BREXIT ??? “Can we do it ?? Yes we can !!!” en verder – deel 9 – de Nasleep

 

Telegraaf 13.03.2020

Herstart onderhandelingen

Na onzekere jaren vol onderhandelingen en politieke crises stapte het Verenigd Koninkrijk op 31 januari 2020 definitief uit de Europese Unie. Feitelijk is er nog weinig veranderd, want tot eind 2020 geldt een transitieperiode. Er gaat nu onderhandeld worden, aan het eind van het jaar moeten nieuwe afspraken vastgelegd zijn in een handelsverdrag.

Maandag 30.03.2020 zullen de onderhandelingen weer hervat worden, maar de ogen zijn echter al gericht op 30 juni 2020, de zoveelste deadline in het Brexit-proces en de uiterste datum waarop de Britse premier om uitstel van de transitieperiode kan vragen.

Coronamaatregelen

De Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk hadden de geplande onderhandelingen over hun toekomstige relatie na de Brexit opgeschort vanwege de coronavirus. Dat lieten de beide partijen weten in een verklaring. Er wordt gekeken naar alternatieve manieren om te overleggen, waaronder videoconferenties.

AD 28.03.2020

De Britse premier Boris Johnson is positief getest op het coronavirus. Boris Johnson heeft in een video op Twitter op 27.03.2020 bekendgemaakt dat hij is besmet met het coronavirus. Hij heeft koorts en een hardnekkige hoest; hij omschrijft het zelf als “milde symptomen”.

Ook Michel Barnier heeft het coronavirus onder de leden. De hoofdonderhandelaar namens de Europese Unie, die de uittredingsgesprekken met het Verenigd Koninkrijk leidt, meldde dat op Twitter.

En ook de Britse minister van Gezondheid Matt Hancock is positief getest.  “Gelukkig zijn mijn symptomen mild”, twittert Matt Hancock. Hij zit ook in thuisisolatie en werkt vandaar uit.

Ook zijn Britse evenknie David Frost zit thuis vanwege coronaverschijnselen. Premier Boris Johnson liet weten dat hij zijn werkzaamheden vanuit huis onverstoord voort zal zetten. Dat is volgens de premier mogelijk dankzij de ‘betoverende moderne technologie’. Johnson heeft de test afgenomen in zijn ambtswoning.

Vertraging door Corona

Het virus zorgt dus voor vertraging, terwijl de klok maar blijft tikken. Er moet namelijk uiterlijk voor het eind van dit jaar een akkoord liggen. Dan loopt de transitieperiode af; de periode tussen de Brexit en de nieuwe relatie, waarin het VK nog Europese regels hanteert om de overgang voor bedrijven te vergemakkelijken.

Wat het nog ingewikkelder maakt, is een wens vanuit de regering van Boris Johnson. De premier wil eind juni al “een brede schets” van een handelsakkoord zien. Zo niet, dan “zal de regering moeten beslissen of het VK zich nog wel op onderhandelingen moet richten of zich volledig moet voorbereiden op een ordelijk einde van de transitieperiode“.

Harde Brexit lijkt aannemelijker !!!

Kort samengevat;

Er was al weinig tijd om tot een handelsakkoord te komen en door het coronavirus verliezen beide kampen nog meer kostbare tijd.

Het wordt dus aannemelijker dat het de twee kampen niet gaat lukken om voor het eind van het jaar tot een akkoord te komen. Dit zou als gevolg hebben dat de Britten afscheid nemen zonder handelsakkoord, het rampscenario met de grootste economische schade.

Transitieperiode verlengen? Nee, zegt Johnson

En dus klinkt er een dringende oproep vanuit het Britse bedrijfsleven om de transitieperiode te verlengen om een harde Brexit te voorkomen. De regering-Johnson wil daar echter niet aan. De premier, die inmiddels ook is geveld door het coronavirus, zei vorige week tegen journalisten dat deze optie “verbannen” is en hij niet van plan is om de wetgeving te veranderen.

Een van de redenen daarvoor is dat de Britten dan alsnog moeten meebetalen aan de Europese meerjarenbegroting die loopt van 2021 tot 2027, iets wat Johnson moeilijk aan zijn kiezers kan verkopen. De vraag is echter of deze kosten opwegen tegen het mogelijke effect van een harde Brexit voor de Britse economie, die al hard wordt geraakt door de coronacrisis.

Kosten voor regering zijn slechts kleine fractie van totale kosten

De Britse overheid had al zo’n 6.3 miljard pond (7.2 miljard euro) vrijgemaakt voor de voorbereiding van de Brexit. Volgens de eerste schatting is daar dus slechts 70 procent van uitgegeven.

De schatting richt zich alleen op de kosten van de regering om de Brexit voor te bereiden. De kosten van onder meer de Brexit-deal zelf zijn in deze schatting niet meegenomen. Die deal kostte zeker 39 miljard pond (ruim 45 miljard euro).

De gehele Brexit heeft de Britse economie volgens onderzoek van Bloomberg uit januari 2020 zo’n 130 miljard pond (153 miljard euro) gekost. Daar komen de kosten van 2020 nog bij. Mogelijk komen die neer op zo’n 70 miljard pond.

Meer over de Britse verkiezingen: In ons liveblog volgt u de uitslagen van minuut tot minuut.

Lees alles over het vertrek van de Britten uit de EU in het Brexit-dossier

Dossier Brexit Trouw

dossier “Op weg naar Brexit” AD

Bekijk de collectie NOS

Meer: Brexit: de klok tikt RTL

Lees hier het laatste nieuws over de brexit

Meer: Brexit NU

lees: With Or Without EU: De haat-liefdeverhouding tussen de Britten en Brussel NU 31.01.2020

Lees: Brexit is een feit: feest, berusting en nog een hoop te doen Elsevier 31.01.2020

Zie ook: Op weg naar Yes/No-BREXIT !! – deel 8 – de Nasleep

Zie dan ook: Op weg naar Yes/No-BREXIT !! – deel 7 – de Nasleep

Zie ook nog: Op weg naar Pro-BREXIT !!?? – deel 6 – de Nasleep

Zie verder ook: Op weg naar Pro-BREXIT !!?? – deel 5 – de Nasleep

Zie dan ook hier nog: Op weg naar Pro-BREXIT ???? – deel 4 – de Nasleep

Zie ook verder hier dan: Van EXIT naar Pro-BREXIT ???? – deel 3 – de Nasleep

Zie verder ook: Van No-BREXIT naar Pro-NEXIT ???? – deel 2 – de Nasleep

Zie dan ook nog: Van No-BREXIT naar Pro-NEXIT ???? – deel 1

Onderhandelingen Brexit gaan volgende week gewoon verder

Telegraaf 27.03.2020  De onderhandelingen over een handelsakkoord tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie gaan volgende week gewoon verder. Dat heeft een woordvoerder van de Britse premier Boris Johnson laten weten. De onderhandelingen worden via een videoverbinding gevoerd.

Er was even onduidelijkheid over het doorgaan omdat de Europese onderhandelaar Michel Barnier het coronavirus heeft. Zijn Britse evenknie David Frost zit in zelfisolatie.

De coronapandemie haalt de aandacht weg bij de Brexit-onderhandelingen en de Britse logistiek sector riep de regering in Londen dan ook op om de overgangsperiode die tot eind december loopt, te verlengen. Daar ziet Johnson nog altijd niets in, aldus zijn woordvoerder.

BEKIJK MEER VAN; internationale organisaties Boris Johnson Londen

Brexitonderhandelaar Barnier besmet

Telegraaf 19.03.2020  Michel Barnier heeft het coronavirus onder de leden. De hoofdonderhandelaar namens de Europese Unie, die de uittredingsgesprekken met het Verenigd Koninkrijk leidt, meldde dat op Twitter.

Barnier schreef: „Het gaat goed met me en ik heb goede moed. Ik volg alle instructies en mijn team doet dat ook. Aan hen die eveneens zijn besmet en alle anderen die momenteel in isolatie zitten: we zullen hier samen doorheen komen.”

Groot-Brittannië wil Brexit vooralsnog doorzetten, ondanks de coronacrisis. Of de besmetting van Barnier invloed zal hebben op het uittredingsproces, is nog onduidelijk.

Britse regering ziet voordeel van brexit bij coronacrisis: supermarkten zijn voorbereid en dat is ook handig bij een harde Brexit

MSN 18.03.2020 De Britse staatssecretaris van Financiën Stephen Barclay stelt dat de voorbereiding op de Brexit gunstig is bij de uitbraak van het coronavirus. De toeleveringsketen van Britse supermarkten wordt op de proef gesteld, maar Britse supermarkten zouden dat goed aankunnen.

Britse supermarkten hebben te kampen met hamstergedrag, net als in Nederland, en stellen restricties in bij bestellingen. De Britse regering houdt vast aan het voornemen om de EU op 1 januari 2021 te verlaten, ook als dat een economisch schadelijke no deal-Brexit met zich meebrengt.

De voorbereidingen voor de Brexit helpen Britse supermarkten nu de coronacrisis toeslaat. Volgens de Britse staatssecretaris van Financiën Steve Barclay kennen de ketens hun toeleveringsketen nu beter en zijn ze daardoor beter voorbereid op de toegenomen vraag naar sommige producten.

“We weten door de Brexit nu precies waar alle goederen vandaan komen en welke route ze nemen.” Minister van Milieu George Eustice heeft volgens Barclay regelmatig contact met de supermarkten en de geluiden zijn volgens Barclay “bijzonder positief, ze zijn zeer goed voorbereid”. De bewindsman maakt zich dan ook geen zorgen dat voedsel op rantsoen moet.

Supermarkten in het VK hebben, net als in Nederland, te kampen met hamstergedrag en tijdelijke tekorten van specifieke producten zoals toiletpapier en houdbare conserven. Daarom leggen ook Britse supermarkten restricties op bij bestellingen van bepaalde producten.

Britse regering wil geen verlenging overgangsperiode voor de Brexit

Barclay denkt ook dat de overgangsperiode na de Brexit niet verlengd hoeft te worden tot na 31 december. De Britse onderhandelaar David Frost en zijn Europese evenknie Michel Barnier zijn namelijk niet betrokken bij de aanpak van het coronavirus. “Er kan heel veel worden gedaan met videovergaderingen.”

De gesprekken tussen handelsvertegenwoordigers van de Europese Unie en die van het Verenigd Koninkrijk die voor woensdag op de agenda stonden zijn vanwege het nieuwe coronavirus uitgesteld. Volgens ingewijden wordt de geplande videoconferentie mogelijk later deze week gehouden.

Nu de gesprekken over de handelsovereenkomst tussen de economische machtsblokken zijn vertraagd, neemt de druk toe op de Britse premier Boris Johnson om mogelijk toch uitstel te vragen. Johnson heeft altijd geroepen dat hij voor het einde van het jaar een handelsakkoord wil. Zo niet stappen de Britten zonder een deal uit de EU.

Bij zo’n no deal-Brexit gaan de regels van de Wereldhandelsorganisatie (WTO) gelden, en komen er wederzijds invoertarieven. Een no deal-Brexit wordt door economen gezien als het slechtste scenario voor het VK, zowel op de korte termijn als de lange termijn.

De Britse regering meldt in een verklaring dat beide partijen zich volledig inzetten bij de onderhandelingen en dat naar manieren wordt gezocht om de gesprekken op gang te houden. Johnson dregde eerder om in juni weg te lopen van de onderhandelingstafel, als hij denkt dat hij geen goede kans heeft op een deal.

LEES OOK: Boris Johnson sorteert voor op een snoeiharde Brexit – daarmee gaat het VK eerder op Rusland lijken dan op Australië

Onderhandelingen Brexit uitgesteld om coronavirus

Telegraaf 17.03.2020 De gesprekken tussen handelsvertegenwoordigers van de Europese Unie en die van het Verenigd Koninkrijk die voor woensdag op de agenda stonden zijn vanwege het nieuwe coronavirus uitgesteld. Volgens ingewijden wordt de geplande videoconferentie mogelijk later deze week gehouden.

Nu de gesprekken over de handelsovereenkomst tussen de economische machtsblokken zijn vertraagd, neemt de druk toe op de Britse premier Boris Johnson om mogelijk toch uitstel te vragen. Johnson heeft altijd geroepen dat hij voor het einde van het jaar een handelsakkoord wil. Zo niet stappen de Britten zonder een deal uit de EU. Tot eind 2020 zullen de Britten zich aan de geldende regels moeten houden.

De Britse regering meldt in een verklaring dat beide partijen zich volledig inzetten bij de onderhandelingen en dat naar manieren wordt gezocht om de gesprekken op gang te houden. Johnson dregde eerder om in juni weg te lopen van de onderhandelingstafel als hij denkt dat hij geen goede kans heeft op een deal.

Als er geen overeenstemming wordt bereikt, zullen het Verenigd Koninkrijk en de EU handel gaan drijven volgens de voorwaarden van de Wereldhandelsorganisatie. Dat betekent dat er tarieven en quota gaan gelden.

Bekijk meer van; internationale handel internationale organisaties Boris Johnson Verenigd Koninkrijk Londen Europese Unie

Brexit-onderhandelingen uitgesteld om coronavirus

MSN 17.03.2020 De gesprekken tussen handelsvertegenwoordigers van de Europese Unie en die van het Verenigd Koninkrijk die voor woensdag op de agenda stonden zijn vanwege het nieuwe coronavirus uitgesteld. Volgens ingewijden wordt de geplande videoconferentie mogelijk later deze week gehouden.

Nu de gesprekken over de handelsovereenkomst tussen de economische machtsblokken zijn vertraagd, neemt de druk toe op de Britse premier Boris Johnson om mogelijk toch uitstel te vragen. Johnson heeft altijd geroepen dat hij voor het einde van het jaar een handelsakkoord wil. Zo niet stappen de Britten zonder een deal uit de EU. Tot eind 2020 zullen de Britten zich aan de geldende regels moeten houden.

De Britse regering meldt in een verklaring dat beide partijen zich volledig inzetten bij de onderhandelingen en dat naar manieren wordt gezocht om de gesprekken op gang te houden. Johnson dregde eerder om in juni weg te lopen van de onderhandelingstafel als hij denkt dat hij geen goede kans heeft op een deal.

Als er geen overeenstemming wordt bereikt, zullen het Verenigd Koninkrijk en de EU handel gaan drijven volgens de voorwaarden van de Wereldhandelsorganisatie. Dat betekent dat er tarieven en quota gaan gelden.

 

Brexitoverleg EU en Britten geschrapt

Telegraaf 12.03.2020 De Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk hebben de geplande onderhandelingen van volgende week in Londen over hun toekomstige relatie na de Brexit opgeschort vanwege de virusepidemie. Dat laten beide partijen weten in een verklaring. Er wordt gekeken naar alternatieve manieren om te overleggen, waaronder videoconferenties.

De eerste overlegronde werd vorige week gehouden in Brussel. Die verliep volgens EU-onderhandelaar Michel Barnier constructief, maar er zijn onderwerpen, zoals de toegang tot de Britse viswateren, waarover Brussel en Londen ver uit elkaar liggen. In april staan twee rondes gepland en in mei een.

De Britten verlieten de EU op 1 februari, maar zijn gedurende een overgangsperiode nog tot 1 januari gebonden aan EU-regelgeving. In juni wordt bekeken hoe de onderhandelingen vorderen. De tijd is dus beperkt, zo wordt keer op keer benadrukt.

De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 11 – nasleep rapport commissie Donner

Business case Fraude

De Belastingdienst hanteerde doelstellingen die als quota voor het personeel fungeerden. Als er met de opsporing van fraudeurs niet voldoende geld in het laatje werd gebracht, werd het systeem aangepast, schrijven Trouw en RTL Nieuws vrijdag 27.03.2020.

Door de verscherping zouden meer fraudeurs, van wie geld teruggevorderd kon worden, in kaart gebracht kunnen worden. De intensieve controle van burgers werd betaald doordat miljoenen euro’s moesten worden terugverdiend in de ontspoorde fraudejacht.

Die ‘minimale opbrengst’ werd vooraf ingeboekt. Als het doel niet werd gehaald, werd de jacht verder geïntensiveerd om meer geld terug te vorderen bij mensen door hen tot mogelijke fraudeur te bestempelen. Dit blijkt uit onderzoek van RTL Nieuws en Trouw in de toeslagenaffaire.

Uit het rapport van de commissie-Donner bleek deze maand dat een kleine 10.000 ouders slachtoffer werden van een ‘vooringenomen’ fraude-aanpak van de Belastingdienst. Nog eens 20.000 ouders werden de dupe van een hardvochtig alles-of-niets-beleid. Beide groepen kwamen in grote financiële problemen door onterechte terugvorderingen van tienduizenden euro’s aan toeslagen voor kinderopvang.

Lees ook:

Boevenstreken van de Belastingdienst: de toeslagenaffaire in vogelvlucht

Uit het onderzoek blijkt nu dat er sinds 2013 een ‘business case Fraude’ was: het extra geld dat hiervoor destijds werd uitgetrokken, moest ook worden teruggehaald bij burgers.

Concreet betekende dit dat de kosten voor extra ambtenaren en nieuwe ICT (voor het maken van ‘risicomodellen’) moesten worden ‘terugverdiend’.  De aanpak ging uit van vooraf ingeboekte ‘opbrengsten’ en ‘besparingen’ door het terugvorderen van toeslagen.

‘Morele corruptie’

Een woordvoerder van staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) laat weten dat er ‘geen aanwijzingen’ zijn dat fraudeteams of medewerkers werden afgerekend op het halen van opbrengsten. Ook zou er voor zover ‘wij hebben kunnen nagaan’, geen sprake zijn van bonussen of bijzondere beloningen voor ambtenaren die betrokken waren bij de fraudejacht.

Eerder bleek uit onderzoek dat voorstanders van een harde aanpak binnen de dienst snel carrière konden maken en dat interne kritiek werd gesmoord.

De commissie-Donner, die de toeslagenaffaire onderzocht, zei eerder dat bij de fraudejacht sprake was van ‘institutionele vooringenomenheid’, dat mensen bij voorbaat verdacht waren en eigenlijk geen kans op een faire behandeling hadden.

In het eindrapport noemt Donner de financiering van de fraudejacht zelfs ‘een vorm van morele corruptie’. De overheid kreeg er een ‘institutioneel belang bij dat zoveel mogelijk uitkeringen of toeslagen worden gekort’.  Door deze aanpak kwamen de belangen van burgers jarenlang ‘welhaast automatisch in de knel’, aldus de commissie. Het halen van de opbrengst was immers ‘taakstellend’: het moest gehaald.

Lees ook:

‘Asscher en Wiebes negeerden noodkreten Belastingdienst over doorgeschoten fraudejacht’

Intensieve controle

Hoe het fraudebeleid in de praktijk werkte, blijkt uit directiestukken van Toeslagen, in handen van RTL Nieuws en Trouw. In de zomer van 2018 waarschuwt die dienst dat de ‘minimale opbrengst van de business case Fraude (25 miljoen euro)’ niet wordt gehaald.

Daarom wordt de ‘risicoselectie’ aangescherpt: de dienst gaat duizenden mensen met toeslagen zeer intensief controleren. De manier waarop deze groepen mensen werden aangepakt – een ‘gedifferentieerde aanpak’ noemden ambtenaren dat – moet ‘een hogere opbrengst genereren’.

Dat de Belastingdienst er veel aan gelegen was de financiële doelen binnen te halen, komt ook doordat de dienst anders zélf zou moeten bezuinigen. De Belastingdienst kreeg extra geld van andere ministeries voor de fraudeaanpak en zou dat zélf moeten ‘compenseren’ als de doelen niet werden gehaald.

Lees ook:

Belastingdienst behandelt toeslagenaffaire vanaf nu als crisis

SP wil opheldering

SP-Kamerlid Renske Leijten, die veel gedupeerde ouders bijstaat, wil nu exact weten hoe de ‘business case Fraude’ heeft gewerkt en wat de gevolgen waren voor mensen. In het verleden wilde het kabinet hier geen duidelijkheid over geven. “Het is heel treurig dat er is gewerkt met targets, want dat leidt tot het risico dat er vooringenomen en onvoldoende zorgvuldig wordt gewerkt. Het opsporen van fraude moet niet afhankelijk zijn van de opbrengst.”

Een woordvoerder van staatssecretaris Van Huffelen bevestigt dat de Belastingdienst sinds 2013 op deze manier heeft gewerkt. Vorig jaar is gestopt met het vooraf sturen op het binnenhalen van geld. Het ministerie zegt dat ‘het aantal ongewenste aanvragen’ en de ‘gevonden fraude’ verminderde.

Volgens Van Huffelen kan het ‘binnenhalen van een bedrag aan fraude niet de doelstelling zijn’: “De kern moet zijn dat mensen die er recht op hebben toeslagen krijgen, dat onbedoelde fouten bij aanvragen worden voorkomen en dat fraude wordt aangepakt. Zonder financiële doelstelling.”

Hoe gaat het verder met gedupeerde ouders?

Een eerste groep van zo’n 300 ouders rond een gastouderbureau in Eindhoven heeft compensatie gekregen. Mogelijk krijgen zij nog iets meer. Zo’n 9000 andere ouders die gedupeerd zijn geraakt in andere fraude-onderzoeken, worden mogelijk ook gecompenseerd. Daarnaast zijn er zo’n 20.000 ouders die onredelijk hard werden aangepakt; zij krijgen geen compensatie, maar krijgen mogelijk een deel van de ingevorderde toeslagen terug.

De ‘hersteloperatie’ gaat minstens een jaar in beslag nemen, omdat alle dossiers moeten worden nagevlooid, over 15 jaar. De komende tijd moet ook nog duidelijk worden, wat de rol was van de geheime ‘zwarte lijst’ waarop mensen terecht kwamen.

Ook moet onderzoek van de Autoriteit Persoonsgegevens uitwijzen of ‘tweede nationaliteit’ een rol speelde in de fraude-aanpak. De Tweede Kamer debatteert voorlopig niet over de zaak als gevolg van de coronacrisis, maar blijft de afwikkeling van de affaire schriftelijk volgen.

Belastingdienst had een geheime fraudelijst, in strijd met de privacywet

Een tot voor kort geheim registratiesysteem van de Belastingdienst voor ‘signalen’ van fraude is volledig in strijd met de privacywet. Pas na aanhoudende vragen van Trouw en RTL Nieuws heeft de fiscus het systeem uit de lucht gehaald.

• Staatssecretaris Van Huffelen: ‘Hoe kan het dat ambtenaren liever met een journalist praten dan met hun manager?’
• Het kabinet wil door de Belastingdienst gedupeerde ouders zoveel mogelijk compenseren
• Het advies van Donner over de toeslagenaffaire is een koude douche voor gedupeerde ouders

meer: Kinderopvangtoeslag Trouw

lees: aanbiedingsbrief eindrapport adviescommissie uitvoering toeslagen en de auditdienst rijk 12.03.2020

lees: omzien in verwondering eindadvies adviescommissie uitvoering toeslagen 12.03.2020

lees: Persbericht eindadvies Omzien in verwondering 2 12.03.2020

lees: rapport caf adr 12.03.2020

lees: interim advies adviescommissie uitvoering toeslagen 14.11.2019

Zie ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 10 – rapport commissie Donner

Zie ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 9

Zie verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 8

Zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 7

En zie ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 6

Zie dan ook nog: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 5 – commissie Donner

Zie verder dan ook: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 4 – commissie Donner

en zie dan ook nog: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 3

en zie verder dan ook: Voorheen Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en staatssecretaris Menno Snel (Financiën) het Gedonder met de belastingdienst – deel 2

en verder zie dan ook nog: Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en het Gedonder met de belastingdienst deel 1

Fraudebestrijding bij Belastingdienst moest minimumbedrag opleveren

NU 27.03.2020 De Belastingdienst hanteerde doelstellingen die als quota voor het personeel fungeerden. Als er met de opsporing van fraudeurs niet voldoende geld in het laatje werd gebracht, werd het systeem aangepast, schrijven Trouw en RTL Nieuws vrijdag.

Door de verscherping zouden meer fraudeurs, van wie geld teruggevorderd kon worden, in kaart gebracht kunnen worden.

In 2018 zou binnen de fiscus zijn gewaarschuwd dat de “minimale opbrengst” niet werd gehaald. Tweeduizend personen met een hoog risicoprofiel werden toen per direct extra onder de loep genomen, waarna het quotum van zo’n 25 miljoen euro alsnog gehaald werd.

De strenge methode zou in 2013 zijn bedacht, toen het toenmalige kabinet extra wilde inzetten op fraudebestrijding. Er ging extra personeel naar de Belastingdienst, dat met nieuwe technologische middelen ging werken. Als de fiscus de doelstelling niet haalde, was de kans groot dat de dienst zelf moest bezuinigen, schrijven Trouw en RTL Nieuws.

Commissie-Donner: Door doelstelling ontstaat morele corruptie

Volgens de commissie-Donner, die onderzoek naar de Belastingdienst deed in verband met de kinderopvangtoeslagaffaire, is er sprake van “morele corruptie, omdat de overheid belang krijgt bij het stopzetten van uitkeringen en het korten van toeslagen”.

Ook lag het gevaar op de loer dat werknemers van de fiscus, voordat zij aan de slag gingen met een zaak, al uitgingen van fraude. Volgens de commissie-Donner kregen mensen daardoor geen eerlijke behandeling.

Staatssecretaris: Methode werd gebruikt, maar is stopgezet

Een woordvoerder van staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Financiën) erkent in gesprek met de media dat de omstreden methode is gebruikt, maar zegt dat die is stopgezet nadat “het aantal ongewenste aanvragen en gevonden fraude verminderde”.

Volgens de woordvoerder mag een bepaald bedrag nooit als doelstelling fungeren bij de afdeling Toeslagen van de Belastingdienst en ligt de focus bij het verstrekken van toeslagen, fraudebestrijding en het corrigeren van foutieve aanvragen.

Lees meer over: Belastingdienst  Economie  Binnenland

‘Belastingdienst bepaalde vooraf opbrengst van fraude-opsporing’

NOS 27.03.2020 De Belastingdienst heeft jarenlang harde doelstellingen gehanteerd bij het terugvorderen van toeslagen. Als die buiten bereik raakten, werden meer potentiële fraudeurs onder de loep genomen. Zo moest alsnog de ‘minimale opbrengst’ worden gehaald.

Trouw en RTL Nieuws schrijven dat na eigen onderzoek. Beide media brachten eerder aan het licht hoe de Belastingdienst doorsloeg met het terugvorderen van kinderopvangtoeslag en ouders onterecht als fraudeur bestempelde.

De werkwijze zou een gevolg zijn geweest van afspraken uit 2013 om fraude harder aan te pakken. Daarvoor werd geïnvesteerd in extra personeel en software; de bedoeling was dat die zichzelf zouden terugverdienen. De commissie-Donner, die onderzoek deed naar de toeslagenaffaire, spreekt van een “vorm van morele corruptie”.

Een woordvoerder van staatssecretaris Alexandra van Huffelen (D66) bevestigt tegenover Trouw en RTL dat sinds 2013 op deze manier is gewerkt. Vorig jaar zouden de doelstellingen zijn losgelaten. “Een bedrag aan fraude binnenhalen kan nooit de doelstelling zijn”, zegt de woordvoerder.

Een van de slachtoffers in de toeslagenaffaire is Angela Sanches. Ze moest 100.000 euro terugbetalen maar had nooit iets fout gedaan ! Gedupeerde kinderopvangtoeslag: ‘Ik ben geen crimineel’

De Belastingdienst bepaalde vooraf hoeveel fraudebestrijding moest opleveren

Trouw 27.03.2020 Bij het opsporen van fraude door de Belastingdienst werden jarenlang doelstellingen gehanteerd voor de opbrengsten die daarmee moesten worden binnengehaald. Dreigden die niet gehaald te worden, dan werd het systeem scherper gesteld.

De Belastingdienst hanteerde jarenlang een minimumbedrag voor het terugvorderen van toeslagen als gevolg van fraude. Als de dienst die ‘minimale opbrengst’ niet kon halen, werden intern maatregelen genomen om meer potentiële fraudeurs in kaart te brengen en meer geld bij die groep terug te vorderen. Dat blijkt uit onderzoek van Trouw en ‘RTL Nieuws’ in de toeslagenaffaire.

De methode van de Belastingdienst is het gevolg van afspraken uit 2013, toen het toenmalige kabinet besloot harder op fraude te gaan jagen. Daarvoor werd extra personeel aangetrokken voor de Belastingdienst, en er werd fors geïnvesteerd in nieuwe computersystemen om mogelijke fraude op te sporen. De bedoeling was wel dat die investeringen zichzelf zouden ‘terugverdienen’ door extra opbrengsten als gevolg van fraude. Dit werd intern de ‘business case Fraude’ genoemd.

De commissie Donner, die de toeslagenaffaire onderzocht en recent zijn eindverslag publiceerde, spreekt van ‘een vorm van morele corruptie’. Volgens Donner krijgt de overheid er ‘institutioneel belang bij dat zoveel mogelijk uitkeringen of toeslagen worden gekort’. Publieke belangen komen daardoor ‘welhaast automatisch in de knel’, aldus Donner.

Teugels aangetrokken

Hoe dat in de praktijk uitpakt valt op te maken uit de verslagen van het management van de afdeling Toeslagen, in handen van Trouw en RTL Nieuws. In de zomer van 2018 waarschuwt die dienst dat ‘de minimale opbrengst van de business case Fraude (25 miljoen)’ niet wordt gehaald.

Daarop worden de teugels aangetrokken: de dienst gaat tweeduizend extra toeslaggerechtigden bij wie zij een hoger risico op fraude vermoedt aan een intensieve controle onderwerpen. Ook de manier waarop toeslaggerechtigden behandeld worden, moet ‘een hogere opbrengst genereren’.

De extra controle die in 2018 werd ingesteld, zorgt er uiteindelijk voor dat de minimale opbrengst van 25 miljoen euro waarschijnlijk alsnog wordt gehaald, zo schrijft het management in het najaar. Maar dat gaat niet vanzelf: als gevolg van het extra toezicht komen er zoveel extra bezwaren en klachten binnen dat de Belastingdienst weer achterloopt met de behandeling daarvan.

Fraude als uitgangspunt

De commissie Donner waarschuwde vorig najaar al tijdens een tussenrapportage dat de manier waarop de Belastingdienst te werk ging leidde tot ‘institutionele vooringenomenheid’. Puur het feit dat toeslaggerechtigden geselecteerd werden voor controle, betekende dat men uitging van fraude.

Eerder bleek al uit onderzoek van Trouw en RTL Nieuws dat ambtenaren die beslissingen om toeslagen terug te vorderen in stand hielden snel carrière konden maken. De Belastingdienst zegt echter geen aanwijzingen te hebben dat er ook sprake was van minimale doelstellingen die teams of individuen moesten halen.

Dat de Belastingdienst er veel aan gelegen was de ‘minimale opbrengst’ binnen te halen, komt mede doordat de dienst anders zelf zou moeten bezuinigen. De extra kosten voor personeel en toezicht werden in 2013 gedragen door de departementen die verantwoordelijk zijn voor de toeslagen.

In het geval van kinderopvangtoeslag is dat het ministerie van sociale zaken, voor de huurtoeslag dat van binnenlandse zaken. In de begroting voor 2014 van Binnenlandse Zaken staat daarover: “Mochten de besparingen uiteindelijk lager uitvallen, dan zullen de kinderopvangtoeslag en de huurtoeslag hiervoor gecompenseerd worden door de Belastingdienst.”

‘Mensen die er recht op hebben moeten toeslagen krijgen’

Een woordvoerder van Alexandra van Huffelen, de recent aangetreden staatssecretaris van financiën verantwoordelijk voor toeslagen, erkent dat de Belastingdienst sinds 2013 op deze manier heeft gewerkt. Een jaar geleden zou gestopt zijn met de methodiek, en niet meer ‘gestuurd’ worden op een vooraf bepaalde opbrengst. Dit vooral omdat ‘het aantal ongewenste aanvragen’ en de ‘gevonden fraude’ verminderde.

“Een bedrag aan fraude binnenhalen kan nooit de doelstelling van Toeslagen zijn”, laat de woordvoerder weten namens Van Huffelen. “De kern moet zijn dat mensen die er recht op hebben toeslagen krijgen, dat je onbedoelde fouten door aanvragers moet voorkomen en fraude bestrijden, zonder een vooraf bepaalde financiële doelstelling.”

Lees ook:

Belastingdienst had een geheime fraudelijst, in strijd met de privacywet

Een tot voor kort geheim registratiesysteem van de Belastingdienst voor ‘signalen’ van fraude is volledig in strijd met de privacywet. Pas na aanhoudende vragen van Trouw en RTL Nieuws heeft de fiscus het systeem uit de lucht gehaald.

meer: Kinderopvangtoeslag Trouw

• Staatssecretaris Van Huffelen: ‘Hoe kan het dat ambtenaren liever met een journalist praten dan met hun manager?’
• Het kabinet wil door de Belastingdienst gedupeerde ouders zoveel mogelijk compenseren
• Het advies van Donner over de toeslagenaffaire is een koude douche voor gedupeerde ouders

MEER OVER; BELASTINGDIENST POLITIEK MISDAAD, RECHT EN JUSTITIE MISDAAD ECONOMIE, BUSINESS EN FINANCIËN BEDROG KINDEROPVANGTOESLAG JAN KLEINNIJENHUIS

Belastingdienst eiste toeslagen terug om fraudejacht te betalen

RTL 27.03.2020 De Belastingdienst heeft jarenlang met harde targets gewerkt om toeslagen terug te vorderen. De intensieve controle van burgers werd betaald doordat miljoenen euro’s moesten worden terugverdiend in de ontspoorde fraudejacht.

Die ‘minimale opbrengst’ werd vooraf ingeboekt. Als het doel niet werd gehaald, werd de jacht verder geïntensiveerd om meer geld terug te vorderen bij mensen door hen tot mogelijke fraudeur te bestempelen. Dit blijkt uit onderzoek van RTL Nieuws en Trouw in de toeslagenaffaire.

Uit het rapport van de commissie-Donner bleek deze maand dat een kleine 10.000 ouders slachtoffer werden van een ‘vooringenomen’ fraude-aanpak van de Belastingdienst. Nog eens 20.000 ouders werden de dupe van een hardvochtig alles-of-niets-beleid. Beide groepen kwamen in grote financiële problemen door onterechte terugvorderingen van tienduizenden euro’s aan toeslagen voor kinderopvang.

Lees ook:

Boevenstreken van de Belastingdienst: de toeslagenaffaire in vogelvlucht

Uit ons onderzoek blijkt nu dat er sinds 2013 een ‘business case Fraude’ was: het extra geld dat hiervoor destijds werd uitgetrokken, moest ook worden teruggehaald bij burgers.

Concreet betekende dit dat de kosten voor extra ambtenaren en nieuwe ICT (voor het maken van ‘risicomodellen’) moesten worden ‘terugverdiend’.  De aanpak ging uit van vooraf ingeboekte ‘opbrengsten’ en ‘besparingen’ door het terugvorderen van toeslagen.

‘Morele corruptie’

Een woordvoerder van staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) laat weten dat er ‘geen aanwijzingen’ zijn dat fraudeteams of medewerkers werden afgerekend op het halen van opbrengsten. Ook zou er voor zover ‘wij hebben kunnen nagaan’, geen sprake zijn van bonussen of bijzondere beloningen voor ambtenaren die betrokken waren bij de fraudejacht.

Eerder bleek uit onderzoek dat voorstanders van een harde aanpak binnen de dienst snel carrière konden maken en dat interne kritiek werd gesmoord.

De commissie-Donner, die de toeslagenaffaire onderzocht, zei eerder dat bij de fraudejacht sprake was van ‘institutionele vooringenomenheid’, dat mensen bij voorbaat verdacht waren en eigenlijk geen kans op een faire behandeling hadden.

In het eindrapport noemt Donner de financiering van de fraudejacht zelfs ‘een vorm van morele corruptie’. De overheid kreeg er een ‘institutioneel belang bij dat zoveel mogelijk uitkeringen of toeslagen worden gekort’.  Door deze aanpak kwamen de belangen van burgers jarenlang ‘welhaast automatisch in de knel’, aldus de commissie. Het halen van de opbrengst was immers ‘taakstellend’: het moest gehaald.

Lees ook:

‘Asscher en Wiebes negeerden noodkreten Belastingdienst over doorgeschoten fraudejacht’

Intensieve controle

Hoe het fraudebeleid in de praktijk werkte, blijkt uit directiestukken van Toeslagen, in handen van RTL Nieuws en Trouw. In de zomer van 2018 waarschuwt die dienst dat de ‘minimale opbrengst van de business case Fraude (25 miljoen euro)’ niet wordt gehaald. Daarom wordt de ‘risicoselectie’ aangescherpt: de dienst gaat duizenden mensen met toeslagen zeer intensief controleren. De manier waarop deze groepen mensen werden aangepakt – een ‘gedifferentieerde aanpak’ noemden ambtenaren dat – moet ‘een hogere opbrengst genereren’.

Dat de Belastingdienst er veel aan gelegen was de financiële doelen binnen te halen, komt ook doordat de dienst anders zélf zou moeten bezuinigen. De Belastingdienst kreeg extra geld van andere ministeries voor de fraudeaanpak en zou dat zélf moeten ‘compenseren’ als de doelen niet werden gehaald.

Lees ook:

Belastingdienst behandelt toeslagenaffaire vanaf nu als crisis

SP wil opheldering

SP-Kamerlid Renske Leijten, die veel gedupeerde ouders bijstaat, wil nu exact weten hoe de ‘business case Fraude’ heeft gewerkt en wat de gevolgen waren voor mensen. In het verleden wilde het kabinet hier geen duidelijkheid over geven. “Het is heel treurig dat er is gewerkt met targets, want dat leidt tot het risico dat er vooringenomen en onvoldoende zorgvuldig wordt gewerkt. Het opsporen van fraude moet niet afhankelijk zijn van de opbrengst.”

Een woordvoerder van staatssecretaris Van Huffelen bevestigt dat de Belastingdienst sinds 2013 op deze manier heeft gewerkt. Vorig jaar is gestopt met het vooraf sturen op het binnenhalen van geld. Het ministerie zegt dat ‘het aantal ongewenste aanvragen’ en de ‘gevonden fraude’ verminderde.

Volgens Van Huffelen kan het ‘binnenhalen van een bedrag aan fraude niet de doelstelling zijn’: “De kern moet zijn dat mensen die er recht op hebben toeslagen krijgen, dat onbedoelde fouten bij aanvragen worden voorkomen en dat fraude wordt aangepakt. Zonder financiële doelstelling.”

Hoe gaat het verder met gedupeerde ouders?

Een eerste groep van zo’n 300 ouders rond een gastouderbureau in Eindhoven heeft compensatie gekregen. Mogelijk krijgen zij nog iets meer. Zo’n 9000 andere ouders die gedupeerd zijn geraakt in andere fraude-onderzoeken, worden mogelijk ook gecompenseerd. Daarnaast zijn er zo’n 20.000 ouders die onredelijk hard werden aangepakt; zij krijgen geen compensatie, maar krijgen mogelijk een deel van de ingevorderde toeslagen terug.

De ‘hersteloperatie’ gaat minstens een jaar in beslag nemen, omdat alle dossiers moeten worden nagevlooid, over 15 jaar. De komende tijd moet ook nog duidelijk worden, wat de rol was van de geheime ‘zwarte lijst’ waarop mensen terecht kwamen. Ook moet onderzoek van de Autoriteit Persoonsgegevens uitwijzen of ‘tweede nationaliteit’ een rol speelde in de fraude-aanpak. De Tweede Kamer debatteert voorlopig niet over de zaak als gevolg van de coronacrisis, maar blijft de afwikkeling van de affaire schriftelijk volgen.

Wordt het meer of wordt het Minder Thierry Baudet FvD ?? – de verdere nasleep

Gewoon opgeblazen lucht toch !!!

Kort geding verloren

Thierry Baudet heeft het kort geding dat hij aanspande tegen de VPRO vanwege een onjuist citaat in het tv-programma Buitenhof verloren. Volgens de kort gedingrechter in Lelystad was er weliswaar sprake van „een gebrekkige parafrasering” door presentatrice Nathalie Righton, maar heeft de VPRO niet onrechtmatig gehandeld.

Baudet had een kort geding tegen de omroep aangespannen omdat hij vond dat het programma ‘schandelijke leugens’ over zijn uitlatingen zou hebben verspreid.

Telegraaf 26.03.2020

In het debat zei de FvD-leider letterlijk dat de EU ‘een soort immigratiemachine is gebleken’. Die zou ‘veerdiensten opzetten om immigranten vanuit Afrika over te zetten naar Europa om de nationale identiteit te verzwakken, zodat er geen nationale staten meer zullen zijn’.

Baudets onvrede zat hem in de woorden ‘ras’ en ‘vervangen’ waarvan Buitenhof repte, terwijl hij letterlijk sprak van het ‘verzwakken’ van de ‘nationale identiteit’. ,,Fake news dus’’, schamperde Baudet.

Lees ook;

• Als het om ‘ras’ en ‘identiteit’ gaat, kiest Baudet zijn woorden heel precies

Lees meer

• Advocaat Baudet: Buitenhof had als doel karaktermoord te plegen

Lees meer

Blank

Een parafrase is echter geen letterlijke vertolking van zijn woorden, maar een samenvatting van de strekking, vindt het programma. Baudet zei bovendien in het verleden dat hij wil dat ‘Europa dominant blank blijft en cultureel zoals het is’.

‘Homeopathische verdunning’

Baudet zei tijdens het Kamerdebat onder meer dat de EU doelbewust migranten naar Europa haalt met als doel “het verzwakken van Europese, traditionele identiteiten”. De verdediging van Baudet hekelt de parafrasering door Righton en spreekt van karaktermoord: “In de parafrase komen drie woorden voor die Baudet nooit heeft uitgesproken: blank, ras en vervangen”, zei advocaat Dirk Vermaat.

Volgens de verdediging van de VPRO is dat een “woordenspel”. De advocaat liet daarop geluidsfragmenten horen van eerdere uitspraken van Baudet, met de bedoeling zo aan te tonen dat zijn teksten passen in een lijn die Righton wel degelijk juist heeft geparafraseerd. “Hij herhaalt steeds zijn ideeën in iets andere bewoordingen”, vindt Jens van den Brink, die de VPRO bijstaat.

In de fragmenten zei Baudet onder meer dat Europa dominant blank moet blijven en dat hij geen etnische minderheid wil worden. Ook was te horen dat de FvD-leider zegt dat hij niet wil dat Europa “Afrikaniseert”. Hij spreekt ook van “homeopathische verdunning van ons volk met alle volken van de wereld”, wat volgens hem voortkomt uit “zelfhaat”.

 Jeroen de Jager @Geluidjager

Volgens VPRO is het heel simpel: Baudet zegt gewoon dat hij voor een dominant blank Europa is, bang is voor een mengelmoes van etniciteiten, en mevrouw Righton heeft dat gewoon prima geparafraseerd. Het is de taak van journalistiek om uitspraken van politici te verduidelijken.

Het verwijt van Forum dat de partij door de parafrase gezien kan worden als organisatie die er samenzweringstheorieën en racistische denkbeelden op nahoudt, is volgens de VPRO niet terecht. “Dat kunnen mensen wel denken, maar dat komt dan door Baudet zelf en niet door Buitenhof.”

Hij vreesde dat Nederland ‘homeopathisch’ zou worden ‘verdund’ door migratie. Advocaat Jens van den Brink zei dat Baudet etniciteit vaak koppelt aan culturele achtergrond. ,,Die termen lopen nogal eens door elkaar.’’

Baudet baarde hierdoor ‘nogal opzien’, zo stelde Righton in een uitzending van ‘Buitenhof’, ‘door te zeggen dat hij denkt dat de EU een vooropgezet plan heeft om het blanke Europese ras te vervangen voor Afrikaanse immigranten’. Dat zijn volgens Baudet niet precies de woorden die hij tijdens een debat in de Tweede Kamer koos. Toen de VPRO zijn verzoek tot rectificatie weigerde, stapte hij naar de rechter.

Maar die oordeelde dat ‘Buitenhof’ de eer en goede naam van de fractievoorzitter niet heeft geschaad. De parafrase in het programma kan volgens de rechtbank niet los worden gezien van eerdere uitlatingen van Baudet. Zowel in 2015 als 2017 sprak hij onder meer over een ‘blank en dominant Europa’.

Gebrekkige parafrasering

De rechter in Lelystad vindt namelijk de parafrase toch ‘gebrekkig’. ,,De drie woorden hebben namelijk een bijzonder negatief gewicht. Toch is dat niet doorslaggevend in deze zaak”, vindt de rechtbank.

De rechtbank zegt dat het weliswaar een gebrekkige parafrasering is, maar dat het niet onrechtmatig is. Als politicus die het publieke debat opzoekt, moet Baudet volgens de rechtbank meer accepteren dan een gemiddelde burger.

Daarnaast heeft de presentatrice volgens de rechter een bijdrage willen leveren aan dat publieke debat. Bovendien heeft Baudet eerder een uitspraak gedaan over een dominant blank Europa.

Baudet gaat niet in hoger beroep

FVD laat op Twitter weten teleurgesteld te zijn in de uitspraak en vooral omdat de rechtbank van oordeel is dat er onjuist is geparafraseerd, maar dit geen gevolgen heeft.

“Onze advocaat adviseert hoger beroep”, aldus FVD. “Maar vanwege de coronacrisis concentreren we ons momenteel volledig op ons politieke werk. Ons punt is duidelijk gemaakt.”

Baudet ziet af van hoger beroep, maar hoopt dat de VPRO ‘uit fatsoen’ alsnog erkent dat zijn woorden verkeerd zijn weergegeven.

Verder is Baudet politicus, een bekend figuur dat actief deelneemt aan het publieke debat. En politici moeten, volgens de jurisprudentie, meer kunnen verdragen dan andere burgers. Milder was de rechter richting Righton. Haar opmerking kan gezien worden als het oppoken van de maatschappelijke discussie. Volgens het Europees Hof voor de Rechten van de Mens is daarbij een zekere mate van overdrijving en provocatie geoorloofd.

De rechtbank deed op woensdag 25 maart 2020 om 14.00 uur uitspraak.

Zie ook: Wordt het Meer of wordt het Minder Thierry Baudet FvD ?? – de nasleep

Zie ook: Wordt het Meer of wordt het Minder Thierry Baudet FvD ??

Zie ook: De ondergang van Thierry Baudet en zijn Forum voor Democratie definitief ??? – de nasleep

Zie ook: De ondergang van Thierry Baudet en zijn Forum voor Democratie definitief ???

Zie ook: De ondergang van Thierry Baudet en zijn Forum voor Democratie ???

Zie ook: Forum voor Democratie versus Thierry Baudet

Baudet verliest kort geding van VPRO

Trouw 25.03.2020 De redactie van ‘Buitenhof’ hoeft haar uitzending niet te rectificeren. De rechtbank in Lelystad oordeelde woensdag dat er geen grond is om deze eis van politicus Thierry Baudet in te willigen.

De VPRO hoeft een parafrase van Buitenhof-presentator Natalie Righton niet te rectificeren. De rechtbank in Lelystad heeft politicus Thierry Baudet woensdag in het ongelijk gesteld. In het tv-programma ‘Buitenhof’ is de Forum voor Democratie-voorman misschien gebrekkig geparafraseerd, maar de VPRO – een van de omroepen achter het programma – hoeft de uitspraak van presentator Natalie Righton niet te rectificeren. Baudet had een kort geding tegen de omroep aangespannen omdat hij vond dat het programma ‘schandelijke leugens’ over zijn uitlatingen zou hebben verspreid.

Baudet baarde ‘nogal opzien’, zo stelde Righton in een uitzending van ‘Buitenhof’, ‘door te zeggen dat hij denkt dat de EU een vooropgezet plan heeft om het blanke Europese ras te vervangen voor Afrikaanse immigranten’. Dat zijn volgens Baudet niet precies de woorden die hij tijdens een debat in de Tweede Kamer koos. Toen de VPRO zijn verzoek tot rectificatie weigerde, stapte hij naar de rechter.

Maar die oordeelde dat ‘Buitenhof’ de eer en goede naam van de fractievoorzitter niet heeft geschaad. De parafrase in het programma kan volgens de rechtbank niet los worden gezien van eerdere uitlatingen van Baudet. Zowel in 2015 als 2017 sprak hij onder meer over een ‘blank en dominant Europa’.

Verder is Baudet politicus, een bekend figuur dat actief deelneemt aan het publieke debat. En politici moeten, volgens de jurisprudentie, meer kunnen verdragen dan andere burgers. Milder was de rechter richting Righton. Haar opmerking kan gezien worden als het oppoken van de maatschappelijke discussie. Volgens het Europees Hof voor de Rechten van de Mens is daarbij een zekere mate van overdrijving en provocatie geoorloofd.

FvD is teleurgesteld over de uitspraak. Baudet denkt erover in hoger beroep te gaan.

Lees ook:

Met Thierry Baudet ligt er weer een stuk rood vlees in de Kamer

Moet je Thierry Baudet tegenspreken of maak je hem daarmee alleen maar groter? Politiek leiders Lodewijk Asscher (PvdA), Rob Jetten (D66) en Gert-Jan Segers (ChristenUnie) bekennen kleur. 

Meer over; Thierry Baudet politiek kunst, cultuur en entertainment Natalie Righton massamedia Redactie

Thierry Baudet verliest kort geding tegen VPRO, geen rectificatie

RTL 25.03.2020 De VPRO hoeft een uitspraak van presentatrice Natalie Righton in het tv-programma Buitenhof over FvD-leider Thierry Baudet niet te rectificeren. Dat heeft de rechtbank in Lelystad geoordeeld. Baudet had het kort geding aangespannen tegen de omroep omdat hij het niet eens was met een uitspraak van Righton.

Toen de VPRO aangaf niet te willen rectificeren, stapte hij naar de rechter.

Righton zei dat de FvD-voorman had gezegd ‘dat hij denkt dat de Europese Unie een vooropgezet plan heeft om het blanke Europese ras te vervangen door Afrikaanse immigranten’. Volgens Baudet heeft hij dat niet zo gezegd, maar de VPRO stelt dat dit een parafrase is.

Gebrekkige parafrasering

De rechtbank zegt dat het weliswaar een gebrekkige parafrasering is, maar dat het niet onrechtmatig is. Als politicus die het publieke debat opzoekt, moet Baudet volgens de rechtbank meer accepteren dan een gemiddelde burger.

Daarnaast heeft de presentatrice volgens de rechter een bijdrage willen leveren aan dat publieke debat. Bovendien heeft Baudet eerder een uitspraak gedaan over een dominant blank Europa.

Niet in hoger beroep

Baudet ziet af van hoger beroep, maar hoopt dat de VPRO ‘uit fatsoen’ alsnog erkent dat zijn woorden verkeerd zijn weergegeven.

Lees ook:

Rechtszaak Baudet tegen de VPRO: wie gaat er winnen?

Reactie Forum voor Democratie: teleurstellend, mogelijk hoger beroep

Forum voor Democratie laat weten dat ze het een teleurstellende uitspraak vinden. “Hoewel de rechter erkent dat de parafrasering van Buitenhof onjuist is, oordeelt de rechter ook dat dat niet onrechtmatig is. Omdat Baudet zelf een publiek figuur is.”

VPRO: blij

De VPRO is opgetogen over de uitspraak. “We zijn blij dat de rechter ons heeft gevolgd en oordeelt dat Buitenhof terecht de link heeft gemaakt met eerdere uitspraken van Baudet, en het belang heeft benadrukt van de bijdrage van de journalistiek aan het publieke debat.”

‘Veel aandacht voor Baudet door kort geding’

Politiek verslaggever Floor Bremer ziet dat Baudet dus wel deels gelijk krijgt waar het gaat over de gebrekkige parafrasering. “Maar uiteindelijk krijgt de VPRO gelijk in zijn pleidooi voor de vrijheid van meningsuiting. Dat hebben ze goed onderbouwd in het kort geding. Uiteindelijk is Baudet misschien toch de grootste winnaar, met alle aandacht die hij hiermee heeft gekregen.”

Rechtszaak Baudet tegen de VPRO: wie gaat er winnen?

Bekijk deze video op RTL XL

RTL Nieuws; Thierry Baudet VPRO Rechtszaak Rechtspraak Recht Lelystad

Rechtbank: VPRO hoeft uitspraak over Baudet niet te rectificeren

NU 25.03.2020 De rechtbank in Lelystad heeft woensdag bepaald dat de VPRO de uitspraken over Thierry Baudet in het programma Buitenhof niet hoeft te rectificeren. Wel noemt de rechtbank de weergave van de woorden van de politicus door de presentatrice “gebrekkig.”

De rechtbank oordeelde dat de VPRO niet onrechtmatig heeft gehandeld tegenover Baudet en dus ook niet hoeft te rectificeren.

Presentatrice Natalie Righton legde op 23 februari in het programma Buitenhof een samenvatting van eerder gedane uitspraken van Baudet voor aan Henk Otten, medeoprichter en voormalig lid van Forum voor Democratie.

Volgens de presentatrice sprak de partijleider in een debat van “een vooropgezet plan” van de Europese Unie “om het blanke Europese ras te vervangen door Afrikaanse migranten”.

Sprake van gebrekkige parafrasering

De rechtbank is van mening dat Righton heeft geparafraseerd, “dat wil zeggen: in haar eigen woorden weergegeven”, aldus de rechtbank. “Wel is die parafrasering gebrekkig omdat de presentatrice de woorden ‘blank’, ‘ras’ en ‘vervangingen’ heeft gebruikt, die Baudet niet heeft genoemd in het debat en die nu juist een bijzonder negatief gewicht hebben.”

Dit betekent niet dat de VPRO onrechtmatig heeft gehandeld. Volgens de rechtbank heeft de omroep vrijheid van meningsuiting die maar in beperkte gevallen mag worden ingeperkt.

“En Baudet heeft in het verleden uitspraken gedaan over een dominant blank Europa en ook dat speelt een rol bij de vraag in hoeverre de vrijheid van meningsuiting van de VPRO in dit geval reikt”, voegt de rechtbank daaraan toe.

Baudet gaat niet in hoger beroep

FVD laat op Twitter weten teleurgesteld te zijn in de uitspraak en vooral omdat de rechtbank van oordeel is dat er onjuist is geparafraseerd, maar dit geen gevolgen heeft.

“Onze advocaat adviseert hoger beroep”, aldus FVD. “Maar vanwege de coronacrisis concentreren we ons momenteel volledig op ons politieke werk. Ons punt is duidelijk gemaakt.”

Lees meer over: Politiek  Thierry Baudet

VPRO hoeft niet te rectificeren na kort geding Baudet

NOS 25.03.2020 De rechtbank in Lelystad heeft de VPRO in het gelijk gesteld in de zaak die Forum voor Democratie en FvD-leider Thierry Baudet hebben aangespannen tegen de omroep. De VPRO hoeft uitspraken van de presentator van het tv-programma Buitenhof over een betoog van Baudet in de Tweede Kamer niet te rectificeren.

Baudet stapte naar de rechter omdat hij rectificatie eist van in zijn woorden “schandelijke uitspraken” van Buitenhof-presentator Natalie Righton. Die zei in het programma dat Baudet in de Kamer opzien had gebaard met de uitspraak “dat de EU een vooropgezet plan heeft om het blanke Europese ras te vervangen door Afrikaanse immigranten”.

De raadsman van de VPRO bracht bij de behandeling van de zaak naar voren dat Righton zowel Baudets uitspraak als de wijze waarop diens woorden werden opgevat door enkele politici, correct heeft verwoord. Maar volgens Baudet schilderde Righton hem onterecht af als een racist door hem woorden in de mond te leggen die hij nooit heeft uitgesproken.

Baudet betoogde in de Kamer letterlijk dat de Europese Unie de traditionele Europese identiteiten probeert te verzwakken door doelbewust migranten naar Europa te halen.

Gebrekkige parafrase

De rechter oordeelde dat de parafrase van Righton gebrekkig was, omdat de woorden ‘blank’, ‘ras’ en ‘vervanging’ “een bijzonder negatief gewicht” hebben. Maar de rechter vond dit niet doorslaggevend.

In 2015 en 2017 deed Baudet uitspraken over “een blank en dominant Europa”, en daar kan de parafrase van Righton niet los van worden gezien, aldus de rechter. Bovendien moet Baudet als publieke figuur volgens de rechtbank meer accepteren dan de gemiddelde burger. Tenslotte kan de uitlating van Righton worden gezien als een bijdrage aan het maatschappelijke debat, en in dat licht mag het recht op vrijheid van meningsuiting minder snel worden ingeperkt, oordeelde de rechtbank.

Forum teleurgesteld

Forum voor Democratie vindt de rechterlijke uitspraak teleurstellend. “Hoewel de rechter erkent dat de parafrasering van Buitenhof onjuist is, oordeelt de rechter ook dat die niet onrechtmatig is, omdat Baudet zelf een publiek figuur is”, laat de partij in een reactie weten.

“Onze advocaat adviseert hoger beroep”, twittert Forum. “Maar vanwege de coronacrisis concentreren we ons momenteel volledig op ons politieke werk. Ons punt is duidelijk gemaakt.”

Bekijk ook;

• Baudet en VPRO twisten in rechtszaal over uitzending Buitenhof 
• Forum zet juridische stappen tegen tv-programma Buitenhof door

Baudet verliest zaak tegen Buitenhof, mede door zijn eerdere uitspraken over ‘blank’ Europa

AD 25.03.2020 Thierry Baudet heeft zijn rechtszaak tegen het tv-programma Buitenhof verloren. Volgens de voorzieningenrechter was de gewraakte parafrase van Buitenhof ‘gebrekkig’, maar handelde de VPRO ‘niet onrechtmatig’.

Baudet sleepte het tv-programma Buitenhof voor de rechter omdat presentatrice Natalie Righton ‘aperte onwaarheden’ en zelfs ‘schandelijke leugens’ over hem zou hebben verspreid. Righton parafraseerde de politicus onlangs verkeerd, stelde hij. Baudet zou de Tweede Kamer hebben geschokt ‘door te zeggen dat de EU een vooropgezet plan heeft om het blanke Europese ras te vervangen door Afrikaanse immigranten’.

In het debat zei de FvD-leider letterlijk dat de EU ‘een soort immigratiemachine is gebleken’. Die zou ‘veerdiensten opzetten om immigranten vanuit Afrika over te zetten naar Europa om de nationale identiteit te verzwakken, zodat er geen nationale staten meer zullen zijn’.

Baudets onvrede zat hem in de woorden ‘ras’ en ‘vervangen’ waarvan Buitenhof repte, terwijl hij letterlijk sprak van het ‘verzwakken’ van de ‘nationale identiteit’. ,,Fake news dus’’, schamperde Baudet.

Lees ook;

• Als het om ‘ras’ en ‘identiteit’ gaat, kiest Baudet zijn woorden heel precies

Lees meer

• Advocaat Baudet: Buitenhof had als doel karaktermoord te plegen

Lees meer

Blank

Volgens Buitenhof maakte Baudet er een woordspelletje van en moet hij ‘niet zo zeuren’. Een parafrase is geen letterlijke vertolking van zijn woorden, maar een samenvatting van de strekking, vindt het programma. Baudet zei bovendien in het verleden dat hij wil dat ‘Europa dominant blank blijft en cultureel zoals het is’.

Hij vreesde dat Nederland ‘homeopathisch’ zou worden ‘verdund’ door migratie. Advocaat Jens van den Brink zei dat Baudet etniciteit vaak koppelt aan culturele achtergrond. ,,Die termen lopen nogal eens door elkaar.’’

De rechter in Lelystad vindt de parafrase toch ‘gebrekkig’. ,,De drie woorden hebben namelijk een bijzonder negatief gewicht. Toch is dat niet doorslaggevend in deze zaak”, vindt de rechtbank.

Die wijst juist ook op de uitspraken van Baudet over onder meer een ‘blank en dominant Europa’. ,,De parafrase van de presentatrice van Buitenhof kan daar niet los van worden gezien. Daarnaast is Baudet een publieke figuur, die actief deelneemt aan het publieke (politieke) debat. Dit betekent dat hij meer moet accepteren dan de gemiddelde burger.”

Ook zegt de rechter: ,,Bovendien kan de vraag van de presentatrice worden gezien als een bijdrage aan het publieke debat. Volgens het Europese Hof van de Rechten van de Mens mag het recht op vrijheid van meningsuiting dan minder snel ingeperkt worden. Ook is van belang dat kort na de uitzending Baudet publiekelijk heeft gewezen op de woorden die hij in de Tweede Kamer had gebruikt. Die woorden zijn toen ook door de VPRO op haar website geplaatst.”

Forum voor Democratie spreekt van een ‘teleurstellende uitspraak’ en zegt hoger beroep te overwegen.

Baudet verliest kort geding

MSN 25.03.2020 Thierry Baudet heeft het kort geding dat hij aanspande tegen de VPRO vanwege een onjuist citaat in het tv-programma Buitenhof verloren. Volgens de kort gedingrechter in Lelystad was er weliswaar sprake van „een gebrekkige parafrasering” door presentatrice Nathalie Righton, maar heeft de VPRO niet onrechtmatig gehandeld.

De omroep maakte na de uitzending zelf bekend dat het hier geen citaat betrof. Een rectificatie dient daarom geen doel meer, aldus de rechter.

Baudet zei letterlijk: „De Europese Unie is een staat in wording. Al dat geld gaat naar de wording van die staat. Dus naar het regelen van buitenlandse politiek. Naar het opzetten van veerdiensten om immigranten vanuit Afrika over te zetten naar Europa om de nationale identiteit te verzwakken zodat er geen nationale staten meer zullen zijn.”

Nathalie Righton vatte dit in een vraag aan gast Henk Otten, voormalig prominent lid van Forum, als volgt samen: „Thierry Baudet baarde afgelopen week opzien in de Tweede Kamer door te zeggen dat hij denkt dat de EU een vooropgezet plan heeft om het blanke Europese ras te vervangen door Afrikaanse immigranten. Dat zorgde ervoor dat vice-premier De Jonge afgelopen vrijdag zei: dat is wel heel radicaal taalgebruik, en ik wil eigenlijk iedereen oproepen zich daar tegen uit te spreken. Wat vindt u daarvan?”

Negatief gewicht, niet onrechtmatig

Het gebruik door Righton van de woorden blank, ras en vervanging hebben een bijzonder negatief gewicht, zegt de kort gedingrechter. Toch heeft de VPRO niet onrechtmatig gehandeld, omdat uitspraken die Baudet in 2015 en 2017 heeft gedaan over onder meer „een dominant blank Europa” niet los kunnen worden gezien van de parafrase van Righton.

De rechter vindt bovendien dat Baudet als publiek figuur die actief deelneemt aan het publieke (politieke) debat meer moet accepteren dan de gemiddelde burger. De vraag van de presentatrice kan worden gezien als een bijdrage aan dat debat, aldus de uitspraak.

De rechter weegt in zijn oordeel bovendien mee dat de VPRO kort na de uitzending de letterlijke uitspraken van Baudet op de website heeft geplaatst.

Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 19 – proces deel 2

Wederom uitstel Proces MH-17 tot 08.06.2020

Het MH17-strafproces werd maandagochtend 23.03.2020, vanwege de coronacrisis, voorgezet zonder publiek en pers. Nabestaanden moesten de zitting thuis via een livestream volgen.

Telegraaf 24.03.2020

Stipt om 10.00 uur neemt rechtbankvoorzitter Hendrik Steenhuis – via de livestream – thuis bij Rob en Silene Fredriksz het woord. Hij begint met de constatering dat wederom geen van de vier verdachten – drie Russen en een Oekraïener – die worden vervolgd voor het neerhalen van vlucht MH17 zijn verschenen.

Lees ook;

• Alle ogen op MH17-proces: ‘lompe’ Nederlandse uithaal veelbesproken

Lees meer

• MH17-proces gaat door, maar zonder publiek

Lees meer

In de woonkamer van het Rotterdamse echtpaar zitten bijna evenveel mensen als in de nagenoeg lege rechtszaal op het televisiescherm. In het Justitieel Complex Schiphol zitten slechts drie rechters, één griffier, één officier van justitie en één advocaat.

Normaal zouden Rob en Silene de rechtszaak in het congrescentrum in Nieuwegein volgen, samen met andere nabestaanden. Dat deden ze ook op de eerste twee procesdagen (9 maart en 10 maart 2020). Vanwege het coronavirus is dat afgeblazen en wordt de derde zitting in het proces zonder publiek en pers afgewerkt.

Hoewel alle rechtszaken tot zeker 6 april 2020 zijn stilgelegd, is het MH17-proces dusdanig urgent dat opschorten geen optie is. Dan maar in een lege zaal, waar ook de rechters en de griffier keurig gescheiden door een lege stoel op afstand van elkaar blijven. En dan maar thuis via de livestream kijken.

Begrijpelijk

,,Gezien de situatie is het begrijpelijk’’, zegt Silene. ,,We zijn allang blij dat deze zitting doorgaat. Natuurlijk is het prettiger om met met nabestaanden samen te zijn en dingen met elkaar te bespreken. In Nieuwegein is iemand van het OM aanwezig om uitleg te geven en vragen te beantwoorden.’’

Rob en Silene Fredriksz kijken thuis via de livestream naar het MH17 proces. © Frank de Roo

Ook al duurt de zitting kort en is de inhoud niet verrassend, de spanning is fysiek en mentaal voor aanvang van de zitting groot. Rob en Silene volgen het betoog van Steenhuis stil en geconcentreerd. De juridische taal is soms moeilijk te volgen, maar vriendin en advocaat Shiri Scheimann, die met hen meekijkt, geeft af en toe tekst en uitleg.

Naast het televisiescherm hangen zwart-wit foto’s van zoon Bryce Fredriksz en schoondochter Daisy Oehlers, twee van de 298 slachtoffers van vlucht MH17. Het is alsof ze meeluisteren naar de monoloog van Steenhuis.

Die legt uit dat de rechtbank de Nederlandse en Russische advocaten van verdachte Igor Poelatov meer tijd geeft om zich te verdiepen in het 36.000 pagina’s tellende strafdossier. Op 8 juni 2020, als het proces wordt hervat, krijgen ze de gelegenheid om te reageren op de verzoeken van het Openbaar Ministerie.

Rechtbankvoorzitter Hendrik Steenhuis op televisie. Naast het scherm foto’s van Bryce en Daisy. © Frank de Roo

Vliegtuigwrak

Tot die tijd neemt de rechtbank geen besluit over de onderzoekswensen van het OM, zoals het horen van meer getuigen en deskundigen over tapgesprekken en beeldmateriaal. Justitie wil daarnaast dat de rechters zelf in een hangar op vliegbasis Gilze-Rijen het gereconstrueerde vliegtuigwrak gaan bekijken. De rechtbank wil eerst weten wat dat toevoegt.

Natuurlijk wil je alles lezen, maar als het OM dat niet wil in het belang van de rechtszaak, vinden wij dat prima, aldus Silene Fredriksz .

Ook moet volgens de rechtbank meer duidelijkheid komen over Amerikaanse satellietbeelden waarop het afschieten van de Buk-raket te zien zou zijn, en gegevens over pinbetalingen van verdachten in de periode rond de ramp.

Wel geeft de rechtbank gehoor aan het verzoek van het advocatenteam van nabestaanden om inzage in het strafdossier. Het OM verzet zich daartegen, uit angst dat stukken uitlekken. De advocaten krijgen nu van een deel van de stukken een kopie. Die mogen ze alleen met hun cliënten bespreken maar niet aan hen verstrekken.

Silene: ,,Natuurlijk wil je het liefst alles lezen en weten,maar als het OM dat niet wil in het belang van de rechtszaak, vinden wij dat ook prima. We willen niet dat de media elk detail in het dossier gaan uitdiepen.’’

Daisy en Bryce © Frank de Roo

Bijna vijftig nabestaanden hebben aangegeven gebruik te willen maken van het spreekrecht van slachtoffers. Ook Rob en Silene. ,,Omdat ik alles wat ik mag en kan, ook wil doen’’, zegt Silene. ,,Ik doe het voor de kinderen, zodat ik  namens hun kan spreken.’’

Ze zijn tevreden over hoe het proces tot nu toe verloopt. Huilend hoorden ze op de eerste zittingsdag de officier van justitie twintig minuten lang alle namen van de slachtoffers opnoemen. ,,Je denkt dat je niet meer kunt huilen, maar op zo’n moment vloeien de tranen weer’’, zegt Silene.

Advocaat van de duivel

Voor mij zijn zij de advocaat van de duivel

,,Ik probeerde neutraal naar de advocaten van de verdachte te luisteren, maar dat lukte niet. Ik voelde boosheid. Ik wil ze niet horen zeggen dat ze ook meeleven met de nabestaanden. Voor mij zijn zij de advocaat van de duivel.’’

De harde taal van het OM richting Rusland, dat de nabestaanden verantwoordelijk houden voor de ramp, stemt Rob tevreden: ,,Ik heb niet zozeer het gevoel dat hier vier verdachten terechtstaan, maar dat Rusland terechtstaat. Dat voelt goed.’’

Rob en Silene Fredriksz. © Frank de Roo

Zaak al eerder onderbroken tot 23 maart 2020

De rechtbank ging zich beraden over de wensen van de verdediging, het Openbaar Ministerie en de advocaten van de nabestaanden. Op maandag 23 maart 2020 zou de zaak weer verder gaan en zou de rechtbank zich uit laten over de verzoeken.

Telegraaf 18.03.2020

Corona-virus

Wel was het nog onduidelijk of de komende zittingen in het proces over het neerhalen van vlucht MH17 doorgaan. Dit in verband met het coronavirus, meldde de rechtbank Den Haag. Uiterlijk woensdag 18 maart 2020 zou de rechtbank besluiten of het proces zoals gepland op 23 maart 2020 verder zou gaan.

Het MH17-proces over het neerhalen van vlucht MH17 ging maandag 23.03.2020 uiteindelijk door. Nabestaanden, pers en belangstellenden zijn echter niet welkom bij deze zitting, dit in verband met het coronavirus.

Van de drie officieren van justitie zal er maar één in de zittingszaal zijn, ook worden minder advocaten verwacht. Dat heeft de rechtbank Den Haag laten weten.

AD 18.03.2020

De rechtbank liet maandag 23 maart 2020 uiteindelijk weten wat de beslissingen zijn op de onderzoekswensen die door het Openbaar Ministerie en de advocaten zijn gedaan.

De eerst volgende zitting na 23 maart 2020 staat pas voor 8 juni 2020 op de agenda. Vermoedelijk duurt het proces tot in 2021.

OM: strafdossier (nog) niet naar nabestaanden

De advocaten van de nabestaanden hadden verzocht om het strafdossier. Volgens de raadslieden is dat nodig om het spreekrecht goed te kunnen uitoefenen en voor het effectief indienen van schadeclaims.

Het Openbaar Ministerie wil de feiten eerst op zitting bespreken, voordat dossierstukken aan de nabestaanden worden verstrekt. “Dit zorgt ervoor dat stukken niet eerder op straat kunnen komen te liggen. Anderzijds stelt het nabestaanden wat ons betreft beter in staat om te beslissen over welke stukken zij willen beschikken voor het uitoefenen van hun spreekrecht.”

Reactie Rusland

Vijf dagen na de ramp begon vliegtuigexpert Vadim Loekasjevitsj al openlijk kritiek te uiten op zijn eigen, Russische regering. Vadim was te gast bij een tv-zender om een Russische persconferentie over MH17 te becommentariëren. Het kostte de Rus uiteindelijk zijn baan. ‘De Russische leugens houden maar niet op’.

Nepnieuws

Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken heeft vrijdag 20.03.2020 een artikel van de Volkskrant als nepnieuws bestempeld. In het artikel wordt ingegaan op de veronderstelde Russische rol in het dwarsbomen van het onderzoek naar de ramp met vlucht MH17 op 17 juli 2014.

In een persbericht laat het Russische ministerie weten dat het artikel dat op 5 maart 2020 verscheen gezien moet worden “als wederom een poging om de aandacht af te leiden van serieuze discrepanties in het blijkbaar alleen plausibele verhaal dat Rusland betrokken is bij de ramp”.

In de reconstructie van de Volkskrant wordt onder andere ingegaan op de rol van de GRU, de Russische militaire inlichtingendienst, en hun pogingen om het onderzoek te ondermijnen. Zo zouden twee Russische luchtvaartdeskundigen die meewerkten aan het onderzoek door de Onderzoeksraad (OVV) banden hebben met de GRU.

Het ministerie zegt dat het artikel in de Volkskrant, “waarvan bekend is dat het sterke banden heeft met de politie elite”, onderdeel is van een desinformatiecampagne tegen Rusland.

Ook OM haalde hard uit naar Rusland

De krant staat echter niet alleen in zijn beweringen. Ook het Openbaar Ministerie (OM) haalde tijdens de eerste dagen van het MH17-proces hard uit naar Rusland, wiens houding een schaduw over het proces zou werpen.

Het OM zegt dat Rusland het strafrechtelijk onderzoek actief heeft tegengewerkt en dat de “Russische Federatie er alles aan doet om dit proces te dwarsbomen”.

Daarnaast schreef ook NU.nl over de discutabele rol van Rusland in het onderzoek naar de ramp met de MH17.

Zie ook: Het Kremlin en de MH17-ramp: Keihard ontkennen en zand in ogen strooien

Was er nieuws te horen?

Het MH17-proces startte onder grote internationale belangstelling, maar hield na twee dagen abrupt weer op. Wat hebben we van de eerste twee procesdagen geleerd?

Vijf vragen en antwoorden.

De eerste dagen van het MH17-proces hadden een ‘inventariserend karakter’ waarin de inhoud van het strafdossier niet op tafel kwam. Toch liet het Openbaar Ministerie zien waarom het zelfverzekerd is over het bewijsmateriaal. Het beschikt niet alleen over satelliet- en radarbeelden van de ramp, beeldbewijs van het vervoer van de Bukraket en afgeluisterde telefoongesprekken van pro-Russische separatisten, maar ook over verklaringen van tientallen getuigen.

Een belangrijke ooggetuige is ‘M58’, die anoniem blijft omdat hij represailles uit Rusland vreest. Hij stond vlakbij de lanceerlocatie van de Bukraket en claimt dat daar Russische militairen en agenten van de Russische geheime dienst FSB aanwezig waren. Vanwege zijn belastende verklaringen valt M58 in de zwaarste beschermingscategorie. Behalve M58 zijn er tientallen andere anonieme getuigen die vrezen voor hun leven.

Van de verdachten (de Russen Igor Girkin, Sergej Doebinski, Oleg Poelatov en de Oekraïner Leonid Chartsjenko) verscheen er niet één op de zitting. Een opsteker voor het Openbaar Ministerie was dat de rechtbank vond dat het OM genoeg pogingen had gedaan de vier te bereiken. Zij mogen bij verstek worden veroordeeld, waardoor het proces verder kan.

Het OM haalde fel uit tegen de ‘cynische desinformatiecampagne’ die Rusland voert en legde in weinig diplomatieke termen uit waarom Rusland zelf niet te vertrouwen is. ,,Wij hebben ons afgevraagd (…) hoe serieus wij de Russische beschuldigingen nog kunnen nemen na alle aantoonbare onwaarheden die de Russische autoriteiten hebben verkondigd.” Bellingcatonderzoeker Christo Grozev zei over die uitspraak: ,,Alleen Nederlanders kunnen het zo lomp zeggen.”

Hoe reageren nabestaanden?

Opgelucht. Met de start van het proces nam de spanning toe. Nabestaande Silene Fredriksz was blij ‘dat de kop eraf is’. Vooral het oplezen van de 298 namen van slachtoffers maakte veel emoties los. Zowel in de rechtszaal als in een congrescentrum in Nieuwegein, waar nabestaanden samenkwamen om het proces te volgen, vielen tranen.

Opluchting was er ook omdat het Openbaar Ministerie stelling durft te nemen tegen Rusland. Sommige nabestaanden twijfelden of het OM vanwege geopolitieke belangen wel durfde door te pakken. Dat vertrouwen is nu gegroeid. ,,Opzienbarend”, zei Piet Ploeg, die door de MH17-ramp drie familieleden verloor. ,,Ik heb grote bewondering dat het OM zo’n duidelijk standpunt inneemt ten opzichte van de Russische staat.”

Hoe kijkt het buitenland naar het proces?

Afgezien van Rusland, waar journaals het proces politiek en vooringenomen noemen, benadrukken buitenlandse media vooral de genoemde Russische desinformatiecampagne. ABC News citeert hoofdinspecteur David Nelson uit Australië, die vindt dat de Russische propaganda vooral de nabestaanden schoffeert. ,,Dat helpt de nabestaanden niet. Ik denk niet dat dit ze helpt bij hun rouwverwerking en kennis van de feiten.”

Hoe zit dat met de verdediging van de verdachte?

Verdachte Oleg Poelatov, dus niet aanwezig op het proces, is de enige die zich laat bijstaan door advocaten. Het gaat om Boudewijn van Eijck en Sabine Doesschate van het Haagse advocatenkantoor Sjöcrona. Zij werken samen met de Russische advocate Elena Koetina, die niet als zodanig het woord mag voeren in een Nederlandse rechtbank. De drie hebben het strafdossier kortgeleden in handen gekregen en vragen extra tijd om de 36.000 pagina’s door te nemen. Poelatovs verdediging wordt gefinancierd door een stichting in Moskou. Wie die stichting financiert, zegt Van Eijck nog niet te weten.

Hoe gaat het proces verder?

Maandag 23 maart reageert de rechtbank op verschillende verzoeken van het Openbaar Ministerie, de verdediging van Poelatov en de nabestaanden. Het Openbaar Ministerie heeft onder meer gevraagd om een schouw van het gereconstrueerde MH17-wrak in Gilze-Rijen en het opnieuw horen van meerdere getuigen. De nabestaanden willen het strafdossier tot hun beschikking krijgen, zodat ze zich kunnen voorbereiden op de inhoudelijke behandeling. Met alle verzoeken die nog kunnen worden ingediend, wordt die niet voor de zomer verwacht.

Terugblik

Plan veiligstellen rampgebied MH17 Oekraïne

Defensie had een plan voorbereid om de Luchtmobiele Brigade met ondersteunend personeel naar het crashgebied van vlucht MH17 in Oekraïne te sturen, bevestigt de Landmacht aan NU.nl na berichtgeving van De Telegraaf. De militairen hadden het crashgebied, dat werd beheerst door rebellen, veilig moeten stellen.

Enkele dagen nadat vlucht MH17 uit de lucht was geschoten en terecht was gekomen in rebellengebied in Oost-Oekraïne kreeg de landmacht de opdracht een operatie te plannen. ,,De vraag was: we hebben een crashsite waar we niet bij komen, hoe zou je die kunnen beveiligen zodat repatriëring van de stoffelijke overschotten mogelijk wordt? Je werkt verschillende soorten operaties uit. Van voorzichtig tot heel zwaar”, legt Wijnen uit in het dagblad.

Ook via internet zijn de zittingen te volgen, onder meer op de speciale MH17-site van het Openbaar Ministerie.

Meer: MH17-vliegramp OM

Lees meer over: MH17 NU

Volg de eerste zittingsdag in het MH17-proces via ons liveblog NU

meer: MH17-proces NOS

meer: MH17-proces RTL

Alle verhalen over MH17, de verdachten en de nabestaanden lees je in het AD dossier.

Zie ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 18 – proces deel 1

Zie ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 17

Zie ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 16

Zie ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 15

zie ook: Dick Schoof versus de Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 14

Zie dan ook: Herdenking MH17 17.07.2014 – 17.07.2018 – Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 13

zie ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 12

zie verder ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 11

zie ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 10

zie ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 9

zie ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 8

zie ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 7

zie ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 6

zie ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 5

zie ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 4

zie ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 3

zie ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 2

zie ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 1

Rechtbank gunt verdediging meer tijd voor eerlijke procesvoering MH17

NU 23.03.2020 De rechtbank Den Haag heeft maandag in het MH17-proces laten weten dat de verdediging de tijd moet krijgen om zich het dossier eigen te maken voor een eerlijke procesvoering. Er werden daarom nog geen beslissingen genomen over onderzoekswensen van het Openbaar Ministerie (OM).

Het onderzoeksdossier over het neerhalen van MH17 op 17 juli 2014 beslaat ruim 36.000 pagina’s en vele multimediabestanden. De rechtbank besloot daarom de verdediging meer tijd te gunnen zodat er sprake is van een eerlijk proces. “Vooropstaat een eerlijke en onpartijdige behandeling van de zaak en hiervoor heeft de verdediging tijd en ruimte nodig”, aldus de rechtbank.

Het OM had op de tweede zittingsdag in het MH17-proces op 10 maart 2020 onder meer gevraagd om het nader horen van deskundigen over geluid en beeldmateriaal in het dossier. Ook deed het OM een verzoek aan de rechtbank een schouw te houden.

De advocaten van Oleg Pulatov, de enige van de vier verdachten die wordt vertegenwoordigd door advocaten, lieten weten geen reactie te kunnen geven op de onderzoekswensen omdat ze het dossier pas net in handen hadden.

De verdediging krijgt tot aan de volgende reeks van zittingen die op 8 juni 2020 begint de tijd om het dossier te bestuderen.

Over het houden van een schouw wil de rechtbank nadere motivering van het OM “op welke vragen dit antwoord zou kunnen bieden”, aldus de rechter. Een schouw is normaal een bezichtiging van de plaats delict, maar in dit geval zou het gaan om het bekijken van de restanten van het toestel van Malaysia Airlines.

Advocaten nabestaanden krijgen deels inzicht in dossier

De advocaten van de nabestaanden hadden om inzage van het hele strafdossier gevraagd, maar dit werd geweigerd door het OM om uitlekken te voorkomen.

De rechtbank heeft besloten dat de processen verbaal, gemaakt aan de hand van het dossier en dienend als een soort samenvatting, moeten worden verstrekt aan de advocaten van de nabestaanden. Die mogen de advocaten echter niet delen met hun cliënten.

Zie ook: MH17-verdachte Pulatov: de man die het vervoer van de buk-installatie overzag

Lees meer over: MH17

MH17-proces in juni verder, advocaten moeten zich eerst inlezen

NOS 23.03.2020 Het MH17-proces wordt uitgesteld tot juni. De verdediging moet eerst de tijd krijgen om het dossier te lezen, vindt de rechtbank.

“De enorme voorsprong in dossierkennis die het Openbaar Ministerie na jaren onderzoek heeft, noopt tot het creëren van tijd en ruimte om de verdediging voor te bereiden”, zei de rechtbank vandaag tijdens een korte zitting in de extra beveiligde rechtbank bij Schiphol.

Het proces ging twee weken geleden van start. Het OM vroeg de rechtbank toen om alvast na te denken over het horen van bepaalde getuigen. Ook wilde het OM dat de advocaten in de zaak zouden aangeven of hun cliënt verhoord kan worden en of hij op bepaalde tapgesprekken te horen was.

Maar de rechtbank vindt dat de advocaten zich eerst moeten kunnen verdiepen in het 36.000 pagina’s tellende dossier. Ze hoeven daarom pas in juni op de verzoeken te reageren.

Het Openbaar Ministerie had de rechtbank ook gevraagd om zelf te gaan kijken bij de wrakstukken van MH17. Die liggen op de luchtmachtbasis in Gilze-Rijen. Ook over zo’n schouw wilde de rechtbank nog niet beslissen. Het OM moet eerst uitleggen waarom een schouw noodzakelijk is.

Dossier

De rechtbank bepaalde verder dat de advocaten van nabestaanden een deel van het strafdossier krijgen, om zich voor te bereiden op het spreekrecht. Ze mogen de inhoud met nabestaanden bespreken, maar de stukken niet laten lezen of meegeven. Dat moet het risico op uitlekken voorkomen, zei de rechtbank.

Als stukken nog tijdens het onderzoek in de openbaarheid komen, zou dat getuigen kunnen beïnvloeden en daarmee de bewijswaarde van hun verklaringen. “Dat is in het belang van geen enkele procespartij”, aldus de rechtbank.

Corona

In verband met het coronavirus mocht bij de zitting vandaag geen pers en geen publiek aanwezig zijn. In de zaal zat naast een deel van de rechtbank alleen een officier van justitie, een advocaat namens de nabestaanden en een persrechter. De rechtbank zendt het proces integraal uit via internet.

De rechtszaak over het neerhalen van vlucht MH17 in 2014 begon twee weken geleden onder grote internationale belangstelling. Er staan vier verdachten terecht: drie Russen en een Oekraïner. Zij waren volgens het Openbaar Ministerie hoofdrolspelers bij het neerzetten en weghalen van de raketinstallatie waarmee het vliegtuig werd neergeschoten. Bij de ramp kwamen 298 mensen om het leven, onder wie 196 Nederlanders.

Nabestaanden Bryan en Lisa Clancy uit Australie arriveren bij de rechtszaal in het zwaarbeveiligde Justitieel Complex Schiphol, waar het internationale MH17-proces zal plaatsvinden. Ⓒ ANP

Rechtbank stelt beslissingen over MH17-proces maanden uit

Telegraaf 23.03.2020 De rechtbank beslist in het proces over het neerhalen van vlucht MH17 pas over een paar maanden over veel van de verzoeken die door het Openbaar Ministerie zijn gedaan. De advocaten van verdachte Oleg Poelatov moeten eerst de kans krijgen om het omvangrijke dossier – van ten minste 36.000 pagina’s – te kunnen bestuderen. De raadslieden beschikken pas sinds kort over het dossier en moeten hun achterstand op het OM, dat al jaren onderzoek doet, zo goed mogelijk kunnen inlopen, vindt de rechtbank.

Dat liet de rechter maandag weten. Zijn uitspraak was via livestream te volgen. In verband met het coronavirus was pers en publiek niet welkom in de extra beveiligde rechtbank op Schiphol. Alleen drie rechters, één griffier, de officier van justitie en een advocaat waren in de zaal. De rechters zaten op de voorgeschreven afstand van elkaar, de twee reserverechters bleven weg.

Monsterproces in juni voortgezet

Het monsterproces gaat vanaf 8 juni 2020 verder. Vanaf dan krijgt de verdediging van Poelatov kans om te reageren op de verzoeken van het OM. Justitie had onder meer gevraagd om het horen van getuigen en deskundigen om meer te kunnen vertellen over tapgesprekken en beeldmateriaal.

Het OM heeft de rechtbank gevraagd de wrakstukken van het neergehaalde toestel van vlucht MH17 te gaan bekijken, tijdens een zogeheten schouw. Het vliegtuig is voor zover mogelijk gereconstrueerd in een hangar van de luchtmachtbasis Gilze-Rijen. De rechtbank wil eerst weten wat zo’n schouw toevoegt en hoe deze vorm moet krijgen.

Het advocatenteam van de nabestaanden heeft verzocht om een kopie van het strafdossier. Het OM heeft zich daar tot dusver tegen verzet, omdat het bang is dat het uitlekken van stukken het onderzoek kan doorkruisen. De rechtbank heeft bepaald dat de advocaten een beperkt aantal stukken moeten krijgen, die zij strikt binnen de muren van hun eigen kantoor moeten houden.

Vanaf juni bekijkt de rechtbank ook hoe het proces verdergaat. Voor de rechtszaak zijn diverse blokken van data gereserveerd, tot en met maart volgend jaar. De verwachting is dat de zaak langer dan dat zal duren.

Het proces is op 9 maart begonnen in het Justitieel Complex Schiphol. Van de vier verdachten – drie Russen en een Oekraïner – laat alleen Poelatov zich door advocaten vertegenwoordigen. De andere drie lieten niets horen.

Vlucht MH17 van Malaysia Airlines werd op 17 juli 2014 met een Buk-raket uit de lucht geschoten. Alle 298 inzittenden, onder wie veel Nederlanders, kwamen daarbij om het leven.

BEKIJK MEER VAN; misdaad Oleg Poelatov Saskia Belleman Den Haag Malaysia Airlines-vlucht 17 MH17-proces

Nabestaanden volgen MH17-proces noodgedwongen thuis: ‘We zijn al blij dat het doorgaat’

AD 23.03.2020 Het MH17 strafproces werd vanochtend 23.03.2020, vanwege de coronacrisis, voorgezet zonder publiek en pers. Nabestaanden moesten de zitting thuis via een livestream volgen.

Stipt om 10.00 uur neemt rechtbankvoorzitter Hendrik Steenhuis – via de livestream – thuis bij Rob en Silene Fredriksz het woord. Hij begint met de constatering dat wederom geen van de vier verdachten – drie Russen en een Oekraïener – die worden vervolgd voor het neerhalen van vlucht MH17 zijn verschenen.

Lees ook;

• Alle ogen op MH17-proces: ‘lompe’ Nederlandse uithaal veelbesproken

Lees meer

• MH17-proces gaat door, maar zonder publiek

Lees meer

In de woonkamer van het Rotterdamse echtpaar zitten bijna evenveel mensen als in de nagenoeg lege rechtszaal op het televisiescherm. In het Justitieel Complex Schiphol zitten slechts drie rechters, één griffier, één officier van justitie en één advocaat.

Normaal zouden Rob en Silene de rechtszaak in het congrescentrum in Nieuwegein volgen, samen met andere nabestaanden. Dat deden ze ook op de eerste twee procesdagen (9 en 10 maart). Vanwege het coronavirus is dat afgeblazen en wordt de derde zitting in het proces zonder publiek en pers afgewerkt.

Hoewel alle rechtszaken tot zeker 6 april zijn stilgelegd, is het MH17-proces dusdanig urgent dat opschorten geen optie is. Dan maar in een lege zaal, waar ook de rechters en de griffier keurig gescheiden door een lege stoel op afstand van elkaar blijven. En dan maar thuis via de livestream kijken.

Begrijpelijk

,,Gezien de situatie is het begrijpelijk’’, zegt Silene. ,,We zijn allang blij dat deze zitting doorgaat. Natuurlijk is het prettiger om met met nabestaanden samen te zijn en dingen met elkaar te bespreken. In Nieuwegein is iemand van het OM aanwezig om uitleg te geven en vragen te beantwoorden.’’

Rob en Silene Fredriksz kijken thuis via de livestream naar het MH17 proces. © Frank de Roo

Ook al duurt de zitting kort en is de inhoud niet verrassend, de spanning is fysiek en mentaal voor aanvang van de zitting groot. Rob en Silene volgen het betoog van Steenhuis stil en geconcentreerd. De juridische taal is soms moeilijk te volgen, maar vriendin en advocaat Shiri Scheimann, die met hen meekijkt, geeft af en toe tekst en uitleg.

Naast het televisiescherm hangen zwart-wit foto’s van zoon Bryce Fredriksz en schoondochter Daisy Oehlers, twee van de 298 slachtoffers van vlucht MH17. Het is alsof ze meeluisteren naar de monoloog van Steenhuis.

Die legt uit dat de rechtbank de Nederlandse en Russische advocaten van verdachte Igor Poelatov meer tijd geeft om zich te verdiepen in het 36.000 pagina’s tellende strafdossier. Op 8 juni, als het proces wordt hervat, krijgen ze de gelegenheid om te reageren op de verzoeken van het Openbaar Ministerie.

Rechtbankvoorzitter Hendrik Steenhuis op televisie. Naast het scherm foto’s van Bryce en Daisy. © Frank de Roo

Vliegtuigwrak

Tot die tijd neemt de rechtbank geen besluit over de onderzoekswensen van het OM, zoals het horen van meer getuigen en deskundigen over tapgesprekken en beeldmateriaal. Justitie wil daarnaast dat de rechters zelf in een hangar op vliegbasis Gilze-Rijen het gereconstrueerde vliegtuigwrak gaan bekijken. De rechtbank wil eerst weten wat dat toevoegt.

Natuurlijk wil je alles lezen, maar als het OM dat niet wil in het belang van de rechtszaak, vinden wij dat prima, aldus Silene Fredriksz .

Ook moet volgens de rechtbank meer duidelijkheid komen over Amerikaanse satellietbeelden waarop het afschieten van de Buk-raket te zien zou zijn, en gegevens over pinbetalingen van verdachten in de periode rond de ramp.

Wel geeft de rechtbank gehoor aan het verzoek van het advocatenteam van nabestaanden om inzage in het strafdossier. Het OM verzet zich daartegen, uit angst dat stukken uitlekken. De advocaten krijgen nu van een deel van de stukken een kopie. Die mogen ze alleen met hun cliënten bespreken maar niet aan hen verstrekken.

Silene: ,,Natuurlijk wil je het liefst alles lezen en weten,maar als het OM dat niet wil in het belang van de rechtszaak, vinden wij dat ook prima. We willen niet dat de media elk detail in het dossier gaan uitdiepen.’’

Daisy en Bryce © Frank de Roo

Bijna vijftig nabestaanden hebben aangegeven gebruik te willen maken van het spreekrecht van slachtoffers. Ook Rob en Silene. ,,Omdat ik alles wat ik mag en kan, ook wil doen’’, zegt Silene. ,,Ik doe het voor de kinderen, zodat ik  namens hun kan spreken.’’

Ze zijn tevreden over hoe het proces tot nu toe verloopt. Huilend hoorden ze op de eerste zittingsdag de officier van justitie twintig minuten lang alle namen van de slachtoffers opnoemen. ,,Je denkt dat je niet meer kunt huilen, maar op zo’n moment vloeien de tranen weer’’, zegt Silene.

Advocaat van de duivel

Voor mij zijn zij de advocaat van de duivel

,,Ik probeerde neutraal naar de advocaten van de verdachte te luisteren, maar dat lukte niet. Ik voelde boosheid. Ik wil ze niet horen zeggen dat ze ook meeleven met de nabestaanden. Voor mij zijn zij de advocaat van de duivel.’’

De harde taal van het OM richting Rusland, dat de nabestaanden verantwoordelijk houden voor de ramp, stemt Rob tevreden: ,,Ik heb niet zozeer het gevoel dat hier vier verdachten terechtstaan, maar dat Rusland terechtstaat. Dat voelt goed.’’

Rob en Silene Fredriksz. © Frank de Roo

De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 10 – rapport commissie Donner

 

Telegraaf 13.03.2020

Half miljard euro compensatie kinderopvangtoeslagenaffaire

Het kabinet trekt een half miljard euro uit om ouders te compenseren die zijn gedupeerd in de zogenoemde kinderopvangtoeslagenaffaire. Het gaat mogelijk om 20.000 ouders, waarbij in de ogen van het kabinet de Belastingdienst ten onrechte kinderopvangtoeslag heeft stopgezet en teruggevorderd.

Telegraaf 14.03.2020

Daarmee gaat het kabinet veel verder dan de aanbevelingen van de commissie-Donner, die donderdag 12.03.2020 niet verder ging dan een groep van ongeveer 1.800 ouders. Dat maakten staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Financiën, D66) en Tamara van Ark (Sociale Zaken, VVD) vrijdagmiddag 13.03.2020 na de ministerraad bekend.

AD 13.03.2020

Anders dan de commissie-Donner wil het kabinet geen onderscheid maken tussen ouders die zijn getroffen door onrechtmatig handelen van de Belastingdienst en ouders die gekort zijn omdat de wettelijke regels daar nu eenmaal om vragen.

Het gaat in beide gevallen om ouders die „uitzonderlijk hard zijn getroffen door een oneigenlijke vorm van fraudebestrijding en waarbij ook een duidelijk causaal verband is tussen de schade en het handelen van de dienst Toeslagen”. Van Huffelen: „Compensatie is hier op zijn plaats.”

AD 14.03.2020

Los van een te hardvochtig fraudebeleid door de Belastingdienst is een grote groep ouders volgens collega Van Ark ook financieel knel komen te zitten door „de strenge regels die tot voor kort golden bij het niet, of niet volledig, betalen van een eigen bijdrage voor de kinderopvang”.

Op nog twee andere aspecten van het advies van de commissie-Donner gaat het kabinet verder. Zo wil het kabinet alle mogelijk gedupeerde ouders de gelegenheid geven om aanspraak te maken op financiële compensatie vanaf de invoering van het toeslagenstelsel in 2005.

Commissie-Donner

Volgens commissie-Donner is het wettelijk slechts mogelijk om maximaal vijf jaar geleden terug te kijken. Daarom zal het kabinet hiervoor de wet willen veranderen. Daarnaast adviseerde de commissie om alleen ouders te compenseren bij wie minimaal 10.000 euro aan toeslag is teruggevorderd. Het kabinet zal die ondergrens verlagen naar 1.500 euro.

Het gaat om veelal kwetsbare gezinnen bij wie om de minste of geringste reden ineens de kinderopvangtoeslag was stopgezet en die daarna vele duizenden euro’s per jaar moesten terugbetalen. De media stonden de afgelopen maanden vol met nare verhalen van ouders, vaak alleenstaande moeders bij wie beslag was gelegd, die hun baan waren kwijtgeraakt, of hun huis, of allebei. Die in grote financiële, psychische en soms ook fysieke problemen waren gekomen. Allemaal de schuld van de Belastingdienst.

De commissie Donner had in een eerste rapport  eerder al vastgesteld dat de Belastingdienst onrechtmatig had gehandeld bij fraudeonderzoek naar zo’n driehonderd ouders die bij een gastouderbureau in Eindhoven waren aangesloten, de zogeheten CAF 11-zaak. Donner verweet de Belastingdienst die deze ouders ten onrechte van fraude had beschuldigd en daarna keihard had aangepakt „een structureel vooringenomen houding”. Deze eerste oudergroep kreeg voor Kerst al een eerste deel van de ruimhartige compensatie die Donner had aanbevolen.

Veel kritiek op optreden

Snel kreeg kritiek op zijn afhandeling van de affaire. De twee Kamerleden die daarin het voortouw namen, SP-lid Renske Leijten en CDA’er Pieter Omtzigt reageerden woensdag ook op zijn aftreden. Volgens Leijten was het vertrek onvermijdelijk, Omtzigt vond het een verstandig besluit. Hij zei erbij dat het vertrek van de staatssecretaris de betrokken ouders nog niet helpt: „Een oplossing komt hiermee niet dichterbij.”

De Tweede Kamer was ontevreden met de informatieverstrekking door de staatssecretaris over de toeslagenkwestie. Bovendien kregen de getroffen ouders die hun dossier hadden opgevraagd, de documenten grotendeels zwartgelakt aangeleverd. Eerder al overleefde Snel een motie van wantrouwen ingediend tijdens een spoeddebat over de affaire. Vervolgens benadrukte Leijten dat de staatssecretaris toen al het vertrouwen van haar partij had verloren.

Dinsdag 14.12.2019 werd bekend dat de ouders alsnog een bedrag ter compensatie overgemaakt krijgen. De affaire was daarmee nog niet afgesloten. De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) onderzoekt nog of er in de zaak sprake is geweest van discriminatie, dit naar aanleiding van klachten.

Onder meer een kinderdagverblijf in Almere trok aan de bel toen alleen ouders van buitenlandse komaf te maken kregen met stopzetting van toeslagen. De Tweede Kamer werd hoe langer hoe bozer en uiteindelijk stapte Staatssecretaris Snel (Financiën, D66) .

‘Op eigen manier’

„Ik had me voorgenomen mezelf te zijn”, zei Snel (49) over zijn aantreden als staatssecretaris. Hij wilde op zijn „eigen manier te werk gaan”. Tot de successen die onder zijn bewind zijn behaald rekent Snel de aangescherpte aanpak van bedrijven die in Nederland gevestigd zijn vanwege het belastingklimaat, en de deelname aan de ‘klimaattafels’ en de nieuwe fiscale maatregelen die bedrijven moeten aansporen tot duurzamere keuzes.

Snel begon in 2017 als staatssecretaris. Hij was eerder ambtenaar bij Financiën en bestuurder bij onder meer het Internationaal Monetair Fonds en de Nederlandse Waterschapsbank. Hij is de derde bewindspersoon uit het kabinet die opstapt, na staatssecretaris Mark Harbers (Justitie en Veiligheid, VVD) en minister Halbe Zijlstra (Buitenlandse Zaken, VVD).

Terugblik Adviescommissie uitvoering toeslagen

Het is ernstig misgegaan met de kinderopvangtoeslag. Vele ouders zijn daardoor in grote problemen gekomen. De staatssecretaris van Financiën heeft een onafhankelijke adviescommissie aangesteld om met aanbevelingen voor concrete maatregelen te komen. Een groep van 287 ouders heeft intussen compensatie gekregen op basis van een eerste advies van de commissie. Nu heeft de adviescommissie haar  eindrapport gepresenteerd met een advies hoe om te gaan met de overige gedupeerden.

Instelling Adviescommissie uitvoering toeslagen

In een persoonlijke brief bood de staatssecretaris in juni 2019 excuses aan de ouders in de zogenaamde CAF 11-zaak. Daarbij gaf hij aan hen tegemoet te komen en dat hij hun rechtsgevoel gaat proberen te herstellen. Daarom is een onafhankelijke adviescommissie onder leiding van mr. J.P.H. Donner aangesteld. Aan deze commissie is gevraagd om met aanbevelingen te komen voor concrete maatregelen.

Dit advies komt in 2 delen;

1. Als eerste adviseerde de commissie over de hoogte en reikwijdte van de tegemoetkomingen voor de ouders in de zogenaamde CAF 11-zaak.
2. In het eindrapport stelt de commissie voor gedupeerden in de andere CAF-zaken ook te compenseren.. Het eindoordeel van de commissie bevat ook advies hoe om te gaan met slachtoffers van het harde toeslagenstel. Daarnaast gaat zij in op  verbetering van de rechtsbescherming van burgers en in het bestuurlijk proces. Dan gaat het over toeslagen in het algemeen en kinderopvangtoeslag in het bijzonder.

Het eindrapport

Op 12 maart 2020 heeft de Adviescommissie uitvoering toeslagen haar eindrapport ‘Omzien in verwondering’ gepresenteerd. Voor de gedupeerde ouders komt de staatssecretaris van Financiën – Toeslagen en Douane zo snel mogelijk met reactie namens het kabinet.

Welk deeladvies heeft de Commissie gegeven?

Op 14 november 2019 heeft de Adviescommissie uitvoering toeslagen het rapport ‘Omzien in verwondering’ gedeeld. De commissie concludeert in dit deeladvies onder andere dat er in de CAF 11-zaak sprake was van institutionele vooringenomenheid. Verder vindt de commissie dat met het stopzetten van de toeslagen van de betrokken ouders in de CAF 11-zaak onrechtmatig is gehandeld. Namelijk zonder eerst de gevraagde informatie af te wachten.

De Belastingdienst Toeslagen heeft in de CAF 11-zaak de grenzen van de handhaving opgezocht en overschreden. Daarom adviseert de Adviescommissie dat de ouders van wie de kinderopvangtoeslag is verlaagd of stopgezet, voor 1 of meerdere jaren in de periode 2012 tot en met 2014, te compenseren voor de geleden (im)materiële schade. De adviescommissie draagt daarvoor oplossingen aan.

Wat is er met het deeladvies van de Adviescommissie gedaan?

De staatssecretaris onderschrijft de conclusies van de commissie en heeft de adviezen overgenomen. Er is een compensatieregeling voor deze getroffen ouders. Dit heeft hij op 15 november 2019 aan de ouders en de Tweede Kamer laten weten. In de Kamerbrief over CAF 11 staan ook maatregelen om herhaling in de toekomst te voorkomen. Ongeveer 90% van de ruim 300 ouders in de CAF 11-zaak heeft compensatie gekregen.

Verantwoordelijk; Ministerie van Financiën

lees: aanbiedingsbrief eindrapport adviescommissie uitvoering toeslagen en de auditdienst rijk 12.03.2020

lees: omzien in verwondering eindadvies adviescommissie uitvoering toeslagen 12.03.2020

lees: Persbericht eindadvies Omzien in verwondering 2 12.03.2020

lees: rapport caf adr 12.03.2020

lees: interim advies adviescommissie uitvoering toeslagen 14.11.2019

Zie ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 9

Zie verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 8

Zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 7

En zie ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 6

Zie dan ook nog: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 5 – commissie Donner

Zie verder dan ook: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 4 – commissie Donner

en zie dan ook nog: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 3

en zie verder dan ook: Voorheen Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en staatssecretaris Menno Snel (Financiën) het Gedonder met de belastingdienst – deel 2

en verder zie dan ook nog: Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en het Gedonder met de belastingdienst deel 1

Brede groep gedupeerde ouders Kinderopvangtoeslag gecompenseerd

RO 13.03.2020 Een brede groep ouders die gedupeerd is door de manier waarop de kinderopvangtoeslag is uitgevoerd, krijgt hiervoor compensatie. Het kabinet neemt het advies van de commissie Donner (de Adviescommissie Uitvoering Toeslagen) over.

Op een aantal punten gaat het kabinet een stap verder om ouders tegemoet te komen. Dit gebeurt op voordracht van staatssecretaris Van Huffelen van Financiën – Toeslagen en Douane, mede namens staatssecretaris Van Ark van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.

Ouders

Potentieel komen ruim 20.000 ouders in aanmerking voor compensatie, reparatie of kwijtschelding. Het kabinet reserveert hiervoor 500 miljoen euro.

Het gaat om twee groepen ouders. Als eerste de ouders die op een vergelijkbare vooringenomen wijze zijn behandeld als de ouders die betrokken zijn bij eerdere fraudeonderzoeken waarover de commissie Donner in november 2019 heeft geadviseerd.

Deze groep ouders krijgen, volgens dezelfde criteria als de ouders waarover Donner heeft geadviseerd in november 2019, een compensatie. Daarbij wordt bijzondere aandacht besteedt aan de schrijnende gevallen.

En als tweede de ouders die gedupeerd zijn door de buitenproportionele hardheid van het toeslagenstelsel. Zij krijgen met terugwerkende kracht terug wat zij in het verleden (naar de inzichten van nu) disproportioneel hebben moeten terugbetalen aan toeslagen.

De commissie Donner adviseert om voor deze tweede groep  – binnen de huidige wettelijke mogelijkheden – naar de afgelopen vijf jaar te kijken. Het kabinet verruimt deze termijn, tot de start van het huidige toeslagenstelsel in 2005. Het kabinet komt op zo kort mogelijke termijn met een wetsvoorstel om dit mogelijk te maken.

De commissie adviseert om met terugwerkende kracht terugvorderingen van de kinderopvangtoeslag te herzien vanaf een grens van 10.000 euro teruggevorderde toeslag per jaar. Het kabinet verlaagt deze grens naar 1500 euro om zo alle kwetsbare groepen te helpen. Gedupeerde ouders worden ook op andere manieren persoonlijk ondersteund, zodat het herstel snel en zorgvuldig gebeurt.

Ouders die betrokken waren bij de fraudeonderzoeken kunnen van het kabinet in aanvulling op de eerder toegekende compensatieregeling meer schade vergoed krijgen.

Dit zijn ouders die in een bijzondere schrijnende situatie zijn gekomen, uitzonderlijk hard zijn getroffen door een oneigenlijke vorm van fraudebestrijding en waarbij ook een duidelijk causaal verband is tussen de schade en het handelen van de dienst Toeslagen.

Staatssecretaris Van Huffelen: “Er is in de uitvoering van toeslagen veel fout gegaan en dat had nooit mogen gebeuren. Ik heb met eigen ogen gezien hoe groot de impact is op ouders. Ik bied daarom aan alle getroffen ouders mijn oprechte excuses aan.

Compensatie is hier op zijn plaats. Daarnaast wil ik ook de menselijke maat in het toeslagenstelsel terugbrengen, waardoor we het vertrouwen in de overheid kunnen herstellen. We moeten weer naast de mensen staan in plaats van tegenover hen.”

Staatssecretaris Van Ark: “Teveel ouders zijn hard getroffen door de strenge regels die tot voor kort golden bij het niet, of niet volledig, betalen van een eigen bijdrage voor de kinderopvang. Dit geldt in het bijzonder voor ouders met lagere inkomens.

Dat betreur ik zeer. Ik ben als staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid verantwoordelijk voor de wet op de kinderopvang. En ik voel die verantwoordelijkheid. ik zal vanuit mijn positie alles in het werk stellen om getroffen ouders tegemoet te komen en de menselijke maat verder terug te brengen in de wet- en regelgeving over de kinderopvang.”

Crisisorganisatie

Deze maatregelen worden door de speciaal opgerichte crisisorganisatie uitgevoerd. Het streven is om zoveel mogelijk ouders die er recht op hebben, in 2021 hun geld uit te keren.

Een onafhankelijke adviesraad adviseert de crisisorganisatie. Dat doen ze gevraagd en ongevraagd. Een speciaal panel, dat bestaat uit gedupeerde ouders en gedupeerde kinderen, wordt ook om advies gevraagd.

Ouders krijgen een eigen contactpersoon bij de dienst Toeslagen. Om hun leven weer op de rit te krijgen, hebben ouders vaak andere hulp nodig, bijvoorbeeld het gebied van werk, huisvesting, gezondheid of schuldhulpverlening.

Het kabinet voert gesprekken met gemeenten waar de meeste getroffen ouders wonen en met de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) om ouders hiermee zo goed mogelijk te kunnen bijstaan.

Aanpassingen toeslagenstelsel

Het kabinet neemt het advies van de commissie Donner over om de praktische rechtsbescherming van de ouders te verbeteren. Daarnaast wordt wetgeving voorbereid om het toeslagensysteem beter en menselijker te maken. Hoge terugvorderingen gaan we zoveel mogelijk voorkomen en matigen.

Financiële gevolgen

Het kabinet houdt rekening met totale kosten van 500 miljoen euro. Daarvan is 110 miljoen euro voor de uitvoering. De rest van het bedrag, 390 miljoen euro is het geld waar de ouders altijd recht op hadden.

Zie ook;

• Kinderopvangtoeslag
• Ontwikkelingen Belastingdienst

Verantwoordelijk;

• Ministerie van Financiën
• Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid

Kabinet compenseert 20.000 ouders toeslagaffaire en trekt 500 miljoen uit

NU 13.03.2020 Het kabinet komt in de kinderopvangtoeslagaffaire een fors grotere groep ouders tegemoet dan de commissie-Donner heeft geadviseerd. Niet achttienhonderd ouders, maar potentieel twintigduizend ouders kunnen uitzien naar compensatie. Het kabinet trekt daarvoor 500 miljoen euro uit. Dat maakte staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) vrijdag 13.03.2020 bekend.

“Het is belangrijk dat de ouders weer rust krijgen en dat wij hen recht doen”, zei Van Huffelen, “Zodat zij hopelijk iets van het geschonden vertrouwen in de overheid kunnen hervinden.”

De commissie-Donner, die donderdag het eindrapport over de opvangtoeslagaffaire presenteerde, adviseerde het kabinet om een groep van achttienhonderd ouders financieel te compenseren.

Het kabinet neemt het advies met betrekking tot de uit CAF-zaken over, maar komt ook een grotere groep ouders tegemoet. Het gaan om gedupeerden die door de keiharde regels van de fiscus disproportioneel hard zijn aangepakt. Het gaat om ouders die bijvoorbeeld vergeten waren de eigen bijdrage op te sturen en daardoor in een klap de toeslag verloren en moesten terugbetalen.

De groep bestaat uit ouders die meer dan 1500 euro aan de fiscus heeft moeten overmaken als gevolg van de strenge regels. Daarmee erkent het kabinet dat het beleid jarenlang niet deugde.

Belastingdienst vroeg tweede nationaliteit op bij fraudeaanpak

Van Huffelen bevestigde vrijdag de vermoedens van mogelijk discriminatie door de Belastingdienst bij de fraudeaanpak. Zo blijkt uit onderzoek van de Auditdienst Rijk (ADR) dat in 100 van de 149 CAF-zaken de fiscus de tweede nationaliteit van ouders opvroeg.

Er zijn echter geen aanwijzingen gevonden dat de tweede nationaliteit “een doorslaggevende rol heeft gespeeld bij de beoordeling”.

Van Huffelen: “Er kan geen enkel misverstand over bestaan dat ik het gebruik van de tweede nationaliteit ten stelligste afwijs.” Of de Belastingdienst zich daarmee schuldig heeft gemaakt aan etnisch profileren, wil de staatssecretaris op dit moment nog niet zeggen. Zij verwijst naar het onderzoek dat de Autoriteit Persoonsgegevens momenteel doet waaruit moet blijken of ras of etniciteit een factor is geweest bij in de onrechtmatige fraudejacht.

Ouders onterecht aangemerkt als fraudeur

De affaire draait om het onrechtmatig handelen van de Belastingdienst. De fiscus zette de opvangtoeslag willens en wetens onterecht stop en ging over tot terugvordering. De praktijk werd door ambtenaren omschreven als “afpakjesdag”.

Gedupeerden werden ten onrechte aangemerkt als fraudeur en meerdere ouders kwamen in grote financiële problemen. Anderen verloren hun baan of hun huis en er liepen relaties stuk.

Donner kwam in november vorig jaar met een tussenrapport. De commissie presenteerde toen de uitkomsten van het onderzoek naar de zogenoemde CAF 11-zaak. Daaruit bleek dat de Belastingdienst ernstige fouten heeft gemaakt.

Lees meer over: Politiek

20.000 ouders gecompenseerd voor te strenge regels kinderopvangtoeslag

NOS 13.03.2020 Het kabinet gaat zo’n 20.000 gedupeerde ouders van de uitvoering van de kinderopvangtoeslag compenseren. Daar wordt 500 miljoen euro voor gereserveerd. Het kabinet geeft met de regeling in feite toe dat de overheid de uitvoering van de kinderopvangtoeslag van begin af aan verkeerd heeft aangepakt.

110 miljoen euro gaat naar de kosten voor de uitvoering van de regelingen. 390 miljoen is het geld waar de ouders “altijd recht op hadden”, laat het kabinet weten.

”Ik bied aan alle getroffen ouders mijn oprechte excuses aan”, aldus Staatssecretaris Van Huffelen.

Staatssecretaris Van Huffelen van Financiën: “Er is in de uitvoering van toeslagen veel fout gegaan en dat had nooit mogen gebeuren. Ik heb met eigen ogen gezien hoe groot de impact is op ouders. Ik bied daarom aan alle getroffen ouders mijn oprechte excuses aan.”

Het kabinet reageert hiermee op het advies van de commissie-Donner van gisteren. Die adviseerde 1800 ouders te compenseren die net zo slecht door de Belastingdienst zijn behandeld als de 300 ouders van de zogenoemde CAF 11-zaak. Zij werden onterecht van fraude beschuldigd.

Dat advies neemt het kabinet over. Deze ouders krijgen volgens dezelfde criteria een compensatie als de ‘CAF 11-ouders’. “Daarbij wordt bijzondere aandacht besteed aan de schrijnende gevallen”, zegt het kabinet.

Er komt een extra vergoeding voor ouders die door de onterechte fraudeverdenking heel hard zijn getroffen en in schrijnende situaties terecht zijn gekomen. Dat is bovenop de compensatieregeling die zij krijgen.

Veel te strenge regels

Donner wees ook op een grote groep ouders die in de problemen zijn gekomen, niet door onterechte fraudeverdenkingen maar gewoon door de veel te strenge regels. Ook voor deze ouders treft het kabinet maatregelen. Zij krijgen terug wat zij in het verleden “naar de inzichten van nu” te veel moesten terugbetalen.

Het gaat om mensen die door de strenge regels 1500 euro of meer moesten terugbetalen, bijvoorbeeld omdat zij hun eigen bijdrage waren vergeten over te maken. Het kabinet kijkt naar alle gevallen, vanaf het begin van de kinderopvangtoeslagregeling in 2005. De wet moet daarvoor wel eerst worden aangepast.

“Ik zal vanuit mijn positie alles in het werk stellen om de menselijke maat terug te brengen”, aldus Staatssecretaris Van Ark

Ook belooft het kabinet dat het vanaf nu anders zal gaan. Staatssecretaris Van Ark van Sociale Zaken: “Ik zal vanuit mijn positie alles in het werk stellen om getroffen ouders tegemoet te komen en de menselijke maat verder terug te brengen in de wet- en regelgeving over de kinderopvang.”

Het streven is om zo veel mogelijk ouders die er recht op hebben, in 2021 hun geld uit te keren. Een speciale crisisorganisatie gaat zich hiervoor inspannen. Een speciaal panel, dat bestaat uit gedupeerde ouders en gedupeerde kinderen, wordt ook om advies gevraagd.

Het kabinet gaat samen met gemeenten kijken hoe de zwaarst getroffen ouders geholpen kunnen worden met het vinden van werk, een woning of schuldhulpverlening. Verder krijgen ouders een eigen contactpersoon bij de dienst Toeslagen van de Belastingdienst.

Bekijk ook;

• Staatssecretaris wil compensatie gedupeerde ouders uitbreiden
• Donner: meer slachtoffers kinderopvangaffaire moeten worden gecompenseerd

Kabinet zet half miljard apart voor gedupeerde toeslagouders

Telegraaf 13.03.2020 Het kabinet trekt een half miljard euro uit om gedupeerde toeslagouders te compenseren. De vergoedingen gaan een stuk verder dan wat de commissie-Donner donderdag adviseerde.

In totaal komen ruim 20.000 ouders in aanmerking voor de vergoeding. Het gaat zowel om ouders die onterecht als fraudeurs werden neergezet, als gedupeerden die onnodig hard geraakt zijn omdat ze alle toeslagen terug moesten betalen. Dat terwijl ze maar op een klein deel geen recht hadden.

Het kabinet houdt rekening met een totale kostenpost van 500 miljoen euro. Daarvan is 110 miljoen euro voor de uitvoering. De rest van het bedrag, 390 miljoen euro, is het geld waar de ouders altijd al recht op hadden.

Wijziging van wet

Het kabinet gaat daarvoor de wetten wijzigen, omdat er nu maximaal over een periode van vijf jaar geld, dus tot 2015, teruggeven mag worden. Die grens wordt nu verruimd naar 2005, toen het huidige toeslagenstelsel startte.

BEKIJK OOK:

Grote reorganisatie Belastingdienst na toeslagenaffaire

BEKIJK OOK:

Nieuw rapport toeslagenaffaire commissie-Donner wederom vertraagd

De commissie-Donner, die de afgelopen maanden onderzoek deed naar de toeslagenaffaire, adviseerde donderdag om maximaal vijf jaar terug te kijken en alleen compensatie te bieden aan mensen bij wie meer dan 10.000 euro per jaar teruggevorderd was. In dat laatste opzicht gaat het kabinet ook verder, door de grens te verlagen naar 1500 euro per jaar.

BEKIJK OOK:

Boze toeslagvader Derikx doet aangifte tegen fiscus

BEKIJK OOK:

‘Enorme deuk in vertrouwen burgers in overheid na toeslagenaffaire’

BEKIJK MEER VAN; economie, business en financiën overheidsbeleid Den Haag commissie-Donner

Kabinet gaat 20.000 ouders compenseren na kinderopvangaffaire

AD 13.03.2020 Het kabinet trekt een half miljard euro uit om ouders te compenseren die in de problemen zijn gekomen omdat ze kinderopvangtoeslag moesten terugbetalen. Het kabinet denkt dat ruim 20.000 ouders voor een regeling in aanmerking komen.

Het kabinet gaat daarmee verder dan de commissie Donner donderdag adviseerde. Staatssecretarissen Alexandra van Huffelen (Financiën) en Tamara van Ark (Sociale Zaken) vinden dat een ruime compensatieregeling op zijn plaats is. Ze willen de wet veranderen zodat het mogelijk wordt om iedereen die sinds de invoering van de kinderopvangtoeslag in 2005 gedupeerd is door de terugbetaalverplichting, alsnog tegemoet te kunnen komen.

Lees ook;

• Advies: Geef meer gedupeerden toeslagenaffaire compensatie

Lees meer

• Om einde te maken aan toeslagenberg moeten eerst heilige huisjes omver

Lees meer

De commissie Donner concludeerde donderdag nog eens dat de wetgeving de belangrijkste oorzaak is dat zo veel mensen financieel in de problemen kwamen. Probleem bij de toeslagenregeling was volgens Donner, dat de regeling zó streng was, dat iedereen die ook maar één klein foutje maakte in het aanvragen van de toeslag niet alleen zijn recht op toeslag verloor, maar vaak ook eerder ontvangen geld moest terugbetalen.

Dat leidde ertoe dat sommige ouders tienduizenden euro’s moesten terugbetalen. Meestal waren dat ouders die toch al weinig te besteden hadden.

Fraude

Het kabinet wil twee groepen ouders tegemoet komen. Als eerste de ouders die bij fraudeonderzoeken door de Belastingdienst ten onrechte zijn aangemerkt als fraudeur. Een beroemd voorbeeld was gastouderbureau Dadim in Eindhoven. Omdat dat bureau werd verdacht van malversaties, werden alle ruim 300 ouders die er stonden ingeschreven ook als fraudeur aangemerkt.

Zij kregen dwangsommen opgelegd, zonder dat ze de kans kregen zich te verdedigen. Dat leidde tot schrijnende situaties. De commissie Donner vermoedt dat los van de Eindhovense zaak nog eens 1800 ouders zo zijn behandeld.

De tweede groep die het kabinet wil compenseren, zijn ouders die gedupeerd zijn door ‘de buitenproportionele hardheid van het toeslagenstelsel’. Zij krijgen recht op compensatie als ze disproportioneel hun kinderopvangtoeslag hebben moeten terugbetalen.

Iedereen die in een jaar tijd meer dan 1500 euro heeft moeten terugbetalen, kan een beroep doen op de compensatieregeling. Er wordt een speciale crisisorganisatie opgericht die de regeling moet gaan uitvoeren. Van Huffelen: ,,Er kom een speciale balie waren mensen zich kunnen melden met vragen. Ook komen er bijeenkomsten in het land.’’ Het is de bedoeling dat zo veel mogelijk ouders in 2021 hun geld terugkrijgen.

Impact

Volgens Van Huffelen is er in de uitvoering van toeslagen ‘veel fout gegaan en dat had nooit mogen gebeuren’. ,,Mensen zijn geraakt door de harde alles-of-niets-regeling. Wie één bon niet kon overleggen, moest de kinderopvangtoeslag van een heel jaar terugbetalen.’’

Het kabinet houdt rekening met totale kosten van 500 miljoen euro. Daarvan is 110 miljoen euro voor de uitvoering. De rest van het bedrag, 390 miljoen euro is het geld waar de ouders altijd al recht op hadden. Als er straks meer mensen dan gedacht gebruik gaan maken van de regeling, zal er ook meer geld worden uitgetrokken, zegt Van Huffelen.

Volgens Van Ark hebben vooral ouders met lagere inkomens dat nodig. ,,Veel mensen die in de schulden zitten, zitten dat mede doordat ze in de problemen zijn gekomen met toeslagen.’’

Mensen die in aanmerking denken te komen voor een compensatie, moeten daar wel bewijzen voor kunnen overleggen. Van Huffelen zegt te begrijpen dat dat lastig is. Niet iedereen heeft zijn administratie vanaf 2005 bewaard. ,,Er zijn wel bewijzen nodig. Maar er komt een aparte commissie die meehelpt te bepalen of ouders ergens recht op hebben.’’

Half miljard voor gedupeerde ouders

MSN 13.03.2020 Het kabinet trekt een half miljard euro uit om ouders te compenseren die zijn gedupeerd in de zogenoemde kinderopvangtoeslagenaffaire. Het gaat mogelijk om 20.000 ouders, waarbij in de ogen van het kabinet de Belastingdienst ten onrechte kinderopvangtoeslag heeft stopgezet en teruggevorderd.

Daarmee gaat het kabinet veel verder dan de aanbevelingen van de commissie-Donner, die donderdag niet verder ging dan een groep van ongeveer 1.800 ouders. Dat maakten staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Financiën, D66) en Tamara van Ark (Sociale Zaken, VVD) vrijdagmiddag na de ministerraad bekend.

Anders dan de commissie-Donner wil het kabinet geen onderscheid maken tussen ouders die zijn getroffen door onrechtmatig handelen van de Belastingdienst en ouders die gekort zijn omdat de wettelijke regels daar nu eenmaal om vragen.

Het gaat in beide gevallen om ouders die „uitzonderlijk hard zijn getroffen door een oneigenlijke vorm van fraudebestrijding en waarbij ook een duidelijk causaal verband is tussen de schade en het handelen van de dienst Toeslagen”. Van Huffelen: „Compensatie is hier op zijn plaats.”

Los van een te hardvochtig fraudebeleid door de Belastingdienst is een grote groep ouders volgens collega Van Ark ook financieel knel komen te zitten door „de strenge regels die tot voor kort golden bij het niet, of niet volledig, betalen van een eigen bijdrage voor de kinderopvang”.

Op nog twee andere aspecten van het advies van de commissie-Donner gaat het kabinet verder. Zo wil het kabinet alle mogelijk gedupeerde ouders de gelegenheid geven om aanspraak te maken op financiële compensatie vanaf de invoering van het toeslagenstelsel in 2005.

Volgens commissie-Donner is het wettelijk slechts mogelijk om maximaal vijf jaar geleden terug te kijken. Daarom zal het kabinet hiervoor de wet willen veranderen. Daarnaast adviseerde de commissie om alleen ouders te compenseren bij wie minimaal 10.000 euro aan toeslag is teruggevorderd. Het kabinet zal die ondergrens verlagen naar 1.500 euro.

Het gaat om veelal kwetsbare gezinnen bij wie om de minste of geringste reden ineens de kinderopvangtoeslag was stopgezet en die daarna vele duizenden euro’s per jaar moesten terugbetalen. De media stonden de afgelopen maanden vol met nare verhalen van ouders, vaak alleenstaande moeders bij wie beslag was gelegd, die hun baan waren kwijtgeraakt, of hun huis, of allebei. Die in grote financiële, psychische en soms ook fysieke problemen waren gekomen. Allemaal de schuld van de Belastingdienst.

De Tweede Kamer werd hoe langer hoe bozer. Staatssecretaris Snel (Financiën, D66) stapte in december op.

Om einde te maken aan toeslagenberg moeten eerst heilige huisjes omver

AD 13.03.2020 De nasleep van de toeslagenaffaire dwingt het kabinet nog duizenden gezinnen te compenseren voor geleden schade. Om herhaling te voorkomen wil politiek Den Haag het hele toeslagenstelsel schrappen. Maar daarvoor moeten heel wat heilige huisjes omver.

Je kunt niet zeggen dat ze het niet hebben geprobeerd. De afgelopen tien jaar lanceerden opeenvolgende kabinetten steeds opnieuw vergevorderde voorstellen om het toeslagenstelsel op de schop te nemen. Zorgtoeslag, huurtoeslag, kinderopvangtoeslag, het is allemaal te complex geworden. Voor de Belastingdienst en voor de burgers zelf. Maar telkens belandden verbeterplannen op de mestvaalt der mislukkingen.

Lees ook;

• Hoe de toeslagenaffaire Menno Snel boven het hoofd groeide

Lees meer

• Advies: Geef meer gedupeerden toeslagenaffaire compensatie

Lees meer

Zo schrikt premier Mark Rutte vast nog wel eens wakker van de voorgenomen afschaffing van de zorgtoeslag in 2012. Samen met de PvdA had zijn VVD in het regeerakkoord bekokstoofd dat er een inkomensafhankelijke zorgpremie zou moeten komen, waardoor ruim vier miljoen mensen niet langer een maandelijkse toeslag zouden hoeven krijgen. Maar na oproer in eigen gelederen werd het voornemen prompt ingeslikt.

Onuitvoerbaar

Het bedenken van een nieuw systeem zal niet makkelijk zijn, aldus Menno Snel, voormalig staatssecretaris Financiën.

Een jaar later liet datzelfde kabinet koning Willem-Alexander in diens eerste troonrede het plan aankondigen voor een ‘huishoudentoeslag’. Die moest in één klap de zorgtoeslag, de huurtoeslag, het kindgebonden budget én een toeslag voor ouderen overbodig maken.

Nog geen jaar later moest toenmalig minister van Sociale Zaken Lodewijk Asscher de Kamer niettemin melden dat het plan vooralsnog onuitvoerbaar was. Twee jaar later zette de PvdA’er er definitief een streep door.

Ook kwam er niets terecht van Asschers voornemen om kinderdagverblijven voortaan rechtstreeks te subsidiëren, zodat de kinderopvangtoeslag die ouders nu nog krijgen kon verdwijnen. Het huidige kabinet trok in 2018 de stekker uit het project: de stelselwijziging ging gepaard met te veel risico’s, luidde de slotsom.

Met lapmiddelen is de afgelopen jaren geprobeerd de toeslagenfabriek beter en vooral klantvriendelijker te laten draaien. Als gevolg van de toeslagenaffaire, die staatssecretaris Menno Snel eind vorig jaar de kop kostte, moet het bijvoorbeeld onmogelijk worden dat mensen hun gehele toeslag verliezen én moeten terugbetalen als zij een klein foutje hebben gemaakt.

Intussen galmt Snels zwanenzang na over het Binnenhof: ,,Het bedenken van een beter systeem zal niet makkelijk zijn, maar is wel nodig’’, zei de D66’er bij zijn afscheid.

Drastische opties

Dat signaal hebben alle politieke partijen verstaan. Een voorstel van D66 en ChristenUnie om op zoek te gaan naar ‘varianten waarbij het toeslagenstelsel verdwijnt’, werd door de Tweede Kamer unaniem aangenomen. De pas aangetreden staatssecretarissen Hans Vijlbrief (Belastingen) en Alexandra van Huffelen (Toeslagen) moeten met concrete ideeën komen.

Het Binnenhof is eerst nog in afwachting van een langverwacht rapport waarin ambtenaren drastische opties voor wijziging van het toeslagenstelsel in kaart zullen brengen. Dit moet er eind maart liggen. Het kabinet zal hier meteen op reageren, al ligt het voor de hand dat deze kabinetsperiode geen grote hervormingen meer worden aangekondigd. Zo’n besluit hoort thuis in de formatie, klinkt het in de Haagse wandelgangen.

Uitstel ligt echter ook voor de hand omdat steeds meer partijen ervan doordrongen raken dat de problemen alleen met een groots gebaar kunnen worden opgelost. Dat betekent dat de afschaffing van het toeslagenstelsel op zijn minst gepaard zal moeten gaan met een grootscheepse hervorming van het belastingstelsel.

Dagdromen

Mensen moeten niet meer aan de tiet van de overheid hangen maar hun eigen broek kunnen ophouden, aldus Robin Fransman, econoom.

Het is echter precies op dit punt waar de schoen wringt. Hoewel veel partijen dagdromen over zo’n grote sprong voorwaarts, staan heilige huisjes concrete stappen tot dusver in de weg. Afhankelijk van de politieke kleur willen partijen wel veranderen, maar tegelijkertijd houden ze hardnekkig vast aan een van die glinsterende eigenaardigheden waarmee het sociale stelsel sinds de Tweede Wereldoorlog is opgetuigd.

Denk daarbij aan de hypotheekrenteaftrek, inkomensafhankelijke heffingskortingen of fiscale voordelen voor zelfstandigen of de plaatselijke voetbalclub.

Het is in dit opzicht niet verwonderlijk dat een partij zonder veel geschiedenis en dus weinig taboes tot dusver zijn nek het verst heeft uitgestoken. Forum voor Democratie liet onlangs door het Centraal Planbureau een radicaal plan doorrekenen waarin naast toeslagen ook de AOW en bijstand werden afgeschaft in ruil voor de introductie van een vlaktaks en de invoering van een soort basisinkomen.

FvD haastte zich er wel bij te zeggen dat het slechts om een denkoefening ging van het Renaissance-instituut, het wetenschappelijk bureau van de partij. Het voorstel, dat nogal forse inkomenseffecten had, moest daarom vooral niet worden gezien als het nieuwste partijstandpunt.

Rondpompmachine

Ons stelsel is zo complex geworden dat er maar één optie overblijft: een extreme vereenvou­di­ging, aldus Robin Fransman, Argumentenfabriek.

Toch is deze vorm van groot denken precies wat de politiek moet doen, meent econoom Robin Fransman van de Argumentenfabriek. De ‘rondpompmachine’ moet verdwijnen, meent hij. ,,Ons stelsel is door een aanpassinkje hier en een regeltje erbovenop daar zo complex geworden dat er maar één optie overblijft: een extreme vereenvoudiging.’’

Fransman is zelf aan het knutselen geslagen en gooide onlangs in economenblad ESB een steen in de vijver. In een vergaand voorstel snoeit Fransman zo rigoureus dat geen heilig huisje nog overeind staat. Toeslagen, aftrekposten, inkomensafhankelijke regelingen, alles gaat eraan.

De meest in het oog springende maatregel is echter politiek explosief: de verhoging van het minimumloon. Wie meer loon krijgt, heeft namelijk minder steun van de overheid nodig. Linkse partijen zijn hier al langer voorstander van, maar met name de VVD, inmiddels tien jaar op rij de grootste partij, heeft hier nooit voor gevoeld.

Sterker nog: in het laatste VVD-verkiezingsprogramma stond nog het voorstel om het minimumloon te bevriezen.

Toch denkt Fransman dat zelfs de VVD overstag kan gaan als de boodschap maar goed wordt verpakt. ,,Dat mensen niet langer aan de tiet van de overheid hangen maar hun eigen broek kunnen ophouden, lijkt mij een heel liberaal uitgangspunt.’’

Advies Donner: Compensatie voor 1.800 gedupeerde ouders in toeslagaffaire

NU 12.03.2020 Het kabinet moet meer ouders compenseren die door toedoen van de Belastingdienst benadeeld zijn bij het onterecht stopzetten en terugvorderen van de kinderopvangtoeslag. Het gaat om in totaal 1.800 ouders die in aanmerking komen voor compensatie.

Dat blijkt uit het eindrapport van de commissie-Donner die onderzoek deed naar de kinderopvangtoeslagaffaire.

De dossiers van deze gedupeerde ouders moeten volgens de commissie nader onderzocht worden om te kijken of zij voor compensatie in aanmerking komen.

Niet alle ouders direct gecompenseerd

Donner kwam in november vorig jaar met een tussenrapport. De commissie presenteerde toen de uitkomsten van het onderzoek naar de zogenoemde CAf-11-zaak. Daaruit bleek dat de Belastingdienst ernstige fouten heeft gemaakt.

Voor de ongeveer driehonderd CAF-11-ouders werd direct een “ruimhartige compensatieregeling” voorgesteld, maar er zijn in totaal 170 CAF-zaken. Uit onderzoek van de commissie blijkt dat in 22 CAF-zaken op eenzelfde vooringenomen manier is gehandeld. Zij kunnen mogelijk rekenen op compensatie. In de andere CAF-zaken is dat niet op voorhand het geval.

Ouders die menen benadeeld te zijn, kunnen zich wel melden bij de Belastingdienst. Die moet beoordelen of er op “een vergelijkbare vooringenomen manier” is gehandeld.

Donner wijst erop dat de keiharde aanpak voor een grote groep ouders het gevolg is van de wens van de Tweede Kamer om fraude hard aan te pakken. Dat ouders hierdoor financieel hard getroffen zijn, is het gevolg van “de normale werking van de wet”. Om deze groep tegemoet te komen, moet volgens Donner een nieuwe wettelijke regeling worden opgezet. “Het verleden overdoen is geen optie. Wat de wetgever heeft bepaald kan niet achteraf door een uitvoeringsinstantie worden teruggedraaid.”

Geen uitsluitsel over etnisch profileren

De commissie gaf verder geen uitsluitsel over mogelijk etnische profilering door de Belastingdienst in de aanpak van de opvangtoeslagfraude. Er zijn aanwijzingen dat de fiscus de harde aanpak richtte op Nederlanders met een tweede nationaliteit.

Volgens Donner zou nationaliteit inderdaad een factor zijn geweest, maar de commissie zegt geen indicatie te hebben gehad van etnisch profileren. Donner verwijst daarvoor naar de onderzoeken van de Auditdienst Rijk (ADR) en de Autoriteit persoonsgegevens (AP) die hier wel onderzoek naar doen.

Farid Azarkan (DENK) zit nog met veel vragen met betrekking tot etnisch profileren. “Donner stelt vast dat er 22 vergelijkbare CAF-zaken zijn. Ik wil weten wie die gedupeerde ouders zijn en ik wil weten of zij op basis van een tweede nationaliteit zijn aangepakt.”

Stopzetten toeslagen werd omschreven als ‘afpakjesdag’

De affaire draait om het onrechtmatig handelen van de Belastingdienst. De fiscus zette de opvangtoeslag willens en wetens onterecht stop en ging over tot terugvordering. De praktijk werd door ambtenaren omschreven als “afpakjesdag”.

Gedupeerden werden ten onrechte aangemerkt als fraudeur en meerdere ouders kwamen in grote financiële problemen. Anderen verloren hun baan, hun huis en relaties liepen stuk.

De afhandeling van de affaire kostte staatssecretaris Menno Snel in december vorig jaar de kop. Het kabinet kondigde daarna een reorganisatie aan door de Belastingdienst op te knippen en twee nieuwe staatssecretarissen te benoemen.

Dat heeft niet kunnen voorkomen dat het schandalen blijft regenen. Vorige week werd bekend dat de Belastingdienst jarenlang werkte met geheime zwarte lijsten. Burgers kwamen op de lijst te staan bij “vermoedens” van fraude. Zij werden daar niet over ingelicht en konden zich er dus ook niet tegen verweren.

Lees meer over: Politiek

Donner: meer slachtoffers kinderopvangaffaire moeten worden gecompenseerd

NOS 12.03.2020 Ongeveer 1800 ouders zijn op een “waarschijnlijk of mogelijk vergelijkbare manier” getroffen door de kinderopvangtoeslagaffaire als 300 ouders van wie eerder werd vastgesteld dat ze benadeeld waren. Die conclusie trekt een commissie onder leiding van oud-minister Donner in haar eindrapport.

Donner adviseert de Belastingdienst de betrokken zaken stuk voor stuk verder te onderzoeken en vast te stellen of de betrokken ouders daadwerkelijk vooringenomen zijn behandeld. Als dat zo is, komen ze wat Donner betreft in principe in aanmerking voor compensatie.

Deze gevallen hebben zich afgespeeld tussen 2014 en 2016. Ook andere ouders die aannemelijk kunnen maken dat ze onderdeel zijn geweest van “groepsgewijze aanpak”, moeten bij dat onderzoek worden betrokken.

Ondoenlijk vijftien jaar normale werking van de wet terug te draaien

Donner benadrukt dat er ook ouders zijn die in financiële moeilijkheden zijn gekomen door de “normale werking van de wet”. Volgens de commissie betreft dat het merendeel van de gevallen waarvoor in Kamerdebatten aandacht is gevraagd. Ze zijn niet de dupe geworden van verwijtbaar handelen van de Belastingdienst, vindt de commissie, maar van hoe dingen nu eenmaal in de wet zijn geregeld.

Volgens Donner is het ondoenlijk om voor deze groep “vijftien jaar toepassing van kinderopvangregelgeving terug te draaien en over te doen”.

Donner: verschillende oplossingen voor gedupeerden kindertoeslagaffaire

10.000 euro per jaar !!

Maar hij erkent dat de toepassing van de regels voor sommigen zo hard uitpakte dat ze door een geringe tekortkoming de hele toeslag moesten terugbetalen. In zulke gevallen zouden ouders kunnen vragen “disproportionele beslissingen” te herzien als daar meer dan 10.000 euro per jaar mee was gemoeid, maar er zou ook een ‘hardheidsclausule’ moeten gelden.

Mensen zouden zich daarvoor moeten kunnen melden bij “herstelloketten”, verspreid over het hele land. “Met de voorgestelde regeling kun je iedereen bereiken die het echt nodig heeft. Niet met een groots gebaar, maar met een gerichte, snelle inzet”, zegt Donner.

Een eventuele verdergaande hardheidsregeling voor andere, oudere, gevallen kan volgens de commissie alleen als de wet wordt veranderd.

Caf11-dossier

De toeslagaffaire draait erom dat veel mensen geen toeslag kregen voor kinderopvang of die moesten terugbetalen, terwijl daar soms geen reden voor was. Een groot aantal van de betrokkenen is daardoor in financiële problemen gekomen.

Eerder concludeerde Donner dat de Belastingdienst fout zat bij zo’n 300 ouders en dat de dienst bij die groep te snel tot het oordeel fraude was gekomen. Dat ging over het zogenoemde CAF 11-dossier van het fraudeteam van de Belastingdienst. De commissie adviseerde toen deze mensen hun toeslag alsnog te betalen en bovendien schadevergoeding te bieden.

Het kabinet nam die aanbevelingen over. Korte tijd daarna trad staatssecretaris Snel in de nasleep van de toeslagaffaire af. Een groot deel van de Kamer had geen vertrouwen meer in zijn aanpak. Hij is inmiddels opgevolgd door twee nieuwe staatssecretarissen: zijn D66-partijgenoten Vijlbrief en Van Huffelen. Van Huffelen heeft de toeslagen in haar portefeuille.

Bekijk ook;

• Kabinet geeft 300 ouders in zaak kinderopvangtoeslag compensatie
• Belastingdienst zat fout bij kinderopvangtoeslag, ouders krijgen schadevergoeding

Donner: compensatie voor meer gedupeerden toeslagenaffaire

Telegraaf 12.03.2020  De compensatie voor gedupeerde ouders in de toeslagenaffaire moet uitgebreid worden. Volgens de commissie-Donner gaat het om in elk geval ongeveer 1800 ouders die mogelijk in aanmerking komen voor een vergoeding.

De schadevergoeding van de ouders zal hetzelfde zijn als de compensatie die een eerste groep van bijna 300 gedupeerde ouders eind vorig jaar ook kreeg. Dat ging om het onterecht teruggevorderde bedrag aan toeslagen, vergoedingen van materiële en immateriële schade en compensatie voor eventuele proceskosten.

De commissie-Donner adviseert om die vergoeding uit te keren aan ouders die ook in de zogenoemde CAF-zaken zaten. Dat waren fraudeonderzoeken, waarbij in sommige gevallen de Belastingdienst de gedupeerde ouders veel te hard aanpakte en onterecht als fraudeurs aanmerkte.

In totaal waren er zo’n 170 CAF-zaken. Eind vorig jaar besloot de commissie al dat een groep ouders uit een van die zaken recht had op een vergoeding. Na verder onderzoek is de commissie op nog 22 CAF-zaken die vergelijkbaar zijn. Van de 1800 ouders uit die zaken, moet verder onderzocht worden of zij recht hebben op compensatie. Dat geldt ook voor ouders die niet binnen de zaken vallen, maar wel op een soortgelijke manier aangepakt zijn.

„Het is politiek aantrekkelijk om met een groots gebaar niemand uit te sluiten”, legt commissievoorzitter en oud-minister Piet Hein Donner uit waarom in het advies niet iedereen zomaar wordt gecompenseerd. „Maar dan zal de wet herschreven moeten worden.”

Speciale regeling voor bijzondere gevallen

Donner wijst erop dat binnen de huidige wetten de compensatie maximaal met terugwerkende kracht tot 2015 kan gaan. Daarbij adviseert hij om alleen te corrigeren als het om meer dan 10.000 euro per jaar gaat, om te zorgen dat het onderzoek niet te lang duurt voor mensen die in grote financiële problemen zitten. „Bij lagere bedragen gaat het al snel om mensen met een inkomen van meer dan een ton”, zegt Donner.

Voor bijzondere gevallen zou de overheid een ’hardheidsregeling’ in leven kunnen roepen, adviseert Donner. Daarmee kunnen mensen financieel tegemoet worden gekomen die in een verder verleden dan 2015 hard zijn getroffen. Donner: „Dat valt te rechtvaardigen in gevallen van ouders die nog steeds zitten met de financiële gevolgen.”

Donner raadt ook aan om door het land ’herstelloketten’ in te richten, waar gedupeerde ouders die ook recht denken te hebben op compensatie. Dat steekt de gedupeerde ouder Joe ten Cate, die het advies van Donner ’moeilijk en onduidelijk’ noemt. „De Belastingdienst heeft wat fout gedaan, maar ik moet naar een loket om mijn geld terug te krijgen.”

SP-Kamerlid Renske Leijten spreekt van een ’teleurstellend’ advies. „Ouders worden een juridisch moeras in gestuurd. Een paar ouders krijgen een beetje, duizenden blijven in onzekerheid.”

Piet Hein Donner van de adviescommissie uitvoering toeslagen tijdens de presentatie van zijn tussenadvies in november vorig jaar over de zogenoemde toeslagenaffaire, de onrechtmatige stopzetting van kinderopvangtoeslag bij honderden ouders. © ANP

Advies: Geef meer gedupeerden toeslagenaffaire compensatie

AD 12.03.2020 Nog eens 1800 ouders moeten mogelijk gecompenseerd worden omdat zij door de Belastingdienst onterecht zijn aangemerkt als fraudeur. De commissie-Donner, die onderzoek deed naar de fouten bij de dienst Toeslagen, adviseert vandaag nog eens 22 dossiers te onderzoeken. De ‘gewraakte werkwijze’ in de eerder onderzochte zaak, is volgens Donner ‘niet uniek’.

Er moeten volgens Donner herstelloketten komen, waar iedereen terecht kan die het gevoel heeft verkeerd te zijn behandeld. Hun zaken moeten daar dan worden uitgezocht. De 22 zaken die volgens Donner in elk geval nader moeten worden bekeken, zijn vergelijkbaar met de eerdere CAF 11-zaak: toeslagen werden stopgezet zonder nader onderzoek te doen.

Lees ook;

• Hoe de toeslagenaffaire Menno Snel boven het hoofd groeide

Lees meer

• ‘Sorry’ is niet genoeg voor de Belastingdienst

Lees meer

De commissie stelt voor om iedereen die disproportioneel veel geld heeft moeten terugbetalen, de kans te geven zijn of haar zaak opnieuw te laten bekijken. Nu kan zoiets volgens de regels alleen tot vijf jaar terug, maar de commissie wil dat er een ‘hardheidsregeling’ komt voor gedupeerden van voor die tijd. Sommigen hebben nog steeds hoge schulden door wat zij hebben moeten terugbetalen. Om hoeveel ouders het gaat, kan de commissie niet zeggen.

CAF 11

In dat eerdere onderzoek, dat dit najaar werd gepresenteerd, werd één dossier van de Belastingdienst onderzocht. In deze zogeheten CAF11-zaak werd gekeken naar vermoede fraude bij een gastouderbedrijf in Eindhoven. Alle 302 gezinnen die daar als klant waren ingeschreven, werden in 2014 ineens aangemerkt als fraudeur. Niet alleen liepen zij plots honderden euro’s per maand mis, ook moesten ze de ontvangen kinderopvangtoeslag uit 2012 en 2013 terugbetalen.

Het gevolg was dat mensen opeens met een torenhoge toeslagschuld van soms tienduizenden euro’s werden geconfronteerd. Bij de invordering werden dwangmiddelen als de gedwongen verkoop van huizen en de inbeslagname van huizen niet geschuwd. In de tussentijd werden bezwaarschriften soms pas na jaren beantwoord.

Snoeihard

Over die zaak oordeelde Donner destijds snoeihard. De Belastingdienst had de ouders geen enkele kans gegeven om onregelmatigheden te herstellen, regels werden door de fiscus met voeten getreden. De ouders moesten allemaal financieel gecompenseerd worden. De affaire kostte toenmalig staatssecretaris Menno Snel (Financiën) uiteindelijk zijn baan.

Maar de Eindhovense zaak stond niet op zichzelf. Er waren nog 169 van dergelijke CAF-zaken waarbij de Belastingdienst onderzoek deed naar fraude naar kinderopvangtoeslag. Destijds kondigde Donner al aan te vermoeden dat ook daar grote fouten waren gemaakt en dat het aantal gedupeerden dus niet tot de 302 gezinnen uit de CAF 11-zaak beperkt zou blijven.

In lang niet al die CAF-zaken heeft de Belastingdienst alle ouders over één kam geschoren, aldus Donner. Maar in 22 zaken zijn die aanwijzingen er wél. In totaal gaat het om 1800 ouders.

Te strenge wet

Donner stelde vandaag bij de presentatie dat los van deze zaken heel veel andere ouders in de problemen zijn gekomen met de kinderopvangtoeslag. En dat kwam niet door de manier waarop de Belastingdienst hun zaken behandelde, maar doordat de wet te streng is.

,,De wetgever heeft de toeslag een alles of niets karakter gegeven.” Wie één foutje maakte, moest alles terugbetalen Tot oktober 2019 werd zo bij meer dan 90 duizend personen een bedrag van 10 duizend euro of meer teruggevorderd. ,,Politiek en opinie hadden alleen oog voor fraudebestrijding en eisten strikte handhaving.”

Volgens Donner trokken ambtenaren van de Belastingdienst in 2013 al aan de bel: was de manier waarop toeslagen werden teruggevorderd niet te streng? Stonden die enorme teruggevorderde bedragen wel in verhouding tot soms kleine foutjes die waren gemaakt bij het aanvragen van de toeslagen? ,,En dat is ook besproken, bijvoorbeeld op het ministerie van Sociale Zaken. Maar dan stond er op hetzelfde moment weer een fraudegeval in de media. Deze hele zaak was erg gevoelig voor hypes.’’

Klimaat

De commissie-Donner concludeerde eerder al dat de gemaakte fouten konden worden gemaakt in een ‘politiek en bestuurlijk klimaat waarin fraudebestrijding voorop stond’. Het opsporingsteam, dat onder de afkorting CAF op pad werd gestuurd, werd opgetuigd in de tijd dat er in politiek Den Haag veel te doen was over de ‘Bulgarenfraude’ met toeslagen.

Volgens de commissie paste het CAF ‘naadloos in de tijdgeest’ waarin naast strengere regelgeving ook werd aangesloten bij de wens vanuit de politiek om fraudeplegers hard aan te pakken. Donner: ,,De gevolgen die ouders daarvan ondervonden waren misschien miet bedoeld, maar wel door de wetgever beoogd.’’

Los van het rapport-Donner heeft ook de Auditdienst Rijk het handelen van de Belastingdienst onderzocht. Volgens Follow the Money wordt in dat onderzoek geconcludeerd dat de fiscus extra kritisch keek naar aanvragen van kinderopvangtoeslag door mensen met een buitenlands paspoort. Dat zou in strijd zijn met het discriminatieverbod. De Belastingdienst heeft altijd ontkend dat dat is gebeurd.

© Foto Sem van der Wal/ANP Voorzitter Piet Hein Donner overhandigt zijn eindrapport over de toeslagenaffaire aan staatssecretarissen Alexandra van Huffelen (Financiën, D66) en Tamara van Ark (Sociale Zaken en Werkgelegenheid, VVD).

Geen compensatie voor alle ouders in ‘toeslagenaffaire’

MSN 12.03.2020 Het was de dag waar al die financieel uitgeklede ouders zo lang op hadden gewacht: het eindrapport van de commissie-Donner over de toeslagenaffaire. De commissie onder leiding van voormalig minister Piet Hein Donner (CDA), die eindelijk uitsluitsel zou geven over hoeveel ouders nu getroffen zijn door de strikte fraudeopsporing van de Belastingdienst. En in hoeverre de overheid hen moet compenseren.

Het gaat om veelal kwetsbare gezinnen bij wie om de minste of geringste reden ineens de kinderopvangtoeslag was stopgezet en die daarna vele duizenden euro’s per jaar moesten terugbetalen. De media stonden de afgelopen maanden vol met nare verhalen van ouders, vaak alleenstaande moeders bij wie beslag was gelegd, die hun baan waren kwijtgeraakt, of hun huis, of allebei. Die in grote financiële, psychische en soms ook fysieke problemen waren gekomen. Allemaal de schuld van de Belastingdienst.

De Tweede Kamer werd hoe langer hoe bozer. Staatssecretaris Snel (Financiën, D66) stapte in december op.

De commissie Donner had in een eerste rapport in november al vastgesteld dat de Belastingdienst onrechtmatig had gehandeld bij fraudeonderzoek naar zo’n driehonderd ouders die bij een gastouderbureau in Eindhoven waren aangesloten, de zogeheten CAF 11-zaak.

Donner verweet de Belastingdienst die deze ouders ten onrechte van fraude had beschuldigd en daarna keihard had aangepakt „een structureel vooringenomen houding”. Deze eerste oudergroep kreeg voor Kerst al een eerste deel van de ruimhartige compensatie die Donner had aanbevolen.

Steeds als Kamerleden, journalisten, gedupeerde ouders of hun advocaten aan de vorige staatssecretaris of zijn opvolger, Alexandra van Huffelen (D66), vroegen: hoe zit het met al die anderen gevallen waarbij kinderopvangtoeslag door de Belastingdienst werd stopgezet of teruggevorderd, was het antwoord: het wachten is op Donner.

Ronduit teleurstellend

Dat antwoord zou deze donderdagochtend komen. Maar de persconferentie in perscentrum Nieuwspoort verloopt rommelig en is voor de aanwezige ouders ronduit teleurstellend. Even na 10 uur vult een klein zaaltje zich met journalisten, een twintigtal betrokken ouders en een paar Tweede Kamerleden. De helft van de stoelen, op de voorste rijen, is gereserveerd – voor wie is onduidelijk. Kamerlid Renske Leijten (SP) gaat lichtelijk geïrriteerd zitten. „Er is helemaal niet gerekend op ouders.”

Precies om half 11 komt de commissie-Donner binnen, in een volle zaal met dus nog veel lege stoelen. Daar schuiven op het laatste moment de twee voor de toeslagen verantwoordelijke staatssecretarissen aan; naast Van Huffelen ook Tamara van Ark (Sociale Zaken, VVD).

Van Donners uitleg worden de ouders in het zaaltje niet veel wijzer. Hij spreekt in zijn typisch Haagse, bestuurlijke vocabulair, heeft het over een „herzieningsbevoegdheid die verruimd moet worden”, „hardheidsclausules” die moeten gelden, en over „disproportionele kinderopvangbesluiten.”

Een eensluidend antwoord op de vraag van al die ouders die niet tot die eerste groep uit de CAF 11-zaak behoren, heeft Donner niet. Hij stelt dat er „22 toeslagengerelateerde CAF-zaken zijn” met ongeveer 1.800 ouders. En ze zijn „waarschijnlijk of mogelijk vergelijkbaar” met die eerste CAF-zaak.

Ook in deze gevallen heeft de Belastingdienst in de jaren 2014-2016 zonder deugdelijk onderzoek toeslagen stopgezet en teruggevorderd. Dus ook in die gevallen, beveelt Donner aan, zou de overheid de compensatieregeling moeten aanbieden.

4,3 miljard teruggevorderd

Maar voor al die andere gevallen waarbij het recht op kinderopvangtoeslag in het geding was, al vanaf 2009, en de Belastingdienst ouders klemzette, heeft Donner geen bevredigend antwoord. Ja, er zijn enkele duizenden gezinnen waar ouders „hard zijn geraakt”, zegt Donner. In zijn rapport staan exactere getallen: bij 1,2 miljoen mensen is in vijftien jaar tijd ongeveer 4,3 miljard euro teruggevorderd – op een totaal van 155 miljard aan uitkeringen. In de meeste gevallen ging dat om „beperkte bedragen”.

Bij ruim 90.000 mensen ging het om 10.000 euro of meer; ruim 2,1 miljard euro. Maar, concludeert Donner: dat was niet omdat de Belastingdienst zoals bij de CAF11-zaak erop uit was mensen hard aan te pakken. Deze grote groepen mensen is slachtoffer geweest van „de werking van de wet”. Het gaat volgens Donner in de meeste gevallen niet om „excessieve handhaving door Toeslagen, maar om situaties waarin burgers met de harde kant van de reguliere handhaving van de kinderopvangtoeslag zijn geconfronteerd”.

Daar valt niets meer aan te doen. „De geschiedenis overdoen kan niet.”

Herstelloket

Toch heeft de commissie voor al deze gevallen een mogelijke oplossing. Donner vindt dat iedereen die meent ten onrechte te zijn gekort op kinderopvangtoeslag, bij de Belastingdienst om een herziening moet kunnen vragen van hun stopgezette of teruggevorderde toeslagen. Voor een eventuele „financiële tegemoetkoming zullen ze zich zelf moeten melden bij „herstelloketten”.

De zaal met ouders zucht. Hier en daar schiet iemand in tranen. Dit betekent namelijk opnieuw een vermoedelijk lang traject ingaan, waarbij ze zelf moeten aantonen dat in het verre verleden iets is misgegaan. Donner erkent: „De bewijslast ligt inderdaad bij de ouders.”

Renske Leijten, een van de Kamerleden die vooropgaat in de strijd tegen het ‘toeslagenonrecht’, is woest. „De ouders hadden vandaag gehoopt op een definitieve oplossing. Nu komen ze opnieuw terecht in een juridisch moeras.”

Ze zal het kabinet onmiddellijk om opheldering vragen. Dat kan niet na de persconferentie van Donner, want staatssecretaris Van Huffelen heeft de zaal al om vijf over half elf verlaten, nadat Donner zijn rapport aan haar had overhandigd. „Dank voor uw werk”, zei ze, „we gaan het bestuderen.”

Eindrapport commissie-Donner is ‘erfenis van 15 jaar kinderopvangtoeslag’

NOS 12.03.2020 De commissie onder leiding van oud-minister Donner kondigde het in november al aan. Duizenden ouders met kinderopvangtoeslag zijn onbehoorlijk behandeld door de Belastingdienst, en niet alleen de honderden ouders van het zogenoemde CAF 11-dossier. Vandaag presenteert de commissie het eindrapport daarover.

De persconferentie is vanaf 10.30 uur live te volgen op NPO Nieuws en via NOS.nl en onze app.

De commissie heeft de werkwijze van de Belastingdienst geanalyseerd. Waarom werden ouders zo streng behandeld en onterecht beschuldigd van fraude? Waarom greep niemand in toen deze ouders in grote financiële problemen kwamen, terwijl de toeslag juist was bedoeld als ondersteuning?

In het rapport staat om hoeveel ouders het gaat en welke regeling de overheid met hen moet treffen. Donner gaf in november al aan hoe hij er tegenaan kijkt. “De ellende kun je nooit goedmaken, dat is altijd het probleem met het vergoeden van schade”, zei hij. “Dus zul je echt moeten zorgen dat de vergoedingen ruimhartig zijn.”

Miljoenen euro’s

De ouders van het CAF 11-dossier, waar het eerste advies van Donner over ging, kregen hun kinderopvangtoeslag alsnog uitbetaald. Voor de immateriële schade kregen de ouders 500 euro voor elk half jaar dat zij last hebben gehad van de fout en nog niet zijn terugbetaald.

Of alle andere ouders die rekenen op een regeling die ook gaan krijgen moet vandaag blijken. In ieder geval gaat het om een schadevergoeding voor duizenden gedupeerde ouders. Dat gaat miljoenen euro’s kosten. Dat is een belangrijke reden waarom het kabinet vandaag nog niet inhoudelijk op het advies zal ingaan. Omdat het om zo’n groot bedrag gaat, moet de regeling eerst in de ministerraad worden besproken.

De nieuwe staatssecretaris Van Huffelen, die de toeslagenaffaire in haar portefeuille heeft, is de afgelopen weken al langsgegaan bij verschillende gedupeerde ouders om te horen wat zij hebben meegemaakt. Zij wordt verantwoordelijk voor het uitkeren van de schadevergoedingen.

Rol van de politiek

Het rapport zal ook gaan over hoe de situatie bij de Belastingdienst zo uit de hand kon lopen en wat de rol is geweest van de politiek. Van het bedenken van het toeslagensysteem tot de huilende, wanhopige ouders in de Tweede Kamer. In de afgelopen vijftien jaar waren verschillende ministers en staatssecretarissen van de kabinetten-Balkenende en -Rutte verantwoordelijk voor de kinderopvangtoeslag.

In 2014 zouden de toenmalige bewindslieden Asscher en Wiebes waarschuwingen over het te strenge beleid hebben genegeerd, zo berichtte het platform voor onderzoeksjournalistiek Follow The Money. Maar ook in verschillende Kamerdebatten daarvoor en daarna is het wel degelijk over de problemen van ouders gegaan, maar werd het strenge beleid gehandhaafd.

Donner spreekt over “de erfenis van vijftien jaar kinderopvangtoeslag”. Dat is vooral een politieke erfenis, die het huidige kabinet nog dit jaar moet zien op te lossen. De Tweede Kamer moet vervolgens een besluit nemen over een parlementaire enquête over de kwestie.

Opvallend is dat de SP daar niet op wil wachten en vandaag een enquête stuurt naar alle ambtenaren van de Belastingdienst om de “kloof tussen tussen de werkvloer en de politieke leiding te verkleinen”.

Bekijk ook:

• Vijlbrief over reeks onthullingen Belastingdienst: ‘Ik erger me mateloos’
• ‘Belastingdienst had veel eerder moeten stoppen met omstreden fraude-lijst’

Wordt het Meer of wordt het Minder Thierry Baudet FvD ?? – de nasleep

Hier krijg ik nou echt een opgeblazen gevoel van !!!

VPRO versus Thierry Baudet FvD

Op woensdag 11.03.2020 is, in de rechtbank in Lelystad, het kort geding geweest van Forum voor Democratie-leider Thierry Baudet tegen de VPRO. De verdediging van Baudet begon met de stelling dat er in tv-programma Buitenhof karaktermoord is gepleegd op Baudet, en dat hem woorden in de mond zijn gelegd. De VPRO noemde de zaak “een aanval op de onafhankelijke en kritische journalistiek”.

De partij stapte naar de rechter vanwege een uitspraak van Buitenhof-presentatrice Natalie Righton. In een gesprek met oud-FvD’er Henk Otten zei zij dat Baudet in de Tweede Kamer opzien had gebaard met de uitspraak dat “de EU een vooropgezet plan heeft om het blanke Europese ras te vervangen door Afrikaanse immigranten”.

Die uitspraken van Righton waren volgens Baudet “schandelijke leugens” en hij eist een rectificatie van het programma. Buitenhof weigert dat en noemde de woordkeuze van de presentatrice in een reactie “een juiste parafrasering van zowel de uitspraken van Thierry Baudet als de wijze waarop deze uitspraken werden opgevat door enkele Tweede Kamerleden en minister De Jonge”.

‘Homeopathische verdunning’

Baudet zei tijdens het Kamerdebat onder meer dat de EU doelbewust migranten naar Europa haalt met als doel “het verzwakken van Europese, traditionele identiteiten”. De verdediging van Baudet hekelt de parafrasering door Righton en spreekt van karaktermoord: “In de parafrase komen drie woorden voor die Baudet nooit heeft uitgesproken: blank, ras en vervangen”, zei advocaat Dirk Vermaat.

Volgens de verdediging van de VPRO is dat een “woordenspel”. De advocaat liet daarop geluidsfragmenten horen van eerdere uitspraken van Baudet, met de bedoeling zo aan te tonen dat zijn teksten passen in een lijn die Righton wel degelijk juist heeft geparafraseerd. “Hij herhaalt steeds zijn ideeën in iets andere bewoordingen”, vindt Jens van den Brink, die de VPRO bijstaat.

In de fragmenten zei Baudet onder meer dat Europa dominant blank moet blijven en dat hij geen etnische minderheid wil worden. Ook was te horen dat de FvD-leider zegt dat hij niet wil dat Europa “Afrikaniseert”. Hij spreekt ook van “homeopathische verdunning van ons volk met alle volken van de wereld”, wat volgens hem voortkomt uit “zelfhaat”.

 Jeroen de Jager @Geluidjager

Volgens VPRO is het heel simpel: Baudet zegt gewoon dat hij voor een dominant blank Europa is, bang is voor een mengelmoes van etniciteiten, en mevrouw Righton heeft dat gewoon prima geparafraseerd. Het is de taak van journalistiek om uitspraken van politici te verduidelijken.

Het verwijt van Forum dat de partij door de parafrase gezien kan worden als organisatie die er samenzweringstheorieën en racistische denkbeelden op nahoudt, is volgens de VPRO niet terecht. “Dat kunnen mensen wel denken, maar dat komt dan door Baudet zelf en niet door Buitenhof.”

AD 14.03.2020

Buitenhof heeft Baudet daar niet van beschuldigd. De VPRO is daarom ook niet van plan om te rectificeren en daarbij te verklaren dat Baudet geen racist is, wat de politicus wil. “De vrije pers moet vrij zijn, je kunt media niet laten verklaren dat Baudet geen racist is”, zei Van den Brink.

De rechtbank doet woensdag 25 maart 2020 om 14.00 uur uitspraak.

Zie ook: Wordt het Meer of wordt het Minder Thierry Baudet FvD ??

Zie ook: De ondergang van Thierry Baudet en zijn Forum voor Democratie definitief ??? – de nasleep

Zie ook: De ondergang van Thierry Baudet en zijn Forum voor Democratie definitief ???

Zie ook: De ondergang van Thierry Baudet en zijn Forum voor Democratie ???

Zie ook: Forum voor Democratie versus Thierry Baudet

Advocaat VPRO: Baudet negeert strekking van zijn eigen woorden

NU 11.03.2020 De advocaat van de VPRO, Jens van den Brink, heeft woensdag in de rechtbank van Lelystad naar voren gebracht dat Thierry Baudet de strekking van zijn eigen woorden negeert. De FVD-voorman stelt dat een presentatrice van Buitenhof hem woorden in de mond heeft gelegd, met volgens zijn advocaat als doel karaktermoord te plegen op zijn cliënt.

De politicus stapte naar de rechter nadat de VPRO weigerde de gewraakte uitspraak van presentatrice Natalie Righton in het programma Buitenhof te rectificeren.

Righton legde op 23 februari een samenvatting van eerder gedane uitspraken van Baudet voor aan Henk Otten, medeoprichter en voormalig lid van het FVD. Volgens de presentatrice sprak de partijleider in een debat van “een vooropgezet plan” van de Europese Unie “om het blanke Europese ras te vervangen door Afrikaanse migranten”.

Advocaat Van den Brink laat namens de VPRO weten dat de woorden juist zijn geparafraseerd en dat Baudet “heel consequent” is in wat hij zegt. “Soms met andere woorden, maar zijn boodschap is helder. Dat maakt dit kort geding nogal bizar.”

Van den Brink liet ter ondersteuning een fragment van Baudet uit 2017 horen waarin hij spreekt over “homeopathische verdunning van het Nederlandse volk”.

Advocaat Baudet: ‘Er is keihard gelogen’

Volgens Baudet is de parafrase van Righton een “schandelijke leugen” en zou hij de woorden die de presentatrice hem in de mond legt nooit uitgesproken hebben.

Baudets advocaat Dirk Vermaat herhaalde woensdag dat er door de VPRO “keihard is gelogen” en dat “Baudet woorden in de mond zijn gelegd die een racistische connotatie hebben en dus schadelijk zijn voor hem”.

De VPRO had deze kwestie volgens Vermaat kunnen voorkomen als Righton duidelijk had gemaakt dat haar uitspraken een persoonlijke samenvatting vormden van de woorden van Baudet of wanneer zij van tevoren wederhoor had gepleegd.

“Hij wil met een rectificatie bereiken dat hij geen racist is en dat is in veel opzichten opmerkelijk”, merkt Van den Brink op. “Dit heeft Buitenhof ook nooit geïmpliceerd.”

Baudet: ‘Ik sta hier voor het beschermen van het democratische debat’

Baudet: ‘Veerdiensten met immigranten vanuit Afrika’

In het debat waar Righton in Buitenhof naar verwees, sprak Baudet over “het opzetten van veerdiensten om immigranten vanuit Afrika over te zetten naar Europa om de nationale identiteit te verzwakken zodat er geen nationale staten meer zullen zijn”.

Volgens Baudet is er sprake van een complot van voorstanders van de EU, met als doel Europese landen stuk te maken door steeds meer macht aan Brussel toe te kennen. “Van Napoleon tot Hitler tot wat je nu hebt in de EU: altijd maar die poging om die Europese landen onder centraal gezag te brengen”, zei hij in het debat.

De rechtbank doet woensdag 25 maart 2020 om 14.00 uur uitspraak.

Zie ook: Gooit Baudet met ‘Marokkanen’-tweet eigen glazen in?

Lees meer over: Thierry Baudet

Baudet en VPRO twisten in rechtszaal over uitzending Buitenhof

NOS 11.03.2020 In de rechtbank in Lelystad is het kort geding geweest van Forum voor Democratie-leider Thierry Baudet tegen de VPRO. De verdediging van Baudet begon met de stelling dat er in tv-programma Buitenhof karaktermoord is gepleegd op Baudet, en dat hem woorden in de mond zijn gelegd. De VPRO noemde de zaak “een aanval op de onafhankelijke en kritische journalistiek”. De uitspraak volgt woensdag 25 maart, om 14.00 uur.

De partij stapte naar de rechter vanwege een uitspraak van Buitenhof-presentatrice Natalie Righton. In een gesprek met oud-FvD’er Henk Otten zei zij dat Baudet in de Tweede Kamer opzien had gebaard met de uitspraak dat “de EU een vooropgezet plan heeft om het blanke Europese ras te vervangen door Afrikaanse immigranten”.

Die uitspraken van Righton waren volgens Baudet “schandelijke leugens” en hij eist een rectificatie van het programma. Buitenhof weigert dat en noemde de woordkeuze van de presentatrice in een reactie “een juiste parafrasering van zowel de uitspraken van Thierry Baudet als de wijze waarop deze uitspraken werden opgevat door enkele Tweede Kamerleden en minister De Jonge”.

‘Homeopathische verdunning’

Baudet zei tijdens het Kamerdebat onder meer dat de EU doelbewust migranten naar Europa haalt met als doel “het verzwakken van Europese, traditionele identiteiten”. De verdediging van Baudet hekelt de parafrasering door Righton en spreekt van karaktermoord: “In de parafrase komen drie woorden voor die Baudet nooit heeft uitgesproken: blank, ras en vervangen”, zei advocaat Dirk Vermaat.

Volgens de verdediging van de VPRO is dat een “woordenspel”. De advocaat liet daarop geluidsfragmenten horen van eerdere uitspraken van Baudet, met de bedoeling zo aan te tonen dat zijn teksten passen in een lijn die Righton wel degelijk juist heeft geparafraseerd. “Hij herhaalt steeds zijn ideeën in iets andere bewoordingen”, vindt Jens van den Brink, die de VPRO bijstaat.

In de fragmenten zei Baudet onder meer dat Europa dominant blank moet blijven en dat hij geen etnische minderheid wil worden. Ook was te horen dat de FvD-leider zegt dat hij niet wil dat Europa “Afrikaniseert”. Hij spreekt ook van “homeopathische verdunning van ons volk met alle volken van de wereld”, wat volgens hem voortkomt uit “zelfhaat”.

 Jeroen de Jager @Geluidjager

Volgens VPRO is het heel simpel: Baudet zegt gewoon dat hij voor een dominant blank Europa is, bang is voor een mengelmoes van etniciteiten, en mevrouw Righton heeft dat gewoon prima geparafraseerd. Het is de taak van journalistiek om uitspraken van politici te verduidelijken.

Het verwijt van Forum dat de partij door de parafrase gezien kan worden als organisatie die er samenzweringstheorieën en racistische denkbeelden op nahoudt, is volgens de VPRO niet terecht. “Dat kunnen mensen wel denken, maar dat komt dan door Baudet zelf en niet door Buitenhof.”

Buitenhof heeft Baudet daar niet van beschuldigd. De VPRO is daarom ook niet van plan om te rectificeren en daarbij te verklaren dat Baudet geen racist is, wat de politicus wil. “De vrije pers moet vrij zijn, je kunt media niet laten verklaren dat Baudet geen racist is”, zei Van den Brink.

Bekijk ook;

• Forum zet juridische stappen tegen tv-programma Buitenhof door
• Buitenhof weigert rectificatie: ‘Baudet juist geparafraseerd’
• Forum voor Democratie naar de rechter om ‘aperte onwaarheden’ Buitenhof

’Karaktermoord op Thierry Baudet’

Telegraaf 11.03.2010 ,,Een keiharde leugen met als doel om karaktermoord te plegen op Thierry Baudet.” Dat is volgens advocaat Dirk Vermaat wat presentatrice Nathalie Righton van het programma Buitenhof heeft gedaan in de uitzending van drie weken geleden.

Haar parafrasering van de woorden van de Forum-voorman leidde tot een kort geding dat woensdag diende in een propvol zittingszaaltje van de rechtbank in Lelystad. De rechtspraak bleek duidelijk overvallen door de grote belangstelling.

Steen des aanstoots was de vraag die Righton stelde aan gast en voormalig FvD-coryfee Henk Otten. Tijdens een debat zou Baudet de Tweede Kamer hebben geschokt ,, door te zeggen dat de EU een vooropgezet plan heeft om het blanke Europese ras te vervangen door Afrikaanse immigranten”, zei Righton.

Thierry Baudet in de rechtbank voor het kort geding tegen de VPRO. De FvD-voorman eist rectificatie voor uitspraken die over hem zijn gedaan in het tv-programma Buitenhof. Ⓒ ANP

Dat Baudet tijdens het debat niet letterlijk de woorden blank, ras en vervangen in de mond nam, beweerde Righton niet, zegt Jens van den Brink, de advocaat van de VPRO. Zij parafraseerde zijn woorden, die precies in lijn zijn met wat Baudet talloze malen eerder heeft gezegd in steeds andere bewoordingen. Woorden die hij nooit heeft ingetrokken, aldus de advocaat. Ook niet tijdens het kort geding.

BEKIJK OOK:

Baudet: ’Ze hebben mij woorden in de mond gelegd’

Van den Brink onderbouwde zijn betoog met fragmenten van eerdere uitspraken waarin Baudet het heeft over ,,de homeopathische verdunning van het Nederlandse volk”, zijn verzet tegen ,,Afrikanisering van Europa”, en zijn voorkeur voor een ,,dominant blank Europa”.

BEKIJK OOK:

Baudet: ’Ze hebben mij woorden in de mond gelegd’

Buiten de rechtbank, voor de camera’s, zei Baudet dat die uitspraken waren van jaren terug, voordat hij de politiek in ging. Het waren ,,filosofische reflecties” die hij deed in een andere context. Volgens Van den Brink zijn de uitspraken recent gedaan.

De politicus probeert de onafhankelijke kritische journalistiek aan te pakken en in te perken door net als de Amerikaanse president Donald Trump beschuldigingen over fake-nieuws rond te strooien, vindt Van den Brink.

BEKIJK OOK:

‘Treintweet zet Baudet mogelijk buitenspel’

De raadsman wees er bovendien fijntjes op dat Baudet met twee maten meet. Als hij zelf wordt betrapt op fouten staat hij niet bepaald vooraan om te rectificeren. Hij wees op de beruchte ‘treintweet’ waarin Baudet schreef dat vriendinnen door Marokkanen in de trein waren lastiggevallen. Dat bleken later controleurs die om een plaatsbewijs vroegen. En ook citeerde Baudet verkeerd wat de Duitse CDU-politicus Wolfgang Schäuble in een interview met Die Zeit zei, maar zette hij dat nooit recht.

BEKIJK OOK:

Hiddema tegen Baudet: ’Jongen, hou eens op met dat getwitter’

Baudet eist dat de VPRO in een rectificatie schrijft dat hij ten onrechte is weggezet als racist. ,,Maar dat is in de uitzending helemaal niet beweerd”, aldus Vd Brink. Wat de politicus eigenlijk wil is de VPRO een mening opdringen, ,,terwijl vrije pers een van de belangrijkste steunpilaren is in een vrije samenleving, en Baudet zelf in debatten steeds het randje opzoekt.”

BEKIJK OOK:

‘Treintweet zet Baudet mogelijk buitenspel’

Volgens advocaat Dirk Vermaat was het geding niet nodig geweest als Righton had gezegd dat ze Baudets woorden samenvatte. ,,Dan was voor iedereen duidelijk geweest dat dat haar gedachten waren.”

Nu parafraseerde ze volgens hem verkeerd, en werd er een racistische connotatie aan gegeven. ,,Onrechtmatig, schokkend en diffamerend”, vond Vermaat, die vreest dat Forum nu zal worden gezien als een organisatie die er samenzweringstheorieën en racistische opvattingen op nahoudt.” Hij eiste een rectificatie om ,,dit gif, deze karaktermoord tegen te gaan in het belang van de democratie die ons allen lief moet zijn.” Ook verweet hij Van den Brink ,,een rookgordijn op te trekken” door met eerdere uitlatingen van Baudet te schermen. ,,Het ontbreekt er nog maar aan dat hier een uitspraak wordt herhaald die Baudet op de peuterspeelzaal tegen een vriendinnetje deed.”

Uitspraak 25 maart 2020.

BEKIJK OOK:

Baudet: ’Ze hebben mij woorden in de mond gelegd’

BEKIJK MEER VAN; politiek samenleving proces Thierry Baudet Lelystad VPRO

Advocaat Baudet: Buitenhof had als doel karaktermoord te plegen

AD 11.03.2020 Voor wat hijzelf ‘fake news’ van de NPO noemt, staat Thierry Baudet vandaag voor de rechter in Lelystad. Hij daagt het tv-programma Buitenhof omdat de presentatrice hem woorden in de mond zou hebben gelegd. Verslaggever Tobias den Hartog was bij de zaak en twitterde live mee. Zijn tweets zijn onderaan dit artikel terug te lezen.

Een woedende Baudet sprak voor de start van de zitting van ‘aperte onwaarheden’ en ‘schandelijke leugens’ die ‘moeten worden rechtgezet’. Het tv-programma Buitenhof parafraseerde de politicus onlangs, volgens hem verkeerd. Baudet zou de Tweede Kamer hebben geschokt ‘door te zeggen dat de EU een vooropgezet plan heeft om het blanke Europese ras te vervangen door Afrikaanse immigranten’.

Lees ook;

• Als het om ‘ras’ en ‘identiteit’ gaat, kiest Baudet zijn woorden heel precies

Lees meer

In een debat zei de FvD-leider letterlijk dat de EU ‘een soort immigratiemachine is gebleken’. Die zou ‘veerdiensten opzetten om immigranten vanuit Afrika over te zetten naar Europa om de nationale identiteit te verzwakken, zodat er geen nationale staten meer zullen zijn’.

Baudets onvrede zit ogenschijnlijk in de woorden ‘ras’ en ‘vervangen’ waarvan Buitenhof repte, terwijl Baudet letterlijk sprak van het ‘verzwakken’ van de ‘nationale identiteit’. ‘Ras’ en ‘nationale identiteit’ zijn iets anders, net als ‘vervangen’ en ‘verzwakken’, zal Baudets advocaat Dirk Vermaat betogen. ‘Fake News’ noemde Baudet het gisteren in een filmpje op de website van zijn partij.

Advocaat Baudet: Karaktermoord

De advocaat van Baudet, Dirk Vermaat, krijgt 40 minuten spreektijd om zijn zaak te bepleiten. Hij begint vandaag met de mededeling dat de zitting niet plaats had hoeven vinden als Righton had gezegd: ‘En dan vat ik de woorden van Baudet samen’. Volgens Vermaat was dan ‘voor iedereen duidelijk geweest dat het haar gedachten waren’.

Vermaat vindt dat Righton, en daarmee Buitenhof een karaktermoord heeft gepleegd op Baudet. ,,Er is keihard gelogen. Met het kennelijke doel om karaktermoord te plegen. De advocaat stelt dat er drie woorden in de parafrase voorkomen die Baudet niet heeft gebruikt. ‘blank’, ‘ras’ en ‘vervangen’.

In het pleidooi meldt Vermaat dat er sprake is van ‘fake news’. En dat wordt niet beschermd door de vrijheid van meningsuiting. De advocaat vindt overigens wel dat de VPRO een ‘keurige omroep’ is omdat ze een code met journalistieke regels hanteren. Desondanks eist hij een rectificatie op de website, en in de uitzending. Daarnaast wil hij een dwangsom als Baudet in het gelijk wordt gesteld.

Vermaat eindigt zijn pleidooi onder meer met de stelling dat ‘politici vogelvrij worden verklaard als hen woorden in de mond kunnen worden gelegd.

Advocaat VPRO: Buitenhof kiest geen kant

Na Vermaat is het de beurt aan Jens van den Brink, de advocaat van de VPRO. Volgens Van den Brink heeft de VPRO nooit beweerd dat Baudet een racist is. ‘Buitenhof kiest geen kant’, aldus de omroep-advocaat. Van den Brink vindt dat Baudet de onafhankelijke journalistiek aantast.

Om de woorden van Baudet in een context te plaatsen laat de advocaat verschillende fragmenten horen met daarin uitspraken van Baudet, onder meer een waarin Baudet stelt dat Nederland ‘homeopatisch verdund is’ en waarin hij zegt dat hij graag wil leven in een land dat ‘dominant blank’ is. Volgens hem sluiten de citaten van Baudet aan bij de parafrasering van Buitenhof.’’

De advocaat van de VPRO vindt het kort geding ‘bizar’. ,,Je moet geen kort gedingen starten tegen media die je aan je woorden herinneren. Beetje flauw om dan te zeggen dat die exacte woorden niet goed vallen.” Van den Brink vervolgt: ,,Het is juist de taak van de journalistiek om te verduidelijken. En dat deed Buitenhof. 

Van den Brink zegt niet te geloven dat de Buitenhof-uitzending de partij van Baudet schaadt. ,,Het gaat goed met de partij.” Bovendien, zo zegt de advocaat, zei Baudet eerder dat mensen wel over de tekst van Buitenhof heen zouden kijken. ,,Wat klaagt hij dan?”

De rechter doet 25 maart 2020 schriftelijk uitspraak.

  https://twitter.com/TobiasdenHartog?ref_src=twsrc%5Etfw

https://images2.persgroep.net/rcs/kqBTuC6a3hKGJLWeQcbV69ykFcY/diocontent/168090724/_fitwidth/694/?

Thierry Baudet organiseerde eerder deze week juist een hoorzitting in de Tweede Kamer waar gesproken werd over de ‘te grote macht’ die rechters zich zouden toe-eigenen. Voor zijn zaak tegen Buitenhof stapt hij nu zelf naar de rechter. © ANP

Rechtszaak Baudet en televisieprogramma Buitenhof op 11 maart

NU 27.02.2020 Forum voor Democratie (FVD) heeft omroep VPRO, die het televisieprogramma Buitenhof uitzendt, officieel gedagvaard. De rechtszaak dient op woensdag 11 maart in de rechtbank van Lelystad om 10.00 uur, laat de rechtbank Midden-Nederland donderdag weten. Aanvankelijk stond vrijdag 6 maart op de agenda, maar de VPRO vroeg om een andere dag.

FVD-leider Thierry Baudet maakte zondag bekend een kort geding tegen het actualiteitenprogramma Buitenhof aan te spannen vanwege enkele uitspraken van presentatrice Natalie Righton over Baudet in de uitzending.

Righton sprak in de uitzending met oud-FVD’er Henk Otten en verwees naar Baudets omstreden uitspraken in een Kamerdebat van vorige week. Baudet had het volgens Righton over “een vooropgezet plan” van de EU “om het witte Europese ras te vervangen door Afrikaanse migranten”.

Baudet noemde dat via Twitter “schandelijke leugens” die hij “absoluut niet gezegd” heeft. Hem werden woorden in de mond gelegd, vond de FVD-leider.

Buitenhof liet in een reactie weten dat de woordkeuze van Righton “een juiste parafrasering” van zowel de uitspraken van Baudet als van enkele Kamerleden en vicepremier Hugo de Jonge was.

Schandelijke leugens bij #buitenhof. Ik heb de dingen die presentatrice @Natalie_Kabul mij in de mond legt ABSOLUUT NIET GEZEGD. Zie hieronder transcript Kamerdebat. #FVD is tegen elke vorm van racisme. We eisen ONMIDDELIJKE rectificatie binnen een uur. Anders kort geding.

Avatar

  Auteur

thierrybaudet

Baudet gelooft in complot van EU om landen stuk te maken

In het bewuste debat sprak Baudet over “het opzetten van veerdiensten om immigranten vanuit Afrika over te zetten naar Europa om de nationale identiteit te verzwakken zodat er geen nationale staten meer zullen zijn”.

Volgens Baudet is er sprake van een complot van voorstanders van de EU, met als doel Europese landen stuk te maken door steeds meer macht aan Brussel toe te kennen. “Van Napoleon tot Hitler tot wat je nu hebt in de EU: altijd maar die poging om die Europese landen onder centraal gezag te brengen”, aldus Baudet in het debat.

Al deze uitlatingen kwamen Baudet in de Tweede Kamer op flinke kritiek van CDA, D66 en PvdA te staan. PvdA-leider Lodewijk Asscher wees Baudet erop dat hij een “extreemrechtse of radicaal-rechtse theorie aan het verspreiden, aan het witwassen” was in de vergaderzaal van de Tweede Kamer.

Baudet weet volgens Asscher zelf ook dat zijn uitspraken niet kloppen. “Het zou hem passen als hij het niet in een soort feitelijkheid zou omkleden, maar als hij aangeeft: dit is een complottheorie waar ik, Thierry Baudet, in geloof en waar ik jullie bang voor wil maken”, aldus de PvdA-leider.

FVD niet voor het eerst in opspraak vanwege complottheorie

FVD kwam eerder in opspraak vanwege het verkondigen van dit soort theorieën. In 2018 bleek uit onderzoek van het Verwey-Jonker Instituut, uitgevoerd in opdracht van de Anne Frank Stichting, dat Baudet en ook de PVV de extreemrechtse omvolkingstheorie verspreiden.

Zo sprak Baudet eerder al over “de homeopathische verdunning van de Nederlandse bevolking met alle volkeren van de wereld”.

Baudet laat weten dat FVD tegen elke vorm van racisme is.

Lees meer over: Buitenhof  Thierry Baudet  Forum voor Democratie

Baudet en VPRO staan op 11 maart voor de rechter

Telegraaf 27.02.2020 Het kort geding dat Forum voor Democratie-voorman Thierry Baudet heeft aangespannen tegen de VPRO, dient op 11 maart voor de rechtbank in Lelystad. De zaak zou eerst volgende week voorkomen, maar is verplaatst.

Baudet eist rectificatie voor uitspraken die over hem zijn gedaan in het tv-programma Buitenhof. Presentatrice Natalie Righton, die haar debuut bij het programma maakte, vertelde dat Baudet zou hebben gezegd „dat hij denkt dat de Europese Unie een vooropgezet plan heeft om het blanke Europese ras te vervangen door Afrikaanse immigranten.”

BEKIJK OOK:

Forum zet door met stappen tegen tv-programma Buitenhof

Forum vindt dat het onacceptabel is dat Buitenhof „verzonnen citaten” toeschrijft aan Baudet en die woorden vervolgens goedpraat door ze een ’parafrase’ te noemen. De partij noemt het lasterlijk en volstrekt onjuist.

BEKIJK MEER VAN; politiek proces Thierry Baudet Natalie Righton Lelystad VPRO Buitenhof

Baudet en VPRO staan volgende week voor rechter

AD 27.02.2020 Het kort geding dat Forum voor Democratie-voorman Thierry Baudet heeft aangespannen tegen de VPRO, dient volgende week vrijdag voor de rechtbank in Lelystad.

Baudet eist rectificatie voor uitspraken die over hem zijn gedaan in het tv-programma Buitenhof. Presentatrice Natalie Righton, die haar debuut bij het programma maakte, vertelde dat Baudet zou hebben gezegd ‘dat hij denkt dat de Europese Unie een vooropgezet plan heeft om het blanke Europese ras te vervangen door Afrikaanse immigranten‘.

Lees ook;

• Als het om ‘ras’ en ‘identiteit’ gaat, kiest Baudet zijn woorden heel precies

Lees meer

• Baudet stapt naar rechter, Buitenhof gaat uitlatingen niet rectificeren

Lees meer

Forum vindt dat het onacceptabel is dat Buitenhof ‘verzonnen citaten‘ toeschrijft aan Baudet en die woorden vervolgens goedpraat door ze een ‘parafrase’ te noemen. De partij noemt het lasterlijk en volstrekt onjuist.

Baudet en VPRO staan volgende week voor rechter

MSN 27.02.2020 Het kort geding dat Forum voor Democratie-voorman Thierry Baudet heeft aangespannen tegen de VPRO, dient volgende week vrijdag voor de rechtbank in Lelystad.

Baudet eist rectificatie voor uitspraken die over hem zijn gedaan in het tv-programma Buitenhof. Presentatrice Natalie Righton, die haar debuut bij het programma maakte, vertelde dat Baudet zou hebben gezegd “dat hij denkt dat de Europese Unie een vooropgezet plan heeft om het blanke Europese ras te vervangen door Afrikaanse immigranten”.

Forum vindt dat het onacceptabel is dat Buitenhof “verzonnen citaten” toeschrijft aan Baudet en die woorden vervolgens goedpraat door ze een ‘parafrase’ te noemen. De partij noemt het lasterlijk en volstrekt onjuist.

Forum zet juridische stappen tegen tv-programma Buitenhof door

NOS 24.02.2020 Forum voor Democratie zet de juridische procedure tegen het tv-programma Buitenhof door. Een woordvoerder van de partij laat weten dat er een dagvaarding is gestuurd naar de VPRO, de omroep die verantwoordelijk was voor de uitzending van afgelopen zondag.

Daarin zei presentatrice Nathalie Righton dat Forum-leider Thierry Baudet vorige week in de Tweede Kamer opzien baarde “door te zeggen dat de EU een vooropgezet plan heeft om het blanke Europese ras te vervangen door Afrikaanse immigranten”. Een onjuist citaat, reageerde Baudet, die direct rectificatie eiste.

Uit het stenografisch verslag van het debat blijkt dat de politicus zei dat de EU veerdiensten opzet “om immigranten vanuit Afrika over te zetten naar Europa, om de nationale identiteit te verzwakken zodat er geen nationale staten meer zullen zijn”.

Parafrasering

Buitenhof kwam daarop gisteravond met een verklaring, waarin werd gesteld dat de uitspraken van Righton een juiste parafrasering zijn van de uitspraken van de Forum-leider en dat rectificatie daarom niet aan de orde is.

Forum vindt het onacceptabel dat Buitenhof “verzonnen citaten toeschrijft aan Thierry Baudet en die woorden vervolgens goedpraat door ze een ‘parafrase’ te noemen. Dat is lasterlijk en volstrekt onjuist”, meldt de woordvoerder.

Vandaag is er overlegd met advocaten en dat heeft geresulteerd in een dagvaarding. Het is nog niet bekend wanneer een eventuele rechtszaak zal plaatsvinden.

Bekijk ook;

• Buitenhof weigert rectificatie: ‘Baudet juist geparafraseerd’
• Forum voor Democratie naar de rechter om ‘aperte onwaarheden’ Buitenhof

Als het om ‘ras’ en ‘identiteit’ gaat, kiest Baudet zijn woorden heel precies

AD 24.02.2020 Thierry Baudet zegt naar de rechter te gaan omdat het tv-programma Buitenhof  hem zondag als een racist zou hebben weggezet in de uitzending. De leider van Forum voor Democratie heeft volgens critici de schijn tegen, mede door zijn flirts met extreemrechtse theorieën.

Een woedende Baudet spreekt van ‘aperte onwaarheden’, van ‘schandelijke leugens’ die moeten worden rechtgezet. Het tv-programma Buitenhof parafraseerde de politicus zondag in de uitzending. Baudet zou de Tweede Kamer hebben geschokt ‘door te zeggen dat de EU een vooropgezet plan heeft om het blanke Europese ras te vervangen door Afrikaanse immigranten’.

Lees ook;

• Ondanks ‘ranzige’ tweet is Forum in Brabant welkom aan onderhandeltafel

Lees meer

• Onder luid applaus herstructureert Baudet zijn partij een beetje

Lees meer

In het debat in de Tweede Kamer zei de FvD-leider vorige week letterlijk dat de EU ‘een soort immigratiemachine is gebleken’. Die zou ,,veerdiensten opzetten om immigranten vanuit Afrika over te zetten naar Europa om de nationale identiteit te verzwakken, zodat er geen nationale staten meer zullen zijn.’’

Ras

Baudets onvrede zit ogenschijnlijk in de woorden ‘ras’ en ‘vervangen’ waarvan Buitenhof repte, tegenover het ‘verzwakken’ van de ‘nationale identiteit’, waarvan Baudet letterlijk sprak. ‘Ras’ en ‘nationale identiteit’ zijn iets anders, zoals ook ‘vervangen’ en ‘verzwakken’ niet hetzelfde zijn, zal Baudet zeggen.  Hij zegt daarom een kort geding te starten. Opmerkelijk wel, want Baudet verweet de rechtspraak eerder zich te veel met de politiek te bemoeien.

Het is niet vreemd dat Baudet juist nu als door een wesp gestoken reageert. In de Duitse stad Hanau schoot een Duitser woensdag nog negen immigranten dood, gedreven door de complottheorie dat de Duitse autochtone burger vervangen zou worden door migranten.

Omvolking

Die zogenoemde theorie van ‘omvolking’ blijkt een rode draad bij terreur. Extreemrechtse terroristen als Anders Breivik, maar ook de schutter die in maart in Nieuw-Zeeland 51 moslims doodde, of de dader die in El Paso 20 mensen doodschoot, voornamelijk Hispanics, hingen deze school aan.

Stuk voor stuk lieten ze manifesten na, waarin ze schreven dat geweld het enige redmiddel is tegen de nieuwkomers.

De gedachten komen voort uit het zogenoemde Kalergi-plan. Dat ‘plan’ was vooral een theorie van de EU-minnende Oostenrijkse politicus Richard Coudenhove-Kalergi (1894-1972) die schreef dat de Europeaan ooit vermengd zou worden met Afrikanen en Arabieren en tot een ‘Euraziatisch-negroïde’ type. Hoewel Kalergi dat niet als schrikbeeld bedoelde, werd die theorie in extreemrechtse kringen omgekat tot een ‘complot’ van de ‘elite’ van de EU. De vermenging van rassen zou bewust gestuurd worden.

Een complot is een plan. Het doel is het verzwakken van de Europese, traditione­le identitei­ten, aldus Thierry Baudet, Forum voor Democratie.

Nota bene een adviseur van Baudet binnen Forum, Robert de Haze Winkelman, zei in 2017 dat die theorie destijds ‘wel erg dichtbij’ kwam. Hij nam die woorden terug, maar ook vorige week sprak Baudet van een ‘complot’ van de EU.

Rob Jetten (D66), Lodewijk Asscher (PvdA) en Pieter Omtzigt (CDA) vroegen hem bewijs voor dat ‘complot’ en die stelling aan te dragen. Maar Baudet persisteerde: ,,Kijk, er is een enorm complot rondom de term ‘complot’ opgetuigd. Maar men is dit gewoon van plan. Een complot is een plan. Het doel is het verzwakken van de Europese, traditionele identiteiten.”

De term omvolking gebruikte Baudet daarbij overigens niet. Dat deed hij nog nooit.

Verdunning

De verwijten aan Baudet steunen op zijn eerdere uitspraken over hoe Nederland ‘homeopathisch’ zou worden ‘verdund’ door migratie. Maar dat ging niet over hoe er gemengde gezinnen ontstaan, ‘dat wordt verkeerd begrepen’, stelde Baudet daarna. ,,Dat ging om allerlei culturen die hierheen komen die niet integreren, waardoor we onze waarden dreigen te verliezen.’’

Baudet geeft echter geregeld brandstof aan de verdenking dat het hem om vermenging van het Europese ras of kleur gaat. Zo lunchte hij in 2017 met de Amerikaanse white supremacist Jared Taylor, die een magazine uitgeeft waarin voor raszuiverheid wordt gepleit.

En toen Baudet in zijn overwinningsspeech het woord ‘boreaal’ gebruikte, werd dat gezien als het heimelijk aanspreken van extreemrechtse volgelingen. Die zouden in het woord boreaal niet ‘noordelijk’ horen, als een geografische aanduiding, maar ‘blank’. Zeker omdat de extreemrechtse Franse politicus Jean-Marie Le Pen, ooit veroordeeld voor racisme, de term ook vaak hanteerde.

Volgens Baudet interpreteren ‘journalisten en politici’ hem echter ‘bewust verkeerd’. Baudet haast zich altijd, ook nu weer, te zeggen dat zijn Forum voor Democratie voor ‘gelijke kansen voor iedereen is’. ,,Ongeacht afkomst of kleur. Dat maakt bij ons helemaal niets uit.’’ Een onderscheid in ras zal hij niet maken.

Toch speelde hij met de grens tussen die twee termen toen een partijgenoot een verband legde tussen ras en intelligentie. Baudet noemde dat een discussie die maar ‘onder wetenschappers gevoerd moest worden’, maar weigerde er afstand van te nemen.

Buitenhof weigert rectificatie na parafraseren uitspraak Baudet

NU 24.02.2020 Actualiteitenprogramma Buitenhof is niet van plan om een uitspraak van presentatrice Natalie Righton van afgelopen zondag te rectificeren. Forum voor Democratie-leider Thierry Baudet dreigde met een kort geding, omdat hij vindt dat het programma zijn uitspraken over de Europese migratiepolitiek verkeerd heeft weergegeven.

Buitenhof stelt in een reactie dat de presentatrice de uitlatingen op een juiste wijze heeft geparafraseerd. “De woordkeuze bij die vraagstelling is een juiste parafrasering van de uitspraken van Thierry Baudet.”

In gesprek met Henk Otten, medeoprichter en voormalig lid van het FVD, verwees Righton naar Baudets uitspraken van vorige week in de Tweede Kamer. Daar sprak hij van “een vooropgezet plan” van de EU “om het blanke Europese ras te vervangen door Afrikaanse migranten”.

Volgens Baudet heeft hij die uitspraken niet gedaan en zijn hem woorden in de mond gelegd.

Witwassen van extreemrechtse omvolkingstheorie

In het debat in de Tweede Kamer zei Baudet dat de EU veerdiensten opzet “om immigranten uit Afrika over te zetten naar Europa om de nationale identiteit te verzwakken, zodat er geen nationale staten meer zullen zijn”.

Dit kwam hem op kritiek te staan van onder meer CDA, D66 en PvdA. Lodewijk Asscher (PvdA) zei daarop dat Baudet in de Tweede Kamer een extreemrechtse complottheorie verspreidde. “Is de heer Baudet zich ervan bewust is dat hij een extreemrechtse of radicaal-rechtse theorie aan het verspreiden en aan het witwassen is in deze vergaderzaal?”

Dat FVD deze theorie verspreidt, is niet nieuw. In 2018 bleek uit onderzoek van het Verwey-Jonker Instituut, uitgevoerd in opdracht van de Anne Frank Stichting, al dat Baudet en ook de PVV de extreemrechtse omvolkingstheorie verspreiden. Baudet sprak eerder al over “de homeopathische verdunning van de Nederlandse bevolking met alle volkeren van de wereld”.

Baudet zei zondag “tegen elke vorm van racisme” te zijn. Nu Buitenhof rectificatie weigert, zegt de partij een kort geding aan te spannen.

Lees meer over: Politiek

Buitenhof weigert rectificatie: ‘Baudet juist geparafraseerd’

NOS 24.02.2020 Tv-programma Buitenhof ziet geen reden om een uitspraak van presentator Natalie Righton te rectificeren. Righton had Forum voor Democratie-leider Baudet vanmiddag in een vraag geparafraseerd. Volgens Baudet zijn hem daarbij woorden in de mond gelegd en hij eiste een rectificatie.

Buitenhof kwam afgelopen avond met een reactie daarop. Volgens het programma was Rightons woordkeuze een juiste parafrasering “van zowel de uitspraken van Thierry Baudet (die in het publieke debat ook in het licht werden geplaatst van eerdere uitspraken van hem over dit onderwerp) als de wijze waarop deze uitspraken werden opgevat door enkele Tweede Kamerleden en Minister De Jonge”.

Righton zei in de uitzending dat Baudet deze week in de Tweede Kamer opzien baarde “door te zeggen dat de EU een vooropgezet plan heeft om het blanke Europese ras te vervangen door Afrikaanse immigranten”.

Presentator Buitenhof: ‘Baudet stelt dat EU een plan heeft om het blanke Europese ras te vervangen’

Baudet spreekt van “schandelijke leugens” en “aperte onwaarheden” die rechtgezet moeten worden. Hij benadrukt dat zijn partij tegen elke vorm van racisme is en “dat we nooit onderscheid maken op welke grond dan ook: huidskleur, religie, afkomst, dat doet er allemaal niet toe. Het gaat erom dat we dit Nederland beschermen en behouden, en dat we die immigratiestroom stoppen want het gaat gewoon niet met deze aantallen.”

De Forum-leider zei deze week in de Tweede Kamer dat de EU “een soort immigratiemachine is gebleken”. De Europese Unie zou veerdiensten opzetten “om immigranten vanuit Afrika over te zetten naar Europa om de nationale identiteit te verzwakken zodat er geen nationale staten meer zullen zijn”.

Bekijk ook;

• Forum voor Democratie naar de rechter om ‘aperte onwaarheden’ Buitenhof

Forum voor Democratie naar de rechter om ‘aperte onwaarheden’ Buitenhof

NOS 23.02.2020 Forum voor Democratie stapt naar de rechter om rectificatie van Buitenhof te eisen. De partij zegt zich hiertoe genoodzaakt te zien omdat het tv-programma “ondanks herhaalde rectificatieverzoeken ieder commentaar weigert”.

De partij is gevallen over een uitspraak van de nieuwe presentator Natalie Righton. Die zei vandaag in het programma dat FvD-leider Thierry Baudet deze week in de Tweede Kamer opzien baarde met de uitspraak dat “de EU een vooropgezet plan heeft om het blanke Europese ras te vervangen door Afrikaanse immigranten”.

Ondertussen laat Buitenhof in een verklaring weten dat het de uitlatingen van Righton niet gaat rectificeren. Volgens Buitenhof was de woordkeuze een juiste parafrasering van zowel de uitspraken van Baudet als de wijze waarop deze uitspraken werden opgevat door enkele Tweede Kamerleden en Minister Hugo de Jonge.

‘Baudet stelt dat EU een plan heeft om het blanke Europese ras te vervangen’

Baudet zegt dat hem woorden in de mond zijn gelegd die hij nooit heeft uitgesproken. Hij spreekt van “schandelijke leugens” en “aperte onwaarheden”, die rechtgezet moeten worden. Hij zei tijdens het debat dat de EU doelbewust immigranten naar Europa haalt “om de Europese traditionele identiteiten te verzwakken.”

Baudet botst met Asscher en Omtzigt over Europa en immigratie

Baudet noemt het verbijsterend “dat de NPO zo veel jaren na Fortuyn niet wil spreken over de reële immigratieproblemen. (…) Keer op keer worden we fascist en nazi genoemd. Het is zo laag. Voor mijn veiligheid heeft dat consequenties. Omdat elke keer mensen zoals wij vals worden beschuldigd”.

In de Tweede Kamer reageerde hij vorige week ook fel op aanvallen van onder anderen D66-fractieleider Jetten, die zei dat Baudet staat voor een dominant blank Europa.

Baudet noemde dat een “bizarre kenschetsing” van zijn standpunt en benadrukte dat zijn partij “staat voor de gelijke rechten van iedereen en de gelijke kansen voor iedereen”.

Baudet laat via een woordvoerder weten niet beschikbaar te zijn voor een verdere reactie. “Het transcript van de Tweede Kamer is glashelder en hij heeft daar niets aan toe te voegen.”

Buitenhof gaat uitlatingen over Baudet niet rectificeren

MSN 23.02.2020 Het tv-programma Buitenhof gaat uitlatingen van presentatrice Natalie Righton over voorman Thierry Baudet van Forum voor Democratie niet rectificeren. Dat heeft de VPRO die samen met enkele andere omroepen Buitenhof maakt, laten weten.

Volgens Baudet zijn in het programma “schandelijke leugens” verspreid over wat hij tijdens een debat in de Tweede Kamer heeft gezegd. De dingen die de presentatrice “mij in de mond legt”, heb ik “absoluut niet gezegd”, twitterde Baudet over de uitzending zondag. FVD spant daarom een kort geding aan tegen Buitenhof.

Buitenhof wijst er in een verklaring op dat Righton voormalig FVD-kopstuk Henk Otten een reactie wilde vragen over de ontstane ophef bij enkele Tweede Kamerleden naar aanleiding van enkele uitspraken van Baudet.

Volgens Buitenhof was de woordkeuze bij die vraagstelling een juiste parafrasering van zowel de uitspraken van Baudet (die in het publieke debat ook in het licht werden geplaatst van eerdere uitspraken van hem over dit onderwerp) als de wijze waarop deze uitspraken werden opgevat door enkele Tweede Kamerleden en Minister Hugo de Jonge.

Forum voor Democratie naar de rechter omdat Buitenhof niet rectificeert

Telegraaf 23.02.2020 Forum voor Democratie kondigt juridische stappen aan tegen televisieprogramma Buitenhof. Partijleider Thierry Baudet dreigde zondag al met een kort geding, maar gaf het programma eerst nog een uur de tijd om te reageren. Rond 21.30 uur bracht VPRO naar buiten dat Buitenhof niet overgaat tot rectificatie van de uitspraken van presentatrice Natalie Righton.

„In het programma Buitenhof zijn Thierry Baudet zondag woorden in de mond gelegd, die hij nooit heeft uitgesproken”, zegt een woordvoerder van de partij. „Ondanks herhaalde rectificatieverzoeken van Forum voor Democratie aan Buitenhof, weigert de redactie van het programma tot nu toe ieder commentaar. Daarom ziet FvD zich genoodzaakt om juridische stappen te ondernemen.”

Baudet haalde zondag woest uit naar de nieuwe presentatrice Natalie Righton. De politicus beschuldigde haar van ’schandelijke leugens’.

De presentatrice stelde in een vraag aan voormalig partijgenoot Henk Otten dat Baudet deze week tijdens een debat heeft gezegd ’dat de EU een voorop gezet plan heeft om het blanke Europese ras te vervangen voor Afrikaanse immigranten’.

Tijdens dat debat kreeg Baudet het flink aan de stok met onder andere PvdA-leider Asscher. De sociaaldemocraat stelde dat de voorman van FvD zich schuldig maakte aan het verspreiden van een ’extreemrechtse omvolkingstheorie’.

Verklaring Buitenhof

Volgens Buitenhof was de woordkeuze bij die vraagstelling een juiste parafrasering van zowel de uitspraken van Baudet als van de wijze waarop deze uitspraken werden opgevat door enkele Tweede Kamerleden en minister Hugo de Jonge. „De Europese Unie is een staat in wording. Al dat geld gaat naar de wording van die staat.

Dus naar het regelen van buitenlandse politiek. Naar het opzetten van veerdiensten om immigranten uit Afrika over te zetten naar Europa om de nationale identiteit te verzwakken zodat er geen nationale staten meer zullen zijn”, is een van de uitspraken die Buitenhof toeschrijft aan de FVD-leider. Als bron daarvoor noemt het tv-programma transcripties van het Kamerdebat.

Bekijk meer van; racisme politiek Thierry Baudet Natalie Righton Forum voor Democratie Buitenhof

Forum klaagt Buitenhof aan na uitlatingen over Baudet

MSN 23.02.2020 Forum voor Democratie stapt naar de rechter omdat het tv-programma Buitenhof uitlatingen over Forum-leider Thierry Baudet niet rectificeert. De partij ziet zich genoodzaakt juridische stappen te ondernemen, laat een woordvoerder weten.

De redactie van het programma weigert tot nu toe ieder commentaar, ondanks herhaaldelijke verzoeken om rectificatie, aldus de zegsman. “Wij kunnen en willen deze aperte onwaarheden niet onweersproken laten en gaan ervan uit dat Buitenhof deze fouten recht zal zetten.”

Volgens Baudet zijn in het programma “schandelijke leugens” verspreid over wat hij tijdens een debat in de Tweede Kamer heeft gezegd. De dingen die de presentatrice “mij in de mond legt”, heb ik “absoluut niet gezegd”, twitterde Baudet over de uitzending zondag.

Volgens Buitenhof-presentatrice Natalie Righton, die haar debuut bij het programma maakte, baarde Baudet vorige week in de Kamer nogal opzien. Hij zou hebben gezegd “dat hij denkt dat de Europese Unie een vooropgezet plan heeft om het blanke Europese ras te vervangen voor Afrikaanse immigranten”.

Forum-leider Baudet stapt naar rechter en eist rectificatie van tv-programma Buitenhof

AD 23.02.2020 Forum voor Democratie-leider Thierry Baudet stapt naar de rechter om een rectificatie te eisen van het tv-programma Buitenhof. Volgens hem zijn in het programma ‘schandelijke leugens’ verspreid over wat hij tijdens een debat in de Tweede Kamer heeft gezegd. Buitenhof rectificeert niet.

De dingen die de presentatrice ‘mij in de mond legt’, heb ik ‘absoluut niet gezegd’, twittert Baudet over de uitzending eerder vandaag. Hij voegt daarbij een letterlijk verslag van zijn woorden in de Kamer. Forum is tegen elke vorm van racisme, aldus de Forum-voorman.

Volgens de kersverse Buitenhof-presentatrice Natalie Righton baarde Baudet vorige week in de Kamer nogal opzien. Hij zou hebben gezegd ‘dat hij denkt dat de Europese Unie een vooropgezet plan heeft om het blanke Europese ras te vervangen voor Afrikaanse immigranten’.

Stappen

De partij ziet zich nu genoodzaakt juridische stappen te ondernemen, laat een woordvoerder weten. De redactie van het programma weigert tot nu toe ieder commentaar, ondanks herhaaldelijke verzoeken om rectificatie, aldus de zegsman. ,,Wij kunnen en willen deze aperte onwaarheden niet onweersproken laten en gaan ervan uit dat Buitenhof deze fouten recht zal zetten.”

Opvallend is dat Baudet een deel van zijn bijdrage aan het debat naar voren haalt, maar een ander deel niet. Zo zei Baudet in de Tweede Kamer onder meer: ,,De Europese Unie is een staat in wording. Al dat geld gaat naar de wording van die Staat. Dus naar het regelen van buitenlandse politiek. Naar het opzetten van veerdiensten om immigranten vanuit Afrika over te zetten naar Europa om de nationale identiteit te verzwakken zodat er geen nationale staten meer zijn.’’

 Thierry Baudet @thierrybaudet

Schandelijke leugens bij <a href=”https://twitter.com/hashtag/buitenhof?src=hash&amp;ref_src=twsrc%5Etfw”>#buitenhof</a>. Ik heb de dingen die presentatrice <a href=”https://twitter.com/Natalie_Kabul?ref_src=twsrc%5Etfw”>@Natalie_Kabul</a> mij in de mond legt ABSOLUUT NIET GEZEGD. Zie hieronder transcript Kamerdebat. <a href=”https://twitter.com/hashtag/FVD?src=hash&amp;ref_src=twsrc%5Etfw”>#FVD</a> is tegen elke vorm van racisme. We eisen ONMIDDELIJKE rectificatie binnen een uur. Anders kort geding. <a href=”https://t.co/RJQZoeAHnD”>pic.twitter.com/RJQZoeAHnD</a>

Buitenhof laat in een reactie weten niet te zullen rectificeren. ‘De woordkeuze bij de vraagstelling is een juiste parafrasering van zowel de uitspraken van Thierry Baudet (die in het publieke debat ook in het licht werden geplaatst van eerdere uitspraken van hem over dit onderwerp) als de wijze waarop deze uitspraken werden opgevat door enkele Tweede Kamerleden en Minister de Jonge’.

Baudet botst hard met ‘premier’ Omtzigt over ‘complot van EU om lidstaten te verzwakken’

AD 19.02.2020 Thierry Baudet noemde CDA-Tweede Kamerlid Pieter Omtzigt ooit de gedroomde premier, maar het tweetal botste gisteravond hard in een debat over Europa.

In opmaat naar de vorige Tweede Kamerverkiezingen was Pieter Omtzigt nog de man die Forum voor Democratie bij verkiezingswinst premier wilde maken. Want met Omtzigt als leider van een zakenkabinet met Forum en CDA ‘kunnen we een aantal noodzakelijke veranderingen realiseren’, liet Baudet optekenen. Die liefde lijkt te zijn bekoeld. Het tweetal stond in een debat over Europa lijnrecht tegenover elkaar

Lees ook;

• Ondanks ‘ranzige’ tweet is Forum in Brabant welkom aan onderhandeltafel

Lees meer

• Onder luid applaus herstructureert Baudet zijn partij een beetje

Lees meer

  Thierry Baudet @thierrybaudet

Het cultuurmarxisme, de oikofobe destructieagenda en de massa-immigratie: <a href=”https://t.co/Y9Sag2EuPH”>https://t.co/Y9Sag2EuPH</a>

Baudet haalde zich de woede van Kamerleden op de hals door te zeggen dat de EU een ‘openlijk’ plan of ‘complot’ hanteert om de ‘bevolkingen van Europa tot één amalgaam te maken’, ofwel tot een samengesmolten bevolking. Dat doet denken aan de als extreemrechts betitelde omvolkingstheorie, waarvan vaker wordt gezegd dat Baudet die aan zou hangen, na een tweet hierover.

Baudet zei gisteren dat Europa via migratie ‘vanuit Afrika’ zo ‘de nationale identiteit’ van lidstaten zou willen ‘verzwakken’. ,,Zodat er geen nationale staten meer zullen zijn.”

Pieter Omtzigt wilde daar niet van weten en vroeg naar bewijzen, bijvoorbeeld aan de hand van documenten van de Europese Unie. ,,De heer Baudet spreekt over een Europese samenzwering. Een samenzwering of complot is volgens Van Dale een geheim plan. Ik heb niet één voorbeeld gehad. Dat zegt mij voldoende. Het is onzin.”

De Forum-leider noemde de Duitse politicus Wolfgang Schäuble die in een Duitse krant zei dat immigratie goed voor ons is: ‘Als wij ons niet vermengen als Europeanen, vallen we ten prooi aan inteelt.’ Baudet: ,,Dat heeft hij letterlijk gezegd. Dat is een citaat.”

Pieter Omtzigt (CDA) tijdens een debat in de Tweede Kamer © ANP

Maar Omtzigt vond daarin niet het bewijs dat de EU aanstuurt op het ‘verzwakken’ van ‘nationale identiteiten’. Omtzigt: ,,Want de heer Schäuble is géén leidend figuur in de Europese Commissie, de Europese Raad of waar dan ook.”

Verzwakken

Baudet hield voet bij stuk: ,,Ik ben ervan overtuigd dat het idee om de natiestaten te verzwakken door massale migratie, door open grenzen (…) een vast onderdeel is van de Europese ideologie. De Europese ideologie, van de EU dus.’’

Die stelling kwam de Forum-leider ook op kritiek te staan van PvdA-leider Lodewijk Asscher die vond dat Baudet een ‘extreemrechtse theorie’ aan het verspreiden en aan het ‘witwassen’ was. D66’er Rob Jetten sprak van een ‘hele enge ideologie’. ,,Omdat de heer Baudet staat voor een dominant blank Europa.”

Die beschuldigingen vond Baudet absurd. ,,Wij staan voor de gelijke rechten van iedereen, ongeacht afkomst, kleur, religie of wat dan ook.”

De clash met CDA’er Omtzigt is toch meer brisant. Zijn partij onderhandelt momenteel in Noord-Brabant met Forum voor Democratie om tot een provinciebestuur te komen. Dat zagen veel CDA-prominenten niet zitten, bleek de afgelopen weken. Zij tekenden protest aan, juist vanwege de relletjes die Baudet ontketende, bijvoorbeeld over zijn ‘Marokkanen-tweet’ over een vermeend incident met vriendinnen in de trein. Ook in Zuid-Holland zouden besprekingen voor een provinciebestuur spaak zijn gelopen door het ‘fout rechtse’ getwitter van Baudet, zeiden ingewijden nadien.

  ForumvoorDemocratie @fvdemocratie

Voortdurend roepen de gevestigde partijen ‘racist’, want ze hebben geen weerwoord op Thierry Baudet en <a href=”https://twitter.com/hashtag/FVD?src=hash&amp;ref_src=twsrc%5Etfw”>#FVD</a>. In debat met D66-leider Rob Jetten slaat Thierry terug. Het is bovendien Jetten die er steeds etniciteit bijsleept! <a href=”https://t.co/O4uuULwbMI”>https://t.co/O4uuULwbMI</a> <a href=”https://t.co/hWXKDXfw7V”>pic.twitter.com/hWXKDXfw7V</a>

Eindelijk de Linkse samenwerking PvdA + Groenlinks + SP !?!?!? – de nasleep

Fusie SP-GroenLink-PvdA is een brug te ver !!!

Dat SP, GroenLinks en PvdA gezamenlijk iets wilden vertellen was zo ongewoon, dat de zeshonderd plaatsen in het Amsterdamse Tolhuis in een mum van tijd waren vergeven. Toch was er weinig verrassends aan de boodschap dinsdagavond 03.03.2020 en moesten de partijleiders vooral benadrukken dat er geen sprake is van fusieplannen.

AD 09.03.2020

SP-leider Lilian Marijnissen schiet in de lach als een verslaggever haar vraagt of haar partij gaat fuseren met GroenLinks en PvdA. “Dat denk ik niet”, zegt ze.

Het zaaltje in Amsterdam-Noord puilt uit wanneer Marijnissen, Jesse Klaver (GroenLinks) en Lodewijk Asscher (PvdA) het kabinet waarschuwen. Geen belastingverlaging van 2,4 miljard euro voor de multinationals volgend jaar, maar investeer dat geld in leraren, zorg, betaalbare huizen en klimaat.

Luistert het kabinet niet, dan stemmen de partijen niet in met de belastingplannen voor 2021. De coalitie heeft al geen meerderheid in de Eerste Kamer en met dit dreigement wordt het nog lastiger zoeken naar voldoende stemmen.

‘Hoop dat we de volgende keer een nieuw kabinet aankondigen’

Het is geen verrassende boodschap, in de zaal kijkt niemand er van op. Het gaat deze avond vooral om het beeld: een linkse vuist tegen “tien jaar rechtse politiek van Rutte”, zoals Klaver het zegt.

Het publiek roert zich eigenlijk pas na drie kwartier als iemand tijdens de vragenronde wil weten waarom de partijen de verschillen niet overboord gooien en gaan fuseren. Er wordt instemmend geklapt en gejoeld.

Maar SP, GroenLinks en PvdA willen de hoop op één grote, linkse partij niet aanwakkeren. Vragen aan de fractievoorzitters na afloop van de presentatie hierover worden weggewuifd.

“De formatie is voor mij nog heel ver weg”, zegt Asscher. Marijnissen: “Elkaar vasthouden na de verkiezingen? Dan loop je wel heel erg op de zaken vooruit.”

Ook Klaver wil niet te ver vooruitkijken. “Ik vond dit vanavond prima”, zei hij over het gezamenlijke optreden. Wel voegt hij optimistisch toe: “Ik hoop dat als we een volgende keer op een podium staan, we een nieuw kabinet aankondigen”.

Marijnissen: ‘SP is in dit gezelschap de politieke linksbuiten’

Niemand wil zich ergens op vastpinnen. Sterker, Asscher hoopt dat de PvdA in een volgende regeerperiode “met een óf meer linkse partijen” in een kabinet komt te zitten. Zo heilig is de drie-eenheid dus niet.

De PvdA-leider had de roep uit de zaal om een inniger verbond tussen de drie partijen wel gehoord. “Er zijn altijd mensen die naar meer verlangen, maar er blijven verschillen tussen de partijen.”

Die nadruk op de verschillen was het duidelijkst bij Marijnissen te horen. “De SP is in dit gezelschap de politieke linksbuiten”, zegt de SP’er. “Die rol past ons prima.”

Hoewel er zo nu en dan stemmen opgaan om partijen in dit politieke spectrum te laten fuseren, I&O research deed er recentelijk onderzoek naar, gaat het nooit verder dan dit soort gezamenlijke oproepen.

Nooit in deze eeuw was het enthousiasme in SP en GroenLinks zo groot als in 2006.  ‘We moeten samen met een reëel, doortimmerd programma ten strijde trekken tegen het neoconservatieve kabinet-Balkenende’, konden we toen optekenen uit de mond van SP-leider Jan Marijnissen. ‘Dat kan een enorm elan brengen en ertoe leiden dat die linkse meerderheid er komt.’ GroenLinks-leider Femke Halsema zag het al gebeuren: ‘Het is dichterbij dan ik ooit voor mogelijk heb gehouden.’

Fusie SP, PvdA en GL een Utopie ???

De voorstanders van hechte samenwerking werpen op dat Wim Kok in 1995 en Wouter Bos in 2006 nog ruim in de kiezers zaten, in tegenstelling tot Asscher nu. Sinds opiniepeiler Peter Kanne vorig jaar concludeerde dat PvdA en GroenLinks samen meer electorale potentie hebben dan ieder apart, is in elk geval in die partijen het gesprek weer geopend. Tot in de hoogste regionen zelfs, onthullen Volkskrant-verslaggevers Frank Hendrickx en Ariejan Korteweg vandaag. Maar opnieuw zijn er ook aarzelingen: zijn de cultuurverschillen in de partijen wel overbrugbaar, verschillen ze op een thema als het immigratiebeleid niet toch te veel van mening?

Politicoloog Tom van der Meer raadt Klaver en Asscher aan de vrijage aan te gaan, maar voorlopig niet te trouwen.

Lodewijk Asscher PvdA

Lodewijk Asscher was bij de verkiezingen in 2017 ook nummer 1 op de kandidatenlijst. De PvdA leed toen haar veruit grootste verlies ooit en zakte van 38 naar negen zetels in de Tweede Kamer.

Dat verlies was volgens prominente PvdA’ers vooral te wijten aan verkeerde keuzes in het kabinet-Rutte II, waarin de PvdA samenwerkte met de VVD en Asscher vicepremier was.

Linkse samenwerking

PvdA-leden willen dolgraag dat u samengaat met GroenLinks, voor een sterk links blok. Heeft u hierover gesproken met GroenLinks-leider Jesse Klaver?

,,Tuurlijk. Wij spreken elkaar regelmatig. Ook met de SP werken we al lange tijd samen. Deze week hebben we met z’n drieën een vuist gemaakt tegen het kabinetsplan om de winstbelasting voor grote bedrijven met 2,4 miljard euro te verlagen. Als linkse partijen willen wij dat dit geld anders wordt besteed, onder meer aan zorg en onderwijs.’’

Denkt u na over een stembusakkoord met GroenLinks, waarbij jullie voor de verkiezingen gezamenlijk een kabinetsplan maken én samen het kabinet ingaan?

,,Nou, ik wil eerst maar eens de huidige linkse samenwerking voortzetten. Als dat goed gaat, is zo’n stembusakkoord misschien mogelijk. Maar ik wil daar niet op vooruitlopen. De PvdA en GroenLinks zijn wel degelijk verschillende partijen.’’

Waarin verschilt u eigenlijk van GroenLinks?

,,Op onderwerpen als veiligheid, defensie en migratie zijn er verschillen, misschien geen onoverbrugbare verschillen. Wij willen investeren in defensie, GroenLinks ziet dat anders. En wij zijn strenger op het gebied van veiligheid dan GroenLinks.’’

Waarom wilt u niet fuseren met GroenLinks, zoals veel van uw leden vragen?

,,Omdat ik geloof in de kracht van de PvdA. Wij zijn een brede volkspartij voor Nederland. Ik denk dat wij heel veel te bieden hebben. Ik snap het verlangen naar één linkse partij wel. Het is voor velen frustrerend dat linkse partijen soms in het kabinet zitten en soms niet. Het zou dan een stuk simpeler zijn als er één linkse partij is, die de grootste partij van Nederland wordt. Maar ik heb ook een verantwoordelijkheid om per onderwerp heel precies te kijken of PvdA-kiezers zich daarin gehoord voelen.’’

‘Klaar met tien jaar rechtse politiek van Rutte’

Vorig jaar vloog Klaver nog anders aan. Hij wilde niet meer meedoen met wat hij zelf “scorebordpolitiek” noemde; het boven de markt laten hangen of je wel of niet met een begroting instemt. “Wij gaan niet dreigen. Waar we voor zijn, zijn we voor en waar we tegen zijn, zijn we tegen”, zei Klaver afgelopen oktober bij de laatste Algemene Politieke Beschouwingen.

“Vanavond zijn wij klaar met tien jaar rechtse politiek van Rutte”, was op dinsdagavond 03.03.2020 zijn boodschap.

Marijnissen waarschuwde voor een bomvolle zaal dat ze het nu “heus niet overal over eens zijn”. Linkse samenwerking is vaker aangekondigd door de partijen in de vorm van een initiatiefwet of een tegenbegroting.

Sommige aanwezigen waren teleurgesteld dat er niet werd gesproken over een partijfusie of een gezamenlijk verkiezingsprogramma voor de Tweede Kamerverkiezingen in 2021.

Deze stap moet laten zien dat de partijen een vuist kunnen maken om het huidige beleid een halt toe te roepen, zei Asscher.

Roodvlees

Het wordt weer lente, en dus staat de droom van de Linkse Fusie weer op de agenda. Het is een rituele dans die met grote regelmaat op de opiniepagina’s wordt gevoerd. De afgelopen maand verschenen artikelen van opiniepeiler Peter Kanne in de Volkskrant en partijprominenten Dick Pels (GroenLinks) en Niesco Dubbelboer (PvdA) in de NRC. Het vond weerklank bij columnisten als Hans Wansink en Bert Wagendorp in de Volkskrant, en journalist en podcaster Jaap Jansen op de site van BNR. Tegenwerpingen verschenen van een andere opiniepeiler (Maurice de Hond) en een andere oud-voorzitter van het wetenschappelijk bureau van GroenLinks (Jasper Blom).

Lyrisch zijn de voorstanders vooral over het electorale vooruitzicht. “In één klap de grootste partij kunnen worden: Een geweldige game-changer voor de komende campagne” (Pels en Dubbelboer). “De macht ligt voor het oprapen” (Wagendorp). “Tijd voor een nieuw politiek landschap” (Jansen).

En de steun blijft niet bij deze mannen; het idee van de fusie speelt al langer. In 2017 riep Ronald Plasterk de PvdA op zich aan te sluiten bij GroenLinks. Eind 2016 bleek in een radio-interview oud-fractievoorzitter en oud-burgemeester Job Cohen (PvdA) overtuigd van het nut van zo’n fusie. In 2015 noemde toenmalig Tweede Kamerlid Mei Li Vos (PvdA) zo’n fusie een “normale ontwikkeling in de Nederlandse politiek”. Eerder klonken oproepen tot fusie van Andrée van Es en Ineke van Gent (beide van GroenLinks).

Feitelijk hebben de linkse partijen het al moeilijk genoeg om de linkse samenwerking gedurende langere tijd in gedrag vorm te geven. De begrotingsbehandeling in oktober 2019 onderstreepte dit nog maar eens. De worst die de PvdA en GroenLinks-kiezers de laatste weken wordt voorgehouden – electorale winst en daarmee een greep naar de macht – doet deze hindernis verbleken. Maar is de electorale worst wel zo reëel?

Twijfelachtige zetelbonus op de korte termijn

Een eerste reeks argumenten gaat over de zetelwinst die de fusie zou opleveren. Daarbij gaat de aandacht vooral uit naar de korte termijn; de middellange en lange worden goeddeels overgeslagen.

Zelfs op korte termijn is er al een risico, dat ik een paar jaar geleden op dit blog al beschreef:

GroenLinks concurreert evenzeer met de SP als met de PvdA en D66. Een fusie richting het midden (PvdA) zal de wat linksere kiezers (SP) eerder vervreemden dan aantrekken. Bovendien wordt GroenLinks door de fusie met de veel grotere partij (met veel grotere partijorganisatie) een marginale stroming. Omgekeerd is het ook niet evident dat de eerdere PvdA-kiezers die in de peilingen nu bij D66 zitten zullen terugkeren wanneer de PvdA fuseert met een nog linksere partij. 1+1 is dan al snel minder dan 2.

De nieuwe partij moet een bredere groep aan kiezers afdekken, met risico’s op weglekkende kiezers en afsplitsingen naar het midden en naar de flanken.

Nu heeft I&O-onderzoek gekeken naar de stemintenties van kiezers als GroenLinks en de PvdA zouden fuseren. De conclusie? De fusiepartij zou aanzienlijk meer zetels behalen dan de twee afzonderlijke. Het verschil kan wel 9 zetels bedragen: “groter dan de som der delen” was de samenvatting.

Maar de peiling van I&O was in zekere zin de meest gunstig denkbare manier om het gedrag te peilen. Immers, er is geen concrete partij met een concreet partijprogramma en een concrete leider voorgesteld. Het is aan de respondenten zelf om dit in te vullen. Het principe van een linkse fusiepartij kan dus – ook in gedragsintentie – op steun rekenen, maar doet de daadwerkelijke invulling daarvan dat ook?

Peil.nl herhaalde het onderzoek van I&O en voegde er een concreter element aan toe: Een fusiepartij met ofwel Asscher ofwel Klaver als partijleider. Zonder concretisering zien we ook in die peiling een fusie als meer dan de som der delen. Maar zodra een partijleider wordt genoemd, daalt die stemkans aanzienlijk.

Dat verdampt de gehele ingecalculeerde winst, en dreigt zelfs het nettoverlies dat ik enkele jaren geleden al schetste. Maurice de Hond concludeert dat “een gezamenlijke lijst van PvdA en GroenLinks bij de volgende verkiezingen het beduidend slechter zal gaan doen dan als de beide partijen separaat de verkiezingen ingaan.”

Hoewel peilingen zullen verschillen over het niveau van de mogelijke winst, is dit achterliggende mechanisme van wezenlijk belang.

Een fusiepartij klinkt mooi, totdat je deze concreet moet invullen. Dan rijst toch al snel de vraag of deze fusiepartij de koers en strategie volgt van GroenLinks of die van de PvdA. Dat gaat in een tijd van volatiele kiezers met een rijk aanbod aan partijen wel degelijk een verschil maken.

De nieuwe partij zou zich daarom onderscheidend moeten profileren, stelt ook Peter Kanne: “Om electoraal succesvol te zijn, zou de nieuwe linkse partij ernaar moeten streven een links-progressieve voortrekkerspartij te zijn, met gevoel voor realisme en verantwoordelijkheid”. Maar ook dat levert risico’s op, zoals Philip van Praag vorig jaar al schreef op dit blog.

Maakt een fusie links als geheel groter?

Als er al sprake zou zijn van winst, is de vraag waar deze vandaan komt. Een terugkerende gedachte luidt dat een fusie links groter en dominanter zal maken. Maar in de februari-peiling van I&O komen de potentiële extra zetels van een nieuwe progressieve fusiepartij goeddeels van de huidige concurrenten: SP, CU, D66.

Het electorale zwaartepunt van de Nederlandse politiek ligt meestal net rechts van het midden. Electoraal rechtse partijen – CDA, VVD, LPF, PVV, FvD – schommelen gezamenlijk al sinds 1977 rond de 75 zetels – soms wat onder 70 zetels, soms (als in 2002) zo hoog als wel 93. Onder deze schommelingen gaat geen patroon schuil. Electoraal linkse partijen – PvdA, GL, SP, PvdD – schommelen gezamenlijk rond de 55 zetels. Zij piekten in 2006, maar sindsdien zijn ze in gezamenlijkheid flink gedaald. De overige partijen – vooral D66, maar ook 50Plus en CU – vormen een buffer tussen links en rechts of dekken een uniek segment af.

Tussen het linkerblok en het rechterblok vindt bijna geen uitwisseling plaats van kiezers en zetels; alleen in 2002 en 2003 was er plots overloop (vooral van en naar het CDA). De kans dat de nieuwe fusiepartij deze stugge electorale blokken weet te doorbreken is klein, zo tonen ook de peilingen. En daarmee zal de fusiepartij weinig doen aan het structurele probleem van links in Nederland: dat het electorale zwaartepunt net rechts van het midden ligt en niet makkelijk verschuift.

Risico op de middellange termijn

Maar goed, laten we ondanks deze tegenwerpingen meegaan in het idee dat onder gunstige omstandigheden op de korte termijn toch zetelwinst wordt geboekt. Dan blijft de vraag wat er gebeurt als de omstandigheden op de middellange termijn minder gunstig worden? Momenteel concurreren GroenLinks en de PvdA weliswaar met elkaar, maar dienen ze ook als elkaars schokdemper binnen het partijblok.

Wanneer een partij in onmin valt door weerzin tegen regeringsdeelname of door een ongelukkig partijleiderschap, hebben kiezers op die partijen nu nog de mogelijkheid om op een verwante partij uit de keuzeset te stemmen. Denk aan de GroenLinks-kiezers die naar de PvdA verschoven tijdens het partijleiderschap van Jolande Sap. Of denk aan de PvdA-kiezers die naar GroenLinks trokken toen de PvdA in 2017 electoraal implodeerde.

Maar als die verwante partijen zijn gefuseerd, zullen ze veel gevoeliger zijn voor zulke fluctuaties dan apart. De pieken van een succesvolle koers of populair leiderschap zullen niet veel hoger zijn, maar de dalen van een impopulaire koers of leider kunnen dieper zijn dan nu het geval is. Omdat de back-up uit het systeem is.

Geen oplossing op de lange termijn

Op lange termijn zal een fusie evenmin helpen: Een fusie zal de nivellering van partijverhoudingen niet doorbreken, net zomin als de fusie van de ARP, CHU en KVP tot het CDA de structurele neergang van de christendemocratie heeft gekeerd. Eerder ontstaat er na een fusie electorale ruimte voor een nieuwe partij, of ruimte voor groei van een bestaande partij. Er ontstaan ideologische kansen in de Nederlandse politieke ruimte.

En doordat nieuwe partijen door ons radicaal evenredige kiesstelsel makkelijk toegang blijven krijgen tot het parlement, zullen er altijd uitdagers binnen of buiten het parlement kunnen opstaan om die gaten te vullen. GroenLinks ondervindt nu al flinke concurrentie van de PvdD.

Uiteindelijk zal de kiezer zelf bepalen hoe hij of zij vertegenwoordigd wil worden. Echt grote volkspartijen bestaan niet meer in Nederland. Partijen kunnen op de korte termijn nog pieken, maar hebben het bijzonder moeilijk om die winst vast te houden. Een fusiepartij doet aan die ontwikkeling niet zo veel af.

Grijp de macht?

Een ander argument is dat de fusie belangrijke gevolgen zal hebben voor de macht, de formatie, en uiteindelijk de premier. Laten we dit argument eens afpellen. Zo schrijft Kanne in de Volkskrant: “Als we ervan uitgaan dat noch GroenLinks, noch PvdA, noch SP de grootste wordt bij volgende verkiezingen, en dus buitenspel staat bij de formatie.” Omgekeerd heeft Wansink het over het lokkende beeld “om de grootste partij te worden en daarmee in de kabinetsformatie het initiatief te nemen”.

De lastige positie van de linkse partijen heeft vooral te maken met de structurele minderheid die links in het algemeen heeft in Nederland. Dat betekent dat linkse partijen op korte termijn bijna altijd de afweging moeten maken om ofwel in coalitie te gaan met een of meer centrumrechtse partijen (VVD, CDA) ofwel in de oppositie te blijven.

Het is wel zo dat in Nederland een traditie bestaat dat de grootste partij als eerste het voortouw mag nemen bij de formatie. Daar wordt door journalisten en spindoctoren steeds meer relevantie aan opgehangen – elke campagne wordt geframed als een tweestrijd om de macht.

Maar dat lijkt me geen bijzonder relevant uitgangspunt voor een fusie. Het voortouw betekent niet de macht. In het verleden is de PvdA meermalen de grootste partij geweest (1971, 1977, 1982), zonder een coalitie te kunnen smeden. Als PVV of FvD de grootste zou worden, is dat eveneens mogelijk. Simpelweg omdat het electorale zwaartepunt niet bij de linkse of radicaal-rechtse partijen ligt.

De gamechanger van Dick Pels en Niesco Dubbelboer, de macht die volgens Wagendorp voor het oprapen ligt: Dat is allemaal onder de aanname dat de grootste partij een bevoorrechte rol heeft en de premier levert. Maar dat is geen onwrikbare logica. Vooralsnog geldt deze alleen voor centrum-rechtse partijen, omdat daar het electorale zwaartepunt ligt.

Het is overigens opmerkelijk en onwenselijk dat (oud-)politici en columnisten zo openlijk de verkiezing van de volksvertegenwoordiging direct koppelen aan de verkiezing van de premier. Het is staatsrechtelijke onzin en zelfs in de Haagse cultuur geen evidentie, maar vooral een mediastrategie. Die koppeling van de Tweede Kamerverkiezingen aan de verkiezing van de premier heeft bovendien het kwalijke effect dat dit de positie van de premier (en daarmee de regering in het algemeen) versterkt.

Hoe meer Tweede Kamerverkiezingen worden beschouwd als een strijd om het Torentje, hoe zwakker de positie van de Tweede Kamer, en hoe eerder deze zich laat knechten door de uitvoerende macht via gedetailleerde regeerakkoorden.

Kortom, het recht van de grootste geldt alleen voor partijen die op of nabij het electorale zwaartepunt zitten. Of een fusie effect heeft op de machtsvraag is daarom sterk afhankelijk van de na te streven verschuiving van het electorale zwaartepunt in de Nederlandse politiek. Maar zoals ik hierboven al beargumenteerde, is juist die verschuiving dubieus, zeker op de middellange termijn.

Het probleem van de formatie

Misschien moeten we minder groot denken. Misschien leidt een linkse fusie niet tot een grote verandering van het krachtenveld. Maar dan kan het nog steeds gunstig zijn voor het parlementaire proces. Minder partijen leidt immers tot minder transactiekosten: Minder sprekers in een debat, minder kikkers in de emmer.

Jaap Jansen wijst er in zijn bijdrage op: “Een kabinet vormen wordt steeds moeilijker. Er zijn vijf en straks misschien wel zes of zeven partijen nodig voor een meerderheid, terwijl de verschillen vaak niet groot zijn.” Kortom, is het terugbrengen van het aantal partijen niet in zichzelf een goed streven?

Deze logica werkt alleen onder de aanname dat de Nederlandse politiek blijft vasthouden aan de vastgeroeste cultuur waarin het werkt. Nederland gaat op zoek naar vaste meerderheden in beide kamers van ons parlement. Om deze aan elkaar te binden en risico’s uit te sluiten, ketenen regeringspartijen zich vast aan steeds gedetailleerdere regeerakkoorden die eigen initiatief en profileringsdrang smoren.

Maar het is niet evident dat deze cultuur noodzakelijk is. Het werken met minderheidscoalities die wisselende meerderheden zoeken werkt prima in een land als Denemarken, en heeft ook prima gewerkt in Nederland tussen 2012 en 2017. Het is mogelijk om een kerncoalitie te zoeken waarbij de onderlinge verschillen klein zijn, die op deelterreinen zoekt naar meerderheden. Dat leidt tot meer openlijk debat en stelt partijen in staat om zich te blijven onderscheiden.

De versnippering verdwijnt niet met een enkele fusie; meerderheden zullen diverser zijn dan nu. De vraag is hoe we politiek met die toenemende noodzaak van diversiteit omgaan. Vooralsnog houden Haagse politici vast aan een steeds diversere samenstelling van de vaste meerderheidscoalitie. Dat leidt ertoe dat op deelterreinen verschillen best groot kunnen zijn.

Denk aan D66 tegenover CU op ethisch gebied; CDA en VVD tegenover CU en D66 over het klimaat; VVD tegenover D66 en CU over het kinderpardon. De deelthema’s maken het besturen met vaste meerderheden moeilijk. In plaats van het vergroten van de politieke diversiteit binnen een vaste coalitie, kunnen partijen ook kiezen voor een grotere variatie aan tijdelijke coalities.

Kiezers tegen versnippering?

Jaap Jansen stelt op basis van het onderzoek van Peter Kanne bovendien: “Volgens I&O ergert 78 procent van de kiezers zich aan die versnippering. De kiezers zijn in hun denken dus al verder dan de meeste partijen.”

Dat is maar de vraag. Veel politici hechten evenmin aan de versnippering. Het argument is gebruikt om de ophoging van de kiesdrempel te promoten, of de rechten van afsplitsers te beknotten.

Maar belangrijker nog: Dit raakt aan het inherente spanningsveld van de politiek: We hebben vooral weinig behoefte aan al die ándere partijen. Het is niet de eigen partij die overbodig is. De afkeer van versnippering valt anders moeilijk te rijmen met het stemgedrag bij verkiezingen. De versnippering is simpelweg een redelijk accurate weerspiegeling van dat stemgedrag.

Stembusakkoord boven fusie

En zo komen we weer terug bij het eerste argument. Net zoals de afwijzing van versnippering vooral een afwijzing impliceert van andere partijen, is de steun voor een fusie tot op zekere hoogte steun voor de inlijving van de andere partij.

De abstracte steun voor een fusie tussen GroenLinks en de PvdA kan op de korte termijn worden ondergraven door de keuze voor een concreet programma en een concrete lijsttrekker. Op de middellange termijn ontstaan problemen wanneer de partij zich niet weet te ontworstelen aan de Nederlandse politieke cultuur. Door het radicaal evenredige kiesstelsel is het makkelijk om de ruimte die hierdoor ontstaat opnieuw in te vullen – ofwel door een bestaande rivaal, ofwel door een nieuwe uitdager.

Er is niets tegen nauwe samenwerking binnen blokken van ideologisch soortgelijke partijen. Het stembusakkoord een logisch alternatief voor de fusie. Partijen kunnen al voor de verkiezingen een pre-electorale coalitie sluiten, waarin ze uitspreken dat ze ofwel samen regeren ofwel allebei niet. Mogelijk kunnen ze zelfs onderling de prioriteiten afstemmen tijdens de campagne (wie doet wat?) en tijdens eventuele coalitieonderhandelingen.

Zo kunnen de partijen samen optrekken, maar toch hun eigen profiel behouden. En zich niet steevast uiteen laten spelen wanneer regering kan worden gevormd met centrumrechtse partij(en) waarin zij ondergeschikt zijn. Dat geeft de grootste kans gezamenlijk een brede groep kiezers te bereiken.Er zijn verschillende redenen waarom partijen kunnen overwegen te fuseren.

In het recente debat lijkt de electorale worst van de macht echter een leidend argument. Maar op die instrumentele reden voor een fusie valt wel wat af te dingen. De electorale voordelen van een fusie boven een stembusakkoord zijn onduidelijk, de risico’s zijn dat niet.

zie : Eindelijk de Linkse samenwerking PvdA + Groenlinks + SP !!!

zie ook; Fusie PvdA, GroenLinks, SP ??

zie ook nog: Lijstverbinding PvdA, GroenLinks, SP ??

en zie ook: PvdA-Plus is linkse samenwerking met PvdA + Groenlinks + SP + D66 !!!

zie ook nog: PvdA 70 jaar partijvernieuwing

zie verder ook: Het Rode Bolwerk in Amsterdam is gebarsten – deel 2

zie dan ook: De SP-light van Job Cohen viel verkeerd bij de PvdA-achterban

en zie dan ook nog: De PvdA op weg naar SP-light ???

zie verder dan ook: PvdA-SP-GroenLinks-D66 versus een Hete en Rode Lente – deel 2

zie dan ook nog: PvdA-SP-GroenLinks-D66 versus een Hete en Rode Lente !?!?!? deel 1

en zie ook: Manifest Linkse oppositie SP, PvdA, GroenLinks, ChristenUnie en de FNV

zie ook deze nog: Provinciale verkiezingen 02.03.2011 – Groenlinks, PvdA, SP en ook D66 Samen ?

zie verder dan ook nog: Een Links Den Haag – samenwerking SP, Groenlinks en PvdA

zie ook deze dan nog: Geen Samenwerking PvdA, Groenlinks, SP en D66 ?

en zie verder ook: Guusje ter Horst en Jolande Sap – PvdA, Groenlinks en D66 samen

en ook nog: PvdA mobiliseert Nederland in strijd tegen het Rechtse Kabinet Rutte 1- deel 2

en verder ook: De PvdA mobiliseert Nederland in strijd tegen het Rechtse Kabinet Rutte 1 deel 1

PvdA-leden willen machtiger links blok en sturen aan op samenwerking

NOS 07.03.2020 De PvdA beleeft vandaag een spannend congres in Nieuwegein. Een forse groep leden wil de partijleiding dwingen grotere stappen te gaan zetten bij de samenwerking met andere linkse partijen en vooral met GroenLinks. Maar het partijbestuur voelt daar niks voor.

Dat vindt dat er al genoeg gebeurt. Zo kondigden GroenLinks, de SP en de PvdA dinsdag samen nog aan tegen lastenverlichting van 2,4 miljard euro voor het bedrijfsleven te stemmen, als het kabinet niet meer gaat investeren in onder andere onderwijs en klimaat.

Maar dat vindt een grote groep leden onvoldoende. Zij hebben moties ingediend voor een onderzoek naar een fusie met GroenLinks en waarin wordt gevraagd de volgende Kamerverkiezingen in te gaan met een gezamenlijke lijst van PvdA en GroenLinks. Over deze moties wordt gestemd op het congres.

Een van de indieners is Huibert Koers uit Den Haag. “Partijbestuur en fractie zullen zich moeten gaan inspannen om in ieder geval te kijken of een gedeeltelijk gezamenlijk verkiezingsprogramma mogelijk is. En dan misschien ook wel een keertje gezamenlijk die campagne ingaan, want hoe mooi zou dat zijn als rood en groen zich mengen. Ik denk dat daar mogelijkheden liggen.”

De moties zijn zeker niet kansloos, aangezien de indieners al veel steun hebben moeten verzamelen om ze voor vandaag op de agenda te krijgen. En dat is gelukt.

‘Klaver, stap over je ego heen’

Opmerkelijk is voor volgende week op een partijcongres van GroenLinks vergelijkbare moties zijn ingediend, door GroenLinks-leden die meer samenwerking willen. Een van hen is Jan Muijtjens uit Limburg. Hij wil dat er een links Stembusakkoord komt, een soort gezamenlijk programma voor de volgende verkiezingen.

“De progressieve linkse krachten moeten weer een dominante positie krijgen in een kabinet. Sinds het kabinet-Den Uyl is dat nooit meer gebeurd. Ik denk dat er een meerderheid is van GroenLinks-leden zal zeggen: partijbestuur, Jesse Klaver, stap over je ego heen, wij gaan samen met die andere linkse partijen pogen tot een akkoord te komen en die verandering in gang zetten.”

Wie wordt de grootste op links?

Het partijbestuur van de PvdA adviseert de leden vandaag tegen de moties te stemmen. Het zegt dat het “ondubbelzinnig voor linkse samenwerking is” en dat het zich richt op het versterken van linkse progressieve krachten, maar wil de handen vrijhouden bij het aangaan van samenwerking. Dit negatieve advies is opgesteld in overleg met het partijbestuur van GroenLinks. Omgekeerd komt ook dat volgende week met een negatief advies bij vergelijkbare moties in overleg met het partijbestuur van de PvdA.

De verklaring hiervoor is dat de top van zowel PvdA als GroenLinks meer verwacht van gezamenlijke acties, zoals die tegen de lastenverlichting voor het bedrijfsleven, dan van moeizame gesprekken over formele samenwerkingsconstructies als een gemeenschappelijke kandidatenlijst of zelfs een fusie.

Daarom vindt de top van zowel GroenLinks als de PvdA het echt te vroeg zich nu al vast te leggen. Op de achtergrond speelt ook dat ze ieder voor zich hopen bij de volgende verkiezingen de grootste op links te worden. In de top van beide partijen wordt wel serieus overwogen samen aan een volgende kabinetsformatie mee te doen, dus samen meeregeren of samen niet meeregeren.

Het wordt spannend om vandaag te zien of de leden van de PvdA dit genoeg vinden. Of dat een meerderheid meer gaat eisen, tegen de zin van het partijbestuur.

Lees: Asscher wil premier worden en sluit samenwerking met FvD uit

Lees: PvdA’ers balen van ‘verkeerde keuzes’ in Rutte II: ‘We zijn te wild geweest’

Lees: Linkse partijen strijden samen tegen belastingplannen kabinet

PvdA’ers houden samengaan met GroenLinks af

Telegraaf 07.03.2020 Leden van de PvdA willen dat hun partij intensiever samenwerkt met GroenLinks, maar zien een gezamenlijke kandidatenlijst tijdens de komende verkiezingen voor de Tweede Kamer niet zitten.

Op het partijcongres in Nieuwegein spraken PvdA’ers zich in meerderheid uit tegen zo’n gezamenlijke lijst. 39 procent is tegen die vorm van samengaan, waarmee het voorstel werd verworpen. Een intensievere samenwerking werd wél omarmd, door 88 procent.

Partijvoorzitter Vedelaar drukte PvdA’ers op het hart dat gezamenlijk kandidaten leveren niet nodig is. Volgens haar is de samenwerking al hecht. „Iemand maakte de vergelijking met verkering. We moeten de linkse samenwerking vormgeven. Dat is het enige antwoord tegen het kapitalistische kabinet.”

Kamerlid Ploumen zei ’ruimte nodig te hebben’, waardoor het volgens haar onwenselijk is om samen met GroenLinks een linkse lijst op te stellen. „We zitten al van dag tot dag zitten we samen in de bankjes en we maken samen plannen het het kabinet steeds zuurder te maken. Een gezamenlijke lijst? Geef ons een beetje meer ruimte.”

Het F-woord staat centraal

Onder leden ontstond discussie over op wat voor manier er door linkse partijen moet worden samengewerkt. Vooral een samenwerking – of zelfs een fusie – met GroenLinks stond centraal op het congres in Nieuwegein. Een van de leden sprak zijn onvrede uit over de ’rituele dans’ waar het deze week over ging. „We moeten dingen voor elkaar krijgen voor mensen, in plaats van praten over fusie.”

“Alsof we niet zelf en goede uitslag kunnen neerzetten!”

Een ander partijlid was vooral verbaasd over de discussie omdat het volgens hem helemaal niet nodig zou zijn om tot een gezamenlijke lijst te komen. „Ik ben niet voor niks lid van de PvdA, alsof we niet zelf en goede uitslag kunnen neerzetten!” PvdA’ers spraken zich wel bijna allemaal uit voor intensieve samenwerking met GroenLinks. „Maar een gezamenlijke lijst leidt op den duur toch tot fusie. Wij zijn prima in staat om zelfstandig de grootste te worden”, vertelde een van hen.

Rechts aan de macht

Sommige partijleden zagen een gezamenlijke lijst wél zitten. Het argument was vooral dat het de enige manier zou zijn om een machtsblok te vormen tegen rechtse partijen. De vrees is namelijk dat de PVV of Forum voor Democratie tijdens de komende Tweede Kamerverkiezingen de grootste zou worden.

Deze week sorteerden PvdA, GroenLinks en de SP al voor op oproepen vanuit hun eigen partij, door een bijeenkomst te organiseren die in het teken stond van linkse samenwerking. De boodschap richting de achterban was dat fusie niet nodig is om de handen ineen te slaan.

BEKIJK MEER VAN; partijen en bewegingen lokale verkiezingen Nieuwegein GroenLinks Partij van de Arbeid

PvdA-leden willen géén fusie met GroenLinks, wel meer samenwerking

AD 07.03.2020 Een meerderheid van de PvdA-leden is tegen een gezamenlijke lijst met GroenLinks bij de komende Tweede Kamerverkiezingen. Een motie daarover werd door 61 procent van de leden weggestemd, tot opluchting van de PvdA-partijtop.

Bij het partijcongres van de PvdA, vandaag in Nieuwegein, is het enthousiasme onder partijleden groot om samen te werken met GroenLinks. Maar van een gezamenlijke lijst bij de komende verkiezingen – een soort fusie – wil een meerderheid van de PvdA-leden niet weten. Een motie daarvoor werd door 61 procent van de leden weggestemd, 39 procent was voor.

Lees ook;

• Asscher wil premier worden: ‘Nederland moet niet meer als bedrijf worden gerund’

Lees meer

Vóór de stemming haalde de partijtop alles uit de kast om de aanwezige leden over te halen om tegen de motie te stemmen. ,,Geef ons een beetje meer ruimte’’, betoogde PvdA-Kamerlid Lilianne Ploumen. Ze hamerde erop dat de PvdA nu al veel samenwerkt op links, met GroenLinks en de SP. Ook partijvoorzitter Nelleke Vedelaar verzette zich tegen een gezamenlijke lijst met GroenLinks.

Stembusakkoord

Opvallend was dat GroenLinks-voorzitter Katinka Eikelenboom ook aanwezig was bij het PvdA-congres. PvdA en GroenLinks werken achter de schermen aan een stembusakkoord in aanloop naar de verkiezingen, waarmee de partijen de volgende kabinetsformatie willen ingaan. Maar dat gebeurt dus wel als twee zelfstandige partijen en niet als één nieuwe linkse fusiepartij.

Een motie voor een stembusakkoord met GroenLinks werd door 88 procent van de aanwezige PvdA-leden gesteund. ,,Wij zijn een linkse middenpartij, wij proberen altijd coalities te sluiten met partijen die Nederland vooruit kunnen helpen’’, zei PvdA-lid Marien van Schijndel uit Deventer. Ook andere leden spraken zich uit tegen een fusie met GroenLinks. ,,Hou toch op met die rituele paringsdans’’, zei een PvdA’er uit Landgraaf.

Volkspartij

PvdA-leider Lodewijk Asscher zei gisteren in een interview met deze krant dat een fusie geen goed idee is. ,,Omdat ik geloof in de kracht van de PvdA. Wij zijn een brede volkspartij voor Nederland. Ik denk dat wij heel veel te bieden hebben. Ik snap het verlangen naar één linkse partij wel. Maar ik heb ook een verantwoordelijkheid om per onderwerp heel precies te kijken of PvdA-kiezers zich daarin gehoord voelen.’’

Lodewijk Asscher (PvdA) © Guus Schoonewille

Asscher wil premier worden: ‘Nederland moet niet meer als bedrijf worden gerund’

AD 06.03.2020 Lodewijk Asscher (PvdA) wil Mark Rutte opvolgen als premier van Nederland. Dat zegt hij in een interview met deze site. De PvdA-leider sluit niet uit opnieuw met de VVD in een kabinet te stappen.

Lodewijk Asscher (45) heeft een nieuwe hobby. Sinds een paar maanden trekt hij twee keer per week baantjes in een Amsterdams zwembad. ,,Ik krijg zelfs zwemles, om mijn techniek te verbeteren’’, vertelt de PvdA-leider op zijn werkkamer in de Tweede Kamer. Met het hoofd onder water – ‘je wordt niet afgeleid door je telefoon’ – verzet hij zijn gedachten.

Het zwemmen helpt hem ook om zich fysiek voor te bereiden op een nieuwe verkiezingscampagne. Over een jaar gaat Nederland naar de stembus. Asscher wil die verkiezingen in gaan als lijsttrekker van de PvdA, zo vertelt hij zijn leden morgen op een partijcongres in Nieuwegein.

,,Ik ga vertellen dat ik bereid ben om dit te doen.’’ Het afgelopen jaar is hij op tournee geweest met zijn boek Opstaan in het Lloyd Hotel, over de periode na de enorme PvdA-verkiezingsnederlaag in 2017. ,,In veertig boekhandels en tien bibliotheken sprak ik allerlei mensen. Ik hoorde optimisme, maar ook grote zorgen over hoe het er in Nederland aan toe gaat. In die gesprekken heb ik mijn eigen stem gevonden. Ik heb de energie gekregen om te zeggen: ik wil lijsttrekker worden.’’

Wilt u premier van Nederland worden?

,,Ja. Ik denk dat mensen snakken naar een eerlijker, fatsoenlijker en vrolijker perspectief. Ik heb het gevoel dat er wat aan het kenteren is: Nederland moet niet meer als een bedrijf, een bv, worden gerund.’’

Waarom denkt u dat u na het fiasco van 2017 de juiste man bent?

,,Momenten van twijfel heb ik zeker gehad. Bij de vorige Tweede Kamerverkiezingen zeiden kiezers massaal: we vertrouwen het land jou niet toe (de PvdA zakte van 38 naar 9 zetels, red.). Ik vroeg mij toen af: ben ik dan wel degene om de partij opnieuw te leiden? Ik heb fouten gemaakt, en dat heb ik het afgelopen jaar ook te horen gekregen. Maar mijn wedervraag is dan wel: zijn er mensen die nog nóóit een fout hebben gemaakt? Ik heb geprobeerd om te leren van mijn fouten.’’

Wat heeft u dan geleerd, welke fouten maakt u niet meer?

,,Ik ben er nog steeds trots op dat we in 2012, tijdens een enorme economische crisis, regeringsverantwoordelijkheid hebben genomen. Maar in dat kabinet hebben we ook dingen gedaan die we niet hadden moeten doen. Zo was het verkeerd om de AOW-leeftijd versneld te verhogen. Ook was het fout om in te grijpen bij de sociale werkplaatsen. Iemand die zegt nooit fouten te maken, zou ik niet vertrouwen. Ik ben daar eerlijk over.’’

Lodewijk Asscher (PvdA), Lillian Marijnissen (SP) en Jesse Klaver (GroenLinks) tijdens de bijeenkomst van GroenLinks, PvdA en SP dinsdagavond. © ANP

U zat vijf jaar in een kabinet met Mark Rutte. Kent u zijn zwakke plekken?

,,Ik wil eigenlijk geen onaardige dingen over anderen zeggen. Maar ik denk dat de VVD onder Rutte voor het verkeerde marktdenken in de overheid heeft gezorgd. Wie een beroep doet op hulp bij een overheidsloket, wordt afgebekt of als fraudeur behandeld tot het tegendeel is bewezen. Rutte heeft als premier een hoop dingen goed gedaan, dat vind ik echt. Het is in die zin een man van z’n tijd. Maar het is ook een tijd die ophoudt. Nederland heeft behoefte aan een andere manier van leidinggeven.’’

Bent u bereid om opnieuw samen met de VVD van Rutte te regeren?

,,Ik ga het niet uitsluiten. Maar ik zou veel liever een kabinet zien met progressieve, linkse partijen. Omdat ik denk dat er verandering nodig is.’’

Misschien wilt u ook niet met de VVD in een kabinet nadat u de vorige keer zo zwaar werd afgestraft door de kiezer?

,,Ik kijk naar de inhoud. Naar wat ik wil bereiken. De VVD is voor mij een onaantrekkelijke partner. Maar ik vind het niet verstandig om de VVD uit te sluiten. Na de verkiezingen heb je vermoedelijk een rechtse partij nodig om te regeren. Het CDA of de VVD. In de Nederlandse politiek moet je kunnen samenwerken. Dat kan ik ook. Ik zie dat zowel het CDA als de VVD nadenken over hun koers en kritischer zijn op het harde kapitalisme. Daar kijk ik met veel belangstelling naar.’’

PvdA-leden willen dolgraag dat u samengaat met GroenLinks, voor een sterk links blok. Heeft u hierover gesproken met GroenLinks-leider Jesse Klaver?

,,Tuurlijk. Wij spreken elkaar regelmatig. Ook met de SP werken we al lange tijd samen. Deze week hebben we met z’n drieën een vuist gemaakt tegen het kabinetsplan om de winstbelasting voor grote bedrijven met 2,4 miljard euro te verlagen. Als linkse partijen willen wij dat dit geld anders wordt besteed, onder meer aan zorg en onderwijs.’’

Denkt u na over een stembusakkoord met GroenLinks, waarbij jullie voor de verkiezingen gezamenlijk een kabinetsplan maken én samen het kabinet ingaan?

,,Nou, ik wil eerst maar eens de huidige linkse samenwerking voortzetten. Als dat goed gaat, is zo’n stembusakkoord misschien mogelijk. Maar ik wil daar niet op vooruitlopen. De PvdA en GroenLinks zijn wel degelijk verschillende partijen.’’

Waarin verschilt u eigenlijk van GroenLinks?

,,Op onderwerpen als veiligheid, defensie en migratie zijn er verschillen, misschien geen onoverbrugbare verschillen. Wij willen investeren in defensie, GroenLinks ziet dat anders. En wij zijn strenger op het gebied van veiligheid dan GroenLinks.’’

Waarom wilt u niet fuseren met GroenLinks, zoals veel van uw leden vragen?

,,Omdat ik geloof in de kracht van de PvdA. Wij zijn een brede volkspartij voor Nederland. Ik denk dat wij heel veel te bieden hebben. Ik snap het verlangen naar één linkse partij wel. Het is voor velen frustrerend dat linkse partijen soms in het kabinet zitten en soms niet. Het zou dan een stuk simpeler zijn als er één linkse partij is, die de grootste partij van Nederland wordt. Maar ik heb ook een verantwoordelijkheid om per onderwerp heel precies te kijken of PvdA-kiezers zich daarin gehoord voelen.’’

Hoopt u op een nieuwe lijsttrekkersverkiezing binnen uw partij?

,,Dat is aan de leden. Ik ga niet zeggen of ik het hoop of dat ik het niet hoop. Ik kijk niet gelukkig terug op de vorige lijsttrekkersverkiezing, waarbij ik het opnam tegen Diederik Samsom. Ik heb toen onderschat hoeveel negativiteit het zou losmaken. Het enige wat ik nu tegen mijn partij zeg is: ik ben bereid om het te doen. Ik heb de afgelopen jaren met jullie een reis gemaakt, en nu komt het leuke stuk.’’

PvdA-leider Lodewijk Asscher op het Binnenhof in Den Haag. © Guus Schoonewille

© Guus Schoonewille

Lodewijk Asscher van de PvdA, Lilian Marijnissen van de SP en Jesse Klaver van GroenLinks hebben een gezamenlijke bijeenkomst. Beeld Marcel van den Bergh

GroenLinks en PvdA overwegen gemeenschappelijke premierskandidaat

VK 05.03.2020 De partijtoppen van GroenLinks en PvdA zien het als een serieuze optie om voor de verkiezingen al aan te kondigen dat ze tijdens de formatie als één blok gaan opereren. Ze willen zich in de strijd om het premierschap mengen door op voorhand te beloven zich achter één premierskandidaat te scharen. Wie dat wordt, bepaalt de kiezer: Jesse Klaver of Lodewijk Asscher, afhankelijk van wie de meeste zetels haalt.

Op die manier hoopt links het initiatief naar zich toe te trekken bij de vorming van het volgende kabinet.

Meerdere ingewijden die dicht bij de partijleiders staan, bevestigen dit scenario. Klaver en Asscher willen zich er niet over uitspreken, ook omdat het verrassingselement van zo’n aankondiging niet verloren moet gaan. Rond de partijtoppen wordt wel bevestigd dat het ‘een optie’ is, maar dat veel zal afhangen van de ontwikkelingen in de komende maanden. Officieel willen GroenLinks en PvdA alleen zeggen dat ze naar mogelijkheden kijken om ‘de progressieve krachten verder te versterken’.

Om na de formatie samen te kunnen optrekken, moeten beide partijen ook een aantal punten formuleren die ze allebei willen binnenhalen. Een soort stembusakkoord, maar zeker niet te vergelijken met het stembusakkoord Keerpunt 72 dat in 1972 Joop den Uyl aan de macht bracht, samen met PPR en D66. Dat was al een nagenoeg  afgerond regeerakkoord. GroenLinks en PvdA willen dit keer tijdens de campagne hun handen vrijer houden.

De vraag is ook of andere partijen na de verkiezingen zullen accepteren dat GroenLinks en PvdA als één blok opereren en hun daarmee het initiatief gunnen bij de formatie. Voorwaarde is allereerst dat ze samen de meeste zetels binnenhalen. Op dit moment kunnen beide partijen in de peilingen samen rekenen op zo’n dertig zetels, iets meer dan de VVD in haar eentje. Tot dusver is het gebruik dat de partij die bij de verkiezingen de meeste zetels binnenhaalde de formatie mag beginnen en de premier levert. Dat privilege is nooit naar een combinatie van partijen gegaan.

Voorstanders van een vergaande samenwerking menen dat de inhoudelijke verschillen tussen PvdA en GroenLinks toch al klein zijn, en vooral berusten vooral op de volgorde van prioriteiten. Bij de Stemwijzer voor de Europese Verkiezingen gaven beide partijen op alle zestig vragen identieke antwoorden; de Stemwijzer moest opnieuw worden gemaakt om toch tot een verschillende uitkomst te leiden.

En de SP dan?

Bij de PvdA gaan er stemmen op om ook de SP te betrekken bij zo’n links stembusakkoord, maar dat zal volgens ingewijden nog lastiger worden, en niet alleen omdat de inhoudelijke verschillen groter zijn. Bij de Europese verkiezingen van 2019 opende die partij nog frontaal de aanval op PvdA-lijsttrekker Frans Timmermans. SP-fractieleider Lilian Marijnissen lijkt inmiddels te kiezen voor een minder radicale koers, maar het is niet duidelijk of dat zo blijft.

Zowel GroenLinks als de PvdA staat onder druk van de eigen achterban om meer initiatieven tot samenwerking te nemen. Uit een recente peiling van I&O Research blijkt dat veel leden en kiezers zelfs een fusie willen van beide partijen. Bij de partijtoppen wordt erkend dat er bij de achterban grote zorgen bestaan over de dominantie van rechts. ‘Wat er nu in Brabant gebeurt (VVD en CDA willen daar samen een provinciaal bestuur vormen met FvD, red.) is een schrikbeeld’, aldus een prominente GroenLinkser.

Op het partijcongres van de PvdA, dat zaterdag wordt gehouden, zal gestemd worden over een motie die het bestuur oproept om een gemeenschappelijke lijst te maken met GroenLinks. Bij GroenLinks, dat een week later congresseert, circuleren moties met vergelijkbare oproepen.

Geen fusie

De partijtoppen voelen niets voor een fusie en ook niets voor gemeenschappelijke lijst. ‘Dat gaat niet gebeuren’, zo valt bij beide partijen te horen. Niet alleen zouden er nog te veel inhoudelijke en culturele verschillen zijn. Ook bestaat de vrees dat een formele samenwerking stroperig en ingewikkeld gaat worden, waardoor er alleen maar kiezers zullen afhaken.

Een bijkomend probleem is dat Klaver en Asscher op z’n best een zakelijke relatie hebben. Tijdens hun gezamenlijke optreden in Amsterdam deelden ze steken onder water uit. Zo keerde Klaver zich tegen ‘tien jaar afbraakbeleid van Rutte’, ook al regeerde Asscher vier jaar lang met de VVD. Asscher liet op zijn beurt subtiel weten dat je alleen iets bereikt ‘als je ervoor vecht’.  Klaver heeft het afgelopen jaar juist geprobeerd om iets te bereiken door een meer constructieve toon aan te slaan richting het kabinet. Asscher heeft daar nooit in geloofd.

Op de achtergrond speelt mee dat beide partijleiders ervan overtuigd zijn dat ze op eigen kracht de grootste kunnen worden. Bij GroenLinks valt te horen dat ‘alle lichten op groen staan’ voor de definitieve doorbraak van Klaver. De PvdA is het afgelopen jaar voorzichtig opgeklommen in de peilingen en denkt dat Asscher als potentiële premierskandidaat meer vertrouwen inboezemt.

Boe-geroep

Op de gezamenlijke bijeenkomst die PvdA, GL en SP dinsdagavond hielden in Amsterdam, gingen veel vragen uit de zaal over linkse samenwerking. Toen Marijnissen daar een behoedzaam antwoord op gaf en liet weten dat er vooralsnog geen fusie of gezamenlijk programma komt, werd dat met boe-geroep ontvangen. Het was negen jaar geleden dat de leiders van de linkse partijen – toen nog Job Cohen, Emile Roemer en Jolande Sap – samen het podium deelden. Ook toen hing er innige linkse samenwerking in de lucht, maar die kwam er uiteindelijk niet.

MEER OVER; PVDA GROENLINKS POLITIEK LODEWIJK ASSCHER VERKIEZINGEN NATIONALE VERKIEZINGEN JESSE KLAVER ARIEJAN KORTEWEG EN FRANK HENDRICKX

PvdA, GL en SP willen graag samenwerken, maar fuseren is een brug te ver

NU 04.03.2020 Dat SP, GroenLinks en PvdA gezamenlijk iets wilden vertellen was zo ongewoon, dat de zeshonderd plaatsen in het Amsterdamse Tolhuis in een mum van tijd waren vergeven. Toch was er weinig verrassends aan de boodschap dinsdagavond en moesten de partijleiders vooral benadrukken dat er geen sprake is van fusieplannen.

SP-leider Lilian Marijnissen schiet in de lach als een verslaggever haar vraagt of haar partij gaat fuseren met GroenLinks en PvdA. “Dat denk ik niet”, zegt ze.

Het zaaltje in Amsterdam-Noord puilt uit wanneer Marijnissen, Jesse Klaver (GroenLinks) en Lodewijk Asscher (PvdA) het kabinet waarschuwen. Geen belastingverlaging van 2,4 miljard euro voor de multinationals volgend jaar, maar investeer dat geld in leraren, zorg, betaalbare huizen en klimaat.

Luistert het kabinet niet, dan stemmen de partijen niet in met de belastingplannen voor 2021. De coalitie heeft al geen meerderheid in de Eerste Kamer en met dit dreigement wordt het nog lastiger zoeken naar voldoende stemmen.

‘Hoop dat we de volgende keer een nieuw kabinet aankondigen’

Het is geen verrassende boodschap, in de zaal kijkt niemand er van op. Het gaat deze avond vooral om het beeld: een linkse vuist tegen “tien jaar rechtse politiek van Rutte”, zoals Klaver het zegt.

Het publiek roert zich eigenlijk pas na drie kwartier als iemand tijdens de vragenronde wil weten waarom de partijen de verschillen niet overboord gooien en gaan fuseren. Er wordt instemmend geklapt en gejoeld.

Maar SP, GroenLinks en PvdA willen de hoop op één grote, linkse partij niet aanwakkeren. Vragen aan de fractievoorzitters na afloop van de presentatie hierover worden weggewuifd.

“De formatie is voor mij nog heel ver weg”, zegt Asscher. Marijnissen: “Elkaar vasthouden na de verkiezingen? Dan loop je wel heel erg op de zaken vooruit.”

Ook Klaver wil niet te ver vooruitkijken. “Ik vond dit vanavond prima”, zei hij over het gezamenlijke optreden. Wel voegt hij optimistisch toe: “Ik hoop dat als we een volgende keer op een podium staan, we een nieuw kabinet aankondigen”.

Marijnissen: ‘SP is in dit gezelschap de politieke linksbuiten’

Niemand wil zich ergens op vastpinnen. Sterker, Asscher hoopt dat de PvdA in een volgende regeerperiode “met een óf meer linkse partijen” in een kabinet komt te zitten. Zo heilig is de drie-eenheid dus niet.

De PvdA-leider had de roep uit de zaal om een inniger verbond tussen de drie partijen wel gehoord. “Er zijn altijd mensen die naar meer verlangen, maar er blijven verschillen tussen de partijen.”

Die nadruk op de verschillen was het duidelijkst bij Marijnissen te horen. “De SP is in dit gezelschap de politieke linksbuiten”, zegt de SP’er. “Die rol past ons prima.”

Hoewel er zo nu en dan stemmen opgaan om partijen in dit politieke spectrum te laten fuseren, I&O research deed er recentelijk onderzoek naar, gaat het nooit verder dan dit soort gezamenlijke oproepen.

In 2016, vijf maanden voor de Tweede Kamerverkiezingen, was oud-PvdA-leider Diederik Samsom nog het meest uitgesproken. Als het aan hem lag, keerde de PvdA en GroenLinks na de verkiezingen terug als één fractie.

De SP heeft altijd moeite gehad met hoe snel de PvdA in 2012 een regeerakkoord smeedde met de VVD. “Wij hebben zo onze eigen ervaringen met linkse samenwerking”, zegt Marijnissen daar nu over. De argwaan is nog niet weg.

“Het is belangrijk dat we ons als linkse partijen niet uit elkaar laten spelen”, zegt Asscher tenslotte. Zo bezien is dit geen opmaat naar een linkse fusiepartij, maar eerder een stap om het tegenovergestelde te voorkomen.

Lees meer over: Politiek

Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 18 – proces

Start MH17-proces

Op 9 maart 2020 begon het strafproces tegen 4 verdachten van het neerhalen van vlucht MH17. De start van het proces is een belangrijke mijlpaal die waarheidsvinding en gerechtigheid voor de slachtoffers en hun nabestaanden weer een stap dichterbij brengt.

Maandag leest de officier van justitie Dedy Woei-a-Tsoi de aanklacht voor !!

Na jarenlange voorbereiding begint dan eindelijk de rechtszaak tegen de 4 verdachten in het MH17-proces. Een dag waar lang naar uit is gekeken door vooral de nabestaanden van de vliegramp. Om 10 uur in de ochtend start het MH17-proces. De zaak zal gevolgd worden door honderden journalisten van over de hele wereld.

AD 09.03.2020

Ook via internet zijn de zittingen te volgen, onder meer op de speciale MH17-site van het Openbaar Ministerie.

Wie we vrijwel zeker niet zullen zien in de rechtszaal, zijn de verdachten. Het gaat om drie Russen en iemand uit Oekraïne:

► rebellenleider Igor Girkin

► zijn rechterhand Sergej Doebinski

► diens assistent Oleg Poelatov

► garnizoenscommandant Leonid Ghartsjenko

Dit zijn de moordverdachten van de MH17-ramp;

Bekijk deze video op RTL XL

Op een rij: de vier mannen die worden verdacht van betrokkenheid bij de aanslag op vlucht MH17. Het OM legt hun moord op de 298 inzittenden ten laste.

Nederland heeft ook namens de andere landen in het Joint Investigation Team (JIT) – Australië, België, Maleisië en Oekraïne – de VN-Veiligheidsraad geïnformeerd over de start van het proces.

AD 07.03.2020

Het Openbaar Ministerie (OM) heeft in juni vorig jaar het besluit genomen de 4 personen te vervolgen, met unanieme steun van de opsporingsautoriteiten van de andere landen in het JIT.

Het strafrechtelijk onderzoek naar de betrokkenheid van andere personen gaat nog steeds door. Daarom roept Nederland in lijn met de VNVR resolutie 2166 alle landen, inclusief de Russische Federatie, op om volledig mee te werken aan het strafrechtelijk onderzoek van het JIT.

Het strafrechtelijk proces is en blijft een zaak van lange adem en veel geduld. Het kabinet heeft veel respect voor de manier waarop de nabestaanden daar mee omgaan. Stap voor stap komen we dichterbij het achterhalen van de waarheid, bij het opsporen en vervolgen van de verantwoordelijken voor het neerhalen van vlucht MH17.

Dat blijft de hoogste prioriteit voor het kabinet. De dood van 298 onschuldige mensen van 17 verschillende nationaliteiten kan en mag niet onbestraft blijven. Daar blijven we keihard aan werken, samen met de landen van het JIT, en met brede steun van de internationale gemeenschap.

AD 03.03.2020

298 mensen werden gedood, onder wie 196 Nederlanders, toen vlucht MH17 uit de lucht werd geschoten. Dat gebeurde boven rebellengebied in Oekraïne, op 17 juli 2014.

Vanaf maandag 09.03.2020 staan vier verdachten terecht in het eerste strafproces na de ramp met MH17. Dat gebeurt in de extra beveiligde rechtbank op Schiphol. Kijk nu hoe het er daar uitziet.

Zes vragen over het MH17-proces;

Wat is de aanklacht?

De (vooralsnog) vier verdachten worden officieel vervolgd voor ‘het doen verongelukken’ van de MH17 ‘met de dood van alle inzittenden tot gevolg’, danwel ‘moord’ op de inzittenden. Welk van de twee aanklachten het Openbaar Ministerie zal kiezen, hangt ervan af of aangetoond kan worden dat er met voorbedachte raden is gehandeld. Dat wil zeggen dat er een moment van kalm beraad was voordat de raket werd gelanceerd.

AD 10.03.2020

Hoe gaat het proces eruit zien?

Het enige wat zeker is: de eerste zitting begint maandag om 10.00 uur. ,,De eerste zittingsdagen zullen vooral inventariserend van karakter zijn’’, stelt de rechtbank. Het Openbaar Ministerie zal vertellen hoe ver het onderzoek is en wat er nog moet gebeuren. Andere partijen (de verdachten of hun advocaten) kunnen onderzoeksvragen neerleggen.

AD 11.03.2020

Telegraaf 11.03.2020

AD 11.03.2020

Wanneer de inhoudelijke behandeling van start gaat, is nog niet te zeggen. De rechtbank heeft een reeks data gereserveerd: de hele komende week, daarna nog een week verderop in maart en dan nog in juni, september, oktober, november en in februari en maart 2021. Er wordt 54 miljoen euro uitgetrokken voor het proces. Het gaat dan om kosten voor getuigenbescherming, de inzet van de rechtbank en kosten die het Openbaar Ministerie maakt voor het onderzoek. Ook de andere landen die slachtoffers te betreuren hadden, springen bij in de kosten.

Waarom wordt het proces in Nederland gehouden?

Ons land was in eerste instantie voorstander van berechting door een speciaal VN-tribunaal, maar dat werd door Rusland geblokkeerd. Een speciaal tribunaal van de vijf betrokken landen werd te ingewikkeld omdat de rechtssystemen van bijvoorbeeld Nederland, Maleisië en Oekraïne veel verschillen. Daarop besloten de betrokken landen te kiezen voor berechting in Nederland. De Nederlandse wet werd daarvoor (een beetje) aangepast zodat delen van het proces in het Engels gevoerd kunnen worden.

Telegraaf 09.03.2020

Waarom komen de verdachten niet?

Er zijn vier verdachten: drie Russen en een Oekraïner. Igor Girkin, in 2014 de hoogste in rang van de vier verdachten, heeft tegen deze krant gezegd geen schuld te hebben aan het neerhalen van MH17 en niet naar de rechtbank te zullen komen. Ook verdachte Sergej Doebinsk heeft dat laten weten. De andere twee verdachten, Oleg Poelatov en Leonid Kharchenko, hebben überhaupt niet gereageerd.

De vier oppakken en dwingen is geen optie, want Rusland levert geen onderdanen uit. Rusland bestempelt het onderzoek sowieso als oneerlijk en partijdig. Voor zover bekend zal er namens één verdachte, Poelatov, een advocaat aanwezig zijn.

Wat is de waarde van het proces?

Openbare waarheidsvinding. Wat is er nu precies gebeurd op 17 juli 2014 en de dagen ervoor? Wie was er verantwoordelijk voor het neerhalen van MH17? Een dergelijk drama verdient een openbare afwikkeling voor het oog van de wereld. Het geeft ook de nabestaanden (een beetje) genoegdoening. En wie weet veranderen de geopolitieke verhoudingen nog wel eens zodanig, dat er toch nog mensen achter de tralies verdwijnen.

Wat zijn de bewijzen?

Het Joint Investigation Team, geleid door het Nederlandse OM, heeft al wat uit het onderzoek prijsgegeven. Zo zeggen ze overtuigend bewijs te hebben dat MH17 is neergehaald door een Buk-raket die toebehoorde aan de Russische 53ste luchtafweerbrigade uit Koersk. De raket is, volgens het JIT, afgeschoten vanuit een weiland in Oost-Oekraïne dat op die dag onder controle van pro-Russische rebellen stond. De aanklacht tegen de vier verdachten is moord en doodslag omdat ze opzettelijk een vliegtuig in gevaar hebben gebracht.

Welke rol spelen de nabestaanden?

De nabestaanden van de passagiers van MH17 hebben spreekrecht. Tot nu toe hebben zo’n vijftig mensen aangegeven daar gebruik van te willen maken. Het is nog niet duidelijk wanneer zij aan het woord komen tijdens de inhoudelijke behandeling, maar dat is pas veel later in het proces.

AD 11.03.2020

Zaak onderbroken tot 23 maart 2020

De rechtbank gaat zich beraden over de wensen van de verdediging, het Openbaar Ministerie en de advocaten van de nabestaanden. Op maandag 23 maart 2020 gaat de zaak weer verder en laat de rechtbank zich uit over de verzoeken.

Telegraaf 18.03.2020

Corona-virus

Wel is het nog onduidelijk of de komende zittingen in het proces over het neerhalen van vlucht MH17 doorgaan. Dit in verband met het coronavirus, meldt de rechtbank Den Haag vrijdag. Uiterlijk woensdag 18 maart 2020 besluit de rechtbank of het proces als gepland op 23 maart 2020 verder gaat.

Het MH17-proces over het neerhalen van vlucht MH17 gaat maandag toch door. Nabestaanden, pers en belangstellenden zijn echter niet welkom bij deze zitting, in verband met het coronavirus.

Van de drie officieren van justitie zal er maar één in de zittingszaal zijn, ook worden minder advocaten verwacht. Dat heeft de rechtbank Den Haag laten weten.

AD 18.03.2020

De rechtbank laat maandag 23 maart 2020 tevens weten wat de beslissingen zijn op de onderzoekswensen die door het Openbaar Ministerie en de advocaten zijn gedaan. Dat is via livestream te volgen.

De eerst volgende zitting na 23 maart 2020 staat pas voor 8 juni 2020 op de agenda. Vermoedelijk duurt het proces tot in 2021.

OM: strafdossier (nog) niet naar nabestaanden

De advocaten van de nabestaanden hadden verzocht om het strafdossier. Volgens de raadslieden is dat nodig om het spreekrecht goed te kunnen uitoefenen en voor het effectief indienen van schadeclaims.

Het Openbaar Ministerie wil de feiten eerst op zitting bespreken, voordat dossierstukken aan de nabestaanden worden verstrekt. “Dit zorgt ervoor dat stukken niet eerder op straat kunnen komen te liggen. Anderzijds stelt het nabestaanden wat ons betreft beter in staat om te beslissen over welke stukken zij willen beschikken voor het uitoefenen van hun spreekrecht.”

Was er nieuws te horen?

Het MH17-proces startte onder grote internationale belangstelling, maar hield na twee dagen abrupt weer op. Wat hebben we van de eerste twee procesdagen geleerd?

Vijf vragen en antwoorden.

De eerste dagen van het MH17-proces hadden een ‘inventariserend karakter’ waarin de inhoud van het strafdossier niet op tafel kwam. Toch liet het Openbaar Ministerie zien waarom het zelfverzekerd is over het bewijsmateriaal. Het beschikt niet alleen over satelliet- en radarbeelden van de ramp, beeldbewijs van het vervoer van de Bukraket en afgeluisterde telefoongesprekken van pro-Russische separatisten, maar ook over verklaringen van tientallen getuigen.

Een belangrijke ooggetuige is ‘M58’, die anoniem blijft omdat hij represailles uit Rusland vreest. Hij stond vlakbij de lanceerlocatie van de Bukraket en claimt dat daar Russische militairen en agenten van de Russische geheime dienst FSB aanwezig waren. Vanwege zijn belastende verklaringen valt M58 in de zwaarste beschermingscategorie. Behalve M58 zijn er tientallen andere anonieme getuigen die vrezen voor hun leven.

Van de verdachten (de Russen Igor Girkin, Sergej Doebinski, Oleg Poelatov en de Oekraïner Leonid Chartsjenko) verscheen er niet één op de zitting. Een opsteker voor het Openbaar Ministerie was dat de rechtbank vond dat het OM genoeg pogingen had gedaan de vier te bereiken. Zij mogen bij verstek worden veroordeeld, waardoor het proces verder kan.

Het OM haalde fel uit tegen de ‘cynische desinformatiecampagne’ die Rusland voert en legde in weinig diplomatieke termen uit waarom Rusland zelf niet te vertrouwen is. ,,Wij hebben ons afgevraagd (…) hoe serieus wij de Russische beschuldigingen nog kunnen nemen na alle aantoonbare onwaarheden die de Russische autoriteiten hebben verkondigd.” Bellingcatonderzoeker Christo Grozev zei over die uitspraak: ,,Alleen Nederlanders kunnen het zo lomp zeggen.”

Hoe reageren nabestaanden?

Opgelucht. Met de start van het proces nam de spanning toe. Nabestaande Silene Fredriksz was blij ‘dat de kop eraf is’. Vooral het oplezen van de 298 namen van slachtoffers maakte veel emoties los. Zowel in de rechtszaal als in een congrescentrum in Nieuwegein, waar nabestaanden samenkwamen om het proces te volgen, vielen tranen.

Opluchting was er ook omdat het Openbaar Ministerie stelling durft te nemen tegen Rusland. Sommige nabestaanden twijfelden of het OM vanwege geopolitieke belangen wel durfde door te pakken. Dat vertrouwen is nu gegroeid. ,,Opzienbarend”, zei Piet Ploeg, die door de MH17-ramp drie familieleden verloor. ,,Ik heb grote bewondering dat het OM zo’n duidelijk standpunt inneemt ten opzichte van de Russische staat.”

Hoe kijkt het buitenland naar het proces?

Afgezien van Rusland, waar journaals het proces politiek en vooringenomen noemen, benadrukken buitenlandse media vooral de genoemde Russische desinformatiecampagne. ABC News citeert hoofdinspecteur David Nelson uit Australië, die vindt dat de Russische propaganda vooral de nabestaanden schoffeert. ,,Dat helpt de nabestaanden niet. Ik denk niet dat dit ze helpt bij hun rouwverwerking en kennis van de feiten.”

Hoe zit dat met de verdediging van de verdachte?

Verdachte Oleg Poelatov, dus niet aanwezig op het proces, is de enige die zich laat bijstaan door advocaten. Het gaat om Boudewijn van Eijck en Sabine Doesschate van het Haagse advocatenkantoor Sjöcrona. Zij werken samen met de Russische advocate Elena Koetina, die niet als zodanig het woord mag voeren in een Nederlandse rechtbank. De drie hebben het strafdossier kortgeleden in handen gekregen en vragen extra tijd om de 36.000 pagina’s door te nemen. Poelatovs verdediging wordt gefinancierd door een stichting in Moskou. Wie die stichting financiert, zegt Van Eijck nog niet te weten.

Hoe gaat het proces verder?

Maandag 23 maart reageert de rechtbank op verschillende verzoeken van het Openbaar Ministerie, de verdediging van Poelatov en de nabestaanden. Het Openbaar Ministerie heeft onder meer gevraagd om een schouw van het gereconstrueerde MH17-wrak in Gilze-Rijen en het opnieuw horen van meerdere getuigen. De nabestaanden willen het strafdossier tot hun beschikking krijgen, zodat ze zich kunnen voorbereiden op de inhoudelijke behandeling. Met alle verzoeken die nog kunnen worden ingediend, wordt die niet voor de zomer verwacht.

Terugblik

Plan veiligstellen rampgebied MH17 Oekraïne

Defensie had een plan voorbereid om de Luchtmobiele Brigade met ondersteunend personeel naar het crashgebied van vlucht MH17 in Oekraïne te sturen, bevestigt de Landmacht aan NU.nl na berichtgeving van De Telegraaf. De militairen hadden het crashgebied, dat werd beheerst door rebellen, veilig moeten stellen.

Enkele dagen nadat vlucht MH17 uit de lucht was geschoten en terecht was gekomen in rebellengebied in Oost-Oekraïne kreeg de landmacht de opdracht een operatie te plannen. ,,De vraag was: we hebben een crashsite waar we niet bij komen, hoe zou je die kunnen beveiligen zodat repatriëring van de stoffelijke overschotten mogelijk wordt? Je werkt verschillende soorten operaties uit. Van voorzichtig tot heel zwaar”, legt Wijnen uit in het dagblad.

AD 03.03.2020

Bataljonscommandant Cas Schreurs brieft op donderdag 24 juli 2014 zijn militairen over de aanstaande missie. ,,Ik had er vertrouwen in”, zegt hij. ,,Iedereen was goed getraind; ik had supersoldaten.” Een deel van de eenheid was toen nog in Portugal voor een oefening.

Zij werden versneld teruggehaald naar Nederland. Op dat moment besloot Den Haag de missie af te blazen, nadat stoffelijke resten door de rebellen waren overgedragen aan de Oekraïense regering.

Aldus

Het Nederlandse leger stond in de startblokken om te worden ingezet in Oekraïne voor de repatriëring van MH17-slachtoffers. Duizend militairen, bewapend en wel, waren klaar om in transportvliegtuigen te stappen en richting rampgebied te gaan. Op het allerlaatste moment werd de operatie afgeblazen. Voor het eerst geeft defensie openheid van zaken.

De krijgsmacht komt vrijwel meteen in beeld wanneer donderdag 17 juli 2014 het nieuws uit het rampgebied in Nederland begint door te dringen. Op de eerste beelden uit Oost-Oekraïne is te zien hoe pro-Russische rebellen, die het gebied beheersen waar Malaysia Airlines vlucht MH17 is neergekomen, sollen met stoffelijke overschotten, kostbaarheden achteroverdrukken en voor het onderzoek naar de oorzaak van het drama essentiële sporen uitwissen. Premier Rutte veroordeelt het de volgende dag in scherpe bewoordingen. „Het is ronduit walgelijk”, aldus de eerste minister.

Zomerhitte

Publiek oogt Rutte machteloos, want die zaterdag en zondag komt er geen verbetering in de situatie. De opstandelingen hebben de stoffelijke resten uit de brandende zomerhitte gehaald en in koelwagons opgeslagen. Ze zetten de stoffelijke overschotten nu alleen in als onderhandelingsmiddel.

Terwijl de rebellen die streven naar de zelfstandige volksrepubliek Donetsk en de Oekraïense regering touwtrekken over de inhoud van de koeltrein, groeit in Nederland de maatschappelijke druk om militairen te sturen die een einde aan deze vreselijk pijnlijke situatie kunnen maken. Er komt zelfs een hashtag op sociale media: #bringthemhome. Vanuit het ministerie van Defensie blijft het stil.

Achter de schermen wordt in het geheim koortsachtig gewerkt aan een militaire interventie. Op het hoofdkwartier van de landmacht zit vanaf zondag 20 juli een staf bij elkaar om een operatie te plannen. De landmacht heeft van Commandant der Strijdkrachten Tom Middendorp het verzoek gekregen met opties te komen.

„De vraag was: we hebben een crashsite waar we niet bij komen, hoe zou je die kunnen beveiligen zodat repatriëring van de stoffelijke overschotten mogelijk wordt? Je werkt verschillende soorten operaties uit. Van voorzichtig tot heel zwaar”, legt Commandant Landstrijdkrachten Martin Wijnen uit.

Slippers

Zijn voorganger Mart de Kruif gaat die zondag naar de Oranjekazerne in Schaarsbergen om met de leiding van 11 Luchtmobiele Brigade te overleggen. Deze eenheid moet de klus klaren omdat ze is opgericht om binnen korte tijd waar ook ter wereld te opereren. De Kruif komt binnenlopen op slippers. De lichtheid van de stralende zomerdag en de zware taak waar zijn mensen voor staan, vormen een groot contrast.

Het plan dat De Kruif ontvouwt, gaat uit van duizend Nederlandse militairen die lichtbewapend en met alleen wat in hun rugzak past het gebied in zullen gaan. De militairen zullen posities innemen en die zelfstandig een paar dagen vasthouden rond het 35 vierkante kilometer grote gebied waar delen van de Malaysia Airlines Boeing 777 en de passagiers neer zijn gekomen.

De militairen moeten hulpverleners en forensisch onderzoekers in staat stellen hun werk te doen. Ze krijgen steun van evenzoveel Australische collega’s. Australië verliest bij de MH17-ramp 27 staatsburgers.

Improvisatie

Het is volgens Martin Wijnen een plan met een duidelijk einddoel, maar om dat te bereiken is veel improvisatie nodig. Hoe gaat het bataljon op de rampplek komen? Er is nog geen idee. De commandant zal ter plekke trucks of bussen moeten regelen. De grootste onzekerheid waarmee hij te maken krijgt, is de extreem onstabiele situatie in het rampgebied.

Dat is in handen van separatisten. Hoe voorkom je dat Nederlandse militairen met hen in gevecht raken? Militair kunnen onze goed getrainde landgenoten en Australiërs hen aan. Maar zo’n confrontatie kan tot escalatie leiden. Niet wat je wil met een grote, zwaarbewapende Russische troepenmacht vlakbij aan de andere kant van de grens.

De Luchtmobiele Brigade begint zondag 20 juli met alles te verzamelen wat nodig is voor zo’n missie. Dat gaat van groot tot klein. Zo stuurt de staf iemand richting een boekwinkel om aan kaarten van het operatiegebied te komen. De nieuwste Lonely Planet blijkt de beste te bevatten.

Hoewel de ramp midden in de vakantietijd gebeurt, is voldoende personeel krijgen geen probleem. Vanuit alle hoeken van de wereld melden zich militairen. Zelfs vanuit de Zuid-Amerikaanse jungle komt een telefoontje. „Tegen hem werd gezegd dat hij daar wel mocht blijven”, vertelt Wijnen. „Anderen boekten al voor ze het verzoek hadden gekregen zich te melden tickets vanuit IJsland en Thailand.

Op nogal wat campings draaiden mensen de pootjes van de caravan weer in en reden terug naar huis. Als ze uitlegden dat papa vanwege MH17 aan het werk moest, snapte hun gezin het altijd wel.”

In Nederland regelen ondersteunende eenheden met grote haast munitie, water en rantsoenen. De bijbehorende procedures blijken ineens razendsnel te kunnen worden doorlopen. Binnen 48 uur is de eenheid klaar voor vertrek. Op woensdagavond 23 juli wordt de stand-by status officieel. De dag erop brieft bataljonscommandant Cas Schreurs zijn mensen.

De overste kan een speld horen vallen als hij zijn verhaal begint. Het is nog niet zo lang na Uruzgan. Een missie waaraan 11 Luchtmobiel veel militairen leverde. Afghanistan-veteranen ondergaan het moment geroutineerd. Bij nieuwkomers is de spanning zichtbaarder.

„Maar we wilden het allemaal vooral gaan doen omdat de omvang van deze ramp grote indruk had gemaakt op iedere militair”, vertelt de officier. „Ik had er vertrouwen in. Iedereen was goed getraind; ik had supersoldaten.”

Terwijl Schreurs zijn verhaal doet, is zijn club nog niet compleet. Een deel van de eenheid zit in Portugal voor een oefening. Defensie besluit de militairen versneld terug te halen zodat ze direct door kunnen naar Oekraïne. Terwijl ze in de lucht hangen, valt in Den Haag het besluit de missie af te blazen. Er zit beweging in de zaak.

Koeltrein

De rebellen hebben maandag na een weekend lang ruzie maken met de Oekraïense regering de koeltrein met stoffelijke resten laten vertrekken vanuit het plaatsje Torez. Hij komt dinsdag 22 juli aan in regeringsgebied, in Charkov.

Een dag later kunnen de eerste vliegtuigen met gekiste menselijke restanten per Hercules van de Koninklijke Luchtmacht richting Nederland. In Oost-Oekraïne resteert het forensisch onderzoek. Dat kan met minder massieve bewaking, oordeelt het kabinet. Het besluit veertig onbewapende marechaussees te sturen.

Partjes informatie over de Oekraïne-missie die er nooit kwam, lekten in de loop van de tijd uit. Bij defensie sprak niemand er publiekelijk over. Volgens landmachtbaas Martin Wijnen is dat omdat de periode iets dubbels had en houdt. ,,We zijn trots op wat onze mensen hebben neergezet”, zegt de generaal. „Tegelijkertijd past borstklopperij niet tegen de achtergrond van al het leed.”

Op de pagina /mh17 vind je al het nieuws en achtergrond over het MH17-proces.

Meer: MH-17 0mroepWest

Meer: MH17-vliegramp OM

Al onze verhalen over MH17, de verdachten en de nabestaanden lees je in ons dossier

Volg de eerste zittingsdag in het MH17-proces via ons liveblog. NU

MH17-proces NOS

meer: MH17-proces 

MH17-proces RTL

lees: Alles wat je moet weten over het MH17-proces in De Ochtend Show to go AD

lees: Strafzaak MH17 van start, volg de zaak in ons liveblog RTL

lees: Extra uitzending: MH17-proces van start, dit gaat er gebeuren RTL

Zie ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 17

Zie ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 16

Zie ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 15

zie ook: Dick Schoof versus de Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 14

Zie dan ook: Herdenking MH17 17.07.2014 – 17.07.2018 – Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 13

zie ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 12

zie verder ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 11

zie ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 10

zie ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 9

zie ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 8

zie ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 7

zie ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 6

zie ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 5

zie ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 4

zie ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 3

zie ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 2

zie ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 1

MH17: deze Russische vliegtuigexpert gaat tegen Kremlin in”‘Mijn land heeft mij verraden’

RTL 22.03.2020 Je zou het door de coronacrisis bijna vergeten, maar het MH17-proces gaat morgen 23.03.2020 weer verder. Vijf dagen na de ramp begon vliegtuigexpert Vadim Loekasjevitsj al openlijk kritiek te uiten op zijn eigen, Russische regering. Vadim was te gast bij een tv-zender om een Russische persconferentie over MH17 te becommentariëren. Het kostte de Rus uiteindelijk zijn baan. ‘De Russische leugens houden maar niet op’.

Meer: MH17 MH17-proces Rechtszaak

Rusland beschuldigt de Volkskrant van nepnieuws inzake MH17-onderzoek

NU 20.03.2020 Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken heeft vrijdag een artikel van de Volkskrant als nepnieuws bestempeld. In het artikel wordt ingegaan op de veronderstelde Russische rol in het dwarsbomen van het onderzoek naar de ramp met vlucht MH17 op 17 juli 2014.

In een persbericht laat het Russische ministerie weten dat het artikel dat op 5 maart verscheen gezien moet worden “als wederom een poging om de aandacht af te leiden van serieuze discrepanties in het blijkbaar alleen plausibele verhaal dat Rusland betrokken is bij de ramp”.

In de reconstructie van de Volkskrant wordt onder andere ingegaan op de rol van de GRU, de Russische militaire inlichtingendienst, en hun pogingen om het onderzoek te ondermijnen. Zo zouden twee Russische luchtvaartdeskundigen die meewerkten aan het onderzoek door de Onderzoeksraad (OVV) banden hebben met de GRU.

Het ministerie zegt dat het artikel in de Volkskrant, “waarvan bekend is dat het sterke banden heeft met de politie elite”, onderdeel is van een desinformatiecampagne tegen Rusland.

Ook OM haalde hard uit naar Rusland

De krant staat echter niet alleen in zijn beweringen. Ook het Openbaar Ministerie (OM) haalde tijdens de eerste dagen van het MH17-proces hard uit naar Rusland, wiens houding een schaduw over het proces zou werpen.

Het OM zegt dat Rusland het strafrechtelijk onderzoek actief heeft tegengewerkt en dat de “Russische Federatie er alles aan doet om dit proces te dwarsbomen”.

Daarnaast schreef ook NU.nl over de discutabele rol van Rusland in het onderzoek naar de ramp met de MH17.

Zie ook: Het Kremlin en de MH17-ramp: Keihard ontkennen en zand in ogen strooien

Lees meer over: MH17

Hoofdofficier van justitie Fred Westerbeke: ‘De facto zit bij het MH17-proces het Russische bewind in de beklaagdenbank’

NRC 20.03.2020 Interview Fred Westerbeke Bij het OM leidde hij de belangrijkste strafrechtelijke onderzoeken, zoals naar het neerhalen van vlucht MH17. Nu wordt Fred Westerbeke politiebaas in Rotterdam.

Al bijna veertig jaar is Fred Westerbeke (57) misdaadbestrijder. Hij begon zijn loopbaan als politieman, stapte na een avondstudie rechten over naar het Openbaar Ministerie, keerde terug bij de politie, werd wederom officier van justitie en gaat nu voor de derde keer een blauwe pet dragen. Over een week wordt hij de politiebaas van de eenheid Rotterdam.

Een versie van dit artikel verscheen ook in NRC Handelsblad van 21 maart 2020

Een versie van dit artikel verscheen ook in nrc.next van 21 maart 2020

Meer:

• Zuivering Oekraïense justitie treft MH17-onderzoek
• ‘Niemand kent het dossier dat wij in vijf jaar hebben opgebouwd’

MH17-zitting gaat door ondanks coronacrisis

Telegraaf 17.03.2020 Het MH17-proces gaat gewoon door, maar zonder pers en publiek. De eerst volgende zitting staat komende maandag gepland.

De Raad voor de Rechtspraak maakte onlangs bekend dat, vanwege de coronacrisis, de meeste zittingen op de lange baan gaan. Voor urgente zittingen wordt een uitzondering gemaakt, en ook het MH17-proces kan niet wachten.

Dat betekent dat er op maandag 23 maart om 10 uur wel gewoon een zitting is, maar dat lang niet alle zogenoemde procespartijen daarbij aanwezig zijn. Zo zijn niet de gebruikelijke drie officieren van justitie aanwezig, maar slechts één. Pers en publiek zijn niet welkom en ook nabestaanden kunnen de zitting niet volgen vanuit de gebruikelijke locatie in Nieuwegein.

Daar konden zij bij het begin van het proces de zaak volgen via een live-verbinding. Dat kan nog steeds, maar dan thuis, net zoals andere belangstellenden dat kunnen.

Sinds begin deze maand, ruim vijf jaar na de ramp met vlucht MH17, loopt het proces tegen vier mannen die ervan worden verdacht een cruciale rol te hebben gespeeld bij het neerhalen van het vliegtuig van Malaysia Airlines. Het is het omvangrijkste proces ooit op Nederlandse bodem wat betreft slachtoffers en nabestaanden. Bij de ramp kwamen 298 mensen om.

De eerst volgende zitting na 23 maart 2020 staat pas voor 8 juni 2020 op de agenda. Vermoedelijk duurt het proces tot in 2021.

BEKIJK MEER VAN; rechtshandhaving transport proces lucht- en ruimtevaartongeval/-incident Amsterdam MH17-proces Malaysia Airlines-vlucht 17

MH17-proces gaat door, maar zonder publiek

AD 17.03.2020 De volgende zitting in het MH17-strafproces, op 23 maart, gaat door. Maar dan zonder pers en publiek. Ook zal maar één van de drie officieren van justitie aanwezig zijn. Die maatregel in verband met het coronavirus maakt de rechtbank vandaag bekend.

Het proces tegen drie Russen en een Oekraïner, die verdacht worden van medeplichtigheid op de moord van 298 inzittenden van vlucht MH17, begon vorige week maandag in het Justitieel Complex Schiphol. Na een paar zittingsdagen werd de zaak geschorst tot 23 maart.

Lees ook;

• ‘De vier MH17-verdachten zijn slechts medeplichtig’

Lees meer

• Reconstructie van fatale vlucht MH17: ‘Een vogeltje vliegt jouw kant op’

Lees meer

De rechtbank heeft besloten dat die zitting wel doorgaat, maar met beperkte aanwezigheid van betrokken partijen. Er zullen geen journalisten en nabestaanden in de zaal zitten. Ook het congrescentrum NBC in Nieuwegein, waar nabestaanden het proces via een livestream kunnen volgen, blijft die dag dicht. De zitting begint om 10 uur.

Rechtbanken dicht

Alle rechtbanken, gerechtshoven en bijzondere colleges zijn vanaf vandaag dicht tot ten minste 6 april vanwege het coronavirus, behalve voor urgente zaken. Dit zijn zaken waar een rechterlijke beslissing niet achterwege kan blijven omdat het bijvoorbeeld raakt aan de rechten van verdachten of rechtszoekenden. Hieronder valt dus ook het MH17-proces.

Ook de uitspraak tegen de Utrechtse tramschutter Gökmen Tanis, de man die op 18 maart vorig jaar een aanslag pleegde op een tram op het 24 Oktoberplein, gaat vrijdag gewoon door. Hoe dat zal gaan en wie er bij mogen zijn, is nog niet bekend, meldde een woordvoerder eerder.

MH17-proces gaat maandag door, zonder pers en publiek

MSN 17.03.2020 Het proces over het neerhalen van vlucht MH17 gaat maandag door. Nabestaanden, pers en belangstellenden zijn echter niet welkom bij deze zitting, in verband met het coronavirus.

Van de drie officieren van justitie zal er maar één in de zittingszaal zijn, ook worden minder advocaten verwacht. Dat heeft de rechtbank Den Haag laten weten.

De rechtbank laat maandag 23 maart weten wat de beslissingen zijn op de onderzoekswensen die door het Openbaar Ministerie en de advocaten zijn gedaan. Dat is via livestream te volgen. De eerstvolgende zitting hierna is begin juni.

Schutter, Adder, Chagrijn en Mol

Bekijk deze video op RTL XL

Dit zijn de verdachten van de MH17-ramp.

Het proces is op 9 maart begonnen in het Justitieel Complex Schiphol. De rechtszaak heeft veel deelnemers en trekt grote belangstelling, onder meer van pers uit binnen- en buitenland. Om de zaak te kunnen volgen is naast het complex een tijdelijk perscentrum gebouwd, waar honderden journalisten hun werk kunnen doen. Ook dit perscentrum blijft volgende week dicht, net als de locatie in Nieuwegein waar nabestaanden eerder deze maand het proces samen konden volgen.

Drie Russen en een Oekraïner zijn de verdachten in de zaak. Zij zijn niet bij het proces aanwezig. De rechtszaak zal volgens de planning tot ver in 2021 gaan duren.

Vlucht MH17 van Malaysia Airlines werd op 17 juli 2014 met een Buk-raket uit de lucht geschoten. Alle 298 inzittenden, onder wie veel Nederlanders, kwamen daarbij om het leven.

Lees ook:

Nabestaande Ria blogt over het MH17-proces: ‘Gek genoeg voel ik me euforisch’

RTL Nieuws; MH17-proces  MH17

meer: MH17-proces  RTL

Nabestaande Lockerbie-ramp vreest dat waarheid MH17 niet naar buiten komt

Nabestaande Lockerbie-ramp over MH17-proces: ‘Voor nabestaanden is dit loodzwaar’

Teruglezen: tweede dag van strafproces MH17, mogelijk vrijgeleide voor Poelatov

Alle 23 artikelen Created with Sketch.

Doorgaan proces MH17 op losse schroeven

OmroepWest 13.03.2020 Het is nog onduidelijk of de komende zittingen in het proces over het neerhalen van vlucht MH17 doorgaan. Dit in verband met het coronavirus, meldt de rechtbank Den Haag vrijdag. Uiterlijk woensdag 18 maart besluit de rechtbank of het proces als gepland op 23 maart verder gaat.

Het proces is afgelopen maandag begonnen in het Justitieel Complex Schiphol. De rechtszaak heeft veel deelnemers en trekt grote belangstelling, onder meer van pers uit binnen- en buitenland. Om de zaak te kunnen volgen is naast het complex een tijdelijk perscentrum gebouwd, waar honderden journalisten hun werk kunnen doen.

LEES OOK: Vader slachtoffer: ‘MH17-proces gaat om gerechtheid’

Meer over dit onderwerp: CORONAVIRUS MH17

Alle ogen op MH17-proces: ‘lompe’ Nederlandse uithaal veelbesproken

AD 11.03.2020 Het MH17-proces startte onder grote internationale belangstelling, maar hield na twee dagen abrupt weer op. Wat hebben we van de eerste twee procesdagen geleerd? Vijf vragen en antwoorden.

Was er nieuws te horen?

De eerste dagen van het MH17-proces hadden een ‘inventariserend karakter’ waarin de inhoud van het strafdossier niet op tafel kwam. Toch liet het Openbaar Ministerie zien waarom het zelfverzekerd is over het bewijsmateriaal. Het beschikt niet alleen over satelliet- en radarbeelden van de ramp, beeldbewijs van het vervoer van de Bukraket en afgeluisterde telefoongesprekken van pro-Russische separatisten, maar ook over verklaringen van tientallen getuigen.

Een belangrijke ooggetuige is ‘M58’, die anoniem blijft omdat hij represailles uit Rusland vreest. Hij stond vlakbij de lanceerlocatie van de Bukraket en claimt dat daar Russische militairen en agenten van de Russische geheime dienst FSB aanwezig waren. Vanwege zijn belastende verklaringen valt M58 in de zwaarste beschermingscategorie. Behalve M58 zijn er tientallen andere anonieme getuigen die vrezen voor hun leven.

Van de verdachten (de Russen Igor Girkin, Sergej Doebinski, Oleg Poelatov en de Oekraïner Leonid Chartsjenko) verscheen er niet één op de zitting. Een opsteker voor het Openbaar Ministerie was dat de rechtbank vond dat het OM genoeg pogingen had gedaan de vier te bereiken. Zij mogen bij verstek worden veroordeeld, waardoor het proces verder kan.

Het OM haalde fel uit tegen de ‘cynische desinformatiecampagne’ die Rusland voert en legde in weinig diplomatieke termen uit waarom Rusland zelf niet te vertrouwen is. ,,Wij hebben ons afgevraagd (…) hoe serieus wij de Russische beschuldigingen nog kunnen nemen na alle aantoonbare onwaarheden die de Russische autoriteiten hebben verkondigd.” Bellingcatonderzoeker Christo Grozev zei over die uitspraak: ,,Alleen Nederlanders kunnen het zo lomp zeggen.”

Hoe reageren nabestaanden?

Opgelucht. Met de start van het proces nam de spanning toe. Nabestaande Silene Fredriksz was blij ‘dat de kop eraf is’. Vooral het oplezen van de 298 namen van slachtoffers maakte veel emoties los. Zowel in de rechtszaal als in een congrescentrum in Nieuwegein, waar nabestaanden samenkwamen om het proces te volgen, vielen tranen.

Opluchting was er ook omdat het Openbaar Ministerie stelling durft te nemen tegen Rusland. Sommige nabestaanden twijfelden of het OM vanwege geopolitieke belangen wel durfde door te pakken. Dat vertrouwen is nu gegroeid. ,,Opzienbarend”, zei Piet Ploeg, die door de MH17-ramp drie familieleden verloor. ,,Ik heb grote bewondering dat het OM zo’n duidelijk standpunt inneemt ten opzichte van de Russische staat.”

Hoe kijkt het buitenland naar het proces?

Afgezien van Rusland, waar journaals het proces politiek en vooringenomen noemen, benadrukken buitenlandse media vooral de genoemde Russische desinformatiecampagne. ABC News citeert hoofdinspecteur David Nelson uit Australië, die vindt dat de Russische propaganda vooral de nabestaanden schoffeert. ,,Dat helpt de nabestaanden niet. Ik denk niet dat dit ze helpt bij hun rouwverwerking en kennis van de feiten.”

Hoe zit dat met de verdediging van de verdachte?

Verdachte Oleg Poelatov, dus niet aanwezig op het proces, is de enige die zich laat bijstaan door advocaten. Het gaat om Boudewijn van Eijck en Sabine Doesschate van het Haagse advocatenkantoor Sjöcrona. Zij werken samen met de Russische advocate Elena Koetina, die niet als zodanig het woord mag voeren in een Nederlandse rechtbank. De drie hebben het strafdossier kortgeleden in handen gekregen en vragen extra tijd om de 36.000 pagina’s door te nemen. Poelatovs verdediging wordt gefinancierd door een stichting in Moskou. Wie die stichting financiert, zegt Van Eijck nog niet te weten.

Hoe gaat het proces verder?

Maandag 23 maart reageert de rechtbank op verschillende verzoeken van het Openbaar Ministerie, de verdediging van Poelatov en de nabestaanden. Het Openbaar Ministerie heeft onder meer gevraagd om een schouw van het gereconstrueerde MH17-wrak in Gilze-Rijen en het opnieuw horen van meerdere getuigen. De nabestaanden willen het strafdossier tot hun beschikking krijgen, zodat ze zich kunnen voorbereiden op de inhoudelijke behandeling. Met alle verzoeken die nog kunnen worden ingediend, wordt die niet voor de zomer verwacht.

Teruglezen: tweede dag van strafproces MH17, mogelijk vrijgeleide voor Poelatov

RTL 10.03.2020 Op de tweede zittingsdag van het MH17-proces gaf het Openbaar Ministerie een toelichting op de stand van zaken van het opsporingsonderzoek. Wij hielden een liveblog bij van de zaak, lees die hier terug.

• Het OM vervolgt Oleg Poelatov (53), Sergej Doebinski (57), Igor Girkin (49) en Leonid Chartsjenko (48)
• Poelatev laat zich als enige vertegenwoordigen door advocaten. Hij ontkent iedere betrokkenheid.
• Het liveblog van de eerste dag teruglezen, kan hier.

Zaak onderbroken tot 23 maart 2020

De rechtbank gaat zich beraden over de wensen van de verdediging, het Openbaar Ministerie en de advocaten van de nabestaanden. Op maandag 23 maart 2020 gaat de zaak weer verder en laat de rechtbank zich uit over de verzoeken.

OM: strafdossier (nog) niet naar nabestaanden

De advocaten van de nabestaanden hadden verzocht om het strafdossier. Volgens de raadslieden is dat nodig om het spreekrecht goed te kunnen uitoefenen en voor het effectief indienen van schadeclaims.

Het Openbaar Ministerie wil de feiten eerst op zitting bespreken, voordat dossierstukken aan de nabestaanden worden verstrekt. “Dit zorgt ervoor dat stukken niet eerder op straat kunnen komen te liggen. Anderzijds stelt het nabestaanden wat ons betreft beter in staat om te beslissen over welke stukken zij willen beschikken voor het uitoefenen van hun spreekrecht.”

OM: roep Poelatov op als getuige

Het Openbaar Ministerie vraagt de rechtbank om Oleg Poelatov op te roepen als getuige. “Dan kan hij later zelf beslissen of hij gebruik wil maken van die mogelijkheid, of niet.”

Poelatov is de enige van de vier verdachten die zich laat vertegenwoordigen door een advocaat bij dit proces.

Advocaat Poelatov: waarom vraagt Nederland Rusland dan om hulp?

De advocaat van Poelatov vraagt zich af waarom Nederland wel medewerking vraagt aan Rusland, als het dat land ook beschuldigt van het verspreiden van desinformatie. De verdediging noemt twee voorbeelden. Nederland heeft Rusland om hulp gevraagd bij het uitvaardigen van de dagvaardingen en  Nederland heeft Rusland om medewerking verzocht aan onderzoek naar het luchtruim boven en rond Oekraïne.

Verder vraagt de verdediging om voorbereidingstijd. “Het kan niet zo zijn dat de verdediging constant achter de feiten aanloopt. Wij moeten de tijd krijgen om naar het dossier te kijken.”

Dit moet je weten over tweede dag MH17-proces: OM haalt keihard uit naar Rusland

AD 19.03.2020 Getuigen in het MH17-proces vrezen represailles vanuit Rusland en zijn zelfs bang geliquideerd te worden. Daarnaast voert Rusland ‘een cynische campagne van desinformatie’, zo stelde het Openbaar Ministerie (OM) vandaag in een harde uithaal naar de Russische Federatie. Lees hieronder wat je moet weten van dag twee in het MH17-proces en lees onderaan het liveblog over de zitting terug.

Wat gebeurde er vandaag?

Gisteren werd de zaak officieel ‘uitgeroepen’. Vandaag gaf het OM een inkijkje in de stand van zaken van het onderzoek: wie zijn er allemaal verhoord? Welk bewijs is er in de vorm van videobeelden en geluidsfragmenten? Wat is er allemaal gedaan om te controleren of die beelden en afgeluisterde gesprekken wel echt zijn en niet gemanipuleerd? En welk onderzoek moet nog gedaan worden? Voor dat verhaal had het OM ruim twee uur nodig.

Meerdere getuigen in het MH17-proces hebben aangegeven anoniem te willen blijven omdat ze anders vrezen voor hun veiligheid. Dat zegt officier van justitie Thijs Berger (links). Daarnaast de andere twee officieren van justitie. © videostill

Was er nieuws?

Jazeker. Opvallend was de felle uithaal van het OM naar Rusland. Dat land is officieel geen partij in het proces, maar is wel van grote invloed. Al was het maar omdat drie van de vier verdachten uit Rusland komen, ze daar ook verblijven en Rusland ze niet uitlevert.

Justitie stelde dat verschillende getuigen vrezen voor hun leven. Daarom worden ze in dit proces anoniem gehouden. Officier van justitie Thijs Berger: ,,Getuige S24 verklaart bang te zijn dat hij geliquideerd wordt, bang voor represailles van de Russische Federatie. Anderen willen volgens hem voorkomen dat de waarheid naar boven komt.”

De vrees is niet vreemd, vindt Berger. De inlichtingendiensten van de Russische Federatie spelen overduidelijk een rol in Oost-Oekraïne en zijn betrokken geweest bij meerdere moorden in het buitenland, aldus de officier. ,,In afgetapte telefoongesprekken wordt ook gesproken van ‘groen licht uit Moskou’ om iemand te liquideren.”

De rechtbank in het MH17-proces. © EPA

Voor een andere getuige, M58, zijn ‘specifieke maatregelen’ genomen, stelde het OM. Dat zou kunnen inhouden dat hij inmiddels elders in de wereld woont. Het gaat om een Russische vrijwilliger die zich had aangesloten bij de separatisten en die op 17 juli, de dag van de crash, een kruispunt bij Snizhne in Oost-Oekraïne bewaakte, in de buurt van de plek waar MH17 neerstortte.

Hij beschrijft hoe separatisten in eerste instantie juichten dat er een vliegtuig was neergeschoten, maar bij terugkeer van de rampplek niet langer blij waren: het bleek een burgervliegtuig. De getuige stelt ook gehoord te hebben dat er Russische militairen en leden van geheime dienst FSB aanwezig waren op de plek. Er zijn videobeelden van zijn verhoor, daarop is de getuige onherkenbaar gemaakt.

Had het OM verder nog iets tegen Rusland?

Justitie ging nog even door en stond ook stil bij wat ze een ‘cynische desinformatiecampagne’ van Rusland noemt. Ze doelde daarmee op de verschillende scenario’s die de Russen de afgelopen jaren naar voren hebben gebracht over de crash van MH17: eerst was het een ander vliegtuig dat had geschoten, daarna zou de Buk niet van Rusland, maar van Oekraïne zijn geweest. Het was aantoonbaar onjuist, maar de Russen bleven het herhalen.

Meer recent, vorige week nog, verschenen er via een Twitteraccount dat wordt gevuld door twee zelfbenoemde onderzoekers uit Rusland en Nederland plots artikelen gebaseerd op documenten van het Joint Investigation Team (waarin Nederland, Maleisië, Australië, België en Oekraïne samen onderzoek doen). In die vergaderverslagen wordt gesproken over de twijfels over zogenoemde metadata van enkele foto’s in het dossier.

,,Maar dat in diezelfde verslagen staat dat die twijfels inmiddels zijn verdwenen, staat niet in de artikelen die geschreven worden”, aldus het OM. Justitie vermoedt dat de documenten zijn verkregen door de Russische inlichtingendienst GROe, mogelijk bij een hack van de Maleisische politie, en door die dienst zijn gelekt aan de ‘onderzoekers’ om twijfel te zaaien over het onderzoek.

Wat zeggen de nabestaanden over de verklaringen van het OM?

De nabestaanden waren blij dat het OM zo ongeremd tegen Rusland durfde uit te halen. ,,Het OM heeft de vloer aangeveegd met alle desinformatie van Russische zijde”, zei Piet Ploeg, voorzitter van Stichting Vliegramp MH17, tevreden. Hij noemde het optreden van de officieren van justitie dapper. ,,Het OM heeft een heleboel gezegd over de manipulatie van bewijsmateriaal, de desinformatie en het bedreigen van getuigen.”

De advocaten van verdachte Poelatov (de enige verdachte namens wie er advocaten zijn, de vier verdachten zijn sowieso niet aanwezig) waren minder blij. ,,Het OM zeilt scherp aan de wind met haar uitlatingen over de veiligheid van de getuigen. Dat doet ze voor het oog van internationale media. En als de Russische Federatie structureel misleidende informatie verspreidt? Waarom vraagt Nederland dan wel om medewerking van Rusland als het Nederland uitkomt? Zoals bij uitreiken van de tenlastelegging aan de verdachten?”

Hoe gaat de zaak nu verder?

De zitting is geschorst tot maandag 23 maart 10.00 uur. Dan beslist de rechtbank over een aantal zaken, zoals wanneer de nabestaanden inzicht krijgen in het dossier en welke getuigen er nogmaals gehoord moeten worden. Daarna volgt in juni een zogenoemde regiezitting, waarop vooral de advocaten nog met vragen kunnen komen. De inhoudelijke behandeling van de zaak zal vermoedelijk pas in 2021 plaatsvinden.

Gisteren kende het MH17-proces een emotionele start, het OM las in de rechtbank de namen van alle 298 inzittenden van de vlucht voor. De vier verdachten (drie Russen en een Oekraïner) waren niet aanwezig. Lees alles over gisteren in onze samenvatting van dag één.

Behandeling strafzaak MH17 niet eerder dan 2021

Telegraaf 10.03.2020 De inhoudelijke behandeling van de strafzaak over het neerschieten van vlucht MH17 is waarschijnlijk niet eerder dan „in de loop van 2021.” Dat zei de officier van justitie dinsdag tijdens de tweede zittingsdag van het proces. De megazaak is momenteel nog in de voorbereidende en inventariserende fase.

De officier houdt er rekening mee dat het noodzakelijke aanvullende onderzoek niet voor het einde van dit jaar klaar is. Pas daarna kan de zaak inhoudelijk worden behandeld. De rechtbank heeft inmiddels blokken van zittingsdagen tot en met maart volgend jaar gereserveerd in de extra beveiligde rechtbank op Schiphol.

Het Openbaar Ministerie heeft „sterke aanwijzingen” dat de Russische overheid het onderzoek naar het neerhalen van MH17 wil dwarsbomen. „Daarbij wordt de inzet van veiligheidsdiensten niet geschuwd.” Dat zei de officier van justitie dinsdag aan het begin van de tweede dag van het strafproces. Het OM geeft de tweede zittingsdag een toelichting op de stand van zaken van het opsporingsonderzoek.

De rechtszaak kan rekenen op grote nationale en internationale belangstelling, van nabestaanden, waarnemers en journalisten. Tijdens de eerste zittingsdag schetste de voorzitter van de rechtbank hoe het proces er de komende maanden ongeveer uit zal gaan zien. Er zijn blokken van zittingsdagen tot en met maart volgend jaar ingeruimd. Het is niet duidelijk hoeveel daarvan gebruikt gaan worden en of het voldoende is.

Monsterproces

Het monsterproces over het neerhalen van het vliegtuig van Malaysia Airlines begon maandag op het Justitieel Complex Schiphol. Het toestel werd op 17 juli 2014 uit de lucht geschoten boven oostelijk Oekraïne. Alle 298 inzittenden kwamen om het leven. Een van de officieren van justitie las tijdens de eerste zittingsdag de namen op van alle slachtoffers. Het was toen muisstil in de zittingszaal.

Het OM vervolgt Oleg Poelatov (53), Sergej Doebinski (57), Igor Girkin (49) en Leonid Chartsjenko (48) voor het neerhalen van vlucht MH17, met de dood van alle inzittenden tot gevolg, en van de moord op alle inzittenden. De eerste drie verdachten zijn Russen, Chartsjenko is een Oekraïner. Poelatev laat zich als enige vertegenwoordigen door advocaten. Zij lieten namens hem weten dat hij ontkent er iets mee te maken te hebben.

Separatist heeft verklaard over afvuren buk ten tijde van neerhalen MH17

NU 10.03.2020 Het Openbaar Ministerie (OM) heeft dinsdag laten weten dat er verklaringen zijn afgelegd door een getuige die in 2014 in de buurt was van de veronderstelde afvuurlocatie van de buk-raket waarmee vlucht MH17 is neergehaald. De persoon was als Russische vrijwilliger actief in een separatistische eenheid in Oost-Oekraïne.

Volg hier ons liveblog over de tweede zittingsdag in het MH17-proces

De getuige, die wordt aangeduid als M58, zegt dat hij op de dag dat vlucht MH17 werd neergehaald (17 juli 2014) in de buurt van een buk was toen een raket werd gelanceerd.

M58 heeft verklaard dat het zijn taak was om met anderen het terrein waar de buk gestationeerd stond te bewaken en dat er ook andere pro-Russische separatisten aanwezig waren. Het OM gaat ervan uit dat een landbouwveld in de buurt van Pervomaisk de lanceerlocatie is geweest.

De getuige zegt dat aanwezigen in eerste instantie verheugd reageerden, omdat een militair transportvliegtuig zou zijn neergeschoten. Toen de eerste mensen terugkwamen van de crashsite, vertelden zij echter dat het om een burgervliegtuig ging.

De verklaring van M58 bij de rechter-commissaris is in oktober vastgelegd op video. Vanwege de aard van zijn verklaring is hij onherkenbaar gemaakt en wordt zijn naam afgeschermd. Het OM wil de getuige graag nog nader horen en kan zich voorstellen dat ook de verdediging dit wil.

Raketinstallatie die MH17 neerhaalde heeft unieke ‘vingerafdruk’

Getuige verklaart over vervoeren buk

M58 is niet de enige aan de kant van de separatisten die verklaringen heeft afgelegd. Ook getuige S21 zegt destijds in een militaire eenheid die onder leiding stond van verdachte Leonid Karchenko te hebben gediend.

Deze getuige zegt dat hij op de dag waarop MH17 is neergeschoten samen met een aantal anderen ’s avonds werd ingeschakeld om een buk-TELAR te vervoeren vanuit Snizhne in Oost-Oekraïne en uiteindelijk weer over te dragen.

De verklaringen kunnen van belang zijn voor het scenario waar het OM van uitgaat: dat vlucht MH17 in juli 2014 met een buk-raket is neergehaald boven gebied dat in handen was van separatisten.

De vier verdachten die worden vervolgd, zijn volgens het OM verantwoordelijk voor het binnenhalen van de buk vanuit Rusland, het bewaken van het afweergeschut en het vervoer terug naar Rusland.

De officier van justitie deed dinsdag op de tweede zittingsdag een dringend beroep op Igor Girkin (49), zijn rechterhand Sergey Dubinskiy (57), diens assistent Oleg Pulatov (53) en de Oekraïner Leonid Kharchenko (48) om een verklaring af te leggen over waar zij van worden verdacht.

Zie ook: MH17-verdachte Kharchenko: de man die het neerhalen rapporteerde

Lees meer over: MH17

Nieuwe getuigen in zaak MH17, onderzoek bijna klaar

NOS 10.03.2020 Het Openbaar Ministerie heeft op de tweede dag in het MH17-proces nieuwe getuigen gepresenteerd. Een van hen is een Rus die aanwezig zou zijn geweest bij het afvuren van de Buk-raket. Ook zei het OM dat het onderzoek bijna is afgerond.

De nieuwe getuige had zich volgens het OM als vrijwilliger bij de separatisten aangesloten. Hij bewaakte het terrein waar de Buk-raket werd afgeschoten. Volgens de man waren de aanwezigen blij dat er een militair transportvliegtuig was neergehaald, tot ze er achter kwamen dat het om een passagiersvliegtuig ging.

Volgens het OM is het voor de man te gevaarlijk om hem op een zitting te horen en moet dat in het geheim gebeuren. Hij heeft eerder wel in vermomming gesproken met de rechter-commissaris.

De tweede dag van het MH17-proces is te volgen via deze livestream.Ook tientallen andere getuigen lopen volgens het OM het risico om te worden bedreigd door Russische veiligheidsdiensten. De identiteit van deze mensen wordt met toestemming van de rechter-commissaris geheim gehouden. Meer getuigen hebben gezegd dat ze bang zijn voor vergelding of zelfs moord.

Filmer bedreigd

Die angst is niet onterecht, zei officier van justitie Thijs Berger. “Een van de mensen die een filmpje hebben gestuurd, kreeg twee keer bezoek van gewapende mensen. Daarna is hij gevlucht.” Op zijn opnames is de Buk-raket in Oost-Oekraïne te zien.

De dreiging komt volgens het OM van gewapende groepen in Oost-Oekraïne en van de geheime dienst in Rusland. “Dit werpt een donkere schaduw over dit proces. Er zijn veel aanwijzingen dat Russische veiligheidsdiensten het proces proberen te dwarsbomen.” De officier wees erop dat de diensten eerder in verband zijn gebracht met moorden.

Volgens het Openbaar Ministerie is het onderzoek naar de vier verdachten bijna klaar. Het OM zegt nog strenger dan anders te hebben beoordeeld of bewijsmateriaal in de MH17-zaak authentiek is.

Een deel van het bewijs komt uit tapgesprekken van de Oekraïense geheime dienst. Het OM heeft gecontroleerd of die gesprekken echt zijn, bijvoorbeeld door ze naast telecomgegevens te leggen. Het internationale Joint Investigation Team (JIT) heeft ook verschillende mensen op de tapgesprekken gesproken, die erkennen dat zij inderdaad te horen zijn.

Controle beelden

Ook foto’s en filmpjes zijn uitgebreid door het JIT gecheckt, onder meer door na te gaan of de plek op de beelden ook de werkelijke locatie was. Waar mogelijk zijn camera’s en geheugenkaarten onderzocht en het KNMI is gevraagd of het weer op de beelden overeenkomt met het weerbeeld van die dag.

Als voorbeeld van het zorgvuldig handelen door het JIT noemde het Openbaar Ministerie een foto waarop de Buk-installatie te zien was, samen met een donker busje met zwaailichten. Dat busje kwam ook op andere beelden voor. De telefoons van mensen die op de foto te zien waren, bleken inderdaad contact te hebben gehad met masten in de buurt van de locatie.

Volgens het Openbaar Ministerie is extra onderzoek naar beeldmateriaal en tapgesprekken niet nodig. Verwijten uit Rusland dat die zijn gemanipuleerd blijken keer op keer niet waar, benadrukte het OM. Verder wil justitie dat de rechtbank gaat kijken bij de wrakstukken van MH17. Die staan op de luchtmachtbasis in Gilze-Rijen.

Misleidende informatie

Het Openbaar Ministerie herhaalde dat de Rusland constant misleidende informatie verspreidt en ook afluister- en hackoperaties uitvoert om het MH17-onderzoek te verstoren.

Pas in de loop van volgend jaar zal de zaak inhoudelijk worden behandeld, is de verwachting, bij voorkeur opgedeeld per thema. “Tot die tijd zal de desinformatiecampagne ongetwijfeld doorgaan”, zegt het OM.

De aanklagers willen verder zo snel mogelijk weten of een van de verdachten, de Rus Poelatov, bereid is een verklaring af te leggen. Dat kan schriftelijk, op een opgenomen video of in Rusland. Het OM wil ook kijken of hij in Nederland door de rechter verhoord kan worden, zonder dat hij gearresteerd wordt. Geen van de vier mannen die terechtstaan zijn bij het proces komen opdagen.

Onder druk gezet

Maar de advocaten van Poelatov zeggen op zijn vroegst pas in juni te kunnen bepalen welk onderzoek zij nodig achten. Zij vinden de opmerkingen van het Openbaar Ministerie over de veiligheidsrisico’s voor een aantal getuigen ongepast. Daardoor zouden andere getuigen beïnvloed kunnen worden, zei advocaat Boudewijn van Eijck.

Hij uitte ook kritiek op de uitspraken over misleiding door Rusland. “Als dat zou kloppen, vraag ik me af waarom het OM Rusland wel om hulp heeft gevraagd. De rechtshulpverzoeken zijn allemaal keurig uitgevoerd.”

Of hun cliënt Poelatov een verklaring wil afleggen weten de advocaten nog niet. De verdediging voelt zich door justitie onder druk gezet. “Wij moeten nu de tijd krijgen om in het dossier te duiken.”

De zaak gaat op 23 maart 2020 verder. Dan bepaalt de rechtbank hoe het proces verder zal verlopen.

Bekijk ook;

• Dag één MH17-proces: 49 nabestaanden willen spreekrecht, verdachte ontkent
• Namen van alle 298 slachtoffers voorgelezen bij begin proces vlucht MH17
• Ruim 2000 dagen na de ramp gaat strafzaak MH17 eindelijk beginnen

OM: Dreiging vanuit Rusland richting getuigen MH17-proces reëel scenario

NU 10.03.2020 Het Openbaar Ministerie (OM) heeft dinsdag benadrukt dat de dreiging vanuit Rusland ten opzichte van getuigen in het MH17-proces zeer reëel is. Het is daarom van groot belang dat zij anoniem blijven.

De tweede dag in het MH17-proces stond in het teken van de stand van het onderzoek. De officier van justitie haalde nog maar eens hard uit naar Rusland wiens houding “een schaduw over dit proces werpt”.

Maandag stelde het OM al dat Rusland het strafrechtelijk onderzoek actief heeft tegengewerkt en dinsdag werd herhaald dat de “Russische Federatie er alles aan doet om dit proces te dwarsbomen”.

Daarbij zou volgens het OM de inzet van Russische veiligheidsdiensten niet worden geschuwd. Dat zij proberen de identiteit van de nu nog anonieme getuigen te achterhalen is volgens de officier “een reëel scenario”.

Een getuige die beeldopnamen heeft gemaakt van de buk waarmee MH17 op 17 juli 2014 uit de lucht is geschoten, zegt te zijn gevlucht toen er tot tweemaal toe gewapende mannen aan zijn deur stonden. Een ander zegt te vrezen voor zijn leven als zijn naam bekend wordt.

Raketinstallatie die MH17 neerhaalde heeft unieke ‘vingerafdruk’

‘Veiligheidsdiensten betrokken bij gewapende strijd’

Het OM zei op zitting dat het onderzoek van het Joint Investigation Team (JIT) duidelijke aanwijzingen heeft opgeleverd dat diezelfde Russische veiligheidsdiensten FSB en GRU ook nauw betrokken zijn bij het gewapend conflict in Oekraïne.

Om de risico’s zoveel mogelijk te beperken heeft de rechter-commissaris besloten dat van tientallen getuigen de identiteit moet worden afgeschermd. Een kleiner aantal is als bedreigde getuige gehoord. “Op die manier hebben zij een verklaring kunnen afleggen zonder onverantwoorde risico’s te lopen”, aldus de officier van justitie.

Zie ook: Het Kremlin en de MH17-ramp: Keihard ontkennen en zand in ogen strooien

Lees meer over: MH17

© Foto Koen van Weel/ANP Advocaten Sabine ten Doesschate (midden) en Boudewijn van Eijck van verdachte Oleg Poelatov, dinsdag in de rechtszaal van het Justitieel Complex

‘Rusland probeert waarheidsvinding MH17 te verstoren’

MSN 10.03.2020 Het Nederlandse Openbaar Ministerie beschikt over een getuige die zegt dat er Russische militairen waren op de locatie van de Boek-raketinstallatie op de locatie waarvandaan vlucht MH17 werd neergehaald. Separatisten vertelden de getuige dat de mannen hoorden bij de Russische geheime dienst FSB.

De verklaring van anonieme ‘getuige M58’ vormt een nieuwe aanwijzing dat Rusland direct betrokken was bij het neerschieten van het toestel in 2014.

Maandag begon het MH17-proces tegen drie Russen en een Oekraïner in de rechtszaal op Schiphol. Zij worden verdacht van moord en het vernietigen van een burgervliegtuig. Op de tweede zittingsdag is het OM begonnen met een overzicht van de stand van het onderzoek. Daaruit blijkt dat het OM veel informatie heeft over de rol die Rusland speelde in Oost-Oekraïne. Zo heeft het onderzoek „duidelijke aanwijzingen’’ opgeleverd dat de Russische veiligheidsdiensten FSB en GROe „nauw betrokken zijn bij het gewapend conflict in Oekraïne”. Zo zouden separatisten in afgeluisterde telefoongesprekken spreken over „groen licht uit Moskou om iemand te executeren” en over „een bevel uit Moskou om iemand neer te schieten”.

Getuigenverklaring Girkin

Geen van de vier verdachten is aanwezig bij het proces in het Justitieel Complex op Schiphol. In de rechtbank laat alleen verdachte Oleg Poelatov zich vertegenwoordigen door advocaten. Hoofdverdachte Igor Girkin blijkt wel een getuigenverklaring te hebben afgelegd in Rusland. Daarin vertelt de voormalige separatistenleider dat hij tien minuten na het neerstorten van MH17 de melding kreeg dat de ‘luchtverdediging’ een Oekraïens gevechtsvliegtuig had neergeschoten. Later zou hij te horen hebben gekregen dat het in werkelijkheid om een burgervliegtuig ging.

Volgens het OM zijn er „duidelijke aanwijzingen” dat Russische inlichtingendiensten proberen „de waarheidsvinding naar het neerschieten van vlucht MH17 te verstoren”. Officier van justitie Thijs Berger noemde in dat kader een poging om de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) te hacken en pogingen om in te breken in de computersystemen van de Maleisische justitie.

‘Donkere schaduw over proces’

Ook binnen Rusland zouden de autoriteiten proberen burgeronderzoek naar de toedracht te smoren. Een getuige die vanuit Rusland onderzoek deed naar de ramp, verklaarde dat zijn computer in beslag werd genomen en dat hij werd gezocht door de Russische inlichtingendienst FSB.

De getuigen die tegenover het Nederlandse OM een verklaring hebben afgelegd, lopen volgens Berger daarom een groot risico wanneer hun identiteit bekend wordt. Hij verwees naar verschillende aanslagen die zijn gepleegd door Russische diensten, zoals de vergiftiging van de Russische oud-spion Sergej Skripal in het Britse Salisbury in 2018. „De optelsom van al deze feiten werpt een donkere schaduw over dit proces”, aldus de officier van justitie.

Advocaat: mogelijk spreekt verdachte Poelatov tijdens MH17-proces

Telegraaf 09.03.2020  De advocaten van MH17-verdachte Oleg Poelatov sluiten niet uit dat hij zijn mond open gaat doen tijdens de strafzaak tegen hem en drie andere verdachten. De kans is echter klein dat hij naar Nederland komt. Mogelijk zal hij bijvoorbeeld via een videoverbinding spreken. Dat zei zijn advocaat Boudewijn van Eijck in het programma Nieuwsuur.

Er is een internationaal arrestatiebevel uitgevaardigd tegen de Rus. „Dat is geen stimulans om naar Nederland te komen”, aldus Van Eijck. De verdediging van Poelatov wordt betaald door een Russische stichting. Hoe die stichting aan het geld komt, weet Van Eijck niet.

De Rus wordt bijgestaan door hem en collega Sabine ten Doesschate. Poelatov is de enige die zich door advocaten laat verdedigen. De andere drie verdachten hebben geen gehoor gegeven aan de oproep om naar het Justiteel Complex Schiphol te komen of advocaten te sturen.

Ten Doesschate liet aan Nieuwsuur weten dat ze haar cliënt in Rusland heeft ontmoet. „Hij wil betrokken zijn bij zijn verdediging. Hij vindt het belangrijk dat daar werk van wordt gemaakt.” Hij ontkent iedere betrokkenheid bij de ramp.

BEKIJK OOK:

Reconstructie MH17: Die ene zomerdag dat alles gitzwart kleurde

’Laf gedrag’

„Ze hebben alles geprobeerd om de dagvaarding te ontlopen en onvindbaar te zijn voor het OM. Uitermate laf gedrag”, zegt nabestaande Silene Fredriksz tegen De Telegraaf over de drie verdachten. Ze is blij dat de strafzaak ’eindelijk is begonnen’. „Dat gaf maandag ook wel een ontlading bij velen van ons. De kop is eraf. We houden er rekening mee dat een lange adem nodig is.”

Vlucht MH17 werd bijna zes jaar geleden uit de lucht geschoten boven oostelijk Oekraïne. Alle 298 inzittenden kwamen om het leven, onder wie 196 Nederlanders. Maandag begon de strafzaak hierover.

BEKIJK OOK:

’Er schuilt stukje hoop in strafproces MH17’

BEKIJK OOK:

’OM maakte fout door Russen vroegtijdig buitenspel te zetten in MH17-proces’

BEKIJK OOK:

Bataljonscommandant over geheime MH17-operatie: ’Ik had supersoldaten’

BEKIJK MEER VAN; rechtshandhaving proces moord/doodslag transport lucht- en ruimtevaartongeval/-incident Oleg Poelatov Boudewijn van Eijck Nederland

OM geeft tweede zittingsdag toelichting op MH17-onderzoek

MSN 10.03.2020 Het Openbaar Ministerie geeft dinsdag, de tweede zittingsdag van het MH17-proces, een toelichting op de stand van zaken van het opsporingsonderzoek. Dat wil zeggen dat het OM de rechtbank vertelt hoe ver het onderzoek is en wat er nog moet gebeuren voordat de zaak wat justitie betreft inhoudelijk behandeld kan worden.

De rechtszaak kan rekenen op grote nationale en internationale belangstelling, van nabestaanden, waarnemers en journalisten. Tijdens de eerste zittingsdag schetste de voorzitter van de rechtbank hoe het proces er de komende maanden ongeveer uit zal gaan zien. Er zijn blokken van zittingsdagen tot en met maart volgend jaar ingeruimd. Het is niet duidelijk hoeveel daarvan gebruikt gaan worden en of het voldoende is.

Het monsterproces over het neerhalen van het vliegtuig van Malaysia Airlines begon maandag op het Justitieel Complex Schiphol. Het toestel werd op 17 juli 2014 uit de lucht geschoten boven oostelijk Oekraïne. Alle 298 inzittenden kwamen om het leven. Een van de officieren van justitie las tijdens de eerste zittingsdag de namen op van alle slachtoffers. Het was toen muisstil in de zittingszaal.

Het OM vervolgt Oleg Poelatov (53), Sergej Doebinski (57), Igor Girkin (49) en Leonid Chartsjenko (48) voor het neerhalen van vlucht MH17, met de dood van alle inzittenden tot gevolg, en van de moord op alle inzittenden. De eerste drie verdachten zijn Russen, Chartsjenko is een Oekraïner. Poelatev laat zich als enige vertegenwoordigen door advocaten. Zij lieten namens hem weten dat hij ontkent er iets mee te maken te hebben.

Advocaat: mogelijk spreekt verdachte Poelatov tijdens MH17-proces

MSN 09.03.2020 De advocaten van MH17-verdachte Oleg Poelatov sluiten niet uit dat hij zijn mond open gaat doen tijdens de strafzaak tegen hem en drie andere verdachten. De kans is echter klein dat hij naar Nederland komt. Mogelijk zal hij bijvoorbeeld via een videoverbinding spreken. Dat zei zijn advocaat Boudewijn van Eijck in het programma Nieuwsuur.

Er is een internationaal arrestatiebevel uitgevaardigd tegen de Rus. “Dat is geen stimulans om naar Nederland te komen”, aldus Van Eijck. De verdediging van Poelatov wordt betaald door een Russische stichting. Hoe die stichting aan het geld komt, weet Van Eijck niet.

De Rus wordt bijgestaan door hem en collega en Sabine ten Doesschate. Poelatov is de enige die zich door advocaten laat verdedigen. De andere drie verdachten hebben geen gehoor gegeven aan de oproep om naar het Justiteel Complex Schiphol te komen of advocaten te sturen.

Ontmoeting

Ten Doesschate liet aan Nieuwsuur weten dat ze haar cliënt in Rusland heeft ontmoet. “Hij wil betrokken zijn bij zijn verdediging. Hij vindt het belangrijk dat daar werk van wordt gemaakt.” Hij ontkent iedere betrokkenheid bij de ramp.

De beide raadslieden hebben maandag in de rechtszaal betoogd dat het destijds niet sluiten van het luchtruim boven Oekraïne ten onrechte geen onderdeel is van het strafrechtelijk onderzoek. Zij hebben aangekondigd die kwestie te zullen opvoeren in hun verdediging. In Nieuwsuur zei hoofdofficier van justitie Digna van Boetzelaer dat het Openbaar Ministerie daarvan “de relevantie” niet ziet. “Dat is andere kwestie dan het neerhalen van MH17, waar de verdachte van beschuldigd wordt.”

Vlucht MH17 werd bijna zes jaar geleden uit de lucht geschoten boven oostelijk Oekraïne. Alle 298 inzittenden kwam om het leven. Maandag begon de strafzaak hierover.

LIVE Advocaat Poelatov: ’OM laat sluiten luchtruim achterwege in onderzoek MH17’

Telegraaf 09.03.2020  De verdediging van Oleg Poelatov zegt dat het Openbaar Ministerie ten onrechte het niet sluiten door Oekraïne van het luchtruim achterwege heeft gelaten in het strafrechtelijk onderzoek.

Advocaat Boudewijn van Eijck suggereerde dat dat wellicht te maken heeft met het feit dat Oekraïne deel uitmaakt van het Joint Investigation Team JIT, en invloed heeft uitgeoefend om uit de wind te worden gehouden. „De onderste steen is nog lang niet boven”, aldus de advocaat van verdachte Oleg Poelatov.

Verslaggever Saskia Belleman is in de beveiligde rechtbank op Schiphol. Volg het MH17-proces via haar tweets onderaan dit artikel.

De rechtbank tijdens de eerste zittingsdag in het MH17-proces. Ⓒ AFP

Van Eijck en zijn collega Sabine ten Doesschate kondigden aan dat de kwestie van het luchtruim een belangrijk onderdeel van hun verdediging zal zijn. Van Eijck vindt het onterecht dat er aan de 12 luchtverkeersleiders die in 2015 en 2016 door het JIT zijn gehoord, geen vragen zijn gesteld over het waarom van het niet sluiten van het luchtruim.

BEKIJK OOK:

Dit zijn de vier verdachten van de massamoord op vlucht MH17

BEKIJK OOK:

Muisstil in rechtszaal tijdens oplezen namen slachtoffers MH17

Door de Oekraïnse autoriteiten werd voor burgerluchtvaart een ’veilige’ grens van 32.000 voet aangehouden. Die grens was drie dagen voor het neerhalen van MH17 nog opgehoogd. Een reden daarvoor werd niet gegeven. MH17 vloog op 33.000 voet.

Op 16 juli 2014 werden er door de Russische autoriteiten zogenoemde ’Notice to airmen’ – Notams – uitgevaardigd voor het gebied dat grensde aan Oost-Oekraïne. De Russen gaven als laagste veilige vlieghoogte 53.000 voet aan, 6 kilometer hoger dan MH17 vloog. Die Notams gingen over Russisch grondgebied, maar verwezen duidelijk naar de reden: het gewapende conflict op de grond in Oost-Oekraïne.

Het vliegplan van MH17 voorzag niet in die hogere grens. Van Eijck en Ten Doesschate vinden het onterecht dat het onderzoek zich niet mede richt op het „opmerkelijke feit” dat het luchtruim boven Oekraïne niet dicht was. Volgens Van Eijck „overheersten militaire belangen, en werden er ten onrechte geen maatregelen genomen om civiele vliegtuigen te beschermen.”

BEKIJK OOK:

Op deze indrukwekkende manieren werden bewijzen MH17 verzameld

Van Eijck en Ten Doesschate kaartten de kwestie van het luchtruim aan op de eerste dag van het strafproces tegen 4 verdachten van het neerhalen van MH17, en de moord op 298 inzittenden. Ten Doesschate benadrukte het belang van een goede verdediging van verdachte Poeletov voor een eerlijk proces. „De drang om een schuldige aan te wijzen kan daaraan in de weg staan. Als die wens te sterk wordt, dan kan dat ten koste gaan van de waarheidsvinding.”

BEKIJK MEER VAN; rechtshandhaving rechterlijke macht lucht- en ruimtevaartongeval/-incident Boudewijn van Eijck Johan Frederik ten Doesschate Oleg Poelatov Oekraïne Joined Investigation Team JIT Openbaar Ministerie Malaysia Airlines-vlucht 17

Openbaar Ministerie: Buk-installatie had nooit in Oekraïne mogen zijn

NU 09.03.2020 Strafrechtelijk gezien had de buk-installatie waarmee MH17 uit de lucht is geschoten nooit in Oekraïne mogen zijn, en had het daar nooit een raket mogen afvuren. Dat heeft het Openbaar Ministerie (OM) maandag duidelijk gemaakt in het openingswoord van het proces rond het neergehaalde vliegtuig.

Dit is volgens de officier van belang omdat het deze zaak “wezenlijk anders maakt dan gevallen waarbij inschattingsfouten tijdens een rechtmatige militaire actie leiden tot burgerdoden”.

Volgens het OM hebben de vier verdachten Igor Girkin (49), zijn rechterhand Sergey Dubinsky (57), diens assistent Oleg Pulatov (53) en de Oekraïner Leonid Kharchenko (48) een hoofdrol gespeeld bij het neerhalen van vlucht MH17 op 17 juli 2014, waarbij 298 mensen omkwamen. Ook al hebben zij geen van vieren op de knop gedrukt.

Het OM zegt dat het “goed denkbaar” is dat het bedoeling van de verdachten was “om een vliegtuig van de Oekraïense strijdkrachten uit de lucht te laten schieten”. In 2014 woedde er een strijd tussen pro-Russische separatisten en het Oekraïense leger. Maar volgens de officier sluit dit “vergissingsscenario” de strafbaarheid van de verdachten niet uit. “Al is het aan de rechtbank om hierover te oordelen”.

Namen van 298 MH17-slachtoffers voorgelezen tijdens zitting

OM benoemt tegenwerken Rusland

Het OM benoemde in het openingswoord dat Rusland het strafrechtelijk onderzoek actief heeft tegengewerkt. De officier sprak ook zijn verwachting uit dat er de komende tijd “rookgordijnen opgeworpen worden om de aandacht van de feiten af te leiden”.

De officier zei echter dat er een solide dossier is opgebouwd op basis van onder andere tientallen getuigen, die hebben verteld wat zij hebben meegemaakt op 17 juli 2014, en in de periode daaromheen.

Vanuit Rusland aangeleverde stukken, voorzien van een analyse van het OM, zijn eveneens opgenomen in het dossier. “Ook beschuldigingen van manipulatie van tapgesprekken en beeldmateriaal in open bronnen hebben wij serieus genomen en voorgelegd aan onafhankelijke deskundigen.”

Zie ook: Dit was de eerste dag van het MH17-proces

Geen van verdachten aanwezig

Het OM hoopt nog steeds op een actieve bijdrage vanuit de verdachten. Geen van de vier mannen verscheen maandag op de openingsdag van het proces en de verwachting is niet dat dit zal veranderen.

Alleen Pulatov wordt vertegenwoordigd door een Russische en twee Nederlandse advocaten, Boudewijn van Eijck en Sabine ten Doesschate. Laatstgenoemde liet weten dat hun cliënt alle betrokkenheid bij het neerhalen van MH17 ontkent.

Van Eijck zegt zich te hebben verbaasd dat er strafrechtelijk gezien maar weinig onderzoek is gedaan naar de rol van Oekraïne en het openhouden van het luchtruim, terwijl er sprake was van een gewapend conflict. Volgen het OM speelt dat geen rol in deze strafzaak, maar daar is de verdediging het niet mee eens.

Lees meer over: MH17

Dag één MH17-proces: 49 nabestaanden willen spreekrecht, verdachte ontkent

NOS 09.03.2020 In het Justitieel Complex Schiphol, de extra beveiligde rechtbank waar bijzondere rechtszaken worden gevoerd, is onder grote internationale belangstelling het strafproces begonnen tegen vier mannen die worden verdacht van betrokkenheid bij het neerhalen van vlucht MH17 in juli 2014.

De drie Russen en een Oekraïner zouden hebben meegewerkt aan het transport en in stelling brengen van de Buk-raket waarmee het passagiersvliegtuig van maatschappij Malaysia Airlines boven Oost-Oekraïne werd neergehaald.

De verdachten waren zoals verwacht niet aanwezig bij het strafproces. Wel laat een van hen zich vertegenwoordigen door Nederlandse advocaten. Het Openbaar Ministerie verwacht op korte termijn in deze complexe zaak, waarvan het dossier 36.000 pagina’s telt, geen nieuwe verdachten te vervolgen. De inhoudelijke behandeling gaat pas eind dit jaar van start. Het proces gaat naar verwachting jaren duren.

Hoofdrolspelers

Vandaag werd duidelijk dat van de nabestaanden er 49 gebruikmaken van hun spreekrecht. Dat wil zeggen dat ze aan het eind van het proces voor de rechtbank het woord willen voeren. 82 zijn van plan het bij een schriftelijke verklaring te houden, 84 mensen willen een vordering indienen.

De vier verdachten die nu terechtstaan, worden door het OM als ‘hoofdrolspelers’ getypeerd. Maar tientallen mensen hebben een rol gespeeld bij het vervoeren en bewaken van de raketinstallatie, zei officier van justitie Ferdinandusse, alleen is niet iedereen geïdentificeerd en sommige betrokkenen zijn overleden. Tegen anderen is geen of te weinig bewijs te leveren.

Vanochtend las officier van justitie Dedy Woei-a-Tsoi de aanklacht voor.

Namen MH17-slachtoffers voorgelezen in de rechtszaal

Het OM ziet het als “een van de grootste opgaven” om om te gaan met misleiding. “Het is zaak goed onderscheid te maken tussen de rookgordijnen die worden opgeworpen en waar het in dit proces werkelijk om gaat”, zei officier van justitie Ferdinandusse. Rusland heeft bij herhaling gezegd dat het bewijsmateriaal van het internationale onderzoeksteam is vervalst, maar het OM hoopt die beschuldigingen te kunnen weerleggen.

Verder onderzocht

Er is maar één verdachte, Oleg Poelatov (53), die zich door (Nederlandse) advocaten laat verdedigen. Zij benadrukten dat ze evenzeer als iedereen geschokt zijn door de ramp, maar ze vinden het ook belangrijk dat de waarheid boven tafel komt

Poelatov geldt als plaatsvervangend commandant van de eenheid die de Buk-raket bediende en hij zou vlak bij het wapen zijn geweest toen vlucht MH17 werd neergehaald. Als de wens naar het aanwijzen van een schuldige en bestraffing sterker worden, “kan dat ook ten koste gaan van waarheidsvinding”, sprak advocate Sabine ten Doesschate.

De verdediging wil verder in de zomer terugkomen op punten die verder onderzocht zouden moeten worden, zoals de vraag waarom het luchtruim boven Oekraïne ten tijde van de ramp maar beperkt gesloten was. Dat zou erop kunnen wijzen dat Kiev maar beperkt rekening hield met de risico’s voor passagiersvliegtuigen.

Verslaggever Kees van Dam viel op dat alle procespartijen “op kousevoeten” om het lot van de nabestaanden heen lopen. “Hun is iets verschrikkelijks overkomen, en alle partijen voelen dat zo: de rechter, het OM en de advocaten van de verdachte.”

Vooral de verdediging van Poelatov moet zoeken naar evenwicht: ook die beseft heel goed wat de nabestaanden is aangedaan, maar ze willen ook dat het een eerlijk proces wordt. Dat zal soms wrijving geven, zegt Van Dam. “Maar het medeleven met de nabestaanden, dat stond bij alle partijen centraal. In dat opzicht is dit echt een uniek proces. Hoe vaak die uitdrukking ook wordt gebruikt: hier gaat dat echt op.”

Meer lezen over de eerste dag van het MH17-proces? Het liveblog van vandaag vind je hier.

Bekijk ook;

• Namen van alle 298 slachtoffers voorgelezen bij begin proces vlucht MH17
• Ruim 2000 dagen na de ramp gaat strafzaak MH17 eindelijk beginnen

Rechtbank: Impact MH17-ramp op nabestaanden nauwelijks voor te stellen

NU 09.03.2020 De rechtbank Den Haag stelde maandag vast dat de impact van het neerhalen van vlucht MH17 op de nabestaanden van de slachtoffers nauwelijks is voor te stellen. De rechter merkte dit op nadat de officier van justitie de namen van alle 298 slachtoffers had voorgelezen.

Volg de eerste zittingsdag in het MH17-proces via ons liveblog.

Het noemen van de namen zorgde voor de nodige emoties bij nabestaanden in de zittingszaal. “Stilte en bezinning is nu passend”, sloot de voorzitter van de rechtbank het eerste deel van de zittingsdag af.

Maandag begon het proces tegen vier verdachten van betrokkenheid bij het neerhalen van vlucht MH17 op 17 juli 2014. Zij worden verdacht van het laten verongelukken van het vliegtuig met de dood van de inzittenden tot gevolg dan wel de moord op alle 298 personen aan boord van het toestel van Malaysia Airlines.

Het gaat om de Russen Igor Girkin (49), zijn rechterhand Sergey Dubinsky (57), diens assistent Oleg Pulatov (53) en de Oekraïner Leonid Kharchenko (48).

Verantwoordelijk voor binnenhalen dodelijk wapen

“In de ogen van het Openbaar Ministerie hebben zij bewerkstelligd dat een dodelijk wapen, een buk-TELAR, Oost-Oekraïne is binnengebracht en naar een positie is gebracht vanwaar het toestel van Malaysia Airlines is neergehaald”, aldus de officier van justitie.

Na het voorlezen van de verdenking volgde een indrukkende voordracht van alle namen van de slachtoffers uit diverse landen. 196 van hen kwamen uit Nederland.

Het eerste gedeelte van zittingsdag stond vooral in het teken van “inventarisering”, aldus de rechtbank. Belangrijk is dat de rechter van oordeel is dat Girkin, Dubinsky en Kharchenko zonder aanwezigheid kunnen worden vervolgd.

Alleen Pulatov laat zich bijstaan door een Russische advocaat en twee Nederlandse advocaten. Van alle verdachten is bekend dat zij enige betrokkenheid bij het neerhalen van MH17 ontkennen.

Zie ook: Vlucht MH17 van minuut tot minuut: ‘Malaysia 17, how do you read me?’

Lees meer over: MH17 Binnenland

Rusland reageert sceptisch na eerste dag rechtszaak: journaal wijdt één minuut aan MH17

AD 09.03.2020 In Rusland is – zoals verwacht – met veel scepsis gereageerd op de opening van het proces tegen de verdachten van betrokkenheid bij het neerschieten van vlucht MH17 boven Oost-Oekraïne in 2014. De Nederlandse autoriteiten zouden onder meer ‘druk uitoefenen’ op de rechtszaak.

Het OM stelde vandaag dat het de vier verdachten Igor Girkin, Sergej Doebinski, Oleg Poelatov en Leonid Chartsjenko verdenkt van betrokkenheid bij het vervoeren van de Buk-raket die MH17 neerhaalde op 17 juli 2014. Daarmee zijn ze verantwoordelijk voor de moord op de 298 inzittenden. Er was nog geen inhoudelijke behandeling van de zaak. Het zal nog maanden duren voordat het proces daaraan toe is.

Lees ook;

• Dit moet je weten over eerste dag MH17-proces: ‘Er was nog een Buk, maar die vloog in brand’

Lees meer

• ‘De vier MH17-verdachten zijn slechts medeplichtig’

Lees meer

Het journaal van de Russische staatstelevisie opende met de ontwikkelingen rond het coronavirus en presenteerde vervolgens de rechtszaak die vandaag begon op Schiphol. ,,Er is een massa zwakke punten in de bewijsvoering’’, trapt de nieuwslezer af. ,,Er zijn dertien anonieme getuigen van wie volgens Nederlandse media de meerderheid pas vorig jaar is gehoord.

Vijf jaar na dato’’, smaalt de presentatrice van Ruslands belangrijkste nieuwsprogramma. ,,Daarnaast bestaat er een enorme hoeveelheid vragen over de methodiek en de kwaliteit van het onderzoek.’’

Rusland werd niet opgenomen in de onderzoeks­groep en alle informatie die we doorgaven heeft het Nederland­se OM genegeerd, aldus Nieuwslezer op het journaal in Rusland.

Zo wilde Rusland volgens het Russische journaal een niet-vooringenomen onderzoek waaraan alle partijen konden meedoen. ,,Maar Rusland liep letterlijk tegen een muur aan: ons land werd niet opgenomen in de onderzoeksgroep en alle informatie die we doorgaven over een natuurgetrouwe proef met een Buk en gegevens over radarstations, heeft het openbaar ministerie gewoonweg genegeerd.’’

Daarna volgt een litanie over het feit dat Oekraïne niet het luchtruim op tijd heeft gesloten en dat Kiev wel is toegelaten tot de het Joint Investigation Team (JIT) dat de aanslag op MH17 de afgelopen 5,5 jaar heeft onderzocht. ,,Daardoor had Kiev de mogelijkheid het onderzoek te manipuleren.’’

Het item wordt na 1 minuut en 16 seconden alweer afgesloten met de opmerking dat ‘in onze media meermalig is vermeld dat de Nederlandse autoriteiten druk uitoefenen op de rechtszaak’. Met diezelfde opmerking kwam woordvoerster Maria Zacharova van het ministerie van Buitenlandse Zaken afgelopen vrijdag ook al, zonder concrete voorbeelden van die druk te noemen.

Russische soevereiniteit

De Russische regeringskrant Izvestia gooit het over een andere boeg en schrijft dat er documenten zijn opgedoken die aantonen dat het JIT de ‘Russische soevereiniteit zou hebben geschonden’. De onderzoekers zouden hebben geprobeerd getuigen van de MH17-aanslag in Rusland te horen, zonder de Russische autoriteiten daarover te informeren.

,,Ze zeggen openlijk dat ze volledig onverschillig staan tegenover de wetten van de Russische Federatie. Ze zijn bereid om de wet te overtreden om bewijs te vinden’’, citeert persbureau TASS de woorden van de Nederlandse MH17-onderzoeker Max van der Werff. Die zet al jaren grote vraagtekens bij het JIT-onderzoek en wordt er door critici van bejegend zich door het Kremlin te laten misbruiken.

Senator en buitenlandspecialist Frants Klintsevitsj reageerde op de Russische televisie ook op de ontdekking van de documenten. ,,Welnu, het gaat daar (bij het JIT, red.) allemaal niet zo goed met de bewijsgronden. Al hun handelingen gaan over de schreef. Deze bekent dit, die zei dat (…) Informatie halen ze van internet’’, zei Klintsevitsj misprijzend op de Russische tv.

Ook hij hekelde het feit dat de getuigen (uit veiligheidsoverwegingen) anoniem hun verhaal mogen doen tijdens de rechtszitting op Schiphol. ,,Het onderzoeksteam voegt brandstof toe aan de situatie, voor de afronding van het proces’’, aldus de senator.

Het zwaarbeveiligde tribunaal op Schiphol. © Getty Images

Nabestaande na eerste dag MH17-proces: ‘Het was heel indrukwekkend’

OmroepWest 09.03.2020 ‘Ik ben bekaf, het was indrukwekkender dan ooit.’ Hans de Borst uit Monster was maandag bij de eerste dag van het MH17-proces. Zijn dochter Elsemiek kwam op 17 juli 2014 om het leven toen vlucht MH17 boven Oekraïne uit de lucht werd geschoten. Na jaren van onderzoek begon maandag de rechtszaak tegen vier mannen die verantwoordelijk worden gehouden voor het neerschieten van het toestel.

‘We zaten allemaal te snotteren’, zegt Hans. ‘Zeker toen de namen werden voorgelezen door de officier van justitie. Dat kwam heel dik aan’. Eigenlijk zou Hans de zaak maandag volgen in een speciaal ingericht centrum in Nieuwegein, maar op het laatste moment kreeg hij toch een plekje in de rechtszaal op Schiphol.

‘Ik ben blij hoe het allemaal gegaan is. De officier van justitie met zijn verhaal en natuurlijk zijn de verzoeken van de advocaten van de verdachten om extra onderzoek. Ja, hij zegt een achterstand te hebben en probeert zich zo veel mogelijk in te lezen, maar ik ga ervan uit dat ze morgen om uitstel gaan vragen.’ In de auto terug naar huis probeert het allemaal een plekje te geven. ‘We moesten als nabestaanden echt alle zeilen bijzetten, het was heel indrukwekkend.’

De verdachten zijn er niet

Hans de Borst is ook blij met de uitleg over de vier verdachten. Die waren er niet. De rechter legde uit hoe ze alles in het werk hebben gesteld om de mannen te bereiken. ‘Ze kunnen echt niet meer zeggen dat ze niet wisten dat dit proces eraan kwam. Het OM heeft echt alles gedaan om ze te bereiken. Daar ben ik heel blij mee.’

Dit moet je weten over eerste dag MH17-proces: ‘Er was nog een Buk, maar die vloog in brand’

AD 09.03.2020 In de rechtbank bij Schiphol is vanmorgen het MH17-proces begonnen. Waarom werd de vlucht van Malaysian Airlines op 17 juli 2014 uit de lucht geschoten en door wie? ,,Velen hebben lange tijd uitgekeken naar deze dag. Ten gevolge van de verschrikkelijke ramp in juli 2014 zijn 298 mannen, vrouwen en kinderen om het leven gekomen”, opende rechter Hendrik Steenhuis de zitting. Dit moet je weten van dag één.

Wat gebeurde er vandaag?

Vandaag was de officiële aftrap van het proces. Voor de eerste keer verzamelden rechters, Openbaar Ministerie (OM), advocaten, nabestaanden en pers zich in de rechtbank. Ruim vijf jaar na de ramp werd het begin van de strafzaak ‘uitgeroepen’.

Het OM stelde dat het de vier verdachten Igor Girkin, Sergej Doebinski, Oleg Poelatov en Leonid Chartsjenko verdenkt van betrokkenheid bij het vervoeren van de Buk-raket die MH17 neerhaalde. Daarmee zijn ze verantwoordelijk voor de moord op de 298 inzittenden. Er was nog geen inhoudelijke behandeling van de zaak. Het zal nog maanden duren voordat het proces daaraan toe is. Maar interessant was het vandaag wel.

Waren er verdachten aanwezig?

Nee, zoals verwacht kwam geen van de vier verdachten (drie Russen en een Oekraïner) opdagen. Namens een van hen, Oleg Poelatov, waren wel twee advocaten aanwezig. De rechtbank las uit het dossier voor wat het Nederlandse OM allemaal heeft geprobeerd om de verdachten duidelijk te maken dat het proces vandaag zou beginnen en waarvan ze verdacht worden.

Dat is belangrijk in een proces: een verdachte heeft het recht zichzelf te verdedigen. Daarvoor werden onder andere de Oekraïense en Russische autoriteiten ingeschakeld, die schoven officiële brieven onder de deuren door van de verdachten. Want die deuren bleven dicht. Ook stuurde het OM berichten via Skype, VK (de Russische Facebook) en WhatsApp.

Die appjes werden wel gelezen, maar niet beantwoord. Een verdachte die wel zijn telefoon opnam, zei dat hij iemand anders was. Ook omdat zeker twee verdachten in de media hebben aangegeven niet te zullen komen, oordeelde de rechtbank dat het OM genoeg geprobeerd heeft, dat de verdachten er blijkbaar niet bij willen zijn en dat de rechtszaak dus door kan gaan.

Was er nieuws vandaag?

Ja, dat zat hem vooral in wat het OM vertelde over de mensen die niet worden vervolgd. Eerder in het onderzoek werden er afgeluisterde telefoongesprekken openbaar gemaakt waarin pro-Russische rebellen met codenamen als Orion en Delfin spraken over het ‘hebben van een Buk’.

Volgens het OM is na onderzoek gebleken dat er in die periode meerdere rebellengroepen probeerden zo’n raketinstallatie te krijgen en ging dit gesprek vermoedelijk over een andere Buk. ,,Er is nog een andere Buk-Telar de Russische grens over Oekraïne in gegaan, maar die is in brand gevlogen voordat hij gebruikt kon worden.”

Ook werd duidelijk dat de separatist Igor Bezler niet wordt vervolgd. In een afgeluisterd gesprek op de dag van de crash zei een ‘spotter’ tegen hem ‘dat er een vogeltje aan komt gevlogen’. Dat ‘vogeltje’, vermoedden de onderzoekers eerder, zou weleens MH17 geweest kunnen zijn.

,,Maar de tijd tussen dit gesprek en het neerschieten van MH17 was zo kort, dat het maar de vraag is of dit gesprek aan de crash heeft kunnen bijdragen”, aldus officier van justitie Ward Ferdinandusse. Het OM zei ook niet te verwachten op korte termijn nog nieuwe verdachten te zullen aankondigen.

De rechtbank in het MH17-proces. In het midden voorzitter Hendrik Steenhuis. © ANP

Was er nog iets opvallends?

De strategie die de Nederlandse advocaten van verdachte Oleg Poelatov kozen. Zij begonnen hun verhaal door te zeggen dat ook zij de crash van MH17 een tragedie vinden. Maar ze zeiden ook: ,,Het gevaar dat sluimert, is echter niet de zoektocht naar de waarheid als zodanig. Het gevaar zit in de wens om een schuldige aan te kunnen wijzen en te kunnen laten bestraffen.”

Het gevaar zit in de wens om een schuldige aan te kunnen wijzen en te kunnen laten bestraffen, aldus Advocaat van Oleg Poelatov.

Poelatov ontkent ook maar iets te maken te hebben met de crash van MH17. Een van de twee advocaten van Poelatov gaf al direct een inkijkje in hun strategie. Hij kondigde aan veel vragen te gaan stellen over het feit dat het Oekraïense luchtruim ten tijde van de ramp nog gewoon open was voor de burgerluchtvaart. Oftewel: in hoeverre is Oekraïne verantwoordelijk voor de ramp? Het OM stelde dat deze rechtszaak daar nu juist níet over gaat. Ook de advocaten van de nabestaanden hebben het liever over de schuldigen.

Was het een emotionele dag?

Zeker. In de zittingzaal waren dertien nabestaanden van slachtoffers aanwezig. Tientallen anderen keken in een congrescentrum in Nieuwegein via een livestream naar het proces. Indrukwekkend was het toen officier van justitie Dedy Woei-A-Tsoi de namen van alle 298 slachtoffers voorlas. Daar was ze een kwartier mee bezig.

Dit was erg indrukwek­kend. Heel waardig, aldus Piet Ploeg.

Direct gingen er zakdoekjes rond onder de nabestaanden in de rechtszaal, net als glazen water. Enkelen knepen elkaar even in de schouder. ,,Dit was erg indrukwekkend. Heel waardig”, vatte Piet Ploeg, voorzitter van de Stichting Vliegramp MH17, het samen.

Piet Ploeg, nabestaande en voorzitter van Stichting Vliegramp MH17, staat de pers te woord tijdens een schorsing van het internationale MH17-proces © ANP

Hoe nu verder?

Het MH17-proces gaat morgen om 10.00 uur verder. Dan zal het OM een update geven over de stand van zaken van het onderzoek. Het zal interessant zijn te horen hoeveel getuigen er precies hebben verklaard en ook wat het OM nog verder wil onderzoeken. Ook woensdag, donderdag en vrijdag kunnen er nog zittingen zijn. Verderop in maart is er nog een week gepland. Daarna gaat het proces in mei weer verder.

De rechtbank in de MH17-zaak © ANP

Lees ook;

• Reconstructie van fatale vlucht MH17: ‘Een vogeltje vliegt jouw kant op’

Lees meer

• Dit is dé rechter van het MH17-proces: ‘Hij valt nooit uit zijn rol’

Lees meer

Verdachte MH17 ontkent betrokkenheid: ‘Onderste steen nog lang niet boven’

RTL 09.03.2020 Bijna zes jaar na de ramp met vlucht MH17 is vandaag in de extra beveiligde rechtbank van Schiphol het strafproces van start gegaan. Geen van de vier verdachten heeft plaatsgenomen in het beklaagdenbankje, wel heeft één van hen een team advocaten in de arm genomen.

De advocaat van Oleg Poelatov erkende het grote leed voor de nabestaanden, maar wees ook op het belang van de verdediging van haar cliënt. “Het gevaar van dit proces zit in de wens om een schuldige aan te wijzen. Die wens kan onderdeel uitmaken van een zoektocht naar de waarheid, maar kan ook ten koste gaan van de waarheidsvinding.”

Op geen enkele manier verantwoordelijk

Poelatov wordt gezien als de tweede man van de inlichtingendienst van de pro-Russische separatisten. Hij zou hebben geholpen bij het binnenhalen en weer wegmaken van de BUK Telar die werd gebruikt om vlucht MH17 neer te halen, maar ontkent zelf iedere betrokkenheid bij de zaak. “Hij is niet verantwoordelijk, op geen enkele manier, in geen enkele hoedanigheid, voor het neerhalen van vlucht MH17 en de gevolgen daarvan”, betoogde zijn advocaat

• Tenlastelegging

De vier verdachten worden verdacht van:

• Het doen verongelukken van vlucht MH17 met de dood van alle inzittenden tot gevolg
• De moord op 298 inzittenden van vlucht MH17

De andere drie verdachten laten zich niet vertegenwoordigen. Het Openbaar Ministerie heeft ook geen hoop dat zij zich nog vrijwillig melden bij de rechtbank.

Het OM verwacht niet dat er op korte termijn nog extra verdachten worden aangeklaagd. “Wij zien deze vier mannen als hoofdrolspelers bij het neerschieten van MH17. Zij hebben de BUK Telar overgenomen uit de Russische Federatie met als doel om een vliegtuig neer te schieten. Zij hebben daarop aangestuurd. Zij bespraken opgetogen dat er een vliegtuig was neergeschoten. En zij hebben ervoor gezorgd dat de BUK Telar weer werd afgevoerd naar de Russische Federatie”, aldus de officier van justitie.

Lees ook:

Teruglezen: eerste dag van strafproces MH17, advocaat verdachte ontkent schuld

In de zaak zullen de verklaringen langskomen van tientallen getuigen, de meeste anoniem. Volgens het OM moet dat omdat zij anders gevaar lopen, aangezien hun verklaringen als verraad kunnen worden gezien.

Onderste steen nog lang niet boven

De verdediging van Poelatov krijgt in juni gelegenheid om onderzoekswensen in te dienen. Die heeft al laten weten ontevreden te zijn over het onderzoek naar het niet-sluiten van het luchtruim boven Oekraïne ten tijde van de ramp. Waarom is dat niet zorgvuldig onderzocht, vroeg de verdediging zich af. “Welke rol heeft Oekraïne gespeeld – als lid van het internationale onderzoeksteam – om geen onderzoek in te stellen naar het eigen luchtruim? De onderste steen is nog lang niet boven.”

De zaak gaat morgenochtend om 10.00 uur verder met het bespreken van de stand van het onderzoek.

MH17-verdachte Girkin niet van plan naar proces te komen

Bekijk deze video op RTL XL

Tegenwoordig woont Igor Girkin in Moskou, waar onze correspondent hem op straat vroeg of hij ook naar de rechtszaak wil komen.

RTL Nieuws / Mitch van Helvert; MH17 MH17-proces

MH17-verdachte Poelatov: ik heb er niets mee te maken

MSN 09.03.2020 De Rus Oleg Poelatov, een van de verdachten in het MH17-proces, zegt dat hij op geen enkele manier betrokken is geweest bij het neerhalen van het vliegtuig, met de dood van de 298 inzittenden als gevolg.

Dat zei een van zijn advocaten maandag in haar openingsbetoog, in de rechtbank op Schiphol. Poelatov (53) is de enige van de vier verdachten die zich in het proces laat vertegenwoordigen door advocaten. “Poelatov zegt dat hij niet verantwoordelijk is, op geen enkele manier, in geen enkele hoedanigheid”, aldus advocaat Sabine van Doesschate. “Hij stelt, in simpel Nederlands, dat hij met het neerhalen van MH17 niets te maken heeft.”

Poelatov is voormalig militair en was in 2014 plaatsvervangend hoofd van de inlichtingendienst van de zelfverklaarde Volksrepubliek Donetsk en één van de plaatsvervangers van medeverdachte Sergej Doebinski.

Namen van alle 298 slachtoffers voorgelezen bij begin proces vlucht MH17

NOS 09.03.2020 In het Justitieel Complex Schiphol, de extra beveiligde rechtbank waar bijzondere rechtszaken worden gevoerd, is onder grote internationale belangstelling het proces begonnen tegen vier mannen die worden verdacht van betrokkenheid bij het neerhalen van vlucht MH17 in juli 2014.

De drie Russen en een Oekraïner zouden hebben meegewerkt aan het transport en in stelling brengen van de Buk-raket waarmee het passagiersvliegtuig van maatschappij Malaysia Airlines boven Oost-Oekraïne werd neergehaald.

De verdachten zijn zoals verwacht niet aanwezig bij het strafproces. Wel laat een van hen zich vertegenwoordigen door advocaten van het Rotterdamse kantoor Sjöcrona Van Stigt. Omdat het proces in Nederland is, kunnen er alleen Nederlandse advocaten optreden in deze complexe zaak, waarvan het dossier 36.000 pagina’s telt.

Links geopend in e-mails

Drie verdachten hebben dus geen verdediging. Het is niet gelukt hun een dagvaarding te overhandigen, al heeft het Openbaar Ministerie op allerlei manieren geprobeerd om hen te bereiken. Ze kwamen niet opdagen bij de rechtbank om de stukken in ontvangst te nemen en zouden niet meer op adressen wonen die bij het OM bekend waren.

Ook pogingen om via Facebook, Skype of e-mail contact te leggen mislukten, al is bij twee verdachten wel duidelijk dat ze links hebben geopend in e-mails van het internationale onderzoeksteam. Overigens gaat de rechter ervan uit dat de verdachten allemaal op de hoogte zijn van de aanklachten tegen hen, en dat ze afzien van hun recht om bij de behandeling van de zaak aanwezig te zijn.

Ze kunnen daarom bij verstek terechtstaan en veroordeeld worden. Een van de verdachten, Sergej Doebinski, is gebeld. Degene die opnam ontkende dat hij Doebinski was, maar rechercheurs herkenden wel zijn stem.

Namen van alle slachtoffers

De rechtbank legde de zitting vanochtend na een half uur stil, omdat de livestream van het proces werd onderbroken. Onduidelijk was hoe dat kwam. Afgesproken is dat de rechtbank de zaak schorst als de livestream het niet doet, omdat veel nabestaanden en andere betrokkenen de zaak via internet volgen.

Later las een van de officieren van justitie de aanklacht voor. “Zij hebben bewerkstelligd dat er een dodelijk wapen naar Oost-Oekraïne is gebracht naar de locatie waar een Buk-raket is afgevuurd, die de MH17 heeft geraakt. Ook hebben ze ervoor gezorgd dat het wapen daarna werd afgevoerd.”

De officier noemde nog eens de officiële verdenking: het neerhalen van een vliegtuig en moord op alle inzittenden.

Namen MH17-slachtoffers voorgelezen in de rechtszaal

Nabestaanden staken na afloop hun duim op naar de officieren van justitie en zeiden het liefst te hebben willen applaudisseren.Daarna werd de zitting geschorst, omdat de president van de rechtbank “een moment van stilte en bezinning” gepast vond.

Gebruikmaken van spreekrecht

Deze week zijn er verder zogenoemde regiezittingen, waarin de zaak nog niet inhoudelijk wordt behandeld, maar waarin afspraken worden gemaakt over werkwijze en procedures. De inhoudelijke behandeling gaat pas eind dit jaar van start. Het proces gaat naar verwachting jaren duren.

In de rechtszaal zijn twintig nabestaanden aanwezig. Maar de meeste nabestaanden, van wie er ook veel uit het Australië en Maleisië komen, zijn in een congrescentrum in Nieuwegein, waar ze al vaak bijeen zijn gekomen om te worden bijgepraat over het onderzoek. De nabestaanden worden er ondersteund door familierechercheurs, Slachtofferhulp en mensen van het Openbaar Ministerie. Ze worden bij de rechtszaak vertegenwoordigd door negen advocaten.

Van de nabestaanden willen er 49 gebruik maken van hun spreekrecht, dat wil zeggen dat ze aan het eind van het proces voor de rechtbank het woord willen voeren. 82 zijn van plan het bij een schriftelijke verklaring te houden, 84 mensen willen een vordering indienen.

Ongeveer 450 journalisten uit binnen- en buitenland hebben zich aangemeld om verslag te doen van het proces, van wie er maar vijftien in de zittingszaal kunnen. De rest volgt de zaak vlak bij in een perscentrum.

Russisch veto

De rechtszaak wordt in Nederland gehouden omdat het door een Russisch veto niet mogelijk was een VN-tribunaal op te zetten. Nederland heeft het voortouw genomen in het onderzoek, het internationale Joint Investigation Team (JIT) staat onder Nederlandse leiding en de meeste slachtoffers zijn Nederlands.

Voorzitter van de rechtbank Den Haag, waarvoor het proces wordt gevoerd, is Hendrik Steenhuis. Hij is ook bekend van de ‘Minder Marokkanen’-zaak tegen PVV-leider Wilders. Steenhuis riep de partijen ertoe op elkaar in de loop van het proces met fatsoen en respect te bejegenen.

Bekijk ook;

• Ruim 2000 dagen na de ramp gaat strafzaak MH17 eindelijk beginnen
• ‘Alles om ons zwart te maken’, hoe Rusland kijkt naar het MH17-proces
• Nieuwe aanwijzingen voor bemoeienis Russische GROe met MH17-onderzoeken

Vader slachtoffer: ‘MH17-proces gaat om gerechtheid’

OmroepWest 09.03.2020 Bij de extra beveiligde rechtbank op Schiphol is het proces begonnen rond het neerschieten van vlucht MH17. Vier verdachten staan terecht. Nabestaanden van de slachtoffers hopen dat de waarheid over de vliegramp duidelijk wordt. Het dossier bestaat uit 36.000 pagina’s en veel multimediabestanden, zei de rechtbank maandagmorgen. De zaak wordt behandeld door de Haagse rechtbank, maar die is voor dit proces uitgeweken naar Schiphol.

Nabestaanden van de 298 slachtoffers hebben het recht om tijdens het proces hun verhaal te doen. Daarvoor zijn volgend jaar meerdere weken uitgetrokken door de rechtbank.

Zondag was er een herdenking van de ramp bij de Russische ambassade. Nabestaanden hebben toen 298 witte stoelen voor het gebouw neergezet. 24 Slachtoffers kwamen uit onze regio.

Nabestaanden volgen zaak op de voet

Een van de nabestaanden die het proces volgt is Hans de Borst uit Monster. Zijn dochter Elsemiek kwam om toen het vliegtuig op 17 juli 2014 neerstortte. Elsemieke zat met haar moeder, broertje en stiefvader in het toestel van vliegmaatschappij Malaysia Airlines.

In eerste instantie zou Hans de eerste zittingsdag volgen vanuit een speciaal ingerichte zaal in Nieuwegein. Daar komen nabestaanden samen die niet in de rechtszaal op Schiphol kunnen zijn. Zondag werd duidelijk dat hij toch naar Schiphol kon. Daar is hij maandagochtend naartoe gereden.

‘Het gaat om gerechtigheid’

‘Ik verwacht dat duidelijk wordt wat er is gebeurd. Wie mijn kind heeft vermoord’, zegt Hans de Borst. ‘Dan is het niet eens zo relevant dat de verdachten niet naar Nederland komen, dan gaat het gewoon om gerechtigheid.’

Het Openbaar Ministerie heeft vier verdachten aangeklaagd voor moord op 298 passagiers. Het zijn Sergej Doebinski, Oleg Poelatov, Igor Girkin, Leonid Chartsjenko. Drie russen en een man uit Oekraïne. Het is zeer de vraag of ze tijdens het proces naar Nederland komen. Maandag werd wel duidelijk dat Oleg Poelatov twee advocaten heeft aangesteld.

Meer over dit onderwerp: MH17 RECHTZAAK

‘De vier MH17-verdachten zijn slechts medeplichtig’

AD 09.03.2020 Hij was de baas van radiostations door heel Europa, tot de ramp met MH17 hem de onderzoeksjournalistiek introk. De bewierookte Bellingcat-onderzoeker Christo Grozev heeft zo zijn eigen theorie over het vliegtuigdrama. ,,De verantwoordelijkheid gaat tot aan de Russische minister van Defensie.”

Christo Grozev was in zijn zomerverblijf aan de kust van Bulgarije toen hij hoorde dat vlucht MH17 uit de lucht was geschoten. Niet lang daarna bracht de Oekraïense geheime dienst SBOe afgeluisterde telefoongesprekken naar buiten die zouden bewijzen dat pro-Russische rebellen achter de aanslag zaten. Vanaf dat moment was de audio-expert niet meer achter zijn computer weg te slaan.

,,Bij sommige gesprekken stonden telefoonnummers. Die heb ik gebeld, maar niemand nam op. Tot ik mijn caller-ID heb veranderd, waardoor het leek of ik uit Moskou belde. Ineens kreeg ik ‘Grek’ aan de lijn, een separatist die meteen na de ramp had getelefoneerd. Hij was verbaasd dat hij een journalist aan de lijn had. Toen ik hem een tweede keer belde, had hij zijn verhaal compleet veranderd. Die paniekreactie was de eerste aanwijzing dat het afgeluisterde gesprek authentiek kon zijn.”

Carrièreswitch

Grozev (50) kon toen nog niet weten dat hij een carrièreswitch zou maken die hem in 2019 een Europese prijs voor onderzoeksjournalistiek zou opleveren. Hij was immers al een kwart eeuw verbonden aan de radiobranche. Hij richtte commerciële radiostations op in Rusland, Oekraïne, de Baltische Staten, Finland en zelfs Nederland, waar hij aan de wieg stond van 100% NL en Slam!

Blogs die hij schreef over de strijd in Oekraïne en de aanslag op MH17 brachten hem in 2014 in contact met Eliot Higgins, de burgerjournalist die op dat moment onderzoeksgroep Bellingcat oprichtte. Grozev sloot zich bij Bellingcat aan en schreef mee aan opzienbarende rapporten.

Hoe raakte u ervan overtuigd dat de afgeluisterde telefoongesprekken authentiek zijn? Valt de Oekraïense geheime dienst SBOe wel te vertrouwen?

,,In een oorlog is alles geoorloofd, dus ook propaganda. Maar vergeet niet dat het heel moeilijk is om authentiek over te komen. Fakegesprekken klinken vaak als toneelstukjes. Deze gesprekken niet: je hoort het gevloek en de paniek in de stemmen. Een andere aanwijzing was dat de SBOe niet volledig waardeerde wat ze in handen had.

In de haast identificeerden ze sommige bellers verkeerd, die in werkelijkheid veel belangrijker bleken te zijn. Zo hoor je verdachte nummer één Igor Girkin bellen met Konstantin Malofejev, een machtige zakenman met directe toegang tot het Kremlin. Dat had de Oekraïense geheime dienst zelf nog niet uitgedokterd.”

In het MH17-dossier gaf Bellingcat een nieuwe invulling aan het begrip onderzoeksjournalistiek. Door open bronnen slim te combineren reconstrueerde de onderzoeksgroep de vermoedelijke route van de Buk-raket die het vliegtuig neerhaalde. Via een foto van de rookpluim van de raket bepaalde Bellingcat met behulp van geolocatie de lanceerplek. En door duizenden telefoongesprekken te analyseren, bracht de onderzoeksgroep de vermoedelijke hoofdrolspelers naar buiten.

In hoeverre hebben jullie het Joint Investigation Team (JIT), dat MH17 onderzoekt, geholpen?

,,Het is eenrichtingsverkeer. Wij presenteren daar onze bewijzen. Soms glimlachen ze aan de andere kant van de tafel, en soms niet. Dat is de enige reactie die wij krijgen.”

Lachen ze vaak?

,,Af en toe wel ja. Verder is onze rol natuurlijk beperkt. Wij schrijven een rapport in een paar maanden, maar het kost jaren om het strafrechtelijk bewijs rond te krijgen. Dat is het verschil.”

Bent u 100 procent overtuigd dat Rusland is betrokken bij het neerhalen van vlucht MH17?

,,Ja. Dat bewijs is inmiddels zo overtuigend. Zie het ook zo: als het niet waar was, had Rusland geen miljoenen gestoken in het manipuleren van het MH17-verhaal. Elke mogelijke getuige die wij hebben benaderd was door Rusland gewaarschuwd om niet te verklaren. Dat hoef je allemaal niet te doen als je verhaal klopt.”

Het JIT sleept vier verdachten voor de rechter: Igor Girkin, leider van het leger van de zelfverklaarde Volksrepubliek Donetsk (DNR) en zijn ondergeschikten Sergej Doebinski, Oleg Poelatov en Leonid Kharchenko. Zijn dat volgens u de werkelijke daders?

,,Ze zijn misschien medeplichtig, maar niet de hoofddader. Het was roekeloos om een standalone BUK-Telar te gebruiken, zonder een centrale radar die veel nauwkeuriger alle vliegbewegingen in kaart brengt. Die roekeloosheid alleen al is een oorlogsmisdrijf. Maar de verantwoordelijkheid daarvoor gaat in mijn ogen veel verder omhoog, tot aan de Russische minister van Defensie.”

Waarom heeft het JIT deze vier dan uitgekozen?

,,Mijn persoonlijke theorie is dat de vervolging van deze vier een openingsschot is. De enige onderhandeling die het JIT Rusland te bieden heeft, is niet meteen naar de top van de keten te gaan. Deze vier zijn geen onderdeel van het establishment, dus Rusland kan ze zo laten vallen als dat beter uitkomt. Zo geeft het JIT Rusland nog de kans om schuld te bekennen. Als Rusland niet beweegt, vermoed ik dat er een tweede golf van vervolgingen komt. Dan zullen we figuren als Delfin en Orion zien opduiken in het proces.”

Delfin en Orion zijn volgens Bellingcat bijnamen van door het Kremlin gestuurde militaire officieren. Ze zouden in het voorjaar van 2014 de opdracht hebben gekregen om diverse los van elkaar opererende milities in Oost-Oekraïne tot één leger te smeden.

Volgens jullie staan Delfin en Orion hoger in de bevelketen dan Igor Girkin, de bevelhebber van het separatistenleger?

,,We hebben veel geleerd over de hiërarchie in een ander onderzoek, dat draaide om de bombardementen op de Oekraïense havenstad Marioepol in januari 2015, een half jaar na MH17. We hebben honderden ruwe telefoongesprekken beluisterd, waardoor we gingen begrijpen wie aan wie rapporteert. Zelfs Igor Girkin heeft toegegeven dat Delfin en Orion hoger in de hiërarchie stonden dan hij.”

Dus eigenlijk trok het Kremlin aan de touwtjes binnen de DNR?

,,Het is ondenkbaar dat in die periode een Buk-raket kon worden binnengebracht zonder de directe wetenschap en aansturing van de minister van Defensie. En je begrijpt wat dat betekent. Dat moet ook goedgekeurd worden door de president.”

Christo Grozev. © Marco Okhuizen

Ruim 2000 dagen na de ramp gaat strafzaak MH17 eindelijk beginnen

NOS 09.03.2020 Het is vrijdagmiddag 18 juli 2014. Premier Mark Rutte spreekt deze woorden uit: “De onderste steen moet boven. Als het een aanslag is, moeten de daders worden opgespoord en hun gerechte straf krijgen. Eerder zullen we niet rusten. Daar hebben de slachtoffers en hun nabestaanden recht op.”

Ruim vijfenhalf jaar later wordt een deel van die belofte ingelost. Vandaag start het strafproces tegen de eerste vier verdachten van het neerhalen van vlucht MH17. “Eindelijk”, verzuchten veel nabestaanden. Maar ze moeten opnieuw geduld hebben, want de rechtszaak gaat naar verwachting jaren duren.

‘Onderste steen boven’

Vlucht MH17 van Malaysia Airlines was in de middag van 17 juli 2014 op weg van Amsterdam naar Kuala Lumpur, met 298 inzittenden aan boord. Tegen half vier verdween het toestel van de radar en stortte het neer in Oost-Oekraïne, in oorlogsgebied, waar Russisch gezinde separatisten strijden met Oekraïense regeringssoldaten. Niemand overleefde de ramp.

Al snel werd gedacht aan de mogelijkheid dat het passagiersvliegtuig was neergehaald door een luchtafweerraket van de separatisten, al dan niet per ongeluk. Rusland opperde de theorie dat een Oekraïens gevechtsvliegtuig het had gedaan, met als doel om Rusland de schuld te geven. In Nederland deed premier Rutte zijn beroemde “onderste steen-uitspraak” en gaf daarmee het startschot voor een strafrechtelijk onderzoek dat moest leiden tot berechting van de schuldigen.

Drie weken na de ramp vormden Nederland, België, Oekraïne, Australië en Maleisië het zogenoemde Joint Investigation Team (JIT), dat onder leiding van Nederland de crash onderzoekt. Vanaf dat moment zoekt een team van circa 100 rechercheurs en officieren van justitie naar de schuldigen en bewijzen die stand houden voor de rechter.

De JIT-landen vonden dat een speciaal VN-tribunaal de beste plek zou zijn voor een rechtszaak, maar Rusland sprak in juli 2015 in de Veiligheidsraad een veto uit. Als alternatief kozen de landen ervoor om het proces dan maar in Nederland te houden, naar Nederlands recht.

Bewijzen en verdachten

In de loop der jaren heeft het JIT verschillende keren bewijzen gepresenteerd dat Russische en pro-Russische militairen betrokken waren bij de ramp. Zo werd vastgesteld dat vlucht MH17 is neergehaald door een Buk-luchtafweerraket, afgeschoten vanaf een landbouwveldje in separatistengebied. De Buk-installatie was afkomstig van de 53e luchtafweerbrigade uit het Russische Koersk en vanuit die stad naar Oost-Oekraïne gereden. Daags na de lancering is hij via Loegansk teruggebracht naar Rusland. Het JIT zegt zo’n honderd betrokkenen in beeld te hebben.

In juni 2019 werden vier personen officieel als verdachten aangemerkt: Igor Girkin, Sergej Doebinski en Oleg Poelatov uit Rusland en de Oekraïner Leonid Chartsjenko. Zij worden verdacht van samenwerking om de Buk-installatie naar het strijdgebied te halen en hem in stelling te brengen, met als doel om een vliegtuig neer te schieten. Ze worden aangeklaagd voor het “uit de lucht schieten van een vliegtuig met de dood tot gevolg” en moord op 298 inzittenden. De mannen kunnen daar levenslang voor krijgen. Oleg Poelatov is vooralsnog de enige die Nederlandse advocaten heeft ingehuurd.

De kans dat de verdachten na veroordeling hun straf daadwerkelijk ondergaan is uiterst klein. Ze wonen in Rusland, zijn niet van plan te verschijnen en worden niet uitgeleverd. Als ze worden veroordeeld, zal Rusland die uitspraak naast zich neerleggen.

Rusland erkent rechtszaak niet

Rusland heeft de conclusies en bewijzen van het JIT steevast afgewezen: de beschuldigingen zouden ongegrond zijn, het bewijs vervalst of niet concreet, het onderzoek niet transparant en alleen maar bedoeld om Rusland in diskrediet te brengen. Moskou erkent de rechtszaak dan ook niet.

Het land heeft in de afgelopen jaren talloze alternatieve theorieën opgeworpen, volgens het JIT vooral bedoeld om verwarring te stichten. De Russische geheime dienst heeft op verschillende manieren geprobeerd het onderzoek te beïnvloeden en te bespioneren.

Mogelijk uitstel

De rechtszaak begint weliswaar vandaag officieel, voorlopig zal het niet over de inhoud gaan. De eerste procesdagen zijn inventariserend van aard: wie is er verschenen, is de dagvaarding uitgereikt, zijn de advocaten gemachtigd, is het dossier compleet, hebben procespartijen nog onderzoekswensen en willen nabestaanden gebruik maken van hun spreekrecht?

Belangrijk is ook wat de verdediging doet. De advocaten van Poelatov zijn pas sinds een paar weken bij de zaak betrokken en hebben nog niet veel tijd gehad om het dossier van 35.000 pagina’s tot zich te nemen. Deskundigen gaan er vanuit dat de verdediging om uitstel van de zaak zal vragen.

‘Interessante zaak’

Strafrechtdeskundige Marieke de Hoon beklemtoont dat het een goede zaak is dat er advocaten bij zijn: “Daarmee wordt het een echt proces. Volgens het Nederlands recht kun je ook een proces voeren zonder aanwezigheid van verdachten en verdediging, maar dat snappen ze in het buitenland misschien niet. Dit is beter.”

Zij vermoedt dat de verdediging argumenten zal zoeken in verschillende rechtsgebieden. Naast strafrecht ook volkenrecht, mensenrechten en oorlogsrecht. “Ook daarom wordt het een heel interessante rechtszaak”.

Het proces gaat naar verwachting jaren duren. De inhoudelijke behandeling begint op zijn vroegst dit najaar, misschien pas volgend jaar. Waarschijnlijk worden gaandeweg meer verdachten toegevoegd aan het proces. Het kabinet heeft er tot 2023 in totaal 54 miljoen euro voor opzij gezet.

Een deel daarvan is besteed aan werkruimte voor de 450 journalisten uit binnen- en buitenland die verslag zullen doen van het proces. Van hen passen er maar vijftien in de zittingszaal. De rest kan de zaak volgen in een speciaal gebouwd perscentrum naast de extra beveiligde rechtbank bij Schiphol.

© ANP Het justitieel complex op Schiphol, het toneel van het MH17-proces.

Uitkomst ongewis, één ding is zeker: MH17-proces gaat lang duren

MSN 09.03.2020 Vandaag, 2062 dagen nadat vlucht MH17 boven Oost-Oekraïne werd neergehaald, begint in de rechtbank op Schiphol het proces tegen vier verdachten. Eén ding staat vast: het gaat lang duren. Maar wat mogen we verder verwachten?

Het dossier van het Openbaar Ministerie in de MH17-zaak telt op dit moment ongeveer 36.000 pagina’s. Daarnaast wordt in het dossier verwezen naar duizenden video’s, foto’s en websites: bij elkaar meer dan 6000 bestanden.

In een periode van ruim een jaar, tot en met maart 2021, zijn voor het proces liefst 25 weken uitgetrokken. Of dat te weinig is of juist te veel, zal de komende tijd moeten blijken. Het proces wordt gevoerd voor de rechtbank in Den Haag, maar heeft plaats in het justitieel complex op Schiphol.

400 journalisten

De ligging daarvan is gunstiger voor de vele internationale bezoekers die worden verwacht en er is meer ruimte dan in de Haagse rechtbank zelf. Ruim 400 journalisten uit meer dan twintig landen hebben zich aangemeld. Voor hen is naast de rechtbank een perscentrum opgetrokken waar de zittingen kunnen worden gevolgd.

In de rechtszaal is steeds plek voor een handjevol journalisten. Verslaggever Rik Konijnenbelt, die het proces voor RTL Nieuws zal volgen, geeft hier een inkijkje in de rechtszaal:

Nabestaanden kunnen het proces volgen vanuit een aparte plek in Nieuwegein. Ze krijgen tijdens het proces ook de kans gebruik te maken van hun spreekrecht. Het is nog niet duidelijk hoeveel mensen dat straks ook daadwerkelijk zullen doen.

‘Ik lust jullie rauw’

Eén van de nabestaanden, Ria van der Steen, houdt voor ons een blog bij over het proces. Zij verloor haar vader en stiefmoeder bij de ramp. Ze is er vandaag ook bij. “Ik wil er gewoon zijn”, schrijft ze in de eerste aflevering van haar blog, “in tegenstelling tot sommige familieleden die het niet aankunnen.”

Sommigen willen liever op een afstand meekijken en kunnen weglopen als het te veel wordt, schrijft ze. “Ik dus niet. Ik wil het zien, horen, voelen. Soort van: kom maar op, ik lust jullie rauw.”

Lees ook:

Nabestaande Ria blogt over het MH17-proces: ‘Ik wil het zién, hóren, vóelen’

Ook via internet zijn de zittingen te volgen, onder meer op de speciale MH17-site van het Openbaar Ministerie.

Wie we vrijwel zeker niet zullen zien in de rechtszaal, zijn de verdachten. Het gaat om drie Russen en iemand uit Oekraïne:

► rebellenleider Igor Girkin

► zijn rechterhand Sergej Doebinski

► diens assistent Oleg Poelatov

► garnizoenscommandant Leonid Ghartsjenko

Dit zijn de moordverdachten van de MH17-ramp;

Bekijk deze video op RTL XL

Op een rij: de vier mannen die worden verdacht van betrokkenheid bij de aanslag op vlucht MH17. Het OM legt hun moord op de 298 inzittenden ten laste.

Ze worden onder meer verdacht van het vervoeren van de Buk-lanceerinstallatie naar het oorlogsgebied in Oost-Oekraïne, van waaruit vlucht MH17 werd neergeschoten. Ghartsjenko is de enige Oekraïense verdachte. Alleen Poelatov laat zich bij de rechtszaak door advocaten vertegenwoordigen, twee Nederlandse raadslieden die samenwerken met een Russische collega.

“De tactiek van de verdediging”, zegt verslaggever Rik Konijnenbelt, “komt waarschijnlijk neer op: vertragen, vertragen, vertragen.” Iedereen is erop voorbereid, zegt hij – de nabestaanden incluis: “Dit wordt geen proces van maanden, maar van jaren.”

De uitkomst is ongewis en hangt mede af van de stevigheid van het door het Openbaar Ministerie verzamelde bewijsmateriaal. Daarover zal de eerste dagen van het proces, die vooral dienen als inventarisatie, meer naar buiten komen.

‘Zeg nooit nooit’

Maar ook als het OM erin slaagt de verdachten veroordeeld te krijgen voor moord op de 298 inzittenden van vlucht MH17, met mogelijk een levenslange gevangenisstraf als uitkomst, is de kans ‘ongeveer nul’ dat ze ooit in een Nederlandse cel zullen belanden, zegt Konijnenbelt. “Zeg nooit nooit. Maar ik sluit uit dat ze zich vrijwillig gaan melden.”

In 3 minuten: hier gaat het MH17-proces over;

Bekijk deze video op RTL XL

Verslaggever Rik Konijnenbelt over de belangrijkste punten van het MH17-proces.

Lees ook:

Waarschuwing voor nepnieuws aan nabestaanden MH17

RTL Nieuws; Openbaar Ministerie  Joint Investigation Team JIT  MH17-proces  MH17

 

‘Alles om ons zwart te maken’, hoe Rusland kijkt naar het MH17-proces

NOS 08.03.2020 Groot nieuws in Rusland vandaag: het internationale onderzoeksteam dat de ramp met de MH17 onderzoekt, zou serieus hebben overwogen om stiekem getuigen te horen. In Rusland. Zonder toestemming van de autoriteiten. En dat zou een flagrante schending zijn van de Russische soevereiniteit.

Of het bericht klopt, doet eigenlijk niet zoveel ter zake. Er wordt niet gemeld of de onderzoekers de aan hen toegeschreven overweging daadwerkelijk hebben uitgevoerd. Het lijkt een zoveelste poging om verwarring te zaaien over de vraag wie er verantwoordelijk moet worden gehouden voor het neerhalen van de Boeing 777 van Malaysia Airlines op 17 juli 2014.

Maar verder is het in de Russische media oorverdovend stil aan de vooravond van het MH17-proces, dat morgen begint. Er zijn vrijwel geen berichten over de inhoud van het proces, of over de Russische verdachten die worden berecht in Nederland. Het gaat vooral over het coronavirus. Ook Internationale Vrouwendag en het huwelijksaanzoek van een vrouw aan president Poetin staan hoog op de agenda.

‘Rusland zwart maken’

Dat wil natuurlijk niet zeggen dat Russische kijkers, lezers en luisteraars de afgelopen jaren niets te horen hebben gekregen over de ramp die zich op 17 juli 2014 voltrok. Er is eindeloos over bericht, beschouwd, geanalyseerd en gediscussieerd in kranten, op de radio, op de televisie en online. Maar het Kremlin houdt door de jaren heen vol niet verantwoordelijk te zijn voor het neerschieten van MH17.

Een van de gezichten die telkens terugkeerden in de media was dat van Maria Zacharova, woordvoerster van het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken. Zij had vanaf het begin maar één boodschap: het onderzoek van het internationale Joint Investigation Team (JIT) en de conclusie die het Nederlandse Openbaar Ministerie eruit trok dat drie Russen (en een Oekraïner) verantwoordelijk zijn, zijn “bevoordeeld”, “politiek gemotiveerd” en “er enkel en alleen op gericht om Rusland zwart te maken”.

Rusland heeft, met andere woorden, volgens haar niets te maken met de MH17-ramp. Het heeft geen Buk-installatie naar Oost-Oekraïne gebracht, vanwaar de Boeing van Malaysia Airlines werd neergehaald. Laat staan dat die installatie gebruikt kan zijn om het vliegtuig uit de lucht te schieten. Daarbij schroomt Zacharova niet om grote woorden te gebruiken, die overigens meestal niet of nauwelijks te controleren zijn.

‘Veel mensen in Rusland hebben geen idee dat MH17-proces morgen begint’

Afgelopen week nog beweerde ze dat de Nederlandse autoriteiten “zware druk” uitoefenen op de Haagse rechtbank in een “groteske poging” om vooral maar tot een politiek gewenst vonnis te komen, berichtte het staatskanaal Rossija 24.

Toen de Nederlandse officier van justitie Fred Westerbeke twee weken geleden in het Amerikaanse tv-programma 60 minutes bekendmaakte over ten minste één ooggetuige te beschikken, verklaarde Zacharova daar “met walging” kennis van te hebben genomen. “Ze hebben een farce gemaakt van een tragedie.”

Rusland doet er alles aan om verwarring te zaaien over de gang van zaken op 17 juli 2014. Er zijn verhalen geweest over een Oekraïens gevechtsvliegtuig dat de MH17 zou hebben neergehaald, inclusief computeranimaties en ooggetuigenverslagen.

De producent van de Buk-raketten, Almaz Antey, zette een hele test op touw die zou moeten bewijzen dat de Boeing alleen kon zijn afgevuurd vanaf grondgebied dat onder controle stond van het Oekraïense leger. Rusland verweet het JIT dat het niet mee mocht doen aan het onderzoek, dat Russische informatie niet serieus werd genomen.

Gretig verspreid

Al die mist werd en wordt gretig verspreid door de Russische media, de door de staat gefinancierde netwerken RT en Sputnik voor de internationale markt en door vrijwel alle media in Rusland zelf.

Het is dan ook niet verwonderlijk dat maar een piepklein percentage Russen het eigen land verantwoordelijk houdt voor de tragedie met de MH17; slechts 2 procent gelooft dat Rusland schuld heeft, bleek onlangs uit een opinieonderzoek van het Levada Centrum in opdracht van de Universiteit Leiden en de website Raam op Rusland. Meer dan de helft van de ondervraagden legt de schuld bij Oekraïne.

Toch slikt niet iedereen in Rusland de door de staat aangeleverde informatie voor zoete koek. Ruim een kwart van de ondervraagden zegt dat ze niet zeker weten wie verantwoordelijk is voor de tragedie.

Protest nabestaanden MH17 bij Russische ambassade aan vooravond proces

NOS 08.03.2020 Nabestaanden van de MH17-ramp hebben vanmorgen geprotesteerd voor de Russische ambassade in Den Haag. Er werden 298 lege stoelen geplaatst, dat het aantal mensen symboliseert dat bij de MH17-ramp is omgekomen.

De stoeltjesactie werd georganiseerd door de Werkgroep Waarheidsvinding MH17, die protesteert tegen de houding van de Russische overheid. De werkgroep benadrukt dat Rusland onder meer de waarheid verdraait, valse bewijzen in omloop brengt en getuigen afschermt. Moskou ontkent alle betrokkenheid bij het neerhalen van het toestel, op 17 juli 2014.

In mei 2018 concludeerde het Joint Investigation Team (JIT), dat het onderzoek doet naar de ramp, dat het vliegtuig uit de lucht is geschoten door een Buk-raket die afkomstig was van een Russische brigade.

298 stoeltjes als protest tegen Rusland

Het is de derde keer dat er een stil stoeltjesprotest voor de ambassade van Rusland wordt georganiseerd. De werkgroep benadrukt dat er niet namens alle nabestaanden actie wordt gevoerd.

Morgen is de eerste zitting tegen vier verdachten in het MH17-proces. Er wordt van uitgegaan dat geen van de verdachten bij het proces aanwezig zal zijn.

Bekijk ook;

• Nabestaanden gaan ‘weer terug in de tijd’ bij start MH17-proces

Demonstratie bij Russische ambassade voor MH17-slachtoffers

AD 08.03.2020 Vlakbij de ambassade van de Russische Federatie, op de Andries Bickerweg, wordt op dit moment een demonstratie gehouden. De demonstranten vragen aandacht voor de slachtoffers van MH17.

Op het grasveld naast de ambassade zijn tientallen witte klapstoeltjes neergezet. Eerder werd er op deze plek ook al gedemonstreerd door nabestaanden van de slachtoffers. Het proces van MH17 gaat maandag van start in een speciale rechtbank bij Schiphol.

Lees ook;

 

 

Begin MH17-strafzaak doet Anton Kotte deugd

Lees meer

• Dit is dé rechter van het MH17-proces: ‘Hij valt nooit uit zijn rol’

Lees meer;

Dag voor start MH17-proces opnieuw stoelenprotest

OmroepWest 08.03.2020 Een dag voor het begin van de strafzaak over het neerhalen van vlucht MH17 zijn in Den Haag opnieuw 298 stoelen geplaatst tegenover de Russische ambassade. De lege stoelen zijn een stil protest tegen de houding van Rusland dat volgens de initiatiefnemers het onderzoek naar de ramp doelbewust tegenwerkt.

De 298 stoelen vertegenwoordigen de 298 slachtoffers van de MH17. Van hen kwamen er 24 uit onze regio. Het is zondag de derde keer dat de Werkgroep Waarheidsvinding MH17 de actie organiseert. De werkgroep stelt dat Rusland onder meer de waarheid verdraait, liegt, met valse bewijzen komt en getuigen afschermt. ‘Is dit nou de manier waarop we met elkaar omgaan?’, vraagt woordvoerder Sander van Luik zich af.

Maandag begint de strafzaak in de extra beveiligde rechtbank op Schiphol. Er zijn vier verdachten: drie Russen en een man uit Oekraïne. De kans is groot dat geen van de verdachten aanwezig zal zijn bij het proces.

Geen reactie

Eerder deze week schreef de Volkskrant dat Rusland de militaire inlichtingendienst inzette om het onderzoek naar de ramp te saboteren. Ook stuurde het een elite-eenheid naar Rotterdam, de plaats van het onderzoek. ‘Het onderschrijft wat wij staan te betogen’, zegt Van Luik. Hij laat weten dat Rusland tot nog toe niet heeft gereageerd op de protestacties.

MH17-protest: 298 lege stoelen bij Russische ambassade

LEES OOK: Vijf jaar na de MH17-ramp: Hoe Oud Ade zich staande hield na verlies Erik en Truike

Meer over dit onderwerp: MH17 PROTEST STOELEN RUSSISCHE AMBASSADE DEN HAAG

Een terugblik op de gebeurtenissen en zeven vragen over het proces

AD 07.03.2020 Maandag begint het proces over de aanslag op de MH17 waarbij 298 doden vielen, onder wie 196 Nederlanders. We blikken terug op de belangrijkste gebeurtenissen en kijken vooruit naar het proces. Wat zijn de bewijzen en hoe gaat het eruit zien?

Op de pagina /mh17 vind je al het nieuws en achtergrond over het MH17-proces.

Hier gaat het gebeuren: een bijzonder kijkje in de rechtszaal

AD 07.03.2020 Het proces van MH17 gaat maandag van start in een speciale rechtbank bij Schiphol. Wie zijn de hoofdrolspelers? En wie zit waar? Bekijk de video waarin verslaggever Yelle Tieleman je rondleidt in de rechtszaal en scroll naar beneden voor een interactieve plattegrond.

Lees ook;

• ‘Moskou ondermijnt MH17-onderzoek’

Lees meer

‘Defensie stond klaar om in te grijpen na MH17-ramp’

Lees meer

De speciale rechtszaal

Klik hier voor een optimale mobiele weergave. 

Wie zit waar?

Een interactief overzicht van de rechtszaal bij Schiphol. 

Beweeg over de illustratie en klik voor meer informatie op bijvoorbeeld de rechters of de verdachten.

Zes vragen over het MH17-proces;

Wat is de aanklacht?

De (vooralsnog) vier verdachten worden officieel vervolgd voor ‘het doen verongelukken’ van de MH17 ‘met de dood van alle inzittenden tot gevolg’, danwel ‘moord’ op de inzittenden. Welk van de twee aanklachten het Openbaar Ministerie zal kiezen, hangt ervan af of aangetoond kan worden dat er met voorbedachte raden is gehandeld. Dat wil zeggen dat er een moment van kalm beraad was voordat de raket werd gelanceerd.

Hoe gaat het proces eruit zien?

Het enige wat zeker is: de eerste zitting begint maandag om 10.00 uur. ,,De eerste zittingsdagen zullen vooral inventariserend van karakter zijn’’, stelt de rechtbank. Het Openbaar Ministerie zal vertellen hoe ver het onderzoek is en wat er nog moet gebeuren. Andere partijen (de verdachten of hun advocaten) kunnen onderzoeksvragen neerleggen.

Wanneer de inhoudelijke behandeling van start gaat, is nog niet te zeggen. De rechtbank heeft een reeks data gereserveerd: de hele komende week, daarna nog een week verderop in maart en dan nog in juni, september, oktober, november en in februari en maart 2021. Er wordt 54 miljoen euro uitgetrokken voor het proces. Het gaat dan om kosten voor getuigenbescherming, de inzet van de rechtbank en kosten die het Openbaar Ministerie maakt voor het onderzoek. Ook de andere landen die slachtoffers te betreuren hadden, springen bij in de kosten.

Waarom wordt het proces in Nederland gehouden?

Ons land was in eerste instantie voorstander van berechting door een speciaal VN-tribunaal, maar dat werd door Rusland geblokkeerd. Een speciaal tribunaal van de vijf betrokken landen werd te ingewikkeld omdat de rechtssystemen van bijvoorbeeld Nederland, Maleisië en Oekraïne veel verschillen. Daarop besloten de betrokken landen te kiezen voor berechting in Nederland. De Nederlandse wet werd daarvoor (een beetje) aangepast zodat delen van het proces in het Engels gevoerd kunnen worden.

Waarom komen de verdachten niet?

Er zijn vier verdachten: drie Russen en een Oekraïner. Igor Girkin, in 2014 de hoogste in rang van de vier verdachten, heeft tegen deze krant gezegd geen schuld te hebben aan het neerhalen van MH17 en niet naar de rechtbank te zullen komen. Ook verdachte Sergej Doebinsk heeft dat laten weten. De andere twee verdachten, Oleg Poelatov en Leonid Kharchenko, hebben überhaupt niet gereageerd.

De vier oppakken en dwingen is geen optie, want Rusland levert geen onderdanen uit. Rusland bestempelt het onderzoek sowieso als oneerlijk en partijdig. Voor zover bekend zal er namens één verdachte, Poelatov, een advocaat aanwezig zijn.

Wat is de waarde van het proces?

Openbare waarheidsvinding. Wat is er nu precies gebeurd op 17 juli 2014 en de dagen ervoor? Wie was er verantwoordelijk voor het neerhalen van MH17? Een dergelijk drama verdient een openbare afwikkeling voor het oog van de wereld. Het geeft ook de nabestaanden (een beetje) genoegdoening. En wie weet veranderen de geopolitieke verhoudingen nog wel eens zodanig, dat er toch nog mensen achter de tralies verdwijnen.

Wat zijn de bewijzen?

Het Joint Investigation Team, geleid door het Nederlandse OM, heeft al wat uit het onderzoek prijsgegeven. Zo zeggen ze overtuigend bewijs te hebben dat MH17 is neergehaald door een Buk-raket die toebehoorde aan de Russische 53ste luchtafweerbrigade uit Koersk. De raket is, volgens het JIT, afgeschoten vanuit een weiland in Oost-Oekraïne dat op die dag onder controle van pro-Russische rebellen stond. De aanklacht tegen de vier verdachten is moord en doodslag omdat ze opzettelijk een vliegtuig in gevaar hebben gebracht.

Welke rol spelen de nabestaanden?

De nabestaanden van de passagiers van MH17 hebben spreekrecht. Tot nu toe hebben zo’n vijftig mensen aangegeven daar gebruik van te willen maken. Het is nog niet duidelijk wanneer zij aan het woord komen tijdens de inhoudelijke behandeling, maar dat is pas veel later in het proces.

Kabinet informeert VN Veiligheidsraad over MH17-proces

RO 06.03.2020 Op 9 maart 2020 begint het strafproces tegen 4 verdachten van het neerhalen van vlucht MH17. De start van het proces is een belangrijke mijlpaal die waarheidsvinding en gerechtigheid voor de slachtoffers en hun nabestaanden weer een stap dichterbij brengt.

Nederland heeft ook namens de andere landen in het Joint Investigation Team (JIT) – Australië, België, Maleisië en Oekraïne – de VN-Veiligheidsraad geïnformeerd over de start van het proces.

Het Openbaar Ministerie (OM) heeft in juni vorig jaar het besluit genomen de 4 personen te vervolgen, met unanieme steun van de opsporingsautoriteiten van de andere landen in het JIT.

Het strafrechtelijk onderzoek naar de betrokkenheid van andere personen gaat nog steeds door. Daarom roept Nederland in lijn met de VNVR resolutie 2166 alle landen, inclusief de Russische Federatie, op om volledig mee te werken aan het strafrechtelijk onderzoek van het JIT.

Het strafrechtelijk proces is en blijft een zaak van lange adem en veel geduld. Het kabinet heeft veel respect voor de manier waarop de nabestaanden daar mee omgaan. Stap voor stap komen we dichterbij het achterhalen van de waarheid, bij het opsporen en vervolgen van de verantwoordelijken voor het neerhalen van vlucht MH17.

Dat blijft de hoogste prioriteit voor het kabinet. De dood van 298 onschuldige mensen van 17 verschillende nationaliteiten kan en mag niet onbestraft blijven. Daar blijven we keihard aan werken, samen met de landen van het JIT, en met brede steun van de internationale gemeenschap.

Zie ook;

• Neerhalen vlucht MH17

Verantwoordelijk;

• Ministerie van Justitie en Veiligheid
• Ministerie van Buitenlandse Zaken

Laatste poging tot identificatie MH17-slachtoffers

Telegraaf 05.03.2020  Het Nederlands Forensisch Instituut doet dit voorjaar een laatste poging om twee Nederlandse slachtoffers van MH17 te identificeren. „We gebruiken daarvoor de allernieuwste dna-technieken”, zegt NFI-deskundige Arnoud Kal.

Van de 298 bij de raketaanslag omgekomen inzittenden van vlucht MH17 op 17 juli 2014 is er alleen van de 16-jarige Gary Slok en Alex Ploeg (58) tot nu toe niets teruggevonden. „We hebben nog steeds botfragmenten van de rampplek, waar we toen geen dna uit konden halen. Mogelijk nu wel.”

BEKIJK OOK:

’Alsof ik beschikte over leven en dood’

’Duizenden monsters van weefsel en splinters’

Kal was destijds – na die massamoord in het oorlogsgebied van Oost-Oekraïne – al nauw betrokken bij de identificatie van stoffelijke resten. „We kregen duizenden monsters binnen van weefsel en splinters, maar ook persoonlijke spullen waar dna op kan zitten. Het is niet makkelijk om dan afstand te nemen. Ook bij ons zijn er emoties, maar het is dankbaar werk.”

“We geven niet op”

Defensie was volgens Kal de instantie om slachtoffers terug naar Nederland te halen. Via vliegbasis Eindhoven werden ze naar een kazerne in Hilversum gebracht en onderzocht. „Het is cruciaal in het rouwproces van nabestaanden dat hun dierbaren daarna ook worden geïdentificeerd. Op twee mensen na is ons dat gelukt. We geven niet op”, aldus Kal.

BEKIJK OOK:

Bataljonscommandant over geheime MH17-operatie: ’Ik had supersoldaten’

Alex’ broer Piet Ploeg, voorzitter van Stichting Vliegramp MH17, is aan de ene kant verheugd dat er een ultieme poging wordt gedaan door het NFI. „100% identificatie is belangrijk, maar ik heb een dubbel gevoel. Stel dat hij alsnog kan worden geïdentificeerd, maar de hoeveelheid lichamelijk materiaal is zo miniem, dat we als familie toch niks van hem overhouden?”

“Stoffelijke resten horen thuis bij de families”

Het is volgens Ploeg erg ingewikkeld voor nabestaanden om zeker te weten dat Alex en Gary dood zijn, „hoewel niemand daaraan twijfelt”, en dan toch niemand fysiek kunnen begraven. „Stoffelijke resten horen thuis bij de families. Als dat in de praktijk onmogelijk blijkt, is dat extra bezwarend.” Gary Slok en zijn moeder Petra van Langeveld werden vlak na de MH17-crash bekend van de laatste selfie aan boord (’daar gaan we’), vlak voor het vertrek op Schiphol naar Kuala Lumpur, waar de Maleisische Boeing 777 nooit zou aankomen.

BEKIJK OOK:

’Levenslang na MH17 geen rare straf’

BEKIJK MEER VAN; lucht- en ruimtevaartongeval/-incident strafonderzoek Arnoud Kal Gary Slok Oekraïne Nederlands Forensisch Instituut Malaysia Airlines-vlucht 17

Dit voorjaar laatste poging om twee MH17-slachtoffers te identificeren

NU 05.03.2020 Onderzoekers van het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) en de International Commission on Missing Persons (ICMP) gaan komend voorjaar een laatste poging doen om twee slachtoffers van vlucht MH17 te identificeren.

Bij de vliegtuigramp kwamen 298 mensen om het leven. Van een jongen van 16 jaar en een man van 58 is tot nu toe geen DNA gevonden; zij zijn tot op heden ook nog niet geïdentificeerd.

“We hebben nog steeds botfragmenten van de rampplek, waar we toen geen DNA uit konden halen. Mogelijk nu wel”, vertelt Arnoud Kal van het NFI aan De Telegraaf. Daarvoor gaat het NFI samenwerken met de ICMP, die een speciale techniek heeft ontworpen om het DNA-materiaal opnieuw te testen.

“We hopen op deze manier een ultieme poging te doen om de slachtoffers te kunnen identificeren”, vertelt een woordvoerder van het NFI aan NU.nl.

Maandag 9 maart is in de extra beveiligde rechtbank op Schiphol de eerste zitting in het MH17-proces tegen drie Russen en één Oekraïner. Vlucht MH17 van Malaysia Airlines werd op 17 juli 2014 neergeschoten boven Oekraïne. Het Joint Investigation Team stelde vast dat het vliegtuig werd neergehaald door een buk-raket die afkomstig was van het Russische leger.

De verdachten hebben volgens justitie onder meer bijgedragen aan het vervoer van de raket.

Lees meer over: MH17 Binnenland

Nieuwe aanwijzingen voor bemoeienis Russische GROe met MH17-onderzoeken

NOS 05.03.2020 Rusland heeft vanaf het moment dat vlucht MH17 neerstortte geprobeerd de onderzoeken daarnaar te hinderen, te beïnvloeden en te saboteren. Dat was deels bekend, maar de Volkskrant brengt vandaag, een paar dagen voor de start van het MH17-proces, nieuwe details naar buiten over hoe Rusland en vooral de Russische geheime dienst GROe te werk ging.

Direct na het neerstorten van de vlucht, in juli 2014, begon de Nederlandse Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) een onderzoek naar de oorzaak. Er werd contact gelegd met de Russische tegenpool, het Russische Interstatelijke Luchtvaart Comité (MAK), waarmee de verhoudingen goed waren.

Na een paar dagen bleek dat het MAK was vervangen door een vijfkoppige staatscommissie, met een teamleider die eerder voor een beveiligingsdienst van het Kremlin werkte. Vermoedelijk wilde de Russische regering greep op het onderzoek krijgen.

Toestel MH17 van de Maleisische luchtvaartmaatschappij Malaysia Airlines werd op 17 juli 2014 tijdens een vlucht van Amsterdam naar Kuala Lumpur boven strijdgebied in Oost-Oekraïne neergehaald door een Buk-raket. Alle 298 inzittenden kwamen om, onder wie 196 Nederlanders.

Het Joint Investigation Team (JIT) dat het strafrechtelijk onderzoek doet, is tot de conclusie gekomen dat de gebruikte Buk afkomstig was van een Russisch legeronderdeel.

Maandag is de eerste zittingsdag in het proces. Er zijn vier verdachten gedagvaard: drie Russen en een Oekraïner. De Russen hebben allen banden met Russische geheime diensten. Ze zijn aangeklaagd voor moord en het doen verongelukken van het toestel, met de dood van de inzittenden tot gevolg.

Een paar weken na de ramp kwamen Maleisische piloten naar Nederland om de gesprekken te vertalen die hun Maleisische collega’s in het ramptoestel met elkaar hadden gevoerd. In diezelfde periode waren twee leden van de Russische militaire inlichtingendienst GROe in Nederland, zo bleek later.

Het waren leden van een beruchte eenheid, die later betrokken was bij een poging tot vergiftiging van een Bulgaarse wapenhandelaar (2015), een mislukte staatsgreep in Montenegro (2016) en de vergiftiging van de Russische oud-spion Sergej Skripal (2018) in Groot-Brittannië. Een van de leden die in Nederland waren, is de leider van de eenheid. Wat de twee in Nederland deden is niet bekend. “Maar een relatie met MH17 ligt voor de hand”, zegt een bron van de Volkskrant.

Beïnvloeding Maleisiërs

Een half jaar later bleken twee voormalige GROe-leden deel uit te maken van de Russische staatscommissie waarmee de OVV samenwerkt. Een van hen is een generaal van het Russische leger die kort na de ramp in een interview zei dat het onwaarschijnlijk is dat het toestel door een Russische Buk-raket is neergehaald.

De Nederlandse militaire inlichtingendienst MIVD observeerde de twee toen ze in Nederland waren voor overleg met onderzoeksteams uit andere landen. Na elke vergadering belden ze met een telefoonnummer in het Kremlin, volgens de MIVD om het onderzoek van binnenuit te frustreren. Volgens de krant hielden ze zich vooral bezig met het “bewerken” van leden van het Maleisische onderzoeksteam.

De toenmalige Maleisische premier Mahatir zei vorig jaar dat er geen harde bewijzen waren dat Rusland verantwoordelijk was voor het neerhalen van het toestel.

Jonge vrouwen

Er zijn meer voorbeelden van pogingen tot beïnvloeding van het onderzoek en de onderzoekers. Zo werden leden van de OVV en Nederlandse politiemensen tijdens een bezoek aan Oekraïne bij hun hotel opvallend vaak aangesproken door jonge vrouwen, ook in het Nederlands. Ook werden hun hotelkamers opvallend vaak schoongemaakt, soms wel drie keer per dag. Privételefoons van marechaussees bleken na terugkeer in Nederland besmet met malware.

In de zomer van 2015 hielden zich verdachte personen op rond het OVV-kantoor in Den Haag. Uit een auto van een medewerker van de politie werd een tas met gespreksverslagen gestolen en in 2016 werden bij een inbraak bij een Defensie-fotograaf usb-sticks gestolen.

Verder is er bij de OVV ten minste één hackpoging bekend van de aan de GROe gelinkte hackersgoep Fancy Bear. Een OVV-medewerker kreeg in 2015 een mail met een verzoek opnieuw in te loggen op een website die op de OVV-website leek.

De GROe-leden die in 2018 Nederland uit zijn gezet Ministerie van Defensie

Naar de Volkskrant nu bekendmaakt, zijn de GROe-leden die in 2018 probeerden het computernetwerk van het OPCW-kantoor in Den Haag binnen te dringen, eerst in Rotterdam geweest in de buurt van het Landelijk Parket van het Openbaar Ministerie. Daar vindt het strafrechtelijk onderzoek naar de MH17-ramp plaats.

De MIVD nam apparatuur van de GROe-leden in beslag. Op een laptop vond de dienst informatie waaruit bleek dat het team in 2017 in Maleisië was geweest om een operatie op te zetten tegen het Maleisische onderzoeksteam.

Geen succes, wel ingewikkelder

De Nederlandse onderzoekers zijn ervan overtuigd dat de Russische beïnvloeding en sabotage geen succes hebben gehad. Het onderzoek werd er ingewikkelder van, er was ruis en wantrouwen, maar het heeft de conclusies niet beïnvloed, zeggen de onderzoekers in de Volkskrant.

Bekijk ook

• ‘Russische internetspionnen wilden MH17-rapport hacken’
• MH17-proces zal live worden uitgezonden
• JIT: MH17-onderzoek reikt tot aan topadviseur van Poetin

Russische manipulatie en sabotage in MH17-onderzoek

VK 05.03.2020 Nadat vlucht MH17 is neergestort in Oost-Oekraïne begint een venijnige strijd om de waarheid. Moskou zet onder meer zijn beruchte militaire veiligheidsdienst GROe in, bewerkt leden van het onderzoeksteam en stuurt een eliteteam naar Rotterdam.

Meteen na de ramp met vlucht MH17 in 2014 ontkent Rusland elke betrokkenheid bij het neerhalen van het vliegtuig. En als komende maandag de rechtszaak tegen drie Russen en een Oekraïner begint ­wegens hun aandeel in de crash, zal Rusland dat volhouden.

Dat terwijl er twee onderzoeksrapporten over de ramp zijn, met details over de Buk-raket die afgeschoten werd uit een gebied in Oekraïne dat in handen was van pro-Russische separatisten. Een raket die werd afgevuurd van een Buk-­installatie die afkomstig was uit Rusland en na de ramp weer werd teruggebracht naar hetzelfde land.

Naast de publieke ontkenningen heeft Rusland de afgelopen jaren achter de schermen ook geprobeerd de onderzoeken naar de toedracht van de aanslag op vlucht MH17 te frustreren en te saboteren. Uit gesprekken die de Volkskrant voerde met direct betrokkenen blijkt dat het land daarvoor onder meer leden van de beruchte militaire veiligheidsdienst GROe inzette.

Dat leverde ingewikkelde ­situaties op voor de Nederlandse onderzoekers, de betrokken politiemensen en de inlichtingendiensten. Want terwijl zij greep probeerden te krijgen op de steeds wisselende Russische tactieken, moesten ze ook samenwerken met Rusland, elk in een eigen rol.

Video: AP

Chaos bij de politie: wie doet onderzoek?

De top van de Landelijke Recherche neemt op donderdag 17 juli 2014 afscheid van een collega in een stijlvol restaurant aan de rivier de Linge als de telefoons van de aanwezigen beginnen te trillen. Ze hebben net het voorgerecht op als er een persalarm binnenkomt.

Een vliegtuig is neergestort. Het aantal doden loopt snel op: 21, 43. De telefoons van de aanwezigen blijven afgaan. ­Nederlandse slachtoffers, een toestel dat uit Amsterdam vertrok, wellicht meervoudige moord: dit is een zaak voor de Nederlandse politie. Ter plekke wordt een verdeling van taken gemaakt. Het dessert sturen ze terug; geen tijd meer voor.

De politie gaat in de offensieve stand. Honderden politiemensen melden zich, ze proberen zo veel mogelijk materiaal te verzamelen. De strijd om de waarheid rond MH17 begint direct. In de vroege ochtend van 18 juli, om 6.15 uur, zet de Oekraïense geheime dienst afgeluisterde gesprekken van Russische separatisten online. ‘Wat voor vliegtuig? ­Wapens?’, valt te horen. ‘Nee, niets van dat. Burgerlijke spullen. Toiletpapier, medische spullen, handdoeken, dat soort rotzooi.’

Vanuit een pand in Sint-Petersburg plaatsen jonge Russen in de eerste drie dagen na de ramp meer dan 100 duizend tweets over MH17 om de schuld bij ­Oekraïne te leggen. Russische militairen die in Oekraïne zijn, beginnen Facebookposts en Twitterberichten te verwijderen. Op 25 juli wordt op de Wikipedia-­pagina van de ramp de hoogte van een Buk-raket aangepast van de correcte ruim 10 kilometer naar 7 kilo­meter. Het ip-adres verwijst naar het Kremlin.

Het antwoord van de ­politie in Nederland volgt ook snel. Op de tweede dag vraagt de politie specialisten van het Team High Tech Crime en de inlichtingendienst AIVD een ‘foto’ van het internet te nemen. Alles opslaan wat Russischtalig is.

350 miljoen webpagina’s van sociale media en fora waarop ook hoge Russische militairen compromitterende gegevens delen die ze later verwijderen. Dit is het krachtenveld waarin de Nederlandse onderzoekers hun werk moeten gaan doen: een ramp in een conflictgebied waarbij twee landen recht ­tegenover elkaar staan en elkaar de schuld geven van het neergestorte vliegtuig.

Voor het lezen en uitwerken van al die Russische berichten heeft de politie dringend Russische vertalers nodig. Op een oproep via het eigen intranet reageren twintig politiemedewerkers – de AIVD zal ze screenen. In de politietop ­bestaan al in de eerste dagen zorgen over dergelijke voortvarendheid.

Is de organisatie zich wel bewust van de risico’s op Russische ondermijning? Valt zo’n oproep via intranet niet teveel op? Niet alle politiemedewerkers die meedoen aan het MH17-onderzoek hebben een A-screening. Later zal blijken dat überhaupt onduidelijk is wie allemaal aan het onderzoek hebben meegedaan: als de politie dankpenningen wil uit­delen, bestaat er geen compleet overzicht van de naar schatting 450 politiemensen die hielpen met het MH17-­onderzoek.

De politiemedewerkers die meteen na de ramp naar Kiev gaan, werken samen met de Oekraïense SBU – opsporings- én inlichtingenorganisatie in één. Complicerend is dat de SBU voortkomt uit de oude KGB: iedereen boven de 40 jaar heeft een verleden bij de beruchte geheime dienst van de Sovjet-Unie.

Dat de Nederlandse politiemedewerkers in ­Oekraïne een telefoon van de SBU krijgen om op kantoor mee te bellen, versterkt de achterdocht bij sommige politiebetrokkenen. Maar bij de politie is daar nauwelijks aandacht voor, daarvoor is de nood te groot.

Een betrokkene: ‘In de eerste maanden was niemand bij de politie echt bezig met het beschermen van het onderzoek.’ Typerend: hoofd van de Landelijke Recherche ­Wilbert Paulissen is vóór MH17 nog op een conferentie in Moskou geweest en nam zijn eigen telefoon mee. Zorgen over mogelijke hackpogingen wuifde hij weg.

Het Kremlin zet leden van elite-eenheid 29155 in

Terwijl een dag na de ramp de bloemenzee bij Vertrekhal 3 op Schiphol aanzwelt, zitten drie leden van de Onderzoeksraad al in het vliegtuig naar de ­Oekraïense hoofdstad Kiev voor het technische onderzoek naar de ramp. Het is, naast het strafrechtelijk onderzoek, het tweede officiële onderzoek naar MH17.

De leden van de Onderzoeksraad staan vanaf het eerste moment ook in contact met collega’s van het MAK, het Russisch Interstatelijk Luchtvaart Comité. Deze experts kennen elkaar al jaren en vertrouwen elkaar. Een Nederlandse betrokkene: ‘De integriteit van de leden van het MAK staat niet ter discussie.’ Direct na aankomst vraagt de Onderzoeksraad om de radarbeelden op het moment dat het MH17 neerstortte. Er komt geen reactie.

Al tijdens de eerste dagen merkt de Onderzoeksraad dat MH17 politiek beladen is. De Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) krijgt te horen dat de medewerkers van het MAK worden vervangen door een vijfkoppige Russische ‘staatscommissie’. De nieuwe teamleider is Oleg Storchevoy, voormalig piloot van de Russische dienst die de president en overheidsmedewerkers beveiligt. Later is hij hoofd van Rosaviation, toezichthouder op de luchtvaart. Wéér vraagt de Onderzoeksraad om de radarbeelden.

De groep onderzoekers ontmoet elkaar op 18 juli op het ministerie van Transport in Kiev. Er zijn luchtvaart­onderzoekers uit Nederland, Australië, Oekraïne, het Verenigd Koninkrijk, er is een Maleisische delegatie en een uit Rusland.

Doel van dit eerste gesprek is kennismaken, afstemmen van de taakverdeling en in het rampgebied komen. Na twee weken treffen ze elkaar weer op het Oekraïense ministerie. Ze wisselen in een standaard conferentiekamer – flesje water, kop koffie, aantekeningenblok op donkerhouten tafels –praktische zaken uit. De Nederlanders weten dan nog niet dat ze later wéér met andere Russen te maken krijgen.

Op 11 augustus keren de leden van de Onderzoeksraad terug naar Den Haag. Ze werken hard aan een rapport met eerste bevindingen, dat ze begin september moeten publiceren. Op 22 juli krijgt het onderzoeksteam de beschikking over de flight recorder en de cockpitvoicerecorder van de neergehaalde Boeing.

De gegevens op de apparaten worden twee ­dagen later uitgelezen in Groot-Brittannië in het bijzijn van vertegenwoordigers van het internationale onderzoeksteam. Daarna zijn de knaloranje kastjes naar Nederland gekomen en in een speciale kluis in het pand van de Onderzoeksraad aan de Anna van Saksenlaan in Den Haag opgeborgen.

Om de recorder voor alle zekerheid nogmaals uit te luisteren, vraagt de Onderzoeksraad ­Maleisische piloten om naar Den Haag te komen. Onderlinge cockpitgesprekken tussen piloten worden in de eigen taal gevoerd. Alleen kenners van het Maleis en van de luchtvaart kunnen de gesprekken en het gebruikte slang uitwerken.

In dezelfde periode komen twee leden van unit 29155, een onderdeel van de ­militaire GROe, ook naar Nederland. 29155 is een beruchte eenheid met oorlogsveteranen die de afgelopen jaren betrokken is geweest bij verschillende ­destabiliserende operaties in Europa – zoals de poging tot vergiftiging van een Bulgaarse wapenhandelaar in 2015, een mislukte coup in Montenegro in 2016 en de vergiftiging van de Russische oud-spion Sergej Skripal in 2018 in Londen met het zenuwgas novitsjok. Eenheid 29155 staat onder leiding van Andrei Averyanov, een onderscheiden Russische militair.

Twee van de vier verdachten: Igor Girkin (links) en Leonid Chartsjenko.

Uit data die onderzoekscollectief Bellingcat met de Volkskrant heeft gedeeld, blijkt dat Averyanov op vrijdag 22 augustus in Nederland landt met vlucht 2550. Hij reist met collega Sergey Pavlov, als lid van 29155 betrokken bij de vergiftiging van de Bulgaarse wapenhandelaar. Drie dagen zijn ze in Nederland, voordat ze weer terugvliegen. Wat ze in Nederland doen, is niet bekend. De Nederlandse geheime diensten missen hun komst. Een inlichtingenbron zegt later: ‘Maar een relatie met MH17 ligt voor de hand.’

Een half jaar later, als het onderzoek in volle gang is, melden zich twee nieuwe leden bij het Russische onderzoeksteam. Het gaat om twee mannen, Zakhar Omarov en Mikhail Krush, die beiden een verleden hebben bij de militaire dienst GROe en daar nog steeds goede contacten hebben. Krush is een generaal in het Russische leger, die kort na de ramp met de MH17 ook in het nieuws was.

In interviews liet hij weten dat het onwaarschijnlijk was dat het vliegtuig door een Buk-­raket was neergehaald. ‘Er zijn geen getuigen die de lancering van een Buk die dag hebben gezien.’ Omarov is een onopvallende, kleine man, van wie weinig bekend is over zijn loopbaan. Hij reist vaker door Europa, getuige zijn toeristenvisum dat al is afgegeven vóór de MH17-ramp.

Als de namen van de Russische delegatie bekend zijn, gaan de alarmbellen af bij de militaire inlichtingendienst MIVD. Die dienst houdt militaire spionnen in de gaten en waarschuwt de Onderzoeksraad voor de twee GROe-leden.

Ook stuurt de MIVD een observatieteam om de mannen te volgen. Ze peilen ook de telefoongesprekken uit. De onopvallende Omarov blijkt, net als het hoofd van de delegatie, na elke vergadering met een telefoonnummer in het Kremlin te bellen. Uit het observeren van de mannen blijkt verder dat ze intensief contact zoeken met de Maleisische onderzoekers.

De MIVD registreert pogingen om ‘het ongevalsonderzoek van binnenuit de frustreren’, zoals een bron het noemt. Later zou de ­Maleisische premier het internationale onderzoek naar MH17 afdoen als ‘politiek gemotiveerd’ en gebaseerd op ‘geruchten’.

https://www.volkskrant.nl/kijkverder/v/2020/russische-manipulatie-en-sabotage-in-mh17-onderzoek~v335877/media/e8474b8364288822d73ff069cfa9ff4c.mp4

Krush komt één keer naar Nederland, Omarov twee keer. Hij is ook aanwezig in de hangar op luchtmachtbasis Gilze-Rijen op 11 augustus 2015 als de internationale onderzoekers het vliegtuigwrak – bestaande uit duizenden grote en kleinere stukken – vanaf een hoogwerker bekijken.

Aan die wrakstukken kleeft een geschiedenis. De Onderzoeksraad wil de technische oorzaak van de ramp achterhalen en heeft daarvoor zo veel mogelijk materiaal nodig. Brokstukken gaan vanuit het conflictgebied per trein naar Charkov en vervolgens in containers op vrachtwagens naar ­Nederland.

Tussen de brokstukken zitten ook raketdelen die informatie bevatten over het gebruikte wapensysteem. De Onderzoeksraad wil deze veiligstellen maar is bang dat lokale partijen er lucht van krijgen. ‘De informatie over wapensystemen en in welke container die zat, hebben we bewust in een zo klein mogelijk groep gedeeld’, zegt een betrokkene.

Toch wordt bij de grens die ene vrachtwagen aangehouden waarin de raketdelen zitten en door lokale grenswachten onderzocht – er blijkt een lek in het kleine comité dat op de hoogte is van het ­gevoelige transport.

Bij aankomst in Gilze-Rijen worden de onderdelen alsnog veiliggesteld. Dat veroorzaakt ook in Nederland nog discussie: de inlichtingendiensten willen de raketdelen zelf analyseren; de Onderzoeksraad wil ze gebruiken als bewijsmateriaal.

De raad trekt aan het langste eind. Uiteindelijk ­komen er bijna 8.000 kleine en grotere brokstukken naar Gilze-Rijen. Daar wordt de cockpit van de Boeing 777-200 minutieus gereconstrueerd. De linkerkant is met honderden ‘hoogenergetische deeltjes’ uit een ­raketkop doorboord.

Inbraken en mannen in zwarte jassen

Dat hun werk speciale aandacht trekt, is zowel de Onderzoeksraad als de politie snel duidelijk. Van 3 tot 8 augustus 2014 zijn zes leden van de raad in Charkov en Soledar, op zo’n twee uur van de rampplek. Ze worden ’s avonds na het werk in het hotel opvallend vaak aangesproken door jonge vrouwen. Sommigen spreken Nederlands.

De politiemensen overkomt hetzelfde in Kiev. Achter leden van de ­Onderzoeksraad die foto- en videomateriaal verzamelen en afspraken hebben met ­internationale delegaties lopen standaard ‘types in zwarte leren jas’. Die blijven op zo’n vijftig meter afstand. Een betrokkene: ‘Geen onredelijke ­figuren hoor.’

Verder valt het de Nederlanders op dat de hotelkamers in het oosten van Oekraïne erg vaak worden schoongemaakt – soms wel drie keer per dag. De leden van de Onderzoeksraad wisselen dagelijks van simkaart en spreken telefonisch niet over de inhoud van het onderzoek.

Aanwezige marechaussee zijn minder zorgvuldig: ondanks advies van de militaire veiligheidsdienst nemen sommige militairen hun eigen telefoon mee. Als ze ­terugkeren blijken enkele telefoons besmet met malware – de telefoons worden vernietigd.

In de zomer van 2015 is er lichte paniek bij de politie als een medewerker gespreksverslagen over MH17 kwijtraakt. Hij heeft zijn auto op de parkeerplaats bij het Van der Valk Hotel De Bilt neergezet en is vergeten zijn koffer eruit te halen.

Als hij terugkomt van de lunch is zijn raam ingeslagen en is de koffer verdwenen. De politie onderzoekt de inbraak, maar komt tot de conclusie dat het om een ‘normale’ inbraak gaat. Er is bij meerdere auto’s ingebroken en er zou geen relatie met MH17 zijn.

Een paar maanden later is het wéér raak. Een radarspecialist van de Onderzoeksraad is al een tijd achterdochtig. Hij ziet meerdere keren verdachte personen bij het kantoor van de Onderzoeksraad in Den Haag en maakt daar intern melding van.

We worden in de gaten gehouden, zegt hij tegen collega’s. Op 10 februari 2016 ziet een medewerker van de Onderzoeksraad dat het raam van zijn auto is ingeslagen. De inbrekers hebben zijn auto doorzocht en hebben de boordcomputer met navigatie­gegevens eruit gehaald.

In dezelfde periode wordt óók ingebroken bij een fotograaf van Defensie. De inbrekers nemen bij hem diverse usb-sticks mee.

De twee overige verdachten: Sergej Doebinski (links) en Oleg Poelatov.

Russische Hackers zoeken doelwit

Ook digitaal moeten de Nederlandse onderzoekers op hun hoede zijn, blijkt in het najaar van 2015. Het rapport van de Onderzoeksraad is bijna klaar als de raad een waarschuwing krijgt van de MIVD over het aflopende contract met Fox-IT. Het Delftse beveiligingsbedrijf doet de monitoring van het netwerk, maar het contract loopt tot 1 september 2015, terwijl de raad een paar weken later het eindrapport wil publiceren. Een risicovolle situatie, vindt de MIVD.

De Onderzoeksraad wil het contract met Fox-IT verlengen maar aanbestedingsregels verhinderen dat. Dus neemt een nieuwe partij (OnSight) de beveiliging vanaf 1 oktober over – Fox-IT blijft nog een maand langer. Op 29 september om 10.31 uur in de ochtend krijgt een medewerker van de

Onderzoeksraad een Engelstalige mail van een collega die hem verzoekt opnieuw in te loggen. De mail stuurt hem door naar sftp.onderzoekraad.nl; een geldig lijkend domein. De man logt opnieuw in met zijn wachtwoord en gebruikersnaam. Meteen daarna krijgt hij argwaan en slaat intern alarm. De Onderzoeksraad past alle wachtwoorden aan en informeert de MIVD.

Die actie voorkomt net op tijd dat de Russische hackers van Fancy Bear (ook wel APT28) hun toegang tot de Onderzoeksraad misbruiken. Fancy Bear had het domein onderzoekraad.nl aangemaakt, zonder ‘s’ zoals in de officiële naam. De Onderzoeksraad doet geen aangifte van de inbraakpoging: de organisatie wil de politie niet toelaten op de computersystemen waarop onderzoeksinformatie staat.

Drie jaar later is er opnieuw een hackpoging, maar dit keer gaat het minder subtiel. Het is het voorjaar van 2018 als op Schiphol vier Russen landen: twee hackers van Fancy Bear en twee GROe-leden.

Ze gaan naar Den Haag en proberen daar met specialistische apparatuur in de kofferbak van hun auto de OPCW te hacken. De MIVD betrapt ze op heterdaad. Een persconferentie later van minister van Defensie Ank Bijleveld met de directeur van de MIVD gaat de wereld over.

Maar wat Bijleveld tijdens de persconferentie niet vertelt is dat de Russen in de vier dagen dat ze in Nederland zijn ook naar Rotterdam gaan. Daar komen ze in de buurt van het Landelijk Parket waar óók het onderzoek naar MH17 plaatsvindt.

In hun auto ligt apparatuur om wifinetwerken te hacken. De MIVD volgt de GROe-leden maar grijpt niet in, volgens bronnen omdat de Russen aan de overkant van de Maas blijven. Te ver om het netwerk van de politie te kunnen hacken.

De interesse in het MH17-onderzoek blijkt ook uit de laptop van Serebriakov – een van de betrapte GROe-hackers. In zijn computer vindt de MIVD wifi-gegevens van een hotel in Kuala Lumpur, Maleisië, waar hij een kleine week verbleef en in december 2017 een operatie opzette tegen de leden van het Maleisische onderzoeksteam.

Vertraging en verwarring

Voor de buitenwereld houdt Rusland de schijn van een soepele samenwerking op. Neem de radarbeelden waar de Onderzoeksraad direct na de ramp bij de staatscommissie om vraagt. In eerste instantie ontkent Rusland dat er radarbeelden zijn.

Die zouden al gewist zijn. Als diverse Russen eind augustus 2014 naar Nederland komen, spreken ze over ‘videobeelden’ van het radarscherm. Die bestaan nog wel. En later krijgt de Onderzoeksraad inderdaad een video van de ­radarbeelden. Het is onmogelijk de echtheid ervan te controleren.

Als de Onderzoeksraad om de ruwe data blijft vragen, overhandigt Rusland daarna alsnog radarbeelden. Maar als specialisten van de raad ernaar kijken, blijkt dat de data niet corresponderen met het te verwachten format. Normaal bestaan radarbeelden uit 64 bits, maar de data die de Russen overhandigen zijn 32 bits. ‘Dan weet je dat er wat mist’, aldus een van de betrokkenen.

Of neem de interpretatie van de feiten. De leden van het internationale onderzoeksteam zitten tijdens besprekingen vaak op één lijn met hun Russische collega’s – zolang het over technische details gaat. Totdat er een conclusie moest komen, zegt een van de betrokkenen. ‘Unaniem werd vastgesteld dat MH17 met een Buk-raket was neergehaald, maar de Russische delegatie bleef strak in de leer: de Buk kwam uit een andere richting.’

Had Moskou succes met zijn acties?

Zijn de Russische pogingen succesvol? Vraag het betrokken onderzoekers en ze zeggen: nee, uiteindelijk niet. Het onderzoek werd er ingewikkelder van, er was ruis en wantrouwen maar het heeft de conclusies niet beïnvloed.

Op een andere manier zijn de pogingen wel succesvol. Vlak voor het begin van de rechtszaak, ­komende maandag, duiken op diverse websites officiële documenten op uit 2016 die door een hack of lek zijn buitgemaakt. Daaronder ook ambtsberichten van militaire inlichtingendienst MIVD. Hoewel de context ontbreekt en het om enkele stukken gaat uit een gigantisch dossier leiden de documenten tot verwarring – bij justitie dat zich afvraagt waar ze vandaan komen en bij personen die het onderzoek kritisch volgen.

Door Russische media worden de documenten enthousiast geciteerd, om nogmaals te onderbouwen wat de Russische overheid al sinds de ramp stelt: Rusland heeft er niets mee te maken.

Hacks, manipulatie en diefstal: Rusland deed alles om het MH17-onderzoek te dwarsbomen

VK 05.03.2020 Rusland heeft jaren geprobeerd de twee officiële onderzoeken naar de ramp met de MH17 te saboteren. Moskou zette zijn militaire inlichtingendienst in, bewerkte leden van het onderzoeksteam en stuurde een elite-eenheid naar Rotterdam, de plaats van het onderzoek.

Een man temidden van de wrakstukken van vlucht MH17. Beeld AFP

Dit blijkt uit een reconstructie van de Volkskrant, waarvoor is gesproken met diverse betrokkenen.

Vlak voor het begin van het proces zijn nu ook documenten opgedoken uit het officiële onderzoek, die verkregen zijn na een hack of een lek. Deze documenten – die authentiek zijn – zijn gepubliceerd op pro-Russische websites en voorzien van vertalingen; de publicatie moet de indruk wekken dat Rusland niet verantwoordelijk kan zijn voor het neerhalen van vlucht MH17.

Hackpogingen

De afgelopen jaren waren er verschillende incidenten met personen die betrokken waren bij de MH17-onderzoeken. Er is ingebroken bij een medewerker van de Onderzoeksraad, bij een fotograaf van Defensie en in de auto van een politiemedewerker. Daarnaast waren er hackpogingen, werden onderzoekers gevolgd en bleek er kwaadaardige software geïnstalleerd op telefoons van marechaussees die in Oekraïne waren geweest.

De Russische militaire inlichtingendienst GROe speelt een belangrijke rol in de ondermijning van het onderzoek. Twee van de Russische luchtvaartdeskundigen die meewerkten aan het onderzoek door de Onderzoeksraad (OVV), bleken banden te hebben met de GROe. De Nederlandse militaire inlichtingendienst MIVD observeerde de twee tijdens hun verblijf in Nederland. Zij hielden zich vooral bezig met het bewerken van de Maleisische leden van het onderzoeksteam. Na OVV-vergaderingen belde één van hen met het Kremlin voor ruggespraak.

Ook kwamen er na het neerhalen van de MH17 twee leden van GROe-eenheid 29155 naar Nederland, blijkt uit data die onderzoekscollectief Bellingcat heeft gedeeld met de Volkskrant. Unit 29155 is berucht en bestaat uit oorlogsveteranen die de afgelopen jaren bij verschillende moordaanslagen in Europa betrokken waren. Dit tweetal was drie dagen in Nederland. In dezelfde periode kwamen de flight recorder en cockpit voice recorder van vlucht MH17 naar de Onderzoeksraad in Den Haag.

Proces

Volgende week begint het strafproces tegen vier verdachten van betrokkenheid  bij het neerhalen van de MH17. Van de documenten die nu zijn opgedoken op pro-Russische websites, wordt de echtheid door bronnen bij justitie en in de inlichtingenwereld niet betwist. Die stellen dat het om een bewust lek of een hack gaat.

De documenten, waarschijnlijk uit 2016, worden gebruikt om het officiële onderzoek in diskrediet te brengen. Bronnen vermoeden dat de stukken zijn buitgemaakt in Maleisië. Russische hackers waren in december 2017 in Maleisië voor een operatie gericht tegen het MH17-onderzoek.

De documenten staan op drie websites die allemaal gelinkt zijn aan de Nederlandse blogger Max van der Werff – een zelfbenoemd MH17-onderzoeker die de betrokkenheid van Rusland bij het neerhalen van het passagiersvliegtuig in twijfel trekt. Hij was, samen met FvD-voorman Thierry Baudet, een van de ondertekenaars van een brief aan de Amerikaanse president Donald Trump waarin werd gevraagd om nieuw onderzoek naar de ramp met de MH17, omdat het OVV-onderzoek ‘noch onafhankelijk, noch overtuigend’ zou zijn.

Ambtsbericht

Hoe Van der Werff aan de documenten komt, is onbekend. Tussen de stukken zit onder andere een ambtsbericht van de militaire veiligheidsdienst MIVD uit 2016 over de posities van grondgebonden luchtafweersystemen ten tijde van de ramp. Het is een van de berichten die de MIVD heeft opgesteld over Oekraïense en Russische wapensystemen.

Van der Werff stelt op basis van het document dat er volgens de MIVD geen enkele Russische BUK-raket in Oekraïne was die de MH17 kon neerhalen. Die conclusie valt op basis van het gelekte document niet te trekken en klopt niet, maar wordt wel overgenomen door Russische media, onder meer bij staatspersbureau Tass en Sputnik.

Het Openbaar Ministerie wil niet inhoudelijk reageren op het lek. Bronnen wijzen erop dat het om enkele stukken gaat uit een zeer omvangrijk dossier, die worden gebruikt om vlak voor het proces verwarring te zaaien.

LEES VERDER

Nadat vlucht MH17 is neergestort in Oost-Oekraïne begint een venijnige strijd om de waarheid. Moskou zet onder meer zijn beruchte militaire veiligheidsdienst GROe, bewerkt leden van het onderzoeksteam en stuurt een eliteteam naar Rotterdam. Lees onze reconstructie van de Russische manipulatie en sabotage van het MH17-onderzoek hier.

MEER OVER; MH17 MISDAAD, RECHT EN JUSTITIE POLITIEK MISDAAD COMPUTERCRIMINALITEIT TOM KRELING EN HUIB MODDERKOLK

Laatste poging tot identificatie MH17-slachtoffers

MSN 05.02.2020 Het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) doet dit voorjaar een laatste poging om twee Nederlandse slachtoffers van MH17 te identificeren. “We hebben nog steeds botfragmenten van de rampplek, waar we toen geen dna uit konden halen. Mogelijk nu wel”, zegt NFI-deskundige Arnoud Kal in De Telegraaf. “We gebruiken daarvoor de allernieuwste dna-technieken.”

Van de 298 bij de raketaanslag omgekomen inzittenden van vlucht MH17 op 17 juli 2014 is alleen van de 16-jarige Gary Slok en Alex Ploeg (58) tot nu toe niets teruggevonden. Defensie was volgens Kal de instantie om slachtoffers terug naar Nederland te halen. Via vliegbasis Eindhoven werden ze naar een kazerne in Hilversum gebracht en onderzocht. “Het is cruciaal in het rouwproces van nabestaanden dat hun dierbaren daarna ook worden geïdentificeerd. Op twee mensen na is ons dat gelukt. We geven niet op”, zegt de deskundige.

Familierechercheurs MH17 kijken terug: ‘Als zo’n ramp gebeurt, dan ben je er’

NOS 04.03.2020 Hij wil het eigenlijk nooit meer meemaken. Theo Vermeulen zat op 17 juli 2014 in de auto toen hij hoorde over een neergestort vliegtuig in Oost-Oekraïne. Het bleek te gaan om vlucht MH17.

Als coördinator van een team familierechercheurs, beheerste de vliegramp de afgelopen jaren zijn leven: “Je wil zo’n telefoontje niet krijgen. Maar als het dan gebeurt, dan ben je er”.

Op het hoogtepunt hadden Vermeulen en zijn team van 120 speciaal opgeleide rechercheurs contact met meer dan 500 nabestaanden van de vliegramp. Vermeulen en zijn collega’s waren vlak na de ramp vaak de eerste personen met wie nabestaanden spraken over de gebeurtenissen. “Je komt enorm binnen in hun emotie en onzekerheid. Dat maakt het werk niet makkelijk”, vertelt hij.

Hechte banden

De banden met de nabestaanden zijn hecht, legt Vermeulen uit. “Wij zijn dat vaste baken, die ze niets uit hoeven te leggen.” Toch is het volgens hem ook belangrijk om zakelijk te blijven, want naast het bijstaan van nabestaanden moesten de familierechercheurs voor de identificatie ook informatie verzamelen over de slachtoffers. Bijvoorbeeld over tatoeages, ringen en andere kenmerken. “We zitten daar met een opdracht: ervoor zorgen dat ze snel hun geliefde terugkrijgen. Dat is soms lastig.”

Ook al is de ramp inmiddels bijna zes jaar geleden, Vermeulen heeft nog dagelijks contact met veel nabestaanden. Dat gebeurt voornamelijk via de mail of telefonisch. “Maar als het dichtbij komt en het persoonlijk is, maken we een afspraak met ze.”

Familierechercheur kijkt terug op MH17-ramp: ‘Een zware, maar mooie opdracht’

Nu de rechtszaak rond de vliegramp volgende week begint, gaat ook het contact tussen de familierechercheurs en nabestaanden een nieuwe fase in. “Zo krijgen we de laatste tijd veel vragen van nabestaanden over wat ze kunnen verwachten van de eerste zittingsdag”, vertelt Vermeulen.

Nabestaanden mogen aanwezig zijn in de rechtbank bij het proces tegen de vier verdachten, dat aanstaande maandag begint. Ook is er een speciale bijeenkomst in Nieuwegein waar ze het proces met extra uitleg kunnen volgen. Volgens Vermeulen zijn veel nabestaanden van plan om te komen, al is dat niet voor iedereen makkelijk: “Een hele dag met de vliegramp bezig zijn, is voor sommige mensen een hele opgave”.

Vermeulen en zijn collega Sylvia van Braak proberen nabestaanden in aanloop naar het proces zo goed mogelijk voor te bereiden. “We proberen ze vooral mee te geven dat het verloop heel onvoorspelbaar is”, vertelt Vermeulen. Ook leggen ze uit hoe het rechtssysteem in Nederland precies werkt, vooral aan de buitenlandse nabestaanden.

Zwaar maar betekenisvol

Het contact met de nabestaanden maakt nog altijd veel indruk op de familierechercheur. Vermeulen kwam afgelopen jaren geregeld moe en met een ‘vol hoofd’ thuis. “Ik probeer dan wel even naar een voetbalwedstrijd te zappen voor de afleiding. Het werk gaat je niet in de koude kleren zitten.”

Trots is Vermeulen zeker. “Ik kijk terug op een tijd met veel emoties, maar ook een tijd waarin we iets voor de nabestaanden hebben kunnen betekenen.”

Nabestaanden van MH17-slachtoffers, maar ook de chauffeur van de rouwstoet en een Oekraïense reddingswerker deelden eerder hun verhaal in deze bijzondere special:

Vijf jaar MH17: ‘door de ogen van’

Bekijk ook

• OM spreekt met nabestaanden MH17: ‘Fijn dat we gehoord worden’
• Wat gaat de vervolging van de vier verdachten voor de MH17-ramp brengen?
• MH17-verdachten worden berecht in Nederland, dit zijn de gevolgen
• Zo kwam MH17 midden in een veldslag terecht

Defensie wilde Luchtmobiele Brigade naar crashgebied MH17 sturen

NU 03.03.2020 Defensie had een plan voorbereid om de Luchtmobiele Brigade met ondersteunend personeel naar het crashgebied van vlucht MH17 in Oekraïne te sturen, bevestigt de Landmacht aan NU.nl na berichtgeving van De Telegraaf. De militairen hadden het crashgebied, dat werd beheerst door rebellen, veilig moeten stellen.

Het voornaamste doel van de missie was het thuisbrengen van de Nederlandse slachtoffers. Toen de Oekraïense rebellen zelf de lichamen van de slachtoffers overdroegen, werd besloten de missie af te blazen.

Naast de repatriëring van slachtoffers, wilde Defensie onder meer ook mogelijk bewijsmateriaal voor het onderzoek veiligstellen.

De operatie zou uitgevoerd zijn in samenspraak met de regering van Oekraïne en was al grotendeels gepland. Militairen waren in deze periode op vakantie of in opleiding, maar zij werden teruggehaald ter voorbereiding van de actie.

Het zou gaan om een groep van 1.000 militairen. Ongeveer de helft daarvan zou van de Luchtmobiele Brigade zijn, de andere helft ondersteunend personeel “om te zorgen dat de Brigade er zo lang als nodig kon blijven”.

Uiteindelijk werd de missie van de Luchtmobiele Brigade afgeblazen en gingen er alleen Nederlandse forensisch experts en marechaussees naar het crashgebied.

Verdachten MH17 vanaf 9 maart 2020 voor de rechter

Vanaf 9 maart staan vier verdachten van het neerhalen van vlucht MH17 voor de rechter. Zij worden verdacht van de moord op de 298 inzittenden van het vliegtuig, onder wie 196 Nederlanders.

Vlucht MH17 van Malaysia Airlines werd op 17 juli 2014 neergeschoten boven Oekraïne. Het Joint Investigation Team stelde vast dat het vliegtuig werd neergehaald door een buk-raket die afkomstig was van het Russische leger.

De verdachten die in maart terechtstaan, hebben volgens justitie onder meer bijgedragen aan het vervoer van de raket.

Lees meer over: Defensie MH17 Buitenland

Flarden van informatie over de voorgenomen operatie lekten destijds uit, maar het is voor het eerst dat defensie officieel openheid van zaken geeft over de missie die er niet kwam. Ⓒ ANP

Plan invasie MH17-gebied last-minute afgeblazen

Telegraaf 03.03.2020 Het Nederlandse leger had een uitgewerkt plan klaar om de rampplek van MH17 met duizend eigen en evenzoveel Australische militairen te omsingelen. Zo moest de locatie worden beveiligd om de berging van stoffelijke resten en forensisch onderzoek mogelijk te maken.

Dat vertelt Commandant Landstrijdkrachten Martin Wijnen in een exclusief interview met De Telegraaf aan de vooravond van het MH17-proces. De militairen stonden klaar voor vertrek en waren door hun commandant al gebriefd.

Lees via onderstaande link hoe ver de voorbereidingen al waren en waarom de geheime missie op het allerlaatste moment toch werd afgelast.

BEKIJK OOK:

Bataljonscommandant over geheime MH17-operatie: ’Ik had supersoldaten’

BEKIJK MEER VAN; krijgsmacht Martin Wijnen Amsterdam Schaarsbergen Oekraïne Malaysia Airlines-vlucht 17 MH17-proces

‘Defensie stond klaar om in te grijpen na MH17-ramp’

AD 03.03.2020 Vlak na de ramp met MH17 stond Nederland klaar om militair in te grijpen om de slachtoffers te kunnen repatriëren. Duizend militairen van de Luchtmobiele Brigade stonden stand-by om naar Oekraïne te reizen om het rampgebied veilig te stellen, zodat hulpverleners en forensische onderzoekers hun werk konden doen. Dat vertelt Commandant Landstrijdkrachten Martin Wijnen aan De Telegraaf.

De Nederlandse militairen zouden daarbij steun krijgen van evenzoveel Australische collega’s. Het is voor het eerst dat Defensie over de missie naar buiten treedt.

Lees ook;

• Oekraïnse MH17-officieren ontslagen: wat betekent dat voor het proces?

Lees meer

• Rusland wil MH17-verdachten zelf berechten

Lees meer

Enkele dagen nadat vlucht MH17 uit de lucht was geschoten en terecht was gekomen in rebellengebied in Oost-Oekraïne kreeg de landmacht de opdracht een operatie te plannen. ,,De vraag was: we hebben een crashsite waar we niet bij komen, hoe zou je die kunnen beveiligen zodat repatriëring van de stoffelijke overschotten mogelijk wordt? Je werkt verschillende soorten operaties uit. Van voorzichtig tot heel zwaar”, legt Wijnen uit in het dagblad.

Bataljonscommandant Cas Schreurs brieft op donderdag 24 juli zijn militairen over de aanstaande missie. ,,Ik had er vertrouwen in”, zegt hij. ,,Iedereen was goed getraind; ik had supersoldaten.” Een deel van de eenheid was toen nog in Portugal voor een oefening. Zij werden versneld teruggehaald naar Nederland. Op dat moment besloot Den Haag de missie af te blazen, nadat stoffelijke resten door de rebellen waren overgedragen aan de Oekraïense regering.

Kabinet Rutte 3 – versus troepenmacht Afghanistan – deel 7

Vrede, zekerheid en voorspoed !!!!

Akkoord Taliban

Het akkoord tussen de Verenigde Staten en de Taliban “is een eerste stap naar vrede in Afghanistan”. Dat vindt minister van Buitenlandse Zaken Stef Blok.

Het akkoord werd zaterdag 29.02.2020 ondertekend in Doha, in Qatar. Het is de bedoeling dat het leidt tot de terugtrekking van internationale troepen in Afghanistan en vredesonderhandelingen tussen de verschillende partijen.

Onze mannen zo gauw mogelijk weer terug !!!

Blok benadrukt dat er werk aan de winkel is. “Nationale eenheid en inclusieve intra-Afghaanse onderhandelingen moeten volgen. Nederland heeft offers gebracht voor veiligheid en stabiliteit in Afghanistan, we blijven gecommitteerd aan duurzame vrede.”

Nederland heeft momenteel nog zo’n 160 militairen in Afghanistan voor een trainingsmissie voor het Afghaanse leger en de politie. Wat het akkoord voor de Nederlanders betekent, kan Buitenlandse Zaken nog niet zeggen. “Daar over zullen we nauw overleg met partners hebben”, aldus een woordvoerder.

“We gaan onze langstlopende oorlog beëindigen en onze troepen terug naar huis brengen.” De Amerikaanse president Trump reageert verheugd op de ondertekening van een basisakkoord tussen de VS en de Afghaanse Taliban.

De Amerikaanse speciale gezant Zalmay Khalilzad en Taliban coöprichter Mullah Abdul Ghani Baradar ondertekende zaterdag het Amerika-Taliban vredesverdrag tijdens een ceremonie in Doha, de hoofdstad van Qatar.

In het akkoord garanderen de VS terugtrekking van troepen uit Afghanistan, op voorwaarde dat de Taliban zich aan de voorwaarden van het akkoord houden. Zo moet de beweging geweld tegen de VS en hun bondgenoten voorkomen, ook van terreurgroep al-Qaida.

AD 02.03.2020

De Amerikaanse militairen in Afghanistan en de Afghaanse regeringstroepen blijven terughoudend met hun operaties. Ze verlengen ’de periode van minder geweld’, zei de Afghaanse president Ashraf Ghani.

Telegraaf 10.03.2020

De strijdende partijen moeten volgens president Ghani proberen elkaar met rust te laten in de aanloop naar echte wapenstilstand. Afgelopen week slaagde een experiment met „een periode van minder geweld.” Kabul en Washington hadden die met de Taliban afgesproken. Er waren nauwelijks aanslagen of aanvallen.

AD 04.03.2020

Zes eisen op tafel

Voorafgaand aan de ontmoeting legden beide partijen drie eisen op tafel. “Voor de Taliban zijn dat het terugtrekken van Amerikaanse troepen, vervroegde vrijlating van Taliban-gevangenen en dat Afghanistan een islamitisch kalifaat wordt”, zei correspondent Marieke de Vries in het NOS Radio 1 Journaal. “En de VS wil dat de Taliban openlijk afstand nemen van al-Qaida en IS, dat ze deze groepen in de toekomst geen schuilplaats verschaffen en dat ze de Afghaanse regering en de grondwet respecteren.”

De eerste problemen zijn kort na de ondertekening al boven komen drijven. De Taliban wezen op een passage uit het akkoord waar staat dat voor 10 maart 2020 5000 gevangen genomen Taliban worden vrijgelaten. In ruil zouden de Taliban duizend gevangenen laten gaan. President Ashraf Ghani zei dat zijn regering helemaal niet heeft ingestemd met deze gevangenenruil en er ook niet aan meewerkt.

AD 07.03.2020

Aanslag

De aanslag in Afghanistan vrijdag 06.03.2020 op tal van prominente politici is opgeëist door de beweging Islamitische Staat. Bij de aanval, die plaatshad tijdens een ceremonie in het centrum van de hoofdstad Kabul, kwamen meer dan dertig mensen om en raakten meer dan vijftig mensen gewond.

IS dook begin 2015 op in de provincie Nangarhar, aan de Pakistaanse grens ten oosten van Kabul. De enkele duizenden strijders van IS worden sindsdien ook bestreden door de Taliban.

Telegraaf 06.03.2020

Invloed van Taliban nog onduidelijk

Eerder sloten de Taliban al een soort staakt-het-vuren met de Amerikanen. “Dat was een proef om te laten zien dat ze te vertrouwen zijn en dat ze de macht hebben over hun strijders in alle regio’s”, legt correspondent Aletta André uit. “En dat is gelukt, er werden 90 procent minder gevallen van geweld geregistreerd.”

Terug in de tijd

De oorlog in Afghanistan begon op 7 oktober 2001, na de aanslagen op 11 september 2001. Het geweld heeft in 19 jaar tijd duizenden militairen, hulpverleners en burgers het leven gekost.

WTC 911

Op 9 september 2001 vlogen Twee vliegtuigen in het World Trade Center in New York. Een derde vliegtuig boorde zich in het Pentagon. Het vierde vliegtuig dat die ochtend gekaapt werd, stortte neer in Shanksville, Pennsylvania.

De aanslagen op 11 september 2001 zijn gepleegd in opdracht van Osama bin Laden, de leider van Al Quida. In 2011 wist de VS al-Qaida-kopstuk Osama bin Laden op te sporen en te doden.

Afghanistan oorlog

Het Nederlandse leger is in de provincies Uruzgan en Kunduz betrokken geweest bij de oorlog en wederopbouw. Tussen 2006 en 2010 kwamen er 23 Nederlandse militairen om het leven.

Als de overeenkomst inderdaad wordt nageleefd dan komt er een einde aan twintig jaar strijd in Afghanistan. Vrijwel direct na de aanslag op de Twin Towers op 9 september 2001 namen de Verenigde Staten de Taliban op de korrel.

Onder de naam Enduring Freedom viel een coalitie waar onder andere Groot-Brittannië, Australië en Frankrijk meededen Afghanistan binnen, de thuisbasis van de terreurbeweging. Hoewel hun leider Osama Bin Laden kon ontsnappen, werd het regime vrij snel verslagen. Er kwam een nieuwe regering in hoofdstad Kabul, geleid door Hamid Karzai.

In de jaren erna stuurde ook Nederland militairen naar Afghanistan. Tussen 2006 en 2010 waren ze gestationeerd in Uruzgan. De jaren erna volgde nog een door Groenlinks gesteunde trainingsmissie in Kunduz. Uiteindelijk wisten de Amerikanen ook Osama bin Laden te pakken te krijgen.

In mei 2012 werd hij door een Amerikaans team Navy Seals uitgeschakeld in het Pakistaanse Abbottabad, waar hij zich met directe familieleden en vertrouwelingen had verschanst. Operation Neptune Spear was de naam van de door president Obama geautoriseerde liquidatiemissie. ‘Geronimo’ was de codenaam voor doelwit Bin Laden.

lees: brief beleidsreactie post-missie beoordeling geintegreerde politietrainingsmissie Kunduz 30.01.2020

lees: rapport politietrainingsmissie Kunduz november 2019

lees: samenvatting rapport politietrainingsmissie Kunduz november 2019

lees: The Washington Post The Afghanistan Papers A secret history of the war  09.12.2019

Zie : Kabinet Rutte 3 – versus troepenmacht Afghanistan – deel 6

Zie ook: Kabinet Rutte 3 – versus troepenmacht Afghanistan – deel 5

zie verder: Kabinet Rutte 3 – versus troepenmacht Afghanistan – deel 4

zie ook nog: Kabinet Rutte 3 – versus troepenmacht Afghanistan – deel 3

en zie dan ook nog: Kabinet Rutte 3 – versus troepenmacht Afghanistan – deel 2

en zie dan verder ook nog: Kabinet Rutte 3 – versus troepenmacht Afghanistan – deel-1

25 doden bij aanval op tempel in Afghaanse hoofdstad Kaboel

NU 25.03.2020 Gewapende mannen hebben woensdag bijna tweehonderd sikhs in een tempel in de Afghaanse hoofdstad Kaboel aangevallen en gegijzeld. Bij de aanval kwamen 25 mensen om het leven en vielen er 8 gewonden. Terreurorganisatie Islamitische Staat (IS) heeft de aanslag opgeëist.

Volgens een parlementaire vertegenwoordiger van de sikhgemeenschap, Narender Singh Khalsa, drongen de gewapende mannen de tempel binnen tijdens het ochtendgebed.

De Afghaanse veiligheidstroepen wisten de tempel binnen te vallen en hebben tachtig aanwezige sikhs bevrijd. Volgens de minister van binnenlandse zaken zijn alle gewapende aanvallers gedood. Het is nog niet bekend hoeveel aanvallers in het gebouw aanwezig waren.

Verenigde Staten schrappen financiële hulp aan Afghanistan

De aanval komt een dag na de beslissing van de Verenigde Staten om 1 miljard dollar (926 miljoen euro) aan hulp voor Afghanistan te schrappen. De twee politieke leiders in het land, die zichzelf na de verkiezingen van vorig jaar beiden uitriepen tot president, kunnen niet tot een overeenkomst komen. Daardoor is het de leiders ook nog niet gelukt om het met de Taliban eens te worden over de vrijlating van vijfduizend strijders.

Eind februari kwam er met het historische akkoord tussen de Taliban en de Verenigde Staten een einde aan de langst lopende oorlog ooit van de Amerikanen. Sinds het ondertekenen van het akkoord is het weer onrustig in het land: vorige week kwamen nog zeventien Afghaanse militairen om het leven bij een schietpartij.

Lees meer over: Afghanistan  Buitenland

Zeker 25 doden bij aanval IS op sikh-tempel in Kabul

NOS 25.03.2020 In een sikh-tempel in de Afghaanse hoofdstad Kabul zijn bij een aanval van IS zeker 25 gelovigen gedood, onder wie een kind. Ook zijn er zeker acht gewonden, zeggen de autoriteiten. Alle aanvallers zijn gedood door veiligheidstroepen.

Het is nog onduidelijk hoeveel IS-strijders het gebouw vanochtend binnenvielen. Eerst waren er berichten over meerdere gewapende strijders, maar later spraken de autoriteiten over één aanvaller. Nu wordt toch weer gezegd dat er “een aantal” gewapende mannen was.

De schutters bestormden de tempel tijdens het ochtendgebed, begonnen volgens ooggetuigen te schieten en hielden daarna tientallen sikhs in gijzeling. Op dat moment waren er 150 mensen in het gebouw. Sommige gelovigen konden ontsnappen, anderen wisten zich te verstoppen.

Afghaanse veiligheidstroepen omsingelden de tempel en gingen uiteindelijk het gebouw binnen om de sikhs te bevrijden. Op foto’s is te zien hoe ze zo’n tien kinderen hielpen te ontsnappen uit de tempel.

Al eerder aanval op sikhs

Islamitische Staat eiste al snel de verantwoordelijkheid voor de aanslag op. Twee jaar geleden vielen IS-strijders ook al een groep sikhs in Afghanistan aan. Toen kwamen 19 mensen om het leven.

Afghanistan zit in een politieke crisis. Twee leiders hebben zich na de verkiezingen van vorig jaar uitgeroepen tot president. Ze weigeren een eenheidsregering te vormen.

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Pompeo, maakte gisteren tijdens een bezoek aan Kabul bekend dat hij daarom 1 miljard dollar hulp aan Afghanistan schrapt.

Bekijk ook;

• Pompeo ziet lijmpoging in Afghanistan mislukken en schrapt hulp

Aanvallers gijzelen bezoekers tempel in Kabul

MSN 25.03.2020 Gewapende mannen hebben in de Afghaanse hoofdstad Kabul een sikh-tempel aangevallen en zeker 150 mensen in gijzeling genomen. Dat hebben Afghaanse politici verklaard.

Het is onduidelijk of er slachtoffers bij de aanval zijn gevallen. In diverse media is sprake van twee tot vier doden.

De aanvallers drongen vroeg in de ochtend de tempel binnen waar op dat moment zoals elke dag een religieuze bijeenkomst was. Onder de gegijzelden zijn vrouwen en kinderen.

Verantwoordelijken

Het Afghaanse ministerie van Binnenlandse Zaken meldde dat zelfmoordterroristen de tempel waren binnengedrongen en dat kort daarna veiligheidsdiensten ter plekke waren. Een onbekend aantal mensen wist het gebedsgebouw te ontvluchten.

Het is niet bekend wie verantwoordelijk is voor de aanval. De Taliban ontkenden ermee te maken te hebben. Ongeveer twee jaar geleden vielen strijders van Islamitische Staat een bijeenkomst van sikhs in de provincie Nagarhar aan. Daardoor kwamen negentien mensen om het leven.

VS schrapt 1 miljard dollar hulp aan Afghanistan en praat met Taliban

NU 24.03.2020 De Verenigde Staten schrappen 1 miljard dollar (926 miljoen euro) aan hulp voor Afghanistan vanwege de politieke onrust in dat land, vertelt de Amerikaanse minister voor Buitenlandse Zaken Mike Pompeo maandagavond. Pompeo ontmoette eerder die dag leiders van de Taliban om het vertroebelde vredesakkoord te bespreken.

De Taliban en de Verenigde Staten bereikten het historische akkoord eind februari 2020. Daarmee kwam een einde aan de langst lopende oorlog ooit van de Amerikanen, die het land ruim 2 biljoen dollar kostte.

Sindsdien is het echter weer onrustig en werden er opnieuw aanslagen gepleegd. Zo kostte een schietpartij enkele dagen geleden zeventien Afghaanse militairen het leven. Pompeo zou de Taliban daar naar verluidt op aanspreken, maar was maandagavond opvallend positief over de terreurorganisatie: “Zij hebben zich grotendeels gehouden aan de voorwaarden en de hoeveelheid geweld drastisch verminderd.”

Op politiek niveau rommelt het ook in Afghanistan. Na de presidentsverkiezingen van vorig jaar riep zowel de zittende president Ashraf Ghani als regeringsleider Abdullah Abdullah zichzelf uit tot nieuwe president. Ze legden beiden de eed af en botsten sindsdien meermaals met elkaar, terwijl de Afghaanse overheid en de Taliban het niet eens kunnen worden over de vrijlating van vijfduizend Taliban-strijders.

Amerikaanse troepen vertrekken alleen als veiligheid Afghanistan wordt gewaarborgd

Als onderdeel van het vredesakkoord zullen de VS en de NAVO binnen dertien maanden al hun troepen terugtrekken uit Afghanistan. Dat gaat echter alleen door als een nieuwe regering, in samenwerking met de Taliban, de veiligheid en toekomst van het land kan waarborgen.

Pompeo vertelde tijdens zijn eendaagse bezoek aan Afghanistan dat de 1 miljard dollar steun van volgend jaar ook bevroren kan worden als de situatie in het land niet verbetert. “Het is teleurstellend dat Ghani en Abdullah geen inclusieve regering kunnen vormen”, aldus de Amerikaanse minister.

Lees meer over: Afghanistan  Taliban  Verenigde Staten  Buitenland

Pompeo ziet lijmpoging in Afghanistan mislukken en schrapt hulp

NOS 24.03.2020 De Verenigde Staten schrappen 1 miljard dollar aan hulp aan Afghanistan. Dat heeft minister Pompeo van Buitenlandse Zaken bekendgemaakt na een bezoek aan Kabul, waar hij er niet in slaagde om de rivalen Ashraf Ghani en Abdullah Abdullah op één lijn te krijgen.

Na de verkiezingen van vorig jaar hebben beide Afghaanse leiders zich uitgeroepen tot president. Pompeo was in Kabul om een oplossing te forceren. “Hij wilde de politieke crisis in Afghanistan beëindigen door daar te praten over de vorming van een eenheidsregering, maar dat is niet gelukt”, zegt correspondent Aletta André.

Pompeo zei teleurgesteld te zijn in beide mannen; hij stelt dat de crisis de betrekkingen tussen de VS en Afghanistan schade berokkent. “Volgens Pompeo is hun houding een klap in het gezicht van alle Afghanen en Amerikanen die hun leven hebben gegeven voor de vrede”, zegt André.

Na zijn bezoek aan Kabul sprak Pompeo in Qatar met een leider van de Taliban, waarmee de VS vorige maand een vredesakkoord sloot. De VS zegde toe zijn troepen terug te trekken uit het land, terwijl de Taliban beloofden geweld af te zweren en ervoor te zorgen dat terreurorganisatie IS wordt teruggedrongen in Afghanistan. Volgens Aletta André heeft Pompeo gezegd dat de Taliban zich in elk geval aan hun belofte houden om het geweld tegen Amerikaanse militairen te verminderen.

Bekijk ook;

• VS probeert akkoord met Taliban te redden

VS schrappen 1 miljard aan Afghaanse hulp

Telegraaf 24.03.2020 De Verenigde Staten schrappen 1 miljard dollar aan hulp voor Afghanistan vanwege de politieke onrust in dat land, meldt de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Mike Pompeo. De VS zijn „zeer teleurgesteld” omdat zowel de zittende Afghaanse president Ashraf Ghani als de voormalig regeringsleider Abdullah Abdullah zich liet beëdigen als president, laat Pompeo na een vredesbijeenkomst tussen de VS en de Taliban in Qatar weten.

Ook in 2021 kan de hulp met 1 miljard gekort worden als er geen oplossing komt. De minister is bereid de plannen te herzien wanneer er een „inclusieve” regering is gevormd die „voor vrede en veiligheid kan zorgen.” Volgens verschillende media ontvangt Afghanistan normaal gesproken ongeveer 5 miljard dollar aan Amerikaanse hulp.

De politieke crisis in Afghanistan bemoeilijkt de vredesonderhandelingen tussen de VS en de militant-islamitische Taliban. Vorige maand werd een vredesakkoord bereikt waarin is afgesproken dat de VS alle troepen terughaalt en sancties intrekt als de Taliban helpt in de strijd tegen jihadistische groepen. Desondanks laaide het geweld op, omdat de groepering en de Afghaanse overheid het niet eens kunnen worden over de vrijlating van ongeveer vijfduizend gevangen Talibanstrijders.

BEKIJK OOK:

Bijleveld: deel militairen in Irak en Afghanistan komt terug

BEKIJK OOK:

Afghaanse asielzoeker van bordenwasser naar topkok

BEKIJK OOK:

‘Nederland is het beste wat de mensheid ooit heeft voortgebracht’

BEKIJK MEER VAN; gewapend conflict overheid misdaad Verenigde Staten Afghanistan Taliban

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Mike Pompeo (L) met Abdullah Abdullah, de belangrijkste politieke rivaal van de Afghaanse president Ashraf Ghani, in het Sepidar-paleis in Kabul. © AP

VS korten hulp aan Afghanistan na mislukte lijmpoging Pompeo

AD 24.03.2020 De Verenigde Staten schrappen 1 miljard dollar aan hulp voor Afghanistan vanwege de politieke onrust in dat land. Dat heeft de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Mike Pompeo laten weten na een bezoek aan de Afghaanse hoofdstad Kabul, waar hij vergeefs poogde om rivalen Ashraf Ghani en Abdullah Abdullah op één lijn te krijgen.

Na de verkiezingen van vorig jaar riepen beide Afghaanse leiders zich uit tot president. Dat veroorzaakt grote onrust in het land. Pompeo was in Kabul in de hoop om de impasse te doorbreken, maar slaagde daar dus niet in. In een ongewoon harde verklaring noemde hij de opstelling van de beide leiders ‘schadelijk voor de betrekkingen tussen de VS en Afghanistan’.

Lees ook;

• VS en Taliban tekenen vredesakkoord, Trump ontmoet leiders binnenkort

Lees meer

Pompeo zei dat hun onvermogen om samen te werken een ‘directe bedreiging’ vormde voor de nationale belangen van de VS en dat de regering onmiddellijk een begin zou maken met een herziening van al haar steunprogramma’s in het land. In 2021 kan de hulp opnieuw met 1 miljard gekort worden als er dan nog steeds geen oplossing voor de crisis is gevonden. Volgens verschillende media ontvangt Afghanistan normaal gesproken ongeveer 5 miljard dollar aan Amerikaanse hulp.

De politieke crisis in Afghanistan bemoeilijkt ook de vredesonderhandelingen tussen de VS en de militant-islamitische Taliban. Vorige maand werd een vredesakkoord bereikt waarin is afgesproken dat de VS alle troepen terughaalt en sancties intrekt als de Taliban helpt in de strijd tegen jihadistische groepen. Desondanks laaide het geweld op, omdat de groepering en de Afghaanse overheid het niet eens kunnen worden over de vrijlating van ongeveer vijfduizend gevangen Talibanstrijders.

Opstandelingen onder druk

Pompeo ontmoette maandag in Qatar leiders van de Afghaanse Taliban. Hij wil de opstandelingen onder druk zetten om de overeenkomst na te leven. Het overleg vond plaats op luchtmachtbasis al-Udeid in de Golfstaat, waar Amerikaanse troepen zijn gelegerd. Het is voor zover bekend de eerste keer dat de Taliban rechtstreeks om de tafel zitten met zo’n hoge Amerikaanse functionaris.

VS probeert akkoord met Taliban te redden

NOS 23.03.2020 De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Mike Pompeo, is in Afghanistan aangekomen om een akkoord met de Taliban te redden. Het vredesproces dreigt te ontsporen door onenigheid binnen de Afghaanse regering.

“Dat hij ondanks corona deze reis maakt, laat wel zien hoe belangrijk de VS dit akkoord vindt”, zegt Azië-correspondent Aletta André. “Het kan blijkbaar niet wachten tot het einde van de crisis.”

De VS sloot vorige maand in Qatar een akkoord met de Taliban. Daarin staat dat Amerikaanse troepen zich terugtrekken uit het land als de Taliban het geweld afzweren. De eerste buitenlandse militairen hebben al het land verlaten.

In het akkoord werd ook een gevangenenruil opgenomen, als blijk van goede wil. President Ghani kwam daar echter binnen enkele dagen van terug, uit angst dat de vrijgelaten strijders de wapens weer zouden oppakken.

Twee presidenten

Wat de zaak verder compliceert, is dat zowel Ghani als zijn tegenstander bij de presidentsverkiezingen zichzelf inmiddels heeft uitgeroepen tot winnaar. Beiden hielden begin deze maand een beëdigingsceremonie in Kabul.

Door de ruzie is er nog niks terechtgekomen van het maken van vervolgafspraken, over de ontmanteling van gewapende milities, vrouwenrechten en de vrijheid van meningsuiting. Nieuwe gesprekken met de Taliban zijn voorlopig uitgesteld.

Corona

Minister Pompeo moet nu bemiddelen tussen Ghani en zijn rivaal Abdullah. Pas daarna kan weer worden geprobeerd het vredesproces op de rails te krijgen. André: “Het is nu onduidelijk wie er in gesprek moet met de Taliban.”

Ghani en Abdullah stonden bij de vorige verkiezingen in 2014 ook tegenover elkaar. Destijds wist de Amerikaanse minister Kerry hen te bewegen een regering van nationale eenheid te vormen.

Het conflict in Afghanistan is de langste oorlog waarbij de VS ooit was betrokken. Het zou Trump goed uitkomen als hij in dit verkiezingsjaar daar een eind aan kan maken.

Meer uitstel?

Corona kan daarbij nog een probleem veroorzaken, waarschuwt André. “Als je moet onderhandelen zit je al snel met vijftig mensen in een kamer. En omdat het op een internationale locatie plaatsvindt, moet er ook nog eens veel worden gereisd. Dat komt nu niet goed uit.”

Volgens André is niet duidelijk hoeveel gevallen er precies in het land zijn. “Er zijn 34 patiënten bekend, maar er zijn ook tienduizenden mensen uit het buurland Iran naar Afghanistan gereisd. Daar heerst een grote uitbraak. Die mensen zijn niet allemaal getest, dus het kan zijn dat het virus veel verder is verspreid is dan we weten.”

Bijleveld: deel militairen in Irak en Afghanistan komt terug

Telegraaf 23.03.2020 Een aantal van de militairen die op missie zijn in Afghanistan en Irak keert terug naar Nederland. De trainingen in beide landen zijn stilgelegd vanwege het coronavirus.

„Een deel van de mensen zal zeker terugkomen”, zei minister Ank Bijleveld van Defensie toen zij naar het ministerieel crisisoverleg ging. Hoeveel militairen terugkeren, zei ze niet. Dat wordt later op maandag nog bekend.

De trainingsmissie in Irak is op verzoek van de lokale autoriteiten stilgelegd. Het gaat om een voorzorgsmaatregel. In het noordelijke Erbil trainen enkele tientallen militairen van de Luchtmobiele Brigade Koerdische strijders (peshmerga’s). Bij de hoofdstad Bagdad trainen en adviseren een handvol commando’s Iraakse speciale strijdkrachten.

In Afghanistan nemen zo’n 170 Nederlandse militairen deel aan NAVO-missie Resolute Support. Zij trainen, adviseren en assisteren daar Afghaanse veiligheidsdiensten.

25 Afghaanse politieagenten en militairen omgekomen bij ‘aanval van binnenuit’

NOS 20.03.2020 In Afghanistan zijn ten minste 25 politieagenten en militairen bij een controlepost in de zuidelijke provincie Zabul omgekomen bij een aanval van binnenuit. Vier anderen zouden zijn vermist. Lokale autoriteiten zeggen dat de Taliban verantwoordelijk zijn, maar die hebben de aanval nog niet opgeëist.

Een provinciaal raadslid zegt dat de aanslag is uitgevoerd door de Taliban en dat agenten en militairen van de basis hen hebben geholpen. Zes agenten hebben het vuur geopend op anderen die lagen te slapen, zei een woordvoerder van de gouverneur. Een lokale bestuurder stelt dat het om acht politiemannen ging en dat zij connecties hebben met de Taliban.

Een woordvoerder van het Afghaanse ministerie van Binnenlandse Zaken zegt dat de aanval nog verder moet worden onderzocht. Verdere details wilde hij nog niet bekendmaken.

Vermindering geweld

De minister van Defensie zei gisteren dat de krijgsmacht weer harder gaat optreden, omdat de Taliban ondanks het vredeakkoord aanslagen blijven plegen. Er gelden minder beperkingen voor het leger waardoor zij al kunnen ingrijpen als de Taliban alleen al een aanslag beramen.

In het akkoord garandeert de VS dat het zich terugtrekt uit Afghanistan, op voorwaarde dat de Taliban zich aan de voorwaarden van het akkoord houden. Zo moet de beweging afzien van geweld tegen de VS en zijn bondgenoten. Dat geldt ook voor terreurgroep al-Qaida.

Bekijk ook;

• Afghanistan stelt vrijlating Taliban-strijders uit
• VS voert eerste luchtaanval uit op Taliban sinds akkoord
• Akkoord met Taliban: einde aan langste oorlog van VS, maar ook zorgen

Afghanistan stelt vrijlating Taliban-strijders uit

NOS 15.03.2020 Een geplande vrijlating van Taliban-strijders in Afghanistan is gisteren niet doorgegaan. De Afghaanse regering heeft de actie uitgesteld, naar eigen zeggen uit vrees dat de vrijgekomen mensen de gewapende strijd weer oppakken.

Vrijlating van 5000 Taliban-strijders is een onderdeel van het akkoord dat de militante organisatie eind vorige maand sloot met de Verenigde Staten. De Afghaanse regering was niet bij die deal betrokken, maar stemde deze week wel in met de vrijlating.

President Ghani zei woensdag in een decreet dat de vrijlating zaterdag van start zou gaan in de militaire gevangenis bij Bagram, om te beginnen met honderd Taliban per dag. Als het vredesoverleg tussen de regering en de Taliban op gang is gekomen en het geweld door de Taliban is verminderd, zou dat tempo worden opgeschroefd.

Geen garantie

Maar volgens de regering blijkt nu dat er meer tijd nodig is om te beoordelen wie zullen worden vrijgelaten. “We zijn bereid om te voldoen aan het decreet”, zegt een woordvoerder. “Maar we laten geen mensen vrij als er geen garantie is dat ze niet weer gaan vechten. De Taliban moeten flexibel zijn.”

De Taliban hebben voor zover bekend nog niet gereageerd op het uitstel.

Bekijk ook;

• ‘Afghanistan gaat duizend Taliban vrijlaten’
• Twee presidenten beëdigd in Afghanistan, raketinslagen te horen bij toespraak
• Akkoord met Taliban: einde aan langste oorlog van VS, maar ook zorgen

Kersverse Afghaanse president zet kabinetschef en rivaal al na twee dagen af

AD 11.03.2020 De Afghaanse president Ashraf Ghani heeft zijn kabinetschef en rivaal Abdullah Abdullah vandaag afgezet, twee dagen nadat beiden waren geïnaugureerd. Het bureau van de regeringsleider bestaat niet meer in de structuur van het landsbestuur, liet Ghani’s woordvoerder weten.

Abdullah reageerde via zijn Facebookpagina met de mededeling dat Ghani niet langer president is en dat zijn decreten geen enkele rechtsgeldigheid hebben. “We verzoeken civiele en militaire medewerkers van de voormalige regering hun dagelijkse taken en verantwoordelijkheden op te pakken en door te gaan zoals voorheen”, aldus Abdullah.

Abdullah erkent de uitslag van de verkiezingen van vorig jaar september niet en liet zich maandag evenals Ghani beëdigen als staatshoofd. Ook in 2014 lagen de twee al maandenlang overhoop over het resultaat van de stembusgang. Als compromis werd destijds dankzij Amerikaanse bemiddeling een eenheidsregering gevormd.

Vijf jaar later herhaalde deze gang van zaken zich. 

De kiescommissie verklaarde Ghani pas op 18 februari als winnaar met 50,64 procent van de stemmen en gaf hem een nieuwe termijn. Abdullah sprak van kiezersbedrog en trok zo’n 300.000 stembriefjes in twijfel. De opkomst in september was met 15 procent de laagste sinds de val van het Taliban-regime in 2001.

Kabinetschef Abdullah Abdullah (m) met zijn eerste vervanger Babur Farahmand (l) en tweede vervanger Asadullah Sahadati (r) tijdens hun inauguratie. © REUTERS

Afghaanse president laat snel 1500 Taliban-gevangenen vrij

Telegraaf 11.03.2020 De Afghaanse president Ahsraf Ghani heeft een decreet getekend voor de vrijlating van 1500 gevangen leden van de Taliban. „Het proces van vrijlating begint over vier dagen”, volgens het document. De gevangenen moeten wel beloven niet weer te gaan vechten.

Het is volgens Ghani een gebaar om te komen tot directe onderhandelingen met de Taliban. Die hebben recent met de VS afspraken gemaakt over het stoppen van de bloedige strijd die zich al bijna twintig jaar voortsleept.

Met de VS spraken de Taliban onder meer af dat er voor 10 maart 5000 Taliban zouden worden vrijgelaten door de regering in Kabul en de Taliban zouden duizend gevangenen laten gaan. Dat wilde Ghani echter niet en hij wees die deal tussen Amerikanen en Taliban van de hand.

BEKIJK OOK:

Taliban is nu sterker dan ooit

BEKIJK MEER VAN; overheid terrorisme Ashraf Ghani Kabul Taliban

‘Afghaanse president laat duizend Taliban vrij’

AD 09.03.2020 De Afghaanse president Ashraf Ghani gaat opdracht geven om deze week zeker duizend gevangen Taliban vrij te laten. Dat zeggen ingewijden.

Het besluit is een stap richting rechtstreekse onderhandelingen met de Taliban. Die hebben eerder al een akkoord gesloten met de Verenigde Staten dat de weg moet vrijmaken voor het terugtrekken van buitenlandse troepen die de regering van Ghani ondersteunen.

In de deal tussen de VS en de opstandelingen staat onder meer dat Kabul vijfduizend Taliban-gevangenen zal vrijlaten. De regering van Ghani heeft dat akkoord echter niet getekend en voelt zich ook niet verplicht die afspraak direct uit te voeren.

De onenigheid staat rechtstreekse onderhandelingen tussen de regering en de Taliban in de weg. De opstandelingen eisen dat de gevangenen vrijkomen en het geweld in Afghanistan is weer opgelaaid. Volgens twee ingewijden gaat Ghani nu opdracht geven om in elk geval oudere Taliban-gevangenen te laten gaan.

Ghani werd op 18 februari tot winnaar uitgeroepen van de presidentsverkiezingen, eind september vorig jaar, met 50,64 procent van het totale aantal stemmen.

De toponderhandelaar van de Taliban, mullah Baradar Akhund, voerde vorig weekend een telefoongesprek met de Amerikaanse president Donald Trump. Het gesprek duurde ongeveer een half uur, meldt een woordvoerder van de Taliban. Er is nog geen bevestiging vanuit Washington.

De VS en de Taliban sloten vorige week zaterdag een akkoord dat na bijna twintig jaar strijd moet leiden tot onder meer een wapenstilstand en vredesonderhandelingen. De Taliban moeten nu ook nog gaan onderhandelen met de Afghaanse regering. Onenigheid over het vrijlaten van gevangenen vormt echter een struikelblok. De Afghaanse president Ashraf Ghani weigert 5000 Talibanstrijders vrij te laten, hoewel daarover wel afspraken met de VS waren gemaakt.

‘Afghanistan gaat duizend Taliban vrijlaten’

NOS 09.03.2020 De Afghaanse president Ashraf Ghani is van plan om deze week zeker duizend gevangen Taliban vrij te laten. Dat zeggen vijf ingewijden tegen persbureau Reuters. Het besluit moet helpen bij de vredesonderhandelingen met de Taliban.

Eerder sloten de Amerikanen al een akkoord met de Taliban. Daarin staat dat de Amerikanen zich de komende veertien maanden zullen terugtrekken uit het land en dat 5000 Taliban zullen worden vrijgelaten. In ruil daarvoor moeten ze geweld tegen de Verenigde Staten en hun bondgenoten voorkomen, ook door terreurgroep al-Qaida.

In navolging van dat akkoord zijn de eerste honderden Amerikaanse militairen vertrokken, zegt een bron tegen persbureau Associated Press. Hun uitzending zou sowieso aflopen, maar zij worden ook niet vervangen. Bedoeling is dat er op die manier bijna 5000 van de 13.000 militairen het land verlaten.

De Afghaanse regering heeft het akkoord tussen de VS en de Taliban niet getekend en zei eerder niet van plan te zijn Taliban vrij te laten. Aan de vooravond van een vredesoverleg, dat morgen in Oslo moet beginnen, lijkt Ghani toch bereid tot concessies. Lastig is wel dat er sinds vandaag ook in de Afghaanse regering een machtsstrijd gaande is, nu er twee presidenten beëdigd zijn. Beiden eisen de macht op en werpen zo een schaduw over de vredesinspanningen.

Bekijk ook;

• Twee presidenten beëdigd in Afghanistan, raketinslagen te horen bij toespraak

Afghaanse president Ghani opnieuw ingezworen – en zijn rivaal ook

NU 09.03.2020 De Afghaanse president Ashraf Ghani is maandag ingezworen voor zijn tweede regeringstermijn in de hoofdstad Kaboel. Zijn rivaal liet zich tegelijkertijd beëdigen. De al maanden durende politieke crisis rond de omstreden verkiezingsuitslag groeit.

De parallelle ceremonies werden gehouden in twee paleizen, die slechts van elkaar worden gescheiden door een dunne muur. De plechtigheden werden kort onderbroken door de geluiden van vermeend raketvuur in de buurt.

De rivaal van Ghani, Abdullah Abdullah, deed twee keer eerder een poging president te worden. Beide keren trok hij zijn nederlaag in twijfel, maar sloot hij uiteindelijk een compromis met Ghani. De laatste keer, in 2014, was interventie van de Verenigde Staten nodig om het conflict tot een einde te brengen.

Abdullah gold dit keer zelf als compromiskandidaat. Hij wordt gesteund door een verzameling krijgsheren en oud-militairen, die onder het bewind van Ghani veel invloed hebben verloren. Ze hebben zich vooral achter Abdullah geschaard omdat ze het niet eens konden worden over een ander en dringen erop aan dat hij de strijd dit keer niet opgeeft.

Aanhangers van Abdullah belegeren al weken een zestal kantoren van de Afghaanse kiesraad. De veiligheidsdiensten waarschuwen dat de sfeer steeds grimmiger wordt en geweld dreigt.

VS wil buiten politieke ruzie blijven

De Amerikaanse regering heeft laten weten dit keer niet te zullen optreden als bemiddelaar. De VS sloot op 29 februari een vredesakkoord met de Taliban, met het oog op het terugtrekken van de Amerikaanse troepen uit Afghanistan binnen veertien maanden. De regering van Ghani werd buiten die onderhandelingen gehouden.

Eind vorige maand overtuigde de VS hem ervan zijn inauguratie uit te stellen, omdat de Taliban dat zou kunnen zien als een provocatie en de ondertekening van het vredesakkoord daarmee in gevaar zou komen.

De VS en de Taliban tekenden op 29 februari een akkoord dat een einde moet maken aan de ruim achttien jaar durende oorlog in Afghanistan. (Foto: Reuters)

Onduidelijk of regering met Taliban kan praten

Er zijn ook spanningen tussen Ghani en de VS over een toezegging in het akkoord: de vrijlating van duizenden Taliban-aanhangers die door de Afghaanse regering worden vastgehouden.

Aparte vredesgesprekken tussen de regering en de Taliban zouden binnenkort moeten beginnen, maar het is niet duidelijk of dat mogelijk is, zolang Ghani en Abdullah duelleren om het hoogste ambt.

Lees meer over: Afghanistan Buitenland

Twee presidenten beëdigd in Afghanistan, raketinslagen te horen bij toespraak

NOS 09.03.2020 In de Afghaanse hoofdstad Kabul zijn gelijktijdig twee presidenten ingezworen. Het gaat om de zittende president Ashraf Ghani, die door de kiesraad is aangewezen als de winnaar van de verkiezingen van afgelopen september, en diens rivaal Abdullah Abdullah die eerder met Ghani samenwerkte. Volgens zowel Abdullah als de commissie die klachten over de stembusgang behandelt, is er ernstig gefraudeerd bij de verkiezingen. Beide kandidaten hebben zichzelf uitgeroepen tot winnaar.

Elk van hen krijgt steun van krijgsheren die er belang bij hebben dat hun kandidaat aan het roer komt te staan.

Raketaanval

De plechtigheden rond de beëdiging werden uren opgeschort op verzoek van de Amerikaanse vredesgezant Zalmay Khalilzad, die vanochtend heen en weer pendelde tussen de twee rivalen om tot een oplossing te komen. Blijkbaar slaagde hij daar niet in, want uiteindelijk werden de twee beëdigd.

Toen Ghani zijn toespraak hield, kwamen er in de buurt twee raketten neer. “We hebben zwaardere aanvallen meegemaakt”, zei hij, toen toeschouwers schrokken en wilden weglopen. “Voor slechts twee explosies hoeven jullie niet bang te zijn.” De verantwoordelijkheid voor de aanslag is opgeëist door Islamitische Staat.

Wankel akkoord

De nieuwe politieke situatie dreigt roet in het eten te gooien in de tweede fase van het akkoord tussen de VS en de Taliban om het geweld in Afghanistan te beëindigen. Die overeenkomst werd krap twee weken geleden ondertekend, maar de Afghaanse regering was er niet bij betrokken.

Het was de bedoeling dat de regering in Kabul en de Taliban nu afspraken zouden maken over de toekomst van Afghanistan, de ontmanteling van gewapende milities, vrijheid van meningsuiting en vrouwenrechten. Morgen zou dat overleg in Oslo beginnen, maar nu eenheid in de regering ver te zoeken is, dreigt het overleg te stranden.

Bekijk ook;

• Akkoord met Taliban: einde aan langste oorlog van VS, maar ook zorgen
• Eerste uitslag presidentsverkiezingen Afghanistan bekend; Ashraf Ghani wint
• Geweld en onregelmatigheden bij presidentsverkiezingen Afghanistan

IS claimt aanslag op bekende politici in Afghanistan

AD 06.03.2020 De aanslag in Afghanistan vandaag op tal van prominente politici is opgeëist door de beweging Islamitische Staat. Bij de aanval, die plaatshad tijdens een ceremonie in het centrum van de hoofdstad Kabul, kwamen meer dan dertig mensen om en raakten meer dan vijftig mensen gewond.

IS dook begin 2015 op in de provincie Nangarhar, aan de Pakistaanse grens ten oosten van Kabul. De enkele duizenden strijders van IS worden sindsdien ook bestreden door de Taliban.

Het gaat om de eerste grote aanval in de Afghaanse hoofdstad sinds de VS afgelopen zaterdag een akkoord sloten met de Taliban. Die overeenkomst moet de weg vrijmaken voor een bestand, het terugtrekken van buitenlandse troepen en vredesonderhandelingen. De Taliban zeggen niets met het bloedbad vrijdag in Kabul te maken te hebben.

Vuurgevecht

Het ministerie van Binnenlandse Zaken meldde eerder dat tijdens de bijeenkomst het vuur werd geopend vanuit een nabijgelegen bouwplaats. Het vuurgevecht dat volgde tussen de aanslagplegers en de Afghaanse veiligheidsdiensten duurde enkele uren. Alle hooggeplaatste gasten konden volgens het departement in veiligheid worden gebracht.

Bloedige aanval op bijeenkomst met toppolitici in Kabul

Telegraaf 06.03.2020 Tientallen mensen zijn om het leven gekomen bij een aanval op een herdenkingsceremonie in de Afghaanse hoofdstad Kabul. Daar waren tal van prominente politici aanwezig, onder wie voormalig presidentskandidaat Abdullah Abdullah. De aanslag is opgeëist door IS.

Volgens het ministerie van Volksgezondheid zijn 27 mensen om het leven gekomen en zeker 55 mensen gewond geraakt. Een woordvoerder beklemtoont dat er mogelijk nog meer slachtoffers zijn.

Het gaat om de eerste grote aanval in de Afghaanse hoofdstad sinds de VS een akkoord sloten met de Taliban. Die overeenkomst moet de weg vrijmaken voor het terugtrekken van buitenlandse troepen. De Taliban zeggen niets met het bloedbad in Kabul te maken te hebben.

Het ministerie van Binnenlandse Zaken meldde eerder dat tijdens de bijeenkomst het vuur werd geopend vanuit een nabijgelegen bouwplaats. Het vuurgevecht dat volgde tussen de aanslagplegers en de Afghaanse veiligheidsdiensten duurde enkele uren. Uiteindelijk zijn drie vermoedelijke schutters doodgeschoten. Alle hooggeplaatste gasten konden volgens het departement in veiligheid worden gebracht. Een woordvoerder van Abdullah bevestigde dat de politicus op een veilige plaats is.

BEKIJK OOK:

Washington en Kabul verlengen experimenteel bestand Afghanistan

BEKIJK MEER VAN; bomaanslagen overheid Abdullah Abdullah Kabul

Tientallen doden bij aanslag in Kabul

AD 06.03.2020 Tientallen mensen zijn om het leven gekomen bij een aanval op een herdenkingsceremonie in de Afghaanse hoofdstad Kabul. Daar waren tal van prominente politici aanwezig, onder wie voormalig presidentskandidaat Abdullah Abdullah.

Volgens het ministerie van Volksgezondheid zijn 27 mensen om het leven gekomen en zeker 55 mensen gewond geraakt. Een woordvoerder beklemtoont dat er mogelijk nog meer slachtoffers zijn.

Lees ook;

• VS en Taliban tekenen vredesakkoord, Trump ontmoet leiders binnenkort

Lees meer

Het gaat om de eerste grote aanval in de Afghaanse hoofdstad sinds de VS een akkoord sloten met de Taliban. Die overeenkomst moet de weg vrijmaken voor het terugtrekken van buitenlandse troepen. De Taliban zeggen niets met het bloedbad in Kabul te maken te hebben.

Het ministerie van Binnenlandse Zaken meldde eerder dat tijdens de bijeenkomst het vuur werd geopend vanuit een nabijgelegen bouwplaats. Het vuurgevecht dat volgde tussen de aanslagplegers en de Afghaanse veiligheidsdiensten duurde enkele uren. Uiteindelijk zijn drie vermoedelijke schutters doodgeschoten.

Een woordvoerder van Abdullah bevestigde dat de politicus op een veilige plaats is.

Bloedige aanval op bijeenkomst met toppolitici in Kabul

MSN 06.03.2020 Tientallen mensen zijn om het leven gekomen bij een aanval op een herdenkingsceremonie in de Afghaanse hoofdstad Kabul. Daar waren tal van prominente politici aanwezig, onder wie voormalig presidentskandidaat Abdullah Abdullah.

“Er zijn 27 lichamen en 29 gewonden afgevoerd”, zegt een woordvoerder van het ministerie van Volksgezondheid. Hij beklemtoont dat er mogelijk nog meer slachtoffers zijn.

Het gaat om de eerste grote aanval in de Afghaanse hoofdstad sinds de VS een akkoord sloten met de Taliban. Die overeenkomst moet de weg vrijmaken voor het terugtrekken van buitenlandse troepen. De Taliban zeggen niets met het bloedbad in Kabul te maken te hebben.

Het ministerie van Binnenlandse Zaken meldde eerder dat tijdens de bijeenkomst het vuur werd geopend vanuit een nabijgelegen bouwplaats. Alle hooggeplaatste gasten konden volgens het departement in veiligheid worden gebracht. Een woordvoerder van Abdullah bevestigt dat de politicus op een veilige plaats is.

Internationaal Strafhof onderzoekt alsnog oorlogsmisdaden Afghanistan

NU 05.03.2020 De aanklager van het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag mag toch strafrechtelijk onderzoek doen naar vermeende oorlogsmisdaden door de Taliban en Afghaanse en Amerikaanse militairen in Afghanistan, oordeelt de beroepskamer van het ICC donderdag.

Het ICC verwerpt hiermee de beslissing van een lagere rechtbank, dat het onderzoek van officier van justitie, Fatou Bensouda, eerder nog tegenhield. Hoofdrechter Piotr Hofmanski zei donderdag dat er echter genoeg aanwijzingen zijn om aan te nemen dat er oorlogsmisdaden zijn gepleegd in Afghanistan.

Rechters wezen Bensouda’s verzoek vorig jaar nog af met het argument dat de kansen op succes te laag waren vanwege het gebrek van medewerking van Washington en Kaboel. Ook zou het “niet in het belang van de rechtspraak” zijn.

Het ICC gaat vermeende misdaden onderzoeken die gepleegd zijn tussen 2003 en 2014. Het gaat onder meer om vermeende massamoord op burgers door de Taliban, maar ook om het vermeende martelen van gevangenen door de Afghaanse autoriteiten en in mindere mate door Amerikaanse troepen en de CIA.

VS erkent Internationaal Strafhof niet

De Amerikaanse regering is fel tegen een dergelijk onderzoek. Bovendien erkennen de Verenigde Staten, in tegenstelling tot Afghanistan, het Internationale Strafhof in Den Haag niet. Afgelopen zaterdag bereikten de VS en de Taliban een vredesakkoord.

De Amerikanen vielen Afghanistan in 2001 binnen als antwoord op de terroristische aanslagen in de VS op 11 september van dat jaar. In wat de langste oorlog in de historie van de VS werd, slaagden de Amerikanen erin de Talibanregering omver te werpen en Al Qaeda-leider Osama Bin Laden te doden. Momenteel zijn nog steeds zo’n dertienduizend Amerikaanse militairen gelegerd in Afghanistan.

Het ICC heeft het recht om zaken met betrekking tot oorlogsmisdaden, genocide en misdaden tegen de menselijkheid te behandelen op grondgebied van de 123 landen die bij het Gerechtshof zijn aangesloten.

Lees meer over: Afghanistan  Internationaal strafhof  Buitenland

De gebouwen van het Internationaal Strafhof in Den Haag Internationaal Strafhof

Toch onderzoek Strafhof naar oorlogsmisdaden in Afghanistan

NOS 05.03.2020 Het Internationaal Strafhof start toch een strafrechtelijk onderzoek naar oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid in Afghanistan, vanaf 2003. De aangeklaagde partijen zijn de Taliban, het Afghaanse en Amerikaanse leger en Afghaanse en Amerikaanse geheime diensten.

Het is voor het eerst dat het in Den Haag gevestigde hof een onderzoek instelt tegen de VS. Het hof plaatst zich daarmee op ramkoers met Washington, dat alle medewerking weigert.

Amerika

Vorig jaar blokkeerden de rechters van het Strafhof het onderzoek nog. Ze erkenden dat er in Afghanistan op grote schaal misdaden zijn gepleegd, maar wilden de zaak niet in behandeling nemen. Ze dachten dat de zaak zou stranden door het gebrek aan medewerking van onder meer de VS.

De aanklagers betoogden in december in hoger beroep dat de rechters hun boekje te buiten waren gegaan. Ook mensenrechten- en slachtofferorganisaties leverden kritiek. In de uitspraak in hoger beroep gaat het hof alsnog akkoord met het in behandeling nemen van de zaak.

Hoofdaanklager Fatou Bensouda die de aanklachten heeft ingediend EPA

“Het besluit bevestigt nog eens dat het hof een essentiële rol vervult voor slachtoffers voor wie andere deuren naar gerechtigheid gesloten blijven”, zei een woordvoerder van mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch. “Het is ook een signaal aan hen die vandaag de dag wreedheden begaan of willen begaan, dat ze op een dag terecht moeten staan.”

Aan het verzoek van de aanklagers om plegers van oorlogsmisdaden in Afghanistan te vervolgen, ging een onderzoek van tien jaar vooraf. Hoofdaanklager Fatou Bensouda zei in 2017 dat het Amerikaanse leger en inlichtingendiensten gevangenen hebben mishandeld, gemarteld en vernederd, vooral in de periode 2003-2004.

9/11

De VS was Afghanistan in oktober 2001 samen met bondgenoten binnengevallen, om samen met Afghaanse strijders de Taliban te verslaan. Het Taliban-regime had in de jaren daarvoor onderdak geboden aan de terreurorganisatie van Osama Bin Laden, die op 11 september van 2001 terreuraanslagen in de VS had gepleegd.

Bensouda houdt de Taliban en andere lokale strijdgroepen verantwoordelijk voor de dood sinds 2009 van 17.000 Afghaanse burgers. Ze beschuldigt Afghaanse geheime diensten van het martelen van gevangenen.

Ook de regering van Afghanistan wil niet dat het Internationaal Strafhof een onderzoek begint. Ze zegt dat ze zelf een onderzoek naar oorlogsmisdaden is begonnen.

Bekijk ook;

• Rechters Internationaal Strafhof blokkeren onderzoek oorlogsmisdaden Afghanistan
• VS trekt visum in van hoofdaanklager Strafhof

Verenigde Staten bombarderen Taliban enkele dagen na vredesakkoord

NU 04.03.2020 Het Amerikaanse leger heeft woensdag de Taliban in Afghanistan gebombardeerd. Dit gebeurde nadat een basis van het Afghaanse leger werd aangevallen, meldt het Amerikaanse leger. Afgelopen zaterdag tekenden de VS en de Taliban nog een vredesakkoord.

Volgens Sonny Leggett, een woordvoerder van de Amerikaanse strijdkrachten in Afghanistan, was het bombardement noodzakelijke verdediging. Persbureau AFP meldt dat bij aanvallen van de Taliban in de nacht van dinsdag op woensdag minstens twintig Afghaanse soldaten zijn omgekomen.

Legett roept de Taliban op om ‘onnodige aanvallen’ te stoppen en hun toezeggingen uit het vredesakkoord, dat zaterdag werd ondertekend, na te komen. Sinds de ondertekening van het akkoord is het nog steeds onrustig in Afghanistan.

Alleen als er aan de voorwaarden wordt voldaan, worden binnen veertien maanden alle troepen van de Verenigde Staten en de NAVO teruggetrokken uit Afghanistan. Verder is het de bedoeling dat de Verenigde Staten in samenwerking met de Afghaanse overheid vijfduizend gevangenen vrijlaten. De Taliban stelt duizend gevangenen op vrije voeten.

Het beëindigen van de langste oorlog in de historie van de VS gold in 2016 als een van de belangrijkste verkiezingsbeloften van de Amerikaanse president Donald Trump. Amerikaanse soldaten zijn al zo’n achttien jaar gestationeerd in het land en de oorlog zou de VS al zo’n 2 biljoen dollar hebben gekost.

Het is niet bekend of de Amerikaanse luchtaanval slachtoffers heeft gemaakt.

The US conducted an airstrike on March 4 against Taliban fighters in Nahr-e Saraj, Helmand, who were actively attacking an #ANDSF checkpoint. This was a defensive strike to disrupt the attack. This was our 1st strike against the Taliban in 11 days.

Avatar

 Auteur

USFOR_A Moment van plaatsen 08:14 – 4 maart 2020

Lees meer over: Afghanistan Taliban

VS voert eerste luchtaanval uit op Taliban sinds akkoord

NOS 04.03.2020 De Verenigde Staten hebben voor de eerste keer na het tekenen van het akkoord met de Taliban een luchtaanval uitgevoerd. Het was een reactie op Taliban-aanvallen op Afghaanse militairen in het noorden van het land, waarbij volgens persbureau AFP zeker twintig militairen zijn omgekomen. Het is niet bekend of de Amerikaanse luchtaanval slachtoffers heeft gemaakt.

In het akkoord garandeert de VS terugtrekking van Amerikaanse troepen uit Afghanistan, op voorwaarde dat de Taliban zich aan de voorwaarden van het akkoord houden. Zo moet de beweging geweld tegen de VS en zijn bondgenoten voorkomen, ook van terreurgroep al-Qaida.

“De Taliban moeten stoppen met onnodige aanvallen en zich aan de gemaakte afspraken houden”, zegt Sonny Leggett, een woordvoerder van de Amerikaanse troepen in Afghanistan, op Twitter. Volgens hem vielen de Talibanstrijders een Afghaans checkpoint aan en was de Amerikaanse luchtaanval een verdedigingsactie. Het is de eerste aanval in elf dagen.

Volgens hem hebben de Taliban gisteren 43 aanvallen uitgevoerd op verschillende controleposten van het Afghaanse leger in de provincie Helmand. Daarbij vielen twintig doden.

Druk opvoeren

Voor de Taliban is het vrijlaten van 5000 gevangen Talibanleden een voorwaarde om het akkoord na te leven, maar de Afghaanse regering zegt hen vast te blijven houden.

De aanvallen op de Afghaanse militairen zouden volgens correspondent Aletta André met deze gevangenen te maken kunnen hebben. “Het kan zijn dat ze de druk willen opvoeren.” De Taliban hebben nog niet gereageerd.

Bekijk ook;

• Taliban en VS sluiten akkoord over bestand en aftocht Amerikaanse troepen
• Akkoord met Taliban: einde aan langste oorlog van VS, maar ook zorgen
• ‘Ik ken niet anders dan oorlog in Afghanistan, maar hoop op deal VS-Taliban’

Verenigde Staten bombarderen Taliban voor het eerst sinds vredesakkoord

MSN 04.03.2020 De Verenigde Staten hebben woensdag de Taliban in Afghanistan gebombardeerd. Dit gebeurde nadat een basis van het Afghaanse leger werd aangevallen, meldt het Amerikaanse leger. Afgelopen zaterdag tekenden de VS en de Taliban nog een historisch vredesakkoord.

Volgens Sonny Leggett, een woordvoerder van de Amerikaanse strijdkrachten in Afghanistan, was het bombardement noodzakelijke verdediging. Persbureau AFP meldt dat bij aanvallen van de Taliban in de nacht van dinsdag op woensdag minstens twintig Afghaanse soldaten zijn omgekomen.

Legett roept de Taliban op om ‘onnodige aanvallen’ te stoppen en hun toezeggingen uit het vredesakkoord, dat zaterdag werd ondertekend, na te komen. Sinds de ondertekening van het akkoord is het nog steeds onrustig in Afghanistan.

Alleen als er aan de voorwaarden wordt voldaan, worden binnen veertien maanden alle troepen van de Verenigde Staten en de NAVO teruggetrokken uit Afghanistan. Verder is het de bedoeling dat de Verenigde Staten in samenwerking met de Afghaanse overheid vijfduizend gevangenen vrijlaten. De Taliban stelt duizend gevangenen op vrije voeten.

Het beëindigen van de langste oorlog in de historie van de VS gold in 2016 als een van de belangrijkste verkiezingsbeloften van de Amerikaanse president Donald Trump. Amerikaanse soldaten zijn al zo’n achttien jaar gestationeerd in het land en de oorlog zou de VS al zo’n 2 biljoen dollar hebben gekost.

Trump en kopstuk Taliban hebben telefonisch onderhoud

MSN 03.03.2020 De toponderhandelaar van de Taliban, mullah Baradar Akhund en de Amerikaanse president Donald Trump hebben dinsdag telefonisch contact gehad. Trump zei dat “het een goed gesprek” was en dat beide partijen het eens zijn dat het geweld in Afghanistan moet worden verminderd. Een woordvoerder van de Taliban meldde dat het gesprek ongeveer een half uur duurde.

De VS en de Taliban hebben zaterdag een akkoord gesloten dat na bijna twintig jaar strijd moet leiden tot onder meer een wapenstilstand en vredesonderhandelingen. De Taliban moeten nu ook nog gaan onderhandelen met de Afghaanse regering. Onenigheid over het vrijlaten van gevangenen vormt echter een struikelblok. De Afghaanse president Ashraf Ghani weigert 5000 Talibanstrijders vrij te laten, hoewel daarover wel afspraken met de VS waren gemaakt.

Ondanks het akkoord met de VS hebben de Taliban dinsdag hebben weer aanvallen uitgevoerd op bases van het Afghaanse leger. Een bron binnen het Afghaanse ministerie van Defensie zei dat regeringstroepen zijn aangevallen in dertien provincies. Het geweld in Afghanistan nam vorige week nog fors af, nadat de afspraken waren gemaakt over een “periode van minder geweld”. Dat gebeurde in de aanloop naar het tekenen van de vredesovereenkomst tussen de Taliban en de VS.

‘Kopstuk Taliban heeft telefoongesprek met Trump’

AD 03.03.2020 De toponderhandelaar van de Taliban, mullah Baradar Akhund, heeft een telefoongesprek gevoerd met de Amerikaanse president Donald Trump. Het gesprek duurde ongeveer een half uur, meldt een woordvoerder van de Taliban.  Er is nog geen bevestiging vanuit Washington.

De VS en de Taliban sloten zaterdag een akkoord dat na bijna twintig jaar strijd moet leiden tot onder meer een wapenstilstand en vredesonderhandelingen. De Taliban moeten nu ook nog gaan onderhandelen met de Afghaanse regering. Onenigheid over het vrijlaten van gevangenen vormt echter een struikelblok. De Afghaanse president Ashraf Ghani weigert 5000 Talibanstrijders vrij te laten, hoewel daarover wel afspraken met de VS waren gemaakt.

Afghan President Ashraf Ghani gestures as he speaks during a press conference at the presidential palace in Kabul on March 1, 2020. WAKIL KOHSAR / AFP Ⓒ AFP

Washington en Kabul verlengen experimenteel bestand Afghanistan

Telegraaf 01.03.2020 De Amerikaanse militairen in Afghanistan en de Afghaanse regeringstroepen blijven terughoudend met hun operaties. Ze verlengen ’de periode van minder geweld’, zei de Afghaanse president Ashraf Ghani.

De strijdende partijen moeten volgens president Ghani proberen elkaar met rust te laten in de aanloop naar echte wapenstilstand. Afgelopen week slaagde een experiment met „een periode van minder geweld.” Kabul en Washington hadden die met de Taliban afgesproken. Er waren nauwelijks aanslagen of aanvallen.

Zondag hebben de VS en de Taliban een akkoord gesloten dat moet leiden tot onder meer een wapenstilstand en vredesonderhandelingen. Voorafgaande aan de ondertekening in Qatar hadden de twee partijen beloofd elkaar een week lang zo veel mogelijk met rust te laten. Washington zag dat als een test om te kijken hoeveel invloed de Taliban hebben op krijgsheren of stammen die op eigen houtje aan de strijd deelnemen.

Het akkoord tussen de Amerikanen en de Taliban is slechts een eerste stap op weg naar vredesonderhandelingen. Daarbij moeten ook andere bevolkingsgroepen, partijen en landen proberen tot een vergelijk te komen met de extremistische Taliban. De soennitische Taliban behoren tot de grootste bevolkingsgroep van het land, de Pathaanse bevolkingsgroep. Die komt vooral uit het zuiden en oosten. De Pathanen vormen echter geen meerderheid onder de 37 miljoen Afghanen.

De eerste problemen zijn kort na de ondertekening al boven komen drijven. De Taliban wezen op een passage uit het akkoord waar staat dat voor 10 maart 5000 gevangen genomen Taliban worden vrijgelaten. In ruil zouden de Taliban duizend gevangenen laten gaan. President Ashraf Ghani zei dat zijn regering helemaal niet heeft ingestemd met deze gevangenenruil en er ook niet aan meewerkt.

De Amerikaanse president Trump is blij met het akkoord, omdat hij zo naar eigen zeggen een einde kan maken aan de langste oorlog die de Amerikanen hebben gevoerd. In het akkoord staat dat de VS binnen 135 dagen het aantal militairen in het land van 13.000 terugbrengen naar 8600 man als de Taliban zich aan de afspraken houden. Trump zei zaterdagavond dat hij zelf met Talibanleiders gaat praten.

Bekijk meer van; oorlog defensie Ashraf Ghani Kabul Washington Verenigde Staten Afghanistan Taliban

Akkoord met Taliban: einde aan langste oorlog van VS, maar ook zorgen

NOS 29.02.2020 “We gaan onze langstlopende oorlog beëindigen en onze troepen terug naar huis brengen.” De Amerikaanse president Trump reageert verheugd op de ondertekening van een basisakkoord tussen de VS en de Afghaanse Taliban.

Wereldwijd reageren leiders hoopvol op de afspraken tussen de voorheen gezworen vijanden, maar er klinkt ook scepsis over de verdere onderhandelingen die nodig zijn voor vrede in Afghanistan.

Zo benadrukt minister Blok van Buitenlandse Zaken dat het akkoord “een eerste stap naar vrede” is. Volgens hem is er nog veel werk aan de winkel voor het bereiken van nationale eenheid in Afghanistan en zullen er binnenlandse vredesonderhandelingen moeten volgen.

In het akkoord garanderen de VS terugtrekking van troepen uit Afghanistan, op voorwaarde dat de Taliban zich aan de voorwaarden van het akkoord houden. Zo moet de beweging geweld tegen de VS en hun bondgenoten voorkomen, ook van terreurgroep al-Qaida.

Minister Blok wijst er verder op dat Nederland “offers heeft gebracht voor veiligheid en stabiliteit” en daarom “gecommitteerd blijft aan duurzame vrede”. Momenteel verblijven zo’n 160 Nederlandse militairen voor een trainingsmissie bij het leger en de politie in Afghanistan. Het ministerie kan nog niet zeggen of zij terug naar Nederland worden gehaald als gevolg van het akkoord.

Voorbehoud

Ook de Amerikaanse minister van Defensie Mark Esper benadrukt dat het akkoord slechts een begin is. De NAVO staat achter de deal, reageert secretaris-generaal Jens Stoltenberg en ook buurland Pakistan zegt in een reactie te hopen dat de Amerikaanse terugtrekking op “een verantwoordelijke manier” zal gebeuren.

Het voorbehoud over het mogelijke succes van het akkoord hangt samen met het feit dat de Afghaanse regering niet deelnam aan de vredesonderhandelingen. Lange tijd was dat een eis van de VS, maar die is losgelaten door de regering-Trump.

Voor een politieke oplossing moeten de Taliban en de Afghaanse regering met elkaar om de tafel. Op dit moment erkennen de leiders van de Taliban de machthebbers in Kabul niet.

Desondanks klinkt de Afghaanse president Ghani hoopvol over de toekomst. Volgens hem “kijkt het land vooruit naar een volledige wapenstilstand”. Kabul schaart zich achter het akkoord en zegt bereid te zijn om de dialoog met de Taliban aan te gaan.

Een woordvoerder van de Taliban zegt te hopen dat de Amerikanen zich aan de afspraken houden. Enkele uren voordat het akkoord werd gesloten, riep de islamitische beweging haar strijders op hun aanvallen te staken, om “geluk in het land te bereiken”.

Veteranen sceptisch

Verschillende Amerikaanse veteranen van de oorlog in Afghanistan reageren sceptisch tegenover persbureau AP. Zo vreest een voormalig sergeant dat alle inzet “voor niets is geweest” als de Taliban de macht grijpt en shariawetten invoert.

Tom Porter, een commandant van een reservistendivisie, is bezorgd dat na het vertrek van de Amerikanen de Taliban het akkoord los zullen laten en de macht proberen te grijpen.

Andere geïnterviewde veteranen stellen dat het de hoogste tijd is om de oorlog te beëindigen, los van de uitkomst van het akkoord. Meer dan 2300 Amerikaanse militairen zijn in Afghanistan om het leven gekomen. “Wij willen niet meer doden en gewonden”, reageert Michael Carrasquillo, voorzitter van een organisatie voor gewonde veteranen.

Daar sluit voormalig reservist Chris Collins zich bij aan. “Genoeg is genoeg”, stelt hij. “Laten we naar huis gaan.”

De oorlog in Afghanistan begon op 7 oktober 2001, na de aanslagen op 11 september. Het geweld heeft in 19 jaar tijd duizenden militairen, hulpverleners en burgers het leven gekost. In 2011 wist de VS al-Qaida-kopstuk Osama bin Laden op te sporen en te doden. Het Nederlandse leger is in de provincies Uruzgan en Kunduz betrokken geweest bij de oorlog en wederopbouw. Tussen 2006 en 2010 kwamen er 23 Nederlandse militairen om het leven.

Bekijk ook;

• Taliban en VS sluiten akkoord over bestand en aftocht Amerikaanse troepen
• ‘Ik ken niet anders dan oorlog in Afghanistan, maar hoop op deal VS-Taliban’
• Amerikaanse overheid wist dat de oorlog in Afghanistan niet te winnen was

‘Taliban aanvaarden meerderheidsregering’

MSN 29.02.2020 De Taliban zullen volgens een van hun leiders een regeringsstelsel aanvaarden waar een meerderheid van de Afghaanse bevolking voor is. Dit zei de politieke leider van de extremistische beweging Taliban, Sher Mohammad Abbas Stanikzai, in een reactie op het akkoord tussen de VS en de beweging.

Dit akkoord moet na bijna 20 jaar strijd de weg openen naar een wapenstilstand, terugtrekking van buitenlandse troepen uit het land en vredesonderhandelingen tussen alle betrokken partijen.

De Taliban willen een streng islamitische staat of emiraat. Ze voerden een schrikbewind van 1996 tot in 2001 toen het Talibanregime door de Amerikaanse invasie werd gestopt. Daarbij vielen ook andere Afghaanse bevolkingsgroepen de Taliban-overheersers aan.

De Taliban worden gedomineerd door soennitische extremisten van de Pathaanse bevolkingsgroep. Die vormt naar schatting bijna de helft van de bevolking van 37 miljoen mensen. Andere groepen zijn onder meer etnische Tadzjieken, Oezbeken en de sjiïtische Hazara’s.

Trump kondigt persoonlijke ontmoeting aan met leiders Taliban

Telegraaf 29.02.2020 De Amerikaanse president Donald Trump heeft „in de nabije toekomst” een persoonlijke ontmoeting met leiders van de Taliban. Hij kondigde dat zaterdag aan kort nadat de VS en de Taliban in Qatar een overeenkomst hadden gesloten die moet gaan leiden tot een vredesregeling voor Afghanistan.

Tijdens een bijeenkomst in het Witte Huis riep Trump buurlanden op te helpen om de stabiliteit in het land te bewaren nu de overeenkomst er is. Die moet onder andere de weg vrij maken voor volledige terugtrekking van buitenlandse troepen uit Afghanistan.

Hoewel experts verwachten dat de volgende gesprekken tussen de VS en de Taliban een stuk moeilijker worden, toonde Trump zich optimistisch. Hij denkt dat de onderhandelingen succesvol zullen zijn omdat „iedereen moe is van de oorlog.”

Bekijk ook:

VS en Taliban tekenen basisakkoord om tot vrede te komen

Bekijk ook:

Taliban doden Afghaanse militairen ondanks deal met VS

Bekijk meer van; Donald Trump Verenigde Staten Taliban

Trump roept Afghanen op ‘vredeskans’ na twintig jaar strijd te grijpen

AD 29.02.2020 De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Mike Pompeo, gaat naar Qatar voor de ondertekening van een vredesdeal met de Taliban.  President Donald Trump roept de Afghanen op ‘de kans op vrede te grijpen’.

Pompeo had eerder al gemeld dat het geweld in Afghanistan de afgelopen zes dagen fors was verminderd. Daar hadden de Verenigde Staten afspraken met de Taliban over gemaakt. Dat betekent dat zaterdag in Doha een historisch vredesakkoord kan worden gesloten met de opstandelingen.

Trump zegt in een verklaring dat er nu zicht is op een einde aan de oorlog in Afghanistan en het “thuisbrengen van onze troepen”. Dat vereist volgens hem wel dat de Taliban en de Afghaanse regering zich houden aan de afspraken.

Lees ook;

• Nieuw boek schetst onthutsend beeld van eerste drie jaar presidentschap Trump

Lees meer

Twintig jaar strijd

De VS strijden in Afghanistan al bijna twintig jaar tegen de Taliban. De strijd begon na de aanslagen van 11 september 2001. De Amerikanen wisten het regime van de Taliban ten val te brengen, maar de radicale moslims begonnen daarna een guerrillastrijd om de macht te heroveren.

Trump stelt dat de afgelopen negentien jaar ‘grote vooruitgang is geboekt in Afghanistan’, maar dat Amerikaanse militairen, belastingbetalers en Afghaanse burgers daar een hoge prijs voor hebben betaald.

,,Toen ik campagne voerde, beloofde ik het Amerikaanse volk dat ik onze troepen zou terughalen en zou proberen de oorlog te beëindigen”, zegt Trump. ,,We boeken veel vooruitgang wat betreft het nakomen van die belofte.”

Trump: we beginnen eindelijk aan einde langste oorlog VS

MSN 29.02.2020 De Amerikaanse president Trump heeft de ondertekening van het basisakkoord tussen de VS en de Afghaanse Taliban over de weg naar een vredesregeling toegejuicht als “het begin van het einde van Amerika’s langste oorlog”.

In Qatar is de overeenkomst zaterdag getekend na circa negentien jaar bloedige strijd. Als de partijen de afspraken nakomen, kunnen buitenlandse troepen zich mogelijk binnen anderhalf jaar terugtrekken en komt er een vredesregeling tussen de strijdende partijen in Afghanistan.

Trump die weinig op heeft met buitenlandse militaire interventies, is in zijn nopjes met dit mogelijke succes in het buitenlandbeleid. “We werken eraan eindelijk de langste oorlog van de VS te stoppen en onze troepen terug naar huis te halen.”

De VS vielen het schrikbewind van de Taliban in 2001 aan en brachten het ten val, maar de Taliban proberen de macht te heroveren. Ze bestaan voornamelijk uit soennitische extremisten uit de stam van de Pathanen die bijna de helft van de Afghaanse bevolking vormt.

VN verwelkomen akkoord VS en Taliban

MSN 29.02.2020 VN-chef António Guterres heeft een basisakkoord tussen de VS en de Taliban verwelkomd. Hij heeft daarbij beklemtoond dat de overeenkomst tot gevolg moet hebben dat het geweld in het land nu beperkt blijft. De Taliban en de VS hebben in Qatar een overeenkomst gesloten die moet gaan leiden tot een vredesregeling voor Afghanistan.

De partijen hadden afgesproken eerst te kijken of ze elkaar een week lang min of meer met rust konden laten. Washington vreesde dat de Taliban niet alle strijdende bendes of krijgsheren zouden beheersen.

Maar het is een week lang relatief kalm geweest met nauwelijks aanslagen of aanvallen. Zo kon de ondertekening met toespraken van de Amerikaanse minister Pompeo (Buitenlandse Zaken) en een oprichter en leider van de Taliban, Abdul Ghani Baradar, zaterdag doorgaan.

Guterres hoopt dat de partijen nu net zo terughoudend blijven als afgelopen week. Het akkoord is voornamelijk een routekaart naar een echt bestand en vredesonderhandelingen. De EU heeft de ondertekening als “belangrijke eerste stappen” begroet. Ook de Nederlandse minister Blok (Buitenlandse Zaken) betitelde het als “een eerste stap naar vrede”.

Blok: akkoord VS en Taliban eerste stap naar vrede

MSN 29.02.2020 Het akkoord tussen de Verenigde Staten en de Taliban “is een eerste stap naar vrede in Afghanistan”. Dat vindt minister van Buitenlandse Zaken Stef Blok.

Het akkoord werd zaterdag ondertekend in Doha, in Qatar. Het is de bedoeling dat het leidt tot de terugtrekking van internationale troepen in Afghanistan en vredesonderhandelingen tussen de verschillende partijen.

Blok benadrukt dat er werk aan de winkel is. “Nationale eenheid en inclusieve intra-Afghaanse onderhandelingen moeten volgen. Nederland heeft offers gebracht voor veiligheid en stabiliteit in Afghanistan, we blijven gecommitteerd aan duurzame vrede.”

Nederland heeft momenteel nog zo’n 160 militairen in Afghanistan voor een trainingsmissie voor het Afghaanse leger en de politie. Wat het akkoord voor de Nederlanders betekent, kan Buitenlandse Zaken nog niet zeggen. “Daar over zullen we nauw overleg met partners hebben”, aldus een woordvoerder.

Historisch vredesakkoord VS en Taliban: troepen worden teruggetrokken

NU 29.02.2020 Na een oorlog van bijna twee decennia hebben de Verenigde Staten en de Taliban zaterdag een vredesakkoord ondertekend. Als er aan de voorwaarden wordt voldaan, moeten binnen veertien maanden alle troepen van de Verenigde Staten en de NAVO teruggetrokken zijn uit Afghanistan.

Volgens secretaris-generaal Jens Stoltenberg staat de NAVO achter de deal en zou het bondgenootschap er klaar voor zijn om, net als de Amerikanen, alle troepen terug te trekken.

Verder is het de bedoeling dat de Verenigde Staten in samenwerking met de Afghaanse overheid vijfduizend gevangenen vrijlaten. De Taliban stelt duizend gevangenen op vrije voeten.

Op 21 februari maakten de VS en Taliban al afspraken over “minder geweld” in Afghanistan. Toen was er nog geen sprake van een wapenstilstand.

Het akkoord wordt ondertekend door beide partijen. (Foto: Reuters)

Oorlog kostte Verenigde Staten al 2 biljoen dollar

Vertegenwoordigers van de Verenigde Naties en de Taliban onderhandelen in Doha, de hoofdstad van Qatar, al sinds 2018 over de toekomst van Afghanistan. In deze plaats werd ook het vredesakkoord ondertekend. Eerdere pogingen om vredesovereenkomsten te sluiten, faalden omdat de Taliban internationale troepen aanviel.

Er is Trump veel aan gelegen om de strijdbijl met de Taliban zo snel mogelijk te begraven. Het beëindigen van de langste oorlog in de historie van de VS gold in 2016 als een van zijn belangrijkste verkiezingsbeloftes.

Amerikaanse soldaten zijn al zo’n achttien jaar gestationeerd in het land en de oorlog zou de VS al zo’n 2 biljoen dollar hebben gekost.

Lees meer over: VS  Taliban

Taliban en VS sluiten akkoord over bestand en aftocht Amerikaanse troepen

NOS 29.02.2020 De Taliban hebben een akkoord gesloten met de Verenigde Staten over het terugtrekken van troepen uit Afghanistan. Daarmee komt het eind in zicht van de langste militaire interventie in de Amerikaanse geschiedenis.

De troepen van de VS en de NAVO zullen zich binnen veertien maanden terugtrekken uit Afghanistan, op voorwaarde dat de Taliban zich aan de voorwaarden van het akkoord houdt. Zo moet de beweging geweld tegen de VS en hun bondgenoten voorkomen, ook door terreurgroep al-Qaida.

“Vandaag is een gedenkwaardige dag voor Afghanistan”, zegt de Amerikaanse vertegenwoordiging in Kabul.

De oud-vertegenwoordiger van de Taliban in Pakistan spreekt van “een belangrijke stap”.

‘Mensen in Afghanistan wachten vol spanning op de volgende stap’

De Verenigde Staten en de Taliban ontmoetten elkaar vanochtend in Qatar. In een chique hotel in de hoofdstad Doha gingen de Amerikanen in gesprek met 31 vertegenwoordigers van de Taliban, van wie sommige hebben vastgezeten in de Amerikaanse militaire gevangenis Guantanamo Bay.

Zes eisen op tafel

Voorafgaand aan de ontmoeting legden beide partijen drie eisen op tafel. “Voor de Taliban zijn dat het terugtrekken van Amerikaanse troepen, vervroegde vrijlating van Taliban-gevangenen en dat Afghanistan een islamitisch kalifaat wordt”, zei correspondent Marieke de Vries in het NOS Radio 1 Journaal. “En de VS wil dat de Taliban openlijk afstand nemen van al-Qaida en IS, dat ze deze groepen in de toekomst geen schuilplaats verschaffen en dat ze de Afghaanse regering en de grondwet respecteren.”

De oorlog in Afghanistan begon op 7 oktober 2001, na de aanslagen op 11 september. Het geweld heeft in 19 jaar tijd duizenden militairen, hulpverleners en burgers het leven gekost. In 2011 wist de VS al-Qaida-kopstuk Osama bin Laden op te sporen en te doden. Het Nederlandse leger is in de provincies Uruzgan en Kunduz betrokken geweest bij de oorlog en wederopbouw. Tussen 2006 en 2010 kwamen er 23 Nederlandse militairen om het leven.

“Amerika is klaar met deze oorlog”, vertelt De Vries. President Trump beloofde tijdens zijn verkiezingscampagne in 2016 een einde te maken aan de Amerikaanse bemoeienis in het land. “Dit komt precies op tijd in zijn herverkiezingsjaar, zodat hij kan zeggen dat hij een einde heeft gemaakt aan die impopulaire oorlog.”

De Amerikanen hebben altijd gezegd dat ze alleen met de Taliban wilden praten als de Afghaanse regering ook aan tafel zit. “Maar dat is losgelaten sinds de regering-Trump. Na dit vredesakkoord moeten de Taliban met de Afghaanse regering onderhandelen over hoe nu verder, maar daar trekt de VS de handen vanaf.”

Leden van de Taliban arriveren in Doha AFP

Volgens de afspraken zouden er 5000 Taliban vrij worden gelaten uit de gevangenissen, maar het is niet duidelijk of de Afghaanse regering daar wel aan meewerkt. Ook zijn er zorgen over de rechten van vrouwen en meisjes, toen de Taliban eerder aan de macht was in Afghanistan werden zij streng behandeld onder shariawetten.

Taliban-leider Haibatullah Akhundzada zei zaterdag dat alle mannen en vrouwen de rechten zullen krijgen die hen toekomen.

Invloed van Taliban nog onduidelijk

Eerder sloten de Taliban al een soort staakt-het-vuren met de Amerikanen. “Dat was een proef om te laten zien dat ze te vertrouwen zijn en dat ze de macht hebben over hun strijders in alle regio’s”, legt correspondent Aletta André uit. “En dat is gelukt, er werden 90 procent minder gevallen van geweld geregistreerd.”

De vraag is hoe internationale terroristische netwerken zich na dit akkoord zullen ontwikkelen in Afghanistan en wat voor invloed de Taliban op deze netwerken hebben. André: “Zo is IS de afgelopen jaren gegroeid in Afghanistan, ook dankzij oud-Talibanstrijders die de Taliban niet radicaal genoeg vinden.

Het is onduidelijk hoeveel invloed de Taliban hebben op terroristische organisaties. Des te meer omdat nog niet duidelijk is welke rol ze gaan spelen in het bestuur van Afghanistan.”

Het akkoord van vandaag betekent niet dat er vrede is in Afghanistan: behalve de regering in Kabul zijn ook al-Qaida en IS zijn buiten de onderhandelingen gehouden. Voor een politieke oplossing moeten de Taliban en de Afghaanse regering met elkaar om de tafel. Dat is geen sinecure, want de Taliban erkennen de regering in Kabul niet.

Bekijk ook;

• VS en Taliban akkoord over ‘verminderd geweld’ in Afghanistan
• Voor het eerst wordt er gelachen tijdens overleg tussen VS en Taliban
• ‘Ik ken niet anders dan oorlog in Afghanistan, maar hoop op deal VS-Taliban’

VS en Taliban tekenen vredesakkoord, Trump ontmoet leiders binnenkort

AD 29.02.2020 De VS en de Taliban hebben een akkoord gesloten dat een einde moet maken aan de bloedige strijd in Afghanistan die al bijna twintig jaar duurt. De Taliban gaan akkoord met een regering die door meerderheid van bevolking wordt gesteund. De Amerikaanse president Trump heeft aangekondigd ,,in de nabije toekomst” de leiders van de Taliban persoonlijk te ontmoeten.

De speciale Amerikaanse gezant Zalmay Khalilzad en Taliban-afgevaardigde hebben de voorlopige vredesdeal vandaag in Qatar, Doha, ondertekend. Het akkoord voorziet onder meer in een schema voor geleidelijke terugtrekking van de Amerikanen en voor het starten van vredesonderhandelingen tussen alle betrokken partijen.

De Taliban zullen volgens een van hun leiders een regeringsstelsel aanvaarden waar een meerderheid van de Afghaanse bevolking voor is. Dit zei de politieke leider van de extremistische beweging Taliban, Sher Mohammad Abbas Stanikzai, in een reactie op het akkoord tussen de VS en de beweging.

Alle Amerikaanse en andere NAVO-troepen zouden in veertien maanden tijd uit het land kunnen worden teruggetrokken als de Taliban voldoen aan de voorwaarden uit de overeenkomst. In de eerste 135 dagen zouden de VS en de NAVO-bondgenoten de eerste troepen kunnen terugtrekken uit vijf militaire bases in Afghanistan.

Kort voor de ondertekening zei Pompeo dat de Taliban zich bijvoorbeeld verplichten de vooruitgang die sinds 2001 voor de positie van de vrouw is geboekt ‘te omarmen’.

De Taliban moeten ook alle banden met het terreurnetwerk al-Qaeda afzweren en de beweging Islamitische Staat bestrijden. Abdul Ghani Baradar zei dat hij zich aan de met de VS gemaakte afspraken wil houden. Hij blijft streven naar een islamitische regering van het land.

‘Einde langste oorlog VS’

De Amerikaanse president Trump heeft de ondertekening van het basisakkoord tussen de VS en de Afghaanse Taliban over de weg naar een vredesregeling toegejuicht als ,,het begin van het einde van Amerika’s langste oorlog”.

Trump die weinig op heeft met buitenlandse militaire interventies, is in zijn nopjes met dit mogelijke succes in het buitenlandbeleid. ,,We werken eraan eindelijk de langste oorlog van de VS te stoppen en onze troepen terug naar huis te halen.”

Hoewel experts verwachten dat de volgende gesprekken tussen de VS en de Taliban een stuk moeilijker worden, toonde Trump zich optimistisch. Hij denkt dat de onderhandelingen succesvol zullen zijn omdat “iedereen moe is van de oorlog”.

Hij kondigde zaterdag aan de leiders van de Taliban binnenkort in persoon te ontmoeten. Hij riep tijdens de bijeenkomst in het Witte Huis  buurlanden op te helpen om de stabiliteit in het land te bewaren nu de overeenkomst er is. Die moet onder andere de weg vrij maken voor volledige terugtrekking van buitenlandse troepen uit Afghanistan.

VN-chef António Guterres heeft een basisakkoord tussen de VS en de Taliban verwelkomd. Hij heeft daarbij beklemtoond dat de overeenkomst tot gevolg moet hebben dat het geweld in het land nu beperkt blijft. Guterres hoopt dat de partijen nu net zo terughoudend blijven als afgelopen week.

Het akkoord is voornamelijk een routekaart naar een echt bestand en vredesonderhandelingen. De EU heeft de ondertekening als ‘belangrijke eerste stappen’ begroet. Ook de Nederlandse minister Blok (Buitenlandse Zaken) betitelde het als ‘een eerste stap naar vrede’.

Afghanistan oorlog

Als de overeenkomst inderdaad wordt nageleefd dan komt er een einde aan twintig jaar strijd in Afghanistan. Vrijwel direct na de aanslag op de Twin Towers op 9 september 2001 namen de Verenigde Staten de Taliban op de korrel.

Onder de naam Enduring Freedom viel een coalitie waar onder andere Groot-Brittannië, Australië en Frankrijk meededen Afghanistan binnen, de thuisbasis van de terreurbeweging. Hoewel hun leider Osama Bin Laden kon ontsnappen, werd het regime vrij snel verslagen. Er kwam een nieuwe regering in hoofdstad Kabul, geleid door Hamid Karzai.

In de jaren erna stuurde ook Nederland militairen naar Afghanistan. Tussen 2006 en 2010 waren ze gestationeerd in Uruzgan. De jaren erna volgde nog een door Groenlinks gesteunde trainingsmissie in Kunduz. Uiteindelijk wisten de Amerikanen ook Osama bin Laden te pakken te krijgen.

In mei 2012 werd hij door een Amerikaans team Navy Seals uitgeschakeld in het Pakistaanse Abbottabad, waar hij zich met directe familieleden en vertrouwelingen had verschanst. Operation Neptune Spear was de naam van de door president Obama geautoriseerde liquidatiemissie. ‘Geronimo’ was de codenaam voor doelwit Bin Laden.

De Amerikaanse speciale gezant Zalmay Khalilzad en Taliban coöprichter Mullah Abdul Ghani Baradar ondertekenen zaterdag het Amerika-Taliban vredesverdrag tijdens een ceremonie in Doha, de hoofdstad van Qatar. © AFP

Minister-president Mark Rutte fietst in januari 2013 over Kamp Kunduz tijdens zijn bezoek aan de manschappen in Afghanistan. © ANP

De Amerikaanse president George Bush tijdens een bezoek aan de luchtmachtbasis Travis Air Force Base, in Fairfield Californië. Hij spreekt over de Afghanistan oorlog die de VS dan net zijn gestart. © EPA

Afghaan Omaid blij met Taliban-deal, maar Sara vreest sharia

MSN 29.02.2020 Na achttien jaar oorlog komt er vandaag hoogstwaarschijnlijk een vredesakkoord voor Afghanistan. De VS en de Taliban willen de strijdbijl begraven. Eindelijk, zeggen opgeluchte Afghanen. Anderen maken zich zorgen dat de streng islamitische Taliban de sharia weer invoert.

Omaid is 20 en Sara is 13. Dat betekent dat ze beiden in hun land alleen maar oorlog hebben meegemaakt. Dat kan veranderen, nu de VS en de Taliban op het punt staan een vredesakkoord te tekenen. Toch denken de twee er totaal verschillend over.

Arbeider Omaid is blij met de vredesdeal. “Voor ons is het belangrijk dat er vrede komt in Afghanistan,” zegt hij tegen persbureau AP.

Afghanistan: 18 jaar oorlog

De oorlog in Afghanistan begon eind 2001, kort nadat de islamitische terreurgroep Al-Qaida een enorme aanslag pleegde op het World Trade Center in New York. Het meesterbrein achter die aanslag, Osama Bin Laden, had zijn terreurdaad kunnen voorbereiden in Afghanistan omdat het streng islamitische Taliban-regime hem onderdak bood.

De Verenigde Staten wilde Bin Laden hebben, vielen Afghanistan binnen en verdreven de Taliban. Bin Laden ontsnapte naar Pakistan, waar hij pas in 2011 werd gedood door Amerikaanse commando’s. Ondertussen ging de oorlog in Afghanistan door: de VS konden het land niet onder controle krijgen, maar terugtrekken wilde Amerika zich ook niet uit angst voor een terugkeer van de Taliban.

De oorlog bleek voor de VS een moeras. Hij duurde 18 jaar, kostte 750 miljard dollar en duizenden levens. Toch is niet iedereen blij met het vredesakkoord.

Zorgen om vrouwenrechten

“Ik maak me wel zorgen over mijn toekomst,” zegt Sara tegen persbureau Reuters in haar muziekschool. “Want als een groepering als de Taliban naar ons land komt, heb ik geen vrijheid van onderwijs meer.”

Toen de Taliban van 1996 tot 2001 aan de macht waren, voerden ze strenge shariawetgeving in, wat onder meer betekende: geen vrouwenrechten en geen muziek. Sara is bang dat de Taliban haar school gaan sluiten.

Optimisme

Omaid ziet het positiever in. Volgens hem kunnen Taliban-strijders weer worden opgenomen in de maatschappij. “Als er kans op werk komt, maakt het ons niet uit. Ze kunnen dan op dezelfde manier hun geld verdienen als wij.”

Lees ook:

Mijlpaal in oorlog: akkoord tussen VS en taliban over ‘verminderd geweld’

Om de vredesdeal mogelijk te maken, hebben de Taliban al een week geen aanslagen meer gepleegd. Als het akkoord slaagt, gaat ruim een derde van de 13.000 Amerikaanse soldaten naar huis.

Taliban profileert zich

En de Taliban? Die profileren zich de laatste tijd als gematigde moslims, met vrouwenrechten en al. Maar of de optimistische Omaid gelijk krijgt of de bezorgde Sara, is nog even afwachten.

Een blik achter de schermen bij de Afghaanse talibanstrijders

Bekijk deze video op RTL XL

RTL Nieuws; Taliban  Oorlog in Afghanistan  Afghanistan

Meer geld vanwege gedonder in de Zorg door bezuinigingen – deel 19

AD 28.02.2020

Wachtlijst Ziekenhuis

De gemiddelde wachttijd in een ziekenhuis is wederom toegenomen. Patiënten moesten in 2019 gemiddeld 4,3 weken wachten op een behandeling in een ziekenhuis: een stijging van 8 procent ten opzichte van 2018. Dat meldt het blad Zorgvisie, dat samen met zorgdatabedrijf Mediquest het onderzoek uitvoerde.

In 68 van de 100 onderzochte ziekenhuislocaties stegen de wachttijden in 2019. De Treeknorm, de maximaal aanvaardbare wachttijd van vier weken die zorgaanbieders en zorgverzekeraars hebben afgesproken, haalt slechts 38 procent van de ziekenhuizen.

De gemiddelde wachttijd van de ziekenhuizen berekenden de onderzoekers uit de wachttijden van de verschillende specialismen in alle ziekenhuizen.

Het langst moeten de patiënten van het HMC- Antoniushove in Leidschendam en ETZ Elisabeth in Tilburg wachten voor hun eerste consult: 7,8 weken. Bij het Zuyderland in Heerlen wachten patiënten het kortst: de wachttijd in dat ziekenhuis bedraagt 2,6 weken.

Reactie HMC

Het Westeinde in Den Haag, ook van HMC, staat op plaats 4 in deze lijst, schrijft vakblad Zorgvisie. Hier is de gemiddelde wachttijd 7,3 weken. Dat was een jaar daarvoor nog 6,1 weken. Het overzicht is samengesteld door Mediquest, een bedrijf dat zorgdata in kaart brengt.

‘Schuld van kabinetsbeleid’

HMC stelt in een reactie dat het oplopen van de wachttijden een landelijk probleem is. Dat geldt in het bijzonder voor de wachttijden bij de maag-, darm- en leverziektes en oogheelkunde. ,,Voor andere poliklinieken geldt dat we in HMC hard werken aan het leveren van goede zorg en elke dag streven naar zo kort mogelijke wachttijden voor patiënten.

Hoofdlijnenakkoord

Maar de druk op de zorg is groot, zoals recent ook in de landelijke media werd belicht. We zijn als ziekenhuis gebonden aan een ‘plafond’ aan zorg dat we mogen bieden volgens het landelijke hoofdlijnenakkoord.”

Lees ook;

• Parkeren bij HMC ‘dramatisch’: ‘Parkeergarage zou problemen oplossen’

Lees meer

• Huisartsen en eerste hulp van Westeindeziekenhuis werken samen

Lees meer

In dat akkoord spraken de ziekenhuizen, zorgverzekeraars en het kabinet af dat de omzetgroei van de ziekenhuizen gemaximeerd is, op ongeveer 1 procent per jaar. Dit betekent dat ziekenhuizen nauwelijks kunnen groeien. Zorgverzekeraars hanteren ook vaak een budgetplafond, waarbij  regelmatig wordt afgesproken dat te veel geleverde zorg niet wordt betaald.

Vijf jaar geleden bedroeg de gemiddelde wachttijd voor een behandeling in het ziekenhuis nog drie weken. Volgens directeur Jon Schaefer van Mediquest lopen de ziekenhuizen door toenemende vraag naar zorg tegen de grens aan van wat ziekenhuizen kunnen met het aantal werknemers, stelde hij in januari in Zorgvisie.

Winnaar Ziekenhuis Top 100 2019

Ziekenhuizen

Het Beatrixziekenhuis in Gorinchem en het Jeroen Bosch Ziekenhuis in Den Bosch zijn de winnaars van de Ziekenhuis Top 100, die morgen verschijnt op deze site. De eerste is het beste streekziekenhuis, de ander is de nummer één bij de topklinische ziekenhuizen.

AD 30.12.2019

AD 15.11.2019

Grote blijdschap bij medewerkers van beide winnende ziekenhuizen, en vooral ook trots. Want aan de top komen is één ding, er blijven is een stuk lastiger. Toch is dat precies wat de winnende ziekenhuizen deden. Het Jeroen Bosch Ziekenhuis stond ook vorig jaar op de eerste plaats en ook het RIVAS Beatrixziekenhuis eindigt de laatste jaren steevast bovenin.

AD 08.11.2019

,,Deze eerste plaats is – wederom – de kroon op het dagelijks werk van onze zorgverleners’’, zegt Anja Blonk, directeur van het Beatrixziekenhuis, dat twee keer eerder winnaar was. Dat was in 2016 en 2017, toen de ranglijst nog geen onderscheid maakte tussen de zogenoemde topklinische en de algemene- of streekziekenhuizen. Die onderverdeling is nodig omdat ziekenhuizen zich steeds verder specialiseren; topklinische ziekenhuizen richten zich op complexe operaties en behandelingen, in het streekziekenhuis kun je terecht voor basiszorg.

Lees ook;

• Parkeerkosten bij ziekenhuis rijzen de pan uit

Lees meer

• Winnaar Ziekenhuis Top 100 beleefde een roerig jaar

Lees meer

Het Jeroen Bosch Ziekenhuis, voor de tweede keer op een rij het beste topklinische ziekenhuis van Nederland. © Pim Ras Fotografe

Telegraaf 27.11.2019

Terugblik

Het Jeroen Bosch Ziekenhuis wint voor de tweede keer op rij de Ziekenhuis Top 100. Maar het is een roerig jaar: personeel voert actie voor betere lonen en er loopt een rechtszaak rond de overleden baby Luna. ,,Verdrietige dingen horen bij een ziekenhuis”, zegt bestuursvoorzitter Piet-Hein Buiting.

Het personeelstekort bij het UMCG in Groningen is zo hardnekkig dat het ziekenhuis al een jaar lang vier operatiekamers dichthoudt. Ook zijn er minder bedden beschikbaar, schrijft RTV Noord.

Dat komt door een gebrek aan specialistisch personeel in de operatiekamers. Daarom sloot het ziekenhuis vorig jaar vier van de 29 operatiekamers. Ook kwamen er minder bedden op de intensive care.

Eerder deze maand 08.10.2019 werd ook al duidelijk dat elf ziekenhuizen in Nederland er slecht voor staan. Dat blijkt uit de jaarlijkse Benchmark Ziekenhuizen, waarvoor BDO Accountants de Nederlandse ziekenhuizen op basis van hun financiële jaarverslagen van 2018 rangschikt. Het LangeLand Ziekenhuis in Zoetermeer scoort het slechtst; dat krijgt nu een twee en vorig jaar een drie. Het Ommelander Ziekenhuis in Groningen moet het doen met een schamele vier, terwijl dat vorig jaar nog een acht kreeg.

Volgens de accountants is het vooral zorgwekkend als ziekenhuizen het twee jaar achter elkaar slecht doen. Drie ziekenhuizen scoren nu een vijf en vorig jaar een vier. Dat geldt voor het HagaZiekenhuis in Den Haag, het Brabantse Maasziekenhuis Pantein en het Zaans Medisch Centrum.

Verder bungelen ook onderaan de lijst nog het Limburgse Zuyderland (nu een vijf vorig jaar een twee), Ziekenhuisgroep Twente (nu een vijf, vorig jaar een drie), het Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis in Nijmegen (beide jaren een vijf). Kijk op deze interactieve kaart om te zien hoe het ziekenhuis bij jou in de buurt scoort. De rode ziekenhuizen scoren onvoldoendes.

Onlangs maakte Treant Zorggroep in het noorden van het land bekend dat het zich genoodzaakt ziet om vijfhonderd personeelsleden te ontslaan. Drie ziekenhuizen van die groep zitten in de problemen, maar in deze lijst krijgen die ziekenhuizen nog wel een zes, juist omdat zij maatregelen hebben genomen om rode cijfers tegen te gaan. Zo’n 500 medewerkers zullen hun baan verliezen, gedwongen ontslagen worden niet uitgesloten. Wegens de problemen sluit de nachtelijke spoedhulp in Stadskanaal per direct.

BDO verwacht niet dat er op korte termijn ziekenhuizen kopje onder gaan. Na het bankroet van het Amsterdamse MC Slotervaart en de MC IJsselmeerziekenhuizen in Lelystad op 25 oktober 2018 zijn bestuurders volgens de accountants voorzichtiger geworden. ,,Het ministerie, zorgverzekeraars en gemeenten zullen er alles aan doen om dat te voorkomen,’’ verwacht Van den Haak. Het faillissement van het Slotervaart-ziekenhuis bracht zeker één patiënt in levensgevaar.

Vorig jaar voorspelde BDO Accountants: dat ‘meer ziekenhuizen zullen omvallen’.  Zeker veertien ziekenhuizen in ons land verkeerden toen in de gevarenzone, stelde het accountantskantoor toen.

Ook al deden ziekenhuizen het financieel iets beter dan vorig jaar, ‘het gevreesde zorginfarct’ is volgens accountants ‘niet afgewend’.

zie ook: Meer geld vanwege gedonder in de Zorg door bezuinigingen – deel 18 – commissie Bos

Zie ook: Meer geld vanwege gedonder in de Zorg door bezuinigingen – deel 17

Zie ook: Meer geld vanwege gedonder in de Zorg door bezuinigingen – deel 16

Zie ook: Meer geld vanwege gedonder in de Zorg door bezuinigingen – deel 15

zie ook: Meer geld vanwege gedonder in de Zorg door bezuinigingen – deel 14

zie ook: Meer geld vanwege gedonder in de Zorg door bezuinigingen – deel 13

zie ook: Meer geld vanwege gedonder in de Zorg door bezuinigingen – deel 12

zie ook: Meer geld vanwege gedonder in de Zorg door bezuinigingen – deel 11

zie ook: Meer geld vanwege gedonder in de Zorg door bezuinigingen – deel 10

zie ook: Meer geld vanwege gedonder in de Zorg door bezuinigingen – deel 9

zie ook: Manifest gedonder in de Zorg door bezuinigingen – deel 8

zie ook: Gedonder in de Zorg door bezuinigingen – deel 7

zie ook: Gedonder in de Zorg door bezuinigingen – deel 6

zie ook: Gedonder in de Zorg door bezuinigingen – deel 5

zie ook: TSN / Vérian – Gedonder in de Zorg door bezuinigingen – deel 4

zie ook: Gedonder in de Zorg door bezuinigingen – deel 4

zie ook: Gedonder in de Zorg door bezuinigingen – deel 3

zie ook: Gedonder in de Zorg door bezuinigingen – deel 2 

zie ook: Gedonder in de Zorg door bezuinigingen – deel 1

Blokhuis: ‘Plan van aanpak hoog complexe zorg GGZ belangrijke stap in goede richting’

RO 13.03.2020 Staatssecretaris Blokhuis (VWS) vindt het plan dat zorgverzekeraars en –aanbieders hebben opgesteld om mensen met een hoog complexe zorgvraag beter te helpen, een belangrijke stap in de goede richting.

Een stap die volgens de bewindspersoon hoognodig genomen moest worden. De betrokken partijen hebben een nieuwe werkwijze afgesproken voor een passende behandeling op maat voor deze groep patiënten, met steun van GGZ Nederland en Zorgverzekeraars Nederland.

Het gaat om mensen die het ondanks hulp van aanbieders en zorgbemiddeling van de zorgverzekeraar niet gelukt is om een passende plek te vinden. Bijvoorbeeld omdat ze meerdere aandoeningen hebben of verschillende typen zorg nodig hebben. Soms komen daar ook nog problemen bij op het gebied van wonen en werk. Het gaat naar schatting om 250 tot 300 mensen.

Blokhuis vroeg de zorgpartijen om een plan op te stellen naar aanleiding van de hartenkreet van Charlotte Bouwman, die samen met actie Lijm de Zorg opkomt voor deze groep mensen.

‘Luisteren naar patiënten’

Blokhuis: “Het is niet uit te leggen dat mensen met de zwaarste psychische en sociale problemen het langste moeten wachten op de zorg die ze nodig hebben. Daarom ben ik blij met het plan. Het zet een paar belangrijke wissels om. Ook zie ik betrokken partijen die gemotiveerd zijn om het te regelen.

Ik ga de uitvoering uiteraard kritisch volgen en luister naar vertegenwoordigers van de patiënten om te horen of de maatregelen daadwerkelijk het verschil maken. Ook met aanbieders en verzekeraars blijf ik in contact om de plannen aan te vullen en bij te sturen waar nodig. Daar betrek ik ook de gemeenten bij vanwege hun belangrijke taak bij hulpverlening in de wijk.”

Met prioriteit een behandeling op maat

De belangrijkste afspraak in het plan is dat patiënten met een hoog complexe zorgvraag met prioriteit een behandeling op maat krijgen. Per 1 april start daarom speciaal voor deze groep patiënten een landelijk netwerk van zorgaanbieders en zorgverzekeraars die zorgen voor een maatwerkoplossing. Grote ggz-aanbieders hebben de leiding in deze aanpak. Als er een passend aanbod is gevonden of nieuw is opgezet, zorgt de zorgverzekeraar voor de financiering.

Financiële lasten beter verdelen

Voor complexe problemen zijn de financiële risico’s voor zorgorganisaties soms groot. Het gaat bij deze patiënten vaak om langdurige trajecten en kostbare behandelingen. De staatssecretaris gaat met de verzekeraars en de Nederlandse Zorgautoriteit zorgen voor het inperken van die risico’s en het beter verdelen van de lasten. Zo kunnen verzekeraars en aanbieders er zeker van zijn dat de financiering niet in de weg staat om deze groep patiënten te behandelen.

Aanvullende maatregelen

De maatregelen komen bovenop de al lopende plannen om de ambities in de GGZ waar te maken die in het hoofdlijnenakkoord GGZ zijn afgesproken. Daarin zijn ook afspraken gemaakt over de toegankelijkheid en het verbeteren van de kwaliteit en de aanpak van de wachtlijsten.

De staatssecretaris heeft het plan van verzekeraars en aanbieders vandaag naar de Tweede Kamer gestuurd.

Documenten

Kamerbrief over plan van aanpak hoogcomplexe ggz

Kamerstuk: Kamerbrief | 13-03-2020

Factsheet Maatwerk patiënten hoogcomplexe GGZ

Publicatie | 13-03-2020

Plan van aanpak hoog complexe GGZ- GGZ Nederland en Zorgverzekeraars Nederland

Publicatie | 13-03-2020

Zie ook;

• Geestelijke gezondheidszorg (GGZ)

Verantwoordelijk

• Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

Blokhuis: afspraken over complexe problemen ggz stap in goede richting

NOS 13.03.2020 Staatssecretaris Blokhuis vindt de afspraken tussen instellingen in de geestelijke gezondheidszorg, ggz, en de zorgverzekeraars “een stap in de goede richting”.

Blokhuis droeg de ggz en de verzekeraars eind januari op met een plan te komen om patiënten met complexe psychische problemen te helpen en snel van de wachtlijst te halen. Veel ‘zware’ patiënten vallen nu buiten de boot, bijvoorbeeld omdat ze meerdere aandoeningen hebben, waarvoor de ggz-instellingen hun geen specifieke hulp kunnen bieden.

GGZ Nederland en de verzekeraars hebben nu afgesproken dat patiënten met zeer complexe problemen met prioriteit een behandeling op maat krijgen. Speciaal voor deze groep wordt volgende maand een begin gemaakt met een “landelijk sluitend netwerk” van zorgaanbieders en verzekeraars. De aanpak staat onder leiding van grote ggz-aanbieders. Als er een passend aanbod is gevonden of nieuw is opgezet, zorgt de zorgverzekeraar voor financiering.

Niet uit te leggen

Volgens Blokhuis is het plan een stap die “hoognodig moest worden genomen”. De staatssecretaris vindt het niet uit te leggen dat mensen met de zwaarste psychische en sociale problemen het langst moeten wachten op de zorg die ze nodig hebben. Hij gaat de uitvoering van de afspraken kritisch volgen: “Ik luister naar vertegenwoordigers van de patiënten om te horen of de maatregelen daadwerkelijk het verschil maken.” Hij wil ook met aanbieders en verzekeraars blijven praten om de aanpak eventueel bij te sturen.

Blokhuis erkent dat de financiële risico’s voor zorgorganisaties soms groot zijn. Hij wil dat de lasten beter worden verdeeld en de risico’s worden ingeperkt. Volgens de staatssecretaris bestaat de groep zeer complexe gevallen uit 250 tot 300 mensen.

Charlotte Bouwman teleurgesteld

Blokhuis kwam in januari met zijn oproep na gesprekken met mensen die al lang wachten op zorg. Onder hen is ook Charlotte Bouwman, de vrouw die een actie begon in de hal van het ministerie.

Bouwman reageert vandaag teleurgesteld op de afspraken. Zij heeft er geen vertrouwen in dat er echt genoeg aanbod komt. “Ik lees niet in het plan dat er voor deze groepen te weinig aanbod is en dat dat aanbod nu wordt gegarandeerd. Dat had ik gehoopt en ook verwacht. Mijn mond valt open dat we nu weer met tafels gaan werken en weer gaan overleggen.” Bouwman gaat door met haar actie, maar in verband met de coronacrisis waarschijnlijk niet meer in de hal van het ministerie.

Bekijk ook;

• Oppositie roept Blokhuis op tot ingrijpen bij ggz
• Blokhuis wil ggz verplichten om mensen met complexe problemen te helpen
• Protesterende suïcidale vrouw spreekt met Blokhuis, maar zet actie door

Blokhuis: passende zorg bij hoogcomplexe psychische problemen

AD 13.03.2020 Mensen met zeer complexe psychische problemen die nu soms tussen wal en schip vallen in de geestelijke gezondheidszorg, krijgen met prioriteit een passend behandelaanbod. Voor deze doelgroep is een plan gemaakt door de zorgverzekeraars en de ggz-aanbieders.

Dat meldt staatssecretaris Paul Blokhuis (Volksgezondheid) vrijdag aan de Tweede Kamer. Hij ziet het plan als een “belangrijke stap in de goede richting”. Soms hebben deze personen zulke ingewikkelde psychische klachten of meerdere aandoeningen dat de zorginstellingen geen passende behandeling konden aanbieden. Volgens Blokhuis gaat het om naar schatting 250 tot 300 mensen die niet binnen de reguliere ggz-route kunnen worden geholpen. Voor hen komt “een sluitend netwerk” dat een behandeling op maat zal zoeken en regelen.

Lees ook;

• Blokhuis belooft ‘daden’ voor problemen in GGZ

Lees meer

• GGZ-activiste Charlotte Bouwman: plan voor geestelijke zorg lost niets op

Lees meer

Aanleiding voor het plan was de noodkreet van Charlotte Bouwman, die al weken demonstreert in de hal van het ministerie van Volksgezondheid. Bouwman is al acht jaar suïcidaal en wacht al twee jaar op de juiste hulp. Blokhuis sprak haar meerdere malen en zegde toe de problemen aan te pakken. Hij liet een plan van aanpak maken. Blokhuis: ,,Het is niet uit te leggen dat mensen met de zwaarste psychische en sociale problemen het langste moeten wachten op de zorg die ze nodig hebben. Daarom ben ik blij met het plan.”

Charlotte Bouwman heeft eerder het plan kunnen inzien en liet toen weten ontevreden te zijn. ,,Het plan van zorgverzekeraars en GGZ Nederland om de problemen in de geestelijke gezondheidszorg aan te pakken lost nauwelijks wat op”, zei ze begin maart.

Op 1 april moet dit netwerk van aanbieders en verzekeraars beginnen. Ze zullen via zogenoemde regiotafels de zorg voor mensen met een hoogcomplexe zorgvraag regelen. De nieuwe aanpak komt bovenop de maatregelen die zijn bedacht om de kwaliteit van de ggz te verbeteren en de lange wachtlijsten aan te pakken.

Onderzoek Zorgvisie: Wachttijden bij ziekenhuizen verder toegenomen

NU 27.02.2020 De gemiddelde wachttijd in een ziekenhuis is wederom toegenomen. Patiënten moesten in 2019 gemiddeld 4,3 weken wachten op een behandeling in een ziekenhuis: een stijging van 8 procent ten opzichte van 2018. Dat meldt het blad Zorgvisie, dat samen met zorgdatabedrijf Mediquest het onderzoek uitvoerde.

In 68 van de 100 onderzochte ziekenhuislocaties stegen de wachttijden in 2019. De Treeknorm, de maximaal aanvaardbare wachttijd van vier weken die zorgaanbieders en zorgverzekeraars hebben afgesproken, haalt slechts 38 procent van de ziekenhuizen.

De gemiddelde wachttijd van de ziekenhuizen berekenden de onderzoekers uit de wachttijden van de verschillende specialismen in alle ziekenhuizen.

Het langst moeten de patiënten van het HMC Antoniushove in Leidschendam en ETZ Elisabeth in Tilburg wachten voor hun eerste consult: 7,8 weken. Bij het Zuyderland in Heerlen wachten patiënten het kortst: de wachttijd in dat ziekenhuis bedraagt 2,6 weken.

Vijf jaar geleden bedroeg de gemiddelde wachttijd voor een behandeling in het ziekenhuis nog drie weken. Volgens directeur Jon Schaefer van Mediquest lopen de ziekenhuizen door toenemende vraag naar zorg tegen de grens aan van wat ziekenhuizen kunnen met het aantal werknemers, stelde hij in januari in Zorgvisie.

Oproep NUjij

• Heb jij ook te maken gehad met lange wachttijden in de zorg? Vertel je verhaal op ons reactieplatform NUjij!

Lees meer over: Binnenland

In dit ziekenhuis is de wachttijd het langst

Telegraaf 27.02.2020 De gemiddelde wachttijd voor het eerste consult in het ziekenhuis is in 2019 met 8 procent gestegen naar 4,3 weken. Dat meldt het blad Zorgvisie, dat onderzoek deed samen met zorgdatabedrijf Mediquest. De stijging is vergeleken met 2018. Bij 68 ziekenhuislocaties stegen de wachttijden, bij 28 daalden ze en bij vier bleven ze gelijk.

De ziekenhuizen met de langste wachttijden bevonden zich vorig jaar in Leidschendam, Den Haag (beide vestigingen van Haaglanden Medisch Centrum) en Tilburg (twee vestigingen van Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis). Ook voor het Martini Ziekenhuis in Groningen moest de patiënt geduld hebben.

Patiënten moesten vorig jaar gemiddeld 7,8 weken wachten tot ze in HMC Antoniushove in Leidschendam terecht konden voor hun eerste consult. Die periode gold ook voor de poli van ETZ Elisabeth in Tilburg. Bij het Martini Ziekenhuis duurde het gemiddeld 7,5 weken. HMC Westeinde (Den Haag) en ETZ TweeSteden (Tilburg) staan op de vierde en vijfde plaats met 7,3 en 7,2 weken.

De ziekenhuizen met de kortste wachttijden, minder dan drie weken, waren vorig jaar het Zuyderland Medisch Centrum (Sittard-Geleen), het Spaarne Gasthuis (Haarlem) en het Zuyderland Medisch Centrum (Heerlen).

Bekijk meer van; ziekenhuis Tilburg Leidschendam Den Haag HMC Antoniushove Haaglanden Medisch Centrum Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis Zorgvisie Mediquest

Goed nieuws voor patiënten Erasmus MC: kortste wachttijd van alle academische ziekenhuizen

AD 27.02.2020 Goed nieuws voor patiënten van het Erasmus MC: De wachttijd bij het Rotterdamse ziekenhuis is het kortste van álle academische ziekenhuizen in Nederland. In de regio moeten patiënten van Franciscus Vlietland in Schiedam het langste wachten op een afspraak: gemiddeld 5,5 week.

De Schiedamse locatie van Franciscus Gasthuis en Vlietland staat hiermee op de 20ste plek van Nederland. De wachttijd voor een afspraak bij de polikliniek steeg van 4 weken in 2018 naar 5,5 weken in 2019. Dat is een stijging van anderhalve week in een jaar tijd.

Franciscus Vlietland scoort hiermee ruim boven het landelijke gemiddelde van 4,3 weken. Ziekenhuis Antoniushove in Leidschendam heeft de langste wachttijden van Nederland: gemiddeld 7,8 weken in 2019. Het overzicht is samengesteld door Mediquest, een bedrijf dat zorgdata in kaart brengt.

Slechter dan gemiddeld

Ook bij het Ikazia in Rotterdam (31ste met 4,9 weken), Van Weel Bethesda in Dirksland (39ste met 4,7 weken) en het IJsselland in Capelle aan den IJssel (46ste met 4,5 weken) moeten patiënten langer wachten dan gemiddeld. Het Maasstad en Franciscus Gasthuis scoren exact het landelijke gemiddelde op de lijst.

Bij de meeste ziekenhui­zen in de Rotterdam­se regio moesten de patiënten in 2019 langer wachten op een afspraak dan een jaar eerder

Mediqest haalde wachttijden van de ziekenhuiswebsites. Van alle specialismen werd het gemiddelde berekend. Mediquest wil zo het probleem van de toenemende wachtlijsten zichtbaar maken, die ontstaat door een combinatie van meer vragen en een personeelstekort. Uit eerder onderzoek bleek de wachttijd het langst bij het specialisme allergologie.

Norm gehaald

Ook bij de meeste ziekenhuizen in de Rotterdamse regio moeten patiënten langer wachten dan een jaar geleden. De landelijke norm schrijft voor dat 80 procent van de patiënten binnen 4 weken op de poli terechtkan, de maximale wachttijd volgens de streeknorm is 6 weken. In de Rotterdamse regio wordt deze laatste norm nooit overschreden.

In de Rotterdamse regio blijkt de wachttijd van het Spijkenisse MC het laagst met 3,2 weken. Bij het Erasmus MC is dit ook 3,2 weken. Beide staan hiermee in de top 10 van ziekenhuizen waar patiënten het snelste aan de beurt zijn.

Wachttijden bij HMC-ziekenhuizen zijn het langst van Nederland: In Antoniushove zelfs 7,8 weken

AD 27.02.2020 Patiënten die een afspraak willen maken op een polikliniek van een van de HMC-ziekenhuizen, moeten daar steeds langer op wachten. Ziekenhuis Antoniushove in Leidschendam heeft zelfs de langste wachttijden van het land: gemiddeld 7,8 weken in 2019. Dat is een stijging van meer dan een week in een jaar tijd.

Het Westeinde in Den Haag, ook van HMC, staat op plaats 4 in deze lijst, schrijft vakblad Zorgvisie. Hier is de gemiddelde wachttijd 7,3 weken. Dat was een jaar daarvoor nog 6,1 weken. Het overzicht is samengesteld door Mediquest, een bedrijf dat zorgdata in kaart brengt.

Lees ook;

• Parkeren bij HMC ‘dramatisch’: ‘Parkeergarage zou problemen oplossen’

Lees meer

• Huisartsen en eerste hulp van Westeindeziekenhuis werken samen

Lees meer

Bronovo, het ziekenhuis dat over een paar jaar de deuren moet sluiten, had vorig jaar een gemiddelde wachttijd van 5,9 weken, en staat daarmee op plek 12 in de lijst.

De landelijke norm schrijft voor dat 80 procent van de patiënten binnen vier weken op de poli terecht kan, de maximale wachttijd volgens deze zogeheten Treeknorm is 6 weken.

‘Schuld van kabinetsbeleid’

HMC stelt in een reactie dat het oplopen van de wachttijden een landelijk probleem is. Dat geldt in het bijzonder voor de wachttijden bij de maag-, darm- en leverziektes en oogheelkunde. ,,Voor andere poliklinieken geldt dat we in HMC hard werken aan het leveren van goede zorg en elke dag streven naar zo kort mogelijke wachttijden voor patiënten. Maar de druk op de zorg is groot, zoals recent ook in de landelijke media werd belicht. We zijn als ziekenhuis gebonden aan een ‘plafond’ aan zorg dat we mogen bieden volgens het landelijke hoofdlijnenakkoord.”

In dat akkoord spraken de ziekenhuizen, zorgverzekeraars en het kabinet af dat de omzetgroei van de ziekenhuizen gemaximeerd is, op ongeveer 1 procent per jaar. Dit betekent dat ziekenhuizen nauwelijks kunnen groeien. Zorgverzekeraars hanteren ook vaak een budgetplafond, waarbij  regelmatig wordt afgesproken dat te veel geleverde zorg niet wordt betaald.

Binnen de afspraken van het hoofdlijnenakkoord ‘zorgt HMC ervoor dat patiënten zo snel mogelijk terechtkunnen. Patiënten met spoedproblemen kunnen via de huisarts uiteraard altijd direct op één van onze drie locaties terecht.” Wie lang moet wachten, kan vragen of in een ander ziekenhuis de wachttijd korter is. Binnen HMC verschilt dit al per locatie.

De Patiëntenfederatie beveelt bovendien aan om bij de zorgverzekeraar te vragen om wachtlijstbemiddeling. ,,Verzekeraars kunnen naar de wachttijden bij alle ziekenhuizen in de buurt kijken”, legt een woordvoerder uit. Naar aanleiding van de oplopende wachttijden gaat de belangenbehartiger ook zelf onderzoeken hoe de patiënten omgaan met de vertraging. ,,We willen ons panel bijvoorbeeld voorleggen of mensen zelf op zoek gaan naar alternatieven.”

Het ene ziekenhuis gaat daar alleen wel beter mee om dan het andere

Mediquest laat weten dat in het hele land de wachttijden iets oplopen, door een combinatie van meer zorgvraag en een tekort aan personeel, zowel specialisten als verpleegkundigen. ,,Het ene ziekenhuis gaat daar alleen wel beter mee om dan het andere”, aldus een onderzoeker van het bedrijf.

Dat is te zien aan het Lange Land in Zoetermeer. Dat is een kleiner, algemeen ziekenhuis, maar je bent er wel veel sneller aan de beurt, gemiddeld al na 4,3 weken.

Ook de andere ziekenhuizen die nu nog samenwerken in de Reinier Haga Groep doen het iets beter, al staat ook het Reinier de Graaf uit Delft in de top tien van ziekenhuizen met de langste wachttijden, op plek 7 met 6,9 weken. In het Haga is dit 5,7 weken.

Wachttijd bij ziekenhuis in Hengelo het langst, MST scoort beter

AD 27.02.2020  Patiënten van ziekenhuis ZGT in Hengelo moeten het langst wachten op een eerste consult bij de dokter. Van alle Twentse en Achterhoekse ziekenhuizen is de patiënt bij MST in Enschede het snelst aan de beurt.

Wachttijden in 2019:

ZGT in Hengelo: 4,6 weken
ZGT in Almelo: 4,1 weken
MST in Enschede: 4 weken

De gemiddelde wachttijd in Hengelo was in 2019 4.6 weken. Een jaar eerder was het nog 4.3 weken. Dit beeld van een oplopende wachtduur geldt ook voor de locatie Almelo van ZGT en voor het Streekziekenhuis Koningin Beatrix in Winterswijk.

MST verbetert zich

In Almelo zaten patiënten vorig jaar 4.1 weken ‘in de wacht’, in 2018 was dat nog 3.5 weken. Voor SKB liep de wachtduur op van 3.8 in 2018 naar exact 4 weken vorig jaar. MST is met een bekorting van de duur van 4.1 naar 4 weken het best presenterende ziekenhuis in de regio.

Kijkend naar het landelijke beeld bewegen de regionale ziekenhuizen zich allen in de middenmoot op de ranglijst die zorgdatabedrijf Mediquest in opdracht van website Zorgvisie maakte. Zorgvisie wil het probleem van de toenemende wachttijden zichtbaar te maken omdat patiënten het belangrijk vinden dat ze snel bij hun dokter terecht kunnen.

Wachtduur loopt op

Het algemene beeld geeft aan dat sprake is van oplopende wachttijden in Nederland. Dat is bij 68 ziekenhuislocaties het geval. Wie is aangewezen op de ziekenhuizen in Leidschendam, Den Haag en Tilburg is het slechtst af; 7.8 weken duurt het voor men er terecht kan. Terwijl er ook locaties zijn in Nederland waar de patiënt de dokter binnen 2.5 week al ziet.

De gemiddelde wachttijd wordt in hoge mate bepaald door de specialismen die een ziekenhuis in huis heeft. Mediquest rekende eerder uit dat de voor maag, darm en leveraandoeningen, allergologie, oogheelkunde en revalidatiegeneeskunde de langste wachttijden gelden.