders zei de informatie niet te hebben kunnen lezen voorafgaand aan het debat.
Kamerleden zijn bij aanvang van het debat over de toeslagenaffaire nogal verbolgen over de enorme hoeveelheid informatie die ze plotseling hebben gekregen. Lilian Marijnissen (SP) toont een dik dossier en vraagt zich af waarom het zo laat moest.
Kijk mee: Kamerdebat met Rutte over aftreden kabinet om toeslagenaffaire
RTL Nieuws; Mark Rutte Lilian Marijnissen Geert Wilders Belastingdienst Toeslagenaffaire Belastingdienst Kinderopvangtoeslag Toeslagenwet Kabinetscrisis Val kabinet Rutte III
Toeslagensysteem anders, vindt Kamer, maar veel discussie over hoe precies
NOS 19.01.2021 Dat er veel anders moet met de toeslagen in de kinderopvang, daar is vrijwel iedereen het wel over eens. Maar over de vraag hoe precies is nog veel discussie, blijkt ook vandaag in het Kamerdebat over de toeslagenaffaire.
Het kabinet trad vorige week af, als gevolg van de keiharde conclusies van de parlementaire ondervragingscommissie. Rutte legde vanmiddag als inmiddels demissionaire premier een korte verklaring af in de Tweede Kamer. Volgens hem kwam de conclusie van het rapport van de ondervragingscommissie aan als een mokerslag. “Als het hele systeem heeft gefaald, kan alleen gezamenlijk verantwoordelijkheid worden gedragen”, zei hij.
Rutte: conclusie rapport toeslagenaffaire was hard als een mokerslag
Het kabinet wil dat het toeslagensysteem op de schop gaat, maar zei vorige week dat dat waarschijnlijk nog jaren zal duren. Onder meer GroenLinks, PvdA, SP, Partij voor de Dieren en en ook regeringspartij D66 vinden dat de kinderopvang helemaal of grotendeels gratis moet worden. Ook VVD-fractievoorzitter Dijkhoff wil een ander systeem, maar gratis kinderopvang gaat hem te ver, zei hij in het debat. Hij is bang voor “staatscrèches”.
Vrijwel alle deelnemers aan het Kamerdebat noemden het opstappen van het kabinet de juiste beslissing. Sommigen erkenden dat ze ook zelf steken hebben laten vallen en te strenge wetten hebben gemaakt. Er was een brede oproep om de betrokkenen nu echt snel financiële compensatie te bieden.
VVD-lijsttrekker
Meteen in het begin van het debat kreeg Dijkhoff van PVV-leider Wilders vragen over de positie van Rutte als VVD-lijsttrekker. “Er was er één die vanaf 2010 tot 2020 overal bij aanwezig was en dat is de heer Rutte”, zei Wilders. De PVV-voorman begrijpt niet dat Rutte weer de VVD-lijst aanvoert.
Dijkhoff zei daarover dat het kabinet niet wegloopt voor zijn verantwoordelijkheid en dat het niet allemaal aan één man ligt. Hij voegde eraan toe dat het parlement niet over partijen gaat, maar dat de VVD-leden de lijst van hun partij vaststellen en dat de kiezer daarna de partijen beoordeelt. Dijkhoff erkende overigens dat er ook in zijn partij een te eenzijdige focus lag op fraudebestrijding.
‘Rechtsstaat geschoffeerd’
Wilders zei dat het kabinet het parlement keihard heeft voorgelogen, dat het stukken heeft achtergehouden en dat de willekeur heerst. “Dit kabinet heeft de democratie en de rechtsstaat geschoffeerd.”
Hij betitelde Rutte als de premier van een land dat bestuurd wordt door een zieke en corrupte overheid, die tienduizenden mensen schaamteloos vogelvrij heeft verklaard. Anderen zeiden dat Rutte zijn eigen rol in de affaire naar buiten veel te klein heeft gemaakt. Volgens GroenLinks-leider Klaver was Rutte veel meer bij het schandaal betrokken dan hij zelf wil toegeven.
Vingerafdrukken
SP-leider Marijnissen zei dat het kabinet alleen is gevallen omdat doorregeren schadelijker leek voor het beeld dan opstappen. En PvdA-fractievoorzitter Ploumen voegde eraan toe dat “de vingerafdrukken van Rutte op elke pagina zitten. Marijnissen stelde verder nog voor na de parlementaire ondervraging ook nog een “echte” parlementaire enquête te houden.
Denk-voorman Azarkan pleitte voor strafrechtelijke vervolging van mensen die betrokken waren bij het door de Belastingdienst selecteren op tweede nationaliteit of etnische afkomst. “Niemand mag de wet overtreden. We moeten aan Nederland laten zien dat discrimineren en daar meerjarig over liegen niet onbestraft kan blijven.”
‘Haagse kliek kijkt meer naar partijvoorzitter dan naar kiezer’
CDA-woordvoerder Omtzigt, een van de Kamerleden die afgelopen tijd veel werk hebben gemaakt van de toeslagenaffaire, zei dat er iets fundamenteel mis is met de “checks and balances”. “Wij hebben de staat zo ingericht dat onze kliek in Den Haag meer kijkt naar de partijvoorzitter dan naar de kiezer; dat zullen we moeten veranderen.”
Omtzigt hekelde verder de manier waarop het kabinet de Kamer informeert. Ook over de beantwoording van Kamervragen over de toeslagen, gisteren, zijn hij en anderen erg ontevreden. De woordvoerder van de regeringspartij pleitte ook voor een betere regeling voor klokkenluiders. “De eerste die in dit dossier werd ontslagen, was de klokkenluider. Kan deze man alsnog een lintje krijgen, in plaats van zijn ontslagbrief?”, vroeg Omtzigt.
Pieter Omtzigt over ‘Haagse kliek’: er is iets fundamenteels mis
BEKIJK OOK;
Rutte doelwit in debat over toeslagenaffaire
NOS 19.01.2021 Het debat dat vanmiddag in de Tweede Kamer wordt gehouden over de toeslagenaffaire, zal waarschijnlijk ook een verkiezingsdebat worden. Premier Rutte, met zijn VVD ruimschoots op kop in de peilingen voor 17 maart, zal daarbij het doelwit zijn van de andere partijen.
Die vaardigen bijna allemaal hun fractievoorzitter af voor het debat, wat aangeeft waar de prioriteit ligt. Alleen het CDA laat de specialist op dit dossier, Pieter Omtzigt, het woord voeren.
Het debat begint om 13.00 uur met een verklaring van Rutte over het aftreden van zijn kabinet afgelopen vrijdag. Toen zei hij dat de rechtsstaat er niet in geslaagd is burgers te beschermen tegen de almachtige overheid. “Als het hele systeem heeft gefaald, kan alleen gezamenlijk verantwoordelijkheid worden gedragen.” Daarom trad het kabinet af.
Ongeloofwaardig
Vooral de oppositiepartijen zullen Rutte erop aanvallen dat hij, ondanks het onrecht dat burgers is aangedaan, toch gewoon weer premier wil worden. Ze vinden dat hij ongeloofwaardig is geworden. Hij was als premier misschien niet direct verantwoordelijk, maar wel eindverantwoordelijk, zo is hun redenering.
Zelf heeft Rutte nooit overwogen op te stappen als lijsttrekker, omdat hij naar eigen zeggen niet direct betrokken was bij het toeslagendossier. Oppositiepartijen zullen hem verwijten dat dat juist het probleem was. Hij heeft het te lang op zijn beloop gelaten, vinden zij.
Ook het slecht informeren van de Tweede Kamer zal de premier worden aangerekend. Door de zogenoemde Rutte-doctrine, die inhoudt dat discussies tussen ambtenaren intern moeten blijven, kwamen belangrijke stukken pas heel laat boven water. Het kabinet heeft daarin beterschap beloofd; alle relevante stukken zullen voortaan meteen naar de Kamer en journalisten worden gestuurd, zo is gezegd.
Kamer: vertrek kabinet enige goede stap
Natuurlijk zal het in het debat ook gaan over de inhoudelijke kant van de affaire. Hoe heeft het zo uit de hand kunnen lopen en hoe voorkomen we dat het ooit nog een keer gebeurt? Veel aandacht zal ook uitgaan naar de gedupeerde ouders. Partijen vinden het onverteerbaar dat de compensatie van ten minste 30.000 euro, die voor de Kerst werd toegezegd, nog bij niemand binnen is. Dat kan nog wel tot mei duren.
Kwijtgescholden
Gisteren zette het kabinet wel een belangrijke stap in die compensatie. De schulden die de ouders hebben bij overheidsinstellingen en gemeenten worden kwijtgescholden. Daar zijn vele tientallen miljoenen euro’s mee gemoeid. Een fors bedrag voor een demissionair kabinet, maar vrijwel zeker zal de Tweede Kamer dat steunen. Wel zullen er nog veel vragen zijn over de uitvoering van de regeling.
Staatssecretaris Van Huffelen (D66), die vandaag ook bij het debat is, riep gisteren private partijen als banken en energiebedrijven op om ook de schulden te schrappen die de ouders daar hebben. Zo hoopt ze dat de ouders met een schone lei een nieuwe start kunnen maken.
D66 en GroenLinks komen in het debat met een voorstel om de kinderopvang gratis te maken, net als onderwijs. Op die manier kan de kinderopvangtoeslag helemaal worden afgeschaft.
BEKIJK OOK;
Wat zijn de gevolgen van gratis kinderopvang?
NOS 19.01.2021 GroenLinks, D66 en vakbond FNV willen dat de kinderopvang in Nederland een gratis basisvoorziening wordt voor iedereen. D66 sloot zich vanochtend aan bij een pleidooi hiervoor van GroenLinks. Maar wat zouden de gevolgen zijn als dit plan wordt uitgevoerd?
Wat zijn de kosten?
Gratis opvang voor kinderen tot 12 jaar (vier dagen per week) gaat de staat naar schatting 5,4 miljard euro meer kosten dan de regelingen die nu van kracht zijn. Dat schreef staatssecretaris van Financiën Van Huffelen in een brief aan de Tweede Kamer vorig jaar, naar aanleiding van beleidsonderzoek.
Die kosten kunnen overigens aanzienlijk lager uitvallen als ouders een kleine eigen bijdrage betalen, of als de inkomensafhankelijke combinatiekorting (IACK) afgeschaft wordt. Dat is een fiscale aftrekpost die arbeidsparticipatie van ouders met jonge kinderen moet stimuleren. Als kinderopvang gratis of bijna gratis wordt, is die financiële stimulans niet langer nodig, is de gedachte.
Gaan ouders meer werken als kinderopvang gratis of bijna gratis is?
Uit een verkenningsstudie van het Centraal Planbureau blijkt dat gratis of veel goedkopere kinderopvang relatief beperkt effect heeft op de werkgelegenheid in Nederland. De IACK blijkt uit die studie een meer effectieve maatregel om de arbeidsparticipatie te bevorderen.
Daar staat tegenover dat het afschaffen van die korting werken voor ouders van jonge kinderen minder aantrekkelijk maakt. Uit dat rapport: “De IACK is gericht op alleenstaanden en tweeverdieners met jonge kinderen (vaak vrouwen), een groep die relatief sterk reageert op financiële prikkels. De IACK is per euro effectiever in het stimuleren van het arbeidsaanbod dan de kinderopvangtoeslag.” Hoe lager de bijdrage, hoe geringer het effect op de arbeidsparticipatie.
Als de opvang gratis wordt voor werkenden en niet-werkenden, dan heeft dat naar verwachting nog een ander gevolg. Als niet-werkenden ook gratis kinderopvang krijgen, dan levert dit geen financieel voordeel meer op, maar ze gaan er wel op vooruit doordat kinderopvang nu ook voor hen (gratis) toegankelijk is. Volgens het CPB stopt een klein deel daardoor zelf met werken.
“In principe investeer je een enorm bedrag om uiteindelijk de hogere inkomens te ontlasten”, aldus Emmeline Bijlsma, directeur brancheorganisatie Kinderopvang.
Zijn er nog effecten op de inkomensongelijkheid?
Ook op inkomensongelijkheid zijn de effecten heel klein, blijkt uit het onderzoek van het Centraal Planbureau. Allereerst is de groep in Nederland die gebruikmaakt van dagopvang relatief klein, afgezet tegen alle inkomens in Nederland. Daarnaast krijgen de lagere inkomens in Nederland veel kosten vergoed (tot 96% van de kosten, tegen een maximum uurprijs).
Het meest profijt hebben uiteindelijk de midden- en hoge inkomens, die in het huidige stelsel minder vergoed krijgen via de kinderopvangtoeslag dan lagere inkomens. Daardoor neemt de inkomensongelijkheid licht toe.
Heeft gratis kinderopvang effect op het geboortecijfer?
Volgens sociaal demograaf Jan Latten heeft veel door de overheid opgelegde wet- en regelgeving onbedoeld een negatief effect op het geboortecijfer. “Kijk bijvoorbeeld naar de flexibilisering van de arbeidsmarkt en toewijzingsregels voor sociale huurwoningen. Dat zorgt voor onzekerheid onder jonge mensen en als ze onzeker zijn beginnen ze minder aan kinderen.”
Daarom kan de invoering van (bijna) gratis kinderopvang een remmend effect hebben op het alsmaar dalende geboortecijfer, zegt Latten. “De invoering van gratis kinderopvang is door de beleidsmakers niet daar voor bedoeld, maar er wordt wel een financiële drempel weggenomen als het om kinderen krijgen gaat.” Latten verwacht niet een enorme correctie in het geboortecijfer.
Wat vindt de kinderopvangbranche?
Directeur van de brancheorganisatie Kinderopvang Emmeline Bijlsma is om meerdere redenen zeer kritisch over gratis kinderopvang. “Ik denk dat als je iets gratis aanbiedt, het daarom waarde verliest. Ouders gaan dan vrijblijvender om met de opvang. Dat zou betekenen dat ze hun kinderen later gaan brengen en algeheel minder betrokken zijn bij de opvang.”
Er is geen onderzoek gedaan naar de gevolgen van de kwaliteit van gratis of bijna gratis opvang. Bijlsma wijst naar Scandinavië, waar de opvang grotendeels door de overheid wordt vergoed. “Daar is de kwaliteit van kinderopvang niet hoger dan hier. De kinderopvang in Nederland behoort nu tot de top van Europa.”
Een ander bezwaar van Bijlsma is de uitvoerbaarheid van het plan. “We hebben nu al te maken met wachtlijsten en onderbezettingen en die nemen waarschijnlijk alleen maar toe. Dat betekent in de praktijk dat er nieuwe gebouwen moeten komen voor opvang en dat bestemmingsplannen moeten worden aangepast. Dat kan nooit binnen korte termijn.”
Bijlsma vindt de extra overheidskosten van 5,4 miljard euro daarom niet gerechtvaardigd. “In principe investeer je een enorm bedrag om uiteindelijk de hogere inkomens te ontlasten. Daarbij is gratis nooit echt gratis, want dat geld moet natuurlijk ergens vandaan komen.”
BEKIJK OOK;
D66 sluit zich aan bij GroenLinks: kinderopvang gratis
NOS 19.01.2021 Net als GroenLinks wil regeringspartij D66 dat kinderopvang gratis wordt. De twee partijen zullen daar vanmiddag een gezamenlijk voorstel voor doen in het Kamerdebat over de toeslagenaffaire en het aftreden van het kabinet.
Door kinderopvang gratis te maken, kan de kinderopvangtoeslag afgeschaft worden. Die toeslag stond centraal in de uit de hand gelopen fraudejacht van de Belastingdienst, waardoor duizenden ouders in de financiële problemen kwamen.
GroenLinks en D66 willen dat kinderopvang een gratis publieke voorziening wordt, net zoals onderwijs. Nu moeten ouders nog een eigen bijdrage betalen en kunnen ze dus een toeslag krijgen om de kosten te betalen.
Niet gebonden aan coalitieafspraken
Door zich aan te sluiten bij oppositiepartij GroenLinks, gaat D66 in tegen de afspraken binnen de coalitie. Maar omdat het kabinet demissionair is, zijn de partijen daar niet meer aan gebonden.
GroenLinks-leider Jesse Klaver hoopt daar de komende tijd vaker gebruik van te kunnen maken. Volgens hem is er nu, tot aan de verkiezingen, kans op een ‘sociale meerderheid’ in de Tweede Kamer.
“De toeslagenaffaire moet een keerpunt worden: vanaf hier gaan we de verzorgingsstaat weer opbouwen”, zegt Klaver. Na het gratis maken van de kinderopvang wil hij ook de bijstandswet aanpakken. Ook daar moeten de menselijkheid en het vertrouwen in de burger terugkomen, vindt Klaver.
Onlangs ontstond veel verontwaardiging over het bericht dat een vrouw in de bijstand 7000 euro moest terugbetalen, omdat haar moeder regelmatig boodschappen voor haar deed.
BEKIJK OOK;
Slachtoffer toeslagenaffaire over kwijtgescholden schuld: ‘Eerst zien, dan geloven’
Den HaagFM 19.01.2021 ‘Eerst zien, dan geloven’, zegt Janet Ramesar. Ze is een van de gedupeerden van de toeslagenaffaire die maandagavond hoorde dat haar schulden zijn kwijtgescholden. Ondanks dat de felicitatie-appjes op haar telefoon binnenstromen, is de Haagse nog niet in een feeststemming. Ze is de afgelopen jaren te vaak van het kastje naar de muur gestuurd door de Belastingdienst. Dat schrijft mediapartner Omroep West.
Staatssecretaris van Financiën Alexandra van Huffelen maakte maandag bekend dat schulden bij overheidsinstanties zoals de Belastingdienst, UWV, de Dienst Uitvoering Onderwijs en de Sociale Verzekeringsbank worden kwijtgescholden. De staatssecretaris roept private schuldeisers op hetzelfde te doen. Ze is daarover nog met hen in gesprek.
Janet Ramesar denkt dat het allemaal niet zo makkelijk gaat. ‘Voor deurwaarders zijn het hun inkomsten. Die geven ze niet zomaar af. Ik had liever gehad dat er een plan lag dat al helemaal af was en dat het dan in de media kwam. Nu moeten we weer weken of maanden wachten. Mijn schulden worden nog altijd ingehouden bij mijn compensatie. Dat voelt als de toeslagenaffaire 2.0.’
In september weer studeren
Sowieso is de Haagse door de jarenlange strijd met de fiscus niet overtuigd van de goede bedoelingen. Door de toeslagenaffaire raakte Janet een paar jaar geleden haar baan kwijt en kreeg ze Veilig Thuis op haar dak. ‘Mijn zoon woont niet meer thuis. Ik ben eigenlijk alles kwijtgeraakt wat ik kwijt kon raken. Ik kan financieel helemaal niks. Ik kan niet normaal boodschappen doen. Je kan niet leven. Je leeft echt alleen maar op de automatische piloot.’
‘De meeste schulden heb ik vorige maand afgelost’, vertelt ze. ‘Ik ga er wel vanuit dat ik met terugwerkende kracht dat geld terugkrijg. Ik had nog een studieschuld en die wordt dan ook kwijtgescholden. Dat is wel mooi, want ik wil in september mijn studie weer oppakken.’
‘Niet juichen zolang het niet op papier staat’
Toch gelooft de 35-jarige Ramesar de regeling pas als de brieven van deurwaarders niet meer op de mat vallen. ‘Dit soort nieuws komt altijd vlak voordat er een debat plaatsvindt. Maar zolang er niets op papier staat, ga ik niet juichen
Slachtoffer toeslagenaffaire over kwijtgescholden schuld: ‘Eerst zien, dan geloven’
OmroepWest 18.01.2021 ‘Eerst zien, dan geloven’, zegt Janet Ramesar. Ze is een van de gedupeerden van de toeslagenaffaire die maandagavond hoorde dat haar schulden zijn kwijtgescholden. Ondanks dat de felicitatie-appjes op haar telefoon binnenstromen, is de Haagse nog niet in een feeststemming. Ze is de afgelopen jaren te vaak van het kastje naar de muur gestuurd door de Belastingdienst.
Staatssecretaris van Financiën Alexandra van Huffelen maakte maandag bekend dat schulden bij overheidsinstanties zoals de Belastingdienst, UWV, de Dienst Uitvoering Onderwijs en de Sociale Verzekeringsbank worden kwijtgescholden. De staatssecretaris roept private schuldeisers op hetzelfde te doen. Ze is daarover nog met hen in gesprek.
Janet Ramesar denkt dat het allemaal niet zo makkelijk gaat. ‘Voor deurwaarders zijn het hun inkomsten. Die geven ze niet zomaar af. Ik had liever gehad dat er een plan lag dat al helemaal af was en dat het dan in de media kwam. Nu moeten we weer weken of maanden wachten. Mijn schulden worden nog altijd ingehouden bij mijn compensatie. Dat voelt als de toeslagenaffaire 2.0.’
In september weer studeren
Sowieso is de Haagse door de jarenlange strijd met de fiscus niet overtuigd van de goede bedoelingen. Door de toeslagenaffaire raakte Janet een paar jaar geleden haar baan kwijt en kreeg ze Veilig Thuis op haar dak. ‘Mijn zoon woont niet meer thuis. Ik ben eigenlijk alles kwijtgeraakt wat ik kwijt kon raken. Ik kan financieel helemaal niks. Ik kan niet normaal boodschappen doen. Je kan niet leven. Je leeft echt alleen maar op de automatische piloot.’
‘De meeste schulden heb ik vorige maand afgelost’, vertelt ze. ‘Ik ga er wel vanuit dat ik met terugwerkende kracht dat geld terugkrijg. Ik had nog een studieschuld en die wordt dan ook kwijtgescholden. Dat is wel mooi, want ik wil in september mijn studie weer oppakken.’
‘Niet juichen zolang het niet op papier staat’
Toch gelooft de 35-jarige Ramesar de regeling pas als de brieven van deurwaarders niet meer op de mat vallen. ‘Dit soort nieuws komt altijd vlak voordat er een debat plaatsvindt. Maar zolang er niets op papier staat, ga ik niet juichen.’
In de kinderopvangtoeslagaffaire zijn veel ouders in de problemen gekomen doordat zij door de Belastingdienst ten onrechte als fraudeur werden behandeld, toeslagen moesten terugbetalen én werden beboet. Soms liepen de bedragen op tot tienduizenden euro’s. Het kabinet maakte vrijdag bekend af te treden om de affaire. Dinsdag is er een debat in de Tweede Kamer.
Meer over dit onderwerp: TOESLAGENAFFAIRE DEN HAAG
Kamer debatteert over toeslagenrapport ‘Ongekend onrecht’
MSN 19.01.2021 Het demissionair kabinet staat dinsdag 19.01.2021 een zwaar debat te wachten. Dan moet het zich verantwoorden voor de fouten die zijn gemaakt in de kinderopvangtoeslagaffaire. De partijen zullen de ministers aan de tand voelen over het rapport ‘Ongekend onrecht’, dat ertoe leidde dat het kabinet Rutte-III vrijdag opstapte.
In het snoeiharde rapport oordeelt een speciale Kamercommissie dat de volledige ambtelijke en politieke top verantwoordelijk is voor de jarenlang uit de bocht gevlogen fraudeaanpak van de Belastingdienst. De beginselen van de rechtsstaat waren geschonden, concludeert de commissie. Duizenden ouders stonden jarenlang ten onrechte bij de Belastingdienst aangemerkt als fraudeur, waardoor ze in grote problemen kwamen.
Als het kabinet niet uit zichzelf was afgetreden, stond het een motie van wantrouwen te wachten van GroenLinks-leider Jesse Klaver. Vrijwel de hele oppositie gaf aan die motie te steunen.
De antwoorden op vragen van Kamerleden voorafgaand aan het debat lieten lang op zich wachten. De eerste druppelden maandagavond pas binnen, liet CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt op Twitter weten. “Dat wordt weer een nacht leeswerk vrees ik”.
Vrijdag hield het kabinet de eer aan zichzelf en diende premier Mark Rutte het ontslag van zijn derde kabinet in bij de koning.
Gedupeerden blij maar sceptisch over schrappen schulden: ‘Eerst zien, dan geloven’
RTL 18.01.2021 Alle schulden die gedupeerde ouders uit de toeslagenaffaire hebben bij de overheid, worden kwijtgescholden. Dat leidt tot opluchting bij de slachtoffers, maar roept ook nieuwe vragen op. “Het is een opluchting, maar geen oplossing.”
“Ik ben er heel erg blij mee, laat ik dat vooropstellen”, zegt Natasja Dipai. Door de toeslagenaffaire heeft ze bij de overheid zo’n 80.000 euro schuld.
Die wordt nu kwijtgescholden, maar dat is niet de enige schuld die ze heeft: bij andere instanties staat ze 40.000 tot 50.000 euro in de min.
Natasja Dipai is opgelucht, maar niet al haar ellende wordt ermee opgelost. © Eigen foto.
Schuld bij bank
“Toen ik geen toeslag meer kreeg, moest ik de kinderopvang uit eigen zak betalen. Maar dat konden we niet, en ik kon niet stoppen met werken”, vertelt ze. “Toen ging de auto, die ik nodig had voor mijn werk in de zorg, ook nog eens kapot, en besloten we een lening bij de bank af te sluiten.”
Die schuld blijft voorlopig staan, al heeft staatssecretaris Van Huffelen van Financiën private schuldeisers zoals energiebedrijven, banken en woningcorporaties gevraagd om die openstaande schulden kwijt te schelden.
Dossier Toeslagenaffaire
Het blootleggen van de misstanden bij de Belastingdienst in de Toeslagenaffaire, is terug te lezen in de artikelen en video’s die RTL Nieuws hierover heeft gepubliceerd. Bekijk het hele dossier.
Alles kwijt
Als ook Dipais schulden bij andere instanties worden kwijtgescholden, maakt dat haar lichamelijke en mentale schade niet goed, zegt ze. Door de toeslagenaffaire raakte ze haar baan kwijt, haar huis, haar auto, en is ze gescheiden. Door alle stress kreeg ze eind vorig jaar ook nog een beroerte. “Het is niet niks geweest. De aankondiging van de overheid is een opluchting, maar niet de oplossing.”
“Ik wil zo graag dat m’n drie dochters alles wat ik ze hierdoor niet heb kunnen geven, alsnog kunnen krijgen”, vervolgt ze. “Ik verlang naar een schone lei en een startbedrag waarmee ik m’n leven weer kan opbouwen.”
We spraken Natasja eerder al over de door het kabinet beloofde 30.000 euro compensatie, waar de slachtoffers tot op heden nog niks van hebben gezien.
Natasja staat financieel onder bewindvoering en zal daardoor überhaupt niets van de compensatie zien. “De kinderen merken er niks van en ik kan ze hun jeugd er niet mee teruggeven.”
‘Verbijsterd’
“Toen ik het las, was ik verbijsterd”, reageert slachtoffer Pearl Martins. “Ik kreeg het nieuws doorgestuurd in een appgroep waar ik met zo’n veertig medegedupeerden en politici Renske Leijten en Pieter Omtzigt in zit. Het sloeg daar in als een bom.”
Er was een hoop emotie, maar ‘natuurlijk’ ook scepsis, vertelt ze. “We hebben zo vreselijk veel meegemaakt en zijn het vertrouwen volledig kwijtgeraakt. Dat kwijtschelden moet wel gauw gebeuren en niet nog jaren doorslepen.”
Pearl Martins is ‘sprakeloos’ door de aankondiging, zegt ze. © Eigen foto.
Ook leidde de aankondiging van het kabinet tot een hoop nieuwe vragen. “Er zijn mensen die al hun schulden zelf hebben afgelost. Hoe gaat dat dan? We hopen dat die vragen dinsdag beantwoord worden in het debat in de Tweede Kamer.”
Schone lei
Martins heeft nog voor 27.000 euro schuld bij DUO en de Belastingdienst. Als die overheidsschuld definitief is kwijtgescholden, betekent het voor haar écht een schone lei. Onwerkelijk, noemt ze het.
“Ik zit hier vanaf 2008 in en zou na al die jaren eindelijk echt schuldenvrij zijn. Ik heb geen idee hoe dat is, om niet meer te leven in angst, niet meer op je centjes te hoeven letten, de kinderen te kunnen verwennen.”
“Ik moet het nog wel verwerken, maar ben echt blij”, zegt Martins geëmotioneerd. “Ik kan eindelijk weer lachen.”
Het kabinet-Rutte III stapte vorige week op vanwege de toeslagenaffaire.
Na een slepend proces heeft het kabinet de ultieme politieke verantwoordelijkheid genomen voor alle ellende die de slachtoffers in de toeslagenaffaire is aangedaan.
Overheid scheldt schulden gedupeerden toeslagenaffaire kwijt
Anneloes Prins; Alexandra van Huffelen Belastingdienst UWV Toeslagenaffaire Belastingdienst Politiek Schulden
Ouders toeslagenaffaire blij met kwijtschelding, maar aangifte blijft staan
NU 18.01.2021 Advocaat Vasco Groeneveld zegt dat zijn cliënten die zijn getroffen door de toeslagaffaire blij zijn met het kwijtschelden van de overheidsschulden, maar hij zet de zaak die de gedupeerde ouders tegen (oud-)bewindspersonen heeft aangespannen door. Ook advocaat Sébas Diekstra zet zijn zaak tegen de Belastingdienst door.
Groeneveld zegt dat het nieuws dat maandag naar buiten werd gebracht door staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Financiën) door zijn cliënten met gejuich werd ontvangen. “Ik heb berichten van gejuich en blijdschap ontvangen”, aldus de advocaat. “Dit is een steun voor de toekomst, maar er moet nog worden afgerekend met het verleden.”
Groeneveld heeft een zaak aangespannen tegen vijf (oud-)bewindslieden, onder wie de ministers Tamara van Ark (Medische Zorg), Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (tot voor kort Economische Zaken).
Ook Diekstra zegt dat zijn procedure om strafrechtelijk onderzoek af te dwingen naar mogelijke strafbare feiten gepleegd door de Belastingdienst, wordt doorgezet.
“Deze rigoureuze maatregel legt de incompetentie van dit kabinet om adequaat en tijdig tot een fatsoenlijke compensatie van de slachtoffers over te gaan, nogmaals bloot”, vindt Diekstra. Hij begon namens een van de gedupeerde ouders een procedure om alsnog vervolging van de Belastingdienst voor de affaire gedaan te krijgen, nadat het Openbaar Ministerie bekend had gemaakt dat het de Belastingdienst niet strafrechtelijk zal vervolgen vanwege de kindertoeslagaffaire.
Staatssecretaris Van Huffelen riep andere schuldeisers als banken, woningcorporaties en energiebedrijven op de schulden ook kwijt te schelden. De overheid is nog in gesprek met de private schuldeisers over de eventuele invulling hiervan.
Rutte over rapport toeslagenaffaire: ‘Kunnen ons er alleen voor schamen’
Lees meer over: Politiek Binnenland Toeslagenaffaire
Experts: kwijtschelden overheidsschulden in toeslagenaffaire lost nog niet alles op
NOS 18.01.2021 Gedupeerden van de toeslagenaffaire hoeven schulden die ze hebben bij overheidsinstanties niet meer te betalen. Met die regeling wordt voorkomen dat de ouders, die allemaal ten minste 30.000 euro krijgen van het kabinet, een groot deel van dat bedrag weer moeten inleveren bij schuldeisers. Maar volgens juristen is het nog onduidelijk hoeveel ouders er nu echt mee opschieten.
“Dit is ten eerste een belangrijke stap en positief nieuws”, zegt Nadja Jungmann, lector schulden en incasso aan de Hogeschool Utrecht. “Alleen vraag ik me wel af of de gedupeerden echt met een schone lei kunnen beginnen, zoals Van Huffelen zegt. Dat kan je onder de huidige omstandigheden niet garanderen, omdat een substantieel deel van de ouders private schulden heeft. Ik vraag me af of het niet leidt tot een verschuiving van geld van de overheid naar private schuldeisers.”
De NVVK, de branchevereniging voor schuldhulpverleners, zegt dat er honderden private schuldeisers zijn. “De grootste zijn incassobureaus die namens veel schuldeisers werken”, zegt voorzitter Marco Florijn. “Denk daarbij aan zorgverzekeraars, banken, maar ook kleine schuldeisers als de bakker. Ook zijn er privé-leningen afgesloten, bijvoorbeeld bij ouders.” Ook Florijn vindt dat die meegenomen moeten worden in het plan voor de gedupeerden. “Anders krijgt een gedupeerde 30.000 euro, maar is dat geld zo weer weg omdat er bankbeslag op wordt gelegd.”
Verleiden
Staatssecretaris Van Huffelen vraagt private schuldeisers zoals energiebedrijven, banken en woningcorporaties openstaande schulden kwijt te schelden. Hierover is ze nog in overleg met hen. Ze wil private partijen ertoe “verleiden” de schulden te schrappen en heeft “goede hoop” dat dat gaat lukken. De Nederlandse Vereniging van Banken en het Verbond van Verzekeraars willen hier nog geen reactie op geven, omdat ze eerst met de leden in gesprek moeten.
Volgens Jungmann wordt het een lastige taak om alle schuldeisers mee te krijgen. “Ik denk dat sociale schuldeisers zoals zorgverzekeraars en woningcorporaties gevoelig zijn voor deze oproep, maar ik vraag me af of iedereen erin meegaat. Ze moeten dan afscheid nemen van een schuld, terwijl ze aan de vooravond van een recessie staan. Je kan je zelfs afvragen of zij indirect niet ook gedupeerd zijn, want door de Belastingdienst hebben mensen hun rekeningen niet kunnen betalen.”
Afbetaalde schulden
Een ander punt is wat er gebeurt met de overheidsschulden die al zijn afbetaald door gedupeerden. “Sommige mensen hebben met alle energie de schulden aan de Belastingdienst afgelost”, zegt advocaat en CU-politicus Don Ceder, die vijftig gedupeerden bijstaat. “Krijgen ze dat geld met terugwerkende kracht terug? Ook hier moet een compensatie voor komen.”
Afgelopen vrijdag trad het kabinet af vanwege de toeslagenaffaire. Toen zei premier Rutte dat het kabinet ook in demissionaire staat alles zal doen om de gedupeerde ouders te helpen. Ook de Tweede Kamer wil dat de ouders zo snel mogelijk volledige compensatie krijgen.
BEKIJK OOK;
Schulden gedupeerden toeslagenaffaire bij overheidsinstanties kwijtgescholden
NOS 18.01.2021 Gedupeerden van de toeslagenaffaire hoeven schulden die ze hebben bij overheidsinstanties niet meer te betalen. Dat heeft demissionair staatssecretaris Van Huffelen van Financiën bekendgemaakt.
Met die regeling wordt voorkomen dat de ouders, die allemaal ten minste 30.000 euro krijgen van het kabinet, een groot deel van dat bedrag weer moeten inleveren bij schuldeisers. “Ik ben er heel erg blij mee dat we ouders een schone lei kunnen bieden”, zei Van Huffelen.
Afgelopen vrijdag viel het kabinet over de toeslagenaffaire. Toen zei premier Rutte dat het kabinet ook in demissionaire staat alles zal doen om de gedupeerde ouders te helpen. Ook de Tweede Kamer wil dat de ouders zo snel mogelijk volledige compensatie krijgen.
Ook de Belastingdienst en de dienst Toeslagen zien af van de vorderingen. Vorige week zei de Belastingdienst nog dat ze dat niet wilde doen. Dat leidde tot veel verontwaardiging, omdat de ouders juist het slachtoffer zijn van de uit de hand gelopen fraudejacht van de fiscus.
Omdat ze onterecht van fraude werden beschuldigd, zijn duizenden ouders in de financiële problemen gekomen. Ze moesten meestal alle kinderopvangtoeslag terugbetalen die ze hadden gekregen, vaak nog met boete. Daardoor ontstonden er ook weer schulden bij andere organisaties.
Private schuldeisers
Ook publieke instellingen als het CAK, het UWV, de Sociale Verzekeringsbank en de gemeenten doen mee aan de regeling. Van Huffelen roept private schuldeisers, zoals banken, energiebedrijven en woningcorporaties op hetzelfde te doen. Ze is daarover nog met hen in gesprek.
Om hoeveel geld het precies gaat, is onbekend. Geschat wordt dat de ouders vele tientallen miljoenen euro’s aan schulden bij de overheid hebben openstaan. Volgens het ministerie worden ze allemaal kwijtgescholden, ongeacht wat het de schatkist kost.
BEKIJK OOK;
Ouders toeslagenaffaire hoeven schulden bij overheid niet meer af te lossen
NU 18.01.2021 Alle schulden die gedupeerde ouders uit de toeslagenaffaire hebben bij overheidsinstanties zoals de Belastingdienst en Toeslagen, worden kwijtgescholden. Dat heeft Alexandra van Huffelen, staatssecretaris van Financiën, maandag bekendgemaakt.
Ook schulden bij andere instanties zoals het UWV, de Dienst Uitvoering Onderwijs en de Sociale Verzekeringsbank, worden geschrapt.
De staatssecretaris roept private schuldeisers zoals energiebedrijven, banken en woningcorporaties op hetzelfde te doen. “Zodat ouders echt weer opnieuw kunnen beginnen en dat compensatiebedrag kunnen houden.”
Vorige maand maakte Van Huffelen bekend dat alle slachtoffers recht hebben op ten minste 30.000 euro. “Ik vind dat ouders een volledig schone lei verdienen, zodat zij het bedrag aan compensatie kunnen gebruiken om écht een nieuwe start te maken”, aldus de staatssecretaris. Ze benadrukt dat het bedrag van 30.000 euro het minimum is. “Ouders die recht hebben op meer, krijgen meer.”
Woningcorporaties ‘welwillend’ tegenover oproep
De overheid is nog in gesprek met de private partijen over het kwijtschelden van de schulden en kan daarom nog geen uitspraken doen over de invulling daarvan.
De banken nemen binnenkort een gezamenlijk standpunt in over het kwijtschelden van de schulden van de gedupeerde ouders, laat een woordvoerder van de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) weten. Volgens de belangenvereniging is het nieuws nog erg vers en hebben de banken het verzoek van Van Huffelen hierover pas net vernomen.
Woningcorporaties staan “welwillend” tegenover de oproep van de overheid om de schulden kwijt te schelden die gedupeerde ouders uit de toeslagenaffaire hebben. Ze willen wel eerst met elkaar in overleg, laat corporatiekoepel Aedes weten.
Gedupeerden moesten deel compensatie afdragen aan Belastingdienst
Vrijdag maakte de belangenvereniging voor bewindvoerders in de schuldsanering (BBW) in Trouw bekend dat gedupeerden van de kinderopvangtoeslagaffaire een deel van de compensatie die ze ontvingen, weer moesten afdragen aan de Belastingdienst. De belangenvereniging stapte uit het overleg met de Belastingdienst omdat ze het niet eens was met deze keuze.
“BBW heeft meermaals haar bezwaren kenbaar gemaakt en heeft de Belastingdienst, de overheid en andere commissieleden willen behoeden voor de huidige desastreuze plannen, maar krijgt geen enkel gehoor. BBW steunt de voorgestelde regeling niet”, aldus de belangenvereniging.
Het kabinet-Rutte III maakte vrijdag bekend af te treden na een vernietigend rapport over de toeslagenaffaire. Duizenden ouders kwamen door toedoen van de onrechtmatige fraudejacht in grote financiële en persoonlijke problemen.
Rutte vertrekt uit Binnenhof na kabinetsval
Lees meer over: Toeslagenaffaire
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/76944032-59b4-11eb-b70f-0217670beecd.jpg)
Schulden slachtoffers toeslagenaffaire worden kwijtgescholden
Telegraaf 18.01.2021 Aan de vooravond van het Tweede Kamerdebat over de toeslagenaffaire schelden overheidsinstanties de schulden van getroffen ouders kwijt. Ook schulden bij andere instanties zoals het UWV, de Dienst Uitvoering Onderwijs en de Sociale Verzekeringsbank, worden geschrapt.
Dat maakt demissionair staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Financiën) maandagavond bekend. Van Huffelen roept private schuldeisers, zoals banken, energieleveranciers en woningcorporaties, op hetzelfde te doen. Daar is ze nog met hen over in gesprek. Voor veel getroffen gezinnen gaat het om tienduizenden euro’s.
SP-Kamerlid Renske Leijten, een van de politieke drijvers achter de onthulling van de toeslagenaffaire, noemt de kwijtschelding ’een goede eerste stap’. „Maar de Belastingdienst moet wat ons betreft helemaal uit de compensatieregeling en er moet echte schadeloosstelling komen voor ouders”, vindt de SP’er.
BEKIJK OOK:
’Hoeveel levens kunnen Rutte en Hoekstra nog verzieken?’
’Schone lei’
Vorige maand maakte Van Huffelen bekend dat alle slachtoffers recht hebben op ten minste 30.000 euro. „Ik vind dat ouders een volledig schone lei verdienen, zodat zij het bedrag aan compensatie kunnen gebruiken om écht een nieuwe start te maken”, aldus Van Huffelen. Ze benadrukt nogmaals dat het bedrag van 30.000 euro het minimum is. „Ouders die recht hebben op meer, krijgen meer.”
De toeslagenaffaire was vrijdag na lang bakkeleien reden voor het kabinet om af te treden. Het gehele kabinet is nu demissionair. Daarbij trad minister Wiebes (Economische Zaken) per direct af. Zijn takenpakket wordt nu waargenomen door Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur). De VVD zoekt nog een definitieve opvolger voor Wiebes.
BEKIJK OOK:
Geen begin van reflectie op rol Kamer in toeslagenaffaire
Dinsdagmiddag debatteert de Tweede Kamer over de toeslagenaffaire. Hoewel de ultieme politieke verantwoordelijkheid al is genomen, belooft het een pittig debat te worden. Inhoudelijk zal het kabinet met stevige antwoorden moeten komen op de vraag hoe de overheid haar eigen burgers zo door de mangel heeft kunnen halen.
BEKIJK OOK:
Reconstructie: waarom ruimde minister Wiebes ineens alsnog het veld?
BEKIJK MEER VAN; economie misdaad, recht en justitie overheid belastingen Alexandra van Huffelen Den Haag Belastingdienst
Kabinet scheldt schulden gedupeerde ouders toeslagenaffaire kwijt
AD 18.01.2021 Alle schulden die gedupeerde ouders uit de toeslagenaffaire hebben bij overheidsinstanties zoals de Belastingdienst en bij Toeslagen, worden kwijtgescholden. Dat heeft staatssecretaris van Financiën Alexandra van Huffelen vandaag bekendgemaakt.
Ook schulden bij andere instanties zoals het UWV, de Dienst Uitvoering Onderwijs en de Sociale Verzekeringsbank, worden geschrapt. Gemeenten worden daarnaast door de Vereniging van Nederlandse Gemeenten opgeroepen een streep te zetten door schulden die gedupeerden bij hun lokale overheid hebben uitstaan.
Vorige maand maakte Van Huffelen bekend dat alle slachtoffers recht hebben op ten minste 30.000 euro. ,,Ik vind dat ouders een volledig schone lei verdienen, zodat zij het bedrag aan compensatie kunnen gebruiken om écht een nieuwe start te maken”, aldus Van Huffelen. ,,We willen dat ze het bedrag dat ze aan compensatie krijgen ook echt kunnen houden.”
We willen dat ze het bedrag dat ze aan compensatie krijgen ook echt kunnen houden, aldus Alexandre van Huffelen, staatssecretaris Financiën.
Overheid vaak grootste schuldeiser
De Tweede Kamer had het kabinet eerder opgeroepen om maatregelen te treffen zodat de compensatie niet meteen in de zakken van schuldeisers zou verdwijnen. Daarbij werd vooral gekeken naar de overheid zelf, die in veel gevallen de grootste schuldeiser is.
Eind vorige week stapte de beroepsvereniging van bewindsvoerders nog uit overleg met het kabinet. Reden was dat de Belastingdienst als schuldeiser vooraan zou staan als gedupeerden tussen nu en 1 mei hun 30.000 euro gestort zouden krijgen. Volgens de Beroepsvereniging Bewindvoerders Wsnp (BBW) zou die praktijk ‘desastreus’ uitpakken: in een doorsnee situatie zou ruim 13.000 euro van het compensatiebedrag dat de Belastingdienst uitkeert door diezelfde Belastingdienst worden ingehouden, bleek uit berekeningen van de BBW.
Hoewel er nu een oplossing is voor schulden die uitstaan bij de overheid, is het nog onduidelijk wat er gebeurt met schulden die uitstaan bij andere partijen. De staatssecretaris roept private schuldeisers het voorbeeld van de overheid na te volgen. Ze is daarover nog met hen in gesprek.
Overheid scheldt schulden gedupeerden toeslagenaffaire kwijt
RTL 18.01.2021 Goed nieuws voor de gedupeerden van de toeslagenaffaire. Er gaat een streep door alle overheidsschulden die deze gedupeerden bij de overheid hebben. Dat heeft staatssecretaris Van Huffelen zojuist bekendgemaakt.
Het gaat om alle overheidsschulden bij instanties als DUO en schulden bij het UWV. De overheid gaat ook in gesprek met postorderbedrijven en andere private schuldeisers.
“Ik vind dat ouders een volledig schone lei verdienen, zodat zij het bedrag aan compensatie kunnen gebruiken om écht een nieuwe start te maken”, aldus Van Huffelen.
Woede
Alle gedupeerde ouders van de toeslagenaffaire krijgen ten minste 30.000 euro, maar een deel van dat geld dreigde de Belastingdienst als openstaande vorderingen weer terug te eisen.
Overleg over schulden door toeslagenaffaire klapt: ‘Desastreuze plannen’
Dat de Belastingdienst zelf vooraan stond als schuldeiser om een groot deel van de vergoeding van 30.000 euro voor slachtoffers van de toeslagenaffaire weer te innen, wekte veel woede. De Beroepsvereniging van bewindsvoerders noemde het ‘desastreus’ voor de ouders.
Dossier Toeslagenaffaire
Het blootleggen van de misstanden bij de Belastingdienst in de Toeslagenaffaire, is terug te lezen in de artikelen en video’s die RTL Nieuws hierover heeft gepubliceerd. Bekijk het hele dossier.
Vanavond komt er dus goed nieuws voor de ouders. Staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Financiën) maakte zojuist bekend dat er een streep gaat door de schulden die deze ouders bij de overheid hebben.
‘Krankzinnig’
Dat deed zij ook op aandringen van de Tweede Kamer. Zo’n beetje de hele Kamer vond de opstelling van de Belastingdienst niet uit te leggen. SP-Kamerlid Renske Leijten reageerde verbijsterd. “Dit is echt krankzinnig.”
RTL Nieuws; Alexandra van Huffelen Belastingdienst Toeslagenaffaire Belastingdienst Kinderopvangtoeslag
Gemeenten: ‘Belastingdienst moet afzien van vordering op gedupeerde ouders toeslagenaffaire’
AD 18.01.2021 De Belastingdienst moet afzien van alle vorderingen op gedupeerden van de kindertoeslagaffaire. Het is niet uit te leggen dat de fiscus nog steeds openstaande vorderingen incasseert. Dat zegt de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) vandaag.
,,Het kabinet geeft aan dat ze het grote onrecht dat ouders is aangedaan in de kindertoeslagaffaire zo veel mogelijk wil herstellen en soortgelijke fouten in de toekomst wil voorkomen”, aldus de VNG. ,,Het zijn goede intenties, maar we zien dat deze intenties voor de gedupeerde ouders weer teniet worden gedaan.”
Lees ook;
Alle gedupeerde ouders krijgen ten minste 30.000 euro, maar een deel van dat geld dreigt de Belastingdienst als openstaande vorderingen weer terug te eisen. De vereniging vindt het een principieel punt dat de Belastingdienst afziet van deze vorderingen.
,,Daarnaast adviseren wij een bredere maatregel waarbij alle (semi-)overheidsvorderingen op gedupeerde ouders worden weggestreept, zodat het voor de ouders veel simpeler wordt om hun schulden te regelen. Het past wat ons betreft ook bij wat de gedupeerde ouders – door de overheid – is aangedaan.”
Na de stap vooruit van het kabinet, dat koos voor een generieke compensatie, soms aangevuld met schadevergoedingen, zet de Belastingdienst volgens de VNG nu ‘direct weer twee stappen terug’.
Vrijdag stapte het kabinet op, na wekenlang overleg over de conclusies in een snoeihard rapport over de toeslagenaffaire. Het demissionair kabinet kondigde aan kritisch te zullen kijken naar het ‘functioneren van de hele overheid, omdat burgers die bij UWV, CBR, Belastingdienst of andere uitvoeringsorganisaties terechtkomen, altijd goed geholpen moeten worden’.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/2b4ae6c8-5967-11eb-81d1-0218eaf05005.JPG)
FNV wil gratis kinderopvang voor iedereen
Telegraaf 18.01.2021 De FNV wil dat de kinderopvang in Nederland een gratis basisvoorziening wordt voor iedereen. Dat zegt vicevoorzitter Tuur Elzinga van de vakbond.
„Gratis toegankelijke kinderopvang zou het beste antwoord op de kindertoeslagaffaire zijn. Alle werknemers profiteren hiervan. Geen heksenjacht naar vermeende fraudeurs meer, die zich van geen kwaad bewust zijn. Met verschrikkelijke, traumatische en heftige financiële gevolgen.”
Volgens Elzinga profiteren alle ouders hiervan. „Zij kunnen arbeid en zorg daarmee veel beter combineren. Het is een verstandige investering in onze gezamenlijke toekomst. Rust in de tent. In je huis, in je gezin, op je werk. Kosten voor kinderopvang hoeven zo niet langer een sta in de weg zijn.”
Algemene middelen
Elzinga wil dit uit de algemene middelen financieren. „Dat is een relatief bescheiden investering met grote maatschappelijke meerwaarde. Dit verdient zich deels terug door het afschaffen van de toeslag en deels door iets hogere belasting voor winsten en hogere inkomens. De economie profiteert van deze maatregel”, aldus de vakbondsman.
BEKIJK MEER VAN; vakbonden overheidsbeleid ouders en kinderen Tuur Elzinga
De val van Rutte III vanwege het gedonder met de belastingdienst
Rutte 3 biedt zijn ontslag aan !!!!
Peiling: val kabinet-Rutte III maakt electoraal weinig uit
Na het besluit van het kabinet-Rutte III om af te treden vanwege de toeslagenaffaire zijn de electorale verhoudingen nauwelijks veranderd. De vier partijen die in de regering zaten, komen echter wel steeds dichter bij een meerderheid van 76 zetels, meldt opiniepeiler Maurice de Hond zondag.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/c7618130-58a3-11eb-8026-0218eaf05005.jpg)
De VVD gaat er vergeleken met de vorige peiling een week eerder 2 zetels op vooruit en staat in de peiling nu op 35 zetels. D66 wint 1 zetel en komt daarmee op 14 zetels. Het CDA verliest er 1, en staat daarmee nu op 17 zetels. Hetzelfde geldt voor de ChristenUnie, die van 8 naar 7 zetels gaat.
Lees ook;
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/c7869cb8-58a3-11eb-8026-0218eaf05005.jpg)
De PvdA, die lijsttrekker Lodewijk Asscher deze week vanwege de toeslagenaffaire zag vertrekken, gaat er ook 1 zetel op achteruit en staat nu op 10 zetels. De PVV (25), GroenLinks (10), Partij voor de Dieren (7) en Forum voor Democratie (4) blijven op een gelijk aantal zetels staan. De SGP verliest er 1 en gaat van 4 naar 3, de SP wint er 1 en komt daarmee op 10.
Aboutaleb
De Hond legde de deelnemers aan zijn peiling verder de vraag voor of ze vinden dat Mark Rutte (VVD), Wopke Hoekstra (CDA) en Sigrid Kaag (D66) zich moeten terugtrekken als lijsttrekker van hun partij. Een minderheid van de kiezers is daar voor. En onder de eigen kiezers vindt maar een heel klein aantal dat.
Onder degenen die de PvdA daarnaast een kans geven op een stem, wat nog maar 15 procent van de kiezers is, is daarnaast gekeken wie ze als lijsttrekker van die partij willen. De Rotterdamse burgemeester Ahmed Aboutaleb heeft duidelijk de voorkeur: 66 procent zegt zeker of waarschijnlijk op de PvdA te stemmen met hem als lijsttrekker. Kamervoorzitter Khadija Arib staat op de tweede plek met 59 procent, gevolgd door vicevoorzitter van de Europese Commissie Frans Timmermans (53 procent) en PvdA-fractievoorzitter Lilianne Ploumen (47 procent).
Asscher
Het kabinet Rutte III stapte vrijdag eensgezind op. De coalitie neemt gezamenlijk de politieke verantwoordelijkheid voor het drama waarbij duizenden ouders gedupeerd zijn.
Telegraaf 18.01.2021
De kabinetsval was onvermijdelijk.
Oppositiepartijen eisten een aftreden, de druk werd groter toen PvdA-leider Lodewijk Asscher donderdag zijn vertrek bekendmaakte. Rutte zelf heeft niet overwogen om te vertrekken: ,,Ik voel me niet direct verantwoordelijk voor dit dossier, maar ik voel me wel betrokken. Ik wil de afwikkeling tot een succes maken”, zegt de premier die de politieke conclusie ‘niet symbolisch’ noemt.
Het hele toeslagensysteem moet op de schop, ambtenaren moeten zich bewuster worden van hun vooroordelen om discriminatie tegen te gaan en in wetten moet meer ruimte zijn om uitzonderingen te maken als burgers onevenredig hard getroffen worden door beleid. Dat stelt het kabinet in reactie op het vernietigende rapport over de kinderopvangtoeslagenaffaire.
Nadat het aftreden van het kabinet werd aangekondigd, werd de schriftelijke reactie van 26 pagina’s naar de Kamer gestuurd. Daarin staat wat er volgens het kabinet moet gebeuren om soortgelijke schandalen als de toeslagenaffaire in de toekomst te voorkomen.
Volgens demissionair premier Rutte is het in ieder geval nodig dat “signalen dat het misgaat veel sneller naar boven komen”, zo zei hij in de persconferentie waarin hij het kabinetsaftreden bekend maakte.
AD 18.01.2021
Tijdens die persconferentie zei Rutte ook dat het demissionair worden van het kabinet geen gevolgen voor de compensatie van getroffen ouders. “We hebben twee prioriteiten: dat is corona en de afwikkeling van deze ingewikkelde kwestie met de kinderopvangtoeslagenaffaire.”
Overheidsinformatie
Ministeries doen vaak veel te lang over verzoeken om documenten vrij te geven of geven de informatie helemaal niet. De juridische regels die daarvoor gelden worden op grote schaal overtreden, meldt RTL Nieuws op basis van eigen onderzoek.
Ook in het onderzoek naar de toeslagenaffaire werden Wob-verzoeken gebruikt, maar hierbij liepen onder anderen journalisten, gedupeerde ouders en de commissie-Van Dam, die onderzoek deed naar de toeslagenaffaire, tegen slechte informatievoorziening aan.
De commissie concludeerde dat er “geen sprake” was van een “ruimhartige verstrekking van informatie”. Documenten werden te laat ingeleverd of bleken incompleet te zijn, of kwamen helemaal niet. Als er informatie werd verstrekt, waren vaak veel zaken zwart gelakt. Vaak gebeurde dat met het argument dat het om persoonlijke opvattingen van ambtenaren ging.
Gisteren 15.01.2021 kondigde premier Rutte rond de val van zijn kabinet aan dat de overheid voortaan meer informatie zal delen.
Grondbeginselen van de rechtsstaat die geschonden werden en ouders die ongekend onrecht werd aangedaan. De conclusies van de parlementaire onderzoekscommissie logen er december vorig jaar niet om.
Vrijdag, 15.01.2021, vier weken later, treedt het kabinet af. “Het is verschrikkelijk misgegaan“, aldus premier Rutte. De politiek moet volgens Rutte nu gaan werken aan veranderingen van de systemen én de informatievoorziening om te zorgen dat “zoiets nooit meer kan gebeuren”. Een terugblik van hoe het wel gebeurde.
Het is de zomer van 2019 en CDA-Kamerlid Omtzigt is het helemaal zat. Al tijden bijt hij zich vast in wat hij ziet als een van de ernstigste misstanden binnen de overheid: ouders die toeslagen aanvragen en onterecht als fraudeurs zijn aangemerkt.
Onthullingen van Trouw en RTL Nieuws hebben de zaak aan het rollen gebracht. Ouders worden op vreemde gronden keihard aangepakt, komen in geldproblemen, verliezen hun baan of belanden in een echtscheiding. “Dit kan toch niet waar zijn?”, denkt Omtzigt. Maar wat hij ook doet of vraagt, hij komt geen stap verder. Dossiers worden niet openbaar, vragen niet beantwoord. Premier Rutte moet zich met de kwestie gaan bemoeien, vindt hij, om zo snel mogelijk een einde aan de ellende te maken.
Een jaar later. Staatssecretaris Snel is opgestapt en twee opvolgers (Van Huffelen en Vijlbrief) zijn aangesteld om orde op zaken te stellen. Maar de chaos is nog allerminst opgelost. De commissie-Donner heeft in maart geoordeeld dat er ruimhartig gecompenseerd moet worden. “Ouders hadden geen enkele kans om te ontsnappen”, oordeelt Donner. Maar na een reeks Kamerdebatten en toezeggingen is een oplossing nog steeds nauwelijks in zicht. Ook komen door Kamerleden gevraagde stukken maar niet boven tafel.
Het is juni 2020, de Kamer behandelt een compensatiewet. Na twee dagen debatteren blijkt ’s avonds laat dat opnieuw een memo is achtergehouden en niet naar de commissie-Donner is gegaan die de zaak onderzocht. Zowel Omtzigt als SP-Kamerlid Leijten, die zich eveneens al jaren inzet om de waarheid boven tafel te krijgen, ontploft. Leijten zegt dat haar “schoenen uitvallen”, Omtzigt zegt “witheet” te zijn. “Wat voor werk ben ik aan het doen? Moet ik detective worden?”, vraagt hij zich hardop af. Hoe kunnen Kamerleden hun werk doen als stukken worden achtergehouden of informatie wordt weggelakt? Ook de Kamervoorzitter beseft hoe pijnlijk het is.
Emoties lopen hoog op tijdens debat over compensatiewet toeslagenaffaire
Nog een paar maanden later: 17 december 2020. Ministers, ambtenaren, de Tweede Kamer en zelfs rechters krijgen ervan langs in het snoeiharde rapport van de Kamercommissie, die een paar weken lang verhoren afnam om in kaart te brengen wat er nu misging. Tijdens die verhoren zeggen ambtenaren en ministers “buikpijn” van dingen gehad te hebben, het vaak ook “hard” gevonden te hebben. Dat het ‘alles-of-nietsbeleid’ was dat voor de terugvorderingen had gezorgd. Ambtenaren van Financiën wezen naar Sociale Zaken en vice versa. Maar wie was uiteindelijk schuldig? De commissie oordeelt dat alle onderdelen van de staat bij zichzelf te rade moeten gaan. Ouders is “ongekend onrecht” aangedaan, en de grondbeginselen van de rechtsstaat zijn geschonden.
Ouders durven er nauwelijks meer op te hopen dat ze gecompenseerd worden. Een paar dagen na het verschijnen van het rapport maakt staatssecretaris Van Huffelen bekend dat de gedupeerden allemaal in elk geval 30.000 euro krijgen.
Commissie: ongekend onrecht bij toeslagenaffaire
Na diverse Catshuisoverleggen komt het kabinet vandaag met de conclusie dat voor alles wat er gebeurd is maar één passend antwoord bestaat: collectief aftreden. Waren er eerder deze week nog intern verschillende opvattingen over hoe verder, zeker na de verklaring van PvdA-leider Asscher gisteren leek er geen andere uitkomst meer mogelijk. Nog steeds zijn lang niet alle ouders gecompenseerd, maar daar wil het demissionaire kabinet mee verder.
Andere wapenfeiten Rutte III
Het derde kabinet van Rutte zal ook de geschiedenisboeken ingaan als het kabinet dat het raadgevend referendum afschafte en het generaal pardon verruimde. Een kabinet dat een einde maakte aan de gaswinning in Groningen, excuses maakte voor hoe mensen decennialang de dupe werden van die gaswinningen, en een begin maakte met de schadevergoedingen. Een kabinet dat regeerde in de periode dat de aanval op het Iraakse Hawija aan het licht kwam, waarbij zeventig burgerdoden vielen en waar nog een onderzoek naar loopt.
Een kabinet ook dat een klimaatakkoord sloot met een groot aantal maatschappelijke organisaties, na jaren van moeizame onderhandelingen een pensioenakkoord bereikte met bonden en werkgevers, en dat zich door de stikstof- en PFAS-problematiek worstelde. De maximumsnelheid op snelwegen omlaag bracht en uitkoopregelingen voor boeren opstartte, maar nog niet met definitieve oplossingen was gekomen toen de coronacrisis ineens daar was.
Rutte III moest gaan crisisbesturen en deed met harde lockdownmaatregelen het land op slot. Het kabinet investeerde miljarden om bedrijven, zelfstandigen en KLM op de been te houden. Het moest alles op alles zetten om een zwart scenario in de ziekenhuizen te voorkomen.
En ondertussen kreeg het veel kritiek op een corona-app die niet van de grond kwam, testbeleid dat langzaam op gang kwam en een vaccinatiestrategie die in landen om ons heen voortvarender leek. Premier Rutte deed deze week nog een oproep aan partijen in de Kamer om een avondklok, als uiterste noodmaatregel tegen het coronavirus, niet te blokkeren.
Rutte en zijn ministers gaan tot de verkiezingen demissionair door ANP
Bovenal wordt Ruttes derde kabinet nu toch het kabinet dat verantwoordelijkheid neemt voor fouten -ook begaan onder eerdere kabinetten- tegen burgers die onterecht als fraudeurs in de hoek werden gezet en waardoor veel financiële en psychische problemen zijn veroorzaakt.
Waar Asscher gisteren wél helemaal opstapte, en Wiebes vandaag, heeft Rutte niet overwogen om op te stappen als lijsttrekker. Dat is in eerste instantie aan de partij, daar heeft hij vertrouwen in, en dan aan de kiezer, zegt Rutte.
Politiek verslaggever Wilma Borgman denkt dat de stap van vandaag de meest zekere manier was voor Rutte om als lijsttrekker van de VVD nog een keer voor het premierschap te gaan. “Hij is tot de conclusie gekomen dat nu een groot gebaar maken de enige optie is.
Hij kan dan in de verkiezingscampagne zeggen dat hij erkent dat er grote fouten zijn gemaakt en dat hij daar verantwoordelijkheid voor heeft genomen. Als het kabinet was blijven zitten, hadden ze het verwijt gekregen ‘plucheplakkers’ te zijn. Rutte gaat nu als demissionair premier naar de kiezers om opnieuw vertrouwen te vragen, Als hij weer de grootste wordt kan hij met een sterker mandaat opnieuw aan een aantal jaar leiderschap beginnen.”
Bekijk hier; ons dossier over de toeslagenaffaire. RTL
meer: Van affaire tot val kabinet NOS
Meer: Menno Snel RTL
Meer: Belastingdienst RTL
Meer: Toeslagenaffaire Belastingdienst RTL
Meer: belastingen Telegraaf
Meer: Jaap Uijlenbroek Telegraaf
Meer: Belastingdienst Telegraaf
Meer: Toeslagenaffaire NU
dossier: Kinderopvangtoeslag Trouw
lees: Ontslagaanvraag kabinet 15.01.2021
lees: Reactie op rapport ‘Ongekend Onrecht’ van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag 15.01.2021
lees: Toelichting Catshuisregeling Kinderopvangtoeslag
lees: Budgettair kader maatregelen
lees: Overzicht _en_toelichting specifieke maatregelen Toeslagen en Belastingdienst
lees: Besluit forfaitair bedrag en verruiming compensatieregeling
lees: Managementteam van de_belastingdienst toeslagen, stukken die 2,5 jaar voor bijna iedereen zijn achtergehouden_ 23.12.2020
lees: vragen Verslag_van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag ‘Ongekend onrecht’ 23.12.2020
lees: brief 2ekamer Herstel_Toeslagen 22.12.2020
lees: eindverslag parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag 17.12.2020
lees: Kamermotie Kwint en Leijten (1) 15.12.2020
lees: Kamermotie Kwint en Leijten (2) 15.12.2020
lees: Kamermotie Kwint en Leijten (3) 15.12.2020
lees: 0a eindrapportage alternatieven voor het toeslagenstelsel
lees: 0b beleidsopties h5 voor alternatieven voor het toeslagenstelsel
lees: Aanbiedingsbrief Eindrapportage Alternatieven voor het toeslagenstelsel voor de Tweede Kamer 14.12.2020
lees: bijlage 1 verantwoording onderzoek doenvermogen
lees: bijlage 2 rapportage toeslagen en doenvermogen
lees: bijlage 3 achtergrond bij integrale vereenvoudiging belastingen en toeslagen
lees: bijlage 4 aanbiedingsbrief weging op de hand alternatieven toeslagenstelsel 19.11.2020
lees: bijlage 5 wegingen op de hand
lees: bijlage 6 cpb notitie doorrekening beleidsopties voor een alternatief toeslagenstelsel
lees: Infographic Alternatieven voor het toeslagenstelsel
lees: brief signalen ten aanzien opzet grove schuld 27.11.2020
lees: bijlage memo tg 304 versnellingsmaatregelen 09.01.2016
Lees: Kabinet opnieuw bijeen over toeslagenaffaire. Treedt de regering af? Elsevier 12.01.2021
Lees: Natuurlijk moet het kabinet aftreden om de toeslagenaffaire. En wel hierom ! Elsevier 12.01.2021
Lees: Geachte Lodewijk Asscher, verscheur uw brief en treedt terug Elsevier 09.01.2021
Lees: Is 30.000 euro compensatie eerste stap of koopt kabinet aftreden af? Elsevier 23.12.2020
lees: ‘Rutte-doctrine’ onder vuur: proloog verkiezingsstrijd Elsevier 22.12.2020
lees: Keihard rapport toeslagenaffaire: zijn er consequenties? Elsevier 21.12.2020
lees: De toeslagenaffaire kent één hoofdschuldige: het parlement Elsevier 20.12.2020
lees: Verhoren toeslagendrama klaar: niemand wist van of deed iets aan ontspoorde aanpak Elsevier 27.11.2020
lees: Toeslagenstelsel is absurd, blijkt uit gehaspel bij enquête. Stop ermee Elsevier 27.11.2020
Zie verder dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 25 – nasleep POK – deel 1
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 24 – nasleep
Zie verder ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 23 – nasleep
Zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 22 – nasleep
Zie verder : De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 21 – nasleep
Zie dan verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 20 – nasleep
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 19 – nasleep
Zie verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 18 – nasleep
Zie verder dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 15 – nasleep rapport commissie Donner
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 11 – nasleep rapport commissie Donner
Zie verder ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 10 – rapport commissie Donner
Zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 9
Zie verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 8
Zie verder dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 7
En zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 6
Zie dan ook nog verder: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 5 – commissie Donner
Zie verder dan ook: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 4 – commissie Donner
en zie dan ook nog: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 3
en zie verder dan ook: Voorheen Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en staatssecretaris Menno Snel (Financiën) het Gedonder met de belastingdienst – deel 2
en verder zie dan ook nog: Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en het Gedonder met de belastingdienst deel 1
Het einde van Rutte III: een onvermijdelijke val in slow motion
AD 17.01.2021 Op kousenvoeten diende de val van het kabinet zich aan. Niemand wilde ruzie. Al was daar wel een draai van Rutte voor nodig.
Het middaguur is net aangebroken als premier Mark Rutte in de ministerraad het woord neemt. ,,Alles overziend zie ik ons demissionair verder gaan. Hoe denken jullie erover?’’ Daarmee komt een einde aan het derde kabinet dat Ruttes naam draagt.
Lees ook;
Wat volgt is een volgens aanwezigen wezensvreemde paar uur. Er is verbazing over de draai van 180 graden die Rutte heeft gemaakt. Maar ook opluchting dat het zonder ruzie is geëindigd. De bewindslieden gaan lunchen. Er is salade met gerookte zalm, witte en bruine broodjes met eiersalade, kaas en ham. En sapjes. Rutte en de vicepremiers Hugo de Jonge (CDA), Kajsa Ollongren (D66) en Carola Schouten (ChristenUnie) buigen zich over een persverklaring.
Terwijl Rutte de pers te woord staat, bekijkt de rest zijn persconferentie op een televisie in de Gravenzaal. Als de premier live gaat, sissen ministers om stilte. Eric Wiebes is er dan nog bij. Collega’s slaan hem op de schouder.
Er hangt geen sfeer van ‘goh’ of ‘tjonge’. Iedereen had deze uitkomst vandaag verwacht en heeft er vrede mee. Al leek het er een paar weken geleden nog op dat het heel anders zou aflopen.
Gefaald
Alsof je onuitgesproken gaat scheiden en elkaar bij de notaris treft, aldus anonieme bron.
Na de publicatie van het rapport van de Parlementaire Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag (POK) op 17 december is er telefonisch overleg tussen de leden van het kabinet. De conclusies van het rapport zijn ernstig. De grondbeginselen van de rechtstaat zijn geschonden, de overheid heeft op alle fronten gefaald, van Tweede Kamer en kabinet tot rechterlijke macht en ambtenarenapparaat. Er wordt afgesproken om dinsdag in het Catshuis met de meest betrokken bewindspersonen bijeen te komen.
Die dinsdag vertelt staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Belastingen) haar collega’s over haar gesprekken met slachtoffers van de toeslagenaffaire. Iedereen is onder de indruk, zeker als het geval wordt besproken van een zelfmoord. De haperende compensatie moet eerst op orde worden gebracht.
Terwijl Van Huffelen later die avond buiten aan journalisten vertelt dat getroffen ouders allemaal vóór 1 mei minimaal 30.000 euro krijgen, blijft de rest achter. Het zijn de ministers Wopke Hoekstra (Financiën), Tamara van Ark (Medische Zorg), Wouter Koolmees (Sociale Zaken), Wiebes (Economische Zaken), staatssecretaris Bas van ’t Wout (Sociale Zaken) en de premier en de vicepremiers.
Olifant in de kamer
Dan wordt voor het eerst de olifant in de kamer benoemd: de politieke gevolgen. Rutte stelt dat het voor de VVD niet nodig is om af te treden: hoe erg het rapport ook is, nu in een coronacrisis gaan experimenteren met een demissionair kabinet is te riskant. Het is terra incognita en zo’n grote gezondheidscrisis is niet het moment om dat te gaan ontdekken. Elke partij heeft een hoekje vast van het tapijt dat onder het kabinet ligt, klinkt het dreigend.
De andere aanwezigen vinden het echter nog te vroeg om die conclusie te trekken. Sommigen voelen zich geïntimideerd. Dit rapport kan toch niet helemaal zonder gevolgen blijven? Een van hen redeneert: de VVD staat torenhoog in de peilingen, dat willen ze niet laten verdampen door een kabinetscrisis. Zo gaat iedereen de feestdagen in. Al is er weinig tijd om te ontspannen, want de coronacrisis en de brexit slokken alle tijd op.
Nadat VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff op de radio publiekelijk herhaalt dat dit niet het moment is voor het kabinet om te vallen, voelen de andere drie partijen zich verder onder druk gezet. En er is vertwijfeling. Waar Rutte anders zijn best doet iedereen bij elkaar te houden, doet hij dat nu niet. ,,Alsof je onuitgesproken gaat scheiden en elkaar bij de notaris treft.’’
Terwijl staatssecretaris Alexandra van Huffelen de pers te woord staat, hebben haar collega’s het binnen in het Catshuis voor het eerst over de vraag: welke politieke gevolgen moet de toeslagenaffaire hebben? © ANP
Instemmen
Op de zondag na Nieuwjaarsdag staat er weer een Catshuissessie gepland over de toeslagenaffaire. En op vrijdag 10 januari in de reguliere ministerraad wordt er verder over gesproken. Iedereen zegt dan nog geen conclusie te hebben getrokken. De inhoudelijke reactie op het POK-rapport is nog niet af, maar Rutte wil al wel van zijn collega’s weten of hun Kamerfracties ermee zullen instemmen.
Die vrijdag wordt er niet dieper op ingegaan, de maandag erna wel. Er is via Webex overleg tussen de premier, de vicepremiers en de fractievoorzitters. Rutte stelt de vraag of partijen weten wat al hun Kamerleden doen als er een motie van wantrouwen in stemming wordt gebracht. Komende vrijdag in de ministerraad wil hij graag antwoord. Via een knikje. Dat irriteert. Dit gaat toch niet om de aanleg van een snelweg?
De onderlinge irritatie loopt op. De videobelvergadering wordt gekenmerkt door verlegenheidsstiltes. Bij de VVD heerst angst dat anderen met het oog op de verkiezingen Rutte willen beschadigen en het op het Kamerdebat willen laten aankomen. Ook is er ergernis, omdat sommigen nog geen standpunt hebben bepaald.
Bij de andere drie heerst juist het gevoel dat de de VVD een spelletje speelt: Wie is de zwakste schakel? Wil hij echt dat ze hun fractie dwingen tot een ja-stem? In de toeslagenaffaire komen nog altijd nieuwe feiten naar boven, steekt Gert-Jan Segers van de ChristenUnie zijn vinger op. En juist in deze affaire voelde de
Tweede Kamer zich voorgelogen door het kabinet.
Stekker eruit
Wel zegt Rutte dat, mocht een van de vier partijen er de stekker uit willen trekken, ze dan allemaal gaan. Het kabinet moet zonder ruzie en in zijn geheel desnoods demissionair verder. Aan het eind van de sessie wordt nog gevraagd of er later die week een extra overleg moet worden gehouden Nee, zegt Dijkhoff. Elke fractie moet nu zijn eigen afweging maken.
CDA, D66 en ChristenUnie hebben het gevoel dat er powerplay wordt gespeeld. Ze willen de vrijheid hebben om op ieder mogelijk standpunt uit te komen en trekken nog meer naar elkaar toe. Er komt een belcircuit op gang tussen de vicepremiers van CDA, D66 en ChristenUnie en tussen de fractievoorzitters van die partijen. Er wordt voorzichtig afgetast: hoe denken jullie erover? Iedereen vindt dat de toeslagenaffaire niet zonder gevolgen kan blijven, maar niemand laat nog het achterste van zijn tong zien.
Wat de anderen dan nog niet weten, is dat Rutte al aan het twijfelen is geslagen. Hij voelt aan dat ze nadenken over een val en hij wil voorkomen dat die wanordelijk verloopt. Zijn eerste kabinet eindigde met een woedeaanval waarbij hij de gordijnen in het Catshuis eraf trok. Nu het land in crisis zit, wil hij niet uitstralen dat het kabinet rollebollend over straat gaat. Bovendien is Rutte die zondag de 10de gebeld door GroenLinksleider Jesse Klaver. De partij wil dat het kabinet in zijn geheel opstapt, maar, zo belooft Klaver, in de corona-aanpak zal zijn partij het kabinet blijven steunen. Dat geeft hoop dat het kabinet kan vallen en het toch gewoon de coronacrisis kan bestrijden.
Omslag
De drie vicepremiers merken die omslag in denken bij Rutte pas op dinsdagavond 12 januari. Tijdens de coronapersconferentie zegt hij tegen journalisten erop te vertrouwen dat als het kabinet demissionair wordt, het wat corona betreft missionair verder kan. Blijkbaar houdt hij toch rekening met de val van het kabinet, merken de anderen op. In een ingelaste ministerraad later die avond wordt de kabinetsreactie woordje voor woordje doorgenomen. Over aftreden spreken ze niet meer.
Er wordt nog wat gesteggeld over het voortaan openbaar maken van informatie, iets waar de POK over geklaagd heeft. Ollongren en Rutte willen alle informatie die op ministeries rondgaat voortaan ook openbaar maken, maar volgens aanwezigen gaan CDA’ers op de rem staan: álles is wel weer het andere uiterste.
De dagen erna tasten de drie partijen elkaar af. Niemand wil liever als enige de stekker eruit trekken. Woensdag overleggen Hoekstra en D66-lijsttrekker Sigrid Kaag nogmaals: zijn we het eens? Donderdag wil CDA-fractievoorzitter Pieter Heerma langs bij zijn collega Segers van de ChristenUnie, maar hij durft niet
langs alle journalisten te lopen die daar staan, omdat PvdA-leider Lodewijk Asscher net zijn vertrek heeft aangekondigd. Alles moet vooral in rust worden besproken en ordelijk afgehandeld. Uiteindelijk weten de drie van elkaar hoe ze erin staan. Ze spreken af dat niemand voor de ministerraad al openbaar maakt wat zijn of haar conclusie is.
En dan…
En dan is het vrijdag 15 januari. Voor de reguliere ministerraad is er nog gewoon een coronabijeenkomst. Ze beginnen met het afwerken van de agenda en nog een keer nemen ze de kabinetsreactie op het POK-rapport gedetailleerd door. En dan neemt Rutte het woord waarmee hij alle twijfel wegneemt over wat er gebeuren gaat: ,,Hoe denken jullie erover?’’
Voordat hij anderen die vraag laat beantwoorden, geeft hij eerst de beurt aan Wiebes. Die vertelt dat de toeslagenaffaire ‘in zijn lijf’ is gaan zitten en dat hij onmiddellijk aftreedt. Het komt bij iedereen als een verrassing, zelfs voor enkele VVD’ers want alleen Rutte en Van Ark zijn de avond daarvoor ingelicht. Anderen hadden wel gezien dat hij er al weken slecht uitzag, maar ze weten dat aan alle drukte rond de steunpakketten aan het bedrijfsleven.
Dan komen om de beurt Hoekstra, De Jonge, Kaag, Ollongren en Schouten aan het woord. Allemaal zeggen ze min of meer hetzelfde: er is zoveel misgegaan, hier moet een statement worden gemaakt. ,,Dan ga ik nu de koning bellen’’, zegt Rutte en hij staat op.
‘Overheidsmedewerkers bijscholen over discriminatie noodzakelijk’
NOS 16.01.2021 Medewerkers van de Belastingdienst en andere uitvoerende overheidsorganisaties moeten trainingen krijgen over discriminatie. Dat stelt demissionair premier Rutte in een brief die hij gisteren na het vallen van het kabinet naar de Tweede Kamer stuurde. Het College voor de Rechten van de Mens moet hier een belangrijke rol in gaan spelen.
“Het gaat onder andere om trainingen over discriminatie en vooroordelen,” zegt Adriana van Dooijeweert, voorzitter van het College voor de Rechten van de Mens. “Het doel is om mensen ervan bewust te maken dat iedereen onbewust vooroordelen heeft en het risico loopt onbewust te discrimineren. Het is belangrijk om je bewust te zijn van de gevolgen van discriminatie.”
Van Dooijeweert ziet ook het instellen van een Nationaal Coördinator Discriminatie als een belangrijk wapen in de strijd tegen discriminatie.
Ook organisaties als het UWV, de Sociale Verzekeringsbank en de Dienst Uitvoering Onderwijs worden genoemd als doelgroep. Deze organisaties moeten klachten over discriminatie doorverwijzen naar het College.
Uitbreiding meldpunten antidiscriminatie
De meldpunten antidiscriminatie moeten de melder ondersteunen in het klachtenproces. “Het gaat daarbij om juridische en emotionele ondersteuning bij het indienen van een klacht over discriminatie en bij een eventuele zitting bij het College”, stelt Rutte in de brief.
Zowel bij de meldpunten als bij het College moeten meer mensen worden aangenomen. “Een aanzienlijke uitbreiding van de werkzaamheden van meldpunten vereist aanpassing van de regelgeving”, schrijft premier Rutte.
‘Trainingen zijn niet genoeg’
Antiracisme-organisatie Controle Alt Delete denkt dat de trainingen belangrijk zijn, maar dat dat niet genoeg is. “Je moet oppassen dat je door een training niet de verantwoordelijkheid neerlegt bij de individuele ambtenaren. Zij voeren hun werk uit,” zegt Dionne Abdoelhafiezkhan van Controle Alt Delete. “Het probleem zit in het hele systeem, in alle lagen van de overheid en moet dus ook breder worden aangepakt.”
Volgens Abdoelhafiezkhan is de oplossing verder om niet meer te werken met risicoprofielen waar etniciteit deel van uitmaakt. “De politiek is nu aan zet om dit aan te pakken.”
BEKIJK OOK;
Nooit meer een toeslagenaffaire: wat moet er nu gebeuren?
NOS 16.01.2021 “Het kan en mag niet nog een keer zo verschrikkelijk misgaan”, zei premier Rutte vrijdag over de toeslagenaffaire. En daarom moet er een heel nieuw toeslagensysteem komen, om te beginnen met de kinderopvangtoeslag.
Hoe dat nieuwe systeem precies wordt vormgegeven zal niet op korte termijn duidelijk zijn. Maar deskundigen en betrokkenen denken wel dat er snel stappen gezet kunnen worden om het systeem eerlijker te maken.
Eva González Pérez, advocate
Op korte termijn kijkt González Pérez, die de zaak mede aan het rollen bracht en tien getroffenen bijstaat, vooral naar de betrokken ambtenaren bij de Belastingdienst. “Als ik terugkijk naar de afgelopen jaren, zie ik natuurlijk dat ik steeds te maken heb gehad met dezelfde personen. Als dat soort mensen werkzaam blijft bij de Belastingdienst, sluit ik een herhaling van deze feiten niet uit.”
Ontslag op staande voet lijkt haar voor deze betrokkenen noodzakelijk, ook omdat het vertrouwen zo ernstig is beschadigd. Ze vindt dat de conclusies voor ambtenaren niet anders moeten zijn dan voor werknemers van bedrijven. “Als die het verprutsen, is ontslag op staande voet ook de gangbare weg.
Men kan wel zeggen: ‘het zijn functies, het gaat niet om de mensen’, maar die functie is wel degelijk geplakt op een mens. Je kunt de problemen niet oplossen met de mensen die ze hebben veroorzaakt.”
Een ander probleem waar volgens González Pérez snel naar gekeken moet worden, is de denkwijze van de Belastingdienst. “Mensen worden gezien als groepen, het is een fabrieksproces. De mens wordt niet gezien. Het is een groep, die is verkeerd, dus die pak je in en die zet je in een doos. En dat was het dan. Die gedachtegang moet eruit: voordat je in die doos terechtkomt, heb je je rechten en rechtsbescherming.”
Ze zegt dat de Belastingdienst in de affaire de wet alleen bekeek met het oog van ambtenaren. “Dat moet je niet doen. Die wetten zijn er niet alleen voor de Belastingdienst, die geven ook rechten en plichten aan de mensen. Als werd gezegd: ‘we willen niet dat de rechtszekerheid in het gedrang komt’, dan vond ik dat heel gek.
Want dan zeiden ze dus dat ze hun systeem niet wilden veranderen. Dan klopt de balans niet: rechtszekerheid is er juist voor de mensen. De wet was niet te moeilijk voor de burger, maar voor de Belastingdienst.”
González Pérez kijkt uit naar het debat over de toeslagenaffaire in de Tweede Kamer, volgende week. “Ik denk dat daar nog veel meer duidelijk zal worden.”
Peter Kavelaars, hoogleraar fiscale economie
Kavelaars kwam in de commissie-Van Dijkhuizen al met een voorstel over de hervorming van het toeslagenstelsel, waar toen niets mee gedaan werd. “Ik denk dat een nieuw toeslagensysteem op twee manieren kan worden aangepast.
Zo zou je de subsidie weg kunnen halen bij de ouders en onderbrengen bij de opvang. Als je de kosten verlaagt, dan is er veel minder reden om subsidie te verstrekken aan de ouders. Het aantal kinderopvanginstellingen is natuurlijk veel kleiner dan het aantal ouders, waardoor je veel minder personen hebt die bij het systeem betrokken zijn.”
Kavelaars pleit er ook voor dat er minder rekening gehouden wordt met strikt individuele omstandigheden. “Als er iets gewijzigd wordt in de persoonlijke situatie van een toeslaggerechtigde, dan is dat aanleiding om die toeslag meteen aan te passen. Dat klinkt heel sympathiek, dat je de toeslag afstemt op de precieze behoefte, maar dat maakt het heel erg ingewikkeld en bewerkelijk.
“Ik denk dat je naar een ‘ruwer’ systeem moet, dat iets minder rekening houdt met al die persoonlijke omstandigheden”, zegt Kavelaars. “Zo wordt dat bijvoorbeeld ook gedaan met een peildatum voor het belastbare vermogen in box 3, op 1 januari. Dan geldt de situatie van een persoon vanaf die datum voor het hele jaar.”
Aytac en Azan Aydin, getroffenen
Aytac Aydin denkt dat het al veel zou helpen als het eerste aanspreekpunt bij de Belastingdienst in de toekomst kennis van zaken zou hebben. “We kwamen uit bij callcenters, waar mensen zitten die niet genoeg ervaring hebben en waardoor niet voldoende nagedacht kan worden over een oplossing.”
“Callcentermedewerkers, externe callcenters, die kunnen je sowieso niet helpen”, merkte Aydin keer op keer als hij de Belastingdienst belde. “Je moet sowieso hopen dat je ooit aan de beurt komt. En wij zijn als fraudeur bestempeld, dus dan hoorden we dat we een andere afdeling moesten hebben en dat we teruggebeld zouden worden.”
Dat bleek dan iemand te zijn die fraudeurs te woord stond. “Je bent een fraudeur en zoveel schuld moet je aan ons betalen”, was dan de boodschap. Klachten over de behandeling kon hij wel kwijt, maar dat moest hij online doen. Het overheersende gevoel was dat er duizenden anderen ook schulden moesten afbetalen en dat een gang naar de rechter zinloos was. “Bij de Belastingdienst dachten ze dat ze onaantastbaar waren, dat was het grootste issue.”
De belangrijkste oplossing voor Aydin en zijn gezin is nu dat er snel een vergoeding komt, boven op de 30.000 euro compensatie die hij heeft ontvangen. “Ik wil de vergoeding zien. Het zal mijn verloren jeugdjaren niet teruggeven, maar ik kan dan wel de dingen doen die ik de afgelopen acht jaar niet heb kunnen doen. Ik ben de helft van mijn tanden kwijt omdat het het goedkoopste was om ze te laten trekken”, zegt Aydin.
Mieke van Vliet, bestuurder FNV
Het is volgens Van Vliet goed dat er nu erkenning is dat het anders moet, maar de vakbondsbestuurder maakt zich zorgen over de uitvoerbaarheid ervan. “De situatie is nog steeds zo dat werknemers van de Belastingdienst niet aan de bel durven te trekken. Dat ligt aan de grote kloof tussen mensen op de werkvloer en leidinggevenden, bij wie het vaak ontbreekt aan vakkennis. Er is wat dat betreft echt nog altijd een cultuuromslag noodzakelijk.”
Volgens Van Vliet, die in het verleden onderzoek heeft gedaan naar werkomstandigheden en de cultuur binnen de Belastingdienst, is het ook van belang dat er binnen de wetgeving ruimte komt voor medewerkers zaken individueel te bekijken. “Als er ergens een bonnetje of een handtekening ontbreekt, dan moet er nu hard worden opgetreden. Het is beter als een behandelaar de handvatten heeft om ieder afzonderlijk geval te kunnen toetsen.”
Ook de ict-systemen binnen de Belastingdienst, waar veel gebruik wordt gemaakt van algoritmes, ziet Van Vliet als lastig obstakel. “Dat zijn algoritmes die niet meer terug te herleiden zijn. Discriminatie ligt dan op de loer, waardoor het wachten is op een volgend schandaal.”
BEKIJK OOK;
- Hoe het derde kabinet-Rutte steeds meer verstrikt raakte in de toeslagenaffaire
- Goede voornemens: toeslagensysteem, geheimhouding en racisme aanpakken
- Kamer eensgezind: vertrek kabinet is enige juiste stap
Het kabinet is gevallen, hoe nu verder?
RTL 15.01.2021 Het kabinet-Rutte III is afgetreden vanwege de Toeslagenaffaire. Maar welke gevolgen heeft dit en komt het eigenlijk niet heel erg slecht uit, tijdens de coronacrisis? Politiek commentator Frits Wester legt uit wat de gevolgen zijn.
Premier Rutte biedt ontslag kabinet aan bij de koning
Frits, wat verandert er door het opstappen van het kabinet?
“Het klinkt wat gek, maar eigenlijk weinig tot niks. Normaal gesproken schrijft het kabinet na een val nieuwe verkiezingen uit, maar die staan toch al voor de deur op 17 maart. En hoewel het kabinet demissionair wordt, moet het gewoon de dingen blijven doen die nodig zijn. De stap is vooral symbolisch om collectief verantwoordelijkheid te nemen voor de alles wat in de toeslagenaffaire vreselijk is misgegaan in vele gelededingen van de overheid.”
Is het aftreden van het kabinet verstandig tijdens een grote crisis zoals corona?
“Voor de aanpak van de coronacrisis maakt het weinig uit. Ook na 17 maart zou het kabinet demissionair zijn en is het virus niet verdwenen. Ook dan zou het kabinet gedurende de kabinetsformatie maatregelen moeten blijven nemen. Dat het nu een paar weken eerder demissionair wordt, maakt dus voor die aanpak weinig tot geen verschil.”
Wat is de invloed van de val van het kabinet op de verkiezingen?
“Ik denk dat het weinig uit zal maken. Er zijn mensen die het aanbieden van het ontslag onnodig vinden, anderen zullen het juist respecteren. En Rutte, Hoekstra, Kaag en Seegers blijven gewoon lijsttrekker. Anders dan bij oppositiepartij PvdA waar Lodewijk Asscher is opgestapt.”
Dossier Toeslagenaffaire
Het blootleggen van de misstanden bij de Belastingdienst in de Toeslagenaffaire, is terug te lezen in de artikelen en video’s die RTL Nieuws hierover heeft gepubliceerd. Bekijk het hele dossier.
Welke partij of partijen gaan hiervoor de prijs betalen?
“Lastig te zeggen. Het gaat hier om een collectieve verantwoordelijkheid voor alles wat misgegaan is. Het raakt tal van partijen die de afgelopen jaren geregeerd hebben en ook de Kamer als geheel. Het was de Tweede Kamer die een kerstboom vol toeslagenregelingen wilde en tegelijk aandrong op strenge fraudebestrijding. Kortom, het raakt iedereen.”
PvdA’er Asscher was al opgestapt, verdwijnen leden van het kabinet zoals Rutte en Hoekstra, nu ook definitief van het politieke toneel?
“Dat heeft vooral te maken met de PvdA zelf en de kritiek op Asscher. Hoewel Asscher de laatste tijd sterk was in het politieke debat, zag je dat maar niet terug in de peilingen. Hij leek, zeker na de zijn rol in de toeslagenaffaire en de manier waarop de PvdA-kiezers en -leden daarnaar keken, niet in staat om zijn partij uit het slop te trekken.
Bovendien steunde een derde van de PvdA-leden een motie van wantrouwen tegen Asscher waar dit weekend over gestemd zou worden. De andere lijsttrekkers hebben daar vrijwel geen last van. VVD-leden vinden niet dat Rutte daarom moet opstappen en ook CDA’ers vinden het onnodig dat Hoekstra opstapt.”
Pieter Klein over rapport toeslagenaffaire: ‘Pijnlijke en dodelijke conclusies’
RTL Nieuws; Mark Rutte Frits Wester Kabinetscrisis Toeslagenaffaire Belastingdienst Toeslagenwet Kinderopvang Kinderopvangtoeslag
Het kabinet is gevallen, hoe nu verder?
MSN 15.01.2021 Het kabinet-Rutte III is afgetreden vanwege de Toeslagenaffaire. Maar welke gevolgen heeft dit en komt het eigenlijk niet heel erg slecht uit, tijdens de coronacrisis? Politiek commentator Frits Wester legt uit wat de gevolgen zijn.
Frits, wat verandert er door het opstappen van het kabinet?
“Het klinkt wat gek, maar eigenlijk weinig tot niks. Normaal gesproken schrijft het kabinet na een val nieuwe verkiezingen uit, maar die staan toch al voor de deur op 17 maart. En hoewel het kabinet demissionair wordt, moet het gewoon de dingen blijven doen die nodig zijn. De stap is vooral symbolisch om collectief verantwoordelijkheid te nemen voor de alles wat in de toeslagenaffaire vreselijk is misgegaan in vele gelededingen van de overheid.”
Is het aftreden van het kabinet verstandig tijdens een grote crisis zoals corona?
“Voor de aanpak van de coronacrisis maakt het weinig uit. Ook na 17 maart zou het kabinet demissionair zijn en is het virus niet verdwenen. Ook dan zou het kabinet gedurende de kabinetsformatie maatregelen moeten blijven nemen. Dat het nu een paar weken eerder demissionair wordt, maakt dus voor die aanpak weinig tot geen verschil.”
Wat is de invloed van de val van het kabinet op de verkiezingen?
“Ik denk dat het weinig uit zal maken. Er zijn mensen die het aanbieden van het ontslag onnodig vinden, anderen zullen het juist respecteren. En Rutte, Hoekstra, Kaag en Seegers blijven gewoon lijsttrekker. Anders dan bij oppositiepartij PvdA waar Lodewijk Asscher is opgestapt.”
Welke partij of partijen gaan hiervoor de prijs betalen?
“Lastig te zeggen. Het gaat hier om een collectieve verantwoordelijkheid voor alles wat misgegaan is. Het raakt tal van partijen die de afgelopen jaren geregeerd hebben en ook de Kamer als geheel. Het was de Tweede Kamer die een kerstboom vol toeslagenregelingen wilde en tegelijk aandrong op strenge fraudebestrijding. Kortom, het raakt iedereen.”
PvdA’er Asscher was al opgestapt, verdwijnen leden van het kabinet zoals Rutte en Hoekstra, nu ook definitief van het politieke toneel?
“Dat heeft vooral te maken met de PvdA zelf en de kritiek op Asscher. Hoewel Asscher de laatste tijd sterk was in het politieke debat, zag je dat maar niet terug in de peilingen. Hij leek, zeker na de zijn rol in de toeslagenaffaire en de manier waarop de PvdA-kiezers en -leden daarnaar keken, niet in staat om zijn partij uit het slop te trekken.
Bovendien steunde een derde van de PvdA-leden een motie van wantrouwen tegen Asscher waar dit weekend over gestemd zou worden. De andere lijsttrekkers hebben daar vrijwel geen last van. VVD-leden vinden niet dat Rutte daarom moet opstappen en ook CDA’ers vinden het onnodig dat Hoekstra opstapt.”
Kamer debatteert woensdag over toeslagenrapport
MSN 15.01.2021 De Tweede Kamer debatteert woensdag over het harde rapport van de commissie-Van Dam over de toeslagenaffaire. Ook als het kabinet vrijdag besluit af te treden, gaat dat debat gewoon door. De reactie op het rapport, waar het kabinet hoe dan ook vrijdag mee komt, wordt besproken.
Die inhoudelijke reactie gaat naar verwachting om de spelregels voor de manier waarop de overheid met burgers omgaat. Daarnaast moet de informatievoorziening van het kabinet worden verbeterd en komen er nogmaals excuses. Het systeem dat het toeslagenstelsel moet vervangen zal ook besproken worden.
Maar het kabinet hakt vrijdag ook een knoop door over zijn eigen lot. Mocht het kabinet collectief aftreden, dan zal het demissionaire kabinet alsnog in debat gaan met de Tweede Kamer. Kamerleden zijn uiterst kritisch op de rol van het kabinet in de toeslagenaffaire, maar ook de eigen rol van het parlement zal aan bod komen.
Minister-president Mark Rutte verlaat Paleis Huis ten Bosch na een bezoek aan Koning Willem-Alexander. Rutte heeft namens het kabinet-Rutte III het ontslag aangeboden van alle ministers en staatssecretarissen. Beeld: ©ANP / Remko de Waal
Minister-president Rutte biedt ontslag aan van kabinet
RO – Op 15 januari 2021 heeft minister-president Rutte aan de Koning het ontslag aangeboden van alle ministers en staatssecretarissen.
Lees de verklaring van de minister-president over het aftreden van het kabinet.
Goedenmiddag,
Een van mijn verre voorgangers als minister-president, Pieter Cort van der Linden, schreef ooit over de taak van de overheid: ‘[De staat] dringt de overmoedigen terug, beschermt de zwakken, verdeelt de risico’s, en stelt zich in het haastig gedrang aan allen tot gids.’
Dat is een hoge norm en het is duidelijk dat de overheid in het kinderopvangtoeslagdossier niet aan die norm heeft voldaan.
De rechtsstaat moet burgers beschermen tegen een almachtige overheid en dat is hier op een verschrikkelijke manier mis gegaan.
Het rapport van de Parlementaire Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag is snoeihard, maar fair.
Op alle niveaus, door het hele politiek-bestuurlijk-juridische systeem heen, zijn fouten gemaakt die ertoe hebben geleid dat duizenden ouders groot onrecht is aangedaan.
Maar de politieke verantwoordelijkheid ligt uiteindelijk bij het zittende kabinet en nergens anders.
De afgelopen weken en dagen hebben we binnen het kabinet een aantal keren uitvoerig over het rapport gesproken.
Met als belangrijkste doel het opstellen van een gedegen inhoudelijke reactie op het rapport.
Een reactie die erop gericht is dat zoiets nooit meer op deze manier kan gebeuren.
Die reactie hebben we vandaag met elkaar afgerond en zullen we conform afspraak vandaag aan de Tweede Kamer aanbieden.
Daar hebben de ouders recht op.
De kabinetsreactie gaat natuurlijk over financiële compensatie aan de getroffen ouders – dat is nu het eerste dat goed geregeld moet worden.
En daar gaan we hoe dan ook mee door.
Maar natuurlijk is voor de toekomst meer nodig.
Want het kan en mag niet nog een keer zo verschrikkelijk misgaan.
Daarom moet er een heel nieuw toeslagensysteem komen, te beginnen met de kinderopvangtoeslag.
Signalen dat het ergens niet goed gaat, moeten veel sneller naar boven komen en veel sneller tot actie leiden.
En ook moet de informatievoorziening fundamenteel op de schop.
Zo zullen bijvoorbeeld voortaan de stukken die ten grondslag liggen aan een kabinetsbesluit openbaar worden gemaakt en wordt na elke ministerraad een besluitenlijst met toelichting gepubliceerd.
Vandaag was ook de vraag naar de politieke verantwoordelijkheid aan de orde.
We zijn eensgezind: als het hele systeem heeft gefaald, kan alleen gezamenlijk verantwoordelijkheid worden gedragen.
En dat heeft tot de conclusie geleid dat ik zojuist de Koning het ontslag heb aangeboden van het hele kabinet. En ik zal aansluitend aan deze persconferentie naar het paleis gaan om de Koning verder toelichting te geven.
Daarmee is het kabinet demissionair geworden
Eric Wiebes heeft, als voormalig staatssecretaris van Financiën, de persoonlijke afweging gemaakt dat hij niet demissionair doorgaat en per direct terugtreedt als minister van Economische Zaken en Klimaat.
Hij zal dit besluit zo meteen zelf toelichten.
Het is zijn beslissing, die ik respecteer.
Met zijn creatieve geest heeft Eric Wiebes vaak bijgedragen aan het oplossen van ingewikkelde vraagstukken.
We gaan hem missen.
De vraag is nu: wat betekent het aftreden van het kabinet concreet?
De verkiezingen staan gepland voor medio maart.
En van ons mag ondertussen worden verwacht dat we doen wat in nodig is in het landsbelang.
Dat doen we uiteraard in nauw overleg met, en verantwoording afleggend aan het parlement.
Tegen Nederland wil ik zeggen: onze strijd tegen het coronavirus gaat door.
Ons werk staat de komende maanden onverminderd in het teken van corona en het opvangen van de economische en maatschappelijke gevolgen door middel van alle bestaande en aangekondigde steunpakketten.
En tegen de getroffen ouders in de affaire rond de kinderopvangtoeslag wil ik dit zeggen: we zullen blijven werken aan snelle compensatie en aan de verbeteringen die nodig zijn voor de toekomst.
Met dit besluit van vandaag wil het kabinet recht doen aan al die ouders aan wie ongekend onrecht is aangedaan.
Dank u wel.
Documenten;
Kabinetsreactie op het rapport ‘Ongekend onrecht’
Nieuwsbericht | 15-01-2021 | 16:05
Kamerbrief over ontslagaanvraag kabinet
Kamerstuk: Kamerbrief | 15-01-2021
Zie ook;
- Mededeling Kabinet van de Koning over ontslagaanvraag kabinet Koninklijk Huis
- Kinderopvangtoeslag
- Ontwikkelingen Belastingdienst
- Regering
Kabinetsreactie op het rapport ‘Ongekend onrecht’
RO 15.01.2021 Het rapport ‘Ongekend onrecht’ toont een zwarte bladzijde in de geschiedenis van de Nederlandse overheid. Door een samenspel van harde regelgeving, vooringenomen handelen en vooral door geen gehoor te geven aan noodsignalen hebben tienduizenden ouders en kinderen hun leven zien veranderen in een moeras van ellende. Het kabinet biedt hier excuses voor aan, aan alle gedupeerde ouders en hun kinderen: dit had nooit mogen gebeuren.
Het kabinet neemt daarom een fors pakket maatregelen om de gedupeerde ouders van de kinderopvangtoeslag en hun kinderen sneller te helpen. Én om te voorkomen dat dit nog eens gebeurt. Dat staat in de kabinetsreactie op het rapport van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag (POK), die de ministerraad vandaag aan de Kamer heeft aangeboden.
Het kabinet schrijft in zijn reactie:
‘Het rapport van de POK maakt pijnlijk duidelijk dat er veranderingen nodig zijn. In het systeem van toeslagen, bij de Belastingdienst, bij Toeslagen en bij de betrokken ministeries. Het rapport noodzaakt dat we kritisch kijken naar het functioneren van de hele overheid. Want we willen niet dat het nog een keer zo misgaat.’
Een nieuwe start voor ouders en kinderen
Het kabinet wil allereerst de gedupeerde ouders en hun kinderen sneller helpen. Alle ouders die gedupeerd zijn door de harde ‘alles of niets’-uitleg van de wet of door de buitensporige fraudejacht krijgen 30.000 euro uitbetaald. We voeren overleg met schuldeisers om met hen afspraken te maken dat het bedrag ook ten goede komt aan ouders en niet direct volledig verdwijnt in aflossing van schulden.
Daarnaast verruimt het kabinet de compensatieregeling en neemt het in samenwerking met gemeenten contact op met alle gedupeerde ouders om te kijken hoe zij geholpen kunnen worden met problemen die zijn ontstaan op het gebied van zorg, wonen, werken en schulden. Het kabinet bekijkt ook hoe het gedupeerde kinderen kan helpen een goede toekomst op te bouwen. Alles is erop gericht om de ouders en hun kinderen een nieuwe start in hun leven te bieden.
Het bestaande stelsel van toeslagen is onhoudbaar. Het vraagt heel veel van mensen die een toeslag nodig hebben en leidt tot onzekerheid over terugvorderingen en nabetalingen. Het brengt mensen in problemen. Het kabinet wil daarom zo snel mogelijk beginnen met de uitwerking van een nieuwe regeling voor kinderopvang, waarbij de verantwoordelijkheid voor de financiering niet langer bij de ouders ligt en de complexiteit wordt verminderd.
Later zullen ook de andere toeslagen volgen. Het hervormen van het stelsel duurt jaren. Het is belangrijk om tijdens een langjarige stelselhervorming ook oog te houden voor een goede uitvoering van het bestaande toeslagenstelsel.
Echt luisteren
Het rapport van ‘Ongekend onrecht’ maakt duidelijk dat de overheid beter moet luisteren naar kritische geluiden van bijvoorbeeld ouders, advocaten, media en toezichthouders. Noodkreten van gedupeerde ouders werden bij de kinderopvangtoeslag te lange tijd niet opgepakt.
Het kabinet wil dat alle delen van de Rijksoverheid signalen over mogelijke problemen sneller oppakken, onder meer door nog meer gebruik te maken van burgerpanels en door de band tussen beleidsmakers en de uitvoering verder te versterken. Ook komt er meer aandacht voor de controle of wetten en regels goed werken in de uitvoering en worden die als dat niet zo is aangepast.
De overheid gaat daarnaast op zoek naar regels die in de praktijk hard uitpakken en mensen in de knel kunnen brengen. Regels zijn vaak te moeilijk, waardoor mensen onbedoeld de fout in gaan. Een foutje maakt iemand nog geen fraudeur.
Menselijke maat
Tegelijkertijd moet de dienstverlening bij alle onderdelen van de overheid beter. De Belastingdienst en Toeslagen breidt dit jaar het aantal plekken uit waar mensen langs kunnen komen met vragen en hulp. Het kabinet trekt extra geld uit zodat alle uitvoeringsorganisaties mensen beter kunnen helpen. Daarbij geldt het principe: Er is geen verkeerde deur. Mensen worden altijd op een begrijpelijke manier geholpen en niet ‘van het kastje naar de muur’ gestuurd.
Transparant
De POK is zeer kritisch over de informatievoorziening door de overheid. Ouders wisten vaak niet waarom hun toeslag werd stopgezet en de Tweede Kamer had grote moeite om de juiste informatie te krijgen.
Het kabinet wil hier radicaal verandering in brengen. De stukken die ten grondslag liggen aan een besluit van bewindslieden worden actief openbaar gemaakt. Het kabinet zal ook transparanter zijn bij het openbaar maken van stukken die zijn gemaakt voor intern beraad. In stukken voor intern beraad die naar de Tweede Kamer worden gestuurd, zullen persoonlijke beleidsopvattingen niet worden weggelakt.
De minister-president zal op korte termijn de besluitenlijst van de ministerraad publiceren, op de dag van de vergadering. Later wordt daar ook een geannoteerde besluitenlijst aan toegevoegd.
Als eerste stap publiceert het kabinet vandaag alle stukken die aan de ondervragingscommissie zijn geleverd vandaag op de website http://informatiepuntkinderopvangtoeslag.rijksoverheid.nl. De informatie die gaat over de problemen met de kinderopvangtoeslag is niet gelakt, op enkele vertrouwelijke stukken na.
Documenten;
Kamerbrief met reactie kabinet op rapport ‘Ongekend onrecht’
Kamerstuk: Kamerbrief | 15-01-2021
Zie ook;
Goede voornemens: toeslagensysteem, geheimhouding en racisme aanpakken
NOS 15.01.2021 Het hele toeslagensysteem moet op de schop, ambtenaren moeten zich bewuster worden van hun vooroordelen om discriminatie tegen te gaan en in wetten moet meer ruimte zijn om uitzonderingen te maken als burgers onevenredig hard getroffen worden door beleid. Dat stelt het kabinet in reactie op het vernietigende rapport over de kinderopvangtoeslagenaffaire.
Nadat het aftreden van het kabinet werd aangekondigd, werd de schriftelijke reactie van 26 pagina’s naar de Kamer gestuurd. Daarin staat wat er volgens het kabinet moet gebeuren om soortgelijke schandalen als de toeslagenaffaire in de toekomst te voorkomen.
Volgens demissionair premier Rutte is het in ieder geval nodig dat “signalen dat het misgaat veel sneller naar boven komen”, zo zei hij in de persconferentie waarin hij het kabinetsaftreden bekend maakte. Tijdens die persconferentie zei Rutte ook dat het demissionair worden van het kabinet geen gevolgen voor de compensatie van getroffen ouders. “We hebben twee prioriteiten: dat is corona en de afwikkeling van deze ingewikkelde kwestie.”
‘Nieuw systeem duurt jaren’
Zo moet het volledige systeem van toeslagen op de schop, staat in de brief van het kabinet: “Het duurt waarschijnlijk nog jaren voordat het toeslagenstelsel volledig is vervangen door een ander stelsel”.
Hoe die verandering er precies uit komt te zien, moet verder worden uitgewerkt, schrijft het demissionaire kabinet. In de tussentijd moet in ieder geval “het aantal mensen dat afhankelijk is van toeslagen verminderen”, aldus de schriftelijke reactie.
Rutte: ‘Er moet een heel nieuw toeslagensysteem komen’
In het geval van de kinderopvang moet het systeem sterk vereenvoudigd worden, vindt het kabinet. Bepaalde voorwaarden, zoals het inkomen van de ouders of het aantal uren kinderopvang dat is gebruikt, moeten vervallen.
Discriminatie en racisme
In de brief wordt ook ingegaan op het feit dat de Belastingdienst ouders met meerdere nationaliteiten als groter frauderisico zag. Volgens onder meer Kamerleden en advocaten was er daarmee sprake van institutioneel racisme van de overheid. In de brief zegt het kabinet daarover: “Het kabinet realiseert zich ten volle dat dit vertrouwen diep beschadigd is bij ouders die te maken hebben gehad met discriminatoire bejegening. Helaas moeten we constateren dat dit bij de fraudeaanpak bij Toeslagen aan de orde was.”
Als concreet punt om dat in de toekomst te voorkomen schrijft het kabinet dat ze ambtenaren trainingen willen geven om “meer inzicht te bieden in vooroordelen die, vaak onbewust, een rol spelen bij de uitvoering van hun werk”.
Rutte kondigde aan dat ouders bij wie is vastgesteld dat ze door de Belastingdienst gediscrimineerd zijn, in aanmerking komen voor een extra schadevergoeding. Ook wil hij dat er een staatscommissie komt die onderzoek doet naar discriminatie en racisme door de overheid.
Schadevergoeding niet vertraagd
Voor de kerst maakte het kabinet bekend de gedupeerden 30.000 euro uit te betalen. Dat loopt volgens Rutte geen vertraging op: “Alle gedupeerde ouders die zich voor 15 februari melden, krijgen voor 1 mei uitbetaald. Als ze recht hebben op meer, zullen ze dat ook krijgen.” Welke termijn daarvoor staat, kon de premier niet zeggen.
Het kabinet zegt met schuldeisers van de gedupeerde ouders in overleg te zijn. Daarmee moet voorkomen worden dat het bedrag dat de overheid ter compensatie uitkeert gelijk in de zakken van de schuldeisers verdwijnt, staat in de brief. ”
Rutte liet niet alleen weten dat de ouders gecompenseerd moeten worden, maar ook dat het informeren van de Tweede Kamer beter moet. Critici verweten de premier in de toeslagenaffaire de ‘Rutte-doctrine’, waarmee hij zou pogen vooral zo min mogelijk informatie over hoe een besluit tot stand is gekomen naar de Kamer te sturen.
Daar komt verandering in, kondigde Rutte aan. Concreet betekent het dat er elke vrijdag na de ministerraad een lijst van besluiten gepubliceerd zal worden.
Ook zullen de documenten openbaar gemaakt worden met de overwegingen die ten grondslag liggen aan de besluiten: “Aan de informatievoorziening naar de Kamer en naar journalisten zal iets fundamenteels veranderen”.
Een probleem is volgens het kabinet onder meer geweest dat er niet geluisterd is naar critici: “Bij de problemen met de kinderopvangtoeslag heeft de overheid de werking van de regeling in de praktijk onvoldoende in kaart gebracht. We zijn onvoldoende in staat gebleken om te luisteren naar signalen van ouders en uit de praktijk van hulpverleners en de rechtspraak.”
Ook dit wil het kabinet veranderen:
- Een nieuwe wet moet een jaar na invoering getoetst worden: pakt het beleid wel uit zoals bedoeld?
- Mensen moeten via de telefoon en op locatie makkelijker geholpen worden door de Belastingdienst.
- Niet meer van het kastje naar de muur gestuurd worden. Als iemand een instantie belt met een vraag die niet voor die instantie is, zal die persoon geholpen worden om de juiste instantie te bereiken. “Er is geen verkeerde deur”, schrijft het kabinet.
- In wetten moet meer “bevoegdheden met beoordelingsruimte en hardheidsclausules” komen. Vertaald: als een wet voor iemand onevenredig hard uitpakt, moeten instanties de mogelijkheid krijgen uitzonderingen te maken en “in het voordeel van de burger te beslissen.”
- Er komt een betalingsregeling als “goedwillende burgers een betalingsachterstand oplopen”. Ook zegt het kabinet: “Een (kleine) fout mag nooit leiden tot het stempel fraudeur.”
BEKIJK OOK
Dit wil het kabinet: Nieuw toeslagensysteem en overheid die niet discrimineert
NU 15.01.2021 Na het vernietigende rapport Ongekend Onrecht over de toeslagenaffaire en de daaropvolgende val van het kabinet-Rutte III wil het demissionaire kabinet de eerste stappen zetten naar een herstel van het aangedane leed. Er moet onder meer een ander toeslagensysteem komen en een overheid die niet discrimineert. Een overzicht van maatregelen die moeten voorkomen dat burgers als vijand van de overheid worden gezien.
“Een zwarte bladzijde in de geschiedenis van de Nederlandse overheid”, die het kabinet vervult “met een diep gevoel van schaamte”. Met die woorden opent het kabinet de reactie op het vernietigende rapport over de kinderopvangtoeslagenaffaire. In de brief somt het kabinet de inzet die het de komende tijd wil leveren om herhaling te voorkomen.
De plannen in het kort;
- Contact met overheid moet toegankelijker worden
- Meer openheid in besluitvorming en snellere signalering van fouten
- Een nieuw toeslagensysteem opzetten
- Discriminatie door de overheid tegenaan
- Getroffen ouders compenseren
Compensatie voor gedupeerde ouders
Voor het inmiddels demissionaire kabinet heeft het compenseren van de ouders die getroffen werden door de toeslagenaffaire “de hoogste prioriteit”.
Eerder werd bekend dat de getroffen ouders alvast 30.000 euro krijgen om de ergste noden te verlichten. Dossiers van ouders die recht hebben op een hogere schadevergoeding daarbovenop worden nog behandeld.
Ook gaat het kabinet in gesprek met schuldeisers om ervoor te zorgen dat dat geld niet meteen aan hen moet worden betaald.
Rutte zei al dat degenen die zich voor 15 februari aanmelden voor terugbetaling, het geld voor 1 mei ontvangen.
Een ander systeem van toeslagen
Naast het compenseren van de ouders moet het toeslagensysteem waarbij eerst voorschotten worden uitgekeerd en achteraf worden gecontroleerd, volledig op de schop. “Doorgaan zoals in het verleden kan niet meer”, schrijft Rutte.
Het kabinet vindt dat de financiering van kinderopvang niet meer bij ouders moet liggen en de voorwaarden om in aanmerking te komen simpeler moeten. Dit voornemen is niet nieuw, want premier Rutte zei een jaar geleden al dat hij van het toeslagensysteem af wil en alternatieven zou voorbereiden. Hij schrijft vrijdag in de brief dat het kabinet “zo snel mogelijk” wil starten met de uitwerking van een nieuw systeem. Het kan echter nog jaren duren voordat het toeslagensysteem volledig is vervangen door een nieuw stelsel, staat in de brief.
Korte metten maken met discriminatie
Bij de ontspoorde fraudejacht van de Belastingdienst werden mensen met een dubbele nationaliteit strenger gecontroleerd door de fiscus en werden zij vaker onderworpen aan de onrechtmatige boetes en terugvorderingen.
Ook maakten ambtenaren zich schuldig aan discriminerend taalgebruik. “Het kabinet is zich er ten volle bewust van dat dit vertrouwen diep beschadigd is bij ouders die te maken hebben gehad met discriminatoire bejegening.”
Met het verwijderen van het gebruik van dubbele nationaliteiten in het opstellen van de zogenoemde risicoprofielen wil het kabinet herhaling voorkomen. “Het voorkomen van discriminatie en ongeoorloofd gebruik van gegevens zoals nationaliteit is niet alleen een kwestie van data verwijderen.”
In de brief wordt een situatie bij de overheid geschetst waar ambtenaren onvoldoende bewust zijn van discriminerend gedrag. Volgens het kabinet zijn trainingen nodig om ambtenaren bewust te maken dat de inzet van tweede nationaliteiten zonder concrete verdenkingen “discriminerende aspecten” met zich meedraagt.
Medewerkers bij de Belastingdienst en Toeslagen moeten getraind worden om verantwoord met persoonsgegevens om te gaan. Dialoogsessies zijn nodig om ambtenaren duidelijk te maken “wat rechtsstatelijk handelen in de dagelijkse werkpraktijk binnen alle lagen van de organisatie betekent”.
Gedupeerde ouders die door de Belastingdienst zijn gediscrimineerd krijgen een extra schadevergoeding en er komt een Staatscommissie Discriminatie en Racisme.
Rutte: ‘Discriminatie absoluut onacceptabel in een rechtsstaat’
Sneller signaleren van fouten
“Mensen mogen uiteindelijk niet de dupe worden van fouten van de overheid”, staat in de plannen van het kabinet. “We zijn onvoldoende in staat gebleken om te luisteren naar signalen van ouders, en uit de praktijk van hulpverleners en de rechtspraak. Ook de waarschuwing van de Nationale ombudsman die het toeslagenprobleem in 2017 meldde is onterecht genegeerd.”
Het kabinet hoopt dat er met een nauwere samenwerking tussen verschillende ministeries beter wordt opgetreden. Ook andere “uitvoeringsorganisaties” van de overheid moeten nauwer gaan samenwerken met beleidsmakers en ministers.
Transparantie in besluitvorming
Het kabinet is voornemens de Tweede Kamer beter te informeren. Het is Kamerleden die de misstanden bij de Belastingdienst wilden controleren bij tijd en wijle onmogelijk gemaakt hun werk goed te kunnen uitvoeren door het weglekken van informatie en achterhouden van dossiers. Deze praktijk is de ‘Rutte-doctrine’ gaan heten; een praktijk waarbij de premier informatie achterhield over hoe een besluit tot stand is gekomen.
Critici menen dat dit indruist tegen het grondwettelijk informatierecht van de Tweede Kamer.
Het kabinet wil dat nu duidelijker wordt hoe besluiten tot stand zijn gekomen. “Persoonlijke beleidsopvattingen” zijn voortaan geen grond meer om informatie niet te delen. Er zullen meer stukken openbaar worden gemaakt en het wordt voor de Kamer mogelijk om zich door ambtenaren in technische briefings te laten informeren.
Mark Rutte fietst weg bij Paleis Huis ten Bosch, waar hij de koning het ontslag van het kabinet heeft aangeboden. Foto: ANP
Contact met overheid moet makkelijker worden
Daarnaast moet het voor mensen makkelijker worden om bij overheidsinstanties iemand “van vlees en bloed” te kunnen spreken, in plaatst van klachten of problemen digitaal te melden.
Ook hier waarschuwde de Nationale ombudsman voor in 2017, toen uit een rapport bleek dat burgers in het digitale doolhof van de overheid vastliepen.
De overheid moet toegankelijker worden, schrijft premier Mark Rutte nu. Het kabinet wil met loketten komen waar mensen met vragen heen kunnen. “Als mensen daarin vastlopen of in de knel komen, moet er een medewerker zijn met kennis van zaken die hen te woord staat en verder helpt.”
Rutte vertrekt uit Binnenhof na kabinetsval
Lees meer over: Politiek Toeslagenaffaire
Rutte belooft nieuw toeslagensysteem en transparantere kabinetsbesluiten
NU 15.01.2021 Er komt een nieuw toeslagensysteem dat moet voorkomen dat iets als de toeslagenaffaire opnieuw kan voorkomen. Daarnaast worden besluiten die het kabinet neemt in de toekomst transparanter. Dat heeft demissionair premier Mark Rutte vrijdagmiddag bekendgemaakt, kort na de val van het kabinet.
“Het kan en mag niet nog een keer zo verschrikkelijk misgaan. Daarom moet er een heel nieuw toeslagensysteem komen”, zei Rutte.
Als eerste moet er volgens hem een nieuw systeem komen voor de kinderopvangtoeslag. “Signalen dat het niet goed gaat moeten veel sneller naar boven komen”, aldus Rutte.
Ouders die getroffen zijn door de toeslagenaffaire en zich voor 15 februari melden krijgen voor 1 mei een eerste compensatiebedrag van 30.000 euro.
Daarnaast worden stukken die ten grondslag liggen aan kabinetsbesluiten voortaan altijd gepubliceerd. Na afloop van elke ministerraad wordt een besluitenlijst gepubliceerd.
Rutte maakte ook bekend dat er een staatscommissie Discriminatie en Racisme komt die moet voorkomen dat er etnisch geprofileerd wordt bij bijvoorbeeld de controle of mensen terecht toeslag krijgen.
Belangrijkste punten uit Ruttes verklaring over aftreden kabinet
Ouders jaren onterecht als fraudeur aangemerkt
Het besluit tot meer openheid over het kabinetsbeleid maakt deel uit van het maatregelenpakket naar aanleiding van de toeslagenaffaire. In die zaak werd de Tweede Kamer vaak niet goed genoeg geïnformeerd.
De Belastingdienst merkte jarenlang duizenden ouders die kinderopvangtoeslag kregen onterecht als fraudeur aan.
Zodra ontvangers van toeslagen maar een kleine fout maakten, moesten ze alle verkregen toeslag terugbetalen.
Omdat de fiscus ervan uitging dat dit opzettelijk gebeurde, was een betalingsregeling niet mogelijk. Daarnaast werd soms beslag gelegd op auto’s of moesten slachtoffers hun woning gedwongen verkopen. Door het handelen van de Belastingdienst raakten mensen in de schulden en liepen huwelijken stuk.
Lees meer over: Politiek Toeslagenaffaire
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/eaf676f2-5757-11eb-8f4c-0217670beecd.jpg)
Toeslagenstelsel op de schop om nieuw drama te voorkomen
Telegraaf 15.01.2021 Sneller en royaler de toeslagouders compenseren, het toeslagenstelsel nu eindelijk op de schop nemen en veel meer informatie naar de Tweede Kamer sturen. Met dat recept wil het opgestapte kabinet de schade die de toeslagenaffaire heeft veroorzaakt repareren en voorkomen dat zo’n groot drama nog een keer gebeurt.
De eerste stap die het kabinet al voor de kerst zette is het ruimer compenseren van de toeslagenouders. Alle gedupeerden krijgen sowieso 30.000 euro. Wie recht heeft op meer, krijgt meer. Wie eigenlijk te veel heeft gekregen, hoeft niks terug te betalen. Daarnaast wordt de samenwerking met gemeenten gezocht om ook de andere schade van ouders te verzachten, bijvoorbeeld als zij uit huis zijn gezet, hun baan kwijt zijn geraakt of grote schulden hebben opgebouwd.
Daarnaast moet het toeslagenstelsel, dat eigenlijk nooit naar behoren heeft gewerkt, op de schop. Staatssecretaris Van Huffelen (Financiën) presenteerde onlangs al een aantal opties om dat voor elkaar te krijgen, en de meeste politieke partijen hebben er ook plannen voor. Dat moet na de verkiezingen op de formatietafel zijn beslag krijgen.
Er gaat ook ’extra geld’, hoeveel staat nog niet in de eerste kabinetsreactie, naar de uitvoeringsorganisaties om ’mensen beter te kunnen helpen’. Bij de Belastingdienst komen er dit jaar meer plekken waar mensen langs kunnen komen met vragen en hulpverzoeken.
En op het grote kritiekpunt vanuit de Kamer, de slechte informatievoorziening, komt er ook verandering. Het kabinet zegt in het vervolg besluiten uit de ministerraad meteen te publiceren. En als er een besluit wordt genomen, gaan ook alle stukken daar aan bij hebben gedragen naar buiten, zonder dat er kwistig in is gelakt.
BEKIJK OOK:
Over en uit voor kabinet-Rutte III
BEKIJK OOK:
Rutte uitgejouwd bij vertrek Binnenhof
BEKIJK OOK:
Hoe geloofwaardig zijn de lijsttrekkers nog?
BEKIJK OOK:
Buitenlandse media zien ’symbolische’ val Rutte III
BEKIJK OOK:
’Hoeveel levens kunnen Rutte en Hoekstra nog verzieken?’
BEKIJK OOK:
’Geen tijd te verliezen met coronasteun, ondanks val kabinet’
BEKIJK OOK:
Hoe een nietsontziende fraudejacht tienduizenden ouders ruïneerde
BEKIJK OOK:
Wat betekent kabinetsval voor aanpak coronacrisis?
BEKIJK OOK:
Wiebes ruimt definitief het veld
BEKIJK OOK:
Verstandshuwelijk sneuvelt in zicht van de haven
BEKIJK MEER VAN; overheidsbeleid overheid Van Huffelen Den Haag Tweede Kamer der Staten-Generaal Financiën Belastingdienst
Rutte III bood grote dossiers het hoofd, maar toeslagenaffaire bleek te lastig
NU 15.01.2021 De toeslagenaffaire bleek een te grote smet op het blazoen van het kabinet-Rutte III, dat vrijdag het ontslag heeft aangeboden. Met het motto ‘Vertrouwen in de toekomst’ ging het kabinet aan de slag, maar nu moet het nét voor de finishlijn de stekker eruit trekken.
Na de verkiezingen in maart 2017 was al snel duidelijk dat de kern gevormd zou worden door VVD, CDA en D66, maar die beschikten niet over een meerderheid.
De langste formatie ooit in de Nederlandse geschiedenis volgde. Geprobeerd werd GroenLinks erbij te betrekken om een meerderheid te vormen. Toen dit stukliep, vooral vanwege verschillende standpunten over migratie, kwam de ChristenUnie in beeld.
Een krappe meerderheid ontstond uiteindelijk 225 dagen later en leidde uiteindelijk tot ambitieus te noemen plannen. En de deur voor de coalitie werd “op een ruime kier gezet”, zo meldde premier Mark Rutte.
Op het Malieveld werd ontevredenheid zichtbaar
Rutte III was het kabinet dat, tien jaar nadat er voor het eerst over gesproken werd, met een vernieuwing van het pensioenstelsel kwam. Ook werden meters gemaakt op het gebied van het tegengaan van klimaatverandering én maakte het kabinet een einde aan tientallen jaren van gaswinning in Groningen.
Maar ook was Rutte III het kabinet dat zichtbaar worstelde met andere grote onderwerpen zoals het stikstofdossier, de Moria-deal, het wel of toch niet afschaffen van de dividendbelasting en het kinderpardon.
Het Malieveld leek in de afgelopen jaren steeds ‘volgeboekt’. Zorgmedewerkers, leraren, ‘klimaatspijbelaars’ en natuurlijk de boeren voelden zich genoodzaakt hun onvrede te uiten op het grasveld in de hofstad.
Terwijl de hoofdpijndossiers door een welwillend kabinet werden opgepakt, verdwenen bekende gezichten in de politiek van het toneel. Voor sommigen, gold dat hun positie onhoudbaar was geworden. Dat was het geval bij staatssecretaris van Justitie en Veiligheid Mark Harbers (na gegoochel met cijfers over criminaliteit onder asielzoekers), buitenlandminister Halbe Zijlstra (die loog over zijn aanwezigheid bij een bijeenkomst met Russische president Vladimir Poetin) en staatssecretaris van Financiën Menno Snel (de eerste pion die omviel vanwege de toeslagenaffaire).
Coronacrisis kwam als onvoorzienbare, grootste opgave
De coronacrisis zal uiteindelijk het grootste dossier zijn waar Rutte III om herinnerd zal worden. De premier zag zich tweemaal genoodzaakt op strenge toon het land toe te spreken. Ongekend voor Nederland in vredestijd.
De crisis vergde veel van het kabinet, zo bleek ook uit het opstappen van minister van Medische Zorg Bruno Bruins. Hij vertrok op 19 maart nadat hij onwel raakte vanwege oververmoeidheid.
“Het bestrijden van deze coronacrisis vergt topsport van het hoogste niveau. En ik heb moeten constateren dat mijn lichaam dat wegens oververmoeidheid op dit moment niet meer aankan”, zei Bruins bij zijn vertrek. Het coronadossier kwam uiteindelijk terecht bij minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid).
Roep om vertrek klonk steeds luider
Terwijl het kabinet volop bezig was met het hoofd bieden aan de oplopende besmettingen en de zorgen om de Britse coronavariant, begon de roep om het indienen van ontslag de laatste tijd steeds luider te klinken.
Vrijdag is gebleken dat de toeslagenaffaire niet alleen voor individuen, maar uiteindelijk voor het hele kabinet een te grote blamage was om de eindstreep nog te halen.
Zie ook: Het kabinet-Rutte III is gevallen. En nu?
Lees meer over: Politiek Kabinet Rutte III
Hoe het derde kabinet-Rutte steeds meer verstrikt raakte in de toeslagenaffaire
NOS 15.01.2021 Grondbeginselen van de rechtsstaat die geschonden werden en ouders die ongekend onrecht werd aangedaan. De conclusies van de parlementaire onderzoekscommissie logen er december vorig jaar niet om.
Vandaag, vier weken later, treedt het kabinet af. “Het is verschrikkelijk misgegaan”, aldus premier Rutte . De politiek moet volgens Rutte nu gaan werken aan veranderingen van de systemen én de informatievoorziening om te zorgen dat “zoiets nooit meer kan gebeuren”. Een terugblik van hoe het wel gebeurde.
Het is de zomer van 2019 en CDA-Kamerlid Omtzigt is het helemaal zat. Al tijden bijt hij zich vast in wat hij ziet als een van de ernstigste misstanden binnen de overheid: ouders die toeslagen aanvragen en onterecht als fraudeurs zijn aangemerkt.
Onthullingen van Trouw en RTL Nieuws hebben de zaak aan het rollen gebracht. Ouders worden op vreemde gronden keihard aangepakt, komen in geldproblemen, verliezen hun baan of belanden in een echtscheiding. “Dit kan toch niet waar zijn?”, denkt Omtzigt. Maar wat hij ook doet of vraagt, hij komt geen stap verder. Dossiers worden niet openbaar, vragen niet beantwoord. Premier Rutte moet zich met de kwestie gaan bemoeien, vindt hij, om zo snel mogelijk een einde aan de ellende te maken.
Een jaar later. Staatssecretaris Snel is opgestapt en twee opvolgers (Van Huffelen en Vijlbrief) zijn aangesteld om orde op zaken te stellen. Maar de chaos is nog allerminst opgelost. De commissie-Donner heeft in maart geoordeeld dat er ruimhartig gecompenseerd moet worden. “Ouders hadden geen enkele kans om te ontsnappen”, oordeelt Donner. Maar na een reeks Kamerdebatten en toezeggingen is een oplossing nog steeds nauwelijks in zicht. Ook komen door Kamerleden gevraagde stukken maar niet boven tafel.
Het is juni 2020, de Kamer behandelt een compensatiewet. Na twee dagen debatteren blijkt ’s avonds laat dat opnieuw een memo is achtergehouden en niet naar de commissie-Donner is gegaan die de zaak onderzocht. Zowel Omtzigt als SP-Kamerlid Leijten, die zich eveneens al jaren inzet om de waarheid boven tafel te krijgen, ontploft. Leijten zegt dat haar “schoenen uitvallen”, Omtzigt zegt “witheet” te zijn.
“Wat voor werk ben ik aan het doen? Moet ik detective worden?”, vraagt hij zich hardop af. Hoe kunnen Kamerleden hun werk doen als stukken worden achtergehouden of informatie wordt weggelakt? Ook de Kamervoorzitter beseft hoe pijnlijk het is.
Nog een paar maanden later: 17 december 2020. Ministers, ambtenaren, de Tweede Kamer en zelfs rechters krijgen ervan langs in het snoeiharde rapport van de Kamercommissie, die een paar weken lang verhoren afnam om in kaart te brengen wat er nu misging.
Tijdens die verhoren zeggen ambtenaren en ministers “buikpijn” van dingen gehad te hebben, het vaak ook “hard” gevonden te hebben. Dat het ‘alles-of-nietsbeleid’ was dat voor de terugvorderingen had gezorgd. Ambtenaren van Financiën wezen naar Sociale Zaken en vice versa.
Maar wie was uiteindelijk schuldig? De commissie oordeelt dat alle onderdelen van de staat bij zichzelf te rade moeten gaan. Ouders is “ongekend onrecht” aangedaan, en de grondbeginselen van de rechtsstaat zijn geschonden.
Ouders durven er nauwelijks meer op te hopen dat ze gecompenseerd worden. Een paar dagen na het verschijnen van het rapport maakt staatssecretaris Van Huffelen bekend dat de gedupeerden allemaal in elk geval 30.000 euro krijgen.
De Kamercommissie oordeelt snoeihard en spreekt van ongekend onrecht.
Na diverse Catshuisoverleggen komt het kabinet vandaag met de conclusie dat voor alles wat er gebeurd is maar één passend antwoord bestaat: collectief aftreden. Waren er eerder deze week nog intern verschillende opvattingen over hoe verder, zeker na de verklaring van PvdA-leider Asscher gisteren leek er geen andere uitkomst meer mogelijk. Nog steeds zijn lang niet alle ouders gecompenseerd, maar daar wil het demissionaire kabinet mee verder.
Andere wapenfeiten Rutte III
Het derde kabinet van Rutte zal ook de geschiedenisboeken ingaan als het kabinet dat het raadgevend referendum afschafte en het generaal pardon verruimde. Een kabinet dat een einde maakte aan de gaswinning in Groningen, excuses maakte voor hoe mensen decennialang de dupe werden van die gaswinningen, en een begin maakte met de schadevergoedingen. Een kabinet dat regeerde in de periode dat de aanval op het Iraakse Hawija aan het licht kwam, waarbij zeventig burgerdoden vielen en waar nog een onderzoek naar loopt.
Een kabinet ook dat een klimaatakkoord sloot met een groot aantal maatschappelijke organisaties, na jaren van moeizame onderhandelingen een pensioenakkoord bereikte met bonden en werkgevers, en dat zich door de stikstof- en PFAS-problematiek worstelde.
De maximumsnelheid op snelwegen omlaag bracht en uitkoopregelingen voor boeren opstartte, maar nog niet met definitieve oplossingen was gekomen toen de coronacrisis ineens daar was.
Rutte III moest gaan crisisbesturen en deed met harde lockdownmaatregelen het land op slot. Het kabinet investeerde miljarden om bedrijven, zelfstandigen en KLM op de been te houden. Het moest alles op alles zetten om een zwart scenario in de ziekenhuizen te voorkomen.
En ondertussen kreeg het veel kritiek op een corona-app die niet van de grond kwam, testbeleid dat langzaam op gang kwam en een vaccinatiestrategie die in landen om ons heen voortvarender leek. Premier Rutte deed deze week nog een oproep aan partijen in de Kamer om een avondklok, als uiterste noodmaatregel tegen het coronavirus, niet te blokkeren.
Rutte en zijn ministers gaan tot de verkiezingen demissionair door ANP
Bovenal wordt Ruttes derde kabinet nu toch het kabinet dat verantwoordelijkheid neemt voor fouten -ook begaan onder eerdere kabinetten- tegen burgers die onterecht als fraudeurs in de hoek werden gezet en waardoor veel financiële en psychische problemen zijn veroorzaakt.
Waar Asscher gisteren wél helemaal opstapte, en Wiebes vandaag, heeft Rutte niet overwogen om op te stappen als lijsttrekker. Dat is in eerste instantie aan de partij, daar heeft hij vertrouwen in, en dan aan de kiezer, zegt Rutte.
Politiek verslaggever Wilma Borgman denkt dat de stap van vandaag de meest zekere manier was voor Rutte om als lijsttrekker van de VVD nog een keer voor het premierschap te gaan. “Hij is tot de conclusie gekomen dat nu een groot gebaar maken de enige optie is. Hij kan dan in de verkiezingscampagne zeggen dat hij erkent dat er grote fouten zijn gemaakt en dat hij daar verantwoordelijkheid voor heeft genomen.
Als het kabinet was blijven zitten, hadden ze het verwijt gekregen ‘plucheplakkers’ te zijn. Rutte gaat nu als demissionair premier naar de kiezers om opnieuw vertrouwen te vragen, Als hij weer de grootste wordt kan hij met een sterker mandaat opnieuw aan een aantal jaar leiderschap beginnen.”
BEKIJK OOK;
- Rutte maakt nogmaals excuus aan slachtoffers kinderopvangaffaire
- ‘Rutte moet zich met chaos Belastingdienst bemoeien’
Tijdlijn: Hoe de toeslagenaffaire tot de val van het kabinet leidde
NU 15.01.2021 Het kabinet-Rutte III besloot na lang beraad om af te treden naar aanleiding van het vernietigende rapport over de toeslagenaffaire. Daarmee kwam de beslissing om voor een keiharde aanpak van fraude te kiezen jaren later als een boemerang terug. NU.nl zet de belangrijkste feiten op een rijtje.
28 mei 2013: Antifraudeteam wordt gevormd
Het Managementteam Fraude wordt opgericht. Het team moet fraude met toeslagen, waaronder de kinderopvangtoeslag, zoveel mogelijk bestrijden. Het team wordt gevormd op aandringen van de Tweede Kamer, dat voorstander van een hardere aanpak is na bekendwording van de zogenoemde Bulgarenfraude: Bulgaren vestigden zich korte tijd in Nederland om uitkeringen op te strijken, om daarna snel weer uit Nederland te verdwijnen.
Een maand later is ook de Ministeriële Commissie Aanpak Fraude opgericht, onder leiding van premier Mark Rutte.
April 2014: Belastingdienst merkt 317 ouders aan als fraudeurs
De Belastingdienst merkt 317 ouders die gebruikmaakten van gastouderbureau Dadim in Eindhoven aan als fraudeurs. Dit ondanks een eerdere uitspraak van de rechtbank, waarin werd gesteld dat van misbruik geen sprake was bij het bureau. Ook in de tussentijd is geen bewijs voor fraude door deze ouders gevonden.
In de loop der jaren worden ook enkele tienduizenden anderen om diverse redenen onterecht als toeslagfraudeur bestempeld. Het kan gaan om zeer kleine vergissingen, zoals het niet aanleveren van een bonnetje. Als de burgers eenmaal als fraudeurs worden aangemerkt, worden hun toeslagen stopgezet en moeten ze tienduizenden euro’s aan reeds ontvangen toeslagen ineens terugbetalen. Voor een betalingsregeling komen ze niet in aanmerking, doordat ze als fraudeur te boek staan.
Velen kunnen zo’n bedrag niet ophoesten, waardoor ze in grote financiële problemen komen. Ook op persoonlijk vlak hebben de gedupeerden eronder te lijden; zo verliezen sommigen hun huis of hun baan en lopen huwelijken stuk.
9 augustus 2017: Nationale ombudsman is kritisch op fraudeaanpak
De Nationale ombudsman komt met een rapport waarin felle kritiek wordt geleverd op de harde aanpak van de Belastingdienst. Twee jaar later uit ook een adviescommissie onder leiding van oud-minister Piet Hein Donner in een rapport kritiek op de handelswijze in deze affaire.
4 september 2018: Media berichten over afwijzen bezwaren gedupeerde ouders
RTL Nieuws en dagblad Trouw berichten over de strenge aanpak van de Belastingdienst bij de bestrijding van toeslagenfraude. Hierdoor begint het balletje echt te rollen.
18 december 2019: Staatssecretaris Snel van Financiën stapt op
Staatssecretaris van Financiën Menno Snel (D66) stapt op. Hij overleefde een eerdere motie van wantrouwen, maar kreeg korte tijd later alsnog veel kritiek. Gedupeerde ouders ontvingen wel de dossiers die de Belastingdienst over hen had bijgehouden, maar daarin was een aanzienlijk deel van de informatie onleesbaar gemaakt. Dat leidde tot een nieuwe golf van kritiek, waardoor Snel opstapte. Hij wordt opgevolgd door partijgenoot Alexandra van Huffelen.
19 mei 2020: Hoekstra doet aangifte tegen Belastingdienst
Minister van Financiën Wopke Hoekstra doet aangifte tegen de Belastingdienst. Bij het Openbaar Ministerie waren eerder al vijf andere aangiftes tegen de dienst binnengekomen. Ook geeft de Belastingdienst toe gebruik te maken van etnisch profileren. Daardoor werden mensen met een dubbele nationaliteit strenger gecontroleerd dan anderen.
November 2020: Commissie ondervraagt betrokken politici en ambtenaren
Een parlementaire commissie ondervraagt diverse betrokkenen over hun rol in de toeslagenaffaire. Onder anderen Rutte, Hoekstra, Snel, Lodewijk Asscher (ex-minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid), Eric Wiebes (voormalig staatssecretaris van Financiën) en Tamara van Ark (oud-staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid) verschijnen voor de commissie. Ook ambtenaren worden aan de tand gevoeld.
17 december 2020: Vernietigend rapport van commissie
De commissie komt met haar eindrapport Ongekend onrecht. Daarin wordt veel kritiek geuit, zowel op kabinetsleden en Tweede Kamerleden als op het ministerie van Financiën en de Belastingdienst. Ook de rechtspraak krijgt ervan langs.
De commissie vindt dat in de hele affaire de grondbeginselen van de rechtsstaat zijn geschonden, dat er spijkerhard is opgetreden en dat ouders jarenlang geen schijn van kans hebben gehad. Ook de informatievoorziening vanuit de Belastingdienst richting de politiek, de commissie en de gedupeerden zou ondermaats zijn geweest.
“Daar kunnen we ons alleen maar voor schamen”, is de reactie van premier Rutte op het rapport. Kort na de verschijning ontstaat discussie of de betrokken politici al dan niet moeten opstappen.
22 december 2020: Schadevergoeding voor gedupeerden
Staatssecretaris Van Huffelen maakt bekend dat iedere gedupeerde een schadevergoeding van 30.000 euro krijgt, ongeacht de schade die ze hebben geleden. Sommigen komen mogelijk in aanmerking voor een hogere vergoeding.
7 januari 2021: OM besluit om betrokkenen niet te vervolgen
Het Openbaar Ministerie maakt bekend dat het niet overgaat tot strafrechtelijke vervolging vanwege de toeslagenaffaire. Vijf dagen later besluiten twintig gedupeerden om alsnog aangiftes in te dienen tegen diverse betrokken politici: Asscher, Hoekstra, Snel, Van Ark en Wiebes.
14 januari 2021: Asscher stapt op
Voormalig staatssecretaris van Financiën en huidig PvdA-fractievoorzitter Lodewijk Asscher maakt bekend dat hij niet de lijsttrekker zal zijn bij de Tweede Kamerverkiezingen van 17 maart 2021. Hij vindt dat er te veel discussie rond hem is ontstaan vanwege zijn rol in het toeslagendrama. Hij stelt zich niet verkiesbaar voor de komende verkiezingen.
15 januari 2021: Kabinet dient ontslag in
Na meerdere keren te hebben overlegd over de reactie op het vernietigende rapport van eind vorig jaar, maakt het kabinet bekend collectief af te treden. Het gaat de laatste twee maanden als demissionair kabinet verder richting de Tweede Kamerverkiezingen.
Lees meer over: Binnenland Toeslagenaffaire
Kan Rutte verder, en hebben de ouders hier iets aan? De antwoorden op jullie vragen
NOS 15.01.2021 Het kabinet is gevallen. Wat betekent dat voor de aanpak van de coronacrisis en waarom treden er politici af, maar worden er geen ambtenaren ontslagen? Jullie stuurden ons jullie vragen over de val van het kabinet en politiek verslaggever Arjan Noorlander beantwoordde die vanmiddag in een Q&A. Hieronder kun je de belangrijkste vragen nog eens teruglezen en terugzien.
Wat heeft het voor zin om het kabinet twee maanden voor de verkiezingen nog te laten vallen? Is dat niet alleen symboolpolitiek?
Volgens Noorlander is dat deels waar. “Het is symboliek, maar symboliek is ook wel echt belangrijk in de politiek. Die symboliek betekent iets, namelijk dat het kabinet en de politiek zich realiseren dat wat hier fout is gegaan, zo slecht is dat ze daar echt voor moeten aftreden. En het is ook een belangrijke waarschuwing voor de toekomst voor mensen die met vergelijkbare zaken geconfronteerd worden.”
Kan Rutte nog wel verder als lijsttrekker van de VVD?
Anderen trekken wel consequenties: Lodewijk Asscher is niet meer beschikbaar als lijsttrekker van de PvdA en minister Wiebes van Economische Zaken is afgetreden omdat hij zich “zwaar medeverantwoordelijk” voelt voor de toeslagenaffaire.
“Rutte doet dat heel nadrukkelijk niet”, zegt Noorlander. “Hij zegt ‘ik neem als minister-president de verantwoordelijkheid, in die zin treed ik nu af, maar ik blijf gewoon lijsttrekker van de VVD. Ik vind het belangrijk om te laten zien dat ik mijn eigen fouten de komende jaren kan herstellen, dat ik daar de beste voor ben en ik laat het aan de kiezer over of die mij opnieuw een kans geeft om een kabinet in te gaan of misschien zelfs wel weer premier te worden.'”
Wat schieten de ouders er nu eigenlijk mee op dat het kabinet aftreedt?
“Het antwoord daarop is eigenlijk heel simpel”, zegt Noorlander, “die schieten daar helemaal niks mee op. Behalve dan dat ze misschien een beetje genoegdoening voelen.”
Wat volgens Noorlander voor hen wel van belang is, is de brief van het kabinet waarin staat hoe het kabinet in de toekomst wil voorkomen dat dit soort dingen gebeuren en hoe ze de ouders die in de problemen zijn geraakt beter willen gaan helpen. Ze gaan proberen de getroffen gezinnen versneld te helpen. “Dat is dus eigenlijk de winst van vandaag”, aldus Noorlander.
Heeft het aftreden van het kabinet invloed op de corona-aanpak?
Veel mensen zijn bezorgd dat de aanpak van de coronacrisis in gevaar komt en dat is volgens Noorlander ook heel logisch, want nu de coalitie verbroken is kunnen partijen veel meer hun eigen koers gaan varen.
Een van de voorbeelden die vaak wordt genoemd is volgens Noorlander het instellen van een avondklok. Het kabinet wil daar serieus naar kijken, maar bekend is dat D66 tegen is. “Die hebben dat tot nu toe niet geblokkeerd omdat ze in het kabinet zaten, maar zoiets kan natuurlijk nu veranderen. Dus in die zin wordt het een hele spannende tijd.”
Waarom worden ambtenaren en de Belastingdienst niet aangepakt?
“Officieel is het zo dat als er fouten worden gemaakt door ambtenaren, politici daar de verantwoordelijkheid voor nemen”, legt Noorlander uit. “Maar voor veel mensen is dat niet genoeg, die vinden dat ambtenaren zo ver over de schreef zijn gegaan dat ze daar strafrechtelijk voor vervolgd zouden moeten worden.”
Het Openbaar Ministerie heeft daar op verzoek van het kabinet ook naar gekeken, maar heeft geoordeeld dat ambtenaren niet vervolgd kunnen worden als ze het beleid uitvoeren dat de wetgever heeft bedacht.
Daarom hebben de gedupeerde ouders nu zelf ook een zaak aangespannen tegen de overheid, politici en ambtenaren “omdat ze toch nog een keer uitgezocht willen hebben of er toch echt niet strafbare handelingen zijn gepleegd. En dat kan, want als ambtenaren echt strafbaar zijn geweest, kunnen ze ook gewoon veroordeeld worden.”
BEKIJK OOK;
Nog geen enkele gedupeerde van toeslagenaffaire heeft 30.000 euro compensatie ontvangen
AD 15.01.2021 Geen enkel slachtoffer van de toeslagenaffaire heeft tot op heden 30.000 euro op hun rekening gestort gekregen. Het ministerie van Financiën bevestigt de berichten van letselschadejurist Orlando Kadir en SP-Kamerlid Renske Leijten, die niemand zeggen te kennen die de compensatie al heeft ontvangen.
,,Het klopt dat er nog geen geld is overgemaakt”, stelt de woordvoerster van staatssecretaris Alexandra van Huffelen. Ze wijst zij erop dat het ministerie nooit heeft beloofd dat mensen nu al hun compensatie zouden krijgen. ,,We hebben gezegd dat het in januari gebeurt, maar het is nog maar half januari.”
Lees ook;
Voor de kerst beloofde staatssecretaris Van Huffelen 30.000 euro aan alle gedupeerden. De eerste uitbetalingen zouden zo snel mogelijk plaatsvinden. Uiterlijk 1 mei zou het geld op de rekening staan.
Van Huffelen hecht eraan dat het proces ‘zorgvuldig’ verloopt, stelt de woordvoerster. Dat kost even tijd. ,,We willen bijvoorbeeld zeker weten dat we het goede rekeningnummer hebben, want je wilt wel dat het geld bij de juiste mensen terechtkomt.” Volgens haar hebben ambtenaren de gehele kerstvakantie doorgewerkt om de processen ‘goed te organiseren’: ,,Geloof me, wij willen dit geld zo snel mogelijk bij de mensen krijgen.”
Puinhoop
Jurist Orlando Kadir trok vanochtend aan de bel. ,,Nog geen één van mijn cliënten heeft de compensatie ontvangen, ook geen voorschot”, zegt de letselschadejurist, die zich naar eigen zeggen al negen jaar over het dossier van de toeslagenaffaire buigt. Ook Renske Leijten, Kamerlid van de SP, kent nog geen ouders die het geld al bijgeschreven hebben kregen op hun rekening.
Kadir zegt cliënten te hebben bij wie de enveloppen van de Belastingdienst alweer in de bus vallen. Daarin zou staan dat bekeken wordt of de 30.000 euro überhaupt kan worden uitgekeerd. ,,Er wordt beterschap beloofd, maar dat is niet het geval.” Daarbij is volgens hem het bedrag van 30.000 euro voor velen niet genoeg na jaren van schulden. ,,Mensen hebben tien jaar lang in de schulden gezeten die oplopen van 130.000 tot 180.000 euro. En voor hen is de ellende nog steeds niet over. Het is een grote puinhoop.”
Gouden bergen
BOinK, de belangenbehartiger van ouders in de kinderopvang, waarschuwt intussen voor de agressieve benadering van letselschadeadvocaten die een graantje mee hopen te pikken. Tegen Hart van Nederland zei voorzitter Gjalt Jellesma dat gedupeerden worden benaderd door advocaten die gouden bergen beloven, maar hen later ook een gepeperde rekening sturen. BOinK drukt ouders daarom op het hart om voorzichtig te zijn en nog een beetje geduld te hebben.
Advocaten ouders blij met val kabinet: ‘Nu de strafrechtelijke kant nog’
NU 15.01.2021 In een eerste reactie hebben drie advocaten die elk een groep ouders hebben bijgestaan in de toeslagenaffaire vrijdag namens hun cliënten laten weten dat ze blij zijn dat het kabinet valt. “Maar dit gaat over politieke verantwoordelijkheid. Nu de strafrechtelijke aansprakelijkheid nog”, zegt een van de advocaten, Vasco Groeneveld.
Volg de laatste ontwikkelingen over de kabinetsval in ons liveblog
Groeneveld deed afgelopen dinsdag namens twintig gedupeerden in de toeslagenaffaire aangifte tegen vijf (oud-)bewindslieden, onder wie de ministers Tamara van Ark (Medische Zorg), Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (Economische Zaken).
Volgens Groeneveld hebben zij zich schuldig gemaakt aan een ambtsmisdrijf. “De inbreuk op de rechtsorde is te groot om het hierbij te laten”, aldus Groeneveld.
Vorige week maakte het Openbaar Ministerie bekend dat het de Belastingdienst niet strafrechtelijk zal vervolgen vanwege de affaire. Meerdere ouders spanden daarop procedures aan om die vervolging alsnog gedaan te krijgen. Namens een van die ouders begon advocaat Sébas Diekstra zo’n procedure.
Diekstra zegt dat het aftreden van de verantwoordelijke bewindspersonen – hoewel aan de late kant – “de enige juiste beslissing is na alle ellende waar de overheid vele duizenden burgers in heeft gestort”.
Maar, voegt hij toe: “Slachtoffers hebben laten weten veel moeite te hebben met het feit dat de hoofdrolspelers in deze bizarre kwestie straks hun politieke carrière weer vrolijk kunnen vervolgen. Voornamelijk omdat zij zo ernstig hebben gefaald in het beschermen van onschuldige burgers.”
Belangrijkste punten uit Ruttes verklaring over aftreden kabinet
‘Focus moet nu naar de slachtoffers gaan’
Advocaat Eva González Pérez, die tientallen ouders bijstaat en als eerst aan de bel trok over de behandeling van ouders die toeslagen ontvingen, noemt de val van het kabinet “een eerste stap in de goede richting”. “Het besef van de ernst is er, dat zie ik nu. Maar we zijn er nog niet”, zei ze tegen de NOS.
Jurist Orlando Kadir, die bijna zeshonderd slachtoffers van de toeslagenaffaire bijstaat, liet vrijdag op NPO Radio 1 weten dat de focus nu naar de slachtoffers moet gaan en het onherstelbare leed dat hen is aangedaan.
Eerder zei hij overigens al dat nog géén van zijn cliënten de voor de Kerst door staatssecretaris van Financiën Alexandra van Huffelen beloofde 30.000 euro compensatie heeft ontvangen.
Het kabinet treedt af vanwege het snoeiharde rapport over de toeslagenaffaire. Het besluit viel tijdens de wekelijkse ministerraad vrijdag. Daar werd gesproken over de politieke gevolgen van de affaire, waar vele duizenden mensen het slachtoffer van zijn geworden.
Zie ook: Demissionair kabinet trekt ‘enig denkbare conclusie’; houdt vizier op corona
Duizenden ouders werden onterecht bestempeld als fraudeur
De Belastingdienst heeft jarenlang duizenden ouders die kinderopvangtoeslag kregen onterecht als fraudeur aangemerkt.
Dat was het gevolg van een wet die was bedoeld om fraude met toeslagen hard aan te pakken en die ook nog eens – zoals nu blijkt – veel te hardvochtig werd toegepast. Zodra ontvangers van toeslagen maar een kleine fout maakten, moesten ze alle verkregen toeslag terugbetalen: een alles-of-nietsbenadering.
Dat gebeurde bijvoorbeeld al als de eigen bijdrage van de kinderopvangtoeslag niet volledig was betaald. Of dat nu wel of niet opzettelijk gebeurde, maakte niet uit. Dat betekende in de praktijk dat ouders die 10 euro te weinig hadden betaald een rekening van 10.000 euro kregen.
Omdat de Belastingdienst ervan uitging dat dit opzettelijk gebeurde, was een betalingsregeling niet mogelijk. De fiscus maakte daarbij gebruik van vergaande invorderingsmogelijkheden, zoals beslaglegging op auto’s of gedwongen woningverkoop.
Lees meer over: Binnenland Toeslagenaffaire
Gedupeerden: ‘Nu de strafrechtelijke aansprakelijkheid nog’
AD 15.01.2021 Advocaat Vasco Groeneveld laat weten dat zijn cliënten blij zijn met het aftreden van het kabinet. Toch zijn de gedupeerden er hiermee nog niet. ,,Dat gaat over politieke verantwoordelijkheid. Nu de strafrechtelijke aansprakelijkheid nog.”
Groeneveld heeft afgelopen dinsdag namens twintig gedupeerden in de kindertoeslagaffaire aangifte gedaan tegen vijf (oud-)bewindslieden, onder wie de ministers Tamara van Ark (Medische Zorg), Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (Economische Zaken). Volgens Groeneveld hebben zij zich schuldig gemaakt aan een ambtsmisdrijf. ,,De inbreuk op de rechtsorde is te groot om het hierbij te laten”, aldus Groeneveld.
Gedupeerde ouders hebben lang gestreden tegen het onrecht dat hen werd aangedaan. © BSR Agency
Vorige week maakte het Openbaar Ministerie bekend dat het de Belastingdienst niet strafrechtelijk zal vervolgen vanwege de affaire. Meerdere ouders spanden daarop procedures aan om die vervolging alsnog gedaan te krijgen. Namens een van die ouders begon advocaat Sébas Diekstra zo’n procedure.
Hij laat in eerste reactie weten dat het aftreden van de verantwoordelijke bewindspersonen – hoewel aan de late kant – ‘de enige juiste beslissing is na alle ellende waar de overheid vele duizenden burgers in heeft gestort’. Maar, voegt hij toe: ,,Slachtoffers hebben laten weten veel moeite te hebben met het feit dat de hoofdrolspelers in deze bizarre kwestie straks hun politieke carrière weer vrolijk kunnen vervolgen. Voornamelijk omdat zij zo ernstig hebben gefaald in het beschermen van onschuldige burgers.”
Advocaat Eva González Pérez, die tientallen ouders bijstaat en als eerste aan de bel trok over de behandeling van ouders die toeslagen ontvingen, noemt de val van het kabinet ‘een eerste stap in de goede richting’. ,,Het besef van de ernst is er, dat zie ik nu. Maar we zijn er nog niet”, zei ze tegen de NOS.
Jurist Orlando Kadir, die bijna zeshonderd slachtoffers van de toeslagenaffaire bijstaat, liet op Radio 1 weten dat de focus nu naar de slachtoffers moet gaan en het onherstelbare leed dat hen is aangedaan. Eerder zei hij overigens al dat nog géén van zijn cliënten de voor de kerst door staatssecretaris Van Huffelen beloofde 30.000 euro compensatie heeft ontvangen.
Gedupeerde: ‘Ik zit te huilen achter het stuur, zo blij dat het kabinet aftreedt’
NOS 15.01.2021 Het kabinet-Rutte III is gevallen vanwege de toeslagenaffaire, waarbij duizenden mensen onterecht als fraudeur werden bestempeld en vaak tienduizenden euro’s aan kinderopvang moesten terugbetalen. Wat vinden de slachtoffers van het opstappen van het kabinet?
“Ik zit te huilen achter het stuur, ik ben zo blij”, reageert slachtoffer Kristie Rongen. “Dit is zó terecht, het had niet anders gemoeten dan dit.” Rongen kreeg een schuld van 92.000 euro en belandde in de schuldhulpverlening. “Ik heb 12 jaar in de ellende gezeten, het ergste voor mij was dat mijn dochtertje daar heel erg aan onderdoor ging. Zij wilde niet meer leven.”
Kristie Rongen EIGEN FOTO
Toch vindt ze dat demissionair premier Mark Rutte en demissionair minister Hoekstra van Financiën niet opnieuw verkiesbaar moeten zijn. “Dat zou onrechtvaardig zijn. Ze hebben te veel kapot gemaakt en moeten echt weg, net als Lodewijk Asscher.”
Etnisch profileren
Ook Nazmiye Yigit-Karaduman vindt het goed dat het kabinet is opgestapt, maar wil dat demissionair premier Rutte niet meer verkiesbaar is. “Het ontslag is een bekentenis, maar hij heeft niet letterlijk schuld bekend. Nu kan hij gewoon door.” Yigit-Karaduman moest in 2013 binnen twee jaar 32.000 euro terugbetalen. Ze moest stoppen met werken om op haar dochter te passen en belandde in een burn-out.
Nazmiye Yigit-Karaduman EIGEN FOTO
Hoewel Yigit-Karaduman in Nederland is geboren, kwam ze in haar dossier van de Belastingdienst soms tegen dat ze Turkse was. “Er zat ook een racistische tekening in mijn dossier met iemand met grote lippen in een bootje. Het is voor het eerst dat ik me een buitenlander voelde. Daarom heb ik ook mede aangifte gedaan. Het etnisch profileren moet echt stoppen.”
Demissionair premier Rutte kondigde aan dat ouders bij wie is vastgesteld dat ze gediscrimineerd zijn, een extra schadevergoeding krijgen. Ook wil hij dat er een staatscommissie komt die onderzoek doet naar discriminatie en racisme door de overheid. Voor Yigit-Karaduman zou zo’n schadevergoeding welkom zijn, maar niet genoeg. “Ik ga geen nee zeggen tegen extra geld, maar het leed is niet in bedragen te schrijven.”
Gedupeerde ouder Nazan: ‘Rutte heeft niet al die incassokosten, geen BKR-registratie’
Jurist en gedupeerde Orlando Kadir, die 600 gezinnen bijstaat, is opgelucht dat het kabinet vertrekt. Maar ook hij zet vraagtekens bij de komende verkiezingen. “Hoe kunnen Rutte en Hoekstra nog lijsttrekker zijn? Voor je achterban is dit niet in alle eenvoud uit te leggen. Het is wrang en het klopt niet. We moeten naar een integer en oprecht kabinet.”
Kadir denkt dat bij zo’n 95 procent van de gezinnen nog steeds problemen spelen als gevolg van het schandaal. “Ik heb gisteravond nog tot laat gewerkt om een uithuiszetting te voorkomen. Een ander gezin had jarenlang geen brood voor kinderen, of ziektekosten konden niet worden betaald. Dat speelt allemaal nog steeds.”
NOS
Gedupeerde Tamara Hardenbol en haar toenmalige man kregen in 2013 te horen dat ze 18.000 euro moesten terugbetalen. Binnen twee jaar moest ze 900 euro per maand terugbetalen, omdat er anders beslag op haar loon zou worden gelegd.
“Ik sta dubbel in het aftreden van het kabinet”, geeft zij als reactie. “Áls een kabinet zou moeten vallen dan is het wel hierover. Maar we zitten ook in een coronacrisis, dus de vraag is wat wijsheid is. Het geeft wel erkenning voor wat er is gebeurd, dus uiteindelijk is het goed dat het kabinet valt.”
NOS
Advocate Eva Gonzáles Pérez ziet ook bij haar 40 cliënten een gemengd beeld. “Sommigen zien het als een vorm van gerechtigheid, maar de meesten willen brede compensatie, financieel en ook moreel”, zegt zij. “Ik heb cliënten die verdrietig zijn, anderen zijn boos. Het hangt af van waar ze in de rouwcurve zitten.”
Zelf bekijkt ze het aftreden van het kabinet vooral juridisch. “Ik focus mij op de slachtoffers en zij hebben niks aan het aftreden van het kabinet: het gaat uiteindelijk om degene die feitelijk hebben gehandeld. De politieke verantwoordelijkheid is wat anders dan de feitelijke verantwoordelijkheid. Er zijn nog vijfhonderd vragen van de Tweede Kamer te beantwoorden.”
30.000 euro voor gedupeerden
In december vorig jaar maakte staatssecretaris Van Huffelen (Financiën) bekend dat alle gedupeerde ouders binnen vier maanden 30.000 euro belastingvrij krijgen uitgekeerd, zodat ze snel wat van de compensatie zien.
Het demissionair kabinet wil eind deze maand de eerste betalingen doen. De meeste gedupeerden hebben dus nog niets gekregen. Sommige ouders zijn wel al individueel gecompenseerd, zoals Kristie Rongen. “Het is voor mij nog altijd onduidelijk of ik recht heb op die die 30.000 euro, of dat ik dat al gekregen heb. Maar het is hoe dan ook een schijntje voor al het leed dat ik heb gelegen.”
BEKIJK OOK;
Premier zet bijl in ‘Rutte-doctrine’: meer documenten openbaar
AD 15.01.2021 Het keiharde toeslagenrapport treft ook de omstreden ‘Rutte-doctrine’. Na jarenlang weigeren, is minister-president en naamgever Mark Rutte om en worden er in het vervolg meer overheidsdocumenten openbaar gemaakt.
Tot frustratie van Kamerleden en journalisten weigerde het kabinet jarenlang memo’s en andere stukken die ten grondslag lagen aan wetsvoorstellen en kabinetsplannen openbaar te maken. Ook in de toeslagenaffaire was de informatievoorziening regelmatig een steen des aanstoots, waarover Rutte meermaals in de clinch lag met Kamerleden Pieter Omtzigt (CDA) en Renske Leijten (SP). Documenten werden geweigerd of grote delen bleken te zijn zwartgelakt. Ook kwam het voor dat stukken alleen vertrouwelijk ter inzage werden gelegd, waardoor Kamerleden niks met de inhoud konden in het debat.
Lees ook;
Waar de parlementariërs zich steeds beriepen op hun grondwettelijke recht op inlichtingen, verwees Rutte altijd naar de bepaling in de Wet openbaarheid van bestuur (Wob). Daarin staat dat ‘persoonlijke beleidsopvattingen’ niet gedeeld hoeven te worden.
Rutte werd ervan beticht de wetgeving strenger toe te passen dan zijn voorgangers deden. Daarnaast staat zijn ministerie van Algemene Zaken erom bekend dat ambtenaren veelal mondeling communiceren en zo min mogelijk op papier zetten.
Volgens Rutte is dat voor zo’n klein ministerie als het zijne logisch, maar de praktijk van ‘geen sporen achterlaten’, heeft school gemaakt bij andere ministeries, bleek tijdens de openbare verhoren door de parlementaire ondervragingscommissie. Tijdens zijn verhoor werd Rutte stevig ondervraagd over de ‘Rutte-doctrine’.
Vlucht naar voren
In reactie op het keiharde rapport kiest Rutte nu de vlucht naar voren. Het kabinet gaat elk stuk dat aan de basis ligt van beleid actief openbaar maken. De premier erkent dat de informatievoorziening ‘radicaal anders’ zal moeten en dat er ook bij hem zelf sprake is van een ommezwaai. ,,Mijn denken is opgeschoven”, aldus Rutte.
Wel zegt hij nog in gesprek met de Kamer te willen over de randvoorwaarden van verdere openbaarheid. ,,Als je veel meer openbaar maakt dan we deden, dan moeten we wel zorgen dat we mensen heel houden. Ik denk dat we deze radicale stap moeten zetten, maar het is een gezamenlijke zoektocht dat we geen ambtenaren beschadigen.”
Kabinet betaalt letterlijk hoge prijs voor toeslagenrapport: 1,3 miljard euro erbij
AD 15.01.2021 Het demissionaire kabinet trekt vanwege de toeslagenaffaire nog even flink de portemonnee. Alleen al de compensatie voor slachtoffers kost dit jaar 900 miljoen euro extra. Door extra uitgaven aan royalere informatieverstrekking en betere dienstverlening bedraagt het totale prijskaartje voor dit jaar 1,3 miljard euro.
De uitbreiding van de bestaande compensatieregeling loopt flink in de papieren, blijkt uit de financiële bijlage bij de kabinetsreactie op het rapport van de parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag. Voor de zomer werden de kosten daarvan nog begroot op ruim 500 miljoen euro.
Lees ook;
Kosten schieten omhoog
Vlak voor kerst werd besloten dat ruim 20.000 ouders een bedrag van 30.000 euro tegemoet kunnen zien. Daardoor schieten de kosten omhoog: voor 2021 is 563 miljoen euro extra gereserveerd, daar komt nog 200 miljoen bij om getroffen kinderen toekomstperspectief te geven. Ook de uitvoeringskosten vallen 113 miljoen euro hoger uit dan geraamd.
Opvallend is dat het kabinet ook in 2022 nog verwacht 350 miljoen euro kwijt te zijn aan de compensatie. Daaruit blijkt dat men ervan uitgaat dat niet alle gedupeerden nog dit jaar worden gecompenseerd.
Budgettair kader maatregelen bij kabinetsreactie toeslagenrapport. © Rijksoverheid
Openbaarheid heeft een prijs
Ook tast het kabinet in de buidel om de dienstverlening te verbeteren. Nog dit jaar wordt het budget daarvoor verhoogd met 266 miljoen euro. Daarvan is het grootste deel (150 miljoen) bestemd voor gemeenten. In latere jaren nemen de totale uitgaven toe tot een half miljard euro op jaarbasis.
Daarnaast blijkt de belofte om de informatievoorziening te verbeteren verre van gratis. Het kabinet belooft meer documenten actief openbaar te gaan maken. Dat heeft wel een prijs: voor dit jaar gaat het om 161 miljoen euro extra. Dat bedrag loopt in latere jaren op tot meer dan 300 miljoen euro.
De Tweede Kamer moet nog wel instemmen met de extra uitgaven. Als het parlement groen licht geeft zal het volgende kabinet op jaarbasis 800 miljoen euro minder te besteden hebben dan eerder werd gedacht.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/dbed577e-5753-11eb-aa4a-02d2fb1aa1d7.jpg)
Over en uit voor kabinet-Rutte III
Telegraaf 15.01.2021 Het aftreden van kabinet-Rutte III was een val in slowmotion. De landing moest ook zacht zijn, om middenin een gigantische crisis niet te veel brokken te maken. Alleen minister Eric Wiebes (Economische Zaken) valt definitief weg.
’Het kan en mag niet nog een keer zo verschrikkelijk misgaan”, zegt Mark Rutte vrijdagmiddag over de toeslagenaffaire. Hij biedt daarom het ontslag aan van zijn derde kabinet. Zelf gaat hij intussen door als lijsttrekker van zijn VVD. Net als de huidige kabinetsleden Wopke Hoekstra (CDA) en Sigrid Kaag (D66). „Het is aan de kiezer om bij de verkiezingen te bepalen hoeveel zetels de partijen krijgen”, vindt Rutte.
BEKIJK OOK:
Hoe geloofwaardig zijn de lijsttrekkers nog?
De inmiddels demissionaire premier heeft zijn best gedaan om het kabinet zo rustig en gecoördineerd mogelijk te laten vallen. Overleg na overleg werkt het kabinet de afgelopen weken toe naar de conclusie die sinds deze week als onvermijdelijk wordt gezien. Maar de kiem voor de val is al veel eerder gelegd.
Parlementaire enquête
Want al voor de zomer gaat er een siddering over het Binnenhof als de Tweede Kamer voor een plan stemt om een parlementaire ondervraging over de toeslagenaffaire te organiseren. Die komt er door een handigheidje van GL-Kamerlid Bart Snels, die doorheeft dat de door SP gewenste parlementaire enquête nooit groen licht gaat krijgen van de coalitie.
Snels sleutelt daarom maanden aan een voorstel voor een parlementaire ondervraging waar de SP ook mee kan leven. En de coalitie kan na al het leed dat de ouders is aangedaan onmogelijk een voorstel weigeren om de zaak uit te zoeken. De Kamer gaat akkoord en vooral GL maakt haast om de verhoren op poten te zetten. Een politieke thriller kondigt zich aan, met in de hoofdrol politieke kopstukken die een paar maanden voor de verkiezingen onder ede met de billen bloot moeten.
Lodewijk Asscher
PvdA-leider Lodewijk Asscher moet bij zijn verhoor in november diep door het stof voor zijn bijdrage als minister van Sociale Zaken in het vorige kabinet. En minister Eric Wiebes (Economische Zaken) verlaat de zaal met gebogen hoofd, nadat de Kamer de VVD’er de oren heeft gewassen over zijn vorige positie als staatssecretaris van Financiën.
BEKIJK OOK:
Profiel: ’broedermoord’ bleef kleven aan Lodewijk Asscher
Het verslag van de ondervragingen slaat vlak voor de kerst in als een bom. Commissievoorzitter Chris van Dam zegt tijdens de verhoren steevast dat er geen conclusies zullen worden getrokken. Maar in het verslag waaiert het oordeel breeduit en krijgen kabinet, Kamer, uitvoeringsdiensten en rechtspraak er allemaal van langs.
Eric Wiebes
In Den Haag valt meteen te horen dat dit wel eens het einde van het kabinet kan betekenen. Een andere optie die wordt genoemd, is het vertrek van Wiebes. Het wordt allebei. Het kabinet valt, gaat demissionair verder, maar dan zonder de VVD-minister. Wiebes wil nu ’oplossingen en geen Haagse perikelen’ en dus stapt hij op. „Dan kunnen we dat politieke hoofdstuk overslaan.” Minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur) neemt zijn post voorlopig over, de VVD gaat nog op zoek naar een vervanger voor de komende maanden.
BEKIJK OOK:
Hoe een nietsontziende fraudejacht tienduizenden ouders ruïneerde
De kabinetsval en het vertrek van Wiebes volgen na weken waarin op rustig tempo is gesproken over de gevolgen van de toeslagaffaire. In die periode pakt ook de PvdA geregeld de schijnwerpers met intern gekonkel over de eigen leider Asscher, die zichzelf deze week uiteindelijk offert en daarmee de druk op het kabinet verhoogt om zijn voorbeeld te volgen.
Compensatie
Het kabinet besluit in Catshuis-overleggen tot ruimere compensatie, in elk geval 30.000 euro voor iedere gedupeerde ouder. De VVD wil tijdens die gesprekken van opstappen niet weten. Andere partijen leggen de politieke vraag wel op tafel. Maar een antwoord wil niemand nog geven.
BEKIJK OOK:
’Hoeveel levens kunnen Rutte en Hoekstra nog verzieken?’
Dat het kabinet uiteindelijk opstapt, weet iedereen deze week al wel, al houden de coalitiepartijen de kaarten op de borst tot de allesbeslissende ministerraad van vrijdag. Overal klinkt het besef dat het beeld hoe dan ook niet best is. Als kabinet vertrekken middenin de grootste crisis sinds de Tweede Wereldoorlog maakt misschien geen krachtdadige indruk. Maar gewoon blijven zitten tot aan de verkiezingen zou uitstralen dat het kabinet de schuld aan de ellende van duizenden toeslagouders van zich af laat glijden. Dus masseert Rutte voortijdig de boodschap in dat het kabinet de coronacrisis gewetensvol zal blijven managen, demissionair of niet.
Hugo de Jonge
„We zullen op exact dezelfde manier ons werk blijven doen”, zegt coronaminister en vicepremier Hugo de Jonge vrijdagmiddag. Garanties dat het soepel zal verlopen, kan Rutte niet geven. De coalitiepartijen zullen in elk geval hun wekelijkse overleg op maandag in stand houden.
BEKIJK OOK:
’Geen tijd te verliezen met coronasteun, ondanks val kabinet’
En De Jonge geeft aan dat er door de ministers ook is nagedacht over hoe ze Nederland duidelijk kunnen maken dat ze zich geen zorgen hoeven te maken: „Ik heb het uit proberen te leggen aan mijn dochter en dat valt niet mee. Je ziet een terugtredend kabinet en denkt: oh jee. En dat begrijp ik ook.”
BEKIJK OOK:
Wat betekent kabinetsval voor aanpak coronacrisis?
Parlementair verslaggever Alexander Bakker is in Den Haag. Volg het nieuws uit Den Haag via zijn Tweets by @alexanderbakker
BEKIJK MEER VAN; verkiezingen partijen en bewegingen Eric Wiebes Mark Rutte Den Haag
Dit was kabinet Rutte III en dit is het huiswerk wat achter blijft
AD 15.01.2021 Rutte III wist onderlinge problemen te bezweren en lang de gevaren van buiten te pareren. Toch is de toeslagenaffaire het kabinet alsnog fataal geworden. Er blijft nog heel wat huiswerk achter voor de opvolger.
Het was bijna laconiek, zoals we de premier kennen. ,,De rit uitzitten is nooit een doel”, zei Mark Rutte kort na het aantreden van zijn derde kabinet opgeruimd. ,,Als er een moment komt dat het niet meer gaat, moet je dat gewoon met elkaar vaststellen.”
Lees ook;
Achteraf kun je zeggen: ware woorden. Maar ze staan wel in schril contrast met de verwoede pogingen die Rutte de afgelopen weken heeft gedaan om de gang naar de koning af te wenden. Hij was liever blijven zitten, en stelde na het keiharde rapport over de toeslagenaffaire alles in het werk om de regeringsploeg in het zadel te houden. Tevergeefs. De derde van Rutte blijft een onvoltooide.
Terwijl dit kabinet nog wel zo optimistisch aan de rit begon. Aan goede bedoelingen heeft het VVD, CDA, D66 en de ChristenUnie nooit ontbroken. In nota bene de tweede zin van het regeerakkoord ‘Vertrouwen in de toekomst’ stond het nog plechtig opgeschreven: in Nederland ‘kan iedereen de ambitie najagen om over de hoogste lat te springen, in de zekerheid dat er een vangnet is als dat nodig is’.
Gaten in het net
In dat vangnet bleken echter grote gaten te zitten. En ook al duurde het een tijdje voordat de dreun van het toeslagenrapport doordrong, uiteindelijk slaat de genadeloze vaststelling dat de ‘grondbeginselen van de rechtsstaat zijn geschonden’ het kabinet alsnog knock-out.
Lang leek het erop dat dit kabinet tegen elke crisis bestand was. Daar was vooraf dan ook alles aan gedaan. Na een formatie van 225 dagen dachten VVD, CDA, D66 en ChristenUnie op alle mogelijke struikelblokken te zijn voorbereid. Het was eind 2017 en na maanden van overleg leken ideologische verschillen geparkeerd, vetes begraven, conflicten gesmoord.
Premier Mark Rutte zit in 2017 de eerste ministerraad van het nieuwe kabinet Rutte III voor. © ANP
Drie jaar later sneuvelt Rutte III alsnog. Over een affaire die geboren werd in de kabinetten ervoor. En de timing van de val is pikant: amper twee maanden voor de volgende verkiezingen en middenin een ongekende crisis rond corona.
Destijds, bij de start, werden nog zulke grote woorden gesproken. ,,Deze coalitie is de laatste kans voor het politieke midden”, zei ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers niet zonder gevoel voor pathos.
Wij tegen zij
Het wezen van de naoorlogse coalitiepolitiek stond op het spel: het geven en nemen dreigde het af te leggen tegen de nieuwe, totale politiek van (relatieve) nieuwkomers als PVV en Forum voor Democratie. Met hun politiek van wij tegen zij, van winnaars tegen verliezers, willen zij het stelsel op zijn grondvesten laten schudden.
Daarom werden alle mogelijke splijtzwammen weggemasseerd tijdens de lange formatie. In het Indonesische restaurantje Garoeda. In het bedompte Johan de Witthuis. In een bloedhete kamer aan het Binnenhof: de vier partijen deden er alles aan om de weg vrij te maken voor 3,5 jaar regeren zonder conflict. Geen verrassingen alsjeblieft.
Een meloen om door te slikken, aldus Gert-Jan Segers, Christen-Unie.
Over onoverbrugbare meningsverschillen werd zorgvuldig heengestapt: vraagstukken rond embryonaal onderzoek werden geparkeerd. Net als euthanasie. Over vluchtelingen werd een akkoord gesloten. Alle partijen namen wat ‘pijn’.
,,Een meloen om door te slikken’’, illustreerde Segers bijvoorbeeld de toen nog voorgenomen afschaffing van de dividendbelasting.
En ook na de bordesscène hield men elkaar stevig in de houdgreep. In WhatsApp- groepjes werd alles ‘dichtgesmeerd’ tussen coalitiegenoten. Alles om ongelukken te voorkomen. Het coalitieoverleg op maandag bleef, net als in Rutte II, het belangrijkste beslismoment van de week. Sommige ministers kregen het gevoel dat ze op vrijdag in de ministerraad de ‘stempelmachine’ waren voor besluiten die op maandag al waren gevallen.
Klimaatdrammer
Niet dat er nooit spanning was. Toen VVD’er Klaas Dijkhoff zijn D66-collega Rob Jetten een ‘klimaatdrammer’ noemde, klonk er voor het eerst openlijk bijtende kritiek.
Maar alles werd steeds bezworen met pragmatisme. Het mantra: we zullen er keer op keer samen uit moeten komen, want in het versplinterde politieke landschap gaan we elkaar ook in een volgend kabinet weer nodig hebben.
Premier Rutte noemde het stikstofprobleem in 2019 ‘de grootste crisis in mijn negen jaar als premier’. En toen moest corona nog komen
Bovendien was er – denk terug aan de tijd voor corona – genoeg geld als smeermiddel. Anders dan de eerste twee kabinetten onder Mark Rutte, klotste het geld tegen de plinten. Na jaren van crisis en bezuinigingen kon er aan ieders politieke ‘hobby’s’ geld worden uitgegeven.
Vluchtelingen en stikstof
Maar zoals altijd laat de werkelijkheid zich niet bezweren door 68 A4’tjes in een regeerakkoord, of alle goede bedoelingen, of afstemming. En dus kwam het gevaar voor deze coalitie telkens van buiten.
Na druk vanuit de CDA-achterban, die toenmalig partijleider Sybrand Buma bijna te machtig was, werd halsoverkop besloten om meer vluchtelingenkinderen een status te geven. Op het terrein van klimaat moest ineens meer worden gedaan dan was voorzien. Lastig nog was de stikstofaanpak, waar de hoogste rechter een streep door zette.
Het kabinet werd in allerijl gedwongen tot drastische maatregelen, waarop weer intense boerenprotesten volgden. Premier Rutte noemde het stikstofprobleem in 2019 zelfs ‘de grootste crisis in mijn negen jaar als premier’. En toen moest corona nog komen.
Minister Eric Wiebes (Economische Zaken en Klimaat, VVD) tijdens een toelichting op het gesloten akkoord ter waarde van ruim 1,5 miljard euro over de versterking van huizen in het aardbevingsgebied en het toekomstperspectief voor Groningen. © ANP
Groningse gaskraan
Toch wist het kabinet ook resultaten te bereiken die nog ver na dato tot de verbeelding zullen spreken. Bijna zestig jaar na de vondst van aardgas door boer Boon werd in 2018 besloten dat de Groningse gaskraan definitief dichtgaat. Eindelijk wakker geschrokken door de aardbevingsellende gaat Nederland afkicken van zijn lucratieve gasverslaving.
En passant werd er met alles en iedereen die ertoe doet afspraken gemaakt over het terugdringen van de CO2-uitstoot en de transitie naar een nieuwe, groene economie. En als klap op de vuurpijl sleepte dit kabinet, na ruim tien jaar oorlog in de polder tussen werkgevers en werknemers, eindelijk een zwaarbevochten pensioenakkoord binnen.
Open eindjes
Al staan veel van die overeenkomsten nog bol van de open eindjes. Het pensioenakkoord is verre van compleet, het klimaatakkoord moet nog worden uitgevoerd en waarschijnlijk aangescherpt. Het woningtekort is nog nijpend, de zorg gaat geherstructureerd worden. En de coronacrisis laat zien dat zzp’ers en flexwerkers zeer kwetsbaar zijn in de huidige arbeidsmarkt.
Daar komt bij dat de zorgvuldig opgebouwde buffers van de overheid door corona volledig zijn opgebruikt. Een volgend kabinet treedt aan met een groot begrotingstekort en een opgelopen staatsschuld. En het paradoxale is: de partijen die nu uit dit kabinet vertrekken laten die schrale erfenis waarschijnlijk aan zichzelf na.
Niemand hoeft ervan op te kijken dat VVD, CDA, D66 en ChristenUnie na 17 maart weer aanschuiven in een volgend kabinet, eventueel nog aangevuld met de PvdA en/of GroenLinks. Zeker nu drie van hen de PVV van Geert Wilders al zo goed als hebben uitgesloten. Maar of Rutte er dan ook nog bij is, is de vraag.
Pas na eindeloos doorvragen kwam het toeslagschandaal aan de oppervlakte
AD 15.01.2021 Tegen de stroom in groeide de toeslagenaffaire uit tot een nationale schandvlek die het kabinet nu de kop kost. Pas toen er echt niet meer weggekeken kon worden, draaide de politieke wind.
Het is zo’n moment waarvan je achteraf zegt: was er toen maar ingegrepen. Het is 13 november 2013. Staatssecretaris Frans Weekers heeft voor de zomer ternauwernood de Bulgarenfraude overleefd en zit nu in Vak K zijn Belastingplan te verdedigen. Tegenover hem meldt CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt zich veelvuldig bij de interruptiemicrofoon. Want tussen de dikke stapel met fiscale plannen voor het komende jaar zit ook de Wet aanpak fraude toeslagen en fiscaliteit. En daar heeft dossiervreter Omtzigt nog wel een aantal vragen over.
,,Wij zitten met de fraudemaatregelen op het juiste pad”, begint Omtzigt welwillend, ,,maar de maatregelen lijken niet alleen fraudeurs aan te pakken, maar ook goedwillende mensen.” Het Kamerlid ziet de bui hangen: ,,Gezinnen zullen in de problemen komen en dan zullen wij het hierover hebben.”
Omtzigt doet vanuit de oppositie een poging om de wet op een aantal terreinen te verzachten, maar Weekers is onvermurwbaar. ,,Wellicht hebben wij overkill gepleegd in deze wetgeving”, erkent de VVD-bewindsman. ,,Ik ben altijd bereid om op een zeker moment de zaak bij te stellen. Dit heb ik nu echter nodig om de Dienst Toeslagen te kunnen laten doen wat de hele Kamer mij in het voorjaar heeft gevraagd.”
En wat er dan gebeurt, is tekenend voor die tijd. Alle amendementen van Omtzigt worden verworpen. Niettemin stemmen alle 150 Kamerleden, inclusief die van het CDA, voor de wet. De Belastingdienst gaat minder doen aan dienstverlening en meer aan fraudebestrijding.
Onvoldoende
Het is in die sfeer dat in de jaren daarna signalen over te harde aanpak van burgers voortdurend niet doorklinken of serieus worden genomen door mensen die dat horen te doen.
De wetgeving die werd aangenomen was ‘spijkerhard en had onvoldoende de mogelijkheid in zich om recht te doen aan individuele situaties’, constateert de parlementaire ondervragingscommissie jaren na dato, als inmiddels bekend is dat zeker ruim 20.000 gezinnen bij de aanvraag van kinderopvangtoeslag ‘ongekend onrecht is aangedaan’. Dat mogen kabinet en parlement zich aanrekenen, luidt de conclusie.
En ook de uitvoering door de Belastingdienst, vallend onder het ministerie van Financiën, krijgt een veeg uit de pan: ‘onder druk van een oververhitte politieke behoefte aan fraudebestrijding, waarin elke vergissing als fraude werd gezien, werden ouders in de raderen van de Belastingdienst ten onrechte gebrandmerkt als fraudeurs’.
Zeldzaam is de kritiek op de hoogste rechter, de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. Die heeft volgens de commissie steken laten vallen door zonder dat het echt moest jarenlang uitspraken te doen in het nadeel van ouders die op grond van een klein foutje vele duizenden euro’s aan kinderopvangtoeslag moesten terugbetalen. Gevolgd door die ene, bijtende zin in het rapport die nog altijd naschalt: ‘ouders hebben jarenlang geen schijn van kans gehad’.
Pieter Omtzigt (CDA). © ANP
Rücksichslos
Wie de keiharde conclusies leest, zou bijna vergeten dat wat we nu kennen als een schandaal pas na eindeloos doorvragen, draadje voor draadje werd ontrafeld en blootgelegd door de inzet van enkelen. Het was in de eerste plaats advocate Eva González Pérez die het opnam voor de ouders die klant waren bij het Eindhovense gastouderbureau Dadim, de onderneming van haar echtgenoot.
Zij waren door het Combiteam Aanpak Facilitators – opgericht in 2013 – als groep rücksichtslos aangepakt. Hun kinderopvangtoeslag was – naar later bleek – onterecht stopgezet. Maar met welke bewijzen de juriste ook kwam, de Belastingdienst bleef bij het standpunt dat haar cliënten gefraudeerd hadden. ,,Dat vind ik het ernstigste”, zei ze tegenover de ondervragingscommissie. ,,Dat de ouders zich niet konden verdedigen.”
Uiteindelijk vond ze toch gehoor, bij het Kamerlid dat in 2013 nog had gewaarschuwd voor een te harde fraudeaanpak. En nadat diezelfde Pieter Omtzigt in 2017 voor het eerst vragen begon te stellen naar aanleiding van een uitspraak van de Raad van State, beet ook SP-Kamerlid Renske Leijten zich in het dossier vast, lang niet altijd tot genoegen van collega-Kamerleden. Vanuit de kant van de journalistiek doken Pieter Klein van RTL Nieuws en Jan Kleinnijenhuis van Trouw zich erop.
Pioniers
En zo daagde bij deze pioniers langzaam het besef dat veel meer ouders de dupe waren geworden. Wat zich eerst nog liet aanzien als een incident, kreeg de contouren van een structureler, dieper liggend probleem. Tegelijkertijd stuitte de honger naar almaar meer informatie op weerstand bij het kabinet, en het ministerie van Financiën in het bijzonder.
Pas vlak voor de verhoren onder ede, bijna een jaar nadat staatssecretaris Menno Snel was afgetreden, dook het beruchte memo-Palmen op. Daaruit bleek dat de belangrijkste juridisch adviseur binnen de dienst Toeslagen al in maart 2017 had gewaarschuwd dat de Belastingdienst ‘laakbaar’ handelde en dat de juridische procedures stopgezet moesten worden. ,,De beginselen van behoorlijk bestuur zijn heel erg geschonden”, zei Sandra Palmen tegen de ondervragingscommisse.
Toch ging de praktijk van stopzetting en volledige terugvordering van kinderopvangtoeslag nog twee jaar langer door. Haar memo belandde in de la.
Ook opvallend is dat staatssecretaris Alexandra van Huffelen een dag na het laatste verhoor een tot dan toe onbekende nota naar de Kamer stuurde waaruit bleek dat toeslagouders die meer dan 3000 euro terug moesten betalen, automatisch te boek kwamen te staan als fraudeur. En Haagse ingewijden stellen dat er binnenkort nog meer explosieve documenten zullen opduiken.
Het heeft lang geduurd voordat de toeslagenaffaire de nationale schandvlek werd die het kabinet nu te machtig is geworden. De politieke eensgezindheid over het aftreden als enig juiste antwoord op dit overheidsfalen laat echter ook een wrange smaak achter. Het was immers de Tweede Kamer zelf die in al even gezwollen woorden aanspoorde tot stevige fraudebestrijding, zonder daar de consequenties van te overzien. De politieke wind is nu gedraaid, maar of de les is geleerd zal moeten blijken.
Geruisloze val en dan snel weer door
AD 15.01.2021 Geen scheldpartijen, geen verwijten over en weer, geen anonieme zwartmakerij. Zo rustig als Rutte III aan zijn einde kwam, stapte een kabinet zelden op. Want er moest een ‘ultiem’ offer komen. Al is het niet los te zien van de naderende verkiezingsstrijd.
Nee, zei minister Wopke Hoekstra (Financiën), niemand in het kabinet die er nog over péinsde dat ze het einde van de dag zouden halen. Binnen drie uur vergaderen in de ministerraad was het gepiept.
Lees ook;
Want echt ‘iedereen’ voelde aan hoe ‘onvermijdelijk’ de stap was, na het ‘buitengewoon zware en ernstige’ rapport over het optreden van de overheid, aldus Hoekstra. Hoe de rechten van duizenden gezinnen in de toeslagenaffaire waren geschonden kon ‘staatsrechtelijk’ alleen maar tot ‘de ultieme conclusie’ leiden.
Of zoals premier Mark Rutte het zei: ,,We waren eensgezind. De rechtsstaat moet burgers beschermen tegen een almachtige overheid. En dat is hier op een verschrikkelijke manier misgegaan.”
Hetzelfde wijsje, maar wél ruzie
En zo bliezen alle bewindslieden hetzelfde wijsje. Omdat de rechtsstaat geschonden is, met zoveel gedupeerden, durfde geen van de regeringspartijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie door te gaan. Maar waar de vier partijen eensgezindheid proberen uit te stralen om zo te voorkomen dat het beeld ontstaat dat het midden in de coronacrisis een zootje is in Den Haag, was er achter de schermen wel degelijk ruzie de afgelopen weken.
De VVD vond de coronacrisis aanvankelijk te ernstig om af te treden, de andere drie partijen wilden dat toch. Rutte wilde vooraf de garantie van zijn partners dat hun Kamerfracties een motie van wantrouwen tegen het kabinet niet zouden steunen. De andere drie vonden dat niet kunnen. Zeker niet in een kwestie waarin juist de Kamer zich door het kabinet verkeerd voorgelicht voelde.
Wat naar buiten toe wordt beleden als staatsrechtelijke zuiverheid, kan ook niet helemaal los worden gezien van de aanstaande verkiezingen. Al maanden proberen andere partijen, ook zijn regeringspartners, Rutte als hoofdverantwoordelijke neer te zetten voor de toeslagenaffaire. Hij en zijn VVD staan immers mijlenver voor in de peilingen.
En Rutte op zijn beurt probeert al maanden zijn verantwoordelijkheid in de affaire kleiner te maken dan die was, om geen onnodige schade op te lopen. ,,Ik was niet direct betrokken’’, zei hij vandaag zelfs.
Verkiezingen
Verder moet de knieval ook weer niet té diep zijn. Want de demissionaire ministers van vandaag, zijn de lijsttrekkers van morgen. Rutte namens de VVD, Hoekstra als CDA’er en minister Sigrid Kaag voor D66. ,,Ik vind zelf dat ik wel door kan als lijsttrekker’’, haastte Hoekstra zich te zeggen. Kijk maar, hield hij voor, hoe hij juist aandrong op snellere compensatie van gedupeerde ouders, eind 2019.
En premier Mark Rutte durft zelfs, gestut door de hoge peilingen, direct zijn kaarten op tafel te leggen. Op de vraag of hij te vertrouwen is als de man voor de toekomst: ,,Het woord is straks bij de verkiezingen aan de mensen, aan de kiezers.” Het is een alles-of-niets-spel dat Rutte kennelijk aandurft.
Dat het middenin de coronacrisis moet gebeuren, had de premier nog ‘enkele dagen’ doen twijfelen of aftreden nu wel kan. Aftreden is slagkracht inleveren.
Sigrid Kaag (D66) op het Binnenhof. © ANP
Om steun bedelen
Over het heropenen van scholen, de avondklok, een steunpakket voor ondernemers: bij alles zal het kabinet straks deemoedig om steun moeten bedelen bij de Tweede Kamer. Maar Rutte blijft optimistisch als altijd: ,,Alle partijen zijn er van overtuigd dat het kabinet moet kunnen optreden bij het bestrijden van corona.”
En inderdaad: wie zich faliekant tegen coronabeleid keert, zou daar ook wel eens last van kunnen krijgen. Zie hoe Forum voor Democratie daalde in de peilingen, nog voor de partij door ruzie uiteenspatte.
Met nog twee maanden naar de verkiezingen hebben Rutte en zijn regeringspartners ‘een smet’ opgelopen, erkende hij. Om vervolgens te hopen dat hun mea culpa ook laat zien dat zij ‘de volledige verantwoordelijkheid durven te nemen’, aldus de demissionaire premier.
Kamer positief over besluit kabinet
AD 15.01.2021 De politieke partijen in de Tweede Kamer zijn eensgezind van mening dat het aftreden van het kabinet onvermijdelijk was. De toeslagenaffaire was te ernstig om te kunnen aanblijven.
Eerder deze week werd al duidelijk dat vrijwel de hele oppositie klaarstond om een motie van wantrouwen te steunen, als het kabinet niet de eer aan zichzelf zou houden.
Jesse Klaver (GroenLinks) spreekt nu van ‘een moment van gerechtigheid’ voor al die getroffen ouders. ,,Dit is het enige juiste wat het kabinet kan doen. Ze hebben schuld bekend en dat moet het begin zijn van inhoudelijke veranderingen. Dat is veel meer dan een symbolisch moment. We kunnen niet door op de oude voet en moeten onze verzorgingsstaat opnieuw opbouwen.”
ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers concludeert dat de overheid jarenlang geen schild is geweest voor burgers die dat schild heel hard nodig hadden. ,,Het besluit van het kabinet om af te treden, was daarom het enige juiste om te doen. De verantwoordelijkheid voor deze affaire ligt tegelijkertijd breder: ook het parlement, ambtenaren en de rechtspraak moeten reflecteren op de eigen rol. Dit kan en mag nooit meer gebeuren.”
En dan Pieter Omtzigt (CDA), een politicus die de affaire aan het licht bracht. Hij vindt dat we nu met elkaar de verantwoordelijkheid moeten nemen voor het herstel van vertrouwen in onze rechtsstaat. ,, Het zal een lang proces worden. Een proces waarbij we samen die geschonden rechtsstaat herstellen, met een dienstbare overheid, die burgers niet vermaalt en vermorzelt, maar kansen biedt en de noden van mensen centraal stelt.”
Lees ook;
Constructief opstellen
Aftreden is de enige juiste conclusie, meldt ook SP-leider Lilian Marijnissen. ,,De rechtsstaat is geschonden. Dit is niet het sluitstuk, maar het begin. De ouders moeten nu hun compensatie krijgen. En deze VVD-politiek moet stoppen. Het is tijd voor een eerlijke overheid.”
Geert Wilders (PVV) noemt het kabinetsbesluit eveneens terecht. ,,Er zijn levens van mensen verwoest, dus opstappen was goed en onvermijdelijk. Maar het is wel erg vrijblijvend als de hoofdrolspelers gewoon doorgaan als lijsttrekker, of daarna weer als minister.” Wilders wil dat de Kamer in de toekomst juist wordt geïnformeerd bij affaires. ,,Die informatievoorziening is zo belangrijk.” Ook moet volgens de PVV-leider worden voorkomen dat in de toekomst onschuldige burgers weer worden gecriminaliseerd.
50Plus-lijsttrekker Liane den Haan vindt dat het kabinet op deze manier de verantwoordelijkheid neemt voor de misstanden en de onrechtmatige fraudejacht op ouders, die hierdoor in grote financiële en persoonlijke problemen zijn gekomen. ,,Dat is een goede zaak, maar de demissionaire status van dit kabinet is geen vrijbrief: er mag absoluut geen vertraging optreden in de goede en snelle afhandeling van de regeling voor gedupeerden.”
Niet alleen symbolische daad
Farid Azarkan (Denk) wil zich, ook na de val van het kabinet, constructief opstellen bij de aanpak van de coronacrisis. ,,Ze moeten leiding kunnen geven ten aanzien van corona.” Azarkan vindt dat dit moment te lang op zich heeft laten wachten, wat extra leed voor ouders heeft betekend. ,,Het is meer dan terecht dat nu die verantwoordelijkheid wordt genomen.”
Gelukkig staat het kabinet volgens SGP’er Kees van der Staaij staatsrechtelijk gezien niets in de weg om de bestrijding van het coronavirus voort te zetten. ,,Een demissionair kabinet kan alles doen wat ‘in het belang van het land noodzakelijk is.’ Als íets daar onder valt, is het de coronabestrijding wel.”
Oud-Kamervoorzitter en VVD’er Frans Weisglas ziet ook een voordeel doordat het kabinet nu is gevallen. ,,Misschien is het zelfs makkelijker om noodzakelijke zware coronamaatregelen te nemen, omdat meningsverschil binnen coalitie niet meer tot kabinetscrisis kan leiden.”
Fractievoorzitter Esther Ouwehand van de Partij voor de Dieren noemt de toeslagenaffaire ‘een zeer ernstige, beschamende geschiedenis die nog lang niet is opgelost’ en ‘de pijnlijke uitkomst van tien jaar neoliberalisme als babbeltruc’.
Onafhankelijk Kamerlid Henk Krol stelt dat er nu echt iets moet veranderen. Krol pleit voor een onafhankelijk onderzoek naar het functioneren van de bestuursrechtspraak van de Raad van State. ,,De bestuursrechter stelde de Belastingdienst steeds in zijn gelijk, ten nadele van de slachtoffers.”
Het is volgens hem de vraag of de betrokken bewindspersonen de schade kunnen herstellen. Krol: ,,Ik zie niet in hoe de betrokkenen straks gewoon weer minister kunnen worden.”
Kamer eensgezind: vertrek kabinet is enige juiste stap
NOS 15.01.2021 De oppositie in de Tweede Kamer vindt het terecht dat het kabinet opstapt. PVV-leider Wilders noemt het de enige goede en juiste conclusie. “Onschuldige mensen zijn gecriminaliseerd, hun levens verwoest en de Kamer is daarover onjuist en onvolledig geïnformeerd.”
Hij zegt daarbij dat het te vrijblijvend is als kabinetsleden als premier Rutte (VVD) en minister Hoekstra (CDA) lijsttrekker van hun partij blijven. “Ik denk dat veel mensen er niets van snappen als ze in de campagne en straks in een nieuw kabinet gewoon doorgaan. Dan lost het heel weinig op.”
Ook GroenLinks-leider Klaver vindt dat dit de enige gerechtvaardigde stap is. “Dit is echt een moment van gerechtigheid voor al die getroffen ouders. Hiermee bekent Rutte schuld. Dit betekent ook dat we niet door kunnen op de oude voet.” Hij vindt dat de verzorgingsstaat opnieuw moet worden opgebouwd en dat het vertrouwen in de overheid moet worden hersteld.
‘Tijd voor eerlijke overheid’
SP-leider Marijnissen zit op dezelfde lijn. “Aftreden is de enige juiste conclusie”, zegt zij. “De rechtsstaat is geschonden. Dit is niet het sluitstuk, maar het begin. De ouders moeten nu hun compensatie krijgen. En deze VVD-politiek moet stoppen. Het is tijd voor een eerlijke overheid.”
Voor fractieleider Ouwehand van de Partij voor de Dieren is het vertrek van het kabinet “een stap naar werkelijke erkenning van het ongekende onrecht dat ouders en kinderen is aangedaan”. Zij zegt dat de ernstige en beschamende toeslagenaffaire nog lang niet is opgelost. Eerst moeten de getroffen gezinnen volledig worden gecompenseerd. Daarnaast moet de overheid wat haar betreft af van de cultuur waarin “de burger als vijand” wordt benaderd.
Denk-lijsttrekker Azarkan zegt dat het kabinet eigenlijk is gevallen over institutioneel racisme bij de Belastingdienst. Ouders werden onder meer op basis van hun achternaam aangemerkt als fraudeur, zegt hij. Dat leidde tot “een ongekende misdaad tegen Nederlandse burgers”, aldus Azarkan. Volgens hem heeft het kabinet steeds tegengewerkt dat de waarheid boven tafel kwam. “Het is meer dan terecht dat het kabinet nu zegt: ‘wij voelen ons schuldig en treden af’.”
‘Onrechtmatige fraudejacht’
Ook 50Plus-lijsttrekker Den Haan vindt het terecht dat het kabinet de verantwoordelijkheid neemt voor “de onrechtmatige fraudejacht op ouders die hierdoor in grote financiële en persoonlijke problemen zijn gekomen”. Ze hoopt wel dat het aftreden geen vrijbrief wordt “voor vertraging in de goede en snelle afhandeling van de regeling voor gedupeerden”.
Lijsttrekker Segers van coalitiepartij ChristenUnie noemt de stap van het kabinet “het enige juiste om te doen”. “De overheid is jarenlang geen schild geweest voor burgers die dat schild heel hard nodig hadden. Zij hadden vaak geen schijn van kans om hun recht te halen. In plaats daarvan werden ouders op grove wijze gedupeerd door die overheid.”
Hij zegt dat de verantwoordelijkheid niet alleen bij het kabinet ligt, maar ook bij de Tweede en Eerste Kamer, bij ambtenaren en bij de rechtspraak. Hij vindt dat die allemaal moeten reflecteren op hun eigen rol. “Dit kan en mag nooit meer gebeuren.”
CDA-Kamerlid Omtzigt, die samen met zijn SP-collega Leijten de toeslagenaffaire aan het rollen bracht, zegt dat deze juiste stap “slechts symbolisch” is als die niet gepaard gaat met het oplossen van de kernproblemen die de rechtsstaat hebben aangetast. Hij denkt dat er nog een lange weg te gaan is.
BEKIJK OOK;
Politieke reacties op val van het kabinet: ’Enige juiste besluit’
MSN 15.01.2021 De val van het kabinet kan rekenen op begrip vanuit de Tweede Kamer. Fractieleiders van partijen hopen dat bovendien dat het een keerpunt is zodat iets als de toeslagenaffaire nooit meer kan plaatsvinden.
PVV-leider Wilders noemt het ’terecht’ dat het kabinet aftreedt. „Onschuldige mensen zijn gecriminaliseerd, hun levens verwoest en de Kamer is daarover onjuist en onvolledig geïnformeerd. Maar ongeloofwaardig als de verantwoordelijken straks gewoon weer doorgaan als lijsttrekker.”
CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt vindt dat het kabinet ’onder deze omstandigheden’ de juiste conclusie heeft getrokken. „Maar het aftreden van het kabinet zal slechts symbolisch zijn als het niet gepaard gaat met het oplossen van de kernproblemen die onze rechtsstaat aangetast hebben,” aldus de CDA’er.
„Daarover zal een pittig inhoudelijk debat moeten plaatsvinden, te beginnen komende week. Maar het zal een lang proces worden. Een proces waarbij we samen die geschonden rechtsstaat herstellen, met een dienstbare overheid, die burgers niet vermaalt en vermorzelt, maar kansen biedt en de noden van mensen centraal stelt.”
SP-Kamerlid Renske Leijten, naast Omtzigt het politieke motorblok achter de onthulling van de toeslagenaffaire, vindt het opstappen van Rutte-III ’terecht en niet symbolisch’. „Het is intens verdrietig om te beseffen dat als er eerder serieus geluisterd en gesproken was met gedupeerde gezinnen, dan was enorm veel leed voorkomen. Dit mag nooit meer gebeuren.”
GL-voorman Klaver noemt aftreden ’het enige juiste besluit’. „Laat dit tegelijkertijd een nieuw begin zijn. Een keerpunt. Het moment waarop we onze verzorgingsstaat weer op gaan bouwen. En waarop de overheid haar eigen burgers weer vertrouwt.”
PvdA-fractievoorzitter Ploumen is kritisch, daags nadat Asscher zijn biezen pakte als de partijleider. „Vlak voor de eindstreep treedt het kabinet symbolisch af, maar de ouders staan nog altijd in de kou. Dit kabinet laat het ongekende onrecht al jaren voortduren: compensatie is niet uitgekeerd, de kern – het toeslagensysteem – is niet aangepakt.”
Vanuit 50Plus klinkt een vergelijkbare reactie. „Wat deze ouders hebben meegemaakt, is dramatisch. Zij moeten snel en ruimhartig gecompenseerd worden voor de geleden schade.”
Kamerlid Krol vindt dat kabinetsleden niet straks weer terug kunnen in de politiek. „Juist omdat dit kabinet de Tweede Kamer keer op keer niet van informatie voorzag, juist omdat de problemen zo lang ontkend werden en het inzicht zo langzaam indaalde, zie ik niet in hoe de betrokkenen straks gewoon weer minister kunnen worden.”
Oppositiepartijen noemen val kabinet onvermijdelijk
MSN 15.01.2021 Oppositiepartijen in de Tweede Kamer zijn eensgezind van mening dat het aftreden van het kabinet onvermijdelijk was. De toeslagenaffaire was te ernstig om te kunnen aanblijven. Eerder deze week werd al duidelijk dat vrijwel de hele oppositie klaarstond om een motie van wantrouwen te steunen, als het kabinet niet de eer aan zichzelf zou houden.
PVV-leider Geert Wilders noemt het “terecht” dat het kabinet aftreedt. “Onschuldige mensen zijn gecriminaliseerd, hun levens verwoest en de Kamer is daarover onjuist en onvolledig geïnformeerd.” Maar hij vindt het ook “ongeloofwaardig als de verantwoordelijken straks gewoon weer doorgaan als lijsttrekker”.
“Aftreden is de enige juiste conclusie”, vindt SP-leider Lilian Marijnissen. “De rechtsstaat is geschonden. Dit is niet het sluitstuk, maar het begin.” De SP vindt het daarnaast hoog tijd dat de gedupeerde ouders in de toeslagenaffaire nu echt compensatie gaan krijgen. “Het is tijd voor een eerlijke overheid.”
Ook GroenLinks-voorman Jesse Klaver vindt het aftreden van het kabinet het enig juiste besluit. “Laat dit tegelijkertijd een nieuw begin zijn”, twittert hij. “Een keerpunt. Het moment waarop we onze verzorgingsstaat weer op gaan bouwen. En waarop de overheid haar eigen burgers weer vertrouwt.” Klaver benadrukt dat de val van het kabinet geen gevolgen mag hebben voor het coronabeleid.
Volgens DENK-fractievoorzitter Farid Azarkan is het kabinet door “institutioneel racisme” ten val gekomen. “Met alleen aftreden wordt geen recht gedaan aan het enorme leed van de ouders. Daarom zal DENK volgende week bij het debat een motie indienen om alle betrokken (oud-)bewindspersonen strafrechtelijk te vervolgen.”
Onafhankelijk Kamerlid Henk Krol vindt dat het kabinet terecht opstapt, maar wil dat er meer gebeurt. “Het mag niet een symbolische daad blijven. Er moet echt iets veranderen.” Zo wil hij een onafhankelijk onderzoek naar het functioneren van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State, die de Belastingdienst in beroepszaken keer op keer in het gelijk stelde.
“De val van het kabinet Rutte 3 is onvermijdelijk en een stap naar werkelijke erkenning van het ongekende onrecht dat ouders en kinderen is aangedaan”, vindt fractievoorzitter Esther Ouwehand van de Partij voor de Dieren. Zij noemt de toeslagenaffaire “een zeer ernstige, beschamende geschiedenis die nog lang niet is opgelost” en “de pijnlijke uitkomst van tien jaar neoliberalisme als babbeltruc”.
Wiebes was dol op de Belastingdienst, die hem uiteindelijk de kop kostte
NOS 15.01.2021 “Ik loop hier al heel lang mee rond. Het verlaat mij niet meer. Ik heb lang nagedacht wat ik beter had kunnen doen. Ik heb niet kunnen ontdekken wat ik redelijkerwijs had kunnen weten of doen om dit te voorkomen. Dat maakt het alleen nog maar verdrietiger.” Die woorden sprak de vandaag opgestapte Wiebes in een korte verklaring, nadat Rutte even daarvoor de val van het kabinet had aangekondigd.
Bij zijn aantreden als minister in het huidige kabinet vond Eric Wiebes het jammer om de Belastingdienst de rug toe te keren. Hij was als staatssecretaris van Financiën drieënhalf jaar verantwoordelijk geweest voor de fiscus die ook de toeslagen uitkeerde, en dat had hij met plezier gedaan.
“Ik vind de Belastingdienst helemaal niet ellendig. Ik ben er eigenlijk dol op”, zei Wiebes in 2017 tegen de NOS op de vraag of hij blij was dat hij iets anders mocht gaan doen. Hij had toen net met formateur Rutte gesproken over zijn nieuwe baan als minister van Economische Zaken en Klimaat. “Ik vind dat een hele mooie uitdaging, maar ik ben ook altijd verdrietig over wat ik achterlaat.”
‘Zeer zwaar medeverantwoordelijk’
Terwijl de Belastingdienst toch geen gemakkelijke portefeuille was. Wiebes volgde in februari 2014 staatssecretaris Weekers op. De VVD-wethouder uit Amsterdam begon zijn nieuwe taken vol ambitie. Hij wilde een bezem over de zolder halen, zoals hij het zelf noemde. Maar het liep anders. Hij moest bijna elke week in de Tweede Kamer uitleg geven over weer een nieuw probleem, zoals de lange wachttijden bij de Belastingtelefoon en de riante vertrekregeling bij de Belastingdienst die tot een exodus van ervaren ambtenaren leidde.
Voor de parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslagen biechtte Wiebes onlangs op dat hij niet in de gaten had dat er ondertussen “een sociale bom” aan het ontploffen was, die duizenden ouders trof. Er waren veel losse stukjes, maar niemand overzag de hele puzzel, zei hij. Hij voelde zich “zeer zwaar medeverantwoordelijk” over de uitvoering van een slechte wet die als een “brandende lont” in een sociaal kruitvat was. “Ja, hier is zo enorm iets misgegaan.”
Wiebes: ‘Ik voel me niet schuldig, maar zwaar medeverantwoordelijk’
Eric Wiebes (57) is geboren in Delft. Zijn vader was kernfysicus, zelf studeerde hij werktuigbouwkunde. Daarna werkte hij bij Shell en McKinsey. Hij deed ondertussen een masteropleiding bedrijfskunde. Tussen 2004 en 2009 had hij verschillende hoge functies op het ministerie van Economische Zaken, onder meer als plaatsvervangend secretaris-generaal.
Wiebes werd in 2010 verkeerswethouder in Amsterdam. Hij viel op door zijn intelligentie en eigengereidheid. “Hij laat zich niets gelegen liggen aan politieke stokpaardjes en taboes”, schreef de Amsterdamse krant Het Parool destijds. Dat werd toen nog als fris en origineel gezien. Later in zijn politieke carrière wekte het ook ergernis.
Toen Weekers in 2014 vanwege de chaos bij de Belastingdienst moest vertrekken, vloog VVD-leider Rutte Wiebes vanuit Amsterdam in om de vacature op te vullen. Wiebes miste weliswaar een duidelijk ‘financieel profiel’, maar stond inmiddels wel bekend als een crisismanager die bijvoorbeeld de problemen met de Noord/Zuidlijn goed had aangepakt.
Bij de Belastingdienst lukte het niet om orde op zaken te stellen. De royale vertrekregeling. waardoor ook de beste ambtenaren vertrokken, leidde tot grote ergernis in de Tweede Kamer. Zelfs de coalitiepartijen VVD en PvdA verzuchtten dat er niks was opgelost en dat er belastinggeld was verspild. Dat zich op de achtergrond ook nog een groot drama voltrok waardoor huwelijken sneuvelden en mensen hun huis uit werden gezet, was toen nog niet in beeld.
‘Aardbevinkje’
Wiebes werd in Rutte III minister van Economische Zaken en Klimaat en kreeg onder meer de aardbevingen in Groningen in zijn portefeuille. Hij ging voortvarend aan de slag en kondigde in maart 2018 aan de gaswinning in Groningen zo snel mogelijk te stoppen. Dat besluit ging verder dan de coalitiepartijen bij de formatie hadden afgesproken en leverde hem sympathie op in het aardbevingsgebied.
Maar de waardering voor zijn inzet kelderde vervolgens ook weer, vooral door zijn sociale onhandigheid. Zo sprak hij na een voor Nederlandse begrippen forse aardbeving in het voorjaar van 2019 over “een bevinkje”. Dat werd hem tot in Den Haag zeer kwalijk genomen. Ook premier Rutte was not amused. Een verspreking moet kunnen, zei de VVD-leider. “Maar deze was echt wel heel ongelukkig.” Wiebes maakte excuses voor de pijnlijke uitglijder.
Tenslotte schreef Wiebes vorig jaar het woord van het jaar op zijn naam. Tijdens de eerste coronagolf, op 27 maart, zei de minister van Economische Zaken dat hij druk bezig was om met ondernemers plannen te maken voor de anderhalvemetereconomie, zodat hun zaak open kon. In de weken daarna raakte het ingeburgerd als anderhalvemetersamenleving.
Lees alles over Van affaire tot val kabinet BEKIJK DE COLLECTIE
Minister Wiebes (Economische Zaken) keert niet terug in demissionair kabinet
MSN 15.01.2021 Minister van Economische Zaken en Klimaat Eric Wiebes (VVD) keert niet terug in het demissionaire kabinet dat overblijft na het opstappen van Rutte III. De 57-jarige politicus is vrijdag per direct opgestapt. Zijn taken worden tot er een vervanger is overgenomen door Cora van Nieuwenhuizen, de minister van Infrastructuur en Waterstaat.
De toeslagenaffaire viel mede onder de verantwoordelijkheid van Wiebes, die in Rutte II diende als staatssecretaris van Financiën. Vrijdag werd bekend dat het kabinet-Rutte III opstapt vanwege het snoeiharde rapport over de toeslagenaffaire. Het besluit viel tijdens de wekelijkse ministerraad.
Daar werd gesproken over de politieke gevolgen van de affaire, waar vele duizenden mensen het slachtoffer van zijn geworden.
“Ik worstel hier al geruime tijd mee. Ik kan het moeilijk van me afzetten. Het is in me gaan zitten”, reageerde Wiebes in een opgelezen verklaring op zijn aftreden.
De VVD’er zegt dat zijn aftreden de getroffen ouders niet helpt. “Maar het voorkomt dat we bezig blijven met politiek gedoe”, legde hij uit. “Dat hoofdstuk kunnen we nu overslaan. Ik wil oplossingen en geen Haagse perikelen.”
‘Het verlaat me nooit meer’
Wiebes is blij dat er stevige maatregelen worden genomen. Hij stond ook stil bij de schuldvraag rondom zijn persoon. “Ik voel me buitengewoon zwaar medeverantwoordelijk, dat verlaat me niet meer, daar loop ik mee rond”, verklaarde hij.
“Ik heb alleen niet kunnen ontdekken wat ik had kunnen doen om het te voorkomen. Dat maakt me alleen maar verdrietiger.”
Volgens premier Mark Rutte was het een “persoonlijke afweging” van Wiebes. “En die respecteer ik. Van mij had hij niet weg gehoeven”, voegde Rutte toe. “We gaan hem missen. Het wordt een dure plicht voor mij om die vacature tot de verkiezingen goed in te vullen.”
Asscher besloot zich eerder al terug te trekken als lijsttrekker
Donderdag maakte Lodewijk Asscher na aanhoudende kritiek op zijn rol in de toeslagenaffaire bekend het lijsttrekkerschap van de PvdA op te geven. Voor Asscher, die in het vorige kabinet minister van Sociale Zaken was, betekent het een voorlopige exit uit de Haagse politiek.
Premier Rutte, die volgens de commissie medeverantwoordelijk voor de toeslagenaffaire is, gaat door als lijsttrekker van de VVD. Ook CDA-minister Wopke Hoekstra (Financiën) staat over twee maanden op het stembiljet.
Kabinet-Rutte III gevallen; Wiebes helemaal weg
NOS 15.01.2021 Premier Rutte heeft Koning Willem-Alexander het ontslag aangeboden van zijn kabinet. Daarmee is zijn derde kabinet twee maanden voor de Kamerverkiezingen gevallen.
Het kabinet van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie zal nu demissionair doorregeren, met uitzondering van minister Wiebes van Economische Zaken. Die stapt met onmiddellijke ingang op vanwege zijn rol als staatssecretaris van Financiën in het vorige kabinet. Minister Van Nieuwenhuizen van Infrastructuur neemt zijn portefeuille de komende tijd over. Rutte benadrukte dat het een persoonlijke beslissing van Wiebes is.
Het aftreden van het kabinet hangt samen met de toeslagenaffaire, waarbij duizenden mensen ten onrechte als fraudeur werden bestempeld en de toeslag voor de kinderopvang moesten terugbetalen.
Rutte: ‘Ontslag aangeboden aan Koning’
Een maand geleden publiceerde een parlementaire ondervragingscommissie daarover een spijkerhard rapport. De voornaamste conclusies waren dat ouders ongekend onrecht is aangedaan en dat grondbeginselen van de rechtsstaat zijn geschonden. Volgens de Kamercommissie hebben ministers, ambtenaren, de Tweede Kamer en rechters steken laten vallen.
In een toelichting op het besluit van vandaag zei premier Rutte dat de politieke verantwoordelijkheid voor het onrecht ligt bij het zittende kabinet, “en nergens anders”. Hij erkende dat het “op een verschrikkelijke manier is misgegaan”. Volgens hem is het rapport van de commissie snoeihard, maar fair.
Nieuw toeslagensysteem
Rutte zei dat het kabinet het erover eens is dat “als het hele politieke systeem heeft gefaald alleen gezamenlijk verantwoordelijkheid kan worden gedragen”. Dat heeft tot de ontslagaanvraag van het hele kabinet geleid.
Op de vraag of Rutte er echt van overtuigd was dat het kabinet demissionair moest worden, antwoordde hij dat het kabinet eensgezind was. Volgens hem was er eerder vooral zorg dat aftreden de aanpak van de coronacrisis in de wielen zou rijden. Maar hij benadrukte dat ook de Kamer zich realiseert dat het kabinet moet kunnen optreden tegen corona “Dan is dit de enige juiste stap.”
De premier voegde eraan toe dat een zaak als de toeslagaffaire nooit meer mag gebeuren en dat financiële compensatie aan de ouders nu goed moet worden geregeld. Volgens hem zullen die ouders er niet de dupe van worden dat het kabinet nu demissionair wordt.
Samenwerking wat betreft corona gaat door
Zoals gebruikelijk heeft de koning de ontslagaanvraag officieel “in overweging” genomen. Hij heeft de ministers en staatssecretarissen gevraagd om te blijven doen “wat in het belang van het Koninkrijk noodzakelijk is”.
Rutte zei dat de strijd van het demissionaire kabinet tegen het coronavirus doorgaat en dat het werk van de bewindslieden ook de komende maanden “onverminderd in het teken van corona” zal staan.
De premier vindt dat hijzelf door kan als lijstrekker van de VVD. “Het is aan de kiezer om uiteindelijk te beslissen hoeveel zetels welke partij krijgt.”
Aftreden onvermijdelijk
Minister en aankomend CDA-leider Hoekstra bevestigde dat er binnen het kabinet vandaag vrij snel overeenstemming was over de vraag of het kabinet moest opstappen. “Ik vind deze conclusie onvermijdelijk.”
Minister en D66-lijsttrekker Kaag sluit zich daarbij aan: “Als je kijkt naar de diepte en de gelaagdheid van het rapport was het voor mij onvermijdelijk om de juiste politieke consequenties te trekken. Dat betekent het aftreden van het kabinet.”
ChristenUnie-vicepremier Schouten zei dat haar al vrij snel duidelijk was hoe zwaar het leed van de gedupeerden was. Maar net als de anderen benadrukte zij dat er ook een inhoudelijke reactie moest komen. “Zodat dïe ouders er ook echt wat aan hebben.”
Wiebes: oplossingen, geen Haagse perikelen
In een korte toelichting op zijn vertrek noemde Wiebes wat met de getroffen ouders is gebeurd buitengewoon ernstig. In het rapport van de commissie kregen veel mensen kritiek, en Wiebes was een van degenen die het meest onder vuur kwamen te liggen.
Wiebes zei vandaag dat hij al geruime tijd met de affaire worstelt. “Meer dan ik in het begin doorhad en meer dan ik in het begin heb toegegeven. ik kan het eigenlijk moeilijk van me afzetten; het is in mij gaan zitten.” Wiebes voegde eraan toe dat hij zich niet schuldig voelt, maar wel “zwaar medeverantwoordelijk”. “Ik wil nu oplossingen en geen Haagse perikelen.”
BEKIJK OOK;
Wiebes ruimt definitief het veld
MSN 15.01.2021 Minister Eric Wiebes (Economische Zaken) keert niet terug in het demissionaire kabinet na de val. Hij trekt zijn conclusies over zijn eigen rol in de toeslagenaffaire als staatssecretaris van Financiën in het vorige kabinet. „Ik heb het niet van mij af kunnen zetten, het is in mij gaan zitten.”
Wiebes zei zich niet schuldig te voelen, maar wel medeverantwoordelijk. Hij stapt direct op om ruimte te bieden aan de inhoud. „Ik wil oplossingen, geen Haagse perikelen. Dan kunnen we door.”
De afhakende minister wil ’depolitiseren’. „Terug naar de inhoud, met het belang van ouders en kinderen voorop.” Uit de woorden van Wiebes viel op te maken dat het besluit van PvdA’er Asscher om te stoppen als lijsttrekker een belangrijke rol heeft gespeeld. „Hij deed het toch samen met Asscher?”, wierp Wiebes zelf op als vraag.
Het ministerie van Economische Zaken meldt dat minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Waterstaat) zijn taken overneemt. Premier Rutte vertelde vrijdag dat er nog wel een nieuwe minister wordt aangesteld, omdat het anders te zwaar wordt voor Van Nieuwenhuizen.
Volgens premier Rutte heeft Wiebes ’een persoonlijke afweging’ gemaakt dat hij niet verder gaat in het demissionaire kabinet. „Het is zijn beslissing die ik respecteer.” Rutte zei de minister te gaan missen. „Met zijn creatieve geest heeft hij vaak bijgedragen aan het oplossen van ingewikkelde problemen.”
AD 15.01.2021 VVD-minister Eric Wiebes (Economische Zaken en Klimaat) vertrekt per direct uit het kabinet. Hij gaat niet demissionair door, zoals de rest van de ministersploeg. Wiebes was in het vorige kabinet als staatssecretaris van Financiën verantwoordelijk voor de Belastingdienst, die zwaar de fout in ging met de toeslagenaffaire.
,,Ik voel mij niet schuldig, ik voel mij heel zwaar medeverantwoordelijk’’, zegt Wiebes in een toelichting. ,,Ik wil nu oplossingen en geen Haagse perikelen. Daarom heb ik besloten zelf per direct uit het kabinet te stappen. Dan kunnen we dat politieke hoofdstuk overslaan en kan het kabinet op volle kracht naar de oplossingen.’’ Wiebes wilde na het voorlezen van een verklaring geen vragen beantwoorden van de pers. Op één vraag over de toeslagenaffaire antwoordde hij wel: ,,Ik heb niet kunnen ontdekken wat ik redelijkerwijs had kunnen weten of doen om dit te voorkomen. En dat maakt het alleen nog maar verdrietiger.’’
Eric Wiebes (VVD). © ANP
Partijgenoot Cora van Nieuwenhuizen neemt tijdelijk de leiding over op het ministerie van Economische Zaken en Klimaat. Van Nieuwenhuizen is nu ook al minister van Infrastructuur en Waterstaat. Binnenkort schuift de VVD een vervanger voor Wiebes naar voren.
Volgens premier Rutte heeft Wiebes een ‘persoonlijke afweging gemaakt’ om op te stappen. ,,Het is zijn beslissing die ik respecteer’’, zegt Rutte. ,,Met zijn creatieve geest heeft Eric Wiebes vaak bijgedragen aan het oplossen van ingewikkelde vraagstukken. We gaan hem missen.’’ Rutte heeft zelf niet overwogen om uit de politiek te stappen, zo laat hij weten. ,,Ik heb geen directe verantwoordelijkheid voor dit dossier, dat is nou eenmaal zo.’’
Koning Willem-Alexander heeft Wiebes ‘met onmiddellijke ingang op de meest eervolle wijze ontslag verleend’, zo laat de Rijksvoorlichtingsdienst weten. De koning bedankt hem voor ‘vele en gewichtige diensten’.
Politieke doodzonde
Wiebes moest eind vorig jaar toegeven dat hij de Tweede Kamer verkeerd had geïnformeerd, een politieke doodzonde. ,,Ik had beter moeten opletten’’, zei hij tegen de ondervragingscommissie die de toeslagenaffaire onderzocht. Eind 2017 ontkende Wiebes dat ouders grote schade hadden geleden door het abrupt stopzetten en terugvorderen van kinderopvangtoeslag. ‘Daar is niets van gebleken’, schreef hij in antwoord op vragen van CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt. Achteraf bezien was dat een ‘verbijsterend antwoord’, zei Wiebes tegen de commissie. ,,Ik had dit antwoord nooit mogen doorlaten.’’
Minister Wiebes stopt er helemaal mee vanwege toeslagenaffaire, ook niet demissionair verder
MSN 15.01.2021Minister Eric Wiebes stapt op na het aftreden van het kabinet en gaat ook niet demissionair verder als bewindspersoon. Hij doet dat naar aanleiding van de toeslagenaffaire, waar hij toentertijd als staatssecretaris van Financiën ook verantwoordelijkheid voor droeg. “Ik worstel hier al geruime tijd mee, ik kan het moeilijk van mezelf afzetten. Het is in me gaan zitten”, zei Wiebes in een toelichting.
Na de persconferentie die premier Rutte gaf om de val van het kabinet toe te lichten, gaf Wiebes een verklaring. “Ik voel me niet schuldig, maar heel zwaar medeverantwoordelijk”, zei Wiebes daar. “Aftreden voorkomt dat we bezig blijven met politiek gedoe.”
Wiebes wees er op dat het kabinet nu snel aan de slag kon met de afhandeling van de compensatie van de getroffen gezinnen, ‘met het belang van de ouders en de kinderen voorop’. Dat zei hij ook tijdens een persconferentie:
De taken van Wiebes worden de komende periode overgenomen door de minister van Infrastructuur en Waterstaat Cora van Nieuwenhuizen.
Persoonlijk verantwoordelijk
Het kabinet maakte zojuist bekend in zijn geheel af te treden vanwege de toeslagenaffaire. In de kwestie, die zich al jaren voortsleept, werden duizenden ouders financieel zwaar gedupeerd omdat ze door de Belastingdienst onterecht werden beschuldigd van fraude met kinderopvangtoeslag. Het kabinet treedt af om aan te geven dat de misstanden serieus worden genomen.
Wiebes voelt zich persoonlijk ook verantwoordelijk en besluit daarom helemaal terug te treden. De rest van het kabinet gaat door tot er na de verkiezingen een nieuw kabinet zit.
Gezamenlijk optrekken
Dat het kabinet vandaag zou vallen, stond vanmorgen al vast. Haagse ingewijden vertellen de politieke redactie van RTL Nieuws dat de coalitiepartijen CDA, D66 en Christen Unie de afgelopen dagen verschillende keren gezamenlijk hebben vergaderd over de kabinetscrisis. Daar hebben ze besloten vandaag gezamenlijk op te trekken in de ministerraad.
De drie coalitiepartners ergerden zich aan de weigering van de VVD het kabinet af te laten treden. En vooral aan de eis van premier Rutte dat de ministers van de coalitiepartijen ook moesten garanderen dat hun Tweede Kamerfracties unaniem achter het kabinet zouden staan. Anders, zo dreigde Rutte, schuif ik de verantwoordelijkheid voor de val in jullie schoenen. Dat schoot CDA, D66 en CU in het verkeerde keelgat.
Ook omdat de manier waarop het kabinet de Tweede Kamer in de toeslagenaffaire heeft behandeld, leidde tot zware kritiek in het rapport van de parlementaire onderzoekscommissie. “De starre houding van Rutte heeft de coalitiepartijen in elkaars armen gedreven en daarmee de crisis onontkoombaar gemaakt”, zegt een betrokkene.
Aanpak coronacrisis
Door het aftreden wordt het kabinet demissionair. Dat heeft in de praktijk weinig gevolgen voor het beleid, omdat het kabinet vanaf 17 maart toch al demissionair zou zijn vanwege de verkiezingen.
Ook gedurende de daarop volgende kabinetsformatie zou het kabinet maatregelen moeten blijven nemen. Dat het nu een paar weken eerder demissionair wordt, maakt voor die aanpak weinig verschil.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/b87fff68-5743-11eb-8889-0217670beecd.jpg)
FOTO’S: Rutte heeft ontslag kabinet toegelicht aan koning
Telegraaf 15.01.2021 Premier Mark Rutte heeft het ontslag van alle ministers en staatssecretarissen toegelicht aan de koning op paleis Huis ten Bosch. Inmiddels is hij daar weer vertrokken, bevestigt de Rijksvoorlichtingsdienst (RVD). Met de aanbieding van het ontslag is het kabinet demissionair geworden.
Eerder vrijdag stond de premier de pers te woord. Aansluitend vertrok hij per fiets, onder luid gejoel van omstanders, vanaf het Binnenhof naar de koning. Die heeft de ontslagaanvraag in overweging genomen en de minister-president, ministers en staatssecretarissen verzocht al datgene te blijven verrichten, wat zij in het belang van het koninkrijk noodzakelijk achten, meldt de RVD.
Volgens Rutte zal zijn demissionaire kabinet alles doen wat verwacht mag worden in het landsbelang. „Onze strijd tegen het coronavirus gaat door. Ons werk staat de komende maanden onverminderd in het teken van corona en het opvangen van de economische en maatschappelijke gevolgen met alle aangekondigde steunpakketten.”
BEKIJK OOK:
Rutte uitgejouwd bij vertrek Binnenhof
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/b893a2de-5743-11eb-8889-0217670beecd.jpg)
Ⓒ ANP
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/b8abf1e0-5743-11eb-8889-0217670beecd.jpg)
Ⓒ ANP
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/b8b8ca6e-5743-11eb-8889-0217670beecd.jpg)
Ⓒ ANP
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/b8e39442-5743-11eb-8889-0217670beecd.jpg)
Ⓒ ANP
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/bb072162-5743-11eb-8889-0217670beecd.jpg)
BEKIJK OOK:
Over en uit voor kabinet-Rutte III
BEKIJK OOK:
Hoe een nietsontziende fraudejacht tienduizenden ouders ruïneerde
BEKIJK OOK:
Verstandshuwelijk sneuvelt in zicht van de haven
BEKIJK MEER VAN; royalty Mark Rutte Den Haag
Koning heeft ontslag kabinet in overweging genomen
MSN 15.01.2021 Premier Mark Rutte heeft het ontslag van alle ministers en staatssecretarissen toegelicht aan de koning op paleis Huis ten Bosch. Inmiddels is hij daar weer vertrokken, bevestigt de Rijksvoorlichtingsdienst (RVD). Met de aanbieding van het ontslag is het kabinet demissionair geworden.
Eerder vrijdag stond de premier de pers te woord. Aansluitend vertrok hij per fiets, onder luid gejoel van omstanders, vanaf het Binnenhof naar de koning. Die heeft de ontslagaanvraag in overweging genomen en de minister-president, ministers en staatssecretarissen verzocht al datgene te blijven verrichten, wat zij in het belang van het koninkrijk noodzakelijk achten, meldt de RVD.
Volgens Rutte zal zijn demissionaire kabinet alles doen wat verwacht mag worden in het landsbelang. „Onze strijd tegen het coronavirus gaat door. Ons werk staat de komende maanden onverminderd in het teken van corona en het opvangen van de economische en maatschappelijke gevolgen met alle aangekondigde steunpakketten.”
DIA’S © Aangeboden door De Telegraaf
Over en uit voor kabinet-Rutte III
MSN 15.01.2021 Het is over en uit voor kabinet-Rutte III. Het toeslagenschandaal zorgt ervoor dat het kabinet in het zicht van de haven, twee maanden voor de verkiezingen, toch nog kopje onder gaat.
Premier Rutte zal het ontslag van zijn ministersploeg aanbieden bij de koning. De kabinetsval kondigde zich deze week al aan, nadat verschillende coalitiepartijen lieten doorschemeren dat de affaire waarin tienduizenden ouders door de eigen overheid werden vermorzeld, niet zonder politieke gevolgen kon blijven.
De knoop werd vrijdag in de ministerraad doorgehakt, nadat de coalitiepartijen donderdagavond in eigen kring hun oordeel hadden geveld. Het kabinet gaat nu demissionair verder, maar de partijen bezweren dat zij hun werk op het gebied van de coronacrisis gewoon blijven doen. Alle bewindspersonen zullen ook gewoon op hun post blijven zitten.
Premier Rutte zal rond 14.15 uur in een persconferentie de val van het kabinet toelichten.
Parlementair verslaggever Alexander Bakker is in Den Haag. Volg het nieuws uit Den Haag via zijn Tweets by alexanderbakker
Kabinet stapt eensgezind op: ‘We moesten een daad stellen’
AD 15.01.2021 Het kabinet stapt op vanwege de toeslagenaffaire en zal demissionair verder gaan. De coalitie neemt gezamenlijk de politieke verantwoordelijkheid voor het drama waarbij duizenden ouders gedupeerd zijn. De aanpak van de coronacrisis moet wel gewoon doorgaan, vinden de ministers.
,,De overheid heeft niet aan de eigen hoge normen voldaan”, zegt premier Mark Rutte in een toelichting op de kabinetsval. Dat systematisch falen kan niet zonder gevolgen blijven, is volgens Rutte de conclusie die ‘volledig eensgezind’ door de vier coalitiepartijen genomen is: ,,Mensen zijn tussen de wielen van de rechtsstaat terechtgekomen. Als het hele systeem heeft gefaald, kan alleen gezamenlijk verantwoordelijkheid worden gedragen. (…) Het vervult me met een groot gevoel van schaamte.”
Lees ook;
Tegen de getroffen ouders zegt de premier: ,,We blijven werken aan compensatie en verbetering in de toekomst.” Het kabinet belooft beterschap met rigoureuze maatregelen: het complete toeslagensysteem zal op de schop gaan, ook wordt voortaan standaard veel meer ambtelijke informatie gedeeld met pers en publiek. ,,Dit kan en mag niet meer zo misgaan. Ik denk dat we deze radicale stap moeten zetten.”
De kabinetsval werd de afgelopen dagen onvermijdelijk. Oppositiepartijen eisten een aftreden, de druk werd groter toen PvdA-leider Lodewijk Asscher donderdag zijn vertrek bekendmaakte. Rutte zelf heeft niet overwogen om te vertrekken: ,,Ik voel me niet direct verantwoordelijk voor dit dossier, maar ik voel me wel betrokken. Ik wil de afwikkeling tot een succes maken”, zegt de premier die de politieke conclusie ‘niet symbolisch’ noemt.
Corona-aanpak blijft
Rutte in telefonisch overleg in het Torentje, donderdagavond. © EPA
Rutte biedt nu formeel zijn ontslag aan bij koning Willem-Alexander. Daarna zal de ministersploeg – met uitzondering van Eric Wiebes, die echt opstapt – demissionair verder gaan. Vooral de aanpak van de coronacrisis moet op volle kracht door kunnen, vinden alle betrokkenen in kabinet en Kamer.
Rutte is ervan overtuigd dat dat kan: ,,We kunnen effectief de coronacrisis leiden en tegelijkertijd aftreden om zo’n ernstig rapport. Van ons wordt verwacht dat we doen wat nodig is in het landsbelang.” Ook minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge (CDA) vertrouwt daarop: ,,Veiligheid en volksgezondheid zijn onze kerntaken. Dat verandert niet.”
Onenigheid met Kamerfracties over een ingreep als de avondklok, zoals afgelopen woensdag weer merkbaar werd, kan ‘altijd voorkomen’: ,,Je zult altijd, missionair of demissionair, moeten werken aan meerderheden in de Kamer.” Oppositiepartijen geven in hun eerste reacties al aan dat ze ruimte blijven bieden aan het kabinet om crisismaatregelen te nemen.
Vicepremier Carola Schouten (ChristenUnie) denkt dat er met aftreden ‘recht gedaan’ is aan de vernietigende conclusies van het rapport. ,,Er zijn ongelooflijke misstanden blootgelegd, we wilden recht doen aan de ouders.” D66-minister Sigrid Kaag zegt: ,,De rechtsstaat is beschadigd, de politiek is verantwoordelijk. We moeten een daad stellen na jaren van wegkijken, negeren en ouders en kinderen in isolement laten.”
Aanloop
Het pad naar de demissionaire status was er één van wikken, wegen en ‘stap voor stap’. Voortdurend benadrukten betrokkenen dat eerst inhoudelijk de zaken op orde moesten komen en pas daarna de mogelijke politieke gevolgen op tafel kwamen. In diverse Catshuis-sessies spraken kabinetsleden over compensatieregelingen en beleid om nieuwe toeslagentragedies te voorkomen.
Ondertussen stelde de grootste regeringspartij VVD achter de schermen lange tijd dat het kabinet best kon aanblijven. Maar de liberalen vonden coalitiepartners CDA, D66 en ChristenUnie tegenover zich, die in meer of mindere mate lieten doorschemeren dat het bikkelharde rapport over de toeslagenaffaire niet zonder politieke consequenties kan blijven.
Verkiezingen
Niemand kan ontkennen dat de naderende verkiezingen, over iets meer dan zestig dagen, daarbij een levensgrote rol spelen. Het CDA is erbij gebaat dat de kabinetsval op electorale concurrent Rutte afstraalt, nu hij ongenaakbaar is in de peilingen. Bovendien was CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt natuurlijk de alom geprezen waarheidsvinder in het toeslagendossier. Als het kabinet had kunnen blijven dankzij zijn steun, had hij geloofwaardigheid ingeleverd.
Pieter Omtzigt (CDA) zette als geen ander zijn tanden in het dossier. © ANP
Ook D66 hield een oog op de aanstaande verkiezingscampagne: het zou prijsschieten zijn geweest voor bijvoorbeeld GroenLinks als de toeslagenaffaire zonder politiek offer zou zijn gebleven.
Corona
Toch is er ook een risico dat de val op alle vier de partijen zal afstralen. Die trekt immers de stekker uit een motor die op volle toeren moet blijven draaien in de coronapandemie. Dat kan weliswaar in de zogenoemde demissionaire staat waar het kabinet nu in komt, maar het kabinet zal voor maatregelen nog nadrukkelijker steun moeten zoeken in de Tweede Kamer.
GroenLinks-leider Jesse Klaver benadrukt zojuist wel dat de kabinetsval ‘geen gevolgen heeft voor de bestrijding van corona’. ,,Die blijft doorgaan en GroenLinks blijft daarin een bondgenoot van de regering.” PVV-leider Geert Wilders: ,,Het kabinet moet doorgaan met het bestrijden van de pandemie, dat moet op volle kracht gebeuren.”
Rutte stelde het besluit om te stoppen zo lang mogelijk uit. Vanmorgen moesten CDA, D66 en de ChristenUnie laten weten in de ministerraad of zij nog door wilden. Wie precies heeft aangedrongen op aftreden zal nog blijken. Maar de uitkomst staat vast: het derde kabinet van Mark Rutte is ten einde.
Premier Mark Rutte is bij Paleis Huis ten Bosch voor een bezoek aan koning Willem-Alexander. Per fiets. © ANP
Kabinet treedt af vanwege de toeslagenaffaire
RTL 15.01.2021 Het gehele kabinet treedt af vanwege de toeslagenaffaire. In de kwestie, die zich al jaren voortsleept, werden duizenden ouders financieel zwaar gedupeerd omdat ze door de Belastingdienst onterecht werden beschuldigd van fraude met kinderopvangtoeslag.
Het kabinet treedt af om aan te geven dat de misstanden serieus worden genomen. “Het is natuurlijk een hoogst symbolische stap, twee maanden voor de verkiezingen, maar hiermee laat het hele kabinet zien: wij zijn met z’n allen verantwoordelijk voor de toeslagenaffaire en nemen die verantwoordelijkheid ook”, zegt politiek verslaggever Fons Lambie.
Gezamenlijk optrekken
Dat het kabinet vandaag zou vallen, stond vanmorgen al vast. Haagse ingewijden vertellen de politieke redactie van RTL Nieuws dat de coalitiepartijen CDA, D66 en Christen Unie de afgelopen dagen verschillende keren gezamenlijk hebben vergaderd over de kabinetscrisis. Daar hebben ze besloten vandaag gezamenlijk op te trekken in de ministerraad.
Het kabinet is gevallen, hoe nu verder?
De drie coalitiepartners ergerden zich aan de wens van de VVD het kabinet niet te laten vallen. En vooral aan de eis van premier Rutte dat de ministers van de coalitiepartijen ook moesten garanderen dat hun Tweede Kamerfracties unaniem achter het kabinet zouden staan. Anders, zo dreigde Rutte, schuif ik de verantwoordelijkheid voor de val in jullie schoenen. Dat schoot CDA, D66 en CU in het verkeerde keelgat.
Ook omdat de manier waarop het kabinet de Tweede Kamer in de toeslagenaffaire heeft behandeld, leidde tot zware kritiek in het rapport van de parlementaire onderzoekscommissie. “De starre houding van Rutte heeft de coalitiepartijen in elkaars armen gedreven en daarmee de crisis onontkoombaar gemaakt”, zegt een betrokkene.
Aanpak coronacrisis
Door het aftreden wordt het kabinet demissionair. Dat heeft in de praktijk weinig gevolgen voor het beleid, omdat het kabinet vanaf 17 maart toch al demissionair zou zijn vanwege de verkiezingen.
Ook gedurende de daarop volgende kabinetsformatie zou het kabinet maatregelen moeten blijven nemen. Dat het nu een paar weken eerder demissionair wordt, maakt voor die aanpak weinig verschil.
Wester: ‘Aftreden kabinet heeft geen invloed op aanpak coronacrisis’
Het kabinet zag geen andere mogelijkheid dan af te treden na het snoeiharde rapport van de commissie-Van Dam, die het afgelopen jaar onderzoek deed naar de affaire. De commissie hoorde tijdens haar onderzoek verschillende bewindslieden en betrokken topambtenaren en schreef daarover het vernietigende rapport Ongekend Onrecht, dat vorige maand verscheen.
‘Kabinet laat zien: we zijn met z’n allen verantwoordelijk’
“Het is natuurlijk een hoogst symbolische stap, twee maanden voor de verkiezingen, maar hiermee laat het hele kabinet zien: wij zijn met z’n allen verantwoordelijk voor de toeslagenaffaire en nemen die verantwoordelijkheid ook”, zegt politiek verslaggever Fons Lambie.
Na het vertrek gisteren van PvdA-leider Lodewijk Asscher, kon het kabinet ook nog weinig anders. “Los van de symbolische stap zijn nog genoeg ‘losse eindjes’. Documenten die nog niet openbaar zijn, vragen die nog onbeantwoord zijn. Daarnaast vlot de compensatie van slachtoffers nog altijd niet.”
Een andere optie was het aftreden van een of meerdere bewindspersonen, zegt Lambie. “De naam van Eric Wiebes viel vaak. Hij is nu minister van Economische Zaken, maar was tijdens de affaire de verantwoordelijk staatssecretaris van Financiën. Maar het aftreden van Wiebes zou een schaamlap zijn, zei een betrokkene.”
Dit voorkomt dat de toeslagenaffaire blijft achtervolgen in de aankomende campagne, denkt Lambie. “Premier Rutte als VVD-leider en minister Hoekstra als CDA-leider kunnen naar de kiezer en zeggen: wij hebben de verantwoordelijkheid genomen.
Al zullen oppositiepartijen als SP en PVV vinden dat de heren niet meer moeten deelnemen aan de verkiezingen, maar het kan gewoon. Het is nu aan de kiezer om te bepalen of de verantwoordelijken worden afgestraft of niet.”
De toeslagenaffaire blijft doorwerken in de campagne, verwacht Lambie. “Alle partijen pleiten voor een overheid die veel toegankelijker wordt voor de burger. Stond de Tweede Kamer op de achterste benen bij elk fraudegeval, nu is er veel meer oog voor de menselijke maat.
Partijen willen verbetering in de uitvoering van overheidsbeleid, want niet alleen bij de Belastingdienst, maar ook het UVW, het CBR en andere overheidsorganisaties zijn problemen met de uitvoering en komen burgers in de knel.”
De afgelopen dagen werd steeds duidelijker dat het aftreden van het hele kabinet als serieuze optie werd gezien door betrokken bewindspersonen. Toch zou premier Rutte eerder niet hebben gedacht aan aftreden.
Een andere mogelijkheid was bijvoorbeeld alleen het aftreden van toenmalig staatssecretaris van Financiën Eric Wiebes. De huidige minister van Economische Zaken was destijds verantwoordelijk was voor de Belastingdienst. Het aftreden van alleen Wiebes zou voor de VVD echter niet acceptabel zijn.
Opstappen PvdA-leider Asscher
Aanblijven werd voor het kabinet steeds lastiger. Vooral nadat PvdA-leider Lodewijk Asscher gisteren zijn terugtreden als partijleider bekendmaakte, juist vanwege zijn rol in de toeslagenaffaire.
Asscher was als minister van Sociale Zaken van 2012 tot 2017 verantwoordelijk voor de fraudejacht rond de toeslagen. Binnen zijn eigen partij ontstond daardoor de afgelopen weken steeds meer weerstand tegen het aanblijven van Asscher.
Partijleden, vaak anoniem, wilden dat er politieke consequenties werden getrokken door Asscher. Het was pijnlijk dat een derde van de leden op het aankomende PvdA-congres een motie van wantrouwen steunden tegen Asscher vanwege zijn rol in de toeslagenaffaire.
Gedupeerde ouders toeslagenaffaire: kabinet moet aftreden
Motie van wantrouwen
Ook de toekomst in de Tweede Kamer werd steeds lastiger. Aan het begin van de week kondigde GroenLinks-leider Jesse Klaver een motie van wantrouwen aan tegen het kabinet, als ze niet zelf zouden aftreden.
Die motie kon op veel steun in de oppositie rekenen. Zoveel zelfs, dat het ‘overlopen’ van één coalitie-Kamerlid er al voor zou zorgen dat het kabinet zou vallen. Daar wilde het kabinet blijkbaar niet op gokken.
Dossier Toeslagenaffaire
Het blootleggen van de misstanden bij de Belastingdienst in de Toeslagenaffaire, is terug te lezen in de artikelen en video’s die RTL Nieuws hierover heeft gepubliceerd. Bekijk het hele dossier.
RTL Nieuws; Mark Rutte Eric Wiebes Lodewijk Asscher Wopke Hoekstra Toeslagenaffaire Belastingdienst Kinderopvangtoeslag Toeslagenwet Link in bio
MSN 15.01.2021 Het kabinet heeft besloten zijn ontslag aan te bieden aan de koning. Het zal in demissionaire vorm doorregeren tot er na de verkiezingen een nieuw kabinet is aangetreden. Een demissionair kabinet wordt geacht lopende zaken af te handelen, maar neemt geen nieuwe initiatieven.
Het kabinet bestaat uit ministers van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie. Het werd op 26 oktober 2017 beëdigd als opvolger van het kabinet-Rutte II.
Onderweg stapten al een aantal ministers en staatssecretarissen op.
- Op 13 februari 2018 diende Halbe Zijlstra zijn ontslag in als minister van Buitenlandse Zaken wegens leugens rond een zogenaamd bezoek van Zijlstra aan de datsja van Vladimir Poetin in 2006.
- Op 7 maart 2018 werd Stef Blok beëdigd als opvolger van Halbe Zijlstra.
- Op 21 mei 2019 diende Mark Harbers zijn ontslag in als staatssecretaris Justitie en Veiligheid, vanwege achtergehouden cijfers van misdrijven door asielzoekers.
- Op 11 juni 2019 werd Ankie Broekers-Knol beëdigd als opvolger van Mark Harbers.[16]
- Op 18 december 2019 kondigde Menno Snel aan zijn ontslag in te dienen als staatssecretaris van Financiën. Als reden gaf de D66’er dat hij het vertrouwen had verloren van een aanzienlijk deel van de Tweede Kamer. Het ontslag werd nog dezelfde dag verleend.
- Op 29 januari 2020 werden Alexandra van Huffelen en Hans Vijlbrief staatssecretaris van Financiën. Van Huffelen voor Toeslagen en Douane en Vijlbrief voor Fiscale Zaken, Holland Casino en Staatsloterij en Muntwezen.
- Op 19 maart 2020 nam Bruno Bruins, tijdens de crisis rond het nieuwe coronavirus, wegens oververmoeidheid ontslag als minister voor Medische Zorg en Sport. Een dag eerder was hij tijdens een debat onwel geworden in de Tweede Kamer. Zijn taken werden waargenomen door minister De Jonge van Volksgezondheid.
- Op 23 maart 2020 werd Martin van Rijn geïnstalleerd als minister voor Medische Zorg, als opvolger van Bruno Bruins. Van Rijn is lid van de PvdA en trad niet namens zijn partij maar op persoonlijke titel toe tot het kabinet voor de duur van drie maanden.
- Op 9 juli 2020 verving Tamara van Ark Martin van Rijn als minister voor Medische Zorg. Bas van ‘t Wout volgde Van Ark op als staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.
Ministers nemen nog geen stelling in over mogelijk opstappen kabinet
MSN 15.01.2021 Voorafgaand aan de ministerraad van vrijdag wilden de ministers nog niet vooruitlopen op een eventuele val van het kabinet vanwege de toeslagenaffaire. Vrijdag wordt door het kabinet na wekenlang overleg de knoop doorgehakt wat de politieke consequenties moeten zijn voor het duperen van duizenden ouders.
Volgens Sigrid Kaag, minister van Buitenlandse Handel, moet het kabinet “een breuk maken met wat heeft plaatsgevonden en op een geloofwaardige manier het vertrouwen in de overheid herstellen”.
Hoewel Kaag compensatie voor ouders “natuurlijk” belangrijk vindt, is dat volgens haar niet genoeg. Er moet een “moreel antwoord” komen. “De politiek moet bij zichzelf te rade gaan.”
Haar partij (D66) “is eruit” over wat er moet gebeuren, maar ze liet niet los wat dat standpunt is.
‘Mensen hebben geen schijn van kans gehad’
Ook de ChristenUnie heeft haar conclusie getrokken, zegt vicepremier Carola Schouten. “Mensen hebben geen schijn van kans gehad en konden op veel fronten hun recht niet halen, daar moeten we het vandaag over hebben en vaststellen wat dit politiek betekent.”
Volgens minister Tamara van Ark (Medische Zorg) zal het herstellen van het vertrouwen in de overheid tijd kosten. “Vertrouwen komt te voet en gaat te paard, dus het zal niet gelijk hersteld worden.”
De belofte van de overheid om voor mensen te zorgen is gebroken en die kan niet gebroken blijven, vindt ze.
Van Ark begrijpt dat mensen zich wellicht afvragen waarom een kabinet aftreedt tijdens de grootste crisis sinds de Tweede Wereldoorlog. “Elke vraag ligt op tafel, maar we starten vandaag primair met deze kwestie: het herstellen van het ongekend onrecht dat de ouders is aangedaan.”
Duizenden ouders onterecht als fraudeur gezien
Minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) zei voor de ministerraad dat het kabinet “missionair tussen aanhalingstekens” blijft wat betreft de bestrijding van de coronacrisis, mocht het kabinet vrijdag vallen. “Mensen mogen verwachten dat we alles doen om de crisis te lijf te gaan.”
Het kabinet staat onder flinke druk vanwege de toeslagenaffaire. Daarbij werden duizenden ouders door de overheid onterecht als fraudeur gezien waardoor ze in financiële problemen kwamen. Ook veroorzaakte de toeslagenaffaire scheidingen en moesten mensen hun huis uit.
Bij de fraudeaanpak maakte de Belastingdienst zich schuldig aan etnisch profileren door ouders met een dubbele nationaliteit strenger te controleren.
Ollongren wil verkiezingen in maart ondanks corona of val kabinet
MSN 15.01.2021 Alles is erop gericht dat de verkiezingen halverwege maart kunnen doorgaan, zegt minister Kajsa Ollongren (Binnenlandse Zaken) vrijdag. De afgelopen week vroegen meerdere experts, waaronder IC-baas Diederik Gommers en jurist Wim Voermans, zich hardop af of de verkiezingen wel kunnen doorgaan nu het coronavirus en de Britse variant daarvan verder oplaaien.
“We moeten ervan uitgaan dat het doorgaat en we zorgen dat het veilig kan,” aldus de minister. Uiterlijk 12 februari komt ze met een update.
Vrijdag wordt bovendien gesproken over de toeslagenaffaire en de mogelijke politieke gevolgen daarvan. Mocht het kabinet besluiten af te treden, dan betekent dat volgens Ollongren niet dat de verkiezingen eerder worden gehouden. “Ik wil niet vooruitlopen op politieke consequenties, maar 17 maart staat.”
De Tweede Kamerverkiezingen worden dit jaar op 17 maart gehouden, maar op 15 en 16 maart gaat in alle gemeenten een beperkt aantal stemlokalen open om eerder stemmen mogelijk te maken. Zo wordt de drukte over meerdere dagen verspreid en kunnen de verkiezingen in het kader van corona zo veilig mogelijk worden gehouden, schreef Ollongren eerder in een brief aan de Tweede Kamer. Kiezers ouder dan 70 jaar kunnen hun stem ook per post uitbrengen.
Kabinet beraadt zich op eigen lot, CU en D66 hebben keuze gemaakt
MSN 15.01.2021 Tijdens de ministerraad beslist het kabinet over zijn eigen lot. Coalitiepartijen D66 en ChristenUnie hebben hun keuze gemaakt of het kabinet moet aftreden om de toeslagenaffaire. Vooral D66-leider Sigrid Kaag lijkt te zinspelen op een val van het kabinet. Wat haar betreft moet de politiek “bij zichzelf te rade gaan”. Alleen compensatie is niet genoeg, vindt de bewindsvrouw.
Er moet een “moreel antwoord” komen, zegt Kaag. Ze zegt dat de overheid en rechtstaat hebben gefaald en het onrecht zich “jarenlang, stilletjes onder toeziend oog van de politiek en rechtstaat” heeft voltrokken. Het kabinet moet “een breuk maken met wat heeft plaatsgevonden en op een geloofwaardige manier het vertrouwen in de overheid herstellen”.
Van Ark over toeslagen: herstel vertrouwen zal tijd kosten
MSN 15.01.2021 Minister Tamara van Ark (Medische Zorg) denkt dat het herstellen van het vertrouwen in de overheid na de toeslagenaffaire tijd zal kosten. “Vertrouwen komt te voet en gaat te paard, dus het zal niet gelijk hersteld worden.” Dat zegt ze voorafgaand aan de ministerraad, waarin vrijdag waarschijnlijk besloten wordt dat het kabinet aftreedt vanwege de toeslagenaffaire.
De belofte van de overheid voor mensen te zorgen is gebroken en die kan niet gebroken blijven, vindt ze. Daarom wordt vrijdag eerst gepraat over het “ongekend onrecht” dat de ouders in de toeslagenaffaire is aangedaan, voordat het kabinet mogelijk politieke gevolgen bespreekt. Zo wordt gesproken over compensatie voor de ouders, maar ook hoe de overheid moet omgaan met “de spelregels, hoe je mensen behandelt”.
Van Ark begrijpt dat mensen zich wellicht afvragen waarom een kabinet aftreedt tijdens de grootste crisis sinds de Tweede Wereldoorlog. “Elke vraag ligt op tafel, maar we starten vandaag primair met deze kwestie: het herstellen van het ongekend onrecht dat de ouders is aangedaan.”
Minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) zei voor de ministerraad dat het kabinet “missionair tussen aanhalingstekens” blijft wat betreft de bestrijding van de coronacrisis, mocht het kabinet vrijdag vallen. “Mensen mogen verwachten dat we alles doen om de crisis te lijf te gaan.”
De coalitie van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie staat onder zware druk om af te treden vanwege de toeslagenaffaire, des te meer nadat PvdA-leider Lodewijk Asscher donderdag besloot zich terug te trekken als lijsttrekker van zijn partij. In het vorige kabinet was hij minister van Sociale Zaken en daarmee nauw betrokken bij de toeslagenaffaire.
Spanning is om te snijden, zal kabinet-Rutte III (netjes) vallen?
AD 15.01.2021 Het voltallige kabinet is op dit moment op het Binnenhof bijeen om de politieke consequenties te trekken naar aanleiding van de toeslagenaffaire. Bewindslieden van D66 en ChristenUnie lieten bij aankomst doorschemeren dat zij er wel uit zijn.
Inhoudelijk hielden de ministers en staatssecretarissen zich vanmorgen nog op de vlakte over de prangende vraag: moet het kabinet vallen na het vernietigende rapport van een onderzoekscommissie over de schandalige behandeling van ouders door de belastingdienst? Duidelijk is geworden dat de verantwoordelijke politici gebrekkig hebben gereageerd op signalen daarover.
Lees ook;
Het kabinet moet ‘een breuk maken met wat heeft plaatsgevonden en op een geloofwaardige manier het vertrouwen in de overheid herstellen’, zei D66-leider Sigrid Kaag bij het binnenlopen. Ook de ChristenUnie heeft haar conclusie getrokken, aldus vicepremier Carola Schouten. ,,Mensen hebben geen schijn van kans gehad en konden op veel fronten hun recht niet halen.”
Mensen hebben geen schijn van kans gehad en konden op veel fronten hun recht niet halen, aldus Vicepremier Carola Schouten.
Geen chaos
Wat alle bewindslieden wel benadrukten vanmorgen: een eventuele val van het kabinet mag niet leiden tot chaos bij de bestrijding van de coronacrisis. Eerder deze week zei premier Rutte daarover al dat een demissionair kabinet ‘missionair’ moet kunnen handelen bij de aanpak van de pandemie.
Het kabinet moet een breuk maken met wat heeft plaatsgevonden en op een geloofwaardige manier het vertrouwen in de overheid herstellen, aldus Minister Kaag (Buitenlandse handel, D66).
Dus is het zaak dat het kabinet ‘netjes’ valt, klinkt het in de wandelgangen van de Tweede Kamer. Dat kan ook, want er is geen sprake van een crisis door grote meningsverschillen binnen de coalitie. Deze val wordt puur veroorzaakt doordat het kabinet-Rutte III formeel verantwoordelijk is voor alles misstanden rondom de toeslagen de afgelopen jaren.
Mocht het straks zo ver komen dan ligt het voor de hand dat het regeerakkoord daarmee, twee maanden vóór de landelijke verkiezingen, ook van de baan is. Daarmee krijgt het parlement een nog belangrijkere rol bij het goedkeuren van ingrijpende maatregelen die nog boven de markt hangen. Denk aan het eventueel instellen van een landelijke avondklok en het uitdelen van extra noodsteun.
Herstellen vertrouwen
Eén ding is op lange termijn zeker: het herstellen van het vertrouwen in de overheid na de toeslagenaffaire zal tijd kosten. ,,Vertrouwen komt te voet en gaat te paard, dus het zal niet gelijk hersteld worden”, concludeerde minister Van Ark (Medische zorg) voorafgaand aan de ministerraad.
Het is nog onduidelijk hoe laat de belangrijke kabinetsbijeenkomst zal eindigen. Maar naar verwachting komt premier Rutte snel daarna met een verklaring over het lot van zijn derde kabinet. Daarin zal hij ook inhoudelijk ingaan op maatregelen die moeten voorkomen dat burgers ooit nog zo te grazen kunnen worden genomen door een overheidsinstantie.
Premier Rutte komt aan voor de cruciale ministerraad op het Binnenhof © ANP
Spanning in Den Haag: ‘wonder als het kabinet niet valt’
MSN 15.01.2021 Het lijkt steeds zekerder te worden dat ons huidige kabinet vandaag aan zijn einde komt. Vanmiddag wordt er gesproken over de toeslagenaffaire en “er moet een wonder gebeuren als het kabinet niet valt”, zegt politiek commentator Frits Wester daarover tegen RTL Nieuws.
Druk op de ketel
De druk die de toeslagenaffaire veroorzaakt, lijkt dan eindelijk toch te veel te worden voor het kabinet. Al de hele week worden we platgegooid met berichten over een wankelend kabinet dat staat te schudden op zijn grondvesten. Vandaag gaan we zien of daar ook werkelijk iets van waar is. Volgens politiek commentator Frits Wester is het vrij zeker dat het kabinet gaat vallen, al helemaal na het opstappen van Asscher.
Het besluit van de PvdA-leider om gedag te zeggen tegen het lijsttrekkerschap kan wel eens einde verhaal betekenen voor het hele kabinet. Het vertrek van Asscher maakt het een stuk waarschijnlijker dat de PvdA mee zou werken aan een motie van wantrouwen tegen het kabinet. Ongeveer alle oppositiepartijen hebben al aangegeven dat ze de motie zouden steunen.
Symbolisch
Maar ook met een gevallen kabinet gaan we gewoon door in dezelfde richting. Ze nemen dan wel verantwoordelijkheid voor hun falen, maar ondertussen gaat het hele zaakje gewoon verder. Aan lopende zaken wordt door de ministers rustig doorgewerkt. Alleen ‘controversiële’ onderwerpen worden aan het volgende kabinet overgelaten. Wat die onderwerpen precies zijn, beslissen de Tweede en Eerste kamer samen.
Van Huffelen wil ook kinderen gedupeerde toeslagenouders helpen
MSN 15.01.2021 Ook de kinderen die de dupe zijn geworden in de toeslagenaffaire, moeten volgens staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Financiën) worden geholpen. Dat zegt ze voor het begin van de ministerraad, die grotendeels in het teken staat van de toeslagenaffaire. Vermoedelijk besluit het kabinet af te treden om de kwestie.
Doordat hun ouders vaak ten onrechte als fraudeur werden bestempeld en daardoor in grote financiële problemen kwamen, zijn deze kinderen veel misgelopen. Van Huffelen wil dat zij een goede toekomst tegemoet gaan. “Die kinderen moeten straks weer verder kunnen.”
Ook voor de ouders moet meer gebeuren. “We hebben al aangekondigd de operatie te versnellen en de compensatie ruimer te maken,” zegt de staatssecretaris. Bovendien zegt ze van veel ouders te horen dat zij vooral “de erkenning dat ze geen fraudeur zijn” belangrijk vinden.
Eerder werd besloten alle gedupeerde ouders een voorschot van 30.000 euro te geven ter compensatie. Ouders die recht hebben op meer, komen hier later nog voor in aanmerking.
Rutte bij begin cruciale ministerraad: nu geen bespiegelingen
NOS 15.01.2021 Het kabinet praat vandaag over een reactie op het vernietigende rapport van de parlementaire ondervragingscommissie over de toeslagenaffaire. In Den Haag is de vrij algemene verwachting dat het kabinet daarna zijn aftreden bekendmaakt, al wilde gisteren niemand daar in het openbaar over speculeren.
Voor het begin van de ministerraad antwoordde VVD-premier Rutte op de vraag of het spannend wordt dat hij eerst een discussie in het kabinet wil hebben voor hij met allerlei bespiegelingen komt. Het kabinet buigt zich vandaag niet alleen over de “politieke vraag”, maar ook over een inhoudelijke reactie op het harde rapport van de commissie.
Missionair op corona
Vicepremier De Jonge (CDA) zei dat er een ernstig rapport ligt, dat vraagt om een reactie die daar recht aan doet. Maar ook hij benadrukte dat “we het daar nu over gaan hebben in de ministerraad”.
Net als Rutte eerder deze week zei De Jonge dat de aanpak van de coronacrisis sowieso doorgaat, los van de uitkomst van het kabinetsberaad van vandaag. “De aanpak van de crisis vraagt uiteraard om een kabinet dat voldoende slagvaardig is om de crisis te lijf te gaan. De facto moet het wel zo zijn dat je missionair bent op corona.”
Politiek recht doen
Ook andere bewindslieden benadrukten voor de ministerraad dat ze eerst in het kabinet willen overleggen. Vicepremier Schouten (ChristenUnie) sprak van een indringend rapport. “Naast genoegdoening moet ook politiek recht worden gedaan”, voegde ze eraan toe.
Minister en D66-leider Kaag vindt dat er een politiek antwoord moet komen op “het onrecht dat ouders en hun kinderen is aangedaan, en de levens die zijn verwoest. Dat is meer dan de compensatie alleen.” Zij voegde eraan toe dat er een breuk nodig is “met wat stilletjes jarenlang heeft kunnen plaatsvinden”. Kaag zei ook dat zij er wel uit is welke consequenties daarbij passen.
BEKIJK OOK
De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 31 – nasleep POK eindverslag – deel 7
Hoogspanning in coalitie
Is het verstandig om, midden in de coronacrisis, de stekker uit het kabinet te trekken? Die vraag lag op op tafel tijdens een extra ingelaste ministerraad. De ministers gingen opnieuw praten over een reactie op het vernietigende rapport dat vorige maand uitkwam over de toeslagenaffaire. Volgens Ingewijdenen werd het nachtwerk.
Het is de bedoeling dat het kabinet aanstaande vrijdag 15.01.2021, na de reguliere ministerraad, met een definitief standpunt komt. En dan staat er volgende week ook nog een Kamerdebat gepland over de kwestie.
Telegraaf 13.01.2021
Wiebes: ’Een nieuw toeslagensysteem’
Minister Eric Wiebes (Economische Zaken) vindt dat het kabinet nu al stappen moet ondernemen richting een nieuw toeslagensysteem’ „Tussen 2005 en 2020 hebben we niet gezien wat er gebeurde en dat is de Nederlandse samenleving onwaardig.”
Er wordt druk gespeculeerd over een eventuele val van het kabinet, maar daar wil de minister niks over zeggen. „Vrijdag komen we met meer informatie.”
Wel vindt de VVD-bewindsman dat er nu al stappen moeten worden ondernomen om tot een nieuw systeem te komen voor de toeslagen. De slachtoffers moeten volgens hem bovendien zo snel mogelijk worden gecompenseerd.
„We moeten allereerst iets voor die mensen doen en zorgen dat het niet nog een keer gebeurt.” Ook vindt de bewindsman dat de informatiepositie van de Kamer en van de burger beter moet. „Dat zoiets jarenlang heeft kunnen doorwoekeren in zulke diensten, is vreselijk.”
Gedupeerden toeslagenaffaire doen aangifte tegen bewindslieden
Advocaat Vasco Groeneveld heeft aangifte gedaan tegen vijf (oud-)bewindslieden vanwege hun rol in de kinderopvangtoeslagaffaire. Zij hebben zich volgens Groeneveld schuldig gemaakt aan een ambtsmisdrijf en nalatigheid. De advocaat zegt namens twintig gedupeerden te spreken.
De aangifte is gericht tegen de huidige ministers Van Ark (Medische Zorg), Hoekstra (Financiën) en Wiebes (Economische Zaken) en tegen de afgetreden staatssecretaris Snel (Financiën) en oud-minister Asscher van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.
De aangifte is gedaan bij de procureur-generaal van de Hoge Raad, omdat het om (voormalige) bewindslieden gaat.
Telegraaf 13.01.2021
Geen fair play
Volgens Groeneveld waren de bewindslieden op de hoogte dat er onregelmatigheden waren of hadden ze dat kunnen weten. Doordat er vervolgens niet werd ingegrepen, valt hen grove schuld te verwijten, zegt hij op NPO Radio 1. “De rechtstaat heeft op z’n grondvesten gedaverd.”
In de kinderopvangtoeslagaffaire zijn veel ouders in de problemen gekomen doordat zij door de Belastingdienst ten onrechte als fraudeur werden behandeld, toeslagen moesten terugbetalen én werden beboet. Soms liepen de bedragen op tot tienduizenden euro’s.
Een aantal beginselen van “behoorlijk bestuur” zijn nagelaten, stelt Groeneveld. Zo zou er geen sprake van fair play, wat inhoudt dat de overheid niet vooringenomen mag zijn, en zorgvuldigheid. Daardoor kon de Belastingdienst zich schuldig maken aan knevelarij, beroepsmatige discriminatie, het schenden van artikel 1 van de Grondwet (“iedere Nederlander is gelijk”) en het Internationaal verdrag inzake de rechten van het kind.
Vorige week maakte het Openbaar Ministerie bekend geen strafrechtelijk onderzoek in te stellen naar de rol van de Belastingdienst en zijn ambtenaren in de toeslagenaffaire. Zes gedupeerde ouders willen het OM alsnog dwingen daartoe over te gaan. Ook bij die zaak is advocaat Groeneveld betrokken.
Het is moeilijk te zeggen of de procedure kans maakt, zegt Groeneveld, omdat er geen succesvolle precedenten bekend zijn. Voor de gedupeerde ouders is het belangrijk om duidelijk te stellen wat de norm is, aldus de advocaat. “Die norm is dusdanig geschonden, dat er met een strafrechtelijke bril naar gekeken moet worden.”
AD 13.01.2021
Gaat het voltallige kabinet aftreden ???
Als de voltallige oppositie het kabinet, tijdens het debat volgende week, wil wegsturen vanwege de toeslagenaffaire kunnen Rutte en zijn ministers in theorie ‘gered’ worden door het vertrek van Theo Hiddema. Zo zou Forum voor Democratie onbedoeld het kabinet in het zadel houden.
Dat zit zo. Er is geen twijfel over mogelijk dat tijdens een debat over de toeslagenkwestie een motie van wantrouwen wordt ingediend tegen het kabinet, GroenLinks heeft die al aangekondigd. Dan komt het aan op een hoofdelijke stemming. Tot het vertrek van Hiddema had de oppositie 75 zetels, net als de coalitie. Maar omdat Forum de zetel van Hiddema tot nu toe leeg laat, is de oppositie met 74 en dus in de minderheid.
Vertrouwen
De gedupeerde ouders in de toeslagenaffaire hebben er geen vertrouwen in dat het huidige kabinet de problemen bij de Belastingdienst gaat oplossen. Daarom moet het kabinet opstappen. “Wij zeggen het vertrouwen in deze regering op en vragen de heren en dames naar huis te gaan en niet meer terug te komen”, schrijven de ouders in een open brief aan het kabinet.
Vorige maand oordeelde de parlementaire ondervragingscommissie dat veel gedupeerde ouders een “ongekend onrecht” is aangedaan. Bij de uitvoering van de kinderopvangtoeslagen zijn grondbeginselen van de rechtsstaat geschonden.
Het kabinet beraadt zich deze week op eventuele politieke consequenties van het snoeiharde rapport. Premier Rutte vindt opstappen geen logische optie, omdat het een hoog symbolische waarde zou hebben, meldde Nieuwsuur gisteren.
Peiling I&O Research 13.01.2021
De affaire met de kinderopvangtoeslag moet politieke consequenties hebben, maar het kabinet kan aanblijven. Slechts 8 procent van de kiezers vindt dat alle bewindspersonen hun ontslag moeten aanbieden, staat in een onderzoek van I&O Research.
70 procent van de ondervraagden vindt dat er wel een gebaar moet worden gemaakt. Een op drie vindt dat betrokken ambtenaren moeten worden ontslagen en nog eens een derde vindt dat bepaalde (oud-)bewindslieden moeten opstappen.
Een vertrek van het kabinet als geheel helpt niet, vindt een overgrote meerderheid. Een Partij voor de Dieren-stemmer verwoordt dat zo: “Beleid dat dit heeft kunnen veroorzaken aanpakken. Mensen volgen regels en daardoor worden de fouten gemaakt. Aftreden is mogelijk nuttig, maar niet in een coronacrisis.”
I&O Research heeft voor dit onderzoek tussen vrijdag 8 en maandag 11 januari 2.336 Nederlanders ondervraagd. Het grootste deel van de deelnemers (2217) is afkomstig uit het I&O Research Panel. De rest vulde de vragenlijst in via het panel van PanelClix.
Peiling 14.01.2021 : bijna helft ondervraagden wil aftreden kabinet om toeslagenaffaire
Mensen zijn verdeeld of het kabinet moet opstappen vanwege de toeslagenaffaire, blijkt uit een peiling onder 30.000 mensen. Bijna de helft van de ondervraagden wil het kabinet zien vertrekken, een net iets kleinere groep vindt juist dat het aan kan blijven.
Eenvandaag bevroeg de leden van het opiniepanel van het televisieprogramma. De helft (46 procent) vindt dat het kabinet kan aanblijven ondanks de toeslagenaffaire. Een bijna even grote groep van 48 procent is voor aftreden. Opvallend: uit een peiling van I&O research bleek pas nog dat slechts acht procent van de kiezers vindt dat het hele kabinet op moet stappen. Een groot verschil, maar dat onderzoek liep van 9 tot 11 januari, terwijl Eenvandaag gisteren en vandaag peilde. De verwachting van een aanstaande val van het kabinet is de afgelopen dagen toegenomen, ook bij partijen zelf.
Aangetast vertrouwen
Kiezers van de VVD, het CDA, D66 en de ChristenUnie willen in meerderheid dat Rutte III aanblijft. Hun vertrouwen in het kabinet is door de toeslagenaffaire wel iets aangetast, maar nog steeds groot genoeg om aan te blijven.
PvdA leider Lodewijk Asscher heeft zijn conclusies al getrokken en dat maakt het steeds waarschijnlijker dat de groep die voor aftreden is zijn zin krijgt. De meeste oppositiekiezers willen wel dat het kabinet nu zijn ontslag aanbiedt. Kiezers van de PVV, de SP, Forum voor Democratie en GroenLinks vinden in meerderheid dat het kabinet weg moet.
De meeste PvdA-kiezers hebben een andere mening. Ook na het terugtreden van lijsttrekker Lodewijk Asscher vinden de meesten van hen dat het kabinet kan aanblijven. Dat Lodewijk Asscher terugtreedt als lijsttrekker noemen de meeste PvdA-kiezers (65 procent) terecht. Een derde vindt het onterecht.
AD 12.01.2021
Kabinetsval met de dag waarschijnlijker
De kabinetsreactie op het keiharde toeslagenrapport zorgt voor een crisissfeer in Den Haag. Coalitiepartijen hinten steeds nadrukkelijker op een kabinetsval. Maar de aarzeling om tijdens een ongekende crisis de stekker uit het kabinet te trekken is groot.
De kans dat het kabinet opstapt lijkt in de aanloop naar de extra ministerraad van vanavond en vrijdagavond eerder toegenomen dan afgenomen. Om half negen kwam het kabinet bijeen op het ministerie van Algemene Zaken. De hele dag heerste er in Den Haag een zenuwachtige sfeer. Kamerleden die normaal graag een boekje opendoen, zwijgen nu.
Lees ook;
De spindoctors en parlementariërs die toch wat zeggen, wijzen vooral naar de andere fracties: waarom die andere partij wel eens zou kunnen breken. Het leidt de aandacht af en maskeert de verlegenheid met de eigen positie.
Telegraaf 13.01.2021
Bloeddorst
De VVD van Mark Rutte vindt dat het kabinet kan blijven zitten. Maar de liberalen vinden CDA, D66 en ChristenUnie tegenover zich, die in meer of mindere mate hebben laten doorschemeren dat het bikkelharde rapport over de toeslagenaffaire niet zonder politieke consequenties kan blijven. De optie om alleen minister Eric Wiebes te offeren als voormalig politieke baas van de Belastingdienst wordt door bijna niemand als afdoende antwoord gezien. De politieke bloeddorst is groter.
,,Dat het hele kabinet opstapt is gewoon een optie”, stelt een regeringsbron. En daarbij spelen ook andere motieven mee dan alleen staatsrechtelijke. De verkiezingen komen eraan en verschillende fracties in zowel oppositie als coalitie ruiken de kansen van een kabinetsval. Die schaadt het aangezicht van de populaire minister-president Mark Rutte, die in de opiniepeilingen op eenzame hoogte staat.
Telegraaf 12.01.2021
Terugblik 12.01.2021
Het kabinet was dinsdagavond 12.01.2021 weer bijeen om te praten over het snoeiharde rapport over het toeslagenbeleid van de afgelopen kabinetten in de toeslagenaffaire. Het is waarschijnlijk dat het kabinet de ultieme vraag over de politieke consequenties pas vrijdag 15.01.2021 zal beantwoorden.
AD 14.01.2021
Telegraaf 14.01.2021
Het kabinet heeft echter nog geen ei gelegd over de politieke gevolgen van de toeslagenaffaire. Premier Rutte stelt dat daar dinsdagavond in de speciaal belegde ministerraad niet eens over is gesproken.
Kortom, het kabinet hakt vrijdag 12.01.2011 de knoop door over de vraag of het kabinet aftreedt vanwege de toeslagenaffaire. Die vraag is dinsdagavond in de ingelaste ministerraad niet aan de orde geweest.
Dat zei premier Rutte na afloop van de extra ministerraad. “Wij willen op een breed front reageren op het rapport van de parlementaire ondervragingscommissie. We zijn het vergaand eens. Mijn verwachting is dat we daar vrijdag uitkomen. Dan zal ook die politieke vraag aan de orde komen”, zei Rutte.
In het rapport Ongekend Onrecht van de commissie-Van Dam wordt gehakt gemaakt van het beleid van de afgelopen kabinetten, waarin duizenden ouders onterecht werden beschuldigd van fraude met kinderopvangtoeslag. Zij moesten duizenden euro’s terugbetalen en kwamen daardoor in grote financiële problemen. Tot op de dag van vandaag.
Dossier Toeslagenaffaire
Het blootleggen van de misstanden bij de Belastingdienst in de Toeslagenaffaire, is terug te lezen in de artikelen en video’s die RTL Nieuws hierover heeft gepubliceerd. Bekijk het hele dossier.
Het kabinet sprak al eerder over het rapport. In december werd namelijk bekendgemaakt dat alle ouders 30.000 euro als tegemoetkoming zouden krijgen. Aanstaande vrijdag 15.01.2021 komt het kabinet wederom bijeen om verder te praten over een inhoudelijke reactie op dat inmiddels zeer gewraakte rapport.
Meer: Menno Snel RTL
Meer: Belastingdienst RTL
Meer: Toeslagenaffaire Belastingdienst RTL
Meer: belastingen Telegraaf
Meer: Jaap Uijlenbroek Telegraaf
Meer: Belastingdienst Telegraaf
Meer: Toeslagenaffaire NU
dossier: Kinderopvangtoeslag Trouw
lees: Managementteam van de_belastingdienst toeslagen, stukken die 2,5 jaar voor bijna iedereen zijn achtergehouden_ 23.12.2020
lees: vragen Verslag_van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag ‘Ongekend onrecht’ 23.12.2020
lees: brief 2ekamer Herstel_Toeslagen 22.12.2020
lees: eindverslag parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag 17.12.2020
lees: Kamermotie Kwint en Leijten (1) 15.12.2020
lees: Kamermotie Kwint en Leijten (2) 15.12.2020
lees: Kamermotie Kwint en Leijten (3) 15.12.2020
lees: 0a eindrapportage alternatieven voor het toeslagenstelsel
lees: 0b beleidsopties h5 voor alternatieven voor het toeslagenstelsel
lees: Aanbiedingsbrief Eindrapportage Alternatieven voor het toeslagenstelsel voor de Tweede Kamer 14.12.2020
lees: bijlage 1 verantwoording onderzoek doenvermogen
lees: bijlage 2 rapportage toeslagen en doenvermogen
lees: bijlage 3 achtergrond bij integrale vereenvoudiging belastingen en toeslagen
lees: bijlage 4 aanbiedingsbrief weging op de hand alternatieven toeslagenstelsel 19.11.2020
lees: bijlage 5 wegingen op de hand
lees: bijlage 6 cpb notitie doorrekening beleidsopties voor een alternatief toeslagenstelsel
lees: Infographic Alternatieven voor het toeslagenstelsel
lees: brief signalen ten aanzien opzet grove schuld 27.11.2020
lees: bijlage memo tg 304 versnellingsmaatregelen 09.01.2016
Lees: Kabinet opnieuw bijeen over toeslagenaffaire. Treedt de regering af? Elsevier 12.01.2021
Lees: Natuurlijk moet het kabinet aftreden om de toeslagenaffaire. En wel hierom ! Elsevier 12.01.2021
Lees: Geachte Lodewijk Asscher, verscheur uw brief en treedt terug Elsevier 09.01.2021
Lees: Is 30.000 euro compensatie eerste stap of koopt kabinet aftreden af? Elsevier 23.12.2020
lees: ‘Rutte-doctrine’ onder vuur: proloog verkiezingsstrijd Elsevier 22.12.2020
lees: Keihard rapport toeslagenaffaire: zijn er consequenties? Elsevier 21.12.2020
lees: De toeslagenaffaire kent één hoofdschuldige: het parlement Elsevier 20.12.2020
lees: Verhoren toeslagendrama klaar: niemand wist van of deed iets aan ontspoorde aanpak Elsevier 27.11.2020
lees: Toeslagenstelsel is absurd, blijkt uit gehaspel bij enquête. Stop ermee Elsevier 27.11.2020
Zie verder dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 25 – nasleep POK – deel 1
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 24 – nasleep
Zie verder ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 23 – nasleep
Zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 22 – nasleep
Zie verder : De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 21 – nasleep
Zie dan verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 20 – nasleep
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 19 – nasleep
Zie verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 18 – nasleep
Zie verder dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 15 – nasleep rapport commissie Donner
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 11 – nasleep rapport commissie Donner
Zie verder ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 10 – rapport commissie Donner
Zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 9
Zie verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 8
Zie verder dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 7
En zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 6
Zie dan ook nog verder: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 5 – commissie Donner
Zie verder dan ook: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 4 – commissie Donner
en zie dan ook nog: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 3
en zie verder dan ook: Voorheen Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en staatssecretaris Menno Snel (Financiën) het Gedonder met de belastingdienst – deel 2
en verder zie dan ook nog: Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en het Gedonder met de belastingdienst deel 1
Premier Rutte wil niets kwijt over overlevingskans kabinet
RTL 14.01.2021 Premier Mark Rutte bleef vanavond zwijgen over de overlevingskans van zijn kabinet. Door de toeslagenaffaire staat de coalitie van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie onder zware druk.
“Morgen praten wij opnieuw over de inhoudelijke reactie op het rapport over de toeslagen, en dan komt vermoed ik ook de politieke vraag aan de orde”, zei de premier. Hij wilde verder niet vooruitlopen op de uitkomst van de ministerraad.
Vertrek Asscher
PvdA-leider Lodewijk Asscher stapte eerder op de dag op. Hij was in het vorige kabinet minister van Sociale Zaken en nauw betrokken bij de toeslagenaffaire. De premier wilde niet zeggen of het vertrek van Asscher de druk op het kabinet verhoogt om ook voortijdig op te stappen.
‘Verantwoordelijkheid nemen is belangrijk’
Duizenden ouders zijn onterecht door de Belastingdienst als fraudeurs aangemerkt. Een parlementaire commissie kwam met een keihard oordeel over de affaire. Het kabinet heeft al verscheidene malen over een inhoudelijke reactie op het rapport gesproken.
Aanpak discriminatie
Morgen komt die reactie naar buiten in een lange brief. Daar wordt meer openheid richting Kamer beloofd. Verder gaat het over de aanpak van discriminatie en veranderingen bij uitvoeringsinstanties.
Ook wordt ingegaan op de vraag hoe gedupeerden verder kunnen worden geholpen. De plannen van het kabinet gaan honderden miljoen euro’s kosten, melden ingewijden.
Het licht in het Torentje is uit. Bij regeringspartijen zijn de conclusies getrokken. Achter de schermen hoor je: morgen wordt officieel de conclusie verwacht dat Rutte-III ten einde is. #toeslagenaffaire
10:45 p.m. · 14 jan. 2021 201 130 mensen tweeten hierover
Kabinet valt (nog) niet: vrijdag meer over politieke gevolgen toeslagenaffaire
RTL Nieuws / ANP; Mark Rutte Toeslagenaffaire Belastingdienst
Coalitiepartijen zwijgzaam na overleg, maar alles wijst op aftreden Rutte III
NOS 14.01.2021 De ministerraad hakt morgen definitief de knoop door over het aftreden van het voltallige kabinet-Rutte III. Er komt vanavond toch geen extra ministerraad en de partijleiders van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie zijn na overleg met hun eigen partij naar huis gegaan.
Alles wijst erop dat het kabinet morgen aftreedt naar aanleiding van het vernietigende rapport over de fraudejacht van de Belastingdienst, de kinderopvangtoeslagaffaire. In dat rapport wordt harde kritiek geleverd op de manier waarop ambtenaren, rechters en bewindspersonen zijn omgegaan met ouders die ten onrechte beschuldigd werden van fraude.
Rapport diverse keren besproken
Sinds de publicatie van dit rapport eind december hangt de vraag over het aftreden van het kabinet in de lucht, maar de bewindslieden wilden het rapport eerst inhoudelijk bespreken. Dat is diverse keren gebeurd in het Catshuis. Volgens premier Rutte gingen die gesprekken alleen over de inhoud en niet over de politieke consequenties.
“De politieke vraag wordt morgen besproken”, zei Rutte vanavond laat bij zijn vertrek uit het Torentje. “Ik kan daar nu niets over zeggen in de media.”
‘Kabinet wil stille val zonder wapengekletter’
Politiek duider Ron Fresen zegt dat alle coalitiepartijen hun standpunt vanavond in hun eigen partij hebben bepaald. Maar naar buiten toe, zwijgen ze nadrukkelijk. “Ze willen niet met ruzie uit elkaar. De val van dit kabinet moet zonder problemen en zonder ruzie of wapengekletter gaan. Een soort stille val.”
Vicepremier Schouten van de ChristenUnie zei na afloop van het overleg met haar partij dat de “lijn” is vastgesteld. Verder wilde ze niet gaan. CU-leider Segers benadrukt dat de slachtoffers van de toeslagenaffaire “groot onrecht” is aangedaan. “Wij willen ons rekenschap geven.”
D66 zal ‘duidelijk’ zijn
D66-leider Kaag zei na afloop van haar partijoverleg: “We spreken daar in de ministerraad over en wij zijn daar duidelijk in.” De ministerraad is iedere vrijdag op het ministerie van Algemene Zaken. Het is onduidelijk hoe lang het beraad zal duren.
BEKIJK OOK;
Rutte zwijgt over overlevingskansen van kabinet omtrent toeslagenaffaire
NU 14.01.2021 Premier Mark Rutte bleef donderdagavond zwijgen over de overlevingskans van zijn kabinet. Door de toeslagenaffaire staat de coalitie van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie onder zware druk.
“Morgen praten wij opnieuw over de inhoudelijke reactie op het rapport over de toeslagen en dan komt vermoed ik ook de politieke vraag aan de orde”, zei de premier. Hij wilde niet vooruitlopen op de uitkomst van de ministerraad.
PvdA-leider Lodewijk Asscher stapte eerder op de dag op. Hij was in het vorige kabinet minister van Sociale Zaken en nauw betrokken bij de toeslagenaffaire. De premier wilde niet zeggen of het vertrek van Asscher de druk op het kabinet verhoogt om ook voortijdig op te stappen.
Duizenden ouders zijn onterecht door de Belastingdienst als fraudeurs aangemerkt. Een parlementaire commissie kwam met een keihard oordeel over de affaire. Het kabinet heeft al verscheidene malen over een inhoudelijke reactie op het rapport gesproken.
Vrijdag komt die reactie naar buiten in een lange brief. In de brief wordt meer openheid richting de Kamer beloofd. Verder gaat het over de aanpak van discriminatie en veranderingen bij uitvoeringsinstanties. Ook wordt ingegaan op de vraag hoe gedupeerden verder kunnen worden geholpen. De plannen van het kabinet gaan honderden miljoen euro’s kosten, melden ingewijden.
Zie ook: Toeslagenaffaire hakt erin; treedt het kabinet vrijdag af?
Lees meer over: Politiek Mark Rutte Toeslagenaffaire
Aftreden kabinet-Rutte III lijkt onafwendbaar
NOS 14.01.2021 Het aftreden van het kabinet-Rutte III lijkt met het uur dichterbij te komen. Bronnen rondom het kabinet zeggen tegen de NOS dat alles erop wijst dat het einde van de regering onafwendbaar is.
De vier coalitiepartijen hadden vanavond afzonderlijk hun wekelijkse politieke overleg en daar lag de vraag op tafel of het kabinet nog verder kan met het oog op het vernietigende rapport over de toeslagenaffaire.
ChristenUnie en D66 lieten na afloop beide weten conclusies te hebben getrokken, en die morgen in de ministerraad te gaan bespreken. Dat het onderwerp bij de wekelijkse ministerraad op tafel ligt, was al aangekondigd.
Asscher vertrek
Nadat vanmorgen PvdA-leider Lodewijk Asscher had besloten dat hij niet meer door kan gaan vanwege de discussie over zijn rol in de kindertoeslagenzaak, nam de druk op het kabinet vandaag verder toe.
Een deel van de coalitie wilde eerder al dat het hele kabinet vertrekt, maar een ander deel vond in elk geval eerder deze week nog dat deze coronacrisis om een goed functionerende, missionaire regering vraagt.
Verkiezingsreces komt eraan
Dat tweede deel lijkt snel af te kalven. Politiek verslaggever Wilma Borgman wijst erop dat op 12 februari het verkiezingsreces begint en dat het kabinet daarom toch al geen plannen meer heeft om nieuw beleid door te voeren. Wat dat betreft maakt het weinig uit als het kabinet nu demissionair wordt.
Wat corona aangaat kan de regering gewoon blijven doorregeren, zei premier Rutte dinsdagavond zelf al: “Daarop blijf je missionair, misschien niet officieel, maar wel mentaal.” Niets weerhoudt een demissionair kabinet ervan om bijvoorbeeld vaccinaties te regelen of teststraten in te richten.
Het vertrek van Asscher heeft in meerdere opzichten extra pressie gegeven. Want volgende week is er een debat over de toeslagenaffaire. Dat zou een lastig debat worden voor de PvdA als Asscher oppositie had moeten voeren over een kwestie waar hijzelf als minister van Sociale Zaken een rol in had gespeeld.
Nu de PvdA-leider zijn rol heeft neergelegd is het een ander verhaal en zou de PvdA een motie van wantrouwen van GroenLinks-leider Klaver kunnen steunen. Daarmee zou de voltallige oppositie (74 zetels) voor kunnen stemmen en heeft het kabinet eigenlijk te weinig vertrouwen om nog door te kunnen regeren.
Opgeheven hoofd
Rutte laat het daar niet op aan komen, zegt Borgman. “Hij laat zich niet wegsturen en al helemaal niet door Jesse Klaver.” Zij weet zeker dat het kabinet dan liever deze week met opgeheven hoofd naar de koning gaat om zijn ontslag aan te bieden.
Dat zou Rutte dan ook meer vrijheid geven om straks als VVD-leider campagne te voeren. De vraag waarom hij geen politieke consequenties heeft getrokken uit het snoeiharde rapport van de parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslagen blijft dan niet als een schaduw over hem hangen.
BEKIJK OOK;
Toeslagenaffaire hakt erin; treedt het kabinet vrijdag af?
NU 14.01.2021 Politieke consequenties na het snoeiharde rapport over de toeslagenaffaire lijken niet te kunnen uitblijven. Daar is de schade bij de ouders als gevolg van het falen van de overheid te groot voor. De vraag is wélke consequenties. Vrijdag ligt deze vraag voor tijdens een ministerraad. Neemt het kabinet Rutte III de ultieme verantwoordelijkheid door af te treden?
Het kabinet is al weken in overleg over een reactie op het vernietigende rapport Ongekend onrecht van de ondervragingscommissie die uitzocht hoe het zo heeft kunnen misgaan.
Hierin werd genoemd dat premier Rutte en voormalige bewindspersonen in het vorige kabinet Lodewijk Asscher, Eric Wiebes en Frans Weekers de keiharde fraudeaanpak “mede geïnitieerd hebben”.
Voormalig staatssecretaris Menno Snel (Financiën) stapte eind 2019 al op in verband met de toeslagenaffaire. Donderdag liet Asscher weten dat hij een punt achter het lijsttrekkerschap van de PvdA zet. De “discussie” rondom zijn rol in de Kamer zou door de toeslagenaffaire momenteel “te groot” zijn. De vraag is nu: wie volgt?
Rutte verwacht dat er vrijdag tijdens de ministerraad een knoop wordt doorgehakt. Tot nu toe is een officiële reactie uitgebleven, maar waarom is niet duidelijk. De premier zegt dat dit te maken heeft met dat er tijd wordt genomen om met een zorgvuldige reactie te komen. Volgens actualiteitenprogramma Nieuwsuur ziet hij aftreden niet zitten.
Ouders werden jarenlang vermorzeld door toeslagensysteem
Het rapport Ongekend onrecht hakte er flink in. De Belastingdienst, de Tweede Kamer, het kabinet en de bestuursrechtspraak: allemaal hadden ze aandeel in het leed van de ouders. “Daar kunnen we ons alleen maar voor schamen”, zei premier Rutte na de publicatie van het rapport.
Ouders werden jarenlang vermorzeld door het toeslagensysteem van de Belastingdienst, met ongekende gevolgen. De problemen beperkten zich echter niet alleen tot grote schulden die ontstonden door het harde terugvorderbeleid. De kwestie had ook invloed op hun werk, ze kregen relatieproblemen of moesten zelfs hun huis verlaten.
In de afgelopen periode lieten publicaties van Trouw en RTL Nieuws en de vastberadenheid van Kamerleden Renske Leijten (SP) en Pieter Omtzigt (CDA) zien hoe hopeloos de situatie is.
De rapporten van de Nationale ombudsman (2017) en de commissie-Donner (2019 en 2020) maakten ook veel duidelijk. Maar in het eindverslag van de ondervragingscommissie kwam alle ellende samen.
Zie ook: Verhoren toeslagaffaire afgerond: waarom greep politiek niet in?
Wat betekent een val van het kabinet voor de politiek?
Aftreden is de ultieme vorm van politieke verantwoordelijkheid nemen. Rutte werd er woensdag naar gevraagd, maar wilde er niet op vooruitlopen. “Daar kan ik u pas over berichten als we die discussie hebben gehad.”
We zitten vlak voor de verkiezingen, die niet vervroegd zullen worden. Als het kabinet aftreedt, is het tot aan de Tweede Kamerverkiezingen op 17 maart demissionair.
Er worden dan alleen nog lopende zaken afgehandeld, totdat er een nieuwe ploeg zit. Vanwege recessen staan er nog maar weinig officiële vergaderdagen op de agenda.
Er wordt sinds de afkondiging van de recentste coronamaatregelen al minder vergaderd door de Kamer, dus veel parlementaire impact zal zo’n val niet hebben.
Kamervoorzitter Khadija Arib (links) neemt het rapport Ongekend onrecht aan van commissievoorzitter Chris van Dam (tweede van links). Op de voorgrond is CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt te zien. Foto: ANP
Ook CDA en D66 lopen bij aftreden schade op
De ondervragingscommissie deed onderzoek naar de periode van 2013 tot en met november 2019. Van de meest bij de toeslagenaffaire betrokken bewindspersonen zit alleen Rutte nog op dezelfde positie.
Asscher (minister van Sociale Zaken tussen 2012 en 2017), Eric Wiebes (staatssecretaris van Financiën tussen 2014 en 2017, nu minister) en Frans Weekers (staatssecretaris van Financiën tussen 2010 en 2014) hebben inmiddels een andere functie of zitten niet meer in het kabinet.
Als het kabinet aftreedt, is Rutte niet de enige die gezichtsverlies lijdt. De politieke leiders van D66 (Sigrid Kaag) en het CDA (Wopke Hoekstra) zitten ook in de regering. Eind vorig jaar stapte bovendien al een D66-bewindsman (Menno Snel) op.
Maar de premier loopt als het gezicht en de naamgever van de afgelopen drie kabinetten de meeste schade op.
Vanuit de oppositie zal de PvdA, ondanks het vertrek van Asscher, hier mogelijk ook geen campagnethema van willen maken. De commissie concludeerde immers dat de leider van de partij medeverantwoordelijk is voor de harde fraudeaanpak.
SP-Kamerlid Renske Leijten tijdens een van de verhoren van de ondervragingscommissie, die onderzoek naar de toeslagenaffaire deed. Foto: ANP
Bal ligt bij Rutte
Bij een eventueel aftreden van Rutte gaan de gedachten misschien terug naar 2002. Toenmalig premier Wim Kok trad af vanwege het rapport over de val van Srebrenica in 1995, waarbij Nederlandse VN-militairen betrokken waren. Meer dan zevenduizend moslimjongens en -mannen werden vermoord.
Natuurlijk is zo’n tragedie met zo veel doden niet te vergelijken met wat er nu gebeurt, maar er is een politieke parallel: ook Kok zat in de laatste maanden van zijn kabinet.
Een belangrijk verschil is dat de PvdA-premier destijds bezig was aan zijn laatste kabinet; hij zou de politiek verlaten. Rutte heeft aangekondigd voor nog een termijn te gaan.
De bal ligt nu bij Rutte. De premier heeft – waarschijnlijk heel bewust – de ernst van de zaak duidelijk gemaakt door aan te kondigen midden in de kerstvakantie topoverleg te voeren over de politieke consequenties. Dat is doorgaans niet de opmaat voor alleen een schriftelijke kabinetsreactie.
Rutte over rapport toeslagenaffaire: ‘Kunnen ons er alleen voor schamen’
Politieke schade voor Rutte is al een feit
De politieke schade voor Rutte is al een feit. Ook als hij niet besluit op te stappen.
Tijdens zijn verhoor door de ondervragingscommissie maakte hij zijn rol kleiner dan die was. Zo ontstond het beeld van een premier die geen vuile handen wil maken.
Dan was er nog zijn rol als voorzitter van een speciale commissie die in 2013 in het leven werd geroepen om fraude hard aan te pakken. Dat spoorde mensen misschien aan om te fanatiek op fraudejacht te gaan, erkende Rutte zelf.
Tot slot dook de term ‘Rutte-doctrine’ op in sms-verkeer tussen zijn medewerkers. Daarmee wordt bedoeld dat informatieverkeer tussen ambtenaren zo min mogelijk naar buiten komt, anders kunnen zij volgens de premier hun werk niet goed doen.
De gebrekkige informatievoorziening richting de Kamer, de media en de ondervragingscommissie is juist een van de grote frustraties in het toeslagendossier.
Hoe dan ook dilemma voor Rutte
Met alles minder dan aftreden, kan de indruk ontstaan dat Rutte de toeslagenaffaire niet serieus neemt. Stapt hij op, dan gaat hij de campagne in als de premier die het tijdens zijn bewind liet gebeuren dat duizenden gezinnen de vernieling in werden geholpen.
Dé schuldige ga je niet vinden, zei een oud-belastingambtenaar al tegen de ondervragingscommissie. De verantwoordelijkheid lag op vele politieke bureaus.
Zo bezien is er nog een vergelijking te maken met zijn voorganger Kok, die bij zijn aftreden zei dat de internationale gemeenschap “anoniem” is en daarom geen verantwoordelijkheid kan nemen voor de slachtoffers. “Ik kan en doe dat wél”, zei hij.
Lees meer over: Politiek Mark Rutte Toeslagenaffaire
Druk op kabinet-Rutte III om af te treden neemt toe
NOS 14.01.2021 Het aftreden van het kabinet-Rutte III lijkt met het uur dichterbij te komen. Bronnen rondom het kabinet zeggen tegen de NOS dat alles erop wijst dat het einde van de regering onafwendbaar is. De vier coalitiepartijen hebben op dit moment afzonderlijk hun wekelijkse politieke overleg en daar ligt nadrukkelijk de vraag op tafel of het kabinet nog verder kan met het oog op het vernietigende rapport over de toeslagenaffaire.
De kans bestaat dat vanavond na afloop van deze overleggen de ministerraad nog voor een extra vergadering bijeenkomt. Anders ligt het onderwerp morgen bij de wekelijkse ministerraad op tafel.
Nu PvdA-leider Lodewijk Asscher vanmorgen heeft besloten dat hij niet meer door kan gaan vanwege de discussie over zijn rol in de kindertoeslagenzaak, is de druk op het kabinet verder toegenomen. Een deel van de coalitie wilde eerder al dat het hele kabinet vertrekt, maar een ander deel vond in elk geval deze week nog dat deze coronacrisis om een goed functionerende, missionaire regering vraagt.
Verkiezingsreces komt eraan
Dat tweede deel lijkt snel af te kalven. Politiek verslaggever Wilma Borgman wijst erop dat op 12 februari het verkiezingsreces begint en dat het kabinet daarom toch al geen plannen meer heeft om nieuw beleid door te voeren. Wat dat betreft maakt het weinig uit als het kabinet nu demissionair wordt.
Wat corona aangaat kan de regering gewoon blijven doorregeren, zei premier Rutte dinsdagavond zelf al: “Daarop blijf je missionair, misschien niet officieel, maar wel mentaal.” Niets weerhoudt een demissionair kabinet ervan om bijvoorbeeld vaccinaties te regelen of teststraten in te richten.
Het vertrek van Asscher heeft in meerdere opzichten extra pressie gegeven. Want volgende week is er een debat over de toeslagenaffaire. Dat zou een lastig debat worden voor de PvdA als Asscher oppositie had moeten voeren over een kwestie waar hijzelf als minister van Sociale Zaken een rol in had gespeeld.
Nu de PvdA-leider zijn rol heeft neergelegd is het een ander verhaal en zou de PvdA een motie van wantrouwen van GroenLinks-leider Klaver kunnen steunen. Daarmee zou de voltallige oppositie (74 zetels) voor kunnen stemmen en heeft het kabinet eigenlijk te weinig vertrouwen om nog door te kunnen regeren.
Opgeheven hoofd
Rutte laat het daar niet op aan komen, zegt Borgman. “Hij laat zich niet wegsturen en al helemaal niet door Jesse Klaver.” Zij weet zeker dat het kabinet dan liever deze week met opgeheven hoofd naar de koning gaat om zijn ontslag aan te bieden.
Dat zou Rutte dan ook meer vrijheid geven om straks als VVD-leider campagne te voeren. De vraag waarom hij geen politieke consequenties heeft getrokken uit het snoeiharde rapport van de parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslagen blijft dan niet als een schaduw over hem hangen.
BEKIJK OOK;
Vier vragen over de toeslagenaffaire die Asscher de das omdeed
NU 14.01.2021 PvdA’er Lodewijk Asscher heeft donderdag bekendgemaakt dat hij zich, vanwege zijn rol in de toeslagenaffaire, niet opnieuw verkiesbaar zal stellen als lijsttrekker. Hoe zit het ook alweer met de toeslagenaffaire en wat kunnen we nog verwachten?
Waar draait de toeslagenaffaire om?
De Belastingdienst heeft in 2014 keihard ingegrepen bij waarschijnlijk duizenden ouders. Een antifraudeteam zette hun kinderopvangtoeslag stop en vorderde voor tienduizenden euro’s terug, terwijl er voor fraude helemaal geen bewijs was. Zo kwamen sommige ouders op de radar omdat ze bijvoorbeeld een bonnetje niet hadden bijgevoegd.
Dit zorgde niet alleen voor grote financiële problemen, maar ook emotionele malaise bij de gedupeerden. Zo leidde de geldproblematiek tot het uiteenvallen van huwelijken. Pas een aantal jaar geleden kwamen de misstanden in het nieuws via RTL Nieuws en Trouw.
Het is inmiddels gebleken dat de Belastingdienst ten onrechte vroeg naar of aanvragers van kinderopvangtoeslag een tweede paspoort hadden en deze mensen vervolgens strenger controleerde. Het bezitten van een dubbele nationaliteit is niet nodig bij fraudebestrijding, maar deze informatie is toch geregistreerd. Discriminerend, zo oordeelde de toezichthouder Autoriteit Persoonsgegevens (AP) eerder.
Wat is er sindsdien gebeurd?
Staatssecretaris Menno Snel is opgestapt. Hij informeerde de Tweede Kamer meerdere keren te laat en verkeerd. Ook vroegen sommige gedupeerden hun dossiers op, maar kregen ze grotendeels zwartgelakte pagina’s geleverd. Hoewel Snel aanvoerde dat dat kwam omdat hier geschreven werd over persoonsgegevens en vertrouwelijke informatie, leidde het tot woede en wantrouwen.
Ook is afscheid genomen van Jaap Uijlenbroek, de hoogste ambtenaar van de Belastingdienst. De dienst gaat op de schop om eenzelfde situatie in de toekomst te voorkomen.
Een commissie oordeelde eind vorig jaar in het onderzoeksrapport Ongekend onrecht dat de ouders extreem hard zijn aangepakt Een schadevergoedingsregeling is opgezet voor de gedupeerden. De ruim negenduizend ouders krijgen 30.000 euro compensatie, het is mogelijk dat nog meer mensen hierop recht blijken te hebben.
En verdere politieke gevolgen? Valt het kabinet?
Snel en Asscher zijn opgestapt, de vraag is: wie volgt? Het kabinet is al weken in overleg over een reactie op het vernietigende rapport van de onderzoekscommissie.
Hierin werd genoemd dat premier Mark Rutte en voormalige bewindspersonen in het vorige kabinet Lodewijk Asscher, Eric Wiebes en Frans Weekers de keiharde fraudeaanpak “mede geïnitieerd hebben”.
Onder meer GroenLinks, SP en PVV vinden dat deze conclusie alleen maar kan leiden tot het opstappen van het kabinet.
Rutte verwacht dat er vrijdag tijdens de ministerraad een knoop wordt doorgehakt. Tot nu toe is een officiële reactie uitgebleven, maar waarom is niet duidelijk. De premier zegt dat dat te maken heeft met dat er tijd wordt genomen om met een zorgvuldige reactie te komen. Volgens Nieuwsuur ziet hij aftreden niet zitten.
Hoelang gaat het duren voordat de problemen zijn opgelost?
Met het in het leven roepen van de schadevergoedingsregeling zijn de problemen verre van opgelost.
Tot verbazing van de gedupeerden gaat het Openbaar Ministerie (OM) namelijk niet over tot strafrechtelijk onderzoek tegen de Belastingdienst en zijn ambtenaren. De advocaten van meerdere ouders zijn inmiddels een zogeheten artikel 12-procedure gestart. Hiermee kan een rechter het OM afdwingen om alsnog onderzoek te starten.
“De ’80-20-benadering’ die de Belastingdienst in deze zaak hanteerde is voor mij de haak”, zegt advocaat Vasco Groeneveld, die zes ouders bijstaat. “Daarbij werd geaccepteerd dat bij de jacht op fraude 20 procent van de aangepakte mensen onschuldig kon zijn. Daardoor was dus sprake van opzet.”
Daarnaast is namens twintig gedupeerden ook aangifte gedaan tegen vijf (oud-)bewindslieden, onder wie de ministers Tamara van Ark (Medische Zorg), Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (Economische Zaken).
Asscher legt uit waarom hij zich terugtrekt als lijsttrekker
Zie ook: Kabinet opnieuw in crisisoverleg: valt Rutte III over de toeslagenaffaire?
Lees meer over: Politiek Toeslagenaffaire
AD 14.01.2021 Nu Lodewijk Asscher door zijn vertrek als PvdA-leider de hoogste politieke prijs betaalt, neemt ook de druk op premier Rutte toe. Een kabinetsval komt steeds dichterbij.
Zoals Asscher zijn knopen heeft geteld, zal ook premier Rutte dat doen. Het idee dat een oppositieleider zijn vertrek uit de politiek aankondigt als gevolg van de toeslagenaffaire en het kabinet tegelijkertijd blijft zitten, is moeilijk voorstelbaar.
Lees ook;
Asscher had als voormalig minister van Sociale Zaken weliswaar een rol in de toeslagenaffaire, maar hij was niet de enige, en bovendien zat hij al sinds 2017 niet meer in het kabinet. Volgens de parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag zijn ook tijdens Rutte III fouten gemaakt en ging de harde aanpak van ouders door. Pas in 2019 ging de knop om en werd de weg naar compensatie ingezet.
Daar komt bij dat latere kabinetten ook altijd verantwoordelijkheid dragen voor daden uit het verleden. In ons staatsbestel is het zo geregeld dat ministers en staatssecretarissen politiek aanspreekbaar zijn voor de wetgeving en het beleid van hun voorgangers. Het derde kabinet-Rutte is staatsrechtelijk dus ook verantwoordelijk voor het handelen van Asscher in Rutte II. Asscher zelf vindt bij nader inzien dat hij het veld moet ruimen en geeft daarmee tegelijkertijd een signaal aan het kabinet. Blijven zitten terwijl een Kamerlid wél zijn conclusies trekt, is lastig uitlegbaar.
Asscher betaalt hoogste prijs, Rutte niet
Daar komt bij dat de persoonlijke prijs die Asscher betaalt groter is dan voor Rutte, Wopke Hoekstra en andere kopstukken in het kabinet. Zij kunnen hun ontslag aanbieden bij de koning en daarna alsnog gewoon lijsttrekker worden, terwijl de Haagse carrière van Asscher nu voorbij is.
Regeringspartijen CDA, D66 en ChristenUnie hebben binnenskamers al laten doorschemeren dat het keiharde toeslagenrapport wat hen betreft niet zonder consequenties kan blijven. Voor premier Rutte is de gang naar de koning niet nodig, maar hij weet ook dat wanneer één partij de stekker uit de coalitie trekt, het kabinet klaar is.
Laatste zetje
Bovenal wil Rutte koste wat kost voorkomen dat zijn regeringsploeg tijdens het Kamerdebat van volgende week moet aftreden, doordat een motie van wantrouwen – die er zeker komt – met steun van één of meerdere leden van de coalitie wordt aangenomen. Die afgang wil hij zich besparen. En dus geeft Asscher hem nu misschien wel het laatste zetje naar de uitgang.
Ook een demissionair kabinet kán daadkrachtig optreden – mits de Kamer dat toestaat
AD 13.01.2021 Als het kabinet aftreedt om de toeslagenaffaire, zal de aanpak van de coronacrisis daar niet onder lijden, bezweert premier Rutte. Maar het is de vraag of hij die belofte kan waarmaken.
Op 10 februari 1933 liet kabinet-Ruijs de Beerenbrouck III een bom gooien op De Zeven Provinciën. Op het Nederlandse oorlogsschip was muiterij ontstaan. Het kabinet was toen al demissionair – één dag weliswaar. Op 9 februari had het nieuwe verkiezingen uitgeschreven.
Lees ook;
Parlementair historicus Bert van den Braak wil er maar mee zeggen dat ook demissionaire kabinetten toch heel daadkrachtig kunnen optreden, al kreeg Ruijs de Beerenbrouck nog op het nippertje steun van het parlement voor het neerslaan van de muiterij. ,,Ook het kabinet-Rutte III kan alles blijven doen wat nodig is, ook als het zou aftreden.”
Winkel
Ingewijden stellen dat het een kwestie van tijd is voor het voltallige kabinet opstapt vanwege de keiharde conclusies van een parlementaire commissie die onderzoek deed naar de toeslagenaffaire, waarbij duizenden ouders die kinderopvangtoeslag kregen ten onrechte werden aangemerkt als fraudeur. Als het kabinet stopt, wordt het demissionair. Dat is een staatsrechtelijke term die zoveel betekent als ‘ontslagen’. Formeel heeft een kabinet dan ontslag aangeboden aan de koning en past het – zolang er geen nieuw kabinet is geïnstalleerd – ‘op de winkel’.
Dat dit gebeurt in de volgens premier Mark Rutte grootste naoorlogse crisis hoeft volgens diezelfde premier Mark Rutte geen bezwaar te zijn. Het kabinet zal ‘mentaal missionair’ zijn als het om de aanpak van de coronacrisis gaat, beloofde hij bij de persconferentie van dinsdagavond.
Maar hij zei er wel iets bij: hij zei te verwachten dat de oppositie het demissionaire kabinet zou steunen in de corona-aanpak. Dat hoeft geen probleem te zijn, want die steun is er nu ook. Maar de Tweede Kamer – die het laatste woord blijft hebben over alles wat er besloten wordt – is onderling wél enorm verdeeld over aanpak van de coronacrisis. Het is onduidelijk of er voldoende steun blijft voor impopulaire maatregelen, zeker met de verkiezingen voor de deur. Zo wilde regeringspartij D66 in december nog de horeca versneld openen.
Het parlement kan niet meer dreigen het kabinet weg te sturen, want dat is al weg, aldus Parlementair historicus Bert van den Braak.
Hoogleraar staatsrecht Paul Bovend’Eert noemt Ruttes opmerkingen dan ook ‘een beetje flauwekul’. Want ook als het ontslag is aangeboden houdt het kabinet alle bevoegdheden van een regulier kabinet. Ministers kunnen met regelingen komen, het kabinet kan ook gewoon wetsvoorstellen indienen en daarvoor een meerderheid proberen te krijgen. ,,Na 17 maart zou het kabinet na de verkiezingen sowieso al demissionair worden. En dan is de coronacrisis óók niet voorbij en moet het kabinet gewoon alle lopende zaken behandelen.”
Als demissionair kabinet kan de ministersploeg dus grotendeels doorgaan op de huidige weg, vooral als het gaat om coronamaatregelen. Ook omdat er geen ruzie of crisis ten grondslag lag aan de breuk, is een meerderheid in de Tweede Kamer niet per definitie weg. Verder kan het bij specifieke onderwerpen steun vragen bij de oppositie.
Verzwakt
Maar de Tweede Kamer is dan mogelijk wél verzwakt, stelt Van den Braak. ,,Het parlement kan niet meer dreigen het kabinet weg te sturen, want dat is al weg.” Hooguit kan de Kamer individuele bewindslieden wegsturen, zoals in 1994 toen ministers Hirsch Ballin en Van Thijn opstapten vanwege de IRT-affaire terwijl het kabinet-Kok vanwege de verkiezingen al demissionair was.
Minister Ernst Hirsch Ballin die in mei 1994 tijdens een persconferentie zijn aftreden bekend maakte, terwijl het kabinet al demissionair was. © ANP
Een alternatief voor de demissionaire status zou een nieuw noodkabinet zijn, zoals het in twee dagen geformeerde kabinet-Balkenende III in 2006. Dat is zo kort voor de verkiezingen echter vreemd, vindt Bovend’Eert. ,,Het derde kabinet Balkenende moest een begroting maken en verkiezingen organiseren. Dat is nu niet aan de orde.”
Peiling
Bovend’Eert vindt het eventuele aftreden van het kabinet een symbolische maatregel, ook omdat de kans groot is dat kopstukken uit dit kabinet weer terugkeren in een volgend kabinet. ,,Mijn advies is: niet doen. Het is een loos gebaar.”
Uit een peiling van I&O Research bleek vandaag dat ook veel kiezers niet zitten te wachten op een kabinet dat opstapt vlak voor de verkiezingen. Ja, vindt 72 procent, er moeten consequenties getrokken worden uit de toeslagenaffaire. Maar slechts 8 procent van de kiezers wil dat het héle kabinet opstapt. Een kwart van de ondervraagden wil dat VVD’er Eric Wiebes en PvdA’er Lodewijk Asscher vertrekken. Die kans lijkt echter klein.
Mijn advies is: niet doen. Het is een loos gebaar, aldus Hoogleraar staatsrecht Paul Bovend’Eert.
Ook in het verleden keerden afgetreden bewindspersonen weer terug als minister in een volgend kabinet, weet Van den Braak, bijzonder hoogleraar parlementaire geschiedenis aan de Universiteit van Maastricht. ,,Minister Piet Hein Donner van Justitie trad in 2006 af vanwege de Schipholbrand en keerde vijf maanden later weer terug. Weliswaar op een ander departement.” Donner werd toen minister van Sociale Zaken.
Justitieminister Piet Hein Donner maakte in september 2006 in de Tweede Kamer bekend te zullen aftreden als minister van Justitie na vernietigende kritiek over de Schipholbrand in het rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid. © ANP/Evert-Jan Daniëls
Als het kabinet besluit níet zelf op te stappen, loopt het een risico om bij het Kamerdebat over het toeslagenrapport van volgende week alsnog met een motie van wantrouwen of afkeuring te worden weggestuurd door de Tweede Kamer. ,,Dat alternatief is niet aantrekkelijk”, stelt Van den Braak. ,,Dan is het kabinet net zo goed demissionair alleen moet het dan beschadigd de crisis te lijf.’’
Kabinet beslist vrijdag over aftreden of aanblijven
NOS 13.01.2021 Het kabinet spreekt vrijdag over politieke stappen na het vernietigende rapport over de toeslagenaffaire. De vier coalitiepartijen houden er rekening mee dat het kabinet opstapt vanwege het grote leed dat de slachtoffers is aangedaan, maar ze zijn het er onderling nog niet over eens, omdat ook de coronacrisis speelt. De kabinetsleden praten er over in de wekelijkse ministerraad. Tot die tijd blijft het spannend.
Gisteravond was er een extra ministerraad over het snoeiharde rapport van de parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag. De vraag of het kabinet moet aftreden, is volgens premier Rutte toen niet aan de orde gekomen. Het ging alleen over de inhoudelijke kant van de zaak: moet er meer schadeloosstelling komen en hoe moet voorkomen worden dat zoiets nog een keer gebeurt? Daar komt vrijdag een officiële kabinetsreactie over.
Niet één minister opofferen
In de ministerraad zal het op die dag ook over mogelijke politieke consequenties gaan. Volgens ingewijden zijn VVD, CDA, D66 en ChristenUnie het er in elk geval over eens dat de toeslagenaffaire te groot is om hier één minister voor op te offeren. Er is wel gespeculeerd dat minister Wiebes zou moeten opstappen, omdat hij als staatssecretaris van Financiën een grote rol heeft gespeeld. Maar dat ziet dus niemand zitten.
De coalitiepartijen zitten wat dat betreft op één lijn: het is óf het hele kabinet gaat door, óf het het hele kabinet treedt af. Verder is de race nog niet gelopen. Aan de ene kant zijn er partijen – en individuele coalitieleden – die vinden dat in deze coronacrisis een goed functionerend, missionair kabinet nodig is. Aan de andere kant is het onrecht in de kinderopvangtoeslagaffaire zo groot dat het politieke gevolgen zou moeten hebben.
De VVD van premier Rutte wil door. Op de persconferentie over de coronamaatregelen zei hij dat als het kabinet aftreedt en demissionair wordt, dat in ieder geval niet geldt voor het coronabeleid. “Daarop blijf je missionair, misschien niet officieel, maar wel mentaal.” De andere drie coalitiepartijen zien het corona-argument ook, maar vragen zich af of het kabinet nog wel kan aanblijven. Als een van de coalitiepartijen een vertrek noodzakelijk vindt, dan gebeurt het, hebben ingewijden al laten weten.
BEKIJK OOK;
Rutte: vraag over aftreden vanavond niet aan de orde geweest
NOS 13.01.2021 Het kabinet hakt aanstaande vrijdag de knoop door over de vraag of het aftreedt vanwege de toeslagenaffaire. Die vraag is vanavond in de ingelaste ministerraad niet aan de orde geweest.
Dat zei premier Rutte na afloop van de extra ministerraad. “Wij willen op een breed front reageren op het rapport van de parlementaire ondervragingscommissie. We zijn het vergaand eens. Mijn verwachting is dat we daar vrijdag uitkomen. Dan zal ook de politieke vraag aan de orde komen”, zei Rutte.
Aftreden of niet? Kabinet bespreekt pas vrijdag de politieke gevolgen toeslagenaffaire !!!
Alle ministers en staatssecretarissen kwamen vanavond bijeen om opnieuw te praten over het rapport, waaruit bleek dat de grondbeginselen van de rechtsstaat zijn overschreden door de uit de hand gelopen fraudejacht van de Belastingdienst.
Ingewijden meldden eerder dat Rutte voor het Kamerdebat van volgende week van de coalitiepartners wil weten of ze het kabinet nog steunen. Hijzelf vindt het ongewenst om af te treden nu het kabinet het zo druk heeft met de coronacrisis.
Uiterst onvoorspelbaar
“Inhoudelijk zijn ze het wel eens”, zegt politiek verslaggever Ron Fresen. “Maar nu de politieke vraag op tafel komt wordt het spannend. De uitkomst is uiterst onvoorspelbaar. Van Rutte hoeft aftreden niet, maar als een van de coalitiepartners het wel noodzakelijk vindt, gaat het gebeuren.”
Tijdens de persconferentie over de coronamaatregelen zei Rutte vanavond dat als het kabinet aftreedt en demissionair wordt, dat in ieder geval niet geldt voor het coronabeleid. “Daarop blijf je missionair, misschien niet officieel, maar wel mentaal.”
Gedupeerden van de toeslagenaffaire riepen vandaag in een videoboodschap op om af te treden. Volgens Rutte is die boodschap aangekomen en willen hij en staatssecretaris Van Huffelen van Financiën ook verder in gesprek met de gedupeerden over de nasleep van het rapport.
BEKIJK OOK;
- Wiebes: niet speculeren over val kabinet, eerst iets doen voor slachtoffers
- Rutte vindt dat kabinet, ondanks toeslagenaffaire, kan aanblijven
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/019f365e-5529-11eb-b163-02d1dbdc35d1.jpg)
Kabinet hakt knoop over eigen positie nog niet door
Telegraaf 13.01.2021 Het kabinet heeft nog geen ei gelegd over de politieke gevolgen van de toeslagenaffaire. Premier Rutte stelt dat daar dinsdagavond in een speciaal belegde ministerraad niet eens over is gesproken.
Volgens Rutte heeft het kabinet dinsdagavond een ’goede vergadering’ gehad, waarin het alleen over de inhoud van het rapport over de toeslagenaffaire is gegaan. Daar wil het kabinet vrijdag ’over een breed front’ op reageren. „Hoe voorkom je dit soort verschrikkelijke zaken? En hoe voorkom je dat er geen twijfel is dat de informatie die naar de Tweede Kamer en journalisten gaat ruimhartig is”, zijn de vragen die in die reactie beantwoord worden.
Vrijdag verwacht Rutte daar een knoop over te kunnen doorhakken. „We zijn het echt vergaand eens.” Maar de vraag over de politieke gevolgen blijft een hete aardappel. „Daar hebben we het niet over gehad”, zegt Rutte dinsdagavond. „Dat zal vrijdag ook spelen. Daarover kan ik pas berichten als we die discussie gehad hebben.”
BEKIJK MEER VAN; overheid overheidsbeleid belastingen Mark Rutte Den Haag Tweede Kamer der Staten-Generaal
Kabinet valt (nog) niet: vrijdag meer over politieke gevolgen toeslagenaffaire
RTL 13.01.2021 De extra ministerraad over de toeslagenaffaire is afgerond. Premier Mark Rutte spreekt van ‘een goede vergadering’ en zegt dat het kabinet het vergaand eens is. Zoals verwacht volgt vrijdag pas het antwoord op de vraag over politieke consequenties.
Het kabinet kwam gisteravond bijeen om te praten over het snoeiharde rapport over het beleid van de afgelopen kabinetten in de toeslagenaffaire. Volgens Rutte is gesproken over de kabinetsreactie op het ‘zeer ernstige rapport van de parlementaire onderzoekscommissie’.
Daarbij kwam een aantal onderwerpen aan bod. “Hoe voorkom je dit soort verschrikkelijke zaken? Hoe zorg je dat informatie naar journalisten en de Kamer gaat, dat er geen twijfel is dat dat zo ruimhartig mogelijk gebeurt”.
Wester: ‘Als kabinet aftreedt, heeft dat geen invloed op aanpak coronacrisis’
Aftreden? Nog niet ter sprake
Rutte verwacht ‘gezien de discussie vanavond, dat we er vrijdag uitkomen. We zijn het vergaand eens’. Over de politieke gevolgen, met als ultieme consequentie het aftreden van het kabinet, ging het volgens de premier niet. “Dat zal vrijdag ook spelen, daar kan ik u pas over berichten als we die discussie hebben gehad.”
Gisteren riepen die gedupeerde ouders het kabinet op om af te treden.
Wat de uitkomst van het overleg over de politieke gevolgen ook zal zijn, Rutte denkt dat het geen gevolgen zal hebben voor de aanpak van de coronacrisis.
Tijdens de persconferentie, eerder op de avond, zei Rutte ook al dat het kabinet, zelfs als het zou moeten aftreden, op volle kracht besluiten blijft nemen. Volgens Rutte heeft het land dat ook nodig.
Zware coronabesluiten
Hij zegt dat het belangrijk is dat het kabinet bevoegd blijft om zware coronabesluiten te nemen. “Als het niet formeel is, dan tenminste mentaal. Op corona ben je altijd missionair. Dat is staatsrechtelijk misschien een formaliteit.”
Dossier Toeslagenaffaire
Het blootleggen van de misstanden bij de Belastingdienst in de Toeslagenaffaire, is terug te lezen in de artikelen en video’s die RTL Nieuws hierover heeft gepubliceerd. Bekijk het hele dossier.
RTL Nieuws; Mark Rutte Eric Wiebes Sigrid Kaag Tamara van Ark Wopke Hoekstra Belastingdienst Toeslagenaffaire Belastingdienst Kinderopvangtoeslag Toeslagenwet
Kabinet praat vrijdag over politieke gevolgen toeslagenaffaire
NU 13.01.2021 Het kabinet heeft dinsdagavond na urenlang overleg nog geen beslissing genomen over eventuele politieke gevolgen naar aanleiding van de toeslagenaffaire. Premier Mark Rutte verwacht dat het kabinet er vrijdag tijdens de ministerraad een knoop doorhakt over de politieke consequenties.
Het kabinet overlegt al weken over het vernietigende rapport Ongekend onrecht, over de misstanden bij de overheid rondom de kinderopvangtoeslag.
Rutte liet weten dat hij dan ook verwacht met een reactie te komen. Dat hier al weken overheen gaan, komt volgens Rutte doordat het kabinet de tijd wil nemen voor alle vraagstukken uit het rapport. Volgens de premier is het kabinet er wel al in grote lijnen uit wat de concrete voorstellen zullen zijn om te voorkomen dat een dergelijk schandaal opnieuw plaatsvindt.
Dinsdagavond tijdens de extra ingelaste ministerraad is echter niet gesproken over de politieke gevolgen van de toeslagenaffaire. Die vraag komt vrijdag wel aan de orde.
Ouders onterecht aangemerkt als fraudeur
Vorige maand kwam de parlementaire commissie die onderzoek deed naar de toeslagenaffaire tot de snoeiharde conclusie dat duizenden ouders ongekend onrecht is aangedaan. De grondbeginselen van de rechtsstaat zijn geschonden, luidt het vernietigende oordeel.
Jarenlang heeft de Belastingdienst duizenden ouders onterecht als fraudeur aangemerkt waarna velen in zware financiële problemen kwamen, maar wat ook tot gevolg had dat relaties stukliepen en mensen hun huis werden uitgezet. Bij de fraudeaanpak maakte de fiscus zich schuldig aan etnisch profileren door ouders met een dubbele nationaliteit strenger te controleren.
Voor een deel van de gedupeerde ouders is het kraakhelder: dit kabinet moet opstappen, zo lieten zij dinsdag in een ingezonden stuk in Trouw weten. Zij hebben er geen vertrouwen in dat het kabinet-Rutte de ellende waar zij al jaren in verkeren gaat herstellen.
Verschillende partijen in de Kamer hebben het kabinet al opgeroepen het ontslag aan de koning aan te bieden. Onder meer PVV, SP en GroenLinks vinden dat het schandaal dusdanig ernstig is dat opstappen het enige juiste signaal is.
Zie ook: Kabinet opnieuw in crisisoverleg: valt Rutte III over de toeslagenaffaire?
Lees meer over: Politiek Toeslagenaffaire
Kabinet bijeen voor overleg toeslagenaffaire: ‘Werken aan oplossing’
RTL 12.01.2021 Het kabinet is vanavond bijeen om te praten over het snoeiharde rapport over het beleid van de afgelopen kabinetten in de toeslagenaffaire. Het is waarschijnlijk dat het kabinet de ultieme vraag over de politieke consequenties pas vrijdag zal beantwoorden.
In het rapport Ongekend Onrecht van de commissie-Van Dam wordt gehakt gemaakt van het beleid van de afgelopen kabinetten, waarin duizenden ouders onterecht werden beschuldigd van fraude met kinderopvangtoeslag. Zij moesten duizenden euro’s terugbetalen en kwamen daardoor in grote financiële problemen. Tot op de dag van vandaag.
Dossier Toeslagenaffaire
Het blootleggen van de misstanden bij de Belastingdienst in de Toeslagenaffaire, is terug te lezen in de artikelen en video’s die RTL Nieuws hierover heeft gepubliceerd. Bekijk het hele dossier.
Het kabinet sprak al eerder over het rapport. In december werd bekendgemaakt dat alle ouders 30.000 euro als tegemoetkoming zouden krijgen. Vandaag en vrijdag komt het kabinet bijeen om verder te praten over de inhoudelijke reactie op dat rapport.
Geen taboes
Minister Tamara van Ark zei vanavond bij binnenkomst ‘dat elke vraag op tafel ligt, maar we beginnen met de inhoud’. Minister Kaag zei dat eerst inhoudelijke stappen gezet moeten worden en ‘aan een oplossing moet worden gewerkt’.
“Ik heb geen taboes, maar opstappen is niet logisch”, zei minister Wiebes vanavond. Minister Hoekstra zei vanmiddag op RTL Z dat het kabinet ‘alle opties onder ogen moet zien, ook aftreden’.
Coronabesluiten nemen
Premier Rutte zei tijdens de persconferentie aan het begin van de avond dat het kabinet op volle kracht besluiten blijft nemen, ook als het zou aftreden om de toeslagenaffaire. Volgens Rutte heeft het land dat ook nodig.
Hij zegt dat het belangrijk is dat het kabinet bevoegd blijft om zware coronabesluiten te nemen. “Als het niet formeel is, dan tenminste mentaal. Op corona ben je altijd missionair. Dat is staatsrechtelijk misschien een formaliteit.”
Wester: ‘Als kabinet aftreedt, heeft dat geen invloed op aanpak coronacrisis’
RTL Nieuws; Mark Rutte Eric Wiebes Sigrid Kaag Tamara van Ark Wopke Hoekstra Belastingdienst Toeslagenaffaire Belastingdienst Kinderopvangtoeslag Toeslagenwet
Kabinetsval met de dag waarschijnlijker
AD 12.01.2021 De kabinetsreactie op het keiharde toeslagenrapport zorgt voor een crisissfeer in Den Haag. Coalitiepartijen hinten steeds nadrukkelijker op een kabinetsval. Maar de aarzeling om tijdens een ongekende crisis de stekker uit het kabinet te trekken is groot.
De kans dat het kabinet opstapt lijkt in de aanloop naar de extra ministerraad van vanavond eerder toegenomen dan afgenomen. Om half negen kwam het kabinet bijeen op het ministerie van Algemene Zaken. De hele dag heerste er in Den Haag een zenuwachtige sfeer. Kamerleden die normaal graag een boekje opendoen, zwijgen nu.
Lees ook;
De spindoctors en parlementariërs die toch wat zeggen, wijzen vooral naar de andere fracties: waarom die andere partij wel eens zou kunnen breken. Het leidt de aandacht af en maskeert de verlegenheid met de eigen positie.
Bloeddorst
De VVD van Mark Rutte vindt dat het kabinet kan blijven zitten. Maar de liberalen vinden CDA, D66 en ChristenUnie tegenover zich, die in meer of mindere mate hebben laten doorschemeren dat het bikkelharde rapport over de toeslagenaffaire niet zonder politieke consequenties kan blijven. De optie om alleen minister Eric Wiebes te offeren als voormalig politieke baas van de Belastingdienst wordt door bijna niemand als afdoende antwoord gezien. De politieke bloeddorst is groter.
,,Dat het hele kabinet opstapt is gewoon een optie”, stelt een regeringsbron. En daarbij spelen ook andere motieven mee dan alleen staatsrechtelijke. De verkiezingen komen eraan en verschillende fracties in zowel oppositie als coalitie ruiken de kansen van een kabinetsval. Die schaadt het aangezicht van de populaire minister-president Mark Rutte, die in de opiniepeilingen op eenzame hoogte staat.
Maar tegelijkertijd is de angst voor een mislukking groot. Wie durft ruim zestig dagen voor de verkiezingen middenin een pandemie de stekker uit een kabinet te trekken waarvan de corona-aanpak op waardering kan rekenen? Partijen die de trekker over willen halen zijn er beducht voor dat het schot in hun gezicht ontploft.
Paniek
De ervaren Rutte ruikt deze angst als geen ander. Het is de reden waarom hij vrijdag in de ministerraad, een dag of vijf voor het debat, hom of kuit wil hebben. Rutte wil van zijn collega-lijsttrekkers Wopke Hoekstra (CDA) en Sigrid Kaag (D66) en van vicepremier Carola Schouten (ChristenUnie) weten of hun partijgenoten in de Tweede Kamer vinden of het kabinet door kan of niet. Want al bij één dissident in eigen gelederen kan het kabinet het wel schudden als er een motie van wantrouwen komt. En dat die komt, is zeker.
,,Pure paniek van Rutte,’’ zegt een sleutelspeler in de coalitie. ,,Het enige wat de VVD wil is Rutte in het zadel houden.’’ Maar wat als volgende week na het Kamerdebat 75 zetels voor de coalitie stemmen? ,,Dan wordt het wel heel dunnetjes om nog door te gaan.’’
Toeslagenaffaire leidt tot hoogspanning in coalitie, extra kabinetsberaad aan de gang
NOS 12.01.2021 Is het verstandig om, midden in de coronacrisis, de stekker uit het kabinet te trekken? Die vraag ligt op dit moment op tafel tijdens een ingelaste ministerraad. De ministers praten opnieuw over een reactie op het vernietigende rapport dat vorige maand uitkwam over de toeslagenaffaire. Ingewijden verwachten dat het nachtwerk wordt.
Het is de bedoeling dat het kabinet aanstaande vrijdag, na de reguliere ministerraad, met een definitief standpunt komt. En dan staat er volgende week ook nog een Kamerdebat gepland over de kwestie.
Alle coalitiepartijen zijn het erover eens dat de conclusies van de parlementaire ondervragingscommissie spijkerhard zijn en dat de vraag gesteld moet worden of het kabinet nog wel door kan blijven regeren na de constatering dat de grondbeginselen van de rechtsstaat zijn overtreden.
Ook de VVD, de partij van premier Rutte, vindt dat een terechte vraag. En het antwoord van de liberalen is ja, het kabinet moet verder. Vooral vanwege die andere crisis waar het land in zit: de coronapandemie. Een demissionair kabinet kan veel moeilijker de noodzakelijke maatregelen nemen om het virus in te dammen, zo is de redenering.
Kaarten voor de borst
Hoe de andere coalitiepartijen erover denken, is niet helemaal duidelijk. Naar verluidt wil premier Rutte eigenlijk alleen in debat met de Kamer als hij zich volmondige gesteund weet door CDA, D66 en ChristenUnie. Maar die houden hun kaarten voorlopig tegen de borst.
Ingewijden denken dat Rutte vooral duidelijkheid wil hebben van CDA-leider Wopke Hoekstra. In die partij zou het risico op dissidenten het grootst zijn. Daarbij wordt vooral gedacht aan Kamerlid Pieter Omtzigt, die de affaire mede aanslingerde, en Chris van Dam, de voorzitter van de parlementaire ondervragingscommissie.
Volgens politiek verslaggever Ron Fresen is de uitkomst van de extra ministerraad van vanavond ongewis. “Over een inhoudelijke reactie, en steun voor de gedupeerden, zijn ze het wel eens. Maar op enig moment komt die politieke vraag op tafel te liggen.” Fresen denkt dat de coronacrisis bij het beantwoorden van die vraag een belangrijke rol speelt.
Motie van wantrouwen
Ondertussen slijpt de oppositie in de Tweede Kamer de messen. GroenLinks-leider Jesse Klaver kondigde zondag al een motie van wantrouwen aan als Rutte III niet de eer aan zichzelf houdt. Zoals het er nu naar uitziet, kan zo’n motie op brede steun rekenen.
De PvdA is er nog niet uit, maar overweegt Klaver te steunen, al was partijleider Lodewijk Asscher als minister van Sociale Zaken medeverantwoordelijk voor de keiharde aanpak door de fiscus van mensen die van fraude met de kinderopvangtoeslag werden verdacht.
Pijnlijk voor Rutte is dat zelfs de gezagsgetrouwe SGP vindt dat er politieke consequenties moeten komen na de affaire. Partijleider Kees van der Staaij kan zich goed voorstellen dat het kabinet hierom aftreedt.
Dat zou ertoe kunnen leiden dat de voltallige oppositie vindt dat het kabinet zijn biezen moet pakken en alleen de coalitiepartijen hun steun uitspreken. Kenners houden er rekening mee dat dat voor premier Rutte toch niet genoeg zal zijn om tot de verkiezingen van 17 maart aan te blijven.
BEKIJK OOK;
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/b6fe02ac-54d7-11eb-9224-0255c322e81b.jpg)
Wiebes: ’Nu beginnen aan nieuw toeslagensysteem’
Telegraaf 12.01.2021 Minister Eric Wiebes (Economische Zaken) vindt dat het kabinet nu al stappen moet ondernemen richting een ander toeslagensysteem. „Tussen 2005 en 2020 hebben we niet gezien wat er gebeurde en dat is de Nederlandse samenleving onwaardig.”
Er wordt druk gespeculeerd over een eventuele val van het kabinet, maar daar wil de minister niks over zeggen. „Vrijdag komen we met meer informatie.”
Wel vindt de VVD-bewindsman dat er nu al stappen moeten worden ondernomen om tot een nieuw systeem te komen voor de toeslagen. De slachtoffers moeten volgens hem bovendien zo snel mogelijk worden gecompenseerd. „We moeten allereerst iets voor die mensen doen en zorgen dat het niet nog een keer gebeurt.” Ook vindt de bewindsman dat de informatiepositie van de Kamer en van de burger beter moet. „Dat zoiets jarenlang heeft kunnen doorwoekeren in zulke diensten, is vreselijk.”
Vanochtend maakten twintig gedupeerden van de toeslagenaffaire bekend aangifte te doen tegen vijf betrokken ministers en staatssecretarissen, onder wie Wiebes en PvdA-leider Lodewijk Asscher die voorheen de minister van Sociale Zaken was.
BEKIJK MEER VAN; overheidsbeleid overheid Eric Wiebes Economische Zaken
Wiebes: niet speculeren over val kabinet, eerst iets doen voor slachtoffers
NOS 12.01.2021 Minister Wiebes denkt niet dat zijn aftreden of de val van het kabinet de slachtoffers van de affaire met de kinderopvangtoeslag helpt. “Ik ben minder van de Haagse symboliek”, zegt hij. “Ik ga af op het rapport van de parlementaire ondervragingscommissie en dat zegt: ga nou met voorrang iets voor die mensen doen.”
Wiebes vindt de hele toeslagenaffaire “echt verschrikkelijk”. “Hier is iets heel erg mis gegaan. Tussen ongeveer 2005 en 2020 hebben we niet gezien wat hier gebeurde en dat is natuurlijk de Nederlandse samenleving onwaardig. Echt, ik ben daar heel verdrietig over.”
Nu iets doen
Vanavond heeft het kabinet een extra ministerraad over het rapport van de commissie. Over een voortijdig vertrek van het kabinet wil Wiebes niet speculeren. Hij heeft er wel over nagedacht of hijzelf als oud-staatssecretaris van Financiën zou moeten opstappen. “Ik denk altijd overal over na en ik zit er heel open in”, zegt hij. Maar hij vindt het belangrijker dat er nu iets wordt gedaan voor mensen die nog altijd grote problemen hebben.
Wiebes vindt dat er niet moet worden gewacht op een volgend kabinet voor er wordt nagedacht over een nieuw toeslagenstelsel. Daar moet wat hem betreft nu al mee begonnen worden. “We moeten zorgen dat dit niet nog een keer gebeurt.”
BEKIJK OOK;
Kabinet opnieuw in crisisoverleg: valt Rutte III over de toeslagenaffaire?
NU 12.01.2021 Valt het kabinet over de kinderopvangtoeslagaffaire of niet? Lang leek het erop dat het een kwestie van tijd zou zijn voor het kabinet-Rutte III over het schandaal zou vallen, maar ook een maand na het verschijnen van het vernietigende onderzoeksrapport naar de kwestie is er nog geen besluit gevallen. Dinsdagavond na de coronapersconferentie wordt in een extra ministerraad verder gepraat.
Het kabinet overlegt al weken over een reactie op Ongekend onrecht, het vernietigende rapport over de kinderopvangtoeslagaffaire. Waarom een kabinetsreactie zo lang op zich laat wachten, is niet duidelijk. Volgens premier Mark Rutte heeft het ermee te maken dat het tijd kost om tot een zorgvuldige reactie te komen.
Ook vindt hij zichzelf de aangewezen persoon om de gedupeerde ouders “zo snel mogelijk” te helpen. Volgens actualiteitenprogramma Nieuwsuur ziet de premier aftreden niet zitten, omdat dat dan eerder had gemoeten.
Of de coalitiepartijen CDA, D66 en ChristenUnie daar net zo over denken, is nog niet duidelijk. Fractievoorzitter Pieter Heerma van het CDA legde de bal dinsdag desgevraagd bij het kabinet, dat aan zet zou zijn. CU-Kamerlid Joël Voordewind zei eerder al dat de geloofwaardigheid van Rutte III ter discussie staat.
Commissie oordeelt keihard over falen rechtsstaat
Een parlementaire commissie kwam een maand geleden in het onderzoek tot de conclusie dat de rechtsstaat heeft gefaald in de bescherming van burgers tegen de onrechtmatige fraudejacht van de Belastingdienst. Bij de fraudeaanpak maakte de fiscus zich schuldig aan etnisch profileren door ouders met een dubbele nationaliteit strenger te controleren.
Volgens de commissie zijn premier Rutte en voormalige bewindspersonen in het vorige kabinet Lodewijk Asscher en Eric Wiebes medeverantwoordelijk voor de fraudejacht. Zelfs de rechterlijke macht had een rol in het onrecht dat tienduizenden onschuldige ouders is aangedaan door te lang aan de zijde van de Belastingdienst te blijven staan.
Verschillende partijen in de Kamer hebben het kabinet al opgeroepen het ontslag aan de koning aan te bieden. Onder meer PVV, SP en GroenLinks vinden het schandaal dusdanig ernstig dat de hele kabinetsploeg zou moeten opstappen.
Voor de PvdA ligt de zaak gecompliceerder, omdat Asscher – een van de hoofdrolspelers in het schandaal – nu de partijleider is. Hij maakte excuses voor zijn rol, maar vertrok niet.
De SGP heeft nadrukkelijk de vertrouwensvraag op tafel gelegd.
Gedupeerde ouders hebben geen vertrouwen in kabinet
Voor een deel van de gedupeerde ouders is het kraakhelder: dit kabinet moet opstappen, zo lieten zij in een ingezonden stuk in Trouw weten. Zij hebben er geen vertrouwen in dat de ploeg van Rutte de ellende waar zij al jaren in verkeren gaat herstellen.
Dinsdag werd ook bekend dat een deel van de ouders niet op de politiek zal wachten en aangifte heeft gedaan tegen vijf (oud-)bewindslieden, onder wie Tamara van Ark (voorheen staatssecretaris van Sociale Zaken), minister Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (voorheen staatssecretaris van Financiën).
Volgens de advocaat van de ouders hebben deze bewindslieden zich schuldig gemaakt aan ambtsmisdrijven.
Gedupeerden toeslagenaffaire doen aangifte tegen bewindslieden
NOS 12.01.2021 Advocaat Vasco Groeneveld heeft aangifte gedaan tegen vijf (oud-)bewindslieden vanwege hun rol in de kinderopvangtoeslagaffaire. Zij hebben zich volgens Groeneveld schuldig gemaakt aan een ambtsmisdrijf en nalatigheid. De advocaat zegt namens twintig gedupeerden te spreken.
De aangifte is gericht tegen de huidige ministers Van Ark (Medische Zorg), Hoekstra (Financiën) en Wiebes (Economische Zaken) en tegen de afgetreden staatssecretaris Snel (Financiën) en oud-minister Asscher van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.
De aangifte is gedaan bij de procureur-generaal van de Hoge Raad, omdat het om (voormalige) bewindslieden gaat.
Geen fair play
Volgens Groeneveld waren de bewindslieden op de hoogte dat er onregelmatigheden waren of hadden ze dat kunnen weten. Doordat er vervolgens niet werd ingegrepen, valt hen grove schuld te verwijten, zegt hij op NPO Radio 1. “De rechtstaat heeft op z’n grondvesten gedaverd.”
In de kinderopvangtoeslagaffaire zijn veel ouders in de problemen gekomen doordat zij door de Belastingdienst ten onrechte als fraudeur werden behandeld, toeslagen moesten terugbetalen én werden beboet. Soms liepen de bedragen op tot tienduizenden euro’s.
Een aantal beginselen van “behoorlijk bestuur” zijn nagelaten, stelt Groeneveld. Zo zou er geen sprake van fair play, wat inhoudt dat de overheid niet vooringenomen mag zijn, en zorgvuldigheid. Daardoor kon de Belastingdienst zich schuldig maken aan knevelarij, beroepsmatige discriminatie, het schenden van artikel 1 van de Grondwet (“iedere Nederlander is gelijk”) en het Internationaal verdrag inzake de rechten van het kind.
Vorige week maakte het Openbaar Ministerie bekend geen strafrechtelijk onderzoek in te stellen naar de rol van de Belastingdienst en zijn ambtenaren in de toeslagenaffaire. Zes gedupeerde ouders willen het OM alsnog dwingen daartoe over te gaan. Ook bij die zaak is advocaat Groeneveld betrokken.
Het is moeilijk te zeggen of de procedure kans maakt, zegt Groeneveld, omdat er geen succesvolle precedenten bekend zijn. Voor de gedupeerde ouders is het belangrijk om duidelijk te stellen wat de norm is, aldus de advocaat. “Die norm is dusdanig geschonden, dat er met een strafrechtelijke bril naar gekeken moet worden.”
Geen aftreden
Vorige maand oordeelde de parlementaire ondervragingscommissie dat veel gedupeerde ouders een “ongekend onrecht” is aangedaan. Bij de uitvoering van de kinderopvangtoeslagen zijn grondbeginselen van de rechtsstaat geschonden.
Het kabinet beraadt zich deze week op eventuele politieke consequenties van het snoeiharde rapport. Premier Rutte vindt opstappen geen logische optie, omdat het een hoog symbolische waarde zou hebben, meldde Nieuwsuur gisteren.
BEKIJK OOK;
Gedupeerden doen aangifte tegen vijf (oud-)bewindslieden in toeslagenaffaire
NU 12.01.2021 Advocaat Vasco Groeneveld heeft dinsdag namens twintig gedupeerden in de kindertoeslagaffaire aangifte gedaan tegen vijf (oud-)bewindslieden, onder wie de ministers Tamara van Ark (Medische Zorg), Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (Economische Zaken). Volgens Groeneveld hebben zij zich schuldig gemaakt aan een ambtsmisdrijf.
Naast de drie ministers heeft de raadsman Menno Snel, voormalig staatssecretaris van Financiën, en Lodewijk Asscher (voorheen minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid) in de aangifte betrokken.
De aangifte is gedaan bij de procureur-generaal van de Hoge Raad, omdat het om (oud-)bewindslieden gaat.
De advocaat stelt dat de (oud-)bewindslieden strafrechtelijk verwijtbaar hebben gehandeld, door na te laten wettelijke bepalingen uit te voeren, terwijl dat tot hun taak behoorde. Het gaat daarbij om een aantal beginselen van “behoorlijk bestuur”, waaronder het fair play-beginsel en het zorgvuldigheidsbeginsel.
Het vernietigende parlementaire rapport dat over de affaire is uitgebracht, vormt een belangrijke basis voor de aangifte. Volgens Groeneveld blijkt uit het rapport dat de betrokken (oud-)bewindslieden over “zodanig verontrustende informatie” beschikten dat zij hadden moeten ingrijpen.
“Zeker vanaf het verschijnen van het kritische rapport van de Nationale Ombudsman, onder de titel Geen powerplay maar fair play, in augustus 2017, stond het sein op rood”, zegt Groeneveld. Maar ook eerder waren er al belangrijke signalen, stelt hij, maar ging het onrechtmatig invorderen door de Belastingdienst tot in elk geval eind 2019 door.
OM doet geen strafrechtelijk onderzoek
Vorige week werd bekend dat het Openbaar Ministerie (OM) heeft besloten geen strafrechtelijk onderzoek in te stellen naar de Belastingdienst en zijn ambtenaren. Er werd toen gekeken naar zogeheten knevelarij en beroepsmatige discriminatie.
Diverse advocaten zijn namens gedupeerden daarom een artikel 12-procedure begonnen. Hiermee kan via een rechter alsnog vervolging worden afgedwongen.
Rutte over toeslagenaffaire: ‘Bal die richting ravijn rolde’
Lees meer over: Politiek Toeslagenaffaire
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/0cc30612-54c2-11eb-9d38-02d2fb1aa1d7.JPG)
Aangifte tegen vijf (oud-)bewindslieden in toeslagenaffaire
Telegraaf 12.01.2021 Twintig gedupeerden in de kindertoeslagaffaire hebben aangifte gedaan tegen vijf (oud-)bewindslieden, onder wie de ministers Tamara van Ark (Medische Zorg), Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (Economische Zaken). Volgens de advocaat van de gedupeerden hebben zij zich schuldig gemaakt aan een ambtsmisdrijf.
Naast de drie ministers heeft de raadsman Menno Snel, voormalig staatssecretaris van Financiën, en Lodewijk Asscher (voorheen minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid) in de aangifte betrokken. De aangifte is gedaan bij de procureur-generaal van de Hoge Raad, omdat het om (oud-)bewindslieden gaat.
De advocaat stelt dat de (oud-)bewindslieden strafrechtelijk verwijtbaar hebben gehandeld, door na te laten wettelijke bepalingen uit te voeren, terwijl dat tot hun taak behoorde. Het gaat daarbij om een aantal beginselen van „behoorlijk bestuur”, waaronder het fair play-beginsel en het zorgvuldigheidsbeginsel.
BEKIJK MEER VAN; Financiën
Gedupeerden toeslagenaffaire doen aangifte tegen bewindslieden
NOS 12.01.2021 Advocaat Vasco Groeneveld heeft aangifte gedaan tegen vijf (oud-)bewindslieden vanwege hun rol in de kinderopvangtoeslagaffaire. Zij hebben zich volgens Groeneveld schuldig gemaakt aan een ambtsmisdrijf en nalatigheid. De advocaat zegt namens twintig gedupeerden te spreken.
De aangifte is gericht tegen de huidige ministers Van Ark (Medische Zorg), Hoekstra (Financiën) en Wiebes (Economische Zaken) en tegen de afgetreden staatssecretaris Snel (Financiën) en oud-minister Asscher van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.
De aangifte is gedaan bij de procureur-generaal van de Hoge Raad, omdat het om (voormalige) bewindslieden gaat.
Geen fair play
Volgens Groeneveld waren de bewindslieden op de hoogte dat er onregelmatigheden waren of hadden ze dat kunnen weten. Doordat er vervolgens niet werd ingegrepen, valt hen grove schuld te verwijten, zegt hij op NPO Radio 1. “De rechtstaat heeft op z’n grondvesten gedaverd.”
In de kinderopvangtoeslagaffaire zijn veel ouders in de problemen gekomen doordat zij door de Belastingdienst ten onrechte als fraudeur werden behandeld, toeslagen moesten terugbetalen én werden beboet. Soms liepen de bedragen op tot tienduizenden euro’s.
Een aantal beginselen van “behoorlijk bestuur” zijn nagelaten, stelt Groeneveld. Zo zou er geen sprake van fair play, wat inhoudt dat de overheid niet vooringenomen mag zijn, en zorgvuldigheid. Daardoor kon de Belastingdienst zich schuldig maken aan knevelarij, beroepsmatige discriminatie, het schenden van artikel 1 van de Grondwet (“iedere Nederlander is gelijk”) en het Internationaal verdrag inzake de rechten van het kind.
Vorige week maakte het Openbaar Ministerie bekend geen strafrechtelijk onderzoek in te stellen naar de rol van de Belastingdienst en zijn ambtenaren in de toeslagenaffaire. Zes gedupeerde ouders willen het OM alsnog dwingen daartoe over te gaan. Ook bij die zaak is advocaat Groeneveld betrokken.
Het is moeilijk te zeggen of de procedure kans maakt, zegt Groeneveld, omdat er geen succesvolle precedenten bekend zijn. Voor de gedupeerde ouders is het belangrijk om duidelijk te stellen wat de norm is, aldus de advocaat. “Die norm is dusdanig geschonden, dat er met een strafrechtelijke bril naar gekeken moet worden.”
Geen aftreden
Vorige maand oordeelde de parlementaire ondervragingscommissie dat veel gedupeerde ouders een “ongekend onrecht” is aangedaan. Bij de uitvoering van de kinderopvangtoeslagen zijn grondbeginselen van de rechtsstaat geschonden.
Het kabinet beraadt zich deze week op eventuele politieke consequenties van het snoeiharde rapport. Premier Rutte vindt opstappen geen logische optie, omdat het een hoog symbolische waarde zou hebben, meldde Nieuwsuur gisteren.
BEKIJK OOK;
Aangifte tegen vijf (oud-)bewindslieden in toeslagenaffaire: ‘Schuldig aan ambtsmisdrijf’
AD 12.01.2021 Een advocaat heeft vandaag namens twintig gedupeerden in de kindertoeslagaffaire aangifte gedaan tegen vijf (oud-)bewindslieden, onder wie de ministers Tamara van Ark (Medische Zorg), Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (Economische Zaken). Zij hebben zich schuldig gemaakt aan een ambtsmisdrijf, stelt advocaat Vasco Groeneveld.
Naast de drie ministers heeft de raadsman Menno Snel, voormalig staatssecretaris van Financiën, en Lodewijk Asscher (voorheen minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid) in de aangifte betrokken. De aangifte is gedaan bij de procureur-generaal van de Hoge Raad, omdat het om (oud-)bewindslieden gaat.
Lees ook;
De advocaat stelt dat de (oud-)bewindslieden strafrechtelijk verwijtbaar hebben gehandeld, door na te laten wettelijke bepalingen uit te voeren, terwijl dat tot hun taak behoorde. Het gaat daarbij om een aantal beginselen van behoorlijk bestuur, waaronder het fair play-beginsel en het zorgvuldigheidsbeginsel.
De bewindslieden hadden volgens de raadsman moeten voorkomen dat de Belastingdienst zich schuldig maakte aan zogeheten knevelarij en beroepsmatige discriminatie. Ook zijn artikel 1 van de Grondwet, het gelijkheidsbeginsel, en het Internationaal verdrag inzake de rechten van het kind volgens hem geschonden.
Wopke Hoekstra bij het verhoor. © EPA
Verontrustende informatie
Het vernietigende parlementaire rapport dat over de affaire is uitgebracht, vormt een belangrijke basis voor de aangifte. Volgens Groeneveld blijkt uit het rapport dat de betrokken (oud-)bewindslieden over zodanig verontrustende informatie beschikten dat zij hadden moeten ingrijpen.
,,Zeker vanaf het verschijnen van het kritische rapport van de Nationale Ombudsman, onder de titel Geen powerplay maar fair play, in augustus 2017, stond het sein op rood”, zegt Groeneveld. Maar ook eerder waren er al belangrijke signalen en toch ging het onrechtmatig invorderen door de Belastingdienst tot in elk geval eind 2019 door, stelt de advocaat.
,,De bittere gevolgen voor deze groep slachtoffers klinken maar al te bekend: armoede, depressie, relatiebreuk, dakloosheid en een diep wantrouwen naar de overheid”, zegt hij. Strafrechtelijke vervolging is geboden, vindt de raadsman, wegens de ernstige inbreuk op de rechtsorde en de rampzalige gevolgen voor de slachtoffers. ,,De norm moet bevestigd worden en het vertrouwen hersteld.”
Vorige week maakte het Openbaar Ministerie bekend dat het de Belastingdienst niet strafrechtelijk zal vervolgen vanwege de affaire. Meerdere ouders spanden daarop procedures aan om die vervolging alsnog gedaan te krijgen.
Aangifte tegen bewindslieden in toeslagenaffaire: “Ze hebben levens kapot gemaakt”
Den HaagFM 12.01.2021 De Haagse Janet Ramesar is een van de ouders die betrokken is bij de aangifte tegen vijf bewindslieden die betrokken zijn geweest bij de toeslagenaffaire. Er is aangifte gedaan tegen minister Wopke Hoekstra, minister Eric Wiebes, minister Tamara van Ark, voormalig minister Lodewijk Asscher en voormalig staatssecretaris Menno Snel. Ramesar wil dat de bewindspersonen worden gestraft voor hun rol bij de toeslagenaffaire: “Nu komen ze er mee weg. Als ik mijn werk niet goed doe zou ik ook ontslagen worden.”
Vandaag heb ik met een aantal ouders aangifte gedaan #toeslagenaffaire
RTL Nieuws
@RTLnieuws
“Ze hebben zich schuldig gemaakt aan een ambtsmisdrijf”, zegt de advocaat van de slachtoffers. https://rtlnieuws.nl/nieuws/nederland/artikel/5208106/aangifte-toeslagenaffaire-hoekstra-asscher-ambtsmisdrijf…
12:46 p.m. · 12 jan. 2021 97 23 mensen tweeten hierover
De aangifte namens de gedupeerden werd gedaan door advocaat Vasco Groeneveld. De advocaat stelt dat de (oud-)bewindslieden strafrechtelijk verwijtbaar hebben gehandeld, door na te laten wettelijke bepalingen uit te voeren, terwijl dat tot hun taak behoorde.
De bewindslieden hadden volgens de raadsman moeten voorkomen dat de Belastingdienst zich schuldig maakte aan zogeheten knevelarij en beroepsmatige discriminatie. Ook zijn artikel 1 van de Grondwet (het gelijkheidsbeginsel) en het Internationaal verdrag inzake de rechten van het kind geschonden.
Een speciale parlementaire commissie concludeerde eerder dat de gedupeerden ongekend onrecht is aangedaan door ze te beschuldigen van fraude. Dat rapport is nu de basis voor de aangifte, volgens Groeneveld blijkt uit het rapport dat de betrokken (oud-)bewindslieden over “zodanig verontrustende informatie” beschikten dat zij hadden moeten ingrijpen.
‘Bij mij ging alles mis’
“Het rapport zegt voldoende”, zegt Ramesar. “Daaruit is gebleken dat men er alles van af wist en niet heeft ingegrepen. Dit had jaren eerder opgelost kunnen worden.” De Haagse stelt dat erger voorkomen had kunnen worden als er eerder was ingegrepen, daarbij refereert ze aan een memo van maart 2017 waaruit bleek dat een eigen expert adviseerde om een groep gedupeerden te compenseren. “In mijn specifieke geval, als het in 2017 was opgepakt dan had mijn zoon nog thuis gewoond. Bij mij ging alles mis.”
Aftreden van kabinet
Bronnen rond het kabinet zeggen tegen de NOS dat er over aftreden van het kabinet wordt gesproken, al is Rutte daar geen voorstander van. “Rutte had eerst gezegd dat het te vroeg was om af te treden en nu zegt ie dat dat eerder had moeten gebeuren. Al doe je het nu… Doe het gewoon”, zegt Ramesar. “Het is symbolisch, maar je neemt dan wel verantwoordelijkheid.
Ik vind dat ze dat moeten doen.” De politici waar nu aangifte tegen is gedaan zouden geen rol meer moeten spelen in de politiek vindt Ramesar: “Liever niet. Je ziet dat ze levens kapot hebben gemaakt. Ik vind dat ze zich niet meer moeten bemoeien met het volk, ze hebben laten zien dat ze het niet konden doen.”
Gedupeerde ouders toeslagenaffaire: kabinet moet aftreden
RTL 12.01.2021 De gedupeerde ouders in de toeslagenaffaire hebben er geen vertrouwen in dat het huidige kabinet de problemen bij de Belastingdienst gaat oplossen. Daarom moet het kabinet opstappen. “Wij zeggen het vertrouwen in deze regering op en vragen de heren en dames naar huis te gaan en niet meer terug te komen”, schrijven de ouders in een open brief aan het kabinet.
Dossier Toeslagenaffaire
Het blootleggen van de misstanden bij de Belastingdienst in de Toeslagenaffaire, is terug te lezen in de artikelen en video’s die RTL Nieuws hierover heeft gepubliceerd. Bekijk het hele dossier.
Het kabinet spreekt vanavond opnieuw over de politieke consequenties van het snoeiharde rapport ‘Ongekend onrecht’. In dat rapport werd in december door de commissie-Van Dam gehakt gemaakt van het beleid van de afgelopen kabinetten rond de keiharde jacht op mensen die volgens De Belastingdienst fraude hadden gepleegd met kinderopvangtoeslag.
Die beschuldigingen bleken onterecht, maar duizenden ouders werden gedwongen om veel geld terug te betalen. Die kwamen daardoor in grote problemen.
Enkele van de duizenden gedupeerde ouders hebben vandaag ook een videoboodschap opgenomen waarin ze het kabinet oproepen om op te stappen.
Kabinet bespreekt mogelijkheid aftreden vanwege toeslagenaffaire
Vertrek overwogen
De toeslagenaffaire kwam aan het licht door de inspanningen van RTL Nieuws-journalist Pieter Klein en Trouw-journalist Jan Kleinnijenhuis. Zij haalden de ene na de andere misstand omhoog ondanks tegenwerking vanuit ministeries en de Belastingdienst. Zij werden voor hun inspanningen uitgeroepen tot journalist van het jaar.
Het kabinet spreekt vanavond en vrijdag over de politieke consequenties van de affaire. Uit gesprekken van de politieke redactie van RTL Nieuws met verschillende bewindspersonen en andere betrokkenen blijkt dat de ultieme consequentie, een vertrek van het hele kabinet, zo wordt overwogen. “De optie ligt voor mij wel serieus op tafel. Ik ben niet sowieso voor collectief aftreden, maar we moeten het wel bespreken”, zegt een bewindspersoon.
Spelletjes spelen
Ook de gedupeerde ouders pleiten daar vandaag dus voor. “Wat er moet gebeuren is helder: de boel moet hersteld en opgeruimd. En wij hebben er geen vertrouwen in dat dit gaat gebeuren met dit kabinet. Daarin zitten mensen die dit hebben laten ontstaan, hebben laten voortbestaan en uiteindelijk hebben willen verdoezelen. Omdat politiek spel ondoorzichtig is en er spelletjes worden gespeeld, zeggen wij het wel zelf. Wij zeggen het vertrouwen in deze regering op en vragen de heren en dames naar huis te gaan en niet meer terug te komen.”
RTL Nieuws; Mark Rutte Belastingdienst Toeslagenaffaire Belastingdienst Toeslagenwet Kinderopvangtoeslag
De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 28 – nasleep POK eindverslag – deel 4
Kamervoorzitter Khadija Arib bedankt de commissie voor het rapport.
Eindverslag onderzoek kinderopvangtoeslag overhandigd
Commissievoorzitter Chris van Dam heeft vandaag 17.12.2020 het eindverslag aangeboden van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag, P.O.K. aan Kamervoorzitter Khadija Arib. In het verslag, getiteld ‘Ongekend onrecht’, constateert de commissie onder meer dat bij de fraudeaanpak van de kinderopvangtoeslag de grondbeginselen van de rechtsstaat zijn geschonden.
Een vergissing bij een aanvraag werd al gauw als fraude gezien, waardoor ouders in de uitvoering ten onrechte gebrandmerkt zijn als opzettelijke fraudeurs. Dit verwijt treft niet alleen de uitvoering – specifiek de Belastingdienst/Toeslagen – maar ook de wetgever en de rechtspraak, aldus de commissie in haar eindverslag. “De schending van de rechtsstaat raakt iedere Nederlander”, zei Van Dam bij de overhandiging.
- Download het eindverslag ‘Ongekend onrecht‘
Telegraaf 18.12.2020
Grove inbreuk
Kabinet en parlement (de wetgevende macht) mogen het zich aanrekenen dat zij wetgeving hebben vastgesteld die spijkerhard was en die daardoor onvoldoende de mogelijkheid in zich had om recht te doen aan individuele situaties. De wetgeving had door het opdracht gevende ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid op elk moment kunnen worden aangepast, als daarvoor de noodzaak was gevoeld.
Maar dit is niet gebeurd. De uitvoerder – het ministerie van Financiën – heeft de kinderopvangtoeslag uitgevoerd als een massaproces. De groepsgewijze aanpak, de ‘alles-of-niets’ benadering en de wijze waarop ‘opzet/grove schuld’ werd gehanteerd, hebben grove inbreuk gemaakt op het rechtsstatelijke principe dat recht gedaan moet worden aan individuele situaties van mensen, schrijft de commissie.
Spijkerharde wetgeving
Alle betrokkenen krijgen van de commissie een stevige veeg uit de pan. Om te beginnen zijn kabinet en parlement er schuldig aan dat ‘spijkerharde wetgeving’ is opgesteld die weinig ruimte liet om recht te doen aan individuele situaties:
Een ongekend onrecht. En een ongekend hard rapport. Systeemfalen in drie pagina’s: #toeslagenaffaire
1:23 p.m. · 17 dec. 2020 890 485 mensen tweeten hierover
Geen oog voor mensen
Het ministerie van Financiën heeft de kinderopvangtoeslag uitgevoerd als een massaproces, waarbij nauwelijks oog was voor de individuele situaties van mensen. Hele groepen werden als fraudeur bestempeld, zonder goede reden kregen mensen het stempel ‘opzet/grove schuld’ en door de ‘alles-of-niets’ benadering moesten ouders bij een kleine fout de volledige kinderopvangtoeslag terugbetalen.
AD 21.12.2020
Reactie gedupeerde ouders
“Ongekend onrecht.” Zo beschrijft de ondervragingscommissie kinderopvang in haar rapport wat veel Gedupeerde ouders in de kinderopvangtoeslagaffaire is aangedaan. Het kritische rapport is vanmiddag gepubliceerd en daarin wordt geen van de betrokken door de commissie gespaard. Gedupeerde ouders zijn niet verbaasd over het snoeiharde rapport.
Veel ouders kwamen in de kinderopvangtoeslagaffaire in de problemen doordat zij ten onrechte als fraudeur werden behandeld. Zij moesten vaak tienduizenden euro’s aan toeslagen terugbetalen, wat vaak leidde tot financiële en sociale problemen.
Janet, slachtoffer toeslagenaffaire, schreeuwt om hulp: ‘Wéér bedolven onder onterechte boetes’
Janet Ramesar (35), slachtoffer van de toeslagenaffaire en daardoor hartpatiënt, schreeuwt om hulp. Ook na het vernietigende oordeel deze week van een parlementaire onderzoekscommissie over de verwoestende affaire, heeft ze vrijdag 54 onterechte boetes op de mat.
,,Ik heb een rot weekend”, zegt de Haagse Janet Ramesar. ,,Hoe kan het dat ik de dag na de presentatie van het vernietigende rapport over de toeslagenaffaire op één dag 54 enveloppen van het Centraal Justitieel Incassobureau in de brievenbus heb? Ik eis dat dit wordt opgelost!” Ze kan het wel uitschreeuwen en doet dat ook op Twitter.
Lees ook;
De molens van de ambtenarij blijven haar vermorzelen en ze kan er allang niet meer tegen. Maar ze kan er ook, en velen met haar, niet met haar verstand bij dat de onterechte boetes blijven komen.
Juist nadat donderdag een parlementaire onderzoekscommissie een snoeihard rapport presenteerde over het ‘ongekend onrecht’ dat ouders is aangedaan bij de harde aanpak van de kinderopvangtoeslag door de Belastingdienst. ,,Waarbij de grondbeginselen van de rechtsstaat zijn geschonden”, aldus de onderzoekscommissie.
‘Wonder dat ik er nog ben’
Kristie Rongen is een van de ouders die onterecht geld moest terugbetalen aan de Belastingdienst. Ze heeft daardoor een schuld van 92.000 euro en zit in de schuldhulpverlening, vertelt ze. Rongen leeft van 50 euro per week. Vanaf 2008 moest ze de kinderopvangtoeslag terugbetalen. Ze was toen alleenstaande moeder met drie jonge kinderen, haar jongste kind is inmiddels 19. “Het is een schande hoe het allemaal is gelopen, het is gewoon niet te geloven.”
Donderdag 17.12.2020 verscheen het verslag van de parlementaire commissie over de toeslagenaffaire. Een historische dag voor Renate (46), een van de duizenden gedupeerde ouders. Is alle ellende na dertien jaar eindelijk over?
Ja, als het aan Renate ligt, rollen er koppen na het eindverslag van de Parlementaire Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag. Iemand moet toch bloeden voor de chaos bij het ministerie van Sociale Zaken en de Belastingdienst? ,,Het zou bizar zijn als al die hoge ambtenaren op hun post mogen blijven.’’ En, zeker, ze hoopt dat de affaire tot een totaal andere manier van werken leidt. ,,Zoals het nu gaat, kan het niet. De Belastingdienst behandelt burgers als nummers. Wie luistert naar je als je in de problemen zit?’’
Steken laten vallen
Ook het ministerie van Sociale Zaken – dat verantwoordelijk was voor het toeslagenbeleid – heeft flinke steken laten vallen. En de Raad van State, die juist zou moeten waken over de rechten van burgers, heeft de spijkerharde uitvoering van regels jarenlang in stand gehouden, en heeft essentiële rechten van burgers ‘veronachtzaamd’.
Rechtspraak
Zonder zich te willen uitlaten over individuele rechterlijke uitspraken, constateert de commissie dat ook de bestuursrechtspraak jarenlang een wezenlijke bijdrage heeft geleverd aan het in stand houden van de – niet dwingend uit de wet volgende – spijkerharde uitvoering van de regelgeving van de kinderopvangtoeslag.
Telegraaf 18.12.2020
Herhaling voorkomen
De commissie is gedurende haar werkzaamheden eerst met verbazing en uiteindelijk met diepe verontwaardiging tot het besef gekomen dat ouders jarenlang geen schijn van kans hebben gehad. Zij doet een dringend beroep op alle betrokken partijen om bij zichzelf te rade te gaan hoe in de toekomst herhaling kan worden voorkomen.
AD 18.12.2020
Antwoord op onderzoeksvragen
De opdracht van de commissie was na te gaan wat bewindspersonen wisten van de harde fraudeaanpak bij de kinderopvangtoeslag, welke sturing zij daaraan hebben gegeven en waarom het zo lang heeft kunnen doorgaan. De harde aanpak van fraude is mede door bewindspersonen geïnitieerd.
De politieke en ambtelijke top van de betrokken ministeries hadden echter lange tijd geen volledig beeld van de harde aanpak die werd gevolgd. In de loop der jaren hebben bewindslieden weliswaar verschillende signalen gekregen over de gevolgen van de fraudeaanpak en het toezicht bij de kinderopvangtoeslag, maar ernst en urgentie werden niet ingezien en oplossingen bleven lang uit.
AD 19.12.2020
Slechte informatievoorziening
De commissie constateert ook dat de informatievoorziening vanuit de rijksoverheid onvoldoende is. Op het hoogste niveau is de Tweede Kamer bij herhaling niet op tijd, onvolledig of onjuist geïnformeerd over de kinderopvangtoeslag. Achter de gebrekkige informatievoorziening gaat een tekortschietende informatiehuishouding schuil.
Bij alle ministeries waar de commissie onderzoek van enige omvang heeft verricht, bleek de informatiehuishouding onvoldoende op orde. De commissie is van mening dat het op orde brengen van de informatiehuishouding een prioriteit moet zijn. Dat is nodig voor het goed functioneren van de ministeries, van de parlementaire democratie en van de controlerende functie van de media.
AD 17.11.2020
Ongekend onrecht
Wat veel ouders is overkomen, ziet de commissie als ongekend onrecht. Het oplossen van de problemen waarin ouders door toedoen van de overheid terecht zijn gekomen, werd lang niet gezien als noodzakelijk en is keer op keer vooruitgeschoven.
Daarvoor zijn allerlei verklaringen te geven, zoals een al langer bestaande praktijk in de uitvoering die voor de rechter standhield, verantwoordelijkheden die zijn verspreid over meerdere ministeries, de oriëntatie op beleid en politiek in plaats van op de uitvoering en de vrees voor financiële, juridische of publicitaire consequenties.
Deze verklaringen mogen volgens de commissie echter nooit een excuus zijn. Het heeft binnen de ambtelijke en politieke top te lang ontbroken aan personen die de ernst van de problemen inzagen en verantwoordelijkheid namen voor het geheel.
Diegenen die de moed hebben gehad om, tegen de stroom in, de vinger op de zere plek te leggen, verdienen groot respect, aldus de commissie.
Over de commissie
De Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag is op donderdag 2 juli 2020 ingesteld om onderzoek te doen naar problemen rond de fraudeaanpak bij de kinderopvangtoeslag in een bepaalde periode. De commissie verhoorde negentien getuigen en deskundigen onder ede en deed onderzoek op basis van openbare documenten en door de commissie gevorderde informatie. Er is een reconstructie gemaakt van gebeurtenissen die van belang zijn geweest voor het fraudebeleid bij de kinderopvangtoeslag.
- Meer informatie over de verhoren, onderzoeksvragen en samenstelling van de commissie vindt u op de commissiepagina.
Kinderopvangtoeslagen
De vaste commissie voor Financiën sprak op dinsdagavond 15 december 2020 over de Hersteloperatie kinderopvangtoeslagen. Op de agenda stond onder meer de Vierde Voortgangsrapportage kinderopvangtoeslag. Voor het overleg kwam staatssecretaris Van Huffelen van Financiën naar de Tweede Kamer.
Verruiming compensatieregeling
Het kabinet gaat kijken of een veel grotere groep gedupeerde ouders in aanmerking komt voor de ruimste compensatieregeling in verband met de toeslagenaffaire. Dat zegt staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) toe op aandringen van CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt.
De Belastingdienst heeft in de toeslagenaffaire mogelijk vaak ‘op foute gronden’ gehandeld, denkt Omtzigt. Daardoor is het kabinet misschien juridisch wel verplicht veel meer ouders veel meer geld te geven.
Tweede Kamer wil meer vaart bij afhandeling toeslagenaffaire
De afhandeling van de toeslagenaffaire gaat veel te traag. In het debat 15.12.2020 met staatssecretaris Alexandra van Huffelen gingen Kamerleden aandringen op meer tempo. “Dit gaat niemand snel genoeg.”
Dit jaar krijgen slechts enkele honderden gedupeerden compensatie, terwijl was beloofd dat het er duizenden zouden zijn. Het is ingewikkelder dan gedacht, schreef Van Huffelen eerder aan de Tweede Kamer. Volgend jaar moet de hersteloperatie verder op stoom komen.
Volg live
Het overleg vond plaats in de Troelstrazaal van de Tweede Kamer. Via deze website kunt u live meekijken of meeluisteren. Of kijk via de app en website Debat Direct.
Agenda en verslag
U kunt alle stukken doornemen die bij deze vergadering horen. Zodra het woordelijk verslag van het overleg klaar is, kunt u dit via deze link lezen.
AD 17.12.2020
Hersteloperatie
In de afgelopen jaren zijn duizenden ouders onterecht aangemerkt als fraudeur met de kinderopvangtoeslag. Zij kregen geen toeslag meer en moesten de ontvangen toeslagen terugbetalen, waardoor velen in de financiële problemen kwamen. De Tweede Kamer doet hier zelf onderzoek naar met de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag (POK). Die commissie kwam op donderdag 17 december 2020 met een rapport.
Met de Hersteloperatie kinderopvangtoeslagen moet de getroffen ouders recht worden gedaan en hulp en compensatie worden geboden. Er zijn aanwijzingen dat de Belastingdienst ook bij de uitvoering van de huurtoeslag, de zorgtoeslag en het kindgebonden budget aanvragers heeft gedupeerd. De compensatieregelingen gaan ook voor die mensen gelden.
Eenmalige uitkering
Eén van de herstelmaatregelen is een eenmalige tegemoetkoming van €750. Ongeveer 9200 ouders hebben zich daarvoor aangemeld en volgens de staatssecretaris hebben nog eens 7000 ouders recht op deze compensatie.
De staatssecretaris schrijft in de Vierde voortgangsrapportage over de kinderopvangtoeslag dat 8600 van de betrokken ouders de tegemoetkoming hebben ontvangen. Verder is directe hulp geboden aan bijna 300 ouders in acute probleemsituaties.
Voortgang hersteloperatie
In 2020 worden de zaken van ongeveer 400 gedupeerde ouders onderzocht en zo mogelijk afgehandeld. In de loop van volgend jaar gaat het tempo omhoog, van minimaal 1500 zaken in het eerste kwartaal tot ten minste 2800 zaken in het laatste kwartaal. Aan het eind van het jaar 2021 zouden 8000 tot 12000 zaken afgehandeld moeten zijn, maar dat hangt ook af van de ernst en de ingewikkeldheid van de dossiers.
Discriminatie
De Belastingdienst heeft mensen met een dubbele nationaliteit jarenlang gediscrimineerd bij de verwerking van kinderopvangtoeslagen. Dat blijkt uit onderzoek van de Autoriteit Persoonsgegevens. De staatsecretaris stelt voor dat de ouders die dit aangaat zich melden bij het College voor de Rechten van de Mens. Het College behandelt de zaak dan in een openbare zitting en oordeelt of er sprake is geweest van discriminatie. De Belastingdienst zal dit oordeel altijd overnemen en erkennen.
Opzet en grove schuld
Ouders die door het optreden van de Belastingdienst hun toeslag kwijtraakten en eerdere toeslagen moesten terugbetalen, kregen massaal het stempel ‘opzet/grove schuld’. Daardoor kregen zij geen betalingsregeling of geen toegang tot schuldsanering. Sommigen zijn ook bij andere instanties dan de Belastingdienst als fraudeur behandeld.
De Auditdienst Rijk onderzoekt nu hoe dit kon gebeuren en komt begin 2021 met een rapport. De staatssecretaris heeft de regeling voor compensatie aangepast om de schade die ouders hierdoor hebben geleden te vergoeden.
Daarnaast zijn de namen van ouders opgenomen in een frauderegistratie van de Belastingdienst, de Fraude Signalering Voorziening FSV, waardoor zij ook bij de afhandeling van hun andere belastingzaken nadeel ondervonden.
Inzage dossiers
Inmiddels hebben 920 ouders een verzoek ingediend om inzage in hun dossier. Met bijna 800 van hen is inmiddels contact gezocht “om de exacte informatiebehoefte te inventariseren”. Binnen deze groep zijn van 325 ouders de verzoeken gelijk afgehandeld.
Er zijn 475 ouders die hun volledige dossier willen of een samenvatting daarvan. Op dit moment wordt er gewerkt aan de samenstelling van 115 volledige dossiers. De eerste 3 dossiers zijn afgerond; de overige worden in het eerste kwartaal van 2021 aan de betreffende ouders gestuurd.
Belangrijkste belastingwijzigingen per 1 januari 2021
De Eerste Kamer heeft op 15 december ingestemd met het pakket Belastingplan 2021. Dit betekent dat er vanaf volgend jaar een flink aantal belastingmaatregelen per 01.01.2021 veranderen. Hierna treft u een overzicht aan van de belangrijkste wijzigingen, het volledige overzicht vindt u hier. Als u in een paar minuten wil weten wat de wijzigingen voor u betekenen, ga dan naar de ‘wat betekent dit voor mij’ tool van Wijzer in Geldzaken.
Toeslagenstelsel gaat op de schop
Het huidige toeslagenstelsel is onhoudbaar. Het vraagt heel veel van mensen die een toeslag nodig hebben en leidt tot onzekerheid over terugvorderingen en nabetalingen. Een volgend kabinet zal daarom een keuze moeten maken om het stelsel fundamenteel te hervormen. Dat schrijft staatssecretaris Van Huffelen (Financiën) maandag 14.12.2020 aan de Tweede Kamer.
Kortom, Het toeslagenstelsel zoals we dat nu kennen gaat op de schop. Maar of de politiek alleen de bezem erdoor haalt of de bijl in de toeslagen zet, zal pas bij de kabinetsformatie moeten blijken. Het huiswerk is in elk geval gedaan.
Er is haast geen onderwerp te bedenken waar de afgelopen maanden zó hard op is gestudeerd als de hervorming van het toeslagenstelsel. Iedereen in Den Haag is doordrongen van de gedachte dat het zó niet langer gaat.
Het schandaal met de kinderopvangtoeslagen heeft ook de laatste verdedigers van het stelsel de ogen geopend. Welke conclusies de parlementaire ondervragingscommissie komende donderdag in haar eindverslag ook trekt, nu al is zeker dat het systeem zal veranderen. De vraag is alleen: hoe?
Meer: Menno Snel RTL
Meer: Belastingdienst RTL
Meer: Toeslagenaffaire Belastingdienst RTL
Meer: belastingen Telegraaf
Meer: Jaap Uijlenbroek Telegraaf
Meer: Belastingdienst Telegraaf
Meer: Toeslagenaffaire NU
dossier: Kinderopvangtoeslag Trouw
lees: eindverslag_parlementaire_ondervragingscommissie_kinderopvangtoeslag 17.12.2020
lees: Kamermotie Kwint en Leijten (1) 15.12.2020
lees: Kamermotie Kwint en Leijten (2) 15.12.2020
lees: Kamermotie Kwint en Leijten (3) 15.12.2020
lees: 0a eindrapportage alternatieven voor het toeslagenstelsel
lees: 0b beleidsopties h5 voor alternatieven voor het toeslagenstelsel
lees: Aanbiedingsbrief Eindrapportage Alternatieven voor het toeslagenstelsel voor de Tweede Kamer 14.12.2020
lees: bijlage 1 verantwoording onderzoek doenvermogen
lees: bijlage 2 rapportage toeslagen en doenvermogen
lees: bijlage 3 achtergrond bij integrale vereenvoudiging belastingen en toeslagen
lees: bijlage 4 aanbiedingsbrief weging op de hand alternatieven toeslagenstelsel 19.11.2020
lees: bijlage 5 wegingen op de hand
lees: bijlage 6 cpb notitie doorrekening beleidsopties voor een alternatief toeslagenstelsel
lees: Infographic Alternatieven voor het toeslagenstelsel
lees: brief signalen ten aanzien opzet grove schuld 27.11.2020
lees: bijlage memo tg 304 versnellingsmaatregelen 09.01.2016
lees: Verhoren toeslagendrama klaar: niemand wist van of deed iets aan ontspoorde aanpak Elsevier 27.11.2020
lees: Toeslagenstelsel is absurd, blijkt uit gehaspel bij enquête. Stop ermee Elsevier 27.11.2020
Zie: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 25 – nasleep POK – deel 1
Zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 22 – nasleep
Zie verder : De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 21 – nasleep
Zie dan verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 20 – nasleep
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 19 – nasleep
Zie verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 18 – nasleep
Zie verder dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 15 – nasleep rapport commissie Donner
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 11 – nasleep rapport commissie Donner
Zie verder ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 10 – rapport commissie Donner
Zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 9
Zie verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 8
Zie verder dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 7
En zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 6
Zie dan ook nog verder: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 5 – commissie Donner
Zie verder dan ook: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 4 – commissie Donner
en zie dan ook nog: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 3
en zie verder dan ook: Voorheen Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en staatssecretaris Menno Snel (Financiën) het Gedonder met de belastingdienst – deel 2
en verder zie dan ook nog: Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en het Gedonder met de belastingdienst deel 1
PvdA’ers spuien kritiek op Asscher: ‘Er zijn leden die vinden dat hij moet aftreden’
AD 21.12.2020 PvdA-lijsttrekker Lodewijk Asscher ligt binnen zijn partij onder vuur vanwege zijn rol in de toeslagenaffaire. Een deel van de PvdA-leden, waarvan de omvang onduidelijk is, vindt dat Asscher moet aftreden.
In een interne PvdA-groepsapp stellen kandidaat-Kamerleden de vraag of Asscher nog wel geloofwaardig door kan als lijsttrekker. Dat meldt RTL Nieuws. Een kandidaat-Kamerlid zou hebben gezegd dat Asscher zijn verantwoordelijkheid moet nemen en moet opstappen. ,,Het is heel moeilijk uit te leggen wat er is gebeurd in de toeslagenaffaire en de rol die Asscher daarin heeft gespeeld’’, aldus de anonieme PvdA’er.
Lees ook;
Asscher plaatste zondagavond laat een bericht op Facebook waarin hij door het stof ging. ‘Woorden schieten eigenlijk tekort om te beschrijven hoe zeer ouders geraakt zijn door een onredelijk, onrechtvaardige en onheuse behandeling door de overheid’, schreef Asscher. ‘De constateringen over mijn eigen rol hierin zijn pijnlijk en vervullen me met schaamte.’
Excuses
Het is wel lastig. Dit raakt de kerk van de sociaal-democratie, aldus Gerard Bosman, PvdA-lid.
Asscher was in het vorige kabinet vicepremier en minister van Sociale Zaken. Een parlementaire commissie oordeelde afgelopen week dat slachtoffers in de toeslagenaffaire ‘ongekend onrecht’ is aangedaan. Asscher erkent dat hij als minister beter ‘had kunnen doorvragen’ hoe hard sommige mensen door de wetgeving werden geraakt. ‘Dit heb ik niet genoeg gedaan’, zegt hij in zijn verklaring.
De PvdA-lijsttrekker hoopt dat met die verklaring de kou uit de lucht is. Ook heeft hij zijn excuses aangeboden. Achter de schermen wordt op dit moment fel gediscussieerd of dit voldoende is. ‘Zijn positie staat op het spel’, zo zegt een anonieme bron tegen RTL Nieuws.
‘Aan alle kanten fout’
De partij lijkt verdeeld te zijn. Dat er vragen zijn, snap ik wel, aldus Gerard Bosman, PvdA-lid.
Gerard Bosman – activistisch PvdA-lid – erkent dat op dit moment strijd wordt gevoerd over de positie van Asscher. ,,Het is wel lastig’’, erkent Bosman, die bestuurder is bij Linksom, een beweging binnen de PvdA die de partij voortdurend naar links probeert bij te sturen. ,,Dit raakt de kern van de sociaal-democratie. De PvdA moet opkomen voor kwetsbaren, dat is nu niet gebeurd. Onze rechtsstaat is met voeten getreden, er is gediscrimineerd. Het was aan alle kanten fout.’’
Volgens Bosman helpt een eventueel aftreden van Asscher de partij echter niet. ,,Ik heb liever iemand die leert van z’n fouten dan iemand die blanco in het lijsttrekkerschap stapt.’’
Ingecalculeerd
Bosman krijgt veel reacties van PvdA-leden die het niet met hem eens zijn, zo zegt hij. ,,De partij lijkt verdeeld te zijn. Dat er vragen zijn, snap ik wel. Er zijn zeer betrokken PvdA-leden die vinden dat de verklaring van Asscher niet genoeg is. Die vinden dat hij wél moet aftreden.’’
Een woordvoerder van Asscher laat weten dat ‘kritische discussie bij de partij hoort’. ,,Dat gebeurt bij ons altijd in alle openheid. Daarom heeft Lodewijk zondag ook zijn reactie geschreven. En ja, er zijn mensen die het daar niet mee eens zijn. Dat is ingecalculeerd.’’ Op anonieme bronnen wil de woordvoerder niet reageren. Ook Asscher wil verder niets kwijt over de kwestie.
Lijsttrekker Asscher binnen PvdA onder vuur om toeslagenaffaire
RTL 21.12.2020 Achter de schermen woedt in de PvdA een felle discussie over de positie van Lodewijk Asscher. Kritische leden vragen zich af of hij wel lijsttrekker kan blijven na het snoeiharde rapport over de toeslagenaffaire. “Trek je conclusie, Lodewijk!”, klinkt het.
In een interne groepsapp van de PvdA werpen kandidaat-Kamerleden de vraag op of Asscher nog wel geloofwaardig door kan als lijsttrekker. Politiek gaat om vertrouwen en geloofwaardigheid, zegt één van hen. Asscher moet zijn verantwoordelijkheid nemen en opstappen, vindt hij. “Het is heel moeilijk uit te leggen wat er is gebeurd in de toeslagenaffaire en de rol die Asscher daarin heeft gespeeld.”
Excuses
Asscher maakte gisteravond op Facebook in het openbaar excuses voor zijn rol in de toeslagenaffaire. “De constateringen over mijn eigen rol hierin zijn pijnlijk en vervullen me met schaamte”, schrijft Asscher.
Het is een direct antwoord op de discussie die binnen de partij speelt. In een appbericht schrijft Asscher aan de critici binnen de PvdA: “Alle begrip voor de vragen hoe hiermee om te gaan.” Hij wijst hen naar het stuk dat hij heeft geschreven op Facebook.
PvdA-leider Asscher biedt excuses aan voor rol in toeslagenaffaire
Ook in andere appgroepen die RTL Nieuws heeft ingezien van PvdA’ers die betrokken zijn bij de campagne wordt hierover fel gediscussieerd. Er wordt hardop gezegd dat Asscher feitelijk medeverantwoordelijk is voor het ongekende onrecht en de ellende en daardoor niet door kan.
De messen worden geslepen, zegt een PvdA-lid dat anoniem wil blijven. “Zijn positie staat op het spel.” Asscher moet zelf zijn verantwoordelijkheid nemen en opstappen, vindt een ander. “Het zou hem sieren als hij niet anderen zou afwachten.”
App-discussie in PvdA-groepen;
– Wat zegt dit over de positie van Lodewijk?
– Jullie weten dat ik al heel lang zeg dat Lodewijk geen geloofwaardigheid heeft.
– Ik vind het nu gewoon een moeilijker verhaal worden…
– Idd. Asscher is medeverantwoordelijk genoemd. Kunnen we moeilijk ontkennen.
– Juist de leider van de PvdA moet altijd staan voor hen die kwetsbaar zijn…
– En dát is dus het moeilijke in deze kwestie…!
– En als hij zélf nou gewoon denkt van: dit wordt tricky en zélf consequenties trekt….
– Vergelijkbaar met Kok en Srebrenica. “Kijk, wij nemen verantwoordelijkheid, kabinet niet!”
Snoeihard rapport: gedupeerden toeslagenaffaire is ongekend onrecht aangedaan
Kwetsbaar
Sommige PvdA-prominenten willen wel spreken over de positie van Asscher maar alleen ‘off the record’. “Ik vrees dat niemand ‘on the record’ zal willen, want de loyaliteit is groot”, zegt één van hen. “Er zijn wel zorgen, want het is natuurlijk superkwetsbaar allemaal.”
Het rommelt inderdaad in de partij, zegt ook een oud-Kamerlid. “Maar Asscher zit nog stevig in het zadel. Er is weinig animo voor nieuw gedoe na 2017. Het is voor de PvdA natuurlijk wel pijnlijk en ook in tegenspraak met de koers die hij kiest.”
Rutte over toeslagenaffaire: ‘We kunnen ons er alleen maar voor schamen’
Verkiezingscongres
In januari houdt de PvdA haar verkiezingscongres. Er zijn leden die met de gedachte spelen om dan officieel de positie van Asscher als lijsttrekker ter discussie te stellen. Het is nog niet zeker of zij hun actie zullen doorzetten.
Hoe het ook afloopt, dit is heel schadelijk voor Asscher, zegt politiek verslaggever Roel Schreinemachers. “Het was al pijnlijk voor hem te moeten toegeven dat hij zelf als minister heeft gefaald in de toeslagenaffaire. Dat nu ook partijgenoten zeggen dat hij daarmee zijn geloofwaardigheid kwijt is, zal hem in de aanloop naar de verkiezingen geen goed doen.”
Asscher biedt op Facebook excuses aan voor rol in toeslagenaffaire
Asscher schreef gisteren op Facebook uitgebreid over het rapport en zijn eigen rol in de toeslagenaffaire. “De constateringen over mijn eigen rol hierin zijn pijnlijk en vervullen me met schaamte”, schreef Asscher.
“Wat ik niet goed heb gezien, is dat er naast de ‘reguliere’ terugvorderingen, ook onterechte terugvorderingen waren. En zoals ik ook in mijn verhoor door de commissie heb gezegd, zie ik nu dat er verschillende momenten geweest zijn waar ik had kunnen doorvragen om beter te begrijpen hoe hardvochtig de wetgeving op dit punt uitpakte voor sommige mensen. Dat heb ik niet genoeg gedaan.”
Asscher haalt aan dat het kabinet anderhalf jaar geleden, formeel ook namens hem, excuses heeft gemaakt. “Maar ik wil ook persoonlijk mijn excuses aanbieden aan iedereen die hierdoor geraakt is.”
Pieter Klein over rapport toeslagenaffaire: ‘Pijnlijke en dodelijke conclusies’
Meer: Roel Schreinemachers Lodewijk Asscher PvdA Tweede Kamer Belastingdienst Toeslagenaffaire Belastingdienst
Lijsttrekker Asscher binnen PvdA onder vuur om toeslagenaffaire
MSN 21.12.2020 Achter de schermen woedt in de PvdA een felle discussie over de positie van Lodewijk Asscher. Kritische leden vragen zich af of hij wel lijsttrekker kan blijven na het snoeiharde rapport over de toeslagenaffaire. “Trek je conclusie, Lodewijk!”, klinkt het.
In een interne groepsapp van de PvdA werpen kandidaat-Kamerleden de vraag op of Asscher nog wel geloofwaardig door kan als lijsttrekker. Politiek gaat om vertrouwen en geloofwaardigheid, zegt één van hen. Asscher moet zijn verantwoordelijkheid nemen en opstappen, vindt hij. “Het is heel moeilijk uit te leggen wat er is gebeurd in de toeslagenaffaire en de rol die Asscher daarin heeft gespeeld.”
Excuses
Asscher maakte gisteravond op Facebook in het openbaar excuses voor zijn rol in de toeslagenaffaire. “De constateringen over mijn eigen rol hierin zijn pijnlijk en vervullen me met schaamte”, schrijft Asscher.
Het is een direct antwoord op de discussie die binnen de partij speelt. In een appbericht schrijft Asscher aan de critici binnen de PvdA: “Alle begrip voor de vragen hoe hiermee om te gaan.” Hij wijst hen naar het stuk dat hij heeft geschreven op Facebook.
Ook in andere appgroepen die RTL Nieuws heeft ingezien van PvdA’ers die betrokken zijn bij de campagne wordt hierover fel gediscussieerd. Er wordt hardop gezegd dat Asscher feitelijk medeverantwoordelijk is voor het ongekende onrecht en de ellende en daardoor niet door kan.
De messen worden geslepen, zegt een PvdA-lid dat anoniem wil blijven. “Zijn positie staat op het spel.” Asscher moet zelf zijn verantwoordelijkheid nemen en opstappen, vindt een ander. “Het zou hem sieren als hij niet anderen zou afwachten.”
App-discussie in PvdA-groepen;
– Wat zegt dit over de positie van Lodewijk?
– Jullie weten dat ik al heel lang zeg dat Lodewijk geen geloofwaardigheid heeft.
– Ik vind het nu gewoon een moeilijker verhaal worden…
– Idd. Asscher is medeverantwoordelijk genoemd. Kunnen we moeilijk ontkennen.
– Juist de leider van de PvdA moet altijd staan voor hen die kwetsbaar zijn…
– En dát is dus het moeilijke in deze kwestie…!
– En als hij zélf nou gewoon denkt van: dit wordt tricky en zélf consequenties trekt….
– Vergelijkbaar met Kok en Srebrenica. “Kijk, wij nemen verantwoordelijkheid, kabinet niet!”
Kwetsbaar
Sommige PvdA-prominenten willen wel spreken over de positie van Asscher maar alleen ‘off the record’. “Ik vrees dat niemand ‘on the record’ zal willen, want de loyaliteit is groot”, zegt één van hen. “Er zijn wel zorgen, want het is natuurlijk superkwetsbaar allemaal.”
Het rommelt inderdaad in de partij, zegt ook een oud-Kamerlid. “Maar Asscher zit nog stevig in het zadel. Er is weinig animo voor nieuw gedoe na 2017. Het is voor de PvdA natuurlijk wel pijnlijk en ook in tegenspraak met de koers die hij kiest.”
Verkiezingscongres
In januari houdt de PvdA haar verkiezingscongres. Er zijn leden die met de gedachte spelen om dan officieel de positie van Asscher als lijsttrekker ter discussie te stellen. Het is nog niet zeker of zij hun actie zullen doorzetten.
Hoe het ook afloopt, dit is heel schadelijk voor Asscher, zegt politiek verslaggever Roel Schreinemachers. “Het was al pijnlijk voor hem te moeten toegeven dat hij zelf als minister heeft gefaald in de toeslagenaffaire. Dat nu ook partijgenoten zeggen dat hij daarmee zijn geloofwaardigheid kwijt is, zal hem in de aanloop naar de verkiezingen geen goed doen.”
Asscher biedt op Facebook excuses aan voor rol in toeslagenaffaire
Asscher schreef gisteren op Facebook uitgebreid over het rapport en zijn eigen rol in de toeslagenaffaire. “De constateringen over mijn eigen rol hierin zijn pijnlijk en vervullen me met schaamte”, schreef Asscher.
“Wat ik niet goed heb gezien, is dat er naast de ‘reguliere’ terugvorderingen, ook onterechte terugvorderingen waren. En zoals ik ook in mijn verhoor door de commissie heb gezegd, zie ik nu dat er verschillende momenten geweest zijn waar ik had kunnen doorvragen om beter te begrijpen hoe hardvochtig de wetgeving op dit punt uitpakte voor sommige mensen. Dat heb ik niet genoeg gedaan.”
Asscher haalt aan dat het kabinet anderhalf jaar geleden, formeel ook namens hem, excuses heeft gemaakt. “Maar ik wil ook persoonlijk mijn excuses aanbieden aan iedereen die hierdoor geraakt is.”
Asscher maakt excuses voor rol toeslagenaffaire: ‘Pijnlijke constateringen’
NOS 21.12.2020 PvdA-leider Lodewijk Asscher heeft excuses aangeboden voor zijn rol in de kinderopvangtoeslagenaffaire. In reactie op een snoeihard rapport over de kwestie schrijft hij op Facebook: “De constateringen over mijn eigen rol hierin zijn pijnlijk en vervullen me met schaamte”.
Asscher was van 2012 tot 2017 minister van Sociale Zaken. In die periode werden duizenden ouders door de Belastingdienst onterecht aangemerkt als fraudeur, met als gevolg dat ze soms tienduizenden euro’s aan toeslagen moesten terugbetalen. Asscher was als minister niet verantwoordelijk voor de fiscus, maar wel voor de Wet kinderopvang waarin de kostenverdeling voor opvang is geregeld.
Vorige week oordeelde een parlementaire ondervragingscommissie dat ouders “ongekend onrecht” was aangedaan en dat beginselen van de rechtsstaat zijn geschonden. Asscher getuigde voor die commissie.
Het kabinet heeft in 2019 al excuses aangeboden. “Formeel is dat mede namens eerdere kabinetten en dus ook namens mij”, schrijft Asscher. “Maar ik wil ook persoonlijk mijn excuses aanbieden aan iedereen die hierdoor geraakt is.”
‘Heb ik niet goed genoeg gedaan’
De oud-minister zegt dat er meerdere momenten waren waarop hij had kunnen doorvragen “om beter te begrijpen hoe hardvochtig de wetgeving op dit punt uitpakte voor sommige mensen”. “Dat heb ik niet goed genoeg gedaan.”
Asscher zegt verder dat er lessen getrokken moeten worden uit de affaire en dat gedupeerde ouders zo snel mogelijk gecompenseerd moeten worden. “Dit mag nooit meer gebeuren”, besluit hij.
BEKIJK OOK;
Asscher noemt eigen rol in toeslagenaffaire ‘pijnlijk’ en biedt zijn excuses aan
NU 21.12.2020 PvdA-voorman Lodewijk Asscher heeft zondag in een verklaring op Facebook zijn excuses aangeboden voor zijn rol in de kinderopvangtoeslagaffaire. Asscher was minister van Sociale Zaken tussen 2012 en 2017, toen veel ouders onterecht als fraudeur werden aangemerkt.
Vorige week verscheen het rapport van de parlementaire ondervragingscommissie, die de affaire onder de loep heeft genomen. De conclusies in het rapport Ongekend Onrecht waren spijkerhard. Zo stelde de commissie onder meer dat de beginselen van de rechtsstaat zijn geschonden.
“De constateringen over mijn eigen rol hierin zijn pijnlijk en vervullen me met schaamte”, schrijft Asscher. “Het huidige kabinet heeft anderhalf jaar geleden excuses aan de getroffen ouders aangeboden. Formeel is dat mede namens eerdere kabinetten en dus ook namens mij. Maar ik wil ook persoonlijk mijn excuses aanbieden aan iedereen die hierdoor geraakt is.”
Asscher zegt dat er verschillende momenten zijn geweest waarop hij “had kunnen doorvragen om beter te begrijpen hoe hardvochtig de wetgeving op dit punt uitpakte voor sommige mensen”. “Dat heb ik niet genoeg gedaan”, aldus de PvdA-voorman.
De overheid moet lessen trekken uit de affaire, vindt Asscher. Zo moeten de getroffen ouders volgens hem “snel en ruimhartig” gecompenseerd worden en moet de financiering van de kinderopvang op de schop gaan.
Oud-minister Asscher wordt gehoord over toeslagenaffaire
Lees meer over: Lodewijk Asscher Binnenland Toeslagenaffaire
Asscher maakt excuses voor rol in toeslagenaffaire: ‘Dit mag nooit meer gebeuren’
AD 20.12.2020 PvdA-voorman Lodewijk Asscher heeft vandaag zijn excuses aangeboden voor zijn rol in de affaire met de kinderopvangtoeslag. Asscher was minister van Sociale Zaken tussen 2012 en 2017, toen veel ouders onterecht als fraudeur werden aangemerkt.
Vorige week kwam het rapport van de parlementaire ondervragingscommissie naar buiten, die de affaire onder de loep nam. De conclusies in het rapport, met de titel Ongekend Onrecht, waren spijkerhard: de commissie stelde onder meer dat de beginselen van de rechtstaat zijn geschonden. ‘Ongekend onrecht. Een harde en terechte titel voor het toeslagenrapport’, aldus Asscher in een verklaring op Facebook.
Ik wil ook persoonlijk mijn excuses aanbieden aan iedereen die hierdoor geraakt is, aldus Lodewijk Asscher.
‘Woorden schieten eigenlijk tekort om te beschrijven hoe zeer ouders geraakt zijn door een onredelijke, onrechtvaardige en onheuse behandeling door de overheid’, schrijft Asscher. ‘Het is deels onherstelbaar, zeker nu de meesten van hen ook nog steeds moeten wachten op compensatie. De verhalen over wat het voor mensen heeft betekend en nog steeds betekent gaan door merg en been.’
‘De constateringen over mijn eigen rol hierin zijn pijnlijk en vervullen me met schaamte’, aldus Asscher. ‘Het huidige kabinet heeft anderhalf jaar geleden excuses aan de getroffen ouders aangeboden. Formeel is dat mede namens eerdere kabinetten en dus ook namens mij. Maar ik wil ook persoonlijk mijn excuses aanbieden aan iedereen die hierdoor geraakt is.’
Compensatie
Asscher zegt dat er ‘verschillende momenten zijn geweest waar ik had kunnen doorvragen om beter te begrijpen hoe hardvochtig de wetgeving op dit punt uitpakte voor sommige mensen. Dat heb ik niet genoeg gedaan’.
De overheid moet lessen trekken uit de affaire, vindt Asscher. Zo moeten de getroffen ouders ‘snel en ruimhartig’ gecompenseerd worden, en moet de financiering van de kinderopvang op de schop.
Lodewijk Asscher
Ongekend onrecht. Een harde en terechte titel voor het toeslagenrapport.
Vorige week presenteerde de parlementaire ondervragingscommissie onder leiding van kamerlid Chris van Dam (CDA) het rapport “Ongekend Onrecht” over de toeslagenaffaire. Een goed gekozen titel. Ik had tijd nodig om het rapport goed op me te laten inwerken, het is confronterend om het achter elkaar te lezen. In het verhoor dat ik voor de commissie heb gehad heb ik uitgebreid de kans gehad om in te gaan op …
‘Beleid kan desastreus uitpakken als we niet goed letten op de uitvoering’, gaat Asscher verder. ‘Als niet mensen centraal staan, maar rigide regels. Fraudejacht kan een bureaucratie in een monster veranderen. De commissie van Dam oordeelt zeer scherp over de informatievoorziening naar de Tweede Kamer – ook dat moet veel beter. Het is verschrikkelijk dat de commissie heeft moeten vaststellen dat de beginselen van de rechtsstaat zelf geschonden zijn.’
Asscher wil ook dat etnische profilering binnen de Belastingdienst wordt onderzocht. ‘De overheid moet de komende jaren weer een schild en een bondgenoot van mensen zijn. Dit mag nooit meer gebeuren’, besluit hij.
PvdA-leider Asscher biedt excuses aan voor rol in toeslagenaffaire
MSN 20.12.2020 PvdA-leider Lodewijk Asscher heeft zijn excuses aangeboden voor zijn rol in de toeslagenaffaire. Hij doet dat vanavond in een bericht op Facebook. Deze week werd een snoeihard rapport over de toeslagenaffaire gepresenteerd. “De constateringen over mijn eigen rol hierin zijn pijnlijk en vervullen me met schaamte”, schrijft Asscher, die tussen 2012 en 2017 minister van Sociale Zaken was.
De Parlementaire Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag concludeerde deze week dat gedupeerden in de toeslagenaffaire ongekend onrecht is aangedaan. Alle betrokkenen kregen van de commissie een stevige veeg uit de pan. Ook Asscher had een grote rol en werd ook gehoord door de commissie.
Asscher schrijft daar vanavond over: “Wat ik niet goed heb gezien, is dat er naast de ‘reguliere’ terugvorderingen, ook onterechte terugvorderingen waren. En zoals ik ook in mijn verhoor door de commissie heb gezegd, zie ik nu dat er verschillende momenten geweest zijn waar ik had kunnen doorvragen om beter te begrijpen hoe hardvochtig de wetgeving op dit punt uitpakte voor sommige mensen. Dat heb ik niet genoeg gedaan.”
Excuses
Asscher haalt aan dat het kabinet anderhalf jaar geleden, formeel ook namens hem, excuses heeft gemaakt. “Maar ik wil ook persoonlijk mijn excuses aanbieden aan iedereen die hierdoor geraakt is.”
De PvdA-leider haalt een voorbeeld aan in zijn Facebookbericht over een grootmoeder die hem schreef toen hij verantwoordelijk was als minister van Sociale Zaken. De Belastingdienst eiste van haar zoon en schoondochter een groot bedrag terug.
Brief grootmoeder
“Tot mijn spijt heb ik haar destijds geantwoord dat ik niets kon doen in individuele gevallen. Ik heb geen alarm geslagen. Vorige maand heb ik een gesprek gehad met de grootmoeder en de ouders, ik ben hen dankbaar dat ze met me wilden praten. Ik heb haar persoonlijk verteld hoe ik erg ik het vind dat ik geen onraad heb geroken toen ik haar brief kreeg.”
Asscher pleit onder meer voor een snelle en ruimhartige compensatie voor de getroffen ouders. Hij eindigt zijn bericht met de verzuchting ‘dit mag nooit meer gebeuren’.
PvdA-leider Asscher biedt excuses aan voor rol in toeslagenaffaire
RTL 20.12.2020 PvdA-leider Lodewijk Asscher heeft zijn excuses aangeboden voor zijn rol in de toeslagenaffaire. Hij doet dat vanavond in een bericht op Facebook. Deze week werd een snoeihard rapport over de toeslagenaffaire gepresenteerd. “De constateringen over mijn eigen rol hierin zijn pijnlijk en vervullen me met schaamte”, schrijft Asscher, die tussen 2012 en 2017 minister van Sociale Zaken was.
De Parlementaire Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag concludeerde deze week dat gedupeerden in de toeslagenaffaire ongekend onrecht is aangedaan. Alle betrokkenen kregen van de commissie een stevige veeg uit de pan. Ook Asscher had een grote rol en werd ook gehoord door de commissie.
Asscher schrijft daar vanavond over: “Wat ik niet goed heb gezien, is dat er naast de ‘reguliere’ terugvorderingen, ook onterechte terugvorderingen waren. En zoals ik ook in mijn verhoor door de commissie heb gezegd, zie ik nu dat er verschillende momenten geweest zijn waar ik had kunnen doorvragen om beter te begrijpen hoe hardvochtig de wetgeving op dit punt uitpakte voor sommige mensen. Dat heb ik niet genoeg gedaan.”
Snoeihard rapport: gedupeerden toeslagenaffaire is ongekend onrecht aangedaan
Excuses
Asscher haalt aan dat het kabinet anderhalf jaar geleden, formeel ook namens hem, excuses heeft gemaakt. “Maar ik wil ook persoonlijk mijn excuses aanbieden aan iedereen die hierdoor geraakt is.”
De PvdA-leider haalt een voorbeeld aan in zijn Facebookbericht over een grootmoeder die hem schreef toen hij verantwoordelijk was als minister van Sociale Zaken. De Belastingdienst eiste van haar zoon en schoondochter een groot bedrag terug.
Brief grootmoeder
“Tot mijn spijt heb ik haar destijds geantwoord dat ik niets kon doen in individuele gevallen. Ik heb geen alarm geslagen. Vorige maand heb ik een gesprek gehad met de grootmoeder en de ouders, ik ben hen dankbaar dat ze met me wilden praten. Ik heb haar persoonlijk verteld hoe ik erg ik het vind dat ik geen onraad heb geroken toen ik haar brief kreeg.”
Asscher pleit onder meer voor een snelle en ruimhartige compensatie voor de getroffen ouders. Hij eindigt zijn bericht met de verzuchting ‘dit mag nooit meer gebeuren’.
Pieter Klein over rapport toeslagenaffaire: ‘Pijnlijke en dodelijke conclusies’
RTL Nieuws; Lodewijk Asscher Mark Rutte Toeslagenaffaire Belastingdienst Toeslagenwet Kinderopvangtoeslag
Leijten: kabinet moet weg om toeslagenaffaire
MSN 20.12.2020 Het gehele kabinet zou moeten opstappen in verband met de affaire rond de kinderopvangtoeslag. Dat vindt SP-Kamerlid Renske Leijten, die zich samen met CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt al jaren vastbijt in het dossier.
“Ik vind dat ze politiek verantwoordelijk zijn, en die verantwoordelijkheid moeten nemen”, zei Leijten bij het tv-programma Buitenhof over de bewindslieden die de afgelopen jaren betrokken waren bij de affaire. Gevraagd wat dat betekent, verduidelijkte Leijten: “Naar de koning gaan en je ontslag aanbieden”. Ze gelooft niet dat de huidige bewindslieden de boel recht kunnen trekken. “De mensen die dit hebben veroorzaakt gaan het echt niet oplossen. Daar ben ik van overtuigd.”
Tegelijkertijd zou het kabinet de voorstellen vanuit de Kamer moeten overnemen om de genoegdoening van de slachtoffers te versnellen en te versimpelen, vindt zij. “We moeten niet vergeten dat ouders nóg in de penarie zitten. En de compensatieregeling die er is, die maken ze ingewikkelder dan nodig.”
Afwachten
Omtzigt zat ook bij Buitenhof. Hij wil eerst de kabinetsreactie afwachten op het rapport over de affaire, dat afgelopen week uitkwam. De hoofdrolspelers die deel uitmaken van het huidige kabinet komen dinsdag op het Catshuis bijeen om over het rapport te praten. Wat Omtzigt betreft zullen ze wel met “een verdraaid goede reactie moeten komen over wat er is gebeurd.”
De CDA’er komt zondag nog met nieuwe Kamervragen over “mogelijk meineed dat is gepleegd” tijdens de ondervragingen van de commissie die de affaire onder de loep nam. “Volgens mij wisten een heleboel ambtenaren die getuigd hebben wel zeker wat er aan de hand was”, aldus Omtzigt.
De twee Kamerleden hekelen allebei de cultuur bij ministeries, die ertoe leidde dat zij keer op keer niet de informatie kregen waar ze om vroegen. “We zijn behoorlijk hard tegengewerkt in dit dossier. De rechtstaat is hier geschonden”, benadrukt Omtzigt. Volgens hem is er een “nieuw sociaal contract nodig om ervoor te zorgen dat die rechtstaat wordt hersteld”.
Hij vreest bovendien dat er ook op andere plekken binnen de overheid zaken bewust niet gecommuniceerd worden. Het kabinet zou moeten kijken “of het niet-informeren tot een cultuur heeft geleid waarbij problemen worden weg gemasseerd onderin de organisatie”.
Leijten: kabinet moet weg om toeslagenaffaire
MSN 20.12.2020 Het gehele kabinet zou moeten opstappen in verband met de affaire rond de kinderopvangtoeslag. Dat vindt SP-Kamerlid Renske Leijten, die zich samen met CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt al jaren vastbijt in het dossier.
“Ik vind dat ze politiek verantwoordelijk zijn, en die verantwoordelijkheid moeten nemen”, zei Leijten bij het tv-programma Buitenhof over de bewindslieden die de afgelopen jaren betrokken waren bij de affaire. Gevraagd wat dat betekent, verduidelijkte Leijten: “Naar de koning gaan en je ontslag aanbieden”. Ze gelooft niet dat de huidige bewindslieden de boel recht kunnen trekken. “De mensen die dit hebben veroorzaakt gaan het echt niet oplossen. Daar ben ik van overtuigd.”
Tegelijkertijd zou het kabinet de voorstellen vanuit de Kamer moeten overnemen om de genoegdoening van de slachtoffers te versnellen en te versimpelen, vindt zij. “We moeten niet vergeten dat ouders nóg in de penarie zitten. En de compensatieregeling die er is, die maken ze ingewikkelder dan nodig.”
Kabinetsreactie afwachten
Omtzigt zat ook bij Buitenhof. Hij wil eerst de kabinetsreactie afwachten op het rapport over de affaire, dat afgelopen week uitkwam. De hoofdrolspelers die deel uitmaken van het huidige kabinet komen dinsdag op het Catshuis bijeen om over het rapport te praten. Wat Omtzigt betreft zullen ze wel met “een verdraaid goede reactie moeten komen over wat er is gebeurd.”
De CDA’er komt zondag nog met nieuwe Kamervragen over “mogelijk meineed dat is gepleegd” tijdens de ondervragingen van de commissie die de affaire onder de loep nam. “Volgens mij wisten een heleboel ambtenaren die getuigd hebben wel zeker wat er aan de hand was”, aldus Omtzigt.
Toeslagenaffaire hakt erin; neemt Rutte de ultieme verantwoordelijkheid?
NU 19.12.2020 De toeslagenaffaire is nog lang niet klaar met dit kabinet. Daar is de schade bij de ouders als gevolg van het grootschalige overheidsfalen te groot voor. Politieke consequenties kunnen niet uitblijven na het donderdag gepubliceerde snoeiharde rapport van de ondervragingscommissie die uitzocht hoe het zo mis heeft kunnen gaan. De vraag is wélke consequenties.
Het rapport Ongekend onrecht hakte erin bij de politiek. “Daar kunnen we ons alleen maar voor schamen”, zei premier Mark Rutte vrijdag tijdens zijn wekelijkse persconferentie.
Ouders werden jarenlang vermorzeld door het toeslagensysteem van de Belastingdienst, met ongekende gevolgen. De problemen beperkten zich echter niet tot alleen grote schulden, die volgden op het harde terugvorderbeleid: het had ook invloed op hun werk, ze kregen relatieproblemen of ze moesten hun huis verlaten.
In de afgelopen periode lieten publicaties van Trouw en RTL Nieuws en de vastberadenheid van Kamerleden Renske Leijten (SP) en Pieter Omtzigt (CDA) zien hoe hopeloos de situatie is.
De rapporten van de Nationale ombudsman (2017) en de commissie-Donner (2019 en 2020) maakten ook veel duidelijk. Maar in het eindverslag van de ondervragingscommissie kwam alle ellende samen.
Volgende week speciale bijeenkomst kabinet
De Belastingdienst, de Tweede Kamer, het kabinet en de bestuursrechtspraak; allemaal hadden ze aandeel in het leed van de ouders.
Hoe nu verder? Volgende week ligt deze vraag voor tijdens een bijeenkomst in het Catshuis met de meest betrokken kabinetsleden, onder aanvoering van Rutte.
Een speciaal kabinetsberaad om tot een reactie op een rapport te komen is al zeldzaam, en al helemaal tijdens het kerstreces, zoals in dit geval. Het toont de uitzonderlijke impact van dit rapport aan. Begin januari komt er een officiële reactie.
Zie ook: Verhoren toeslagaffaire afgerond: waarom greep politiek niet in?
Wat betekent een kabinetsval voor de politiek?
Aftreden is de ultieme vorm van politieke verantwoordelijkheid nemen. Rutte werd er vrijdag naar gevraagd, maar wilde er niet op vooruitlopen. “Die politieke vraag komt natuurlijk een keer terug”, zei hij daar alleen over.
We zitten vlak voor de verkiezingen, die niet vervroegd zullen worden. Als het kabinet aftreedt, is het tot aan de Tweede Kamerverkiezingen op 17 maart volgend jaar demissionair.
Er worden dan alleen nog lopende zaken afgehandeld, totdat er een nieuwe ploeg zit. Vanwege de recessen staan er nog maar vijftien officiële vergaderdagen op de agenda.
Er wordt sinds de afkondiging van de recentste coronamaatregelen al minder vergaderd door de Kamer, dus veel parlementaire impact zal zo’n val niet hebben.
Kamervoorzitter Arib (links) neemt het rapport Ongekend onrecht aan van commissievoorzitter Van Dam (tweede van links), op de voorgrond CDA-Kamerlid Omtzigt. (Foto: ANP)
Ook CDA en D66 lopen bij aftreden schade op
De ondervragingscommissie deed onderzoek van 2013 tot en met november 2019. Van de meest bij de toeslagenaffaire betrokken bewindspersonen zit alleen Rutte nog op dezelfde positie.
Lodewijk Asscher (minister van Sociale Zaken tussen 2012 en 2017), Eric Wiebes (staatssecretaris van Financiën tussen 2014 en 2017, nu minister) en Frans Weekers (staatssecretaris van Financiën tussen 2010 en 2014) hebben inmiddels een andere functie of zitten niet meer in het kabinet.
Als het kabinet aftreedt, is Rutte niet de enige die gezichtsverlies lijdt. De politieke leiders van D66 (Sigrid Kaag) en het CDA (Wopke Hoekstra) zitten ook in de regering. Eind vorig jaar stapte bovendien al een D66-bewindsman (Menno Snel) op.
Maar de premier loopt als het gezicht en de naamgever van de afgelopen drie kabinetten de meeste schade op.
Vanuit de oppositie zal de PvdA hier liever ook geen campagnethema van maken. De commissie concludeerde immers dat partijleider Asscher medeverantwoordelijk is voor de harde fraudeaanpak.
SP-Kamerlid Leijten tijdens een van de verhoren van de ondervragingscommissie die onderzoek deed naar de toeslagenaffaire. (Foto: ANP)
Bij een eventueel aftreden van Rutte gaan de gedachten misschien terug naar 2002. Toenmalig premier Wim Kok trad af vanwege het rapport over de val van Srebrenica in 1995, waarbij Nederlandse VN-militairen betrokken waren. Meer dan zevenduizend moslimjongens en -mannen werden vermoord.
Natuurlijk is zo’n tragedie met zo veel doden niet te vergelijken met wat er nu gebeurt, maar er is een politieke parallel: ook Kok zat in de laatste maanden van zijn kabinet.
Een belangrijk verschil is dat de PvdA-premier destijds bezig was aan zijn laatste kabinet; hij zou de politiek verlaten. Rutte heeft aangekondigd voor nog een termijn te gaan.
De bal ligt nu bij Rutte. De premier heeft – waarschijnlijk heel bewust – de ernst van de zaak duidelijk gemaakt door aan te kondigen midden in de kerstvakantie topoverleg te voeren over de politieke consequenties. Dat is doorgaans niet de opmaat voor alleen een schriftelijke kabinetsreactie.
Rutte over rapport toeslagenaffaire: ‘Kunnen ons er alleen voor schamen’
Politieke schade voor Rutte is al een feit
De politieke schade voor Rutte is al een feit. Ook als hij niet besluit op te stappen.
Tijdens zijn verhoor door de ondervragingscommissie maakte hij zijn rol kleiner dan die was. Zo ontstond het beeld van een premier die geen vuile handen wil maken.
Dan was er nog zijn rol als voorzitter van een speciale commissie die in 2013 in het leven werd geroepen om fraude hard aan te pakken. Dat spoorde mensen misschien aan om te fanatiek op fraudejacht te gaan, erkende Rutte zelf.
Tot slot dook de term ‘Rutte-doctrine’ op in sms-verkeer tussen zijn medewerkers. Daarmee wordt bedoeld dat informatieverkeer tussen ambtenaren zo min mogelijk naar buiten komt, anders kunnen zij volgens de premier hun werk niet goed doen.
De gebrekkige informatievoorziening richting de Kamer, de media en de ondervragingscommissie is juist een van de grote frustraties in het toeslagendossier.
Hoe dan ook dilemma voor Rutte
Met alles minder dan aftreden, kan de indruk ontstaan dat Rutte de toeslagenaffaire niet serieus neemt. Stapt hij op, dan gaat hij de campagne in als de premier die het tijdens zijn bewind liet gebeuren dat duizenden gezinnen de vernieling in werden geholpen.
Dé schuldige ga je niet vinden, zei een oud-belastingambtenaar al tegen de ondervragingscommissie. De verantwoordelijkheid lag op vele politieke bureaus.
Zo bezien is er nog een vergelijking te maken met zijn voorganger Kok, die bij zijn aftreden zei dat de internationale gemeenschap “anoniem” is en daarom geen verantwoordelijkheid kan nemen voor de slachtoffers. “Ik kan en doe dat wél”, zei hij.
Lees meer over: Politiek Mark Rutte Toeslagenaffaire
Toeslagenaffaire hakt erin; neemt Rutte de ultieme verantwoordelijkheid?
MSN 19.12.2020 De toeslagenaffaire is nog lang niet klaar met dit kabinet. Daar is de schade bij de ouders als gevolg van het grootschalige overheidsfalen te groot voor. Politieke consequenties kunnen niet uitblijven na het donderdag gepubliceerde snoeiharde rapport van de ondervragingscommissie die uitzocht hoe het zo mis heeft kunnen gaan. De vraag is wélke consequenties.
Het rapport Ongekend onrecht hakte erin bij de politiek. “Daar kunnen we ons alleen maar voor schamen”, zei premier Mark Rutte vrijdag tijdens zijn wekelijkse persconferentie.
Ouders werden jarenlang vermorzeld door het toeslagensysteem van de Belastingdienst, met ongekende gevolgen. De problemen beperkten zich echter niet tot alleen grote schulden, die volgden op het harde terugvorderbeleid: het had ook invloed op hun werk, ze kregen relatieproblemen of ze moesten hun huis verlaten.
In de afgelopen periode lieten publicaties van Trouw en RTL Nieuws en de vastberadenheid van Kamerleden Renske Leijten (SP) en Pieter Omtzigt (CDA) zien hoe hopeloos de situatie is.
De rapporten van de Nationale ombudsman (2017) en de commissie-Donner (2019 en 2020) maakten ook veel duidelijk. Maar in het eindverslag van de ondervragingscommissie kwam alle ellende samen.
Volgende week speciale bijeenkomst kabinet
De Belastingdienst, de Tweede Kamer, het kabinet en de bestuursrechtspraak; allemaal hadden ze aandeel in het leed van de ouders.
Hoe nu verder? Volgende week ligt deze vraag voor tijdens een bijeenkomst in het Catshuis met de meest betrokken kabinetsleden, onder aanvoering van Rutte.
Een speciaal kabinetsberaad om tot een reactie op een rapport te komen is al zeldzaam, en al helemaal tijdens het kerstreces, zoals in dit geval. Het toont de uitzonderlijke impact van dit rapport aan. Begin januari komt er een officiële reactie.
Wat betekent een kabinetsval voor de politiek?
Aftreden is de ultieme vorm van politieke verantwoordelijkheid nemen. Rutte werd er vrijdag naar gevraagd, maar wilde er niet op vooruitlopen. “Die politieke vraag komt natuurlijk een keer terug”, zei hij daar alleen over.
We zitten vlak voor de verkiezingen, die niet vervroegd zullen worden. Als het kabinet aftreedt, is het tot aan de Tweede Kamerverkiezingen op 17 maart volgend jaar demissionair.
Er worden dan alleen nog lopende zaken afgehandeld, totdat er een nieuwe ploeg zit. Vanwege de recessen staan er nog maar vijftien officiële vergaderdagen op de agenda.
Er wordt sinds de afkondiging van de recentste coronamaatregelen al minder vergaderd door de Kamer, dus veel parlementaire impact zal zo’n val niet hebben.
Kamervoorzitter Arib (links) neemt het rapport Ongekend onrecht aan van commissievoorzitter Van Dam (tweede van links), op de voorgrond CDA-Kamerlid Omtzigt. (Foto: ANP)
Ook CDA en D66 lopen bij aftreden schade op
De ondervragingscommissie deed onderzoek van 2013 tot en met november 2019. Van de meest bij de toeslagenaffaire betrokken bewindspersonen zit alleen Rutte nog op dezelfde positie.
Lodewijk Asscher (minister van Sociale Zaken tussen 2012 en 2017), Eric Wiebes (staatssecretaris van Financiën tussen 2014 en 2017, nu minister) en Frans Weekers (staatssecretaris van Financiën tussen 2010 en 2014) hebben inmiddels een andere functie of zitten niet meer in het kabinet.
Als het kabinet aftreedt, is Rutte niet de enige die gezichtsverlies lijdt. De politieke leiders van D66 (Sigrid Kaag) en het CDA (Wopke Hoekstra) zitten ook in de regering. Eind vorig jaar stapte bovendien al een D66-bewindsman (Menno Snel) op.
Maar de premier loopt als het gezicht en de naamgever van de afgelopen drie kabinetten de meeste schade op.
Vanuit de oppositie zal de PvdA hier liever ook geen campagnethema van maken. De commissie concludeerde immers dat partijleider Asscher medeverantwoordelijk is voor de harde fraudeaanpak.
SP-Kamerlid Leijten tijdens een van de verhoren van de ondervragingscommissie die onderzoek deed naar de toeslagenaffaire. (Foto: ANP)
Bij een eventueel aftreden van Rutte gaan de gedachten misschien terug naar 2002. Toenmalig premier Wim Kok trad af vanwege het rapport over de val van Srebrenica in 1995, waarbij Nederlandse VN-militairen betrokken waren. Meer dan zevenduizend moslimjongens en -mannen werden vermoord.
Natuurlijk is zo’n tragedie met zo veel doden niet te vergelijken met wat er nu gebeurt, maar er is een politieke parallel: ook Kok zat in de laatste maanden van zijn kabinet.
Een belangrijk verschil is dat de PvdA-premier destijds bezig was aan zijn laatste kabinet; hij zou de politiek verlaten. Rutte heeft aangekondigd voor nog een termijn te gaan.
De bal ligt nu bij Rutte. De premier heeft – waarschijnlijk heel bewust – de ernst van de zaak duidelijk gemaakt door aan te kondigen midden in de kerstvakantie topoverleg te voeren over de politieke consequenties. Dat is doorgaans niet de opmaat voor alleen een schriftelijke kabinetsreactie.
Politieke schade voor Rutte is al een feit
De politieke schade voor Rutte is al een feit. Ook als hij niet besluit op te stappen.
Tijdens zijn verhoor door de ondervragingscommissie maakte hij zijn rol kleiner dan die was. Zo ontstond het beeld van een premier die geen vuile handen wil maken.
Dan was er nog zijn rol als voorzitter van een speciale commissie die in 2013 in het leven werd geroepen om fraude hard aan te pakken. Dat spoorde mensen misschien aan om te fanatiek op fraudejacht te gaan, erkende Rutte zelf.
Tot slot dook de term ‘Rutte-doctrine’ op in sms-verkeer tussen zijn medewerkers. Daarmee wordt bedoeld dat informatieverkeer tussen ambtenaren zo min mogelijk naar buiten komt, anders kunnen zij volgens de premier hun werk niet goed doen.
De gebrekkige informatievoorziening richting de Kamer, de media en de ondervragingscommissie is juist een van de grote frustraties in het toeslagendossier.
Hoe dan ook dilemma voor Rutte
Met alles minder dan aftreden, kan de indruk ontstaan dat Rutte de toeslagenaffaire niet serieus neemt. Stapt hij op, dan gaat hij de campagne in als de premier die het tijdens zijn bewind liet gebeuren dat duizenden gezinnen de vernieling in werden geholpen.
Dé schuldige ga je niet vinden, zei een oud-belastingambtenaar al tegen de ondervragingscommissie. De verantwoordelijkheid lag op vele politieke bureaus.
Zo bezien is er nog een vergelijking te maken met zijn voorganger Kok, die bij zijn aftreden zei dat de internationale gemeenschap “anoniem” is en daarom geen verantwoordelijkheid kan nemen voor de slachtoffers. “Ik kan en doe dat wél”, zei hij.
© Foto David van Dam Staatssecretaris Alexandra van Huffelen van Financien en Staatssecretaris Bas van ’t Wout van Sociale Zaken en Werkgelegenheid geven een reactie op het rapport van de parlementaire onderzoekcommissie over de toeslagenaffaire
De vraag is nu: moeten er in Den Haag koppen rollen?
MSN 18.12.2020 Wanneer valt een kabinet? En waarover? Die vragen galmen na door de (lege) Haagse wandelgangen sinds de commissie-Van Dam donderdag haar vernietigende rapport Ongekend onrecht uitbracht over de vele gemaakte fouten rondom de kinderopvangtoeslag.
Bij dit al jaren spelende schandaal, zo is nu ook parlementair vastgesteld, heeft de rijksoverheid op alle fronten gefaald. Alle betrokken instanties maakten grote fouten, keken weg of lieten anderszins de misstanden onnodig lang voortbestaan.
Van de „spijkerharde wetgeving” door kabinet en parlement, en de „oververhitte politieke behoefte aan fraudebestrijding” tot het schenden van „diverse rechtsbeginselen” door de Belastingdienst bij aangespannen bezwaarprocedures en het veronachtzamen van de (rechts)bescherming van burgers door, nota bene, de hoogste bestuursrechter.
Een „optelsom van onvermogen”, allitereerde de commissie-Van Dam verder, bij „alle betrokken staatsmachten”, waardoor tienduizenden gezinnen die door de Belastingdienst jarenlang onterecht zijn klemgezet er helemaal alleen voor stonden.
„Daar kun je je alleen maar voor schamen”, reageerde premier Rutte (VVD) vrijdagmiddag na afloop van de ministerraad. Op de vraag bij dezelfde persconferentie of hij er politieke verantwoordelijkheid voor zal gaan nemen, zei Rutte dat dat „te vroeg” is om te zeggen. „Op de politieke weging kan ik niet vooruitlopen.”
‘Zie je wel: ik had gelijk. Ik ben niet gek’
Bijeenkomst in het Catshuis
Er zijn in het verleden kwesties geweest waarover ministers of hele kabinetten struikelden, die zo op het eerste gezicht minder zwaar waren: de paspoortaffaire in 1988, het reiskostenforfait een jaar later, interne ruzie over het Nederlanderschap van VVD-Kamerlid Ayaan Hirsi Ali in 2006.
In dit geval, de Toeslagenaffaire, is niet alleen het individuele leed van burgers aanzienlijk omvangrijker, het aantal betrokken bewindslieden ligt veel hoger. Het aantal politieke partijen trouwens ook. Regeringspartijen CDA, VVD en D66 en in het vorige kabinet ook de PvdA, leverden allemaal ministers of staatssecretarissen die voor het toeslagenbeleid en de fraudebestrijding verantwoordelijk zijn (geweest).
Dat gegeven blijkt voor het kabinet geen reden om al meteen politieke consequenties uit het vernietigende onderzoek te trekken. Komende dinsdag zal een deel van het kabinet samenkomen in het Catshuis om informeel over het rapport van de commissie-Van Dam te spreken.
Bij de vraag of en hoe er ‘politieke verantwoordelijkheid’ moet worden genomen, speelt een aantal overwegingen een rol. Zo zijn er factoren die het best gunstig maken om het grootste politiek gebaar te maken dat er is: het kabinet biedt in z’n geheel het ontslag aan bij de koning. Allereerst zouden gedupeerde ouders er in morele zin genoegdoening mee krijgen. Zij voelen zich namelijk vooral ongelijk behandeld: toen zij iets vermeend fouts hadden gedaan, werden ze keihard aangepakt. Als de ‘hoge heren in Den Haag’ wanbeleid voeren, gaan zij vaak vrijuit. Al valt ertegenin te brengen dat sinds 2014 al twee staatssecretarissen op het toeslagendossier zijn gesneuveld (VVD’er Frans Weekers en D66’er Menno Snel vorig jaar).
Bestuurlijk gezien zou het aftreden van het kabinet niet al te grote gevolgen hebben. Met de Tweede Kamerverkiezingen voor de deur, half maart, is het kabinet eigenlijk al uitgeregeerd. Die paar laatste maanden kunnen heel goed in demissionaire stand worden voltooid. Het tweede kabinet-Kok deed hetzelfde in 2002 na het kritische onderzoeksrapport over de val van de moslimenclave in Srebrenica. Er waren nog maar vier weken tot de volgende verkiezingen.
Daarbij zal de demissionaire status de onderlinge politieke spanning binnen de coalitie, behoorlijk opgelopen door de tweede coronagolf, wellicht wegnemen. Tijdens de komende verkiezingscampagne, altíjd bron van rivaliteit, zouden de gemaakte fouten bij de Belastingdienst niet meer als verwijt hoeven klinken – als dat al een rol speelt in een door corona gedomineerde campagne. Ook zou het verlichting bieden voor drie hoofdrolspelers in het toeslagendossier die nu lijsttrekker zijn: premier Rutte, minister van Financiën Wopke Hoekstra (CDA) en de vorige minister van Sociale Zaken Lodewijk Asscher (PvdA).
Vol mandaat nodig
Er is één groot bezwaar tegen de ultieme stap van het kabinet: de huidige coronacrisis. Een land in nood, sinds afgelopen week zelfs in zware lockdown, heeft een regering nodig met een vol mandaat. Hoewel er staatsrechtelijk geen regels zijn voor wat een demissionaire regering wel en niet mag doen – dat bepaalt de Tweede Kamer –, is het ongebruikelijk om dan ingrijpende besluiten te nemen.
Daarbij zullen getroffen sectoren – de zorg, de horeca, de detailhandel – toch liever een volwaardige gesprekspartner hebben in Den Haag dan een kabinet dat één hand op de rug gebonden heeft.
Lees ook: ‘Wij juristen maakten te weinig kabaal’
De mildere optie die op het Binnenhof rondzoemt, is dat niet het gehele kabinet opstapt, maar één betrokken hoofdpersoon. Daarbij klinkt eigenlijk maar één naam: die van VVD’er Eric Wiebes, de huidige minister van Economische Zaken en Klimaat en in het vorige kabinet als staatssecretaris van Financiën verantwoordelijk voor de kinderopvangtoeslag.
Eén zoenoffer van een zwaargewicht zou voor gedupeerde ouders en getergde oppositiepartijen wellicht voldoende zijn. Maar ook voor Wiebes geldt: hij speelt een belangrijke rol in het huidige crisisbeleid van het kabinet. Hij is de man van de creatieve ideeën om de economische schade beperkt te houden, en een van de ontwerpers van het financieel-economisch steunbeleid. Daarbij zal de grootste regeringspartij niet makkelijk een bewindspersoon laten gaan: eerder sneuvelden al Halbe Zijlstra als minister van Buitenlandse Zaken en Mark Harbers als staatssecretaris van Vreemdelingenzaken.
Voorlopig ligt de vraag over een vrijwillig vertrek van (een deel van) het kabinet op tafel. De politieke druk loopt pas echt op als de Tweede Kamer over het rapport zal debatteren. Het dit weekend begonnen kerstreces duurt nog drie weken.
Raad van State neemt kritiek op rol in toeslagenaffaire ‘zeer serieus’
NOS 18.12.2020 Rechterlijke instanties gaan nog niet inhoudelijk in op de kritiek die de parlementaire ondervragingscommissie gisteren uitte over hun rol in de toeslagenaffaire. Wel laat de Raad van State weten de opmerkingen zeer serieus te nemen en zegt de Raad voor de rechtspraak de oproep om in de spiegel te kijken “ter harte” te nemen.
Zowel de Raad voor de rechtspraak als de Raad van State zegt het rapport eerst zorgvuldig te gaan bestuderen alvorens met een inhoudelijke reactie te komen.
Snoeihard oordeel
De parlementaire ondervragingscommissie die de affaire behandelde, oordeelde in haar eindrapport snoeihard over de rechters. Zij hielden zich aan een “spijkerharde uitvoering van de regels”, die niet noodzakelijkerwijs op die manier uitgevoerd hoefde te worden.
“Daarmee heeft de bestuursrechtspraak zijn belangrijke functie van bescherming van individuele burgers veronachtzaamd”, constateerde commissievoorzitter Chris van Dam met zijn collega’s in het 132 pagina’s tellende document.
Premier Rutte zei gisteren in een eerste reactie dat in de affaire de beginselen van de rechtsstaat zijn geschonden: “Je ziet dat de rechtsstaat niet de burgers heeft beschermd en in een heel heftige mate schade heeft toegebracht”.
‘Geen schijn van kans’
In de kinderopvangtoeslagaffaire zijn veel ouders in de problemen gekomen doordat zij ten onrechte als fraudeur werden behandeld en eerder ontvangen toeslagen moesten terugbetalen. Zaken die door gedupeerde ouders aan de rechter werden voorgelegd, werden nagenoeg altijd afgewezen. Door het falen van de overheid beschikten rechters niet altijd over volledige of juiste informatie. Onder meer daardoor hadden de ouders volgens de commissie in rechtszaken “geen schijn van kans”.
Daarnaast gold lang een zogenoemde alles-of-niets-regeling, die door de rechters strikt werd gevolgd. Door die regeling werd ouders te allen tijde opgedragen het volledige voorschot terug te betalen en verviel tegelijk het recht op kinderopvangtoeslag.
Commissievoorzitter Van Dam maakte gedurende de verhoren een proces door “van verwondering naar verontwaardiging”.
Sprak iedereen de waarheid tegen de commissie?
In oktober 2019 wijzigde de Raad van State de eigen jurisprudentie, toen bleek dat tal van gezinnen buiten hun schuld om in grote financiële problemen waren terechtgekomen. In die nieuwe jurisprudentie vond de hoogste bestuursrechter dat de Belastingdienst soepeler moest omgaan met het vaststellen en terugvorderen van kinderopvangtoeslag. Rechters konden daarmee ook meer ruimte bieden in hun uitspraken.
“De rechter heeft zoals de commissie terecht concludeert de taak de burger wanneer nodig te beschermen tegen de overheid”, schrijft de Raad voor de rechtspraak over de gewijzigde jurisprudentie in een reactie op het toeslagenaffairerapport. “Dat is in dit soort gevallen nu beter mogelijk.”
BEKIJK OOK;
Rutte over toeslagenaffaire: ‘te vroeg’ om over aftreden te praten
NOS 18.12.2020 Premier Rutte vindt het nog te vroeg om na te denken over een mogelijk kabinetsaftreden vanwege het zeer harde rapport over de kinderopvangtoeslagaffaire. “Ik wil nu nog geen conclusies trekken”, benadrukte de premier op zijn wekelijkse persconferentie. “Het is nog te vroeg om daar iets over te zeggen.”
Het rapport van de parlementaire ondervragingscommissie constateert dat de grondbeginselen van de rechtsstaat zijn geschonden. Rechters, ambtenaren, de Tweede Kamer en ministers kregen het ervan langs.
Schamen
In een eerste reactie sprak Rutte gisteren over een “heftig” en “fair” rapport en die woorden herhaalde hij vandaag op zijn persconferentie. “Het gaat om onschuldige mensen. We kunnen ons daar alleen maar voor schamen.”
Rutte zei dat hij eerst met het kabinet het rapport goed wil lezen en zal bekijken wat in de toekomst beter moet om te voorkomen dat burgers komen vast te zitten door de regels van de overheid. Een deel van de ministersploeg zal daar volgende week over praten in het Catshuis.
De vraag over aftreden is nog niet in het kabinet besproken. “Ik sluit het niet uit, maar het is voor later”, zei Rutte daarover. Hij wil naar eigen zeggen alles “stap voor stap” doen. Volgens hem moet eerst worden geregeld dat de getroffen ouders zo snel mogelijk geld krijgen vanwege het leed wat hun jarenlang is overkomen.
De premier weerspreekt dat hij te lichtzinnig reageert op het rapport. “Dat we het rapport gaan bestuderen wil niet zeggen dat we er maar even naar kijken. We gaan daar veel tijd voor nemen.”
Srebrenica
Bij vernietigende rapporten in het verleden zijn vaker ministers of het gehele kabinet opgestapt. Het tweede kabinet-Kok viel in 2002 vanwege het NIOD-onderzoek dat harde conclusies trok over de Nederlandse rol bij de val van Srebrenica, toen duizenden moslims omkwamen. De ministers Donner en Dekker traden in 2006 af na een rapport over de verantwoordelijkheid van de overheid bij een brand in een cellencomplex op Schiphol.
BEKIJK OOK’;
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/671ad734-4149-11eb-8f8e-0217670beecd.jpg)
Rutte denkt nog niet aan aftreden na toeslagendebacle
Telegraaf 18.12.2020 Premier Rutte ziet vooralsnog geen reden om het kabinet, of een deel van het kabinet te laten aftreden vanwege de toeslagenaffaire. „Dat is echt nog te vroeg om te zeggen”, vindt hij.
Uit een snoeihard onderzoeksrapport van de Tweede Kamer dat donderdag naar buiten kwam, blijkt dat ouders ’ongekend onrecht’ is aangedaan, en de ’beginselen van de rechtsstaat’ zijn geschonden. „Daar kunnen we ons alleen maar voor schamen”, zegt Rutte.
Desondanks ziet hij er vooralsnog niets in om conclusies te trekken door bijvoorbeeld het hele kabinet op te laten stappen, zoals ooit eerder gebeurde naar aanleiding van het Srebrenica-rapport. „Die vraag is nog niet aan de orde”, vindt hij. Hij wil nu eerst met zijn kabinetsploeg de inhoud van het rapport goed bestuderen.
Volgens politiek commentator Wouter de Winther kan het rapport over de toeslagenaffaire wel degelijk het einde van kabinet-Rutte III betekenen:
Catshuis
Volgende week dinsdag komen de belangrijkste bewindslieden die verantwoordelijkheid dragen voor de toeslagenaffaire bijeen in het Catshuis. Volgens minister Wiebes (Economische Zaken) moet die bijeenkomst worden gezien als ’een eerste gesprek’. „Er zullen er nog wel meer volgen.” In het Catshuis zal volgens Wiebes ook worden bekeken of het kabinet wel genoeg doet om de gedupeerden te compenseren en of het niet sneller kan.
Premier Rutte wil voor het bestuderen van het onderzoeksrapport de tijd nemen, geeft hij aan. „Niet in de lengte maar in de diepte.” In januari verwacht hij met een officiële kabinetsreactie te kunnen komen.
BEKIJK OOK:
’Conservatieve partij die rechts is maar wel met iedereen praat’
BEKIJK OOK:
Rutte ging vrijdag ook in op de demonstranten die tijdens zijn toespraak in het Torentje te horen waren. „Mijn enige zorg was eigenlijk: is het geluid niet zo hard dat je mij niet meer hoort.”
„Ik kan niet vragen om zendtijd en me dan laten afleiden door potten en pannen”, zei de premier tijdens zijn persconferentie op vrijdag. Daarom besloot hij zich alle „mooie Nederlanders” in te beelden die zijn boodschap wilden horen. „Ik heb toen bedacht, ik ga me vol richten, via die camera, op de huiskamers.”
BEKIJK MEER VAN; overheid Mark Rutte Catshuis
Rutte ontwijkt vraag over aftreden na rapport toeslagen: ‘Eerst zorgen dat we ouders helpen’
AD 18.12.2020 Premier Mark Rutte zegt dat een eventueel aftreden van bewindspersonen of het gehele kabinet vanwege het snoeiharde rapport over de toeslagenaffaire ‘nu niet aan de orde’ is. ,,Het belangrijkste is dat ouders nu zo snel mogelijk worden geholpen.”
Het kabinet gaat alle uitvoeringsorganisaties tegen het licht houden om te kijken of burgers er wel rechtmatig behandeld worden. Dat zeggen bronnen rond het kabinet. Rutte en de meest betrokken ministers buigen zich de komende weken over de vraag hoe herhaling van de toeslagenaffaire kan worden voorkomen.
Lees ook;
De Belastingdienst benadeelde duizenden ouders die probeerden het stopzetten van hun kinderopvangtoeslag aan te vechten. Ook de wet zelf was te hardvochtig. ,,Als dit zo lang bij de Belastingdienst kon gebeuren, kan die weeffout ook in andere overheidsorganisaties zitten. We gaan proberen meer controlemechanismen in te bouwen’’, zegt een betrokkene.
Premier Mark Rutte noemde tijdens zijn wekelijkse persconferentie na afloop van de ministerraad het gisteren verschenen rapport van de parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag ‘indrukwekkend’ en ‘fair’. ,,Onschuldige mensen zijn in de knel gekomen. Daar kunnen we ons alleen maar voor schamen.” Hij benadrukte wel dat hij pas in mei 2019 in de gaten kreeg dat het toeslagenbeleid zo hard uitpakte dat ouders bij een klein foutje alles terug moesten betalen. ,,Ik had kunnen ingrijpen als ik ervan wist. Ik wist het voor 2019 niet.”
Premier Mark Rutte tijdens de wekelijkse persconferentie na de ministerraad. © ANP/Lex van Lieshout
Rutte noemt dat het eventueel aftreden van bewindspersonen nu ‘niet aan de orde’. Eerst moet worden gezorgd dat de slachtoffers van de affaire goed en snel worden gecompenseerd, zegt hij.
De Tweede Kamer is verbolgen over het feit dat vrijwel alle getroffen ouders, die als fraudeur werden gestempeld en vaak grote bedragen moesten terugbetalen, nog altijd niet zijn gecompenseerd. Rutte wilde er nog niet op vooruitlopen of de compensatieregeling wordt aangepast. ,,Dat gaan we stap voor stap grondig bekijken.” Volgens Rutte is de goede afwikkeling van de kinderopvangtoeslagaffaire ‘een erekwestie’. ,,We moeten aan het werk: hoe zorgen we dat dat in toekomst niet meer kan gebeuren?”
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/dfc1b16e-4142-11eb-a6f4-02c309bc01c1.jpg)
Wiebes: alle aspecten toeslagenrapport verbijsterend
TELEGRAAF 18.12.2020 De conclusies van de Kamercommissie die de toeslagenaffaire heeft onderzocht, zijn „in alle aspecten verbijsterend”, maar wel zeer terecht. Dat zegt minister Eric Wiebes (Economische Zaken), die in het vorige kabinet als staatssecretaris van Financiën verantwoordelijk was voor de Belastingdienst.
De commissie oordeelt zeer hard over de manier waarop de overheid ouders behandelde die ten onrechte beschuldigd werden van fraude met de kinderopvangtoeslag. Die mensen is „groot onrecht” aangedaan en dat was te voorkomen geweest als de verantwoordelijke bewindspersonen beter waren omgegaan met de signalen van misstanden, die er wel degelijk waren.
BEKIJK OOK:
‘Verantwoordelijken toeslagenaffaire wacht zwaar debat’
„Ik voel me medeverantwoordelijk”, zegt Wiebes. „Van al die overheidsorganen, was ik er ook één. We hebben er allemaal bij gestaan, maar we hebben niet op tijd gezien dat het zo groot was. Dat is buitengewoon verdrietig, maar ook iets dat echt in Nederland niet hoort te gebeuren.”
BEKIJK OOK:
Ouders toeslagenaffaire ’ongekend onrecht’ aangedaan
De commissie hekelt ook de manier waarop de betrokken ministeries hun eigen bewindslieden, de Tweede Kamer, de media en zelfs de rechterlijke macht van informatie voorzagen. Vooral dat laatste vindt Wiebes „verbijsterend.” Hij zegt er zelf ook last van te hebben gehad dat de informatievoorziening „op alle terreinen” onvoldoende was. „Daardoor hebben we het ook veel te laat doorgehad.”
Volgens politiek commentator Wouter de Winther kan het rapport over de toeslagenaffaire zelfs het einde van kabinet-Rutte III betekenen:
BEKIJK MEER VAN; overheidsbeleid bedrog overheid Eric Wiebes
Wiebes: alle aspecten toeslagenrapport verbijsterend
MSN 18.12.2020 De conclusies van de Kamercommissie die de toeslagenaffaire heeft onderzocht, zijn „in alle aspecten verbijsterend”, maar wel zeer terecht. Dat zegt minister Eric Wiebes (Economische Zaken), die in het vorige kabinet als staatssecretaris van Financiën verantwoordelijk was voor de Belastingdienst.
De commissie oordeelt zeer hard over de manier waarop de overheid ouders behandelde die ten onrechte beschuldigd werden van fraude met de kinderopvangtoeslag. Die mensen is „groot onrecht” aangedaan en dat was te voorkomen geweest als de verantwoordelijke bewindspersonen beter waren omgegaan met de signalen van misstanden, die er wel degelijk waren.
„Ik voel me medeverantwoordelijk”, zegt Wiebes. „Van al die overheidsorganen, was ik er ook één. We hebben er allemaal bij gestaan, maar we hebben niet op tijd gezien dat het zo groot was. Dat is buitengewoon verdrietig, maar ook iets dat echt in Nederland niet hoort te gebeuren.”
De commissie hekelt ook de manier waarop de betrokken ministeries hun eigen bewindslieden, de Tweede Kamer, de media en zelfs de rechterlijke macht van informatie voorzagen. Vooral dat laatste vindt Wiebes „verbijsterend.” Hij zegt er zelf ook last van te hebben gehad dat de informatievoorziening „op alle terreinen” onvoldoende was. „Daardoor hebben we het ook veel te laat doorgehad.”
Volgens politiek commentator Wouter de Winther kan het rapport over de toeslagenaffaire zelfs het einde van kabinet-Rutte III betekenen.
Hoekstra: snellere toeslagencompensatie ligt nu weer op tafel
MSN 18.12.2020 Snellere compensatie van ouders die geraakt zijn in de toeslagenaffaire “ligt ook nu weer op tafel”. Dat zegt minister Wopke Hoekstra (Financiën) na het vernietigende rapport van de speciale Kamercommissie die zich over het overheidsschandaal boog. Hij benadrukt dat staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) hard bezig is de compensatie te regelen. “Ik denk dat zij ook zal kijken: wat kan er nou nog meer of nog sneller de komende periode”, voegt Hoekstra daaraan toe.
Het kabinet komt in de eerste week van de kerstvakantie bijeen op het Catshuis om het rapport te bespreken. Daar zal niet alleen gesproken worden over de politieke gevolgen van het rapport (welke bewindspersonen zouden eventueel moeten aftreden), maar ook de compensatieregeling. Er wordt steeds meer duidelijk over het overheidsschandaal, waarbij ouders financieel in het nauw werden gedreven, maar compensatie is er nog maar voor een heel klein deel van de vele gedupeerden. Of er voor de kerst nog meer gaat gebeuren voor ouders, kon Hoekstra niet zeggen.
De Kamercommissie haalt in het rapport ook hard uit naar de manier waarop het ministerie van Financiën met informatie en documenten omgaat. De informatievoorziening van de meeste ministeries was beroerd, maar dat gold vooral voor het ministerie van Hoekstra. Welke stukken wel en niet naar buiten werden gebracht, werd “in meerdere gevallen ingegeven door gewenste juridische of politieke uitkomsten”, concludeerde de commissie zelfs. Daar ligt “evident een opdracht voor mijn ministerie”, zegt de bewindsman.
Dat ook de informatievoorziening naar de rechter niet op orde was, noemt Hoekstra een “onverkwikkelijk voorbeeld”.
Rutte: rechtsstaat heeft burgers schade toegebracht, nu snel compensatie
NOS 17.12.2020 Premier Rutte is het eens met de harde conclusies van de toeslagencommissie dat de beginselen van de rechtsstaat zijn geschonden. Hij spreekt over een “heel heftig” en een “terecht” rapport. “Je ziet dat de rechtsstaat niet de burgers heeft beschermd en in een hele heftige mate schade heeft toegebracht”, aldus de premier vanavond in zijn eerste reactie.
Het kabinet vindt dat de toeslagenaffaire heel veel verdriet en schade bij de ouders heeft veroorzaakt en dat dit nooit meer mag gebeuren, zo zei staatssecretaris Van ’t Wout van Sociale Zaken vanmiddag namens het kabinet in reactie op het rapport van de parlementaire ondervragingscommissie.
Die concludeerde eerder vandaag dat de ouders ongekend onrecht is aangedaan nadat ze onterecht als fraudeur werden aangemerkt bij het aanvragen van kinderopvangtoeslag. Er is volgens de commissie in strijd gehandeld met de beginselen van de rechtsstaat.
“De conclusies zijn duidelijk en hard”, zei Van ’t Wout. “Kinderopvang hoort het leven van ouders makkelijker te maken. Het tegendeel is hier gebeurd.” Verder wilde hij er nog geen “grote uitspraken” over doen. “We gaan hier de komende weken heel hard mee aan de slag.”
Kabinet volgende week in Catshuis
Zijn collega Van Huffelen van Financiën, verantwoordelijk voor de Belastingdienst, noemde het “meer dan verschrikkelijk” wat er met de ouders is gebeurd. “Door toedoen van de overheid zijn ze in diepe problemen geraakt.”
Ze kondigde aan dat het kabinet volgende week dinsdag in het Catshuis bij elkaar komt om het rapport te bespreken. Waarschijnlijk zullen er meer sessies nodig zijn om “een heel goed antwoord te maken”. Het kabinet wil dan in januari met een volwaardige reactie komen.
Premier Rutte benadrukt dat de gedupeerden zo snel mogelijk gecompenseerd moet worden. Het kabinet werkt volgens Van Huffelen hier keihard . “Maar dat is ingewikkeld en complex.” De meest schrijnende gevallen worden nog voor de Kerst geholpen, zei de staatssecretaris.
BEKIJK OOK;
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/16210c0a-405d-11eb-a4da-02d1dbdc35d1.jpg)
Ouders toeslagenaffaire ’ongekend onrecht’ aangedaan
Telegraaf 17.12.2020 De ouders in de toeslagenaffaire is ’ongekend onrecht’ aangedaan, waarbij de ’grondbeginselen van de rechtstaat zijn geschonden’. Met die vernietigende conclusie komt de ondervragingscommissie. Daarbij krijgen niet alleen de Belastingdienst, maar ook het kabinet, de Tweede Kamer en de rechtspraak een flinke veeg uit de pan. Het kabinet overlegt volgende week in het Catshuis over het rapport.
De titel van het rapport van de commissie laat aan duidelijkheid niets te wensen over: Ongekend onrecht. Dat is wat de tienduizenden ouders volgens de Kamerleden is aangedaan in de toeslagenaffaire. Jarenlang werden ze vermorzeld door een keiharde fraudeaanpak en nietsontziende terugvordering van de Belastingdienst.
De rechtsstaat is bij die affaire in het geding geweest, schrijft de commissie. En ook al bezworen commissievoorzitter en CDA-Kamerlid Chris van Dam dat er geen schuldigen aangewezen zouden worden, deelt de commissie wel degelijk een paar stevige standjes uit.
BEKIJK OOK:
’Niemand zag welk leed overheid eigen burgers aandeed in toeslagenaffaire’
Uiteraard aan de Belastingdienst zelf, waar de fraude-aanpak zo uit de hand liep en ’grove inbreuk’ werd gemaakt op de rechten die mensen hebben. Maar ook ’kabinet en parlement’ mogen van de commissie het boetekleed aantrekken, omdat zij die ’spijkerharde’ wetgeving hebben gemaakt die te weinig ruimte gaf aan burgers om zich te verdedigen. De fiscus stond daardoor onder druk van een ’oververhitte politieke behoefte’ om mensen keihard aan te pakken.
BEKIJK OOK:
De ontembare fraude-bloeddorst van de Belastingdienst
Dat vervolgens de rechtspraak, met name de Raad van State, ook nog jarenlang groen licht gaf aan de harde aanpak van de Belastingdienst, heeft ook niet geholpen. De commissie ziet dat rechters een ’wezenlijke bijdrage’ hebben geleverd aan de keiharde uitvoering. Al met al is er volgens de commissie sprake van een ’optelsom van onvermogen om recht te doen aan het individu’.
Catshuis-overleg
Het kabinet gaat volgende week in het Catshuis overleggen over het rapport. Premier Rutte spreekt van een ’heel heftig rapport’: „Je ziet dat inderdaad de rechtsstaat niet burgers heeft beschermd, maar juist grote schade heeft toegebracht.” Volgens staatssecretaris Van Huffelen (Financiën) moet het kabinet met ’een heel goed antwoord’ komen op het rapport. Dat antwoord moet dan halverwege januari komen. De Kamer wil kort daarna over het rapport debatteren met in elk geval Rutte en minister Hoekstra.
CDA-Kamerlid Omtzigt, die al tijden zijn tanden heeft gezet in dit dossier, hoopt dat het ’recht doen aan de ouders’ in de reactie van het kabinet ’op plek 1, 2 en 3’ staat. „Het gaat niet om nog een keer sorry zeggen”, zegt Omtzigt. Hij wil dat het kabinet eindelijk haast gaat maken met de compensatie van de ouders en die ook ruimhartiger maakt.
Het verslag van de commissie bevestigt verder het beeld dat tijdens de verhoren van topambtenaren en prominente politici al naar boven kwam. Onder anderen Rutte, Hoekstra en PvdA-leider Asscher moesten langskomen voor een verhoor.
Op de betrokken ministeries werd naar elkaar gewezen, waardoor niemand de verantwoordelijkheid nam om de problemen voor ouders op te lossen. En de politieke top bij Financiën en Sociale Zaken was jarenlang niet goed op de hoogte hoe omvangrijk de problematiek eigenlijk was.
Informatievoorziening
De grootste veeg uit de pan bewaart de commissie overigens voor het ministerie van Financiën; en dan specifiek voor hoe dat ministerie omging met de verzoeken om informatie te leveren. Financiën leverde het gros van de informatie veel later dan afgesproken, en vlak voor, tijdens en zelfs ná de verhoren dook nog weer nieuwe informatie op.
„De commissie is hier ontstemd over”, staat in het rapport. De Kamerleden spreken van een ’hardnekkig probleem’ en weten niet eens zeker of ze nu al wel alle opgevraagde informatie hebben gekregen. Mocht dat niet zo zijn, dan kan de commissie of de Tweede Kamer ’nog stappen overwegen’, staat er dreigend in het rapport.
BEKIJK MEER VAN; overheid overheidsbeleid bedrog Den Haag Belastingdienst Financiën Tweede Kamer der Staten-Generaal
Kabinet: ‘Schade en verdriet veroorzaakt bij ouders, dit mag nooit meer gebeuren’
RTL 17.12.2020 De ontspoorde fraudejacht door de Belastingdienst heeft ‘veel schade en verdriet veroorzaakt’. Dat zegt het kabinet naar aanleiding van het snoeiharde rapport over de toeslagenaffaire. Kamerleden vinden dat het rapport niet zonder gevolgen kan blijven, maar willen eerst dat de ouders snel worden gecompenseerd. “Er is nog geen klap gebeurd”, stelt CDA’er Pieter Omtzigt.
De ontspoorde fraudejacht door de Belastingdienst heeft ‘veel schade en verdriet veroorzaakt’, zegt staatssecretaris Bas van ’t Wout (Sociale Zaken) in een eerste reactie namens het kabinet. Zijn collega Alexandra van Huffelen noemt wat er is gebeurd ‘meer dan verschrikkelijk’.
Het kabinet komt volgende week bijeen op het Catshuis, de officiële ambtswoning van de premier, om zich over het toeslagenrapport van de ondervragingscommissie te buigen. Premier Mark Rutte reageerde vanmiddag al op het rapport.
Premier Rutte heeft gereageerd over het rapport over de toeslagenaffaire: ‘een heel heftig rapport, ook voor de ouders en voor het hele systeem’.
Snoeihard rapport
Dat rapport is snoeihard. Tienduizenden ouders zijn onterecht het slachtoffer geworden van spijkerharde regels en een even harde uitvoering. Ze zijn jarenlang niet door de politiek gehoord.
De wetgeving was veel te hard, de uitvoerders keken niet naar individuele gevallen en de ministeries namen geen verantwoordelijkheid. Kijk hier wat commissievoorzitter Chris van Dam daarover zei.
Niet zonder gevolgen blijven
De conclusies kunnen volgens de Tweede Kamer niet zonder gevolgen blijven. Maar de Kamer eist nu eerst dat er veel meer tempo wordt gemaakt met het compenseren van de tienduizenden gedupeerde ouders. “Er is nog geen klap gebeurd. Er zijn pas 500 ouderen gecompenseerd en er zijn tienduizenden gedupeerden”, zegt CDA’er Omtzigt. Hij noemt het rapport ‘spijkerhard’ en ‘honderd procent’ juist.
Maar het moet ook gaan over de politieke gevolgen, vinden Kamerleden. “Het is een vraag die zeker op tafel ligt”, zegt regeringspartij ChristenUnie. De SP vindt dat er politieke verantwoordelijkheid genomen moet worden, maar ook de SP vindt eerst dat de tienduizenden gedupeerde ouders nu snel gecompenseerd moeten worden. “We moeten geen dag langer meer wachten”, zegt SP-leider Marijnissen.
Snoeihard rapport: gedupeerden toeslagenaffaire is ongekend onrecht aangedaan
Niet direct snelle compensatie
Het kabinet wil niet direct overgaan op snelle compensatie van alle ouders die zich bij de Belastingdienst hebben gemeld. “We moeten op dit rapport een heel goed antwoord maken”, zegt staatssecretaris Van Huffelen.
Het kabinet heeft volgens haar ‘een grote verantwoordelijkheid om te zorgen dat dit nooit meer gebeurt’.
Geert Wilders. © ANP
Pijlen op Rutte
PVV-leider Geert Wilders richt zijn pijlen vooral op premier Rutte. De premier was medeverantwoordelijk voor de harde fraudeaanpak die tijdens het kabinet Rutte-II werd gestart.
Wilders zegt in een reactie op het rapport: “Dit is dus het Nederland van Rutte en Asscher. Een overheid die mensen keihard in de steek laat, de rechtsstaat opzij zet en onschuldigen zonder enige gêne criminaliseert en collectief de andere kant op kijkt. De Nederlandse overheid is totaal losgezongen van de burger.”
Knalhard rapport
GroenLinks-leider Jesse Klaver noemt het een knalhard rapport. “De overheid heeft de levens van mensen kapotgemaakt. Duizenden mensen moeten nu zo snel mogelijk worden gecompenseerd. De hoogste tijd om kinderopvang gratis te maken en de toeslagen af te schaffen.”
“De overheid, politiek en rechtspraak hebben hier allemaal steken laten vallen”, zegt VVD’er Helma Lodders (VVD) op Twitter. “Dat moeten we ons aantrekken, ook ik persoonlijk, en ervan leren zodat dit in de toekomst niet meer voorkomt. Dit leed kunnen we niet meer terugdraaien.”
Snoeihard rapport: gedupeerden toeslagenaffaire is ongekend onrecht aangedaan
Commissie kijkt nog naar mogelijke meineed in toeslagenverhoren
MSN 17.12.2020 De ondervragingscommissie kijkt nog of, op basis van bijvoorbeeld nieuwe documenten, blijkt dat getuigen gelogen hebben onder ede. “Als uit een verklaring nu iets komt dat iemand enorm heeft zitten jokkebrokken dan zullen we ook de stappen ondernemen, zodat je nog aangifte kunt doen of zoiets”, zegt voorzitter Chris van Dam (CDA)
Volgens Van Dam is er vooralsnog geen directe aanleiding om mensen te verdenken van meineed (liegen onder ede, een strafbaar feit). Dat werd op sociale media wel af en toe gesuggereerd, naar aanleiding van nieuwe documenten die het ministerie van Financiën naar buiten bracht. De commissie gaat nog eens zitten om hiernaar te kijken en te onderzoeken wat ze eventueel kan doen tegen mensen die zich mogelijk schuldig hebben gemaakt aan meineed.
De afgelopen dagen heeft dat departement een hele reeks documenten vrijgegeven die journalisten hadden opgevraagd, met een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur (Wob). Een heel volledig beeld van die memo’s en notities heeft de ondervragingscommissie nog niet. Twee weken geleden heeft de commissie gezegd geen documenten meer mee te nemen. “Je kan je staf niet vragen een concept-rapport te schrijven en dan ’s nachts nog even checken of alles wel klopt met wat er nu naar buiten is gekomen.”
“Het is natuurlijk wel bijzonder onaangenaam om dit mee te maken”, zegt Van Dam hierover. “Het is voor ons ook niet helemaal te begrijpen waarom net nu die Wobs naar buiten moeten komen.”
Commissie: politiek had kansen om in te grijpen bij toeslagen
MSN 17.12.2020 De politieke top heeft behoorlijk wat kansen laten liggen om in te grijpen bij de aanpak van fraude met toeslagen, zegt Chris van Dam, voorzitter van de ondervragingscommissie die de toeslagenaffaire onderzocht. Er is volgens hem niet één schuldige aan te wijze, maar de politiek en topambtenaren moeten “goed in de spiegel kijken”.
Een half jaar lang zat Van Dam de commissie voor die documenten opeiste van ministeries, die (oud-)bewindspersonen en ambtenaren onder ede hoorde en “reconstrueerde” wie verantwoordelijk is voor de toeslagenaffaire. Veel politici zeiden weinig zorgwekkende signalen te ontvangen, maar die waren er wel degelijk, zegt Van Dam.
Hij wijst naar een hard rapport van de Ombudsman, brieven die ouders of grootouders naar bewindspersonen stuurden en vragen en moties uit de Tweede Kamer. “Bij alle verantwoordelijke bewindspersonen” kwamen volgens de commissie signalen langs “die ze hadden kunnen omzetten in actie”.
De politiek maakte slechte regels en negeerde signalen over de ontspoorde fraudejacht, maar bij de Belastingdienst ging ook een hoop mis. De harde invulling van de regels, bijvoorbeeld. “Dat is wel iets dat zich binnen de Belastingdienst ontwikkeld heeft”, zegt CDA’er Van Dam. “Waarbij in eerste instantie ook niet de politiek verantwoordelijken goed geïnformeerd zijn.” Dat hebben topambtenaren verzuimd.
Kritiek rechtspraak
In het rapport stond ook de opmerkelijke constatering dat de rechtspraak veel te verwijten valt in dit schandaal. Van Dam vond het naar zijn zeggen “spannend” om daar wat over te schrijven: politici zijn over het algemeen heel voorzichtig met kritiek op de rechtspraak. Maar toch was de rol van de rechtspraak twijfelachtig, concludeerde de commissie. De bestuursrechtspraak wordt er in het rapport van beschuldigd beginselen weg te redeneren die juist “zouden moeten dienen als stootkussen en beschermende deken voor mensen in nood”.
Ook de rol van de rechtspraak heeft ervoor gezocht dat het onderwerp zijn beslag heeft gehad op het vertrouwen dat Van Dam zelf heeft in de rechtstaat, zegt hij desgevraagd. De commissie viel naar zijn zeggen “van verwondering in verbijstering”. Van Dam: ik kreeg “een steen in mijn maag”.
Kamer: lessen trekken uit rapport, maar eerst ouders compenseren
NOS 17.12.2020 Het snoeiharde rapport over de kinderopvangtoeslagaffaire moet consequenties hebben, maar het belangrijkste is dat de gedupeerde ouders nu zo snel mogelijk worden gecompenseerd. Dat vindt de Tweede Kamer.
SP-leider Marijnissen noemt de conclusies van de parlementaire ondervragingscommissie “heel helder”. Volgens haar is het kabinet verantwoordelijk voor het vernielen van de levens van de gedupeerde gezinnen. Ze vraagt zich af of een kabinet dat betrokken is bij het schenden van rechtsbeginselen nog wel geloofwaardig is. “Ik kan het in ieder geval niet uitleggen.”
Nog voor de verkiezingen moet er een Kamerdebat komen, vindt Marijnissen. “Maar we moeten vooral geen dag langer meer wachten met compensatie.”
Zware Kerst
Dat is voor Henk Nijboer van de PvdA ook het belangrijkste. “De ouders gaan een hele zware Kerst in. Dat is heel slecht en beschamend. Mensen zijn de vernieling in geholpen en zitten tot op de dag van vandaag in de ellende.” Het kabinet heeft een half miljard euro uitgetrokken voor die compensatie, maar van de duizenden ouders zijn er nog maar een paar honderd gecompenseerd.
PVV-leider Wilders wijst de vinger naar het huidige en vorige kabinetten: “Dit is dus het Nederland van Rutte en Asscher. Een overheid die mensen keihard in de steek laat, de rechtsstaat opzijzet en onschuldigen zonder enige gêne criminaliseert en collectief de andere kant opkijkt. De Nederlandse overheid is totaal losgezongen van de burger.”
Farid Azarkan van Denk spreekt van een “politieke doodzonde”, omdat veel bewindspersonen al veel eerder op de hoogte waren van de problemen, maar niets deden. “Het is aan henzelf om conclusies te trekken, maar ik zou me kapot schamen.”
Kamer: nu eerst ouders compenseren
CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt, die samen met SP’er Renske Leijten de zaak aan het rollen bracht, vindt dat de kern van de rechtsstaat is geschaad: de verhouding tussen de burger en de overheid. “Maar het is wat snel om binnen een uur na de presentatie al politieke conclusies te trekken.”
Hij verwacht van het kabinet dat het zich nu eerst op de ouders richt en daarna begint met het herstellen van de rechtsstaat.
Omtzigt over harde rapport: kern rechtsstaat geschaad
Gert-Jan Segers, voorman van regeringspartij ChristenUnie, vindt ook dat de vraag gesteld moet worden of het kabinet nog wel geloofwaardig is. “De overheid moet een schild zijn voor de zwakkeren. Als dat zo misgaat, is dat een terechte vraag. Vandaag zien we wat er gebeurt als het systeem het wint van menselijkheid.”
Zwarte bladzijde
D66 noemt de hele zaak een zwarte bladzijde in de geschiedenis van de Nederlandse politiek en rechtsstaat. “Niemand binnen de overheid nam echt verantwoordelijkheid”, zegt Kamerlid Steven van Weyenberg. Net als de meeste partijen in de Tweede Kamer wil hij dat het huidige toeslagensysteem wordt afgeschaft en vervangen wordt door een eenvoudiger systeem.
Helma Lodders van de VVD erkent dat alle onderdelen van de overheid, zowel de politiek, de ambtenarij als de rechters, “collectief gefaald” hebben. Zij wil nog niet praten over politieke consequenties. “Voor mij staan vandaag de ouders centraal. Die moeten zo snel mogelijk gecompenseerd worden.”
BEKIJK OOK;
Toeslagenaffaire schokt politiek, maar ouders wachten nog altijd op geld
NU 17.12.2020 De bevindingen van de ondervragingscommissie die onderzoek deed naar de kinderopvangtoeslagenaffaire schokken heel politiek Den Haag. Het kabinet gaat zich volgende week beraden op wat nu de beste reactie is. Duizenden gedupeerde ouders wachten nog steeds op compensatie.
Premier Mark Rutte had het donderdag over “een heel heftig rapport, ook voor de ouders en voor het hele systeem”. “Je ziet inderdaad dat de rechtsstaat burgers niet heeft beschermd, maar juist grote schade heeft toegebracht”, aldus de premier.
Volgens staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) laat het onderzoek zien “dat het meer dan verschrikkelijk is wat er met de ouders is gebeurd”. “Levens zijn geruïneerd en het vertrouwen in de politiek is geschaad.”
Het donderdag gepubliceerde rapport Ongekend Onrecht laat zien dat het kabinet, de Tweede Kamer, de Belastingdienst én de rechtspraak de belangen van burgers hebben verkwanseld. Duizenden ouders die kinderopvangtoeslag hadden aangevraagd, werden door de fiscus onterecht als fraudeurs bestempeld of werden keihard aangepakt als er een kleine fout werd gemaakt.
Er werden grote sommen geld teruggevorderd, waardoor gezinnen in grote financiële problemen kwamen. De levens van gezinnen werden totaal ontwricht.
De commissieleden leggen feilloos bloot dat signalen – die waren er genoeg – niet zijn opgepikt door de politiek.
Rutte over toeslagenaffaire: ‘Bal die richting ravijn rolde’
Veel frustratie over trage compensatie
De bevindingen volgen twee dagen na een tumultueus debat dat Van Huffelen met de Tweede Kamer had over de compensatie voor de gedupeerden. Dat proces verloopt moeizaam en liep al vertraging op, tot grote frustratie van Kamerleden.
“In dit tempo moet de staatssecretaris ouder dan honderd jaar worden om alle gezinnen te compenseren”, zei CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt. Er gaan stemmen op om minder fijnmazig te kijken, zodat ouders sneller gecompenseerd worden.
De Belastingdienst heeft een team van zo’n vijfhonderd mensen opgetuigd dat zich bezighoudt met de terugbetaling. Er moet per geval worden bekeken op hoeveel compensatie iemand recht heeft. “Het is ingewikkeld en complex”, zei Van Huffelen donderdag meerdere keren. “Gewoon iedereen uitbetalen klinkt heel makkelijk, maar de schade is ongelooflijk verschillend.”
Aan alle gedupeerden hetzelfde bedrag overmaken, zou volgens de bewindsvrouw dan ook “heel veel mensen heel veel onrecht aandoen”.
Het kabinet heeft ervoor gekozen om mensen in acute problemen en schrijnende situaties te helpen, zodat zij voor de Kerst hun geld ontvangen – dat zijn er voor dit jaar 430.
Daarna is de verwachting dat in het eerste kwartaal van volgend jaar 1.500 mensen worden geholpen en in het tweede kwartaal 3.500. Mogelijk komen ruim twintigduizend gedupeerden voor compensatie in aanmerking. Het kabinet heeft in totaal ongeveer een half miljard euro uitgetrokken voor de compensatieoperatie.
SP’er Leijten: ‘Het lek is nog steeds niet boven’
De compensatie moet wat Omtzigt betreft nu prioriteit hebben, voordat het kabinet zich buigt over de eigen politieke consequenties. “Morgen (vrijdag, red.) dient het kabinet eerst en vooral te praten over hoe de ouders snel en volledig recht gedaan kan worden”, laat hij via Twitter weten.
Daar wordt Kamerbreed zo over gedacht. “De overheid heeft de levens van mensen kapotgemaakt. Duizenden mensen moeten nu zo snel mogelijk worden gecompenseerd”, laat GroenLinks-leider Jesse Klaver weten.
VVD’er Helma Lodders: “Dit leed kunnen we niet meer terugdraaien. We kunnen het wel verzachten. De compensatie moet nu voortvarend gebeuren.”
In de Kamer waren het Omtzigt en SP’er Renske Leijten die de kar steeds trokken in het dossier. Leijten, een van de acht Kamerleden die lid waren van de ondervragingscommissie, wil het liefst dat er een nog zwaarder parlementair instrument wordt gebruikt om de toeslagenaffaire te onderzoeken: de parlementaire enquête. Daarmee worden ook conclusies getrokken; dat is nu niet het geval.
Sowieso is het laatste woord hier nog niet over gezegd. “Het lek is nog steeds niet boven”, zei Leijten tegen Trouw.
Lees meer over: Politiek Toeslagenaffaire
Kamer wil nu snel compensatie voor gedupeerden toeslagenaffaire
MSN 17.12.2020 De slachtoffers van de toeslagenaffaire moeten nu eerst heel snel compensatie krijgen voor het aangedane leed. Daarover zijn de partijen in de Tweede Kamer het eens na een snoeihard rapport over de zaak. Daarnaast zal ook gesproken moeten worden over de politieke consequenties.
Volgens Gert-Jan Segers van de kleinste regeringspartij ChristenUnie “moeten betrokkenen in de politiek, rechtspraak en uitvoeringsorganisaties, maar ook de Kamer als geheel, zich rekenschap geven voor wat er is gebeurd”. De politiek moet na het rapport “goed naar zichzelf kijken”, vindt Steven van Weyenberg (D66).
“De overheid, politiek en rechtspraak hebben hier allemaal steken laten vallen”, zegt Helma Lodders (VVD) op Twitter. “Dat moeten we ons aantrekken, ook ik persoonlijk, en er van leren zodat dit in de toekomst niet meer voorkomt. Dit leed kunnen we niet meer terugdraaien.”
Politieke verantwoordelijkheid
Oppositiepartij SP vindt dat er politieke verantwoordelijkheid genomen moet worden. “Genoeg is genoeg”, zegt SP-leider Lilian Marijnissen. Ze wil een snel debat over het rapport van de parlementaire ondervragingscommissie, maar dat kan pas na het reces. Deze donderdag is de laatste vergaderdag van de Tweede Kamer dit jaar.
Volgens de parlementaire ondervragingscommissie hebben het kabinet, de Tweede Kamer, de Belastingdienst én de rechtsspraak ervoor gezorgd dat de grondbeginselen van de rechtstaat zijn geschonden in de affaire met de kinderopvangtoeslag. Ouders is “ongekend leed” aangedaan.
Geen verrassing
De partijen zijn het allemaal eens dat het vreselijk mis is gelopen, hoewel het niet als een verrassing komt. “De overheid heeft de levens van mensen kapotgemaakt”, zegt GroenLinks-leider Jesse Klaver. “Duizenden mensen moeten nu zo snel mogelijk worden gecompenseerd.” Volgens Geert Wilders (PVV) is de overheid “totaal losgezongen van de burger”.
Henk Nijboer (PvdA) noemt de oordelen van de commissie terecht. “Ouders is ongekend leed aangedaan en zijn door de overheid de vernieling in geholpen. Het is beschamend dat ouders na al die jaren nog steeds niet zijn gecompenseerd.” Alle slachtoffers moeten binnen enkele weken “recht worden gedaan”, zegt Nijboer. “Schrijnend dat dit zo lang duurt”, vindt SGP’er Kees van der Staaij.
Zwarte bladzijde
“Een zwarte bladzijde in de geschiedenis van de Nederlandse politiek en rechtstaat”, noemt D66’er Van Weyenberg de conclusies in het rapport. “Vandaag zien we wat er gebeurt als het systeem het wint van menselijkheid. Als een anonieme overheid beleid maakt op basis van wantrouwen. Als mensen niet centraal staan en niet beschermd worden door de rechtsstaat”, aldus CU-voorman Segers.
Het kabinet heeft eerder een half miljard euro uitgetrokken om de gedupeerden te compenseren. Maar de Kamer klaagt al langer over het trage tempo van de compensatie. Van de vele duizenden slachtoffers in beeld bij Financiën, is nog maar een handjevol gecompenseerd.
Gedupeerden toeslagaffaire: ‘Eindelijk erkenning, maar littekens blijven’
NOS 17.12.2020 “Ongekend onrecht.” Zo beschrijft de ondervragingscommissie kinderopvang in haar rapport wat veel ouders in de kinderopvangtoeslagaffaire is aangedaan. Het kritische rapport is vanmiddag gepubliceerd en daarin wordt geen van de betrokken door de commissie gespaard. Gedupeerde ouders zijn niet verbaasd over het snoeiharde rapport.
Veel ouders kwamen in de kinderopvangtoeslagaffaire in de problemen doordat zij ten onrechte als fraudeur werden behandeld. Zij moesten vaak tienduizenden euro’s aan toeslagen terugbetalen, wat vaak leidde tot financiële en sociale problemen.
‘Wonder dat ik er nog ben’
Kristie Rongen is een van de ouders die onterecht geld moest terugbetalen aan de Belastingdienst. Ze heeft daardoor een schuld van 92.000 euro en zit in de schuldhulpverlening, vertelt ze. Rongen leeft van 50 euro per week. Vanaf 2008 moest ze de kinderopvangtoeslag terugbetalen. Ze was toen alleenstaande moeder met drie jonge kinderen, haar jongste kind is inmiddels 19. “Het is een schande hoe het allemaal is gelopen, het is gewoon niet te geloven.”
Rongen is het ermee eens dat er “onherstelbaar leed” is veroorzaakt door de affaire. “Ik ben er behoorlijk aan onderdoor gegaan. Ik heb twee jaar thuisgezeten met een burn-out en het mag überhaupt een wonder heten dat ik er nog ben”, vertelt ze. “Gelukkig heb ik sterke kinderen om me heen en was mijn moeder er voor me. Zonder hen en andere mensen had ik het qua eten gewoon niet gered.”
Haar auto is in beslag genomen door de affaire, ze raakte bijna haar huis kwijt, vertelt ze. Ook kon haar zoon zijn studie niet meer betalen omdat hij zijn studiefinanciering gebruikte om haar te helpen met de huur. “Je voelt je totaal machteloos, alles wordt je afgepakt. Ik kreeg straatvrees en durfde niemand meer aan te spreken. Als de deurbel ging was ik bang dat er weer een deurwaarder voor zou staan.”
Het volgen van de verhoren afgelopen weken bracht bij Rongen veel emoties boven. “Ik heb er met woede naar gekeken. Af en toe heb ik echt zitten schreeuwen naar de tv, zo van ‘horen jullie mij?!’. Ik werd boos van het liegen, de plotselinge Alzheimer.”
De commissie zegt in het rapport dat alle onderdelen van de staat moeten nadenken over hoe kwesties als de kinderopvangtoeslagaffaire in de toekomst voorkomen kunnen worden en hoe het onrecht kan worden rechtgezet. Voor Rongen kan dat niet snel genoeg gaan. “Ik heb nu gehoord dat ik volledige compensatie krijg, maar ik weet nog niet wanneer.”
Littekens blijven
Ook gedupeerde Nazmiye Yigit-Karaduman vindt dat er haast gemaakt moet worden met de compensatie. “We zijn hier hard door geraakt, dus er moet een hele goede compensatie komen voor alle gedupeerde ouders en kinderen.” De ellende begon voor Yigit-Karaduman in 2013, toen ze binnen twee weken 32.000 euro aan kinderopvangtoeslag moest terugbetalen.
Nazmiye Yigit-Karaduman EIGEN FOTO (BEWERKING: NOS)
Yigit-Karaduman tekende bezwaar aan, maar verloor elke zaak. Met moeite heeft ze de duizenden euro’s met een aflossingsregeling afbetaald. “Ik heb keihard moeten werken, soms zo’n vijftig tot zestig uur per week. Ook heb ik veel moeten lenen en altijd goed moeten rekenen. We hebben heel veel gemist.”
Ze is dan ook niet verbaasd over de kritiek in het rapport. “Het is iedere keer een herhaling. Ik wist al dat ik geen fraudeur was en dat ik niks fout deed. Nu zien zij ook dat ik gelijk had, maar we hebben veel schade opgelopen.” Toch is ze blij met het rapport. “Er wordt erkend hoeveel onrecht en ellende ze ons hebben aangedaan. Eindelijk wordt nu bevestigd hoe slordig een overheidsinstelling kan zijn.”
‘Eens kijken of ze nu wel hun belofte nakomen’
Door die ‘slordigheid’ denkt ze dat het nog lang zal duren voor haar vertrouwen in de overheid weer is hersteld. “We hebben schade opgelopen en die wonden moeten helen. Maar of het helemaal gebeurt weet ik niet, ik denk dat er altijd een litteken overblijft.” Ook gaat het compenseren volgens haar ook niet snel genoeg. “Ze moeten beter en sneller compenseren, want het duurt veel te lang. Het zou dit jaar voor kerst nog komen, maar ik heb nog niks binnen. Ik wacht rustig af, eens kijken of ze nu wel hun belofte gaan nakomen.”
In het rapport worden geen conclusies getrokken of echte aanbevelingen gedaan. De Tweede Kamer houdt volgend jaar een debat over de kwestie. Het is nog niet bekend wanneer dat precies zal zijn, maar in ieder geval voor de verkiezingen in maart.
Snoeihard rapport: gedupeerden toeslagenaffaire is ongekend onrecht aangedaan | RTL Nieuws
RTL 17.12.2020 Gedupeerden in de toeslagenaffaire is ongekend onrecht aangedaan. Dat concludeert de parlementaire commissie kinderopvangtoeslag. Ze zijn het slachtoffer geworden van spijkerharde regels en een even harde uitvoering en zijn jarenlang niet door de politiek gehoord. “Dit raakt alle Nederlanders”, zegt commissievoorzitter Chris van Dam.
Bij een kleine fout bij de aanvraag van kinderopvangtoeslag werden ouders al gebrandmerkt als fraudeur. Als ze daartegen in het verweer kwamen, maakten ze geen schijn van kans. Ouders werden vermalen in de ‘raderen van de uitvoering’: “Ze stonden machteloos tegenover machtige instituten van de rechtsstaat, die hen niet de bescherming boden die ze verdienden”, schrijft de commissie in haar rapport.
“De nadruk op fraude en misbruik leidde tot te weinig oog voor de menselijke maat”, zei Van Dam. “De slachtoffers stonden machteloos tegenover machtige instituten van de rechtstaat, die hen niet de bescherming boden die zij verdienden”, zo zei de commissievoorzitter het.
Spijkerharde wetgeving
Alle betrokkenen krijgen van de commissie een stevige veeg uit de pan. Om te beginnen zijn kabinet en parlement er schuldig aan dat ‘spijkerharde wetgeving’ is opgesteld die weinig ruimte liet om recht te doen aan individuele situaties:
Een ongekend onrecht. En een ongekend hard rapport. Systeemfalen in drie pagina’s: #toeslagenaffaire
1:23 p.m. · 17 dec. 2020 890 485 mensen tweeten hierover
Geen oog voor mensen
Het ministerie van Financiën heeft de kinderopvangtoeslag uitgevoerd als een massaproces, waarbij nauwelijks oog was voor de individuele situaties van mensen. Hele groepen werden als fraudeur bestempeld, zonder goede reden kregen mensen het stempel ‘opzet/grove schuld’ en door de ‘alles-of-niets’ benadering moesten ouders bij een kleine fout de volledige kinderopvangtoeslag terugbetalen.
Steken laten vallen
Ook het ministerie van Sociale Zaken – dat verantwoordelijk was voor het toeslagenbeleid – heeft flinke steken laten vallen. En de Raad van State, die juist zou moeten waken over de rechten van burgers, heeft de spijkerharde uitvoering van regels jarenlang in stand gehouden, en heeft essentiële rechten van burgers ‘veronachtzaamd’.
Pieter Klein: ‘Ongekend onrecht’
Volgens Pieter Klein van RTL Nieuws, die samen met Trouw de affaire onthulde zegt de titel van het rapport alles al: “Ongekend onrecht, dat is echt een vernietigend oordeel. Op alle fronten heeft de overheid gefaald. Dat zal voor ouders een gevoel van erkenning en gerechtigheid geven.”
Klein noemt het een ‘onthullend rapport over politieke en ambtelijke leiders die wegkeken’: “En Kamer, media en burgers blijken ook nog eens stelselmatig onjuist geïnformeerd.”
“De commissie is eerst met verbazing en uiteindelijk met diepe verontwaardiging tot dit besef gekomen.” Zij doet een dringend beroep op alle betrokken staatsmachten om bij zichzelf te rade te gaan hoe in de toekomst herhaling kan worden voorkomen. Talloze signalen werden door politieke en ambtelijke kopstukken genegeerd, ook toen de toeslagenaffaire in volle omvang duidelijk werd.
Ze hadden te lang een ‘blinde vlek’: “Het heeft binnen de ambtelijke en politieke top te lang ontbroken aan personen die de ernst van de problemen inzagen en verantwoordelijkheid namen voor het geheel.”
Premier Mark Rutte voor de parlementaire enquêtecommissie. © ANP
Asscher en Rutte
Oud-staatssecretarissen Frans Weekers en Eric Wiebes, voormalig minister Asscher en premier Rutte zijn mede verantwoordelijk voor de harde fraudeaanpak die tijdens het kabinet Rutte-II werd gestart. Ze kregen wel signalen dat dit in de praktijk tot grote problemen leidde, maar dat ging om individuele zaken. Dat de problemen breder speelden was voor hen een blinde vlek.
Ook over de informatievoorziening kraakt de commissie harde noten. De Tweede Kamer is meermalen ontijdig, onvolledig en onjuist geïnformeerd: “Transparantie, openheid en volledigheid zijn in de praktijk niet de leidende principes geweest bij de beantwoording van Kamervragen, het opstellen van kamerbrieven, het reageren op Wob-verzoeken en het samenstellen van dossiers voor rechtszaken.”
Troost voor ouders
De commissie is ook ‘zeer ontstemd’ over de gebrekkige informatie van het ministerie van Financiën, die veel te laat kwam en onvolledig was. Voor gedupeerde ouders is het rapport nog een keer erkenning dat zij onterecht als fraudeur zijn bestempeld. Maar daar moet het niet bij blijven, zegt de commissie. “Het onrecht wordt nu onderkend, maar is nog niet rechtgezet. Excuses zijn gemaakt, nu het herstel nog.”
Kamervoorzitter Arib, die het rapport in ontvangst nam, reageerde kort. Zij hoopt dat het rapport troost biedt aan ouders.
RTL NIeuws; Toeslagenaffaire Belastingdienst
Toeslagenaffaire: ‘Grondbeginselen rechtsstaat zijn geschonden’
AD 17.12.2020 De ouders die slachtoffer zijn geworden van de harde aanpak bij de kinderopvangtoeslag is ‘ongekend onrecht’ aangedaan. De ‘grondbeginselen van de rechtsstaat zijn geschonden’ en ouders hebben jarenlang ‘geen schijn van kans’ gehad.
Dat constateert de parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag in haar eindverslag. Daarin wordt gesproken over een ‘optelsom van onvermogen om recht te doen aan het individu’.
Lees ook;
Het kabinet last dinsdag een speciale vergadering in om over het eindrapport van te spreken. Dat zal gebeuren op het Catshuis, de ambtswoning van de premier. Na de jaarwisseling komt het kabinet dan met een uitgebreide reactie, zei staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Financiën) vanmiddag. ,,Het kabinet heeft een grote verantwoordelijkheid om te zorgen dat dit nooit meer gebeurt.’’
Minister-president Mark Rutte vindt het eindverslag van een speciale Kamercommissie over de toeslagenaffaire ‘een heel heftig rapport, ook voor de ouders en voor het hele systeem’. Maar hij noemt het ook gedegen en terecht. ,,Je ziet dat inderdaad de rechtsstaat niet burgers heeft beschermd, maar juist grote schade heeft toegebracht.”
In het rapport wijst de commissie niet één hoofdschuldige aan: behalve de Belastingdienst treft ook de politiek en de rechtspraak blaam. Kabinet en parlement mogen zich aanrekenen dat zij wetgeving hebben vastgesteld die ‘spijkerhard’ was en geen recht deed aan individuele situaties. De Belastingdienst heeft mensen ‘ten onrechte gebrandmerkt als opzettelijke fraudeurs’ en de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State heeft ‘zijn belangrijke functie van (rechts)bescherming van individuele burgers veronachtzaamd’.
Rutte, Asscher, Wiebes en Weekers medeverantwoordelijk voor toeslagenaffaire
NU 17.12.2020 Premier Mark Rutte en voormalige bewindspersonen in het vorige kabinet Lodewijk Asscher, Eric Wiebes en Frans Weekers zijn medeverantwoordelijk voor de keiharde fraudeaanpak die geleid heeft tot de dramatische kinderopvangtoeslagenaffaire. De Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag schrijft donderdag in het eindrapport Ongekend Onrecht dat de vier mannen als deelnemer aan de Ministeriële Commissie Aanpak Fraude “een harde aanpak van fraude mede geïnitieerd” hebben.
Het gaat om een in 2013 opgerichte fraudebestrijdingscommissie onder leiding van premier Rutte.
Toenmalig staatssecretaris Weekers (VVD) tuigde de harde aanpak op, Asscher (PvdA) keurde de op kinderopvangtoeslag gerichte intensievere fraudebestrijding als minister van Sociale Zaken goed.
Weekers’ opvolger Wiebes (VVD) was vanaf augustus 2017 op de hoogte van misstanden bij de fraudejacht, maar het duurde tot juni 2019 voordat staatssecretaris Menno Snel duidelijk werd wat de omvang en impact van de uit de hand gelopen fraudejacht was.
“Tot dan toe hadden hier besproken bewindslieden signalen die zij kregen veelal gekoppeld aan incidentele zaken; dat de problemen veel breder speelden, was voor hen een blinde vlek.”
Commissievoorzitter Chris van Dam (CDA) zei bij de presentatie van het rapport dat bewindspersonen en ambtenaren op meerdere momenten hadden kúnnen en hadden móéten ingrijpen.
De commissie constateert in het rapport dat de grondbeginselen van de rechtsstaat bij de spijkerharde fraudeaanpak met voeten zijn getreden.
Commissie: ‘Kinderopvangtoeslag is uitgevoerd als massaproces’
Commissie oordeelt hard over tekortschieten alle staatsmachten
Het kabinet, het parlement en zelfs de rechterlijke macht hebben een rol gehad in het onrecht dat tienduizenden onschuldige ouders is aangedaan. Dat zijn de belangrijkste constateringen van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag, die donderdag het eindrapport Ongekend Onrecht presenteert.
“De commissie is gedurende haar werkzaamheden eerst met verbazing en uiteindelijk met diepe verontwaardiging tot dit besef gekomen”, schrijft de commissie. “Zij doet een dringend beroep op alle betrokken staatsmachten om bij zichzelf te rade te gaan hoe in de toekomst herhaling kan worden voorkomen en hoe het ontstane onrecht alsnog kan worden rechtgezet.”
Volgens de commissie heeft “de politieke behoefte” om het toeslagenproces efficiënt in te richten en de politieke en maatschappelijk wens om fraude te voorkomen tot spijkerharde wetgeving geleid, waarbij onvoldoende ruimte was om rekening te houden met individuele situaties.
Ook rechterlijke macht heeft drama niet kunnen voorkomen
De aanpak van de Belastingdienst waardoor hele groepen ouders zonder individuele toets werden aangemerkt als fraudeur – de zogenoemde “alles-of-nietsaanpak” heeft volgens de commissie “grove inbreuk gemaakt op het rechtstatelijke principe dat optimaal recht gedaan moet worden aan individuele situaties”. Ook het ministerie van Sociale Zaken heeft fouten gemaakt. De manier waarop dit ministerie zijn verantwoordelijkheid heeft ingevuld, is volgens de commissie “ver onder de maat”.
De commissie constateert ook dat de rechterlijke macht niet in staat is gebleken het onrecht een halt toe te roepen. Volgens de commissie heeft de bestuursrechtspraak jarenlang een “wezenlijke bijdrage geleverd” aan het in stand houden van de spijkerharde fraudejacht.
Een oververhit politiek klimaat, waardoor een kleine vergissing in de aanvraag van de toeslag gezien werd als fraude, de keiharde aanpak van de Belastingdienst en de afwezigheid van het ministerie van Sociale Zaken bij signalen van de negatieve effecten van de disproportioneel harde aanpak leidden volgens de commissie tot een “optelsom van onvermogen”, waardoor de getroffen ouders jarenlang geen schijn van kans hebben gehad om hun gelijk te halen.
Snoeihard rapport over toeslagendrama: Iedereen heeft gefaald (msn.com)
MSN 17.12.2020 Het kabinet, de Tweede Kamer, de Belastingdienst én de rechtsspraak hebben ervoor gezorgd dat de grondbeginselen van de rechtstaat zijn geschonden in de affaire met de kinderopvangtoeslag. Dat staat in een explosief rapport van de ondervragingscommissie van Kamerleden die het overheidsschandaal heeft onderzocht. Daarin werden tal van ouders “ten onrechte gebrandmerkt als opzettelijke fraudeurs”.
Bewindspersonen en topambtenaren tuigden na politieke druk een harde fraudeaanpak op. Signalen dat deze aanpak voor sommige ouders ernstige en onterechte gevolgen had, werden jarenlang door de volledige politieke top gemist. De Belastingdienst ging ook in de fout. De commissie concludeert dat de fiscus de fraudejacht als “massaproces” aanvloog, zonder oog voor individuele gevallen.
Oud-staatssecretarissen Frans Weekers en Eric Wiebes (beiden VVD), voormalig minister Lodewijk Asscher (PvdA-leider) en premier Mark Rutte (VVD) worden specifiek genoemd als grondleggers van de fraudeaanpak. Zij sloegen allemaal onvoldoende aan op de signalen die naar boven kwamen. Ook voormalig staatssecretaris Menno Snel, vanaf oktober 2017 staatssecretaris op Financiën, vroeg niet genoeg door na berichten die hij hierover ontving. De commissie oordeelt bovendien snoeihard over de informatievoorziening vanuit het ministerie van Financiën.
Fraudeur
Zo kon het gebeuren dat duizenden ouders onterecht als fraudeur bestempeld en behandeld werden. De meesten moesten grote bedragen aan toeslagen in korte tijd terugbetalen, soms omdat de Belastingdienst een gastouderbureau of kinderopvangbedrijf indirect in de portemonnee wilde raken.
“Ongekend onrecht”, heet het rapport van de ondervragingscommissie, naar de gevolgen van de affaire voor de slachtoffers. De groepsgewijze aanpak waarmee de Belastingdienst fraudeurs te lijf wilde gaan, heeft “grove inbreuk gemaakt op het rechtstatelijke principe dat optimaal recht gedaan moet worden aan individuele situaties van mensen”, zegt de commissie. Die ruimte voor individuele gevallen ontbrak ook in wetgeving, vastgesteld door beide Kamers en de kabinetten onder leiding van premier Mark Rutte.
Machteloos
De rechtspraak heeft op zijn beurt de harde invulling van de wet in stand gehouden door verschillende uitspraken. “Daarmee heeft de bestuursrechtspraak zijn belangrijke functie van (rechts)bescherming van individuele burgers veronachtzaamd.”
De slachtoffers van deze aanpak, de toeslagenouders, “stonden machteloos tegenover machtige instituten van de rechtstaat, die hen niet de bescherming boden die zij verdienden”. De manier waarop ouders zijn behandeld stond in geen verhouding tot “wat hen – veelal onterecht – door de Belastingdienst werd verweten”. Het aangedane onrecht wordt nu meer onderkend, ziet de commissie. “Maar is nog niet rechtgezet. Excuses zijn gemaakt. Nu het herstel nog.” Van de vele duizenden gedupeerden in beeld bij de Belastingdienst, is slechts een handjevol ouders gecompenseerd.
Rutte, Asscher, Wiebes en Weekers medeverantwoordelijk voor toeslagenaffaire (msn.com)
MSN 17.12.2020 Premier Mark Rutte en voormalige bewindspersonen in het vorige kabinet Lodewijk Asscher, Eric Wiebes en Frans Weekers zijn medeverantwoordelijk voor de keiharde fraudeaanpak die geleid heeft tot de dramatische kinderopvangtoeslagenaffaire. De Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag schrijft donderdag in het eindrapport Ongekend Onrecht dat de vier mannen als deelnemer aan de Ministeriële Commissie Aanpak Fraude “een harde aanpak van fraude mede geïnitieerd” hebben.
Het gaat om een in 2013 opgerichte fraudebestrijdingscommissie onder leiding van premier Rutte.
Toenmalig staatssecretaris Weekers (VVD) tuigde de harde aanpak op, Asscher (PvdA) keurde de op kinderopvangtoeslag gerichte intensievere fraudebestrijding als minister van Sociale Zaken goed.
Weekers’ opvolger Wiebes (VVD) was vanaf augustus 2017 op de hoogte van misstanden bij de fraudejacht, maar het duurde tot juni 2019 voordat staatssecretaris Menno Snel duidelijk werd wat de omvang en impact van de uit de hand gelopen fraudejacht was.
“Tot dan toe hadden hier besproken bewindslieden signalen die zij kregen veelal gekoppeld aan incidentele zaken; dat de problemen veel breder speelden, was voor hen een blinde vlek.”
Commissievoorzitter Chris van Dam (CDA) zei bij de presentatie van het rapport dat bewindspersonen en ambtenaren op meerdere momenten hadden kúnnen en hadden móéten ingrijpen.
De commissie constateert in het rapport dat de grondbeginselen van de rechtsstaat bij de spijkerharde fraudeaanpak met voeten zijn getreden.
Commissie oordeelt hard over tekortschieten alle staatsmachten
Het kabinet, het parlement en zelfs de rechterlijke macht hebben een rol gehad in het onrecht dat tienduizenden onschuldige ouders is aangedaan. Dat zijn de belangrijkste constateringen van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag, die donderdag het eindrapport Ongekend Onrecht presenteert.
“De commissie is gedurende haar werkzaamheden eerst met verbazing en uiteindelijk met diepe verontwaardiging tot dit besef gekomen”, schrijft de commissie. “Zij doet een dringend beroep op alle betrokken staatsmachten om bij zichzelf te rade te gaan hoe in de toekomst herhaling kan worden voorkomen en hoe het ontstane onrecht alsnog kan worden rechtgezet.”
Volgens de commissie heeft “de politieke behoefte” om het toeslagenproces efficiënt in te richten en de politieke en maatschappelijk wens om fraude te voorkomen tot spijkerharde wetgeving geleid, waarbij onvoldoende ruimte was om rekening te houden met individuele situaties.
Ook rechterlijke macht heeft drama niet kunnen voorkomen
De aanpak van de Belastingdienst waardoor hele groepen ouders zonder individuele toets werden aangemerkt als fraudeur – de zogenoemde “alles-of-nietsaanpak” heeft volgens de commissie “grove inbreuk gemaakt op het rechtstatelijke principe dat optimaal recht gedaan moet worden aan individuele situaties”. Ook het ministerie van Sociale Zaken heeft fouten gemaakt. De manier waarop dit ministerie zijn verantwoordelijkheid heeft ingevuld, is volgens de commissie “ver onder de maat”.
De commissie constateert ook dat de rechterlijke macht niet in staat is gebleken het onrecht een halt toe te roepen. Volgens de commissie heeft de bestuursrechtspraak jarenlang een “wezenlijke bijdrage geleverd” aan het in stand houden van de spijkerharde fraudejacht.
Een oververhit politiek klimaat, waardoor een kleine vergissing in de aanvraag van de toeslag gezien werd als fraude, de keiharde aanpak van de Belastingdienst en de afwezigheid van het ministerie van Sociale Zaken bij signalen van de negatieve effecten van de disproportioneel harde aanpak leidden volgens de commissie tot een “optelsom van onvermogen”, waardoor de getroffen ouders jarenlang geen schijn van kans hebben gehad om hun gelijk te halen.
Commissie: ongekend onrecht in toeslagenaffaire, beginselen rechtsstaat geschonden
NOS 17.12.2020 Veel ouders is in de kinderopvangtoeslagaffaire een “ongekend onrecht” aangedaan. Bij de uitvoering van de kinderopvangtoeslagen zijn grondbeginselen van de rechtsstaat geschonden. Die snoeiharde constateringen doet de parlementaire ondervragingscommissie in haar eindrapport. Ministers, ambtenaren, de Tweede Kamer en zelfs rechters krijgen ervan langs.
Ouders hadden jarenlang geen schijn van kans door een optelsom van onvermogen, concludeert de commissie “met verbazing en uiteindelijk diepe verontwaardiging”. Zij doet een dringend beroep op alle onderdelen van de staat om bij zichzelf te rade te gaan hoe dit in de toekomst kan worden voorkomen en hoe het ontstane onrecht kan worden rechtgezet.
In de kinderopvangtoeslagaffaire zijn veel ouders in de problemen gekomen doordat zij ten onrechte als fraudeur werden behandeld en toeslagen moesten terugbetalen.
De commissie onder leiding van CDA-Kamerlid Van Dam schetst een beeld van grote fouten op zeer veel fronten; Commissie: ongekend onrecht bij toeslagenaffaire
Ernst lang niet onderkend
Dat het onrecht ongekend was, blijkt volgens de commissie onder meer doordat het lang heeft geduurd voordat de omvang en ernst door de politieke en ambtelijke top werden erkend. Bovendien was de informatievoorziening vanuit de Belastingdienst beperkt en stond de manier waarop ouders werden aangepakt in geen verhouding stond tot wat hun werd verweten, vaak ook nog eens onterecht.
De commissie noemt het een grondbeginsel van de rechtsstaat dat bij het maken en uitvoeren van wetten zoveel mogelijk rekening wordt gehouden met de belangen van mensen. Maar bij de uitvoering van de toeslagen lag zoveel nadruk op een efficiënte uitvoering en op de wens om fraude te voorkomen, dat er niet of nauwelijks naar individuele situaties werd gekeken. Zelfs als ze zonder kwade opzet een administratieve vergissing maakten, constateert de commissie.
Spijkerharde wetgeving
In het rapport wordt de rol van veel betrokken huidige en voormalige bewindslieden kritisch besproken. De hardste kritiek lijkt uit te gaan naar Eric Wiebes, staatssecretaris van Financiën in het tweede kabinet-Rutte en nu minister van Economische Zaken. Hij krijgt het verwijt dat hij vanaf augustus 2017 “persoonlijk op de hoogte was van de groepsaanpak, de gebrekkige rechtsbescherming en de disproportionele gevolgen voor ouders van de fraudeaanpak”.
Kabinet en parlement mogen het zich aanrekenen dat ze spijkerharde wetgeving hebben gemaakt die onvoldoende recht kon doen aan individuele situaties, staat verder in het rapport. De commissie stelt dat het ministerie van Financiën de kinderopvangtoeslag uitvoerde als een massaproces, met een ‘alles-of-niets-benadering’, waarin ouders “in de raderen van de uitvoering door de Belastingdienst” ten onrechte gebrandmerkt werden als fraudeurs.
Ook de manier waarop het ministerie van Sociale Zaken zijn verantwoordelijkheid voor het beleid heeft ingevuld, was volgens het eindrapport ver onder de maat.
Rechters lieten steken vallen
Rechters krijgen van de commissie eveneens een veeg uit de pan. Er werd vastgehouden aan een “spijkerharde uitvoering van de regels” die niet noodzakelijkerwijs uit de wet volgde. “Daarmee heeft de bestuursrechtspraak zijn belangrijke functie van bescherming van individuele burgers veronachtzaamd”, constateren Van Dam en zijn collega’s.
De commissie zegt verder dat de informatievoorziening vanuit de rijksoverheid op allerlei fronten onvoldoende is. Volgens het rapport was die in meerdere gevallen ingegeven door gewenste juridische of politieke uitkomsten. De commissie constateert dat de Tweede Kamer bij herhaling geconfronteerd is met ontijdige, onvolledige en onjuiste informatie.
Informatiehuishouding moet prioriteit krijgen
Ook binnen en tussen de ministeries schoot de informatievoorziening tekort. In het rapport wordt benadrukt dat ook eerdere commissies op de gebrekkige informatiehuishouding hebben gewezen. Volgens de commissie moet het daarom prioriteit krijgen om dat op orde te brengen.
“Dat is nodig voor het goed functioneren van de ministeries, van de parlementaire democratie en van de controlerende functie van de media.”
De commissie heeft vorige maand verschillende politici en ambtenaren gehoord. Ook hadden de commissieleden de beschikking over een groot aantal documenten, zoals brieven en e-mails.
Meineed
In een toelichting zegt Van Dam dat hij nog van geen enkele getuige hard kan zeggen dat die meineed heeft gepleegd. Maar de commissie heeft daarover nog geen definitief oordeel.
“Nog zeer recent zijn er stukken boven water gekomen. En twee weken geleden zijn we gestopt met het innemen van informatie. Als commissie maken we rustig de balans op en kijken we wat er nog binnenkomt. Als er aanleiding is om te handelen, zullen we dat niet nalaten.”
Sprak iedereen de waarheid tegen de commissie?
Het eindrapport is een onderzoek naar de feiten. De commissie trekt zelf geen conclusies en doet ook geen echte aanbevelingen. De Kamer houdt begin volgend jaar een debat over de kwestie. Wanneer dat precies zal zijn, is nog niet bekend, maar het gebeurt in elk geval voor de verkiezingen van maart.
BEKIJK OOK;
Ouders toeslagenaffaire ’ongekend onrecht’ aangedaan
MSN 17.12.2020 De ouders in de toeslagenaffaire is ’ongekend onrecht’ aangedaan, waarbij de ’grondbeginselen van de rechtstaat zijn geschonden’. Met die vernietigende conclusie komt de ondervragingscommissie. Daarbij krijgen niet alleen de Belastingdienst, maar ook het kabinet, de Tweede Kamer en de rechtspraak een flinke veeg uit de pan.
De titel van het rapport van de commissie laat aan duidelijkheid niets te wensen over: Ongekend onrecht. Dat is wat de tienduizenden ouders volgens de Kamerleden is aangedaan in de toeslagenaffaire. Jarenlang werden ze vermorzeld door een keiharde fraudeaanpak en nietsontziende terugvordering van de Belastingdienst.
De rechtsstaat is bij die affaire in het geding geweest, schrijft de commissie. En ook al bezworen commissievoorzitter en CDA-Kamerlid Chris van Dam dat er geen schuldigen aangewezen zouden worden, deelt de commissie wel degelijk een paar stevige standjes uit.
Uiteraard aan de Belastingdienst zelf, waar de fraude-aanpak zo uit de hand liep en ’grove inbreuk’ werd gemaakt op de rechten die mensen hebben. Maar ook ’kabinet en parlement’ mogen van de commissie het boetekleed aantrekken, omdat zij die ’spijkerharde’ wetgeving hebben gemaakt die te weinig ruimte gaf aan burgers om zich te verdedigen. De fiscus stond daardoor onder druk van een ’oververhitte politieke behoefte’ om mensen keihard aan te pakken.
Optelsom van onvermogen
Dat vervolgens de rechtspraak, met name de Raad van State, ook nog jarenlang groen licht gaf aan de harde aanpak van de Belastingdienst, heeft ook niet geholpen. De commissie ziet dat rechters een ’wezenlijke bijdrage’ hebben geleverd aan de keiharde uitvoering. Al met al is er volgens de commissie sprake van een ’optelsom van onvermogen om recht te doen aan het individu’.
Het verslag van de commissie bevestigt verder het beeld dat tijdens de verhoren van topambtenaren en prominente politici al naar boven kwam. Onder anderen premier Rutte, minister Hoekstra (Financiën) en PvdA-leider Asscher moesten langskomen voor een verhoor.
Op de betrokken ministeries werd naar elkaar gewezen, waardoor niemand de verantwoordelijkheid nam om de problemen voor ouders op te lossen. En de politieke top bij Financiën en Sociale Zaken was jarenlang niet goed op de hoogte hoe omvangrijk de problematiek eigenlijk was.
Informatievoorziening
De grootste veeg uit de pan bewaart de commissie overigens voor het ministerie van Financiën; en dan specifiek voor hoe dat ministerie omging met de verzoeken om informatie te leveren. Financiën leverde het gros van de informatie veel later dan afgesproken, en vlak voor, tijdens en zelfs ná de verhoren dook nog weer nieuwe informatie op.
„De commissie is hier ontstemd over”, staat in het rapport. De Kamerleden spreken van een ’hardnekkig probleem’ en weten niet eens zeker of ze nu al wel alle opgevraagde informatie hebben gekregen. Mocht dat niet zo zijn, dan kan de commissie of de Tweede Kamer ’nog stappen overwegen’, staat er dreigend in het rapport.
De Kamer gaat in januari met in elk geval Rutte en Hoekstra in debat over het rapport.
Hoe kon het zo misgaan bij de toeslagenaffaire? Volg de presentatie live
MSN 17.12.2020 Wat wisten politici en topambtenaren van de keiharde fraudeaanpak bij de kinderopvangtoeslag en hoe kon het zo misgaan? Om 13:00 uur komt de Tweede Kamercommissie met het rapport over de uit de hand gelopen fraudejacht van de Belastingdienst waar tienduizenden ouders de dupe van werden. De verwachting is dat het rapport vernietigend is. Volg de presensatie hier live.
De Parlementaire Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag (POK) presenteert na maanden onderzoek en twee weken openbare verhoren onder ede, het verslag met de officiële ‘bevindingen’. De commissie ondervroeg betrokken (top)ambtenaren en politici, onder wie premier Rutte.
Volg de livestream vanaf 13 uur:
Den Haag verwacht een pijnlijk en zeer kritisch rapport over het falen van politici, topambtenaren en de hele rechtsstraat in de toeslagenaffaire. Tienduizenden ouders kwamen in grote financiële problemen door het stopzetten en terugvorderen van toeslagen voor kinderopvang. Velen van hen werden onterecht bestempeld als fraudeur en kregen te maken met loonbeslag en huisuitzettingen.
Of het rapport nog politieke gevolgen zal hebben is niet duidelijk. Vorig jaar trad staatssecretaris Snel al af vanwege de affaire. In de coalitie wordt gevreesd dat het rapport zo vlak voor de verkiezingen een ‘nieuwe dynamiek’ zal veroorzaken, ook omdat compensatie van duizenden gedupeerde ouders nog steeds traag op gang komt.
Bekijk hier de presentatie van rapport over toeslagenaffaire terug
NOS 17.12.2020 De Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag heeft het rapport over de kinderopvangtoeslagenaffaire gepresenteerd. Volgens de commissie is ouders in de kinderopvangtoeslagaffaire een “ongekend onrecht” aangedaan en zijn de grondbeginselen van de rechtsstaat geschonden.
Hoe kon het zo misgaan bij de toeslagenaffaire? Volg de presentatie live | RTL Nieuws
RTL 17.12.2020 Wat wisten politici en topambtenaren van de keiharde fraudeaanpak bij de kinderopvangtoeslag en hoe kon het zo misgaan? Om 13:00 uur komt de Tweede Kamercommissie met het rapport over de uit de hand gelopen fraudejacht van de Belastingdienst waar tienduizenden ouders de dupe van werden. De verwachting is dat het rapport vernietigend is. Volg de presensatie hier live.
De Parlementaire Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag (POK) presenteert na maanden onderzoek en twee weken openbare verhoren onder ede, het verslag met de officiële ‘bevindingen’. De commissie ondervroeg betrokken (top)ambtenaren en politici, onder wie premier Rutte.
Den Haag verwacht een pijnlijk en zeer kritisch rapport over het falen van politici, topambtenaren en de hele rechtsstraat in de toeslagenaffaire. Tienduizenden ouders kwamen in grote financiële problemen door het stopzetten en terugvorderen van toeslagen voor kinderopvang. Velen van hen werden onterecht bestempeld als fraudeur en kregen te maken met loonbeslag en huisuitzettingen.
Of het rapport nog politieke gevolgen zal hebben is niet duidelijk. Vorig jaar trad staatssecretaris Snel al af vanwege de affaire. In de coalitie wordt gevreesd dat het rapport zo vlak voor de verkiezingen een ‘nieuwe dynamiek’ zal veroorzaken, ook omdat compensatie van duizenden gedupeerde ouders nog steeds traag op gang komt.
Dit weten we nu door de verhoren over de toeslagenaffaire
Ondervragingscommissie presenteert reconstructie toeslagenaffaire (msn.com)
MSN 17.12.2020 De Parlementaire Ondervragingscommissie Toeslagen komt donderdag met een reconstructie van de toeslagenaffaire. In een rapport presenteert de commissie haar bevindingen na weken van onderzoek en een reeks geruchtmakende verhoren onder ede. Daarin moet ook meer duidelijkheid komen over de politieke en ambtelijke verantwoordelijkheid voor het overheidsschandaal.
Onder anderen premier Mark Rutte werd gehoord door de commissie, net als oud-minister Lodewijk Asscher en voormalig staatssecretaris Eric Wiebes. Maar ook vrijwel de volledige betrokken ambtelijke top moest verklaren onder ede.
Uit de verklaringen bleek dat de ambtenaren en de politieke top veel signalen misten dat het behoorlijk misging bij de Belastingdienst. Zo kon zich, in de woorden van de vroegere baas van de Belastingdienst “een ramp in slow motion” voltrekken. Alle kopstukken die gehoord werden, vonden het ‘verschrikkelijk’. Hoe de fraudejacht bij de Belastingdienst en de harde werking van het toeslagensysteem mensen in de knel bracht, werd stukje bij beetje steeds duidelijker.
Sindsdien zijn de afgelopen weken overigens alsnog tal van documenten naar boven gekomen. De commissie mocht ook, anders dan gebruikelijk, documenten opeisen bij ministeries. Daardoor hadden de ondervragende Kamerleden al een goed beeld van de gang van zaken voor de verhoren begonnen.
De commissie heeft vanaf het begin gezegd een ‘foto te willen maken’. Voorzitter Chris van Dam (CDA), zelf oud-officier van justitie, voelde zich een ‘rechercheur’, zo zei hij meermaals. De ondervragers zullen in het rapport zelf geen directe conclusies trekken. Dat is aan de Kamerleden in een later debat. Toch valt niet uit te sluiten dat de commissie hier al een voorzet voor geeft.
RTL 17.12.2020 Politiek Den Haag verwacht vandaag een pijnlijk en zeer kritisch rapport over het falen van individuele politici, topambtenaren en de hele rechtsstaat in de toeslagenaffaire.
Naar gedupeerde ouders werd jarenlang niet geluisterd en hun rechten werden uitgehold. Signalen dat onschuldige mensen in grote financiële nood kwamen door een te harde uitleg van wetgeving en een ontspoorde fraudejacht, werden jaren genegeerd.
Vanmiddag om 13.00 uur presenteert de Parlementaire Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag (POK) het verslag met de officiële ‘bevindingen’. Na maanden onderzoek en twee weken openbare verhoren onder ede, overhandigt commissievoorzitter Chris van Dam (CDA) het rapport aan Tweede Kamervoorzitter Khadija Arib.
Buikpijn en schaamrood
In de verhoren met (oud-)topambtenaren en politici bleek al dat zij ‘buikpijn’ hadden van het hardvochtig beleid. Ook vertelden ze dat zij het ‘schaamrood’ op de kaken kregen toen de ernst en omvang van de affaire aan het licht kwam, na onthullingen van RTL Nieuws en Trouw.
Premier Mark Rutte sprak van een ‘verschrikkelijk ongeluk’, oud-staatssecretaris Menno Snel (Financiën) van ouders die zijn ‘aangereden’ door de staat. Commissievoorzitter Van Dam vatte verhoren samen door te zeggen dat het leek op ‘het wereldkampioenschap bestuurlijk onvermogen’.
Dit weten we nu door de verhoren over de toeslagenaffaire
Ouders werden vermalen
De ondervragingscommissie werd afgelopen zomer ingesteld. Na een reeks onderzoeken bleef voor de Tweede Kamer onduidelijk wat politieke en ambtelijke hoofdrolspelers wisten en waarom zij toch niet ingrepen. Tienduizenden ouders kwamen in grote financiële problemen door het stopzetten en terugvorderen van toeslagen voor kinderopvang. Velen van hen werden onterecht bestempeld als fraudeur en kregen te maken met loonbeslag en huisuitzettingen.
Ook door de hoogste rechters werd lang niet ingegrepen, waardoor het hele systeem van rechtsbescherming van burgers ernstig tekortschoot. Gedupeerde ouders werden zo vermalen, zeker als zij in het vizier kwamen bij de ‘institutioneel vooringenomen’ fraudejacht. Zelfs toen de Raad van State en de Nationale Ombudsman in 2017 de Belastingdienst een forse tik op de vingers gaven, werd het beleid niet gecorrigeerd en kregen ouders geen schadevergoeding.
Boevenstreken van de Belastingdienst: de toeslagenaffaire in vogelvlucht
Alles of niets
De POK vorderde duizenden documenten bij onder meer de ministeries van Financiën, Sociale Zaken en Werkgelegenheid en Algemene Zaken. Maar ook de afgelopen weken bleven nieuwe, gevoelige documenten opduiken die de onderzoekscommissie niet had gekregen. Het ging bijvoorbeeld om een explosief memo uit 2017, waarin toen al werd gezegd dat de Belastingdienst in een vermeende fraudezaak ‘laakbaar’ had gehandeld en dat ouders moesten worden gecompenseerd.
Ook werd een vertrouwelijk advies van de landsadvocaat niet aan de commissie gegeven, waaruit blijkt dat de ‘alles of niets-benadering’ (het terugvorderen van álle toeslagen bij kleine foutjes), al veel eerder hersteld had kunnen worden. En eergisteren werd een nota uit november 2019 openbaar, waarin de hoogste ambtenaar van Financiën toen al zei dat er misschien ambtsmisdrijven zijn gepleegd.
Toeslagenaffaire: Kamer onvolledig geïnformeerd over gebruik tweede nationaliteit
Aanwijzingen voor meineed?
De commissie zal daarom naar verwachting forse kritiek hebben op de informatievoorziening aan de Tweede Kamer. Niet alleen in het verleden, omdat de Kamer dan eerder het beleid had kunnen veranderen, maar ook over de recente afwikkeling.
In Den Haag zijn er ook twijfels of hoofdpersonen onder ede de gehele waarheid hebben gesproken, bijvoorbeeld over het nogmaals ‘verdwijnen’ van dat memo in 2019, toen de hele affaire escaleerde. Of de POK daadwerkelijk aanwijzingen of bewijs heeft voor mogelijke meineed, moet vandaag blijken uit het eindverslag.
Nieuwe dynamiek
De POK komt zelf niet met politieke conclusies. Voorzitter Van Dam zei eerder dat de commissie een ‘foto’ wil maken, een feitelijke reconstructie. Of het rapport nog politieke gevolgen zal hebben is niet duidelijk. Vorig jaar trad staatssecretaris Snel al af vanwege de affaire.
In de coalitie wordt gevreesd dat het rapport zo vlak voor de verkiezingen een ‘nieuwe dynamiek’ zal veroorzaken, ook omdat compensatie van duizenden gedupeerde ouders nog steeds traag op gang komt. Na het rapport volgt eerst een officiële kabinetsreactie. Halverwege januari volgt een Kamerdebat met premier Rutte, minister Hoekstra en betrokken staatssecretarissen.
RTL Nieuws; Mark Rutte Toeslagenaffaire Belastingdienst
Keihard rapport verwacht in kinderopvangtoeslagenaffaire
NOS 17.12.2020 Drie weken na de ondervragingen over het “wereldkampioenschap bestuurlijk onvermogen”, komt de Tweede Kamercommissie vandaag met het rapport over de kinderopvangtoeslagenaffaire.
De Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag presenteert het rapport vandaag om 13.00 uur. De NOS zendt de presentatie vanaf 12.55 uur uit op NPO 1, NPO Radio 1, NPO Politiek, via een livestream op NOS.nl en de NOS-app en op de NOS-kanalen op Facebook en YouTube.
De commissie onder leiding van CDA-Kamerlid Chris van Dam (die de bovenstaande WK-verzuchting deed in een van de verhoren) heeft de opdracht gekregen om een reconstructie te maken. Zonder conclusies en aanbevelingen dus. Algemeen wordt aangenomen dat het rapport desondanks keihard zal zijn.
Dat is ook waar de eerste ondervraagde op hoopte. “U zegt dat u een foto gaat maken”, waren de woorden van advocaat Eva González Pérez bij aanvang van haar verhoor. Ze staat gedupeerde ouders bij, al vanaf toen het nog geen affaire heette. “Ik hoop op een hele scherpe en onthullende foto, zodat iedereen exact ziet welke conclusies hier nodig zijn.” Dat is natuurlijk belangrijk voor de ouders, maar ook voor de politiek kunnen de gevolgen groot zijn.
Fraudeur
De affaire in een notendop: ouders worden vanaf 2012 door de Belastingdienst aangemerkt als fraudeur als zij ook maar iets niet goed hebben ingevuld bij hun toeslagaanvraag of te weinig eigen bijdrage hebben betaald. Een dubbele nationaliteit was reden om als verdacht te worden aangemerkt.
De slachtoffers – tienduizenden ouders, weten we nu – raakten hun toeslag kwijt zonder opgaaf van redenen. En erger: reeds ontvangen toeslagen werden teruggevorderd Dat kon flink in de papieren lopen: het ging om vaak om tienduizenden euro’s die moesten worden teruggestort – met grote financiële en sociale problemen als gevolg.
ANP
De commissie ondervroeg betrokken (top)ambtenaren en bewindslieden. De tientallen uren aan verhoren heel kort samengevat: iedereen vond het achteraf erg, velen wezen naar elkaar en waarschuwingen kwamen niet waar ze moesten zijn. En als ze daar wel kwamen, dan werden ze nauwelijks herkend.
Ongetwijfeld staat dit allemaal in het rapport. Maar mogelijk staat er nog meer in. Want de commissie had naast de verhoren ook de beschikking over een lading brieven, e-mails, memo’s en gespreksverslagen.
Wat de gevolgen gaan zijn van het rapport, is natuurlijk nog onzeker, maar er wordt in Den Haag zeker al op voorgesorteerd. CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt, samen met SP’er Renske Leijten, RTL Nieuws en Trouw aanjagers in dit dossier, vindt het belangrijk om naar de toekomst kijken van de ouders die wachten op compensatie.
“Het rapport zal helpen om nog meer druk te zetten om tot compensatie over te gaan.”, aldus CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt.
“Die operatie verloopt veel te traag”, zegt hij daarover. Veel gedupeerden wachten al jaren op het geld dat onterecht is afgenomen. Tot nu toe zijn pas 500 van de naar schatting 22.000 gedupeerden geholpen. “Het rapport zal helpen om nog meer druk te zetten om tot compensatie over te gaan”, is de hoop van Omtzigt.
Andere Kamerleden sluiten zich daarbij aan. “Het rapport zet druk”, zegt Henk Nijboer van de PvdA. “Het allerbelangrijkste is dat de ouders die zo de vernieling in zijn geholpen fatsoenlijk worden gecompenseerd.” Farid Azarkan van Denk hoopt “op de eerste plaats” op erkenning van het leed. Maar wil toch ook graag weten wat “de top van de politiek” wist.
Premier Rutte sprak in zijn verhoor over ‘een bal die het ravijn in rolde’:
Rutte: de bal rolde in het ravijn
De commissie heeft nadrukkelijk niet de opdracht om schuldigen aan te wijzen, maar er zal waarschijnlijk toch een beeld ontstaan. “Ouders zullen begrijpen wie verantwoordelijk is”, verwacht Omtzigt. Dat zo ongeveer iedere betrokkene in meer of mindere mate iets te verwijten is, lijkt duidelijk. Maar omdat het kabinet uiteindelijk verantwoordelijk is, wordt vooral naar de bewindslieden gekeken.
Niet in de laatste plaats door het kabinet zelf. Onderling wordt gesproken over wie ‘verantwoordelijkheid moet nemen’ en wanneer. Een denkbaar scenario is het aftreden van Eric Wiebes. Hij was in de toeslagenaffairetijd staatssecretaris van Financiën en heeft toen steken laten vallen.
‘Idioot’
Dat vond Wiebes zelf ook, bleek uit zijn verhoor, waarin hij onder meer zijn eigen antwoorden op Kamervragen van destijds “verbijsterend”, “idioot” en “gewoon fout” noemde. Toen hij wegliep na zijn verhoor was nog net te horen dat hij mompelde: “Wat een verdrietige boel. Verschrikkelijk”.
Aftreden van Wiebes zou overigens een ongebruikelijke stap zijn. Het ging namelijk mis toen hij staatssecretaris van Financiën was. Nu is hij minister van Economische Zaken en dus niet meer politiek verantwoordelijk (dat is de huidige staatssecretaris Van Huffelen). En praktisch gezien: Wiebes gaat over de economie en Nederland zit in een economische crisis. Is aftreden dan wel handig?
Srebrenica-scenario
Maar politieke verantwoordelijkheid nemen gaat niet in de eerste plaats over handig. Het gaat meer om het gebaar. Daar komt het Srebrenica-scenario uit 2002 om de hoek kijken. Dat ging als volgt: het kabinet Kok-II trad in 2002 af naar aanleiding van een rapport over de val van de Bosnische enclave. Maar omdat dat kort voor al geplande Kamerverkiezingen gebeurde, had het praktisch gezien weinig consequenties.
Over eenzelfde gebaar van Rutte – die in zijn tien jaar als premier eindverantwoordelijk was voor de hele duur van de affaire – wordt nu in kabinetskring ook gesproken. Met de verkiezingen half maart en het Kamerdebat over het rapport na het kerstreces, is verwachting overigens dat welk gebaar dan ook pas volgend jaar wordt gemaakt.
BEKIJK OOK;
AD 16.12.2020 Morgen verschijnt het verslag van de parlementaire commissie over de toeslagenaffaire. Een historische dag voor Renate (46), een van de duizenden gedupeerde ouders. Is alle ellende na dertien jaar eindelijk over?
Ja, als het aan Renate ligt, rollen er koppen na het eindverslag van de Parlementaire Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag. Iemand moet toch bloeden voor de chaos bij het ministerie van Sociale Zaken en de Belastingdienst? ,,Het zou bizar zijn als al die hoge ambtenaren op hun post mogen blijven.’’ En, zeker, ze hoopt dat de affaire tot een totaal andere manier van werken leidt. ,,Zoals het nu gaat, kan het niet. De Belastingdienst behandelt burgers als nummers. Wie luistert naar je als je in de problemen zit?’’
Lees ook;
Maar uiteindelijk gaat het Renate uit het Overijsselse dorpje Nijverdal niet om bobo’s, ontslagprocedures of reorganisaties. Nee, het gaat de moeder van vijf kinderen (23, 20, 15, 12 en 6 jaar) maar om één ding. Eén ding moet ze vandaag uit de mond van commissievoorzitter Chris van Dam horen. Luid en duidelijk. Dat zij noch al die andere duizenden ouders iets fout deden. Dat zij géén sjoemelaars zijn, géén oplichters. ,,Ik heb jaren als fraudeur te boek gestaan. En hoewel ik wist dat ik niks fout had gedaan, schaamde ik me toch. Mensen denken: waar rook is, is vuur.’’
De eigenaar van het gastouderbureau was inmiddels spoorloos verdwenen: waarschijnlijk zit hij nu van onze centen cocktails op de Bahama’s te drinken.’’, aldus Renate.
Renates lijdensweg begon zo’n dertien jaar geleden met een ogenschijnlijk simpel verzoek van de Belastingdienst. Die wilde een jaaropgave van het Almelose bureau van Renates gastouder. Een gastouder die Renate in die tijd meer dan nodig had: zij werkte hele dagen als bedrijfsleider bij een kapper, haar man als monteur bij de NS. Maar die jaaropgave kwam niet boven tafel, hoe vaak Renate er ook om vroeg. ,,Het bureau bleef me met smoezen afschepen en toen ging het mis. De Belastingdienst concludeerde dat wij ten onrechte tienduizenden euro’s kinderopvangtoeslag hadden gekregen en dat we die terug moesten betalen.’’
Spoorloos
Het gezin belandde in de daaropvolgende jaren pijlsnel in een neerwaartse financiële spiraal. ,,Wij hebben op alle manieren geprobeerd aan te tonen dat het niet onze schuld was, maar de Belastingdienst kende geen genade. Wij moesten op een gegeven moment maandelijks duizenden euro’s terugbetalen en dat lukte, in combinatie met onze vaste lasten, gewoon niet. De eigenaar van het gastouderbureau was inmiddels spoorloos verdwenen: nooit hebben we nog wat van hem vernomen. Waarschijnlijk zit hij nu van onze centen cocktails op de Bahama’s te drinken.’’
Dat vind ik het allerergst: dat de kinderen een stuk jeugd is ontnomen, aldus Renate.
Laatst vatte Renate nog eens op vier A4’tjes staccato samen tot hoeveel financiële ellende de schuldenlast bij haar thuis leidde: afsluiting gas, water en licht; loonbeslag; beslag op roerend en onroerend goed, dreiging verkoop huis door achterstand hypotheek, achterstand bij de zorgverzekeraar (‘jarenlang niet naar tandarts geweest’), geen extra’s voor de kinderen (‘geen sport, geen dagjes weg, geen kerst, geen sinterklaas, geen vakanties’). ,,Dat vind ik het allerergst: dat de kinderen een stuk jeugd is ontnomen.”
Op dezelfde afstandelijke toon pende ze op de vier velletjes de ingrijpende emotionele gevolgen op: scheiding van partner door oplopende spanningen; oudste dochters het huis ontvlucht vanwege conflicten; faalangst bij jongste dochter; slaapproblemen en hoofdpijn bij haar partner; twee keer burn-out bij haarzelf, geheugenverlies bij haarzelf, hypertensie, hartproblemen, verlies tanden door de vele medicijnen. ,,Ik ben er fysiek en mentaal aan onderdoor gegaan.”
Renate werd slachtoffer van de toeslagenaffaire. © VINCENT JANNINK
Razend
Renate, die met haar baan stopte: ,,Anderen zijn aangedaan als ze deze samenvatting zien maar ik kan het emotieloos oplezen. Net alsof het niet over mij gaat maar over iemand anders. Misschien heb ik het verdriet de afgelopen jaren zo diep weggestopt dat ik gewoon niet kán huilen?’’
Andere emoties borrelen wel op. Woede vooral. Over de ambtenaren en ministers die voor de tv doen alsof ze niks wisten van de huiselijke drama’s door het keiharde terugvorderingsbeleid van de Belastingdienst. ,,Echt, ik word razend als ik zo’n topman zie doen alsof hij Alzheimer heeft.’’ Dan is er nog de frustratie over reacties op sociale media. ,,Ik lees dat ik maar geen vijf kinderen had moeten hebben, want dan had ik niet zoveel toeslag nodig gehad. Waarom schrijven mensen die dingen? Ik heb er toch gewoon recht op?’’
Er is ons gezegd: dat geld staat vóór het einde van het jaar op jullie rekening, maar na alles denk ik: eerst zien dan geloven, aldus Renate.
Ook is er de angst voor iedereen met een uniform. ,,Agenten pikten de afgelopen jaren in politiefuiken mijn auto er vaak uit: mijn kenteken stond als fraudeur geregistreerd. Die schaamte, als je met je kind op weg bent naar zwemles, en je wéér staande wordt gehouden.’’ Onbekenden aan de deur vindt ze nog altijd eng. ,,In het verleden stond er regelmatig een incassobureau voor de deur en dan verschuilde ik me in de keuken, lichten uit, rolgordijnen omlaag.’’
Deurbelfobie
Ze kampte zelfs met een deurbelfobie. ,,Dat snerpende geluid maakte me zo bang. Toch niet wéér iemand die geld wilde.’’ Volgens psychologen lijdt Renate aan een trauma vergelijkbaar met ptss, posttraumatisch stresssyndroom. ,,Ik linkte dat altijd aan oorlog maar blijkbaar overkomt het ook mensen zoals ik.’’
Omdat dit jaar beetje bij beetje duidelijk is geworden dat noch Renate noch duizenden andere lotgenoten iets te verwijten valt, is er eindelijk zicht op teruggave van geld. ,,Er is ons gezegd: dat geld staat vóór het einde van het jaar op jullie rekening, maar na alles denk ik: eerst zien dan geloven.’’ Ze heeft volgend jaar hoogstwaarschijnlijk ook recht op compensatie maar, nee, dat maakt niks goed. ,,Al gaf het rijk mij één miljoen euro: het kan nooit herstellen wat kapot is gegaan.’’
Veel meer toeslagenouders krijgen mogelijk hoogste compensatie
MSN 15.12.2020 Het kabinet gaat kijken of een veel grotere groep gedupeerde ouders in aanmerking komt voor de ruimste compensatieregeling in verband met de toeslagenaffaire. Dat zegt staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) toe op aandringen van CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt. De Belastingdienst heeft in de toeslagenaffaire mogelijk vaak “op foute gronden” gehandeld, denkt hij. Daardoor is het kabinet misschien juridisch wel verplicht veel meer ouders veel meer geld te geven.
Nu krijgen verschillende groepen ouders afhankelijk van hun situatie compensatie, een tegemoetkoming of een andere speciale regeling. Volgens Omtzigt is het goed mogelijk dat alle ouders compensatie moeten krijgen en niet alleen die ouders die het slachtoffer zijn van ‘institutionele vooringenomenheid’ van de Belastingdienst. Want ook het gebruik van een tweede nationaliteit en de manier waarop de fiscus de wet interpreteerde, zijn misschien wel “in zichzelf nietig”. Dat blijkt onder meer uit nieuwe informatie die de laatste tijd naar buiten is gekomen.
“Je hebt een wedstrijd die niet goed verlopen is, daar is vals gespeeld, door de Belastingdienst. Daarmee verklaar je de hele wedstrijd en de uitslag nietig.” Door dat te doen, vallen alle ouders ineens in de hoogste categorie. Dat zou ook betekenen dat niet alle dossiers van ouders individueel beoordeeld moeten worden. Ze worden in één keer gecompenseerd. “Je hebt direct een versnelling van hier tot Tokio”, zegt Omtzigt.
Compensatieregelingen
“Ik laat het graag uitzoeken”, zegt Van Huffelen hierover. Maar wanneer daarover meer duidelijkheid komt, is nog niet bekend. Het zou namelijk ook enorme gevolgen hebben voor de compensatieregelingen die het kabinet in het leven heeft geroepen. Als de compensatie inderdaad aan alle groepen wordt uitbetaald, heeft dat ook gevolgen voor het geld dat hiervoor opzij is gezet.
De Tweede Kamer uitte zich in het debat opnieuw boos over de traagheid waarmee de ouders worden gecompenseerd. Van de vele duizenden ouders krijgt maar een kleine groep een compensatie of vergoeding in 2020. Van Huffelen denkt wel dat het straks steeds sneller gaat met de afhandeling van de dossiers. De crisisorganisatie die zich hierover buigt, leert namelijk steeds meer.
Veel meer toeslagenouders krijgen mogelijk hoogste compensatie
AD 15.12.2020 Het kabinet gaat kijken of een veel grotere groep gedupeerde ouders in aanmerking komt voor de ruimste compensatieregeling in verband met de toeslagenaffaire. Dat zegt staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) toe op aandringen van CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt.
De Belastingdienst heeft in de toeslagenaffaire mogelijk vaak ‘op foute gronden’ gehandeld, denkt Omtzigt. Daardoor is het kabinet misschien juridisch wel verplicht veel meer ouders veel meer geld te geven.
Lees ook;
Nu krijgen verschillende groepen ouders afhankelijk van hun situatie compensatie, een tegemoetkoming of een andere speciale regeling. Volgens Omtzigt is het goed mogelijk dat alle ouders compensatie moeten krijgen en niet alleen die ouders die het slachtoffer zijn van ‘institutionele vooringenomenheid’ van de Belastingdienst. Want ook het gebruik van een tweede nationaliteit en de manier waarop de fiscus de wet interpreteerde, zijn misschien wel ‘in zichzelf nietig’. Dat blijkt onder meer uit nieuwe informatie die de laatste tijd naar buiten is gekomen.
‘Wedstrijd’
,,Je hebt een wedstrijd die niet goed verlopen is, daar is vals gespeeld, door de Belastingdienst. Daarmee verklaar je de hele wedstrijd en de uitslag nietig.” Door dat te doen, vallen alle ouders ineens in de hoogste categorie. Dat zou ook betekenen dat niet alle dossiers van ouders individueel beoordeeld moeten worden. Ze worden in één keer gecompenseerd. ,,Je hebt direct een versnelling van hier tot Tokio”, zegt Omtzigt.
,,Ik laat het graag uitzoeken”, zegt Van Huffelen hierover. Maar wanneer daarover meer duidelijkheid komt, is nog niet bekend. Het zou namelijk ook enorme gevolgen hebben voor de compensatieregelingen die het kabinet in het leven heeft geroepen. Als de compensatie inderdaad aan alle groepen wordt uitbetaald, heeft dat ook gevolgen voor het geld dat hiervoor opzij is gezet.
De Tweede Kamer uitte zich in het debat opnieuw boos over de traagheid waarmee de ouders worden gecompenseerd. Van de vele duizenden ouders krijgt maar een kleine groep een compensatie of vergoeding in 2020. Van Huffelen denkt wel dat het straks steeds sneller gaat met de afhandeling van de dossiers. De crisisorganisatie die zich hierover buigt, leert namelijk steeds meer.
Geduld raakt op: Tweede Kamer wil meer vaart bij afhandeling toeslagenaffaire
RTL 15.12.2020 De afhandeling van de toeslagenaffaire gaat veel te traag. In een debat met staatssecretaris Alexandra van Huffelen vanavond gaan Kamerleden aandringen op meer tempo. “Dit gaat niemand snel genoeg.”
Dit jaar krijgen slechts enkele honderden gedupeerden compensatie, terwijl was beloofd dat het er duizenden zouden zijn. Het is ingewikkelder dan gedacht, schreef Van Huffelen eerder aan de Tweede Kamer. Volgend jaar moet de hersteloperatie verder op stoom komen.
Dit weten we nu door de verhoren over de toeslagenaffaire
Het is de zoveelste vertraging in de afhandeling van de toeslagenaffaire. Het geduld van Kamerleden begint daarom op te raken. “Het duurt veel te lang”, vindt PvdA-Kamerlid Henk Nijboer. Ook de SP pleit voor versnelling, desnoods door de Belastingdienst uit de compensatieregeling te halen.
Directeur Toeslagen in tranen tijdens verhoor toeslagenaffaire
Directeur Toeslagen Agaath Cleyndert brak tijdens het begin van het verhoor over de toeslagenaffaire. Gesprekken voeren met gedupeerde ouders was, zei ze, het moeilijkste wat ze in haar loopbaan heeft gedaan.
Langzaam
Er is een hele organisatie opgetuigd die zich buigt over compensatie van de duizenden gedupeerden. “Dan zou daar meer voortgang moeten zijn”, zegt VVD-Kamerlid Helma Lodders. Ze wil weten waarom het zo langzaam gaat.
Het kabinet heeft beloofd om nog voor de kerst de meest schrijnende gevallen te beoordelen en uit te betalen. Het gaat om zo’n 430 ouders. D66-Kamerlid Steven van Weyenberg hoopt dat volgend jaar dan veel grotere aantallen ouders kunnen worden geholpen.
Compensatie gedupeerden toeslagenaffaire komt voorzichtig op gang
Ook vragen Kamerleden zich af waarom er toch nog steeds nieuwe informatie blijft opduiken over de toeslagenaffaire. Het afgelopen anderhalf jaar zijn honderden Kamervragen gesteld en vele debatten over het onderwerp gevoerd. Toch sijpelen keer op keer weer nieuwe brokjes informatie naar buiten.
Later deze week komt ook de parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag (POK) met haar eindrapport. Tijdens de verhoren van ambtenaren en politici bleek dat intern allang bekend was dat onschuldige burgers zwaar in de problemen kwamen door de toeslagenaffaire. Maar niemand deed er wat aan.
‘Kerstgeld’ voor nog eens ruim 7000 ouders in toeslagenaffaire
RTL Roel Schreinemachers; Alexandra van Huffelen Belastingdienst Ministerie van Financiën Toeslagenaffaire Belastingdienst
Geduld raakt op: Tweede Kamer wil meer vaart bij afhandeling toeslagenaffaire
MSN 15.12.2020 De afhandeling van de toeslagenaffaire gaat veel te traag. In een debat met staatssecretaris Alexandra van Huffelen vanavond gaan Kamerleden aandringen op meer tempo. “Dit gaat niemand snel genoeg.”
Dit jaar krijgen slechts enkele honderden gedupeerden compensatie, terwijl was beloofd dat het er duizenden zouden zijn. Het is ingewikkelder dan gedacht, schreef Van Huffelen eerder aan de Tweede Kamer. Volgend jaar moet de hersteloperatie verder op stoom komen.
Het is de zoveelste vertraging in de afhandeling van de toeslagenaffaire. Het geduld van Kamerleden begint daarom op te raken. “Het duurt veel te lang”, vindt PvdA-Kamerlid Henk Nijboer. Ook de SP pleit voor versnelling, desnoods door de Belastingdienst uit de compensatieregeling te halen.
Langzaam
Er is een hele organisatie opgetuigd die zich buigt over compensatie van de duizenden gedupeerden. “Dan zou daar meer voortgang moeten zijn”, zegt VVD-Kamerlid Helma Lodders. Ze wil weten waarom het zo langzaam gaat.
Het kabinet heeft beloofd om nog voor de kerst de meest schrijnende gevallen te beoordelen en uit te betalen. Het gaat om zo’n 430 ouders. D66-Kamerlid Steven van Weyenberg hoopt dat volgend jaar dan veel grotere aantallen ouders kunnen worden geholpen.
Ook vragen Kamerleden zich af waarom er toch nog steeds nieuwe informatie blijft opduiken over de toeslagenaffaire. Het afgelopen anderhalf jaar zijn honderden Kamervragen gesteld en vele debatten over het onderwerp gevoerd. Toch sijpelen keer op keer weer nieuwe brokjes informatie naar buiten.
Later deze week komt ook de parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag (POK) met haar eindrapport. Tijdens de verhoren van ambtenaren en politici bleek dat intern allang bekend was dat onschuldige burgers zwaar in de problemen kwamen door de toeslagenaffaire. Maar niemand deed er wat aan.
Toeslagenstelsel gaat op de schop, maar wat komt er voor in de plaats?
AD 15.12.2020 Het toeslagenstelsel zoals we dat nu kennen gaat op de schop. Maar of de politiek alleen de bezem erdoor haalt of de bijl in de toeslagen zet, zal pas bij de kabinetsformatie moeten blijken. Het huiswerk is in elk geval gedaan.
Er is haast geen onderwerp te bedenken waar de afgelopen maanden zó hard op is gestudeerd als de hervorming van het toeslagenstelsel. Iedereen in Den Haag is doordrongen van de gedachte dat het zó niet langer gaat.
Het schandaal met de kinderopvangtoeslagen heeft ook de laatste verdedigers van het stelsel de ogen geopend. Welke conclusies de parlementaire ondervragingscommissie komende donderdag in haar eindverslag ook trekt, nu al is zeker dat het systeem zal veranderen. De vraag is alleen: hoe?
Lees ook;
Het belangrijkste nadeel van het toeslagensysteem is dat de mensen die er het meest van afhankelijk zijn grote problemen ondervinden. Van hen wordt gevraagd dat ze een glazen bol hebben: zij moeten bijvoorbeeld vóóraf voorspellen hoeveel uren ze gaan werken, wat hun salaris zal zijn en hoeveel kinderopvang ze gaan afnemen. Op basis van al die inschattingen wordt de hoogte van de toeslagen vastgesteld.
Maar o wee als de waarzeggerij niet strookt met de realiteit: iemand verliest zijn baan, gaat scheiden of besluit minder te werken om voor een ziek familielid te zorgen. Dan verandert het recht op toeslag.
In maar liefst tachtig procent van de gevallen krijgen mensen achteraf een correctie toegestuurd. En zo’n aanpassing kan leiden tot hoge terugvorderingen, vooral bij mensen die vanwege een laag inkomen relatief veel toeslag ontvangen en te laat in actie komen als hun situatie verandert.
Obsoleet
Zo kan het niet langer, vindt ook staatssecretaris Alexandra van Huffelen van Financiën. ,,Het stelsel is obsoleet”, ofwel verouderd, meent ze. En daarom hebben haar ambtenaren nu een drietal varianten aangedragen, te kenmerken als een kleine aanpassing, een wat grotere en een radicale hervorming.
Het moet, het kan en het is een kwestie van kiezen en doen. Dat vergt politieke moed, aldus Alexandra van Huffelen, staatssecretaris van Financiën.
In de eerste variant blijven de huurtoeslag en het kindgebonden budget bestaan, maar krijgen ontvangers meer zekerheid door het recht op toeslag vast te stellen op basis van inkomsten van twee jaar terug. De zorgtoeslag verdwijnt door de zorgkosten minder via de premie en meer uit de belastingen te betalen.
Tegelijkertijd zorgt een hoger minimumloon ervoor dat lage inkomens meer overhouden. De subsidie voor kinderopvang loopt niet langer via de ouders maar gaat direct naar de instelling. De tweede variant lijkt sterk op de eerste, maar daarin wordt niet de zorgpremie verlaagt maar een verzilverbare heffingskorting geïntroduceerd, ofwel – de naam zegt het al – de mogelijkheid dat mensen die nu geen belasting betalen geld toe krijgen.
Alleen in de derde variant verdwijnt het toeslagenstelsel als geheel en gaat ook de bijl in fiscale aftrekposten en heffingskortingen. In ruil daarvoor krijgen mensen op basis van een aantal kenmerken (bijvoorbeeld wel of geen kinderen) extra uitkeringen. Geen toeslagen maar toelagen dus.
Politieke moed
Dat één van deze drie varianten precies zal worden uitgevoerd is onwaarschijnlijk. Politieke partijen hebben elk zo hun eigen plannen en ook vanuit de wetenschap en in denktanks wordt er stevig meegedacht.
Maar wie door zijn oogharen kijkt ziet wel een aantal overeenkomsten: zo willen bijna alle partijen een hoger minimumloon, maar de SP wil daar veel verder in gaan dan de VVD. Ook zijn progressieve partijen voor gratis kinderopvang en hebben D66 en CU het idee van de verzilverbare heffingskorting in hun verkiezingsprogramma gezet.
En dus hangt de toekomst van het toeslagenstelsel af van de verkiezingsuitslag en de onderhandelingen over een nieuw kabinet. Volgens Van Huffelen kan de politiek het zich niet veroorloven om nog eens een formatie voorbij te laten gaan zonder knopen door te hakken over een systeem dat ‘zo fnuikend’ uitpakt. ,,Het moet, het kan en het is een kwestie van kiezen en doen”, zegt Van Huffelen. ,,Dat vergt politieke moed.”
Kabinet presenteert voorstellen voor hervormingen toeslagen
RO 15.12.2020 Het huidige toeslagenstelsel is onhoudbaar. Het vraagt heel veel van mensen die een toeslag nodig hebben en leidt tot onzekerheid over terugvorderingen en nabetalingen. Een volgend kabinet zal daarom een keuze moeten maken om het stelsel fundamenteel te hervormen. Dat schrijft staatssecretaris Van Huffelen (Financiën) vandaag aan de Tweede Kamer.
Het complexe stelsel veroorzaakt schrijnende situaties. ,,Deze problematiek is binnen het huidige stelsel niet op te lossen. De stap naar een nieuw stelsel is dan ook noodzakelijk,’’ aldus de staatssecretaris.
Van Huffelen heeft vandaag het rapport ‘Alternatieven voor het toeslagenstelsel’ gepresenteerd dat 3 scenario’s schetst om het stelsel te hervormen. Het belang van mensen die toeslagen ontvangen, is in deze scenario’s steeds centraal gesteld. Er is bij alle varianten gekeken of ze begrijpelijk zijn, wat mensen moeten doen om een toeslag te ontvangen en wat de risico’s zijn dat ze bedragen moeten terugbetalen. Daarnaast is gekeken naar inkomenseffecten en de uitvoerbaarheid.
Het rapport ‘Alternatieven voor het toeslagenstelsel’ is geschreven met het oog op de formatie van een volgend kabinet. Omdat verandering van het toeslagenstelsel zorgvuldig moet en tijd zal vergen, schetst het rapport hoe het stelsel er in 2025 uit kan zien, en hoe in de periode daarna. Het is belangrijk om tijdens een langjarige stelselhervorming ook oog te houden voor een goede uitvoering van het bestaande toeslagenstelsel, benadrukt Van Huffelen.
Van Huffelen: ,,Er is het afgelopen jaar veel gesproken over de noodzaak om tot een ander stelsel te komen. Dit rapport laat zien dat het mogelijk is om richting een eenvoudiger stelsel te gaan. De vervolgstap is om hierin een keuze te maken. We hebben niet de luxe om niets te doen.’’
Beeld: ©Ministerie van Financiën / Ministerie van Financiën
Zie ook;
- Infographic Alternatieven voor het toeslagenstelsel
- Aanbiedingsbrief Eindrapportage Alternatieven voor het toeslagenstelsel
Belangrijkste belastingwijzigingen per 1 januari 2021
RO 15.12.2020 De Eerste Kamer heeft op 15 december ingestemd met het pakket Belastingplan 2021. Dit betekent dat er vanaf volgend jaar een flink aantal belastingmaatregelen veranderen. Hierna treft u een overzicht aan van de belangrijkste wijzigingen, het volledige overzicht vindt u hier. Als u in een paar minuten wil weten wat de wijzigingen voor u betekenen, ga dan naar de ‘wat betekent dit voor mij’ tool van Wijzer in Geldzaken.
Overdrachtsbelasting
Het kabinet verbetert de toegang voor starters tot de woningmarkt. Vanaf 2021 betalen woningkopers jonger dan 35 jaar, die een huis kopen en daar zelf in gaan wonen, eenmalig geen overdrachtsbelasting. Dat scheelt hen 2% van de aankoopprijs. Vanaf 1 april 2021 geldt de aanvullende voorwaarde dat de woning niet duurder mag zijn dan € 400.000. Kopers van 35 jaar of ouder die in de woning gaan wonen betalen 2%. Andere kopers, zoals beleggers, gaan 8% betalen.
Sparen
Spaarders en kleine beleggers met een vermogen tot € 50.000 (of € 100.000 met fiscaal partner) betalen vanaf 2021 geen belasting meer over dat vermogen. Het tarief van de belasting gaat wel iets omhoog van 30% naar 31%. Het aantal kleine spaarders en beleggers dat box 3-belasting betaalt daalt hierdoor met bijna 1 miljoen mensen. En het betekent dat iedereen met spaargeld of belegd vermogen tot € 220.000 (of € 440.000 met fiscaal partner) daarover minder belasting gaat betalen.
Heffingskortingen
Door de verhoging van de arbeidskorting uit 2022 een jaar naar voren te halen, gaat werken komend jaar meer lonen. Zowel werknemers als zelfstandigen profiteren hiervan. Deze verhoging komt bovenop een al eerder geplande verhoging voor 2021. De algemene heffingskorting gaat € 126 omhoog. In 2021 daalt het basistarief in de inkomstenbelasting van 37,35% naar 37,10%. Tot slot wordt ook de ouderenkorting verhoogd.
In 2021 gaat de maximale inkomensafhankelijke combinatiekorting (IACK) met € 66 omlaag naar € 2.815. Door een uitspraak van de Hoge Raad krijgt een ruimere groep co-ouders recht op de IACK. Om de IACK betaalbaar te houden, verlaagt het kabinet daarom eenmalig deze korting in 2021.
Belastingen voor het klimaat
Internationaal vliegen wordt in tegenstelling tot de auto, bus of trein nu niet belast, maar levert tegelijkertijd wel een bijdrage aan de (wereldwijde) uitstoot. Daarom wordt per 1 januari 2021 een vliegbelasting ingevoerd. Luchthavens zullen dan per passagier die vanaf een Nederlandse luchthaven vertrekt, de belasting aan de luchtvaartmaatschappij in rekening brengen. Het tarief van de vliegbelasting voor 2021 is nu na correctie voor inflatie definitief vastgesteld op € 7,845.
Ook de CO2-heffing voor de industrie gaat in. De heffing stimuleert bedrijven op verstandige wijze om te verduurzamen.
De overheid stimuleert milieuvriendelijker rijden. De CO2-grenzen en tarieven in de bpm voor personenauto’s worden per 1 januari 2021 aangescherpt passend bij de technologische ontwikkeling van personenauto’s.
Aanpak belastingontwijking
Belastingontwijking wordt volgend jaar verder aangepakt. Zo gaat de bronbelasting op rente en royalty’s in. Met deze bronbelasting van 25% worden betalingen naar landen die geen of te weinig belasting heffen door Nederland belast en wordt ook de doorstroom via ons land tegengegaan.
Intermediairs zoals belastingadviseurs, accountants en financiële instellingen zijn vanaf 1 januari 2021 verplicht om grensoverschrijdende constructies die gebruikt kunnen worden om belasting te ontwijken bij de Belastingdienst te melden. Dit zijn fiscale constructies waarbij inwoners van verschillende landen zijn betrokken en die mogelijk gebruikt kunnen worden om belasting te ontwijken.
Multinationals zullen eerlijker worden belast, met oog voor het vestigingsklimaat. Juist in economisch zware tijden is het belangrijk dat sommige bedrijven niet méér mogelijkheden hebben om hun belastingdruk te verlagen dan andere. Het verrekenen van verliezen bij bedrijven wordt daarom per 2021 beperkt.
MKB
Meer MKB-bedrijven gaan in de komende jaren het lagere vpb-tarief betalen. Vanaf 2021 geldt het lage tarief van 15% voor winsten tot € 245.000 in plaats van € 200.000.
De zelfstandigenaftrek wordt de komende jaren stapsgewijs afgebouwd. Per 1 januari 2021 wordt de zelfstandigenaftrek daarbij verlaagd van € 7.030 naar € 6.670. Hiermee wil het kabinet de fiscale verschillen tussen zelfstandigen en werknemers kleiner maken.
BIK
Het kabinet stimuleert bedrijven om investeringen te doen met een nieuwe investeringskorting, de Baangerelateerde Investeringskorting (BIK). Deze tijdelijke regeling zorgt ervoor dat bedrijven ook in deze tijden blijven investeren in bijvoorbeeld nieuwe machines.
De regeling geldt voor investeringen in 2021 of 2022. Bij grote investeringen in een jaar is de korting tot € 5 miljoen 3,9%, daarboven 1,8%. Bedrijven kunnen de investeringskorting verrekenen met de af te dragen loonheffing. De mogelijkheid om als ‘fiscale eenheid’ gebruik te maken van de BIK, gaat pas later in.
De Europese Commissie moet dit specifieke onderdeel nog goedkeuren. Als na deze goedkeuring de mogelijkheid om als ‘fiscale eenheid’ gebruik te maken van de BIK gaat gelden, is dit met terugwerkende kracht tot en met 1 januari 2021. Als die goedkeuring onverhoopt niet komt, zullen de percentages van de BIK met terugwerkende kracht tot 1 januari 2021 worden verhoogd. Bij grote investeringen in een jaar wordt de korting tot € 5 miljoen in dat geval 5%, daarboven 2,08%.
Verhoging tabaksaccijns
Sigaretten, rooktabak en sigaren worden in 2020 duurder. Zo wordt een pakje van 20 sigaretten wordt per 1 januari 12 cent duurder. Een pakje shag van 50 gram wordt per 1 januari 30 cent duurder.
Belangrijkste wijzigingen belastingen 2021
Belangrijkste wijzigingen belastingen 2021
Zie ook
De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 27 – nasleep POK – deel 3
Telegraaf 05.12.2020
Herstel voor ouders op schema
Het Herstel voor ouders die in de problemen zijn gekomen door wat er mis ging met de kinderopvangtoeslag ligt op schema.
Zoals afgelopen september is aangegeven, zijn eind dit jaar 430 mensen in acute problemen en schrijnende situaties geholpen. Dat meldt staatssecretaris Van Huffelen, verantwoordelijk voor Toeslagen, in de vierde Voortgangsrapportage Kinderopvangtoeslag die vandaag aan de Tweede Kamer is gestuurd.
De 430 ouders die geholpen zijn, komen bovenop de 108 ouders die in juli zijn uitbetaald. Ook hebben 104 ouders een bedrag gekregen op basis van de noodvoorziening en hebben 172 mensen een eerste betaling gekregen.
‘Kerstgeschenk’ voor nog eens ruim 7000 ouders
Nog eens ruim 7.000 ouders uit de toeslagenaffaire krijgen ook een gift van 750 euro. De bedoeling is dat het nog deze maand wordt uitbetaald. Het gaat om ‘kerstgeld’ voor een groep gedupeerde ouders die onterecht het stempel fraudeur kregen, maar die al lang moet wachten op een tegemoetkoming of schadevergoeding.
Dit meldt staatssecretaris Van Huffelen (Toeslagen) in een brief aan de Tweede Kamer. Eerder kreeg een groep van 8.600 gedupeerde ouders hetzelfde bedrag. Daarbij ging het om mensen die de dupe waren van fraudeonderzoeken van de Belastingdienst, van het Combiteam Aanpak Facilitators (CAF) en om mensen die de dupe werden van een harde uitleg van de wet.
Traag op gang
Duizenden ouders die slachtoffer zijn geworden in de kinderopvangtoeslagaffaire wachten nog steeds op hun geld. Gemeenten willen deze gedupeerden helpen, maar dat gaat moeizaam. Vrijdag 04.12.2020 maakte het ministerie bekend dat er een oplossing in de maak is zodat gemeenten begin volgend jaar gedupeerden ook zelf kunnen bellen. Dat is noodzakelijk, want gemeenten weten tot nu toe alleen om hoeveel mensen het gaat. Niet wie het zijn. Het probleem: privacyregels.
Vanwege de privacywet AVG mag de Belastingdienst de namen van gedupeerden niet doorgeven. “Dat het zo lang duurt voor mensen om door de overheid gecompenseerd te worden is al vreselijk beroerd”, zegt Peter Heijkoop van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). “En daar komt dit dan weer bovenop.”
Langzamer dan beloofd
Het is de bedoeling dat zij compensatie krijgen voor de stopzetting van toeslagen voor kinderopvang en de enorme terugvorderingen. Omdat dit veel langzamer gaat dan het kabinet eerder beloofde, dwong de Tweede Kamer onder aanvoering van de SP de kerstgift af, als gebaar wegens het lange wachten.
Slachtofferhulp staat gedupeerden toeslagenaffaire kinderopvang bij
De groep van ruim 7.000 mensen was al in beeld. Het gaat om een ouders die het predicaat ‘opzet’ of ‘grove schuld’ (OGS) kreeg. Zij kregen daardoor geen betalingsregeling en kwamen vervolgens in nog grotere financiële problemen.
Deze maand uitbetaald
Deze mensen kregen in maart van dit jaar al een brief van de Belastingdienst waarin werd werd beloofd dat de invordering bij hen werd stopgezet. Zij meenden daarom dat zij zich niet alsnog zelf hoefden aan te melden voor compensatie en ook niet voor de eenmalige gift van 750 euro. Om hen nu toch tegemoet te komen, krijgt ook deze groep nu het kerstgeld, als compensatie voor het lange wachten. De bedoeling is dat het nog deze maand wordt uitbetaald.
Ouders die onterecht het stempel fraudeur kregen, zullen een brief ontvangen waarin wordt erkend dat dit onjuist was en dat de problemen waarin zij terechtkwamen niet door hen, maar door de Belastingdienst zijn veroorzaakt. Als zij aanspraak willen maken op compensatie, zullen zij zich wel zelf moeten melden. Deze groep zal mogelijk ook in aanmerking komen voor vergoeding van de daadwerkelijke schade, belooft Van Huffelen.
Dit weten we nu door de verhoren over de toeslagenaffaire
Door deze stap komt het aantal gedupeerden in de toeslagenaffaire waarschijnlijk hoger uit. Opgeteld gaat het nu om 15.000 mensen die het kerstgeld krijgen ; onder hen zijn niet alleen ouders met problemen met toeslagen, maar ook mensen die om andere redenen opzet of grove schuld werd verweten. Omdat de staatssecretaris vermoedt dat er nog veel meer gedupeerden zijn, wordt een speciale gezant ingesteld, om samen met gemeenten meer slachtoffers in beeld te brengen en recht te doen. Bij eerdere inschattingen werd gedacht aan minstens 20.000 gedupeerden.
Weer debat over ‘hersteloperatie’
Verder krijgt een beperkte groep ouders ook compensatie voor problemen die zij na fraudeonderzoek kregen met de zorg- en huurtoeslag en het kindgebonden budget. Gedupeerden krijgen verder recht op gratis juridische bijstand in de afwikkeling van de toeslagenaffaire. Daar komt een speciale subsidieregeling voor.
Het kabinet beloofde eerder dit jaar duizenden ouders te compenseren. Tot dusver hebben 172 mensen een eerste schadevergoeding gekregen. Zo’n 430 mensen in schrijnende situaties hebben een eerste betaling gekregen en ruim 100 ouders zijn geholpen met geld uit een speciale noodvoorziening. De Tweede Kamer debatteert over ruim een week met staatssecretaris Van Huffelen over de voortgang van de ‘hersteloperatie’.
Toeslagenstelsel op de schop, maar: een kwestie van lange adem
Het hervormen van het toeslagenstelsel wordt een proces van lange adem. Staatssecretaris Van Huffelen (Financiën) gaf maandagmiddag 14.12.2020 een eerste aanzet om het stelsel op de schop te nemen, met als opties onder meer een hoger minimumloon, een lagere zorgpremie, belastingkortingen en directe financiering van de kinderopvang.
Het is vooral aan de politiek om daarin, tijdens de kabinetsformatie na de verkiezingen in maart, keuzes te maken, benadrukt Van Huffelen. Die hervorming gaat naar verwachting wel even duren: voordat het stelsel helemaal op de schop is gegaan, kunnen we zomaar één, of zelfs twee kabinetten, verder zijn. „Het is een kwestie van kiezen en doen”, zegt Van Huffelen. „We kunnen niet nog een formatie voorbij laten gaan, zonder te kiezen voor iets anders.”
Meer over de Belastingdienst;
lees: Brief TK Vierde VGR Kinderopvangtoeslag 04.12.2020
lees: Bijlage 1 brief Onderbouwing en Evaluatie Verbetertraject Kinderopvangtoeslag (CW 3.1)
lees: Bijlage 2 Vierde Voortgangsrapportage kinderopvangtoeslag
lees: Bijlage 3 Lijst 1 Afgeronde toezeggingen vierde Voortgangsrapportage kinderopvangtoeslag
lees: Bijlage 4 Lijst 2 Lopende toezeggingen vierde Voortgangsrapportage kinderopvangtoeslag
lees: Bijlage 5 Lijst 3 Afgeronde moties vierde Voortgangsrapportage kinderopvangtoeslag
lees: Bijlage 6 Lijst 4 Lopende moties vierde Voortgangsrapportage kinderopvangtoeslag
lees: Bijlage 8 Brief aan Nationale ombudsman 4 dec 2020
lees: Bijlage 9 Vragen Omtzigt 23 nov 2020 over de hersteloperatie
lees: Bijlage 10 Bijlage vragen Omtzigt vraag 6 Hersteloperatie Informatievergaringskader
lees: Bijlage 11 Bijlage vragen Omtzigt vraag 22 hersteloperatie Info BT introdossier DG
lees: Bijlage 12 Brief Nadere toelichting reactie en rappeltermijnen
lees: Bijlage 13 Bijlage bij brief Nadere toelichting reactie en rappeltermijnen
lees: Bijlage 15 documenten conceptadvies landsadvocaat 2009
lees: Bijlage 16 Kamervraag lid Omtzigt met betrekking tot rol Openbaar Ministerie in CAF
lees: Bijlage 17 Verzoek om nadere aangifte Kinderopvangtoeslagaffaire
Meer: Menno Snel RTL
Meer: Belastingdienst RTL
Meer: Toeslagenaffaire Belastingdienst RTL
Meer: belastingen Telegraaf
Meer: Jaap Uijlenbroek Telegraaf
Meer: Belastingdienst Telegraaf
Meer: Toeslagenaffaire NU
dossier: Kinderopvangtoeslag Trouw
lees: brief signalen ten aanzien opzet grove schuld 27.11.2020
lees: bijlage memo tg 304 versnellingsmaatregelen 09.01.2016
lees: Verhoren toeslagendrama klaar: niemand wist van of deed iets aan ontspoorde aanpak Elsevier 27.11.2020
lees: Toeslagenstelsel is absurd, blijkt uit gehaspel bij enquête. Stop ermee Elsevier 27.11.2020
Zie: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 25 – nasleep POK – deel 1
Zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 22 – nasleep
Zie verder : De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 21 – nasleep
Zie dan verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 20 – nasleep
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 19 – nasleep
Zie verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 18 – nasleep
Zie verder dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 15 – nasleep rapport commissie Donner
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 11 – nasleep rapport commissie Donner
Zie verder ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 10 – rapport commissie Donner
Zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 9
Zie verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 8
Zie verder dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 7
En zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 6
Zie dan ook nog verder: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 5 – commissie Donner
Zie verder dan ook: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 4 – commissie Donner
en zie dan ook nog: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 3
en zie verder dan ook: Voorheen Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en staatssecretaris Menno Snel (Financiën) het Gedonder met de belastingdienst – deel 2
en verder zie dan ook nog: Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en het Gedonder met de belastingdienst deel 1
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/792fdf1e-3e06-11eb-9cc4-02d1dbdc35d1.jpg)
Toeslagenstelsel op de schop, maar: een kwestie van lange adem
Telegraaf 14.12.2020 Het hervormen van het toeslagenstelsel wordt een proces van lange adem. Staatssecretaris Van Huffelen (Financiën) geeft maandagmiddag een eerste aanzet om het stelsel op de schop te nemen, met als opties onder meer een hoger minimumloon, een lagere zorgpremie, belastingkortingen en directe financiering van de kinderopvang.
Het is vooral aan de politiek om daarin, tijdens de kabinetsformatie na de verkiezingen in maart, keuzes te maken, benadrukt Van Huffelen. Die hervorming gaat naar verwachting wel even duren: voordat het stelsel helemaal op de schop is gegaan, kunnen we zomaar één, of zelfs twee kabinetten, verder zijn. „Het is een kwestie van kiezen en doen”, zegt Van Huffelen. „We kunnen niet nog een formatie voorbij laten gaan, zonder te kiezen voor iets anders.”
De staatssecretaris presenteert maandag daarom alvast drie varianten voor een nieuw toeslagenstelsel. Grof gezegd is de eerste om het geld te verschuiven van ouders naar organisaties rond kinderopvang, zorg en huur. Bij de tweede variant krijgen ouders een toelage of belastingkorting die niet van hun inkomen afhangt. En bij de derde gaat naast de toeslagen ook het belastingstelsel op de schop.
BEKIJK OOK:
Meer compensatie toeslagmissers
Om de zorgtoeslag af te kunnen schaffen, stellen de ministeries vooral voor om het minimumloon te verhogen en tegelijkertijd de zorgpremie te verlagen. In plaats van een lagere zorgpremie kan er ook voor worden gekozen om iedereen een gelijke toelage of belastingkorting te geven voor de zorgkosten.
Huren verlagen
Bij de huurtoeslag legt het kabinet als optie neer om de verhuurdersheffing en de huren verder te verlagen, zodat de toeslag een stuk kleiner en eenvoudiger kan worden. Bij de kinderopvang is de optie vooral om de opvang direct te betalen in plaats van via de ouders en met een toeslag. Daarna kan er eventueel worden toegewerkt naar gratis kinderopvang.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/79a116e8-3e06-11eb-9cc4-02d1dbdc35d1.jpg)
„Het is een kwestie van kiezen en doen”, zegt staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Financiën). „We kunnen niet nog een formatie voorbij laten gaan.” Ⓒ ANP/HH
De meest vergaande optie is om naast de toeslagen ook het belastingstelsel op de schop te gooien. Daarbij verdwijnen naast de toeslagen ook alle aftrekposten en wordt een nieuw en eenvoudig stelsel opgetuigd. Die bestaat dan uit een paar belastingschijven en het uitdelen van toelages die niet meer van iemands inkomen afhangen.
BEKIJK OOK:
’Niemand zag welk leed overheid eigen burgers aandeed in toeslagenaffaire’
De gehele Tweede Kamer wil dat het toeslagenstelsel op de schop gaat, met als voorname aanleiding de toeslagenaffaire, waarbij tienduizenden ouders in de knel raakten door een veel te harde aanpak van de overheid. Daarnaast is ook al jaren onvrede over de begrijpelijkheid en voorspelbaarheid van de toeslagen. Die gaan vaak gepaard met grote voorschotten en daarmee ook flinke terugvorderingen, wat voor financiële problemen zorgt.
„We vragen heel veel van mensen, met name van mensen die soms moeite hebben om dat goed te begrijpen”, zegt Van Huffelen. Het maakt de Belastingdienst tot een van de grootste schuldeisers van Nederland.
BEKIJK MEER VAN; belastingen overheid Tweede Kamer der Staten-Generaal Belastingdienst
Toeslagenstelsel op de schop, maar: een kwestie van lange adem
MSN 14.12.2020 Het hervormen van het toeslagenstelsel wordt een proces van lange adem. Staatssecretaris Van Huffelen (Financiën) geeft maandagmiddag een eerste aanzet om het stelsel op de schop te nemen, met als opties onder meer een hoger minimumloon, een lagere zorgpremie, belastingkortingen en directe financiering van de kinderopvang.
Het is vooral aan de politiek om daarin, tijdens de kabinetsformatie na de verkiezingen in maart, keuzes te maken, benadrukt Van Huffelen. Die hervorming gaat naar verwachting wel even duren: voordat het stelsel helemaal op de schop is gegaan, kunnen we zomaar één, of zelfs twee kabinetten, verder zijn. „Het is een kwestie van kiezen en doen”, zegt Van Huffelen. „We kunnen niet nog een formatie voorbij laten gaan, zonder te kiezen voor iets anders.”
© ANP/HH „Het is een kwestie van kiezen en doen”, zegt staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Financiën). „We kunnen niet nog een formatie voorbij laten gaan.”
De staatssecretaris presenteert maandag daarom alvast drie varianten voor een nieuw toeslagenstelsel. Grof gezegd is de eerste om het geld te verschuiven van ouders naar organisaties rond kinderopvang, zorg en huur. Bij de tweede variant krijgen ouders een toelage of belastingkorting die niet van hun inkomen afhangt. En bij de derde gaat naast de toeslagen ook het belastingstelsel op de schop.
Om de zorgtoeslag af te kunnen schaffen, stellen de ministeries vooral voor om het minimumloon te verhogen en tegelijkertijd de zorgpremie te verlagen. In plaats van een lagere zorgpremie kan er ook voor worden gekozen om iedereen een gelijke toelage of belastingkorting te geven voor de zorgkosten.
Huren verlagen
Bij de huurtoeslag legt het kabinet als optie neer om de verhuurdersheffing en de huren verder te verlagen, zodat de toeslag een stuk kleiner en eenvoudiger kan worden. Bij de kinderopvang is de optie vooral om de opvang direct te betalen in plaats van via de ouders en met een toeslag. Daarna kan er eventueel worden toegewerkt naar gratis kinderopvang.
De meest vergaande optie is om naast de toeslagen ook het belastingstelsel op de schop te gooien. Daarbij verdwijnen naast de toeslagen ook alle aftrekposten en wordt een nieuw en eenvoudig stelsel opgetuigd. Die bestaat dan uit een paar belastingschijven en het uitdelen van toelages die niet meer van iemands inkomen afhangen.
De gehele Tweede Kamer wil dat het toeslagenstelsel op de schop gaat, met als voorname aanleiding de toeslagenaffaire, waarbij tienduizenden ouders in de knel raakten door een veel te harde aanpak van de overheid. Daarnaast is ook al jaren onvrede over de begrijpelijkheid en voorspelbaarheid van de toeslagen. Die gaan vaak gepaard met grote voorschotten en daarmee ook flinke terugvorderingen, wat voor financiële problemen zorgt.
„We vragen heel veel van mensen, met name van mensen die soms moeite hebben om dat goed te begrijpen”, zegt Van Huffelen. Het maakt de Belastingdienst tot een van de grootste schuldeisers van Nederland.
Hulp van gemeenten voor slachtoffers toeslagaffaire komt traag op gang
NOS 06.12.2020 Duizenden ouders die slachtoffer zijn geworden in de kinderopvangtoeslagaffaire wachten nog steeds op hun geld. Gemeenten willen deze gedupeerden helpen, maar dat gaat moeizaam. Vrijdag maakte het ministerie bekend dat er een oplossing in de maak is zodat gemeenten begin volgend jaar gedupeerden ook zelf kunnen bellen. Dat is noodzakelijk, want gemeenten weten tot nu toe alleen om hoeveel mensen het gaat. Niet wie het zijn. Het probleem: privacyregels.
Vanwege de privacywet AVG mag de Belastingdienst de namen van gedupeerden niet doorgeven. “Dat het zo lang duurt voor mensen om door de overheid gecompenseerd te worden is al vreselijk beroerd”, zegt Peter Heijkoop van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). “En daar komt dit dan weer bovenop.” Heijkoop praat namens de gemeenten met het ministerie van Financiën over dit onderwerp.
Volgens CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt, een van de aanjagers van de kinderopvangtoeslagaffaire, is het de omgekeerde wereld, “De gedupeerden zijn jarenlang in alle systemen aangemerkt als fraudeur, maar nu ze geholpen moeten worden zijn er privacyregels.” Het kabinet was van plan om dit jaar 235 miljoen aan de ouders te compenseren maar dat lukt niet. 18 miljoen komt dit jaar bij de ouders terecht, de rest moet wachten tot volgend jaar.
Zoeken
De terugbetaling en schadevergoeding is een zaak van de overheid waar gemeenten niet bij kunnen helpen. Het gaat bij de gemeenten dan ook om ondersteuning bij praktische zaken zoals schuldhulpverlening of kwijtscheldingen. Om toch met gedupeerden in contact te komen gaan ze daarom zelf op zoek. Zo liet de gemeente Hilversum basisscholen, kinderopvang en gastouders een oproep plaatsen en zette zelf een advertentie in een huis-aan-huis blad in de hoop in contact te komen met de 38 gedupeerden in de mediastad. Dat leverde tot nu toe vijf reacties op.
In Arnhem hebben zich tot nu toe twintig slachtoffers gemeld. Voor de zomer is de stad geïnformeerd dat het in totaal waarschijnlijk om 340 mensen gaat. “We hebben zelf ook nog wat mensen kunnen vinden via schuldhulpverlening maar het tempo is gewoon traag”, zegt wethouder Martien Louwers.
Stempel
Een van die slachtoffers is Miranda Suvaal. De kinderopvang fraudeerde met haar gegevens en vervolgens moest ze de Belastingdienst terugbetalen. Alles bij elkaar gaat het om iets meer dan 10.000 euro, wat in de praktijk neer wat neerkomt op een aflossing van meer dan 400 euro per maand.
Haar moeder las een oproep van de gemeente in de krant. Afgelopen vrijdag had ze haar eerste afspraak bij Rijnstad, een welzijnsorganisatie die in opdracht van de gemeente gedupeerden bijstaat. “Het ergste vind ik dat ik het stempel fraudeur heb gekregen, terwijl ik dacht alles goed gedaan te hebben en gewoon een baan heb.”
Inzet Verstegen, maatschappelijk werker bij Rijnstad, zegt dat sommige mensen geen kinderopvangtoeslag meer durven aan te vragen: “Terwijl ze er wel recht op hebben. Daardoor bijten ze ondertussen op een houtje.” Het is dit soort zaken waar een gemeente bij kan helpen.
Tamara Hardenbol is een van de gedupeerden van de toeslagenaffaire bij de Belastingdienst. Ze moest ten onrechte duizenden euro’s kinderopvangtoeslag terugbetalen en dat had grote gevolgen voor haar en haar gezin.
Toeslagenaffaire heeft grote persoonlijke gevolgen: ‘Je belandt in een sociaal isolement’
Meerdere keren kaartte de Vereniging van Nederlandse Gemeenten het probleem van de gegevensdeling aan bij het ministerie van Financiën. Door de oplossing waar het ministerie vrijdag aan refereerde kunnen gemeenten gedupeerden straks zelf bellen. Het gaat hierbij om de 8900 gezinnen die nu bekend zijn bij de Belastingdienst.
Heijkoop is blij met die stap, maar is ook kritisch, “Al met al hebben mensen weer maanden langer moeten wachten door dit soort bureaucratisch gedoe.” Hij wil dan ook dat de praktische details zo snel mogelijk worden uitgewerkt. “De problemen van mensen gaan gewoon door. De Belastingdienst moet hen snel compenseren. Mensen lopen nog steeds kans door schulden uit hun huis te worden gezet.”
Het ministerie van Financiën laat in een reactie weten dat er zeven dagen in de week gewerkt wordt zodat de ouders zo snel mogelijk gecompenseerd worden. Maar het verzamelen van alle dossiers is complex en de uitbetaling moet zorgvuldig gebeuren. Daarom duurt het langer dan verwacht, aldus de Belastingdienst.
BEKIJK OOK;
RO 04.12.2020 Het herstel voor ouders die in de problemen zijn gekomen door wat er mis ging met de kinderopvangtoeslag ligt op schema. Zoals afgelopen september is aangegeven, zijn eind dit jaar 430 mensen in acute problemen en schrijnende situaties geholpen. Dat meldt staatssecretaris Van Huffelen, verantwoordelijk voor Toeslagen, in de vierde Voortgangsrapportage Kinderopvangtoeslag die vandaag aan de Tweede Kamer is gestuurd.
De 430 ouders die geholpen zijn, komen bovenop de 108 ouders die in juli zijn uitbetaald. Ook hebben 104 ouders een bedrag gekregen op basis van de noodvoorziening en hebben 172 mensen een eerste betaling gekregen.
Van Huffelen meldt de Kamer ook dat het aantal ouders dat in aanmerking komt voor de vergoeding van € 750, wordt uitgebreid. De regeling is bestemd voor alle ouders die zich voor 1 november gemeld hebben voor herstel, inclusief de ouders die al eerder dit jaar compensatie hebben gekregen. Inmiddels hebben ruim 8600 ouders die vergoeding ontvangen.
Die vergoeding wordt nu uitgebreid naar twee andere groepen ouders: ouders bij wie de invordering in maart is stopgezet en ouders die onterecht bericht kregen dat zij niet met CAF-11 vergelijkbaar waren én die zich nog niet hebben aangemeld voor herstel. Dat zijn in totaal zo’n 7350 mensen. Zij hoeven geen actie te ondernemen en krijgen het geld automatisch uitbetaald, als de Belastingdienst over de juiste gegevens beschikt. Dat gebeurt zeer waarschijnlijk nog deze maand.
Daarnaast kondigt de staatssecretaris aan dat de bestaande compensatieregeling voor de kinderopvangtoeslag en de Opzet/Grove Schuld tegemoetkoming worden uitgebreid naar zowel de huurtoeslag, de zorgtoeslag en het kindgebonden budget. Dit omdat mogelijk ook hier mensen vooringenomen behandeld zijn of onterecht een OGS-stempel kregen. Om hoeveel mensen het gaat, is nog niet bekend.
Voor ouders die juridische hulp willen, kondigt de staatssecretaris een subsidieregeling aan zodat die hulp gratis is. Samen met het ministerie van Justitie en Veiligheid en de Raad voor de Rechtsbijstand wordt de uitvoering daarvan ingericht. De Raad voor de Rechtsbijstand zorgt voor de uitvoering daarvan.
In de Voortgangsrapportage staat daarnaast dat ouders die de kwalificatie Opzet/Grove Schuld hebben gekregen, een brief ontvangen waarin staat dat zij geen fraudeur waren, dat dit predicaat onterecht is geweest en dat de problemen niet door hen zijn veroorzaakt.
De samenwerking met de gemeenten krijgt verder vorm met het voornemen om een speciale gezant te benoemen. Die kan zich inzetten om de samenwerking met de gemeenten zo goed mogelijk te laten verlopen. En zoekt manieren om ouders die zich nog niet hebben gemeld te benaderen.
Daarnaast meldt de staatssecretaris dat het straks mogelijk is om gegevens van ouders met gemeenten uit te wisselen zodat zij makkelijk contact kunnen leggen om aanvullende hulp te bieden. Daarvoor moeten de ouders wel zelf toestemming geven.
Documenten;
Aanbiedingsbrief Vierde Voortgangsrapportage kinderopvangtoeslag
Kamerstuk: Kamerbrief | 04-12-2020
Zie ook;
Toeslagenaffaire breidt zich uit, mogelijk ook mis bij huur- en zorgtoeslag
NU 04.12.2020 De Belastingdienst gaat naast gedupeerde ouders in de kinderopvangtoeslag, ook mensen compenseren die niet goed zijn behandeld bij de huurtoeslag, zorgtoeslag en het kindgebonden budget. Mogelijk zijn zij ook “vooringenomen” behandeld en kregen zij onterecht het stempel ‘opzet/grove schuld’.
Dat schrijft staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) vrijdagmiddag aan de Tweede Kamer.
Tot nu toe was de compensatieregeling er alleen voor ouders die slachtoffer zijn van de kinderopvangtoeslagaffaire en onterecht werden bestempeld als fraudeur.
Hun toeslag werd stopgezet en zij moesten alle ontvangen toeslag terugbetalen. Dat leidde tot grote financiële problemen en stortte gezinnen in diepe ellende.
Nu komt daar dus een groep bij, schrijft Van Huffelen. Om hoeveel mensen het gaat, is niet bekend.
Etiket opzet/grove schuld leidde tot grote problemen
Het etiket opzet/grove schuld leidde tot veel problemen bij burgers. Zodra iemand zo in de systemen van de Belastingdienst te boek stond, verloren zij mogelijk het recht op een betalingsregeling of schuldhulpverlening bij de gemeente. Uiteindelijk bleek dat 96 procent van de duizenden gevallen onrecht dit stempel kregen.
Van Huffelen laat verder weten dat aan het einde van dit jaar 430 mensen die in “acute problemen” zijn gekomen door het handelen van de Belastingdienst in de kinderopvangtoeslagaffaire, zijn geholpen.
Dat aantal ligt op schema ten opzichte van eerdere berichten in september, maar is een stuk lager dan de belofte die het kabinet in april deed, namelijk dat er aan het einde van dit jaar vijfduizend ouders gecompenseerd zouden zijn.
Irritatie in Kamer om trage afhandeling compensatie
De trage compensatieregeling en het niet nakomen van eerdere beloftes, leidde al regelmatig tot irritaties in de Kamer. Op aandringen van onder andere de SP is er besloten om gedupeerde ouders voor deze maand 750 euro te geven.
Dat bedrag is inmiddels naar zo’n 8.600 mensen overgemaakt en wordt verder uitgebreid naar een groep van 7.350 ouders die onterecht het idee kunnen hebben dat zij niet in aanmerking komen voor compensatie en zich daarom niet hebben gemeld bij de Belastingdienst.
Lees meer over: Politiek Toeslagenaffaire
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/fc35ebda-3657-11eb-b532-02d1dbdc35d1.jpg)
Meer compensatie toeslagmissers
Telegraaf 04.12.2020 Naast de gedupeerde ouders in de affaire rond de kinderopvangtoeslag, gaat het kabinet nu ook mensen compenseren die onterecht als fraudeur met het kindgebonden budget en de huur- en zorgtoeslag zijn aangemerkt.
Dat meldt staatssecretaris Van Huffelen (Financiën) aan de Tweede Kamer. De nieuwe groep is in beeld gekomen omdat mensen ook bij die andere toeslagen onterecht tot fraudeur zijn bestempeld. Dat gaat bijvoorbeeld om mensen die onterecht het label ’opzet/grove schuld’ kregen van de Belastingdienst. Wie dat kreeg, had bijvoorbeeld geen recht meer op een betalingsregeling of schuldhulpverlening van de gemeente.
750 euro
Het kabinet gaat ook nog eens ongeveer 7350 gedupeerde ouders extra een ’kerstbonus’ van 750 euro geven voor het lange wachten op de echte compensatie. Die groep komt bovenop de 8600 ouders die eerder al deze bonus kregen.
De nieuwe groep ouders hoeft niks te doen voor de kerstbonus, ze krijgen het geld automatisch betaald als de Belastingdienst hun gegevens heeft. Dat wil de fiscus nog deze maand voor elkaar krijgen.
Staatssecretaris Van Huffelen zet ook nog een subsidieregeling op voor gedupeerde ouders die juridische hulp willen bij hun strijd voor compensatie. Die hulp zouden ze met dank aan de subsidie dan gratis moeten kunnen krijgen.
BEKIJK MEER VAN; overheid belastingen Van Huffelen Den Haag Belastingdienst Tweede Kamer der Staten-Generaal
‘Kerstgeld’ voor nog eens ruim 7.000 ouders in toeslagenaffaire
RTL 04.12.2020 Nog eens ruim 7.000 ouders uit de toeslagenaffaire krijgen ook een gift van 750 euro. De bedoeling is dat het nog deze maand wordt uitbetaald. Het gaat om ‘kerstgeld’ voor een groep gedupeerde ouders die onterecht het stempel fraudeur kregen, maar die al lang moet wachten op een tegemoetkoming of schadevergoeding.
Dit meldt staatssecretaris Van Huffelen (Toeslagen) in een brief aan de Tweede Kamer. Eerder kreeg een groep van 8.600 gedupeerde ouders hetzelfde bedrag. Daarbij ging het om mensen die de dupe waren van fraudeonderzoeken van de Belastingdienst, van het Combiteam Aanpak Facilitators (CAF) en om mensen die de dupe werden van een harde uitleg van de wet.
Langzamer dan beloofd
Het is de bedoeling dat zij compensatie krijgen voor de stopzetting van toeslagen voor kinderopvang en de enorme terugvorderingen. Omdat dit veel langzamer gaat dan het kabinet eerder beloofde, dwong de Tweede Kamer onder aanvoering van de SP de kerstgift af, als gebaar wegens het lange wachten.
Slachtofferhulp staat gedupeerden toeslagenaffaire kinderopvang bij
De groep van ruim 7.000 mensen was al in beeld. Het gaat om een ouders die het predicaat ‘opzet’ of ‘grove schuld’ (OGS) kreeg. Zij kregen daardoor geen betalingsregeling en kwamen vervolgens in nog grotere financiële problemen.
Deze maand uitbetaald
Deze mensen kregen in maart van dit jaar al een brief van de Belastingdienst waarin werd werd beloofd dat de invordering bij hen werd stopgezet. Zij meenden daarom dat zij zich niet alsnog zelf hoefden aan te melden voor compensatie en ook niet voor de eenmalige gift van 750 euro. Om hen nu toch tegemoet te komen, krijgt ook deze groep nu het kerstgeld, als compensatie voor het lange wachten. De bedoeling is dat het nog deze maand wordt uitbetaald.
Ouders die onterecht het stempel fraudeur kregen, zullen een brief ontvangen waarin wordt erkend dat dit onjuist was en dat de problemen waarin zij terechtkwamen niet door hen, maar door de Belastingdienst zijn veroorzaakt. Als zij aanspraak willen maken op compensatie, zullen zij zich wel zelf moeten melden. Deze groep zal mogelijk ook in aanmerking komen voor vergoeding van de daadwerkelijke schade, belooft Van Huffelen.
Dit weten we nu door de verhoren over de toeslagenaffaire
Door deze stap komt het aantal gedupeerden in de toeslagenaffaire waarschijnlijk hoger uit. Opgeteld gaat het nu om 15.000 mensen die het kerstgeld krijgen ; onder hen zijn niet alleen ouders met problemen met toeslagen, maar ook mensen die om andere redenen opzet of grove schuld werd verweten. Omdat de staatssecretaris vermoedt dat er nog veel meer gedupeerden zijn, wordt een speciale gezant ingesteld, om samen met gemeenten meer slachtoffers in beeld te brengen en recht te doen. Bij eerdere inschattingen werd gedacht aan minstens 20.000 gedupeerden.
Weer debat over ‘hersteloperatie’
Verder krijgt een beperkte groep ouders ook compensatie voor problemen die zij na fraudeonderzoek kregen met de zorg- en huurtoeslag en het kindgebonden budget. Gedupeerden krijgen verder recht op gratis juridische bijstand in de afwikkeling van de toeslagenaffaire. Daar komt een speciale subsidieregeling voor.
Het kabinet beloofde eerder dit jaar duizenden ouders te compenseren. Tot dusver hebben 172 mensen een eerste schadevergoeding gekregen. Zo’n 430 mensen in schrijnende situaties hebben een eerste betaling gekregen en ruim 100 ouders zijn geholpen met geld uit een speciale noodvoorziening. De Tweede Kamer debatteert over ruim een week met staatssecretaris Van Huffelen over de voortgang van de ‘hersteloperatie’.
RTL Nieuws; Alexandra van Huffelen Belastingdienst Ministerie van Financiën Toeslagenaffaire Belastingdienst
Veel meer toeslagenouders krijgen ‘kerstgift’ van 750 euro
AD 04.12.2020 Nog eens 7350 ouders die in de problemen kwamen door de kinderopvangtoeslag krijgen een gift van 750 euro netto van het kabinet. Al 8600 ouders die zich bij de Belastingdienst voor compensatie hebben gemeld omdat ze vermoeden slachtoffer te zijn in de toeslagenaffaire, krijgen zo’n ‘kerstgift’. Deze groep is fors uitgebreid, meldt staatssecretaris Alexandra van Huffelen. De nieuwe ouders krijgen het geld ‘waarschijnlijk nog’ deze maand automatisch uitbetaald.
Ouders krijgen deze gift omdat ze lang moeten wachten op de compensatie. De nieuwe groep bestaat uit ouders van wie tot maart toeslagenbedragen werden ingevorderd. Ook gaat het geld naar ouders die nog niet hebben aangeklopt voor compensatie terwijl ze wel onterecht te horen kregen dat hun situatie niet vergelijkbaar is met die van ouders in de bekende CAF-11-zaak. Dit was de zaak waarover het eerst duidelijkheid bestond. De CAF-11-ouders zijn wel gecompenseerd.
Lees ook;
0 De balans opgemaakt: slachtoffers houden bittere nasmaak want ‘vogels zijn gevlogen’
Van Huffelen meldt in een voortgangsrapportage dat de beoordeling en uitbetaling van compensatie nu toch op gang komt. Voor het einde van het jaar zijn 430 mensen geholpen die acuut in de problemen komen of in een schrijnende situatie zitten. Ze vertelt ook dat de compensatieregeling wordt uitgebreid naar ontvangers van huurtoeslag, zorgtoeslag en het kindgebonden budget. ,,Dit omdat mogelijk ook hier mensen vooringenomen behandeld zijn”, of onterecht beschuldigd zijn van het onterecht fout invullen van gegevens. Om hoeveel mensen het gaat, is het kabinet nog niet bekend.
Ook bij de huurtoeslag, de zorgtoeslag en het kindgebonden budget zijn mensen verkeerd behandeld, schrijft Van Huffelen aan de Tweede Kamer. Om hoeveel mensen het gaat, is nog niet bekend.
‘Opzet of grove schuld’
Ouders die er, veelal onterecht, van zijn beschuldigd te hebben gesjoemeld of ernstig nalatig te zijn geweest met hun toeslagenformulieren, krijgen een brief van Toeslagen. ,,Daarin staat dat zij geen fraudeur waren, dat dit predicaat onterecht is geweest en dat de problemen niet door hen zijn veroorzaakt”, meldt de staatssecretaris. De toeslagen van deze groep werden stilgezet toen zij het predicaat ‘opzet of grove schuld’ kregen. Ze kregen geen normale betaalregeling, dus ze moesten enorme bedragen snel terugbetalen.
Het kabinet biedt subsidie aan voor mensen die rechtsbijstand willen, meldt Van Huffelen verder. Op die manier hoeven ze zelf de kosten van de advocaat niet te betalen.
Ook compensatie voor fouten bij huur- en zorgtoeslag
NOS 04.12.2020 De compensatieregeling voor mensen die het slachtoffer zijn van de affaire met de kinderopvangtoeslag wordt uitgebreid. Ook bij de huurtoeslag, de zorgtoeslag en het kindgebonden budget zijn mensen verkeerd behandeld, schrijft staatssecretaris Van Huffelen aan de Tweede Kamer.
Eerder is besloten om een compensatie te geven aan de ouders die het slachtoffer zijn van de kinderopvangtoeslagaffaire, waarin mensen ten onrechte tot fraudeur werden bestempeld en grote sommen geld moesten terugbetalen.
Nu schrijft Van Huffelen dat ook bij andere toeslagen ontvangers mogelijk vooringenomen behandeld zijn of onterecht het stempel kregen dat zij met opzet of grove schuld fouten hebben gemaakt bij het aanvragen van toeslagen. Om hoeveel mensen het gaat, is nog niet bekend.
Volgens Financiën zijn er geen speciale aanwijzingen dat er ook grote problemen zijn met de huur- en zorgtoeslag, maar SP-Kamerlid Leijten trekt dat in twijfel. Zij is een van de aanjagers van de kinderopvangtoeslagaffaire en zij denkt dat bij de andere toeslagen wel degelijk ook van alles is misgegaan.
“Blijkbaar is de fraudejacht veel groter dan gedacht”, zegt zij, “En hebben ook mensen met huur- en zorgtoeslag onterecht een fraudestempel gekregen. Goed dat de compensatie wordt opengesteld, maar nu is wel nodig dat we eerlijk te horen krijgen hoeveel mensen nog meer slachtoffer zijn geworden”
750 euro voor feestdagen
Van Huffelen maakte vandaag ook bekend dat meer vermoedelijke slachtoffers van het kindertoeslagdrama in aanmerking komen voor een eenmalige uitkering van 750 euro. Het bedrag is een geste voor de feestdagen en een vergoeding voor het lange wachten van veel ouders.
De staatssecretaris kondigt verder aan dat gedupeerden juridische bijstand kunnen krijgen.
BEKIJK OOK;
‘Noodvoorziening toeslagdrama ging niet naar ouders’
MSN 04.12.2020 De Nationale ombudsman Reinier van Zutphen heeft tijdens de verhoren over de kinderopvangtoeslag voorkomen dat de noodvoorziening die werd uitgekeerd aan gedupeerde ouders direct naar schuldeisers zou worden overgemaakt. “Dat is natuurlijk de wereld op zijn kop en gelukkig trokken de gedupeerden bij mij aan de bel en kon ik middels een brief aan staatssecretaris Van Huffelen (Financiën) het tij laten keren”, zegt Reinier van Zutphen in een interview met De Telegraaf.
Duizenden gezinnen, die door deze affaire in de schuldsanering terecht waren gekomen, verkeerden in zulke grote problemen dat ze uit coulance aanspraak konden maken op een zogenaamde noodvoorziening van 500 euro en een eenmalige gift van 750 euro om het ergste leed te slechten. Maar toen dat uitgekeerd zou worden, dreigde het geld rechtstreeks naar schuldeisers te gaan. Van Zutphen wist dat te voorkomen.
“Maar het is van de zotte dat we zien dat de systemen nog steeds niet werken. Terwijl de Kamer het bespreekt gebeurt het onder je ogen nog een keer. Ik ben dan ook heel benieuwd wat het rapport van de commissie die de kinderopvangtoeslagaffaire behandelt oplevert”, stelt Van Zutphen.
Verhoren toeslagenaffaire afgerond, maar hoe staat het met de compensatie?
NU 04.12.2020 De verhoren over de kinderopvangtoeslagaffaire zijn inmiddels achter de rug. De ondervragingscommissie maakt een reconstructie van hoe het zo fout heeft kunnen gaan. Maar wat hebben de gedupeerde ouders daaraan? Velen wachten nog op de beloofde compensatie. Vrijdag geeft het kabinet een update. Hoe staat het er nu voor?
De compensatieregeling komt maar moeizaam op gang. Staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) moest de Kamer in september melden dat de herstelbetalingen vertraging oplopen, omdat het “beoordelen en het écht helpen van gedupeerde ouders om hun leven weer op orde te krijgen complexer blijkt dan gedacht”.
Ook draait de herstelorganisatie, die in allerijl binnen de Belastingdienst is opgezet om de betalingen uit te voeren, nog niet op volle toeren.
Dit jaar worden naar verwachting drie- tot zeshonderd ouders gecompenseerd, mogelijk komen ruim twintigduizend gedupeerden hiervoor in aanmerking. “In dit tempo doen we er honderd jaar over”, zei een gefrustreerde Pieter Omtzigt (CDA) tijdens een Kamerdebat in oktober.
Aanvankelijk werd toegezegd dat er voor het einde van dit jaar vijfduizend ouders gecompenseerd zouden worden.
Zie ook: Verhoren toeslagaffaire afgerond: waarom greep politiek niet in?
Ouders kregen na aandringen van SP 750 euro
De vertraging en het geringe aantal compensaties leidde tot woede in de Kamer. SP’er Renske Leijten vroeg Van Huffelen in oktober om gedupeerde ouders op zijn minst een voorschot van 1.000 euro te geven, zodat zij in ieder geval iets hebben voor de dure decembermaand.
Het kabinet besloot uiteindelijk 750 euro te geven aan de ouders die zich voor 1 november hebben gemeld voor compensatie. Het gaat om ongeveer negenduizend ouders, van wie inmiddels 8.600 de gift hebben ontvangen. Van het overige deel is de Belastingdienst nog op zoek naar gegevens zodat de 750 euro overgemaakt kan worden.
Het bedrag wordt niet verrekend met de nog uitstaande compensatie en hoeft ook niet te worden terugbetaald als blijkt dat je helemaal geen recht hebt op compensatie.
Onduidelijk hoeveel geld beschikbaar is voor compensatie
De Kamer wil ook duidelijkheid over het bedrag dat het kabinet heeft gereserveerd voor de compensatieregeling voor volgend jaar.
Het viel CDA’er Omtzigt op dat er in september op Prinsjesdag andere bedragende in de boeken stonden dan bij de de herziening van de rijksbegroting in de Najaarsnota.
Omtzigt wil nu precies weten hoeveel het kabinet dit en volgend jaar gaat uitgeven aan de compensatieregeling. Op 15 december staat een debat op de agenda over de hersteloperatie van de kinderopvangtoeslag.
Lees meer over: Politiek Toeslagenaffaire
De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 26 – nasleep POK – deel 2
Terugblik eerste week;
Belastingdienst niet te nemen bastion voor ouders
De wet was te hard en werd daarbovenop ook te streng toegepast. Met het vooringenomen uitgangspunt van de belastingambtenaren dat ouders toch wel schuldig waren, was daar niet tegenop te boksen.
Dat ondervond ook advocaat Eva González Pérez, die sinds het eerste uur bij de toeslagenaffaire betrokken is en tientallen ouders bijstaat. Zij kreeg incomplete dossiers van de fiscus in de rechtbank, werd afgepoeierd door Belastingdienst-medewerkers en stuitte op een muur van onwil tijdens een gesprek met ambtenaren om juist tot een oplossing te komen.
González Pérez werd als eerste gehoord en schetste de Belastingdienst als een niet te nemen bastion voor ouders die hun recht wilden halen.
Telegraaf 21.11.2020
De olietanker op ramkoers bleek lastig bij te sturen
In zekere zin bevestigden de hoge ambtenaren op Financiën die de dagen erna werden verhoord dat beeld ook wel. Jaap Uijlenbroek, tot begin dit jaar de hoogste ambtenaar bij de Belastingdienst, wist dat vrijdag nog het meest treffend te vertellen.
In juni 2019 was het voor Jaap Uijlenbroek een kantelpunt waarop hij wist: dit zit helemaal fout, we moeten de ouders anders behandelen. Het kostte hem niet veel moeite om Menno Snel, op dat moment de staatssecretaris van Financiën, ervan te overtuigen dat het roer om moest.
De schrijnende verhalen die de ouders al jaren vertelden, waren eindelijk door de muren van het ministerie van Financiën doorgedrongen.
Maar zelfs na dat besef van de hoogste ambtelijke en politieke top bij de Belastingdienst, werden ouders nog steeds hard aangepakt. De Kamer moest andermaal ingrijpen om erger leed te voorkomen.
“Het besef dat het moet van de wet zat overal heel diep verankerd”, zei Uijlenbroek. “Het is een ramp in slowmotion. Het gaat en gaat maar door. Zelfs tot op de dag vandaag.” De olietanker op ramkoers bleek lastig bij te sturen.
Belastingdienst werkt als een ‘fabrieksproces’
Gerard Blankestijn, tot 2018 directeur Toeslagen bij de fiscus, noemde de werking van de fiscus in bredere zin “een fabrieksproces”.
Uijlenbroek en Blankestijn leken daarmee de verantwoordelijkheid voor de ramp van zich af te schuiven door het bij ‘het systeem’ neer te leggen. “Dé dader gaat u niet vinden”, concludeerde Uijlenbroek dan ook. “Door een fout in het systeem ontsporen treinen.”
Er werd ook gewezen naar de collega’s van Sociale Zaken, het ministerie dat de regels van de kinderopvangtoeslag bepaalt. Er was gewaarschuwd vanuit Financiën dat het terugvorderen buiten alle proporties was. Ze kregen er zelfs buikpijn van.
Men was bij de fiscus kennelijk niet ziek genoeg
Maar kennelijk was men niet ziek genoeg, want op Sociale Zaken konden ze de noodkreten nauwelijks horen. De ambtenaren die donderdag werden gehoord, hadden al die jaren niemand van de Belastingdienst aan hun bureaus gezien. “We zitten niet in een ander land”, merkte Loes Mulder, de hoogste ambtelijke baas op Sociale Zaken, op.
‘Beleid uitgevoerd’
Topambtenaren van de Belastingdienst en Financiën die werden verhoord, zeiden dat zij het beleid van Sociale Zaken uitvoerden. En dat zij geen juridische ruimte hadden om ouders minder hard aan te pakken.
Oud-staatssecretaris Frans Weekers, tot 2014 verantwoordelijk voor de fiscus, deelde de twijfel van zijn hoogste ambtenaar of het beleid niet te hard was. “Hij schreef ‘ja’ in de marge van mijn notitie daarover”, zei voormalig directeur-generaal Peter Veld van de Belastingdienst. Volgens hem wist toenmalig minister Lodewijk Asscher van Sociale Zaken van de twijfels, maar er veranderde niets.
AD 21.11.2020
Zo kon jarenlang de benadeling van burgers doorgaan, terwijl de ambtelijke molens draaiden.
Ambtenaren dachten het politiek gewenste beleid uit te voeren. Topambtenaren veranderden van functie zonder het kinderopvangdossier over te dragen. Een compensatieplan voor de ouders van staatssecretaris Menno Snel sneuvelde om vage redenen. Een heel nieuw kinderopvangsysteem dat verbetering had moeten brengen werd door het kabinet na twee jaar voorbereiding stopgezet. Er waren expertmeetings, memo’s, powerpointpresentaties en rapporten.
Door de beleidslawine, die ook nog regelmatig van richting veranderde, verloor uiteindelijk iedereen het zicht op wat er werkelijk aan de hand was. Namelijk dat ouders die de overheid financieel wilde helpen, door diezelfde overheid in langdurige schulden geduwd werden. Dat ouders die door de kinderopvangtoeslag makkelijker aan werk moesten komen, hun baan moesten opzeggen om weer zelf op hun kinderen te passen.
Het ‘verdwenen memo’ van juridisch adviseur Sandra Palmen van de Belastingdienst had hier in maart 2017 een eind aan kunnen maken. “Hoe heeft iemand hier ooit toestemming voor kunnen geven?”, vroeg Palmen zich af. Maar haar advies bleef tot een paar weken geleden genegeerd en weggestopt.
Ook de gedupeerde ouders keken deze week naar de verhoren. Geëmotioneerd en met een mengeling van hoop en ergernis.
‘Ik kijk nu naar iemand die zoveel macht heeft gehad over ons leven’
Ligt de schuld van deze affaire bij ministers die een moeilijk uitvoerbare regeling hebben bedacht? Of bij de topambtenaren die te weinig hebben gecontroleerd of het wel goed ging? Of ligt de schuld bij de uitvoerende ambtenaren, die hardvochtige regels op ouders hebben toegepast en dat volgens sommigen hadden moeten weigeren?
Jaap Uijlenbroek, oud-directeur-generaal van de Belastingdienst, voegde daar nog een schuldige partij aan toe: de Tweede Kamer zelf. Hij wijst erop dat de Kamer al in 2015 signalen had dat ouders soms enorme bedragen moesten terugbetalen. De Kamer nam toen genoegen met de uitleg van minister Asscher dat het juridisch niet anders kon.
Dit is een door mensen veroorzaakte ramp, was de conclusie van Uijlenbroek in het verhoor. “Er zijn fouten gemaakt van het hoogste niveau tot het allerlaagste niveau”, zei hij. “Zo ontsporen treinen.”
Beurt aan politiek
Dan is het volgende week de beurt aan de politiek, te weten de (oud-)bewindspersonen Frans Weekers, Eric Wiebes, Lodewijk Asscher, Menno Snel, Tamara van Ark, Wopke Hoekstra en Mark Rutte. Nog nooit moesten zo veel kabinetsleden voor een Kamercommissie verschijnen.
Volgende week zijn de verhoren van de (oud-)bewindspersonen live te volgen op NPO Politiek, NOS.nl en via de NOS-app.
Het is afwachten of de commissieleden in hun verhoren net zo streng tegen hen zijn als zij afgelopen week soms tegen de topambtenaren waren. Maar vast staat dat zij lange vragenlijsten hebben.
Heeft oud-staatssecretaris Weekers een te hard fraudebestrijdingsbeleid mogelijk gemaakt? Of probeerde hij juist iets te regelen voor de ouders? Toen Wiebes hem in 2014 opvolgde, kreeg die toen te horen dat de kinderopvangtoeslag een probleem was?
Waarom deed Asscher, minister van 2012 tot 2017, niets aan de ‘alles-of-niets aanpak’? Waarom gaf hij wel toestemming voor een nieuw kinderopvangsysteem? En waarom trokken de staatssecretarissen Snel en Van Ark daar in een volgend kabinet ogenschijnlijk de stekker uit?
Dacht het kabinet er met het aftreden van Snel eind vorig jaar van af te zijn? Of vinden minister Hoekstra en premier Rutte nog steeds dat zij medeverantwoordelijk zijn? En wat doen zij aan het zo snel mogelijk compenseren van de ouders?
Het worden boeiende verhoren, op zoek naar een reconstructie van deze door mensen veroorzaakte ramp.
Lees hier de artikelen van de afgelopen week terug:
- Oud-baas fiscus: toeslagenaffaire is door mensen veroorzaakte ramp
- Topambtenaar SZW: Belastingdienst voerde ‘fraudejacht’ op ouders
- Toeslagendirecteur: druk op Belastingdienst was hoog en het beleid was niet van ons
- ‘Er was geen ruimte voor minder strenge aanpak toeslagenouders’
- Advocaat: toeslagenaffaire doet denken aan Kafka, liep tegen muur aan
- Oud-fiscusbaas: harde aanpak ‘toeslagenouder’ wens van Sociale Zaken
- Oud-directeur fiscus: buikpijn over toeslagenaffaire, top wist ervan
- Juridisch adviseur: top Belastingdienst negeerde keiharde waarschuwing
De tweede week
Maandag 23.11.2020 vervolgt de ondervragingscommissie de zoektocht naar wat er fout ging bij de aanpak van fraude met de kinderopvangtoeslag. Nadat ambtenaren zich afgelopen week hebben moeten verantwoorden, is het nu de beurt aan de politici die destijds aan de knoppen draaiden.
Afgelopen week werden (oud-)topambtenaren en experts opgeroepen om onder ede gehoord te worden.
In de tweede week is het de beurt aan (oud-)politici die aan roer stonden. Wat wisten zij?
Telegraaf 23.11.2020
Telegraaf 23.11.2020
AD 23.11.2020
Maandag 23 november:
Frans Weekers – staatssecretaris van Financiën 2010-2014
Weekers vond volgens toenmalig directeur van de Belastingdienst Peter Veld de alles-of-nietsaanpak te streng. Maar hij was volgens de belastingambtenaar niet specifiek betrokken bij de CAF 11-zaak rond een Eindhovens gastouderbureau.
Weekers heeft zijn zorgen in ieder geval geen politiek vervolg gegeven. Mogelijk deed hij dat niet, omdat hij onder grote maatschappelijke en politieke druk een oplossing voor de zogenoemde Bulgarenfraude moest vinden.
Dat was, blijkt nu, de opmaat naar een veel te streng beleid voor de opsporing van fraudeurs. Weekers trad in 2014 af vanwege een andere kwestie.
Eric Wiebes – staatssecretaris van Financiën 2014-2017
Wiebes, nu minister van Economische Zaken, volgde Weekers op. Wiebes heeft in algemene zin aandacht voor de fraudebestrijding, omdat hij weet hoe lastig zijn voorganger het had.
In 2014 bespraken de Belastingdienst en het ministerie van Sociale Zaken, dat het beleid voor de toeslagen bepaalt, de harde opstelling van de fiscus. Volgens oud-directeur van de Belastingdienst Veld vond Wiebes het beleid destijds “ook wel straf” en zag hij in dat de regels veranderd moeten worden. Maar er werd geen actie ondernomen.
Lodewijk Asscher – minister van Sociale Zaken 2012-2017
Het gaat in de toeslagenaffaire veel over de Belastingdienst, maar officieel is het ministerie van Sociale Zaken de beleidsbepaler op dit terrein. De fiscus voert uit en spoort fraude op. Zodoende is PvdA-leider en voormalig minister Asscher opgeroepen voor verhoor.
Er is tot op het hoogste niveau binnen het ministerie van Sociale Zaken en het ministerie van Financiën gewerkt aan een andere aanpak, omdat werd ingezien dat ouders in de knel kwamen.
Vlak voor de Kerst in 2014 zou Asscher daarover worden geïnformeerd, maar volgens toenmalig topambtenaar Marcelis Boereboom zijn de documenten nooit in de tas van de minister beland. Asscher verklaarde zich de stukken niet te kunnen herinneren.
Overigens onderschreef Asscher in 2015 tijdens een Kamerdebat de aanpak van de Belastingdienst, die volledige bedragen terugvordert als ouders een fout hebben gemaakt.
Telegraaf 25.11.2020
AD 25.11.2020
Woensdag 25 november:
Tamara van Ark – staatssecretaris van Sociale Zaken 2017-2020
Van Ark, nu minister voor Medische Zorg, was net als Asscher beleidsmatig verantwoordelijk voor de kinderopvangtoeslag.
Als oud-staatssecretaris van Financiën Menno Snel in juni vorig jaar ouders een schadevergoeding wil toezeggen, gaat Van Ark daar voor liggen. Volgens ambtenaren van Sociale Zaken omdat het een plan niet goed is uitgewerkt.
Onder het bewind van Van Ark wordt er lang gewerkt aan een ander toeslagenstelsel voor de kinderopvang, maar dat wordt op het allerlaatste moment geblokkeerd door Financiën. Directeur kinderopvang bij Sociale Zaken Maaike van Tuyll zegt ook “verbaasd” te zijn over de draai.
Menno Snel – staatssecretaris van Financiën 2017-2019
Snel is staatssecretaris van Financiën op het moment dat Van Ark met het voorstel komt om het toeslagenstelsel aan te passen. Het idee is dat ouders dan minder snel de dupe worden van de harde aanpak van de fiscus.
Maar Snel voorziet volgens kinderopvang-directeur Van Tuyll financiële risico’s. Bovendien zou de afdeling Toeslagen “het best draaiende onderdeel” van de Belastingdienst zijn.
Volgens oud-directeur Belastingdienst Uijlenbroek is er bij Snel op 4 juni 2019 het besef dat het roer rigoureus om moet. Hij kondigt dan ook aan de wet aan te passen. Uiteindelijk blijven de problemen zich voordoen en treedt hij in december van dat jaar af.
AD 26.11.2020
Telegraaf 26.11.2020
Donderdag 26 november:
Wopke Hoekstra – minister van Financiën 2017-heden
Primair is de staatssecretaris van Financiën belast met de Belastingdienst en niet de minister, al is die als politiek leider van het departement uiteindelijk wel eindverantwoordelijk. Hoekstra is redelijk uit de wind gebleven.
Wel geeft hij de opdracht voor een onderzoek dat leidt tot aangifte van Financiën tegen de eigen Belastingdienst. Een ongekende stap. Even was Hoekstra het gezicht van de fiscus na het aftreden van Snel, maar dat veranderde toen D66 met Alexandra van Huffelen een nieuwe staatssecretaris leverde.
Mark Rutte – minister-president 2010-heden
Net als Hoekstra, werd Rutte als premier nooit het gezicht van de toeslagenaffaire, hoewel hij het dossier in januari van dit jaar qua heftigheid vergeleek met de vliegramp met MH17 en de aardbevingen in Groningen.
De rol van Rutte ligt vooral bij de ministeriële commissie aanpak fraude waar hij leiding aan gaf in zijn vorige kabinet. Tussen 2013 en 2016 werd door deze commissie de fraudejacht opgeschroefd.
Documenten van deze commissie zijn geheim, ook de Kamer kreeg ze niet te zien. Maar de ondervragingscommissie heeft de stukken wel in bezit en kan die gebruiken bij het verhoor van Rutte.
Volg de verhoren live
Lees hier meer over de commissie en het verhoorschema. De verhoren zijn live te volgen op NPO Politiek en NOS.nl.
De verhoren zijn vanaf maandag 16 november 2020 live te volgen via de livestream op deze website en de app Debat Direct. Alle verhoren zijn terug te kijken via Debat Gemist.
Meer over de Belastingdienst;
Meer: Menno Snel RTL
Meer: Belastingdienst RTL
Meer: Toeslagenaffaire Belastingdienst RTL
Meer: belastingen Telegraaf
Meer: Jaap Uijlenbroek Telegraaf
Meer: Belastingdienst Telegraaf
Meer: Toeslagenaffaire NU
dossier: Kinderopvangtoeslag Trouw
lees: brief signalen ten aanzien opzet grove schuld 27.11.2020
lees: bijlage memo tg 304 versnellingsmaatregelen 09.01.2016
lees: Verhoren toeslagendrama klaar: niemand wist van of deed iets aan ontspoorde aanpak Elsevier 27.11.2020
lees: Toeslagenstelsel is absurd, blijkt uit gehaspel bij enquête. Stop ermee Elsevier 27.11.2020
Zie: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 25 – nasleep POK – deel 1
Zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 22 – nasleep
Zie verder : De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 21 – nasleep
Zie dan verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 20 – nasleep
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 19 – nasleep
Zie verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 18 – nasleep
Zie verder dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 15 – nasleep rapport commissie Donner
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 11 – nasleep rapport commissie Donner
Zie verder ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 10 – rapport commissie Donner
Zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 9
Zie verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 8
Zie verder dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 7
En zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 6
Zie dan ook nog verder: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 5 – commissie Donner
Zie verder dan ook: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 4 – commissie Donner
en zie dan ook nog: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 3
en zie verder dan ook: Voorheen Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en staatssecretaris Menno Snel (Financiën) het Gedonder met de belastingdienst – deel 2
en verder zie dan ook nog: Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en het Gedonder met de belastingdienst deel 1
Dag 9 – 27.11.2020 – Terugblik
Premier Mark Rutte tijdens de laatste dag van de parlementaire enquêtecommissie Kinderopvangtoeslag.Beeld ANP
Hoe iedereen een beetje dader werd in het kinderopvangtoeslagschandaal. Óók de politiek
VK 28.11.2020 Bewindspersonen, Belastingdienst, rechters, ambtenaren: allemaal lieten ze steken vallen in het schandaal rond de kinderopvangtoeslagen. Maar hoewel de affaire dankzij de Kamer aan het licht kwam, is ook zij niet vrij van schuld.
‘Het was het allemáál. De politieke context, de jurisprudentie, de ambtelijke bureaucratie, slechte communicatie met de ouders, de zerotolerance-aanpak van fraude. Het was een optelsom van dingen.’ Manon Leijten, voormalig secretaris-generaal van het ministerie van Financiën, is de minst coherente getuige die voor de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag verscheen. Maar ze geeft wel de meest kernachtige analyse van het toeslagendrama: alles wat er fout kon gaan, ging fout. En, vervelend voor de slachtoffers: er is niet één duidelijke dader te identificeren.
De acht ondervragers zijn niet op zoek naar schuldigen, verkondigt commissievoorzitter Chris van Dam van tevoren. Zij willen slechts de politieke en ambtelijke besluitvorming tussen 2010 en 2019 reconstrueren, om beter te begrijpen wat er fout is gegaan.
De onder ede afgenomen verhoren bieden een fascinerend inkijkje in de machinaties van het politiek-ambtelijk systeem en de zwakke schakels daarin. Na acht dagen, negentien getuigen en ruim 45 uur verhoor kunnen de commissieleden de puzzelstukjes gaan leggen. Op 17 december willen ze hun ‘bevindingen’ aan de Tweede Kamer presenteren.
Voor wie de verhoren heeft gevolgd, is het moeilijk voor te stellen dat in het rapport van ‘bevindingen’ straks niet met de vinger wordt gewezen. De acht Kamerleden kunnen hun verbijstering en verontwaardiging vaak niet verbergen. Vooral de (oud-)topmanagers van de Belastingdienst liggen onder spervuur van commissieleden die zich meer als aanklagers dan als ondervragers manifesteren.
Kop van Jut
Dat de Belastingdienst de kop van Jut zou worden in de toeslagenaffaire lag voor de hand. In de publieke perceptie zijn duizenden ouders gemangeld door harteloze dienstkloppers die zonder geldige reden kinderopvangtoeslagen hebben teruggevorderd bij ouders die niets misdaan hebben. Uit de verhoren van de afgelopen twee weken en de opgediepte ambtelijke documenten blijkt dat dit een veel te simplistisch beeld is. Valt de Belastingdienst dan niets te verwijten? Zeker wel, maar de werkelijkheid is genuanceerder.
De adviescommissie-Donner beschrijft eind 2019 hoe het zaadje van de kinderopvangtoeslagenaffaire al vóór 2005 wordt geplant. De Tweede Kamer bedenkt dan een toeslagenstelsel waarbij huishoudens een tegemoetkoming kunnen krijgen in de kosten van de ziektekostenverzekering, de huur en de kinderopvang.
Omdat huishoudens met een laag inkomen sterk afhankelijk zijn van overheidssteun, willen kabinet en de Kamer een servicegericht systeem waarbij gezinnen het geld zo snel mogelijk op hun rekening krijgen. Dat houdt in: toeslagen binnen acht weken na aanvraag uitkeren, en pas achteraf controleren of de aanvrager er wel recht op heeft.
Een systeem waarbij zonder controle vooraf hoge bedragen worden uitgekeerd, is een open uitnodiging tot fraude. Dat fenomeen neemt al snel een hoge vlucht. Het toeslagenstelsel wordt bovendien ingevoerd als de ict-systemen van de Belastingdienst daar niet klaar voor zijn. Daar komt bij dat kabinetten de Belastingdienst tussen 2004 en 2012 zware bezuinigingen opleggen.
Weglekkende miljarden
Vanaf 2010 trekken belastingambtenaren via hun vakbond Abvakabo aan de bel over de hoge werkdruk. Bij de dienst is nauwelijks capaciteit voor controletaken, waardoor er ‘miljarden’ aan onterecht uitgekeerde toeslagen ‘weglekken’. In die jaren komt een aantal geruchtmakende fraudes met kinderopvangtoeslagen aan het licht, zoals de zaken rond gastouderbureau De Appelbloesem (in 2009) en kinderopvanginstelling De Parel (2013).
In het voorjaar van 2013 onthult actualiteitenrubriek Brandpunt een massale toeslagenfraude door een bende Bulgaren. Zij schrijven zich in op valse woonadressen in Nederland, vragen op basis van nephuurcontracten huurtoeslag aan en vertrekken met de buit naar Bulgarije.
In die context slaat de stemming in de Tweede Kamer helemaal om. Moest het toeslagenstelsel voor invoering nog een dienstverlenend karakter hebben en uitgaan van vertrouwen in de burger; nu heeft fraudebestrijding ineens de allerhoogste prioriteit. Kamerleden staan zich voor de interruptiemicrofoon te verdringen om Weekers de mantel uit te vegen over de Bulgarenfraude. De Kamer eist een harde fraudeaanpak, en snel een beetje.
Bij de Belastingdienst is men opgetogen dat de politiek eindelijk het belang van fraudebestrijding inziet. De frustratie over de ‘weglekkende miljarden’ is daar hoog opgelopen. De top van de dienst richt een speciaal fraude-opsporingsteam op om malafide gastouderbureaus en kinderopvangverblijven aan te pakken.
Het Combiteam Aanpak Facilitators (CAF) gaat in de herfst van 2013 aan de slag. Een van de eerste signalen die de fraudebestrijders oppakken betreft het Eindhovense gastouderbureau Dadim. Dat is de zaak die later bekend wordt als CAF-11 en die de toeslagenaffaire aan het rollen brengt.
Uit interne verslagen blijkt dat het CAF dit onderzoek erg slordig heeft uitgevoerd. In het fraudeteam heerst een onprofessioneel ‘jongens van de gestampte pot’-sfeertje waarbij leden onder elkaar spreken over ‘afpakjesdag’ als ze fraudeurs op het spoor denken te zijn. De rapportages over de huisbezoeken bij gastouders en het boekenonderzoek bij Dadim zijn vaag, incompleet en deels tegenstrijdig.
De belastingambtenaren vinden geen bewijzen voor fraude door het gastouderbureau, maar vinden wel aanwijzingen dat een aantal Dadim-klanten heeft gesjoemeld met het aantal opvanguren. Die aanwijzingen trekt het CAF niet na. In plaats daarvan zet de dienst Toeslagen de kinderopvangtoeslag van alle 300 Dadim-ouders in 2014 ‘tijdelijk’ stop.
Omgekeerde bewijslast
Dat lijkt deels uit gemakzucht te gebeuren. In plaats van zelf bewijzen voor fraude te verzamelen, draait de Belastingdienst de bewijslast om: de ouders moeten maar aantonen dat ze géén fraude hebben gepleegd. Volgens de Belastingdienst is zo’n ‘zachte stop’ goed bedoeld, namelijk om ouders te beschermen tegen hoge schulden.
Als er sprake is van fraude, moeten zij de toeslagen immers volledig terugbetalen. Dus hoe eerder de uitkeringen stoppen, hoe lager straks de terugvordering. De dienst gaat ervan uit dat ouders die onschuldig zijn dat vrij snel kunnen aantonen door betalingsbewijzen te overleggen.
Dáármee begint het drama pas echt. Want zowel de wetgever (de politiek) als de uitvoerder (de Belastingdienst) maken het ouders in de praktijk vrijwel onmogelijk hun onschuld te bewijzen. De wetgever heeft in zijn obsessie met fraudebestrijding inmiddels zóveel voorwaarden gesteld aan het recht op toeslag, dat ook ouders die te goeder trouw zijn impliciet (en soms expliciet) als fraudeur worden aangemerkt.
Eén administratief foutje kan fataal zijn. Ontbreekt er een handtekening op het contract met het gastouderbureau? Fraudeur. Adres niet goed ingevuld? Fraudeur. Eigen bijdrage te laat of niet tot op de laatste cent betaald? Fraudeur, alles terugbetalen.
Let op het woordje ‘alles’. Wie 10.000 euro kinderopvangtoeslag per jaar ontvangt (zulke bedragen zijn niet ongewoon voor gezinnen met een laag huishoudinkomen) en 10 euro van zijn eigen bijdrage verzuimt te betalen (of gewoon het bonnetje van die betaling kwijt is), moet het volle pond terugbetalen. Bij de Belastingdienst zitten ze daarmee in hun maag, vertellen de bazen van de dienst aan de onderzoekscommissie.
Oud-directeur Hans Blokpoel zegt er ‘buikpijn’ van te hebben gekregen dat de wetgeving zo hard uitpakte voor sommige ouders. De topmanagers kloppen tussen 2012 en 2014 naar eigen zeggen diverse keren aan bij bewindslieden met een verzoek het invorderingsbeleid te verzachten. In plaats van de hele toeslag terug te eisen, zou de Belastingdienst liever de eigen bijdrage plus een niet al te hoge boete willen invorderen.
Doof voor alarmsignalen
Die alarmsignalen vinden geen gehoor bij de top van de ministeries en het kabinet. Deels omdat ze niet luid en duidelijk genoeg zijn. Zo leest Eric Wiebes een als alarmerend bedoelde notitie eerder als een aansporing de regels nog wat aan te scherpen. Een topambtenaar van Sociale Zaken geeft diezelfde notitie niet door aan minister Lodewijk Asscher, omdat hij het persoonlijk oneens is met het versoepelingsverzoek van de Belastingdienst.
De kabinetswisseling in 2017 geeft enorm veel vertraging, omdat de nieuwe bewindslieden andere afwegingen maken. Maar de belangrijkste reden voor het niet thuis geven van bewindspersonen is dat ze de verkeerde probleemanalyse maken.
Alle verantwoordelijke bewindslieden verkeren tot het voorjaar van 2019 in de waan dat de kern van het probleem in het toeslagenstelsel zelf zit, namelijk dat hoge voorschotten per definitie ook tot hoge terugvorderingen leiden. Wiebes en Asscher willen de kinderopvang daarom op een andere manier financieren. Maar het ontwerpen en invoeren van een compleet nieuw financieringsstelsel kost jáááren, werpen de commissieleden de bewindslieden voor de voeten.
En ondertussen raakt de genadeloze zeis van de dienst Toeslagen elke maand honderden gezinnen. ‘Waar was uw gevoel van urgentie?’, willen de ondervragers weten. Het ontnuchterende antwoord: dat ontbrak. Totaal. Dit ondanks het feit dat bezorgde Kamerleden de hoge terugvorderingen, en de gevolgen daarvan voor ouders, vanaf 2010 meerdere keren nadrukkelijk aan de orde stelden in Kamerdebatten.
Onbeschrijflijke drama’s
De belangrijkste reden waarom de politieke en ambtelijke top van de ministeries van Sociale Zaken en Financiën de zaak op zijn beloop laat, is dat men daar niet doorheeft dat het misgaat bij de uitvoering. Ouders die betrokken zijn bij zaken die het CAF-team behandelt, krijgen geen eerlijke kans hun onschuld aan te tonen.
De Belastingdienst vertelt hen niet welke bewijsstukken ze aan moeten leveren en maakt andere bewijsstukken zoek. Ouders die in de ogen van Toeslagen ‘fraudeur’ zijn, krijgen het stempel ‘opzet/grove schuld’ achter hun naam en kunnen geen betalingsregeling krijgen. Dat leidt tot onbeschrijfelijke drama’s waarbij huwelijken en relaties sneuvelen, huizen en auto’s onder de hamer gaan en banen gedwongen worden opgezegd, omdat ouders de kinderopvang niet meer kunnen betalen.
Van dit alles heeft de politiek geen weet, omdat de Belastingdienst erover zwijgt. De vier bewindslieden die de Belastingdienst enige tijd onder hun hoede hadden, doen tegenover de commissie hun beklag over de extreem gesloten en defensieve cultuur bij de uitvoeringsorganisatie. Het lukt politici vrijwel niet relevante informatie boven water te krijgen, vooral niet als die informatie negatief afstraalt op de dienst zelf.
De beroerde informatievoorziening binnen de Belastingdienst is deels het gevolg van gebrekkige automatiseringssystemen waarin documenten niet centraal en voor iedereen toegankelijk worden opgeslagen, maar ook – zoals het fraudeonderzoek bij Dadim laat zien – van gebrekkige verslaglegging.
De rechtspraak gaat in dit verhaal evenmin vrijuit. Rechters zijn onafhankelijk en kunnen dus niet op het matje worden geroepen door parlementaire commissies. Hoogleraar bestuursrecht Bert Marseille kraakt op de eerste verhoordag harde noten over de rol van de Raad van State.
De hoogste bestuursrechter heeft jarenlang in rechtszaken tussen ouders en de Belastingdienst geoordeeld dat ‘alles terugvorderen’ de enige juiste uitleg van de wet is en dat de Belastingdienst geen enkele ruimte heeft coulance te betrachten.
Maar als het kinderopvangtoeslagenschandaal grote maatschappelijke en politieke ophef veroorzaakt, legt de Raad van State dezelfde wetgeving pardoes diametraal anders uit. In oktober 2019 concludeert de RvS ineens dat ‘alles terugvorderen’ helemaal niet de juiste interpretatie van de wet is en dat de Belastingdienst al die tijd een veel te harde lijn heeft gevolgd.
Beklaagdenbankje
Bewindspersonen, belastingdienst, rechters, topambtenaren: ze zijn allemaal een beetje dader. De enige verdachte die niet in het beklaagdenbankje heeft gezeten, is de Tweede Kamer. Het moet blijken of de ondervragingscommissie bereid is de hand ook in eigen boezem te steken.
Het feit dat de commissie een compliment van Wopke Hoekstra wel erg gretig in ontvangst nam (‘zonder de Tweede Kamer was deze affaire nooit aan het licht gekomen’) is een slechte voorbode. Het is absoluut waar dat de vasthoudendheid van Kamerleden Renske Leijten (SP) en Pieter Omtzigt (CDA), net als het speurwerk van RTL Nieuws en Trouw, cruciaal waren bij het blootleggen van de misstanden.
Maar Hoekstra maakte ook nog een andere opmerking: ‘Hoe hebben we als politiek zo’n complex en onuitvoerbaar toeslagenstelsel kunnen bedenken?’ De Tweede Kamer heeft inderdaad het verdronken kalf gevonden en de put gedempt. Maar het parlement zou niet over het hoofd mogen zien dat het de put waarin het kalf verdronk, ook zelf gegraven heeft.
Meer lezen
De Toeslagenaffaire leert dat een topambtenaar eerst en vooral inhoudelijk gedreven moet zijn, betoogt oud-hoogleraar bestuurskunde Wim Derksen.
Voormalige bewindslieden lieten voor de parlementaire onderzoekscommissie kinderopvangtoeslag zien dat de echte macht geen pathetiek nodig heeft om machtig te zijn. De echte macht kan in doodsaaie ambtelijke procedures die niemand leest duizenden mensen slopen zonder dat een haan ernaar kraait, schrijft Sheila Sitalsing in haar column.
MEER OVER; POLITIEK MISDAAD, RECHT EN JUSTITIE OVERHEIDSBELEID MISDAAD ABVAKABO BELASTINGDIENST BERT MARSEILLE BULGARENFRAUDE YVONNE HOFS
Verhoren toeslagaffaire afgerond: waarom greep politiek niet in?
NU 28.11.2020 Afgelopen week stonden de politieke kopstukken onder ede voor de ondervragingscommissie die de kinderopvangtoeslagenaffaire onderzocht. Ministers en staatssecretarissen die er jarenlang met hun neus bovenop zaten, konden afgelopen week niet uitleggen waarom duizenden ouders verstrikt raakten in de fraudejacht van de Belastingdienst.
Premier Mark Rutte geeft iedere donderdagochtend les in Den Haag. “Ik leg dan aan kinderen uit dat de rechtsstaat ons beschermt tegen de almacht van de overheid”, zei Rutte vrijdag tijdens zijn verhoor.
Van bescherming was bij de gedupeerde ouders van de toeslagaffaire jarenlang geen sprake. Deze week moesten (oud-)ministers en staatssecretarissen uitleggen hoe dat is gebeurd.
Dat de ondervragingscommissie er überhaupt is gekomen, is dankzij volhardende Kamerleden (CDA’er Pieter Omtzigt en SP’er Renske Leijten) en journalisten (RTL en Trouw), zei minister Wopke Hoekstra (Financiën). Bij de informatievoorziening ging het al mis.
Dat werd pijnlijk duidelijk vlak voor de verhoren, toen een belangrijke memo toch werd gevonden bij de Belastingdienst, en een dag erna, toen de fiscus opnieuw met belangrijke informatie naar buiten kwam.
‘Met de kennis van nu…’
De politici die dicht bij de toeslagenaffaire stonden, hadden allemaal hun redenen en argumenten waarom de schuld niet alleen bij hen lag. Er werd wel schuldbewust teruggeblikt. “Met de kennis van nu…”, was een veelgehoorde zin, merkte commissievoorzitter Chris van Dam (CDA) op de laatste dag van de verhoren op.
Vooraf hoopte Van Dam dat het voor de gedupeerde ouders, die door het toeslagensysteem in een nachtmerrie belandden, duidelijk zou worden dat zij in ieder geval niet zelf de oorzaak waren van alle ellende.
Dat is onherroepelijk helder geworden, voor zover dat al niet het geval was. Maar de vraag blijft: wie had hier wél iets aan kunnen doen?
Mogelijke oplossingen strandden, belangrijke informatie bereikte niet de juiste minister. De bewindslieden lieten afgelopen week ook zien dat de schuld volgens hen verdeeld is over vele lagen binnen de overheid.
Eric Wiebes, huidig minister van Economische Zaken en van 2014 tot 2017 staatssecretaris van Financiën, tijdens zijn verhoor door de parlementaire enquêtecommissie Kinderopvangtoeslag. (Foto: ANP)
‘Je gaat als bewindsman niet over alles’
Rutte zei dat zijn ministerie van Algemene Zaken maar klein is tussen de kolossale departementen in Den Haag. Als er dus iets fout gaat op Financiën, gaan Rutte en zijn ambtenaren daar de boel niet overnemen. “Dat willen we ook niet.”
Hoekstra is eindverantwoordelijk op Financiën, maar op zijn bureau belanden dagelijks tientallen dossiers. De kinderopvangtoeslag raakt niet eens zijn portefeuille.
De staatssecretaris van Financiën heeft de Belastingdienst onder zijn hoede. Maar de fiscus gaat over de uitvoering van de kinderopvangtoeslag. De regels worden bepaald door de minister van Sociale Zaken.
“Je gaat als bewindsman niet over alles”, zei Frans Weekers, staatssecretaris tussen 2010 en 2014. Hij wees daarom naar toenmalig minister van Sociale Zaken Lodewijk Asscher.
Weekers trad uiteindelijk in 2014 af en werd opgevolgd door Eric Wiebes. Ook hij kon niet dé oorzaak aanwijzen. “De aanpak is in een optelsom totaal dramatisch geweest. Maar als je die optelsom niet kent, dan houdt het op.”
Wiebes maakte in 2017 plaats voor Menno Snel. Snel zag hoe het toeslagensysteem is gebouwd “zonder een greintje menselijke maat”.
‘Monster van de macht heeft altijd een redelijk argument’
De uitleg van de problemen waren er wel, maar de oorzaak werd er niet mee gevonden. Het deed denken aan de opmerking van PvdA-Kamerlid Henk Nijboer begin dit jaar tijdens een debat over de toeslagenaffaire.
“Het monster van de macht van de overheid heeft altijd weer een redelijk argument.”
Het was voor de bewindslieden ook duidelijk dat alleen de ouders die al dit leed is aangedaan echt konden vertellen wat er aan de hand was. Pas na hun verhaal drong het door. “Waren we maar eerder met de ouders in gesprek gegaan”, zei Hoekstra.
Rutte beloofde dat hij, als hij premier blijft, op regelmatige basis met gedupeerde ouders in gesprek zal gaan.
Gedupeerde ouders praten in Den Haag met premier Mark Rutte, voorafgaand aan het verhoor. (Foto: ANP)
‘Geen fundamentele les geleerd’
Uit de verhoren bleek dat er signalen genoeg waren, maar ze waren niet sterk genoeg of werden gezien als storend. Er gebeurde namelijk jarenlang niets.
Ook een rechterlijke uitspraak, een zeer kritisch rapport van de Nationale ombudsman en schrijnende verhalen van ouders in de media duwde de Belastingdienst niet de goede kant op.
Of zoals Rutte het zei: “De bal is naar het ravijn gerold zonder dat we onze voet er tegenaan hebben gezet.”
De ondervragingscommissie zal geen conclusies trekken uit de verhoren. Wel wordt er op 17 december een eindrapport met ‘waarnemingen’ aan de Tweede Kamer aangeboden.
Renske Leijten, commissielid en als SP-Kamerlid aanjager in dit dossier, had in ieder geval haar waarneming voor Rutte al paraat tijdens het verhoor. “Ik heb niet gehoord dat er een fundamentele les is geleerd. Dat vind ik wel heel jammer.”
Rutte over toeslagenaffaire: ‘Bal die richting ravijn rolde’
Zie ook: Tranen, verwijten en buikpijn: de eerste bevindingen over de toeslagenaffaire
Lees meer over: Politiek Toeslagenaffaire
Plan fiscus: elke vordering vanaf 3.000 euro al het label Opzet/Grove Schuld
NU 27.11.2020 Ambtenaren van de Belastingdienst stelden in 2016 voor om mensen die 3.000 euro of meer aan kinderopvangtoeslag terug moesten betalen, zonder verder onderzoek het etiket ‘Opzet/Grove Schuld’ (OGS) op te plakken. Zij verloren mogelijk het recht op een betalingsregeling of schuldhulpverlening bij de gemeente. Het plan moest de fiscus helpen een grote achterstand in aanvragen voor een betalingsregeling weg te werken.
Dat blijkt vrijdag uit een memo dat deze week is opgedoken. Staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) heeft de memo vrijdag naar de Tweede Kamer gestuurd.
Eerder werd al duidelijk dat van de vele duizenden mensen die van OGS zijn beschuldigd, 96 procent ten onrechte deze stempel kreeg. Van Huffelen liet daarop onderzoek doen en dat heeft de memo uit 2016 aan het licht gebracht.
Of het voorstel ook daadwerkelijk is uitgevoerd, wordt nu verder onderzocht. “Maar één van de lessen van de afgelopen periode is dat dit soort signalen zeer serieus genomen moet worden”, zegt Van Huffelen. “En deze signalen passen ook bij verhalen die ik hierover hoor in mijn gesprekken met gedupeerde ouders.”
De staatssecretaris belooft dat zij “gezien de ernst” deze zaak “tot op de bodem laat uitzoeken”. Zij wil ook onderzocht hebben hoe het kan dat ouders die nooit het stempel OGS hebben gekregen, naar eigen zeggen in schuldhulptrajecten toch geconfronteerd werden met verwijten van fraude.
Van Huffelen meldt verder dat de Kamer eerder ten onrechte is verteld dat tot 2017 mensen met een toeslagenschuld tot 1.500 euro altijd een betalingsregeling konden krijgen. “Uit een kleine steekproef komt naar voren dat deze werkwijze in de praktijk niet altijd gevolgd lijkt te zijn.”
Lees meer over: Politiek Binnenland Toeslagenaffaire
Nieuw kindertoeslagmemo duikt op: ook ‘fraudeur’ met schuld lager dan 1500 euro
NOS 27.11.2020 Op het ministerie van Financiën is een tot dusver onbekende nota opgedoken over de harde aanpak door de Belastingdienst van ouders met kinderopvangtoeslag. In de memo uit 2016 staat dat ook ouders die minder dan 1500 euro aan de Belastingdienst moesten terugbetalen het etiket ‘Opzet Grove Schuld (OGS) kregen.
Tot dusver was bekend dat ouders met een schuld bij de fiscus van meer van 3000 euro automatisch het etiket OGS kregen. Ze werden daarmee door de fiscus als fraudeur bestempeld.
Het etiket OGS had grote gevolgen voor de ouders, zo is de afgelopen jaren gebleken. Ouders konden bijvoorbeeld geen schuldhulpverlening bij hun gemeente aanvragen en verloren het recht op een betalingsregeling. In de praktijk betekende dit dat sommige gezinnen hun huis moesten verkopen en in grote problemen kwamen.
‘Nare boodschap’
Staatssecretaris Van Huffelen, verantwoordelijk voor de Toeslagen, maakt het nieuws over het memo uit 2016 vrijdagavond bekend, een dag na de afsluiting van de parlementaire verhoren over de kinderopvangtoeslagen. Het ministerie heeft ook een filmpje gemaakt waarin Van Huffelen deze “hele nare boodschap” aan ouders vertelt.
Alexandra v Huffelen @AvHuffelen
Er is nieuwe informatie over Opzet Grove Schuld boven tafel gekomen. In deze video vertel ik u daar meer over.
Staatssecretaris Van Huffelen zegt in haar filmpje dat het nog niet duidelijk is of ouders met een schuld vanaf 1500 euro daadwerkelijk zo hard zijn aangepakt. Dat wordt nog uitgezocht.
Onder ede verhoord
De afgelopen weken zijn ambtenaren en (oud-) bewindslieden door de parlementaire onderzoekscommissie Kinderopvang onder ede gehoord over hoe het kon gebeuren dat ouders en gastouders vanaf 2012 door de Belastingdienst werden aangemerkt als fraudeur als ze ook maar iets niet goed hadden ingevuld bij hun toeslagenaanvraag of te weinig eigen bijdrage hadden betaald.
Uit de verhoren werd duidelijk dat iedereen achteraf vond dat het heel erg was en dat ze signalen van de disproportionele aanpak van de ouders onvoldoende hadden herkend. De voorganger van Van Huffelen, Menno Snel, zei tegen de commissie dat de informatiehuishouding “een bende” was. “Er worden 36 miljoen stukken doorzocht en daarna komt er weer een nota boven”, constateerde hij.
PvdA-Kamerlid Nijboer reageert met ongeloof op het bericht van Van Huffelen. “Zou dat nou echt pas vandaag bekend geworden zijn?” Hij wil dat de staatssecretaris zich in de Tweede Kamer komt verantwoorden.
BEKIJK OOK;
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/897141c8-30e2-11eb-b113-0255c322e81b.jpg)
Telegraaf 27.11.2020 Iedereen met een toeslagenschuld van meer dan 3000 euro zou van de Belastingdienst automatisch het stempel van fraudeur hebben gekregen. De fiscus wilde zo snel achterstanden wegwerken.
Dat staat in een nieuw opgedoken memo uit 2016 dat staatssecretaris Van Huffelen (Financiën) vrijdag naar buiten brengt. Het gaat om het stempel ’opzet/grove schuld’. Wie dat label kreeg, kwam in grote problemen. Want deze mensen konden geen betalingsregeling krijgen voor hun toeslagschulden en bijvoorbeeld ook geen schuldhulpverlening van de gemeente.
Dat de Belastingdienst vrij makkelijk dit stempel uitdeelde, was al bekend. Maar met de werkwijze die in het memo staat, zouden nog eens duizenden ouders zomaar tot fraudeur zijn bestempeld. En dat mocht ’zonder verdere controle’ gebeuren, staat in het memo. De fiscus overwoog deze botte bijl om de grote achterstanden van ouders die een verzoek tot een betalingsregeling hadden gedaan, weg te werken. De fiscus hoopte dat van de ’totaalvoorraad’ aan verzoeken tot betalingsregelingen op deze manier 3500 ’versneld’ konden worden ’afgedaan’.
Het memo komt opvallend genoeg precies een dag na het aflopen van de verhoren naar de toeslagenaffaire in de Tweede Kamer naar buiten. Van Huffelen zet nog de kanttekening dat ze niet zeker weet of de Belastingdienst de werkwijze ook echt heeft doorgezet. Maar ze noemt het een signaal dat ze ’zeer serieus’ neemt en wil het ’tot de bodem laten uitzoeken’.
BEKIJK MEER VAN; belastingen overheid Van Huffelen Belastingdienst Financiën
3000 euro of meer terugbetalen aan toeslag? Opzet/grove schuld, stelde fiscus
AD 27.11.2020 Ambtenaren van de Belastingdienst stelden in 2016 voor om mensen die 3000 euro of meer aan kinderopvangtoeslag terug moesten betalen, zonder verder onderzoek het etiket ‘opzet/grove schuld’ op te plakken. Zij verloren het recht op een betalingsregeling of schuldhulpverlening bij de gemeente.
Dat blijkt uit een memo dat deze week is opgedoken en dat staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. Het plan moest de fiscus helpen een grote achterstand in aanvragen voor een betalingsregeling weg te werken.
Eerder werd al duidelijk dat van de vele duizenden mensen die van ‘opzet/grove schuld’ zijn beschuldigd, 96 procent dat stempel ten onrechte kregen. Van Huffelen liet daarop onderzoek doen en dat heeft dit memo uit 2016 aan het licht gebracht.
Of het voorstel ook daadwerkelijk is uitgevoerd, wordt nu verder onderzocht. ,,Maar één van de lessen van de afgelopen periode is dat dit soort signalen zeer serieus genomen moet worden”, zegt Van Huffelen. ,,En deze signalen passen ook bij verhalen die ik hierover hoor in mijn gesprekken met gedupeerde ouders.”
Uitzoeken
De staatssecretaris belooft dat zij ‘gezien de ernst’ deze zaak ‘tot op de bodem laat uitzoeken’. Zij wil ook onderzocht hebben hoe het kan dat ouders die nooit het stempel ‘opzet/grove schuld’ hebben gekregen, naar eigen zeggen in schuldhulptrajecten toch geconfronteerd werden met verwijten van fraude.
Van Huffelen meldt verder dat de Kamer eerder ten onrechte is verteld dat tot 2017 mensen met een toeslagenschuld tot 1500 euro altijd een betalingsregeling konden krijgen. ,,Uit een kleine steekproef komt naar voren dat deze werkwijze in de praktijk niet altijd gevolgd lijkt te zijn.”
Memo Belastingdienst: 3000 euro schuld was automatisch stempel fraudeur
RTL 27.11.2020 Iedereen die in de toeslagenaffaire volgens de Belastingdienst meer dan 3000 euro moest terugbetalen, werd mogelijk al sinds 2016 automatisch bestempeld als fraudeur. Dat blijkt uit een interne memo van de belastingdienst dat vandaag naar buiten is gekomen.
Dit beruchte stempel ‘OGS’ (opzet / grove schuld) maakte het voor gedupeerden onmogelijk om een betalingsregeling te treffen en zorgde ervoor dat ze bovendien buiten alle compensatieregelingen werden gehouden. Gedupeerden raakten hierdoor in zware financiële problemen. In enkele gevallen moesten gezinnen zelfs hun huis gedwongen verkopen en bleven achter met een torenhoge restschuld.
Stempel onterecht
Inmiddels is duidelijk dat in 96 procent van de gevallen het stempel onterecht was.
‘Niet specifiek gemotiveerd’
“We gaan niet langer uitzoeken waarom er sprake is van een terugvordering. De opzet/grove schuld zal dan ook niet langer specifiek gemotiveerd worden”, staat er onder meer letterlijk in de memo. Op die manier wilde de Belastingdienst de ‘achterstand in een snel tempo wegwerken’.
Staatssecretaris Alexandra van Huffelen maakte de vondst van de memo vandaag bekend. Ze zegt erbij dat het niet zeker is of het memo ook is uitgevoerd.
Dit weten we nu door de verhoren over de toeslagenaffaire
RTL Nieuws; Toeslagenaffaire Belastingdienst
Mogelijk nieuwe informatie over Opzet Grove Schuld naar Tweede Kamer gestuurd
RO 27.11.2020 Gedupeerde ouders van de problemen met de Kinderopvangtoeslag hebben eerder aangegeven dat ze vaak niet wisten waarom ze het stempel Opzet Grove Schuld (OGS) hebben gekregen en of niet werden geholpen met hun problemen. Daarom is daar onderzoek naar gedaan. Daarbij is informatie boven tafel gekomen die door staatssecretaris Van Huffelen naar de Tweede Kamer is gestuurd.
Het gaat onder andere om een memo uit 2016 waarin wordt voorgesteld om iedereen met een kinderopvangtoeslagschuld van meer dan 3000 euro, direct het predicaat OGS te geven. Of dat ook is uitgevoerd, is niet bekend.
Verder lijkt het erop dat ook mensen met een schuld van minder dan 1500 euro het predicaat OGS gekregen hebben terwijl er eerder gedacht werd, dat dit niet het geval was.
Wat de gevolgen van deze ontdekking zijn en hoe zaken mogelijk raakten aan de schuldhulpverlening, is nog niet bekend. Hiervoor is meer onderzoek nodig. Hoe dat onderzoek gaat gebeuren, maakt het ministerie van Financiën volgende week bekend.
Documenten;
Brief signalen ten aanzien opzet_grove schuld
Kamerstuk: Kamerbrief | 27-11-2020
Zie ook;
De balans opgemaakt: slachtoffers houden bittere nasmaak want ‘vogels zijn gevlogen’
AD 27.11.2020 De verhoren zitten erop. De parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag gaat haar rapport schrijven, dat op 17 december verschijnt. Vier waarnemingen en één ontnuchterende vaststelling dringen zich alvast op.
Och, had ik maar…
Gepijnigde blikken, spijtbetuigingen en af en toe een traan. De stoet getuigen die de commissie de afgelopen twee weken onder ede hoorde, zat vaak zichtbaar in de maag met de vraag hoe het kan dat het toeslagenschandaal onder hun gezag kon plaatsvinden. Achteraf, ‘met de kennis van nu’, hadden ze het anders moeten doen.
Lees ook;
Ambtenaren van Financiën en Sociale Zaken trokken naar eigen zeggen wel aan de bel, maar lieten het er vervolgens bij zitten. Bewindslieden vroegen niet door, ook al lagen er rapporten op hun bureau waardoor alle alarmbellen hadden moeten afgaan.
Lodewijk Asscher, minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid van 2012 tot 2017. © ANP
Een brief van een bezorgde grootmoeder werd door toenmalig minister van Sociale Zaken Lodewijk Asscher beantwoord met het zakelijke verweer dat hij niet op individuele gevallen kon ingaan. Achteraf schaamde Asscher zich voor dat ‘koude’ antwoord, zei de PvdA’er. Hij vond hij dat hij met de brief door zijn ministerie had moeten lopen, met de vraag ‘jongens, hoe zit dit?’
Dat deed hij niet. Ook andere kopstukken namen al die tijd nooit de moeite om eens met de mensen zelf te praten, die zo in de knel waren gekomen. Kortom, dat de volledige omvang van het drama zich pas in 2019 openbaarde, kwam ook doordat er al die tijd volop kansen werden gemist.
Ondoordringbare leemlagen
Dat signalen niet doorkwamen, kwam deels door de manier waarop de Belastingdienst is georganiseerd. Er werken dertigduizend mensen bij de dienst, maar geluiden van de werkvloer belandden vaak niet bij de ambtelijke top. Als dat wel gebeurde, bleef de staatssecretaris van Financiën vervolgens verstoken van die informatie.
Eric Wiebes, staatssecretaris van Financiën van 2014 tot 2017. © ANP
Eric Wiebes sprak tijdens zijn verhoor meermaals van ‘leemlagen’ waar amper iets doorheen sijpelde. Zijn opvolger Menno Snel liep voortdurend achter de feiten aan, doordat er telkens nieuwe informatie opdook. ,,Het was gewoon een bende’’, zei hij tegen de commissie.
Tekenend voor de gang van zaken is de beruchte memo uit maart 2017, die pas eind oktober van dit jaar opdook. De opsteller, jurist Sandra Palmen, adviseerde de afdeling Toeslagen toen al te stoppen met procederen en ouders te compenseren. Haar superieuren beslisten anders, zei ze tijdens haar verhoor. Zowel Wiebes als Snel ontkende de memo ooit te hebben gezien. Toch zei Wiebes nooit het idee te hebben gehad dat er sprake is geweest van ‘kwade opzet’ bij ambtenaren, iets waar de commissie soms aan leek te twijfelen, gezien het soms venijnige verhoor van sommige oud-directeuren.
Beleid is sexy, uitvoering niet
,,Toeslagen is een fabriek zonder een greintje oog voor de menselijke maat’’, zei Menno Snel. Maar in plaats van de machine stop te zetten werd heel lang gedacht dat een nieuwe machine de problemen zou oplossen. Een stelselwijziging moest er komen. Eerst werd onder Asscher jarenlang gewerkt aan de huishoudentoeslag, die onder meer de kinderopvangtoeslag overbodig zou maken. Die poging werd in 2014 gestaakt, omdat het ‘te complex’ werd.
Menno Snel, staatssecretaris van Financiën 2017 tot 2019. © ANP
Vervolgens zette de regering haar kaarten op een systeem waarbij kinderopvangorganisaties ‘direct’ gefinancierd zouden worden, in plaats van via een toeslag aan de ouders. Opnieuw werd jaren aan dit nieuwe systeem gewerkt, totdat het derde kabinet-Rutte de invoering toch te risicovol achtte. Staatssecretaris Tamara van Ark was beducht voor een nieuw ict-debacle en trok in 2018 de stekker eruit.
Al die jaren lag de focus op nieuw beleid, en kon de ‘alles of niets’-benadering gewoon doorgaan. Een foutje ter waarde van 100 euro kon een gezin zomaar duizenden euro’s aan terug te betalen toeslag kosten. Dat een grote groep ouders door de Belastingdienst ook nog eens rücksichtslos als fraudeur werd gebrandmerkt leidde tot de zeer schrijnende situatie die we nu kennen.
De witte vlekken
De commissie heeft veel kunnen ophelderen, maar er bleven ook zaken onderbelicht. Neem de rol van de Raad van State: de hoogste bestuursrechter gaf de Belastingdienst aanvankelijk keer op keer gelijk in zaken die ouders hadden aangespannen. Die bevestiging zorgde er mede voor dat de ‘alles of niets’-benadering van het toeslagenbeleid gewoon doorging. De Raad van State werd pas later kritischer. De commissie heeft een onafhankelijke analyse laten uitvoeren van de uitspraken. Die zal pas bekend worden op 17 december.
Premier Mark Rutte na afloop van het verhoor. © ANP
Ook blijft de kant van de Tweede Kamer zelf onderbelicht. Het viel buiten de opdracht van de commissie om parlementariërs te horen. Toch is onduidelijk hoe het kan dat de toeslagwetgeving zó hard heeft kunnen uitpakken. Ook de Kamer zelf legde na de Bulgarenfraude grote nadruk op fraudebestrijding. Het maakt nieuwsgierig naar een parlementaire zelfanalyse.
Vogels zijn gevlogen
Met uitzondering van premier Rutte zitten alle politiek verantwoordelijken van toen niet meer op hun post. Daardoor konden oud-bewindspersonen de afgelopen week spijt betuigen, zonder daar consequenties uit te (hoeven) trekken.
Gedupeerde ouders praten op het Plein in Den Haag met premier Mark Rutte. © ANP
Tekenend was misschien wel de manier waarop oud-staatssecretaris Wiebes bijna terloops aan de commissie opbiechtte dat hij in 2017 de Tweede Kamer verkeerd heeft geïnformeerd. Achteraf was het antwoord dat hij had gegeven op vragen van CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt ‘idioot’ en ‘verbijsterend’, zei Wiebes. Het onjuist informeren van het parlement geldt als een politieke doodzonde, maar Wiebes zit inmiddels ergens anders. Hij is nu als minister verantwoordelijk voor Economische Zaken en Klimaat. Zijn opvolger van destijds, Menno Snel, is na zijn aftreden eind 2019 alweer opgevolgd door maar liefst twee staatssecretarissen.
Zo houden slachtoffers een bittere nasmaak: zowel bewindslieden als vrijwel alle topambtenaren uit die tijd zitten allemaal allang op andere posten, terwijl duizenden ouders nog op schadevergoeding wachten.
Dag 8 – 26.11.2020
Kinderopvangtoeslagverhoren klaar: hoe de alarmbellen nooit werden gehoord
NOS 26.11.2020 Het lijkt een eeuwigheid geleden dat advocaat Eva González Pérez in haar verhoor verwees naar Het Proces van Kafka. De gedupeerde ouders waanden zich hoofdpersoon Jozef K. Hun schuld stond blijkbaar vast, maar wat ze hadden misdaan en waarom ze werden gestraft wisten ze niet.
González Pérez was de eerste getuige die verscheen voor de parlementaire ondervragingscommissie van de Tweede Kamer, anderhalve week geleden. Topambtenaren, staatssecretarissen en ministers volgden haar, uitmondend in vele uren aan verhoren onder ede over de kinderopvangtoeslagenaffaire.
De zaak in een notendop: ouders worden vanaf 2012 door de Belastingdienst aangemerkt als fraudeur als zij ook maar iets niet goed hebben ingevuld bij hun toeslagaanvraag of te weinig eigen bijdrage hebben betaald. Een dubbele nationaliteit was reden om als verdacht te worden aangemerkt. De slachtoffers raakten hun toeslag kwijt zonder opgaaf van redenen. Maar erger nog, al ontvangen toeslagen werden teruggevorderd – soms vele tienduizenden euro’s – met grote financiële en sociale problemen als gevolg.
De verhoren in een notendop: iedereen vindt het achteraf erg, ministeries wijzen naar elkaar en signalen kwamen niet waar ze moesten zijn of werden onvoldoende herkend. “Het wereldkampioenschap bestuurlijk onvermogen”, vat commissievoorzitter Chris van Dam het samen.
Halstarrig
De eerste week van de ondervragingen was het de beurt aan de ambtenaren. “Het lelijkste is als we elkaar allemaal de schuld gaan geven”, zegt secretaris-generaal van het ministerie van Sociale Zaken (SZW) Loes Mulder. Dat gebeurt toch.
Ambtenaren van het ministerie van Financiën, waar de Belastingdienst onder valt, zeggen grofweg: het alles-of-niets-beleid dat leidde tot de forse terugvorderingen was niet fraai. Maar het kwam van SZW en wij voerden het alleen uit. De commissie nam daar geen genoegen mee. “U was de hoogste baas, u had toch heel veel invloed?”, werd gevraagd aan voormalig Belastingdiensttopman Peter Veld. Dat was hij en dat had hij, maar Sociale Zaken was “halsstarrig”.
Volgens oud-topambtenaar Jaap Uijlenbroek van de fiscus is er niet één schuldige aan te wijzen:
Leijten ondervraagt Toeslagendirecteur over werkwijze
Ambtenaren van Sociale Zaken zeggen op hun beurt dat de Belastingdienst niet echt hard aan de bel heeft getrokken. “Ik heb nooit iemand boos aan mijn bureau gehad”, aldus oud-topambtenaar Marcelis Boereboom. En, is het punt van een aantal verhoorde SZW-ambtenaren, de Belastingdienst handhaafde hardvochtiger dan ons beleid voorschrijft.
De bewindslieden spreken in de tweede week van de verhoren ook over signalen die niet zijn doorgekomen. “Te weinig alarmbellen op allerlei niveaus”, zegt minister Wopke Hoekstra van Financiën. “Waarom zijn de alarmbellen niet gaan rinkelen? Dat komt omdat ik de informatie niet kreeg”, zegt voormalig minister van Sociale Zaken Lodewijk Asscher.
Een van de memo’s die nooit op de juiste plek naar boven zijn gekomen, is de waarschuwing van juridisch adviseur Sandra Palmen.
De belangrijkste waarschuwingen en adviezen uit het memo
Oud-staatssecretaris van Financiën Frans Weekers heeft het over “een leemlaag” waar niks doorheen komt en zijn opvolger Eric Wiebes “zag de lont niet branden van de bom die later ontplofte”. Toch gaan er gedurende de jaren dat de affaire speelt memo’s, notities, brieven, briefjes, rapporten en opmerkingen naar allerhande bewindspersonen.
Oud-staatssecretaris Wiebes probeert in zijn verhoor uit te leggen dat er sprake was van puzzelstukjes waarbij niemand de hele puzzel overzag. “Ja, hier is zo enorm iets misgegaan.” De commissie vindt dat ook, blijkt uit de soms felle en strenge toon van de verhoren. Commissieleden benadrukken dat bewindspersonen zelf verantwoordelijk zijn voor de informatiestroom op hun eigen departement en zich dus eigenlijk niet kunnen verschuilen achter ambtenaren die alarmbellen niet weten te vinden.
RTL Nieuws en Trouw
Premier Rutte hoorde pas vorig jaar over de volle omvang van de problemen, zegt hij. Hij kan zich niet herinneren dat hij er een gesprek over heeft gehad met een van de betrokken bewindspersonen. “Kan zijn, hoor, dat daarover gesproken is. Maar dat staat mij niet meer bij.”
Besproken wordt ook of de Tweede Kamer wel adequaat is geïnformeerd. “Nee, terugkijkend niet”, zegt Rutte. De afgelopen tijd kwamen veel documenten via RTL Nieuws en Trouw naar buiten, tot frustratie van het parlement. Minister Hoekstra vraagt zich voor de commissie af of “we hier hadden gezeten zonder vragen door de media en vanuit de Kamer”.
Wiebes antwoordde hij op vragen van de Kamer dat er niets bekend was over gedupeerde ouders, terwijl dat wel zo was.
Wiebes over zijn eigen antwoord: dat was schandalig
Gedurende de twee weken worden omstandigheden aangevoerd die een rol spelen bij het uit de hand lopen van de kinderopvangtoeslagaffaire. Zo leidt de Bulgarenfraude begin jaren 2010 tot een streng antifraude-klimaat, wordt geschetst. “Men wilde er een tandje bij”, zegt Weekers. “We hebben oog gehad voor de balans”, zegt Rutte. “Maar het kan zijn dat mensen grenzen hebben overschreden.”
En er was het problematische toeslagensysteem zelf, dat stamt uit 2005. Velen zijn er ongelukkig mee, omdat het te complex is voor burgers, omdat het wordt ingevoerd terwijl de Belastingdienst er nog niet klaar voor is, omdat werken met voorschotten altijd leidt tot correcties en omdat het systeem te rigide is. “Een fabriek zonder menselijke maat”, aldus oud-staatssecretaris Snel, de enige afgetreden bewindspersoon in deze affaire.
Blussen
Asscher wijdt voor de commissie uit over een eenvoudiger systeem waarbij het geld rechtstreeks naar de opvang gaat. “Ik dacht oprecht dat ik met de snelste oplossing bezig was.” Maar in de jaren dat daaraan wordt gewerkt, worden ouders nog steeds vermalen door het oude systeem.
Voorzitter Van Dam: “Ik krijg het beeld dat het huis in de fik staat en dat er een nieuw huis wordt gebouwd zonder het oude te blussen.” En het nieuwe huis komt er uiteindelijk niet, omdat het volgende (en dus huidige) kabinet er toch niet aan wil.
‘Pijn, alleen maar pijn’
Premier Rutte reflecteert in zijn verhoor – het laatste van de commissie- op wat fraudebestrijding eigenlijk is: “Je zoekt mensen die willens en wetens geld willen lospeuteren bij de overheid waar ze geen recht op hebben.” Dat dat hier is misgegaan, wordt nog eens duidelijk buiten het Kamergebouw, waar een aantal gedupeerden zich voor de laatste dag had verzameld. Een van hen vertelt over de “pijn, alleen maar pijn” waarmee ze de afgelopen weken voor tv heeft gezeten. “De betrokkenen eten er geen boterham minder om en ik loop bij de voedselbank.”
De parlementaire commissie presenteert op 17 december de bevindingen aan de Tweede Kamer. Dat document is overigens een reconstructie, zonder conclusies en zonder aanbevelingen.
BEKIJK OOK;
Dit weten we nu door de verhoren over de toeslagenaffaire
RTL 26.11.2020 De verhoren over de affaire met de uit de hand gelopen fraudejacht door de Belastingdienst zijn vandaag afgerond. RTL Nieuws-journalist Pieter Klein bracht samen Trouw-journalist Jan Kleinnijenhuis de affaire aan het licht. Zij wonnen daarvoor de prijs Journalist van het Jaar. Klein legt uit wat de verhoren van de afgelopen twee weken hebben opgeleverd.
Pieter, welke uitspraken vielen je het meeste op?
“Dat ambtenaren zeiden dat ze allemaal ‘buikpijn’ hadden, maar dat er geen enkele ‘buikpijnnotitie’ op het bureau van ministers is gekomen. Dat geen van de topambtenaren, ministers en staatssecretarissen echt snapten hoe heftig het beleid was, en hoe ernstig de fraudejacht was ontspoord.
Dat ze pas vorig jaar, na de onthullingen van RTL Nieuws en Trouw het ‘schaamrood op de kaken’ kregen. Toen ze het brandende lont zagen dat een sociale bom liet ontploffen. Toen ze zagen dat jarenlang ‘een bal richting het ravijn rolde’ en dat niemand had ingegrepen. En dat premier Mark Rutte uiteindelijk zei dat de harde aanpak na de Bulgarenfraude, ambtenaren misschien het idee had gegeven dat ze over de grenzen van de wet mochten gaan, terwijl dat niet de bedoeling was.”
Toeslagenaffaire: Wiebes zegt niets te weten van ‘buikpijn’ bij topambtenaren
Wat heeft je het meest verbaasd?
“Het patroon van niet goed kijken naar het effect van wetten. Alleen kijken naar grote stelselwijzigingen of abstract naar ‘de schuldenproblematiek’. Niet goed luisteren naar signalen. Niet praten met gewone mensen die in de knel zaten. Dat politieke en ambtelijke bestuurders zelfs niet wisten hoe de wetgeving en regels in elkaar zaten, waardoor mensen onterecht tot fraudeur werden bestempeld en in nog grotere ellende terecht kwamen.
Dat er niet is geluisterd naar het vernietigende memo van die ene jurist uit 2017, die toen al zei dat de Belastingdienst ‘ontoelaatbaar’ handelde. Dat het toen al opgelost had kunnen worden. En dat zoveel belangrijke informatie al die tijd is achtergehouden voor parlement, pers en samenleving.”
Verandert dit nog iets voor de gedupeerden?
“Nee. Veel ouders hebben met afgrijzen en ongeloof naar de verhoren gekeken. Ook met woede, omdat de compensatie nog steeds heel traag gaat. Ze vinden het over het algemeen wel goed wat de parlementaire ondervraging heeft blootgelegd. En ik denk dat het uiteindelijke rapport van de commissie een nog ontluisterender beeld zal schetsen. Het enige voordeel voor de ouders is dat zij gehoord worden, dat hun zaak op de politieke agenda blijft staan, ook in de aanloop naar de verkiezingen, waardoor de druk op Den Haag heel groot zal zijn om het juiste te doen.”
Directeur Toeslagen in tranen tijdens verhoor toeslagenaffaire
Directeur Toeslagen Agaath Cleyndert breekt tijdens het begin van het verhoor van de toeslagenaffaire. Gesprekken voeren met gedupeerde ouders was, zei ze, het moeilijkste wat ze in haar loopbaan heeft gedaan
Komen de verhoorde kopstukken weg met ‘ik wist er niets van’?
“Dat moet blijken. Het is natuurlijk waar dat sommige betrokkenen niet alles wisten, of op sommige momenten niet alles konden weten. Maar de verhoren lieten ook zien dat te vaak niet is doorgevraagd, dat signalen zijn genegeerd. Of betrokkenen onder ede de waarheid en de gehele waarheid hebben verteld, is aan de commissie: als zou blijken dat de commissie tot de conclusie komt dat sommigen niet de hele waarheid hebben gesproken, kan de commissie aangifte doen wegens meineed. Het kan ook zijn dat de commissie het gewoon vaststelt. Daarnaast kijkt het Openbaar Ministerie nog naar mogelijke strafvervolging van de Belastingdienst; ook daar zou nieuwe informatie kunnen opduiken.”
Hoe kan het dat de verantwoordelijken niets wisten van dit enorme probleem?
“Veel van de problematiek was op zich jarenlang wel bekend. Forse terugvorderingen van toeslagen, met name bij de armste mensen. Of dat toeslagen teruggevorderd werden als niet de hele eigen bijdrage was betaald. Maar de meest schrijnende effecten kwamen pas in volle omvang op tafel nadat vorig jaar werd onthuld hoe ernstig de fraudejacht was ontspoord, en hoe duizenden mensen letterlijk zijn ‘aangereden door de overheid’. Of, zoals premier Rutte zei, toen bleek dat de ‘overheid die zó machtig is, en mensen moet beschermen, mensen heeft vermorzeld’.”
Is de belangrijkste bevinding dat binnen een ministerie informatie niet op de juiste plek komt?
“Als het goed functioneert, komen problemen juist wel in volle omvang op tafel. Dan vragen topambtenaren goed door, en leggen zij politici alle mogelijke scenario’s voor om in te grijpen. Minister Hoekstra (Financiën) legde uit dat een van de grootste problemen was dat de Belastingdienst informatie niet boven tafel kreeg, en daarna veel te defensief in het eigen gelijk bleef hangen, waardoor de informatievoorziening ‘verhullend’ was. Uit het verhoor van Mark Rutte bleek vandaag dat er ook op hoog niveau is gestuurd om niet alle informatie ruimhartig openbaar te maken.”
RTL Nieuws en Trouw publiceerden gezamenlijk over de misstanden in de ontspoorde fraudejacht van de Belastingdienst. Ouders werden onterecht aangemerkt als fraudeur en kwamen in grote problemen. Lees hier een overzicht van de affaire die onder meer staatssecretaris Menno Snel ertoe bracht de eer aan zichzelf te houden.
Er werden vaak zinnetjes gebruikt als ‘dat kan ik mij niet meer herinneren’. Werden ambtenaren en politici voorbereid?
“Ambtenaren en politici zijn inderdaad voorbereid op wat ze wel en niet moeten zeggen. Ze zullen niet het advies hebben gekregen om te liegen, omdat ze onder ede staan. Daarom waren ze heel precies in wat ze zich wel en wat ze zich juist niet herinnerden.”
Wat heeft de enquête opgeleverd?
“We hebben een heel ontluisterend inkijkje gekeken in hoe ons bestuur doorschoot in de fraudejacht en niet ingreep bij te harde wetgeving en te lang gemaakte fouten niet wilde toegeven. Daar is inmiddels iedereen van doordrongen. In politiek en bestuurlijk Den Haag zal het signaal zijn: als er ergens een probleem is, kijk er dan veel eerder naar. Een tweede conclusie is: je moet niet twee ministeries twee verschillende wetten laten uitvoeren, en niet goed kijken naar de uitvoering. Een derde conclusie: er moet in de wet veel meer aandacht zijn voor menselijke maat. En, heel simpel: ga gewoon praten met mensen.”
Wat zullen de consequenties zijn van de bevindingen van de verhoorcommissie?
“Dat moet nog blijken, als de commissie 17 december het verslag presenteert. De harde kantjes van het beleid zijn inmiddels al aangepast. In januari komt er een Kamerdebat over wat de politieke conclusies moeten zijn. Over hoe het verder gaat met het hele toeslagenstelsel, dat functioneerde als een ‘fabriek’ waarin geen oog was voor de menselijke maat, wordt in de formatie na de komende verkiezingen besloten.”
Oud-staatssecretaris Snel: toeslagen is fabriek zonder greintje menselijke maat
RTL Nieuws; Mark Rutte Wopke Hoekstra Menno Snel Pieter Klein Belastingdienst Toeslagenaffaire Belastingdienst Kinderopvang Kinderopvangtoeslag
Rutte maakt nogmaals excuus aan slachtoffers kinderopvangaffaire
NOS 26.11.2020 Voorzitter Van Dam sluit het verhoor van Rutte af. Hij was de laatste getuige die is gehoord. De commissie presenteert op 17 december 2021 het eindverslag.
- Het was vandaag de laatste dag van de openbare verhoren
- Twee weken lang hoorde de commissie topambtenaren en politici
- De commissie hoorde als laatste getuigen minister Hoekstra en premier Rutte
Liveblog gesloten
- 6 UUR GELEDEN
Verhoor afgelopen
- 6 UUR GELEDEN
Rutte: nogmaals excuus
Rutte is het met minister Hoekstra eens dat de kindertoeslagaffaire misschien nooit aan het licht was gekomen als de Kamerleden als Omtzigt en Leijten er niet zo hard op hadden “zitten duwen”. De premier herhaalt de excuses die hij eerder aan de betrokken ouders heeft gemaakt. Hij schaamt zich ervoor dat hij tien jaar premier is geweest en dat het probleem niet is opgelost. “Uiteindelijk ben ik de in de ogen van het land de baas is van het spul.”
Rutte gaat ook nog eens met de betrokkenen praten. “Dat was ik al van plan om in de zomer te doen, maar dat is er door corona nog niet van gekomen.
- 7 UUR GELEDEN
Rutte: Kamer niet adequaat geïnformeerd
Op de vraag of Rutte vindt dat de Kamer adequaat is geïnformeerd over de toeslagenaffaire, zegt de premier: “Nee, terugkijkend niet. Dat memo van mevrouw Palmen had de Kamer natuurlijk moeten bereiken.” Het gaat dan om een memo uit 2017 van een topambtenaar, die vond dat ouders te hard werden aangepakt. Dat memo bleef lang onopgemerkt.
- 7 UUR GELEDEN
‘Toeslagenaffaire is vergelijkbaar met aardbevingen Groningen’
Het verhoor van premier Rutte gaat verder. Hij gaat in op de vergelijking die hij eerder maakte tussen de toeslagenaffaire en de aardbevingen in Groningen. “Hier is een verschrikkelijk ongeluk gebeurd. Dit is overheidsfalen. Dit is de bal die richting het ravijn rolde en niemand stak een poot uit.”
Hij wijst erop dat de overheid een schild had moeten zijn voor burgers, maar dat in dit geval niet is geweest.
- 7 UUR GELEDEN
Het verhoor is een kwartier geschorst
Om 15.35 uur gaat het verhoor van premier Rutte verder.
- 7 UUR GELEDEN
‘Affaire lijkt op bal die richting ravijn rolt’
Rutte zegt stellig dat het helpen van mensen prioriteit had bij het kabinet. De rest, het oplossen van een politiek probleem bijvoorbeeld, was wat hem betreft achtergrondmuziek. “Het ging echt om de mensen die nu ook weer op het Plein staan. Het is verschrikkelijk wat hen is overkomen: huwelijksproblemen, kinderen die het moeilijk hebben.”
Hij vergelijkt de affaire met een bal die richting een ravijn rolt en op een gegeven moment niet meer te stoppen is.
Rutte: de bal rolde in het ravijn
- 7 UUR GELEDEN
‘Snel was goede staatssecretaris, had wat mij betreft niet weg gehoeven’
Vanaf juni 2019 is de kinderopvangtoeslagaffaire echt een groot onderwerp, zegt premier Rutte. Vanaf dan heeft hij er bemoeienis mee. Hij biedt staatssecretaris Snel zijn hulp en ondersteuning aan. Hij vindt het overigens onterecht dat Snel moest vertrekken. “Hij was een goede staatssecretaris. Ik had het volste vertrouwen in zijn aanpak.”
- 8 UUR GELEDEN
Rutte: ik had moeten waarschuwen voor de balans
Rutte geeft toe dat ambtenaren door de verharding van de fraude-aanpak, na onder meer de ‘Bulgaren-fraude’, misschien het gevoel hebben gekregen dat ze verder konden gaan dan ze anders zouden doen. “We hebben oog gehad voor de balans, maar het kan zijn dat u ook gelijk heeft en dat mensen grenzen hebben overschreden.”
De premier zegt dat dit een van de lessen is die hij heeft getrokken: dat hij mensen had moeten waarschuwen dat fraude hard moet worden aangepakt, maar dat de balans ook goed in de gaten moet worden gehouden.
- 8 UUR GELEDEN
Rutte: ik vind ook dat fraude moet worden aangepakt, maar wel in balans
Rutte heeft in zijn beginperiode als premier regelmatig gezegd dat alles op alles moet worden gezet om fraude te bestrijden. “Jazeker, daar heb ik een opvatting over.” Hij wijst erop dat het destijds niet om deze zaak ging, maar om bijvoorbeeld de ‘Bulgaren-fraude’ met onder meer huursubsidie. Hij vindt dat er wel oog moet zijn voor de menselijke maat.
- 8 UUR GELEDEN
Rutte: in een keer alle info naar buiten brengen
Rutte zegt dat hij het verstandig vond om met de beantwoording van het wob-verzoek van 7 juni te wachten tot het rapport van de commissie-Donner er was. Dat kwam in oktober uit. Maar de premier vond het een goed idee om zo lang te wachten omdat het hem beter leek om alle informatie in een keer naar buiten te brengen.
Premier Rutte bij de parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag ANP
- 8 UUR GELEDEN
Rutte ontkent dat hij stukken heeft tegengehouden
Twee dagen na de ministerraad op 7 juni werd er een wob-verzoek gedaan. Het antwoord daarop liet lang op zich wachten, beaamt Rutte. Maar hij ontkent dat hij de beantwoording heeft tegengehouden. Wel heeft hij geadviseerd om alle stukken in een keer naar buiten te brengen. “Maar dat heeft niet geleid tot weken vertraging.”
- 8 UUR GELEDEN
Rutte: de bom ontplofte op 7 juni 2019
De bom ontplofte wat Rutte betreft tijdens de ministerraad op 7 juni 2019. “Toen was iedereen op de hoogte van de ernst in elk geval wat betreft de CAF-11-ouders.” Dat is de eerste groep van ongeveer 300 ouders, waarvan duidelijk werd dat zij het slachtoffer waren van een keiharde terugvordering van toeslagen.
- 9 UUR GELEDEN
Rutte: memo-Palmen viel niet onder Rutte-doctrine
Het gaat over de zogenoemde Rutte-doctrine. Zo wordt het uitgangspunt genoemd dat ambtenaren onderling vrijelijk moeten kunnen communiceren. De premier vindt dat hun mails bijvoorbeeld niet mogen worden opgevraagd. Hij maakt een uitzondering voor wat hij klokkenluiderssignalen noemt, zoals het memo van topambtenaar Palmen uit 2017, waar het de afgelopen weken vaak over gaat. Daarin waarschuwde zij dat er sprake was van onbehoorlijk bestuur en dat ouders gecompenseerd moesten worden. Het memo werd genegeerd en dook opnieuw op in 2019.
- 9 UUR GELEDEN
Rutte: niet bewust weinig aantekeningen gemaakt
Kamerlid Kuiken verbaast zich erover dat er nauwelijks aantekeningen gevonden zijn van gesprekken tussen ambtenaren op het ministerie van Algemene Zaken en de premier. Het lid van de parlementaire ondervragingscommissie vraagt zich af of er bewust heel weinig wordt opgeschreven, zodat die stukken ook niet kunnen worden opgevraagd. Rutte ontkent dat. Hij zegt dat de lijnen binnen AZ gewoon kort zijn. “Het is maar een klein ministerie.” Volgens hem wordt er alleen grappenderwijs weleens gewezen op de Wet Openbaar Bestuur, op basis waarvan journalisten en Kamerleden bijvoorbeeld een Wob-verzoek kunnen indienen. Kuiken: “Maar ik weet uit ervaring dat in elke grap een kern van waarheid zit”.
- 9 UUR GELEDEN
Ook Rutte werd zich pas in juni 2019 bewust van grote problemen
Ook Rutte hoorde pas in juni 2019 van de omvang van de problemen met de kinderopvangtoeslag. Hij kan zich niet herinneren dat hij hier een gesprek over heeft gehad met een van de betrokken bewindspersonen. “Kan zijn, hoor, dat daarover gesproken is. Maar dat staat mij niet meer bij.”
Rutte zag dat de bal het ravijn in was gerold, maar consequenties blijven uit
AD 26.11.2020 Het verhoor onder ede was een primeur voor een premier die van de gelegenheid gebruik maakte om nogmaals zijn excuses aan te bieden voor de toeslagenaffaire. Politieke consequenties verbindt Mark Rutte daar niet aan, maar hij heeft wel een les geleerd, zei hij tegen de parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag.
,,Het was een bal die het ravijn inrolde en niemand stak een poot uit.” Aan metaforen had de mini-enquête naar de toeslagenaffaire de afgelopen twee weken geen gebrek, dus deze beeldspraak van minister-president Mark Rutte kon er vanmiddag ook nog wel bij.
Lees ook;
o Dat er bij Toeslagen een ramp gaande was, drong maar niet door tot kabinet
o Wie tussen de wielen van Toeslagen kwam was aan de goden overgeleverd
Nieuwsgieriger was de commissie echter naar de vraag hoe de premier zijn eigen rol had gezien. Hij is immers het enige politieke kopstuk dat al op zijn post zat toen de kiem voor het schandaal werd gelegd. De rest is vertrokken. Hij zit er nog.
Rutte legt de eed af tijdens zijn verhoor door de parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag. © EPA
Excuses
In zijn slotwoorden zei Rutte zich vooral te schamen dat het toeslagensysteem in de tien jaar dat hij in het Torentje zit nog altijd onveranderd is. Pogingen om het stelsel te veranderen strandden keer op keer, terwijl er intussen wel duizenden ouders onbedoeld ‘tussen de wielen van de overheid’ zijn geraakt. Rutte zei daardoor geraakt te zijn: ,,Ik ben in de ogen van het land de baas van het spul. Ik kan daar niet voor weglopen.” En dus herhaalde hij de excuses die hij in januari van dit jaar tegen de slachtoffers had uitgesproken.
Ik ben in de ogen van het land de baas van het spul. Ik kan daar niet voor weglopen, aldus Mark Rutte.
Toch maakte Rutte zijn rol tijdens zijn verhoor een aantal keren kleiner dan zijn ondervragers lief was. Dat hij leiding had gegeven aan de ministeriële commissie die de fraudeaanpak tijdens zijn tweede kabinet flink opschroefde, deed Rutte eerst nog af als een vooral technisch voorzitterschap, zoals hij er vele heeft. Zo makkelijk kwam hij echter niet weg: had hij wel voldoende oog gehad gehad voor de ‘schaduwkant’ van die verharde aanpak? Immers, ouders die een foutje met de aanvraag van de kinderopvangtoeslag hadden gemaakt zijn het slachtoffer geworden van een nietsontziende fraudejacht, waarbij fundamentele rechtsbeginselen zijn geschaad.
Voorafgaand aan zijn verhoor werd de premier opgewacht door een aantal gedupeerde ouders. © ANP
Vergoelijken
Rutte snapte de vraag en gaf toe dat zijn rol ook weer niet zó klein was geweest. En ja, hij had ook een les getrokken: hij rekent het zichzelf aan dat hij het belang van rechtsbescherming onvoldoende heeft benadrukt toen het kabinet besloot om fraude harder aan te pakken ,,Ik had explicieter moeten zeggen: ja, we gaan het aanpakken, maar het mag niet gebeuren dat we grenzen over gaan.”
Dat die grenzen toch werden overschreden, kan wellicht komen doordat uitvoerende ambtenaren de aansporing van het kabinet niet juist hebben verstaan. ,,U kunt gelijk hebben, dat mensen het gevoel hebben gekregen dat ze verder moesten gaan dan ze normaal zouden doen. Maar ik kan niet vergoelijken dat iemand zoiets gedaan kan hebben”, zei de premier.
Venijn
Minister van Financiën Wopke Hoekstra had even daarvoor een hard oordeel over het functioneren van de Belastingdienst geveld. De CDA-bewindsman had geen goed woord over gehad voor de informatieverstrekking vanuit de fiscus. Dat verwijt kreeg Rutte vervolgens hard door de commissie in het gezicht gesmeten. Want gaf hij door zijn eigen ‘Rutte-doctrine’ om memo’s tussen ambtenaren niet te willen delen met het parlement zelf niet het verkeerde voorbeeld? En is de neiging bij zijn ministerie van Algemene Zaken om zo min mogelijk op papier te zetten niet ingegeven door angst dat informatie door parlement en media kunnen worden opgeëist?
De geheime notulen van de ministerraad die hij had mogen inzien, zo zei voorzitter Chris van Dam, ‘dragen niet bij aan het beeld dat transparantie prioriteit nummer één was bij dit kabinet.’ Over de vasthoudendheid van met name CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt werd tijdens kabinetsberaden niet altijd ‘met vriendelijke toon gesproken’, was de commissie gebleken. SP’er Renske Leijten, die met Omtzigt stapels Kamervragen had moeten stellen, voelde zich vaak met een ‘kluitje in het riet gestuurd’, zei ze. ,,Als de informatieverstrekking beter was geweest hadden we hier vandaag niet gezeten”, wierp zij Rutte met het nodige venijn voor de voeten.
Over de vasthoudendheid van met name CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt werd tijdens kabinetsberaden niet altijd ‘met vriendelijke toon gesproken’, was de commissie gebleken
Verschrikkelijk
De premier kon het haar slechts nazeggen, ook al omdat Hoekstra tijdens zijn verhoor het duo Omtzigt-Leijten, net als de vasthoudende verslaggevers van Trouw en RTL Nieuws, lof toezwaaide: ,,Als je kijkt naar dit dossier en je ziet hoe lang het heeft geduurd voor we in de richting van een oplossing zijn gaan bewegen, vraag ik me sterk af of we daar ooit zonder vragen en mediaberichten zouden zijn beland”, aldus de minister van Financiën.
Rutte herinnerde de commissie eraan wat er van hem en de rest van de politiek, ongeacht partijkleur, mag worden verwacht: ,,Niemand gaat de politiek in om mensen in hun diepste bestaan te kwetsen of te raken. Wij moeten zorgen dat mensen nooit tussen raderen van systeem komen.” Dat juist dát is gebeurd, vindt Rutte net als al die andere ex-bewindslieden die deze week te biecht gingen ‘verschrikkelijk’. Maar politieke consequenties trekt hij daar niet uit.
De bode begeleidt de premier naar zijn plek in de enquêtezaal, waar hij vanmiddag, als eerste premier ooit, onder ede werd gehoord. © ANP
Fraudecommissie van Rutte leidde mogelijk tot hardere aanpak
NU 26.11.2020 Een commissie die in 2013 werd opgericht om fraude te bestrijden, onder leiding van premier Mark Rutte, heeft er mogelijk voor gezorgd dat de aanpak te streng werd. Er is geen directe link met de problemen die nu bekend zijn met de kinderopvangtoeslag, maar het kan ervoor hebben gezorgd dat een klimaat ontstond waarin ambtenaren “over de grens” konden gaan.
“Het kan pervers uitpakken”, zei Rutte donderdag voor de ondervragingscommissie die onderzoek doet naar de toeslagenaffaire.
Als er al een link is tussen de toeslagenaffaire waarbij ouders onterecht als fraudeur werden bestempeld en slachtoffer werden van te harde aanpak van de Belastingdienst, dan had die link er niet mogen zijn, zei de premier. “Er kunnen mensen het gevoel hebben gehad dat zij verder mochten gaan dan normaal”, zei Rutte verder.
Wat er in die anti-fraudecommissie wordt besproken, is geheim. Stukken mogen ook niet openbaar worden gemaakt, maar de ondervragingscommissie heeft ze wel mogen inzien.
“Het beeld is wel: we gaan fraude aanpakken. We zien nu dat het beleid kneiterhard is”, zei commissievoorzitter Chris van Dam (CDA). “Misschien is de indruk gewekt dat ambtenaren over de grens konden gaan”, antwoordde Rutte.
De informatievoorziening in dit dossier is ‘de crux’, zei Van Dam. Of beter gezegd: het gebrek eraan. Stukken die werden opgevraagd door Kamerleden kwamen niet boven tafel. Regelmatig werden zij verrast door berichten via de media, maar ook daar kwam informatie vaak pas boven tafel na Wob-verzoeken.
‘Rutte-doctrine’ hielp niet mee bij openheid
De commissie had het vermoeden dat de zogenoemde ‘Rutte-doctrine’ hier een rol in heeft gespeeld. De term dook op in een sms-bericht van een medewerker van Rutte waarin wordt gesproken over CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt die informatie wil van oud-staatssecretaris van Financiën Menno Snel.
Het betekent dat Rutte over het algemeen niet wil dat ambtelijke stukken zomaar openbaar worden gemaakt. Ambtenaren moeten “in alle veiligheid” kunnen werken en “onderling kunnen brainstormen”, zonder dat die gesprekken later publiekelijk worden, vindt de premier.
Dat heeft tot gevolg dat bijvoorbeeld journalisten die via een Wob-verzoek informatie boven tafel willen krijgen, te lang op informatie moeten wachten. Dat gebeurde regelmatig in de toeslagenaffaire.
Rutte wilde benadrukken dat zijn ministerie, Algemene Zaken, maar een kleine organisatie is waar niet altijd alles wordt bijgehouden. Verwijten van de ondervragingscommissie dat zijn departement belangrijke informatie voor de Kamer achterhield, ontkende hij.
Lees meer over: Politiek Toeslagenaffaire
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/80b60646-2fe2-11eb-bda3-0217670beecd.jpg)
Rutte: fraudecommissie leidde mogelijk tot ’verder dan normale’ aanpak
Telegraaf 26.11.2020 De speciale ministeriële commissie voor fraude kan ertoe hebben geleid dat ambtenaren ruimte zagen voor een aanpak die ’verder gaat dan normaal’. Dat zegt premier Mark Rutte donderdagmiddag in zijn verhoor over de toeslagenaffaire.
Rutte werd onder meer verhoord over die commissie, die in 2013 werd opgezet, onder meer naar aanleiding van de ’Bulgarenfraude’ met toeslagen. Kamerleden vragen Rutte wat voor impact die focus op fraude had voor de dienstverlening aan burgers. „Er is altijd het risico als je fraude gaat bestrijden, termijnen langer gaan duren”, zegt Rutte over die balans. „Maar het is in elk geval niet de bedoeling dat mensen tussen de wielen van de overheid gaan komen.”
Dat gebeurt in de toeslagenaffaire toch. En Rutte moet in het verhoor toegeven dat zijn fraudecommissie misschien wel aan bij heeft gedragen. „Het kan dat mensen in de uitvoering het gevoel hebben gekregen: we moeten verder gaan dan normaal.” De ministeriële commissie voor fraude-aanpak recenseert hij donderdagmiddag als ’matig geslaagd’.
In de podcast Kwestie van Centen bespreken Herman Stam en parlementair verslaggever Leon Brandsema wat er na de eerste verhoorweek aan het licht is gekomen in de toeslagenaffaire:
’Geen tijd voor alles op papier’
De Tweede Kamer voelt premier Rutte ook stevig aan de tand over de gebrekkige verslaglegging op zijn departement en informatievoorziening van het kabinet. „We hebben niet de tijd om alles op papier te zetten”, verdedigt Rutte zich in zijn verhoor over de toeslagenaffaire.
De ondervragingscommissie met Kamerleden die Rutte donderdagmiddag verhoort, blijkt op zijn ministerie van Algemene Zaken maar weinig documenten te hebben kunnen vinden over het toeslagendossier. „U heeft gekregen wat we hebben”, zegt Rutte. „Het is een heel klein departement. We hebben niet de tijd om alles op papier te zetten.”
De premier ontkent dat er weinig wordt vastgelegd om te voorkomen dat journalisten en Kamerleden later documenten op kunnen vragen. Dat wordt volgens Rutte wel eens ’grappend’ gezegd door zijn ambtenaren. „Maar dat wordt niet in actie omgezet.”
De commissie zet ook vraagtekens bij het gebrek aan openheid. Rutte wordt ondervraagd over wat in Den Haag de ’Rutte-doctrine’ wordt genoemd. De premier wil dat communicatie van ambtenaren onderling of met bewindspersonen niet naar buiten komt, tot het tot besluitvorming overgaat. „Ambtenaren moeten met elkaar vrij kunnen denken”, vindt Rutte. Anders kunnen ’opties niet worden gewogen’ of ’stomme ideeën’ niet worden geopperd, stelt de premier.
Fnuikend
Dat de toeslagenaffaire aan het licht is gekomen, is volgens minister Wopke Hoekstra (Financiën) vooral te danken aan de pers (RTL en Trouw) en Kamerleden (Renske Leijten en Pieter Omtzigt). Die ’fnuikende’ conclusie trekt Hoekstra tijdens zijn verhoor donderdagochtend.Die problemen worden Hoekstra pas in de loop van 2019 duidelijk. Het pijnlijke vindt hij dat het zo lang heeft moeten duren voordat de politieke top doorhad hoe duizenden ouders vermorzeld werden door de eigen overheid. En dan niet eens doordat die overheid dat zelf doorheeft.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/e1701a50-2fc2-11eb-a6c1-0217670beecd.png)
Hoekstra donderdagmorgen tijdens de start van het verhoor. Ⓒ POLITIEK 24
„Het echt fnuikende van het dossier is eerlijk gezegd dat er al veel langer iets aan de hand is en dat het pas in 2019 op de agenda komt door berichten in de media en vragen uit de Kamer”, zegt Hoekstra. „En als die dingen niet waren gebeurd, is het de vraag of wij hier nu hadden gezeten.”
Hoekstra wordt geraakt als hij eind 2019, op de dag van het opstappen van zijn staatssecretaris Menno Snel, in de Tweede Kamer even met een paar gedupeerde ouders praat. „Het schaamrood staat je dan op de kaken”, omschrijft de minister zijn gevoel als hij hoort over de ellende die de ouders met hem delen.
„Mensen zitten daar letterlijk met tranen in de ogen te vertellen”, schetst Hoekstra. Hij schetst hoe ze ook verhalen over de problemen in het verlengde van de fraude-aanpak van de fiscus, zoals uithuiszettingen en huwelijksproblemen. „Waren we maar eerder met die ouders zelf in gesprek gegaan”, verzucht Hoekstra. „Dat is echt wel wat anders dan een werkbezoek aan een staatsdeelneming.”
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/adc393f0-2fca-11eb-bc7e-02c309bc01c1.jpg)
Minister Wopke Hoekstra wordt donderdag gehoord door de parlementaire enquetecommissie Kinderopvangtoeslag. Ⓒ HOLLANDSE HOOGTE / ANP
Hoekstra vertelt donderdagochtend ook dat hem bij zijn aantreden in 2017 nog werd verzekerd dat de toeslagenafdeling van de Belastingdienst er uitstekend voor stond. In zijn overdrachtsdossier van ’zo’n 150 of 160’ pagina’s in totaal één pagina over de kinderopvangtoeslag ging. Maar bij zijn aantreden heeft de CDA-minister de problemen bij de Belastingdienst wel helder op zijn netvlies. „Ik heb die in mijn eerste debat groot, complex en hardnekkig genoemd.”
Volgens politiek commentator Wouter de Winther kunnen de politieke verhoren gevaarlijk zijn voor bewindspersonen, ook omdat het verkiezingstijd is. „Daarom worden ze vooraf getraind”, zegt hij in de parlementaire podcast Afhameren:
In het eerste gesprek met de hoogste ambtenaar van Financiën, Manon Leijten, vraagt Hoekstra naar de problemen bij de Belastingdienst. „Leijten zei: ’Toeslagen is eigenlijk het best functionerende deel van de Belastingdienst.’”, schetst Hoekstra, die zegt tijdens zijn ministerschap hij een ’sterker dan normale bemoeienis’ bij de fiscus heeft gehad.
De minister heeft wat de kinderopvangtoeslag betreft daar zijn vraagtekens bij: „Ik zeg tegen haar: mij als burger is wel opgevallen hoe complex het systeem is.” Hij vertelt over de vele wijzigingen die hij bij het aanvragen van de toeslag door moet geven. „Daarbij krijgen wij telkens meerdere brieven die niet consistent zijn. Dus ik leg bij haar (Leijten, red.) terug: ik hoop dat u gelijk heeft.” Hoekstra stipt daarbij aan dat hij op dat moment nog niet in beeld had hoe diep de toeslagenproblematiek echt is en hoe hard die ouders heeft geraakt.
BEKIJK MEER VAN; overheidsbeleid bedrog Wopke Hoekstra Mark Rutte
Ook premier Rutte kritisch over informatievoorziening binnen Financiën
NOS 26.11.2020 Pas in juni 2019 werd premier Rutte duidelijk hoe hevig de kinderopvangtoeslagaffaire uitpakte en wat de gevolgen waren van het “niet-proportioneel terugvorderen”. “Vanaf toen werd het een heel groot onderwerp, dat ook niet meer van mijn radar is verdwenen”, zei hij voor de parlementaire ondervragingscommissie.
Sinds dat moment heeft Rutte daar ook geregeld contact over gehad met staatssecretaris Snel, die uiteindelijk in december 2019 opstapte. Volgens Rutte verzuchtte Snel in de gesprekken met hem wel eens dat het zo moeilijk was om op het ministerie van Financiën bepaalde stukken boven water te krijgen en hoe groot de druk uit de Tweede Kamer was.
Rutte noemde het ernstig dat de informatievoorziening binnen Financiën niet goed loopt. Dat dat niet naar wens functioneerde, wist hij al langer en hij heeft er bij achtereenvolgende bewindslieden op aangedrongen dat te verbeteren. Volgens hem hebben die dat ook geprobeerd. Dat het bij de kinderopvangaffaire niet gelukt is om signalen dat het niet goed ging eerder boven water te krijgen heeft volgens hem geleid “tot het verschrikkelijke feit waardoor we hier nu zitten”.
De premier is het met minister Hoekstra eens dat de kinderopvangaffaire misschien nooit aan het licht was gekomen als Kamerleden als Omtzigt en Leijten er niet zo hard op hadden “zitten duwen”. Aan het eind van zijn verhoor herhaalde de premier de excuses die hij eerder ook al aan de betrokken ouders had gemaakt.
Bal in het ravijn
De ontwikkelingen in deze affaire vergeleek Rutte met een bal die is gaan rollen tot in het ravijn. Rutte zei dat “goedwillende Nederlanders tussen de wielen van de overheid terecht zijn gekomen en zich op geen enkele manier gesteund wisten in deze afgrijselijke kwestie en de overheid tegen zich zagen.”
De commissie vroeg Rutte of hij Snel niet eerder had moeten aansporen om in actie te komen. Rutte antwoordde daarop dat hem voor juni niet duidelijk was hoe ernstig de situatie was. “Als het bij zo’n groot departement als Financiën al niet zichtbaar is, dan is het bijna onmogelijk buiten zo’n departement. Maar natuurlijk zou ik hopen dat ik op signalen had gereageerd.”
Rutte: de bal rolde in het ravijn…!
Papieren stukken
Tijdens het verhoor van Rutte ging het lang over het al dan niet schriftelijk vastleggen van gesprekken en het al dan niet naar buiten brengen van documenten. De commissie had stukken opgevraagd over de kinderopvang en over fraudebestrijding en is er verbaasd over dat bij het ministerie van Rutte maar zo weinig op papier staat. De premier verklaarde dat doordat Algemene Zaken maar een klein departement is. “We hebben niet de tijd om alles op papier te zetten en er gebeurt veel mondeling.”
Rutte vindt het geen probleem dat er zo maar weinig schriftelijk wordt gerapporteerd. En volgens hem hoeven stukken over gesprekken tussen ambtenaren onderling en tussen ambtenaren en bewindslieden vóór er een besluit is genomen niet naar buiten te komen. “Je moet ideeën kunnen uitwisselen en je moet in veiligheid kunnen discussiëren.” In ambtelijk Den Haag staat dat bekend als de Rutte-doctrine.
Een kritisch memo van ambtenaar Palmen over de kinderopvangtoeslag moet volgens Rutte wel openbaar kunnen worden, omdat het daar om een signaal van een soort klokkenluider ging. Palmen schreef in haar memo dat de Belastingdienst laakbaar handelde, maar met haar memo werd niets gedaan. De premier had liever gezien dat dit memo terecht was gekomen bij de politieke top.
Bestrijding van fraude
De commissie vroeg Rutte ook of er niet te veel nadruk heeft gelegen op bestrijding van fraude, en of daardoor goedwillende burgers niet in de knel zijn gekomen. Het tweede kabinet-Rutte stelde in 2013 een ministeriële commissie in om de fraude aan te pakken en die commissie bleef tot 2015.
Rutte antwoorde daarop dat hij voldoende oog had voor de schaduwkanten van die aanpak en dat hij de balans voldoende in de gaten heeft gehouden. “Maar dat neemt niet weg dat u gelijk kunt hebben dat mensen in de uitvoering het gevoel gehad kunnen hebben dat ze verder moesten gaan dan ze normaal gesproken misschien zouden doen.”
Dit was de laatste dag van de verhoren van de ondervragingscommissie. Vorige week werden ambtenaren gehoord en deze week politici. De commissie komt over drie weken met een ‘verslag van bevindingen’, een onderzoek naar de feiten. De commissie trekt geen conclusies, en doet ook geen aanbevelingen.
BEKIJK OOK;
Rutte: had explicieter grenzen moeten stellen aan fraudejacht
RTL 26.11.2020 Premier Mark Rutte erkent dat hij wellicht ‘explicieter’ had moeten aangeven dat een hardere aanpak van misbruik van belastinggeld geen vrijbrief mocht zijn om rechten van burgers met voeten te treden. Dat zegt hij in een verhoor over de toeslagenaffaire.
Na een aantal veelbesproken fraudezaken hamerde het kabinet sterk op een strengere aanpak van misbruik van belastinggeld. Rutte vindt dat daarbij voldoende oog is geweest voor de balans tussen fraudebestrijding en dienstverlening aan burgers.
“Maar dat neemt niet weg dat in de uitvoering mensen het gevoel kunnen hebben gekregen dat ze wat verder moesten gaan dan ze normaal gesproken zouden doen”, erkent Rutte. “Dat kan nooit een rechtvaardiging daarin vinden. Maar het is wel gebeurd.”
Oud-staatssecretaris Snel: toeslagen is fabriek zonder greintje menselijke maat
Verdedigend
Rutte kwam aan het begin van de middag aan het woord in het verhoor over de toeslagenaffaire. Vanochtend was minister van Financiën Wopke Hoekstra aan de beurt tijdens de verhoren.
Hoekstra zei zich regelmatig te ergeren aan de houding van ambtenaren van zijn ministerie, en bij de Belastingdienst in het bijzonder. Er werd te ontspannen en te verdedigend gereageerd op schandalen die aan het licht kwamen en van veel politieke onderwerpen leken veel ambtenaren het belang en de urgentie niet in te zien, zegt hij in een verhoor over de toeslagenaffaire.
Laconieke ambtenaren
Hoekstra schetste hoe hij voormalig staatssecretaris Menno Snel moest vervangen tijdens het mondelinge vragenuurtje in de Tweede Kamer over beschuldigingen van etnisch profileren bij de fiscus. De ondersteuning van ambtenaren was niet goed genoeg. “Dat kon echt niet”, blikt hij terug.
Ambtenaren konden hem niet verzekeren dat er geen sprake was, en reageerden te laconiek op de berichten. Ze adviseerden hem aan de ‘veilige kant’ te blijven.
Niet in dank afgenomen
De minister sprak de topambtenaar van zijn ministerie hierop aan en uitte zijn zorgen over het feit dat Snel op deze manier vaak de Kamer werd ingestuurd. Zijn kritiek op de Belastingdienst werd hem niet altijd in dank afgenomen, vertelt Hoekstra. Hij kreeg vaak berichten dat ambtenaren het vervelend vonden dat hij over de ‘hardnekkige problemen’ sprak.
Naarmate steeds meer duidelijk werd over de toeslagenaffaire, bleef de Belastingdienst te defensief, tot ergernis van de bewindsman.
Oud-staatssecretaris Snel: toeslagen is een fabriek zonder greintje menselijke maat
Toeslagen is een ‘enorme fabriek’, zegt Snel, waarbij het alleen maar gaat om het afvinken van velden in formulieren.
RTL Nieuws; Mark Rutte Wopke Hoekstra Menno Snel Belastingdienst Toeslagenaffaire Belastingdienst Toeslagenwet Kinderopvang Kinderopvangtoeslag
Rutte steekt hand in eigen boezem rond toeslagenaffaire: ‘Grenzen overgaan mag niet’
AD 26.11.2020 Premier Mark Rutte zegt lessen te hebben getrokken uit de toeslagenaffaire. Een van de dingen die hij zich ‘aanrekent’ is dat hij het belang van rechtsbescherming onvoldoende heeft benadrukt toen het kabinet besloot om fraude harder aan te pakken ,,Ik had explicieter moeten zeggen: ja we gaan het aanpakken, maar het mag niet gebeuren dat we grenzen over gaan.”
In het tweede kabinet-Rutte werd fraudebestrijding een speerpunt van beleid, als gevolg van de Bulgarenfraude en de fraude met persoonsgebonden budgetten. Rutte gaf zelf leiding aan een ministeriële commissie, die een speerpunt maakte van de fraudeaanpak. De commissie die de toeslagenaffaire onderzoekt vroeg Rutte of hij indertijd wel genoeg oog heeft gehad voor de schaduwkant van dit beleid: mede hierdoor kon het gebeuren dat ouders die een klein foutje hadden gemaakt met hun kinderopvangtoeslag als fraudeur werden aangepakt.
Lees ook;
Rutte zegt dat hij de rechtsbescherming zelf altijd in het oog heeft gehouden, maar kan zich ook voorstellen dat ambtenaren die het beleid moesten uitvoeren dat signaal niet goed hebben verstaan. ,,U kunt gelijk hebben, dat mensen het gevoel hebben gekregen dat ze verder moesten gaan dan ze normaal zouden doen. Maar ik kan niet vergoelijken dat iemand zoiets gedaan kan hebben”, zei de premier.
Premier Mark Rutte © Videostill
Informatieverstrekking
Rutte kreeg het in het begin van zijn verhoor flink aan de stok met de commissie, vanwege de manier waarop zijn kabinetten omgaan met het verstrekken van informatie. Juist bij de Belastingdienst duurde het vaak eindeloos voordat informatie naar boven kwam. De commissie vraagt zich af of Rutte niet zelf ook de hand heeft gehad in die trend. Op zijn eigen ministerie van Algemene Zaken worden bijvoorbeeld heel weinig aantekeningen gemaakt, waardoor de commissie moeite had te reconstrueren wat er en met wie wordt besproken. Volgens Rutte heeft hij nou eenmaal een klein ministerie en heeft hij ‘niet de mankracht’ of ‘de tijd’ om dingen op te schrijven.
Dat op Algemene Zaken ambtenaren worden aangespoord om zo min mogelijk op schrift te stellen moet volgens hem vooral ‘in grappende zin’ worden opgevat en heeft niks te maken met de vrees dat aantekeningen of app-verkeer opgevraagd zouden kunnen worden met een beroep op de Wet Openbaarheid van Bestuur (Wob). De commissie vindt die ontkenning opvallend en is bovendien kritisch over het besluit – met medeweten van Algemene Zaken – om in de toeslagenaffaire wettelijke termijnen voor openbaring van informatie op verzoek van journalisten opzettelijk te overschrijden en de boete voor lief te nemen.
Kluitje in het riet
Ook vroeg de Tweede Kamer meermaals vergeefs om ambtelijke memo’s, maar die hoefden volgens Rutte niet verstrekt te worden, omdat ambtenaren volgens hem vrij moeten zijn om ‘stomme ideeën en goede ideeën’ vrijelijk uit te kunnen wisselen, voordat het kabinet een besluit neemt. Deze uitleg wordt door Kamerleden als Pieter Omtzigt (CDA) al een tijdlang aangevochten, omdat die volgens hem in strijd is met artikel 68 van de Grondwet.
SP-Kamerlid Renske Leijten vindt dat het parlement te vaak ‘met een kluitje in het riet is gestuurd’: ,,Als de informatieverstrekking beter was geweest hadden we hier vandaag niet gezeten”, wierp zij Rutte tijdens diens verhoor voor de voeten.
Hoekstra prijst vasthoudende Kamer
Minister van Financiën Wopke Hoekstra stelde tijdens zijn verhoor dat als de Tweede Kamer en de media niet stug hadden doorgevraagd, de omvang van de toeslagenaffaire nog altijd niet bekend geweest. Hoekstra zei dat de stapel Kamervragen van Omtzigt en Leijten vooral door D66-staatssecretaris Menno Snel en zijn partijgenoten in het kabinet ‘bij vlagen als ongemakkelijk’ werd beschouwd.
Toch komt het duo, net als de vasthoudende verslaggevers van Trouw en RTL Nieuws, wat hem betreft vooral lof toe: ,,Als je kijkt naar dit dossier en je ziet hoe lang het heeft geduurd voor we in de richting van een oplossing zijn gaan bewegen, vraag ik me sterk af of we daar ooit zonder vragen en mediaberichten zouden zijn beland.”
Hoekstra denkt dat ook een oplossing nog lang niet in zicht zou zijn geweest. ,,Zonder de Kamer hadden we hier niet gezeten.” Volgens Hoekstra zat het ministerie een hele poos ‘niet aan de goede kant van de lijn’.
Ergernis
Hoekstra velde in zijn verhoor een hard oordeel over het functioneren van de Belastingdienst. Dat leidde bij hemzelf de afgelopen jaren meermaals tot ergernis. Problemen werden niet opgelost en de informatieverstrekking schoot meer dan eens tekort, zei hij tegen de commissie.
Hoekstra zei dat hij er soms pas op de achterbank van de dienstauto achter kwam dat ergens halverwege een ambtelijke notitie een probleem werd gesignaleerd. En als er iets misging, dan proefde hij te vaak een ‘ontspannen houding’.
Ontspannen houding
Dat gebeurde bijvoorbeeld bij de problemen met de inning van de erf- en schenkbelasting, die de schatkist een tegenvaller van 400 miljoen euro bezorgde. ,,Dan werd er gezegd: het is binnenkort opgelost. Maar vervolgens is het niet opgelost. Dat is een soort ontspannen houding die je op meerdere dossiers ziet.”
De Belastingdienst zou bij problemen juist moeten zeggen: ‘wat ontzettend vervelend, we gaan alles op alles zetten’, aldus Hoekstra. In het geval van de toeslagenaffaire was het volgens hem beter geweest als de dwanginvorderingen eerder stop waren gezet, in plaats van eerst nog meer informatie te vergaren en dingen uit te zoeken.
Minister Wopke Hoekstra van Financiën wordt gehoord door de parlementaire enquêtecommissie kinderopvangtoeslag, tijdens de laatste dag van de hoorzittingen van de tijdelijke commissie. © ANP
Terugkerend probleem
Een terugkerend probleem bij de Belastingdienst is volgens Hoekstra dat er ‘te weinig controle is op wat er daadwerkelijk gebeurt’. Toen hij in de Kamer zei dat de problemen ‘hardnekkig’ waren, werd hem dat door de top van de Belastingdienst niet in dank afgenomen. Hoekstra: ,,Het leverde irritatie op, want ik zou de problemen groter maken dan ze zijn.”
Hoekstra ging zich in toenemende mate bemoeien met een aantal problemen bij de Belastingdienst. Verantwoordelijk staatssecretaris Menno Snel vond dat ‘niet altijd makkelijk’, aldus Hoekstra, omdat bewindspersonen nou eenmaal ‘het liefst hun eigen winkel runnen’.
Snel zei gisteren tegen de commissie dat hij zich te lang samen met de Belastingdienst ‘te defensief’ had opgesteld en pas laat ‘uit de tunnel’ kwam. Hoekstra is het daarmee eens. ,,Ik denk dat ik dat onderschrijf, dat die zelfreflectie klopt.”
Verhoren toeslagenaffaire ‘Rutte-doctrine’ voorkomt dat discussiestukken openbaar worden
RTL 26.11.2020 De ‘Rutte-doctrine’ schrijft voor dat de Tweede Kamer en journalisten geen toegang krijgen tot bepaalde stukken bij ministeries. Dat zei premier Mark Rutte tijdens zijn verhoor over zijn rol in de toeslagenaffaire. Rutte wil niet dat mails tussen ambtenaren onderling of tussen ambtenaren en bewindspersonen over bepaalde ideeën of voorstellen openbaar worden.
Een ambtenaar vroeg Rutte een tijd geleden naar het effect van de doctrine, waardoor toenmalig staatssecretaris Menno Snel (Financiën) bepaalde stukken niet aan de Kamer kon geven. De sms die de ambtenaar heeft gestuurd, werd voorgelezen door de ondervragingscommissie tijdens het verhoor.
Rutte wil niet dat mails tussen ambtenaren onderling of tussen ambtenaren en bewindspersonen over bepaalde ideeën of voorstellen openbaar worden. “Daar moet je als ambtenaren gewoon over kunnen mailen zonder dat die mails naar buiten komen”, legt hij uit.
Rutte verklaart onder ede over toeslagenaffaire, kijk hier live mee
Dat geldt niet voor alle stukken, benadrukt Rutte. Notities of mails waarin ambtenaren aan de bel trekken over de werking van een systeem, moeten wel openbaar worden gemaakt. Een memo waarin wordt gewaarschuwd voor de manier waarop Toeslagen een groep ouders behandelt, had bijvoorbeeld veel eerder naar boven moeten komen. “In een goed functionerend systeem zou je verwachten dat zo’n signaal, dat raakt aan de rechtszekerheid van mensen, zou doordringen tot de hoogste laag.”
Cursus Wob, die immers de ‘goede en democratische bestuursvoering’ dient: Ook uit stukken voor intern beraad moeten tenminste feiten & feitelijke gegevens openbaar worden, geachte minister-president. Volgt uit wet & jurisprudentie. #toeslagenaffaire #rechtsstatelijkheid
2:27 PM · Nov 26, 2020 from Hilversum, Nederland 92 39 people are Tweeting about this
Geen aantekeningen
De commissie stelde ook vast dat er op het ministerie van Algemene Zaken nauwelijks notities zijn. Toen werd gezocht op documenten over de kinderopvangtoeslag, werd bijna niets gevonden. Volgens Rutte komt dat doordat hij nu eenmaal een klein departement heeft. “Bij bijna geen enkel gesprek maken we aantekeningen”, zegt hij.
Rutte ontkent dat er niet wordt genotuleerd om te voorkomen dat documenten via de Wet openbaarheid van bestuur (WOB) naar bovenkomen. Daar wordt weleens over gegrapt maar dat wordt ‘niet omgezet in actie’, aldus de premier.
Oud-staatssecretaris Snel: toeslagen is fabriek zonder greintje menselijke maat
RTL Nieuws; Mark Rutte Belastingdienst Toeslagenaffaire Belastingdienst Toeslagenwet Kinderopvangtoeslag Kinderopvang
Hoekstra: omvang toeslagenaffaire pas duidelijk door berichten in media
NOS 26.11.2020 De informatiehuishouding vanuit de Belastingdienst is echt niet op orde. Dat zei minister Hoekstra voor de parlementaire ondervragingscommissie die onderzoek doet naar de kinderopvangtoeslagaffaire.
“Als je ziet wat voor zoektocht ouders hebben moeten ondernemen om hun dossier compleet te maken, dat lijkt in heel veel karakteristieken op hoe dossiers klaargemaakt moesten worden om de staatssecretaris voor te bereiden op een debat in de Kamer”, verduidelijkte hij.
Hoekstra zei ook dat de omvang van de affaire met de kinderopvangtoeslag pas in 2019 echt nadrukkelijk op de agenda is gekomen door een uitspraak van de Raad van State, berichten in de media en vragen van Kamerleden. Hij noemde het fnuikend dat er al veel langer iets aan de hand was. Maar volgens hem was het zeer de vraag “of we hier vandaag zouden hebben gezeten” als die uitspraak en de berichten in de media er niet waren geweest.
Over de slechte informatievoorziening binnen de Belastingdienst gaf hij nog als ander voorbeeld dat hij zelf pas in een laat stadium hoorde dat er een flinke financiële tegenvaller was bij de erf- en schenkbelasting.
Hoekstra: toeslagen pas op agenda door media
Eerder gedupeerden tegemoet komen
Achteraf vindt Hoekstra dat er al eerder actie had kunnen worden ondernomen om de gedupeerden van de toeslagaffaire tegemoet te komen, maar hij had in de zomer van 2019 wel begrip voor de vrees binnen zijn ministerie voor ‘precedentwerking’. Het kabinet wachtte op een rapport van oud-minister Donner over de affaire, waarin ook voorstellen werden gedaan over compensatie van de gedupeerden. Dat rapport kwam later dan werd gedacht, zei Hoekstra.
Hoekstra noemde het verschrikkelijk dat mensen in de steek zijn gelaten en hij zei dat het schaamrood hem op de kaken staat. “Dat de overheid waar deze mensen op vertrouwd hebben dit gedaan heeft, is echt buitengewoon pijnlijk.” Hij vindt dat eerder met de betrokken ouders gesproken had moeten worden en hij zei ook dat staatsecretaris Snel te lang is meegegaan in de “defensieve houding van de Belastingdienst”.
Hoekstra vertelde ook dat hij bij het begin van zijn ambtsperiode van zijn secretaris-generaal te horen kreeg dat de afdeling Toeslagen het best functionerende onderdeel van de Belastingdienst was. Hij vond zelf wel vanaf het begin dat het systeem van kinderopvangtoeslag erg complex was. Hoekstra wist dat ook uit eigen ervaring, omdat hij zelf jonge kinderen heeft.
Kantelmoment
In 2018 was hij zelf nog nauwelijks betrokken bij de kinderopvangaffaire. Volgens hem was het ‘kantelmoment’ de uitspraak van de Raad van de State in april 2019. De strekking van die uitspraak was dat de Belastingdienst wettelijke mogelijkheden had om minder hard met mensen om te gaan die een klein foutje hadden gemaakt bij het invullen van de kinderopslagformulieren.
In mei 2019 werd Hoekstra naar eigen zeggen zelf voor het eerst met de neus op de feiten gedrukt, toen hij in het vragenuur in de Tweede Kamer op het matje werd geroepen over etnisch profileren door de Belastingdienst. Tot ergernis van Hoekstra was toen niet duidelijk hoe dat precies zat.
Het is vandaag de achtste en laatste dag van de verhoren van de ondervragingscommissie. Vanmiddag komt ook nog premier Rutte.
Hoekstra: ‘Waren we maar eerder met gedupeerde ouders in gesprek gegaan’
NU 26.11.2020 Minister van Financiën Wopke Hoekstra had gewild dat hij eerder met gedupeerde ouders van de kinderopvangtoeslagaffaire in gesprek was gegaan. In de gesprekken die Hoekstra met hen heeft gehad, kwam de ellende pas echt goed bij hem binnen en werd er vervolgens actie ondernomen.
“Waren we maar eerder met de ouders in gesprek gegaan”, zei Hoekstra donderdag tegen de ondervragingscommissie die onderzoek doet naar de toeslagenaffaire. “Op zo’n moment komen de problemen veel indringender naar voren en zie je wat er gebeurt in de levens van mensen.”
Bij werkbezoeken aan de Belastingdienst worden volgens Hoekstra “processen uitgelegd”. En dat zijn geen persoonlijke verhalen, vindt hij. Hoekstra hoorde in persoonlijke gesprekken met gedupeerde ouders dat de financiële problemen leidden tot echtscheidingen en andere problemen.
“Dat de overheid waarop zij vertrouwden daar verantwoordelijk voor was, is buitengewoon pijnlijk”, zei Hoekstra. Hij hield een gevoel van “schaamte en boosheid” aan die gesprekken over.
De boosheid zat hem met name in de traagheid van de processen bij de Belastingdienst om de problemen op te lossen, maar ook bij de ambtenaren. Hoekstra wilde op een gegeven moment persoonlijk bij de ouders langsgaan, maar dat werd op het departement als “ingewikkeld” afgedaan. Het was niet eens duidelijk om hoeveel mensen het zou gaan, waarschuwden de Belastingdienst-medewerkers.
“Toen heb ik gezegd: ‘Het maakt me niet uit met hoeveel mensen je naar gedupeerden gaat, maar je regelt het'”, aldus Hoekstra. “Ik was echt boos.”
Hoekstra schetst gemakzuchtige houding bij Belastingdienst
Hoekstra schetste sowieso een gemakzuchtige houding van de ambtenaren bij de Belastingdienst. Hij miste de houding om grote problemen echt aan te pakken. “Er is onvoldoende gevoel voor urgentie en relevantie.”
Een voorbeeld waar hij zelf bij betrokken was, is de schenk- en erfbelasting. Er werd 4 miljoen euro te weinig opgehaald op een totaalbedrag van 2 miljard. Een relatief klein bedrag, maar Hoekstra miste op dat moment de informatie van zijn ambtenaren zodat er tijdig kon worden bijgestuurd.
Hoekstra: “Er was een vrij ontspannen houding van: we hebben het binnenkort wel opgelost. Maar dat was helemaal niet zo.”
Er werd uitgelegd waarom het heeft kunnen gebeuren, waarom het niet erg is en dat het wordt opgelost, maar Hoekstra vond die uitleg niet goed genoeg. “De houding was niet: wat vervelend dat dit zo is gegaan, we gaan nu alles op alles zetten om dit op te lossen. We moesten er heel hard gaan trekken.”
Hoekstra proefde zelfs irritatie bij de medewerkers dat hij zo kritisch op de informatievoorziening was. Dat gebeurde ook toen hij de problemen bij de fiscus in 2018 tijdens een Kamerdebat “groot, hardnekkig en complex” noemde. “Ik hoorde via via dat men dat niet prettig vond.”
Ook kritiek van Hoekstra op oud-staatssecretaris Snel
De defensieve houding die oud-staatssecretaris Menno Snel beschreef toen hij woensdag werd gehoord, herkende Hoekstra.
Overigens ging Snel zelf ook niet vrijuit. “De staatssecretaris was fantastisch op het gebied van fiscaliteit”, zei Hoekstra. “Maar we zagen allebei dat de problemen bij de Belastingdienst hardnekkig waren.”
Daarmee leek Hoekstra Snel, die als staatssecretaris de Belastingdienst in zijn portefeuille had, te verwijten dat hij de toeslagenaffaire niet goed heeft aangepakt.
Lees meer over: Politiek Toeslagenaffaire
Dag 7 – 25.11.2020
Snel: het duurde te lang tot ik in actie kwam voor gedupeerde kindertoeslagouders
NOS 25.11.2020 Aan het eind van het uren durende verhoor wordt Snel gevraagd om terug te kijken naar zijn eigen functioneren. Hij heeft de commissie proberen te overtuigen dat hij niets liever wilde dan de gedupeerde ouders ruimhartig te compenseren voor geleden schade. Hij vindt dat hij te vaak te laat belangrijke informatie kreeg van zijn ambtenaren. “Daarom duurde het zo lang tot ik in actie kon komen.”
De Tweede Kamer onderzoekt in twee weken hoe het zo mis heeft kunnen gaan met de kinderopvangtoeslag.
Vanochtend heeft oud-staatssecretaris Tamara van Ark van Sociale Zaken gesproken.
Daarna gevolgd door voormalig staatssecretaris Menno Snel, die moest aftreden om de affaire.
Vorige week werden hoge ambtenaren ondervraagd, lees hier hoe ze elkaar de schuld gaven.
Liveblog gesloten
Verhoor afgelopen
Morgen gaan de verhoren door met de huidige minister Hoekstra van Financiën en premier Rutte.
Snel zat vast in ‘defensieve houding’ en betreurt uitblijven snelle hulp
Zelf heeft hij de fout gemaakt door in de soms kleine, signalerende zinnen in nota’s op te pikken dat er iets behoorlijk mis ging. “Ik neem het mezelf kwalijk dat ik die attentiezinnetjes blijkbaar niet heb opgepikt. Ik zat in het defensieve vast. Als dit nog een keer mag meemaken in mijn leven, hoop ik sneller uit die tunnel te komen.”
Snel concludeert: het heeft veel te lang geduurd voor ouders, we liepen teveel achter de bal aan
De voormalige staatssecretaris vindt dat hij
Lees ook: het nieuwsartikel over het verhoor van Snel
BEKIJK OOK; Ex-staatssecretaris Snel: informatiehuishouding op Financiën was een bende
Mijn broek viel van mijn kont, zegt Snel over de harde aanpak ‘fraude’-ouders
Het verhoor van Snel gaat verder over de harde aanpak van ouders die schuldig werden bevonden aan fraude, terwijl dat – zo als later bleek – eigenlijk bijna altijd onterecht was. “Als je eenmaal in het oog komt van de afdeling toezicht, dan heb je geen schijn van kans.” De afdeling toezicht pikte via de computer ouders eruit die een hoge kinderopvangtoeslag kreeg, vaak mensen met een laag inkomen en van allochtone afkomst. Snel kon zich niet voorstellen dat de Belastingdienst zich schuldig heeft gemaakt aan etnisch profileren. “Het is verschrikkelijk.”
Even pauze tot 15.20 uur
Snel is al meer dan twee uur aan het woord, dus tijd voor een korte pauze.
‘Onze informatiehuishouding was een bende’
Snel spreekt zijn verbazing uit dat hij allerlei belangrijke documenten niet onder ogen kreeg en dat er zelf nog steeds onbekende memo’s naar boven komen. “Er worden 36 miljoen stukken doorzocht en daarna komt er weer een nota boven”, constateert hij, maar heeft geen verklaring. “I don’t get it.” Hij deelt de frustratie van de onderzoekscommissie. “De informatiehuishouding was een bende. Alles werd niet gevonden.”
Snel: informatiehuishouding Financiën bende
Snel hekelt aanpak ministerie om leed getroffen ouders te verzachten
De D66-politicus wilde in zijn periode de gedupeerde groep ouders “recht doen”, maar dat was niet eenvoudig. Ambtenaren bij de Belastingdienst reageerden “te defensief” op de groeiende kritiek op hun functioneren. Hij wilde de ouders ruimhartig compenseren, maar er was een bedrag van 500 euro vastgesteld. Snel is scherp over de werkwijze van de afdeling Toeslagen. “Het was een fabriek zonder menselijke maat. Als je een vinkje niet goed had ingevuld, werd je toeslag hupsakee ingetrokken.”
Snel vroeg zijn ambtenaren om ruimhartig te zijn bij rechtszaken, die inmiddels liepen tegen als fraudeurs bestempelde ouders. Aan zijn oproep werd nauwelijks gehoor gegeven.
Snel: toeslagen fabriek zonder menselijke maat
Voorzitter Van Dam doet even stapje terug, vanwege voetbalvriendschap dochter
Zinnetje in memo 88 niet gezien
De voormalige staatssecretaris Snel dacht dat hij in 2018 met het aanbieden van financiële compensatie en een excuus het probleem voor de gedupeerde ouders adequaat had opgelost. De Nationale Ombudsman was heel pittig geweest. “Maar het goede nieuws was; we nemen deze aanbevelingen over.” Snel beloofde ook nog een aantal aanbevelingen over te nemen. “Daarmee leek dat dossier voor mij minder belangrijk.”
Hij benadrukt dat hij heel veel dossiers over allerlei onderwerpen onder ogen kreeg. In een dossier heeft een zinnetje gestaan waarin gewaarschuwd werd voor een structureler probleem. “Ik kreeg honderden dossiers en het kan zijn dat ik het allerlaatste zinnetje in memo 88 niet heb opgemerkt.”
Snel: in mijn begin ging het niet veel over de kinderopvangtoeslag
D66-politicus Menno Snel was staatssecretaris van Financiën van oktober 2017 tot december 2019, toen hij aftrad vanwege de toeslagaffaire. Bij zijn overdracht kreeg hij geen dossier overhandigd om hem te wijzen op de financiële problemen bij ouders en gastouders. Het dossier werd prangend, zegt hij, in het voorjaar van 2019. Met de minister van Financiën Wopke Hoekstra had hij er ook geen gesprekken over. “In het voorjaar van 2019 was dit geen dossier dat zo hoog opspeelde dat ik daar veel contact over had met de minister.”
Pauze tot 13.00 uur, daarna ex-staatssecretaris Snel aan het woord
Van Ark heeft meerdere malen in het verhoor gezegd dat ze niet heeft gezien dat het zo misging bij het terugvorderen van kinderopvangtoeslagen bij de Belastingdienst. Ze zag wel problemen: de complexiteit van het systeem, de voorschotsystematiek, het vaststellen van de toeslag achteraf en de verantwoordelijkheid die erg bij de ouders lag. “Ik had meer moeten doorvragen toen ik signalen kreeg dat ouders in de problemen zaten.”
Nog even nalezen?
Lees hier een aantal artikelen over de Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag terug:
- Asscher zag, net als Wiebes, omvang kinderopvangaffaire niet
- Verhoren kinderopvangtoeslag op de helft, wie krijgt volgende week de schuld?
- Oud-baas fiscus: toeslagenaffaire is door mensen veroorzaakte ramp
- Verhoren kinderopvangtoeslagaffaire: van genegeerde ambtenaar tot Rutte
De kern van het verhaal van Van Ark
BEKIJK OOK; Ex-staatssecretaris Van Ark: ‘Had graag eerder van problemen geweten’
Gedupeerde ouders moeten wachten op compensatie, maar Van Ark weet niet precies waarom
In 2019 erkent het kabinet dat een aantal ouders onterecht hard aangepakt is door de Belastingdienst met het terugvorderen van hoge bedragen kinderopvangtoeslag. Staatssecretaris Snel van Financiën stelt voor om de ouders van de zogenoemde CAF-11-zaak zo snel mogelijk financieel te compenseren. Uiteindelijk gebeurt dit niet en wordt de commissie-Donner aan het werk gezet om de kwestie nog beter uit te zoeken en te kijken hoe hoog die tegemoetkoming moet worden.
Van Ark was voorstander van snelle financiële compensatie, maar weet niet precies waarom er niet meteen is uitbetaald. De commissie vraagt of dit ook komt door een strijd tussen het ministerie van Financiën en het ministerie van Sociale Zaken over het betalen van deze rekening. Er zijn pittige discussies geweest tussen ambtenaren van deze twee ministeries, erkent Van Ark. “Er waren wel lelijke discussies in de machinekamer van het ministerie.”
Oud-staatssecretaris Snel: ‘Toeslagensysteem had geen menselijke maat’
NU 25.11.2020 Menno Snel, staatssecretaris van Financiën tussen 2017 en 2019, had graag gezien dat de omgang met klachten van gedupeerden binnen de Belastingdienst veel beter veranderd was. Het toeslagensysteem was volgens hem “een fabriek”.
“De kern van wat er misging bij het systeem Toeslagen, is dat het gebouwd is zonder een greintje menselijke maat”, zei Snel woensdag tegen de ondervragingscommissie die de toeslagenaffaire onderzoekt.
De afdeling Toeslagen van de Belastingdienst is verantwoordelijk voor de uitbetaling van kinderopvangtoeslag aan de ouders. Dat is in duizenden gevallen misgegaan, omdat ouders door de fiscus onterecht werden verdacht van fraude.
De wet schreef toen voor dat bij een kleine fout bij het betalen van de eigen bijdrage, alle uitbetaalde toeslagen werden teruggevorderd. Dat leidde tot stopzetting van toeslagen en rekeningen van soms tienduizenden euro’s, met grote financiële problemen tot gevolg.
Het toeslagensysteem is de afgelopen dagen tijdens de verhoren vaker aangeduid als een “fabrieksproces” dat maar moeilijk te stoppen bleek, ook al doken regelmatig schrijnende verhalen van ouders op.
Snel schetste het beeld dat de afdeling Toeslagen slechts bezig was met een afvinklijst. “Als je ergens het vinkje niet goed zet, gaat het er niet om of het fraude is of niet. Dan is het van: hupsakee, weg met die toeslagen.”
Belastingdienst te vaak in het defensief
De oud-bewindsman vond dat de Belastingdienst soms te defensief reageerde op kritiek van buiten. “Er zit een kern van waarheid in die kritiek. Dat moet je proberen te pakken.”
Naar de reden van die defensieve toon kon Snel alleen maar gissen. “Misschien was het de cultuur, misschien de felheid van de aanvallen? Ik weet het niet.”
“Ik kwam in het defensieve vast te zitten. Ik hoop dat ik daar een volgende keer sneller uitkom.”
Snel wees op risico’s voor nieuw stelsel
Snel werd de afgelopen dagen meerdere keren aangewezen als de persoon die op het laatste moment een wijziging blokkeerde waarmee de ellende met het terugvorderen van de toeslagen wellicht eerder gestopt had kunnen worden.
Op Sociale Zaken, het ministerie dat de regels bepaalt voor de kinderopvang, werd hard aan die oplossing gewerkt, maar Financiën, verantwoordelijk voor de uitvoering, waarschuwde voor de risico’s.
In het plan van Sociale Zaken kwam de uitvoering bij DUO te liggen, in plaats van bij van de Belastingdienst. “Van Ark (destijds staatssecretaris van Sociale Zaken, red.) mocht zelf de beslissing nemen. Ik zei alleen maar dat het risicovol was.”
Tamara van Ark werd eerder op de dag gehoord en verklaarde dat ze uiteindelijk op basis van de informatie die ze van Snel kreeg, besloot ervan af te zien het toeslagenstelsel om te bouwen.
Lees meer over: Politiek Toeslagenaffaire
Verhoor toeslagenaffaire Snel: toeslagen is fabriek zonder greintje menselijke maat
RTL 25.11.2020 De ‘kern’ van wat er mis is gegaan in het schandaal met de kinderopvangtoeslag is dat Nederland een stelsel kent ‘zonder een druppeltje menselijke maat’. Dat zegt oud-staatssecretaris Menno Snel (Financiën) in een verhoor over zijn rol in de affaire.
Toeslagen is een ‘enorme fabriek’, zegt Snel, waarbij het alleen maar gaat om het afvinken van velden in formulieren.
Te defensief
De Belastingdienst in zijn algemeen was vaak ‘veel te defensief’ als er kritiek kwam. Ja, de fiscus kreeg veel te verduren, maar als kritiek terecht was, moest de Belastingdienst daar beter mee omgaan.
De ondervragingscommissie las bijvoorbeeld een conceptbrief voor van ambtenaren over de handelswijze van de Belastingdienst, die Snel in de uiteindelijke versie veel steviger heeft aangezet.
Oud-staatssecretaris Snel: toeslagen is een fabriek zonder greintje menselijke maat ..
Staatssecretaris Menno Snel stapt op vanwege toeslagenaffaire
Collega’s bij de afdeling Toeslagen hadden volgens de voormalig bewindsman niet eens het idee dat ze elkaar konden bellen om dossiers of onderwerpen te bespreken. Zijn voorganger Weekers schetste eerder deze week in zijn verhoor een vergelijkbaar beeld.
Ook hij gebruikte het woord ‘fabriek’, met daarin ook nog eens oude, krakkemikkige systemen.
‘Menno Snel hield vast aan systeem van kinderopvangtoeslag’
RTL Nieuws; Menno Snel Toeslagenaffaire Belastingdienst Toeslagenwet Kinderopvangtoeslag Kinderopvang
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/83e81b9c-2f24-11eb-a6c1-0217670beecd.jpg)
Snel: ’Lerend vermogen Belastingdienst is te laag’
Telegraaf 25.11.2020 In een uiterst stroef verhoor kraakt voormalig staatssecretaris van Financiën Menno Snel stevige noten over de Belastingdienst. Die heeft een ’te laag lerend vermogen’. En de fiscus heeft rondom de toeslagen ’een systeem zonder een druppeltje menselijke maat’ gebouwd.
Snel, die vorig jaar opstapte wegens de affaire, geeft woensdagmiddag bij zijn verhoor aan dat hij bij zijn aantreden niks meekrijgt over de problematiek bij de kinderopvangtoeslag. Bij zijn overdracht ging het wat dat onderwerp betreft alleen over het plan dat het vorige kabinet al had om de toeslag te vervangen door directe financiering van de kinderopvang. Snel had met zijn topambtenaren in eerste instantie ook ’niet zo veel’ overleg over de kinderopvangtoeslag. „Omdat daar ook geen aanleiding toe leek. Later werd dat anders.”
Inmiddels ziet Snel wat er allemaal misging rondom toeslagen. „De kern van wat er misgaat bij Toeslagen is dat er een systeem is gebouwd zonder een druppeltje menselijke maat”, zegt hij. Snel wijst erop dat er bij Toeslagen geen ruimte was om even een collega te bellen die met soortgelijke problemen zit: „Dat is nooit ingebouwd.”
De reactie van de fiscus op de problemen noemt hij ’te defensief’. „Het lerend vermogen van de Belastingdienst is veel te laag”, voegt Snel daar nog aan toe.
Volgens Snel liepen hem ’de rillingen over de rug’ toen hij hoorde over het label ’opzet/grove schuld’. Ouders die dat stempeltje kregen, konden bijvoorbeeld geen betalingsregeling meer krijgen. Het leidde bijvoorbeeld tot uithuiszettingen of invorderen van auto’s van gedupeerden. „Een grens die ontzettend slecht uitpakte en kwetsbare mensen sneller tot onderwerp van onderzoek maakte”, noemt Snel het. Als hij erover hoort is dat een ’moment dat de broek van mijn kont zakt’.
’Veelheid aan problemen’
Tamara van Ark zag op haar beurt bij haar aantreden als staatssecretaris van Sociale Zaken in 2017 een ’veelheid aan problemen’ rond de kinderopvangtoeslag, zegt ze in haar verhoor woensdagochtend. Maar het grootste probleem, de ’alles-of-niets-aanpak’ rond de terugvordering, heeft zij niet helder genoeg op het netvlies gehad.
Van Ark, inmiddels minister voor Medische Zorg, heeft spijt van wat er is gebeurd . Dat zegt ze woensdagochtend in de Tweede Kamer tijdens haar verhoor over de toeslagenaffaire. Daarin werden tienduizenden ouders gedupeerd door de eigen overheid. Een van de oorzaken: bij een kleine fout moeten ouders meteen grote bedragen aan toeslagen terugbetalen
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/b4944468-2ef8-11eb-a50e-02d1dbdc35d1.jpg)
Minister Tamara van Ark (Medische Zorg) tijdens een eerder overleg in de Tweede Kamer.
Ⓒ HOLLANDSE HOOGTE / ANP
height_90_width_90_Podcast-Martinen-Herman-Instagram.jpg (90×90) (libsyn.com)
In de podcast Kwestie van Centen bespreken Herman Stam en parlementair verslaggever Leon Brandsema wat er na de eerste verhoorweek aan het licht is gekomen in de toeslagenaffaire:
Maar daar krijgt Van Ark naar eigen zeggen bij haar aantreden bij de start van kabinet-Rutte III in oktober 2017 niks van mee. „Ik had daar graag vanaf willen weten, daarmee had veel leed van ouders kunnen voorkomen”, zegt ze woensdagochtend. Van Ark was tot afgelopen zomer als staatssecretaris van Sociale Zaken verantwoordelijk voor beleid en wetgeving rond de kinderopvang(toeslag).
BEKIJK OOK:
Asscher ’vervuld van schaamte’ over missen signalen toeslagen
BEKIJK OOK:
Wiebes: ’Ik kreeg geen signalen van buikpijn over toeslagen’
Van Ark verhaalt hoe ze bij haar aantreden al wel de problemen meekrijgt over mensen met grote schulden, en dat die ook worden veroorzaakt door flinke terugvorderingen van toeslagen. De VVD-bewindsvrouw spreekt er ook geregeld over met haar topambtenaren. In die gesprekken gaat het over oorzaken zoals de voorschotsystematiek of het late vaststellen van iemands inkomen rond de toeslagen. Maar niet over de alles-of-niets-aanpak. Van Ark: „Ik heb de eerste afslag gemist.”
Tweets by @LeonBrandsema
BEKIJK MEER VAN; overheidsbeleid Menno Snel
Ex-staatssecretaris Snel: informatiehuishouding op Financiën was een bende
NOS 25.11.2020 Ex-staatssecretaris Snel is er gefrustreerd over dat er in zijn tijd bij Financiën vaak stukken pas na lange tijd boven water kwamen. “Hoe kan dat? Uw vraag is de mijne”, zei hij tegen de parlementaire ondervragingscommissie die de kinderopvangtoeslagaffaire onderzoekt. “Hoe kan het als we 36 miljoen stukken hebben doorgezocht en er komt iemand een maand later met iets wat daarop lijkt? Ik weet het niet.”
Hij voegde eraan toe dat hij daarover net zo gefrustreerd is als de commissie en dat hij dat eerder “netjes” heeft aangegeven aan de Kamer door te zeggen dat de informatiehuishouding verre van optimaal is. Tegen de commissie noemde hij het “echt gewoon een bende”.
Volgens hem ging het vooral moeizaam als hij wilde terugzoeken wat er eerder was gebeurd in bijvoorbeeld 2013 en 2014. Maar hij zei ook dat het in de loop van de jaren beter werd. Snel was van 2017 tot eind 2019 staatssecretaris van Financiën en hij stapte uiteindelijk op vanwege de kinderopvangtoeslagaffaire.
Twee departementen
Net als zijn ex-collega Van Ark vanochtend, zei hij dat een deel van de problemen rond de kinderopvangtoeslagen ermee samenhangt dat er twee departementen bij zijn betrokken. Van Ark sprak vanochtend van een “recept voor ellende”. Snel zei dat als je beleid en uitvoering bij verschillende departementen organiseert, de toch al lange lijnen nog langer worden. Verder karakteriseerde hij de afdeling Toeslagen van de Belastingdienst als een enorme fabriek. Volgens hem werd de menselijke maat uit het oog verloren.
Snel: toeslagen fabriek zonder menselijke maat
Als hij eerder had geweten hoe erg de situatie was, was het anders gegaan, stelt hij. In de overdracht bij zijn aantreden als staatssecretaris stond volgens Snel niks over de problemen rond de kinderopvangtoeslag. Kort na zijn aantreden, in oktober 2017, kreeg hij wel een kritisch rapport van de Nationale ombudsman over de toeslagen onder ogen.
Hij dacht toen nog met het overnemen van de aanbevelingen de problemen te hebben opgelost (er waren wat aanpassingen in de uitvoering). En de ouders kregen er excuses voor aangeboden dat ze vaak van het kastje naar de muur werden gestuurd.
Compensatie
Snel zei dat pas vanaf het voorjaar van 2019 de kindertoeslagaffaire zijn agenda ging bepalen. Toen pas zag hij de ernst van de situatie. Hij kreeg toen ook het besef dat het niet meer ging om de vraag óf de ouders gecompenseerd moesten worden, maar over hóe dat moest gebeuren.
Volgens hem had hij midden 2019 de heldere intentie om de betrokkenen “niet te zuinig” te compenseren. Hij vond dat voor de afweging daarover geld geen rol mocht spelen. Maar ondanks zijn wens voor een ruimharige vergoeding, heeft hij daarover in juni toch nog geen concreet voorstel gedaan aan het kabinet.
Hij zag toen toch nog juridische bezwaren, vooral over de mogelijke precedentwerking. Snel voelde zich in de discussie over de compensatie gesteund door Van Ark. En hij besloot een commissie in te stellen die de vergoedingen moest onderzoeken.
Vandaag is de zevende dag van de verhoren van de commissie. Morgen is de achtste en laatste dag. Dan worden achtereenvolgens minister Hoekstra en premier Rutte gehoord.
BEKIJK OOK;
Snel kwam te laat uit de tunnel: ‘Ik zat vast in het defensief’
AD 25.11.2020 De compensatie voor slachtoffers van de toeslagenaffaire heeft volgens oud-staatssecretaris van Financiën Menno Snel veel te lang op zich laten wachten. De Belastingdienst was te defensief en hij is daar te veel in mee gegaan, zei hij tegen de parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag. ,,Dit is niet uitlegbaar.”
Pas voor de zomer van 2019 ging op Financiën de knop om en kwam Snel naar eigen zeggen ‘uit de tunnel’. Vanaf dat moment veranderde ook zijn woordkeuze: hij zag slachtoffers niet langer als ‘ongelukkig geval’, maar beschouwde hen als ouders die ‘aangereden waren door de overheid’. Er kwam uiteindelijk een compensatieregeling, maar Snel voerde die zelf niet meer uit: de D66’er trad op 18 december vorig jaar af.
Lees ook;
Verloren jaar
Achteraf, zegt Snel, is 2018 ‘een verloren jaar geweest’. Hij had het gevoel dat hij voortdurend achter de feiten aanliep. Informatie die uit de Belastingdienst moest komen, verkreeg hij zeer moeizaam. Daardoor duurde het lang voor hij in actie kon komen. Snel: ,,Dat vind ik oneindig spijtig.”
Wat volgens hem ook niet hielp was dat hij met de Tweede Kamer ‘eindeloos steggelde’ over incomplete dossiers. Het ging volgens hem toen te veel over ‘bijzaken’. Tegelijkertijd verwijt hij zichzelf dat hij zolang mee is gegaan in de defensieve houding van de fiscus. ,,Ik zat daarin vast.” Snel zegt te hopen dat hij een volgende keer in een dergelijke situatie ‘sneller uit die tunnel’ komt.
Fabriek zonder menselijke maat
Snel zegt geen verklaring te hebben voor het feit dat cruciale informatie bij de Belastingdienst kon ‘verdampen’ en hem niet bereikte. Bij zijn aantreden kreeg hij een overdrachtsdossier. Daarin stonden honderd punten opgesomd, maar het harde invorderingsbeleid bij Toeslagen, waardoor ouders zelfs bij een klein foutje hun volledige kinderopvangtoeslag terug moesten betalen, stond daar niet tussen.
Snel noemt Toeslagen ‘een fabriek zonder menselijke maat’. ,,Kern van het probleem is dat er een systeem is gebouwd waarbij één verkeerd vinkje hupsakee ertoe leidt dat een toeslag wegvalt.” Zulke wetgeving mag de politiek nooit meer maken, meent hij. De gevolgen waren immers ‘snoeihard’, aldus Snel.
Kern van het probleem is dat er een systeem is gebouwd waarbij één verkeerd vinkje hupsakee ertoe leidt dat een toeslag wegvalt, aldus Menno Snel.
Andere afslag
Ook Snels toenmalige evenknie op het ministerie van Sociale Zaken, staatssecretaris Tamara van Ark, zei tijdens haar verhoor er pas later lucht van te hebben gekregen dat de wet, waar zij verantwoordelijk voor was, zo hard uitpakte. ,,Ik had het heel graag toen geweten, want ik denk dat het voor ouders heel erg is geweest”, aldus Van Ark. In dat geval zou zij ‘een andere afslag hebben genomen’.
Dat gebeurde echter niet. Van Ark zag wel dat mensen door toedoen van teruggevorderde toeslagen in de schulden raakten, maar dat dit ook kwam doordat zij bij een kleine fout álles terug moesten betalen ‘stond niet op mijn netvlies’. ,,Dat spijt mij heel erg.”
Tamara van Ark was staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid tussen 2017 en 2020. © ANP
Van Ark kreeg de opdracht om een stelselwijziging door te voeren: kinderopvangcentra zouden voortaan directe financiering van het Rijk krijgen, zodat de kinderopvangtoeslag aan ouders geschrapt kon worden. De staatssecretaris trok echter in 2018 de stekker uit dit project, omdat ze een ict-debacle vreesde. Ook was haar verteld dat het op dat moment beter liep bij Toeslagen. En dus veranderde er niets en gingen de dwanginvorderingen nog een jaar door.
Achteraf heeft Van Ark, die in juli minister voor Medische Zorg werd, het gevoel dat ze ‘in de voortuin een mooi perkje aan het maken was terwijl de achtertuin in de hens stond’. De ‘grote overheidsbelofte om mensen in nood te helpen’ is volgens de VVD-politica geschaad.
Ik heb het gevoel dat ik in de voortuin een mooi perkje aan het maken was terwijl de achtertuin in de hens stond, aldus Tamara van Ark.
Donderdag komt Rutte
Donderdag is de laatste dag van de verhoren door de commissie. Minister van Financiën Wopke Hoekstra en minister-president Mark Rutte worden dan onder ede verhoord. De commissie komt op 17 december met haar bevindingen.
Ex-staatssecretaris Van Ark: ‘Had graag eerder van problemen geweten’
NOS 25.11.2020 Ex-staatssecretaris Van Ark had de problemen rond de ‘alles-of-niets-benadering’ bij de kinderopvangtoeslagen graag eerder op het netvlies gehad. Ze vindt het heel erg dat dat niet eerder is gebeurd, zei ze in haar verhoor door de Parlementaire Ondervragingscommissie.
VVD’er Van Ark was van 2017 tot juli 2020 staatssecretaris van Sociale Zaken. De alles-of niets-benadering betekende dat mensen die een kleine fout hadden gemaakt bij het aanvragen van de toeslag of die bijvoorbeeld geen eigen bijdrage betaalden, hun hele toeslag moesten terugbetalen en daardoor vaak in grote financiële problemen kwamen.
Wrang
Van Ark, die nu minister voor Medische Zorg is, noemde het wrang dat het ‘grote thema van de ondervragingscommissie’ geen onderdeel was van de informatie die ze in het begin van haar ambtsperiode kreeg. “Ik heb stappen gezet bij de schuldenproblematiek en in de kinderopvangtoeslag, maar ik heb de eerste afslag gemist.”
Pas veel later kreeg ze door hoe schrijnend de situatie was en hoe diep de ellende. Het spijt Van Ark dat ze niet meer heeft doorgevraagd toen de Belastingdienst met voorstellen kwam voor ‘proportioneel terugvorderen’. Dan had ze misschien eerder wat aan de problemen kunnen doen. “Dat vind ik frustrerend, daar word ik boos om en daar ben ik verdrietig om. Het gaat om de mensen die hier last van hebben gehad.” Ook op andere punten steekt ze soms de hand in eigen boezem.
Ander systeem
In het regeerakkoord van de huidige coalitie waren afspraken gemaakt over voorbereiding van een heel ander systeem van financiering van de kinderopvang. Maar na diverse gesprekken besloot het kabinet in 2018 op voorstel van Van Ark de verantwoordelijkheid toch bij de Belastingdienst te laten. Van Ark had de indruk gekregen dat die dienst het wel aankon en dat er dan minder ICT-risico’s zouden zijn dan bij een totale verandering.
Van Ark noemde twee ministeries die met twee wetten over één beleidsterrein moeten werken (Sociale Zaken en Financiën) een recept voor ellende. “Belangrijkste les is misschien wel dat wat er bij mensen buiten gebeurt, dat we dat niet moeten zien vanuit wantrouwen, maar dat we dat zien als een schreeuw om hulp. We moeten mensen niet zien als een casus of een dossier, maar als mensen met een hulpvraag. Daar hebben we de overheid voor in het leven geroepen.”
‘De overheid heeft een belofte verbroken’
Complex stelsel
De oud-staatssecretaris zei dat haar wel meteen na haar aantreden duidelijk werd dat er veel problemen waren bij de kinderopvangtoeslag. Ze werd door haar ambtenaren gewezen op de complexiteit van het stelsel, de systematiek van voorschotten (mensen moeten van tevoren hun inkomen schatten), dat het inkomen pas laat definitief werd vastgesteld en dat de verantwoordelijkheid voor het grootste deel bij de ouders lag.
Vandaag is de zevende dag van de verhoren van de commissie.
BEKIJK OOK;
Van Ark over ‘verkeerde afslag’ toeslagaffaire: ‘Had veel leed kunnen besparen’
NU 25.11.2020 Tamara van Ark, tussen 2017 en 2020 staatssecretaris van Sociale Zaken, was dicht bij een nieuw beleid voor het anders financieren van de kinderopvangtoeslag, waarmee veel gedupeerde ouders geholpen zouden zijn. Op het laatste moment werd daar echter van afgeweken.
“Ik wist van de hoge terugvorderingen, maar niet van de alles-of-nietsbenadering”, zei Van Ark woensdag tijdens haar verhoor door de ondervragingscommissie die de toeslagenaffaire onderzoekt.
Die benadering betekende dat ouders alle verkregen kinderopvangtoeslag moesten terugbetalen als zij (per ongeluk) een fout hadden gemaakt bij het betalen van de eigen bijdragen. Zo ontstonden zaken waarbij de invorderingsbedragen veel hoger lagen dan wat de ouders zelf hadden betaald.
“Als ik toen de afslag had kunnen nemen, dan had ik veel leed kunnen besparen. Dat vind ik heel erg”, zei Van Ark.
‘Wrang dat fraudejacht toen niet op netvlies stond’
Toen Van Ark als nieuwe staatssecretaris op Sociale Zaken kwam, werd er al gewerkt aan een nieuw systeem om de kinderopvangtoeslagen vanuit de overheid direct naar de opvangorganisaties over te maken.
Op die manier hebben ouders niet meer te maken met (hoge) terugvorderingen doordat hun inkomen verandert. Zo’n 80 procent van de ouders die kinderopvangtoeslag kregen, had hiermee te maken.
De ontspoorde fraudejacht stond toen nog niet op het netvlies bij Van Ark. “Het is wrang dat het grote thema geen onderdeel was van de informatie die ik toen had of aangereikt had gekregen.”
Voor de aanpassing was een stelselwijziging nodig. De voorbereidingen daarvoor waren al getroffen – de IT-systemen waren gereed – maar op dat moment kwam toenmalig staatssecretaris van Financiën Menno Snel met bezwaren. De Belastingdienst was tot die tijd verantwoordelijk voor de uitvoering van de kinderopvangtoeslag, Sociale Zaken maakte de regels.
Snel blokkeerde nieuw plan uiteindelijk
Een stelselwijziging brengt veel risico’s met zich mee, waarschuwde Snel. Van Ark: “Van de Belastingdienst kreeg ik ronduit te horen: we hebben problemen gehad, maar die zijn wij te boven gekomen en we kunnen nu met de kinderopvangtoeslag aan de slag.”
Van Ark zei verrast te zijn dat er vanuit de Belastingdienst op het laatste moment een oplossing kwam, maar hakte na veel “gewikt en gewogen te hebben” uiteindelijk de knoop door.
“Als ik toen had geweten wat ik nu weet, dan had ik er geen vertrouwen in gehad de kinderopvangtoeslag bij de Belastingdienst te houden, want er zijn verschrikkelijke dingen gebeurd”, zei Van Ark terugblikkend.
Ze kan zich nu wel “voor het hoofd slaan” omdat ze de problemen toen niet zag. De documenten die ze toen onder ogen kreeg, waren voor de bewindsvrouw toen net niet duidelijk genoeg om de problemen zoals we die nu kennen te zien.
“Als ik het nu teruglees, dan krijg ik het gevoel dat ik in de voortuin een mooi perkje aan het maken ben, terwijl de achtertuin in de hens stond.”
Lees meer over: Politiek Toeslagenaffaire
Van Ark: ik blokkeerde vroege compensatie toeslagenouders niet
MSN 25.11.2020 Voormalig staatssecretaris Tamara van Ark heeft het besluit om de groep gedupeerde toeslagenouders die in de zomer van 2019 in beeld waren al snel te compenseren, niet geblokkeerd. Dat zegt de bewindsvrouw onder ede tegen de ondervragingscommissie die onderzoek doet naar de Toeslagenaffaire.
Het ministerie van Financiën en toenmalig verantwoordelijk staatssecretaris Menno Snel, zijn zelf tot het besluit gekomen om toen nog niet te compenseren, aldus Van Ark.
Stranden voorstel
De afgelopen weken werd in verhoren opgetekend welke bezwaren haar ministerie van Sociale Zaken maakte tegen de poging om een eerste groep van vele tientallen ouders al vroeg te compenseren. Dat gebeurde uiteindelijk pas na het onderzoek van de commissie-Donner, die eind 2019 de eerste bevindingen publiceerde.
In eerste instantie was Van Ark enthousiast over het plan van Snel om alvast te compenseren, maar enkele dagen later strandde het voorstel in de aanloop naar de ministerraad. De commissie wilde weten welke rol Van Ark en haar departement daarin hebben gespeeld.
Bezwaren tegen compenseren
De ambtenaren van Sociale Zaken hadden inderdaad bezwaren tegen het direct compenseren, geeft de bewindsvrouw toe. Ook vond zij het zelf belangrijk dat de commissie-Donner er kwam. “Maar ik heb niet op voorhand daarop een blokkade gelegd”, zegt Van Ark. Dat er tussen Financiën en Sociale Zaken onderling werd gediscussieerd over wie de rekening voor de compensatie moest betalen, wist ze toen nog niet.
Wel heeft Van Ark met haar collega Snel besproken dat er nog wat haken en ogen aan zijn eerste voorstel zaten. Maar ze heeft naar eigen zeggen geen druk uitgeoefend om het voorstel van tafel te halen. En het is uiteindelijk aan het verantwoordelijke departement zelf, Financiën in dit geval, om daarover een beslissing te nemen, aldus Van Ark.
Aangetoond
In een reeks verhalen van RTL Nieuws en Trouw is afgelopen anderhalf jaar de toeslagenaffaire stukje bij beetje aan het licht gekomen. Duidelijk werd dat intern bij de Belastingdienst al jaren bekend is dat de fraudejacht onschuldige slachtoffers maakte. De vraag is in hoeverre ook de politieke leiding hiervan op de hoogte was.
Van Ark: ik blokkeerde vroege compensatie toeslagenouders niet
MSN 25.11.2020 Voormalig staatssecretaris Tamara van Ark heeft het besluit om de groep gedupeerde toeslagenouders die in de zomer van 2019 in beeld waren al snel te compenseren, niet geblokkeerd. Dat zegt de bewindsvrouw onder ede tegen de ondervragingscommissie die onderzoek doet naar de Toeslagenaffaire.
Het ministerie van Financiën en toenmalig verantwoordelijk staatssecretaris Menno Snel, zijn zelf tot het besluit gekomen om toen nog niet te compenseren, aldus Van Ark. De afgelopen weken werd in verhoren opgetekend welke bezwaren haar ministerie van Sociale Zaken maakte tegen de poging om een eerste groep van vele tientallen ouders al vroeg te compenseren. Dat gebeurde uiteindelijk pas na het onderzoek van de commissie-Donner, die eind 2019 de eerste bevindingen publiceerde.
In eerste instantie was Van Ark enthousiast over het plan van Snel om alvast te compenseren, maar enkele dagen later strandde het voorstel in de aanloop naar de ministerraad. De commissie wilde weten welke rol Van Ark en haar departement daarin hebben gespeeld.
De ambtenaren van Sociale Zaken hadden inderdaad bezwaren tegen het direct compenseren, geeft de bewindsvrouw toe. Ook vond zij het zelf belangrijk dat de commissie-Donner er kwam. “Maar ik heb niet op voorhand daarop een blokkade gelegd”, zegt Van Ark. Dat er tussen Financiën en Sociale Zaken onderling werd gediscussieerd over wie de rekening voor de compensatie moest betalen, wist ze toen nog niet.
Wel heeft Van Ark met haar collega Snel besproken dat er nog wat haken en ogen aan zijn eerste voorstel zaten. Maar ze heeft naar eigen zeggen geen druk uitgeoefend om het voorstel van tafel te halen. En het is uiteindelijk aan het verantwoordelijke departement zelf, Financiën in dit geval, om daarover een beslissing te nemen, aldus Van Ark.
Van Ark: ik zag harde werking toeslagenregels niet
MSN 25.11.2020 In haar tijd als staatssecretaris van Sociale Zaken zag Tamara van Ark een “veelheid aan problemen” met het toeslagenstelsel. Maar in die lijst kwam de harde uitwerking van de regels voor ouders die hun eigen bijdrage niet volledig hebben betaald niet voor. “Dat vind ik nu heel erg”, zegt Van Ark. “Ik heb de eerste afslag gemist.”
Een ondervragingscommissie die onderzoek doet naar de politieke verantwoordelijkheid voor de toeslagenaffaire, hoorde Van Ark woensdagochtend onder ede over haar rol daarin. De commissie kijkt niet alleen naar de ontspoorde fraudejacht, maar ook naar de ouders die in de knel zijn gekomen door de strenge toeslagenwet. Die schreef voor dat ouders enorme bedragen aan ontvangen kinderopvangtoeslag moesten terugbetalen als zij niet volledig de eigen bijdrage hebben betaald, terwijl de eigen bijdrage een veel kleiner bedrag is.
“Het is wrang dat het grote thema waar uw commissie nu onderzoek naar doet, geen onderdeel was van de informatie die ik heb gekregen”, zegt Van Ark. In de dossiers die zij als kersverse bewindsvrouw in oktober 2017 zat, ging het niet over deze problemen met de toeslagen. Als staatssecretaris richtte ze zich vooral op schuldenproblematiek. Volgens de commissie is het opvallend dat een van de oorzaken van de schuldenproblemen, de ‘alles-of-niets-benadering’ van de toeslagenwet, niet door de bewindsvrouw werd onderzocht. De overheid is immers de grootste schuldeiser.
Van Ark keek ook naar kinderopvangtoeslag, maar dat ging vooral over de manier van uitkeren, die veel problemen met zich meebracht. De kinderopvangtoeslag wordt voorgeschoten. Het precieze bedrag waar ouders in een bepaalde periode recht op hadden wordt later vastgesteld. In veel gevallen moet er nog worden bijbetaald omdat ouders niet genoeg kregen, of kregen ze juist te veel, waardoor ze later nog een ‘correctiebedrag’ moesten terugbetalen.
Van Ark: ik zag harde werking toeslagenregels niet
MSN 25.11.2020 In haar tijd als staatssecretaris van Sociale Zaken zag Tamara van Ark een “veelheid aan problemen” met het toeslagenstelsel. Maar in die lijst kwam de harde uitwerking van de regels voor ouders die hun eigen bijdrage niet volledig hebben betaald niet voor. “Dat vind ik nu heel erg”, zegt Van Ark. “Ik heb de eerste afslag gemist.”
Een ondervragingscommissie die onderzoek doet naar de politieke verantwoordelijkheid voor de toeslagenaffaire, hoorde Van Ark woensdagochtend onder ede over haar rol daarin. De commissie kijkt niet alleen naar de ontspoorde fraudejacht, maar ook naar de ouders die in de knel zijn gekomen door de strenge toeslagenwet. Die schreef voor dat ouders enorme bedragen aan ontvangen kinderopvangtoeslag moesten terugbetalen als zij niet volledig de eigen bijdrage hebben betaald, terwijl de eigen bijdrage een veel kleiner bedrag is.
“Het is wrang dat het grote thema waar uw commissie nu onderzoek naar doet, geen onderdeel was van de informatie die ik heb gekregen”, zegt Van Ark. In de dossiers die zij als kersverse bewindsvrouw in oktober 2017 zat, ging het niet over deze problemen met de toeslagen. Als staatssecretaris richtte ze zich vooral op schuldenproblematiek. Volgens de commissie is het opvallend dat een van de oorzaken van de schuldenproblemen, de ‘alles-of-niets-benadering’ van de toeslagenwet, niet door de bewindsvrouw werd onderzocht. De overheid is immers de grootste schuldeiser.
Van Ark keek ook naar kinderopvangtoeslag, maar dat ging vooral over de manier van uitkeren, die veel problemen met zich meebracht. De kinderopvangtoeslag wordt voorgeschoten. Het precieze bedrag waar ouders in een bepaalde periode recht op hadden wordt later vastgesteld. In veel gevallen moet er nog worden bijbetaald omdat ouders niet genoeg kregen, of kregen ze juist te veel, waardoor ze later nog een ‘correctiebedrag’ moesten terugbetalen.
Van Ark over ‘verkeerde afslag’ toeslagaffaire: ‘Had veel leed kunnen besparen’
MSN 25.11.2020 Tamara van Ark, tussen 2017 en 2020 staatssecretaris van Sociale Zaken, was dicht bij een nieuw beleid voor het anders financieren van de kinderopvangtoeslag, waarmee veel gedupeerde ouders geholpen zouden zijn. Op het laatste moment werd daar echter van afgeweken.
“Ik wist van de hoge terugvorderingen, maar niet van de alles-of-nietsbenadering”, zei Van Ark woensdag tijdens haar verhoor door de ondervragingscommissie die de toeslagenaffaire onderzoekt.
Die benadering betekende dat ouders alle verkregen kinderopvangtoeslag moesten terugbetalen als zij (per ongeluk) een fout hadden gemaakt bij het betalen van de eigen bijdragen. Zo ontstonden zaken waarbij de invorderingsbedragen veel hoger lagen dan wat de ouders zelf hadden betaald.
“Als ik toen de afslag had kunnen nemen, dan had ik veel leed kunnen besparen. Dat vind ik heel erg”, zei Van Ark.
‘Wrang dat fraudejacht toen niet op netvlies stond’
Toen Van Ark als nieuwe staatssecretaris op Sociale Zaken kwam, werd er al gewerkt aan een nieuw systeem om de kinderopvangtoeslagen vanuit de overheid direct naar de opvangorganisaties over te maken.
Op die manier hebben ouders niet meer te maken met (hoge) terugvorderingen doordat hun inkomen verandert. Zo’n 80 procent van de ouders die kinderopvangtoeslag kregen, had hiermee te maken.
De ontspoorde fraudejacht stond toen nog niet op het netvlies bij Van Ark. “Het is wrang dat het grote thema geen onderdeel was van de informatie die ik toen had of aangereikt had gekregen.”
Voor de aanpassing was een stelselwijziging nodig. De voorbereidingen daarvoor waren al getroffen – de IT-systemen waren gereed – maar op dat moment kwam toenmalig staatssecretaris van Financiën Menno Snel met bezwaren. De Belastingdienst was tot die tijd verantwoordelijk voor de uitvoering van de kinderopvangtoeslag, Sociale Zaken maakte de regels.
Snel blokkeerde nieuw plan uiteindelijk
Een stelselwijziging brengt veel risico’s met zich mee, waarschuwde Snel. Van Ark: “Van de Belastingdienst kreeg ik ronduit te horen: we hebben problemen gehad, maar die zijn wij te boven gekomen en we kunnen nu met de kinderopvangtoeslag aan de slag.”
Van Ark zei verrast te zijn dat er vanuit de Belastingdienst op het laatste moment een oplossing kwam, maar hakte na veel “gewikt en gewogen te hebben” uiteindelijk de knoop door.
“Als ik toen had geweten wat ik nu weet, dan had ik er geen vertrouwen in gehad de kinderopvangtoeslag bij de Belastingdienst te houden, want er zijn verschrikkelijke dingen gebeurd”, zei Van Ark terugblikkend.
Ze kan zich nu wel “voor het hoofd slaan” omdat ze de problemen toen niet zag. De documenten die ze toen onder ogen kreeg, waren voor de bewindsvrouw toen net niet duidelijk genoeg om de problemen zoals we die nu kennen te zien.
“Als ik het nu teruglees, dan krijg ik het gevoel dat ik in de voortuin een mooi perkje aan het maken ben, terwijl de achtertuin in de hens stond.”
Snel: ’Toeslagen systeem zonder een druppeltje menselijke maat’
MSN 25.11.2020De Belastingdienst heeft rondom de toeslagen ’een systeem zonder een druppeltje menselijke maat’ gebouwd. Dat zegt oud-staatssecretaris van Financiën Menno Snel in zijn verhoor over de toeslagenaffaire.
Volg de berichten van politiek verslaggever Leon Brandsema onderaan dit artikel.
Snel, die vorig jaar opstapte wegens de affaire, geeft woensdagmiddag bij zijn verhoor aan dat hij bij zijn aantreden niks meekreeg over de problematiek. Bij zijn overdracht ging het wat kinderopvangtoeslag betreft alleen om het plan dat het vorige kabinet al had om de toeslag te vervangen door directe financiering van de kinderopvang. Snel had met zijn topambtenaren in eerste instantie ook ’niet zo veel’ overleg over de kinderopvangtoeslag. „Omdat daar ook geen aanleiding toe leek. Later werd dat anders.”
© Hollandse Hoogte / ANP – Minister Tamara van Ark (Medische Zorg) tijdens een eerder overleg in de Tweede Kamer.
Inmiddels ziet Snel wat er allemaal misging rondom toeslagen. „De kern van wat er misgaat bij Toeslagen is dat er een systeem is gebouwd zonder een druppeltje menselijke maat”, zegt hij. Snel wijst erop dat er bij Toeslagen geen ruimte was om even een collega te bellen die met soortgelijke problemen zit: „Dat is nooit ingebouwd.” De reactie van de Belastingdienst op de problemen noemt hij ’te defensief’.
’Veelheid aan problemen’
Tamara van Ark zag op haar beurt bij haar aantreden als staatssecretaris van Sociale Zaken in 2017 een ’veelheid aan problemen’ rond de kinderopvangtoeslag, zegt ze in haar verhoor woensdagochtend. Maar het grootste probleem, de ’alles-of-niets-aanpak’ rond de terugvordering, heeft zij niet helder genoeg op het netvlies gehad.
Van Ark, inmiddels minister voor Medische Zorg, heeft spijt van wat er is gebeurd . Dat zegt ze woensdagochtend in de Tweede Kamer tijdens haar verhoor over de toeslagenaffaire. Daarin werden tienduizenden ouders gedupeerd door de eigen overheid. Een van de oorzaken: bij een kleine fout moeten ouders meteen grote bedragen aan toeslagen terugbetalen
In de podcast Kwestie van Centen bespreken Herman Stam en parlementair verslaggever Leon Brandsema wat er na de eerste verhoorweek aan het licht is gekomen in de toeslagenaffaire:
Maar daar krijgt Van Ark naar eigen zeggen bij haar aantreden bij de start van kabinet-Rutte III in oktober 2017 niks van mee. „Ik had daar graag vanaf willen weten, daarmee had veel leed van ouders kunnen voorkomen”, zegt ze woensdagochtend. Van Ark was tot afgelopen zomer als staatssecretaris van Sociale Zaken verantwoordelijk voor beleid en wetgeving rond de kinderopvang(toeslag).
Van Ark verhaalt hoe ze bij haar aantreden al wel de problemen meekrijgt over mensen met grote schulden, en dat die ook worden veroorzaakt door flinke terugvorderingen van toeslagen. De VVD-bewindsvrouw spreekt er ook geregeld over met haar topambtenaren. In die gesprekken gaat het over oorzaken zoals de voorschotsystematiek of het late vaststellen van iemands inkomen rond de toeslagen. Maar niet over de alles-of-niets-aanpak. Van Ark: „Ik heb de eerste afslag gemist.”
Dag 6 – 23.11.2020
Gedupeerden toeslagenaffaire krijgen slachtofferhulp
NU 23.11.2020 Slachtofferhulp Nederland gaat gedupeerden van de affaire rond de kinderopvangtoeslagen bijstaan. Wie benadeeld is door het handelen van de Belastingdienst, kan net zo getraumatiseerd zijn als slachtoffers van een ongeval of misdrijf, aldus de organisatie.
Omdat de Belastingdienst de gedupeerden niet kan helpen bij hun praktische of psychosociale problemen, heeft staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) Slachtofferhulp gevraagd deze taak op zich te nemen.
De gedupeerden worden ondersteund door medewerkers die getraind zijn in emotionele ondersteuning en het reduceren van stressreacties. Slachtofferhulp kan ook helpen bij het aanvragen van schadevergoedingen en de benadeelde ouders begeleiden in het strafproces.
“Als je onterecht wordt beschuldigd van fraude, dwangbevelen van tienduizenden euro’s krijgt, je huis kwijtraakt en de afwikkeling jaren op zich laat wachten, dan laat dat zijn sporen na”, aldus bestuursvoorzitter Rosa Jansen van Slachtofferhulp Nederland. “Gedupeerden hebben te maken met langdurende stress en spanningen in het gezin. Ze schamen zich voor hun omgeving en zijn het vertrouwen kwijt.”
Politici werden maandag verhoord
In de afgelopen week werden (oud-)topambtenaren en experts opgeroepen om onder ede gehoord te worden over de toeslagenaffaire. Maandag vervolgt de ondervragingscommissie haar onderzoek naar wat er precies fout is gegaan. Dan is het de beurt aan politici die het destijds voor het zeggen hadden, onder wie Eric Wiebes (Financiën) en voormalig minister van Sociale Zaken Lodewijk Asscher.
Ouders die recht hadden op de toeslag werden door de fiscus onterecht beschuldigd van fraude, waarna hun toeslag werd stopgezet en teruggevorderd.
Zie ook: Vervolg verhoren toeslagenaffaire: wat wisten Rutte, Asscher en Wiebes?
Lees meer over: Binnenland Toeslagenaffaire
Slachtofferhulp voor gedupeerden kinderopvangtoeslag
NOS 23.11.2020 Gedupeerden van de kinderopvangtoeslagaffaire krijgen vanaf vandaag slachtofferhulp aangeboden. Een groot aantal mensen heeft niet alleen financiële maar ook psychische problemen, nadat zij ten onrechte tot fraudeur waren bestempeld door de Belastingdienst. Zij kunnen volgens Slachtofferhulp net zo getraumatiseerd zijn geraakt als mensen die te maken hebben gehad met een misdrijf of ongeval.
“Als je onterecht beschuldigd wordt van fraude, dwangbevelen van tienduizenden euro’s krijgt, je huis kwijtraakt en de afwikkeling jaren op zich laat wachten, dan laat dat zijn sporen na”, zegt voorzitter Rosa Jansen van Slachtofferhulp Nederland. “Gedupeerden hebben te maken met langdurige stress, spanningen in het gezin, schamen zich voor hun omgeving en zijn het vertrouwen kwijt.”
Slachtofferhulp Nederland is door staatssecretaris Alexandra van Huffelen gevraagd om de getroffen groep hulp te verlenen, voor degenen die daar behoefte aan hebben. Gedupeerden kunnen zichzelf melden of ze worden aangemeld door de Belastingdienst.
Wanhoop
De medewerkers van Slachtofferhulp bieden in de eerste plaats emotionele bijstand. “Het is voor slachtoffers van deze affaire belangrijk dat zij gehoor vinden en erkenning krijgen”, legt Jansen uit. “Dat begint met aandacht geven aan de ontstane emoties, zoals woede en wanhoop.” Ook krijgen gedupeerden hulp met het opnieuw oppakken van hun leven en via Slachtofferhulp informatie over procedures.
Toch zullen compensatie en het oplossen van de schulden volgens Jansen pas echt zorgen voor herstel en verwerking bij de ouders. “Dat kunnen wij gedeeltelijk doen, maar het grootste gedeelte zal door de Belastingdienst geleverd moeten worden. Daar zullen we heel nauw mee moeten samenwerken. Dat zij het financiële en juridische deel oplossen en wij het emotionele gedeelte.”
Duizenden gezinnen zijn slachtoffer geworden van de kinderopvangtoeslagaffaire. De toeslag die ze hadden gekregen, moesten ze terugbetalen. Een paar honderd mensen kwamen daardoor in grote problemen.
Verhoor
Sinds vorige week onderzoekt een parlementaire commissie hoe het zo mis kon gaan. Er zijn al verschillende ambtenaren ondervraagd of zij wisten dat de Belastingdienst de ouders ten onrechte hard aanpakte en waarom zij dit niet voorkwamen of oplosten.
Deze week worden (oud-)bewindslieden gehoord. Vandaag staan verhoren van de oud-staatssecretarissen Frans Weekers en Eric Wiebes (Financiën) en voormalig minister van Sociale Zaken Lodewijk Asscher op het programma.
De verhoren worden vanaf 09.30 uur rechtstreeks uitgezonden op NPO 1 en zijn ook te volgen op NOS.nl en in de NOS-app. Klik hier voor de livestream.
BEKIJK OOK;
Dat er bij Toeslagen een ramp gaande was, drong maar niet door tot kabinet
AD 23.11.2020 Geen enkel kabinetslid zegt door te hebben gehad dat duizenden ouders na een klein foutje met de kinderopvangtoeslag stelselmatig de vernieling in werden geholpen. Er waren weliswaar signalen, maar of ze nou Eric Wiebes of Lodewijk Asscher heten, echt doorvragen deden ze nooit.
‘Achteraf’ had het anders gemoeten, ‘met de kennis van nu’ hadden ze er wat aan moeten doen. Alle clichés die parlementaire enquêtes doorgaans kenmerken komen dezer dagen ook langs bij de parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag.
Lees ook;
0 Wie tussen de wielen van Toeslagen kwam was aan de goden overgeleverd
0 Wiebes erkent dat hij Kamer onjuist informeerde: ‘Ik had beter moeten opletten’
De verhoorde (ex-)bewindspersonen zeggen niet alles nog scherp voor de geest kunnen halen. Voormalig minister van Sociale Zaken Lodewijk Asscher (PvdA) overkomt het een paar keer dat hij dingen ‘niet meer precies weet’, oud-staatssecretaris van Financiën Eric Wiebes (VVD) kan zich een aantal keren iets ‘niet meer herinneren’. Allemaal geven ze toe dat ze er destijds niet echt mee bezig waren.
Wat ze allebei wel op het netvlies hebben staan is dat ze nooit hebben ingezien dat de wet op de kinderopvangtoeslag zó hard uitpakte: ouders die een foutje maakten en hun eigen bijdrage niet (helemaal) hadden betaald moesten de kinderopvangtoeslag volledig terugbetalen. Zo stond het in de wet. En dat ouders vervolgens slachtoffer werden van een nietsontziende fraudejacht heeft zich destijds volledig aan hun waarneming onttrokken, vertellen ze onder ede aan de commissie.
Lodewijk Asscher was als minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid tussen 2012 en 2017 verantwoordelijk voor de kinderopvangtoeslag. Maandag werd hij onder ede gehoord door de parlementaire verhoorcommissie die de toeslagenaffaire onderzoekt. © ANP
Berg onrecht
,,Ik had niet door dat er zo’n berg onrecht en leed onder zat”, zegt Asscher. Natuurlijk heeft hij zich het afgelopen jaar afgevraagd of hij steken heeft laten vallen. ,,Als ik ergens spijt van heb is dat ik niet heb doorgevraagd toen.”
Als ik ergens spijt van heb is dat ik niet heb doorgevraagd toen, aldus Lodewijk Asscher.
Ook Wiebes is soms schuldbewust, bijvoorbeeld over die keer dat hij de Kamer onjuist informeerde. Commissielid Renske Leijten (SP) brengt hem in herinnering dat de staatssecretaris in september 2017 nog ontkende dat er ouders en kinderopvanginstellingen grote schade hadden geleden van het abrupt stopzetten en terugvorderen van kinderopvangtoeslag. ,,Daar is niets van gebleken”, antwoordde Wiebes destijds op vragen van CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt.
Maar de Belastingdienst had toen al een grote nederlaag geleden bij de Raad van State en ook lag er al een vernietigend rapport van de Nationale Ombudsman over de benadeling van ouders die klanten waren bij het Eindhovense gastouderbureau Dadim. Leijten kan er niet bij: ,,Hoe kunt u zulke antwoorden dan laten passeren?” Achteraf bezien is het antwoord dat hij gaf ‘verbijsterend’ en ‘idioot’, erkent Wiebes. ,,Ik had beter moeten opletten.” Verdere consequenties trekt hij echter niet, ook al geldt het onjuist informeren van de Kamer als een politieke doodzonde.
Ik had beter moeten opletten, aldus Eric Wiebes.
Eric Wiebes was als staatssecretaris van Financiën tussen 2014 en 2017 verantwoordelijk voor de Belastingdienst, die de toeslagen uitvoert. © ANP
‘Opa-en-oma-criminaliteit’
Soms lopen de lezingen uiteen over wat er precies is gebeurd. Frans Weekers, die in 2014 als staatssecretaris aftrad vanwege aanhoudende problemen met toeslagen, zegt dat hij Asscher er destijds op heeft aangesproken dat volledige terugvordering van kinderopvangtoeslagen heel hard kon uitpakken. Weekers gaf zijn collega een memo met het verzoek hiernaar te kijken, maar het beleid veranderde niet. ,,Ik heb me erbij neergelegd’’, zegt Weekers over wat er toen gebeurde. ,,Je gaat als staatssecretaris niet over alles. Wat betreft toeslagen zat ik met handen en voeten gebonden aan het beleid van vakministers.”
Asscher ontkent echter dat Weekers alarm sloeg over ouders die hard aangepakt werden. Het bewuste memo gaat volgens hem vooral over de aanpak van wat toen ‘opa- en-oma-criminaliteit’ heette, ofwel een vergoeding voor kinderopvang voor grootouders die voorheen nog gratis oppasten.
Ik heb me erbij neergelegd, aldus Frans Weekers.
Frans Weekers was als staatssecretaris van Financiën tussen 2010 en 2014 verantwoordelijk voor de Belastingdienst, die de toeslagen uitvoert. © ANP
Buikpijn
Ook Wiebes heeft andere ervaringen dan andere getuigen die door de commissie zijn gehoord. Zo zei voormalig directeur Belastingdienst Hans Blokpoel vorige week dat hij meermaals ‘buikpijn’ had gevoeld over de ‘snoeiharde’ wetgeving en die ook had aangekaart. Wiebes zegt daar niks van gemerkt te hebben. ,,Er was geen buikpijnnota of buikpijngesprek’.” Sterker nog: een nota die hij in 2014 van zijn ambtenaren ontving riep bij hem het tegenovergestelde beeld op. ,,Ik las het als: we zijn een beetje te soft.”
Wiebes worstelt vooral met de vraag hoe het kan dat er zoveel mensen slachtoffer konden worden. ,,Ik wist niet dat dit de lont was die een zeer grote sociale bom tot ontploffing zou brengen.” Dat de Belastingdienst de rechtsbescherming van ouders ernstig heeft geschaad is volgens hem buiten zijn medeweten gebeurd.
‘Houtje-touwtjesysteem’
Weekers wijst de commissie er nog op dat de Belastingdienst er destijds ‘beroerd’ voor stond. Er was sprake van een ‘houtje-touwtjesysteem’. Tegelijkertijd lag de nadruk lange tijd op het belang van fraudebestrijding, omdat er ‘gruwelijk veel bezuinigd’ moest worden: ,,Het was destijds zo dat elke cent die in verkeerde zakken terechtkwam als doodzonde werd gezien.’’
Asscher: ik wist niet dat er onder kinderopvangtoeslag zo veel leed zat
- De Tweede Kamer onderzoekt in twee weken hoe het heeft kunnen misgaan in de kinderopvangtoeslagenaffaire
- Vanmorgen is oud-staatssecretaris Weekers (VVD) aan het woord geweest, vanmiddag Wiebes, daarna Asscher.
- Vorige week werden hoge ambtenaren ondervraagd, lees hier hoe ze vooral elkaar de schuld gaven
- Kijk hier een livestream van de verhoren
ÉÉN UUR GELEDEN
Verhoor afgelopen
NOS 23.11.2020 Het verhoor met oud-minister Asscher is afgelopen. Woensdag gaan de verhoren verder met de voormalig staatssecretarissen Van Ark en Snel.
- ÉÉN UUR GELEDEN
Asscher: toeslagensysteem had problemen al in zich
Asscher wordt gevraagd naar zijn analyse van het ontstaan van de problemen. “De oorzaak ligt bij het feit dat politici te weinig geconfronteerd worden met de gevolgen van hun beleid.” Het systeem van toeslagen had de problemen met terugvorderingen die later aan het licht kwamen al in zich, vindt Asscher. De uitvoering werd vervolgens neergelegd bij de Belastingdienst. “Een dienst die al enorm onder druk stond. En ook de checks en controles bij die dienst stonden enorm onder druk.” Verder vindt Asscher dat er te veel gehoor is gegeven aan de verontwaardiging in de politiek en de maatschappij over fraude en de roep om harde maatregelen.
“Ik vel over mijn eigen optreden een hard oordeel, namelijk dat ik bij de brief van de bezorgde grootmoeder had moeten onderzoeken of dit niet het topje van de ijsberg was.”
- ÉÉN UUR GELEDEN
Afstand tussen Financiën en Sociale Zaken te groot, geeft Asscher toe
De afstand tussen de twee ministeries die verantwoordelijk waren voor de kinderopvangtoeslag was te groot, erkent Asscher op vragen van de commissie. Daardoor werd over en weer niet duidelijk hoe groot de problemen waren. “Waarom zijn de alarmbellen niet gaan rinkelen, dat komt omdat ik die informatie niet kreeg”, zegt hij. Hij herhaalt dat hij terugkijkend wel vindt dat hij op individuele signalen van burgers en hun brieven had kunnen reageren door daar meer navraag naar te doen.
Asscher en zijn ministerie waren bezig met een nieuw systeem voor kinderopvangtoeslag
Asscher zegt dat hij als minister werkte aan een systeem voor de kinderopvangtoeslag waarbij geen problematische terugvorderingen meer zouden ontstaan. De financiering zou rechtstreeks naar de opvang gaan, en per kwartaal. Ouders hoefden dan niet meer over hele jaren terug te betalen. “Iedereen zag dat als de snelste en beste oplossing”, zegt Asscher. Aan de schrijnende gevallen die al liepen werd inderdaad niets gedaan, geeft hij toe. “Ik dacht oprecht dat ik met de snelste oplossing bezig was.” Asscher weet ook niet goed waarom niet tegelijkertijd de ouders in nood zijn geholpen.
- 28 MINUTEN GELEDEN
Het verhoor van oud-minister Asscher gaat weer verder
De ondervragingscommissie wil van Asscher weten hoe het kan dat op het ministerie van SZW soms niet in stukken is terug te vinden of de minister ze nu wel of niet heeft gezien. Asscher is het ermee eens dat de administratie kennelijk onduidelijk is vastgelegd. Hij heeft niet de indruk dat ambtenaren stukken voor hem hebben weggehouden, maar hij is het met de commissie eens dat het tot onduidelijkheid leidt. Zo heeft Asscher een notitie van toenmalig staatssecretaris Wiebes over de problemen bij het terugvorderen van de kinderopvangtoeslagen niet ontvangen. Wiebes bevestigde dat eerder in zijn verhoor.
- ÉÉN UUR GELEDEN
Er wordt tot 20.15 uur geschorst
Dan gaat het verhoor met oud-minister Asscher weer verder.
- 2 UUR GELEDEN
Asscher: ik wist niet wat de CAF-teams precies deden
Asscher had wel gehoord van de CAF-aanpak en dat er zeven gevallen van fraude waren geconstateerd, maar wat de CAF-teams precies deden wist hij niet. Ook niet dat bij vermoedens van fraude door het kinderdagverblijf, de ouders als fraudeurs werden aangepakt.
Hij heeft in die tijd in een brief aan een bezorgde grootmoeder geschreven dat hij niets kon doen voor haar zoon en schoondochter omdat het een individueel geval betreft. Zij waren door de CAF-aanpak in de problemen gekomen. Asscher noemt dat nu “een koude brief” waarin hij formalistisch reageerde. “Met die brief had ik het ministerie in moeten roepen: jongens wat is dit?” Hij schaamt zich er voor hoe dit toen is gelopen, zegt hij. “Het blijkt een signaal geweest te zijn van een groter patroon.” Asscher zegt dat het bij zijn oordeel ook niet hielp dat alle dossiers door een “fraudebril” bekeken werden. Daardoor ontbrak begrip voor de situatie van de ouders.
- 2 UUR GELEDEN
Asscher: de wet- en regelgeving voor toeslagen was erg ingewikkeld
“Er leefde een breed verlangen om de wet- en regelgeving over toeslagen te vereenvoudigen”, zegt Asscher. Mensen moesten voor een jaar van tevoren informatie aanleveren. Als die achteraf niet bleek te kloppen, moesten ze vaak terugbetalen. Het ministerie heeft er in eerste instantie voor gekozen om mensen meer voorlichting te geven, zodat zij op de juiste wijze de formulieren invulden. Asscher dacht dat dit ook misbruik kon voorkomen en kon voorkomen dat ouders met onwettige constructies in zee gingen.
Hij wist toen niet dat mensen “oneerlijk werden getroffen door de bergen aan terugvorderingen”, zegt hij. “Als ik had doorgevraagd had ik kunnen zeggen: hier moeten we wat aan doen. Maar ik wist niet dat er zo veel leed onder zat. Ik kan dat helaas niet terugdraaien.”
- 2 UUR GELEDEN
Balans was doorgeslagen in fraudebestrijding, zegt Asscher
De wet fraudebestrijding toeslagen, die na de Bulgarenfraude werd ingevoerd, heeft er volgens Asscher toe bijgedragen dat de fraudeaanpak bij de kinderopvangtoeslag nog strenger werd. Asscher zei eerder dat hij in het ministersberaad over fraudeaanpak had gezegd dat dat streng moest, om het draagvlak voor sociale voorzieningen te behouden. Maar de fraudeaanpak moest niet zo streng worden dat daar het draagvlak voor zou verdwijnen.
- 3 UUR GELEDEN
Asscher: hoge terugvorderingen niet redelijk
Oud-minister Asscher wist niet dat de wet waar hij verantwoordelijk voor was, zo’n grote invloed had op de ouders die te goeder trouw handelden. De wet hield in dat als ouders niet de eigen bijdrage voor de kinderopvang hadden betaald, zij dan de hele toeslag van duizenden euro’s moesten terugbetalen. Dit is de alles-of-niets benadering gaan heten.
Asscher vindt het nu redelijk klinken om in zulke gevallen alleen de eigen bijdrage bij ouders te vorderen. Maar dat is destijds niet door ambtenaren aan hem voorgelegd, zegt hij. Er stond wel in een nota “dit is zuur voor ouders”, zegt Asscher. “Daar had ik op moeten aanslaan, daar heb ik spijt van.” Asscher heeft verschillende signalen gemist die er op wezen dat er harde terugvorderingen plaatsvonden. Hij vindt dat “buitengewoon erg” voor alle ouders die daar last van hebben gehad.
- 3 UUR GELEDEN
Geen grote waarschuwing toen Asscher minister werd, zegt hij
In de startnota, toen Asscher begon als minister, stond dat er iets werd gedaan aan de fraude met kinderopvangtoeslag. Ook stond er algemene informatie in, zegt Asscher. Verder ging het destijds vooral over de kwaliteit van kinderdagverblijven en gastouderbureaus na de grote zedenzaak bij het Hofnarretje.
In het regeerakkoord hadden de regeringspartijen destijds afgesproken iets te gaan doen aan de ingewikkeldheid van het toeslagensysteem. Ok was er een probleem met het feit dat opa’s en oma’s die altijd gratis op hun kleinkinderen pasten, nu geld kregen als professionele opvang.
- 3 UUR GELEDEN
Asscher: fraudebestrijding was geen financieel doel
Oud-minister Asscher zegt dat het geen financieel doel was om fraude met kinderopvangtoeslag te bestrijden en daarmee geld te besparen. De ondervragingscommissie heeft in de stukken staan dat de doelstelling 25 miljoen euro was. Asscher bestrijdt dat. “We hadden in die tijd wel grotere problemen, zoals de financiële crisis. Het probleem was ook dat niet genoeg ouders gebruik maakten van de toeslagen.” Met de kinderopvangtoeslag zijn jaarlijks miljarden euro’s gemoeid.
- 3 UUR GELEDEN
Verhoor voormalig minister Asscher gaat beginnen
Hij is de laatste bewindspersoon die vandaag wordt gehoord. Hij heeft geen schriftelijke verklaring vooraf, en legt de belofte af dat hij de waarheid en niets dan de waarheid zal zeggen.
- 3 UUR GELEDEN
Voormalig minister Asscher vanaf 18.00 uur aan het woord
De ex-minister van Sociale Zaken komt vanaf 18.00 uur aan het woord, anderhalf uur later dan op de planning stond. De verhoren lopen behoorlijk uit.
- 3 UUR GELEDEN
Wiebes over zijn ontkennende antwoord op Kamervragen
Wiebes over zijn eigen antwoord: dat was schandalig
- 4 UUR GELEDEN
Wiebes klaar, loopt weg en verzucht: ‘wat een verdrietige boel’
Het verhoor is afgelopen. Wiebes heeft aan het slot nog benadrukt dat de mensen bij de Belastingdienst niet uit kwader trouw hebben behandeld. Hij gelooft dat iedereen op het ministerie zijn best heeft gedaan om het werk goed te doen. Hij spreekt over allerlei puzzelstukjes en niemand die de hele puzzel zag. Na het afsluiten van het verhoor doet Wiebes zijn mondkapje op en terwijl hij weg beent, zegt hij; “wat een verdrietige boel. Verschrikkelijk.”
- 4 UUR GELEDEN
‘Mijn antwoord was fout, er is geen rechtvaardiging voor’
“Verbijsterend”, “onbegrijpelijk”, “idioot”, “fout”. Dit zegt ex-staatssecretaris Wiebes over zijn antwoord op Kamervragen in 2014. Daarin schreef hij dat “er niets van gebleken” was is dat er problemen waren voor ouders, kinderopvanginstellingen, gastouders en bemiddelingsbureaus met het plotseling stopzetten en terugvorderen van de kinderopvangtoeslag. Dat klopte niet. “Ik heb er geen enkele rechtvaardiging voor”, zegt hij enkele malen.
De commissie stelt veel kritische vragen over het functioneren van Wiebes als staatssecretaris Financiën. “Uw periode kan uitgegumd worden. U hebt het niet gezien en heeft niets gedaan”, zegt SP-Kamerlid Leijten van de commissie. “Ja,” verzucht Wiebes. “Hier is zo iets enorms misgegaan.” Wiebes kan niet zeggen hoe het komt. “Dat er iets mis ging, is totaal niet doorgedrongen.”
https://pbs.twimg.com/media/EnhPUk6WEAEM6Ur?format=jpg&name=large
- 5 UUR GELEDEN
Voorzitter Van Dam: ‘Wat deed u dan als staatssecretaris in het paleis van de grote getallen?’
Het verhoor is twee uur aan de gang en voorzitter Van Dam neemt het woord met een prangende vraag. “Wat is eigenlijk het werk van een staatssecretaris?” Van Dam ziet een beeld van een politicus die de problemen niet heeft gezien, die door ambtenaren op het verkeerde been is gezet (“bent u niet belazerd”) en ook de problemen van de toeslagenwet niet heeft kunnen oplossen. “Ik krijg er een beetje een fatalistisch beeld bij.” Wiebes heeft een advies van de Nationale Ombudsman voor meer maatwerk afgewezen.
Van Dam: “Wat doet u dan daar in het Paleis van Grote Getallen?”
Wiebes is het er niet mee eens. Hij werd zijn hele periode geconfronteerd met allerlei zaken die misgingen op het ministerie. “Je bent aan een stuk door allerlei problemen en ongelukken aan het oplossen.” Hij erkent opnieuw dat hij de problemen van de ouders niet heeft opgemerkt. “Ik heb die lont niet zien branden, waardoor later die bom ontplofte en dat vind ik buitengewoon aangrijpend.”
Eric Wiebes (VVD) was van 2014 tot 2017 staatssecretaris op het ministerie van Financiën ANP
Wiebes heeft kinderopvangaffaire ‘niet gezien’ en betreurt zijn aanpak
NOS 23.11.2020 Ex-staatssecretaris Wiebes heeft naar eigen zeggen niet in de gaten gehad dat ouders en gastouders in grote problemen zaten door het terugvorderen en stopzetten van kinderopvangtoeslag. “Ik heb het niet gezien”, zei Wiebes, van 2014 tot 2017 staatssecretaris Financiën tijdens zijn verhoor door de Parlementaire Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag.
Ondanks signalen van ambtenaren in memo’s, kritische rapporten van de Ombudsman en doordringende vragen van Kamerleden, had de VVD’er niet door dat er “bom” ontplofte.
Wiebes vertelde tegen de commissie dat hij het terugvragen van geld bij de ouders en gastouders vooral zag als een teken dat de complete toeslagenwet niet deugde. De lijst met problemen door deze slechte wetgeving was heel lang en dus kwam de kindertoeslagenaffaire niet prominent in zijn vizier.
Sociale bom
Tegen de commissie trekt hij het boetekleed aan. Wiebes zegt dat hij zich “zeer zwaar medeverantwoordelijk voelt” dat hij niet heeft gezien dat deze slechte wet een “brandende lont was die een sociale bom tot ontploffing bracht”.
De commissie stelt veel kritische vragen in het verhoor om te achterhalen waarom Wiebes niet onder ogen zag. “Uw staatssecretarisschap kan eigenlijk uitgegumd worden. U heeft niets gezien”, constateert commissielid Leijten van de SP. Wiebes probeert uit te leggen dat er sprake was van puzzelstukjes waarbij niemand de hele puzzel overzag. “Ja, hier is zo enorm iets misgegaan.”
Kijk hier hoe Wiebes uitlegt dat hij de kinderopvangaffaire zag in een “lange rij” van problemen door de slechte wet:
Wiebes: ‘We hebben niet gezien dat het eigenlijk een brandende lont was’
Frans Weekers, van 2010 tot 2014 verantwoordelijk voor de Belastingdienst, kwam in de ochtend bij de commissie, die vorige week (top-)ambtenaren ondervroeg en deze week (oud-)bewindslieden.
Hij had liever een minder streng fraudebeleid van de fiscus gehad, zo zei hij tijdens zijn verhoor. Hij heeft gezocht naar een manier om het harde toeslagenbeleid te omzeilen. Dat ging dan over ouders die (zonder slechte intentie) hun eigen bijdrage niet hadden betaald en daardoor de hele kinderopvangtoeslag moesten terugbetalen, een veelvoud van het achterstallige bedrag. Weekers vond het een beter idee om alleen de eigen bijdrage alsnog te laten betalen, vertelde hij.
Wijsheid achteraf
Maar dat was niet het beleid van Sociale Zaken en daarbij deed ook de Raad van State in die tijd uitspraak dat het volledige bedrag terugvorderen juridisch het juiste was. “Met wijsheid achteraf zou je kunnen zeggen: was ik mijn gut feeling maar blijven volgen. Dan was mensen wellicht een vreselijke tijd bespaard gebleven.”
Die wijsheid achteraf is dat duizenden ouders onterecht als fraudeur werden aangemerkt, vaak tienduizenden euro’s moesten terugbetalen en in grote financiële en sociale problemen raakten.
Antenne
Weekers zegt dat ambtenaren vaak een “maatschappelijke antenne” ontbeerden. Hij hoorde daardoor niet wat er misging en liep achter de feiten aan. Aan het eind van zijn verhoor zei Weekers dat het onmogelijk is als bewindspersoon “om de ins en outs van een uitvoeringsinstantie als de Belastingdienst in de greep te krijgen”.
Belastingdienst mist maatschappelijke antenne, zegt Weekers
De Tweede Kamer onderzoekt in twee weken hoe het heeft kunnen misgaan in de kinderopvangtoeslagenaffaire. Wat was bedoeld als financiële steun voor gezinnen met jonge kinderen, werd voor duizenden mensen een jarenlang slepende zaak.
Op dit moment is Asscher aan de beurt. Volg de verhoren hier in ons liveblog of hier via een livestream.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/c2fe264e-2db9-11eb-a706-02c309bc01c1.JPG)
Lodewijk Asscher, minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid van 2012 tot 2017 wordt gehoord door de parlementaire enquetecommissie Kinderopvangtoeslag, tijdens de vierde dag van de hoorzittingen van de tijdelijke commissie. Ⓒ ANP
Live: Asscher ’vervuld van schaamte’ over missen signalen toeslagen
Telegraaf 23.11.2020 PvdA-fractieleider Lodewijk Asscher heeft moeten erkennen veel signalen te hebben gemist rond de toeslagenaffaire. Dat zit hem vooral in de harde terugvordering van grote bedragen kinderopvangtoeslag bij kleine fouten: „Ik heb dat toen niet gezien, was me er niet bewust van.”
Dat vertelt Asscher in zijn verhoren over de toeslagenaffaire. Hij moest, net als oud-staatssecretarissen Eric Wiebes en Frans Weekers eerder op de maandag, verantwoording afleggen over hun rol in de affaire waarin tienduizenden ouders klem kwamen te zitten door een fraudejacht van de eigen overheid.
Asscher was in het vorige kabinet als minister van Sociale Zaken verantwoordelijk voor het beleid en de wetgeving rond de kinderopvang(toeslag). Daaronder viel de wet die ervoor zorgde dat de Belastingdienst grote bedragen terugvorderde bij ouders die kleine fouten hadden gemaakt bij aanvraag van de kinderopvangtoeslag.
De eerste week van het grootschalige onderzoek naar de toeslagenaffaire kende een aantal schokkende onthullingen. In de podcast Kwestie van Centen bespreken Herman Stam en parlementair verslaggever Leon Brandsema wat er tot dusver aan het licht is gekomen:
„Ik had niet door dat er zo’n berg onrecht en leed onder zat”, zegt Asscher over die harde terugvordering die duizenden ouders heeft geraakt. De ondervragingscommissie refereert aan een brief die een bezorgde grootmoeder aan Asscher stuurde over de problematiek. De PvdA’er reageerde daarop door te stellen dat hij niet op individuele gevallen in kan gaan. Een soortgelijke reactie stuurde hij naar iemand die hem erop wees dat het om meer gevallen ging.
„Als ik het teruglees, vervult het me met schaamte”, zegt Asscher over die eerste ’koude’ brief. „Ik kan niet in een individueel geval interveniëren, dat is ook zo. Maar als ik die brief nu lees, vind ik het heel pijnlijk. Met name naar deze grootmoeder toe, die bezorgd schrijft hoe het met haar zoon en schoondochter gaat.”
Verschillende terugblik
De twee voormalige staatssecretarissen van Financiën Weekers en Wiebes (nu minister van Economische Zaken) kijken in hun verhoren op een verschillende manier terug op de toeslagenaffaire. Weekers wijst naar Asscher, die niks wilde doen aan het harde terugvorderen van de kinderopvangtoeslag. Maar zijn opvolger Wiebes heeft dat probleem nooit als heel groot ervaren.
Weekers gaf in zijn verhoor aan het probleem aangekaart te hebben bij Asscher. Die moest op zijn ministerie namelijk de wet veranderen om hier wat aan te kunnen doen. Weekers gaf een memo over de problematiek aan Asscher met de boodschap om er persoonlijk aandacht voor te hebben. Maar een paar maanden later kreeg hij van Asschers ministerie een afwijzende reactie over het wijzigen van de wet. Weekers: „Daar heb ik me bij neergelegd.”
Asscher zegt in zijn verhoor overigens dat het memo alleen maar moeilijk uit te voeren oplossingen bevatte, waarbij ingegrepen moest worden in schenkingen binnen families of geen kinderopvangtoeslag meer betaald zou worden bij opvang binnen de familiesfeer.
Opvallend genoeg gaf Wiebes een heel ander beeld. Hij zei helemaal niet veel te hebben gemerkt van de ’buikpijn’ die Belastingdienst-topambtenaren vorige week zeiden te hebben gehad rond de harde terugvordering. „Ik heb vanaf het begin gedacht dat er een groot probleem was met kinderopvangtoeslag, maar niet met disproportioneel terugvorderen”, zei Wiebes.
Hij memoreerde een notitie van zijn ambtenaren waarin hij zelf dat probleem in de kantlijn krabbelde. Maar dat was volgens hem ’geen buikpijnnota’. „Hij leek mij eerder bedoeld om mij voor het tegenovergestelde te waarschuwen: we waren te soft.”
Het probleem zat er volgens hem in dat de kinderopvangtoeslag ’in de praktijk een onuitvoerbaar stuk wetgeving was’ voor ouders bij het aanvragen van de toeslag. „Een soort examen dat je moet doen waar je alleen maar een voldoende krijgt als je alle vragen goed beantwoordt”, noemde Wiebes het.
’Houtje-touwtje’
Weekers vertelde in zijn verhoor ook over wat hij aantrof bij de Belastingdienst toen hij in 2010 aantrad als staatssecretaris van Financiën. Dat was niet best. De afdeling toeslagen stond er ’beroerd’ voor, zegt Weekers. Hij stipt, net als verschillende ambtenaren in hun verhoren vorige week, aan dat de fiscus het uitkeren van toeslagen maar moeilijk aan kon.
De Belastingdienst was volgens Weekers vooral ’een collecterende organisatie’: „Dat zat in het dna.” Het uitkeren kwam er vervolgens bij door het instellen van het toeslagenstelsel, een paar jaar voor Weekers’ aantreden. De systemen konden dat maar moeilijk aan, volgens de VVD’er hing alles ’houtje-touwtje’ aan elkaar.
Volgens politiek commentator Wouter de Winther kunnen de politieke verhoren gevaarlijk zijn voor bewindspersonen, ook omdat het verkiezingstijd is. „Daarom worden ze vooraf getraind”, zegt hij in de politieke podcast Afhameren:
Ook Wiebes, die vier jaar na Weekers aantrad, zag bij zijn start nog allerlei problemen bij de fiscus. Hij schetste het beeld van „een dienst die overrompeld was geweest door allerlei wetgeving, langzaam aan het opkrabbelen was en een achterstand aan het inlopen was. En daar was de hele oproer over fraude bovenop gekomen.”
Later in de week volgen nog meer politieke verhoren. Woensdag is de huidige minister voor Medische Zorg Tamara van Ark, tot deze zomer als staatssecretaris van Sociale Zaken verantwoordelijk voor kinderopvang aan de beurt. En ook Menno Snel, die eind vorig jaar als staatssecretaris van Financiën opstapte vanwege de toeslagenaffaire, aan de beurt. Donderdag volgen de verhoren van minister Wopke Hoekstra (Financiën) en premier Mark Rutte.
Tweets by @LeonBrandsema
BEKIJK MEER VAN; overheidsbeleid Eric Wiebes Lodewijk Asscher Frans Weekers
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/2c4f7bb8-2d95-11eb-a50e-02d1dbdc35d1.jpg)
Wiebes: ’Ik kreeg geen signalen van buikpijn over toeslagen’
Telegraaf 23.11.2020 De ambtelijke ’buikpijn’ over het harde karakter van de regels rond de kinderopvangtoeslag, heeft voormalig staatssecretaris van Financiën Eric Wiebes nooit bereikt. Hij gelooft dat ambtenaren het moeilijk vonden dat de wet vaak heel hard uitpakte, maar dat is volgens hem nooit aangekaart. „Er is geen buikpijnnota”, zegt de bewindsman.
Verschillende topambtenaren verklaarden vorige week onder ede dat ze hun zorgen over het systeem vaak hebben aangekaart bij de politieke top. Zij konden er moeilijk mee leven dat ouders grote bedragen toeslagen moesten terugbetalen als ze niet volledig aan de eigen bijdrage, een veel kleiner bedrag, hadden voldaan.
BEKIJK OOK:
Snel maakt excuses om blunders met kinderopvangtoeslag
Dit zou zelfs wekelijks zijn aangestipt. Wiebes herkent dat totaal niet. „En de signalen op papier spreken ook echt een andere taal”, zegt hij over documenten die hij als staatssecretaris kreeg. De „buikpijnsignalen” die hij wel kreeg, gingen over het stelsel. Op een gegeven moment is Wiebes terloops wel geïnformeerd over de harde werking van de toeslagen, maar dat was volgens hem alleen in relatie tot één specifieke zaak.
In de podcast Kwestie van Centen bespreken Herman Stam en parlementair verslaggever Leon Brandsema wat er tot dusver aan het licht is gekomen in het onderzoek naar de toeslagenaffaire:
’Te soft’
Een nota die recent in de media verscheen waaruit zou blijken dat Wiebes op de hoogte was van de harde werking van de regels, zag Wiebes juist als een waarschuwing dat de afdeling Toeslagen van de Belastingdienst mogelijk „te soft” was. Hij herkende de nota niet uit die tijd, benadrukte hij. In voorbereiding op het verhoor, heeft hij het document wel gelezen.
Volgens politiek commentator Wouter de Winther kunnen de politieke verhoren gevaarlijk zijn voor bewindspersonen, ook omdat het verkiezingstijd is. „Daarom worden ze vooraf getraind”, zegt hij in de politieke podcast Afhameren:
Wiebes had zelf grote zorgen over de uitvoerbaarheid van de toeslagenwetgeving. „Het is een soort examen waarbij je alleen een voldoende haalt als je acht vragen goed beantwoordt.” Het regende daardoor terugvorderingen, maar ook nabetalingen. „Allebei fout”, vindt Wiebes. Het betekent namelijk dat mensen of meer, of minder kregen dan waar zij recht op hadden. „Dat is twee keer ellende.”
De voormalig staatssecretaris, inmiddels minister, wordt ook gehoord onder ede wegens zijn rol in de toeslagenaffaire. Jarenlang was Wiebes politiek verantwoordelijk voor de Belastingdienst.
BEKIJK MEER VAN; overheid belastingen Eric Wiebes Belastingdienst Toeslagen
Wiebes: ‘Niet gezien dat slechte toeslagenwet gigantische sociale bom was’
NU 23.11.2020 Eric Wiebes, staatssecretaris van Financiën tussen 2014 en 2017, heeft niet zien aankomen dat de strenge wetgeving rondom de kinderopvangtoeslag zou leiden tot de problemen die we nu kennen. Wiebes’ grootste zorg was destijds ook helemaal niet de hoge terugvorderingen van de ouders, maar het toeslagensysteem als geheel.
“We hebben gewoon niet gezien dat wat nu onwelgevallige wetgeving blijkt, eigenlijk een brandende lont was die een gigantische sociale bom tot ontploffing zou brengen”, zei Wiebes maandag tijdens zijn verhoor door de ondervragingscommissie over de toeslagenaffaire.
De centrale vraag die steeds terugkomt in de inmiddels zes dagen durende verhoren is: waarom greep niemand in? Er was bij (oud-)topambtenaren en politici steeds een sterk vermoeden dat de wet te hard was.
“We hebben een tijd lang gedacht dat dit weer zo’n lastig ding in de belastingwetgeving was. We wisten niet dat dit zo groot zou worden”, zei Wiebes daarover.
Commissielid Renske Leijten (SP) vond dit te makkelijk. Er waren namelijk genoeg signalen om de bom te kunnen ontdekken. In een interne memo uit 2017 staat bijvoorbeeld al dat de Belastingdienst laakbaar handelde, in datzelfde jaar kwam de Nationale ombudsman met een kritisch rapport over het handelen van de fiscus.
De memo heeft Wiebes, inmiddels minister van Economische Zaken, nooit gezien, zei hij. “De aanpak is in een optelsom totaal dramatisch geweest. Maar als je die optelsom niet kent, dan houdt het op.”
Verhoren toeslagenaffaire van start: Hoe fraudejacht ontspoorde
Wiebes las en hoorde nergens de buikpijn binnen fiscus
Er gebeurde meer onder het toeziend oog van Wiebes als staatssecretaris. Er woedde een discussie binnen de ambtelijke top van Financiën dat het toeslagenbeleid te hard was. Een van hen verklaarde vorige week “buikpijn” te hebben van de gang van zaken, maar die buikpijn herkende Wiebes niet.
Hij las het nergens terug en hoorde er ook niemand over. “Er was geen buikpijnnota en geen buikpijngesprek. Er was veel buikpijn, maar dat ging over het stelsel.”
Wiebes zag het terugvorderen van de hoge bedragen namelijk niet als probleem, maar de kinderopvangtoeslag met het voorschottenstelsel als geheel. “Je hebt enorme nabetalingen en enorme terugvorderingen. Dat is twee keer ellende.” De bewindsman wilde daarom het mes in het stelsel zetten.
‘Heb maar een paar armzalige verklaringen in de aanbieding’
Even leek het erop dat Wiebes wel actie zou ondernemen. Hij had het plan om alleen de eigen bijdragen van de kinderopvangtoeslag terug te vorderen, in plaats van alle uitbetaalde toeslagen waardoor zoveel ouders in de problemen zijn gekomen.
Hij werd door zijn ambtenaren gevraagd om hierover contact op te nemen met toenmalig minister van Sociale Zaken Lodewijk Asscher, maar dat is nooit meer gebeurd. Wiebes dacht namelijk op zijn beurt dat hij gebeld zou worden door Asscher. Zo bleef een mogelijk vroege oplossing tussen de ministeries hangen.
‘Leemlagen’ belemmeren goede communicatie binnen fiscus
“Ik heb maar een paar armzalige verklaringen in de aanbieding”, zei Wiebes tot slot. Hij was ook boos, maar wist niet op wie.
Een van die Wiebes hieruit heeft getrokken is dat een goede organisatie fouten kan maken, als er maar de honger is om die te herstellen.
Het probleem bij de fiscus is dat de communicatie tussen de verschillende lagen hapert. Het woord “leemlaag” waardoor de informatie nauwelijks doorsijpelt naar andere afdelingen, werd volgens Wiebes veel gebruikt bij de Belastingdienst.
“Al ben je schaal vier in de organisatie, je moet kunnen aankaarten wat er niet deugt”, aldus de bewindsman.
Lees meer over: Politiek Toeslagenaffaire
Wiebes erkent dat hij Kamer onjuist informeerde: ‘Ik had beter moeten opletten’
AD 23.11.2020 VVD-politicus Eric Wiebes heeft als staatssecretaris van Financiën de Kamer verkeerd geïnformeerd. Dat heeft hij toegegeven aan de ondervragingscommissie die de toeslagenaffaire onderzoekt. ,,Ik had beter moeten opletten”, stelt hij.
Wiebes ontkende in september 2017 dat er ouders en kinderopvanginstellingen grote schade hadden geleden van het abrupt stopzetten en terugvorderen van kinderopvangtoeslag. ,,Daar is niets van gebleken”, antwoordde hij op vragen van CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt. Achteraf bezien is dat een ‘verbijsterend antwoord’, zei Wiebes tegen de commissie. ,,Ik had dit antwoord nooit mogen doorlaten.”
Lees ook;
SP-Kamerlid Renske Leijten toonde in haar ondervraging van Wiebes weinig begrip voor de verklaring. Zij wijst erop dat de Belastingdienst op dat moment al een grote nederlaag bij de Raad van State had geleden en dat er ook al een vernietigend rapport van de Nationale Ombudsman lag over de benadeling van ouders die klanten waren bij het Eindhovense gastouderbureau Dadim. ,,Hoe kunt u zulke antwoorden dan laten passeren?”, vroeg zij zich af.
Idioot
Volgens Wiebes waren de antwoorden aangeleverd door ambtenaren en was het besef wat er aan de hand was nog niet bij hem doorgedrongen. ,,Ik heb het echt te weinig bekeken en het is een idioot antwoord”, erkende hij.
Volgens hem is het moeilijk verantwoordelijkheid te dragen voor ‘dingen in het donker’. ,,Hier is zolang niet gezien wat er aan de hand was. Dit is op een kolossale manier misgegaan.” Toch was er volgens hem geen kwade opzet in het spel.
Hier is zolang niet gezien wat er aan de hand was. Dit is op een kolossale manier misgegaan, aldus Eric Wiebes
Wiebes zei eerder in zijn verhoor niets te hebben gemerkt van de ‘buikpijn’ die topambtenaren van Financiën vorige week nog zeiden te hebben gevoeld over de harde terugvordering van kinderopvangtoeslag. ,,Er was geen buikpijnnota of buikpijngesprek’’, zei de VVD-bewindsman tegen de parlementaire ondervragingscommissie.
Te soft
Volgens Wiebes kan het best zijn dat er op Financiën door sommige mensen buikpijn werd gevoeld, maar die geluiden bereikten hem niet. Sterker nog: een nota die hij in 2014 van zijn ambtenaren ontving riep bij hem het tegenovergestelde beeld op. ,,Ik las het als: we zijn een beetje te soft.”
Voormalig directeur Belastingdienst Hans Blokpoel zei vorige week maandag nog dat hij meermaals ‘buikpijn’ had gevoeld over de ‘snoeiharde’ wet. Die maakte het mogelijk dat mensen die hun eigen bijdrage niet hadden betaald hun kinderopvangtoeslag volledig terug moesten betalen. Door deze ‘alles of niets’-benadering raakten duizenden gezinnen in grote financiële problemen. Volgens voormalig topambtenaren van Financiën werd er over aan de bel getrokken. Dat deze harde praktijk toch doorging was volgens hen te wijten aan het ministerie van Sociale Zaken, dat het beleid niet wilde veranderen.
Sociale bom
Wiebes zet de verwijten van voormalig kopstukken van de fiscus in een ander daglicht. Volgens hem is de belangrijkste vraag hoe het kan dat er zoveel mensen slachtoffer konden worden. ,,Ik wist niet dat dit de lont was die een zeer grote sociale bom tot ontploffing zou brengen’’, zei hij tegen de commissie. Dat de Belastingdienst de rechtsbescherming van ouders ernstig heeft geschaad is volgens hem buiten zijn medeweten gebeurd.
Ik wist niet dat dit de lont was die een zeer grote sociale bom tot ontploffing zou brengen, aldus Eric Wiebes.
Eerder vandaag getuigde Wiebes voorganger Frans Weekers voor de commissie. Hij zei dat hij toenmalig minister van Sociale Zaken Lodewijk Asscher er destijds op heeft aangesproken dat volledige terugvordering van kinderopvangtoeslagen heel hard kon uitpakken. Weekers gaf zijn collega een memo met het verzoek hiernaar te kijken, maar het beleid veranderde niet.
Met handen en voeten gebonden
Weekers had aanvankelijk zelf met een ‘coulantere regeling’ willen komen, waarbij ouders door alsnog een eigen bijdrage te betalen hun toeslag mochten houden. Maar hij werd er later door ambtenaren van Financiën op gewezen dat hiervoor een wetswijziging nodig was. De verantwoordelijkheid daarvoor lag echter bij Sociale Zaken. Tijdens een kabinetsberaad wendde Weekers zich tot Asscher met het memo, maar na vier maanden kwam het antwoord dat Sociale Zaken de regeling niet ging aanpassen. Asscher verschijnt later vanmiddag voor de commissie om zijn kant van het verhaal te geven.
,,Ik heb me erbij neergelegd’’, zei Weekers over die repliek. ,,Je gaat als staatssecretaris niet over alles. Wat betreft toeslagen zat ik met handen en voeten gebonden aan het beleid van vakministers.”
Beroerd
Doordat de ‘alles-of-niets’-benadering in stand bleef, kwamen later duizenden ouders in grote problemen doordat hun kinderopvangtoeslag werd stopgezet en zij al ontvangen bedragen volledig terug moesten betalen. Dat dit kon ontaarden in een fraudejacht, is wel een ander verhaal, meent Weekers. ,,Als mensen onterecht als fraudeurs worden aangemerkt, kun je dat met geen enkele wetswijziging opvangen.”
Als mensen onterecht als fraudeurs worden aangemerkt, kun je dat met geen enkele wetswijziging opvangen
Weekers zei het ‘moeilijk te verteren’ te vinden dat zoveel ouders ‘in de ellende zijn gestort’. Volgens hem stond de Belastingdienst er destijds ‘beroerd’ voor en was er sprake van een ‘houtje-touwtjesysteem’. Tegelijkertijd lag de nadruk destijds op het belang van fraudebestrijding, omdat er ‘gruwelijk veel bezuinigd’ moest worden: ,,Het was destijds zo dat elke cent die in verkeerde zakken terechtkwam als doodzonde werd gezien.”
De parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag onderzoekt hoe ouders onterecht als fraudeurs bestempeld konden worden. © ANP
Na zijn aftreden heeft Weekers nooit in het openbaar terug willen blikken op zijn tijd als staatssecretaris. Tot vanmorgen dus. ,,Het was bepaald niet het hoogtepunt van mijn carrière”, zei hij. ,,Ik kijk er nu met meer voldoening op terug.”
Asscher en Rutte nog aan de beurt
Na de ambtenarij zijn deze week (voormalige) politieke kopstukken aan de beurt om zich te verantwoorden voor de toeslagenaffaire. Het verhoor van oud-staatssecretaris van Financiën Frans Weekers is om 09.30 uur begonnen. Later vandaag zullen Eric Wiebes (VVD) en Lodewijk Asscher (PvdA) onder ede moeten getuigen. Ook woensdag en donderdag gaan de verhoren nog door. Minister-president Mark Rutte is donderdag als laatste aan de beurt.
Het zijn allemaal kopstukken die in het vorige kabinet mogelijk kennis hadden van de jacht op mensen die zouden frauderen met kinderopvangtoeslag. Achteraf bleek dat 20.000 Nederlanders door hun aanvraag voor toeslag in een financiële nachtmerrie belandden.
Wiebes: ik kreeg geen signalen van buikpijn over toeslagen
MSN 23.11.2020 De ambtelijke ‘buikpijn’ over het harde karakter van de regels rond de kinderopvangtoeslag, heeft voormalig staatssecretaris van Financiën Eric Wiebes nooit bereikt. Hij gelooft dat ambtenaren het moeilijk vonden dat de wet vaak heel hard uitpakte, maar dat is volgens hem nooit aangekaart. “Er is geen buikpijnnota”, zegt de bewindsman.
Verschillende topambtenaren verklaarden vorige week onder ede dat ze hun zorgen over het systeem vaak hebben aangekaart bij de politieke top. Zij konden er moeilijk mee leven dat ouders grote bedragen toeslagen moesten terugbetalen als ze niet volledig aan de eigen bijdrage, een veel kleiner bedrag, hadden voldaan.
Dit zou zelfs wekelijks zijn aangestipt. Wiebes herkent dat totaal niet. “En de signalen op papier spreken ook echt een andere taal”, zegt hij over documenten die hij als staatssecretaris kreeg. De “buikpijnsignalen” die hij wel kreeg, gingen over het stelsel. Op een gegeven moment is Wiebes terloops wel geïnformeerd over de harde werking van de toeslagen, maar dat was volgens hem alleen in relatie tot één specifieke zaak.
‘Te soft’
Een nota die recent in de media verscheen waaruit zou blijken dat Wiebes op de hoogte was van de harde werking van de regels, zag Wiebes juist als een waarschuwing dat de afdeling Toeslagen van de Belastingdienst mogelijk “te soft” was. Hij herkende de nota niet uit die tijd, benadrukte hij. In voorbereiding op het verhoor, heeft hij het document wel gelezen.
Wiebes had zelf grote zorgen over de uitvoerbaarheid van de toeslagenwetgeving. “Het is een soort examen waarbij je alleen een voldoende haalt als je acht vragen goed beantwoordt.” Het regende daardoor terugvorderingen, maar ook nabetalingen. “Allebei fout”, vindt Wiebes. Het betekent namelijk dat mensen of meer, of minder kregen dan waar zij recht op hadden. “Dat is twee keer ellende.”
De voormalig staatssecretaris, inmiddels minister, wordt ook gehoord onder ede wegens zijn rol in de toeslagenaffaire. Jarenlang was Wiebes politiek verantwoordelijk voor de Belastingdienst.
Weekers waarschuwde Asscher voor toeslagaffaire: ‘Had ik maar doorgezet’
NU 23.11.2020 Oud-staatssecretaris van Financiën Frans Weekers waarschuwde toenmalig minister van Sociale Zaken Lodewijk Asscher tevergeefs voor het te strenge beleid voor de kinderopvangtoeslag. Weekers vond dit beleid te hard en gaf Asscher een memo waarin hij hier aandacht voor vroeg.
“Dat er iets moest gebeuren, was wel duidelijk”, zei Weekers maandag tijdens zijn verhoor over de toeslagenaffaire.
Hij gaf huidig PvdA-leider Asscher daarom “in de marge” van een kabinetsoverleg een memo mee waarin hij waarschuwde voor de hardheid van het beleid. Hoewel Asschers tas al boordevol notities en beleidsstukken zat, hoopte Weekers dat zijn waarschuwing prioriteit zou krijgen.
“Ik was in de veronderstelling dat Sociale Zaken met aanpassingen zou komen”, zei Weekers. Maar dat gebeurde niet. Het ministerie liet weten dat de wet niet zou worden aangepast en daar bleef het voor Weekers ook bij. “Ik heb geen verdere actie ondernomen.”
De oud-staatssecretaris zegt wat betreft de toeslagen met “handen en voeten gebonden” te zijn geweest. De Belastingdienst was namelijk alleen verantwoordelijk voor de uitvoering van de kinderopvangtoeslag, Asscher ging als minister van Sociale Zaken over het beleid. “Je gaat als bewindsman niet over alles”, zei Weekers. “Ik wilde ook niet dat anderen in mijn portefeuille gingen rommelen.”
Verhoren toeslagenaffaire van start: Hoe fraudejacht ontspoorde
‘Had ik mijn gutfeeling maar gevolgd’
Met de wijsheid van achteraf had Weekers gewild dat hij destijds anders had gehandeld. “Had ik mijn gutfeeling maar gevolgd en doorgezet om tot het uiterste te gaan.”
Hij had namelijk een voorstel klaarliggen om ouders die bij de aanvraag van de kinderopvangtoeslag een fout hadden gemaakt te ontzien. Volgens dat voorstel zouden zij eenmalig alleen de eigen bijdragen hoeven terug te betalen in plaats van alle verkregen toeslagen, waardoor zoveel mensen in de problemen zijn gekomen. Een soort “take it or leave it”.
Nu is het makkelijk praten, erkent Weekers. Dat hij zijn plan toch niet doorzette, had te maken met een belangrijke uitspraak van de Raad van State. Daarin werd bevestigd dat de Belastingdienst het gehele bedrag mocht terugvorderen, zoals in de wet stond. “Mijn handelingsvrijheid was beperkter dan ik dacht.”
Kabinet-Rutte I wilde fraude hard aanpakken
Weekers is de eerste voormalige bewindspersoon die onder ede wordt gehoord door de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag, die de toeslagenaffaire onderzoekt. Hij had tussen 2010 en 2014 als staatssecretaris de Belastingdienst in zijn portefeuille.
Zodoende was hij politiek medeverantwoordelijk voor het alles-of-nietsbeleid, waarmee alle gekregen toeslagen werden teruggevorderd als er een (kleine) fout met de eigen bijdrage werd gemaakt, en de ontspoorde fraudejacht.
Dat beleid was zo afgesproken in het eerste kabinet van Rutte (2010-012). “Onterecht verstrekte uitkeringen zullen daadwerkelijk worden teruggevorderd, ongeacht de hoogte van de fraude”, stond er in het regeerakkoord van de VVD, het CDA en gedoogpartner PVV.
Weekers sprak voor het eerst sinds zijn aftreden over de zaak. De afdeling Toeslagen van de Belastingdienst stond er volgens hem “beroerd” voor. Tot 2012 was het volgens hem een “houtje-touwtjesysteem”.
Later op de dag worden Eric Wiebes, voormalig staatssecretaris van Financiën en nu minister van Economische Zaken, en Asscher gehoord.
Lees meer over: Politiek Toeslagenaffaire
Politieke verhoren kinderopvangtoeslag met Weekers, Wiebes en Asscher
NOS 23.11.2020 Vandaag begint de tweede week van de verhoren onder ede over de affaire van de kinderopvangtoeslag. Deze week is het de beurt aan de politiek.
De (oud-)bewindspersonen Frans Weekers (VVD), Eric Wiebes (VVD) en Lodewijk Asscher (PvdA) worden vandaag gehoord. De voormalige staatssecretarissen Menno Snel (D66) en Tamara van Ark (VVD) komen woensdag en minister Wopke Hoekstra (CDA) en premier Mark Rutte (VVD) donderdag. Nog nooit moesten zo veel kabinetsleden voor een Kamercommissie verschijnen.
De verhoren zijn vanaf 09.30 uur live te volgen op NPO 1, op NOS.nl en in de NOS-app. Klik hier voor de livestream. Geen tijd om te kijken? In een liveblog praten we je voortdurend bij.
De VVD’er Weekers was staatssecretaris tijdens de zogeheten Bulgarenfraude, waarbij Bulgaren via valse inschrijvingen op grote schaal toeslagen aanvroegen. Daarop riepen de Tweede Kamer en de samenleving om een betere fraudebestrijding voor misbruik van toeslagen. Een van de vragen aan Weekers zal zijn of dit consequenties had voor de kinderopvangtoeslag.
In 2014 volgde Wiebes hem op. Waarom deed hij niets aan de compensatie van de ouders? En wist toenmalig minister Asscher van Sociale Zaken hoe groot de financiële problemen van de ouders waren? Volgens ambtenaren die afgelopen week gehoord werden, hadden de bewindspersonen op zijn minst op de hoogte kunnen zijn.
Het is afwachten of de commissieleden net zo streng zijn tegen hen als zij afgelopen week soms tegen de topambtenaren waren. Maar dat het interessante verhoren worden, staat vast.
Lees hier de artikelen over de Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag van vorige week terug:
- Verhoren kinderopvangtoeslag op de helft, wie krijgt volgende week de schuld?
- Oud-baas fiscus: toeslagenaffaire is door mensen veroorzaakte ramp
De Kamer onderzoekt in twee weken hoe het heeft kunnen misgaan in de kinderopvangtoeslagenaffaire. Wat was bedoeld als financiële steun voor gezinnen met jonge kinderen, werd voor duizenden mensen een jarenlang slepende zaak. Ouders werden door de Belastingdienst onterecht aangemerkt als fraudeur en moesten soms tienduizenden euro’s terugbetalen, met financiële en sociale problemen als gevolg.
BEKIJK OOK;
Vervolg verhoren toeslagenaffaire: wat wisten Rutte, Asscher en Wiebes?
NU 22.11.2020 Maandag vervolgt de ondervragingscommissie de zoektocht naar wat er fout is gegaan bij de aanpak van fraude met de kinderopvangtoeslag. Nadat ambtenaren zich afgelopen week hebben moeten verantwoorden, is het nu de beurt aan de politici die destijds aan de knoppen draaiden.
Afgelopen week werden (oud-)topambtenaren en experts opgeroepen om onder ede gehoord te worden.
In de tweede week is het de beurt aan (oud-)politici die aan roer stonden. Wat wisten zij?
Maandag 23 november:
Frans Weekers – staatssecretaris van Financiën 2010-2014
Weekers vond volgens toenmalig directeur van de Belastingdienst Peter Veld de alles-of-nietsaanpak te streng. Maar hij was volgens de belastingambtenaar niet specifiek betrokken bij de CAF 11-zaak rond een Eindhovens gastouderbureau.
Weekers gaf zijn zorgen in ieder geval geen politiek vervolg. Mogelijk omdat hij onder grote maatschappelijke en politieke druk een oplossing voor de zogenoemde Bulgarenfraude moest vinden.
Dat was, blijkt nu, de opmaat naar een veel te streng beleid voor de opsporing van fraudeurs. Weekers trad in 2014 af vanwege een andere kwestie.
Eric Wiebes – staatssecretaris van Financiën 2014-2017
Wiebes, nu minister van Economische Zaken, volgde Weekers op. Wiebes heeft in algemene zin aandacht voor de fraudebestrijding, omdat hij weet hoe lastig zijn voorganger het had.
In 2014 bespraken de Belastingdienst en het ministerie van Sociale Zaken, dat het beleid voor de toeslagen bepaalt, de harde opstelling van de fiscus. Volgens oud-directeur van de Belastingdienst Veld vond Wiebes het beleid destijds “ook wel straf” en zag hij in dat de regels veranderd moeten worden. Maar er werd geen actie ondernomen.
Lodewijk Asscher – minister van Sociale Zaken 2012-2017
Het gaat in de toeslagenaffaire veel over de Belastingdienst, maar officieel is het ministerie van Sociale Zaken de beleidsbepaler op dit terrein. De fiscus voert uit en spoort fraude op. Zodoende is PvdA-leider en voormalig minister Asscher opgeroepen voor verhoor.
Er is tot op het hoogste niveau binnen het ministerie van Sociale Zaken en het ministerie van Financiën gewerkt aan een andere aanpak, omdat werd ingezien dat ouders in de knel kwamen.
Vlak voor de Kerst in 2014 zou Asscher daarover worden geïnformeerd, maar volgens toenmalig topambtenaar Marcelis Boereboom zijn de documenten nooit in de tas van de minister beland. Asscher verklaarde zich de stukken niet te kunnen herinneren.
Overigens onderschreef Asscher in 2015 tijdens een Kamerdebat de aanpak van de Belastingdienst, die volledige bedragen terugvordert als ouders een fout hebben gemaakt.
Woensdag 25 november:
Tamara van Ark – staatssecretaris van Sociale Zaken 2017-2020
Van Ark, nu minister voor Medische Zorg, was net als Asscher beleidsmatig verantwoordelijk voor de kinderopvangtoeslag.
Toen oud-staatssecretaris van Financiën Menno Snel in juni 2019 ouders een schadevergoeding wilde toezeggen, ging Van Ark ervoor liggen. Volgens ambtenaren van Sociale Zaken vond ze dat het plan niet goed uitgewerkt was.
Onder het bewind van Van Ark werd lang gewerkt aan een ander toeslagenstelsel voor de kinderopvang, maar dat werd op het allerlaatste moment geblokkeerd door het ministerie van Financiën. Directeur kinderopvang bij Sociale Zaken Maaike van Tuyll zegt dan ook verbaasd te zijn over de draai.
Menno Snel – staatssecretaris van Financiën 2017-2019
Snel was staatssecretaris van Financiën toen Van Ark voorstelde het toeslagenstelsel aan te passen. Het idee was dat ouders dan minder snel de dupe worden van de harde aanpak van de fiscus.
Maar Snel voorzag volgens Van Tuyll financiële risico’s. Bovendien zou de afdeling Toeslagen “het best draaiende onderdeel” van de Belastingdienst zijn.
Volgens oud-directeur van de Belastingdienst Jaap Uijlenbroek besefte Snel op 4 juni 2019 dat het roer rigoureus om moest. Hij kondigde dan ook aan de wet aan te passen. De problemen bleven zich echter voordoen en Snel trad in december van dat jaar af.
Donderdag 26 november:
Wopke Hoekstra – minister van Financiën 2017-heden
Primair is de staatssecretaris van Financiën belast met de Belastingdienst en niet de minister van Financiën, die als politiek leider van het departement wel eindverantwoordelijk is. Hoekstra is redelijk uit de wind gebleven.
Wel gaf hij de opdracht voor een onderzoek dat ertoe leidde dat Financiën aangifte deed tegen de eigen Belastingdienst. Een ongekende stap. Na het aftreden van Snel was Hoekstra even het gezicht van de fiscus, maar dat veranderde toen D66 met Alexandra van Huffelen een nieuwe staatssecretaris leverde.
Mark Rutte – minister-president 2010-heden
Ook premier Rutte werd nooit het gezicht van de toeslagenaffaire, hoewel hij het dossier in januari van dit jaar qua heftigheid vergeleek met de vliegramp met MH17 en de aardbevingen in Groningen.
De rol van Rutte ligt vooral bij de Ministeriële Commissie Aanpak Fraude waar hij leiding aan gaf in zijn vorige kabinet. Tussen 2013 en 2016 schroefde deze commissie de jacht op fraude op.
De documenten van deze commissie zijn geheim. Ook de Kamer kreeg ze niet te zien. De ondervragingscommissie heeft de stukken wel in bezit en kan die gebruiken bij het verhoor van Rutte.
Lees meer over: Belastingdienst Politiek Toeslagenaffaire
Verhoren kinderopvangtoeslag op de helft, wie krijgt volgende week de schuld?
NOS 21.11.2020 “Het lelijkste is als we elkaar allemaal de schuld gaan geven.” Dat zei secretaris-generaal van het ministerie van Sociale Zaken Loes Mulder donderdag in haar verhoor in de Tweede Kamer over de kinderopvangtoeslagaffaire. Toch is dat precies het beeld dat blijft hangen, na de eerste week van verhoren door de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag.
Grof gezegd gaven de ministeries van Financiën, waar de Belastingdienst/Toeslagen onder valt, en het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid elkaar deze week de schuld van de toeslagenaffaire.
De Kamer onderzoekt in twee weken hoe het heeft kunnen misgaan in de kinderopvangtoeslagenaffaire. Wat was bedoeld als financiële steun voor gezinnen met jonge kinderen, werd voor duizenden mensen een jarenlang slepende zaak. De ouders werden door de Belastingdienst onterecht aangemerkt als fraudeur en moesten soms tienduizenden euro’s terugbetalen. Met financiële en sociale problemen als gevolg.
‘Beleid uitgevoerd’
Topambtenaren van de Belastingdienst en Financiën die werden verhoord, zeiden dat zij het beleid van Sociale Zaken uitvoerden. En dat zij geen juridische ruimte hadden om ouders minder hard aan te pakken.
Oud-staatssecretaris Frans Weekers, tot 2014 verantwoordelijk voor de fiscus, deelde de twijfel van zijn hoogste ambtenaar of het beleid niet te hard was. “Hij schreef ‘ja’ in de marge van mijn notitie daarover”, zei voormalig directeur-generaal Peter Veld van de Belastingdienst. Volgens hem wist toenmalig minister Lodewijk Asscher van Sociale Zaken van de twijfels, maar er veranderde niets.
Nooit aan de bel getrokken
Sociale Zaken zegt juist dat de Belastingdienst nooit hard aan de bel heeft getrokken. En nooit heeft gezegd dat de wetgeving niet deugde en moest worden aangepast.
Directeur-generaal Marcelis Boereboom van Sociale Zaken had wel gehoord dat de Belastingdienst de ‘alles-of-niets aanpak’ “buitenproportioneel” vond. Het betekende dat als ouders hun eigen bijdrage niet hadden betaald, zij de hele kinderopvangtoeslag van duizenden euro’s moesten terugbetalen. Maar ook toen veranderde er niets.
“Wij hadden niet het beeld dat we opdracht hadden gegeven voor een fraudejacht”, zei directeur Kinderopvang bij Sociale Zaken Maaike van Tuyll. Toch gingen de zogeheten Combiteams Aanpak Facilitators (CAF-teams) van de Belastingdienst aan de slag met het volgens haar op extreme wijze verzamelen van fraudebewijzen.
Beleidslawine
Zo kon jarenlang de benadeling van burgers doorgaan, terwijl de ambtelijke molens draaiden.
Ambtenaren dachten het politiek gewenste beleid uit te voeren. Topambtenaren veranderden van functie zonder het kinderopvangdossier over te dragen. Een compensatieplan voor de ouders van staatssecretaris Menno Snel sneuvelde om vage redenen. Een heel nieuw kinderopvangsysteem dat verbetering had moeten brengen werd door het kabinet na twee jaar voorbereiding stopgezet. Er waren expertmeetings, memo’s, powerpointpresentaties en rapporten.
Door de beleidslawine, die ook nog regelmatig van richting veranderde, verloor uiteindelijk iedereen het zicht op wat er werkelijk aan de hand was. Namelijk dat ouders die de overheid financieel wilde helpen, door diezelfde overheid in langdurige schulden geduwd werden. Dat ouders die door de kinderopvangtoeslag makkelijker aan werk moesten komen, hun baan moesten opzeggen om weer zelf op hun kinderen te passen.
Het ‘verdwenen memo’ van juridisch adviseur Sandra Palmen van de Belastingdienst had hier in maart 2017 een eind aan kunnen maken. “Hoe heeft iemand hier ooit toestemming voor kunnen geven?”, vroeg Palmen zich af. Maar haar advies bleef tot een paar weken geleden genegeerd en weggestopt.
Ook de gedupeerde ouders keken deze week naar de verhoren. Geëmotioneerd en met een mengeling van hoop en ergernis.
‘Ik kijk nu naar iemand die zoveel macht heeft gehad over ons leven’
Ligt de schuld van deze affaire bij ministers die een moeilijk uitvoerbare regeling hebben bedacht? Of bij de topambtenaren die te weinig hebben gecontroleerd of het wel goed ging? Of ligt de schuld bij de uitvoerende ambtenaren, die hardvochtige regels op ouders hebben toegepast en dat volgens sommigen hadden moeten weigeren?
Jaap Uijlenbroek, oud-directeur-generaal van de Belastingdienst, voegde daar nog een schuldige partij aan toe: de Tweede Kamer zelf. Hij wijst erop dat de Kamer al in 2015 signalen had dat ouders soms enorme bedragen moesten terugbetalen. De Kamer nam toen genoegen met de uitleg van minister Asscher dat het juridisch niet anders kon.
Dit is een door mensen veroorzaakte ramp, was de conclusie van Uijlenbroek in het verhoor. “Er zijn fouten gemaakt van het hoogste niveau tot het allerlaagste niveau”, zei hij. “Zo ontsporen treinen.”
Beurt aan politiek
Dan is het volgende week de beurt aan de politiek, te weten de (oud-)bewindspersonen Frans Weekers, Eric Wiebes, Lodewijk Asscher, Menno Snel, Tamara van Ark, Wopke Hoekstra en Mark Rutte. Nog nooit moesten zo veel kabinetsleden voor een Kamercommissie verschijnen.
Volgende week zijn de verhoren van de (oud-)bewindspersonen live te volgen op NPO Politiek, NOS.nl en via de NOS-app.
Het is afwachten of de commissieleden in hun verhoren net zo streng tegen hen zijn als zij afgelopen week soms tegen de topambtenaren waren. Maar vast staat dat zij lange vragenlijsten hebben.
Heeft oud-staatssecretaris Weekers een te hard fraudebestrijdingsbeleid mogelijk gemaakt? Of probeerde hij juist iets te regelen voor de ouders? Toen Wiebes hem in 2014 opvolgde, kreeg die toen te horen dat de kinderopvangtoeslag een probleem was?
Waarom deed Asscher, minister van 2012 tot 2017, niets aan de ‘alles-of-niets aanpak’? Waarom gaf hij wel toestemming voor een nieuw kinderopvangsysteem? En waarom trokken de staatssecretarissen Snel en Van Ark daar in een volgend kabinet ogenschijnlijk de stekker uit?
Dacht het kabinet er met het aftreden van Snel eind vorig jaar van af te zijn? Of vinden minister Hoekstra en premier Rutte nog steeds dat zij medeverantwoordelijk zijn? En wat doen zij aan het zo snel mogelijk compenseren van de ouders?
Het worden boeiende verhoren, op zoek naar een reconstructie van deze door mensen veroorzaakte ramp.
Lees hier de artikelen van de afgelopen week terug:
- Oud-baas fiscus: toeslagenaffaire is door mensen veroorzaakte ramp
- Topambtenaar SZW: Belastingdienst voerde ‘fraudejacht’ op ouders
- Toeslagendirecteur: druk op Belastingdienst was hoog en het beleid was niet van ons
- ‘Er was geen ruimte voor minder strenge aanpak toeslagenouders’
- Advocaat: toeslagenaffaire doet denken aan Kafka, liep tegen muur aan
- Oud-fiscusbaas: harde aanpak ‘toeslagenouder’ wens van Sociale Zaken
- Oud-directeur fiscus: buikpijn over toeslagenaffaire, top wist ervan
- Juridisch adviseur: top Belastingdienst negeerde keiharde waarschuwing
Tranen, verwijten en buikpijn: de eerste bevindingen over de toeslagenaffaire
NU 21.11.2020 Halverwege de verhoren over de kinderopvangtoeslagaffaire, is er een voorzichtige schets te maken van wat zich binnen de ministeries heeft afgespeeld. Lang bleven de (oud-)topambtenaren buiten beeld, maar deze week kreeg de ondervragingscommissie de kans om met hen in te kleuren hoe de toeslagenfuik is ontstaan.
“De eerste gesprekken met ouders waren het moeilijkste wat ik in mijn carrière heb gedaan”, zei huidig directeur Belastingdienst Agaath Cleyndert woensdag. “Dat we hen niets anders konden bieden dan te luisteren en excuses, was heel pijnlijk.”
“Dit had nooit mogen gebeuren”, sprak Maaike van Tuyll, directeur Kinderopvang bij het ministerie van Sociale Zaken, een dag later. Het leed van de ouders greep beiden zichtbaar aan.
Tot nu toe kwam informatie in het toeslagendossier vaak via Wob-verzoeken, memo’s, Kamerbrieven, factsheets en andere formele wegen. De mensen achter die stukken kregen deze week pas een gezicht.
Belastingdienst-directeur geëmotioneerd door toeslagenaffaire
Nog lang geen compleet beeld van de omvang
De emotie laat ook zien dat het gruwelijk is misgegaan. De ondervragingscommissie probeert deze weken te ontrafelen hoe: wat is er precies gebeurd en wie waren er verantwoordelijk?
Komende week kunnen ze die vragen stellen aan de toenmalige politiek leiders, als ze premier Mark Rutte, staatssecretaris Eric Wiebes (nu minister) en oud-minister en huidig PvdA-leider Lodewijk Asscher onder ede horen.
De vragen zijn nu nog lang niet te beantwoorden op basis van de verhoren met de (oud-)ambtenaren, een advocaat en een hoogleraar.
De overheid heeft zelfs nog niet eens in beeld hoeveel mensen precies de dupe zijn geworden van het hardvochtige beleid van de overheid. “Een ongemakkelijk gevoel”, zei directeur Kinderopvang Van Tuyll daarover. Er zijn nu negenduizend mensen in beeld; zeer waarschijnlijk zijn het er veel meer.
Belastingdienst niet te nemen bastion voor ouders
De wet was te hard en werd daarbovenop ook te streng toegepast. Met het vooringenomen uitgangspunt van de belastingambtenaren dat ouders toch wel schuldig waren, was daar niet tegenop te boksen.
Dat ondervond ook advocaat Eva González Pérez, die sinds het eerste uur bij de toeslagenaffaire betrokken is en tientallen ouders bijstaat. Zij kreeg incomplete dossiers van de fiscus in de rechtbank, werd afgepoeierd door Belastingdienst-medewerkers en stuitte op een muur van onwil tijdens een gesprek met ambtenaren om juist tot een oplossing te komen.
González Pérez werd als eerste gehoord en schetste de Belastingdienst als een niet te nemen bastion voor ouders die hun recht wilden halen.
De olietanker op ramkoers bleek lastig bij te sturen
In zekere zin bevestigden de hoge ambtenaren op Financiën die de dagen erna werden verhoord dat beeld ook wel. Jaap Uijlenbroek, tot begin dit jaar de hoogste ambtenaar bij de Belastingdienst, wist dat vrijdag nog het meest treffend te vertellen.
In juni 2019 was voor Uijlenbroek een kantelpunt waarop hij wist: dit zit helemaal fout, we moeten de ouders anders behandelen. Het kostte hem niet veel moeite om Menno Snel, op dat moment de staatssecretaris van Financiën, ervan te overtuigen dat het roer om moest.
De schrijnende verhalen die de ouders al jaren vertelden, waren eindelijk door de muren van het ministerie van Financiën doorgedrongen.
Maar zelfs na dat besef van de hoogste ambtelijke en politieke top bij de Belastingdienst, werden ouders nog steeds hard aangepakt. De Kamer moest andermaal ingrijpen om erger leed te voorkomen.
“Het besef dat het moet van de wet zat overal heel diep verankerd”, zei Uijlenbroek. “Het is een ramp in slowmotion. Het gaat en gaat maar door. Zelfs tot op de dag vandaag.” De olietanker op ramkoers bleek lastig bij te sturen.
Belastingdienst werkt als een ‘fabrieksproces’
Gerard Blankestijn, tot 2018 directeur Toeslagen bij de fiscus, noemde de werking van de fiscus in bredere zin “een fabrieksproces”.
Uijlenbroek en Blankestijn leken daarmee de verantwoordelijkheid voor de ramp van zich af te schuiven door het bij ‘het systeem’ neer te leggen. “Dé dader gaat u niet vinden”, concludeerde Uijlenbroek dan ook. “Door een fout in het systeem ontsporen treinen.”
Er werd ook gewezen naar de collega’s van Sociale Zaken, het ministerie dat de regels van de kinderopvangtoeslag bepaalt. Er was gewaarschuwd vanuit Financiën dat het terugvorderen buiten alle proporties was. Ze kregen er zelfs buikpijn van.
Men was bij de fiscus kennelijk niet ziek genoeg
Maar kennelijk was men niet ziek genoeg, want op Sociale Zaken konden ze de noodkreten nauwelijks horen. De ambtenaren die donderdag werden gehoord, hadden al die jaren niemand van de Belastingdienst aan hun bureaus gezien. “We zitten niet in een ander land”, merkte Loes Mulder, de hoogste ambtelijke baas op Sociale Zaken, op.
Aan iedereen werd aan het einde gevraagd welke lessen er zijn geleerd. Eén antwoord was misschien het meest treffend, omdat er juist iets ontbrak: het direct onderhouden van contacten met de gedupeerde ouders.
Lees meer over: Politiek Toeslagenaffaire
De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 25 – nasleep POK
Telegraaf 14.11.2020
Aftrap verhoor P.O.K. maandag 16.11.2020
De flitsenquête naar het schandaal met de kinderopvangtoeslag belooft een thriller te worden. Maandagmorgen 16.11.2020 gaat de Parlementaire Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag (POK) aan de slag.
Met negentien verhoren verdeeld over acht dagen hoopt de Tweede Kamer inzicht te krijgen in hoe het kon gebeuren dat duizenden ouders door doorgeslagen fraudejacht van de Belastingdienst de vernieling in zijn geholpen.
AD 16.11.2020
Voor het eerst in zijn toch lange politieke carrière wordt zelfs ook premier Rutte onder ede gehoord in de Tweede Kamer. En hij is uiteraard niet het enige Haagse kopstuk dat de komende twee weken op de grill wordt gelegd over de toeslagenaffaire.
Kortom, de commissie wil uitzoeken hoe het zo gruwelijk heeft kunnen misgaan bij de Belastingdienst in de jacht op fraudeurs met toeslagen.
Telegraaf 21.11.2020
AD 21.11.2020
AD 20.11.2020
Telegraaf 20.11.2020
AD 19.11.2020
AD 18.11.2020
Telegraaf 18.11.2020
AD 17.11.2020
Telegraaf 17.11.2020
Lees verder ook;
- Na negen helse jaren pas licht aan einde van tunnel: ‘Ik dacht: hoe ga ik de dag nu weer overleven?’
Waar draaide de toeslagaffaire ook alweer om?
In de zomer van 2014 krijgen alle 157 klanten van een gastouderbureau in Eindhoven een brief van de Belastingdienst dat hun kinderopvangtoeslag per direct is stopgezet en dat ze alle verkregen toeslagen moeten terugbetalen. De reden staat er niet bij.
Er volgden jaren van onzekerheid, stress en financiële problemen bij de gedupeerden. Later bleek dat de fiscus ook discrimineerde.
De vraag hoe de terugvordering van kinderopvangtoeslag zó kon ontsporen, leidt op het Binnenhof tot schaamte en verlegenheid. Ouders kwamen financieel aan de afgrond, omdat ze ten onrechte werden aangewezen als fraudeur of omdat ze door een klein foutje enorme bedragen moesten terugbetalen aan de fiscus.
Kleine fout
Ook dook er een document op uit 2009 waarin de landsadvocaat stelde dat de fiscus proportioneel moest terugvorderen. Als mensen een kleine fout hadden gemaakt bij het aanvragen van kinderopvangtoeslag van bijvoorbeeld 100 euro, moest niet de toeslag van een heel jaar van soms tienduizenden euro’s worden teruggevorderd. Omtzigt: ,,Toch vorderde de fiscus jarenlang de hele toeslag terug bij kleine fouten, niet het foutbedrag plus een boete terug, maar de hele toeslag.’’
Morgen verschijnt onder andere Hans Blokpoel. De voormalig directeur Belastingen bij de Belastingdienst was in de periode 2010-2016 verantwoordelijk voor de digitalisering bij de fiscus. Hij was oprichter van de beruchte ‘Broedkamer’, een afdeling die de fraudebestrijding deels uit handen nam van inspecteurs door computersystemen te koppelen.
Dat mensen tussen de wielen kwamen, omdat er in systemen automatisch een vinkje achter hun naam kwam te staan, komt mede door de inmiddels opgeheven Broedkamer, die bovendien slordig omsprong met persoonsgegevens.
Welke politieke besluiten hebben deze wantoestanden mogelijk gemaakt?
Op die vragen wil de parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag vanaf maandag, in een serie van verhoren onder ede, antwoord krijgen.
De werkelijke omvang van de zaak kwam aan het licht door verschillende onthullingen van RTL Nieuws en de krant Trouw en door de inspanningen van CDA-Kamerlid Omtzigt en SP-Kamerlid Leijten.
Ook ligt de vraag op tafel waarom het, tot op de dag van vandaag, zo veel moeite kost om informatie van de Belastingdienst en de ministeries van Financiën en Sociale Zaken los te krijgen. Mede daarover wordt een lange lijst topambtenaren van deze ministeries gehoord.
De commissie heeft de inhoudelijke steun van aanjagers Leijten, die in de commissie zit, en Omtzigt. De parlementaire ondervragingscommissie verhoort (voormalige) ministers, staatssecretarissen en topambtenaren onder ede.
Uit vorige kabinetten worden de bewindspersonen Weekers, Asscher en Snel gehoord. Van het huidige kabinet staan Rutte, Wiebes en Van Ark op de agenda. Advocaat Eva González Perez, die sinds 2014 gedupeerde ouders bijstaat, is maandag de eerste persoon die wordt gehoord.
Op het laatste moment is het verhoor van ambtenaar Palmen-Schlangen toegevoegd. Zij schreef al in 2017 in een memo dat ouders compensatie verdienden. Het memo kwam pas een paar weken geleden aan het licht.
Belangrijke momenten in de kinderopvangtoeslagaffaire:
- Juni 2005: de Belastingdienst, een organisatie die van oudsher geld int, gaat nu voorschotten verstrekken voor de inkomensafhankelijke kinderopvangtoeslag. De afdeling ‘Toeslagen’ wordt opgericht.
- 2005 tot 2019: verschillende instanties, zoals de Algemene Rekenkamer, waarschuwen voor de fraudegevoeligheid van toeslagen.
- 2012, 2013, 2014 en verder: ouders worden van fraude beschuldigden moeten tienduizenden euro’s terugbetalen. Zij krijgen geen inzage in hun dossiers en kunnen zich moeilijk verdedigen.
- November 2019: het eerste onderzoek van de commissie-Donner bewijst dat honderden ouders van het ‘CAF 11 dossier’ onterecht als fraudeur zijn behandeld, en dat nog duizenden anderen zijn benadeeld.
- December 2019: de zwartgelakte dossiers staan symbool voor de machteloosheid van de ouders en de muur van onwil en geheimzinnigheid die de Belastingdienst opwerpt.
- December 2019: staatssecretaris Snel die over de Belastingdienst gaat, treedt af. Hij werd voortdurend ingehaald door onthullingen van RTL Nieuws en Trouw, en verloor het vertrouwen van de Tweede Kamer.
- Maart 2020: de commissie-Donner zegt dat de kinderopvangtoeslag bij veel ouders voor problemen zorgt, los van de hardhandige fraudeaanpak. Dat komt door de ingewikkeldheid van de regeling.
- Maart 2020: het kabinet begint met de ‘hersteloperatie’ en belooft 20.000 ouders te compenseren.
- Juni 2020: de journalisten Pieter Klein (RTL) en Jan Kleinnijenhuis (Trouw) winnen opnieuw een journalistieke prijs voor hun “ontroerende vasthoudendheid”. Het dossier is “ongekend qua aanpak en impact”, zegt de jury.
- November 2020: de schadeloosstelling van de ouders verloopt moeizaam en nog steeds duiken er stukken op waar de Kamer al 1,5 jaar geleden om vroeg.
Een korte beschrijving van enkele hoofdrolspelers.
Maandag 16 november:
Eva González Pérez – Advocaat bij advocatencollectief Trias
Al in 2014 raakte González Pérez betrokken bij de toeslagenaffaire. Als advocaat staat ze tientallen gedupeerde ouders bij.Aanvankelijk dacht ze dat het zo gepiept was, zo overduidelijk zat de Belastingdienst in haar ogen fout.
“Ik dacht in het begin: ik doe één of twee zaken en als ik win, dringt het besef wel door dat het niet klopt”, zei ze eind vorig jaar tegen het Eindhovens Dagblad.Het werden zes lange jaren en nog steeds is niet alles afgerond. In die periode viel ze van de ene verbazing in de andere over de handelswijze van de fiscus.
Ze schakelde de Ombudsman in, kreeg met veel pijn en moeite de Autoriteit Persoonsgegevens zo ver een onderzoek naar discriminatie te starten, voerde rechtszaken tot aan de Raad van State aan toe en betrok de politiek bij het dossier.
“Ik wilde het eigenlijk afwikkelen en doorgaan met mijn leven, ik had er alleen maar koppijn van”, zei ze dit voorjaar in een interview met One World over haar strijd. Dat is misschien ook niet zo gek, González Pérez werd aantoonbaar tegengewerkt door de Belastingdienst.
Hans Blokpoel – Algemeen directeur Belastingen bij de Belastingdienst 2010-2016
Als directeur Belastingen was Blokpoel ook leidinggevende van het Combinatieteam Aanpak Facilitators (CAF), het team van de fiscus dat fraude met toeslagen opspoort.
Zijn naam dook eind vorig jaar voor het eerst in de media op dankzij onderzoek van RTL Nieuws en door Trouw opgevraagde stukken. Deze media schrijven dan al regelmatig over de zaak en weten steeds weer nieuwe feiten boven tafel te krijgen.
Uit de stukken blijkt dat Blokpoel op de hoogte is van de misstanden en het beleid bewust voortzet. “Blokpoel wil echt alles dichtdraaien, dus ook toeslagen, zelfs als die waarschijnlijk wel goed zijn”, zo valt er te lezen.
Dinsdag 17 november:
Sandra Palmen-Schlangen – Vaktechnisch coördinator Toeslagen 2016-2017
Pas op het allerlaatste moment is Palmen-Schlangen door de commissie opgeroepen voor verhoor. Zij schreef als medewerker bij de Belastingdienst al in maart 2017 een uiterst kritische memo over het handelen van de fiscus.
Uit de memo blijkt dat de top van de Belastingdienst toen al op de hoogte was dat hun aanpak niet deugde. Als de Kamer dat document direct al had gekregen, dan had dat veel leestijd en kostbare tijd kunnen besparen.
Het opvallende is dat de Kamer ook om deze memo had gevraagd, maar niet heeft gekregen. Een pijnlijk patroon in dit dossier.
Peter Veld – Directeur-generaal Belastingdienst 2010-2015
Veld was tussen 2010 en 2015 de hoogste ambtenaar op Financiën. Net als Blokpoel was hij op de hoogte van de misstanden. Desondanks liet hij de toeslagen van mogelijke fraudeurs rücksichtslos stopzetten, ook al wist hij dat maar liefst één op de vijf onschuldig was.
Gerard Blankestijn – Directeur Toeslagen bij de Belastingdienst 2011-2018
Blankestijn is de volgende ambtenaar in een hoge functie die op de hoogte was van het foute beleid en er niet tegen optrad.
Hij mag onder meer aan de ondervragingscommissie uitleggen waarom de memo van Palmen-Schlangen, die een dag eerder aan het woord is, niet al in 2017 naar de Kamer en de Commissie-Donner is gestuurd.
Ook zal men benieuwd zijn naar zijn verklaring waarom hij toenmalig staatssecretaris Menno Snel (Financiën) niet informeerde dat de fiscus een tweede nationaliteit van burgers bijhield, terwijl dit niet is toegestaan.
Vrijdag 20 november:
Jaap Uijlenbroek – Directeur-generaal Belastingdienst 2017-2020
Uijlenbroek kwam als leidinggevende naar de Belastingdienst om de uit de hand gelopen reorganisatie weer op de rails te krijgen, maar hij belandde in het moeras van de toeslagenaffaire.
RTL Nieuws en Trouw meldden dit voorjaar dat Uijlenbroek drie hoofdrolspelers bij de toeslagenaffaire had beloofd geen straf te geven als zij mee zouden werken aan een onderzoek naar de ontspoorde fraudejacht. Uijlenbroek werd uiteindelijk teruggefloten door de top van Financiën. Begin dit jaar moest hij opstappen.
Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag
De Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag (POK) gaat het onderzoek doen naar problemen rond de fraudeaanpak bij de kinderopvangtoeslag. De commissie start de verhoren op maandag 16 november 2020.
Verhoren:
De verhoren van de parlementaire ondervragingscommissie zijn verdeeld over acht dagen en vinden plaats van maandag 16 november tot en met donderdag 26 november 2020. De commissie, die uit acht Kamerleden bestaat, verhoort negentien personen.
Maandag 16 november
- 9.30 uur: mevrouw M.E. González Pérez – Advocaat bij advocatencollectief Trias
- 12.30 uur: de heer A.T. Marseille – Hoogleraar Bestuurskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen
- 15.00 uur: de heer H.R. Blokpoel – Algemeen directeur Belastingen bij de Belastingdienst 2010-2016
Dinsdag 17 november
- 13.00 uur: mevrouw S.T.P.H. Palmen-Schlangen – Vaktechnisch coördinator Toeslagen 2016-2017
Woensdag 18 november
- 9.30 uur: de heer P.W.A. Veld – Directeur-generaal Belastingdienst 2010-2015
- 12.30 uur: de heer G.H. Blankestijn – Directeur Toeslagen bij de Belastingdienst 2011-2018
- 15.30 uur: mevrouw A.C. Cleyndert – Directeur Toeslagen bij de Belastingdienst 2018-heden
Donderdag 19 november
- 9.30 uur: de heer M.J. Boereboom – Directeur-generaal Werk bij het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid 2013-2017
- 13.30 uur: mevrouw M.C. van Tuyll – Directeur Kinderopvang bij het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid 2016-heden
- 16.30 uur: mevrouw L. Mulder – Secretaris-generaal ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid 2016-heden
Vrijdag 20 november
- 9.30 uur: de heer J.J.M. Uijlenbroek – Directeur-generaal Belastingdienst 2017-2020
- 13.30 uur: mevrouw M. Leijten – Secretaris-generaal ministerie van Financiën 2013-2019
Maandag 23 november
- 9.30 uur: de heer F.H.H. Weekers – Staatssecretaris van Financiën 2010-2014
- 13.00 uur: de heer E.D. Wiebes – Staatssecretaris van Financiën 2014-2017
- 16.30 uur: de heer L.F. Asscher – Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid 2012-2017
Woensdag 25 november
- 9.30 uur: mevrouw T. van Ark – Staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid 2017-2020
- 13.00 uur: de heer M. Snel – Staatssecretaris van Financiën 2017-2019
Donderdag 26 november
- 9.30 uur: de heer W.B. Hoekstra – Minister van Financiën 2017-heden
- 13.00 uur: de heer M. Rutte – Minister-president 2010-heden
Volg de verhoren live
Lees hier meer over de commissie en het verhoorschema. De verhoren zijn live te volgen op NPO Politiek en NOS.nl.
De verhoren zijn vanaf maandag 16 november 2020 live te volgen via de livestream op deze website en de app Debat Direct. Alle verhoren zijn terug te kijken via Debat Gemist.
Over de Belastingdienst;
Meer: Menno Snel RTL
Meer: Belastingdienst RTL
Meer: Toeslagenaffaire Belastingdienst RTL
Meer: belastingen Telegraaf
Meer: Jaap Uijlenbroek Telegraaf
Meer: Belastingdienst Telegraaf
Meer: Toeslagenaffaire NU
dossier: Kinderopvangtoeslag Trouw
Lees ook: Wie wist wat in de toeslagenaffaire? De kluwen van hoofdrolspelers ontward Trouw 12.11.2020
lees: brief 2e kamer verzoek om memo tijdens ao 15 oktober 20.10.2020
lees: bijlage 1 vaktechnisch memo maart 2017
lees: bijlage 2 tekst notitie juni 2019
lees: regeling CAF 11 en_vergelijkbare (CAF-)zaken_en Verzamelbesluit Toeslagen (Kamerstuk 31066-696)
lees: kamerbrief en beantwoording feitelijk vragen over de fraudesignaleringsvoorziening fsv bij de belastingdienst 13.10.2020
lees: bijlage 1 antwoorden op feitelijke vragen
lees: bijlage 2 concept plan van aanpak
Lees: aanbiedingsbrief tk voortgangsrapportage kinderopvangtoeslag 29.09.2020
Lees: bijlage 0 derde voortgangsrapportage kinderopvangtoeslag
Lees: bijlage 1 bcg rapport
Lees: bijlage 2 oudermanifest
Lees: bijlage 3 brief met reactie op oudermanifest
Lees: bijlage 4 brief aan nationale ombudsman 16 juni 2020 monitoring
Lees: bijlage 5 lijst 1 toezeggingen afgerond
Lees: bijlage 6 lijst 2 toezeggingen lopend
Lees: bijlage 7 lijst 3 moties afgerond
Lees: bijlage 8 lijst 4 moties lopend
Lees: bijlage 9 antwoorden kamervragen omtzigt bijlage 1 verklaring van vernietiging 2017 vraag 11
Lees: Bijlage 9A Antwoorden Kamervragen Omtzigt vernietigde dossiers
Lees: bijlage 10 antwoorden kamervragen omtzigt-bijlage 2 verklaring van vernietiging 2018 vraag 11
Lees: bijlage 11 antwoorden kamervragen omtzigt bijlage 3 opdracht belastingen vraag 12
Lees: bijlage 12 antwoorden kamervragen snels
Lees: bijlage 13 antwoorden kamervragen snels bijlage notities vraag 11
Zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 22 – nasleep
Zie verder : De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 21 – nasleep
Zie dan verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 20 – nasleep
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 19 – nasleep
Zie verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 18 – nasleep
Zie verder dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 15 – nasleep rapport commissie Donner
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 11 – nasleep rapport commissie Donner
Zie verder ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 10 – rapport commissie Donner
Zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 9
Zie verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 8
Zie verder dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 7
En zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 6
Zie dan ook nog verder: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 5 – commissie Donner
Zie verder dan ook: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 4 – commissie Donner
en zie dan ook nog: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 3
en zie verder dan ook: Voorheen Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en staatssecretaris Menno Snel (Financiën) het Gedonder met de belastingdienst – deel 2
en verder zie dan ook nog: Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en het Gedonder met de belastingdienst deel 1
Dag 5 – 20.11.2020
Verhoren kinderopvangtoeslag op de helft, wie krijgt volgende week de schuld?
NOS 21.11.2020 “Het lelijkste is als we elkaar allemaal de schuld gaan geven.” Dat zei secretaris-generaal van het ministerie van Sociale Zaken Loes Mulder donderdag in haar verhoor in de Tweede Kamer over de kinderopvangtoeslagaffaire. Toch is dat precies het beeld dat blijft hangen, na de eerste week van verhoren door de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag.
Grof gezegd gaven de ministeries van Financiën, waar de Belastingdienst/Toeslagen onder valt, en het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid elkaar deze week de schuld van de toeslagenaffaire.
De Kamer onderzoekt in twee weken hoe het heeft kunnen misgaan in de kinderopvangtoeslagenaffaire. Wat was bedoeld als financiële steun voor gezinnen met jonge kinderen, werd voor duizenden mensen een jarenlang slepende zaak. De ouders werden door de Belastingdienst onterecht aangemerkt als fraudeur en moesten soms tienduizenden euro’s terugbetalen. Met financiële en sociale problemen als gevolg.
‘Beleid uitgevoerd’
Topambtenaren van de Belastingdienst en Financiën die werden verhoord, zeiden dat zij het beleid van Sociale Zaken uitvoerden. En dat zij geen juridische ruimte hadden om ouders minder hard aan te pakken.
Oud-staatssecretaris Frans Weekers, tot 2014 verantwoordelijk voor de fiscus, deelde de twijfel van zijn hoogste ambtenaar of het beleid niet te hard was. “Hij schreef ‘ja’ in de marge van mijn notitie daarover”, zei voormalig directeur-generaal Peter Veld van de Belastingdienst. Volgens hem wist toenmalig minister Lodewijk Asscher van Sociale Zaken van de twijfels, maar er veranderde niets.
Nooit aan de bel getrokken
Sociale Zaken zegt juist dat de Belastingdienst nooit hard aan de bel heeft getrokken. En nooit heeft gezegd dat de wetgeving niet deugde en moest worden aangepast.
Directeur-generaal Marcelis Boereboom van Sociale Zaken had wel gehoord dat de Belastingdienst de ‘alles-of-niets aanpak’ “buitenproportioneel” vond. Het betekende dat als ouders hun eigen bijdrage niet hadden betaald, zij de hele kinderopvangtoeslag van duizenden euro’s moesten terugbetalen. Maar ook toen veranderde er niets.
“Wij hadden niet het beeld dat we opdracht hadden gegeven voor een fraudejacht”, zei directeur Kinderopvang bij Sociale Zaken Maaike van Tuyll. Toch gingen de zogeheten Combiteams Aanpak Facilitators (CAF-teams) van de Belastingdienst aan de slag met het volgens haar op extreme wijze verzamelen van fraudebewijzen.
Beleidslawine
Zo kon jarenlang de benadeling van burgers doorgaan, terwijl de ambtelijke molens draaiden.
Ambtenaren dachten het politiek gewenste beleid uit te voeren. Topambtenaren veranderden van functie zonder het kinderopvangdossier over te dragen. Een compensatieplan voor de ouders van staatssecretaris Menno Snel sneuvelde om vage redenen. Een heel nieuw kinderopvangsysteem dat verbetering had moeten brengen werd door het kabinet na twee jaar voorbereiding stopgezet. Er waren expertmeetings, memo’s, powerpointpresentaties en rapporten.
Door de beleidslawine, die ook nog regelmatig van richting veranderde, verloor uiteindelijk iedereen het zicht op wat er werkelijk aan de hand was. Namelijk dat ouders die de overheid financieel wilde helpen, door diezelfde overheid in langdurige schulden geduwd werden. Dat ouders die door de kinderopvangtoeslag makkelijker aan werk moesten komen, hun baan moesten opzeggen om weer zelf op hun kinderen te passen.
Het ‘verdwenen memo’ van juridisch adviseur Sandra Palmen van de Belastingdienst had hier in maart 2017 een eind aan kunnen maken. “Hoe heeft iemand hier ooit toestemming voor kunnen geven?”, vroeg Palmen zich af. Maar haar advies bleef tot een paar weken geleden genegeerd en weggestopt.
Ook de gedupeerde ouders keken deze week naar de verhoren. Geëmotioneerd en met een mengeling van hoop en ergernis:
‘Ik kijk nu naar iemand die zoveel macht heeft gehad over ons leven’
Ligt de schuld van deze affaire bij ministers die een moeilijk uitvoerbare regeling hebben bedacht? Of bij de topambtenaren die te weinig hebben gecontroleerd of het wel goed ging? Of ligt de schuld bij de uitvoerende ambtenaren, die hardvochtige regels op ouders hebben toegepast en dat volgens sommigen hadden moeten weigeren?
Jaap Uijlenbroek, oud-directeur-generaal van de Belastingdienst, voegde daar nog een schuldige partij aan toe: de Tweede Kamer zelf. Hij wijst erop dat de Kamer al in 2015 signalen had dat ouders soms enorme bedragen moesten terugbetalen. De Kamer nam toen genoegen met de uitleg van minister Asscher dat het juridisch niet anders kon.
Dit is een door mensen veroorzaakte ramp, was de conclusie van Uijlenbroek in het verhoor. “Er zijn fouten gemaakt van het hoogste niveau tot het allerlaagste niveau”, zei hij. “Zo ontsporen treinen.”
Beurt aan politiek
Dan is het volgende week de beurt aan de politiek, te weten de (oud-)bewindspersonen Frans Weekers, Eric Wiebes, Lodewijk Asscher, Menno Snel, Tamara van Ark, Wopke Hoekstra en Mark Rutte. Nog nooit moesten zo veel kabinetsleden voor een Kamercommissie verschijnen.
Volgende week zijn de verhoren van de (oud-)bewindspersonen live te volgen op NPO Politiek, NOS.nl en via de NOS-app.
Het is afwachten of de commissieleden in hun verhoren net zo streng tegen hen zijn als zij afgelopen week soms tegen de topambtenaren waren. Maar vast staat dat zij lange vragenlijsten hebben.
Heeft oud-staatssecretaris Weekers een te hard fraudebestrijdingsbeleid mogelijk gemaakt? Of probeerde hij juist iets te regelen voor de ouders? Toen Wiebes hem in 2014 opvolgde, kreeg die toen te horen dat de kinderopvangtoeslag een probleem was?
Waarom deed Asscher, minister van 2012 tot 2017, niets aan de ‘alles-of-niets aanpak’? Waarom gaf hij wel toestemming voor een nieuw kinderopvangsysteem? En waarom trokken de staatssecretarissen Snel en Van Ark daar in een volgend kabinet ogenschijnlijk de stekker uit?
Dacht het kabinet er met het aftreden van Snel eind vorig jaar van af te zijn? Of vinden minister Hoekstra en premier Rutte nog steeds dat zij medeverantwoordelijk zijn? En wat doen zij aan het zo snel mogelijk compenseren van de ouders?
Het worden boeiende verhoren, op zoek naar een reconstructie van deze door mensen veroorzaakte ramp.
Lees hier de artikelen van de afgelopen week terug:
- Oud-baas fiscus: toeslagenaffaire is door mensen veroorzaakte ramp
- Topambtenaar SZW: Belastingdienst voerde ‘fraudejacht’ op ouders
- Toeslagendirecteur: druk op Belastingdienst was hoog en het beleid was niet van ons
- ‘Er was geen ruimte voor minder strenge aanpak toeslagenouders’
- Advocaat: toeslagenaffaire doet denken aan Kafka, liep tegen muur aan
- Oud-fiscusbaas: harde aanpak ‘toeslagenouder’ wens van Sociale Zaken
- Oud-directeur fiscus: buikpijn over toeslagenaffaire, top wist ervan
- Juridisch adviseur: top Belastingdienst negeerde keiharde waarschuwing
Tranen, verwijten en buikpijn: de eerste bevindingen over de toeslagenaffaire
NU 21.11.2020 Halverwege de verhoren over de kinderopvangtoeslagaffaire, is er een voorzichtige schets te maken van wat zich binnen de ministeries heeft afgespeeld. Lang bleven de (oud-)topambtenaren buiten beeld, maar deze week kreeg de ondervragingscommissie de kans om met hen in te kleuren hoe de toeslagenfuik is ontstaan.
“De eerste gesprekken met ouders waren het moeilijkste wat ik in mijn carrière heb gedaan”, zei huidig directeur Belastingdienst Agaath Cleyndert woensdag. “Dat we hen niets anders konden bieden dan te luisteren en excuses, was heel pijnlijk.”
“Dit had nooit mogen gebeuren”, sprak Maaike van Tuyll, directeur Kinderopvang bij het ministerie van Sociale Zaken, een dag later. Het leed van de ouders greep beiden zichtbaar aan.
Tot nu toe kwam informatie in het toeslagendossier vaak via Wob-verzoeken, memo’s, Kamerbrieven, factsheets en andere formele wegen. De mensen achter die stukken kregen deze week pas een gezicht.
Belastingdienst-directeur geëmotioneerd door toeslagenaffaire
Nog lang geen compleet beeld van de omvang
De emotie laat ook zien dat het gruwelijk is misgegaan. De ondervragingscommissie probeert deze weken te ontrafelen hoe: wat is er precies gebeurd en wie waren er verantwoordelijk?
Komende week kunnen ze die vragen stellen aan de toenmalige politiek leiders, als ze premier Mark Rutte, staatssecretaris Eric Wiebes (nu minister) en oud-minister en huidig PvdA-leider Lodewijk Asscher onder ede horen.
De vragen zijn nu nog lang niet te beantwoorden op basis van de verhoren met de (oud-)ambtenaren, een advocaat en een hoogleraar.
De overheid heeft zelfs nog niet eens in beeld hoeveel mensen precies de dupe zijn geworden van het hardvochtige beleid van de overheid. “Een ongemakkelijk gevoel”, zei directeur Kinderopvang Van Tuyll daarover. Er zijn nu negenduizend mensen in beeld; zeer waarschijnlijk zijn het er veel meer.
Belastingdienst niet te nemen bastion voor ouders
De wet was te hard en werd daarbovenop ook te streng toegepast. Met het vooringenomen uitgangspunt van de belastingambtenaren dat ouders toch wel schuldig waren, was daar niet tegenop te boksen.
Dat ondervond ook advocaat Eva González Pérez, die sinds het eerste uur bij de toeslagenaffaire betrokken is en tientallen ouders bijstaat. Zij kreeg incomplete dossiers van de fiscus in de rechtbank, werd afgepoeierd door Belastingdienst-medewerkers en stuitte op een muur van onwil tijdens een gesprek met ambtenaren om juist tot een oplossing te komen.
González Pérez werd als eerste gehoord en schetste de Belastingdienst als een niet te nemen bastion voor ouders die hun recht wilden halen.
De olietanker op ramkoers bleek lastig bij te sturen
In zekere zin bevestigden de hoge ambtenaren op Financiën die de dagen erna werden verhoord dat beeld ook wel. Jaap Uijlenbroek, tot begin dit jaar de hoogste ambtenaar bij de Belastingdienst, wist dat vrijdag nog het meest treffend te vertellen.
In juni 2019 was voor Uijlenbroek een kantelpunt waarop hij wist: dit zit helemaal fout, we moeten de ouders anders behandelen. Het kostte hem niet veel moeite om Menno Snel, op dat moment de staatssecretaris van Financiën, ervan te overtuigen dat het roer om moest.
De schrijnende verhalen die de ouders al jaren vertelden, waren eindelijk door de muren van het ministerie van Financiën doorgedrongen.
Maar zelfs na dat besef van de hoogste ambtelijke en politieke top bij de Belastingdienst, werden ouders nog steeds hard aangepakt. De Kamer moest andermaal ingrijpen om erger leed te voorkomen.
“Het besef dat het moet van de wet zat overal heel diep verankerd”, zei Uijlenbroek. “Het is een ramp in slowmotion. Het gaat en gaat maar door. Zelfs tot op de dag vandaag.” De olietanker op ramkoers bleek lastig bij te sturen.
Belastingdienst werkt als een ‘fabrieksproces’
Gerard Blankestijn, tot 2018 directeur Toeslagen bij de fiscus, noemde de werking van de fiscus in bredere zin “een fabrieksproces”.
Uijlenbroek en Blankestijn leken daarmee de verantwoordelijkheid voor de ramp van zich af te schuiven door het bij ‘het systeem’ neer te leggen. “Dé dader gaat u niet vinden”, concludeerde Uijlenbroek dan ook. “Door een fout in het systeem ontsporen treinen.”
Er werd ook gewezen naar de collega’s van Sociale Zaken, het ministerie dat de regels van de kinderopvangtoeslag bepaalt. Er was gewaarschuwd vanuit Financiën dat het terugvorderen buiten alle proporties was. Ze kregen er zelfs buikpijn van.
Men was bij de fiscus kennelijk niet ziek genoeg
Maar kennelijk was men niet ziek genoeg, want op Sociale Zaken konden ze de noodkreten nauwelijks horen. De ambtenaren die donderdag werden gehoord, hadden al die jaren niemand van de Belastingdienst aan hun bureaus gezien. “We zitten niet in een ander land”, merkte Loes Mulder, de hoogste ambtelijke baas op Sociale Zaken, op.
Aan iedereen werd aan het einde gevraagd welke lessen er zijn geleerd. Eén antwoord was misschien het meest treffend, omdat er juist iets ontbrak: het direct onderhouden van contacten met de gedupeerde ouders.
Lees meer over: Politiek Toeslagenaffaire
Wie tussen de wielen van Toeslagen kwam was aan de goden overgeleverd
AD 20.11.2020 Topambtenaren hadden buikpijn en voelden afschuw, maar niemand voorkwam dat de toeslagenaffaire zó kon ontsporen. In het afschuiven van verantwoordelijkheid verloor de overheid haar menselijke gezicht.
Iedereen erkende dat er een probleem was, maar de oplossing bleef telkens uit. Vijf dagen verhoren door de parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag bieden vooral een ontluisterende kijk in het functioneren van de overheid.
Lees ook;
Ambtenaren vergaderden, trokken bij elkaar aan de bel en maakten plannen om het in de toekomst allemaal anders en vooral beter te doen. Maar de mensen die van de één op de andere dag hun kinderopvangtoeslag verloren én volledig terug moesten betalen werden aan hun lot overgelaten.
De invorderingen gingen gewoon door, met alle gruwelijke gevolgen van dien: torenhoge schulden, stress en vooral die knagende vraag waarom hen dit nou overkomen was. Haar cliënten stuitten op ‘een muur van ontkenning’, zei advocate Eva González Pérez, die maandag als eerste werd gehoord.
Hans Blokpoel (L), algemeen directeur Belastingen bij de Belastingdienst tussen 2010 en 2016, Gerard Blankestijn (M), voormalig directeur Toeslagen bij de Belastingdienst (2011-2018) en de heer J.J.M. Uijlenbroek (R), Directeur-generaal Belastingdienst 2017-2020 tijdens de hoorzitting van de tijdelijke commissie die onderzoek doet naar problemen rond de fraudeaanpak bij de kinderopvangtoeslag. © AD fotobewerking
Buikpijn
Zoals verwacht schoven ambtenaren van de Belastingdienst en het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) elkaar tijdens de verhoren veelvuldig de bal toe. De wet op de kinderopvangtoeslag was veel te hard, zei voormalig directeur van de Belastingdienst Hans Blokpoel. Wie niet kon aantonen dat de eigen bijdrage aan de kinderopvang volledig was betaald, moest alles terugbetalen.
De directeur van de Belastingdienst had buikpijn. Maar de telefoon van de secretaris-generaal ging niet
Blokpoel had er zelfs ‘buikpijn’ van gekregen. Maar ja, het ministerie – verantwoordelijk voor de wetgeving – hield eraan vast en dus zat er voor de fiscus niks anders op dan de wet uit te voeren. ,,Wij hebben gevraagd of het anders kon, en het antwoord was dat het niet anders kon”, zei voormalig directeur Toeslagen Gerard Blankestijn.
Voorzitter van de ondervragingscommissie Chris van Dam legt de eed af bij Gerard Blankestijn, voormalig directeur Toeslagen bij de Belastingdienst tussen 2011 en 2018. © ANP
Maar als Blokpoel, Blankestijn en andere collega’s er zo mee in hun maag zaten, waarom lieten ze het er dan zo bij zitten, vroeg secretaris-generaal Loes Mulder zich af. Sinds haar aantreden als hoogste ambtenaar op SZW was er nooit iemand van de Belastingdienst bij haar gekomen die de noodklok luidde. Als ze zoveel buikpijn hadden, waarom belden ze dan niet?
Bovendien, tekent SZW aan, was de wetgeving weliswaar hard, maar de Belastingdienst schond tegelijkertijd de rechtsbescherming van mensen. Bezwaren bleven soms wel een jaar liggen. Aanvragers werden zonder het te weten als fraudeur aangemerkt waardoor een betalingsregeling niet mogelijk was. En het massaal stopzetten van kinderopvangtoeslagen zonder deugdelijk onderzoek was onwettig. En daarbij ging het veel te ver om iemand die een handtekening vergat te zetten aan te pakken als fraudeur, aldus directeur kinderopvang Maaike van TuyllI. ,,Er was een fraudejacht gaande.”
Kans gemist
In 2017 werd een grote kans gemist de invorderingen te staken en de slachtoffers schadevergoeding te geven. De Belastingdienst moest stoppen met procederen en ouders compenseren, adviseerde ambtenaar Sandra Palmen in een veelbesproken memo, dat pas onlangs openbaar werd. Van hogerhand werd besloten de belangrijkste aanbeveling te negeren en het advies in een la te stoppen. Palmen voelde zich machteloos, zei ze tegen de commissie.
Het advies om tot compensatie over te gaan wordt in 2017 genegeerd. Twee jaar later moeten ouders nog langer wachten na gesteggel tussen ministeries
Pas in juni 2019 ging bij de Belastingdienst eindelijk de knop om. Op dat moment stopte de Belastingdienst met het adagium dat de regels zijn gevolgd en werd besloten uit te leggen dat ‘de burgers gelijk hebben’, aldus toenmalig directeur-generaal Belastingdienst Jaap Uijlenbroek.
Gesteggel
Toch leidde gesteggel tussen Financiën en Sociale Zaken ertoe dat de compensatieregeling ook na dit omslagpunt nog even op zich liet wachten. Wéér hadden slachtoffers het nakijken: anno 2020 wacht het overgrote deel van de zeker 9000 en misschien wel 26.000 ouders die de dupe zijn geworden nog op genoegdoening.
In de verhoren werd vaak verwezen naar de nasleep van de Bulgarenfraude, waardoor fraudeaanpak een politiek speerpunt werd waar de ambtenarij in mee moest. Ook opgelegde bezuinigingen leidden ertoe dat computers steeds meer werk overnamen van de belastinginspecteur.
Volgens Uijlenbroek is de toeslagenaffaire een ‘ontspoorde trein’ en een ‘ramp in slow motion’ waar in zijn ogen de gehele overheid verantwoordelijk voor is, de Tweede Kamer incluis. De schuldvraag kan niet bij één enkele ambtenaar worden gezocht, zei hij. ,,Alle schakels in het systeem faalden.”
Jaap Uijlenbroek moest vanwege de toeslagenaffaire begin dit jaar opstappen als directeur-generaal van de Belastingdienst. Vrijdag werd hij gehoord door de commissie. © ANP
Menselijk gezicht
Juist die verwijzingen naar systemen, structuren en processen leidde de afgelopen week meermaals tot frustratie bij de verhoorcommissie. ,,Ik heb het idee dat het over producten gaat als u over mensen spreekt die werden getroffen”, kreeg ex-toeslagenbaas Blankestijn door de commissie voor de voeten geworpen.
De boodschap van de commissie lijkt te zijn: toon een menselijk gezicht waar zolang een menselijk gezicht heeft ontbroken. De politiek verantwoordelijken die volgende week nog worden gehoord – onder wie Lodewijk Asscher, Eric Wiebes, Mark Rutte – weten wat hen te doen staat.
Jarenlang ‘acceptatie en berusting’ bij Belastingdienst tijdens toeslagaffaire
NU 20.11.2020 Het duurde lang voordat het besef dat het echt goed fout zat bij de fraudejacht rond de kinderopvangtoeslag was doorgedrongen bij de Belastingdienst.
“De oplossing heeft lang op zich laten wachten. Het besef dat het moet van de wet zat overal heel diep verankerd”, zei voormalig Belastingdienst-baas Jaap Uijlenbroek vrijdag tijdens het verhoor over de toeslagaffaire.
Uijlenbroek had het over “een ramp in slowmotion” voor de gedupeerde ouders. “Het gaat maar door en het gaat maar door. Zelfs tot op de dag van vandaag.”
Ook nu weet men nog niet hoe groot het probleem van het stopzetten van toeslagen precies is. “Ik vind het verschrikkelijk om te moeten zeggen.”
In 2018 werd er binnen de Belastingdienst gewerkt aan een plan om de kinderopvangtoeslag minder streng terug te vorderen. Het was tot voor kort zo dat ouders al hun ontvangen kinderopvangtoeslag terug moesten betalen als zij een fout maakten. Deze alles-of-nietsbenadering richtte bij ouders veel (financiële) schade aan.
“Ik had toen niet het besef dat het ontbreken van deze proportionaliteit deze grote consequenties had”, zei Uijlenbroek. “Tegelijkertijd was er een soort acceptatie en berusting bij de Belastingdienst.”
‘Schokkend dat beleid is uitgevoerd waarvan iedereen buikpijn kreeg’
Het was voor Uijlenbroek toen hij in 2017 aantrad bij de fiscus nog lang niet duidelijk wat de omvang van het probleem was, terwijl toen waarschijnlijk al duizenden ouders diep in de financiële problemen zaten door het terugvorderbeleid.
Nu heeft de fiscus 9.000 ouders in beeld die te hard zijn aangepakt, maar er is ook een vermoeden dat het er zelfs 26.000 zijn.
Commissielid Roy van Aalst (PVV) kon er met zijn pet niet bij. “Ik vind het schokkend dat er beleid is uitgevoerd waarvan iedereen buikpijn heeft. Maar we staan zo ver van de maatschappij, dat we niet in de gaten hebben wat we hebben aangericht.”
Uijlenbroek kon hier alleen maar mee instemmen. “Er was blijkbaar de acceptatie dat het dan zo maar moest.”
Verhoren toeslagenaffaire van start: Hoe fraudejacht ontspoorde
Kantelpunt kwam halverwege 2019
Pas halverwege vorig jaar werd het voor Uijlenbroek duidelijk. “Het was 4 juni 2019. Ik herinner mij die dag nog heel goed”, zei hij.
Tijdens een vergadering over het onderzoek naar de teams binnen de fiscus die fraude opsporen – de zogenoemde CAF-zaken – concludeerde een Belastingdienst op een gegeven moment dat het stopzetten van de toeslagen niet is uit te leggen.
“Toen zei ik: als dat waar is, dan hebben die ouders gelijk”, blikte Uijlenbroek terug. Dat was het “omslagmoment” waarbij het besef doordrong “dat de wereld is wat ze is”. Ook bij toenmalig staatssecretaris van Financiën Menno Snel viel toen het kwartje.
“We zijn in crisis”, zei Uijlenbroek toen. “We gaan als de wiedeweerga alle informatie boven tafel halen.”
Achterblijven stukken ‘een ongeluk’
De oud-directeur verzette zich nog fel tegen het beeld dat de Belastingdienst bewust stukken heeft achtergehouden – een claim die voortdurend terugkomt in het toeslagendossier. Het gebeurde regelmatig dat documenten pas na lang doorvragen naar de Kamer werden gestuurd of alleen via Wob-verzoeken openbaar werden.
Zo werd een memo uit 2017 pas op 20 oktober gepubliceerd door de Belastingdienst. Daarin werd het beleid van de fiscus toen al heel kritisch besproken.
Volgens Uijlenbroek is er sprake van een ongeluk in plaats van bewust achterhouden. “We hebben op een gegeven moment 35 miljoen documenten doorzocht op alle relevante informatie.”
Nog steeds verloopt de operatie niet vlekkeloos. Zo duurt bijvoorbeeld de compensatie voor gedupeerden te lang. “Het gaat nog niet soepel. Laat ik het daarbij laten”, aldus Uijlenbroek.
Lees meer over: Politiek Toeslagenaffaire
Jaap Uijlenbroek, oud-directeur-generaal Belastingdienst ANP
Oud-baas fiscus: toeslagenaffaire is door mensen veroorzaakte ramp
NOS 20.11.2020 De affaire met de kinderopvangtoeslag is een door mensen veroorzaakte ramp. “Dit is een ontspoorde trein”, zei Jaap Uijlenbroek, oud-directeur-generaal van de Belastingdienst, in zijn verhoor door de parlementaire onderzoekscommissie. Hij constateert dat alle schakelingen en zekeringen hebben gefaald en dat veel te laat is geconstateerd dat er sprake was van een basisfout in het systeem.
Er zijn fouten gemaakt “van het hoogste niveau tot het allerlaagste niveau”, aldus Uijlenbroek, die de fiscus van begin 2017 tot begin 2020 leidde. “Zo ontsporen treinen. Volgens hem zijn er geen individuele schuldigen aan te wijzen, maar is het hele overheidsapparaat verantwoordelijk: “De Tweede Kamer, de regering en het ambtelijk functioneren”.
Ex-topman Belastingdienst: ontspoorde trein
Uijlenbroek kreeg bij zijn aantreden in 2017 een overdrachtsdossier, waarin met geen woord over toeslagen werd gerept. “De problemen zaten op andere vlakken”, zei hij. En dat waren problemen die “door lange veronachtzaming” werden veroorzaakt. “Dat is nog niet opgelost en zal de komende jaren ook nog niet worden opgelost.” Hij spreekt van doorgeslagen efficiency-denken bij de Belastingdienst.
De problemen met de kinderopvangtoeslagen werden te lang gezien als een individueel probleem van ouders bij een bepaald gastouderbureau dat administratieve fouten had gemaakt. Pas in juni 2019, toen RTL en Trouw er over berichtten, werd de volle omvang van deze “ramp in slow motion” hem duidelijk. Tot dan toe had “niemand tegen mij gezegd dat hier een heel groot probleem zat, dat al jaren speelde. Het ging pas heel laat bij mij leven.”
De berichtgeving van RTL en Trouw veroorzaakte een omslag in het denken. Toen pas constateerde ook Uijlenbroek als hoogste baas dat duizenden mensen de dupe waren. “Maar ook toen deden we nog niet de constatering: dit hadden we twee jaar geleden al kunnen herstellen.”
Uylenbroek stond aan het begin van zijn verhoor stil bij de pijn van de ouders. Hij wees erop dat de overheid burgers hoort te beschermen en dat het bij de Belastingdienst “helemaal fout is gegaan”. Hij constateert dat de effecten voor veel mensen enorm groot zijn en dat de zaak tot echtscheidingen en huisuitzettingen heeft geleid. Hij benadrukte dat er tot op de dag van vandaag ouders zijn die wachten op compensatie.
Na Uylenbroek werd Manon Leijten verhoord. Zij was tussen 2013 en 2019 secretaris-generaal bij het ministerie van Financiën en adviseerde de minister en staatssecretaris. In die functie heeft ze veel overleggen bijgewoond en belangrijke stukken gezien. Het dossier over de kinderopvangtoeslag raakt haar erg, zei ze. “Ik voel me vanuit deze verantwoordelijkheid verschrikkelijk over wat er met deze mensen is gebeurd.” Maar op veel vragen van de onderzoekscommissie moest ze het antwoord schuldig blijven. “Ik heb niet zo’n goed geheugen als anderen die hier hebben gezeten.”
Dat bleek toen commissielid Leijten (SP) wilde weten waarom het memo uit 2017 over een compensatieregeling voor de ouders ineens was verdwenen.
‘Waar is het advies om ouders compensatie te geven gebleven?’
Lees hier eerdere artikelen over de Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag terug:
- Topambtenaar SZW: Belastingdienst voerde ‘fraudejacht’ op ouders
- Oud-fiscusbaas: harde aanpak ‘toeslagenouder’ wens van Sociale Zaken
- Toeslagendirecteur: druk op Belastingdienst was hoog en het beleid was niet van ons
- ‘Er was geen ruimte voor minder strenge aanpak toeslagenouders’
- Advocaat: toeslagenaffaire doet denken aan Kafka, liep tegen muur aan
- Oud-directeur fiscus: buikpijn over toeslagenaffaire, top wist ervan
- Juridisch adviseur: top Belastingdienst negeerde keiharde waarschuwing
De Kamer onderzoekt in twee weken hoe het heeft kunnen misgaan in de kinderopvangtoeslagenaffaire. Wat was bedoeld als financiële steun voor gezinnen met jonge kinderen, werd voor duizenden mensen een jarenlang slepende zaak. De ouders werden door de Belastingdienst onterecht aangemerkt als fraudeur en moesten soms tienduizenden euro’s terugbetalen. Met financiële en sociale problemen als gevolg.
Volgende week zijn de verhoren van de (oud-)bewindspersonen Weekers, Wiebes, Asscher, Snel, Van Ark, Hoekstra en Rutte live te volgen op NPO Politiek en via NOS.nl en de NOS-app.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/097cc96e-2b16-11eb-9178-0255c322e81b.jpg)
’Rechtsstatelijkheid was in geding bij fiscus’
Telegraaf 20.11.2020 De rechtsstatelijkheid van burgers is bij de Belastingdienst in het geding geweest. Dat heeft de voormalig hoogste ambtenaar van de fiscus, Jaap Uijlenbroek, al in de eerste maanden na zijn aantreden geconcludeerd.
Onze verslaggever Leon Brandsema twittert live mee. Zijn tweets vindt u onderaan dit bericht.
Uijlenbroek schrijft het op in zijn eigen verslag over de eerste honderd dagen, nadat hij in 2017 aantreedt als directeur-generaal van de Belastingdienst. „Ik hoorde van veel mensen: het is efficiency, efficiency, efficiency”, vertelt Uijlenbroek vrijdag in de Tweede Kamer tijdens het verhoor over zijn rol in de toeslagenaffaire.
In de fiscus leeft volgens hem een breed gevoel dat de kwaliteit van het werk leed onder die ’optimalisatie’ van het werk. Die conclusie trekt hij niet op basis van individuele zaken, want die krijgt hij als hoogste ambtenaar van de fiscus niet voor ogen. Maar: „Als je dat van 20 kanten hoort, zit daar wel een kern van waarheid in.”
Dat Uijlenbroek concludeert dat de rechtsstatelijkheid in het geding is bij de Belastingdienst, staat volgens de topambtenaar los van de CAF-aanpak, de harde fraudejacht bij de fiscus. „Het was een oordeel over de Belastingdienst in de volle breedte”, zegt Uijlenbroek. De rechtsstatelijkheid is volgens hem vooral bij Toeslagen aangetast.
Compensatie
Het heeft even geduurd voordat de Belastingdienst ontdekte dat het zelf flink fout heeft gezeten in de toeslagenaffaire. En dan vooral in de inmiddels beruchte CAF11-zaak, met het Eindhovense gastbureau Dadim. In de zomer van 2019 verandert het beeld, schetst Uijlenbroek. „Dat was het moment dat het uitleggen dat de wereld is zoals ie is, ging naar uitleggen dat de burgers gelijk hebben.”
De Belastingdienst wil de ouders in de CAF11-zaak compenseren, zegt Uijlenbroek. „Begin gewoon en haal de druk van de ketel”, is volgens hem dan de wens van de fiscus. Maar het ministerie van Sociale Zaken is terughoudend. Dat wil dat de kosten van de compensatie bij het ministerie van Financiën ’neerslaan’. En dat er beter onderzoek wordt gedaan of dit niet de deur opent voor meer ouders om compensatie te eisen. Uiteindelijk is het besluit om te wachten op het oordeel van de commissie-Donner, die onderzoek doet naar de toeslagenaffaire. Die volgt pas in het najaar.
In de podcast Kwestie van Centen bespreken Herman Stam en parlementair verslaggever Leon Brandsema wat er tot dusver aan het licht is gekomen in het onderzoek naar de toeslagenaffaire:
Naast Uijlenbroek verhoort de commissie vrijdagmiddag nog Manon Leijten, jaren de hoogste ambtenaar op het ministerie van Financiën. Dat is het laatste verhoor van een ambtenaar, volgende week is de politieke top uit heden en verleden aan de beurt.
BEKIJK MEER VAN; belastingen overheid Jaap Uijlenbroek Belastingdienst
Oud-chef fiscus: dé schuldige toeslagenaffaire gaat u niet vinden
MSN 20.11.2020 De toeslagenaffaire is een “ramp in slow motion” en het gevolg van een slecht systeem, niet van slechte mensen. Dat stelt althans Jaap Uijlenbroek, die tussen 2017 en 2020 de hoogste baas was bij de Belastingdienst, verantwoordelijk voor de toeslagen.
Uijlenbroek is vrijdag een van de laatste topambtenaren die onder ede wordt gehoord over de affaire met de kinderopvangtoeslag. De parlementaire ondervragingscommissie probeert te achterhalen hoe de fraudejacht zo uit de hand heeft kunnen lopen en hoe onderdelen van de overheid burgers zo kil heeft kunnen behandelen. Die vraag is niet zo makkelijk beantwoord, denkt Uijlenbroek.
“U denkt misschien: welke ambtenaar moeten we hier nou van beschuldigen? Ik moet u teleurstellen, die gaat u niet vinden”, zegt hij tegen de commissie. Er zijn fouten gemaakt “van het hoogste niveau tot het allerlaagste niveau. Zo ontsporen treinen”, zegt Uijlenbroek. Tijdens zijn verhoor noemt hij telkens het ‘systeem’ als schuldige, in plaats van de ambtenaren.
Onvrede
Bovendien ging het volgens hem niet alleen fout bij de Belastingdienst, maar bij “de hele overheid, omvattende de Tweede Kamer, de regering en het ambtelijk functioneren”.
Uijlenbroek kwam begin 2017 bij de fiscus, toen de dienst al in grote crisis verkeerde, zij het om heel andere redenen. Begin januari dit jaar vertrok hij bij de dienst, naar verluidt mede door de onvrede van minister van Financiën Wopke Hoekstra over hoe Uijlenbroek de afhandeling van de Toeslagenaffaire had aangepakt.
’Rechtsstatelijkheid was in geding bij fiscus’
MSN 20.11.2020 De rechtsstatelijkheid van burgers is bij de Belastingdienst in het geding geweest. Dat heeft de voormalig hoogste ambtenaar van de fiscus, Jaap Uijlenbroek, al in de eerste maanden na zijn aantreden geconcludeerd.
Onze verslaggever Leon Brandsema twittert live mee. Zijn tweets vindt u onderaan dit bericht.
Uijlenbroek schrijft het op in zijn eigen verslag over de eerste honderd dagen, nadat hij in 2017 aantreedt als directeur-generaal van de Belastingdienst. „Ik hoorde van veel mensen: het is efficiency, efficiency, efficiency”, vertelt Uijlenbroek vrijdag in de Tweede Kamer tijdens het verhoor over zijn rol in de toeslagenaffaire.
In de fiscus leeft volgens hem een breed gevoel dat de kwaliteit van het werk leed onder die ’optimalisatie’ van het werk. Die conclusie trekt hij niet op basis van individuele zaken, want die krijgt hij als hoogste ambtenaar van de fiscus niet voor ogen. Maar: „Als je dat van 20 kanten hoort, zit daar wel een kern van waarheid in.”
Dat Uijlenbroek concludeert dat de rechtsstatelijkheid in het geding is bij de Belastingdienst, staat volgens de topambtenaar los van de CAF-aanpak, de harde fraudejacht bij de fiscus. „Het was een oordeel over de Belastingdienst in de volle breedte”, zegt Uijlenbroek. De rechtsstatelijkheid is volgens hem vooral bij Toeslagen aangetast.
Compensatie
Het heeft even geduurd voordat de Belastingdienst ontdekte dat het zelf flink fout heeft gezeten in de toeslagenaffaire. En dan vooral in de inmiddels beruchte CAF11-zaak, met het Eindhovense gastbureau Dadim. In de zomer van 2019 verandert het beeld, schetst Uijlenbroek. „Dat was het moment dat het uitleggen dat de wereld is zoals ie is, ging naar uitleggen dat de burgers gelijk hebben.”
De Belastingdienst wil de ouders in de CAF11-zaak compenseren, zegt Uijlenbroek. „Begin gewoon en haal de druk van de ketel”, is volgens hem dan de wens van de fiscus. Maar het ministerie van Sociale Zaken is terughoudend. Dat wil dat de kosten van de compensatie bij het ministerie van Financiën ’neerslaan’. En dat er beter onderzoek wordt gedaan of dit niet de deur opent voor meer ouders om compensatie te eisen. Uiteindelijk is het besluit om te wachten op het oordeel van de commissie-Donner, die onderzoek doet naar de toeslagenaffaire. Die volgt pas in het najaar.
Naast Uijlenbroek verhoort de commissie vrijdagmiddag nog Manon Leijten, jaren de hoogste ambtenaar op het ministerie van Financiën. Dat is het laatste verhoor van een ambtenaar, volgende week is de politieke top uit heden en verleden aan de beurt.
Jarenlang ‘acceptatie en berusting’ bij Belastingdienst tijdens toeslagaffaire
MSN 20.11.2020 Het duurde lang voordat het besef dat het echt goed fout zat bij de fraudejacht rond de kinderopvangtoeslag was doorgedrongen bij de Belastingdienst.
“De oplossing heeft lang op zich laten wachten. Het besef dat het moet van de wet zat overal heel diep verankerd”, zei voormalig Belastingdienst-baas Jaap Uijlenbroek vrijdag tijdens het verhoor over de toeslagaffaire.
Uijlenbroek had het over “een ramp in slowmotion” voor de gedupeerde ouders. “Het gaat maar door en het gaat maar door. Zelfs tot op de dag van vandaag.”
Ook nu weet men nog niet hoe groot het probleem van het stopzetten van toeslagen precies is. “Ik vind het verschrikkelijk om te moeten zeggen.”
In 2018 werd er binnen de Belastingdienst gewerkt aan een plan om de kinderopvangtoeslag minder streng terug te vorderen. Het was tot voor kort zo dat ouders al hun ontvangen kinderopvangtoeslag terug moesten betalen als zij een fout maakten. Deze alles-of-nietsbenadering richtte bij ouders veel (financiële) schade aan.
“Ik had toen niet het besef dat het ontbreken van deze proportionaliteit deze grote consequenties had”, zei Uijlenbroek. “Tegelijkertijd was er een soort acceptatie en berusting bij de Belastingdienst.”
‘Schokkend dat beleid is uitgevoerd waarvan iedereen buikpijn kreeg’
Het was voor Uijlenbroek toen hij in 2017 aantrad bij de fiscus nog lang niet duidelijk wat de omvang van het probleem was, terwijl toen waarschijnlijk al duizenden ouders diep in de financiële problemen zaten door het terugvorderbeleid.
Nu heeft de fiscus 9.000 ouders in beeld die te hard zijn aangepakt, maar er is ook een vermoeden dat het er zelfs 26.000 zijn.
Commissielid Roy van Aalst (PVV) kon er met zijn pet niet bij. “Ik vind het schokkend dat er beleid is uitgevoerd waarvan iedereen buikpijn heeft. Maar we staan zo ver van de maatschappij, dat we niet in de gaten hebben wat we hebben aangericht.”
Uijlenbroek kon hier alleen maar mee instemmen. “Er was blijkbaar de acceptatie dat het dan zo maar moest.”
Kantelpunt kwam halverwege 2019
Pas halverwege vorig jaar werd het voor Uijlenbroek duidelijk. “Het was 4 juni 2019. Ik herinner mij die dag nog heel goed”, zei hij.
Tijdens een vergadering over het onderzoek naar de teams binnen de fiscus die fraude opsporen – de zogenoemde CAF-zaken – concludeerde een Belastingdienst op een gegeven moment dat het stopzetten van de toeslagen niet is uit te leggen.
“Toen zei ik: als dat waar is, dan hebben die ouders gelijk”, blikte Uijlenbroek terug. Dat was het “omslagmoment” waarbij het besef doordrong “dat de wereld is wat ze is”. Ook bij toenmalig staatssecretaris van Financiën Menno Snel viel toen het kwartje.
“We zijn in crisis”, zei Uijlenbroek toen. “We gaan als de wiedeweerga alle informatie boven tafel halen.”
Achterblijven stukken ‘een ongeluk’
De oud-directeur verzette zich nog fel tegen het beeld dat de Belastingdienst bewust stukken heeft achtergehouden – een claim die voortdurend terugkomt in het toeslagendossier. Het gebeurde regelmatig dat documenten pas na lang doorvragen naar de Kamer werden gestuurd of alleen via Wob-verzoeken openbaar werden.
Zo werd een memo uit 2017 pas op 20 oktober gepubliceerd door de Belastingdienst. Daarin werd het beleid van de fiscus toen al heel kritisch besproken.
Volgens Uijlenbroek is er sprake van een ongeluk in plaats van bewust achterhouden. “We hebben op een gegeven moment 35 miljoen documenten doorzocht op alle relevante informatie.”
Nog steeds verloopt de operatie niet vlekkeloos. Zo duurt bijvoorbeeld de compensatie voor gedupeerden te lang. “Het gaat nog niet soepel. Laat ik het daarbij laten”, aldus Uijlenbroek.
Kijk mee: hoge ambtenaren verhoord over toeslagenaffaire
MSN 20.11.2020 Hoe kon het zo ontzettend misgaan bij de Belastingdienst? En waarom werd er niet ingegrepen? Een commissie onderzoekt hoe deze situatie, waar tienduizenden ouders onterecht als fraudeurs werden aangemerkt en in zware financiële problemen kwamen, kon ontstaan. Via onderstaande livestream volg je vanaf 9.30 uur alle ontwikkelingen.
Vandaag is dag vijf van de openbare verhoren. Dit keer worden twee topambtenaren verhoord.
Allereerst om 9.30 uur Jaap Uijlenbroek. Hij was drie jaar directeur-generaal van de belastingdienst, in de periode 2017-2020.
Vanmiddag, om 13.30 uur: Manon Leijten. Zij was secretaris-generaal van het ministerie van Financiën tussen 2013 en 2019.
Dag 4 – 19.11.2020
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/e1c01556-2a4e-11eb-9a84-02d2fb1aa1d7.jpg)
Directeur Toeslagen in tranen tijdens verhoor toeslagenaffaire
RTL 19.11.2020 Directeur Toeslagen Agaath Cleyndert breekt tijdens het begin van het verhoor van de toeslagenaffaire. Gesprekken voeren met gedupeerde ouders was, zei ze, het moeilijkste wat ze in haar loopbaan heeft gedaan.
Agaath Cleyndert, directeur Toeslagen bij de Belastingdienst, is woensdag verhoord over de toeslagenaffaire. Daarin werden fouten gemaakt bij de aanpak van fraude met de kinderopvangtoeslag. Duizenden ouders werden onterecht als fraudeurs aangemerkt.
‘Menno Snel hield vast aan systeem van kinderopvangtoeslag’
RTL 19.11.2020 Voormalig staatssecretaris Menno Snel heeft zich in 2017 tegen een plan gekeerd om kinderopvangorganisaties direct vanuit de overheid te betalen. Het nieuwe systeem zou de financiering van kinderopvangtoeslag weghalen bij de Belastingdienst. Maar Snel wilde daar niet aan, zegt een topambtenaar van Sociale Zaken.
Het nieuwe stelsel zou een van de problemen met het systeem van kinderopvangtoeslag oplossen. Ouders zouden bij een verandering van hun situatie niet meer grote bedragen hoeven terug te betalen omdat er een te hoog bedrag aan toeslag was voorgeschoten. Het geld zou namelijk direct naar de kinderopvangorganisaties gaan. Er lag hiervoor een plan klaar, maar Snel, en later ook zijn collega van Sociale Zaken Tamara van Ark, gingen er niet in mee.
Geen politieke steun
Topambtenaar Maaike van Tuyll heeft naar haar zeggen nog een ‘hartstochtelijk’ pleidooi gehouden tegenover Van Ark. Toch wilde zij het plan niet indienen, omdat er geen politieke steun meer voor was. Ook de hoogste ambtenaar van het ministerie, de secretaris-generaal, was voorstander van het systeem. Van Ark (inmiddels minister voor Medische Zorg) zou in eerste instantie overtuigd zijn dat de directe financiering van kinderopvangorganisaties een betere manier zou zijn.
Maar na een overleg met toenmalig staatssecretaris van Snel, zag Van Ark van het voorstel af. Snel zag te veel risico’s aan een nieuw systeem. Bovendien was de kinderopvangtoeslag in goede handen bij de afdeling Toeslagen, die door Snel ‘het best draaiende onderdeel’ van de fiscus werd genoemd, tekent Van Tuyll op. Een aantal problemen met de kinderopvangtoeslag kon in het huidige systeem worden opgelost, zei Snel. Hij beloofde een aantal zaken te verbeteren.
Politieke verantwoordelijkheid
Donderdag werden drie hoge ambtenaren onder ede gehoord, van wie twee nog bij het ministerie van Sociale Zaken werken. Een commissie van Kamerleden doet onderzoek naar de ambtelijke en politieke verantwoordelijkheid in de affaire met de kinderopvangtoeslag. Volgende week wordt zowel Snel als Van Ark ook onder ede gehoord.
Ambtenaar waarschuwde al in 2017 over ‘laakbaar handelen’ Belastingdienst rond toeslagen
meer; Menno Snel Tamara van Ark Ministerie van Financiën Ministerie van Economische Zaken en Klimaat Belastingdienst Toeslagenaffaire Belastingdienst Den Haag
Sociale Zaken baalt van sneer fiscus: ‘Lelijk als we elkaar de schuld geven’
NU 19.11.2020 De verwijten over en weer tussen de Belastingdienst en het ministerie van Sociale Zaken over wie het meest in de kinderopvangtoeslagaffaire te verwijten valt, geven geen fraai beeld. Dat vinden ook de betrokken topambtenaren die worden gehoord door de ondervragingscommissie.
“Sparren kan ook met collega’s op een ander departement. We zitten niet in een ander land”, zei Loes Mulder, sinds 2016 de hoogste ambtenaar op het ministerie van Sociale Zaken.
“Ik ben sinds ik secretaris-generaal op Sociale Zaken ben nooit door de top van de Belastingdienst aangesproken van: ‘Loes, er gaat hier iets mis'”, aldus Mulder.
“Het is heel lelijk als we elkaar allemaal de schuld gaan geven.”
Belastingdienst baalde van ‘halsstarrige houding’
Mulder reageerde op uitspraken van haar collega’s van het ministerie van Financiën van eerder deze week. Peter Veld (tot 2015 topambtenaar bij Financiën) had het woensdag tijdens een verhoor over de “halsstarrige houding” van Sociale Zaken.
Volgens Veld was er vanuit Financiën twee keer tevergeefs bij Sociale Zaken aangeklopt om te waarschuwen dat het fout ging met de terugvordering van de kinderopvangtoeslag.
Hans Blokpoel, tussen 2010 en 2016 directeur bij de Belastingdienst, zei dat hij “buikpijn” kreeg van de situatie waarin ouders zijn beland.
Mulder kent Blokpoel, ze hebben samengewerkt bij Vreemdelingenzaken. Even contact zoeken was dus niet zo ingewikkeld, vindt Mulder. “Als Hans Blokpoel tegen mij had gezegd: ‘Loes, ik heb buikpijn’, dan had ik gevraagd: ‘Wat is er aan de hand?'”
‘Het heeft te lang geduurd, dat is heel erg’
Ook Maaike van Tuyll, de huidige directeur kinderopvang bij Sociale Zaken die eerder op de dag werd gehoord, zei dat niemand van Financiën met haar over de kinderopvangtoeslag had gesproken. “Ik heb niemand aan mijn bureau gehad.”
Volgens Mulder klopt het wel dat de Belastingdienst Sociale Zaken heeft gewaarschuwd. “Die signalen hebben wij niet goed opgepakt. Daardoor heeft het allemaal langer geduurd en dat vind ik heel erg.”
Beide ministeries zijn betrokken bij de kinderopvangtoeslagaffaire. De Belastingdienst, die onder Financiën valt, voert het beleid uit en spoort eventuele fraude op. Sociale Zaken gaat over de regels van de kinderopvang.
Plan voor ander toeslagenstelsel mislukte op het laatste moment
De commissieleden bleven met een onbevredigend gevoel zitten na de gesprekken met Mulder en Van Tuyll.
Er werd namelijk door Sociale Zaken aan een plan gewerkt om de kinderopvangtoeslag direct over te maken naar de opvangorganisaties, zodat de toeslagen niet meer nodig waren. Zo werden ouders niet meer de dupe van het alles-of-nietsbeleid, waarbij alle ontvangen toeslagen terugbetaald moesten worden als er een fout was gemaakt met de eigen bijdrage.
Van Tuyll hield er een “hartstochtelijk” pleidooi voor bij toenmalig staatssecretaris Tamara van Ark (Sociale Zaken). Ook Mulder adviseerde de bewindsvrouw met het plan in te stemmen, hoewel het “een spannend project” zou worden.
Maar Van Ark (inmiddels minister voor Medische Zorg) zag er vlak voordat er een beslissing zou worden genomen toch van af. Er was onvoldoende politieke steun. Mulder: “Wij adviseren, de bewindspersoon maakt uiteindelijk een eigen afweging.”
Oud-staatssecretaris Snel wilde toeslagen bij fiscus houden
Dat had misschien te maken met het plan waar oud-staatssecretaris Menno Snel (Financiën) op het laatste moment mee kwam. Volgens dat plan zou de kinderopvangtoeslag bij de Belastingdienst blijven.
Snel zag volgens Van Tuyll financiële risico’s als de toeslagen rechtstreeks naar de kinderopvangorganisaties overgemaakt zouden worden. Bovendien was de kinderopvangtoeslag bij de afdeling Toeslagen volgens de bewindsman in goede handen. Hij zou de afdeling “het best draaiende onderdeel” van de Belastingdienst hebben genoemd.
Mulder concludeerde dat de financiële risico’s in combinatie met “een redelijk alternatief van de Belastingdienst” de doorslag gaf om niet met het oorspronkelijke plan door te gaan.
Commissievoorzitter Chris van Dam (CDA) noemt het “raar” om het voorstel op het “moment suprême” overboord te gooien. Hij zal Snel er ongetwijfeld zelf naar vragen als de oud-staatssecretaris volgende week wordt gehoord.
Lees meer over: Politiek Toeslagenaffaire
Snelle compensatie toeslagenouders strandde na bezwaar ministerie
MSN 19.11.2020 Een plan van toenmalig staatssecretaris van Financiën Menno Snel om de eerste ouders in de toeslagenaffaire in de zomer van 2019 al te compenseren, strandde na bezwaren, vooral afkomstig uit het ministerie van Sociale Zaken. Dat bevestigt topambtenaar van het ministerie Maaike van Tuyll in een verhoor over de affaire.
In eerste instantie was Van Tuyll, directeur Kinderopvang, positief. Dat heeft ze ook aangegeven tegenover toenmalig staatssecretaris van Sociale Zaken Tamar van Ark. Het ging om ouders die hun kinderen lieten opvangen via het gastouderbureau Dadim. Dit werd de eerste zaak waarbij ouders onterecht als fraudeur werden behandeld door de Belastingdienst, met grote geldproblemen tot gevolg.
Ambtenaren van Sociale Zaken hadden drie belangrijke bezwaren tegen het conceptvoorstel van Financiën. Het voorgestelde bedrag van 5000 euro “doet geen recht aan de situatie”, zo werd gedacht volgens Van Tuyll.
Oude zaken
Ook moest er zorgvuldiger omgegaan worden met zaken die vijf jaar of ouder waren. Normaal gesproken is zo’n zaak ‘dicht’ en kan er niets meer veranderd worden. Als de zaken toch opengebroken worden, zou de overheid van dat ‘recht’ in de toekomst ook misbruik kunnen maken, vreesde Sociale Zaken.
Tot slot waren er zorgen over wat de kosten van de compensatieregeling voor de begroting van Sociale Zaken zou doen. “Ik wilde niet dat het ten koste zou gaan van de huidige ouders”, zei Van Tuyll. Minder geld bij haar ministerie zou volgens de ambtenaar mogelijk minder geld betekenen voor de vele ouders die toeslagen ontvangen.
Bredere groep
Ook Financiën zelf had uiteindelijk bezwaren, denkt Van Tuyll. Er is immers nooit een echt voorstel ingediend. Achteraf is ze blij dat er nu meer geld naar de hardst gedupeerde ouders gaat. Bovendien krijgen ouders uit veel meer groepen nu compensatie. “Ik ben blij dat we nu naar een bredere groep wordt gekeken.”
De commissie-Donner adviseerde pas in november 2019 deze groep te compenseren. Veel ouders uit andere zaken of in andere situaties moeten nog gecompenseerd worden.
Sociale Zaken wilde milder toeslagenbeleid, Asscher werd niet ingelicht
MSN 19.11.2020 Ambtenaren van het ministerie van Sociale Zaken hebben geprobeerd om het beleid van de kinderopvangtoeslag minder hard te maken. Maar gaandeweg bleek dat zo ingewikkeld, dat de poging strandde. Toenmalig minister Lodewijk Asscher heeft de plannen nooit gezien.
“Ik vond het verschrikkelijk wat die ouders overkwam”, zei Marcelis Boereboom, hoge ambtenaar op het ministerie van Sociale Zaken tussen 2013 en 2017, donderdag tegen de ondervragingscommissie die de toeslagenaffaire onderzoekt.
Boereboom had een “ongemakkelijk” gevoel dat de kinderopvangtoeslag bij de kleinste fout al werd stopgezet en dat ouders alles moesten terugbetalen; de ‘alles-of-niets-aanpak’.
Ouders werden volledig verantwoordelijk gehouden voor de toeslagen, zij moesten de regels kennen. “Dat vond ik een vrij zware opdracht”, zei Boereboom. “Daarom wilde ik er vanaf.”
Veel ouders belandden in grote financiële problemen, omdat het soms om tienduizenden euro’s ging die zij aan de fiscus moesten overmaken.
Sociale Zaken wilde ‘harde kantjes eraf’
Boereboom wilde “de harde kantjes” van het beleid halen. Daarnaast bedacht hij voor de toekomst dat de kinderopvang direct gefinancierd zou worden zodat de toeslag kon verdwijnen. Maar dat kostte veel tijd en was een ingewikkeld proces, ondervond hij.
Met de kennis van nu, zegt Boereboom, was het beter geweest om ouders te helpen die al in de problemen zaten en het systeem op de lange termijn om te gooien. “Het is veel gecompliceerder dan je op voorhand zou denken.”
Op Sociale Zaken had men sterk de overtuiging dat de kinderopvang niet gratis mag zijn, de eigen bijdrage was een bewuste, politieke keuze. Daarbij was de strenge antifraudeaanpak, als reactie op de Bulgarenfraude, door de rechter goedgekeurd.
Mogelijke oplossing bereikte toenmalig minister Asscher nooit
Toch werd er eind 2014 tussen het ministerie van Financiën, de uitvoerder van de toeslagen, en het ministerie van Sociale Zaken als beleidsbepaler in het dossier een ‘expertmeeting’ georganiseerd. Op beide ministeries had men namelijk het gevoel dat terugvorderen tot schrijnende situaties kon leiden.
Daar kwamen voorstellen uit die ook de ambtelijke top op beide ministeries bereikten, maar daar bleef het bij. Volgens Boereboom hebben de stukken toenmalig minister van Sociale Zaken Lodewijk Asscher nooit bereikt. “Dat is niet gewoon”, moest de oud-topambtenaar erkennen.
De afgelopen dagen beschuldigden ambtenaren van de Belastingdienst hun collega’s op Sociale Zaken ervan dat zij oplossingen in het toeslagendossier blokkeerden.
Dat beeld herkent Boereboom niet. “Ik wilde het anders aanpakken.” Bovendien had hij niet het idee dat de urgentie voor zijn collega’s van Sociale Zaken zo hoog was. “Ze stonden niet op hoge poten aan mijn bureau met de boodschap dat het anders moest.”
Commissievoorzitter Chris van Dam (CDA) bleef met een beetje een ongemakkelijk gevoel zitten. “Ik krijg het beeld dat het huis in de fik staat, maar dat er een nieuw huis wordt gebouwd zonder het oude te blussen.”
Topambtenaar SZW: Belastingdienst voerde ‘fraudejacht’ op ouders
NOS 19.11.2020 Het is niet terecht om de toeslagenaffaire vooral toe te schrijven aan het beleid van het ministerie van Sociale Zaken (SZW). Dat zei Maaike van Tuyll, topambtenaar op dat ministerie, tegen de parlementaire ondervragingscommissie. Ze reageerde op (oud-) ambtenaren van de Belastingdienst, die gisteren voor dezelfde commissie betoogden dat ze door SZW gedwongen werden om hard op te treden tegen ouders.
De Belastingdienst is verantwoordelijk voor de uitvoering van de toeslagen, SZW gaat over het beleid. Volgens Van Tuyll was het geen onderdeel van het beleid om ouders als fraudeur te bestempelen die iets verkeerd ingevuld hadden. Dat stempel gaf de Belastingdienst wel.
Had nooit mogen gebeuren
“Wij hadden niet het beeld dat we opdracht hadden gegeven voor een fraudejacht”, zei Van Tuyll. Speciale teams van de Belastingdienst (CAF-teams) verzamelden volgens haar op extreme manier bewijzen voor fraude. Ouders die eigenlijk niets fout hadden gedaan, kregen geen toeslag meer en moesten soms tienduizenden euro’s terugbetalen. Van Tuyll: “Als je de wet gewoon uitvoert, gaat het niet zo gruwelijk mis.”
Zelf kwam ze er pas ruim een jaar na haar aantreden in 2016 achter dat er zulke grote problemen speelden, na een rapport van de Nationale ombudsman. Van Tuyll vind het achteraf naar eigen zeggen vreselijk dat ze niet eerder zag wat er gebeurde met ouders. “Dit had nooit mogen gebeuren. U hoort het: dat zit me dwars”, zei ze geëmotioneerd.
Niet voldoende politieke steun
Sociale Zaken werkte ondertussen wel aan een geheel nieuw systeem voor de toeslagen, waarbij het geld direct aan het kinderopvangcentrum zou worden overgemaakt, in plaats van aan de ouders. Dat zou volgens Van Tuyll veel problemen hebben opgelost.
Ze pleitte bij de toenmalige staatssecretaris Van Ark naar eigen zeggen “hartstochtelijk” voor het invoeren van dat nieuwe systeem, maar ze kreeg te horen dat daar niet voldoende politieke steun voor was.
Snelle compensatie
In de zomer van 2019 wilde toenmalig staatsecretaris Snel van Financiën een eerste groep gedupeerde ouders compenseren, maar dat sneuvelde na bezwaren van onder meer het ministerie van Sociale Zaken. Van Tuyll zei dat ze aanvankelijk wel enthousiast was over het plan, maar al gauw ook grote nadelen zag.
Zo vond ze het voorgestelde compensatiebedrag, 5000 euro, geen recht doen aan de situatie. Bovendien ging het voor een deel om zaken die ouder waren dan vijf jaar. Die mogen normaal gesproken niet meer worden geopend. Een uitzondering maken zou kunnen betekenen dat de overheid er bij andere zaken ‘misbruik’ van zou kunnen maken.
Tenslotte was Van Tuyll bang dat de compensatieregeling ten laste van de begroting van Sociale Zaken zou komen. Daardoor zou er mogelijk minder geld overblijven voor andere ouders met toeslagen.
Snel zag uiteindelijk af van zijn compensatievoorstel. De commissie-Donner drong in november 2019 alsnog aan op ruimhartige compensatie, maar de meeste ouders hebben nog geen geld gezien.
BEKIJK OOK;
Oplossing voor toeslagproblemen bereikte minister Asscher nooit
Telegraaf 19.11.2020 Oud-topambtenaar van het ministerie van Sociale Zaken Marcelis Boereboom geeft toe dat het harde terugvorderen van de kinderopvangtoeslag ’disproportioneel’ was. Maar verschillende oplossingen voor het probleem, stranden voortijdig. Boereboom zet ook vraagtekens bij de harde fraude-aanpak van de Belastingdienst in de toeslagenaffaire.
Boereboom krijgt donderdag de woorden voorgelegd uit de verhoren van oud-topambtenaren van Financiën. Die zeiden woensdag dat Sociale Zaken dwarslag bij een oplossing voor de harde terugvordering van de kinderopvangtoeslag.
Die aanpak zorgde ervoor dat mensen die een kleine fout met een klein bedrag maakten, zomaar een heel jaar aan toeslagen kwijt konden raken. Volgens de ambtenaren van Financiën, die zelf met een keiharde fraude-aanpak overigens ook een flinke duit in het zakje van het toeslagenleed deden, hadden zij ook ’buikpijn’ van die harde terugvordering. Maar pogingen om de wet aan te passen, liepen volgens hen spaak bij de collega’s van Sociale Zaken.
Boereboom geeft donderdag toe dat die ’alles-of-niets-aanpak’ voortvloeide uit de regels die op zijn ministerie waren gemaakt. En dat een oplossing vanuit Financiën inderdaad bij Sociale Zaken strandde. Sterker nog: een voorstel van Financiën om het probleem op te lossen, strandde in de ambtelijke top en bereikte nooit toenmalig minister Lodewijk Asscher. „Dat is niet gewoon”, moest Boereboom toegeven.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/c97d4670-2a4f-11eb-b40e-02c309bc01c1.JPG)
Marcelis Boereboom, voormalig directeur-generaal bij het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, tijdens de vierde dag van de hoorzittingen van de tijdelijke commissie die onderzoek doet naar problemen rond de fraudeaanpak bij de kinderopvangtoeslag. Ⓒ ANP
Niet alleen Asscher blijkt niet op de hoogte te zijn geweest. In het tweede verhoor van de dag blijkt dat Maaike van Tuyll, vanaf 2016 directeur kinderopvang bij Sociale Zaken, niet eens op de hoogte te zijn van de problemen met de alles-of-niets-aanpak. Terwijl het haar voorganger is die na alle overleggen over de problemen het oplossingsvoorstel vanuit Financiën afschiet. Van Tuyll hoort er pas van in een sessie met ouders en belangenorganisaties, niet in haar eigen organisatie. „Idioot”, noemt ze de harde terugvordering in het verhoor. „Ik begrijp dat nog steeds niet.”
Het ministerie van Sociale Zaken blijkt vooral aan zijn eigen oplossing voor het probleem te hebben gewerkt: directe financiering van de kinderopvang zodat de toeslag helemaal kan verdwijnen. „Als je toch een heel wetgevingstraject in moet, kun je het beter inzetten om van de kinderopvangtoeslag af te komen”, adviseert Boereboom aan Asscher. Die gaat daarmee akkoord.
Maar het plan komt helemaal niet van de grond. Ondanks een volgens Van Tuyll ’hartstochtelijk’ pleidooi, schiet staatssecretaris Tamara van Ark het af vanwege ’te weinig politieke steun’. Van Ark heeft in kabinet-Rutte III het kinderopvang-dossier overgenomen van Asscher.
De harde terugvordering gaat zo nog jaren door. „Als je me het nu vraagt, had ik misschien een andere afweging moeten maken”, blikt Boereboom terug. „We hadden misschien ook met noodwetgeving moeten komen voor de scherpe randjes bij de kinderopvangtoeslag.”
Fraude-aanpak
De focus op fraude-aanpak, vanuit kabinet-Rutte II, speelt volgens Boereboom destijds ook een rol in de toeslagenaffaire. En de bal voor hoe hard die fraude-aanpak ging, legt de ambtenaar op zijn beurt volledig bij het ministerie van Financiën neer. „De methodiek waarlangs de Belastingdienst dat deed, was volledig aan de Belastingdienst”, ziet Boereboom.
Hij vindt die aanpak achteraf gezien veel te hard: „Als ik nu zie hoe dat ontspoord is, kom ik voor mezelf tot conclusie dat je als opdrachtgever dichter op de uitvoering moet staan.”
De ambtenaren van Financiën wezen er woensdag ook nog op dat er vanuit Sociale Zaken veel druk werd gelegd op de fraude-aanpak. Onder meer omdat er op de begroting van Sociale Zaken ook een bepaald bedrag ingeboekt was aan teruggevorderde toeslagen. „Ik heb daar nooit druk op gelegd”, ontkent Boereboom daar zelf op te hebben gedrukt. „Maar in algemene zin is het wel zo dat fraude-aanpak heel belangrijk werd geacht. Dus in overleg zal dat onderwerp vast aan de orde zijn geweest.”
Tweets by @LeonBrandsema
BEKIJK MEER VAN; overheidsbeleid overheid samenleving Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Financiën Marcelis Boereboom
Sociale Zaken wilde milder toeslagenbeleid, Asscher werd niet ingelicht
NU 19.11.2020 Ambtenaren van het ministerie van Sociale Zaken hebben geprobeerd om het beleid van de kinderopvangtoeslag minder hard te maken. Maar gaandeweg bleek dat zo ingewikkeld, dat de poging strandde. Toenmalig minister Lodewijk Asscher heeft de plannen nooit gezien.
“Ik vond het verschrikkelijk wat die ouders overkwam”, zei Marcelis Boereboom, hoge ambtenaar op het ministerie van Sociale Zaken tussen 2013 en 2017, donderdag tegen de ondervragingscommissie die de toeslagenaffaire onderzoekt.
Boereboom had een “ongemakkelijk” gevoel dat de kinderopvangtoeslag bij de kleinste fout al werd stopgezet en dat ouders alles moesten terugbetalen; de ‘alles-of-niets-aanpak’.
Ouders werden volledig verantwoordelijk gehouden voor de toeslagen, zij moesten de regels kennen. “Dat vond ik een vrij zware opdracht”, zei Boereboom. “Daarom wilde ik er vanaf.”
Veel ouders belandden in grote financiële problemen, omdat het soms om tienduizenden euro’s ging die zij aan de fiscus moesten overmaken.
Sociale Zaken wilde ‘harde kantjes eraf’
Boereboom wilde “de harde kantjes” van het beleid halen. Daarnaast bedacht hij voor de toekomst dat de kinderopvang direct gefinancierd zou worden zodat de toeslag kon verdwijnen. Maar dat kostte veel tijd en was een ingewikkeld proces, ondervond hij.
Met de kennis van nu, zegt Boereboom, was het beter geweest om ouders te helpen die al in de problemen zaten en het systeem op de lange termijn om te gooien. “Het is veel gecompliceerder dan je op voorhand zou denken.”
Op Sociale Zaken had men sterk de overtuiging dat de kinderopvang niet gratis mag zijn, de eigen bijdrage was een bewuste, politieke keuze. Daarbij was de strenge antifraudeaanpak, als reactie op de Bulgarenfraude, door de rechter goedgekeurd.
Mogelijke oplossing bereikte toenmalig minister Asscher nooit
Toch werd er eind 2014 tussen het ministerie van Financiën, de uitvoerder van de toeslagen, en het ministerie van Sociale Zaken als beleidsbepaler in het dossier een ‘expertmeeting’ georganiseerd. Op beide ministeries had men namelijk het gevoel dat terugvorderen tot schrijnende situaties kon leiden.
Daar kwamen voorstellen uit die ook de ambtelijke top op beide ministeries bereikten, maar daar bleef het bij. Volgens Boereboom hebben de stukken toenmalig minister van Sociale Zaken Lodewijk Asscher nooit bereikt. “Dat is niet gewoon”, moest de oud-topambtenaar erkennen.
De afgelopen dagen beschuldigden ambtenaren van de Belastingdienst hun collega’s op Sociale Zaken ervan dat zij oplossingen in het toeslagendossier blokkeerden.
Dat beeld herkent Boereboom niet. “Ik wilde het anders aanpakken.” Bovendien had hij niet het idee dat de urgentie voor zijn collega’s van Sociale Zaken zo hoog was. “Ze stonden niet op hoge poten aan mijn bureau met de boodschap dat het anders moest.”
Commissievoorzitter Chris van Dam (CDA) bleef met een beetje een ongemakkelijk gevoel zitten. “Ik krijg het beeld dat het huis in de fik staat, maar dat er een nieuw huis wordt gebouwd zonder het oude te blussen.”
Lees meer over: Politiek Toeslagenaffaire
Oplossing voor toeslagproblemen bereikte minister Asscher nooit
MSN 19.11.2020 Oud-topambtenaar van het ministerie van Sociale Zaken Marcelis Boereboom geeft toe dat het harde terugvorderen van de kinderopvangtoeslag ’disproportioneel’ was. Maar verschillende oplossingen voor het probleem, stranden voortijdig. Boereboom zet ook vraagtekens bij de harde fraude-aanpak van de Belastingdienst in de toeslagenaffaire.
Boereboom krijgt donderdag de woorden voorgelegd uit de verhoren van oud-topambtenaren van Financiën. Die zeiden woensdag dat Sociale Zaken dwarslag bij een oplossing voor de harde terugvordering van de kinderopvangtoeslag.
Die aanpak zorgde ervoor dat mensen die een kleine fout met een klein bedrag maakten, zomaar een heel jaar aan toeslagen kwijt konden raken. Volgens de ambtenaren van Financiën, die zelf met een keiharde fraude-aanpak overigens ook een flinke duit in het zakje van het toeslagenleed deden, hadden zij ook ’buikpijn’ van die harde terugvordering. Maar pogingen om de wet aan te passen, liepen volgens hen spaak bij de collega’s van Sociale Zaken.
Boereboom geeft donderdag toe dat die ’alles-of-niets-aanpak’ voortvloeide uit de regels die op zijn ministerie waren gemaakt. En dat een oplossing vanuit Financiën inderdaad bij Sociale Zaken strandde. Sterker nog: een voorstel van Financiën om het probleem op te lossen, strandde in de ambtelijke top en bereikte nooit toenmalig minister Lodewijk Asscher. „Dat is niet gewoon”, moest Boereboom toegeven.
Het ministerie van Sociale Zaken blijkt vooral aan zijn eigen oplossing voor het probleem te hebben gewerkt: directe financiering van de kinderopvang zodat de toeslag helemaal kan verdwijnen. „Als je toch een heel wetgevingstraject in moet, kun je het beter inzetten om van de kinderopvangtoeslag af te komen”, adviseert Boereboom aan Asscher. Die gaat daarmee akkoord.
© ANP Archiefbeeld van de hoorzittingen van de tijdelijke commissie die onderzoek doet naar problemen rond de fraudeaanpak bij de kinderopvangtoeslag.
Maar het plan komt helemaal niet van de grond, waardoor de harde terugvordering nog jaren doorgaat. „Als je me nhet u vraagt, had ik misschien een andere afweging moeten maken”, blikt Boereboom terug. „We hadden misschien ook met noodwetgeving moeten komen voor de scherpe randjes bij de kinderopvangtoeslag.”
Fraude-aanpak
De focus op fraude-aanpak, vanuit kabinet-Rutte II, speelt volgens Boereboom destijds ook een rol in de toeslagenaffaire. En de bal voor hoe hard die fraude-aanpak ging, legt de ambtenaar op zijn beurt volledig bij het ministerie van Financiën neer. „De methodiek waarlangs de Belastingdienst dat deed, was volledig aan de Belastingdienst”, ziet Boereboom.
Hij vindt die aanpak achteraf gezien veel te hard: „Als ik nu zie hoe dat ontspoord is, kom ik voor mezelf tot conclusie dat je als opdrachtgever dichter op de uitvoering moet staan.”
De ambtenaren van Financiën wezen er woensdag ook nog op dat er vanuit Sociale Zaken veel druk werd gelegd op de fraude-aanpak. Onder meer omdat er op de begroting van Sociale Zaken ook een bepaald bedrag ingeboekt was aan teruggevorderde toeslagen. „Ik heb daar nooit druk op gelegd”, ontkent Boereboom daar zelf op te hebben gedrukt. „Maar in algemene zin is het wel zo dat fraude-aanpak heel belangrijk werd geacht. Dus in overleg zal dat onderwerp vast aan de orde zijn geweest.”
© ANP Marcelis Boereboom, voormalig directeur-generaal bij het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, tijdens de vierde dag van de hoorzittingen van de tijdelijke commissie die onderzoek doet naar problemen rond de fraudeaanpak bij de…
Tweets by @LeonBrandsema
BEKIJK MEER VAN; overheid overheidsbeleid Marcelis Boereboom Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Financiën
Kijk mee: hoge ambtenaren verhoord over toeslagenaffaire
RTL 19.11.2020 Hoe kon het zo ontzettend misgaan bij de Belastingdienst? En waarom werd er niet ingegrepen? Een commissie onderzoekt hoe deze situatie, waar tienduizenden ouders als fraudeurs werden aangemerkt en in zware financiële problemen kwamen, kon ontstaan. Via onderstaande livestream volg je vanaf 9.30 uur alle ontwikkelingen.
Vanochtend, op de vierde dag, worden drie hoge ambtenaren verhoord. Allereerst is dat Marcelis Boereboom, tussen 2013 en 2017 directeur-generaal Werk bij het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.
Vanmiddag komen Maaike van Tuyll van Serooskerken en Loes Mulder aan het woord. Van Tuyll van Serooskerken is directeur Kinderopvang bij het ministerie van Sociale Zaken. Mulder is secretaris-generaal van dat ministerie.
Toeslagenaffaire onder de loep: hoe kon het zó mis gaan?
RTL Nieuws; Mark Rutte Toeslagenaffaire Belastingdienst Nederland
Oud-ambtenaar Boereboom bij de commissie ANP
‘Er was geen ruimte voor minder strenge aanpak toeslagenouders’
NOS 19.11.2020 De Belastingdienst kon weinig anders dan grote bedragen terugvorderen van ouders die zich niet aan de regels hadden gehouden bij het aanvragen van kinderopvangtoeslag. “Er was wettelijk verankerd dat ze alles moesten terugbetalen, en dat werd ook door de rechter bevestigd”, zei voormalig topambtenaar Boereboom van het ministerie van Sociale Zaken (SZW) tegen de parlementaire ondervragingscommissie.
Boereboom bevestigde dat zijn ministerie verantwoordelijk was voor het beleid, terwijl de Belastingdienst, die onder Financiën valt, de fraudeaanpak moest uitvoeren. Ouders die hun eigen bijdrage niet hadden betaald, moesten al het geld dat ze ontvangen hadden terugbetalen. In overleg werd Boereboom wel duidelijk dat de Belastingdienst die ‘alles-of-niets aanpak’ “buitenproportioneel” vond. (Oud-)topambtenaren van de fiscus zeiden dat gisteren ook voor de commissie.
Maar volgens Boereboom was de sfeer toen dat fraude hard moest worden aangepakt. “Er stond een enorme druk op. Vanuit het perspectief van de staatssecretaris van Financiën had hij geen andere ruimte dan te handelen zoals hij heeft gedaan”, zei de voormalig directeur-generaal.
Gat dichten in begroting
De ambtenaren van de Belastingdienst wezen gisteren vooral naar SZW, dat zou hebben aangedrongen op de harde aanpak. Die moest ook leiden tot minder uitgaven aan kinderopvangtoeslag, om zo een gat in de begroting van het ministerie te dichten. Vandaag hoort de commissie drie (oud)-ambtenaren van Sociale Zaken.
De medewerkers van de Belastingdienst betoogden gisteren dat ze verschillende keren bij SZW aan de bel hebben getrokken omdat ze minder rigide wilden terugvorderen. Boereboom plaatste daar vandaag kanttekeningen bij: “Ik heb nooit iemand boos aan mijn bureau gehad.”
De fraudeaanpak door de fiscus is volgens Boereboom uiteindelijk ontspoord, met grote gevolgen voor de ouders. Hij heeft er achteraf spijt van dat hij zich daar niet meer mee heeft bemoeid. “We hadden veel dichter op de uitvoering moeten zitten.”
Ander systeem
Zelf had hij grote moeite met het systeem van toeslagen die door de Belastingdienst werden betaald. “Ik wilde er eigenlijk vanaf en naar een systeem van directe financiering van de kinderopvang.” Ook de toenmalige minister, Asscher, was het ermee eens om zo’n nieuw systeem te verkennen. Maar zolang daaraan werd gewerkt, werd er niets gedaan aan de acute problemen van veel ouders. “Met de kennis van nu was een tweesporenbeleid op zijn plaats geweest.”
Bij een overleg tussen Financiën en SZW werd er wel een voorstel gedaan om minder streng terug te vorderen als ouders niet hun eigen bijdrage voor de opvang hadden betaald. Volgens Boereboom, zelf niet bij dat overleg aanwezig, was er iemand in de ambtelijke top van Sociale Zaken die daar tegen was. Daarom is het voorstel waarschijnlijk nooit bij minister Asscher terechtgekomen.
BEKIJK OOK;
Dag 3 – 18.11.2020
Gerard Blankestijn, voormalig directeur Toeslagen bij de Belastingdienst, voor zijn verhoor ANP
Ouders volgen verhoren toeslagenaffaire: ‘Hoop dat ze worden gestraft’
NOS 18.11.2020 Geëmotioneerd en met een mengeling van hoop en ergernis. Zo kijken gedupeerde ouders van de toeslagenaffaire naar de verhoren van directeuren van de Belastingdienst. Vandaag, op de derde dag van de hoorzittingen, werd Gerard Blankestijn ondervraagd. Hij was directeur Toeslagen bij de Belastingdienst van 2011 tot 2018.
Blankestijn gaf toe dat er onder zijn leiding fouten zijn gemaakt, maar zegt dat de druk op de dienst groot was om fraude aan te pakken. Ook verwees hij naar “de opdrachtgever”, het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.
“In grote lijnen is het verhaal weer: it wasn’t me“, reageert Steve Kuipers op het verhoor. Hij en zijn vrouw zijn gedupeerden van de misstanden bij de Belastingdienst. Ze volgen de verhoren thuis. “Het is weer: ik heb er melding van gemaakt, maar weet niet wat daarmee is gebeurd.”
Het stel kreeg in 2014 te horen dat ze 50.000 euro moesten terugbetalen aan de Belastingdienst. Ze zouden geen recht hebben gehad op de ontvangen toeslag voor de opvang van twee van hun drie kinderen bij een gastouderbureau in Eindhoven. Dat bureau werd, samen met honderden klanten, ten onrechte weggezet als fraudeur, bleek in 2018.
Kuipers noemde het gesteggel met de Belastingdienst vorig jaar “mensonterend”.
Steve vond gesteggel na stopzetten toeslag ‘mensonterend’
Kuipers vindt dat de leidinggevenden geen verantwoordelijkheid nemen. “Na 5 minuten kijken word ik alweer boos. Ze hebben jarenlang verstoppertje gespeeld en nu zeggen ze dat ze de wet hebben gehandhaafd, maar dat is niet zo. Bij ons is niets verkeerd gegaan en toch werd onze toeslag stopgezet. Al die jaren heb ik nog nooit iemand van de Belastingdienst aan de lijn gehad die de waarheid sprak.”
Vorig jaar kreeg het echtpaar een schadevergoeding in de zogeheten CAF-11-zaak, na meerdere malen in hoger beroep te zijn gegaan tegen de terugvordering. Volgens Kuipers is het onvoldoende om de schade te compenseren. “Ik hoop dat door de verhoren de onderste steen toch nog boven komt, want de burger moet weer vertrouwen krijgen in dit soort instanties.”
Gezichten bij de handtekeningen
Ook Angela Sanches is een van de gedupeerden. Haar kinderen zaten bij een kinderopvang die fraudeerde met haar DigiD. De toeslagen die Sanches had ontvangen, werden echter op haar verhaald. Haar schuld liep op tot 100.000 euro.
Sanches volgt de verhoren op de voet. Ze wordt met regelmaat emotioneel. “Ik heb van deze mensen altijd alleen maar brieven met hun naam en handtekening gekregen, nu zie ik eindelijk gezichten”, zegt ze. Van de hoorzittingen wordt ze niet vrolijk, zegt ze na het verhoor van Blankestijn. “Hij geeft niet toe dat ze ouders in de ellende hebben gestort. Hij glimlacht af en toe zelfs, dat maakt me boos. Hij weet niet wat de ouders en kinderen hebben meegemaakt.”
De Rotterdamse moeder van twee kinderen heeft naar eigen zeggen recht op een compensatie, omdat ze tot een groep gedupeerden behoort van de CAF-fraudezaak. De Belastingdienst spreekt dat tegen. “Ik heb een klein deel gehad, omdat ik als nierpatiënt in nood zat.” Nog altijd betaalt ze maandelijks een bedrag terug aan de Belastingdienst. “In bijna acht jaar heb ik 34.000 euro betaald en nog steeds moet ik 400 euro per maand betalen. Ik wil dat ze het dossier sluiten en dat ik met een schone lei verder kan.”
Sanches hoopt dat de (oud-)leidinggevenden bij de Belastingdienst hun fouten toe zullen geven. “Ze wijzen tot nu toe met de vinger naar anderen en verschuilen zich achter wetgeving. maar kijken niet naar het welzijn van de ouders en kinderen. Er werken toch mensen van vlees en bloed? Ik hoop dat de verantwoordelijken worden gestraft.”
Sanches vertelde vorig jaar hoe de handelwijze van de fiscus haar leven bepaalde.
Gedupeerde kinderopvangtoeslag: ‘Ik ben geen crimineel’
BEKIJK OOK;
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/b29fd0dc-2999-11eb-922e-0255c322e81b.jpg)
Peter Veld, voormalig directeur-generaal Belastingdienst (2009-2015), tijdens de derde dag van de hoorzittingen van de tijdelijke commissie die onderzoek doet naar problemen rond de fraudeaanpak bij de kinderopvangtoeslag. Ⓒ ANP
Oud-ambtenaren fiscus: Sociale Zaken lag dwars in toeslagenaffaire
Telegraaf 18.11.2020 Er ging zeker van alles fout bij de Belastingdienst in de toeslagenaffaire. Maar het was toch echt het ‘halsstarrige’ ministerie van Sociale Zaken dat dwarslag bij een oplossing die veel gedupeerde ouders problemen had bespaard. Tenminste, als we oud-topambtenaren van de fiscus moeten geloven.
Die kwamen woensdag op de derde dag van de verhoren in het parlementaire onderzoek in de Tweede Kamer aan het woord. Peter Veld (als voormalig directeur-generaal van 2009 tot en met 2015 de hoogste ambtenaar van de fiscus) en Gerard Blankestijn (directeur van het onderdeel Toeslagen van 2011 tot en met 2018) staken daarin een soortgelijk verhaal af.
Dat verhaal spitste zich toe op een groot onderdeel van het probleem in de toeslagenaffaire: het keiharde terugvorderen van toeslagen, ook als ouders maar een klein foutje maakten. Dus het niet betalen van een eigen bijdrage van 100 euro kon er in de praktijk toe leiden dat ouders 10.000 euro aan toeslagen terug moesten betalen.
’Halsstarrigheid’
Zowel Veld als Blankestijn zette daar naar eigen zeggen al zo’n tien jaar geleden vraagtekens bij. „Ik heb het aan de orde gesteld”, zei Blankestijn in zijn onderzoek. Veld had zelfs een advies uitgebracht aan toenmalig staatssecretaris Frans Weekers (Financiën): „Het zou beter zijn om in deze zaken niet de hele kinderopvangtoeslag terug te vorderen.”
Waarom bleef die harde aanpak dan toch in stand, wilde de commissie weten. Sociale Zaken – dat de wet en het beleid rond de kinderopvangtoeslag maakt – lag dwars, luidde het antwoord. Het was volgens Veld ’de wens van Sociale Zaken om het zo te gaan doen’. Dat ministerie voelde zich daarbij gesteund door rechtsspraak die de behandeling goedkeurde.
De Kamerleden vonden dat Veld en Blankestijn zich er wel heel makkelijk van af maakten. „U maakt zich wel heel klein”, verzuchtte Femke Merel Van Kooten-Arissen tegen Blankestijn. „Ik ben ook klein, want ik ben niet in staat de wet te veranderen”, antwoordde hij. Blankestijn en Veld benadrukten ook een nieuwe poging, inmiddels onder staatssecretaris Eric Wiebes, om de aanpak te verzachten. Maar weer liep dat dood bij Sociale Zaken. „Halsstarrigheid”, noemde Veld het. Blankestijn: „Ik heb daar best een gevoel van onmacht van gehad. Maar als het verhaal steeds is dat er geen ruimte is, dan houdt het een keer op.”
Gebrekkige herinneringen
De verhoren met de twee mannen liepen soms moeizaam en duurden fors langer dan de geplande twee uur. De Kamerleden liepen zich daarbij soms te hoop op de gebrekkige herinneringen van Veld en Blankestijn. Waar zij nog wel scherp voor de geest hadden hoe Sociale Zaken dwarslag, hadden ze soms meer moeite om te reproduceren hoe de Belastingdienst zelf ook een harde aanpak hanteerde.
Zo kreeg Veld een verslag opgediend waarin stond dat oud-directeur Belastingen Hans Blokpoel had gezegd dat alle toeslagen ’dichtgedraaid’ wilde hebben bij fraudezaken, ook de ’goede’. Blokpoel had in zijn eigen verhoor maandag ontkend zoiets gezegd te hebben. Veld kon het zich niet voor de geest halen: „Ik heb wel een goed geheugen, maar zo goed ook niet.”
Wel boden de heren excuses aan voor de fouten die ze wel hadden gemaakt en waarmee ze vele ouders gedupeerd hebben. Ze hadden het bijvoorbeeld over het lang op de plank laten liggen van zaken, het kwijtraken van bewijsstukken en niet genoeg rechtsbescherming bieden aan de ouders. Blankestijn: „Het was wel heel hard als je dat allemaal op elkaar stapelt.”
Commissievoorzitter Chris van Dam bleef achter met de vraag of Veld en Blankestijn niet meer hadden kunnen doen om de harde terugvorderingen te stoppen. „Ik heb het gevoel dat heel veel dokters ernaar hebben gekeken, maar de patiënt intussen is overleden”, zei hij tegen Veld. De commissie kan donderdag meteen wederhoor halen op het zwartepieten van de ambtenaren. Dan schuiven (voormalige) topambtenaren van Sociale Zaken aan.
Tweets by @LeonBrandsema
BEKIJK MEER VAN; overheidsbeleid overheid Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Gerard Blankestijn Peter Veld
Blankestijn zit bij de parlementaire onderzoekscommissie Kinderopvangtoeslag ANP
Toeslagendirecteur: druk op Belastingdienst was hoog en het beleid was niet van ons
NOS 18.11.2020 Net als zijn voormalige baas vanochtend legt oud-toeslagendirecteur Gerard Blankestijn de schuld van de Toeslagenaffaire vooral bij het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Dat departement maakte het beleid en de Belastingdienst voerde het uit, zei Blankestijn voor de parlementaire onderzoekscommissie Kinderopvangtoeslag.
In de toeslagenaffaire kregen ouders die vaak onterecht als fraudeur werden gezien te maken met ‘een alles-of-nietsaanpak’. Daardoor moesten ouders die te weinig of geen eigen kinderopvangbijdrage hadden betaald die bijdrage terugbetalen én alle ontvangen toeslag teruggeven.
Gastouderbureaus of kinderopvangbedrijven, die vaak de boosdoener waren, konden niet aansprakelijk worden gesteld. Dat leidde ertoe dat ouders tienduizenden euro’s moesten betalen en vaak in de problemen kwamen.
Klein
“De wetgeving is van SZW”, zegt Blankestijn. “Dat is de opdrachtgever.” Op de vraag of de voormalig directeur zich niet klein maakt (“U zat toch hoog in de boom?”), antwoordt hij: “In dat geval ben ik ook klein, ik ben niet in staat om die wet te veranderen.”
De Belastingdienst ging in de bestrijding van de fraude verder dan het vastgelegde beleid, houdt Kamerlid Leijten hem voor.
Leijten ondervraagt Toeslagendirecteur over werkwijze
Blankestijn, die tussen 2011 en 2018 directeur Toeslagen was, geeft toe dat er fouten zijn gemaakt bij de fraudebestrijding. “Dat doet pijn, dat heeft veel leed veroorzaakt.” Maar hij zegt tegelijkertijd dat de druk op de dienst groot was om fraude aan te pakken.
Dat had onder meer te maken met de Bulgarenfraude die speelde in 2013. Die affaire rond huur- en zorgtoeslagen werd toenmalig staatssecretaris Frans Weekers bijna politiek fataal. In een “emotioneel” gesprek met enkele honderden medewerkers van de dienst Toeslagen maakte Weekers duidelijk dat “alles op alles” moest worden gezet om herhaling te voorkomen. “Er moest wat gebeuren, dat voelde iedereen heel stevig.”
Weggezet als dom
De afdeling van Blankestijn voelde zich als “dom” weggezet. “Wij hadden met onze ogen dicht Bulgaren uitbetaald. Kortom, de druk was heel hoog.” In de nasleep werden nieuwe medewerkers aangenomen om meer controles uit te kunnen voeren.
Dat kostte geld, en dat geld moest terugverdiend worden, legde Blankestijn uit. “Departementen werden weleens ongerust als de opbrengst niet leek te worden gehaald.”
Volgens de voormalige directeur zijn er fouten gemaakt in de fraudebestrijding, waardoor ouders ernstig zijn gedupeerd. Dat kwam onder meer doordat er haast moet worden gemaakt met nieuwe fraudeaanpak. Zo waren er nog geen geschreven werkinstructies. “Het schip moest nog varen, terwijl het nog niet af was. Dit is niet om het te vergoelijken, maar wel om het te verklaren.”
De enquêtecommissie wilde ook weten van de voormalige directeur hoe hij aankijkt tegen een advies van een juridisch medewerker die gisteren werd gehoord. Die medewerker, Sandra Palmen, waarschuwde in 2017 de leiding van de Belastingdienst.
“Hoe is het mogelijk geweest de toeslag voor driehonderd burgers op deze wijze stop te zetten?”, schreef ze over een specifieke casus. “Hoe is het mogelijk geweest onderzoek in te stellen zonder werkinstructies?” Volgens Palmen is er niets gebeurd met haar memo.
Fabrieksproces
Dat sprak Blankestijn vandaag tegen, tot verbijstering van commissieleden. “We hebben daar lessen uit getrokken”, zei de oud-directeur. En: “Wij hebben het op deze casus betrokken.” Waarom het niet op andere zaken werd betrokken die toen ook speelden, weet Blankestijn niet, omdat dat in een “ander clubje” werd besproken.
Aan het einde van het verhoor, dat flink uitliep, wilde Blankestijn zelf nog even ingaan op het feit dat maatwerk volgens onmogelijk is zoals het nu is geregeld. “Elke maand moeten 8 miljoen mensen hun geld krijgen. Het is een fabrieksproces.”
Vandaag is de derde dag van de verhoren. Lees hier eerdere artikelen over de Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag terug:
- Advocaat: toeslagenaffaire doet denken aan Kafka, liep tegen muur aan
- Oud-directeur fiscus: buikpijn over toeslagenaffaire, top wist ervan
- Verhoren kinderopvangtoeslag-affaire: van genegeerde ambtenaar tot Rutte
- Juridisch adviseur: top Belastingdienst negeerde keiharde waarschuwing
- Oud-fiscusbaas: harde aanpak ‘toeslagenouder’ wens van Sociale Zaken
Afschuiven schuld op Sociale Zaken valt verkeerd bij commissie: ‘Hypocriet’
AD 18.11.2020 Oud-directeuren van de Belastingdienst wijzen het ministerie van Sociale Zaken aan als hoofdschuldige voor het hardvochtige toeslagenbeleid. Maar die conclusie is de commissie die het schandaal onderzoekt nét even te makkelijk. ‘Hypocriet’, aldus commissielid Renske Leijten (SP).
Alle ballen op Sociale Zaken en voormalig PvdA-minister Lodewijk Asscher in het bijzonder. Dat was de teneur tijdens de verhoren van twee voormalige directeuren van de fiscus die woensdag werden gehoord door de parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag.
Lees ook;
Voormalig directeur-generaal Peter Veld (Belastingdienst) en oud-directeur Gerard Blankestijn (Toeslagen) zeiden allebei onder ede dat ze grote moeite hadden gehad met het stopzetten en terugvorderen van het volledige bedrag aan kinderopvangtoeslag. Ouders moesten daardoor vaak vele duizenden euro’s terugbetalen omdat er is iets mis was met de verplichte eigen betaling. Maar ook al kaartten de directeuren de kwestie aan, er veranderde niks. Het ministerie van Sociale Zaken wilde als opdrachtgever per se vasthouden aan de ‘alles of niets’-benadering. En dat had de Belastingdienst als uitvoeringsorganisatie maar te volgen.
Halsstarrig
Veld ervoer de opstelling van het ministerie als ‘halsstarrig’. ,,Als op dat moment was geluisterd naar de dienst had het probleem er heel anders uitgezien”, meent hij. Maar minister Asscher hamerde er ook in de Tweede Kamer op dat ouders die kinderopvangtoeslag aanvragen op de hoogte moeten zijn van de rechten en plichten die daarmee samenhangen en daar ook zelf voor verantwoordelijk zijn. En dus moest bij schending daarvan over worden gegaan tot invordering van het hele bedrag. Zo stond het in de wet, aldus Blankestijn.
De commissie had deze verdedigingslijn wel zien aankomen, getuige de felle reactie van de ondervragers. ,,Waar is de zelfreflectie?”, wierp Salima Belhaj (D66) Veld voor de voeten. Femke van Kooten-Arissen kon haar oren evenmin amper geloven. ,,Ik vind dat u hier nu wel heel makkelijk wegkomt, u zat hoog in de boom!”, hield ze Blankestijn voor.
Hypocriet
De commissieleden vinden het niet terecht dat de ex-directeuren van Financiën de schuld voor de Toeslagenaffaire bij een ander ministerie in de schoenen schuiven. Vooral SP’er Renske Leijten, die zich samen met CDA-collega Pieter Omtzigt vastbeet in de toeslagenaffaire, slaagde er tijdens het verhoor niet in haar frustratie voor zich te houden. Want het feit dat dossiers niet compleet waren, bezwaartermijnen werden overschreden en bewijsstukken zoekraakten kan toch moeilijk Sociale Zaken worden verweten. ,,Hypocriet!”, oordeelde ze. Dat de Belastingdienst in sommige gevallen al tot volledige invordering overging terwijl alleen een handtekening ontbrak, volgt volgens haar niet uit het wetsartikel.
Ook de uitleg die Blankestijn verschafte over het beruchte memo dat onlangs opdook kon de commissie weinig bekoren. In dit stuk uit maart 2017 werd door een jurist binnen de dienst Toeslagen geadviseerd om te stoppen met procederen, de klachten van ouders gegrond te verklaren en hen te compenseren. Dit advies werd echter terzijde geschoven, vertelde ambtenaar Sandra Palmen dinsdag aan de commissie.
Piloot
Blankestijn ontkent echter dat dat zo is gegaan: volgens hem is het advies wel degelijk opgevolgd. Volgens commissielid Attje Kuiken is dat niet zo en is juist de belangrijkste aanbeveling genegeerd: zorg dat ouders in soortgelijke gevallen worden gecompenseerd. Het antwoord van Blankestijn: ,,Het spijt me, ik heb er geen andere herinnering aan.” Dat het memo pas onlangs opdook zei Blankestijn moeilijk te kunnen begrijpen. Volgens hem is er op het ministerie ‘niet goed gezocht’.
Blankestijn toonde zich wel schuldbewust over het feit dat de Belastingdienst bewijzen die ouders aan de balie van het belastingkantoor afgaven is kwijtgeraakt. ,,Dat is niet goed maar het is wel gebeurd.” Ook heeft hij zich ‘geschaamd’ omdat mensen werden geacht binnen vier weken te reageren op post van de Belastingdienst, terwijl een burger die in bezwaar ging soms wel een jaar of zelfs langer moest wachten.
Voorzitter Chris van Dam (CDA) had een rare smaak overgehouden aan de getuigenis van Blankestijn: ,,Ergens heb ik het idee dat u als piloot in een vliegtuig wel naar de metertjes heeft gekeken, maar niet uit de cockpit bent gekomen hoe het met de mensen gaat.”
Donderdag verschijnen (oud-)topambtenaren van Sociale Zaken voor de commissie. Maandag is oud-minister Asscher aan de beurt.
Peter Veld, voormalig directeur-generaal Belastingdienst (2010-2015), tijdens de derde dag van de hoorzittingen van de tijdelijke commissie die onderzoek doet naar problemen rond de fraudeaanpak bij de kinderopvangtoeslag. © ANP
Oud-fiscusbaas: harde aanpak ‘toeslagenouder’ wens van Sociale Zaken
NOS 18.11.2020 De hardheid in de fraudeaanpak bij de kinderopvangtoeslagen is te wijten aan de opstelling van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Dat betoogde voormalig directeur-generaal Peter Veld van de Belastingdienst in zijn verhoor door de parlementaire onderzoekscommissie Kinderopvangtoeslag.
De Belastingdienst en de destijds verantwoordelijke staatssecretaris Frans Weekers van Financiën wilden af van de zogenoemde alles-of-nietsaanpak, zegt Veld, die tussen 2010 en 2015 de baas was van de fiscus.
Er ontstond in 2012 een discussie over een zaak rond een gastouderbureau waarbij ouders de vereiste eigen bijdrage niet of niet volledig hadden betaald. Volgens de regels moesten zij alsnog de eigen bijdrage betalen én alle ontvangen toeslag teruggeven.
Gastouderbureaus, die vaak de boosdoener waren, konden niet aansprakelijk worden gesteld. Dat kon ertoe kon leiden dat ouders tienduizenden euro’s moesten betalen. “Een of twee jaarsalarissen”, in de woorden van Veld.
Geen juridische twijfels
De voormalige hoogste baas van de Belastingdienst zegt dat hij het “ongewenst” noemde en dat hij heeft voorgesteld om alleen de eigen bijdrage te vorderen, plus eventueel een boete. De toeslagenwet biedt weinig ruimte voor uitvoerders. Veld zei dat hij er niet aan twijfelde dat de aanpak juridisch juist was, maar dat hij wel twijfelde of deze niet te hard was voor de ouders.
Staatssecretaris Weekers deelde die twijfels, zegt Veld. “Hij schreef ‘ja’ in de marge van mijn notitie daarover.” Maar toen ze ermee naar Sociale Zaken gingen, het departement verantwoordelijk voor het toeslagenbeleid, werd daar volgens Veld gezegd: “Dit is bewust beleid, zo is het bedoeld.”
De voormalig directeur-generaal (DG) wijst erop dat dat tot op het hoogste niveau ging, ook toen er later echt met terugvorderen moest worden begonnen. Volgens hem wist de toenmalige minister van Sociale Zaken Lodewijk Asscher daarvan. “Je mag ervan uitgaan in het verkeer tussen directeuren-generaal dat een DG namens de minister of staatssecretaris spreekt.”
De huidige PvdA-leider Asscher verschijnt volgende week voor de parlementaire onderzoekscommissie. Morgen komen (voormalig) hoge ambtenaren van het ministerie aan bod.
Halsstarrigheid
Dat de schuld helemaal bij Sociale Zaken ligt, ging er niet goed in bij Kamerlid Belhaj (D66). “U was de hoogste baas, u had toch heel veel invloed?” Waarop Veld stelde dat het anders was gelopen als er was geluisterd naar hem. “Ik heb halsstarrigheid ervaren.”
Hij vertelde nog over een tweede poging om SZW te overtuigen dat niet alles terugbetaald zou moeten worden. Volgens Veld werd er toen langer over nagedacht, maar was het antwoord weer ‘nee’.
Het verhoor onder ede ging niet zonder geharrewar. “Hebt u dit wel voorbereid?”, vroeg Belhaj zich vertwijfeld af toen Veld zei dat hij zich een Kamerbrief niet herinnerde. Ook hekelde ze de zegswijze ‘ik denk’ van Veld, die hij vaak gebruikte. “Dat vraag ik niet, ik vraag wat u weet. Kunt u nauwkeuriger zijn in de beantwoording?”
Slepende affaire
De Kamer onderzoekt in twee weken hoe het mis heeft kunnen gaan in de kinderopvangtoeslagenaffaire. Wat was bedoeld als financiële steun voor gezinnen met jonge kinderen, werd voor duizenden mensen een jarenlang slepende affaire. De ouders werden door de Belastingdienst onterecht aangemerkt als fraudeur en moesten soms tienduizenden euro’s terugbetalen. Met financiële en sociale problemen als gevolg.
Later vandaag komen Gerard Blankestijn, directeur Toeslagen van 2011-2018 en zijn opvolger Agaath Cleyndert aan bod. De verhoren zijn hier live te volgen.
Vandaag is de derde dag van de verhoren. Lees hier eerdere artikelen over de Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag terug:
- Advocaat: toeslagenaffaire doet denken aan Kafka, liep tegen muur aan
- Oud-directeur fiscus: buikpijn over toeslagenaffaire, top wist ervan
- Verhoren kinderopvangtoeslag-affaire: van genegeerde ambtenaar tot Rutte
- Juridisch adviseur: top Belastingdienst negeerde keiharde waarschuwing
Directeuren erkennen fouten in toeslagaffaire, maar schuiven schuld ook af
NU 18.11.2020 Na urenlange verhoren op de derde dag van de verhoren over de toeslagenaffaire, erkenden twee oud-directeuren van de Belastingdienst dat zij fouten hadden gemaakt, maar het hardvochtige optreden van de fiscus kwam in hun ogen ook vooral door anderen.
Peter Veld, directeur-generaal Belastingdienst tussen 2010 en 2015, en Gerard Blankestijn, directeur Toeslagen bij de Belastingdienst tussen 2011 en 2018, zaten op hoge posities bij de Belastingdienst in de tijd dat de fraudejacht werd opgericht en uiteindelijk volledig ontspoorde.
Zij zagen dingen fout gaan, trokken aan de bel bij hun bazen, maar toen verdere actie uitbleef om iets te veranderen, bleef het daarbij.
“Ik had een gevoel van onmacht”, zei Blankestijn. Veld: “Ik voelde me ongemakkelijk over de regels. Die waren te streng.”
De wet schreef voor dat als er een fout werd gemaakt bij de aanvraag voor kinderopvangtoeslag, het totaal uitgekeerde bedrag terugbetaald moest worden. Dat kon betekenen dat een rekenfout van 100 euro, je een rekening van 30.000 euro opleverde.
Ambtenaren geven ook Sociale Zaken de schuld
Beiden uitten hun zorgen. Toen Blankestijn in 2015 na een aantal pogingen merkte dat er niets zou veranderen, is hij daarmee opgehouden. “Daar had ik mee door moeten gaan”, zegt hij nu achteraf.
Blankestijn en Veld stuitten met name op onwil bij het ministerie van Sociale Zaken, zij bepalen immers het beleid voor de kinderopvangtoeslag. Financiën, waar de Belastingdienst onder valt, was alleen verantwoordelijk voor de uitvoering en de opsporing van fraude.
“Als er toen was geluisterd naar de Belastingdienst, dan hadden we nu niet deze problemen gehad”, zei Veld. Hij noemde de houding van Sociale Zaken “halsstarrig”. Ook de staatssecretarissen Frans Weekers (tot 2014) en Eric Wiebes (2014 – 2017) waren volgens de ambtenaren bereid de wet aan te passen.
Ook moest de context worden begrepen, vonden de oud-directeuren. Toen de fraudejacht werd ingezet, was daar brede politieke en maatschappelijke steun voor vanwege de Bulgarenfraude die in 2013 aan het licht kwam.
De fiscus werd door Bulgaren via de toeslagen voor miljoenen opgelicht, in Nederland riep de Tweede Kamer vervolgens om hard optreden. “De druk was mega”, herinnerde van Blankestijn zich.
Verhoren toeslagenaffaire van start: Hoe fraudejacht ontspoorde
Antwoorden zorgden niet voor duidelijkheid
Er waren in het voorjaar van 2017 al redenen genoeg om de koers te wijzigen: de Belastingdienst verloor een belangrijke rechtszaak bij de Raad van State, de Nationale ombudsman kwam met een kritisch rapport en er verscheen een intern advies (memo) waarin werd opgeroepen het beleid te wijzigen. Toch hield men bij de fiscus daarna nog vast aan de harde lijn.
“U voelde onmacht. Waarom pakte u dat moment niet aan om iets te veranderen?”, vroeg een zichtbaar geïrriteerde Attje Kuiken (PvdA) aan Blankestijn.
Zijn antwoorden zorgden niet per se voor meer duidelijkheid. Zo vond Blankestijn dat hij wel degelijk gevolg had gegeven aan het interne rapport van Palmen, want haar adviezen stonden min of meer ook in het rapport van de Nationale ombudsman en die zijn ter harte genomen.
Het beeld is juist dat het advies van Palmen in een la verdween zonder dat er iets mee gebeurde. Nog opmerkelijker: het bleef daar liggen ondanks dat meerdere commissies, journalisten en Kamerleden ernaar vroegen.
“Er is slecht gezocht”, zei Blankestijn daarover. Het zou namelijk gewoon bij andere verslagen liggen die netjes waren opgeborgen.
De uitspraak van de Raad van State is volgens Blankestijn wél nageleefd door de Belastingdienst. Dat bleef een discussiepunt tussen hem en de commissieleden.
Zie ook: Verhoren toeslagenaffaire week 1: Eindelijk spreken de hoge ambtenaren
Ongeluk of doodzonde?
Na de uitspraak van de Raad van State volgde een gesprek tussen de Belastingdienst en Eva González Pérez, de advocate van tientallen gedupeerde ouders, met de bedoeling om samen tot een oplossing te komen.
Ook daar lopen de lezingen uiteen. González Pérez verscheen maandag voor de commissie en verklaarde daar dat zij tijdens dat gesprek “tegenover een muur van ontkenning” zat. “Een senior jurist van de Belastingdienst liep stampvoetend weg.”
González Pérez zat in de rechtszaal met een incompleet dossier, ontdekte zij later. De Belastingdienst werd verweten stukken voor de rechter achter te houden. “Een doodzonde”, zei González Pérez. “Een ongeluk”, beweerde Blankestijn.
Het was het zoveelste voorbeeld dat (oud) hoge ambtenaren van de Belastingdienst een totaal andere belevenis hebben van de toeslagenaffaire dan de gedupeerde ouders.
Lees meer over: Belastingdienst Politiek Toeslagenaffaire
Directeuren Belastingdienst: Niet wij maar Sociale Zaken hield vast aan harde aanpak ouders
AD 18.11.2020 Dat ouders in grote problemen kwamen doordat ze hun kinderopvangtoeslag volledig terug moesten betalen is te wijten aan het ‘halsstarrige’ ministerie van Sociale Zaken. Die beschuldiging hebben twee kopstukken van de Belastingdienst geuit tijdens hun verhoor door de commissie die de toeslagenaffaire onderzoekt.
Voormalig directeur-generaal Peter Veld (Belastingdienst) en oud-directeur Gerard Blankestijn (Toeslagen) wezen tijdens hun verhoor allebei met de beschuldigende vinger naar Sociale Zaken, dat toen onder leiding stond van PvdA-minister Lodewijk Asscher. Zij hadden naar eigen zeggen grote moeite met het stopzetten en terugvorderen van het volledige bedrag aan kinderopvangtoeslag – vaak vele duizenden euro’s – als ouders niet aan de regels voor eigen betalingen hadden voldaan. Sociale Zaken zou als opdrachtgever van de Belastingdienst echter hebben vastgehouden aan deze ‘alles of niets’-benadering.
Lees ook;
Blankestijn vond toen en vindt ook nu dat die opstelling ‘hard’ was. Hij sprak erover met directeur-generaal Veld, die de bezwaren aankaartte bij de staatssecretaris en bij zijn evenknie op Sociale Zaken, Maarten Camps (tegenwoordig baas van het UWV). Die laatste zat er volgens Veld echter ‘stevig in’ en drong erop aan dat de Belastingdienst doorging met de invorderingen. Veld ervoer die opstelling als ‘halsstarrigheid’. ,,Als op dat moment was geluisterd naar de dienst had het probleem er heel anders uitgezien”, meent hij.
Rigide stelsel
Volgens Veld hield Sociale Zaken vast aan het ‘rigide stelsel’, omdat het ministerie ‘beslist wilde voorkomen dat er een situatie zou ontstaan waarin ouders geen eigen bijdrage zouden betalen aan de opvang’, ook al lag de fout hiervoor vaak bij gastouderbureaus. Minister Asscher omschreef die opstelling tijdens een overleg met de Kamer in 2015, memoreerde Blankestijn, die de uitspraken van de PvdA-bewindsman citeerde in een schriftelijk betoog, dat hij voorafgaand aan het verhoor aan de commissie overhandigde.
De Belastingdienst heeft ‘nooit enige ruimte gevoeld’ om ouders coulanter behandelen, zei Blankestijn. Sociale Zaken maakte de wetten, de Belastingdienst voerde die volgens hem slechts uit. De commissie vindt die uitleg moeilijk te geloven. ,,Ik vind dat u hier nu wel heel makkelijk wegkomt, u zat hoog in de boom!”, aldus Kamerlid Femke van Kooten-Arissen. Blankestijn hield echter voet bij stuk: ,,Wij hebben gevraagd of het anders kon en het antwoord was dat het niet anders kon.”
Blankestijn was tussen 2011 en 2018 verantwoordelijk voor de dienst Toeslagen. Ook zijn opvolger Agaath Cleyndert wordt later vandaag aan de tand gevoeld door de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag.
De toon lijkt gezet: oud-topambtenaren Belastingdienst/Toeslagen spelen het ministerie van Sociale Zaken de zwarte piet toe: dat wilde vasthouden aan ‘rigide stelsel’, waarbij kinderopvangtoeslag werd stopgezet en volledig teruggevorderd. @LodewijkA kan zijn borst natmaken.
10:21 AM · Nov 18, 2020 7 See Laurens Kok’s other Tweets
Onrechtmatig
De verhoren richten zich woensdag op de vraag waarom de Belastingdienst nog jarenlang doorging met het stopzetten van kinderopvangtoeslagen, terwijl er al veel signalen waren dat de dienst daarmee onrechtmatig handelde. In maart 2017 oordeelde de Raad van State al vernietigend in een zaak die was aangespannen door advocaat Eva González-Pérez, die maandag aan het woord kwam.
Nog diezelfde maand werd in een intern memo door een jurist binnen de dienst Toeslagen geadviseerd om te stoppen met procederen, de klachten van ouders gegrond te verklaren en hen te compenseren. Dit advies werd echter terzijde geschoven, vertelde ambtenaar Sandra Palmen dinsdag aan de commissie. Blankestijn ontkent echter dat dat zo is gegaan: volgens hem is het advies wel degelijk opgevolgd. Volgens commissielid Attje Kuiken is dat niet zo en is juist de belangrijkste aanbeveling genegeerd: zorg dat ouders in soortgelijke gevallen worden gecompenseerd. Het antwoord van Blankestijn: ,,Het spijt me, ik heb er geen andere herinnering aan.”
Blankestijn toonde zich wel schuldbewust over het feit dat de Belastingdienst bewijzen die ouders aan de balie van het belastingkantoor afgaven is kwijtgeraakt. ,,Dat is niet goed maar het is wel gebeurd.” Ook heeft hij zich ‘geschaamd’ omdat mensen werden geacht binnen vier weken te reageren op post van de Belastingdienst, terwijl een burger die in bezwaar ging soms wel een jaar of zelfs langer moest wachten.
Peter Veld, voormalig directeur-generaal Belastingdienst (2010-2015), tijdens de derde dag van de hoorzittingen van de tijdelijke commissie die onderzoek doet naar problemen rond de fraudeaanpak bij de kinderopvangtoeslag. © ANP
Kijk mee: voormalig directeur Belastingdienst verhoord over toeslagenaffaire
RTL 18.11.2020 Hoe kon het zo ontzettend misgaan bij de Belastingdienst? En waarom werd er niet ingegrepen? Een commissie onderzoekt hoe deze situatie, waar tienduizenden ouders als fraudeurs werden aangemerkt en in zware financiële problemen kwamen, kon ontstaan. Via onderstaande livestream volg je vanaf 9.30 uur alle ontwikkelingen.
Vanochtend, op de derde dag, wordt Peter Veld gehoord. Hij was tussen 2010 en 2015 generaal-directeur bij de Belastingdienst.
Vanmiddag worden Gerard Blankestijn en Agaath Cleyndert verhoord. Blankestijn was vanaf 2011 directeur Toeslagen bij de Belastingdienst, Cleyndert volgde hem in 2018 op.
Toeslagenaffaire onder de loep: hoe kon het zó mis gaan?
RTL Nieuws; Mark Rutte Toeslagenaffaire Belastingdienst Nederland
Dag 2 – 17.11.2020
Sandra Palmen-Schlangen, vaktechnisch coördinator Toeslagen in 2016 en 2017, tijdens de tweede dag van de hoorzittingen van de tijdelijke commissie die onderzoek doet naar problemen rond de fraudeaanpak bij de kinderopvangtoeslag. © ANP
Ambtenaar waarschuwde voor ‘laakbaar’ handelen, maar memo verdween in la: ‘Nog nooit meegemaakt’
AD 17.11.2020 De ambtenaar die al in 2017 adviseerde om ouders in de toeslagenaffaire te compenseren, werd straal genegeerd. En zelfs toen haar memo in 2019 opnieuw opdook, werd daar niks mee gedaan.
,,De beginselen van behoorlijk bestuur zijn heel erg geschonden”, zei Sandra Palmen-Schlangen vanmiddag tijdens haar verhoor tegen de parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag.
De jurist schreef al in 2017 een intern memo, met daarin het advies om de uitkering van kinderopvangtoeslagen niet langer midden in het jaar volledig stop te zetten en de ouders om bewijs te vragen. Hun rechtsbescherming was geschonden, stelde ze. En dus moest de Belastingdienst stoppen met procederen, de klachten gegrond verklaren en de slachtoffers een compensatie geven.
Lees ook;
- Advocaat in verhoor toeslagenaffaire: ‘Ernstigste is dat ouders zich nooit hebben kunnen verdedigen’
Maar in plaats daarvan besloot de dienst Toeslagen om procedures door te zetten. Palmen werd niet eens op de hoogte gesteld van het hoger beroep. ,,Zoiets had ik nog nooit meegemaakt, niet in die mate”, aldus de ambtenaar, die nota bene door het managementteam van de dienst om het memo was gevraagd.
Sluwe Leijten
Het had weinig gescheeld of Palmen had haar verhaal nooit voor de commissie uit de doeken gedaan. Haar memo uit 2017 zat niet bij de stukken die de commissie bij Financiën had opgevraagd. Pas eind vorige maand werd het verstrekt, nadat CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt achter het bestaan was gekomen en om het stuk had gevraagd.
De ontluistering was groot toen het memo alsnog op de mat plofte: de affaire had veel eerder beëindigd kunnen zijn en gedupeerde ouders had veel leed bespaard kunnen blijven, concludeerde Omtzigt vorige week.
Een aantal delen in het memo was door het ministerie witgelakt, maar SP-Kamerlid Renske Leijten liet Palmen vanmiddag op sluwe wijze de tot dusver onbekende passages uit haar eigen schrijven oplezen. Daardoor is de inhoud alsnog openbaar en weten we nu dat Palmen adviseerde niet in hoger beroep te gaan.
Ook stelde ze dat het handelen van de dienst ‘laakbaar’ was en ‘niet de schoonheidsprijs’ verdiende. De alarmbel had moeten afgaan, zei ze in antwoord op Leijten. ,,Dat was bij mij absoluut het geval.”
© ANP
‘Grote schrik’
Volgens Palmen veroorzaakte haar memo ‘grote schrik’ bij de directeur Toeslagen en is het reeds de volgende dag in het managementteam besproken. Maar uiteindelijk werd alleen de aanbeveling opgevolgd dat er meer ‘coördinatie’ nodig was. En daar bleef het bij. ,,Ik kon niet meer doen, behalve het zo duidelijk mogelijk opschrijven”, aldus Palmen.
Toch kwam het memo in 2019 opnieuw onder de aandacht, nadat een superieur zich het memo herinnerde en vroeg het op te sturen. Hij stuurde het weer door naar het ministerie, waar het bij de ambtelijke top op het bureau belandde, maar niet bij staatssecretaris Menno Snel.
Waarom er zo weinig met het memo is gebeurd, zal morgen beantwoord moeten worden. Dan verschijnt Gerard Blankestijn, tot 2018 directeur Toeslagen, voor de commissie. Ook zijn opvolger Agaath Cleyndert komt langs, evenals voormalig directeur-generaal Belastingdienst Peter Veld. Volgende week zijn pas de politieke kopstukken aan de beurt, zoals Snel, zijn voorganger Eric Wiebes en oud-minister van Sociale Zaken Lodewijk Asscher.
‘Staan voor het vakmanschap’
Palmen is de enige ‘gewone’ ambtenaar die voor de commissie verschijnt. Zij werkt nog altijd bij de Belastingdienst, maar niet meer voor de dienst Toeslagen. Daar vertrok ze kort na het verschijnen van haar memo. Over de mensen die er werken is ze mild: ,,Mijn beeld is dat medewerkers deden wat zij dachten dat zij moesten doen van het management.”
Uitgedaagd door de commissie heeft ze echter nog wel een aanbeveling: Toeslagen moet ‘staan voor het vakmanschap’ en dat betekent ‘het juist toepassen van wet- en regelgeving’, aldus Palmen.
Staatssecretaris Menno Snel (Financiën) sneuvelde in 2019 door de toeslagenaffaire.
Sandra Palmen bij de ondervragingscommissie van de Tweede Kamer ANP
Top Belastingdienst negeerde keiharde waarschuwing kinderopvangtoeslag
NOS 17.11.2020 Hoe heeft iemand hier ooit toestemming voor kunnen geven, vroeg juridisch adviseur Sandra Palmen van de Belastingdienst zich al in maart 2017 af. Zij werd vandaag onder ede verhoord door de parlementaire onderzoekscommissie Kinderopvangtoeslag.
Palmen had destijds net het dossier doorgelezen over de zaak van driehonderd ouders van wie de kinderopvangtoeslag in 2014 plotseling was stopgezet. De afdeling Toeslagen van de Belastingdienst vertrouwde het gastouderbureau Dadim uit Eindhoven niet. Het dossier wordt nu de CAF 11-zaak genoemd.
Palmen had veel ervaring bij de Belastingdienst, maar was net gevraagd om bij Toeslagen te komen. Zij bracht advies uit aan haar nieuwe leidinggevenden zoals zij dat gewend was. Haar juridische oordeel was dat Toeslagen onbehoorlijk had gehandeld, dat de bezwaren van de ouders terecht waren en dat zij compensatie verdienden.
Geheim
“Hoe is het mogelijk geweest de toeslag voor driehonderd burgers op deze wijze stop te zetten?” schreef Palmen. “Hoe is het mogelijk geweest dat deze bezwaren twee jaar zijn blijven liggen?” Haar advies uit 2017 bleef tot een paar weken geleden genegeerd en weggestopt.
Op 20 oktober jongstleden stuurde staatssecretaris Van Huffelen het geheime document dan toch naar de Tweede Kamer, op verzoek van Kamerlid Omtzigt. Er waren stukken witgelakt. “In dit memo zijn de persoonlijke beleidsopvattingen van de betrokken ambtenaar conform het staande kabinetsbeleid niet zichtbaar”, was de verklaring van Van Huffelen.
Palmen las de delen van haar juridisch advies, die het kabinet niet openbaar maakte, vandaag voor:
De belangrijkste waarschuwingen en adviezen uit het memo
In het advies schreef Palmen verder dat de Belastingdienst/Toeslagen laakbaar heeft gehandeld en dat het geheel geen schoonheidsprijs verdient. De werkwijze moet veranderen, zei zij. Omdat de Nationale Ombudsman inmiddels bij de zaak betrokken was, adviseerde Palmen de ambtelijke top diens adviezen over te nemen.
“Omdat anders escalatie op het niveau van de staatssecretaris zal plaatsvinden”, voegde zij daaraan toe. Met andere woorden: de hele zaak kan leiden tot grote politieke gevolgen.
De ondervragingscommissie van de Tweede Kamer wil van haar weten waarom er niets met het advies is gebeurd. Dat weet Palmen, inmiddels weer werkzaam bij de ‘gewone’ Belastingdienst, ook niet. Zij weet wel dat er destijds “andere visies waren”.
Reorganisatie ineens stopgezet
Kort nadat Palmen met haar advies kwam, werd de reorganisatie van de juridisch adviseurs bij Toeslagen ineens stopgezet. Palmen had daar mede leiding aan moeten geven, maar werd geplaatst op een juridische afdeling in de ‘oude stijl’. Dat zag zij niet zitten en zij koos voor een andere baan.
Of er een verband is tussen het advies en het terugdraaien van de reorganisatie werd in het verhoor van vandaag niet duidelijk.
De ondervragingscommissie zal daar morgen proberen achter te komen. Dan worden de verantwoordelijke directeuren van de Belastingdienst en Toeslagen verhoord.
De verhoren beginnen om 9.30 uur en zijn live te volgen op NPO Politiek en via NOS.nl en de NOS-app.
Lees hier eerdere artikelen over de Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag terug:
- Advocaat: toeslagenaffaire doet denken aan Kafka, liep tegen muur aan
- Oud-directeur fiscus: buikpijn over toeslagenaffaire, top wist ervan
- Verhoren kinderopvangtoeslag-affaire: van genegeerde ambtenaar tot Rutte
De Kamer onderzoekt hoe het mis heeft kunnen gaan in de kinderopvangtoeslagenaffaire. Wat was bedoeld als financiële steun voor gezinnen met jonge kinderen, werd voor duizenden een jarenlang slepende affaire. De ouders werden door de Belastingdienst onterecht aangemerkt als fraudeur en moesten soms tienduizenden euro’s terugbetalen. Met financiële en sociale problemen als gevolg.
Belastingambtenaar onthult details uit explosief memo over toeslagenaffaire
NU 17.11.2020 De top van de Belastingdienst werd al in 2017 op de vingers getikt over de aanpak van fraude met de kinderopvangtoeslag. In een memo schreef Sandra Palmen, een hooggeplaatste jurist bij de fiscus, dat ouders recht hebben op compensatie. Dinsdag werd tijdens de tweede dag van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag pas echt duidelijk hoe hard de kritiek was.
“Hoe is het mogelijk geweest toeslagen voor driehonderd burgers op deze wijze stop te zetten?”, las Palmen op verzoek van de commissie voor.
Het ontbrak volgens Palmen onder meer aan goede rechtsbescherming, zorgvuldigheid en bewijslast. Ook maakte de Belastingdienst een potje van de bezwaarprocedures, iets dat de ouders al lang aan den lijve hadden ondervonden. “Hoe is het mogelijk geweest dat bezwaren twee jaar zijn blijven liggen?”, staat er in het memo.
Grote delen van Palmens memo waren weggelakt toen staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) het op 20 oktober naar de Tweede Kamer had gestuurd. Door de ontbrekende stukken nu voor te lezen, wordt het beeld duidelijker.
De afdeling Toeslagen binnen de Belastingdienst heeft volgens Palmen “laakbaar gehandeld”. Het geheel “verdient zeker geen schoonheidsprijs”.
Memo toont aan dat Belastingdienst belangrijk advies negeerde
Er was al veel te doen over het advies van Palmen. Het toonde namelijk aan dat de top van de Belastingdienst in 2017 al wist dat de aanpak in de ontspoorde jacht op fraudeurs niet deugde. De top greep echter niet in.
Bovendien werd het document niet gedeeld met de commissie onder leiding van Piet Hein Donner, die precies ging onderzoeken wat uit dat memo bleek. Ook de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag kreeg het stuk niet.
Nadat Van Huffelen het stuk had toegestuurd, werd ook Palmen opgeroepen voor een verhoor onder ede.
Jurist adviseerde fiscus ‘met klem’ werkwijze aan te passen
Palmen was in 2016 en 2017 een hooggeplaatste jurist bij de Belastingdienst en moest erop toezien dat bij de afdeling Toeslagen de regels goed werden nageleefd.
Dat bleek nodig, want enkele dagen voordat ze haar advies gaf, had de fiscus een belangrijke rechtszaak bij de Raad van State over de kinderopvangtoeslag verloren.
Palmen schreef daar in het memo het volgende over: “Hoe is het mt (het managementteam, red.) tot de conclusie gekomen dat hoger beroep wenselijk was ondanks het afbreukrisico?”
De jurist adviseerde “met klem” de werkwijze van de afdeling aan te passen, de klachten van ouders gegrond te verklaren en hen een vorm van compensatie aan te bieden. Ze ziet dan al aankomen dat de zaak zal escaleren zodra die op het bordje van de politieke leiding terechtkomt.
Uiteindelijk vertrekt Palmen uit onvrede over de handelwijze bij Toeslagen.
Timing van publicatie is opvallend
De timing van de uitgebreide verklaring over wat er in het memo staat, is saillant. Uitgerekend woensdag moeten enkele oud-bestuurders van de Belastingdienst voor de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag verschijnen.
Het gaat om Peter Veld (directeur Belastingdienst tussen 2010 en 2015), Gerard Blankestijn (directeur Toeslagen 2011-2018) en zijn opvolger Agaath Cleyndert.
Blankestijn heeft het stuk in 2017 onder ogen gehad, maar het belandde in een la. “Ik kwam er niet doorheen”, zei Palmen. “De escalatielijn stopte bij mij.”
Hoe het kan dat er niets met het memo is gedaan, blijft ook voor Palmen een raadsel. “Ik heb dit nog nooit meegemaakt bij de Belastingdienst. En ik werkte er al sinds 1997.”
Lees meer over: Belastingdienst Politiek Toeslagenaffaire
Ambtenaar waarschuwde al in 2017 over ‘laakbaar handelen’ Belastingdienst rond toeslagen
RTL 17.11.2020 Een hoge ambtenaar bij de Belastingdienst waarschuwde haar leidinggevenden al in het voorjaar van 2017 dat de dienst ‘laakbaar’ handelde jegens ouders in wat later bekend zou worden als de toeslagenaffaire. Haar memo werd besproken in de ambtelijke top, maar er gebeurde vervolgens niets mee. De ambtenaar werd na haar advies wel op een zijspoor gezet binnen de organisatie.
De ambtenaar, Sandra Palmen, las delen uit haar advies voor tijdens haar verhoor door de parlementaire ondervragingscommissie die de toeslagenaffaire onderzoekt. Daarmee werd voor het eerst duidelijk hoe kritisch haar memo was. In de versie die onlangs openbaar werd gemaakt, waren de belangrijkste passages onleesbaar gemaakt.
Eerste dag verhoren toeslagenaffaire: ‘Belastingdienst zag procederen als uitje’
Geen behoorlijk bestuur
Het memo ging om de zaak rond het gastouderbureau Dadim, dat centraal stond in de eerste mediaberichten over de toeslagenaffaire. Palmen adviseerde toen al de klachten in deze zaak gegrond te verklaren en een ‘vorm van compensatie’ te bieden.
Tijdens het verhoor voegde zij daar aan toe dat de basisbeginselen van behoorlijk bestuur ‘wel heel erg geschonden’ waren. Ze las delen voor die tot dusver geheim waren. Daarin zegt ze dat het onbegrijpelijk is dat de top toestemming gaf om door te procederen, terwijl er zulke ernstige fouten werden gemaakt. Daardoor bleven gedupeerde ouders nog langer in de kou staan.
Het managementteam Toeslagen kreeg het advies ook, en zag de impact ervan, aldus Palmen. “Dit gaat een heel groot issue worden”, realiseerde een MT-lid zich volgens Palmen toen al. Maar uiteindelijk is hier weinig mee gedaan. Er is een groep gevormd om de zaak af te handelen, maar daarin bleken ‘verschillende visies’ op de kwestie.
Memo verdween in een la
Het explosieve memo verdween in 2017 in een la en compensatie bleef uit. De inzet van de gesprekken die met een advocaat van gedupeerde ouders door senior-juristen en hoge ambtenaren werden gevoerd, waren volgens Palmen ‘niet oplossingsgericht’. De jurist zei niet te begrijpen waarom haar advies in de prullenbak verdween: “Ik heb nog nooit eerder meegemaakt dat een advies van mij niet werd opgevolgd.”
Toeslagen voerde daarmee een belangrijke uitspraak van de Raad van State niet uit. Die zei dat de toeslagen van ouders, verbonden aan een gastouderbureau in Eindhoven, in 2014 onrechtmatig waren stopgezet. Palmen adviseerde ook om tegenover het gastouderbureau toe te geven dat grote fouten waren gemaakt en over te gaan tot schadevergoeding, maar ook dit werd niet uitgevoerd.
Ambtenaar op zijspoor
Palmen was een jaar eerder special aangetrokken om het hoogste management van Toeslagen ‘onafhankelijk’ en ‘objectief’ te adviseren over hoe wetten en regels moeten worden uitgevoerd en hoe rechten van burgers moeten worden beschermd. Afspraak was dat die onafhankelijkheid was gewaarborgd, doordat zij rechtstreeks aan het Management Team (MT) van Toeslagen zou adviseren.
Het MT kwam hierop terug, in dezelfde vergadering waarin werd besloten haar advies over compensatie niet uit te voeren, op 14 maart 2017. De ambtenaar zou lager in de organisatie worden geplaatst, en dus op een zijspoor worden gezet. Palmen liet toen weten hier ‘niet aan mee te zullen werken’, omdat ze dan haar onafhankelijke rol niet meer kon vervullen.
Toeslagenaffaire onder de loep: hoe kon het zó mis gaan?
Memo dook vorig jaar al op
Het verhoor van Palmen was een nieuw, ingelast verhoor onder ede, dat eerst niet gepland stond. De Parlementaire Ondervragingscommisie besloot haar toch te willen horen, nadat eind oktober van dit jaar haar memo opdook, na nieuwe Kamervragen. De commissie had dit stuk tot dat moment niet gekregen. Het bestaan ervan was nooit eerder gemeld aan de Kamer.
Eerst zei staatssecretaris Van Huffelen (Toeslagen) nog dat het een memo van ‘een ambtenaar’ was en dat er in het MT Toeslagen in 2017 geen beslissingen over waren genomen. Later moest zij toegeven dat het memo van dé expert was en dat er wel over is besloten in het MT.
Opvallend is dat dat het geheimgehouden advies vorig jaar juni intern al bekend was, toen de toeslagenaffaire intern echt was ontploft. De huidig directeur Toeslagen had het begin juni 2019 op haar bureau en het werd in die periode besproken door tientallen ambtenaren ambtenaren op het ministerie van Financiën. De auteur van het memo noemde het vandaag ‘nogal vreemd’ dat het toen niet alsnog bekend is gemaakt: “Absurd.”
Een bom gelegd
Het memo kwam op tafel na onthullingen van RTL Nieuws en Trouw dat er in deze affaire door de Belastingdienst was gemanipuleerd met bewijsmateriaal, om een ‘vermoeden’ van fraude te rechtvaardigen, waarna toeslagen werden stopgezet.
Na deze onthullingen wilde toenmalig staatssecretaris Menno Snel alsnog heel snel tot compensatie komen voor de groep van 300 gedupeerde ouders, terwijl hij vlak daarvoor juist een commissie had ingesteld om te onderzoeken óf er een ‘passende oplossing’ zou kunnen komen. Snelle compensatie werd toen geblokkeerd.
Volgens RTL Nieuws-journalist Pieter Klein heeft het verhoor van vandaag ‘een bom’ gelegd: “Nu is de vraag: wie wisten nog meer van dat memo. Wist de hoogste ambtelijke baas wat de inhoud was? Wist de staatssecretaris het? En waarom moest een commissie worden ingesteld, terwijl alles al intern bekend was?”
Morgen gaan de ondervragingen verder met hoge ambtelijke functionarissen, zoals de voormalige directeur-generaal van de Belastingdienst en de vorige én huidige Directeur Toeslagen.
RTL nieuws; Belastingdienst Toeslagenaffaire Belastingdienst Kinderopvangtoeslag Toeslagenwet Kinderopvang
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/be8b8aea-28e9-11eb-bb18-02d2fb1aa1d7.jpg)
Ambtenaar in weggelakt memo vernietigend over ’laakbaar handelen’ fiscus
Telegraaf 17.11.2020 Een ambtenaar van de Belastingdienst adviseerde al in 2017 om toeslagouders te compenseren en stelde gigantische vraagtekens bij de handelswijze van de fiscus. Dat blijkt uit de verhoren rond de toeslagenaffaire, waarin de jurist van de Belastingdienst voordraagt uit tot nu toe nog gelakte delen van een vernietigend memo dat ze 3,5 jaar geleden al schreef.
Ambtenaar Sandra Palmen schrijft al in 2017 een memo waarin ze de aanpak van de Belastingdienst streng veroordeelt. Dat advies volgt op een bij de Raad van State door de fiscus verloren zaak tegen een gedupeerde ouder uit de inmiddels beruchte CAF 11-zaak. Palmens memo is vernietigend. De fiscus heeft ’onrechtmatig’ en ’onzorgvuldig’ gehandeld en zelfs rechtsbeginselen geschonden.
Delen van het gepubliceerde memo waren nog weggelakt, maar commissielid en SP-Kamerlid Renske Leijten laat Palmen die stukken voordragen. Die inhoud blijkt nog vernietigender dan de rest van de memo. Zo adviseert Palmen in 2017 al expliciet om niet in hoger beroep te gaan, de gedupeerde ouder uit deze zaak te compenseren en alle andere lopende zaken in het dossier ook te heroverwegen.
’Hoe is het mogelijk?’
Palmen veroordeelt het handelen van de fiscus in keiharde woorden. Hoe is het mogelijk geweest om de toeslagen van 300 ouders stop te zetten, vraagt ze zich af. „De Belastingdienst heeft laakbaar gehandeld”, schrijft Palmen, die handelswijze verdient volgens haar ’niet de schoonheidsprijs’. In het verhoor voegt Palmen nog toe dat de aanpak van de Belastingdienst een ’inbreuk op de algemene beginselen van behoorlijk bestuur’ is.
De jurist kijkt ook al vooruit op een onderzoek dat de Nationale Ombudsman naar de gang van zaken doet naar de gang van zaken. Ze verwacht ’een grote uiting van kritiek’ en aanbevelingen van de ombudsman. Ze adviseert het management van de fiscus die aanbevelingen over te nemen, ’omdat anders escalatie op het niveau van de staatssecretaris zal plaatsvinden’.
Tweets by @LeonBrandsema
Palmen vertelt in de Tweede Kamer dat het lid van het managementteam waar zij contact mee heeft was ’geschrokken van het advies’. Die manager vertelt Palmen dat het een ’heel goed advies’ is, maar daaraan toevoegt dat ’dit een issue gaat worden’.
Ondanks de stevige woorden gebeurt er niks met het memo van Palmen, wiens positie al na een half jaar wordt opgeheven. Het advies gaat wel rond binnen de ambtelijke top van de fiscus, maar de harde aanpak van de Belastingdienst gaat vervolgens nog jaren door.
BEKIJK OOK:
Hoge ambtenaar fiscus: ’Heel veel buikpijn over harde terugvordering’
BEKIJK MEER VAN; belastingen overheid Sandra Palmen Belastingdienst
Tweets by @LeonBrandsema
Live: tweede dag verhoren toeslagenaffaire
RTL 17.11.2020 Hoe kon het zo ontzettend misgaan bij de Belastingdienst? En waarom werd er niet ingegrepen? Een commissie onderzoekt hoe deze situatie, waar tienduizenden ouders als fraudeurs werden aangemerkt en in zware financiële problemen kwamen, kon ontstaan. Via onderstaande livestream volg je vanaf 13.00 uur alle ontwikkelingen.
Vandaag, op de tweede dag van de verhoren, wordt ambtenaar Sandra Palmen-Schlangen gehoord. Zij was in 2016 en 2017 vaktechnisch coördinator Toeslagen bij de Belastingdienst.
Toeslagenaffaire onder de loep: hoe kon het zó mis gaan?
RTL Nieuws; Mark Rutte Toeslagenaffaire Belastingdienst Nederland
Dag 1 – 16.11.2020
Eerste dag verhoren toeslagenaffaire: ‘Belastingdienst zag procederen als uitje’
RTL 16.11.2020 In de toeslagenaffaire leek de Belastingdienst soms ‘zomaar’ te procederen tegen ouders, ook als ze wisten dat het geen zin zou hebben. Dat stelt advocaat Eva González Pérez. Volgens de advocaat zag de Belastingdienst het procederen zelfs als een ‘uitje’.
González Pérez is de eerste getuige die onder ede werd gehoord door een commissie van Kamerleden die de toeslagenaffaire onderzoekt. In die affaire werden tienduizenden ouders onterecht door de Belastingdienst als fraudeurs aangemerkt. In sommige gevallen moesten ze tienduizenden euro’s terugbetalen. Als gevolg daarvan kwamen ze in zware financiële problemen terecht.
Toeslagenaffaire onder de loep: hoe kon het zó mis gaan?
De parlementaire ondervragingscommissie verhoort daarom vanaf vandaag gedurende twee weken (voormalige) ministers, staatssecretarissen en topambtenaren onder ede. Onder hen premier Mark Rutte, ministers Tamara van Ark en Wopke Hoekstra, oud-minister van Sociale Zaken en PvdA-leider Lodewijk Asscher en minister van Economische Zaken Eric Wiebes.
Eva González Pérez bracht de toeslagenaffaire aan het licht. Het gastouderbureau Dadim van haar man stond centraal in een van de vele fraudeonderzoeken waarbij de Belastingdienst uit de bocht is gevlogen.
‘Zomaar procederen’
Ouders die tekst en uitleg wilden van de Belastingdienst over het stopzetten van hun kindertoeslag, moesten volgens de advocaat steeds meer informatie aanleveren. Vaak duurde het erg lang voordat ze antwoorden kregen, en de Belastingdienst leek soms ook ‘zomaar’ te procederen tegen ouders, ook als ze wisten dat het geen zin zou hebben.
Boevenstreken van de Belastingdienst: de toeslagenaffaire in vogelvlucht
Volgens González Pérez dacht de Belastingdienst over procedures: “als we ongelijk krijgen, weten we dat ook weer”, vertelt de advocaat. “Ik had het gevoel van: het is gewoon een uitje.”
Dingen verzinnen
“Je gaat het liefst niet procederen”, zei de advocaat. Het liefst zoekt ze samen met de behandelaar naar een oplossing, zei ze. Maar de Belastingdienst leek volgens haar juist halsstarrig op zoek naar onregelmatigheden in de dossiers. “Er kwamen steeds gelegenheidsargumenten om iets goed te praten. Het leek wel of dingen verzonnen werden.”
Woede in Kamer over trage afhandeling toeslagenaffaire: ‘Grof schandaal’
Het onterecht stopzetten en terugvorderen van de kinderopvangtoeslag had grote financiële en sociale gevolgen, vertelde ze. Zo sprak González Pérez over een vrouw met drie kinderen ‘die helemaal kapot zijn gegaan’, net als veel ouders. “Je kunt je kinderen niet eens meenemen naar de Efteling.”
Een andere cliënt van de advocaat is opgenomen wegens grote mentale problemen.
Buikpijn
Ook oud-directeur van de Belastingdienst Hans Blokpoel werd gehoord. De voormalige baas kreeg ‘buikpijn’ van de hardheid waarmee bepaalde ouders die toeslagen ontvingen werden aangepakt, zei hij. Die zorgen heeft hij naar eigen zeggen gedeeld met oud-staatssecretaris Eric Wiebes en met zijn baas.
Een van de belangrijkste onderdelen van de affaire is de handelwijze van fraudeteams die zich richten op eventueel frauderende tussenpersonen, zoals gastouderbureaus. Blokpoel noemde zichzelf de ‘huisbaas’ van die CAF-teams. Hij werkte tussen 2010 en 2016 bij de fiscus.
Uitschakelen gastouderbureaus
Om de gastouderbureaus ‘uit te schakelen’, werden de toeslagen van de ouders stopgezet, zodat het bureau geen klanten meer had. “Er is breed in de organisatie zorg geweest over de effecten van dit soort ingrepen en ook effecten op mensen die toeslagen kregen”, zei Blokpoel.
Staatssecretaris op bezoek bij gedupeerde toeslagenaffaire: ‘Nu moet ze het bewijzen’
De topambtenaar zei tijdens het verhoor van veel zaken geen weet te hebben, terwijl de CAF-teams er wel voor verantwoordelijk waren. “Dat vind ik heel vreemd”, zei SP-Kamerlid Renske Leijten. “In welke werkelijkheid heeft u daar gefunctioneerd als huisbaas van het CAF?” vroeg GroenLinkser Tom van der Lee zich af.
De verhoren gaan morgen verder. Om 13.00 uur start dan het verhoor van de vaktechnisch coördinator Toeslagen bij de Belastingdienst. Die verhoren zullen net als vandaag ook morgen live op onze site te zien zijn.
Wachtende ‘toeslagenouders’ krijgen voor kerstdagen 750 euro
RTL Nieuws; Belastingdienst Toeslagenaffaire Belastingdienst
Oud-directeur fiscus had ‘buikpijn’ van toeslagenaffaire, maar veranderde niets
NU 16.11.2020 Hans Blokpoel, tussen 2010 en 2016 hoge ambtenaar op het ministerie van Financiën, had buikpijn van de harde aanpak die de Belastingdienst hanteerde voor ouders die werden verdacht van fraude met de kinderopvangtoeslag. Toch werd er door niemand iets ondernomen om het beleid aan te passen.
“Ik voelde me medeverantwoordelijk dat ik onderdeel van een situatie was waarin er dingen zijn uitgevoerd die zo hard zijn, dat ik daar buikpijn van kreeg”, zei Blokpoel maandag nadat hij bijna twee uur was gehoord door de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag.
De commissieleden waren verbaasd dat de oud-ambtenaar nu buikpijn heeft van het beleid dat hij onder anderen zelf uitvoerde.
Renske Leijten (SP) wilde bijvoorbeeld weten waarom het CAF-team zich vooral richtte op de kinderopvangtoeslag en niet op belastingontwijking of btw-fraude.
“U vraagt mij om een wet niet te handhaven? Dat kan toch niet?”, antwoordde Blokpoel. “Het is bijna onmogelijk om een wet niet uit te voeren.”
Verhoren toeslagenaffaire van start: Hoe fraudejacht ontspoorde
Wiebes was op de hoogte van strenge aanpak
De wet was toen zo ingericht dat ouders bij een fout niet alleen het te veel betaalde moesten terugbetalen, maar alle ontvangen toeslagen.
Blokpoel besprak het wel met de toenmalig hoogste baas bij de Belastingdienst, Peter Veld. “We hebben elkaar verzuchtend aangekeken: moet je echt alles terugvorderen als je alleen maar één fout maakt?”
Volgens Blokpoel heeft Veld dit besproken met zijn politieke baas van dat moment, VVD’er Eric Wiebes. Zowel Veld (18 november) als Wiebes (23 november) worden nog gehoord.
Zie ook: Verhoren toeslagenaffaire week 1: Eindelijk spreken de hoge ambtenaren
Blokpoel zegt juist te hebben gewaarschuwd voor harde aanpak
Blokpoel zegt intern te hebben gewaarschuwd dat uiteindelijk ouders de dupe konden worden van het beleid. Op dat moment was de inschatting van de fiscus dat 80 procent van de aanpak goed is, maar de overige 20 procent dus niet. Ook daarvoor zou Blokpoel hebben gewaarschuwd.
Het zorgde voor vragen bij de commissie. Blokpoel kwam vorig jaar in de toeslagenaffaire juist in het nieuws als de man die willens en wetens het beleid voortzette, terwijl hij wist dat een vijfde van de ouders mogelijk onterecht als fraudeur werden aangepakt door de Belastingdienst.
“Blokpoel wil alles laten dichtdraaien, dus ook toeslagen, zelfs als die waarschijnlijk wel goed zijn”, stond in een van de opgevraagde stukken. Blokpoel ontkende die uitspraak maandag.
Commissie ziet ‘buikpijn’ niet terug in de stukken
Commissievoorzitter Chris van Dam (CDA) bleef met een ongemakkelijk gevoel zitten.
“U was de huisbaas van het CAF, u was medeverantwoordelijk voor de aanpak, u heeft buikpijn gehad die ik in de stukken niet kan aantreffen. Ik wil dat best geloven, maar ik zie het niet.”
Blokpoel had destijds het gevoel dat er “geen ruimte” was om de wet anders uit te voeren. Op de vraag of hij de wet had willen aanpassen, was het korte antwoord: “Dolgraag.”
Lees meer over: Belastingdienst Politiek
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/b5318a24-280a-11eb-bf99-02c309bc01c1.jpg)
De verhoren begonnen met Eva González Pérez, de advocaat die de affaire aan het licht bracht. Ⓒ HOLLANDSE HOOGTE / ANP
Verhoren toeslagenaffaire van start: ’Een muur van ontkenning’
Telegraaf 16.11.2020 Bij het hogere management van de Belastingdienst was er ’heel veel buikpijn’ over de terugvordering van hoge bedragen aan toeslagen bij fouten met kleine bedragen. Dat zegt voormalig Belastingdienst-directeur Hans Blokpoel in de verhoren over de affaire rond de kinderopvangtoeslag.
Een speciale commissie van Kamerleden organiseert deze en volgende week verhoren met de hoofdrolspelers in de toeslagaffaire. Daarin werden tienduizenden ouders door de eigen overheid gedupeerd door een te hardvochtige aanpak. Deze week is vooral de ambtelijke top aan de beurt om onder ede gehoord te worden, volgende week komen prominente politici langs.
BEKIJK OOK:
Onderzoek naar missers: hoe liep toeslagenaffaire zo uit de hand?
Maandagmiddag kwam oud-directeur van de Belastingdienst Blokpoel langs. Hij liet zijn licht schijnen over de harde terugvordering van de fiscus. Als een ouder een klein foutje maakte bij de kinderopvangtoeslag, moest die meteen een heel jaar aan toeslag terugbetalen. Dat kon oplopen tot tienduizenden euro’s.
Blokpoel zei ’heel erg buikpijn’ te hebben gehad over die hardvochtige aanpak. „Ik heb meermalen intern gezegd: kon dit nou echt niet anders?” Waarom kwam het dan niet tot een mildere aanpak, vroeg de commissie zich af. Volgens Blokpoel was er ’geen ruimte’ voor een andere aanpak. Volgens hem was bij de afdeling Toeslagen het beeld dat de wet deze aanpak nou eenmaal voorschreef.
De commissie legde Blokpoel voor dat in verslagen staat dat hij juist ervoor pleitte om de toeslagen dicht te draaien. Maar de ambtenaar ontkende dat. Die uitspraak klonk volgens hem als ’iets wat ik niet gezegd kan hebben’.
Waarschuwing
Volgens Blokpoel had hij ook al langer gewaarschuwd voor de harde fraudeaanpak, onder de noemer CAF. Daarbij werd gezocht naar ’intermediairs’ die de fraude faciliteerden. Maar de oud-directeur zei daarbij vaak te hebben gewaarschuwd dat een malafide intermediair niet automatsch betekende dat diens klanten ook allemaal fraudeleus waren.
Alle individuele dossiers moesten volgens hem ook apart onderzocht worden, met ’een open blik’. „Dat kost heel veel tijd”, stipt Blokpoel wel aan. Dat individuele onderzoek was aan de belastinginspecteur, zegt de ambtenaar. Het CAF-team, waarvan hij de ’huisbaas’ was, mocht geen individuele zaken beoordelen.
Vreemd
De verhoren begonnen maandagochtend met Eva González Pérez, de advocaat die de affaire aan het licht bracht. Haar partner was de eigenaar van het Eindhovense gastouderbureau Dadim, dat de spil bleek in de inmiddels beruchte CAF 11-zaak. Zo’n 300 klanten van dat bureau werd door de Belastingdienst als fraudeur bestempeld, bij zo’n 90 procent bleek dat achteraf onterecht.
„Ik zag dingen die ik vreemd vond”, legt Gónzalez Pérez uit waarom ze in de zaak dook. De toeslag van de Dadim-klanten werd stopgezet en ze moesten bewijs aanleveren dat ze wel recht hadden op het geld. Maar de mensen die de stukken aanleverden, kregen vervolgens niks te horen tot een nieuwe afwijzing volgde.
’Geen motivering’
„Die brieven waren niet gemotiveerd”, zegt Gónzalez Perez. Er stond volgens haar alleen in dat mensen niet genoeg gegevens hadden aangeleverd en de bewijsvoering niet compleet was. „Maar dat was geen motivering. Er stond niet in de beslissing wat mensen niet hadden ingeleverd. Het was een heel algemene brief met: u heeft toch geen recht, we hebben alles gecontroleerd, het was onvolledig.”
Bij zaken die Gónzalez Pérez won, ging de Belastingdienst telkens weer in beroep. Volgens de advocaat ging dat onder de noemer ’als we ongelijk krijgen, weten we dat ook weer’. „Ik had hier het gevoel: het is gewoon een uitje”, zegt ze.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/c0c205f2-281f-11eb-8601-0255c322e81b.jpg)
Archiefbeeld: gedupeerde ouders van de toeslagenaffaire op het Plein bij de Tweede Kamer. Ⓒ ANP
De advocaat sprak met een keur aan topambtenaren en zelfs toenmalig staatssecretaris Snel (Financiën), die om dit dossier opstapte. Maar ze vat de toon van de gesprekken samen als ’vervelend’ en ’niet zo prettig’. „Ik heb denk ik met iedere medewerker van de Belastingdienst wel een gesprek gehad”, zegt Gónzalez Pérez, die stelt tegen ’een muur van ontkenning’ aan te zijn gelopen. Ze heeft het gevoel dat Snel ook echt niet doorhad wat het probleem precies was. „Maar ik denk dat de rest het wel snapte.”
Niet redelijk
Hoogleraar bestuurskunde Bert Marseille kwam maandagmiddag uitleg geven over behoorlijk bestuur en hoe daar in deze affaire wellicht geen sprake van is geweest. Dat ging onder meer over het harde terugvorderen van bijvoorbeeld een heel jaar aan toeslagen, bij ouders die maar kleine fouten hadden gemaakt.
Die hardheid komt volgens Marseille helemaal niet terug in de wetgeving rond de kinderopvangtoeslag. „Als iemand 100 euro aan toeslagen niet kan verantwoorden en dan 10.000 euro terug moet betalen, moet je dat beoordelen op het redelijke”, zegt Marseille.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/c0d8b716-281f-11eb-8601-0255c322e81b.jpg)
Toch handelde de Belastingdienst wel zo hard en gaf de Raad van State daar in zaken vaak zijn goedkeuring aan. ’Niet terecht’, zegt Marseille. „Het is onjuist dat de Raad van State heeft opgeschreven dat Belastingdienst geen speelruimte had. De tekst van de wet dwingt niet om tot die conclusie te moeten komen.”
Tweets by @LeonBrandsema
BEKIJK MEER VAN; overheid bedrog Mark Rutte
Oud-directeur Blokpoel van de Belastingdienst ANP
Oud-directeur fiscus: buikpijn over toeslagenaffaire, top wist ervan
NOS 16.11.2020 Oud-directeur van de Belastingdienst Blokpoel heeft naar eigen zeggen “heel vaak buikpijn” gehad van de situatie bij de dienst Toeslagen, die het middelpunt is van de kinderopvangtoeslagaffaire. Volgens hem leidden “kleine fouten van ouders” tot “heel grote gevolgen”.
Blokpoel werd vanmiddag ondervraagd door de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslagen. De affaire, waarbij ouders onterecht als fraudeurs werden bestempeld en jarenlang met vorderingen te maken kregen waardoor ze in de problemen kwamen, was volgens Blokpoel al jaren bij de top van de dienst bekend. Ook toenmalig staatssecretaris Wiebes van Financiën wist ervan, en Sociale Zaken waarschijnlijk ook, zei hij.
De zorgen en een gevoel van onmacht over de kwestie werden volgens Blokpoel binnen zijn organisatie breder gedeeld. Hoe kwam het dan dat de onderzoeken naar de veronderstelde fouten van ouders niet werden stopgezet, vroeg SP-Kamerlid Leijten hem. “Ik heb meermalen gezegd of het niet anders kon, maar er werd bij Toeslagen geen ruimte gevoeld hoe het anders zou kunnen”, antwoordde Blokpoel. Er ontstond uiteindelijk ook bij hem een beeld dat de wet niet op een andere manier kon worden uitgevoerd.
Dubbel gevoel
Terugkijkend voelt Blokpoel zich naar eigen zeggen medeverantwoordelijk voor “een situatie waarin dingen zijn uitgevoerd die zo hard zijn dat ik er buikpijn van krijg”.
De voormalig directeur zei bij aanvang van het verhoor meteen al met een dubbel gevoel voor de commissie te verschijnen. “Ik ben als oud-directeur trots op sommige dingen bij de dienst, maar dat alles wordt overschaduwd door de ellende die ouders in de affaire opliepen.”
De Kamer onderzoekt hoe het mis heeft kunnen gaan in de kinderopvangtoeslagenaffaire. Wat was bedoeld als financiële steun voor gezinnen met jonge kinderen, werd voor duizenden mensen een jarenlang slepende affaire. De ouders werden door de Belastingdienst onterecht aangemerkt als fraudeur en moesten soms tienduizenden euro’s terugbetalen. Met financiële en sociale problemen als gevolg.
De parlementaire ondervragingscommissie verhoort sinds vandaag gedurende twee weken onder anderen (voormalige) ministers, staatssecretarissen en topambtenaren onder ede.
De eerste die aan het woord kwam, was vanochtend advocaat Eva González Pérez, die tientallen gedupeerde ouders bijstaat. Zij verklaarde dat de toeslagenaffaire haar doet denken aan Kafka en dat ze tegen een muur aanliep.
In het verhoor wilden Kamerleden weten hoe het zo kon lopen dat grote groepen ouders die kleinere fouten maakten massaal als fraudeurs werden bestempeld en aangepakt. Blokpoel, die van 2010 tot 2016 directeur bij de fiscus was, schetste een beeld van een periode waarbij “steeds meer op fraudebestrijding ingezoomd werd”.
Omdat de toeslagendienst zelf geen onderzoeksdienst had, werd een speciaal team opgezet om de fouten met toeslagen te onderzoeken, het zogeheten CAF-team. Als baas van de Belastingdienst was Blokpoel verantwoordelijk.
GroenLinks-Kamerlid Van der Lee ziet in de gespreksverslagen van dit team – die pas recent met de Kamer werden gedeeld – dat Blokpoel vrij vaak over “fraudepatronen” spreekt. Blokpoel zegt dat de organisatie na de grootscheepse fraude met Bulgaren die op grote schaal onterecht toeslagen hadden gekregen steeds vaker signalen kreeg van “georganiseerde fraudes.” Verder waren er signalen op de werkvloer dat de fiscus niet goed in staat was die fraudes aan te pakken.
Hij herinnert zich dat de evaluaties over dit team vaak positief waren: er werd zelfs nog overwogen het team uit te breiden. Dat gebeurde uiteindelijk niet.
“Met welk beeld van uw optreden moeten wij nu vandaag de zaal verlaten?”, aldus Chris van Dam, voorzitter van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag.
Volgens commissielid Van der Lee blijkt uit de gespreksverslagen dat Blokpoel er juist voor pleitte om toeslagen stop te zetten, ook als er niets mis mee was. Maar dat ontkent Blokpoel. “Die uitspraak klinkt als iets wat ik niet gezegd kan hebben”, aldus de oud-directeur.
Commissievoorzitter en CDA-Kamerlid Van Dam zei dat hij de buikpijn waarover Blokpoel sprak niet in alle stukken heeft teruggevonden. “Met welk beeld van uw optreden moeten wij nu vandaag de zaal verlaten?” wilde Van Dam weten. “Klopt het dat de wet in uw ogen niet anders kon worden uitgevoerd? Maar u het wel wilde?”
Daarop antwoordde Blokpoel bevestigend. Hij had dat “dolgraag” gewild.
Morgen gaan de verhoren van de parlementaire ondervragingscommissie verder. Een extra verhoor is ingelast: de schrijver van een onlangs opgedoken intern memo komt naar de commissie.
Uit het memo bleek dat de top van de afdeling Toeslagen van de Belastingdienst al in 2017 het advies kreeg om gedupeerde ouders uit de toeslagenaffaire een schadevergoeding aan te bieden.
BEKIJK OOK;
Hans Blokpoel, algemeen directeur Belastingen bij de Belastingdienst tussen 2010 en 2016, tijdens de hoorzitting van de tijdelijke commissie die onderzoek doet naar problemen rond de fraudeaanpak bij de kinderopvangtoeslag. © ANP
Ondanks ‘buikpijn’ ging terugvorderen toeslagen gewoon door, commissie worstelt met getuigenis
AD 16.11.2020 Dat ouders die een fout hadden gemaakt met de aanvraag van kinderopvangtoeslag álles terug moesten betalen, stuitte de top van de Belastingdienst tegen de borst. Maar aan de bel trekken bij het kabinet had geen zin: de wet moest en zou gewoon uitgevoerd worden, bezweert voormalig directeur bij de Belastingdienst Hans Blokpoel.
Blokpoel was gisteren een van de getuigen die de komende twee weken onder ede worden gehoord door de parlementaire ondervragingscommissie die het schandaal met de kinderopvangtoeslag onderzoekt. Blokpoel zei tijdens zijn verhoor meermaals dat hij ‘buikpijn’ had gehad over de ‘snoeiharde’ wet die ervoor zorgde dat ouders soms tienduizenden euro’s terug moesten betalen omdat er bijvoorbeeld een bonnetje of afschrift miste.
Lees ook;
0 Haagse kopstukken op de grill: mini-enquête naar toeslagenaffaire belooft thriller te worden
Volgens Blokpoel is de kwestie door toenmalig directeur-generaal Peter Veld destijds aangekaart bij de staatssecretaris van Financiën, toen was dat VVD’er Eric Wiebes. Maar die noch de beleidsmakers op het ministerie stonden ervoor open om de wetgeving te verzachten of coulanter te zijn. ,,Het beeld dat ik kreeg was van ‘nee, dit blijft zo’”, zei Blokpoel.
Spanning
De commissie onder leiding van CDA-Kamerlid Chris van Dam had zichtbaar moeite met het relaas van Blokpoel. ,,Uw verhaal levert bij mij spanning op. U heeft buikpijn gehad die ik in de stukken niet heb kunnen aantreffen”, aldus de voorzitter.
U heeft buikpijn gehad die ik in de stukken niet heb kunnen aantreffen, aldus Chris van Dam, voorzitter.
Genadeloze aanpak
De commissieleden vinden het lastig te begrijpen dat Blokpoel als zelfbenoemd ‘huisbaas’ van het Combiteam Aanpak Facilitators (CAF) vooraf gewaarschuwd zou hebben om individuele burgers niet de dupe te laten worden van de jacht op fraudeurs. SP-Kamerlid Renske Leijten kan er niet over uit dat de invordering van toeslagen gewoon doorging, ook toen al duidelijk was dat gezinnen door de genadeloze aanpak in grote problemen kwamen. ,,Als je er buikpijn van krijgt, dan stop je toch de onderzoeken?” Volgens Blokpoel was dat onmogelijk. ,,Vraagt u mij een wet niet te handhaven? Dat kan toch niet!”
Dat de wet geen ruimte zou hebben geboden om ouders minder hard aan te pakken werd tegengesproken door hoogleraar bestuursrecht Bert Marseille van de Rijksuniversiteit Groningen. Volgens Marseille was er wel degelijk ruimte om ‘proportioneel’ te handelen en was het dus niet noodzakelijk om toeslagen volledig terug te vorderen bij een tekortkoming of fout.
Dat de fiscus desondanks voor de harde aanpak koos kan volgens Marseille niet los gezien worden van de ‘stemming’ die zeven jaar geleden anders was als gevolg van affaires als de Bulgarenfraude: ,,Toen was het belangrijk om streng te doen.” Het belang van instituties werd zwaarder gewogen dan het belang van individuele burgers, concludeert de hoogleraar.
Hans Blokpoel wordt aan de tand gevoeld door de commissie. © ANP
Slachtoffers hebben nooit een eerlijke kans gekregen om zichzelf tegen de aantijgingen te verdedigen, stelde advocaat Eva González Pérez. Ook al kwamen zij met bewijzen, de Belastingdienst bleef bij het standpunt dat zij gefraudeerd zouden hebben. ,,Dat vind ik het ernstigste: dat zij zich niet konden verdedigen”, zei de raadsvrouw.
González Pérez staat ouders bij die klant waren bij het Eindhovense gastouderbureau Dadim – eigendom van haar echtgenoot – dat door het CAF-team op de korrel werd genomen. Dankzij haar vasthoudendheid en spitwerk kwam de kwestie op de parlementaire agenda te staan en groeide de kwestie uit tot een affaire met mogelijk 22.000 slachtoffers.
‘Muur van ontkenning’
De advocaat schetste tijdens haar verhoor een ontluisterend beeld van de Belastingdienst. Zij sprak over een ‘muur van ontkenning’: bewijsstukken werden door de fiscus achtergehouden, aan mensen werd niet verteld wat zij precies fout hadden gedaan. Tot aan de hoogste rechter werd doorgeprocedeerd, ook al was duidelijk dat de Belastingdienst fout had gezeten. ,,Ik had soms het idee dat procederen een uitje was”, aldus González Pérez.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/c09ca366-281f-11eb-8601-0255c322e81b.jpg)
De verhoren begonnen met Eva González Pérez, de advocaat die de affaire aan het licht bracht. Ⓒ HOLLANDSE HOOGTE / ANP
Hoge ambtenaar fiscus: ’Heel veel buikpijn over harde terugvordering’
Telegraaf 16.11.2020 Bij het hogere management van de Belastingdienst was er ’heel veel buikpijn’ over de terugvordering van hoge bedragen aan toeslagen bij fouten met kleine bedragen. Dat zegt voormalig Belastingdienst-directeur Hans Blokpoel in de verhoren over de affaire rond de kinderopvangtoeslag.
Een speciale commissie van Kamerleden organiseert deze en volgende week verhoren met de hoofdrolspelers in de toeslagaffaire. Daarin werden tienduizenden ouders door de eigen overheid gedupeerd door een te hardvochtige aanpak. Deze week is vooral de ambtelijke top aan de beurt om onder ede gehoord te worden, volgende week komen prominente politici langs.
BEKIJK OOK:
Onderzoek naar missers: hoe liep toeslagenaffaire zo uit de hand?
Maandagmiddag kwam oud-directeur van de Belastingdienst Blokpoel langs. Hij liet zijn licht schijnen over de harde terugvordering van de fiscus. Als een ouder een klein foutje maakte bij de kinderopvangtoeslag, moest die meteen een heel jaar aan toeslag terugbetalen. Dat kon oplopen tot tienduizenden euro’s.
Blokpoel zei ’heel erg buikpijn’ te hebben gehad over die hardvochtige aanpak. „Ik heb meermalen intern gezegd: kon dit nou echt niet anders?” Waarom kwam het dan niet tot een mildere aanpak, vroeg de commissie zich af. Volgens Blokpoel was er ’geen ruimte’ voor een andere aanpak. Volgens hem was bij de afdeling Toeslagen het beeld dat de wet deze aanpak nou eenmaal voorschreef.
De commissie legde Blokpoel voor dat in verslagen staat dat hij juist ervoor pleitte om de toeslagen dicht te draaien. Maar de ambtenaar ontkende dat. Die uitspraak klonk volgens hem als ’iets wat ik niet gezegd kan hebben’.
Waarschuwing
Volgens Blokpoel had hij ook al langer gewaarschuwd voor de harde fraudeaanpak, onder de noemer CAF. Daarbij werd gezocht naar ’intermediairs’ die de fraude faciliteerden. Maar de oud-directeur zei daarbij vaak te hebben gewaarschuwd dat een malafide intermediair niet automatsch betekende dat diens klanten ook allemaal fraudeleus waren.
Alle individuele dossiers moesten volgens hem ook apart onderzocht worden, met ’een open blik’. „Dat kost heel veel tijd”, stipt Blokpoel wel aan. Dat individuele onderzoek was aan de belastinginspecteur, zegt de ambtenaar. Het CAF-team, waarvan hij de ’huisbaas’ was, mocht geen individuele zaken beoordelen.
Vreemd
De verhoren begonnen maandagochtend met Eva González Pérez, de advocaat die de affaire aan het licht bracht. Haar partner was de eigenaar van het Eindhovense gastouderbureau Dadim, dat de spil bleek in de inmiddels beruchte CAF 11-zaak. Zo’n 300 klanten van dat bureau werd door de Belastingdienst als fraudeur bestempeld, bij zo’n 90 procent bleek dat achteraf onterecht.
„Ik zag dingen die ik vreemd vond”, legt Gónzalez Pérez uit waarom ze in de zaak dook. De toeslag van de Dadim-klanten werd stopgezet en ze moesten bewijs aanleveren dat ze wel recht hadden op het geld. Maar de mensen die de stukken aanleverden, kregen vervolgens niks te horen tot een nieuwe afwijzing volgde.
’Geen motivering’
„Die brieven waren niet gemotiveerd”, zegt Gónzalez Perez. Er stond volgens haar alleen in dat mensen niet genoeg gegevens hadden aangeleverd en de bewijsvoering niet compleet was. „Maar dat was geen motivering. Er stond niet in de beslissing wat mensen niet hadden ingeleverd. Het was een heel algemene brief met: u heeft toch geen recht, we hebben alles gecontroleerd, het was onvolledig.”
Bij zaken die Gónzalez Pérez won, ging de Belastingdienst telkens weer in beroep. Volgens de advocaat ging dat onder de noemer ’als we ongelijk krijgen, weten we dat ook weer’. „Ik had hier het gevoel: het is gewoon een uitje”, zegt ze.
Archiefbeeld: gedupeerde ouders van de toeslagenaffaire op het Plein bij de Tweede Kamer. Ⓒ ANP
De advocaat sprak met een keur aan topambtenaren en zelfs toenmalig staatssecretaris Snel (Financiën), die om dit dossier opstapte. Maar ze vat de toon van de gesprekken samen als ’vervelend’ en ’niet zo prettig’. „Ik heb denk ik met iedere medewerker van de Belastingdienst wel een gesprek gehad”, zegt Gónzalez Pérez, die stelt tegen ’een muur van ontkenning’ aan te zijn gelopen. Ze heeft het gevoel dat Snel ook echt niet doorhad wat het probleem precies was. „Maar ik denk dat de rest het wel snapte.”
Niet redelijk
Hoogleraar bestuurskunde Bert Marseille kwam maandagmiddag uitleg geven over behoorlijk bestuur en hoe daar in deze affaire wellicht geen sprake van is geweest. Dat ging onder meer over het harde terugvorderen van bijvoorbeeld een heel jaar aan toeslagen, bij ouders die maar kleine fouten hadden gemaakt.
Die hardheid komt volgens Marseille helemaal niet terug in de wetgeving rond de kinderopvangtoeslag. „Als iemand 100 euro aan toeslagen niet kan verantwoorden en dan 10.000 euro terug moet betalen, moet je dat beoordelen op het redelijke”, zegt Marseille.
Toch handelde de Belastingdienst wel zo hard en gaf de Raad van State daar in zaken vaak zijn goedkeuring aan. ’Niet terecht’, zegt Marseille. „Het is onjuist dat de Raad van State heeft opgeschreven dat Belastingdienst geen speelruimte had. De tekst van de wet dwingt niet om tot die conclusie te moeten komen.”
Tweets by @LeonBrandsema
BEKIJK MEER VAN; overheid bedrog Mark Rutte
Advocate toeslagenaffaire: ‘Ouders hebben zich nooit kunnen verdedigen’
NU 16.11.2020 Gedupeerde ouders van de kinderopvangtoeslagaffaire hebben zich nooit kunnen verdedigen tegenover de beschuldigingen van de Belastingdienst omdat dossiers en onderbouwing voor genomen besluiten ontbraken. “De manier van procederen is niet fair”, zei advocate Eva González Pérez maandag tegenover de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag.
González Pérez schetste een ontluisterend beeld van het optreden van de Belastingdienst de afgelopen jaren. “Mijn cliënten hebben geen enkele vorm van wederhoor gehad. Dat ze zichzelf niet hebben kunnen verdedigen, vind ik misschien wel het ergste.”
De raadsvrouw was de eerste die onder ede werd gehoord in de twee weken die de ondervragingscommissie heeft uitgetrokken om uit te zoeken hoe het zo mis heeft kunnen gaan in de toeslagenaffaire.
Haar echtgenoot runde Dadim, het gastouderbureau uit Eindhoven waarmee de toeslagenaffaire begon. Alle 157 klanten kregen in 2014 zonder opgave van reden de mededeling dat hun kinderopvangtoeslag was stopgezet.
Conclusie van commissie-Donner ‘klinkt onschuldig’
Al in 2015 gaf de rechter haar gelijk dat de Belastingdienst niet zomaar de toeslagen had mogen stopzetten. “Ik dacht nu is het klaar”, zei González Pérez tegen de commissieleden, maar de fiscus ging in hoger beroep.
De zaak belandde in 2017 bij de Raad van State, de hoogste bestuursrechter. Ook daar werd geconcludeerd dat de stopzetting van de toeslagen onrechtmatig was en ook toen dacht González Pérez dat de Belastingdienst wel in zou binden.
Maar tijdens een informele ontmoeting met González Pérez en de Belastingdienst om tot een oplossing te komen, liepen de gemoederen hoog op. “Een senior jurist van de Belastingdienst liep stampvoetend weg.”
Een commissie onder leiding van oud-minister Piet Hein Donner deed onderzoek naar de toeslagenaffaire en concludeerde dat de Belastingdienst “vooringenomen” handelde.
“Vooringenomenheid vind ik zo onschuldig klinken”, was de veelzeggende reactie van González Pérez. “Het is niet zozeer een vooringenomen houding. Als je iets ontdekt, dan pak je dat aan. Maar hier is niets gevonden en toch is de Belastingdienst verder gaan zoeken.”
Verhoren toeslagenaffaire van start: Hoe fraudejacht ontspoorde
‘Ik zat tegenover een muur van ontkenning’
Het enige dat de Belastingdienst aan de gedupeerde ouders wilde vergoeden, was de te veel in rekening gebrachte rente over het teruggevorderde bedrag, maar dat dekte volgens González Pérez bij lange na de schade niet. “Ze wilden niet praten over materiële en immateriële schade.”
Er volgde een gesprek met Gerard Blankestijn, toenmalig directeur Toeslagen bij de Belastingdienst, en ook dat gesprek liep niet goed. “Ik zat tegenover een muur van ontkenning”, aldus González Pérez.
Ondertussen kwam González Pérez erachter dat de Belastingdienst stukken in de rechtbankdossiers achterhield. “Een doodzonde in het bestuursrecht.”
Ook bleek dat de tweede nationaliteit van de ouders door de fiscus werd bijgehouden. Vaak waren haar cliënten van Turkse of Marokkaanse komaf. “Dat baarde mij zorgen. Die zorgen heb ik altijd gedeeld met de Belastingdienst, maar ik kreeg geen antwoord.”
Uiteindelijk deed de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) hier onderzoek naar en concludeerde afgelopen zomer dat er sprake was van discriminatie.
De ouders hadden al die tijd geen idee wat er speelde en waarom hun toeslag werd stopgezet. Laat staan hoelang de situatie zou duren. “Ik heb gezien hoe het leven van een vrouw met drie kinderen helemaal kapot is gegaan.”
‘Vermoeden dat fiscus wist dat hun zaak juridisch kansloos was’
De advocate zag de afgelopen zes jaar een opvallend patroon. Zodra er een van haar zaken voor de rechter kwam, leek de Belastingdienst het toch onderling op te willen lossen. Maar dat was voor González Pérez al te laat.
“Ik had vier jaar lang geprocedeerd en eindelijk wilde een rechter naar mijn verhaal luisteren.” Haar vermoeden is dat de fiscus zelf ook wist dat hun zaak juridisch onhoudbaar is.
Een vrouw die zelf naar de rechter stapte en op het punt stond om naar de Raad van State te gaan, heeft haar zaak op verzoek van de Belastingdienst wel ingetrokken. “Zij is er nog steeds niet uit met de Belastingdienst.”
Zie ook: Verhoren toeslagenaffaire week 1: Eindelijk spreken de hoge ambtenaren
Lees meer over: Belastingdienst Politiek
Advocaat: toeslagenaffaire doet denken aan Kafka, liep tegen muur aan
NOS 16.11.2020 Ouders die door de Belastingdienst onterecht als fraudeur werden aangemerkt in de kinderopvangtoeslagenaffaire kregen jarenlang geen antwoorden op vragen wat ze fout zouden hebben gedaan. Ook hun advocaat, Eva González Pérez, die sinds 2014 gedupeerde ouders bijstaat, kreeg dossiers soms niet te zien, of merkte dat stukken werden achtergehouden. Dat zei ze vanmorgen tegen de parlementaire ondervragingscommissie in de Tweede Kamer, die onderzoek doet naar de affaire.
In pogingen van de advocaat om problemen met de Belastingdienst op te lossen, leek het soms of ze werd tegengewerkt, vertelde ze. “Ik liep tegen een muur van ontkenning aan.”
De advocaat vertelde dat de onmacht en onzekerheid die de ouders daarbij voelden haar “heel diep” hebben geraakt. Op de vraag van de commissie wat de onzekerheid met de ouders deed, zei ze te moeten verwijzen naar het boek Het proces van Kafka. Dat beschrijft een proces waarbij de hoofdpersoon beschuldigd wordt maar op geen enkele manier aanknopingspunten krijgt waarom.
De Kamer onderzoekt hoe het mis heeft kunnen gaan in de kinderopvangtoeslagenaffaire. Wat was bedoeld als financiële steun voor gezinnen met jonge kinderen, werd voor duizenden een jarenlang slepende affaire. De ouders werden door de Belastingdienst onterecht aangemerkt als fraudeur en moesten soms tienduizenden euro’s terugbetalen. Met financiële en sociale problemen als gevolg.
De parlementaire ondervragingscommissie verhoort vanaf vandaag gedurende twee weken onder anderen (voormalige) ministers, staatssecretarissen en topambtenaren onder ede.
Om 12.30 uur vandaag komt hoogleraar Bert Marseille van de Rijksuniversiteit Groningen naar de commissie, om 15.00 uur volgt voormalig directeur van de Belastingdienst Hans Blokpoel. De zitting is rechtstreeks te volgen via NPO Politiek en NOS.nl.
“Wat doet rechtsonzekerheid met mensen? Ja, dan verwijs ik naar het boek Het proces van Kafka.”, aldus Eva González Pérez, advocaat.
González Pérez stond de afgelopen jaren tientallen cliënten juridisch bij, maar heeft met meer gedupeerde ouders contact. Ze is de vrouw van de eigenaar van gastouderbureau Dadim uit Eindhoven, waar de affaire begon. Ze kreeg in de loop van de jaren het gevoel dat de Belastingdienst “door bleef zoeken naar misstanden in dossiers waar niets te vinden was”.
Ze kreeg het gevoel dat er “groepsgewijs” te werk werd gegaan. Op vragen van haar daarover aan de Belastingdienst kwamen geen antwoorden. Ze noemt het raar dat de fiscus de afkomst of tweede nationaliteit van mensen leek te registreren, wat volgens haar helemaal niet bij de Belastingdienst bekend mag zijn. In februari 2016 nam ze contact op met de ombudsman over het stagneren van bezwaarprocedures. Die startte eind 2016 een onderzoek.
Uiteindelijk kon de advocaat op gesprek komen bij de Belastingdienst, waarbij González Pérez hoopte op een “eerlijke oplossing” voor de problemen. Dat gebeurde niet: “De Belastingdienst wilde alleen maar dat ik weer gegevens aan zou leveren.”
Podcast De Dag kijkt vandaag naar de rol van Tweede Kamerleden Pieter Omtzigt en Renske Leijten in het aan het licht brengen van de toeslagenaffaire. Je kunt de podcast hier beluisteren.
De advocaat sprak later één keer kort met staatssecretaris Snel en kreeg het gevoel dat hij het “niet begreep”. Bij een gesprek met een topambtenaar gaf de advocaat aan dat er wat haar betreft qua aantallen appels met peren vergeleken werden. Dat kwam niet aan, zegt ze. “Voor hem was het allemaal fruit.”
González Pérez vindt het pijnlijk dat een juridische adviseur van de Belastingdienst al in 2017 in een memo op de misstanden wees. “Waarom ging het toen nog twee jaar door?”
De advocaat richtte zich in de commissie ook tot de Kamer, refererend aan uitspraken van de Kamerleden Omtzigt (CDA) en Leijten (SP), die de zaak veelvuldig hebben aangekaart. “U heeft gezegd dat u zich rechercheurs voelt op zoek naar de waarheid. Zo heb ik mezelf de afgelopen jaren ook gevoeld.”
BEKIJK OOK;
Eva Gonzalez Perez, advocaat bij advocatencollectief Trias, legt de eed af. © ANP
Advocaat in verhoor toeslagenaffaire: ‘Ernstigste is dat ouders zich nooit hebben kunnen verdedigen’
AD 16.11.2020 Slachtoffers van het schandaal met de kinderopvangtoeslag weten tot op de dag van vandaag niet wat zij fout gedaan hebben. Dat zei advocaat Eva González Pérez vanmorgen tegenover de parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag.
Eva González Pérez, advocaat bij advocatencollectief Trias, was vanmorgen de eerste getuige die door de parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag onder ede werd gehoord. © ANP
Volgens de raadsvrouw hebben haar cliënten nooit het recht op wederhoor gekregen. Ook al kwamen zij met bewijzen, de Belastingdienst bleef bij het standpunt dat zij gefraudeerd zouden hebben. ,,Dat vind ik het ernstigste: dat zij zich niet konden verdedigen’’, zei ze vanmorgen onder ede.
González Pérez is de advocaat die de affaire aan het rollen bracht. Zij vertegenwoordigt meer dan veertig ouders die van de een op de andere dag hun kinderopvangtoeslag stopgezet zagen en torenhoge bedragen terug moesten betalen. Deze ouders waren klant bij het gastouderbureau Dadim, waarvan de echtgenoot van González Pérez de eigenaar is. Zij werden aangepakt door het Combiteam Aanpak Facilitators (CAF).
Lees ook;
0 Haagse kopstukken op de grill: mini-enquête naar toeslagenaffaire belooft thriller te worden
0 Eindhovense advocate in de schijnwerpers bij aftrap verhoren over toeslagenaffaire
‘Muur van ontkenning’
De advocaat schetste tijdens haar verhoor een ontluisterend beeld van de Belastingdienst. Zij sprak over een ‘muur van ontkenning’: bewijsstukken werden door de fiscus achtergehouden, aan mensen werd niet verteld wat zij precies fout hadden gedaan. Tot aan de hoogste rechter werd doorgeprocedeerd, ook al was duidelijk dat de Belastingdienst fout had gezeten. ,,Ik had soms het idee dat procederen een uitje was”, aldus González Pérez.
Ook zegt ze dat haar echtgenoot heeft gezien dat een medewerker van de Belastingdienst een bestand op zijn computer had staan waarbij achter de namen van cliënten een aantekening stond dat zij Turks of Marokkaans waren. Dat een tweede nationaliteit of migratieachtergrond een rol heeft gespeeld kan volgens haar moeilijk alleen toeval zijn geweest: ,,Wat mij de afgelopen zes jaar is opgevallen is dat iedereen van buitenlandse afkomst is als ik word gebeld.”
‘Niet fair’
Dankzij een e-mail van González Pérez aan CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt in 2017 kwam de zaak ook onder de aandacht van het parlement. Vele Kamervragen volgden, toch gingen de praktijken nog jaren door. Pas vorig jaar kwam toenmalig staatssecretaris Menno Snel van Financiën met een voorstel om een commissie onder leiding van oud-minister Piet Hein Donner met een oplossing te laten komen. Toen kwam er een compensatieregeling, waarvoor inmiddels ruim een half miljard euro is gereserveerd.
De commissie-Donner oordeelde in het eindrapport dat er bij de Belastingdienst sprake is geweest van ‘institutionele vooringenomenheid’. Volgens de raadsvrouw is die term ‘onschuldig’ en dekt die de lading niet. Welke kwalificatie dan wel gepast zou zijn, wilde González Pérez niet zeggen, al komt ‘niet fair’ volgens haar dichter in de buurt van de waarheid.
Harde noten
De Groningse hoogleraar bestuurskunde Bert Marseille kraakte in zijn verhoor harde noten over de manier waarop de Belastingdienst de wet jarenlang uitlegde. Volgens Marseille was er wel degelijk ruimte om ‘proportioneel’ te handelen en was het dus niet noodzakelijk om toeslagen volledig terug te vorderen bij een tekortkoming of fout.
Dat de fiscus desondanks voor de harde aanpak koos kan volgens Marseille niet los gezien worden van de ‘stemming’ die zeven jaar geleden anders was als gevolg van affaires als de Bulgarenfraude: ,,Toen was het belangrijk om streng te doen.” Het belang van instituties werd zwaarder gewogen dan het belang van individuele burgers, concludeert de hoogleraar.
Ook de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State heeft eraan bijgedragen dat de koers niet werd bijgesteld, denkt Marseille. ,,De harde lijn werd door de Raad van State voor 100 procent bevestigd”, aldus Marseille. Daardoor was het voor de Belastingdienst ingewikkeld om soepeler te zijn. ,,Dat wordt moeilijker als je net de uitspraak van de afdeling hebt gekregen waarin wordt gezegd: jullie doen het perfect.”
Staatssecretaris Alexandra van Huffelen in gesprek met gedupeerden voorafgaand aan het algemeen overleg in de Tweede Kamer over de start van de hersteloperatie kinderopvangtoeslag.Beeld ANP
Wie wist wat wanneer? Kamer gaat op zoek naar de schuldigen in het kinderopvangtoeslagendrama
VK 16.11.2020 Waarom is er tussen 2014 en 2019 niets gedaan om het drama met de kinderopvangtoeslagen te voorkomen? Waarom negeerden de ambtelijke top van de Belastingdienst en het ministerie van Sociale Zaken, net als de politiek verantwoordelijken, de vele signalen dat ouders ten onrechte van toeslagfraude werden beschuldigd?
Staatssecretaris Alexandra van Huffelen in gesprek met gedupeerden voorafgaand aan het algemeen overleg in de Tweede Kamer over de start van de hersteloperatie kinderopvangtoeslag.Beeld ANP
Deze vragen staan vanaf maandag centraal in een mini-parlementaire enquête over de kinderopvangtoeslagaffaire.
Een commissie van acht Kamerleden hoort negentien hoofdrolspelers onder ede om boven water te krijgen hoe het zo mis kon gaan met de fraudejacht op ouders die kinderopvangtoeslag ontvangen. De verhoren zijn gespreid over acht dagen, waarvan vijf deze week en drie in de week erna. Al op 17 december wil de parlementaire ondervragingscommissie haar ‘verslag van bevindingen’ presenteren.
Het hoofddoel van de parlementaire ondervraging is waarheidsvinding. Sinds de Nationale Ombudsman in de zomer van 2017 een uiterst kritisch rapport uitbracht over de bejegening van kinderopvangtoeslagontvangers door de Belastingdienst is er een karrenvracht aan memo’s, gespreksverslagen, Kamerbrieven en rechtbankvonnissen over de Tweede Kamer uitgestort.
Gaandeweg werd duidelijk dat de Belastingdienst jarenlang belangrijke informatie bewust achterhield voor de gedupeerde ouders, voor het parlement en vaak ook voor de eigen staatssecretaris. Ook is inmiddels duidelijk dat intern – bij de Belastingdienst en ook op de departementen van Sociale Zaken en Financiën – diverse personen al heel lang wisten dat ouders onrechtvaardig behandeld werden.
Toch gingen de onrechtmatige terugvorderingen en stopzettingen van kinderopvangtoeslagen gewoon door. Met als gevolg dat het ministerie van Financiën nu mogelijk 26 duizend ouders financieel moet compenseren vanwege het materiële en immateriële leed dat hun door de overheid is aangedaan.
Maar wie is er nou precies verantwoordelijk voor dit schandaal? De ondervragingscommissie wacht nu de niet zo schone taak om de witte plekken in te vullen. Wie was er vóór 2018 al op de hoogte van de misstanden?
Wie keek er al dan niet bewust van weg? Wie heeft wél gewaarschuwd, maar vond geen gehoor? Waarom hebben het topmanagement en de verantwoordelijke politici niets met dergelijke alarmsignalen gedaan?
De informatie die tot nu toe boven tafel is gekomen duidt erop dat de angst voor precedentwerking een grote rol heeft gespeeld in het wegkijkbeleid; ‘men’ was bang dat tienduizenden ouders schadevergoeding zouden claimen als de Belastingdienst zijn fouten eerlijk zou toegeven.
Die gevreesde uitkomst is alsnog realiteit geworden, met dien verstande dat het aantal slachtoffers veel lager zou zijn geweest als de verantwoordelijken eerder bij zichzelf te rade waren gegaan in plaats van in ontkenningen en een zwijgcultuur te volharden.
De commissie laat, net als in een rechtszaak, eerst de aanklager aan het woord. Die rol is toebedeeld aan de sociaal advocate Eva González-Pérez. Zij heeft sinds 2014 tientallen ouders die bezwaar maakten tegen het stopzetten van hun kinderopvangtoeslag juridisch bijgestaan.
González-Pérez is daarnaast de echtgenote van Ahmet Gökce, de eigenaar van het Eindhovense gastouderbureau Dadim waar de toeslagenaffaire min of meer mee begon. Het toeslagenfraudeteam van de Belastingdienst (CAF) zette in 2014 de toeslagen stop van alle 302 klanten van dit gastouderbureau, omdat zij gefraudeerd zouden hebben.
Achteraf bleek die verdenking slechts voor een handvol Dadim-klanten terecht; het overgrote deel van de ouders was onschuldig en moest zijn toeslagen ten onrechte terugbetalen.
Na González-Pérez mag hoogleraar bestuurskunde Bert Marseille zijn visie op de affaire geven. De rest van week één voelt de commissie oud-directeuren van de Belastingdienst en hoge ambtenaren van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) aan de tand. Het kinderopvangbeleid valt namelijk onder dat ministerie, niet onder Financiën.
De kosten van de kinderopvangtoeslagen komen voor rekening van de SZW-begroting. Op het laatste moment heeft de commissie nog een extra getuige opgeroepen. De fiscaal juriste die intern in 2017 al waarschuwde dat de Belastingdienst onrechtmatig bezig was komt dinsdag aan het woord. Haar advies om de ouders te compenseren sloegen haar leidinggevenden in de wind.
Volgende week is de vloer aan de verantwoordelijke bewindslieden. De verhoren beginnen dan met ex-staatssecretaris Frans Weekers, die in 2014 moest aftreden vanwege problemen met de uitbetaling van toeslagen. Ook de op dit dossier gesneuvelde Menno Snel moet openheid van zaken komen geven.
Het meest pregnant vanuit politiek oogpunt zijn de verhoren van Eric Wiebes (nu minister van Economische Zaken en Klimaat) en Lodewijk Asscher (partijleider van de PvdA). Wiebes mag komen uitleggen waarom hij als staatssecretaris van Financiën niet ingreep, terwijl uit memo’s blijkt dat hij destijds wel besefte dat de ouders wel erg hard werden aangepakt.
Asscher was als minister van Sociale Zaken in het kabinet Rutte II jarenlang politiek verantwoordelijk voor de kinderopvangtoeslagen. Ook hij zou op de hoogte zijn geweest van de problemen, maar om onduidelijke redenen niets hebben gedaan.
Vooral voor Asscher komt het verhoor op een ongelukkig moment. Zo kort voor Tweede Kamerverkiezingen kan hij als lijsttrekker van een partij die op winst staat in de peilingen geen negatieve publiciteit gebruiken.
En die dreigt er wel te komen als hij zijn toenmalige passiviteit ten aanzien van het keiharde terugvorderingsbeleid niet goed kan verklaren. Ook VVD-leider Mark Rutte moet volgende week donderdag in de verhoorbankjes plaatsnemen, maar hij heeft waarschijnlijk niet veel te vrezen. Hij was als premier niet direct verantwoordelijk in dit dossier en kan altijd beweren dat hij niet van de grimmige details op de hoogte was.
Het verhoorschema van de parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag vindt u hier.
Hoe een Haagse fraudejacht ontaardde in een toeslagendrama
MEER OVER; POLITIEK OVERHEIDSBELEID AHMET GÖKCE BELASTINGDIENST BERT MARSEILLE CAF DADIM ERIC WIEBES YVONNE HOFS
De leden van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag TWEEDE KAMER
Verhoren affaire kinderopvangtoeslag van start
NOS 16.11.2020 Vandaag beginnen de verhoren in de Tweede Kamer over de affaire met de kinderopvangtoeslag. Advocaat Eva González Perez, die sinds 2014 gedupeerde ouders bijstaat, is de eerste persoon die wordt gehoord.
Het verhoor begint om 9.30 uur en is live te volgen op NPO Politiek en via NOS.nl en de NOS-app.
Wat was bedoeld als financiële hulp voor ouders met jonge kinderen, werd voor duizenden een jarenlang slepend probleem. Ze werden door de Belastingdienst onterecht aangemerkt als fraudeur en moesten soms tienduizenden euro’s terugbetalen, met alle financiële en sociale gevolgen van dien. De Tweede Kamer onderzoekt hoe dit kon gebeuren.
De parlementaire ondervragingscommissie verhoort de komende twee weken onder anderen (voormalige) ministers, staatssecretarissen en topambtenaren onder ede.
Kabinetten
Uit vorige kabinetten worden de bewindspersonen Frans Weekers, Lodewijk Asscher en Menno Snel gehoord. Van het huidige kabinet staan premier Mark Rutte, minister Eric Wiebes en minister Tamara van Ark op de agenda.
Op het laatste moment is het verhoor van ambtenaar Sandra Palmen-Schlangen toegevoegd. Zij schreef al in 2017 in een memo dat ouders compensatie verdienden. Het memo kwam pas een paar weken geleden aan het licht.
BEKIJK OOK;
Politiek begint aan zoektocht naar waarheid achter toeslagenaffaire
Elsevier 16.11.2020 De Tweede Kamer is maandag 16 november 2020 begonnen aan de verhoren over de toeslagenaffaire. De affaire stortte duizenden ouders in financiële nood, nadat zij ten onrechte als fraudeur waren bestempeld. De Kamer wil te weten komen welke informatie wanneer bij ambtelijke en politieke kopstukken terechtkwam. En waarom de affaire jaren voortwoekerde zonder dat iemand ingreep.
De verhoren van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag (POK) worden voorgezeten door CDA-Kamerlid Chris van Dam. Zeven andere Kamerleden staan hem bij. Volgens Van Dam worden het twee intensieve en lange weken voor de commissie. Tot en met donderdag 26 november worden in totaal negentien mensen verhoord – zo’n twee tot drie per dag.
Onrechtmatig handelen van Belastingdienst
Maandag begon het verhoor van advocaat Eva González Pérez. Zij stond als eerste ouders bij van wie kinderopvangtoeslag door de Belastingdienst ten onrechte was teruggevorderd. Haar man was eigenaar van een gastouderbureau, waarbij kinderen thuis worden opgevangen door gastouders, in Eindhoven.
Dat gastouderbureau werd verdacht van fraude waarna een speciaal fraudebestrijdingsteam van de Belastingdienst zo’n driehonderd ouders zonder bewijs als fraudeur bestempelde. Inzicht in het dossier dat de Belastingdienst over de ouders aanlegde, kregen de ouders vaak niet.
Volgens González Pérez trad de Belastingdienst onrechtmatig op. Zij kreeg gelijk van de Raad van State, maar de Belastingdienst weigerde over de brug te komen. Pas na journalistiek onderzoek van RTL Nieuws en dagblad Trouw, en politieke vragen van CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt en SP-Kamerlid Renske Leijten, werd de affaire een onderwerp van discussie in de politiek.
De behandeling van de ouders van het gastouderbureau in Eindhoven bleek het topje van de ijsberg te zijn. Het speciale fraudebestrijdingsteam trad keihard op in nog eens 630 andere onderzoeken. Ook daar moesten ouders tienduizenden euro’s terugbetalen, inclusief boetes, aan de Belastingdienst.
Keihard systeem
Ook strafte het kinderopvangtoeslagsysteem van de Belastingdienst doelbewust fouten af die ouders maakten in hun aanvraag. Zo werden ouders van wie werd gedacht dat zij doelbewust fraudeerden met de aanvraag, ingedeeld in een categorie ‘opzet/grove schuld’ waardoor een betalingsregeling onmogelijk was. Zij kampen vaak met schulden van tienduizenden euro’s.
In totaal zijn bij de Belastingdienst 22.000 gedupeerde ouders bekend. Om hen te compenseren, is door de staatssecretaris Alexandra van Huffelen (D66) een half miljard euro uitgetrokken.
Na González Pérez worden in de eerste week van de verhoren van de POK ook kopstukken van de Belastingdienst gehoord. Zo worden voormalig ambtelijke kopstukken komende woensdag, donderdag en vrijdag gehoord. De belangrijkste vraag aan hen is wat zij wisten van de meedogenloze behandeling van de getroffen ouders.
Politieke kopstukken worden ook gehoord
Eerder onthulden RTL Nieuws en Trouw op basis van een klokkenluider dat de misstanden tot op het hoogste ambtelijke niveau waren gemeld. Maar met die meldingen zou niets zijn gebeurd.
Lees ook: Ondervraag ook Kamerleden bij toeslagenaffaire
Volgende week worden ook politieke kopstukken verhoord. Op maandag 23 november 2020 wordt Lodewijk Asscher gehoord. Hij was van 2012 tot 2017 minister van Sociale Zaken. Op dat ministerie zouden signalen zijn genegeerd over de onrechtmatige behandeling van de ouders. Voor de politiek leider van de PvdA kan dat een gevoelig moment worden. Op donderdag 26 november wordt premier Mark Rutte (VVD) verhoord. Ook van hem zal de commissie willen weten: wat wist u?
Haagse kopstukken op de grill: mini-enquête naar toeslagenaffaire belooft thriller te worden
AD 15.11.2020 Voor het eerst in zijn toch lange politieke carrière wordt premier Rutte onder ede gehoord in de Tweede Kamer. En hij is niet het enige Haagse kopstuk dat de komende twee weken op de grill wordt gelegd over de toeslagenaffaire.
De flitsenquête naar het schandaal met de kinderopvangtoeslag belooft een thriller te worden. Morgen gaat de parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag aan de slag. Met negentien verhoren verdeeld over acht dagen hoopt de Tweede Kamer inzicht te krijgen in hoe het kon gebeuren dat duizenden ouders door doorgeslagen fraudejacht van de Belastingdienst de vernieling in zijn geholpen.
Lees ook;
- Na negen helse jaren pas licht aan einde van tunnel: ‘Ik dacht: hoe ga ik de dag nu weer overleven?’
De vraag hoe de terugvordering van kinderopvangtoeslag zó kon ontsporen, leidt op het Binnenhof tot schaamte en verlegenheid. Ouders kwamen financieel aan de afgrond, omdat ze ten onrechte werden aangewezen als fraudeur of omdat ze door een klein foutje enorme bedragen moesten terugbetalen aan de fiscus.
De affaire maakt sommigen ook zenuwachtig: veel politieke spelers die op het verhoorbankje plaatsnemen zijn nog altijd politiek actief, van premier Rutte tot voormalig staatssecretaris van Financiën, Eric Wiebes (nu minister van EZK) en ex-minister van Sociale Zaken, Lodewijk Asscher (nu PvdA-leider).
Ambtenaren
Het voordeel van deze commissie is dat zij mensen onder ede hoort en alle documenten kan vorderen, aldus Pieter Omtzigt, CDA.
Zij zijn echter pas volgende week aan de beurt. Deze week zijn het vooral ambtenaren die worden gehoord door een commissie onder leiding van CDA-Kamerlid Chris van Dam. Hij zal zijn ervaring als politieman en officier van justitie goed kunnen gebruiken. Verder zit in de commissie ook SP-Kamerlid Renske Leijten die de affaire mede aan het licht bracht. CDA’er Pieter Omtzigt met wie zij samen optrok, zit niet in de commissie.
,,Het voordeel van deze commissie is dat zij mensen onder ede hoort en alle documenten kan vorderen’’, zegt Omtzigt. De verhoren moeten aan het licht brengen wie wanneer wist dat er iets gruwelijk misging en hoe het kan dat interne signalen werden genegeerd of de politieke top nooit bereikten. Zo dook onlangs nog een intern memo op uit 2017 waarin werd gesteld dat ouders gecompenseerd moesten worden. Daar werd niets mee gedaan. De schrijver van dat memo, topambtenaar Palmen-Schlangen, is halsoverkop door de commissie opgeroepen. Zij verschijnt dinsdag.
Omtzigt: ,,In plaats van het advies gewoon uit te voeren, werd het verborgen en werden twee commissies ingesteld, die gingen onderzoeken of er dingen fout waren gegaan bij de Belastingdienst en of mensen moesten worden gecompenseerd. Maar die vraag was door de eigen topjurist allang beantwoord met een helder ja.’’
Kleine fout
Ook dook er een document op uit 2009 waarin de landsadvocaat stelde dat de fiscus proportioneel moest terugvorderen. Als mensen een kleine fout hadden gemaakt bij het aanvragen van kinderopvangtoeslag van bijvoorbeeld 100 euro, moest niet de toeslag van een heel jaar van soms tienduizenden euro’s worden teruggevorderd. Omtzigt: ,,Toch vorderde de fiscus jarenlang de hele toeslag terug bij kleine fouten, niet het foutbedrag plus een boete terug, maar de hele toeslag.’’
Morgen verschijnt onder andere Hans Blokpoel. De voormalig directeur Belastingen bij de Belastingdienst was in de periode 2010-2016 verantwoordelijk voor de digitalisering bij de fiscus. Hij was oprichter van de beruchte ‘Broedkamer’, een afdeling die de fraudebestrijding deels uit handen nam van inspecteurs door computersystemen te koppelen. Dat mensen tussen de wielen kwamen, omdat er in systemen automatisch een vinkje achter hun naam kwam te staan, komt mede door de inmiddels opgeheven Broedkamer, die bovendien slordig omsprong met persoonsgegevens.
Politieke bazen
Volgende week zijn de politieke bazen aan de beurt. Bij de PvdA zijn ze zich ervan bewust dat het verhoor met Asscher glad ijs kan zijn. Hij was als minister beleidsverantwoordelijke voor de kinderopvangtoeslag. Een stamelende beantwoording of plots opkomend geheugenverlies doet afbreuk aan het imago van de lijsttrekker.
Dat geldt evengoed voor VVD-lijsttrekker Rutte, die volgende week donderdag als laatste wordt gehoord. De premier was voorzitter van de Ministeriële Commissie Aanpak Fraude, die na de zogeheten Bulgarenfraude in zijn tweede kabinet werd opgericht. Na die toeslagenfraude heerste in Den Haag een klimaat van ‘harder aanpakken’.
Half december komt de commissie met haar eindverslag. Nog voor de verkiezingen van 17 maart zal de Tweede Kamer erover debatteren. Daarmee is de kous mogelijk niet af: een aantal partijen, de SP voorop, ziet de flitsenquête slechts als een tussenstap naar een uitgebreidere parlementaire enquête, waarbij de hoofdrolspelers van toen en nu opnieuw op mogen komen draven.
Verhoren toeslagenaffaire week 1: Eindelijk spreken de hoge ambtenaren
NU 15.11.2020 Maandag start de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag. De commissie, bestaande uit acht Tweede Kamerleden, willen uitzoeken hoe het zo gruwelijk heeft kunnen misgaan bij de Belastingdienst in de jacht op fraudeurs met toeslagen.
Waar draaide de toeslagaffaire ook alweer om?
In de zomer van 2014 krijgen alle 157 klanten van een gastouderbureau in Eindhoven een brief van de Belastingdienst dat hun kinderopvangtoeslag per direct is stopgezet en dat ze alle verkregen toeslagen moeten terugbetalen. De reden staat er niet bij.
Er volgden jaren van onzekerheid, stress en financiële problemen bij de gedupeerden. Later bleek dat de fiscus ook discrimineerde.
Niet alleen ouders van het Eindhovense gastouderbureau zijn zomaar als fraudeur bestempeld. Het gaat naar schatting om zo’n 26.000 gevallen.
In de eerste week zijn vooral (oud-) topambtenaren opgeroepen om onder ede te worden gehoord. Hun namen doken tot nu toe alleen op in opgevraagde documenten. Niet eerder kwamen zij aan het woord.
Daarna is het de beurt aan politici zoals premier Mark Rutte, PvdA-leider Lodewijk Asscher (minister van Sociale Zaken in het vorige kabinet) en minister Eric Wiebes van Economische Zaken.
Een korte beschrijving van enkele hoofdrolspelers.
Maandag 16 november:
Eva González Pérez
– Advocaat bij advocatencollectief Trias
Al in 2014 raakte González Pérez betrokken bij de toeslagenaffaire. Als advocaat staat ze tientallen gedupeerde ouders bij.
Aanvankelijk dacht ze dat het zo gepiept was, zo overduidelijk zat de Belastingdienst in haar ogen fout. “Ik dacht in het begin: ik doe één of twee zaken en als ik win, dringt het besef wel door dat het niet klopt”, zei ze eind vorig jaar tegen het Eindhovens Dagblad.
Het werden zes lange jaren en nog steeds is niet alles afgerond. In die periode viel ze van de ene verbazing in de andere over de handelswijze van de fiscus. Ze schakelde de Ombudsman in, kreeg met veel pijn en moeite de Autoriteit Persoonsgegevens zo ver een onderzoek naar discriminatie te starten, voerde rechtszaken tot aan de Raad van State aan toe en betrok de politiek bij het dossier.
“Ik wilde het eigenlijk afwikkelen en doorgaan met mijn leven, ik had er alleen maar koppijn van”, zei ze dit voorjaar in een interview met One World over haar strijd. Dat is misschien ook niet zo gek, González Pérez werd aantoonbaar tegengewerkt door de Belastingdienst.
Hans Blokpoel
– Algemeen directeur Belastingen bij de Belastingdienst 2010-2016
Als directeur Belastingen was Blokpoel ook leidinggevende van het Combinatieteam Aanpak Facilitators (CAF), het team van de fiscus dat fraude met toeslagen opspoort.
Zijn naam dook eind vorig jaar voor het eerst in de media op dankzij onderzoek van RTL Nieuws en door Trouw opgevraagde stukken. Deze media schrijven dan al regelmatig over de zaak en weten steeds weer nieuwe feiten boven tafel te krijgen.
Uit de stukken blijkt dat Blokpoel op de hoogte is van de misstanden en het beleid bewust voortzet. “Blokpoel wil echt alles dichtdraaien, dus ook toeslagen, zelfs als die waarschijnlijk wel goed zijn”, zo valt er te lezen.
Dinsdag 17 november:
Sandra Palmen-Schlangen
– Vaktechnisch coördinator Toeslagen 2016-2017
Pas op het allerlaatste moment is Palmen-Schlangen door de commissie opgeroepen voor verhoor. Zij schreef als medewerker bij de Belastingdienst al in maart 2017 een uiterst kritische memo over het handelen van de fiscus.
Uit de memo blijkt dat de top van de Belastingdienst toen al op de hoogte was dat hun aanpak niet deugde. Als de Kamer dat document direct al had gekregen, dan had dat veel leestijd en kostbare tijd kunnen besparen.
Het opvallende is dat de Kamer ook om deze memo had gevraagd, maar niet heeft gekregen. Een pijnlijk patroon in dit dossier.
Peter Veld
– Directeur-generaal Belastingdienst 2010-2015
Veld was tussen 2010 en 2015 de hoogste ambtenaar op Financiën. Net als Blokpoel was hij op de hoogte van de misstanden. Desondanks liet hij de toeslagen van mogelijke fraudeurs rücksichtslos stopzetten, ook al wist hij dat maar liefst één op de vijf onschuldig was.
Gerard Blankestijn
– Directeur Toeslagen bij de Belastingdienst 2011-2018
Blankestijn is de volgende ambtenaar in een hoge functie die op de hoogte was van het foute beleid en er niet tegen optrad.
Hij mag onder meer aan de ondervragingscommissie uitleggen waarom de memo van Palmen-Schlangen, die een dag eerder aan het woord is, niet al in 2017 naar de Kamer en de Commissie-Donner is gestuurd.
Ook zal men benieuwd zijn naar zijn verklaring waarom hij toenmalig staatssecretaris Menno Snel (Financiën) niet informeerde dat de fiscus een tweede nationaliteit van burgers bijhield, terwijl dit niet is toegestaan.
Vrijdag 20 november:
Jaap Uijlenbroek
– Directeur-generaal Belastingdienst 2017-2020
Uijlenbroek kwam als leidinggevende naar de Belastingdienst om de uit de hand gelopen reorganisatie weer op de rails te krijgen, maar hij belandde in het moeras van de toeslagenaffaire.
RTL Nieuws en Trouw meldden dit voorjaar dat Uijlenbroek drie hoofdrolspelers bij de toeslagenaffaire had beloofd geen straf te geven als zij mee zouden werken aan een onderzoek naar de ontspoorde fraudejacht. Uijlenbroek werd uiteindelijk teruggefloten door de top van Financiën. Begin dit jaar moest hij opstappen.
Lees meer over: Belastingdienst Politiek Toeslagen
Gedupeerden van de affaire bij het Kamergebouw in De Haag ANP
Verhoren kinderopvangtoeslag-affaire: van genegeerde ambtenaar tot Rutte
NOS 14.11.2020 Het is niemand ontgaan dat de overheid in de kinderopvangtoeslagaffaire een grote groep burgers in de steek heeft gelaten en ten onrechte als fraudeurs heeft behandeld. Hoe heeft dat zover kunnen komen? Welke politieke besluiten hebben deze wantoestanden mogelijk gemaakt?
Op die vragen wil de parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag vanaf maandag, in een serie van verhoren onder ede, antwoord krijgen.
De werkelijke omvang van de zaak kwam aan het licht door verschillende onthullingen van RTL Nieuws en de krant Trouw en door de inspanningen van CDA-Kamerlid Omtzigt en SP-Kamerlid Leijten.
Ook ligt de vraag op tafel waarom het, tot op de dag van vandaag, zo veel moeite kost om informatie van de Belastingdienst en de ministeries van Financiën en Sociale Zaken los te krijgen. Mede daarover wordt een lange lijst topambtenaren van deze ministeries gehoord.
De commissie heeft de inhoudelijke steun van aanjagers Leijten, die in de commissie zit, en Omtzigt. De parlementaire ondervragingscommissie verhoort (voormalige) ministers, staatssecretarissen en topambtenaren onder ede.
Uit vorige kabinetten worden de bewindspersonen Weekers, Asscher en Snel gehoord. Van het huidige kabinet staan Rutte, Wiebes en Van Ark op de agenda. Advocaat Eva González Perez, die sinds 2014 gedupeerde ouders bijstaat, is maandag de eerste persoon die wordt gehoord.
Op het laatste moment is het verhoor van ambtenaar Palmen-Schlangen toegevoegd. Zij schreef al in 2017 in een memo dat ouders compensatie verdienden. Het memo kwam pas een paar weken geleden aan het licht.
Lees hier meer over de commissie en het verhoorschema. De verhoren zijn live te volgen op NPO Politiek en NOS.nl.
Een belangrijk deel van de verhoren gaat over de rol van het ministerie van Sociale Zaken en oud-minister en PvdA-leider Asscher. Wist hij dat ouders ongekend hard werden aangepakt en onterecht van fraude werden beschuldigd?
Op de laatste verhoordag is het de beurt aan premier Rutte. Ook hij zal vragen moeten beantwoorden over waarom de politiek ooit voor dit fouten- en fraudegevoelige toeslagensysteem heeft gekozen.
En: heeft het leed van de door de overheid in financiële problemen geraakte ouders ooit serieus op de politieke agenda heeft gestaan? Of is dit weggemoffeld en verzwegen? Dit zijn lastige vragen over een uiterst gevoelig dossier van 15 jaar deels mislukt kinderopvangtoeslagbeleid.
Politieke gevolgen
Voor de lijsttrekkers Rutte en Asscher komt het moment van de verhoren vervelend uit. Het Kamerdebat over dit parlementaire onderzoek wordt in januari of uiterlijk februari verwacht, vlak voor de verkiezingen in maart.
“Asscher heeft tot nu toe geprobeerd weg te blijven bij dit dossier”, zegt politiek verslaggever Ron Fresen. “Maar zijn vingerafdrukken zitten er op. De vraag is alleen hoe dik.”
Aan de andere kant zijn in de afgelopen 15 jaar verschillende politieke partijen medeverantwoordelijk geweest. De schuld van het debacle is daarom lastig in de schoenen van een partij of een individu te schuiven.
De getroffen ouders zullen geen antwoord krijgen op de vraag waarom de afhandeling van hun zaak zo stroperig verloopt, want daar gaat de commissie niet over.
Wel is de hoop dat zij beter begrijpen wat hen is overkomen en dat de politiek dergelijke wantoestanden in de toekomst kan voorkomen.
Belangrijke momenten in de kinderopvangtoeslagaffaire:
- Juni 2005: de Belastingdienst, een organisatie die van oudsher geld int, gaat nu voorschotten verstrekken voor de inkomensafhankelijke kinderopvangtoeslag. De afdeling ‘Toeslagen’ wordt opgericht.
- 2005 tot 2019: verschillende instanties, zoals de Algemene Rekenkamer, waarschuwen voor de fraudegevoeligheid van toeslagen.
- 2012, 2013, 2014 en verder: ouders worden van fraude beschuldigden moeten tienduizenden euro’s terugbetalen. Zij krijgen geen inzage in hun dossiers en kunnen zich moeilijk verdedigen.
- November 2019: het eerste onderzoek van de commissie-Donner bewijst dat honderden ouders van het ‘CAF 11 dossier’ onterecht als fraudeur zijn behandeld, en dat nog duizenden anderenzijn benadeeld.
- December 2019: de zwartgelakte dossiers staan symbool voor de machteloosheid van de ouders en de muur van onwil en geheimzinnigheid die de Belastingdienst opwerpt.
- December 2019: staatssecretaris Snel die over de Belastingdienst gaat, treedt af. Hij werd voortdurend ingehaald door onthullingenvan RTL Nieuws en Trouw, en verloor het vertrouwen van de Tweede Kamer.
- Maart 2020: de commissie-Donner zegt dat de kinderopvangtoeslag bij veel ouders voor problemen zorgt, los van de hardhandige fraudeaanpak. Dat komt door de ingewikkeldheid van de regeling.
- Maart 2020: het kabinet begint met de ‘hersteloperatie’ en belooft 000 ouders te compenseren.
- Juni 2020: de journalisten Pieter Klein(RTL) en Jan Kleinnijenhuis (Trouw) winnen opnieuw een journalistieke prijs voor hun “ontroerende vasthoudendheid”. Het dossier is “ongekend qua aanpak en impact”, zegt de jury.
- November 2020: de schadeloosstelling van de ouders verloopt moeizaamen nog steeds duiken er stukken op waar de Kamer al 1,5 jaar geleden om vroeg.
BEKIJK OOK;
-
Archief
- mei 2024 (3)
- april 2024 (7)
- maart 2024 (14)
- februari 2024 (16)
- januari 2024 (8)
- december 2023 (12)
- november 2023 (4)
- oktober 2023 (8)
- september 2023 (7)
- augustus 2023 (12)
- juli 2023 (16)
- juni 2023 (12)
-
Categorieën
- 1e kamer
- 2e kamer
- 2e kamerverkiezingen 17 maart 2021
- 2e kamerverkiezingen 2017
- 2e kamerverkiezingen 2021
- 2e kamerverkiezingen 22 november 2023
- 50 plus
- 50plus
- 8 December-strafproces
- 911
- Aalsmeer
- Aalsmeers Collectief
- aanbesteding
- aangifte
- aanslag
- aardbevingen
- aardgaswinning
- Abdul Nasser Qirdash
- Abdulkadir Geylani-moskee
- Abou Soumayyah
- Abu Muhsin al-Masri
- Adel Abdul Mahdi
- Adviescollege Stikstofproblematiek
- Advocaat Michael Ruperti
- afdrachtregeling
- affaire-Spies
- afganistan
- afschaffing slavernij
- afsplitspartijen
- Ahmad al-Hazimi
- Ahmaud Arbery
- Ahmed Aboutaleb
- AirFrance-KLM
- aivd
- AKP
- Al-Holkamp
- Al-Qa'ida
- Alami abu Hamza
- Aleksej Navalny
- aleppo
- Alexander Pechtold
- Alexandra van Huffelen
- Alfons Leerkes
- alt-rightbeweging
- Amendement
- amsterdam
- Amsterdam Museum
- Ancilla Tilia van de Leest
- Anders Breivik
- André Postema PvdA
- Andreas Bakir
- Andrei Ivanovitsj Burlaka
- Ank Bijleveld
- Anna Zeven
- Annabel Nanninga
- Anne Lok
- Anne-Wil Duthler
- Anne-Wil Duthler VVD
- Anneke van der Veer
- Annemarie Jorritsma
- Annemarie Jorritsma vvd
- anti-semitisme
- antisemitisme
- appeu,
- Arbitrageprocedure
- Armeense genocide
- Armenië
- Arnoud van Doorn
- As-Soennah moskee
- asielzoekers
- ataturk
- Australian Liberty Alliance
- Australië
- australie
- awp
- Aysel Erbudak
- Agaath Cleyndert
- Igor Girkin
- Baarle-Nassau
- Balk
- Balkenende-norm
- balkenendenorm
- Bananenschil bonus
- Bart de Liefde
- Bas Filippini
- Bashar al-Assad
- basiliek Notre-Dame
- BBB
- bedreiging
- beeldenstorm
- begroting
- begroting 2016
- begroting 2017
- begroting 2018
- begroting 2019
- begroting 2020
- belangenverstrengeling
- Belastingdienst
- Bellingcat
- Benjamin Smith
- Bert Kannegieter
- Bert van der Roest
- Besmaya
- bestuurscrisis
- Beugen
- bevingen
- bezuinigingen
- BIJ1
- bivakmutsen
- Björn Lugthart
- Bloemendaal
- BoerBurgerBeweging
- boerka
- boerkaverbod
- bombardement
- bonnetjes-affaire
- Bonus
- Boris Johnson
- borsele
- Boudewijn van Eijck
- bouwsector
- Bram Heijstek
- brexit
- Brexit-uitstel
- Brunssum
- BUK
- burgemeester
- Burgemeester Stefan Huisman VVD
- burgemeester Ahmed Aboutaleb
- burnpits
- business case Fraude
- BVNL
- BYD
- Camiel Eurlings
- Carin Gaemers
- cartoon
- cartoonwedstrijd
- cassatie
- cbs
- CDA
- CDJA
- Centcom
- Ceo Benjamin Smith
- Chan Santokhi
- Charlie Hebdo
- China
- chloorgas
- Chora-vallei
- Chris Aalberts
- Clemens Meerts
- Climate Adaptation Summit
- co2
- CO2-neutraal
- coalitie
- Code Oranje
- college van bestuur van de Limburgse vmbo-scholen
- Combined Air Operations Centre
- Commissie BOS
- commissie bosman
- Commissie Remkes
- commissie Sorgdrager
- commissie Toekomst zorg thuiswonende ouderen
- commissie-Donner
- commissie-Hordijk
- commissie-Noorman-Den Uyl
- Commissie-Oosting
- Commissie-Stiekem
- commissie-Van Dam
- Communistisch Platform
- corona
- coronavirus
- Corrie van Brenk
- corruptie
- coup
- cpb
- cpn
- crisis
- CU
- CU-SGP
- Cultuurpaleis
- CvK
- D66
- Daan Prevoo
- Damascus
- Daniël van der Stoep
- daniel van der stoep
- de afrekening
- De Feestpartij
- De Fryske Marren
- De gouden eeuw
- debat
- decembermoorden
- delfzijl
- demonstratie
- Denk
- Denk NL
- derde dinsdag
- derde dinsdag september
- Derek Chauvin
- desi bouterse
- DFP
- diaspora
- diasporabelasting
- Dick Schoof
- dijkgraaf
- dijkgraaf Michiel van Haersma Buma
- dijkgraaf van Delfland Michiel van Haersma Buma
- Dinkelland
- Dion Gaus
- Dion Graus
- Dion Graus PVV
- directeur Sjaak Wijma
- directeur van de integriteitswaakhond van de Raad van Europa
- Dirk Scheringa
- Dividentbelasting
- Diyanet
- Don Bijl
- Donald Trump
- Donetsk
- doodsbedreiging
- Douma
- Douwe Jan Elzinga
- DPK
- dreiging
- dualisme
- economie
- Edgar Mulder PVV
- eemshaven
- Eeuwit Klink
- EHRM
- El Alami Amaouch
- Ellen Verkoelen
- Elze Boshart
- Emil Smeding
- Emil Smeding PVV
- emile roemer sp
- ENCO
- Erbil
- Erdogan
- Eric Wiebes
- Eritrea
- etnisch profileren
- EU
- euro
- europa
- Europees Hof voor de Rechten van de Mens
- europees parlement
- europese parlement
- Eva van Esch
- Evacueer Moria
- extreem rechts
- Extreem-rechts
- Fanida Kadra
- Farid Arzarkan
- Farid Azarkan
- Farshad Bashir
- Fawaz Jneid
- Felix Rottenberg
- Femke Halsema
- Femke Merel van Kooten
- Femke Merel Van Kooten-Arissen
- Ferdinand Grapperhaus
- Fethullah Gülen
- fitna
- Flitsenquête
- Follow the Money
- Fons Hertog VVD
- formatie
- Fort Zeelandia
- Forum voor Democratie
- fractievoorzitter Farid Azarkan
- frankrijk
- Frans Hoynck
- Frans Timmermans
- Frans Weekers
- fraude
- fraudesignaleringssysteem
- fred teeven vvd
- Fred van der Spek
- Freek Jansen
- FSB
- FSV
- fusie
- FvD
- Fyra
- GasTerra
- Gaswinning
- Gazprom
- gebiedsverbod
- gedragscode
- geert dales
- Geert Dales 50 plus
- geert wilders
- geert wilders pvv
- gekozen burgemeester
- geloofwaardig
- geloofwaardigheid
- gemeenteraad
- gemeenteraadsverkiezingen 2018
- gemeenteraadsverkiezingen 21.03.2018
- genocide
- George Floyd
- George Pell
- Ger Koopmans
- Gerald Schotman
- Gerard Blankestijn
- Gideon van Meijeren
- gifgasaanvallen
- Gillmore Hoefdraad
- Ginaf
- GO
- Gorinchem
- Greco
- Griekenland
- grijze wolf
- grijze wolven
- groenlinks
- Groep de Mos
- Groep Otten
- groepsbelediging
- grondwet
- Groningen
- ground zero
- Haarlemmermeer
- haatimam
- haatzaaien
- HagaZiekenhuis
- Halbe Zijlstra
- Han ten Broeke VVD
- handelsverdrag
- Hans Middendorp
- Hans van Hooft
- Hans Vijlbrief
- Harry Mens
- Harry van Bommel
- Hashem Abedi
- Hawija
- Hazimi’s
- Hendrik Jan Biemond
- Henk Bleker
- henk kamp
- henk krol
- Henk Krol
- Henk Otten
- Henry Keizer VVD
- Hero Brinkman
- hilbrand nawijn
- Hilde Palland
- Hoge Raad
- holocaust
- homo
- homohaat
- homohuwelijk
- hoofddoek
- hoogheemraadschap van Delfland
- Hugo Borst
- Huib van Vliet
- Huib van Vliet VVD
- huur
- Huurdersheffing
- huurverhoging
- huurwet
- Ibrahim Issaoui
- ICJ
- Idlib
- Igor Girkin
- IJssel- en Vechtstreek
- ijsselmeer
- Ik ga leven
- illegalen
- Imam El Alami Amaouch
- imam Ismail Abou Soumayyah
- ing
- inkomstenbelasting
- Instituut Mijnbouwschade Groningen
- integraalhelmen
- integriteit
- integriteitsaffaires
- Integriteitscommissie
- integriteitsonderzoek
- Integriteitstoets
- Integriteitswaakhond van de Raad van Europa
- Internationaal Strafhof
- Irak
- iran
- Irish Backstop
- Irvin Kanhai
- is
- IS-kinderen
- Isabelle Diks
- isis
- islam
- Ivo Opstelten
- JA21
- Jaap Uijlenbroek
- Jaap Uijlenbroek
- jaarrekening
- Jacques Monasch
- Jacques Tichelaar
- Jalalabad
- Jan Hoekema
- Jan Hoekema D66
- Jan Nagel
- Jan van Cranenbroek
- Jan van der Grinten
- jan van zanen
- Jan Zoetebier
- Jan Zoetelief
- Janaid L.
- Jannie Visscher
- Jaron Tichelaar
- Jean-Paul Gebben
- Jehovah’s getuigen
- Jeroen de Vries
- Jesse Klaver
- JFvD
- jihadsympathisanten
- JIT
- Jo Palmen
- joden
- jodenvervolging
- Johan Maurits van Nassau Siegen
- Johan Meijer
- Johan Remkes VVD
- Johan Vlemmix
- Joint Investigation Team
- Jolisa Brouwer
- Jong
- jongerenorganisatie JFVD
- joost eerdmans
- Joost Lagendijk
- Joram van Klaveren
- Jos de Graaf
- Jos Heijmans
- Jos Silvis
- Jos van Rey
- jos wienen cda
- journalist Roel Janssen
- jovd
- Justitieel Complex Schiphol
- Kajsa Ollongren
- Kamerlid Van der Lee
- Kamerlid Wybren van Haga VVD
- kandidatenlijst
- kapitalisme
- karen gerbrands
- kartelvorming
- Kees van der Staaij
- Keolis
- Keolis-ceo Frank Janssen
- kerncentrale
- kernenergie
- Kevin van Eikeren
- Kevin van Eikeren PvdA
- Khadija Arib
- Khadija Arib,
- kinderopvangtoeslag
- kinderopvangtoeslagaffaire
- kinderpardon
- Klaas Dijkhoff VVD
- klimaat
- Klimaatactivisten
- Klimaatakkoord
- klimaatakkoord Parijs
- klimaatdoelen
- klimaatmars
- klm
- koerden
- Koert Westerman
- koopkracht
- kort geding
- koude oorlog
- Krijgsraad van Suriname
- kruistochten
- Kunduz
- kvp
- Lale Gül
- Langetermijnbegroting.
- Léonie Sazias
- Leonid Chartsjenko
- Leonid Ghartsjenko
- Leonid Kharchenko
- LHK
- LHN
- Liane den Haan
- Liesbeth Zegveld
- Lijst Henk Krol
- lijsttrekker
- lijsttrekker Jaron Tichelaar
- limburg
- links
- links verbond
- lobby
- lobbycultuur
- Loek Hermans
- Loek Hermans VVD
- Loek Winter
- Loes Mulder
- loppersum
- Maaike van Tuyll van Serooskerken
- Maarten van Leeuwen
- maasvlakte
- Maasziekenhuis Pantein
- Madeleine van Toorenburg
- Malaysia Airlines
- Manon Leijten
- Marcelis Boereboom
- Marco Kroon
- Marco Out
- Marianne Thieme
- Marianne Thieme PvdD
- Mark Harbers
- Mark Harbers VVD
- Mark rutte
- marktwerking
- Marleen Barth
- marleen barth pvda
- marokkaan
- marokkanen
- Martin van Rijn
- Martin van Rooijen
- Matt Hancock
- maurice de hond
- Maurits von Martels CDA
- Meavita
- menno snel
- Menno Snel D66
- Mensenrechten
- Mesut Özil
- Metin Çelik
- mh17
- MH17-proces
- MH17-ramp
- MH17-tribunaal
- MHP
- Michael Heemels
- Michiel van Haersma Buma
- Mike Pompeo
- miljoenennota 2016
- miljoenennota 2017
- Miljoenennota 2018
- miljoenennota 2019
- miljoenennota 2020
- miljoenennota 2021
- minder
- minder Marokkanen-proces.
- Minister Ank Bijleveld
- Minister Bijleveld
- minister Buitenlandse zaken
- Minister Ferd Grapperhaus
- minister Van der Steur
- minister Wopke Hoekstra
- Minneapolis
- MINUSMA
- misbruik
- missie
- Mohamed Keskin
- Mohsen Fakhrizadeh
- monsterverbond
- moskee
- moslim
- moslimban
- Mosul
- Moszkowicz
- mr. Biemond
- Muslimban
- Mustafa Amhaouch
- Mustafa Kemal
- nabeschouwingen
- Nagorno-Karabach
- naheffing
- Nashville Statement
- Natalie Righton
- Nationale Holocaust Herdenking
- Natura 2000-gebieden
- navalny
- navo
- NAVO-missie Resolute Support
- NCTV
- Nederland
- nederlandse missie
- NEVENFUNCTIES
- neveninkomsten
- new york
- Nexit
- Nice
- NIDA
- Nieuwe Wegen
- nijmegen
- nikab
- No Deal Brexit
- noodwet
- Norbert Klein
- Nord Stream 2
- Notre-Dame-kerk
- novitsjok
- NS
- NSP
- nucleaire energie
- NZA
- OBP
- Oekraïne
- Olaf Kemerink
- Olaf Storms
- Oldenzaal
- Oleg Poelatov
- Onafhankelijk Liberaal
- Onafhankelijke Burgerpartij
- onderhandelingen
- onderzoek
- ongeloofwaardig
- ongeloofwaardigheid
- Onze Lieve Vrouw basiliek
- Oorlog in Afghanistan
- oostenrijk
- Oosterhout
- opcw
- openbaar vervoer
- Oprecht
- Orthodox protestantse kerk
- Ottomaanse Rijk
- ouderenbond Anbo
- ouderenzorg
- overheidsgebouwen
- Parijs
- parlementaire enquête
- parlementaire enquêtecommissie
- Parlementaire ondervraging
- Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag
- Partij van de eenheid
- Partij van de Toekomst
- partij voor de dieren
- Partij voor de Toekomst
- partijcultuur
- partijvoorzitter
- Paul Depla PvdA
- Paul Frentrop
- peiling
- peiling 11.12.2016
- peiling 14.02.2016
- penningmeester
- personeelstekort
- perzische golf
- Peter Plasman
- Peter Rehwinkel
- Peter Tielemans
- Peter van Dijk
- Peter van Dijk PVV
- Peter Zevenbergen
- petitie
- Piet de Jong
- Pieter Bogaardt
- Pieter Elbers
- Pieter Lakeman
- Pieter Omtzigt
- Pim Fortuyn
- pkk
- Poelatov
- Poetin
- POK
- polarisatie.
- politiek
- Politieke Integriteitsindex
- populisme
- PPR
- premier
- president Bashar al-Assad
- President Tayyip Recep Erdogan
- prinsjesdag
- Prinsjesdag 15.09.2020
- Prinsjesdag 2017
- privatisering
- PrivaZorg
- ProRail
- protest
- provinciale staten Brabant
- Provinciale staten Flevoland
- provinciale staten Gelderland
- Provinciale Staten Limburg
- Provinciale staten Overijsel
- Provinciale Staten Zeeland
- Provinciale voorzitters
- Provinciale voorzitters 50plus
- provincie drente
- PSP
- PvdA
- PvdA 75 jaar
- PvdD
- PvdE
- PvdT
- PVV
- Qassem Soleimani
- Raad van Europa
- raadslid
- Rachid Guernaoui
- racisme
- Ralph Hamers
- Raymond Knops
- rechts-extremisme
- rechtzaak
- Reda N.
- referendum
- regeerakkoord
- reiskosten
- Renkum
- repatriëren
- richard de mos
- rijswijk
- Rob Jetten
- Robert Baljeu
- Robert Gielisse
- Robert van Gemeren
- Robin de Rooij
- Roel Praagman
- Roelof van Laar
- Rolf Zincken
- Ron Meyer
- Ronald van Raak SP
- Ronnie Brunswijk
- rotterdam
- royality4care
- Rusland
- russische geheime dienst
- Rutte 2
- Rutte 3
- Rutte 4
- Ruud Koornstra
- ruud lubbers
- ruud lubbers cda
- Ruud van der Velden
- Sabine ten Doesschate
- Sahel
- salafisten
- samenwerking
- Samuel Jong
- Samuel Paty
- sarin
- Sébas Diekstra
- schaliegas
- scheefhuur
- scheefhuurder
- scheefhuurders
- scheefwonen
- schijnconstructie
- Schilderswijk
- Sebastiaan Wolswinkel
- Selçuk Öztürk
- Selcuk Ozturk
- Sergei Doebinski
- Sergei Maksimishin
- Sergej Doebinski
- Sergej Skripal
- Sergey Dubinsky
- Servie Hölzken
- sgp
- Sharon Gesthuisen
- Sharon Gesthuizen
- Shell
- side letter
- Sigrid Kaag
- sinterklaas
- slavernij
- Slotervaart ziekenhuis
- slotervaartziekenhuis
- slotpleidooi
- Sophie in ’t Veld
- Sophie in ’t Veld D66
- sp
- SP
- spionage
- Splinter
- splinterpartij
- Splinterpartijen
- spuiforum
- Spuiplein
- staatssecretaris
- Staatssecretaris Broekers-Knol VVD
- Staatssecretaris Eric Wiebes
- Staatssecretaris Hans Vijlbrief
- Staatssecretaris Menno Snel
- Staatssecretaris Menno Snel D66
- staatssecretaris Mona Keijzer
- Staatssecretaris Raymond Knops CDA
- staatssecretaris Van Huffelen
- Staatssecretaris Wilma Mansveld
- Staatstoezicht op de Mijnen
- Stand van de zorg
- Stef Blok
- Stef Blok VVD
- Stefan Huisman
- Stephen Barclay
- Stichting Reclaimed Voices
- Stichting Vormingsactiviteiten Oost-Europa
- Stichtse Vecht
- stikstof
- stikstofregels
- stikstofuitstoot
- strafvervolging
- Suhayb Salam
- Super Saturday
- suriname
- Sylvana Simons
- Syrië
- Syriëgangers
- syrie
- takfir
- taliban
- Tamara van Ark
- Tanya Hoogwerf
- Tayyip Recep Erdogan
- Teeven-deal
- Terneuzen
- terreur
- terreurdreiging
- terrorisme
- Theo Hiddema
- Theresa May
- Thierry Aartsen
- Thierry Aartsen VVD
- Thierry Baudet
- thom de graaf d66
- TICS
- toeslagen
- toeslagenaffaire
- toeslagenstelsel
- Toine Beukering
- Tom van der Lee
- TONL
- topambtenaar Boereboom
- Topinkomen
- topinkomens
- topman Pieter Elbers
- transitieperiode
- transvaalwijk
- Trots op NL
- Tunahan Kuzu
- turkije
- tweede kamer
- Tweede Kamerlid Zihni Özdil
- uber
- Uncategorized
- UNHCR
- uranium
- Urgenda
- Urgenda-vonnis
- uruzgan
- utrecht
- VDL
- veiligheid
- venlo
- Verantwoordingsdag 2018
- Verantwoordingsdag 2019
- verblijfskostenvergoeding
- verhuurdersheffing
- verkiezingen
- verkiezingen 2017
- verkiezingen 2021
- verkiezingsprogramma 2021-2025
- Verpleeghuis
- Versplintering
- vertrekovereenkomst
- vertrouwen
- Vertrouwen in de toekomst
- vervolging
- verzekeringsfraude
- verzelfstandiging
- verzetszaak
- Vincent Bosch PVV
- VK
- vluchtelingen
- VNL
- VOC
- VOE
- voedselterroristen
- Voerendaal
- Vogelaarswijken
- Vogelaarwijk
- VOLT
- voorjaarsnota
- voorjaarsnota 2020
- vpro
- vredesakkoord
- Vrij en Sociaal Nederland
- vrijheid van meningsuiting
- Vrijzinnige Partij nederland
- VSN
- VVD
- VVD-CDA-D66
- VVD-CDA-D66-ChristenUnie VVD-CDA-D66-ChristenUnie
- VVD-PvdA
- wachtgeld
- wachtlijst
- Wassila Hachchi
- Weert
- weigerambtenaar
- wereldbank
- werkgroep Van Oosten
- Wet gedeeltelijk verbod gezichtsbedekkende kleding
- wet normering topinkomens
- Wet Normering Topinkomens
- wethouder
- wethouder Geert Post SGP
- Wikipedia
- Wil Houben
- wilders 1
- Willem Aantjes
- Willem Engel
- William Moorlag
- Willie Dille PVV
- Wim Pijl
- Wim Pijl CU-SGP
- Wim van der Leegte VDL
- Wim van der P.
- Winnie Sorgdrager
- Winstuitkering
- witwasaffaire
- witwassen
- wnt
- wo2
- woningwet
- Wopke Hoekstra
- Wouter Bos
- WPP
- WPP,
- WTC
- Wybren van Haga
- Yanick Chevalier
- Yassin Elforkani
- Ybeltje Berckmoes
- YPG
- Zabul
- Zahir Rana
- zaltbommel
- zaman
- zandwinning
- zeeland
- zenuwgas
- zetelroof
- ziekenhuis
- ziekenhuizen
- Zihni Özdil
- zomerreces
- Zorg
- zorgfraude
- zorginstelling Careyn
- Zorginstelling Zuyderland
- zorginstellingen
- Zorginstituut: Nederland
- Zouhair Saddiki
- zwarte lijst
- zwarte Piet
- zweden
-
RSS
Entries RSS
Comments RSS
Debat in de Digitale Hofstad 
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.