Wilders wil Ronald Plasterk voordragen als nieuwe verkenner
PVV-leider Geert Wilders wil Ronald Plasterk voordragen als de nieuwe verkenner die de eerste fase van de kabinetsformatie begeleidt. Haagse bronnen melden dat dat morgen 28.11.2023 gaat gebeuren.
Plasterk, oud-minister van Onderwijs en van Binnenlandse Zaken namens de PvdA, volgt dan PVV-senator Gom van Strien op. Die legde zijn taak vanmorgen neer na berichten dat hij betrokken zou zijn geweest bij fraude.
Plasterk wil zelf geen commentaar geven. Wilders heeft de fracties gepolst over zijn nieuwe kandidaat na het opstappen van Van Strien.
Plasterk was van 2007 tot 2010 minister van Onderwijs en van 2012 tot 2017 van Binnenlandse Zaken. Voor zijn ministerschappen was hij hoogleraar, na zijn vertrek uit Den Haag werd hij bijzonder hoogleraar in Amsterdam. Ook richtte hij een bedrijf op dat immuuntherapieën tegen kanker ontwikkelt. Hij is moleculair bioloog en schrijft een column in De Telegraaf waarin hij regelmatig afstand neemt van de standpunten van de PvdA.
‘Formatie hoeft niet lang te duren’
In zijn laatste column, een dag na de verkiezingen, schreef Plasterk dat hij het “heel gezond” vindt dat er “zo af en toe een politieke wisseling van de wacht plaatsvindt”. Hij vindt dat nu “recht moet worden gedaan aan de politieke uitslag” en benadrukt dat PVV, NSC, BBB en VVD samen een ruime meerderheid van 88 zetels hebben. “De formatie is niet enorm ingewikkeld en hoeft niet lang te duren” schrijft Plasterk in zijn rol als columnist.
Van Strien vertrok na ophef over berichten over fraudebeschuldigingen aan zijn adres. Wilders zei daarover dat dit “niet mijn droomstart” is van de verkenning. Hij zegt dat hij van tevoren niets wist van de fraudebeschuldiging van zijn partijgenoot. “Ik vind het niet prettig dat ik niet was geïnformeerd.”
Ontkennen of ontkrachten
Het vertrek was uiteindelijk onvermijdelijk, stelt de PVV-voorman. “Je weet dat het anders doorgaat en dan ben je de hele week bezig met ontkennen of ontkrachten.”
“Als wij met een paar partijen aan tafel gaan zitten, hebben we binnen een paar weken een regeerakkoord”, aldus de PVV-leider. “We moeten voor Nederland problemen oplossen. Mijn oproep is: kom aan tafel zitten.”
Zo zien de komende dagen eruit: wanneer begint de formatie en wie wordt premier?
De kiezer heeft gesproken. Vanaf donderdag 23.11.2023 staat heel politiek Den Haag op zijn kop. De formatie van een nieuw kabinet gaat beginnen, nieuwe Kamerleden moeten allemaal een blauwe stoel krijgen en dan gaat er ook nog een nieuwe voorzitter worden gekozen. Zo ziet het spoorboekje er de komende weken uit.
De formatie bestaat uit drie aparte fases: de verkenningsfase, de informatiefase (het echte onderhandelen) en de formatiefase (ministers en staatssecretarissen zoeken). Elke fase wordt openbaar en met een verslag afgerond.
Voor de tweede fase worden op een gegeven moment informateurs aangewezen die met de partijen om tafel gaan die er mogelijk kunnen uitkomen. De Kamer heeft uitgesproken hier een beetje vaart in te willen houden.
Helemaal aan het eind van het proces, in de derde fase, komen er openbare gesprekken of hoorzittingen met kandidaat-ministers. Dat is althans als de coalitiepartijen het daarover eens worden. Want bijvoorbeeld de PVV is daar voor, maar de VVD tegen.
Donderdag 23 november: rustdag
Vandaag is het tijd voor taart én tranen. Wat voor de ene partij een uithuildag is, is voor de ander een moment om nog even samen na te genieten van de winst. Nieuwe en ‘oude’ Kamerleden komen met hun fracties samen in Den Haag. Nieuw ditmaal: er wordt nog niet geformeerd. Door een rustdag in te lassen, kan het formatieproces wat rustiger beginnen, zonder dat de emoties nog tegen de plinten klotsen. Al zal vooral PVV-leider Geert Wilders als winnaar vandaag heel wat telefoontjes plegen.
De officieuze start van de formatie. Lijsttrekkers van alle partijen die op één of meer zetels mogen rekenen, worden ontvangen door Kamervoorzitter Vera Bergkamp. Dit is één van haar laatste klussen: ze stond niet op de D66-lijst en keert niet terug in de Kamer. In de pas verbouwde Max van der Stoel-zaal werd besloten wie als verkenner aan de slag gaat om te kijken hoe partijen tegen de kabinetsvorming aankijken.
Overigens werd Van Strien dit weekend in een NRC-artikel in verband gebracht met fraude bij zijn voormalig werkgever. De beschuldigingen aan zijn adres zijn ongegrond, stelde hij in een persverklaring, waarin Van Strien ook zei gewoon aan de slag te gaan als verkenner. Een aantal politieke partijen liet desgevraagd aan de NOS weten daar geen bezwaar tegen te hebben.
Maandag 27 november2023: Verkenner Gom van Strien
Verkenner Van Strien begint zijn onderzoek naar mogelijke regeringscoalities middels gesprekken met PVV-leider Wilders, GroenLinks-PvdA-leider Timmermans, VVD-leider Yesilgöz en D66-voorman Jetten. Wilders is morgen aan het eind van de ochtend als eerste aan de beurt. De komende dagen spreekt de verkenner, die al ruim 12 jaar PVV-senator is, met alle fractievoorzitters uit de Tweede Kamer om hun voorkeuren te inventariseren. De verwachting is dat Van Strien over ruim een week verslag uitbrengt aan de Kamer.
Het tellen van de stemmen is klaar
Het tellen moet nu écht klaar zijn: de 20 hoofdstembureaus tellen maandag de uitslagen van de gemeenten binnen hun kieskring bij elkaar op. Deze worden ingeleverd bij de Kiesraad, dat fungeert als het centraal stembureau. De Kiesraad controleert alle processen-verbaal en onderzoekt opmerkelijke uitslagen en meldingen van kiezers over mogelijke fouten. Uitkomst hiervan kan zijn dat er nader onderzoek of zelfs een hertelling nodig is.
Vrijdag 1 december: uitslag wordt vastgesteld
De uitslag van de Tweede Kamerverkiezingen wordt door de Kiesraad vastgesteld in een openbare zitting om klokslag 10 uur. Aan het eind van die zitting overhandigt de voorzitter van de Kiesraad de uitslag en de processen-verbaal aan de voorzitter van de Tweede Kamer. In de tussentijd gaat ook de commissie voor de geloofsbrieven van de Kamer aan de slag om onderzoek te doen naar het verloop van de verkiezingen. De Tweede Kamer kan op grond daarvan besluiten tot een hertelling of herstemming.
Dinsdag 5 december: oude Tweede Kamer neemt afscheid
De oude Tweede Kamer neemt afscheid. Leden die niet terugkeren worden uitgezwaaid en toegesproken door voorzitter Bergkamp. Zo is dit de laatste dag van ‘nestor’ Kees van der Staaij en PvdA-Kamerlid Attje Kuiken. Een aantal leden zal ook een koninklijke onderscheiding opgespeld krijgen. Maar wie dat zijn is nog een verrassing.
Woensdag 6 december: Installatie nieuwe Tweede Kamer
De nieuwe Tweede Kamer wordt geïnstalleerd. Nieuwe Kamerleden leggen de eed of gelofte af en kunnen nu echt beginnen aan hun parlementaire avontuur. Ook wordt de procedure om een nieuwe Kamervoorzitter te kiezen in gang gezet. De leden hebben deze dag ook allemaal hun nieuwe plek in de Kamer gekregen.
Er zal flink wat geschoven worden in de bankjes: zo zal de CDA-fractie waarschijnlijk van de voorste bankjes verdwijnen, terwijl Pieter Omtzigt vanaf nu backbencher-af is. De komende weken vindt bovendien een volksverhuizing plaats in het Tweede Kamergebouw. De PVV en GroenLinks-PvdA zullen er heel wat kantoortjes bij krijgen, terwijl VVD, D66 en SP moeten inschikken.
Donderdag 7 december: debat over de uitslag
Waarschijnlijk vindt deze dag het eerste echte debat in nieuwe samenstelling plaats. Er wordt gedebatteerd over de verkiezingsuitslag en ook het verslag van de verkenner – die dan dus klaar moet zijn met het voorbereidende werk – wordt dan besproken. Aan het slot van dit debat wordt naar verwachting de informateur aangewezen. Dit is eigenlijk het officiële startschot van de formatie. Deze persoon, vaak een oud-politicus moet gaan onderzoeken of en hoe er een nieuw kabinet kan worden gevormd.
Vrijdag 8 december en verder
Vanaf nu begint de black box. Fractieleiders brengen bezoekjes aan de informateur. Er wordt afgetast en weggestreept. Kansloze coalities verdwijnen één voor één in de prullenbak, kansrijke worden verder verkend. De afloop is ongewis. Geert Wilders is als leider van de grootste fractie kandidaat voor het premierschap, maar in de kabinetsformatie kan hij het Torentje ook nog verliezen aan een ander.
Of misschien komt er wel een minderheidskabinet of een zakenkabinet, geleid door iemand die nooit op het stembiljet stond. Een einddatum is er niet: de vorige keer duurde de formatie bijna een jaar. Het is dus de vraag wanneer Mark Rutte zal worden afgelost. Niemand die het weet.
Ergens voor het kerstreces (datum onbekend)
De Tweede Kamer kiest een nieuwe voorzitter. In principe mag elk lid zich kandideren, dus ook als ze van dezelfde partij zijn of als ze pas net in het parlement zitten. PVV-veteraan Martin Bosma gaat mogelijk opnieuw een gooi doen. Eerdere pogingen om de voorzittershamer te bemachtigden faalden, maar als lid van de grootste fractie zullen zijn kansen ongetwijfeld toenemen.
Dit weekend kan Omtzigt alvast het lot bepalen van ‘premier Wilders’: van buitenstaander naar sleutelrol
RECONSTRUCTIE
Bijna twintig jaar lang was Pieter Omtzigt een buitenbeentje. Nu is hij ‘kingmaker’ in de formatie. Dit weekeinde kan hij bepalen of een kabinet met de PVV mogelijk is. Omtzigt mag dan overkomen als de uitdager van buiten; weinig politici zijn zo doorgewinterd. Hoe ontwikkelde de parlementaire pitbull zich tot machtsfactor? Over de lange mars van de marge naar de top.
Onder luid applaus loopt Pieter Omtzigt de fractiekamer van Nieuw Sociaal Contract binnen op de dag na de verkiezingen. Hij glundert van oor tot oor. De negentien andere kandidaat-Kamerleden kijken bewonderend, nemen ieder woord gebiologeerd op. Het is gelukt, Omtzigt katapulteert zijn partij met twintig Kamerleden het parlement in, NSC is de vierde partij van het land en sleutelspeler in de formatie. ,,Wie had dat gedacht drie maanden geleden, dat we zo relevant zouden worden’’, zegt Omtzigt.
Zijn vertrouweling en secondant Nicolien van Vroonhoven geeft hem een pakje. Daaruit komt een voorzittershamer. Jarenlang zag Omtzigt hoe CDA-leiders die hanteerden – van Verhagen tot Buma en Heerma. Nu is het zíjn beurt.
De rooms-katholieke Pieter (Herman) Omtzigt (1974) wordt lid van het CDA omdat die partij ervoor pleit om de VUT af te schaffen, het vervroegd pensioen. Het pensioenstelsel is niet houdbaar met die VUT, redeneert de gepromoveerde econometrist die in Italië, Engeland en Denemarken studeerde. Toenmalig CDA-partijvoorzitter Marnix van Rij ontmoet in 2000 de ‘briljante’ Omtzigt bij een spreekbeurt in Nijverdal. ,,Er was meteen een klik”, zegt Van Rij. ,,Het was een leuk gesprek, het werd meteen inhoudelijk.”
Daarna komt Omtzigt in contact met CDA-Kamerleden Jan Peter Balkenende en Nicolien van Vroonhoven (tegenwoordig zijn rechterhand). Het zijn de jaren van Paars, het CDA zit in de oppositie. Het politieke vuurtje is ontbrand en in 2003 schrijft Omtzigt op de allerlaatste dag voor de sluitingstermijn een sollicitatiebrief voor een plek op de lijst. Omtzigt meldt dat tegen de stroom in roeien hem wel bevalt.
Hij krijgt plek 51, niet verkiesbaar. Als CDA-Kamerleden doorschuiven naar het kabinet, komt de eigenzinnige Enschedeër in 2003 alsnog in de Tweede Kamer. Hij heeft een fascinatie voor pensioenen, tot verbazing van fractie-mentor Wim van de Camp, schrijft Omtzigt in zijn boek Een Nieuw Sociaal Contract (2020): ‘Hij zei ‘pensioenwoordvoerder, ben je soms gek geworden?’ Het gaat om de allergrootste pot geld, maar kennelijk vond niemand het politiek relevant. Ik wel’. De eerste jaren in de Tweede Kamer houdt Omtzigt zich dus bezig met pensioenen, gezinsbeleid en het lot van christenen in het Midden-Oosten.
Het CDA maakt snel kennis met de rücksichtslose methode-Omtzigt. Het jonge Kamerlid ageert in 2004 fel tegen de riante VUT-regelingen bij De Nederlandsche Bank, tot frustratie van de president van DNB Nout Wellink: ‘Ik wist toen niet van welke partij hij was, dat bleek dus het CDA te zijn’, schrijft Omtzigt. Het imago van luis in de pels krijgt vorm.
Na de kabinetten Balkenende volgen roerige jaren voor het CDA, eerst als juniorpartner in het gedoogkabinet met de PVV. Omtzigt staat in 2010 op plek 29. Het CDA krijgt flinke klappen en de jonge pensioenexpert belandt in de wachtkamer. Als het CDA gaat regeren, komt hij alsnog in de fractie. Wel zit hij in zijn maag met de samenwerking met de PVV, vanwege ‘de rechtsstatelijkheid’, hetzelfde argument dat hij deze campagne noemt als bezwaar tegen samenwerken met Wilders. Al stemt Omtzigt zelf tijdens het beruchte CDA-congres in 2010 uiteindelijk vóór samenwerking, vertelde hij afgelopen week tegen de pers.
Als de gedoogcoalitie in 2012 klapt, schoont het CDA de lijst op. Omtzigt krijgt geen plek, het zal een waterscheiding worden in zijn loopbaan en leven. Oud-voorzitter Van Rij: ,,Ik heb drie kwartier gebeld met Pieter, hij zat in zak en as. Ik steunde hem, zei dat hij een persoonlijke campagne moest gaan voeren, terug knokken.’’
Na overleg probeert Omtzigt alsnog op de lijst te komen. Hij krijgt plaats 39, totaal onverkiesbaar. Maar met ruim 36.000 voorkeursstemmen schopt hij het in 2012 alsnog tot de CDA-fractie. ‘Vanaf dat moment ben ik dus mijn mandaat bij de kiezer gaan halen’. De partij komt op het tweede plan.
Omtzigt ontwikkelt zich verder, het CDA zit in de oppositie van 2012 tot 2017 en dat biedt hem meer speelruimte. Hij bijt zich vast in ‘niche-dossiers’, soms met groot effect.
Hij wilde vaak te veel tegelijk, de diepte in, aldus Marnix van Rij , Oud-partijvoorzitter CDA
Maar lang niet alles wat Omtzigt aanraakt, verandert in goud. In 2017 gaat het mis als hij een blunder begaat in het MH17-dossier. Collega’s zien een monomaan en geniaal Kamerlid dat het lastig vindt om te doseren. Van Rij: ,,Hij wilde vaak te veel tegelijk, de diepte in. Hij had natuurlijk een enorme drive en kennis, en ja: een ongelooflijk ontwikkeld rechtvaardigheidsgevoel. Pieter kan totaal niet tegen het machtswoord of het autoriteitsargument.”
Daarom zijn de beginjaren onder CDA-fractieleider Maxime Verhagen ook zwaar voor hem. Ook diens opvolger Sybrand Buma worstelt met Omtzigt, weet Wim van de Camp. ,,Als je fractievoorzitter bent en je hebt een collega die beter is, moet je een modus vivendi vinden.’’
Als het CDA in 2017 toetreedt tot de regering grijpt Omtzigt weer een hoofdprijs mis. In het kabinet wil hij niet, maar de fractie maakt hem ook geen financieel woordvoerder, terwijl hij dat op basis van zijn kennis, kunde en ervaring wel zou verdienen. Het fractiebestuur wordt hem ook niet toevertrouwd.
CDA’ers maken zich wel zorgen over de werklust: doe het rustiger aan, zeggen ze. Op de ministeries worden de reeksen Kamervragen van Omtzigt gevreesd.
2019 – 2021: Toeslagenschandaal, burn-out, breuk
Als Omtzigt zich vanaf 2019 vastbijt in de Toeslagenaffaire, wordt de verhouding met het CDA echt onhoudbaar. Er komt veel samen in die jaren: Omtzigt maakt zich druk om het Toeslagenschandaal, vuurt vraag na vraag af, maar stuit steeds op weerstand.
Hij wordt ‘gesensibiliseerd’ door eigen ministers. Ingewijden melden dat dit ‘niet zachtzinnig’ gebeurt. CDA’ers menen dat hij spoken ziet, in een tunnelvisie zit. Omtzigt zelf loopt op zijn tandvlees, CDA’ers zien hoe het Kamerlid in woede ontvlamt of in tranen uitbarst.
Als het CDA in 2020 een lijsttrekker zoekt voor de verkiezingen van 2021 lijkt de boel nog wel bij elkaar te houden. Omtzigt hoopt dat Wopke Hoekstra het gaat doen, maar die noemt zichzelf meer ‘bestuurder dan politicus’ en bedankt. Als minister Hugo de Jonge zijn vinger opsteekt, denkt Omtzigt: dat is niet mijn ideale kandidaat. En dus werpt ook Omtzigt zich in de strijd. Opnieuw op het allerlaatste moment meldt hij zich aan. Hij verliest nipt.
Daarna groeien het CDA en Omtzigt snel uiteen. De Jonge gooit in de coronawinter van 2020 het bijltje erbij neer, Omtzigt zou de logische opvolger zijn, maar ‘verzilvert die positie niet’, zegt Van Rij. ,,Hij was nummer twee, hij had het eerste recht, maar hij deed het niet. Waarom weet ik niet.” Het publiek ziet in december 2020 dat Omtzigt voor de deur bij Wopke Hoekstra in Bussum zegt dat het een goed idee is als Hoekstra lijsttrekker wordt.
De maanden daarna gaat het echt mis tussen Omtzigt en het CDA. Het Kamerlid raakt in 2021 overspannen. Als het tijdens de formatie over een ‘functie elders’ voor Omtzigt gaat en hij zelf zijn grieven in een tientallen pagina’s lange memo opschrijft, leidt het in juni 2021 tot een breuk.
Van Rij functioneert in die periode als interim-partijvoorzitter en spreekt vaak met Omtzigt en diens echtgenote Koc over de toekomst. ,,Ik weet nog dat ik met Pieter op een zondagmiddag in mei langs de Amstel in Amsterdam wandelde, we hadden een goed gesprek. We bespraken van alles, maar ik zei ook: Pieter, er is ook een optie dat je uit het CDA gaat. Dat is niet mijn voorkeur, maar ik verplaats me in jou. Toen leek hij aangenaam verrast. Hij zei: meen je dat? Ik zei: tuurlijk, ik ben er niet om jou te vertellen wat je moet doen.”
2021- 2023: Zoete wraak, de comeback
De breuk is volgens diverse betrokkenen een onvermijdelijk slotstuk. Op de achtergrond wordt er al snel gewerkt aan de opbouw van een beweging. Geestverwanten melden zich, denken mee, er wordt een financiële stichting opgericht, er zijn denktanks. Omtzigt stort zich met volle overgave op zijn werk als afgesplitst solo-Kamerlid. Met een klein clubje getrouwen kiest Omtzigt zijn dossiers en maakt hij het ministers nog altijd lastig met vragen, moties en amendementen.
Gestaag boetseert hij aan een profiel als parlementariër die het stelsel van macht en tegenmacht wil herstellen. En uiteindelijk richt hij een partij op. De zomer van 2023 is het voortdurend wachten op De Aankondiging: doet-ie het of doet-ie het niet, vragen journalisten eerst over het oprichten van de partij, daarna over het premierschap. Omtzigt weifelt, dubt. Niet per se uit strategische overwegingen, zeggen ze bij NSC. Intimi weten: ,,Pieter denkt altijd na”, zegt Van Rij. ,,Hij wikt, weegt, dan wel, misschien ook niet.”
Tegen de stroom in, zo belandde de buitenstaander van weleer uiteindelijk met twintig zetels in de Tweede Kamer. Nu zit Omtzigt in de regiekamer van de nieuwe coalitie. En niemand weet waar dit avontuur eindigt.
50Plus-boegbeeld Ellen Verkoelenverlaat de partij en begint een nieuwe partij: ‘50Plus is gekaapt door akelige oude mannetjes’!!!
Het Rotterdamse 50Plus-raadslid Ellen Verkoelenverlaat haar partij en begint een nieuwe: JOU. 50Plus is gekaapt, zegt ze. ‘Hier wil ik niet meer bij horen.’
Rechtszaken, dreigementen, een lijsttrekker die door de politie wordt afgevoerd: 50Plus was de afgelopen maanden een parodie op een politieke partij. De Rotterdamse Ellen Verkoelen was al aangewezen als kandidaat-lijsttrekker. Maar na een wekenlange klucht verloor ze nipt van Brabander Gerard van Hooft, die een week eerder nog door de politie uit de ledenvergadering was gezet.
,,Ik ben er doodziek van geweest”, zegt Verkoelen zes weken later in haar werkkamer in het Rotterdamse stadhuis. ,,Ik heb acht jaar alle energie in die partij gestopt, hè. De dag erna ben ik in het bos gaan wandelen, en die avond heb ik gezegd: klaar. Ik ga door in Rotterdam en met 50Plus wil ik niks meer te maken hebben. Ik stap eruit, deze partij is niet meer te redden.”
Dat zijn die van die akelige oude mannetjes, die nog een tweede kans willen in Den Haag, aldus Ellen Verkoelen, Raadslid 50Plus in Rotterdam
Vrijdag zegde ze formeel haar lidmaatschap op. Het einde van een periode van acht jaar, waarin ze naar eigen zeggen een gevecht voerde tegen ‘akelige oude mannetjes’. ,,Ik heb altijd gezegd dat we een breder verhaal voor de ouderen moesten hebben, niet alleen maar over de pensioenen, en dat we ook lokale afdelingen moesten gaan opzetten.
Maar een harde kern wilde zich alleen maar op de Eerste en Tweede Kamer richten. Dat zijn die akelige oude mannetjes, die hun carrière hebben gehad maar nog een tweede kans willen in Den Haag. De Geert Dalessen van deze wereld (Geert Dales was tot 2020 partijvoorzitter, red). En dan gaan ze vechten om de stoeltjes. Daar word je helemaal gek van.”
,,En deze keer ging dat te ver. Een lijsttrekker die door de politie wordt afgevoerd: daar kom je nooit meer van af. Deze man zat in het bestuur, heeft de contributie verlaagd en het makkelijk gemaakt om per mandaat te stemmen. Allemaal om uiteindelijk te worden gekozen. En wij bleken als 50Plus niet professioneel genoeg om dat tegen te houden.” Van Hooft heeft de beschuldigingen overigens meermaals ontkend. Hij werd erom geroyeerd, maar vocht dat succesvol aan.
Het gebeurde onder het voorzitterschap van Jorien van den Herik, de man die ze in 2021 vroeg om lijstduwer in Rotterdam te worden en die dit jaar partijvoorzitter werd. ,,Ik heb al snel tegen hem gezegd: jij moet zorgen dat dit een brede professionele partij wordt. Maar hij had de pech dat twee weken na z’n aantreden het kabinet viel. En hij had niet kunnen bevroeden dat het zo’n slangenkuil was bij 50Plus. Ook ik niet, eerlijk gezegd.”
Was het binnenhalen van Van den Herik voor u een manier om uiteindelijk landelijk lijsttrekker te worden?
,,Nee, ik hoefde niet zo nodig naar de Kamer, echt niet. Ik heb op een gegeven moment wel gezegd: als niemand anders het voor elkaar krijgt, dan ga ik zelf die Kamer in. Maar lijsttrekker? Dat was helemaal niet de bedoeling. Jorien zei: Ellen, ik vind je waanzinnig goed, maar je bent geen bekende Nederlander. Met jou halen we één of twee zetels, met een bekend persoon vijf. Dat heeft hij ook geprobeerd, hij heeft met Catherine Keyl gesproken, en met anderen. Maar die zeiden allemaal: ik wil niet bij die vechtpartij horen.”
Van Hooft heeft drie, vier kort gedingen in korte tijd aangespannen tegen het bestuur. Dat kost duizenden euro’s per keer
,,Toen heeft hij een selectiecommissie ingesteld, die stelde een lijst op en daar stond ik bovenaan. En toen begon het gedonder. Van Hooft sprak in de pers over een ‘Rotterdamse coup’, allemaal om me te framen. Zo lelijk. Daar heb ik zo’n hekel aan.”
Over framen gesproken: toen Van den Herik over Van Hooft sprak, stelde hij dat ‘infiltratie van de onderwereld in de politiek een reëel gevaar is’. Nogal een suggestie.
,,Van Hooft heeft drie, vier kort gedingen in korte tijd aangespannen tegen het bestuur. Dat kost duizenden euro’s per keer. Waar hij dat geld vandaan heeft gehaald, weet ik niet. Maar het is niet prettig en absurd om te doen binnen een politieke partij.
Er zijn mensen bedreigd, de ledenvergadering moest beveiligd worden. Toen dacht ik al: ik wil hier niet meer bij horen. Dat moment dat de politie hem afvoerde, dat was voor mij de druppel. Hij stond te schreeuwen als een viswijf. Toen zei ik: het is klaar.”
U wilde daarna nog steeds lijsttrekker worden, maar u verloor.
,,Ik wilde me terugtrekken, maar toen zeiden heel veel mensen: als je dat doet, is de partij echt gekaapt. Doe het niet. Nou, toen heb ik doorgezet. Maar de vergadering werd een week later online voortgezet, en toen kwamen nog maar iets van honderd mensen. Het scheelde vier stemmen geloof ik, 53-49. Daar hebben we het over.”
Vrijdag zegde Verkoelen haar lidmaatschap op, en besloot dat kort voor de verkiezingen naar buiten te brengen. Ze blijft wel actief in de Rotterdamse raad en de provincie. ,,Ik wil liefst onder een andere naam verder, maar dat is lastig. En anders onder de vlag van 50Plus, ook al ben ik daar geen lid meer van. Maar die nieuwe naam komt er hoe dan ook.”
Bedoelt u: een nieuwe partij?
,,Zeker. Ik heb het logo al klaar. JOU gaat het heten, de Jongere Ouderen Unie. Ik wil dat al die lokale ouderenpartijen die er zijn onder een unie komen te hangen, dat is het idee. Iedereen mag z’n eigen naam houden, maar samen kunnen we wel een sterk verbond worden.”
Bij 50Plus wil niemand meer horen, maar mensen zien dat er een sterke ouderenpartij nodig is
En daarmee alsnog de Kamer in?
,,Uiteindelijk wel, ja. Maar ik hoef niet meer per sé zelf. Ik wil er wel weer grote namen bij die zo’n landelijke poot kunnen dragen. Er is veel interesse. Bij 50Plus wil niemand meer horen, maar mensen zien dat er een sterke ouderenpartij nodig is.”
Zeggen mensen om u heen niet: hou het nou lekker bij Rotterdam?
,,Ja, die zijn er. En daar ga ik de komende jaren ook voor. Maar er gebeurt landelijk zoveel waar wij ouderen last van hebben. Zorg, huisvesting, OV: die afbraak vindt niet hier plaats, maar in Den Haag. We moeten daar als ouderen vertegenwoordigd zijn. Daar blijf ik voor knokken.”
De ‘Rotterdamse coup’
Een paar dagen na het aantreden van Jorien van den Herik als partijvoorzitter was het alweer onrustig bij 50Plus. Bestuurslid Gerard van Hooft trad af. Hij spreekt van een ‘Rotterdamse coup’ binnen de partij.
Van Hooft, die drie jaar lid was van het hoofdbestuur, zegt in zijn ontslagbrief dat hij Van den Herik ‘niet voor de voeten wil lopen’. Maar in een toelichting is hij kritischer. De keuze voor Van den Herik is volgens hem een persoonlijke actie van het Rotterdamse raadslid Ellen Verkoelen, die via Van den Herik lijsttrekker wil worden bij de volgende Tweede Kamerverkiezingen.
,,Ik twijfel geen seconde dat dat de opzet is”, zegt Van Hooft. ,,Verkoelen wil landelijk lijsttrekker worden en daar kan Van den Herik haar bij helpen. De voorzitter stelt de selectiecommissie samen, dus dat opzetje is wel duidelijk.”
Er moet wel een beetje strijd komen. We blijven natuurlijk wel gewoon 50Plus, aldus Gerard van Hooft, Afgetreden bestuurslid 50Plus
Van Hooft zegt zich er niet bij neer te leggen: hij stelt zich zelf óók kandidaat als lijsttrekker voor de Tweede Kamerverkiezingen. ,,Ik heb jaren gegeven om de partij weer op de rails te krijgen”, aldus Van Hooft. ,,Ik ben een leider die begrijpt waar de ouderen behoefte aan hebben.”
50Plus heeft inmiddels een lange geschiedenis van interne conflicten. Van den Herik, die zaterdag werd gekozen, is al de elfde partijvoorzitter in tien jaar. De laatste Kamerzetel van de partij werd in 2021 meegenomen door Liane den Haan, die 50Plus omschreef als een ‘ruziepartij met een ziekmakende cultuur’.
Ellen Verkoelen reageert verrast op het vertrek van Van Hooft uit het bestuur. Ze erkent dat ze ambities heeft om landelijk lijsttrekker te worden, maar ontkent dat er sprake is van een opzetje. ,,Jorien doet dit niet voor mij, hij wil de partij op orde brengen.”
Gedoe bij 50Plus
Martin van Rooijen werd de nieuwe leider van 50Plus. De partij won bij de afgelopen verkiezingen één zetel maar verloor die weer toen Liane den Haan twee maanden na de verkiezingen met ruzie vertrok en haar zetel meenam. Den Haan was maar kort in touw voor 50Plus: zij was gevraagd het lijsttrekkerschap op zich te nemen nadat Henk Krol ruim een jaar geleden met ruzie bij de partij was vertrokken.
Het conflict tussen Den Haan en het bestuur van 50Plus ging over de verkiezingen, waarbij de partij drie zetels verloor en er dus één overhield. Volgens het bestuur, onder leiding van oud-senator Jan Nagel, was het zetelverlies het gevolg van het optreden van Den Haan. Ze zou eigenhandig het AOW-standpunt van de partij hebben veranderd en openlijk ruzie hebben gemaakt met de nummer drie van de lijst.
In een interne evaluatie van de verkiezingscampagne in handen van de NOS. schreef Den Haan juist “zich fysiek ziek gevoeld te hebben” van de partijcultuur binnen 50Plus. Ook zei ze zich “gesaboteerd, gepest en geïntimideerd” gevoeld te hebben.
Fraude met subsidies bij Leids ziekenhuis, vicevoorzitter treedt terug
Vicevoorzitter en decaan Pancras Hogendoorn van de raad van bestuur van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) treedt terug.
De topman van het ziekenhuis wist al sinds december 2021 dat een bureau waarmee hij al langer samenwerkt, fraudeert met Europese subsidies. Uit onderzoek van het journalistencollectief Follow the Money en Omroep West zou blijken dat hij niet heeft ingegrepen.
In een korte verklaring geeft het ziekenhuis aan dat Hogendoorn in december 2021 “een signaal” heeft gemist. De vicevoorzitter van de raad van bestuur zegt verder onderzoek af te wachten en spreekt over een ‘tijdelijk’ terugtreden.
Dat het LUMC betrokken was bij fraude met subsidiegeld uit Brussel is niet nieuw. In april werd al bekend dat het ziekenhuis ‘rechtspositionele maatregelen’ nam tegen drie medewerkers. Ze werden ontslagen nadat uit een Europese controle was gebleken dat zij onderzoek deden met geld waar ze geen recht op hadden.
De top van het LUMC benadrukte toen overvallen te zijn door de kwestie. “We zijn geschrokken van de ernst van de feiten”, aldus Frida van Maagdenberg van de raad van bestuur. “Deze stroken niet met de betrouwbaarheid en integriteit die men van ons mag verwachten.”
Maar nu blijkt dat de raad van bestuur, in ieder geval vicevoorzitter Pancras Hogendoorn, al eerder op de hoogte was van de fraude, stellen Follow the Money en Omroep West.
Strikte voorwaarden
Europese subsidies voor specifieke onderzoeken worden alleen verleend volgens strikte voorwaarden. Het correct invullen van de aanvraag vergt veel tijd en wordt vrijwel altijd uitbesteed aan gespecialiseerde bureaus. Het LUMC stapte daarvoor naar onderzoeksbureau Pecuros BV.
De keus voor Percuros is nooit onomstreden geweest. In 2019 al houdt een projectbureau van het ziekenhuis zelf een declaratie van Percuros tegen omdat die ‘onacceptabel’ zou zijn. Er volgt een intern onderzoek waaruit blijkt dat de aanvraag van Europese onderzoeksbeurzen chaotisch en slecht georganiseerd is.
Toch neemt het ziekenhuis geen afstand van Percuros. Eén van de subsidies die het LUMC daarna via Percuros binnenhaalt is voor een project waarin wordt gezocht naar nieuwe behandelmethodes voor alvleesklierkanker.
Bij dat project is een promovendus betrokken die onderzoek doet in het LUMC, maar volgens het subsidiebureau bij een bedrijf in Scandinavië werkt. Zo wordt een hogere subsidie binnengehaald. De EU betaalt extra voor een student die op ‘secondment’ gaat, zoals dat officieel heet.
De promovendus zelf krijgt zowel van het ziekenhuis als Percuros te horen dat ze bij een controle door de subsidiewaakhond van de Europese Commissie moet doen alsof ze in Scandinavië werkt. Ze houdt haar mond, maar wordt toch ontslagen omdat haar contract “niet voldeed aan de in Europa geldende regels”.
Gesprek over ontslag
Op 13 december 2021 heeft ze een gesprek over haar ontslag in het ziekenhuis, waarbij ook decaan Hogendoorn aanwezig is.
Het ziekenhuis bevestigt dit gesprek. In een officiële reactie stelt het LUMC nu: “In het kader van dit gesprek is toentertijd het signaal gemist dat het ontslag in verband stond met fraude en onregelmatigheden die zich ook binnen het LUMC hebben afgespeeld. Deze verkregen informatie is onvoldoende op waarde geschat. Met de kennis van nu hadden we dit anders aangepakt.”
Een woordvoerder van het LUMC laat verder weten: “Hij realiseert zich dat dit beeld hem in zijn functioneren kan hinderen en schadelijk kan zijn voor de reputatie van het LUMC, zolang dit niet objectief is weerlegd.”
Laboratoriumspullen
In hun onderzoek hebben Follow the Money en Omroep West ook gesproken met een andere promovendus voor wie een subsidie werd binnengehaald. Ook hij werkte op papier in een ander Europees land, maar verbleef in Nederland en kreeg vanuit Brussel duizenden euro’s op zijn rekening gestort. De man heeft het geld overgemaakt aan een stichting die gelieerd is aan het LUMC. Het bedrag zou zijn ingezet om laboratoriumspullen te kopen voor het ziekenhuis.
De drie medewerkers die in april werden ontslagen, hebben dat aangevochten bij de Haagse rechtbank. Bij twee van de drie ontslagen medewerkers was het ontslag ten onrechte, stelde de rechter. “Er is niet genoeg grond om aan te nemen dat ze afwisten van de fraude of daaraan hebben meegewerkt”, aldus het oordeel. Ze kregen een vergoeding, maar keerden niet in het ziekenhuis terug. Van de derde medewerker stelt de rechter dat het ontslag wél terecht was omdat hij op de hoogte was van de fraude.
De Europese Commissie heeft z’n subsidie aan zeven grote internationale onderzoeksprojecten in het LUMC stopgezet, een strop van meer drie miljoen euro.
De betrokken hoogleraar werkt nog wel bij het LUMC. Percuros BV is inmiddels uit het handelsregister uitgeschreven en de eigenaar is onvindbaar, zo meldt Follow The Money.
In het UMCUtrecht loopt sinds augustus ook een intern onderzoek naar een project waarbij Percuros is betrokken, meldt RTV Utrecht.
november 12, 2023
Posted by jandewandelaar |
Uncategorized |
Reacties uitgeschakeld voor Gerommel in de (semi)publieke sector – deel 6 – de kwestie Pancras Hogendoorn en het LUMC
Kortom, er is hier altijd wel iets om over te zeiken. Ze zeggen in Den Haag daarom:Een dag nie gezeik, is een dag nie geleef.
Disclaimer: Dit is een non-profit site. Waar mogelijk is gebruik gemaakt van rechtenvrij materiaal via o.a. de Wikimedia Commons-licenties. Mocht u bezwaar hebben tegen de plaatsing van enig beeldmateriaal op deze site, omdat u bijvoorbeeld rechthebbende bent, laat u dan zo snel mogelijk een bericht achter opdat er zo spoedig mogelijk actie ondernomen kan worden.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Debat in de Digitale Hofstad 
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.