Het kabinet haalt alles uit de kast om de KLM in de lucht te houden. Maar de nationale trots moet net als de bankensector eerder wél door een hoepeltje springen. Zonder voorwaarden komt er geen miljardeninfuus.
Telegraaf 09.12.2020
02.11.2020
31.10.2020
Telegraaf 30.10.2020
Telegraaf 28.10.2020
Telegraaf 24.10.2020
23.10.2020
Telegraaf 20.10.2020
“Met de houding van de piloten die alleen denken aan hun eigen voordeeltjes, hun eigen topsalarissen, maar het brede maatschappelijke belang uit het oog zijn verloren, komen we er niet”
Tweede Kamerleden hebben geen goed woord over voor de KLM-piloten die de aanvullende voorwaarden niet willen tekenen om de staatssteun van 3,4 miljard euro aan goedkope leningen veilig te stellen.
“De toekomst van KLM staat op het spel en daarmee de toekomst van tienduizenden banen”, zei PvdA-Kamerlid Henk Nijboer dinsdag tijdens het Vragenuur.
Telegraaf 04.11.2020
“Met de houding van de piloten die alleen denken aan hun eigen voordeeltjes, hun eigen topsalarissen, maar het brede maatschappelijke belang uit het oog zijn verloren, komen we er niet”, aldus de PvdA’er.
De piloten, die als enige groep werknemers binnen KLM niet akkoord zijn met de afspraken die het kabinet stelt als voorwaarde voor de steun, zijn volgens Nijboer “volledig de weg kwijt.”
De irritatie werd Kamerbreed gedeeld. “80 procent van een topsalaris is nog altijd beter dan een WW-uitkering”, zei VVD’er Roald van der Linde. Farid Azarkan van DENK: “Dit is een middelvinger naar de belastingbetalers.”
Hoekstra: ‘Maatregelen niet onderhandelbaar’
Maandagavond maakte de FNV bekend in te stemmen met de voorwaarden die het kabinet stelt aan de overheidssteun. Van de piloten wordt het grootste loonoffer gevraagd, zij verdienen ook het meest.
Er was begin oktober al een akkoord dat zij 20 procent per jaar zouden inleveren, maar die afspraak duurde tot maart volgend jaar. Dat blijft wat de VNV betreft ook zo, liet voorzitter Willem Schmid zondag in een brief aan Hoekstra weten.
Telegraaf 03.10.2020
Telegraaf 02.10.2020
Telegraaf 01.10.2020
15.09.2020
Telegraaf 04.09.2020
Telegraaf 02.09.2020
AD 24.08.2020
Telegraaf 11.07.2020
Telegraaf 07.07.2020
Telegraaf 02.07.2020
AD 27.06.2020
Telegraaf 26.06.2020
Telegraaf 26.06.2020
Telegraaf 23.06.2020
Mogelijk deze week maakt minister van Financiën Wopke Hoekstra bekend hoe de staat bijspringt om KLM te redden. ,,We zetten alles op alles”, belooft hij. Wanneer precies is de vraag. Omdat moederbedrijf Air France-KLM een beursgenoteerde onderneming is en alle informatie koersgevoelig is, praat het ministerie van Financiën steevast met een slot op de mond.
Telegraaf 30.09.2020
Telegraaf 29.09.2020
Telegraaf 09.05.2020
Telegraaf 09.05.2020
Telegraaf 06.05.2020
Telegraaf 06.05.2020
Telegraaf 30.06.2020
AD 21.04.2020
KLM zal sterker uit de huidige coronacrisis komen. “Doelgericht, maatschappelijk verantwoord en duurzaam”, schrijft bestuursvoorzitter Pieter Elbers van de maatschappij in een e-mail aan de klanten.
Telegraaf 25.05.2020
Toch Bonus voor topman Ben Smith
De Nederlandse staat heeft op de aandeelhoudersvergadering van Air France-KLM tegen een voorstel gestemd om Air France-KLM-topman Ben Smith een langetermijnbonus toe te kennen.
Telegraaf 27.05.2020
Het voorstel werd desondanks aangenomen, met een ruime meerderheid van 84 procent van de stemmen. Het levert Smith over 2019 een kleine acht ton op.
,,Zoals we steeds hebben gezegd: we zitten in een crisis en er is veel belastinggeld nodig om bedrijven en werknemers door deze crisis te loodsen”, zegt minister Wopke Hoekstra (Financiën) in een toelichting op zijn tegenstem. ,,Dit is daarom niet de tijd voor bonussen voor bestuurders van bedrijven die we moeten steunen.”
AD 27.04.2020
Telegraaf 21.04.2020
KLM lag de afgelopen tijd behoorlijk onder vuur. Tijdens de coronacrisis werden tijdelijke contractenniet verlengd, terwijl wel een beroep werd gedaan op financiële steun van de overheid. En eind vorige week bleek dat een hogere beloning voor topman Elbers ondanks deze crisis op de agenda van de aandeelhoudersvergadering was gezet.
,,De gesprekken voeren we binnenskamers, zodra er een uitkomst is, komen we daarmee naar buiten”, luidt Hoekstra’s mantra dezer dagen. Pas als de belangrijkste beurzen gesloten zijn, zal Hoekstra op enig moment met mededelingen komen.
Toch is al wel één ding zeker: Hoekstra zal met miljarden smijten. In Franse en Nederlandse media wordt al volop gespeculeerd over het vangnet dat gespannen wordt. Genoemde bedragen zijn de afgelopen week hard opgelopen, van 6 tot wel 18 miljard euro, waarvan het grootste deel voor Air France bestemd is. Bevestigd zijn die getallen echter niet. Hoewel de Franse minister Le Maire niet uitsloot dat de holding zelfs genationaliseerd wordt, is daar volgens bronnen geen sprake van.
Telegraaf 08.05.2020
Telegraaf 30.04.2020
Dat de nood hoog is, blijkt zonneklaar. Doordat zo’n 90 procent van de vloot aan de grond staat verliest de holding momenteel 25 miljoen euro per dag, zou CEO Ben Smith zijn personeel hebben toevertrouwd. Het bedrijf kan weliswaar een beroep doen op de noodregelingen die in beide landen zijn opgetuigd – KLM doet bijvoorbeeld een beroep op looncompensatie door de overheid (NOW) – maar die bieden maar ten dele en slechts tijdelijk soelaas.
Wat ook doorsijpelt is dat er een voorkeur is om banken de benodigde miljarden te laten lenen aan de luchtvaartmaatschappijen, en dat Nederland en Frankrijk vervolgens garant staan. In dat geval gaat er dus niet meteen geld uit de schatkist, maar moet de staat wel betalen als het bedrijf in gebreke blijft.
Ook voor ‘gewone’ bedrijven heeft het kabinet inmiddels voor ruim 10 miljard euro aan garanties afgegeven, maar vanwege de omvang en het belang van KLM zijn aparte afspraken nodig. Hoekstra benadrukt keer op keer dat hij de luchtvaartsector (inclusief Schiphol) als een ‘vitaal onderdeel’ van de economie beschouwt. Vanwege de werkgelegenheid – KLM heeft 30.000 werknemers in dienst, Schiphol is volgens het kabinet goed voor bijna 100.000 voltijdsbanen – wordt het bedrijf als te belangrijk geacht om aan zijn lot over te laten.
Too big to fail
Net als de banken destijds is KLM too big to fail. De reddingsoperatie doet in zekere zin dan ook herinneren aan de redding van ABN Amro en de kapitaalsteun aan andere financiële instellingen tijdens de kredietcrisis. De banken die hun hand ophielden bij de staat kregen destijds strenge voorwaarden opgelegd. Zij moesten voortaan hogere buffers aanhouden en kregen het strengste bonusbeleid in Europa voor hun kiezen.
Vooral groene, progressieve partijen zien nu hun kans schoon om ook het luchtvaartbedrijf in een soberder en duurzamer korset te dwingen. Vanuit de regeringscoalitie oefent vooral D66 druk uit. De partij is het een doorn in het oog dat de luchtvaart bij de klimaataanpak ‘telkens de dans ontspringt’, zei fractieleider Rob Jetten zaterdag nog in deze krant. ,,Dit is het moment om strakke afspraken te maken, net zoals we dat in de bankencrisis hebben gedaan.”
AD 24.04.2020
Beloningsbeleid
Rob Jetten D-66 wil onder meer dat KLM de plannen voor een duurzame kerosinefabriek versnelt. Tegelijkertijd gaan er in Den Haag stemmen op om het beloningsbeleid bij het bedrijf strenger te maken. Dat KLM op de komende aandeelhoudersvergadering een verhoging van de salarissen van de top wilde voorleggen, schoot ook Hoekstra in het verkeerde keelgat. ,,Onverstandig”,liet de minister weten.
Het voorstel werd afgelopen weekend ijlings van de agenda gehaald. KLM-baas Pieter Elberszei de ‘ontstane onrust’ zeer te betreuren: ,, Alle focus van mij, en mijn KLM collega’s is op de continuïteit van de onderneming en het behoud van KLM voor Nederland. Daar moet het over gaan en niet over beloningen.”
Het kwaad is echter al geschied. Want al is er politieke steun voor Hoekstra’s pogingen KLM overeind te houden, de scheve schaats die Elbers en co reden, wakkert in Den Haag twijfel aan over de maatschappelijke antenne van de bedrijfstop. En als de steun aan banken één ding heeft geleerd is het wel dat Kamerleden in dergelijke gevallen niet aarzelen om topmannen middels een parlementair standje in het gareel te dwingen.
Hoekstra liet in het verleden eveneens al eens zijn tanden zien, toen ING het salaris van topman Ralph Hamers met 50 procent wilde verhogen naar drie miljoen euro. Dat voorstel moest ‘echt van tafel’, zei hij toen, hetgeen uiteindelijk gebeurde.
Voor KLM heeft Hoekstra een soortgelijke boodschap. ,,Het gaat wel om geld van de belastingbetaler”, zei hij tegen de NOS over het aanstaande reddingsplan. ,,Dat betekent dat wij zullen vragen om forse offers. Van aandeelhouders, van het management en waar nodig ook van het personeel.”
Belastingontwijking
Honderden KLM-piloten wonen in het buitenland en betalen daarom vanwege belastingontwijking veel minder inkomstenbelasting aan de Nederlandse staat, meldt Nieuwsuur zaterdag 18.04.2020. Eerder kwam KLM al in opspraak omdat het de bonus van topman Pieter Elbers wilde verhogen, terwijl de overheid spreekt over miljarden euro’s aan staatsteun voor het bedrijf.
Ongeveer één op de tien KLM-piloten woont in het buitenland en vliegt goedkoop naar Schiphol om daar te werken, blijkt uit navraag van Nieuwsuur bij het luchtvaartbedrijf. KLM laat weten dat het zo’n 350 piloten betreft van de ruim drieduizend.
Meerdere belastingadviseurs zeiden in gesprek met Nieuwsuur dat ze piloten helpen met hun vestiging in het buitenland. Spanje zou met name populair zijn bij vliegers, die daar vrijstelling kunnen krijgen van tienduizenden euro’s op hun inkomstenbelasting.
De constructie wordt zo regelmatig gebruikt, dat een Amsterdamse belastingadviseur een vaste samenwerking heeft met een kantoor in Spanje, om Nederlandse piloten bij te staan, meldt Nieuwsuur.
Kamerleden kritisch op ontwijking
In de Tweede Kamer klonk felle kritiek op de belastingontwijking, onder meer van de PvdA, SP en Partij voor de Dieren.
Volgens de partijleden is het niet de bedoeling dat KLM de vruchten plukt van staatsteun, terwijl het met goedkope woon-werkvluchten belastingontwijking faciliteert.
“Ze wonen met honderden in het buitenland om belasting in Nederland te ontwijken en daar gaan we wat ons betreft als staat niet aan meebetalen”, zei PvdA-Kamerlid Henk Nijboer
Telegraaf 24.04.2020
Wolters Kluwers
Nancy McKinstry, topvrouw bij databedrijf Wolters Kluwer, heeft de beloning over 2019 bijna zien verdubbelen. Een van de bestbetaalde bestuurders in de AEX-index krijgt voor de prestaties in 2019 een bedrag van opgeteld 8 miljoen euro. Vorig jaar ontving ze 4,7 miljoen euro.
Telegraaf 23.04.2020
KLM wilde bonus verhogen
Door te onderstrepen af te zien van zijn bonus maakt Ceo Benjamin Smith de weg vrij voor staatssteun aan het luchtvaartbedrijf, dat zwaar lijdt onder de coronacrisis. Minister Wopke Hoekstra van Financiën zei vanochtend nog dat bonussen ‘in deze tijd van crisis niet verstandig en niet te verenigen zijn met steun van de belastingbetaler’.
Telegraaf 24.04.2020
Pas na grote politieke druk ziet de top van Air France-KLM af van de jaarlijkse bonus en een deel van het salaris. Het noodlijdende concern mag daardoor blijven hopen op een staatsinfuus, maar verspeelt Haagse welwillendheid.
Verbijstering
De ondernemingsraad van KLM zei gisteravond 22.04.2020 met ‘verbijstering’ kennis te hebben genomen van het beloningsvoorstel dat eind mei aan de aandeelhouders vergadering wordt voorgelegd. Daarin staat onder meer dat ook Ceo Benjamin Smith van Air France – KLM in aanmerking kwam voor een bonus als hij erin slaagt steun binnen te halen vanwege de coronacrisis.
Al eerder kwam het luchtvaartbedrijf onder vuur omdat het van plan was het bonusplafond van KLM-topman Pieter Elbers te verhogen.
Meer steun, hogere bonus
Uit een document dat in aanloop naar de aandeelhoudersvergadering is gepubliceerd, blijkt dat Air France-KLM de bonus van topman Ben Smith vanwege de coronacrisis wilde aanpassen. Naast het vaste salaris van 900.000 euro per jaar krijgt de topman een variabele beloning die kan oplopen tot 122 procent van die negen ton, oftewel ruim een verdubbeling van zijn beloning.
Het bedrijf wilde dat het variabele deel onder meer zou worden bepaald door de steun en financiering die Smith zou weten binnen te behalen. Of het om private of publieke steun gaat werd in het midden gelaten. Duidelijk was wel: hoe hoger de steun, hoe hoger de bonus van Smith.
Pieter Elbers verdient een vast salaris van 525.000 euro per jaar, waar hij nu tot 75 procent bonus over kan krijgen. Het voorstel tot verhoging naar maximaal 100 procent wordt zou op 23 april 2020 op een aandeelhoudersvergadering besproken. KLM stelt dat het gaat om een wijziging van het beloningsbeleid die vorig jaar al in gang is gezet, om het gelijk te trekken met het beleid van Air France-KLM.
Ook KLM-baas Pieter Elbers heeft inmiddels besloten tot het einde van dit jaar een vijfde van zijn salaris in te leveren. Eerder zette de Nederlandse tak al een streep door het plan om Elbers een bonus te geven. Volgens de KLM-baas is inmiddels duidelijk dat de gevolgen van de coronacrisis voor de Nederlandse luchtvaartmaatschappij niet alleen groot zijn, maar ook langer zullen duren. ,,Dat zal fors meer focus op kosten leggen en extra inspanningen van iedereen vragen”, stelt hij.
Verschillende partijen, waaronder regeringspartij D66, willen KLM alleen maar steunen als er harde voorwaarden aan het miljardenbedrijf worden gesteld.
De raad van commissarissen nam de beslissing nu in overleg met Elbers. Laatstgenoemde betreurt de ophef die is ontstaan en noemt deze ongelukkig. ,,Alle focus van mij en mijn KLM-collega’s is gericht op de continuïteit van de onderneming en het behoud van KLM voor Nederland. Daar moet het over gaan en niet over beloningen”, aldus de KLM-baas.
Volgens president-commissaris Cees ’t Hart van KLM is een verkeerd beeld gegeven, ook met oog op de steunmaatregelen die aan KLM worden verleend om het bedrijf overeind te houden. ,,Het was beter geweest dit onderwerp niet te agenderen en het is nu dan ook van tafel.” Ook de ondernemingsraad van KLM steunt de beslissing.
Steunpakket
Moederbedrijf Air France-KLM is met de Nederlandse en Franse overheid in gesprek over een steunpakket om het bedrijf door de coronacrisis te loodsen. Naar verluidt zijn Hoekstra en zijn Franse collega Bruno Le Maire bereid deels garant te staan voor miljardenleningen zodat de vaste lasten kunnen worden betaald, ook nu vrijwel de gehele vloot aan de grond staat. De Tweede Kamer wil wel dat aan die steun harde voorwaarden worden verbonden.
Tijdelijke contracten
Eerder wekte KLM al wrevel in politiek Den Haag door vast te houden aan het plan om afscheid te nemen van 2000 werknemers met een tijdelijk contract. Dat terwijl het bedrijf wel een beroep doet op een regeling waarbij de overheid de loonkosten grotendeels overneemt, míts er geen mensen om bedrijfseconomische redenen worden ontslagen. Uiteindelijk oordeelde minister Wouter Koolmees (Sociale Zaken) dat KLM toch ‘in de geest van’ de afspraken handelt.
Bedrag van 18 miljard wordt besproken
AirFrance-KLM staat op het punt gered te worden door de Franse en Nederlandse overheid vanwege de enorme terugloop aan vluchten door de coronacrisis.
Momenteel zou een bedrag van 18 miljard euro aan bankleningen besproken worden. Nederland en Frankrijk zouden dan voor deze leningen garant staan.
MSN 09.04.2021 De goudgerande bonus voor topman Ben Smith van Air France KLM zorgt voor een golf van verontwaardiging in politiek Den Haag. Niemand kan begrip opbrengen voor het belonen van het ’binnenhalen’ van staatssteun in een rampjaar.
„Wij zijn tegen die bonus”, reageert demissionair minister Wopke Hoekstra (Financiën). „Bonussen en uitkeren van dividend vinden wij niet verenigbaar met steun.”
Nederland is aandeelhouder van Air France KLM, maar een eerdere poging om het uitdelen van royale beloningen aan de top in Parijs te voorkomen is gestrand. In eigen land heeft Hoekstra wel een harde afspraak met KLM: geen bonussen, geen dividend. De actie van het moederconcern heeft volgens de CDA-bewindsman geen gevolgen voor eventuele toekomstige hulp aan KLM.
De Tweede Kamer eist opheldering. VVD-Kamerlid Eelco Heinen vraagt zich af of het niet indruist tegen Europese steunregels. De liberaal heeft er geen goed woord voor over: „Mayday mayday roepen en bonus toepen, dat is totaal ongepast in deze moeilijke economische tijd voor het bedrijf en personeel.”
De SP wil de blauwe zwaan het liefst afscheiden van de Fransen en KLM nationaliseren. SP-leider Lilian Marijnissen is woest: „Duizenden ontslagen, onzekerheid op de werkvloer, maar de bonussen aan de top gaan natuurlijk gewoon door.”
’Hoekstra aandeelhouder?’
De PvdA vraagt zich af wat de invloed van Hoekstra is als aandeelhouder . „Er is niks van te merken”, zegt Kamerlid Henk Nijboer. „Bonussen uitdelen aan de top terwijl medewerkers worden ontslagen is amoreel en onverdedigbaar.”
Telegraaf 09.04.2021 De goudgerande bonus voor topman Ben Smith van Air France KLM zorgt voor een golf van verontwaardiging in politiek Den Haag. Niemand kan begrip opbrengen voor het belonen van het ’binnenhalen’ van staatssteun in een rampjaar.
„Wij zijn tegen die bonus”, reageert demissionair minister Wopke Hoekstra (Financiën). „Bonussen en uitkeren van dividend vinden wij niet verenigbaar met steun.”
Nederland is aandeelhouder van Air France KLM, maar een eerdere poging om het uitdelen van royale beloningen aan de top in Parijs te voorkomen is gestrand. In eigen land heeft Hoekstra wel een harde afspraak met KLM: geen bonussen, geen dividend. De actie van het moederconcern heeft volgens de CDA-bewindsman geen gevolgen voor eventuele toekomstige hulp aan KLM.
De Tweede Kamer eist opheldering. VVD-Kamerlid Eelco Heinen vraagt zich af of het niet indruist tegen Europese steunregels. De liberaal heeft er geen goed woord voor over: „Mayday mayday roepen en bonus toepen, dat is totaal ongepast in deze moeilijke economische tijd voor het bedrijf en personeel.”
De SP wil de blauwe zwaan het liefst afscheiden van de Fransen en KLM nationaliseren. SP-leider Lilian Marijnissen is woest: „Duizenden ontslagen, onzekerheid op de werkvloer, maar de bonussen aan de top gaan natuurlijk gewoon door.”
’Hoekstra aandeelhouder?’
De PvdA vraagt zich af wat de invloed van Hoekstra is als aandeelhouder . „Er is niks van te merken”, zegt Kamerlid Henk Nijboer. „Bonussen uitdelen aan de top terwijl medewerkers worden ontslagen is amoreel en onverdedigbaar.”
RTL 09.04.2021 KLM heeft financieel flink water gemaakt door de coronacrisis. Van de ruim 1,5 miljard euro aan eigen vermogen die de luchtvaartmaatschappij eind 2019 had, is helemaal niks meer over. KLM sloot 2020 af met een negatief eigen vermogen van 115 miljoen euro.
Dat betekent dat KLM nu meer schulden heeft dan bezittingen en dus technisch failliet is. Dat klinkt trouwens erger dan het is. Zolang de rekeningen betaald kunnen worden, bijvoorbeeld met de miljarden aan overheidssteun die het bedrijf vorig jaar ontving, blijft KLM in de lucht.
Diep weggezakt
Dat het bedrijf zo diep weggezakt is, komt niet echt als een verrassing. De omzet van het bedrijf daalde van ruim 11 miljard euro in 2019 naar 5,1 miljard vorig jaar. En de winst van 449 miljoen euro verdampte helemaal: KLM leed een verlies van ruim 1,5 miljard euro.
Dat verlies was overigens een stuk forser uitgevallen zonder de overheidssteun. KLM kon de salarissen van het personeel blijven doorbetalen dankzij 1 miljard euro NOW-steun. Daarnaast hield het 764 miljoen euro in kas door gebruik te maken van de mogelijkheid om later belasting te betalen.
Topman levert in, houdt 7 ton over
De top van het bedrijf heeft in het rampjaar flink ingeleverd op het salaris en de bonussen. Voorwaarde aan de staatssteun die KLM vorig jaar kreeg was dat de directie geen bonussen mocht krijgen. Bovendien heeft ceo Pieter Elbers in de tweede helft van het jaar 20 procent van zijn vaste salaris ingeleverd.
Dat betekent trouwens niet dat Elbers nu op een houtje moet bijten. Aan vast salaris hield hij nog altijd ruim 535.000 euro over. Daar komt nog eens meer dan 183.000 euro bovenop voor in zijn pensioenpotje. Bij elkaar verdiende de topman 722.818 euro in 2020.
Minder erg dan bij Air France
Toch is de financiële nood nog niet zo ‘acuut’ dat het bedrijf nieuwe staatssteun nodig heeft. Frankrijk schoot zustermaatschappij Air France deze week te hulp door een lening van 3 miljard euro een eeuwigdurende looptijd te geven.
Omdat de geldschieter zo’n lening niet kan opeisen, telt deze niet mee als schuld. En hoe lager je schulden zijn, hoe makkelijker het is om nieuw geld te lenen als dat nodig is. Ook gaat het moederbedrijf Air France-KLM voor een miljard aan extra aandelen uitgeven. De opbrengst hiervan is bedoeld voor Air France.
KLM kan nog even zonder
Bij KLM is dat nog niet nodig. Het bedrijf kan nog geld lenen dankzij het pakket aan maatregelen waarmee de Nederlandse staat het bedrijf vorig jaar te hulp kwam. Van de 3,4 miljard euro aan directe lening en garanties voor bankleningen, heeft KLM pas 900 miljoen euro opgenomen.
KLM heeft dus nog 2,5 miljard euro op de plank liggen om de rekeningen mee te kunnen betalen. Het bedrijf denkt het daar in ieder geval nog 12 maanden mee uit te kunnen zingen.
Al houdt het bedrijf wel een gigantische slag om de arm. KLM gaat er namelijk vanuit dat de luchtvaart de komende maanden zal herstellen, omdat er dankzij het vaccineren meer gereisd kan worden. Maar dat is natuurlijk absoluut geen zekerheid.
Om tafel met geldschieters
Stel dat dit niet het geval is, dan moet KLM opnieuw onderhandelen met de Nederlandse staat en de banken die het bedrijf geld uitlenen over aangepaste voorwaarden.
Ook blijft de kans aanzienlijk dat KLM, net als Air France, uiteindelijk toch extra hulp van de staat nodig heeft in de vorm van een kapitaalinjectie. Mogelijkheden om dat te doen zijn bijvoorbeeld uitgifte van extra aandelen of het omzetten van leningen in aandelen of eeuwigdurende obligaties. De overheid is al maanden in overleg met de Europese Commissie onder welke voorwaarden dit mag gebeuren.
Slots in gevaar
Zeker is wel dat er start- en landingsrechten, zogenoemde slots, ingeleverd moeten worden op Schiphol. Voor KLM is dat een gruwel, omdat het daardoor moeilijker wordt om het internationale netwerk in stand te houden. Bovendien mag Schiphol niet groeien, waardoor er ook geen nieuwe slots beschikbaar beschikbaar komen. KLM kan de kwijtgeraakte slots dus niet compenseren door te proberen nieuwe slots te bemachtigen.
RTL 02.11.2020 FNV stemt alsnog in met de langere periodes van loonmatigingen bij KLM. De vakbond en luchtvaartmaatschappij hebben maandag aanvullende afspraken gemaakt. Tot 2025 levert iedereen loon in. Maar over twee jaar kunnen wel nieuwe afspraken gemaakt worden over de arbeidsvoorwaarden, zoals eindejaarsuitkering, salaris en vakantiedagen.
Dat zegt een woordvoerder van FNV. Het akkoord geldt zowel voor FNV Grond en FNV Cabine.
Het akkoord van de bonden was noodzakelijk om nog verdere staatssteun te krijgen. Die was per direct stopgezet, omdat FNV en pilotenvakbond VNV zaterdag geen clausule wilden tekenen over de lagere lonen. Alleen pilotenvakbond VNV ligt nu nog dwars.
KLM riep de vakbonden vorige week vrijdag bijeen voor een crisisoverleg. De miljardensteun (3,4 miljard) van de overheid was in gevaar. In ruil voor die steun moet KLM de kosten omlaag brengen. Het huidige reorganisatieplan wil het kabinet niet goedkeuren. Daarin staat namelijk dat er slechts tot uiterlijk 2023 loonoffers worden gebracht. Het kabinet wil de toezegging dat de werknemers tot 2025 geld inleveren.
Ruzie
Vijf vakbonden gingen akkoord en FNV had het in beraad. Nu er een akkkoord ligt, ligt de bal bij de piloten. Pilotenvakbond VNV wil nog altijd geen geen handtekening zetten. De piloten moeten 20 procent inleveren en vinden het niet eerlijk dat ze, als het over twee jaar wellicht weer goed gaat met de luchtvaart, ze nog zo lang voor een lager loon moeten werken.
AD 01.11.2020 De toekomst van KLM hangt aan een zijden draadje, omdat de vakbond van de piloten niet bereid is voor zeker vijf jaar salaris in te leveren. Waarom weigeren de piloten, en hoeveel verdienen ze eigenlijk?
Keihard was de mededeling van minister van Financiën Wopke Hoekstra, zaterdagavond. Als de piloten van de KLM niet akkoord gaan met het inleveren van salaris voor liefst vijf jaar, dan is het uit met de staatssteun. En daarmee staat de toekomst van de Koninklijke Luchtvaart Maatschappij, die één van de grootste werkgevers van Nederland is, op losse schroeven.
Wat is er aan de hand?
Vakbonden moesten van de CDA-bewindsman een clausule tekenen waarin ze toezeggen om tot 2025 akkoord te gaan met loonoffers. Anders gaat een financiële injectie van 3,4 miljard euro voor de geplaagde vliegmaatschappij niet door. Zonder die steun dreigt faillissement. Vijf vakbonden – CNV, De Unie, NVLT, VNC en VKP – hebben de clausule inmiddels ondertekend. Twee bonden van de FNV beraden zich nog.
Maar één club, de Vereniging Nederlandse Verkeersvliegers (VNV), gooit de kont tegen de krib. De piloten zijn wél akkoord met het maken van afspraken tot maart 2022, waarbij piloten tot 20 procent van hun salaris inleveren. Maar om voor vijf jaar loonafspraken te maken, dat gaat de vliegeniers te ver.
Waarom gooien de piloten de kont tegen de krib?
De weigering van de piloten leverde gisteren massale kritiek op. Ook in de Tweede Kamer. ,,Ik snap dat je bij onderhandeligen tot het gaatje gaat, maar in de situatie waarin KLM zich bevindt, is dit onverantwoorde powerplay van piloten”, zei CU-Kamerlid Eppo Bruins.
Maar vakbondsvoorzitter Reinier Castelein, die namens vakbond De Unie wél een krabbel zette onder het voorstel, snapt de bezwaren van de piloten wel. ,,Ik vind het niet zo gek wat die piloten doen. Een cao spreek je normaal af voor één jaar of twee jaar. Minister Hoekstra wil nu dat die piloten voor een looptijd van vijf jaar tekenen.’’
Ik vind de tekeningen van mijn 3-jarige dochter waardevoller dan het voorstel van Hoekstra, aldus Reinier Castelein, onderhandelaar van De Unie.
Castelein heeft geen goed woord over voor het voorstel van het kabinet. Volgens hem was er al een akkoord tot en met 2022, maar kwam de CDA-minister vrijdag ineens met een nieuwe eis om vijf jaar lang bereid te zijn in te leveren. ,,Ik vind het echt een non-document. Ik vind de tekeningen van mijn 3-jarige dochter waardevoller dan het voorstel van Hoekstra.’’ De Unie-voorzitter vindt dat de CDA-minister veel te ver vooruit wil kijken.
,,Stel dat Hugo de Jonge in januari ineens een vaccin heeft, de economie de komende jaren aantrekt en we met zijn allen weer gaan vliegen, dan zitten die piloten voor vijf jaar aan die afspraken vast! We weten niet eens of we volgende maand kerst kunnen vieren. Laat staan dat we weten waar we over jaren aan toe zijn.’’
Bovendien, zegt Castelein: de KLM is bepaald niet het enige bedrijf dat staatssteun krijgt. ,,In Nederland krijgen nu 2,2 miljoen mensen salarissteun van de overheid. Alleen KLM’ers moeten inleveren. Ook bij de NS zijn er mensen die drie keer modaal verdienen.
Waarom hoeven die niet in te leveren? Ik vind het goedkoop om die piloten zo te bashen.’’ Daarbij moet wel worden opgemerkt dat Nederlanders die steun krijgen van de overheid, gebonden zijn aan een maximum van twee keer het dagloon. Als werknemers meer verdienen moeten bedrijven dat bijleggen en dat kán KLM simpelweg niet meer.
Wat verdient een KLM-piloot?
Hoeveel een KLM-piloot verdient, hangt af van leeftijd, ervaring en welk vliegtuig ze vliegen. Aan het begin van hun carrière verdienen piloten tussen de 25.000 en 50.000 euro, zegt luchtvaartdeskundige Joris Melkert van de TU Delft. ,,Een gezagvoerder zit aan het eind van de piramide bij KLM op 2,5 ton. Van gezagvoerders op intercontinentale vluchten wordt zelfs gezegd dat zij vlak voor hun pensioen 275.000 euro verdienen, maar er zijn maar heel weinig die dat halen.’’
We weten niet eens of we volgende maand kerst kunnen vieren. Laat staan dat we weten waar we over jaren aan toe zijn, aldus Reinier Castelein, onderhandelaar van De Unie.
KLM-piloten verdienen daarmee wel veel meer dan vliegeniers van goedkope vliegtuigmaatschappijen. Melkert tekent daarbij wel aan dat piloten forse kosten moeten maken voor hun opleiding. ,,In het begin van je carrière weegt die studielening van een piloot zwaar. De opleiding kost één à anderhalve ton. Die leningen zul je op een gegeven moment toch een keer terug moeten betalen.
Als je begint met startsalaris van tussen 25.000 en 50.000 euro hou je niet veel over, zeker niet als je ook een jong gezin of studerende kinderen hebt. Je moet naar schatting vijftien à twintig jaar in het vak zitten, om die schuld volledig te hebben afbetaald.’’ Dat zou volgens Melkert kunnen verklaren ‘waarom die piloten nu zo moeilijk doen’. ,,Dat piloten proberen hun huid duur te verkopen, daar kan ik me van alles bij voorstellen.’’
Hoe loopt dit af?
Hoe hoog de nood is, bleek zaterdag wel uit een publieke smeekbede van KLM-topman Elbers aan de VNV. ,,Zonder deze lening komt KLM deze moeilijke tijd niet door”, schreef Elbers. ,,Dit maakt deze impasse uiterst zorgelijk. Ik heb maar één doel voor ogen en dat is om KLM deze crisis te laten overleven. Dat lukt alleen als we met elkaar het algemeen belang in het vizier houden en bereid zijn daar een bijdrage aan te leveren die de eigen positie overstijgt.”
Als dit mis gaat kunnen de belastingbetalers dat geld ophoesten, aldus Luchtvaartdeskundige Joris Melkert TU Delft.
Minister Hoekstra zelf noemde de situatie gisteravond ‘teleurstellend en risicovol’. Zonder de miljarden aan staatssteun zou KLM deze crisis niet overleven. Maar de minister legde de bal duidelijk bij de pilotenvakbond. ,,Het is aan KLM en de vakbonden om er voor te zorgen dat alsnog voldaan wordt aan de gestelde voorwaarden.”
Volgens luchtvaartexpert Melkert staat de toekomst van KLM inderdaad op het spel. ,,Als de piloten voet bij stuk houden spelen ze echt met vuur! Technisch was KLM zonder staatssteun al failliet geweest.” En hij verwacht dat de crisis door corona ‘echt nog wel langer aanhoudt’. Volgens Melkert zitten de piloten en KLM in een duivels dilemma.
,,Waar kiezen we voor? Voortbestaan en voorlopig een baangarantie, of de harde lijn en kijken wat er nog te redden valt? Het gaat nu hard tegen hard in dat proces. Ik kan de piloten niet kwalijk nemen dat ze eerst even kijken hoe ver zij kunnen gaan. De minister heeft nu duidelijk gezegd: tot hier en niet verder.’’ Hij verwacht dat de piloten geen keus hebben en binnen een paar dagen alsnog overstag zullen gaan.
De positie van Hoekstra is volgens luchtvaarteconoom Hans Heerkens van de TU Twente ‘niet te benijden’. ,,Geeft de minister niet toe, dan heeft hij een probleem met de piloten. Geeft hij wel toe, dan krijgt hij al die andere vakbonden die akkoord zijn over zich heen.’’
Heerkens erkent dat met name ervaren piloten in ons land veel verdienen. ,,Tweeënhalve ton vind ik veel, het is ook meer dan in bijvoorbeeld de VS. Maar als de piloten nu toegeven, staat vast dat de KLM binnenkort weer op de stoep staat met een volgende bezuiniging.”
Volgens Heerkens is de tijd aangebroken ‘om na te denken over of de luchtvaart wel op deze weg kan doorgaan’. ,,Je gaat je oprecht afvragen of al die bestemmingen de BV Nederland zoveel opleveren. Nederland, Amerika en Azië zijn plaatsen die daarvoor heel belangrijk zijn. Wij moeten ons afvragen of wij wel naar de hele wereld toe willen blijven vliegen.’’
NU 01.11.2020 KLM hoeft nog even niet te rekenen op groen licht voor de resterende 2,5 miljard euro aan staatsleningen. Minister Wopke Hoekstra (Financiën) vindt het loonoffer van het KLM-personeel nog te mager in ruil voor het belastinggeld. Maar hij weet ook: het luchtvaartbedrijf houdt het niet lang vol zonder overheidssteun.
Hoekstra zit in een spagaat. Enerzijds is KLM met Schiphol als uitvalsbasis belangrijk voor de Nederlandse economie. De bewindsman laat geen kans onbenut om dat te benadrukken.
Anderzijds zitten er wel voorwaarden aan de steun. Dus hoe hard KLM het geld ook nodig heeft, Hoekstra houdt voorlopig de hand op de knip.
KLM heeft al een eerste deel ontvangen. Eind augustus maakte de overheid 277 miljoen euro over, via bankleningen waar de staat garant voor staat kwam daar nog eens 665 miljoen euro bij. Het luchtvaartbedrijf is daarmee de grootste gebruiker van de loonsubsidie (NOW) uit de noodpakketten.
Hoekstra: ‘Redelijk dat er iets wordt terugverlangd’
Maar daar blijft het voorlopig bij. Het loonoffer van het personeel moet van Hoekstra net zo lang duren als de gehele looptijd van de staatssteun. Dat is waarschijnlijk vijf jaar. Het grond- en cabinepersoneel heeft voor twee jaar afspraken gemaakt, de piloten voor anderhalf jaar.
Deze plannen waren op 1 oktober al ingeleverd. De FNV, een van de bonden waarmee wordt onderhandeld, zegt dan ook verbaasd te zijn door deze “last-minute” extra voorwaarde van het kabinet. Niets van waar, zei Hoekstra vrijdag. De afspraken waren volgens hem helder.
“KLM heeft van alle bedrijven het meest gebruikgemaakt van de NOW, het is de enige onderneming waarin het kabinet fors aandelen heeft gekocht en het enige bedrijf waar we op het punt staan een miljardenlening uit te schrijven. Dat er iets wordt terugverlangd, vind ik redelijk”, aldus de bewindsman vlak na de ministerraad.
Het signaal: KLM is de vragende partij, zij moeten over de brug komen.
Veel vliegtuigen van KLM staan aan de grond, omdat er door de coronacrisis veel minder passagiers willen vliegen. (Foto: Pro Shots)
KLM staat letterlijk en figuurlijk aan de grond
Dat is zaterdag niet gebeurd. Naast FNV ging ook pilotenvakbond VNV niet akkoord met de extra loonoffers. De vraag is wat het kabinet gaat doen als dat zo blijft. Welke opties zijn er?
KLM staat letterlijk en figuurlijk aan de grond en het was Hoekstra zelf die dit voorjaar bij de bekendmaking van de miljardensteun zei: “Valt KLM om, dan heeft dat niet alleen gevolgen voor het bedrijf en het personeel, maar voor alle steentjes die erna nog komen.”
Als je het bedrijf zo belangrijk maakt, dan verzwakt dat ook je onderhandelingspositie om eisen te stellen. Op de vraag of het kabinet de portemonnee met belastinggeld op zak houdt, en KLM daarmee de facto de afgrond in duwt, gebruikte Hoekstra vrijdag een bekende Haagse truc: “Ik ga niet in op als-dan-vragen.”
NU 31.10.2020 KLM krijgt voorlopig geen staatssteun meer. Dat heeft minister Wopke Hoekstra van Financiën zaterdag laten weten in een brief aan de Tweede Kamer. KLM is het zaterdag niet eens geworden met de vakbonden over een akkoord over de langere looptijd van de bezuinigingen, liet de luchtvaartmaatschappij weten in een verklaring. Pilotenvakbond VNV en FNV, de vakbond voor het grondpersoneel, besloten de clausule niet te ondertekenen. Hoekstra noemt de opstelling van de bond “teleurstellend”.
“Eerder vandaag heeft het kabinet de directie van KLM laten weten dat de Nederlandse staat het aangeboden herstructureringsplan gezien het bovenstaande niet kan goedkeuren en KLM dus geen volgende trekking kan doen van de door de staat beschikbaar gestelde directe lening en van de kredietfaciliteit van banken”, schrijft Hoekstra.
“Het is aan KLM en de vakbonden om er voor te zorgen dat alsnog voldaan wordt aan de gestelde voorwaarden”, aldus de minister.
Begin oktober bereikte KLM overeenstemming met verschillende vakbonden over loonmatiging tot 2022. Deze bezuinigingen duren echter minder lang dan de door de overheid geboden staatssteun van ongeveer vijf jaar. Het kabinet wil deze looptijden gelijktrekken. “De recente afspraken over de arbeidsvoorwaardenverlaging gelden slechts voor een deel van de looptijd van het steunpakket”, schrijft Hoekstra.
Staatssteun is essentieel voor KLM
Een nieuw akkoord tussen de luchtvaartmaatschappij en de vakbonden vormt een belangrijke voorwaarde voor de miljardensteun van het kabinet.
De staatssteun is essentieel voor het luchtvaartbedrijf, dat zeer hard is getroffen door de reisbeperkingen vanwege de coronacrisis. De steun bestaat uit een lening van 1 miljard euro en een garantstelling van 2,4 miljard euro.
Voor minister Hoekstra was een deal over een zogeheten commitment clausule tussen KLM en de werknemersclubs een vereiste voor de miljardensteun van het kabinet. De vakbonden bereikten eerder op 1 oktober al een akkoord met de KLM-directie, maar eerder deze week liet Hoekstra echter weten toch niet akkoord te gaan met de eerder gestelde voorwaarden.
Zo eist de minister nu onder meer dat de looptijd van de loonoffers kan worden verlengd. Middels de commitment clausule moeten de bonden zich verbinden aan loonafspraken voor de komende vijf jaar. De pilotenbond en FNV willen echter liever vasthouden aan het eerder gesloten akkoord.
NOS 31.10.2020 KLM krijgt van het kabinet voorlopig geen staatssteun meer. Dit heeft minister Hoekstra van Financiën laten weten, ook in een brief aan de Tweede Kamer. “Ik vind het zeer teleurstellend, maar we kunnen nu niet door met die lening”, aldus de minister.
Het bedrijf is door het coronavirus en het nagenoeg stilleggen van het internationale vliegverkeer in grote financiële problemen gekomen en zegt het zonder overheidssteun niet te kunnen redden.
Het kabinet wil KLM geen geld meer geven, als niet alle KLM-medewerkers voor vijf jaar salaris inleveren. Deze vijf jaar durende termijn had het kabinet eerder al als voorwaarde gesteld aan het geven van steun. Maar de pilotenvakbond VNV weigert dit. Vandaag was er weer een overleg tussen KLM en de vakbonden, zonder resultaat. Het kabinet weigert te zwichten voor de opstelling van de pilotenbond.
Minister Hoekstra noemt dat ‘risicovol’ voor het voorbestaan van KLM !!
‘Dit is zeer teleurstellend en risicovol’
KLM heeft al 1 miljard aan steun gekregen en kan de komende vijf jaar nog 2,4 miljard euro staatssteun krijgen, maar dan moet het bedrijf in die periode stevig bezuinigen. Het kabinet vindt dit een redelijke eis. KLM heeft in vergelijking met andere Nederlandse bedrijven al veel steun gekregen. “Wat we doen is in het belang van Nederland, maar het moet wel in balans zijn. Het gaat wel om geld van de belastingbetaler.”
De VNV wil zich niet vastleggen op bezuinigingen tot 2025. “Deze specifieke aanpassing van ons akkoord is op deze termijn niet realiseerbaar”, schrijft de pilotenvakbond in een verklaring. Het cabinepersoneel en de luchtvaarttechnici zijn wel bereid om vijf jaar loon in te leveren.
Elbers: ‘Ik begrijp conclusie niet’
De directie van KLM deed vanmiddag nog een oproep om in te stemmen met het verzoek van het kabinet. “In het belang van haar leden, alle KLM-werknemers en de toekomst van het bedrijf”, liet de KLM-top weten. Als er geen staatssteun komt, gaat het bedrijf met 30.000 werknemers vrijwel zeker failliet.
In een boodschap aan het personeel zei KLM-baas Pieter Elbers dat het bedrijf zonder de staatssteun “een ongelooflijk groot probleem” heeft. “Het is geen luxe, maar een noodzaak dat we deze leningen krijgen.”
Elbers riep de pilotenvakbond nogmaals op om alsnog in te stemmen met de voorwaarden. “Hoewel ik een aantal van de overwegingen begrijp, begrijp ik de conclusie niet. Want ook hiervoor staat voor mij centraal: wat dient uiteindelijk alle KLM’ers het beste?” De KLM-topman wil voorkomen dat zijn bedrijf uiteenvalt in verschillende groepen. “We moeten het samen doen.”
Minister Hoekstra wil overigens nog niet van een faillissement spreken. KLM heeft nog wat geld. “Maar ze kunnen het niet meer maanden uitzingen”, aldus Hoekstra.
‘Slikken of stikken’
NOS-verslaggever Ron Fresen zegt dat het kabinet zich snoeihard opstelt met deze “slikken-of-stikken-houding”. “Het kabinet laat geen enkele ruimte voor verdere onderhandelingen.” De bal ligt nu bij KLM en de piloten. “De piloten spelen met vuur.”
Hoekstra maakt duidelijk dat het kabinet KLM niet tegen elke prijs overeind wil houden, aldus Fresen. In het kabinet wordt hij volledig gesteund. “Daar is ook de frustratie gegroeid over de houding van KLM. Het gaat wel over 3,4 miljard euro
Achter de schermen onderzoekt het kabinet scenario’s waarin KLM failliet kan gaan, zo melden bronnen aan de NOS. Het kabinet bekijkt zelfs of er een andere nationale luchtvaartmaatschappij opgericht kan worden. In kabinetskringen is er in elk geval grote ergernis over de opstelling van met name de piloten.
Niet geslapen
Vakbond FNV, die ook nog geen handtekening onder de deal heeft gezet, vindt dat er onnodig onrust onder het KLM-personeel wordt veroorzaakt met de stevige opstelling van beide kanten.
“Honderden mensen hebben vannacht niet geslapen, omdat ze door de berichten in de media bang waren dat ze vandaag hun baan kwijt waren”, zegt Joost van Doesburg, campagneleider Schiphol bij de vakbond.
FNV vindt dat er nu alleen te veel onduidelijkheid is om groen licht te geven. Van Doesburg: “Maar wij brengen als FNV nooit de toekomst van de KLM in gevaar. Mocht er na 2022 noodzaak zijn om kosten langer verder te verlagen, dan zullen wij ons zoals altijd weer constructief opstellen.”
AD 31.10.2020 KLM krijgt van het kabinet voorlopig geen staatssteun meer, omdat de vakbond voor piloten niet voor vijf jaar een loonoffer wil doen. Dat heeft minister Hoekstra (Financiën) vanavond gezegd.
,,Het is teleurstellend en risicovol en ik had hier graag gezegd dat we gewoon door konden gaan, maar dat is nu niet het geval”, aldus Hoekstra. De minister noemt het ‘redelijk om wat terug te vragen’ voor alle steun die KLM de afgelopen maanden heeft ontvangen vanuit de overheid.
KLM-topman Pieter Elbers roept de pilotenvakbond VNV nogmaals op zich wél te committeren aan een langere periode van loonoffers. ,,In het belang van haar leden, alle KLM-werknemers en de toekomst van ons bedrijf”, aldus Elbers.
Hoekstra: ,,Het is aan KLM en de vakbonden om er voor te zorgen dat alsnog voldaan wordt aan de gestelde voorwaarden. Mocht op een later moment alsnog aan de voorwaarden worden voldaan, dan zal het kabinet uw Kamer nader informeren.”
Aan een zijden draadje
De toekomst van KLM hangt aan een zijden draadje, nu begin vanmiddag een deadline van minister Hoekstra (Financiën) is verstreken voor personeelsvakbonden van de luchtvaartmaatschappij. Die moesten een clausule tekenen waarin ze toezeggen om tot 2025 akkoord te gaan met loonoffers. Anders krijgt KLM geen toegang tot essentiële staatssteun.
Vijf vakbonden – CNV, De Unie, NVLT, VNC en VKP – hebben deze clausule ondertekend. FNV (Cabine en Grond) beraadt zich nog, maar heeft aangegeven de toekomst van KLM nooit op het spel te zullen zetten. Alleen pilotenvakbond VNV weigert zich vooralsnog te committeren aan de eis van de minister, al zegt de bond wel ‘verantwoordelijkheid te zullen nemen’.
Dus kwam er tegen de avond nogmaals een smeekbede van topman Elbers richting VNV. ,,Zonder deze lening komt KLM deze moeilijke tijd niet door. Dit maakt deze impasse uiterst zorgelijk. Ik heb maar één doel voor ogen en dat is om KLM deze crisis te laten overleven. Dat lukt alleen als we met elkaar het algemeen belang in het vizier houden en bereid zijn daar een bijdrage aan te leveren die de eigen positie overstijgt.”
Van het positieve antwoord van alle bonden hangt veel af. Mogelijk komt het kabinet bij het uitblijven van algemene instemming niet over de brug met financiële noodsteun voor de noodlijdende luchtvaartmaatschappij. In dat geval kan KLM omvallen.
Vrijdag kwamen de bedrijfstop en de vakbonden voor crisisoverleg bijeen. Minister Hoekstra had eerdere voorstellen voor bezuinigingen bij de maatschappij afgekeurd. Groen licht uit Den Haag is nodig voor een tweede tranche uit het pakket van noodleningen en kredietgaranties van 3,4 miljard euro.
Loonmatiging tot 2025
Hoekstra vindt de looptijd van afspraken tussen KLM en vakbonden over de versobering van de arbeidsvoorwaarden te kort. Die overeenkomsten beslaan slechts een periode van anderhalf tot twee jaar. De bewindsman eist dat loonmatiging voor alle KLM’ers moeten duren zolang het steunpakket loopt, namelijk tot 2025. Daarbij wordt tot 20 procent aan arbeidsvoorwaarden ingeleverd.
Elbers prijst de flexibiliteit van de vakbeweging. ,,Dit zijn ongekende tijden die ook ongekende en ongebruikelijke stappen en aanpak vereisen. De recente cao-akkoorden op hoofdlijnen tussen KLM en bonden, zoals gesloten op 1 oktober, laten zien dat dit met elkaar ook lukt.”
Gisteren liet de maatschappij al in een persbericht weten: ,,KLM zit in de ergste crisis van haar 101-jarige bestaan. COVID-19 heeft de goede resultaten van de afgelopen jaren onderuitgehaald. Om de toekomst van het bedrijf en haar netwerk voor Nederland veilig te stellen, zijn de lening en garantiestellingen op bankleningen van de overheid van in totaal 3,4 miljard euro cruciaal.”
Overigens voelt de FNV zich nogal onder druk gezet door de eis van Hoekstra, meldt de bond in een persbericht. ,,Er is nu veel onduidelijkheid ontstaan omdat het kabinet ter elfder ure met aanvullende wensen is gekomen. Wij brengen als FNV nooit de toekomst van de KLM in gevaar. We begrijpen dan ook niet waarom KLM en het kabinet last-minute extra commitment verlangt. Mocht er na 2022 noodzaak zijn om kosten langer verder te verlagen, dan zullen wij ons zoals altijd weer constructief opstellen.”
RTL 31.10.2020 KLM krijgt de komende tijd geen geld meer overgemaakt van de overheid. De staatssteun is ingetrokken nu niet alle KLM-medewerkers tot 2025 salaris inleveren.
KLM was eerder een steunpakket van 3,4 miljard euro toegezegd. Het gaat om een directe lening van 1 miljard en een garantiestelling voor bankleningen van maximaal 2,4 miljard euro.
227 miljoen van die lening is al overgemaakt. Van de 2,4 miljard aan garanties heeft de eerste trekking onder de doorlopende kredietfaciliteit plaatsgevonden ter hoogte van 665 miljoen euro. KLM wacht nog op 2,4 miljard aan lening en garanties.
Om dat geld te krijgen moesten de vakbonden ermee instemmen dat er tot 2025 loon ingeleverd wordt en niet tot 2023, zo stelde gisteren KLM bij een crisisberaad. Zes vakbonden gingen akkoord, de FNV heeft het nog in beraad en de pilotenvakbond stemde tegen.
‘Teleurstellend’
Dat overheidsgeld komt er dus nog niet, stelt het kabinet. “Het is teleurstellend dat de piloten niet meedoen, het is redelijk om iets terug te vragen voor de miljardensteun,” zegt minister Wopke Hoekstra (Financiën).
“We willen afspraken maken over de lengte van de lening. Dat commitment heeft de overheid nodig en dat is ook redelijk als je ziet wat we allemaal al voor KLM hebben gedaan en als je ziet hoeveel problemen andere bedrijven in Nederland hebben.”
Een faillissement van KLM dreigt nu. KLM-baas Pieter Elbers roept pilotenvakbond VNV op alsnog de clausule te ondertekenen waarmee ze akkoord gaan met een langere periode van loonmatiging dan eerder afgesproken. Doet de bond dat niet, dan is de toekomst van KLM in gevaar, aldus KLM, dat spreekt van een “zorgelijke impasse”.
Hoekstra: “Er is niet meteen morgen een probleem, maar duidelijk is dat KLM dit geen maanden kan uitzingen.”
Pilotenvakbond VNV wil na vandaag met KLM verder in gesprek om tot aanvullende afspraken over de loonmatiging te komen. Volgens de VNV is op 1 oktober een overeenkomst met KLM gesloten die voldoet aan de overheidsvoorwaarden en die een bezuiniging van 20 procent op jaarbasis betekent voor vliegers. De vakbond wil naar eigen zeggen graag de plooien glad te strijken.
In een videoboodschap aan het personeel laat KLM-topman Pieter Elbers weten een aantal van de overwegingen van de pilotenbond te begrijpen. “Maar ik begrijp de conclusie niet. Vraag die centraal staat: wat dient alle KLM’ers het beste? Wat we nu moeten voorkomen is dat we als KLM uiteenvallen in verschillende groepen”, aldus Elbers.
De KLM-baas zei verder nogmaals dat KLM het geld keihard nodig heeft. “Ongekende tijden vragen om ongekende processen en ongekende maatregelen”, zei Elbers. Hij riep andermaal de pilotenvakbond op alsnog in te stemmen met de voorwaarden.
NOS 01.10.2020 KLM heeft overeenstemming bereikt met de vakbonden van het cabinepersoneel en het grondpersoneel over arbeidsvoorwaarden en een sociaal plan, melden de partijen. De afspraken zijn nodig om de staatslening van 3,4 miljard euro aan KLM zeker te stellen, die nodig is om de coronacrisis te overleven.
KLM presenteert vandaag zijn herstructureringsplannen aan het ministerie van Financiën. De onderhandelingen duurden tot vroeg in de ochtend, zegt FNV Cabine.
Met het cabinepersoneel zijn “rechtvaardige afspraken” gemaakt over een tijdelijke versobering van arbeidsvoorwaarden, verbetering van de ontslagvergoeding en een terugkeergarantie van vijf jaar.
De afspraken op hoofdlijnen met de bonden van het grondpersoneel gaan over het versoberen van de arbeidsvoorwaarden.
Naar Den Haag
Met deze afspraken kan KLM naar Den Haag, zegt FNV Cabine. De hoofdlijnen worden de komende weken verder uitgewerkt en de leden kunnen zich binnenkort uitspreken over de plannen.
KLM is er met de pilotenbonden nog niet uit, deze onderhandelingen zijn nog gaande.
Eind juni kwam het kabinet met het steunpakket voor KLM om de coronacrisis te kunnen overleven. Het bestaat uit een lening van 1 miljard en 2,4 miljard als garantie voor commerciële leningen. KLM moet reorganiseren om te voldoen aan de voorwaarden die de regering aan de steun stelt.
AD 01.10.2020 Luchtvaartmaatschappij KLM heeft op hoofdlijnen overeenstemming bereikt met vakbonden voor cabinemedewerkers en grondpersoneel over de versobering van de arbeidsvoorwaarden. Met piloten is er nog geen principeakkoord, zo meldt de vliegmaatschappij.
KLM heeft tot donderdag om bij het kabinet een pakket bezuinigingsplannen in te dienen. Dit herstelplan was een voorwaarde voor de 3,4 miljard euro aan steun die KLM krijgt van de overheid, in de vorm van leningen en kredietgaranties. Door de coronacrisis stond de luchtvaartmaatschappij op omvallen.
KLM heeft met bonden voor grond- en cabinepersoneel afgesproken dat medewerkers die tot één keer modaal verdienen er nog iets op vooruitgaan, laten FNV en CNV weten. Medewerkers die meer dan anderhalf keer modaal verdienen gaan juist salaris inleveren. Dat kan stapsgewijs oplopen tot 20 procent minder loon.
KLM moet naar verwachting duizenden personeelsleden ontslaan om te bezuinigen. In juli sprak de luchtvaartmaatschappij van 4500 tot 5000 van de circa 33.000 banen bij KLM die zullen verdwijnen.
Sociaal plan
Met cabinebonden zijn nu ook afspraken gemaakt over een sociaal plan voor vertrekkend personeel. Birte Nelen, van FNV Cabine, noemt het daarbij positief dat boventallig personeel langer begeleiding naar nieuw werk krijgt dan aanvankelijk werd aangeboden. Ook kwam KLM personeel tegemoet met een betere minimumvergoeding voor mensen die relatief kort in dienst zijn.
KLM heeft nu overeenstemming bereikt met de cabinebonden VNC en FNV Cabine en de vakbonden FNV Luchtvaart, CNV, De Unie, VKP en NVLT voor grondpersoneel.
Volgens de bond FNV Cabine liggen er nu rechtvaardige afspraken met het cabinepersoneel over een tijdelijke reductie van arbeidsvoorwaarden, een sterk verbeterde beëindigingsvergoeding bij boventalligheid en een terugkeergarantie van vijf jaar.
Tot vroeg in de ochtend was het volgens de vakbond ‘spannend of wij als cabinebonden met KLM op één lijn konden komen’. Uiteindelijk heeft dit geleid tot een doorbraak op het sociaal plan en op het tijdelijke loonoffer.
Protocollen
‘Wij gaan de komende week de hoofdlijnen verder uit te werken in protocollen. Uiteraard kunnen alle leden op korte termijn hun stem uitbrengen over onze arbeidsvoorwaarden en het sociaal plan’, aldus de bond in een verklaring op de website.
De bonden moeten de afspraken nog voorleggen aan hun achterban.
Minister Wopke Hoekstra (Financiën) is blij dat een deel van de vakbonden overeenstemming heeft bereikt, maar benadrukt dat ‘vandaag wel het moment’ is voor een akkoord met de piloten. ,,Het gaat heel slecht in de luchtvaart en met KLM. We moeten daar gewoon de bakens verzetten, linksom of rechtsom’’, zegt Hoekstra.
Als het personeel niet instemt met loonoffers en ontslagen, is faillissement volgens de minister de enige andere optie. ,,Het goede nieuws is dat een aantal bonden ziet dat het nodig is.’’
KLM
Om te bezuinigen, wil KLM eerdere in cao’s afgesproken loonsverhogingen niet door laten gaan. Vakbonden eisten dat cabinepersoneel dat tot één keer modaal verdient er nog wel op vooruit gaat. Ook is beloofd dat personeel dat tot anderhalf keer modaal verdient zo veel mogelijk wordt ontzien.
In hoofdlijnen is ook afgesproken dat werknemers tot vijf jaar na hun ontslag vooraan in de rij staan om terug te keren in hun oude functie, mocht het beter gaan met de luchtvaartmaatschappij. Dat betekent dat als ze carrière hebben gemaakt niet opnieuw onderaan beginnen. Wat dit betekent voor de salarissen bij terugkeer is nog onderwerp van verdere uitwerkingen.
AD 30.09.2020 KLM stuurt hoe dan ook op 1 oktober 2020 een plan hoe de luchtvaartmaatschappij geld gaat besparen naar politiek Den Haag. Liefst doet het bedrijf dat met een akkoord met de vakbonden over het versoberen van de arbeidsvoorwaarden, maar als dat er niet is, gaat het eigen plan van KLM naar Den Haag, zegt Kim Bruggeman. Als vicepresident voor sectorrelaties en compensatie was hij de laatste maanden een van de onderhandelaars met de vakbonden.
Inzet van het overleg met de bonden is te voldoen aan de eisen die Den Haag stelde aan een steunpakket ter waarde van 3,4 miljard euro. Om de 2,4 miljard euro aan leningen en 1 miljard euro aan garanties voor leningen te krijgen, moet KLM van de overheid de kosten met zeker 15 procent terug brengen. Ook moet het aantal nachtvluchten omlaag en zijn er eisen gesteld aan een minimaal gebruik van biobrandstof. Aan werknemers die meer dan drie keer modaal verdienen, wordt bovendien een loonoffer van minstens 20 procent gevraagd.
Bruggeman benadrukt dat de gesprekken met de bonden geen normale cao-gesprekken zijn, maar dat beide zijden het risico lopen in ‘klassieke patronen’ te vervallen. ,,Normaal knok je een beetje over hoeveel erbij komt, nu gaat het om het inleveren van arbeidsvoorwaarden en staat het voortbestaan van het bedrijf op het spel.”
Ook de traditionele onderhandelingstactiek van ‘voor wat hoort wat’, werkt volgens Bruggeman niet meer. ,,Dat past niet bij de situatie van het bedrijf. Het gaat echt heel slecht, de vliegtuigen zijn halfvol”, verwijst hij naar de coronacrisis waardoor het aantal geboekte vliegreizen gekelderd is.
Loonsverhoging
Belangrijk struikelblok is de invulling van het principe dat de sterkste schouders de zwaarste lasten moeten dragen en de eis van verschillende bonden dat personeel dat tot anderhalf keer modaal verdient, wordt ontzien. Bruggeman en KLM menen dat als verdieners van een modaal inkomen hun in de cao afgesproken loonsverhogingen niet krijgen, ze verder niets hoeven in te leveren. Volgens sommige vakbonden zouden zij echter helemaal niet moeten lijden onder de kostenbesparingen en dus wel gewoon loonsverhoging moeten krijgen.
De ondernemingsraad heeft al wel een positief advies gegeven voor de plannen. Bruggeman hoopt in een laatste onderhandelingsronde er ook met de bonden uit te komen. ,,We hebben vannacht nieuwe voorstellen rondgestuurd en gaan vanmiddag om de tafel. Als het nodig is, maken we er nachtwerk van.”
KLM-topman Pieter Elbers bij een deel van z’n vliegtuigvloot op Schiphol, april 2020.
RTL 29.09.2020 Het is een cruciale week voor KLM. Op donderdag moet topman Pieter Elbers een bezuinigingsplan indienen bij minister van Financiën Wopke Hoekstra. Het bedrijf moet inkrimpen en het personeel moet inleveren in ruil voor de miljardensteun van de overheid.
KLM heeft tot 1 oktober om het reorganisatieplan in te leveren bij Hoekstra. Pas als dat plan is goedgekeurd, maakt hij een nieuwe tranche van de noodlening van maximaal 1 miljard euro over.
KLM heeft hier al 277 miljoen van ontvangen, meldde minister Hoekstra onlangs aan de Tweede Kamer.
Daarnaast heeft het bedrijf al 665 miljoen euro kunnen lenen van banken dankzij de bankgarantie die de staat heeft afgegeven voor maximaal 2,4 miljard. Aan dit financiële noodpakket van in totaal 3,4 miljard euro heeft de overheid wel voorwaarden gesteld.
KLM moet afslanken, omdat het de komende jaren veel minder vluchten zal uitvoeren. Het bedrijf schrapt hiervoor in totaal 5000 banen, maakte het eind juli bekend. Een deel hiervan vertrekt vrijwillig, maar 1500 fte zal gedwongen ander werk moeten zoeken.
Het personeel dat zijn baan houdt, moet inleveren. Met Hoekstra is afgesproken dat KLM de kosten met 15 procent verlaagt.
Grootverdieners moeten 20 procent inleveren
Om dit te bereiken, moet het personeel een loonoffer brengen, waarbij het kabinet het credo ‘sterkste schouders dragen de zwaarste lasten’ heeft gebruikt. KLM’ers die meer dan drie keer modaal verdienen moeten minstens 20 procent inleveren. Ook de rest van het personeel moet inleveren, afhankelijk van wat ze verdienen. Personeel dat minder dan modaal verdient, wordt ontzien.
Het bedrijf is al weken aan het onderhandelen met de vakbonden hoe het deze eisen omzet in een akkoord. Dat is geen sinecure, want er zitten maar liefst acht vakbonden aan tafel.
Die bonden vertegenwoordigen grofweg drie soorten personeel van het bedrijf: piloten, grond- en kantoorpersoneel en stewards, stewardessen en pursers. Iedere groep heeft weer een andere cao, wat de onderhandelingen ingewikkeld maakt.
Sociaal plan en loonoffer
Die onderhandelingen gaan over twee zaken. Aan de ene kant moet er een sociaal plan komen voor het personeel dat op straat komt te staan door de reorganisatie. Aan de andere kant moeten de verschillende personeelsgroepen inleveren.
Dat het kabinet eisen heeft gesteld hoeveel er ingeleverd moet worden, maakt het er niet makkelijker op. Er is wel begrip voor de eisen van de overheid, maar dat die wil bepalen wie wat inlevert ‘gaat een stap te ver’, zegt Dario Fucci. Hij was als bestuurder van de ondernemingsraad van KLM de afgelopen 21 dagen non-stop bezig met het beoordelen van de plannen van het bedrijf.
“Als het gaat om deadlines is er altijd druk bij en die is extreem hoog aan beide kanten.”
Hij denkt wel dat de bonden er met KLM uit gaan komen. “Misschien dat een of twee bonden langer de tijd nodig hebben, maar uiteindelijk gaat het lukken”, vertelt hij.
Dat er nu nog geen akkoord is tussen KLM en vakbonden snapt Fucci wel. “Als het gaat om deadlines is er altijd druk bij en die is extreem hoog aan beide kanten.”
Voorstel vakbonden
Vakbonden zijn ook wel bereid water bij de wijn te doen, blijkt uit een voorstel dat dit weekend werd gedaan. Onderdeel van het voorstel, dat wordt gesteund door de machtige pilotenvakbond VNV, is dat wordt afgezien van een beloofde loonsverhoging. Het is alleen de vraag of afzien van iets wat er nog niet was, voldoende is.
Nee, aldus minister Hoekstra in het wekelijkse gesprek met RTL Z. “Alleen op korte termijn de salarissen verlagen is niet genoeg”, reageert hij.
“Er liggen niet zo veel smaken op tafel: een loonoffer, massaal ontslag of naar de rand van een faillissement”, verwijst hij naar wat er bij andere luchtvaartmaatschappijen in Europa gebeurt.
Of KLM’s plan voldoende is, wordt overigens niet alleen door Hoekstra’s ministerie gecheckt. Hij heeft er een Brits bureau voor ingeschakeld, PA Consulting. Hoe deze check afloopt, meldt Hoekstra in oktober aan de Kamer.
Deadline of uitstel?
KLM zelf laat weten geen commentaar te geven zolang de onderhandelingen lopen. Binnen het bedrijf gaat men er nog steeds vanuit dat de deadline van 1 oktober gewoon gehaald wordt, aldus woordvoerder Gerrie Brandt.
“Er zal gewoon ingegrepen moeten worden.”
Op uitstel hoeft het bedrijf ook niet te rekenen, vertelt Hoekstra. “Het gaat om geld van de belastingbetaler, we hebben afspraken gemaakt en er een aantal maanden de tijd voor gegeven. Er zal gewoon ingegrepen moeten worden.”
Hij voert de druk nog verder op door een besluit over een eventuele kapitaalinjectie aan moederbedrijf Air France-KLM mede te laten afhangen van hoe goed KLM zich nu houdt aan de afspraken. Het verschaffen van extra kapitaal aan de holding is sowieso nog ‘geen uitgemaakte zaak’, zegt hij.
AD 29.09.2020 KLM-baas Pieter Elbers gaat donderdag met een herstructureringsplan naar het ministerie van Financiën. Volgens de ondernemingsraad (or) van KLM is het hele bedrijf doorgelicht en liggen verschillende plannen op tafel om de kosten te drukken. Een akkoord met de vakbonden ontbreekt nog.
Minister Wopke Hoekstra beloofde eerder 3,4 miljard euro steun om KLM door de crisis te helpen. Hij verbond wel een aantal voorwaarden aan het noodpakket, waaronder het terugbrengen van de kosten en een herstructurering. De deadline werd gezet op donderdag 1 oktober. Klagers menen dat de minister met zijn eisenpakket deels op de stoel van het bestuur van KLM is gaan zitten.
Met bonden wordt momenteel onderhandeld over het inleveren van arbeidsvoorwaarden en een sociaal plan. Verschillende bonden verwijten KLM een gebrek aan urgentie.
Daar staat tegenover dat bepaalde vakbonden op een ouderwetse manier onderhandelen met een mentaliteit van voor wat, hoort wat, aldus bronnen rond de onderhandelingen, hoewel er momenteel niet zoveel te halen valt. Dat werknemers ook in crisistijd gewoon doorbetaald kregen via de loonsubsidie van de overheid, zou de ernst van de situatie enigszins maskeren.
Wrevel
Or-bestuurder Dario Fucci is blij met de steun voor KLM maar erkent dat de opstelling van Hoekstra voor wrevel heeft gezorgd binnen KLM. Dit omdat de minister zich direct met de bedrijfsvoering van KLM heeft bemoeid door met harde eisen te komen. Fucci bestempelt die opstelling als ‘onorthodox’, maar zegt er tevens bij dat KLM in zware nood verkeert. ,,Ik snap heel goed dat er wat tegenover de noodsteun moet staan. Maar ik snap ook dat het bijvoorbeeld bij de vakbonden wringt dat je op deze wijze richtlijnen opgelegd krijgt.”
Fucci denkt dat de meest bonden ook voor donderdag akkoord zullen zijn. Bij KLM wordt volgens hem vaker een doorbraak geforceerd als de druk het hoogst is. Mogelijk dat de onderhandelingen met een aantal bonden iets langer duren, maar dat weerhoudt Elbers er niet van met een plan naar Den Haag te gaan.
Telegraaf 23.09.2020 Jeroen Kremers wordt de vooruitgeschoven pion van de staat bij Air France KLM. Het noodlijdende luchtvaartbedrijf heeft inmiddels de eerste honderden miljoenen aan leningen van banken en de overheid ontvangen.
Dat schrijft minister Hoekstra (Financiën) aan de Tweede Kamer. Bij het in elkaar zetten van het steunpakket heeft het kabinet bedongen dat er een zogenoemde ’state agent’ namens de Nederlandse staat mag aanschuiven bij Air France KLM. Dat wordt Jeroen Kremers, die nu onder meer commissaris bij Robeco is. Hoekstra noemt hem een ’ervaren bestuurder’ die ’goed bekend met de overheid’ is. Kremers werkte in het verleden bij het ministerie van Financiën en had veel functies in de financiële sector.
Kremers krijgt geen zeggenschap bij de luchtvaartmaatschappij en komt niet in het bestuur of de raad van commissarissen, maar mag namens de staat toezicht houden op de afspraken die Nederland heeft gemaakt rond het steunpakket. Dat gaat onder meer om de reorganisatie die KLM moet doorvoeren voor de steun. Als de afspraken niet worden nageleefd, kan Kremers ’escaleren’ naar het ministerie van Financiën.
Eerste miljoenen overgemaakt
De luchtvaartmaatschappij heeft eind augustus al de eerste honderden miljoenen steun ontvangen. Dat gaat om 665 miljoen euro aan leningen van de banken, waar de staat voor 90 procent garant voor staat. Ook heeft Hoekstra zelf al 277 miljoen euro aan directe leningen van de staat overgemaakt.
In totaal krijgt KLM 3,4 miljard euro: 2,4 miljard aan leningen van banken en 1 miljard van de staat. De rest van het geld wordt pas overgemaakt als het reorganisatieplan van KLM ’naar tevredenheid van de staat is opgesteld’. De luchtvaartmaatschappij moet dat plan uiterlijk 1 oktober aanleveren.
„Zo hebben we het afgesproken en afspraak is afspraak”, zegt Hoekstra. „Die eerste tranche is beschikbaar, meteen in de eerste fase. Dat was ook nodig en daarmee gaan we niet wachten.” Voor de tweede tranche wil Hoekstra meer zekerheid. „Tegelijkertijd wil je ook quid pro quo. Dus ik vind dit afgewogen.”
NOS 23.09.2020 Minister Hoekstra van Financiën is bereid te praten over een kapitaalinjectie voor Air France-KLM, als blijkt dat de toegezegde leningen niet genoeg zijn om het hoofd boven water te houden. Dat zegt hij nadat topman Ben Smith van het luchtvaartbedrijf afgelopen weekend had gezegd dat er naast de toegezegde miljardenleningen waarschijnlijk veel meer steun nodig is.
Om de coronacrisis te overleven, kan KLM aanspraak maken op een lening van de Nederlandse staat van 1 miljard euro. Daarnaast hebben elf banken een krediet van maximaal 2,4 miljard euro beschikbaar gesteld, waar de staat dan weer voor 90 procent garant voor staat. Ook aan Franse kant wordt het bedrijf ondersteund, met 7 miljard euro aan leningen.
“We hebben steeds gezegd dat het in de eerste fase om leningen gaat, maar dat de mogelijkheid wel degelijk bestaat dat er ook echt geld, dus niet een lening, in de onderneming gestopt moet worden”, zegt Hoekstra, die er meteen wel bij meldt dat daar voorwaarden aan verbonden zullen zijn. Welke dat precies worden, daar wil hij de komende weken en maanden over praten. “We doen dit allemaal om de onderneming te laten overleven en zo veel mogelijk banen te behouden.”
Herstructureringsplan
Eind augustus zijn de eerste bedragen van de leningen overgemaakt aan KLM; 277 miljoen euro van de staat en 665 miljoen van de banken, schrijft Hoekstra vandaag aan de Tweede Kamer. Om voor een volgend deel in aanmerking te komen moet het bedrijf uiterlijk 1 oktober een herstructureringsplan hebben ingediend bij het kabinet. Het personeel dat het meeste verdient, moet daarbij ook de zwaarste klappen opvangen.
Air France-KLM moet snijden in de kosten, vindt Hoekstra, zeker ook aan Franse kant. Die kosten zijn nu gebaseerd op het pre-coronatijdperk. “Maar inmiddels staat de halve vloot aan de grond.” Om toezicht te houden op die herstructurering, die mogelijk duizenden banen zal kosten, stelt het kabinet een zogeheten ‘state agent’ aan. Die functionaris gaat namens de staat controleren of het bedrijf zich wel aan de afspraken houdt.
Jeroen Kremers
“Het gaat om heel veel geld, dus willen we iemand heel dicht bij het vuur hebben”, zegt Hoekstra. Hij heeft Jeroen Kremers, commissaris bij verschillende financiële instellingen en in het verleden topambtenaar op zijn ministerie, bereid gevonden die rol op zich te nemen.
Volgens Hoekstra heeft Kremers de juiste ervaring voor die functie. “En hij spreekt vloeiend Frans.”
Telegraaf 02.07.2020 Een meerderheid van de Tweede Kamer heeft donderdag ingestemd met de redding van KLM. Alleen GroenLinks, de Socialistische Partij en de dierenpartij zijn tegen het pakket waarmee moet worden voorkomen dat tienduizenden mensen hun baan verliezen.
Ook het voormalig lid van de dierenpartij Van Kooten-Arissen, inmiddels met Krol en Otten verenigd in de Partij voor de Toekomst, stemde tegen het steunpakket. Maar dat was een vergissing, die ze kort daarna herstelde.
In tegenstelling tot de sierteelt- en culturele sector krijgt KLM geen subsidiehulp, maar een pakket van leningen. In totaal gaat het om een bedrag van 3,4 miljard euro. De linkse tegenstemmers zijn het niet eens met de voorwaarden die de overheid stelt.
Zonder hulp van Den Haag zou het 101-jarige bedrijf omvallen. Bij KLM werken ruim 30.000 mensen. Als de luchtvaartmaatschappij omvalt, komt Schiphol in de problemen. Schiphol en KLM zijn samen direct goed voor 114.000 banen.
Een van de voorwaarden aan steun is dat medewerkers met een hoog salaris een deel van hun beloning moeten inleveren. De ingreep in de arbeidsvoorwaarden door het kabinet zorgde voor ongemak in de Kamer. Een voorstel van CDA en SGP om inkomens tot anderhalf keer modaal zoveel mogelijk te ontzien kreeg voldoende steun in de Kamer.
MSN 02.07.2020 Een meerderheid van de Tweede Kamer heeft donderdag ingestemd met de redding van KLM. Alleen GroenLinks, de Socialistische Partij en de dierenpartij zijn tegen het pakket waarmee moet worden voorkomen dat tienduizenden mensen hun baan verliezen.
Ook het voormalig lid van de dierenpartij Van Kooten-Arissen, inmiddels met Krol en Otten verenigd in de Partij voor de Toekomst, stemde tegen het steunpakket. Maar dat was een vergissing, die ze kort daarna herstelde.
In tegenstelling tot de sierteelt- en culturele sector krijgt KLM geen subsidiehulp, maar een pakket van leningen. In totaal gaat het om een bedrag van 3,4 miljard euro. De linkse tegenstemmers zijn het niet eens met de voorwaarden die de overheid stelt.
Zonder hulp van Den Haag zou het 101-jarige bedrijf omvallen. Bij KLM werken ruim 30.000 mensen. Als de luchtvaartmaatschappij omvalt, komt Schiphol in de problemen. Schiphol en KLM zijn samen direct goed voor 114.000 banen.
Eén van de voorwaarden aan steun is dat medewerkers met een hoog salaris een deel van hun beloning moeten inleveren. De ingreep in de arbeidsvoorwaarden door het kabinet zorgde voor ongemak in de Kamer. Een voorstel van CDA en SGP om inkomens tot anderhalf keer modaal zoveel mogelijk te ontzien kreeg voldoende steun in de Kamer.
NU 01.07.2020 Hoewel minister Wopke Hoekstra van Financiën ziet dat KLM de vruchten heeft geplukt van het huwelijk met Air France, ziet hij dat het Nederlandse deel in de luchtvaartcombinatie beter presteert dan het Franse, zei de bewindsman woensdagavond in de Kamer tijdens het debat over de noodsteun aan KLM.
“Eerlijk is eerlijk, mijn zorgen over het Franse deel van de onderneming zijn groter dan over het Nederlandse deel”, zei Hoekstra. “Er is economisch veel werk aan de winkel.”
KLM was in 2003 verliesgevend en moest daarom op zoek naar een partner om te kunnen overleven. Dat lukte na een moeizame zoektocht uiteindelijk met Air France.
“De hele onderneming, en zeker ook het Nederlandse deel, heeft aanzienlijke stappen vooruit gemaakt. KLM is hard gegroeid, harder dan het Franse zusterbedrijf en vooral de afgelopen jaren is KLM meer winstgevend geworden dan Air France.”
De combinatie Air France-KLM noemt de bewindsman “heel logisch”. KLM heeft een goede verbinding met Azië en de Verenigde Staten, Air France heeft een grote thuismarkt en vliegt daarnaast veel naar Afrika. “Daaruit kun je concluderen dat er veel te zeggen is voor dit type huwelijk. Tegelijkertijd is er wel substantieel werk aan de winkel om het beter te laten functioneren”, zei Hoekstra.
Dat werk zit hem bijvoorbeeld in het contact met de Franse collega’s. Hoekstra: “Vanwege de cultuurverschillen, de afstand en de perceptie op het verleden gaat dat niet zonder slag of stoot. Daar ligt nog wel een opdracht.”
Vooralsnog is de beste kaart van Hoekstra het huwelijk beter maken, vindt hij. In welke vorm precies, bijvoorbeeld meer onafhankelijk van elkaar maar nog wel in dezelfde onderneming, zal moeten blijken. Maar uit elkaar gaan wil de bewindsman in alle gevallen uitsluiten. “Experts zeggen dat KLM en Air France meer zijn dan een plus een. Dat verlies je dan.”
KLM-personeel moet loonoffer brengen
Vorige week maakte het kabinet bekend dat KLM noodleningen van de overheid van in totaal 3,4 miljard euro ontvangt. Aan die hulp zitten wel voorwaarden. Het luchtvaartbedrijf moet verduurzamen, het aantal nachtvluchten moet omlaag, bonussen en het opkopen van dividend wordt verboden en personeel dat het meest verdient moet salaris inleveren.
In totaal moet KLM de kosten met 15 procent verlagen om na de coronacrisis weer concurrerend te zijn.
Het kabinet heeft een aantal “piketpalen” geslagen in de onderhandelingen met de KLM-directie over de miljardenleningen. Bijvoorbeeld dat werknemers die minstens drie keer modaal verdienen (ongeveer een ton bruto per jaar) minimaal 20 procent salaris moeten inleveren.
De vakbonden vinden dat zij onterecht zijn gepasseerd in de onderhandelingen tussen het kabinet en KLM, zo lieten verschillende werknemersorganisaties eerder op de dag weten. Maar Hoekstra vindt dat hij genoeg ruimte heeft overgelaten voor de ondernemingsraad en de vakbonden om de plannen verder uit te werken.
NOS 26.06.2020 De regeringspartijen reageren positief op het steunpakket voor KLM, dat het kabinet vanochtend bekendmaakte. De oppositie is zeer kritisch. Onder diverse voorwaarden schiet het kabinet de luchtvaartmaatschappij met 3,4 miljard euro te hulp om de coronacrisis te overleven.
Kamerlid Van der Linde van regeringspartij VVD noemt het grote winst dat de functie van KLM als overstapluchthaven wordt gegarandeerd. “Het gaat om tienduizenden mensen die daar hun brood verdienen”, voegt hij eraan toe. De VVD heeft nog wel vragen over de uitwerking van allerlei afspraken.
Coalitiegenoot CDA spreekt van een positief afgewogen pakket, dat KLM in staat stelt om duizenden banen te behouden. Kamerlid Amhaouch benadrukt dat de luchtvaartmaatschappij duurzamer wordt en dat de functie van Schiphol als overstapluchthaven langer gegarandeerd blijft.
Afspraken nachtvluchten onvoldoende
D66-woordvoerder Paternotte vindt het positief dat de lening beperkt is gebleven tot 1 miljard euro en dat er afspraken zijn gemaakt over het verminderen van de kosten en een loonoffer. De afspraken over vermindering van de nachtvluchten vindt hij onvoldoende.
Kamerlid Bruins van coalitiepartner ChristenUnie is er vooral tevreden over dat de steun wordt gegeven onder de voorwaarde dat de KLM de omslag maakt naar “minder overlast, minder vervuiling en minder hoge beloningen aan de top”.
KLM los van Air France
De PVV zegt in een reactie dat de KLM weer los moet komen van Air France. Volgens het Kamerlid Graus gaan de bezuinigingen van Air France en KLM niet gelijk op. “De Fransen blijven de rijkelijke en smeuïge oer-Hollandse kaas van het kurkdroge Franse stokbrood vreten”, zegt Graus,
Ook de SP is zeer ontevreden over de afspraken. Kamerlid Alkaya van de oppositiepartij vindt het “opvallend dat de KLM overeind wordt gehouden met extra staatsleningen, terwijl zorgverleners van het kabinet geen structurele loonsverhoging hoeven te verwachten”.
Volgens de SP kiest het kabinet voor doorgaan op de huidige weg. De partij vindt meer zeggenschap voor de overheid en uiteindelijk nationalisatie de manier om de banen en de toekomst van de KLM blijvend veilig te stellen.
Reset van de luchtvaart
GroenLinks-Kamerlid Kröger vindt dat het kabinet met het pakket kansen voor een “reset van de luchtvaart” laat liggen. Volgens haar hadden er scherpere klimaateisen moeten worden gesteld en hadden er ook concrete afspraken moeten worden gemaakt over het vervangen van korte afstandsvluchten door de trein.
Ook de PvdA heeft nog veel vragen. “Hoeveel werkgelegenheid wordt met deze afspraken structureel behouden, waarom zijn alleen leningen verstrekt en geen aandelen gekocht, zoals in Duitsland, en wordt er wel genoeg gedaan aan verduurzaming van de luchtvaart?”, zegt Kamerlid Nijboer.
De Partij voor de Dieren heeft weinig goede woorden over voor het akkoord. Kamerlid Van Raan vindt dat er miljarden belastinggeld naar “een failliet businessmodel gaan, met een paar doekjes voor het bloeden”.
Telegraaf 26.06.2020 Partijen in de Tweede Kamer reageren verdeeld op de aankondiging dat het kabinet 3,4 miljard aan staatssteun verleent aan KLM. Dat gebeurt deels door leningen en deels door garantstellingen.
Volgens GroenLinks laat het kabinet een „reset voor de luchtvaart” liggen. „Dit zijn geen strenge voorwaarden, maar de greenwash die we bij luchtvaart gewend zijn”, reageert Kamerlid Suzanne Kröger. De oppositiepartij laakt het gebrek aan strenge eisen in ruil voor het pakket voor de luchtvaartmaatschappij.
De ChristenUnie is juist „tevreden” dat tegenover de steun staat dat KLM „de omslag maakt naar minder overlast, minder vervuiling en lagere topbeloningen.” De partij „steunt de voorwaarden die het kabinet stelt aan de leningen en garanties voor KLM”, zegt Kamerlid Eppo Bruins. „Minder nachtvluchten, geen bonussen en dividend en belangrijk nieuws is dat Nederland de garantie heeft gekregen dat KLM op Schiphol blijft – iets wat sinds de fusie met Air France onzeker was. De Nederlandse staat krijgt hiermee weer meer controle over de toekomst van KLM.”
D66: stapje vooruit
Ook coalitiepartij D66 vindt het „goed dat met lening en garantie op banklening grootste faillissement uit onze geschiedenis is voorkomen”, laat Kamerlid Joost Sneller weten. „Stevigere staatsgaranties zijn positief voor onze open economie.” De duurzaamheidseisen noemt hij een „stapje vooruit”, maar de verlaging van het aantal nachtvluchten „is nog mager”, vindt Sneller.
VVD’er Roald van der Linde noemt het een „goede stap van het kabinet.” Het steunpakket „biedt duizenden werknemers in de luchtvaart perspectief in deze moeilijke tijden.”
SP wil terug naar de onderhandeltafel
De SP is op haar beurt uiterst kritisch. „Als een organisatie echt niet failliet mag gaan, dan kan het ook niet overgelaten worden aan de markt”, zegt SP-Kamerlid Mahir Alkaya. „Wat de SP betreft is veel meer zeggenschap, of uiteindelijk nationalisatie, de manier om de banen en toekomst van KLM structureel veilig te stellen”, stelt de socialistische politicus. Hij „roept daarom het kabinet op om terug naar de onderhandelingstafel te gaan om de toekomst van KLM en de mensen die daar werken echt veilig te stellen.”
AD 26.06.2020 Minder nachtvluchten, personeel dat salaris moet inleveren, flink snijden in de kosten en veel milieuvriendelijker vliegen. De eisen voor de 3,4 miljard euro steun aan KLM zijn fors, maar voelen voor KLM-topman Pieter Elbers niet als een molensteen om de nek. ,,Als je ziet hoe slecht het nu gaat en de enorme onzekerheden die er nog zijn dan is het belangrijk dat we financiële stabiliteit hebben.’’
Toch kan ook de KLM-baas zich voorstellen dat medewerkers op de werkvloer hun wenkbrauwen fronsen bij de afspraken die nu zijn gemaakt. Iedereen die bij de luchtvaartmaatschappij meer dan modaal verdiend moet salaris inleveren; piloten minstens 20 procent. Maar bij partner Air France – die Franse staatssteun krijgt – is die eis niet gesteld. ,,Ik snap dat gevoel. Maar ik ga niet over de Franse piloten.
Ook niet over wat de Franse staat aan hun belastingbetaler moet verantwoorden. De Nederlandse overheid legt ons deze voorwaarde op. Ik kan mij voorstellen dat de neiging er is om naar andere bedrijven binnen de groep te kijken, maar ik kijk naar KLM. Het is aan ons om die lening zo beperkt mogelijk te houden en zo snel mogelijk terug te betalen’’, reageert Elbers.
De topman is opgelucht dat er na maanden onderhandelen een resultaat is dat de komende periode stabiliteit geeft aan het bedrijf. KLM krijgt een lening van de staat van 1 miljard euro. Ook staat de overheid garant voor 90 procent van de 2,4 miljard aan aanvullende leningen die door 11 banken worden verstrekt.
,,Ik ben heel blij dat we vaste grond onder de voeten hebben nu. Daarmee kunnen we deze moeilijke periode doorkomen. Het zou zonde zijn geweest als we over vijf of tien jaar terugblikken en moeten vaststellen dat we de luchtvaart in Nederland uit onze handen hebben laten glippen door deze crisis. KLM was voor Covid-19 gezond. We moeten er nu voor zorgen dat dit zo snel mogelijk weer gebeurt.
Als het herstel de komende maanden sneller gaat dan verwacht is dat hartstikke mooi. Dan kunnen we de leningen sneller terug betalen. Als het tegenzit hebben we in elk geval continuïteit.’’
Het zou zonde zijn als we over vijf of tien jaar terugblikken en moeten vaststellen dat we de luchtvaart in Nederland uit onze handen hebben laten glippen door deze crisis, aldus Pieter Elbers, Ceo KLM.
De komende maanden worden gebruikt om fors te reorganiseren. In oktober moet er een uitgewerkt plan liggen om het bedrijf aan te passen aan de nieuwe economische situatie, die volgens Elbers nog altijd dramatisch is. Binnen Europa trekken de verkochte vluchten weer enigszins aan, maar intercontinentaal is er nog altijd bijna geen vliegverkeer.
Het staat vast dat KLM met veel minder personeel door moet, maar Elbers wil niet zeggen hoeveel banen van de in totaal 30.000 er moeten verdwijnen. Er is inmiddels een vertrekregeling geopend voor medewerkers die vrijwillig het bedrijf willen verlaten.
Milieuvriendelijker
KLM moet door deze miljardensteun ook milieuvriendelijker worden. Zo moet er vanaf 2030 met 14 procent duurzame brandstof worden gevlogen. En moet de CO2-uitstoot per passagierskilometer met 50 procent omlaag. Elbers noemt dat ambitieuze eisen, maar volgens hem sluiten ze aan bij hun eigen ambities voor de toekomst. Of het daadwerkelijk lukt om die eisen te halen, moet blijken. Vooral over het gebruik van biobrandstof is nog veel onduidelijk. ,,Als er een beperkte vraag is omdat er minder vluchten zijn dan is dat relatief duur.’’
KLM krijgt een state agent aangewezen die erop toe gaat zien dat het bedrijf zich houdt aan de voorwaarden. Elbers heeft daar geen moeite mee. ,,Het logisch dat wanneer je geld verstrekt je ook iemand stuurt om daar toezicht op te houden. Dat gebeurt bij anderen ook, zeker als je praat over dit soort bedragen. Het moet publiek verantwoord worden.’’
Frankrijk heeft inmiddels een steunpakket toegezegd van 7 miljard euro voor Air France. Daarmee komt het totale bedrag voor de reddingsoperatie van Air France-KLM uit op 10,4 miljard euro. Het toegezegde geld leidt tot scheve gezichten bij concurrenten. De Ierse prijsvechter Ryanair wil dat de Europese Commissie voor het steunpakket gaat liggen omdat er sprake is illegale staatssteun en zo de concurrentie wordt verstoord.
Maar volgens KLM-baas Elbers voldoet de steun aan de voorwaarden van Brussel en is geenszins sprake van een “free ride”.
NU 26.06.2020 Het kabinet heeft met luchtvaartmaatschappij KLM een akkoord bereikt over staatssteun ter waarde van 3,4 miljard euro, maken ministers Wopke Hoekstra (Financiën) en Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur) vrijdag bekend op een persconferentie. Het miljardenbedrag komt in de vorm van bankgaranties en leningen.
De steun bestaat uit twee delen: een directe lening van 1 miljard euro en een lening van 2,4 miljard euro die KLM direct ontvangt van elf banken. De overheid staat garant voor de laatstgenoemde lening.
In ruil voor de staatssteun wordt in het salaris van het personeel gesneden. Medewerkers die meer dan drie keer modaal verdienen (109.500 euro), is gevraagd ten minste 20 procent van het salaris in te leveren. Werknemers die minder verdienen, wordt verzocht een kleiner deel in te leveren. Zolang KLM steun ontvangt, mag het bedrijf geen dividend aan aandeelhouders uitkeren en geen bonussen uitbetalen.
Verder moet de luchtvaartmaatschappij in het personeelsbestand snijden om zo de kosten met 15 procent te verlagen. “Het is een positieve boodschap voor het bedrijf, maar een moeilijke boodschap voor het personeel”, zegt minister Hoekstra over de maatregelen. “We moeten KLM niet alleen door de crisis loodsen, maar ook sterker uit de crisis laten komen.”
20 procent minder nachtvluchten, vertrouwenspersoon in KLM-bestuur
Verder belooft KLM 20 procent minder nachtvluchten vanaf luchthaven Schiphol uit te voeren. Het aantal nachtvluchten wordt teruggebracht van 32.000 naar 25.000. Hier is de laatste jaren veel over te doen geweest, vanwege de overlast die deze vluchten veroorzaken. Ook zou KLM zo aan de milieueisen van het kabinet voldoen.
Ook stelt het kabinet in het KLM-bestuur een vertrouwenspersoon aan. Die moet erop toezien dat het Nederlandse belastinggeld ook daadwerkelijk bij KLM terechtkomt en niet bij het Franse moederbedrijf Air France-KLM.
Topman Elbers: ‘Dit is een zeer belangrijke stap’
KLM-topman Pieter Elbers is blij met het steunpakket. “Dit is een zeer belangrijke stap en ik spreek namens alle KLM-collega’s mijn dank aan de Nederlandse Staat en de banken uit voor het vertrouwen in onze organisatie en onze toekomst”, aldus Elbers.
Hoekstra onderstreepte vrijdag bij de persconferentie de grote rol die KLM speelt in de Nederlandse economie. “Omvallen van de maatschappij zou een bedreiging vormen voor onze open en op export gerichte economie”, aldus de minister. KLM is goed voor zo’n 30.000 banen in Nederland.
KLM in de problemen geraakt door coronacrisis
KLM heeft het geld hard nodig, omdat het bedrijf door de coronacrisis in de afgelopen maanden nauwelijks heeft kunnen vliegen. Hierdoor is de kaspositie van de luchtvaartmaatschappij ernstig verzwakt. Inmiddels is KLM weer aan het opschalen, maar voert het concern nog altijd aanzienlijk minder vluchten uit dan voor de corona-uitbraak.
Het steunpakket werd twee maanden geleden aangekondigd. Op 24 april maakten dezelfde ministers al bekend aan een steunpakket van 2 tot 4 miljard euro te werken. Dat deden ze kort nadat de Franse regering een steunpakket van 7 miljard euro voor Air France had gepresenteerd.
AD 26.06.2020 Luchtvaartmaatschappij KLM ontvangt een steunpakket van 3,4 miljard euro om de coronacrisis te overleven. Dat meldt persbureau Reuters op basis van een melding op de site van zustermaatschappij Air France, die inmiddels is verwijderd.
De Nederlandse regering zou in ruil voor de steun een vertrouwenspersoon in het bestuur van KLM mogen benoemen, meldt Reuters op basis van ingewijden. Die moet erop toezien dat de financiële hulp uitsluitend naar KLM gaat, en niet naar het bredere concern Air France-KLM.
Eerder werd al bekend dat de Nederlandse vliegmaatschappij en andere betrokken partijen een akkoord hadden bereikt over financiële steun om de luchtvaartmaatschappij door de crisis te helpen. De ministers Wopke Hoekstra (Financiën) en Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur) lichten het steunpakket vrijdagochtend toe. KLM wilde niet reageren voorafgaand aan die bekendmaking door het kabinet.
De regering maakte in april al bekend dat het bereid was tussen de 2 miljard en 4 miljard euro uit te trekken voor KLM, in de vorm van directe leningen en garanties op leningen. De Franse regering kondigde toen aan zusterbedrijf Air France te ondersteunen met een pakket ter waarde van zo’n 7 miljard euro. De luchtvaartgroep is zwaar getroffen door de coronacrisis, die de vloot nog altijd grotendeels aan de grond houdt.
De afgelopen tijd is druk onderhandeld over de voorwaarden voor het aanvullende steunpakket, ook met banken, moederbedrijf Air France-KLM en de Franse overheid. Zowel Nederland als Frankrijk heeft een aandelenbelang van circa 14 procent in de luchtvaartgroep.
Telegraaf 26.06.2020 KLM krijgt een steunpakket van 3,4 miljard euro om voorlopig de coronacrisis te kunnen uitzingen. Daarvan is 1 miljard een directe lening van de Staat en 2,4 miljard bestaat uit garanties op leningen van banken.
Dat melden ministers Hoekstra (Financiën) en Van Nieuwenhuizen (Infrastructuur) vrijdagochtend. Ze stellen ook voorwaarden aan de steun voor KLM. Dat moet de kosten met 15 procent reduceren, het aantal nachtvluchten verlagen en een ’actieve bijdrage aan duurzaamheid ’leveren’. Het kabinet heeft ook een ’state agent’ aangesteld om toezicht te houden op de besteding van het overheidsgeld.
Salarisoffer piloten
De grootverdieners, vooral piloten, bij KLM zullen een salarisoffer moeten doen. Medewerkers die meer dan drie keer modaal verdienen, wordt gevraagd minstens 20 procent in te leveren. Werknemers met een lager salaris hoeven ook een lager percentage in te leveren. Het aantal nachtvluchten moet van 32.000 naar 25.000.
De gevolgen van de coronacrisis zijn volgens Hoekstra ’nog erger dan gedacht’. Toch duurde het lang voor het definitieve steunpakket er kwam, omdat de ministers ’zwaarwegende voorwaarden’ aan het pakket wilden hangen.
Het salarisoffer noemt Hoekstra een ’moeilijke boodschap voor het personeel’. Dat staat volgens de minister ’onder zware druk’. En de pijn voor het personeel zal nog even duren. „Ondanks de steun zal het bedrijf moeten reorganiseren”, zegt Hoekstra. „We hebben nu geprobeerd de pijn zo eerlijk mogelijk verdelen.”
Mogelijk meer steun nodig
Hoekstra sluit niet uit dat het kabinet later nog meer geld in de luchtvaartmaatschappij moet steken: „Het is nog niet zo dat we er met dit pakket al zijn. Mocht er opnieuw steun nodig zijn, zullen we opnieuw kijken naar de voorwaarden.”
De kans is groot dat aandeelhouders dan geld bij zullen storten in het bedrijf. „Een kapitaalinjectie van de aandeelhouders lijkt de meest logische oplossing”, schrijven de ministers ook over verdere steun. Ze laten nog in het midden of Nederland daar dan aan mee zal doen.
Met het huidige steunpakket is de verwachting dat KLM het in elk geval tot in volgend jaar kan volhouden.
Positie KLM in Nederland
In de onderhandelingen over het miljardenpakket heeft het kabinet ook een aantal zaken geregeld om de positie van KLM in Nederland te versterken. Zo kon Frankrijk altijd afspraken over Nederland als thuisbasis voor KLM en het niet overhevelen van Nederlandse activiteiten naar Frankrijk annuleren met een opzegtermijn van slechts negen maanden. Die termijn gaat nu naar vijf jaar, waardoor de Nederlandse positie van KLM, maar ook de belangrijke hubfunctie van Schiphol, veel steviger verankerd liggen.
Hoekstra en Van Nieuwenhuizen maakten eind april al bekend dat het kabinet Air France KLM wilde gaan steunen, voor een bedrag van 2 tot 4 miljard euro. De mededeling volgde kort op een persconferentie van Hoekstra’s Franse collega Le Maire, die 7 miljard euro beschikbaar stelde voor de luchtvaartmaatschappij.
Vervolgens bleef het ruim twee maanden stil. De ministers moesten nog verder met de uitwerking van de steun: het precieze bedrag, welk deel daarvan garanties of directe leningen zouden worden en welke voorwaarden het kabinet zou stellen aan de steun voor KLM. Hoekstra en Van Nieuwenhuizen namen daar uitgebreid de tijd voor. Ze kregen nog extra lucht omdat de kas van KLM niet al half juni leeg bleek te zijn, zoals eerder wel de verwachting was.
Gecompliceerde gesprekken
De gesprekken waren heel gecompliceerd, klonk het in Den Haag. Veel partijen schoven aan bij de ministeries. Die moesten het gesprek aangaan met de Franse regering, de Nederlandse en Franse tak van de luchtvaartmaatschappij, banken, de vakbonden, maar ook de Europese Commissie die goedkeuring moet geven aan de staatssteun.
Hoekstra en Van Nieuwenhuizen wilden ook voorkomen dat ze net als eind april met een verhaal kwamen dat nog lang niet af was. Daar kwam destijds veel kritiek op. Pas als het pakket helemaal afgetimmerd was, wilden ze het naar buiten brengen, klonk het in Den Haag.
De gesprekken werden de afgelopen tijd op het hoogste niveau gevoerd. Hoekstra en Van Nieuwenhuizen vlogen eerder deze maand naar Parijs voor een gesprek met de top van Air France KLM. Daarna schoof Hoekstra nog aan voor een gesprek bij Le Maire. En de Franse president Macron kwam deze week nog langs bij premier Rutte.
AD 26.06.2020 KLM krijgt in totaal 3,4 miljard euro aan leningen om de coronacrisis door te komen. Maar de steun is niet gratis: piloten en ander personeel dat drie keer modaal verdient moeten minstens 20 procent van hun salaris inleveren.
Voor personeel in lagere salarisschalen gelden lagere percentages. Het is aan KLM en de vakbonden om hier afspraken over te maken. Daarnaast zal er de komende tijd 15 procent in de kosten worden gesneden. Zolang KLM financiële steun ontvangt, mag het bedrijf geen bonussen of dividend uitkeren.
De overheid gaat KLM 1 miljard euro lenen en geeft daarnaast een garantie van 90 procent af voor 2,4 miljard euro aan aanvullende leningen, die door 11 banken worden verstrekt. Volgens minister van Financiën Wopke Hoekstra was het kabinet alleen bereid om steun te verlenen ‘onder zwaarwegende voorwaarden’. ,,Het gaat immers om belastinggeld van ons allemaal.”
Om erop toe te zien dat KLM zich aan de afspraken houdt, wordt er namens de overheid een state agent aangesteld, die direct toegang heeft tot informatie en aanwezig mag zijn bij relevante vergaderingen van het bestuur van KLM.
Behalve financiële voorwaarden zijn er ook andere afspraken gemaakt. Zo zal het aantal nachtvluchten op Schiphol met 20 procent worden verminderd, van 32.000 naar 25.000. Ook belooft KLM eraan bij te dragen dat de luchtvaartsector de CO2-uitstoot per passagierskilometer met 50 procent vermindert. Ook zorgt het bedrijf ervoor dat vanaf 2030 14 procent van de brandstof duurzaam is. Verder neemt KLM deel in de nieuwe biokerosinefabriek in Delfzijl.
Schiphol
Nederland steunt KLM omdat het bedrijf volgens de regering veel werkgelegenheid biedt en tevens cruciaal is voor de internationalehubfunctie van Schiphol. Om ervoor te zorgen dat KLM en Schiphol een grote speler in het wereldwijde vliegverkeer blijft, zijn er ook afspraken gemaakt met moederbedrijf Air France-KLM. Zo zijn er hardere toezeggingen dat KLM in Nederland gevestigd blijft en Nederlandse verkeersrechten houdt.
Volgens minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur) zijn deze garanties het belangrijkste dat Nederland heeft binnengehaald. De toekomst van Schiphol als internationale hub is volgens haar veiliggesteld. ,,Dat is een strategisch belang dat we absoluut niet wilden kwijtraken.”
Aandelen
Volgens Hoekstra kan KLM met het steunpakket ‘tot ver in het volgende kalenderjaar vooruit’. Of er uiteindelijk meer nodig is, zal volgens hem afhangen van de ontwikkeling van de economische omstandigheden.
Hoekstra stelt dat nu niet is overwogen om meer aandelen in het luchtvaartbedrijf te kopen. ,,Daar was geen vraag naar vanuit de onderneming en er was geen behoefte of noodzaak bij de staat”, aldus de minister.
Toch kan in de toekomst het verwerven van een groter belang toch aan de orde zijn, temeer omdat het bedrijf relatief veel schulden ten opzichte van het eigen vermogen heeft. Hoekstra: ,,Het kan zijn dat de onderneming ons vraagt deel te nemen. We zullen dan opnieuw moeten wegen of dat verstandig is.”
Zowel Nederland als Frankrijk heeft een aandelenbelang van circa 14 procent in de luchtvaartgroep. De Franse regering kondigde eerder aan zusterbedrijf Air France te ondersteunen met een pakket ter waarde van zo’n 7 miljard euro.
NOS 26.06.2020 Een positieve en tegelijkertijd moeilijke boodschap. Zo omschrijft KLM-topman Pieter Elbers in een eerste reactie het steunpakket van het kabinet voor zijn concern. Het is de bedoeling dat de eerste “contouren” van de personele gevolgen voor KLM eind volgende maand duidelijk worden. Er verdwijnen banen, maar hoeveel is nog niet duidelijk.
Elbers zei in het NOS Radio 1 Journaal dat de steun die zijn onderneming krijgt betekent dat KLM’ers moeten inleveren. “Onze verwachtingen voor volgend jaar zijn dat we ook nog fors minder zullen vliegen dan dat we dat voor corona deden”, zei de topman.
“Dat betekent uiteindelijk dat je – hoe vervelend ook – de omvang van je bedrijf moet aanpassen. Ons doel is zoveel mogelijk baanbehoud.”
Duizenden banen op de tocht
Vervolgens zal het nog tot oktober duren tot het herstructureringsplan van de onderneming helemaal klaar is. KLM zal hier samen met de bonden naar kijken. Mogelijk staan er duizenden banen op de tocht.
KLM verwacht dat het in augustus op 90 procent van de Europese bestemmingen weer zal vliegen, maar nog lang niet op de maximale capaciteit. Die blijft steken op 30 procent. “We moeten van ver komen, we hebben dit nog nooit in de luchtvaart meegemaakt”, zei Elbers.
Steunpakket
Het kabinet maakte vanochtend bekend dat KLM 3,4 miljard euro aan steun krijgt. 1 miljard hiervan komt in de vorm van een lening van de overheid, de rest van het bedrag (2,4 miljard euro) komt in de vorm van een garantie. Hierover heeft het luchtvaartconcern zelf afspraken gemaakt met elf banken.
KLM heeft het steunpakket nodig om de coronacrisis te overleven. Aan het geld zijn wel voorwaarden verbonden. Zo moet het aantal nachtvluchten worden teruggebracht met 20 procent.
NOS 26.06.2020 Het kabinet heeft overeenstemming bereikt over een steunpakket voor KLM van 3,4 miljard euro. Het gaat om een lening van 1 miljard en 2,4 miljard als garantie voor commerciële leningen. Over dat laatste gedeelte heeft KLM zelf afspraken gemaakt met banken, maakten de ministers Hoekstra en Van Nieuwenhuizen vanochtend bekend. Aan de steun zijn diverse voorwaarden verbonden.
Het pakket is bedoeld om de coronacrisis te overleven, Meer steun is niet uitgesloten, zei Hoekstra. De gevolgen van de crisis voor de luchtvaart zijn nog erger dan al werd aangenomen, voegde hij eraan toe. Hoekstra benadrukte het belang van KLM voor de Nederlandse economie.
Omvallen van de maatschappij zou een bedreiging vormen voor onze open en op export gerichte economie, zegt Hoekstra:
Hoekstra over waarom KLM een steunpakket krijgt van 3,4 miljard
Het kabinet kondigde al op 24 april aan dat het KLM met een bedrag tussen de 2 en 4 miljard euro zou steunen. Maar de details moesten nog worden uitgewerkt. Daarover is onderhandeld met alle betrokken partijen en dat heeft dus twee maanden geduurd. Hoekstra zei dat dat kwam doordat het kabinet KLM alleen wilde steunen onder zwaarwegende voorwaarden.
15 procent minder kosten
Als voorwaarde voor de steun eist het kabinet onder meer dat moedermaatschappij Air France-KLM en beide dochtermaatschappijen de kosten verlagen door te reorganiseren. De kosten van KLM moeten met 15 procent omlaag.
Hoekstra noemde het onvermijdelijk dat de operatie banen gaat kosten, maar hoe veel is nog niet duidelijk. Het kabinet wil dat medewerkers die meer dan drie keer modaal verdienen, wordt gevraagd zeker 20 procent van hun salaris in te leveren. Medewerkers met een lager salaris moeten ook inleveren, maar minder. Tijdens de looptijd van de steun wordt geen dividend uitgekeerd en ook bonussen zijn niet toegestaan.
Het aantal nachtvluchten op Schiphol moet worden verlaagd van 32.000 naar 25.000.
“En KLM is hier als grootste gebruiker van Schiphol aan gebonden”, lichtte minister Van Nieuwenhuizen toe.
‘Het aantal nachtvluchten op Schiphol moet omlaag’
Verder moet KLM een “actieve bijdrage” leveren aan duurzaamheid. De luchtvaartmaatschappij heeft zich gebonden aan een afname van de CO2-uitstoot van 50 procent per ‘passagier kilometer’ in 2030 ten opzichte van 2005.
Hubfunctie
De eerdere afspraken over staatsgaranties voor de betekenis van Schiphol als luchtvaartknooppunt (‘hubfunctie’) konden tot nu worden opgezegd met een termijn van negen maanden. Het kabinet heeft nu afgesproken dat dat vijf jaar wordt. Hoekstra noemde dat een belangrijke stap, want dat was al een langere wens van het kabinet en van de KLM zelf.
“KLM is als grootste gebruiker van Schiphol cruciaal voor de luchthaven. Met de verlenging van de opzegtermijn is er meer zekerheid voor KLM en Schiphol en dus het publieke belang van Nederland”, benadrukt het kabinet. Van Nieuwenhuizen voegde eraan toe dat is vastgelegd dat KLM gevestigd blijft in Nederland en met Nederlandse vergunningen blijft opereren.
State agent
Om de uitwerking van de afspraken te controleren is door het kabinet een ‘state agent’ een (soort vertrouwenspersoon) aangesteld, die toezicht moet houden op de besteding van het geld.
De lening van de staat aan KLM loopt tot eind 2025 en wordt in gedeelten verstrekt. Steeds wordt pas een nieuw gedeelte betaald als de voorwaarden naar tevredenheid zijn vervuld.
De Franse regering kondigde al eerder een steunpakket voor Air France aan ter waarde van zo’n 7 miljard.
RO 26.06.2020 Het kabinet steunt KLM voor een bedrag van 3,4 miljard euro. De steun bestaat uit een garantiestelling voor bankleningen van maximaal 2,4 miljard euro en een directe lening door de staat van maximaal 1 miljard euro.
Tevens is er met Air France-KLM afgesproken dat de eenzijdige opzegtermijn voor de hubfunctie van Schiphol, de zogenoemde staatsgaranties, wordt verlengd van negen maanden naar vijf jaar. KLM is als grootste gebruiker van Schiphol cruciaal voor de luchthaven. Met de verlenging van de opzegtermijn is er meer zekerheid voor KLM en Schiphol en dus het publieke belang van Nederland.
Het kabinet stelt voorwaarden aan de financiële steun, zoals een kostenreductie van vijftien procent bij KLM, verlaging van het aantal nachtvluchten en een actieve bijdrage aan duurzaamheid.
Om ervoor te zorgen dat de uitvoering van de gemaakte afspraken gecontroleerd wordt, is door het kabinet een zogenoemde ‘state agent’ aangesteld om toezicht te houden op de besteding van het geld. Het steunpakket voor KLM is formeel voor goedkeuring ingediend bij de Europese Commissie.
Ministers Hoekstra van Financiën en Van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat hebben de Tweede Kamer vandaag hierover geïnformeerd. Het kabinet verleent deze steun vanwege het belang van KLM voor het internationale netwerk op Schiphol. Dit levert een belangrijke bijdrage aan de Nederlandse economie en werkgelegenheid.
Voorwaarden
Het kabinet stelt voorwaarden aan de financiële steun voor KLM. Zo wordt bij medewerkers die meer dan driemaal modaal verdienen gevraagd ten minste twintig procent van het salaris in te leveren, zodat de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen. Werknemers die minder verdienen wordt gevraagd een lager percentage in te leveren.
Gedurende de looptijd van de steun wordt geen dividend uitgekeerd aan de aandeelhouders, worden geen bonussen uitgekeerd. Het aantal nachtvluchten wordt teruggebracht van 32.000 naar 25.000. KLM committeert zich aan afname CO2-uitstoot van de luchtvaartsector met 50 procent per passagier kilometer in 2030 ten opzichte van 2005.
Verder vindt het kabinet het noodzakelijk dat moedermaatschappij Air France-KLM en beide dochtermaatschappijen KLM en Air France maatregelen nemen om kosten te verlagen door te reorganiseren.
Garantiestelling en directe lening
De leningen worden zo veel mogelijk door de markt gefinancierd. De Nederlandse staat garandeert maximaal negentig procent van het te lenen bedrag dat door 11 Nederlandse en internationale banken wordt gefinancierd.
De directe lening door de Nederlandse staat loopt tot eind 2025 en wordt in tranches verstrekt. De tranches zijn afhankelijk van de voortgang van vervulling van de voorwaarden. Pas nadat de voorwaarden naar tevredenheid van de Nederlandse staat zijn vervuld, zal een volgende tranche van de lening beschikbaar worden gesteld.
Er zijn in de afgelopen periode intensieve gesprekken gevoerd met Air France-KLM, KLM en de Franse staat over de financiële steun en de toekomst van de onderneming. Er is al veel werk verzet, maar er is desondanks nog veel werk te verrichten om ervoor te zorgen dat Air France en KLM belangrijke spelers blijven in een zwaar concurrerende luchtvaartmarkt.
NOS 25.06.2020 Luchtvaartmaatschappij KLM krijgt een steunpakket van 3,4 miljard euro om door de coronacrisis heen te komen. Dat is het kabinet overeengekomen met de Franse regering, zeggen ingewijden tegen persbureau Reuters. Het bedrag zou ook kort te zien zijn geweest in een inmiddels verwijderde melding op de website van Air France-KLM.
In ruil voor de noodsteun zou Nederland een toezichthouder in het bestuur van KLM mogen benoemen. Twee bronnen zeggen tegen Reuters dat die erop gaat toezien dat het Nederlandse steunpakket alleen naar KLM gaat, en niet naar Air France-KLM.
Het kabinet komt vanochtend zelf met details over het steunpakket voor KLM. Om 08.00 uur geven de ministers Hoekstra van Financiën en Van Nieuwenhuizen van Infrastructuur een persconferentie.
Voorwaarden
Op 24 april werd bekend dat het kabinet bereid is 2 tot 4 miljard euro uit te trekken in de vorm van garantstellingen en leningen om KLM te ondersteunen. De Franse regering kondigde toen aan zusterbedrijf Air France tegemoet te komen met een pakket ter waarde van zo’n 7 miljard euro. De luchtvaartgroep is zwaar getroffen door de coronacrisis, die de vloot nog altijd grotendeels aan de grond houdt.
Het was al duidelijk dat Den Haag voorwaarden stelt aan de steun. “Het gaat om belastinggeld”, zei minister Hoekstra toen. “Het is redelijk dat de sterkste schouders ook de zwaarste lasten dragen.”
Hoekstra en minister Van Nieuwenhuizen noemden nog meer voorwaarden:
Ministers Hoekstra en Van Nieuwenhuizen op 24 april over de voorwaarden aan KLM
KLM deed al een beroep op de loonkostenregeling van het kabinet, maar heeft meer nodig om de crisis het hoofd te bieden. De afgelopen tijd is druk onderhandeld, ook met banken, moederbedrijf Air France-KLM en de Franse overheid, over de voorwaarden voor dat aanvullende steunpakket. Zowel Nederland als Frankrijk heeft een aandelenbelang van circa 14 procent in de luchtvaartgroep.
In ruil voor deze financiële reddingsboei zal KLM flink moeten snijden in de kosten, zodat het bedrijf in de toekomst weer op eigen benen kan staan.
Telegraaf 26.05.2020 Nederland moet zich als aandeelhouder van Air France-KLM verweren tegen de langetermijnbonus van topman Ben Smith. De Tweede Kamer roept minister Wopke Hoekstra (Financiën) op tegen dat bonusplan te stemmen.
Nederland heeft een belang van bijna 15 procent in het bedrijf en mag bij de aandeelhoudersvergadering van de luchtvaartmaatschappij dinsdag ook stemmen over de bonus van Smith, die nog altijd op de rol staat. Eerder gaf hij, net als KLM-baas Pieter Elbers, wel een bonus voor de korte termijn op. Maar die voor de lange termijn staat nog wel op de agenda. De hoogte van de bonus hangt af van de prestaties in de komende tijd.
Wat de coalitie en een deel van de oppositie betreft gaat ook die bonus van tafel. „We hebben ons als Kamer uitgesproken tegen bonussen bij een reddingsoperatie, ook in het belang van het bedrijf”, zegt VVD-Kamerlid Roald van der Linde. „Daar zat geen woord Spaans bij, dus ik reken op Hoekstra.”
MSN 26.05.2020 De Nederlandse staat heeft op de aandeelhoudersvergadering van Air France-KLM tegen een voorstel gestemd om topman Ben Smith een langetermijnbonus toe te kennen. Het voorstel werd desondanks aangenomen, met een ruime meerderheid van 84 procent van de stemmen.
“Zoals we steeds hebben gezegd: we zitten in een crisis en er is veel belastinggeld nodig om bedrijven en werknemers door deze crisis te loodsen”, zegt minister Wopke Hoekstra (Financiën) in een toelichting op zijn tegenstem. “Dit is daarom niet de tijd voor bonussen voor bestuurders van bedrijven die we moeten steunen.”
Nederland heeft sinds februari vorig jaar een aandelenbelang van 14 procent in Air France-KLM. Dat is net zoveel als de Franse overheid, die het bonusvoorstel wel steunt. De Fransen hebben meer stemrecht, omdat ze al langer dan twee jaar aandeelhouder zijn.
Het kabinet kondigde onlangs een steunpakket aan voor KLM van tussen de 2 en 4 miljard euro. Een van de voorwaarden daarvoor is dat de Nederlandse poot van de luchtvaartgroep even geen bonussen uitkeert.
AD 26.05.2020 De Nederlandse staat heeft op de aandeelhoudersvergadering van Air France-KLM tegen een voorstel gestemd om topman Ben Smith een langetermijnbonus toe te kennen. Het voorstel werd desondanks aangenomen, met een ruime meerderheid van 84 procent van de stemmen. Het levert Smith over 2019 een kleine acht ton op.
,,Zoals we steeds hebben gezegd: we zitten in een crisis en er is veel belastinggeld nodig om bedrijven en werknemers door deze crisis te loodsen”, zegt minister Wopke Hoekstra (Financiën) in een toelichting op zijn tegenstem. ,,Dit is daarom niet de tijd voor bonussen voor bestuurders van bedrijven die we moeten steunen.”
Nederland heeft sinds februari vorig jaar een aandelenbelang van 14 procent in Air France-KLM. Dat is net zoveel als de Franse overheid, die het bonusvoorstel wel steunt. De Fransen hebben meer stemrecht, omdat ze al langer dan twee jaar aandeelhouder zijn.
Het kabinet kondigde onlangs een steunpakket aan voor KLM van tussen de 2 en 4 miljard euro. Een van de voorwaarden daarvoor is dat de Nederlandse poot van de luchtvaartgroep even geen bonussen uitkeert.
Inleveren
Het door de Nederlanders betwiste voorstel ging over zowel het vaste salaris, de jaarbonus als de langetermijnbonus voor Smith. De Air France-KLM-topman liet in april al weten af te zien van zijn variabele beloning voor het boekjaar 2020, na heftige reacties vanuit de Nederlandse politiek. Eerder zei Smith al 25 procent van zijn jaarsalaris in te leveren vanwege de crisis.
De langetermijnbonus blijft nu echter staan. Die voorziet in de periode van 2019 tot en met 2022 in een jaarlijkse beloning die kan oplopen tot 2 miljoen euro per jaar, waarvan een deel in aandelen wordt uitbetaald.
De bonus, die Smith pas in 2022 kan ontvangen, hangt af van het behalen van meerdere doelen op het vlak van financiën en duurzaamheid. Vorig jaar waren volgens Air France-KLM de prestaties dusdanig dat Smith voor 2019 de volledige langetermijnbeloning – 768.000 euro – kreeg toegewezen.
NU 06.05.2020 Een meerderheid in de Tweede Kamer is akkoord met de 2 tot 4 miljard euro noodhulp voor KLM. De VVD en het CDA willen daar vanuit de politiek nadrukkelijk geen extra voorwaarden aan stellen, oppositiepartijen vragen juist om extra garanties.
Coalitiepartijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie konden in ieder geval op steun van SGP rekenen, bleek woensdag tijdens het Kamerdebat over het noodpakket voor KLM.
“Er is geen plaats voor extra politieke wensen”, zei VVD-Kamerlid Roald van der Linde.
Op 24 april 2020 maakten ministers Cora van Nieuwenhuizen (Luchtvaart) en Wopke Hoekstra (Financiën) bekend te werken aan een noodpakket van 2 tot 4 miljard euro om KLM door de coronacrisis te loodsen.
Daar werden wel voorwaarden aan gesteld, zoals verduurzaming, geen bonussen, geen dividenduitkering, een loonoffer van het personeel dat het meest verdient en bezuinigingen.
Van der Linde wil best meedenken over verdere verduurzaming in ruil voor steun, maar KLM mag daarbij “niet op achterstand komen met voorwaarden die niet gelden voor andere luchtvaartbedrijven”.
Verder vraagt de VVD’er om respect in de discussie over het inleveren van salaris van de ruim dertigduizend KLM-medewerkers. “Het is een reddingsoperatie, geen strafexpeditie”, aldus Van der Linde.
Ook coalitiepartner CDA waakt voor de balans tussen voorwaarden en de continuïteit van KLM. “Het is niet opportuun om de duurzaamheidseisen in één keer te eisen”, zei CDA’er Erik Ronnes.
Het is wat Ronnes betreft prima om discussies over verduurzaming en geluidshinder van nachtvluchten te voeren, maar hij wil daar wel voorzichtig mee zijn. “Je kunt je afvragen of straffe voorwaarden in het belang van KLM zijn.”
Het CDA kan zich wel goed vinden in het loonoffer en een verbod op bonussen en dividenduitkeringen.
PvdA: ‘Steun is geen vanzelfsprekendheid’
Voor PvdA-Kamerlid Henk Nijboer gaan die eisen juist niet ver genoeg, De rechten van werknemers, vooral die met een flexcontract, moeten zoveel mogelijk worden beschermd, vindt Nijboer. KLM maakte juist bekend de contracten van deze werknemers niet te verlengen.
Daarbij zou de topman van het moederconcern Air France-KLM aanvankelijk een bonus krijgen. “Steun aan een vliegmaatschappij is geen vanzelfsprekendheid”, aldus Nijboer.
GroenLinks-Kamerlid Bart Snels vraagt om een zogenoemde bail-in. Met zo’n steunoperatie is het verlies voor de aandeelhouder. Dat is volgens Snels veel eerlijker, want nu wordt het bedrijf met belastinggeld overeind gehouden.
Ook SP’er Mahir Alkaya is kritisch op de in zijn ogen te slappe voorwaarden. PVV-Kamerlid Tony van Dijck ziet deze crisis als kans om uit het huwelijk met Air France te stappen. “De Fransen willen de baas spelen, terwijl ze er zelf een zooitje van maken”, aldus Van Dijck.
KLM zonder steun in juni technisch failliet
Hoekstra en Van Nieuwenhuizen hielden het erop dat KLM, in overleg met betrokken partijen zoals de vakbonden, zelf moet voorstellen hoe de voorwaarden uitgewerkt kunnen worden. De bewindspersonen gaven wel schoten voor de boeg.
“Bij de Lufthansa-piloten gaat er 40 procent van het salaris af”, zei Hoekstra. Bij KLM denkt hij aan loonoffers van de medewerkers die vier tot vijf keer modaal verdienen. “Dat er iets moet gebeuren en fors zal worden ingegrepen, is zonneklaar”, aldus Hoekstra.
Het kan volgens Hoekstra nog maanden duren voordat het complete pakket helemaal is uitgewerkt. Dat er iets moet gebeuren, is volgens het kabinet evident. Zonder hulp zou KLM namelijk halverwege juni feitelijk failliet gaan.
De Tweede Kamer debatteert met ministers Wopke Hoekstra en Cora van Nieuwenhuizen over de miljardensteun die KLM van het kabinet krijgt om de coronacrisis het hoofd te bieden. De meeste Kamerleden zijn het eens met het besluit om de luchtvaartmaatschappij te helpen, maar willen wel graag meepraten over de voorwaarden. Ⓒ ANP
Telegraaf 06.05.2020 Aan het reddingsplan voor Air France-KLM worden duurzaamheidsvoorwaarden gekoppeld, maar er moeten geen groene eisen worden opgelegd die de luchtvaartmaatschappij nog verder in een crisis duwen.
Dat zegt minister Van Nieuwenhuizen (Infrastructuur) in debat met de Tweede Kamer. „Ik kan niet in detail praten over duurzaamheid zolang de gesprekken lopen. Maar we zijn minstens zo ambitieus als de Franse collega’s.”
De bewindsvrouw benadrukt dat het niet de bedoeling is om de luchtvaartmaatschappij het werk te bemoeilijken, terwijl KLM door de coronacrisis al flink in de penarie zit. „We hebben er niks aan om irreële eisen te stellen als dat vervolgens geen onderneming meer overlaat.” KLM moet vooral een concurrerend bedrijf blijven, vindt ze. „Zeker met het oog op het internationale speelveld.”
Het is niet de verwachting dat aan de luchtvaartmaatschappij groene eisen worden opgelegd die niet voor concurrenten gelden, al kan het kabinet daar nu dus nog niet openlijk wat over zeggen. Grote vraag is wat dat betekent voor korte vluchten van KLM. Die vluchten van de Franse tak van de luchtvaartmaatschappij (Air France) moeten in eigen land plaats maken voor de trein. Binnenlandse vluchten moeten worden geschrapt.
Het reddingsplan voor Air France-KLM zorgt voor onenigheid tussen coalitiepartijen in de Tweede Kamer, die woensdag debatteerde over een noodpakket van tussen de 2 en 4 miljard euro. VVD en CDA waarschuwen dat politieke partijen de handreiking niet moeten aangrijpen om nieuwe groene eisen op te leggen.
Coalitiegenoten D66 en CU willen juist extra de nadruk leggen op verduurzaming en beperken van overlast en staan lijnrecht tegenover hun partners. Zij krijgen steun van de linkse oppositie.
Over sommige voorwaarden zijn partijen het wel eens. Bonussen en winstdeling zijn voorlopig uit den boze. Ook over het feit dat er snel geld beschikbaar moet zijn voor KLM bestaat overeenstemming. Het reddingsplan wordt nog uitgewerkt. Minister Hoekstra (Financiën) waarschuwt dat de luchtvaartmaatschappij straks fors zal moeten bezuinigen.
„De herstructurering die de onderneming nog voor de boeg heeft, zal niet mals zijn.” Volgens Hoekstra is er nog geduld nodig voor het reddingsplan gereed is. „Voordat alles duidelijk is ben je maanden verder.” Hij zegt dat liquiditeitstekort in ieder geval tot medio juni niet aan de orde is.
AD 06.05.2020 Minister Wopke Hoekstra van Financiën gaat KLM geen lange lijst met gedetailleerde voorwaarden opleggen in ruil voor miljardensteun aan het bedrijf. De redding van het luchtvaartbedrijf staat volgens hem nu voorop.
Een aantal Tweede Kamerfracties wil dat het kabinet alleen financieel bijspringt als KLM belooft groener te worden en zich aan specifieke, afrekenbare doelen committeert. Daarnaast zouden ook oliehandelaren en leasemaatschappijen verplicht moeten bijdragen aan de redding van KLM en hun verlies moeten nemen. Verder zouden piloten en andere hoge functionarissen salaris moeten inleveren.
Hoekstra stelde eerder al dat steun van de overheid niet gratis is en dat hij voorwaarden stelt aan bijvoorbeeld het beloningsbeleid (geen bonussen of dividend). Maar hij deinst ervoor terug om tot achter de komma precies voor te schrijven wat KLM wel en niet mag. Hij is niet van plan een lange lijst met bindende voorwaarden op te stellen aan de 2 tot 4 miljard euro steun die hij bereid is te geven. ,,Politieke wensen kunnen op gespannen voet komen te staan met het floreren van de onderneming”, zei hij vanmiddag in het Kamerdebat over de voorgenomen steunoperatie voor KLM.
Extra voorwaarden kosten bovendien meer tijd, terwijl volgens de minister rond half juni de kas van het luchtvaartbedrijf leeg is. ,,De continuïteit staat voorop”, meent hij.
Realistisch
Volgens Hoekstra is het aan het bedrijf zelf om met het personeel en leveranciers te onderhandelen over de bijdrage die zij kunnen leveren. Hij juicht toe dat belanghebbenden hun verlies nemen (bail-in), maar de manier waarop dat gebeurt is aan het bedrijf. ,,Ik ga niet zelf aan tafel zitten om contracten te heronderhandelen”, aldus Hoekstra. Hij is het ermee eens dat de rekening ‘niet alleen bij de staat’ neergelegd kan worden, maar zegt wel ‘realistisch’ te willen blijven. ,,Ik deel de wens, en leg die met scherpte neer bij KLM, maar zij zijn aan zet.”
Ook op het gebied van duurzaamheid dringt het kabinet aan op maatregelen om hinder te beperken en de CO2-uitstoot terug te dringen. Maar tegelijkertijd deinst het ervoor terug om specifiek aan KLM allerlei voorwaarden te stellen. Luchtvaartminister Cora van Nieuwenhuizen vindt dat eisen voor de gehele luchtvaartsector moeten gelden en niet alleen voor KLM. Daar komt ze in een aparte luchtvaartnota op terug.
Het kabinet krijgt bijval van regeringspartijen VVD en CDA. Volgens VVD-Kamerlid Roald van der Linde gaat het er in de eerste plaats om dat KLM financieel gezond en concurrerend kan blijven. ,,We moeten nu eerst proberen zoveel mogelijk mensen aan het werk te houden”, stelt hij.
Wie rood staat kan niet groen zijn, aldus Chris Stoffer, SGP.
Ook oppositiepartijen PVV, SGP, FvD en Van Haga menen dat het overeind blijven van KLM nu het allerbelangrijkste is. ,,Wie rood staat kan niet groen zijn”, aldus SGP-Kamerlid Chris Stoffer.
Chagrijn
De opstelling van het kabinet en de rechtse partijen – die samen een meerderheid vormen – leidt tot chagrijn bij linkse oppositiepartijen. Volgens GroenLinks wordt de onderhandelingspositie van Nederland ondermijnd door geen harde voorwaarden aan de steun te formuleren. ,,Marktpartijen kunnen rustig achterover leunen”, vreest Kamerlid Bart Snels. ,,De zogenaamde ‘blauwe trots’ wordt toch wel gered en de belastingbetaler mag de portemonnee trekken.”
NU 06.05.2020 Woensdag debatteert de Tweede Kamer over het noodpakket voor KLM. De luchtvaartmaatschappij kan rekenen op miljardenleningen van 2 tot 4 miljard euro van de overheid om de coronacrisis door te komen. Ook de Franse partner Air France ontving miljarden van de staat. Wat speelt er momenteel bij het Frans-Nederlandse concern Air France-KLM?
Hoe belangrijk is KLM voor de Nederlandse economie?
KLM en Schiphol vormen een “essentiële schakel” voor de Nederlandse infrastructuur, zei minister Cora van Nieuwenhuizen (Luchtvaart) op 24 april toen zij het noodpakket van 2 tot 4 miljard euro aankondigde.
De luchtvaartmaatschappij is als een dominosteen, vulde minister Wopke Hoekstra (Financiën) aan. “Valt KLM om, dan heeft dat niet alleen gevolgen voor het bedrijf en het personeel, maar voor alle steentjes die erna nog komen”, waarschuwde de bewindsman.
Het kabinet heeft de liefde voor de luchtvaart nooit onder stoelen of banken gestoken. Van Nieuwenhuizen had het zelfs over “onze blauwe trots”.
De cijfers ondersteunen in eerste instantie het economische belang voor Nederland. Schiphol en KLM zijn goed voor zo’n 114.000 (indirecte) banen en hebben samen een toegevoegde waarde van ruim 10 miljard euro, somde Van Nieuwenhuizen op. Vanaf de luchthaven kun je direct naar ruim driehonderd bestemmingen over de hele wereld vliegen.
Maar in Den Haag is lang niet iedereen meer gecharmeerd van een alsmaar uitdijende luchtvaartsector. In coalitie- en oppositiekringen klinken kritische geluiden. Schiphol mag groeien, maar daar moet milieu- en geluidswinst tegenover staan.
Er worden ook kanttekeningen geplaatst bij het economisch belang. Er is geen bewijs dat de Nederlandse economie schade oploopt als Schiphol niet verder groeit, concludeerde CE Delft na onderzoek in opdracht van Stichting Natuur en Milieu. De luchtvaart levert Nederland volgens hetzelfde onderzoek een kleine 6 miljard euro op, een stuk minder dan de 10 miljard euro waarmee het kabinet rekent.
Trekken de Nederlanders en Fransen nog gezamenlijk op?
Air France-KLM is uit nood geboren. Beide luchtvaartmaatschappijen hadden een partner nodig om te kunnen overleven. Er zijn veel hobbels geweest de laatste jaren.
Een kleine greep uit de reeks ongemakken: kostenbeheersing aan Franse zijde, het overmaken van overtollig kasgeld van KLM naar het moederconcern, het tevergeefs proberen te lozen van KLM-CEO Pieter Elbers. In zijn algemeenheid is er regelmatig bezorgdheid over de zelfstandigheid van KLM binnen de luchtvaartgroep.
De bekendmaking van de overheidssteun droeg niet bepaald bij aan een beeld van gezamenlijk optrekken. Hoekstra en Van Nieuwenhuizen hadden het over “mogelijke steunmaatregelen”. Eerder die dag hadden hun Franse ambtsgenoten op eigen houtje een gedetailleerd noodpakket van 7 miljard euro voor Air France en Air France-KLM gepresenteerd.
Werd het Nederlandse kabinet overvallen en moest er halsoverkop een persconferentie worden ingelast? Dat was niet het geval, bezwoer Hoekstra. Een fysieke gezamenlijke bijeenkomst was volgens hem vanwege de lockdowns in beide landen überhaupt niet mogelijk. Het kabinet trekt “zo veel mogelijk gezamenlijk op met de Franse staat”, luidt de officiële lezing aan de Tweede Kamer.
Het Franse pakket was ook niet specifieker, volgens Hoekstra. “Wij zijn iets minder concreet over de leningen, maar wel concreter over de voorwaarden.”
Welke voorwaarden wil het kabinet voor de miljarden?
Over die voorwaarden gesproken. Daar werd in Den Haag al flink op voorgesorteerd, nog voordat het bericht van noodsteun officieel bekend was. Zonder voorwaarden geen steun, vonden veel partijen. Er gingen toen al geruchten dat een noodpakket in de maak was.
Het kabinet stelt eisen aan de winstbestemming, arbeidsvoorwaarden, hinderbeperking, duurzaamheid en de kwaliteit van de bestemmingen. Concreet betekent dat: geen bonussen en geen dividenduitkeringen zolang de staatssteun niet is terugbetaald.
Ook zal het kabinet “offers” van het KLM-personeel vragen waarbij de breedste schouders – lees: piloten en het management – de zwaarste lasten moeten dragen.
Toch blijft het de vraag hoe hard deze voorwaarden zijn. Want als de KLM-directie hier niet mee akkoord gaat, komt er dan ook geen miljardensteun? Dat is slechts een “theoretische situatie”, liet Hoekstra weten. Zeker ook gezien “de goede gesprekken” die hij binnenskamers met KLM-baas Elbers heeft gehad.
Het kabinet heeft zo de contouren van de staatssteun geschetst. Het is woensdag aan de Kamerleden om te bepalen hoe tevreden zij zijn met het gebrek aan details.
RTL 05.05.2020 KLM-piloten moeten een deel van hun salaris inleveren als de overheid de luchtvaartmaatschappij te hulp schiet. Het is één van de voorwaarden die de Tweede Kamer stelt aan de miljardensteun voor KLM. Verder zijn bonussen en dividend uit den boze zolang KLM aan het overheidsinfuus ligt.
“Het voelt ongemakkelijk als de staat nu garant staat voor de salarissen van grootverdienende piloten”, zegt CDA-Kamerlid Erik Ronnes. “Daar kunnen wat ons betreft harde eisen aan worden gesteld.” Ook de ChristenUnie vindt een loonoffer niet onredelijk. “Zeker in het hogere segment”, zegt Kamerlid Eppo Bruins.
Minister Hoekstra van Financiën is nog in gesprek met KLM over de precieze voorwaarden voor steun. Daar hoort ook een offer bij van het KLM-personeel, zei de minister vorige maand al. Pilotenvakbond VNV wil daar wel met KLM over praten, maar roept de politiek op zich niet in deze discussie te mengen.
Meer dan minister
Toch gaan Kamerleden uitdrukkelijk om een loonoffer van piloten vragen in een debat morgen over steun aan KLM. De bestbetaalde piloten verdienen salarissen van ver boven de 200.000 euro. “Waarom zouden we met publiek geld piloten financieren die twee keer zo veel verdienen als de premier?”, vraagt SP-Kamerlid Mahir Alkaya zich hardop af.
Ook andere belanghebbenden moeten een steentje bijdragen, vinden Kamerleden. D66-Kamerlid Sneller vindt dat bijvoorbeeld leasemaatschappijen, die nog steeds geld verdienen aan de verhuur van vliegtuigen aan KLM, niet mogen worden ontzien. “Het is niet de bedoeling dat we speculanten uit de brand helpen”, vindt ook PvdA-Kamerlid Henk Nijboer.
GroenLinks heeft al een motie klaarliggen die oproept dat alle marktpartijen die een financieel belang hebben in KLM meebetalen aan de redding. “Nu leunen ze achterover omdat de overheid de ‘blauwe trots’ toch wel gaat redden”, zegt Kamerlid Bart Snels. “Maar als KLM failliet gaat zijn zij ook hun geld kwijt.”
Groener
Verschillende partijen willen de staatssteun aangrijpen om KLM te dwingen om snel groener te worden. De VVD vindt het er nu niet het moment voor. “We staan aan de vooravond van een diepe recessie”, zegt Kamerlid Roald van der Linde. “Wij willen dat er na die tijd een concurrerende luchtvaartonderneming staat.”
RTL 05.05.2020 Het loonoffer dat KLM-topman Pieter Elbers eind april aankondigde, pakt anders uit dan eerder werd gedacht. Omdat hij in 2019 een flinke salarisverhoging kreeg, gaat hij er ten opzichte van 2018 nauwelijks op achteruit.
Eind vorige maand liet Elbers weten tegen de achtergrond van de noodzakelijke overheidssteun als gevolg van de coronacrisis een loonoffer te zullen brengen. Dat offer behelst dat hij vanaf die maand 20 procent van zijn vaste salaris inlevert.
In de media, ook bij RTL Z, werden destijds berekeningen gemaakt, waarbij werd uitgegaan van het salaris dat Elbers in 2018 had verdiend. In die berekeningen zou hij dit jaar uitkomen op een vast salaris van 452.000 euro bruto.
Maar uit het inmiddels gepubliceerde jaarverslag van KLM blijkt dat het vaste salaris van Elbers in 2019 fors is verhoogd, te weten met 65.000 euro tot 585.000 euro. Met de verlaging over de resterende 8 maanden van het lopende jaar komt de topman van KLM in 2020 uit op een brutosalaris van 507.000 euro.
Dat is veel hoger dan aanvankelijk gedacht, en slechts 13.000 euro onder het niveau van 2018. Ten opzichte van 2019 gaat Elbers er wel fors op achteruit, te weten met 78.000 euro.
Het moet gezegd dat Elbers ten opzichte van een ‘normaal’ jaar honderdduizenden euro’s misloopt. Hij zal zijn variabel salaris – in de volksmond: bonus – over 2020 in ieder geval niet ontvangen.
Dat zou een bedrag zijn van maximaal 75 procent van zijn basissalaris. In het geval dat hij zijn eerdere salaris had kunnen blijven behouden, dus 438.750 euro. Exclusief pensioenbijdrage zou zijn totale beloning in 2020 dan zijn uitgekomen op 1.023.750 euro.
Streep door variabel inkomen 2020
Het bedrijf heeft al toegezegd over 2020 geen bonussen uit te keren. Dat is een vrij overbodige toezegging: als de bedrijfsprestaties onder de maat zijn – KLM heeft vrijwel alle vliegtuigen aan de grond staan – komt er sowieso geen bonus.
En zodra er overheidssteun komt, gaat er zeker een streep door de bonus. Het lijkt erop dat het salaris van Elbers voor dit jaar dus op maximaal 507.000 euro bruto blijft staan.
Over 2019 zat er voor Elbers nog een flinke bonus aan te komen: een bedrag van in totaal 342.000 euro. Het is niet waarschijnlijk dat de topman dat bedrag nog kan verwachten. De betaling is nog niet afgesteld, maar in ieder geval uitgesteld naar oktober 2020. Mogelijk wordt het nog geschrapt.
KLM heeft al langer het voornemen om het salaris van Elbers op te krikken, omdat het bedrijf en de aandeelhouders vinden dat een ceo van een beursgenoteerd bedrijf met 30.000 werknemers meer zou moeten verdienen.
Volgens KLM heeft Elbers een relatief laag inkomen, vergeleken met andere bestuursvoorzitters van grote beursgenoteerde bedrijven in Nederland. Die kregen in 2018 gemiddeld 2,8 miljoen uitbetaald, meldde de NOS eerder.
KLM wil dat de beloning van Elbers meer in lijn brengen met die van Air France-KLM-topman Ben Smith. Smith kreeg vorig jaar een basissalaris van 900.000 euro en zijn bonus in cash over 2019 is 768.456 euro. Die bonus is nu ook uitgesteld en die over 2020 wordt niet uitgekeerd. Smith levert 25 procent van zijn salaris in.
Er lag een plan om de maximale bonushoogte van Elbers omhoog te brengen naar maximaal 100 procent van zijn basissalaris. Dat plan werd snel van tafel gehaald na woeste reacties vanuit het publiek en politiek.
Overigens is het niet uitgesloten dat de KLM-topman er nog verder op achteruit gaat dan de salarisverlaging van 20 procent en het verlies van zijn bonus. Morgen is er in de Tweede Kamer een debat over de voorwaarden waartegen KLM een steunpakket van 2 miljard tot 4 miljard euro in directe leningen en bankgaranties ontvangt van de staat. In dat debat kunnen ook de salarissen van de bestuurstop ter discussie komen.
Voorwaarden worden besproken
De exacte voorwaarden zijn nog niet duidelijk, maar KLM heeft de steun al gretig geaccepteerd. Het bedrijf moest wel, want kan zonder steun niet lang blijven voortbestaan. Het accepteren van de steun betekent in ieder geval wel dat er voorlopig geen dividend wordt uitgekeerd en dat bonussen en salarisverhogingen volstrekt uitgesloten zijn.
Mogelijk moet er door de hele bedrijfstop geld worden ingeleverd. Er moet ook een plan gemaakt worden voor hoe KLM op een duurzame manier – zonder staatssteun – kan overleven na de crisis. Hoogstwaarschijnlijk worden er ook voorwaarden gesteld om overlast te verminderen en CO2-uitstoot te reduceren.
Het gaat erg slecht met KLM. Vrijwel alle vliegtuigen staan aan de grond. Door de corona crisis voerde KLM wekenlang nog maar tussen de 5 en 10 procent van het normale aantal vluchten uit. Dat zijn vooral vluchten om gestrande reizigers naar huis te krijgen, of vrachtvluchten voor (medische) goederen. Recentelijk wordt er binnen Europa weer iets meer gevlogen.
Van de 30.000 mensen die KLM in dienst heeft zit een groot deel thuis. Het bedrijf heeft een beroep gedaan op de NOW-regeling, waarbij de staat tot maximaal 90 procent van de loonkosten overneemt. Van ongeveer 1500 tot 2000 mensen, vooral tijdelijke krachten, neemt het bedrijf afscheid.
MSN 27.04.2020 De miljarden aan overheidssteun die Frankrijk en Nederland aan respectievelijk Air France en KLM geven, zorgen ervoor dat overheden een stevige vinger in de pap krijgen bij de Frans-Nederlandse luchtvaartmaatschappij. Dat kan er in de praktijk toe leiden dat het huwelijk tussen de twee vliegbedrijven uiteen valt.
Bij de top van KLM wordt er rekening mee gehouden dat de Nederlandse tak van Air France-KLM het steungeld anders gaat in zetten dan de Fransen.
Al langer leeft de indruk dat KLM veel beter in staat is om kostenbesparingen door te voeren dan Air France. Als in de coronacrisis blijkt dat KLM er relatief minder slecht voor komt te staan dan Air France, kan dit de kloof tussen de twee onderdelen van Air France-KLM vergroten.
Tweede-Kamerlid Henk Nijboer van de PvdA merkt tegenover de krant op dat er bij de afgelopen vrijdag aangekondigde steunoperaties geen sprake leek van een gecoördineerde aanpak: “Wat ik dan verwacht is dat Nederland en Frankrijk als grote aandeelhouders en het bedrijf een gezamenlijk reddingsplan presenteren.”
Topman Air France-KLM: vrijwillige vertrekregeling personeel
Intussen denkt Air France-KLM-topman Ben Smith aan een vrijwillige vertrekregeling als eerste stap in een reeks maatregelen om de kosten bij het luchtvaartconcern omlaag te brengen. Dat zei hij zondag in een interview met de Franse krant Les Echos.
“Sommige medewerkers van Air France zijn waarschijnlijk bereid om vrijwillig te vertrekken als ze de kans krijgen”, aldus Smith. De topman denkt er ook over om de grote Airbus A380-toestellen van Air France eerder dan gepland uit de vloot te halen. Ook dat zou een kostenbesparing opleveren.
Air France-KLM verkeert door de coronacrisis in grote problemen. Air France kreeg vrijdag 7 miljard euro steun toegezegd van de Franse regering en KLM kreeg van de Nederlandse regering 2 miljard tot 4 miljard euro aan hulp toegezegd.
De leningen zijn bedoeld om het concern door de moeilijke periode te helpen. Er zitten wel voorwaarden verbonden aan de overheidssteun. Zo moet er behoorlijk worden gesneden in de kosten.
Wat er precies van het bedrijf gevraagd zal worden, is nog niet duidelijk. Vakbond CNV zei eerder al zich zorgen te maken. “Er wordt gesproken over personeelskosten, dat daar wat aan gedaan kan worden. En over een herstructurering, zodat KLM in de toekomst een financieel gezond bedrijf kan blijven. Dat roept vragen op, want in feite praat je dan al gauw over een reorganisatie en banenverlies.”
Smith zei tegen de krant ook dat hij verwacht dat het “minimaal twee jaar, maar wellicht langer gaat duren voordat de situatie in de luchtvaartbranche weer genormaliseerd zal zijn.” Eerst moeten wereldwijd alle coronamaatregelen worden opgeheven en dan duurt het volgens Smith waarschijnlijk nog een tijd voordat mensen weer in het vliegtuig durven te stappen.
Smith hoopt dat begin juli weer ongeveer 15 procent van het normale vliegschema kan worden uitgevoerd, heeft hij gezegd tegen de Franse krant Le Journal du Dimanche. Tegen het einde van het jaar zouden de activiteiten in een gunstig scenario weer op bijna 70 procent van hun normale niveau kunnen zitten en eind 2021 op meer dan 80 procent.
RTL 26.04.2020 Air France-KLM-topman Ben Smith denkt aan een vrijwillige vertrekregeling als eerste stap in een reeks maatregelen om de kosten bij het luchtvaartconcern omlaag te brengen. Dat zegt in een interview met de Franse krant Les Echos.
“Sommige medewerkers van Air France zijn waarschijnlijk bereid om vrijwillig te vertrekken als ze de kans krijgen”, aldus Smith.
De topman denkt er ook over om de grote Airbus A380-toestellen van Air France eerder dan gepland uit de vloot te halen. Ook dat zou een kostenbesparing opleveren.
Miljarden overheidssteun
Air France-KLM verkeert door de coronacrisis in grote problemen. Air France kreeg vrijdag 7 miljard euro steun toegezegd van de Franse regering en KLM kreeg van de Nederlandse regering 2 miljard tot 4 miljard euro aan hulp toegezegd.
De leningen zijn bedoeld om het concern door de moeilijke periode te helpen. Er zitten wel voorwaarden verbonden aan de overheidssteun. Zo moet er behoorlijk worden gesneden in de kosten.
Pas over twee jaar weer normale situatie
Smith zei tegen de krant ook dat hij verwacht dat het “minimaal twee jaar, maar wellicht langer gaat duren voordat de situatie in de luchtvaartbranche weer genormaliseerd zal zijn.”
Eerst moeten wereldwijd alle coronamaatregelen worden opgeheven en dan duurt het volgens Smith waarschijnlijk nog een tijd voordat mensen weer in het vliegtuig durven te stappen.
Smith hoopt dat begin juli weer ongeveer 15 procent van het normale vliegschema kan worden uitgevoerd, heeft hij gezegd tegen de Franse krant Le Journal du Dimanche. Tegen het einde van het jaar zouden de activiteiten in een gunstig scenario weer op bijna 70 procent van hun normale niveau kunnen zitten en eind 2021 op meer dan 80 procent.
NU 26.04.2020 Topman Ben Smith van Air France-KLM denkt dat de toegezegde financiële steun van de Nederlandse en Franse overheid ervoor zorgt dat het luchtvaartbedrijf de coronacrisis kan doorstaan, zegt hij in een zaterdag verschenen interview met de Franse krant Les Echos.
In het interview bedankt Smith specifiek de Franse overheid en banken die hebben toegezegd financiële steun te verlenen.
Minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur) en minister Wopke Hoekstra (Financiën) kondigden vrijdag aan dat de Nederlandse overheid tussen de 2 en 4 miljard euro aan steun aan KLM zal verlenen. Het gaat om garantstellingen en leningen. De precieze vorm en omvang van de steun worden nog uitgewerkt.
De Franse overheid maakte enkele uren eerder bekend in totaal 7 miljard euro uit te trekken voor Air France.
Overheidssteun is een ‘teken van vertrouwen’
Smith noemt de overheidssteun een “teken van vertrouwen” in de toekomst van Air France-KLM. De topman stelt dat het geld hard nodig is om de crisis door te komen.
Net zoals de andere luchtvaartbedrijven lijdt Air France-KLM onder de maatregelen die de verdere verspreiding van het coronavirus moeten tegengaan. Ruim 90 procent van de vliegtuigen staat aan de grond, terwijl de kosten blijven oplopen.
Eerder deze week kwam de topman van Air France-KLM in opspraak. Aanvankelijk zou de topman een hogere bonus krijgen als het hem zou lukken noodsteun binnen te halen. Dat leidde tot veel kritiek van onder anderen Hoekstra. Smith maakte donderdag bekend af te zien van zijn bonus voor dit jaar. Ook levert hij 25 procent van zijn vaste salaris is.
RTL 26.04.2020 Wat is KLM waard? Of beter: wat is KLM óns waard? Sinds gisteren weten we: tussen de 2 en 4 miljard euro. Geen steun waar KLM mee kan doen wat het wil, integendeel. In ruil voor de miljardensteun krijgt de staat het nog meer voor het zeggen bij het bedrijf.
“Linksom of rechtsom zijn ze gered, maar die redding zal een prijs hebben”, stelt sectorspecialist Henry Steenbergen van Rabobank. “Nu zitten ze wel in de tang. Minister Hoekstra is nu de baas, en daarna de Tweede Kamer. En dan is het ook nog maar de vraag hoe de verkiezingen volgend jaar uitpakken.”
Reddingsboei gegrepen, voorwaarden komen later
Eigenlijk is vrijwel niemand nu negatief over de komst van een steunpakket voor KLM vanuit de Nederlandse overheid en de steun voor Air France en het moederbedrijf vanuit de Fransen. Er wordt niet of amper gediscussieerd over óf de steun er moet komen en over de – nog vast te stellen – hoogte van het bedrag.
De discussie speelt zich al weken af over iets heel anders: de voorwaarden waartegen KLM de steun kan incasseren. KLM dreigde te zinken, kreeg een reddingsboei toegeworpen en accepteerde die gretig. Maar er moet nog bepaald worden aan welke eisen voldaan moet worden, en hoe KLM er in de nabije toekomst uit moet gaan zien. Met andere woorden: wat de reddingsboei kost.
“De voorwaarden moeten snel concreet en afrekenbaar worden.”
Zo moet KLM zich gaan houden aan sociale duurzaamheidseisen, zegt GroenLinks-Kamerlid Suzanne Kröger. “KLM moet zijn doelen in lijn brengen met het Klimaatverdrag van Parijs, en korte afstandsvluchten vervangen voor treinen”, zegt Kröger. “Het huidige businessmodel heeft een erg hoge CO₂-voetafdruk, dat moet echt veranderen.”
De luchtvaart gaat er ‘na corona’ echt anders uitzien, stelt Kröger. “Voor corona lag de luchtvaart ook al op ramkoers met het klimaat en moest het veranderen. Nu vertaalt dat zich in de voorwaarden aan steun. Dat willen we ook omdat het nu kán. Vanuit stilstand moet er opnieuw gebouwd worden, dus je kan het veel duidelijker vormgeven zoals je het wil hebben.”
Een waslijst aan eisen
Een aantal van de andere eisen die vanuit het kabinet worden opgelegd zijn ook duidelijk: geen bonus, geen dividend, geen loonsverhogingen in de top. Mogelijk worden ook loonoffers gevraagd. En worden eisen gesteld aan het verminderen van overlast, aan duurzaamheid en aan CO₂-reductie. En er zal een plan moeten komen om op eigen benen te staan na de crisis.
Ondertussen vindt vrijwel iedereen iets van KLM en de steun van het bedrijf. Vakbonden uiten zich over de werknemers van KLM, milieuclubs focussen zich op vervuiling en uitstoot, omwonenden kijken juist naar de overlast.
“Een ding is zeker: KLM komt complexer uit de crisis dan ze erin gaan”, zegt Steenbergen. “We weten nog helemaal niet waar de luchtvaartsector in deze crisis heen gaat. Ze zijn gered en dat was absoluut nodig, maar waarvan ze precies gered zijn weet nog niemand.”
Hoe ziet de toekomst eruit?
En toch zal KLM in alle onduidelijkheid toekomstplannen moeten maken, benadrukt luchtvaarteconoom Eric Pels. “Als KLM zou vallen zouden we het gat niet kunnen opvangen. Mijn hoop is – en dit klinkt gek – dat dit een goede casestudy blijkt. Dat we heel goed gaan onderzoeken wat er gebeurt als je niet vliegt en het daarna weer moet opbouwen.”
Pels vindt het niet onlogisch dat er eisen worden gesteld aan KLM. “Ze moeten hier uiteindelijk sterker uitkomen en we kunnen een bedrijf niet eeuwig steunen. Laat nu maar zien wat je in de toekomst wil gaan doen.”
Daarbij heeft de regering een grote verantwoordelijkheid om duidelijk aan te geven wat zij verlangen van een luchtvaartmaatschappij, merkt Pels op. “KLM biedt samen met Schiphol bereikbaarheid aan de BV Nederland. Het is in het voordeel dat KLM een sterk bestemmingennetwerk heeft, maar misschien hoef je niet zo vaak op korte afstanden te vliegen”, zegt hij. Maar die keuzes moeten dan wel gemaakt worden, en niet steeds op de lange baan worden geschoven, vindt de econoom.
Verder is KLM essentieel voor Schiphol, benadrukt Rico Luman, senior transporteconoom van ING. “Als KLM weg zou vallen heeft dat enorme gevolgen voor het grote netwerk van Schiphol. De luchtvaartinfrastructuur is het fundament van het Nederlandse vestigingsklimaat en dus erg belangrijk voor de economie”, zegt Luman. “En wat Hoekstra gisteren zei klopt ook: het domino-effect is erg groot.”
Daarmee wordt bedoeld dat het belang van KLM niet stopt bij de eigen 30.000 medewerkers. Luchthaven Schiphol is goed voor ruim 113.000 banen (93.200 FTE) en 10,4 miljard aan inkomsten voor de BV Nederland, blijkt uit onderzoek.
‘Niet te verwaarlozen factor’
Die ruim 10 miljard komt neer op 0,8 procent van het bruto binnenlands product, ‘een niet te verwaarlozen factor’, meldt economisch onderzoeksbureau Decisio in het onderzoek dat januari 2020 – dus ruim voor de coronacrisis de luchtvaart lamlegde – werd gepubliceerd.
Ter vergelijking: de andere mainport, de haven van Rotterdam, is – naar eigen zeggen – goed voor 384.500 fte en een toegevoegde waarde van ruim 45 miljard euro. Een stuk groter, maar Schiphol is zeker geen kleine jongen.
Belangrijke toegevoegde waarde
Uit het onderzoek blijkt ook hoezeer de luchtvaart afhankelijk is van het economisch getij. In 2013 ging het een stuk minder goed, omdat vliegmaatschappijen kampten met de naweeën van de crisis. In 2018 gaat het de bedrijven weer voor de wind: ze maken weer veel meer winst en dat stuwt de toegevoegde waarde van de luchtvaart omhoog.
Het onderzoek maakt verder een eind aan een hardnekkig misverstand dat vooral Air France profiteert van het samengaan met KLM. Van de directe vluchten van het bedrijf vertrekt iets meer dan de helft vanaf Schiphol. Wel wordt er vanuit Parijs meer vracht vervoerd door het concern, maar minder vracht vanaf Schiphol heeft ook weer voordelen: dan kunnen er weer meer passagiersvluchten uitgevoerd worden.
Die vracht moeten we niet onderschatten, zegt econoom Rico Luman. “Het gaat maar om 3 tot 4 procent van het aantal vluchten, maar als je kijkt naar de toegevoegde waarde gaat het om een kwart. Er zijn veel bedrijven die met air cargo werken of ervan afhankelijk zijn”, zegt hij. Dan valt te denken aan de logistiek, de bloemensector en de high-tech sector.
“De combinatie KLM en Schiphol is sterk, daar is niets tegenin te brengen”, vindt oud-docent Aviation aan de Hogeschool van Amsterdam Raymond Teunissen. “Het maakt niet uit welke standpunten je hebt, er zijn altijd legitieme argumenten te bedenken om ze te onderschrijven”, stelt hij.
“Móet het zo groot zijn? Dat hoeft niet. Je kán het om zeep helpen, maar je betaalt er een hoge prijs voor.”
“KLM, Schiphol en de overheid zijn drie handen op één buik. Bij alle goede dingen die je kan opsommen – goede bereikbaarheid, vestigingsklimaat – kan je ook kwade kanten bedenken, zoals milieuvervuiling, overlast, geluid. Dat is de prijs die je betaalt voor zo’n activiteit”, zegt Teunissen.
Teunissen merkt op dat er in het verleden al gekozen is voor de ambitie om wereldspeler en knooppunt in de luchtvaart te zijn. “En die keuze heeft goed uitgepakt, zowel voor Schiphol als voor KLM. Móet het zo groot zijn? Dat hoeft niet. Je kan het om zeep helpen”, zegt hij.
“Het kán. Maar je betaalt er een hoge prijs voor, dat is evident. Op een gegeven moment word je een tweedehands uithoekje. Schiphol blijft wel bestaan, ook met een kleinere KLM is luchtvervoer nodig. Of een kleine KLM bestaansrecht heeft is nog maar de vraag”, zegt de ingenieur-vlieger, die vroeger voor KLM heeft gewerkt al gezagvoerder.
“Iedereen ziet nu kans om stokpaardjes van stal te halen en eisen te stellen.”
“Er worden economische argumenten aangevoerd voor een sentimentele discussie die niet direct bedrijfseconomisch is”, vindt sectorspecialist Henry Steenbergen. “KLM stond er prima voor en het is logisch dat je het steunt. Schiphol draagt veel bij aan de economie, en als we deze mainport op de been willen houden kan je KLM niet laten vallen”, zegt hij.
Maar hij ziet ook een dubbele moraal. “Niemand wil dat de ‘blauwe trots’ – die niet meer helemaal van ons is – omvalt. Natuurlijk moet je optimaliseren en zorgen dat het op eigen benen kan staan, maar iedereen ziet nu ook kans om het eigen stokpaardje van stal te halen en eisen te stellen”, zegt Steenbergen. “Het bedrijf zit straks vol met schuld en is behangen met wensenlijstjes. Dan komt het gehavend uit de strijd.”
NOS 25.04.2020 In de persconferentie over de staatssteun aan KLM benadrukte minister Hoekstra meermaals het grote belang van de luchtvaartmaatschappij voor onze economie. Volgens het kabinet rechtvaardigt dat het overeind houden van KLM met 2 tot 4 miljard euro aan garantstellingen en leningen. Maar hoe groot is de bijdrage van de luchtvaartmaatschappij precies?
Bij KLM werken 35.000 mensen, maar de indirecte werkgelegenheid in combinatie met luchthaven Schiphol is een stuk groter. Eind 2019 wordt in een onderzoek van Decisio in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat gesproken over 113.900 banen. Daarin worden werknemers van KLM, Schiphol en ook toeleveranciers meegerekend.
“KLM is als een dominosteen aan het begin van een lange rij”, zei Hoekstra gisteravond in de persconferentie. “Als die steen omvalt, heeft dat gevolgen voor Schiphol, voor de hoofdkantoren die we in Nederland hebben, voor de laders en lossers, voor distributiecentra, toerisme en congressen. Allemaal sectoren die veel baat hebben bij de goede verbindingen die we in Nederland hebben.”
Betere positie in de wereld
Juist in het KLM-netwerk, dat Nederland met de rest van de wereld verbindt, zit volgens luchtvaarteconomen de meeste waarde.
“Als dat internationale routenetwerk verdwijnt, is Nederland een stuk minder aantrekkelijk als vestigingsland”, zei luchtvaarteconoom Jaap de Wit eerder tegen de NOS. “Kijk maar naar België en Zwitserland. Toen maatschappijen Sabena en Swiss failliet gingen zijn die landen een groot deel van het intercontinentale netwerk kwijtgeraakt en dat is door andere luchtvaartmaatschappijen maar mondjesmaat opgevuld.”
Met andere woorden: het routenetwerk van KLM versterkt de positie van de Nederlandse economie op het wereldtoneel. Daarom komt de luchtvaartmaatschappij eerder in aanmerking voor staatssteun dan andere grote, toonaangevende bedrijven.
Twintigste-eeuwse technologie
Ook luchtvaarteconoom Eric Pels van de Vrije Universiteit van Amsterdam ziet het belang van de bereikbaarheid waar KLM voor zorgt, voor de Nederlandse economie en voor Schiphol als luchthaven.
Maar dat wil volgens hem niet zeggen dat Schiphol niet zonder het bedrijf zou kunnen. Andere vliegmaatschappijen zouden het gat kunnen opvullen als KLM wegvalt. “Zolang Amsterdam en omgeving een grote aantrekkingskracht blijven houden, komt dat wel goed. De vraag kan met de tijd wel weer groeien. Maar het zou wel een aderlating zijn.”
Toch zijn er volgens Nieuwsuur-econoom Mathijs Bouman ook andere geluiden. “Er zijn ook mensen die zeggen: vliegen is een beetje twintigste-eeuwse technologie, moeten we in plaats hiervan niet juist de maakindustrie in Eindhoven helpen? Er wordt minder verdiend in de luchtvaart en je kunt je afvragen of zo’n hubfunctie echt het wonder is voor onze economie.”
‘Niet terug naar het oude’
Milieuorganisaties zijn kritisch op het steunplan, en vinden dat het kabinet harde milieueisen aan KLM moet stellen. “De luchtvaartmaatschappij kan hierna niet terugkeren naar het oude en zal een nieuw pad in moeten slaan met minder vluchten”, zeggen onder andere Natuur en Milieufederatie Noord-Holland, Natuur & Milieu en Milieudefensie in een gezamenlijke reactie.
Greenpeace is nog feller. “Wij zijn boos en ontsteld over het feit dat er met miljarden wordt gesmeten naar een bedrijf dat geen klimaatplan heeft en dus niet toekomstbestendig is”, aldus een woordvoerder, die de steun een ‘blanco cheque’ noemt.
In plaats daarvan zouden er drie concrete voorwaarden gesteld moeten worden, vindt de milieuorganisatie. Zo zou KLM met een CO2-plafond moeten komen dat in lijn is met de doelen uit het klimaatakkoord van Parijs, zou het bedrijf korteafstandsvluchten moeten schrappen en moet het aantal vluchten naar beneden.
Winstuitkering nu onzeker
Over de voorwaarden voor de miljarden zijn minister Hoekstra en minister Van Nieuwenhuizen nog in gesprek met KLM en moederbedrijf Air France-KLM. Er zullen hoe dan ook milieu-eisen worden gesteld en de geluidshinder moet beperkt zijn. Hoe streng die eisen zijn moet blijken.
Verder moeten de beloningen binnen het bedrijf aan banden, te beginnen aan de top. Daar was afgelopen weken al veel discussie over. Er leek sprake van een mogelijke verhoging van de beloningen van de KLM-baas Pieter Elbers en Air France-KLM topman Ben Smith, maar die zijn nu toch van de baan. Ook leveren ze allebei een deel van hun vaste salaris in.
Daarnaast stond het personeel van KLM dit voorjaar een winstuitkering te wachten. KLM maakte in 2019 minder winst dan het jaar ervoor, maar de omzet steeg met 1,7 procent naar 11 miljard euro. Topman Elbers noemde dat een “relatief goed resultaat”. Nu de staat bijspringt om KLM door de coronacrisis te helpen, is het hoogst onzeker wat er met die winstuitkering gaat gebeuren.
MSN 25.04.2020 De reacties op de gisterenavond aangekondigde overheidssteun voor KLM zijn overwegend positief. Er zijn ook twijfels en er wordt kritiek geuit. Verschillende partijen hebben vragen over de voorwaarden van de steun en de vereiste herstructureringsplannen.
Het kabinet liet gisteren weten 2 tot 4 miljard euro uit te trekken om KLM door de coronacrisis te helpen. Frankrijk besloot tegelijkertijd om de portemonnee te trekken voor Air France en moederbedrijf van de twee luchtvaartmaatschappijen Air France-KLM.
Het concern kan rekenen op tussen de 9 en 11 miljard euro in totaal van de twee grootste aandeelhouders, de twee overheden. Hoe hoog het precieze bedrag wordt en welke vorm de steun krijgt is nog niet helemaal duidelijk.
De bonden zijn blij. Werkgeversorganisatie VNO-NCW noemt een sterk KLM een ‘basisvoorwaarde voor onze welvaart en het herstel na de coronacrisis. “Met deze steun kunnen we die verbondenheid in tact houden. Wij hopen dat het kabinet en KLM tot werkbare, nog uit te werken, voorwaarden komen.”
Over die voorwaarden wordt nog gesteggeld. En dat roept ook nog vragen op, zegt onderhandelaar Michiel Wallaard van CNV vakmensen. De vakbond is positief over de miljardensteun en heeft er begrip voor dat de overheid voorwaarden stelt aan het omvangrijke steunpakket.
Zolang KLM steun krijgt mag er geen dividend worden uitgekeerd, is er geen winstdelingsregeling, moeten de lonen gematigd worden, zijn bonussen uitgesloten en er worden eisen gesteld aan de verduurzaming binnen het bedrijf en de overlast die het veroorzaakt. Ook moet KLM een herstructureringsplan opstellen om ook zonder overheidssteun uiteindelijk weer te kunnen functioneren.
Daar zullen KLM-medewerkers veel vragen over hebben, verwacht Wallaard. “Er is nog veel onduidelijk. Er wordt gesproken over personeelskosten, dat daar wat aan gedaan kan worden. En over een herstructurering, zodat KLM in de toekomst een financieel gezond bedrijf kan blijven. Dat roept vragen op, want in feite praat je dan al gauw over een reorganisatie en banenverlies. Daar maken we ons natuurlijk zorgen over.”
PvdA-Kamerlid Henk Nijboer wil zo snel mogelijk een debat voeren over de overheidssteun. Hij wil vooral dat er strenge voorwaarden worden gesteld. Nijboer vindt dat de nadruk moet liggen op het behoud van werkgelegenheid en het voorkomen van bonussen en beloningen aan aandeelhouders. Ook wil hij dat er een einde wordt gemaakt aan belastingconstructies van piloten.
Milieuclubs zijn kritisch
Verschillende milieuclubs, waaronder Greenpeace en Milieudefensie, zijn kritisch. Ze wijzen erop dat KLM nu beroep doet op steun van de overheid, terwijl de luchtvaartmaatschappij al gematst wordt door geen belasting op kerosine en geen btw over vliegtickets te betalen
Als de overheid KLM dan toch helpt, is het ook tijd voor concrete afspraken, vinden de milieuclubs. Ze vinden het goed dat de overheid KLM dwingt om het lawaai en de luchtvervuiling in te perken en de CO₂-uitstoot omlaag te brengen. “KLM kan hierna niet terugkeren naar het oude en zal een nieuw pad in moeten slaan met minder vluchten.”
Concreet en afrekenbaar
GroenLinks-Kamerlid Suzanne Kröger zit ook op die lijn, laat zij weten. “Na alle ophef over de bonussen stelt het kabinet nu duidelijk voorwaarden aan steun. CO2-reductie, minder nachtvluchten, de top moet salarissen inleveren en geen bonussen en dividend. Die voorwaarden moeten snel concreet en afrekenbaar worden, zodat KLM toekomstbestendig uit deze crisis komt”, stelt het Kamerlid.
KLM toonde zich gisteren logischerwijs dankbaar. “Air France en KLM gaan momenteel door een storm van ongekende omvang”, liet KLM-topman Pieter Elbers weten in een verklaring. “De Nederlandse overheid levert een steun aan KLM die van net zo’n ongekende omvang is. Nederland mag rekenen op onze volledige inzet en op het waarmaken van het vertrouwen in ons bedrijf.”
AD 25.04.2020 Het kabinetsplan om tussen de twee en vier miljard euro aan financiële steun aan KLM te verlenen als reddingsboei tijdens deze coronacrisis, valt in goede aarde bij de Tweede Kamer. Vooral de strenge voorwaarden aan de steun zijn terecht, vinden veel Kamerleden.
Tijdens de periode van steunverlening zal KLM geen dividend uitkeren en geen bonussen toekennen. Verder zal het kabinet om een loonoffer van het personeel vragen, waarbij de sterkte schouders de zwaarste lasten dragen. KLM moet ook een bijdrage leveren aan duurzaamheid en beperking van overlast, bijvoorbeeld door het aantal nachtvluchten terug te brengen.
ChristenUnie-Kamerlid Eppo Bruins: ,,Goed dat het kabinet op dit moment aan het personeel van KLM laat zien: wij steunen jullie. Minister Hoekstra laat dat terecht gepaard gaan met het signaal dat staatssteun nooit zonder voorwaarden komt. De ChristenUnie vindt het belangrijk dat de Franse staat ook dergelijke voorwaarden zal stellen aan steun voor Air France.”
VVD‘er Roald van der Linde noemt KLM ‘van vitaal belang voor de Nederlandse economie’. ,,Tienduizenden mensen verdienen er direct of indirect hun brood mee.”
Opluchting
Jan Paternotte (D66) constateert dat de bereidheid vanuit het kabinet om een lening te geven, een opluchting moet zijn voor heel veel KLM’ers. Hij prijst de economische en groene eisen. ,,En net zo belangrijk: KLM en Air France moeten de CO2-uitstoot terugdringen, de kern van het netwerk blijft behouden voor Nederlandse economie en er komen minder nachtvluchten op Schiphol.”
GroenLinks-Tweede Kamerlid Suzanne Kröger vindt de financiële voorwaarde extra belangrijk na alle ophef over de bonussen. Het zag er even uit dat KLM-topman Pieter Elbers en de topman van Air France-KLM, Ben Smith, een verhoging van hun beloningspakket tegemoet konden zien, maar die stap werd na maatschappelijke verontwaardiging snel teruggedraaid.
Hoger aandelenbelang
Doe ook wat voor de gewone Nederlander in deze moeilijke tijden, minister Hoekstra! Verlaag de huren en de btw op boodschappen, of schaf het eigen risico in de zorg af. Help bedrijven én burgers!”, aldus Geert Wilders (PVV).
De SP begrijpt niet waarom de Staat niet een hoger aandelenbelang in de luchtvaartmaatschappij heeft bedongen in ruil voor de miljarden. Kamerlid Cem Laçin: ,,KLM mag blijkbaar niet failliet gaan van minister Hoekstra (Financiën). Ons mantra is dan: wat niet failliet mag gaan, hoort ook niet thuis op de markt.”
Laçin wil weten hoe de twee tot vier miljard tot stand is gekomen en of Air France-KLM wel eerst de reserves voldoende heeft aangesproken.
Geert Wilders (PVV) vindt het ook prima om KLM te helpen, maar hij wil dat het kabinet in deze tijden ook oog heeft voor de financiële problemen van Jan Modaal. Wilders: ,,Doe ook wat voor de gewone Nederlander in deze moeilijke tijden, minister Hoekstra! Verlaag de huren en de btw op boodschappen, of schaf het eigen risico in de zorg af. Help bedrijven én burgers!”
Ministers Wopke Hoekstra van Financiën en Cora van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat tijdens een persconferentie op het ministerie van Veiligheid en Justitie over het reddingspakket voor Air France-KLM.Beeld ANP
VK 24.04.2020 Het kabinet gaat 2 tot 4 miljard euro steun verlenen aan KLM. Dat hebben de ministers Hoekstra (Financiën) en Van Nieuwenhuizen (Luchtvaart) vrijdagavond bekendgemaakt op een ingelaste persconferentie.
De staatssteun zal waarschijnlijk deels bestaan uit staatsgaranties op bankleningen en deels uit directe leningen van de staat aan KLM. Hoekstra en Van Nieuwenhuizen willen wel voorwaarden verbinden aan de staatssteun. Zo wil Hoekstra een verbod op bonussen, dividenduitkeringen en winstdeling totdat KLM alle staatssteun heeft terugbetaald.
Ook zouden de grootverdieners in het bedrijf, zoals de raad van bestuur en de KLM-piloten, een salarisoffer moeten brengen. Van Nieuwenhuizen zou graag zien dat KLM zijn CO2-uitstoot sneller reduceert en zich meer inspant om de geluidhinder te beperken. Tot slot moet KLM een herstructureringsplan opstellen om de onderneming ook in de toekomst gezond te houden. Dat is ‘noodzakelijk om de financiële positie van KLM te versterken’, aldus Hoekstra.
Over deze voorwaarden onderhandelen Hoekstra en Van Nieuwenhuizen nog met de KLM-top. Daarom kan het kabinet nu nog niet zeggen hoeveel staatssteun KLM precies kan verwachten.
Franse steun
Nederland lijkt meer voorwaarden te stellen aan de noodhulp voor Air France-KLM dan Frankrijk. Beide staten zijn grootaandeelhouder van de luchtvaartcombinatie, maar Frankrijk lijkt al akkoord met staatssteun zonder noemenswaardige voorwaarden. Vlak voordat de persconferentie van Hoekstra en Van Nieuwenhuizen begon, maakte Air France-KLM bekend dat de Franse staat 7 miljard euro beschikbaar stelt.
Die Franse staatssteun bestaat uit 4 miljard euro aan staatsgaranties op bankleningen voor het moederconcern en dochtermaatschappij Air France, en 3 miljard euro aan directe staatsleningen aan Air France-KLM. Over de Nederlandse steun aan KLM vermeldt het persbericht alleen ‘dat de gesprekken over de voorwaarden van die steun nog gaande zijn.’
De steun is noodzakelijk om te voorkomen dat KLM omvalt, zei de minister. Het kabinet vreest dat ook andere bedrijven in Nederland omvallen als de luchtvaartmaatschappij verdwijnt. Volgens Hoekstra is KLM te vergelijken met de eerste dominosteen van een lange reeks; als KLM omvalt zou dat een hele keten van faillissementen in gang kunnen zetten. ‘We kunnen het ons niet veroorloven om zo’n essentiële schakel kwijt te raken’, aldus Van Nieuwenhuizen.
Volgens Hoekstra ‘zou het kunnen’ dat het kabinet de komende tijd nog meer financiële steun moet geven. Hij wilde niet ingaan op de omvang, noch op de manier waarop het kabinet in zo’n tweede ronde zou helpen. Air France-KLM vermeldt in zijn persverklaring dat de raad van bestuur aan een aandelenemissie denkt. Frankrijk zou in dat geval ‘willen overwegen’ een flink aantal aandelen bij te kopen.
Hoekstra sloot desgevraagd niet uit dat ook Nederland zijn aandelenpakket dan uitbreidt. Dat zou opnieuw een investering van honderden miljoenen of miljarden euro leiden en mogelijk kunnen uitmonden in een Frans-Nederlandse nationalisatie van het concern. Momenteel bezit Frankrijk 14,3 procent van de aandelen van het moederconcern en Nederland 14 procent. Nederland bezit daarnaast zo’n 5 procent van dochtermaatschappij KLM.
Nu het vliegverkeer met een dreun tot stilstand is gekomen komen er miljarden los om luchtvaartmaatschappijen overeind te houden. In tal van landen klinkt zelfs de roep om nationalisatie. Maar wat is wijsheid? Het antwoord in zeven vragen.
Trouw 24.04.2020 De Nederlandse overheid trekt 2 tot 4 miljard euro uit voor de redding van KLM. De Franse staat trekt 7 miljard uit voor Air France, de maatschappij die met KLM één groep vormt.
Beide overheden hebben een aandeel van ongeveer 14 procent in de holding Air France-KLM. Het reddingsplan werd vrijdagavond bekend gemaakt op een persconferentie. De steun heeft waarschijnlijk de vorm van directe leningen en garantstelling voor bankkredieten. Daarover moet nog verder worden gesproken met KLM.
Minister Wopke Hoekstra van financiën zei dat de luchtmaatschappijen zwaar worden getroffen door de coronacrisis. “Wij willen er alles aan doen om KLM te helpen. Dit bedrijf is vitaal voor de Nederlandse economie en werkgelegenheid.” Er werken 35.000 mensen. Volgens Hoekstra zou het best kunnen dat er op termijn meer dan vier miljard naar KLM gaat.
Geen dividend en geen bonussen
Het kabinet vraagt ook iets terug voor steun, zei Hoekstra. Zolang de overheid KLM helpt, mag er geen dividend worden uitgekeerd en ook geen bonussen worden verstrekt. Verder worden er met KLM afspraken gemaakt over duurzaamheid en het inperken van (geluids)overlast. Het kabinet wil van KLM ook een plan om na de crisis overeind te blijven.
Volgens Hoekstra is KLM is ‘een eerste dominosteen’ die niet om mag vallen. “Als die valt, vallen er meer. KLM is belang voor de toekomst van Schiphol, voor verladers, voor hoofdkantoren, toerisme en congressen. Nederland heeft enorm veel baat bij goede verbindingen met andere delen van de wereld.”
Minister Cora van Nieuwenhuizen van Infrastructuur voegde eraan toe: “We kunnen ons niet veroorloven zo’n belangrijke schakel te verliezen”.
Bijna alle vliegtuigen van Air France en KLM staan aan de grond en zonder hulp kunnen de bedrijven niet overleven. KLM, zei Van Nieuwenhuizen, vervoert op het moment slechts 5 procent van het aantal passagiers dat normaal met de luchtvaartmaatschappij vliegt.
Lees ook:
KLM, honderdjarige die zichzelf opnieuw moet uitvinden
Vorig jaar vierde KLM de honderdste verjaardag. Het bedrijf moet zich, zoals altijd, opnieuw blijven uitvinden.
NOS 24.04.2020 De Nederlandse regering steunt KLM met een bedrag tussen de 2 en 4 miljard euro. Hoe de steun er precies gaat uitzien, moet nog worden uitgewerkt. Minister van Financiën Hoekstra denkt aan garantstellingen en leningen. “KLM is van vitaal belang voor de Nederlandse economie en de Nederlandse werkgelegenheid”, zegt hij.
Er worden wel voorwaarden gesteld aan de Nederlandse miljardensteun. De salarissen van het personeel moet worden gematigd, te beginnen aan de top. Ook mag er geen dividend of winst worden uitgekeerd, bonussen worden gegeven en moet er gewerkt worden aan duurzaamheid en geluidshinder, zoals het terugbrengen van het aantal nachtvluchten.
“Het gaat om belastinggeld”, zei minister Hoekstra. “Het is redelijk dat de sterkste schouders ook de zwaarste lasten dragen.” Het is niet uitgesloten dat ook salarissen van piloten omlaag moeten.
Hoekstra: ‘Tussen 2 en 4 miljard euro steun voor AirFrance-KLM’
De steun van 2 tot 4 miljard is nadrukkelijk voor KLM en niet voor het moederbedrijf Air France-KLM. Het Nederlandse luchtvaartbedrijf wordt zwaar getroffen door de coronacrisis. Door de reisbeperkingen staat 90 procent van de vloot aan de grond.
Het kabinet benadrukt het economisch belang van KLM, vooral in verband met thuishaven Schiphol. Bij KLM werken 35.000 mensen, maar er zijn ook veel Nederlandse bedrijven indirect afhankelijk van het luchtvaartbedrijf en van Schiphol.
“KLM is als een dominosteen aan het begin van een lange rij”, zei Hoekstra. “Als die steen omvalt, heeft dat gevolgen voor bedrijven in laden en lossen, distributiecentra, evenementen en het toerisme. Bedrijven in allerlei soorten en maten.”
Ook Franse steun
De Franse regering komt met eigen een steunpakket ter waarde van 7 miljard euro voor Air France. Dat heeft minister van Financiën Le Maire gezegd.
Het bedrag bestaat uit 4 miljard euro aan bankleningen, waarvoor de Franse staat garantstaat. Verder krijgt Air France drie miljard aan directe steun. Volgens Le Maire wordt de luchtvaartmaatschappij niet genationaliseerd.
NU 24.04.2020 De Nederlandse overheid werkt aan noodsteun voor KLM van tussen de 2 en 4 miljard euro. Het gaat om garantstellingen en leningen, maar de precieze vorm en de omvang worden nog uitgewerkt. De luchtvaartmaatschappij is zwaar getroffen door de coronacrisis en klopte al eerder aan voor staatssteun. Dat maakten ministers Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur) en Wopke Hoekstra (Financiën) vrijdagavond bekend.
KLM is zwaar getroffen door de reisbeperkingen als gevolg van het coronavirus. Ruim 90 procent van de vliegtuigen staan aan de grond terwijl de kosten doorlopen. “Het kabinet heeft steeds gezegd er alles aan te doen om KLM door deze crisis te helpen”, zei Hoekstra in een toelichting.
De Franse overheid maakte enkele uren eerder bekend in totaal 7 miljard euro uit te trekken voor Air France. Beide maatschappijen behoren tot het Frans-Nederlandse concern Air France – KLM. In totaal gaat het om een steunpakket van ongeveer 10 miljard euro.
Met deze stappen kan Air France – KLM “het echt wel uitzingen de komende jaren”, denkt Hoekstra.
Naast de gesprekken met de luchtvaartmaatschappijen, heeft het kabinet ook contact met de Franse overheid en de Europese Commissie. Brussel moet uiteindelijk toestemming geven als er sprake is van staatssteun.
KLM van ‘vitaal belang’ voor Nederlandse economie
De bewindsman stipte het “vitale belang” van KLM in combinatie met Schiphol aan voor de Nederlandse economie en werkgelegenheid. Samen zorgen de organisaties voor zo’n 114.000 banen.
“Je kunt het zien als de eerste dominosteen aan het begin van een lange rij. Als KLM omvalt, dan heeft dat niet alleen gevolgen voor het bedrijf en het personeel, maar voor alle steentjes die erna nog komen”, lichtte Hoekstra toe.
Dat geldt volgens hem niet alleen voor Schiphol, maar ook voor het vestigingsklimaat, het toerisme en andere sectoren die profiteren van een goede internationale verbinding. “Door te voorkomen dat KLM omvalt, voorkomen we dat een hele rij bouwstenen van onze economie en van onze maatschappij in grote problemen komen”, aldus Hoekstra.
“We kunnen het ons niet verantwoorden zo’n essentiële schakel van onze infrastructuur kwijt te raken”, vulde Van Nieuwenhuizen aan.
Voorwaarden voor steun zoals lagere salarissen en geen bonussen
Er worden wel voorwaarden gesteld aan de miljardensteun. Dat betekent geen dividenduitkering aan de aandeelhouders, geen bonussen en geen winstdeling voor het personeel. Ook worden er eisen gesteld aan de winstbestemming, arbeidsvoorwaarden en duurzaamheid.
Hoekstra: “Als je zoveel steun geeft, dan mag je ook wat terug verwachten.” Daarbij geldt: de sterkste schouders dragen de zwaarste lasten. Dat betekent dat met name het management en de piloten salaris zullen moeten inleveren en dat bijvoorbeeld het grondpersoneel zo veel mogelijk wordt ontzien. “Het is evident dat het Nederlandse deel iets moet doen aan de kosten”, aldus Hoekstra.
Van Nieuwenhuizen stelt “duurzaamheid en hinder beperking” als voorwaarden. Concreet denkt de bewindsvrouw aan minder nachtvluchten en een verlaging van de CO2-uitstoot, maar ook dit moet nog verder worden uitgewerkt.
Steun hing al even in de lucht
De steun hing al even in de lucht. Vorige week werd de Tweede Kamer in het geheim door Hoekstra bijgepraat over de situatie van KLM. Partijen lieten enkele weken geleden al weten dat er voorwaarden moeten zitten aan staatssteun.
Ben Smith, de topman van Air France – KLM, had aanvankelijk de voorwaarde dat zijn bonus afhing van de steun die het luchtvaartconcern zou krijgen. Dat leidde tot veel kritiek, onder anderen van Hoekstra. Smith zag uiteindelijk af van de bonus en leverde 25 procent van zijn salaris in.
De Nederlandse overheid is al voor een kleine 6 procent aandeelhouder van KLM en sinds een jaar voor 14 procent van het concern Air France – KLM.
Telegraaf 24.04.2020 Air France KLM krijgt miljardensteun van de Nederlandse en Franse overheid. De Fransen trekken 7 miljard euro uit om de luchtvaartmaatschappij te redden. Ministers Hoekstra (Financiën) en Nieuwenhuizen (Infrastructuur) vertellen vrijdagavond hoe groot de Nederlandse steun is. Nationalisatie is niet aan de orde.
De Franse minister van Financiën Le Maire zegt dat Frankrijk in elk geval 7 miljard steun biedt aan de Nederlands-Franse luchtvaartmaatschappij. Daarvan is 4 miljard euro bedoeld als garanties voor staatsleningen, 3 miljard is rechtstreekse staatssteun. In Franse media circuleert een bedrag van 3 tot 3,5 miljard euro voor het Nederlandse deel van de steun, Hoekstra en Van Nieuwenhuizen organiseren later op de avond een persconferentie met een toelichting.
Nationalisatie is volgens Le Maire niet aan de orde, dit pakket moet Air France KLM door de crisis heen slepen. In ruil voor de steun moet het bedrijf werk maken van het terugdringen van de CO2-uitstoot.
AD 24.04.2020 Luchtvaartconcern Air France-KLM krijgt miljarden euro’s van de Franse en Nederlandse staat om tijdens de coronacrisis overeind te blijven. De Fransen trekken 7 miljard euro uit, de Nederlandse bijdrage wordt later vanavond bekend.
Ministers Wopke Hoekstra (Financiën) en Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur) geven om 21 uur een persconferentie namens het kabinet. De Franse minister van Financiën Bruno Le Maire maakte eerder vanavond al bekend dat de Franse tak in totaal zeven miljard euro toegeworpen krijgt. Drie miljard daarvan is directe staatssteun, de andere vier miljard wordt afgegeven via staatsgaranties op bankleningen.
Het luchtvaartbedrijf zit te springen om geld, nu het overgrote deel van de vloot al weken aan de grond staat. Afgelopen weken is er achter de schermen druk onderhandeld over een vorm van liquiditeitssteun.
Vitaal belang
Hoekstra heeft eerder gezegd dat het kabinet ‘alles op alles’ zet om de nationale trots op de been te houden. Nederland bezit sinds vorig jaar circa 14 procent van de aandelen in het moederconcern. Volgens Hoekstra is KLM van ‘vitaal belang’ voor de Nederlandse economie. Het bedrijf telt bijna 30.000 werknemers. Daarnaast is KLM de grootste klant van Schiphol, dat voor het overgrote deel in overheidshanden is. De luchthaven is volgens het kabinet goed voor bijna 100.000 banen.
AD 23.04.2020 Pas na grote politieke druk ziet de top van Air France–KLM af van de jaarlijkse bonus en een deel van het salaris. Het noodlijdende concern mag daardoor blijven hopen op een staatsinfuus, maar verspeelt Haagse welwillendheid.
‘Verstandig en terecht’, zo noemt minister van Financiën Wopke Hoekstra het besluit van Air France-KLM-baas Ben Smith om in 2020 zijn bonus en 25 procent van zijn loon in te leveren. Ook Pieter Elbers, baas van het Nederlandse onderdeel, neemt tot en met het eind van het jaar genoegen met een vijfde minder salaris.
,,Als we steun geven aan bedrijven, die als gevolg van de coronacrisis in de problemen zijn gekomen, zullen we ook offers vragen van het managent en personeel”, aldus de CDA-bewindsman. Hij herhaalde de woorden die hij eerder sprak: ,,Een bonusverhoging past niet in deze zware crisis waarin iedereen om offers wordt gevraagd.”
Omstreden voorstel
Zijn ze helemaal gek geworden!?, aldus Henk Nijboer, PvdA.
Toch was er opnieuw veel politieke druk voor nodig om de topmannen tot dit inzicht te laten komen. De Raad van Commissarissen van het Frans-Nederlandse concern verraste woensdagavond vriend en vijand met een omstreden voorstel: ceo Smith zou dit jaar toch in aanmerking kunnen komen voor een bonus, als hij erin zou slagen voldoende financiële steun binnen te halen om de coronacrisis te doorstaan.
Voor die steun is het concern echter compleet afhankelijk van Frankrijk en Nederland, die bereid zijn het bedrijf met miljarden euro’s aan het infuus van de staat te leggen. In Den Haag en Parijs wordt hierover al weken onderhandeld. De verwachting is dat beide landen garant zullen staan voor leningen die het bedrijf overeind moeten houden, nu een groot deel van de vloot aan de grond staat.
De Tweede Kamer stond dan ook op haar achterste benen toen zij lucht kreeg van het bonusvoorstel. Regeringspartij D66 vroeg zich openlijk af of de top van het bedrijf soms ‘van een andere planeet’ was: ,,Bij een bedrijf dat alleen kan voortbestaan door hulp van de belastingbetaler passen absoluut geen bonussen”, brieste Kamerlid Jan Paternotte. PvdA-Kamerlid Henk Nijboer liet zich nog ondiplomatieker uit: ,,Zijn ze helemaal gek geworden!?”
Knieval
Toen ook Hoekstra zijn gewicht in de schaal gooide en zei dat bonussen ‘in deze tijd van crisis niet verstandig en niet te verenigen zijn met steun van de belastingbetaler’, was het snel gedaan met het voorstel. Smith liet een verklaring uitgaan waarin hij zei af te zullen zien van de bonus en een deel van zijn salaris. Ook Elbers kwam met het bericht dat hij vrijwillig loon inlevert.
Volgens de Nederlandse KLM-baas is inmiddels duidelijk dat de gevolgen van de coronacrisis voor de Nederlandse luchtvaartmaatschappij niet alleen groot zijn, maar ook langer zullen duren. ,,Dat zal fors meer focus op kosten leggen en extra inspanningen van iedereen vragen”, stelt Elbers.
Met deze knieval houdt het concern uitzicht op de noodzakelijke steun van de staat. Tegelijkertijd bewijzen de topmannen zichzelf en hun collega-ceo’s geen dienst. Multinationals staan er in politiek Den Haag toch al gekleurd op.
Sms’je
Regeringspartijen denken met het schaamrood op de kaken terug aan het debacle met de dividendbelasting, in het geheugen gegrift door het beruchte sms’je van voormalig Unilever-baas Paul Polman aan premier Mark Rutte.
Dat Shell en Philips in eigen land niet of nauwelijks belasting betalen vinden ook niet zo linkse Kamerleden moeilijk uit te leggen. Om nog maar te zwijgen over de aanhoudende discussie over de beloningen voor topbankiers, nadat de staat tijdens de kredietcrisis redding moest bieden.
Dit is dan ook de reden dat de Kamer aanvullende eisen wil stellen aan bedrijven die tijdens de coronacrisis hun hand ophouden bij de overheid. Bij de verlenging van de steunpakketten is het kabinet opgedragen aanvullende voorwaarden te stellen. Zo krijgt een bedrijf dat tijdens de coronacrisis bonussen en dividend blijft uitkeren of aandelen inkoopt straks geen geld meer.
En ook moet er worden gekeken naar belastingconstructies, zodat bedrijven die in slechte tijden worden geholpen in goede een grotere bijdrage gaan leveren. Wie niet horen wil, moet maar voelen, lijkt de boodschap.
AD 23.04.2020Ceo Benjamin Smith van Air France – KLM zal dit jaar geen bonus ontvangen. Dat heeft de baas van de Frans-Nederlandse luchtvaartmaatschappij laten weten. De Nederlandse KLM-topman Pieter Elbers levert daarnaast tot eind van 2020 20 procent van zijn salaris in. Minister van Financiën Wopke Hoekstra spreekt van een ‘verstandig’ besluit.
In een verklaring stelt Smith dat hij op 16 maart al heeft toegezegd genoegen te nemen met een salarisvermindering van 25 procent tijdens de coronacrisis. ,,In de context van de zeer moeilijke periode die Air France-KLM Group op dit moment doormaakt, houdt deze vermindering duidelijk ook in dat de variabele tegemoetkoming (‘bonus’) in het financiële jaar 2020 zal vervallen.”
Ook KLM-baas Pieter Elbers heeft inmiddels besloten tot het einde van dit jaar een vijfde van zijn salaris in te leveren. Eerder zette de Nederlandse tak al een streep door het plan om Elbers een bonus te geven. Volgens de KLM-baas is inmiddels duidelijk dat de gevolgen van de coronacrisis voor de Nederlandse luchtvaartmaatschappij niet alleen groot zijn, maar ook langer zullen duren. ,,Dat zal fors meer focus op kosten leggen en extra inspanningen van iedereen vragen”, stelt hij.
Door te onderstrepen af te zien van zijn bonus maakt Smith de weg vrij voor staatssteun aan het luchtvaartbedrijf, dat zwaar lijdt onder de coronacrisis. Minister Wopke Hoekstra van Financiën zei vanochtend nog dat bonussen ‘in deze tijd van crisis niet verstandig en niet te verenigen zijn met steun van de belastingbetaler’.
Een bonusverhoging past niet in deze zware crisis waarin iedereen om offers wordt gevraagd, aldus Minister Wopke Hoekstra.
Hoekstra noemt het ‘verstandig en terecht’ dat het bonusvoorstel snel van tafel is gegaan. ,,Een bonusverhoging past niet in deze zware crisis waarin iedereen om offers wordt gevraagd”, stelt hij. ,,Als we steun geven aan bedrijven, die als gevolg van de coronacrisis in de problemen zijn gekomen, zullen we ook offers vragen van het management en personeel. Dat hebben we ook steeds kenbaar gemaakt bij Air France-KLM.”
Verbijstering
De ondernemingsraad van KLM zei gisteravond met ‘verbijstering’ kennis te hebben genomen van het beloningsvoorstel dat eind mei aan de aandeelhouders vergadering wordt voorgelegd. Daarin staat onder meer dat Smith in aanmerking komt voor een bonus als hij erin slaagt steun binnen te halen vanwege de coronacrisis.
Ook de Tweede Kamer stond op zijn achterste benen. D66-Kamerlid Jan Paternotte noemde het voorstel ‘van een andere planeet’. PvdA’er Henk Nijboer sprak van ‘hoogmoed bij de top’. Een grote Kamermeerderheid eiste dan ook dat Hoekstra geen steun zou geven, zolang de bonus op tafel lag. Hoekstra legde daarop de bal bij het luchtvaartbedrijf: ,,Laten we die gesprekken binnenskamers voeren en niet vooruitlopen op als-dan-scenario’s.”
NOS 23.04.2020 Ben Smith, de topman van luchtvaartmaatschappij Air France-KLM ziet af van zijn bonus voor dit jaar. Hij zou een extra bonus krijgen als Air France-KLM erin zou slagen miljarden aan noodsteun binnen te halen wegens de coronacrisis. Daarop ontstond ophef.
Ook ziet KLM-topman Pieter Elbers af van 20 procent van zijn vaste salaris. Smith heeft eerder al toegezegd daarvan een kwart in te leveren. De beslissing nu ook af te zien van zijn bonus is volgens Smith een logisch gevolg daarvan.
“Ik wil de belofte van 16 maart om mijn salaris tijdens de coronacrisis met een kwart te verminderen, nog eens herhalen”, schrijft Smith. “Die hield uiteraard ook in dat ik dit jaar afzie van mijn bonus.”
Minister Hoekstra noemt het in een reactie verstandig en terecht dat het bonusvoorstel voor Smith van tafel is. “Een bonusverhoging past niet in deze zware crisis waarin iedereen om offers wordt gevraagd”, zegt Hoekstra. Hij voegt eraan toe dat als de staat steun geeft aan bedrijven die door de coronacrisis in de problemen zijn gekomen, er ook offers worden gevraagd van het management en personeel.
Voordat bekend werd dat Smith van zijn bonus afziet, zei de minister al dat de discussie rondom de bonus de gesprekken over staatssteun ‘bemoeilijkt’. Achter de schermen wordt al weken gesproken over een steunpakket om het luchtvaartbedrijf overeind te houden. Ingewijden melden dat die gesprekken in de laatste fase zijn, maar zwaar onder vuur kwamen te liggen.
“Als een bedrijf staatssteun krijgt, dan kan er op dat moment geen sprake zijn van bonussen,” zei de minister. Of de Nederlandse steun ook echt van tafel zou gaan als de bonus zou worden doorgezet, wilde de minister niet hardop zeggen.
Meer steun, hogere bonus
Uit een document dat in aanloop naar de aandeelhoudersvergadering is gepubliceerd, blijkt dat Air France-KLM de bonus van topman Ben Smith vanwege de coronacrisis wilde aanpassen. Naast het vaste salaris van 900.000 euro per jaar krijgt de topman een variabele beloning die kan oplopen tot 122 procent van die negen ton, oftewel ruim een verdubbeling van zijn beloning.
Het bedrijf wilde dat het variabele deel onder meer zou worden bepaald door de steun en financiering die Smith zou weten binnen te behalen. Of het om private of publieke steun gaat werd in het midden gelaten. Duidelijk was wel: hoe hoger de steun, hoe hoger de bonus van Smith.
Staat als aandeelhouder
De Nederlandse staat heeft 14 procent van de aandelen. Hoekstra zei eerder die positie te willen gebruiken. “We hebben het bedrijf laten weten tegen te zijn en zullen tegenstemmen als het in stemming wordt gebracht op de aandeelhoudersvergadering”.
Ook in de Tweede Kamer werd van links tot rechts verontwaardigd gereageerd op de plannen van Air France KLM.
MSN 23.04.2020 Air France KLM-topman Ben Smith krijgt dit jaar toch geen bonus. Hij ziet daar zelf na zware druk vanaf. ’Verstandig en terecht’, vindt minister Hoekstra (Financiën). Dat meldt de topman donderdagmiddag in een verklaring.
De bonus was omstreden. Woensdag werd bekend dat Smith op 3 april de bonusvoorwaarden, in afstemming met de Franse staat heeft gewijzigd. Zijn variabele beloning werd daardoor dit jaar afhankelijk van het binnenhalen van financiële steun en het op peil houden van de kaspositie van het luchtvaartconcern.
Die wordt echter grotendeels gevoed door belastinggeld van de Franse en Nederlandse staat, waarmee ook de lonen worden doorbetaald. De ondernemingsraad van KLM reageerde daarop verbijsterd en vakbonden vreesden dat het voortbestaan van KLM onzeker zou worden door de bonustoekenning.
’Verstandig en terecht’
Minister Hoekstra (Financiën) en de Tweede Kamer stelden dat er van staatssteun geen sprake kan zijn, indien er bonussen of dividenden uitgekeerd zouden worden. Donderdagmiddag zag Smith alsnog af van de bonus.
„Verstandig en terecht dat dit bonusvoorstel snel van tafel is gegaan”, zegt Hoekstra. „Een bonusverhoging past niet in deze zware crisis waarin iedereen om offers wordt gevraagd. Als we steun geven aan bedrijven, die als gevolg van de coronacrisis in de problemen zijn gekomen, zullen we ook offers vragen van het management en personeel. Dat hebben we ook steeds kenbaar gemaakt bij Air France KLM.”
Salarisbeperking Elbers
Topman Pieter Elbers van luchtvaartmaatschappij KLM Elbers levert 20% salaris in, zo liet hij tijdens de aandeelhoudersvergadering van de vliegmaatschappij weten. Volgens Elbers vraagt de crisis om extra inspanningen van iedereen binnen het bedrijf.
De KLM-topman had al in maart laten weten dat uitbetalingen van bonussen dit jaar niet door zouden gaan.
AD 23.04.2020 Air France-KLM kan waarschijnlijk fluiten naar steun van de staat, als het bedrijf de plannen doorzet om CEO Ben Smith toch een bonus te geven. Volgens minister van Financiën Wopke Hoekstra zijn bonussen ‘in deze tijd van crisis niet verstandig en niet te verenigen met steun van de belastingbetaler’.
Woensdagavond werd bekend dat topman Smith van Air France-KLM dit jaar toch een bonus kan opstrijken. Een van de doelen die hij moet halen, is het verwerven van financiële steun waardoor het bedrijf overeind kan blijven. De ondernemingsraad heeft met ‘verbijstering’ kennis genomen van het voorstel.
Hoekstra is momenteel volop in onderhandeling met het bedrijf om ervoor te zorgen dat er voldoende geld in kas blijft, nu bijna de gehele vloot aan de grond staat. Volgens Hoekstra ‘bemoeilijkt’ het bonusvoorstel ‘de gesprekken over het verlenen van steun aan het bedrijf’. Hoewel hij stelt dat bonussen en staatssteun ‘onverenigbaar’ zijn, legt hij de bal bij het luchtvaartbedrijf. ,,Laten we die gesprekken binnenskamers voeren en niet vooruitlopen op als-dan-scenario’s.”
Frankrijk
Hoekstra trekt samen op met zijn Franse evenknie Bruno Le Maire. Die heeft zich nog niet uitgelaten over de bonusrel. Wel heeft Le Maire gezegd dat bedrijven die aandelen inkopen of dividend uitkeren niet zullen profiteren van staatssteun.
Ook banken zijn bij het overleg aangeschoven. Het is de verwachting dat Frankrijk en Nederland uiteindelijk voor vele miljarden euro’s garant zullen staan voor leningen aan het luchtvaartbedrijf.
Hoekstra zal zijn onvrede over het beloningsvoorstel niet alleen binnenskamers, maar ook tijdens de aandeelhoudersvergadering van komende maand kenbaar maken. Nederland bezit sinds vorig jaar 14 procent van de aandelen in het moederconcern. Eerder verzette Hoekstra zich ook al tegen een voorstel om de bonus voor KLM-baas Pieter Elbers te verhogen. Dat plan is inmiddels ingetrokken.
De Hoop Scheffer
Pikant detail: Hoekstra’s partijgenoot Jaap De Hoop Scheffer is lid van de zogeheten remuneratiecommissie van Air France – KLM. Deze commissie is binnen de raad van commissarissen verantwoordelijk voor het beloningsbeleid. De Hoop Scheffer wil desgevraagd niet reageren op de bonusrel. ,,Ik voer geen woord, dat doet de holding”, stelt hij.
Andere planeet
Tweede Kamerleden zijn blij met de stellingname van Hoekstra. ,,Het is goed dat hij hier zo duidelijk over is”, zegt D66-Kamerlid Jan Paternotte. ,,Dit is een voorstel van een andere planeet, waar blijkbaar geen coronacrisis is en luchtvaartmaatschappijen nog winst maken.”
Bij een bedrijf dat alleen kan voortbestaan door hulp van de belastingbetaler passen absoluut geen bonussen, stelt Paternotte. ,, Wie dat niet snapt, is niet geschikt om een groot bedrijf door een crisis te leiden.” CDA-Kamerlid Erik Ronnes sluit zich daarbij aan. ,,Hoe kun je dit nou met droge ogen uitleggen? Dat gaat toch niet? Ik ben heel blij dat de minister er strak in zit en vertrouw erop dat hij er werk van maakt.”
Zijn ze helemaal gek geworden!?, aldus Henk Nijboer, PvdA.
Motie”
De Kamer nam op 25 maart al een motie aan, waarin het kabinet werd opgeroepen in het geval van ‘bedrijfsspecifieke steun’ voorwaarden te stellen aan topbeloningen en bonussen. Volgens PvdA-Kamerlid Henk Nijboer, die de motie indiende, staat het bonusvoorstel voor Smith op gespannen voet met de uitspraak van de Kamer. ,,Zijn ze helemaal gek geworden!? Ze kloppen aan voor staatssteun om te overleven en willen de bonus verhogen. Zo verliezen ze elk draagvlak en de medewerkers zijn straks de dupe van de ongekende hoogmoed van deze top”, stelt hij.
Volgens Nijboer is het ‘volledig onacceptabel’ als Air France-KLM ‘ook maar één cent steun’ krijgt, als het bedrijf bonussen uitkeert.
AD 23.04.2020 Minister Hoekstra wil niets weten van de mogelijke nieuwe bonusstructuur van de hoogste man bij Air France-KLM. Hoekstra zegt dat duidelijk te gaan maken op de aandeelhoudersvergadering. Het luchtvaartbedrijf maakte woensdag bekend zijn topman Ben Smith een nieuwe bonus te willen geven. Ondanks dat het bedrijf in een financieel benarde situatie zit, wil de luchtvaartcombinatie Smith extra belonen op basis van hoeveel noodsteun hij kan lospeuteren bij de overheid.
Een bonus voor de topman van Air France-KLM is ‘niet te verenigen met steun van de belastingbetaler’, vindt minister Wopke Hoekstra. De Staat zal het dat bedrijf ‘duidelijk maken’ op de aandeelhoudersvergadering aankomende maand. De Nederlandse staat is voor 14 procent aandeelhouder van de Frans-Nederlandse luchtvaartgroep.
Air France-KLM zit financieel aan de grond door de coronacrisis. De luchtvaartmaatschappij heeft bij Nederland en Frankrijk, de andere belangrijke aandeelhouder, aangeklopt voor noodsteun. Als topman Ben Smith die los krijgt, strijkt hij mogelijk een bonus op.
Ontsteld
Ik ben verbijsterd, maar zoals ik de stukken nu lees, is er inderdaad sprake van zo’n bonusconstruct, aldus Dario Fucci, voorzitter ondernemingsraad KLM.
De ondernemingsraad van KLM is ontsteld over de bonus van Ben Smith. ,,Ik ben verbijsterd, maar zoals ik de stukken voor de aandeelhoudersvergadering in mei nu lees, is er inderdaad sprake van zo’n bonusconstruct”, zegt Dario Fucci, bestuurder van de ondernemingsraad. Volgens hem is het opvallend hoe anders er over bonussen wordt gedacht bij KLM zelf en bij de top van het concern in Frankrijk. Daar zou hij graag uitleg over willen.
Maar bedrijven die overeind worden gehouden met belastinggeld kunnen geen bonussen of dividend uitkeren, vindt de Nederlandse regering. Dat gaf zij ook KLM al te verstaan toen het bedrijf het variabele loon van topman Pieter Elbers wilde verhogen. KLM zag daar vervolgens vanaf.
Het Rijk betaalt nu al een flink deel van de salarissen van het KLM-personeel. Als het bedrijf ook na 1 juni aanspraak wil blijven maken op die zogeheten NOW-regeling, dan zijn onder meer bonussen, dividend en de inkoop van eigen aandelen taboe.
Minister Wopke Hoekstra is boos over een mogelijke bonus voor topman Ben Smith van Air France KLM.
Telegraaf 23.04.2020 De hoogste baas van de luchtvaartcombinatie strijkt dit jaar mogelijk een bonus op als het bedrijf erin slaag om miljarden aan noodsteun binnen te halen vanwege de coronacrisis. Nederland -aandeelhouder in Air France KLM- onderhandelt met Frankrijk over een noodpakket.
Minister Hoekstra vindt de coronabonus onacceptabel. „Wij vinden bonussen in deze tijd van crisis niet verstandig en niet te verenigen met steun van de belastingbetaler”, reageert de CDA-bewindsman. „Dat zullen we het bedrijf duidelijk maken, ook tijdens de aandeelhoudersvergadering.”
AD 22.04.2020 Topman Ben Smith van Air France-KLM strijkt dit jaar mogelijk een bonus op als het luchtvaartconcern erin slaagt om miljarden aan noodsteun binnen te halen vanwege de coronacrisis. Dat bevestigt Dario Fucci, voorzitter van de ondernemingsraad van KLM.
,,Ik ben verbijsterd, maar zoals ik de stukken voor de aandeelhoudersvergadering in mei nu lees is er inderdaad sprake van zo’n bonusconstruct”, zegt hij. Volgens hem is het opvallend hoe anders er over bonussen wordt gedacht bij KLM zelf en bij de top van het concern in Frankrijk. Daar zou hij graag uitleg over willen.
De betaling van winstdeling en bonussen is bij KLM vanwege de coronacrisis juist tot nader order uitgesteld. KLM kondigde afgelopen weekend tevens aan af te zien van een eerder beoogde verhoging van het variabele loon van topman Pieter Elbers. Het bedrijf kon woensdagavond geen commentaar geven.
Gevolgen
De Telegraaf oppert dat de opstelling van Air France-KLM over de bonus van Smith gevolgen kan hebben voor de zogeheten NOW-regeling bij KLM, waarmee de luchtvaartmaatschappij in deze crisistijd de salarissen van het personeel kan doorbetalen.
Het Nederlandse kabinet vindt dat bedrijven die overheidssteun ontvangen om de coronacrisis door te komen, geen bonussen aan de top zouden moeten uitkeren. Als de steunregelingen voor het bedrijfsleven na 1 juni worden verlengd, ligt het volgens premier Mark Rutte “voor de hand” om daaraan die voorwaarden te verbinden.
Noodsteun
Los van die NOW-regeling is Air France-KLM al langer met onder meer de Franse overheid in gesprek over miljarden aan noodsteun. Volgens ingewijden staat het concern op het punt om 10 miljard euro aan noodleningen met overheidsgaranties te ontvangen.
Dat zou ook hard nodig zijn, benadrukte Air France-KLM woensdag nog aan de Franse senaat. Door de crisis staat het leeuwendeel van de vloot aan de grond. Het bedrijf gaat flink in de kosten en investeringen snijden om de situatie het hoofd te bieden. Als er geen financiële steun komt vreest het bedrijf binnen afzienbare tijd een geldtekort.
MSN 22.04.2020 Topman Ben Smith van Air France-KLM strijkt dit jaar mogelijk een bonus op als het luchtvaartconcern erin slaagt om miljarden aan noodsteun binnen te halen vanwege de coronacrisis. Dat bevestigt Dario Fucci, voorzitter van de ondernemingsraad van KLM, na berichtgeving hierover door De Telegraaf.
“Ik ben verbijsterd, maar zoals ik de stukken voor de aandeelhoudersvergadering in mei nu lees is er inderdaad sprake van zo’n bonusconstruct”, zegt hij. Volgens hem is het opvallend hoe anders er over bonussen wordt gedacht bij KLM zelf en bij de top van het concern in Frankrijk. Daar zou ik graag uitleg over willen.
De betaling van winstdeling en bonussen is bij KLM vanwege de coronacrisis juist tot nader order uitgesteld. KLM kondigde afgelopen weekend tevens aan af te zien van een eerder beoogde verhoging van het variabele loon van topman Pieter Elbers. Het bedrijf kon woensdagavond geen commentaar geven.
Noodsteun
De Telegraaf oppert dat de opstelling van Air France-KLM over de bonus van Smith gevolgen kan hebben voor de zogeheten NOW-regeling bij KLM, waarmee de luchtvaartmaatschappij in deze crisistijd de salarissen van het personeel kan doorbetalen.
Het Nederlandse kabinet vindt dat bedrijven die overheidssteun ontvangen om de coronacrisis door te komen, geen bonussen aan de top zouden moeten uitkeren. Als de steunregelingen voor het bedrijfsleven na 1 juni worden verlengd, ligt het volgens premier Mark Rutte “voor de hand” om daaraan die voorwaarden te verbinden.
Los van die NOW-regeling is Air France-KLM al langer met onder meer de Franse overheid in gesprek over miljarden aan noodsteun. Volgens ingewijden staat het concern op het punt om 10 miljard euro aan noodleningen met overheidsgaranties te ontvangen.
Dat zou ook hard nodig zijn, benadrukte Air France-KLM woensdag nog aan de Franse senaat. Door de crisis staat het leeuwendeel van de vloot aan de grond. Het bedrijf gaat flink in de kosten en investeringen snijden om de situatie het hoofd te bieden. Als er geen financiële steun komt vreest het bedrijf binnen afzienbare tijd een geldtekort.
Op 17 maart kondigen de ministers Koolmees, Hoekstra en Wiebes de steunmaatregelen aan ANP
NOS 22.04.2020 Het kabinet wil steunmaatregelen voor bedrijven verlengen “zolang dat nodig is”, maar is bezig om extra voorwaarden in te bouwen voor een tweede ronde aan steunmaatregelen. Daarmee moet onder andere voorkomen worden dat bedrijven o.a. bonussen of dividend uitkeren zolang ze overheidssteun krijgen.
Ook wordt gekeken of het omscholen van personeel een voorwaarde zou moeten zijn, voordat ondernemers in aanmerking komen voor alle steun. En er wordt gekeken of het voor alle sectoren wel wenselijk is dat de overheid maximaal tot wel 90 procent van het salaris betaalt voor werknemers voor wie geen werk is. De tweede week van mei wordt daar een knoop over doorgehakt.
Doorn in het oog
Het is het kabinet een doorn in het oog dat bedrijven die steun krijgen nu bonussen en dividend uit kunnen keren. Onderzocht wordt hoe dat soort zaken aan banden kan worden gelegd. Dat moet voorkomen dat steungeld, bedoeld voor het behoud van banen, naar aandeelhouders en de top van het bedrijfsleven gaat.
De uitvoering daarvan is niet eenvoudig. Vooral bij kleinere ondernemers is het lastig te controleren of ze zichzelf winst hebben uitgekeerd, bijvoorbeeld omdat zij een deel van het bedrijf hebben verkocht. Bij beursgenoteerde bedrijven is dat makkelijker te controleren.
Ook veel partijen in de Tweede Kamer hebben de wens om eisen te stellen voordat bedrijven weer steun krijgen. Eerder stelden GroenLinks, SP en PvdA in het openbaar al eisen aan nieuwe steun. Nu zegt ook D66 eisen te willen stellen. Bedrijven die voor de tweede ronde noodsteun krijgen van de overheid mogen dit en volgend jaar geen bonussen en dividend uitkeren, zegt D66-Kamerlid Van Weyenberg.
De VVD twijfelt over extra voorwaarden aan bedrijven, omdat die lastig uit te voeren zouden zijn. Die partij wil het liever bij een moreel appel houden.
64 miljard
De financiële maatregelen die tot nu toe zijn aangekondigd gelden tot eind mei. Voor al die maatregelen heeft het kabinet tot nu toe 19 miljard euro uitgegeven om de economie overeind te helpen. Daarbovenop komt er nog eens voor 45 miljard euro minder aan belastingen binnen waarvoor uitstel is verleend. De verwachting is dat grofweg 80 procent daarvan alsnog later binnenkomt.
Opgeteld mist de overheid dus dit jaar al 64 miljard euro aan inkomsten. Dat geld leent Nederland extra bij op de kapitaalmarkt.
Dat het totaalbedrag de komende maanden verder zal oplopen is dus een feit. De vraag is hoe hoog het bedrag zal worden.
Welke steunmaatregelen zijn er?
Er wordt dus gedacht aan voorwaarden voor de Noodmaatregel Overbrugging voor Werkgelegenheid (NOW). Dat is de regel waarbij het grootste deel van de loonkosten wordt doorbetaald door de overheid.
Dan is er nog de maatregel waarbij zzp’ers een inkomen tot bijstandsniveau krijgen. Inmiddels hebben 300.000 zzp’ers zich gemeld voor deze steunmaatregel. Ook deze blijft verlengd, zolang dat nodig is.
De tegemoetkoming van 4000 euro voor bedrijven die zijn getroffen door de crisis was eenmalig.
De vraag is of er de komende tijd nieuwe specifieke maatregelen nodig zijn. Denk bijvoorbeeld aan de organisatoren van evenementen, die tot 1 september zijn afgelast.
AD 20.04.2020 Het kabinet haalt alles uit de kast om de KLM in de lucht te houden. Maar de nationale trots moet net als de bankensector eerder wél door een hoepeltje springen. Zonder voorwaarden komt er geen miljardeninfuus.
Mogelijk deze week maakt minister van Financiën Wopke Hoekstra bekend hoe de staat bijspringt om KLM te redden. ,,We zetten alles op alles”, belooft hij. Wanneer precies is de vraag. Omdat moederbedrijf Air France-KLM een beursgenoteerde onderneming is en alle informatie koersgevoelig is, praat het ministerie van Financiën steevast met een slot op de mond.
,,De gesprekken voeren we binnenskamers, zodra er een uitkomst is, komen we daarmee naar buiten”, luidt Hoekstra’s mantra dezer dagen. Pas als de belangrijkste beurzen gesloten zijn, zal Hoekstra op enig moment met mededelingen komen.
Toch is al wel één ding zeker: Hoekstra zal met miljarden smijten. In Franse en Nederlandse media wordt al volop gespeculeerd over het vangnet dat gespannen wordt. Genoemde bedragen zijn de afgelopen week hard opgelopen, van 6 tot wel 18 miljard euro, waarvan het grootste deel voor Air France bestemd is. Bevestigd zijn die getallen echter niet. Hoewel de Franse minister Le Maire niet uitsloot dat de holding zelfs genationaliseerd wordt, is daar volgens bronnen geen sprake van.
Dat de nood hoog is, blijkt zonneklaar. Doordat zo’n 90 procent van de vloot aan de grond staat verliest de holding momenteel 25 miljoen euro per dag, zou CEO Ben Smith zijn personeel hebben toevertrouwd. Het bedrijf kan weliswaar een beroep doen op de noodregelingen die in beide landen zijn opgetuigd – KLM doet bijvoorbeeld een beroep op looncompensatie door de overheid (NOW) – maar die bieden maar ten dele en slechts tijdelijk soelaas.
Wat ook doorsijpelt is dat er een voorkeur is om banken de benodigde miljarden te laten lenen aan de luchtvaartmaatschappijen, en dat Nederland en Frankrijk vervolgens garant staan. In dat geval gaat er dus niet meteen geld uit de schatkist, maar moet de staat wel betalen als het bedrijf in gebreke blijft.
Ook voor ‘gewone’ bedrijven heeft het kabinet inmiddels voor ruim 10 miljard euro aan garanties afgegeven, maar vanwege de omvang en het belang van KLM zijn aparte afspraken nodig. Hoekstra benadrukt keer op keer dat hij de luchtvaartsector (inclusief Schiphol) als een ‘vitaal onderdeel’ van de economie beschouwt. Vanwege de werkgelegenheid – KLM heeft 30.000 werknemers in dienst, Schiphol is volgens het kabinet goed voor bijna 100.000 voltijdsbanen – wordt het bedrijf als te belangrijk geacht om aan zijn lot over te laten.
Too big to fail
Net als de banken destijds is KLM too big to fail. De reddingsoperatie doet in zekere zin dan ook herinneren aan de redding van ABN Amro en de kapitaalsteun aan andere financiële instellingen tijdens de kredietcrisis. De banken die hun hand ophielden bij de staat kregen destijds strenge voorwaarden opgelegd. Zij moesten voortaan hogere buffers aanhouden en kregen het strengste bonusbeleid in Europa voor hun kiezen.
Vooral groene, progressieve partijen zien nu hun kans schoon om ook het luchtvaartbedrijf in een soberder en duurzamer korset te dwingen. Vanuit de regeringscoalitie oefent vooral D66 druk uit. De partij is het een doorn in het oog dat de luchtvaart bij de klimaataanpak ‘telkens de dans ontspringt’, zei fractieleider Rob Jetten zaterdag nog in deze krant. ,,Dit is het moment om strakke afspraken te maken, net zoals we dat in de bankencrisis hebben gedaan.”
Beloningsbeleid
Jetten wil onder meer dat KLM de plannen voor een duurzame kerosinefabriek versnelt. Tegelijkertijd gaan er in Den Haag stemmen op om het beloningsbeleid bij het bedrijf strenger te maken. Dat KLM op de komende aandeelhoudersvergadering een verhoging van de salarissen van de top wilde voorleggen, schoot ook Hoekstra in het verkeerde keelgat. ,,Onverstandig”, liet de minister weten.
Het voorstel werd afgelopen weekend ijlings van de agenda gehaald. KLM-baas Pieter Elbers zei de ‘ontstane onrust’ zeer te betreuren: ,, Alle focus van mij, en mijn KLM collega’s is op de continuïteit van de onderneming en het behoud van KLM voor Nederland. Daar moet het over gaan en niet over beloningen.”
Het kwaad is echter al geschied. Want al is er politieke steun voor Hoekstra’s pogingen KLM overeind te houden, de scheve schaats die Elbers en co reden, wakkert in Den Haag twijfel aan over de maatschappelijke antenne van de bedrijfstop. En als de steun aan banken één ding heeft geleerd is het wel dat Kamerleden in dergelijke gevallen niet aarzelen om topmannen middels een parlementair standje in het gareel te dwingen.
Hoekstra liet in het verleden eveneens al eens zijn tanden zien, toen ING het salaris van topman Ralph Hamers met 50 procent wilde verhogen naar drie miljoen euro. Dat voorstel moest ‘echt van tafel’, zei hij toen, hetgeen uiteindelijk gebeurde.
Voor KLM heeft Hoekstra een soortgelijke boodschap. ,,Het gaat wel om geld van de belastingbetaler”, zei hij tegen de NOS over het aanstaande reddingsplan. ,,Dat betekent dat wij zullen vragen om forse offers. Van aandeelhouders, van het management en waar nodig ook van het personeel.”
MSN 19.04.2020 Honderden KLM-piloten wonen in het buitenland en betalen daarom veel minder inkomstenbelasting aan de Nederlandse staat, meldt Nieuwsuur zaterdag. Eerder kwam KLM al in opspraak omdat het de bonus van topman Pieter Elbers wilde verhogen, terwijl de overheid spreekt over miljarden euro’s aan staatsteun voor het bedrijf.
Ongeveer één op de tien KLM-piloten woont in het buitenland en vliegt goedkoop naar Schiphol om daar te werken, blijkt uit navraag van Nieuwsuur bij het luchtvaartbedrijf. KLM laat weten dat het zo’n 350 piloten betreft van de ruim drieduizend.
Meerdere belastingadviseurs zeiden in gesprek met Nieuwsuur dat ze piloten helpen met hun vestiging in het buitenland. Spanje zou met name populair zijn bij vliegers, die daar vrijstelling kunnen krijgen van tienduizenden euro’s op hun inkomstenbelasting.
De constructie wordt zo regelmatig gebruikt, dat een Amsterdamse belastingadviseur een vaste samenwerking heeft met een kantoor in Spanje, om Nederlandse piloten bij te staan, meldt Nieuwsuur.
Kamerleden kritisch op ontwijking
In de Tweede Kamer klonk felle kritiek op de belastingontwijking, onder meer van de PvdA, SP en Partij voor de Dieren.
Volgens de partijleden is het niet de bedoeling dat KLM de vruchten plukt van staatsteun, terwijl het met goedkope woon-werkvluchten belastingontwijking faciliteert.
“Ze wonen met honderden in het buitenland om belasting in Nederland te ontwijken en daar gaan we wat ons betreft als staat niet aan meebetalen”, zei PvdA-Kamerlid Henk Nijboer
KLM wilde bonus verhogen
Eerder op de dag kwam het luchtvaartbedrijf onder vuur omdat het van plan was het bonusplafond van KLM-topman Pieter Elbers te verhogen.
Verschillende partijen, waaronder regeringspartij D66, willen KLM alleen maar steunen als er harde voorwaarden aan het miljardenbedrijf worden gesteld.
Bedrag van 18 miljard wordt besproken
AirFrance-KLM staat op het punt gered te worden door de Franse en Nederlandse overheid vanwege de enorme terugloop aan vluchten door de coronacrisis.
Momenteel zou een bedrag van 18 miljard euro aan bankleningen besproken worden. Nederland en Frankrijk zouden dan voor deze leningen garant staan.
MSN 18.04.2020 Minister Wopke Hoekstra (Financiën) vindt het “verstandig” dat het noodlijdende KLM zijn topman toch geen hogere bonus toekent. Hij had de luchtvaartmaatschappij eerder vandaag nog eens laten weten dat hij het plan afkeurde, zegt hij. Een bonusverhoging “past niet in deze moeilijke en onzekere tijd waarin iedereen om offers wordt gevraagd”.
AD 18.04.2020 KLM ziet af van de beoogde verhoging van het variabele loon van topman Pieter Elbers. Tijdens de komende aandeelhoudersvergadering stond op de agenda dat deze langetermijnbeloning omhoog zou gaan van 75 procent naar maximaal 100 procent van Elbers’ basissalaris van 525.000. Maar vanwege de onrust die is ontstaan door het voorstel is het punt nu van de agenda geschrapt, meldt KLM.
De raad van commissarissen nam de beslissing nu in overleg met Elbers. Laatstgenoemde betreurt de ophef die is ontstaan en noemt deze ongelukkig. ,,Alle focus van mij en mijn KLM-collega’s is gericht op de continuïteit van de onderneming en het behoud van KLM voor Nederland. Daar moet het over gaan en niet over beloningen”, aldus de KLM-baas.
Volgens president-commissaris Cees ’t Hart van KLM is een verkeerd beeld gegeven, ook met oog op de steunmaatregelen die aan KLM worden verleend om het bedrijf overeind te houden. ,,Het was beter geweest dit onderwerp niet te agenderen en het is nu dan ook van tafel.” Ook de ondernemingsraad van KLM steunt de beslissing.
KLM is met de Nederlandse en Franse overheid in gesprek over een steunpakket om Air France-KLM door de coronacrisis te loodsen. Naar verluidt zijn minister van Financiën Wopke Hoekstra en zijn Franse collega Bruno Le Maire bereid deels garant te staan voor miljardenleningen zodat de vaste lasten kunnen worden betaald, ook nu vrijwel de gehele vloot aan de grond staat.
De Tweede Kamer wil wel dat aan die steun harde voorwaarden worden verbonden. Hoekstra noemde de verhoging eerder ,,onverstandig”, waarbij hij al had aangegeven dat hij het voorstel met KLM zou bespreken. Dat deed hij. De minister noemt het besluit van KLM nu ,,verstandig’’. Een bonusverhoging ,,past niet in deze moeilijke en onzekere tijd waarin iedereen om offers wordt gevraagd”, aldus Hoekstra die de KLM-aandelen van het Rijk onder zijn hoede heeft.
Tweede Kamer ‘tevreden’
Ook een flink deel van de Tweede Kamer is blij dat KLM afziet van de verhoging van het variabele loon van Elbers. Een hogere bonus voor de top past niet bij een bedrijf dat aanspraak maakt op staatssteun, vinden veel partijen.
CDA-Kamerlid Erik Ronnes spreekt van het ,,enige juiste” besluit. Ook luchtvaartspecialist Jan Paternotte van coalitiepartner D66 vindt het ,,verstandig” dat KLM de bonusverhoging schrapt. Bedrijven die aankloppen bij de overheid om ze door de coronacrisis te helpen kunnen ook geen dividend uitkeren en eigen aandelen opkopen, vindt hij.
Oppositiepartijen GroenLinks, Partij voor de Dieren en DENK merken op dat KLM pas zwichtte na zware druk. Het imago van de luchtvaartmaatschappij ,,is besmeurd en het enige wat restte was onder druk de keutel in te trekken”, zegt DENK-fractieleider Farid Azarkan.
Wat GroenLinks-Kamerlid Suzanne Kröger betreft moet KLM ook vergroenen en werknemers meer rechten geven om in aanmerking te komen voor overheidssteun. Lammert van Raan van de PvdD vindt dat het Rijk de vliegmaatschappij met de huidige leiding überhaupt niet uit de brand moet helpen.
Hamerstuk
KLM zei eerder dat de agendering van de loonsverhoging een sluitstuk is van een proces dat al meer dan een jaar geleden is ingezet. Dus ruimschoots ook voor de coronacrisis KLM en de gehele sector lam legde. Daarbij gaat het om het gelijktrekken van beloningen binnen Air France-KLM. Het agendapunt was in de ogen van KLM een hamerstuk, ook omdat het gaat om beloningen over de lange termijn die sowieso geen invloed hebben op de uitbetalingen dit jaar.
De kans dat Elbers dit jaar daadwerkelijk een hogere bonus zou krijgen was overigens al nul. De betaling van winstdeling en bonussen is bij KLM vanwege de coronacrisis tot nader order uitgesteld. Ook salarisverhogingen zijn voorlopig niet aan de orde. Verder keert KLM geen dividend uit.
MSN 18.04.2020 KLM ziet toch af van de beoogde verhoging van het variabele loon van topman Pieter Elbers. Er was flinke onrust ontstaan rondom het bonusplan van de topman.
Het was de bedoeling om het salaris van Elbers meer in lijn te brengen met dat van Air France-KLM-topman Ben Smith.
Onrust over het voorstel
Tijdens de komende aandeelhoudersvergadering stond op de agenda dat deze beloning omhoog zou gaan van 75 procent naar maximaal 100 procent van Elbers’ basissalaris van 525.000.
Maar vanwege de onrust die is ontstaan door het voorstel is het punt nu van de agenda geschrapt, meldt KLM. Het plan is ingetrokken op verzoek van Elbers zelf en de raad van commissarissen van KLM.
Dat het bonusplafond van KLM-baas Pieter Elbers zou worden verhoogd zorgde voor veel kritiek. KLM moet namelijk vrezen voor het voortbestaan en hoopt op overheidssteun. Het bedrijf gaat zwaar gebukt onder de coronacrisis en er worden enorme verliezen gemaakt. Minister Wopke Hoekstra noemde het ‘onverstandig’.
Ook verschillende Kamerleden waren boos over het feit dat er überhaupt wordt nagedacht over het verhogen van bonussen in dit soort tijden.
Aan de grond
Vrijwel alle vliegtuigen staan aan de grond. Door de corona crisis voert KLM nog maar tussen de 5 en 10 procent van het normale aantal vluchten uit. Dat zijn vooral vluchten om gestrande reizigers naar huis te krijgen, of vrachtvluchten voor (medische) goederen.
Van de 30.000 mensen die KLM in dienst heeft zit een groot deel thuis. Het bedrijf heeft een beroep gedaan op de NOW-regeling, waarbij de staat tot maximaal 90 procent van de loonkosten overneemt. Van ongeveer 1500 tot 2000 mensen, vooral tijdelijke krachten, neemt het bedrijf afscheid.
NOS 17.04.2020 Minister Hoekstra van Financiën is tegen het voorstel van KLM om de bonus van topman Pieter Elbers te verhogen tot 100 procent van zijn vaste salaris. “Wij vinden het verhogen van bonussen op dit moment onverstandig. Dat zullen we KLM, ook volgende week op de aandeelhoudersvergadering, laten weten”, zegt het ministerie tegen de NOS. De Nederlandse staat is aandeelhouder van moederbedrijf Air France-KLM met een belang van 14 procent.
Bovendien, zegt het ministerie, zullen bij eventuele overheidssteun voor KLM voorwaarden worden gesteld aan lonen en bonussen. KLM is met de Nederlandse en Franse overheid in gesprek over een steunpakket om het bedrijf door de coronacrisis te loodsen.
Hoekstra en zijn Franse collega Le Maire zijn naar verluidt bereid om deels garant te staan voor miljardenleningen, zodat de vaste lasten kunnen worden betaald, ook nu vrijwel de gehele vloot aan de grond staat.
Geparkeerde KLM-vliegtuigen op Schiphol, het grootste deel van de vloot staat aan de grond ANP
Elbers verdient een vast salaris van 525.000 euro per jaar, waar hij nu tot 75 procent bonus over kan krijgen. Het voorstel tot verhoging naar maximaal 100 procent wordt op 23 april op een aandeelhoudersvergadering besproken. KLM stelt dat het gaat om een wijziging van het beloningsbeleid die vorig jaar al in gang is gezet, om het gelijk te trekken met het beleid van Air France-KLM.
Het bedrijf wil niet reageren op de afwijzing van het voorstel door het ministerie van Financiën.
Dit jaar geen bonus
Voor dit jaar zal er overigens geen bonus zijn, zegt KLM. De betaling van winstdeling en bonussen is uitgesteld tot nader order vanwege de coronacrisis. Ook salarissen van directieleden worden niet verhoogd en er wordt geen dividend uitgekeerd.
Eerder vroeg het kabinet al opheldering aan KLM omdat flexkrachten en werknemers met een tijdelijk contract, ondanks een oproep van de overheid om dat niet te doen, worden ontslagen. Na een gesprek concludeerde minister Koolmees dat het verlies van ongeveer 2000 banen “in de geest van de regels” is.
AD 17.04.2020 KLM-baas Pieter Elbers kan vanaf dit jaar rekenen op een hogere variabele beloning. De kans dat Elbers in 2020 ook echt een hogere bonus krijgt is overigens nul: KLM heeft de betaling van alle bonussen stopgezet vanwege de coronacrisis.
De variabele beloning van Elbers gaat omhoog van 75 procent naar maximaal 100 procent van zijn basissalaris van 525.000 euro. Dat valt op te maken uit de agenda van de aandeelhouders waar De Telegraaf de hand op heeft weten te leggen. Het bericht wordt bevestigd door KLM en door Dario Fucci, voorzitter van de ondernemingsraad.
Fucci zegt dat het gaat om de langetermijnbonus van Elbers, die met de aanpassing meer in lijn komt met de beloningen die binnen Air France-KLM worden uitgedeeld. Volgens de or-voorzitter is het proces van die ophoging al meer dan een jaar geleden ingezet, ruimschoots voor de coronacrisis KLM lam legde. Ook KLM benadrukt dat het gaat om het gelijktrekken van beloningen.
Minister Wopke Hoekstra (Financiën) zegt nog niet van het voornemen van KLM op de hoogte te zijn. Wel noemt hij het ‘ontzettend belangrijk dat we ons er allemaal van vergewissen in wat voor crisis we zitten.’ Bedrijven dienen er volgens hem voor te zorgen ‘dat de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen, en dan ook nog op een manier die redelijk en verdedigbaar is naar de belastingbetaler.’
Steunpakket
Moederbedrijf Air France-KLM is met de Nederlandse en Franse overheid in gesprek over een steunpakket om het bedrijf door de coronacrisis te loodsen. Naar verluidt zijn Hoekstra en zijn Franse collega Bruno Le Maire bereid deels garant te staan voor miljardenleningen zodat de vaste lasten kunnen worden betaald, ook nu vrijwel de gehele vloot aan de grond staat. De Tweede Kamer wil wel dat aan die steun harde voorwaarden worden verbonden.
Eerder wekte KLM al wrevel in politiek Den Haag door vast te houden aan het plan om afscheid te nemen van 2000 werknemers met een tijdelijk contract. Dat terwijl het bedrijf wel een beroep doet op een regeling waarbij de overheid de loonkosten grotendeels overneemt, míts er geen mensen om bedrijfseconomische redenen worden ontslagen. Uiteindelijk oordeelde minister Wouter Koolmees (Sociale Zaken) dat KLM toch ‘in de geest van’ de afspraken handelt.
De kans dat Elbers dit jaar daadwerkelijk een hogere bonus krijgt is overigens nul. De betaling van winstdeling en bonussen is bij de KLM uitgesteld tot nader order vanwege de coronacrisis. Ook salarisverhogingen zijn voorlopig niet aan de orde. Verder keert KLM geen dividend uit.
Financiën wil ‘onverstandige’ verhoging bonus KLM-baas bespreken
Dat het bonusplafond van KLM-baas Pieter Elbers wordt verhoogd van 75 procent naar maximaal 100 procent van zijn jaarsalaris, is ‘onverstandig’, vindt het ministerie van Financiën. Het ministerie gaat dit aankaarten bij KLM en zal het volgende week op de aandeelhoudersvergadering ook laten weten.
KLM hoopt op staatssteun nu de reisbranche volledig stil ligt wegens de coronacrisis. Bij steun worden voorwaarden gesteld aan lonen en bonussen, laat het departement weten.
PvdA-raadslid Jan Pieter Loopstrazegt na 35 jaar op bij omroep BNNVARA. Reden: hij ergert zich groen en geel aan het mega-salaris van Matthijs van Nieuwkerk.
Ook andere PvdA’ers steunen hem openlijk.
Groninger Loopstra is woedend. „Zojuist heb ik na 35 jaar mijn lidmaatschap van de VARA beëindigd. Een zogenaamde sociaal democratische omroep die zich sterk maakt voor iemand die 363.000 euro verdient, past niet bij mij! Wegwezen!” Dat schrijft hij op Twitter.
Zojuist heb na 35 jaar mijn lidmaatschap van de VARA beeindigd. Een zogenaamde sociaal democratische omroep die zich sterk maakt voor iemand die 363.000 euro verdient, past niet bij mij! Wegwezen! 19:36 – 2 mei 2019
De irritatie leeft ook bij de fractievoorzitter van de PvdA in zijn stad. Julian Boshoffvindt dat het salaris ’veel te ver gaat’. „Past niet bij van oorsprong sociaal democratische omroep.”
BNNVARA is bang dat Van Nieuwkerk naar een commerciële omroep vertrekt als zijn contract in 2020 afloopt.
Het PvdA-raadslid Loopstra zegt in het Dagblad van het Noorden: „ik weet niet hoe hij het in zijn hoofd haalt een dergelijk salaris te verdedigen. Het argument is absurd en vergelijkbaar met het verdedigen van gouden handdrukken voor bankbestuurders. Als Matthijs van Nieuwkerk echt zoveel moet verdienen, dan gaat hij toch naar SBS6 of RTL? Dit is een vrij land, dat mag hij doen. Maar zoveel betaald krijgen van ons belastinggeld, dat niet.”
Leander Broere, fractievoorzitter van de PvdA in Dalfsen deelt op Twitter zelfs het bericht om actief je lidmaatschap van BNNVARA op te zeggen:
Kabinet: WNL- en PowNed-bazen moeten salaris inleveren
Het kabinet wil dat de directeurssalarissen bij de publieke omroep aan banden worden gelegd. Vooral de bazen van de kleine omroepen, zoals WNL en PowNed, moeten fors salaris inleveren. Dat bevestigen Haagse bronnen aan deze nieuwssite.
AD 24.10.2020
Nu mogen omroepdirecteuren bij de Nederlandse Publieke Omroep (NPO) nog maximaal 201.000 euro per jaar verdienen. Als het aan het kabinet ligt, gaat het salarisplafond voor de kleine omroepen – zoals WNL en PowNed – omlaag naar 148.000 euro.
Dat hakt er flink in bij de directeuren van die omroepen. Zo verdiende WNL-baas Bert Huisjes in 2018 nog 178.750 euro. Volgens de nieuwe kabinetsplannen moet hij per 1 januari dus 17 procent salaris inleveren. De directeur van PowNed – Dominique Weesie – zou er ruim 21 procent op achteruit gaan.
Afbouwregeling
Het kabinet maakt onderscheid tussen grote en kleine omroepen. De bazen van de drie grote fusieomroepen – BNNVara, AvroTros en KRO-NCRV – mogen wél 201.000 euro blijven verdienen. Maar de directeuren van de kleinere omroepen, zoals Omroep Max en de NOS, gaan er iets op achteruit. Des te minder leden een omroep heeft, des te minder salaris. De regeling gaat ook gelden voor de regionale omroepen.
Voor bestaande salarissen komt er waarschijnlijk wel een afbouwregeling, waardoor directeuren als Huisjes en Weesie niet direct een grote hap uit hun inkomen krijgen. Minister Arie Slob (Media) komt in november naar buiten met de precieze plannen. Aanstaande maandag is er een debat in de Tweede Kamer over de publieke omroep.
Bij staatsbedrijven verdient de hele directie meer dan de minister-president
In de semipublieke sector en bij de overheid liggen de topsalarissen aan banden. Maar bij staatsbedrijven ligt dat heel anders. In veel gevallen verdient de volledige directie meer dan een minister. De bedragen lopen op tot meer dan een half miljoen euro per jaar.
Dat blijkt uit een inventarisatie van RTL Nieuws van de staatsdeelnemingen die voor 100 procent in handen zijn van de overheid. Het gaat om de NS, investeringsbedrijf InvestNL, De Nederlandse Loterij (99 procent), Holland Casino, Gasunie en nucleairafvalbedrijf COVRA.
Koolmees verdient bijna half miljoen bij de NS
Bij de Nederlandse Spoorwegen verdient de voltallige directie een veelvoud van een ministerssalaris en ook ruim boven het wettelijk maximum voor topfunctionarissen bij de overheid van 223.000 euro, dat – voor het goede begrip – niet geldt voor staatsdeelnemingen.
De top van de NS verdiende samen ruim 2 miljoen euro. Topman Wouter Koolmees verdiende afgelopen jaar ruim 88.000 euro in twee maanden tijd. Hij trad namelijk pas aan per 1 november. Op jaarbasis gaat hij zo’n 490.000 euro verdienen. Dat is ongeveer drie keer zo veel als hij ontving als minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.
De vier overige bestuurders van de NS verdienden tussen de 414.615 euro en 431.535 euro, blijkt uit het jaarverslag.
En daarmee blijkt de NS nog niet eens de meest gulle beloner van de staatsbedrijven. Han Fennema, de baas van Gasunie, ging in 2022 zelfs met 515.000 euro naar huis. Zijn drie mede-directieleden moesten het doen met bedragen van 403.851 euro, 422.351 euro en 432.759 euro.
Nog een ex-minister
Dat het werken voor staatsbedrijven lucratiever is dan minister zijn, ondervindt niet alleen Wouter Koolmees, maar merkte ook oud-minister van Financiën Wouter Bos. Hij stond tot vorig jaar aan het roer van InvestNL, een investeringsmaatschappij van het rijk die geld stopt in innovatieve en duurzame bedrijven.
Bos verdiende daar in 2021 243.581 euro. De vier andere directieleden verdienen allemaal ruim 2 ton.
Goede gok
En ook bij de staatsgokbedrijven verdient de top een rijkelijk belegde boterham. Bij de Nederlandse Loterij, waar onder andere de staatsloterij onder valt, verdiende de CEO 274.000 euro. De financieel directeur kreeg 246.000 euro voor zijn werk.
Bij Holland Casino mag het nog een onsje meer zijn. De baas verdiende daar in 2021, het laatste jaar waarover een jaarverslag beschikbaar is, ruim 295.000 euro. Het andere directielid verdiende bijna 260.000 euro.
Tenslotte verdient bij COVRA, de club die verantwoordelijk is voor het veilig opslaan en afvoeren van nucleair afval, de directeur 218.000 euro.
Concurreren
De beloningen bij de staatsdeelnemingen mogen flink afwijken van de salarissen bij de echte overheid. Dat komt omdat ze op papier moeten kunnen concurreren met andere bedrijven, ook bij het aantrekken van toppersoneel.
ABN AMRO heeft maandag 15.03.2021 een Harde tik gekregen op de beurs na berichten dat het witwasonderzoek tegen de bank is uitgebreid. Desondanks steeg de Amsterdamse AEX-index licht, vooruit geholpen door techfondsen. Elders in Europa werden overwegend kleine minnen genoteerd.
Het witwasonderzoek van de Nederlandse justitie tegen ABN AMRO is uitgebreid en de bank wordt nu ook verdacht van schuldwitwassen. Dit vergrijp is veel ernstiger en houdt in dat de bank vermoedens zou hebben gehad dat bepaalde geldstromen niet deugden, maar niets of te weinig heeft gedaan om dat te bestrijden. De kans dat ABN AMRO een forse boete krijgt is daarmee toegenomen, maar de bank heeft daarvoor nog geen geld opzij gezet. ABN AMRO was de hekkensluiter in de AEX met een min van 5,2 procent.
Het aantal presentatoren dat bij de publieke omroep een salaris verdient dat boven de vastgestelde Balkenendenorm ligt, is afgenomen. Volgens de jaarverslagen van de omroepen waren het er vorig jaar elf. In 2017 waren het er zeventien. Het is niet bekendgemaakt om wie het gaat.
Van de elf presentatoren verdienden er volgens de NPO twee fors hoger dan de vastgestelde norm van 189.000 euro bruto per jaar. Zij vallen onder een uitzonderingsregeling. Deze regeling is inmiddels afgeschaft, maar geldt nog wel voor lopende contracten.
Terugdraaien regel
Het verzoek van mediadirecteur Gert-Jan Hox – het terugdraaien van de regel dat binnen de publieke omroep straks geen enkele presentator méér mag verdienen dan de zogeheten balkenendenorm – wordt niet gehoord door de NPO.
Mediadirecteur Gert-Jan Hox van BNNVara wil namelijk dat er uitzonderingen komen op de salarisregel binnen de publieke omroep. Hij vreest anders Matthijs van Nieuwkerk kwijt te raken aan een commerciële omroep.
De presentator van De Wereld Draait Door verdiende vorig jaar 363.000 euro. Een salaris wat Van Nieuwkerk waard is, stelt Hox in een interview met het AD. ‘Als je ziet wat Matthijs betekent voor de schatkist, wat hij binnenhaalt aan reclamegeld (via de STER). Hij heeft zijn eigen salaris al na twee weken DWDD terugverdiend. Zijn beloning is dus verre van marktconform.’
Binnen de publieke omroep mag straks geen enkele presentator meer verdienen dan de zogeheten balkenendenorm (194.000 euro). ‘Ik zou willen dat een aantal uitzonderingen gehandhaafd wordt’, aldus Hox.
,,Er wordt steeds gesuggereerd dat Matthijs zijn zakken vult met belastinggeld. Dat is gewoon niet waar’’, wil Gert-Jan Hox van BNNVara even kwijt. Het salaris van de DWDD-presentator (vorig jaar 363.000 euro) is volgens hem opgebouwd uit de balkenendenorm (van 194.000 euro) plus geld uit de verenigingskas van de omroep. ,,Dat is mogelijk dankzij de contributie van onze bijna 500.000 leden.’’
Van Nieuwkerks salaris bestaat momenteel uit de balkenendenorm, aangevuld met een bedrag dat de contributieleden van de omroep betalen. Dat was een uitzonderingsregel voor ‘uitzonderlijke talenten’ die publieke omroepen mochten hanteren. De regel is inmiddels afgeschaft, maar geldt voor de DWDD-presentator nog tot na de zomer van 2020 als zijn contract afloopt.
College Tour
Boven op zijn BNNVARA-salaris verdient Van Nieuwkerk ook aan zijn werkzaamheden voor het nieuwe College Tour van NTR. Dat leidde eerder dit jaar tot kritiek, onder meer van minister Slob voor Media en de Tweede Kamer. De NPO concludeerde na een onderzoek dat de honorering binnen de regels valt. Hox noemt de extra inkomsten verdedigbaar
Ook vanuit de Tweede Kamer klinkt kritiek op het voorstel van de omroep. “Om de reclame-inkomsten op peil te houden moet Van Nieuwkerk tonnen meer verdienen, kort samengevat. Als we die logica volgen is de publieke omroep geen publieke omroep meer. Beter: wees creatief als je het niet kunt kopen”, zegt CDA-Kamerlid Van der Molen.
“Ze zijn in Hilversum vergeten dat het bij de publieke omroep gaat om het maken van mooie programma’s, niet om de beste presentatoren”, vindt VVD-Kamerlid Aartsen.
MSN 19.11.2020 De salarissen van topbestuurders bij de publieke omroep gaan vanaf 1 januari 2021 omlaag. Volgens minister Arie Slob van Media zijn de huidige salarissen “niet goed uit te leggen”.
Nu geldt er voor bestuurders van alle omroepen een maximum van 209.000 euro, maar die vergoeding wordt afhankelijk van onder meer het ledenaantal. De salarissen worden maximaal 148.000 euro bij PowNed en Omrop Frylân, 176.000 euro bij onder meer de NTR en Omroep Brabant en 193.000 bij omroepen als de VPRO, MAX en de EO.
De salarissen van bestuurders die vanaf volgend jaar nog boven die grenzen zitten, worden in maximaal zeven jaar afgebouwd. Zo’n 25 van de 40 topmensen zitten hierboven, schrijft het ministerie. Nieuwe topbestuurders krijgen de lagere salarissen direct bij hun aantreden.
RO 19.11.2020 Topbestuurders van publieke omroepen gaan vanaf 1 januari 2021 minder verdienen. Minister Slob (Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media) verlaagt hun maximumsalaris met tienduizenden euro’s zodat deze binnen maatschappelijk verantwoorde grenzen valt.
Passende salarissen
Op dit moment geldt voor hen nog het algemene maximum van de Wet normering topinkomens (209.000 euro in 2021). Alle omroepbestuurders kunnen nu evenveel verdienen, ongeacht de omvang van de omroep, het bereik en het aantal leden. Minister Slob: ,,Dit is de samenleving niet goed uit te leggen. Met publiek geld moet je zorgvuldig omgaan. Daarom heb ik passendere en lagere maxima vastgesteld. Zo is het ook in andere sectoren geregeld.’’
In de praktijk betekent dit dat zo’n 25 van de bijna 40 topbestuurders de komende jaren salaris moeten inleveren.
Vier maxima
De publieke omroepen worden voortaan verdeeld in vier verschillende categorieën met bijpassende salarissen. In welke categorie een omroep thuishoort, hangt af van de complexiteit ervan. Daarvoor wordt onder meer gekeken naar het bereik van de omroep en het aantal leden. Hoe complexer, hoe zwaarder de bestuursfunctie en hoe hoger het maximumsalaris. Het gaat in 2021 om 148.000 euro voor bestuurders van bijvoorbeeld PowNed en Omrop Frylân, 176.000 euro voor onder meer NTR en Omroep Brabant en 193.000 euro voor EO, MAX, STER en VPRO.
Afbouwen salarissen
De salarissen van zittende bestuurders die straks de nieuwe grenzen overschrijden, moeten in maximaal 7 jaar worden afgebouwd. Nieuwe topbestuurders vallen direct onder de verlaagde maxima.
Het verlagen van de maximumsalarissen is een onderdeel van de plannen van minister Slob om het publieke bestel toekomstbestendig te maken.
Telegraaf 19.11.2020 – De salarissen van topbestuurders bij de publieke omroep gaan vanaf 1 januari 2021 omlaag. Volgens minister Arie Slob van Media zijn de huidige salarissen ’niet goed uit te leggen’.
Nu geldt er voor bestuurders van alle omroepen een maximum van 209.000 euro, maar die vergoeding wordt afhankelijk van onder meer het ledenaantal. De salarissen worden maximaal 148.000 euro bij PowNed en Omrop Frylân, 176.000 euro bij onder meer de NTR en Omroep Brabant en 193.000 bij omroepen als de VPRO, MAX en de EO.
De salarissen van bestuurders die vanaf volgend jaar nog boven die grenzen zitten, worden in maximaal zeven jaar afgebouwd. Zo’n 25 van de 40 topmensen zitten hierboven, schrijft het ministerie. Nieuwe topbestuurders krijgen de lagere salarissen direct bij hun aantreden.
AD 23.10.2020 Het kabinet wil dat de directeurssalarissen bij de publieke omroep aan banden worden gelegd. Vooral de bazen van de kleine omroepen, zoals WNL en PowNed, moeten fors inleveren. Dat bevestigen Haagse bronnen aan deze nieuwssite.
Nu mogen omroepdirecteuren bij de Nederlandse Publieke Omroep (NPO) nog maximaal 201.000 euro per jaar verdienen. Als het aan het kabinet ligt, gaat het salarisplafond voor de kleine omroepen – zoals WNL en PowNed – omlaag naar 148.000 euro.
Dat hakt er flink in bij de directeuren van die omroepen. Zo verdiende WNL-baas Bert Huisjes in 2018 nog 178.750 euro. Volgens de nieuwe kabinetsplannen moet hij per 1 januari dus 17 procent salaris inleveren. De directeur van PowNed – Dominique Weesie – zou er ruim 21 procent op achteruit gaan.
Afbouwregeling
Het kabinet maakt onderscheid tussen grote en kleine omroepen. De bazen van de drie grote fusieomroepen – BNNVara, AvroTros en KRO-NCRV – mogen wél 201.000 euro blijven verdienen. Maar de directeuren van de kleinere omroepen, zoals Omroep Max en de NOS, gaan er iets op achteruit. Des te minder leden een omroep heeft, des te minder salaris. De regeling gaat ook gelden voor de regionale omroepen.
Voor bestaande salarissen komt er waarschijnlijk wel een afbouwregeling, waardoor directeuren als Huisjes en Weesie niet direct een grote hap uit hun inkomen krijgen. Minister Arie Slob (Media) komt in november naar buiten met de precieze plannen. Aanstaande maandag is er een debat in de Tweede Kamer over de publieke omroep.
MSN 19.04.2020 Honderden KLM-piloten wonen in het buitenland en betalen daarom veel minder inkomstenbelasting aan de Nederlandse staat, meldt Nieuwsuur zaterdag. Eerder kwam KLM al in opspraak omdat het de bonus van topman Pieter Elbers wilde verhogen, terwijl de overheid spreekt over miljarden euro’s aan staatsteun voor het bedrijf.
Ongeveer één op de tien KLM-piloten woont in het buitenland en vliegt goedkoop naar Schiphol om daar te werken, blijkt uit navraag van Nieuwsuur bij het luchtvaartbedrijf. KLM laat weten dat het zo’n 350 piloten betreft van de ruim drieduizend.
Meerdere belastingadviseurs zeiden in gesprek met Nieuwsuur dat ze piloten helpen met hun vestiging in het buitenland. Spanje zou met name populair zijn bij vliegers, die daar vrijstelling kunnen krijgen van tienduizenden euro’s op hun inkomstenbelasting.
De constructie wordt zo regelmatig gebruikt, dat een Amsterdamse belastingadviseur een vaste samenwerking heeft met een kantoor in Spanje, om Nederlandse piloten bij te staan, meldt Nieuwsuur.
Kamerleden kritisch op ontwijking
In de Tweede Kamer klonk felle kritiek op de belastingontwijking, onder meer van de PvdA, SP en Partij voor de Dieren.
Volgens de partijleden is het niet de bedoeling dat KLM de vruchten plukt van staatsteun, terwijl het met goedkope woon-werkvluchten belastingontwijking faciliteert.
“Ze wonen met honderden in het buitenland om belasting in Nederland te ontwijken en daar gaan we wat ons betreft als staat niet aan meebetalen”, zei PvdA-Kamerlid Henk Nijboer
KLM wilde bonus verhogen
Eerder op de dag kwam het luchtvaartbedrijf onder vuur omdat het van plan was het bonusplafond van KLM-topman Pieter Elbers te verhogen.
Verschillende partijen, waaronder regeringspartij D66, willen KLM alleen maar steunen als er harde voorwaarden aan het miljardenbedrijf worden gesteld.
Bedrag van 18 miljard wordt besproken
AirFrance-KLM staat op het punt gered te worden door de Franse en Nederlandse overheid vanwege de enorme terugloop aan vluchten door de coronacrisis.
Momenteel zou een bedrag van 18 miljard euro aan bankleningen besproken worden. Nederland en Frankrijk zouden dan voor deze leningen garant staan.
MSN 18.04.2020 Minister Wopke Hoekstra (Financiën) vindt het “verstandig” dat het noodlijdende KLM zijn topman toch geen hogere bonus toekent. Hij had de luchtvaartmaatschappij eerder vandaag nog eens laten weten dat hij het plan afkeurde, zegt hij. Een bonusverhoging “past niet in deze moeilijke en onzekere tijd waarin iedereen om offers wordt gevraagd”.
AD 18.04.2020 KLM ziet af van de beoogde verhoging van het variabele loon van topman Pieter Elbers. Tijdens de komende aandeelhoudersvergadering stond op de agenda dat deze langetermijnbeloning omhoog zou gaan van 75 procent naar maximaal 100 procent van Elbers’ basissalaris van 525.000. Maar vanwege de onrust die is ontstaan door het voorstel is het punt nu van de agenda geschrapt, meldt KLM.
De raad van commissarissen nam de beslissing nu in overleg met Elbers. Laatstgenoemde betreurt de ophef die is ontstaan en noemt deze ongelukkig. ,,Alle focus van mij en mijn KLM-collega’s is gericht op de continuïteit van de onderneming en het behoud van KLM voor Nederland. Daar moet het over gaan en niet over beloningen”, aldus de KLM-baas.
Volgens president-commissaris Cees ’t Hart van KLM is een verkeerd beeld gegeven, ook met oog op de steunmaatregelen die aan KLM worden verleend om het bedrijf overeind te houden. ,,Het was beter geweest dit onderwerp niet te agenderen en het is nu dan ook van tafel.” Ook de ondernemingsraad van KLM steunt de beslissing.
KLM is met de Nederlandse en Franse overheid in gesprek over een steunpakket om Air France-KLM door de coronacrisis te loodsen. Naar verluidt zijn minister van Financiën Wopke Hoekstra en zijn Franse collega Bruno Le Maire bereid deels garant te staan voor miljardenleningen zodat de vaste lasten kunnen worden betaald, ook nu vrijwel de gehele vloot aan de grond staat.
De Tweede Kamer wil wel dat aan die steun harde voorwaarden worden verbonden. Hoekstra noemde de verhoging eerder ,,onverstandig”, waarbij hij al had aangegeven dat hij het voorstel met KLM zou bespreken. Dat deed hij. De minister noemt het besluit van KLM nu ,,verstandig’’. Een bonusverhoging ,,past niet in deze moeilijke en onzekere tijd waarin iedereen om offers wordt gevraagd”, aldus Hoekstra die de KLM-aandelen van het Rijk onder zijn hoede heeft.
Tweede Kamer ‘tevreden’
Ook een flink deel van de Tweede Kamer is blij dat KLM afziet van de verhoging van het variabele loon van Elbers. Een hogere bonus voor de top past niet bij een bedrijf dat aanspraak maakt op staatssteun, vinden veel partijen.
CDA-Kamerlid Erik Ronnes spreekt van het ,,enige juiste” besluit. Ook luchtvaartspecialist Jan Paternotte van coalitiepartner D66 vindt het ,,verstandig” dat KLM de bonusverhoging schrapt. Bedrijven die aankloppen bij de overheid om ze door de coronacrisis te helpen kunnen ook geen dividend uitkeren en eigen aandelen opkopen, vindt hij.
Oppositiepartijen GroenLinks, Partij voor de Dieren en DENK merken op dat KLM pas zwichtte na zware druk. Het imago van de luchtvaartmaatschappij ,,is besmeurd en het enige wat restte was onder druk de keutel in te trekken”, zegt DENK-fractieleider Farid Azarkan.
Wat GroenLinks-Kamerlid Suzanne Kröger betreft moet KLM ook vergroenen en werknemers meer rechten geven om in aanmerking te komen voor overheidssteun. Lammert van Raan van de PvdD vindt dat het Rijk de vliegmaatschappij met de huidige leiding überhaupt niet uit de brand moet helpen.
Hamerstuk
KLM zei eerder dat de agendering van de loonsverhoging een sluitstuk is van een proces dat al meer dan een jaar geleden is ingezet. Dus ruimschoots ook voor de coronacrisis KLM en de gehele sector lam legde. Daarbij gaat het om het gelijktrekken van beloningen binnen Air France-KLM. Het agendapunt was in de ogen van KLM een hamerstuk, ook omdat het gaat om beloningen over de lange termijn die sowieso geen invloed hebben op de uitbetalingen dit jaar.
De kans dat Elbers dit jaar daadwerkelijk een hogere bonus zou krijgen was overigens al nul. De betaling van winstdeling en bonussen is bij KLM vanwege de coronacrisis tot nader order uitgesteld. Ook salarisverhogingen zijn voorlopig niet aan de orde. Verder keert KLM geen dividend uit.
MSN 18.04.2020 KLM ziet toch af van de beoogde verhoging van het variabele loon van topman Pieter Elbers. Er was flinke onrust ontstaan rondom het bonusplan van de topman.
Het was de bedoeling om het salaris van Elbers meer in lijn te brengen met dat van Air France-KLM-topman Ben Smith.
Onrust over het voorstel
Tijdens de komende aandeelhoudersvergadering stond op de agenda dat deze beloning omhoog zou gaan van 75 procent naar maximaal 100 procent van Elbers’ basissalaris van 525.000.
Maar vanwege de onrust die is ontstaan door het voorstel is het punt nu van de agenda geschrapt, meldt KLM. Het plan is ingetrokken op verzoek van Elbers zelf en de raad van commissarissen van KLM.
Dat het bonusplafond van KLM-baas Pieter Elbers zou worden verhoogd zorgde voor veel kritiek. KLM moet namelijk vrezen voor het voortbestaan en hoopt op overheidssteun. Het bedrijf gaat zwaar gebukt onder de coronacrisis en er worden enorme verliezen gemaakt. Minister Wopke Hoekstra noemde het ‘onverstandig’.
Ook verschillende Kamerleden waren boos over het feit dat er überhaupt wordt nagedacht over het verhogen van bonussen in dit soort tijden.
Aan de grond
Vrijwel alle vliegtuigen staan aan de grond. Door de corona crisis voert KLM nog maar tussen de 5 en 10 procent van het normale aantal vluchten uit. Dat zijn vooral vluchten om gestrande reizigers naar huis te krijgen, of vrachtvluchten voor (medische) goederen.
Van de 30.000 mensen die KLM in dienst heeft zit een groot deel thuis. Het bedrijf heeft een beroep gedaan op de NOW-regeling, waarbij de staat tot maximaal 90 procent van de loonkosten overneemt. Van ongeveer 1500 tot 2000 mensen, vooral tijdelijke krachten, neemt het bedrijf afscheid.
NOS 17.04.2020 Minister Hoekstra van Financiën is tegen het voorstel van KLM om de bonus van topman Pieter Elbers te verhogen tot 100 procent van zijn vaste salaris. “Wij vinden het verhogen van bonussen op dit moment onverstandig. Dat zullen we KLM, ook volgende week op de aandeelhoudersvergadering, laten weten”, zegt het ministerie tegen de NOS. De Nederlandse staat is aandeelhouder van moederbedrijf Air France-KLM met een belang van 14 procent.
Bovendien, zegt het ministerie, zullen bij eventuele overheidssteun voor KLM voorwaarden worden gesteld aan lonen en bonussen. KLM is met de Nederlandse en Franse overheid in gesprek over een steunpakket om het bedrijf door de coronacrisis te loodsen.
Hoekstra en zijn Franse collega Le Maire zijn naar verluidt bereid om deels garant te staan voor miljardenleningen, zodat de vaste lasten kunnen worden betaald, ook nu vrijwel de gehele vloot aan de grond staat.
Geparkeerde KLM-vliegtuigen op Schiphol, het grootste deel van de vloot staat aan de grond ANP
Elbers verdient een vast salaris van 525.000 euro per jaar, waar hij nu tot 75 procent bonus over kan krijgen. Het voorstel tot verhoging naar maximaal 100 procent wordt op 23 april op een aandeelhoudersvergadering besproken. KLM stelt dat het gaat om een wijziging van het beloningsbeleid die vorig jaar al in gang is gezet, om het gelijk te trekken met het beleid van Air France-KLM.
Het bedrijf wil niet reageren op de afwijzing van het voorstel door het ministerie van Financiën.
Dit jaar geen bonus
Voor dit jaar zal er overigens geen bonus zijn, zegt KLM. De betaling van winstdeling en bonussen is uitgesteld tot nader order vanwege de coronacrisis. Ook salarissen van directieleden worden niet verhoogd en er wordt geen dividend uitgekeerd.
Eerder vroeg het kabinet al opheldering aan KLM omdat flexkrachten en werknemers met een tijdelijk contract, ondanks een oproep van de overheid om dat niet te doen, worden ontslagen. Na een gesprek concludeerde minister Koolmees dat het verlies van ongeveer 2000 banen “in de geest van de regels” is.
AD 17.04.2020 KLM-baas Pieter Elbers kan vanaf dit jaar rekenen op een hogere variabele beloning. De kans dat Elbers in 2020 ook echt een hogere bonus krijgt is overigens nul: KLM heeft de betaling van alle bonussen stopgezet vanwege de coronacrisis.
De variabele beloning van Elbers gaat omhoog van 75 procent naar maximaal 100 procent van zijn basissalaris van 525.000 euro. Dat valt op te maken uit de agenda van de aandeelhouders waar De Telegraaf de hand op heeft weten te leggen. Het bericht wordt bevestigd door KLM en door Dario Fucci, voorzitter van de ondernemingsraad.
Fucci zegt dat het gaat om de langetermijnbonus van Elbers, die met de aanpassing meer in lijn komt met de beloningen die binnen Air France-KLM worden uitgedeeld. Volgens de or-voorzitter is het proces van die ophoging al meer dan een jaar geleden ingezet, ruimschoots voor de coronacrisis KLM lam legde. Ook KLM benadrukt dat het gaat om het gelijktrekken van beloningen.
Minister Wopke Hoekstra (Financiën) zegt nog niet van het voornemen van KLM op de hoogte te zijn. Wel noemt hij het ‘ontzettend belangrijk dat we ons er allemaal van vergewissen in wat voor crisis we zitten.’ Bedrijven dienen er volgens hem voor te zorgen ‘dat de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen, en dan ook nog op een manier die redelijk en verdedigbaar is naar de belastingbetaler.’
Steunpakket
Moederbedrijf Air France-KLM is met de Nederlandse en Franse overheid in gesprek over een steunpakket om het bedrijf door de coronacrisis te loodsen. Naar verluidt zijn Hoekstra en zijn Franse collega Bruno Le Maire bereid deels garant te staan voor miljardenleningen zodat de vaste lasten kunnen worden betaald, ook nu vrijwel de gehele vloot aan de grond staat. De Tweede Kamer wil wel dat aan die steun harde voorwaarden worden verbonden.
Eerder wekte KLM al wrevel in politiek Den Haag door vast te houden aan het plan om afscheid te nemen van 2000 werknemers met een tijdelijk contract. Dat terwijl het bedrijf wel een beroep doet op een regeling waarbij de overheid de loonkosten grotendeels overneemt, míts er geen mensen om bedrijfseconomische redenen worden ontslagen. Uiteindelijk oordeelde minister Wouter Koolmees (Sociale Zaken) dat KLM toch ‘in de geest van’ de afspraken handelt.
De kans dat Elbers dit jaar daadwerkelijk een hogere bonus krijgt is overigens nul. De betaling van winstdeling en bonussen is bij de KLM uitgesteld tot nader order vanwege de coronacrisis. Ook salarisverhogingen zijn voorlopig niet aan de orde. Verder keert KLM geen dividend uit.
Financiën wil ‘onverstandige’ verhoging bonus KLM-baas bespreken
Dat het bonusplafond van KLM-baas Pieter Elbers wordt verhoogd van 75 procent naar maximaal 100 procent van zijn jaarsalaris, is ‘onverstandig’, vindt het ministerie van Financiën. Het ministerie gaat dit aankaarten bij KLM en zal het volgende week op de aandeelhoudersvergadering ook laten weten.
KLM hoopt op staatssteun nu de reisbranche volledig stil ligt wegens de coronacrisis. Bij steun worden voorwaarden gesteld aan lonen en bonussen, laat het departement weten.
MSN 11.03.2020 Nancy McKinstry, topvrouw bij databedrijf Wolters Kluwer, heeft de beloning over 2019 bijna zien verdubbelen. Een van de bestbetaalde bestuurders in de AEX-index krijgt voor de prestaties in 2019 een bedrag van opgeteld 8 miljoen euro. Vorig jaar ontving ze 4,7 miljoen euro.
McKinstry kreeg een vaste beloning van in totaal 1,6 miljoen euro en een variabele beloning van 6,3 miljoen euro.
Verder ontving de topvrouw, al jaren een van de bestbetaalde bestuurders in de AEX-index, een vergoeding van 157.000 euro voor belastinggerelateerde kosten. Hiermee bestaat ongeveer vier vijfde van haar beloning uit variabele beloningen.
Het verschil met 2018 ontstaat doordat toen nog ruim 3 miljoen euro loonbelasting moest worden betaald over de jaren 2016 en 2017.
MSN 03.09.2019 DWDD-presentator Matthijs van Nieuwkerk vindt het terecht dat hij bij de Publieke Omroep een hoog salaris krijgt. Dat stelde hij dinsdagavond in het programma Sterren op het doek van omroep Max. De VARA-coryfee geeft zelden interviews, en zeker niet over de discussie over zijn salaris.
Van Nieuwkerk verdiende in 2018 ruim 360.000 euro. Bijna de helft hiervan is publiek geld, de rest wordt opgebracht door BNNVARA. Een aantal jaar terug verdiende Van Nieuwkerk 6 ton. Zijn contract loopt af medio 2020; daarna zou hij genoegen moeten nemen met 2 ton per jaar. De Tweede Kamer heeft de regels voor salariëring van presentatoren inmiddels strenger aan banden gelegd
“Mijn salaris is een achtergrondmuziek waar ik al heel lang mee leef”, stelde Van Nieuwkerk in het programma. “Maar ik ben verbaasd over de felheid van de discussie, en het wordt feller. Elke keer als iemand het voor mij opneemt, dan laait het vuur weer op.” Hij zegt over zijn salaris “nooit verlegen te zijn geweest. Ik verdien meer dan anderen. Maar dat is in elk bedrijfstak zo. Als je meer succes hebt, dan verdien je meer dan anderen.”
Olifantenhuid
De discussie en de kritiek raakt Van Nieuwkerk soms nog wel. “Ik lees het, soms raakt het me. Maar ik slaap er geen nacht minder om. Je krijgt er een olifantenhuid van.” Hij is blij dat de kwaliteit van DWDD zelden ter discussie wordt gesteld. “Maar wel het geld dat je verdient, en dat je meent daar recht op te hebben. Ik leg uit dat ik met de inzet die ik heb, de volume van het aantal uitzendingen dat ik maak, dat daar een hogere beloning bij hoort.”
De presentator liet in recente interviews erg in het midden of hij in 2020 een overstap naar de commerciëlen overweegt. “Maar als ik dat doe, dan speelt geld zeker een rol. Dat is niet zo gek, toch?”
AD 29.08.2019 Bestuurders van grote pensioenfondsen en pensioenbeleggers hebben vorig jaar hun salarissen fors zien toenemen. SP-Kamerlid Bart van Kent vindt dat niet uit te leggen aan pensioendeelnemers die vergeefs hopen op indexatie en met kortingen worden bedreigd. Het wordt tijd om ook deze bestuurders onder de balkenendenorm te brengen, meent hij.
De grootverdieners in de pensioensector waren vorig jaar vooral actief bij pensioenuitvoerders, die het vermogen van de fondsen beheren. Uitschieter is de begin dit jaar opgestapte Liesbeth Sinke van pensioenuitvoerder MN, die onder meer actief is voor de met kortingen bedreigde metaalfondsen PME en PMT. Zij zag haar beloning volgens het jaarverslag als gevolg van een vertrekvergoeding stijgen van 360.000 euro in 2017, naar 721.000 euro in 2018.
Nummer twee op de lijst is Gerard van Olphen van APG, die de pensioenen van ambtenaren en onderwijzers vanuit het ABP beheert. Hij ging vorig jaar van 586.107 naar 595.961 euro, een stijging van 1,7 procent. De eind 2017 aangetreden CEO Edwin Velzel van PGGM sloot zijn eerste jaar bij de pensioenuitvoerder af met een beloning van 522.000 euro.
Ook bij de grote pensioenfondsen zelf liggen de salarissen van directeuren veelal boven de balkenendenorm, die in 2018 op 187.000 euro lag. Zo toucheerde Peter Borgdorff van zorgfonds PFZW vorig jaar 272.000 euro, 2,6 procent meer dan het jaar ervoor. Inge van den Doel van PMT streek volgens het jaarverslag 268.009 euro op. De relatief grootste stijging van het salaris was voor PME-directeur Eric Uijen, die er in 2018 4,8 procent op vooruit ging en uitkwam op 252.263 euro, exclusief de kosten van een leaseauto.
SP-Kamerlid Bart van Kent snapt niet dat directeuren van fondsen die met kortingen worden bedreigd hebben ingestemd met een hoger salaris. ,,Ik zou me de ogen uit de kop schamen als ik er geld bij zou krijgen terwijl van deelnemers het pensioen al jaren niet is verhoogd.”
Omdat in de pensioensector geld van werknemers en werkgevers wordt beheerd en er geen sprake is van risico op verlies voor eigen rekening is het volgens Van Kent logisch dat bestuurders onder de balkenendenorm worden gebracht. ,,De wet is eerder al uitgebreid, waardoor bestuurders in de zorgsector en bij woningcorporaties er nu ook onder vallen. De pensioensector kan prima aan dat rijtje worden toegevoegd”, aldus Van Kent.
RTL 23.08.2019 Er moet een einde komen aan constructies waardoor sommige medewerkers bij de publieke omroep meer verdienen dan formeel toegestaan. Dat vinden VVD en SP in de Tweede Kamer. De NPO valt onder de wet normering topinkomens en dat betekent dat niemand daar meer mag verdienen dan de minister-president.
De bijzondere combinatie van liberalen en socialisten wil dat minister Slob (Media) ingrijpt. Dat blijkt uit Kamervragen die de Kamerleden Aartsen (VVD) en Kwint (SP) hebben gesteld.
“De discussie loopt al een tijdje”, zegt VVD’er Aartsen. “Er zijn rare sjoemelconstructies zoals de bv van Jeroen Pauw en de constructie rond Matthijs van Nieuwkerk. We willen de onderste steen boven.”
Hoeveel constructies?
De Kamerleden willen van de minister weten hoeveel van die constructies er zijn. Ook willen ze weten hoeveel programma’s door BV’s worden geproduceerd die mede eigendom zijn van presentatoren.
Ook Jeroen Pauw wordt door Aartsen genoemd
Met zo’n constructie kan het salarisplafond worden omzeild. Aartsen: “Ze moeten ophouden John de Mol te spelen met belastinggeld. Als je veel geld wil verdienen, prima, ga dan naar de commerciële omroep.”
‘Het stinkt’
Ook vragen VVD en SP zich af of het register voor nevenfuncties van journalistieke functionarissen, dat sinds 2018 verplicht is, wel goed werkt.
Ze willen van Slob weten hoeveel presentatoren of andere medewerkers van de publieke omroep ook geld krijgen van zelfstandige producenten. Op die manier zouden ze van twee werkgevers salaris krijgen. Ze vragen zich af of die betalingen wel worden geregistreerd. “We willen precies weten hoe het zit want het stinkt aan alle kanten”, zegt Aartsen.
MSN 10.08.2019 Al in 2007 wist de Belastingdienst dat de bestuurders van de Amersfoortse thuiszorgorganisatie PrivaZorg zorggeld gebruikte om zichzelf te belonen. Dat blijkt uit onderzoek van dagblad Trouw en nieuwssite Follow the Money.
In een geheime notitie schreef de Belastingdienst dat PrivaZorg zorggeld gebruikte voor betaling van achterstallig loon, management-bonussen en pensioengelden aan de eigenaren/bestuurders. Die wetenschap is destijds niet gedeeld met de Inspectie voor de Gezondheidszorg, tegenwoordig de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ).
De IGJ kreeg in 2015 via een klokkenluider ook al een melding over schimmige constructies, toen is de PrivaZorg kort onder verscherpt toezicht gesteld, maar daar is verder weinig uitgekomen.
Leiding verdiende boven wettelijke norm
Anderhalve maand geleden kwam het thuiszorgbedrijf in het nieuws toen onder meer bleek dat de leiding boven de wettelijke norm verdiende en bestuurders 12 miljoen euro aan het toezicht wilden onttrekken. Ook was via een omstreden manier 6 miljoen euro overgemaakt naar de twee aandeelhouders om hun aandelen over te nemen. PrivaZorg is toen door de IGJ opnieuw onder verscherpt toezicht gesteld.
Volgens een berekening van Follow the Money en Trouw hebben de twee aandeelhouders van 1996 tot en met 2013 in totaal minstens 14,2 miljoen euro uit het bedrijf gehaald.
‘Vooral geconcentreerd op de zorg’
Een van de aandeelhouders laat via haar advocaat weten dat zij zich vooral op de zorg heeft geconcentreerd. Alle boekhoudkundige, fiscale en andere juridische zaken hadden ze uitbesteed aan de adviseurs van accountantskantoor Grand Thornton. Met hun hulp werd er vanaf 2003 een zo complexe structuur aan bv’s en stichtingen opgetuigd dat de buitenwereld, inclusief de IGJ, geen enkel zicht had op hoe het zorgbedrijf in elkaar stak.
PrivaZorg is een landelijk werkende thuiszorgorganisatie die zorg biedt vanuit regionale steunpunten. Het gaat om verzorging, verpleging, begeleiding en huishoudelijke ondersteuning en geboortezorg. Het hoofdkantoor van de organisatie zit in Amersfoort.
MSN 15.07.2019 De best verdienende zorgbestuurder van 2017 ontving jarenlang veel te veel salaris. Het Universitair Medisch Centrum Groningen betaalde bestuursvoorzitter Jos Aartsen in totaal ruim 124.000 euro méér dan wettelijk is toegestaan. Dat blijkt uit onderzoek door RTL Z.
Jos Aartsen werd in de zomer van 2012 bestuursvoorzitter van het UMC Groningen (UMCG), met een omzet van bijna 1,4 miljard euro en ruim 12.000 werknemers een van de grootste ziekenhuizen van Nederland.
Topverdiener
In 2017 bleek Aartsen de best verdienende zorgbestuurder van Nederland, met een inkomen van ruim 310.000 euro. Dat was fors méér dan de Wet Normering Topinkomens (WNT) uit 2013 toestaat. Maar omdat Van Aartsen al een jaar eerder bestuursvoorzitter was geworden, kon hij profiteren van een overgangsregeling.
Nu blijkt dat het Groningse ziekenhuis de bestuurder de afgelopen jaren toch fors méér betaalde dan de overgangsregeling aan ruimte geeft. Uit stukken blijkt dat Aartsen tussen 2013 en 2016 ruim 103.000 euro méér opstreek dan is toegestaan. In 2017 ging het om ruim 12.000 euro. Vorig jaar ontving de zorgbestuurder ruim 9000 euro te veel. In totaal gaat het om bijna 124.000 euro.
Onjuiste interpretatie
De te royale beloning werd niet ontdekt door het ziekenhuis zelf of de externe accountant KPMG, maar kwam aan het licht door een onderzoek van externe toezichthouder CIBG. Het UMC Groningen wijt het overschot aan ‘een onjuiste interpretatie van de regelgeving WNT inzake de bezoldiging van de voorzitter van de raad van bestuur.’
Hoe het precies mogelijk was dat het academische ziekenhuis haar topman jarenlang tienduizenden euro’s méér betaalde dan de wettelijke norm, is nog onduidelijk. Een woordvoerder kon daar vanochtend nog geen antwoord op geven.
Terugbetalen
Aartsen moet het te veel ontvangen bedrag aan het ziekenhuis terugbetalen. Het UMC Groningen zegt dat het met hem heeft afgesproken dat de terugbetaling ‘binnen één jaar’ zal plaatsvinden. Aartsen kondigde in februari aan eind van dit jaar op te stappen als topman.
Het UMCG raakte afgelopen jaren in opspraak door extreem royale vertrekregelingen voor zorgbestuurders Bert Bruggeman en Frans Jaspers. In de jaren daarvoor moest het ziekenhuis in het kader van een bezuinigingsoperatie enkele honderden banen schrappen.
AD 24.06.2019Altijd goed voor opwinding: loonsverhoging voor ministers. Maar met bruto nog geen twee ton per jaar steken hun salarissen schril af bij die van de top van het bedrijfsleven. Minister Ollongren kijkt of een plusje haalbaar is.
Mark Rutte wiebelt ongemakkelijk heen en weer. Hij worstelt met de vraag die hij zojuist kreeg: of het écht nodig is om te onderzoeken of Kamerleden, wethouders, ministers en staatssecretarissen (en dus ook hijzelf) meer zouden moeten verdienen.
Dus zegt de premier eerst: ,,Ik verdien een waanzinnig salaris en ben heel tevreden.’’
En dan: ,,Het is een ongelofelijk teer onderwerp. En de ophef gaat verder dan wat gedoe op Twitter als die salarissen zouden stijgen.’’
Toch, zegt hij, is het ‘goed’ om te kijken hoe de beloning van benoemde en gekozen politici ‘zich verhoudt tot andere beroepen’. En in de hoop verdere vragen voor te zijn: ,,Maar voor mij hoeft het niet.’’
AD 19.06.2019 Vincent van Woerkom, topman van afvalverwerker Avalex, kreeg vorig jaar in totaal 193.000 euro. Dat is veel te veel vindt een aantal gemeenteraadsleden in het gebied waar Avalex het vuilnis ophaalt. ,,De burgemeester van Rijswijk verdient minder.”
Raadslid Jan Peter de Wit van Onafhankelijk Delft heeft het stadsbestuur vragen gesteld over de hoogte van het honorarium van de ad interim topman. Volgens het jaarverslag bedroeg dit 193.000 euro in 2018, zo meldde De Telegraaf dinsdag. Dat is, zo stelt De Wit, meer dan mag volgens de Wet normering topinkomens. Dat maximum lag in 2018 op 189.000 euro.
Navraag bij Avalex leert overigens dat in het honorarium ook een detacheringvergoeding van 32.000 euro is opgenomen voor de gemeente Amsterdam, die hem tijdelijk ‘uitleende’ aan Avalex. Het ‘kale’ salaris van Van Woerkom was 161.000 euro en valt daarmee binnen de wet.
Uiteindelijk wordt Amsterdam dus rijker van de belastingbetaler in het Avalex-gebied, aldus Jan Peter de Wit, Raadslid in Delft.
De Wit blijft dit een te hoog bedrag vinden en verbaast zich erover dat de gemeente Amsterdam kosten in rekening breng voor detachering. ,,Uiteindelijk wordt Amsterdam dus rijker van de belastingbetaler in het Avalex-gebied.”
Kleine organisatie
Ook raadslid Ed Roeling van Mijn Partij in Midden-Delfland vindt het bedrag dat Van Woerkom in 2018 toucheerde te hoog. ,,Zeker als je bedenkt dat we recent van het gemeentebestuur hebben gehoord dat de tarieven voor afvalverwerking per huishouden vanaf 2020 gemiddeld met 50 euro per jaar stijgen. Dan kun je het niet verkopen dat de topman 161.000 euro per jaar krijgt.”
Raadslid Ed Braam van Beter voor Rijswijk vindt het een ‘absurd bedrag’ in verhouding tot ‘de relatief kleine’ organisatie die Avalex is. ,,De burgemeester van Rijswijk verdient minder. Dat is toch niet uit te leggen?” Daarnaast vindt hij dat Avalex al jaren slecht presteert. ,,Van Woerkom was de vijfde directeur in zeven jaar tijd en er zijn daarnaast veel externe adviseurs ingehuurd. Desondanks is de organisatie nog steeds niet stabiel.”
Henri Hendrickx van Hart voor Wassenaar vindt de prestaties van Avalex onder de maat. ,,Hoewel ik een hoge beloning voor iemand die zijn werk goed uitvoert op zich geen probleem vind.”
Vanaf 1 september heeft Avalex een nieuwe directeur: Nicolet Dukker. Volgens de woordvoerder gaat zij 120.000 euro per jaar verdienen.
Telegraaf 15.06.2019 Grote bedrijven moeten binnen een jaar de cao’s van werknemers verbeteren, anders gaat de overheid die bedrijven opzadelen met zwaardere lasten.
Dat kondigt VVD-partijleider Mark Rutte aan op het congres van zijn partij. Het is een opmerkelijke aanval van de voorman van de partij, omdat hij naar eigen zeggen concludeert dat grote bedrijven werknemers onvoldoende laten meedelen in bedrijfswinst. „Winsten klotsen tegen de plinten op en de salarissen van de topmannen gaan omhoog. Cao’s veranderen niet en dat kan niet”, aldus de liberaal.
Rutte dreigt dat de overheid ingrijpt, als de bedrijven niet zelf snel actie ondernemen. Dat wil de premier in dat geval voor elkaar krijgen door de grote bedrijven zwaarder te belasten. „Er gaat nu namelijk iets helemaal mis.”
VVD-fractieleider Dijkhoff vertelt dat beloofde lastenverlichting bijvoorbeeld kan worden teruggedraaid, waardoor de grote bedrijven het in hun portemonnee gaan voelen. Hij vindt dat er binnen een jaar iets moet worden veranderd aan de cao’s. Namen van bedrijven wil hij niet noemen.
NOS 15.06.2019 Premier en VVD-leider Rutte dreigt lastenverlichtingen voor het bedrijfsleven niet door te laten gaan als grote bedrijven de salarissen van het personeel niet fors verhogen. Op een partijbijeenkomst in Aalsmeer zei hij dat de winsten van grote ondernemingen tegen de plinten op klotsen. “Maar het enige wat echt stijgt in die grote bedrijven zijn de salarissen van de topmannen, niet de cao’s. Die gaan onvoldoende omhoog en dat vind ik niet acceptabel”,voegde hij eraan toe.
De werkgeversorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland zeggen in een gezamenlijke reactie dat ze zich ook zorgen maken over de koopkracht van de middengroepen en hierover graag in gesprek gaan met de minister-president en de VVD.
Wel wijzen ze erop dat de cao-lonen nu flink stijgen: gemiddeld met bijna 3 procent. “Het is lang geleden dat we deze stijgingen hadden”. De werkgevers geven naar eigen zeggen inmiddels ruim loonsverhogingen, maar de middengroepen schieten er netto weinig mee op. Dat komt volgens hen doordat mede door het kabinetsbeleid ook de prijzen en de collectieve lasten stijgen.
Ongeschreven regel
Rutte zei in zijn toespraak voor de VVD-leden dat het helemaal mis gaat. Hij noemde het een ongeschreven regel dat het als het met grote bedrijven goed gaat het ook goed gaat met het personeel.
Rutte benadrukte dat de cao-lonen van grote bedrijven bepalend zijn voor de rest van Nederland. “Ze zijn trendsettend.” De premier en VVD-voorman zei dat er een “fundamentele wederkerigheid” moet zijn tussen wat het bedrijf verdient en wat de mensen verdienen. Hij onderstreepte dat het laatste wat hij wil is om bedrijven tegen te werken, maar dat dit een heel fundamenteel punt is. Volgens hem moet deze “basale naoorlogse deal” hersteld worden.
Rutte zei dat hij er over nadenkt de tarieven in de vennootschapsbelasting niet of minder te verlagen als de lonen bij grote bedrijven de komende tijd niet aanzienlijk stijgen. Hij overweegt “als zij het niet doen dat geld via een lagere inkomstenbelasting terug te geven aan de werknemers. Dat is het risico dat ze daarmee lopen.”
Rutte benadrukte dat zijn partij in het strijdperk komt voor hardwerkende mensen, die vroeg opstaan en vooruit willen komen. De grote groep Nederlanders met een heel normaal salaris, die voelt dat in gevallen van tegenslag de buffers uitgeput raken, heeft volgens Rutte een bondgenoot in de VVD.
Politiek verslaggever Wilma Borgman van de NOS noemt de uitspraken van Rutte heel opmerkelijk. “Een liberale premier die tegen het bedrijfsleven blaft. Dit kabinet stelt keer op keer koopkrachtstijgingen in het vooruitzicht en keer op keer blijken die tegen te vallen. Rutte zal toch iets moeten. Bovendien is dit ook een reactie op de hele discussie over de afschaffing de dividendbelasting. Toen kreeg het kabinet steeds de kritiek dat het er alleen maar zit voor het bedrijfsleven. Daar zijn deze uitspraken een antwoord op.”
RO 14.06.2019 De Nederlandse Publieke Omroep (NPO) wordt voor een belangrijk deel reclamevrij, de programmering dient meer naar online te verschuiven en er moet meer samenwerking komen. Dit staat in nieuwe plannen van minister Slob voor Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media om de publieke omroep meer toekomstbestendig te maken. De ministerraad heeft hier mee ingestemd.
De inkomsten van de NPO uit reclame zijn instabiel en de afgelopen jaren fors teruggelopen. De verwachting is dat deze neergaande tendens de komende jaren doorzet. Daarom wil het kabinet de NPO meer financiële stabiliteit bieden door de afhankelijkheid van reclame af te bouwen.
Televisiereclame wordt alleen toegestaan na 20.00 uur en er zal niet langer online reclame worden gemaakt. Kinderen worden hierdoor minder met reclame geconfronteerd. Bovendien passen de waarden van een publiek gefinancierde omroep niet bij de trend om persoonlijke data te gebruiken bij de exploitatie van online reclame.
Meer samenwerking
Het kabinet wil dat lokale, regionale en landelijke omroepen elkaar beter gaan versterken. Het derde net wordt op termijn een platform voor regionale omroepen: NPO Regio. Regionaal tv-aanbod krijgt hierdoor een groter bereik. De wet wordt aangepast zodat regionale omroepen toestemming krijgen hun regionale aanbod mede te ontwikkelen voor of beschikbaar te stellen aan de landelijke publieke omroep.
De aandacht die er is op het derde net voor kinderprogrammering en experimentprogrammering dient een passende plek binnen het aanbod te krijgen, zowel op de landelijke zenders als online.
Ook wil het kabinet meer samenwerking tussen Nederlandse mediapartijen om Nederlandse content gezamenlijk aan te bieden. Over het vergemakkelijken en stimuleren van deze en andere publiek-private samenwerkingen worden nadere afspraken gemaakt.
Pluriformiteit door omroepen
De organisatie via omroepen blijft de wijze waarop het bestel in de basis invulling geeft aan diversiteit, de zogeheten externe pluriformiteit. Dit systeem wordt wel gemoderniseerd. Het aantal leden dat nodig is voor een licentie gaat naar beneden, maar omroepen zullen beter moeten laten zien hoe ze vanuit hun identiteit invulling aan pluriformiteit geven. Zo blijft er een open systeem met kansen voor nieuwe omroepen.
Inhoud leidend
De publieke omroep moet mee kunnen bewegen met het mediagebruik van zijn kijkers. Daarom vervalt de verplichting om programmering te verzorgen voor een verplicht aantal landelijke tv- en radiozenders. Ook kunnen omroepen kiezen om naast het merk NPO hun eigen merk of die van programmatitels te gebruiken. Via eigen kanalen en platforms, maar ook via kanalen en platforms van derden.
Beloning van topfunctionarissen en presentatoren
Het kabinet constateert dat de beloning van topfunctionarissen en presentatoreneen voortdurende bron is van discussie en toenemende irritatie. Om hier een einde aan te maken zal het kabinet met de NPO spreken over verdere afbouw van het aantal medewerkers boven de gestelde maxima en over hoe om te gaan met constructies waarbij presentatoren zich laten inhuren via een bedrijf.
Een inrichting van de bestuurlijke organisatie en beloningsgebouw die passend zijn bij de omvang van de organisatie worden zwaar gewogen bij het verlenen van concessies.
MSN 14.06.2019 Er gaat een hoop veranderen bij de publieke omroep. In de toekomst is er tot 20:00 uur geen reclame meer te zien op tv en NPO 3 wordt grotendeels een regiozender.
Daarvoor hebben de coalitiepartijen VVD, CDA, D66 en CU na maandenlang overleg een akkoord bereikt. De kabinetsplannen lekten vorige week al grotendeels uit via RTL Nieuws.
Reclamevrij
De publieke omroep wordt per 1 januari 2021 tot 20:00 uur ’s avonds reclamevrij op tv. Online is er straks helemaal geen reclame meer te zien. Het kabinet wil dat minder kinderen met reclame worden geconfronteerd.
De overheid zal die daling van inkomsten deels gaan compenseren met 40 miljoen, maar de publieke omroep zal ook moeten gaan bezuinigen.
NPO 3 wordt regiozender
NPO 3 krijgt een nieuwe naam en heet voortaan NPO regio. Op het slecht bekeken derde net gaan landelijke en regionale omroepen programma’s aanbieden. De wet wordt zo aangepast dat regionale omroepen hun programma-aanbod verder kunnen ontwikkelen.
Omroepen hoeven straks niet meer alleen uit te zenden via de NPO, ze kunnen bijvoorbeeld ook gaan uitzenden via onder andere YouTube.
Ledenaantal omlaag
VVD, CDA, D66 en ChristenUnie hebben verder besloten de ledenaantallen die nodig zijn om als omroep te kunnen blijven bestaan, te verlagen tot 50.000.
Dat was 150.000 leden. De verlaging is goed nieuws voor omroepen als WNL, PowNed en Human.
Toezicht op beloning presentatoren
Het kabinet constateert verder dat de beloning van topfunctionarissen en presentatoren een voortdurende bron is van discussie en toenemende irritatie.
Om hier een einde aan te maken zal het kabinet met de NPO spreken over het aantal medewerkers dat boven de gestelde maxima verdient, af te bouwen. Ook komt er meer toezicht op constructies waarbij presentatoren zich laten inhuren via een bedrijf.
Premier is enthousiast
De plannen moeten per 1 januari 2021 ingaan. De Eerste en Tweede Kamer moeten nog wel instemmen met de nieuwe wet.
Premier Rutte zei tijdens zijn wekelijkse persconferentie dat hij enthousiast is over het plan. “Ik vind het heel logisch dat NPO 3 een regiozender wordt. Ik wil ook graag dat regionale zenders zich landelijk meer kunnen manifesteren.”
Elsevier 04.05.2019Onno Aerden geeft in zijn zaterdagblog wekelijks ongevraagd communicatieadvies. Dit keer aan mediadirecteur Gert-Jan Hox: maak u sterk voor normaalbetaalde mensen die uitzonderlijk mooie programma’s maken.
Daar gaan we weer. Dat dacht ik toen ik uw oproep in het Algemeen Dagblad las, deze week. Ik begrijp dat u, mediadirecteur van fusieomroep VARA/BNN, bang bent dat uw presentator Matthijs van Nieuwkerk vertrekt naar een commerciële omroep zodra zijn salaris tot de balkenendenorm wordt teruggebracht. En dat is héél erg, want dat scheelt reclame-inkomsten.
Een paar dingen. Ten eerste: het beleid van de NPO is dat salarissen van omroepmedewerkers maximaal de balkenendenorm bedragen: 194.000 euro. Zonder uitzondering. Een kleine twee ton – er zijn mensen die dat best veel geld vinden.
Onno Aerden
Onno Aerden is schrijver en geeft wekelijks in een blog ongevraagd communicatie-advies aan iemand (m/v) die de publiciteit haalde.
Ze gaan vrijwel niet weg
Dan: al vaker hebben omroepbonzen luidruchtig geklaagd over de ingreep, die – zoals alle bezuinigingen in Hilversum – mondjesmaat en met frisse tegenzin wordt uitgevoerd. Telkens was het argument: maar anders gaan ze wég! Wat vrijwel niemand deed.
Voorts: publieke omroepen krijgen jaarlijks ruim 0,75 miljard euro belastinggeld uit de staatskas. Den Haag wil dat bedrag onder toenemende druk vanuit het volk fors omlaag brengen. Toen de exorbitante salarissen van sommige ‘onmisbare’ presentatoren, tot een half miljoen euro per jaar, een kleine tien jaar geleden voor het eerst naar buiten kwamen, bleek het vooral om VARA- en BNN-sterren te gaan.
NOS 03.05.2019 Nederland raakt niet uitgepraat over het salaris van Matthijs van Nieuwkerk. Minister Slob wil dat publieke omroepen stoppen met het uitbetalen van hoge salarissen, maar de omroep van Van Nieuwkerk vreest de commerciële concurrentie. Bij een nieuw contract mag hij nog maximaal het ministerssalaris verdienen van ruim 190.000 euro.
Als je over de grens kijkt, lijkt dit een typisch Nederlandse discussie. Onze correspondenten in België, Italië en het Verenigd Koninkrijk vertellen in het Met het Oog op Morgen hoeveel de collega’s van Van Nieuwkerk elk jaar bij mogen schrijven.
Verenigd Koninkrijk – BBC
“Er zijn bij de BBC zestien presentatoren die meer verdienen dan Van Nieuwkerk”, weet correspondent Tim de Wit. “Er wordt over het algemeen veel gemopperd over de BBC, maar dat gaat niet over de salarissen. Britten moeten elk jaar 190 euro per huishouden aan kijk- en luistergeld betalen. Daardoor heeft de BBC een budget van vier miljard per jaar en daar is veel discussie over.”
“De enige ophef die er was, ging over het feit dat mannen veel meer verdienen dan vrouwen. Dat heeft ertoe geleid dat de salarissen nu openbaar zijn geworden. In meerdere gevallen is dat verschil inmiddels gelijk getrokken.”
Swipe hier door Britse grootverdieners:
1/3 Gary Lineker: bijna twee miljoen euro per jaar AFP
2/3 Graham Norton: zeven ton per jaar EPA
3/3 Huw Edwards: zes ton per jaar BBC
België – VRT
“We weten eigenlijk niet wie hier het meeste krijgt”, vertelt Sander van Hoorn, correspondent in België. “Dat is niet openbaar en er wordt ook weinig over gespeculeerd. Presentatoren vallen hier niet onder de cao dus je hebt dan ook te maken met marktwerking.”
Veel bekende Belgen op televisie zijn ook niet in dienst van de omroep, maar werken voor productiebedrijven die de programma’s in opdracht van de omroep maken. Van Hoorn: “Jan Jaap van der Wal heeft hier bijvoorbeeld een satirisch programma. Dat wordt gemaakt door Woestijnvis en daar kan hij krijgen wat hij wil. Hoeveel dat is, is niet bekend.”
In België wordt weinig geklaagd over salarissen van presentatoren. Maar een paar jaar geleden was dat wel anders. “Toen is er een soort balkenendenorm ingevoerd. De Geert Bourgeois-norm, hij is minister-president van Vlaanderen. Dat ging meer over salarissen in het bestuur. Toen ging het gerucht dat een omroepbestuurder die uit de bankwereld kwam een veer heeft moeten laten. Over presentatoren was toen weinig discussie.” Naar de Waalse televisie wordt volgens Van Hoorn te weinig gekeken om torenhoge salarissen uit te kunnen delen.
Italië – RAI
In Italië is het Fabio Fazio die wat carrière betreft het meest lijkt op Matthijs van Nieuwkerk. Correspondent Mustafa Marghadi: “Fazio presenteert Che tempo che fa, een late-night talkshow met meer dan vijf miljoen kijkers per aflevering. Hij verdient twee miljoen euro per jaar. En omdat hij ook nog producent is en een deel van de rechten heeft, loopt dat op tot drie miljoen euro.”
“Hier wordt jaarlijks bijgehouden wie de meestverdienende mensen zijn bij de RAI, er zijn er meerdere die miljoenen of tonnen per jaar krijgen. En daar zijn eigenlijk geen politieke debatten over. Fazio krijgt weinig kritiek, behalve als hij een politiek statement maakt. En omdat mensen weten dat je bij de commerciëlen nog veel meer kunt verdienen. Paolo Bonolis van Canale 5 krijgt per jaar zes miljoen euro.”
RAI is niet helemaal vergelijkbaar met de NPO, legt Marghadi uit. “Een onafhankelijke koers vaart de omroep hier niet. De netmanagers worden direct gekozen door de regering en het is een traditie dat de regeringspartijen hier zich goed gezinde poppetjes neerzetten.”
“De Vijfsterrenbeweging was daar altijd fel op tegen, maar nu zitten ze zelf in de regering en plots was de oprichter van de Vijfsterrenbeweging te zien in een eigen talkshow. Dus het is hier meer een staatsomroep dan een publieke omroep.”
1/2 Paolo Bonolis, de absolute grootverdiener met zes miljoen euro per jaar EPA
Telegraaf 03.05.2019 PvdA-raadslid Jan Pieter Loopstra zegt zijn lidmaatschap bij omroep BNNVARA na 35 jaar op. Reden: hij ergert zich groen en geel aan het mega-salaris van Matthijs van Nieuwkerk.
Ook andere PvdA’ers steunen hem openlijk.
Groninger Loopstra is woedend. „Zojuist heb ik na 35 jaar mijn lidmaatschap van de VARA beëindigd. Een zogenaamde sociaal democratische omroep die zich sterk maakt voor iemand die 363.000 euro verdient, past niet bij mij! Wegwezen!” Dat schrijft hij op Twitter.
De irritatie leeft ook bij de fractievoorzitter van de PvdA in zijn stad. Julian Boshoff vindt dat het salaris ’veel te ver gaat’. „Past niet bij van oorsprong sociaal democratische omroep.”
BNNVARA is bang dat Van Nieuwkerk naar een commerciële omroep vertrekt als zijn contract in 2020 afloopt.
Het PvdA-raadslid Loopstra zegt in het Dagblad van het Noorden: „Ik weet niet hoe hij het in zijn hoofd haalt een dergelijk salaris te verdedigen. Het argument is absurd en vergelijkbaar met het verdedigen van gouden handdrukken voor bankbestuurders. Als Matthijs van Nieuwkerk echt zoveel moet verdienen, dan gaat hij toch naar SBS6 of RTL? Dit is een vrij land, dat mag hij doen. Maar zoveel betaald krijgen van ons belastinggeld, dat niet.”
Elsevier 03.05.2019 BNNVara-mediadirecteur Gert-Jan Hox wil dat Den Haag een uitzondering maakt op het salarisplafond voor De Wereld Draait Door-presentator Matthijs van Nieuwkerk. Hij is bang dat Van Nieuwkerk anders naar de commerciëlen vertrekt. Moet de politiek de balkenendenorm links laten liggen voor ‘toppresentatoren’, vroegen we u.
In de rubriek Lezersreacties lichten we een aantal reacties uit. Alleen reacties die onder eigen naam zijn achtergelaten, komen hiervoor in aanmerking.
‘Balkenendenorm voor publieke omroep is niet heilig’
Er is weer ophef ontstaan over het salaris van Matthijs van Nieuwkerk, presentator van televisieprogramma De Wereld Draait Door (DWDD). De directeur van omroep BNNVARA, Gert-Jan Hox, ergert zich aan de ‘eeuwige discussie’, omdat Van Nieuwkerk volgens hem ‘gewoon een keiharde werker en een fenomenale presentator’ is.
Hox zegt donderdag in het AD dat hij voorstander is van een uitzondering op de regel over wat presentatoren mogen verdienen, omdat hij bang is dat Van Nieuwkerk anders overstapt naar een commerciële omroep. De NPO wil af van de ‘veelverdieners’ bij de publieke omroep en laat dus alle presentatoren een nieuw contract ondertekenen waarbij ze niet méér mogen verdienen dan is vastgelegd in de Wet normering topinkomens – beter bekend als de balkenendenorm, die dit jaar 194.000 euro bedraagt. Eind volgend jaar moet de DWDD-presentator zo’n contract ondertekenen.
BNNVARA-directeur: Van Nieuwkerk haalt veel geld binnen voor schatkist
‘Dat vind ik heel lastig te verteren,’ zegt Hox, sinds een half jaar mediadirecteur van BNNVARA. ‘Ik pleit ervoor dat de NPO dit heroverweegt.’ Volgens hem haalt Van Nieuwkerk via de reclames rondom zijn programma zo veel geld binnen ‘voor de schatkist’, dat hij zijn salaris na twee weken DWDD presenteren al heeft terugverdiend. ‘Zijn beloning is dus verre van marktconform.’
Een veelgehoord bezwaar luidt dat het salaris van Van Nieuwkerk (vorig jaar 363.000 euro) van belastinggeld wordt betaald. Het geld dat hij boven op de balkenendenorm verdient, wordt betaald uit de verenigingskas van de omroep, die 50.000 contributiebetalende leden heeft.
De NPO reageerde donderdagochtend op de oproep van Hox. ‘Wij doen (…) ons uiterste best om uitzonderlijke toppresentatoren zoals Matthijs te behouden. Uitgangspunt is uiteraard dat er zorgvuldig met publiek geld wordt omgegaan,’ aldus de NPO in een verklaring.
‘Toch zagen én zien wij gezien de maatschappelijke en politieke discussie geen ruimte om de uitzonderingsregel waarbij sommige presentatoren boven de norm mochten verdienen, in stand te houden.’ Wel wil de publieke omroep graag het gesprek aangaan ‘als de politiek die ruimte wel ziet’.
Nog elf presentatoren NPO verdienen boven de balkenendenorm
Woensdag maakte de NPO bekend dat afgelopen jaar elf presentatoren boven de balkenendenorm (destijds 189.000 euro per jaar) verdienden, zes minder dan het jaar daarvoor. Vanwege de privacywet maakt de publieke omroep niet bekend om wie het gaat, al zegt een woordvoerder wel dat het op drie ‘uitzonderlijke gevallen’ na gaat om medewerkers die ‘maar iets’ boven de norm verdienen.
Wat vindt u? Moet de politiek de balkenendenorm links laten liggen voor ‘toppresentatoren’ als Matthijs van Nieuwkerk? Of mag onder geen beding worden afgeweken van het salarisplafond voor publieke instellingen?
Marten de Vries: Ik word ook moe van die ‘eeuwige discussie’ van Matthijs zijn salaris. Laat hem alsjeblieft zo snel mogelijk naar de commerciële omroep gaan. Daar mag hij zoveel verdienen als mogelijk,is, maar niet bij de publieken.
W.M. Vermeeren: Ik vraag mij af wat het publiek het eerste merkt: een staking van deze elf presentatoren voor het behoud van hun salaris of een staking van de vuilnisophaaldienst voor verhoging van hun salaris.
Maria van Bommel: Kijk al jaren niet meer naar deze narcist, heeft het veel te hoog in zijn bol en denkt alles te weten.
Als hij in moet leveren krijgt hij nog steeds een veel te hoge gage, van ons zuur verdiende belastinggeld.
R. Knikman: Veel te veel geld voor zo’n programma. De helft is nog teveel. Ga maar naar de commerciële omroep.
Geert Nielander: Er gaat veel te veel belastinggeld naar de NPO. Een drastische sanering is nodig, onder meer op de salarissen. Zie het programma van Forum voor Democratie.
Annette Schols: Wij praten hier wel over ONS belastinggeld, dat voor die grote schreeuwlelijk over de balk wordt gesmeten. Laat hem lekker opzouten naar de commerciële omroep. Ik keek nooit naar deze kwal, kijk niet en zal ook nooit naar deze vent gaan kijken.
Ik ben van mening dat er wat zorgvuldiger met publiek geld moet worden omgesprongen. Het mooiste zou zijn als alle mensen die nu nog kijken, daarmee stoppen. Dan is het gauw afgelopen met dat feest en zal ook de commerciële omroep hem niet meer willen. Een over het paard getilde hansworst.
Liesbeth de Vogel: Ja Matthijs van Nieuwkerk zou beter naar de commerciëlen kunnen gaan als hij beslist zoveel wil verdienen. Maar misschien wil hij dat niet eens. Alle mensen die ik ken die dat programma leuk vinden kijken alléén naar de NPO, ze vinden de commerciëlen ordinair. De kans bestaat dus dat van Nieuwkerk veel kijkers verliest bij zo’n overstap.
Maar belangrijker is de vraag, waarom de NPO zoveel oppervlakkige praatprogramma’s uitzendt, en dan ook nog zo ontzettend vaak. Beter zou zijn als ze diepgravende programma’s zou uitzenden, en het oppervlakkige gekletskoek tot maximaal één keer per week gereduceerd zou worden.
AD 03.05.2019 Matthijs van Nieuwkerk moet volgend jaar in salaris terug naar de balkenendenorm van 194.000 euro. Het gezicht van DWDD verdient dan evenveel als sommige presentatoren die minder vaak op de buis zijn. Dat deugt niet, klinkt het her en der stellig.
Mediadirecteur Gert-Jan Hox van BNNVara pleitte gisteren in deze krant tevergeefs voor het behoud van Van Nieuwkerks huidige uitzonderingspositie. De presentator, die vorig jaar 363.000 euro salaris verdiende, moet eind volgend jaar – wanneer zijn contract afloopt – terug naar de balkenendenorm van 194.000 euro. Dat verlies van bijna twee ton drijft de DWDD-coryfee volgens Hox in de handen van de commerciëlen, waar hij ‘zo twee à drie keer zoveel kan verdienen’.
NOS 03.05.2019 Minister Slob ziet niets in het pleidooi van BNNVARA om uitzonderingen te maken op de salarisregels. Mediadirecteur Hox zegt in het AD dat sommige NPO-presentatoren meer moeten kunnen verdienen dan de balkenendenorm. Maar Slob is het daar absoluut niet mee eens.
Hij wijst erop dat functionarissen bij de publieke omroep hun salaris vanuit belastinggeld betaald krijgen. “We willen als kabinet juist af van allerlei uitzonderingen. Ik denk er dan ook niet aan om een uitzondering te maken voor Matthijs van Nieuwkerk. Daarover ben ik ook steeds glashelder geweest.”
Commerciële zender
Omroep BNNVARA vreest dat Van Nieuwkerk naar een commerciële zender vertrekt vanwege de salarisregels. Volgens directeur Hox is het salaris van Van Nieuwkerk de afgelopen jaren al gedaald van ruim een half miljoen naar 363.000 euro. In 2020 loopt zijn contract af en de NPO-regels schrijven voor dat alle presentatoren bij een nieuw contract terug moeten naar het ministerssalaris van ruim 190.000 euro.
De kans bestaat dat de presentator van De Wereld Draait Door dan vertrekt, zegt Hox. “Dat is een grote zorg. Aan dit soort mensen, ook aan Eva Jinek bijvoorbeeld, wordt dagelijks getrokken door commerciële partijen. Daar kunnen ze zo 2 à 3 keer meer verdienen.”
De Nederlandse Publieke Omroep (NPO) is het met de omroep eens dat Van Nieuwkerk van grote waarde is, maar zegt in een reactie dat er geen ruimte is om het beleid te veranderen. Een woordvoerder wijst op het publieke debat in de maatschappij en politiek. “Als de politiek die ruimte wel ziet, gaan we hierover natuurlijk graag dat gesprek aan.”
Hij brengt enorme STER-inkomsten binnen, aldus BNNVARA-mediadirecteur Hox over Matthijs van Nieuwkerk.
BNNVARA wil dat de salarisregels deels worden teruggedraaid, waardoor er enkele uitzonderingen mogelijk blijven. Volgens directeur Hox wordt de waarde van Van Nieuwkerk voor de NPO vaak onderschat. “Hij brengt enorme STER-inkomsten binnen voor het ministerie van Onderwijs, Cultuur & Wetenschap en is van zeer grote waarde voor de hele culturele sector. Dat dit onvoldoende wordt gesignaleerd, zit me dwars.”
De omroepdirecteur zegt in het AD dat Van Nieuwkerk zijn eigen salaris na twee weken al met reclamegeld heeft terugverdiend. “Zijn beloning is dus verre van marktconform.” Ook benadrukt hij dat een groot deel van het salaris is betaald met geld uit de kas van de omroep. Hij zegt dat het bedrag tot de balkenendenorm uit belastinggeld afkomstig is en dat de omroep de rest aanvult.
College Tour
Boven op zijn BNNVARA-salaris verdient Van Nieuwkerk ook aan zijn werkzaamheden voor het nieuwe College Tour van NTR. Dat leidde eerder dit jaar tot kritiek, onder meer van minister Slob voor Media en de Tweede Kamer. De NPO concludeerde na een onderzoek dat de honorering binnen de regels valt. Hox noemt de extra inkomsten verdedigbaar
Ook vanuit de Tweede Kamer klinkt kritiek op het voorstel van de omroep. “Om de reclame-inkomsten op peil te houden moet Van Nieuwkerk tonnen meer verdienen, kort samengevat. Als we die logica volgen is de publieke omroep geen publieke omroep meer. Beter: wees creatief als je het niet kunt kopen”, zegt CDA-Kamerlid Van der Molen.
“Ze zijn in Hilversum vergeten dat het bij de publieke omroep gaat om het maken van mooie programma’s, niet om de beste presentatoren”, vindt VVD-Kamerlid Aartsen.
MSN 03.05.2019 PvdA-raadslid Jan Pieter Loopstra zegt na 35 jaar op bij omroep BNNVARA. Reden: hij ergert zich groen en geel aan het mega-salaris van Matthijs van Nieuwkerk.
Ook andere PvdA’ers steunen hem openlijk.
Groninger Loopstra is woedend. „Zojuist heb ik na 35 jaar mijn lidmaatschap van de VARA beëindigd. Een zogenaamde sociaal democratische omroep die zich sterk maakt voor iemand die 363.000 euro verdient, past niet bij mij! Wegwezen!” Dat schrijft hij op Twitter.
Zojuist heb na 35 jaar mijn lidmaatschap van de VARA beeindigd. Een zogenaamde sociaal democratische omroep die zich sterk maakt voor iemand die 363.000 euro verdient, past niet bij mij! Wegwezen! 19:36 – 2 mei 2019
De irritatie leeft ook bij de fractievoorzitter van de PvdA in zijn stad. Julian Boshoff vindt dat het salaris ’veel te ver gaat’. „Past niet bij van oorsprong sociaal democratische omroep.”
BNNVARA is bang dat Van Nieuwkerk naar een commerciële omroep vertrekt als zijn contract in 2020 afloopt.
Het PvdA-raadslid Loopstra zegt in het Dagblad van het Noorden: „ik weet niet hoe hij het in zijn hoofd haalt een dergelijk salaris te verdedigen. Het argument is absurd en vergelijkbaar met het verdedigen van gouden handdrukken voor bankbestuurders. Als Matthijs van Nieuwkerk echt zoveel moet verdienen, dan gaat hij toch naar SBS6 of RTL? Dit is een vrij land, dat mag hij doen. Maar zoveel betaald krijgen van ons belastinggeld, dat niet.”
Leander Broere, fractievoorzitter van de PvdA in Dalfsen deelt op Twitter zelfs het bericht om actief je lidmaatschap van BNNVARA op te zeggen:
DN 02.05.2019 Drieënhalf ton salaris voor de presentator van het BNNVARA-programma De Wereld Draait Door, dat schiet bij sommigen in het verkeerde keelgat. Raadslid van de PvdA in Groningen Jan Pieter Loopstra beëindigde er zijn lidmaatschap om.
Hij was 35 jaar lid van de VARA (sinds 2014 BNNVARA, vanwege een fusie). Maar dat mediadirecteur Gert-Jan Hox het megasalaris van presentator Matthijs van Nieuwkerk verdedigt en zelfs pleit voor een uitzondering op het salarisplafond bij de publieke omroep. Dat gaat raadslid Jan Pieter Loopstra van de PvdA Groningen echt veel te ver.
„Een zogenaamde sociaal democratische omroep die zich sterk maakt voor iemand die 363.000 euro verdient, past niet bij mij! Wegwezen!” stelt de politicus op Twitter.
Tijdens de verzuiling was de VARA de omroep van de socialistische en sociaaldemocratische zuil. Tot 1980 waren de PvdA en vakbond FNV zelfs vertegenwoordigd in het bestuur van de VARA. Tegenwoordig zijn de omroepen niet meer verbonden met een politieke stroming.
Discussie
Het salaris van Van Nieuwkerk staat ter discussie. Door een uitzonderingsregel voor ,,uitzonderlijke talenten” kan de omroep meer salaris betalen dan de balkenendenorm (194.000 euro). Hiervoor wordt geld gebruikt dat de contributieleden van de omroep betalen.
Deze regel is afgeschaft, maar geldt nog tot het contract van Van Nieuwkerk in 2020 afloopt. Hox is bang dat de presentator zonder het geld uit deze regeling zal vertrekken. Dat zou volgens Hox een aderlating zijn, omdat Van Nieuwkerk middels reclamegelden „zijn eigen salaris al na twee weken DWDD terugverdient.”
Daar heeft Loopstra geen boodschap aan. „Ik weet niet hoe hij het in zijn hoofd haalt een dergelijk salaris te verdedigen”, zegt Loopstra. „Het argument is absurd en vergelijkbaar met het verdedigen van gouden handdrukken voor bankbestuurders. Als Matthijs van Nieuwkerk echt zoveel moet verdienen, dan gaat hij toch naar SBS6 of RTL? Dit is een vrij land, dat mag hij doen. Maar zoveel betaald krijgen van ons belastinggeld, dat niet.”
NOS 02.05.2019 “Verkeerd betoog op het verkeerde moment”. Of: “Logisch dat ze het proberen”. Een opvallende oproep van BNNVara vandaag: de omroep wil meer salaris voor Matthijs van Nieuwkerk.
Is de presentator van onder meer DWDD inderdaad goud waard?
Eerst het betoog van BNNVara-mediadirecteur Gert-Jan Hox in het AD vanochtend. Vorig jaar ontving Van Nieuwkerk 363.000 euro salaris. Zijn contract loopt nog tot en met de zomer van 2020. Vanaf dat moment zou hij zich moeten houden aan het NPO-beleid: het salaris mag dan niet meer boven de balkenendenorm van 194.000 euro liggen. Hox is bang dat Van Nieuwkerk vertrekt naar de commerciëlen en vindt dat de presentator meer moet kunnen verdienen.
Een belangrijk argument: “Als je ziet wat Matthijs betekent voor de schatkist, wat hij binnenhaalt aan reclamegeld. Hij heeft zijn eigen salaris na twee weken DWDD terugverdiend beloning is dus verre van marktconform.”
Klopt dat?
Verdient Van Nieuwkerk zijn salaris inderdaad binnen twee weken terug? Ster-directeur Frank Volmer laat er een simpele rekensom op los: “Zijn programma heeft gemiddeld 1,5 miljoen kijkers. Een commercial kost dan 3000 euro. Zet er tien voor en tien achter, dan levert dat op een avond 60.000 euro op. En doe je dat dan tien dagen, dan zit je dus op 600.000 euro.”
NPO-presentatoren boven Balkenendenorm
Het aantal presentatoren dat bij de publieke omroep een salaris verdient dat boven de vastgestelde norm ligt, is afgenomen. Volgens de jaarverslagen van de omroepen waren het er vorig jaar elf. In 2017 waren het er zeventien. In dat jaar werd bepaald dat het salarisplafond voor presentatoren zou worden verlaagd.
Is het daarom een logische oproep van BNNVara? Daarover verschillen de meningen (nogal). Oud-mediadirecteur van de KRO Ton Verlind is duidelijk: dit is het verkeerde betoog op het verkeerde moment. “Dat de directeur van BNNVara zich zorgen maakt over een vertrek van Van Nieuwkerk begrijp ik, maar dit pleidooi nu houden, dan snap je niet wat er speelt in de samenleving. Daar spreekt toch een zekere wereldvreemdheid uit.”
Mediajournalist Maarten Hafkamp, die onder meer schrijft voor Adformatie, begrijpt het wel: “Ze willen zo’n icoon niet kwijt. Logisch dat de omroep hem probeert te behouden. Hij is een uitzonderlijk talent. Wat hij doet is topsport, elke avond presteren op hoog niveau. Van mij mag er een uitzondering gemaakt worden.”
Hoe erg is het?
Hoe erg zou het zijn voor BNNVara als Van Nieuwkerk zou vertrekken? Hox zou het dus zeker zonde vinden. Hij prees de DWDD-presentator uitgebreid in het AD: “Een keiharde werker en een fenomenale presentator”. En: “Creatieve oerkracht, ook achter de camera”.
Ondanks deze superlatieven denken Hafkamp en Verlind toch dat de omroep er wel overheen komt. Mocht de presentator gaan dan komt er wel weer iemand anders. “Alsof er geen nieuw talent is, dat is flauwekul. Ik hoop dat hij blijft, want het is een goede presentator. Maar laten we er niet zo dramatisch over doen”, zegt Verlind.
“BNNVara is naar eigen zeggen jong en vooruitstrevend, waarom zou er dan geen nieuw talent kunnen komen?,” vraagt Verlind zich af.
‘Niet ineens nul kijkers’
STER-directeur Volmer laat verdere conclusies voor rekening van Hox. “Maar het is natuurlijk niet zo dat als je Matthijs van Nieuwkerk daar weghaalt, zo’n programma ineens nul kijkers heeft. Matthijs van Nieuwkerk is al jaren een voorspelbare en betrouwbare programmamaker. Alles wat hij maakt heeft veel kijkers. Maar Margriet van der Linden doet het op die plek nu een stuk beter dan vorig jaar, en wie weet hoe goed zij volgend jaar scoort.”
Wat Van Nieuwkerk ervan vindt, is onduidelijk. De veelbesproken presentator reageert niet op het nieuws vandaag. Mocht hij per se niet minder willen verdienen, dan had minister Slob dus slecht nieuws. Hij is het absoluut niet eens met het pleidooi van BNNVara: de balkendenorm blijft dus de grens.
AD 02.05.2019 Wat moeten we vinden van het salaris van Matthijs van Nieuwkerk? In vergelijking met sommige andere bekende personen verdient hij een schijntje, maar de burgemeester van de grootste stad van ons land krijgt minder. Om over een kapper nog maar te zwijgen. Een aantal loonstrookjes op een rij.
Gary Lineker: 2 miljoen euro
Veel dingen die voor Van Nieuwkerk gelden, gaan ook op voor de Britse oud-voetballer Gary Lineker, presentator van BBC’s Match of the Day. Ook Lineker is een charmante, vlotgebekte 58-jarige man die veel geld verdient bij de publieke omroep. De oud-spits staat bij de BBC voor omgerekend 2 miljoen euro per jaar op de begroting, bijna zes keer zoveel dus als zijn Nederlandse evenknie. Ook op het salaris van Lineker is veel kritiek, maar omlaag gaat het voorlopig niet, schreef The Guardian. Volgens de directeur van de BBC zijn de salarissen in de voetbalwereld nu eenmaal hoog en moet de omroep haar ster daarom wel vorstelijk betalen.
Kapper: 27.540 euro
Ongewild is Matthijs van Nieuwkerk opeens weer voer voor de roddelbladen, die sinds jaar en dag te vinden zijn op de leestafel van elke zichzelf respecterende kapperszaak. Maar wat verdient een kapper eigenlijk? In het beste geval 2125 euro, omgerekend jaarlijks ruim 27.500 euro, blijkt uit gegevens van de Nationale Beroepengids. Dat bedrag wordt alleen door ervaren kappers gehaald. Een junior stylist moet het in de meeste gevallen met een derde minder doen.
Kylie Jenner: 150 miljoen euro
Ze is met 21 jaar de jongste miljardair ooit, Kylie Jenner. De halfzus van Kim Kardashian maakt een fortuin met haar cosmeticabedrijf Kylie Cosmetics. Dat ze wereldwijd bekendheid geniet door haar optredens in realityseries als Keeping Up With The Kardashians én miljoenen volgers heeft op sociale media helpt daarbij natuurlijk een handje. Jenner was in 2017 de meest verdienende vrouwelijke celebrity ter wereld, vond Forbes uit. Ze moest twee mannen voorrang geven: bokser Floyd Mayweather (255 miljoen euro) en acteur George Clooney (214 miljoen).
Ben van Beurden: 20,1 miljoen euro
2018 was een prima jaar voor Shell-topman Ben van Beurden. De CEO van de Brits-Nederlandse oliereus mocht liefst 20,1 miljoen euro bijschrijven, meer dan twee keer zoveel als in 2017, toen hij ‘slechts’ 8,9 miljoen euro kreeg. RTLZ rekende uit dat Van Beurden 143 keer zoveel verdiende als de gemiddelde Shell-werknemer. Overigens was er een Nederlands bedrijf dat zijn topman in 2018 meer betaalde. NXP Semiconductors, de voormalige halfgeleidersdivisie van Philips, betaalde de Amerikaanse CEO Rick Clemmer 77(!) miljoen euro.
Femke Halsema: 150.000 euro
De burgemeester van de grootste stad van Nederland verdient, net als bijvoorbeeld haar Rotterdamse collega Ahmed Aboutaleb, bijna 12.000 euro per maand. Met nog wat vakantiegeld erbij zal het jaarloon van Femke Halsema uitkomen rond de 150.000 euro.
Ook wethouders in de grote steden komen maandelijks boven de 10.000 euro uit. Daarmee krijgen ze ruim twee keer zoveel als hun collega’s in de kleinste gemeenten, met een inwoneraantal tot 8000. Tweede Kamerleden ontvangen jaarlijks een ‘schadeloosstelling’ van 120.000 euro. Daarbovenop komen nog allerlei aanvullende vergoedingen.
Max Verstappen: 20 miljoen euro
Helemaal zeker weten doen we het niet, maar het lijkt erop dat Max Verstappen de bestbetaalde sporter van Nederland is. Verschillende internationale media denken dat het inkomen van de Formule 1-coureur, nog zonder zijn sponsordeals, in 2018 boven de 20 miljoen euro uitkwam.
Zijn basissalaris zou al hoger zijn dan 10 miljoen euro, en bonussen per overwinning en WK-punt zouden hem een bijna even groot bedrag hebben opgeleverd. Goede tweede is honkballer Xander Bogaerts. Die krijgt bij de Boston Red Sox 16,7 miljoen euro per jaar. Ajax-voetballer Frenkie de Jong gaat na zijn transfer naar Barcelona 16 miljoen euro verdienen, meldden Spaanse media.
Telegraaf 02.05.2019Het pleidooi van BNNVARA-directeur Gert-Jan Hox voor een hoger salaris voor Matthijs van Nieuwkerk kan in politiek Den Haag rekenen op een dikke vette ’nee’. „Ik denk er niet aan om een uitzondering te maken”, laat minister Arie Slob (Media) weten.
Omroepbons Hox wil juist wel een uitzondering op de door de NPO zelf vastgestelde salarisregels. Dit omdat hij bang is dat Van Nieuwkerk anders overstapt naar de commerciëlen. De presentator verdient nu nog meer dan een ministerssalaris, maar moet vanaf 2020 inleveren.
Op een houtje hoeft hij ook dan bepaald niet te bijten. In plaats van de 363.000 euro die hij vorig jaar verdiende, wordt dat dan zo’n 194.000 euro. Het is geld dat door de belastingbetaler bijeen wordt gebracht.
Minister Slob moet uit grond van de Mediawet zijn goedkeuring geven voor de NPO-salarisregels. Daarbij gaat hij uit van de Wet Normering Topinkomens (WNT), oftewel de Balkenende-norm. Slob: „De WNT geldt voor alle sectoren waar functionarissen vanuit belastinggeld hun salaris betaald krijgen. We willen als kabinet juist af van allerlei uitzonderingen. Ik denk er dan ook niet aan om een uitzondering te maken voor Matthijs van Nieuwkerk. Daarover ben ik ook steeds glashelder geweest.”
Andere planeet
„Hilversum blijkt echt een andere planeet”, zegt VVD-Kamerlid Thierry Aartsen. „Het gaat hier om belastinggeld. Als je meer wil verdienen dan de minister-president, dan ga je naar de commerciëlen toe. Ze zijn in Hilversum vergeten dat het bij de publieke omroep gaat om het maken van mooie programma’s, niet om de beste presentatoren.”
Ook wat het CDA betreft komt er geen uitzondering op de Balkenende-norm voor Van Nieuwkerk. „Mocht hij komend jaar alsnog naar de commerciëlen gaan, dan biedt dat ruimte voor nieuwe programma’s. Het lijkt mij een goede strategie daarover alvast na te denken”, geeft Kamerlid Harry van der Molen fijntjes als tip mee.
’Helemaal de weg kwijt’
Coalitiegenoot Joost Sneller (D66) proestte haast zijn koffie uit toen hij de redenering van de omroepbons in het AD las. Volgens hem is de omroep helemaal de weg kwijt. „V.A.R.A. was oorspronkelijk een acroniem voor ’Vereeniging van Arbeiders Radio Amateurs’”, zegt hij hoofdschuddend.
Op diezelfde lijn zit PVV’er Martin Bosma. „De VARA (Vereniging Arbeiders Radio-Amateurs) viert 1 mei, de Dag van de Arbeid, door te pleiten voor het megasalaris van een van haar werknemers. Socialisme”, twittert hij.
De coalitiepartijen broeden juist op het korten van de publieke omroep nu de populariteit van lineaire televisie tanende is en de reclame-inkomsten teruglopen. Minister Slob (Media) werkt momenteel aan het moderniseren van het omroepbestel. Zijn plan wordt deze maand nog verwacht.
NOS 02.05.2019 Minister Slob ziet niets in het pleidooi van BNNVARA om uitzonderingen te maken op de salarisregels. Mediadirecteur Hox zegt in het AD dat sommige NPO-presentatoren meer moeten kunnen verdienen dan de balkenendenorm. Maar Slob is het daar absoluut niet mee eens.
Hij wijst erop dat functionarissen bij de publieke omroep hun salaris vanuit belastinggeld betaald krijgen. “We willen als kabinet juist af van allerlei uitzonderingen. Ik denk er dan ook niet aan om een uitzondering te maken voor Matthijs van Nieuwkerk. Daarover ben ik ook steeds glashelder geweest.”
Commerciële zender
Omroep BNNVARA vreest dat Van Nieuwkerk naar een commerciële zender vertrekt vanwege de salarisregels. Volgens directeur Hox is het salaris van Van Nieuwkerk de afgelopen jaren al gedaald van ruim een half miljoen naar 363.000 euro. In 2020 loopt zijn contract af en de NPO-regels schrijven voor dat alle presentatoren bij een nieuw contract terug moeten naar het ministerssalaris van ruim 190.000 euro.
De kans bestaat dat de presentator van De Wereld Draait Door dan vertrekt, zegt Hox. “Dat is een grote zorg. Aan dit soort mensen, ook aan Eva Jinek bijvoorbeeld, wordt dagelijks getrokken door commerciële partijen. Daar kunnen ze zo 2 à 3 keer meer verdienen.”
De Nederlandse Publieke Omroep (NPO) is het met de omroep eens dat Van Nieuwkerk van grote waarde is, maar zegt in een reactie dat er geen ruimte is om het beleid te veranderen. Een woordvoerder wijst op het publieke debat in de maatschappij en politiek. “Als de politiek die ruimte wel ziet, gaan we hierover natuurlijk graag dat gesprek aan.”
Hij brengt enorme STER-inkomsten binnen, aldus BNNVARA-mediadirecteur Hox over Matthijs van Nieuwkerk.
BNNVARA wil dat de salarisregels deels worden teruggedraaid, waardoor er enkele uitzonderingen mogelijk blijven. Volgens directeur Hox wordt de waarde van Van Nieuwkerk voor de NPO vaak onderschat. “Hij brengt enorme STER-inkomsten binnen voor het ministerie van Onderwijs, Cultuur & Wetenschap en is van zeer grote waarde voor de hele culturele sector. Dat dit onvoldoende wordt gesignaleerd, zit me dwars.”
De omroepdirecteur zegt in het AD dat Van Nieuwkerk zijn eigen salaris na twee weken al met reclamegeld heeft terugverdiend. “Zijn beloning is dus verre van marktconform.” Ook benadrukt hij dat een groot deel van het salaris is betaald met geld uit de kas van de omroep. Hij zegt dat het bedrag tot de balkenendenorm uit belastinggeld afkomstig is en dat de omroep de rest aanvult.
College Tour
Boven op zijn BNNVARA-salaris verdient Van Nieuwkerk ook aan zijn werkzaamheden voor het nieuwe College Tour van NTR. Dat leidde eerder dit jaar tot kritiek, onder meer van minister Slob voor Media en de Tweede Kamer. De NPO concludeerde na een onderzoek dat de honorering binnen de regels valt. Hox noemt de extra inkomsten verdedigbaar
Ook vanuit de Tweede Kamer klinkt kritiek op het voorstel van de omroep. “Om de reclame-inkomsten op peil te houden moet Van Nieuwkerk tonnen meer verdienen, kort samengevat. Als we die logica volgen is de publieke omroep geen publieke omroep meer. Beter: wees creatief als je het niet kunt kopen”, zegt CDA-Kamerlid Van der Molen.
“Ze zijn in Hilversum vergeten dat het bij de publieke omroep gaat om het maken van mooie programma’s, niet om de beste presentatoren”, vindt VVD-Kamerlid Aartsen.
VK 02.05.2019 Mediadirecteur Gert-Jan Hox van BNNVara wil dat er uitzonderingen komen op de salarisregel binnen de publieke omroep. Hij vreest anders Matthijs van Nieuwkerk kwijt te raken aan een commerciële omroep.
De presentator van De Wereld Draait Door verdiende vorig jaar 363.000 euro. Een salaris wat Van Nieuwkerk waard is, stelt Hox in een interview met het AD. ‘Als je ziet wat Matthijs betekent voor de schatkist, wat hij binnenhaalt aan reclamegeld (via de STER). Hij heeft zijn eigen salaris al na twee weken DWDD terugverdiend. Zijn beloning is dus verre van marktconform.’
Binnen de publieke omroep mag straks geen enkele presentator meer verdienen dan de zogeheten balkenendenorm (194.000 euro). ‘Ik zou willen dat een aantal uitzonderingen gehandhaafd wordt’, aldus Hox. Presentatoren bij commerciële omroepen kunnen een stuk meer verdienen. ‘De kans bestaat dat we Matthijs kwijtraken. Dat is een grote zorg.’
Balkenendenorm
Het stoort Hox dat het salaris telkens weer ter sprake komt, terwijl Van Nieuwkerk ‘een harde werker en een fenomenale presentator’ is. Ook Van Nieuwkerk ergert zich daaraan, stelt de mediadirecteur. ‘Hij kiest voor de koers om daar telkens niet op te reageren en dat siert hem, maar hij voelt het wel. Het zit hem dwars.’
Van Nieuwkerks salaris bestaat momenteel uit de balkenendenorm, aangevuld met een bedrag dat de contributieleden van de omroep betalen. Dat was een uitzonderingsregel voor ‘uitzonderlijke talenten’ die publieke omroepen mochten hanteren. De regel is inmiddels afgeschaft, maar geldt voor de DWDD-presentator nog tot na de zomer van 2020 als zijn contract afloopt. Van Nieuwkerk is de best betaalde presentator van de publieke omroep.
De Wereld Draait Door wordt sinds 2005 uitgezonden. In 2017 werd bekendgemaakt dat seizoenen korter zouden gaan duren, om Van Nieuwkerk meer tijd en ruimte te geven voor andere projecten.
AD 02.05.2019 Het verzoek van mediadirecteur Gert-Jan Hox – het terugdraaien van de regel dat binnen de publieke omroep straks geen enkele presentator méér mag verdienen dan de zogeheten balkenendenorm – wordt niet gehoord door de NPO. ‘Toch zagen én zien wij gezien de maatschappelijke en politieke discussie geen ruimte om de uitzonderingsregel in stand te houden’, laat de overkoepelende organisatie van de publieke omroepen vandaag in een reactie weten.
Volgens Gert-Jan Hox wordt de waarde van Van Nieuwkerk voor de publieke omroep nog vaak onderschat. ,,Hij brengt enorme STER-inkomsten binnen voor het ministerie van Onderwijs, Cultuur & Wetenschap en is van zeer grote waarde voor de complete culturele sector. Dat dit onvoldoende wordt gesignaleerd, zit me dwars”, beargumenteerde hij in een interview dat vandaag te lezen is op deze site.
De NPO stelt nu dat ze wel degelijk weten dat Matthijs van Nieuwkerk van zeer grote waarde is voor de gehele publieke omroep ,,Wij doen dan ook ons uiterste best om uitzonderlijke toppresentatoren zoals Matthijs te behouden. Uitgangspunt is uiteraard dat er zorgvuldig met publiek geld wordt omgegaan”, laten ze in een verklaring weten.
,,Toch zagen én zien wij gezien de maatschappelijke en politieke discussie geen ruimte om de uitzonderingsregel waarbij sommige presentatoren boven de norm mochten verdienen, in stand te houden. Daarom hebben we als NPO in 2017 een versobering van het beloningsbeleid ingezet. Als de politiek die ruimte wel ziet, gaan we hierover natuurlijk graag het gesprek aan.”
Hox pleitte voor het terugdraaien van die regelgeving. De mediadirecteur van BNNVara spreekt zijn zorgen uit over het mogelijke verlies van succesvolle presentatoren bij de omroep. ,,De kans bestaat dat we Matthijs kwijtraken. Dat is een grote zorg. Aan dit soort mensen, ook aan Eva Jinek bijvoorbeeld, wordt dagelijks getrokken door commerciële partijen. Daar kunnen ze zo 2 à 3 keer meer verdienen.’’
NOS 30.04.2019 Het aantal presentatoren dat bij de publieke omroep een salaris verdient dat boven de vastgestelde norm ligt, is afgenomen. Volgens de jaarverslagen van de omroepen waren het er vorig jaar elf. In 2017 waren het er zeventien. Het is niet bekendgemaakt om wie het gaat.
Van de elf presentatoren verdienden er volgens de NPO twee fors hoger dan de vastgestelde norm van 189.000 euro bruto per jaar. Zij vallen onder een uitzonderingsregeling. Deze regeling is inmiddels afgeschaft, maar geldt nog wel voor lopende contracten.
Salarisplafond
In 2017 werd bepaald dat het salarisplafond voor presentatoren zou worden verlaagd. De omroepen zouden voortaan de salarissen aanhouden voor topinkomens in de semi-publieke sector, de zogenoemde balkenendenorm.
Hoewel er geen namen bekend zijn gemaakt, is wel duidelijk dat Matthijs van Nieuwkerk bij de grootverdieners van de NPO hoort. Dat bleek toen er onlangs ophef ontstond over het salaris dat hij gaat verdienen voor de presentatie van het programma College Tour.
Telegraaf 30.04.2019 Bij de publieke omroep kregen afgelopen jaar nog elf presentatoren een hoger salaris dan een minister. Dat staat in de jaarverslagen die dinsdag zijn gepubliceerd, meldt de Nederlandse Publieke Omroep (NPO). In 2017 verdienden nog zeventien presentatoren boven de afgesproken norm.
Van de elf presentatoren zijn er op dit moment nog twee die fors meer verdienen dan het maximum dat in 2017 is afgesproken volgens de zogenoemde Wet Normering Topinkomens (WNT). Zij vielen onder een uitzonderingsregel voor ,,uitzonderlijke talenten” die omroepen eerder boven de norm met verenigingsgeld mochten betalen. In 2017 waren dit er nog vijf . Deze regel is inmiddels ook afgeschaft, maar de contracten zijn nog niet afgelopen.
De WNT-norm (of balkenendenorm) was vorig jaar 189.000 euro. Als de betreffende presentatoren hun contract verlengen, wordt hun salaris volgens de NPO aangepast aan de huidige afspraken.
De NPO maakt niet bekend om welke presentatoren het gaat, maar onlangs werd wel duidelijk dat Matthijs van Nieuwkerk hierbij zit toen ophef ontstond over zijn salaris nu hij binnenkort ook College Tour gaat presenteren.
Op de hoogte blijven van al het nieuws over de sterren? Schrijf je hier in voor onze nieuwsbrief.
Kortom, er is hier altijd wel iets om over te zeiken. Ze zeggen in Den Haag daarom:Een dag nie gezeik, is een dag nie geleef.
Disclaimer: Dit is een non-profit site. Waar mogelijk is gebruik gemaakt van rechtenvrij materiaal via o.a. de Wikimedia Commons-licenties. Mocht u bezwaar hebben tegen de plaatsing van enig beeldmateriaal op deze site, omdat u bijvoorbeeld rechthebbende bent, laat u dan zo snel mogelijk een bericht achter opdat er zo spoedig mogelijk actie ondernomen kan worden.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/f4062050-9945-11eb-8a67-0218eaf05005.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/f43093aa-fd8f-11ea-be14-02c309bc01c1.JPG)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/4d3e9a96-bc6d-11ea-99fd-02c309bc01c1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/46ba72dc-b7c0-11ea-96dd-02c309bc01c1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/e38f864c-b7c0-11ea-93e2-02c309bc01c1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/dab84548-9f0d-11ea-8764-0217670beecd.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/6e0a3942-8fae-11ea-ba2e-0217670beecd.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/76cb227c-865c-11ea-8241-02d1dbdc35d1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/c224f2c6-84e9-11ea-812c-0255c322e81b.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/200a3a4a-2a80-11eb-b04e-02d1dbdc35d1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/e2b4e0bc-8f9b-11e9-b7b5-0217670beecd.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/3ba1252e-6d81-11e9-b843-0218eaf05005.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/e484a1be-6cd9-11e9-bf44-02d2fb1aa1d7.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/8781aa40-6b4c-11e9-8d7a-0218eaf05005.jpg)
Debat in de Digitale Hofstad 
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.