De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de parlementaire enquête is onderweg – deel 2
Telegraaf 06.03.2021
Ombudsman zegt dat overheid hem jarenlang negeerde in Toeslagenaffaire
De Nationale Ombudsman Reinier van Zutphen speelde een sleutelrol bij de toeslagenaffaire. Al in 2017 waarschuwde hij dat er grote problemen waren, die drie jaar later leidden tot het aftreden van het kabinet Rutte III. “We hebben jarenlang geroepen dat er iets moest gebeuren, maar we werden niet gehoord.”
“Vijf jaar geleden, toen ik aantrad, verzette ik mij tegen het fraudedenken. Ik heb toen gezegd dat als de overheid naar de burger kijkt als een fraudeur er geen goede oplossingen komen.”
Hij noemt het ‘zuur’ dat hijzelf, de Rekenkamer en de afdeling advies van de Raad van State waarschuwden dat er dingen fout liepen, maar ze niet gehoord werden. “Het heeft lang geduurd voordat het kwartje viel.”
In korte tijd zijn er twee parlementaire onderzoeken geweest, die naar de toeslagenaffaire en onlangs presenteerde de commissie die onderzoek deed naar problemen bij uitvoeringsorganisaties als het UWV en het Centraal Bureau Rijvaardigheid haar bevindingen.
Zie ook: Opnieuw kritisch rapport over functioneren Tweede Kamer
‘Sla die klachtenprocedure maar over’
In februari 2016 kreeg Van Zutphen de eerste melding over problemen met de kinderopvangtoeslagen toen de Eindhovense advocaat Eva González Pérez hem benaderde. Zij vertegenwoordigde een groep ouders van wie de kinderopvangtoeslag volgens haar volkomen onterecht was afgenomen.
Van Zutphen adviseerde González Pérez eerst een klacht in te dienen bij Toeslagen, zoals de regels voorschrijven. Er gingen maanden overheen, waarbij die ouders in grote nood zaten, voordat hij zelf in november van dat jaar een onderzoek kon starten.
“Ik ben me toen helemaal rot geschrokken.” Hij zou nu eerder in actie zijn gekomen. “Ik zal eerder zeggen: sla die klachtenprocedure maar over, we gaan zelf aan de slag. Daartoe ben ik ook aangemoedigd door het kabinet.”
Onderzoek belandde in een la
En er is nog iets dat Van Zutphen anders zou doen: toen hij in 2017 zijn onderzoek naar de misstanden bij de toeslagen had afgerond, stuurde hij dat per post naar toenmalig staatssecretaris van Financiën Eric Wiebes. Achteraf bleek dat het in een la was beland.
“Ik had bij hem langs moeten gaan. Zijn ambtenaren geven het wel aan hem, dacht ik, maar ik was te goed van vertrouwen.” Ook stuurde Van Zutphen het rapport niet naar de Tweede Kamer. “Daar had ik ook naartoe moeten gaan.”
Inmiddels zijn we twee jaar verder, hebben zowel de parlementaire commissie die onderzoek deed naar de toeslagenaffaire als de commissie die de problemen bij de uitvoeringsorganisaties onderzocht hun rapporten uitgebracht, is het kabinet afgetreden en zal in de loop van 2022 de parlementaire enquête naar de toeslagenaffaire worden gehouden.
Sleutelfiguren zullen onder ede worden gehoord, waaronder ook demissionair premier Mark Rutte. Hij was tussen 2013 en 2016 voorzitter van de Ministeriële Commissie Aanpak Fraude die besloot tot intensivering van de jacht op vermeende fraude. “Ik snap wel dat de Kamer daar nog naar wil kijken”, zegt Van Zutphen.
‘Zelfredzaamheid betekent eigenlijk: zoek het maar uit’
Voor Van Zutphen is een ding duidelijk: het hele idee van de zelfredzame burger als maat der dingen is voorbij. “Zelfredzaamheid betekent eigenlijk: zoek het maar uit. Bij 80 procent van de bevolking werkt dat, maar bij 20 procent dus helemaal niet. En de overheid moet er ook voor die mensen zijn.”
Regels moeten volgens Van Zutphen eenvoudiger en mensen die in de problemen komen moeten weten waar ze naartoe kunnen. Twee jaar geleden pleitte Van Zutphen ervoor om per gemeente één loket te openen waar burgers met hun problemen naar toe kunnen. “Destijds werd ik een beetje voor gek versleten, maar nu staat het in verkiezingsprogramma’s. De overheid moet altijd de deur open hebben staan.”
Van Zutphen zal regering nauwgezet volgen
De rol van de Nationale ombudsman zal de komend regeringsperiode een iets andere zijn. Natuurlijk, burgers kunnen zich bij hem melden met klachten, maar hij zal ook nauwgezet volgen of de komende regering alle beloftes die nu zijn gedaan ook daadwerkelijk gaan uitvoeren.
“Al die plannen moeten geen papieren werkelijkheid blijven.”
Hij heeft er alle vertrouwen in dat zaken ten goede kunnen keren. “De problemen zijn serieus, maar we zijn niet reddeloos. Maar wat me wel bezighoudt: We zijn zo’n rijk land, veel rijker dan wij is er niet. En toch gaat het altijd over geldgebrek. Geld zou het probleem niet moeten zijn. Het moet mogelijk zijn om mensen die niet veel hebben toch mee te laten doen.”
Zie ook: Dit wil het kabinet: nieuw toeslagensysteem en overheid die niet discrimineert
AD 06.03.2021
‘Belastingdienst houdt zich al 15 jaar niet aan de wet bij terugvordering toeslagen’
Het toeslagenschandaal bij de Belastingdienst is veel groter dan tot nu toe gedacht, concludeert RTL Nieuws op basis van vertrouwelijke stukken. De omstreden werkwijze van de Belastingdienst is veel eerder begonnen dan tot nu toe bekend, blijkt uit duizenden documenten van de dienst Toeslagen die de nieuwszender in handen kreeg.
Lang is ervan uitgegaan dat de strikte handhaving van de regels en de harde fraudejacht het gevolg waren van de Bulgarenfraude in 2013. Deze praktijk bestond echter al veel langer. Al 15 jaar houden ambtenaren zich niet aan de wet bij terugvordering van toeslagen, blijkt uit de stukken die RTL Nieuws heeft ingezien. Handleidingen, werkinstructies, excelbestanden en verzonden brieven, bieden een ‘onthullend inkijkje’, klinkt het.
Kort na de invoering van het toeslagenstelsel worden al instructies opgesteld om bij twijfel toeslagen niet zomaar uit te keren. Dat gebeurt niet alleen met kinderopvangtoeslag, maar ook met zorgtoeslag, huurtoeslag en kindgebonden budget. De handleidingen die de dienst Toeslagen bij de toepassing van relevante regels en wetten hanteert, zouden naar verluidt niet juridisch zijn getoetst.
Lees ook;
Vinkje achter de naam
Bij vermoedens van fraude komen mensen op een zogenoemde ‘uitsluitlijst’ te staan. ‘Afwijkend behandelen’ luidt een werkinstructie uit 2006. Toeslagen worden onder de noemer ‘nihilstelling’ stopgezet. Uit de documenten blijkt dat dit massaal gebeurt. Volgens de Belastingdienst was het beleid erop gericht bewuste of onbewuste fouten bij de aanvraag of wijziging van het grote aantal uitgekeerde toeslagen te voorkomen.
Wie eenmaal op de uitsluitlijst terechtkomt, komt daar niet meer van af. Er is sprake van het ‘automatisch continueren van de afwijkende behandeling’, zo blijkt uit stukken uit 2007. Elk contact met de Belastingdienst resulteert in behandeling als fraudeur, schrijft RTL. Bovendien worden mensen met een ‘vinkje achter hun naam’ hiervan door de Belastingdienst niet op de hoogte gesteld, waardoor verweer niet mogelijk is.
Ministerie
Het ministerie van Financiën stelt in een reactie niet alle stukken te hebben kunnen achterhalen die door de nieuwszender zijn aangevoerd. Desondanks bevestigt ze dat strikte interpretatie van wet- en regelgeving door de Belastingdienst ook in de beginjaren zeer ingrijpende gevolgen heeft gehad voor mensen. “Dat is bekend, en dat is ook onderkend”, staat in een schriftelijke reactie aan de nieuwszender. “Juist om die reden heeft het kabinet besloten ouders te compenseren over de gehele periode sinds de invoering van de kinderopvangtoeslag in 2005.”
De zogenoemde ‘toeslagenaffaire’ kwam aan het licht dankzij onderzoek van RTL Nieuws en Trouw. Daaruit bleek dat de Belastingdienst in 2014 voor circa 300 ouders – de tellingen lopen uiteen – de kinderopvangtoeslag volledig stopzette en terugvorderde. Dit na een onderzoek door een antifraudeteam. Dat was bij controle van het Eindhovense gastouderbureau Dadim op ‘onregelmatigheden’ gestuit.
Zo bleek dat ouders onvolledige of onjuiste informatie hadden aangeleverd toen zij de toeslag aanvroegen. Soms ging het om een verkeerd ingevuld getal of een ontbrekend bonnetje. Dat werd keihard bestraft. Doordat gezinnen opeens honderden euro’s per maand misliepen en daarnaast ook bedragen uit jaren ervoor moesten terugbetalen, kwamen zij in grote financiële problemen terecht.
Grondbeginselen rechtsstaat
De parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag constateerde in december vorig jaar in haar eindverslag. dat de ouders die slachtoffer werden van de harde aanpak ‘ongekend onrecht’ was aangedaan. De ‘grondbeginselen van de rechtsstaat zijn geschonden’ en ouders hebben jarenlang ‘geen schijn van kans’ gehad, luidde het. De commissie-Donner wees met een beschuldigende vinger naar het politieke klimaat tijdens de vorige twee kabinetten, waarbij de nadruk meer en meer op fraudebestrijding kwam te liggen.
De oprichting van het Combiteam Aanpak Facilitators was hier een reactie op. De zogeheten ‘Bulgarenfraude’ in 2013 bracht toenmalig staatssecretaris Frans Weekers in grote problemen. Hij wist een motie van wantrouwen, ingediend door de oppositie, ternauwernood te overleven. Vanaf dat moment werd iedere misslag, overtreding of onjuiste aangifte van een toeslag als fraude aangeduid, aldus Donner.
De ‘toeslagenaffaire’ kostte staatssecretaris van Financiën Menno Snel de kop, leidde tot het vertrek van Lodewijk Asscher als PvdA-lijsttrekker van de PvdA en tot het aftreden van het kabinet Rutte, medio januari.
Mensen met schulden niet goed beschermd
De Belastingdienst houdt bij het terugvorderen van toeslagen te weinig rekening met de financiele situatie van burgers, zegt de Landelijke Organisatie van Sociaal Raadslieden (LOSR). Regelmatig belanden mensen daardoor onder het bestaansminimum. De organisatie schreef een brief aan demissionair staatssecretaris Alexandra van Huffelen van Financiën. Ook de Nationale ombudsman dringt aan op een oplossing.
Sinds 1 januari van dit jaar is de zogenaamde Wet vereenvoudiging beslagvrije voet van kracht. Volgens die wet moet er altijd een deel van het inkomen zijn waar geen enkele schuldeiser beslag op mag leggen. Zo belanden mensen niet onder het bestaansminimum, is de redenering.
Wie een deel van zijn toeslagen moet terugbetalen, krijgt daar standaard een brief met een betalingsregeling over. Als de ontvanger dan niet zelf aan de bel trekt en mogelijk zijn schulden niet afbetaalt, kan de huur- of zorgtoeslag worden stopgezet.
Toch is het volgens de wet de bedoeling dat de Belastingdienst die beslagvrije voet op voorhand berekent. Dat dat niet altijd gebeurt, leidt er volgens de LOSR en de Nationale ombudsman toe dat veel mensen toch nog onder het bestaansminimum belanden.
“Burgers worden zo nodeloos verder in het moeras van stress en schulden geduwd, met nieuwe schulden tot gevolg. De wet moest het bestaansminimum beter beschermen. Eindelijk zouden we verlost zijn van het zogenaamde ‘piepsysteem’, waarbij de burger zelf aan de bel moet trekken om beschermd te worden door de beslagvrije voet. Dat er nu berekend wordt zonder toepassing van de beslagvrije voet is immers in strijd met de wet”, zegt André Moerman, voorzitter van de LOSR.
De LOSR schreef Van Huffelen een brief met het verzoek om het terugvorderingsbeleid van de Belastingdienst op korte termijn aan te passen. De demissionair staatssecretaris laat aan NU.nl weten dat ze in gesprek gaat met de organisatie, maar benadrukt dat er door de toeslagenaffaire sinds maart vorig jaar geen dwanginvorderingen meer hebben plaatsgevonden. “Er was dus ook geen aanleiding om de beslagvrije voet toe te passen.”
‘Fiscus werkte al veel langer met zwarte lijsten, en bij meer toeslagen’
De werkwijze die leidde tot de toeslagenaffaire wordt al veel langer gevolgd dan tot dusver bekend was. Dat meldt RTL Nieuws op basis van vertrouwelijke documenten die de nieuwszender heeft ingezien.
Het gaat om documenten van de afdeling Toeslagen van de Belastingdienst, zoals handleidingen, werkinstructies, excelbestanden en verzonden brieven. Daaruit blijkt volgens RTL dat de werkwijze waardoor mensen onterecht als potentieel fraudeur bestempeld konden worden en in grote financiële problemen kwamen, al in 2006 begon.
Tot nu toe was de veronderstelling dat de ontspoorde fraudejacht in 2013 van start ging als gevolg van de zogeheten Bulgarenfraude.
Massaal op de uitsluitlijst
Ook blijken er volgens RTL veel meer werkinstructies voor ambtenaren van de Belastingdienst te zijn geweest die in strijd waren met de wet- en regelgeving. Het gaat om aanwijzingen voor het stopzetten van niet alleen de kinderopvangtoeslag, maar ook van de zorgtoeslag, de huurtoeslag en het kindgebonden budget.
Mensen over wie twijfel bestond, kwamen op een ‘uitsluitlijst’ waarna ze geen toeslagen meer kregen. Hun werd niet verteld dat ze op deze lijst stonden, waardoor ze dat ook niet konden aanvechten. Ze zouden vervolgens automatisch nog jaren als fraudeur behandeld zijn. Dat gebeurde op grote schaal, concludeert RTL op basis van werkinstructies met de titel ‘Massaal’.
De Belastingdienst laat in een reactie weten dat er wel altijd een handmatige toets werd gedaan voordat iemand op de lijst kwam. En, zegt de dienst, de toeslag werd voor mensen die op de uitsluitlijst kwamen niet automatisch stopgezet. Ze konden extra gecontroleerd worden.
‘Verschillende versies documenten’
In een vijf pagina’s tellende reactie, die RTL heeft gepubliceerd, zegt het ministerie van Financiën dat het niet alle documenten heeft teruggevonden waarop de nieuwszender zich baseert. ‘De documenten waar RTL naar verwijst zijn goeddeels teruggevonden maar hierbij werd wel duidelijk dat van deze documenten meerdere versies bestonden, waarvan nu niet met zekerheid kan worden gezegd of beide (RTL/Toeslagen) van dezelfde versies zijn uitgegaan.’
Verder zegt het ministerie dat het niet zo is dat mensen die verdacht werden van fraude automatisch in het vervolg ook zo behandeld blijven worden door de Belastingdienst. Dat gebeurt alleen voor een “specifieke periode”, die handmatig door een behandelaar wordt ingesteld en handmatig weer verlengd moet worden. “Na een tijdsperiode voor afwijkende behandeling komt de toeslaggerechtigde weer in het normale behandelproces terecht.”
“Kleine fouten zoals het ontbreken van een handtekening of datum op een contract, konden leiden tot hoge terugvorderingen of stopzetting van toeslagen”, aldus Het ministerie van Financiën.
Daarnaast deelt het ministerie niet de conclusie dat de fraudejacht, zoals RTL het noemt, al vijftien jaar geleden begon. “Voor zover we kunnen nagaan, lag hier in de eerste jaren niet de nadruk op.”
Wel beaamt het ministerie dat de toeslagenregels vanaf het het begin af aan ‘zeer strikt geïnterpreteerd’ werden. “Kleine fouten zoals het ontbreken van een handtekening of datum op een contract, konden leiden tot hoge terugvorderingen of stopzetting van toeslagen.” Die problemen zijn “bekend, en dat is ook onderkend”, aldus het ministerie. “Juist om die reden heeft het kabinet besloten om ouders te compenseren over de gehele periode sinds de invoering van de kinderopvangtoeslag in 2005.”
‘Bevestigt beeld’
Advocaat Vasco Groeneveld zegt dat de vertrouwelijke documenten die RTL naar buiten heeft gebracht het beeld bevestigen dat de historie die zijn klanten hebben met de Belastingdienst teruggaat tot 2006. “Gedupeerden vertellen mij dat de ellende toen al begon. Dit gaat zeker een rol spelen bij mijn verzoek aan het Gerechtshof om alsnog het Openbaar Ministerie te gelasten om medewerkers van de Belastingdienst te vervolgen.”
Groeneveld wil deze maand nog een klacht bij het hof indienen. “Het beeld dat medewerkers van de Belastingdienst onrechtmatig hebben gehandeld, wordt met deze documenten versterkt. En daarmee ook de nalatigheid van ministers om ertegen op te treden.”
Groeneveld zegt na het weekend vijftig nieuwe deelnemers aan de aangifte toe te voegen tegen zes (oud-)ministers die hij verantwoordelijk houdt voor het toeslagenschandaal. Het totaal aantal deelnemers aan deze aangifte komt daarmee op 130.
Rutte en andere kabinetsleden niet strafrechtelijk vervolgd vanwege toeslagenaffaire
De regering zal geen opdracht geven om premier Mark Rutte en andere politieke kopstukken strafrechtelijk te vervolgen voor hun rol in de toeslagenaffaire. Dat heeft demissionair minister van Justitie en Veiligheid Ferd Grapperhaus zojuist geschreven aan de Tweede Kamer.
Behalve tegen Rutte deden 87 gedupeerde toeslagouders begin dit jaar aangifte tegen (oud-)bewindslieden Lodewijk Asscher, Eric Wiebes, Wopke Hoekstra, Tamara van Ark en Menno Snel. Zij zouden zich volgens advocaat Vasco Groeneveld schuldig hebben gemaakt aan ambtsmisdrijven.
Lees ook;
De procureur-generaal van de Hoge Raad, Jos Silvis, heeft de aangiften onderzocht en is een oriënterend onderzoek gestart. Doel hiervan was uit te vinden of er aanknopingspunten zijn voor het starten van een opsporingsonderzoek.
Die aanknopingspunten zijn niet gevonden, zo laat Grapperhaus de Kamer weten. ,,Dat betekent dat er vanwege de regering geen opdracht tot vervolging zal worden gegeven”, aldus de minister. Hij benadrukt dat de Tweede Kamer zelf nog wel opdracht tot vervolging kan geven.
Tachtig slachtoffers
Advocaat Vasco Groeneveld deed namens een groep gedupeerden van de kinderopvangtoeslagzaak aangifte tegen de bewindslieden. Groeneveld vertegenwoordigt tachtig slachtoffers.
Voor aangifte tegen bewindspersonen geldt een protocol. Dat schrijft voor dat de procureur-generaal bij de Hoge Raad een oriënterend onderzoek begint, gericht op de vraag of er aanknopingspunten zijn voor een opsporingsonderzoek. Als deze oriënterende fase klaar is, informeert de procureur-generaal bij de Hoge Raad de minister van Justitie en Veiligheid, Ferd Grapperhaus.
Ferdinand Grapperhaus, demissionair minister van Justitie en Veiligheid. © ANP
De procureur-generaal kan niet naar eigen inzicht tot strafvervolging overgaan. Hij dient daarvoor opdracht te krijgen van de regering of de Tweede Kamer. Grapperhaus kan als vertegenwoordiger van de regering de procureur-generaal opdracht geven tot het verrichten van een opsporingsonderzoek. Vervolgens is het aan de regering om de vervolgingsbeslissing te nemen. Indien de regering geen opdracht geeft tot strafvervolging, kan de Tweede Kamer daartoe dus nog wel besluiten.
Wettelijke tekortkomingen
Silvis schrijft in zijn onderzoeksverslag dat de problemen in de toeslagenaffaire het gevolg zijn van wettelijke tekortkomingen. Dat voor ouders in het toeslagensysteem grote problemen kunnen ontstaan ‘is bij het opstellen van de wetgeving niet onderkend’. Belangrijke juridische middelen voor rechtsbescherming zijn door de wetgever indertijd niet in de wet opgenomen, schrijft Silvis.
De problemen hangen volgens de leider van het parket bij de Hoge Raad niet samen met vervolgbare ambtsdelicten van bewindspersonen. ‘De aangifte is grotendeels gebaseerd op de ondervraging door een parlementaire commissie. Wettelijk mag die ondervraging niet als bewijs worden gebruikt in een strafvervolging.’ Hij geeft aan dat ‘in een systeem van parlementaire democratie de politieke verantwoording voorop hoort te staan’.
Politieke verantwoording
De aangifte is grotendeels gebaseerd op de ondervraging van de bewindslieden door de parlementaire ondervragingscommissie, schrijft de Hoge Raad. Die ondervraging mag wettelijk niet als bewijs worden gebruikt in een strafvervolging.
Kabinet gevallen
Vanwege de affaire trad staatssecretaris Snel van Financiën in december af en viel kabinet Rutte-III half januari. Het kabinet van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie regeert demissionair door, maar zonder minister Wiebes (Economische Zaken en Klimaat).
Wiebes was in het vorige kabinet als staatssecretaris van Financiën verantwoordelijk voor de Belastingdienst. De fiscus beschuldigde duizenden ouders ten onrechte van fraude met toeslagen, waarop zij soms tienduizenden euro’s moesten terugbetalen en omvangrijke schulden opbouwden.
Ook trok Kamerlid Lodewijk Asscher zich terug als lijsttrekker van de PvdA. Asscher was vicepremier en minister van Sociale Zaken in het vorige kabinet.
Advies Hoge Raad: geen vervolging ministers voor toeslagenaffaire
Jos Silvis, procureur-generaal bij de Hoge Raad ziet geen aanknopingspunten voor strafrechtelijk vervolging tegen ministers en staatssecretarissen in de toeslagenaffaire.
Silvis deed het oriënterende onderzoek naar aanleiding van de aangifte tegen zes (oud-)bewindslieden, onder wie demissionair premier Rutte en minister Hoekstra van Financiën, door twintig gedupeerden.
Volgens hun advocaat Vasco Groeneveld hebben de zes zich schuldig gemaakt aan een ambtsmisdrijf en nalatigheid. De aangifte werd begin vorige maand aangevuld.
Advocaat Vasco Groeneveld heeft namens 80 gedupeerden van de kinderopvangtoeslagzaak aangifte gedaan tegen ministers van Ark, Hoekstra en Wiebes, premier Rutte, staatssecretaris Snel en oud-minister Asscher.
Beroepsmatige discriminatie
Zij hebben strafrechtelijk verwijtbaar gehandeld, vindt Groeneveld. De bewindslieden hadden moeten voorkomen dat de Belastingdienst zich schuldig maakte aan zogeheten knevelarij en beroepsmatige discriminatie. Ook zijn artikel 1 van de Grondwet (het gelijkheidsbeginsel) en het Internationaal verdrag inzake de rechten van het kind geschonden.
De procureur-generaal stelt dat de problemen in de toeslagenaffaire het gevolg zijn van ‘wettelijke tekortkomingen’. Advocaat Groeneveld noemt dat advies van vandaag ‘teleurstellend’.
Protocol
Bij aangifte tegen ministers of staatssecretaris schrijft het protocol voor dat procureur-generaal bij de Hoge Raad een onderzoek start en advies uitbrengt aan de minister van Justitie. Uiteindelijk heeft de Tweede Kamer het laatste woord of er strafrechtelijk onderzoek wordt gedaan.
Vertrouwelijke stukken bevestigen: toeslagenschandaal veel groter
Duizenden zelfstandigen de dupe van fout Belastingdienst met leenbijstand
Duizenden zelfstandigen hebben door een fout van de Belastingdienst duizenden euro’s aan huurtoeslag, zorgtoeslag en kindgebonden budget moeten terugbetalen, terwijl ze er wel recht op hadden. Dat schrijft de Volkskrant.
Het gaat om zelfstandigen die zogeheten leenbijstand (Bbz) hadden aangevraagd. Met die regeling konden uitkeringsgerechtigden vanaf 2004 een eigen bedrijf starten met een renteloze lening van de overheid. De lening werd kwijtgescholden als met de eigen zaak niet meer dan de bijstandsnorm werd verdiend.
De Belastingdienst heeft de lening in het jaar dat die werd kwijtgescholden ten onrechte bij het toetsingsinkomen van ontvangers opgeteld, waardoor ze zogenaamd te veel ontvangen huurtoeslag, zorgtoeslag en kindgebonden budget moesten terugbetalen.
Omtzigt wil opheldering
In 2017 paste de toenmalige staatssecretaris van Financiën, Eric Wiebes, de regeling op aandringen van de Nationale ombudsman en de Tweede Kamer aan, maar alleen voor burgers die in de periode 2014-2016 werden gedupeerd. Zij kregen compensatie, maar anderen niet. Mogelijk vielen meer dan tienduizend gedupeerden buiten de boot. Sommigen leenden bij derden geld om de vorderingen van de Belastingdienst te kunnen betalen, schrijft de krant.
De Belastingdienst zou ook nauwelijks moeite hebben gedaan om mensen die recht hadden op compensatie op te sporen. Het ministerie van Financiën zou in zijn administratie niet kunnen zien wie de gedupeerde ondernemers zijn. Van de 17 miljoen euro die ervoor was begroot, is 2,6 miljoen euro besteed.
De krant schrijft dat CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt, die zich eerder vastbeet in de kinderopvangtoeslagaffaire, het kabinet om opheldering wil vragen. “De zaak toont veel parallellen met de toeslagenaffaire.”
Kamer noemt nieuwe toeslagenblunder Belastingdienst ‘ongelooflijk’
‘Pijnlijk en ongelofelijk’. De Tweede Kamer heeft geen goed woord over voor de nieuwste fout van de Belastingdienst. Uit onderzoek van RTL Nieuws blijkt dat de Belastingdienst arbeidsmigranten al sinds 2015 onterecht duizenden euro’s aan kindgebonden budget geeft.
Dat komt omdat de Belastingdienst toeslagen toekent op basis van foute en onvolledige informatie. “Dit kost de Nederlandse staat en dus de belastingbetaler veel geld”, zegt Helma Lodders van de VVD.
Maar Lodders ziet ook opnieuw dat burgers buiten hun schuld om in de problemen komen en klem komen te zitten tussen de verschillende overheidsorganisaties. “Deze fouten lijken in eerste instantie in het voordeel van de mensen uit te pakken, maar als zij dit moeten terugbetalen, komen ze natuurlijk in grote problemen”, zegt Lodders.
Pak signalen op
Renske Leijten van de SP kan er met haar hoofd niet bij dat de Belastingdienst, die aan de ene kant keihard optrad tegen fraude zoals in de kinderopvangtoeslagenaffaire, nu automatisch te veel verstrekt. “Ongelofelijk”, noemt ze het. Helemaal als de arbeidsmigranten zelf aangeven dat ze te veel ontvangen en dat de Belastingdienst dan geen thuis geeft.
Belastingdienst weer in de fout: veel te veel toeslag voor arbeidsmigranten
“Opnieuw zien we dat de Belastingdienst signalen niet oppakt als er iets fout gaat”, zegt Pieter Omtzigt van het CDA. “Niet van de migranten die waarschuwen en niet van de eigen medewerkers die waarschuwen. Zelfs niet naar aanleiding van interne rapporten.”
Als de Belastingdienst die signalen niet structureel serieus gaat nemen is het volgens Omtzigt wachten op het volgende schandaal.
‘Het is niet te verantwoorden dat mensen in de problemen komen, omdat de Belastingdienst haar zaken niet op orde heeft’, vindt Eppo Bruins van de ChristenUnie. ‘Het is al lange tijd bekend , maar nog steeds niet gerepareerd’.
De partijen verbazen zich er vooral ook over dat het probleem al zo lang speelt en noemen het zorgelijk dat het sinds 2016 nog altijd niet is opgelost. Ze willen daarover opheldering van de staatsecretaris van Financiën.
Het CDA en de ChristenUnie willen af van het huidige en complexe toeslagensysteem.
Belastingdienst ging volgens kabinet afgelopen jaren vaker over de schreef
De Belastingdienst heeft de afgelopen jaren op momenten in strijd “met verschillende wetten en beginselen van behoorlijk bestuur gehandeld”. Dat staat zaterdag in een brief die het kabinet aan de Tweede Kamer heeft gestuurd. De elf pagina’s tellende brief bevat een lijst met wetten en regels waar de fiscus zich niet aan heeft gehouden.
De bewindslieden sommen een breed scala aan overtredingen op, maar schrijven ook dat de fiscus zich “in het algemeen” aan wetten en regels houdt en dat niet alle overtredingen even zware consequenties voor burgers hebben.
De lijst is niet volledig, merken ze op !!!
Deze wetten en regels overtrad de Belastingdienst
In antwoord op kamervragen heeft het ministerie van Financiën een overzicht gestuurd van wetten waar de Belastingdienst zich de afgelopen zeven jaar niet aan heeft gehouden. De brief van 11 pagina’s bevat een greep uit gevallen die in strijd zijn met de wet of de algemene beginselen van behoorlijk bestuur, schrijven demissionair staatssecretarissen Vijlbrief en Van Huffelen. Het is geen compleet overzicht.
De brief vloeit voort uit een motie van CDA-Kamerlid Omtzigt.
De voorbeelden in de Kamerbrief gaan onder meer om het achterhouden van stukken of het te laat verstrekken van stukken aan burgers of rechters. Ook wordt beschreven hoe het ouders onnodig moeilijk wordt gemaakt om hun recht op een toeslag aan te tonen. Het ministerie van Financiën stelt dat de Belastingdienst in het algemeen handelt volgens wet- en regelgeving, maar dat dit “helaas niet altijd het geval is geweest”.
Opsomming
De zaken die in de brief worden genoemd zijn al eerder aan bod zijn gekomen, onder meer in debatten in de Tweede Kamer. Het overzicht van de overtredingen is nieuw. “Een ernstige en lange lijst”, zegt advocaat Eva González Perez. En: “Niet nieuw, wel schokkend.” Zij ondersteunt sinds 2014 gedupeerde ouders van de kindertoeslagaffaire.
De brief bevat onder meer een “niet-limitatieve opsomming” van situaties waarin de Belastingdienst zich niet aan de wet en de algemene beginselen van behoorlijk bestuur gehouden heeft. “Dat betekent dat er nog meer is of nog aan zit te komen over wat de Belastingdienst heeft gedaan of doet in strijd met de wet”, zegt González Perez. “Er staat dus nog steeds geen streep onder.”
Ruim zes jaar ondervond de advocaat naar eigen zeggen geregeld dat de fiscus zich niet aan de regels hield. “Het recht werd niet gehanteerd. Deze lijst bevat alles waar ze de afgelopen jaren schriftelijk op zijn gewezen. Niks onthullends dus: het zijn de media en politici die hier al jaren mee bezig zijn. Het is een constante graafmachine in documenten en het naar buiten brengen daarvan.”
“In een rechtsstaat dient de Belastingdienst zich aan de wet te houden. Dat vraagt de dienst ook van alle burgers. Ik wil nu heel goed weten hoeveel schade dit voor burgers en bedrijven heeft opgeleverd”, aldus Kamerlid Pieter Omtzigt.
CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt reageert geschokt op de inhoud van de brief. Op Twitter noemt hij het “dwingend leesvoer om het gebrek aan rechtsstatelijkheid te begrijpen”. Hij benadrukt in een toelichting dat dit opnieuw bevestigt dat de wet niet alleen te hard is uitgevoerd door de Belastingdienst, zoals soms de uitleg was, maar dat de wet zelfs niet is gevolgd.
“In een rechtsstaat dient de Belastingdienst zich aan de wet te houden. Dat vraagt de dienst ook van alle burgers. Ik wil nu heel goed weten hoeveel schade dit voor burgers en bedrijven heeft opgeleverd”, zegt Omtzigt. “Een aantal mensen heeft dit de hele huurtoeslag gekost. Die zijn duizenden euro’s per jaar misgelopen doordat de interpretatie van de wet door de Belastingdienst niet was hoe die moest zijn volgens de hoogste rechter.”
Hij hekelt ook hoe lang het heeft geduurd voordat deze informatie de Kamer heeft bereikt. “We hadden deze brief weken geleden al verwacht, nog voor het verkiezingsreces. Nu is het een onhandig moment, want we kunnen het er nu niet over hebben met de regering.”
Uit de brief blijkt ook dat de informatie nog niet compleet is. Ook dat laakt Omtzigt nadrukkelijk. “Ik vraag al jaren om een overzicht en deze brief geeft nu geen uitputtende lijst.” Die lijst wil hij zo snel mogelijk. Ook wil hij dat zo snel mogelijk duidelijk wordt hoe lang het kabinet hier al van wist.
Beslagvrije voet
Vorige week concludeerde RTL Nieuws op basis van vertrouwelijke documenten dat de werkwijze van de Belastingdienst, die leidde tot de toeslagenaffaire, veel eerder begon dan tot nu toe bekend was.
In de Kamerbrief van vrijdagavond wordt ook gereageerd op het verhaal over de beslagvrije voet van de NOS. Hieruit blijkt dat de Belastingdienst er bij het verrekenen van toeslagen niet standaard rekening mee houdt of mensen genoeg geld overhouden om van te leven, terwijl dat volgens een wet die op 1 januari van kracht werd wel zou moeten.
De Belastingdienst bevestigde de werkwijze en zei dat als mensen erom vragen er wel naar de persoonlijke situatie wordt gekeken. Volgens de dienst is dat volgens de nieuwe wet toegestaan.
Het ministerie van Financiën zegt onderzoek te doen naar de vraag hoe de handelwijze van de Belastingdienst moet worden geduid. Ze willen in gesprek met de Nationale Ombudsman en sociaal raadlieden.
Onderstaande voorbeelden betreffen overtredingen van wetten die zich hebben voorgedaan bij de Belastingdienst, zoals beschreven in de Kamerbrief;
- Mondeling intrekken van bezwaren
- Opzet/Grove Schuld en minnelijke schuldsanering (Invordering)
- Ten onrechte niet-verminderde vervolgingskosten
- Vergoeden invorderingsrente
- Stuiten van verjarende schulden
- AVG en Archiefwet
- Strijdig handelen met de AVG bij de verwerking van persoonsgegevens.
- Herstelorganisatie Toeslagen. Situaties die zich hierin hebben voorgedaan zijn onder meer:
– niet (tijdig) vaststellen van de definitieve beschikking kinderopvangtoeslag;
– niet of onvoldoende in acht nemen van de wettelijke termijn waarbinnen een beslissing op bezwaar moet komen;
– niet of onvoldoende motiveren van beslissingen inzake de toekenning of afwijzing van de kinderopvangtoeslag;
– onvoldoende duidelijk maken aan de ouder welke informatie van hem/haar wordt verwacht;
- 21-punten lijst
- Vaktechnische waarborgen
- Toeslagpartnerschap
- Onterechte kwalificatie
- Kindgebonden Budget
Telegraaf 17.03.2021
Gemeente Den Haag schiet gedupeerden toeslagenaffaire te hulp
De gemeente Den Haag schiet gedupeerde gezinnen die slachtoffer zijn van de toeslagenaffaire bij de Belastingdienst te hulp. Het gaat om hulp bij hun schulden en andere problemen als gevolg van de jarenlange stress. In Den Haag gaat het om minimaal 1600 gedupeerden.
De slachtoffers kunnen de gemeente aankloppen voor hulp bij schulden en andere problemen als gevolg van de jarenlange stress.
Het vertrouwen in de overheid is door de jarenlange stress ernstig gedaald, schrijft de gemeente. ‘Duizenden gezinnen zijn jarenlang als fraudeurs aangemerkt. Er zijn grote fouten gemaakt door de Belastingdienst met het toekennen, stopzetten en terugvorderen van de kinderopvangtoeslag. Medewerkers van de gemeente staan voor ze klaar om snel met ze in gesprek te gaan en naar hun verhaal te luisteren. Alle Hagenaars kunnen terecht bij de gemeente voor hulp bij schulden. Wij zetten extra dienstverlening in’, aldus wethouder Bert van Alphen.
De impact van de situatie op de ouders en kinderen is groot, door de schulden, depressies, scheidingen en huisuitzettingen, aldus de gemeente. Daardoor groeien de kinderen op met grote spanningen thuis en hebben zij emotionele schade. ‘Deze gezinnen verdienen onze steun. Wij vinden het belangrijk dat er weer rust komt binnen het gezin en willen daarbij helpen’, zegt de wethouder.
Gedupeerden krijgen deze week een brief van de gemeente. Zij kunnen ook zelf contact opnemen met de gemeente via deze site.
Bekijk hier; ons dossier over de toeslagenaffaire. RTL
meer: Van affaire tot val kabinet NOS
Meer: Menno Snel RTL
Meer: Belastingdienst RTL
Meer: Toeslagenaffaire Belastingdienst RTL
Meer: belastingen Telegraaf
Meer: Jaap Uijlenbroek Telegraaf
Meer: Belastingdienst Telegraaf
Meer: Toeslagenaffaire NU
dossier: Kinderopvangtoeslag Trouw
lees: Amendement van de Leden Lodders en Van Weyenberg ter vervanging van nr. 3 over een moratorium 10.02.2021
Lees: Algoritmes zoeken naar bijstand-fraudeurs, welke rol speelt etnisch profileren? NOS
Lees: Fraude opsporen of gevaar van discriminatie? Gemeenten gebruiken ‘slimme’ algoritmes NOS
lees: Ontslagaanvraag kabinet 15.01.2021
lees: Reactie op rapport ‘Ongekend Onrecht’ van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag 15.01.2021
lees: Toelichting Catshuisregeling Kinderopvangtoeslag
lees: Budgettair kader maatregelen
lees: Overzicht _en_toelichting specifieke maatregelen Toeslagen en Belastingdienst
lees: Besluit forfaitair bedrag en verruiming compensatieregeling
lees: Managementteam van de_belastingdienst toeslagen, stukken die 2,5 jaar voor bijna iedereen zijn achtergehouden_ 23.12.2020
lees: vragen Verslag_van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag ‘Ongekend onrecht’ 23.12.2020
lees: brief 2e kamer Herstel_Toeslagen 22.12.2020
lees: eindverslag parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag 17.12.2020
lees: Kamermotie Kwint en Leijten (1) 15.12.2020
lees: Kamermotie Kwint en Leijten (2) 15.12.2020
lees: Kamermotie Kwint en Leijten (3) 15.12.2020
lees: 0a eindrapportage alternatieven voor het toeslagenstelsel
lees: 0b beleidsopties h5 voor alternatieven voor het toeslagenstelsel
lees: Aanbiedingsbrief Eindrapportage Alternatieven voor het toeslagenstelsel voor de Tweede Kamer 14.12.2020
lees: bijlage 1 verantwoording onderzoek doenvermogen
lees: bijlage 2 rapportage toeslagen en doenvermogen
lees: bijlage 3 achtergrond bij integrale vereenvoudiging belastingen en toeslagen
lees: bijlage 4 aanbiedingsbrief weging op de hand alternatieven toeslagenstelsel 19.11.2020
lees: bijlage 5 wegingen op de hand
lees: bijlage 6 cpb notitie doorrekening beleidsopties voor een alternatief toeslagenstelsel
lees: Infographic Alternatieven voor het toeslagenstelsel
lees: brief signalen ten aanzien opzet grove schuld 27.11.2020
lees: bijlage memo tg 304 versnellingsmaatregelen 09.01.2016
lees: Kamer onderzoekt terecht eigen rol in Toeslagenaffaire Elsevier 14.02.2021
Lees: Kabinet opnieuw bijeen over toeslagenaffaire. Treedt de regering af? Elsevier 12.01.2021
Lees: Natuurlijk moet het kabinet aftreden om de toeslagenaffaire. En wel hierom ! Elsevier 12.01.2021
Lees: Geachte Lodewijk Asscher, verscheur uw brief en treedt terug Elsevier 09.01.2021
Lees: Is 30.000 euro compensatie eerste stap of koopt kabinet aftreden af? Elsevier 23.12.2020
lees: ‘Rutte-doctrine’ onder vuur: proloog verkiezingsstrijd Elsevier 22.12.2020
lees: Keihard rapport toeslagenaffaire: zijn er consequenties? Elsevier 21.12.2020
lees: De toeslagenaffaire kent één hoofdschuldige: het parlement Elsevier 20.12.2020
lees: Verhoren toeslagendrama klaar: niemand wist van of deed iets aan ontspoorde aanpak Elsevier 27.11.2020
lees: Toeslagenstelsel is absurd, blijkt uit gehaspel bij enquête. Stop ermee Elsevier 27.11.2020
Zie: De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de parlementaire enquête is onderweg – deel 1
Zie ook: De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de nasleep deel 3
Zie ook nog: De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de nasleep deel 2
Zie dan ook: De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de nasleep – deel 1
Zie verder: De val van Rutte III vanwege het gedonder met de belastingdienst
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 26 – nasleep POK – deel 2
Zie verder dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 25 – nasleep POK – deel 1
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 24 – nasleep
Zie verder ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 23 – nasleep
Zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 22 – nasleep
Zie verder : De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 21 – nasleep
Zie dan verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 20 – nasleep
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 19 – nasleep
Zie verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 18 – nasleep
Zie verder dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 15 – nasleep rapport commissie Donner
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 11 – nasleep rapport commissie Donner
Zie verder ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 10 – rapport commissie Donner
Zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 9
Zie verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 8
Zie verder dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 7
En zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 6
Zie dan ook nog verder: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 5 – commissie Donner
Zie verder dan ook: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 4 – commissie Donner
en zie dan ook nog: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 3
en zie verder dan ook: Voorheen Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en staatssecretaris Menno Snel (Financiën) het Gedonder met de belastingdienst – deel 2
en verder zie dan ook nog: Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en het Gedonder met de belastingdienst deel 1
Overheid neemt private schuld over van circa 900 ouders toeslagenaffaire
NOS 20.04.2021 De overheid gaat de private schulden overnemen van een groep ouders die gedupeerd is door de toeslagenaffaire. Het gaat om circa 900 ouders die in een schuldtraject zitten. Door de schuld bij bijvoorbeeld de huisbaas en het energiebedrijf over te nemen wil de overheid voorkomen dat schuldeisers de 30.000 euro compensatiegeld van de ouders kunnen opeisen.
Dat laat demissionair staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) weten in een brief aan de Tweede Kamer. “Ik vind het onacceptabel dat deze toeslagouders nog steeds tegen een bestaansminimum leven”, schrijft Van Huffelen over de ouders die in een schuldtraject zitten.
Deze week contact met ouders
Met de gedupeerde ouders wordt nog deze week contact opgenomen over de financiële compensatie, belooft de demissionair staatssecretaris in de brief. “Gedupeerden die uiterlijk 22 april bereikt kunnen worden, zullen op 30 april worden uitbetaald en in de week van 2 mei het geld op hun rekening hebben staan.” Eerder deed Van Huffelen de belofte dat alle gedupeerden voor 1 mei het compensatiebedrag zouden krijgen.
De 30.000 euro genoegdoening werd eind december toegezegd na een vernietigend rapport van de parlementaire ondervragingscommissie. Die concludeerde dat de ouders ongekend onrecht is aangedaan door de uit de hand gelopen fraudejacht van de Belastingdienst.
Toen al zei Van Huffelen dat ze hoopte te kunnen vermijden dat de compensatie van ouders die in een schuldtraject zitten direct naar de schuldeisers zou gaan. Om dat te voorkomen werden eerder al alle schulden bij overheidsinstanties kwijtgescholden.
Nog geen oplossing voor iedereen
Nu heeft Van Huffelen dus ook een oplossing gevonden voor de schulden bij private schuldeisers zoals energiebedrijven, huurbazen en zorgverzekeraars. Deze oplossing kost de overheid circa 56 miljoen euro.
Ondanks deze stap is er nog een groep waarbij schuldeisers de compensatie dreigen op te eisen: ouders in een faillissement. “Deze ouders en hun curator worden door ons persoonlijk op de hoogte gesteld dat, indien zij gedupeerd zijn, een eventuele oplossing later zal volgen”, schrijft Van Huffelen.
BEKIJK OOK;
Overheid neemt schulden over van 900 toeslagenouders in schuldsanering
RTL 20.04.2021 Goed nieuws voor 900 toeslagenouders die in de schuldsanering zitten. Het kabinet neemt huur-, energie- en andere private schulden van deze groep gedupeerden over, zodat ook aan hen de beloofde compensatie kan worden overgemaakt.
Alle slachtoffers van de toeslagenaffaire krijgen ten minste 30.000 euro aan compensatie, beloofde het kabinet begin dit jaar. Mensen die in de schulden zitten, dreigden een deel van het geld meteen weer kwijt te zijn aan schuldeisers.
Om ervoor te zorgen dat ook deze groep snel kan worden gecompenseerd, neemt het kabinet de private schulden over van zo’n 900 gedupeerden die in de schuldsanering zitten. Daarna kunnen ze de 30.000 euro in de eerste week van mei op hun rekening verwachten.
Paar tientjes
Eerder besloot staatssecretaris Van Huffelen van Financiën al om alle overheidsschulden kwijt te schelden van gedupeerden van de toeslagenaffaire. De Tweede Kamer wilde dat ze nog een stap verder ging en ook schulden bij private partijen zou overnemen.
Schuldeisers die nog rekeningen open hebben staan, hebben de garantie gekregen dat de volledige schuld wordt overgenomen. Dat voorkomt dat zij een claim leggen op het compensatiebedrag. En het geeft gedupeerden die nog steeds moeten rondkomen van een paar tientjes per week snel extra lucht.
Toeslagenschandaal bij Belastingdienst veel groter dan gedacht
meer; Alexandra van Huffelen Ministerie van Financiën Belastingdienst Toeslagenaffaire Belastingdienst Schulden Schuldsanering
Belastingdienst schiet gedupeerden in schuldsanering extra te hulp door overname schulden
Trouw 20.04.2021 Nadat de Belastingdienst eerder al de publieke schulden van gedupeerden in de toeslagenaffaire had kwijtgescholden, neemt hij nu ook de private schulden van mensen in de schuldsanering over.
De Belastingdienst trekt nog eens 56 miljoen euro uit om gedupeerden in de toeslagenaffaire tegemoet te komen. Het gaat om een groep van zo’n 900 ouders die in een schuldsaneringstraject zitten. Zij liepen het risico dat compensatie door de Belastingdienst direct ten goede zou komen aan hun schuldeisers. Om dat te voorkomen neemt de fiscus de vorderingen op de ouders nu volledig over.
In januari besloot het kabinet dat alle gedupeerden in de toeslagenaffaire in elk geval 30.000 euro compensatie zouden krijgen. Staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) heeft toegezegd dat alle gedupeerden die half februari bij de Belastingdienst bekend waren, voor 1 mei uitbetaald zouden zijn. Na lang getouwtrek tussen gemeenten, bewindvoerders en schuldeisers besloot het kabinet al alle publieke schulden van gedupeerden kwijt te schelden. Voor het grootste deel betrof dit overigens schulden aan de Belastingdienst zelf, die de fiscus eerder niet wilde kwijtschelden.
Streng regime
Voor de ouders die in een schuldhulpverleningstraject zitten, komen daar nu de private schulden bij. Van Huffelen erkent dat dit rechtsongelijkheid oplevert ten opzichte van mensen die niet in de schuldsanering zitten en die dus te maken blijven houden met externe schuldeisers. “Gedupeerden in schuldentrajecten hebben echter vaak al een lange periode in een streng regime geleefd, met als uitzicht een schone lei zonder schulden”, schrijft zij in een brief aan de Tweede Kamer. Dat maakt dat zij toch een uitzonderingspositie wil voor deze specifieke groep. Voor ouders die in faillissement zitten, is nog geen oplossing gevonden – die hoopt de staatssecretaris later nog te vinden.
Bewindvoerders spelen de komende tijd een belangrijke rol in het slagen van dit plan. Van Huffelen kan vooralsnog alleen een garantie geven dat zij daadwerkelijk de schulden gaat overnemen. De bewindvoerders moeten vervolgens de beëindiging van de schuldsanering alvast in gang zetten om ervoor te zorgen dat ouders op korte termijn ook daadwerkelijk kunnen beschikken over de 30.000 euro compensatie.
Of dat voor 1 mei nog gaat lukken, is zeer de vraag. De komende week wil de Belastingdienst contact opnemen met de betreffende ouders, maar alleen diegenen die uiterlijk donderdag zijn bereikt kunnen nog in april worden uitbetaald.
Regie bij de ouders
De Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) laat weten blij te zijn met de oplossing voor deze specifieke groep gedupeerden, maar de Belastingdienst zou voor de VNG verder moeten gaan. “Wat ons betreft is deze oplossing maatgevend voor hoe álle gedupeerden geholpen gaan worden”, zegt wethouder Peter Heijkoop van Dordrecht namens de VNG. “Met regie bij de ouders, en een schone lei door het overnemen van schulden en het volledig kunnen beschikken over de 30.000 euro.”
“Gedupeerden van de toeslagenaffaire mogen zélf niet belast worden met deze oplossing: de overheid moet de uitvoering voortvarend oppakken samen met de schuldeisers. Belangrijk aandachtspunt voor de hulp aan alle gedupeerden is de gegevensuitwisseling tussen belastingdienst, gemeenten en andere betrokken partijen: deze moet snel en vlekkeloos verlopen”, aldus Heijkoop.
Tweede Kamerlid Renske Leijten (SP) waarschuwt ook dat voor een andere groep gedupeerden nog altijd problemen dreigen. “Ik ben blij dat de gedupeerden in schuldhulptrajecten nu geholpen worden, dat was onvermijdelijk. Tegelijkertijd is er nog een grote groep gedupeerden met schulden die niet in een traject zitten. Hun schulden zijn gepauzeerd tot 1 mei, maar zij dreigen onmiddellijk daarna weer schuldeisers op de stoep te hebben.”
Lees ook:
Van Huffelen: toeslagencompensatie voor 1 mei 2021 is haalbaar
Staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) gaat er nog steeds van uit dat alle slachtoffers van het schandaal rond de kinderopvangtoeslag, voor 1 mei het beloofde compensatiebedrag van 30.000 euro op hun rekening hebben staan.
MEER OVER; POLITIEK ECONOMIE, BUSINESS EN FINANCIËN OVERHEIDSBELEID BELASTINGEN BELASTINGDIENST VNG ALEXANDRA VAN HUFFELEN DORDRECHT JAN KLEINNIJENHUIS
Raad van State neemt eigen rol in toeslagenaffaire onder de loep
MSN 15.04.2021 De Raad van State is een “stevig zelfreflectieprogramma” gestart wegens de rol van de afdeling Bestuursrechtspraak in het toeslagenschandaal. De voorzitter van die afdeling, Bart Jan van Ettekoven, zegt dat dit onderzoek tot oktober zal duren. Daarnaast gaat de afdeling in gesprek met verschillende groepen, zoals advocaten en de slachtoffers van de affaire.
De Raad van State zal onder meer de gemaakte keuzes van de afgelopen jaren tegen het licht houden en de interne cultuur bespreken. De afdeling Bestuursrechtspraak hield de strenge interpretatie van de toeslagenregels jarenlang in stand.
“Dat trek ik me enorm aan”, aldus Van Ettekoven bij de presentatie van het jaarverslag van de Raad van State, die als hoogste Nederlandse bestuursrechter in principe het laatste woord heeft over de invulling van wetten waartegen bezwaar wordt aangetekend. De commissie-Van Dam concludeerde in december dat vrijwel alle instituties in de rechtsstaat hebben gefaald, zo ook de rechtspraak.
Door strenge wetgeving en snoeiharde uitvoering van de jacht op mensen die fraudeerden met de kinderopvangtoeslag, moesten duizenden mensen ten onrechte grote bedragen aan toeslagen terugbetalen. Zij kregen geen betaalregeling en kwamen hierdoor in grote financiële problemen, die de toeslagenouders vaak nog vele jaren achtervolgden.
In januari kondigde Van Ettekoven al aan kritisch naar uitspraken van de afdeling in het verleden te kijken. Het onderzoek dat nu loopt, gaat verder dan dat. De Raad van State veranderde pas in oktober 2019 van oordeel over de wetgeving. Van Ettekoven wil weten waarom dat toen pas is gebeurd. “Was er aanleiding dit eerder te wijzigen?”, vraagt hij zich af.
De bevindingen van het onderzoek moeten in november worden gepresenteerd. Van Ettekoven hoopt dat zijn afdeling daarmee ook goed is voorbereid op de parlementaire enquête naar de toeslagenaffaire, die ergens in de komende jaren plaatsvindt. Die zal breder zijn dan het onderzoek van de commissie-Van Dam.
Raad van State neemt eigen rol in toeslagenaffaire onder de loep
NU 15.04.2021 De Raad van State is een “stevig zelfreflectieprogramma” gestart wegens de rol van de afdeling Bestuursrechtspraak in het toeslagenschandaal. De voorzitter van die afdeling, Bart Jan van Ettekoven, zegt dat dit onderzoek tot oktober zal duren. Daarnaast gaat de afdeling in gesprek met verschillende groepen, zoals advocaten en de slachtoffers van de affaire.
De Raad van State zal onder meer de gemaakte keuzes van de afgelopen jaren tegen het licht houden en de interne cultuur bespreken. De afdeling Bestuursrechtspraak hield de strenge interpretatie van de toeslagenregels jarenlang in stand.
“Dat trek ik me enorm aan”, aldus Van Ettekoven bij de presentatie van het jaarverslag van de Raad van State, die als hoogste Nederlandse bestuursrechter in principe het laatste woord heeft over de invulling van wetten waartegen bezwaar wordt aangetekend. De commissie-Van Dam concludeerde in december dat vrijwel alle instituties in de rechtsstaat hebben gefaald, zo ook de rechtspraak.
Door strenge wetgeving en snoeiharde uitvoering van de jacht op mensen die fraudeerden met de kinderopvangtoeslag, moesten duizenden mensen ten onrechte grote bedragen aan toeslagen terugbetalen. Zij kregen geen betaalregeling en kwamen hierdoor in grote financiële problemen, die de toeslagenouders vaak nog vele jaren achtervolgden.
In januari kondigde Van Ettekoven al aan kritisch naar uitspraken van de afdeling in het verleden te kijken. Het onderzoek dat nu loopt, gaat verder dan dat. De Raad van State veranderde pas in oktober 2019 van oordeel over de wetgeving. Van Ettekoven wil weten waarom dat toen pas is gebeurd. “Was er aanleiding dit eerder te wijzigen?”, vraagt hij zich af.
De bevindingen van het onderzoek moeten in november worden gepresenteerd. Van Ettekoven hoopt dat zijn afdeling daarmee ook goed is voorbereid op de parlementaire enquête naar de toeslagenaffaire, die ergens in de komende jaren plaatsvindt. Die zal breder zijn dan het onderzoek van de commissie-Van Dam.
Rutte over rapport toeslagenaffaire: ‘Kunnen ons er alleen voor schamen’
Lees meer over: Toeslagenaffaire
‘Stevig’ zelfonderzoek Raad van State naar rol toeslagenaffaire
MSN 15.04.2021 De Raad van State is een “stevig zelfreflectieprogramma” gestart wegens de rol van de afdeling bestuursrechtspraak in het toeslagenschandaal. De voorzitter van die afdeling, Bart Jan van Ettekoven, zegt dat dit onderzoek tot oktober zal duren. Er zullen “heel veel gesprekken intern worden gehouden over onze cultuur” en over de keuzes die de afgelopen jaren zijn gemaakt. Daarnaast gaat de afdeling in gesprek met verschillende groepen, zoals advocaten en de slachtoffers van het overheidsschandaal.
Slachtoffers van die toeslagenaffaire is “ongekend onrecht” aangedaan, oordeelde de Kamercommissie die dit onderzocht. Door strenge wetgeving en snoeiharde uitvoering van de jacht op fraudeurs met de kinderopvangtoeslag, moesten duizenden mensen ten onrechte grote bedragen aan toeslagen terugbetalen. Zij kregen geen betaalregeling en kwamen hierdoor in grote financiële problemen, die de toeslagenouders vaak nog vele jaren achtervolgden.
De commissie-Van Dam concludeerde dat vrijwel alle instituties in de rechtstaat hebben gefaald, zo ook de rechtspraak. De afdeling bestuursrechtspraak hield de strenge interpretatie van de toeslagenregels jarenlang in stand. “Dat trek ik me enorm aan”, aldus Van Ettekoven bij de presentatie van het jaarverslag van de Raad van State. De Raad van State heeft als hoogste Nederlandse bestuursrechter in principe het laatste woord over de invulling van wetten waartegen bezwaar wordt aangetekend.
Kritisch
In januari kondigde hij al aan kritisch naar uitspraken van de afdeling in het verleden te kijken. Het onderzoek dat nu loopt, gaat verder dan dat. De Raad van State veranderde pas in oktober 2019 van oordeel over de wetgeving. Van Ettekoven wil weten waarom dat toen pas is gebeurd. “Was er aanleiding dit eerder te wijzigen?” vraagt hij zich af.
De bevindingen van het onderzoek moeten in november worden gepresenteerd. Van Ettekoven hoopt dat zijn afdeling daarmee ook goed is voorbereid op de parlementaire enquête die ergens in de komende jaren wordt gehouden naar de toeslagenaffaire. Die enquête zal breder zijn dan het onderzoek van de commissie-Van Dam.
Zware externe begeleidingscommissie
Op de vraag waarom er niet is gekozen voor een onderzoek door een organisatie van buitenaf, zegt Van Ettekoven dat volgens hem veel werk intern kan worden verricht. Wel benadrukt hij dat er een “zware externe begeleidingscommissie” in het leven is geroepen en dat “een externe review periodiek plaatsvindt”. Daarnaast wil hij nagaan of de afdeling bestuursrechtspraak “voldoende tegenspraak van de buitenwereld” krijgt.
Ook heeft de Raad van State onder meer aan advocaten gevraagd naar zaken die vergelijkbaar zijn met het toeslagenschandaal. Onder meer vreemdelingenadvocaten slaan nu al alarm aan wegens onrecht dat volgens hen wordt aangedaan in de asielketen. Wel merkt Van Ettekoven daarbij op dat “wel erg veel mensen mensen menen dat hen ongekend onrecht is aangedaan”. Bij het meldpunt van de Raad van State wordt ook aan de bel getrokken over zaken waar de afdeling bestuursrecht helemaal niet over gaat.
Belastingdienst opnieuw in de fout met toeslagen
AD 15.04.2021 De Belastingdienst is opnieuw in de fout gegaan met toeslagen. Tweehonderd Nederlanders kregen vorige week ten onrechte bericht dat ze toeslagen moeten terugbetalen. Zo klopte een Nederlands-Marokkaanse moeder uit Leiden huilend aan bij haar buurtcoach toen ze 10.000 euro terug moest storten. Dat meldt het Leidsch Dagblad.
De Belastingdienst geeft toe dat tweehonderd Nederlanders vorige week ten onrechte een bericht hebben gekregen dat ze hun toeslagen voor dit jaar kwijtraken en die tussen 2014 en 2020 zijn uitgekeerd, moeten terugbetalen. SP-Kamerlid Renske Leijten, die met Pieter Omtzigt de kindertoeslagenaffaire aan het licht bracht, reageert geschokt. ,,Niets geleerd van het toeslagenschandaal? Wat zijn excuses waard als werkwijze 0,0 is aangepast?”
Lees ook;
Buurtcoach Ilonka van Rijn ving de huilende Nederlands-Marokkaanse vrouw op tijdens haar spreekuur, daags na Pasen. ,,Mevrouw is gescheiden en woont in een flat met haar dochter. Ze kan dat geld onmogelijk terugbetalen”, zegt Van Rijn die meteen op onderzoek uitging. De vrouw kreeg al die jaren huur- en zorgtoeslag en heeft een uitkering.
Verblijfstatus
De Belastingdienst stelt in een bericht op de site ‘dat in sommige gevallen gegevens van de Immigratie- en Naturalisatiedienst niet goed zijn verwerkt’. In de brief staat daarom dat het recht op toeslag vervalt, ‘omdat er geen verblijfstatus is’. ,,Hoe dit precies is gegaan, kan ik nu nog niet zeggen. Nadat het is ontdekt, zijn we ouders zoveel mogelijk gaan bellen om het recht te zetten en duidelijk te maken dat ze niets hoeven terug te betalen”, zegt een woordvoerder. ,,Het spijt ons zeer. Mensen die nog niets hebben gehoord, kunnen de brief als niet verzonden beschouwen. Er komt een nieuwe brief aan.”
Belastingdienst Toeslagen joeg afgelopen weken opnieuw zeker honderden mensen de stuipen op het lijf met het bericht dat er toeslagen moeten worden terugbetaald. Op basis van foute gegevens dus mensen kregen een “foutje, sorry bedankt”… 1/2
Belastingdienst weer in de fout: Nederlands-Marokkaanse alleenstaande moeder krijgt een aanslag van…
Opnieuw een automatisch gemaakte brief. Opnieuw door (verkeerd) gebruik te maken van gegevens van andere overheidsdiensten (IND). Niets geleerd van #toeslagenschandaal? Wat zijn excuses waard als werkwijze 0,0 is aangepast? 2/2 #kamervragen met @MahirAlkaya
Het kan zijn dat mensen de ‘foute’ brief nog ontvangen, want het gaat om brieven met een datum tussen 5 maart en 24 april. Hoe dat precies zit, met een datum in de toekomst, is nog onduidelijk.
Belastingdienst weer in de fout met toeslagen
NOS 15.04.2021 Door een fout van de Belastingdienst hebben zo’n 200 mensen de afgelopen tijd ten onrechte te horen gekregen dat ze duizenden euro’s aan toeslagen moesten terugbetalen. Een woordvoerder van de dienst bevestigt een bericht daarover van het Leidsch Dagblad en De Telegraaf.
Volgens de woordvoerder gaat het om mensen van wie de gegevens van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) niet goed zijn verwerkt. Daardoor kregen ze een automatisch aangemaakte brief van de fiscus, waarin stond dat ze hun toeslagen over dit jaar kwijtraakten en dat ze de bedragen die tussen 2014 en 2020 waren uitgekeerd moesten terugbetalen.
De kranten schrijven over een Nederlands-Marokkaanse vrouw uit Leiden die 10.000 euro moest terugbetalen, iets wat ze volgens haar buurtcoach onmogelijk kan. Ze leeft van een uitkering en krijgt al jaren zorg- en huurtoeslag. Door haar is de zaak nu aan het rollen gebracht.
Brief met excuses
De woordvoerder van de Belastingdienst zegt dat de fout vorige week is ontdekt. “We zijn het nu aan het rechtzetten. Iedereen wordt persoonlijk gebeld en krijgt later nog een brief van ons, met excuses. Ze hoeven helemaal niets terug te betalen.”
SP-Kamerlid Renske Leijten, die samen met andere Kamerleden het toeslagenschandaal aan het licht bracht, reageert verbolgen. Volgens haar blijkt hieruit dat de Belastingdienst niets geleerd heeft en nog steeds dezelfde werkwijze hanteert. “Wat zijn excuses dan waard?”
Leijten gaat samen met haar SP-collega Mahir Alkaya vragen stellen aan staatssecretaris Van Huffelen.
Belastingdienst vraagt weer bij 200 Nederlanders onterecht toeslagen terug
NU 15.04.2021 De Belastingdienst heeft tweehonderd Nederlanders vorige week onterecht laten weten dat zij hun toeslagen voor dit jaar kwijtraken en het geld dat tussen 2014 en 2020 is uitgekeerd moeten terugbetalen. Een woordvoerder van de fiscus heeft een bericht van De Telegraaf hierover bevestigd.
Het verhaal kwam naar buiten doordat een Nederlands-Marokkaanse moeder uit Leiden zich bij haar buurtcoach had gemeld, omdat zij 10.000 euro moest terugbetalen.
Volgens de Belastingdienst is de fout te wijten aan informatie van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) die verkeerd verwerkt is. “Op basis van die informatie hebben wij deze brieven verstuurd”, stelt een zegsman. “We gaan de fout op korte termijn herstellen. De mensen krijgen bericht dat de informatie die ze gekregen hebben niet klopt.”
Het gaat om Nederlanders met een biculturele achtergrond. Om wat voor informatie van de IND het precies ging, kan de woordvoerder niet zeggen.
Rutte over rapport toeslagenaffaire: ‘Kunnen ons er alleen voor schamen’
In de toeslagenaffaire werden tienduizenden ouders gedupeerd
De Belastingdienst lag in de afgelopen jaren onder vuur, omdat tienduizenden ouders – veelal met een biculturele achtergrond – als fraudeur werden aangemerkt. De zaak kwam pas aan het licht na grondig onderzoek van RTL Nieuws, Trouw en Kamerleden Pieter Omtzigt (CDA) en Renske Leijten (SP).
Het kabinet-Rutte III viel over de affaire en beloofde beterschap. Ook zouden alle getroffen ouders op korte termijn een vergoeding krijgen. De compensatie wordt voor 1 mei uitgekeerd.
Rutte verklaart aftreden kabinet: ‘Het was de ultieme conclusie’
Lees meer over: Belastingdienst Toeslagenaffaire
Toeslagenaffaireadvocaat González Pérez: ‘Behandel gedupeerden individueel’
MSN 10.04.2021 De slachtoffers van de toeslagenaffaire moeten voor 1 mei bericht hebben gekregen van de Belastingdienst. Of ze krijgen 30.000 euro compensatie, of hun aanvraag wordt na een zogenoemde ‘lichte toets’ afgewezen. Volgens demissionair staatssecretaris Alexandra van Huffelen van Financiën ligt alles op schema. In een interview met NU.nl zegt advocaat Eva González Pérez, die de affaire aan het rollen bracht, grote twijfels te hebben over de gang van zaken.
Ouders komen in aanmerking voor 30.000 euro. Is dat een logisch bedrag?
“Het is een magisch getal. Ik heb geen idee waarop het is gebaseerd. Het was veel beter geweest als ze per geval hadden bekeken waar mensen recht op hebben. Dan kan je met een schade-expert netjes vaststellen hoe het zit. De Ombudsman legt precies uit hoe de overheid om moet gaan met schade. Hij geeft daar zestien spelregels voor, dát moet de leidraad zijn. Het gaat hier om individuele zaken, behandel ze dan ook zo.”
Ook als ouders achteraf op minder geld recht blijken te hebben, mogen ze het bedrag houden. Wat vindt u daarvan?
“Dat is raar toch, waarom gaat het zo? Je moet toch weten of iemand recht heeft op dat geld of niet. Mensen moeten hun recht niet worden afgepakt als ze het wel hebben, maar andersom moeten mensen die er geen recht op hebben er niet mee weg kunnen komen. Het gaat er toch om dat er recht wordt gedaan aan ieders individuele situatie?”
De 30.000 euro is bedoeld voor geleden financiële schade. Is dat voldoende?
“Het ergert me enorm dat nu met name wordt gekeken naar de directe materiële schade. Er wordt wel immateriële schade vergoed, maar hoe zit het met de jarenlange discriminatie? Komt daar een compensatie voor?”
“Of het feit dat mensen op een zwarte lijst hebben gestaan, waardoor ze werden bestempeld en behandeld als mogelijke fraudeur. Daarvoor wordt nu wel een aanvullende compensatieregeling toegezegd, maar we weten nog niet hoe of wat. Als je het correct en volledig doet, kom dan in één keer met een totaalpakket. Nu gaat het in delen en dat is verwarrend.”
Hoe zit het ondertussen met het vertrouwen in de rechtsstaat bij de slachtoffers?
“Hoe je dat vertrouwen gaat terugwinnen bij die ouders, is voor mij misschien wel het belangrijkste. De transparante overheid is wel heel ver weg. Geld kan je zo overboeken, maar dit is veel ingewikkelder.”
Naast de ouders van de toeslagenaffaire zijn meer dan 200.000 mensen opgenomen op de zwarte lijst, de Fraude Signaleringsvoorziening. Die mensen krijgen allemaal een standaardbrief. Het is volgens de Belastingdienst niet mogelijk om iedereen op korte termijn een persoonlijke toelichting te geven. Wat vindt u daarvan?
“Dat begrijp ik niet. Het lijkt wel of we in dit land helemaal niets meer kunnen. Zeg dan eerlijk: ik heb niet de juiste mensen in dienst.”
Op dit moment zijn in de toeslagenaffaire vierduizend ouders afgewezen na een zogenoemde ‘lichte toets’. Dat betekent dat hun aanvraag na data-analyse en mogelijk een ‘handmatige toets’ terzijde is gelegd. Er ontbreekt een nadere motivering in de brief die ze ontvangen. Wat vindt u daarvan?
“Een lichte toets? Deze brief aan de ouders heeft juridische gevolgen. Een burger dient een beslissing voorzien van een motivering te ontvangen en moet weten waar hij binnen een bepaalde termijn tegen die beslissing in bezwaar kan als hij het er niet mee eens is. Zo hoort het. Zoals het nu gaat is het onzorgvuldig, niet conform de wet.”
“Waarom ook nu weer een standaardbrief zonder dat gezegd wordt dat bezwaar mogelijk is? Dat irriteert me enorm. Ik denk niet dat deze beslissing zal standhouden bij de rechter. En ik vraag me dan ook echt af of iedereen bij de Belastingdienst het er mee eens is geweest dat de brief in deze vorm de deur uit is gegaan, zonder de juiste waarborgen en rechtsbescherming.”
De Belastingdienst voert nu ook de hersteloperatie uit. Is dat verstandig?
“Het was beter geweest als een andere organisatie het had gedaan. Dat even een stap opzij was gezet, en de zaken in alle rust konden worden afgehandeld conform de Algemene Wet Bestuursrecht. Het is nu allemaal met elkaar verweven. Dezelfde instantie die mensen jarenlang heeft gediscrimineerd, het leven moeilijk heeft gemaakt en op een zwarte lijst heeft gezet, kan nu ook weer zonder motivering besluiten dat je geen recht hebt op die 30.000 euro. Dat heeft iets ongemakkelijks.”
Jurist Janet van der Bunt stelt in NRC Handelsblad dat er sprake is van systeemfalen. Bent u het daarmee eens?
“Dat heeft de fiscalist Dieter Brüll decennia geleden ook aangekaart. Het systeem klopte niet en klopt nog steeds niet. Bij de Belastingdienst denken ze in processen en eenheden in plaats van in mensen. En omdat ze zo fabrieksmatig denken, zijn ze niet in staat om een doos uit te pakken en eens per stuk te bekijken wat erin zit. Het blijkt dat de gedupeerden afwijken. Die moet je dan individueel behandelen. En de oplossingen zijn nu toch weer procesmatig door iedereen dezelfde brief te sturen.”
Informateur Herman Tjeenk Willink schreef in zijn verslag bij de vorige formatie in 2017: “Individuele burgers passen vaak niet in de standaardmodellen en hebben moeite gehoor te krijgen voor problemen die één loket overstijgen.” Profetische woorden?
“Dat is helemaal raak. Het kan niet anders of Tjeenk Willink was destijds al op de hoogte van de problemen bij de Belastingdienst, anders doe je deze observatie niet. En als het nou om tien of twintig gevallen gaat, maar het zijn 26.000 ouders. Dan is het geen foutje meer. Ik vraag mij af wat de Belastingdienst heeft geleerd van het rapport van de Ombudsman uit 2017 en alles wat daarna is gebeurd.”
Toeslagenaffaireadvocaat González Pérez: ‘Behandel gedupeerden individueel’
NU 10.04.2021 De slachtoffers van de toeslagenaffaire moeten voor 1 mei bericht hebben gekregen van de Belastingdienst. Of ze krijgen 30.000 euro compensatie, of hun aanvraag wordt na een zogenoemde ‘lichte toets’ afgewezen. Volgens demissionair staatssecretaris Alexandra van Huffelen van Financiën ligt alles op schema. In een interview met NU.nl zegt advocaat Eva González Pérez, die de affaire aan het rollen bracht, grote twijfels te hebben over de gang van zaken.
Ouders komen in aanmerking voor 30.000 euro. Is dat een logisch bedrag?
“Het is een magisch getal. Ik heb geen idee waarop het is gebaseerd. Het was veel beter geweest als ze per geval hadden bekeken waar mensen recht op hebben. Dan kan je met een schade-expert netjes vaststellen hoe het zit. De Ombudsman legt precies uit hoe de overheid om moet gaan met schade. Hij geeft daar zestien spelregels voor, dát moet de leidraad zijn. Het gaat hier om individuele zaken, behandel ze dan ook zo.”
Ook als ouders achteraf op minder geld recht blijken te hebben, mogen ze het bedrag houden. Wat vindt u daarvan?
“Dat is raar toch, waarom gaat het zo? Je moet toch weten of iemand recht heeft op dat geld of niet. Mensen moeten hun recht niet worden afgepakt als ze het wel hebben, maar andersom moeten mensen die er geen recht op hebben er niet mee weg kunnen komen. Het gaat er toch om dat er recht wordt gedaan aan ieders individuele situatie?”
De 30.000 euro is bedoeld voor geleden financiële schade. Is dat voldoende?
“Het ergert me enorm dat nu met name wordt gekeken naar de directe materiële schade. Er wordt wel immateriële schade vergoed, maar hoe zit het met de jarenlange discriminatie? Komt daar een compensatie voor?”
“Of het feit dat mensen op een zwarte lijst hebben gestaan, waardoor ze werden bestempeld en behandeld als mogelijke fraudeur. Daarvoor wordt nu wel een aanvullende compensatieregeling toegezegd, maar we weten nog niet hoe of wat. Als je het correct en volledig doet, kom dan in één keer met een totaalpakket. Nu gaat het in delen en dat is verwarrend.”
“De transparante overheid is wel heel ver weg. Geld kan je zo overboeken, maar dit is veel ingewikkelder.”
Hoe zit het ondertussen met het vertrouwen in de rechtsstaat bij de slachtoffers?
“Hoe je dat vertrouwen gaat terugwinnen bij die ouders, is voor mij misschien wel het belangrijkste. De transparante overheid is wel heel ver weg. Geld kan je zo overboeken, maar dit is veel ingewikkelder.”
Naast de ouders van de toeslagenaffaire zijn meer dan 200.000 mensen opgenomen op de zwarte lijst, de Fraude Signaleringsvoorziening. Die mensen krijgen allemaal een standaardbrief. Het is volgens de Belastingdienst niet mogelijk om iedereen op korte termijn een persoonlijke toelichting te geven. Wat vindt u daarvan?
“Dat begrijp ik niet. Het lijkt wel of we in dit land helemaal niets meer kunnen. Zeg dan eerlijk: ik heb niet de juiste mensen in dienst.”
Op dit moment zijn in de toeslagenaffaire vierduizend ouders afgewezen na een zogenoemde ‘lichte toets’. Dat betekent dat hun aanvraag na data-analyse en mogelijk een ‘handmatige toets’ terzijde is gelegd. Er ontbreekt een nadere motivering in de brief die ze ontvangen. Wat vindt u daarvan?
“Een lichte toets? Deze brief aan de ouders heeft juridische gevolgen. Een burger dient een beslissing voorzien van een motivering te ontvangen en moet weten waar hij binnen een bepaalde termijn tegen die beslissing in bezwaar kan als hij het er niet mee eens is. Zo hoort het. Zoals het nu gaat is het onzorgvuldig, niet conform de wet.”
“Waarom ook nu weer een standaardbrief zonder dat gezegd wordt dat bezwaar mogelijk is? Dat irriteert me enorm. Ik denk niet dat deze beslissing zal standhouden bij de rechter. En ik vraag me dan ook echt af of iedereen bij de Belastingdienst het er mee eens is geweest dat de brief in deze vorm de deur uit is gegaan, zonder de juiste waarborgen en rechtsbescherming.”
Eva González Pérez tijdens een hoorzitting van de ondervragingscommissie. Foto: ANP
De Belastingdienst voert nu ook de hersteloperatie uit. Is dat verstandig?
“Het was beter geweest als een andere organisatie het had gedaan. Dat even een stap opzij was gezet, en de zaken in alle rust konden worden afgehandeld conform de Algemene Wet Bestuursrecht. Het is nu allemaal met elkaar verweven. Dezelfde instantie die mensen jarenlang heeft gediscrimineerd, het leven moeilijk heeft gemaakt en op een zwarte lijst heeft gezet, kan nu ook weer zonder motivering besluiten dat je geen recht hebt op die 30.000 euro. Dat heeft iets ongemakkelijks.”
“Bij de Belastingdienst denken ze in processen en eenheden in plaats van in mensen.”
Jurist Janet van der Bunt stelt in NRC Handelsblad dat er sprake is van systeemfalen. Bent u het daarmee eens?
“Dat heeft de fiscalist Dieter Brüll decennia geleden ook aangekaart. Het systeem klopte niet en klopt nog steeds niet. Bij de Belastingdienst denken ze in processen en eenheden in plaats van in mensen. En omdat ze zo fabrieksmatig denken, zijn ze niet in staat om een doos uit te pakken en eens per stuk te bekijken wat erin zit. Het blijkt dat de gedupeerden afwijken. Die moet je dan individueel behandelen. En de oplossingen zijn nu toch weer procesmatig door iedereen dezelfde brief te sturen.”
Informateur Herman Tjeenk Willink schreef in zijn verslag bij de vorige formatie in 2017: “Individuele burgers passen vaak niet in de standaardmodellen en hebben moeite gehoor te krijgen voor problemen die één loket overstijgen.” Profetische woorden?
“Dat is helemaal raak. Het kan niet anders of Tjeenk Willink was destijds al op de hoogte van de problemen bij de Belastingdienst, anders doe je deze observatie niet. En als het nou om tien of twintig gevallen gaat, maar het zijn 26.000 ouders. Dan is het geen foutje meer. Ik vraag mij af wat de Belastingdienst heeft geleerd van het rapport van de Ombudsman uit 2017 en alles wat daarna is gebeurd.”
Zie ook: Dit wil het kabinet: nieuw toeslagensysteem en overheid die niet discrimineert
Lees meer over: Toeslagenaffaire
Van Huffelen biedt klokkenluider toeslagenaffaire excuus aan
NOS 08.04.2021 Staatssecretaris Van Huffelen heeft haar excuus aangeboden aan een oud-ambtenaar van de Belastingdienst. De ambtenaar, Pierre Niessen, waarschuwde jaren voor de misstanden van de dienst bij het terugvorderen van kinderopvangtoeslag. Die waarschuwingen werden in de wind geslagen en dat was niet goed, zegt de staatssecretaris in een Voortgangsrapportage over de toeslagenaffaire.
Niessen maakte voor en na zijn pensioen diverse meldingen van het overtreden van de wet- en regelgeving. Hij probeerde aan de kaak te stellen dat de Belastingdienst bij zo’n 40.000 mensen geld terugvroeg, hoewel ze nog recht hadden op uitstel van betaling omdat hun bezwaar nog niet was behandeld.
Gesprek
De werkgever is niet goed omgegaan met de meldingen, constateert Van Huffelen. “Dit is niet goed geweest, er had eerder diepgravender naar zijn meldingen moeten worden gekeken.” Ze heeft een persoonlijk gesprek gehad met Niessen. Er is ook een extern onderzoek naar gedaan.
De oud-ambtenaar wordt nu betrokken bij het project om de cultuur bij de Belastingdienst te verbeteren.
BEKIJK OOK;
Excuses staatssecretaris aan ambtenaar die vergeefs toeslagenzaak aankaartte
NU 08.04.2021 Staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) heeft voormalig ambtenaar van de Belastingdienst Pierre Niessen haar excuses aangeboden. Hij vroeg jarenlang tevergeefs aandacht voor misstanden bij de afhandeling van bezwaarschriften in de toeslagenaffaire. De fiscus is niet goed met die meldingen omgegaan, erkent zij.
Van Huffelen sprak Niessen vorige maand. “Ik heb in het gesprek aangegeven dat ik hem zeer dankbaar ben dat hij zijn meldingen heeft gedaan en vooral dankbaar ben voor zijn vasthoudendheid om deze aan te kaarten voor en nadat hij gepensioneerd was”, schrijft zij aan de Tweede Kamer.
Vijf van de zes keer ‘volledig gelijk’
Extern onderzoek door adviesbureau KPMG heeft uitgewezen dat Niessen bij vijf van de zes meldingen over de misstanden “volledig gelijk” had. Het ging daarbij onder meer om het niet naleven van wet- en regelgeving bij de behandeling van bezwaren van ouders tegen bijvoorbeeld een verlaging of terugvordering van hun kinderopvangtoeslag.
Niessen wees er eveneens terecht op dat de Belastingdienst als werkgever niet goed is omgegaan met zijn meldingen. “Dit is niet goed geweest. Er had eerder diepgravender naar zijn meldingen moeten worden gekeken”, aldus Van Huffelen. “Ik heb daar mijn excuses voor gemaakt en dit zal ook formeel vastgelegd worden.”
Verder is met de oud-ambtenaar afgesproken dat zijn ervaringen gebruikt zullen worden bij het traject dat moet leiden tot een cultuurverandering bij de Belastingdienst en Toeslagen. Dergelijke meldingen moeten voortaan serieuzer worden genomen.
Nog altijd op koers voor compensatie vóór 1 mei
Van Huffelen meldt verder dat de uitbetaling van compensatie aan de nu bekende slachtoffers van de toeslagenaffaire voor 1 mei afgerond kan zijn. In totaal komen zo’n 25.000 ouders in aanmerking voor 30.000 euro.
Het kabinet heeft daarnaast beloofd alle schulden van deze ouders bij de overheid kwijt te schelden. Daarmee is de komende vier jaar in totaal nog eens 750 miljoen euro gemoeid. Met private schuldeisers wordt nog gesproken over kwijtschelding. Het doel is om de gedupeerden met een schone lei te laten beginnen.
Zie ook: Dit wil het kabinet: nieuw toeslagensysteem en overheid die niet discrimineert
Lees meer over: Belastingdienst Toeslagenaffaire
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/0e25f630-9898-11eb-b760-02d1dbdc35d1.jpg)
Kabinet zet 750 miljoen opzij voor streep door schulden toeslagouders
Telegraaf 08.04.2021 In een poging gedupeerde toeslagenouders weer op gang te helpen, gaat de overheid de komende jaren zo’n 750 miljoen euro aan publieke schulden kwijtschelden. De gesprekken met andere schuldeisers lopen nog.
Dat meldt demissionair staatssecretaris Van Huffelen (Financiën) aan de Tweede Kamer. Het kwijtschelden van de schulden volgde op de val van het kabinet vanwege het toeslagenschandaal, waarbij ouders onterecht als toeslagfraudeurs werden aangemerkt of onterecht te hoge bedragen terug moesten betalen.
Het wegstrepen was volgens Van Huffelen nodig zodat ouders met ’een schone lei’ konden beginnen. Veel van de schulden die ouders hadden, werden veroorzaakt door de soms tienduizenden euro’s die zij aan de Belastingdienst terug moesten betalen. Alle gedupeerde ouders krijgen sowieso al in elk geval 30.000 euro compensatie. Toen dreigde dat zij dat geld meteen weer konden inleveren bij allerlei overheidsinstanties waar ze nog een schuld open hadden, besloot Van Huffelen ook een streep door die schulden te zetten.
Eerste rekensommen
Het was nog onduidelijk hoeveel dat de overheid zou kosten, maar inmiddels is er een voorzichtige eerste rekensom gemaakt. Het kabinet schat dat het om zo’n 750 miljoen euro gaat in de periode 2021-2024. Ook dat bedrag is nog met onzekerheden omgeven, omdat nog altijd niet duidelijk is hoeveel gedupeerde ouders er precies zijn.
De ouders blijken vooral schulden te hebben bij de gemeenten, waterschappen en de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO), daar wordt bijna 500 miljoen weggestreept. De schuld van de kinderopvangtoeslag zelf is zo’n 80 miljoen euro.
BEKIJK OOK:
Ruttes loyaliteit blijkt niet wederkerig
BEKIJK OOK:
CDA-bestuur op de grill na verkiezingen
BEKIJK OOK:
Van Huffelen: compensatie toeslagen zal ook bij fraudeurs komen
Compensatie
Inmiddels hebben ruim 30.000 mensen zich als gedupeerde ouders gemeld bij de Belastingdienst. Ongeveer 10 procent van hen blijkt (voorlopig) niet in aanmerking te komen voor compensatie. Ruim 7000 ouders hebben inmiddels in elk geval de 30.000 euro gekregen. Van Huffelen gaat ervan uit dat ze de belofte gaat waarmaken om iedere gedupeerde die zich voor 15 februari heeft gemeld in elk geval voor 1 mei de 30.000 euro over te maken.
Klokkenluider
Ook is er excuses aangeboden aan oud-ambtenaar van de Belastingdienst Pierre Niessen, die jarenlang tevergeefs aandacht vroeg voor misstanden bij de afhandeling van bezwaarschriften in de toeslagenaffaire. De dienst is niet goed met die meldingen omgegaan, erkent Van Huffelen. Ze sprak Niessen vorige maand. „Ik heb hem in het gesprek aangegeven dat ik zeer dankbaar ben dat hij zijn meldingen heeft gedaan en vooral voor zijn vasthoudendheid om deze aan te kaarten voor en nadat hij gepensioneerd was.”
Extern onderzoek door adviesbureau KPMG heeft uitgewezen dat Niessen bij vijf van de zes meldingen van misstanden „volledig gelijk” had. Het ging daarbij onder meer om het niet naleven van wet- en regelgeving bij de behandeling van bezwaren van ouders tegen bijvoorbeeld verlaging of terugvordering van hun kinderopvangtoeslag.
BEKIJK MEER VAN; economie overheid Van Huffelen
Telegraaf 06.03.2021
Ombudsman zegt dat overheid hem jarenlang negeerde in Toeslagenaffaire
De Nationale Ombudsman Reinier van Zutphen speelde een sleutelrol bij de toeslagenaffaire. Al in 2017 waarschuwde hij dat er grote problemen waren, die drie jaar later leidden tot het aftreden van het kabinet Rutte III. “We hebben jarenlang geroepen dat er iets moest gebeuren, maar we werden niet gehoord.”
“Vijf jaar geleden, toen ik aantrad, verzette ik mij tegen het fraudedenken. Ik heb toen gezegd dat als de overheid naar de burger kijkt als een fraudeur er geen goede oplossingen komen.”
Hij noemt het ‘zuur’ dat hijzelf, de Rekenkamer en de afdeling advies van de Raad van State waarschuwden dat er dingen fout liepen, maar ze niet gehoord werden. “Het heeft lang geduurd voordat het kwartje viel.”
In korte tijd zijn er twee parlementaire onderzoeken geweest, die naar de toeslagenaffaire en onlangs presenteerde de commissie die onderzoek deed naar problemen bij uitvoeringsorganisaties als het UWV en het Centraal Bureau Rijvaardigheid haar bevindingen.
Zie ook: Opnieuw kritisch rapport over functioneren Tweede Kamer
‘Sla die klachtenprocedure maar over’
In februari 2016 kreeg Van Zutphen de eerste melding over problemen met de kinderopvangtoeslagen toen de Eindhovense advocaat Eva González Pérez hem benaderde. Zij vertegenwoordigde een groep ouders van wie de kinderopvangtoeslag volgens haar volkomen onterecht was afgenomen.
Van Zutphen adviseerde González Pérez eerst een klacht in te dienen bij Toeslagen, zoals de regels voorschrijven. Er gingen maanden overheen, waarbij die ouders in grote nood zaten, voordat hij zelf in november van dat jaar een onderzoek kon starten.
“Ik ben me toen helemaal rot geschrokken.” Hij zou nu eerder in actie zijn gekomen. “Ik zal eerder zeggen: sla die klachtenprocedure maar over, we gaan zelf aan de slag. Daartoe ben ik ook aangemoedigd door het kabinet.”
Onderzoek belandde in een la
En er is nog iets dat Van Zutphen anders zou doen: toen hij in 2017 zijn onderzoek naar de misstanden bij de toeslagen had afgerond, stuurde hij dat per post naar toenmalig staatssecretaris van Financiën Eric Wiebes. Achteraf bleek dat het in een la was beland.
“Ik had bij hem langs moeten gaan. Zijn ambtenaren geven het wel aan hem, dacht ik, maar ik was te goed van vertrouwen.” Ook stuurde Van Zutphen het rapport niet naar de Tweede Kamer. “Daar had ik ook naartoe moeten gaan.”
Inmiddels zijn we twee jaar verder, hebben zowel de parlementaire commissie die onderzoek deed naar de toeslagenaffaire als de commissie die de problemen bij de uitvoeringsorganisaties onderzocht hun rapporten uitgebracht, is het kabinet afgetreden en zal in de loop van 2022 de parlementaire enquête naar de toeslagenaffaire worden gehouden.
Sleutelfiguren zullen onder ede worden gehoord, waaronder ook demissionair premier Mark Rutte. Hij was tussen 2013 en 2016 voorzitter van de Ministeriële Commissie Aanpak Fraude die besloot tot intensivering van de jacht op vermeende fraude. “Ik snap wel dat de Kamer daar nog naar wil kijken”, zegt Van Zutphen.
‘Zelfredzaamheid betekent eigenlijk: zoek het maar uit’
Voor Van Zutphen is een ding duidelijk: het hele idee van de zelfredzame burger als maat der dingen is voorbij. “Zelfredzaamheid betekent eigenlijk: zoek het maar uit. Bij 80 procent van de bevolking werkt dat, maar bij 20 procent dus helemaal niet. En de overheid moet er ook voor die mensen zijn.”
Regels moeten volgens Van Zutphen eenvoudiger en mensen die in de problemen komen moeten weten waar ze naartoe kunnen. Twee jaar geleden pleitte Van Zutphen ervoor om per gemeente één loket te openen waar burgers met hun problemen naar toe kunnen. “Destijds werd ik een beetje voor gek versleten, maar nu staat het in verkiezingsprogramma’s. De overheid moet altijd de deur open hebben staan.”
Van Zutphen zal regering nauwgezet volgen
De rol van de Nationale ombudsman zal de komend regeringsperiode een iets andere zijn. Natuurlijk, burgers kunnen zich bij hem melden met klachten, maar hij zal ook nauwgezet volgen of de komende regering alle beloftes die nu zijn gedaan ook daadwerkelijk gaan uitvoeren.
“Al die plannen moeten geen papieren werkelijkheid blijven.”
Hij heeft er alle vertrouwen in dat zaken ten goede kunnen keren. “De problemen zijn serieus, maar we zijn niet reddeloos. Maar wat me wel bezighoudt: We zijn zo’n rijk land, veel rijker dan wij is er niet. En toch gaat het altijd over geldgebrek. Geld zou het probleem niet moeten zijn. Het moet mogelijk zijn om mensen die niet veel hebben toch mee te laten doen.”
Zie ook: Dit wil het kabinet: nieuw toeslagensysteem en overheid die niet discrimineert
AD 06.03.2021
‘Belastingdienst houdt zich al 15 jaar niet aan de wet bij terugvordering toeslagen’
Het toeslagenschandaal bij de Belastingdienst is veel groter dan tot nu toe gedacht, concludeert RTL Nieuws op basis van vertrouwelijke stukken. De omstreden werkwijze van de Belastingdienst is veel eerder begonnen dan tot nu toe bekend, blijkt uit duizenden documenten van de dienst Toeslagen die de nieuwszender in handen kreeg.
Lang is ervan uitgegaan dat de strikte handhaving van de regels en de harde fraudejacht het gevolg waren van de Bulgarenfraude in 2013. Deze praktijk bestond echter al veel langer. Al 15 jaar houden ambtenaren zich niet aan de wet bij terugvordering van toeslagen, blijkt uit de stukken die RTL Nieuws heeft ingezien. Handleidingen, werkinstructies, excelbestanden en verzonden brieven, bieden een ‘onthullend inkijkje’, klinkt het.
Kort na de invoering van het toeslagenstelsel worden al instructies opgesteld om bij twijfel toeslagen niet zomaar uit te keren. Dat gebeurt niet alleen met kinderopvangtoeslag, maar ook met zorgtoeslag, huurtoeslag en kindgebonden budget. De handleidingen die de dienst Toeslagen bij de toepassing van relevante regels en wetten hanteert, zouden naar verluidt niet juridisch zijn getoetst.
Lees ook;
Vinkje achter de naam
Bij vermoedens van fraude komen mensen op een zogenoemde ‘uitsluitlijst’ te staan. ‘Afwijkend behandelen’ luidt een werkinstructie uit 2006. Toeslagen worden onder de noemer ‘nihilstelling’ stopgezet. Uit de documenten blijkt dat dit massaal gebeurt. Volgens de Belastingdienst was het beleid erop gericht bewuste of onbewuste fouten bij de aanvraag of wijziging van het grote aantal uitgekeerde toeslagen te voorkomen.
Wie eenmaal op de uitsluitlijst terechtkomt, komt daar niet meer van af. Er is sprake van het ‘automatisch continueren van de afwijkende behandeling’, zo blijkt uit stukken uit 2007. Elk contact met de Belastingdienst resulteert in behandeling als fraudeur, schrijft RTL. Bovendien worden mensen met een ‘vinkje achter hun naam’ hiervan door de Belastingdienst niet op de hoogte gesteld, waardoor verweer niet mogelijk is.
Ministerie
Het ministerie van Financiën stelt in een reactie niet alle stukken te hebben kunnen achterhalen die door de nieuwszender zijn aangevoerd. Desondanks bevestigt ze dat strikte interpretatie van wet- en regelgeving door de Belastingdienst ook in de beginjaren zeer ingrijpende gevolgen heeft gehad voor mensen. “Dat is bekend, en dat is ook onderkend”, staat in een schriftelijke reactie aan de nieuwszender. “Juist om die reden heeft het kabinet besloten ouders te compenseren over de gehele periode sinds de invoering van de kinderopvangtoeslag in 2005.”
De zogenoemde ‘toeslagenaffaire’ kwam aan het licht dankzij onderzoek van RTL Nieuws en Trouw. Daaruit bleek dat de Belastingdienst in 2014 voor circa 300 ouders – de tellingen lopen uiteen – de kinderopvangtoeslag volledig stopzette en terugvorderde. Dit na een onderzoek door een antifraudeteam. Dat was bij controle van het Eindhovense gastouderbureau Dadim op ‘onregelmatigheden’ gestuit.
Zo bleek dat ouders onvolledige of onjuiste informatie hadden aangeleverd toen zij de toeslag aanvroegen. Soms ging het om een verkeerd ingevuld getal of een ontbrekend bonnetje. Dat werd keihard bestraft. Doordat gezinnen opeens honderden euro’s per maand misliepen en daarnaast ook bedragen uit jaren ervoor moesten terugbetalen, kwamen zij in grote financiële problemen terecht.
Grondbeginselen rechtsstaat
De parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag constateerde in december vorig jaar in haar eindverslag. dat de ouders die slachtoffer werden van de harde aanpak ‘ongekend onrecht’ was aangedaan. De ‘grondbeginselen van de rechtsstaat zijn geschonden’ en ouders hebben jarenlang ‘geen schijn van kans’ gehad, luidde het. De commissie-Donner wees met een beschuldigende vinger naar het politieke klimaat tijdens de vorige twee kabinetten, waarbij de nadruk meer en meer op fraudebestrijding kwam te liggen.
De oprichting van het Combiteam Aanpak Facilitators was hier een reactie op. De zogeheten ‘Bulgarenfraude’ in 2013 bracht toenmalig staatssecretaris Frans Weekers in grote problemen. Hij wist een motie van wantrouwen, ingediend door de oppositie, ternauwernood te overleven. Vanaf dat moment werd iedere misslag, overtreding of onjuiste aangifte van een toeslag als fraude aangeduid, aldus Donner.
De ‘toeslagenaffaire’ kostte staatssecretaris van Financiën Menno Snel de kop, leidde tot het vertrek van Lodewijk Asscher als PvdA-lijsttrekker van de PvdA en tot het aftreden van het kabinet Rutte, medio januari.
Mensen met schulden niet goed beschermd
De Belastingdienst houdt bij het terugvorderen van toeslagen te weinig rekening met de financiele situatie van burgers, zegt de Landelijke Organisatie van Sociaal Raadslieden (LOSR). Regelmatig belanden mensen daardoor onder het bestaansminimum. De organisatie schreef een brief aan demissionair staatssecretaris Alexandra van Huffelen van Financiën. Ook de Nationale ombudsman dringt aan op een oplossing.
Sinds 1 januari van dit jaar is de zogenaamde Wet vereenvoudiging beslagvrije voet van kracht. Volgens die wet moet er altijd een deel van het inkomen zijn waar geen enkele schuldeiser beslag op mag leggen. Zo belanden mensen niet onder het bestaansminimum, is de redenering.
Wie een deel van zijn toeslagen moet terugbetalen, krijgt daar standaard een brief met een betalingsregeling over. Als de ontvanger dan niet zelf aan de bel trekt en mogelijk zijn schulden niet afbetaalt, kan de huur- of zorgtoeslag worden stopgezet.
Toch is het volgens de wet de bedoeling dat de Belastingdienst die beslagvrije voet op voorhand berekent. Dat dat niet altijd gebeurt, leidt er volgens de LOSR en de Nationale ombudsman toe dat veel mensen toch nog onder het bestaansminimum belanden.
“Burgers worden zo nodeloos verder in het moeras van stress en schulden geduwd, met nieuwe schulden tot gevolg. De wet moest het bestaansminimum beter beschermen. Eindelijk zouden we verlost zijn van het zogenaamde ‘piepsysteem’, waarbij de burger zelf aan de bel moet trekken om beschermd te worden door de beslagvrije voet. Dat er nu berekend wordt zonder toepassing van de beslagvrije voet is immers in strijd met de wet”, zegt André Moerman, voorzitter van de LOSR.
De LOSR schreef Van Huffelen een brief met het verzoek om het terugvorderingsbeleid van de Belastingdienst op korte termijn aan te passen. De demissionair staatssecretaris laat aan NU.nl weten dat ze in gesprek gaat met de organisatie, maar benadrukt dat er door de toeslagenaffaire sinds maart vorig jaar geen dwanginvorderingen meer hebben plaatsgevonden. “Er was dus ook geen aanleiding om de beslagvrije voet toe te passen.”
‘Fiscus werkte al veel langer met zwarte lijsten, en bij meer toeslagen’
De werkwijze die leidde tot de toeslagenaffaire wordt al veel langer gevolgd dan tot dusver bekend was. Dat meldt RTL Nieuws op basis van vertrouwelijke documenten die de nieuwszender heeft ingezien.
Het gaat om documenten van de afdeling Toeslagen van de Belastingdienst, zoals handleidingen, werkinstructies, excelbestanden en verzonden brieven. Daaruit blijkt volgens RTL dat de werkwijze waardoor mensen onterecht als potentieel fraudeur bestempeld konden worden en in grote financiële problemen kwamen, al in 2006 begon.
Tot nu toe was de veronderstelling dat de ontspoorde fraudejacht in 2013 van start ging als gevolg van de zogeheten Bulgarenfraude.
Massaal op de uitsluitlijst
Ook blijken er volgens RTL veel meer werkinstructies voor ambtenaren van de Belastingdienst te zijn geweest die in strijd waren met de wet- en regelgeving. Het gaat om aanwijzingen voor het stopzetten van niet alleen de kinderopvangtoeslag, maar ook van de zorgtoeslag, de huurtoeslag en het kindgebonden budget.
Mensen over wie twijfel bestond, kwamen op een ‘uitsluitlijst’ waarna ze geen toeslagen meer kregen. Hun werd niet verteld dat ze op deze lijst stonden, waardoor ze dat ook niet konden aanvechten. Ze zouden vervolgens automatisch nog jaren als fraudeur behandeld zijn. Dat gebeurde op grote schaal, concludeert RTL op basis van werkinstructies met de titel ‘Massaal’.
De Belastingdienst laat in een reactie weten dat er wel altijd een handmatige toets werd gedaan voordat iemand op de lijst kwam. En, zegt de dienst, de toeslag werd voor mensen die op de uitsluitlijst kwamen niet automatisch stopgezet. Ze konden extra gecontroleerd worden.
‘Verschillende versies documenten’
In een vijf pagina’s tellende reactie, die RTL heeft gepubliceerd, zegt het ministerie van Financiën dat het niet alle documenten heeft teruggevonden waarop de nieuwszender zich baseert. ‘De documenten waar RTL naar verwijst zijn goeddeels teruggevonden maar hierbij werd wel duidelijk dat van deze documenten meerdere versies bestonden, waarvan nu niet met zekerheid kan worden gezegd of beide (RTL/Toeslagen) van dezelfde versies zijn uitgegaan.’
Verder zegt het ministerie dat het niet zo is dat mensen die verdacht werden van fraude automatisch in het vervolg ook zo behandeld blijven worden door de Belastingdienst. Dat gebeurt alleen voor een “specifieke periode”, die handmatig door een behandelaar wordt ingesteld en handmatig weer verlengd moet worden. “Na een tijdsperiode voor afwijkende behandeling komt de toeslaggerechtigde weer in het normale behandelproces terecht.”
“Kleine fouten zoals het ontbreken van een handtekening of datum op een contract, konden leiden tot hoge terugvorderingen of stopzetting van toeslagen”, aldus Het ministerie van Financiën.
Daarnaast deelt het ministerie niet de conclusie dat de fraudejacht, zoals RTL het noemt, al vijftien jaar geleden begon. “Voor zover we kunnen nagaan, lag hier in de eerste jaren niet de nadruk op.”
Wel beaamt het ministerie dat de toeslagenregels vanaf het het begin af aan ‘zeer strikt geïnterpreteerd’ werden. “Kleine fouten zoals het ontbreken van een handtekening of datum op een contract, konden leiden tot hoge terugvorderingen of stopzetting van toeslagen.” Die problemen zijn “bekend, en dat is ook onderkend”, aldus het ministerie. “Juist om die reden heeft het kabinet besloten om ouders te compenseren over de gehele periode sinds de invoering van de kinderopvangtoeslag in 2005.”
‘Bevestigt beeld’
Advocaat Vasco Groeneveld zegt dat de vertrouwelijke documenten die RTL naar buiten heeft gebracht het beeld bevestigen dat de historie die zijn klanten hebben met de Belastingdienst teruggaat tot 2006. “Gedupeerden vertellen mij dat de ellende toen al begon. Dit gaat zeker een rol spelen bij mijn verzoek aan het Gerechtshof om alsnog het Openbaar Ministerie te gelasten om medewerkers van de Belastingdienst te vervolgen.”
Groeneveld wil deze maand nog een klacht bij het hof indienen. “Het beeld dat medewerkers van de Belastingdienst onrechtmatig hebben gehandeld, wordt met deze documenten versterkt. En daarmee ook de nalatigheid van ministers om ertegen op te treden.”
Groeneveld zegt na het weekend vijftig nieuwe deelnemers aan de aangifte toe te voegen tegen zes (oud-)ministers die hij verantwoordelijk houdt voor het toeslagenschandaal. Het totaal aantal deelnemers aan deze aangifte komt daarmee op 130.
Rutte en andere kabinetsleden niet strafrechtelijk vervolgd vanwege toeslagenaffaire
De regering zal geen opdracht geven om premier Mark Rutte en andere politieke kopstukken strafrechtelijk te vervolgen voor hun rol in de toeslagenaffaire. Dat heeft demissionair minister van Justitie en Veiligheid Ferd Grapperhaus zojuist geschreven aan de Tweede Kamer.
Behalve tegen Rutte deden 87 gedupeerde toeslagouders begin dit jaar aangifte tegen (oud-)bewindslieden Lodewijk Asscher, Eric Wiebes, Wopke Hoekstra, Tamara van Ark en Menno Snel. Zij zouden zich volgens advocaat Vasco Groeneveld schuldig hebben gemaakt aan ambtsmisdrijven.
Lees ook;
De procureur-generaal van de Hoge Raad, Jos Silvis, heeft de aangiften onderzocht en is een oriënterend onderzoek gestart. Doel hiervan was uit te vinden of er aanknopingspunten zijn voor het starten van een opsporingsonderzoek.
Die aanknopingspunten zijn niet gevonden, zo laat Grapperhaus de Kamer weten. ,,Dat betekent dat er vanwege de regering geen opdracht tot vervolging zal worden gegeven”, aldus de minister. Hij benadrukt dat de Tweede Kamer zelf nog wel opdracht tot vervolging kan geven.
Tachtig slachtoffers
Advocaat Vasco Groeneveld deed namens een groep gedupeerden van de kinderopvangtoeslagzaak aangifte tegen de bewindslieden. Groeneveld vertegenwoordigt tachtig slachtoffers.
Voor aangifte tegen bewindspersonen geldt een protocol. Dat schrijft voor dat de procureur-generaal bij de Hoge Raad een oriënterend onderzoek begint, gericht op de vraag of er aanknopingspunten zijn voor een opsporingsonderzoek. Als deze oriënterende fase klaar is, informeert de procureur-generaal bij de Hoge Raad de minister van Justitie en Veiligheid, Ferd Grapperhaus.
Ferdinand Grapperhaus, demissionair minister van Justitie en Veiligheid. © ANP
De procureur-generaal kan niet naar eigen inzicht tot strafvervolging overgaan. Hij dient daarvoor opdracht te krijgen van de regering of de Tweede Kamer. Grapperhaus kan als vertegenwoordiger van de regering de procureur-generaal opdracht geven tot het verrichten van een opsporingsonderzoek. Vervolgens is het aan de regering om de vervolgingsbeslissing te nemen. Indien de regering geen opdracht geeft tot strafvervolging, kan de Tweede Kamer daartoe dus nog wel besluiten.
Wettelijke tekortkomingen
Silvis schrijft in zijn onderzoeksverslag dat de problemen in de toeslagenaffaire het gevolg zijn van wettelijke tekortkomingen. Dat voor ouders in het toeslagensysteem grote problemen kunnen ontstaan ‘is bij het opstellen van de wetgeving niet onderkend’. Belangrijke juridische middelen voor rechtsbescherming zijn door de wetgever indertijd niet in de wet opgenomen, schrijft Silvis.
De problemen hangen volgens de leider van het parket bij de Hoge Raad niet samen met vervolgbare ambtsdelicten van bewindspersonen. ‘De aangifte is grotendeels gebaseerd op de ondervraging door een parlementaire commissie. Wettelijk mag die ondervraging niet als bewijs worden gebruikt in een strafvervolging.’ Hij geeft aan dat ‘in een systeem van parlementaire democratie de politieke verantwoording voorop hoort te staan’.
Politieke verantwoording
De aangifte is grotendeels gebaseerd op de ondervraging van de bewindslieden door de parlementaire ondervragingscommissie, schrijft de Hoge Raad. Die ondervraging mag wettelijk niet als bewijs worden gebruikt in een strafvervolging.
Kabinet gevallen
Vanwege de affaire trad staatssecretaris Snel van Financiën in december af en viel kabinet Rutte-III half januari. Het kabinet van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie regeert demissionair door, maar zonder minister Wiebes (Economische Zaken en Klimaat).
Wiebes was in het vorige kabinet als staatssecretaris van Financiën verantwoordelijk voor de Belastingdienst. De fiscus beschuldigde duizenden ouders ten onrechte van fraude met toeslagen, waarop zij soms tienduizenden euro’s moesten terugbetalen en omvangrijke schulden opbouwden.
Ook trok Kamerlid Lodewijk Asscher zich terug als lijsttrekker van de PvdA. Asscher was vicepremier en minister van Sociale Zaken in het vorige kabinet.
Advies Hoge Raad: geen vervolging ministers voor toeslagenaffaire
Jos Silvis, procureur-generaal bij de Hoge Raad ziet geen aanknopingspunten voor strafrechtelijk vervolging tegen ministers en staatssecretarissen in de toeslagenaffaire.
Silvis deed het oriënterende onderzoek naar aanleiding van de aangifte tegen zes (oud-)bewindslieden, onder wie demissionair premier Rutte en minister Hoekstra van Financiën, door twintig gedupeerden.
Volgens hun advocaat Vasco Groeneveld hebben de zes zich schuldig gemaakt aan een ambtsmisdrijf en nalatigheid. De aangifte werd begin vorige maand aangevuld.
Advocaat Vasco Groeneveld heeft namens 80 gedupeerden van de kinderopvangtoeslagzaak aangifte gedaan tegen ministers van Ark, Hoekstra en Wiebes, premier Rutte, staatssecretaris Snel en oud-minister Asscher.
Beroepsmatige discriminatie
Zij hebben strafrechtelijk verwijtbaar gehandeld, vindt Groeneveld. De bewindslieden hadden moeten voorkomen dat de Belastingdienst zich schuldig maakte aan zogeheten knevelarij en beroepsmatige discriminatie. Ook zijn artikel 1 van de Grondwet (het gelijkheidsbeginsel) en het Internationaal verdrag inzake de rechten van het kind geschonden.
De procureur-generaal stelt dat de problemen in de toeslagenaffaire het gevolg zijn van ‘wettelijke tekortkomingen’. Advocaat Groeneveld noemt dat advies van vandaag ‘teleurstellend’.
Protocol
Bij aangifte tegen ministers of staatssecretaris schrijft het protocol voor dat procureur-generaal bij de Hoge Raad een onderzoek start en advies uitbrengt aan de minister van Justitie. Uiteindelijk heeft de Tweede Kamer het laatste woord of er strafrechtelijk onderzoek wordt gedaan.
Vertrouwelijke stukken bevestigen: toeslagenschandaal veel groter
Duizenden zelfstandigen de dupe van fout Belastingdienst met leenbijstand
Duizenden zelfstandigen hebben door een fout van de Belastingdienst duizenden euro’s aan huurtoeslag, zorgtoeslag en kindgebonden budget moeten terugbetalen, terwijl ze er wel recht op hadden. Dat schrijft de Volkskrant.
Het gaat om zelfstandigen die zogeheten leenbijstand (Bbz) hadden aangevraagd. Met die regeling konden uitkeringsgerechtigden vanaf 2004 een eigen bedrijf starten met een renteloze lening van de overheid. De lening werd kwijtgescholden als met de eigen zaak niet meer dan de bijstandsnorm werd verdiend.
De Belastingdienst heeft de lening in het jaar dat die werd kwijtgescholden ten onrechte bij het toetsingsinkomen van ontvangers opgeteld, waardoor ze zogenaamd te veel ontvangen huurtoeslag, zorgtoeslag en kindgebonden budget moesten terugbetalen.
Omtzigt wil opheldering
In 2017 paste de toenmalige staatssecretaris van Financiën, Eric Wiebes, de regeling op aandringen van de Nationale ombudsman en de Tweede Kamer aan, maar alleen voor burgers die in de periode 2014-2016 werden gedupeerd. Zij kregen compensatie, maar anderen niet. Mogelijk vielen meer dan tienduizend gedupeerden buiten de boot. Sommigen leenden bij derden geld om de vorderingen van de Belastingdienst te kunnen betalen, schrijft de krant.
De Belastingdienst zou ook nauwelijks moeite hebben gedaan om mensen die recht hadden op compensatie op te sporen. Het ministerie van Financiën zou in zijn administratie niet kunnen zien wie de gedupeerde ondernemers zijn. Van de 17 miljoen euro die ervoor was begroot, is 2,6 miljoen euro besteed.
De krant schrijft dat CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt, die zich eerder vastbeet in de kinderopvangtoeslagaffaire, het kabinet om opheldering wil vragen. “De zaak toont veel parallellen met de toeslagenaffaire.”
Kamer noemt nieuwe toeslagenblunder Belastingdienst ‘ongelooflijk’
‘Pijnlijk en ongelofelijk’. De Tweede Kamer heeft geen goed woord over voor de nieuwste fout van de Belastingdienst. Uit onderzoek van RTL Nieuws blijkt dat de Belastingdienst arbeidsmigranten al sinds 2015 onterecht duizenden euro’s aan kindgebonden budget geeft.
Dat komt omdat de Belastingdienst toeslagen toekent op basis van foute en onvolledige informatie. “Dit kost de Nederlandse staat en dus de belastingbetaler veel geld”, zegt Helma Lodders van de VVD.
Maar Lodders ziet ook opnieuw dat burgers buiten hun schuld om in de problemen komen en klem komen te zitten tussen de verschillende overheidsorganisaties. “Deze fouten lijken in eerste instantie in het voordeel van de mensen uit te pakken, maar als zij dit moeten terugbetalen, komen ze natuurlijk in grote problemen”, zegt Lodders.
Pak signalen op
Renske Leijten van de SP kan er met haar hoofd niet bij dat de Belastingdienst, die aan de ene kant keihard optrad tegen fraude zoals in de kinderopvangtoeslagenaffaire, nu automatisch te veel verstrekt. “Ongelofelijk”, noemt ze het. Helemaal als de arbeidsmigranten zelf aangeven dat ze te veel ontvangen en dat de Belastingdienst dan geen thuis geeft.
Belastingdienst weer in de fout: veel te veel toeslag voor arbeidsmigranten
“Opnieuw zien we dat de Belastingdienst signalen niet oppakt als er iets fout gaat”, zegt Pieter Omtzigt van het CDA. “Niet van de migranten die waarschuwen en niet van de eigen medewerkers die waarschuwen. Zelfs niet naar aanleiding van interne rapporten.”
Als de Belastingdienst die signalen niet structureel serieus gaat nemen is het volgens Omtzigt wachten op het volgende schandaal.
‘Het is niet te verantwoorden dat mensen in de problemen komen, omdat de Belastingdienst haar zaken niet op orde heeft’, vindt Eppo Bruins van de ChristenUnie. ‘Het is al lange tijd bekend , maar nog steeds niet gerepareerd’.
De partijen verbazen zich er vooral ook over dat het probleem al zo lang speelt en noemen het zorgelijk dat het sinds 2016 nog altijd niet is opgelost. Ze willen daarover opheldering van de staatsecretaris van Financiën.
Het CDA en de ChristenUnie willen af van het huidige en complexe toeslagensysteem.
Belastingdienst ging volgens kabinet afgelopen jaren vaker over de schreef
De Belastingdienst heeft de afgelopen jaren op momenten in strijd “met verschillende wetten en beginselen van behoorlijk bestuur gehandeld”. Dat staat zaterdag in een brief die het kabinet aan de Tweede Kamer heeft gestuurd. De elf pagina’s tellende brief bevat een lijst met wetten en regels waar de fiscus zich niet aan heeft gehouden.
De bewindslieden sommen een breed scala aan overtredingen op, maar schrijven ook dat de fiscus zich “in het algemeen” aan wetten en regels houdt en dat niet alle overtredingen even zware consequenties voor burgers hebben.
De lijst is niet volledig, merken ze op !!!
Deze wetten en regels overtrad de Belastingdienst
In antwoord op kamervragen heeft het ministerie van Financiën een overzicht gestuurd van wetten waar de Belastingdienst zich de afgelopen zeven jaar niet aan heeft gehouden. De brief van 11 pagina’s bevat een greep uit gevallen die in strijd zijn met de wet of de algemene beginselen van behoorlijk bestuur, schrijven demissionair staatssecretarissen Vijlbrief en Van Huffelen. Het is geen compleet overzicht.
De brief vloeit voort uit een motie van CDA-Kamerlid Omtzigt.
De voorbeelden in de Kamerbrief gaan onder meer om het achterhouden van stukken of het te laat verstrekken van stukken aan burgers of rechters. Ook wordt beschreven hoe het ouders onnodig moeilijk wordt gemaakt om hun recht op een toeslag aan te tonen. Het ministerie van Financiën stelt dat de Belastingdienst in het algemeen handelt volgens wet- en regelgeving, maar dat dit “helaas niet altijd het geval is geweest”.
Opsomming
De zaken die in de brief worden genoemd zijn al eerder aan bod zijn gekomen, onder meer in debatten in de Tweede Kamer. Het overzicht van de overtredingen is nieuw. “Een ernstige en lange lijst”, zegt advocaat Eva González Perez. En: “Niet nieuw, wel schokkend.” Zij ondersteunt sinds 2014 gedupeerde ouders van de kindertoeslagaffaire.
De brief bevat onder meer een “niet-limitatieve opsomming” van situaties waarin de Belastingdienst zich niet aan de wet en de algemene beginselen van behoorlijk bestuur gehouden heeft. “Dat betekent dat er nog meer is of nog aan zit te komen over wat de Belastingdienst heeft gedaan of doet in strijd met de wet”, zegt González Perez. “Er staat dus nog steeds geen streep onder.”
Ruim zes jaar ondervond de advocaat naar eigen zeggen geregeld dat de fiscus zich niet aan de regels hield. “Het recht werd niet gehanteerd. Deze lijst bevat alles waar ze de afgelopen jaren schriftelijk op zijn gewezen. Niks onthullends dus: het zijn de media en politici die hier al jaren mee bezig zijn. Het is een constante graafmachine in documenten en het naar buiten brengen daarvan.”
“In een rechtsstaat dient de Belastingdienst zich aan de wet te houden. Dat vraagt de dienst ook van alle burgers. Ik wil nu heel goed weten hoeveel schade dit voor burgers en bedrijven heeft opgeleverd”, aldus Kamerlid Pieter Omtzigt.
CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt reageert geschokt op de inhoud van de brief. Op Twitter noemt hij het “dwingend leesvoer om het gebrek aan rechtsstatelijkheid te begrijpen”. Hij benadrukt in een toelichting dat dit opnieuw bevestigt dat de wet niet alleen te hard is uitgevoerd door de Belastingdienst, zoals soms de uitleg was, maar dat de wet zelfs niet is gevolgd.
“In een rechtsstaat dient de Belastingdienst zich aan de wet te houden. Dat vraagt de dienst ook van alle burgers. Ik wil nu heel goed weten hoeveel schade dit voor burgers en bedrijven heeft opgeleverd”, zegt Omtzigt. “Een aantal mensen heeft dit de hele huurtoeslag gekost. Die zijn duizenden euro’s per jaar misgelopen doordat de interpretatie van de wet door de Belastingdienst niet was hoe die moest zijn volgens de hoogste rechter.”
Hij hekelt ook hoe lang het heeft geduurd voordat deze informatie de Kamer heeft bereikt. “We hadden deze brief weken geleden al verwacht, nog voor het verkiezingsreces. Nu is het een onhandig moment, want we kunnen het er nu niet over hebben met de regering.”
Uit de brief blijkt ook dat de informatie nog niet compleet is. Ook dat laakt Omtzigt nadrukkelijk. “Ik vraag al jaren om een overzicht en deze brief geeft nu geen uitputtende lijst.” Die lijst wil hij zo snel mogelijk. Ook wil hij dat zo snel mogelijk duidelijk wordt hoe lang het kabinet hier al van wist.
Beslagvrije voet
Vorige week concludeerde RTL Nieuws op basis van vertrouwelijke documenten dat de werkwijze van de Belastingdienst, die leidde tot de toeslagenaffaire, veel eerder begon dan tot nu toe bekend was.
In de Kamerbrief van vrijdagavond wordt ook gereageerd op het verhaal over de beslagvrije voet van de NOS. Hieruit blijkt dat de Belastingdienst er bij het verrekenen van toeslagen niet standaard rekening mee houdt of mensen genoeg geld overhouden om van te leven, terwijl dat volgens een wet die op 1 januari van kracht werd wel zou moeten.
De Belastingdienst bevestigde de werkwijze en zei dat als mensen erom vragen er wel naar de persoonlijke situatie wordt gekeken. Volgens de dienst is dat volgens de nieuwe wet toegestaan.
Het ministerie van Financiën zegt onderzoek te doen naar de vraag hoe de handelwijze van de Belastingdienst moet worden geduid. Ze willen in gesprek met de Nationale Ombudsman en sociaal raadlieden.
Onderstaande voorbeelden betreffen overtredingen van wetten die zich hebben voorgedaan bij de Belastingdienst, zoals beschreven in de Kamerbrief;
- Mondeling intrekken van bezwaren
- Opzet/Grove Schuld en minnelijke schuldsanering (Invordering)
- Ten onrechte niet-verminderde vervolgingskosten
- Vergoeden invorderingsrente
- Stuiten van verjarende schulden
- AVG en Archiefwet
- Strijdig handelen met de AVG bij de verwerking van persoonsgegevens.
- Herstelorganisatie Toeslagen. Situaties die zich hierin hebben voorgedaan zijn onder meer:
– niet (tijdig) vaststellen van de definitieve beschikking kinderopvangtoeslag;
– niet of onvoldoende in acht nemen van de wettelijke termijn waarbinnen een beslissing op bezwaar moet komen;
– niet of onvoldoende motiveren van beslissingen inzake de toekenning of afwijzing van de kinderopvangtoeslag;
– onvoldoende duidelijk maken aan de ouder welke informatie van hem/haar wordt verwacht;
- 21-punten lijst
- Vaktechnische waarborgen
- Toeslagpartnerschap
- Onterechte kwalificatie
- Kindgebonden Budget
Telegraaf 17.03.2021
Gemeente Den Haag schiet gedupeerden toeslagenaffaire te hulp
De gemeente Den Haag schiet gedupeerde gezinnen die slachtoffer zijn van de toeslagenaffaire bij de Belastingdienst te hulp. Het gaat om hulp bij hun schulden en andere problemen als gevolg van de jarenlange stress. In Den Haag gaat het om minimaal 1600 gedupeerden.
De slachtoffers kunnen de gemeente aankloppen voor hulp bij schulden en andere problemen als gevolg van de jarenlange stress.
Het vertrouwen in de overheid is door de jarenlange stress ernstig gedaald, schrijft de gemeente. ‘Duizenden gezinnen zijn jarenlang als fraudeurs aangemerkt. Er zijn grote fouten gemaakt door de Belastingdienst met het toekennen, stopzetten en terugvorderen van de kinderopvangtoeslag. Medewerkers van de gemeente staan voor ze klaar om snel met ze in gesprek te gaan en naar hun verhaal te luisteren. Alle Hagenaars kunnen terecht bij de gemeente voor hulp bij schulden. Wij zetten extra dienstverlening in’, aldus wethouder Bert van Alphen.
De impact van de situatie op de ouders en kinderen is groot, door de schulden, depressies, scheidingen en huisuitzettingen, aldus de gemeente. Daardoor groeien de kinderen op met grote spanningen thuis en hebben zij emotionele schade. ‘Deze gezinnen verdienen onze steun. Wij vinden het belangrijk dat er weer rust komt binnen het gezin en willen daarbij helpen’, zegt de wethouder.
Gedupeerden krijgen deze week een brief van de gemeente. Zij kunnen ook zelf contact opnemen met de gemeente via deze site.
Bekijk hier; ons dossier over de toeslagenaffaire. RTL
meer: Van affaire tot val kabinet NOS
Meer: Menno Snel RTL
Meer: Belastingdienst RTL
Meer: Toeslagenaffaire Belastingdienst RTL
Meer: belastingen Telegraaf
Meer: Jaap Uijlenbroek Telegraaf
Meer: Belastingdienst Telegraaf
Meer: Toeslagenaffaire NU
dossier: Kinderopvangtoeslag Trouw
lees: Amendement van de Leden Lodders en Van Weyenberg ter vervanging van nr. 3 over een moratorium 10.02.2021
Lees: Algoritmes zoeken naar bijstand-fraudeurs, welke rol speelt etnisch profileren? NOS
Lees: Fraude opsporen of gevaar van discriminatie? Gemeenten gebruiken ‘slimme’ algoritmes NOS
lees: Ontslagaanvraag kabinet 15.01.2021
lees: Reactie op rapport ‘Ongekend Onrecht’ van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag 15.01.2021
lees: Toelichting Catshuisregeling Kinderopvangtoeslag
lees: Budgettair kader maatregelen
lees: Overzicht _en_toelichting specifieke maatregelen Toeslagen en Belastingdienst
lees: Besluit forfaitair bedrag en verruiming compensatieregeling
lees: Managementteam van de_belastingdienst toeslagen, stukken die 2,5 jaar voor bijna iedereen zijn achtergehouden_ 23.12.2020
lees: vragen Verslag_van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag ‘Ongekend onrecht’ 23.12.2020
lees: brief 2e kamer Herstel_Toeslagen 22.12.2020
lees: eindverslag parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag 17.12.2020
lees: Kamermotie Kwint en Leijten (1) 15.12.2020
lees: Kamermotie Kwint en Leijten (2) 15.12.2020
lees: Kamermotie Kwint en Leijten (3) 15.12.2020
lees: 0a eindrapportage alternatieven voor het toeslagenstelsel
lees: 0b beleidsopties h5 voor alternatieven voor het toeslagenstelsel
lees: Aanbiedingsbrief Eindrapportage Alternatieven voor het toeslagenstelsel voor de Tweede Kamer 14.12.2020
lees: bijlage 1 verantwoording onderzoek doenvermogen
lees: bijlage 2 rapportage toeslagen en doenvermogen
lees: bijlage 3 achtergrond bij integrale vereenvoudiging belastingen en toeslagen
lees: bijlage 4 aanbiedingsbrief weging op de hand alternatieven toeslagenstelsel 19.11.2020
lees: bijlage 5 wegingen op de hand
lees: bijlage 6 cpb notitie doorrekening beleidsopties voor een alternatief toeslagenstelsel
lees: Infographic Alternatieven voor het toeslagenstelsel
lees: brief signalen ten aanzien opzet grove schuld 27.11.2020
lees: bijlage memo tg 304 versnellingsmaatregelen 09.01.2016
lees: Kamer onderzoekt terecht eigen rol in Toeslagenaffaire Elsevier 14.02.2021
Lees: Kabinet opnieuw bijeen over toeslagenaffaire. Treedt de regering af? Elsevier 12.01.2021
Lees: Natuurlijk moet het kabinet aftreden om de toeslagenaffaire. En wel hierom ! Elsevier 12.01.2021
Lees: Geachte Lodewijk Asscher, verscheur uw brief en treedt terug Elsevier 09.01.2021
Lees: Is 30.000 euro compensatie eerste stap of koopt kabinet aftreden af? Elsevier 23.12.2020
lees: ‘Rutte-doctrine’ onder vuur: proloog verkiezingsstrijd Elsevier 22.12.2020
lees: Keihard rapport toeslagenaffaire: zijn er consequenties? Elsevier 21.12.2020
lees: De toeslagenaffaire kent één hoofdschuldige: het parlement Elsevier 20.12.2020
lees: Verhoren toeslagendrama klaar: niemand wist van of deed iets aan ontspoorde aanpak Elsevier 27.11.2020
lees: Toeslagenstelsel is absurd, blijkt uit gehaspel bij enquête. Stop ermee Elsevier 27.11.2020
Zie: De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de parlementaire enquête is onderweg – deel 1
Zie ook: De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de nasleep deel 3
Zie ook nog: De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de nasleep deel 2
Zie dan ook: De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de nasleep – deel 1
Zie verder: De val van Rutte III vanwege het gedonder met de belastingdienst
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 26 – nasleep POK – deel 2
Zie verder dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 25 – nasleep POK – deel 1
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 24 – nasleep
Zie verder ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 23 – nasleep
Zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 22 – nasleep
Zie verder : De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 21 – nasleep
Zie dan verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 20 – nasleep
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 19 – nasleep
Zie verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 18 – nasleep
Zie verder dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 15 – nasleep rapport commissie Donner
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 11 – nasleep rapport commissie Donner
Zie verder ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 10 – rapport commissie Donner
Zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 9
Zie verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 8
Zie verder dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 7
En zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 6
Zie dan ook nog verder: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 5 – commissie Donner
Zie verder dan ook: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 4 – commissie Donner
en zie dan ook nog: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 3
en zie verder dan ook: Voorheen Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en staatssecretaris Menno Snel (Financiën) het Gedonder met de belastingdienst – deel 2
en verder zie dan ook nog: Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en het Gedonder met de belastingdienst deel 1
Excuses staatssecretaris aan ambtenaar die vergeefs toeslagenzaak aankaartte
NU 08.04.2021 Staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) heeft voormalig ambtenaar van de Belastingdienst Pierre Niessen haar excuses aangeboden. Hij vroeg jarenlang tevergeefs aandacht voor misstanden bij de afhandeling van bezwaarschriften in de toeslagenaffaire. De fiscus is niet goed met die meldingen omgegaan, erkent zij.
Van Huffelen sprak Niessen vorige maand. “Ik heb in het gesprek aangegeven dat ik hem zeer dankbaar ben dat hij zijn meldingen heeft gedaan en vooral dankbaar ben voor zijn vasthoudendheid om deze aan te kaarten voor en nadat hij gepensioneerd was”, schrijft zij aan de Tweede Kamer.
Vijf van de zes keer ‘volledig gelijk’
Extern onderzoek door adviesbureau KPMG heeft uitgewezen dat Niessen bij vijf van de zes meldingen over de misstanden “volledig gelijk” had. Het ging daarbij onder meer om het niet naleven van wet- en regelgeving bij de behandeling van bezwaren van ouders tegen bijvoorbeeld een verlaging of terugvordering van hun kinderopvangtoeslag.
Niessen wees er eveneens terecht op dat de Belastingdienst als werkgever niet goed is omgegaan met zijn meldingen. “Dit is niet goed geweest. Er had eerder diepgravender naar zijn meldingen moeten worden gekeken”, aldus Van Huffelen. “Ik heb daar mijn excuses voor gemaakt en dit zal ook formeel vastgelegd worden.”
Verder is met de oud-ambtenaar afgesproken dat zijn ervaringen gebruikt zullen worden bij het traject dat moet leiden tot een cultuurverandering bij de Belastingdienst en Toeslagen. Dergelijke meldingen moeten voortaan serieuzer worden genomen.
Nog altijd op koers voor compensatie vóór 1 mei
Van Huffelen meldt verder dat de uitbetaling van compensatie aan de nu bekende slachtoffers van de toeslagenaffaire voor 1 mei afgerond kan zijn. In totaal komen zo’n 25.000 ouders in aanmerking voor 30.000 euro.
Het kabinet heeft daarnaast beloofd alle schulden van deze ouders bij de overheid kwijt te schelden. Daarmee is de komende vier jaar in totaal nog eens 750 miljoen euro gemoeid. Met private schuldeisers wordt nog gesproken over kwijtschelding. Het doel is om de gedupeerden met een schone lei te laten beginnen.
Zie ook: Dit wil het kabinet: nieuw toeslagensysteem en overheid die niet discrimineert
Lees meer over: Belastingdienst Toeslagenaffaire
Kabinet zet 750 miljoen opzij voor streep door schulden toeslagouders
Telegraaf 08.04.2021 In een poging gedupeerde toeslagenouders weer op gang te helpen, gaat de overheid de komende jaren zo’n 750 miljoen euro aan publieke schulden kwijtschelden. De gesprekken met andere schuldeisers lopen nog.
Dat meldt demissionair staatssecretaris Van Huffelen (Financiën) aan de Tweede Kamer. Het kwijtschelden van de schulden volgde op de val van het kabinet vanwege het toeslagenschandaal, waarbij ouders onterecht als toeslagfraudeurs werden aangemerkt of onterecht te hoge bedragen terug moesten betalen.
Het wegstrepen was volgens Van Huffelen nodig zodat ouders met ’een schone lei’ konden beginnen. Veel van de schulden die ouders hadden, werden veroorzaakt door de soms tienduizenden euro’s die zij aan de Belastingdienst terug moesten betalen. Alle gedupeerde ouders krijgen sowieso al in elk geval 30.000 euro compensatie. Toen dreigde dat zij dat geld meteen weer konden inleveren bij allerlei overheidsinstanties waar ze nog een schuld open hadden, besloot Van Huffelen ook een streep door die schulden te zetten.
Eerste rekensommen
Het was nog onduidelijk hoeveel dat de overheid zou kosten, maar inmiddels is er een voorzichtige eerste rekensom gemaakt. Het kabinet schat dat het om zo’n 750 miljoen euro gaat in de periode 2021-2024. Ook dat bedrag is nog met onzekerheden omgeven, omdat nog altijd niet duidelijk is hoeveel gedupeerde ouders er precies zijn.
De ouders blijken vooral schulden te hebben bij de gemeenten, waterschappen en de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO), daar wordt bijna 500 miljoen weggestreept. De schuld van de kinderopvangtoeslag zelf is zo’n 80 miljoen euro.
BEKIJK OOK:
Ruttes loyaliteit blijkt niet wederkerig
BEKIJK OOK:
CDA-bestuur op de grill na verkiezingen
BEKIJK OOK:
Van Huffelen: compensatie toeslagen zal ook bij fraudeurs komen
Compensatie
Inmiddels hebben ruim 30.000 mensen zich als gedupeerde ouders gemeld bij de Belastingdienst. Ongeveer 10 procent van hen blijkt (voorlopig) niet in aanmerking te komen voor compensatie. Ruim 7000 ouders hebben inmiddels in elk geval de 30.000 euro gekregen. Van Huffelen gaat ervan uit dat ze de belofte gaat waarmaken om iedere gedupeerde die zich voor 15 februari heeft gemeld in elk geval voor 1 mei de 30.000 euro over te maken.
Klokkenluider
Ook is er excuses aangeboden aan oud-ambtenaar van de Belastingdienst Pierre Niessen, die jarenlang tevergeefs aandacht vroeg voor misstanden bij de afhandeling van bezwaarschriften in de toeslagenaffaire. De dienst is niet goed met die meldingen omgegaan, erkent Van Huffelen. Ze sprak Niessen vorige maand. „Ik heb hem in het gesprek aangegeven dat ik zeer dankbaar ben dat hij zijn meldingen heeft gedaan en vooral voor zijn vasthoudendheid om deze aan te kaarten voor en nadat hij gepensioneerd was.”
Extern onderzoek door adviesbureau KPMG heeft uitgewezen dat Niessen bij vijf van de zes meldingen van misstanden „volledig gelijk” had. Het ging daarbij onder meer om het niet naleven van wet- en regelgeving bij de behandeling van bezwaren van ouders tegen bijvoorbeeld verlaging of terugvordering van hun kinderopvangtoeslag.
BEKIJK MEER VAN; economie overheid Van Huffelen
Slachtoffers toeslagenaffaire willen Belastingdienst laten vervolgen
NU 07.04.2021 Een groep van 139 gedupeerden van de kinderopvangtoeslagaffaire heeft woensdag bij het gerechtshof in Den Haag een klacht ingediend, om de Belastingdienst alsnog te laten vervolgen. In januari besloot het Openbaar Ministerie (OM) daarvan af te zien.
Volgens Vasco Groeneveld, advocaat van de groep, moet de dienst worden vervolgd voor knevelarij, misbruik van gezag, beroepsmatige discriminatie en lasterlijke aanklacht. Knevelarij houdt in dat een ambtenaar in strijd met de regels geld vordert, ontvangt of niet uitbetaalt omdat dat verschuldigd zou zijn “aan enige openbare kas”.
Na het besluit van het OM zijn meerdere gedupeerden zo’n klachtprocedure begonnen. Het hof kan na beoordeling van de klacht het OM bevelen alsnog tot vervolging over te gaan.
Na een aangifte van de staatssecretarissen van Financiën tegen de Belastingdienst vorig jaar mei, deed de Rijksrecherche een uitgebreid oriënterend feitenonderzoek. Het OM concludeerde op basis daarvan dat er geen reden is tot vervolging.
Daarnaast is de Belastingdienst, als onderdeel van de Staat, immuun voor strafrechtelijke vervolging, aldus justitie. Over verwijtbare handelingen die de staat zijn toe te rekenen, moet verantwoording worden afgelegd in het politieke domein en niet in het strafrecht, oordeelde het OM.
Lees meer over: Politiek Toeslagenaffaire
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/a43f79be-8d91-11eb-b760-02d1dbdc35d1.jpg)
Van Huffelen: op koers met compensatie toeslagenaffaire
Telegraaf 25.03.2021 Circa 4800 gedupeerden in het toeslagenschandaal hebben de schadevergoeding van 30.000 euro ontvangen die hen eind december was beloofd. Daarmee ligt staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) naar eigen zeggen op koers om alle ouders die zich gemeld hebben, uiterlijk 1 mei dat bedrag te hebben uitbetaald.
In totaal hebben zich een kleine 25.000 ouders gemeld voor de compensatieregeling. Van de ruim de helft is de aanvraag al met een „lichte toets” beoordeeld. Daarbij is bijvoorbeeld bekeken of zij inderdaad kinderopvangtoeslag hebben ontvangen. De overige dossiers worden de komende weken behandeld.
Tot nu toe is van 4000 aanvragers vastgesteld dat zij geen recht hebben op 30.000 euro. Bijvoorbeeld omdat zij nooit kinderopvangtoeslag hebben aangevraagd, of zelfs geen kinderen hebben. Ook kan het zijn dat zij toeslagen moesten terugbetalen om een reden die niets te maken heeft met vooringenomenheid of een te strenge toepassing van de regels. Al deze mensen krijgen voor 1 mei een brief. Een definitieve afwijzing is dat overigens nog niet, hun zaak wordt later nog volledig beoordeeld.
BEKIJK OOK:
Beerput fiscus blijkt nog dieper: waslijst aan regels niet nageleefd
Een al lopende compensatieregeling bleek veel te ingewikkeld en tijdrovend. Daarom besloot het kabinet alle gedupeerden snel 30.000 euro te geven. Mensen die meer schade hebben geleden krijgen de rest alsnog vergoed. Wie meer krijgt dan de daadwerkelijke schade, hoeft de rest niet terug te betalen. Uiteindelijk trad wegens de affaire het voltallige kabinet af.
BEKIJK MEER VAN; overheidsbeleid economische sector Den Haag Alexandra van Huffelen
Bijna 5000 gedupeerden toeslagenaffaire hebben eindelijk schadevergoeding
AD 25.03.2021 Circa 4800 gedupeerden in het toeslagenschandaal hebben de schadevergoeding van 30.000 euro ontvangen die hen eind december was beloofd. Daarmee ligt staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) naar eigen zeggen op koers om alle ouders die zich gemeld hebben, uiterlijk 1 mei dat bedrag te hebben uitbetaald.
In totaal hebben zich een kleine 25.000 ouders gemeld voor de compensatieregeling. Van de ruim de helft is de aanvraag al met een ‘lichte toets’ beoordeeld. Daarbij is bijvoorbeeld bekeken of zij inderdaad kinderopvangtoeslag hebben ontvangen. De overige dossiers worden de komende weken behandeld.
Tot nu toe is van 4000 aanvragers vastgesteld dat zij geen recht hebben op 30.000 euro. Bijvoorbeeld omdat zij nooit kinderopvangtoeslag hebben aangevraagd, of zelfs geen kinderen hebben. Ook kan het zijn dat zij toeslagen moesten terugbetalen om een reden die niets te maken heeft met vooringenomenheid of een te strenge toepassing van de regels.
Beoordeeld
Al deze mensen krijgen na 1 mei een brief. Een definitieve afwijzing is dat overigens nog niet, hun zaak wordt later nog volledig beoordeeld.
De regeling werd ingesteld naar aanleiding van een vernietigend rapport van een parlementaire ondervragingscommissie over de toeslagenaffaire. Vele duizenden mensen werden als gevolg van vooringenomenheid bij de Belastingdienst of een te strenge uitleg van regels jarenlang ten onrechte gebrandmerkt en behandeld als fraudeurs. Politiek, uitvoeringsorganisaties en de rechterlijke macht deden volgens de commissie nagenoeg niets om dit ‘ongekende onrecht’ te voorkomen.
Een al lopende compensatieregeling bleek veel te ingewikkeld en tijdrovend. Daarom besloot het kabinet alle gedupeerden snel 30.000 euro te geven. Mensen die meer schade hebben geleden krijgen de rest alsnog vergoed. Wie meer krijgt dan de daadwerkelijke schade, hoeft de rest niet terug te betalen. Uiteindelijk trad wegens de affaire het voltallige kabinet af.
5000 toeslagenouders hebben 30 mille binnen, 4000 aanvragen afgewezen
NOS 25.03.2021 Ongeveer 5000 gedupeerden uit de toeslagenaffaire hebben de schadevergoeding van 30.000 euro ontvangen die ze eind vorig jaar was beloofd. Demissionair staatssecretaris Van Huffelen schrijft aan de Tweede Kamer dat ze daarmee op koers ligt om alle ouders die zich hebben gemeld uiterlijk op 1 mei uitbetaald te hebben.
In totaal hebben zich een kleine 25.000 gedupeerde ouders gemeld voor de regeling. Volgens Van Huffelen is de helft daarvan inmiddels beoordeeld via een zogeheten ‘lichte toets’. Daarbij is gekeken of ze inderdaad kinderopvangtoeslag hebben ontvangen en of ze kinderen hebben. Dat heeft ertoe geleid dat in 8500 gevallen is vastgesteld dat er recht is op compensatie.
In zo’n 4000 gevallen is vastgesteld dat ze geen recht hebben op de 30.000 euro, bijvoorbeeld omdat niet gebleken is dat ze kinderen hebben. Soms gaat het om mensen die gecompenseerd willen worden omdat ze in de problemen zijn gekomen door andere vormen van toeslag, zoals huur- of zorgtoeslag.
Rest handmatig beoordelen
De overige ruim 12.000 dossiers worden de komende weken behandeld. Dan gaat het om ingewikkeldere zaken, waarbij handmatig moet worden vastgesteld of er recht is op het compensatiebedrag.
De toezegging dat alle gedupeerden 30.000 euro zouden krijgen, kwam na het vernietigende rapport van een parlementaire commissie over de toeslagenaffaire. Duizenden ouders werden ten onrechte als fraudeurs bestempeld door de fiscus en moesten hun toeslagen terugbetalen. “Ongekend onrecht”, vond de commissie. Het kabinet trad om die reden af.
Omdat de al lopende compensatieregelingen veel te ingewikkeld en tijdrovend bleken, besloot het kabinet in december dat alle gedupeerden snel 30.000 euro zouden krijgen. Mensen met meer schade krijgen die ook vergoed en mensen met minder schade hoeven niets terug te betalen.
BEKIJK OOK;
Kinderopvang van 0 tot en met 12 jaar is cruciaal
AD 19.03.2021 Het stelsel van kinderopvang moet rigoureus op de schop. Financieel zit het ingewikkeld in elkaar. Kinderen van laagopgeleide ouders vallen vaak uit de boot, stellen zeven organisaties.
De toeslagenaffaire heeft pijnlijk duidelijk gemaakt voor welke ellende dit zorgt. Het kabinet heeft in reactie op de toeslagenproblematiek aangegeven dat ‘de stap naar een ander stelsel noodzakelijk is’. Wij zijn het hiermee eens.
Een stelselwijzing moet allereerst het belang van het kind voorop stellen
Een stelselwijziging moet volgens ons allereerst het belang van het kind voorop stellen, zodat alle kinderen bereikt worden. Daarnaast moeten we stoppen met het rondpompen van geld; de overheid betaalt rechtstreeks aan de kinderopvang. Dit beperkt terugvorderingen en maakt het systeem begrijpelijk voor ouders.
Het is nú tijd voor verandering. Kinderopvang, onderwijs, jeugdhulp, sociaal werk en gemeenten slaan de handen ineen en roepen het nieuwe kabinet op álle kinderen een kansrijke start te geven en tot een toekomstbestendig stelsel te komen.
In de Scenariostudie Vormgeving Kindvoorzieningen (SVK) verkent het kabinet scenario’s voor een stelselherziening. Wij hebben hier op gereageerd: het is een belangrijke stap vooruit dat dit rapport het toegangsrecht voor álle kinderen van 0 tot en met 12 jaar tot de kinderdagverblijven, BSO en gastouders adresseert.
We willen de kansenongelijkheid, die door de impact van de pandemie schrikbarend toeneemt, tegengaan. Het kabinet heeft voor het onderwijs een Nationaal Plan gepresenteerd, met aandacht voor voorschoolse educatie vanaf 2 jaar.
Kinderopvang is echter goed voor álle kinderen van 0 tot en met 12 jaar. Zij verdienen maximale ontwikkelkansen, of hun ouders werken of niet. Inclusieve voorzieningen, waarin we achterstanden voorkomen en waar kinderen samen leren, spelen en zich ontwikkelen, leveren een bijdrage aan het vergroten van gelijke kansen.
Ze gaan segregatie tegen en dragen bij aan burgerschapsvorming. Belemmeringen die samenwerking in de weg staan, zoals aparte vormen van toezicht en verschillende financiering, moeten worden weggenomen.
De mogelijkheid om kindcentra te vormen waarin we vanuit gelijkwaardigheid nauw samenwerken aan de ontwikkeling van kinderen, moet wettelijk worden verankerd door een nieuw kabinet. Een sterke basis is nodig voor kinderen. Zet nu haalbare stappen. Ieder jaar dat we er niet in slagen die basis op orde te hebben, is zonde.
Maak pedagogische voorzieningen voor alle kinderen toegankelijk en laat de arbeidseis vallen. Bied de komende kabinetsperiode twee dagen toegang tot het ontwikkelrecht voor alle kinderen en verlaag de administratieve en financiële drempels. Zet nu stappen voor een toekomstbestendig stelsel; het jonge kind van nu speelt straks een belangrijke rol. Onze kinderen verdienen het.
Rinda den Besten (PO-Raad), Eric van der Burg (Sociaal Werk Nederland), Leonard Geluk (Vereniging Nederlandse Gemeenten), Gjalt Jellesma (Belangenvereniging Ouders in de Kinderopvang), Gijs van Rozendaal (Kindcentra 2020), Hans Spigt (Jeugdzorg Nederland) en Loes Ypma (Branchevereniging Maatschappelijke Kinderopvang).
Den Haag gaat 1600 slachtoffers kinderopvangtoeslagaffaire helpen
Den HaagFM 17.03.2021 De gemeente gaat zo’n 1600 slachtoffers van de kinderopvangtoeslag helpen. De gezinnen kunnen de gemeente aankloppen voor hulp bij schulden en andere problemen als gevolg van de jarenlange stress.
Het vertrouwen in de overheid is door de jarenlange stress ernstig gedaald, schrijft de gemeente. ‘Duizenden gezinnen zijn jarenlang als fraudeurs aangemerkt. Er zijn grote fouten gemaakt door de Belastingdienst met het toekennen, stopzetten en terugvorderen van de kinderopvangtoeslag. Medewerkers van de gemeente staan voor ze klaar om snel met ze in gesprek te gaan en naar hun verhaal te luisteren. Alle Hagenaars kunnen terecht bij de gemeente voor hulp bij schulden. Wij zetten extra dienstverlening in’, aldus wethouder Bert van Alphen.
De impact van de situatie op de ouders en kinderen is groot, door de schulden, depressies, scheidingen en huisuitzettingen, aldus de gemeente. Daardoor groeien de kinderen op met grote spanningen thuis en hebben zij emotionele schade. ‘Deze gezinnen verdienen onze steun. Wij vinden het belangrijk dat er weer rust komt binnen het gezin en willen daarbij helpen’, zegt de wethouder.
Gedupeerden krijgen deze week een brief van de gemeente. Zij kunnen ook zelf contact opnemen met de gemeente via deze site.
Kinderopvangtoeslagaffaire
In de kinderopvangtoeslagaffaire kwamen veel ouders in de problemen doordat zij door de Belastingdienst ten onrechte als fraudeur werden behandeld. Ouders moesten toeslagen terugbetalen en kregen een boete. De bedragen liepen op tot tienduizenden euro’s.
Tot voor kort kon de gemeente vanwege de privacyregels de ouders niet zelf benaderen. Toch heeft Den Haag afgelopen zomer al zo’n 70 meldingen van gedupeerden ontvangen. De gemeente onderzocht 35 van die gezinnen. Daaruit blijkt dat ruim 20 procent te maken heeft met zogeheten ‘multiproblematiek’, waarbij er naast financieel-juridische vraagstukken ook kwesties spelen op het gebied van gezin en welzijn van de kinderen, (sociale) huisvesting en geestelijke gezondheid. Een derde van de ‘zelfmelders’ heeft een schuldregeling of lening bij de gemeentelijke kredietbank. De meeste gedupeerden hebben volgens de gemeente één of meerdere vorderingen openstaan bij de gemeentelijke belastingen of de dienst SZW.
LEES OOK: Gedupeerde Janet Ramesar over toeslagenaffaire: ‘Kabinet moet verantwoordelijkheid nemen’
Gemeente Den Haag schiet gedupeerden toeslagenaffaire te hulp: ‘Belangrijk dat er rust komt’
AD 16.03.2021 De gemeente Den Haag schiet gezinnen die slachtoffer zijn van de toeslagenaffaire bij de Belastingdienst te hulp. Het gaat om hulp bij hun schulden en andere problemen als gevolg van de jarenlange stress. In Den Haag gaat het om minimaal 1600 gedupeerden.
,,Duizenden gezinnen zijn jarenlang onterecht als fraudeurs aangemerkt. Er zijn grote fouten gemaakt door de Belastingdienst met het toekennen, stopzetten en terugvorderen van de kinderopvangtoeslag.
Medewerkers van de gemeente staan voor ze klaar om snel met ze in gesprek te gaan en naar hun verhaal te luisteren. Alle Hagenaars kunnen terecht bij de gemeente voor hulp bij schulden. Als zij door de Belastingdienst als gedupeerde worden erkend, zetten wij daar extra dienstverlening en inzet op”, zegt wethouder Bert van Alphen.
Analyse
Het stadsbestuur heeft de slachtoffers afgelopen zomer al opgeroepen zich te melden. 70 gedupeerden gaven daar gehoor aan. Van de eerste 35 zelfmelders is een analyse gemaakt. In ruim 20 procent van de gevallen is er sprake van multiproblematiek. Dan spelen er niet alleen financieel-juridische problemen, maar ook problemen rond het gezin en welzijn van kinderen, huisvesting en geestelijke gezondheid.
Depressies
De impact van de situatie op deze ouders en hun kinderen is volgens de gemeente groot: schulden, depressies, scheidingen en huisuitzettingen. ,,Kinderen uit deze gezinnen groeiden op met grote spanningen thuis en we zien bij hen emotionele schade. Deze gezinnen verdienen onze steun”, aldus Van Alphen. Ouders die kampen met schulden krijgen nu een adempauze waarin schuldeisers geen oude schulden bij ze kunnen innen.
Tot voor kort konden gemeenten de gedupeerden niet zelf te benaderen. Vanwege privacyregels mocht de Belastingdienst geen gegevens doorgeven aan gemeenten. Nu kan dat wel en krijgen gedupeerden een brief van de gemeente en worden ze stapsgewijs uitgenodigd.
Hoekstra: schaamrood op de kaken over werkwijze Belastingdienst
RTL 14.03.2021 Minister van Financiën en CDA-lijsttrekker Wopke Hoekstra kreeg het ‘schaamrood op de kaken’ van de lijst van wetsovertredingen door de Belastingdienst, die vrijdag naar de Tweede Kamer werd gestuurd. Dat zei hij in het televisieprogramma Buitenhof.
“Helaas past het in wat we anderhalf jaar geleden aan de weet zijn gekomen”, zei Hoekstra. Er wordt ‘met man en macht’ gewerkt aan het oplossen van de problemen die aan het licht kwamen door de affaire met de kinderopvangtoeslag. “Maar denk dat je ook zo eerlijk moet zijn, dat je niet kan beloven dat het helemaal tot het verleden behoort.”
CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt, die samen met SP’er Renske Leijten een sleutelrol speelde in het onthullen van de affaire, had om de lijst gevraagd. De Belastingdienst overschreed beslistermijnen, handelde in strijd met privacywetgeving en nam zonder of met slechte motivatie besluiten.
Ook werden stukken achtergehouden voor burgers en rechters, werd het ouders onnodig moeilijk gemaakt om hun recht op toeslag aan te tonen, en werd toeslag stopgezet of teruggevorderd zonder dat vooraf onderzoek was gedaan. Volgens Hoekstra is het ‘verschrikkelijk’ hoe de slachtoffers van de affaire ‘onder de wielen van de overheid terecht zijn gekomen’.
Lees ook: Vertrouwelijke stukken bevestigen: toeslagenschandaal veel groter
Hoekstra: schaamrood op de kaken over werkwijze Belastingdienst
MSN 14.03.2021 Minister van Financiën en CDA-lijsttrekker Wopke Hoekstra kreeg het ‘schaamrood op de kaken’ van de lijst van wetsovertredingen door de Belastingdienst. Dat zei hij in het tv-programma Buitenhof.
Lange lijst naar de Kamer van regels die de fiscus schond
MSN 13.03.2021 Het kabinet heeft een lange lijst naar de Kamer gestuurd van wetten en regels waar de Belastingdienst zich de afgelopen jaren niet aan heeft gehouden. In de elf pagina’s tellende brief komen allerlei voorbeelden langs van overtredingen door de fiscus die volgens staatssecretarissen Alexandra van Huffelen en Hans Vijlbrief “meer systematisch” voorkwamen.
De fiscus handelde in strijd “met verschillende wetten en beginselen van behoorlijk bestuur. De algemene beginselen van behoorlijk bestuur zijn gedragsregels over hoe de overheid zich tegenover een burger dient te gedragen”, valt in de brief te lezen.
De bewindslieden sommen een breed scala aan overtredingen op, maar schrijven ook dat de fiscus zich “in het algemeen” aan wetten en regels houdt en dat niet alle overtredingen even zware consequenties voor burgers hebben. De lijst is niet volledig, merken ze op.
De Belastingdienst overschreed beslistermijnen, handelde in strijd met privacywetgeving en nam zonder of met slechte motivatie besluiten. Ook werden stukken achtergehouden voor burgers en rechters, werd het ouders onnodig moeilijk gemaakt om hun recht op toeslag aan te tonen, en werd toeslag stopgezet of teruggevorderd zonder dat vooraf onderzoek was gedaan.
Als een huishouden verandert, stuurt de afdeling Toeslagen een brief. Als deze niet getekend wordt teruggestuurd, wordt de uitbetaling van de toeslag automatisch stopgezet. In 2019 besliste een rechter al dat deze werkwijze “onrechtmatig” is, maar toch gaat dit nog altijd door. “In de systemen van Toeslagen is deze uitspraak nog niet verwerkt en wordt de werkwijze dus nog steeds gevolgd”, schrijven de staatssecretarissen.
CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt, die samen met Renske Leijten van de SP de affaire met de kinderopvangtoeslag aan het licht bracht, had om de lijst gevraagd. “Dwingend leesvoer om gebrek aan rechtsstatelijkheid te begrijpen”, zegt hij op Twitter. “Ik blijf wacht op de volledige lijst. Deze is nog heel incompleet.”
Advocaat Eva González Perez BABETTE VAN DER VELDE
Ministerie van Financiën: deze wetten en regels overtrad de Belastingdienst
NOS 13.03.2021 In antwoord op Kamervragen heeft het ministerie van Financiën een overzicht gestuurd van wetten waar de Belastingdienst zich de afgelopen zeven jaar niet aan heeft gehouden. De brief van 11 pagina’s bevat een greep uit gevallen die in strijd zijn met de wet of de algemene beginselen van behoorlijk bestuur, schrijven demissionair staatssecretarissen Vijlbrief en Van Huffelen. Het is geen compleet overzicht.
De brief vloeit voort uit een motie van CDA-Kamerlid Omtzigt.
De voorbeelden in de Kamerbrief gaan onder meer om het achterhouden van stukken of het te laat verstrekken van stukken aan burgers of rechters. Ook wordt beschreven hoe het ouders onnodig moeilijk wordt gemaakt om hun recht op een toeslag aan te tonen. Het ministerie van Financiën stelt dat de Belastingdienst in het algemeen handelt volgens wet- en regelgeving, maar dat dit “helaas niet altijd het geval is geweest”.
Opsomming
De zaken die in de brief worden genoemd zijn al eerder aan bod zijn gekomen, onder meer in debatten in de Tweede Kamer. Het overzicht van de overtredingen is nieuw. “Een ernstige en lange lijst”, zegt advocaat Eva González Perez. En: “Niet nieuw, wel schokkend.” Zij ondersteunt sinds 2014 gedupeerde ouders van de kindertoeslagaffaire.
De brief bevat onder meer een “niet-limitatieve opsomming” van situaties waarin de Belastingdienst zich niet aan de wet en de algemene beginselen van behoorlijk bestuur gehouden heeft. “Dat betekent dat er nog meer is of nog aan zit te komen over wat de Belastingdienst heeft gedaan of doet in strijd met de wet”, zegt González Perez. “Er staat dus nog steeds geen streep onder.”
Ruim zes jaar ondervond de advocaat naar eigen zeggen geregeld dat de fiscus zich niet aan de regels hield. “Het recht werd niet gehanteerd. Deze lijst bevat alles waar ze de afgelopen jaren schriftelijk op zijn gewezen. Niks onthullends dus: het zijn de media en politici die hier al jaren mee bezig zijn. Het is een constante graafmachine in documenten en het naar buiten brengen daarvan.”
“In een rechtsstaat dient de Belastingdienst zich aan de wet te houden. Dat vraagt de dienst ook van alle burgers. Ik wil nu heel goed weten hoeveel schade dit voor burgers en bedrijven heeft opgeleverd”, aldus Kamerlid Pieter Omtzigt.
CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt reageert geschokt op de inhoud van de brief. Op Twitter noemt hij het “dwingend leesvoer om het gebrek aan rechtsstatelijkheid te begrijpen”. Hij benadrukt in een toelichting dat dit opnieuw bevestigt dat de wet niet alleen te hard is uitgevoerd door de Belastingdienst, zoals soms de uitleg was, maar dat de wet zelfs niet is gevolgd.
“In een rechtsstaat dient de Belastingdienst zich aan de wet te houden. Dat vraagt de dienst ook van alle burgers. Ik wil nu heel goed weten hoeveel schade dit voor burgers en bedrijven heeft opgeleverd”, zegt Omtzigt. “Een aantal mensen heeft dit de hele huurtoeslag gekost. Die zijn duizenden euro’s per jaar misgelopen doordat de interpretatie van de wet door de Belastingdienst niet was hoe die moest zijn volgens de hoogste rechter.”
Hij hekelt ook hoe lang het heeft geduurd voordat deze informatie de Kamer heeft bereikt. “We hadden deze brief weken geleden al verwacht, nog voor het verkiezingsreces. Nu is het een onhandig moment, want we kunnen het er nu niet over hebben met de regering.”
Uit de brief blijkt ook dat de informatie nog niet compleet is. Ook dat laakt Omtzigt nadrukkelijk. “Ik vraag al jaren om een overzicht en deze brief geeft nu geen uitputtende lijst.” Die lijst wil hij zo snel mogelijk. Ook wil hij dat zo snel mogelijk duidelijk wordt hoe lang het kabinet hier al van wist.
Beslagvrije voet
Vorige week concludeerde RTL Nieuws op basis van vertrouwelijke documenten dat de werkwijze van de Belastingdienst, die leidde tot de toeslagenaffaire, veel eerder begon dan tot nu toe bekend was.
In de Kamerbrief van vrijdagavond wordt ook gereageerd op het verhaal over de beslagvrije voet van de NOS. Hieruit blijkt dat de Belastingdienst er bij het verrekenen van toeslagen niet standaard rekening mee houdt of mensen genoeg geld overhouden om van te leven, terwijl dat volgens een wet die op 1 januari van kracht werd wel zou moeten.
De Belastingdienst bevestigde de werkwijze en zei dat als mensen erom vragen er wel naar de persoonlijke situatie wordt gekeken. Volgens de dienst is dat volgens de nieuwe wet toegestaan.
Het ministerie van Financiën zegt onderzoek te doen naar de vraag hoe de handelwijze van de Belastingdienst moet worden geduid. Ze willen in gesprek met de Nationale Ombudsman en sociaal raadlieden.
Onderstaande voorbeelden betreffen overtredingen van wetten die zich hebben voorgedaan bij de Belastingdienst, zoals beschreven in de Kamerbrief.
- Mondeling intrekken van bezwaren
- Opzet/Grove Schuld en minnelijke schuldsanering (Invordering)
- Ten onrechte niet-verminderde vervolgingskosten
- Vergoeden invorderingsrente
- Stuiten van verjarende schulden
- AVG en Archiefwet
- Strijdig handelen met de AVG bij de verwerking van persoonsgegevens.
- Herstelorganisatie Toeslagen. Situaties die zich hierin hebben voorgedaan zijn onder meer:
– niet (tijdig) vaststellen van de definitieve beschikking kinderopvangtoeslag;
– niet of onvoldoende in acht nemen van de wettelijke termijn waarbinnen een beslissing op bezwaar moet komen;
– niet of onvoldoende motiveren van beslissingen inzake de toekenning of afwijzing van de kinderopvangtoeslag;
– onvoldoende duidelijk maken aan de ouder welke informatie van hem/haar wordt verwacht;
- 21-punten lijst
- Vaktechnische waarborgen
- Toeslagpartnerschap
- Onterechte kwalificatie
- Kindgebonden Budget
BEKIJK OOK;
Belastingdienst ging volgens kabinet afgelopen jaren vaker over de schreef
NU 13.03.2021 De Belastingdienst heeft de afgelopen jaren op momenten in strijd “met verschillende wetten en beginselen van behoorlijk bestuur gehandeld”. Dat staat zaterdag in een brief die het kabinet aan de Tweede Kamer heeft gestuurd. De elf pagina’s tellende brief bevat een lijst met wetten en regels waar de fiscus zich niet aan heeft gehouden.
De bewindslieden sommen een breed scala aan overtredingen op, maar schrijven ook dat de fiscus zich “in het algemeen” aan wetten en regels houdt en dat niet alle overtredingen even zware consequenties voor burgers hebben. De lijst is niet volledig, merken ze op.
In de brief komen echter ook voorbeelden langs van overtredingen door de fiscus die volgens staatssecretarissen Alexandra van Huffelen en Hans Vijlbrief (Financiën) “meer systematisch” voorkwamen en waarmee zoals gezegd afgeweken werd met de beginselen van behoorlijk bestuur. Deze beginselen vormen de gedragsregels over hoe de overheid zich tegenover een burger dient te gedragen.
De Belastingdienst overschreed beslistermijnen, handelde in strijd met privacywetgeving en nam zonder of met slechte motivatie besluiten. Ook werden stukken achtergehouden voor burgers en rechters, werd het ouders onnodig moeilijk gemaakt om hun recht op toeslag aan te tonen en werd toeslag stopgezet of teruggevorderd zonder dat vooraf onderzoek was gedaan.
Als een huishouden verandert, stuurt de afdeling Toeslagen een brief. Als deze niet getekend wordt teruggestuurd, wordt de uitbetaling van de toeslag automatisch stopgezet. In 2019 besliste een rechter al dat deze werkwijze “onrechtmatig” is, maar toch gaat dit nog altijd door. “In de systemen van Toeslagen is deze uitspraak nog niet verwerkt en wordt de werkwijze dus nog steeds gevolgd”, schrijven de staatssecretarissen.
CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt, die samen met Renske Leijten van de SP de kinderopvangtoeslagenaffaire aan het licht bracht, had om de lijst gevraagd. “Dwingend leesvoer om gebrek aan rechtsstatelijkheid te begrijpen”, schrijft Omtzigt op Twitter. “Ik blijf wacht op de volledige lijst. Deze is nog heel incompleet.”
Lees meer over: Belastingdienst
Belastingdienst gaat opnieuw de fout in: duwt mensen onder bestaansminimum
MSN 09.03.2021Het drama lijkt nog lang niet over bij de belastingdienst. Volgens de Landelijke Organisatie van Sociaal Raadslieden (LOSR) houden ze bij terugvorderingen weinig rekening met de financiële problemen van burgers. LOSR zegt dat mensen daardoor meer dan eens onder het bestaansminimum terechtkomen.
Vanaf de start van dit jaar is er een nieuwe wet aangenomen die burgers met financiële problemen moet beschermen. Er is een bepaald deel van ieders inkomen waar geen enkele schuldeiser beslag op mag leggen. Zo heeft iedereen die in de schulden terecht komt toch de mogelijkheid om het hoofd boven water te houden. Vroeger moesten mensen zelf bij schuldeisers aangeven dat ze die grens bereikt hadden. De zogenaamde ‘Wet vereenvoudiging beslagvrije voet’ legt die verantwoordelijkheid bij de schuldeisers. Zij moeten die beslagvrije voet op voorhand berekenen.
De Belastingdienst hield bij het berekenen van terugvorderingen van toeslagen echter weinig rekening met die wet. Mensen kregen gewoon een brief op de mat waarin stond dat ze moesten gaan betalen. Alleen als burgers van de nieuwe wet afwisten, konden ze de terugbetaling tegengaan door zelf aan de bel trekken bij de Belastingdienst. Deden ze dat niet? Dan kon huur- of zorgtoeslag stopgezet worden.
André Moerman, voorzitter van LOSR, is er niet over te spreken: “Burgers worden zo nodeloos verder in het moeras van stress en schulden geduwd, met nieuwe schulden tot gevolg. De wet moest het bestaansminimum beter beschermen. Eindelijk zouden we verlost zijn van het zogenaamde ‘piepsysteem’, waarbij de burger zelf aan de bel moet trekken om beschermd te worden door de beslagvrije voet. Dat er nu berekend wordt zonder toepassing van de beslagvrije voet is immers in strijd met de wet.”
Moerman stuurde een brief naar demissionair staatssecretaris Van Huffelen, die volgens nu.nl aangaf met LOSR in gesprek te gaan.
/https://cdn.pijper.io/2021/03/piSFutVXsDzSP11615281873.jpg)
Belastingdienst gaat opnieuw de fout in: duwt mensen onder bestaansminimum
Panorama 09.03.2021 Het drama lijkt nog lang niet over bij de belastingdienst. Volgens de Landelijke Organisatie van Sociaal Raadslieden (LOSR) houden ze bij terugvorderingen weinig rekening met de financiële problemen van burgers. LOSR zegt dat mensen daardoor meer dan eens onder het bestaansminimum terechtkomen.
Vanaf de start van dit jaar is er een nieuwe wet aangenomen die burgers met financiële problemen moet beschermen. Er is een bepaald deel van ieders inkomen waar geen enkele schuldeiser beslag op mag leggen. Zo heeft iedereen die in de schulden terecht komt toch de mogelijkheid om het hoofd boven water te houden. Vroeger moesten mensen zelf bij schuldeisers aangeven dat ze die grens bereikt hadden. De zogenaamde ‘Wet vereenvoudiging beslagvrije voet’ legt die verantwoordelijkheid bij de schuldeisers. Zij moeten die beslagvrije voet op voorhand berekenen.
De Belastingdienst hield bij het berekenen van terugvorderingen van toeslagen echter weinig rekening met die wet. Mensen kregen gewoon een brief op de mat waarin stond dat ze moesten gaan betalen. Alleen als burgers van de nieuwe wet afwisten, konden ze de terugbetaling tegengaan door zelf aan de bel trekken bij de Belastingdienst. Deden ze dat niet? Dan kon huur- of zorgtoeslag stopgezet worden.
André Moerman, voorzitter van LOSR, is er niet over te spreken: “Burgers worden zo nodeloos verder in het moeras van stress en schulden geduwd, met nieuwe schulden tot gevolg. De wet moest het bestaansminimum beter beschermen. Eindelijk zouden we verlost zijn van het zogenaamde ‘piepsysteem’, waarbij de burger zelf aan de bel moet trekken om beschermd te worden door de beslagvrije voet. Dat er nu berekend wordt zonder toepassing van de beslagvrije voet is immers in strijd met de wet.”
Moerman stuurde een brief naar demissionair staatssecretaris Van Huffelen, die volgens nu.nl aangaf met LOSR in gesprek te gaan.
’Burgers onder bestaansminimum door Belastingdienst’
MSN 09.03.2021 De Belastingdienst past niet uit eigen beweging de beslagvrije voet toe bij de verrekening van toeslagen. Het kan daarom voorkomen dat burgers onder het bestaansminimum terechtkomen.
Daarvoor waarschuwt de Landelijke Organisatie Sociaal Raadslieden (LOSR). Zij roepen staatssecretaris Alexandra van Huffelen van Financiën op om dit zo snel mogelijk alsnog te regelen.
De invoering van de Wet vereenvoudiging beslagvrije voet zou moeten voorkomen dat burgers nog onder de beslagvrije voet – het bestaansminimum – terechtkomen.
Bestaansminimum
Schuldeisers mogen niet aan het deel van het inkomen van een schuldenaar komen dat diegene echt nodig heeft voor zijn of haar levensonderhoud. Dit is afhankelijk van de gezinssamenstelling, maar meestal even hoog als een bijstandsuitkering. Op de website van het Juridisch Loket kun je je beslagvrije voet berekenen.
Burgers die door een invordering onder het bestaansminimum terecht dreigen te komen, moesten tot voor kort zelf aan de bel trekken. Sinds januari 2021 zou hier verandering in moeten zijn gekomen, maar volgens de LOSR is dat nog niet op orde.
Geldstress
„Het aanleveren van de benodigde gegevens om de beslagvrije voet te berekenen was in praktijk voor veel mensen een probleem. Wetenschappelijk onderzoek over schaarste, geldstress en beperkt ’doenvermogen’ bevestigde dit beeld. Mensen willen wel, maar kúnnen niet”, zegt André Moerman voorzitter signaleringscommissie LOSR.
De instantie wil dat de fiscus de wet toepast en bij verrekening van toeslagen de beslagvrije voet proactief toepast. Een verzoek om een persoonlijke betalingsregeling moet volledig en met terugwerkende kracht worden toegepast. Ook moeten burgers en de medewerkers van de Belastingtelefoon beter worden voorgelicht over de beslagvrije voet.
Kamer vraagt opheldering
Zo ongeveer de voltallige Tweede Kamer vraagt in Kamervragen om opheldering over de kwestie. De Kamer wekt, onder aanvoering van CDA’er Pieter Omtzigt, de suggestie dat bij toeslagen en verrekening ’effectief een wassen neus is’. De Kamer wil ook dat de staatssecretaris op ’zeer, zeer korte termijn’ met de ombudsman en de sociale raadslieden in gesprek gaat over de problematiek.
Reactie ministerie
Het ministerie reageert dat mensen altijd een brief krijgen als ze een deel van de toeslagen moeten terugbetalen, en dat ze daarin worden opgeroepen contact op te nemen als betalen niet lukt. „Dan zoeken we naar een oplossing”, aldus een woordvoerder. Die zegt dat daarbij ook rekening wordt gehouden met hoeveel men kan betalen. Als iemand daarna nog niet betaalt, volgt een dwangverrekening. Daarvoor geldt wel automatisch de beslagvrije voet. Het ministerie wil in gesprek met LOSR over de brief.
Belastingdienst weer onder vuur: mensen met schulden niet goed beschermd
NU 09.03.2021 De Belastingdienst houdt bij het terugvorderen van toeslagen te weinig rekening met de financiële situatie van burgers, zegt de Landelijke Organisatie van Sociaal Raadslieden (LOSR). Regelmatig belanden mensen daardoor onder het bestaansminimum. De organisatie schreef een brief aan demissionair staatssecretaris Alexandra van Huffelen van Financiën. Ook de Nationale ombudsman dringt aan op een oplossing.
Sinds 1 januari van dit jaar is de zogenaamde Wet vereenvoudiging beslagvrije voet van kracht. Volgens die wet moet er altijd een deel van het inkomen zijn waar geen enkele schuldeiser beslag op mag leggen. Zo belanden mensen niet onder het bestaansminimum, is de redenering.
Wie een deel van zijn toeslagen moet terugbetalen, krijgt daar standaard een brief met een betalingsregeling over. Als de ontvanger dan niet zelf aan de bel trekt en mogelijk zijn schulden niet afbetaalt, kan de huur- of zorgtoeslag worden stopgezet.
Toch is het volgens de wet de bedoeling dat de Belastingdienst die beslagvrije voet op voorhand berekent. Dat dat niet altijd gebeurt, leidt er volgens de LOSR en de Nationale ombudsman toe dat veel mensen toch nog onder het bestaansminimum belanden.
“Burgers worden zo nodeloos verder in het moeras van stress en schulden geduwd, met nieuwe schulden tot gevolg. De wet moest het bestaansminimum beter beschermen. Eindelijk zouden we verlost zijn van het zogenaamde ‘piepsysteem’, waarbij de burger zelf aan de bel moet trekken om beschermd te worden door de beslagvrije voet. Dat er nu berekend wordt zonder toepassing van de beslagvrije voet is immers in strijd met de wet”, zegt André Moerman, voorzitter van de LOSR.
De LOSR schreef Van Huffelen een brief met het verzoek om het terugvorderingsbeleid van de Belastingdienst op korte termijn aan te passen. De demissionair staatssecretaris laat aan NU.nl weten dat ze in gesprek gaat met de organisatie, maar benadrukt dat er door de toeslagenaffaire sinds maart vorig jaar geen dwanginvorderingen meer hebben plaatsgevonden. “Er was dus ook geen aanleiding om de beslagvrije voet toe te passen.”
Lees meer over: belastingen Toeslagen Economie
Ombudsman zegt dat overheid hem jarenlang negeerde in Toeslagenaffaire
NU 07.03.2021 Nationale Ombudsman Reinier van Zutphen speelde een sleutelrol bij de toeslagenaffaire. Al in 2017 waarschuwde hij dat er grote problemen waren, die drie jaar later leidden tot het aftreden van het kabinet Rutte III. “We hebben jarenlang geroepen dat er iets moest gebeuren, maar we werden niet gehoord.”
Van Zutphen (60) is nu bijna zes jaar Nationale ombudsman en zal in april beginnen aan zijn tweede termijn van nog eens zes jaar. “Vijf jaar geleden, toen ik aantrad, verzette ik mij tegen het fraudedenken. Ik heb toen gezegd dat als de overheid naar de burger kijkt als een fraudeur er geen goede oplossingen komen.”
Hij noemt het ‘zuur’ dat hijzelf, de Rekenkamer en de afdeling advies van de Raad van State waarschuwden dat er dingen fout liepen, maar ze niet gehoord werden. “Het heeft lang geduurd voordat het kwartje viel.”
In korte tijd zijn er twee parlementaire onderzoeken geweest, die naar de toeslagenaffaire en onlangs presenteerde de commissie die onderzoek deed naar problemen bij uitvoeringsorganisaties als het UWV en het Centraal Bureau Rijvaardigheid haar bevindingen.
In dat laatste rapport keek de Tweede Kamer ook uitdrukkelijk naar haar eigen functioneren. Van Zutphen: “De boodschap verbaast mij niet, zeker niet als ik naar al onze rapporten kijk die we de afgelopen jaren hebben gemaakt. Wat me wel aangenaam verrast is dat de Kamer tot zelfreflectie in staat blijkt te zijn.”
De commissie adviseerde de Tweede Kamer de Ombudsman te zien als ‘een belangrijke partner’ en dat de samenwerking ‘moet worden geïntensiveerd’. Van Zutphen: “Dat is natuurlijk een mooie opsteker, het voelt als waardering voor wat we de afgelopen jaren hebben gedaan.”
Zie ook: Opnieuw kritisch rapport over functioneren Tweede Kamer
‘Sla die klachtenprocedure maar over’
In februari 2016 kreeg Van Zutphen de eerste melding over problemen met de kinderopvangtoeslagen toen de Eindhovense advocaat Eva González Pérez hem benaderde. Zij vertegenwoordigde een groep ouders van wie de kinderopvangtoeslag volgens haar volkomen onterecht was afgenomen.
Van Zutphen adviseerde González Pérez eerst een klacht in te dienen bij Toeslagen, zoals de regels voorschrijven. Er gingen maanden overheen, waarbij die ouders in grote nood zaten, voordat hij zelf in november van dat jaar een onderzoek kon starten.
“Ik ben me toen helemaal rot geschrokken.” Hij zou nu eerder in actie zijn gekomen. “Ik zal eerder zeggen: sla die klachtenprocedure maar over, we gaan zelf aan de slag. Daartoe ben ik ook aangemoedigd door het kabinet.”
Meldpunt geopend voor zzp’ers in de knel
- Gemiddeld krijgt de ombudsman tussen de 25-30.000 klachten per jaar
- 10 procent daarvan gaat nu over coronagerelateerde kwesties
- Veel zpp’ers die op het punt van omvallen staan bellen
Onderzoek belandde in een la
En er is nog iets dat Van Zutphen anders zou doen: toen hij in 2017 zijn onderzoek naar de misstanden bij de toeslagen had afgerond, stuurde hij dat per post naar toenmalig staatssecretaris van Financiën Eric Wiebes. Achteraf bleek dat het in een la was beland. “Ik had bij hem langs moeten gaan. Zijn ambtenaren geven het wel aan hem, dacht ik, maar ik was te goed van vertrouwen.” Ook stuurde Van Zutphen het rapport niet naar de Tweede Kamer. “Daar had ik ook naartoe moeten gaan.”
Inmiddels zijn we twee jaar verder, hebben zowel de parlementaire commissie die onderzoek deed naar de toeslagenaffaire als de commissie die de problemen bij de uitvoeringsorganisaties onderzocht hun rapporten uitgebracht, is het kabinet afgetreden en zal in de loop van 2022 de parlementaire enquête naar de toeslagenaffaire worden gehouden.
Sleutelfiguren zullen onder ede worden gehoord, waaronder ook demissionair premier Mark Rutte. Hij was tussen 2013 en 2016 voorzitter van de Ministeriële Commissie Aanpak Fraude die besloot tot intensivering van de jacht op vermeende fraude. “Ik snap wel dat de Kamer daar nog naar wil kijken”, zegt Van Zutphen.
‘Zelfredzaamheid betekent eigenlijk: zoek het maar uit’
Voor Van Zutphen is een ding duidelijk: het hele idee van de zelfredzame burger als maat der dingen is voorbij. “Zelfredzaamheid betekent eigenlijk: zoek het maar uit. Bij 80 procent van de bevolking werkt dat, maar bij 20 procent dus helemaal niet. En de overheid moet er ook voor die mensen zijn.”
Regels moeten volgens Van Zutphen eenvoudiger en mensen die in de problemen komen moeten weten waar ze naartoe kunnen. Twee jaar geleden pleitte Van Zutphen ervoor om per gemeente één loket te openen waar burgers met hun problemen naar toe kunnen. “Destijds werd ik een beetje voor gek versleten, maar nu staat het in verkiezingsprogramma’s. De overheid moet altijd de deur open hebben staan.”
Van Zutphen zal regering nauwgezet volgen
De rol van de Nationale ombudsman zal de komend regeringsperiode een iets andere zijn. Natuurlijk, burgers kunnen zich bij hem melden met klachten, maar hij zal ook nauwgezet volgen of de komende regering alle beloftes die nu zijn gedaan ook daadwerkelijk gaan uitvoeren.
“Al die plannen moeten geen papieren werkelijkheid blijven.” Hij heeft er alle vertrouwen in dat zaken ten goede kunnen keren. “De problemen zijn serieus, maar we zijn niet reddeloos. Maar wat me wel bezighoudt: We zijn zo’n rijk land, veel rijker dan wij is er niet. En toch gaat het altijd over geldgebrek. Geld zou het probleem niet moeten zijn. Het moet mogelijk zijn om mensen die niet veel hebben toch mee te laten doen.”
Zie ook: Dit wil het kabinet: nieuw toeslagensysteem en overheid die niet discrimineert
Lees meer over: Ombudsman Reinier van Zutphen Toeslagenaffaire
Ombudsman: ‘Plannen moeten geen papieren werkelijkheid blijven’
MSN 07.03.2021 Nationale Ombudsman Reinier van Zutphen speelde een sleutelrol bij de toeslagenaffaire. Al in 2017 waarschuwde hij dat er grote problemen waren, die drie jaar later leidden tot het aftreden van het kabinet Rutte III. “We hebben jarenlang geroepen dat er iets moest gebeuren, maar we werden niet gehoord.”
Van Zutphen (60) is nu bijna zes jaar Nationale ombudsman en zal in april beginnen aan zijn tweede termijn van nog eens zes jaar. “Vijf jaar geleden, toen ik aantrad, verzette ik mij tegen het fraudedenken. Ik heb toen gezegd dat als de overheid naar de burger kijkt als een fraudeur er geen goede oplossingen komen.”
Hij noemt het ‘zuur’ dat hijzelf, de Rekenkamer en de afdeling advies van de Raad van State waarschuwden dat er dingen fout liepen, maar ze niet gehoord werden. “Het heeft lang geduurd voordat het kwartje viel.”
In korte tijd zijn er twee parlementaire onderzoeken geweest, die naar de toeslagenaffaire en onlangs presenteerde de commissie die onderzoek deed naar problemen bij uitvoeringsorganisaties als het UWV en het Centraal Bureau Rijvaardigheid haar bevindingen.
In dat laatste rapport keek de Tweede Kamer ook uitdrukkelijk naar haar eigen functioneren. Van Zutphen: “De boodschap verbaast mij niet, zeker niet als ik naar al onze rapporten kijk die we de afgelopen jaren hebben gemaakt. Wat me wel aangenaam verrast is dat de Kamer tot zelfreflectie in staat blijkt te zijn.”
De commissie adviseerde de Tweede Kamer de Ombudsman te zien als ‘een belangrijke partner’ en dat de samenwerking ‘moet worden geïntensiveerd’. Van Zutphen: “Dat is natuurlijk een mooie opsteker, het voelt als waardering voor wat we de afgelopen jaren hebben gedaan.”
‘Sla die klachtenprocedure maar over’
In februari 2016 kreeg Van Zutphen de eerste melding over problemen met de kinderopvangtoeslagen toen de Eindhovense advocaat Eva González Pérez hem benaderde. Zij vertegenwoordigde een groep ouders van wie de kinderopvangtoeslag volgens haar volkomen onterecht was afgenomen.
Van Zutphen adviseerde González Pérez eerst een klacht in te dienen bij Toeslagen, zoals de regels voorschrijven. Er gingen maanden overheen, waarbij die ouders in grote nood zaten, voordat hij zelf in november van dat jaar een onderzoek kon starten.
“Ik ben me toen helemaal rot geschrokken.” Hij zou nu eerder in actie zijn gekomen. “Ik zal eerder zeggen: sla die klachtenprocedure maar over, we gaan zelf aan de slag. Daartoe ben ik ook aangemoedigd door het kabinet.”
Onderzoek belandde in een la
En er is nog iets dat Van Zutphen anders zou doen: toen hij in 2017 zijn onderzoek naar de misstanden bij de toeslagen had afgerond, stuurde hij dat per post naar toenmalig staatssecretaris van Financiën Eric Wiebes. Achteraf bleek dat het in een la was beland. “Ik had bij hem langs moeten gaan. Zijn ambtenaren geven het wel aan hem, dacht ik, maar ik was te goed van vertrouwen.” Ook stuurde Van Zutphen het rapport niet naar de Tweede Kamer. “Daar had ik ook naartoe moeten gaan.”
Inmiddels zijn we twee jaar verder, hebben zowel de parlementaire commissie die onderzoek deed naar de toeslagenaffaire als de commissie die de problemen bij de uitvoeringsorganisaties onderzocht hun rapporten uitgebracht, is het kabinet afgetreden en zal in de loop van 2022 de parlementaire enquête naar de toeslagenaffaire worden gehouden.
Sleutelfiguren zullen onder ede worden gehoord, waaronder ook demissionair premier Mark Rutte. Hij was tussen 2013 en 2016 voorzitter van de Ministeriële Commissie Aanpak Fraude die besloot tot intensivering van de jacht op vermeende fraude. “Ik snap wel dat de Kamer daar nog naar wil kijken”, zegt Van Zutphen.
‘Zelfredzaamheid betekent eigenlijk: zoek het maar uit’
Voor Van Zutphen is een ding duidelijk: het hele idee van de zelfredzame burger als maat der dingen is voorbij. “Zelfredzaamheid betekent eigenlijk: zoek het maar uit. Bij 80 procent van de bevolking werkt dat, maar bij 20 procent dus helemaal niet. En de overheid moet er ook voor die mensen zijn.”
Regels moeten volgens Van Zutphen eenvoudiger en mensen die in de problemen komen moeten weten waar ze naartoe kunnen. Twee jaar geleden pleitte Van Zutphen ervoor om per gemeente één loket te openen waar burgers met hun problemen naar toe kunnen. “Destijds werd ik een beetje voor gek versleten, maar nu staat het in verkiezingsprogramma’s. De overheid moet altijd de deur open hebben staan.”
Van Zutphen zal regering nauwgezet volgen
De rol van de Nationale ombudsman zal de komend regeringsperiode een iets andere zijn. Natuurlijk, burgers kunnen zich bij hem melden met klachten, maar hij zal ook nauwgezet volgen of de komende regering alle beloftes die nu zijn gedaan ook daadwerkelijk gaan uitvoeren.
“Al die plannen moeten geen papieren werkelijkheid blijven.” Hij heeft er alle vertrouwen in dat zaken ten goede kunnen keren. “De problemen zijn serieus, maar we zijn niet reddeloos. Maar wat me wel bezighoudt: We zijn zo’n rijk land, veel rijker dan wij is er niet. En toch gaat het altijd over geldgebrek. Geld zou het probleem niet moeten zijn. Het moet mogelijk zijn om mensen die niet veel hebben toch mee te laten doen.”
Rutte en andere kabinetsleden niet strafrechtelijk vervolgd vanwege toeslagenaffaire
AD 05.02.2021 De regering zal geen opdracht geven om premier Mark Rutte en andere politieke kopstukken strafrechtelijk te vervolgen voor hun rol in de toeslagenaffaire. Dat heeft demissionair minister van Justitie en Veiligheid Ferd Grapperhaus zojuist geschreven aan de Tweede Kamer.
Behalve tegen Rutte deden 87 gedupeerde toeslagouders begin dit jaar aangifte tegen (oud-)bewindslieden Lodewijk Asscher, Eric Wiebes, Wopke Hoekstra, Tamara van Ark en Menno Snel. Zij zouden zich volgens advocaat Vasco Groeneveld schuldig hebben gemaakt aan ambtsmisdrijven.
Lees ook;
De procureur-generaal van de Hoge Raad, Jos Silvis, heeft de aangiften onderzocht en is een oriënterend onderzoek gestart. Doel hiervan was uit te vinden of er aanknopingspunten zijn voor het starten van een opsporingsonderzoek.
Die aanknopingspunten zijn niet gevonden, zo laat Grapperhaus de Kamer weten. ,,Dat betekent dat er vanwege de regering geen opdracht tot vervolging zal worden gegeven”, aldus de minister. Hij benadrukt dat de Tweede Kamer zelf nog wel opdracht tot vervolging kan geven.
Tachtig slachtoffers
Advocaat Vasco Groeneveld deed namens een groep gedupeerden van de kinderopvangtoeslagzaak aangifte tegen de bewindslieden. Groeneveld vertegenwoordigt tachtig slachtoffers.
Voor aangifte tegen bewindspersonen geldt een protocol. Dat schrijft voor dat de procureur-generaal bij de Hoge Raad een oriënterend onderzoek begint, gericht op de vraag of er aanknopingspunten zijn voor een opsporingsonderzoek. Als deze oriënterende fase klaar is, informeert de procureur-generaal bij de Hoge Raad de minister van Justitie en Veiligheid, Ferd Grapperhaus.
Ferdinand Grapperhaus, demissionair minister van Justitie en Veiligheid. © ANP
De procureur-generaal kan niet naar eigen inzicht tot strafvervolging overgaan. Hij dient daarvoor opdracht te krijgen van de regering of de Tweede Kamer. Grapperhaus kan als vertegenwoordiger van de regering de procureur-generaal opdracht geven tot het verrichten van een opsporingsonderzoek. Vervolgens is het aan de regering om de vervolgingsbeslissing te nemen. Indien de regering geen opdracht geeft tot strafvervolging, kan de Tweede Kamer daartoe dus nog wel besluiten.
Wettelijke tekortkomingen
Silvis schrijft in zijn onderzoeksverslag dat de problemen in de toeslagenaffaire het gevolg zijn van wettelijke tekortkomingen. Dat voor ouders in het toeslagensysteem grote problemen kunnen ontstaan ‘is bij het opstellen van de wetgeving niet onderkend’. Belangrijke juridische middelen voor rechtsbescherming zijn door de wetgever indertijd niet in de wet opgenomen, schrijft Silvis.
De problemen hangen volgens de leider van het parket bij de Hoge Raad niet samen met vervolgbare ambtsdelicten van bewindspersonen. ‘De aangifte is grotendeels gebaseerd op de ondervraging door een parlementaire commissie. Wettelijk mag die ondervraging niet als bewijs worden gebruikt in een strafvervolging.’ Hij geeft aan dat ‘in een systeem van parlementaire democratie de politieke verantwoording voorop hoort te staan’.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/1fdccaac-7df9-11eb-900c-02c309bc01c1.jpg)
Grapperhaus: wij gaan geen ministers vervolgen om toeslagen
Telegraaf 05.03.2021 Minister Ferd Grapperhaus van Justitie en Veiligheid zal geen opdracht geven om de ministers en staatssecretarissen in de toeslagenaffaire rond de kinderopvang te vervolgen. Hij volgt daarmee het advies op van de procureur-generaal bij de Hoge Raad.
Procureur-generaal Jos Silvis maakte eerder op vrijdag bekend dat hij na een oriënterend onderzoek geen aanknopingspunten voor een strafrechtelijk onderzoek ziet. Naar aanleiding van dat advies schrijft Grapperhaus in een brief aan de Tweede Kamer dat er door „de regering geen opdracht tot vervolging zal worden gegeven.” Alleen de Tweede Kamer kan nu nog besluiten tot strafvervolging.
Advocaat Vasco Groeneveld deed in januari namens een groep gedupeerden van de kinderopvangtoeslagzaak aangifte tegen de betrokken (oud-)ministers Tamara van Ark (Medische Zorg), Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (Economische Zaken). Daarnaast werden voormalig staatssecretaris van Financiën Menno Snel en oud-minister Lodewijk Asscher in die aangifte betrokken. In februari deed de advocaat ook aangifte tegen premier Mark Rutte.
Voor aangifte tegen bewindspersonen geldt een protocol. De procureur-generaal kan niet naar eigen inzicht tot strafvervolging overgaan. Hij dient daarvoor opdracht te krijgen van de regering of de Tweede Kamer.
BEKIJK OOK:
Organisatie die toeslagouders compenseert kan werk amper aan
BEKIJK OOK:
De Belastingdienst lijkt een ontembaar monster
BEKIJK MEER VAN; overheidsbeleid Ferd Grapperhaus Tweede Kamer der Staten-Generaal
Grapperhaus: geen opdracht van regering om ministers te vervolgen
MSN 05.03.2021 Minister Ferd Grapperhaus van Justitie en Veiligheid zal geen opdracht geven om de ministers en staatssecretarissen in de toeslagenaffaire rond de kinderopvang te vervolgen. Hij volgt daarmee het advies op van de procureur-generaal bij de Hoge Raad.
Procureur-generaal Jos Silvis maakte eerder op vrijdag bekend dat hij na een oriënterend onderzoek geen aanknopingspunten voor een strafrechtelijk onderzoek ziet. Naar aanleiding van dat advies schrijft Grapperhaus in een brief aan de Tweede Kamer dat er door “de regering geen opdracht tot vervolging zal worden gegeven”. Alleen de Tweede Kamer kan nu nog besluiten tot strafvervolging.
Advocaat Vasco Groeneveld deed in januari namens een groep gedupeerden van de kinderopvangtoeslagzaak aangifte tegen de betrokken (oud-)ministers Tamara van Ark (Medische Zorg), Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (Economische Zaken). Daarnaast werden voormalig staatssecretaris van Financiën Menno Snel en oud-minister Lodewijk Asscher in die aangifte betrokken. In februari deed de advocaat ook aangifte tegen premier Mark Rutte.
Voor aangifte tegen bewindspersonen geldt een protocol. De procureur-generaal kan niet naar eigen inzicht tot strafvervolging overgaan. Hij dient daarvoor opdracht te krijgen van de regering of de Tweede Kamer.
Advies Hoge Raad: geen vervolging ministers voor toeslagenaffaire
RTL 05.03.2021 De procureur-generaal bij de Hoge Raad ziet geen aanknopingspunten voor een strafrechtelijk onderzoek tegen ministers en staatssecretarissen in de toeslagenaffaire.
Advocaat Vasco Groeneveld heeft namens 80 gedupeerden van de kinderopvangtoeslagzaak aangifte gedaan tegen ministers van Ark, Hoekstra en Wiebes, premier Rutte, staatssecretaris Snel en oud-minister Asscher.
Beroepsmatige discriminatie
Zij hebben strafrechtelijk verwijtbaar gehandeld, vindt Groeneveld. De bewindslieden hadden moeten voorkomen dat de Belastingdienst zich schuldig maakte aan zogeheten knevelarij en beroepsmatige discriminatie. Ook zijn artikel 1 van de Grondwet (het gelijkheidsbeginsel) en het Internationaal verdrag inzake de rechten van het kind geschonden.
De procureur-generaal stelt dat de problemen in de toeslagenaffaire het gevolg zijn van ‘wettelijke tekortkomingen’. Advocaat Groeneveld noemt dat advies van vandaag ‘teleurstellend’.
Protocol
Bij aangifte tegen ministers of staatssecretaris schrijft het protocol voor dat procureur-generaal bij de Hoge Raad een onderzoek start en advies uitbrengt aan de minister van Justitie. Uiteindelijk heeft de Tweede Kamer het laatste woord of er strafrechtelijk onderzoek wordt gedaan.
Vertrouwelijke stukken bevestigen: toeslagenschandaal veel groter
RTL Nieuws; Toeslagenaffaire Belastingdienst
Advies PG Hoge Raad: bewindslieden toeslagenaffaire niet vervolgen
NOS 05.03.2021 De procureur-generaal (PG) bij de Hoge Raad adviseert de regering om geen strafrechtelijk opsporingsonderzoek te laten doen naar ministers en staatssecretarissen die betrokken waren bij de kinderopvangtoeslagaffaire.
Volgens de PG, Jos Silvis, zijn er geen aanknopingspunten voor zo’n strafrechtelijk onderzoek, meldt de Hoge Raad. De regering neemt het advies over en geeft geen opdracht tot vervolging, schrijft minister Grapperhaus (Justitie en Veiligheid).
Als de Tweede Kamer wil dat er wél een opsporingsonderzoek wordt gedaan, kan de Kamer dat aan dezelfde procureur-generaal opdragen.
Silvis deed het oriënterende onderzoek naar aanleiding van de aangifte tegen zes (oud-)bewindslieden, onder wie demissionair premier Rutte en minister Hoekstra van Financiën, door twintig gedupeerden.
Volgens hun advocaat Vasco Groeneveld hebben de zes zich schuldig gemaakt aan een ambtsmisdrijf en nalatigheid. De aangifte werd begin vorige maand aangevuld.
Politieke verantwoording
De aangifte is grotendeels gebaseerd op de ondervraging van de bewindslieden door de parlementaire ondervragingscommissie, schrijft de Hoge Raad. Die ondervraging mag wettelijk niet als bewijs worden gebruikt in een strafvervolging.
“De procureur-generaal geeft aan dat in een systeem van parlementaire democratie de politieke verantwoording voorop hoort te staan. Voor een strafrechtelijk onderzoek zijn er volgens hem geen aanknopingspunten.”
Geen pauzeknop
Advocaat Groeneveld reageert teleurgesteld. Een belangrijk argument was dat het kabinet in juni 2019 al de volle omvang van deze zaak kende, zegt hij.
“Toen wist men al dat het ging om tienduizenden gedupeerden, en was de diepte waarmee de onrechtmatigheden hadden plaatsgevonden bekend. Toch heeft men toen niet op de pauzeknop gedrukt en de vorderingen bijna een half jaar door laten lopen. Dat is kwalijk, en daarover zie ik in dit advies niks terug.”
Kabinet gevallen
Vanwege de affaire trad staatssecretaris Snel van Financiën in december af en viel kabinet Rutte-III half januari. Het kabinet van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie regeert demissionair door, maar zonder minister Wiebes (Economische Zaken en Klimaat).
Wiebes was in het vorige kabinet als staatssecretaris van Financiën verantwoordelijk voor de Belastingdienst. De fiscus beschuldigde duizenden ouders ten onrechte van fraude met toeslagen, waarop zij soms tienduizenden euro’s moesten terugbetalen en omvangrijke schulden opbouwden.
Ook trok Kamerlid Lodewijk Asscher zich terug als lijsttrekker van de PvdA. Asscher was vicepremier en minister van Sociale Zaken in het vorige kabinet.
De procureur-generaal geeft leiding aan het parket bij de Hoge Raad. Dat is een zelfstandig, onafhankelijk onderdeel van de rechterlijke organisatie en behoort niet tot het Openbaar Ministerie.
Bewindslieden en voormalig bewindslieden worden voor ambtsmisdrijven berecht door de Hoge Raad. De PG bij de Hoge Raad kan niet zelf tot strafvervolging overgaan.
Bron: Hoge Raad
BEKIJK OOK;
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/a9b3f950-7dcf-11eb-9752-02c309bc01c1.jpg)
Advies Hoge Raad: geen vervolging ministers toeslagenaffaire
Telegraaf 05.03.2021 De procureur-generaal bij de Hoge Raad, Jos Silvis, ziet geen aanknopingspunten voor een strafrechtelijk onderzoek tegen ministers en staatssecretarissen in de toeslagenaffaire rond de kinderopvang.
Silvis adviseert geen strafrechtelijk opsporingsonderzoek te laten verrichten naar aanleiding van een aangifte tegen de bewindslieden. Dat is de uitkomst van een door hem uitgevoerd oriënterend onderzoek, meldt de Hoge Raad vrijdag.
Advocaat Vasco Groeneveld deed op 12 januari namens een groep gedupeerden van de kinderopvangtoeslagzaak aangifte tegen de ministers Tamara van Ark (Medische Zorg), Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (Economische Zaken). Daarnaast werden voormalig staatssecretaris van Financiën Menno Snel en oud-minister Lodewijk Asscher in die aangifte betrokken. Op 3 februari deed de advocaat ook aangifte tegen premier Mark Rutte. Groeneveld vertegenwoordigt tachtig slachtoffers.
Protocol
Voor aangifte tegen bewindspersonen geldt een protocol. Dat schrijft voor dat de procureur-generaal bij de Hoge Raad een oriënterend onderzoek begint, gericht op de vraag of er aanknopingspunten zijn voor een opsporingsonderzoek. Als deze oriënterende fase klaar is, informeert de procureur-generaal bij de Hoge Raad de minister van Justitie en Veiligheid, Ferd Grapperhaus.
De procureur-generaal kan niet naar eigen inzicht tot strafvervolging overgaan. Hij dient daarvoor opdracht te krijgen van de regering of de Tweede Kamer. Grapperhaus kan als vertegenwoordiger van de regering de procureur-generaal opdracht geven tot het verrichten van een opsporingsonderzoek. Vervolgens is het aan de regering om de vervolgingsbeslissing te nemen.
Ook indien de regering geen opdracht geeft tot strafvervolging, kan de Tweede Kamer daartoe nog wel besluiten.
Silvis schrijft in zijn onderzoeksverslag dat de problemen in de toeslagenaffaire het gevolg zijn van wettelijke tekortkomingen. Dat voor ouders in het toeslagensysteem grote problemen kunnen ontstaan „is bij het opstellen van de wetgeving niet onderkend.” Belangrijke juridische middelen voor rechtsbescherming zijn door de wetgever indertijd niet in de wet opgenomen, schrijft Silvis.
’Problemen hangen niet samen met vervolgbare ambtsdelicten’
De problemen hangen volgens de leider van het parket bij de Hoge Raad niet samen met vervolgbare ambtsdelicten van bewindspersonen. „De aangifte is grotendeels gebaseerd op de ondervraging door een parlementaire commissie. Wettelijk mag die ondervraging niet als bewijs worden gebruikt in een strafvervolging.” Hij geeft aan dat „in een systeem van parlementaire democratie de politieke verantwoording voorop hoort te staan.”
BEKIJK OOK:
De Belastingdienst lijkt een ontembaar monster
BEKIJK OOK:
’Neoliberalisme is handig maar hol klaagwoord’
Luister ook naar verkiezingspodcast ’De Stembus’ van De Telegraaf, met deze aflevering: hoe nieuw zijn de nieuwe partijen nou eigenlijk echt, en heeft Wopke Hoekstra de muzieksmaak van Mark Rutte gekopieerd?
BEKIJK MEER VAN; rechtbank Hoge Raad
Hoge Raad ziet geen reden tot vervolging van ministers in toeslagenaffaire
NU 05.03.2021 De procureur-generaal bij de Hoge Raad, Jos Silvis, ziet geen aanknopingspunten voor een strafrechtelijk onderzoek tegen ministers en staatssecretarissen in de toeslagenaffaire rond de kinderopvang.
Silvis adviseert geen strafrechtelijk opsporingsonderzoek te laten verrichten naar aanleiding van een aangifte tegen de bewindslieden. Dat is de uitkomst van een door hem uitgevoerd oriënterend onderzoek, meldt de Hoge Raad vrijdag.
Volgens de procureur-generaal draait het in de aangifte vooral om de problemen die voortvloeien uit de manier waarop de wetgever in 2005 te werk is gegaan bij het het opstellen van de wetgeving. Daardoor zijn dit zaken die volgens Silvis “niet samenhangen met vervolgbare ambtsdelicten van bewindspersonen”.
Daarnaast is de aangifte met name gebaseerd op de sessies van de parlementaire commissie. Dergelijke ondervragingen mogen wettelijk niet als bewijs worden opgevoerd.
PC dient opdracht te krijgen van regering of Tweede Kamer
Bovendien geldt er voor aangifte tegen bewindspersonen een protocol. Dat schrijft voor dat de procureur-generaal bij de Hoge Raad een oriënterend onderzoek begint, gericht op de vraag of er aanknopingspunten zijn voor een opsporingsonderzoek. Als deze oriënterende fase klaar is, informeert de procureur-generaal bij de Hoge Raad de minister van Justitie en Veiligheid, Ferd Grapperhaus.
De minister gaf vrijdag te kennen geen opdracht te zullen geven om de ministers en staatssecretarissen te vervolgen. Hij volgt daarmee het advies op van de procureur-generaal.
De procureur-generaal kan niet naar eigen inzicht tot strafvervolging overgaan. Hij dient daarvoor opdracht te krijgen van de regering of de Tweede Kamer. Grapperhaus kan als vertegenwoordiger van de regering de procureur-generaal opdracht geven tot het verrichten van een opsporingsonderzoek. Vervolgens is het aan de regering om de vervolgingsbeslissing te nemen.
Ook indien de regering geen opdracht geeft tot strafvervolging, kan de Tweede Kamer daartoe nog wel besluiten.
Aangifte tegen groot aantal bewindspersonen
Advocaat Vasco Groeneveld deed op 12 januari namens een groep gedupeerden van de kinderopvangtoeslagzaak aangifte tegen de ministers Tamara van Ark (Medische Zorg), Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (Economische Zaken).
Daarnaast werden voormalig staatssecretaris van Financiën Menno Snel en oud-minister Lodewijk Asscher in die aangifte betrokken. Op 3 februari deed de advocaat ook aangifte tegen premier Mark Rutte.
Lees meer over: Toeslagenaffaire
Advies Hoge Raad: geen vervolging ministers toeslagenaffaire
MSN 05.03.2021 De procureur-generaal bij de Hoge Raad, Jos Silvis, ziet geen aanknopingspunten voor een strafrechtelijk onderzoek tegen ministers en staatssecretarissen in de toeslagenaffaire rond de kinderopvang. Silvis adviseert geen strafrechtelijk opsporingsonderzoek te laten verrichten naar aanleiding van een aangifte tegen de bewindslieden.
Dat is de uitkomst van een door hem uitgevoerd oriënterend onderzoek, meldt de Hoge Raad vrijdag. Advocaat Vasco Groeneveld deed op 12 januari namens een groep gedupeerden van de kinderopvangtoeslagzaak aangifte tegen de ministers Tamara van Ark (Medische Zorg), Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (Economische Zaken).
Daarnaast werden voormalig staatssecretaris van Financiën Menno Snel en oud-minister Lodewijk Asscher in die aangifte betrokken. Op 3 februari deed de advocaat ook aangifte tegen premier Mark Rutte.
Advies Hoge Raad: geen vervolging ministers toeslagenaffaire
AD 05.03.3021 De procureur-generaal bij de Hoge Raad, Jos Silvis, ziet geen aanknopingspunten voor een strafrechtelijk onderzoek tegen ministers en staatssecretarissen in de toeslagenaffaire rond de kinderopvang.
Silvis adviseert geen strafrechtelijk opsporingsonderzoek te laten verrichten naar aanleiding van een aangifte tegen de bewindslieden. Dat is de uitkomst van een door hem uitgevoerd oriënterend onderzoek, meldt de Hoge Raad.
Lees ook;
Advocaat Vasco Groeneveld deed op 12 januari namens een groep gedupeerden van de kinderopvangtoeslagzaak aangifte tegen de ministers Tamara van Ark (Medische Zorg), Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (Economische Zaken). Daarnaast werden voormalig staatssecretaris van Financiën Menno Snel en oud-minister Lodewijk Asscher in die aangifte betrokken. Op 3 februari deed de advocaat ook aangifte tegen premier Mark Rutte. Hij vertegenwoordigt tachtig slachtoffers.
Strafvervolging
Voor aangifte tegen bewindspersonen geldt een protocol. Dat schrijft voor dat de procureur-generaal bij de Hoge Raad een oriënterend onderzoek begint, gericht op de vraag of er aanknopingspunten zijn voor een opsporingsonderzoek. Als deze oriënterende fase klaar is, informeert de procureur-generaal bij de Hoge Raad de minister van Justitie en Veiligheid, Ferd Grapperhaus.
De procureur-generaal kan niet naar eigen inzicht tot strafvervolging overgaan. Hij dient daarvoor opdracht te krijgen van de regering of de Tweede Kamer. Grapperhaus kan als vertegenwoordiger van de regering de procureur-generaal opdracht geven tot het verrichten van een opsporingsonderzoek. Vervolgens is het aan de regering om de vervolgingsbeslissing te nemen.
Ook indien de regering geen opdracht geeft tot strafvervolging, kan de Tweede Kamer daartoe nog wel besluiten.
Bonnetje
De zogenoemde ‘toeslagenaffaire’ kwam aan het licht dankzij onderzoek van RTL Nieuws en Trouw. Daaruit bleek dat de Belastingdienst in 2014 voor circa 300 ouders – de tellingen lopen uiteen – de kinderopvangtoeslag volledig stopzette en terugvorderde. Dit na een onderzoek door een antifraudeteam. Dat was bij controle van het Eindhovense gastouderbureau Dadim op ‘onregelmatigheden’ gestuit.
Zo bleek dat ouders onvolledige of onjuiste informatie hadden aangeleverd toen zij de toeslag aanvroegen. Soms ging het om een verkeerd ingevuld getal of een ontbrekend bonnetje. Dat werd keihard bestraft. Doordat gezinnen opeens honderden euro’s per maand misliepen en daarnaast ook bedragen uit jaren ervoor moesten terugbetalen, kwamen zij in grote financiële problemen terecht.
Slachtoffer
De parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag constateerde in december vorig jaar in haar eindverslag dat de ouders die slachtoffer werden van de harde aanpak ‘ongekend onrecht’ was aangedaan. De ‘grondbeginselen van de rechtsstaat zijn geschonden’ en ouders hebben jarenlang ‘geen schijn van kans’ gehad, luidde het. De commissie-Donner wees met een beschuldigende vinger naar het politieke klimaat tijdens de vorige twee kabinetten, waarbij de nadruk meer en meer op fraudebestrijding kwam te liggen.
De oprichting van het Combiteam Aanpak Facilitators was hier een reactie op. De zogeheten ‘Bulgarenfraude’ in 2013 bracht toenmalig staatssecretaris Frans Weekers in grote problemen. Hij wist een motie van wantrouwen, ingediend door de oppositie, ternauwernood te overleven. Vanaf dat moment werd iedere misslag, overtreding of onjuiste aangifte van een toeslag als fraude aangeduid, aldus Donner.
De ‘toeslagenaffaire’ kostte staatssecretaris van Financiën Menno Snel de kop, leidde tot het vertrek van Lodewijk Asscher als PvdA-lijsttrekker van de PvdA en tot het aftreden van het kabinet Rutte, medio januari. Eerder werd duidelijk dat het Openbaar Ministerie de Belastingdienst niet strafrechtelijk zal vervolgen vanwege de affaire. Meerdere ouders spanden daarop procedures aan om die vervolging alsnog gedaan te krijgen.
Kamerleden vol ongeloof over ‘triest inkijkje’ in werkwijze Toeslagen
MSN 05.03.2021 SP-kamerlid Renske Leijten en haar CDA-collega Pieter Omtzigt reageren vol ongeloof op werkinstructies en handleidingen van de afdeling Toeslagen. Het geeft volgens hen een triest inkijkje in de gebrekkige manier waarop met rechten van burgers werd omgegaan.
“Het toeslagenschandaal is veel groter, en heeft ook langer geduurd dan gedacht”, zegt Omtzigt. Uit de stukken blijkt dat de omstreden werkwijze al begint bij de invoering van het toeslagenstelsel. “Dat is ver maar dan ook heel ver voor de zogenaamde Bulgarenfraude.”
Strikte naleving van de regels en fraudejacht blijft niet beperkt tot kinderopvangtoeslag, maar strekt zich ook uit naar huur- en zorgtoeslag. “Ik denk dat de vraag is hoeveel gedupeerden er zitten bij huur- en zorgtoeslag”, reageert Leijten. De Tweede Kamer heeft daar al een aantal keer naar gevraagd, maar nog geen antwoord gekregen.
De stukken leggen volgens Leijten pijnlijk bloot hoe rechten van burgers werden geschonden door de werkwijze van de afdeling Toeslagen. “De instructies geven aan hoe iemand op papier moet worden beoordeeld om tot afwijzing te komen. Nergens staat: we nodigen mensen uit voor een gesprek.”
Ernstig
“Het lijkt wel alsof er niemand is geweest die heeft gezegd: mag het wel wat we doen?” vervolgt Leijten. “Als deze instructies gevolgd zijn, heeft de Belastingdienst moedwillig de rechtsbescherming van burgers en bedrijven uitgeschakeld”, zegt Omtzigt. “Dat betekent dat je je niet kunt verweren tegen de Belastingdienst als die je verdenkt van fraude. Dat is heel ernstig in een rechtsstaat.”
De SP en het CDA roepen het kabinet op om nu echt snel volledige openheid te geven over wat er allemaal mis is gegaan.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/68d2acf8-7d96-11eb-9e2e-0217670beecd.jpg)
Kamer schrikt van uitbreiding toeslagenschandaal: ’Nieuw dieptepunt’
Telegraaf 05.03.2021 Nieuw opgedoken documenten in de toeslagenaffaire zorgen voor opschudding bij Kamerleden. Zij maken zich zorgen hoe breed het schandaal eigenlijk speelt bij andere toeslagen dan die voor de kinderopvang.
De Kamer reageert op berichten van RTL Nieuws, dat stelt dat de fraudejacht bij de Belastingdienst al ver voor de ’Bulgarenfraude’ in 2013 speelde. Al kort na het invoeren van het toeslagstelsel, zo’n 15 jaar geleden, werd er volgens RTL gesproken over het niet uitkeren van toeslagen bij twijfel en worden mensen op een ’uitsluitlijst’ geplaatst. Mensen die als fraudeur worden aangemerkt, zouden niet meer zomaar van dat stempel af komen.
’Zeer ernstig’
„Dit is zeer ernstig”, vindt CDA-Kamerlid Omtzigt. „Het wordt steeds duidelijker dat de belastingdienst zich heel lang niet aan heel veel wetten hield, zodat burgers en bedrijven zich niet konden verweren bij een fraudeverdenking.”
PvdA-Kamerlid Nijboer spreekt van een ’nieuw dieptepunt’, wijzend op een document waarin ambtenaren zichzelf tot ’de rechters’ bombarderen: „Het minste wat je verwacht: de beginselen van de rechtsstaat respecteren. Maar niets bleek minder waar.”
Niet alleen de kinderopvangtoeslag
De werkwijze gold niet alleen voor de kinderopvangtoeslag, van waaruit het toeslagenschandaal ontstaat dat uiteindelijk tot de val van het kabinet-Rutte III leidt, maar ook bij huur- en zorgtoeslag en het kindgebonden budget. Staatssecretaris Van Huffelen (Financiën) schreef eind vorig jaar al dat de fiscus bij andere toeslagen mogelijk ook over de schreef is gegaan.
’Hardvochtig behandelen van burgers’
Het baart de Kamer zorgen. „Het hardvochtig behandelen van burgers gebeurde niet alleen bij kinderopvangtoeslag, maar ook bij andere toeslagen”, ziet CU-Kamerlid Bruins. GL-Kamerlid Snels sluit zich daarbij aan: „Het ging niet alleen mis bij de kinderopvangtoeslag, maar ook bij andere toeslagen. En het begon al ten tijde van kabinetten van Balkenende.” SP-Kamerlid Leijten wil al langer weten hoeveel gedupeerden er zijn bij andere toeslagen.
’Wetten te streng nageleefd’
Een woordvoerder van Van Huffelen erkent in een reactie dat de Belastingdienst wetten al vanaf het begin van het toeslagenstelsel te streng heeft nageleefd. Het beeld dat er ook meteen streng op fraude gejaagd is, herkent hij niet. „In de eerste jaren na de invoering van het toeslagenstelsel lag de focus op het zo snel mogelijk uitbetalen van toeslagen en controle achteraf”, zegt de woordvoerder, die de te strenge fraude-aanpak pas vanaf 2010 ziet ontstaan.
BEKIJK MEER VAN; overheid belastingen Van Huffelen Omtzigt Nijboer Kamer Belastingdienst
Kamerleden vol ongeloof over ‘triest inkijkje’ in werkwijze Toeslagen
RTL 05.03.2021 SP-kamerlid Renske Leijten en haar CDA-collega Pieter Omtzigt reageren vol ongeloof op werkinstructies en handleidingen van de afdeling Toeslagen. Het geeft volgens hen een triest inkijkje in de gebrekkige manier waarop met rechten van burgers werd omgegaan.
“Het toeslagenschandaal is veel groter, en heeft ook langer geduurd dan gedacht”, zegt Omtzigt. Uit de stukken blijkt dat de omstreden werkwijze al begint bij de invoering van het toeslagenstelsel. “Dat is ver maar dan ook heel ver voor de zogenaamde Bulgarenfraude.”
Strikte naleving van de regels en fraudejacht blijft niet beperkt tot kinderopvangtoeslag, maar strekt zich ook uit naar huur- en zorgtoeslag. “Ik denk dat de vraag is hoeveel gedupeerden er zitten bij huur- en zorgtoeslag”, reageert Leijten. De Tweede Kamer heeft daar al een aantal keer naar gevraagd, maar nog geen antwoord gekregen.
De stukken leggen volgens Leijten pijnlijk bloot hoe rechten van burgers werden geschonden door de werkwijze van de afdeling Toeslagen. “De instructies geven aan hoe iemand op papier moet worden beoordeeld om tot afwijzing te komen. Nergens staat: we nodigen mensen uit voor een gesprek.”
Vertrouwelijke stukken bevestigen: toeslagenschandaal veel groter
Ernstig
“Het lijkt wel alsof er niemand is geweest die heeft gezegd: mag het wel wat we doen?” vervolgt Leijten. “Als deze instructies gevolgd zijn, heeft de Belastingdienst moedwillig de rechtsbescherming van burgers en bedrijven uitgeschakeld”, zegt Omtzigt. “Dat betekent dat je je niet kunt verweren tegen de Belastingdienst als die je verdenkt van fraude. Dat is heel ernstig in een rechtsstaat.”
De SP en het CDA roepen het kabinet op om nu echt snel volledige openheid te geven over wat er allemaal mis is gegaan.
Meer: Roel Schreinemachers Renske Leijten Pieter Omtzigt Belastingdienst Tweede Kamer Toeslagenaffaire Belastingdienst
Kamer schrikt van uitbreiding toeslagenschandaal: ’Nieuw dieptepunt’
MSN 05.03.2021 Nieuw opgedoken documenten in de toeslagenaffaire zorgen voor opschudding bij Kamerleden. Zij maken zich zorgen hoe breed het schandaal eigenlijk speelt bij andere toeslagen dan die voor de kinderopvang.
De Kamer reageert op berichten van RTL Nieuws, dat stelt dat de fraudejacht bij de Belastingdienst al ver voor de ’Bulgarenfraude’ in 2013 speelde. Al kort na het invoeren van het toeslagstelsel, zo’n 15 jaar geleden, werd er volgens RTL gesproken over het niet uitkeren van toeslagen bij twijfel en worden mensen op een ’uitsluitlijst’ geplaatst. Mensen die als fraudeur worden aangemerkt, zouden niet meer zomaar van dat stempel af komen.
’Zeer ernstig’
PvdA-Kamerlid Nijboer spreekt van een ’nieuw dieptepunt’, wijzend op een document waarin ambtenaren zichzelf tot ’de rechters’ bombarderen: „Het minste wat je verwacht: de beginselen van de rechtsstaat respecteren. Maar niets bleek minder waar.”
Niet alleen de kinderopvangtoeslag
De werkwijze gold niet alleen voor de kinderopvangtoeslag, van waaruit het toeslagenschandaal ontstaat dat uiteindelijk tot de val van het kabinet-Rutte III leidt, maar ook bij huur- en zorgtoeslag en het kindgebonden budget. Staatssecretaris Van Huffelen (Financiën) schreef eind vorig jaar al dat de fiscus bij andere toeslagen mogelijk ook over de schreef is gegaan.
’Hardvochtig behandelen van burgers’
Het baart de Kamer zorgen. „Het hardvochtig behandelen van burgers gebeurde niet alleen bij kinderopvangtoeslag, maar ook bij andere toeslagen”, ziet CU-Kamerlid Bruins. GL-Kamerlid Snels sluit zich daarbij aan: „Het ging niet alleen mis bij de kinderopvangtoeslag, maar ook bij andere toeslagen. En het begon al ten tijde van kabinetten van Balkenende.” SP-Kamerlid Leijten wil al langer weten hoeveel gedupeerden er zijn bij andere toeslagen.
’Wetten te streng nageleefd’
Een woordvoerder van Van Huffelen erkent in een reactie dat de Belastingdienst wetten al vanaf het begin van het toeslagenstelsel te streng heeft nageleefd. Het beeld dat er ook meteen streng op fraude gejaagd is, herkent hij niet. „In de eerste jaren na de invoering van het toeslagenstelsel lag de focus op het zo snel mogelijk uitbetalen van toeslagen en controle achteraf”, zegt de woordvoerder, die de te strenge fraude-aanpak pas vanaf 2010 ziet ontstaan.
‘Fiscus werkte al veel langer met zwarte lijsten, en bij meer toeslagen’
NOS 05.03.2021 De werkwijze die leidde tot de toeslagenaffaire wordt al veel langer gevolgd dan tot dusver bekend was. Dat meldt RTL Nieuws op basis van vertrouwelijke documenten die de nieuwszender heeft ingezien.
Het gaat om documenten van de afdeling Toeslagen van de Belastingdienst, zoals handleidingen, werkinstructies, excelbestanden en verzonden brieven. Daaruit blijkt volgens RTL dat de werkwijze waardoor mensen onterecht als potentieel fraudeur bestempeld konden worden en in grote financiële problemen kwamen, al in 2006 begon.
Tot nu toe was de veronderstelling dat de ontspoorde fraudejacht in 2013 van start ging als gevolg van de zogeheten Bulgarenfraude.
Massaal op de uitsluitlijst
Ook blijken er volgens RTL veel meer werkinstructies voor ambtenaren van de Belastingdienst te zijn geweest die in strijd waren met de wet- en regelgeving. Het gaat om aanwijzingen voor het stopzetten van niet alleen de kinderopvangtoeslag, maar ook van de zorgtoeslag, de huurtoeslag en het kindgebonden budget.
Mensen over wie twijfel bestond, kwamen op een ‘uitsluitlijst’ waarna ze geen toeslagen meer kregen. Hun werd niet verteld dat ze op deze lijst stonden, waardoor ze dat ook niet konden aanvechten. Ze zouden vervolgens automatisch nog jaren als fraudeur behandeld zijn. Dat gebeurde op grote schaal, concludeert RTL op basis van werkinstructies met de titel ‘Massaal’.
De Belastingdienst laat in een reactie weten dat er wel altijd een handmatige toets werd gedaan voordat iemand op de lijst kwam. En, zegt de dienst, de toeslag werd voor mensen die op de uitsluitlijst kwamen niet automatisch stopgezet. Ze konden extra gecontroleerd worden.
‘Verschillende versies documenten’
In een vijf pagina’s tellende reactie, die RTL heeft gepubliceerd, zegt het ministerie van Financiën dat het niet alle documenten heeft teruggevonden waarop de nieuwszender zich baseert. ‘De documenten waar RTL naar verwijst zijn goeddeels teruggevonden maar hierbij werd wel duidelijk dat van deze documenten meerdere versies bestonden, waarvan nu niet met zekerheid kan worden gezegd of beide (RTL/Toeslagen) van dezelfde versies zijn uitgegaan.’
Verder zegt het ministerie dat het niet zo is dat mensen die verdacht werden van fraude automatisch in het vervolg ook zo behandeld blijven worden door de Belastingdienst. Dat gebeurt alleen voor een “specifieke periode”, die handmatig door een behandelaar wordt ingesteld en handmatig weer verlengd moet worden. “Na een tijdsperiode voor afwijkende behandeling komt de toeslaggerechtigde weer in het normale behandelproces terecht.”
“Kleine fouten zoals het ontbreken van een handtekening of datum op een contract, konden leiden tot hoge terugvorderingen of stopzetting van toeslagen”, aldus Het ministerie van Financiën.
Daarnaast deelt het ministerie niet de conclusie dat de fraudejacht, zoals RTL het noemt, al vijftien jaar geleden begon. “Voor zover we kunnen nagaan, lag hier in de eerste jaren niet de nadruk op.”
Wel beaamt het ministerie dat de toeslagenregels vanaf het het begin af aan ‘zeer strikt geïnterpreteerd’ werden. “Kleine fouten zoals het ontbreken van een handtekening of datum op een contract, konden leiden tot hoge terugvorderingen of stopzetting van toeslagen.” Die problemen zijn “bekend, en dat is ook onderkend”, aldus het ministerie. “Juist om die reden heeft het kabinet besloten om ouders te compenseren over de gehele periode sinds de invoering van de kinderopvangtoeslag in 2005.”
‘Bevestigt beeld’
Advocaat Vasco Groeneveld zegt dat de vertrouwelijke documenten die RTL naar buiten heeft gebracht het beeld bevestigen dat de historie die zijn klanten hebben met de Belastingdienst teruggaat tot 2006. “Gedupeerden vertellen mij dat de ellende toen al begon. Dit gaat zeker een rol spelen bij mijn verzoek aan het Gerechtshof om alsnog het Openbaar Ministerie te gelasten om medewerkers van de Belastingdienst te vervolgen.”
Groeneveld wil deze maand nog een klacht bij het hof indienen. “Het beeld dat medewerkers van de Belastingdienst onrechtmatig hebben gehandeld, wordt met deze documenten versterkt. En daarmee ook de nalatigheid van ministers om ertegen op te treden.”
Groeneveld zegt na het weekend vijftig nieuwe deelnemers aan de aangifte toe te voegen tegen zes (oud-)ministers die hij verantwoordelijk houdt voor het toeslagenschandaal. Het totaal aantal deelnemers aan deze aangifte komt daarmee op 130.
BEKIJK OOK;
Toeslagenaffaire begon mogelijk al jaren eerder
NU 05.03.2021 De omstreden werkwijze van de Belastingdienst die bekendstaat als de toeslagenaffaire, begon veel eerder dan tot nu toe gedacht werd, meldt RTL Nieuws vrijdag op basis van vertrouwelijke documenten van de fiscus.
Door het schandaal rond de kinderopvangtoeslagen werden duizenden ouders gedupeerd, doordat de Belastingdienst hen ten onrechte als fraudeurs zag. Dit drama speelde sinds 2013. Uit stukken die RTL Nieuws heeft ingezien, zou echter blijken dat ambtenaren zich vijftien jaar geleden al niet aan de wet hielden bij het terugvorderen van toeslagen.
Het medium heeft ontdekt dat een werkinstructie van de fiscus uit 2006 al spreekt over het “afwijkend behandelen” van mensen bij een vermoeden van fraude. Deze mensen zouden op een zogenaamde “uitsluitlijst” zijn gekomen, waarop de toeslagen zouden zijn stilgezet.
Dat dit handelen destijds op grote schaal gebeurde, blijkt volgens RTL Nieuws uit werkinstructies met de titel “massaal”.
Daarnaast zouden mensen die eenmaal op een uitsluitlijst stonden, ook de jaren erna zijn behandeld als fraudeur. Ambtenaren zouden zelf hebben bepaald wie in de categorie “hoog risico” vielen en onderworpen moesten worden aan strengere controles.
De ambtenaren betitelden zichzelf daarom ook wel als “de rechters”, zou blijken uit een van de documenten.
‘Term rechters met kennis van nu een wat ongelukkige aanduiding’
De Belastingdienst laat in een reactie aan RTL Nieuws weten dat het “logisch” was dat handmatig werd getoetst of mensen mogelijk fraudeerden. Het beleid was er namelijk op gericht om fouten bij aanvragen of veranderingen van toeslagen te voorkomen.
De fiscus zegt uiteindelijk niet te zijn doorgegaan met deze manier van risicoselectie. Verder noemt de Belastingdienst de term ‘rechters’ “met de kennis van nu” een “wat ongelukkige aanduiding”.
Vorig jaar kwam een snoeihard rapport uit over de toeslagenaffaire. Dat leidde op 15 januari tot de val van het kabinet. Voor de gedupeerde ouders is een compensatieregeling in het leven geroepen.
Zie ook: Tijdlijn toeslagenaffaire: Van harde aanpak naar kwijtschelden schulden
Lees meer over: Politiek Toeslagenaffaire
‘Belastingdienst houdt zich al 15 jaar niet aan de wet bij terugvordering toeslagen’
AD 05.03.2021 Het toeslagenschandaal bij de Belastingdienst is veel groter dan tot nu toe gedacht, concludeert RTL Nieuws op basis van vertrouwelijke stukken. De omstreden werkwijze van de Belastingdienst is veel eerder begonnen dan tot nu toe bekend, blijkt uit duizenden documenten van de dienst Toeslagen die de nieuwszender in handen kreeg.
Lang is ervan uitgegaan dat de strikte handhaving van de regels en de harde fraudejacht het gevolg waren van de Bulgarenfraude in 2013. Deze praktijk bestond echter al veel langer. Al vijftien jaar houden ambtenaren zich niet aan de wet bij terugvordering van toeslagen, blijkt uit de stukken die RTL Nieuws heeft ingezien. Handleidingen, werkinstructies, excelbestanden en verzonden brieven, bieden een ‘onthullend inkijkje’, klinkt het.
Kort na de invoering van het toeslagenstelsel worden al instructies opgesteld om bij twijfel toeslagen niet zomaar uit te keren. Dat gebeurt niet alleen met kinderopvangtoeslag, maar ook met zorgtoeslag, huurtoeslag en kindgebonden budget. De handleidingen die de dienst Toeslagen bij de toepassing van relevante regels en wetten hanteert, zouden naar verluidt niet juridisch zijn getoetst.
Lees ook;
Vinkje achter de naam
Bij vermoedens van fraude komen mensen op een zogenoemde ‘uitsluitlijst’ te staan. ‘Afwijkend behandelen’ luidt een werkinstructie uit 2006. Toeslagen worden onder de noemer ‘nihilstelling’ stopgezet. Uit de documenten blijkt dat dit massaal gebeurt. Volgens de Belastingdienst was het beleid erop gericht bewuste of onbewuste fouten bij de aanvraag of wijziging van het grote aantal uitgekeerde toeslagen te voorkomen.
Wie eenmaal op de uitsluitlijst terechtkomt, komt daar niet meer van af. Er is sprake van het ‘automatisch continueren van de afwijkende behandeling’, zo blijkt uit stukken uit 2007. Elk contact met de Belastingdienst resulteert in behandeling als fraudeur, schrijft RTL. Bovendien worden mensen met een ‘vinkje achter hun naam’ hiervan door de Belastingdienst niet op de hoogte gesteld, waardoor verweer niet mogelijk is.
Ministerie
Het ministerie van Financiën stelt in een reactie niet alle stukken te hebben kunnen achterhalen die door de nieuwszender zijn aangevoerd. Desondanks bevestigt ze dat strikte interpretatie van wet- en regelgeving door de Belastingdienst ook in de beginjaren zeer ingrijpende gevolgen heeft gehad voor mensen. “Dat is bekend, en dat is ook onderkend”, staat in een schriftelijke reactie aan de nieuwszender. “Juist om die reden heeft het kabinet besloten ouders te compenseren over de gehele periode sinds de invoering van de kinderopvangtoeslag in 2005.”
De zogenoemde ‘toeslagenaffaire’ kwam aan het licht dankzij onderzoek van RTL Nieuws en Trouw. Daaruit bleek dat de Belastingdienst in 2014 voor circa 300 ouders – de tellingen lopen uiteen – de kinderopvangtoeslag volledig stopzette en terugvorderde. Dit na een onderzoek door een antifraudeteam. Dat was bij controle van het Eindhovense gastouderbureau Dadim op ‘onregelmatigheden’ gestuit.
Zo bleek dat ouders onvolledige of onjuiste informatie hadden aangeleverd toen zij de toeslag aanvroegen. Soms ging het om een verkeerd ingevuld getal of een ontbrekend bonnetje. Dat werd keihard bestraft. Doordat gezinnen opeens honderden euro’s per maand misliepen en daarnaast ook bedragen uit jaren ervoor moesten terugbetalen, kwamen zij in grote financiële problemen terecht.
Grondbeginselen rechtsstaat
De parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag constateerde in december vorig jaar in haar eindverslag. dat de ouders die slachtoffer werden van de harde aanpak ‘ongekend onrecht’ was aangedaan. De ‘grondbeginselen van de rechtsstaat zijn geschonden’ en ouders hebben jarenlang ‘geen schijn van kans’ gehad, luidde het. De commissie-Donner wees met een beschuldigende vinger naar het politieke klimaat tijdens de vorige twee kabinetten, waarbij de nadruk meer en meer op fraudebestrijding kwam te liggen.
De oprichting van het Combiteam Aanpak Facilitators was hier een reactie op. De zogeheten ‘Bulgarenfraude’ in 2013 bracht toenmalig staatssecretaris Frans Weekers in grote problemen. Hij wist een motie van wantrouwen, ingediend door de oppositie, ternauwernood te overleven. Vanaf dat moment werd iedere misslag, overtreding of onjuiste aangifte van een toeslag als fraude aangeduid, aldus Donner.
De ‘toeslagenaffaire’ kostte staatssecretaris van Financiën Menno Snel de kop, leidde tot het vertrek van Lodewijk Asscher als PvdA-lijsttrekker van de PvdA en tot het aftreden van het kabinet Rutte, medio januari.
MSN 05.03.2021 Al veel langer dan gedacht keert de Belastingdienst niet uit bij ‘vermoedens van fraude’. En dat geldt niet alleen voor de kinderopvangtoeslag, maar ook voor de zorg- en huurtoeslag en het kindgebonden budget. Dat blijkt uit documenten die RTL Nieuws inzag.
Tot nu toe werd gedacht dat de affaire een gevolg is van de Bulgarenfraude uit 2013, maar het verrotte systeem is vlak na de oprichting ervan, vijftien jaar geleden, al ontstaan. Er is een werkinstructie uit 2006 over het ‘afwijkend behandelen’ van mensen bij vermoedens van fraude.
De Rechters
Zij komen op een ‘uitsluitlijst’ waarna toeslagen worden stopgezet. Dat gebeurt ‘massaal’ zoals een ander document heet. Verder is er een memo uit 2016 getiteld ‘De Rechters’. Een groep ambtenaren noemt zich zo, omdat zij het oordeel vellen over wie in ‘een hoog risicogroep’ terechtkomt.
Zij bepalen willekeurig en zonder juridische grondslag wie het stempel fraudeur krijgt. Diegene komt daar dan moeilijk meer van af. In een stuk uit 2007 wordt gesproken van het ‘automatisch continueren van de afwijkende behandeling’.
Zwarte lijst
Ook houdt de Belastingdienst een zwarte lijst bij van gastouderbureaus die verdacht worden van fraude. Zowel de mensen op de uitsluitlijst als de bureaus op de zwarte lijst zijn daar niet van op de hoogte en kunnen zich dus ook niet verweren.
Topambtenaren verweren zich in de toeslagenaffaire door de wetten en regels de schuld te geven: die waren te streng, stellen zij. Maar uit deze documenten blijkt iets anders: ambtenaren schonden juist bewust de regels.
Bron(nen): RTL Nieuws
Toeslagenaffaire begon mogelijk al jaren eerder
MSN 05.03.2021 De omstreden werkwijze van de Belastingdienst die bekendstaat als de toeslagenaffaire, begon veel eerder dan tot nu toe gedacht werd, meldt RTL Nieuws vrijdag op basis van vertrouwelijke documenten van de fiscus.
Door het schandaal rond de kinderopvangtoeslagen werden duizenden ouders gedupeerd, doordat de Belastingdienst hen ten onrechte als fraudeurs zag. Dit drama speelde sinds 2013. Uit stukken die RTL Nieuws heeft ingezien, zou echter blijken dat ambtenaren zich vijftien jaar geleden al niet aan de wet hielden bij het terugvorderen van toeslagen.
Dat dit handelen destijds op grote schaal gebeurde, blijkt volgens RTL Nieuws uit werkinstructies met de titel “massaal”.
Daarnaast zouden mensen die eenmaal op een uitsluitlijst stonden, ook de jaren erna zijn behandeld als fraudeur. Ambtenaren zouden zelf hebben bepaald wie in de categorie “hoog risico” vielen en onderworpen moesten worden aan strengere controles.
De ambtenaren betitelden zichzelf daarom ook wel als “de rechters”, zou blijken uit een van de documenten.
‘Term rechters met kennis van nu een wat ongelukkige aanduiding’
De Belastingdienst laat in een reactie aan RTL Nieuws weten dat het “logisch” was dat handmatig werd getoetst of mensen mogelijk fraudeerden. Het beleid was er namelijk op gericht om fouten bij aanvragen of veranderingen van toeslagen te voorkomen.
De fiscus zegt uiteindelijk niet te zijn doorgegaan met deze manier van risicoselectie. Verder noemt de Belastingdienst de term ‘rechters’ “met de kennis van nu” een “wat ongelukkige aanduiding”.
Vorig jaar kwam een snoeihard rapport uit over de toeslagenaffaire. Dat leidde op 15 januari tot de val van het kabinet. Voor de gedupeerde ouders is een compensatieregeling in het leven geroepen.
© Aangeboden door RTL Nieuws Interne werkinstructies en handleidingen Belastingdienst Toeslagen.
Vertrouwelijke stukken bevestigen: toeslagenschandaal veel groter
MSN 05.03.2021 De omstreden werkwijze van de Belastingdienst is veel eerder begonnen dan tot nu toe bekend. Dat blijkt uit duizenden vertrouwelijke documenten van de afdeling Toeslagen die RTL Nieuws in handen kreeg.
Handleidingen, werkinstructies, Excelbestanden en verzonden brieven geven een onthullend inkijkje in de werkwijze van de fiscus. Lang is ervan uitgegaan dat de strikte handhaving van de regels en de harde fraudejacht het gevolg waren van de Bulgarenfraude in 2013. Maar deze praktijk bestond al veel langer.
Al vijftien jaar houden ambtenaren zich niet aan de wet bij terugvordering van toeslagen, blijkt uit de stukken die RTL Nieuws heeft ingezien. Kort na de invoering van het toeslagenstelsel worden al instructies opgesteld om bij twijfel toeslagen niet zomaar uit te keren. Dat gebeurt niet alleen met kinderopvangtoeslag, maar ook met zorgtoeslag, huurtoeslag en kindgebonden budget.
Uitsluitlijst
Een werkinstructie uit 2006 spreekt al over ‘afwijkend behandelen’ van mensen bij vermoedens van fraude. Zij komen op een zogenaamde ‘uitsluitlijst’. Toeslagen worden dan stopgezet. ‘Nihilstelling’ heet dat in het jargon van de fiscus. Dit gebeurt op grote schaal, blijkt uit werkinstructies met de titel ‘Massaal’. Volgens de Belastingdienst ging daar wel altijd een handmatige toets aan vooraf.
Volgens de Belastingdienst is het logisch dat dit gebeurde, gezien het grote aantal toeslagen dat werd uitgekeerd, en was het beleid erop gericht onbewuste of bewuste fouten bij aanvragen of wijzigingen van toeslagen te voorkomen. Daarom werd ook in de beginjaren al ingezet op massaal toezicht en fraudebestrijding.
‘De Rechters’
De laatste jaren wordt de fraudejacht verder opgevoerd. Tussen de documenten zit een memo uit 2016 met de titel ‘De Rechters’. In het stuk wordt geschetst hoe ambtenaren die zichzelf ‘De Rechters’ hebben gedoopt, gaan bepalen wie in de categorie ‘hoog risico’ valt en aan strengere controle wordt onderworpen.
Ook hier ontbreekt gedegen juridische grondslag en lijkt sprake van willekeur. De Belastingdienst zegt dat uiteindelijk niet is doorgegaan met deze manier van risicoselectie en dat de benaming ‘De Rechters’ met de kennis van nu ‘een wat ongelukkige aanduiding’ is.
Afwijkende behandeling
Heb je eenmaal het stempel fraudeur, dan kom je daar niet meer van af. In stukken uit 2007 wordt al gesproken over ‘automatisch continueren van de afwijkende behandeling’. Met andere woorden: als je er eenmaal uit bent gepikt, blijft ook voor de jaren daarna een vinkje achter je naam staan. Bij elk volgend contact met de Belastingdienst gaat een alarmbelletje af en word je weer als fraudeur behandeld.
Mensen die op een uitsluitlijst belanden, worden daar niet van op de hoogte gesteld. In een werkinstructie uit 2010 wordt als reden aangevoerd ‘dat de aanvragers zijn betrokken bij een fraudeonderzoek’. Omdat mensen niet weten dat ze als fraudeur te boek staan, kunnen ze zich ook niet verweren of hun onschuld bewijzen.
Ambtenaren worden geacht zich te houden aan het Handboek Toeslagen, waar alle relevante wetten en regels in staan over het al dan niet stopzetten van toeslagen. Daarnaast hanteert de afdeling Toeslagen ook werkinstructies en handleidingen, die vaak niet juridisch zijn getoetst. Eerder doken al tientallen van dit soort instructies op die in strijd waren met wet- en regelgeving. Nu blijkt dat het er veel meer zijn.
Zwarte lijsten
De Belastingdienst houdt ook zwarte lijsten bij van gastouderbureaus die worden verdacht van fraude, blijkt uit de stukken die RTL Nieuws heeft ingezien. Bureaus die op zo’n lijst belanden, wordt niet verteld dat ze extra onder de loep liggen.
Sommige bureaus overleven het jarenlange juridische gevecht dat volgt niet en gooien het bijltje erbij neer. Andere bureaus bestaan nog steeds en hebben jarenlang te maken gehad met dit soort beschuldigingen zonder dat ze het wisten.
Tijdens de parlementaire verhoren over de toeslagenaffaire zeggen topambtenaren dat de regels rond toeslagen te streng waren. Ze konden niet anders dan deze strikt handhaven. De interne documenten vertellen een ander verhaal. Juist het niet-naleven van de regels en het schenden van fundamentele rechten van burgers leidden tot de toeslagenaffaire.
Reactie ministerie
Het ministerie van Financiën zegt in een reactie niet alle door RTL Nieuws aangevoerde stukken te hebben kunnen achterhalen. Wel bevestigt het ministerie dat strikte interpretatie van wet- en regelgeving door de Belastingdienst ook in de beginjaren zeer ingrijpende gevolgen heeft gehad voor mensen.
“Dat is bekend, en dat is ook onderkend”, staat in een schriftelijke reactie. “Juist om die reden heeft het kabinet besloten om ouders te compenseren over de gehele periode sinds de invoering van de kinderopvangtoeslag in 2005.”
Van Huffelen: op koers met compensatie toeslagenaffaire
Telegraaf 25.03.2021 Circa 4800 gedupeerden in het toeslagenschandaal hebben de schadevergoeding van 30.000 euro ontvangen die hen eind december was beloofd. Daarmee ligt staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) naar eigen zeggen op koers om alle ouders die zich gemeld hebben, uiterlijk 1 mei dat bedrag te hebben uitbetaald.
In totaal hebben zich een kleine 25.000 ouders gemeld voor de compensatieregeling. Van de ruim de helft is de aanvraag al met een „lichte toets” beoordeeld. Daarbij is bijvoorbeeld bekeken of zij inderdaad kinderopvangtoeslag hebben ontvangen. De overige dossiers worden de komende weken behandeld.
Tot nu toe is van 4000 aanvragers vastgesteld dat zij geen recht hebben op 30.000 euro. Bijvoorbeeld omdat zij nooit kinderopvangtoeslag hebben aangevraagd, of zelfs geen kinderen hebben. Ook kan het zijn dat zij toeslagen moesten terugbetalen om een reden die niets te maken heeft met vooringenomenheid of een te strenge toepassing van de regels. Al deze mensen krijgen voor 1 mei een brief. Een definitieve afwijzing is dat overigens nog niet, hun zaak wordt later nog volledig beoordeeld.
BEKIJK OOK:
Beerput fiscus blijkt nog dieper: waslijst aan regels niet nageleefd
Een al lopende compensatieregeling bleek veel te ingewikkeld en tijdrovend. Daarom besloot het kabinet alle gedupeerden snel 30.000 euro te geven. Mensen die meer schade hebben geleden krijgen de rest alsnog vergoed. Wie meer krijgt dan de daadwerkelijke schade, hoeft de rest niet terug te betalen. Uiteindelijk trad wegens de affaire het voltallige kabinet af.
BEKIJK MEER VAN; overheidsbeleid economische sector Den Haag Alexandra van Huffelen
Bijna 5000 gedupeerden toeslagenaffaire hebben eindelijk schadevergoeding
AD 25.03.2021 Circa 4800 gedupeerden in het toeslagenschandaal hebben de schadevergoeding van 30.000 euro ontvangen die hen eind december was beloofd. Daarmee ligt staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) naar eigen zeggen op koers om alle ouders die zich gemeld hebben, uiterlijk 1 mei dat bedrag te hebben uitbetaald.
In totaal hebben zich een kleine 25.000 ouders gemeld voor de compensatieregeling. Van de ruim de helft is de aanvraag al met een ‘lichte toets’ beoordeeld. Daarbij is bijvoorbeeld bekeken of zij inderdaad kinderopvangtoeslag hebben ontvangen. De overige dossiers worden de komende weken behandeld.
Tot nu toe is van 4000 aanvragers vastgesteld dat zij geen recht hebben op 30.000 euro. Bijvoorbeeld omdat zij nooit kinderopvangtoeslag hebben aangevraagd, of zelfs geen kinderen hebben. Ook kan het zijn dat zij toeslagen moesten terugbetalen om een reden die niets te maken heeft met vooringenomenheid of een te strenge toepassing van de regels.
Beoordeeld
Al deze mensen krijgen na 1 mei een brief. Een definitieve afwijzing is dat overigens nog niet, hun zaak wordt later nog volledig beoordeeld.
De regeling werd ingesteld naar aanleiding van een vernietigend rapport van een parlementaire ondervragingscommissie over de toeslagenaffaire. Vele duizenden mensen werden als gevolg van vooringenomenheid bij de Belastingdienst of een te strenge uitleg van regels jarenlang ten onrechte gebrandmerkt en behandeld als fraudeurs. Politiek, uitvoeringsorganisaties en de rechterlijke macht deden volgens de commissie nagenoeg niets om dit ‘ongekende onrecht’ te voorkomen.
Een al lopende compensatieregeling bleek veel te ingewikkeld en tijdrovend. Daarom besloot het kabinet alle gedupeerden snel 30.000 euro te geven. Mensen die meer schade hebben geleden krijgen de rest alsnog vergoed. Wie meer krijgt dan de daadwerkelijke schade, hoeft de rest niet terug te betalen. Uiteindelijk trad wegens de affaire het voltallige kabinet af.
5000 toeslagenouders hebben 30 mille binnen, 4000 aanvragen afgewezen
NOS 25.03.2021 Ongeveer 5000 gedupeerden uit de toeslagenaffaire hebben de schadevergoeding van 30.000 euro ontvangen die ze eind vorig jaar was beloofd. Demissionair staatssecretaris Van Huffelen schrijft aan de Tweede Kamer dat ze daarmee op koers ligt om alle ouders die zich hebben gemeld uiterlijk op 1 mei uitbetaald te hebben.
In totaal hebben zich een kleine 25.000 gedupeerde ouders gemeld voor de regeling. Volgens Van Huffelen is de helft daarvan inmiddels beoordeeld via een zogeheten ‘lichte toets’. Daarbij is gekeken of ze inderdaad kinderopvangtoeslag hebben ontvangen en of ze kinderen hebben. Dat heeft ertoe geleid dat in 8500 gevallen is vastgesteld dat er recht is op compensatie.
In zo’n 4000 gevallen is vastgesteld dat ze geen recht hebben op de 30.000 euro, bijvoorbeeld omdat niet gebleken is dat ze kinderen hebben. Soms gaat het om mensen die gecompenseerd willen worden omdat ze in de problemen zijn gekomen door andere vormen van toeslag, zoals huur- of zorgtoeslag.
Rest handmatig beoordelen
De overige ruim 12.000 dossiers worden de komende weken behandeld. Dan gaat het om ingewikkeldere zaken, waarbij handmatig moet worden vastgesteld of er recht is op het compensatiebedrag.
De toezegging dat alle gedupeerden 30.000 euro zouden krijgen, kwam na het vernietigende rapport van een parlementaire commissie over de toeslagenaffaire. Duizenden ouders werden ten onrechte als fraudeurs bestempeld door de fiscus en moesten hun toeslagen terugbetalen. “Ongekend onrecht”, vond de commissie. Het kabinet trad om die reden af.
Omdat de al lopende compensatieregelingen veel te ingewikkeld en tijdrovend bleken, besloot het kabinet in december dat alle gedupeerden snel 30.000 euro zouden krijgen. Mensen met meer schade krijgen die ook vergoed en mensen met minder schade hoeven niets terug te betalen.
BEKIJK OOK;
Kinderopvang van 0 tot en met 12 jaar is cruciaal
AD 19.03.2021 Het stelsel van kinderopvang moet rigoureus op de schop. Financieel zit het ingewikkeld in elkaar. Kinderen van laagopgeleide ouders vallen vaak uit de boot, stellen zeven organisaties.
De toeslagenaffaire heeft pijnlijk duidelijk gemaakt voor welke ellende dit zorgt. Het kabinet heeft in reactie op de toeslagenproblematiek aangegeven dat ‘de stap naar een ander stelsel noodzakelijk is’. Wij zijn het hiermee eens.
Een stelselwijzing moet allereerst het belang van het kind voorop stellen
Een stelselwijziging moet volgens ons allereerst het belang van het kind voorop stellen, zodat alle kinderen bereikt worden. Daarnaast moeten we stoppen met het rondpompen van geld; de overheid betaalt rechtstreeks aan de kinderopvang. Dit beperkt terugvorderingen en maakt het systeem begrijpelijk voor ouders.
Het is nú tijd voor verandering. Kinderopvang, onderwijs, jeugdhulp, sociaal werk en gemeenten slaan de handen ineen en roepen het nieuwe kabinet op álle kinderen een kansrijke start te geven en tot een toekomstbestendig stelsel te komen.
In de Scenariostudie Vormgeving Kindvoorzieningen (SVK) verkent het kabinet scenario’s voor een stelselherziening. Wij hebben hier op gereageerd: het is een belangrijke stap vooruit dat dit rapport het toegangsrecht voor álle kinderen van 0 tot en met 12 jaar tot de kinderdagverblijven, BSO en gastouders adresseert.
We willen de kansenongelijkheid, die door de impact van de pandemie schrikbarend toeneemt, tegengaan. Het kabinet heeft voor het onderwijs een Nationaal Plan gepresenteerd, met aandacht voor voorschoolse educatie vanaf 2 jaar.
Kinderopvang is echter goed voor álle kinderen van 0 tot en met 12 jaar. Zij verdienen maximale ontwikkelkansen, of hun ouders werken of niet. Inclusieve voorzieningen, waarin we achterstanden voorkomen en waar kinderen samen leren, spelen en zich ontwikkelen, leveren een bijdrage aan het vergroten van gelijke kansen.
Ze gaan segregatie tegen en dragen bij aan burgerschapsvorming. Belemmeringen die samenwerking in de weg staan, zoals aparte vormen van toezicht en verschillende financiering, moeten worden weggenomen.
De mogelijkheid om kindcentra te vormen waarin we vanuit gelijkwaardigheid nauw samenwerken aan de ontwikkeling van kinderen, moet wettelijk worden verankerd door een nieuw kabinet. Een sterke basis is nodig voor kinderen. Zet nu haalbare stappen. Ieder jaar dat we er niet in slagen die basis op orde te hebben, is zonde.
Maak pedagogische voorzieningen voor alle kinderen toegankelijk en laat de arbeidseis vallen. Bied de komende kabinetsperiode twee dagen toegang tot het ontwikkelrecht voor alle kinderen en verlaag de administratieve en financiële drempels. Zet nu stappen voor een toekomstbestendig stelsel; het jonge kind van nu speelt straks een belangrijke rol. Onze kinderen verdienen het.
Rinda den Besten (PO-Raad), Eric van der Burg (Sociaal Werk Nederland), Leonard Geluk (Vereniging Nederlandse Gemeenten), Gjalt Jellesma (Belangenvereniging Ouders in de Kinderopvang), Gijs van Rozendaal (Kindcentra 2020), Hans Spigt (Jeugdzorg Nederland) en Loes Ypma (Branchevereniging Maatschappelijke Kinderopvang).
Den Haag gaat 1600 slachtoffers kinderopvangtoeslagaffaire helpen
Den HaagFM 17.03.2021 De gemeente gaat zo’n 1600 slachtoffers van de kinderopvangtoeslag helpen. De gezinnen kunnen de gemeente aankloppen voor hulp bij schulden en andere problemen als gevolg van de jarenlange stress.
Het vertrouwen in de overheid is door de jarenlange stress ernstig gedaald, schrijft de gemeente. ‘Duizenden gezinnen zijn jarenlang als fraudeurs aangemerkt. Er zijn grote fouten gemaakt door de Belastingdienst met het toekennen, stopzetten en terugvorderen van de kinderopvangtoeslag. Medewerkers van de gemeente staan voor ze klaar om snel met ze in gesprek te gaan en naar hun verhaal te luisteren. Alle Hagenaars kunnen terecht bij de gemeente voor hulp bij schulden. Wij zetten extra dienstverlening in’, aldus wethouder Bert van Alphen.
De impact van de situatie op de ouders en kinderen is groot, door de schulden, depressies, scheidingen en huisuitzettingen, aldus de gemeente. Daardoor groeien de kinderen op met grote spanningen thuis en hebben zij emotionele schade. ‘Deze gezinnen verdienen onze steun. Wij vinden het belangrijk dat er weer rust komt binnen het gezin en willen daarbij helpen’, zegt de wethouder.
Gedupeerden krijgen deze week een brief van de gemeente. Zij kunnen ook zelf contact opnemen met de gemeente via deze site.
Kinderopvangtoeslagaffaire
In de kinderopvangtoeslagaffaire kwamen veel ouders in de problemen doordat zij door de Belastingdienst ten onrechte als fraudeur werden behandeld. Ouders moesten toeslagen terugbetalen en kregen een boete. De bedragen liepen op tot tienduizenden euro’s.
Tot voor kort kon de gemeente vanwege de privacyregels de ouders niet zelf benaderen. Toch heeft Den Haag afgelopen zomer al zo’n 70 meldingen van gedupeerden ontvangen. De gemeente onderzocht 35 van die gezinnen. Daaruit blijkt dat ruim 20 procent te maken heeft met zogeheten ‘multiproblematiek’, waarbij er naast financieel-juridische vraagstukken ook kwesties spelen op het gebied van gezin en welzijn van de kinderen, (sociale) huisvesting en geestelijke gezondheid. Een derde van de ‘zelfmelders’ heeft een schuldregeling of lening bij de gemeentelijke kredietbank. De meeste gedupeerden hebben volgens de gemeente één of meerdere vorderingen openstaan bij de gemeentelijke belastingen of de dienst SZW.
LEES OOK: Gedupeerde Janet Ramesar over toeslagenaffaire: ‘Kabinet moet verantwoordelijkheid nemen’
Gemeente Den Haag schiet gedupeerden toeslagenaffaire te hulp: ‘Belangrijk dat er rust komt’
AD 16.03.2021 De gemeente Den Haag schiet gezinnen die slachtoffer zijn van de toeslagenaffaire bij de Belastingdienst te hulp. Het gaat om hulp bij hun schulden en andere problemen als gevolg van de jarenlange stress. In Den Haag gaat het om minimaal 1600 gedupeerden.
,,Duizenden gezinnen zijn jarenlang onterecht als fraudeurs aangemerkt. Er zijn grote fouten gemaakt door de Belastingdienst met het toekennen, stopzetten en terugvorderen van de kinderopvangtoeslag.
Medewerkers van de gemeente staan voor ze klaar om snel met ze in gesprek te gaan en naar hun verhaal te luisteren. Alle Hagenaars kunnen terecht bij de gemeente voor hulp bij schulden. Als zij door de Belastingdienst als gedupeerde worden erkend, zetten wij daar extra dienstverlening en inzet op”, zegt wethouder Bert van Alphen.
Analyse
Het stadsbestuur heeft de slachtoffers afgelopen zomer al opgeroepen zich te melden. 70 gedupeerden gaven daar gehoor aan. Van de eerste 35 zelfmelders is een analyse gemaakt. In ruim 20 procent van de gevallen is er sprake van multiproblematiek. Dan spelen er niet alleen financieel-juridische problemen, maar ook problemen rond het gezin en welzijn van kinderen, huisvesting en geestelijke gezondheid.
Depressies
De impact van de situatie op deze ouders en hun kinderen is volgens de gemeente groot: schulden, depressies, scheidingen en huisuitzettingen. ,,Kinderen uit deze gezinnen groeiden op met grote spanningen thuis en we zien bij hen emotionele schade. Deze gezinnen verdienen onze steun”, aldus Van Alphen. Ouders die kampen met schulden krijgen nu een adempauze waarin schuldeisers geen oude schulden bij ze kunnen innen.
Tot voor kort konden gemeenten de gedupeerden niet zelf te benaderen. Vanwege privacyregels mocht de Belastingdienst geen gegevens doorgeven aan gemeenten. Nu kan dat wel en krijgen gedupeerden een brief van de gemeente en worden ze stapsgewijs uitgenodigd.
Hoekstra: schaamrood op de kaken over werkwijze Belastingdienst
RTL 14.03.2021 Minister van Financiën en CDA-lijsttrekker Wopke Hoekstra kreeg het ‘schaamrood op de kaken’ van de lijst van wetsovertredingen door de Belastingdienst, die vrijdag naar de Tweede Kamer werd gestuurd. Dat zei hij in het televisieprogramma Buitenhof.
“Helaas past het in wat we anderhalf jaar geleden aan de weet zijn gekomen”, zei Hoekstra. Er wordt ‘met man en macht’ gewerkt aan het oplossen van de problemen die aan het licht kwamen door de affaire met de kinderopvangtoeslag. “Maar denk dat je ook zo eerlijk moet zijn, dat je niet kan beloven dat het helemaal tot het verleden behoort.”
CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt, die samen met SP’er Renske Leijten een sleutelrol speelde in het onthullen van de affaire, had om de lijst gevraagd. De Belastingdienst overschreed beslistermijnen, handelde in strijd met privacywetgeving en nam zonder of met slechte motivatie besluiten.
Ook werden stukken achtergehouden voor burgers en rechters, werd het ouders onnodig moeilijk gemaakt om hun recht op toeslag aan te tonen, en werd toeslag stopgezet of teruggevorderd zonder dat vooraf onderzoek was gedaan. Volgens Hoekstra is het ‘verschrikkelijk’ hoe de slachtoffers van de affaire ‘onder de wielen van de overheid terecht zijn gekomen’.
Lees ook: Vertrouwelijke stukken bevestigen: toeslagenschandaal veel groter
Hoekstra: schaamrood op de kaken over werkwijze Belastingdienst
MSN 14.03.2021 Minister van Financiën en CDA-lijsttrekker Wopke Hoekstra kreeg het ‘schaamrood op de kaken’ van de lijst van wetsovertredingen door de Belastingdienst. Dat zei hij in het tv-programma Buitenhof.
Lange lijst naar de Kamer van regels die de fiscus schond
MSN 13.03.2021 Het kabinet heeft een lange lijst naar de Kamer gestuurd van wetten en regels waar de Belastingdienst zich de afgelopen jaren niet aan heeft gehouden. In de elf pagina’s tellende brief komen allerlei voorbeelden langs van overtredingen door de fiscus die volgens staatssecretarissen Alexandra van Huffelen en Hans Vijlbrief “meer systematisch” voorkwamen.
De fiscus handelde in strijd “met verschillende wetten en beginselen van behoorlijk bestuur. De algemene beginselen van behoorlijk bestuur zijn gedragsregels over hoe de overheid zich tegenover een burger dient te gedragen”, valt in de brief te lezen.
De bewindslieden sommen een breed scala aan overtredingen op, maar schrijven ook dat de fiscus zich “in het algemeen” aan wetten en regels houdt en dat niet alle overtredingen even zware consequenties voor burgers hebben. De lijst is niet volledig, merken ze op.
De Belastingdienst overschreed beslistermijnen, handelde in strijd met privacywetgeving en nam zonder of met slechte motivatie besluiten. Ook werden stukken achtergehouden voor burgers en rechters, werd het ouders onnodig moeilijk gemaakt om hun recht op toeslag aan te tonen, en werd toeslag stopgezet of teruggevorderd zonder dat vooraf onderzoek was gedaan.
Als een huishouden verandert, stuurt de afdeling Toeslagen een brief. Als deze niet getekend wordt teruggestuurd, wordt de uitbetaling van de toeslag automatisch stopgezet. In 2019 besliste een rechter al dat deze werkwijze “onrechtmatig” is, maar toch gaat dit nog altijd door. “In de systemen van Toeslagen is deze uitspraak nog niet verwerkt en wordt de werkwijze dus nog steeds gevolgd”, schrijven de staatssecretarissen.
CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt, die samen met Renske Leijten van de SP de affaire met de kinderopvangtoeslag aan het licht bracht, had om de lijst gevraagd. “Dwingend leesvoer om gebrek aan rechtsstatelijkheid te begrijpen”, zegt hij op Twitter. “Ik blijf wacht op de volledige lijst. Deze is nog heel incompleet.”
Advocaat Eva González Perez BABETTE VAN DER VELDE
Ministerie van Financiën: deze wetten en regels overtrad de Belastingdienst
NOS 13.03.2021 In antwoord op Kamervragen heeft het ministerie van Financiën een overzicht gestuurd van wetten waar de Belastingdienst zich de afgelopen zeven jaar niet aan heeft gehouden. De brief van 11 pagina’s bevat een greep uit gevallen die in strijd zijn met de wet of de algemene beginselen van behoorlijk bestuur, schrijven demissionair staatssecretarissen Vijlbrief en Van Huffelen. Het is geen compleet overzicht.
De brief vloeit voort uit een motie van CDA-Kamerlid Omtzigt.
De voorbeelden in de Kamerbrief gaan onder meer om het achterhouden van stukken of het te laat verstrekken van stukken aan burgers of rechters. Ook wordt beschreven hoe het ouders onnodig moeilijk wordt gemaakt om hun recht op een toeslag aan te tonen. Het ministerie van Financiën stelt dat de Belastingdienst in het algemeen handelt volgens wet- en regelgeving, maar dat dit “helaas niet altijd het geval is geweest”.
Opsomming
De zaken die in de brief worden genoemd zijn al eerder aan bod zijn gekomen, onder meer in debatten in de Tweede Kamer. Het overzicht van de overtredingen is nieuw. “Een ernstige en lange lijst”, zegt advocaat Eva González Perez. En: “Niet nieuw, wel schokkend.” Zij ondersteunt sinds 2014 gedupeerde ouders van de kindertoeslagaffaire.
De brief bevat onder meer een “niet-limitatieve opsomming” van situaties waarin de Belastingdienst zich niet aan de wet en de algemene beginselen van behoorlijk bestuur gehouden heeft. “Dat betekent dat er nog meer is of nog aan zit te komen over wat de Belastingdienst heeft gedaan of doet in strijd met de wet”, zegt González Perez. “Er staat dus nog steeds geen streep onder.”
Ruim zes jaar ondervond de advocaat naar eigen zeggen geregeld dat de fiscus zich niet aan de regels hield. “Het recht werd niet gehanteerd. Deze lijst bevat alles waar ze de afgelopen jaren schriftelijk op zijn gewezen. Niks onthullends dus: het zijn de media en politici die hier al jaren mee bezig zijn. Het is een constante graafmachine in documenten en het naar buiten brengen daarvan.”
“In een rechtsstaat dient de Belastingdienst zich aan de wet te houden. Dat vraagt de dienst ook van alle burgers. Ik wil nu heel goed weten hoeveel schade dit voor burgers en bedrijven heeft opgeleverd”, aldus Kamerlid Pieter Omtzigt.
CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt reageert geschokt op de inhoud van de brief. Op Twitter noemt hij het “dwingend leesvoer om het gebrek aan rechtsstatelijkheid te begrijpen”. Hij benadrukt in een toelichting dat dit opnieuw bevestigt dat de wet niet alleen te hard is uitgevoerd door de Belastingdienst, zoals soms de uitleg was, maar dat de wet zelfs niet is gevolgd.
“In een rechtsstaat dient de Belastingdienst zich aan de wet te houden. Dat vraagt de dienst ook van alle burgers. Ik wil nu heel goed weten hoeveel schade dit voor burgers en bedrijven heeft opgeleverd”, zegt Omtzigt. “Een aantal mensen heeft dit de hele huurtoeslag gekost. Die zijn duizenden euro’s per jaar misgelopen doordat de interpretatie van de wet door de Belastingdienst niet was hoe die moest zijn volgens de hoogste rechter.”
Hij hekelt ook hoe lang het heeft geduurd voordat deze informatie de Kamer heeft bereikt. “We hadden deze brief weken geleden al verwacht, nog voor het verkiezingsreces. Nu is het een onhandig moment, want we kunnen het er nu niet over hebben met de regering.”
Uit de brief blijkt ook dat de informatie nog niet compleet is. Ook dat laakt Omtzigt nadrukkelijk. “Ik vraag al jaren om een overzicht en deze brief geeft nu geen uitputtende lijst.” Die lijst wil hij zo snel mogelijk. Ook wil hij dat zo snel mogelijk duidelijk wordt hoe lang het kabinet hier al van wist.
Beslagvrije voet
Vorige week concludeerde RTL Nieuws op basis van vertrouwelijke documenten dat de werkwijze van de Belastingdienst, die leidde tot de toeslagenaffaire, veel eerder begon dan tot nu toe bekend was.
In de Kamerbrief van vrijdagavond wordt ook gereageerd op het verhaal over de beslagvrije voet van de NOS. Hieruit blijkt dat de Belastingdienst er bij het verrekenen van toeslagen niet standaard rekening mee houdt of mensen genoeg geld overhouden om van te leven, terwijl dat volgens een wet die op 1 januari van kracht werd wel zou moeten.
De Belastingdienst bevestigde de werkwijze en zei dat als mensen erom vragen er wel naar de persoonlijke situatie wordt gekeken. Volgens de dienst is dat volgens de nieuwe wet toegestaan.
Het ministerie van Financiën zegt onderzoek te doen naar de vraag hoe de handelwijze van de Belastingdienst moet worden geduid. Ze willen in gesprek met de Nationale Ombudsman en sociaal raadlieden.
Onderstaande voorbeelden betreffen overtredingen van wetten die zich hebben voorgedaan bij de Belastingdienst, zoals beschreven in de Kamerbrief.
- Mondeling intrekken van bezwaren
- Opzet/Grove Schuld en minnelijke schuldsanering (Invordering)
- Ten onrechte niet-verminderde vervolgingskosten
- Vergoeden invorderingsrente
- Stuiten van verjarende schulden
- AVG en Archiefwet
- Strijdig handelen met de AVG bij de verwerking van persoonsgegevens.
- Herstelorganisatie Toeslagen. Situaties die zich hierin hebben voorgedaan zijn onder meer:
– niet (tijdig) vaststellen van de definitieve beschikking kinderopvangtoeslag;
– niet of onvoldoende in acht nemen van de wettelijke termijn waarbinnen een beslissing op bezwaar moet komen;
– niet of onvoldoende motiveren van beslissingen inzake de toekenning of afwijzing van de kinderopvangtoeslag;
– onvoldoende duidelijk maken aan de ouder welke informatie van hem/haar wordt verwacht;
- 21-punten lijst
- Vaktechnische waarborgen
- Toeslagpartnerschap
- Onterechte kwalificatie
- Kindgebonden Budget
BEKIJK OOK;
Belastingdienst ging volgens kabinet afgelopen jaren vaker over de schreef
NU 13.03.2021 De Belastingdienst heeft de afgelopen jaren op momenten in strijd “met verschillende wetten en beginselen van behoorlijk bestuur gehandeld”. Dat staat zaterdag in een brief die het kabinet aan de Tweede Kamer heeft gestuurd. De elf pagina’s tellende brief bevat een lijst met wetten en regels waar de fiscus zich niet aan heeft gehouden.
De bewindslieden sommen een breed scala aan overtredingen op, maar schrijven ook dat de fiscus zich “in het algemeen” aan wetten en regels houdt en dat niet alle overtredingen even zware consequenties voor burgers hebben. De lijst is niet volledig, merken ze op.
In de brief komen echter ook voorbeelden langs van overtredingen door de fiscus die volgens staatssecretarissen Alexandra van Huffelen en Hans Vijlbrief (Financiën) “meer systematisch” voorkwamen en waarmee zoals gezegd afgeweken werd met de beginselen van behoorlijk bestuur. Deze beginselen vormen de gedragsregels over hoe de overheid zich tegenover een burger dient te gedragen.
De Belastingdienst overschreed beslistermijnen, handelde in strijd met privacywetgeving en nam zonder of met slechte motivatie besluiten. Ook werden stukken achtergehouden voor burgers en rechters, werd het ouders onnodig moeilijk gemaakt om hun recht op toeslag aan te tonen en werd toeslag stopgezet of teruggevorderd zonder dat vooraf onderzoek was gedaan.
Als een huishouden verandert, stuurt de afdeling Toeslagen een brief. Als deze niet getekend wordt teruggestuurd, wordt de uitbetaling van de toeslag automatisch stopgezet. In 2019 besliste een rechter al dat deze werkwijze “onrechtmatig” is, maar toch gaat dit nog altijd door. “In de systemen van Toeslagen is deze uitspraak nog niet verwerkt en wordt de werkwijze dus nog steeds gevolgd”, schrijven de staatssecretarissen.
CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt, die samen met Renske Leijten van de SP de kinderopvangtoeslagenaffaire aan het licht bracht, had om de lijst gevraagd. “Dwingend leesvoer om gebrek aan rechtsstatelijkheid te begrijpen”, schrijft Omtzigt op Twitter. “Ik blijf wacht op de volledige lijst. Deze is nog heel incompleet.”
Lees meer over: Belastingdienst
Belastingdienst gaat opnieuw de fout in: duwt mensen onder bestaansminimum
MSN 09.03.2021Het drama lijkt nog lang niet over bij de belastingdienst. Volgens de Landelijke Organisatie van Sociaal Raadslieden (LOSR) houden ze bij terugvorderingen weinig rekening met de financiële problemen van burgers. LOSR zegt dat mensen daardoor meer dan eens onder het bestaansminimum terechtkomen.
Vanaf de start van dit jaar is er een nieuwe wet aangenomen die burgers met financiële problemen moet beschermen. Er is een bepaald deel van ieders inkomen waar geen enkele schuldeiser beslag op mag leggen. Zo heeft iedereen die in de schulden terecht komt toch de mogelijkheid om het hoofd boven water te houden. Vroeger moesten mensen zelf bij schuldeisers aangeven dat ze die grens bereikt hadden. De zogenaamde ‘Wet vereenvoudiging beslagvrije voet’ legt die verantwoordelijkheid bij de schuldeisers. Zij moeten die beslagvrije voet op voorhand berekenen.
De Belastingdienst hield bij het berekenen van terugvorderingen van toeslagen echter weinig rekening met die wet. Mensen kregen gewoon een brief op de mat waarin stond dat ze moesten gaan betalen. Alleen als burgers van de nieuwe wet afwisten, konden ze de terugbetaling tegengaan door zelf aan de bel trekken bij de Belastingdienst. Deden ze dat niet? Dan kon huur- of zorgtoeslag stopgezet worden.
André Moerman, voorzitter van LOSR, is er niet over te spreken: “Burgers worden zo nodeloos verder in het moeras van stress en schulden geduwd, met nieuwe schulden tot gevolg. De wet moest het bestaansminimum beter beschermen. Eindelijk zouden we verlost zijn van het zogenaamde ‘piepsysteem’, waarbij de burger zelf aan de bel moet trekken om beschermd te worden door de beslagvrije voet. Dat er nu berekend wordt zonder toepassing van de beslagvrije voet is immers in strijd met de wet.”
Moerman stuurde een brief naar demissionair staatssecretaris Van Huffelen, die volgens nu.nl aangaf met LOSR in gesprek te gaan.
Belastingdienst gaat opnieuw de fout in: duwt mensen onder bestaansminimum
Panorama 09.03.2021 Het drama lijkt nog lang niet over bij de belastingdienst. Volgens de Landelijke Organisatie van Sociaal Raadslieden (LOSR) houden ze bij terugvorderingen weinig rekening met de financiële problemen van burgers. LOSR zegt dat mensen daardoor meer dan eens onder het bestaansminimum terechtkomen.
Vanaf de start van dit jaar is er een nieuwe wet aangenomen die burgers met financiële problemen moet beschermen. Er is een bepaald deel van ieders inkomen waar geen enkele schuldeiser beslag op mag leggen. Zo heeft iedereen die in de schulden terecht komt toch de mogelijkheid om het hoofd boven water te houden. Vroeger moesten mensen zelf bij schuldeisers aangeven dat ze die grens bereikt hadden. De zogenaamde ‘Wet vereenvoudiging beslagvrije voet’ legt die verantwoordelijkheid bij de schuldeisers. Zij moeten die beslagvrije voet op voorhand berekenen.
De Belastingdienst hield bij het berekenen van terugvorderingen van toeslagen echter weinig rekening met die wet. Mensen kregen gewoon een brief op de mat waarin stond dat ze moesten gaan betalen. Alleen als burgers van de nieuwe wet afwisten, konden ze de terugbetaling tegengaan door zelf aan de bel trekken bij de Belastingdienst. Deden ze dat niet? Dan kon huur- of zorgtoeslag stopgezet worden.
André Moerman, voorzitter van LOSR, is er niet over te spreken: “Burgers worden zo nodeloos verder in het moeras van stress en schulden geduwd, met nieuwe schulden tot gevolg. De wet moest het bestaansminimum beter beschermen. Eindelijk zouden we verlost zijn van het zogenaamde ‘piepsysteem’, waarbij de burger zelf aan de bel moet trekken om beschermd te worden door de beslagvrije voet. Dat er nu berekend wordt zonder toepassing van de beslagvrije voet is immers in strijd met de wet.”
Moerman stuurde een brief naar demissionair staatssecretaris Van Huffelen, die volgens nu.nl aangaf met LOSR in gesprek te gaan.
’Burgers onder bestaansminimum door Belastingdienst’
MSN 09.03.2021 De Belastingdienst past niet uit eigen beweging de beslagvrije voet toe bij de verrekening van toeslagen. Het kan daarom voorkomen dat burgers onder het bestaansminimum terechtkomen.
Daarvoor waarschuwt de Landelijke Organisatie Sociaal Raadslieden (LOSR). Zij roepen staatssecretaris Alexandra van Huffelen van Financiën op om dit zo snel mogelijk alsnog te regelen.
De invoering van de Wet vereenvoudiging beslagvrije voet zou moeten voorkomen dat burgers nog onder de beslagvrije voet – het bestaansminimum – terechtkomen.
Bestaansminimum
Schuldeisers mogen niet aan het deel van het inkomen van een schuldenaar komen dat diegene echt nodig heeft voor zijn of haar levensonderhoud. Dit is afhankelijk van de gezinssamenstelling, maar meestal even hoog als een bijstandsuitkering. Op de website van het Juridisch Loket kun je je beslagvrije voet berekenen.
Burgers die door een invordering onder het bestaansminimum terecht dreigen te komen, moesten tot voor kort zelf aan de bel trekken. Sinds januari 2021 zou hier verandering in moeten zijn gekomen, maar volgens de LOSR is dat nog niet op orde.
Geldstress
„Het aanleveren van de benodigde gegevens om de beslagvrije voet te berekenen was in praktijk voor veel mensen een probleem. Wetenschappelijk onderzoek over schaarste, geldstress en beperkt ’doenvermogen’ bevestigde dit beeld. Mensen willen wel, maar kúnnen niet”, zegt André Moerman voorzitter signaleringscommissie LOSR.
De instantie wil dat de fiscus de wet toepast en bij verrekening van toeslagen de beslagvrije voet proactief toepast. Een verzoek om een persoonlijke betalingsregeling moet volledig en met terugwerkende kracht worden toegepast. Ook moeten burgers en de medewerkers van de Belastingtelefoon beter worden voorgelicht over de beslagvrije voet.
Kamer vraagt opheldering
Zo ongeveer de voltallige Tweede Kamer vraagt in Kamervragen om opheldering over de kwestie. De Kamer wekt, onder aanvoering van CDA’er Pieter Omtzigt, de suggestie dat bij toeslagen en verrekening ’effectief een wassen neus is’. De Kamer wil ook dat de staatssecretaris op ’zeer, zeer korte termijn’ met de ombudsman en de sociale raadslieden in gesprek gaat over de problematiek.
Reactie ministerie
Het ministerie reageert dat mensen altijd een brief krijgen als ze een deel van de toeslagen moeten terugbetalen, en dat ze daarin worden opgeroepen contact op te nemen als betalen niet lukt. „Dan zoeken we naar een oplossing”, aldus een woordvoerder. Die zegt dat daarbij ook rekening wordt gehouden met hoeveel men kan betalen. Als iemand daarna nog niet betaalt, volgt een dwangverrekening. Daarvoor geldt wel automatisch de beslagvrije voet. Het ministerie wil in gesprek met LOSR over de brief.
Belastingdienst weer onder vuur: mensen met schulden niet goed beschermd
NU 09.03.2021 De Belastingdienst houdt bij het terugvorderen van toeslagen te weinig rekening met de financiële situatie van burgers, zegt de Landelijke Organisatie van Sociaal Raadslieden (LOSR). Regelmatig belanden mensen daardoor onder het bestaansminimum. De organisatie schreef een brief aan demissionair staatssecretaris Alexandra van Huffelen van Financiën. Ook de Nationale ombudsman dringt aan op een oplossing.
Sinds 1 januari van dit jaar is de zogenaamde Wet vereenvoudiging beslagvrije voet van kracht. Volgens die wet moet er altijd een deel van het inkomen zijn waar geen enkele schuldeiser beslag op mag leggen. Zo belanden mensen niet onder het bestaansminimum, is de redenering.
Wie een deel van zijn toeslagen moet terugbetalen, krijgt daar standaard een brief met een betalingsregeling over. Als de ontvanger dan niet zelf aan de bel trekt en mogelijk zijn schulden niet afbetaalt, kan de huur- of zorgtoeslag worden stopgezet.
Toch is het volgens de wet de bedoeling dat de Belastingdienst die beslagvrije voet op voorhand berekent. Dat dat niet altijd gebeurt, leidt er volgens de LOSR en de Nationale ombudsman toe dat veel mensen toch nog onder het bestaansminimum belanden.
“Burgers worden zo nodeloos verder in het moeras van stress en schulden geduwd, met nieuwe schulden tot gevolg. De wet moest het bestaansminimum beter beschermen. Eindelijk zouden we verlost zijn van het zogenaamde ‘piepsysteem’, waarbij de burger zelf aan de bel moet trekken om beschermd te worden door de beslagvrije voet. Dat er nu berekend wordt zonder toepassing van de beslagvrije voet is immers in strijd met de wet”, zegt André Moerman, voorzitter van de LOSR.
De LOSR schreef Van Huffelen een brief met het verzoek om het terugvorderingsbeleid van de Belastingdienst op korte termijn aan te passen. De demissionair staatssecretaris laat aan NU.nl weten dat ze in gesprek gaat met de organisatie, maar benadrukt dat er door de toeslagenaffaire sinds maart vorig jaar geen dwanginvorderingen meer hebben plaatsgevonden. “Er was dus ook geen aanleiding om de beslagvrije voet toe te passen.”
Lees meer over: belastingen Toeslagen Economie
Ombudsman zegt dat overheid hem jarenlang negeerde in Toeslagenaffaire
NU 07.03.2021 Nationale Ombudsman Reinier van Zutphen speelde een sleutelrol bij de toeslagenaffaire. Al in 2017 waarschuwde hij dat er grote problemen waren, die drie jaar later leidden tot het aftreden van het kabinet Rutte III. “We hebben jarenlang geroepen dat er iets moest gebeuren, maar we werden niet gehoord.”
Van Zutphen (60) is nu bijna zes jaar Nationale ombudsman en zal in april beginnen aan zijn tweede termijn van nog eens zes jaar. “Vijf jaar geleden, toen ik aantrad, verzette ik mij tegen het fraudedenken. Ik heb toen gezegd dat als de overheid naar de burger kijkt als een fraudeur er geen goede oplossingen komen.”
Hij noemt het ‘zuur’ dat hijzelf, de Rekenkamer en de afdeling advies van de Raad van State waarschuwden dat er dingen fout liepen, maar ze niet gehoord werden. “Het heeft lang geduurd voordat het kwartje viel.”
In korte tijd zijn er twee parlementaire onderzoeken geweest, die naar de toeslagenaffaire en onlangs presenteerde de commissie die onderzoek deed naar problemen bij uitvoeringsorganisaties als het UWV en het Centraal Bureau Rijvaardigheid haar bevindingen.
In dat laatste rapport keek de Tweede Kamer ook uitdrukkelijk naar haar eigen functioneren. Van Zutphen: “De boodschap verbaast mij niet, zeker niet als ik naar al onze rapporten kijk die we de afgelopen jaren hebben gemaakt. Wat me wel aangenaam verrast is dat de Kamer tot zelfreflectie in staat blijkt te zijn.”
De commissie adviseerde de Tweede Kamer de Ombudsman te zien als ‘een belangrijke partner’ en dat de samenwerking ‘moet worden geïntensiveerd’. Van Zutphen: “Dat is natuurlijk een mooie opsteker, het voelt als waardering voor wat we de afgelopen jaren hebben gedaan.”
Zie ook: Opnieuw kritisch rapport over functioneren Tweede Kamer
‘Sla die klachtenprocedure maar over’
In februari 2016 kreeg Van Zutphen de eerste melding over problemen met de kinderopvangtoeslagen toen de Eindhovense advocaat Eva González Pérez hem benaderde. Zij vertegenwoordigde een groep ouders van wie de kinderopvangtoeslag volgens haar volkomen onterecht was afgenomen.
Van Zutphen adviseerde González Pérez eerst een klacht in te dienen bij Toeslagen, zoals de regels voorschrijven. Er gingen maanden overheen, waarbij die ouders in grote nood zaten, voordat hij zelf in november van dat jaar een onderzoek kon starten.
“Ik ben me toen helemaal rot geschrokken.” Hij zou nu eerder in actie zijn gekomen. “Ik zal eerder zeggen: sla die klachtenprocedure maar over, we gaan zelf aan de slag. Daartoe ben ik ook aangemoedigd door het kabinet.”
Meldpunt geopend voor zzp’ers in de knel
- Gemiddeld krijgt de ombudsman tussen de 25-30.000 klachten per jaar
- 10 procent daarvan gaat nu over coronagerelateerde kwesties
- Veel zpp’ers die op het punt van omvallen staan bellen
Onderzoek belandde in een la
En er is nog iets dat Van Zutphen anders zou doen: toen hij in 2017 zijn onderzoek naar de misstanden bij de toeslagen had afgerond, stuurde hij dat per post naar toenmalig staatssecretaris van Financiën Eric Wiebes. Achteraf bleek dat het in een la was beland. “Ik had bij hem langs moeten gaan. Zijn ambtenaren geven het wel aan hem, dacht ik, maar ik was te goed van vertrouwen.” Ook stuurde Van Zutphen het rapport niet naar de Tweede Kamer. “Daar had ik ook naartoe moeten gaan.”
Inmiddels zijn we twee jaar verder, hebben zowel de parlementaire commissie die onderzoek deed naar de toeslagenaffaire als de commissie die de problemen bij de uitvoeringsorganisaties onderzocht hun rapporten uitgebracht, is het kabinet afgetreden en zal in de loop van 2022 de parlementaire enquête naar de toeslagenaffaire worden gehouden.
Sleutelfiguren zullen onder ede worden gehoord, waaronder ook demissionair premier Mark Rutte. Hij was tussen 2013 en 2016 voorzitter van de Ministeriële Commissie Aanpak Fraude die besloot tot intensivering van de jacht op vermeende fraude. “Ik snap wel dat de Kamer daar nog naar wil kijken”, zegt Van Zutphen.
‘Zelfredzaamheid betekent eigenlijk: zoek het maar uit’
Voor Van Zutphen is een ding duidelijk: het hele idee van de zelfredzame burger als maat der dingen is voorbij. “Zelfredzaamheid betekent eigenlijk: zoek het maar uit. Bij 80 procent van de bevolking werkt dat, maar bij 20 procent dus helemaal niet. En de overheid moet er ook voor die mensen zijn.”
Regels moeten volgens Van Zutphen eenvoudiger en mensen die in de problemen komen moeten weten waar ze naartoe kunnen. Twee jaar geleden pleitte Van Zutphen ervoor om per gemeente één loket te openen waar burgers met hun problemen naar toe kunnen. “Destijds werd ik een beetje voor gek versleten, maar nu staat het in verkiezingsprogramma’s. De overheid moet altijd de deur open hebben staan.”
Van Zutphen zal regering nauwgezet volgen
De rol van de Nationale ombudsman zal de komend regeringsperiode een iets andere zijn. Natuurlijk, burgers kunnen zich bij hem melden met klachten, maar hij zal ook nauwgezet volgen of de komende regering alle beloftes die nu zijn gedaan ook daadwerkelijk gaan uitvoeren.
“Al die plannen moeten geen papieren werkelijkheid blijven.” Hij heeft er alle vertrouwen in dat zaken ten goede kunnen keren. “De problemen zijn serieus, maar we zijn niet reddeloos. Maar wat me wel bezighoudt: We zijn zo’n rijk land, veel rijker dan wij is er niet. En toch gaat het altijd over geldgebrek. Geld zou het probleem niet moeten zijn. Het moet mogelijk zijn om mensen die niet veel hebben toch mee te laten doen.”
Zie ook: Dit wil het kabinet: nieuw toeslagensysteem en overheid die niet discrimineert
Lees meer over: Ombudsman Reinier van Zutphen Toeslagenaffaire
Ombudsman: ‘Plannen moeten geen papieren werkelijkheid blijven’
MSN 07.03.2021 Nationale Ombudsman Reinier van Zutphen speelde een sleutelrol bij de toeslagenaffaire. Al in 2017 waarschuwde hij dat er grote problemen waren, die drie jaar later leidden tot het aftreden van het kabinet Rutte III. “We hebben jarenlang geroepen dat er iets moest gebeuren, maar we werden niet gehoord.”
Van Zutphen (60) is nu bijna zes jaar Nationale ombudsman en zal in april beginnen aan zijn tweede termijn van nog eens zes jaar. “Vijf jaar geleden, toen ik aantrad, verzette ik mij tegen het fraudedenken. Ik heb toen gezegd dat als de overheid naar de burger kijkt als een fraudeur er geen goede oplossingen komen.”
Hij noemt het ‘zuur’ dat hijzelf, de Rekenkamer en de afdeling advies van de Raad van State waarschuwden dat er dingen fout liepen, maar ze niet gehoord werden. “Het heeft lang geduurd voordat het kwartje viel.”
In korte tijd zijn er twee parlementaire onderzoeken geweest, die naar de toeslagenaffaire en onlangs presenteerde de commissie die onderzoek deed naar problemen bij uitvoeringsorganisaties als het UWV en het Centraal Bureau Rijvaardigheid haar bevindingen.
In dat laatste rapport keek de Tweede Kamer ook uitdrukkelijk naar haar eigen functioneren. Van Zutphen: “De boodschap verbaast mij niet, zeker niet als ik naar al onze rapporten kijk die we de afgelopen jaren hebben gemaakt. Wat me wel aangenaam verrast is dat de Kamer tot zelfreflectie in staat blijkt te zijn.”
De commissie adviseerde de Tweede Kamer de Ombudsman te zien als ‘een belangrijke partner’ en dat de samenwerking ‘moet worden geïntensiveerd’. Van Zutphen: “Dat is natuurlijk een mooie opsteker, het voelt als waardering voor wat we de afgelopen jaren hebben gedaan.”
‘Sla die klachtenprocedure maar over’
In februari 2016 kreeg Van Zutphen de eerste melding over problemen met de kinderopvangtoeslagen toen de Eindhovense advocaat Eva González Pérez hem benaderde. Zij vertegenwoordigde een groep ouders van wie de kinderopvangtoeslag volgens haar volkomen onterecht was afgenomen.
Van Zutphen adviseerde González Pérez eerst een klacht in te dienen bij Toeslagen, zoals de regels voorschrijven. Er gingen maanden overheen, waarbij die ouders in grote nood zaten, voordat hij zelf in november van dat jaar een onderzoek kon starten.
“Ik ben me toen helemaal rot geschrokken.” Hij zou nu eerder in actie zijn gekomen. “Ik zal eerder zeggen: sla die klachtenprocedure maar over, we gaan zelf aan de slag. Daartoe ben ik ook aangemoedigd door het kabinet.”
Onderzoek belandde in een la
En er is nog iets dat Van Zutphen anders zou doen: toen hij in 2017 zijn onderzoek naar de misstanden bij de toeslagen had afgerond, stuurde hij dat per post naar toenmalig staatssecretaris van Financiën Eric Wiebes. Achteraf bleek dat het in een la was beland. “Ik had bij hem langs moeten gaan. Zijn ambtenaren geven het wel aan hem, dacht ik, maar ik was te goed van vertrouwen.” Ook stuurde Van Zutphen het rapport niet naar de Tweede Kamer. “Daar had ik ook naartoe moeten gaan.”
Inmiddels zijn we twee jaar verder, hebben zowel de parlementaire commissie die onderzoek deed naar de toeslagenaffaire als de commissie die de problemen bij de uitvoeringsorganisaties onderzocht hun rapporten uitgebracht, is het kabinet afgetreden en zal in de loop van 2022 de parlementaire enquête naar de toeslagenaffaire worden gehouden.
Sleutelfiguren zullen onder ede worden gehoord, waaronder ook demissionair premier Mark Rutte. Hij was tussen 2013 en 2016 voorzitter van de Ministeriële Commissie Aanpak Fraude die besloot tot intensivering van de jacht op vermeende fraude. “Ik snap wel dat de Kamer daar nog naar wil kijken”, zegt Van Zutphen.
‘Zelfredzaamheid betekent eigenlijk: zoek het maar uit’
Voor Van Zutphen is een ding duidelijk: het hele idee van de zelfredzame burger als maat der dingen is voorbij. “Zelfredzaamheid betekent eigenlijk: zoek het maar uit. Bij 80 procent van de bevolking werkt dat, maar bij 20 procent dus helemaal niet. En de overheid moet er ook voor die mensen zijn.”
Regels moeten volgens Van Zutphen eenvoudiger en mensen die in de problemen komen moeten weten waar ze naartoe kunnen. Twee jaar geleden pleitte Van Zutphen ervoor om per gemeente één loket te openen waar burgers met hun problemen naar toe kunnen. “Destijds werd ik een beetje voor gek versleten, maar nu staat het in verkiezingsprogramma’s. De overheid moet altijd de deur open hebben staan.”
Van Zutphen zal regering nauwgezet volgen
De rol van de Nationale ombudsman zal de komend regeringsperiode een iets andere zijn. Natuurlijk, burgers kunnen zich bij hem melden met klachten, maar hij zal ook nauwgezet volgen of de komende regering alle beloftes die nu zijn gedaan ook daadwerkelijk gaan uitvoeren.
“Al die plannen moeten geen papieren werkelijkheid blijven.” Hij heeft er alle vertrouwen in dat zaken ten goede kunnen keren. “De problemen zijn serieus, maar we zijn niet reddeloos. Maar wat me wel bezighoudt: We zijn zo’n rijk land, veel rijker dan wij is er niet. En toch gaat het altijd over geldgebrek. Geld zou het probleem niet moeten zijn. Het moet mogelijk zijn om mensen die niet veel hebben toch mee te laten doen.”
Rutte en andere kabinetsleden niet strafrechtelijk vervolgd vanwege toeslagenaffaire
AD 05.02.2021 De regering zal geen opdracht geven om premier Mark Rutte en andere politieke kopstukken strafrechtelijk te vervolgen voor hun rol in de toeslagenaffaire. Dat heeft demissionair minister van Justitie en Veiligheid Ferd Grapperhaus zojuist geschreven aan de Tweede Kamer.
Behalve tegen Rutte deden 87 gedupeerde toeslagouders begin dit jaar aangifte tegen (oud-)bewindslieden Lodewijk Asscher, Eric Wiebes, Wopke Hoekstra, Tamara van Ark en Menno Snel. Zij zouden zich volgens advocaat Vasco Groeneveld schuldig hebben gemaakt aan ambtsmisdrijven.
Lees ook;
De procureur-generaal van de Hoge Raad, Jos Silvis, heeft de aangiften onderzocht en is een oriënterend onderzoek gestart. Doel hiervan was uit te vinden of er aanknopingspunten zijn voor het starten van een opsporingsonderzoek.
Die aanknopingspunten zijn niet gevonden, zo laat Grapperhaus de Kamer weten. ,,Dat betekent dat er vanwege de regering geen opdracht tot vervolging zal worden gegeven”, aldus de minister. Hij benadrukt dat de Tweede Kamer zelf nog wel opdracht tot vervolging kan geven.
Tachtig slachtoffers
Advocaat Vasco Groeneveld deed namens een groep gedupeerden van de kinderopvangtoeslagzaak aangifte tegen de bewindslieden. Groeneveld vertegenwoordigt tachtig slachtoffers.
Voor aangifte tegen bewindspersonen geldt een protocol. Dat schrijft voor dat de procureur-generaal bij de Hoge Raad een oriënterend onderzoek begint, gericht op de vraag of er aanknopingspunten zijn voor een opsporingsonderzoek. Als deze oriënterende fase klaar is, informeert de procureur-generaal bij de Hoge Raad de minister van Justitie en Veiligheid, Ferd Grapperhaus.
Ferdinand Grapperhaus, demissionair minister van Justitie en Veiligheid. © ANP
De procureur-generaal kan niet naar eigen inzicht tot strafvervolging overgaan. Hij dient daarvoor opdracht te krijgen van de regering of de Tweede Kamer. Grapperhaus kan als vertegenwoordiger van de regering de procureur-generaal opdracht geven tot het verrichten van een opsporingsonderzoek. Vervolgens is het aan de regering om de vervolgingsbeslissing te nemen. Indien de regering geen opdracht geeft tot strafvervolging, kan de Tweede Kamer daartoe dus nog wel besluiten.
Wettelijke tekortkomingen
Silvis schrijft in zijn onderzoeksverslag dat de problemen in de toeslagenaffaire het gevolg zijn van wettelijke tekortkomingen. Dat voor ouders in het toeslagensysteem grote problemen kunnen ontstaan ‘is bij het opstellen van de wetgeving niet onderkend’. Belangrijke juridische middelen voor rechtsbescherming zijn door de wetgever indertijd niet in de wet opgenomen, schrijft Silvis.
De problemen hangen volgens de leider van het parket bij de Hoge Raad niet samen met vervolgbare ambtsdelicten van bewindspersonen. ‘De aangifte is grotendeels gebaseerd op de ondervraging door een parlementaire commissie. Wettelijk mag die ondervraging niet als bewijs worden gebruikt in een strafvervolging.’ Hij geeft aan dat ‘in een systeem van parlementaire democratie de politieke verantwoording voorop hoort te staan’.
Grapperhaus: wij gaan geen ministers vervolgen om toeslagen
Telegraaf 05.03.2021 Minister Ferd Grapperhaus van Justitie en Veiligheid zal geen opdracht geven om de ministers en staatssecretarissen in de toeslagenaffaire rond de kinderopvang te vervolgen. Hij volgt daarmee het advies op van de procureur-generaal bij de Hoge Raad.
Procureur-generaal Jos Silvis maakte eerder op vrijdag bekend dat hij na een oriënterend onderzoek geen aanknopingspunten voor een strafrechtelijk onderzoek ziet. Naar aanleiding van dat advies schrijft Grapperhaus in een brief aan de Tweede Kamer dat er door „de regering geen opdracht tot vervolging zal worden gegeven.” Alleen de Tweede Kamer kan nu nog besluiten tot strafvervolging.
Advocaat Vasco Groeneveld deed in januari namens een groep gedupeerden van de kinderopvangtoeslagzaak aangifte tegen de betrokken (oud-)ministers Tamara van Ark (Medische Zorg), Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (Economische Zaken). Daarnaast werden voormalig staatssecretaris van Financiën Menno Snel en oud-minister Lodewijk Asscher in die aangifte betrokken. In februari deed de advocaat ook aangifte tegen premier Mark Rutte.
Voor aangifte tegen bewindspersonen geldt een protocol. De procureur-generaal kan niet naar eigen inzicht tot strafvervolging overgaan. Hij dient daarvoor opdracht te krijgen van de regering of de Tweede Kamer.
BEKIJK OOK:
Organisatie die toeslagouders compenseert kan werk amper aan
BEKIJK OOK:
De Belastingdienst lijkt een ontembaar monster
BEKIJK MEER VAN; overheidsbeleid Ferd Grapperhaus Tweede Kamer der Staten-Generaal
Grapperhaus: geen opdracht van regering om ministers te vervolgen
MSN 05.03.2021 Minister Ferd Grapperhaus van Justitie en Veiligheid zal geen opdracht geven om de ministers en staatssecretarissen in de toeslagenaffaire rond de kinderopvang te vervolgen. Hij volgt daarmee het advies op van de procureur-generaal bij de Hoge Raad.
Procureur-generaal Jos Silvis maakte eerder op vrijdag bekend dat hij na een oriënterend onderzoek geen aanknopingspunten voor een strafrechtelijk onderzoek ziet. Naar aanleiding van dat advies schrijft Grapperhaus in een brief aan de Tweede Kamer dat er door “de regering geen opdracht tot vervolging zal worden gegeven”. Alleen de Tweede Kamer kan nu nog besluiten tot strafvervolging.
Advocaat Vasco Groeneveld deed in januari namens een groep gedupeerden van de kinderopvangtoeslagzaak aangifte tegen de betrokken (oud-)ministers Tamara van Ark (Medische Zorg), Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (Economische Zaken). Daarnaast werden voormalig staatssecretaris van Financiën Menno Snel en oud-minister Lodewijk Asscher in die aangifte betrokken. In februari deed de advocaat ook aangifte tegen premier Mark Rutte.
Voor aangifte tegen bewindspersonen geldt een protocol. De procureur-generaal kan niet naar eigen inzicht tot strafvervolging overgaan. Hij dient daarvoor opdracht te krijgen van de regering of de Tweede Kamer.
Advies Hoge Raad: geen vervolging ministers voor toeslagenaffaire
RTL 05.03.2021 De procureur-generaal bij de Hoge Raad ziet geen aanknopingspunten voor een strafrechtelijk onderzoek tegen ministers en staatssecretarissen in de toeslagenaffaire.
Advocaat Vasco Groeneveld heeft namens 80 gedupeerden van de kinderopvangtoeslagzaak aangifte gedaan tegen ministers van Ark, Hoekstra en Wiebes, premier Rutte, staatssecretaris Snel en oud-minister Asscher.
Beroepsmatige discriminatie
Zij hebben strafrechtelijk verwijtbaar gehandeld, vindt Groeneveld. De bewindslieden hadden moeten voorkomen dat de Belastingdienst zich schuldig maakte aan zogeheten knevelarij en beroepsmatige discriminatie. Ook zijn artikel 1 van de Grondwet (het gelijkheidsbeginsel) en het Internationaal verdrag inzake de rechten van het kind geschonden.
De procureur-generaal stelt dat de problemen in de toeslagenaffaire het gevolg zijn van ‘wettelijke tekortkomingen’. Advocaat Groeneveld noemt dat advies van vandaag ‘teleurstellend’.
Protocol
Bij aangifte tegen ministers of staatssecretaris schrijft het protocol voor dat procureur-generaal bij de Hoge Raad een onderzoek start en advies uitbrengt aan de minister van Justitie. Uiteindelijk heeft de Tweede Kamer het laatste woord of er strafrechtelijk onderzoek wordt gedaan.
Vertrouwelijke stukken bevestigen: toeslagenschandaal veel groter
RTL Nieuws; Toeslagenaffaire Belastingdienst
Advies PG Hoge Raad: bewindslieden toeslagenaffaire niet vervolgen
NOS 05.03.2021 De procureur-generaal (PG) bij de Hoge Raad adviseert de regering om geen strafrechtelijk opsporingsonderzoek te laten doen naar ministers en staatssecretarissen die betrokken waren bij de kinderopvangtoeslagaffaire.
Volgens de PG, Jos Silvis, zijn er geen aanknopingspunten voor zo’n strafrechtelijk onderzoek, meldt de Hoge Raad. De regering neemt het advies over en geeft geen opdracht tot vervolging, schrijft minister Grapperhaus (Justitie en Veiligheid).
Als de Tweede Kamer wil dat er wél een opsporingsonderzoek wordt gedaan, kan de Kamer dat aan dezelfde procureur-generaal opdragen.
Silvis deed het oriënterende onderzoek naar aanleiding van de aangifte tegen zes (oud-)bewindslieden, onder wie demissionair premier Rutte en minister Hoekstra van Financiën, door twintig gedupeerden.
Volgens hun advocaat Vasco Groeneveld hebben de zes zich schuldig gemaakt aan een ambtsmisdrijf en nalatigheid. De aangifte werd begin vorige maand aangevuld.
Politieke verantwoording
De aangifte is grotendeels gebaseerd op de ondervraging van de bewindslieden door de parlementaire ondervragingscommissie, schrijft de Hoge Raad. Die ondervraging mag wettelijk niet als bewijs worden gebruikt in een strafvervolging.
“De procureur-generaal geeft aan dat in een systeem van parlementaire democratie de politieke verantwoording voorop hoort te staan. Voor een strafrechtelijk onderzoek zijn er volgens hem geen aanknopingspunten.”
Geen pauzeknop
Advocaat Groeneveld reageert teleurgesteld. Een belangrijk argument was dat het kabinet in juni 2019 al de volle omvang van deze zaak kende, zegt hij.
“Toen wist men al dat het ging om tienduizenden gedupeerden, en was de diepte waarmee de onrechtmatigheden hadden plaatsgevonden bekend. Toch heeft men toen niet op de pauzeknop gedrukt en de vorderingen bijna een half jaar door laten lopen. Dat is kwalijk, en daarover zie ik in dit advies niks terug.”
Kabinet gevallen
Vanwege de affaire trad staatssecretaris Snel van Financiën in december af en viel kabinet Rutte-III half januari. Het kabinet van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie regeert demissionair door, maar zonder minister Wiebes (Economische Zaken en Klimaat).
Wiebes was in het vorige kabinet als staatssecretaris van Financiën verantwoordelijk voor de Belastingdienst. De fiscus beschuldigde duizenden ouders ten onrechte van fraude met toeslagen, waarop zij soms tienduizenden euro’s moesten terugbetalen en omvangrijke schulden opbouwden.
Ook trok Kamerlid Lodewijk Asscher zich terug als lijsttrekker van de PvdA. Asscher was vicepremier en minister van Sociale Zaken in het vorige kabinet.
De procureur-generaal geeft leiding aan het parket bij de Hoge Raad. Dat is een zelfstandig, onafhankelijk onderdeel van de rechterlijke organisatie en behoort niet tot het Openbaar Ministerie.
Bewindslieden en voormalig bewindslieden worden voor ambtsmisdrijven berecht door de Hoge Raad. De PG bij de Hoge Raad kan niet zelf tot strafvervolging overgaan.
Bron: Hoge Raad
BEKIJK OOK;
Advies Hoge Raad: geen vervolging ministers toeslagenaffaire
Telegraaf 05.03.2021 De procureur-generaal bij de Hoge Raad, Jos Silvis, ziet geen aanknopingspunten voor een strafrechtelijk onderzoek tegen ministers en staatssecretarissen in de toeslagenaffaire rond de kinderopvang.
Silvis adviseert geen strafrechtelijk opsporingsonderzoek te laten verrichten naar aanleiding van een aangifte tegen de bewindslieden. Dat is de uitkomst van een door hem uitgevoerd oriënterend onderzoek, meldt de Hoge Raad vrijdag.
Advocaat Vasco Groeneveld deed op 12 januari namens een groep gedupeerden van de kinderopvangtoeslagzaak aangifte tegen de ministers Tamara van Ark (Medische Zorg), Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (Economische Zaken). Daarnaast werden voormalig staatssecretaris van Financiën Menno Snel en oud-minister Lodewijk Asscher in die aangifte betrokken. Op 3 februari deed de advocaat ook aangifte tegen premier Mark Rutte. Groeneveld vertegenwoordigt tachtig slachtoffers.
Protocol
Voor aangifte tegen bewindspersonen geldt een protocol. Dat schrijft voor dat de procureur-generaal bij de Hoge Raad een oriënterend onderzoek begint, gericht op de vraag of er aanknopingspunten zijn voor een opsporingsonderzoek. Als deze oriënterende fase klaar is, informeert de procureur-generaal bij de Hoge Raad de minister van Justitie en Veiligheid, Ferd Grapperhaus.
De procureur-generaal kan niet naar eigen inzicht tot strafvervolging overgaan. Hij dient daarvoor opdracht te krijgen van de regering of de Tweede Kamer. Grapperhaus kan als vertegenwoordiger van de regering de procureur-generaal opdracht geven tot het verrichten van een opsporingsonderzoek. Vervolgens is het aan de regering om de vervolgingsbeslissing te nemen.
Ook indien de regering geen opdracht geeft tot strafvervolging, kan de Tweede Kamer daartoe nog wel besluiten.
Silvis schrijft in zijn onderzoeksverslag dat de problemen in de toeslagenaffaire het gevolg zijn van wettelijke tekortkomingen. Dat voor ouders in het toeslagensysteem grote problemen kunnen ontstaan „is bij het opstellen van de wetgeving niet onderkend.” Belangrijke juridische middelen voor rechtsbescherming zijn door de wetgever indertijd niet in de wet opgenomen, schrijft Silvis.
’Problemen hangen niet samen met vervolgbare ambtsdelicten’
De problemen hangen volgens de leider van het parket bij de Hoge Raad niet samen met vervolgbare ambtsdelicten van bewindspersonen. „De aangifte is grotendeels gebaseerd op de ondervraging door een parlementaire commissie. Wettelijk mag die ondervraging niet als bewijs worden gebruikt in een strafvervolging.” Hij geeft aan dat „in een systeem van parlementaire democratie de politieke verantwoording voorop hoort te staan.”
BEKIJK OOK:
De Belastingdienst lijkt een ontembaar monster
BEKIJK OOK:
’Neoliberalisme is handig maar hol klaagwoord’
Luister ook naar verkiezingspodcast ’De Stembus’ van De Telegraaf, met deze aflevering: hoe nieuw zijn de nieuwe partijen nou eigenlijk echt, en heeft Wopke Hoekstra de muzieksmaak van Mark Rutte gekopieerd?
BEKIJK MEER VAN; rechtbank Hoge Raad
Hoge Raad ziet geen reden tot vervolging van ministers in toeslagenaffaire
NU 05.03.2021 De procureur-generaal bij de Hoge Raad, Jos Silvis, ziet geen aanknopingspunten voor een strafrechtelijk onderzoek tegen ministers en staatssecretarissen in de toeslagenaffaire rond de kinderopvang.
Silvis adviseert geen strafrechtelijk opsporingsonderzoek te laten verrichten naar aanleiding van een aangifte tegen de bewindslieden. Dat is de uitkomst van een door hem uitgevoerd oriënterend onderzoek, meldt de Hoge Raad vrijdag.
Volgens de procureur-generaal draait het in de aangifte vooral om de problemen die voortvloeien uit de manier waarop de wetgever in 2005 te werk is gegaan bij het het opstellen van de wetgeving. Daardoor zijn dit zaken die volgens Silvis “niet samenhangen met vervolgbare ambtsdelicten van bewindspersonen”.
Daarnaast is de aangifte met name gebaseerd op de sessies van de parlementaire commissie. Dergelijke ondervragingen mogen wettelijk niet als bewijs worden opgevoerd.
PC dient opdracht te krijgen van regering of Tweede Kamer
Bovendien geldt er voor aangifte tegen bewindspersonen een protocol. Dat schrijft voor dat de procureur-generaal bij de Hoge Raad een oriënterend onderzoek begint, gericht op de vraag of er aanknopingspunten zijn voor een opsporingsonderzoek. Als deze oriënterende fase klaar is, informeert de procureur-generaal bij de Hoge Raad de minister van Justitie en Veiligheid, Ferd Grapperhaus.
De minister gaf vrijdag te kennen geen opdracht te zullen geven om de ministers en staatssecretarissen te vervolgen. Hij volgt daarmee het advies op van de procureur-generaal.
De procureur-generaal kan niet naar eigen inzicht tot strafvervolging overgaan. Hij dient daarvoor opdracht te krijgen van de regering of de Tweede Kamer. Grapperhaus kan als vertegenwoordiger van de regering de procureur-generaal opdracht geven tot het verrichten van een opsporingsonderzoek. Vervolgens is het aan de regering om de vervolgingsbeslissing te nemen.
Ook indien de regering geen opdracht geeft tot strafvervolging, kan de Tweede Kamer daartoe nog wel besluiten.
Aangifte tegen groot aantal bewindspersonen
Advocaat Vasco Groeneveld deed op 12 januari namens een groep gedupeerden van de kinderopvangtoeslagzaak aangifte tegen de ministers Tamara van Ark (Medische Zorg), Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (Economische Zaken).
Daarnaast werden voormalig staatssecretaris van Financiën Menno Snel en oud-minister Lodewijk Asscher in die aangifte betrokken. Op 3 februari deed de advocaat ook aangifte tegen premier Mark Rutte.
Lees meer over: Toeslagenaffaire
Advies Hoge Raad: geen vervolging ministers toeslagenaffaire
MSN 05.03.2021 De procureur-generaal bij de Hoge Raad, Jos Silvis, ziet geen aanknopingspunten voor een strafrechtelijk onderzoek tegen ministers en staatssecretarissen in de toeslagenaffaire rond de kinderopvang. Silvis adviseert geen strafrechtelijk opsporingsonderzoek te laten verrichten naar aanleiding van een aangifte tegen de bewindslieden.
Dat is de uitkomst van een door hem uitgevoerd oriënterend onderzoek, meldt de Hoge Raad vrijdag. Advocaat Vasco Groeneveld deed op 12 januari namens een groep gedupeerden van de kinderopvangtoeslagzaak aangifte tegen de ministers Tamara van Ark (Medische Zorg), Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (Economische Zaken).
Daarnaast werden voormalig staatssecretaris van Financiën Menno Snel en oud-minister Lodewijk Asscher in die aangifte betrokken. Op 3 februari deed de advocaat ook aangifte tegen premier Mark Rutte.
Advies Hoge Raad: geen vervolging ministers toeslagenaffaire
AD 05.03.3021 De procureur-generaal bij de Hoge Raad, Jos Silvis, ziet geen aanknopingspunten voor een strafrechtelijk onderzoek tegen ministers en staatssecretarissen in de toeslagenaffaire rond de kinderopvang.
Silvis adviseert geen strafrechtelijk opsporingsonderzoek te laten verrichten naar aanleiding van een aangifte tegen de bewindslieden. Dat is de uitkomst van een door hem uitgevoerd oriënterend onderzoek, meldt de Hoge Raad.
Lees ook;
Advocaat Vasco Groeneveld deed op 12 januari namens een groep gedupeerden van de kinderopvangtoeslagzaak aangifte tegen de ministers Tamara van Ark (Medische Zorg), Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (Economische Zaken). Daarnaast werden voormalig staatssecretaris van Financiën Menno Snel en oud-minister Lodewijk Asscher in die aangifte betrokken. Op 3 februari deed de advocaat ook aangifte tegen premier Mark Rutte. Hij vertegenwoordigt tachtig slachtoffers.
Strafvervolging
Voor aangifte tegen bewindspersonen geldt een protocol. Dat schrijft voor dat de procureur-generaal bij de Hoge Raad een oriënterend onderzoek begint, gericht op de vraag of er aanknopingspunten zijn voor een opsporingsonderzoek. Als deze oriënterende fase klaar is, informeert de procureur-generaal bij de Hoge Raad de minister van Justitie en Veiligheid, Ferd Grapperhaus.
De procureur-generaal kan niet naar eigen inzicht tot strafvervolging overgaan. Hij dient daarvoor opdracht te krijgen van de regering of de Tweede Kamer. Grapperhaus kan als vertegenwoordiger van de regering de procureur-generaal opdracht geven tot het verrichten van een opsporingsonderzoek. Vervolgens is het aan de regering om de vervolgingsbeslissing te nemen.
Ook indien de regering geen opdracht geeft tot strafvervolging, kan de Tweede Kamer daartoe nog wel besluiten.
Bonnetje
De zogenoemde ‘toeslagenaffaire’ kwam aan het licht dankzij onderzoek van RTL Nieuws en Trouw. Daaruit bleek dat de Belastingdienst in 2014 voor circa 300 ouders – de tellingen lopen uiteen – de kinderopvangtoeslag volledig stopzette en terugvorderde. Dit na een onderzoek door een antifraudeteam. Dat was bij controle van het Eindhovense gastouderbureau Dadim op ‘onregelmatigheden’ gestuit.
Zo bleek dat ouders onvolledige of onjuiste informatie hadden aangeleverd toen zij de toeslag aanvroegen. Soms ging het om een verkeerd ingevuld getal of een ontbrekend bonnetje. Dat werd keihard bestraft. Doordat gezinnen opeens honderden euro’s per maand misliepen en daarnaast ook bedragen uit jaren ervoor moesten terugbetalen, kwamen zij in grote financiële problemen terecht.
Slachtoffer
De parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag constateerde in december vorig jaar in haar eindverslag dat de ouders die slachtoffer werden van de harde aanpak ‘ongekend onrecht’ was aangedaan. De ‘grondbeginselen van de rechtsstaat zijn geschonden’ en ouders hebben jarenlang ‘geen schijn van kans’ gehad, luidde het. De commissie-Donner wees met een beschuldigende vinger naar het politieke klimaat tijdens de vorige twee kabinetten, waarbij de nadruk meer en meer op fraudebestrijding kwam te liggen.
De oprichting van het Combiteam Aanpak Facilitators was hier een reactie op. De zogeheten ‘Bulgarenfraude’ in 2013 bracht toenmalig staatssecretaris Frans Weekers in grote problemen. Hij wist een motie van wantrouwen, ingediend door de oppositie, ternauwernood te overleven. Vanaf dat moment werd iedere misslag, overtreding of onjuiste aangifte van een toeslag als fraude aangeduid, aldus Donner.
De ‘toeslagenaffaire’ kostte staatssecretaris van Financiën Menno Snel de kop, leidde tot het vertrek van Lodewijk Asscher als PvdA-lijsttrekker van de PvdA en tot het aftreden van het kabinet Rutte, medio januari. Eerder werd duidelijk dat het Openbaar Ministerie de Belastingdienst niet strafrechtelijk zal vervolgen vanwege de affaire. Meerdere ouders spanden daarop procedures aan om die vervolging alsnog gedaan te krijgen.
Kamerleden vol ongeloof over ‘triest inkijkje’ in werkwijze Toeslagen
MSN 05.03.2021 SP-kamerlid Renske Leijten en haar CDA-collega Pieter Omtzigt reageren vol ongeloof op werkinstructies en handleidingen van de afdeling Toeslagen. Het geeft volgens hen een triest inkijkje in de gebrekkige manier waarop met rechten van burgers werd omgegaan.
“Het toeslagenschandaal is veel groter, en heeft ook langer geduurd dan gedacht”, zegt Omtzigt. Uit de stukken blijkt dat de omstreden werkwijze al begint bij de invoering van het toeslagenstelsel. “Dat is ver maar dan ook heel ver voor de zogenaamde Bulgarenfraude.”
Strikte naleving van de regels en fraudejacht blijft niet beperkt tot kinderopvangtoeslag, maar strekt zich ook uit naar huur- en zorgtoeslag. “Ik denk dat de vraag is hoeveel gedupeerden er zitten bij huur- en zorgtoeslag”, reageert Leijten. De Tweede Kamer heeft daar al een aantal keer naar gevraagd, maar nog geen antwoord gekregen.
De stukken leggen volgens Leijten pijnlijk bloot hoe rechten van burgers werden geschonden door de werkwijze van de afdeling Toeslagen. “De instructies geven aan hoe iemand op papier moet worden beoordeeld om tot afwijzing te komen. Nergens staat: we nodigen mensen uit voor een gesprek.”
Ernstig
“Het lijkt wel alsof er niemand is geweest die heeft gezegd: mag het wel wat we doen?” vervolgt Leijten. “Als deze instructies gevolgd zijn, heeft de Belastingdienst moedwillig de rechtsbescherming van burgers en bedrijven uitgeschakeld”, zegt Omtzigt. “Dat betekent dat je je niet kunt verweren tegen de Belastingdienst als die je verdenkt van fraude. Dat is heel ernstig in een rechtsstaat.”
De SP en het CDA roepen het kabinet op om nu echt snel volledige openheid te geven over wat er allemaal mis is gegaan.
Kamer schrikt van uitbreiding toeslagenschandaal: ’Nieuw dieptepunt’
Telegraaf 05.03.2021 Nieuw opgedoken documenten in de toeslagenaffaire zorgen voor opschudding bij Kamerleden. Zij maken zich zorgen hoe breed het schandaal eigenlijk speelt bij andere toeslagen dan die voor de kinderopvang.
De Kamer reageert op berichten van RTL Nieuws, dat stelt dat de fraudejacht bij de Belastingdienst al ver voor de ’Bulgarenfraude’ in 2013 speelde. Al kort na het invoeren van het toeslagstelsel, zo’n 15 jaar geleden, werd er volgens RTL gesproken over het niet uitkeren van toeslagen bij twijfel en worden mensen op een ’uitsluitlijst’ geplaatst. Mensen die als fraudeur worden aangemerkt, zouden niet meer zomaar van dat stempel af komen.
’Zeer ernstig’
„Dit is zeer ernstig”, vindt CDA-Kamerlid Omtzigt. „Het wordt steeds duidelijker dat de belastingdienst zich heel lang niet aan heel veel wetten hield, zodat burgers en bedrijven zich niet konden verweren bij een fraudeverdenking.”
PvdA-Kamerlid Nijboer spreekt van een ’nieuw dieptepunt’, wijzend op een document waarin ambtenaren zichzelf tot ’de rechters’ bombarderen: „Het minste wat je verwacht: de beginselen van de rechtsstaat respecteren. Maar niets bleek minder waar.”
Niet alleen de kinderopvangtoeslag
De werkwijze gold niet alleen voor de kinderopvangtoeslag, van waaruit het toeslagenschandaal ontstaat dat uiteindelijk tot de val van het kabinet-Rutte III leidt, maar ook bij huur- en zorgtoeslag en het kindgebonden budget. Staatssecretaris Van Huffelen (Financiën) schreef eind vorig jaar al dat de fiscus bij andere toeslagen mogelijk ook over de schreef is gegaan.
’Hardvochtig behandelen van burgers’
Het baart de Kamer zorgen. „Het hardvochtig behandelen van burgers gebeurde niet alleen bij kinderopvangtoeslag, maar ook bij andere toeslagen”, ziet CU-Kamerlid Bruins. GL-Kamerlid Snels sluit zich daarbij aan: „Het ging niet alleen mis bij de kinderopvangtoeslag, maar ook bij andere toeslagen. En het begon al ten tijde van kabinetten van Balkenende.” SP-Kamerlid Leijten wil al langer weten hoeveel gedupeerden er zijn bij andere toeslagen.
’Wetten te streng nageleefd’
Een woordvoerder van Van Huffelen erkent in een reactie dat de Belastingdienst wetten al vanaf het begin van het toeslagenstelsel te streng heeft nageleefd. Het beeld dat er ook meteen streng op fraude gejaagd is, herkent hij niet. „In de eerste jaren na de invoering van het toeslagenstelsel lag de focus op het zo snel mogelijk uitbetalen van toeslagen en controle achteraf”, zegt de woordvoerder, die de te strenge fraude-aanpak pas vanaf 2010 ziet ontstaan.
BEKIJK MEER VAN; overheid belastingen Van Huffelen Omtzigt Nijboer Kamer Belastingdienst
Kamerleden vol ongeloof over ‘triest inkijkje’ in werkwijze Toeslagen
RTL 05.03.2021 SP-kamerlid Renske Leijten en haar CDA-collega Pieter Omtzigt reageren vol ongeloof op werkinstructies en handleidingen van de afdeling Toeslagen. Het geeft volgens hen een triest inkijkje in de gebrekkige manier waarop met rechten van burgers werd omgegaan.
“Het toeslagenschandaal is veel groter, en heeft ook langer geduurd dan gedacht”, zegt Omtzigt. Uit de stukken blijkt dat de omstreden werkwijze al begint bij de invoering van het toeslagenstelsel. “Dat is ver maar dan ook heel ver voor de zogenaamde Bulgarenfraude.”
Strikte naleving van de regels en fraudejacht blijft niet beperkt tot kinderopvangtoeslag, maar strekt zich ook uit naar huur- en zorgtoeslag. “Ik denk dat de vraag is hoeveel gedupeerden er zitten bij huur- en zorgtoeslag”, reageert Leijten. De Tweede Kamer heeft daar al een aantal keer naar gevraagd, maar nog geen antwoord gekregen.
De stukken leggen volgens Leijten pijnlijk bloot hoe rechten van burgers werden geschonden door de werkwijze van de afdeling Toeslagen. “De instructies geven aan hoe iemand op papier moet worden beoordeeld om tot afwijzing te komen. Nergens staat: we nodigen mensen uit voor een gesprek.”
Vertrouwelijke stukken bevestigen: toeslagenschandaal veel groter
Ernstig
“Het lijkt wel alsof er niemand is geweest die heeft gezegd: mag het wel wat we doen?” vervolgt Leijten. “Als deze instructies gevolgd zijn, heeft de Belastingdienst moedwillig de rechtsbescherming van burgers en bedrijven uitgeschakeld”, zegt Omtzigt. “Dat betekent dat je je niet kunt verweren tegen de Belastingdienst als die je verdenkt van fraude. Dat is heel ernstig in een rechtsstaat.”
De SP en het CDA roepen het kabinet op om nu echt snel volledige openheid te geven over wat er allemaal mis is gegaan.
Meer: Roel Schreinemachers Renske Leijten Pieter Omtzigt Belastingdienst Tweede Kamer Toeslagenaffaire Belastingdienst
Kamer schrikt van uitbreiding toeslagenschandaal: ’Nieuw dieptepunt’
MSN 05.03.2021 Nieuw opgedoken documenten in de toeslagenaffaire zorgen voor opschudding bij Kamerleden. Zij maken zich zorgen hoe breed het schandaal eigenlijk speelt bij andere toeslagen dan die voor de kinderopvang.
De Kamer reageert op berichten van RTL Nieuws, dat stelt dat de fraudejacht bij de Belastingdienst al ver voor de ’Bulgarenfraude’ in 2013 speelde. Al kort na het invoeren van het toeslagstelsel, zo’n 15 jaar geleden, werd er volgens RTL gesproken over het niet uitkeren van toeslagen bij twijfel en worden mensen op een ’uitsluitlijst’ geplaatst. Mensen die als fraudeur worden aangemerkt, zouden niet meer zomaar van dat stempel af komen.
’Zeer ernstig’
PvdA-Kamerlid Nijboer spreekt van een ’nieuw dieptepunt’, wijzend op een document waarin ambtenaren zichzelf tot ’de rechters’ bombarderen: „Het minste wat je verwacht: de beginselen van de rechtsstaat respecteren. Maar niets bleek minder waar.”
Niet alleen de kinderopvangtoeslag
De werkwijze gold niet alleen voor de kinderopvangtoeslag, van waaruit het toeslagenschandaal ontstaat dat uiteindelijk tot de val van het kabinet-Rutte III leidt, maar ook bij huur- en zorgtoeslag en het kindgebonden budget. Staatssecretaris Van Huffelen (Financiën) schreef eind vorig jaar al dat de fiscus bij andere toeslagen mogelijk ook over de schreef is gegaan.
’Hardvochtig behandelen van burgers’
Het baart de Kamer zorgen. „Het hardvochtig behandelen van burgers gebeurde niet alleen bij kinderopvangtoeslag, maar ook bij andere toeslagen”, ziet CU-Kamerlid Bruins. GL-Kamerlid Snels sluit zich daarbij aan: „Het ging niet alleen mis bij de kinderopvangtoeslag, maar ook bij andere toeslagen. En het begon al ten tijde van kabinetten van Balkenende.” SP-Kamerlid Leijten wil al langer weten hoeveel gedupeerden er zijn bij andere toeslagen.
’Wetten te streng nageleefd’
Een woordvoerder van Van Huffelen erkent in een reactie dat de Belastingdienst wetten al vanaf het begin van het toeslagenstelsel te streng heeft nageleefd. Het beeld dat er ook meteen streng op fraude gejaagd is, herkent hij niet. „In de eerste jaren na de invoering van het toeslagenstelsel lag de focus op het zo snel mogelijk uitbetalen van toeslagen en controle achteraf”, zegt de woordvoerder, die de te strenge fraude-aanpak pas vanaf 2010 ziet ontstaan.
‘Fiscus werkte al veel langer met zwarte lijsten, en bij meer toeslagen’
NOS 05.03.2021 De werkwijze die leidde tot de toeslagenaffaire wordt al veel langer gevolgd dan tot dusver bekend was. Dat meldt RTL Nieuws op basis van vertrouwelijke documenten die de nieuwszender heeft ingezien.
Het gaat om documenten van de afdeling Toeslagen van de Belastingdienst, zoals handleidingen, werkinstructies, excelbestanden en verzonden brieven. Daaruit blijkt volgens RTL dat de werkwijze waardoor mensen onterecht als potentieel fraudeur bestempeld konden worden en in grote financiële problemen kwamen, al in 2006 begon.
Tot nu toe was de veronderstelling dat de ontspoorde fraudejacht in 2013 van start ging als gevolg van de zogeheten Bulgarenfraude.
Massaal op de uitsluitlijst
Ook blijken er volgens RTL veel meer werkinstructies voor ambtenaren van de Belastingdienst te zijn geweest die in strijd waren met de wet- en regelgeving. Het gaat om aanwijzingen voor het stopzetten van niet alleen de kinderopvangtoeslag, maar ook van de zorgtoeslag, de huurtoeslag en het kindgebonden budget.
Mensen over wie twijfel bestond, kwamen op een ‘uitsluitlijst’ waarna ze geen toeslagen meer kregen. Hun werd niet verteld dat ze op deze lijst stonden, waardoor ze dat ook niet konden aanvechten. Ze zouden vervolgens automatisch nog jaren als fraudeur behandeld zijn. Dat gebeurde op grote schaal, concludeert RTL op basis van werkinstructies met de titel ‘Massaal’.
De Belastingdienst laat in een reactie weten dat er wel altijd een handmatige toets werd gedaan voordat iemand op de lijst kwam. En, zegt de dienst, de toeslag werd voor mensen die op de uitsluitlijst kwamen niet automatisch stopgezet. Ze konden extra gecontroleerd worden.
‘Verschillende versies documenten’
In een vijf pagina’s tellende reactie, die RTL heeft gepubliceerd, zegt het ministerie van Financiën dat het niet alle documenten heeft teruggevonden waarop de nieuwszender zich baseert. ‘De documenten waar RTL naar verwijst zijn goeddeels teruggevonden maar hierbij werd wel duidelijk dat van deze documenten meerdere versies bestonden, waarvan nu niet met zekerheid kan worden gezegd of beide (RTL/Toeslagen) van dezelfde versies zijn uitgegaan.’
Verder zegt het ministerie dat het niet zo is dat mensen die verdacht werden van fraude automatisch in het vervolg ook zo behandeld blijven worden door de Belastingdienst. Dat gebeurt alleen voor een “specifieke periode”, die handmatig door een behandelaar wordt ingesteld en handmatig weer verlengd moet worden. “Na een tijdsperiode voor afwijkende behandeling komt de toeslaggerechtigde weer in het normale behandelproces terecht.”
“Kleine fouten zoals het ontbreken van een handtekening of datum op een contract, konden leiden tot hoge terugvorderingen of stopzetting van toeslagen”, aldus Het ministerie van Financiën.
Daarnaast deelt het ministerie niet de conclusie dat de fraudejacht, zoals RTL het noemt, al vijftien jaar geleden begon. “Voor zover we kunnen nagaan, lag hier in de eerste jaren niet de nadruk op.”
Wel beaamt het ministerie dat de toeslagenregels vanaf het het begin af aan ‘zeer strikt geïnterpreteerd’ werden. “Kleine fouten zoals het ontbreken van een handtekening of datum op een contract, konden leiden tot hoge terugvorderingen of stopzetting van toeslagen.” Die problemen zijn “bekend, en dat is ook onderkend”, aldus het ministerie. “Juist om die reden heeft het kabinet besloten om ouders te compenseren over de gehele periode sinds de invoering van de kinderopvangtoeslag in 2005.”
‘Bevestigt beeld’
Advocaat Vasco Groeneveld zegt dat de vertrouwelijke documenten die RTL naar buiten heeft gebracht het beeld bevestigen dat de historie die zijn klanten hebben met de Belastingdienst teruggaat tot 2006. “Gedupeerden vertellen mij dat de ellende toen al begon. Dit gaat zeker een rol spelen bij mijn verzoek aan het Gerechtshof om alsnog het Openbaar Ministerie te gelasten om medewerkers van de Belastingdienst te vervolgen.”
Groeneveld wil deze maand nog een klacht bij het hof indienen. “Het beeld dat medewerkers van de Belastingdienst onrechtmatig hebben gehandeld, wordt met deze documenten versterkt. En daarmee ook de nalatigheid van ministers om ertegen op te treden.”
Groeneveld zegt na het weekend vijftig nieuwe deelnemers aan de aangifte toe te voegen tegen zes (oud-)ministers die hij verantwoordelijk houdt voor het toeslagenschandaal. Het totaal aantal deelnemers aan deze aangifte komt daarmee op 130.
BEKIJK OOK;
Toeslagenaffaire begon mogelijk al jaren eerder
NU 05.03.2021 De omstreden werkwijze van de Belastingdienst die bekendstaat als de toeslagenaffaire, begon veel eerder dan tot nu toe gedacht werd, meldt RTL Nieuws vrijdag op basis van vertrouwelijke documenten van de fiscus.
Door het schandaal rond de kinderopvangtoeslagen werden duizenden ouders gedupeerd, doordat de Belastingdienst hen ten onrechte als fraudeurs zag. Dit drama speelde sinds 2013. Uit stukken die RTL Nieuws heeft ingezien, zou echter blijken dat ambtenaren zich vijftien jaar geleden al niet aan de wet hielden bij het terugvorderen van toeslagen.
Het medium heeft ontdekt dat een werkinstructie van de fiscus uit 2006 al spreekt over het “afwijkend behandelen” van mensen bij een vermoeden van fraude. Deze mensen zouden op een zogenaamde “uitsluitlijst” zijn gekomen, waarop de toeslagen zouden zijn stilgezet.
Dat dit handelen destijds op grote schaal gebeurde, blijkt volgens RTL Nieuws uit werkinstructies met de titel “massaal”.
Daarnaast zouden mensen die eenmaal op een uitsluitlijst stonden, ook de jaren erna zijn behandeld als fraudeur. Ambtenaren zouden zelf hebben bepaald wie in de categorie “hoog risico” vielen en onderworpen moesten worden aan strengere controles.
De ambtenaren betitelden zichzelf daarom ook wel als “de rechters”, zou blijken uit een van de documenten.
‘Term rechters met kennis van nu een wat ongelukkige aanduiding’
De Belastingdienst laat in een reactie aan RTL Nieuws weten dat het “logisch” was dat handmatig werd getoetst of mensen mogelijk fraudeerden. Het beleid was er namelijk op gericht om fouten bij aanvragen of veranderingen van toeslagen te voorkomen.
De fiscus zegt uiteindelijk niet te zijn doorgegaan met deze manier van risicoselectie. Verder noemt de Belastingdienst de term ‘rechters’ “met de kennis van nu” een “wat ongelukkige aanduiding”.
Vorig jaar kwam een snoeihard rapport uit over de toeslagenaffaire. Dat leidde op 15 januari tot de val van het kabinet. Voor de gedupeerde ouders is een compensatieregeling in het leven geroepen.
Zie ook: Tijdlijn toeslagenaffaire: Van harde aanpak naar kwijtschelden schulden
Lees meer over: Politiek Toeslagenaffaire
‘Belastingdienst houdt zich al 15 jaar niet aan de wet bij terugvordering toeslagen’
AD 05.03.2021 Het toeslagenschandaal bij de Belastingdienst is veel groter dan tot nu toe gedacht, concludeert RTL Nieuws op basis van vertrouwelijke stukken. De omstreden werkwijze van de Belastingdienst is veel eerder begonnen dan tot nu toe bekend, blijkt uit duizenden documenten van de dienst Toeslagen die de nieuwszender in handen kreeg.
Lang is ervan uitgegaan dat de strikte handhaving van de regels en de harde fraudejacht het gevolg waren van de Bulgarenfraude in 2013. Deze praktijk bestond echter al veel langer. Al vijftien jaar houden ambtenaren zich niet aan de wet bij terugvordering van toeslagen, blijkt uit de stukken die RTL Nieuws heeft ingezien. Handleidingen, werkinstructies, excelbestanden en verzonden brieven, bieden een ‘onthullend inkijkje’, klinkt het.
Kort na de invoering van het toeslagenstelsel worden al instructies opgesteld om bij twijfel toeslagen niet zomaar uit te keren. Dat gebeurt niet alleen met kinderopvangtoeslag, maar ook met zorgtoeslag, huurtoeslag en kindgebonden budget. De handleidingen die de dienst Toeslagen bij de toepassing van relevante regels en wetten hanteert, zouden naar verluidt niet juridisch zijn getoetst.
Lees ook;
Vinkje achter de naam
Bij vermoedens van fraude komen mensen op een zogenoemde ‘uitsluitlijst’ te staan. ‘Afwijkend behandelen’ luidt een werkinstructie uit 2006. Toeslagen worden onder de noemer ‘nihilstelling’ stopgezet. Uit de documenten blijkt dat dit massaal gebeurt. Volgens de Belastingdienst was het beleid erop gericht bewuste of onbewuste fouten bij de aanvraag of wijziging van het grote aantal uitgekeerde toeslagen te voorkomen.
Wie eenmaal op de uitsluitlijst terechtkomt, komt daar niet meer van af. Er is sprake van het ‘automatisch continueren van de afwijkende behandeling’, zo blijkt uit stukken uit 2007. Elk contact met de Belastingdienst resulteert in behandeling als fraudeur, schrijft RTL. Bovendien worden mensen met een ‘vinkje achter hun naam’ hiervan door de Belastingdienst niet op de hoogte gesteld, waardoor verweer niet mogelijk is.
Ministerie
Het ministerie van Financiën stelt in een reactie niet alle stukken te hebben kunnen achterhalen die door de nieuwszender zijn aangevoerd. Desondanks bevestigt ze dat strikte interpretatie van wet- en regelgeving door de Belastingdienst ook in de beginjaren zeer ingrijpende gevolgen heeft gehad voor mensen. “Dat is bekend, en dat is ook onderkend”, staat in een schriftelijke reactie aan de nieuwszender. “Juist om die reden heeft het kabinet besloten ouders te compenseren over de gehele periode sinds de invoering van de kinderopvangtoeslag in 2005.”
De zogenoemde ‘toeslagenaffaire’ kwam aan het licht dankzij onderzoek van RTL Nieuws en Trouw. Daaruit bleek dat de Belastingdienst in 2014 voor circa 300 ouders – de tellingen lopen uiteen – de kinderopvangtoeslag volledig stopzette en terugvorderde. Dit na een onderzoek door een antifraudeteam. Dat was bij controle van het Eindhovense gastouderbureau Dadim op ‘onregelmatigheden’ gestuit.
Zo bleek dat ouders onvolledige of onjuiste informatie hadden aangeleverd toen zij de toeslag aanvroegen. Soms ging het om een verkeerd ingevuld getal of een ontbrekend bonnetje. Dat werd keihard bestraft. Doordat gezinnen opeens honderden euro’s per maand misliepen en daarnaast ook bedragen uit jaren ervoor moesten terugbetalen, kwamen zij in grote financiële problemen terecht.
Grondbeginselen rechtsstaat
De parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag constateerde in december vorig jaar in haar eindverslag. dat de ouders die slachtoffer werden van de harde aanpak ‘ongekend onrecht’ was aangedaan. De ‘grondbeginselen van de rechtsstaat zijn geschonden’ en ouders hebben jarenlang ‘geen schijn van kans’ gehad, luidde het. De commissie-Donner wees met een beschuldigende vinger naar het politieke klimaat tijdens de vorige twee kabinetten, waarbij de nadruk meer en meer op fraudebestrijding kwam te liggen.
De oprichting van het Combiteam Aanpak Facilitators was hier een reactie op. De zogeheten ‘Bulgarenfraude’ in 2013 bracht toenmalig staatssecretaris Frans Weekers in grote problemen. Hij wist een motie van wantrouwen, ingediend door de oppositie, ternauwernood te overleven. Vanaf dat moment werd iedere misslag, overtreding of onjuiste aangifte van een toeslag als fraude aangeduid, aldus Donner.
De ‘toeslagenaffaire’ kostte staatssecretaris van Financiën Menno Snel de kop, leidde tot het vertrek van Lodewijk Asscher als PvdA-lijsttrekker van de PvdA en tot het aftreden van het kabinet Rutte, medio januari.
MSN 05.03.2021 Al veel langer dan gedacht keert de Belastingdienst niet uit bij ‘vermoedens van fraude’. En dat geldt niet alleen voor de kinderopvangtoeslag, maar ook voor de zorg- en huurtoeslag en het kindgebonden budget. Dat blijkt uit documenten die RTL Nieuws inzag.
Tot nu toe werd gedacht dat de affaire een gevolg is van de Bulgarenfraude uit 2013, maar het verrotte systeem is vlak na de oprichting ervan, vijftien jaar geleden, al ontstaan. Er is een werkinstructie uit 2006 over het ‘afwijkend behandelen’ van mensen bij vermoedens van fraude.
De Rechters
Zij komen op een ‘uitsluitlijst’ waarna toeslagen worden stopgezet. Dat gebeurt ‘massaal’ zoals een ander document heet. Verder is er een memo uit 2016 getiteld ‘De Rechters’. Een groep ambtenaren noemt zich zo, omdat zij het oordeel vellen over wie in ‘een hoog risicogroep’ terechtkomt.
Zij bepalen willekeurig en zonder juridische grondslag wie het stempel fraudeur krijgt. Diegene komt daar dan moeilijk meer van af. In een stuk uit 2007 wordt gesproken van het ‘automatisch continueren van de afwijkende behandeling’.
Zwarte lijst
Ook houdt de Belastingdienst een zwarte lijst bij van gastouderbureaus die verdacht worden van fraude. Zowel de mensen op de uitsluitlijst als de bureaus op de zwarte lijst zijn daar niet van op de hoogte en kunnen zich dus ook niet verweren.
Topambtenaren verweren zich in de toeslagenaffaire door de wetten en regels de schuld te geven: die waren te streng, stellen zij. Maar uit deze documenten blijkt iets anders: ambtenaren schonden juist bewust de regels.
Bron(nen): RTL Nieuws
Toeslagenaffaire begon mogelijk al jaren eerder
MSN 05.03.2021 De omstreden werkwijze van de Belastingdienst die bekendstaat als de toeslagenaffaire, begon veel eerder dan tot nu toe gedacht werd, meldt RTL Nieuws vrijdag op basis van vertrouwelijke documenten van de fiscus.
Door het schandaal rond de kinderopvangtoeslagen werden duizenden ouders gedupeerd, doordat de Belastingdienst hen ten onrechte als fraudeurs zag. Dit drama speelde sinds 2013. Uit stukken die RTL Nieuws heeft ingezien, zou echter blijken dat ambtenaren zich vijftien jaar geleden al niet aan de wet hielden bij het terugvorderen van toeslagen.
Dat dit handelen destijds op grote schaal gebeurde, blijkt volgens RTL Nieuws uit werkinstructies met de titel “massaal”.
Daarnaast zouden mensen die eenmaal op een uitsluitlijst stonden, ook de jaren erna zijn behandeld als fraudeur. Ambtenaren zouden zelf hebben bepaald wie in de categorie “hoog risico” vielen en onderworpen moesten worden aan strengere controles.
De ambtenaren betitelden zichzelf daarom ook wel als “de rechters”, zou blijken uit een van de documenten.
‘Term rechters met kennis van nu een wat ongelukkige aanduiding’
De Belastingdienst laat in een reactie aan RTL Nieuws weten dat het “logisch” was dat handmatig werd getoetst of mensen mogelijk fraudeerden. Het beleid was er namelijk op gericht om fouten bij aanvragen of veranderingen van toeslagen te voorkomen.
De fiscus zegt uiteindelijk niet te zijn doorgegaan met deze manier van risicoselectie. Verder noemt de Belastingdienst de term ‘rechters’ “met de kennis van nu” een “wat ongelukkige aanduiding”.
Vorig jaar kwam een snoeihard rapport uit over de toeslagenaffaire. Dat leidde op 15 januari tot de val van het kabinet. Voor de gedupeerde ouders is een compensatieregeling in het leven geroepen.
© Aangeboden door RTL Nieuws Interne werkinstructies en handleidingen Belastingdienst Toeslagen.
Vertrouwelijke stukken bevestigen: toeslagenschandaal veel groter
MSN 05.03.2021 De omstreden werkwijze van de Belastingdienst is veel eerder begonnen dan tot nu toe bekend. Dat blijkt uit duizenden vertrouwelijke documenten van de afdeling Toeslagen die RTL Nieuws in handen kreeg.
Handleidingen, werkinstructies, Excelbestanden en verzonden brieven geven een onthullend inkijkje in de werkwijze van de fiscus. Lang is ervan uitgegaan dat de strikte handhaving van de regels en de harde fraudejacht het gevolg waren van de Bulgarenfraude in 2013. Maar deze praktijk bestond al veel langer.
Al vijftien jaar houden ambtenaren zich niet aan de wet bij terugvordering van toeslagen, blijkt uit de stukken die RTL Nieuws heeft ingezien. Kort na de invoering van het toeslagenstelsel worden al instructies opgesteld om bij twijfel toeslagen niet zomaar uit te keren. Dat gebeurt niet alleen met kinderopvangtoeslag, maar ook met zorgtoeslag, huurtoeslag en kindgebonden budget.
Uitsluitlijst
Een werkinstructie uit 2006 spreekt al over ‘afwijkend behandelen’ van mensen bij vermoedens van fraude. Zij komen op een zogenaamde ‘uitsluitlijst’. Toeslagen worden dan stopgezet. ‘Nihilstelling’ heet dat in het jargon van de fiscus. Dit gebeurt op grote schaal, blijkt uit werkinstructies met de titel ‘Massaal’. Volgens de Belastingdienst ging daar wel altijd een handmatige toets aan vooraf.
Volgens de Belastingdienst is het logisch dat dit gebeurde, gezien het grote aantal toeslagen dat werd uitgekeerd, en was het beleid erop gericht onbewuste of bewuste fouten bij aanvragen of wijzigingen van toeslagen te voorkomen. Daarom werd ook in de beginjaren al ingezet op massaal toezicht en fraudebestrijding.
‘De Rechters’
De laatste jaren wordt de fraudejacht verder opgevoerd. Tussen de documenten zit een memo uit 2016 met de titel ‘De Rechters’. In het stuk wordt geschetst hoe ambtenaren die zichzelf ‘De Rechters’ hebben gedoopt, gaan bepalen wie in de categorie ‘hoog risico’ valt en aan strengere controle wordt onderworpen.
Ook hier ontbreekt gedegen juridische grondslag en lijkt sprake van willekeur. De Belastingdienst zegt dat uiteindelijk niet is doorgegaan met deze manier van risicoselectie en dat de benaming ‘De Rechters’ met de kennis van nu ‘een wat ongelukkige aanduiding’ is.
Afwijkende behandeling
Heb je eenmaal het stempel fraudeur, dan kom je daar niet meer van af. In stukken uit 2007 wordt al gesproken over ‘automatisch continueren van de afwijkende behandeling’. Met andere woorden: als je er eenmaal uit bent gepikt, blijft ook voor de jaren daarna een vinkje achter je naam staan. Bij elk volgend contact met de Belastingdienst gaat een alarmbelletje af en word je weer als fraudeur behandeld.
Mensen die op een uitsluitlijst belanden, worden daar niet van op de hoogte gesteld. In een werkinstructie uit 2010 wordt als reden aangevoerd ‘dat de aanvragers zijn betrokken bij een fraudeonderzoek’. Omdat mensen niet weten dat ze als fraudeur te boek staan, kunnen ze zich ook niet verweren of hun onschuld bewijzen.
Ambtenaren worden geacht zich te houden aan het Handboek Toeslagen, waar alle relevante wetten en regels in staan over het al dan niet stopzetten van toeslagen. Daarnaast hanteert de afdeling Toeslagen ook werkinstructies en handleidingen, die vaak niet juridisch zijn getoetst. Eerder doken al tientallen van dit soort instructies op die in strijd waren met wet- en regelgeving. Nu blijkt dat het er veel meer zijn.
Zwarte lijsten
De Belastingdienst houdt ook zwarte lijsten bij van gastouderbureaus die worden verdacht van fraude, blijkt uit de stukken die RTL Nieuws heeft ingezien. Bureaus die op zo’n lijst belanden, wordt niet verteld dat ze extra onder de loep liggen.
Sommige bureaus overleven het jarenlange juridische gevecht dat volgt niet en gooien het bijltje erbij neer. Andere bureaus bestaan nog steeds en hebben jarenlang te maken gehad met dit soort beschuldigingen zonder dat ze het wisten.
Tijdens de parlementaire verhoren over de toeslagenaffaire zeggen topambtenaren dat de regels rond toeslagen te streng waren. Ze konden niet anders dan deze strikt handhaven. De interne documenten vertellen een ander verhaal. Juist het niet-naleven van de regels en het schenden van fundamentele rechten van burgers leidden tot de toeslagenaffaire.
Reactie ministerie
Het ministerie van Financiën zegt in een reactie niet alle door RTL Nieuws aangevoerde stukken te hebben kunnen achterhalen. Wel bevestigt het ministerie dat strikte interpretatie van wet- en regelgeving door de Belastingdienst ook in de beginjaren zeer ingrijpende gevolgen heeft gehad voor mensen.
“Dat is bekend, en dat is ook onderkend”, staat in een schriftelijke reactie. “Juist om die reden heeft het kabinet besloten om ouders te compenseren over de gehele periode sinds de invoering van de kinderopvangtoeslag in 2005.”
Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 10
Telegraaf 06.03.2021
Klimaatactivisten verzetten zich tegen biomassacentrale
Klimaatactivisten van Extinction Rebellion blokkeren vrijdagochtend 05.03.2021 de toegangsbrug naar de Elektriciteitscentrale Diemen, waarmee eigenaar Vattenfall plannen heeft om het om te bouwen tot de grootste biomassacentrale van Nederland. Het is de eerste keer dat leden van de mondiale milieubeweging zich in Nederland verzetten tegen massale houtstook.
AD 13.03.2021
Tientallen activisten hebben zich vastgeketend op de loopbrug en verhinderen op die manier dat personeelsleden naar de centrale toe kunnen lopen.
De activisten, die meer handelingen van de overheid willen zien om klimaatverandering te voorkomen, proberen zo duidelijk te maken dat het verstoken van hout geen goed alternatief is om de maatschappij ’duurzaam’ in te richten.
’Groene coalitie’
De gemeente Amsterdam, nota bene geleid door zelfbenoemde ’groene coalitie’ van onder ander GL, D66, PvdA en SP wil een groot deel van de hoofdstad verwarmen met warmte die in de toekomstige biomassacentrale van Diemen moet worden opgewekt middels houtstook. Per 1 juli 2024 moet de centrale dan ook draaien. De multinational Vattenfall krijgt van de Nederlandse Staat, zo is hen in het vooruitzicht gesteld, honderden miljoenen subsidie om de mega-biomassacentrale te laten verrijzen.
Telegraaf 16.03.2021
Telegraaf 02.03.2021
Telegraaf 05.03.2021
AD 05.03.2021
Green-Deal H2
Overheden en partijen uit de sector hebben vrijdag 12.03.2021 de Green-deal H2-Wijken: Naar praktische toepassing van waterstof als warmtevoorziening in woonwijken’ gesloten. Hoe kan waterstof veilig en duurzaam worden ingezet voor verwarming in de gebouwde omgeving?
In de Green Deal spreken partijen af om samen de ontwikkeling van waterstofwijken in de praktijk te verkennen. Aan de hand van leerprojecten in de wijk Erflanden en het dorp Stad aan ’t Haringvliet in de gemeenten Hoogeveen en Goeree-Overflakkee worden inzichten en ervaringen opgedaan over de voordelen en voorwaarden voor het gebruik van waterstof in de gebouwde omgeving.
Nederland gaat over op duurzame energie. In het Klimaatakkoord is daarom afgesproken om naast elektriciteit uit zon en wind ook in te zetten op duurzame gassen zoals waterstof voor de verduurzaming van de energievoorziening. Waterstof is tot 2030 nog niet beschikbaar in de gebouwde omgeving, en na 2030 is het onzeker of groene waterstof voldoende voorradig en betaalbaar is om in de gebouwde omgeving toe te passen.
Desalniettemin biedt het kansen. Om goed voorbereid te zijn, voor als er voldoende groene waterstof komt, is in het Klimaatakkoord afgesproken om tijdig en op kleine schaal praktijkervaring op te doen met waterstof in de gebouwde omgeving.
De Green Deal H2-Wijken vloeit voort uit deze afspraak. De deal is erop gericht om door middel van leerprojecten (zogenaamde H2-Wijken) kennis en ervaringen op te doen over de rol die waterstof mogelijk op termijn kan spelen in woningen en andere gebouwen. Hierdoor komen mogelijke knelpunten en oplossingen tijdig in beeld.
Eerste H2-Wijken in Hoogeveen en Stad aan ‘t Haringvliet
De eerste stap die de Green Deal partijen zetten is het inventariseren van bestaande knelpunten en het uitwerken van mogelijke oplossingsrichtingen op basis van de kennis die de partijen inbrengen. De resultaten van deze inventarisatie maken duidelijk onder welke voorwaarden naar verwachting in 2025 met de uitvoering van de eerste leerprojecten kan worden gestart.
De wijk Erflanden in Hoogeveen en Stad aan ’t Haringvliet op Goeree-Overflakkee zijn hiervoor aangewezen binnen het Programma Aardgasvrije Wijken. Over de ervaringen in deze en eventueel andere leerprojecten wordt jaarlijks gerapporteerd als onderdeel van de Green Deal. Ook zullen alle partijen zich inspannen om gedurende de leerprojecten actief kennis, ervaringen en best-practices uit te wisselen. Een overzicht van alle afspraken is te vinden op www.greendeals.nl.
Green Deal-partijen en partners
De Green Deal is ondertekend door de ministeries van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Economische Zaken en Klimaat en Infrastructuur en Waterstaat, de provincies Zuid-Holland en Drenthe, de gemeenten Hoogeveen en Goeree-Overflakkee, Stedin Netbeheer B.V., N.V. Rendo en de Nederlandse Vereniging voor Duurzame Energie.
Daarnaast worden 24 relevante stakeholders betrokken als kennispartners. Het is mogelijk voor nieuwe partijen om toe te treden tot deze Green Deal. Verzoeken daartoe kunnen binnenkort worden ingediend bij het secretariaat van het nog op te richten kernteam, dat zal worden ondergebracht bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland.
Bouw waterstofschip mogelijk via Green Deal Zeevaart
Waterstof als aandrijving voor binnenvaartschepen. Om die ontwikkeling aan te jagen trekt minister Van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Waterstaat) 4 miljoen euro uit voor de bouw, ontwikkeling en het in de vaart brengen van het eerste binnenvaartvrachtschip in Nederland dat wordt aangedreven door waterstof.
Waterstof is een belangrijk duurzaam alternatief voor binnenvaartschepen die varen op fossiele diesel. Door de bouw van het waterstofschip te ondersteunen, geeft Van Nieuwenhuizen verduurzaming van de binnenvaart een verdere impuls. In 2050 moet de Nederlandse binnenvaart zero-emissie zijn. Het nieuwe binnenvaartschip komt naar verwachting in 2023 in de vaart.
Minister Van Nieuwenhuizen: “Varen op waterstof is nu niet langer meer een idee dat op de tekentafel ligt. Door dit schip te bouwen en er straks mee te varen, leren we in de praktijk wat er nodig is om waterstof veilig en op grotere schaal te gebruiken in onze binnenvaart. Dit is een hele mooie stap vooruit op weg naar een binnenvaart zonder uitstoot.”
Het gebruik van waterstof in de binnenvaart staat nog in de kinderschoenen. Door nu een nieuw schip te ontwikkelen dat vaart op groene waterstof kan straks in de praktijk verder worden geëxperimenteerd met productie, opslag en transport van waterstoftoepassingen. Op deze manier kan waterstof zich ontwikkelen als belangrijke duurzame aandrijving voor binnenvaartschepen naast bijvoorbeeld batterij-elektrisch aangedreven schepen.
Samenwerking
Het schip krijgt de naam Antonie, wordt 135 meter lang, 3700 ton en wordt gebouwd door Lenten Scheepvaart B.V. De bouw staat niet op zichzelf, maar maakt deel uit van het WEVA-project. Dit is de afkorting van ‘Waterstof Elektrisch Vrachtschip Antonie’. De Antonie gaat zout vervoeren van de fabriek van Nouryon in Delfzijl naar de Botlek in Rotterdam. Het project waar naast de reder en vervoerder ook de motorleverancier en brandstofcelproducent bij betrokken zijn, wordt begeleid door binnenvaart coöperatie NPRC.
NPRC CEO Femke Brenninkmeijer: “Het unieke van dit project is de samenwerking tussen verlader, binnenvaartondernemer, coöperatie NPRC én de overheid. Alleen met steun van alle belanghebbenden is het mogelijk om van dromen naar werkelijkheid, van woorden naar daden, te komen met een zero-emissie transport.”
Green Deal
De binnenvaart levert een belangrijke bijdrage aan de verplaatsing van het goederenvervoer van de weg naar het water en de beperking van de uitstoot. De Rijksoverheid, provincies, havens, maritieme brancheorganisaties, verladers, vervoerders, banken en kennisinstellingen hebben in 2019 met de Green Deal Zeevaart, Binnenvaart en Havens de handen ineen geslagen voor verduurzaming van de scheepvaart.
Uit die Green Deal vloeiden eerdere impulsen voor schonere binnenvaartschepen voort, zoals de oprichting van Zero Emission Services (ZES). Begin dit jaar stelde minister Van Nieuwenhuizen 11,7 miljoen euro beschikbaar om binnenvaartschippers en -reders te ondersteunen bij de aanschaf en installatie van nieuwere en schonere scheepsmotoren.
Ook was er subsidie voor fabrikanten voor de ontwikkeling en productie van schonere scheepsmotoren. Het kabinet stelt de komende vijf jaar 65 miljoen euro beschikbaar om binnenvaartschepen uit te rusten met SCR-katalysatoren. Deze bijdrage is onderdeel van de maatregelen die worden genomen om de uitstoot van stikstof omlaag te brengen.
AD 20.03.2021
Telegraaf 10.03.2021
Ook Eerste Kamer achter stikstofwet van Schouten
In de wet, die onder druk van de Tweede Kamer werd aangepast, staat dat in 2025 zeker 40 procent, in 2030 50 procent en in 2035 74 procent van de ‘stikstofgevoelige’ natuur weer helemaal gezond moet zijn. Ook komt er compensatie voor landbouwbedrijven die extra last ondervonden van het verbieden van de soepele stikstofregels.
Akkoord met oppositie
Dat de Eerste Kamer met de wet instemt, is niet verrassend. Eind vorig jaar bereikte Schouten een akkoord met een deel van de oppositie, waardoor ze zich van steun van een meerderheid in beide Kamers verzekerde.
Telegraaf 03.03.2021
Op weg naar de 2e kamerverkiezingen op 17 maart 2021 gaat het veel over kernenergie
Waarom ???
Het woord kernenergie is nogal een heet hangijzer in de politieke campagnes:
het bouwen van nieuwe kerncentrales in Nederland.
Gisteren 28.02.2021 tijdens het RTL-verkiezingsdebat kwamen partijen er stevig over in botsing, toen VVD-lijsttrekker Mark Rutte Groningen een geschikte locatie voor een kerncentrale noemde.
De politieke reacties op die aanvaring lees je hier.
Alles over de terugkeer van kernenergie in het publieke debat lees je in deze zes vragen:
Waarom staat kernenergie zo prominent op de politieke agenda?
Omdat een nieuwe regering de nationale klimaatdoelstellingen moet behalen. In de Klimaatwet is vastgelegd dat Nederland in 2030 bijna de helft minder CO2-uitstoot wil ten opzichte van 1990. Voor het jaar 2050 moet dat zelfs 95 procent minder zijn. Sommige partijen denken dat we het niet afkunnen zonder kernenergie, andere partijen denken van wel.
Hieronder zie je hoe politieke partijen denken over kernenergie in Nederland:
Zo denken partijen over kernenergie in Nederland NOS
Zo denken partijen over kernenergie in Nederland NOS
Zo denken partijen over kernenergie in Nederland NOS
Zo denken partijen over kernenergie in Nederland NOS
Zo denken partijen over kernenergie in Nederland NOS
Wat zijn de voor- en nadelen van kernenergie?
Het belangrijkste voordeel: bij een kernreactie komt vrijwel geen CO2 vrij, daardoor is het niet schadelijk voor de natuur. Er is daarnaast weinig oppervlakte nodig om veel energie op te wekken. Ook ben je niet afhankelijk van wind of zon, wat het door het hele jaar heen een zekere energiebron maakt.
Het grootste nadeel is dat er radioactief afval vrijkomt, dat lastig en duur om te verwerken en lange tijd schadelijk blijft. Ook zijn er veiligheidsrisico’s, waar in de jaren 70 en 80 heftig tegen werd geprotesteerd. Hoewel kerncentrales in de loop der jaren veiliger zijn geworden en ernstige ongelukken zeldzaam zijn, blijft het risico op een ramp aanwezig. Tsjernobyl en Fukushima zijn de bekendste voorbeelden. De vrijgekomen straling richtte daarbij grote ecologische schade aan en schaadde de gezondheid van omwonenden.
Is kernenergie nodig om de klimaatdoelstellingen te behalen?
Daar is geen sluitend antwoord op te geven. Op dit moment wordt vooral ingezet op zonne- en windenergie. Sommige partijen denken dat daar de volledige oplossing voor CO2-reductie ligt, andere partijen denken dat kernenergie ook nodig is. “Er zijn voor beide standpunten scenariostudies gedaan die haalbaar worden geacht”, zegt Jan-Leen Kloosterman, hoogleraar reactorfysica aan de TU Delft.
Op dit moment staat er één kerncentrale in Nederland, in het Zeeuwse Borssele. Die voorziet in ongeveer 3 procent van het Nederlandse energieverbruik. Nieuwe kerncentrales zouden niet bijdragen aan het halen van de klimaatdoelstellingen voor 2030, omdat de bouw daarvan zeker langer zou duren.
Een recent plan stelt dat er in 2035 een nieuwe kerncentrale zou kunnen staan. Dat is een positieve schatting, stelt zelfstandig energiedeskundige Herman Damveld. “Je moet het politieke besluit nemen, ruimte inbouwen voor bezwaren, een bedrijf vinden en de daadwerkelijke bouw uitvoeren.” Dat laatste duurt vaak langer dan voorzien. In Frankrijk en Finland heeft de bouw van kerncentrales veel vertraging opgelopen, door bouwfouten en ontwerpen die gaandeweg moesten worden aangepast. Daardoor liepen ook de kosten flink op.
Hoe reëel is een nieuwe kerncentrale in Nederland?
Kernenergie werd lang bestempeld als een ‘te dure’ optie. Maar daar verschillen de meningen inmiddels over. In opdracht van de Tweede Kamer werd vorig jaar onderzoek gedaan naar kernenergie in Nederland. Daaruit bleek dat kernenergie niet duurder is dan energie uit wind en zon, al kwam daar ook de nodige wetenschappelijke kritiek op.
Een belangrijke horde zou zijn om een bedrijf te vinden dat daadwerkelijk een kerncentrale wil bouwen. Tot nu toe zijn die lastig te vinden. “Zonder afnamegaranties en medefinanciering vanuit de overheid is het risico groot”, zegt Kloosterman.
Waarom noemde Rutte Groningen als mogelijke bestemming voor een kerncentrale?
Al in 1985 werden er in Nederland locaties aangewezen voor de mogelijke bouw van kerncentrales. Daarvan zijn er nog drie over: de Maasvlakte 1 bij Rotterdam, de Eemshaven in Groningen én Borssele. Het kabinet houdt die locaties vrij voor de bouw van een nieuwe kerncentrale. Er mogen op die plekken ook geen woningen of bedrijven worden gebouwd.
Hoe gaan andere landen om met kernenergie?
In Nederland is het aandeel van kernenergie nihil als je het afzet tegen het Europese gemiddelde. In landen als Frankrijk en België verzorgen centrales het leeuwendeel van de energie. In die landen hebben ze wel aangekondigd dat aandeel af te willen bouwen, omdat ze meer willen inzetten op hernieuwbare energie.
Zo gaan een aantal omliggende landen met kernenergie om:
Het aandeel van kernenergie in Europese landen NOS
lees: Green Deal H2-Wijken Convenant 12.03.2021
Lees: Hypocriet getetter van activisten tegen kerncentrale in Groningen Elsevier 03.03.2021
Lees: Kernenergie helemaal terug als campagnethema: dit staat er in de verkiezingsprogramma’s Elsevier 01.03.2021
lees: EGR20 UN Emissions Gap Report 2020
Lees: Groen licht voor stikstofwet, maar wat staat er nou precies in? RTL 10.12.2020
lees: Zo loodst Schouten stikstofwet toch door Kamer Elsevier 10.12.2020
lees: kamerbrief over klimaat en energieverkenning 2020 en uitvoering Urgenda-vonnis 09.12.2020
lees: Het Uitvoeringsprogramma Natuur KB brief 2e kamer 08.12.2020
lees: Programma Natuur 20282379 bijlage
lees: Overzicht deelnemende gemeenten proeftuinen aardgasvrije wijken 2e ronde 2020
lees: Proeftuinen aardgasvrije wijken 2e ronde
lees: Behandelverzoek wetsvoorstel stikstofreductie en natuurverbetering brief 2e kamer 13.10.2020
lees: Advies_Raad_van_State_wetsvoorstel_stikstofreductie_en_natuurverbetering
lees: Kamerstuk wetsvoorstel Stikstofreductie en natuurverbetering
lees: aanbiedingsbrief rapport kernenergie 22.09.2020
lees: bijlage POSSIBLE ROLE OF NUCLEAR IN THE DUTCH ENERGY MIX IN THE FUTURE
lees: Stand van zaken Subsidieregeling sanering varkenshouderijen (Srv) 10.06.2020
lees: Niet alles kan overal’ eindadvies over structurele aanpak Stikstofproblematiek aanbiedingsbrief 08.06.2020
lees: Eindadvies ‘Niet alles kan overal’ 08.06.2020
lees: Kamerbrief Voortgang stikstofproblematiek structurele aanpak bijlage 1 en 2 24.04.2020
lees: Bijlage 3
meer: Klimaat NU
Lees: Stikstof: geduld oppositie raakt op, dit besloot het kabinet tot nu toe NU
Zie ook: Klimaatspanningen niet alleen in de Tweede kamer opgelopen
Zie ook: Klimaatmars 10.03.2019 van de Dam naar Museumplein Amsterdam – terugblik
Zie ook: Klimaatdemonstratie 07.02.2019 op het Malieveld – terugblik
Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 9
Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2021 ??? – deel 8
Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2021 ??? – deel 7
Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2021 ??? – deel 6
Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 5
Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 4
Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 3
Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 2
Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 1
Zie ook: 2019 – Het jaar van de waarheid voor kabinet Rutte 3
Uitgelekt plan: Brussel wil moderne aardgascentrales milieuvriendelijk label geven
NOS 24.03.2021 De Europese Commissie overweegt hypermoderne aardgascentrales te kwalificeren als groene ondernemingen om de financiering van nieuwe centrales aantrekkelijker te maken. Het uitgelekte voorstel wekt verbazing bij wetenschappers en milieuorganisaties.
Ruim 200 ondertekenaars van een brandbrief aan Brussel vinden het plan om aardgas als milieuvriendelijk te bestempelen een verkeerd signaal. Onder andere Greenpeace, het Wereld Natuur Fonds, ASN Bank en Natuur & Milieu schrijven dat er geen tijd is voor verkeerde oplossingen. “Dit ongewenste voorstel gaat lijnrecht in tegen de groene Europese ambities”, staat in de brief.
Directeur Marjolein Demmers van Natuur & Milieu zegt in een toelichting dat het uitgelekte voorstel de deur opent voor afhankelijkheid van fossiele gascentrales in de komende decennia. “En dat strookt niet met de Europese Green Deal of het Parijsakkoord en dat moeten we echt niet willen.”
Alleen efficiënte centrales
“Hoewel het plan is om alleen de meest efficiënte gascentrales een groen label te geven, stellen de briefschrijvers dat het echt niet kan om een fossiele brandstof groen te noemen”, zegt EU-correspondent Sander van Hoorn in het NOS Radio 1 Journaal.
De Europese Commissie wil het landen makkelijker maken om de afgesproken klimaatdoelstellingen te halen. “Duitsland en Polen willen vervuilende kolencentrales vervangen door nieuwe gascentrales”, zegt Sander van Hoorn. “In dat geval kan dit voorstel een uitkomst bieden, maar andere landen zullen minder enthousiast zijn. Ook blijft het een moeilijk verhaal om te verkopen voor de Europese Commissie. De discussie in Brussel moet nog gevoerd worden.”
Reactie ministerie van Economische Zaken:
“In Europa werken we toe naar 55% CO2-reductie in 2030 en klimaatneutraliteit in 2050. Dat verandert niet. Wel wordt in de EU gewerkt aan de zogenoemde taxonomie, een kader waarmee bepaald wordt of private investeringen als duurzaam gelabeld mogen worden.
De duurzaamheid van aardgas is een gevoelig onderwerp omdat sommige EU-landen nog van steen- en bruinkool af moeten. Nederland is verder in de energietransitie en in onze context blijft het belangrijk om van het aardgas af te gaan. Nederland zet in op een zo ambitieus mogelijke invulling van de Europese taxonomie en daarbij pleiten wij voor een wetenschappelijke basis voor de kaders die bepalen wat wel of niet als duurzaam gezien wordt.”
Op 21 april hoopt de Europese Commissie het definitieve voorstel openbaar te maken.
BEKIJK OOK;
Circulaire economie essentieel voor behalen van klimaatdoelen van Parijs
RO 24.03.2021 Om de doelstellingen uit het klimaatakkoord van Parijs te kunnen halen, moet ook de wereld veranderen in een circulaire economie. Een circulaire economie zorgt voor ongeveer 20 procent minder broeikasgassen in de lucht en kan daarmee structureel bijdragen aan de afspraken uit het Parijsakkoord. Het World Circular Economy Forum+Climate is de online conferentie om aandacht te vestigen op het belang van een circulaire economie om klimaatdoelen te halen.
De virtuele top wordt georganiseerd door het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, het ministerie van Buitenlandse Zaken en het Finse innovatiefonds Sitra. Op uitnodiging van staatssecretaris Stientje van Veldhoven en Jyrki Katainen, voorzitter van Sitra, gaan overheden, internationale organisaties, kennisinstellingen, de private sector en burgers met elkaar in gesprek op 15 en 16 april 2021. De conferentie wordt afgesloten met een Action Statement met concrete toezeggingen van deelnemende landen, bedrijven en organisaties.
Grote uitdaging
“Het is tijd voor verandering. Tijd voor een circulaire economie, die noodzakelijk is voor een klimaatneutrale wereld in 2050. Voor een gezonde toekomst van onze kinderen moeten we stoppen met het verspillen van grondstoffen, waardevolle materialen hergebruiken en er nieuwe producten van maken. Laten we samen onze schouders eronder zetten om het verschil te maken,” zegt staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat en WCEF+Climate-gastvrouw Stientje van Veldhoven.
Klimaatverandering is een van de grootste uitdagingen van deze tijd. Een circulaire economie
kan een belangrijke rol spelen bij het aanpakken van deze crisis. In een circulaire economie wordt slimmer en zuiniger omgegaan met grondstoffen, om zo verspilling en vervuiling tegen te gaan. Dat kan door het stimuleren van het delen van bezittingen zoals een auto, maar ook door het slim hergebruiken van materialen en primaire grondstoffen. Circulariteit is meer dan het recyclen van afval. Door veranderingen in de hele keten levert de transitie naar een circulaire economie een belangrijke bijdrage aan een duurzame economie én een beter leefklimaat. Innovatie en samenwerking zijn daarbij cruciaal.
“Overmatig gebruik van natuurlijke hulpbronnen is een belangrijke bron van klimaatemissies. De circulaire economie biedt ons een instrument om de klimaatcrisis aan te pakken, het verlies aan biodiversiteit tegen te gaan en ons materiaalverbruik op een economisch haalbare manier te verminderen, ”zegt Jyrki Katainen, voorzitter van het Finse innovatiefonds Sitra, die mede-gastheer is van de conferentie. WCEF is een wereldwijd initiatief van Sitra en Finland; het volgende jaarlijkse forum zal dit jaar op 13-15 september in Canada worden gehouden.
In het nationale klimaatakkoord zet Nederland in op het halveren van de CO2-uitstoot in 2030. Nederland zal ook extra maatregelen nemen om de verhoogde EU-doelstellingen te halen, in lijn met de Europese Green Deal. Circulariteit is een belangrijke pijler in het Nederlandse klimaatplan en het EU-actieplan circulaire economie als onderdeel van de Europese Green Deal. Nederland streeft ernaar om in 2030 vijftig procent minder grondstoffen te gebruiken en in 2050 volledig circulair te zijn.
Finland streeft ernaar om in 2035 CO2-neutraal en de eerste fossielvrije maatschappij ter wereld te zijn. Onder meer door nieuwe beslissingen te nemen over het klimaatbeleid, te streven naar een vrijwel emissievrije elektriciteits- en warmteproductie tegen het einde van de jaren 2030, evenals het verkleinen van de CO2-voetafdruk van gebouwen, het bevorderen van een circulaire economie en een klimaatvriendelijk voedselbeleid.
Speakers of the WCEF+Climate include among others:
- Stientje van Veldhoven, staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat
- Jyrki Katainen, voorzitter van het Finse innovatiefonds Sitra
- Sigrid Kaag, minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking
- Frans Timmermans, eerste vicevoorzitter van de Europese Commissie
- Amina J. Mohammed, plaatsvervangend secretaris-generaal van de Verenigde Naties
en voorzitter van VN-duurzame ontwikkelingsdoelen-programma (UNSDG) - Frans van Houten, CEO Royal Philips en voorzitter van Platform for Accelerating
the Circular Economy (PACE)
Commitment
Tijdens de dertien online sessies van WCEF+Climate onderstrepen ministers, bedrijven en andere organisaties hun commitment aan de overgang naar een circulaire economie. Er worden afspraken gemaakt, best practices gedeeld en stappen gezet om de wereld klaar te maken voor een circulaire economie. Deelnemers kunnen tot het einde van de conferentie individuele toezeggingen indienen. Deze worden vastgelegd in een Action Statement, dat na de conferentie gedeeld wordt. Met deze intentieverklaringen willen we een volgende stap zetten naar een circulaire economie, ook om te kunnen voldoen aan het klimaatakkoord van Parijs. In november dit jaar zijn de volgende internationale klimaatonderhandelingen, in Glasgow.
Zie ook; Circulaire economie
ECB en DNB: Sneller klimaatbeleid is beste voor de economie
NU 23.03.2021 Hoe sneller het klimaatbeleid, hoe beter dat is voor de economie, zegt de Europese Centrale Bank (ECB) op basis van een klimaatstresstest. Ook De Nederlandse Bank (DNB) spreekt zich uit: die noemt het tegengaan van klimaatverandering de grootste uitdaging voor Nederland tijdens de nasleep van de coronacrisis.
De ECB probeert met de stresstest de voor- en nadelen van klimaatbeleid tegen elkaar af te wegen. Daaruit moet blijken welk scenario de minste schade en risico’s oplevert voor de financiële wereld. In de analyse worden wereldwijd vier miljoen bedrijven en tweeduizend banken meegenomen.
Als klimaatverandering niet wordt aangepakt, lopen bedrijven tegen steeds hogere directe en indirecte kosten aan als gevolg van natuurrampen en extreem weer. Veel bedrijven zouden hierdoor ook failliet gaan, zegt ECB-vicepresident Luis De Guindos. Dat levert vervolgens weer een groot risico voor banken op.
Daar staat tegenover dat de omschakeling naar een klimaatneutrale economie zeer grote financiële investeringen vraagt. Maar zulke investeringen betalen zich ook deels terug in werkgelegenheid en technologische innovatie.
Een scenario mét klimaatbeleid steekt daarom gunstiger af, waarbij een hoger tempo volgens De Guindos de netto voordelen vergroot. “Onze resultaten laten zien dat vroeg handelen duidelijke voordelen heeft. De kortetermijnkosten van de transitie verbleken in vergelijking met de kosten van een ongebreidelde klimaatverandering op middellange tot lange termijn.”
Wijdverbreide verwoesting en economische ontwrichting
De Guindos noemt klimaatverandering een van de grootste uitdagingen van de mensheid. “Als klimaatverandering niet wordt aangepakt, zal het resulteren in wijdverbreide verwoesting en economische ontwrichting.”
“Deze resultaten onderstrepen de dringende noodzaak om over te schakelen naar een groenere economie. Niet alleen om ervoor te zorgen dat de doelstellingen van het klimaatakkoord van Parijs worden gehaald, maar ook om schade aan onze economieën, bedrijven en bestaansmiddelen te beperken.”
De Guindos zegt tot slot dat de primaire verantwoordelijkheid voor het bestrijden van klimaatverandering weliswaar bij overheden ligt, maar dat centrale banken daar een belangrijke rol naast spelen.
DNB kritisch op Nederland, noemt klimaatbeleid nu de topprioriteit
In het maandag verschenen jaarverslag spreekt ook DNB zich sterk uit over klimaatverandering. De financiële toezichthouder noemt klimaatverandering momenteel de grootste beleidsuitdaging voor Nederland.
DNB constateert dat het huidige beleid niet volstaat om de eigen doelen te halen, laat staan om aansluiting te vinden bij de hogere doelen van Europese buurlanden.
“Alle goede voornemens ten spijt is Nederland zeker niet de beste leerling van de Europese klas waar het lessen in duurzaamheid betreft”, zo stelt de Nederlandse centrale bank.
Lees meer over: DNB Klimaat europese centrale bank
Niet-halen ‘Urgenda-doel’ brengt Nederlandse rechtsstaat op onbekend terrein
NU 23.03.2021 Ook de overheid mag een uitspraak van de rechter niet negeren. Maar wat als dat toch gebeurt? Die vraag komt omhoog in de klimaatzaak van Urgenda, nu voorlopige cijfers laten zien dat de uitstoot van broeikasgassen, ondanks politieke beloften, onvoldoende is teruggedrongen. Een uitzonderlijke situatie, zeggen rechtsgeleerden tegen NU.nl. Het kan leiden tot een dwangsom, of zelfs het Europees Hof voor Rechten van de Mens. Maar dan zal er na zes jaar en drie rechters opnieuw moeten worden geprocedeerd.
De klimaatzaak van Urgenda is bedoeld om Nederlandse burgers te beschermen tegen klimaatverandering. Rechters oordeelden in 2015, 2018 en 2019 dat de beleidsvrijheid van de politiek een ondergrens heeft: de uitstoot van broeikasgassen moest per 2020 ten minste 25 procent onder het niveau van 1990 liggen.
Kabinet beloofde naleving, maar verspeelde tijd (en kans coronacrisis)
Eind 2019, toen ook de Hoge Raad de uitspraak bekrachtigde, was er nog een grote kloof te dichten. Toen volgde de coronacrisis, en daarmee een onverwachte, scherpe daling van de CO2-uitstoot, door minder wegverkeer en industriële activiteit.
Het ‘Urgenda-doel’ kwam zo binnen handbereik, maar bij gebrek aan aanvullend klimaatbeleid bleef de uitstoot 0,5 procent te hoog, tonen voorlopige cijfers van het CBS. Bovendien stijgt de uitstoot in 2021 weer. Ook dat is strijdig met het vonnis.
Ondanks jarenlang procederen heeft het kabinet sinds 2015 altijd beloofd het vonnis te zullen uitvoeren, zegt hoogleraar klimaatrecht Jonathan Verschuuren van Tilburg University. “Die belofte is weinig overtuigend nagekomen.”
Is het dan ‘pech gehad, volgende keer beter’? Niet in een rechtsstaat, zegt hoogleraar privaatrecht Eddy Bauw van de Universiteit Utrecht: “Een gerechtelijk vonnis kan door niemand worden genegeerd. Zeker niet door de Staat, die het goede voorbeeld zou moeten geven. Ik ga er dan ook van uit dat de Staat zich netjes aan rechterlijke uitspraken houdt.”
Zie ook: CO2 is gelijk gebleven, hoe kan Nederland dan toch klimaatdoel halen?
Kun je de overheid bewegen met een dwangsom?
Als inderdaad blijkt dat het vonnis niet is uitgevoerd, is Urgenda opnieuw aan zet. Die organisatie had de rechter al in 2015 kunnen vragen om bij het in gebreke blijven een dwangsom in te stellen. Dan moet de Staat bijvoorbeeld een bedrag betalen voor elke dag dat het vonnis niet is uitgevoerd. “Dat vond Urgenda toen kennelijk een beetje te ver gaan. Men ging ervan uit dat de Staat een uitspraak van de rechter niet naast zich neer zou leggen”, zegt Verschuuren.
Toch blijft een dwangsom het pressiemiddel, voegt Bauw toe. “Maar daar kleven complicaties aan. Privaatrecht is van oudsher bedoeld voor geschillen tussen burgers of bedrijven. Daarbij is een dwangsom meestal een effectief middel om naleving af te dwingen.”
“De klimaatzaak is de eerste situatie waarin de rechter de overheid een bevel gaf om een beleidsdoelstelling te halen. We hebben nog geen ervaring met de situatie die ontstaat als die doelstelling niet wordt gehaald.”
De rechter komt dan volgens Bauw voor lastige vragen te staan. “Heeft het opleggen van een dwangsom zin nu de termijn waarbinnen de Staat het vonnis had moeten naleven al is verstreken? En wat is een passende hoogte van de dwangsom? Om effectief te zijn in de richting van de Staat, zou het moeten gaan om een enorm hoog bedrag.”
En wat als ook een dwangsom wordt genegeerd?
Dan kan Nederland gedaagd worden voor het Europees Hof van de Rechten van de Mens. In de uitspraak in de klimaatzaak staan artikelen uit het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens centraal, waaronder het recht op leven.
“Het Hof in Straatsburg zal een eventuele klacht dus zeker behandelen”, zegt Verschuuren. “Maar dan geldt uiteindelijk wel hetzelfde verhaal: als Nederland wordt veroordeeld, maar daar niet naar handelt, dan gebeurt er niet veel – behalve dat het een afgang zou zijn. We zeggen graag dat we de juridische hoofdstad van de wereld in huis hebben. En we kunnen dan geen kritiek meer hebben op andere landen die zich niet aan uitspraken van het Hof in Straatsburg houden, zoals Rusland.”
Belangrijke vraag: is er genoeg ‘moeite’ gedaan?
Zover is het nog niet, zegt Bauw. Als Urgenda vindt dat niet aan het vonnis is voldaan, kan het naar de rechter stappen om de naleving alsnog af te dwingen. In die procedure zal het niet alleen gaan over de vraag of de uitstoot overeenkomstig met het vonnis is gereduceerd, maar ook of de Staat er alles aan heeft gedaan om aan het vonnis te voldoen. “Daarvoor zal moeten worden gekeken of de maatregelen die in de afgelopen jaren zijn genomen redelijk en geschikt waren om het vonnis te realiseren.”
Daar wil Verschuuren wel een voorschot op nemen: “De eerste jaren na het vonnis bleef het erg stil. Pas na de bekrachtiging door het Gerechtshof in 2018 en vooral de Hoge Raad in december 2019 werd er serieus gekeken naar opties om versneld tot emissiereducties te komen. Hiermee zijn jaren verspeeld om het doel via een geleidelijke uitstootverlaging te halen.”
Urgenda-directeur Marjan Minnesma laat in gesprek met NU.nl weten eerst te kijken of het demissionaire kabinet op korte termijn extra maatregelen gaat nemen om de uitstoot terug te dringen. Op vervolgstappen loopt ze nog niet vooruit.
Zie ook: Ook met tijdelijke CO2-dip door corona haalt kabinet klimaatdoel niet
Lees meer over: Klimaat Urgenda
Stikstofuitstoot moet verder omlaag, maakt kabinetsformatie lastig
NU 19.03.2021 Om de natuur genoeg te beschermen tegen stikstof moet de neerslag met 50 tot 70 procent omlaag. Dat is veel meer dan de 26 procent die in de Stikstofwet staat, zo blijkt uit twee recente rapporten aan het ministerie van Binnenlandse Zaken.
De kabinetsformatie wordt mogelijk een stuk ingewikkelder door de aanbevelingen, aangezien de VVD weinig ziet in een streng stikstofbeleid. Daarmee staat de grootste partij pal tegenover D66, dat onder andere de veestapel wil halveren. Het huidige kabinet moest de stikstofregels volledig omgooien omdat de Raad van State in 2019 een streep zette door de aanpak die jarenlang werd gehanteerd.
Om de schadelijke effecten van stikstof onder controle te krijgen moet de uitstoot met 50 procent omlaag, mits er apart ingegrepen wordt in gebieden met ernstige stikstofoverschrijding. Als de overheid ervoor kiest om geen beleid voor specifieke gebieden te maken, dan beveelt het rapport de norm van 70 procent stikstofverlaging aan. Dat zou alleen haalbaar zijn als de veestapel nog verder krimpt.
Vooral het verminderen van de uitstoot van stikstofverbinding ammoniak (NH3) komt de natuur ten goede. Het halveren van de ammoniakuitstoot is “realiseerbaar, maar alleen in een combinatie van technische maatregelen en een dalend volume van de veestapel, in het bijzonder van het melkvee”.
Andere suggesties zijn om vervuilers te laten betalen, net als met de CO2-heffing. Ook kunnen de Europese landbouwsubsidies worden ingezet om boeren aan te sporen groener te boeren. Sowieso adviseren de topambtenaren die verantwoordelijk zijn voor de aanbevelingen om op Europees niveau beleid te maken. Zo’n 30 procent van de stikstof die in Nederland neerdaalt, komt namelijk uit het buitenland.
Volgens de rapporten moet er vooral op de langere termijn meer gebeuren dan nu aan maatregelen gepland staat. Begin februari presenteerde het kabinet al een pakket aan maatregelen om stikstof te reduceren. Van de 522 miljoen euro die vrijkwam, was 350 miljoen bedoeld voor de opkoop van boerenbedrijven.
Lees meer over: Binnenland Stikstof
Stikstof legt nu al bom onder formatie: mogelijk minder vee, langzamer rijden én stikstoftaks
AD 19.03.2021 De formatie van een nieuw kabinet dreigt nu al extra ingewikkeld te worden door de stikstofcrisis. In twee rapporten stellen topambtenaren dat er meer impopulaire maatregelen nodig zullen zijn om het stikstofprobleem de baas te worden.
De ambtenaren schetsen een somber beeld over de stikstofcrisis. In twee zojuist verschenen rapporten – Stikstofruimte voor de toekomst en Normeren en beprijzen van stikstofemissies – schrijven zij dat het nieuwe kabinet verregaande keuzes moet maken om de stikstofuitstoot in Nederland fors omlaag te krijgen.
Lees ook;
Op verzoek van het huidige kabinet hebben ambtenaren onderzocht wat op de lange termijn nodig is om het stikstofprobleem aan te pakken. Er hangt nu een ‘stikstofdeken’ boven Nederland, die de natuur aantast. Natuurregels verplichten de overheid om daar iets aan te doen.]
‘Krimp veestapel onvermijdelijk’
Stikstof gaat voor grote hoofdbrekens in de formatie zorgen, aldus Kabinetsbron.
Volgens de ambtenaren moet worden ingegrepen in de melkveehouderij, omdat die sector verantwoordelijk is voor het hoogste aandeel stikstof in de natuur. ‘Krimp van de veestapel lijkt onvermijdelijk, en zou op veel andere vlakken ook een verlichting van de opgaven kunnen betekenen’, schrijven de ambtenaren.
In de huidige stikstofwet van het kabinet – die begin deze maand is aangenomen door de Eerste Kamer – staat dat Nederland in 2035 de helft minder stikstof uitstoot. Daarvoor wordt veel extra geld uitgetrokken. De ambtenaren beschrijven in hun rapporten scenario’s om al vijf jaar eerder, in 2030, de helft of zelfs 70 procent minder stikstof uit te stoten.
Aparte landbouwgebieden
Om dat voor elkaar te krijgen, zou er een stikstofbelasting kunnen komen voor bedrijven. Wie meer stikstof uitstoot, moet dan meer belasting betalen. Ook opperen de ambtenaren dat er aparte gebieden voor landbouw kunnen komen, zoals Noord-Groningen, Noord-Beveland en delen van de Flevopolder.
De veestapel is in vergelijking met andere Europese landen groot, stellen de ambtenaren. Per vierkante kilometer telt Nederland 92 koeien, 295 varkens en 2450 kippen. In Duitsland gaat het om 35 koeien, 77 varkens en 272 kippen per vierkante kilometer.
Snelheid omlaag
Dit heeft grote economische gevolgen voor veel bedrijven en het platteland, aldus LTO-woordvoerder.
Niet alleen de veeteelt moet volgens de ambtenaren worden hervormd. Ook in het verkeer is stikstofwinst te behalen: zo kan de maximumsnelheid op de snelweg ’s avonds en ’s nachts omlaag naar 100 kilometer per uur. Sinds een jaar geldt die snelheidsverlaging al overdag, maar het was de wens van regeringspartij VVD om in de avonduren wél harder te mogen rijden. Een vorm van rekeningrijden zou nog meer stikstofbesparing kunnen opleveren.
Daarmee wordt meteen de politieke gevoeligheid van de voorgestelde maatregelen duidelijk. Het huidige demissionaire kabinet – met VVD, CDA, D66 en ChristenUnie – heeft jaren geworsteld met het stikstofdossier. VVD en CDA willen geen krimp van de veestapel, terwijl D66 juist de helft minder dieren wil. Nu D66 een grote verkiezingswinst heeft geboekt, zal die partij strengere stikstofregels eisen. ,,Stikstof gaat voor grote hoofdbrekens in de formatie zorgen’’, zegt een kabinetsbron.
Boerenorganisatie LTO reageert onthutst op de ambtelijke adviezen. ,,Dit heeft grote economische gevolgen voor veel bedrijven en het platteland’’, meldt een woordvoerder. Demissionair minister Carola Schouten (Landbouw) laat weten dat de stikstofopgave ‘een groot vraagstuk blijft, voor nu en in de toekomst’. ,,Het is echt aan het volgende kabinet om te besluiten over vervolgstappen’’, aldus haar woordvoerder.
Rapport: kabinet moet veel meer doen tegen stikstofprobleem
MSN 19.03.2021 Een nieuw kabinet zal flink aan de slag moeten om de neerslag van stikstof in gevoelige natuurgebieden te verminderen. De neerslag moet niet met 26 procent verminderd worden, zoals in de stikstofwet ligt vastgelegd, maar met zeker 50 procent. Zonder aanvullende maatregelen is een vermindering van 70 procent zelfs nodig om stikstofgevoelige natuur te beschermen, schrijven ambtenaren in een rapport aan het kabinet. Vooral in de veehouderij moet worden ingegrepen.
In twee ‘verkenningen’ schrijven de ambtenaren dat er verdere maatregelen nodig zijn, vooral op de lange termijn. Mogelijk maakt dit de formatie van een nieuw kabinet nog moeizamer, omdat de twee grootste partijen in de nieuwe Tweede Kamer zeer verdeeld zijn. De VVD ziet weinig in een streng stikstofbeleid, D66 wil juist dat de natuur beter beschermd moet en wil daarom onder meer de veestapel halveren. Het huidige kabinet moest de stikstofregels volledig omgooien, omdat de Raad van State in 2019 een streep zette door de aanpak die jarenlang werd gehanteerd.
De aanvullende maatregelen moeten ervoor zorgen dat in genoeg natuurgebieden de stikstofneerslag dusdanig laag is dat deze geen schadelijk effect meer heeft. Vooral het verminderen van de uitstoot van stikstofverbinding ammoniak (NH3) kan de natuur verbeteren. Het halveren van de ammoniakuitstoot is “realiseerbaar, maar alleen in een combinatie van technische maatregelen en een dalend volume van de veestapel, in het bijzonder van het melkvee”, valt te lezen in het rapport. “Een verdergaande reductie van 70 procent is met de in dit rapport beschreven instrumentatie alleen haalbaar als tot een nog grotere krimp van de veestapel zou worden gekomen.”
Een van de manieren om de stikstofuitstoot te verminderen, is om vervuilers te laten betalen, net als met de CO2-heffing. Zo’n stikstofbelasting zou ook vergroenende technieken nog aantrekkelijker maken, omdat ze boerderijen en andere bedrijven kosten kunnen besparen. Ook kunnen de Europese landbouwsubsidies worden ingezet om boeren aan te sporen groener te boeren. Sowieso adviseren de ambtenaren om op Europees niveau beleid te maken. Zo’n 30 procent van de stikstof die in Nederland neerdaalt, komt namelijk uit het buitenland.
Veel debat over nieuwe kerncentrale in Nederland: de dilemma’s op een rij
RTL 16.03.2021 Het debat over kernenergie is zo vlak voor de verkiezingen terug van weggeweest. CDA en VVD zijn uitgesproken voorstander en ook FVD en PVV zijn positief. Maar hoe groot is de kans dat er daadwerkelijk een nieuwe kerncentrale in Nederland komt? Drie experts over vier pijnpunten.
1. Kost veel, duurt lang
Om maar gelijk met de deur in huis te vallen: het bouwen van een kerncentrale is ontzettend duur. Een kerncentrale van de derde generatie van zo’n 1650 megawatt kost tussen de 10 en 14 miljard euro. Dit komt onder meer door de hoge veiligheidseisen. Ook is de bouwer van de kerncentrale verantwoordelijk voor het veilig opbergen van kernafval én het ontmantelen van de kerncentrale als die niet meer gebruikt wordt. Daarbij duurt het tenminste tien tot vijftien jaar voor de kerncentrale er staat, onder andere vanwege vergunningen, procedures en regelgeving.
Meer windmolens en zonnepanelen: hier kunnen ze komen te staan
Wat ook meespeelt, is dat het in Nederland de eerste keer zou zijn dat een kerncentrale van dit type wordt gebouwd. Wim Turkenburg, emeritus hoogleraar Natuurwetenschap en Samenleving aan de Universiteit Utrecht: “In Nederland stamt alle ervaring die we met de bouw van kernreactoren hebben uit de jaren 60 en 70. Die expertise is er niet meer, we moeten dat allemaal weer opstarten en dat is duur, tijdrovend en complex.”
Hoe zit het nu in Nederland?
Op dit moment is de kerncentrale in het Zeeuwse Borssele de enige die stroom levert in Nederland. Deze kerncentrale van 485 megawatt trad in 1973 in werking en zorgt voor zo’n 3 procent van de benodigde elektriciteit in ons land. Uiterlijk in 2033 moet deze centrale wettelijk dicht. De VVD is voorstander van twee à drie nieuwe kerncentrales van 1000 of 1500 megawatt.
Een kerncentrale kan dus alleen worden gebouwd als de overheid een flinke subsidie bijdraagt. “Als politici niet bereid zijn om 6 of 7 cent per kilowattuur per kerncentrale bij te leggen, praten ze voor de bühne”, zegt Kornelis Blok, hoogleraar Energiesysteemanalyse aan de TU Delft.
In het Britse Somerset, waar twee kerncentrales in aanbouw zijn, hebben ze daar iets op gevonden. De energieproducent krijgt een gegarandeerde stroomprijs die 30 jaar is vastgelegd. Deze prijs is hoger dan de kosten van zonne- en windenergie. Blok: “Stroom uit een kerncentrale kost zo’n 11 of 12 cent per kilowattuur en de kosten bij windenergie zijn zo’n 7 of 8 cent per kilowattuur en dalen nog. Dus de kosten van stroom uit kernenergie zijn bijna 1,5 tot 2 keer zo hoog als de kosten voor windenergie.”
Gas- en kerncentrales lobbyen voor groene subsidies van Europa
“Het duurt behoorlijk lang voor je een kerncentrale hebt gebouwd, je bent heel lang aan het investeren en het duurt een jaar of vijftien voor je de eerste kilowattuur kunt verkopen en voor je dus je eerste inkomsten hebt. Het is dus vooral aan de investeringskant een moeilijk verhaal”, concludeert Heleen de Coninck, hoogleraar Klimaatbeleid aan de TU Eindhoven.
Vanwege die hoge investeringskosten laat een energieproducent een kerncentrale het liefst zoveel mogelijk uren draaien. Maar duurzame stroom krijgt vaak voorrang op het energienet. In de praktijk zal de kerncentrale dus niet op volle toeren draaien als er genoeg zonne- en windenergie is. Dit verhoogt dan weer de prijs van atoomstroom.
2. Het kán zonder kernenergie (maar er is wel een alternatief voor zonne- en windenergie nodig)
Op dit moment is zo’n 26 procent van de stroom in Nederland duurzaam. In het Klimaatakkoord is afgesproken dat in 2030 dit 70 procent moet zijn. “Er zijn concrete plannen om elk jaar 1000 megawatt aan windparken op zee bij te bouwen”, vertelt Blok van de TU Delft. “Daar is genoeg ruimte. Ik kan me voorstellen dat landen die niet aan zee liggen of nog niet zo ver zijn met windparken op zee voor kernenergie kiezen. Maar voor ons is het niet zo’n logische stap.”
De Coninck sluit zich daarbij aan. “Uit iedere studie blijkt dat het niet echt een aantrekkelijke optie is voor Nederland. Ik ben zelf niet principieel tegen kernenergie, ik heb liever kernenergie dan klimaatverandering. Maar het is een valse vergelijking, want het kan op een andere manier. Het lijkt eerder onverstandig dan verstandig nu de kosten voor zon en wind zo hard naar beneden gaan, en die van kernenergie niet of nauwelijks zijn gedaald.”
Emeritus hoogleraar Turkenburg wijst erop dat er wel een betrouwbaar alternatief nodig is naast zonne- en windenergie. “Gasgestookte centrales waarbij de CO2-uitstoot wordt opgevangen bijvoorbeeld (CCS: carbon capture & storage), of duurzame biomassa. Dat moet de betrouwbaarheid van de energievoorziening garanderen. Groene waterstof maken en verbranden kan ook, maar die optie vergt fors meer zon- en windvermogen en is zeker zo duur als kernenergie. Aan alle opties zitten voor- en nadelen. Maar je kunt niet zeggen: ik wil geen kerncentrale, geen biomassa, geen CCS, geen aardgas uit Rusland, geen zonneweides en geen windmolens op het land.”
3. Veiligheidsrisico’s gering, maar afval nog lang radioactief
Kernenergie levert radioactief afval op dat duizenden jaren zeer schadelijk blijft voor de omgeving. Het kernafval van de centrale in Borssele ligt honderd jaar opgeslagen in gebouwen van de Centrale Organisatie Voor Radioactief Afval (COVRA) in Zeeland. Daarna moet het heel diep in de bodem worden opgeslagen om daar te blijven totdat het niet meer radioactief is. Waar in Nederland deze opslag precies moet plaatsvinden, weten we nog niet.
Kerncentrale in België hoeft ondanks scheurtjes niet dicht
In 2011 stelde het ministerie van Economische Zaken voorwaarden op voor een nieuwe kerncentrale. Zo mag een ‘meltdown’-ongeluk minder dan eens in de miljoen jaar optreden. Bij een ongeluk zonder kernsmelting mogen geen radioactieve stoffen naar de omgeving ontsnappen. Ook moet de kerncentrale niet in de problemen raken als er een vliegtuig op neerstort.
Hoogleraar Blok denkt dat de risico’s heel klein zijn geworden. “Er is nooit een risico van 0, maar dat heb je bij niets wat je doet. De kansen op een ongeluk zoals bij Fukushima of Tsjernobyl zijn heel klein geworden. Er is veel geleerd en de veiligheidsmaatregelen zijn behoorlijk opgeschroefd.”
4. Wie wil een kerncentrale in de achtertuin?
Een kerncentrale in het door aardbevingen geteisterde Groningen, dat kon volgens premier Rutte wel, zo stelde hij tijdens het RTL Verkiezingsdebat. Een paar dagen later moest hij na fel protest uit Groningen zijn woorden terugnemen. Toch is het niet gek dat hij Groningen noemde: de Eemshaven is een van de drie locaties die in Nederland zijn aangewezen voor de bouw van een mogelijke kerncentrale. De andere plekken zijn Borssele in Zeeland en de Maasvlakte in Zuid-Holland. Een kerncentrale heeft koelwater nodig en moet daarom aan een rivier of de zee liggen.
“Als ik kijk hoeveel trammelant een paar windmolens al kunnen opleveren, denk ik dat je de protesten bij de bouw van een kerncentrale niet moet onderschatten”, zegt Blok. “Maar veel ruimte heb je niet nodig: met twee locaties ben je al een heel eind. Publieke acceptatie zal zeker een issue zijn. Dat wil niet zeggen dat je het niet moet doen, maar je moet dat niet onderschatten.”
De Coninck: “Daarom wordt er ook zoveel gekeken naar windparken op zee. Bovendien waait de wind daar harder en stabieler.”
Miljardeninvesteringen nodig in elektriciteitsnet voor klimaatdoelen Parijs
Wim Turkenburg ziet dat een deel van de bevolking wel zit te wachten op een kerncentrale. “VVD, CDA, FVD en PVV hebben een forse aanhang. Er is een meerderheid in de Tweede Kamer voor. Het vereist wel politiek leiderschap. Als de regering aangeeft dat het kan en moet, zal je zien dat de weerstand minder wordt.”
Ook tijdens het RTL Verkiezingsdebat kwam kernenergie aan bod
Kerncentrales helpen niet om de klimaatdoelen de komende tien jaar te halen, zegt GroenLinksleider Jesse Klaver.
meer: Maaike Vos
Weer ‘bom’ onder stikstofbeleid, grote onzekerheid bij boeren
RTL 15.03.2021 Een flinke tegenvaller voor veel boeren. Een Friese boer mag van de rechter zijn melkveebedrijf niet uitbreiden. Er is onvoldoende bewijs dat de milieutechnieken die de boer wil gebruiken genoeg stikstof verminderen. “Dit kan gevolgen hebben voor veel agrarische bedrijven.”
Boeren protesteren niet meer massaal in Den Haag en deze maand is er een nieuwe stikstofwet aangenomen, maar het gedoe rond stikstof is nog altijd niet voorbij.
Dat heeft een boer uit het Friese Dongeradeel nu aan den lijve ondervonden. In februari kreeg hij nog toestemming van de provincie om uit te breiden: de boer wilde een loopstal gaan bouwen.
Te veel stikstof
Wie zijn boerenbedrijf wil uitbreiden moet er volgens de wet voor zorgen dat er geen extra stikstof bijkomt. Te veel stikstof, en dat is er in Nederland, is namelijk slecht voor de natuur. De boer koos daarom voor technologie die ervoor zou zorgen dat er geen extra stikstofuitstoot zou komen door de uitbreiding.
Maar volgens milieudeskundige en activist Johan Vollenbroek kun je grote vraagtekens zetten bij de werking van die technologie. Vollenbroek stapte daarom naar de rechter om de vergunning van de Friese boer aan te vechten.
Streep door uitbreiding
En met succes: de rechter heeft een streep gezet door de vergunning van de boer en daarmee door de uitbreiding van zijn stal. Volgens de rechter is het niet zeker genoeg dat de uitbreiding van de stal geen negatieve gevolgen heeft voor de beschermde natuurgebieden.
Vollenbroek, de man die politiek Den Haag al eerder dwong om wat aan de hoeveelheid stikstof in Nederland te doen, zegt dat de uitspraak ‘opnieuw een bom legt onder het stikstofbeleid van het kabinet’.
‘Zeer ingrijpend’
De rechtbank wijst, net als Vollenbroek, op een onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek, vertelt advocaat Rachid Benhadi. Daarin wordt geconcludeerd dat emissie-arme stallen mogelijk veel minder ‘emissie-arm’ zijn dan waar eerder vanuit werd gegaan.
Terwijl het ministerie nog uitgaat van ‘oude cijfers’ en dat die staltechnologie wel voldoende stikstof vermindert.
Volgens advocaat Benhadi heeft de rechter een zeer ingrijpende uitspraak gedaan. “De rechter zegt: de provincie baseert zich op uitstootcijfers van het ministerie. Maar of die cijfers kloppen is niet zeker.”
Gevolgen voor veel boeren
“En daarmee zegt de rechtbank eigenlijk: je kunt niet meer uitgaan van de wetgeving van de minister. Dat is wel een hele verstrekkende conclusie. En het kan gevolgen hebben voor veel agrarische bedrijven.”
Advocaat Franca Damen, die regelmatig boeren bij staat, sluit zich daarbij aan. “Dit gaat zeker impact hebben.”
En misschien blijft het niet bij de melkveehouderijen. Ook bij technieken die gebruikt worden in varkensstallen zijn eerder vraagtekens gezet. Het is dus de vraag of andere boeren nu ook worden teruggefloten, zegt Damen.
De nieuwe stikstofwet van Carola Schouten werd onlangs aangenomen door de Eerste Kamer, maar de stikstofproblemen zijn nog niet achter de rug.
Investeringen
Voor boeren erg zuur, vindt de advocaat. Want de overheid stimuleert juist het gebruik van die nieuwe technieken. “Boeren komen zo door de overheid in de problemen.”
Boerenorganisatie LTO is dan ook geschrokken. Voorzitter Sjaak van der Tak noemt het een ‘keiharde tegenvaller’ voor melkveehouders die investeren in vergelijkbare technologie. Hij wil een spoedoverleg met minister van Landbouw Carola Schouten.
Uitweg voor overheid
Is er dan echt geen mogelijkheid meer tot uitbreiding met die nieuwe technologie? De rechter heeft de overheid nog wel een uitweg gegeven, zegt Benhadi.
De provincie Friesland heeft volgens de rechter onvoldoende wetenschappelijke onderbouwing gegeven voor het feit dat de emissie-arme stallen ook echt tot minder stikstofuitstoot leiden.
Andere afweging
Maar komt de overheid, bijvoorbeeld in een andere zaak of in hoger beroep, met betere onderbouwing dan kan het zijn dat een rechtbank wel akkoord gaat met de uitbreiding.
Tot slot maakt elke rechtbank zijn eigen afweging. Al zal een rechter in Brabant of Limburg zeker naar deze uitspraak kijken, zegt Benhadi.
Groen licht voor stikstofwet, maar wat staat er nou precies in?
Grote onzekerheid
Wat rest is grote onzekerheid bij Nederlandse boeren. “Ik weet niet of het een nieuwe bom is onder het stikstofbeleid is, maar een mijnenveld is het zeker. Bij het stikstofdossier heb je bij wijze van spreken elke dag weer een nieuwe discussie. De rechtszekerheid is ver te zoeken”, aldus de advocaat.
Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit laat weten de uitspraak te bestuderen. De woordvoerder benadrukt wel alvast dat met deze uitspraak niet ineens alle boeren niet meer kunnen uitbreiden.
Stikstofwet
Wil je uitbreiden, en meer stikstof uitstoten, dan kun je bijvoorbeeld ook ‘stikstofruimte’ kopen van een ander bedrijf.
Daarnaast wijst het ministerie erop dat er dankzij de nieuwe stikstofwet veel stikstof zal worden gereduceerd, waardoor er juist weer veel mogelijk wordt, ook voor boeren.
meer: Frederieke Hegger Carola Schouten Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Stikstofcrisis Stikstofvervuiling Landbouw
Weer ‘bom’ onder stikstofbeleid, grote onzekerheid bij boeren
MSN 15.03.2021 Een flinke tegenvaller voor veel boeren. Een Friese boer mag van de rechter zijn melkveebedrijf niet uitbreiden. Er is onvoldoende bewijs dat de milieutechnieken die de boer wil gebruiken genoeg stikstof verminderen. “Dit kan gevolgen hebben voor veel agrarische bedrijven.”
Boeren protesteren niet meer massaal in Den Haag en deze maand is er een nieuwe stikstofwet aangenomen, maar het gedoe rond stikstof is nog altijd niet voorbij.
Dat heeft een boer uit het Friese Dongeradeel nu aan den lijve ondervonden. In februari kreeg hij nog toestemming van de provincie om uit te breiden: de boer wilde een loopstal gaan bouwen.
Te veel stikstof
Wie zijn boerenbedrijf wil uitbreiden moet er volgens de wet voor zorgen dat er geen extra stikstof bijkomt. Te veel stikstof, en dat is er in Nederland, is namelijk slecht voor de natuur. De boer koos daarom voor technologie die ervoor zou zorgen dat er geen extra stikstofuitstoot zou komen door de uitbreiding.
Maar volgens milieudeskundige en activist Johan Vollenbroek kun je grote vraagtekens zetten bij de werking van die technologie. Vollenbroek stapte daarom naar de rechter om de vergunning van de Friese boer aan te vechten.
Streep door uitbreiding
En met succes: de rechter heeft een streep gezet door de vergunning van de boer en daarmee door de uitbreiding van zijn stal. Volgens de rechter is het niet zeker genoeg dat de uitbreiding van de stal geen negatieve gevolgen heeft voor de beschermde natuurgebieden.
Vollenbroek, de man die politiek Den Haag al eerder dwong om wat aan de hoeveelheid stikstof in Nederland te doen, zegt dat de uitspraak ‘opnieuw een bom legt onder het stikstofbeleid van het kabinet’.
‘Zeer ingrijpend’
De rechtbank wijst, net als Vollenbroek, op een onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek, vertelt advocaat Rachid Benhadi. Daarin wordt geconcludeerd dat emissie-arme stallen mogelijk veel minder ‘emissie-arm’ zijn dan waar eerder vanuit werd gegaan.
Terwijl het ministerie nog uitgaat van ‘oude cijfers’ en dat die staltechnologie wel voldoende stikstof vermindert.
Volgens advocaat Benhadi heeft de rechter een zeer ingrijpende uitspraak gedaan. “De rechter zegt: de provincie baseert zich op uitstootcijfers van het ministerie. Maar of die cijfers kloppen is niet zeker.”
Gevolgen voor veel boeren
“En daarmee zegt de rechtbank eigenlijk: je kunt niet meer uitgaan van de wetgeving van de minister. Dat is wel een hele verstrekkende conclusie. En het kan gevolgen hebben voor veel agrarische bedrijven.”
Advocaat Franca Damen, die regelmatig boeren bij staat, sluit zich daarbij aan. “Dit gaat zeker impact hebben.”
En misschien blijft het niet bij de melkveehouderijen. Ook bij technieken die gebruikt worden in varkensstallen zijn eerder vraagtekens gezet. Het is dus de vraag of andere boeren nu ook worden teruggefloten, zegt Damen.
© Aangeboden door RTL Nieuws
Investeringen
Voor boeren erg zuur, vindt de advocaat. Want de overheid stimuleert juist het gebruik van die nieuwe technieken. “Boeren komen zo door de overheid in de problemen.”
Boerenorganisatie LTO is dan ook geschrokken. Voorzitter Sjaak van der Tak noemt het een ‘keiharde tegenvaller’ voor melkveehouders die investeren in vergelijkbare technologie. Hij wil een spoedoverleg met minister van Landbouw Carola Schouten.
Uitweg voor overheid
Is er dan echt geen mogelijkheid meer tot uitbreiding met die nieuwe technologie? De rechter heeft de overheid nog wel een uitweg gegeven, zegt Benhadi.
De provincie Friesland heeft volgens de rechter onvoldoende wetenschappelijke onderbouwing gegeven voor het feit dat de emissie-arme stallen ook echt tot minder stikstofuitstoot leiden.
Andere afweging
Maar komt de overheid, bijvoorbeeld in een andere zaak of in hoger beroep, met betere onderbouwing dan kan het zijn dat een rechtbank wel akkoord gaat met de uitbreiding.
Tot slot maakt elke rechtbank zijn eigen afweging. Al zal een rechter in Brabant of Limburg zeker naar deze uitspraak kijken, zegt Benhadi.
Grote onzekerheid
Wat rest is grote onzekerheid bij Nederlandse boeren. “Ik weet niet of het een nieuwe bom is onder het stikstofbeleid is, maar een mijnenveld is het zeker. Bij het stikstofdossier heb je bij wijze van spreken elke dag weer een nieuwe discussie. De rechtszekerheid is ver te zoeken”, aldus de advocaat.
Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit laat weten de uitspraak te bestuderen. De woordvoerder benadrukt wel alvast dat met deze uitspraak niet ineens alle boeren niet meer kunnen uitbreiden.
Stikstofwet
Wil je uitbreiden, en meer stikstof uitstoten, dan kun je bijvoorbeeld ook ‘stikstofruimte’ kopen van een ander bedrijf.
Daarnaast wijst het ministerie erop dat er dankzij de nieuwe stikstofwet veel stikstof zal worden gereduceerd, waardoor er juist weer veel mogelijk wordt, ook voor boeren.
LTO-voorman: stikstofuitspraak rechter keiharde tegenvaller
MSN 14.03.2021 Een rechterlijke uitspraak over stikstofuitstoot op vrijdag is “een keiharde tegenvaller voor de melkveehouder die geïnvesteerd heeft om stikstof te reduceren”, laat LTO-voorzitter Sjaak van der Tak zaterdag weten op Twitter. Vrijdag had milieuorganisatie Mobilisation for the Environment (MOB) al gezegd dat de uitspraak “opnieuw een bom legt onder het stikstofbeleid”.
De uitspraak van de voorzieningenrechter in Noord-Nederland komt erop neer dat de provincie Friesland aan een melkveehouder geen vergunning mag geven voor uitbreiding ondanks dat de boer maatregelen heeft getroffen om stikstofemissie te verminderen. Volgens MOB, dat de rechtszaak had aangespannen, heeft de uitspraak verstrekkende gevolgen en zullen er “vrijwel geen nieuwe uitbreidingen van veehouderbedrijven meer worden toegestaan”.
LTO is zo geschrokken van de uitspraak dat Van der Tak oproept tot spoedoverleg met het ministerie van Landbouw. Dat overleg komt er dan ook komende week, meldt de organisatie. Op dit moment bestudeert de belangenorganisatie de uitspraak.
Raad van State
MOB vocht onder leiding van voorzitter Johan Vollenbroek in 2019 met succes bij de Raad van State het gehanteerde stikstofbeleid, het programma Aanpak Stikstof (PAS) aan. Daardoor kwamen talloze bouw- en andere projecten stil te liggen.
De rechtbank zette vrijdag een streep door de vergunning omdat de rechter er niet van overtuigd is dat zogenoemde emissiereductietechnieken genoeg effect hebben. Het gaat dan bijvoorbeeld om het gebruik van zogenoemde luchtwassers, die ammoniak zuiveren uit de lucht van een stal. Eerder al zouden onderzoeken van de Wageningen Universiteit en het CBS hebben aangetoond dat er “ernstige twijfels bestaan” over de werking van dit soort technieken in veestallen.
Volgens de provincie Friesland had het staltype dat de boer wilde gebruiken, geleid tot “een lagere emissie”. Dat zou een stalsysteem worden met roostervloer, voorzien van rubbermatten en composietnokken met een hellend profiel, kunststofcassettes met kleppen in de roosterspleten en met mestschuif of mestrobot, zo valt te lezen in het rechtbankverslag. Desalniettemin vernietigde de rechter de vergunning.
Veel debat over nieuwe kerncentrale in Nederland: de dilemma’s op een rij
MSN 14.03.2021 Het debat over kernenergie is zo vlak voor de verkiezingen terug van weggeweest. CDA en VVD zijn uitgesproken voorstander en ook FVD en PVV zijn positief. Maar hoe groot is de kans dat er daadwerkelijk een nieuwe kerncentrale in Nederland komt? Drie experts over vier pijnpunten.
1. Kost veel, duurt lang
Om maar gelijk met de deur in huis te vallen: het bouwen van een kerncentrale is ontzettend duur. Een kerncentrale van de derde generatie van zo’n 1650 megawatt kost tussen de 10 en 14 miljard euro. Dit komt onder meer door de hoge veiligheidseisen. Ook is de bouwer van de kerncentrale verantwoordelijk voor het veilig opbergen van kernafval én het ontmantelen van de kerncentrale als die niet meer gebruikt wordt. Daarbij duurt het tenminste tien tot vijftien jaar voor de kerncentrale er staat, onder andere vanwege vergunningen, procedures en regelgeving.
Wat ook meespeelt, is dat het in Nederland de eerste keer zou zijn dat een kerncentrale van dit type wordt gebouwd. Wim Turkenburg, emeritus hoogleraar Natuurwetenschap en Samenleving aan de Universiteit Utrecht: “In Nederland stamt alle ervaring die we met de bouw van kernreactoren hebben uit de jaren 60 en 70. Die expertise is er niet meer, we moeten dat allemaal weer opstarten en dat is duur, tijdrovend en complex.”
Hoe zit het nu in Nederland?
Op dit moment is de kerncentrale in het Zeeuwse Borssele de enige die stroom levert in Nederland. Deze kerncentrale van 485 megawatt trad in 1973 in werking en zorgt voor zo’n 3 procent van de benodigde elektriciteit in ons land. Uiterlijk in 2033 moet deze centrale wettelijk dicht. De VVD is voorstander van twee à drie nieuwe kerncentrales van 1000 of 1500 megawatt.
Een kerncentrale kan dus alleen worden gebouwd als de overheid een flinke subsidie bijdraagt. “Als politici niet bereid zijn om 6 of 7 cent per kilowattuur per kerncentrale bij te leggen, praten ze voor de bühne”, zegt Kornelis Blok, hoogleraar Energiesysteemanalyse aan de TU Delft.
In het Britse Somerset, waar twee kerncentrales in aanbouw zijn, hebben ze daar iets op gevonden. De energieproducent krijgt een gegarandeerde stroomprijs die 30 jaar is vastgelegd. Deze prijs is hoger dan de kosten van zonne- en windenergie. Blok: “Stroom uit een kerncentrale kost zo’n 11 of 12 cent per kilowattuur en de kosten bij windenergie zijn zo’n 7 of 8 cent per kilowattuur en dalen nog. Dus de kosten van stroom uit kernenergie zijn bijna 1,5 tot 2 keer zo hoog als de kosten voor windenergie.”
“Het duurt behoorlijk lang voor je een kerncentrale hebt gebouwd, je bent heel lang aan het investeren en het duurt een jaar of vijftien voor je de eerste kilowattuur kunt verkopen en voor je dus je eerste inkomsten hebt. Het is dus vooral aan de investeringskant een moeilijk verhaal”, concludeert Heleen de Coninck, hoogleraar Klimaatbeleid aan de TU Eindhoven.
Vanwege die hoge investeringskosten laat een energieproducent een kerncentrale het liefst zoveel mogelijk uren draaien. Maar duurzame stroom krijgt vaak voorrang op het energienet. In de praktijk zal de kerncentrale dus niet op volle toeren draaien als er genoeg zonne- en windenergie is. Dit verhoogt dan weer de prijs van atoomstroom.
2. Het kán zonder kernenergie (maar er is wel een alternatief voor zonne- en windenergie nodig)
Op dit moment is zo’n 26 procent van de stroom in Nederland duurzaam. In het Klimaatakkoord is afgesproken dat in 2030 dit 70 procent moet zijn. “Er zijn concrete plannen om elk jaar 1000 megawatt aan windparken op zee bij te bouwen”, vertelt Blok van de TU Delft. “Daar is genoeg ruimte. Ik kan me voorstellen dat landen die niet aan zee liggen of nog niet zo ver zijn met windparken op zee voor kernenergie kiezen. Maar voor ons is het niet zo’n logische stap.”
De Coninck sluit zich daarbij aan. “Uit iedere studie blijkt dat het niet echt een aantrekkelijke optie is voor Nederland. Ik ben zelf niet principieel tegen kernenergie, ik heb liever kernenergie dan klimaatverandering. Maar het is een valse vergelijking, want het kan op een andere manier. Het lijkt eerder onverstandig dan verstandig nu de kosten voor zon en wind zo hard naar beneden gaan, en die van kernenergie niet of nauwelijks zijn gedaald.”
Emeritus hoogleraar Turkenburg wijst erop dat er wel een betrouwbaar alternatief nodig is naast zonne- en windenergie. “Gasgestookte centrales waarbij de CO2-uitstoot wordt opgevangen bijvoorbeeld (CCS: carbon capture & storage), of duurzame biomassa. Dat moet de betrouwbaarheid van de energievoorziening garanderen. Groene waterstof maken en verbranden kan ook, maar die optie vergt fors meer zon- en windvermogen en is zeker zo duur als kernenergie. Aan alle opties zitten voor- en nadelen. Maar je kunt niet zeggen: ik wil geen kerncentrale, geen biomassa, geen CCS, geen aardgas uit Rusland, geen zonneweides en geen windmolens op het land.”
3. Veiligheidsrisico’s gering, maar afval nog lang radioactief
Kernenergie levert radioactief afval op dat duizenden jaren zeer schadelijk blijft voor de omgeving. Het kernafval van de centrale in Borssele ligt honderd jaar opgeslagen in gebouwen van de Centrale Organisatie Voor Radioactief Afval (COVRA) in Zeeland. Daarna moet het heel diep in de bodem worden opgeslagen om daar te blijven totdat het niet meer radioactief is. Waar in Nederland deze opslag precies moet plaatsvinden, weten we nog niet.
In 2011 stelde het ministerie van Economische Zaken voorwaarden op voor een nieuwe kerncentrale. Zo mag een ‘meltdown’-ongeluk minder dan eens in de miljoen jaar optreden. Bij een ongeluk zonder kernsmelting mogen geen radioactieve stoffen naar de omgeving ontsnappen. Ook moet de kerncentrale niet in de problemen raken als er een vliegtuig op neerstort.
Hoogleraar Blok denkt dat de risico’s heel klein zijn geworden. “Er is nooit een risico van 0, maar dat heb je bij niets wat je doet. De kansen op een ongeluk zoals bij Fukushima of Tsjernobyl zijn heel klein geworden. Er is veel geleerd en de veiligheidsmaatregelen zijn behoorlijk opgeschroefd.”
4. Wie wil een kerncentrale in de achtertuin?
Een kerncentrale in het door aardbevingen geteisterde Groningen, dat kon volgens premier Rutte wel, zo stelde hij tijdens het RTL Verkiezingsdebat. Een paar dagen later moest hij na fel protest uit Groningen zijn woorden terugnemen. Toch is het niet gek dat hij Groningen noemde: de Eemshaven is een van de drie locaties die in Nederland zijn aangewezen voor de bouw van een mogelijke kerncentrale. De andere plekken zijn Borssele in Zeeland en de Maasvlakte in Zuid-Holland. Een kerncentrale heeft koelwater nodig en moet daarom aan een rivier of de zee liggen.
“Als ik kijk hoeveel trammelant een paar windmolens al kunnen opleveren, denk ik dat je de protesten bij de bouw van een kerncentrale niet moet onderschatten”, zegt Blok. “Maar veel ruimte heb je niet nodig: met twee locaties ben je al een heel eind. Publieke acceptatie zal zeker een issue zijn. Dat wil niet zeggen dat je het niet moet doen, maar je moet dat niet onderschatten.”
De Coninck: “Daarom wordt er ook zoveel gekeken naar windparken op zee. Bovendien waait de wind daar harder en stabieler.”
Wim Turkenburg ziet dat een deel van de bevolking wel zit te wachten op een kerncentrale. “VVD, CDA, FVD en PVV hebben een forse aanhang. Er is een meerderheid in de Tweede Kamer voor. Het vereist wel politiek leiderschap. Als de regering aangeeft dat het kan en moet, zal je zien dat de weerstand minder wordt.”
Veel debat over nieuwe kerncentrale in Nederland: de dilemma’s op een rij
RTL 14.03.2021 Het debat over kernenergie is zo vlak voor de verkiezingen terug van weggeweest. CDA en VVD zijn uitgesproken voorstander en ook FVD en PVV zijn positief. Maar hoe groot is de kans dat er daadwerkelijk een nieuwe kerncentrale in Nederland komt? Drie experts over vier pijnpunten.
1. Kost veel, duurt lang
Om maar gelijk met de deur in huis te vallen: het bouwen van een kerncentrale is ontzettend duur. Een kerncentrale van de derde generatie van zo’n 1650 megawatt kost tussen de 10 en 14 miljard euro. Dit komt onder meer door de hoge veiligheidseisen. Ook is de bouwer van de kerncentrale verantwoordelijk voor het veilig opbergen van kernafval én het ontmantelen van de kerncentrale als die niet meer gebruikt wordt. Daarbij duurt het tenminste tien tot vijftien jaar voor de kerncentrale er staat, onder andere vanwege vergunningen, procedures en regelgeving.
Meer windmolens en zonnepanelen: hier kunnen ze komen te staan
Wat ook meespeelt, is dat het in Nederland de eerste keer zou zijn dat een kerncentrale van dit type wordt gebouwd. Wim Turkenburg, emeritus hoogleraar Natuurwetenschap en Samenleving aan de Universiteit Utrecht: “In Nederland stamt alle ervaring die we met de bouw van kernreactoren hebben uit de jaren 60 en 70. Die expertise is er niet meer, we moeten dat allemaal weer opstarten en dat is duur, tijdrovend en complex.”
Hoe zit het nu in Nederland?
Op dit moment is de kerncentrale in het Zeeuwse Borssele de enige die stroom levert in Nederland. Deze kerncentrale van 485 megawatt trad in 1973 in werking en zorgt voor zo’n 3 procent van de benodigde elektriciteit in ons land. Uiterlijk in 2033 moet deze centrale wettelijk dicht. De VVD is voorstander van twee à drie nieuwe kerncentrales van 1000 of 1500 megawatt.
Een kerncentrale kan dus alleen worden gebouwd als de overheid een flinke subsidie bijdraagt. “Als politici niet bereid zijn om 6 of 7 cent per kilowattuur per kerncentrale bij te leggen, praten ze voor de bühne”, zegt Kornelis Blok, hoogleraar Energiesysteemanalyse aan de TU Delft.
In het Britse Somerset, waar twee kerncentrales in aanbouw zijn, hebben ze daar iets op gevonden. De energieproducent krijgt een gegarandeerde stroomprijs die 30 jaar is vastgelegd. Deze prijs is hoger dan de kosten van zonne- en windenergie. Blok: “Stroom uit een kerncentrale kost zo’n 11 of 12 cent per kilowattuur en de kosten bij windenergie zijn zo’n 7 of 8 cent per kilowattuur en dalen nog. Dus de kosten van stroom uit kernenergie zijn bijna 1,5 tot 2 keer zo hoog als de kosten voor windenergie.”
Gas- en kerncentrales lobbyen voor groene subsidies van Europa
“Het duurt behoorlijk lang voor je een kerncentrale hebt gebouwd, je bent heel lang aan het investeren en het duurt een jaar of vijftien voor je de eerste kilowattuur kunt verkopen en voor je dus je eerste inkomsten hebt. Het is dus vooral aan de investeringskant een moeilijk verhaal”, concludeert Heleen de Coninck, hoogleraar Klimaatbeleid aan de TU Eindhoven.
Vanwege die hoge investeringskosten laat een energieproducent een kerncentrale het liefst zoveel mogelijk uren draaien. Maar duurzame stroom krijgt vaak voorrang op het energienet. In de praktijk zal de kerncentrale dus niet op volle toeren draaien als er genoeg zonne- en windenergie is. Dit verhoogt dan weer de prijs van atoomstroom.
2. Het kán zonder kernenergie (maar er is wel een alternatief voor zonne- en windenergie nodig)
Op dit moment is zo’n 26 procent van de stroom in Nederland duurzaam. In het Klimaatakkoord is afgesproken dat in 2030 dit 70 procent moet zijn. “Er zijn concrete plannen om elk jaar 1000 megawatt aan windparken op zee bij te bouwen”, vertelt Blok van de TU Delft. “Daar is genoeg ruimte. Ik kan me voorstellen dat landen die niet aan zee liggen of nog niet zo ver zijn met windparken op zee voor kernenergie kiezen. Maar voor ons is het niet zo’n logische stap.”
De Coninck sluit zich daarbij aan. “Uit iedere studie blijkt dat het niet echt een aantrekkelijke optie is voor Nederland. Ik ben zelf niet principieel tegen kernenergie, ik heb liever kernenergie dan klimaatverandering. Maar het is een valse vergelijking, want het kan op een andere manier. Het lijkt eerder onverstandig dan verstandig nu de kosten voor zon en wind zo hard naar beneden gaan, en die van kernenergie niet of nauwelijks zijn gedaald.”
Emeritus hoogleraar Turkenburg wijst erop dat er wel een betrouwbaar alternatief nodig is naast zonne- en windenergie. “Gasgestookte centrales waarbij de CO2-uitstoot wordt opgevangen bijvoorbeeld (CCS: carbon capture & storage), of duurzame biomassa. Dat moet de betrouwbaarheid van de energievoorziening garanderen. Groene waterstof maken en verbranden kan ook, maar die optie vergt fors meer zon- en windvermogen en is zeker zo duur als kernenergie. Aan alle opties zitten voor- en nadelen. Maar je kunt niet zeggen: ik wil geen kerncentrale, geen biomassa, geen CCS, geen aardgas uit Rusland, geen zonneweides en geen windmolens op het land.”
3. Veiligheidsrisico’s gering, maar afval nog lang radioactief
Kernenergie levert radioactief afval op dat duizenden jaren zeer schadelijk blijft voor de omgeving. Het kernafval van de centrale in Borssele ligt honderd jaar opgeslagen in gebouwen van de Centrale Organisatie Voor Radioactief Afval (COVRA) in Zeeland. Daarna moet het heel diep in de bodem worden opgeslagen om daar te blijven totdat het niet meer radioactief is. Waar in Nederland deze opslag precies moet plaatsvinden, weten we nog niet.
Kerncentrale in België hoeft ondanks scheurtjes niet dicht
In 2011 stelde het ministerie van Economische Zaken voorwaarden op voor een nieuwe kerncentrale. Zo mag een ‘meltdown’-ongeluk minder dan eens in de miljoen jaar optreden. Bij een ongeluk zonder kernsmelting mogen geen radioactieve stoffen naar de omgeving ontsnappen. Ook moet de kerncentrale niet in de problemen raken als er een vliegtuig op neerstort.
Hoogleraar Blok denkt dat de risico’s heel klein zijn geworden. “Er is nooit een risico van 0, maar dat heb je bij niets wat je doet. De kansen op een ongeluk zoals bij Fukushima of Tsjernobyl zijn heel klein geworden. Er is veel geleerd en de veiligheidsmaatregelen zijn behoorlijk opgeschroefd.”
4. Wie wil een kerncentrale in de achtertuin?
Een kerncentrale in het door aardbevingen geteisterde Groningen, dat kon volgens premier Rutte wel, zo stelde hij tijdens het RTL Verkiezingsdebat. Een paar dagen later moest hij na fel protest uit Groningen zijn woorden terugnemen. Toch is het niet gek dat hij Groningen noemde: de Eemshaven is een van de drie locaties die in Nederland zijn aangewezen voor de bouw van een mogelijke kerncentrale. De andere plekken zijn Borssele in Zeeland en de Maasvlakte in Zuid-Holland. Een kerncentrale heeft koelwater nodig en moet daarom aan een rivier of de zee liggen.
“Als ik kijk hoeveel trammelant een paar windmolens al kunnen opleveren, denk ik dat je de protesten bij de bouw van een kerncentrale niet moet onderschatten”, zegt Blok. “Maar veel ruimte heb je niet nodig: met twee locaties ben je al een heel eind. Publieke acceptatie zal zeker een issue zijn. Dat wil niet zeggen dat je het niet moet doen, maar je moet dat niet onderschatten.”
De Coninck: “Daarom wordt er ook zoveel gekeken naar windparken op zee. Bovendien waait de wind daar harder en stabieler.”
Miljardeninvesteringen nodig in elektriciteitsnet voor klimaatdoelen Parijs
Wim Turkenburg ziet dat een deel van de bevolking wel zit te wachten op een kerncentrale. “VVD, CDA, FVD en PVV hebben een forse aanhang. Er is een meerderheid in de Tweede Kamer voor. Het vereist wel politiek leiderschap. Als de regering aangeeft dat het kan en moet, zal je zien dat de weerstand minder wordt.”
Kerncentrales helpen niet om de klimaatdoelen de komende tien jaar te halen, zegt GroenLinksleider Jesse Klaver.
Meer: Maaike Vos
Minder CO2-uitstoot in coronatijd, maar toch haalt kabinet Urgenda-doelstelling niet
NOS 12.03.2021 De Urgenda-doelstelling om een kwart minder CO2 uit te stoten, wordt niet gehaald. Volgens voorlopige cijfers van het CBS was de uitstoot vorig jaar 24,5 procent minder. Het RIVM komt later dit jaar met de precieze cijfers, maar waarschijnlijk blijkt ook dan dat het kabinet het Urgenda-doel niet haalt.
Door de coronacrisis was er vorig jaar minder CO2-uitstoot. Mogelijk gaat uit de RIVM-cijfers blijken dat de reductie daardoor toch op 25 procent komt. Dan zou dus zijn voldaan aan de Urgenda-doelstelling om een kwart minder uit te stoten, maar volgens Urgenda moet die daling structureel zijn.
Van een structurele daling is geen sprake. Auto’s gaan na de coronacrisis weer meer rijden en ook komt het vliegverkeer dan weer op gang. Bovendien was het vorig jaar in januari en februari een stuk minder koud dan in eerdere jaren en werd er dus tijdelijk minder gas gebruikt. Dat is deze winter alweer anders.
De rechtbank, het hof en de Hoge Raad oordeelden de afgelopen jaren dat Nederland zich moet houden aan internationale afspraken om de gevolgen van klimaatverandering te beperken.
BEKIJK OOK;
Sector en overheden sluiten Green Deal H2-Wijken
RO 12.03.2021 Overheden en partijen uit de sector hebben vandaag de Green Deal ‘H2-Wijken: Naar praktische toepassing van waterstof als warmtevoorziening in woonwijken’ gesloten. Hoe kan waterstof veilig en duurzaam worden ingezet voor verwarming in de gebouwde omgeving? In de Green Deal spreken partijen af om samen de ontwikkeling van waterstofwijken in de praktijk te verkennen. Aan de hand van leerprojecten in de wijk Erflanden en het dorp Stad aan ’t Haringvliet in de gemeenten Hoogeveen en Goeree-Overflakkee worden inzichten en ervaringen opgedaan over de voordelen en voorwaarden voor het gebruik van waterstof in de gebouwde omgeving.
Nederland gaat over op duurzame energie. In het Klimaatakkoord is daarom afgesproken om naast elektriciteit uit zon en wind ook in te zetten op duurzame gassen zoals waterstof voor de verduurzaming van de energievoorziening. Waterstof is tot 2030 nog niet beschikbaar in de gebouwde omgeving, en na 2030 is het onzeker of groene waterstof voldoende voorradig en betaalbaar is om in de gebouwde omgeving toe te passen.
Desalniettemin biedt het kansen. Om goed voorbereid te zijn, voor als er voldoende groene waterstof komt, is in het Klimaatakkoord afgesproken om tijdig en op kleine schaal praktijkervaring op te doen met waterstof in de gebouwde omgeving. De Green Deal H2-Wijken vloeit voort uit deze afspraak. De deal is erop gericht om door middel van leerprojecten (zogenaamde H2-Wijken) kennis en ervaringen op te doen over de rol die waterstof mogelijk op termijn kan spelen in woningen en andere gebouwen. Hierdoor komen mogelijke knelpunten en oplossingen tijdig in beeld.
Eerste H2-Wijken in Hoogeveen en Stad aan ‘t Haringvliet
De eerste stap die de Green Deal partijen zetten is het inventariseren van bestaande knelpunten en het uitwerken van mogelijke oplossingsrichtingen op basis van de kennis die de partijen inbrengen. De resultaten van deze inventarisatie maken duidelijk onder welke voorwaarden naar verwachting in 2025 met de uitvoering van de eerste leerprojecten kan worden gestart.
De wijk Erflanden in Hoogeveen en Stad aan ’t Haringvliet op Goeree-Overflakkee zijn hiervoor aangewezen binnen het Programma Aardgasvrije Wijken. Over de ervaringen in deze en eventueel andere leerprojecten wordt jaarlijks gerapporteerd als onderdeel van de Green Deal. Ook zullen alle partijen zich inspannen om gedurende de leerprojecten actief kennis, ervaringen en best-practices uit te wisselen. Een overzicht van alle afspraken is te vinden op www.greendeals.nl.
Green Deal-partijen en partners
De Green Deal is ondertekend door de ministeries van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Economische Zaken en Klimaat en Infrastructuur en Waterstaat, de provincies Zuid-Holland en Drenthe, de gemeenten Hoogeveen en Goeree-Overflakkee, Stedin Netbeheer B.V., N.V. Rendo en de Nederlandse Vereniging voor Duurzame Energie. Daarnaast worden 24 relevante stakeholders betrokken als kennispartners. Het is mogelijk voor nieuwe partijen om toe te treden tot deze Green Deal. Verzoeken daartoe kunnen binnenkort worden ingediend bij het secretariaat van het nog op te richten kernteam, dat zal worden ondergebracht bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland.
Documenten;
Green Deal H2-wijken: naar praktische toepassing van waterstof als warmtevoorziening
Zie ook;
Organisaties en burgers slaan zondagmiddag alarm voor het klimaat
MSN 10.03.2021 Een groot aantal organisaties die zich inzetten voor het klimaat, waaronder Greenpeace en Milieudefensie, laten zondag een klimaatalarm afgaan. Op ruim 40 plekken verspreid over het land moet om 15.00 uur een luid alarm klinken dat een volle minuut duurt. “Van Groningen tot Maastricht en Terneuzen tot Hoorn”, aldus de initiatiefnemers.
Het klimaatalarm is opgezet door de Klimaatcrisis Coalitie van elf maatschappelijke organisaties, zoals ook Oxfam Novib, vakcentrale FNV, Grootouders voor het Klimaat en Fossielvrij NL. Bij mensen thuis en op straat moet het alarm klinken en dat kan met bijvoorbeeld een koebel, een fietsbel, trommels, potten en pannen. “Veiligheid staat daarbij voorop. We houden ons aan de lokale coronamaatregelen.”
“De afgelopen kabinetten hebben te lang getreuzeld en de klimaatcrisis dendert voort. Het is nu tijd voor een eerlijk en doortastend klimaatbeleid en veilig leven”, aldus de initiatiefnemers. “Het geldt voor mensen in Nederland en in alle regio’s waar die veiligheid nu al wordt bedreigd, zoals in delen van Azië, Afrika en in het Amazonegebied.”
Minister Van Nieuwenhuizen maakt bouw waterstofschip mogelijk
RO 10.03.2021 Waterstof als aandrijving voor binnenvaartschepen. Om die ontwikkeling aan te jagen trekt minister Van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Waterstaat) 4 miljoen euro uit voor de bouw, ontwikkeling en het in de vaart brengen van het eerste binnenvaartvrachtschip in Nederland dat wordt aangedreven door waterstof. Waterstof is een belangrijk duurzaam alternatief voor binnenvaartschepen die varen op fossiele diesel. Door de bouw van het waterstofschip te ondersteunen, geeft Van Nieuwenhuizen verduurzaming van de binnenvaart een verdere impuls. In 2050 moet de Nederlandse binnenvaart zero-emissie zijn. Het nieuwe binnenvaartschip komt naar verwachting in 2023 in de vaart.
Minister Van Nieuwenhuizen: “Varen op waterstof is nu niet langer meer een idee dat op de tekentafel ligt. Door dit schip te bouwen en er straks mee te varen, leren we in de praktijk wat er nodig is om waterstof veilig en op grotere schaal te gebruiken in onze binnenvaart. Dit is een hele mooie stap vooruit op weg naar een binnenvaart zonder uitstoot.”
Het gebruik van waterstof in de binnenvaart staat nog in de kinderschoenen. Door nu een nieuw schip te ontwikkelen dat vaart op groene waterstof kan straks in de praktijk verder worden geëxperimenteerd met productie, opslag en transport van waterstoftoepassingen. Op deze manier kan waterstof zich ontwikkelen als belangrijke duurzame aandrijving voor binnenvaartschepen naast bijvoorbeeld batterij-elektrisch aangedreven schepen.
Samenwerking
Het schip krijgt de naam Antonie, wordt 135 meter lang, 3700 ton en wordt gebouwd door Lenten Scheepvaart B.V. De bouw staat niet op zichzelf, maar maakt deel uit van het WEVA-project. Dit is de afkorting van ‘Waterstof Elektrisch Vrachtschip Antonie’. De Antonie gaat zout vervoeren van de fabriek van Nouryon in Delfzijl naar de Botlek in Rotterdam. Het project waar naast de reder en vervoerder ook de motorleverancier en brandstofcelproducent bij betrokken zijn, wordt begeleid door binnenvaart coöperatie NPRC.
NPRC CEO Femke Brenninkmeijer: “Het unieke van dit project is de samenwerking tussen verlader, binnenvaartondernemer, coöperatie NPRC én de overheid. Alleen met steun van alle belanghebbenden is het mogelijk om van dromen naar werkelijkheid, van woorden naar daden, te komen met een zero-emissie transport.”
Green Deal
De binnenvaart levert een belangrijke bijdrage aan de verplaatsing van het goederenvervoer van de weg naar het water en de beperking van de uitstoot. De Rijksoverheid, provincies, havens, maritieme brancheorganisaties, verladers, vervoerders, banken en kennisinstellingen hebben in 2019 met de Green Deal Zeevaart, Binnenvaart en Havens de handen ineen geslagen voor verduurzaming van de scheepvaart.
Uit die Green Deal vloeiden eerdere impulsen voor schonere binnenvaartschepen voort, zoals de oprichting van Zero Emission Services (ZES). Begin dit jaar stelde minister Van Nieuwenhuizen 11,7 miljoen euro beschikbaar om binnenvaartschippers en -reders te ondersteunen bij de aanschaf en installatie van nieuwere en schonere scheepsmotoren. Ook was er subsidie voor fabrikanten voor de ontwikkeling en productie van schonere scheepsmotoren. Het kabinet stelt de komende vijf jaar 65 miljoen euro beschikbaar om binnenvaartschepen uit te rusten met SCR-katalysatoren. Deze bijdrage is onderdeel van de maatregelen die worden genomen om de uitstoot van stikstof omlaag te brengen.
Verantwoordelijk;
Bouwers en milieuclubs: verplicht groene maatregelen in nieuwbouw
MSN 10.03.2021 Natuurmaatregelen moeten een verplicht onderdeel worden van de woningbouw, vinden zowel natuur- en milieuorganisatie als de grootste bouwbedrijven van Nederland.
Ze willen dat de natuur een “vanzelfsprekend ingrediënt” wordt van alle nieuwbouw. “Leg dit vast in het nieuwe regeerakkoord en help ons zo groene duurzame steden te realiseren”, schrijven de opstellers van een manifest met de titel Bouwen voor Natuur.
Natuur & Milieu, NL Greenlabel en de Vogelbescherming hebben het plan opgesteld. Grote bouwers als VolkerWessels, Ballast Nedam, BAM Wonen en Heijmans onderschrijven de oproep aan het volgende kabinet. Ze pleiten samen voor invoering van een landelijke natuurstandaard, die bestaat uit drie ‘bouwstenen’.
De eerste bouwsteen zijn natuurmaatregelen in de woning zelf. Zo moeten nieuwe huizen wat de organisaties betreft standaard verblijfsruimtes, zoals zogeheten nestelstenen, krijgen voor soorten als de huismus, gierzwaluw en vleermuis. Rondom de woning willen de partijen die het manifest steunen groene daken, groene gevels of natuurlijke tuinen.
“Groene daken zorgen voor betere isolatie en vangen, net als onverharde tuinen, regenwater op”, leggen ze uit. Zo wordt de stad niet alleen groener, maar verbetert ook de waterberging.
Laatste bouwsteen in het manifest is ‘natuur in de buurt’. Iedere nieuwbouwwijk moet genoeg parken en perken krijgen, met verbindingsroutes voor dieren ertussen.
Bindende regels zijn volgens de coalitie die het plan steunt noodzakelijk om een ‘gelijk speelveld’ te creëren. “Omdat maatregelen voor natuur nu niet verplicht zijn, zit ‘natuur’ meestal niet in de aanbestedingseisen. Dit is heel nadelig voor bedrijven die wél aandacht besteden aan duurzaamheid en ecologie in hun voorstel”, legt Natuur & Milieu uit.
“Het nieuwe kabinet kan hier zo mee aan de slag”, zegt directeur Programma’s Rob van Tilburg. Topman Onno Dwars van Ballast Nedam Development beaamt dat de sector “behoefte heeft aan eenduidige regelgeving”. “Of een project de natuur in de stad versterkt of bedreigt, hangt nu af van de inzet van bedrijven en de eisen van een gemeente”, stelt hij vast.
Volgens de organisaties heeft de coronacrisis “mensen nog meer doen beseffen hoe belangrijk de natuur dichtbij huis is”. Met de biodiversiteit dichtbij huis gaat het echter al jaren de verkeerde kant op. Zo gaat het slecht met veel vogelsoorten in steden.
Ook de Volksbank, dochter ASN en ABN AMRO hebben het manifest ondertekend, net als diverse academici, de architectenbranche, duurzaamheidsorganisatie Urgenda, de Zoogdiervereniging en De Vlinderstichting.
Ook Eerste Kamer achter stikstofwet van Schouten
NOS 09.03.2021 Na de Tweede Kamer heeft ook de Eerste Kamer de nieuwe stikstofwet van het kabinet aangenomen. Kern van het plan is dat er minder stikstof in de natuur komt en dat tegelijkertijd bouwprojecten moeten kunnen doorgaan. Daarvoor trekt demissionair minister Schouten ook extra geld uit.
In de wet, die onder druk van de Tweede Kamer werd aangepast, staat dat in 2025 zeker 40 procent, in 2030 50 procent en in 2035 74 procent van de ‘stikstofgevoelige’ natuur weer helemaal gezond moet zijn. Ook komt er compensatie voor landbouwbedrijven die extra last ondervonden van het verbieden van de soepele stikstofregels.
Akkoord met oppositie
Dat de Eerste Kamer met de wet instemt, is niet verrassend. Eind vorig jaar bereikte Schouten een akkoord met een deel van de oppositie, waardoor ze zich van steun van een meerderheid in beide Kamers verzekerde.
Bij de stemming in de senaat waren vandaag behalve de coalitiepartijen ook de oppositiepartijen SP, 50Plus, SGP en OSF voor. SP-woordvoerder Janssen zei dat dit “niet de wet van de SP” was, maar dat die in de loop ven de behandeling wel is verbeterd “Wij stemmen voor zodat het land weer van het slot kan.” 50Plus-senator Van Rooijen sprak soortgelijke woorden. En SGP-Eerste Kamerlid Schalk zei onder meer dat de wet meer rechtszekerheid biedt aan boeren die te goeder trouw hebben gehandeld.
Te ver of juist niet ver genoeg
PvdA, GroenLinks en Partij voor de Dieren stemden tegen omdat het wetsvoorstel volgens hen niet ver genoeg gaat om de natuur te beschermen. Fracties als PVV, Forum voor Democratie vinden juist dat de stikstofproblemen worden overdreven en dat de maatregelen niet nodig zijn.
BoerBurgerBeweging: kom met spoedwet in plaats van deze stikstofwet
Forum-woordvoerder Dessing sprak van een compromiswet met alleen maar slechte kanten (“een beetje bouwen en een boel beperkingen voor boeren”). Ook de groepen-Nanninga en Otten (allebei afsplitsingen van Forum) keerden zich tegen de wet.
Schouten loodste in 2019 ook al een tijdelijke stikstofwet door het parlement, ook toen met steun van een gelegenheidscoalitie. De minister kwam met haar wetten naar aanleiding van een rechterlijke uitspraak in mei 2019. De Raad van State verbood toen het soepel verlenen van bouw- en landbouwvergunningen rondom natuurgebieden, omdat dat in strijd was met Europese regels.
BEKIJK OOK;
Schouten loodst stikstofwet ook door Eerste Kamer
MSN 09.03.2021 Demissionair landbouw- en natuurminister Carola Schouten heeft haar stikstofwet ook door de Eerste Kamer geloodst. Mede dankzij de eerder vergaarde steun van SP, SGP en 50PLUS kon de wet ook in de senaat rekenen op een meerderheid.
Daarmee ligt er, bijna twee jaar nadat de Raad van State een streep zette door de toen geldende regels om de natuur tegen stikstof te beschermen, weer een wettelijke basis om huizen te bouwen en wegen aan te leggen. Het vinden van een oplossing voor het stikstofprobleem was tot aan de coronacrisis de lastigste klus voor het kabinet-Rutte III.
Schouten spreekt dan ook van een “belangrijk moment”. De wet stelt volgens haar duidelijke doelen voor natuurverbetering en vermindering van de stikstofuitstoot en om die te halen zet het kabinet voor de komende jaren miljarden euro’s opzij. “Het is belangrijk dat nu ook duidelijk is dat het geld beschikbaar is en dat we deze stappen ook kunnen gaan zetten.”
Steun oppositie
Goedkeuring door de senaat was niet vanzelfsprekend, omdat de regeringscoalitie van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie daar geen meerderheid heeft. Daarom zocht Schouten steun bij een aantal oppositiepartijen. Met SP, SGP en 50PLUS werd eind vorig jaar een deal gesloten. Ook de Onafhankelijke Senaatsfractie stemde voor.
De rest van de oppositie stemde tegen. PvdA, GroenLinks en PvdD vinden dat de wet de natuur nog niet goed genoeg beschermt. De partijen op de rechterflank vinden dat Nederland zich minder moet aantrekken van Europese regels voor natuurbescherming en boeren en andere ondernemers op de eerste plaats moet zetten.
Klimaatgezant VS: met EU nog harder werken aan aanscherpen Parijs
MSN 09.03.2021 De Europese Unie en de Verenigde Staten moeten nog nauwer samenwerken dan voorheen om de klimaatverandering te stuiten. Het klimaatakkoord van Parijs was al een huzarenstukje, maar ook dat schiet tekort, zegt de Amerikaanse klimaatgezant John Kerry.
Kerry is dinsdag in Brussel “om de besprekingen met onze vrienden in Europa over onze samenwerking voor het klimaat te hervatten”, zei hij. Die was al “buitengewoon” toen ze aan het klimaatakkoord van Parijs werkten, herinnert Kerry zich. Maar nu is volgens de speciale klimaatgezant van de nieuwe president Joe Biden zelfs nog meer gevraagd.
Eurocommissaris Frans Timmermans, die zich in de Europese Commissie over klimaatzaken ontfermt, ontving Kerry in Brussel. De Nederlander heeft er vertrouwen in. “Samen kunnen de EU en de VS bergen verzetten”, zei Timmermans.
Timmermans ontvangt Amerikaanse klimaatgezant Kerry
MSN 08.03.3021 De Amerikaanse klimaatgezant John Kerry gaat dinsdag in Brussel langs bij Frans Timmermans, die in de Europese Commissie klimaat onder zijn hoede heeft. Nu er een nieuwe Amerikaanse regering is aangetreden willen de EU en de Verenigde Staten weer samen optrekken om klimaatverandering tegen te gaan.
Kerry en Timmermans, die elkaar al meemaakten toen ze beiden minister van Buitenlandse Zaken waren, overleggen dinsdagmiddag over de aanstaande klimaatconferentie. De zogeheten COP26 wordt in november in het Britse Glasgow gehouden. Mogelijk blikken ze ook vooruit op de klimaattop die de nieuwe president Joe Biden in april heeft belegd.
De speciale klimaatgezant schuift verder aan bij het wekelijkse overleg van Eurocommissarissen. Hij spreekt samen met Timmermans, de tweede man van de commissie, ook met commissievoorzitter Ursula von der Leyen. Later die avond ontmoet Kerry nog EU-buitenlandchef Josep Borrell.
Kerry doet maandag al Londen aan, waar hij premier Boris Johnson en organisatoren van COP26 spreekt. Hij bezoekt ook Parijs.
TNO: Rijk moet meer sturen op keuze locaties zonne-energie
NOS 07.03.2021 Er moet een zorgvuldiger afweging komen waar en in welke vorm grootschalige zonne-energie wordt opgewekt. Daarvoor pleit onderzoeksorganisatie TNO. Want als de keuze van met name zonneparken op de grond aan de markt wordt overgelaten, zal het draagvlak voor zonne-energie onder druk komen te staan. Er is in Nederland volgens TNO potentie om twintig keer zo veel zonne-energie op te wekken als er nu is. Maar dat kan op een betere manier dan nu gebeurt.
In een rapport dat afgelopen week verscheen, somt TNO alle mogelijke toepassingen voor zonne-energie op: niet alleen op daken of op de grond, maar zonnepanelen kunnen ook worden verwerkt in bijvoorbeeld geluidsschermen, auto’s, muren en wegen. Te denken valt ook aan parkeerterreinen en overkappingen en ook op het water ziet TNO flinke potentie, voor drijvende zonnepanelen.
Maar intussen komen er in Nederland steeds meer zonneparken op landbouwgrond. Uit recente cijfers blijkt dat er inmiddels bijna 300 zonnevelden zijn en er zijn er nog 400 gepland, waarvan de subsidie al is toegekend.
Met al die zonneparken op de grond neemt ook de discussie toe. Omwonenden vragen zich geregeld verontwaardigd af waarom zonnepanelen op weilanden worden gelegd, terwijl bedrijfsdaken in de buurt nog leeg zijn. Bijvoorbeeld in Nijmegen, waar ruim tienduizend zonnepanelen in een weiland geplaatst worden.
“Op de grond ja, want dat heeft veel voordelen. Zeker in combinatie met ons windpark. We maken gebruik van de kabel die er al ligt”, vertelt Bert Lagerweij van energiecoöperatie WPN. “De grond ligt toch redelijk braak, dus we kunnen het terrein prima gebruiken.” Hij vertelt dat wel is overwogen om de zonnepanelen op daken te leggen, en is daarover in gesprek met een bedrijf. “Maar dat is toch heel complex. Zo is de eigenaar iemand anders dan de huurder. Dus dat is een veel langer traject dan dit.”
Op een industrieterrein om de hoek zijn veel bedrijfspanden waar nog geen enkel zonnepaneel op het dak ligt. Ook niet op het dak van een groothandel van zonnepanelen. Sjoerd Ars van de groothandel zegt: “Nee, helaas niet. Omdat de constructie het uiteindelijk niet aan kon. Er zijn wel mogelijkheden om het dak te verzwaren, maar dat kost dan weer te veel.”
Zo zijn er tientallen knelpunten, die voorkomen dat grote daken zonnepanelen krijgen. Gedoe met verzekeraars, brandgevaar, problemen met de netspanning, het regelen van de financiën. Allemaal oplosbaar, stelt een recent onderzoek, maar dan moet de politiek dit wel oppakken. Politieke partijen willen wel dat zonnepanelen eerst op het dak worden gelegd, maar toch gebeurt dat dus geregeld niet.
Het totale vermogen van zonnepanelen in Nederland is volgens het CBS nu ruim 10 gigawatt. TNO denkt dat dit naar schatting in 2050 gegroeid kan zijn naar 200 gigawatt: 80 GW op en aan gebouwen, 40 GW op land, 30 GW op infrastructuur en 50 GW op water.
Dat de bezwaren tegen zonneparken toenemen, staat volgens TNO haaks op het draagvlak dat juist nodig is voor de snelheid en grootschaligheid die nodig is om de klimaatdoelen te halen. “We moeten ons realiseren dat we nog maar aan het begin staan van een grote ontwikkeling van zonne-energie”, zegt Wiep Folkerts van TNO. “En wij zijn ervan overtuigd dat zonne-energie nog veel onbekende en onbenutte mogelijkheden heeft.”
De onderzoeksorganisatie werkt aan nieuwe toepassingen, met dunnere en flexibelere zonnecellen, in meerdere kleuren en verschillende formaten. Hiermee kunnen de zonnepanelen minder zichtbaar worden geïntegreerd in de gebouwde omgeving of in het landschap.
Niet aan de markt overlaten
“Maar als we daarvoor kiezen, moeten we er ook wat voor over hebben. Want je kunt niet enerzijds zonne-energie aan de markt overlaten, en anderzijds zeggen dat je het zo mooi mogelijk wilt.” Er zou volgens Folkerts niet alleen gekeken moeten worden hoe de kosten zo laag mogelijk gehouden kunnen worden, maar ook naar landschappelijke en ecologische waarden.
Op dit moment hebben ongeveer 10 procent van alle bedrijfsdaken zonnepanelen. Volgens Folkerts is het overigens een illusie om te denken dat na wat aanpassingen alle daken van Nederland geschikt zijn voor zonne-energie. Een deel blijft ook dan onbruikbaar. “Als je uiteindelijk ongeveer de helft van alle daken kunt benutten, dan doe je het al verdraaid goed.”
BEKIJK OOK;
Gasunie wil verduurzamen en steekt miljarden in groen gas en waterstof
NOS 05.03.2021 De Gasunie gaat de komende tien jaar 7 miljard euro investeren in vernieuwing en onderhoud van zijn infrastructuur. Het bedrijf wil veranderen van een gastransportbedrijf naar een duurzame energieonderneming, staat in het vandaag gepubliceerde jaarverslag.
De Gasunie wil in 2030 klaar zijn om aan de toenemende vraag naar het transport van groen gas, waterstof, CO2 en warmte te voldoen. Leidingen, compressorstations en andere apparatuur moeten hiervoor geschikt worden gemaakt.
Van de 7 miljard euro wordt ongeveer een derde gebruikt om het bestaande gastransportnetwerk betrouwbaar te houden en om te investeren in Duitsland, waar het gebruik van steen- en bruinkool wordt afgebouwd en eerst nog gas gebruikt zal worden.
“Tot 2030 zal 75 procent van het gas dat wij transporteren nog steeds aardgas zijn”, zegt bestuursvoorzitter Han Fennema van de Gasunie tegen RTV Noord.
Transportnetwerk voor waterstof
Bovenop de 7 miljard euro steekt de Gasunie nog eens 1,5 miljard euro in de ontwikkeling van een nationaal transportnetwerk voor waterstof, de zogeheten hydrogen backbone. Volgens het bedrijf is dit het meest ambitieuze project waaraan het werkt.
Het netwerk bestaat voor driekwart uit bestaande gasleidingen die vrijkomen doordat er steeds minder aardgas wordt gebruikt. De backbone sluit grote industriële centra aan op installaties waar straks waterstof gemaakt wordt.
Het geld dat nodig is voor de verduurzaming, leent de Gasunie bij pensioenfondsen en andere grote beleggers. “Wij zijn een rijk bedrijf met bezittingen ter waarde van 10 miljard euro”, zegt bestuurder Fennema. “Daarvan is 6 miljard euro eigen vermogen. Het moet dus mogelijk zijn het geld te lenen.”
ProRail onderzoekt gevolgen klimaat: ‘Wat nu extreem is, is straks de norm’
NOS 05.03.2021 Het Nederlandse spoor moet aangepast worden om bestand te zijn tegen steeds extremer weer, zoals hevige regenbuien of langdurig hoge temperaturen. Spoorbeheerder ProRail en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat maken zich grote zorgen over de gevolgen van de klimaatverandering. Daarom gaan ze in kaart brengen hoe het spoor tot in 2050 klimaatproof kan worden gemaakt.
Volgens de partijen zijn aanpassingen hard nodig. Het spoor is namelijk aangelegd voor een gematigd klimaat. Maar de laatste jaren ondervindt ProRail al de gevolgen van de klimaatverandering.
“Regenbuien worden heviger, het wordt warmer en periodes met hitte duren langer”, zegt ProRail. “In deze situaties neemt de kans op storingen op het spoor toe.”
Zo zet staal uit bij hitte, kunnen elektriciteitskasten naast het spoor te heet worden of komt spoor onder water te staan door hoosbuien. Onno Hazelaar, infra-architect bij ProRail, zegt dat wat nu als extreem weer wordt beschouwd, straks de norm is. Zo zullen er vaker dagen zijn met temperaturen boven de 25 en 30 graden graden en nemen de neerslagpieken toe.
Olympisch zwembad
Op dit moment kijkt ProRail al bij welke projecten er rekening moet worden gehouden met klimaatverandering. Als voorbeeld wordt het nieuwe station Driebergen-Zeist gegeven. Daar is een opslag voor water onder de grond aangelegd, ter grootte van een olympisch zwembad. Het opgevangen water wordt dan gebruikt om het groen in de omgeving te bewateren en de fietsenstalling te verwarmen.
“Zonder deze opslag zou er volgens de voorspellingen grote kans zijn op wateroverlast bij hevige regenbuien”, zegt ProRail in een persbericht. “Door hier bij de voorbereidingen van het project rekening mee te houden, besparen we veel kosten en voorkomen we hinder voor het treinverkeer.”
ProRail gaat de komende tijd onderzoeken welke stukken spoor kwetsbaar zijn en wat daar tegen gedaan kan worden. Het ministerie zal vervolgens kiezen waar de prioriteiten liggen en hoeveel geld er naar toe gaat.
ProRail brengt zwakke plekken in spoor omtrent extreem weer in kaart
NU 05.03.2021 Spoorbeheerder ProRail is bezig alle zwakke plekken van het spoor in kaart brengen met als doel beter bestand te zijn tegen extreem weer. Dat zegt een woordvoerder van ProRail vrijdag naar aanleiding van berichtgeving in De Telegraaf.
“Alles wat je nu bouwt, daar zitten we in 2050 nog steeds mee op het spoor”, zegt de woordvoerder. De verwachting voor de toekomst is dat er meer hittedagen zullen komen, hevigere hoosbuien en meer blikseminslagen. Dat heeft ook gevolgen voor het spoor, legt hij uit.
Daarom kijkt ProRail nu naar waar bijvoorbeeld veel wateroverlast is, de meeste blikseminslagen vallen te verwachten of waar het spoor het kwetsbaarst is voor hitte.
Daarbij is de verwachting dat er na de coronacrisis een forse reizigersgroei aankomt, aldus ProRail. Zo is de verwachting dat er tussen 2030 en 2035 zo’n 30 procent meer treinreizigers zullen zijn. Ook voor het goederenvervoer over het spoor wordt een groei voorzien.
Inventarisatie moet in de herfst klaar zijn
De spoorbeheerder hoopt de zwakke plekken in het najaar in kaart te hebben gebracht. Wat het klimaatbestendig maken van het spoor gaat kosten, is nog onduidelijk.
“Maar de ambitie is wel de kosten de komende twintig jaar te spreiden en oplossingen mee te nemen in lopende en komende projecten om zo de kosten te drukken. Iets meenemen in een lopend project is immers goedkoper dan het later nog eens openbreken”, aldus de woordvoerder.
Haast is geboden, geeft de zegsman aan. “Als je wil dat iedereen goed op reis kan, ook in die tijd, moet je ervoor zorgen dat je zo min mogelijk storingen hebt en storingen door het weer zoveel mogelijk voorkomt. Als je kijkt naar de voorspellingen moeten we er snel mee beginnen, anders is het echt te laat.”
Lees meer over: ProRail Spoor Binnenland
Klimaatactivisten verzetten zich tegen biomassacentrale
MSN 05.03.2021 Klimaatactivisten van Extinction Rebellion blokkeren vrijdagochtend de toegangsbrug naar de Elektriciteitscentrale Diemen, waarmee eigenaar Vattenfall plannen heeft om het om te bouwen tot de grootste biomassacentrale van Nederland. Het is de eerste keer dat leden van de mondiale milieubeweging zich in Nederland verzetten tegen massale houtstook.
Tientallen activisten hebben zich vastgeketend op de loopbrug en verhinderen op die manier dat personeelsleden naar de centrale toe kunnen lopen.
De activisten, die meer handelingen van de overheid willen zien om klimaatverandering te voorkomen, proberen zo duidelijk te maken dat het verstoken van hout geen goed alternatief is om de maatschappij ’duurzaam’ in te richten.
’Groene coalitie’
De gemeente Amsterdam, nota bene geleid door zelfbenoemde ’groene coalitie’ van onder ander GL, D66, PvdA en SP wil een groot deel van de hoofdstad verwarmen met warmte die in de toekomstige biomassacentrale van Diemen moet worden opgewekt middels houtstook. Per 1 juli 2024 moet de centrale dan ook draaien. De multinational Vattenfall krijgt van de Nederlandse Staat, zo is hen in het vooruitzicht gesteld, honderden miljoenen subsidie om de mega-biomassacentrale te laten verrijzen.
Momenteel draait er al een Amsterdamse biomassacentrale in het Westelijk Havengebied. Deze afgelopen jaar geopende houtstoker is in eigendom van het Afval Energie Bedrijf (AEB), waarvan de aandelen honderd procent in handen zijn van de gemeente Amsterdam. De hoofdstad heeft intussen nieuwe contracten met Vattenfall gesloten om ook de komende jaren ’warmtenetten’ uit te breiden. De stad wil daarmee in 2040, tien jaar eerder dan de rest van Nederland, van het gas af zijn.
’Bomencrematorium’
Er klinkt echter steeds meer weerstand tegen het verbranden van hout om zo ’duurzame doelstellingen’ te behalen. Naast tal van wetenschappers, verzetten ook het Comité Schone Lucht en milieubeweging MOB, van stiktstofstrijder Johan Vollenbroek, zich fel tegen de komst van dergelijke centrales. Vollenbroek voerde onlangs nog een rechtszaak tegen het ’bomencrematiorium dat in één generatie de bossen in de Baltische landen wil gaan opstoken zodat Amsterdammers en IJburgers en in de winter warmpjes bijzitten.”
’Laagwaardige bijproducten’
Vattenfall meldt dat er in de centrale ’laagwaardige bijproducten’ worden verstookt, bijvoorbeeld van houten meubels of houten huizen. Ook zou er alleen hout uit bossen worden gebruikt waarin er meer hout bijgroeit dan er ’geoogst wordt’.
„Op dit moment demonstreert Extinction Rebellion voor de poort van de energiecentrale in Diemen, tegen de mogelijke komst van een biomassacentrale. De biomassacentrale staat er nog niet, en of de bouw doorgaat wordt pas op z’n vroegst in het voorjaar van 2022 besloten. Dat is afhankelijk van veel verschillende factoren, waaronder ook de rechtszaak omtrent de toegekende vergunningen die door een aantal tegenstanders is gestart tegen provincie Noord-Holland en onduidelijkheid over het duurzaamheidskader door het vallen van het kabinet”, laat Vattenfall weten in een reactie.
„In Nederland willen we stoppen met aardgas, dat is helder. Tegelijkertijd kunnen wij onze klanten niet in de kou laten staan. Daarom wordt voor het stadswarmtenet in Amsterdam en Almere naar duurzame alternatieven gekeken, waaronder een elektrische boiler, geothermie, restwarmte uit datacenters, aquathermie, waterstof en biomassa. Van deze duurzame opties is alleen biomassa op korte termijn op grote schaal beschikbaar.”
’Veiligheid voorop’
„Het verbaast ons dan ook dat de demonstratie door Extinction Rebellion niet in Den Haag plaats vindt, daar waar de Nederlandse politiek klimaatbeleid heeft uitgezet waarin een grote rol voor biomassa is weggelegd als duurzame bron voor groene energie. Wij houden de situatie in Diemen goed in de gaten, en vinden het vooral belangrijk dat de demonstratie veilig verloopt; een energiecentrale is geen speeltuin.”
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/0e3936bc-7d83-11eb-9c01-0255c322e81b.jpg)
Klimaatactivisten verzetten zich tegen biomassacentrale
Telegraaf 05.03.2021 Klimaatactivisten van Extinction Rebellion blokkeren vrijdagochtend de toegangsbrug naar de Elektriciteitscentrale Diemen, waarmee eigenaar Vattenfall plannen heeft om het om te bouwen tot de grootste biomassacentrale van Nederland. Het is de eerste keer dat leden van de mondiale milieubeweging zich in Nederland verzetten tegen massale houtstook.
Tientallen activisten hebben zich vastgeketend op de loopbrug en verhinderen op die manier dat personeelsleden naar de centrale toe kunnen lopen.
De activisten, die meer handelingen van de overheid willen zien om klimaatverandering te voorkomen, proberen zo duidelijk te maken dat het verstoken van hout geen goed alternatief is om de maatschappij ’duurzaam’ in te richten.
’Groene coalitie’
De gemeente Amsterdam, nota bene geleid door zelfbenoemde ’groene coalitie’ van onder ander GL, D66, PvdA en SP wil een groot deel van de hoofdstad verwarmen met warmte die in de toekomstige biomassacentrale van Diemen moet worden opgewekt middels houtstook. Per 1 juli 2024 moet de centrale dan ook draaien. De multinational Vattenfall krijgt van de Nederlandse Staat, zo is hen in het vooruitzicht gesteld, honderden miljoenen subsidie om de mega-biomassacentrale te laten verrijzen.
Momenteel draait er al een Amsterdamse biomassacentrale in het Westelijk Havengebied. Deze afgelopen jaar geopende houtstoker is in eigendom van het Afval Energie Bedrijf (AEB), waarvan de aandelen honderd procent in handen zijn van de gemeente Amsterdam. De hoofdstad heeft intussen nieuwe contracten met Vattenfall gesloten om ook de komende jaren ’warmtenetten’ uit te breiden. De stad wil daarmee in 2040, tien jaar eerder dan de rest van Nederland, van het gas af zijn.
’Bomencrematorium’
Er klinkt echter steeds meer weerstand tegen het verbranden van hout om zo ’duurzame doelstellingen’ te behalen. Naast tal van wetenschappers, verzetten ook het Comité Schone Lucht en milieubeweging MOB, van stiktstofstrijder Johan Vollenbroek, zich fel tegen de komst van dergelijke centrales. Vollenbroek voerde onlangs nog een rechtszaak tegen het ’bomencrematiorium dat in één generatie de bossen in de Baltische landen wil gaan opstoken zodat Amsterdammers en IJburgers en in de winter warmpjes bijzitten.”
’Laagwaardige bijproducten’
Vattenfall meldt dat er in de centrale ’laagwaardige bijproducten’ worden verstookt, bijvoorbeeld van houten meubels of houten huizen. Ook zou er alleen hout uit bossen worden gebruikt waarin er meer hout bijgroeit dan er ’geoogst wordt’.
„Op dit moment demonstreert Extinction Rebellion voor de poort van de energiecentrale in Diemen, tegen de mogelijke komst van een biomassacentrale. De biomassacentrale staat er nog niet, en of de bouw doorgaat wordt pas op z’n vroegst in het voorjaar van 2022 besloten. Dat is afhankelijk van veel verschillende factoren, waaronder ook de rechtszaak omtrent de toegekende vergunningen die door een aantal tegenstanders is gestart tegen provincie Noord-Holland en onduidelijkheid over het duurzaamheidskader door het vallen van het kabinet”, laat Vattenfall weten in een reactie.
„In Nederland willen we stoppen met aardgas, dat is helder. Tegelijkertijd kunnen wij onze klanten niet in de kou laten staan. Daarom wordt voor het stadswarmtenet in Amsterdam en Almere naar duurzame alternatieven gekeken, waaronder een elektrische boiler, geothermie, restwarmte uit datacenters, aquathermie, waterstof en biomassa. Van deze duurzame opties is alleen biomassa op korte termijn op grote schaal beschikbaar.”
’Veiligheid voorop’
„Het verbaast ons dan ook dat de demonstratie door Extinction Rebellion niet in Den Haag plaats vindt, daar waar de Nederlandse politiek klimaatbeleid heeft uitgezet waarin een grote rol voor biomassa is weggelegd als duurzame bron voor groene energie. Wij houden de situatie in Diemen goed in de gaten, en vinden het vooral belangrijk dat de demonstratie veilig verloopt; een energiecentrale is geen speeltuin.”
BEKIJK MEER VAN; milieuvervuiling politiek energie en hulpbronnen Amsterdam Elektriciteitscentrale Diemen Vattenfall Extinction Rebellion GroenLinks Democraten 66 AEB
Schouten verwacht meer problemen met stikstof
MSN 05.03.2021 De problemen met stikstof zijn nog niet voorbij, denkt demissionair minister Carola Schouten (Landbouw). Afgelopen januari oordeelde de Raad van State, de hoogste bestuursrechter, dat stikstofberekeningen voor de A15 niet goed onderbouwd zijn. “Dit is een onderwerp waar je nog best veel van dit soort vraagstukken zult krijgen”, zegt Schouten vrijdag.
Haar collega-minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur) noemde donderdag in de Telegraaf het besluit van de Raad van State “heel groot”. Haar ministerie heeft in totaal 26 weken de tijd om beter uit te leggen waarom ze voor de huidige stikstofberekening kiest. Dat rekenmodel telt stikstofneerslag op meer dan 5 kilometer afstand van bijvoorbeeld een snelweg niet mee. Voorbij die afstand zou de bron van de stikstof namelijk niet goed meer te bepalen zijn.
Maar de Raad van State twijfelt of het beeld over de stikstofneerslag wel volledig is met deze methode. Daarmee voldoet het niet aan Europese wetgeving.
Woningbouw
Het besluit over de A15 legt ook een bom onder andere projecten, is de vrees. Van Nieuwenhuizen had de uitspraak niet verwacht, zegt ze vrijdag. Ze zegt dat het nu “geen zin heeft” om voorstellen voor andere wegprojecten in te dienen, als de Raad van State nog niet akkoord is met de nieuwe onderbouwing.
Ook is onduidelijk wat het besluit betekent voor bijvoorbeeld woningbouw. Schouten zegt dat er relatief snel weer gebouwd kan worden als de nieuwe stikstofwet volgende week door de Eerste Kamer is goedgekeurd. Maar volgens Van Nieuwenhuizen heeft de uitspraak mogelijk ook gevolgen voor de bouw van bijvoorbeeld woonblokken of ziekenhuizen, omdat die bebouwing meer verkeer aantrekt.
Van Nieuwenhuizen zegt dat er geen beter rekenmodel is dan die ze nu gebruikt.
Rutte draait bij: toch geen kerncentrale in Groningen
NOS 04.03.2021 VVD-lijsttrekker Rutte wil toch geen nieuwe kerncentrale in Groningen. Zondag zei hij in het RTL-verkiezingsdebat dat de Eemshaven een goede plek zou zijn voor een centrale en daar kwam veel kritiek op. Vanochtend keerde hij op zijn schreden terug: bij de NOS zei hij dat hij had gedacht dat er in Groningen wel draagvlak voor een kerncentrale zou zijn.
“Maar daar ging de inschatting niet helemaal goed. Ik dacht: Groningen is de provincie van de energie-transitie. maar inmiddels is duidelijk dat het draagvlak er niet is, dus er komt geen kerncentrale in Groningen.” zei de VVD-voorman. Hij was vanochtend eerst te gast in het NOS Radio 1 Journaal en daarna beantwoordde hij op Facebook en YouTube vragen die hem door kijkers van de NOS waren gesteld.
Hij denkt dat het wel gaat lukken om een andere plek te vinden voor een nieuwe kerncentrale. De VVD vindt dat kernenergie nodig is.
VVD-lijsttrekker Rutte: ‘Er komt geen kerncentrale in Groningen’
Rutte zei verder dat hij hoopt op een snelle formatie en hij denkt ook dat in deze coronatijd iedereen dat wil. “Ik hoop dat we dan niet gaan praten tot drie cijfers achter de komma over het Provinciefonds.” Hij wil niet vooruitlopen op een nieuw kabinet, al herhaalde hij dat hij niet met PVV en Forum voor Democratie wil regeren.
Veel mensen wilden van Rutte weten waarom hij ook na de toeslagenaffaire niet is weggegaan als VVD-lijsttrekker. Rutte zei daarover nog eens dat bij de toeslagen dingen verschrikkelijk fout zijn gegaan, maar dat hij ook trots is op dingen die wel goed zijn gegaan en dat hij daarom niet is opgestapt. Hij heeft nog steeds energie om de VVD aan te voeren. “In de campagne voelt het of ik het voor het eerst doe.”
Mogelijk geen versoepelingen in coronacrisis
Rutte kreeg ook vragen over de coronacrisis. Zaterdag komen de meest betrokken ministers weer bij elkaar in het Catshuis en maandag is er weer een persconferentie. Rutte spreekt daar dan weer als premier. Hij zei vanochtend dat hij met het oog op de coronacijfers van de afgelopen tijd nu niet erg positief is over versoepelingen. Maar hij benadrukte ook dat er nog geen knopen zijn doorgehakt en dat hij nog wacht op nieuwe cijfers. “We hebben al een aantal verruimingen gedaan en daarmee nemen we al een risico.”
Een ‘vaccinatiepaspoort’, dat mensen meer rechten geeft als ze zijn ingeënt, sluit de VVD niet uit. “Maar voordat je het invoert, moet je weten of mensen die gevaccineerd zijn echt besmettelijk zijn”, zei Rutte. Hij wees er ook op dat nu nog maar relatief weinig personen zijn ingeënt en dat de discussie daarom nog niet echt speelt. En hij vraagt zich ook af of voor mensen die niet gevaccineerd zijn tests een alternatief kunnen zijn.
Staatsschuld
Uit de doorrekening van de verkiezingsprogramma’s door het Centraal Planbureau blijkt dat ook bij de VVD de staatsschuld flink oploopt. Rutte zei daarover dat het nu niet verstandig is om te bezuinigen. “We hebben een crisis in de gezondheidszorg, maar we hebben ook een sterke economie en dankzij onze zuinigheid kunnen we bedrijven ondersteunen. Als je nu zou gaan bezuinigen, maak je de crisis erger en dat is een verschil met de economische crisis van tien jaar geleden.”
Dat betekent volgens Rutte overigens niet dat het geld aan verkeerde dingen moet worden uitgegeven. “We moeten bedrijven helpen en verstandige dingen doen in de gezondheidszorg. Als ik nu zie dat bij de PvdA de lasten voor het bedrijfsleven met 42 miljard toenemen, dan slacht je de kip met de gouden eieren.” Hij voegde eraan toe dat ook de VVD bepaalde bedrijven meer belasting wil laten betalen, maar dat er een lastenverlichting moet komen voor het midden- en kleinbedrijf.
Meerderheid Kamer wil voorlopig geen kerncentrale in Groningen
NOS 04.03.2021 Een meerderheid in de Tweede Kamer wil dat er voorlopig geen kerncentrale komt in Groningen. CDA en D66 dienen vandaag een motie in, waarin staat dat er zonder draagvlak in Groningen geen centrale gebouwd mag worden. SP, GroenLinks en PvdA, die de motie waarschijnlijk zullen steunen, willen het liefst nog verder gaan en het plan helemaal schrappen. Daar is echter geen meerderheid voor.
CDA en D66 willen met hun motie naar eigen zeggen de onrust wegnemen die er bij Groningers is ontstaan na uitlatingen van demissionair premier en VVD-lijsttrekker Mark Rutte. Die zei in het RTL-verkiezingsdebat dat de Eemshaven een goede plek zou zijn voor een nieuwe kerncentrale. Omdat kerncentrales geen CO2 uitstoten, wil de VVD ze gebruiken om de klimaatdoelen te halen.
Zowel bestuurders als burgers in Groningen reageerden furieus. Zij zien niets in een kerncentrale, nu de provincie nog zucht onder de gevolgen van de aardbevingen door de gaswinning. Later nuanceerde VVD-Kamerlid Mark Harbers de uitspraken van zijn lijsttrekker door te zeggen dat Groningen als plek voor een kerncentrale niet voor de hand ligt.
Rutte leek vanochtend in het NOS Radio 1 Journaal terug te komen van zijn uitspraak. “Dat was een beetje verkeerd ingeschat; de reacties uit Groningen waren dat men er geen behoefte aan heeft. Dus dat is genoteerd: niet in Groningen”, benadrukte de VVD-lijsttrekker.
Versterkingsoperatie
In oktober stelde de PvdA al voor om de Eemshaven als mogelijke locatie te schrappen. Die motie haalde het toen niet, maar omdat het CDA nu ook afwijzend staat tegenover de plannen is er een meerderheid die de Groningse centrale niet ziet zitten.
“De Groningers zijn bezig met de afhandeling van de aardbevingsschade en de versterkingsoperatie. Dat gaat al moeizaam”, zegt CDA-Kamerlid Agnes Mulder. “Ze kunnen er op dit moment geen discussie over een kerncentrale bij hebben.”
D66’er Matthijs Sienot noemt de onrust die is ontstaan door de uitspraken van Rutte “begrijpelijk”. “Twee jaar geleden zei hij nog sorry voor de gaswinning. Wat is zijn sorry waard als de Groningers nu een kerncentrale krijgen?” Sienot wijst erop dat er afgelopen week nog een aardbeving was in Groningen.
Liever Zeeland
De Eemshaven werd tientallen jaren geleden aangewezen als locatie voor een mogelijke nieuwe kerncentrale, samen met de Maasvlakte en Borssele in Zeeland. Net als Mulder ziet Sienot Borssele als een betere optie, als er dan toch een nieuwe kerncentrale moet komen. “Daar steken ze namelijk wel hun vinger op.”
De Tweede Kamer debatteert vanmiddag over het versterken van de woningen in Groningen die beschadigd zijn door de aardbevingen. Daar zullen de partijen hun voorstel doen.
BEKIJK OOK;
- Waarom het in deze campagne plots veel over kernenergie gaat
- Een kerncentrale in Groningen? ‘Wij zijn geen afvoerputje van Nederland’
Waarom het in deze campagne plots veel over kernenergie gaat
NOS 01.03.2021 Het is nogal een heet hangijzer in de politieke campagnes: het bouwen van nieuwe kerncentrales in Nederland. Gisteren 28.02.2021 tijdens het RTL-verkiezingsdebat kwamen partijen er stevig over in botsing, toen VVD-lijsttrekker Mark Rutte Groningen een geschikte locatie voor een kerncentrale noemde.
De politieke reacties op die aanvaring lees je hier. Alles over de terugkeer van kernenergie in het publieke debat lees je in deze zes vragen:
Waarom staat kernenergie zo prominent op de politieke agenda?
Omdat een nieuwe regering de nationale klimaatdoelstellingen moet behalen. In de Klimaatwet is vastgelegd dat Nederland in 2030 bijna de helft minder CO2-uitstoot wil ten opzichte van 1990. Voor het jaar 2050 moet dat zelfs 95 procent minder zijn. Sommige partijen denken dat we het niet afkunnen zonder kernenergie, andere partijen denken van wel.
Hieronder zie je hoe politieke partijen denken over kernenergie in Nederland:
Zo denken partijen over kernenergie in Nederland NOS
Zo denken partijen over kernenergie in Nederland NOS
Zo denken partijen over kernenergie in Nederland NOS
Zo denken partijen over kernenergie in Nederland NOS
Zo denken partijen over kernenergie in Nederland NOS
Wat zijn de voor- en nadelen van kernenergie?
Het belangrijkste voordeel: bij een kernreactie komt vrijwel geen CO2 vrij, daardoor is het niet schadelijk voor de natuur. Er is daarnaast weinig oppervlakte nodig om veel energie op te wekken. Ook ben je niet afhankelijk van wind of zon, wat het door het hele jaar heen een zekere energiebron maakt.
Het grootste nadeel is dat er radioactief afval vrijkomt, dat lastig en duur om te verwerken en lange tijd schadelijk blijft. Ook zijn er veiligheidsrisico’s, waar in de jaren 70 en 80 heftig tegen werd geprotesteerd. Hoewel kerncentrales in de loop der jaren veiliger zijn geworden en ernstige ongelukken zeldzaam zijn, blijft het risico op een ramp aanwezig. Tsjernobyl en Fukushima zijn de bekendste voorbeelden. De vrijgekomen straling richtte daarbij grote ecologische schade aan en schaadde de gezondheid van omwonenden.
Is kernenergie nodig om de klimaatdoelstellingen te behalen?
Daar is geen sluitend antwoord op te geven. Op dit moment wordt vooral ingezet op zonne- en windenergie. Sommige partijen denken dat daar de volledige oplossing voor CO2-reductie ligt, andere partijen denken dat kernenergie ook nodig is. “Er zijn voor beide standpunten scenariostudies gedaan die haalbaar worden geacht”, zegt Jan-Leen Kloosterman, hoogleraar reactorfysica aan de TU Delft.
Op dit moment staat er één kerncentrale in Nederland, in het Zeeuwse Borssele. Die voorziet in ongeveer 3 procent van het Nederlandse energieverbruik. Nieuwe kerncentrales zouden niet bijdragen aan het halen van de klimaatdoelstellingen voor 2030, omdat de bouw daarvan zeker langer zou duren.
Een recent plan stelt dat er in 2035 een nieuwe kerncentrale zou kunnen staan. Dat is een positieve schatting, stelt zelfstandig energiedeskundige Herman Damveld. “Je moet het politieke besluit nemen, ruimte inbouwen voor bezwaren, een bedrijf vinden en de daadwerkelijke bouw uitvoeren.” Dat laatste duurt vaak langer dan voorzien. In Frankrijk en Finland heeft de bouw van kerncentrales veel vertraging opgelopen, door bouwfouten en ontwerpen die gaandeweg moesten worden aangepast. Daardoor liepen ook de kosten flink op.
Hoe reëel is een nieuwe kerncentrale in Nederland?
Kernenergie werd lang bestempeld als een ‘te dure’ optie. Maar daar verschillen de meningen inmiddels over. In opdracht van de Tweede Kamer werd vorig jaar onderzoek gedaan naar kernenergie in Nederland. Daaruit bleek dat kernenergie niet duurder is dan energie uit wind en zon, al kwam daar ook de nodige wetenschappelijke kritiek op.
Een belangrijke horde zou zijn om een bedrijf te vinden dat daadwerkelijk een kerncentrale wil bouwen. Tot nu toe zijn die lastig te vinden. “Zonder afnamegaranties en medefinanciering vanuit de overheid is het risico groot”, zegt Kloosterman.
Waarom noemde Rutte Groningen als mogelijke bestemming voor een kerncentrale?
Al in 1985 werden er in Nederland locaties aangewezen voor de mogelijke bouw van kerncentrales. Daarvan zijn er nog drie over: de Maasvlakte 1 bij Rotterdam, de Eemshaven in Groningen én Borssele. Het kabinet houdt die locaties vrij voor de bouw van een nieuwe kerncentrale. Er mogen op die plekken ook geen woningen of bedrijven worden gebouwd.
Hoe gaan andere landen om met kernenergie?
In Nederland is het aandeel van kernenergie nihil als je het afzet tegen het Europese gemiddelde. In landen als Frankrijk en België verzorgen centrales het leeuwendeel van de energie. In die landen hebben ze wel aangekondigd dat aandeel af te willen bouwen, omdat ze meer willen inzetten op hernieuwbare energie.
Zo gaan een aantal omliggende landen met kernenergie om:
Het aandeel van kernenergie in Europese landen NOS
BEKIJK OOK;
Een kerncentrale in Groningen? ‘Wij zijn geen afvoerputje van Nederland’
NOS 01.03.2021 Het lijkt uitgesloten dat een nieuwe kerncentrale in Groningen wordt gebouwd. In het RTL-verkiezingsdebat opperde VVD-lijsttrekker Mark Rutte dat de noordelijke provincie een geschikte locatie is voor de winning van kernenergie, maar dat kan niet op steun van (linkse) partijen en Groningers rekenen.
De Eemshaven wordt al sinds 1986 genoemd als locatie voor een nieuwe Nederlandse kerncentrale, schrijft RTV Noord. De eigenaar van de beoogde locatie, Groningen Seaports, zegt tegen de regionale omroep dat het “aan de politiek is om een besluit te nemen”, maar dat er geen ruimte voor de kerncentrale wordt vrijgehouden.
Wethouder Dijkhuis van Het Hogeland, waar de Eemshaven onder valt, is in ieder geval mordicus tegen een kerncentrale in zijn gemeente, laat hij via Twitter weten:
VVD-Kamerlid Harbers zegt vandaag dat Groningen niet voor de hand ligt als locatie voor een centrale. “Integendeel. Het is in de wet een mogelijkheid, maar ik denk dat het kansrijker is om te denken aan de Maasvlakte in Rotterdam en vooral ook aan Borssele, waar al een kerncentrale staat.”
Harbers benadrukt dat kernenergie wat de VVD betreft voor een komend kabinet wel van belang zal zijn, omdat het een rol kan spelen bij de verduurzaming in de periode 2030-2050. “Dat worden wel keuzes die in de komende vier jaar gemaakt moeten gaan worden, bijvoorbeeld omdat dit soort ontwikkelingen langer dan tien jaar in beslag nemen.”
Linkse partijen kritisch
Tot 2030 speelt kernenergie helemaal geen rol, zegt kandidaat-Kamerlid Pieter Grinwis van de ChristenUnie in reactie op het VVD-plan. Hij zegt wel open te staan voor nieuwe vormen van kernenergie. “Maar Groningen lijkt me geen goed plan. Die provincie heeft al zo te lijden gehad onder de oneindige energiebehoefte”, zei Grinwis, verwijzend naar de aardbevingen als gevolg van de gaswinning in de provincie.
D66 vindt het “vooral heel onverstandig” om nu naar kernenergie te kijken. “Het helpt ook niet om in 2030 de doelen te halen”, zegt Kamerlid Steven van Weyenberg. De suggestie om een centrale in Groningen te zetten noemt hij “een buitengewoon pijnlijke uitglijder”.
Wat de PvdA betreft is kernenergie op dit moment ongeloofwaardig, reageert Kamerlid Henk Nijboer. Hij benadrukt dat het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) uitgaat van de klimaatdoelen van 2030. Binnen die termijn is een kerncentrale bouwen geen optie. “Er is ook geen VVD’er die zegt dat een centrale er al is voor 2030.”
Dat vindt ook de SP. “Het is gewoon geen oplossing voor de uitdaging waar we voor staan. Het is veel te duur en het duurt ook veel te lang om daar winst mee te maken”, reageert SP-Kamerlid Mahir Alkaya, die eveneens kritisch is over de suggestie om een centrale in Groningen neer te zetten. “Dat lijkt me al helemaal een klap in het gezicht van de Groningers.”
BEKIJK OOK;
De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de parlementaire enquête is onderweg
AD 11.02.2021
Tweede Kamer stemt in met parlementaire enquête toeslagenaffaire
Nu ook het CDA om is, stemt een ruime meerderheid van de Tweede Kamer donderdag 11.02.2021 in met het SP-voorstel om een parlementaire enquête naar de toeslagenaffaire te houden. Daarmee zet het parlement zijn zwaarste middel in om de waarheid boven tafel te krijgen over burgers die vermorzeld worden door overheidsdiensten.
Telegraaf 12.02.2021
,,Het is een onvermijdelijke stap,’’ zegt Leijten. ,,De Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag (POK) heeft lang niet alles onderzocht. Er moet ook gekeken worden naar het onrechtmatig selecteren op nationaliteit en fraudeopsporing door andere overheidsdiensten. Maar ook naar de Tweede Kamer.’’ Voor de zomer van 2022 moeten alle openbare verhoren worden gehouden die het fundament vormen voor de parlementaire enquête.
Lees ook;
Leijten wil ‘geen krappe meerderheid’ maar wenst dat deze parlementaire enquête ‘breed gedragen’ wordt. Nu het CDA aan boord is gekomen, is dat het geval. Voorstander zijn nu CDA, PvdA, GroenLinks, D66, SP, ChristenUnie, Denk, 50plus, Henk Krol en Femke Merel Van Kooten-Arissen. Onduidelijk is of de VVD nog zal voor stemmen.
Moeizaam
De moeizame totstandkoming van de ruime meerderheid voor deze enquête heeft volgens parlementariërs van diverse fracties te maken met de oplopende druk die komende kabinetsperiode op de Tweede Kamer komt. Er zullen dan vrijwel zeker nóg twee zware parlementaire enquêtes op stapel staan die het overheidsbeleid evalueren.. De ene gaat over de gaswinning in Groningen. De andere waartoe nog niet is besloten, zal naar men verwacht over het coronabeleid van dit kabinet gaan.
De Tweede Kamer gaat bij deze parlementaire enquête ook in de spiegel kijken. Het is immers de Tweede Kamer zelf die aandrong op fraudejacht naar burgers die later in de problemen kwamen. ,,Het gaat erom dat we de systemen blootleggen die van burgers die een foutje maken meteen fraudeurs maken,’’ zegt Leijten. ,,Dat gaat dus niet alleen over de belastingdienst, maar gaat ook over andere uitvoeringsorganisaties. En hoe persoonsgegevens zijn gedeeld met andere overheidsdiensten. Welke andere risicoselectie er naast de nationaliteit is gemaakt.’’
Het eerdere onderzoek van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag was er de oorzaak van dat het derde kabinet Rutte ten val kwam.
Adempauze voor toeslagouders met schulden
Ouders die in de problemen zijn gekomen door wat er mis is gegaan met de kinderopvangtoeslag en kampen met schulden krijgen een adempauze waarin schuldeisers geen oude schulden bij ze kunnen innen. Dat is het gevolg van een aangenomen amendement door de Tweede Kamer dat het ministerie van Financiën nu uitvoert.
De Tweede Kamer heeft op donderdag 11 februari 2021 een amendement aangenomen dat was ingediend door de leden Lodders en Van Weyenberg. Daarin staat dat er een afkoelingsperiode komt, een zogeheten tijdelijk moratorium. Dat wordt opgenomen in de wet.
Daardoor komt er rust en ruimte voor de afwikkeling van de schulden in het belang van zowel ouders die gedupeerde zijn als hun schuldeisers. Deze afkoelingsperiode gaat voor de bij de Belastingdienst/Toeslagen bekende ouders per 12 februari 2021 in.
Het amendement leest u hier.
Pauzeknop op schulden gedupeerde ouders van kracht
Ouders die gedupeerd zijn door de problemen met de kinderopvangtoeslag hoeven zich komend jaar ook geen zorgen te maken over beslagleggingen naar aanleiding van hun schulden. De Eerste Kamer heeft vandaag 01.03.2021 een amendement aangenomen dat regelt dat de invordering van schulden bij gedupeerde ouders tijdelijk wordt gepauzeerd. Staatssecretaris Van Huffelen (Financiën) zal de adempauze van 1 jaar gebruiken om met alle betrokken partijen voortvarend tot een structurele oplossing te komen voor de schulden van gedupeerde ouders.
Met de pauzeknop op de invordering van schulden wordt voorkomen dat schuldeisers beslag kunnen leggen op de forfaitaire tegemoetkoming van 30.000 euro bij gedupeerde ouders, of elke andere compensatiebedrag dat zij ontvangen. Op deze manier wordt rust en ruimte gecreëerd om samen met schuldeisers een oplossing te vinden voor de schulden van deze ouders, zodat ouders zoveel mogelijk van de tegemoetkoming kunnen gebruiken voor een nieuwe start.
Slachtoffers toeslagenaffaire krijgen gratis advocaat
Gedupeerden van de toeslagenaffaire kunnen kosteloos worden geholpen door een gratis advocaat. Dat staat in een nieuwe regeling die vandaag bekend is gemaakt door de Raad voor de Rechtsbijstand en het ministerie van Financiën.
De regeling volgt op het nieuws van februari dat slachtoffers van de toeslagenaffaire jarenlang subsidie voor rechtsbijstand is geweigerd. Daardoor stonden ze alleen in hun strijd tegen de Belastingdienst. “Ze hadden geen schijn van kans”, zei Reinier Feiner, voorzitter van de Vereniging Sociale Advocatuur Nederland, daar destijds over.
Slachtoffers extra ondersteunen
De Nederlandse Orde van Advocaten (NOvA) is blij met het nieuws over de regeling, omdat veel gedupeerden en advocaten er lang op hebben gewacht. De orde hoopt dat zich genoeg advocaten zullen aanmelden voor de regeling, die slachtoffers van de ontspoorde fraudejacht van de Belastingdienst extra moet ondersteunen.
Slachtoffers toeslagenaffaire jarenlang rechtsbijstand geweigerd: ‘Grof schandaal’
Wel is de orde bezorgd dat sommige zaken van gedupeerden ingewikkelder en langduriger kunnen uitpakken dan nu is voorzien. Daarom zijn ze van plan om tussentijds te evalueren met een aantal deelnemende advocaten ‘om goed zicht te hebben op hoe de regeling uitpakt voor de gedupeerden’.
Na de eerste honderd zaken wordt de hoogte van de vergoedingen voor de advocaten geëvalueerd en eventueel aangepast door de Raad voor de Rechtsbijstand. De raad heeft samen met de orde criteria opgesteld voor deelname van advocaten.
Kristie is één van de duizenden slachtoffers van de toeslagenaffaire. Gisteravond ondervroeg ze premier Rutte tijdens het RTL Lijsttrekkersdebat over zijn rol daarin, zoals in de video hieronder te zien is.
Lees: Kristie over haar ‘ik stop u even’-uitspraak tegen Rutte: ‘Het floepte eruit’
Dossier Toeslagenaffaire;
Het blootleggen van de misstanden bij de Belastingdienst in de Toeslagenaffaire, is terug te lezen in de artikelen en video’s die RTL Nieuws hierover heeft gepubliceerd. Bekijk het hele dossier.
Duizenden zelfstandigen de dupe van fout Belastingdienst met leenbijstand
Duizenden zelfstandigen hebben door een fout van de Belastingdienst duizenden euro’s aan huurtoeslag, zorgtoeslag en kindgebonden budget moeten terugbetalen, terwijl ze er wel recht op hadden. Dat schrijft de Volkskrant.
Het gaat om zelfstandigen die zogeheten leenbijstand (Bbz) hadden aangevraagd. Met die regeling konden uitkeringsgerechtigden vanaf 2004 een eigen bedrijf starten met een renteloze lening van de overheid. De lening werd kwijtgescholden als met de eigen zaak niet meer dan de bijstandsnorm werd verdiend.
De Belastingdienst heeft de lening in het jaar dat die werd kwijtgescholden ten onrechte bij het toetsingsinkomen van ontvangers opgeteld, waardoor ze zogenaamd te veel ontvangen huurtoeslag, zorgtoeslag en kindgebonden budget moesten terugbetalen.
Omtzigt wil opheldering
In 2017 paste de toenmalige staatssecretaris van Financiën, Eric Wiebes, de regeling op aandringen van de Nationale ombudsman en de Tweede Kamer aan, maar alleen voor burgers die in de periode 2014-2016 werden gedupeerd. Zij kregen compensatie, maar anderen niet. Mogelijk vielen meer dan tienduizend gedupeerden buiten de boot. Sommigen leenden bij derden geld om de vorderingen van de Belastingdienst te kunnen betalen, schrijft de krant.
De Belastingdienst zou ook nauwelijks moeite hebben gedaan om mensen die recht hadden op compensatie op te sporen. Het ministerie van Financiën zou in zijn administratie niet kunnen zien wie de gedupeerde ondernemers zijn. Van de 17 miljoen euro die ervoor was begroot, is 2,6 miljoen euro besteed.
De krant schrijft dat CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt, die zich eerder vastbeet in de kinderopvangtoeslagaffaire, het kabinet om opheldering wil vragen. “De zaak toont veel parallellen met de toeslagenaffaire.”
Kamer noemt nieuwe toeslagenblunder Belastingdienst ‘ongelooflijk’
‘Pijnlijk en ongelofelijk’. De Tweede Kamer heeft geen goed woord over voor de nieuwste fout van de Belastingdienst. Uit onderzoek van RTL Nieuws blijkt dat de Belastingdienst arbeidsmigranten al sinds 2015 onterecht duizenden euro’s aan kindgebonden budget geeft.
Dat komt omdat de Belastingdienst toeslagen toekent op basis van foute en onvolledige informatie. “Dit kost de Nederlandse staat en dus de belastingbetaler veel geld”, zegt Helma Lodders van de VVD.
Maar Lodders ziet ook opnieuw dat burgers buiten hun schuld om in de problemen komen en klem komen te zitten tussen de verschillende overheidsorganisaties. “Deze fouten lijken in eerste instantie in het voordeel van de mensen uit te pakken, maar als zij dit moeten terugbetalen, komen ze natuurlijk in grote problemen”, zegt Lodders.
Pak signalen op
Renske Leijten van de SP kan er met haar hoofd niet bij dat de Belastingdienst, die aan de ene kant keihard optrad tegen fraude zoals in de kinderopvangtoeslagenaffaire, nu automatisch te veel verstrekt. “Ongelofelijk”, noemt ze het. Helemaal als de arbeidsmigranten zelf aangeven dat ze te veel ontvangen en dat de Belastingdienst dan geen thuis geeft.
Belastingdienst weer in de fout: veel te veel toeslag voor arbeidsmigranten
“Opnieuw zien we dat de Belastingdienst signalen niet oppakt als er iets fout gaat”, zegt Pieter Omtzigt van het CDA. “Niet van de migranten die waarschuwen en niet van de eigen medewerkers die waarschuwen. Zelfs niet naar aanleiding van interne rapporten.”
Als de Belastingdienst die signalen niet structureel serieus gaat nemen is het volgens Omtzigt wachten op het volgende schandaal.
‘Het is niet te verantwoorden dat mensen in de problemen komen, omdat de Belastingdienst haar zaken niet op orde heeft’, vindt Eppo Bruins van de ChristenUnie. ‘Het is al lange tijd bekend , maar nog steeds niet gerepareerd’.
De partijen verbazen zich er vooral ook over dat het probleem al zo lang speelt en noemen het zorgelijk dat het sinds 2016 nog altijd niet is opgelost. Ze willen daarover opheldering van de staatsecretaris van Financiën.
Het CDA en de ChristenUnie willen af van het huidige en complexe toeslagensysteem.
Bekijk hier; ons dossier over de toeslagenaffaire. RTL
meer: Van affaire tot val kabinet NOS
Meer: Menno Snel RTL
Meer: Belastingdienst RTL
Meer: Toeslagenaffaire Belastingdienst RTL
Meer: belastingen Telegraaf
Meer: Jaap Uijlenbroek Telegraaf
Meer: Belastingdienst Telegraaf
Meer: Toeslagenaffaire NU
dossier: Kinderopvangtoeslag Trouw
lees: Amendement van de Leden Lodders en Van Weyenberg ter vervanging van nr. 3 over een moratorium 10.02.2021
Lees: Algoritmes zoeken naar bijstand-fraudeurs, welke rol speelt etnisch profileren? NOS
Lees: Fraude opsporen of gevaar van discriminatie? Gemeenten gebruiken ‘slimme’ algoritmes NOS
lees: Ontslagaanvraag kabinet 15.01.2021
lees: Reactie op rapport ‘Ongekend Onrecht’ van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag 15.01.2021
lees: Toelichting Catshuisregeling Kinderopvangtoeslag
lees: Budgettair kader maatregelen
lees: Overzicht _en_toelichting specifieke maatregelen Toeslagen en Belastingdienst
lees: Besluit forfaitair bedrag en verruiming compensatieregeling
lees: Managementteam van de_belastingdienst toeslagen, stukken die 2,5 jaar voor bijna iedereen zijn achtergehouden_ 23.12.2020
lees: vragen Verslag_van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag ‘Ongekend onrecht’ 23.12.2020
lees: brief 2e kamer Herstel_Toeslagen 22.12.2020
lees: eindverslag parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag 17.12.2020
lees: Kamermotie Kwint en Leijten (1) 15.12.2020
lees: Kamermotie Kwint en Leijten (2) 15.12.2020
lees: Kamermotie Kwint en Leijten (3) 15.12.2020
lees: 0a eindrapportage alternatieven voor het toeslagenstelsel
lees: 0b beleidsopties h5 voor alternatieven voor het toeslagenstelsel
lees: Aanbiedingsbrief Eindrapportage Alternatieven voor het toeslagenstelsel voor de Tweede Kamer 14.12.2020
lees: bijlage 1 verantwoording onderzoek doenvermogen
lees: bijlage 2 rapportage toeslagen en doenvermogen
lees: bijlage 3 achtergrond bij integrale vereenvoudiging belastingen en toeslagen
lees: bijlage 4 aanbiedingsbrief weging op de hand alternatieven toeslagenstelsel 19.11.2020
lees: bijlage 5 wegingen op de hand
lees: bijlage 6 cpb notitie doorrekening beleidsopties voor een alternatief toeslagenstelsel
lees: Infographic Alternatieven voor het toeslagenstelsel
lees: brief signalen ten aanzien opzet grove schuld 27.11.2020
lees: bijlage memo tg 304 versnellingsmaatregelen 09.01.2016
lees: Kamer onderzoekt terecht eigen rol in Toeslagenaffaire Elsevier 14.02.2021
Lees: Kabinet opnieuw bijeen over toeslagenaffaire. Treedt de regering af? Elsevier 12.01.2021
Lees: Natuurlijk moet het kabinet aftreden om de toeslagenaffaire. En wel hierom ! Elsevier 12.01.2021
Lees: Geachte Lodewijk Asscher, verscheur uw brief en treedt terug Elsevier 09.01.2021
Lees: Is 30.000 euro compensatie eerste stap of koopt kabinet aftreden af? Elsevier 23.12.2020
lees: ‘Rutte-doctrine’ onder vuur: proloog verkiezingsstrijd Elsevier 22.12.2020
lees: Keihard rapport toeslagenaffaire: zijn er consequenties? Elsevier 21.12.2020
lees: De toeslagenaffaire kent één hoofdschuldige: het parlement Elsevier 20.12.2020
lees: Verhoren toeslagendrama klaar: niemand wist van of deed iets aan ontspoorde aanpak Elsevier 27.11.2020
lees: Toeslagenstelsel is absurd, blijkt uit gehaspel bij enquête. Stop ermee Elsevier 27.11.2020
Zie: De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de nasleep deel 3
Zie ook: De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de nasleep deel 2
Zie dan ook: De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de nasleep – deel 1
Zie verder: De val van Rutte III vanwege het gedonder met de belastingdienst
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 26 – nasleep POK – deel 2
Zie verder dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 25 – nasleep POK – deel 1
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 24 – nasleep
Zie verder ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 23 – nasleep
Zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 22 – nasleep
Zie verder : De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 21 – nasleep
Zie dan verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 20 – nasleep
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 19 – nasleep
Zie verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 18 – nasleep
Zie verder dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 15 – nasleep rapport commissie Donner
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 11 – nasleep rapport commissie Donner
Zie verder ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 10 – rapport commissie Donner
Zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 9
Zie verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 8
Zie verder dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 7
En zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 6
Zie dan ook nog verder: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 5 – commissie Donner
Zie verder dan ook: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 4 – commissie Donner
en zie dan ook nog: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 3
en zie verder dan ook: Voorheen Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en staatssecretaris Menno Snel (Financiën) het Gedonder met de belastingdienst – deel 2
en verder zie dan ook nog: Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en het Gedonder met de belastingdienst deel 1
Ex-partners staan in toeslagenaffaire voorlopig met lege handen
NOS 03.03.2021 De afwikkeling van de toeslagenaffaire zorgt voor een kleine groep gescheiden ouders voor problemen. De Belastingdienst wil dat ex-partners zelf afspreken hoe ze de compensatie van 30.000 euro verdelen. Daardoor blijven sommige ouders met lege handen, en soms ook schulden, achter.
Een van hen is Igor Pietersz, die een dochter heeft met zijn ex-vriendin. Vanaf 2015 begonnen de problemen met de Belastingdienst en moesten ze tienduizenden euro’s terugbetalen. “Onze aanvraag in de schuldsanering werd vervolgens afgewezen, omdat we als fraudeurs te boek stonden”, vertelt Pietersz.
Jarenlang losten Pietersz en zijn toenmalige vriendin daarom grote bedragen af. Hoewel ze niet getrouwd waren, was Pietersz wel toeslagpartner. Daarom werd hij in alle schulden meegenomen. “Op een gegeven moment werd er zelfs beslag gelegd op ons loon.”
Eind vorig jaar gingen Pietersz en zijn partner uit elkaar. Omdat zijn ex-vriendin ooit de kinderopvangtoeslag heeft aangevraagd, krijgt zij volgens de regels de 30.000 euro op haar rekening. Hij krijgt voorlopig niets. En het lukt niet om hier samen uit te komen.
“Haar advocaat heeft gezegd dat ik er geen recht op heb, omdat ik nooit ben aangeschreven door de Belastingdienst”, zegt Pietersz. “Zelf schreef ze me dat ze wachtte tot de regering een beslissing nam over de positie van ex-partners.”
Vertraging
Maar of die beslissing er snel komt, is de vraag. Er zijn door de Tweede Kamer meerdere moties aangenomen met de oproep hen mee te nemen in de compensatie. Maar begin februari liet staatssecretaris Van Huffelen (Financiën) weten dat ze wel naar een oplossing zoekt, maar op de korte termijn niets voor deze ouders kan doen: de 30.000 euro wordt gestort op de rekening van de toeslagaanvrager en ouders moeten er zelf uitkomen.
Tot nu toe hebben volgens de Belastingdienst zo’n 180 ex-partners zich gemeld. Hun een seintje geven als de compensatie wordt gestort, is volgens Van Huffelen ook niet mogelijk, omdat dit zorgt voor een te grote vertraging in de hersteloperatie. Ex-partners weten dus niet of en wanneer hun ex-partner het geld heeft.
De toeslagenaffaire, hoe zat het ook alweer? NOS op 3 legt het uit:
Een ander probleem voor de ex-partners is dat zij niet af zijn van hun schuldeisers. ‘Normale’ gedupeerden in de toeslagenaffaire hoeven geen overheidsschulden meer terug te betalen en krijgen een afkoelingsperiode van één jaar, maar ex-partners kunnen hier geen gebruik van maken. Zij vallen alleen onder de afkoelingsperiode tot 1 mei, die voor iedereen geldt die zich als gedupeerde heeft aangemeld.
“Mijn schulden bij de Belastingdienst en het CAK zijn nu bevroren, maar daar staat ook niets over op papier”, zegt Roger Derikx, een andere gedupeerde die niet meer bij zijn ex-vrouw is. “Er gebeurt wel wat, maar het is qua erkenning nog wat vaag.”
Wachten op beschikking
Gedupeerden krijgen op een gegeven moment een beschikking van de Belastingdienst, waarin staat hoe groot het compensatiebedrag is waar ze recht op hebben. Zijn ze het daar niet mee eens, kunnen ze naar de Commissie Werkelijke Schade stappen, die er opnieuw naar kijkt. Ex-partners krijgen geen beschikking.
Wel heeft staatssecretaris Van Huffelen gezegd dat de partners toegang krijgen tot de commissie, zodat ze daar om compensatie kunnen vragen. Vermoedelijk duurt het nog lang voordat zij daar duidelijkheid krijgen, omdat zij moeten wachten tot hun ex-partner de beschikking heeft.
Geen aandacht
Voor Derikx en Pietersz brengt de hersteloperatie in de toeslagenaffaire dus nog niet op kort termijn verlichting. Het steekt hen dat er geen aandacht is voor hun specifieke situatie. “De Belastingdienst moet niet zeggen dat we het met onze partners moeten uitvechten”, vindt Pietersz. “Ze kunnen voor de uitbetaling onze persoonlijke situatie bekijken en per geval bekijken hoe ze uitbetalen.”
Daar is Derikx het mee eens. “Ik moet nu wachten welke status de Belastingdienst mij geeft. Ik heb nu het gevoel dat ik nog altijd bungel aan mijn ex-partner. Maar ik wil ook erkend worden als échte gedupeerde in de toeslagenaffaire.”
BEKIJK OOK;
Pauzeknop op schulden gedupeerde ouders van kracht
RO 02.03.2021 Ouders die gedupeerd zijn door de problemen met de kinderopvangtoeslag hoeven zich komend jaar geen zorgen te maken over beslagleggingen naar aanleiding van hun schulden. De Eerste Kamer heeft vandaag een amendement aangenomen dat regelt dat de invordering van schulden bij gedupeerde ouders tijdelijk wordt gepauzeerd. Staatssecretaris Van Huffelen (Financiën) zal de adempauze van 1 jaar gebruiken om met alle betrokken partijen voortvarend tot een structurele oplossing te komen voor de schulden van gedupeerde ouders.
Met de pauzeknop op de invordering van schulden wordt voorkomen dat schuldeisers beslag kunnen leggen op de forfaitaire tegemoetkoming van 30.000 euro bij gedupeerde ouders, of elke andere compensatiebedrag dat zij ontvangen. Op deze manier wordt rust en ruimte gecreëerd om samen met schuldeisers een oplossing te vinden voor de schulden van deze ouders, zodat ouders zoveel mogelijk van de tegemoetkoming kunnen gebruiken voor een nieuwe start.
Voor alle ouders die zich vóór 12 februari 2021 hebben gemeld als gedupeerde geldt het moratorium per direct. Voor deze groep van ruim 23.000 ouders geldt vervolgens dat de periode van 1 jaar ingaat vanaf het moment dat de forfaitaire tegemoetkoming van 30.000 euro wordt uitgekeerd. Voor ouders die zich ná 12 februari hebben gemeld geldt dat de adempauze van 1 jaar van kracht wordt op het moment dat de 30.000 euro wordt uitgekeerd.
In dat jaar mogen schuldeisers geen verhaal halen bij de gedupeerde ouders en hun huidige toeslagpartner. Het gaat hierbij om schulden die voor de adempauze zijn ontstaan. Schuldeisers mogen ook de overeenkomst met de betrokken ouders niet aanpassen wanneer een schuld openstaat die voor de adempauze is ontstaan. Dit betekent dat bijvoorbeeld een huurcontract niet kan worden opgezegd vanwege een betalingsachterstand die een gedupeerde ouder heeft.
Om te voorkomen dat er beslag wordt uitgevoerd op de compensatie, laat de Belastingdienst/Toeslagen aan de gerechtsdeurwaarders weten wie tot de groep gedupeerde ouders behoort. Gerechtsdeurwaarders kunnen beslag leggen op het inkomen of op goederen. Door onder strikte voorwaarden gegevens van gedupeerde ouders te delen, kunnen we ervoor zorgen dat er geen beslag meer wordt gelegd. Gerechtsdeurwaarders mogen deze gegevens alleen gebruiken om beslagleggingen te voorkomen.
Ouders die aanmaningen krijgen, hoeven deze niet te betalen. Zij kunnen bij de schuldeisers aangeven dat zij gedupeerd zijn door de problemen met kinderopvangtoeslag. In de nabije toekomst kunnen schuldeisers dit navragen bij de Belastingdienst/Toeslagen.
Daarnaast kunnen ouders die schulden hebben en zich hier zorgen over maken zich melden bij hun gemeente. Die kan helpen bij het inventariseren van de schulden.
Gedupeerden toeslagenaffaire kunnen gratis rechtsbijstand aanvragen
MSN 01.03.2021 Ouders die door de kinderopvangtoeslagenaffaire zijn gedupeerd, kunnen via de Raad voor de Rechtsbijstand kosteloze rechtsbijstand van een advocaat krijgen, zo maakt de Raad maandag bekend.
De subsidieregeling gaat per 1 maart in. Advocaten kunnen vanaf maandag bij de Raad aangeven dat ze binnen de regeling een gedupeerde ouder bij willen staan. Ook gedupeerde ouders kunnen zich bij de Raad melden, die hen vervolgens gaat koppelen aan een beschikbare advocaat.
Getroffen ouders die al worden bijgestaan door een advocaat, kunnen aangeven of ze willen dat deze rechtshulp onder de subsidieregeling valt.
De hoogte van de subsidie is afhankelijk van het werk dat de advocaat heeft verricht. Om recht te hebben op de kosteloze rechtsbijstand hoeven de gedupeerde ouders niet aan inkomens- en vermogenseisen te voldoen, en ook hoeft er geen eigen bijdrage betaald te worden, aldus de Raad.
Deel slachtoffers zou jarenlang gesubsidieerde rechtsbijstand zijn geweigerd
Begin februari bleek dat een aantal gedupeerde ouders jarenlang geen gebruik zou hebben mogen maken van gesubsidieerde rechtsbijstand. Verzoeken van de gedupeerde ouders werden afgewezen door het juridisch loket, schreef RTL Nieuws.
Het juridisch loket zou er volgens het nieuwsmedium van uit zijn gegaan dat burgers het geschil met de Belastingdienst zelf op zouden kunnen lossen. Maar ouders die hier niet uitkwamen en geen geld hadden voor een advocaat, konden hierbij dus geen hulp krijgen.
Staatssecretaris van Financiën Alexandra van Huffelen maakte op 18 januari bekend dat alle schulden die de gedupeerde ouders bij overheidsinstanties hebben, worden kwijtgescholden. Hoewel de ouders hun schuld bij de overheidsinstanties niet meer hoeven af te lossen, is het nog onduidelijk wat met de schulden bij private schuldeisers gaat gebeuren.
Het kabinet-Rutte III trad op 15 januari af na een vernietigend rapport over de toeslagenaffaire. Duizenden ouders werden in de toeslagenaffaire onterecht aangemerkt als fraudeurs, met grote financiële en persoonlijke problemen als gevolg.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/c152fe3c-7aa8-11eb-b19b-02d1dbdc35d1.jpg)
Gedupeerden toeslagenaffaire krijgen gratis advocaat
Telegraaf 01.03.2021 Gedupeerden van de toeslagenaffaire krijgen kosteloze rechtsbijstand van een advocaat. De Raad voor de Rechtsbijstand heeft maandag in samenwerking met het ministerie van Financiën een regeling gepubliceerd.
De Nederlandse Orde van Advocaten (NOvA) is er blij mee, omdat veel gedupeerden en advocaten erop hebben gewacht. De orde hoopt dat zich genoeg advocaten zullen aanmelden voor de regeling, die slachtoffers van de ontspoorde fraudejacht van de Belastingdienst extra moet ondersteunen.
De NOvA is niettemin ook bezorgd dat sommige zaken van gedupeerden ingewikkelder en langduriger kunnen uitpakken dan nu is voorzien. De orde is van plan tussentijds te evalueren met een aantal deelnemende advocaten “om goed zicht te hebben op hoe de regeling uitpakt voor de gedupeerden”.
Na de eerste honderd zaken wordt de hoogte van de vergoedingen voor de advocaten geëvalueerd en eventueel aangepast door de Raad voor de Rechtsbijstand. De raad heeft samen met de orde criteria opgesteld voor deelname van advocaten.
BEKIJK MEER VAN; rechtbank financiële en zakelijke dienstverlening Raad voor de Rechtsbijstand NOvA
Gedupeerden toeslagenaffaire kunnen gratis rechtsbijstand aanvragen
NU 01.03.2021 Ouders die door de kinderopvangtoeslagenaffaire zijn gedupeerd, kunnen via de Raad voor de Rechtsbijstand kosteloze rechtsbijstand van een advocaat krijgen, zo maakt de Raad maandag bekend.
De subsidieregeling gaat per 1 maart in. Advocaten kunnen vanaf maandag bij de Raad aangeven dat ze binnen de regeling een gedupeerde ouder bij willen staan. Ook gedupeerde ouders kunnen zich bij de Raad melden, die hen vervolgens gaat koppelen aan een beschikbare advocaat.
Getroffen ouders die al worden bijgestaan door een advocaat, kunnen aangeven of ze willen dat deze rechtshulp onder de subsidieregeling valt.
De hoogte van de subsidie is afhankelijk van het werk dat de advocaat heeft verricht. Om recht te hebben op de kosteloze rechtsbijstand hoeven de gedupeerde ouders niet aan inkomens- en vermogenseisen te voldoen, en ook hoeft er geen eigen bijdrage betaald te worden, aldus de Raad.
Deel slachtoffers zou jarenlang gesubsidieerde rechtsbijstand zijn geweigerd
Begin februari bleek dat een aantal gedupeerde ouders jarenlang geen gebruik zou hebben mogen maken van gesubsidieerde rechtsbijstand. Verzoeken van de gedupeerde ouders werden afgewezen door het juridisch loket, schreef RTL Nieuws.
Het juridisch loket zou er volgens het nieuwsmedium van uit zijn gegaan dat burgers het geschil met de Belastingdienst zelf op zouden kunnen lossen. Maar ouders die hier niet uitkwamen en geen geld hadden voor een advocaat, konden hierbij dus geen hulp krijgen.
Staatssecretaris van Financiën Alexandra van Huffelen maakte op 18 januari bekend dat alle schulden die de gedupeerde ouders bij overheidsinstanties hebben, worden kwijtgescholden. Hoewel de ouders hun schuld bij de overheidsinstanties niet meer hoeven af te lossen, is het nog onduidelijk wat met de schulden bij private schuldeisers gaat gebeuren.
Het kabinet-Rutte III trad op 15 januari af na een vernietigend rapport over de toeslagenaffaire. Duizenden ouders werden in de toeslagenaffaire onterecht aangemerkt als fraudeurs, met grote financiële en persoonlijke problemen als gevolg.
Lees meer over: Binnenland Toeslagenaffaire
Slachtoffers toeslagenaffaire krijgen gratis advocaat
RTL 01.03.2021 Gedupeerden van de toeslagenaffaire kunnen kosteloos worden geholpen door een advocaat. Dat staat in een nieuwe regeling die vandaag bekend is gemaakt door de Raad voor de Rechtsbijstand en het ministerie van Financiën.
De regeling volgt op het nieuws van februari dat slachtoffers van de toeslagenaffaire jarenlang subsidie voor rechtsbijstand is geweigerd. Daardoor stonden ze alleen in hun strijd tegen de Belastingdienst. “Ze hadden geen schijn van kans”, zei Reinier Feiner, voorzitter van de Vereniging Sociale Advocatuur Nederland, daar destijds over.
Slachtoffers extra ondersteunen
De Nederlandse Orde van Advocaten (NOvA) is blij met het nieuws over de regeling, omdat veel gedupeerden en advocaten er lang op hebben gewacht. De orde hoopt dat zich genoeg advocaten zullen aanmelden voor de regeling, die slachtoffers van de ontspoorde fraudejacht van de Belastingdienst extra moet ondersteunen.
Slachtoffers toeslagenaffaire jarenlang rechtsbijstand geweigerd: ‘Grof schandaal’
Wel is de orde bezorgd dat sommige zaken van gedupeerden ingewikkelder en langduriger kunnen uitpakken dan nu is voorzien. Daarom zijn ze van plan om tussentijds te evalueren met een aantal deelnemende advocaten ‘om goed zicht te hebben op hoe de regeling uitpakt voor de gedupeerden’.
Na de eerste honderd zaken wordt de hoogte van de vergoedingen voor de advocaten geëvalueerd en eventueel aangepast door de Raad voor de Rechtsbijstand. De raad heeft samen met de orde criteria opgesteld voor deelname van advocaten.
Kristie is één van de duizenden slachtoffers van de toeslagenaffaire. Gisteravond ondervroeg ze premier Rutte tijdens het RTL Lijsttrekkersdebat over zijn rol daarin, zoals in de video hieronder te zien is.
Lees: Kristie over haar ‘ik stop u even’-uitspraak tegen Rutte: ‘Het floepte eruit’
Dossier Toeslagenaffaire;
Het blootleggen van de misstanden bij de Belastingdienst in de Toeslagenaffaire, is terug te lezen in de artikelen en video’s die RTL Nieuws hierover heeft gepubliceerd. Bekijk het hele dossier.
RTL Nieuws / ANP; Belastingdienst Toeslagenaffaire Belastingdienst Politiek Advocaat Rechtspraak
Kamer noemt nieuwe toeslagenblunder Belastingdienst ‘ongelooflijk’
MSN 27.02.2021 ‘Pijnlijk en ongelofelijk’. De Tweede Kamer heeft geen goed woord over voor de nieuwste fout van de Belastingdienst. Uit onderzoek van RTL Nieuws blijkt dat de Belastingdienst arbeidsmigranten al sinds 2015 onterecht duizenden euro’s aan kindgebonden budget geeft.
Dat komt omdat de Belastingdienst toeslagen toekent op basis van foute en onvolledige informatie. “Dit kost de Nederlandse staat en dus de belastingbetaler veel geld”, zegt Helma Lodders van de VVD.
Maar Lodders ziet ook opnieuw dat burgers buiten hun schuld om in de problemen komen en klem komen te zitten tussen de verschillende overheidsorganisaties. “Deze fouten lijken in eerste instantie in het voordeel van de mensen uit te pakken, maar als zij dit moeten terugbetalen, komen ze natuurlijk in grote problemen”, zegt Lodders.
Pak signalen op
Renske Leijten van de SP kan er met haar hoofd niet bij dat de Belastingdienst, die aan de ene kant keihard optrad tegen fraude zoals in de kinderopvangtoeslagenaffaire, nu automatisch te veel verstrekt. “Ongelofelijk”, noemt ze het. Helemaal als de arbeidsmigranten zelf aangeven dat ze te veel ontvangen en dat de Belastingdienst dan geen thuis geeft.
“Opnieuw zien we dat de Belastingdienst signalen niet oppakt als er iets fout gaat”, zegt Pieter Omtzigt van het CDA. “Niet van de migranten die waarschuwen en niet van de eigen medewerkers die waarschuwen. Zelfs niet naar aanleiding van interne rapporten.”
Als de Belastingdienst die signalen niet structureel serieus gaat nemen is het volgens Omtzigt wachten op het volgende schandaal.
‘Het is niet te verantwoorden dat mensen in de problemen komen, omdat de Belastingdienst haar zaken niet op orde heeft’, vindt Eppo Bruins van de ChristenUnie. ‘Het is al lange tijd bekend , maar nog steeds niet gerepareerd’.
De partijen verbazen zich er vooral ook over dat het probleem al zo lang speelt en noemen het zorgelijk dat het sinds 2016 nog altijd niet is opgelost. Ze willen daarover opheldering van de staatsecretaris van Financiën.
Het CDA en de ChristenUnie willen af van het huidige en complexe toeslagensysteem.
Kamer noemt nieuwe toeslagenblunder Belastingdienst ‘ongelooflijk’
RTL 27.02.2021 ‘Pijnlijk en ongelofelijk’. De Tweede Kamer heeft geen goed woord over voor de nieuwste fout van de Belastingdienst. Uit onderzoek van RTL Nieuws blijkt dat de Belastingdienst arbeidsmigranten al sinds 2015 onterecht duizenden euro’s aan kindgebonden budget geeft.
Dat komt omdat de Belastingdienst toeslagen toekent op basis van foute en onvolledige informatie. “Dit kost de Nederlandse staat en dus de belastingbetaler veel geld”, zegt Helma Lodders van de VVD.
Maar Lodders ziet ook opnieuw dat burgers buiten hun schuld om in de problemen komen en klem komen te zitten tussen de verschillende overheidsorganisaties. “Deze fouten lijken in eerste instantie in het voordeel van de mensen uit te pakken, maar als zij dit moeten terugbetalen, komen ze natuurlijk in grote problemen”, zegt Lodders.
Pak signalen op
Renske Leijten van de SP kan er met haar hoofd niet bij dat de Belastingdienst, die aan de ene kant keihard optrad tegen fraude zoals in de kinderopvangtoeslagenaffaire, nu automatisch te veel verstrekt. “Ongelofelijk”, noemt ze het. Helemaal als de arbeidsmigranten zelf aangeven dat ze te veel ontvangen en dat de Belastingdienst dan geen thuis geeft.
Belastingdienst weer in de fout: veel te veel toeslag voor arbeidsmigranten
“Opnieuw zien we dat de Belastingdienst signalen niet oppakt als er iets fout gaat”, zegt Pieter Omtzigt van het CDA. “Niet van de migranten die waarschuwen en niet van de eigen medewerkers die waarschuwen. Zelfs niet naar aanleiding van interne rapporten.”
Als de Belastingdienst die signalen niet structureel serieus gaat nemen is het volgens Omtzigt wachten op het volgende schandaal.
‘Het is niet te verantwoorden dat mensen in de problemen komen, omdat de Belastingdienst haar zaken niet op orde heeft’, vindt Eppo Bruins van de ChristenUnie. ‘Het is al lange tijd bekend , maar nog steeds niet gerepareerd’.
De partijen verbazen zich er vooral ook over dat het probleem al zo lang speelt en noemen het zorgelijk dat het sinds 2016 nog altijd niet is opgelost. Ze willen daarover opheldering van de staatsecretaris van Financiën.
Het CDA en de ChristenUnie willen af van het huidige en complexe toeslagensysteem.
Meer: Roland Strijker Renske Leijten Pieter Omtzigt Helma Lodders VVD Socialistische Partij CDA Toeslagenwet Belasting Kinderbijslag Kindgebonden budget
Belastingdienst weer in de fout: veel te veel toeslag voor arbeidsmigranten
RTL 27.02.2021 De Belastingdienst keert al jaren duizenden euro’s te veel uit aan arbeidsmigranten. Dat komt doordat de dienst de toeslagen toekent op basis van foute informatie in zijn eigen systemen. De Belastingdienst weet al zeker sinds 2016 van het probleem, maar heeft het nog steeds niet opgelost, blijkt uit onderzoek van RTL Nieuws.
Het probleem speelt rond het kindgebonden budget (KGB), dat wordt toegekend aan ouders met kinderen onder de 18 jaar. Vrijwel iedereen die in Nederland kinderbijslag ontvangt, krijgt die KGB-toeslag automatisch.
Alleenstaanden
De Belastingdienst blijkt arbeidsmigranten vaak onterecht te behandelen als alleenstaanden, en geeft ze daarom tot 3.240 euro meer kindgebonden budget. Maar arbeidsmigranten hebben vaak wel degelijk een partner in hun thuisland, en hebben dat ook aangegeven toen ze kinderbijslag aanvroegen bij de Sociale Verzekeringsbank (SVB).
In 2020 kregen 15.000 mensen met een gezin in het buitenland kindgebonden budget. 5000 daarvan zouden volgens de Belastingdienst alleenstaande ouder zijn en kregen dus maximaal 3240 euro extra per jaar.
Roemeense arbeidsmigranten steken asperges (archieffoto). © ANP
“De Nederlandse overheid is net Sinterklaas, zo makkelijk geeft ze geld weg”, zegt Ewa Szalwinska. Ze heeft een administratiekantoor in Waddinxveen, AdviesPOL, dat vooral arbeidsmigranten helpt bij het invullen van belastingaangiftes en het aanvragen van toeslagen. Ze ergert zich eraan dat dit probleem al jarenlang voortduurt. “Dit komt heel regelmatig voor, ik heb bij mijn kantoor alleen al zeker over de honderd gevallen.”
‘Zal wel kloppen’
Szalwinska kan er met haar hoofd niet bij dat de ene overheidsdienst (SVB) alles weet over de gezinssituatie van arbeidsmigranten en dat de andere, de Belastingdienst, die informatie vervolgens niet gebruikt. “Ik kan mij voorstellen dat iemand die vanuit een ander land naar Nederland komt, kinderbijslag aanvraagt en vervolgens een extra bedrag aan toeslag krijgt uitbetaald, denkt: wat een leuk land. Het zal wel kloppen.”
Daarnaast wil ze voorkomen dat haar klanten in financiële problemen komen als achteraf blijkt dat ze veel te veel geld hebben ontvangen en dan duizenden euro’s moeten terugbetalen.
Nog eens acht andere administratiekantoren bevestigen tegenover RTL Nieuws dat getrouwde arbeidsmigranten een veel te hoog kindgebonden budget krijgen, terwijl ze wel de juiste gegevens over hun gezinssamenstelling hebben doorgegeven.
’50 procent aanvragen’
Dat is ook de ervaring van Daria Klamka van Neder-Tax en Danuta Schreuder van DS-Advies. Beide belastingadviesbureaus hebben voornamelijk Poolse klanten. Schreuder: “Bij 50 procent van alle aanvragen voor toeslagen gaat het mis. Dan geven we alle informatie door, zoals de huwelijksakte en het geboortebewijs van het kind, en geven we aan dat de vrouw in Polen woont en de man hier werkt. En toch verstrekt de Belastingdienst een veel te hoge toeslag.”
“Als je de Belastingdienst belt om te zeggen dat deze persoon geen recht heeft op dat geld, word je niet geloofd”, zegt Szalwinska. “We moeten elke keer bellen en bellen, en vaak lukt het dan nog niet.” Danuta Schreuder heeft dezelfde ervaring: “Alles rechtzetten kost ongeveer een half jaar tijd. Wij moeten dit schriftelijk aangeven en vervolgens brief na brief sturen.”
In een reactie laat de Belastingdienst weten inderdaad elk jaar 200 tot 250 verzoeken te krijgen om de extra hoge toeslag te laten stoppen.
Zo struikelde het kabinet over de toeslagenaffaire
Zes jaar lang
We spraken Chris (zijn echte naam is bekend bij de redactie), die zes jaar lang te veel kindgebonden budget heeft ontvangen. Volgens de Belastingdienst was hij alleenstaand, maar de Sociale Verzekeringsbank, waar hij de kinderbijslag had aangevraagd, wist dat hij getrouwd was. Toen Chris van zijn adviseur hoorde van de fout, trok hij aan de bel.
“Mijn administratiekantoor had meermalen gebeld met de Belastingdienst, maar die deed er niets aan, want ik kreeg nog steeds hetzelfde bedrag.” In totaal heeft hij ongeveer 20.000 euro te veel gekregen, denkt hij. Inmiddels is de toeslag gestopt, maar dat gebeurde automatisch, omdat zijn kinderen inmiddels ouder dan 18 zijn.
De fout van de Belastingdienst kan jarenlang voortduren. De dienst komt pas zelf in actie als de partner van de arbeidsmigrant ook naar Nederland komt en zich hier bij een gemeente inschrijft. Dan gaat er een alarm af en moet het te veel ontvangen geld binnen twee jaar worden terugbetaald.
Terugbetalen
Dat zorgt voor problemen, zegt belastingadviseur Danuta Schreuder. “Want als je weinig inkomen hebt, twee kinderen, en moeder niet werkt, dan is het niet te doen om binnen twee jaar een paar duizend euro terug te betalen.” Volgens haar zijn er dan ook steeds meer arbeidsmigranten die helemaal geen toeslagen meer willen, omdat het meer ellende oplevert dan gemak.
Arbeidsmigranten planten bomen in de Betuwe (archieffoto).
© ANP
De Belastingdienst en de SVB weten al sinds 2016 van het probleem. In 2018 en in het voorjaar van 2019 werd opnieuw alarm geslagen. Destijds bleek dat vooral vluchtelingen hierdoor in de problemen kwamen. Zodra hun partner en kinderen zich bij hen in Nederland vestigden, ontdekte de Belastingdienst dat ze toch getrouwd waren en eiste de dienst het te veel ontvangen geld terug. Hierdoor raakten veel mensen in de schulden.
Beloofde oplossing blijft uit
Dat het probleem niet alleen bij vluchtelingen speelt, maar ook op grote schaal bij arbeidsmigranten uit EU-landen, was tot nu toe niet aan de Tweede Kamer gemeld. RTL Nieuws heeft documentatie ingezien van mensen die al sinds 2015 kindgebonden budget krijgen en bij wie de fout nog niet hersteld is. Ook zagen we een beschikking van december vorig jaar, waarin werd aangekondigd dat iemand die er geen recht op heeft ook in 2021 kindgebonden budget zal krijgen.
In december 2018 en mei 2019 beloofden de Belastingdienst en de SVB ‘procesaanpassingen’ te gaan doen, zodat ‘de vaststelling van kindgebonden budget voor buitenlandgevallen structureel goed wordt ingericht’. In oktober van dat jaar schreef staatssecretaris Van Ark van Sociale Zaken dat het een complex probleem is en dat ze in het voorjaar van 2020 met een oplossing zou komen, maar die is er nog altijd niet.
In een reactie erkent de SVB dat ‘niet-alleenstaande arbeidsmigranten al sinds 2016 een te hoog kindgebonden budget krijgen’. De dienst wijst naar de Belastingdienst: die is verantwoordelijk voor het vaststellen van de hoogte van het kindgebonden budget. De SVB schrijft dat wel is gewerkt aan een betere uitwisseling van gegevens tussen beide diensten, maar erkent dat het nog steeds fout gaat.
De Belastingdienst erkent dat dit probleem al jarenlang bestaat. De oorzaak is dat het hele proces van het toekennen van deze regeling geautomatiseerd is. Doordat van arbeidsmigranten de gegevens vaak niet compleet zijn, gaat het mis.
Wat gaat er mis?
De blunder van de Belastingdienst heeft betrekking op mensen die uit het buitenland komen om hier te werken, maar van wie het gezin achterblijft in hun geboorteland. Zo’n arbeidsmigrant uit bijvoorbeeld Polen of Roemenië heeft recht op toeslagen, zoals kinderbijslag en kindgebonden budget. Daarbij maakt het niet uit dat zijn vrouw en kinderen in het buitenland wonen – hij betaalt hier namelijk gewoon belasting.
Bij de aanvraag van kinderbijslag gaat het goed. De arbeidsmigrant geeft aan dat hij in Nederland werkt en dat z’n vrouw en kind in het buitenland wonen. De SVB controleert dat en verstrekt dan kinderbijslag. Direct na die toekenning komt automatisch de dienst Toeslagen van de Belastingdienst in actie. Die keert het kindgebonden budget uit, een toeslag die boven op de kinderbijslag komt.
Daar gaat het mis. In plaats van dat de Belastingdienst afgaat op de gecontroleerde en juiste informatie over het buitenlandse gezin van de SVB, wordt gekeken naar de informatie die de dienst zelf in zijn systemen heeft staan. Er wordt gekeken of het gezin via een Nederlandse gemeente staat ingeschreven en of er een BSN-nummer is. Maar die informatie is bij arbeidsmigranten veelal niet correct of compleet. Dat komt omdat partner en kind in het buitenland wonen, niet bij een gemeente staan ingeschreven en geen BSN-nummer hebben.
Doordat hun partner en kind niet bij een Nederlandse gemeente staan ingeschreven, ziet de Belastingdienst de arbeidsmigrant onterecht als alleenstaand. Maar hoewel de arbeidsmigrant hier alleen in Nederland verblijft en z’n partner en kind in Oost-Europa wonen, wil dat niet zeggen dat hij fiscaal gezien alleenstaand is.
Deze fout heeft grote gevolgen voor de hoogte van de toeslag die arbeidsmigranten krijgen. Want alleenstaande (gescheiden) ouders krijgen een fors hogere toeslag dan ouders die getrouwd zijn of samenwonen. Een stel met één kind krijgt een toeslag van 1.200 euro, een alleenstaande ouder krijgt daar bovenop nog eens tot 3.240 euro uitgekeerd van de Belastingdienst. Werkt iemand meerdere jaren in Nederland, dan kan dat te veel ontvangen bedrag oplopen tot vele duizenden en soms tienduizenden euro’s.
Oproep
Ken jij andere voorbeelden waarbij het misgaat met het toekennen of frauderen met toeslagen? Laat het de onderzoeksredactie van RTL Nieuws dan weten en mail ons: onderzoek@rtl.nl. We gaan vertrouwelijk met je informatie om.
Meer: Koen de Regt & Roland Strijker Belastingdienst Sociale Verzekeringsbank Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Ministerie van Financiën
Nieuwe fout fiscus zou duizenden ondernemers in schulden gestoken hebben
NU 20.02.2021 Duizenden Nederlanders hebben onterecht duizenden euro’s aan kindgebonden budget, huurtoeslag en zorgtoeslag moeten terugbetalen, waardoor velen van hen in de schulden raakten, schrijft de Volkskrant zaterdag. Volgens het dagblad zijn er fouten gemaakt bij de Belastingdienst, maar heeft de fiscus naar slechts een klein deel een schadevergoeding overgemaakt.
In totaal tien- tot vijftienduizend Nederlanders zijn gedupeerd, schrijft het dagblad op basis van schattingen van het ministerie van Financiën. Zij maakten gebruik van de zogeheten leenbijstand (Bbz), waardoor zij een renteloze lening ontvingen om een eigen bedrijf te kunnen starten.
Als de ondernemers niet meer dan de bijstandsnorm verdienden, werd de lening omgezet in een gift. De fiscus heeft het ‘kwijtgescholden bedrag’ echter in het jaar na ontvangst opgeteld bij het toetsingsinkomen van de ondernemers, waardoor hun inkomen op papier veel te hoog uitkwam. Daarop vorderde de Belastingdienst hun andere toeslagen terug.
Volgens de Volkskrant kwam het probleem in 2010 aan het licht en is de toenmalige minister van Financiën Eric Wiebes eind 2014 gevraagd om de regeling aan te passen. Dat gebeurde uiteindelijk in 2017, schrijft het dagblad, maar Wiebes zou geweigerd hebben om schadevergoedingen uit te keren.
‘Belastingdienst deed nauwelijks moeite om gedupeerden op te sporen’
Op aandringen van de Nationale ombudsman en moties van onder anderen CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt kreeg een kleine groep burgers alsnog een schadevergoeding. Het gaat om gedupeerden in de periode van 2014 tot en met 2016.
Volgens de Volkskrant deed de Belastingdienst nauwelijks moeite om personen die recht hadden op financiële compensatie op te sporen. Waar zo’n 3.000 tot 4.500 Nederlanders geld hadden moeten ontvangen, bleef het uiteindelijk bij 1.169. Van de gereserveerde 17 miljoen euro werd maar 2,6 miljoen euro uitgekeerd.
Daardoor vielen vermoedelijk meer dan tienduizend gedupeerden buiten de boot, aldus de Volkskrant. Uit gesprekken met hen blijkt dat ze nog altijd met schulden kampen of leningen moesten afsluiten om vorderingen van de fiscus te kunnen betalen.
Omtzigt wil Kamervragen gaan stellen over de kwestie. “De zaak toont veel parallellen met de toeslagenaffaire”, aldus het CDA-Kamerlid.
Lees meer over: Belastingdienst Economie
‘Duizenden zelfstandigen de dupe van fout Belastingdienst met leenbijstand’
NOS 20.02.2021 Duizenden zelfstandigen hebben door een fout van de Belastingdienst duizenden euro’s aan huurtoeslag, zorgtoeslag en kindgebonden budget moeten terugbetalen, terwijl ze er wel recht op hadden. Dat schrijft de Volkskrant.
Het gaat om zelfstandigen die zogeheten leenbijstand (Bbz) hadden aangevraagd. Met die regeling konden uitkeringsgerechtigden vanaf 2004 een eigen bedrijf starten met een renteloze lening van de overheid. De lening werd kwijtgescholden als met de eigen zaak niet meer dan de bijstandsnorm werd verdiend.
De Belastingdienst heeft de lening in het jaar dat die werd kwijtgescholden ten onrechte bij het toetsingsinkomen van ontvangers opgeteld, waardoor ze zogenaamd te veel ontvangen huurtoeslag, zorgtoeslag en kindgebonden budget moesten terugbetalen.
Omtzigt wil opheldering
In 2017 paste de toenmalige staatssecretaris van Financiën, Eric Wiebes, de regeling op aandringen van de Nationale ombudsman en de Tweede Kamer aan, maar alleen voor burgers die in de periode 2014-2016 werden gedupeerd. Zij kregen compensatie, maar anderen niet. Mogelijk vielen meer dan tienduizend gedupeerden buiten de boot. Sommigen leenden bij derden geld om de vorderingen van de Belastingdienst te kunnen betalen, schrijft de krant.
De Belastingdienst zou ook nauwelijks moeite hebben gedaan om mensen die recht hadden op compensatie op te sporen. Het ministerie van Financiën zou in zijn administratie niet kunnen zien wie de gedupeerde ondernemers zijn. Van de 17 miljoen euro die ervoor was begroot, is 2,6 miljoen euro besteed.
De krant schrijft dat CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt, die zich eerder vastbeet in de kinderopvangtoeslagaffaire, het kabinet om opheldering wil vragen. “De zaak toont veel parallellen met de toeslagenaffaire.”
‘Duizenden zelfstandigen moesten onterecht toeslag terugbetalen’
AD 20.02.2021 Door een fout van de Belastingdienst hebben duizenden Nederlanders onterecht toeslagen moeten terugbetalen. De zogeheten leenbijstand moest uitkeringsgerechtigden aan de WW of bijstand helpen ontsnappen, maar hielp hen juist onbedoeld in de financiële problemen.
Volgens schattingen van het ministerie van Financiën zijn mogelijk 10.000 tot 15.000 Nederlanders in de problemen gekomen door het gebruik van zogeheten leenbijstand (bbz), blijkt uit onderzoek van De Volkskrant. Veel gedupeerden raakten daardoor in de schulden. Slechts een klein deel van hen kreeg schadevergoeding.
Met de leenbijstand konden uitkeringsgerechtigden met een renteloze lening van de overheid een eigen bedrijf starten. Als achteraf uit de jaarcijfers bleek dat ze met hun onderneming niet meer dan de bijstandsnorm hadden verdiend, werd de lening kwijtgescholden.
Boekhoudkundige kronkel
Door een boekhoudkundige kronkel telde de Belastingdienst het kwijtgescholden bedrag op bij het toetsingsinkomen. Daardoor hadden zij in het jaar nadat ze de lening hadden ontvangen op papier plots een veel te hoog inkomen en moesten zij duizenden euro’s aan te veel ontvangen toeslagen terugbetalen.
Het probleem was al sinds 2010 bekend, blijkt uit jurisprudentie en Kamervragen. Het zou pas tot 2017 duren totdat het euvel werd opgelost.
Kamer onderzoekt terecht eigen rol in Toeslagenaffaire
Elsevier 14.02.2021 Het is mooi dat de Tweede Kamer in de Toeslagenaffaire ook naar zichzelf kijkt. Al zijn drie enquêtes tegelijkertijd een beetje te veel van het goede. Eric Vrijsen beschrijft het nut van het Haagse reinigingsritueel. ‘Misschien was het voor mijn tijd. Mogelijk was het ná mijn tijd. Maar zeker niet tijdens mijn tijd.’
Ongekend onrecht was een ‘verslag’ van een ‘parlementaire ondervragingscommissie’ en leidde tot de val van het kabinet-Rutte III. Nu wil de Tweede Kamer nog een ‘parlementaire enquêtecommissie’ aan het werk zetten voor een ‘rapport’ over dezelfde kwestie. Wat is daarvan de meerwaarde?
Meer van Eric Vrijsen over dit onderwerp: Toeslagenaffaire als alarmbel voor de ambtenarij
De kwestie betreft de doorgeschoten aanpak van fraude met kinderopvangtoeslagen, waardoor duizenden onschuldige gezinnen zijn gedupeerd. De ondervragingscommissie kwam tot de slotsom dat ‘de grondbeginselen van de rechtsstaat zijn geschonden’. Dat is enorm en dat rechtvaardigt blijkbaar een nog dieper gravend onderzoek.
Het Binnenhof is geen tribunaal
Het kabinet-Rutte III nam in januari de verantwoordelijkheid op zich en trad af. Je hoort nu dat zo’n enquête geen zin meer heeft, het parlement kan het kabinet immers niet nog een keer naar huis sturen. Maar dat is te veel geredeneerd vanuit het idee dat een enquête een tribunaal is dat naar schuldigen zoekt.
Alles lijkt misschien een lekkere afrekening met de boosdoeners, maar dat klopt niet. Een enquête is een zoektocht naar wat er misging en naar wat er kan worden verbeterd. Daar kun je moeilijk op tegen zijn.
Het doel is zeker niet om zondebokken te zoeken, al kan dat natuurlijk wel het politieke effect zijn. Stuit de enquêtecommissie straks op nieuwe onaanvaardbare feiten, dan kan de Tweede Kamer de dan zittende bewindslieden naar huis sturen. De leden van het volgende kabinet zijn dus gewaarschuwd. Het aftreden van Rutte III betekent niet dat zij geen enkel toeslagenrisico meer lopen.
Zwaarste middel
De parlementaire enquête heet ‘het zwaarste middel’ te zijn. Getuigen worden onder ede gehoord. Wat ze zeggen, mag bij de strafrechter niet tegen hen worden gebruikt. Daarom kunnen getuigen zich niet beroepen op een zwijgrecht.
Schriftelijke stukken kunnen worden opgeëist. Maar dat kon de ondervragingscommissie ook al. De bewindslieden en ambtenaren die eind vorig jaar werden verhoord, stonden toen reeds onder ede.
Het verschil is dat de parlementaire commissie ook Kamerleden en oud-Kamerleden zal ondervragen. Dat was uitdrukkelijk niet de opdracht van de ondervragingscommissie, maar dat is het straks wel. En dat is maar goed ook, want in veel opzichten heeft de Kamer in het ‘Toeslagenschandaal’ boter op het hoofd.
Omdat ook zittende Kamerleden kunnen worden gehoord, moet hiermee bij de samenstelling van de enquêtecommissie rekening worden gehouden. Dit betekent bijvoorbeeld dat Renske Leijten (SP), die zich al jaren met het toeslagendossier bezighoudt en toch in de ondervragingscommissie zat, niet thuishoort in een enquêtecommissie.
Lees ook dit omslagverhaal over; Pieter Omtzigt: Hoe ongrijpbare lastpak kon uitgroeien tot CDA-topscorer
Ook Pieter Omtzigt (CDA) en Farid Azarkan (DENK) passen niet in de rol van enquêteur. Ze speelden weliswaar een heldenrol in het aankaarten van de kwestie, maar zijn al te nauw bij dit onderwerp betrokken om nog onafhankelijk onderzoek te kunnen doen.
Kamer maakte het ingewikkeld
Dat de Kamer zichzelf kritisch onderzoekt, is geboden. In de eerste plaats maakte het parlement de fiscale toeslagen en vooral de Kindertoeslagen, extra ingewikkeld. Telkens weer was er de wens om het ‘fijnmaziger’ te maken en groepen mensen te helpen. Geen wonder dat de Belastingdienst eronder bezweek.
Adempauze voor toeslagouders met schulden
RO 12.02.2021 Ouders die in de problemen zijn gekomen door wat er mis is gegaan met de kinderopvangtoeslag en kampen met schulden krijgen een adempauze waarin schuldeisers geen oude schulden bij ze kunnen innen. Dat is het gevolg van een aangenomen amendement door de Tweede Kamer dat het ministerie van Financiën nu uitvoert.
De Tweede Kamer heeft op donderdag 11 februari een amendement aangenomen dat was ingediend door de leden Lodders en Van Weyenberg. Daarin staat dat er een afkoelingsperiode komt, een zogeheten tijdelijk moratorium. Dat wordt opgenomen in de wet.
Daardoor komt er rust en ruimte voor de afwikkeling van de schulden in het belang van zowel ouders die gedupeerde zijn als hun schuldeisers. Deze afkoelingsperiode gaat voor de bij de Belastingdienst/Toeslagen bekende ouders per 12 februari 2021 in .
Het amendement leest u hier.
Zie ook
- Gewijzigd amendement van de leden Lodders en Van Weyenberg ter vervanging van nr. 3 over een moratorium
- Kinderopvangtoeslag
Kamer zet zwaarste middel in: parlementaire enquête naar toeslagenaffaire
NOS 11.02.2021 De Tweede Kamer houdt een parlementaire enquête naar de toeslagenaffaire. Een Kamermeerderheid wil dat de openbare verhoren voor de zomer van volgend jaar worden gehouden.
Eerder was er al een ‘parlementaire ondervraging’ of mini-enquête, een soort tussenvorm tussen een ‘gewoon’ onderzoek en een enquête. Mensen kunnen dan wel onder ede worden gehoord, maar aan de ondervraging gaat meestal geen uitgebreid dossieronderzoek vooraf. Ook duurt de ondervraging korter dan een enquête.
Nog niet alles onderzocht
De Kamer vindt dat de ondervragingscommissie “lang niet alles heeft onderzocht”. Als voorbeelden worden genoemd het onrechtmatig selecteren op nationaliteit, het opsporen van fraude buiten de toeslagen, het delen van persoonsgegevens met andere overheden en de rol van de Kamer als medewetgever.
De parlementaire ondervragingscommissie kwam eind vorig jaar met een vernietigend rapport over de toeslagenaffaire. Volgens de commissie zijn veel ouders ten onrechte van fraude beschuldigd en zijn de grondbeginselen van de rechtsstaat geschonden. Vorige maand bood het kabinet in de nasleep daarvan zijn ontslag aan.
Overgrote meerderheid steunt
Een paar weken geleden stelden oppositiepartijen SP, GroenLinks, Partij voor de Dieren, 50Plus en de Kamerleden Van Kooten-Arissen en Krol voor om een diepgaander onderzoek te doen: een enquête. Onder meer de regeringspartijen D66 en ChristenUnie kondigden al aan dat plan te steunen, een aantal andere partijen aarzelde nog.
SP-leider Marijnissen heeft hoge verwachtingen van de enquête.
Marijnissen: onderste steen moet boven
Bij de stemming vanmiddag bleek uiteindelijk dat de overgrote meerderheid van de Kamer met een enquête instemt. Alleen PVV en Forum voor Democratie keerden zich tegen het voorstel.
Bij de enquête moeten ook de aanbevelingen worden betrokken van de Kamercommissie die de problemen heeft onderzocht van uitvoeringsorganisaties zoals de Belastingdienst. Dat rapport moet nog verschijnen.
BEKIJK OOK
Grote meerderheid Tweede Kamer stemt toch in met parlementaire enquête naar toeslagenaffaire
AD 11.02.2021 Nu ook het CDA om is, stemt een ruime meerderheid van de Tweede Kamer vandaag in met het SP-voorstel om een parlementaire enquête naar de toeslagenaffaire te houden. Daarmee zet het parlement zijn zwaarste middel in om de waarheid boven tafel te krijgen over burgers die vermorzeld worden door overheidsdiensten.
,,Het is een onvermijdelijke stap,’’ zegt Leijten. ,,De Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag (POK) heeft lang niet alles onderzocht. Er moet ook gekeken worden naar het onrechtmatig selecteren op nationaliteit en fraudeopsporing door andere overheidsdiensten. Maar ook naar de Tweede Kamer.’’ Voor de zomer van 2022 moeten alle openbare verhoren worden gehouden die het fundament vormen voor de parlementaire enquête.
Lees ook;
Leijten wil ‘geen krappe meerderheid’ maar wenst dat deze parlementaire enquête ‘breed gedragen’ wordt. Nu het CDA aan boord is gekomen, is dat het geval. Voorstander zijn nu CDA, PvdA, GroenLinks, D66, SP, ChristenUnie, Denk, 50plus, Henk Krol en Femke Merel Van Kooten-Arissen. Onduidelijk is of de VVD nog zal voor stemmen.
Moeizaam
De moeizame totstandkoming van de ruime meerderheid voor deze enquête heeft volgens parlementariërs van diverse fracties te maken met de oplopende druk die komende kabinetsperiode op de Tweede Kamer komt. Er zullen dan vrijwel zeker nóg twee zware parlementaire enquêtes op stapel staan die het overheidsbeleid evalueren.. De ene gaat over de gaswinning in Groningen. De andere waartoe nog niet is besloten, zal naar men verwacht over het coronabeleid van dit kabinet gaan.
De Tweede Kamer gaat bij deze parlementaire enquête ook in de spiegel kijken. Het is immers de Tweede Kamer zelf die aandrong op fraudejacht naar burgers die later in de problemen kwamen. ,,Het gaat erom dat we de systemen blootleggen die van burgers die een foutje maken meteen fraudeurs maken,’’ zegt Leijten. ,,Dat gaat dus niet alleen over de belastingdienst, maar gaat ook over andere uitvoeringsorganisaties. En hoe persoonsgegevens zijn gedeeld met andere overheidsdiensten. Welke andere risicoselectie er naast de nationaliteit is gemaakt.’’
Het eerdere onderzoek van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag was er de oorzaak van dat het derde kabinet Rutte ten val kwam.
Gedupeerde Ouders staan voor het Catshuis voor een gesprek met premier Rutte. © ANP
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/2e92992c-6c43-11eb-b0d4-02d1dbdc35d1.jpg)
Kamer wil parlementaire enquête toeslagenaffaire, verhoren voor zomer 2022
Telegraaf 11.02.2021 De verhoren over de toeslagenaffaire krijgen een vervolg in een parlementaire enquête. De Tweede Kamer stemt donderdag in met het zwaarste onderzoeksmiddel dat het tot zijn beschikking heeft. Na een aanpassing in het tijdschema heeft ook het CDA zich achter het plan van de SP geschaard.
De parlementaire enquête neemt de toeslagenaffaire als uitgangspunt, maar zal ook kijken naar het functioneren van de overheidsdiensten en de handhaving en fraudejacht die bij de kinderopvangtoeslag zo ontspoorde. De verhoren moeten al voor de zomer van 2022 afgerond zijn, zo staat in het meest recente voorstel van de SP.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/300d1188-6c43-11eb-b0d4-02d1dbdc35d1.jpg)
Of de VVD met het voorstel in zal stemmen, is nog niet duidelijk. Ⓒ PHIL NIJHUIS
Dat laatste was nodig om in elk geval het CDA over de streep te trekken om voor de enquête te stemmen. Bij die partij, maar ook bij het CU, was er twijfel over de belasting van de Tweede Kamer. Die organiseert al een enquête naar de aardgaswinning en afhandeling van de aardbevingsschade in Groningen. Daarnaast acht de Kamer het onvermijdelijk dat er ook een enquête zal komen naar de aanpak van de coronacrisis.
Door de verhoren van de toeslagenenquête al voor de zomer van 2022 te organiseren, zou dat voorkomen dat er te veel druk op de Kamer komt te liggen. CDA steunt het SP-plan nu, eerder gaven D66, GL, PvdA, DENK, 50Plus en de eenpitters Krol en Van Kooten-Arissen ook al aan het te steunen. Ook VVD en CU, dat eerder nog twijfelde, stemden donderdagmiddag in.
Getuigen onder ede
De SP wil al heel lang een parlementaire enquête naar de toeslagenaffaire, maar kreeg de Kamer lange tijd niet achter zich. Uiteindelijk kwam er in eerste instantie een parlementaire ondervraging, een iets lichter instrument. Daarin werden naast topambtenaren ook vele prominente politici gehoord, zoals PvdA-leider Asscher, premier Rutte en minister Hoekstra (Financiën).
BEKIJK OOK:PREMIUM
Een tranendal van bestuurlijk onvermogen
BEKIJK OOK:
’Deze maand zo’n 3000 toeslagenouders betalen’
BEKIJK OOK:
Van Huffelen: compensatie toeslagen zal ook bij fraudeurs komen
Het rapport ’Ongekend onrecht’ van de ondervragingscommissie, dat in december werd gepubliceerd, leidde al tot het aftreden van het kabinet. En zorgde uiteindelijk voor zoveel onrust bij de PvdA-achterban dat Asscher vertrok als lijsttrekker.
Maar de SP zegt dat die commissie „lang niet alles heeft onderzocht” en wil een uitgebreider onderzoek om lessen te trekken. De commissie-Van Dam heeft bijvoorbeeld geen onderzoek gedaan naar het selecteren op nationaliteit en de omgang met persoonsgegevens door de Belastingdienst.De parlementaire enquête is het zwaarste instrument dat het parlement heeft. De enquêtecommissie bestaat uit Kamerleden en kan informatie opeisen van ministeries.
BEKIJK MEER VAN; overheid Christen-Democratisch Appèl GroenLinks Partij van de Arbeid
Advocaten toeslagenaffaire blij met parlementaire enquête
MSN 11.02.2021 Advocaten die opkomen voor slachtoffers van de toeslagenaffaire reageren verheugd op de Kamerbrede steun voor een parlementaire enquête. “Hiermee zal alles goed worden uitgezocht en zal verantwoording worden afgelegd”, zegt advocaat Eva González Pérez, die tientallen ouders bijstaat en als eerste aan de bel trok over de behandeling van ouders die toeslagen ontvingen.
“Wij zijn blij met dit bericht”, zegt advocaat Vasco Groeneveld, die eerder namens tientallen slachtoffers aangifte heeft gedaan tegen premier Mark Rutte en vijf andere (oud-)bewindslieden. “Op grond van wat er nu bekend is verwachten wij dat nader onderzoek de verdenking tegen premier Rutte en de overige (oud-)bewindspersonen zal versterken.”
“De toeslagaffaire is de grootste inbreuk door de overheid op de rechtsorde in de moderne Nederlandse geschiedenis. Logisch en terecht dat er een parlementaire enquête zal plaatsvinden. Mijn cliënten zijn bereid om de enquêtecommissie alle informatie te geven die maar nodig is”, zegt Groeneveld.
Terecht
Eerder werd duidelijk dat het Openbaar Ministerie de Belastingdienst niet strafrechtelijk zal vervolgen vanwege de affaire. Meerdere ouders spanden daarop procedures aan om die vervolging alsnog gedaan te krijgen. Namens een van die ouders begon advocaat Sébas Diekstra zo’n procedure. Hij noemt het “niet minder dan terecht” dat er een parlementaire enquête komt.
“De slachtoffers maar ook de samenleving verdienen een grondig onderzoek”, aldus Diekstra. “Nog altijd is niet alles in deze bizarre kwestie goed onderzocht en daardoor is het ook niet goed mogelijk om echt te leren van dit immense onrecht dat velen is aangedaan door de eigen overheid.” Hij zegt de parlementaire enquête “met heel veel belangstelling” te zullen volgen.
Vorige maand trad het kabinet af vanwege de affaire, waarin duizenden ouders ten onrechte als fraudeur werden aangemerkt. González Pérez noemde dat meer een “symbolische daad”. “Bij een parlementaire enquête wordt hopelijk alles naar buiten gebracht en komt de waarheid boven. Dat is belangrijk voor de ouders. Zij willen weten hoe dingen tot stand zijn komen.”
Meerderheid Tweede Kamer wil parlementaire enquête over toeslagenaffaire
NU 11.02.2021 De Tweede Kamer stemt donderdag toch over een parlementaire enquête over de toeslagenaffaire en het bredere functioneren van overheidsdiensten. Het voorstel is een beetje aangepast, waardoor ook het CDA kan instemmen. Daarmee steunt een ruime meerderheid het voorstel om het overheidsschandaal uitgebreider te onderzoeken.
Naast het CDA stemmen ook D66, GroenLinks, PvdA, ChristenUnie, DENK, 50PLUS, Forum voor Democratie en de eenpitters Henk Krol en Femke Merel van Kooten-Arissen in met het voorstel van de SP. Of de VVD mee zal stemmen, is nog niet duidelijk.
Het CDA wilde meer duidelijkheid over de timing van de enquête. De PvdA maakte zich overigens ook nog zorgen dat het onderzoek mogelijk de parlementaire enquête naar de aardgaswinning en de afhandeling van de bevingsschade in Groningen in de weg zit. In het nieuwe voorstel is opgenomen dat de toeslagenverhoren voor de zomer van 2022 gehouden moeten worden. De Kamer stemde dinsdag in met het inhoudelijke voorstel voor de Groningenenquête, dus dat onderzoek gaat al snel van start.
De parlementaire enquête is het zwaarste instrument dat het parlement heeft. De enquêtecommissie bestaat uit Kamerleden en kan informatie opeisen van ministeries. Ook kunnen ambtenaren, politici en andere betrokkenen onder ede worden gehoord. Dit gebeurde al tijdens de parlementaire ondervraging naar het toeslagenschandaal, maar voor zo’n enquête krijgt de commissie langer de tijd. Daardoor kan het onderwerp beter worden uitgezocht.
Het rapport van de ondervragingscommissie, dat in december werd gepubliceerd, leidde al tot het aftreden van het kabinet. Maar de SP zegt dat die commissie “lang niet alles heeft onderzocht” en wil een uitgebreider onderzoek om lessen te trekken. De commissie-Van Dam heeft bijvoorbeeld geen onderzoek gedaan naar het selecteren op nationaliteit en de omgang met persoonsgegevens door de Belastingdienst.
Rutte over rapport toeslagenaffaire: ‘Kunnen ons er alleen voor schamen’
Zie ook: Tijdlijn toeslagenaffaire: Van harde aanpak naar kwijtschelden schulden
Lees meer over: Politiek Toeslagenaffaire
’Ruime meerderheid voor parlementaire enquête toeslagenaffaire’
MSN 11.02.2021 De Tweede Kamer stemt donderdag toch over een parlementaire enquête over de toeslagenaffaire en het bredere functioneren van overheidsdiensten. Het voorstel is een beetje aangepast, waardoor ook het CDA kan instemmen. Daarmee steunt een ruime meerderheid het voorstel om het overheidsschandaal uitgebreider te onderzoeken.
Naast het CDA stemmen ook D66, GroenLinks, PvdA, GroenLinks, ChristenUnie, DENK, 50PLUS, Forum voor Democratie en de eenpitters Henk Krol en Femke Merel Van Kooten-Arissen in met het voorstel van de SP. Of de VVD mee zal stemmen, is nog niet duidelijk.
Het CDA wil meer duidelijkheid over de timing van de enquête. De PvdA maakte zich zorgen dat het onderzoek mogelijk de parlementaire enquête naar de aardgaswinning en de afhandeling van de bevingsschade in Groningen in de weg zit. In het nieuwe voorstel is opgenomen dat de toeslagenverhoren voor de zomer van 2022 moeten worden gehouden. De Kamer stemde dinsdag in met het inhoudelijke voorstel voor de Groningen-enquête, dus dat onderzoek gaat al snel van start.
Getuigen onder ede
De parlementaire enquête is het zwaarste instrument dat het parlement heeft. De enquêtecommissie bestaat uit Kamerleden en kan informatie opeisen van ministeries. Ook kunnen ambtenaren, politici en andere betrokkenen onder ede worden gehoord. Dit gebeurde al tijdens de parlementaire ondervraging naar het toeslagenschandaal, maar voor zo’n enquête krijgt de commissie langer de tijd. Daardoor kan het onderwerp beter worden uitgezocht.
Het rapport van de ondervragingscommissie, dat in december werd gepubliceerd, leidde al tot het aftreden van het kabinet. Maar de SP zegt dat die commissie „lang niet alles heeft onderzocht” en wil een uitgebreider onderzoek om lessen te trekken. De commissie-Van Dam heeft bijvoorbeeld geen onderzoek gedaan naar het selecteren op nationaliteit en de omgang met persoonsgegevens door de Belastingdienst.
Onderste steen moet boven: Kamer wil enquête over toeslagendrama
MSN 10.02.2021 Volgend jaar komt er een parlementaire enquête over de toeslagenaffaire. Een meerderheid van de Tweede Kamer steunt een voorstel van de SP. De openbare verhoren moeten voor de zomer van 2022 worden gehouden.
Een parlementaire ondervragingscommissie concludeerde eind vorig jaar al dat gedupeerden ongekend onrecht is aangedaan. Het kabinet stapte op. Toch zijn nog altijd veel vragen over de toeslagenaffaire onbeantwoord.
Zwaarste onderzoeksinstrument
Heeft de overheid etnisch geprofileerd? Hoe ging de fraudeopsporing buiten de afdeling Toeslagen van de Belastingdienst? En ook de vraag wat de rol is geweest van de Tweede Kamer, is nog onbeantwoord.
Om precies te achterhalen hoe het zover kon komen en wat kan worden gedaan om herhaling te voorkomen, stelde de SP voor om het zwaarste onderzoeksinstrument van de Tweede Kamer in te zetten. Een parlementaire enquête moet meer licht werpen op de mechanismen die hebben geleid tot het toeslagendrama, dat duizenden onschuldige ouders diep in de ellende stortte.
Het CDA twijfelde aanvankelijk over steun voor een parlementaire enquête, maar stemt nu toch voor. Daarmee is een meerderheid verzekerd. D66, GroenLinks, de PvdA en enkele andere partijen hadden eerder al laten weten het SP-voorstel te steunen.
Een van de zorgen van het CDA was dat er te veel parlementaire enquêtes tegelijk zouden worden gehouden. Het staat al vast dat er een enquête komt over de gaswinning in Groningen. De openbare verhoren van die enquête staan gepland voor de zomer van volgend jaar.
In de motie over de toeslagenenquête is nu opgenomen dat de Kamer erop aan koerst om de verhoren vóór de zomer van 2022 af te ronden. Zo moet worden voorkomen dat ze elkaar doorkruisen.
Wel trots
De enquête zal niet alleen gaan over de toeslagenaffaire en de Belastingdienst. Het onderzoek richt zich op de dienstverlening, handhaving en fraudebestrijding bij overheidsdiensten in bredere zin.
Drijvende kracht achter de enquête, SP-Kamerlid Renske Leijten, is ‘wel trots’ dat het gelukt is. “Zo kunnen we ervoor zorgen dat dit nooit meer zo mis kan gaan. Want het opsporen van fraude is belangrijk, maar het mag niet ontsporen.”
Over de Rooie vanwege het Schaliegas – deel 13 – op weg naar de parlementaire enquête gaswinning
commissievoorzitter Tom van der Lee GL
Parlementaire enquête gaswinning binnenkort van start
De Parlementaire enquêtecommissie naar de gaswinning in Groningen is donderdag 11.02.2021 officieel van start gegaan. GL-Kamerlid Van der Lee is gekozen tot commissievoorzitter. Tweede Kamervoorzitter Khadija Arib noemde de start een belangrijk moment. “Ik hoop dat het een klein beetje hoop kan bieden voor de mensen in Groningen.”
AD 12.02.2021
Pas in de zomer van 2022 gaan de openbare verhoren in de parlementaire enquête van start. Dat dat zo lang moet duren, komt omdat de onderzoeksopdracht zo groot is, legt commissievoorzitter Tom van der Lee uit.
’60 jaar gaswinning’
“Het gaat over 60 jaar gaswinning. Er zijn tientallen instellingen bij betrokken geweest; ministeries, toezichthouders, de NAM, Shell, Exxon, en vele organisaties. Het gaat veel tijd kosten om alle informatie, alle stukken boven tafel te halen, te analyseren en vele gesprekken te voeren voor je getuigen openbaar kunt verhoren.”
Record gaswinning in Groningen ondanks aardbevingen
‘Hoe heeft dit kunnen gebeuren?’
De commissie gaat zich richten op de gaswinning in Groningen vanaf 1959. De opbrengsten van de gaswinning waren groot, maar de schade voor gedupeerden inmiddels ook.
“De belangrijkste vraag is hoe dit ooit zo heeft kunnen gebeuren”, zegt Van der Lee. “Hoe hebben alle voordelen van de gaswinning ertoe geleid dat we niet voldoende oog hebben gehad voor de negatieve gevolgen ervan?”
En een heel belangrijke vraag die de commissie wil beantwoorden: waarom moest het zo lang duren voor de gaskraan dicht kon? Onder minister Kamp, in kabinet Rutte II, zijn recordhoeveelheden gas gewonnen, ondanks het feit dat Groningen toen al regelmatig te maken kreeg met flinke aardbevingen.
Telegraaf 13.02.2021
Gaskraan kon toch dicht !!??
Volgens minister Kamp kon Nederland niet zonder het Gronings gas. Maar onder minister Wiebes bleek de gaskraan ineens toch dicht te kunnen, en veel sneller dan gedacht.
Waar het kabinet er eerst nog vanuit ging dat de gaskraan vanaf 2030 helemaal zou dichtgaan, ziet het er nu naar uit dat er al in 2022 geen gas meer gewonnen zal worden in Groningen.
Wiebes: gaskraan ‘zo snel mogelijk’ verder dicht
Er wordt volgend jaar toch iets meer gas gewonnen uit het Groningerveld dan aanvankelijk gepland was, zo meldt het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) donderdag 11.02.2021. In het gasjaar 2021, dat in oktober van dit jaar start, moet 3,9 miljard kuub gas worden gewonnen, blijkt uit een raming van netbeheerder GTS. Dat is 0,8 miljard kuub meer dan eerder werd gedacht.
Dat er toch meer moeten worden gewonnen dan aanvankelijk begroot, komt doordat er meer marktvraag is. In september neemt demissionair minister Bas van ’t Wout (EZK) een definitief besluit over de gaswinning in het gasjaar 2021. De winning van 3,9 miljard kuub is wel een halvering ten opzichte van het huidige gasjaar, waarin 8,1 miljard kuub omhoog moet worden gehaald.
Maar vanaf medio 2022 moet de gaskraan in het Groningerveld dichtgaan. Dit moet de kans op aardbevingen in Groningen terugdringen. De Groningers hebben al jaren te lijden onder schade als gevolg van aardbevingen in het gebied.
Echter toch gaat de kraan niet definitief dicht. Als er namelijk uitzonderlijke weersomstandigheden zijn, is er wellicht toch gas uit het gebied nodig. Daarom blijven enkele winningsinstallaties stand-by staan. “Op die manier is een klein aantal stations gebruiksklaar als dat plotseling nodig is, bijvoorbeeld bij een extreem strenge winter”
‘Eindelijk antwoorden’
Het loste de problemen voor de Groningers overigens niet op. Veel bewoners zitten nog steeds vast in een onduidelijk moeras van afhandeling van schade van hun huis en de versterking ervan.
Toch denkt Van der Lee dat het belangrijk is dat de enquête nu van start gaat. “We weten nog niet hoe lang de gevolgen nog voelbaar zullen zijn. Er is echt een enorme behoefte, zeker ook in Groningen, om nu eindelijk eens antwoord te krijgen op veel prangende vragen.”
Ook denkt hij dat de enquête Groningers zelfs vooruit kan helpen. “Het kan zijn dat wij tot oordelen komen en tot nieuwe adviezen over beleid die nog een verschil kunnen maken.”
Ruim 800 schademeldingen na aardbevingen in Groningen
Cynisme
Elders in Den Haag wordt met enig cynisme vast vooruitgekeken naar de resultaten van de enquête. Rond het kabinet wordt gesuggereerd dat de bewindspersoon die in het volgende kabinet het dossier Groningen onder zich krijgt, zich maar beter kan voorbereiden op een vervroegde aftocht.
“Misschien moeten we gewoon een losse staatssecretaris voor Groningen aanstellen”, suggereerde een ingewijde eerder. “Die weet dan meteen waar hij aan toe is.”
Toeslagenaffaire
En toen het huidige kabinet zich beraadde op de politieke gevolgen van de parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslagen, werd door ingewijden ook meermaals naar de parlementaire enquête Groningen gewezen.
“Als we hierom aftreden, kunnen we over drie jaar zeker ook weer opnieuw aftreden als Groningen klaar is?” smaalde een bron toen. “Want daar is ook heel wat mis gegaan. Of moeten we dan zeggen dat Groningers minder belangrijk zijn dan de ouders in de toeslagenaffaire?”
De conclusies van de parlementaire enquête worden in 2023 verwacht.
Advies aan kabinet: ‘Crisisaanpak voor gevolgen gaswinning Groningen nodig’
Baudet wil door met gasboringen Groningen !!
De gaswinning in Groningen moet doorgaan, omwonenden moeten een ton op de rekening krijgen en aandelen in de aardoliemaatschappij NAM. Dat vindt Forum-leider Thierry Baudet. ,,Het is ongelooflijke rijkdom.’’
Baudet was als laatste te gast in de liveshow De Lijsttrekkers van deze site en herhaalde daar dat de gasboringen in Groningen door moeten gaan. Een bezorgde kijker uit het noorden vroeg wat de FvD-lijsttrekker zou doen voor zijn provincie, waarop Baudet zei: ,,Maak iedere Groninger aandeelhouder van de NAM, stort een ton op de rekening, koop mensen uit, regel een perfecte schadeloosstelling. Dat kan in één of twee weken geregeld zijn.”
Volgens Baudet zit er in Groningen ‘ongelooflijke rijkdom’ in de grond. ,,We willen doorgaan met boren. Het duurt een jaar of twee om het te regelen, maar dit is toch een no-brainer? Of we kopen mensen uit, of ze krijgen een aandeel in de NAM. Ze zijn altijd beter af dan nu. Het is toch absurd dat je 500 miljard euro in de grond laat zitten?” Het kabinet besloot na hevige aardbevingen dat de gaswinning in Groningen versneld moet stoppen.
lees: kamerbrief over raming gaswinning groningen 2021-2022 en verder 11.02.2021
lees: bijlage 1 brief advies leveringszekerheid van gasunie transport 29.01.2021
lees: bijlage 2 winter report 2021
lees: bijlage 3 brief van de mijnraad 21.12.2020
lees: bijlage 4 brief aan de nederlandse aardolie maatschappij
lees: kamerbrief over wetsvoorstel wat na nul wetswijzigingen in verband met de definitieve sluiting van het groningenveld 24.11.2020
lees: kamerbrief over bestuurlijke afspraken aardbevingsgebied groningen 06.11.2020
lees: bestuursakkoord groningen opgemaakte versie 06.11.2020
lees: advies over gebruik tijdvak 23.09.2020
lees: advies beoordeling zandplaten zuid 25.06.2020
lees: Overzicht deelnemende gemeenten proeftuinen aardgasvrije wijken 2e ronde 2020
lees: Proeftuinen aardgasvrije wijken 2e ronde
lees: kamerbrief over actualisering monitoringsparameters groningenveld 15.10.2020
lees: kamerbrief over voorstel tot wijziging tijdelijke wet groningen 14.10.2020
lees: bijlage uht wijziging mijnbouwregeling
lees: Subsidieregeling versterking gebouwen Groningen 02.10.2020
lees: kamerbrief over vergoedingen en tegemoetkomingsregeling voor huurders 01.10.2020
lees: akkoord gelijktrekken vergoedingen voor eigenaren en huurders
lees: beleidsregel tegemoetkoming huurders woningcorporaties aardbevingsgebied groningen
lees: kamerbrief over gaswinningsniveau groningen gasjaar 2020-2021 21.09.2020
lees: bijlage advies over de capaciteitsafbouw en sluitingsvolgorde clusters groningen
lees: bijlage advies sluitingsvolgorde productielocaties en minimumflow situatie
lees: bijlage l gas market conversion review
lees: bijlage mijnraadadvies sluiting productielocaties en minimum flow groningenveld
lees: bijlage nieuwe mogelijkheid om groningenproductie voor gasjaar 2020-2021 verder te reduceren
lees: bijlage vaststellingsbesluit groningen gasveld 2020-2021
lees: kamerbrief over voortgang aanpak landelijke afhandeling mijnbouwschade 09.06.2020
lees: bijlage landelijke aanpak afhandeling mijnbouwschade 17.03.2020
Lees ook: Minister Wiebes reageert op bevingen: ‘Begrijpelijk dat ze voor onrust zorgen’
Lees ook: Waarom de aardbevingen nog door blijven gaan
Lees ook: Alles over de aardbevingsproblematiek in Groningen
Zie: Over de Rooie vanwege het Schaliegas – deel 13 – nasleep
zie dan ook: Over de Rooie vanwege het Schaliegas – deel 12 – nasleep
zie verder ook: Over de Rooie vanwege het Schaliegas – deel 11 – nasleep
zie dan ook nog: Over de Rooie vanwege het Schaliegas – deel 10 – nasleep
zie verder dan ook: Over de Rooie vanwege het Schaliegas – deel 9 – nasleep
zie dan verder ook nog: PvdA over de Rooie vanwege het Schaliegas – deel 8 – nasleep
zie ook: PvdA over de Rooie vanwege het Schaliegas – deel 7 – nasleep
zie ook: PvdA over de Rooie vanwege het Schaliegas – deel 6 – nasleep
zie ook: PvdA over de Rooie vanwege het Schaliegas – deel 5
zie ook: PvdA over de Rooie vanwege het Schaliegas – deel 4
zie ook: PvdA-leider Diederik Samsom over de Rooie vanwege het Schaliegas – deel 3
zie ook: PvdA-leider Diederik Samsom over de Rooie vanwege het Schaliegas – deel 2
zie ook: PvdA-leider Diederik Samsom over de Rooie vanwege het Schaliegas – deel 1
AD 11.03.2021 De gaswinning in Groningen moet doorgaan, omwonenden moeten een ton op de rekening krijgen en aandelen in de aardoliemaatschappij NAM. Dat vindt Forum-leider Thierry Baudet. ,,Het is ongelooflijke rijkdom.’’
Baudet was als laatste te gast in de liveshow De Lijsttrekkers van deze site en herhaalde daar dat de gasboringen in Groningen door moeten gaan. Een bezorgde kijker uit het noorden vroeg wat de FvD-lijsttrekker zou doen voor zijn provincie, waarop Baudet zei: ,,Maak iedere Groninger aandeelhouder van de NAM, stort een ton op de rekening, koop mensen uit, regel een perfecte schadeloosstelling. Dat kan in één of twee weken geregeld zijn.”
Volgens Baudet zit er in Groningen ‘ongelooflijke rijkdom’ in de grond. ,,We willen doorgaan met boren. Het duurt een jaar of twee om het te regelen, maar dit is toch een no-brainer? Of we kopen mensen uit, of ze krijgen een aandeel in de NAM. Ze zijn altijd beter af dan nu. Het is toch absurd dat je 500 miljard euro in de grond laat zitten?” Het kabinet besloot na hevige aardbevingen dat de gaswinning in Groningen versneld moet stoppen.
Partij
Baudets Forum voor Democratie viel vorig jaar uiteen na onthulling van antisemitische berichten, veel kopstukken verlieten de partij. Inmiddels staat FvD tussen de drie en vijf zetels in de peilingen. De strijd tegen het coronabeleid is het nieuwe kernpunt.
Fvd-lijsttrekker Thierry Baudet. © Annina Romita
Baudet vindt de aanpak overdreven, corona is ‘niet meer dan een heftige seizoensgriep’, stelt hij: ,,Wat nu gebeurt in de wereld, is een levensgevaarlijke ontwikkeling, we dreigen onze vrijheid definitief kwijt te raken”, zei Baudet. ,,Er zijn 8600 mensen overleden vorig jaar aan corona, dat is evenveel als in het heftige griepseizoen van jaren geleden.” Het CBS en het RIVM turven overigens duizenden doden meer.
Ontslagrecht soepeler
In de uitzending verdedigde Baudet zijn plan om het ontslagrecht te versoepelen, met als doel dat bedrijven ook sneller mensen in dienst durven te nemen. Tegenover soepeler ontslagrecht moet wel een korte, maar hogere ontslagvergoeding staan, vindt hij. ,,Relaties moeten beëindigd kunnen worden, net als in de liefde of de politiek.”
Thierry Baudet. © ANP
Thierry Baudet op verkiezingstournee in Arnhem. © Erik van ’t Hullenaar
Nieuwe studie: schade aan huizen langs aardbevingsgebied niet door bodemdaling
NOS 02.03.2021 Onderzoekers van de TU Delft en onderzoeksinstituut TNO stellen dat schade aan woningen aan de rand van het aardbevingsgebied in Groningen en Drenthe niet het gevolg is van bodemdaling. De bodemdaling gaat volgens de onderzoekers zo geleidelijk, dat die geen invloed heeft op woningen aan de rand van het gaswinningsgebied. Deze conclusie staat haaks op eerdere onderzoeken.
Het Instituut Mijnbouwschade Groningen (IMG) is verantwoordelijk voor de afhandeling van de schademeldingen en moet nu besluiten wat het gaat doen met deze informatie. Sinds deze zomer legde het IMG de afhandeling van 1400 schadezaken aan de rand van het Groningenveld en de gasopslag bij Norg stil in afwachting van dit onderzoek. Dat gebeurde nadat steeds meer extern ingehuurde experts vraagtekens hadden gezet bij de oorzaak van de schade in dit gebied.
‘Niet over een nacht ijs’
Het IMG gaat zich rustig beraden op de uitkomsten voordat het besluit of de ruim 1400 schademeldingen worden toegekend of niet. “We willen niet over een nacht ijs gaan”, zegt een woordvoerder tegen RTV Noord.
Zeker omdat er eerder wel al 700 huishoudens een schadevergoeding hebben gekregen voor schade door bodemdaling. Daar zaten ook woningen tussen aan de rand van het aardbevingsgebied. De vergoedingen werden toegekend op basis van de omgekeerde bewijslast die geldt. Dat betekent dat de NAM moet aantonen dat de schade niet is ontstaan door bodemdaling, in plaats van dat de huiseigenaar moet bewijzen dat het wel zo is.
‘Uitermate teleurstellend’
De conclusies van het rapport vielen burgemeester Smid van de gemeente Noordenveld rauw op zijn dak. “Het is een uitermate teleurstellende uitkomst”, zegt hij tegen RTV Drenthe.
Het rapport zal de komende tijd worden doorgespit door experts op het gemeentehuis en de juridisch adviseur. “We gaan intern in actie komen, maar zullen ook met de provincie en andere belanghebbende gemeenten om tafel. We moeten er alles aan doen om ervoor te zorgen dat mensen een goede schadeafhandeling krijgen.”
De schademelders krijgen naar verwachting voor de zomer uitsluitsel.
BEKIJK OOK;
Afbouw gaswinning Groningen op schema
RO 11.02.2021 De gaswinning uit het Groningenveld kan in het gasjaar 2021/2022 verder naar beneden naar 3,9 miljard kuub. Dat is een halvering ten opzichte van het huidige gasjaar, waarin de gaswinning 8,1 miljard kuub bedraagt. Dit blijkt uit de jaarlijkse raming van netbeheerder GTS. Hiermee ligt de afbouw van de gaswinning uit het Groningenveld op schema. Vanaf het voorjaar van 2022 is naar verwachting in een gemiddeld jaar geen gas meer nodig uit Groningen.
De raming van GTS is iets hoger dan het advies dat GTS in februari 2020 gaf voor het komende gasjaar. De netbeheerder schatte toen nog in dat 3,1 miljard kuub nodig zou zijn. Die lichte verhoging is onder meer een gevolg van de hogere marktvraag in Nederland die volgt uit de Klimaat- en Energieverkenning 2020 van het Planbureau voor de Leefomgeving.
Ondanks de koude temperaturen van de afgelopen dagen is de winter vooralsnog zachter dan gemiddeld. Het temperatuurverloop over het hele jaar bepaalt of de NAM meer of minder dan 8,1 miljard kuub wint in dit gasjaar.
In september neemt de minister van Economische Zaken en Klimaat een definitief besluit voor het gasjaar 2021/2022. Dat is dan het allerlaatste ‘normale’ winningsbesluit voor het Groningenveld.
Gaswinning naar nul
Vanaf medio 2022 is er geen gas meer nodig uit het Groningenveld, in een jaar met gemiddelde weersomstandigheden. Een aantal locaties blijft daarna stand-by; daar zal een beperkte hoeveelheid gas worden gewonnen. Op die manier is een klein aantal stations gebruiksklaar als dat plotseling nodig is, bijvoorbeeld bij een extreem strenge winter, in combinatie met uitval van grote installaties.
Door de gaskraan te sluiten, vermindert de kans op aardbevingen als gevolg van de gaswinning in Groningen. Het kabinet heeft dat rigoureuze besluit genomen met het oog op de veiligheid van de Groningers en de leefbaarheid van de provincie. In het regeerakkoord was oorspronkelijk nog besloten dat de winning de komende jaren rond de 20 miljard kuub zou bedragen.
Ga naar dashboardgroningen.nl voor een overzicht van de voortgang Groningen
Documenten;
Kamerbrief over raming Gaswinning Groningen 2021/2022 en verder
Kamerstuk: Kamerbrief | 11-02-2021
Zie ook;
Volgend jaar iets meer gaswinning in Groningen dan gedacht
NU 11.02.2021 Er wordt volgend jaar iets meer gas gewonnen uit het Groningerveld dan aanvankelijk gepland was, zo meldt het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) donderdag. In het gasjaar 2021, dat in oktober van dit jaar start, moet 3,9 miljard kuub gas worden gewonnen, blijkt uit een raming van netbeheerder GTS. Dat is 0,8 miljard kuub meer dan eerder werd gedacht.
Dat er toch meer moeten worden gewonnen dan aanvankelijk begroot, komt doordat er meer marktvraag is. In september neemt demissionair minister Bas van ’t Wout (EZK) een definitief besluit over de gaswinning in het gasjaar 2021. De winning van 3,9 miljard kuub is wel een halvering ten opzichte van het huidige gasjaar, waarin 8,1 miljard kuub omhoog moet worden gehaald.
Vanaf medio 2022 moet de gaskraan in het Groningerveld dichtgaan. Dit moet de kans op aardbevingen in Groningen terugdringen. De Groningers hebben al jaren te lijden onder schade als gevolg van aardbevingen in het gebied.
Toch gaat de kraan niet definitief dicht. Als er uitzonderlijke weersomstandigheden zijn, is er wellicht toch gas uit het gebied nodig. Daarom blijven enkele winningsinstallaties stand-by staan. “Op die manier is een klein aantal stations gebruiksklaar als dat plotseling nodig is, bijvoorbeeld bij een extreem strenge winter”, schrijft Van ’t Wout.
Lees meer over: Economie Gaswinning Groningen
Toekomstige minister lijkt nu al in de nesten te zitten rond het gas in Groningen
AD 11.02.2021 Pas in de zomer van 2022 begint de parlementaire enquêtecommissie over de Groningse gaswinning met het verhoren van hoofdrolspelers in het dossier. De aankomende minister van Economische Zaken lijkt nú al in de nesten te zitten.
Zestig jaar van gaswinning, aardbevingen, leed én miljarden die in de staatskas stroomden: de gasbel onder Groningen houdt de gemoederen al decennia bezig. Vandaag is de parlementaire enquêtecommissie van start gegaan die duidelijk moet maken hoe de Groningers zó konden lijden onder de gaswinning.
Lees ook;
Welke politici namen aardbevingen als gevolg van de gaswinning voor lief? En wanneer werd duidelijk dat het opboren van gas nadelige gevolgen had? Wie wist daarvan? En waarom duurt het toch zo lang tot getroffen Groningers worden gecompenseerd?
Op die vragen, en vele andere, moet de parlementaire enquêtecommissie antwoord geven. Zo’n commissie is het zwaarste politieke middel van de Tweede Kamer. De Kamerleden in de commissie mogen informatie vorderen en kunnen getuigen onder ede verhoren.
Veel tijd nodig
,,De belangrijkste vraag is hoe dit ooit zo heeft kunnen gebeuren’’, zegt Tom van der Lee (GroenLinks), die vandaag is benoemd tot voorzitter van de commissie. ,,Hoe hebben alle voordelen van de gaswinning ertoe geleid dat we niet voldoende oog hebben gehad voor de negatieve gevolgen?’’
Het duurt tot de zomer van volgend jaar voordat de eerste openbare verhoren worden gehouden. Dat komt volgens Van der Lee doordat de onderzoeksopdracht zo groot is. ,,Het gaat over 60 jaar gaswinning. Er zijn tientallen instellingen bij betrokken geweest; ministeries, toezichthouders, de NAM, Shell, Exxon, en vele organisaties. Het gaat veel tijd kosten om alle informatie, alle stukken boven tafel te halen, te analyseren en vele gesprekken te voeren voor je getuigen openbaar kunt verhoren.’’
Zware conclusies
Het huidige kabinet besloot begin 2018 om de gaskraan in Groningen helemaal dicht te draaien. Dat terwijl het vorige kabinet, Rutte II, met minister Henk Kamp (Economische Zaken) nog recordhoeveelheden gas naar boven pompte. Terwijl toen al bekend was dat de provincie zwaar te lijden had onder aardbevingen.
In politiek Den Haag wordt rekening gehouden met zware conclusies door de commissie. Voor de minister die ná de komende Kamerverkiezingen het gasdossier onder zich krijgt, wordt nu al rekening gehouden met een vroegtijdige aftocht. De gedachte, volgens Haagse bronnen: als de overheid net als bij de toeslagenaffaire heeft gefaald, moeten er óók in het gasdossier politieke gevolgen zijn.
Stieneke van der Graaf (ChristenUnie) is gekozen tot ondervoorzitter van de parlementaire enquêtecommissie. De commissie bestaat verder uit de Kamerleden Dennis Wiersma (VVD), Roy van Aalst (PVV), Anne Kuik (CDA), Tjeerd de Groot (D66), Peter Kwint (SP), Kirsten van den Hul (PvdA) en Femke Merel van Kooten. Kamerleden die bij de komende verkiezingen niet worden herkozen, worden vervangen door een partijgenoot.
GroenLinks-Kamerlid Van der Lee leidt parlementaire enquête gaswinning
NU 11.02.2021 GroenLinks-Kamerlid Tom van der Lee is voorzitter geworden van de parlementaire enquêtecommissie die onderzoek gaat doen naar de gang van zaken rond de gaswinning in Groningen. Hij werd unaniem gekozen door de overige commissieleden.
De vondst van een groot aardgasveld in de Groningse bodem in 1959 droeg de afgelopen decennia fors bij aan de welvaart in Nederland, maar de winning van het gas veroorzaakte talloze aardbevingen in het winningsgebied. Pas heel laat kwam er aandacht voor de schade die de bewoners daardoor leden.
“Zestig jaar gaswinning heeft Nederland veel opgeleverd, maar kent, zeker voor gedupeerden, ook vele schaduwkanten”, zegt Van der Lee. Op zijn initiatief besloot de Tweede Kamer bijna twee jaar geleden dat er een parlementaire enquête moest komen.
Het doel daarvan is inzicht krijgen in hoe belangrijke besluiten rond de gaswinning in de afgelopen zestig jaar tot stand zijn gekomen en hoe verschillende belangen daarbij tegen elkaar zijn afgewogen. De parlementaire enquête is het zwaarste onderzoeksinstrument dat de Kamer daarvoor tot haar beschikking heeft. De commissie kan documenten vorderen en getuigen en deskundigen onder ede horen.
Stieneke van der Graaf (ChristenUnie) is gekozen tot ondervoorzitter. De commissie bestaat verder uit de Kamerleden Dennis Wiersma (VVD), Roy van Aalst (PVV), Anne Kuik (CDA), Tjeerd de Groot (D66), Peter Kwint (SP), Kirsten van den Hul (PvdA) en Femke Merel van Kooten-Arissen.
Verhoren vinden volgend jaar plaats
De commissie zal dit jaar nog bezig zijn met opvragen en bestuderen van schriftelijke informatie. De openbare verhoren vinden naar verwachting plaats tussen juni en oktober volgend jaar. Over twee jaar moet het onderzoeksrapport klaar zijn.
Het kabinet besloot in 2018 dat de gaswinning in Groningen helemaal moet stoppen en heeft maatregelen genomen om ervoor te zorgen dat Nederland zo snel mogelijk zonder Gronings gas kan. Naar verwachting kan de gaskraan al volgend jaar vrijwel helemaal dicht.
Lees meer over: Groningen Gaswinning Groningen
GL-Kamerlid Van der Lee voorzitter parlementaire enquete Groningen
MSN 11.02.2021 GL-Kamerlid Tom van der Lee gaat als voorzitter de parlementaire enquêtecommissie over de aardgaswinning in Groningen leiden. De commissie is donderdag officieel van start gegaan, de eerste verhoren beginnen voor de zomer van 2022.
Kamervoorzitter Khadija Arib benadrukt dat de problemen in Groningen nog niet voorbij zijn. „We hopen door de enquête lessen te trekken voor de toekomst. Ik hoop dat het een klein beetje hoop kan bieden voor de mensen in Groningen.”
De enquêtecommissie begint eerst met een onderzoek achter de schermen. Rond de zomer van 2022 beginnen de openbare verhoren. Een parlementaire enquête is het zwaarste politieke middel van de Tweede Kamer. De commissie kan informatie vorderen en getuigen onder ede horen. Begin 2023 is het onderzoeksrapport klaar.
Inkijkje
Voorzitter Van der Lee (GL) legt uit dat het onderzoek helemaal teruggaat naar het begin van de aardgaswinning in 1959. „Het doel is om inzicht te krijgen in besluitvorming en belangenafweging in de afgelopen jaren. Het onderzoek kan bijdragen aan perspectief voor de Groningers.”
In de commissie zitten verder Kamerleden Dennis Wiersma (VVD), Roy van Aalst (PVV), Anne Kuik (CDA), Tjeerd de Groot (D66), Peter Kwint (SP), Kirsten van den Hul (PvdA), Stieneke van der Graaf (ChristenUnie) en eenpitter Femke Merel van Kooten-Arissen.
BEKIJK OOK:
Drempel om geld te lenen gaat omhoog
BEKIJK OOK:
Kamer wil parlementaire enquête toeslagenaffaire, verhoren voor zomer 2022
Verkiezingen
Opvallend is dat de commissie al voor de verkiezingen wordt geïnstalleerd. Het is niet zeker of de commissieleden na de stembusgang nog wel Kamerlid zijn. Politici die niet herkozen worden mogen na de verkiezingen worden vervangen door een ander lid van de fractie. Voorzitter Van der Lee zegt dat er bewust is aangedrongen op een snelle installatie voor de verkiezingen vanwege de complexiteit van het onderzoek. „We kunnen niet anderhalve maand langer wachten.”
BEKIJK MEER VAN; verkiezingen Tom van der Lee Groningen
GL-Kamerlid Van der Lee voorzitter parlementaire enquête Groningen
NOS 11.02.2021 GroenLinks-Kamerlid Van der Lee is de voorzitter van de parlementaire enquêtecommissie naar de gaswinning in Groningen. Hij is gekozen door de andere commissieleden. De parlementaire enquête is er gekomen door een motie van zijn hand, die in maart 2019 door de hele Tweede Kamer werd aangenomen.
De commissie is vandaag geïnstalleerd. Vicevoorzitter is ChristenUnie-Kamerlid Van der Graaf. Verder zitten in de commissie de Kamerleden Van Aalst (PVV), De Groot (D66), Wiersma (VVD), Kuik (CDA), Van den Hul (PvdA), Kwint (SP) en het onafhankelijke lid Van Kooten-Arissen.
De parlementaire enquête moet inzicht geven “in de besluitvorming en belangenafwegingen van de afgelopen zestig jaar en om te komen tot waarheidsvinding” over de aardgaswinning in Groningen. Die is, volgens de voorzitter, in die periode van succesverhaal een hoofdpijndossier geworden. “De schaduwkanten, de aardbevingen en de vele gedupeerden overheersen nu het beeld.”
Openbare verhoren in 2022
De commissie wil uitzoeken hoe het zover heeft kunnen komen en welke lessen er geleerd kunnen worden. Ze begint met het opvragen van documenten, dossieronderzoek en gesprekken met deskundigen. De openbare verhoren van getuigen onder ede beginnen naar verwachting voor de zomer van 2022. Het is de bedoeling om begin 2023 het onderzoeksrapport te presenteren
Er is bewust voor gekozen om de commissie nog voor de verkiezingen in maart te laten beginnen, zei voorzitter Van der Lee, hoewel de kans bestaat dat de commissieleden niet opnieuw tot Kamerlid gekozen worden en dus al snel vervangen zullen worden. “We willen niet nog anderhalve maand wachten, want er is veel werk aan de winkel.”
BEKIJK OOK;
Parlementaire enquêtecommissie Groningen van start: ‘Moet hoop bieden’
MSN 11.02.2021 De parlementaire enquêtecommissie naar de gaswinning in Groningen is vandaag officieel van start gegaan. GroenLinks-kamerlid Tom van der Lee is gekozen tot commissievoorzitter. Tweede Kamervoorzitter Khadija Arib noemde de start een belangrijk moment. “Ik hoop dat het een klein beetje hoop kan bieden voor de mensen in Groningen.”
Pas in de zomer van 2022 gaan de openbare verhoren in de parlementaire enquête van start. Dat dat zo lang moet duren, komt omdat de onderzoeksopdracht zo groot is, legt commissievoorzitter Tom van der Lee uit.
’60 jaar gaswinning’
“Het gaat over 60 jaar gaswinning. Er zijn tientallen instellingen bij betrokken geweest; ministeries, toezichthouders, de NAM, Shell, Exxon, en vele organisaties. Het gaat veel tijd kosten om alle informatie, alle stukken boven tafel te halen, te analyseren en vele gesprekken te voeren voor je getuigen openbaar kunt verhoren.”
Record gaswinning in Groningen ondanks aardbevingen
‘Hoe heeft dit kunnen gebeuren?’
De commissie gaat zich richten op de gaswinning in Groningen vanaf 1959. De opbrengsten van de gaswinning waren groot, maar de schade voor gedupeerden inmiddels ook.
“De belangrijkste vraag is hoe dit ooit zo heeft kunnen gebeuren”, zegt Van der Lee. “Hoe hebben alle voordelen van de gaswinning ertoe geleid dat we niet voldoende oog hebben gehad voor de negatieve gevolgen ervan?”
En een heel belangrijke vraag die de commissie wil beantwoorden: waarom moest het zo lang duren voor de gaskraan dicht kon? Onder minister Kamp, in kabinet Rutte II, zijn recordhoeveelheden gas gewonnen, ondanks het feit dat Groningen toen al regelmatig te maken kreeg met flinke aardbevingen.
Gaskraan kon toch dicht
Volgens minister Kamp kon Nederland niet zonder het Gronings gas. Maar onder minister Wiebes bleek de gaskraan ineens toch dicht te kunnen, en veel sneller dan gedacht.
Waar het kabinet er eerst nog vanuit ging dat de gaskraan vanaf 2030 helemaal zou dichtgaan, ziet het er nu naar uit dat er al in 2022 geen gas meer gewonnen zal worden in Groningen.
Wiebes: gaskraan ‘zo snel mogelijk’ verder dicht
‘Eindelijk antwoorden’
Het loste de problemen voor de Groningers overigens niet op. Veel bewoners zitten nog steeds vast in een onduidelijk moeras van afhandeling van schade van hun huis en de versterking ervan.
Toch denkt Van der Lee dat het belangrijk is dat de enquête nu van start gaat. “We weten nog niet hoe lang de gevolgen nog voelbaar zullen zijn. Er is echt een enorme behoefte, zeker ook in Groningen, om nu eindelijk eens antwoord te krijgen op veel prangende vragen.”
Ook denkt hij dat de enquête Groningers zelfs vooruit kan helpen. “Het kan zijn dat wij tot oordelen komen en tot nieuwe adviezen over beleid die nog een verschil kunnen maken.”
Ruim 800 schademeldingen na aardbevingen in Groningen
Cynisme
Elders in Den Haag wordt met enig cynisme vast vooruitgekeken naar de resultaten van de enquête. Rond het kabinet wordt gesuggereerd dat de bewindspersoon die in het volgende kabinet het dossier Groningen onder zich krijgt, zich maar beter kan voorbereiden op een vervroegde aftocht.
“Misschien moeten we gewoon een losse staatssecretaris voor Groningen aanstellen”, suggereerde een ingewijde eerder. “Die weet dan meteen waar hij aan toe is.”
Toeslagenaffaire
En toen het huidige kabinet zich beraadde op de politieke gevolgen van de parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslagen, werd door ingewijden ook meermaals naar de parlementaire enquête Groningen gewezen.
“Als we hierom aftreden, kunnen we over drie jaar zeker ook weer opnieuw aftreden als Groningen klaar is?” smaalde een bron toen. “Want daar is ook heel wat mis gegaan. Of moeten we dan zeggen dat Groningers minder belangrijk zijn dan de ouders in de toeslagenaffaire?”
De conclusies van de parlementaire enquête worden in 2023 verwacht.
Advies aan kabinet: ‘Crisisaanpak voor gevolgen gaswinning Groningen nodig’
RTL Nieuws; NAM Royal Dutch Shell Gaswinning Groningen
De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de nasleep deel 3
Zwarte Lijst
De harde en discriminerende fraudeaanpak die heeft geleid tot het toeslagenschandaal, baart de Tweede Kamer ook richting de toekomst zorgen.
Kamerleden vrezen dat er achter de affaire een ’nog groter schandaal’ tevoorschijn komt. Demissionair staatssecretaris Vijlbrief (Financiën) sluit niet uit dat het kabinet nog meer mensen moet compenseren.
Belastingdienst gaat iedereen informeren die op geheime zwarte lijst stond
Kamerleden begrijpen er niets van dat na vele debatten over de toeslagenaffaire en de val van het kabinet nog steeds veel vragen onbeantwoord blijven. “Wie heeft nog het overzicht?”, vraagt Denk-kamerlid Farid Azarkan zich hardop af. “Zelfs na alle onderzoeken zijn we nog niet op de bodem beland”, concludeert GroenLinks-kamerlid Bart Snels.
„Het lijkt erop dat er nog flink wat kasten gesloten zijn”, zegt CDA-Kamerlid Omtzigt maandagmiddag als de Kamer debatteert over de fraudeopsporing van en het gebruik van de tweede nationaliteit door de Belastingdienst. Uit die kasten bij de fiscus vallen al tijden om de haverklap lijken, bijvoorbeeld in de vorm van het gebruik van allerlei zwarte lijsten. Of het rondslingeren van gegevens, waarop ook de tweede nationaliteit van mensen staat.
„Komt er achter de toeslagenaffaire een veel groter schandaal vandaan?”, vraagt D66-Kamerlid Van Weyenberg zich dan ook af. „Hebben we nou het beeld scherp of hoor ik over een maand weer dat er nog drie systemen open staan”, verwijst hij naar allerlei varianten op de zwarte lijsten waarvan het bestaan onlangs bekend werd.
FSV
De Belastingdienst bestempelde mensen ook bij de inkomstenbelasting te snel als fraudeur. Dat valt op te maken uit een oude werkinstructie waar staatssecretaris Hans Vijlbrief (Financiën) de Tweede Kamer recent over heeft geïnformeerd.
Vijlbrief meldde onlangs al in een brief dat niet alleen bij de dienst Toeslagen maar ook bij de inkomstenbelasting mensen jarenlang te makkelijk het stempel van fraudeur kregen opgeplakt. Ze kwamen al bij het minste vermoeden van fraude in een speciaal systeem, maar wisten dat zelf niet. Bij een belasting-of toeslagenschuld van meer dan 10.000 euro kregen ze bovendien geen betalingsregeling of schuldhulpverlening meer.
De zaak draait om het omstreden en inmiddels afgeschafte fraudesignaleringssysteem FSV, dat als een soort ‘zwarte lijst’ fungeerde. Mensen konden daar al bij de geringste vermoedens van fraude op terechtkomen, zonder dat zij daarvan wisten.
Volgens de nu opgedoken werkinstructie moest van mensen met zo’n fraudesignalering “zonder inhoudelijke toetsing” worden aangenomen dat zij “niet te goeder trouw” waren. Zij kregen bij een belasting- of toeslagenschuld van 10.000 euro of meer geen betalingsregeling.
AD 04.02.2021
Tachtig slachtoffers doen aangifte tegen premier Rutte wegens toeslagenaffaire
Tachtig slachtoffers van de kinderopvangtoeslagaffaire hebben aangifte gedaan tegen premier Mark Rutte. Het gaat daarbij om drie ambtsmisdrijven, zegt hun advocaat Vasco Groeneveld woensdag. Vorige maand deed Groeneveld namens een groep gedupeerden al aangifte tegen vijf andere (oud-)bewindslieden.
De raadsman vond het toen te vroeg om ook de (inmiddels demissionaire) minister-president in de aangifte te betrekken. ,,Daarna is er nieuwe, belastende informatie bij gekomen”, zegt hij.
Vernietigend rapport
Aan de basis van dit alles ligt het vernietigende rapport van de parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag. De ouders die slachtoffer zijn geworden van de harde aanpak bij de kinderopvangtoeslag is ‘ongekend onrecht’ aangedaan, luidde de conclusie. De ‘grondbeginselen van de rechtsstaat zijn geschonden’ en ouders hebben jarenlang ‘geen schijn van kans’ gehad.
De commissie stelde vast dat ministers en staatssecretarissen meermaals signalen hebben gekregen dat er iets misging bij de uitvoering van de kinderopvangtoeslag. Maar dat hier zoveel mensen de dupe van werden drong niet tot hen door. ,,Dat de problemen veel breder speelden, was voor hen een blinde vlek”, staat in het rapport. Niet veel later viel het kabinet en besloot Eric Wiebes in zijn geheel af te treden.
D66’er Samira Rafaëla wil een Europees onderzoek naar de kindertoeslagenaffaire.
D66-Europarlementariër Samira Rafaëla wil dat de Europese Commissie een strafprocedure start tegen Nederland. Aanleiding is de toeslagenaffaire, waarvoor opvallend genoeg D66-staatssecretarissen medeverantwoordelijk voor waren. Volgens Rafaëla is het feit dat mensen met een tweede nationaliteit extra gecontroleerd werden door de Belastingdienst een uiting van ’institutioneel racisme’.
„Lidmaatschap van de EU komt niet enkel met voordelen, daar horen ook verplichtingen bij”, aldus Rafaëla, namens ARDI, de antiracismegroep in het Europees Parlement, en drie Nederlandse antiracisme-organisaties.
In de brief, gericht aan vicevoorzitter van de Europese Commissie Vera Jourová en eurocommissarissen Helena Dalli en Didier Reynders, vraagt Rafaëla om een onderzoek naar eventuele schending van EU-racismewetgeving, en of dit kan leiden tot een inbreukprocedure.
Dat laatste wordt ingezet wanneer een lidstaat zich niet aan de wetgeving van de EU houdt. Inbreukprocedures werden eerder gestart tegen onder meer Polen en Hongarije, vanwege het inperken van de onafhankelijke rechtspraak en de discriminatie van lhbti’ers.
Feitelijk richt haar aanklacht zich ook tegen haar eigen D66, dat onderdeel was van het kabinet-Rutte-III. Rafaëla’s partij leverde zelfs de staatssecretarissen, de eerder opgestapte Menno Snel en nu Hans Vijlbrief en Alexandra van Huffelen, die verantwoordelijk zijn voor de Belastingdienst en toeslagen.
Lidmaatschap van de EU komt niet enkel met voordelen, daar horen ook verplichtingen bij. Met @SPEAK100 @CntrleAltDlt @De_Goede_Zaak vraag ik om onderzoek naar schending EU-wetgeving op het gebied van racisme en of dit kan leiden tot een inbreukprocedure nav de #toeslagenaffaire.
12:36 p.m. · 2 feb. 2021 44 20
„Ondanks het opstappen van de Nederlandse regering is er geen duidelijke vervolging geweest voor het institutionele racisme dat de afgelopen twee decennia een element vormde van het Nederlandse beleid”, schrijft Rafaëla, tevens co-voorzitter van ARDI. Volgens de D66-politica is het ’belangrijk om snel te handelen en een onderzoek te starten’ naar de kwestie.
Discriminerende behandeling
In Nederland is er ook het nodige onderzoek gedaan naar discriminatie door de Belastingdienst. De Autoriteit Persoonsgegevens concludeerde al dat de fiscus discriminerend heeft gehandeld, door het registreren van de tweede nationaliteit. Het Openbaar Ministerie besloot daarentegen geen strafrechtelijk onderzoek uit te voeren naar beroepsmatige discriminatie door de Belastingdienst.
De Tweede Kamer nam daarnaast onlangs een motie aan om de Nederlandse rechtsstaat te laten onderzoeken door de Venetië Commissie, een adviesorgaan van de Raad van Europa.
Telegraaf 10.02.2021
Belastingdienst voldoet pas in 2024 volledig aan privacywet
De Belastingdienst voldoet pas in 2024 volledig aan de privacywet. Staatssecretaris Hans Vijlbrief zei dat het nog jaren gaat duren voordat alle applicaties voldoen aan de eisen van de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG), en dat er nog veel werk te doen is.
Vijlbrief zei dat in een debat in de Tweede Kamer rondom de toeslagenaffaire. Hij reageerde daarmee op vragen van CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt. Die wilde weten welke wetten de Belastingdienst overtrad tijdens de toeslagenaffaire. Vijlbrief meldde daarop dat de Belastingdienst ruim 900 applicaties gebruikt en dat het daarom ‘een bulk werk is’ om die allemaal volledig aan de privacy-eisen te laten voldoen.
De AVG werd in mei 2018 actief, maar toen al bleek dat de fiscus niet aan de privacywet voldeed. Dat was medio 2019 nog steeds niet het geval. Het grootste probleem zat toen al in de opslag van oude persoonsgegevens waarvan het lang duurde die te verwijderen.
Telegraaf 11.02.2021
Compensatie toeslagen zal ook bij fraudeurs komen
Het geld dat voor gedupeerde toeslagouders is bedoeld, zal ook deels terechtkomen bij mensen die een slaatje proberen te slaan uit de ellende van anderen. Demissionair staatssecretaris Van Huffelen (Financiën) neemt dat risico op de koop toe, tot zorg van een deel van de Tweede Kamer.
Het kabinet besloot vlak voor de feestdagen dat iedere gedupeerde ouder in elk geval 30.000 euro krijgt en om dat zo snel mogelijk uit te keren. Die mededeling heeft ook tot een toeloop geleid van fraudeurs die het geld ook proberen binnen te harken. Het aantal gedupeerden dat zich heeft gemeld, is sinds de uitbreiding van de compensatie verdubbeld tot bijna 18.000.
Maar uit een eerste analyse van het ministerie van Financiën blijken daar veel gelukszoekers tussen te zitten. Ongeveer 20 procent is er al uitgevist, bijvoorbeeld omdat ze geen kinderen hebben of nooit kinderopvangtoeslag hebben gekregen. Maar het zal volgens Van Huffelen desalniettemin gebeuren dat er geld gaat naar mensen die er geen recht op hebben.
CDA-Kamerlid Omtzigt, die dit dossier mede aan het licht heeft gebracht, maakt zich zorgen om de ruime compensatie. „Die lijkt sympathiek”, zegt hij. Maar hij is ook bang dat er ’straks honderden, duizenden mensen zijn die onterecht dat geld krijgen’ en dat het aanleiding is voor nieuwe ophef.
AD 11.02.2021
Alsnog Parlementaire enquete
Lees: Algoritmes zoeken naar bijstand-fraudeurs, welke rol speelt etnisch profileren? NOS
Lees: Fraude opsporen of gevaar van discriminatie? Gemeenten gebruiken ‘slimme’ algoritmes NOS
Bekijk hier; ons dossier over de toeslagenaffaire. RTL
meer: Van affaire tot val kabinet NOS
Meer: Menno Snel RTL
Meer: Belastingdienst RTL
Meer: Toeslagenaffaire Belastingdienst RTL
Meer: belastingen Telegraaf
Meer: Jaap Uijlenbroek Telegraaf
Meer: Belastingdienst Telegraaf
Meer: Toeslagenaffaire NU
dossier: Kinderopvangtoeslag Trouw
lees: Ontslagaanvraag kabinet 15.01.2021
lees: Reactie op rapport ‘Ongekend Onrecht’ van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag 15.01.2021
lees: Toelichting Catshuisregeling Kinderopvangtoeslag
lees: Budgettair kader maatregelen
lees: Overzicht _en_toelichting specifieke maatregelen Toeslagen en Belastingdienst
lees: Besluit forfaitair bedrag en verruiming compensatieregeling
lees: Managementteam van de_belastingdienst toeslagen, stukken die 2,5 jaar voor bijna iedereen zijn achtergehouden_ 23.12.2020
lees: vragen Verslag_van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag ‘Ongekend onrecht’ 23.12.2020
lees: brief 2e kamer Herstel_Toeslagen 22.12.2020
lees: eindverslag parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag 17.12.2020
lees: Kamermotie Kwint en Leijten (1) 15.12.2020
lees: Kamermotie Kwint en Leijten (2) 15.12.2020
lees: Kamermotie Kwint en Leijten (3) 15.12.2020
lees: 0a eindrapportage alternatieven voor het toeslagenstelsel
lees: 0b beleidsopties h5 voor alternatieven voor het toeslagenstelsel
lees: Aanbiedingsbrief Eindrapportage Alternatieven voor het toeslagenstelsel voor de Tweede Kamer 14.12.2020
lees: bijlage 1 verantwoording onderzoek doenvermogen
lees: bijlage 2 rapportage toeslagen en doenvermogen
lees: bijlage 3 achtergrond bij integrale vereenvoudiging belastingen en toeslagen
lees: bijlage 4 aanbiedingsbrief weging op de hand alternatieven toeslagenstelsel 19.11.2020
lees: bijlage 5 wegingen op de hand
lees: bijlage 6 cpb notitie doorrekening beleidsopties voor een alternatief toeslagenstelsel
lees: Infographic Alternatieven voor het toeslagenstelsel
lees: brief signalen ten aanzien opzet grove schuld 27.11.2020
lees: bijlage memo tg 304 versnellingsmaatregelen 09.01.2016
Lees: Kabinet opnieuw bijeen over toeslagenaffaire. Treedt de regering af? Elsevier 12.01.2021
Lees: Natuurlijk moet het kabinet aftreden om de toeslagenaffaire. En wel hierom ! Elsevier 12.01.2021
Lees: Geachte Lodewijk Asscher, verscheur uw brief en treedt terug Elsevier 09.01.2021
Lees: Is 30.000 euro compensatie eerste stap of koopt kabinet aftreden af? Elsevier 23.12.2020
lees: ‘Rutte-doctrine’ onder vuur: proloog verkiezingsstrijd Elsevier 22.12.2020
lees: Keihard rapport toeslagenaffaire: zijn er consequenties? Elsevier 21.12.2020
lees: De toeslagenaffaire kent één hoofdschuldige: het parlement Elsevier 20.12.2020
lees: Verhoren toeslagendrama klaar: niemand wist van of deed iets aan ontspoorde aanpak Elsevier 27.11.2020
lees: Toeslagenstelsel is absurd, blijkt uit gehaspel bij enquête. Stop ermee Elsevier 27.11.2020
Zie: De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de nasleep deel 2
Zie ook: De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de nasleep – deel 1
Zie verder: De val van Rutte III vanwege het gedonder met de belastingdienst
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 26 – nasleep POK – deel 2
Zie verder dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 25 – nasleep POK – deel 1
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 24 – nasleep
Zie verder ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 23 – nasleep
Zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 22 – nasleep
Zie verder : De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 21 – nasleep
Zie dan verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 20 – nasleep
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 19 – nasleep
Zie verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 18 – nasleep
Zie verder dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 15 – nasleep rapport commissie Donner
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 11 – nasleep rapport commissie Donner
Zie verder ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 10 – rapport commissie Donner
Zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 9
Zie verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 8
Zie verder dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 7
En zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 6
Zie dan ook nog verder: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 5 – commissie Donner
Zie verder dan ook: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 4 – commissie Donner
en zie dan ook nog: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 3
en zie verder dan ook: Voorheen Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en staatssecretaris Menno Snel (Financiën) het Gedonder met de belastingdienst – deel 2
en verder zie dan ook nog: Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en het Gedonder met de belastingdienst deel 1
‘Slachtoffers van toeslagenaffaire werd jarenlang rechtsbijstand geweigerd’
NU 10.02.2021 Een deel van de slachtoffers van de toeslagenaffaire is jarenlang rechtsbijstand geweigerd, meldt RTL Nieuws woensdag. Gedupeerden klopten bij het juridisch loket aan voor de hulp van een gesubsidieerde advocaat, maar hun verzoeken werden afgewezen.
De Vereniging Sociale Advocatuur Nederland heeft haar leden onlangs opgeroepen weigeringen van subsidie te melden. Uit de reacties blijkt dat ook gedupeerden van de toeslagenaffaire rechtsbijstand is geweigerd.
Volgens RTL Nieuws is het juridisch loket ervan uitgegaan dat burgers hun geschillen met de Belastingdienst zelf konden oplossen. Wie geen geld voor een advocaat had, kreeg dus geen hulp.
In de toeslagenaffaire werden ouders ten onrechte aangemerkt als fraudeurs. Duizenden van hen kwamen daardoor in grote financiële en persoonlijke problemen. Na meerdere keren te hebben overlegd over de reactie op het vernietigende rapport Ongekend onrecht van eind vorig jaar, maakte het kabinet half januari bekend collectief af te treden.
Vorige maand heeft demissionair staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Financiën) bekendgemaakt dat de schulden die gedupeerden nog bij overheidsinstanties hebben, worden kwijtgescholden. Het gaat onder meer om schulden bij de Belastingdienst, het UWV en de Sociale Verzekeringsbank.
Omtzigt haalt uit in toeslagendebat: ‘Er is iets fundamenteels mis’
Lees meer over: Binnenland Toeslagenaffaire
Slachtoffers toeslagenaffaire jarenlang rechtsbijstand geweigerd: ‘Grof schandaal’
RTL 10.02.2021 Tweede Kamerleden willen duidelijkheid van het kabinet over het jarenlang weigeren van subsidie voor rechtsbijstand voor gedupeerden van de toeslagenaffaire. Slachtoffers stonden daardoor alleen in hun strijd tegen de Belastingdienst. “Ze hadden geen schijn van kans”, zegt Reinier Feiner, voorzitter van de Vereniging Sociale Advocatuur Nederland.
Slachtoffers in de toeslagenaffaire werden onterecht verdacht van fraude met kinderopvangtoeslag. Daardoor eiste de Belastingdienst, verantwoordelijk voor de uitkering van de toeslagen, geld terug van de ouders. Dat ging vaak om duizenden, soms zelfs om tienduizenden euro’s. De ouders kwamen in grote problemen.
Zelf afhandelen
Als ze aanklopten voor hulp bij het juridisch loket met gesubsidieerde advocaten werden hun verzoeken afgewezen. Die advocaten kregen geen vergoeding voor het helpen van mensen met juridische conflicten met de Belastingdienst. Een enkeling had het geluk dat een advocaat de zaak dan toch aanpakte.
Er werd van uitgegaan dat burgers hun geschillen met de Belastingdienst zelf konden afhandelen. Wie geen geld had voor een advocaat, had dus pech. Dubbel pech in het geval van de slachtoffers van de toeslagenaffaire: zij hadden juist hun laatste geld overgemaakt aan diezelfde Belastingdienst.
Na alle gebroken beloften eisen ouders Toeslagenaffaire nu daden
De Vereniging Sociale Advocatuur Nederland deed kortgeleden een oproep aan haar leden om het weigeren van subsidie voor rechtsbijstand te melden. De meldingen stroomden binnen, zegt voorzitter Reinier Feiner.
‘Zoek het zelf maar uit’
“Voor ons is heel stuitend dat in die toeslagenaffaire misschien wel tegen duizenden slachtoffers van de overheid is gezegd: procedures tegen de Belastingdienst, dat kunt u zelf wel.” Hij wijst erop dat sociale advocaten alleen gratis hulp mochten bieden of subsidie moesten terugbetalen.
ChristenUnie-Kamerlid Stieneke van der Graaf wijst er op dat slachtoffers juist in het begin van een zaak een advocaat nodig hebben. “Zaken tegen de Belastingdienst zijn per definitie ingewikkeld. De overheid zei eigenlijk: zoek het zelf maar uit.”
Van der Graaf is verontwaardigd en wil duidelijkheid van het kabinet waarom hiertoe is besloten. “Het is belangrijk dat de onderste steen bovenkomt. Hier is mensen heel erg onrecht aangedaan. Dat had misschien voorkomen kunnen worden.”
‘Machtsmisbruik en sabotage’
SP-Kamerlid Michiel van Nispen noemt het ‘een grof schandaal’. “Hoe diep is deze beerput? Het gaat om mensen die het slachtoffer zijn van een overheid die hen vermorzelde en die mensen zochten daar hulp bij van een advocaat. Wat doet dan die overheid die die mensen aan het duperen was? Die houdt gewoon die advocaten bij hen weg. Dat is een vorm van machtsmisbruik en sabotage van de rechtshulp die mensen op dat moment zo hard nodig hadden.”
Van Nispen: “Als mensen hun recht niet meer kunnen halen, dan blijft onrecht bestaan. En dat is hier gebeurd.”
Dossier Toeslagenaffaire
Het blootleggen van de misstanden bij de Belastingdienst in de Toeslagenaffaire, is terug te lezen in de artikelen en video’s die RTL Nieuws hierover heeft gepubliceerd. Bekijk het hele dossier.
RTL Nieuws; Belastingdienst Toeslagenaffaire Belastingdienst Kinderopvang Kinderopvangtoeslag Toeslagenwet
Grote zorgen in Kamer: is Belastingdienst wel klaar voor hersteloperatie Toeslagen?
NOS 10.02.2021 Het kabinet stapte er half januari om op, er werden excuses gemaakt om het grote onrecht, en er zou een grote compensatieoperatie op touw worden gezet om getroffen ouders te compenseren. Maar met die hersteloperatie loopt het niet goed, concludeert de Kamer in een fel debat met de demissionaire staatssecretaris Van Huffelen.
Minder dan 1000 van de 29.000 ouders die in de eerste ronde recht hebben op een tegemoetkoming hebben volgens CDA-Kamerlid Omtzigt daadwerkelijk iets ontvangen. “Ouders worden met de dag zieker en meer onzeker”, zei SP-Kamerlid Leijten. PVV-Kamerlid Mulder hekelt het dat “de totale omvang van de groep ouders nog altijd niet duidelijk is”. Volgens het kabinet hebben zich nu 20.000 ouders gemeld, maar kunnen het er veel meer worden.
SGP-Kamerlid Stoffer ziet ook leed bij de Belastingdienst zelf: hij krijgt signalen dat ambtenaren zich ernstig in de steek gelaten voelen door de top van de dienst.
SP-Kamerlid Leijten heeft er geen vertrouwen meer in dat de Belastingdienst het compensatietraject goed zal afronden: zij pleit ervoor dat de dienst uit het traject gaat. De overheid heeft schuld erkend, zo zegt Leijten, maar alle miljoenen die er uitgegeven zijn aan accountancy, rapporten en wat al niet meer, hebben ouders helemaal niet geholpen. Ook 50Plus vraagt zich af of de dienst het herstelproject wel aankan.
“We hebben als Kamer onder druk een wet aangenomen om compensatie te regelen maar staan nu naar een moeras te staren”, aldus Renske Leijten, SP-Kamerlid.
In de toeslagenaffaire werden duizenden ouders onterecht als fraudeurs bestempeld. Hun toeslagen werden stopgezet, ze moesten duizenden euro’s terugbetalen. Veel ouders kregen grote financiële en psychische problemen. De zaak kwam aan het licht door publicaties van Trouw en RTL Nieuws.
Ouders die zich voor 15 februari- volgende week maandag- zouden melden zouden voor 1 mei de eerste compensatie moeten ontvangen. Maar het is de vraag of dat gehaald wordt. “Het zijn beloftes waar ik simpelweg niets van geloof”, zei PvdA-Kamerlid Kuijken. “Er is nog geen begin van een tijdpad.” Eerder beloofde het kabinet zo snel mogelijk alle ouders die bekend zijn 30.000 euro uit te keren. De Kamer nam een wet aan om die hulp op gang te krijgen.
Volgens staatssecretaris Van Huffelen is dat tijdpad er wel, maar is het ook van “groot belang” dat ouders, samen met hun zaakbehandelaar, “tijd en ruimte” krijgen om alles goed op een rij te zetten. Het gaat volgens haar niet alleen om snelheid, maar ook om zorgvuldigheid. Die uitleg kwam haar op een boze uitval van SP-Kamerlid Leijten te staan. De Kamer heeft volgens Leijten onder druk een wet aangenomen, maar “staat nu naar een moeras te staren”. Volgens Leijten is er “meer geld naar interne checks gegaan dan naar ouders”. Ze vindt dat “echt niet kunnen”.
Van Huffelen erkende dat er al meermalen is aangegeven dat we “in de organisatie dingen beter kunnen doen” maar zei dat mensen ook hard werken en dat goed de tijd nemen ook van belang is. “We gaan ervan uit dat we een heel eind komen voor 1 mei”, aldus Van Huffelen.
Schuldeisers
Als ouders geld ontvangen is het volgens de Kamer ook nog maar de vraag of ze wel echt geholpen zijn: mogelijk staan er direct schuldeisers op de stoep. De politiek sprak af alle publieke schulden kwijt te schelden maar voor private schuldeisers geldt dat niet. VVD en D66 stellen daarom voor dat er een jaar een soort pauzeregeling komt waarbij private schuldeisers niet bij de gedupeerden aan mogen kloppen. Maar het is de vraag of dat juridisch kan. Van Huffelen zei dat ze samen met private partijen wil kijken naar wat er mogelijk is maar sprak van een “enorme uitdaging” omdat het om veel ouders gaat en ernstige problematiek.
Partijen in de Kamer noemen het verder ronduit ergerlijk dat de Belastingdienst geen overzicht lijkt te hebben van wie nu het zwaarst getroffen zijn. CDA-Kamerlid Omtzigt, die zich samen met SP-Kamerlid Leijten al jarenlang inzet om de ouders te helpen en stukken boven tafel te krijgen, maakt zich daar grote zorgen over.
“Een gezin met een schuld van 87 euro krijgt nu in principe dezelfde 30.000 euro als een gezin dat met 60.000 euro diep in de schulden zit.” Omtzigt vraagt zich af hoe om te gaan met deze verschillen en hoe geregeld kan worden dat de zwaarst getroffenen snel de juiste hulp krijgen. Ook noemt hij het onbegrijpelijk dat de beloofde lijst met een overzicht van onrechtmatigheden er nog steeds niet is. Daar is al meermalen door de Kamer om gevraagd, verzucht Omtzigt. “Het kan niet waar wezen dat die lijst er weer niet is. Waarvoor zit ik hier dan? Zo blijven we constant heen en weer rijden met een treintje.”
BEKIJK OOK;
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/34e6157c-6bcd-11eb-b591-0255c322e81b.jpg)
Van Huffelen: compensatie toeslagen zal ook bij fraudeurs komen
Telegraaf 10.02.2021 Het geld dat voor gedupeerde toeslagouders is bedoeld, zal ook deels terechtkomen bij mensen die een slaatje proberen te slaan uit de ellende van anderen. Demissionair staatssecretaris Van Huffelen (Financiën) neemt dat risico op de koop toe, tot zorg van een deel van de Tweede Kamer.
Het kabinet besloot vlak voor de feestdagen dat iedere gedupeerde ouder in elk geval 30.000 euro krijgt en om dat zo snel mogelijk uit te keren. Die mededeling heeft ook tot een toeloop geleid van fraudeurs die het geld ook proberen binnen te harken. Het aantal gedupeerden dat zich heeft gemeld, is sinds de uitbreiding van de compensatie verdubbeld tot bijna 18.000.
Maar uit een eerste analyse van het ministerie van Financiën blijken daar veel gelukszoekers tussen te zitten. Ongeveer 20 procent is er al uitgevist, bijvoorbeeld omdat ze geen kinderen hebben of nooit kinderopvangtoeslag hebben gekregen. Maar het zal volgens Van Huffelen desalniettemin gebeuren dat er geld gaat naar mensen die er geen recht op hebben.
CDA-Kamerlid Omtzigt, die dit dossier mede aan het licht heeft gebracht, maakt zich zorgen om de ruime compensatie. „Die lijkt sympathiek”, zegt hij. Maar hij is ook bang dat er ’straks honderden, duizenden mensen zijn die onterecht dat geld krijgen’ en dat het aanleiding is voor nieuwe ophef.
’Onacceptabel’
Dat is precies de tendens die mede bijdroeg aan het ontstaan van de affaire, waarbij kabinet en Kamer na berichten over toeslagenfraude juist om een veel hardere aanpak van fraudeurs vroegen. Slaat de Kamer nu niet weer door de andere kant op, vraagt Omtzigt zich af: „De slinger gaat in deze Kamer van de ene kant naar nu de kant dat alles kan.”
Daarnaast vraagt het gros van de partijen zich af of de meest schrijnende gevallen, met de grootste ’schade’, langer op hun complete vergoeding moeten wachten omdat de herstelorganisatie zich eerst stort op het uitkeren van de 30.000 euro. „Ouders lopen vast in het moeras”, zegt SP-Kamerlid Leijten. „Ik vind het eigenlijk onacceptabel.”
De Kamer maakt zich ook zorgen of het kabinet wel de belofte waar kan maken dat alle ouders die zich gemeld hebben op 1 mei de 30.000 euro binnen hebben. „Mijn zorg is: halen we het nog?”, vraagt Van Weyenberg. PvdA-Kamerlid Kuiken is nog stelliger: „1 mei gaat toch nooit vliegen? Dan moeten we die conclusie toch ook op tafel leggen?”
Woede
Van Huffelen neemt het ook nog op voor de organisatie die de compensatie voor zijn rekening neemt en volgens een rapport ’onder hoogspanning’ staat door de hoge politieke en maatschappelijke druk op het dossier. „Ik denk niet dat het nog sneller kan”, zegt de staatssecretaris.
Ze wijst daarbij ook de Tweede Kamer terecht: „U maakt het als Kamer ook niet altijd even makkelijk voor de organisatie of mij.” Van Huffelen doelt op de constante vraag van de Kamer dat het herstel sneller moet, maar er anderzijds ook allerlei eisen aan worden gesteld. Dat zorgt voor woede bij Leijten: „Ik weet niet of ik moet lachen of huilen. Ik word er ontzettend boos van dat de staatssecretaris er een jij-bak van maakt.”
BEKIJK MEER VAN; overheidsbeleid bedrog overheid belastingen politiek Van Huffelen Renske Leijten Financiën Tweede Kamer der Staten-Generaal
Fiscus geeft tips om te voorkomen dat het met de kinderopvangtoeslag verkeerd gaat
AD 09.02.2021 De Belastingdienst grijpt de heropenstelling van de kinderopvang aan om ouders op te roepen om regelmatig hun gegevens voor de kinderopvangtoeslag te controleren en eventuele veranderingen meteen door te geven. Met zijn oproep probeert de fiscus gehoor te geven aan het advies van de commissie-Van Dam, dat met het vernietigend toeslagenrapport kwam, om het systeem gemakkelijker en simpeler te maken, om zo meer ellende te voorkomen.
Meer of minder inkomen, een tweede kind dat naar de opvang gaat, opa en oma die even wat vaker oppassen. Dat soort veranderingen kunnen gevolgen hebben voor de hoogte van de kinderopvangtoeslag. Maar ouders blijken die gegevens vaak tussentijds niet te wijzigen. En dat kan vervelende gevolgen hebben, laat de Belastingdienst in zijn nieuwste campagne aan de ouders weten.
Zo hebben van de ongeveer 600.000 ouders die kinderopvangtoeslag ontvangen, 255.000 gezinnen na afloop van een jaar een nabetaling gekregen, 128.000 gezinnen kregen een terugvordering. ,,Als ouders veranderingen niet doorgeven, dan wordt pas bij de definitieve berekening na afloop van een jaar duidelijk dat de werkelijke situatie anders was. Ouders hebben dan te veel of te weinig toeslag gekregen, met het gevolg dat ze toeslag terug moeten betalen of terugkrijgen”, luidt de waarschuwing.
Thuiswerken
Om het mensen makkelijker te maken om hun gegevens meteen door te geven, heeft de Belastingdienst vorig jaar een speciale app Kinderopvangtoeslag gelanceerd. En om ouders van extra informatie te voorzien, heeft het nu een lijstje met tien voorbeelden opgesteld van situaties, waarin ouders hun gegevens moeten checken en waar nodig wijzigen.
Zo is een van de tips als een ouder minder opvanguren afneemt, bijvoorbeeld doordat hij of zij na de lockdown vaker thuis blijft werken. ,,Vergeet dan niet je maandelijkse opvanguren aan te passen. Heb je tijdelijk helemaal geen opvang nodig? Zet dan je opvanguren op 0 uur. Dan wordt je kinderopvangtoeslag tijdelijk stopgezet. Heb je weer opvang nodig, dan pas je de opvanguren gewoon weer aan.’’ Een andere tip luidt: ,,Je kiest er voor om oma en opa altijd te laten oppassen en geen kinderopvang meer af te nemen. Zet je kinderopvangtoeslag dan meteen stop.”
© ANP
Vernietigend
De oproep en de tips van de Belastingdienst volgen op het vernietigend toeslagenrapport van de commissie-Van Dam, waar het kabinet vorige maand op aftrad. De commissie constateerde dat dingen ernstig fout waren gegaan. De ouders die slachtoffer zijn geworden van de harde aanpak bij de kinderopvangtoeslag is ‘ongekend onrecht’ aangedaan, luidde de conclusie. De ‘grondbeginselen van de rechtsstaat zijn geschonden’ en ouders hebben jarenlang ‘geen schijn van kans’ gehad.
De commissie kwam tevens met een advies om het belastingstelsel simpeler en makkelijker te maken om meer ellende te voorkomen. Met de huidige oproep aan ouders probeert de Belastingdienst een stap in die richting te zetten, aldus een woordvoerder. ,,We proberen op deze manier een extra inspanning te doen om het de goede kant uit te laten gaan.”
© ANP
Dit zijn de tien voorbeelden van de Belastingdienst:
1) Je neemt minder opvanguren af, bijvoorbeeld doordat je na de lockdown vaker thuis blijft werken. Vergeet dan niet je maandelijkse opvanguren aan te passen. Heb je tijdelijk helemaal geen opvang nodig? Zet dan je opvanguren op 0 uur. Dan wordt je kinderopvangtoeslag tijdelijk stopgezet. Heb je weer opvang nodig, dan pas je de opvanguren gewoon weer aan.
2) Je kiest er voor om oma en opa altijd te laten oppassen en geen kinderopvang meer af te nemen. Zet je kinderopvangtoeslag dan meteen stop.
3) Je gaat meer of minder verdienen. Geef dan je nieuwe inkomen door. Verandert je inkomen binnenkort en wil je nu alvast weten welke gevolgen dit heeft voor je kinderopvangtoeslag? Maak dan een proefberekening.
4) Je start je eigen bedrijf. Ook dan verandert je situatie ingrijpend. Hoeveel je precies gaat verdienen, weet je als ondernemer vaak nog niet. Maak daarom een schatting en geef deze door. Check vervolgens elk kwartaal of je schatting nog klopt.
5) Je verliest je baan. Vanaf het moment dat je geen baan meer hebt, heb je nog 3 maanden recht op kinderopvangtoeslag. Daarna vervalt je recht op kinderopvangtoeslag. Geef het daarom meteen door als je geen baan meer hebt.
6) Je stopt met werken en gaat een studie volgen. Geef dan door dat je niet meer werkt en dat je een studie gaat volgen. Dan berekent Belastingdienst/Toeslagen op basis van jouw nieuwe situatie op hoeveel toeslag je recht hebt. Wil je nu alvast weten of jouw studie recht geeft op kinderopvangtoeslag? Bekijk het hier.
7) Jij en je partner gaan uit elkaar. Dat heeft ook gevolgen voor je kinderopvangtoeslag. Geef je nieuwe situatie door. En doe de ‘Scheiden checklist’ om te zien wat je nog meer moet regelen.
8) Je hebt nog een kind dat naar de opvang gaat. Geef dan eenvoudig aan dat er nog een kind naar de opvang gaat.
9) Je kind wordt vier en gaat naar de basisschool. Dan mag jouw zoon of dochter alleen nog maar naar de Buitenschoolse Opvang. Ook voor de Buitenschoolse Opvang kun je kinderopvangtoeslag krijgen. Om te bepalen op hoeveel toeslag je dan recht hebt, geef je aan dat je kind naar een nieuwe opvang gaat en vul je de gegevens uit het nieuwe opvangcontract in.
10) Het opvangtarief verandert. Het tarief kan elk jaar per 1 januari veranderen. Geef wijzigingen altijd door. Je vindt het tarief meestal in het contract van jouw opvangorganisatie.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/580d32e8-6a28-11eb-8344-02d1dbdc35d1.jpg)
’Deze maand zo’n 3000 toeslagenouders betalen’
Telegraaf 08.02.2021 Het ministerie van Financiën denkt deze maand nog maximaal 3000 gedupeerde ouders van de toeslagenaffaire hun compensatie uit te betalen. Dat schrijft staatssecretaris Alexandra van Huffelen in een brief aan de Tweede Kamer.
Alle gedupeerde ouders krijgen ten minste 30.000 euro, maakte het kabinet eind vorig jaar bekend. Tot dusver zijn er 18.000 gedupeerden in beeld, daarvan kregen er 470 vorige maand het geld overgemaakt. Van Huffelen denkt 17 februari 500 tot 1000 ouders uit te betalen, en op 25 februari 1500 tot 2000.
In maart en april volgen er nog vier betaalmomenten: 9 maart, 24 maart, 12 april en 22 april. Iedere gedupeerde die zich voor 15 februari meldt, moet in principe voor 1 mei het geld op de rekening hebben.
Van Huffelen kan niet direct meer betekenen voor ex-partners. De 30.000 euro wordt per huishouden betaald, maar dat kan problemen opleveren na bijvoorbeeld een scheiding. De staatssecretaris vindt dat ex-partners van tevoren moeten worden ingelicht dat zij ook recht hebben op een deel van het geld, maar het zou nu te veel werk zijn om uit te voeren. Daardoor zou het mogelijk niet lukken om voor 1 mei iedereen uit te betalen. Ze roept ouders op gezamenlijk tot een verdeling van het geld te komen.
BEKIJK OOK:PREMIUM
Buitenlandse media zien ’symbolische’ val Rutte III
BEKIJK OOK:PREMIUM
Daily Mail gaat los op Mark Rutte
BEKIJK OOK:
Slachtoffers toeslagenaffaire doen aangifte tegen premier Rutte
De staatssecretaris gaat ervan uit dat ook mensen geld krijgen zonder dat ze daar recht op hebben. Volgens huidige steekproeven kan dat aantal oplopen tot 10 procent van de totale uitbetalingen. Dit risico accepteert Van Huffelen, omdat ze het belangrijker vindt zo veel mogelijk ouders snel te helpen dan onrechtmatige uitbetalingen volledig te voorkomen.
Er zijn inmiddels ook flink wat ongeldige aanvragen ingediend. Een vijfde van de aanvragen waren onterecht, bijvoorbeeld omdat de aanvrager niet eerder kinderopvangtoeslag ontving of zelfs helemaal geen kinderen heeft. Als niet direct duidelijk is of ouders recht hebben op 30.000 euro, wordt contact met ze gezocht en komt er verder onderzoek. Als dan toch blijkt dat de 30.000 euro terecht is, wordt deze zo snel mogelijk uitbetaald, schrijft Van Huffelen.
BEKIJK MEER VAN; overheidsbeleid overheid misdaad, recht en justitie Alexandra van Huffelen
Gedupeerden toeslagaffaire bijna vijf uur aan tafel bij Rutte: ‘Het was heftig en emotioneel’
AD 06.02.2021 Een lange zit mag het treffen zaterdagmiddag tussen premier Mark Rutte en acht ouders die gedupeerd zijn door de toeslagaffaire gerust worden genoemd. De ouders praatten op het Catshuis van 13.00 tot ongeveer 18.00 uur met Rutte en ook minister Wopke Hoekstra en staatssecretaris Alexandra van Huffelen.
,,Heftig en emotioneel”, noemt Kristel de Waal de ontmoeting in Den Haag. De Waal, ouder van negen kinderen in het Achterhoekse Westendorp, is een van de gezichten van de toeslagaffaire. Eerder zei ze in december over Rutte en andere falende bewindsvoerders in deze kwestie: ‘Sorry is niet genoeg‘.
‘We willen mee kunnen praten’
Dat is niet veranderd. Wel is ze blij nu aan tafel te zitten bij Rutte, Hoekstra en Van Huffelen. ,,We willen mee kunnen praten”, zegt De Waal. ,,Om zo invloed te hebben op het proces van herstelbetalingen en compensatie. Want nog steeds gaan er dingen niet goed. Het was onverstandig naar buiten te brengen van het kabinet dat alle getroffen ouders 30.000 euro zouden krijgen. Zoiets is gevaarlijk.
,,Gedupeerden kregen direct juristen op hun dak die dat geld wel even binnen zullen halen en zo zelf een deel van de som opstrijken. En ook schuldeisers. Rutte gaf ook toe dat dat onhandig was.”
De acht ouders werden gesteund door een veertigtal lotgenoten, die buiten het Catshuis stonden te wachten. ,,Het gaat om alle 26.000 gedupeerden”, zegt De Waal. ,,Voor allemaal willen we een goede oplossing.”
Koffie, thee, broodjes
De ouders werden ontvangen met koffie, thee en broodjes. Dat het gesprek zo lang duurde kwam, volgens De Waal, omdat alle ouders individueel hun situatie vertelden. De Waal: ,,Dat was heftig. Zorgde ook bij iedereen voor herkenning. Herkenning aan een periode waaraan we niet herinnerd willen worden. Er waren wel wat pauzes nodig.”
Rutte had het initiatief genomen voor de bijeenkomst, waarbij geen zoete broodjes werden gebakken. De Waal: ,,Rutte had al eens eerder beloofd met ons contact te houden en het toen ook niet gedaan. Dat gaf hij ook toe en hij zei ‘sorry’. Maar het is wel gebeurd.”
De Waal zegt nu wel een goed gevoel te hebben. Volgens haar is toegezegd dat de acht ouders een vervolggesprek krijgen in de weken kort na de verkiezingen, eind maart. Bij dat gesprek zal het niet blijven, denkt de Westendorpse.
Gedupeerden toeslagenaffaire spreken vijf uur met Rutte in Catshuis
NOS 06.02.2021 Een groep van gedupeerde ouders in de toeslagenaffaire heeft vandaag zo’n vijf uur in het Catshuis gesproken met premier Rutte, minister Hoekstra en staatssecretaris van Huffelen. Eind maart gaan ze opnieuw met elkaar om tafel zitten.
Enkele ouders waren in januari uitgenodigd om met enkele bewindspersonen te praten over hun actuele situatie. Ze willen onder meer graag een snellere afhandeling van hun financiële problemen.
Premier Rutte, staatssecretaris Van Huffelen en minister Hoekstra van Financiën kwamen rond 13.30 uur de wachtende ouders tegemoet bij het hek en gezamenlijk liepen ze naar binnen. Een groep van zo’n veertig betrokken demonstranten bleef buiten.
Fraudeur-af
De uitgenodigde ouders hopen snel van hun schuld verlost te zijn. “We willen dat onze zaak in één dag wordt afgehandeld. We willen dat we snel fraudeur-af zijn”, zei een van de ouders. “Er is ons veel beloofd, maar er gebeurt niets”, zegt een van de getroffenen.
Eind december beloofde Van Huffelen alle gedupeerden in ieder geval 30.000 euro compensatie te geven. Maar dat bedrag is vaak nog niet uitgekeerd. Van Huffelen wil voorzichtig zijn, om te voorkomen dat het gestorte bedrag meteen door schuldeisers wordt opgeëist.
Voorafgaand aan het Catshuis-gesprek zei Rutte dat het gesprek vooral bedoeld is om “te luisteren” en “uit te leggen”. Ook wil de premier leren van de verhalen van de slachtoffers. “We willen laten zien dat we verschrikkelijk vinden wat er is gebeurd.”
Fraudejacht
Half januari stapte het kabinet-Rutte III op vanwege de vernietigde conclusies over de toeslagenaffaire over de fraudejacht van de Belastingdienst. Duizenden mensen werden ten onrechte als fraudeur bestempeld en moesten de toeslag voor de kinderopvang terugbetalen, waardoor ze in grote financiële problemen kwamen.
BEKIJK OOK;
Rutte en Van Huffelen praten met ‘toeslagenouders’ op Catshuis
MSN 06.02.2021 Premier Mark Rutte en staatssecretaris Alexandra van Huffelen praten zaterdagmiddag met enkele ouders die zijn getroffen in de toeslagenaffaire. Dat bevestigt een woordvoerder van Algemene Zaken na berichtgeving door RTL Nieuws.
De uitnodiging kwam half januari, nadat toeslagenouder Kristie Rongen namens andere gedupeerden een open brief had geschreven in Trouw. In die brief eisten de ouders een snelle compensatie voor het aangedane leed. In een opiniestuk van vrijdag in dezelfde krant schrijft Rongen dat het kabinet veel gemaakte beloftes niet nakomt. Ze hekelt de trage uitbetaling en bureaucratie, die ze “een marteling” noemt.
Rongen wil vooral actie, schrijft ze in Trouw: “We mogen zelfs naar het Catshuis. Ze zullen ons vast in de watten leggen, maar wij – en alle gedupeerden die wij vertegenwoordigen – willen échte daden.”
Volgens de woordvoerder vindt het kabinet het “belangrijk om in gesprek te gaan en te blijven met gedupeerde ouders”, en “samen te bespreken hoe we ervoor kunnen zorgen dat zij een nieuwe start maken in hun leven”. Het kabinet besloot eind december alle getroffen ouders 30.000 euro te betalen als compensatie. Ouders die recht hebben op meer, krijgen dat ook.
Er zijn inmiddels bijna 18.000 ouders in beeld die recht hebben op compensatie. Inmiddels hebben 470 ouders het geld op de rekening staan. In principe moeten alle ouders die zich voor 15 februari hebben gemeld het geld voor 1 mei hebben ontvangen. Over de verdere planning kan een woordvoerder van het ministerie van Financiën niets zeggen, omdat dit volgende week aan de orde komt in een Kamerdebat.
Gedupeerden kindertoeslagenaffaire praten met politici in het Catshuis
AD 06.02.2021 Gedupeerden van de kindertoeslagenaffaire zijn vandaag in Den Haag om te praten met onder meer premier Mark Rutte en staatssecretaris Alexandra van Huffelen.
Even voor 13.00 uur verzamelde een groep van zo’n dertig gedupeerde ouders zich voor de ingang van het Catshuis. Mark Rutte, Wobke Hoekstra en Alexandra van Huffelen spraken met de gekomen mensen, aldus calamiteiten Regio15 die ter plaatse was.
Lees ook;
Compensatie
Gedupeerden gingen hierna met de politici mee naar het Catshuis om verder te praten over de stappen die genomen moeten worden. De uitnodiging kwam half januari, nadat toeslagenouder Kristie Rongen namens andere gedupeerden een open brief had geschreven in Trouw. In die brief eisten de ouders een snelle compensatie voor het aangedane leed.
Bij het #Catshuis in #DenHaag demonstreerden een aantal slachtoffers van de #toeslagenaffaire. Acht van hen zijn uitgenodigd om binnen met een aantal bewindslieden, waaronder de minister-president, in gesprek te gaan.
Tachtig slachtoffers van de kinderopvangtoeslagaffaire hebben aangifte gedaan tegen premier Mark Rutte. Het gaat daarbij om drie ambtsmisdrijven, zegt hun advocaat Vasco Groeneveld woensdag. Vorige maand deed Groeneveld namens een groep gedupeerden al aangifte tegen vijf andere (oud-)bewindslieden. De raadsman vond het toen te vroeg om ook de (inmiddels demissionaire) minister-president in de aangifte te betrekken.
Na alle gebroken beloften eisen ouders Toeslagenaffaire nu daden
MSN 06.02.2021 Gedupeerden van de Toeslagenaffaire zijn het zat: belofte na belofte wordt niet nagekomen. Vanmiddag praat een aantal getroffen ouders in het Catshuis met premier Rutte en staatssecretaris Van Huffelen van Financiën. De slachtoffers eisen oplossingen.
Na de val van het kabinet vorige maand nodigde demissionair premier Rutte een groep gedupeerden uit in het Catshuis. Een uitnodiging die Kristie Rongen graag aannam. “Ik hoop dat er eindelijk eens naar ons wordt geluisterd”, zegt ze.
Een jaar geleden sprak Rutte ook al met gedupeerden. “Het was heel indrukwekkend”, zei de premier toen na afloop. Aanwezigen vertelden dat hij zelfs een traantje had weggepinkt. Sommige verhalen waren zo heftig, dat volgens Rutte ‘geen normaal mens het droog zou houden’.
Traantje
Sindsdien is er volgens gedupeerden veel te weinig gebeurd. Compensatie verloopt bijvoorbeeld tergend traag. “Ze laten een traantje, maar daar moet het niet bij blijven”, zegt Nazmiye Karaduman. “Daar trappen we niet meer in.”
Het kabinet heeft beloofd dat alle gedupeerden die in beeld zijn vóór 1 mei een bedrag van 30.000 euro krijgen. Veel ouders hebben nog geen cent gezien. De moeizame afhandeling van de affaire leidt daardoor opnieuw tot verdriet en pijn bij de betrokkenen.
Harde toezeggingen, daar hopen ze op tijdens de bijeenkomst in het Catshuis. “We willen dat onze eisen worden ingewilligd”, zegt Rongen. Ze wil dat er nu echt tempo worden gemaakt met de afhandeling van de Toeslagenaffaire. En eisen dat de compensatie-operatie wordt weggehaald bij de Belastingdienst, die de problemen veroorzaakt heeft.
Toeslagenkinderen
Verder wil ze harde garanties voor de toekomst. “Dit mag nooit meer gebeuren.” Ook de kinderen van de toeslagenouders mogen niet worden vergeten. Zij gingen vaak jaren gebogen onder het leed van hun ouders.
Om hun eisen kracht bij te zetten, organiseren gedupeerde ouders voorafgaand aan de bijeenkomst in het Catshuis een kleine demonstratie.
Na alle gebroken beloften eisen ouders Toeslagenaffaire nu daden
RTL 06.02.2021 Gedupeerden van de Toeslagenaffaire zijn het zat: belofte na belofte wordt niet nagekomen. Vanmiddag praat een aantal getroffen ouders in het Catshuis met premier Rutte en staatssecretaris Van Huffelen van Financiën. De slachtoffers eisen oplossingen.
Na de val van het kabinet vorige maand nodigde demissionair premier Rutte een groep gedupeerden uit in het Catshuis. Een uitnodiging die Kristie Rongen graag aannam. “Ik hoop dat er eindelijk eens naar ons wordt geluisterd”, zegt ze.
Een jaar geleden sprak Rutte ook al met gedupeerden. “Het was heel indrukwekkend”, zei de premier toen na afloop. Aanwezigen vertelden dat hij zelfs een traantje had weggepinkt. Sommige verhalen waren zo heftig, dat volgens Rutte ‘geen normaal mens het droog zou houden’.
Traantje
Sindsdien is er volgens gedupeerden veel te weinig gebeurd. Compensatie verloopt bijvoorbeeld tergend traag. “Ze laten een traantje, maar daar moet het niet bij blijven”, zegt Nazmiye Karaduman. “Daar trappen we niet meer in.”
Gedupeerden demonstreren voorafgaand aan overleg in Catshuis #toeslagenaffaire
12:41 p.m. · 6 feb. 2021 171 70
Het kabinet heeft beloofd dat alle gedupeerden die in beeld zijn vóór 1 mei een bedrag van 30.000 euro krijgen. Veel ouders hebben nog geen cent gezien. De moeizame afhandeling van de affaire leidt daardoor opnieuw tot verdriet en pijn bij de betrokkenen.
Tachtig slachtoffers toeslagenaffaire doen aangifte tegen premier Rutte
Harde toezeggingen, daar hopen ze op tijdens de bijeenkomst in het Catshuis. “We willen dat onze eisen worden ingewilligd”, zegt Rongen. Ze wil dat er nu echt tempo worden gemaakt met de afhandeling van de Toeslagenaffaire. En eisen dat de compensatie-operatie wordt weggehaald bij de Belastingdienst, die de problemen veroorzaakt heeft.
Toeslagenkinderen
Verder wil ze harde garanties voor de toekomst. “Dit mag nooit meer gebeuren.” Ook de kinderen van de toeslagenouders mogen niet worden vergeten. Zij gingen vaak jaren gebogen onder het leed van hun ouders.
Om hun eisen kracht bij te zetten, organiseren gedupeerde ouders voorafgaand aan de bijeenkomst in het Catshuis een kleine demonstratie.
Als je door de Toeslagenaffaire meer dan een ton schuld hebt, is de vergoeding van de overheid niet genoeg.
meer: Roel Schreinemachers Mark Rutte Alexandra van Huffelen Belastingdienst Toeslagenaffaire Belastingdienst
Belastingdienst gaat handmatig 400.000 oude belastingbesluiten beoordelen
RTL 06.02.2021 De Belastingdienst gaat 400.000 oude belastingbesluiten doorzoeken en beoordelen. Dat gebeurt in eerste instantie handmatig, meldt staatssecretaris Hans Vijlbrief (Belastingdienst) aan de Tweede Kamer.
Het gaat om verzoeken tot betalingsregelingen voor mensen die een belastingschuld hadden.
Inkomstenbelasting en toeslagenaffaire
Vijlbrief meldde de Tweede Kamer vorige week dat de Belastingdienst ook bij de inkomstenbelasting, net als in de toeslagenaffaire, mensen jarenlang te makkelijk het stempel van fraudeur heeft opgeplakt. Zij belandden al bij het geringste vermoeden van fraude in een speciaal registratiesysteem, zonder het zelf te weten.
De gevolgen voor de slachtoffers waren enorm, vertelde Nazmiye afgelopen zomer aan RTL Nieuws:
Nazmiye werd onterecht bestempeld als fraudeur vanwege haar tweede, Turkse nationaliteit. Ze moest ruim 30.000 euro terugbetalen.
Van mensen met zo’n aantekening werd vervolgens automatisch aangenomen dat zij ‘niet te goeder trouw’ waren. Zij kregen bij een belasting- of toeslagenschuld van 10.000 euro of meer, geen betalingsregeling. Vijlbrief noemt die gang van zaken onacceptabel.
Niet geautomatiseerd
Opvallend genoeg er is tot nu toe geen manier gevonden om een geautomatiseerde selectie te maken van de groep slachtoffers, meldt Vijlbrief. “Hoewel daar nog wel aan gewerkt wordt, willen wij daar niet op wachten.”
Daarom gaat de fiscus in eerste instantie handmatig op zoek. Een extern bureau gaat daarbij helpen.
Belastingdienst gaat iedereen informeren die op geheime zwarte lijst stond
RTL Nieuws / ANP; Hans Vijlbrief Belastingdienst Toeslagenaffaire Belastingdienst
Fiscus gaat handmatig 400.000 oude belastingbesluiten nalopen
NU 05.02.2021 De Belastingdienst gaat met hulp van een externe partij 400.000 oude belastingbesluiten doorzoeken en beoordelen. Dat gebeurt in eerste instantie handmatig, meldt staatssecretaris Hans Vijlbrief (Belastingdienst) vrijdag aan de Tweede Kamer.
Het gaat om verzoeken tot betalingsregelingen voor mensen die een belastingschuld hadden.
Vijlbrief meldde de Tweede Kamer vorige week dat de Belastingdienst ook bij de inkomstenbelasting mensen jarenlang te makkelijk het stempel van fraudeur heeft opgeplakt, net als in de toeslagenaffaire. Zij belandden al bij het geringste vermoeden van fraude in een speciaal registratiesysteem, zonder het zelf te weten.
Van mensen met zo’n aantekening werd “zonder inhoudelijke toetsing” aangenomen dat zij “niet te goeder trouw” waren. Zij kregen bij een belasting- of toeslagenschuld van 10.000 euro of meer geen betalingsregeling. Vijlbrief noemt die gang van zaken “onacceptabel”.
Proces nog niet te automatiseren
De staatssecretaris wil erachter komen wie op deze manier is behandeld en om hoeveel mensen het gaat, te meer omdat de Kamer slachtoffers van deze werkwijze mogelijk wil compenseren. Er is volgens Vijlbrief nog geen manier gevonden om geautomatiseerd een selectie te maken van de burgers van wie hun verzoek “op een onacceptabele manier is afgewezen”. “Hoewel daar nog wel aan gewerkt wordt, willen wij daar niet op wachten”, aldus Vijlbrief.
Daarom gaat de fiscus in eerste instantie handmatig op zoek. Dit zal naar verwachting tot eind juni duren. Er wordt gezocht naar afgewezen verzoeken tot schuldsanering, en het gaat om een schuld van zeker 10.000 euro. Daarnaast wordt gekeken of mensen in het speciale registratiesysteem zijn gezet en of ze van ernstige nalatigheid of sjoemelen met de belasting- of toeslagenformulieren worden beschuldigd.
Belastingdienst gaat handmatig 400.000 oude belastingbesluiten beoordelen
MSN 05.02.2021 De Belastingdienst gaat 400.000 oude belastingbesluiten doorzoeken en beoordelen. Dat gebeurt in eerste instantie handmatig, meldt staatssecretaris Hans Vijlbrief (Belastingdienst) aan de Tweede Kamer.
Het gaat om verzoeken tot betalingsregelingen voor mensen die een belastingschuld hadden.
Inkomstenbelasting en toeslagenaffaire
Vijlbrief meldde de Tweede Kamer vorige week dat de Belastingdienst ook bij de inkomstenbelasting, net als in de toeslagenaffaire, mensen jarenlang te makkelijk het stempel van fraudeur heeft opgeplakt. Zij belandden al bij het geringste vermoeden van fraude in een speciaal registratiesysteem, zonder het zelf te weten.
De gevolgen voor de slachtoffers waren enorm, vertelde Nazmiye afgelopen zomer aan RTL Nieuws:
Van mensen met zo’n aantekening werd vervolgens automatisch aangenomen dat zij ‘niet te goeder trouw’ waren. Zij kregen bij een belasting- of toeslagenschuld van 10.000 euro of meer, geen betalingsregeling. Vijlbrief noemt die gang van zaken onacceptabel.
Niet geautomatiseerd
Opvallend genoeg er is tot nu toe geen manier gevonden om een geautomatiseerde selectie te maken van de groep slachtoffers, meldt Vijlbrief. “Hoewel daar nog wel aan gewerkt wordt, willen wij daar niet op wachten.”
Daarom gaat de fiscus in eerste instantie handmatig op zoek. Een extern bureau gaat daarbij helpen.
Fiscus gaat handmatig 400.000 oude belastingbesluiten beoordelen
AD 05.02.2021 De Belastingdienst gaat, met behulp van een externe partij, 400.000 oude belastingbesluiten doorzoeken en beoordelen. Dat gebeurt in eerste instantie handmatig, meldt staatssecretaris Hans Vijlbrief (Belastingdienst) aan de Tweede Kamer. Het gaat om verzoeken tot betalingsregelingen voor mensen die een belastingschuld hadden.
Vijlbrief meldde de Tweede Kamer vorige week dat de Belastingdienst ook bij de inkomstenbelasting, net als in de toeslagenaffaire, mensen jarenlang te makkelijk het stempel van fraudeur heeft opgeplakt. Zij belandden al bij het geringste vermoeden van fraude in een speciaal registratiesysteem, zonder het zelf te weten.
Van mensen met zo’n aantekening werd ‘zonder inhoudelijke toetsing’ aangenomen dat zij ‘niet te goeder trouw’ waren. Zij kregen bij een belasting- of toeslagenschuld van 10.000 euro of meer, geen betalingsregeling. Vijlbrief noemt die gang van zaken ‘onacceptabel’.
Compenseren
Vijlbrief wil erachter komen wie op deze manier is behandeld en om hoeveel mensen het gaat, te meer omdat de Kamer slachtoffers van deze werkwijze mogelijk wil compenseren. Maar ‘er is tot nu toe geen manier gevonden om een geautomatiseerde selectie te maken waardoor de groep burgers van wie hun verzoek op een onacceptabele manier is afgewezen met een druk op de knop zichtbaar wordt’, schrijft Vijlbrief. ,,Hoewel daar nog wel aan gewerkt wordt, willen wij daar niet op wachten.”
Daarom gaat de fiscus in eerste instantie handmatig op zoek. Dit zal naar verwachting tot eind juni duren. Er wordt gezocht naar afgewezen verzoeken tot schuldsanering, en het gaat om een schuld van zeker 10.000 euro. Daarnaast wordt gekeken of mensen in het speciale registratiesysteem zijn gezet, en of ze van ernstige nalatigheid of sjoemelen met de belasting- of toeslagenformulieren worden beschuldigd.
Tachtig slachtoffers van toeslagenaffaire doen aangifte tegen premier Rutte
NU 03.02.2021 Tachtig slachtoffers van de kinderopvangtoeslagaffaire hebben aangifte gedaan tegen demissionair premier Mark Rutte. Het gaat daarbij om drie ambtsmisdrijven, zegt hun advocaat Vasco Groeneveld woensdag. Vorige maand deed Groeneveld namens een groep gedupeerden al aangifte tegen vijf (oud-)bewindslieden.
De raadsman vond het toen te vroeg om ook de minister-president in de aangifte te betrekken. “Daarna is er nieuwe, belastende informatie bij gekomen over, zoals voormalig minister van Sociale Zaken Asscher het noemde, ‘de onrechtmatige jacht door de Belastingdienst op duizenden gezinnen'”, aldus Groeneveld.
Volgens Groeneveld heeft Rutte tijdens het Kamerdebat over de affaire op 19 januari gezegd dat het kabinet vanaf mei/juni 2019 wist hoe groot en omvangrijk de problematiek was. “Dat betekent: vele duizenden gedupeerden. De premier erkende ook dat hij vanaf die tijd ‘direct betrokken’ was bij het dossier. Bij de parlementaire ondervragingscommissie bleef hij hier nog vaag over”, aldus de advocaat.
“Uit nieuw vrijgegeven stukken blijkt dat de premier sinds mei 2019 heeft meebeslist over de te nemen stappen. Toch is het illegale invorderen door de Belastingdienst doorgegaan tot november 2019 of langer. Ook was hij al in het najaar van 2018 op de hoogte van misstanden bij de afdeling Toeslagen. Hij werd toen voorbereid op lastige vragen van de pers.”
Rutte over rapport toeslagenaffaire: ‘Kunnen ons er alleen voor schamen’
Gedupeerden: Rutte was op de hoogte van schenden wet
Volgens de aangevers heeft Rutte beschikkingen laten bestaan terwijl hij wist dat de wet werd geschonden. Daarnaast heeft hij opzettelijk of door grove schuld nagelaten wetten uit te voeren, menen ze.
“Rutte heeft niet ingegrepen toen mijn cliënten ambtelijk werden opgejaagd en beroofd”, zegt Groeneveld. “De schending van de rechtsorde door de overheid is ongekend in de moderne Nederlandse geschiedenis. Voor zulke ernstige gevallen heeft de wetgever ambtsmisdrijven in het Wetboek van Strafrecht opgenomen.”
Aangifte tegen Rutte is aanvulling op eerdere aangifte
Groeneveld deed op 12 januari aangifte tegen de ministers Tamara van Ark (Medische Zorg), Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (Economische Zaken). Daarnaast werden voormalig staatssecretaris van Financiën Menno Snel en oud-minister Lodewijk Asscher in die aangifte betrokken.
De aangifte tegen Rutte is een aanvulling op de eerder gedane aangifte. In de aanvulling zijn ook de verdenkingen tegen Hoekstra en Snel uitgebreid met zogeheten opzetdelicten, waarin niet alleen sprake is van schuld, maar ook van opzet.
In de toeslagenaffaire werden ouders ten onrechte aangemerkt als fraudeurs. Duizenden van hen kwamen daardoor in grote financiële en persoonlijke problemen. De kwestie leidde vorige maand tot het aftreden van het kabinet.
Zie ook: Tijdlijn toeslagenaffaire: Van harde aanpak naar kwijtschelden schulden
Lees meer over: Toeslagenaffaire
Tachtig slachtoffers doen aangifte tegen premier Rutte wegens toeslagenaffaire
AD 03.02.2021 Tachtig slachtoffers van de kinderopvangtoeslagaffaire hebben aangifte gedaan tegen premier Mark Rutte. Het gaat daarbij om drie ambtsmisdrijven, zegt hun advocaat Vasco Groeneveld woensdag. Vorige maand deed Groeneveld namens een groep gedupeerden al aangifte tegen vijf andere (oud-)bewindslieden.
De raadsman vond het toen te vroeg om ook de (inmiddels demissionaire) minister-president in de aangifte te betrekken. ,,Daarna is er nieuwe, belastende informatie bij gekomen”, zegt hij.
Lees ook;
Volgens Groeneveld heeft Rutte tijdens het Kamerdebat over de affaire op 19 januari gezegd dat het kabinet vanaf mei/juni 2019 wist hoe groot en omvangrijk de problematiek was. ,,Dat betekent: vele duizenden gedupeerden. De premier erkende ook dat hij vanaf die tijd ‘direct betrokken’ was bij het dossier. Bij de parlementaire ondervragingscommissie bleef hij hier nog vaag over.”
Groeneveld: ,,Uit nieuw vrijgegeven stukken blijkt dat de premier sinds mei 2019 heeft meebeslist over te nemen stappen. Toch is het illegale invorderen door de Belastingdienst doorgegaan tot november 2019 of langer. Ook was hij al in het najaar van 2018 op de hoogte van misstanden bij de afdeling Toeslagen. Hij werd toen voorbereid op lastige vragen van de pers.”
‘Opgejaagd en beroofd’
Volgens de aangevers heeft Rutte beschikkingen laten bestaan terwijl hij wist dat de wet werd geschonden. Daarnaast heeft hij opzettelijk of door grove schuld nagelaten wetten uit te voeren, menen de aangevers. ,,Rutte heeft niet ingegrepen toen mijn cliënten ambtelijk werden opgejaagd en beroofd”, aldus advocaat Groeneveld.
Groeneveld deed op 12 januari aangifte tegen (oud-)ministers Tamara van Ark (Medische Zorg), Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (Economische Zaken). Naast de drie ministers heeft de raadsman Menno Snel, voormalig staatssecretaris van Financiën, en Lodewijk Asscher (voorheen minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid) in die aangifte betrokken. Volgens Groeneveld hadden zij moeten voorkomen dat de Belastingdienst zich schuldig maakte aan zogeheten knevelarij en beroepsmatige discriminatie.
Vernietigend rapport
Aan de basis van dit alles ligt het vernietigende rapport van de parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag. De ouders die slachtoffer zijn geworden van de harde aanpak bij de kinderopvangtoeslag is ‘ongekend onrecht’ aangedaan, luidde de conclusie. De ‘grondbeginselen van de rechtsstaat zijn geschonden’ en ouders hebben jarenlang ‘geen schijn van kans’ gehad.
De commissie stelde vast dat ministers en staatssecretarissen meermaals signalen hebben gekregen dat er iets misging bij de uitvoering van de kinderopvangtoeslag. Maar dat hier zoveel mensen de dupe van werden drong niet tot hen door. ,,Dat de problemen veel breder speelden, was voor hen een blinde vlek”, staat in het rapport. Niet veel later viel het kabinet en besloot Eric Wiebes in zijn geheel af te treden.
Volgens Groeneveld blijkt uit het rapport dat de betrokken bewindslieden over zodanig verontrustende informatie beschikten dat zij hadden moeten ingrijpen.
Tachtig slachtoffers toeslagenaffaire doen aangifte tegen premier Rutte
RTL 03.02.2021 Tachtig slachtoffers van de kinderopvangtoeslagzaak hebben aangifte gedaan tegen premier Mark Rutte. Dat zegt hun advocaat Vasco Groeneveld tegen RTL Nieuws.
Vorige maand deed Groeneveld namens een groep gedupeerden al aangifte tegen vijf andere (oud-)bewindslieden. De raadsman vond het toen te vroeg om ook demissionair premier in de aangifte te betrekken.
Nieuwe informatie
“Daarna is er nieuwe, belastende informatie bij gekomen”, zegt hij. “Daaruit blijkt dat de premier sinds mei 2019 heeft meebeslist over te nemen stappen. Toch is het illegale invorderen door de Belastingdienst doorgegaan tot november 2019 of langer. Ook was hij al in het najaar van 2018 op de hoogte van misstanden bij de afdeling Toeslagen.”
Roep om ‘gratis’ kinderopvang steeds luider na toeslagenaffaire
Grove schuld
Volgens de aangevers heeft Rutte beschikkingen laten bestaan terwijl hij wist dat de wet werd geschonden. Daarnaast heeft hij opzettelijk of door grove schuld nagelaten wetten uit te voeren, menen de aangevers.
“Rutte heeft niet ingegrepen toen mijn cliënten ambtelijk werden opgejaagd en beroofd”, aldus advocaat Groeneveld.
Onlangs besloot het OM geen strafrechtelijk onderzoek in te stellen naar de Belastingdienst in de toeslagenaffaire. Volgens het OM is er ‘na een zorgvuldige beoordeling van de feiten en omstandigheden’ geen sprake van een strafrechtelijke verdenking.
Natasja ziet niks van 30.000 euro toeslagenaffaire: ‘Al een ton schuld’
RTL Nieuws; Mark Rutte Toeslagenaffaire Belastingdienst
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/39a8fa80-6613-11eb-bf5f-02c309bc01c1.jpg)
Slachtoffers toeslagenaffaire doen aangifte tegen premier Rutte
Telegraaf 03.02.2021 Tachtig slachtoffers van de kinderopvangtoeslagzaak hebben aangifte gedaan tegen premier Mark Rutte. Het gaat daarbij om drie ambtsmisdrijven, zegt hun advocaat Vasco Groeneveld woensdag. Vorige maand deed Groeneveld namens een groep gedupeerden aangifte tegen vijf andere (oud-)bewindslieden.
De raadsman vond het toen te vroeg om ook de (inmiddels demissionaire) minister-president in de aangifte te betrekken. „Daarna is er nieuwe, belastende informatie bij gekomen over, zoals voormalig minister van Sociale Zaken Asscher het noemde, ’de onrechtmatige jacht door de Belastingdienst op duizenden gezinnen’.”
Volgens Groeneveld heeft Rutte tijdens het Kamerdebat over de affaire op 19 januari gezegd dat het kabinet vanaf mei/juni 2019 wist hoe groot en omvangrijk de problematiek was. „Dat betekent: vele duizenden gedupeerden. De premier erkende ook dat hij vanaf die tijd ’direct betrokken’ was bij het dossier. Bij de parlementaire ondervragingscommissie bleef hij hier nog vaag over.”
BEKIJK OOK:PREMIUM
Daily Mail gaat los op Mark Rutte
Groeneveld: „Uit nieuw vrijgegeven stukken blijkt dat de premier sinds mei 2019 heeft meebeslist over te nemen stappen. Toch is het illegale invorderen door de Belastingdienst doorgegaan tot november 2019 of langer. Ook was hij al in het najaar van 2018 op de hoogte van misstanden bij de afdeling Toeslagen. Hij werd toen voorbereid op lastige vragen van de pers.”
Volgens de aangevers heeft Rutte beschikkingen laten bestaan terwijl hij wist dat de wet werd geschonden. Daarnaast heeft hij opzettelijk of door grove schuld nagelaten wetten uit te voeren, menen de aangevers.
„Rutte heeft niet ingegrepen toen mijn cliënten ambtelijk werden opgejaagd en beroofd”, zegt Groeneveld. „De schending van de rechtsorde door de overheid is ongekend in de moderne Nederlandse geschiedenis. Voor zulke ernstige gevallen heeft de wetgever ambtsmisdrijven in het Wetboek van Strafrecht opgenomen.”
BEKIJK OOK:PREMIUM
Toeslagenaffaire trilt ook na op links
Groeneveld deed op 12 januari aangifte tegen de ministers Tamara van Ark (Medische Zorg), Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (Economische Zaken). Daarnaast werden voormalig staatssecretaris van Financiën Menno Snel en oud-minister Lodewijk Asscher in die aangifte betrokken.
De aangifte tegen Rutte is een aanvulling op de eerder gedane aangifte. In de aanvulling zijn de verdenkingen tegen Hoekstra en Snel uitgebreid met zogeheten opzetdelicten, waarin niet alleen sprake is van schuld, maar ook van opzet.
BEKIJK MEER VAN; overheid misdaad overheidsbeleid Vasco Groeneveld Mark Rutte Den Haag Belastingdienst Toeslagen
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/ad3a86e6-6576-11eb-9477-02d1dbdc35d1.jpg)
D66’er wil Europese strafprocedure tegen Nederland
Telegraaf 02.02.2021 D66-Europarlementariër Samira Rafaela wil dat de Europese Commissie een strafprocedure start tegen Nederland. Aanleiding is de toeslagenaffaire, waarvoor opvallend genoeg D66-staatssecretarissen medeverantwoordelijk voor waren. Volgens Rafaëla is het feit dat mensen met een tweede nationaliteit extra gecontroleerd werden door de Belastingdienst een uiting van ’institutioneel racisme’.
„Lidmaatschap van de EU komt niet enkel met voordelen, daar horen ook verplichtingen bij”, aldus Rafaëla, namens ARDI, de antiracismegroep in het Europees Parlement, en drie Nederlandse antiracisme-organisaties.
In de brief, gericht aan vicevoorzitter van de Europese Commissie Vera Jourová en eurocommissarissen Helena Dalli en Didier Reynders, vraagt Rafaela om een onderzoek naar eventuele schending van EU-racismewetgeving, en of dit kan leiden tot een inbreukprocedure. Dat laatste wordt ingezet wanneer een lidstaat zich niet aan de wetgeving van de EU houdt. Inbreukprocedures werden eerder gestart tegen onder meer Polen en Hongarije, vanwege het inperken van de onafhankelijke rechtspraak en de discriminatie van lhbti’ers.
Feitelijk richt haar aanklacht zich ook tegen haar eigen D66, dat onderdeel was van het kabinet-Rutte-III. Rafaëla’s partij leverde zelfs de staatssecretarissen, de eerder opgestapte Menno Snel en nu Hans Vijlbrief en Alexandra van Huffelen, die verantwoordelijk zijn voor de Belastingdienst en toeslagen.
„Ondanks het opstappen van de Nederlandse regering is er geen duidelijke vervolging geweest voor het institutionele racisme dat de afgelopen twee decennia een element vormde van het Nederlandse beleid”, schrijft Rafaela, tevens co-voorzitter van ARDI. Volgens de D66-politica is het ’belangrijk om snel te handelen en een onderzoek te starten’ naar de kwestie.
BEKIJK OOK:
Kamer eist compensatie voor slachtoffers zwarte lijsten fiscus
BEKIJK OOK:
Kamer: overheid moet schulden toeslagenouders overnemen
BEKIJK OOK:PREMIUM
Spoedcursus tegen de Rutte-doctrine
Discriminerende behandeling
In Nederland is er ook het nodige onderzoek gedaan naar discriminatie door de Belastingdienst. De Autoriteit Persoonsgegevens concludeerde al dat de fiscus discriminerend heeft gehandeld, door het registreren van de tweede nationaliteit. Het Openbaar Ministerie besloot daarentegen geen strafrechtelijk onderzoek uit te voeren naar beroepsmatige discriminatie door de Belastingdienst.
De Tweede Kamer nam daarnaast onlangs een motie aan om de Nederlandse rechtsstaat te laten onderzoeken door de Venetië Commissie, een adviesorgaan van de Raad van Europa.
BEKIJK MEER VAN; internationale organisaties overheidsbeleid racisme misdaad, recht en justitie Samira Rafaëla Belastingdienst
Europarlementariër D66 wil strafprocedure tegen Nederland om toeslagenaffaire
AD 02.02.2021 D66-Europarlementariër Samira Rafaela wil dat de Europese Commissie een strafprocedure begint tegen Nederland vanwege de toeslagenaffaire. Volgens haar is het ‘institutioneel racisme’ dat in die affaire naar boven kwam in strijd met Europese wetten en verdragen.
Premier Rutte bij de ondervraging door de Kamercommissie die in haar rapport ‘ongekend onrecht’ vaststelde. © ANP
Drie Eurocommissarissen hebben een brief ontvangen die hen oproept om ‘te evalueren’ of er een strafprocedure moet worden aangespannen tegen Nederland vanwege ‘een potentiële schending van EU-wetgeving’. De afzender van het stuk aan de commissarissen voor Gelijkheid, Justitie en Waarden en Transparantie is Samira Rafaela, D66-Europarlementariër, die de brief stuurde namens Ardi, de antiracismegroep in het Europees Parlement en drie Nederlandse antidiscriminatieorganisaties. “Ik wil dat Nederland op de vingers wordt getikt en de consequenties ervaart.”
Aanleiding is de toeslagenaffaire, waarbij de Belastingdienst jarenlang duizenden ouders ten onrechte aanmerkte als fraudeur. Zij moesten ontvangen toeslagen terugbetalen, met grote financiële problemen tot gevolg. De parlementaire commissie die de affaire onderzocht, stelde in december dat de ouders ‘ongekend onrecht’ is aangedaan en dat de ‘grondbeginselen van de rechtsstaat’ werden geschonden.
Vaak controleerde de Belastingdienst extra bij mensen met een tweede nationaliteit, terwijl de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) vorig jaar concludeerde dat nationaliteit geen rol mag spelen bij het beoordelen van een aanvraag voor kinderopvangtoeslag. Door die gegevens op te nemen handelde de Belastingdienst volgens de AP onrechtmatig en discriminerend.
Harde conclusies
Er lopen nog onderzoeken naar discriminatie bij de Belastingdienst. Op de uitkomsten daarvan wilde Rafaela niet wachten. “Het bewijs dat er nu ligt, ook de harde conclusies in het eindrapport van de parlementaire ondervragingscommissie, is duidelijk genoeg.” In dat eindrapport komen de woorden discriminatie of racisme echter niet voor. Toch spreekt Rafaela van ‘institutioneel racisme’. “Dat is niet alleen in strijd met artikel 1 van onze Grondwet, maar ook in strijd met EU-verdragen en -regels.”
Tegen lidstaten van de Europese Unie die de Europese regels niet naleven, kan de Europese Commissie een soort strafprocedure starten. Deze zogeheten inbreukprocedure is een fors middel om af te dwingen dat een land zich alsnog houdt aan Europese wetten. “Ik wil voor het maximale gaan,” aldus Rafaela.
Het is opvallend dat een Europarlementariër oproept tot zo’n zaak tegen het eigen land. Ook omdat Nederland al aan de Raad van Europa heeft gevraagd om onderzoek te doen naar wat er allemaal mis is gegaan bij hoe burgers hier door de overheid zijn behandeld.
Dat haar eigen partij D66 medeverantwoordelijk is, ziet Rafaela niet als een beletsel. Tijdens de kabinetsperiode van Rutte III, waarin partijleider Sigrid Kaag minister is, kon het schandaal voortduren en kwam de omvang ervan aan het licht. De partijtop is vooraf niet op de hoogte gesteld dat Rafaela haar brief zou sturen.
“Als politica en gezien mijn eigen ervaringen met discriminatie vind ik het onuitstaanbaar dat mijn eigen lidstaat zich hier schuldig aan maakt.” Ze heeft zich de toeslagenaffaire ‘erg aangetrokken’. “Dat geldt ook voor mijn partij. Juist omdat het om Nederland gaat, vond ik dat ik dit moest doen.” Voor de D66-politica gaf de doorslag dat niemand bij de Belastingdienst vervolgd zou worden. Met een eventuele inbreukprocedure wil ze ‘alles uit de kast halen’ om de pijn van ouders te erkennen en zulk ‘onrecht’ in de toekomst voorkomen.
Toekomstige generaties
De namen van antidiscriminatieorganisaties DeGoedeZaak, S.P.E.A.K. en Controle Alt Delete staan ook onder de brief, mede om onrecht Europees een gezicht te geven. “We zien dat bij de overheid het besef nog niet is ingedaald dat instanties die werken met risicoprofielen die nationaliteit of etniciteit bevatten, discrimineren,” zegt Dionne Abdoelhafiezkhan van Controle Alt Delete.
Hajar Fallah van S.P.E.A.K. stelt dat dit ook een signaal moet zijn om ‘toekomstige generaties niet buiten te sluiten’. “Vooral met de komst van kunstmatige intelligentie is het noodzakelijk om etniciteit en afkomst uit de risicoprofielen te halen om dit aangrijpende onrecht te voorkomen.”
De Europese Commissie start vaker inbreukprocedures tegen landen om hen te dwingen EU-regels na te leven. Ook tegen Nederland begon het in 2019 zestien keer zo’n procedure, becijferde kenniscentrum Europa Decentraal. Meestal hebben die te maken met overtredingen van de regels voor interne markt, vervoer of milieuregels.
Het bekendste voorbeeld van zulke zaken zijn procedures die recent zijn aangespannen tegen Polen en Hongarije. In die landen wordt aan de onafhankelijkheid van de rechtspraak getornd, staat de persvrijheid onder druk en worden rechten van lhbtq’s ingeperkt. Rafaela: “Als die landen moeten stoppen met discriminatie, moet Nederland dat ook doen. Als er één lidstaat is die het goede voorbeeld moet geven, is dat Nederland. Laten we eerlijk zijn: het ís ook zo dat we onze zaakjes niet goed op orde hadden.”
D66 wil niet reageren
Een woordvoerder van staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen, D66) laat weten dat het aan de Eurocommissarissen is om op de brief van Rafaela te reageren. “De staatssecretaris is altijd helder geweest over discriminatie: dat kan niet, mag niet en al helemaal niet bij de overheid.” Volgens de woordvoerder is het ‘goed’ dat het dossier ook ‘vanuit Europa wordt bekeken’. D66 wil niet reageren op de brief die de D66-Europarlementariër aan Eurocommissarissen heeft gestuurd.
Samira Rafaela, voor D66 sinds 2019 lid van het Europees Parlement. © Sander de Wilde
© ITV/Shutterstock D66’er Samira Rafaëla wil een Europees onderzoek naar de kindertoeslagenaffaire.
D66’er wil Europese strafprocedure tegen Nederland
MSN 02.02.2021 D66-Europarlementariër Samira Rafaëla wil dat de Europese Commissie een strafprocedure start tegen Nederland. Aanleiding is de toeslagenaffaire, waarvoor opvallend genoeg D66-staatssecretarissen medeverantwoordelijk voor waren. Volgens Rafaëla is het feit dat mensen met een tweede nationaliteit extra gecontroleerd werden door de Belastingdienst een uiting van ’institutioneel racisme’.
„Lidmaatschap van de EU komt niet enkel met voordelen, daar horen ook verplichtingen bij”, aldus Rafaëla, namens ARDI, de antiracismegroep in het Europees Parlement, en drie Nederlandse antiracisme-organisaties.
In de brief, gericht aan vicevoorzitter van de Europese Commissie Vera Jourová en eurocommissarissen Helena Dalli en Didier Reynders, vraagt Rafaëla om een onderzoek naar eventuele schending van EU-racismewetgeving, en of dit kan leiden tot een inbreukprocedure. Dat laatste wordt ingezet wanneer een lidstaat zich niet aan de wetgeving van de EU houdt. Inbreukprocedures werden eerder gestart tegen onder meer Polen en Hongarije, vanwege het inperken van de onafhankelijke rechtspraak en de discriminatie van lhbti’ers.
Feitelijk richt haar aanklacht zich ook tegen haar eigen D66, dat onderdeel was van het kabinet-Rutte-III. Rafaëla’s partij leverde zelfs de staatssecretarissen, de eerder opgestapte Menno Snel en nu Hans Vijlbrief en Alexandra van Huffelen, die verantwoordelijk zijn voor de Belastingdienst en toeslagen.
Lidmaatschap van de EU komt niet enkel met voordelen, daar horen ook verplichtingen bij. Met @SPEAK100 @CntrleAltDlt @De_Goede_Zaak vraag ik om onderzoek naar schending EU-wetgeving op het gebied van racisme en of dit kan leiden tot een inbreukprocedure nav de #toeslagenaffaire.
12:36 p.m. · 2 feb. 2021 44 20
„Ondanks het opstappen van de Nederlandse regering is er geen duidelijke vervolging geweest voor het institutionele racisme dat de afgelopen twee decennia een element vormde van het Nederlandse beleid”, schrijft Rafaëla, tevens co-voorzitter van ARDI. Volgens de D66-politica is het ’belangrijk om snel te handelen en een onderzoek te starten’ naar de kwestie.
Discriminerende behandeling
In Nederland is er ook het nodige onderzoek gedaan naar discriminatie door de Belastingdienst. De Autoriteit Persoonsgegevens concludeerde al dat de fiscus discriminerend heeft gehandeld, door het registreren van de tweede nationaliteit. Het Openbaar Ministerie besloot daarentegen geen strafrechtelijk onderzoek uit te voeren naar beroepsmatige discriminatie door de Belastingdienst.
De Tweede Kamer nam daarnaast onlangs een motie aan om de Nederlandse rechtsstaat te laten onderzoeken door de Venetië Commissie, een adviesorgaan van de Raad van Europa.
Belastingdienst voldoet pas in 2024 volledig aan privacywet
AD 02.02.2021 De Belastingdienst voldoet pas in 2024 volledig aan de privacywet. Staatssecretaris Hans Vijlbrief zei dat het nog jaren gaat duren voordat alle applicaties voldoen aan de eisen van de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG), en dat er nog veel werk te doen is.
Vijlbrief zei dat in een debat in de Tweede Kamer rondom de toeslagenaffaire. Hij reageerde daarmee op vragen van CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt. Die wilde weten welke wetten de Belastingdienst overtrad tijdens de toeslagenaffaire. Vijlbrief meldde daarop dat de Belastingdienst ruim 900 applicaties gebruikt en dat het daarom ‘een bulk werk is’ om die allemaal volledig aan de privacy-eisen te laten voldoen.
De AVG werd in mei 2018 actief, maar toen al bleek dat de fiscus niet aan de privacywet voldeed. Dat was medio 2019 nog steeds niet het geval. Het grootste probleem zat toen al in de opslag van oude persoonsgegevens waarvan het lang duurde die te verwijderen. De Belastingdienst zei honderden miljoenen documenten te hebben die nog moesten worden vernietigd en dat dat meer tijd zou kosten dan aanvankelijk werd gedacht. In 2019 presenteerde toenmalig staatssecretaris Menno Snel een actieplan voor wanneer de fiscus alsnog aan de AVG zou voldoen. Nu blijkt dat het nog tot 2024 gaat duren, veel langer dan aanvankelijk gepland.
Toen de toeslagenaffaire deze zomer aan het licht kwam, concludeerde de Autoriteit Persoonsgegevens al dat de Belastingdienst in zware overtreding van de privacywet was door de nationaliteit van kinderopvangtoeslagontvangers te registreren.
Tientallen meldingen gedaan van discriminatie door Belastingdienst
NU 02.02.2021 Het College voor de Rechten van de Mens (CRM) heeft tot nu toe 35 meldingen van discriminatie door de Belastingdienst ontvangen. Na het vernietigende toeslagenrapport van de commissie-Van Dam werd de hulp van het CRM ingeschakeld.
Ongeveer elf mensen hebben gevraagd om een oordeel in een zaak. Bij zo’n verzoek “behandelt het CRM de zaak in een openbare zitting en oordeelt of er sprake is geweest van discriminatie”, meldt demissionair staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) aan de Tweede Kamer.
Naar aanleiding van het vernietigende toeslagenrapport van de commissie-Van Dam, riep het kabinet de hulp van het College in. De Belastingdienst ging veel te ver in de jacht op fraudeurs, waarbij mensen met een niet-Nederlandse nationaliteit extra streng gecontroleerd werden. Bovendien kregen sommige gedupeerde ouders te maken met discriminerende opmerkingen van ambtenaren van de Belastingdienst.
“Het College zal in de loop van februari beginnen met de behandeling van de meldingen en verzoeken. Dit zal in eerste instantie gebeuren door ouders die een melding/verzoek hebben gedaan zonder veel toelichting, om nadere informatie te vragen”, schrijft Van Huffelen in een voortgangsrapportage over de kinderopvangtoeslag. Omdat het CRM de verzoeken en meldingen moet afhandelen, wordt de komende twee jaar 300.000 euro per jaar uitgetrokken om meer mensen in dienst te nemen.
De staatssecretaris probeert zoveel mogelijk gedupeerden ervan op de hoogte te brengen dat zij zich kunnen melden bij het CRM. In de informatiecampagne voor toeslagenouders zal discriminatie specifiek aan bod komen. Ook zoekt Van Huffelen naar een manier om dossiers van toeslaggerechtigden systematisch te “doorzoeken op mogelijke indicaties van discriminerend gebruik van nationaliteit”. Zo hoopt ze te kunnen zien in welke dossiers discriminatie een rol heeft gespeeld.
Lees meer over: Politiek Binnenland Toeslagenaffaire
Tientallen meldingen gedaan van discriminatie door Belastingdienst
MSN 02.02.2021 Het College voor de Rechten van de Mens (CRM) heeft tot nu toe 35 meldingen van discriminatie door de Belastingdienst ontvangen. Na het vernietigende toeslagenrapport van de commissie-Van Dam werd de hulp van het CRM ingeschakeld.
Ongeveer elf mensen hebben gevraagd om een oordeel in een zaak. Bij zo’n verzoek “behandelt het CRM de zaak in een openbare zitting en oordeelt of er sprake is geweest van discriminatie”, meldt demissionair staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) aan de Tweede Kamer.
Naar aanleiding van het vernietigende toeslagenrapport van de commissie-Van Dam, riep het kabinet de hulp van het College in. De Belastingdienst ging veel te ver in de jacht op fraudeurs, waarbij mensen met een niet-Nederlandse nationaliteit extra streng gecontroleerd werden. Bovendien kregen sommige gedupeerde ouders te maken met discriminerende opmerkingen van ambtenaren van de Belastingdienst.
“Het College zal in de loop van februari beginnen met de behandeling van de meldingen en verzoeken. Dit zal in eerste instantie gebeuren door ouders die een melding/verzoek hebben gedaan zonder veel toelichting, om nadere informatie te vragen”, schrijft Van Huffelen in een voortgangsrapportage over de kinderopvangtoeslag. Omdat het CRM de verzoeken en meldingen moet afhandelen, wordt de komende twee jaar 300.000 euro per jaar uitgetrokken om meer mensen in dienst te nemen.
De staatssecretaris probeert zoveel mogelijk gedupeerden ervan op de hoogte te brengen dat zij zich kunnen melden bij het CRM. In de informatiecampagne voor toeslagenouders zal discriminatie specifiek aan bod komen. Ook zoekt Van Huffelen naar een manier om dossiers van toeslaggerechtigden systematisch te “doorzoeken op mogelijke indicaties van discriminerend gebruik van nationaliteit”. Zo hoopt ze te kunnen zien in welke dossiers discriminatie een rol heeft gespeeld.
Waakhond ontvangt tientallen discriminatiemeldingen fiscus
MSN 02.02.2021 Het College voor de Rechten van de Mens (CRM) heeft tot nu toe 35 meldingen van discriminatie door de Belastingdienst ontvangen. Zo’n elf mensen hebben gevraagd om een oordeel in een zaak. Bij zo’n verzoek “behandelt het CRM de zaak in een openbare zitting en oordeelt of er sprake is geweest van discriminatie”, meldt staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) aan de Tweede Kamer.
Naar aanleiding van het vernietigende toeslagenrapport van de commissie-Van Dam, riep het kabinet de hulp van het College in. Niet alleen ging de Belastingdienst veel te ver in de jacht op fraudeurs, hierbij werden mensen met een niet-Nederlandse nationaliteit extra streng gecontroleerd. Bovendien kregen sommige gedupeerde ouders te maken met discriminerende opmerkingen van Belastingdienst-ambtenaren.
“Het College zal in de loop van februari beginnen met de behandeling van de meldingen en verzoeken. Dit zal in eerste instantie gebeuren door ouders die een melding/verzoek hebben gedaan zonder veel toelichting, om nadere informatie te vragen”, schrijft Van Huffelen in een voortgangsrapportage over de kinderopvangtoeslag. Omdat het CRM de verzoeken en meldingen moet afhandelen, wordt de komende twee jaar 300.000 euro per jaar uitgetrokken om meer mensen in dienst te nemen.
De demissionaire staatssecretaris probeert zoveel mogelijk gedupeerden ervan op de hoogte te brengen dat zij zich kunnen melden bij het CRM. In de informatiecampagne voor toeslagenouders zal discriminatie specifiek aan bod komen. Ook zoekt Van Huffelen naar een manier om dossiers van toeslaggerechtigden systematisch te “doorzoeken op mogelijke indicaties van discriminerend gebruik van nationaliteit”. Zo hoopt ze te kunnen zien in welke dossiers discriminatie een rol heeft gespeeld.
Tweede Kamer eist inzet voor gedupeerden zwarte lijsten Belastingdienst
MSN 02.02.2021 Het kabinet moet zich van de Tweede Kamer veel meer inspannen voor mensen die op zwarte lijsten hebben gestaan bij de inkomstenbelasting. De Kamer wil weten hoe groot die groep is en wil dat een compensatieregeling wordt opgezet.
Demissionair staatssecretaris Hans Vijlbrief (Financiën) zei al dat hij zich een eventuele compensatie voor de slachtoffers “kan voorstellen”. De Kamer wil niet langer wachten en vraagt de bewindsman nu al “in kaart te brengen hoeveel mensen door vermelding op een zwarte lijst ten onrechte geschaad zijn, welke schade deze mensen ondervonden hebben”.
GroenLinks-Kamerlid Bart Snels deed dit voorstel, mede namens VVD, CDA, D66, SP, PvdA, 50PLUS en DENK. Daarmee heeft de motie brede steun in de Kamer.
Vorige week bleek dat de Belastingdienst mensen ook bij de inkomstenbelasting te makkelijk als fraudeur bestempelde. Zij konden bij de geringste vermoedens van fraude al terechtkomen in het fraudesignaleringssysteem FSV, dat als een soort zwarte lijst fungeerde.
Vijlbrief noemde dit al “onacceptabel” en de Kamer maakte de vergelijking met de manier waarop de Belastingdienst zich gedroeg in de affaire met de kinderopvangtoeslag.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/e7215fc8-64b4-11eb-83f9-02c309bc01c1.jpg)
Kamer vreest naschokken toeslagenaffaire: ’Komt er een nog groter schandaal?’
Telegraaf 01.02.2021 De harde en discriminerende fraudeaanpak die heeft geleid tot het toeslagenschandaal, baart de Tweede Kamer ook richting de toekomst zorgen. Kamerleden vrezen dat er achter de affaire een ’nog groter schandaal’ tevoorschijn komt. Demissionair staatssecretaris Vijlbrief (Financiën) sluit niet uit dat het kabinet nog meer mensen moet compenseren.
„Het lijkt erop dat er nog flink wat kasten gesloten zijn”, zegt CDA-Kamerlid Omtzigt maandagmiddag als de Kamer debatteert over de fraudeopsporing van en het gebruik van de tweede nationaliteit door de Belastingdienst. Uit die kasten bij de fiscus vallen al tijden om de haverklap lijken, bijvoorbeeld in de vorm van het gebruik van allerlei zwarte lijsten. Of het rondslingeren van gegevens, waarop ook de tweede nationaliteit van mensen staat.
„Komt er achter de toeslagenaffaire een veel groter schandaal vandaan?”, vraagt D66-Kamerlid Van Weyenberg zich dan ook af. „Hebben we nou het beeld scherp of hoor ik over een maand weer dat er nog drie systemen open staan”, verwijst hij naar allerlei varianten op de zwarte lijsten waarvan het bestaan onlangs bekend werd.
Fraude Signalerings Voorziening (FSV)
De bekendste daarvan is de Fraude Signalerings Voorziening (FSV), waarin honderdduizenden burgers zijn opgenomen. Een vermelding op de lijst, die in strijd is met privacywetgeving, betekende een stempel als potentieel fraudeur. „Een uiterst pijnlijk dossier”, sombert SP-Kamerlid Leijten, die zich er woest over maakt dat het onduidelijk is hoeveel mensen op die lijst het predicaat ’opzet/grove schuld’ kregen, een zeer ingrijpend fraudeursstempel.
De FSV is lang niet de enige zwarte lijst, tot frustratie van Omtzigt die eerder van het kabinet te horen kreeg dat er niet meer lijsten zijn. „Het blijken er 211 te zijn”, zegt hij maandag gefrustreerd. De CDA’er, en met hem collega’s van onder meer VVD en PvdA, vreest dat er nog meer ellende tevoorschijn komt.
Omtzigt vindt het ook niet kunnen dat het kabinet er maanden over doet om mensen die op de FSV-lijst staan daarover te informeren. Vijlbrief zegt in het debat toe daar meer haast mee te maken. De staatssecretaris sluit daarnaast niet uit dat mensen die op de zwarte lijst staan, daarvoor gecompenseerd moeten worden: „Daar kan compensatie bij horen, maar we willen eerst goed uitzoeken wat er gebeurd is.” Het kabinet trekt de komende jaren al miljarden euro’s uit om toeslagenouders te compenseren en hun schulden kwijt te schelden.
Tweede nationaliteit registreren
Het debat over discriminatie door de fiscus ontaardt vooral in ophef over een plan van PVV-Kamerlid De Jong. Hij pleit ervoor om de tweede nationaliteit van mensen te registreren. Niet om standaard te gebruiken, stelt hij, maar pas om te gebruiken als er ’binnen een bepaalde groep’ veel fraude wordt gepleegd.
Het zorgt voor wrevel in de Kamer. „Wil meneer De Jong dat de Belastingdienst weer gaat discrimineren?”, vraagt Denk-Kamerlid Azarkan. Volgens D66-Kamerlid Van Weyenberg is de kern van het PVV-plan ’ongelijke behandeling, oneerlijke behandeling en discriminatie’. Ook PvdA’er Nijboer spreekt van discriminatie: „En daar staat de heer De Jong voor.” De PVV’er sist hem toe: „Dat is zo smerig.”
BEKIJK MEER VAN; overheid samenleving belastingen politiek Omtzigt Steven van Weyenberg Leijten Vijlbrief FSV Belastingdienst
Vijlbrief sluit compensatie om ‘zwarte lijsten’ niet uit
MSN 01.02.2021 De Tweede Kamer wil veel meer actie zien van het kabinet om de problemen met de ‘zwarte lijsten’ bij de inkomstenbelasting op te lossen. Het kabinet moet beginnen te onderzoeken hoeveel mensen door deze omstreden lijsten in de problemen kwamen, en kijken naar een compensatieregeling.
Staatssecretaris Hans Vijlbrief (Financiën) gaf al aan dat hij zich een eventuele compensatie voor de slachtoffers “kon voorstellen”. De Kamer wil niet langer wachten en vraagt de bewindsman nu al “in kaart te brengen hoeveel mensen door vermelding op een zwarte lijst ten onrechte geschaad zijn, welke schade deze mensen ondervonden hebben”. Op basis daarvan moet het kabinet “een mogelijke compensatieregeling uitwerken voor onterecht geraakte slachtoffers”.
GroenLinks-Kamerlid Bart Snels deed dit voorstel, mede namens VVD, CDA, D66, SP, PvdA, 50PLUS en DENK. Daarmee heeft de motie brede steun in de Kamer.
Werkinstructie
Vorige week bracht Vijlbrief een werkinstructie naar buiten waaruit bleek dat de Belastingdienst ook bij de inkomsten te makkelijk mensen als fraudeur bestempelde. Mensen konden bij de geringste vermoedens van fraude al terechtkomen in het fraudesignaleringssysteem FSV, dat als een soort zwarte lijst fungeerde: van mensen met zo’n fraudesignalering moest “zonder inhoudelijke toetsing” worden aangenomen dat zij “niet te goeder trouw” waren, blijkt uit de instructie.
Vijlbrief noemde dit al “onacceptabel” en de Kamer maakte de vergelijking met de manier waarop de Belastingdienst zich gedroeg in de affaire met de kinderopvangtoeslag. De slachtoffers van die ontspoorde fraudejacht worden na de trage opstart van de compensatieregeling sinds vorige week gecompenseerd. Het kabinet beloofde zeker 30.000 euro over te maken aan gedupeerden.
Hoewel de werkinstructie vorige week pas naar buiten kwam, is al een jaar bekend dat de Belastingdienst met het gebruik van de zwarte lijsten de privacywet overtrad. De stekker is inmiddels uit de FSV getrokken, maar de Kamer wil meer weten over soortgelijke lijsten en de invloed van zo’n registratie op het leven van gedupeerden. Maar Vijlbrief moest de antwoorden op een aantal vragen schuldig blijven, tot frustratie van vrijwel alle partijen. Zij uitten hun “teleurstelling” en “ongemak” over de langzame gang van zaken, en vroegen het kabinet snel met meer duidelijkheid te komen.
Grote irritatie Kamer over onduidelijkheid over zwarte lijsten
RTL 01.02.2021 Een jaar geleden kwam het gebruik van illegale zwarte lijsten bij de Belastingdienst aan het licht. Toch is nog steeds niet duidelijk hoeveel mensen hier de dupe van zijn geworden. Tot woede van de Tweede Kamer.
“We weten dit al een jaar”, foetert CDA-kamerlid Pieter Omtzigt in een Kamerdebat over zwarte lijsten. Renske Leijten van de SP vraagt zich af waarom de informatie niet uit het computersysteem van de Belastingdienst kan worden getrokken.
Het gaat om ‘enorm veel’ mensen, zegt staatssecretaris Vijlbrief van Financiën. Hoeveel het er precies zijn, kan hij nog niet zeggen. In eerdere debatten vroeg de Kamer al om dit tot op de bodem toe uit te zoeken. Tot frustratie van veel Kamerleden is dat nog niet gebeurd. “Ik zit hier niet voor Jan Doedel”, sneert Helma Lodders van de VVD.
Compensatie
Vijlbrief snapt de irritatie van de Tweede Kamer. “Maar ik heb het antwoord niet.” Hij hoopt snel meer duidelijkheid te hebben, maar vraagt ook om geduld. Er moeten 300.000 tot 500.000 beschikkingen handmatig worden doorgenomen.
Ook mensen met een belastingschuld boven 10.000 euro kregen zonder inhoudelijke toetsing het stempel fraudeur. Onacceptabel, vindt Vijlbrief. Burgers die dit overkwam, konden geen betalingsregeling meer krijgen en raakten zo vaak diep in de financiële ellende. Gekeken wordt of zij compensatie moeten krijgen.
Belastingdienst gaat iedereen informeren die op geheime zwarte lijst stond
Kamerleden begrijpen er niets van dat na vele debatten over de toeslagenaffaire en de val van het kabinet nog steeds veel vragen onbeantwoord blijven. “Wie heeft nog het overzicht?”, vraagt Denk-kamerlid Farid Azarkan zich hardop af. “Zelfs na alle onderzoeken zijn we nog niet op de bodem beland”, concludeert GroenLinks-kamerlid Bart Snels.
Het geduld van de Tweede Kamer raakt op. “Een half jaar geleden zei ik: als er nog iets in een kast zit, gooi het er dan uit”, zegt Omtzigt. “Maar ik heb het idee dat er nog iets dicht is blijven zitten.”
Gedupeerde toeslagenaffaire niet geholpen met vergoeding
Derya moest door de toeslagenaffaire gedwongen haar huis verkopen. Daardoor heeft ze een restschuld van 100.000 euro. Aan de toegezegde schadevergoeding van 30.000 euro heeft zij niet genoeg. Omdat private schuldeisers daar direct beslag op leggen.
meer: Roel Schreinemachers Hans Vijlbrief Alexandra van Huffelen Ministerie van Financiën Belastingdienst Toeslagenaffaire Belastingdienst
Mogelijk veel meer ‘zwarte lijsten’ en dus meer compensatie bij Belastingdienst
NOS 01.02.2021 Staatssecretaris Vijlbrief van Financiën sluit niet uit dat de overheid nog veel gedupeerden moet compenseren dan alleen die van de toeslagenaffaire. Dat zei hij maandagmiddag in de Tweede Kamer. Ook bij de inkomstenbelasting werden zwarte lijsten gehanteerd waardoor mensen veel te hard werden aangepakt, erkende hij. Vorige week schreef hij al dat iedereen die op zo’n zwarte lijst is gekomen de komende maanden geïnformeerd wordt.
Vijlbrief deed zijn uitspraken in een lang debat, waarin de Kamer opnieuw grote zorgen uitte over de handelwijze van de Belastingdienst.
Volgens de Kamer moet er veel meer inzicht komen in de werkwijze van de Belastingdienst. Hoe werken de algoritmes waardoor mensen in vakjes worden ingedeeld? Hoe ontstaan die zwarte lijsten? En waarom duurt het steeds zo lang voordat de Kamer over zaken wordt geïnformeerd?
De toeslagenaffaire
Het kabinet stapte drie weken geleden op vanwege de affaire, waarbij duizenden ouders onterecht als fraudeurs werden bestempeld.
Uit onderzoek van RTL Nieuws en Trouw bleek vorig jaar dat de Belastingdienst jarenlang met een geheim systeem werkte om fraude te registreren: de zogeheten Fraude Signaleringsvoorziening. Burgers die van fouten werden verdacht, werden geregistreerd, zonder dat ze op de hoogte werden gesteld. Een onderzoekscommissie oordeelde uiteindelijk snoeihard over het optreden van zowel de overheid als het rechtssysteem en sprak van “ongekend onrecht” dat ouders is aangedaan.
Vijlbrief meldde vorige week al in een brief dat niet alleen bij de dienst Toeslagen maar ook bij de inkomstenbelasting mensen jarenlang te makkelijk het stempel van fraudeur kregen opgeplakt. Ze kwamen al bij het minste vermoeden van fraude in een speciaal systeem, maar wisten dat zelf niet. Bij een belasting-of toeslagenschuld van meer dan 10.000 euro kregen ze bovendien geen betalingsregeling of schuldhulpverlening meer.
“Er is een jaar verloren gegaan, ik vind dat echt niet kunnen”, aldus Renske Leijten, SP-Tweede Kamerlid.
Kamerleden willen weten hoeveel mensen hiervan het slachtoffer werden, maar Vijlbrief kan dat vandaag niet zeggen. Er is begonnen met een inventarisatie maar er moeten tussen de 300.000 en 500.000 beschikkingen doorgenomen worden.
Tweede Kamerleden, onder wie Leijten (SP) en Omtzigt (CDA), drongen er vandaag opnieuw op aan dat ook echt eens duidelijk wordt hoe de lijsten tot stand kwamen.
“We weten niet hoe de risicoselectie mensen eruit pikte als fraudeur. Ik wil dat alle systemen geschoond worden op discriminatie op afkomst, inkomen en gezinsgrootte”, aldus Leijten.
Ook is niet duidelijk met welke andere overheidsorganisaties de zwarte lijsten allemaal zijn gedeeld. Dat moet snel duidelijk worden, benadrukte Denk-Kamerlid Azarkan.
Vijlbrief hoopt eind deze week meer te kunnen zeggen over de aantallen waar het om gaat. Volgens SP- Kamerlid Leijten duurt het allemaal erg lang. Al in maart 2020 gaf Vijlbrief volgens haar aan dat er mogelijk veel meer mensen aanspraak kunnen maken op compensatie. “Er is in een jaar weinig gebeurd. Er is een jaar verloren gegaan, ik vind dat echt niet kunnen.””
BEKIJK OOK;
Belastingdienst ging ook bij inkomstenbelasting te snel uit van fraude
NU 28.01.2021 De Belastingdienst bestempelde mensen ook bij de inkomstenbelasting te snel als fraudeur. Dat valt op te maken uit een oude werkinstructie waar staatssecretaris Hans Vijlbrief (Financiën) de Tweede Kamer woensdag over heeft geïnformeerd.
De zaak draait om het omstreden en inmiddels afgeschafte fraudesignaleringssysteem FSV, dat als een soort ‘zwarte lijst’ fungeerde. Mensen konden daar al bij de geringste vermoedens van fraude op terechtkomen, zonder dat zij daarvan wisten.
Volgens de nu opgedoken werkinstructie moest van mensen met zo’n fraudesignalering “zonder inhoudelijke toetsing” worden aangenomen dat zij “niet te goeder trouw” waren. Zij kregen bij een belasting- of toeslagenschuld van 10.000 euro of meer geen betalingsregeling.
Vijlbrief noemt de gang van zaken “onacceptabel” en laat uitzoeken bij hoeveel mensen deze werkinstructie daadwerkelijk is toegepast. Hij schrijft dat de werkinstructie tot maart 2020 is gebruikt.
Etiket ‘opzet’ bij toeslagenschuld
Eind november dook al een memo op waarin ambtenaren van de Belastingdienst voorstelden om mensen met een toeslagenschuld van 3.000 euro of meer automatisch het etiket “opzet/grove schuld” op te plakken. Ook dat zou betekenen dat zij een betalingsregeling of schuldhulpverlening konden vergeten.
Van dat voorstel wordt nog onderzocht of en op welke schaal het in de praktijk is gebracht. De vorig jaar aangetreden staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) liet destijds al weten dat zij inmiddels geleerd heeft dit soort signalen “zeer serieus” te nemen.
Vijlbrief laat weten dat iedereen met een FSV-registratie daar zo snel mogelijk over wordt geïnformeerd. De Tweede Kamer had daarop aangedrongen.
Lees meer over: Belastingdienst Politiek Toeslagenaffaire
De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de nasleep deel 2
AD 26.01.2021
0verheid moet private schulden toeslagouders overnemen
De Tweede Kamer wil dat de overheid de private schulden overneemt van de gedupeerden van de toeslagenaffaire, als de betrokken private partijen zelf niet bereid zijn die schulden kwijt te schelden. Een motie daarover van de PVV is aangenomen. Met private schulden wordt bedoeld alle openstaande bedragen die ouders hebben staan bij bedrijven of andere niet-overheidsorganisaties.
Eerder besloot het kabinet dat de gedupeerden hun schulden bij overheidsinstanties niet meer hoeven te betalen. Daarmee wordt voorkomen dat de ouders, die allemaal ten minste 30.000 euro krijgen van het kabinet, een groot deel van dat bedrag weer moeten inleveren bij schuldeisers.
Telegraaf 27.01.2021
Ook publieke instellingen als het CAK, het UWV, de Sociale Verzekeringsbank en de gemeenten doen mee aan de kwijtschelding. Staatssecretaris Van Huffelen riep private schuldeisers, zoals banken, energiebedrijven en woningcorporaties, op hetzelfde te doen. Omdat ze daarover nog met hen in gesprek is, was zij in het debat over de toeslagenaffaire tegen de PVV-motie.
Vele tientallen miljoenen
Geschat wordt dat de gedupeerde ouders bij elkaar vele tientallen miljoenen euro’s aan schulden bij de overheid hebben openstaan. Om hoeveel geld het gaat bij schulden in de private sector is onbekend. De Tweede Kamer wil ook dat negatieve BKR-registraties over de schulden van de gedupeerden zo snel mogelijk worden verwijderd.
Een ander voor de gedupeerden belangrijk besluit van de Kamer is dat de schaderegeling ook gaat gelden voor de partners, ex-partners en de kinderen van de gedupeerden. Tot nog toe stonden de regelingen alleen open voor de personen die als aanvrager van de kinderopvangtoeslag staan geregistreerd.
AD 28.01.2021
Belastingdienst gaat iedereen informeren die op geheime zwarte lijst stond
Iedereen die op de geheime zwarte lijst van de Belastingdienst stond die vorig jaar aan het licht kwam, krijgt hierover komende maanden een brief. De Tweede Kamer had daarop aangedrongen. Burgers kwamen op deze zwarte lijst vanwege vermoedens of signalen van fraude.
Uit onderzoek van RTL Nieuws en Trouw bleek vorig jaar dat de Belastingdienst er jarenlang een geheim registratiesysteem op nahield, de zogenaamde Fraude Signaleringsvoorziening (FSV). In dit systeem werden gegevens bijgehouden van burgers die werden verdacht van fraude. Mensen op deze zwarte lijst hoorden daar niets over en konden zich ook niet verweren.
Wie in het systeem terechtkwam werd bestempeld én behandeld als mogelijke fraudeur. Nadat dit aan het licht was gekomen, werd de zwarte lijst uit de lucht gehaald. Om hoeveel mensen het gaat, is nog steeds niet duidelijk.
Onacceptabel
Er is nu ook een interne werkinstructie opgedoken die de keiharde handelwijze van de Belastingdienst bevestigt. Stond je geregistreerd in de Fraude Signaleringsvoorziening of had je een belastingschuld van boven de 10.000 euro, dan werd een verzoek tot schuldsanering altijd afgewezen.
“Dan werd er zonder verdere inhoudelijke toetsing van uitgegaan dat de burger niet te goeder trouw was”, schrijft staatssecretaris Vijlbrief (Financiën) aan de Tweede Kamer. “Dat is onacceptabel.” Onderzocht wordt nog hoeveel mensen de dupe zijn geworden van deze aanpak.
Geheime zwarte lijst Belastingdienst over ‘verdachte’ burgers
Bij doorlichting van de dienst is aan het licht gekomen dat bij de Douane toch nog een systeem actief is waarin de tweede nationaliteit van burgers wordt bijgehouden. Deze informatie had in 2015 al moeten worden gewist, maar een kopie bleek nog steeds actief. Zo bleef de tweede nationaliteit van ruim een miljoen burgers geregistreerd. Of deze kopie ook is gebruikt, wordt nog onderzocht.
Beerput
SP-kamerlid Renske Leijten is geschokt over alle informatie die nu weer naar buiten komt. “De beerput gaat steeds verder open”, zegt ze. “Maar nog altijd tasten we in het duister over hoeveel mensen nu gedupeerd zijn door dit schandaal. We zijn er vrees ik nog lang niet.” Komende maandag is er weer een Kamerdebat over het onderwerp.
Staatssecretaris door stof over zwarte lijst Belastingdienst: ‘Dit kan zo niet’
Telegraaf 27.01.2021
Parlementaire enquête
Ook komen er twee externe onderzoeken naar de rechtsbescherming van burgers en het functioneren van de rechtsstaat. Ook de Belastingdienst en verschillende overheidsinstanties worden doorgelicht op discriminerend beleid.
Zo’n ‘echte’ enquête kost meer tijd, en de commissie krijgt ook meer bevoegdheden. Wel zal de enquête niet alleen over de problemen bij de Belastingdienst gaan, maar ook over die bij andere uitvoeringsorganisaties zoals het UWV en het CBR. Het onderzoek moet gaan over zowel de dienstverlening, de handhaving als de fraudebestrijding bij die overheidsdiensten.
Over een voorstel van de SP om een parlementaire enquête te organiseren wordt later gestemd. De SP vindt zo’n onderzoek nodig omdat volgens de partij nog niet alle informatie naar boven is gekomen tijdens de parlementaire ondervraging van eind vorig jaar. Maar daar zijn nog niet alle partijen van overtuigd en dus past de SP dat voorstel nog aan.
Wel is de hele Kamer het erover eens dat er nog voor de kabinetsformatie een plan moet liggen voor de afschaffing van de kinderopvangtoeslag en de invoering van een vervangende regeling.
Kamer besluit nog niet over parlementaire enquête toeslagenaffaire
De Tweede Kamer neemt voorlopig nog geen besluit over een parlementaire enquête naar de toeslagenaffaire. Initiatiefnemer Renske Leijten (SP) brengt haar voorstel vandaag 26.01.2021 nog niet in stemming.
Zoals het er nu naar uitziet is er een nipte meerderheid voor het houden van een enquête naar de dienstverlening, de handhaving en de fraudebestrijding bij de Belastingdienst en andere overheidsdiensten. Van de huidige Tweede Kamer zijn 75 leden voor. VVD, CDA en SGP zien minder in het houden van een enquête, de PVV heeft nog geen duidelijkheid gegeven. Vanmiddag zou er over gestemd worden.
Lees ook;
Lees ook;
,,Maar ik wil geen krappe meerderheid’’, zegt Leijten. ,,Het is me een lief ding waard als deze enquête breed gedragen wordt.’’ De komende tijd wil ze gaan praten met de PVV en ander partijen om hen over de streep te trekken.
VVD, CDA en SGP hebben grote aarzelingen bij het middel parlementaire enquête. Het onderzoek moet ook gaan over hoe de Tweede kamer zelf in het verleden allerlei wetten heeft goedgekeurd en zelfs aangescherpt waardoor burgers later in de problemen kwamen.
De partijen vinden dat de Kamer niet zichzelf moet controleren, maar dat dat beter door een buitenstaander kan worden gedaan. Er komt hoe dan ook wel een onderzoek door de Raad van Europa naar de rechtsbescherming van burgers in Nederland.
Ook komt er al een enquête aan over de aardgasboringen in Groningen en hebben veel partijen nu al aangekondigd er een te willen over het coronabeleid. Het middel moet niet te vaak worden ingezet, vinden critici.
Ik wil geen krappe meerderheid, aldus Renske Leijten, SP.
Leijten vindt echter dat er wel degelijk ook een parlementaire enquête naar de toeslagenaffaire moet worden gehouden. Daarbij werden duizenden ouders gemangeld door de overheid. Of doordat de belastingdienst hen ten onrechte bestempelde als fraudeur.
Of omdat de wet zó streng was, dat ze door een klein fout bij het invullen van de formulieren al een enorm bedrag moesten terugbetalen. ,,Als je wilt dat dit in de toekomst niet nog een keer gebeurt, moet er een enquête komen’’, vindt Leijten.
Nieuw toeslagensysteem
“Er moet een heel nieuw toeslagensysteem komen, te beginnen met de kinderopvangtoeslag”, concludeerde premier Mark Rutte toen hij de val van zijn kabinet aankondigde vanwege de toeslagenaffaire.
Hierin zijn duizenden ouders ten onrechte als fraudeur aangemerkt, moesten ze soms tonnen aan toeslagen terugbetalen en belandden daardoor diep in de problemen.
Basisvoorziening
Veel gezinnen zijn aangewezen op de kinderopvangtoeslag. Bijna 900.000 kinderen genoten in 2019 een vorm van opvang, blijkt uit cijfers van het CBS. Ouders kunnen hiervoor een inkomensafhankelijke vergoeding krijgen van de Belastingdienst. In 2019 keerde de fiscus ruim 3,3 miljard euro uit aan kinderopvangtoeslag, blijkt uit de rijksbegroting.
Ter vergelijking: jaarlijks worden er 8,3 miljoen toeslagen uitgekeerd, goed voor 13 miljard euro. Op de afdeling toeslagen van de Belastingdienst werken ruim 1800 mensen (op een totaal van 30.000 werknemers), van wie er 550 fulltime bezig zijn met de afwikkeling van de toeslagenaffaire.
Rekenvoorbeeld
Een gezin bestaat uit twee kinderen en twee werkende ouders met een gezamenlijk inkomen van 60.000 euro. Beide kinderen gaan drie dagen naar de opvang. Dit kost 2500 euro per maand. Daarvan krijgt het gezin bijna 2100 euro aan toeslag.
Als het aan links ligt, stoppen we helemaal met het kinderopvangtoeslagensysteem. Zowel D66 als GroenLinks en de SP willen van kinderopvang een gratis voorziening maken, net zoals het basis- en voortgezet onderwijs. Ze pleiten voor vier gratis opvangdagen per week, schrijven ze in hun verkiezingsprogramma’s. Hetzelfde geldt voor de PvdA, al noemt die partij geen concreet aantal dagen.
Door de toegang tot de kinderopvang zo laagdrempelig mogelijk te maken, houden ouders meer tijd over om te werken wat zou zorgen voor een hogere arbeidsparticipatie en meer welvaart. Bovendien lopen kwetsbare kinderen minder snel een achterstand op leeftijdsgenootjes op, is de gedachte.
Geen meerderheid
Partijen aan de rechterzijde willen zover niet gaan, waardoor een Kamermeerderheid nog ver weg is. Volgens de VVD, nog altijd aan kop in de peilingen, volstaat een ‘extra kinderopvangtoeslag voor middeninkomens’, schrijven de liberalen in hun conceptprogramma. Daarmee lijkt de VVD voorlopig door te willen gaan met het toeslagenstelsel.
Kosten 5,5 miljard
Als ouders niet meer betalen voor kinderopvang kost het uiteraard nog steeds geld. De kosten voor vier dagen gratis opvang per week voor zowel werkenden als niet-werkenden worden geraamd op 5,5 miljard euro per jaar, berekende het Centraal Planbureau (CPB) vorig jaar op verzoek van de ministeries voor Onderwijs en Sociale Zaken. Een aparte studie naar gratis opvang voor alleen werkenden is niet gedaan.
Het is daarbij nog maar de vraag of ouders (en dan met name vrouwen) daadwerkelijk meer gaan werken, zoals voorstanders betogen. Ouders krijgen er weliswaar zeeën van tijd bij die ze kunnen gebruiken om te werken, maar door de kosteloze opvang verdwijnt ook de noodzaak om geld te verdienen, concludeert het CPB in dezelfde studie.
D66, GroenLinks, PvdA en SP willen hun plannen financieren uit de algemene middelen. Hierdoor gaan bedrijven en hoge inkomens meer belasting betalen. Hun verkiezingsprogramma’s moeten nog worden doorgerekend door het CPB. Die doorrekeningen worden op 1 maart 2021 verwacht, ruim twee weken voor de verkiezingen.
Toeslagaffaire kost de schatkist meer dan verwacht
De regering verwacht dat dit jaar de staatsschuld al oploopt tot boven de Europese norm van 60 procent. Dat schrijft minister van Financiën Wopke Hoekstra aan de Tweede Kamer.
Eind vorig jaar ging de regering er nog van uit dat de staatsschuld net onder die grens zou blijven, maar door de verruiming van het steunpakket afgelopen donderdag en in mindere mate door de maatregelen die werden aangekondigd na het spijkerharde rapport over de kinderopvangtoeslagaffaire, komt het daar naar verwachting dus al in 2021 boven.
Verbeteringen
Er gaat meer geld naar het volledig financieel vergoeden van de getroffen gezinnen dan waar de regering afgelopen november bij de Najaarsnota nog van uitging. En in de nasleep van dat schandaal kondigde het kabinet ook een verbetering van de informatievoorziening en van de dienstverlening aan om dit soort misstanden in de toekomst te voorkomen.
Dat kost niet alleen in 2021 geld. De komende 5 jaar wordt daar bijna 4,5 miljard euro extra voor uitgetrokken. Dat is onder meer bedoeld om de notities van ambtenaren binnen de Rijksoverheid vanaf de zomer ook openbaar te maken en om de informatievoorziening binnen de Belastingdienst op orde te brengen.
In de verhoren erkenden meerdere (oud-)ambtenaren van de Belastingdienst en (oud-)bewindslieden dat de informatievoorziening binnen de dienst een bende is. En dat dat er mede voor heeft gezorgd dat de problemen met de kinderopvangtoeslag pas zo laat voor de volle omvang duidelijk waren. Met alle gevolgen voor de gezinnen van dien.
Daarnaast gaat er extra geld naar de gemeenten en uitvoeringsinstanties om daar de dienstverlening te verbeteren. Zo moeten er meer loketten van bijvoorbeeld de Belastingdienst en het UWV komen waar mensen fysiek geholpen kunnen worden.
Op korte termijn geen consequenties
Overigens heeft het op korte termijn geen consequenties dat de staatsschuld oploopt tot boven de 60 procent. Door de coronacrisis mogen de Europese begrotingsregels tijdelijk worden losgelaten. Op de langere termijn moet die wel weer onder de grens komen.
Bekijk hier; ons dossier over de toeslagenaffaire. RTL
meer: Van affaire tot val kabinet NOS
Meer: Menno Snel RTL
Meer: Belastingdienst RTL
Meer: Toeslagenaffaire Belastingdienst RTL
Meer: belastingen Telegraaf
Meer: Jaap Uijlenbroek Telegraaf
Meer: Belastingdienst Telegraaf
Meer: Toeslagenaffaire NU
dossier: Kinderopvangtoeslag Trouw
lees: Ontslagaanvraag kabinet 15.01.2021
lees: Reactie op rapport ‘Ongekend Onrecht’ van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag 15.01.2021
lees: Toelichting Catshuisregeling Kinderopvangtoeslag
lees: Budgettair kader maatregelen
lees: Overzicht _en_toelichting specifieke maatregelen Toeslagen en Belastingdienst
lees: Besluit forfaitair bedrag en verruiming compensatieregeling
lees: Managementteam van de_belastingdienst toeslagen, stukken die 2,5 jaar voor bijna iedereen zijn achtergehouden_ 23.12.2020
lees: vragen Verslag_van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag ‘Ongekend onrecht’ 23.12.2020
lees: brief 2e kamer Herstel_Toeslagen 22.12.2020
lees: eindverslag parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag 17.12.2020
lees: Kamermotie Kwint en Leijten (1) 15.12.2020
lees: Kamermotie Kwint en Leijten (2) 15.12.2020
lees: Kamermotie Kwint en Leijten (3) 15.12.2020
lees: 0a eindrapportage alternatieven voor het toeslagenstelsel
lees: 0b beleidsopties h5 voor alternatieven voor het toeslagenstelsel
lees: Aanbiedingsbrief Eindrapportage Alternatieven voor het toeslagenstelsel voor de Tweede Kamer 14.12.2020
lees: bijlage 1 verantwoording onderzoek doenvermogen
lees: bijlage 2 rapportage toeslagen en doenvermogen
lees: bijlage 3 achtergrond bij integrale vereenvoudiging belastingen en toeslagen
lees: bijlage 4 aanbiedingsbrief weging op de hand alternatieven toeslagenstelsel 19.11.2020
lees: bijlage 5 wegingen op de hand
lees: bijlage 6 cpb notitie doorrekening beleidsopties voor een alternatief toeslagenstelsel
lees: Infographic Alternatieven voor het toeslagenstelsel
lees: brief signalen ten aanzien opzet grove schuld 27.11.2020
lees: bijlage memo tg 304 versnellingsmaatregelen 09.01.2016
Lees: Kabinet opnieuw bijeen over toeslagenaffaire. Treedt de regering af? Elsevier 12.01.2021
Lees: Natuurlijk moet het kabinet aftreden om de toeslagenaffaire. En wel hierom ! Elsevier 12.01.2021
Lees: Geachte Lodewijk Asscher, verscheur uw brief en treedt terug Elsevier 09.01.2021
Lees: Is 30.000 euro compensatie eerste stap of koopt kabinet aftreden af? Elsevier 23.12.2020
lees: ‘Rutte-doctrine’ onder vuur: proloog verkiezingsstrijd Elsevier 22.12.2020
lees: Keihard rapport toeslagenaffaire: zijn er consequenties? Elsevier 21.12.2020
lees: De toeslagenaffaire kent één hoofdschuldige: het parlement Elsevier 20.12.2020
lees: Verhoren toeslagendrama klaar: niemand wist van of deed iets aan ontspoorde aanpak Elsevier 27.11.2020
lees: Toeslagenstelsel is absurd, blijkt uit gehaspel bij enquête. Stop ermee Elsevier 27.11.2020
Zie: De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de nasleep – deel 1
Zie verder: De val van Rutte III vanwege het gedonder met de belastingdienst
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 26 – nasleep POK – deel 2
Zie verder dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 25 – nasleep POK – deel 1
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 24 – nasleep
Zie verder ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 23 – nasleep
Zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 22 – nasleep
Zie verder : De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 21 – nasleep
Zie dan verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 20 – nasleep
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 19 – nasleep
Zie verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 18 – nasleep
Zie verder dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 15 – nasleep rapport commissie Donner
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 11 – nasleep rapport commissie Donner
Zie verder ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 10 – rapport commissie Donner
Zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 9
Zie verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 8
Zie verder dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 7
En zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 6
Zie dan ook nog verder: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 5 – commissie Donner
Zie verder dan ook: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 4 – commissie Donner
en zie dan ook nog: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 3
en zie verder dan ook: Voorheen Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en staatssecretaris Menno Snel (Financiën) het Gedonder met de belastingdienst – deel 2
en verder zie dan ook nog: Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en het Gedonder met de belastingdienst deel 1
Eerste ouders toeslagenaffaire ontvangen 30.000 euro
NOS 28.01.2021 Vandaag krijgt de eerste groep van 470 gezinnen die gedupeerd zijn door de overheid in de kinderopvangtoeslagaffaire hun compensatie van 30.000 euro.
Het kabinet had eerder al aangekondigd dat voor het eind van de maand de eerste groep ouders de compensatie van minimaal 30.000 euro zou krijgen. Iedereen die zich voor 15 februari 2021 meldt, is beloofd voor 1 mei te zijn gecompenseerd.
Om te voorkomen dat die 30.000 euro gelijk wordt ingenomen door schuldeisers, heeft staatssecretaris Van Huffelen van Financiën eerder toegezegd dat alle overheidsschulden zullen worden kwijtgescholden. Ook publieke instellingen als het CAK, het UWV, de Sociale Verzekeringsbank en de gemeenten doen mee aan de regeling.
Oproep genegeerd
Ze riep de private schuldeisers, zoals banken en woningcorporaties, op datzelfde te doen. Maar veel van hen negeren die oproep van de staatssecretaris. En dat betekent dat als zij compensatie van de overheid krijgen, de ouders alsnog niet veel van de toegezegde 30.000 euro zullen overhouden. Mede daardoor is lang niet iedereen blij met de nieuwe regeling.
Volgens een woordvoerder van het ministerie van Financiën speelt dat probleem nauwelijks bij de groep die vandaag zijn geld krijgt. Het ministerie zegt de situatie van die ouders te kennen, doordat ze afgelopen jaar al in een compensatietraject via de oude regelingen zaten en toen bijvoorbeeld al afspraken met de schuldeisers zijn gemaakt. En doordat de regeling eind 2020 werd verruimd, krijgen zij nu een nastorting om het bedrag aan te vullen tot 30.000 euro.
Schulden overnemen
Voor de andere ouders die later worden gecompenseerd dreigt nog wel dat private schuldeisers een claim leggen op (een deel van) de 30.000 euro. Om dat te voorkomen, vinden achter de schermen gesprekken plaats. Tot nu toe heeft dat nog niet geleid tot een sluitende oplossing.
Ook de Tweede Kamer wil dat er een oplossing voor komt. Per motie heeft een meerderheid zelfs uitgesproken dat de overheid zo nodig die private schulden moet overnemen.
Het ministerie van Financiën denkt dat in potentie 26.000 gezinnen recht hebben op compensatie. Tot vandaag hebben zo’n 16.000 gezinnen zich gemeld.
Sommige gedupeerden van de toeslagenaffaire komen door de compensatie van 30.000 euro juist in de problemen. In podcast De Dag vandaag het verhaal van één van hen. Je kunt de podcast hier beluisteren.
BEKIJK OOK;
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/8ebd73a0-6183-11eb-937b-0255c322e81b.jpg)
Eerste groep slachtoffers toeslagenaffaire krijgt donderdag beloofde compensatie
Telegraaf 28.01.2021 De eerste 470 toeslagenouders hebben de in december beloofde compensatie donderdag op de rekening staan. Dat meldt het ministerie van Financiën. De compensatie van deze gedupeerden van het toeslagenschandaal is aangevuld tot 30.000 euro, zoals het kabinet meer dan een maand geleden had toegezegd.
Een woordvoerder van de belastingdienst vertelt dat het gaat om een aanvulling tot dat bedrag, omdat deze groep al duidelijk in beeld was bij de Belastingdienst. In veel gevallen hebben zij al een eerdere compensatie gekregen.
De Belastingdienst heeft in totaal zo’n 16.000 ouders in beeld. Iedereen die zich voor 15 februari heeft gemeld bij de Belastingdienst, moet in principe voor 1 mei de beloofde 30.000 euro krijgen. Gedupeerde ouders die recht hebben op een hogere compensatie, krijgen later extra geld.
Het kabinet kwam met de 30.000 euro na het vernietigende toeslagenrapport van de commissie-Van Dam. Uiteindelijk trad het kabinet terug wegens de harde conclusies in dat rapport.
BEKIJK MEER VAN; misdaad, recht en justitie Belastingdienst
Eerste 470 gedupeerde ouders ontvangen vandaag in december beloofde compensatie toeslagenaffaire
AD 28.01.2021 De eerste 470 toeslagenouders hebben de in december beloofde compensatie vandaag op de rekening staan. Dat meldt het ministerie van Financiën. De compensatie van deze gedupeerden van het toeslagenschandaal is aangevuld tot 30.000 euro, zoals het kabinet meer dan een maand geleden had toegezegd.
Het gaat om een aanvulling tot dat bedrag, omdat deze groep al duidelijk in beeld was bij de Belastingdienst, zegt een woordvoerder na een bericht van RTL Nieuws. In veel gevallen hebben zij al een eerdere compensatie gekregen.
De Belastingdienst heeft in totaal zo’n 16.000 ouders in beeld. Iedereen die zich voor 15 februari heeft gemeld bij de Belastingdienst, moet in principe voor 1 mei de beloofde 30.000 euro krijgen. Gedupeerde ouders die recht hebben op een hogere compensatie, krijgen later extra geld.
Het kabinet kwam met de 30.000 euro na het vernietigende toeslagenrapport van de commissie-Van Dam. Het kabinet trad uiteindelijk terug wegens de harde conclusies in dat rapport.
Lees ook;
Eerste 470 ouders krijgen 30.000 euro compensatie
RTL 28.01.2021 Zo’n vijfhonderd gedupeerden van de toeslagenaffaire ontvangen vandaag de beloofde compensatie. In december maakte het kabinet bekend dat alle ouders ten minste 30.000 euro krijgen. Iedereen die nu in beeld is krijgt het geld voor 1 mei overgemaakt.
Eerst zijn gedupeerden aan de beurt die eerder al compensatie hebben gehad. Het bedrag dat ze hebben gekregen wordt aangevuld tot 30.000 euro. Een eerste groep van 470 ouders krijgt het geld vandaag op de rekening gestort, zegt het ministerie van Financiën.
De Belastingdienst heeft tot nu toe zo’n 16.000 gedupeerden in beeld. Het streven is om iedereen die zich voor 15 februari heeft gemeld uiterlijk op 1 mei compensatie te geven. Voordat het geld wordt overgemaakt, wordt wel gecontroleerd of iemand echt gedupeerd is.
Slachtoffers toeslagenaffaire krijgen komende maanden 30.000 euro per gedupeerde
Werkelijke schade
Ouders die een hoger bedrag aan toeslagen zijn misgelopen of hebben moeten terugbetalen, krijgen ook het bedrag boven de 30.000 euro vergoed.
Wie andere materiële of immateriële schade heeft overgehouden aan de toeslagenaffaire, kan bovendien aankloppen bij de Commissie Werkelijke Schade. Ook kijkt het kabinet wat er verder kan worden gedaan om gedupeerde ouders te helpen hun leven weer op de rit te krijgen.
Gemeenten vinden hulp toeslagenaffaire onvoldoende: ‘Oplossing voor álle schulden’
meer: Roel Schreinemachers Alexandra van Huffelen Ministerie van Financiën Belastingdienst Toeslagenaffaire Belastingdienst
Beloofde compensatie toeslagenaffaire donderdag op rekening eerste ouders
NU 28.01.2021 De eerste 470 gedupeerden van de toeslagenaffaire krijgen donderdag de in december beloofde compensatie overgemaakt, zo meldt het ministerie van Financiën.
Vorige maand maakte het kabinet bekend dat gedupeerde ouders minstens 30.000 euro compensatie krijgen. Wat de ouders donderdag krijgen overgemaakt, gaat in meerdere gevallen om een aanvulling tot dat bedrag. Omdat deze groep al duidelijk in beeld was bij de Belastingdienst, hebben zij eerder al een compensatie gekregen, zegt een woordvoerder van het ministerie van Financiën.
De Belastingdienst heeft in totaal zo’n zestienduizend gedupeerde ouders in beeld. Iedereen die zich voor 15 februari heeft gemeld, moet in principe voor 1 mei de vergoeding krijgen. Gedupeerde ouders die recht hebben op een hogere compensatie, krijgen later extra geld.
Alle gedupeerden krijgen het bedrag ongeacht de schade die ze hebben geleden. Sommigen komen mogelijk in aanmerking voor een hogere vergoeding.
Zie ook: Tijdlijn toeslagenaffaire: Van harde aanpak naar kwijtschelden schulden
Kabinet trad af vanwege affaire
Na meerdere keren te hebben overlegd over de reactie op het vernietigend rapport Ongekend onrecht van eind vorig jaar, maakte het kabinet half januari bekend collectief af te treden. Het gaat de laatste twee maanden als demissionair kabinet verder richting de Tweede Kamerverkiezingen.
Vorige week heeft staatssecretaris van Financiën Alexandra van Huffelen bekendgemaakt dat de schulden die gedupeerden nog hebben bij overheidsinstanties, worden kwijtgescholden. Het gaat onder meer om schulden bij de Belastingdienst, het UWV en de Sociale Verzekeringsbank. Tevens riep de bewindsvrouw andere schuldeisers op om hetzelfde te doen.
Lees meer over: Politiek Binnenland Toeslagenaffaire
Eerste 470 ouders krijgen 30.000 euro compensatie
MSN 28.01.2021 Zo’n vijfhonderd gedupeerden van de toeslagenaffaire ontvangen vandaag de beloofde compensatie. In december maakte het kabinet bekend dat alle ouders ten minste 30.000 euro krijgen. Iedereen die nu in beeld is krijgt het geld voor 1 mei overgemaakt.
Eerst zijn gedupeerden aan de beurt die eerder al compensatie hebben gehad. Het bedrag dat ze hebben gekregen wordt aangevuld tot 30.000 euro. Een eerste groep van 470 ouders krijgt het geld vandaag op de rekening gestort, zegt het ministerie van Financiën.
De Belastingdienst heeft tot nu toe zo’n 16.000 gedupeerden in beeld. Het streven is om iedereen die zich voor 15 februari heeft gemeld uiterlijk op 1 mei compensatie te geven. Voordat het geld wordt overgemaakt, wordt wel gecontroleerd of iemand echt gedupeerd is.
Werkelijke schade
Ouders die een hoger bedrag aan toeslagen zijn misgelopen of hebben moeten terugbetalen, krijgen ook het bedrag boven de 30.000 euro vergoed.
Wie andere materiële of immateriële schade heeft overgehouden aan de toeslagenaffaire, kan bovendien aankloppen bij de Commissie Werkelijke Schade. Ook kijkt het kabinet wat er verder kan worden gedaan om gedupeerde ouders te helpen hun leven weer op de rit te krijgen.
Eerste groep slachtoffers toeslagenaffaire krijgt donderdag beloofde compensatie
MSN 28.01.2021 De eerste 470 toeslagenouders hebben de in december beloofde compensatie donderdag op de rekening staan. Dat meldt het ministerie van Financiën. De compensatie van deze gedupeerden van het toeslagenschandaal is aangevuld tot 30.000 euro, zoals het kabinet meer dan een maand geleden had toegezegd.
Een woordvoerder van de belastingdienst vertelt dat het gaat om een aanvulling tot dat bedrag, omdat deze groep al duidelijk in beeld was bij de Belastingdienst. In veel gevallen hebben zij al een eerdere compensatie gekregen.
De Belastingdienst heeft in totaal zo’n 16.000 ouders in beeld. Iedereen die zich voor 15 februari heeft gemeld bij de Belastingdienst, moet in principe voor 1 mei de beloofde 30.000 euro krijgen. Gedupeerde ouders die recht hebben op een hogere compensatie, krijgen later extra geld.
Het kabinet kwam met de 30.000 euro na het vernietigende toeslagenrapport van de commissie-Van Dam. Uiteindelijk trad het kabinet terug wegens de harde conclusies in dat rapport.
Belastingdienst ging ook bij inkomstenbelasting te snel uit van fraude
NU 28.01.2021 De Belastingdienst bestempelde mensen ook bij de inkomstenbelasting te snel als fraudeur. Dat valt op te maken uit een oude werkinstructie waar staatssecretaris Hans Vijlbrief (Financiën) de Tweede Kamer woensdag over heeft geïnformeerd.
De zaak draait om het omstreden en inmiddels afgeschafte fraudesignaleringssysteem FSV, dat als een soort ‘zwarte lijst’ fungeerde. Mensen konden daar al bij de geringste vermoedens van fraude op terechtkomen, zonder dat zij daarvan wisten.
Volgens de nu opgedoken werkinstructie moest van mensen met zo’n fraudesignalering “zonder inhoudelijke toetsing” worden aangenomen dat zij “niet te goeder trouw” waren. Zij kregen bij een belasting- of toeslagenschuld van 10.000 euro of meer geen betalingsregeling.
Vijlbrief noemt de gang van zaken “onacceptabel” en laat uitzoeken bij hoeveel mensen deze werkinstructie daadwerkelijk is toegepast. Hij schrijft dat de werkinstructie tot maart 2020 is gebruikt.
Etiket ‘opzet’ bij toeslagenschuld
Eind november dook al een memo op waarin ambtenaren van de Belastingdienst voorstelden om mensen met een toeslagenschuld van 3.000 euro of meer automatisch het etiket “opzet/grove schuld” op te plakken. Ook dat zou betekenen dat zij een betalingsregeling of schuldhulpverlening konden vergeten.
Van dat voorstel wordt nog onderzocht of en op welke schaal het in de praktijk is gebracht. De vorig jaar aangetreden staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) liet destijds al weten dat zij inmiddels geleerd heeft dit soort signalen “zeer serieus” te nemen.
Vijlbrief laat weten dat iedereen met een FSV-registratie daar zo snel mogelijk over wordt geïnformeerd. De Tweede Kamer had daarop aangedrongen.
Lees meer over: Belastingdienst Politiek Toeslagenaffaire
Fiscus ging ook bij inkomstenbelasting te snel uit van fraude
MSN 28.01.2021 De Belastingdienst plakte ook bij de inkomstenbelasting mensen te makkelijk het stempel van fraudeur op. Dat valt op te maken uit een oude werkinstructie waar staatssecretaris Hans Vijlbrief (Financiën) de Tweede Kamer over heeft geïnformeerd.
De zaak draait om het omstreden en inmiddels afgeschafte fraudesignaleringssysteem FSV, dat als een soort ’zwarte lijst’ fungeerde. Mensen konden daar al bij de geringste vermoedens van fraude op terechtkomen, zonder dat zij daarvan wisten.
Volgens de nu opgedoken werkinstructie moest van mensen met zo’n fraudesignalering „zonder inhoudelijke toetsing” worden aangenomen dat zij „niet te goeder trouw” waren. Zij kregen bij een belasting- of toeslagenschuld van 10.000 euro of meer, geen betalingsregeling.
Vijlbrief noemt de gang van zaken „onacceptabel” en laat uitzoeken bij hoeveel mensen deze werkinstructie daadwerkelijk is toegepast. Hij schrijft dat de werkinstructie tot maart 2020 is gebruikt.
Eind november dook al een memo op waarin ambtenaren van de Belastingdienst voorstelden om mensen met een toeslagenschuld van 3000 euro of meer, automatisch het etiket „opzet/grove schuld” op te plakken. Ook dat zou betekenen dat zij een betalingsregeling of schulphulpverlening konden vergeten.
Van dat voorstel wordt nog onderzocht of en zo ja op welke schaal het ook in de praktijk is gebracht. Maar de vorig jaar aangetreden staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) liet destijds al weten dat zij inmiddels geleerd heeft dit soort signalen „zeer serieus” te nemen.
Vijlbrief laat weten dat iedereen met een FSV-registratie daar zo snel mogelijk over wordt geïnformeerd. De Tweede Kamer had daar op aangedrongen.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/22ad84e2-60f8-11eb-bc71-0255c322e81b.jpg)
Fiscus ging ook bij inkomstenbelasting te snel uit van fraude
Telegraaf 28.01.2021 De Belastingdienst plakte ook bij de inkomstenbelasting mensen te makkelijk het stempel van fraudeur op. Dat valt op te maken uit een oude werkinstructie waar staatssecretaris Hans Vijlbrief (Financiën) de Tweede Kamer over heeft geïnformeerd.
De zaak draait om het omstreden en inmiddels afgeschafte fraudesignaleringssysteem FSV, dat als een soort ’zwarte lijst’ fungeerde. Mensen konden daar al bij de geringste vermoedens van fraude op terechtkomen, zonder dat zij daarvan wisten.
Volgens de nu opgedoken werkinstructie moest van mensen met zo’n fraudesignalering „zonder inhoudelijke toetsing” worden aangenomen dat zij „niet te goeder trouw” waren. Zij kregen bij een belasting- of toeslagenschuld van 10.000 euro of meer, geen betalingsregeling.
Vijlbrief noemt de gang van zaken „onacceptabel” en laat uitzoeken bij hoeveel mensen deze werkinstructie daadwerkelijk is toegepast. Hij schrijft dat de werkinstructie tot maart 2020 is gebruikt.
Eind november dook al een memo op waarin ambtenaren van de Belastingdienst voorstelden om mensen met een toeslagenschuld van 3000 euro of meer, automatisch het etiket „opzet/grove schuld” op te plakken. Ook dat zou betekenen dat zij een betalingsregeling of schulphulpverlening konden vergeten.
Van dat voorstel wordt nog onderzocht of en zo ja op welke schaal het ook in de praktijk is gebracht. Maar de vorig jaar aangetreden staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) liet destijds al weten dat zij inmiddels geleerd heeft dit soort signalen „zeer serieus” te nemen.
Vijlbrief laat weten dat iedereen met een FSV-registratie daar zo snel mogelijk over wordt geïnformeerd. De Tweede Kamer had daar op aangedrongen.
BEKIJK MEER VAN; belastingen overheid Belastingdienst Tweede Kamer der Staten-Generaal FSV Toeslagen
Iedereen op ‘zwarte lijst’ Belastingdienst krijgt brief
NOS 27.01.2021 De Belastingdienst gaat iedereen die op een geheime ‘zwarte lijst’ stond de komende maanden informeren. Dat schrijft staatssecretaris Vijlbrief van Financiën aan de Tweede Kamer. Het kabinet had dat al beloofd nadat de Kamer er in het debat over de toeslagenaffaire op had aandrongen.
Het kabinet stapte twee weken geleden op vanwege die affaire, waarbij duizenden ouders onterecht als fraudeurs werden bestempeld.
Uit onderzoek van RTL Nieuws en Trouw bleek vorig jaar dat de Belastingdienst jarenlang met een geheim systeem werkte om fraude te registreren: de zogeheten Fraude Signaleringsvoorziening. Burgers die van fouten werden verdacht, werden geregistreerd, zonder dat ze op de hoogte werden gesteld.
Vijlbrief schrijft in zijn brief aan de Kamer dat ook bij de inkomstenbelasting mensen te makkelijk het stempel van fraudeur kregen opgeplakt. Volgens hem zijn er waarborgen opgesteld om dat in de toekomst te voorkomen.
‘Ongekend onrecht’
In de toeslagenaffaire probeerden honderden ouders jarenlang stukken op te vragen of hun dossiers in te zien nadat ze van fraude waren beschuldigd, omdat ze die stukken niet kregen konden ze zich nauwelijks verweren. Een advocate die ouders in de affaire bijstond sprak voor de parlementaire ondervragingscommissie van “Kafka-achtige toestanden”, verwijzend naar het boek van Kafka over een proces waarbij de hoofdpersoon geen aanwijzingen krijgt waar hij van beschuldigd wordt.
De onderzoekscommissie oordeelde uiteindelijk snoeihard over het optreden van zowel de overheid als het rechtssysteem en sprak van “ongekend onrecht” dat ouders is aangedaan.
Hoeveel mensen een brief tegemoet kunnen zien, kan de Belastingdienst niet zeggen. Dat is de dienst in kaart aan het brengen, en iedereen zal de komende maanden een brief ontvangen.
Uit de brief van Vijlbrief blijkt dat er bij de Douane nog steeds een systeem actief bleef dat de tweede nationaliteit van burgers registreert. Ruim een miljoen mensen zouden zo geregistreerd staan. Onduidelijk is nog of de gegevens ook gebruikt zijn. De Autoriteit Persoonsgegevens constateerde vorig jaar dat bij de Belastingdienst ten onrechte op etniciteit werd geregistreerd.
BEKIJK OOK;
Steunpakketten en toeslagaffaire kosten miljarden, staatsschuld loopt op tot boven norm
NOS 27.01.2021 De regering verwacht dat dit jaar de staatsschuld al oploopt tot boven de Europese norm van 60 procent. Dat schrijft minister van Financiën Wopke Hoekstra aan de Tweede Kamer.
Eind vorig jaar ging de regering er nog van uit dat de staatsschuld net onder die grens zou blijven, maar door de verruiming van het steunpakket afgelopen donderdag en in mindere mate door de maatregelen die werden aangekondigd na het spijkerharde rapport over de kinderopvangtoeslagaffaire, komt het daar naar verwachting dus al in 2021 boven.
Inmiddels begroot de regering dat er vorig jaar en dit jaar ruim 60 miljard euro aan steun voor de economie wordt uitgegeven, aan bijvoorbeeld loonsubsidies of geld voor de vaste lasten. Daarnaast loopt de staatsschuld op doordat er minder winst wordt gemaakt door bedrijven en er dus minder belasting wordt betaald. Ook krijgen bedrijven in problemen uitstel van hun belastingen.
Verbeteringen
Verder gaat er meer geld naar het volledig financieel vergoeden van de getroffen gezinnen dan waar de regering afgelopen november bij de Najaarsnota nog van uitging. En in de nasleep van dat schandaal kondigde het kabinet ook een verbetering van de informatievoorziening en van de dienstverlening aan om dit soort misstanden in de toekomst te voorkomen.
Dat kost niet alleen in 2021 geld. De komende 5 jaar wordt daar bijna 4,5 miljard euro extra voor uitgetrokken. Dat is onder meer bedoeld om de notities van ambtenaren binnen de Rijksoverheid vanaf de zomer ook openbaar te maken en om de informatievoorziening binnen de Belastingdienst op orde te brengen.
In de verhoren erkenden meerdere (oud-)ambtenaren van de Belastingdienst en (oud-)bewindslieden dat de informatievoorziening binnen de dienst een bende is. En dat dat er mede voor heeft gezorgd dat de problemen met de kinderopvangtoeslag pas zo laat voor de volle omvang duidelijk waren. Met alle gevolgen voor de gezinnen van dien.
Daarnaast gaat er extra geld naar de gemeenten en uitvoeringsinstanties om daar de dienstverlening te verbeteren. Zo moeten er meer loketten van bijvoorbeeld de Belastingdienst en het UWV komen waar mensen fysiek geholpen kunnen worden.
Op korte termijn geen consequenties
Overigens heeft het op korte termijn geen consequenties dat de staatsschuld oploopt tot boven de 60 procent. Door de coronacrisis mogen de Europese begrotingsregels tijdelijk worden losgelaten. Op de langere termijn moet die wel weer onder de grens komen.
BEKIJK OOK;
Belastingdienst gaat iedereen informeren die op geheime zwarte lijst stond
RTL 27.01.2021 Iedereen die op de geheime zwarte lijst van de Belastingdienst stond die vorig jaar aan het licht kwam, krijgt hierover komende maanden een brief. De Tweede Kamer had daarop aangedrongen. Burgers kwamen op deze zwarte lijst vanwege vermoedens of signalen van fraude.
Uit onderzoek van RTL Nieuws en Trouw bleek vorig jaar dat de Belastingdienst er jarenlang een geheim registratiesysteem op nahield, de zogenaamde Fraude Signaleringsvoorziening (FSV). In dit systeem werden gegevens bijgehouden van burgers die werden verdacht van fraude. Mensen op deze zwarte lijst hoorden daar niets over en konden zich ook niet verweren.
Wie in het systeem terechtkwam werd bestempeld én behandeld als mogelijke fraudeur. Nadat dit aan het licht was gekomen, werd de zwarte lijst uit de lucht gehaald. Om hoeveel mensen het gaat, is nog steeds niet duidelijk.
Onacceptabel
Er is nu ook een interne werkinstructie opgedoken die de keiharde handelwijze van de Belastingdienst bevestigt. Stond je geregistreerd in de Fraude Signaleringsvoorziening of had je een belastingschuld van boven de 10.000 euro, dan werd een verzoek tot schuldsanering altijd afgewezen.
“Dan werd er zonder verdere inhoudelijke toetsing van uitgegaan dat de burger niet te goeder trouw was”, schrijft staatssecretaris Vijlbrief (Financiën) aan de Tweede Kamer. “Dat is onacceptabel.” Onderzocht wordt nog hoeveel mensen de dupe zijn geworden van deze aanpak.
Geheime zwarte lijst Belastingdienst over ‘verdachte’ burgers
Bij doorlichting van de dienst is aan het licht gekomen dat bij de Douane toch nog een systeem actief is waarin de tweede nationaliteit van burgers wordt bijgehouden. Deze informatie had in 2015 al moeten worden gewist, maar een kopie bleek nog steeds actief. Zo bleef de tweede nationaliteit van ruim een miljoen burgers geregistreerd. Of deze kopie ook is gebruikt, wordt nog onderzocht.
Beerput
SP-kamerlid Renske Leijten is geschokt over alle informatie die nu weer naar buiten komt. “De beerput gaat steeds verder open”, zegt ze. “Maar nog altijd tasten we in het duister over hoeveel mensen nu gedupeerd zijn door dit schandaal. We zijn er vrees ik nog lang niet.” Komende maandag is er weer een Kamerdebat over het onderwerp.
Staatssecretaris door stof over zwarte lijst Belastingdienst: ‘Dit kan zo niet’
meer: Roel Schreinemachers Belastingdienst Toeslagenaffaire Belastingdienst
Kamer besluit nog niet over parlementaire enquête toeslagenaffaire
AD 26.01.2021 De Tweede Kamer neemt voorlopig nog geen besluit over een parlementaire enquête naar de toeslagenaffaire. Initiatiefnemer Renske Leijten (SP) brengt haar voorstel vandaag niet in stemming.
Zoals het er nu naar uitziet is er een nipte meerderheid voor het houden van een enquête naar de dienstverlening, de handhaving en de fraudebestrijding bij de Belastingdienst en andere overheidsdiensten. Van de huidige Tweede Kamer zijn 75 leden voor. VVD, CDA en SGP zien minder in het houden van een enquête, de PVV heeft nog geen duidelijkheid gegeven. Vanmiddag zou er over gestemd worden.
Lees ook;
,,Maar ik wil geen krappe meerderheid’’, zegt Leijten. ,,Het is me een lief ding waard als deze enquête breed gedragen wordt.’’ De komende tijd wil ze gaan praten met de PVV en ander partijen om hen over de streep te trekken.
VVD, CDA en SGP hebben grote aarzelingen bij het middel parlementaire enquête. Het onderzoek moet ook gaan over hoe de Tweede kamer zelf in het verleden allerlei wetten heeft goedgekeurd en zelfs aangescherpt waardoor burgers later in de problemen kwamen.
De partijen vinden dat de Kamer niet zichzelf moet controleren, maar dat dat beter door een buitenstaander kan worden gedaan. Er komt hoe dan ook wel een onderzoek door de Raad van Europa naar de rechtsbescherming van burgers in Nederland.
Ook komt er al een enquête aan over de aardgasboringen in Groningen en hebben veel partijen nu al aangekondigd er een te willen over het coronabeleid. Het middel moet niet te vaak worden ingezet, vinden critici.
Ik wil geen krappe meerderheid, aldus Renske Leijten, SP.
Leijten vindt echter dat er wel degelijk ook een parlementaire enquête naar de toeslagenaffaire moet worden gehouden. Daarbij werden duizenden ouders gemangeld door de overheid. Of doordat de belastingdienst hen ten onrechte bestempelde als fraudeur.
Of omdat de wet zó streng was, dat ze door een klein fout bij het invullen van de formulieren al een enorm bedrag moesten terugbetalen. ,,Als je wilt dat dit in de toekomst niet nog een keer gebeurt, moet er een enquête komen’’, vindt Leijten.
Kamer nog lang niet klaar met toeslagenaffaire: nóg een enquête op komst
AD 26.01.2021 VVD en CDA verzetten zich nog, maar een ‘echte’ parlementaire enquête vanwege de toeslagenaffaire lijkt er alsnog te komen. ,,Als je zegt dat dit nooit meer mag gebeuren, dan móet je onder de motorkap kijken.”
Politiek Den Haag is nog lang niet klaar met de toeslagenaffaire. Er lag al een keihard rapport door de parlementaire ondervragingscommissie. Het kabinet bood hiervoor zelfs zijn ontslag aan. En toch zal naar alle waarschijnlijkheid een meerderheid van de Tweede Kamer vandaag instemmen met een nieuwe, volwaardige parlementaire enquête naar het schandaal.
Lees ook;
Zo’n ‘echte’ enquête kost meer tijd, en de commissie krijgt ook meer bevoegdheden. Wel zal de enquête niet alleen over de problemen bij de Belastingdienst gaan, maar ook over die bij andere uitvoeringsorganisaties zoals het UWV en het CBR. Het onderzoek moet gaan over zowel de dienstverlening, de handhaving als de fraudebestrijding bij die overheidsdiensten.
Leijten en Omtzigt oneens
De regeringsfracties zijn verdeeld. D66 en ChristenUnie steunen het initiatief van de SP. D66-Kamerlid Steven van Weyenberg spreekt van een ‘politieke vooruitkijkcommissie’. ,,Het kabinet heeft de ultieme consequentie al genomen door af te treden, nu gaat het erom welke lessen we trekken.”
Het CDA is niet te bewegen. Ik heb Omtzigt gebeld maar hij ziet procedurele mitsen en maren, aldus Renske Leijten, SP.
VVD en CDA zijn echter tegen. Vooral de dreigende tegenstem van het CDA is voor SP-Kamerlid Renske Leijten een domper. Samen met CDA-collega Pieter Omtzigt vormde zij het duo dat de toeslagenaffaire boven water wist te krijgen. Leijten: ,,Het CDA is niet te bewegen. Ik heb Omtzigt gebeld maar hij ziet procedurele mitsen en maren.”
Omtzigt heeft juist inhoudelijke bezwaren tegen het voorstel, zegt hij. Net als de VVD vindt zijn partij het geen goed idee om de Tweede Kamer zelf een onderzoek te laten doen naar haar eigen functioneren.
In plaats daarvan ziet hij liever dat de zogeheten Venetië Commissie, een adviesorgaan van de Raad van Europa, onderzoek doet naar de rechtsbescherming van burgers in Nederland en of het parlement en de rechterlijke macht wel voldoende afstand bewaren van de regering.
Dat voorstel krijgt mogelijk óók een meerderheid. Omtzigt: ,,Die commissie is geen misselijke. Zij heeft Polen en Hongarije ook door de wringer gehaald, je moet dat niet onderschatten.’’
Renske Leijten en SP-fractievoorzitter Lilian Marijnissen tijdens het debat over het toeslagenrapport en de kabinetsval. © ANP
PvdA heeft de sleutel
Ook vindt Omtzigt de onderzoeksopdracht te breed. ,,Als je onderzoek doet naar de dienstverlening, handhaving en fraudebestrijding bij zo veel overheidsdiensten, dan weet je dat je weinig vindt. Je kunt beter je onderzoek op één onderdeel toespitsen wil je echt iets boven water krijgen.
En tot slot komt er al een parlementaire enquête naar de aardgaswinning in Groningen en weet iedereen dat er straks ook een komt naar de corona-aanpak. We belasten het apparaat te veel met nog meer enquêtes.’’
Je kunt beter je onderzoek op één onderdeel toespitsen wil je echt iets boven water krijgen, aldus Pieter Omtzigt, CDA.
Toch lijkt de enquête er te komen. Het voorstel krijgt in elk geval steun van regeringspartijen D66 en ChristenUnie en oppositiepartijen SP, GroenLinks, Partij voor de Dieren, 50Plus, Denk, Forum voor Democratie en de individuele Kamerleden Henk Krol en Femke Merel van Kooten-Arissen. Dat zijn samen al 66 zetels.
Oppositiepartij PvdA (9 zetels) kan de enquête over de streep trekken, maar moet er vandaag nog over vergaderen. ,,Al sta ik er welwillend tegenover’’, zegt woordvoerder Henk Nijboer. ,,De overheid heeft gefaald. Alleen vind ik echt dat de enquête naar de aardbevingen in Groningen er niet onder mag lijden. Daar wachten we al te lang op.’’
PvdA-Kamerlid Henk Nijboer: ‘De enquête naar de aardbevingen in Groningen er niet onder mag lijden. Daar wachten we al te lang op.’ © ANP
Onder de motorkap kijken
De steun van grootste oppositiepartij PVV was gisteren nog onzeker. De SGP heeft grote aarzelingen. Daardoor bestaat de kans dat de enquête door een minimale meerderheid wordt doorgedrukt. Dat is hoogst ongebruikelijk voor zo’n zwaar middel.
Vorig jaar werd Leijten nog de pas afgesneden, toen de Kamer de voorkeur gaf aan een snelle parlementaire ondervraging in plaats van een tijdrovende enquête. Ze is opgetogen dat ze waarschijnlijk toch haar zin krijgt: ,,Als je zegt dat dit nooit meer mag gebeuren, dan móet je onder de motorkap kijken.
Op sommige vragen hebben we immers nog steeds geen antwoord. Hoe speelde nationaliteit van mensen bijvoorbeeld mee? En welke rechtsgrond is nu precies gebruikt?’’
Tweede Kamer: overheid moet private schulden toeslagouders overnemen
NOS 26.01.2021 De Tweede Kamer wil dat de overheid de private schulden overneemt van de gedupeerden van de toeslagenaffaire, als de betrokken private partijen zelf niet bereid zijn die schulden kwijt te schelden. Een motie daarover van de PVV is aangenomen. Met private schulden wordt bedoeld alle openstaande bedragen die ouders hebben staan bij bedrijven of andere niet-overheidsorganisaties.
Eerder besloot het kabinet dat de gedupeerden hun schulden bij overheidsinstanties niet meer hoeven te betalen. Daarmee wordt voorkomen dat de ouders, die allemaal ten minste 30.000 euro krijgen van het kabinet, een groot deel van dat bedrag weer moeten inleveren bij schuldeisers.
Ook publieke instellingen als het CAK, het UWV, de Sociale Verzekeringsbank en de gemeenten doen mee aan de kwijtschelding. Staatssecretaris Van Huffelen riep private schuldeisers, zoals banken, energiebedrijven en woningcorporaties, op hetzelfde te doen. Omdat ze daarover nog met hen in gesprek is, was zij in het debat over de toeslagenaffaire tegen de PVV-motie.
Vele tientallen miljoenen
Geschat wordt dat de gedupeerde ouders bij elkaar vele tientallen miljoenen euro’s aan schulden bij de overheid hebben openstaan. Om hoeveel geld het gaat bij schulden in de private sector is onbekend. De Tweede Kamer wil ook dat negatieve BKR-registraties over de schulden van de gedupeerden zo snel mogelijk worden verwijderd.
Een ander voor de gedupeerden belangrijk besluit van de Kamer is dat de schaderegeling ook gaat gelden voor de partners, ex-partners en de kinderen van de gedupeerden. Tot nog toe stonden de regelingen alleen open voor de personen die als aanvrager van de kinderopvangtoeslag staan geregistreerd.
Parlementaire enquête
Ook komen er twee externe onderzoeken naar de rechtsbescherming van burgers en het functioneren van de rechtsstaat. Ook de Belastingdienst en verschillende overheidsinstanties worden doorgelicht op discriminerend beleid.
Over een voorstel van de SP om een parlementaire enquête te organiseren wordt later gestemd. De SP vindt zo’n onderzoek nodig omdat volgens de partij nog niet alle informatie naar boven is gekomen tijdens de parlementaire ondervraging van eind vorig jaar. Maar daar zijn nog niet alle partijen van overtuigd en dus past de SP dat voorstel nog aan.
Wel is de hele Kamer het erover eens dat er nog voor de kabinetsformatie een plan moet liggen voor de afschaffing van de kinderopvangtoeslag en de invoering van een vervangende regeling.
BEKIJK OOK
Kamer: overheid moet schulden toeslagenouders overnemen (msn.com)
MSN 26.01.2021 De overheid moet schulden die toeslagenouders hebben opgebouwd bij private partijen overnemen. Staatssecretaris Van Huffelen (Financiën) heeft al aangekondigd dat ze schulden van de overheid kwijtscheldt, maar moet van de Kamer ook de overige schulden overnemen.
De hele oppositie stemde voor de motie, die door de steun van coalitiepartij CU aan een meerderheid werd geholpen, ondanks een negatief stemadvies van het kabinet. Veel ouders zitten nog in de problemen omdat ze door de toeslagenaffaire grote schulden hebben opgebouwd. Hun angst is dat de compensatie die ze krijgen, minstens 30.000 euro, daardoor in een keer door kan naar hun schuldeisers.
Van Huffelen besloot daarom al om de schulden die deze ouders hebben bij de overheid kwijt te schelden. Maar de Kamer neemt daar geen genoegen mee. Op instigatie van PVV-leider Wilders zet de Kamer Van Huffelen aan het werk om de overige schulden van de toeslagenouders over te nemen.
Kabinet moet schulden toeslagenouders desnoods overnemen
MSN 26.01.2021 De Tweede Kamer dwingt het kabinet de schulden die toeslagenouders bij private bedrijven en organisaties hebben desnoods over te nemen. Op die manier kunnen slachtoffers van het toeslagenschandaal de beloofde 30.000 euro aan compensatie behouden, zonder dat het geld verdwijnt in de zakken van private schuldeisers.
Het kabinet kondigde eerder al aan dat alle openstaande schulden die ouders nog bij de overheid hebben, worden kwijtgescholden. Het gaat dus ook om schulden bij organisaties buiten de Belastingdienst, zoals het UWV. Ook praat staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) met andere bedrijven en organisaties waarbij de gedupeerden nog een schuld hebben. PVV-leider Geert Wilders vroeg Van Huffelen in het debat of ze bereid was de schulden over te nemen als ze niet met alle schuldeisers tot een akkoord komt.
Van Huffelen zag hier in eerste instantie weinig in, maar de Kamer wil dat het kabinet deze optie toch openhoudt. Met een stem van coalitiepartij ChristenUnie haalde het voorstel van Wilders een meerderheid.
BKR
Ook moet het kabinet ervoor zorgen dat de negatieve aantekening verdwijnt die toeslagenouders eventueel hebben bij het Bureau Kredietregistratie (BKR). De Kamer steunt een oproep aan het kabinet daartoe, onder leiding van D66-fractievoorzitter Rob Jetten en ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers. Het BKR registreert de leningen die mensen afsluiten, bijvoorbeeld voor het afbetalen van een duur product. Als ze niet op tijd betalen, krijgen ze een negatieve registratie.
Dat kan voor problemen zorgen bij het afsluiten van andere leningen, terwijl de slachtoffers van de toeslagenaffaire buiten hun schuld ‘ongekend onrecht’ is aangedaan. Doordat ze onterecht grote bedragen aan kinderopvangtoeslag moesten terugbetalen, kwamen ze in de geldproblemen. Daarom wil de Kamer dat de ouders van zo’n aantekening afkomen. Het kabinet wil ook dat ouders met een “schone lei” hun leven weer kunnen oppakken.
Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 9
Het Klimaat
Het demissionair kabinet stond dinsdag 19.01.2021 nog een zwaar debat te wachten. Het moest zich verantwoorden voor de fouten die zijn gemaakt in de kinderopvangtoeslagaffaire. De partijen gingen de ministers aan de tand voelen over het rapport ‘Ongekend onrecht‘, dat ertoe leidde dat het kabinet Rutte-III vrijdag 15.01.2021 opstapte.
Telegraaf 17.02.2021
Telegraaf 02.02.2021
Het leven gaat echter verder en we zijn er nog niet helemaal uit met het Klimaat !!!
Gemeenten, provincies en waterschappen hebben de komende drie jaar in totaal 1,8 miljard euro nodig om afspraken uit het Klimaatakkoord van Parijs uit te kunnen voeren. Alle overheden moeten ook goed met elkaar samenwerken om toe te werken naar het doel om de uitstoot van broeikasgassen in 2030 met de helft te verminderen in vergelijking met 1990. Dat staat in een advies van de Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB) aan minister Kajsa Ollongren (Binnenlandse Zaken).
De uitwerking van het internationale klimaatakkoord uit 2015 heeft gevolgen voor wonen, werken, verkeer en vervoer, economie, natuur, milieu en de ruimtelijke inrichting.
Het zijn de decentrale overheden die een groot deel van de maatregelen moeten organiseren en uitvoeren. Het gaat onder meer om het aardgasvrij maken van woningen en de plaatsing van windmolens en zonneparken. De Raad stelt dat er plannen moeten worden uitgewerkt op lokaal niveau, samen met inwoners, maatschappelijke organisaties en bedrijven. Provincies coördineren de opgaven en op landelijk niveau stemt een overkoepelend programmateam de instemmingen op elkaar af.
Agora Energiewende en Ember.
De Europese Unie heeft vorig jaar voor het eerst meer stroom opgewekt uit hernieuwbare bronnen dan uit fossiele, blijkt maandag 25.01.2021 uit een analyse van de onderzoeksorganisaties Agora Energiewende en Ember. Het aandeel duurzame energie was vorig jaar 38 procent en dat van fossiele energie 37 procent. Kernenergie was goed voor de resterende 25 procent.
Het gebruik van zonne- en windenergie liep op naar een kleine 20 procent, het gebruik van kolen ligt nog maar net boven 10 procent.
De onderzoekers spreken van een mijlpaal in de Europese energietransitie. Ze wijzen er wel op dat die transitie niet snel genoeg gaat om het doel van 55 procent CO2-reductie in 2030 en klimaatneutraliteit in 2050 te halen.
Op veel plekken in Nederland wordt met innovaties ingespeeld op meer extremen in het grilliger klimaat. In Rotterdam zijn recent nieuwe drijvende woningen opgeleverd, die voortdurend meestijgen en -dalen met het waterpeil van de Noordzee. Meerdere keren per dag gaan ze anderhalf tot twee meter omhoog en omlaag. En in Amsterdam krijgen sociale huurwoningen een zogenoemd blauw-groen dak.
Het zijn voorbeelden van wat klimaatadaptatie wordt genoemd. Oftewel: het aanpassen aan de gevolgen van klimaatverandering. Nederland is vandaag 25.01.20212 gastheer van een internationale conferentie over klimaatadaptatie. Tientallen staatshoofden en regeringsleiders doen eraan mee.
‘Climate Adaptation Summit’
Het ministerie van Infrastructuur & Waterstaat organiseert op 25 en dinsdag 26 januari 2021 de ‘Climate Adaptation Summit’ top in Den Haag, al zal die door de coronacrisis grotendeels online plaatsvinden. John Kerry, de voormalig Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, spreekt maandag 25.01.2021 op ’s werelds eerste ‘Climate Adaptation Summit’, de top voor wereldleiders specifiek over aanpassingen aan de gevolgen van klimaatverandering.
John Kerry is sinds enkele dagen de officiële klimaatgezant van de Amerikaanse president Joe Biden. Naar verwachting zal John Kerry niet fysiek zijn opwachting maken, maar online.
Naast de presidenten van India en Indonesië zijn onder anderen de Duitse bondskanselier Angela Merkel, de Britse premier Boris Johnson, de Franse president Emmanuel Macron, de Canadese premier Justin Trudeau en de Indiase premier Narendra Modi online bijeen. Ook Frans Timmermans van de Europese Commissie, Bill Gates en Kristalina Georgieva van het IMF zijn van de partij.
Het is de bedoeling dat deze wereldleiders samen met het bedrijfsleven en NGO’s een plan (de Adaptation Action Agenda) lanceren waarin maatregelen staan die aanpassingen aan klimaatverandering de komende tien jaar versnellen.
Goede voorbeelden
Het doel van de top is vooral het uitwisselen van ervaringen, zodat landen van elkaar kunnen leren. “We proberen dus de goede voorbeelden uit de hele wereld te laten zien”, zegt Van Nieuwenhuizen. “En mensen hoop te geven dat het wel degelijk kan.”
Afgelopen vrijdag 22.01.2021 werd duidelijk dat er veel meer geld nodig is om landen en gemeenschappen aan te passen aan de gevolgen van klimaatverandering. Uit een rapport van het Climate Center on Adaptation blijkt dat het om 300 miljard dollar gaat, vijf tot tien keer meer dan landen er tot nu toe voor uittrekken.
Het doel van de top is het opstellen van een actie-agenda voor de komende tien jaar. Wat minister Van Nieuwenhuizen betreft blijft het niet bij mooie woorden alleen. Juist het ervoor zorgen dat de plannen daadwerkelijk uitgevoerd worden, is wat haar betreft belangrijk.
5 vragen over klimaattop
Vandaag dus begint in Den Haag de eerste dag van Climate Adaptation Summit, waarvan Nederland gastland is. De grote namen zijn dus virtueel van de partij, maar waar gaat het eigenlijk over? Bij deze 5 vragen over deze top.
5 redenen
Op maandag 25 en dinsdag 26 januari 2021 organiseert Nederland de online Climate Adaptation Summit 2021. Samen met tientallen wereldleiders en betrokken organisaties wil Nederland stappen zetten om onze wereld beter voor te bereiden op de gevolgen van klimaatverandering. Extra aandacht is er deze top voor Afrika.
Tijdens de CAS 2021 wordt een reeks online evenementen over de hele wereld gestreamd die inspireren, tastbare oplossingen bieden en laten zien hoe we een klimaatbestendige toekomst kunnen bereiken. Dit is je kans om wereldleiders zoals bondskanselier Merkel, president Macron, premier Johnson, Ban Ki-moon en VN-secretaris-generaal Guterres te horen spreken over dit onderwerp.
Volg het online event ‘Accelerating African Adaptation’ direct na de openingssessie: 25 januari van 16:00-18:00 uur.
Tijdens het event is ook de verkiezing van de Water Changemaker Award: Afrikaanse deelnemers pitchen drie inventieve ideeën voor een klimaatbestendige toekomst. Het publiek kan stemmen op hun favoriet om de speciale vermelding “People’s Choice” te winnen.
Wil je de Climate Adaptation Summit 2021 digitaal bijwonen? Registreer je snel op Cas2021.nl. Let op: registratie is gelimiteerd (en kost hooguit 2 minuten tijd). Je kunt ook altijd meekijken via het YouTube-kanaal CAS TV.
AD 26.01.2021
Terugblik 25.01.2021
Regeringsleiders uit de hele wereld hebben elkaar gisteren beloofd dat ze beter hun best zullen doen om de gevolgen van klimaatverandering op te vangen. Heel veel meer dan het uitspreken van goede bedoelingen leverde de eerste dag van een door Nederland georganiseerde klimaatconferentie nog niet op.
Stijgende zeespiegel
De IJsmassa op aarde smelt steeds sneller. Het gaat nu ruim anderhalf keer zo snel als begin jaren negentig. Dat zeggen wetenschappers onder leiding van de universiteit van het Britse Leeds. Het snelle smelten van het ijs heeft volgens deskundigen nog deze eeuw zeer ernstige gevolgen voor kustgebieden.
Tussen 1994 en 2017 verdween volgens de onderzoekers een ‘schokkende’ 28 biljoen (28.000.000.000.000) ton ijs. In dezelfde periode steeg de zeespiegel met 3,46 centimeter.
Concreet
“Om dit concreet te maken”, schrijft ESA (The European Space Agency) op zijn website, “een biljoen ton ijs staat gelijk aan een blok ijs van 10x10x10 kilometer, wat groter is dan Mount Everest.”
Wel presenteerden de deelnemende landen aan de conferentie plannen om zich beter te beschermen tegen de stijgende zeespiegel of juist het gebrek aan water. Daarmee is deze conferentie anders dan de normale klimaattoppen, zoals die van Parijs in 2015. Toen spraken landen af om gezamenlijk iets te doen aan de oorzaken van klimaatverandering, met name door de wereldwijde uitstoot van CO2 terug te dringen. De huidige top, die vanwege corona wordt gehouden via videoverbindingen, is juist bedoeld om de gevolgen van klimaatverandering aan te pakken.
Uit onderzoek blijkt dat daar wereldwijd honderden miljarden euro’s per jaar voor nodig zijn. Het gaat dan om het verhogen van dijken, het aanplanten van mangrovebossen voor kusten om te voorkomen dat die worden weggeslagen of juist het tegengaan van verdroging. Dat geld moet vooral van de landen zelf komen, maar de hoogste baas van de Verenigde Naties, António Guterres, riep de internationale gemeenschap op tot meer hulp aan ontwikkelingslanden.
Doorbraak
Minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Waterstaat) is tot nog toe zeer tevreden over het verloop van de top over aanpassing op een veranderend klimaat, waarvan zij de gastvrouw is. Ze sprak na de officiële openingssessie van de zogeheten Climate Adaptation Summit (CAS) al van een “internationale ‘doorbraak’. Meer dan dertig wereldleiders hebben beloofd meer werk te zullen maken van zogeheten klimaatadaptatie.
“Rampzalige consequenties”
Premier Mark Rutte heeft andere wereldleiders en het bedrijfsleven opgeroepen meer te investeren in aanpassingen op een veranderend klimaat. Volgens Rutte heeft de wereld een “grote kans om beter, sterker en samen” uit de coronacrisis te komen. Het is ook “waar voor ons geld”, zei de premier tijdens de opening van de zogeheten Climate Adaptation Summit (CAS). Nederland is gastland van de top, die draait om de vraag hoe de wereld zich beter kan wapenen tegen de gevolgen van klimaatverandering.
Rutte wees op de dramatische gevolgen van klimaatverandering. Door de opwarming kan de opbrengst van de landbouw in droge gebieden afnemen, worden inwoners van kustgebieden bedreigd door een hogere zeespiegel en kunnen miljoenen mensen onder de armoedegrens terechtkomen. Hij sprak van “rampzalige consequenties”.
Leidraad handelen
Zowel het Internationaal Monetair Fonds (IMF) als de Wereldbank zegt dat het klimaat een steeds grotere rol speelt bij hun handelen. Dat werd duidelijk bij de klimaattop die vandaag en morgen (online) wordt gehouden en die is georganiseerd door Nederland.
Tientallen staatshoofden en regeringsleiders spraken vanmiddag in een openingssessie online met gastheer Mark Rutte en minister Cora van Nieuwenhuizen. Ook de Verenigde Staten waren weer van de partij, bij monde van klimaatgezant John Kerry.
“Als IMF zien we het klimaat als een fundamenteel risico voor economische en financiële stabiliteit”, zei IMF-topvrouw Kristalina Georgieva. “En we zien klimaatactie als een mogelijkheid voor economisch herstel, vooral na de coronapandemie.” Het IMF denkt dat er miljoenen nieuwe banen gecreëerd kunnen worden.
Telegraaf 27.01.2021
Rechtse kiezer wil geen strengere klimaatmaatregelen
De meeste rechtse kiezers willen dat het volgende kabinet geen strengere klimaatmaatregelen neemt. Ook een meerderheid van VVD- en CDA-stemmers vindt niet dat er een tandje bij moet om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen.
Dat blijkt uit onderzoek door I&O Research in opdracht van Milieudefensie onder ruim 2300 Nederlanders. Meer dan de helft van de kiezers (52 procent) vindt dat het volgende kabinet ‘veel meer’ of ‘meer’ moet doen om de uitstoot van broeikasgassen te verlagen.
Die wens is het grootst onder linkse kiezers: van de GroenLinks-kiezers vindt maar liefst 94 procent dit. Ook kiezers van de Partij voor de Dieren (85 procent), D66 (78 procent), PvdA (74 procent), SP (66 procent) en ChristenUnie (56 procent) verlangen dat een volgend kabinet meer doet dan het huidige kabinet-Rutte III.
PVV, SGP en FvD felste tegenstanders
Maar die wens is bij rechtse kiezers een stuk kleiner. Onder CDA-kiezers zakt de steun voor strengere klimaatmaatregelen tot 47 procent, bij VVD-kiezers tot 42 procent. Zo’n 45 procent van de stemmers op beide regeringspartijen vindt dat de regels hetzelfde kunnen blijven, 8 procent wil juist minder klimaatregels. Onder de aanhang van de PVV, SGP en Forum voor Democratie is slechts 15 tot 21 procent voorstander van harder klimaatbeleid.
Uit het onderzoek blijkt verder dat Nederlanders zich nog altijd zorgen maken over klimaatverandering. Ruim een kwart maakt zich ‘veel zorgen’ en 43 procent heeft ‘enige zorgen’. Dat zijn vergelijkbare aantallen als in november vorig jaar. 72 procent van de kiezers vindt dat de coronacrisis moet worden aangegrepen om ‘gelijk iets voor het klimaat te doen’.
,,Iedereen moet meehelpen, ook de grote vervuilers, willen we het leven betaalbaar houden’’, vindt directeur Donald Pols van Milieudefensie. ,,Van links tot rechts willen kiezers dat de overheid doortastende maatregelen neemt.’’
Telegraaf/AD 01.02.2021
Kabinet vraagt adviescommissie participatie in het klimaatbeleid te onderzoeken
Klimaatverandering gaat de komende tijd meer en meer invloed krijgen op ons dagelijks leven. Zo gaat de aanpak ervan belangrijke gevolgen hebben voor veel mensen in onze samenleving.
Het is daarom belangrijk dat de samenleving voldoende betrokken is bij het maken en uitvoeren van het klimaatbeleid. Daarom vraagt het kabinet een onafhankelijke adviescommissie participatie onder leiding van voormalig nationaal ombudsman prof. dr. Alex Brenninkmeijer onderzoek te doen naar hoe burgers beter betrokken kunnen worden bij het klimaatbeleid.
De adviescommissie wordt gevraagd om een eindrapport te maken dat rond de verkiezingen van maart 2021 klaar is, zodat de resultaten beschikbaar zijn voor het volgende kabinet. De uitkomsten van het onderzoek kunnen belangrijk zijn voor de toekomst van burgerparticipatie in Nederland en voor het kabinet dat na de verkiezingen van maart 2021 aantreedt.
De onafhankelijke adviescommissie bestaat uit wetenschappers en ervaringsdeskundigen op het terrein van burgerparticipatie op het gebied van klimaat en energie.
Je kan zelf al veel meer doen aan klimaatadaptatie dan je denkt
Deze week vond de Climate Adaption Summit, een digitaal georganiseerde klimaattop, plaats in Den Haag. Verschillende wereldleiders waren hierbij virtueel te gast, maar ook ons ‘eigen’ Hoogheemraadschap Delfland leverde een bijdrage op het gebied van watermanagement. Manita Koop is lid van het bestuur en vertelt bij Den Haag FM over hoe we het beste kunnen omgaan met water binnen het veranderende klimaat.
Als gevolg van klimaatverandering regent het vaker en harder en daar moeten we ons op aanpassen. Het Hoogheemraadschap Delfland werkt aan klimaatadaptatie door samen met onder meer universiteiten, hoveniers en architecten oplossingen te bedenken voor het wateroverschot. ‘Als je het over klimaat hebt, heb je het over water. Hoe houden we het schoon, hoe blijft het op het juiste peil en hoe behouden we het zonder dat de boel overstroomt? Dat zijn allemaal dingen waar we mee bezig zijn.’
‘We doen het samen’
Volgens Koop kan je zelf al veel meer doen aan klimaatadaptatie dan je denkt. ‘Eigenlijk zit het in simpele dingen. Vervang de tegels in je tuin bijvoorbeeld door groen, zo behoud je zo veel mogelijk de sponswerking van de grond, die belangrijk is om het water langer vast te houden. Het voorkomt wateroverlast, de planten nemen co2 op en in de zomer hoef je minder te gieten. Bovendien heb je in een groene omgeving veel minder last van hittestress; het is veel aangenamer wonen en het ziet er ook nog eens mooi uit.’
Begin dichtbij huis en pak #klimaatverandering samen aan. Bekijk mooie voorbeelden vanuit #CityDealKlimaatadaptatie. Met oa burgemeester #Aboutaleb, bevlogen bewoner & @ManitaKoop over metamorfose #Cromvlietplein @GemeenteDenHaag #CAS21 Video ->
The Climate Resilient City Explained | NL
12:12 p.m. · 26 jan. 2021 4 Andere Tweets van HH Delfland bekijken
Voor wie bang is dat de eigen kosten van dergelijke klimaatadaptatie nogal op zouden kunnen lopen, heeft het Hoogheemraadschap een oplossing. ‘Op de klimaattop hebben we ook besproken hoe we mensen kunnen zo veel mogelijk kunnen helpen om zelf stappen te zetten,’ vertelt Koop. ‘Daarom is het via onze website mogelijk om een stimuleringsregeling aan te vragen. Met deze bijdrage willen we mensen motiveren om lekker groen aan de slag te gaan.’
Koop geeft aan dat het cruciaal is dat zo veel mogelijk mensen zich komende tijd gaan bezighouden met klimaatadaptatie. ‘Het is een enorme opgave, maar we moeten het echt samen doen.’
Kijk op de website van Klimaatkrachtig Delfland voor meer tips en informatie over de subsidieaanvraag.
Climate Adaptionstartschot van 10 jaar actie
Ruim 30 wereldleiders, 50 ministers en 50 internationale organisaties gingen op de Climate Adaptation Summit in gesprek met wetenschappers, vertegenwoordigers van de private sector en het maatschappelijk middenveld, jongeren en meer dan 18.500 geregistreerde deelnemers.
In 27 verschillende sessies sloegen zij de handen ineen om kennis te delen, actie te ondernemen en vaart te maken met de agenda voor een klimaatbestendige toekomst in 2030. 300 sprekers deelden hun inzichten en plannen, terwijl partners van over de hele wereld hun bijdrage aan CAS 2021 leverden met 160 side events. Tijdens de 24 uur dat CAS 2021 duurde, kreeg zo de Adaptation Action Agenda vorm, die richting geeft aan een versnelde aanpak van klimaatadaptatie de komende 10 jaar actie.
Economisch gezien is het slim om te investeren in klimaatadaptatie. Al tijdens de opening van CAS 2021 deden wereldleiders aankondigingen en toezeggingen. Aanvullend hierop werden instrumenten gepresenteerd en gelanceerd om uitgebreidere financiering van en investeringen in adaptatie mogelijk te maken:
- Het Adaptation Finance Mainstreaming Program werd gelanceerd. Dit stelt ontwikkelingslanden beter in staat de kosten van klimaatrisico’s te berekenen en beheersbaar te maken.
- De Coalition for Climate Resilient Investment (CCRI), geleid door de particuliere sector, gaat de besluitvorming rond klimaatbestendige investeringen makkelijker en inzichtelijker maken.
- Duitsland steunt de opbouw van een nieuw Global Ecosystem-based Adaptation Fund, dat wordt beheerd door UNEP en de International Union for Conservation of Nature (IUCN). Het fonds krijgt een startkapitaal van 15 miljoen euro en de eerste aanvraagronde wordt nog in 2021 verwacht.
- Het International Fund for Agricultural Development lanceerde een nieuw fonds, het Rural Resilience Program (2RP), met als belangrijkste pijler het Adaptation for Smallholder Agriculture Program (ASAP+).
- Het Special Climate Change Fund (SCCF) van de Global Environment Facility gaf groen licht voor een nieuw project ter waarde van 2 miljoen dollar dat de financiële impact van Nature-Based Infrastructure (NBI) gaat onderzoeken. Doel is de economische haalbaarheid vast te stellen van deze natuurlijke manier van klimaatadaptatie, en meer publieke en private investeringen aan te trekken.
De Verenigde Staten moeten bij de wereldwijde aanpak van de klimaatcrisis een leidende rol spelen. Dat zei de Amerikaanse president Joe Biden woensdag kort voordat hij begon met het tekenen van een aantal decreten over maatregelen tegen de klimaatverandering, zoals het snijden in subsidies voor fossiele brandstoffen.
“Net zoals we een eensgezind nationaal antwoord op Covid-19 nodig hebben, hebben we dringend behoefte aan een eensgezind nationaal antwoord op de klimaatcrisis, want die klimaatcrisis is er,” zei Biden in een toespraak in het Witte Huis.
Hij zei dat de VS de uitdaging van de aanpak van de klimaatverandering niet alleen kan aangaan, maar dat dit in samenwerking met andere landen moet gebeuren. “Ik vind dat we al te lang hebben gewacht met maatregelen tegen de klimaatcrisis. We kunnen niet nog langer wachten. We zien het met onze eigen ogen, we voelen het.”
Een van Bidens eerste daden als president was het opnieuw ondertekenen van het klimaatakkoord van Parijs. Onder zijn voorganger Donald Trump waren de Verenigde Staten uit het akkoord gestapt. De regering-Biden wil op Earth Day (22 april 2021) een internationale klimaattop houden.
Klimaatverandering zorgt voor stilstaande windmolens en waterkrachtcentrales
De Klimaatverandering zorgt ervoor dat in grote delen van de wereld waterkrachtcentrales droog komen staan en windmolens stil. Maar de klimaatverandering kan in andere regio’s ook goed uitpakken voor de groene energieproductie.
Dat concludeert een team wetenschappers van onder meer het Planbureau voor de Leefomgeving en de Universiteit van Utrecht. In het onderzoek staat dat de impact van klimaatverandering op zonne-energie, windenergie, waterkracht en bio-energie in onder meer Zuid-Europa, Azië en Latijns-Amerika groot is.
Door de toenemende droogte kunnen waterkrachtcentrales in die gebieden 30 tot 40 procent minder energie opwekken. In Japan, Korea en Midden Amerika kan als gevolg van veranderingen in windsnelheden de opbrengst van windmolens 5 tot 10 procent lager uitkomen, zo stellen de wetenschappers.
Klimaatverandering ook positief
Er zijn niet alleen maar negatieve ontwikkelingen, blijkt uit het artikel in het tijdschrift Nature Climate Change. Er zou zelfs een positieve impact (+ 20 tot + 40 procent) kunnen zijn op energie uit hout als gevolg van CO2-bemesting. Dat komt omdat planten sneller groeien onder hogere CO2-concentraties.
Bij normaal energieverbruik (zoals met olie en gas) komt veel van het broeikasgas CO2 vrij. Dat is een van de belangrijke oorzaken voor de klimaatverandering.
In sommige gebieden neemt de wind- en waterkrachtpotentie juist toe. Zo zou het harder gaan waaien in onder meer Midden-Europa en Zuidoost-Azië. En wordt waterkracht juist interessanter in Oost-Afrika en Indonesië.
lees: EGR20 UN Emissions Gap Report 2020
Lees: Groen licht voor stikstofwet, maar wat staat er nou precies in? RTL 10.12.2020
lees: Zo loodst Schouten stikstofwet toch door Kamer Elsevier 10.12.2020
lees: kamerbrief over klimaat en energieverkenning 2020 en uitvoering Urgenda-vonnis 09.12.2020
lees: Het Uitvoeringsprogramma Natuur KB brief 2e kamer 08.12.2020
lees: Programma Natuur 20282379 bijlage
lees: Overzicht deelnemende gemeenten proeftuinen aardgasvrije wijken 2e ronde 2020
lees: Proeftuinen aardgasvrije wijken 2e ronde
lees: Behandelverzoek wetsvoorstel stikstofreductie en natuurverbetering brief 2e kamer 13.10.2020
lees: Advies_Raad_van_State_wetsvoorstel_stikstofreductie_en_natuurverbetering
lees: Kamerstuk wetsvoorstel Stikstofreductie en natuurverbetering
lees: aanbiedingsbrief rapport kernenergie 22.09.2020
lees: bijlage POSSIBLE ROLE OF NUCLEAR IN THE DUTCH ENERGY MIX IN THE FUTURE
lees: Stand van zaken Subsidieregeling sanering varkenshouderijen (Srv) 10.06.2020
lees: Niet alles kan overal’ eindadvies over structurele aanpak Stikstofproblematiek aanbiedingsbrief 08.06.2020
lees: Eindadvies ‘Niet alles kan overal’ 08.06.2020
lees: Kamerbrief Voortgang stikstofproblematiek structurele aanpak bijlage 1 en 2 24.04.2020
lees: Bijlage 3
meer: Klimaat NU
Lees: Stikstof: geduld oppositie raakt op, dit besloot het kabinet tot nu toe NU
Zie ook: Klimaatspanningen niet alleen in de Tweede kamer opgelopen
Zie ook: Klimaatmars 10.03.2019 van de Dam naar Museumplein Amsterdam – terugblik
Zie ook: Klimaatdemonstratie 07.02.2019 op het Malieveld – terugblik
Zie: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2021 ??? – deel 8
Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2021 ??? – deel 7
Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2021 ??? – deel 6
Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 5
Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 4
Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 3
Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 2
Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 1
Zie ook: 2019 – Het jaar van de waarheid voor kabinet Rutte 3
Brabant wil kernenergie, ook al is duurzame energie goedkoper
NOS 25.03.2021 De provincie Noord-Brabant wil inzetten op meer kernenergie. Uit een onderzoek dat de provincie heeft laten uitvoeren door onderzoeksinstellingen TNO en NRG blijkt dat kernenergie op dit moment weliswaar duurder is dan wind- en zonne-energie, maar wel minder ruimte in beslag neemt om dezelfde hoeveelheid energie op te wekken.
Op een online persbriefing lichtte de Brabantse gedeputeerde Eric de Bie van Forum voor Democratie de ideeën van de provincie toe. Het grote voordeel van kernenergie is dat er nauwelijks tot geen CO2-uitstoot is, en ook geen uitstoot van stikstof of fijnstof, zei De Bie. Maar het belangrijkste argument is de hoeveelheid ruimte die zonne- en windenergie in beslag nemen.
Toch erkent De Bie dat de klimaatdoelen van 2030 te vroeg komen met alleen de focus op kernenergie. Uit het onderzoek van TNO en NRG blijkt dat het ten minste elf jaar duurt voordat een nieuwe kerncentrale in Nederland er daadwerkelijk staat. Voor de periode daarna wil de provincie het initiatief nemen tot een Duurzame Coalitie Kernenergie Brabant.
Interesse bij bedrijven
Om tussen 2030 en 2050 nieuwe kerncentrales te bouwen, wil Brabant een coalitie vormen van overheden, ondernemers en onderzoeksinstellingen. Hoewel De Bie geen namen wil noemen, en er alleen informele gesprekken zijn geweest, zegt hij dat er hiervoor zeker interesse bij andere overheden en bedrijven bestaat. Er zal nu al een begin gemaakt moeten worden, aldus De Bie, want “regeren is vooruitzien”.
Het duurt lang om een kerncentrale te bouwen, vanwege alle strikte veiligheidseisen. De centrales die recent in Europa zijn gebouwd of in aanbouw zijn, hebben bovendien te maken met flinke vertragingen in de bouwtijd. Voor twee centrales geldt dat de bouwtijd inmiddels is opgelopen tot meer dan zestien jaar. Ook zijn er forse kostenoverschrijdingen: bij de centrales in aanbouw in Frankrijk en Finland zijn de oorspronkelijke constructiekosten met een factor drie verhoogd.
Voor een kerncentrale is honderd tot duizend keer minder ruimte nodig dan voor zonne-energie, als wordt uitgegaan van dezelfde hoeveelheid geproduceerde elektriciteit, vermeldt het rapport van TNO en NRG. Voor windenergie op land is dat 20 tot 220 maal. Maar zowel bij wind- als zonne-energie is ‘meervoudig ruimtegebruik’ mogelijk, wat weer niet kan bij kernenergie. Dat wil zeggen: bijvoorbeeld landbouw bij windmolens of zonnepanelen die worden geïntegreerd in gevels en daken of geluidsschermen.
Het grote nadeel van wind- en zonne-energie is dat de wind niet altijd waait en de zon niet altijd schijnt. Maar bij een kerncentrale is het weer moeilijk om de investering terug te verdienen. Want daarvoor is het nodig dat de centrales continu draaien en/of dat de elektriciteit tegen een hoger tarief wordt afgezet.
De overheid kan kernenergie volgens De Bie wel beter mogelijk maken door het geven van subsidies of door voor langere tijd een minimale prijs te garanderen. Ook ziet de provincie een rol weggelegd voor kleinere reactoren, in plaats van alleen voor grote kerncentrales.
Er zijn in Nederland al eerder drie locaties aangewezen waar een nieuwe kerncentrale zou kunnen komen: Borssele, de Maasvlakte en de Eemshaven. Maar volgens de onderzoekers zou Brabant in Den Haag kunnen bepleiten dat er ook in deze provincie een centrale komt. Of zo’n pleidooi er werkelijk komt, is eerst nog onderwerp van gesprek in de provincie, zei De Bie.
Thorium-centrale
In het onderzoek is ook gekeken of een zogenoemde thoriumcentrale tot de mogelijkheden behoort. Zo’n innovatieve centrale levert minder gevaarlijk radioactief afval op, is veiliger en heeft minder grondstoffen nodig. Maar een thoriumreactor is nog nergens gebouwd en bestaat alleen nog op papier.
Om thorium in de praktijk te kunnen inzetten, moet eerst nog veel onderzoek plaatsvinden. Daarom zal het met de huidige inzichten nog zeker 20 tot 25 jaar duren, voordat een thoriumcentrale daadwerkelijk gebouwd is. Ook is die duurder dan de huidige soort kerncentrales.
BEKIJK OOK
Nijpels: Nederland moet tijdens formatie helder, hoger klimaatdoel stellen
NU 23.05.2021 Nederland loopt met klimaatbeleid achter in Europa, en die achterstand dreigt toe te nemen. Voor de noodzakelijke inhaalslag moet al in de formatie een helder nieuw klimaatdoel gesteld worden, zegt voormalig VVD-minister Ed Nijpels in Nieuwsuur: onze uitstoot van broeikasgassen moet in 2030 55 lager liggen, in lijn met het nieuwe EU-gemiddelde.
Nijpels heeft een belangrijke functie in het onder het demissionaire kabinet tot stand gekomen Nationale Klimaatakkoord, waar hij als voorzitter van het voortgangsoverleg de progressie van Nederlands klimaatbeleid moet bewaken.
Op die progressie valt het een en ander aan te merken. Het klimaatdoel voor 2020 is waarschijnlijk niet gehaald, en om het bestaande klimaatdoel voor 2030 te halen (een 49 procent lagere uitstoot ten opzichte van 1990) is al een verdubbeling van de jaarlijkse inspanning nodig, stelt het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL).
Nijpels schuwt daarbij ook kritiek op zijn eigen partij niet – specifiek op een recent tv-optreden van demissionair premier Rutte, die stelde dat we moeten oppassen dat we niet gaan ‘overtoepen’.
“Ik denk dat Rutte niet goed heeft opgelet in de klas. We gaan zo niet overtoepen. We zijn achterstallig huiswerk aan het maken en we weten daarnaast ook al dat we nieuw huiswerk krijgen vanuit Europa.”
55 procent lagere uitstoot Europees gemiddelde en nationaal compromis
De 55 procent zou een logisch compromis kunnen worden met de tweede partij, D66, die voor de verkiezingen opriep tot een nieuw klimaatdoel van een 60 procent lagere uitstoot in 2030, ten opzichte van het vaste basisjaar 1990. D66 stelde daarbij ook een pakket van maatregelen voor die volgens doorrekening van het PBL precies op die 60 procent lagere uitstoot zou uitkomen.
De VVD deed aan die doorrekening niet mee, maar sprak zich eerder uit voor het nieuwe Europese klimaatdoel van een 55 procent lagere uitstoot.
In de nationale energietransitie zijn er volgens Nijpels veel spelers die helderheid nodig hebben, ook over maatregelen die volgens hem sowieso nodig zullen zijn, zoals rekeningrijden en prijsprikkels om het gasgebruik sneller terug te dringen. Nu aansluiten bij het Europese klimaatdoel geeft volgens Nijpels “zekerheid aan al die partijen die bezig zijn met de energietransitie. En juist die zekerheid en consistentie, dat is waar die partijen op dit moment om vragen.”
Zie ook: Niet-halen ‘Urgenda-doel’ brengt Nederlandse rechtsstaat op onbekend terrein
Lees meer over: Klimaat Formatie 2021
Snelle investeringen nodig om doelen van Klimaatakkoord te halen
NU 16.02.2021 Sommige doelen van het Klimaatakkoord komen nu al in gevaar als er niet snel wordt geïnvesteerd in het Nederlandse stroomnet, schrijft NRC op basis van een rapport van onderzoeksbureau CE Delft. De overheid wil dat Nederland in 2030 49 procent minder CO2 uitstoot dan in 1990.
Een van de doelen van het Klimaatakkoord is dat industriële bedrijven schoner gaan produceren, door bijvoorbeeld over te stappen op elektrische boilers en warmtepompen en niet langer warmte uit aardgas te halen. Daarvoor is een uitbreiding van het stroomnet noodzakelijk.
Om het stroomnet te verzwaren, zijn investeringen van bedrijven en netbeheerders nodig. Dat moet op korte termijn gebeuren, omdat sommige doelen van het Klimaatakkoord anders niet gehaald worden. Dat is de conclusie van het onderzoek van CE Delft in opdracht van de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE), Netbeheer Nederland en Energie-Nederland.
Volgens het onderzoek zijn de doorlooptijden om investeringen te realiseren vaak lang in Nederland. Het gaat hierbij om aanpassingen in de industrie en bebouwde omgeving, de versterking van het elektriciteitsnet en de extra opwekking van schone stroom. De nieuwe regering zou daarom onmiddellijk moeten beginnen met elektrificatie en groene waterstof, om te voorkomen dat achter de feiten aan gelopen wordt.
Snelle besluitvorming om het net tijdig te kunnen aanpassen, is volgens de opdrachtgevers noodzakelijk. Ook zou gekeken moeten worden naar het inkorten van vergunningsprocedures.
Lees meer over: Klimaat Economie Binnenland
Industriedoel Klimaatakkoord nu al in gevaar: ‘Ons systeem is te traag’
NOS 16.02.2021 De klimaatdoelen van 2030 dreigen nu al onhaalbaar te worden. De CO2-uitstoot van industrie moet in dat jaar met 4,2 miljoen ton zijn teruggedrongen door gebruik te maken van elektrische boilers en warmtepompen, maar investeringen in zulke energiebronnen gaan te traag.
Dat blijkt uit een rapport van onderzoeksbureau CE Delft in opdracht van de brancheorganisaties voor duurzaam ondernemen, netbeheerders en energiebedrijven, respectievelijk de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE), Netbeheer Nederland en Energie-Nederland.
De onderzoekers roepen het volgende kabinet op haast te maken met de zogeheten elektrificatietrajecten van de industrie, omdat zulke investeringen vaak meer dan tien jaar in beslag nemen. Daarom pleit CE Delft ervoor “tijdig te starten om te voorkomen dat we achter de feiten aanlopen”.
Traagheid
Op dit moment is er sprake van een kip-ei-situatie, zegt CE Delft-directeur Frans Rooijers tegen NRC. “De industrie kan niet op elektrische alternatieven overstappen omdat er geen capaciteit is, en de netbeheerder kan niet investeren omdat er geen verzoek van de bedrijven ligt.” Daarom hopen de onderzoekers dat de grootschalige investeringen vanuit Den Haag gecoördineerd worden.
De duurzaamheidsprojecten in Nederland gaan simpelweg niet snel genoeg, zegt NVDE-directeur Olof van der Gaag in het NOS Radio 1 Journaal. “De ontwikkeling van het grootste windpark van Nederland, bij Wieringermeer, duurde 13 jaar. Daarbij ging tien jaar op aan het doorlopen van procedures en slechts drie jaar aan het daadwerkelijk bouwen ervan.”
Door die “traagheid van het systeem” loopt Nederland qua duurzaamheidsdoelen achter op andere Europese landen, zegt Van der Gaag.
Vandaag alle duurzame energie verbruikt
Zijn organisatie berekent jaarlijks op welke dag alle in Nederland beschikbare duurzame energie is verbruikt, gerekend vanaf 1 januari. Deze zogeheten Green Energy Day is vandaag, precies vijf dagen later dan vorig jaar. “In 2050 moet die dag op 31 december liggen. Daarvoor moet Green Energy Day elk jaar tien dagen opschuiven, dus de verschuiving gaat op dit moment te traag.”
Het totale aandeel hernieuwbare energie lag in 2019 volgens het CBS op 8,6 procent, zo’n 0,8 procentpunt meer dan in 2018. Daarmee is Nederland hekkensluiter van de Europese Unie, heeft statistiekbureau Eurostat becijferd. De verduurzaming van de industrie moet volgens het Klimaatakkoord voor de meeste CO2-reductie zorgen, zo’n 29 procent.
BEKIJK OOK;
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/4488cccc-7041-11eb-b700-0255c322e81b.jpg)
Alsnog natuurvergunning voor luchthavens, maar milieubeweging slijpt de messen
Telegraaf 16.02.2021 Schiphol, Lelystad Airport en andere luchthavens in Nederland krijgen als het aan minister Carola Schouten (Landbouw) ligt alsnog een natuurvergunning die luchthavenactiviteiten mogelijk maakt. Daarmee is de stikstofdiscussie nog niet voorbij: voor activisten begint de strijd nu.
De milieubeweging heeft het na de boeren en automobilisten nu gemunt op de luchtvaart. Mobilisation for the Environment (MOB), de club die Nederland via de Raad van State in een vergunningscrisis stortte, ontdekte vorig jaar dat luchthavens geen natuurvergunning hebben. Om zo’n vergunning te krijgen moet de aanvrager stikstofberekeningen laten zien en maatregelen nemen om de uitstoot te compenseren of te verminderen.
Minister Schouten heeft na een standje van de milieubeweging besloten om niet met een druk op de knop de hele luchtvaart plat te leggen. De CU-bewindsvrouw heeft de luchthavens gedoogd en een half jaar de tijd gegeven om alsnog een vergunning aan te vragen. Na maandenlang papier heen en weer schuiven hebben de luchthavens de toets doorstaan: het ministerie is van plan om vergunningen te geven.
BEKIJK OOK:
’Iedereen zet hakken in het zand inzake Schiphol’
Voor Schiphol betekent dat 500.000 vliegbewegingen per jaar (huidige plafond) en voor Lelystad Airport 10.000 vliegbewegingen. Beide luchthavens hebben groeiambities, maar voor die plannen moet later opnieuw een natuurvergunning worden aangevraagd.
Daarmee is de kous nog niet af. Voor de stikstofactivisten begint de strijd nu pas. Ze kunnen eerst bezwaar maken tegen de vergunning en later naar de rechter stappen. MOB heeft al een juridische strijd aangekondigd. Pas daarna kan het ministerie van Landbouw definitief vergunningen geven.
Lelystad Airport
Hoewel de luchthavens tot die tijd kunnen blijven draaien, zijn er nu al gevolgen. Het verlenen van vergunningen is geen zaak voor de politiek, maar er zitten wel politieke componenten aan. Demissionair minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur) heeft de vergunning nodig om alle voorbereidingen voor Lelystad Airport af te ronden. Dinsdag heeft de VVD-bewindsvrouw per persbericht laten weten dat door het besluit van Landbouw al het huiswerk nu af is om Lelystad Airport te kunnen openen.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/44afbf26-7041-11eb-b700-0255c322e81b.jpg)
Ⓒ ANP/HH
Dat besluit laat ze noodgedwongen aan een volgend kabinet over. Bronnen melden aan De Telegraaf dat de VVD-bewindsvrouw wel van plan was om zelf nog een knoop door te hakken. De coalitie zou er aanvankelijk op maandag 14 december een ei over leggen. Die dag gooit corona roet in het eten. Het overleg gaat niet door omdat premier Mark Rutte die dag voor de tweede keer het land zal toespreken vanuit het Torentje. Alles draait die dag weer om het virus.
BEKIJK OOK:
Opening Lelystad Airport aan volgend kabinet
Voor een herkansing is geen tijd meer. Na de kerstvakantie gijzelt de toeslagenaffaire de agenda met als resultaat de val van het kabinet. Het is dan voor de minister direct duidelijk: de Tweede Kamer gaat Lelystad Airport controversieel verklaren. En zo gaat het: het gevoelige dossier verdwijnt van de politieke agenda.
Schiphol
Voor Schiphol is de vergunningskwestie vooral vervelend voor omwonenden. Na jaren van niet optreden tegen hinderlijk gebruik van start- en landingsbanen en het niet beboeten van meer nachtvluchten dan afgesproken zou minister Van Nieuwenhuizen ingrijpen met strakkere regels. De Inspectie voor de Leefomgeving zou daardoor eindelijk kunnen optreden.
Maar ook deze regels lopen vertraging op door het proces rond de natuurvergunning. Dit besluit ligt iets minder gevoelig in de Tweede Kamer, maar nu het verkiezingsreces is begonnen zal het nog wel even duren voor het parlement er iets van kan vinden. Kwade tongen beweren dat Schouten bewust rustig aan heeft gedaan om het luchtvaartnieuws in het reces naar buiten te brengen.
Bij het ministerie van Landbouw ontkennen ze dit. Wel valt te horen dat de bewindsvrouw twee weken geleden pas op de plaats heeft gemaakt om na een beslissing van de Raad van State over stikstofberekeningen bij snelwegen nog wat extra onderzoek te laten doen.
Zo komt ook dit onderwerp op het bordje terecht van een nieuwe politieke samenstelling.
BEKIJK MEER VAN; overheidsbeleid milieu luchtvaart Carola Schouten Cora van Nieuwenhuizen Lelystad Airport Luchthaven Schiphol Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Raad van State Tweede Kamer der Staten-Generaal
Stikstof in mest met krap procent toegenomen
MSN 15.02.2021 Via dierlijke mest is vorig jaar in ons land krap 1 procent meer aan stikstof vrijgekomen dan in 2019. Het gaat nu om een totale uitscheiding van 494 miljoen kilogram, nog steeds onder het EU-stikstofplafond voor de Nederlandse veestapel. Dit meldt het CBS op basis van voorlopige cijfers.
De melkveesector scheidde vorig jaar 289,8 miljoen kilogram stikstof uit, 3,6 procent meer dan in 2019 en ook meer dan het plafond van 281,8 miljoen kilogram, speciaal voor deze sector. Koeien kregen meer stikstofrijk gras en krachtvoer, maar de melkveestapel nam ook toe met 1,1 procent.
De stikstofuitscheiding van de varkenssector daalde in 2020, vergeleken met een jaar eerder, met 2,8 miljoen kilogram naar 90,9 miljoen kilogram. Het aantal varkens ging omlaag. Ook bij pluimvee verminderde de stikstofuitstoot over het geheel, al vermeerderde de mestproductie van vleeskuikens door toename van het aantal dieren. De stikstofemissie van overige dieren zoals paarden, pony’s, schapen, geiten, pelsdieren en konijnen nam in totaal eveneens af.
De uitstoot van fosfaat was vorig jaar minder dan voorheen en zit ruim onder het plafond. De uitscheiding bedroeg 151 miljoen kilogram, 2,8 procent minder dan in 2019.
D66-leider Kaag wil snellere sluiting kolencentrales
MSN 13.02.2021 D66 vindt dat de nog resterende kolencentrales eerder dicht moeten dan in 2030. Dat heeft lijsttrekker Sigrid Kaag gezegd tijdens een campagnebijeenkomst van de sociaal-liberale partij.
Vanaf 2030 is het verboden elektriciteit op te wekken met behulp van steenkool. Alle kolencentrales moeten dan dicht zijn of ze moeten zijn overgeschakeld op andere brandstoffen. Die deadline hanteert D66 ook in het verkiezingsprogramma. “Maar ik zeg vandaag: het moet sneller”, aldus Kaag.
“Kolencentrales draaien alleen nog maar dankzij subsidie”, zegt Kaag. Daar moet wat haar betreft een einde aan komen. Dat geldt ook voor belastingkortingen en subsidies voor andere vormen van fossiele energie. “In de samenleving van morgen is er geen plek voor het verbranden van olie of voor CO2-uitstoot.”
In plaats daarvan moet wat Kaag betreft nog meer geïnvesteerd worden in duurzame alternatieven, zoals energie uit wind en zon. Grote, vervuilende bedrijven begrijpen volgens haar best “dat de politiek moet ingrijpen” om klimaatverandering tegen te gaan.
Klimaatverandering aanpakken via de rechter: ‘Gaat om kleine beetjes’
MSN 09.02.2021 Steeds vaker stappen burgers en milieuorganisaties naar de rechter om actie af te dwingen tegen klimaatverandering. In Frankrijk kregen ze gelijk in een zaak tegen de staat, in Nederland hoopt Milieudefensie hetzelfde te bereiken tegen Shell. “Shell had veel meer kunnen doen. Maar dat deed het niet.”
Het VN-milieuprogramma UNEP berekende dat in 2020 zo’n 1.550 klimaatrechtszaken liepen in 38 landen. In 2017 ging het nog om 884 zaken in 24 landen. In Frankrijk had zo’n rechtszaak, daar ‘de zaak van de eeuw’ genoemd, vorige week woensdag succes.
1 euro
Vier milieuorganisaties, gesteund door meer dan twee miljoen Franse burgers, eisten meer maatregelen van de overheid tegen klimaatverandering. De rechtbank ging daarin mee en oordeelde dat de overheid haar klimaatbeleid moet aanscherpen. Ook moet de Franse regering de vier organisaties het symbolische bedrag van 1 euro betalen.
Deze Franse zaak lijkt op het Urgendavonnis in Nederland. Stichting Urgenda dwong daarin af dat de Nederlandse overheid eind 2020 de broeikasuitstoot met minstens een kwart naar beneden moest hebben gebracht.
“Dat zulke rechtszaken succesvol zijn, is een relatief nieuwe ontwikkeling”, zegt universitair docent Laura Burgers van de Universiteit van Amsterdam, die onderzoek deed naar klimaatrechtszaken. “De Urgendazaak is een belangrijke pilaar in andere klimaatrechtszaken en wordt in zaken wereldwijd aangehaald.”
Verrassing: zonnepanelen van Shell
Jogchum Kooi (76) was één van de mede-eisers in die Urgendazaak en is dat nu ook in de zaak van Milieudefensie tegen Shell. Hij sloot zich daarbij aan na een verrassende ontdekking. Toen hij zo’n twintig jaar geleden zonnepanelen voor zijn woning kocht, bleken ze door Shell te zijn gemaakt. Kooi werkte zelf als technicus bij Shell, maar had nog nooit van de zonnepanelenafdeling gehoord.
“Na een tijdje trok Shell zich terug uit zonnepanelen, want ze verdienden er niet genoeg aan. Blijkbaar was geld belangrijker dan ambitie. Dat vond ik frustrerend. Destijds waren ze ook al bezig met waterstof, maar ze hebben niet echt hun best gedaan om dat op de markt te brengen en te promoten. Shell had veel meer kunnen doen, maar dat deed het niet. Daarom ben ik mede-eiser geworden.”
© Aangeboden door RTL Nieuws
Laura Burgers van de UvA ziet dat de klimaatrechtszaken ontstaan uit een gevoel van noodzaak. “Want het gaat natuurlijk helemaal niet goed met het klimaatbeleid. Wat overheden hebben bedacht, is niet voldoende om onder de 2 graden opwarming te blijven. Er is steeds meer draagvlak voor die acties.”
Ook hoogleraar privaatrecht Elbert de Jong ziet het grotere draagvlak als verklaring voor de stijging van het aantal rechtszaken. “Steeds meer mensen vinden dat overheden tekortschieten en onvoldoende doen tegen klimaatverandering. Daarom stappen ze naar de rechter.”
Daarnaast spelen ontwikkelingen in de klimaatwetenschap een rol. Het is namelijk steeds makkelijker om de impact en oorzaken van klimaatverandering in beeld te brengen. “Het is inmiddels mogelijk om te berekenen hoeveel de uitstoot van een specifiek bedrijf is”, zegt De Jong. “Dat maakt het makkelijker voor de rechter om concrete verplichtingen op te leggen.”
Niet kansloos
Verder wijst hij erop dat milieuorganisaties steeds beter georganiseerd zijn. Ze hebben geld en goede advocaten. Het succes van Urgenda werkt ook mee. “Rechters zien dat er al een andere rechter is geweest die het aandurft en dat zo’n zaak dus niet bij voorbaat kansloos is. De maatschappelijke context is veranderd en dat maakt het spannend voor de toekomst.”
Een zaak winnen is een ding, maar of klimaatverandering via de rechter te stoppen is, moet nog blijken. “Is het zo dat we dankzij zo’n klimaatzaak de wereld gaan redden? Nee”, zegt Burgers. Maar voor het grotere plaatje heeft het wel zin. “Zo’n Urgendazaak dwingt ten eerste rechtspraak af tegen overheden en op termijn misschien ook grote oliebedrijven. Ten tweede wordt het bewustzijn over het klimaat vergroot.”
“Het gaat om kleine beetjes”, zegt ook De Jong. “Die rechtszaken geven de relevante spelers een por en zetten ze aan om meer aan klimaatverandering te doen. Op die manier kan het een klein steentje bijdragen aan de oplossing van het probleem.”
Jogchum Kooi, die ook bij de actiegroep Grootouders voor het Klimaat zit, is het daarmee eens. “Ik heb een goede tijd gehad bij Shell en deed mooi werk. Mij heeft Shell altijd goed behandeld, maar de aarde niet. Niemand weet wat de rechter gaat beslissen, maar we hopen te bereiken dat Shell het roer omgooit. Dat ze winst maken lijkt me prima, maar ik zie liever dat ze winst maken met groene energie. Daarin zouden ze een prachtige rol kunnen spelen.”
Reactie Shell
“Het is jammer dat deze oud-werknemer het zo ervaren heeft. Elke ontevreden werknemer is er wat ons betreft één te veel. Maar wij kijken anders tegen de zaken aan, zoals ook blijkt uit onze pleidooien in de klimaatzaak. Deze pleidooien en andere informatie over de klimaatzaak vind je hier.”
Klimaatverandering aanpakken via de rechter: ‘Gaat om kleine beetjes’
RTL 09.02.2021 Steeds vaker stappen burgers en milieuorganisaties naar de rechter om actie af te dwingen tegen klimaatverandering. In Frankrijk kregen ze gelijk in een zaak tegen de staat, in Nederland hoopt Milieudefensie hetzelfde te bereiken tegen Shell. “Shell had veel meer kunnen doen. Maar dat deed het niet.”
Het VN-milieuprogramma UNEP berekende dat in 2020 zo’n 1.550 klimaatrechtszaken liepen in 38 landen. In 2017 ging het nog om 884 zaken in 24 landen. In Frankrijk had zo’n rechtszaak, daar ‘de zaak van de eeuw’ genoemd, vorige week woensdag succes.
1 euro
Vier milieuorganisaties, gesteund door meer dan twee miljoen Franse burgers, eisten meer maatregelen van de overheid tegen klimaatverandering. De rechtbank ging daarin mee en oordeelde dat de overheid haar klimaatbeleid moet aanscherpen. Ook moet de Franse regering de vier organisaties het symbolische bedrag van 1 euro betalen.
Ontknoping in klimaatzaak van de eeuw, maar hoe zat het ook alweer?
Deze Franse zaak lijkt op het Urgendavonnis in Nederland. Stichting Urgenda dwong daarin af dat de Nederlandse overheid eind 2020 de broeikasuitstoot met minstens een kwart naar beneden moest hebben gebracht.
“Dat zulke rechtszaken succesvol zijn, is een relatief nieuwe ontwikkeling”, zegt universitair docent Laura Burgers van de Universiteit van Amsterdam, die onderzoek deed naar klimaatrechtszaken. “De Urgendazaak is een belangrijke pilaar in andere klimaatrechtszaken en wordt in zaken wereldwijd aangehaald.”
Verrassing: zonnepanelen van Shell
Jogchum Kooi (76) was één van de mede-eisers in die Urgendazaak en is dat nu ook in de zaak van Milieudefensie tegen Shell. Hij sloot zich daarbij aan na een verrassende ontdekking. Toen hij zo’n twintig jaar geleden zonnepanelen voor zijn woning kocht, bleken ze door Shell te zijn gemaakt. Kooi werkte zelf als technicus bij Shell, maar had nog nooit van de zonnepanelenafdeling gehoord.
“Na een tijdje trok Shell zich terug uit zonnepanelen, want ze verdienden er niet genoeg aan. Blijkbaar was geld belangrijker dan ambitie. Dat vond ik frustrerend. Destijds waren ze ook al bezig met waterstof, maar ze hebben niet echt hun best gedaan om dat op de markt te brengen en te promoten. Shell had veel meer kunnen doen, maar dat deed het niet. Daarom ben ik mede-eiser geworden.”
Jogchum Kooi (rechts) spreekt bij een klimaatprotest. © Eigen foto
Laura Burgers van de UvA ziet dat de klimaatrechtszaken ontstaan uit een gevoel van noodzaak. “Want het gaat natuurlijk helemaal niet goed met het klimaatbeleid. Wat overheden hebben bedacht, is niet voldoende om onder de 2 graden opwarming te blijven. Er is steeds meer draagvlak voor die acties.”
Ook hoogleraar privaatrecht Elbert de Jong ziet het grotere draagvlak als verklaring voor de stijging van het aantal rechtszaken. “Steeds meer mensen vinden dat overheden tekortschieten en onvoldoende doen tegen klimaatverandering. Daarom stappen ze naar de rechter.”
Unieke klimaatzaak tegen Shell: dit moet je weten
Daarnaast spelen ontwikkelingen in de klimaatwetenschap een rol. Het is namelijk steeds makkelijker om de impact en oorzaken van klimaatverandering in beeld te brengen. “Het is inmiddels mogelijk om te berekenen hoeveel de uitstoot van een specifiek bedrijf is”, zegt De Jong. “Dat maakt het makkelijker voor de rechter om concrete verplichtingen op te leggen.”
Niet kansloos
Verder wijst hij erop dat milieuorganisaties steeds beter georganiseerd zijn. Ze hebben geld en goede advocaten. Het succes van Urgenda werkt ook mee. “Rechters zien dat er al een andere rechter is geweest die het aandurft en dat zo’n zaak dus niet bij voorbaat kansloos is. De maatschappelijke context is veranderd en dat maakt het spannend voor de toekomst.”
Een zaak winnen is een ding, maar of klimaatverandering via de rechter te stoppen is, moet nog blijken. “Is het zo dat we dankzij zo’n klimaatzaak de wereld gaan redden? Nee”, zegt Burgers. Maar voor het grotere plaatje heeft het wel zin. “Zo’n Urgendazaak dwingt ten eerste rechtspraak af tegen overheden en op termijn misschien ook grote oliebedrijven. Ten tweede wordt het bewustzijn over het klimaat vergroot.”
Hoge Raad: CO2-uitstoot moet verder worden verminderd
“Het gaat om kleine beetjes”, zegt ook De Jong. “Die rechtszaken geven de relevante spelers een por en zetten ze aan om meer aan klimaatverandering te doen. Op die manier kan het een klein steentje bijdragen aan de oplossing van het probleem.”
Jogchum Kooi, die ook bij de actiegroep Grootouders voor het Klimaat zit, is het daarmee eens. “Ik heb een goede tijd gehad bij Shell en deed mooi werk. Mij heeft Shell altijd goed behandeld, maar de aarde niet. Niemand weet wat de rechter gaat beslissen, maar we hopen te bereiken dat Shell het roer omgooit. Dat ze winst maken lijkt me prima, maar ik zie liever dat ze winst maken met groene energie. Daarin zouden ze een prachtige rol kunnen spelen.”
Reactie Shell
“Het is jammer dat deze oud-werknemer het zo ervaren heeft. Elke ontevreden werknemer is er wat ons betreft één te veel. Maar wij kijken anders tegen de zaken aan, zoals ook blijkt uit onze pleidooien in de klimaatzaak. Deze pleidooien en andere informatie over de klimaatzaak vind je hier.”
Alle ballen op groen? Nee, zegt Shell.
En daar komt steeds meer kritiek op.
meer: Maaike Vos Royal Dutch Shell Milieudefensie Urgenda Klimaatverandering Rechtszaak
Energiebedrijf RWE wil schadevergoeding om steenkoolverbod
NOS 04.02.2021 Energiebedrijf RWE start een arbitragezaak om een schadevergoeding af te dwingen van de Nederlandse overheid. RWE wekt in de Eemshaven energie op met steenkool, maar het gebruik van steenkool is vanaf 2030 verboden.
Het Duitse bedrijf verwacht 1,4 miljard euro schade te lijden vanwege dat verbod en probeert die kosten nu te verhalen op de Nederlandse overheid. RWE stapt daarvoor naar het Internationaal Centrum voor Beslechting van Investeringsgeschillen (ICSID) in Washington.
Aan dat centrum kunnen grote bedrijven geschillen met overheden voorleggen. De inzet is vaak een schadevergoeding omdat bepaald overheidsbeleid een investering in gevaar brengt. Het ICSID is onderdeel van de Wereldbank.
1 januari 2030
RWE nam de kolengestookte centrale in 2015 in gebruik maar in datzelfde jaar stemde de Tweede Kamer al voor sluiting van alle kolencentrales. In 2019 werd het ‘kolenverbod’ aangenomen. Vanaf 1 januari 2030 mogen energiecentrales geen kolen meer gebruiken.
Volgens het ministerie van Economische Zaken hebben bedrijven genoeg tijd om voor 2030 over te stappen op andere manieren van energieopwekking. Dat heeft het ministerie ook gezegd in gesprekken met RWE eind vorig jaar, schrijft demissionair staatssecretaris Van ’t Wout in de Kamerbrief waarin de arbitragezaak wordt genoemd.
Anders dan in Duitsland krijgen bedrijven volgens RWE niet genoeg compensatie voor het kolenverbod. “Wij vinden dat niet legaal”, zegt een woordvoerder tegen het Duitse persbureau DPA.
‘Obstructie’
RWE kan de arbitragezaak beginnen omdat Nederland in het Energiehandvestverdrag zit. Vanuit de milieubeschermingshoek is er al langer kritiek op dit verdrag. Energiebedrijven zouden de arbitrage kunnen misbruiken om zich niet aan klimaatwetgeving te hoeven houden of om de procedures te vertragen.
Als het aan GroenLinks ligt, komt de directeur van RWE volgende week naar een hoorzitting in de Tweede Kamer om tekst en uitleg te geven. Tweede Kamerlid Van der Lee noemt de arbitragezaak “een obstructie”.
BEKIJK OOK;
Duits energiebedrijf RWE eist 1,4 miljard van Nederland voor sluiten kolencentrale
RTL 04.02.2021 Het Duitse energiebedrijf RWE eist 1,4 miljard euro van de Nederlandse overheid. Het bedrijf wil financiële compensatie voor de sluiting van zijn kolengestookte elektriciteitscentrale in de Eemshaven.
RWE beroept zich op het energiehandvestverdrag, een Europees handelsverdrag dat zekerheid moet bieden aan investeerders op de energiemarkt. Dankzij dit verdrag zijn buitenlandse investeerders beschermd tegen politieke risico’s.
De Hoge Raad oordeelde in december 2019 dat het kabinet de uitstoot van CO2 flink terug moet dringen. Dat gebeurde na jarenlang procederen door duurzaamheidsorganisatie Urgenda.
Om dat doel te halen, mogen er in 2030 helemaal geen kolengestookte elektriciteitscentrales meer zijn in Nederland.
Geen compensatieregeling
In Nederland zijn nog vier kolencentrales in werking, waarvan er drie pas in 2015 en 2016 zijn geopend. De centrales zijn in handen van de Duitse bedrijven Onyx, RWE en Uniper.
“RWE onderschrijft het belang van de energietransitie en noodzaak om de CO2 uitstoot te reduceren”, zegt woordvoerder Rik Hammer van het Duitse concern. “Maar we begrijpen niet dat er geen passende compensatieregeling is opgenomen in de wet. Daar komt RWE nu tegen op.”
RWE zegt door de sluiting 1,4 miljard euro schade te lijden, meldt minister Bas van ’t Wout (Economische Zaken en Klimaat) aan de Tweede Kamer.
Wiebes wil kolencentrales op een veel lager pitje zetten
Biomassa
RWE dreigde eerder al met een zaak tegen de overheid tegen de sluiting van de kolencentrales. Volgens het Duitse concern kan de centrale gewoon blijven bestaan, want uiteindelijk wil RWE naar 100 procent biomassa. Dat was al bij de bouw van de centrale de bedoeling.
Advies: stop pas na 2030 met subsidies op stoken biomassa voor warmte
“Tegelijkertijd heeft dit kabinet besloten geen nieuwe subsidies voor de inzet van biomassa in kolencentrales toe te kennen”, zegt Hammer. “Inzet van alternatieve brandstoffen zijn economisch niet haalbaar en kunnen daarom voor de toekomst niet zonder overheidssteun worden ingezet.”
Dit was nog een extra reden voor RWE om de schadeclaim in te dienen, benadrukt hij. Er was RWE namelijk al subsidie toegezegd om biomassa te stoken in de Nederlandse kolencentrales.
Het Planbureau voor de Leefomgeving waarschuwde eerder al dat het stopzetten van subsidies voor het stoken van biomassa een slecht idee is. Als dat voor 2030 zou gebeuren, komt het halen van de klimaatdoelen in gevaar.
Verweer voeren
RWE is een zogenaamde Investor-State Dispute Settlement (ISDS)-procedure begonnen onder het Energiehandvestverdrag. “De Nederlandse staat bereidt zich voor op het voeren van deze internationale arbitrageprocedure”, zegt de woordvoerder van het ministerie van Economische Zaken. “We zullen zowel op de bevoegdheid van het tribunaal als op de inhoud van het geschil verweer voeren.”
Het ministerie vindt dat energiebedrijven voldoende tijd krijgen om hun kolencentrales geschikt te maken voor andere brandstoffen, en om al gedane investeringen zo veel mogelijk terug te verdienen. Dat heeft het in december ook duidelijk gemaakt in een gesprek met RWE.
Groenlinks roept RWE-directeur naar de kamer
Tweede Kamerlid Tom van der Lee roept de ceo van RWE naar de kamer voor een hoorzitting volgende week. Van der Lee: “Wat een onbeschaamde obstructie. Klimaatbeleid mag niet gestopt worden door fossiele giganten.”
Hij vindt de arbitragezaak ‘bizar’. “Al helemaal omdat ik niet verwacht dat ze dit winnen. Er is in 2018 eerder zo’n zaak is geweest, het Achmea-arrest. Toen bleek het investeringsverdrag in strijd is met Europees recht. Dit is alleen maar obstructie van noodzakelijke stappen voor ons klimaat.”
meer: Claartje Vogel RWE Kolen Milieuvervuiling CO2-uitstoot
‘Maak plannen voor wind- en zonneparken visueel inzichtelijk’
NOS 01.02.2021 Overheden en bedrijven moeten samen inzichtelijk gaan maken hoe wind- en zonneparken het landschap zullen veranderen. Daarmee kan voorkomen worden dat gefotoshopte beelden van tegenstanders een eigen leven gaan leiden. Die oproep doet directeur Kristel Lammers van het Nationaal Programma van de zogenoemde RES’en, de energieregio’s die verantwoordelijk zijn voor het inplannen van grootschalige zonnevelden en windparken.
Lammers reageert daarmee op de eerste Monitor van de RES’en, die door het Planbureau voor de Leefomgeving is gemaakt. Daaruit blijkt dat de plannen van de dertig energieregio’s die Nederland heeft, samen waarschijnlijk voldoende zijn om het afgesproken doel van 35 terawattuur (TWh) uit het Klimaatakkoord te halen. Het Planbureau denkt dat 38 TWh haalbaar zou kunnen zijn, ook al zijn er nog onzekerheden en knelpunten.
Zo vinden netbeheerders het problematisch dat de regio’s vooral kiezen voor zonne-energie, in plaats van voor windmolens, want dat maakt het aansluiten ervan op het elektriciteitsnet complexer en duurder. Een nog grotere uitdaging, zegt het Planbureau, is het zorgen voor voldoende draagvlak in de bevolking, omdat de plannen het Nederlandse landschap flink zullen veranderen.
Emoties lopen op
In een RES werken provincies, gemeenten en waterschappen samen. Maar de mate waarin ook burgers tot nu toe mee mochten praten, verschilt sterk per regio. Vorig jaar oktober bleek dat in veel RES’en burgers en gemeenteraden onvoldoende betrokken waren, vooral vanwege corona.
Inmiddels lukt het op steeds meer plekken om online-bijeenkomsten te organiseren. Maar daarmee neemt soms ook de weerstand toe, zegt Kristel Lammers. “Doordat overheden en vooral gemeenten in gesprek gaan met inwoners, komen er reacties van mensen, en dat is goed. Om te horen waar de zorgen zitten en wat mensen belangrijk vinden in hun omgeving.”
Soms lopen de emoties daarbij hoog op. Maar dat is niet erg, vindt Lammers. “Weerstand is ook een vorm van betrokkenheid waarbij emoties, en die mogen er zijn, met elkaar besproken gaan worden. Want de leefomgeving is van ons allemaal.”
Fictieve kaart
Er zijn nog maar weinig concrete zogenaamde zoekgebieden aangewezen. Daardoor blijven de gesprekken met inwoners nog abstract. Tegenstanders springen soms in dit gat, en maken fictieve visualisaties van toekomstige wind- en zonneparken, die vervolgens een grote rol spelen in de discussies.
Op meerdere plekken is de onrust mede daardoor zo groot geworden, dat de gemeenten die gebieden op voorhand uitgesloten hebben als locatie voor wind- of zonne-energie. Een van de plaatsen waar dat gebeurd is, is Wijk bij Duurstede. Wethouder Hans Marchal kan zich er nog boos over maken.
“Vorig jaar zomer werd er een kaart de wereld in geslingerd, waar grote windmolens ingetekend stonden op een plek waar helemaal geen windmolens komen. Dat is een eigen leven gaan leiden, mensen werden overladen met mailtjes en appjes en werden erg onrustig. Terwijl het een fictieve kaart is, die iemand gewoon verzonnen heeft.”
Op verschillende plaatsen in het land maken burgers en actievoerders foto’s van hun omgeving, die zo worden bewerkt dat er afbeeldingen van windmolens of zonneparken in te zien zijn. Swipe hieronder door een paar voorbeelden:
Impressie van Spijkenisse-Noord met windmolens NISSEWAARD LOKAAL
Gefotoshopte foto van windmolens in Deventer ACTIEGROEP DEVENTERWINT
Bewerkte foto van windmolen in Abcoude STOP WINDMOLENS GEINGEBIED
Bewerkte foto met windmolens in Langbroek RES IN BEELD
Impressie van windmolens in de Lithse polder RES INBEELD.NL
Maar Willem Joustra, die voor de website ‘RES in beeld’ windmolens in het landschap fotoshopt, ziet er geen kwaad in. “We hebben het over de grootste verbouwing van Nederland en RES in beeld wil duidelijk maken hoe die verbouwing eruit gaat zien.” Mensen kunnen foto’s maken van hun omgeving, als ze vrezen dat daar duurzame energie moet worden opgewekt, en de website tekent er dan virtuele zonnepanelen of windmolens in.
Joustra erkent dat de plaatjes op zijn website niet altijd kloppen. “Zitten wij af en toe te hoog of te laag? Ja, dat zou kunnen, omdat wij niet precies weten wat de exacte locatie wordt en wat voor molen het wordt.” Het is een soort gok zegt hij, vergelijkbaar met het laten intekenen van een serre met software, maar als de serre af is denken: dat was toch niet helemaal de bedoeling.
Ook signaleert hij dat sommige actievoerders de waarheid wel meer geweld aan doen. Maar, zegt hij: “Als de overheid hier eerlijk over wil communiceren, en je hebt moeite met deze plaatjes, maak dan de goede plaatjes en vraag dan de mensen wat ze ervan vinden.”
Wethouder Marchal is daar inmiddels ook van overtuigd. “Dat is voortschrijdend inzicht. Omdat je merkt dat je door dit soort dingen op achterstand wordt gezet, niet met 1-0, maar wel 5-0. Dus dit moeten we als een haas gaan doen.”
BEKIJK OOK;
Onderzoek naar burgerpanels bij wind- en zonneparken
AD 01.02.2021 Burgers worden mogelijk eerder betrokken bij plannen voor windmolens en zonneparken. Een commissie onder leiding van oud-ombudsman Alex Brenninkmeijer onderzoekt de invoering van burgerpanels.
Bij burgerpanels wordt een groep inwoners bij elkaar gebracht, bijvoorbeeld via loting, zoals in de Amerikaanse juryrechtspraak. ,,Er wordt een beroep gedaan op iemands burgerplicht”, zegt voormalig Nationale Ombudsman Alex Brenninkmeijer. ,,Het burgerpanel wordt gevraagd een concrete opdracht uit te voeren. Denk aan het zoeken van locaties voor windmolens. De groep inwoners gaat samen op zoek naar een oplossing binnen hun gemeente. Wat zijn de plussen en minnen, waar is het meeste draagvlak, welke locatie is het beste geschikt? Uiteindelijk komt het burgerpanel met een voorstel aan de gemeenteraad.’’
Lees ook;
Burgers nu pas laat betrokken
Brenninkmeijer is door minister Bas van ’t Wout van Economische Zaken en Klimaat aangesteld als voorzitter van een onafhankelijke expertcommissie. Deze club van negen deskundigen gaat onderzoeken hoe burgers beter bij de energietransitie betrokken kunnen worden. Specifiek kijkt de commissie naar de invoering van burgerpanels. Daarmee is in landen als Ierland, België en Frankrijk ervaring opgedaan, maar in Nederland is het fenomeen nog onbekend.
Deze krant publiceerde onlangs twee uitgebreide onderzoeken naar de realisatie van windmolens en zonneparken. Daaruit bleek dat dit soort projecten tot weerstand leiden en burgers vaak buitenspel staan. Inwoners voelen zich niet gehoord en vinden de inspraak een wassen neus. ,,Burgers worden nu pas heel laat betrokken, als het plan al in kannen en kruiken is”, zegt Brenninkmeijer. ,,Op de valreep mogen inwoners nog inspreken. Er zijn dan maar twee smaken over: tekenen bij het kruisje of tegen zijn. Dat moeten we anders organiseren. Burgers moeten veel eerder bij klimaatplannen betrokken worden.’’
Inwoners komen met slimmere oplossingen
Brenninkmeijer denkt dat burgerpanels met slimmere oplossingen komen, die voor inwoners aanvaardbaarder zijn dan wanneer ze vanuit een ivoren toren op het gemeentehuis worden bedacht. De polarisatie over plannen voor wind- en zonneparken moet daardoor verminderen. ,,We moeten burgerpanels zeer serieus nemen, daar valt of staat het succes mee. Bijvoorbeeld door vooraf af te spreken dat de gemeenteraad, Provinciale Staten of Tweede Kamer het voorstel overneemt. Zie het als een mooie aanvulling op de representatieve democratie.”
Hoewel een burgerpanel geen wondermiddel is om iedereen tevreden te stellen, kan er volgens Brenninkmeijer een positief effect van uitgaan. ,,Vaak wordt gedacht dat mensen pas tevreden zijn als ze hun zin krijgen. En ja, die mensen zitten er tussen. Maar in mijn werk als ombudsman heb ik geleerd dat verreweg de meeste mensen het vooral belangrijk vinden dat ze betrokken worden, zich gehoord voelen, dat het proces eerlijk en transparant verloopt. Ook als de uitkomst dan niet is wat ze zelf wensen, valt het besluit beter te accepteren.”
Goede plannen
De commissie-Brenninkmeijer verzamelt de komende weken goede voorbeelden van burgerparticipatie. Daarbij wordt vooral naar het buitenland gekeken, maar ook burgers kunnen hun ideeën mailen naar de commissie via het mailadres: BetrokkenBijKlimaat@minezk.nl ,,Als daar goede plannen tussen zitten, zullen we er zeker ons voordeel mee doen”, aldus Brenninkmeijer.
Voor de verkiezingen van 17 maart 2021 moet het onderzoeksrapport met aanbevelingen klaar zijn.
Boerenactiegroep wil niet meer over stikstof praten met Schouten
MSN 01.02.2021 Actiegroep Agractie wil niet meer met minister Carola Schouten (Landbouw) en haar ambtenaren praten over vermindering van de stikstofuitstoot. De boerenactiegroep heeft Schouten laten weten zich “per direct terug te trekken uit de overleggen over reducerende maatregelen en hier niet langer medewerking aan te verlenen”.
Agractie vindt dat boeren te weinig worden gecompenseerd voor maatregelen die de stikstofuitstoot verminderen. Voorstellen die het ministerie tot nog toe op tafel heeft gelegd, zijn wat de actiegroep betreft “beslist onvoldoende om deze maatregelen minimaal kostenneutraal te kunnen uitvoeren”.
“Stikstofreductie is een maatschappelijke opgave, waarvan de te reduceren ruimte bestemd is voor natuurherstel en onder meer ontwikkelingsruimte van de bouw”, benadrukt Agractie. De boeren willen alleen weer met Schouten en haar ministerie verder praten als “kostenneutraliteit” het uitgangspunt is. “Wij dienen eerst de garantie te krijgen dat de kosten die boeren moeten maken voor deze maatregelen worden vergoed.”
LTO Nederland denkt dat het verwezenlijken van politieke keuzes er niet beter op wordt als er geen boeren en tuinders aan tafel zitten. “Onze 35.000 leden verwachten van ons dat we niet overal weglopen. Dit dossier is te belangrijk om aan de Haagse tekentafels over te laten”, aldus een woordvoerder. De sector heeft volgens hem keer op keer benadrukt dat een stikstofreductie van 50 procent niet haalbaar is.
“Door de stikstofuitspraak van de Raad van State zitten duizenden boeren die altijd te goeder trouw en volgens de regels hebben gehandeld zonder passende vergunning, met de hete adem van procederende natuuractivisten in hun nek”, aldus de LTO-zegsman. “De onzekerheid is groot en juridisch houdbare oplossingen voor deze boeren moeten in wetgeving worden geborgd.”
Bezorgde boeren overhandigen petitie aan burgemeester in Dokkum
MSN 01.02.2021 Een groep boeren, met zo’n 150 trekkers, heeft maandagochtend gedemonstreerd in het centrum van Dokkum (Friesland). De gemeente sloot het centrum daarvoor tijdelijk af. De boeren hebben een petitie overhandigd aan burgemeester Johannes Kramer van Noardeast-Fryslân. Met die petitie willen zij voorkomen dat de gemeente een intentieverklaring ondertekent over de Waddenagenda, waarin plannen staan voor het Waddengebied.
De boeren, onder meer verenigd in de Nederlandse Melkveehouders Vakbond (NMV), zeggen dat dit plan grote consequenties voor ze heeft, maar dat ze niet zijn betrokken bij de discussies erover. De plannen in de Waddenagenda leiden volgens de protesterende boeren tot verzilting van de bodem. De boeren kunnen die stukken grond dan niet meer gebruiken.
Volgens burgemeester Kramer is het protest goed verlopen. Het centrum van Dokkum werd tijdelijk afgesloten om verkeersopstoppingen te voorkomen. De zorgen zijn goed overgebracht. “De verantwoordelijke wethouder deelt de zorgen van de boeren, maar ziet geen directe bedreiging”, zei de burgemeester. De wethouder zal volgens hem duidelijker uitleggen aan de boeren waarom daarvan geen sprake is.
Wachten tot waarborg
Volgens de NMV is het signaal goed overgekomen. “Onze clubs hebben aangeraden het ondertekenen van de intentieverklaring uit te stellen, en het liefst af te stellen, tot er een waarborg is gegeven.”
De Waddenagenda 2050 is samengesteld door allerlei overheden en regionale partijen. Het plan richt zich op de toekomst van het Waddengebied en de maatregelen die nodig zijn op het gebied van klimaatverandering, energietransitie, economische ontwikkeling en recreatie.
De gemeenteraad heeft eerder een motie aangenomen die het college oproept de intentieverklaring niet te tekenen, maar die motie wil het college naast zich neerleggen. De boeren vinden dat er eerst een effectrapportage moet komen, waarin de gevolgen voor de regionale economie staan.
Miljardeninvesteringen nodig in elektriciteitsnet voor klimaatdoelen Parijs
RTL 31.01.2021 Een grote hobbel op weg naar de klimaatdoelen van Parijs. Er moet voor miljarden worden geïnvesteerd in ons elektriciteitsnet, als we massaal overgaan op wind- en zonne-energie. Dat komt omdat we straks op veel meer plekken in het land elektriciteit opwekken.
In 2015 ondertekende ook Nederland het klimaatakkoord van Parijs. Dat betekent dat we de uitstoot van CO2 moeten terugdringen tot vrijwel nul in 2050. Dat is mogelijk door meer elektriciteit op te wekken met zonne- en windenergie, in plaats van steenkool of aardgas. Een enorme uitdaging, ook voor de netbeheerders.
RES
In Nederland zijn dertig RES-regio’s, dat staat voor Regionale Energie Strategie, aan de slag gegaan met plannen om de CO2-uitstoot de komende jaren te verminderen. In die voorlopige plannen staan onder andere de mogelijke locaties waar windmolens en zonneparken gebouwd kunnen worden.
Even los van het draagvlak bij omwonenden speelt er nog een ander probleem. Je kunt een windmolen of zonnepark niet zomaar op ons bestaande netwerk aansluiten. De capaciteit van het bestaande netwerk is vaak gewoon niet voldoende.
Buitengebied
Dat komt omdat zonneparken en windmolens meestal in het buitengebied worden ingepland, omdat daar minder mensen wonen. Want, zo is het idee, dan zorgen al die molens en zonnepanelen voor zo min mogelijk overlast en dus voor minder weerstand van bewoners.
Maar in dat buitengebied zit nu precies het probleem. De vraag naar elektriciteit is daar veel minder en het huidige netwerk is daar ook op berekend. Er liggen gewoonweg minder of dunnere kabels en er zijn kleinere elektriciteitsstations.
Infrastructuur uitbreiden
Als je nu in dat gebied ineens windmolens en zonneparken gaat bouwen kan al die extra elektriciteit niet door de bestaande kabels. Er zullen dikkere kabels en meer verdeel- en transformatorstations bij moeten komen.
“We moeten kabels trekken, we moeten zorgen dat we ruimte hebben om die kabels neer te leggen. En we moeten natuurlijk kijken of de elektriciteit die bijvoorbeeld een zonnepark opwekt, ook daadwerkelijk in het net kwijt kan, of het net zwaar genoeg is”, aldus Jeroen Sanders, bestuurslid energietransitie van netbeheerder Enexis.
Als er te veel stroom wordt opgewekt en het net is daar niet voor geschikt, dan kan er kortsluiting ontstaan. En daarmee bestaat de kans dat de stroom kan uitvallen. Een nachtmerrie voor netbeheerders.
Meer windmolens en zonnepanelen: hier kunnen ze komen te staan
Keuzes moeten nog gemaakt worden
De netbeheerder is in tien van de dertig RES-regio’s actief. Alleen al in de regio Noord-Oost Brabant is de inschatting dat het maximaal 151 miljoen euro kost om het netwerk aan te passen. De uiteindelijke kosten zijn afhankelijk van de keuzes die gemaakt gaan worden.
Kiezen we massaal voor lokale zonne-energie, omdat daar bij omwonenden het meeste draagvlak voor lijkt, dan zijn de kosten voor het aanpassen van ons elektriciteitsnetwerk groter, dan als we kiezen voor één of enkele windmolenparken per regio.
Miljardenklus
Volgens Kristel Lammers, directeur Nationaal Programma Regionale Energie Strategie, is het duidelijk dat er sowieso fors in ons netwerk geïnvesteerd moet worden. Het gaat volgens haar ‘echt om miljarden, willen we de ambitie van Parijs realiseren’.
“Het is een hele grote klus. We hebben berekend dat we de komende tien jaar evenveel aan het elektriciteitsnetwerk gaan bouwen, als in de afgelopen veertig jaar tezamen”, vertelt Sanders.
Meer: Harm Hilbolling & Gert-Jan Verstegen Enexis Energietransitie Duurzaamheid Windmolens Zonnepaneel
Kabinet vraagt adviescommissie participatie in het klimaatbeleid te onderzoeken
RO 29.01.2021 Klimaatverandering gaat de komende tijd meer en meer invloed krijgen op ons dagelijks leven. Zo gaat de aanpak ervan belangrijke gevolgen hebben voor veel mensen in onze samenleving.
Het is daarom belangrijk dat de samenleving voldoende betrokken is bij het maken en uitvoeren van het klimaatbeleid. Daarom vraagt het kabinet een onafhankelijke adviescommissie onder leiding van voormalig nationaal ombudsman prof. dr. Alex Brenninkmeijer onderzoek te doen naar hoe burgers beter betrokken kunnen worden bij het klimaatbeleid.
De adviescommissie wordt gevraagd om een eindrapport te maken dat rond de verkiezingen van maart 2021 klaar is, zodat de resultaten beschikbaar zijn voor het volgende kabinet. De uitkomsten van het onderzoek kunnen belangrijk zijn voor de toekomst van burgerparticipatie in Nederland en voor het kabinet dat na de verkiezingen van maart 2021 aantreedt.
De onafhankelijke adviescommissie bestaat uit wetenschappers en ervaringsdeskundigen op het terrein van burgerparticipatie op het gebied van klimaat en energie.
Naast de voorzitter prof. dr. Alex Brenninkmeijer nemen dr. Jetske Bouma van het Planbureau voor de Leefomgeving, prof. Eefje Cuppen van de Universiteit Leiden, Ferenc van Damme van de provincie Overijssel, prof. Frank Hendriks van Tilburg University, Kristel Lammers van het Nationaal Programma Regionale Energie Strategie, Werner Schouten van de Jonge Klimaatbeweging, prof. Evelien Tonkens van de Universiteit van de Humanistiek en Wendelin Wielenga van de gemeente Súdwest Fryslân deel aan de commissie.
Zie ook;
Advies: nieuw kabinet moet klimaatmaatregelen ‘verdubbelen’
NOS 29.01.2021 Het nieuwe kabinet moet rekening houden met een verdubbeling van de klimaateisen voor huizen en andere gebouwen, auto’s, bedrijven en de landbouw. Dat is volgens een studiegroep van ambtenaren het gevolg van de aangescherpte Europese doelen voor CO2-reductie.
Het rapport is zojuist naar de Tweede Kamer gestuurd en moet dienen als basis voor de besprekingen over klimaat en energie tijdens de kabinetsformatie.
In 2030 moet de hoeveelheid CO2 die Europa uitstoot met 55 procent zijn teruggebracht ten opzichte van 1990. In het Nederlandse klimaatakkoord is rekening gehouden met een CO2-reductie van 49 procent. De Europese aanscherping is mede op verzoek van Nederland gedaan.
Het huidige kabinet heeft een ambtelijke studiegroep onder leiding van Laura van Geest, voorzitter van de Autoriteit Financiële Markten, gevraagd wat dit voor Nederland betekent. Heel precies kan dat nog niet vastgesteld worden, het is wel duidelijk dat er veel meer moet gebeuren.
De Europese Unie hanteert verschillende categorieën als het gaat om klimaatbeleid:
– de zware industrie die vanwege de hoge CO2-uitstoot emissierechten moeten kopen (ETS);
– kleinere bedrijven, huizen, gebouwen, auto’s en landbouw (ESR)
Zo verlangt Brussel dat huizen en andere gebouwen nog energiezuiniger worden, dat meer auto’s op elektriciteit gaan rijden en dat de landbouw minder mest afscheidt. De studiegroep veronderstelt dat deze zogenoemde ESR-sectoren in Nederland volgens de nieuwe eisen een extra CO2-reductie moeten realiseren van 9 procentpunt, oftewel 11 megaton.
“Dit is fors en betekent bijna een verdubbeling van de ambitie uit het klimaatakkoord voor deze ESR-sectoren”, staat in het rapport. Bovendien dreigen de al bestaande plannen minder op te leveren dan gepland, waardoor de opgave nog groter wordt.
De ambtelijke studiegroep schrijft een toekomstig kabinet niet precies voor wat er moet gebeuren, maar ziet wel een aantal maatregelen die voor de hand liggen. Het gaat dan om aanvullende subsidies voor de isolatie van huizen en gebouwen, het verlengen van de periode waarin de overheid de aanschaf van elektrische auto’s subsidieert en het op termijn verkleinen van de veestapel. Ook het verschuiven van de belasting op het bezit van auto’s naar het gebruik ervan -rekeningrijden- is zo’n maatregel.
Wie betaalt het klimaatbeleid?
De studiegroep heeft niet onderzocht wat het aanvullende klimaatbeleid betekent voor de portemonnee van de burger. Op dit moment financiert de Nederlandse overheid het energie- en klimaatbeleid grotendeels via de energiebelasting.
“Dat zet het draagvlak onder druk”, schrijft de hoogste ambtenaar van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat, Lidewijde Ongering, deze week in het economenblad ESB. “Het nadeel is dat extra inspanningen voor verduurzaming automatisch tot uiting komen in een hogere energierekening.” Om het draagvlak te vergroten pleit ze er daarom voor om het klimaatbeleid deels uit de algemene middelen te betalen en de overheidsschuld op te laten lopen.
ANP
De Europese Commissie wil de ETS-belasting voor bedrijven die veel CO2 uitstoten verhogen en uitbreiden. Nederland loopt vooruit op deze verhoging met een eigen CO2-belasting voor de zware industrie, die deze maand is ingegaan.
De maatregelen voor de industrie zijn nu deels gericht op een relatief snelle reductie in 2030, bijvoorbeeld via de opslag van CO2. De studiegroep-Van Geest oppert dat een nieuw kabinet de aandacht meer kan verleggen naar veelbelovende technische vernieuwingen op weg naar nul emissie in 2050. Het gaat dan onder meer om elektrificatie van productieprocessen en de ontwikkeling van waterstofprojecten.
Vragenlijst voor kabinetsformatie
Politiek hete hangijzers als het gebruik van biomassa en kernenergie worden wel genoemd, maar krijgen geen waardeoordeel van de ambtelijke studiegroep. De studiegroep heeft in het rapport Bestemming Parijs een ‘afvinklijst’ opgenomen met vragen die partijen zouden moeten beantwoorden tijdens de kabinetsformatie. Behalve over zaken als kernenergie, biomassa, CO2-opslag, rekeningrijden, de landelijke CO2-heffing en de toekomst van de land- en tuinbouw gaan die ook over de manier waarop de maatregelen betaald moeten worden en de betrokkenheid van de bevolking bij de besluitvorming.
Topambtenaren: nieuw kabinet moet beslissen over strengere klimaatmaatregelen
AD 29.01.2021 Na de verkiezingen moeten tijdens de formatie van een nieuw kabinet knopen worden doorgehakt over strengere klimaatmaatregelen. Dat adviseert een ambtelijke studiegroep onder leiding van AFM-topvrouw Laura van Geest.
In het rapport Bestemming Parijs: wegwijzer voor klimaatkeuzes – dat 67 pagina’s telt – presenteert de studiegroep de mogelijkheden voor het nieuwe kabinet om internationale klimaatdoelen te halen. Volgens de ambtenaren is Nederland nog niet goed voorbereid op ‘een klimaatneutraal Europa in 2050’. ,,Nieuwe stappen zijn nodig’’, zegt voorzitter Laura van Geest. ,,Een kabinetsformatie is in Nederland het moment om richting te geven en keuzes te maken.”
Lees ook;
Nieuwe stappen zijn nodig, aldus Laura van Geest.
Hoewel het huidige kabinet al wel een klimaatakkoord heeft gesloten en het parlement heeft ingestemd met een klimaatwet, is er méér nodig. De ambtenaren wijzen erop dat het doel van 49 procent broeikasgasreductie in 2030 – ten opzichte van 1990 – nog lang niet wordt gehaald. ‘Het ligt voor de hand dat het nieuwe kabinet 2021 aangrijpt voor aanpassingen’, staat in het rapport, dat vanmiddag naar de Tweede Kamer is gestuurd.
Rekeningrijden
Of er strengere klimaatmaatregelen komen, ligt aan de partijen in het nieuwe kabinet. De ambtenaren hebben een ‘afvinklijst’ opgesteld die de nieuwe coalitiepartijen kunnen gebruiken tijdens de formatie. Op die lijst worden onder meer de vragen gesteld of de gasbelasting verder omhoog kan en of een vorm van rekeningrijden wordt ingevoerd.
Het kabinet kondigde vanmiddag aan dat er een speciale commissie komt die in kaart moet brengen wat de gevolgen zijn van klimaatverandering in het dagelijks leven. Die commissie wordt geleid door Alex Brenninkmeijer, oud-ombudsman, en moet rond de verkiezingen een rapport klaar hebben.
Kabinet wil onderzoek participatie klimaatbeleid
MSN 29.01.2021 Het kabinet laat onderzoeken hoe burgers beter betrokken kunnen worden bij het beleid rond klimaatverandering. Daarvoor is een commissie in het leven geroepen die onder leiding staat van oud-ombudsman Alex Brenninkmeijer.
De onafhankelijke adviescommissie bestaat uit wetenschappers en ervaringsdeskundigen met kennis van burgerparticipatie op het gebied van klimaat en energie.
Het is de bedoeling dat het eindrapport van de commissie voor de komende verkiezingen klaar is. Het nieuwe kabinet kan dan met de uitkomsten aan de slag.
Klimaatverandering gaat de komende tijd meer en meer invloed krijgen op ons dagelijks leven. Beleidsmaatregelen hebben grote gevolgen voor de samenleving. Het kabinet vindt het daarom belangrijk dat burgers voldoende betrokken zijn bij het maken en uitvoeren van het klimaatbeleid.
Climate Adaptionstartschot van 10 jaar actie
RO 27.01.2021 Ruim 30 wereldleiders, 50 ministers en 50 internationale organisaties gingen op de Climate Adaptation Summit in gesprek met wetenschappers, vertegenwoordigers van de private sector en het maatschappelijk middenveld, jongeren en meer dan 18.500 geregistreerde deelnemers. In 27 verschillende sessies sloegen zij de handen ineen om kennis te delen, actie te ondernemen en vaart te maken met de agenda voor een klimaatbestendige toekomst in 2030. 300 sprekers deelden hun inzichten en plannen, terwijl partners van over de hele wereld hun bijdrage aan CAS 2021 leverden met 160 side events. Tijdens de 24 uur dat CAS 2021 duurde, kreeg zo de Adaptation Action Agenda vorm, die richting geeft aan een versnelde aanpak van klimaatadaptatie de komende 10 jaar.
Economisch gezien is het slim om te investeren in klimaatadaptatie. Al tijdens de opening van CAS 2021 deden wereldleiders aankondigingen en toezeggingen. Aanvullend hierop werden instrumenten gepresenteerd en gelanceerd om uitgebreidere financiering van en investeringen in adaptatie mogelijk te maken:
- Het Adaptation Finance Mainstreaming Program werd gelanceerd. Dit stelt ontwikkelingslanden beter in staat de kosten van klimaatrisico’s te berekenen en beheersbaar te maken.
- De Coalition for Climate Resilient Investment (CCRI), geleid door de particuliere sector, gaat de besluitvorming rond klimaatbestendige investeringen makkelijker en inzichtelijker maken.
- Duitsland steunt de opbouw van een nieuw Global Ecosystem-based Adaptation Fund, dat wordt beheerd door UNEP en de International Union for Conservation of Nature (IUCN). Het fonds krijgt een startkapitaal van 15 miljoen euro en de eerste aanvraagronde wordt nog in 2021 verwacht.
- Het International Fund for Agricultural Development lanceerde een nieuw fonds, het Rural Resilience Program (2RP), met als belangrijkste pijler het Adaptation for Smallholder Agriculture Program (ASAP+).
- Het Special Climate Change Fund (SCCF) van de Global Environment Facility gaf groen licht voor een nieuw project ter waarde van 2 miljoen dollar dat de financiële impact van Nature-Based Infrastructure (NBI) gaat onderzoeken. Doel is de economische haalbaarheid vast te stellen van deze natuurlijke manier van klimaatadaptatie, en meer publieke en private investeringen aan te trekken.
Deelnemers aan diverse programmaonderdelen benadrukten dat het nú zaak is actie te ondernemen. Verschillende partners presenteerden klimaatadaptatiemaatregelen en innovatieve samenwerkingen die op nationaal en regionaal niveau succesvol zijn, en die andere landen verder kunnen helpen. Hierdoor komen betere resultaten binnen handbereik en wordt internationale samenwerking effectiever:
- Namens steden over de hele wereld en een nieuw samenwerkingsverband presenteerde burgemeester Aboutaleb van Rotterdam het programma ‘1000 Cities Adapt Now’.
- Tijdens CAS 2021 onderschreven ruim 30 organisaties de Principles on Locally Led Adaptation, waaronder UNDP, UNCDF, het Adaptation Fund, de Global Environment Facility, klimaatinvesteringsfondsen, diverse regeringen en NGO’s zoals BRAC International, Hivos, WRI, GCA en de Huairou Commission.
- De Project Preparation Facility (PPF) gaat zorgen dat stedelijke ‘nature-based’ klimaatprojecten toegang krijgen tot grootschalige infrastructuurfinanciering en de kapitaalmarkten.
- In 2030 kunnen 500 miljoen mensen veiliger wonen doordat dan in 20 landen, te beginnen met Ghana en Bangladesh, klimaatbestendigheid integraal onderdeel is van infrastructuurplannen. Nederland ondersteunt dit initiatief en werkt daarbij samen met onder meer UNOPS, GCA, Oxford Environmental Change Institute, UNEP, AfDB, ADB, EBRD, GCF World Bank en de regeringen van Bangladesh en Ghana.
- Het Wereldvoedselprogramma, het World Resources Institute, de World Business Council on Sustainable Development, het Global Center on Adaptation en Columbia University/IRI lanceerden een Investment Blueprint for Climate-Informed Digital Advisory Services. Hierdoor moeten uiteindelijk 100 miljoen kleine landbouwondernemers dankzij digitale technologie toegang krijgen tot actuele en accurate informatie over het klimaat.
- Royal DSM, Africa Improved Foods (AIF) en de regeringen van Ethiopië en Kenia kondigden ‘AIF 2.0’ aan, dat vóór 2030 opschaalt van Rwanda naar 10 andere Afrikaanse landen. Doel is om in deze landen ruim 2 miljoen kleine landbouwondernemers te helpen hun bedrijf klimaatadaptief en economisch levensvatbaar in te richten, ruim 100 miljoen inwoners toegang te geven tot betere voeding, en om goede, klimaatadaptieve bestedingen te vinden voor 1 miljard dollar aan private investeringen.
- De Water Adaptation Hub, tijdens CAS 2021 gelanceerd, gaat de komende jaren in de hele wereld klimaatadaptatieprojecten verder uitrollen en de ‘watersector’ meer verbinden met met andere sectoren.
- Eurocommissaris voor crisisbeheer Janez Lenarčič zegde bij wijze van startbijdrage 10 miljoen euro toe aan CREWS (Climate Risk & Early Warning Systems) als onderdeel van 100 miljoen euro aan nieuwe fondsen voor vermindering van rampenrisico’s in Afrika, het Caraïbisch gebied en landen in en rond de Stille Oceaan.
- Acht Caraïbische landen krijgen nu financiering voor CREWS (Climate Risk & Early Warning Systems).
Al deze initiatieven maken deel uit van de Adaptation Action Agenda, die richting geeft aan het werk dat de wereld maakt van klimaatadaptatie in de komende 10 jaar tot 2030.
Zie ook;
Rechtse kiezer wil geen strengere klimaatmaatregelen
AD 27.01.2021 De meeste rechtse kiezers willen dat het volgende kabinet geen strengere klimaatmaatregelen neemt. Ook een meerderheid van VVD- en CDA-stemmers vindt niet dat er een tandje bij moet om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen.
Dat blijkt uit onderzoek door I&O Research in opdracht van Milieudefensie onder ruim 2300 Nederlanders. Meer dan de helft van de kiezers (52 procent) vindt dat het volgende kabinet ‘veel meer’ of ‘meer’ moet doen om de uitstoot van broeikasgassen te verlagen.
Die wens is het grootst onder linkse kiezers: van de GroenLinks-kiezers vindt maar liefst 94 procent dit. Ook kiezers van de Partij voor de Dieren (85 procent), D66 (78 procent), PvdA (74 procent), SP (66 procent) en ChristenUnie (56 procent) verlangen dat een volgend kabinet meer doet dan het huidige kabinet-Rutte III.
PVV, SGP en FvD felste tegenstanders
Maar die wens is bij rechtse kiezers een stuk kleiner. Onder CDA-kiezers zakt de steun voor strengere klimaatmaatregelen tot 47 procent, bij VVD-kiezers tot 42 procent. Zo’n 45 procent van de stemmers op beide regeringspartijen vindt dat de regels hetzelfde kunnen blijven, 8 procent wil juist minder klimaatregels. Onder de aanhang van de PVV, SGP en Forum voor Democratie is slechts 15 tot 21 procent voorstander van harder klimaatbeleid.
Uit het onderzoek blijkt verder dat Nederlanders zich nog altijd zorgen maken over klimaatverandering. Ruim een kwart maakt zich ‘veel zorgen’ en 43 procent heeft ‘enige zorgen’. Dat zijn vergelijkbare aantallen als in november vorig jaar. 72 procent van de kiezers vindt dat de coronacrisis moet worden aangegrepen om ‘gelijk iets voor het klimaat te doen’.
,,Iedereen moet meehelpen, ook de grote vervuilers, willen we het leven betaalbaar houden’’, vindt directeur Donald Pols van Milieudefensie. ,,Van links tot rechts willen kiezers dat de overheid doortastende maatregelen neemt.’’
Zelf meewerken aan klimaatadaptatie: ‘Het is makkelijker dan je denkt’
Den HaagFM 27.01.2021 Deze week vond de Climate Adaption Summit, een digitaal georganiseerde klimaattop, plaats in Den Haag. Verschillende wereldleiders waren hierbij virtueel te gast, maar ook ons ‘eigen’ Hoogheemraadschap Delfland leverde een bijdrage op het gebied van watermanagement. Manita Koop is lid van het bestuur en vertelt bij Den Haag FM over hoe we het beste kunnen omgaan met water binnen het veranderende klimaat.
Als gevolg van klimaatverandering regent het vaker en harder en daar moeten we ons op aanpassen. Het Hoogheemraadschap Delfland werkt aan klimaatadaptatie door samen met onder meer universiteiten, hoveniers en architecten oplossingen te bedenken voor het wateroverschot. ‘Als je het over klimaat hebt, heb je het over water. Hoe houden we het schoon, hoe blijft het op het juiste peil en hoe behouden we het zonder dat de boel overstroomt? Dat zijn allemaal dingen waar we mee bezig zijn.’
‘We doen het samen’
Volgens Koop kan je zelf al veel meer doen aan klimaatadaptatie dan je denkt. ‘Eigenlijk zit het in simpele dingen. Vervang de tegels in je tuin bijvoorbeeld door groen, zo behoud je zo veel mogelijk de sponswerking van de grond, die belangrijk is om het water langer vast te houden. Het voorkomt wateroverlast, de planten nemen co2 op en in de zomer hoef je minder te gieten. Bovendien heb je in een groene omgeving veel minder last van hittestress; het is veel aangenamer wonen en het ziet er ook nog eens mooi uit.’
Begin dichtbij huis en pak #klimaatverandering samen aan. Bekijk mooie voorbeelden vanuit #CityDealKlimaatadaptatie. Met oa burgemeester #Aboutaleb, bevlogen bewoner & @ManitaKoop over metamorfose #Cromvlietplein @GemeenteDenHaag #CAS21 Video ->
The Climate Resilient City Explained | NL
12:12 p.m. · 26 jan. 2021 4 Andere Tweets van HH Delfland bekijken
Voor wie bang is dat de eigen kosten van dergelijke klimaatadaptatie nogal op zouden kunnen lopen, heeft het Hoogheemraadschap een oplossing. ‘Op de klimaattop hebben we ook besproken hoe we mensen kunnen zo veel mogelijk kunnen helpen om zelf stappen te zetten,’ vertelt Koop. ‘Daarom is het via onze website mogelijk om een stimuleringsregeling aan te vragen. Met deze bijdrage willen we mensen motiveren om lekker groen aan de slag te gaan.’
Koop geeft aan dat het cruciaal is dat zo veel mogelijk mensen zich komende tijd gaan bezighouden met klimaatadaptatie. ‘Het is een enorme opgave, maar we moeten het echt samen doen.’
Kijk op de website van Klimaatkrachtig Delfland voor meer tips en informatie over de subsidieaanvraag.
Klimaatverandering zorgt voor stilstaande windmolens en waterkrachtcentrales
MSN 26.01.2021 Klimaatverandering zorgt ervoor dat in grote delen van de wereld waterkrachtcentrales droog komen staan en windmolens stil. Maar de klimaatverandering kan in andere regio’s ook goed uitpakken voor de groene energieproductie.
Dat concludeert een team wetenschappers van onder meer het Planbureau voor de Leefomgeving en de Universiteit van Utrecht. In het onderzoek staat dat de impact van klimaatverandering op zonne-energie, windenergie, waterkracht en bio-energie in onder meer Zuid-Europa, Azië en Latijns-Amerika groot is.
Door de toenemende droogte kunnen waterkrachtcentrales in die gebieden 30 tot 40 procent minder energie opwekken. In Japan, Korea en Midden Amerika kan als gevolg van veranderingen in windsnelheden de opbrengst van windmolens 5 tot 10 procent lager uitkomen, zo stellen de wetenschappers.
Klimaatverandering ook positief
Er zijn niet alleen maar negatieve ontwikkelingen, blijkt uit het artikel in het tijdschrift Nature Climate Change. Er zou zelfs een positieve impact (+ 20 tot + 40 procent) kunnen zijn op energie uit hout als gevolg van CO2-bemesting. Dat komt omdat planten sneller groeien onder hogere CO2-concentraties.
Bij normaal energieverbruik (zoals met olie en gas) komt veel van het broeikasgas CO2 vrij. Dat is een van de belangrijke oorzaken voor de klimaatverandering.
In sommige gebieden neemt de wind- en waterkrachtpotentie juist toe. Zo zou het harder gaan waaien in onder meer Midden-Europa en Zuidoost-Azië. En wordt waterkracht juist interessanter in Oost-Afrika en Indonesië.
© Aangeboden door RTL Nieuws
Goed plannen
Volgens een van de auteurs, professor Detlef van Vuuren van het Planbureau voor de Leefomgeving, zijn de conclusies van het onderzoek ‘wereldwijd genomen klein, maar regionaal groot’. Daarmee bedoelt hij dat de wind bijvoorbeeld in de ene regio fors kan afnemen, terwijl het elders juist harder kan gaan waaien. Daar kun je dan juist meer stroom opwekken.
Van Vuuren: “We willen vooral duidelijk maken dat je bij het plannen van hernieuwbare energieprojecten rekening moet houden met de effecten van klimaatverandering.”
Dat is ook voor Nederland belangrijk, benadrukt hij. “De voorspelbaarheid van de wind verandert hier. Daar moet je rekening mee houden bij de bouw van windparken.”
Groener
Herbruikbare of groene energiebronnen worden steeds belangrijker voor de wereldwijde energieproductie, vooral bio-energie en waterkracht. Nu zijn ze goed voor 15 procent van ons energieverbruik, aldus Nature.
Dat percentage stijgt volgens de World Energy Outlook in 2040 20 tot 30 procent. En het is theoretisch mogelijk dat we in 2050 volledig op groene energie draaien. Volgens de Rijksoverheid moet in Nederland in 2050 de energievoorziening ‘bijna helemaal duurzaam en CO2-neutraal zijn’.
Klimaatverandering zorgt voor stilstaande windmolens en waterkrachtcentrales
RTL 26.01.2021 Klimaatverandering zorgt ervoor dat in grote delen van de wereld waterkrachtcentrales droog komen staan en windmolens stil. Maar de klimaatverandering kan in andere regio’s ook goed uitpakken voor de groene energieproductie.
Dat concludeert een team wetenschappers van onder meer het Planbureau voor de Leefomgeving en de Universiteit van Utrecht. In het onderzoek staat dat de impact van klimaatverandering op zonne-energie, windenergie, waterkracht en bio-energie in onder meer Zuid-Europa, Azië en Latijns-Amerika groot is.
Door de toenemende droogte kunnen waterkrachtcentrales in die gebieden 30 tot 40 procent minder energie opwekken. In Japan, Korea en Midden Amerika kan als gevolg van veranderingen in windsnelheden de opbrengst van windmolens 5 tot 10 procent lager uitkomen, zo stellen de wetenschappers.
5 vragen over klimaattop: ‘Miljoenen mensen in de problemen’
Klimaatverandering ook positief
Er zijn niet alleen maar negatieve ontwikkelingen, blijkt uit het artikel in het tijdschrift Nature Climate Change. Er zou zelfs een positieve impact (+ 20 tot + 40 procent) kunnen zijn op energie uit hout als gevolg van CO2-bemesting. Dat komt omdat planten sneller groeien onder hogere CO2-concentraties.
Bij normaal energieverbruik (zoals met olie en gas) komt veel van het broeikasgas CO2 vrij. Dat is een van de belangrijke oorzaken voor de klimaatverandering.
In sommige gebieden neemt de wind- en waterkrachtpotentie juist toe. Zo zou het harder gaan waaien in onder meer Midden-Europa en Zuidoost-Azië. En wordt waterkracht juist interessanter in Oost-Afrika en Indonesië.
Protest tegen de slappe klimaatpolitiek, afgelopen oktober in Rome. © Getty
Goed plannen
Volgens een van de auteurs, professor Detlef van Vuuren van het Planbureau voor de Leefomgeving, zijn de conclusies van het onderzoek ‘wereldwijd genomen klein, maar regionaal groot’. Daarmee bedoelt hij dat de wind bijvoorbeeld in de ene regio fors kan afnemen, terwijl het elders juist harder kan gaan waaien. Daar kun je dan juist meer stroom opwekken.
Van Vuuren: “We willen vooral duidelijk maken dat je bij het plannen van hernieuwbare energieprojecten rekening moet houden met de effecten van klimaatverandering.”
Dat is ook voor Nederland belangrijk, benadrukt hij. “De voorspelbaarheid van de wind verandert hier. Daar moet je rekening mee houden bij de bouw van windparken.”
Groener
Herbruikbare of groene energiebronnen worden steeds belangrijker voor de wereldwijde energieproductie, vooral bio-energie en waterkracht. Nu zijn ze goed voor 15 procent van ons energieverbruik, aldus Nature.
Dat percentage stijgt volgens de World Energy Outlook in 2040 20 tot 30 procent. En het is theoretisch mogelijk dat we in 2050 volledig op groene energie draaien. Volgens de Rijksoverheid moet in Nederland in 2050 de energievoorziening ‘bijna helemaal duurzaam en CO2-neutraal zijn’.
meer: Maarten Veeger Ministerie van Economische Zaken en Klimaat Klimaat Klimaatakkoord Windenergie Zonne-energie
5 vragen over klimaattop: ‘Miljoenen mensen in de problemen’
RTL 25.01.2021 Vandaag begint in Den Haag de Climate Adaptation Summit, waarvan Nederland gastland is. Grote namen als Angela Merkel, VS-klimaatgezant John Kerry en oud-secretaris-generaal van de VN Ban Ki-moon zijn virtueel van de partij, maar waar gaat het eigenlijk over? Vijf vragen over deze top.
1. Klimaatadaptatie, wat is dat?
Klimaatadaptatie is het aanpassen aan de gevolgen van klimaatverandering. “Dat betekent bijvoorbeeld de dijken ophogen omdat de zeespiegel stijgt en andere zaden gebruiken in de landbouw vanwege droogte”, zegt Mathilda Buijtendijk, Director Climate Adaptation Summit. “We moeten continu meeveranderen met het klimaat.”
Schade door natuurrampen breekt record (en het wordt alleen maar erger)
Lang is gedacht dat als de uitstoot van broeikasgassen maar genoeg naar beneden ging, aanpassingen misschien niet nodig waren. “Maar nu zijn we dertig jaar verder en is de uitstoot alleen maar gestegen”, vertelt dr. Pieter Pauw, onderzoeker bij de Frankfurt School of Finance and Management en gespecialiseerd in klimaatpolitiek en klimaatfinanciering.
“In Fiji worden mensen verhuisd naar hoger gelegen gebieden vanwege groeiende overstromingsrisico’s. Ook in Europa manifesteert klimaatverandering zich op allerlei manieren. Tijdens de hittegolf van 2019 zijn in West-Europa bijvoorbeeld 3500 mensen gestorven. Dus het is duidelijk dat adaptatie noodzakelijk is.”
Warmterecord: 2020 was samen met 2014 warmste jaar ooit
2. Waarom wordt deze Klimaattop georganiseerd?
Mathilda Buijtendijk: “Klimaatverandering is aan het versnellen en daardoor komen honderden miljoenen mensen in de problemen. Daarom moeten we ons ook sneller aanpassen als samenleving. Maar die snelheid zit er nog niet goed genoeg in. Er zijn veel initiatieven en plannen op het gebied van klimaatadaptatie en tijdens de top willen we die bij elkaar brengen.”
Pieter Pauw: “Vanwege corona zijn allerlei klimaatonderhandelingen zoals de VN-Klimaattop in Glasgow uitgesteld. Maar klimaatverandering wacht niet, dat dendert gewoon door. De Adaptatietop is dus een belangrijk signaal naar de wereld om de urgentie hiervan te laten zien.”
Voelden we maar net zo veel urgentie bij klimaatverandering
3. Wat is het doel van deze Klimaattop?
Op de top komen wereldleiders als de Britse premier Boris Johnson, de Canadese premier Justin Trudeau en de Indiase premier Narendra Modi online bijeen. Ook Frans Timmermans van de Europese Commissie, Bill Gates en Kristalina Georgieva van het IMF zijn van de partij.
Het is de bedoeling dat deze wereldleiders samen met het bedrijfsleven en NGO’s een plan (de Adaptation Action Agenda) lanceren waarin maatregelen staan die aanpassingen aan klimaatverandering de komende tien jaar versnellen.
Zo ziet de online top eruit.
Mathilda Buijtendijk: “Het gaat ook om systemische veranderingen. Dat financiële instellingen bijvoorbeeld precies weten wat ze moeten doen om meer geld naar adaptatie te laten gaan. Het moet concreet worden, want wanneer is een investering bijvoorbeeld klimaatweerbaar? Daarom hebben we methodes opgezet om dat meetbaar te maken. Het is supersaai en niet sexy, maar wel belangrijk voor banken om geld vrij te maken.”
Boskalis gaat 360 hectare eilanden opspuiten bij Manila
Pieter Pauw: “In het onlangs verschenen VN Adaptation Gap Report schreven we dat het nodig is om hogere duurzaamheidseisen te stellen aan investeringen. Als je kijkt naar het hele financiële systeem moet ervoor gezorgd worden dat geldstromen verplaatst worden van projecten die de kwetsbaarheid verhogen naar projecten die klimaatadaptatie helpen.
Bij investeringen in Miami Beach wordt bijvoorbeeld onvoldoende rekening gehouden met het feit dat de stad door klimaatverandering steeds vaker en steeds dieper onder water zal komen te staan. Het is dus eigenlijk te goedkoop om te investeren.”
4. Wat is de rol van Nederland in klimaatadaptatie?
Pieter Pauw: “Nederland wordt gezien als voorloper op dit gebied. Wereldwijd staan we bekend als goede watermanagers. Andere landen hebben daar respect voor en willen graag ondersteuning van Nederland. Klimaatadaptatie kan dus een exportproduct kan zijn.”
Mathilda Buijtendijk: “Het feit dat we flink investeren in adaptatie, bijvoorbeeld met ons Deltaprogramma, is voor andere landen niet zo gewoon. Daar is dat het laatste ding wat je doet, of ze doen het niet eens en betalen de kosten als het fout gaat. Maar iedere euro die we investeren in het voorkomen van klimaatschade levert uiteindelijk tien euro op.”
Bedrijfsleven hoopt met hulp koning op miljoenendeals in India
Pieter Pauw: “Deze top wordt gezien als kans voor Nederland om zich te positioneren. Maar als Nederland serieus genomen wil worden, moet het land zelf bijvoorbeeld sterker de broeikasgasuitstoot naar beneden brengen. Anders ben je een pyromaan die brandblussers verkoopt. Het is wereldwijd namelijk ook opgevallen dat Nederland een rechtszaak nodig had om ambitieuzere klimaatdoelen af te dwingen.”
5. Wanneer is de top geslaagd?
Mathilda Buijtendijk: “Als er acties op tafel liggen. Die staatshoofden zijn ontzettend belangrijk, maar ik wil ook dat de mensen die de plannen uitvoeren elkaar vinden. Wat werkt in Ghana, kan ook werken in Zuidoost-Azië en die mensen willen we bij elkaar brengen. Kennis delen is vaak zo gedaan.
Zo hebben we Rijkswaterstaat naar Bangladesh gestuurd om te praten over het Deltaprogramma. Dat is relatief eenvoudig maar maakt een wereld van verschil, want zij zijn nu beter voorbereid op overstromingen. Alle acties zijn belangrijk. Al is het de buurman op de hoek die een stoeptegel uit de stoep trekt, ook zo draag je bij.”
meer: Maaike Vos Cora van Nieuwenhuizen Ban Ki-moon Angela Merkel Emmanuel Macron John Kerry IMF Wereldbank Klimaatverandering Klimaattop Den Haag
5 vragen over klimaattop: ‘Miljoenen mensen in de problemen’
MSN 25.01.2021 Vandaag begint in Den Haag de Climate Adaptation Summit, waarvan Nederland gastland is. Grote namen als Angela Merkel, VS-klimaatgezant John Kerry en oud-secretaris-generaal van de VN Ban Ki-moon zijn virtueel van de partij, maar waar gaat het eigenlijk over? Vijf vragen over deze top.
1. Klimaatadaptatie, wat is dat?
Klimaatadaptatie is het aanpassen aan de gevolgen van klimaatverandering. “Dat betekent bijvoorbeeld de dijken ophogen omdat de zeespiegel stijgt en andere zaden gebruiken in de landbouw vanwege droogte”, zegt Mathilda Buijtendijk, Director Climate Adaptation Summit. “We moeten continu meeveranderen met het klimaat.”
Lang is gedacht dat als de uitstoot van broeikasgassen maar genoeg naar beneden ging, aanpassingen misschien niet nodig waren. “Maar nu zijn we dertig jaar verder en is de uitstoot alleen maar gestegen”, vertelt dr. Pieter Pauw, onderzoeker bij de Frankfurt School of Finance and Management en gespecialiseerd in klimaatpolitiek en klimaatfinanciering.
“In Fiji worden mensen verhuisd naar hoger gelegen gebieden vanwege groeiende overstromingsrisico’s. Ook in Europa manifesteert klimaatverandering zich op allerlei manieren. Tijdens de hittegolf van 2019 zijn in West-Europa bijvoorbeeld 3500 mensen gestorven. Dus het is duidelijk dat adaptatie noodzakelijk is.”
2. Waarom wordt deze Klimaattop georganiseerd?
Mathilda Buijtendijk: “Klimaatverandering is aan het versnellen en daardoor komen honderden miljoenen mensen in de problemen. Daarom moeten we ons ook sneller aanpassen als samenleving. Maar die snelheid zit er nog niet goed genoeg in. Er zijn veel initiatieven en plannen op het gebied van klimaatadaptatie en tijdens de top willen we die bij elkaar brengen.”
Pieter Pauw: “Vanwege corona zijn allerlei klimaatonderhandelingen zoals de VN-Klimaattop in Glasgow uitgesteld. Maar klimaatverandering wacht niet, dat dendert gewoon door. De Adaptatietop is dus een belangrijk signaal naar de wereld om de urgentie hiervan te laten zien.”
3. Wat is het doel van deze Klimaattop?
Op de top komen wereldleiders als de Britse premier Boris Johnson, de Canadese premier Justin Trudeau en de Indiase premier Narendra Modi online bijeen. Ook Frans Timmermans van de Europese Commissie, Bill Gates en Kristalina Georgieva van het IMF zijn van de partij. Het is de bedoeling dat deze wereldleiders samen met het bedrijfsleven en NGO’s een plan (de Adaptation Action Agenda) lanceren waarin maatregelen staan die aanpassingen aan klimaatverandering de komende tien jaar versnellen.
© Aangeboden door RTL Nieuws
Mathilda Buijtendijk: “Het gaat ook om systemische veranderingen. Dat financiële instellingen bijvoorbeeld precies weten wat ze moeten doen om meer geld naar adaptatie te laten gaan. Het moet concreet worden, want wanneer is een investering bijvoorbeeld klimaatweerbaar? Daarom hebben we methodes opgezet om dat meetbaar te maken. Het is supersaai en niet sexy, maar wel belangrijk voor banken om geld vrij te maken.”
Pieter Pauw: “In het onlangs verschenen VN Adaptation Gap Report schreven we dat het nodig is om hogere duurzaamheidseisen te stellen aan investeringen. Als je kijkt naar het hele financiële systeem moet ervoor gezorgd worden dat geldstromen verplaatst worden van projecten die de kwetsbaarheid verhogen naar projecten die klimaatadaptatie helpen.
Bij investeringen in Miami Beach wordt bijvoorbeeld onvoldoende rekening gehouden met het feit dat de stad door klimaatverandering steeds vaker en steeds dieper onder water zal komen te staan. Het is dus eigenlijk te goedkoop om te investeren.”
4. Wat is de rol van Nederland in klimaatadaptatie?
Pieter Pauw: “Nederland wordt gezien als voorloper op dit gebied. Wereldwijd staan we bekend als goede watermanagers. Andere landen hebben daar respect voor en willen graag ondersteuning van Nederland. Klimaatadaptatie kan dus een exportproduct kan zijn.”
Mathilda Buijtendijk: “Het feit dat we flink investeren in adaptatie, bijvoorbeeld met ons Deltaprogramma, is voor andere landen niet zo gewoon. Daar is dat het laatste ding wat je doet, of ze doen het niet eens en betalen de kosten als het fout gaat. Maar iedere euro die we investeren in het voorkomen van klimaatschade levert uiteindelijk tien euro op.”
Pieter Pauw: “Deze top wordt gezien als kans voor Nederland om zich te positioneren. Maar als Nederland serieus genomen wil worden, moet het land zelf bijvoorbeeld sterker de broeikasgasuitstoot naar beneden brengen. Anders ben je een pyromaan die brandblussers verkoopt. Het is wereldwijd namelijk ook opgevallen dat Nederland een rechtszaak nodig had om ambitieuzere klimaatdoelen af te dwingen.”
5. Wanneer is de top geslaagd?
Mathilda Buijtendijk: “Als er acties op tafel liggen. Die staatshoofden zijn ontzettend belangrijk, maar ik wil ook dat de mensen die de plannen uitvoeren elkaar vinden. Wat werkt in Ghana, kan ook werken in Zuidoost-Azië en die mensen willen we bij elkaar brengen. Kennis delen is vaak zo gedaan.
Zo hebben we Rijkswaterstaat naar Bangladesh gestuurd om te praten over het Deltaprogramma. Dat is relatief eenvoudig maar maakt een wereld van verschil, want zij zijn nu beter voorbereid op overstromingen. Alle acties zijn belangrijk. Al is het de buurman op de hoek die een stoeptegel uit de stoep trekt, ook zo draag je bij.”
Minister ziet ‘doorbraak’ op top over gevolgen klimaatverandering
MSN 25.01.2021 Minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Waterstaat) is tot nog toe zeer tevreden over het verloop van de top over aanpassing op een veranderend klimaat, waarvan zij de gastvrouw is. Ze sprak na de officiële openingssessie van de zogeheten Climate Adaptation Summit (CAS) al van een “internationale doorbraak”. Meer dan dertig wereldleiders hebben beloofd meer werk te zullen maken van zogeheten klimaatadaptatie.
“China en de Verenigde Staten staan voor het eerst in jaren zij aan zij” als het gaat om klimaatverandering, stelde de minister tevreden vast. De Amerikaanse klimaatgezant John Kerry nam op de top het eerste belangrijke internationale optreden van de regering van Joe Biden voor zijn rekening. China werd op hoog niveau vertegenwoordigd door vicepremier Hang Zheng.
Vanwege de coronapandemie wordt de top geheel online gehouden. De opkomst is er niet minder om. Aan de openingssessie leverden naast Kerry en Zheng tal van regeringsleiders een bijdrage, onder wie de Franse president Emmanuel Macron, de Duitse bondskanselier Angela Merkel, eurocommissaris Frans Timmermans, president van Chili Sebastián Piñera, de Britse premier Boris Johnson, zijn Canadese ambtgenoot Justin Trudeau en de Indonesische president Joko Widodo.
De deelnemers zijn het eens over het feit dat een snellere aanpassing aan klimaatverandering noodzakelijk is. Ze hebben een ‘actie-agenda’ afgesproken waarin doelen worden bijgehouden. Onder meer Merkel en Macron deden toezeggingen om de komende jaren honderden miljoenen euro’s extra uit geven aan adaptatie. Zo willen ze de weerbaarheid tegen een stijgende zeespiegel, droogte en extreem weer vergroten.
Rutte: investeren in klimaataanpassing is waar voor ons geld
MSN 25.01.2021 Premier Mark Rutte heeft andere wereldleiders en het bedrijfsleven opgeroepen meer te investeren in aanpassingen op een veranderend klimaat. Volgens Rutte heeft de wereld een “grote kans om beter, sterker en samen” uit de coronacrisis te komen. Het is ook “waar voor ons geld”, zei de premier tijdens de opening van de zogeheten Climate Adaptation Summit (CAS). Nederland is gastland van de top, die draait om de vraag hoe de wereld zich beter kan wapenen tegen de gevolgen van klimaatverandering.
Rutte wees op de dramatische gevolgen van klimaatverandering. Door de opwarming kan de opbrengst van de landbouw in droge gebieden afnemen, worden inwoners van kustgebieden bedreigd door een hogere zeespiegel en kunnen miljoenen mensen onder de armoedegrens terechtkomen. Hij sprak van “rampzalige consequenties”.
Aanpassing aan de opwarming van de aarde is “een kwestie van pure overleving”, zei Rutte. “Ook voor ons.” Hij herinnerde eraan dat Nederland voor een belangrijk deel onder zeeniveau ligt en dus grote gevolgen kan ondervinden van een stijgende zeespiegel.
“Business as usual is geen optie meer”, aldus Rutte. Naast alle bedreigingen ziet hij ook economische kansen. Rutte wees op internationaal onderzoek waaruit volgens hem blijkt dat een investering van 1,8 biljoen dollar in klimaataanpassing in de komende jaren uiteindelijk meer dan 7 biljoen dollar kan opleveren. “Ik hoop dat 2021 een jaar wordt van internationale ambities”, aldus de premier. “We kunnen de klimaatnoodtoestand alleen aan door samen te werken.”
Minister Van Nieuwenhuizen in gesprek met oud-VN-baas Ban Ki-moon (l) en IMF-directeur Georgieva ANP
IMF en Wereldbank zien klimaat als leidraad voor handelen
NOS 25.01.2021 Zowel het Internationaal Monetair Fonds (IMF) als de Wereldbank zegt dat het klimaat een steeds grotere rol speelt bij hun handelen. Dat werd duidelijk bij de klimaattop die vandaag en morgen (online) wordt gehouden en die is georganiseerd door Nederland.
Tientallen staatshoofden en regeringsleiders spraken vanmiddag in een openingssessie online met gastheer Mark Rutte en minister Cora van Nieuwenhuizen. Ook de Verenigde Staten waren weer van de partij, bij monde van klimaatgezant John Kerry.
“Als IMF zien we het klimaat als een fundamenteel risico voor economische en financiële stabiliteit”, zei IMF-topvrouw Kristalina Georgieva. “En we zien klimaatactie als een mogelijkheid voor economisch herstel, vooral na de coronapandemie.” Het IMF denkt dat er miljoenen nieuwe banen gecreëerd kunnen worden. “Klimaatbestendigheid is een cruciale prioriteit”, zei ze. “Daarom plaatsen we het in het hart van wat we doen, dit jaar en de komende jaren.”
Schakelen met de hele wereld
Vanuit een studio in Den Haag werd voor de openingssessie geschakeld met landen over de hele wereld. Er kwamen zowel opgenomen verklaringen als live toespraken langs. Het ging van bondskanselier Merkel naar president Piñera van Chili en van het Verenigd Koninkrijk met Boris Johnson naar India met premier Modi.
Doel van de top is het opstellen van een actie-agenda voor de komende tien jaar. Daarmee moeten landen en gemeenschappen weerbaarder worden gemaakt tegen de effecten van de opwarming van de aarde. “We weten dat de gevolgen van klimaatverandering zullen toenemen, zelfs als we erin slagen om de uitstoot van broeikasgassen te verlagen”, zei premier Rutte.
De NOS zendt vanavond om 20.30 uur op NPO 2 een speciaal programma uit naar aanleiding van de klimaattop, gepresenteerd door Herman van der Zandt vanuit het Wadden Center op de Afsluitdijk. Peter Kuipers Munneke laat de stand van zaken zien wat betreft klimaatverandering en de wereldwijde gevolgen. Daarbij gaat het over hoe we ons kunnen wapenen tegen zeespiegelstijging, verzilting, wateroverlast en verdroging.
“We zijn er trots op om weer terug te zijn”, benadrukte de kersverse Amerikaanse klimaatgezant John Kerry. “President Biden heeft de strijd tegen klimaatverandering tot een topprioriteit van zijn regering gemaakt. We hebben nu een president, godzijdank, die leidt, de waarheid vertelt en gegrepen wordt door deze kwestie.” Hij onderstreepte dat de VS uiterlijk in 2050 klimaatneutraal wil zijn en 1,5 graad opwarming van de aarde binnen bereik wil houden.
Kerry zei dat de VS meer geld zal gaan uittrekken voor klimaatactie en dat de VS de eerder gedane belofte om te doneren aan het Green Climate Fund zal waarmaken. Dat fonds helpt arme landen om de effecten van klimaatverandering te bestrijden. De belofte werd gedaan onder president Obama, maar werd door zijn opvolger Trump niet nagekomen.
Andere landen zeggen blij te zijn dat de VS weer terug is. “We hebben de VS nodig in het centrum van de actie”, zei premier Rutte. Volgens IMF-baas Georgieva “hebben we alle hens aan dek nodig” om “deze grote uitdaging” aan te kunnen. “En zeker de VS is cruciaal voor succes.”
Link met corona
Door veel sprekers werd op de een of andere manier een link gelegd tussen de coronacrisis en klimaatverandering. “De covid-19-pandemie heeft ons eraan herinnerd dat we het ons niet kunnen veroorloven om bekende risico’s te negeren”, zei VN-secretaris-generaal Antonio Guterres. “Klimaatverstoring is een risico waarvan we ons terdege bewust zijn. De wetenschap is nog nooit zo duidelijk geweest.”
Het afgelopen decennium waren de warmste tien jaar sinds het begin van de metingen. In dezelfde tien jaar, zei Guterres, hebben extreem weer en klimaatgerelateerde gebeurtenissen meer dan 410.000 mensen gedood, vooral in landen met lage- en middeninkomens.
Nederland maakte vanmiddag bekend 120 miljoen euro uit te trekken voor projecten in Afrika, met het doel aanpassingen aan klimaatverandering mogelijk te maken. Te denken valt aan het verduurzamen en verbeteren van de landbouw in de Sahel, die geregeld lijdt onder ernstige droogte.
Minder uitstoot en beveiliging
De bijeenkomst is vanwege de coronacrisis volledig digitaal. Naast dertig staatshoofden en regeringsleiders doen er vijftig ministers mee en zijn er 15.000 andere deelnemers vanuit de hele wereld. Volgens minister Van Nieuwenhuizen zitten er eigenlijk veel voordelen aan zo’n mondiale online-conferentie. Er is minder uitstoot door vliegreizen en het scheelt ook nog eens veel kosten voor beveiliging, zo zei ze.
BEKIJK OOK;
- Top over aanpassingen aan nieuw klimaat; waar moet Nederland zich op voorbereiden?
- Water op het dak of voor de deur: steden bereiden zich voor op grilliger klimaat
Cora van Nieuwenhuizen, demissionair minister van Infrastructuur en Waterstaat, Ban Ki-moon, secretaris-generaal van de Verenigde Naties en Kristalina Georgieva (directrice van het Internationaal Monetair Fonds) tijdens de online Climate Adaptation Summit (CAS). © ANP
Regeringsleiders beloven gevolgen klimaatverandering beter aan te pakken
AD 25.01.2021 Regeringsleiders uit de hele wereld hebben elkaar gisteren beloofd dat ze beter hun best zullen doen om de gevolgen van klimaatverandering op te vangen. Heel veel meer dan het uitspreken van goede bedoelingen leverde de eerste dag van een door Nederland georganiseerde klimaatconferentie nog niet op.
Wel presenteerden de deelnemende landen aan de conferentie plannen om zich beter te beschermen tegen de stijgende zeespiegel of juist het gebrek aan water. Daarmee is deze conferentie anders dan de normale klimaattoppen, zoals die van Parijs in 2015. Toen spraken landen af om gezamenlijk iets te doen aan de oorzaken van klimaatverandering, met name door de wereldwijde uitstoot van CO2 terug te dringen. De huidige top, die vanwege corona wordt gehouden via videoverbindingen, is juist bedoeld om de gevolgen van klimaatverandering aan te pakken.
Uit onderzoek blijkt dat daar wereldwijd honderden miljarden euro’s per jaar voor nodig zijn. Het gaat dan om het verhogen van dijken, het aanplanten van mangrovebossen voor kusten om te voorkomen dat die worden weggeslagen of juist het tegengaan van verdroging. Dat geld moet vooral van de landen zelf komen, maar de hoogste baas van de Verenigde Naties, António Guterres, riep de internationale gemeenschap op tot meer hulp aan ontwikkelingslanden.
Dat de Verenigde Staten en China zij aan zij staan om hun medewerking toe te zeggen, is een doorbraak, aldus Cora van Nieuwenhuizen, minister Infrastructuur en Waterstaat.
Zeespiegel
Gisteren nog publiceerden wetenschappers onder leiding van de universiteit in Leeds een onderzoek waaruit blijkt dat de ijsmassa op aarde steeds sneller smelt. Het tempo is sinds begin jaren 90 met ruim de helft gestegen. Tussen 1994 en 2017 verdween 28 biljoen (28.000.000.000.000) ton ijs. Daardoor steeg de zeespiegel met 3,5 centimeter.
We zijn trots om terug te zijn, aldus John Kerry., klimaatgezant VS.
Volgens demissionair minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Waterstaat), gastvrouw van de top, moet het belang van de klimaatconferentie niet worden onderschat. ,,Alleen al dat de Verenigde Staten en China zij aan zij staan om hun medewerking toe te zeggen, is een doorbraak.’’
De Verenigde Staten stapten onder president Donald Trump uit de afspraken van het Parijse klimaatakkoord. De nieuwe president Joe Biden draaide dat direct terug vorige week. ,,We zijn trots om terug te zijn’’, zei de Amerikaanse klimaatgezant John Kerry gisteren op de conferentie. Volgens hem zijn er ‘ongekende maatregelen nodig’ en is er nog ‘weinig tijd’.
‘Pure overleving’
Premier Mark Rutte benadrukte dat investeren in ‘klimaatadaptatie’ (het je aanpassen aan klimaatverandering) geen weggegooid geld is. Als er niets gebeurt zal door de opwarming van de aarde de opbrengst van de landbouw in droge gebieden afnemen, worden inwoners van kustgebieden bedreigd door een hogere zeespiegel en kunnen miljoenen mensen onder de armoedegrens terechtkomen. Aanpassing is volgens hem ‘een kwestie van pure overleving’.
Verder maakte Nederland gisteren bekend 120 miljoen euro te doneren aan projecten in Afrika. Het grootste deel van het geld is bedoeld voor het verbeteren en verduurzamen van de landbouw in gebieden in de Sahel die kampen met droogte.
Wereldleiders beloven snellere aanpassing aan klimaatverandering op Nederlandse top
RO 25.01.2021 Meer dan dertig wereldleiders hebben vandaag hun steun uitgesproken om de komende tien jaar serieus werk te maken van klimaatadaptatie. Daarmee moet onze leefwereld beter bestand worden tegen de gevolgen van klimaatverandering, zoals overstromingen, hevige regenval, toenemende droogte en hitte.
Tijdens de opening van de door Nederland georganiseerde internationale Climate Adaptation Summit (CAS) 2021 werden tal van nieuwe initiatieven en programma’s aangekondigd door overheden, financiële instellingen zoals Wereldbank, IMF en de African Development Bank, maatschappelijke organisaties en grote steden. Om al deze initiatieven te realiseren, werd voor miljarden dollars aan financiering voor klimaatadaptatie aangekondigd.
Initiatiefnemer van de top, minister Cora van Nieuwenhuizen: “Ongelofelijk wat een energie deze top losmaakt. Met al deze concrete plannen presenteren we een ambitieuze Adaptation Action Agenda voor de komende tien jaar. Met deze agenda maken we de wereld weerbaarder tegen de effecten van klimaatverandering. Ik ben trots op deze internationale doorbraak en dat we op deze top met zoveel wereldleiders en organisaties daadwerkelijk versnelling brengen in klimaataanpassing wereldwijd.”
De nieuwe Amerikaanse klimaatgezant John Kerry zei tijdens een live video-verbinding met de top in Den Haag dat de Amerikaanse regering onder leiding van president Biden van klimaatactie een “topprioriteit” heeft gemaakt. “We zijn trots om weer terug te zijn”, aldus Kerry. “Alleen samen kunnen we bouwen aan weerbaarheid tegen klimaatverandering.” De deelname van Kerry was het eerste internationale optreden van de nieuwe Amerikaanse regering van president Biden.
Ook de Chinese vice-premier Han Zheng sprak zijn steun uit voor het Nederlandse initiatief om klimaatadaptatie hoger op de agenda te krijgen.
De Wereldbank, het Internationale Monetaire Fonds en de African Development Bank kwamen met verschillende toezeggingen die leiden tot meer geld voor klimaatadaptatie in de komende jaren. Het IMF neemt klimaatadaptatie voortaan ook mee in hun economische beoordelingen van landen. Ook de Duitse Bondskanselier Merkel en de Franse president Macron deden financiële toezeggingen tijdens de conferentie. Premier Rutte beloofde dat Nederland de helft van alle klimaatfinanciering aan adaptatie blijft uitgeven.
De Britse premier Johnson, die later dit jaar de klimaatconferentie COP 26 voorzit, kondigde een nieuwe kopgroep van landen aan die zich vooral zal richten op steun aan kwetsbare landen die het meest te lijden hebben onder de gevolgen van klimaatverandering.
De Adaptatie Actie Agenda die tijdens de CAS wordt gelanceerd, is gericht op de komende periode tot 2030. Nederland zal, samen met andere landen en organisaties zoals de VN en het VK als COP26-voorzitter, zich actief blijven inzetten voor meer klimaatadaptatie.
Zie ook; Klimaatverandering
Water op het dak of voor de deur: steden bereiden zich voor op grilliger klimaat
NOS 25.01.2021 Op veel plekken in Nederland wordt met innovaties ingespeeld op meer extremen in het klimaat. In Rotterdam zijn recent nieuwe drijvende woningen opgeleverd, die voortdurend meestijgen en -dalen met het waterpeil van de Noordzee. Meerdere keren per dag gaan ze anderhalf tot twee meter omhoog en omlaag. En in Amsterdam krijgen sociale huurwoningen een zogenoemd blauw-groen dak.
Het zijn voorbeelden van wat klimaatadaptatie wordt genoemd. Oftewel: het aanpassen aan de gevolgen van klimaatverandering. Nederland is vandaag gastheer van een internationale conferentie over klimaatadaptatie. Tientallen staatshoofden en regeringsleiders doen eraan mee.
De NOS zendt vanavond om 20.30 uur op NPO 2 een speciaal programma uit naar aanleiding van de klimaattop, gepresenteerd door Herman van der Zandt vanuit het Wadden Center op de Afsluitdijk. Peter Kuipers Munneke laat de stand van zaken zien wat betreft klimaatverandering en de wereldwijde gevolgen. Daarbij gaat het over hoe we ons kunnen wapenen tegen zeespiegelstijging, verzilting, wateroverlast en verdroging.
Stijn Heijdenrijk is bewoner van één van de nieuwe drijvende woningen in de Rotterdamse Nassauhaven. Hij noemt de plek geweldig. “Het huis gaat heel langzaam op en neer, dus fysiek merken we het niet. Maar we merken het wel aan het uitzicht. We hebben een prachtig uitzicht dat ieder moment van de dag verandert.”
Drijvende klimaathuizen: ‘Iedere dag anderhalve meter ophoog en omlaag’
Rotterdam wil op meer plekken gebruik gaan maken van het water, vertelt wethouder Bas Kurvers. Zo komt er ook een drijvend park, een drijvend kantoor en er wordt gekeken naar andere plekken voor drijvende huizen. Niet alleen vanwege het klimaat, ook vanwege woningnood. “Dan moet je heel creatief zijn. Je moet alle ruimte gebruiken die je hebt.”
De stad merkt dat het weer extremer wordt. “Wij zien dat het klimaat verandert. We zien dat het in de zomer heel warm is, dat er hittestress is in de stad. We zien ook dat er hele grote hoosbuien komen, en dat we het water dan niet goed kwijt kunnen. Daarom moet daar in de manier van bouwen steeds meer rekening mee worden gehouden, en dit is daar een voorbeeld van”, zegt hij.
De huizen zijn wel prijzig, ze kosten 400.000 à 500.000 euro. Kurvers: “Ik kan me herinneren dat de eerste mobiele telefoon ook heel prijzig was. Dus innovatie kost altijd geld. Deze huizen zitten dan ook in het hogere segment. Maar de ontwikkelaar gaf aan dat hij heel veel heeft geleerd tijdens het bouwproces en dus is het ook leergeld dat hij betaald heeft. En het staat hier nu wel.”
Zo ziet zo’n ‘blauw-groen’ dak eruit HELEEN EKKER | NOS
Zo zijn er meer voorbeelden. Soms wordt een kinderspeelplaats tegelijk een waterberging. En in Amsterdam wordt in verschillende wijken op sociale huurwoningen een zogenoemd blauw-groen dak aangelegd. Dat wil zeggen dat er beplanting op het dak komt, met daaronder nog een laag water. Het gaat om een proefproject, om te onderzoeken of kan worden voorkomen dat huizen in de zomer te warm worden. Tegelijk kan het systeem regenwater soms beter vasthouden.
“Je ziet dat in warme zomers mensen in een te hete woning komen te zitten”, zegt de Amsterdamse wethouder Laurens Ivens. “Ook zien we dat buien steeds heftiger worden, en je wilt niet dat straten blank komen te staan.”
Het systeem werkt met sensoren en kan reageren op weersvoorspellingen, vertelt Joost Jacobi, die is betrokken bij het project. Zo wordt duidelijk of water vastgehouden moet worden of juist beter geloosd kan worden. “In de zomer wil je zoveel mogelijk water vasthouden, dat is goed voor de beplanting en het koelen van het gebouw en de omgeving. Maar als er een hevige bui aankomt, zorgt een stuw ervoor dat het systeem bijtijds water loost, zodat er voldoende buffercapaciteit is om die volledige bui op te vangen. En daarmee voorkomen we wateroverlast op straatniveau.”
Voorbeeld voor andere landen
Volgens wethouder Ivens heeft het nieuwe systeem grote potentie en kan het in de toekomst op veel meer daken toegepast worden. Wel wordt nog onderzocht of het daadwerkelijk zo goed functioneert als gedacht. “Er zijn ook allerlei kennisinstellingen bij betrokken. Want we willen er ook van leren, omdat hierna ook Europa en wat mij betreft de hele wereld dit voorbeeld zou kunnen volgen.”
Cor en Corinne Trim zijn bewoners in de Rivierenbuurt. Zij zijn blij met hun nieuwe dak, al hopen ze dat er later niet een huurverhoging op gaat volgen. In ieder geval is een oplossing voor de hitte geen overbodige luxe, zeggen ze. “Het wordt hierbinnen ontzettend heet, het is niet om uit te houden in de zomer”, verzucht Corinne. En Cor vult aan: “We zien dat er nu ook meer koolmezen komen.”
BEKIJK OOK;
IJs smelt steeds sneller, eind deze eeuw al grote gevolgen voor mensen aan de kust
RTL 25.01.2021 De ijsmassa op aarde smelt steeds sneller. Het gaat nu ruim anderhalf keer zo snel als begin jaren negentig. Dat zeggen wetenschappers onder leiding van de universiteit van het Britse Leeds. Het snelle smelten van het ijs heeft volgens deskundigen nog deze eeuw zeer ernstige gevolgen voor kustgebieden.
Tussen 1994 en 2017 verdween volgens de onderzoekers een ‘schokkende’ 28 biljoen (28.000.000.000.000) ton ijs. In dezelfde periode steeg de zeespiegel met 3,46 centimeter.
Concreet
“Om dit concreet te maken”, schrijft ESA (The European Space Agency) op zijn website, “een biljoen ton ijs staat gelijk aan een blok ijs van 10x10x10 kilometer, wat groter is dan Mount Everest.”
Schade door natuurrampen breekt record (en het wordt alleen maar erger)
Hoofdonderzoeker Thomas Slater zegt op de website van ESA dat dit ‘het worstcasescenario voor de opwarming van de aarde’ is. “Zo’n grote stijging van de zeespiegel zal nog deze eeuw zeer serieuze gevolgen hebben voor mensen die aan de kust wonen.”
Satellietbeelden en berekeningen
De onderzoekers trekken hun conclusies na onderzoek van satellietbeelden in combinatie met berekeningen. Ze publiceerden hun uitkomsten in het tijdschrift The Cryosphere.
Sinds het begin van de jaren negentig is de snelheid waarmee het ijs smelt met 57 procent gestegen, berekenden de onderzoekers. De stijging van 0,8 naar 1,2 biljoen ton per jaar komt door het versnelde smelten van gletsjers en ijskappen op vooral Antarctica en Groenland. Het grootste deel van het ijsverlies op aarde komt zeer waarschijnlijk door de opwarming van de aarde.
Groenland wordt steeds groener en dat is slecht nieuws
In augustus bleek uit onderzoek dat de natuurlijke balans onherstelbaar is aangetast door het smelten van het ijs en de sneeuw in Groenland. Dat heeft grote gevolgen, ook voor Nederland.
RTL Nieuws; Opwarming aarde Klimaat
‘Lagere overheden hebben 1,8 miljard nodig voor klimaatakkoord’
MSN 25.01.2021 Gemeenten, provincies en waterschappen hebben de komende drie jaar in totaal 1,8 miljard euro nodig om afspraken uit het Klimaatakkoord van Parijs uit te kunnen voeren. Alle overheden moeten ook goed met elkaar samenwerken om toe te werken naar het doel om de uitstoot van broeikasgassen in 2030 met de helft te verminderen in vergelijking met 1990. Dat staat in een advies van de Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB) aan minister Kajsa Ollongren (Binnenlandse Zaken).
De uitwerking van het internationale klimaatakkoord uit 2015 heeft gevolgen voor wonen, werken, verkeer en vervoer, economie, natuur, milieu en de ruimtelijke inrichting.
Het zijn de decentrale overheden die een groot deel van de maatregelen moeten organiseren en uitvoeren. Het gaat onder meer om het aardgasvrij maken van woningen en de plaatsing van windmolens en zonneparken. De Raad stelt dat er plannen moeten worden uitgewerkt op lokaal niveau, samen met inwoners, maatschappelijke organisaties en bedrijven. Provincies coördineren de opgaven en op landelijk niveau stemt een overkoepelend programmateam de instemmingen op elkaar af.
De extra kosten voor de klimaatmaatregelen lopen op en komen in 2024 uit op bijna 600 miljoen euro voor gemeenten, voor provincies 37,5 miljoen en voor waterschappen 22,6 miljoen euro, zo berekende adviesbureau AEF. De Raad adviseert de kosten in fases onder te brengen en die voor gemeenten en provincies te betalen via een brede doeluitkering, waarbij ze veel beleidsvrijheid hebben. Waterschappen zouden hun eigen heffingen kunnen verhogen om aan extra geld te komen voor het bereik van de klimaatdoelen, aldus de ROB.
Brengt toespraak John Kerry op klimaattop de VS terug op het wereldtoneel?
NOS 25.01.2021 Zal Amerika opnieuw, samen met de Europese Unie en China, de leiding nemen om klimaatverandering tegen te gaan? Mogelijk komt daar vandaag al meer duidelijkheid over, als de nieuwe Amerikaanse klimaatgezant John Kerry op een klimaattop spreekt die door Nederland is georganiseerd. Doel is het uitwisselen van ervaringen over hoe landen zich het kunnen weren tegen de gevolgen van klimaatverandering. Deze zogenoemde Climate Adaptation Summit is vanwege corona online.
Dat betekent dat sommige wereldleiders meedoen met een al eerder opgenomen statement, terwijl anderen wel live meepraten. Aan de top doen veel prominenten mee. Zoals de Duitse bondskanselier Angela Merkel, de Britse premier Boris Johnson, de Franse president Emmanuel Macron, Eurocommissaris Frans Timmermans, de Indiase premier Narendra Modi en de Chinese vicepremier Han Zheng.
Initiatiefnemer van de conferentie is demissionair minister Cora van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat. Klimaatverandering brengt nieuwe uitdagingen met zich mee, zegt ze, zoals bosbranden, droogte en overstromingen. Het is volgens haar belangrijk om duidelijk te maken dat daar ook iets aan gedaan kan worden.
Dat kan bijvoorbeeld door de ontwikkeling van droogtebestendige gewassen, het planten van mangroves om te beschermen tegen zeespiegelstijging of het introduceren van vroegtijdige waarschuwingssystemen voor extreem weer. “Wat we willen laten zien is dat het echt beter is om op voorhand daarin te investeren. Want als je achteraf, nadat er een ramp is gebeurd moet gaan herbouwen, dan is dat wel zes tot zeven keer duurder.”
Alle tijdzones
In een ruimte die is omgebouwd tot studio in Den Haag treden Van Nieuwenhuizen en premier Rutte op als gastheer. Eveneens in de studio zit Feike Sijbesma, oud-topman van DSM, die tegenwoordig betrokken is bij het in Nederland gevestigde Global Center on Adaptation. De conferentie start vanmiddag rond 14 uur en duurt 24 uur, zodat landen uit alle tijdzones mee kunnen doen.
In tegenstelling tot de reguliere klimaatconferenties, die aan het eind van elk jaar gehouden worden, doen nu ook bedrijven en non-gouvernementele organisaties (ngo’s) mee. Ook het IMF en de Wereldbank zijn van de partij. Zij zullen naar verwachting bekendmaken hoe bij de financiering van toekomstige projecten rekening wordt gehouden met klimaateffecten.
Van Nieuwenhuizen erkent dat het klimaatprobleem er meer inhakt in armere landen. “Wij hebben in Nederland het geld voor een Deltafonds en om die dijken enzovoorts aan te pakken. Maar in veel landen is dat moeilijker. Daarom ben ik ook heel blij dat bijvoorbeeld het IMF en de Wereldbank meedoen. En ook zeggen: wij gaan meer van onze budgetten besteden aan het aanpassen aan het klimaat.”
Goede voorbeelden
Het doel van de top is vooral het uitwisselen van ervaringen, zodat landen van elkaar kunnen leren. “We proberen dus de goede voorbeelden uit de hele wereld te laten zien”, zegt Van Nieuwenhuizen. “En mensen hoop te geven dat het wel degelijk kan.”
Afgelopen vrijdag werd duidelijk dat er veel meer geld nodig is om landen en gemeenschappen aan te passen aan de gevolgen van klimaatverandering. Uit een rapport van het Climate Center on Adaptation blijkt dat het om 300 miljard dollar gaat, vijf tot tien keer meer dan landen er tot nu toe voor uittrekken.
Het doel van de top is het opstellen van een actie-agenda voor de komende tien jaar. Wat minister Van Nieuwenhuizen betreft blijft het niet bij mooie woorden alleen. Juist het ervoor zorgen dat de plannen daadwerkelijk uitgevoerd worden, is wat haar betreft belangrijk.
Echte toppers
“Ik hoop het beeld mee te geven dat het politiek hoog op de agenda staat, want allerlei wereldleiders doen mee. Het wordt niet zo groot als destijds (de klimaatconferentie) in Parijs. Maar er zijn wel echt toppers bij, ook vanuit het bedrijfsleven, die meedoen. Dus hiermee zetten we het permanent op de agenda.”
Later dit jaar vindt in Glasgow de reguliere klimaatconferentie plaats, die vorig jaar werd uitgesteld vanwege corona. Deze top wordt door experts als de belangrijkste gezien sinds die in Parijs uit 2015 omdat landen dit jaar hun uitstootdoelen verder moeten aanscherpen. De hoop is dat daardoor de afspraken uit Parijs, om de wereld niet verder te laten opwarmen dan ruim onder de twee graden en liefst anderhalve graad, dichterbij komen.
De NOS zendt vanavond om 20.30 uur op NPO 2 een speciaal programma uit naar aanleiding van de klimaattop, gepresenteerd door Herman van der Zandt vanuit het Wadden Center op de Afsluitdijk. Peter Kuipers Munneke laat de stand van zaken zien wat betreft klimaatverandering en de wereldwijde gevolgen. Daarbij gaat het over hoe we ons kunnen wapenen tegen zeespiegelstijging, verzilting, wateroverlast en verdroging.
BEKIJK OOK;
Wereldleiders bespreken gevolgen klimaatverandering
MSN 25.01.2021 Tientallen wereldleiders komen maandag en dinsdag op een virtuele top bijeen om te praten over de gevolgen van klimaatverandering. De eerste zogeheten Climate Adaptation Summit draait om de vraag hoe de wereld zich beter kan wapenen tegen de ingrijpende effecten van de opwarming van de aarde, zoals een stijgende zeespiegel, meer extreem weer en toenemende droogte. Nederland is gastland van de top.
Onder de leiders die hun deelname hebben toegezegd zijn premier Mark Rutte, de net benoemde Amerikaanse klimaatgezant John Kerry, vicepremier van China Han Zheng, de Franse president Emmanuel Macron, de Duitse bondskanselier Angela Merkel, VN-chef António Guterres, de Indiase premier Narendra Modi, eurocommissaris Frans Timmermans en IMF-directeur Kristalina Georgieva. Ook prominenten van buiten de politiek doen mee, zoals Microsoft-oprichter en filantroop Bill Gates. Vanwege de coronapandemie wordt de conferentie geheel online gehouden.
Op andere bestuursniveaus zijn virtuele vergaderingen. Zo houden ministers onder wie Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Waterstaat) en burgemeesters eigen besprekingen over klimaatgerelateerde problemen. Aan het zogenoemde burgemeestersforum doen maandag onder meer Ahmed Aboutaleb (Rotterdam), Anne Hidalgo (Parijs), Francis Xavier Suarez (Miami), Lianne Dalziel (Christchurch), Bart de Wever (Antwerpen) en Ekrem İmamoğlu (Istanbul) mee.
Thema’s die op de top aan bod komen zijn bijvoorbeeld bescherming tegen overstromingen, het klimaatbestendig maken van infrastructuur, de ontwikkeling van waarschuwingssystemen, verbetering van de landbouw in droge gebieden en het behoud van mangroves aan de kust.
De top is de eerste in zijn soort. Over het aanpakken van de oorzaken van klimaatverandering zijn al diverse internationale verdragen gesloten. In het akkoord van Parijs van december 2015 hebben wereldleiders afgesproken dat de uitstoot van broeikasgassen dusdanig moet verminderen, dat de opwarming van de aarde beperkt blijft tot maximaal 2 graden – en bij voorkeur tot 1,5 graden. Hoewel in 2020 de wereldwijde CO2-uitstoot is afgenomen als gevolg van de coronacrisis, was de afgelopen jaren nog steeds sprake van een stijgende trend.
Meer geld beschikbaar voor kleine energiebesparende maatregelen
RO 25.01.2021 Vanwege het grote enthousiasme heeft minister Ollongren de Regeling Reductie Energieverbruik Woningen (RREW) opgehoogd van 70 miljoen euro naar 100 miljoen euro. Inmiddels hebben meer dan 300 gemeenten projecten ingediend, die bedoeld zijn om huurders en woningeigenaren te stimuleren om kleine energiebesparende maatregelen in huis te nemen en te adviseren over vervolgstappen.
De ophoging is bestemd voor de al ingediende aanvragen. Hierdoor kunnen straks 60 gemeenten extra aan de slag. In totaal kan hiermee in ruim één miljoen woningen energie bespaard worden.
Minister Ollongren: “Deze regelgeving is dubbel doeltreffend. Ten eerste zorgen kleine veranderingen in het huis, zoals het aanbrengen van radiatorfolie of tochtstrippen, ervoor dat bewoners een lagere energierekening krijgen. Ten tweede is dit voor veel huurders en woningbezitters een eerste stap naar verdere verduurzaming van het huis.”
RREW nu ook voor huurders
De RREW is een vervolg op de Regeling Reductie Energieverbruik (RRE). Het ministerie van BZK had eerder 70 miljoen euro beschikbaar gesteld voor de RRE, die enkel bedoeld was voor woningeigenaren. De RREW is echter zowel gericht op woningeigenaren als huurders. Uit inventarisatie van de aanvragen blijkt dat ongeveer 60% naar verduurzaming van huurwoningen gaat.
Van kleine energiebesparende maatregelen naar volgende stap
Gemeenten zetten met deze regeling projecten op om huiseigenaren en huurders aan te zetten tot het nemen van kleine energiebesparende maatregelen in hun huis. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om het inregelen van de cv-installatie, het aanbrengen van radiatorfolie en tochtstrips of het plaatsen van ledlampen. Daarnaast gebruiken gemeenten de regeling om advies te geven over welke energiebesparende maatregelen zij nog meer zouden kunnen nemen.
Het is belangrijk dat het niet blijft bij de folie- en tochtstrips, maar dat eigenaren en huurders ook vervolgstappen gaan zetten met isolatiemaatregelen. De RREW biedt gemeenten zo ook de kans samen met burgers en andere partijen, zoals lokale energiecoöperaties of woningcorporaties actief aan de slag te gaan met verduurzaming van de woningen in hun gemeente.
De regeling, gelanceerd in november 2020, is populair, waardoor ze nu reeds overvraagd is. Aanvragen worden behandeld op basis van ‘first come first serve’. Half maart publiceert RVO een lijst met gemeenten die een uitkering ontvangen inclusief de verleende bedragen. De projecten moeten uiterlijk 31 juli 2022 afgerond zijn.
Zie ook;
5 redenen waarom je de Climate Adaptation Summit 2021 niet mag missen
RO 24.01.2011 Op maandag 25 en dinsdag 26 januari organiseert Nederland de online Climate Adaptation Summit 2021. Samen met tientallen wereldleiders en betrokken organisaties wil Nederland stappen zetten om onze wereld beter voor te bereiden op de gevolgen van klimaatverandering. Extra aandacht is er deze top voor Afrika.
1. Wereldwijde topsprekers en timezone proof
Tijdens de CAS 2021 wordt een reeks online evenementen over de hele wereld gestreamd die inspireren, tastbare oplossingen bieden en laten zien hoe we een klimaatbestendige toekomst kunnen bereiken. Dit is je kans om wereldleiders zoals bondskanselier Merkel, president Macron, premier Johnson, Ban Ki-moon en VN-secretaris-generaal Guterres te horen spreken over dit onderwerp.
2. Inventieve ideeën uit Afrika
Minister Kaag van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking zit een speciaal event voor met als doel internationale actie om regio’s in Afrika beter te beschermen tegen de gevolgen van klimaatverandering.
- Volg het online event ‘Accelerating African Adaptation’ direct na de openingssessie: 25 januari van 16:00-18:00 uur.
Tijdens het event is ook de verkiezing van de Water Changemaker Award: Afrikaanse deelnemers pitchen drie inventieve ideeën voor een klimaatbestendige toekomst. Het publiek kan stemmen op hun favoriet om de speciale vermelding “People’s Choice” te winnen.
3. Nederland gastland
In het klimaatakkoord van Parijs is afgesproken dat rijke landen de anderen helpen zich aan te passen aan gevolgen van klimaatverandering. Nederland neemt dat serieus en wil meer actie op dit gebied. Vandaar de online klimaattop en het speciale Afrika-event, georganiseerd door het ministerie van Buitenlandse Zaken.
4. Kansen grijpen voor Afrika
Het Afrikaanse continent wordt deze eeuw zwaar getroffen door klimaatverandering. Volgens het klimaatpanel van de VN (IPCC) krijgt het werelddeel de komende jaren te maken met stijgende temperaturen, hittegolven, droogte, overstromingen en zeespiegelstijging. Tegelijkertijd heeft het werelddeel veel sterke punten: het beschikt over een enorm aanpassingsvermogen en heeft veel innovatieve en creatieve ideeën in huis.
5. Eerlijk, inclusief en groen
Minister Kaag spoort aan tot meer actie om samen met Afrikaanse landen oplossingen te vinden voor de gevolgen van klimaatverandering: ‘Als we samenwerken kunnen we, over grenzen en sectoren heen, deze uitdaging aan en bestaande oplossingen en techniek opschalen en uitbreiden. Ook het Nederlandse bedrijfsleven kan hier een rol pakken. Op die manier kunnen we onze verantwoordelijkheid nemen en samen een klimaatbestendige toekomst opbouwen.’
Wil je de Climate Adaptation Summit 2021 digitaal bijwonen? Registreer je snel op Cas2021.nl. Let op: registratie is gelimiteerd (en kost hooguit 2 minuten tijd)
Je kunt ook altijd meekijken via het YouTube-kanaal CAS TV.
Zie ook:
De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de nasleep
2e Kamer debat over toeslagenrapport ‘Ongekend onrecht’
Het demissionair kabinet stond dinsdag 19.01.2021 een zwaar debat te wachten. Het moest zich verantwoorden voor de fouten die zijn gemaakt in de kinderopvangtoeslagaffaire. De partijen gingen de ministers aan de tand voelen over het rapport ‘Ongekend onrecht‘, dat ertoe leidde dat het kabinet Rutte-III vrijdag 15.01.2021 opstapte.
In het snoeiharde rapport oordeelt een speciale Kamercommissie dat de volledige ambtelijke en politieke top verantwoordelijk is voor de jarenlang uit de bocht gevlogen fraudeaanpak van de Belastingdienst. De beginselen van de rechtsstaat waren geschonden, concludeert de commissie. Duizenden ouders stonden jarenlang ten onrechte bij de Belastingdienst aangemerkt als fraudeur, waardoor ze in grote problemen kwamen.
AD 26.01.2021
Terugblik debat
Mark Rutte krijgt forse kritiek in het debat over de toeslagenaffaire en de kabinetsval. Partijen richten hun pijlen op de premier die tien jaar aan het hoofd stond van kabinetten die volgens critici een cultuur van roekeloze fraudejacht en stelselmatige geheimhouding kweekten. Opstappen wil Rutte niet: ‘We moeten dit rechtzetten’.
,,Ik loop er niet voor weg, ik ben uiteraard ook verantwoordelijk”, zei Rutte vanavond in reactie op de scherpe kritiek uit de Tweede Kamer. ,,Dit had nooit mogen gebeuren. Kleine, administratieve fouten leidden tot grote invorderingen”.
“Dat is de kern van dit drama. En als je ziet welke vernietigende werking dit had voor de levens van mensen, dan raakt me dat enorm. Ook omdat niemand deze banen zijn gaan doen om mensen te vermorzelen, en niet te beschermen. Het is dus onze dure plicht om dit recht te zetten, geen twijfel daarover.”
En zelf opstappen, zoals PVV-leider Wilders herhaaldelijk suggereert, doet Rutte echter niet: ,,Het kabinet heeft de ultieme politieke consequentie genomen. Het kabinet is demissionair, we zijn afgetreden, opgestapt. Maar ik sta hier niet op het partijcongres, Wilders is ook geen lid van mijn partij. We staan hier niet als lijsttrekkers in een debat voor de campagne. Het is ook aan de kiezer.”
Rutte bood wel excuses aan CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt aan voor belabberde informatievoorziening aan het parlement. De CDA’er hamert erop dat er structurele verbeteringen nodig zijn om zulke tragedies voortaan te voorkomen: ,,Dat het tien jaar duurt voordat het naar boven komt, dat mag nooit meer gebeuren.”
Telegraaf 20.01.2021
‘Vingerafdrukken’
Oppositie- en coalitiefracties hekelden in de uren daarvoor vooral Ruttes aandeel bij het Toeslagendrama. De premier was dan misschien formeel niet verantwoordelijk; onder zijn leiding kon wel een giftig klimaat ontstaan waarin potentiële sjoemelaars werden opgejaagd, geheimhouding boven transparantie ging, etnisch profileren gedoogd werd en onschuldige burgers ‘vermorzeld’ konden worden door de overheid.
Zo schetsten oppositiepartijen als PVV, PvdA en GroenLinks, maar ook coalitiefracties CDA en D66. ,,Zijn vingerafdrukken zitten op elke gelakte pagina”, zei PvdA-Kamerlid – en lijsttrekker – Lilianne Ploumen. ,,Met een appel in de hand en een glimlach op zijn gezicht fietst de premier weg van zijn verantwoordelijkheid.”
D66-fractieleider Rob Jetten greep zelfs terug op een oude gerechtelijke uitspraak over Ruttes beleid als staatssecretaris van Sociale Zaken (2003), toen hij gemeenten vroeg om inwoners van Somalische afkomst extra te controleren op bijstandsfraude: ,,Dat zette aan tot rassendiscriminatie. Later klonk het bij de premier ook: ‘pleur op’ of ‘vecht je in’. Woorden doen ertoe. Onder het bewind van de kabinetten Rutte is de aanpak doorgeschoten.”
CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt – die zich al vroeg vastbeet in de Toeslagen-kwestie – haalde in zijn betoog hard uit naar de ‘Haagse kliek’, systeemfalen bij overheidsinstanties en de gebrekkige informatievoorziening van het kabinet: ,,In het Torentje wordt niks genotuleerd.”
Vrijwel alle Kamerfracties willen nu vooral snelle hulp aan alle gedupeerden, duizenden ouders wachten nog op compensatie. Omtzigt: ,,Slechts twee procent is geholpen sinds vorig jaar! De Belastingdienst verschuilde zich achter de brede rug van de rechtsstaat. Mensen kwamen te boek te staan als fraudeur, en in 94 procent van de gevallen weten we niet meer waarom dat gebeurd is.”
AD 20.01.2021
Nieuwe ‘doctrine’
Het coalitie-Kamerlid hekelde ook nieuwe, volgens hem opnieuw onvolledige, antwoorden op Kamervragen: ,,Is dit de nieuwe Rutte-doctrine? Door onvolledige informatievoorziening gaat het mis.
En het stelsel van macht-tegenmacht functioneert niet. Dat gaat fundamenteel mis”, zei Omtzigt die van een ‘bananenmonarchie’ sprak omdat de Belastingdienst bij de rechter soms ook onvolledige dossiers aanleverde. ,,Onze kliek in Den Haag kijkt meer naar de partijvoorzitter dan naar de kiezer. Dat moeten we veranderen.”
De CDA’er wil een staatscommissie naar de rechtsstaat laten kijken: ,,Ik had me een paar jaar geleden niet kunnen voorstellen dat ik dit zou vragen.”
VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff bood -net als het kabinet- zijn excuses aan voor het drama. Ook erkende de VVD’er dat zijn partij medeverantwoordelijk is voor de doorgeslagen jacht op potentiële sjoemelaars, dat overheidsdiensten te vaak uitgingen van kwade opzet, dat de menselijke maat geregeld ontbrak.
,,Ik denk dat er in mijn eigen partij te veel focus op fraudebestrijding was. Niet alles wat eruit ziet als fraude is het ook.” Hij sprak verder van een ‘clustercatastrofe’ waarbij het parlement zelf niet buiten schot mag blijven: ,,Zet de verwarming maar niet te hard vandaag, anders druipt de boter nog van ons hoofd.” Ook Rutte spreekt van ‘ons’ – waarmee hij kabinet en Kamer bedoelt.
Onder meer PVV-leider Geert Wilders verwijt premier Rutte dat hij aanblijft terwijl hij medeverantwoordelijk is: ,,Teeven, Zijlstra, Weekers, Wiebes: alle kleine goden moeten vertrekken, maar de grote baas blijft. Tienduizenden mensen zijn kapotgemaakt. Schaamteloos.” Rutte en zijn VVD vindt dat het ‘aan de kiezer’ is of de premier kan blijven.
Toeslagen
Op de agenda vandaag staan de herziening van het toeslagenstelsel en genoegdoening voor de getroffen ouders, maar het debat wordt -met nog twee maanden tot de stembusgang- beschouwd als een ‘eerste verkiezingsdebat’. De VVD van Rutte staat op eenzame hoogte ruimschoots op kop in de peilingen voor 17 maart 2021.
Demissionair Premier Mark Rutte tijdens het debat over het aftreden van het kabinet. © ANP
In een reactie op de vernietigende conclusies van de onderzoekscommissie besloot het het kabinet vorige maand dat gedupeerde ouders snel 30.000 euro compensatie moeten krijgen. Gisteren kondigde het kabinet daarbovenop aan dat alle lopende schulden die ouders bij overheidsinstanties als het UWV, DUO en de Sociale Verzekeringsbank worden kwijtgescholden.
In de Kamer klonk vooraf al de roep om meer actie: partijen eisen snellere uitbetaling aan getroffen ouders, diverse fracties – zoals GroenLinks en D66 – opperen ook om de kinderopvang helemaal gratis te maken. Dat kost al gauw vijf miljard euro per jaar. Zo verdwijnt ook automatisch het probleem van de toeslagen, is de gedachte. De VVD wil echter ‘geen staatcrèches’, zei Dijkhoff.
Gedupeerden blij maar sceptisch over schrappen schulden: ‘Eerst zien, dan geloven’
Alle schulden die gedupeerde ouders uit de toeslagenaffaire hebben bij de overheid, worden geschrapt. Dat leidt tot opluchting bij de slachtoffers, maar roept ook nieuwe vragen op. “Het is een opluchting, maar geen oplossing.”
“Ik ben er heel erg blij mee, laat ik dat vooropstellen”, zegt Natasja Dipai. Door de toeslagenaffaire heeft ze bij de overheid zo’n 80.000 euro schuld.
Die wordt nu kwijtgescholden, maar dat is niet de enige schuld die ze heeft: bij andere instanties staat ze 40.000 tot 50.000 euro in de min.
Telegraaf 19.01.2021
Blij met kwijtschelding, maar aangifte blijft staan !!!
Advocaat Vasco Groeneveld zegt dat zijn cliënten die zijn getroffen door de toeslagaffaire blij zijn met het kwijtschelden van de overheidsschulden, maar hij zet de zaak die de gedupeerde ouders tegen (oud-)bewindspersonen heeft aangespannen door. Ook advocaat Sébas Diekstra zet zijn zaak tegen de Belastingdienst door.
Groeneveld zegt dat het nieuws dat maandag naar buiten werd gebracht door staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Financiën) door zijn cliënten met gejuich werd ontvangen. “Ik heb berichten van gejuich en blijdschap ontvangen”, aldus de advocaat. “Dit is een steun voor de toekomst, maar er moet nog worden afgerekend met het verleden.”
Groeneveld heeft een zaak aangespannen tegen vijf (oud-)bewindslieden, onder wie de ministers Tamara van Ark (Medische Zorg), Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (tot voor kort Economische Zaken).
Gemeenten hebben zorgen over ‘herstelaanpak’ toeslagenaffaire
De VNG heeft hierover een brief geschreven aan het kabinet en doet daarin “voorstellen voor het vervolg”.
Zo moet het kabinet volgens de VNG onder meer regelen dat de mensen die slachtoffer zijn van de affaire een “schuldenvrije nieuwe start” krijgen. Verder moeten mensen die hun – onterechte – schuld aan de Belastingdienst hebben afgelost, gecompenseerd worden voor de “grote nood” waarin zij jaren verkeerden.
Ook moet de 30.000 euro compensatie die aan slachtoffers is beloofd, daadwerkelijk aan gedupeerde ouders toekomen. Eerder werd duidelijk dat de overheid alle schulden van deze mensen kwijtscheldt.
Het kabinet heeft private bedrijven opgeroepen schulden kwijt te schelden, maar ziet daar weinig beweging in. Gedupeerden moeten “op korte termijn” duidelijkheid krijgen over wat er met hun schulden gebeurt, vindt VNG.
VNG: ‘Belastingdienst gooit problemen over de schutting’
Eerder deze week schreef Van Huffelen dat gemeenten een “aanpak op maat” aan gedupeerden kunnen aanbieden. “Daarmee gooit de Belastingdienst zijn problemen over de schutting en zet het gemeenten voor het blok”, aldus Peter Heijkoop, CDA-wethouder in Dordrecht, namens de VNG tegen RTL Nieuws. “Wij willen niets liever dan onze inwoners helpen, maar de Belastingdienst zal zelf de problemen moeten oplossen, die het veroorzaakt heeft.”
Experts: kwijtschelden overheidsschulden in toeslagenaffaire lost nog niet alles op
Gedupeerden van de toeslagenaffaire hoeven schulden die ze hebben bij overheidsinstanties niet meer te betalen. Met die regeling wordt voorkomen dat de ouders, die allemaal ten minste 30.000 euro krijgen van het kabinet, een groot deel van dat bedrag weer moeten inleveren bij schuldeisers. Maar volgens juristen is het nog onduidelijk hoeveel ouders er nu echt mee opschieten.
“Dit is ten eerste een belangrijke stap en positief nieuws”, zegt Nadja Jungmann, lector schulden en incasso aan de Hogeschool Utrecht. “Alleen vraag ik me wel af of de gedupeerden echt met een schone lei kunnen beginnen, zoals Van Huffelen zegt. Dat kan je onder de huidige omstandigheden niet garanderen, omdat een substantieel deel van de ouders private schulden heeft. Ik vraag me af of het niet leidt tot een verschuiving van geld van de overheid naar private schuldeisers.”
De NVVK, de branchevereniging voor schuldhulpverleners, zegt dat er honderden private schuldeisers zijn. “De grootste zijn incassobureaus die namens veel schuldeisers werken”, zegt voorzitter Marco Florijn. “Denk daarbij aan zorgverzekeraars, banken, maar ook kleine schuldeisers als de bakker. Ook zijn er privé-leningen afgesloten, bijvoorbeeld bij ouders.” Ook Florijn vindt dat die meegenomen moeten worden in het plan voor de gedupeerden. “Anders krijgt een gedupeerde 30.000 euro, maar is dat geld zo weer weg omdat er bankbeslag op wordt gelegd.”
Verleiden
Staatssecretaris Van Huffelen vraagt private schuldeisers zoals energiebedrijven, banken en woningcorporaties openstaande schulden kwijt te schelden. Hierover is ze nog in overleg met hen. Ze wil private partijen ertoe “verleiden” de schulden te schrappen en heeft “goede hoop” dat dat gaat lukken. De Nederlandse Vereniging van Banken en het Verbond van Verzekeraars willen hier nog geen reactie op geven, omdat ze eerst met de leden in gesprek moeten.
AD 19.01.2021
Overheid scheldt schulden gedupeerden toeslagenaffaire kwijt
Goed nieuws voor de gedupeerden van de toeslagenaffaire. Er gaat een streep door alle overheidsschulden die deze gedupeerden bij de overheid hebben. Dat heeft staatssecretaris Van Huffelen zojuist bekendgemaakt.
Het gaat om alle overheidsschulden bij instanties als DUO en schulden bij het UWV. De overheid gaat ook in gesprek met postorderbedrijven en andere private schuldeisers.
“Ik vind dat ouders een volledig schone lei verdienen, zodat zij het bedrag aan compensatie kunnen gebruiken om écht een nieuwe start te maken”, aldus Van Huffelen.
Woede
Alle gedupeerde ouders van de toeslagenaffaire krijgen ten minste 30.000 euro, maar een deel van dat geld dreigde de Belastingdienst als openstaande vorderingen weer terug te eisen.
Overleg over schulden door toeslagenaffaire klapt: ‘Desastreuze plannen’
Dat de Belastingdienst zelf vooraan stond als schuldeiser om een groot deel van de vergoeding van 30.000 euro voor slachtoffers van de toeslagenaffaire weer te innen, wekte veel woede. De Beroepsvereniging van bewindsvoerders noemde het ‘desastreus’ voor de ouders.
Gemeenten: ‘Belastingdienst moet afzien van vordering op gedupeerde ouders toeslagenaffaire’
De Belastingdienst moet afzien van alle vordering op gedupeerden van de kindertoeslagaffaire. Het is niet uit te leggen dat de fiscus nog steeds openstaande vorderingen incasseert. Dat zegt de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) vandaag.
,,Het kabinet geeft aan dat ze het grote onrecht dat ouders is aangedaan in de kindertoeslagaffaire zo veel mogelijk wil herstellen en soortgelijke fouten in de toekomst wil voorkomen”, aldus de VNG. ,,Het zijn goede intenties, maar we zien dat deze intenties voor de gedupeerde ouders weer teniet worden gedaan.”
Gratis Kinderopvang
De FNV wil dat de kinderopvang in Nederland een gratis basisvoorziening wordt voor iedereen. Dat zegt vicevoorzitter Tuur Elzinga van de vakbond.
„Gratis toegankelijke kinderopvang zou het beste antwoord op de kindertoeslagaffaire zijn. Alle werknemers profiteren hiervan. Geen heksenjacht naar vermeende fraudeurs meer, die zich van geen kwaad bewust zijn. Met verschrikkelijke, traumatische en heftige financiële gevolgen.”
Volgens Elzinga profiteren alle ouders hiervan. „Zij kunnen arbeid en zorg daarmee veel beter combineren. Het is een verstandige investering in onze gezamenlijke toekomst. Rust in de tent. In je huis, in je gezin, op je werk. Kosten voor kinderopvang hoeven zo niet langer een sta in de weg zijn.”
Wat zijn de gevolgen van gratis kinderopvang?
Wat zijn de kosten?
Gratis opvang voor kinderen tot 12 jaar (vier dagen per week) gaat de staat naar schatting 5,4 miljard euro meer kosten dan de regelingen die nu van kracht zijn. Dat schreef staatssecretaris van Financiën Van Huffelen in een brief aan de Tweede Kamer vorig jaar, naar aanleiding van beleidsonderzoek.
Die kosten kunnen overigens aanzienlijk lager uitvallen als ouders een kleine eigen bijdrage betalen, of als de inkomensafhankelijke combinatiekorting (IACK) afgeschaft wordt. Dat is een fiscale aftrekpost die arbeidsparticipatie van ouders met jonge kinderen moet stimuleren. Als kinderopvang gratis of bijna gratis wordt, is die financiële stimulans niet langer nodig, is de gedachte.
Gaan ouders meer werken als kinderopvang gratis of bijna gratis is?
Uit een verkenningsstudie van het Centraal Planbureau blijkt dat gratis of veel goedkopere kinderopvang relatief beperkt effect heeft op de werkgelegenheid in Nederland. De IACK blijkt uit die studie een meer effectieve maatregel om de arbeidsparticipatie te bevorderen.
Bekijk hier; ons dossier over de toeslagenaffaire. RTL
meer: Van affaire tot val kabinet NOS
Meer: Menno Snel RTL
Meer: Belastingdienst RTL
Meer: Toeslagenaffaire Belastingdienst RTL
Meer: belastingen Telegraaf
Meer: Jaap Uijlenbroek Telegraaf
Meer: Belastingdienst Telegraaf
Meer: Toeslagenaffaire NU
dossier: Kinderopvangtoeslag Trouw
lees: Ontslagaanvraag kabinet 15.01.2021
lees: Reactie op rapport ‘Ongekend Onrecht’ van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag 15.01.2021
lees: Toelichting Catshuisregeling Kinderopvangtoeslag
lees: Budgettair kader maatregelen
lees: Overzicht _en_toelichting specifieke maatregelen Toeslagen en Belastingdienst
lees: Besluit forfaitair bedrag en verruiming compensatieregeling
lees: Managementteam van de_belastingdienst toeslagen, stukken die 2,5 jaar voor bijna iedereen zijn achtergehouden_ 23.12.2020
lees: vragen Verslag_van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag ‘Ongekend onrecht’ 23.12.2020
lees: brief 2ekamer Herstel_Toeslagen 22.12.2020
lees: eindverslag parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag 17.12.2020
lees: Kamermotie Kwint en Leijten (1) 15.12.2020
lees: Kamermotie Kwint en Leijten (2) 15.12.2020
lees: Kamermotie Kwint en Leijten (3) 15.12.2020
lees: 0a eindrapportage alternatieven voor het toeslagenstelsel
lees: 0b beleidsopties h5 voor alternatieven voor het toeslagenstelsel
lees: Aanbiedingsbrief Eindrapportage Alternatieven voor het toeslagenstelsel voor de Tweede Kamer 14.12.2020
lees: bijlage 1 verantwoording onderzoek doenvermogen
lees: bijlage 2 rapportage toeslagen en doenvermogen
lees: bijlage 3 achtergrond bij integrale vereenvoudiging belastingen en toeslagen
lees: bijlage 4 aanbiedingsbrief weging op de hand alternatieven toeslagenstelsel 19.11.2020
lees: bijlage 5 wegingen op de hand
lees: bijlage 6 cpb notitie doorrekening beleidsopties voor een alternatief toeslagenstelsel
lees: Infographic Alternatieven voor het toeslagenstelsel
lees: brief signalen ten aanzien opzet grove schuld 27.11.2020
lees: bijlage memo tg 304 versnellingsmaatregelen 09.01.2016
Lees: Kabinet opnieuw bijeen over toeslagenaffaire. Treedt de regering af? Elsevier 12.01.2021
Lees: Natuurlijk moet het kabinet aftreden om de toeslagenaffaire. En wel hierom ! Elsevier 12.01.2021
Lees: Geachte Lodewijk Asscher, verscheur uw brief en treedt terug Elsevier 09.01.2021
Lees: Is 30.000 euro compensatie eerste stap of koopt kabinet aftreden af? Elsevier 23.12.2020
lees: ‘Rutte-doctrine’ onder vuur: proloog verkiezingsstrijd Elsevier 22.12.2020
lees: Keihard rapport toeslagenaffaire: zijn er consequenties? Elsevier 21.12.2020
lees: De toeslagenaffaire kent één hoofdschuldige: het parlement Elsevier 20.12.2020
lees: Verhoren toeslagendrama klaar: niemand wist van of deed iets aan ontspoorde aanpak Elsevier 27.11.2020
lees: Toeslagenstelsel is absurd, blijkt uit gehaspel bij enquête. Stop ermee Elsevier 27.11.2020
Zie: De val van Rutte III vanwege het gedonder met de belastingdienst
Zie verder dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 25 – nasleep POK – deel 1
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 24 – nasleep
Zie verder ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 23 – nasleep
Zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 22 – nasleep
Zie verder : De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 21 – nasleep
Zie dan verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 20 – nasleep
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 19 – nasleep
Zie verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 18 – nasleep
Zie verder dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 15 – nasleep rapport commissie Donner
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 11 – nasleep rapport commissie Donner
Zie verder ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 10 – rapport commissie Donner
Zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 9
Zie verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 8
Zie verder dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 7
En zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 6
Zie dan ook nog verder: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 5 – commissie Donner
Zie verder dan ook: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 4 – commissie Donner
en zie dan ook nog: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 3
en zie verder dan ook: Voorheen Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en staatssecretaris Menno Snel (Financiën) het Gedonder met de belastingdienst – deel 2
en verder zie dan ook nog: Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en het Gedonder met de belastingdienst deel 1
Gemeenten hebben zorgen over ‘herstelaanpak’ toeslagenaffaire
NU 22.01.2021 De Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) maakt zich zorgen over de “herstelaanpak” van staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Financiën) in de toeslagenaffaire. Zo wordt erop gewezen dat private partijen nog niet voldoende meewerken bij het kwijtschelden van de schulden van de gedupeerden.
De VNG heeft hierover een brief geschreven aan het kabinet en doet daarin “voorstellen voor het vervolg”.
Zo moet het kabinet volgens de VNG onder meer regelen dat de mensen die slachtoffer zijn van de affaire een “schuldenvrije nieuwe start” krijgen. Verder moeten mensen die hun – onterechte – schuld aan de Belastingdienst hebben afgelost, gecompenseerd worden voor de “grote nood” waarin zij jaren verkeerden.
Ook moet de 30.000 euro compensatie die aan slachtoffers is beloofd, daadwerkelijk aan gedupeerde ouders toekomen. Eerder werd duidelijk dat de overheid alle schulden van deze mensen kwijtscheldt.
Het kabinet heeft private bedrijven opgeroepen schulden kwijt te schelden, maar ziet daar weinig beweging in. Gedupeerden moeten “op korte termijn” duidelijkheid krijgen over wat er met hun schulden gebeurt, vindt VNG.
VNG: ‘Belastingdienst gooit problemen over de schutting’
Eerder deze week schreef Van Huffelen dat gemeenten een “aanpak op maat” aan gedupeerden kunnen aanbieden. “Daarmee gooit de Belastingdienst zijn problemen over de schutting en zet het gemeenten voor het blok”, aldus Peter Heijkoop, CDA-wethouder in Dordrecht, namens de VNG tegen RTL Nieuws. “Wij willen niets liever dan onze inwoners helpen, maar de Belastingdienst zal zelf de problemen moeten oplossen, die het veroorzaakt heeft.”
Daar heeft de VNG niet veel vertrouwen in. Heijkoop zegt tegen RTL Nieuws dat het beter is als minister Wouter Koolmees (Sociale Zaken) de regie op het dossier overneemt. “De Belastingdienst moet een stap opzij doen. We zien al anderhalf jaar dat die niet in staat is de problemen op een goede manier op te lossen.”
Vorige week vrijdag viel het kabinet door de toeslagenaffaire. Een commissie oordeelde eerder dat de volledige ambtelijke en politieke top verantwoordelijk is voor de uit de bocht gevlogen fraudeaanpak van de Belastingdienst.
Zo werden ouders met een tweede paspoort strenger gecontroleerd en hard aangepakt voor kleine zaken als het vergeten van een bonnetje. Duizenden ouders stonden vervolgens jarenlang ten onrechte bij de Belastingdienst aangemerkt als fraudeur, waardoor ze in grote problemen kwamen.
Lees meer over: Politiek Toeslagenaffaire
Gemeenten vinden hulp toeslagenaffaire onvoldoende: ‘Oplossing voor álle schulden’
RTL 22.01.2021 De Belastingdienst moet snel met een oplossing komen voor álle schulden van gedupeerden in de toeslagenaffaire en desnoods zelf de rekening betalen. Dat zegt Peter Heijkoop, CDA-wethouder in Dordrecht, namens de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG).
Als de belastingdienst gedupeerde ouders met schuldproblemen vanaf volgende week geld gaat uitkeren, lost dat voor hen helemaal niets op. Dan staan private schuldeisers op de stoep, dreigen nieuwe loonbeslagen en hebben gedupeerden er helemaal niets aan.
“Het is echt heel ernstig”, zegt Heijkoop. “Zonder goed plan breng je de meest kwetsbare groep onder de slachtoffers opnieuw in de problemen. En zij hebben dan niets aan die compensatie. Zo mag je niet met deze mensen omgaan. En een plan is er nog steeds niet. We hebben hier al vaak voor gewaarschuwd.”
‘Belastingdienst moet verantwoordelijkheid nemen’
De VNG begint het vertrouwen te verliezen in de aanpak van staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen). De VNG vreest dat duizenden gedupeerden alleen maar verder in de problemen worden gebracht, nu er nog steeds geen oplossing is met andere schuldeisers, zoals banken, woningcorporaties en commerciële partijen. “Het is een probleem dat door de Belastingdienst is ontstaan” , zegt Heijkoop. “De Belastingdienst mag dit niet over de schutting gooien, maar moet het eindelijk oplossen. De Belastingdienst moet de rekening oppakken en haar verantwoordelijkheid nemen.”
Overheid scheldt schulden gedupeerden toeslagenaffaire kwijt
Problematische schulden
Het kabinet wil vanaf volgende week de toegezegde 30.000 euro aan schadevergoeding gaan uitkeren. Voor ouders zonder schulden is dat prima, zegt Heijkoop: “Hen moet je zo snel mogelijk compenseren. Dat heeft al veel te lang geduurd.” Maar voor mensen met schulden betekent dit dat er dezelfde dag door allerlei schuldeisers weer beslag wordt gelegd. Naar schatting heeft ongeveer een derde van de 22.000 slachtoffers problematische schulden.
Maandag kondigde het kabinet na grote politieke druk aan dat alle schulden gedupeerden bij overheidsinstanties, worden kwijtgescholden. Staatssecretaris Van Huffelen riep private schuldeisers op dit ook te doen. Deze week bleek dat dit niet zomaar zal gebeuren. Heijkoop kan zich daar wel iets bij voorstellen: “Ik hoor goede geluiden, van bijvoorbeeld woningcorporaties, dat zij bereid zijn om misschien een deel van de schulden kwijt te schelden. Daar zijn we als gemeenten natuurlijk blij mee. Maar waarom zou je als private partij de rekening krijgen van iets dat de Belastingdienst heeft veroorzaakt?”
Want door de problemen die door de Belastingdienst werden veroorzaakt, kwamen de gedupeerden dieper en dieper in de schulden, zonder dat ze er zelf iets aan konden doen. Natasja is een van die gedupeerden:
Belastingdienst moet ‘stap opzij’ doen
Heijkoop is kritisch over de manier waarop de Belastingdienst te werk gaat. Deze week schreef Van Huffelen in een Kamerbrief dat gemeenten een ‘aanpak op maat’ kunnen bieden als gedupeerden nog schulden hebben. “Daarmee gooit de Belastingdienst zijn problemen over de schutting en zet het gemeenten voor het blok. Wij willen niets liever dan onze inwoners helpen, maar de Belastingdienst zal zelf de problemen moeten oplossen, die ze veroorzaakt heeft moeten oplossen.”
Voor de VNG is de maat vol en daarom vraagt zij aan het minister Wouter Koolmees van Sociale Zaken om de regie over te nemen. “De Belastingdienst moet een stap opzij doen. We zien al anderhalf jaar dat die niet in staat is de problemen op een goede manier op te lossen”, aldus Heijkoop.
Overleg over schulden door toeslagenaffaire klapt: ‘Desastreuze plannen’
Schone lei
Volgens SP-kamerlid Renske Leijten is het onontkoombaar dat de Belastingdienst niet alleen de eigen schuld bij gedupeerden kwijtscheldt, maar ook die van commerciële partijen overneemt. “Anders komt er nooit een oplossing en krijgen gedupeerden niet de beloofde schone lei.” Volgens haar laat de noodkreet van de VNG ook zien dat niet de Belastingdienst, maar een andere organisatie de schadevergoedingen moet regelen.
Later vandaag stuurt de VNG een brandbrief aan de Tweede Kamer en aan het kabinet.
RTL Nieuws; Belastingdienst Toeslagenaffaire Belastingdienst
Gemeenten vinden hulp toeslagenaffaire onvoldoende: ‘Oplossing voor álle schulden’
MSN 22.01.2021 De Belastingdienst moet snel met een oplossing komen voor álle schulden van gedupeerden in de toeslagenaffaire en desnoods zelf de rekening betalen. Dat zegt Peter Heijkoop, CDA-wethouder in Dordrecht, namens de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG).
Als de belastingdienst gedupeerde ouders met schuldproblemen vanaf volgende week geld gaat uitkeren, lost dat voor hen helemaal niets op. Dan staan private schuldeisers op de stoep, dreigen nieuwe loonbeslagen en hebben gedupeerden er helemaal niets aan.
“Het is echt heel ernstig”, zegt Heijkoop. “Zonder goed plan breng je de meest kwetsbare groep onder de slachtoffers opnieuw in de problemen. En zij hebben dan niets aan die compensatie. Zo mag je niet met deze mensen omgaan. En een plan is er nog steeds niet. We hebben hier al vaak voor gewaarschuwd.”
‘Belastingdienst moet verantwoordelijkheid nemen’
De VNG begint het vertrouwen te verliezen in de aanpak van staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen). De VNG vreest dat duizenden gedupeerden alleen maar verder in de problemen worden gebracht, nu er nog steeds geen oplossing is met andere schuldeisers, zoals banken, woningcorporaties en commerciële partijen. “Het is een probleem dat door de Belastingdienst is ontstaan” , zegt Heijkoop. “De Belastingdienst mag dit niet over de schutting gooien, maar moet het eindelijk oplossen. De Belastingdienst moet de rekening oppakken en haar verantwoordelijkheid nemen.”
Problematische schulden
Het kabinet wil vanaf volgende week de toegezegde 30.000 euro aan schadevergoeding gaan uitkeren. Voor ouders zonder schulden is dat prima, zegt Heijkoop: “Hen moet je zo snel mogelijk compenseren. Dat heeft al veel te lang geduurd.” Maar voor mensen met schulden betekent dit dat er dezelfde dag door allerlei schuldeisers weer beslag wordt gelegd. Naar schatting heeft ongeveer een derde van de 22.000 slachtoffers problematische schulden.
Maandag kondigde het kabinet na grote politieke druk aan dat alle schulden gedupeerden bij overheidsinstanties, worden kwijtgescholden. Staatssecretaris Van Huffelen riep private schuldeisers op dit ook te doen. Deze week bleek dat dit niet zomaar zal gebeuren. Heijkoop kan zich daar wel iets bij voorstellen: “Ik hoor goede geluiden, van bijvoorbeeld woningcorporaties, dat zij bereid zijn om misschien een deel van de schulden kwijt te schelden. Daar zijn we als gemeenten natuurlijk blij mee. Maar waarom zou je als private partij de rekening krijgen van iets dat de Belastingdienst heeft veroorzaakt?”
Want door de problemen die door de Belastingdienst werden veroorzaakt, kwamen de gedupeerden dieper en dieper in de schulden, zonder dat ze er zelf iets aan konden doen. Natasja is een van die gedupeerden:
Belastingdienst moet ‘stap opzij’ doen
Heijkoop is kritisch over de manier waarop de Belastingdienst te werk gaat. Deze week schreef Van Huffelen in een Kamerbrief dat gemeenten een ‘aanpak op maat’ kunnen bieden als gedupeerden nog schulden hebben. “Daarmee gooit de Belastingdienst zijn problemen over de schutting en zet het gemeenten voor het blok. Wij willen niets liever dan onze inwoners helpen, maar de Belastingdienst zal zelf de problemen moeten oplossen, die ze veroorzaakt heeft moeten oplossen.”
Voor de VNG is de maat vol en daarom vraagt zij aan het minister Wouter Koolmees van Sociale Zaken om de regie over te nemen. “De Belastingdienst moet een stap opzij doen. We zien al anderhalf jaar dat die niet in staat is de problemen op een goede manier op te lossen”, aldus Heijkoop.
Schone lei
Volgens SP-kamerlid Renske Leijten is het onontkoombaar dat de Belastingdienst niet alleen de eigen schuld bij gedupeerden kwijtscheldt, maar ook die van commerciële partijen overneemt. “Anders komt er nooit een oplossing en krijgen gedupeerden niet de beloofde schone lei.” Volgens haar laat de noodkreet van de VNG ook zien dat niet de Belastingdienst, maar een andere organisatie de schadevergoedingen moet regelen.
Later vandaag stuurt de VNG een brandbrief aan de Tweede Kamer en aan het kabinet.
Kritiek op Rutte na grap over wegsturen kabinet
MSN 21.01.2021 Premier Mark Rutte heeft zich de woede van Kamerleden op de hals gehaald na zijn opmerking dat de Kamer het kabinet niet meer kan wegsturen. Dat maakt het demissionaire kabinet machtiger, grapte de premier in debat met de Tweede Kamer, het is immers al opgestapt vanwege de toeslagenaffaire.
Die “getuigt niet van een diep en oprecht besef van de schade aan de ouders en de rechtsstaat”, zegt CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt. Onafhankelijk Kamerlid Femke Merel van Kooten-Arissen kan de “zogenaamd grappige” uitlating van de premier evenmin waarderen. “Het slechts symbolisch aftreden … als ‘ultieme politieke verantwoordelijkheid’ voor het onherstelbare leed van tienduizenden ouders & hun kinderen is volstrekt waardeloos”, schrijft zij op Twitter.
“Ik wil de minister-president waarschuwen: de individuele bewindslieden kunnen nog weggestuurd worden”, zei SGP-voorman Kees van der Staaij in het debat. De kans dat de Kamer een enkele bewindspersoon naar huis stuurt is des te groter, grapte de leider van de kleine christelijke partij. Ook Kamervoorzitter Khadija Arib sprak de premier aan. “Ik neem deze opmerking terug”, zei een lachende Rutte daarom snel.
Rutte rekent op genade van de kiezer voor rol in toeslagenaffaire
AD 20.01.2021 Premier Mark Rutte vertrouwt erop dat hij de komende verkiezingen kan winnen ondanks zijn rol in de toeslagenaffaire. De politieke concurrentie blijft proberen om hem in de aanloop naar 17 maart maximaal te beschadigen.
,,We zijn hier niet als lijsttrekkers in een debat”, zei premier – en VVD-lijsttrekker- Mark Rutte. Terwijl hij natuurlijk zelf ook wel beter wist. De salvo’s die hij dinsdagavond tijdens het debat over de toeslagenaffaire om zijn oren kreeg, zijn juist precies wat hij kan verwachten als de verkiezingsdatum dichterbij kruipt. Als een gestage druppel die de steen uitholt proberen uitdagers het beeld vast te zetten dat deze inmiddels demissionaire premier niet langer de juiste persoon is om nog vier jaar een kabinet te leiden.
Lees ook;
Verkracht
Onder zijn leiding kon de afgelopen tien jaar een hardvochtig klimaat ontstaan waarin onschuldige burgers werden opgejaagd, geheimhouding boven transparantie ging (Rutte-doctrine!) en etnisch profileren gedoogd werd, stelden partijen in koor – oppositie én coalitie. ,,Uw vingerafdrukken zitten overal”, zei D66-fractieleider Rob Jetten.
Het was PVV-leider Geert Wilders die er het hardst inging. ,,U heeft de democratie verkracht”, beet hij een onbewogen Rutte toe. Al meteen na de verklaring van de premier over het aftreden van zijn kabinet sprak Wilders zijn verbazing uit over het feit dat de VVD opnieuw met Rutte als nummer één de verkiezingen in gaat. ,,Er was er maar eentje verantwoordelijk. En die gaat gewoon door.”
Uw vingerafdrukken zitten overal, aldus Rob Jetten, D66.
Gevraagd naar diens eigen rol in de affaire gaf Wilders echter niet thuis. De PVV stemde net als vele andere partijen indertijd voor een strengere fraudeaanpak, maar op zelfreflectie zat Wilders niet te wachten. ,,U kunt de boom in”, voegde hij Gert-Jan Segers van de ChristenUnie toe.
Bananenmonarchie
Meer ontzag wekte het optreden van CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt. Volgens hem is Nederland tijdens Ruttes kabinetten verworden tot een ‘bananenmonarchie’, waarbij de overheid zelfs documenten achterhoudt bij de rechter. ,,Het stelsel van macht en tegenmacht functioneert niet”, vindt Omtzigt.
Ook GroenLinks-voorman Jesse Klaver probeerde Rutte te dwingen tot meer zelfkritiek dan hij tot nu toe liet zien. ,,U bent geen toeschouwer, u bent een hoofdrolspeler!” Afgelopen vrijdag zei de premier in toelichting op de kabinetsval dat hij wel betrokken, maar ‘niet direct verantwoordelijk’ was voor de toeslagenaffaire.
Nu erkende hij dat hij zich ‘uiteraard verantwoordelijk voelt’ voor alles wat er onder zijn bewind gebeurt. Maar hij benadrukte opnieuw dat hij pas in de zomer van 2019 doorhad dat er zoveel mensen in knel konden komen door toedoen van de overheid.
Volgens PVV-leider Geert Wilders heeft premier Rutte door zijn rol in de toeslagenaffaire ‘de democratie verkracht’. © EPA
,,Of ik een goede leider zou zijn, bepaalt de kiezer”, zei Rutte na de zoveelste aanval vanuit de Tweede Kamer. Tot dusver heeft de premier goede redenen om de verkiezingen met vertrouwen tegemoet te kunnen zien: zijn VVD gaat comfortabel voorop in de peilingen. Maar de concurrentie is vastbesloten om hem te beschadigen waar dat kan.
De uithaal van D66’er Jetten, die Rutte ervan betichtte in zijn periode als staatssecretaris te hebben ‘aangezet tot rassendiscriminatie’, toonde dat ook in de coalitie de handschoenen definitief uit zijn nu het kabinet demissionair verder gaat.
U bent geen toeschouwer, u bent een hoofdrolspeler!, aldus Jesse Klaver, GroenLinks.
Partijen kwamen gisteren met allerlei plannen – voor een parlementaire enquête naar de toeslagenkwestie, gratis kinderopvang, kwijtschelding van private schulden van gedupeerden en een spoedregeling – maar over die moties wordt later deze week door de Kamer gestemd.
Het debat gaf ook op andere manieren een kijkje in de verkiezingscampagne die Nederland te wachten staat. Dat de enige vraag aan nieuwbakken PvdA-leider Lilianne Ploumen van D66 kwam, was bijvoorbeeld niet toevallig. Het bevestigde het beeld dat de democraten de concurrentie vrezen, nu zij met Sigrid Kaag niet meer de enige kandidaat in huis hebben die als eerste vrouw ooit in het Torentje kan belanden – al is dat scenario voor beide partijen nog ver weg, gezien de peilingen.
Gratis
Partijen grepen het debat ook aan om plannen uit hun verkiezingsprogramma’s nog eens te pluggen. Zo zetten D66 en GroenLinks hun pleidooi voor ‘gratis’ kinderopvang nadrukkelijk in de etalage (zie kader). De toeslagenaffaire onderstreept volgens het duo de noodzaak van zo’n publieke voorziening. Ook de PvdA ziet gratis opvang wel zitten, maar VVD en CDA zetten daar vraagtekens bij, waardoor een meerderheid nog niet in zicht lijkt.
‘Gratis’ kinderopvang niet gratis
De titel is misleidend, want gratis kinderopvang bestaat net zomin als gratis onderwijs of gratis snelwegen. Voorstanders bedoelen dat de eigen bijdrage die ouders nu nog moeten betalen voortaan uit belastinggeld wordt betaald.
Het Centraal Planbureau berekende eerder dat ouders nu 2,4 miljard euro aan eigen bijdrage betalen. Maar wanneer alle kinderen tussen 0 en 12 jaar gratis naar de kinderopvang mogen, zal daar automatisch meer gebruik van worden gemaakt. Die extra kosten raamt het CPB op nog eens 3,7 miljard euro per jaar.
Opgeteld bedraagt de rekening van dit voorstel jaarlijks 6,1 miljard. Dat is evenveel als de totale begroting van het ministerie van Binnenlandse Zaken.
Staatscrèches
VVD-fractieleider Klaas Dijkhoff is beducht voor ‘staatscrèches’ en wil vasthouden aan het uitgangspunt dat er een bijdrage moet zijn aan het scheppen van werkgelegenheid. Het CDA klonk bij monde van Omtzigt nog minder enthousiast: hij waarschuwde voor ‘politieke hobby’s’: ,,Als we nou één ding van de toeslagenaffaire hebben geleerd is dat we beter iets langer kunnen nadenken”, sneerde hij.
VVD-fractieleider Klaas Dijkhoff erkende dat zijn partij in het verleden ‘te veel focus’ op fraudebestrijding heeft gehad. © ANP
GroenLinks-leider Jesse Klaver vindt dat de overheid helemaal moet stoppen met het gebruik van algoritmes om fraude in de sociale zekerheid op te sporen. Daarmee doelt hij op de praktijk dat mensen op basis van ogenschijnlijk willekeurige criteria door systemen worden ‘uitgespuugd’ en extra controle kunnen verwachten. Volgens Klaver zorgen dergelijke processen ervoor dat de overheid de menselijke maat uit het oog verliest.
Als we nou één ding van de toeslagenaffaire hebben geleerd is dat we beter iets langer kunnen nadenken, aldus Pieter Omtzigt, CDA-Kamerlid.
Lauwtjes
Ook wil hij af van de zogeheten kostendelersnorm, waarbij mensen een lagere uitkering krijgen omdat zij een huishouden delen met anderen. Dijkhoff reageerde lauwtjes op de linkse voorstellen: ,,Het is niet zo dat we in een keer alles delen en alles hetzelfde vinden”, zei hij tegen Klaver. Volgens hem blijft het nodig dat de overheid kritisch is op mensen die ‘creatief proberen meer te krijgen dan waar ze eigenlijk recht op hebben’.
Ondanks de verdeeldheid over precieze oplossingen en geharrewar over diverse details is de Tweede Kamer het over twee belangrijke zaken hartstochtelijk eens: zo’n schandaal als de toeslagenaffaire mag nooit meer gebeuren en de rol van het parlement zelf moet ook anders.
Rutte: wel ‘direct verantwoordelijk’ voor toeslagendrama
RTL 20.01.2021 Premier Mark Rutte voelt zich ‘uiteraard altijd direct verantwoordelijk’ voor alles wat er onder zijn bewind gebeurt, dus ook voor de toeslagenaffaire waar zijn derde kabinet vorige week over viel. “Daar zal ik nooit voor weglopen”, vertelde hij gisteravond in een debat dat tot na middernacht duurde.
Tijdens het debat over een vernietigend toeslagenrapport dat vorige maand verscheen, kreeg Rutte veel kritiek op zijn eigen rol.
Tweede Kamer wil dat premier Rutte kijkt naar eigen rol in toeslagenaffaire
Die bleef tot nu toe onderbelicht, vinden veel Tweede Kamerleden. De premier zei eerder dat hij zich wel verantwoordelijk voelt, maar niet direct betrokken was bij het schandaal.
Nadruk op fraudebestrijding
Rutte heeft, met het aftreden van zijn kabinet, dan wel verantwoordelijkheid genomen, het lijkt volgens verschillende partijen niet volledig tot Rutte door te dringen dat het toeslagenschandaal zich voornamelijk voltrok toen hij in het Torentje zat.
Rutte erkende gisteravond opnieuw dat onder zijn bewind veel nadruk werd gelegd op de bestrijding van fraude met publieke voorzieningen. Daardoor kan bij mensen die met de uitvoering zijn belast, ‘onbedoeld en niet gewenst’ het idee zijn ontstaan dat zij in de strijd tegen misbruik ‘iets meer mogen’, vertelde de premier.
Dossier Toeslagenaffaire
Het blootleggen van de misstanden bij de Belastingdienst in de Toeslagenaffaire, is terug te lezen in de artikelen en video’s die RTL Nieuws hierover heeft gepubliceerd. Bekijk het hele dossier.
Niet alleen Rutte, maar ook de rest van de Tweede Kamer zegt fouten te hebben gemaakt. Zo lieten politici zich naar eigen zeggen te veel meeslepen door de jacht op fraudeurs. Daardoor zijn wetten aangenomen die in de praktijk te hard uitpakten, gaven veel partijen toe.
Kritische blik
ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers erkent via een motie ‘dat de Tweede Kamer medeverantwoordelijk is voor wetgeving die in de uitvoering zeer hardvochtig heeft uitgepakt en daarmee voor het leed dat in het rapport Ongekend Onrecht beschreven wordt’. Ook VVD, CDA, D66 en oppositiepartijen GroenLinks, PvdA en SGP zijn het hiermee eens.
‘De boom in met je zelfreflectie’
Alleen PVV-leider Geert Wilders wilde tijdens het debat niets weten van zelfreflectie. Meerdere partijen riepen hem daar wel toe op, ook omdat juist zijn partij vaak hamert op een keiharde aanpak van fraudeurs. Voor zelfreflectie moet je bij de psycholoog zijn, zei Wilders. “De boom in met je zelfreflectie!”
Omtzigt: nú duidelijkheid compensatie gedupeerden toeslagenaffaire
Schuldeisers
Het kabinet zei verder dat het snel tot een akkoord hoopt te komen met energiebedrijven, banken en andere schuldeisers van toeslagenouders. Met zo’n akkoord hoopt het kabinet te voorkomen dat de beloofde 30.000 euro die de gedupeerden aan compensatie krijgen, direct in de handen van bedrijven komt waar die ouders nog een openstaande schuld hebben.
Met een van de grote schuldeisers, de NS, is gisteren al een overeenkomst bereikt, vertelde staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Financiën).
Volgende week
Volgende week wordt begonnen met het compenseren van de ouders. Daarbij zullen eerst de ouders die geen openstaande schulden hebben tegemoet worden gekomen, omdat het voor deze groep minder uitzoekwerk vergt. Zelf besloot het kabinet al alle overheidsschulden van toeslagenouders kwijt te schelden.
Van Huffelen riep grote bedrijven in het debat met de Tweede Kamer nogmaals op dat ook te doen.
RTL Nieuws; Mark Rutte Geert Wilders Toeslagenaffaire Belastingdienst Toeslagenwet Val kabinet Rutte III
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/d700771a-5aea-11eb-a44a-0255c322e81b.jpg)
Rutte maakt excuses aan CDA’er Omtzigt om toeslagendossier
Telegraaf 20.01.2021 Premier Mark Rutte heeft dinsdag, mede namens zijn inmiddels demissionaire kabinet, zijn excuses aangeboden aan CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt. Excuses waren volgens de minister-president „op zijn plaats” wegens de gebrekkige informatievoorziening in de toeslagenaffaire en in het algemeen.
In een debat over het vernietigende toeslagenrapport en de val van het kabinet die daarop volgde, zei Rutte sorry voor de ondermaatse informatiehuishouding van de verschillende ministeries.
Ook bood hij excuses aan voor het feit „dat het voor kon komen dat informatie die binnen departementen bekend was, niet de ambtelijke en politieke leiding heeft bereikt.” Daardoor kwam deze informatie ook niet bij de Kamer, die daardoor zijn controlefunctie niet goed kon uitoefenen.
Rutte spreekt wel tegen dat informatie uit politieke overwegingen niet is gedeeld met de Kamer. De commissie-Van Dam die de politieke verantwoordelijkheid voor de toeslagenaffaire onderzocht, concludeerde dat dit wel het geval was.
BEKIJK OOK:
Meeste pijlen zijn op Rutte gericht
De Kamercommissie kreeg niet helemaal duidelijk wat er gebeurd is met een explosief memo over de fraudeaanpak bij de Belastingdienst. Een groep hooggeplaatste ambtenaren zou dat memo bespreken, ook met de toenmalige staatssecretaris van Financiën.
Maar het memo verdween uit het ’factsheet’ waar het eerst nog wel onderdeel van uitmaakte. Rutte belooft dat iemand van buitenaf, door middel van onder meer interviews met betrokken ambtenaren, gaat uitzoeken wat er in die week in de zomer van 2019 precies is gebeurd.
Omtzigt eiste op zijn beurt weer dat de Kamer moet goedkeuren wie dit onderzoek gaat doen. Zijn partijgenoot en voormalig minister Piet Hein Donner, die eerder onderzoek deed naar de toeslagenaffaire, zou volgens Omtzigt geen geschikte kandidaat zijn. Donner is volgens de prominente CDA’er niet kritisch genoeg en als voormalig vicepresident van de Raad van State te nauw betrokken bij het dossier.
Alles over de val van het kabinet in een nieuwe podcast Afhameren met Wouter de Winther:
BEKIJK MEER VAN; Mark Rutte Pieter Omtzigt Kamer
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/0f6b40ce-5ae8-11eb-a44a-0255c322e81b.jpg)
Meeste pijlen zijn op Rutte gericht
Telegraaf 20.01.2021 Een voorzichtige hand in eigen boezem, maar vooral een priemende beschuldigende vinger naar demissionair premier Rutte: de Tweede Kamer gebruikt het debat over de toeslagenaffaire om de VVD-lijsttrekker richting de verkiezingen als hoofdschuldige aan te wijzen voor het schandaal dat het kabinet heeft laten vallen.
Er zijn excuses: onder meer van VVD, D66 en GL. Want ja, het gros van de partijen heeft in de afgelopen tien jaar ingestemd met allerlei wetten die een harde fraude-aanpak mogelijk maakten. Maar de eindverantwoordelijkheid, daarvoor wijzen de meeste partijen naar Rutte, de man die in die periode premier was van drie kabinetten.
Het is wat VVD-fractieleider Dijkhoff, die het debat mag openen, al voorspelt. „Zet de verwarming vandaag maar niet te hard, anders druipt de boter nog van ons hoofd”, zegt hij in zijn betoog. Het is de lijn die hij namens de liberalen neer probeert te zetten. Het toeslagenschandaal is niet alleen de schuld van Rutte en zijn kabinetten, het ligt ook aan de Kamer zelf, ambtenaren, de rechtspraak. In Dijkhoffs woorden: „Een clustercatastrofe van epische proporties.”
“U bent de enige constante”
Maar de rest van de Kamer wil het, zeker nu in campagnetijd met een in de peilingen nog altijd onaantastbare VVD, maar wat graag over de schuldvraag hebben. En de hoofdverdachte is wat hen betreft Rutte, die in zijn tien jaar als premier als eindverantwoordelijke wordt gezien. „U bent de enige constante”, wrijft PVV-leider Wilders hem aan.
’Rutte heeft de democratie verkracht’
Ook vanuit de coalitie, waar D66-fractieleider Jetten vooral wijst naar de eerste twee kabinetten-Rutte, zonder zijn partij, die volgens hem de basis hebben gelegd voor de doorgeslagen fraudejacht. Wilders gaat daar het verst in, en stelt zelfs dat Rutte de ’democratie heeft verkracht’.
Het zit de Kamer dwars dat Rutte vrijdag na het aftreden van het kabinet nog heeft gezegd dat hij ’geen directe verantwoordelijkheid’ had voor de toeslagenaffaire. „Hij was wel degelijk betrokken”, zegt GL-leider Klaver.
Kersvers PvdA-lijsttrekker Ploumen kan het aftreden van het kabinet daarom moeilijk serieus nemen. „Elk kind weet: sorry zeggen telt alleen maar als je het echt meent.” Rutte komt dinsdag terug op die woorden, en zegt ineens ’uiteraard altijd direct verantwoordelijk’ te zijn.
Over de inhoud en hoe het nu verder moet, gaat het ook. Dat het toeslagenstelsel op de schop moet, is iedereen het wel over eens, maar over hoe dat moet nog niet. VVD en PVV willen ervoor waken dat minder streng beleid de deur weer openzet voor fraudeurs. „Het blijft wel geld van anderen”, stipt Dijkhoff aan dat het door de belastingbetaler wordt opgebracht.
CU-fractieleider Segers ziet liever dat de overheid niet meer van wantrouwen, maar juist vertrouwen uitgaat. Maar Rutte blijft erbij dat fraude-aanpak zorgt voor het ’draagvlak onder het stelsel van sociale zekerheid’.
Hoe zit het met de beloofde 30.000 euro compensatie?
En SP-leider Marijnissen vindt het niet kunnen dat het nog helemaal niet duidelijk is dat de beloofde 30.000 euro compensatie nog niet is uitgewerkt. „Je zorgt er toch voor dat alles tot achter de komma is geregeld? Maar zelfs dat fatsoen heeft het kabinet niet. Het staat symbool voor de hele aanpak: de beeldvorming gaat voor alles.”
CDA-Kamerlid Omtzigt haalt op zijn beurt in een vergaand betoog de rechtstaat door de gehaktmolen. Hij noemt Nederland zelfs een ’bananenmonarchie’, als hij het heeft over hoe de overheid bij een rechtszaak tegen gedupeerde ouders stukken achterhield. Geen Kamerlid spreekt hem tegen.
Geert Wilders haalde hard uit naar demissionair premier Mark Rutte in het debat rondom de toeslagenaffaire.
Alles over de val van het kabinet in een nieuwe podcast Afhameren met Wouter de Winther:
BEKIJK MEER VAN; overheid verkiezingen partijen en bewegingen Mark Rutte Tweede Kamer der Staten-Generaal Volkspartij voor Vrijheid en Democratie
Rutte reflecteert op eigen rol in toeslagenschandaal: ‘Ik loop niet weg’
NU 19.01.2021 Demissionair premier Mark Rutte is dinsdag na aandringen van de Tweede Kamer nader ingegaan op zijn rol in het kinderopvangtoeslagschandaal. De minister-president zag zich genoodzaakt het beeld recht te zetten dat hij geen betrokkenheid bij de affaire zou willen erkennen. “Ik ben uiteraard altijd direct verantwoordelijk. Ik loop daar niet voor weg.”
In het debat over het aftreden van het kabinet naar aanleiding van het vernietigende onderzoeksrapport naar het toeslagenschandaal vroegen partijen van de SP en PVV tot de PvdA, GroenLinks en D66 de minister-president naar hoe het zover heeft kunnen komen dat onder het tienjarig premierschap van Rutte dit drama zich heeft kunnen voltrekken.
De Kamer bekritiseerde de eigen rol stevig, maar sloeg aan op uitspraken die Rutte afgelopen vrijdag in de persconferentie deed waar hij zei dat hij geen directe “betrokkenheid heeft bij dit dossier”.
Kamer richt pijlen op Rutte: ‘U bent geen toeschouwer, u bent de hoofdrolspeler’
PVV-leider Geert Wilders vindt het onbestaanbaar dat Rutte zich niet terugtrekt als VVD-lijstrekker. “Rutte was overal aanwezig. Er zijn gezinnen verwoest en degene die tien jaar verantwoordelijk is gaat lachend door”, aldus Wilders.
Klaver hekelt de verdediging van Rutte dat hij verantwoordelijk, maar niet betrokken zegt te zijn. “Hij was wel degelijk betrokken”, aldus Klaver. “U bent geen toeschouwer, u bent de hoofdrolspeler.”
Ook Rob Jetten (D66) vindt de reflectie van de premier niet genoeg. De onrechtmatige fraudejacht richtte zich in het bijzonder op burgers met een dubbele nationaliteit en er was sprake van racistische en discriminatoire uitspraken bij de Belastingdienst. Volgens Jetten is deze jacht ontstaan in een politiek klimaat waar burgers die een beroep doen op steun van de overheid door de VVD zijn weggezet als profiteurs en Nederlanders met een migratieachtergrond verdacht zijn gemaakt.
Jetten bracht in herinnering dat Rutte niet alleen de voorzitter was van de ministeriële commissie fraudebestrijding die aan de wieg stond van de fraudejacht, maar ook dat hij als staatssecretaris in 2007 door de rechter veroordeeld is wegens het aanzetten tot rassendiscriminatie. En dat Rutte uitspraken deed over het “dumpen van Antilianen” en vrij recent nog de pleur-op-uitspraken. Jetten: “Erkent de premier dat zijn vingerafdrukken op het toeslagendossier zitten?”
Rutte erkent bestaan ‘institutioneel racisme in Nederland’
Rutte bestreed de suggestie dat zijn uitlatingen het directe gevolg zijn van het racisme en discriminatie bij de fiscus. Waar de premier eerder niet wilde spreken over het bestaan van institutioneel racisme in Nederland, kon hij in het Kamerdebat echter niet heen om de gedragingen van de fiscus in het toeslagenschandaal. “Er zal zeker institutioneel racisme in Nederland voorkomen”, moest Rutte toegeven.
Wel zei hij dat de harde toon en de aandacht die de fraudebestrijding kreeg in 2013-2014 ertoe heeft kunnen leiden dat ambtenaren in de uitvoering dachten dat zij verder konden gaan dan zij mochten gaan.
Rutte benadrukte dat met het opstappen van het hele kabinet de ultieme politieke verantwoordelijkheid is genomen en dat hij niet weg zegt te lopen voor zijn verantwoordelijkheid. De vragen van onder meer Wilders, Klaver en SP-leider Lilian Marijnissen of hij verder kan als VVD-lijsttrekker vindt hij een vraag voor zijn partijleden en de kiezer.
Analyse: ‘Aftreden kabinet-Rutte is meer dan alleen symbolisch’
Rutte trekt boetekleed aan, maar vindt dat hij toch door kan
NOS 19.01.2021 Premier Rutte zegt dat hij “uiteraard” verantwoordelijk is voor de toeslagenaffaire die ertoe geleid heeft dat zijn kabinet afgelopen vrijdag aftrad. Maar hij blijft erbij dat hij er pas in de zomer van 2019 direct bij betrokken raakte, toen volgens hem pas duidelijk werd hoe ernstig de hele zaak was.
“En dat geldt voor iedereen, dat is de hele tragiek van deze zaak”, zei Rutte in het debat over de toeslagenaffaire. Daarin was veel kritiek op zijn rol binnen de affaire. Die is volgens veel partijen tot nu toe onderbelicht geweest.
Verschillende partijen wezen erop dat Rutte vanaf 2013 voorzitter was van de ministeriële commissie fraudebestrijding. Hij zou juist aangestuurd hebben op de stevige fraudeaanpak, die uiteindelijk volledig uit de hand liep.
Rutte erkende dat die nadruk op fraudebestrijding er “onbedoeld” toe kan hebben geleid dat mensen in de uitvoering de indruk kregen dat ze meer mochten. Maar hij ziet geen direct verband tussen zijn beleid en het drama van de toeslagenaffaire.
Vingerafdrukken
Oppositie-, maar ook coalitiepartijen waren fel op de rol van Rutte. D66-fractievoorzitter Rob Jetten constateerde dat de premier “nog steeds niet wil erkennen dat zijn vingerafdrukken overal op zitten”.
“De premier duikt de hele tijd”, vond PVV-leider Geert Wilders. “U heeft tienduizenden levens verwoest, mensen zijn failliet gegaan door de schulden. En na de verkiezingen gaat u straks gewoon weer door in de politiek, met uw appeltje en uw fiets. Dat is toch niet uit te leggen?”
Wilders snapt niet dat Rutte aanblijft als VVD-lijsttrekker:
Maar volgens Rutte heeft het kabinet de ultieme politieke consequentie genomen door af te treden. Of hij door kan als lijsttrekker van de VVD is niet aan de Kamer, vond de premier.
Hij noemde de toeslagenaffaire, net als de trage afhandeling van de aardbevingsschade in Groningen, een smet op zijn premierschap tot nu toe. “Maar er zijn in die tien jaar ook een heleboel dingen goed gegaan. Nederland staat er goed voor.”
Excuses voor Omtzigt
Rutte bood zijn persoonlijke excuses aan aan CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt voor de gebrekkige informatievoorziening aan de Kamer. Daarbij gaat het onder meer over een explosief intern memo van een medewerker van de Belastingdienst, met kritiek op de fraudejacht. Omtzigt vroeg verschillende keren om het stuk, maar het bleek ineens verdwenen. Rutte zegde toe daar een onafhankelijk onderzoek naar te laten doen.
Volgens de premier zaten er geen politieke motieven achter het slecht informeren van de Tweede Kamer. De parlementaire ondervragingscommissie kwam wel tot die conclusie.
Ook Omtzigt is ervan overtuigd dat politieke redenen wel degelijk een rol speelden. Toen duidelijk werd voor het kabinet dat er duizenden ouders ten onrechte als fraudeur waren aangemerkt, gingen de dwanginvorderingen bij die ouders gewoon door. “Waarom drukte niemand de noodknop in? Iedereen was bezig de staatssecretaris uit de wind te houden”, constateerde Omtzigt.
BEKIJK OOK;
Wilders vraagt vertrek Rutte, maar die wijkt niet: ‘Ik sta hier niet op het partijcongres’
AD 19.01.2021 Mark Rutte krijgt forse kritiek in het debat over de toeslagenaffaire en de kabinetsval. Partijen richten hun pijlen op de premier die tien jaar aan het hoofd stond van kabinetten die volgens critici een cultuur van roekeloze fraudejacht en stelselmatige geheimhouding kweekten. Opstappen wil Rutte niet: ‘We moeten dit rechtzetten’.
,,Ik loop er niet voor weg, ik ben uiteraard ook verantwoordelijk”, zei Rutte vanavond in reactie op de scherpe kritiek uit de Tweede Kamer. ,,Dit had nooit mogen gebeuren. Kleine, administratieve fouten leidden tot grote invorderingen. Dat is de kern van dit drama. En als je ziet welke vernietigende werking dit had voor de levens van mensen, dan raakt me dat enorm. Ook omdat niemand deze banen zijn gaan doen om mensen te vermorzelen, en niet te beschermen. Het is dus onze dure plicht om dit recht te zetten, geen twijfel daarover.”
En zelf opstappen, zoals PVV-leider Wilders herhaaldelijk suggereert, doet Rutte echter niet: ,,Het kabinet heeft de ultieme politieke consequentie genomen. Het kabinet is demissionair, we zijn afgetreden, opgestapt. Maar ik sta hier niet op het partijcongres, Wilders is ook geen lid van mijn partij. We staan hier niet als lijsttrekkers in een debat voor de campagne. Het is ook aan de kiezer.”
Rutte bood wel excuses aan CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt aan voor belabberde informatievoorziening aan het parlement. De CDA’er hamert erop dat er structurele verbeteringen nodig zijn om zulke tragedies voortaan te voorkomen: ,,Dat het tien jaar duurt voordat het naar boven komt, dat mag nooit meer gebeuren.”
‘Vingerafdrukken’
Oppositie- en coalitiefracties hekelden in de uren daarvoor vooral Ruttes aandeel bij het Toeslagendrama. De premier was dan misschien formeel niet verantwoordelijk; onder zijn leiding kon wel een giftig klimaat ontstaan waarin potentiële sjoemelaars werden opgejaagd, geheimhouding boven transparantie ging, etnisch profileren gedoogd werd en onschuldige burgers ‘vermorzeld’ konden worden door de overheid, zo schetsten oppositiepartijen als PVV, PvdA en GroenLinks, maar ook coalitiefracties CDA en D66. ,,Zijn vingerafdrukken zitten op elke gelakte pagina”, zei PvdA-Kamerlid – en lijsttrekker – Lilianne Ploumen. ,,Met een appel in de hand en een glimlach op zijn gezicht fietst de premier weg van zijn verantwoordelijkheid.”
D66-fractieleider Rob Jetten greep zelfs terug op een oude gerechtelijke uitspraak over Ruttes beleid als staatssecretaris van Sociale Zaken (2003), toen hij gemeenten vroeg om inwoners van Somalische afkomst extra te controleren op bijstandsfraude: ,,Dat zette aan tot rassendiscriminatie. Later klonk het bij de premier ook: ‘pleur op’ of ‘vecht je in’. Woorden doen ertoe. Onder het bewind van de kabinetten Rutte is de aanpak doorgeschoten.”
CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt – die zich al vroeg vastbeet in de Toeslagen-kwestie – haalde in zijn betoog hard uit naar de ‘Haagse kliek’, systeemfalen bij overheidsinstanties en de gebrekkige informatievoorziening van het kabinet: ,,In het Torentje wordt niks genotuleerd.” Vrijwel alle Kamerfracties willen nu vooral snelle hulp aan alle gedupeerden, duizenden ouders wachten nog op compensatie. Omtzigt: ,,Slechts twee procent is geholpen sinds vorig jaar! De Belastingdienst verschuilde zich achter de brede rug van de rechtsstaat. Mensen kwamen te boek te staan als fraudeur, en in 94 procent van de gevallen weten we niet meer waarom dat gebeurd is.”
Nieuwe ‘doctrine’
Het coalitie-Kamerlid hekelde ook nieuwe, volgens hem opnieuw onvolledige, antwoorden op Kamervragen: ,,Is dit de nieuwe Rutte-doctrine? Door onvolledige informatievoorziening gaat het mis. En het stelsel van macht-tegenmacht functioneert niet. Dat gaat fundamenteel mis”, zei Omtzigt die van een ‘bananenmonarchie’ sprak omdat de Belastingdienst bij de rechter soms ook onvolledige dossiers aanleverde. ,,Onze kliek in Den Haag kijkt meer naar de partijvoorzitter dan naar de kiezer. Dat moeten we veranderen.”
De CDA’er wil een staatscommissie naar de rechtsstaat laten kijken: ,,Ik had me een paar jaar geleden niet kunnen voorstellen dat ik dit zou vragen.”
VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff bood -net als het kabinet- zijn excuses aan voor het drama. Ook erkende de VVD’er dat zijn partij medeverantwoordelijk is voor de doorgeslagen jacht op potentiële sjoemelaars, dat overheidsdiensten te vaak uitgingen van kwade opzet, dat de menselijke maat geregeld ontbrak. ,,Ik denk dat er in mijn eigen partij te veel focus op fraudebestrijding was. Niet alles wat eruit ziet als fraude is het ook.” Hij sprak verder van een ‘clustercatastrofe’ waarbij het parlement zelf niet buiten schot mag blijven: ,,Zet de verwarming maar niet te hard vandaag, anders druipt de boter nog van ons hoofd.” Ook Rutte spreekt van ‘ons’ – waarmee hij kabinet en Kamer bedoelt.
Onder meer PVV-leider Geert Wilders verwijt premier Rutte dat hij aanblijft terwijl hij medeverantwoordelijk is: ,,Teeven, Zijlstra, Weekers, Wiebes: alle kleine goden moeten vertrekken, maar de grote baas blijft. Tienduizenden mensen zijn kapotgemaakt. Schaamteloos.” Rutte en zijn VVD vindt dat het ‘aan de kiezer’ is of de premier kan blijven.
Toeslagen
Op de agenda vandaag staan de herziening van het toeslagenstelsel en genoegdoening voor de getroffen ouders, maar het debat wordt -met nog twee maanden tot de stembusgang- beschouwd als een ‘eerste verkiezingsdebat’. De VVD van Rutte staat op eenzame hoogte in de peilingen.
Demissionair Premier Mark Rutte tijdens het debat over het aftreden van het kabinet. © ANP
In een reactie op de vernietigende conclusies van de onderzoekscommissie besloot het het kabinet vorige maand dat gedupeerde ouders snel 30.000 euro compensatie moeten krijgen. Gisteren kondigde het kabinet daarbovenop aan dat alle lopende schulden die ouders bij overheidsinstanties als het UWV, DUO en de Sociale Verzekeringsbank worden kwijtgescholden.
In de Kamer klonk vooraf al de roep om meer actie: partijen eisen snellere uitbetaling aan getroffen ouders, diverse fracties – zoals GroenLinks en D66 – opperen ook om de kinderopvang helemaal gratis te maken. Dat kost al gauw vijf miljard euro per jaar. Zo verdwijnt ook automatisch het probleem van de toeslagen, is de gedachte. De VVD wil echter ‘geen staatcrèches’, zei Dijkhoff.
Rutte maakt ook excuses aan CDA’er Omtzigt om toeslagendossier
MSN 19.01.2021 Premier Mark Rutte heeft, mede namens zijn inmiddels demissionaire kabinet, zijn excuses aangeboden aan CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt. Excuses waren volgens de minister-president “op zijn plaats” wegens de gebrekkige informatievoorziening in de toeslagenaffaire en in het algemeen.
In een debat over het vernietigende toeslagenrapport en de val van het kabinet die daarop volgde, zei Rutte sorry voor de ondermaatse informatiehuishouding van de verschillende ministeries.
Ook bood hij excuses aan voor het feit “dat het voor kon komen dat informatie die binnen departementen bekend was, niet de ambtelijke en politieke leiding heeft bereikt”. Daardoor kwam deze informatie ook niet bij de Kamer, die daardoor zijn controlefunctie niet goed kon uitoefenen.
Rutte spreekt wel tegen dat informatie uit politieke overwegingen niet is gedeeld met de Kamer. De commissie-Van Dam die de politieke verantwoordelijkheid voor de toeslagenaffaire onderzocht, concludeerde dat dit wel het geval was.
Memo
De Kamercommissie kreeg niet helemaal duidelijk wat er gebeurd is met een explosief memo over de fraudeaanpak bij de Belastingdienst. Een groep hooggeplaatste ambtenaren zou dat memo bespreken, ook met de toenmalige staatssecretaris van Financiën.
Maar het memo verdween uit het ‘factsheet’ waar het eerst nog wel onderdeel van uitmaakte. Rutte belooft dat iemand van buitenaf, door middel van onder meer interviews met betrokken ambtenaren, gaat uitzoeken wat er in die week in de zomer van 2019 precies is gebeurd.
Omtzigt eiste op zijn beurt weer dat de Kamer moet goedkeuren wie dit onderzoek gaat doen. Zijn partijgenoot en voormalig minister Piet Hein Donner, die eerder onderzoek deed naar de toeslagenaffaire, zou volgens Omtzigt geen geschikte kandidaat zijn. Donner is volgens de prominente CDA’er niet kritisch genoeg en als voormalig vicepresident van de Raad van State te nauw betrokken bij het dossier.
Rutte: wel ‘direct verantwoordelijk’ voor toeslagendrama
RTL 19.01.2021 Premier Mark Rutte voelt zich ‘uiteraard altijd direct verantwoordelijk’ voor alles wat er onder zijn bewind gebeurt, dus ook voor de toeslagenaffaire waar zijn derde kabinet vorige week over viel. “Daar zal ik nooit voor weglopen”, zegt hij.
Tijdens het debat over een vernietigend toeslagenrapport dat vorige maand verscheen, kreeg Rutte veel kritiek op zijn eigen rol.
Tweede Kamer wil dat premier Rutte kijkt naar eigen rol in toeslagenaffaire
Die bleef tot nu toe onderbelicht, vinden veel Tweede Kamerleden. De premier zei eerder dat hij zich wel verantwoordelijk voelt, maar niet direct betrokken was bij het schandaal.
Nadruk op fraudebestrijding
Rutte heeft, met het aftreden van zijn kabinet, dan wel verantwoordelijkheid genomen, het lijkt volgens verschillende partijen niet volledig tot Rutte door te dringen dat het toeslagenschandaal zich voornamelijk voltrok toen hij in het Torentje zat.
Rutte erkende vanavond opnieuw dat onder zijn bewind veel nadruk werd gelegd op de bestrijding van fraude met publieke voorzieningen. Daardoor kan bij mensen die met de uitvoering zijn belast, ‘onbedoeld en niet gewenst’ het idee zijn ontstaan dat zij in de strijd tegen misbruik ‘iets meer mogen’, aldus de premier.
Dossier Toeslagenaffaire
Het blootleggen van de misstanden bij de Belastingdienst in de Toeslagenaffaire, is terug te lezen in de artikelen en video’s die RTL Nieuws hierover heeft gepubliceerd. Bekijk het hele dossier.
RTL Nieuws; Mark Rutte Geert Wilders Toeslagenaffaire Belastingdienst Toeslagenwet Val kabinet Rutte III
Fel Toeslagendebat met premier Rutte: ‘Zijn vingerafdrukken zitten op elke pagina’
AD 19.01.2021 Mark Rutte krijgt forse kritiek in het debat over de toeslagenaffaire en de kabinetsval. Veel partijen richten hun pijlen op de premier die tien jaar aan het hoofd stond van kabinetten die volgens critici een cultuur van roekeloze fraudejacht en stelselmatige geheimhouding kweekten.
,,Ik loop er niet voor weg”, zei Rutte vanavond in reactie op de scherpe kritiek uit de Kamer. ,,Als je zo bezig bent met fraudebestrijding kan het risico ontstaan, onbedoeld en ongewenst, dat het gevolgen heeft voor de uitvoering. Maar fraudebestrijding mag nooit ten kosten gaan van de dienstverlening.”
Oppositie- en coalitiefracties hekelden in de uren daarvoor vooral Ruttes aandeel bij het Toeslagendrama. De premier was dan misschien formeel niet verantwoordelijk; onder zijn leiding kon wel een giftig klimaat ontstaan waarin potentiële sjoemelaars werden opgejaagd, geheimhouding boven transparantie ging, etnisch profileren gedoogd werd en onschuldige burgers ‘vermorzeld’ konden worden door de overheid, zo schetsten oppositiepartijen als PVV, PvdA en GroenLinks, maar ook coalitiefracties CDA en D66. ,,Zijn vingerafdrukken zitten op elke gelakte pagina”, zei PvdA-Kamerlid – en lijsttrekker – Lilianne Ploumen. ,,Met een appel in de hand en een glimlach op zijn gezicht fietst de premier weg van zijn verantwoordelijkheid.”
D66-fractieleider Rob Jetten greep zelfs terug op een oude gerechtelijke uitspraak over Ruttes beleid als staatssecretaris van Sociale Zaken (2003), toen hij gemeenten vroeg om inwoners van Somalische afkomst extra te controleren op bijstandsfraude: ,,Dat zette aan tot rassendiscriminatie. Later klonk het bij de premier ook: ‘pleur op’ of ‘vecht je in’. Woorden doen ertoe. Onder het bewind van de kabinetten Rutte is de aanpak doorgeschoten.”
CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt – die zich al vroeg vastbeet in de Toeslagen-kwestie – haalde in zijn betoog hard uit naar de ‘Haagse kliek’, systeemfalen bij overheidsinstanties en de gebrekkige informatievoorziening van het kabinet: ,,In het Torentje wordt niks genotuleerd.”
Vrijwel alle Kamerfracties willen nu vooral snelle hulp aan alle gedupeerden, duizenden ouders wachten nog op compensatie. Omtzigt: ,,Slechts twee procent is geholpen sinds vorig jaar! De Belastingdienst verschuilde zich achter de brede rug van de rechtsstaat. Mensen kwamen te boek te staan als fraudeur, en in 94 procent van de gevallen weten we niet meer waarom dat gebeurd is.”
Nieuwe doctrine
Het coalitie-Kamerlid hekelde ook nieuwe, volgens hem opnieuw onvolledige, antwoorden op Kamervragen: ,,Is dit de nieuwe Rutte-doctrine? Door onvolledige informatievoorziening gaat het mis. En het stelsel van macht-tegenmacht functioneert niet. Dat gaat fundamenteel mis”, zei Omtzigt die van een ‘bananenmonarchie’ sprak omdat de Belastingdienst bij de rechter soms ook onvolledige dossiers aanleverde. ,,Onze kliek in Den Haag kijkt meer naar de partijvoorzitter dan naar de kiezer. Dat moeten we veranderen.”
De CDA’er wil een staatscommissie naar de rechtsstaat laten kijken: ,,Ik had me een paar jaar geleden niet kunnen voorstellen dat ik dit zou vragen.”
Later vandaag gaat Rutte in op alle vragen en de kritiek. Tijdens zijn openingswoord aan het begin van het debat herhaalde de premier dat opstappen van zijn kabinet het juiste was om te doen: ,,Als het hele systeem faalt, kan alleen samen verantwoordelijkheid worden genomen.” Wel moeten ‘kabinet en Kamer’ samen daarop aanspreekbaar zijn, vindt de premier.
VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff viel zijn partijgenoot bij. Net als het kabinet bood hij zijn excuses aan. Ook erkende de VVD’er dat zijn partij medeverantwoordelijk is voor de doorgeslagen jacht op potentiële sjoemelaars, dat overheidsdiensten te vaak uitgingen van kwade opzet, dat de menselijke maat geregeld ontbrak.
,,Ik denk dat er in mijn eigen partij te veel focus op fraudebestrijding was. Niet alles wat eruit ziet als fraude is het ook.” Hij sprak verder van een ‘clustercatastrofe’ waarbij het parlement zelf niet buiten schot mag blijven: ,,Zet de verwarming maar niet te hard vandaag, anders druipt de boter nog van ons hoofd.”
Onder meer PVV-leider Geert Wilders verweet premier Rutte dat hij aanblijft terwijl hij medeverantwoordelijk is: ,,Teeven, Zijlstra, Weekers, Wiebes: alle kleine goden moeten vertrekken, maar de grote baas blijft. Het zou Rutte sieren af te zien van het lijsttrekkerschap. Tienduizenden mensen zijn kapotgemaakt. Schaamteloos.”
Toeslagen
Op de agenda vandaag staan de herziening van het toeslagenstelsel en genoegdoening voor de getroffen ouders, maar het debat wordt -met nog twee maanden tot de stembusgang- beschouwd als een ‘eerste verkiezingsdebat’. De VVD van Rutte staat op eenzame hoogte in de peilingen.
Aanleiding voor het debat zijn het spijkerharde rapport van de Parlementaire Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag (POK) en de politieke conclusies die het kabinet daar vrijdag aan verbond door op te stappen. Rutte zei vorige week nogmaals sorry en beloofde opnieuw beterschap. ‘Vervuld van diepe schaamte’ kondigde de premier aan het complete toeslagenstelsel op de schop te nemen, ook worden overheidsstukken voortaan sneller openbaar, en moet er een fundamentele omslag bij overheidsdiensten komen, waardoor mensen nooit meer zo in de problemen kunnen komen.
Demissionair Premier Mark Rutte tijdens het debat over het aftreden van het kabinet. © ANP
Eerder was al toegezegd dat gedupeerde ouders snel 30.000 euro compensatie moeten krijgen en gisteren kondigde het kabinet aan dat alle lopende schulden die ouders bij overheidsinstanties als het UWV, DUO en de Sociale Verzekeringsbank worden kwijtgescholden.
In de Kamer klonk vooraf al de roep om meer actie: partijen eisen snellere uitbetaling aan getroffen ouders, diverse fracties – zoals GroenLinks en D66 – opperen ook om de kinderopvang helemaal gratis te maken. Dat kost al gauw vijf miljard euro per jaar. Zo verdwijnt ook automatisch het probleem van de toeslagen, is de gedachte. De VVD wil echter ‘geen staatcrèches’, zei Dijkhoff.
Premier Mark Rutte na afloop van de ministerraad op het Binnenhof. © ANP
Tweede Kamer wil dat premier Rutte kijkt naar eigen rol in toeslagenaffaire
RTL 19.01.2021 Kamerleden van verschillende partijen willen dat premier Mark Rutte nadrukkelijker kijkt naar zijn eigen rol in de toeslagenaffaire. Rutte heeft, met het aftreden van zijn kabinet, dan wel verantwoordelijkheid genomen, het lijkt volgens de partijen niet volledig door te dringen dat het toeslagenschandaal zich voornamelijk voltrok toen hij in het torentje zat.
Het is typisch dat voormalig staatssecretaris van Financiën Eric Wiebes (in dit kabinet minister) aftrad, terwijl ‘de grote VVD-baas’ Rutte bleef zitten, zegt Wilders. “Wat een schaamteloos egoïsme. Als de premier nog een beetje eergevoel over heeft, als hij nog iets van een ruggengraat over heeft, moet hij na de verkiezingen niet terugkomen.”
Omtzigt: nú duidelijkheid compensatie gedupeerden toeslagenaffaire
Niet wegduiken
Het kabinet trad vrijdag terug, waarmee Rutte de ultieme politieke verantwoordelijkheid nam. Maar terwijl Rutte meer openheid beloofde, ‘komt hij vervolgens weer met een zin die alleen hij kan bedenken: ik was verantwoordelijk, maar niet betrokken’, zegt GroenLinks-leider Jesse Klaver. “Hij was wel degelijk betrokken. En het zou hem sieren als hij de fout van afgelopen vrijdag vandaag rechtzet. En niet wegduikt voor de verantwoordelijkheid, maar zegt: ik was er.”
Ook fractievoorzitter Rob Jetten vindt dat Rutte hierover niet duidelijk genoeg is geweest. Hij benadrukt de rol van de premier in het ontstaan van de harde fraudeaanpak. “Onder het bewind van de kabinetten Rutte-I en Rutte-II is die aanpak doorgeschoten.” Jetten rekent het de premier aan ‘dat de ellende en de problemen, waarvan hij wist dat ze bestonden, konden voortduren terwijl hij de scepter zwaaide’.
Dossier Toeslagenaffaire
Het blootleggen van de misstanden bij de Belastingdienst in de Toeslagenaffaire, is terug te lezen in de artikelen en video’s die RTL Nieuws hierover heeft gepubliceerd. Bekijk het hele dossier.
Vingerafdrukken
De D66’er verwijst ook naar de ‘pleurop’-uitspraak van de premier en naar de tijd dat Rutte nog staatssecretaris was, en aan gemeenten vroeg Somalische inwoners extra goed te controleren op misbruik met bijstandsuitkeringen.
Ook PvdA-leider Lilianne Ploumen haalt dat voorbeeld aan. Rutte kan volgens haar niet volhouden dat hij niet direct betrokken was bij het ontspoorde fraudebeleid. “Zijn vingerafdrukken zitten op elke witgelakte pagina.” Toch constateert zij dat Rutte “met een glimlach wegfietst van zijn verantwoordelijkheid”.
Kijk mee: Kamerdebat met Rutte over aftreden kabinet om toeslagenaffaire
Discriminatie en etnisch profileren
CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt hekelt vooral de gebrekkige informatievoorziening in de tijd dat Rutte premier is. “Het probleem bij het Torentje is dat er niet genotuleerd wordt”, zijn ministerie moet de telefoon niet meer opnemen als andere departementen goedkeuring willen vragen voor het openbaar maken van documenten, zegt Omtzigt.
“Kan hij reflecteren op zijn eigen rol en het ministerie van Algemene Zaken”, vraagt het bekende CDA-lid verder. “Wanneer is hij ergens voor verantwoordelijk en wanneer heeft hij besluiten genomen? Wat weet hij over discriminatie en etnisch profileren?”
Kabinet stuurt vuistdik toeslagendossier avond voor debat
Kamerleden zijn bij aanvang van het debat over de toeslagenaffaire nogal verbolgen over de enorme hoeveelheid informatie die ze plotseling hebben gekregen. Lilian Marijnissen (SP) toont een dik dossier en vraagt zich af waarom het zo laat moest.
RTL Nieuws / ANP; Mark Rutte Pieter Omtzigt Belastingdienst Toeslagenaffaire Belastingdienst Kinderopvangtoeslag Toeslagenwet Kabinetscrisis Val kabinet Rutte III
Omtzigt haalt uit in toeslagendebat: ‘Is iets fundamenteel mis in ons land’
NU 19.01.2021 CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt heeft dinsdag in het debat over het aftreden van het kabinet naar aanleiding van het vernietigende onderzoeksrapport naar het toeslagenschandaal hard uitgehaald naar het kabinet en functioneren van de Nederlandse rechtsstaat. “Er is iets fundamenteel mis in ons land.”
Omtzigt, die geldt als een van de aanjagers die het schandaal bij de Belastingdienst aan het daglicht bracht, omschreef de problemen bij de rechterlijke macht, de politiek en de subsidieafhankelijkheid van belangenorganisaties als “groot en diep”.
Het ongekende onrecht dat ouders in de affaire is aangedaan, zoals de parlementaire onderzoekscommissie dat kwalificeerde, heeft volgens het Kamerlid kunnen plaatsvinden omdat de tegenmachten in de Nederlandse democratie niet functioneren.
Hij vindt dat in de Nederlandse politiek Kamerleden in problemen komen met het kabinet en de eigen partij als zij te kritische vragen stellen. “De kliek in Den Haag kijkt meer naar partijvoorzitter dan naar de kiezer. De kiezer komt alleen in beeld tijdens verkiezingscampagne.”
Omtzigt in debat: ‘Kliek in Den Haag kijkt niet naar kiezer’
Kamer richt pijlen op premier Rutte
De Tweede Kamer debatteert dinsdag over het aftreden van het kabinet en het snoeiharde onderzoeksrapport naar het kinderopvangtoeslagschandaal.
VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff bood namens zijn partij excuses aan voor wat hij omschreef als “een clustercatastrofe van epische proporties”.
PVV-leider Geert Wilders richtte zijn pijlen op premier Mark Rutte. Hij vindt het onbegrijpelijk dat VVD-leider doorgaat als lijsttrekker. Rutte zei zelf dat hij vindt dat hij geen directe verantwoordelijkheid draagt voor het schandaal, maar volgens Wilders zijn de vingerafdrukken van Rutte overal op het dossier terug te vinden.
“Rutte was overal aanwezig. Er zijn gezinnen verwoest en degene die tien jaar verantwoordelijk is gaat lachend door”, aldus Wilders. “Dit kabinet heeft de waarheid verdoezeld, stukken zijn achtergehouden, de rechtsstaat is geschoffeerd.”
Hoewel een deel van de Kamer het met Wilders eens is dat de premier meer verantwoordelijkheid draagt dan hij zelf wil doen geloven, vinden zij ook dat de PVV niet vrijuit gaat. DENK-fractievoorzitter Farid Azarkan: “Als er iemand is die exponent is van een cultuur waar mensen op basis afkomst wordt beoordeeld is het PVV. Door het creëren van een klimaat van racisme en discriminatie heeft de PVV bloed aan de handen.”
Ook Jesse Klaver (GroenLinks) en Lilian Marijnissen (SP) en Lilian Ploumen (PvdA) benadrukten de rol die Rutte heeft gespeeld. Klaver hekelt de verdediging van Rutte die eerder stelde verantwoordelijk, maar niet betrokken te zijn bij de toeslagen. “Hij was wel degelijk betrokken”, aldus Klaver. “Het zou hem sieren als hij niet wegduikt voor verantwoordelijkheid.”
Dat vindt ook Lilianne Ploumen (PvdA). Zij wijst erop dat Rutte in 2007 is veroordeeld wegens het aanzetten tot discriminatie. Hij zette in 2003 gemeenten ertoe aan om etnisch te profileren. Zij ziet het beleid van een discriminerende overheid terug in het toeslagenschandaal.
Marijnissen vindt dat het kabinet niet heeft laten zien echt iets te willen doen om herhaling te voorkomen. Een van de zaken waar zij vindt dat het kabinet nu al actie op kan ondernemen is het doorlichten van risicoselectiemodellen en algoritmes die discriminatie in de hand werken. Klaver wil dat de overheid per direct stopt met het gebruik hiervan.
‘Zwarte bladzijde in de geschiedenis van de Nederlandse overheid’
Afgelopen vrijdag viel het kabinet over “een zwarte bladzijde in de geschiedenis van de Nederlandse overheid”, schreef het kabinet.
De Belastingdienst discrimineerde ouders met een tweede nationaliteit door hen strenger te controleren en onterecht te beboeten. Hoe hard en hoe wijdverspreid discriminatie en racisme binnen de overheid is, is nog niet duidelijk. Dat wordt nog onderzocht.
Het demissionaire kabinet kondigde na de val een aanzet aan om te voorkomen dat een dergelijk schandaal zich kan herhalen. Het toeslagensysteem moet op de schop, ouders moeten worden gecompenseerd en er is meer openheid beloofd in de richting van de Kamer en journalisten.
Het schandaal leidde vorige week tot het vertrek van Lodewijk Asscher als PvdA-lijsttrekker en Eric Wiebes (VVD) die volgens de onderzoekscommissie medeverantwoordelijkheid droegen in het vorige kabinet.
Premier Rutte zei door te willen. De VVD-leider, die volgens de commissie ook medeverantwoordelijk is omdat hij voorzitter was van de ministeriële commissie die de keiharde fraudejacht initieerde, deelt de conclusie van Asscher en Wiebes niet dat het onmogelijk is nog verder te kunnen in de politiek.
Omtzigt: nú duidelijkheid compensatie gedupeerden toeslagenaffaire
RTL 19.01.2021 CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt wil precies van het kabinet weten hoe snel de gedupeerden in de toeslagenaffaire geholpen worden. “Ik wil een tijdspad hebben”, zegt hij. “En nu een echt tijdspad en niet zo’n fake tijdspad.” Omtzigt heeft ook weinig vertrouwen in de huidige compensatieregeling. “Die verandert met de dag”, zegt hij.
Het kabinet beloofde al ruim een jaar geleden dat het werk ging maken van compensatie van de gedupeerden.
Niet wachten
“Slechts 2 procent is geholpen, en er is meer geld naar de Belastingdienst gegaan dan naar de ouders”, zegt Omtzigt. Wat hem betreft komen de getroffen ouders en hun kinderen ‘op de eerste plaats, en misschien ook op de tweede en de derde’.
Compensatie van het grote onrecht dat de slachtoffers is aangedaan ‘kan niet wachten’, vindt Omtzigt. Tienduizenden mensen werden onevenredig hard aangepakt en ten onrechte aangemerkt als fraudeur, met vaak rampzalige gevolgen voor hun persoonlijk leven. “En in 94 procent van de gevallen weten we niet meer waarom dat gebeurd is. Hoezo rechtsstaat?”, schampert de CDA’er.
Bananenmonarchie
Ook de informatievoorziening, waarover het kabinet vrijdag nog beterschap beloofde, schiet volgens Omtzigt nog steeds tekort. Aan de vooravond van het debat kwam ineens een heel pakket met informatie, maar ook vage antwoorden op een hele reeks vragen.
Er is volgens de CDA’er gewoon een ‘nieuwe Rutte-doctrine’. Die doctrine zou voorschrijven dat discussiestukken veelal niet openbaar worden gemaakt. “We hebben hem gehad, we nemen er afstand, en we hebben hem weer ingevoerd.”
Niet alleen de Kamer krijgt te weinig informatie, aldus Omtzigt. De Kamercommissie die onderzoek deed naar de toeslagenaffaire concludeerde dat zelfs stukken werden achtergehouden in rechtszaken. “Dit is een bananenmonarchie”, foetert het Kamerlid.
Dossier Toeslagenaffaire
Het blootleggen van de misstanden bij de Belastingdienst in de Toeslagenaffaire, is terug te lezen in de artikelen en video’s die RTL Nieuws hierover heeft gepubliceerd. Bekijk het hele dossier.
RTL Nieuws; Pieter Omtzigt Mark Rutte Belastingdienst Toeslagenaffaire Belastingdienst Toeslagenwet Kinderopvangtoeslag
Excuses Dijkhoff namens VVD aan toeslagenouders
MSN 19.01.2021 Ook de VVD biedt haar excuses aan voor het leed dat ouders is aangedaan in de toeslagenaffaire. Het vernietigende toeslagenrapport waar de Kamer dinsdag over debatteert, wijst volgens VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff ook nadrukkelijk naar de rol van de Tweede Kamer. “Zet de verwarming maar niet te hoog, anders druipt de boter nog van ons hoofd”, zegt de liberaal.
Dat geldt dus ook voor de grootste partij in het parlement, de VVD van Dijkhoff zelf. Hij hoopt dat de Kamer naar zijn eigen rol kijkt, maar een “kritische beschouwing van onszelf” doet volgens Dijkhoff niets af aan het terechte commentaar op het inmiddels afgetreden kabinet. “Ik verdedig niemand, maar ik wil voorkomen dat we ons eigen aandeel vergeten.” Hij stelt voor ook om “externen” naar de rol van de Kamer in het schandaal te laten kijken.
Het komt Dijkhoff op flinke kritiek te staan van PVV-leider Geert Wilders. Die denkt dat de VVD’er wel degelijk zijn “politieke baas”, premier Mark Rutte, uit de wind wil houden. Die is al ruim tien jaar eindverantwoordelijk voor het kabinetsbeleid, maar “gaat straks lachend door alsof er niets gebeurd is”, zegt Wilders. “De VVD plaatst partijbelang boven landsbelang.”
Dijkhoff noemt dat een “eenzijdig beeld” en vindt het “jammer dat Wilders voorbijgaat aan de gedegen conclusies van het rapport”. Daarin wordt geconcludeerd dat in alle bestuurslagen grote fouten zijn gemaakt. “Op zoveel momenten had een andere keuze het verschil kunnen maken”. Of Rutte door kan als premier, “daar gaat de kiezer over”, aldus Dijkhoff.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/45a4d0ac-5a4c-11eb-8026-0218eaf05005.JPG)
Volg live: VVD en Rutte krijgen wind van voren om toeslagenschandaal
Telegraaf 19.01.2021 Het debat over het toeslagenschandaal en de kabinetsval is voor coalitie en oppositie aanleiding om de VVD en demissionair premier Mark Rutte onder vuur te nemen. CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt houdt zich daar afzijdig van en neemt de rechtstaat onder vuur. Hij ziet in dit dossier Nederland zelfs als ’bananenmonarchie’.
Het kabinet trad afgelopen vrijdag in zijn geheel af, na wekenlang overleg over de gevolgen die de toeslagenaffaire moest hebben.
Fractievoorzitters voeren het woord tijdens het debat. Behalve bij het CDA: daar wordt Kamerlid Omtzigt ingezet, die mede het toeslagenschandaal aan het licht bracht. VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff trok direct bij aanvang van het debat in zijn bijdrage het boetekleed aan over de rol van de Kamer in de toeslagenaffaire. „Zet de verwarming hier maar niet te hoog, anders druipt de boter nog van ons hoofd.”
Aanval op VVD
Oppositiepartijen, maar ook D66-fractieleider Rob Jetten, bekritiseren de partij van Dijkhoff. Daarbij ligt vooral het late delen van informatie onder vuur. „Prima dat u kritiek levert op de Kamer, maar het waren parlementariërs (CDA’er Omtzigt en SP’er Renske Leijten, red.) die ergens achter probeerden te komen maar keer op keer op keer op een muur stuitten”, aldus SP-leider Lilian Marijnissen.
PVV-leider Geert Wilders gaat het hardst erin. „De premier zit vuistdiep in het toeslagendossier. Maar hij bagatelliseert alles.” Volgens de oppositieleider trad minister Eric Wiebes vorige week af om ’de positie van grote VVD-baas te beschermen’: „Ikke, ikke, ikke en de rest kan stikken, staat in de deur van het Torentje gegraveerd.”
Dijkhoff zelf laat de kritiek op zijn partij en premier van zich afglijden. De pijlen op Rutte richten vindt hij politiek spel. De vertrekkende fractieleider stelt voor om in de Kamer zorgvuldiger wetten te gaan behandelen, in plaats van tijd inruimen voor debatjes over actuele ophef: „Misschien moeten we hier één dag actualiteiten doen en drie dagen saaie dingen die heel belangrijk zijn.”
’Fundamenteel mis’
CDA’er Omtzigt houdt zich afzijdig van een aanval op de VVD en neemt in een vurig betoog het functioneren van de rechtstaat onder vuur. „De rechtstaat keek niet eens in de dossiers, wat een rechtstaat.” Dat er in rechtszaken met ouders stukken werden achtergehouden, noopt Omtzigt ertoe te stellen dat Nederland een ’bananenmonarchie’ is.
Hij ziet een probleem in de organisatie van macht en tegenmacht. „Er is zo’n innige band tussen kabinet en Kamer”, vindt hij. „Daar is iets fundamenteel mis in ons land. Onze kliek in Den Haag kijkt meer naar de partijvoorzitter dan de kiezer. En dat zullen we moeten veranderen.”
De ’checks and balances’ komen volgens hem niet van belangenorganisaties, omdat ’die allemaal uit de staatsruif eten’. Echt kritisch kunnen ze daarom volgens hem niet zijn: „Omdat dan de subsidie stopt.”
Onvermijdelijk
Het rapport ’Ongekend onrecht’ van de commissie die meerdere politieke kopstukken onder ede hoorde, sloeg dusdanig hard in, dat het aftreden als onvermijdelijk werd gezien. Rutte spreekt voorafgaand aan het debat dan ook van een rapport dat als ’een mokerslag’ aankwam.
Tegelijk met het aftreden maakte Rutte ook bekend de komende jaren vele miljarden euro’s uit te geven om de schade te herstellen. Dat gaat naar compensatie van ouders, maar ook naar verbetering van de dienstverlening door de overheid en het opkrikken van de informatievoorziening.
BEKIJK OOK:PREMIUM
Toeslagenaffaire trilt ook na op links
BEKIJK OOK:
Peiling: val kabinet-Rutte III maakt electoraal weinig uit
Tweets by @LeonBrandsem
BEKIJK MEER VAN; overheid Mark Rutte
Rutte over toeslagenaffaire: ik loop niet weg voor mijn betrokkenheid
NOS 19.01.2021 De Partij voor de Dieren en GroenLinks constateren dat Rutte weinig zelfreflectie toont. Hij erkent wel dat hij fouten heeft gemaakt, maar hij heeft geen complete beschouwing hoe het wantrouwen in het toeslagensysteem is gegroeid. GroenLinks-leider Klaver vindt dat de premier doet alsof het allemaal toevallig is gebeurd. “U bent geen toeschouwer, u bent een hoofdrolspeler”, aldus Klaver. Rutte weerspreekt de kritiek en vindt dat hij wel degelijk reflectie toont en dat hij wel degelijk lessen uit de affaire trekt.
Regeringspartij D66 wil dat Rutte erkent dat hij zijn “vingerafdrukken” op het hele dossier zitten. Nee, zegt Rutte. Hij vindt dat Jetten partijpolitiek bedrijft. “D66 tegenover VVD is meer iets voor de campagne.”
- U kunt live meekijken via, NPO Politiek en NOS.nl.
Volg live: Rutte moet zich verantwoorden voor toeslagenschandaal
MSN 19.01.2021 Demissionair premier Mark Rutte gaat dinsdag in debat met de Tweede Kamer over de toeslagenaffaire en de daaruit volgende val van zijn derde kabinet. Rutte moet zich verantwoorden voor zijn rol in het schandaal als premier in de afgelopen tien jaar.
Het kabinet trad afgelopen vrijdag in zijn geheel af, na wekenlang overleg over de gevolgen die de toeslagenaffaire moest hebben.
Fractievoorzitters voeren het woord tijdens het debat. Behalve bij het CDA: daar wordt Kamerlid Pieter Omtzigt ingezet. VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff trok direct bij aanvang van het debat in zijn bijdrage het boetekleed aan over de rol van de Kamer in de toeslagenaffaire. „Zet de verwarming hier maar niet te hoog, anders druipt de boter nog van ons hoofd.”
Oppositiepartijen met Rob Jetten (D66) voorop, kritiseerden de partij van Dijkhoff vanwege de bonnetjesaffaire en de afkalving van de sociale advocatuur. Maar ook de beruchte ’Rutte-doctrine’, waarin informatie te laat of niet met de Kamer wordt gedeeld, moet het ontgelden. „Prima dat u kritiek levert op de Kamer, maar het waren parlementariërs (CDA’er Pieter Omtzigt en SP’er Renske Leijten) die ergens achter probeerden te komen maar keer op keer op keer op een muur stuitten,” aldus SP-leider Lilian Marijnissen.
Het rapport ’Ongekend onrecht’ van de commissie die meerdere politieke kopstukken onder ede hoorde, sloeg dusdanig hard in, dat het aftreden als onvermijdelijk werd gezien. Rutte spreekt voorafgaand aan het debat dan ook van een rapport dat als ’een mokerslag’ aankwam.
Tegelijk met het aftreden maakte Rutte ook bekend de komende jaren vele miljarden euro’s uit te geven om de schade te herstellen. Dat gaat naar compensatie van ouders, maar ook naar verbetering van de dienstverlening door de overheid en het opkrikken van de informatievoorziening.
Dat laatste is een groot kritiekpunt van de Tweede Kamer, die meer openheid van de regering verlangt. Rutte heeft nu toegezegd veel meer documenten openbaar te maken. Maar de Kamer zal hem daarover stevig aan de tand willen voelen, net als over zijn rol in het veroorzaken van de toeslagenaffaire, in de ruim tien jaar dat hij premier is.
Volg het debat vanaf 13.00 uur via de Tweets by LeonBrandsema
Kijk mee: Kamerdebat met Rutte over aftreden kabinet om toeslagenaffaire
RTL 19.01.2021 De Tweede Kamer debatteert vanaf 13.00 uur met premier Rutte over het aftreden van het kabinet naar aanleiding van de toeslagenaffaire. De Kamer wil van het kabinet weten wat het gaat doen om dit in de toekomst te voorkomen. Het debat begint met een verklaring van premier Rutte
RTL Nieuws; Mark Rutte Lilian Marijnissen Klaas Dijkhoff Lilianne Ploumen Rob Jetten Pieter Omtzigt Tweede Kamer Belastingdienst Toeslagenaffaire Belastingdienst Toeslagenwet Kabinetscrisis Val kabinet Rutte III Kinderopvangtoeslag
Woede over sturen enorme hoeveelheid informatie toeslagenaffaire kort voor debat
RTL 19.01.2021 De Kamer is verontwaardigd over de berg aan informatie die het kabinet slechts enkele uren voor het debat over de toeslagenaffaire naar de Kamer heeft gestuurd. Kamerleden konden die onmogelijk lezen in die korte tijd. Zij schamperden over de door het kabinet beloofde ‘nieuwe informatievoorziening’ na de toeslagenaffaire.
Reden is een vuistdik pakket nieuwe informatie die de Kamer slechts enkele uren kreeg voor het debat vandaag over de toeslagenaffaire. Die informatie konden de Kamerleden onmogelijk lezen voorafgaand aan het debat, betoogden verschillende fractievoorzitters. “Dat gaat natuurlijk nooit lukken”, zei SP-leider Lilian Marijnissen.
Ook PVV-leider Geert Wilders zei de informatie niet te hebben kunnen lezen voorafgaand aan het debat.
Kamerleden zijn bij aanvang van het debat over de toeslagenaffaire nogal verbolgen over de enorme hoeveelheid informatie die ze plotseling hebben gekregen. Lilian Marijnissen (SP) toont een dik dossier en vraagt zich af waarom het zo laat moest.
Kijk mee: Kamerdebat met Rutte over aftreden kabinet om toeslagenaffaire
RTL Nieuws; Mark Rutte Lilian Marijnissen Geert Wilders Belastingdienst Toeslagenaffaire Belastingdienst Kinderopvangtoeslag Toeslagenwet Kabinetscrisis Val kabinet Rutte III
Toeslagensysteem anders, vindt Kamer, maar veel discussie over hoe precies
NOS 19.01.2021 Dat er veel anders moet met de toeslagen in de kinderopvang, daar is vrijwel iedereen het wel over eens. Maar over de vraag hoe precies is nog veel discussie, blijkt ook vandaag in het Kamerdebat over de toeslagenaffaire.
Het kabinet trad vorige week af, als gevolg van de keiharde conclusies van de parlementaire ondervragingscommissie. Rutte legde vanmiddag als inmiddels demissionaire premier een korte verklaring af in de Tweede Kamer. Volgens hem kwam de conclusie van het rapport van de ondervragingscommissie aan als een mokerslag. “Als het hele systeem heeft gefaald, kan alleen gezamenlijk verantwoordelijkheid worden gedragen”, zei hij.
Rutte: conclusie rapport toeslagenaffaire was hard als een mokerslag
Het kabinet wil dat het toeslagensysteem op de schop gaat, maar zei vorige week dat dat waarschijnlijk nog jaren zal duren. Onder meer GroenLinks, PvdA, SP, Partij voor de Dieren en en ook regeringspartij D66 vinden dat de kinderopvang helemaal of grotendeels gratis moet worden. Ook VVD-fractievoorzitter Dijkhoff wil een ander systeem, maar gratis kinderopvang gaat hem te ver, zei hij in het debat. Hij is bang voor “staatscrèches”.
Vrijwel alle deelnemers aan het Kamerdebat noemden het opstappen van het kabinet de juiste beslissing. Sommigen erkenden dat ze ook zelf steken hebben laten vallen en te strenge wetten hebben gemaakt. Er was een brede oproep om de betrokkenen nu echt snel financiële compensatie te bieden.
VVD-lijsttrekker
Meteen in het begin van het debat kreeg Dijkhoff van PVV-leider Wilders vragen over de positie van Rutte als VVD-lijsttrekker. “Er was er één die vanaf 2010 tot 2020 overal bij aanwezig was en dat is de heer Rutte”, zei Wilders. De PVV-voorman begrijpt niet dat Rutte weer de VVD-lijst aanvoert.
Dijkhoff zei daarover dat het kabinet niet wegloopt voor zijn verantwoordelijkheid en dat het niet allemaal aan één man ligt. Hij voegde eraan toe dat het parlement niet over partijen gaat, maar dat de VVD-leden de lijst van hun partij vaststellen en dat de kiezer daarna de partijen beoordeelt. Dijkhoff erkende overigens dat er ook in zijn partij een te eenzijdige focus lag op fraudebestrijding.
‘Rechtsstaat geschoffeerd’
Wilders zei dat het kabinet het parlement keihard heeft voorgelogen, dat het stukken heeft achtergehouden en dat de willekeur heerst. “Dit kabinet heeft de democratie en de rechtsstaat geschoffeerd.”
Hij betitelde Rutte als de premier van een land dat bestuurd wordt door een zieke en corrupte overheid, die tienduizenden mensen schaamteloos vogelvrij heeft verklaard. Anderen zeiden dat Rutte zijn eigen rol in de affaire naar buiten veel te klein heeft gemaakt. Volgens GroenLinks-leider Klaver was Rutte veel meer bij het schandaal betrokken dan hij zelf wil toegeven.
Vingerafdrukken
SP-leider Marijnissen zei dat het kabinet alleen is gevallen omdat doorregeren schadelijker leek voor het beeld dan opstappen. En PvdA-fractievoorzitter Ploumen voegde eraan toe dat “de vingerafdrukken van Rutte op elke pagina zitten. Marijnissen stelde verder nog voor na de parlementaire ondervraging ook nog een “echte” parlementaire enquête te houden.
Denk-voorman Azarkan pleitte voor strafrechtelijke vervolging van mensen die betrokken waren bij het door de Belastingdienst selecteren op tweede nationaliteit of etnische afkomst. “Niemand mag de wet overtreden. We moeten aan Nederland laten zien dat discrimineren en daar meerjarig over liegen niet onbestraft kan blijven.”
‘Haagse kliek kijkt meer naar partijvoorzitter dan naar kiezer’
CDA-woordvoerder Omtzigt, een van de Kamerleden die afgelopen tijd veel werk hebben gemaakt van de toeslagenaffaire, zei dat er iets fundamenteel mis is met de “checks and balances”. “Wij hebben de staat zo ingericht dat onze kliek in Den Haag meer kijkt naar de partijvoorzitter dan naar de kiezer; dat zullen we moeten veranderen.”
Omtzigt hekelde verder de manier waarop het kabinet de Kamer informeert. Ook over de beantwoording van Kamervragen over de toeslagen, gisteren, zijn hij en anderen erg ontevreden. De woordvoerder van de regeringspartij pleitte ook voor een betere regeling voor klokkenluiders. “De eerste die in dit dossier werd ontslagen, was de klokkenluider. Kan deze man alsnog een lintje krijgen, in plaats van zijn ontslagbrief?”, vroeg Omtzigt.
Pieter Omtzigt over ‘Haagse kliek’: er is iets fundamenteels mis
BEKIJK OOK;
Rutte doelwit in debat over toeslagenaffaire
NOS 19.01.2021 Het debat dat vanmiddag in de Tweede Kamer wordt gehouden over de toeslagenaffaire, zal waarschijnlijk ook een verkiezingsdebat worden. Premier Rutte, met zijn VVD ruimschoots op kop in de peilingen voor 17 maart, zal daarbij het doelwit zijn van de andere partijen.
Die vaardigen bijna allemaal hun fractievoorzitter af voor het debat, wat aangeeft waar de prioriteit ligt. Alleen het CDA laat de specialist op dit dossier, Pieter Omtzigt, het woord voeren.
Het debat begint om 13.00 uur met een verklaring van Rutte over het aftreden van zijn kabinet afgelopen vrijdag. Toen zei hij dat de rechtsstaat er niet in geslaagd is burgers te beschermen tegen de almachtige overheid. “Als het hele systeem heeft gefaald, kan alleen gezamenlijk verantwoordelijkheid worden gedragen.” Daarom trad het kabinet af.
Ongeloofwaardig
Vooral de oppositiepartijen zullen Rutte erop aanvallen dat hij, ondanks het onrecht dat burgers is aangedaan, toch gewoon weer premier wil worden. Ze vinden dat hij ongeloofwaardig is geworden. Hij was als premier misschien niet direct verantwoordelijk, maar wel eindverantwoordelijk, zo is hun redenering.
Zelf heeft Rutte nooit overwogen op te stappen als lijsttrekker, omdat hij naar eigen zeggen niet direct betrokken was bij het toeslagendossier. Oppositiepartijen zullen hem verwijten dat dat juist het probleem was. Hij heeft het te lang op zijn beloop gelaten, vinden zij.
Ook het slecht informeren van de Tweede Kamer zal de premier worden aangerekend. Door de zogenoemde Rutte-doctrine, die inhoudt dat discussies tussen ambtenaren intern moeten blijven, kwamen belangrijke stukken pas heel laat boven water. Het kabinet heeft daarin beterschap beloofd; alle relevante stukken zullen voortaan meteen naar de Kamer en journalisten worden gestuurd, zo is gezegd.
Kamer: vertrek kabinet enige goede stap
Natuurlijk zal het in het debat ook gaan over de inhoudelijke kant van de affaire. Hoe heeft het zo uit de hand kunnen lopen en hoe voorkomen we dat het ooit nog een keer gebeurt? Veel aandacht zal ook uitgaan naar de gedupeerde ouders. Partijen vinden het onverteerbaar dat de compensatie van ten minste 30.000 euro, die voor de Kerst werd toegezegd, nog bij niemand binnen is. Dat kan nog wel tot mei duren.
Kwijtgescholden
Gisteren zette het kabinet wel een belangrijke stap in die compensatie. De schulden die de ouders hebben bij overheidsinstellingen en gemeenten worden kwijtgescholden. Daar zijn vele tientallen miljoenen euro’s mee gemoeid. Een fors bedrag voor een demissionair kabinet, maar vrijwel zeker zal de Tweede Kamer dat steunen. Wel zullen er nog veel vragen zijn over de uitvoering van de regeling.
Staatssecretaris Van Huffelen (D66), die vandaag ook bij het debat is, riep gisteren private partijen als banken en energiebedrijven op om ook de schulden te schrappen die de ouders daar hebben. Zo hoopt ze dat de ouders met een schone lei een nieuwe start kunnen maken.
D66 en GroenLinks komen in het debat met een voorstel om de kinderopvang gratis te maken, net als onderwijs. Op die manier kan de kinderopvangtoeslag helemaal worden afgeschaft.
BEKIJK OOK;
Wat zijn de gevolgen van gratis kinderopvang?
NOS 19.01.2021 GroenLinks, D66 en vakbond FNV willen dat de kinderopvang in Nederland een gratis basisvoorziening wordt voor iedereen. D66 sloot zich vanochtend aan bij een pleidooi hiervoor van GroenLinks. Maar wat zouden de gevolgen zijn als dit plan wordt uitgevoerd?
Wat zijn de kosten?
Gratis opvang voor kinderen tot 12 jaar (vier dagen per week) gaat de staat naar schatting 5,4 miljard euro meer kosten dan de regelingen die nu van kracht zijn. Dat schreef staatssecretaris van Financiën Van Huffelen in een brief aan de Tweede Kamer vorig jaar, naar aanleiding van beleidsonderzoek.
Die kosten kunnen overigens aanzienlijk lager uitvallen als ouders een kleine eigen bijdrage betalen, of als de inkomensafhankelijke combinatiekorting (IACK) afgeschaft wordt. Dat is een fiscale aftrekpost die arbeidsparticipatie van ouders met jonge kinderen moet stimuleren. Als kinderopvang gratis of bijna gratis wordt, is die financiële stimulans niet langer nodig, is de gedachte.
Gaan ouders meer werken als kinderopvang gratis of bijna gratis is?
Uit een verkenningsstudie van het Centraal Planbureau blijkt dat gratis of veel goedkopere kinderopvang relatief beperkt effect heeft op de werkgelegenheid in Nederland. De IACK blijkt uit die studie een meer effectieve maatregel om de arbeidsparticipatie te bevorderen.
Daar staat tegenover dat het afschaffen van die korting werken voor ouders van jonge kinderen minder aantrekkelijk maakt. Uit dat rapport: “De IACK is gericht op alleenstaanden en tweeverdieners met jonge kinderen (vaak vrouwen), een groep die relatief sterk reageert op financiële prikkels. De IACK is per euro effectiever in het stimuleren van het arbeidsaanbod dan de kinderopvangtoeslag.” Hoe lager de bijdrage, hoe geringer het effect op de arbeidsparticipatie.
Als de opvang gratis wordt voor werkenden en niet-werkenden, dan heeft dat naar verwachting nog een ander gevolg. Als niet-werkenden ook gratis kinderopvang krijgen, dan levert dit geen financieel voordeel meer op, maar ze gaan er wel op vooruit doordat kinderopvang nu ook voor hen (gratis) toegankelijk is. Volgens het CPB stopt een klein deel daardoor zelf met werken.
“In principe investeer je een enorm bedrag om uiteindelijk de hogere inkomens te ontlasten”, aldus Emmeline Bijlsma, directeur brancheorganisatie Kinderopvang.
Zijn er nog effecten op de inkomensongelijkheid?
Ook op inkomensongelijkheid zijn de effecten heel klein, blijkt uit het onderzoek van het Centraal Planbureau. Allereerst is de groep in Nederland die gebruikmaakt van dagopvang relatief klein, afgezet tegen alle inkomens in Nederland. Daarnaast krijgen de lagere inkomens in Nederland veel kosten vergoed (tot 96% van de kosten, tegen een maximum uurprijs).
Het meest profijt hebben uiteindelijk de midden- en hoge inkomens, die in het huidige stelsel minder vergoed krijgen via de kinderopvangtoeslag dan lagere inkomens. Daardoor neemt de inkomensongelijkheid licht toe.
Heeft gratis kinderopvang effect op het geboortecijfer?
Volgens sociaal demograaf Jan Latten heeft veel door de overheid opgelegde wet- en regelgeving onbedoeld een negatief effect op het geboortecijfer. “Kijk bijvoorbeeld naar de flexibilisering van de arbeidsmarkt en toewijzingsregels voor sociale huurwoningen. Dat zorgt voor onzekerheid onder jonge mensen en als ze onzeker zijn beginnen ze minder aan kinderen.”
Daarom kan de invoering van (bijna) gratis kinderopvang een remmend effect hebben op het alsmaar dalende geboortecijfer, zegt Latten. “De invoering van gratis kinderopvang is door de beleidsmakers niet daar voor bedoeld, maar er wordt wel een financiële drempel weggenomen als het om kinderen krijgen gaat.” Latten verwacht niet een enorme correctie in het geboortecijfer.
Wat vindt de kinderopvangbranche?
Directeur van de brancheorganisatie Kinderopvang Emmeline Bijlsma is om meerdere redenen zeer kritisch over gratis kinderopvang. “Ik denk dat als je iets gratis aanbiedt, het daarom waarde verliest. Ouders gaan dan vrijblijvender om met de opvang. Dat zou betekenen dat ze hun kinderen later gaan brengen en algeheel minder betrokken zijn bij de opvang.”
Er is geen onderzoek gedaan naar de gevolgen van de kwaliteit van gratis of bijna gratis opvang. Bijlsma wijst naar Scandinavië, waar de opvang grotendeels door de overheid wordt vergoed. “Daar is de kwaliteit van kinderopvang niet hoger dan hier. De kinderopvang in Nederland behoort nu tot de top van Europa.”
Een ander bezwaar van Bijlsma is de uitvoerbaarheid van het plan. “We hebben nu al te maken met wachtlijsten en onderbezettingen en die nemen waarschijnlijk alleen maar toe. Dat betekent in de praktijk dat er nieuwe gebouwen moeten komen voor opvang en dat bestemmingsplannen moeten worden aangepast. Dat kan nooit binnen korte termijn.”
Bijlsma vindt de extra overheidskosten van 5,4 miljard euro daarom niet gerechtvaardigd. “In principe investeer je een enorm bedrag om uiteindelijk de hogere inkomens te ontlasten. Daarbij is gratis nooit echt gratis, want dat geld moet natuurlijk ergens vandaan komen.”
BEKIJK OOK;
D66 sluit zich aan bij GroenLinks: kinderopvang gratis
NOS 19.01.2021 Net als GroenLinks wil regeringspartij D66 dat kinderopvang gratis wordt. De twee partijen zullen daar vanmiddag een gezamenlijk voorstel voor doen in het Kamerdebat over de toeslagenaffaire en het aftreden van het kabinet.
Door kinderopvang gratis te maken, kan de kinderopvangtoeslag afgeschaft worden. Die toeslag stond centraal in de uit de hand gelopen fraudejacht van de Belastingdienst, waardoor duizenden ouders in de financiële problemen kwamen.
GroenLinks en D66 willen dat kinderopvang een gratis publieke voorziening wordt, net zoals onderwijs. Nu moeten ouders nog een eigen bijdrage betalen en kunnen ze dus een toeslag krijgen om de kosten te betalen.
Niet gebonden aan coalitieafspraken
Door zich aan te sluiten bij oppositiepartij GroenLinks, gaat D66 in tegen de afspraken binnen de coalitie. Maar omdat het kabinet demissionair is, zijn de partijen daar niet meer aan gebonden.
GroenLinks-leider Jesse Klaver hoopt daar de komende tijd vaker gebruik van te kunnen maken. Volgens hem is er nu, tot aan de verkiezingen, kans op een ‘sociale meerderheid’ in de Tweede Kamer.
“De toeslagenaffaire moet een keerpunt worden: vanaf hier gaan we de verzorgingsstaat weer opbouwen”, zegt Klaver. Na het gratis maken van de kinderopvang wil hij ook de bijstandswet aanpakken. Ook daar moeten de menselijkheid en het vertrouwen in de burger terugkomen, vindt Klaver.
Onlangs ontstond veel verontwaardiging over het bericht dat een vrouw in de bijstand 7000 euro moest terugbetalen, omdat haar moeder regelmatig boodschappen voor haar deed.
BEKIJK OOK;
Slachtoffer toeslagenaffaire over kwijtgescholden schuld: ‘Eerst zien, dan geloven’
Den HaagFM 19.01.2021 ‘Eerst zien, dan geloven’, zegt Janet Ramesar. Ze is een van de gedupeerden van de toeslagenaffaire die maandagavond hoorde dat haar schulden zijn kwijtgescholden. Ondanks dat de felicitatie-appjes op haar telefoon binnenstromen, is de Haagse nog niet in een feeststemming. Ze is de afgelopen jaren te vaak van het kastje naar de muur gestuurd door de Belastingdienst. Dat schrijft mediapartner Omroep West.
Staatssecretaris van Financiën Alexandra van Huffelen maakte maandag bekend dat schulden bij overheidsinstanties zoals de Belastingdienst, UWV, de Dienst Uitvoering Onderwijs en de Sociale Verzekeringsbank worden kwijtgescholden. De staatssecretaris roept private schuldeisers op hetzelfde te doen. Ze is daarover nog met hen in gesprek.
Janet Ramesar denkt dat het allemaal niet zo makkelijk gaat. ‘Voor deurwaarders zijn het hun inkomsten. Die geven ze niet zomaar af. Ik had liever gehad dat er een plan lag dat al helemaal af was en dat het dan in de media kwam. Nu moeten we weer weken of maanden wachten. Mijn schulden worden nog altijd ingehouden bij mijn compensatie. Dat voelt als de toeslagenaffaire 2.0.’
In september weer studeren
Sowieso is de Haagse door de jarenlange strijd met de fiscus niet overtuigd van de goede bedoelingen. Door de toeslagenaffaire raakte Janet een paar jaar geleden haar baan kwijt en kreeg ze Veilig Thuis op haar dak. ‘Mijn zoon woont niet meer thuis. Ik ben eigenlijk alles kwijtgeraakt wat ik kwijt kon raken. Ik kan financieel helemaal niks. Ik kan niet normaal boodschappen doen. Je kan niet leven. Je leeft echt alleen maar op de automatische piloot.’
‘De meeste schulden heb ik vorige maand afgelost’, vertelt ze. ‘Ik ga er wel vanuit dat ik met terugwerkende kracht dat geld terugkrijg. Ik had nog een studieschuld en die wordt dan ook kwijtgescholden. Dat is wel mooi, want ik wil in september mijn studie weer oppakken.’
‘Niet juichen zolang het niet op papier staat’
Toch gelooft de 35-jarige Ramesar de regeling pas als de brieven van deurwaarders niet meer op de mat vallen. ‘Dit soort nieuws komt altijd vlak voordat er een debat plaatsvindt. Maar zolang er niets op papier staat, ga ik niet juichen
Slachtoffer toeslagenaffaire over kwijtgescholden schuld: ‘Eerst zien, dan geloven’
OmroepWest 18.01.2021 ‘Eerst zien, dan geloven’, zegt Janet Ramesar. Ze is een van de gedupeerden van de toeslagenaffaire die maandagavond hoorde dat haar schulden zijn kwijtgescholden. Ondanks dat de felicitatie-appjes op haar telefoon binnenstromen, is de Haagse nog niet in een feeststemming. Ze is de afgelopen jaren te vaak van het kastje naar de muur gestuurd door de Belastingdienst.
Staatssecretaris van Financiën Alexandra van Huffelen maakte maandag bekend dat schulden bij overheidsinstanties zoals de Belastingdienst, UWV, de Dienst Uitvoering Onderwijs en de Sociale Verzekeringsbank worden kwijtgescholden. De staatssecretaris roept private schuldeisers op hetzelfde te doen. Ze is daarover nog met hen in gesprek.
Janet Ramesar denkt dat het allemaal niet zo makkelijk gaat. ‘Voor deurwaarders zijn het hun inkomsten. Die geven ze niet zomaar af. Ik had liever gehad dat er een plan lag dat al helemaal af was en dat het dan in de media kwam. Nu moeten we weer weken of maanden wachten. Mijn schulden worden nog altijd ingehouden bij mijn compensatie. Dat voelt als de toeslagenaffaire 2.0.’
In september weer studeren
Sowieso is de Haagse door de jarenlange strijd met de fiscus niet overtuigd van de goede bedoelingen. Door de toeslagenaffaire raakte Janet een paar jaar geleden haar baan kwijt en kreeg ze Veilig Thuis op haar dak. ‘Mijn zoon woont niet meer thuis. Ik ben eigenlijk alles kwijtgeraakt wat ik kwijt kon raken. Ik kan financieel helemaal niks. Ik kan niet normaal boodschappen doen. Je kan niet leven. Je leeft echt alleen maar op de automatische piloot.’
‘De meeste schulden heb ik vorige maand afgelost’, vertelt ze. ‘Ik ga er wel vanuit dat ik met terugwerkende kracht dat geld terugkrijg. Ik had nog een studieschuld en die wordt dan ook kwijtgescholden. Dat is wel mooi, want ik wil in september mijn studie weer oppakken.’
‘Niet juichen zolang het niet op papier staat’
Toch gelooft de 35-jarige Ramesar de regeling pas als de brieven van deurwaarders niet meer op de mat vallen. ‘Dit soort nieuws komt altijd vlak voordat er een debat plaatsvindt. Maar zolang er niets op papier staat, ga ik niet juichen.’
In de kinderopvangtoeslagaffaire zijn veel ouders in de problemen gekomen doordat zij door de Belastingdienst ten onrechte als fraudeur werden behandeld, toeslagen moesten terugbetalen én werden beboet. Soms liepen de bedragen op tot tienduizenden euro’s. Het kabinet maakte vrijdag bekend af te treden om de affaire. Dinsdag is er een debat in de Tweede Kamer.
Meer over dit onderwerp: TOESLAGENAFFAIRE DEN HAAG
Kamer debatteert over toeslagenrapport ‘Ongekend onrecht’
MSN 19.01.2021 Het demissionair kabinet staat dinsdag 19.01.2021 een zwaar debat te wachten. Dan moet het zich verantwoorden voor de fouten die zijn gemaakt in de kinderopvangtoeslagaffaire. De partijen zullen de ministers aan de tand voelen over het rapport ‘Ongekend onrecht’, dat ertoe leidde dat het kabinet Rutte-III vrijdag opstapte.
In het snoeiharde rapport oordeelt een speciale Kamercommissie dat de volledige ambtelijke en politieke top verantwoordelijk is voor de jarenlang uit de bocht gevlogen fraudeaanpak van de Belastingdienst. De beginselen van de rechtsstaat waren geschonden, concludeert de commissie. Duizenden ouders stonden jarenlang ten onrechte bij de Belastingdienst aangemerkt als fraudeur, waardoor ze in grote problemen kwamen.
Als het kabinet niet uit zichzelf was afgetreden, stond het een motie van wantrouwen te wachten van GroenLinks-leider Jesse Klaver. Vrijwel de hele oppositie gaf aan die motie te steunen.
De antwoorden op vragen van Kamerleden voorafgaand aan het debat lieten lang op zich wachten. De eerste druppelden maandagavond pas binnen, liet CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt op Twitter weten. “Dat wordt weer een nacht leeswerk vrees ik”.
Vrijdag hield het kabinet de eer aan zichzelf en diende premier Mark Rutte het ontslag van zijn derde kabinet in bij de koning.
Gedupeerden blij maar sceptisch over schrappen schulden: ‘Eerst zien, dan geloven’
RTL 18.01.2021 Alle schulden die gedupeerde ouders uit de toeslagenaffaire hebben bij de overheid, worden kwijtgescholden. Dat leidt tot opluchting bij de slachtoffers, maar roept ook nieuwe vragen op. “Het is een opluchting, maar geen oplossing.”
“Ik ben er heel erg blij mee, laat ik dat vooropstellen”, zegt Natasja Dipai. Door de toeslagenaffaire heeft ze bij de overheid zo’n 80.000 euro schuld.
Die wordt nu kwijtgescholden, maar dat is niet de enige schuld die ze heeft: bij andere instanties staat ze 40.000 tot 50.000 euro in de min.
Natasja Dipai is opgelucht, maar niet al haar ellende wordt ermee opgelost. © Eigen foto.
Schuld bij bank
“Toen ik geen toeslag meer kreeg, moest ik de kinderopvang uit eigen zak betalen. Maar dat konden we niet, en ik kon niet stoppen met werken”, vertelt ze. “Toen ging de auto, die ik nodig had voor mijn werk in de zorg, ook nog eens kapot, en besloten we een lening bij de bank af te sluiten.”
Die schuld blijft voorlopig staan, al heeft staatssecretaris Van Huffelen van Financiën private schuldeisers zoals energiebedrijven, banken en woningcorporaties gevraagd om die openstaande schulden kwijt te schelden.
Dossier Toeslagenaffaire
Het blootleggen van de misstanden bij de Belastingdienst in de Toeslagenaffaire, is terug te lezen in de artikelen en video’s die RTL Nieuws hierover heeft gepubliceerd. Bekijk het hele dossier.
Alles kwijt
Als ook Dipais schulden bij andere instanties worden kwijtgescholden, maakt dat haar lichamelijke en mentale schade niet goed, zegt ze. Door de toeslagenaffaire raakte ze haar baan kwijt, haar huis, haar auto, en is ze gescheiden. Door alle stress kreeg ze eind vorig jaar ook nog een beroerte. “Het is niet niks geweest. De aankondiging van de overheid is een opluchting, maar niet de oplossing.”
“Ik wil zo graag dat m’n drie dochters alles wat ik ze hierdoor niet heb kunnen geven, alsnog kunnen krijgen”, vervolgt ze. “Ik verlang naar een schone lei en een startbedrag waarmee ik m’n leven weer kan opbouwen.”
We spraken Natasja eerder al over de door het kabinet beloofde 30.000 euro compensatie, waar de slachtoffers tot op heden nog niks van hebben gezien.
Natasja staat financieel onder bewindvoering en zal daardoor überhaupt niets van de compensatie zien. “De kinderen merken er niks van en ik kan ze hun jeugd er niet mee teruggeven.”
‘Verbijsterd’
“Toen ik het las, was ik verbijsterd”, reageert slachtoffer Pearl Martins. “Ik kreeg het nieuws doorgestuurd in een appgroep waar ik met zo’n veertig medegedupeerden en politici Renske Leijten en Pieter Omtzigt in zit. Het sloeg daar in als een bom.”
Er was een hoop emotie, maar ‘natuurlijk’ ook scepsis, vertelt ze. “We hebben zo vreselijk veel meegemaakt en zijn het vertrouwen volledig kwijtgeraakt. Dat kwijtschelden moet wel gauw gebeuren en niet nog jaren doorslepen.”
Pearl Martins is ‘sprakeloos’ door de aankondiging, zegt ze. © Eigen foto.
Ook leidde de aankondiging van het kabinet tot een hoop nieuwe vragen. “Er zijn mensen die al hun schulden zelf hebben afgelost. Hoe gaat dat dan? We hopen dat die vragen dinsdag beantwoord worden in het debat in de Tweede Kamer.”
Schone lei
Martins heeft nog voor 27.000 euro schuld bij DUO en de Belastingdienst. Als die overheidsschuld definitief is kwijtgescholden, betekent het voor haar écht een schone lei. Onwerkelijk, noemt ze het.
“Ik zit hier vanaf 2008 in en zou na al die jaren eindelijk echt schuldenvrij zijn. Ik heb geen idee hoe dat is, om niet meer te leven in angst, niet meer op je centjes te hoeven letten, de kinderen te kunnen verwennen.”
“Ik moet het nog wel verwerken, maar ben echt blij”, zegt Martins geëmotioneerd. “Ik kan eindelijk weer lachen.”
Het kabinet-Rutte III stapte vorige week op vanwege de toeslagenaffaire.
Na een slepend proces heeft het kabinet de ultieme politieke verantwoordelijkheid genomen voor alle ellende die de slachtoffers in de toeslagenaffaire is aangedaan.
Overheid scheldt schulden gedupeerden toeslagenaffaire kwijt
Anneloes Prins; Alexandra van Huffelen Belastingdienst UWV Toeslagenaffaire Belastingdienst Politiek Schulden
Ouders toeslagenaffaire blij met kwijtschelding, maar aangifte blijft staan
NU 18.01.2021 Advocaat Vasco Groeneveld zegt dat zijn cliënten die zijn getroffen door de toeslagaffaire blij zijn met het kwijtschelden van de overheidsschulden, maar hij zet de zaak die de gedupeerde ouders tegen (oud-)bewindspersonen heeft aangespannen door. Ook advocaat Sébas Diekstra zet zijn zaak tegen de Belastingdienst door.
Groeneveld zegt dat het nieuws dat maandag naar buiten werd gebracht door staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Financiën) door zijn cliënten met gejuich werd ontvangen. “Ik heb berichten van gejuich en blijdschap ontvangen”, aldus de advocaat. “Dit is een steun voor de toekomst, maar er moet nog worden afgerekend met het verleden.”
Groeneveld heeft een zaak aangespannen tegen vijf (oud-)bewindslieden, onder wie de ministers Tamara van Ark (Medische Zorg), Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (tot voor kort Economische Zaken).
Ook Diekstra zegt dat zijn procedure om strafrechtelijk onderzoek af te dwingen naar mogelijke strafbare feiten gepleegd door de Belastingdienst, wordt doorgezet.
“Deze rigoureuze maatregel legt de incompetentie van dit kabinet om adequaat en tijdig tot een fatsoenlijke compensatie van de slachtoffers over te gaan, nogmaals bloot”, vindt Diekstra. Hij begon namens een van de gedupeerde ouders een procedure om alsnog vervolging van de Belastingdienst voor de affaire gedaan te krijgen, nadat het Openbaar Ministerie bekend had gemaakt dat het de Belastingdienst niet strafrechtelijk zal vervolgen vanwege de kindertoeslagaffaire.
Staatssecretaris Van Huffelen riep andere schuldeisers als banken, woningcorporaties en energiebedrijven op de schulden ook kwijt te schelden. De overheid is nog in gesprek met de private schuldeisers over de eventuele invulling hiervan.
Rutte over rapport toeslagenaffaire: ‘Kunnen ons er alleen voor schamen’
Lees meer over: Politiek Binnenland Toeslagenaffaire
Experts: kwijtschelden overheidsschulden in toeslagenaffaire lost nog niet alles op
NOS 18.01.2021 Gedupeerden van de toeslagenaffaire hoeven schulden die ze hebben bij overheidsinstanties niet meer te betalen. Met die regeling wordt voorkomen dat de ouders, die allemaal ten minste 30.000 euro krijgen van het kabinet, een groot deel van dat bedrag weer moeten inleveren bij schuldeisers. Maar volgens juristen is het nog onduidelijk hoeveel ouders er nu echt mee opschieten.
“Dit is ten eerste een belangrijke stap en positief nieuws”, zegt Nadja Jungmann, lector schulden en incasso aan de Hogeschool Utrecht. “Alleen vraag ik me wel af of de gedupeerden echt met een schone lei kunnen beginnen, zoals Van Huffelen zegt. Dat kan je onder de huidige omstandigheden niet garanderen, omdat een substantieel deel van de ouders private schulden heeft. Ik vraag me af of het niet leidt tot een verschuiving van geld van de overheid naar private schuldeisers.”
De NVVK, de branchevereniging voor schuldhulpverleners, zegt dat er honderden private schuldeisers zijn. “De grootste zijn incassobureaus die namens veel schuldeisers werken”, zegt voorzitter Marco Florijn. “Denk daarbij aan zorgverzekeraars, banken, maar ook kleine schuldeisers als de bakker. Ook zijn er privé-leningen afgesloten, bijvoorbeeld bij ouders.” Ook Florijn vindt dat die meegenomen moeten worden in het plan voor de gedupeerden. “Anders krijgt een gedupeerde 30.000 euro, maar is dat geld zo weer weg omdat er bankbeslag op wordt gelegd.”
Verleiden
Staatssecretaris Van Huffelen vraagt private schuldeisers zoals energiebedrijven, banken en woningcorporaties openstaande schulden kwijt te schelden. Hierover is ze nog in overleg met hen. Ze wil private partijen ertoe “verleiden” de schulden te schrappen en heeft “goede hoop” dat dat gaat lukken. De Nederlandse Vereniging van Banken en het Verbond van Verzekeraars willen hier nog geen reactie op geven, omdat ze eerst met de leden in gesprek moeten.
Volgens Jungmann wordt het een lastige taak om alle schuldeisers mee te krijgen. “Ik denk dat sociale schuldeisers zoals zorgverzekeraars en woningcorporaties gevoelig zijn voor deze oproep, maar ik vraag me af of iedereen erin meegaat. Ze moeten dan afscheid nemen van een schuld, terwijl ze aan de vooravond van een recessie staan. Je kan je zelfs afvragen of zij indirect niet ook gedupeerd zijn, want door de Belastingdienst hebben mensen hun rekeningen niet kunnen betalen.”
Afbetaalde schulden
Een ander punt is wat er gebeurt met de overheidsschulden die al zijn afbetaald door gedupeerden. “Sommige mensen hebben met alle energie de schulden aan de Belastingdienst afgelost”, zegt advocaat en CU-politicus Don Ceder, die vijftig gedupeerden bijstaat. “Krijgen ze dat geld met terugwerkende kracht terug? Ook hier moet een compensatie voor komen.”
Afgelopen vrijdag trad het kabinet af vanwege de toeslagenaffaire. Toen zei premier Rutte dat het kabinet ook in demissionaire staat alles zal doen om de gedupeerde ouders te helpen. Ook de Tweede Kamer wil dat de ouders zo snel mogelijk volledige compensatie krijgen.
BEKIJK OOK;
Schulden gedupeerden toeslagenaffaire bij overheidsinstanties kwijtgescholden
NOS 18.01.2021 Gedupeerden van de toeslagenaffaire hoeven schulden die ze hebben bij overheidsinstanties niet meer te betalen. Dat heeft demissionair staatssecretaris Van Huffelen van Financiën bekendgemaakt.
Met die regeling wordt voorkomen dat de ouders, die allemaal ten minste 30.000 euro krijgen van het kabinet, een groot deel van dat bedrag weer moeten inleveren bij schuldeisers. “Ik ben er heel erg blij mee dat we ouders een schone lei kunnen bieden”, zei Van Huffelen.
Afgelopen vrijdag viel het kabinet over de toeslagenaffaire. Toen zei premier Rutte dat het kabinet ook in demissionaire staat alles zal doen om de gedupeerde ouders te helpen. Ook de Tweede Kamer wil dat de ouders zo snel mogelijk volledige compensatie krijgen.
Ook de Belastingdienst en de dienst Toeslagen zien af van de vorderingen. Vorige week zei de Belastingdienst nog dat ze dat niet wilde doen. Dat leidde tot veel verontwaardiging, omdat de ouders juist het slachtoffer zijn van de uit de hand gelopen fraudejacht van de fiscus.
Omdat ze onterecht van fraude werden beschuldigd, zijn duizenden ouders in de financiële problemen gekomen. Ze moesten meestal alle kinderopvangtoeslag terugbetalen die ze hadden gekregen, vaak nog met boete. Daardoor ontstonden er ook weer schulden bij andere organisaties.
Private schuldeisers
Ook publieke instellingen als het CAK, het UWV, de Sociale Verzekeringsbank en de gemeenten doen mee aan de regeling. Van Huffelen roept private schuldeisers, zoals banken, energiebedrijven en woningcorporaties op hetzelfde te doen. Ze is daarover nog met hen in gesprek.
Om hoeveel geld het precies gaat, is onbekend. Geschat wordt dat de ouders vele tientallen miljoenen euro’s aan schulden bij de overheid hebben openstaan. Volgens het ministerie worden ze allemaal kwijtgescholden, ongeacht wat het de schatkist kost.
BEKIJK OOK;
Ouders toeslagenaffaire hoeven schulden bij overheid niet meer af te lossen
NU 18.01.2021 Alle schulden die gedupeerde ouders uit de toeslagenaffaire hebben bij overheidsinstanties zoals de Belastingdienst en Toeslagen, worden kwijtgescholden. Dat heeft Alexandra van Huffelen, staatssecretaris van Financiën, maandag bekendgemaakt.
Ook schulden bij andere instanties zoals het UWV, de Dienst Uitvoering Onderwijs en de Sociale Verzekeringsbank, worden geschrapt.
De staatssecretaris roept private schuldeisers zoals energiebedrijven, banken en woningcorporaties op hetzelfde te doen. “Zodat ouders echt weer opnieuw kunnen beginnen en dat compensatiebedrag kunnen houden.”
Vorige maand maakte Van Huffelen bekend dat alle slachtoffers recht hebben op ten minste 30.000 euro. “Ik vind dat ouders een volledig schone lei verdienen, zodat zij het bedrag aan compensatie kunnen gebruiken om écht een nieuwe start te maken”, aldus de staatssecretaris. Ze benadrukt dat het bedrag van 30.000 euro het minimum is. “Ouders die recht hebben op meer, krijgen meer.”
Woningcorporaties ‘welwillend’ tegenover oproep
De overheid is nog in gesprek met de private partijen over het kwijtschelden van de schulden en kan daarom nog geen uitspraken doen over de invulling daarvan.
De banken nemen binnenkort een gezamenlijk standpunt in over het kwijtschelden van de schulden van de gedupeerde ouders, laat een woordvoerder van de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) weten. Volgens de belangenvereniging is het nieuws nog erg vers en hebben de banken het verzoek van Van Huffelen hierover pas net vernomen.
Woningcorporaties staan “welwillend” tegenover de oproep van de overheid om de schulden kwijt te schelden die gedupeerde ouders uit de toeslagenaffaire hebben. Ze willen wel eerst met elkaar in overleg, laat corporatiekoepel Aedes weten.
Gedupeerden moesten deel compensatie afdragen aan Belastingdienst
Vrijdag maakte de belangenvereniging voor bewindvoerders in de schuldsanering (BBW) in Trouw bekend dat gedupeerden van de kinderopvangtoeslagaffaire een deel van de compensatie die ze ontvingen, weer moesten afdragen aan de Belastingdienst. De belangenvereniging stapte uit het overleg met de Belastingdienst omdat ze het niet eens was met deze keuze.
“BBW heeft meermaals haar bezwaren kenbaar gemaakt en heeft de Belastingdienst, de overheid en andere commissieleden willen behoeden voor de huidige desastreuze plannen, maar krijgt geen enkel gehoor. BBW steunt de voorgestelde regeling niet”, aldus de belangenvereniging.
Het kabinet-Rutte III maakte vrijdag bekend af te treden na een vernietigend rapport over de toeslagenaffaire. Duizenden ouders kwamen door toedoen van de onrechtmatige fraudejacht in grote financiële en persoonlijke problemen.
Rutte vertrekt uit Binnenhof na kabinetsval
Lees meer over: Toeslagenaffaire
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/76944032-59b4-11eb-b70f-0217670beecd.jpg)
Schulden slachtoffers toeslagenaffaire worden kwijtgescholden
Telegraaf 18.01.2021 Aan de vooravond van het Tweede Kamerdebat over de toeslagenaffaire schelden overheidsinstanties de schulden van getroffen ouders kwijt. Ook schulden bij andere instanties zoals het UWV, de Dienst Uitvoering Onderwijs en de Sociale Verzekeringsbank, worden geschrapt.
Dat maakt demissionair staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Financiën) maandagavond bekend. Van Huffelen roept private schuldeisers, zoals banken, energieleveranciers en woningcorporaties, op hetzelfde te doen. Daar is ze nog met hen over in gesprek. Voor veel getroffen gezinnen gaat het om tienduizenden euro’s.
SP-Kamerlid Renske Leijten, een van de politieke drijvers achter de onthulling van de toeslagenaffaire, noemt de kwijtschelding ’een goede eerste stap’. „Maar de Belastingdienst moet wat ons betreft helemaal uit de compensatieregeling en er moet echte schadeloosstelling komen voor ouders”, vindt de SP’er.
BEKIJK OOK:
’Hoeveel levens kunnen Rutte en Hoekstra nog verzieken?’
’Schone lei’
Vorige maand maakte Van Huffelen bekend dat alle slachtoffers recht hebben op ten minste 30.000 euro. „Ik vind dat ouders een volledig schone lei verdienen, zodat zij het bedrag aan compensatie kunnen gebruiken om écht een nieuwe start te maken”, aldus Van Huffelen. Ze benadrukt nogmaals dat het bedrag van 30.000 euro het minimum is. „Ouders die recht hebben op meer, krijgen meer.”
De toeslagenaffaire was vrijdag na lang bakkeleien reden voor het kabinet om af te treden. Het gehele kabinet is nu demissionair. Daarbij trad minister Wiebes (Economische Zaken) per direct af. Zijn takenpakket wordt nu waargenomen door Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur). De VVD zoekt nog een definitieve opvolger voor Wiebes.
BEKIJK OOK:
Geen begin van reflectie op rol Kamer in toeslagenaffaire
Dinsdagmiddag debatteert de Tweede Kamer over de toeslagenaffaire. Hoewel de ultieme politieke verantwoordelijkheid al is genomen, belooft het een pittig debat te worden. Inhoudelijk zal het kabinet met stevige antwoorden moeten komen op de vraag hoe de overheid haar eigen burgers zo door de mangel heeft kunnen halen.
BEKIJK OOK:
Reconstructie: waarom ruimde minister Wiebes ineens alsnog het veld?
BEKIJK MEER VAN; economie misdaad, recht en justitie overheid belastingen Alexandra van Huffelen Den Haag Belastingdienst
Kabinet scheldt schulden gedupeerde ouders toeslagenaffaire kwijt
AD 18.01.2021 Alle schulden die gedupeerde ouders uit de toeslagenaffaire hebben bij overheidsinstanties zoals de Belastingdienst en bij Toeslagen, worden kwijtgescholden. Dat heeft staatssecretaris van Financiën Alexandra van Huffelen vandaag bekendgemaakt.
Ook schulden bij andere instanties zoals het UWV, de Dienst Uitvoering Onderwijs en de Sociale Verzekeringsbank, worden geschrapt. Gemeenten worden daarnaast door de Vereniging van Nederlandse Gemeenten opgeroepen een streep te zetten door schulden die gedupeerden bij hun lokale overheid hebben uitstaan.
Vorige maand maakte Van Huffelen bekend dat alle slachtoffers recht hebben op ten minste 30.000 euro. ,,Ik vind dat ouders een volledig schone lei verdienen, zodat zij het bedrag aan compensatie kunnen gebruiken om écht een nieuwe start te maken”, aldus Van Huffelen. ,,We willen dat ze het bedrag dat ze aan compensatie krijgen ook echt kunnen houden.”
We willen dat ze het bedrag dat ze aan compensatie krijgen ook echt kunnen houden, aldus Alexandre van Huffelen, staatssecretaris Financiën.
Overheid vaak grootste schuldeiser
De Tweede Kamer had het kabinet eerder opgeroepen om maatregelen te treffen zodat de compensatie niet meteen in de zakken van schuldeisers zou verdwijnen. Daarbij werd vooral gekeken naar de overheid zelf, die in veel gevallen de grootste schuldeiser is.
Eind vorige week stapte de beroepsvereniging van bewindsvoerders nog uit overleg met het kabinet. Reden was dat de Belastingdienst als schuldeiser vooraan zou staan als gedupeerden tussen nu en 1 mei hun 30.000 euro gestort zouden krijgen. Volgens de Beroepsvereniging Bewindvoerders Wsnp (BBW) zou die praktijk ‘desastreus’ uitpakken: in een doorsnee situatie zou ruim 13.000 euro van het compensatiebedrag dat de Belastingdienst uitkeert door diezelfde Belastingdienst worden ingehouden, bleek uit berekeningen van de BBW.
Hoewel er nu een oplossing is voor schulden die uitstaan bij de overheid, is het nog onduidelijk wat er gebeurt met schulden die uitstaan bij andere partijen. De staatssecretaris roept private schuldeisers het voorbeeld van de overheid na te volgen. Ze is daarover nog met hen in gesprek.
Overheid scheldt schulden gedupeerden toeslagenaffaire kwijt
RTL 18.01.2021 Goed nieuws voor de gedupeerden van de toeslagenaffaire. Er gaat een streep door alle overheidsschulden die deze gedupeerden bij de overheid hebben. Dat heeft staatssecretaris Van Huffelen zojuist bekendgemaakt.
Het gaat om alle overheidsschulden bij instanties als DUO en schulden bij het UWV. De overheid gaat ook in gesprek met postorderbedrijven en andere private schuldeisers.
“Ik vind dat ouders een volledig schone lei verdienen, zodat zij het bedrag aan compensatie kunnen gebruiken om écht een nieuwe start te maken”, aldus Van Huffelen.
Woede
Alle gedupeerde ouders van de toeslagenaffaire krijgen ten minste 30.000 euro, maar een deel van dat geld dreigde de Belastingdienst als openstaande vorderingen weer terug te eisen.
Overleg over schulden door toeslagenaffaire klapt: ‘Desastreuze plannen’
Dat de Belastingdienst zelf vooraan stond als schuldeiser om een groot deel van de vergoeding van 30.000 euro voor slachtoffers van de toeslagenaffaire weer te innen, wekte veel woede. De Beroepsvereniging van bewindsvoerders noemde het ‘desastreus’ voor de ouders.
Dossier Toeslagenaffaire
Het blootleggen van de misstanden bij de Belastingdienst in de Toeslagenaffaire, is terug te lezen in de artikelen en video’s die RTL Nieuws hierover heeft gepubliceerd. Bekijk het hele dossier.
Vanavond komt er dus goed nieuws voor de ouders. Staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Financiën) maakte zojuist bekend dat er een streep gaat door de schulden die deze ouders bij de overheid hebben.
‘Krankzinnig’
Dat deed zij ook op aandringen van de Tweede Kamer. Zo’n beetje de hele Kamer vond de opstelling van de Belastingdienst niet uit te leggen. SP-Kamerlid Renske Leijten reageerde verbijsterd. “Dit is echt krankzinnig.”
RTL Nieuws; Alexandra van Huffelen Belastingdienst Toeslagenaffaire Belastingdienst Kinderopvangtoeslag
Gemeenten: ‘Belastingdienst moet afzien van vordering op gedupeerde ouders toeslagenaffaire’
AD 18.01.2021 De Belastingdienst moet afzien van alle vorderingen op gedupeerden van de kindertoeslagaffaire. Het is niet uit te leggen dat de fiscus nog steeds openstaande vorderingen incasseert. Dat zegt de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) vandaag.
,,Het kabinet geeft aan dat ze het grote onrecht dat ouders is aangedaan in de kindertoeslagaffaire zo veel mogelijk wil herstellen en soortgelijke fouten in de toekomst wil voorkomen”, aldus de VNG. ,,Het zijn goede intenties, maar we zien dat deze intenties voor de gedupeerde ouders weer teniet worden gedaan.”
Lees ook;
Alle gedupeerde ouders krijgen ten minste 30.000 euro, maar een deel van dat geld dreigt de Belastingdienst als openstaande vorderingen weer terug te eisen. De vereniging vindt het een principieel punt dat de Belastingdienst afziet van deze vorderingen.
,,Daarnaast adviseren wij een bredere maatregel waarbij alle (semi-)overheidsvorderingen op gedupeerde ouders worden weggestreept, zodat het voor de ouders veel simpeler wordt om hun schulden te regelen. Het past wat ons betreft ook bij wat de gedupeerde ouders – door de overheid – is aangedaan.”
Na de stap vooruit van het kabinet, dat koos voor een generieke compensatie, soms aangevuld met schadevergoedingen, zet de Belastingdienst volgens de VNG nu ‘direct weer twee stappen terug’.
Vrijdag stapte het kabinet op, na wekenlang overleg over de conclusies in een snoeihard rapport over de toeslagenaffaire. Het demissionair kabinet kondigde aan kritisch te zullen kijken naar het ‘functioneren van de hele overheid, omdat burgers die bij UWV, CBR, Belastingdienst of andere uitvoeringsorganisaties terechtkomen, altijd goed geholpen moeten worden’.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/2b4ae6c8-5967-11eb-81d1-0218eaf05005.JPG)
FNV wil gratis kinderopvang voor iedereen
Telegraaf 18.01.2021 De FNV wil dat de kinderopvang in Nederland een gratis basisvoorziening wordt voor iedereen. Dat zegt vicevoorzitter Tuur Elzinga van de vakbond.
„Gratis toegankelijke kinderopvang zou het beste antwoord op de kindertoeslagaffaire zijn. Alle werknemers profiteren hiervan. Geen heksenjacht naar vermeende fraudeurs meer, die zich van geen kwaad bewust zijn. Met verschrikkelijke, traumatische en heftige financiële gevolgen.”
Volgens Elzinga profiteren alle ouders hiervan. „Zij kunnen arbeid en zorg daarmee veel beter combineren. Het is een verstandige investering in onze gezamenlijke toekomst. Rust in de tent. In je huis, in je gezin, op je werk. Kosten voor kinderopvang hoeven zo niet langer een sta in de weg zijn.”
Algemene middelen
Elzinga wil dit uit de algemene middelen financieren. „Dat is een relatief bescheiden investering met grote maatschappelijke meerwaarde. Dit verdient zich deels terug door het afschaffen van de toeslag en deels door iets hogere belasting voor winsten en hogere inkomens. De economie profiteert van deze maatregel”, aldus de vakbondsman.
BEKIJK MEER VAN; vakbonden overheidsbeleid ouders en kinderen Tuur Elzinga
De val van Rutte III vanwege het gedonder met de belastingdienst
Rutte 3 biedt zijn ontslag aan !!!!
Peiling: val kabinet-Rutte III maakt electoraal weinig uit
Na het besluit van het kabinet-Rutte III om af te treden vanwege de toeslagenaffaire zijn de electorale verhoudingen nauwelijks veranderd. De vier partijen die in de regering zaten, komen echter wel steeds dichter bij een meerderheid van 76 zetels, meldt opiniepeiler Maurice de Hond zondag.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/c7618130-58a3-11eb-8026-0218eaf05005.jpg)
De VVD gaat er vergeleken met de vorige peiling een week eerder 2 zetels op vooruit en staat in de peiling nu op 35 zetels. D66 wint 1 zetel en komt daarmee op 14 zetels. Het CDA verliest er 1, en staat daarmee nu op 17 zetels. Hetzelfde geldt voor de ChristenUnie, die van 8 naar 7 zetels gaat.
Lees ook;
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/c7869cb8-58a3-11eb-8026-0218eaf05005.jpg)
De PvdA, die lijsttrekker Lodewijk Asscher deze week vanwege de toeslagenaffaire zag vertrekken, gaat er ook 1 zetel op achteruit en staat nu op 10 zetels. De PVV (25), GroenLinks (10), Partij voor de Dieren (7) en Forum voor Democratie (4) blijven op een gelijk aantal zetels staan. De SGP verliest er 1 en gaat van 4 naar 3, de SP wint er 1 en komt daarmee op 10.
Aboutaleb
De Hond legde de deelnemers aan zijn peiling verder de vraag voor of ze vinden dat Mark Rutte (VVD), Wopke Hoekstra (CDA) en Sigrid Kaag (D66) zich moeten terugtrekken als lijsttrekker van hun partij. Een minderheid van de kiezers is daar voor. En onder de eigen kiezers vindt maar een heel klein aantal dat.
Onder degenen die de PvdA daarnaast een kans geven op een stem, wat nog maar 15 procent van de kiezers is, is daarnaast gekeken wie ze als lijsttrekker van die partij willen. De Rotterdamse burgemeester Ahmed Aboutaleb heeft duidelijk de voorkeur: 66 procent zegt zeker of waarschijnlijk op de PvdA te stemmen met hem als lijsttrekker. Kamervoorzitter Khadija Arib staat op de tweede plek met 59 procent, gevolgd door vicevoorzitter van de Europese Commissie Frans Timmermans (53 procent) en PvdA-fractievoorzitter Lilianne Ploumen (47 procent).
Asscher
Het kabinet Rutte III stapte vrijdag eensgezind op. De coalitie neemt gezamenlijk de politieke verantwoordelijkheid voor het drama waarbij duizenden ouders gedupeerd zijn.
Telegraaf 18.01.2021
De kabinetsval was onvermijdelijk.
Oppositiepartijen eisten een aftreden, de druk werd groter toen PvdA-leider Lodewijk Asscher donderdag zijn vertrek bekendmaakte. Rutte zelf heeft niet overwogen om te vertrekken: ,,Ik voel me niet direct verantwoordelijk voor dit dossier, maar ik voel me wel betrokken. Ik wil de afwikkeling tot een succes maken”, zegt de premier die de politieke conclusie ‘niet symbolisch’ noemt.
Het hele toeslagensysteem moet op de schop, ambtenaren moeten zich bewuster worden van hun vooroordelen om discriminatie tegen te gaan en in wetten moet meer ruimte zijn om uitzonderingen te maken als burgers onevenredig hard getroffen worden door beleid. Dat stelt het kabinet in reactie op het vernietigende rapport over de kinderopvangtoeslagenaffaire.
Nadat het aftreden van het kabinet werd aangekondigd, werd de schriftelijke reactie van 26 pagina’s naar de Kamer gestuurd. Daarin staat wat er volgens het kabinet moet gebeuren om soortgelijke schandalen als de toeslagenaffaire in de toekomst te voorkomen.
Volgens demissionair premier Rutte is het in ieder geval nodig dat “signalen dat het misgaat veel sneller naar boven komen”, zo zei hij in de persconferentie waarin hij het kabinetsaftreden bekend maakte.
AD 18.01.2021
Tijdens die persconferentie zei Rutte ook dat het demissionair worden van het kabinet geen gevolgen voor de compensatie van getroffen ouders. “We hebben twee prioriteiten: dat is corona en de afwikkeling van deze ingewikkelde kwestie met de kinderopvangtoeslagenaffaire.”
Overheidsinformatie
Ministeries doen vaak veel te lang over verzoeken om documenten vrij te geven of geven de informatie helemaal niet. De juridische regels die daarvoor gelden worden op grote schaal overtreden, meldt RTL Nieuws op basis van eigen onderzoek.
Ook in het onderzoek naar de toeslagenaffaire werden Wob-verzoeken gebruikt, maar hierbij liepen onder anderen journalisten, gedupeerde ouders en de commissie-Van Dam, die onderzoek deed naar de toeslagenaffaire, tegen slechte informatievoorziening aan.
De commissie concludeerde dat er “geen sprake” was van een “ruimhartige verstrekking van informatie”. Documenten werden te laat ingeleverd of bleken incompleet te zijn, of kwamen helemaal niet. Als er informatie werd verstrekt, waren vaak veel zaken zwart gelakt. Vaak gebeurde dat met het argument dat het om persoonlijke opvattingen van ambtenaren ging.
Gisteren 15.01.2021 kondigde premier Rutte rond de val van zijn kabinet aan dat de overheid voortaan meer informatie zal delen.
Grondbeginselen van de rechtsstaat die geschonden werden en ouders die ongekend onrecht werd aangedaan. De conclusies van de parlementaire onderzoekscommissie logen er december vorig jaar niet om.
Vrijdag, 15.01.2021, vier weken later, treedt het kabinet af. “Het is verschrikkelijk misgegaan“, aldus premier Rutte. De politiek moet volgens Rutte nu gaan werken aan veranderingen van de systemen én de informatievoorziening om te zorgen dat “zoiets nooit meer kan gebeuren”. Een terugblik van hoe het wel gebeurde.
Het is de zomer van 2019 en CDA-Kamerlid Omtzigt is het helemaal zat. Al tijden bijt hij zich vast in wat hij ziet als een van de ernstigste misstanden binnen de overheid: ouders die toeslagen aanvragen en onterecht als fraudeurs zijn aangemerkt.
Onthullingen van Trouw en RTL Nieuws hebben de zaak aan het rollen gebracht. Ouders worden op vreemde gronden keihard aangepakt, komen in geldproblemen, verliezen hun baan of belanden in een echtscheiding. “Dit kan toch niet waar zijn?”, denkt Omtzigt. Maar wat hij ook doet of vraagt, hij komt geen stap verder. Dossiers worden niet openbaar, vragen niet beantwoord. Premier Rutte moet zich met de kwestie gaan bemoeien, vindt hij, om zo snel mogelijk een einde aan de ellende te maken.
Een jaar later. Staatssecretaris Snel is opgestapt en twee opvolgers (Van Huffelen en Vijlbrief) zijn aangesteld om orde op zaken te stellen. Maar de chaos is nog allerminst opgelost. De commissie-Donner heeft in maart geoordeeld dat er ruimhartig gecompenseerd moet worden. “Ouders hadden geen enkele kans om te ontsnappen”, oordeelt Donner. Maar na een reeks Kamerdebatten en toezeggingen is een oplossing nog steeds nauwelijks in zicht. Ook komen door Kamerleden gevraagde stukken maar niet boven tafel.
Het is juni 2020, de Kamer behandelt een compensatiewet. Na twee dagen debatteren blijkt ’s avonds laat dat opnieuw een memo is achtergehouden en niet naar de commissie-Donner is gegaan die de zaak onderzocht. Zowel Omtzigt als SP-Kamerlid Leijten, die zich eveneens al jaren inzet om de waarheid boven tafel te krijgen, ontploft. Leijten zegt dat haar “schoenen uitvallen”, Omtzigt zegt “witheet” te zijn. “Wat voor werk ben ik aan het doen? Moet ik detective worden?”, vraagt hij zich hardop af. Hoe kunnen Kamerleden hun werk doen als stukken worden achtergehouden of informatie wordt weggelakt? Ook de Kamervoorzitter beseft hoe pijnlijk het is.
Emoties lopen hoog op tijdens debat over compensatiewet toeslagenaffaire
Nog een paar maanden later: 17 december 2020. Ministers, ambtenaren, de Tweede Kamer en zelfs rechters krijgen ervan langs in het snoeiharde rapport van de Kamercommissie, die een paar weken lang verhoren afnam om in kaart te brengen wat er nu misging. Tijdens die verhoren zeggen ambtenaren en ministers “buikpijn” van dingen gehad te hebben, het vaak ook “hard” gevonden te hebben. Dat het ‘alles-of-nietsbeleid’ was dat voor de terugvorderingen had gezorgd. Ambtenaren van Financiën wezen naar Sociale Zaken en vice versa. Maar wie was uiteindelijk schuldig? De commissie oordeelt dat alle onderdelen van de staat bij zichzelf te rade moeten gaan. Ouders is “ongekend onrecht” aangedaan, en de grondbeginselen van de rechtsstaat zijn geschonden.
Ouders durven er nauwelijks meer op te hopen dat ze gecompenseerd worden. Een paar dagen na het verschijnen van het rapport maakt staatssecretaris Van Huffelen bekend dat de gedupeerden allemaal in elk geval 30.000 euro krijgen.
Commissie: ongekend onrecht bij toeslagenaffaire
Na diverse Catshuisoverleggen komt het kabinet vandaag met de conclusie dat voor alles wat er gebeurd is maar één passend antwoord bestaat: collectief aftreden. Waren er eerder deze week nog intern verschillende opvattingen over hoe verder, zeker na de verklaring van PvdA-leider Asscher gisteren leek er geen andere uitkomst meer mogelijk. Nog steeds zijn lang niet alle ouders gecompenseerd, maar daar wil het demissionaire kabinet mee verder.
Andere wapenfeiten Rutte III
Het derde kabinet van Rutte zal ook de geschiedenisboeken ingaan als het kabinet dat het raadgevend referendum afschafte en het generaal pardon verruimde. Een kabinet dat een einde maakte aan de gaswinning in Groningen, excuses maakte voor hoe mensen decennialang de dupe werden van die gaswinningen, en een begin maakte met de schadevergoedingen. Een kabinet dat regeerde in de periode dat de aanval op het Iraakse Hawija aan het licht kwam, waarbij zeventig burgerdoden vielen en waar nog een onderzoek naar loopt.
Een kabinet ook dat een klimaatakkoord sloot met een groot aantal maatschappelijke organisaties, na jaren van moeizame onderhandelingen een pensioenakkoord bereikte met bonden en werkgevers, en dat zich door de stikstof- en PFAS-problematiek worstelde. De maximumsnelheid op snelwegen omlaag bracht en uitkoopregelingen voor boeren opstartte, maar nog niet met definitieve oplossingen was gekomen toen de coronacrisis ineens daar was.
Rutte III moest gaan crisisbesturen en deed met harde lockdownmaatregelen het land op slot. Het kabinet investeerde miljarden om bedrijven, zelfstandigen en KLM op de been te houden. Het moest alles op alles zetten om een zwart scenario in de ziekenhuizen te voorkomen.
En ondertussen kreeg het veel kritiek op een corona-app die niet van de grond kwam, testbeleid dat langzaam op gang kwam en een vaccinatiestrategie die in landen om ons heen voortvarender leek. Premier Rutte deed deze week nog een oproep aan partijen in de Kamer om een avondklok, als uiterste noodmaatregel tegen het coronavirus, niet te blokkeren.
Rutte en zijn ministers gaan tot de verkiezingen demissionair door ANP
Bovenal wordt Ruttes derde kabinet nu toch het kabinet dat verantwoordelijkheid neemt voor fouten -ook begaan onder eerdere kabinetten- tegen burgers die onterecht als fraudeurs in de hoek werden gezet en waardoor veel financiële en psychische problemen zijn veroorzaakt.
Waar Asscher gisteren wél helemaal opstapte, en Wiebes vandaag, heeft Rutte niet overwogen om op te stappen als lijsttrekker. Dat is in eerste instantie aan de partij, daar heeft hij vertrouwen in, en dan aan de kiezer, zegt Rutte.
Politiek verslaggever Wilma Borgman denkt dat de stap van vandaag de meest zekere manier was voor Rutte om als lijsttrekker van de VVD nog een keer voor het premierschap te gaan. “Hij is tot de conclusie gekomen dat nu een groot gebaar maken de enige optie is.
Hij kan dan in de verkiezingscampagne zeggen dat hij erkent dat er grote fouten zijn gemaakt en dat hij daar verantwoordelijkheid voor heeft genomen. Als het kabinet was blijven zitten, hadden ze het verwijt gekregen ‘plucheplakkers’ te zijn. Rutte gaat nu als demissionair premier naar de kiezers om opnieuw vertrouwen te vragen, Als hij weer de grootste wordt kan hij met een sterker mandaat opnieuw aan een aantal jaar leiderschap beginnen.”
Bekijk hier; ons dossier over de toeslagenaffaire. RTL
meer: Van affaire tot val kabinet NOS
Meer: Menno Snel RTL
Meer: Belastingdienst RTL
Meer: Toeslagenaffaire Belastingdienst RTL
Meer: belastingen Telegraaf
Meer: Jaap Uijlenbroek Telegraaf
Meer: Belastingdienst Telegraaf
Meer: Toeslagenaffaire NU
dossier: Kinderopvangtoeslag Trouw
lees: Ontslagaanvraag kabinet 15.01.2021
lees: Reactie op rapport ‘Ongekend Onrecht’ van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag 15.01.2021
lees: Toelichting Catshuisregeling Kinderopvangtoeslag
lees: Budgettair kader maatregelen
lees: Overzicht _en_toelichting specifieke maatregelen Toeslagen en Belastingdienst
lees: Besluit forfaitair bedrag en verruiming compensatieregeling
lees: Managementteam van de_belastingdienst toeslagen, stukken die 2,5 jaar voor bijna iedereen zijn achtergehouden_ 23.12.2020
lees: vragen Verslag_van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag ‘Ongekend onrecht’ 23.12.2020
lees: brief 2ekamer Herstel_Toeslagen 22.12.2020
lees: eindverslag parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag 17.12.2020
lees: Kamermotie Kwint en Leijten (1) 15.12.2020
lees: Kamermotie Kwint en Leijten (2) 15.12.2020
lees: Kamermotie Kwint en Leijten (3) 15.12.2020
lees: 0a eindrapportage alternatieven voor het toeslagenstelsel
lees: 0b beleidsopties h5 voor alternatieven voor het toeslagenstelsel
lees: Aanbiedingsbrief Eindrapportage Alternatieven voor het toeslagenstelsel voor de Tweede Kamer 14.12.2020
lees: bijlage 1 verantwoording onderzoek doenvermogen
lees: bijlage 2 rapportage toeslagen en doenvermogen
lees: bijlage 3 achtergrond bij integrale vereenvoudiging belastingen en toeslagen
lees: bijlage 4 aanbiedingsbrief weging op de hand alternatieven toeslagenstelsel 19.11.2020
lees: bijlage 5 wegingen op de hand
lees: bijlage 6 cpb notitie doorrekening beleidsopties voor een alternatief toeslagenstelsel
lees: Infographic Alternatieven voor het toeslagenstelsel
lees: brief signalen ten aanzien opzet grove schuld 27.11.2020
lees: bijlage memo tg 304 versnellingsmaatregelen 09.01.2016
Lees: Kabinet opnieuw bijeen over toeslagenaffaire. Treedt de regering af? Elsevier 12.01.2021
Lees: Natuurlijk moet het kabinet aftreden om de toeslagenaffaire. En wel hierom ! Elsevier 12.01.2021
Lees: Geachte Lodewijk Asscher, verscheur uw brief en treedt terug Elsevier 09.01.2021
Lees: Is 30.000 euro compensatie eerste stap of koopt kabinet aftreden af? Elsevier 23.12.2020
lees: ‘Rutte-doctrine’ onder vuur: proloog verkiezingsstrijd Elsevier 22.12.2020
lees: Keihard rapport toeslagenaffaire: zijn er consequenties? Elsevier 21.12.2020
lees: De toeslagenaffaire kent één hoofdschuldige: het parlement Elsevier 20.12.2020
lees: Verhoren toeslagendrama klaar: niemand wist van of deed iets aan ontspoorde aanpak Elsevier 27.11.2020
lees: Toeslagenstelsel is absurd, blijkt uit gehaspel bij enquête. Stop ermee Elsevier 27.11.2020
Zie verder dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 25 – nasleep POK – deel 1
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 24 – nasleep
Zie verder ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 23 – nasleep
Zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 22 – nasleep
Zie verder : De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 21 – nasleep
Zie dan verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 20 – nasleep
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 19 – nasleep
Zie verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 18 – nasleep
Zie verder dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 15 – nasleep rapport commissie Donner
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 11 – nasleep rapport commissie Donner
Zie verder ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 10 – rapport commissie Donner
Zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 9
Zie verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 8
Zie verder dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 7
En zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 6
Zie dan ook nog verder: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 5 – commissie Donner
Zie verder dan ook: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 4 – commissie Donner
en zie dan ook nog: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 3
en zie verder dan ook: Voorheen Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en staatssecretaris Menno Snel (Financiën) het Gedonder met de belastingdienst – deel 2
en verder zie dan ook nog: Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en het Gedonder met de belastingdienst deel 1
Het einde van Rutte III: een onvermijdelijke val in slow motion
AD 17.01.2021 Op kousenvoeten diende de val van het kabinet zich aan. Niemand wilde ruzie. Al was daar wel een draai van Rutte voor nodig.
Het middaguur is net aangebroken als premier Mark Rutte in de ministerraad het woord neemt. ,,Alles overziend zie ik ons demissionair verder gaan. Hoe denken jullie erover?’’ Daarmee komt een einde aan het derde kabinet dat Ruttes naam draagt.
Lees ook;
Wat volgt is een volgens aanwezigen wezensvreemde paar uur. Er is verbazing over de draai van 180 graden die Rutte heeft gemaakt. Maar ook opluchting dat het zonder ruzie is geëindigd. De bewindslieden gaan lunchen. Er is salade met gerookte zalm, witte en bruine broodjes met eiersalade, kaas en ham. En sapjes. Rutte en de vicepremiers Hugo de Jonge (CDA), Kajsa Ollongren (D66) en Carola Schouten (ChristenUnie) buigen zich over een persverklaring.
Terwijl Rutte de pers te woord staat, bekijkt de rest zijn persconferentie op een televisie in de Gravenzaal. Als de premier live gaat, sissen ministers om stilte. Eric Wiebes is er dan nog bij. Collega’s slaan hem op de schouder.
Er hangt geen sfeer van ‘goh’ of ‘tjonge’. Iedereen had deze uitkomst vandaag verwacht en heeft er vrede mee. Al leek het er een paar weken geleden nog op dat het heel anders zou aflopen.
Gefaald
Alsof je onuitgesproken gaat scheiden en elkaar bij de notaris treft, aldus anonieme bron.
Na de publicatie van het rapport van de Parlementaire Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag (POK) op 17 december is er telefonisch overleg tussen de leden van het kabinet. De conclusies van het rapport zijn ernstig. De grondbeginselen van de rechtstaat zijn geschonden, de overheid heeft op alle fronten gefaald, van Tweede Kamer en kabinet tot rechterlijke macht en ambtenarenapparaat. Er wordt afgesproken om dinsdag in het Catshuis met de meest betrokken bewindspersonen bijeen te komen.
Die dinsdag vertelt staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Belastingen) haar collega’s over haar gesprekken met slachtoffers van de toeslagenaffaire. Iedereen is onder de indruk, zeker als het geval wordt besproken van een zelfmoord. De haperende compensatie moet eerst op orde worden gebracht.
Terwijl Van Huffelen later die avond buiten aan journalisten vertelt dat getroffen ouders allemaal vóór 1 mei minimaal 30.000 euro krijgen, blijft de rest achter. Het zijn de ministers Wopke Hoekstra (Financiën), Tamara van Ark (Medische Zorg), Wouter Koolmees (Sociale Zaken), Wiebes (Economische Zaken), staatssecretaris Bas van ’t Wout (Sociale Zaken) en de premier en de vicepremiers.
Olifant in de kamer
Dan wordt voor het eerst de olifant in de kamer benoemd: de politieke gevolgen. Rutte stelt dat het voor de VVD niet nodig is om af te treden: hoe erg het rapport ook is, nu in een coronacrisis gaan experimenteren met een demissionair kabinet is te riskant. Het is terra incognita en zo’n grote gezondheidscrisis is niet het moment om dat te gaan ontdekken. Elke partij heeft een hoekje vast van het tapijt dat onder het kabinet ligt, klinkt het dreigend.
De andere aanwezigen vinden het echter nog te vroeg om die conclusie te trekken. Sommigen voelen zich geïntimideerd. Dit rapport kan toch niet helemaal zonder gevolgen blijven? Een van hen redeneert: de VVD staat torenhoog in de peilingen, dat willen ze niet laten verdampen door een kabinetscrisis. Zo gaat iedereen de feestdagen in. Al is er weinig tijd om te ontspannen, want de coronacrisis en de brexit slokken alle tijd op.
Nadat VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff op de radio publiekelijk herhaalt dat dit niet het moment is voor het kabinet om te vallen, voelen de andere drie partijen zich verder onder druk gezet. En er is vertwijfeling. Waar Rutte anders zijn best doet iedereen bij elkaar te houden, doet hij dat nu niet. ,,Alsof je onuitgesproken gaat scheiden en elkaar bij de notaris treft.’’
Terwijl staatssecretaris Alexandra van Huffelen de pers te woord staat, hebben haar collega’s het binnen in het Catshuis voor het eerst over de vraag: welke politieke gevolgen moet de toeslagenaffaire hebben? © ANP
Instemmen
Op de zondag na Nieuwjaarsdag staat er weer een Catshuissessie gepland over de toeslagenaffaire. En op vrijdag 10 januari in de reguliere ministerraad wordt er verder over gesproken. Iedereen zegt dan nog geen conclusie te hebben getrokken. De inhoudelijke reactie op het POK-rapport is nog niet af, maar Rutte wil al wel van zijn collega’s weten of hun Kamerfracties ermee zullen instemmen.
Die vrijdag wordt er niet dieper op ingegaan, de maandag erna wel. Er is via Webex overleg tussen de premier, de vicepremiers en de fractievoorzitters. Rutte stelt de vraag of partijen weten wat al hun Kamerleden doen als er een motie van wantrouwen in stemming wordt gebracht. Komende vrijdag in de ministerraad wil hij graag antwoord. Via een knikje. Dat irriteert. Dit gaat toch niet om de aanleg van een snelweg?
De onderlinge irritatie loopt op. De videobelvergadering wordt gekenmerkt door verlegenheidsstiltes. Bij de VVD heerst angst dat anderen met het oog op de verkiezingen Rutte willen beschadigen en het op het Kamerdebat willen laten aankomen. Ook is er ergernis, omdat sommigen nog geen standpunt hebben bepaald.
Bij de andere drie heerst juist het gevoel dat de de VVD een spelletje speelt: Wie is de zwakste schakel? Wil hij echt dat ze hun fractie dwingen tot een ja-stem? In de toeslagenaffaire komen nog altijd nieuwe feiten naar boven, steekt Gert-Jan Segers van de ChristenUnie zijn vinger op. En juist in deze affaire voelde de
Tweede Kamer zich voorgelogen door het kabinet.
Stekker eruit
Wel zegt Rutte dat, mocht een van de vier partijen er de stekker uit willen trekken, ze dan allemaal gaan. Het kabinet moet zonder ruzie en in zijn geheel desnoods demissionair verder. Aan het eind van de sessie wordt nog gevraagd of er later die week een extra overleg moet worden gehouden Nee, zegt Dijkhoff. Elke fractie moet nu zijn eigen afweging maken.
CDA, D66 en ChristenUnie hebben het gevoel dat er powerplay wordt gespeeld. Ze willen de vrijheid hebben om op ieder mogelijk standpunt uit te komen en trekken nog meer naar elkaar toe. Er komt een belcircuit op gang tussen de vicepremiers van CDA, D66 en ChristenUnie en tussen de fractievoorzitters van die partijen. Er wordt voorzichtig afgetast: hoe denken jullie erover? Iedereen vindt dat de toeslagenaffaire niet zonder gevolgen kan blijven, maar niemand laat nog het achterste van zijn tong zien.
Wat de anderen dan nog niet weten, is dat Rutte al aan het twijfelen is geslagen. Hij voelt aan dat ze nadenken over een val en hij wil voorkomen dat die wanordelijk verloopt. Zijn eerste kabinet eindigde met een woedeaanval waarbij hij de gordijnen in het Catshuis eraf trok. Nu het land in crisis zit, wil hij niet uitstralen dat het kabinet rollebollend over straat gaat. Bovendien is Rutte die zondag de 10de gebeld door GroenLinksleider Jesse Klaver. De partij wil dat het kabinet in zijn geheel opstapt, maar, zo belooft Klaver, in de corona-aanpak zal zijn partij het kabinet blijven steunen. Dat geeft hoop dat het kabinet kan vallen en het toch gewoon de coronacrisis kan bestrijden.
Omslag
De drie vicepremiers merken die omslag in denken bij Rutte pas op dinsdagavond 12 januari. Tijdens de coronapersconferentie zegt hij tegen journalisten erop te vertrouwen dat als het kabinet demissionair wordt, het wat corona betreft missionair verder kan. Blijkbaar houdt hij toch rekening met de val van het kabinet, merken de anderen op. In een ingelaste ministerraad later die avond wordt de kabinetsreactie woordje voor woordje doorgenomen. Over aftreden spreken ze niet meer.
Er wordt nog wat gesteggeld over het voortaan openbaar maken van informatie, iets waar de POK over geklaagd heeft. Ollongren en Rutte willen alle informatie die op ministeries rondgaat voortaan ook openbaar maken, maar volgens aanwezigen gaan CDA’ers op de rem staan: álles is wel weer het andere uiterste.
De dagen erna tasten de drie partijen elkaar af. Niemand wil liever als enige de stekker eruit trekken. Woensdag overleggen Hoekstra en D66-lijsttrekker Sigrid Kaag nogmaals: zijn we het eens? Donderdag wil CDA-fractievoorzitter Pieter Heerma langs bij zijn collega Segers van de ChristenUnie, maar hij durft niet
langs alle journalisten te lopen die daar staan, omdat PvdA-leider Lodewijk Asscher net zijn vertrek heeft aangekondigd. Alles moet vooral in rust worden besproken en ordelijk afgehandeld. Uiteindelijk weten de drie van elkaar hoe ze erin staan. Ze spreken af dat niemand voor de ministerraad al openbaar maakt wat zijn of haar conclusie is.
En dan…
En dan is het vrijdag 15 januari. Voor de reguliere ministerraad is er nog gewoon een coronabijeenkomst. Ze beginnen met het afwerken van de agenda en nog een keer nemen ze de kabinetsreactie op het POK-rapport gedetailleerd door. En dan neemt Rutte het woord waarmee hij alle twijfel wegneemt over wat er gebeuren gaat: ,,Hoe denken jullie erover?’’
Voordat hij anderen die vraag laat beantwoorden, geeft hij eerst de beurt aan Wiebes. Die vertelt dat de toeslagenaffaire ‘in zijn lijf’ is gaan zitten en dat hij onmiddellijk aftreedt. Het komt bij iedereen als een verrassing, zelfs voor enkele VVD’ers want alleen Rutte en Van Ark zijn de avond daarvoor ingelicht. Anderen hadden wel gezien dat hij er al weken slecht uitzag, maar ze weten dat aan alle drukte rond de steunpakketten aan het bedrijfsleven.
Dan komen om de beurt Hoekstra, De Jonge, Kaag, Ollongren en Schouten aan het woord. Allemaal zeggen ze min of meer hetzelfde: er is zoveel misgegaan, hier moet een statement worden gemaakt. ,,Dan ga ik nu de koning bellen’’, zegt Rutte en hij staat op.
‘Overheidsmedewerkers bijscholen over discriminatie noodzakelijk’
NOS 16.01.2021 Medewerkers van de Belastingdienst en andere uitvoerende overheidsorganisaties moeten trainingen krijgen over discriminatie. Dat stelt demissionair premier Rutte in een brief die hij gisteren na het vallen van het kabinet naar de Tweede Kamer stuurde. Het College voor de Rechten van de Mens moet hier een belangrijke rol in gaan spelen.
“Het gaat onder andere om trainingen over discriminatie en vooroordelen,” zegt Adriana van Dooijeweert, voorzitter van het College voor de Rechten van de Mens. “Het doel is om mensen ervan bewust te maken dat iedereen onbewust vooroordelen heeft en het risico loopt onbewust te discrimineren. Het is belangrijk om je bewust te zijn van de gevolgen van discriminatie.”
Van Dooijeweert ziet ook het instellen van een Nationaal Coördinator Discriminatie als een belangrijk wapen in de strijd tegen discriminatie.
Ook organisaties als het UWV, de Sociale Verzekeringsbank en de Dienst Uitvoering Onderwijs worden genoemd als doelgroep. Deze organisaties moeten klachten over discriminatie doorverwijzen naar het College.
Uitbreiding meldpunten antidiscriminatie
De meldpunten antidiscriminatie moeten de melder ondersteunen in het klachtenproces. “Het gaat daarbij om juridische en emotionele ondersteuning bij het indienen van een klacht over discriminatie en bij een eventuele zitting bij het College”, stelt Rutte in de brief.
Zowel bij de meldpunten als bij het College moeten meer mensen worden aangenomen. “Een aanzienlijke uitbreiding van de werkzaamheden van meldpunten vereist aanpassing van de regelgeving”, schrijft premier Rutte.
‘Trainingen zijn niet genoeg’
Antiracisme-organisatie Controle Alt Delete denkt dat de trainingen belangrijk zijn, maar dat dat niet genoeg is. “Je moet oppassen dat je door een training niet de verantwoordelijkheid neerlegt bij de individuele ambtenaren. Zij voeren hun werk uit,” zegt Dionne Abdoelhafiezkhan van Controle Alt Delete. “Het probleem zit in het hele systeem, in alle lagen van de overheid en moet dus ook breder worden aangepakt.”
Volgens Abdoelhafiezkhan is de oplossing verder om niet meer te werken met risicoprofielen waar etniciteit deel van uitmaakt. “De politiek is nu aan zet om dit aan te pakken.”
BEKIJK OOK;
Nooit meer een toeslagenaffaire: wat moet er nu gebeuren?
NOS 16.01.2021 “Het kan en mag niet nog een keer zo verschrikkelijk misgaan”, zei premier Rutte vrijdag over de toeslagenaffaire. En daarom moet er een heel nieuw toeslagensysteem komen, om te beginnen met de kinderopvangtoeslag.
Hoe dat nieuwe systeem precies wordt vormgegeven zal niet op korte termijn duidelijk zijn. Maar deskundigen en betrokkenen denken wel dat er snel stappen gezet kunnen worden om het systeem eerlijker te maken.
Eva González Pérez, advocate
Op korte termijn kijkt González Pérez, die de zaak mede aan het rollen bracht en tien getroffenen bijstaat, vooral naar de betrokken ambtenaren bij de Belastingdienst. “Als ik terugkijk naar de afgelopen jaren, zie ik natuurlijk dat ik steeds te maken heb gehad met dezelfde personen. Als dat soort mensen werkzaam blijft bij de Belastingdienst, sluit ik een herhaling van deze feiten niet uit.”
Ontslag op staande voet lijkt haar voor deze betrokkenen noodzakelijk, ook omdat het vertrouwen zo ernstig is beschadigd. Ze vindt dat de conclusies voor ambtenaren niet anders moeten zijn dan voor werknemers van bedrijven. “Als die het verprutsen, is ontslag op staande voet ook de gangbare weg.
Men kan wel zeggen: ‘het zijn functies, het gaat niet om de mensen’, maar die functie is wel degelijk geplakt op een mens. Je kunt de problemen niet oplossen met de mensen die ze hebben veroorzaakt.”
Een ander probleem waar volgens González Pérez snel naar gekeken moet worden, is de denkwijze van de Belastingdienst. “Mensen worden gezien als groepen, het is een fabrieksproces. De mens wordt niet gezien. Het is een groep, die is verkeerd, dus die pak je in en die zet je in een doos. En dat was het dan. Die gedachtegang moet eruit: voordat je in die doos terechtkomt, heb je je rechten en rechtsbescherming.”
Ze zegt dat de Belastingdienst in de affaire de wet alleen bekeek met het oog van ambtenaren. “Dat moet je niet doen. Die wetten zijn er niet alleen voor de Belastingdienst, die geven ook rechten en plichten aan de mensen. Als werd gezegd: ‘we willen niet dat de rechtszekerheid in het gedrang komt’, dan vond ik dat heel gek.
Want dan zeiden ze dus dat ze hun systeem niet wilden veranderen. Dan klopt de balans niet: rechtszekerheid is er juist voor de mensen. De wet was niet te moeilijk voor de burger, maar voor de Belastingdienst.”
González Pérez kijkt uit naar het debat over de toeslagenaffaire in de Tweede Kamer, volgende week. “Ik denk dat daar nog veel meer duidelijk zal worden.”
Peter Kavelaars, hoogleraar fiscale economie
Kavelaars kwam in de commissie-Van Dijkhuizen al met een voorstel over de hervorming van het toeslagenstelsel, waar toen niets mee gedaan werd. “Ik denk dat een nieuw toeslagensysteem op twee manieren kan worden aangepast.
Zo zou je de subsidie weg kunnen halen bij de ouders en onderbrengen bij de opvang. Als je de kosten verlaagt, dan is er veel minder reden om subsidie te verstrekken aan de ouders. Het aantal kinderopvanginstellingen is natuurlijk veel kleiner dan het aantal ouders, waardoor je veel minder personen hebt die bij het systeem betrokken zijn.”
Kavelaars pleit er ook voor dat er minder rekening gehouden wordt met strikt individuele omstandigheden. “Als er iets gewijzigd wordt in de persoonlijke situatie van een toeslaggerechtigde, dan is dat aanleiding om die toeslag meteen aan te passen. Dat klinkt heel sympathiek, dat je de toeslag afstemt op de precieze behoefte, maar dat maakt het heel erg ingewikkeld en bewerkelijk.
“Ik denk dat je naar een ‘ruwer’ systeem moet, dat iets minder rekening houdt met al die persoonlijke omstandigheden”, zegt Kavelaars. “Zo wordt dat bijvoorbeeld ook gedaan met een peildatum voor het belastbare vermogen in box 3, op 1 januari. Dan geldt de situatie van een persoon vanaf die datum voor het hele jaar.”
Aytac en Azan Aydin, getroffenen
Aytac Aydin denkt dat het al veel zou helpen als het eerste aanspreekpunt bij de Belastingdienst in de toekomst kennis van zaken zou hebben. “We kwamen uit bij callcenters, waar mensen zitten die niet genoeg ervaring hebben en waardoor niet voldoende nagedacht kan worden over een oplossing.”
“Callcentermedewerkers, externe callcenters, die kunnen je sowieso niet helpen”, merkte Aydin keer op keer als hij de Belastingdienst belde. “Je moet sowieso hopen dat je ooit aan de beurt komt. En wij zijn als fraudeur bestempeld, dus dan hoorden we dat we een andere afdeling moesten hebben en dat we teruggebeld zouden worden.”
Dat bleek dan iemand te zijn die fraudeurs te woord stond. “Je bent een fraudeur en zoveel schuld moet je aan ons betalen”, was dan de boodschap. Klachten over de behandeling kon hij wel kwijt, maar dat moest hij online doen. Het overheersende gevoel was dat er duizenden anderen ook schulden moesten afbetalen en dat een gang naar de rechter zinloos was. “Bij de Belastingdienst dachten ze dat ze onaantastbaar waren, dat was het grootste issue.”
De belangrijkste oplossing voor Aydin en zijn gezin is nu dat er snel een vergoeding komt, boven op de 30.000 euro compensatie die hij heeft ontvangen. “Ik wil de vergoeding zien. Het zal mijn verloren jeugdjaren niet teruggeven, maar ik kan dan wel de dingen doen die ik de afgelopen acht jaar niet heb kunnen doen. Ik ben de helft van mijn tanden kwijt omdat het het goedkoopste was om ze te laten trekken”, zegt Aydin.
Mieke van Vliet, bestuurder FNV
Het is volgens Van Vliet goed dat er nu erkenning is dat het anders moet, maar de vakbondsbestuurder maakt zich zorgen over de uitvoerbaarheid ervan. “De situatie is nog steeds zo dat werknemers van de Belastingdienst niet aan de bel durven te trekken. Dat ligt aan de grote kloof tussen mensen op de werkvloer en leidinggevenden, bij wie het vaak ontbreekt aan vakkennis. Er is wat dat betreft echt nog altijd een cultuuromslag noodzakelijk.”
Volgens Van Vliet, die in het verleden onderzoek heeft gedaan naar werkomstandigheden en de cultuur binnen de Belastingdienst, is het ook van belang dat er binnen de wetgeving ruimte komt voor medewerkers zaken individueel te bekijken. “Als er ergens een bonnetje of een handtekening ontbreekt, dan moet er nu hard worden opgetreden. Het is beter als een behandelaar de handvatten heeft om ieder afzonderlijk geval te kunnen toetsen.”
Ook de ict-systemen binnen de Belastingdienst, waar veel gebruik wordt gemaakt van algoritmes, ziet Van Vliet als lastig obstakel. “Dat zijn algoritmes die niet meer terug te herleiden zijn. Discriminatie ligt dan op de loer, waardoor het wachten is op een volgend schandaal.”
BEKIJK OOK;
- Hoe het derde kabinet-Rutte steeds meer verstrikt raakte in de toeslagenaffaire
- Goede voornemens: toeslagensysteem, geheimhouding en racisme aanpakken
- Kamer eensgezind: vertrek kabinet is enige juiste stap
Het kabinet is gevallen, hoe nu verder?
RTL 15.01.2021 Het kabinet-Rutte III is afgetreden vanwege de Toeslagenaffaire. Maar welke gevolgen heeft dit en komt het eigenlijk niet heel erg slecht uit, tijdens de coronacrisis? Politiek commentator Frits Wester legt uit wat de gevolgen zijn.
Premier Rutte biedt ontslag kabinet aan bij de koning
Frits, wat verandert er door het opstappen van het kabinet?
“Het klinkt wat gek, maar eigenlijk weinig tot niks. Normaal gesproken schrijft het kabinet na een val nieuwe verkiezingen uit, maar die staan toch al voor de deur op 17 maart. En hoewel het kabinet demissionair wordt, moet het gewoon de dingen blijven doen die nodig zijn. De stap is vooral symbolisch om collectief verantwoordelijkheid te nemen voor de alles wat in de toeslagenaffaire vreselijk is misgegaan in vele gelededingen van de overheid.”
Is het aftreden van het kabinet verstandig tijdens een grote crisis zoals corona?
“Voor de aanpak van de coronacrisis maakt het weinig uit. Ook na 17 maart zou het kabinet demissionair zijn en is het virus niet verdwenen. Ook dan zou het kabinet gedurende de kabinetsformatie maatregelen moeten blijven nemen. Dat het nu een paar weken eerder demissionair wordt, maakt dus voor die aanpak weinig tot geen verschil.”
Wat is de invloed van de val van het kabinet op de verkiezingen?
“Ik denk dat het weinig uit zal maken. Er zijn mensen die het aanbieden van het ontslag onnodig vinden, anderen zullen het juist respecteren. En Rutte, Hoekstra, Kaag en Seegers blijven gewoon lijsttrekker. Anders dan bij oppositiepartij PvdA waar Lodewijk Asscher is opgestapt.”
Dossier Toeslagenaffaire
Het blootleggen van de misstanden bij de Belastingdienst in de Toeslagenaffaire, is terug te lezen in de artikelen en video’s die RTL Nieuws hierover heeft gepubliceerd. Bekijk het hele dossier.
Welke partij of partijen gaan hiervoor de prijs betalen?
“Lastig te zeggen. Het gaat hier om een collectieve verantwoordelijkheid voor alles wat misgegaan is. Het raakt tal van partijen die de afgelopen jaren geregeerd hebben en ook de Kamer als geheel. Het was de Tweede Kamer die een kerstboom vol toeslagenregelingen wilde en tegelijk aandrong op strenge fraudebestrijding. Kortom, het raakt iedereen.”
PvdA’er Asscher was al opgestapt, verdwijnen leden van het kabinet zoals Rutte en Hoekstra, nu ook definitief van het politieke toneel?
“Dat heeft vooral te maken met de PvdA zelf en de kritiek op Asscher. Hoewel Asscher de laatste tijd sterk was in het politieke debat, zag je dat maar niet terug in de peilingen. Hij leek, zeker na de zijn rol in de toeslagenaffaire en de manier waarop de PvdA-kiezers en -leden daarnaar keken, niet in staat om zijn partij uit het slop te trekken.
Bovendien steunde een derde van de PvdA-leden een motie van wantrouwen tegen Asscher waar dit weekend over gestemd zou worden. De andere lijsttrekkers hebben daar vrijwel geen last van. VVD-leden vinden niet dat Rutte daarom moet opstappen en ook CDA’ers vinden het onnodig dat Hoekstra opstapt.”
Pieter Klein over rapport toeslagenaffaire: ‘Pijnlijke en dodelijke conclusies’
RTL Nieuws; Mark Rutte Frits Wester Kabinetscrisis Toeslagenaffaire Belastingdienst Toeslagenwet Kinderopvang Kinderopvangtoeslag
Het kabinet is gevallen, hoe nu verder?
MSN 15.01.2021 Het kabinet-Rutte III is afgetreden vanwege de Toeslagenaffaire. Maar welke gevolgen heeft dit en komt het eigenlijk niet heel erg slecht uit, tijdens de coronacrisis? Politiek commentator Frits Wester legt uit wat de gevolgen zijn.
Frits, wat verandert er door het opstappen van het kabinet?
“Het klinkt wat gek, maar eigenlijk weinig tot niks. Normaal gesproken schrijft het kabinet na een val nieuwe verkiezingen uit, maar die staan toch al voor de deur op 17 maart. En hoewel het kabinet demissionair wordt, moet het gewoon de dingen blijven doen die nodig zijn. De stap is vooral symbolisch om collectief verantwoordelijkheid te nemen voor de alles wat in de toeslagenaffaire vreselijk is misgegaan in vele gelededingen van de overheid.”
Is het aftreden van het kabinet verstandig tijdens een grote crisis zoals corona?
“Voor de aanpak van de coronacrisis maakt het weinig uit. Ook na 17 maart zou het kabinet demissionair zijn en is het virus niet verdwenen. Ook dan zou het kabinet gedurende de kabinetsformatie maatregelen moeten blijven nemen. Dat het nu een paar weken eerder demissionair wordt, maakt dus voor die aanpak weinig tot geen verschil.”
Wat is de invloed van de val van het kabinet op de verkiezingen?
“Ik denk dat het weinig uit zal maken. Er zijn mensen die het aanbieden van het ontslag onnodig vinden, anderen zullen het juist respecteren. En Rutte, Hoekstra, Kaag en Seegers blijven gewoon lijsttrekker. Anders dan bij oppositiepartij PvdA waar Lodewijk Asscher is opgestapt.”
Welke partij of partijen gaan hiervoor de prijs betalen?
“Lastig te zeggen. Het gaat hier om een collectieve verantwoordelijkheid voor alles wat misgegaan is. Het raakt tal van partijen die de afgelopen jaren geregeerd hebben en ook de Kamer als geheel. Het was de Tweede Kamer die een kerstboom vol toeslagenregelingen wilde en tegelijk aandrong op strenge fraudebestrijding. Kortom, het raakt iedereen.”
PvdA’er Asscher was al opgestapt, verdwijnen leden van het kabinet zoals Rutte en Hoekstra, nu ook definitief van het politieke toneel?
“Dat heeft vooral te maken met de PvdA zelf en de kritiek op Asscher. Hoewel Asscher de laatste tijd sterk was in het politieke debat, zag je dat maar niet terug in de peilingen. Hij leek, zeker na de zijn rol in de toeslagenaffaire en de manier waarop de PvdA-kiezers en -leden daarnaar keken, niet in staat om zijn partij uit het slop te trekken.
Bovendien steunde een derde van de PvdA-leden een motie van wantrouwen tegen Asscher waar dit weekend over gestemd zou worden. De andere lijsttrekkers hebben daar vrijwel geen last van. VVD-leden vinden niet dat Rutte daarom moet opstappen en ook CDA’ers vinden het onnodig dat Hoekstra opstapt.”
Kamer debatteert woensdag over toeslagenrapport
MSN 15.01.2021 De Tweede Kamer debatteert woensdag over het harde rapport van de commissie-Van Dam over de toeslagenaffaire. Ook als het kabinet vrijdag besluit af te treden, gaat dat debat gewoon door. De reactie op het rapport, waar het kabinet hoe dan ook vrijdag mee komt, wordt besproken.
Die inhoudelijke reactie gaat naar verwachting om de spelregels voor de manier waarop de overheid met burgers omgaat. Daarnaast moet de informatievoorziening van het kabinet worden verbeterd en komen er nogmaals excuses. Het systeem dat het toeslagenstelsel moet vervangen zal ook besproken worden.
Maar het kabinet hakt vrijdag ook een knoop door over zijn eigen lot. Mocht het kabinet collectief aftreden, dan zal het demissionaire kabinet alsnog in debat gaan met de Tweede Kamer. Kamerleden zijn uiterst kritisch op de rol van het kabinet in de toeslagenaffaire, maar ook de eigen rol van het parlement zal aan bod komen.
Minister-president Mark Rutte verlaat Paleis Huis ten Bosch na een bezoek aan Koning Willem-Alexander. Rutte heeft namens het kabinet-Rutte III het ontslag aangeboden van alle ministers en staatssecretarissen. Beeld: ©ANP / Remko de Waal
Minister-president Rutte biedt ontslag aan van kabinet
RO – Op 15 januari 2021 heeft minister-president Rutte aan de Koning het ontslag aangeboden van alle ministers en staatssecretarissen.
Lees de verklaring van de minister-president over het aftreden van het kabinet.
Goedenmiddag,
Een van mijn verre voorgangers als minister-president, Pieter Cort van der Linden, schreef ooit over de taak van de overheid: ‘[De staat] dringt de overmoedigen terug, beschermt de zwakken, verdeelt de risico’s, en stelt zich in het haastig gedrang aan allen tot gids.’
Dat is een hoge norm en het is duidelijk dat de overheid in het kinderopvangtoeslagdossier niet aan die norm heeft voldaan.
De rechtsstaat moet burgers beschermen tegen een almachtige overheid en dat is hier op een verschrikkelijke manier mis gegaan.
Het rapport van de Parlementaire Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag is snoeihard, maar fair.
Op alle niveaus, door het hele politiek-bestuurlijk-juridische systeem heen, zijn fouten gemaakt die ertoe hebben geleid dat duizenden ouders groot onrecht is aangedaan.
Maar de politieke verantwoordelijkheid ligt uiteindelijk bij het zittende kabinet en nergens anders.
De afgelopen weken en dagen hebben we binnen het kabinet een aantal keren uitvoerig over het rapport gesproken.
Met als belangrijkste doel het opstellen van een gedegen inhoudelijke reactie op het rapport.
Een reactie die erop gericht is dat zoiets nooit meer op deze manier kan gebeuren.
Die reactie hebben we vandaag met elkaar afgerond en zullen we conform afspraak vandaag aan de Tweede Kamer aanbieden.
Daar hebben de ouders recht op.
De kabinetsreactie gaat natuurlijk over financiële compensatie aan de getroffen ouders – dat is nu het eerste dat goed geregeld moet worden.
En daar gaan we hoe dan ook mee door.
Maar natuurlijk is voor de toekomst meer nodig.
Want het kan en mag niet nog een keer zo verschrikkelijk misgaan.
Daarom moet er een heel nieuw toeslagensysteem komen, te beginnen met de kinderopvangtoeslag.
Signalen dat het ergens niet goed gaat, moeten veel sneller naar boven komen en veel sneller tot actie leiden.
En ook moet de informatievoorziening fundamenteel op de schop.
Zo zullen bijvoorbeeld voortaan de stukken die ten grondslag liggen aan een kabinetsbesluit openbaar worden gemaakt en wordt na elke ministerraad een besluitenlijst met toelichting gepubliceerd.
Vandaag was ook de vraag naar de politieke verantwoordelijkheid aan de orde.
We zijn eensgezind: als het hele systeem heeft gefaald, kan alleen gezamenlijk verantwoordelijkheid worden gedragen.
En dat heeft tot de conclusie geleid dat ik zojuist de Koning het ontslag heb aangeboden van het hele kabinet. En ik zal aansluitend aan deze persconferentie naar het paleis gaan om de Koning verder toelichting te geven.
Daarmee is het kabinet demissionair geworden
Eric Wiebes heeft, als voormalig staatssecretaris van Financiën, de persoonlijke afweging gemaakt dat hij niet demissionair doorgaat en per direct terugtreedt als minister van Economische Zaken en Klimaat.
Hij zal dit besluit zo meteen zelf toelichten.
Het is zijn beslissing, die ik respecteer.
Met zijn creatieve geest heeft Eric Wiebes vaak bijgedragen aan het oplossen van ingewikkelde vraagstukken.
We gaan hem missen.
De vraag is nu: wat betekent het aftreden van het kabinet concreet?
De verkiezingen staan gepland voor medio maart.
En van ons mag ondertussen worden verwacht dat we doen wat in nodig is in het landsbelang.
Dat doen we uiteraard in nauw overleg met, en verantwoording afleggend aan het parlement.
Tegen Nederland wil ik zeggen: onze strijd tegen het coronavirus gaat door.
Ons werk staat de komende maanden onverminderd in het teken van corona en het opvangen van de economische en maatschappelijke gevolgen door middel van alle bestaande en aangekondigde steunpakketten.
En tegen de getroffen ouders in de affaire rond de kinderopvangtoeslag wil ik dit zeggen: we zullen blijven werken aan snelle compensatie en aan de verbeteringen die nodig zijn voor de toekomst.
Met dit besluit van vandaag wil het kabinet recht doen aan al die ouders aan wie ongekend onrecht is aangedaan.
Dank u wel.
Documenten;
Kabinetsreactie op het rapport ‘Ongekend onrecht’
Nieuwsbericht | 15-01-2021 | 16:05
Kamerbrief over ontslagaanvraag kabinet
Kamerstuk: Kamerbrief | 15-01-2021
Zie ook;
- Mededeling Kabinet van de Koning over ontslagaanvraag kabinet Koninklijk Huis
- Kinderopvangtoeslag
- Ontwikkelingen Belastingdienst
- Regering
Kabinetsreactie op het rapport ‘Ongekend onrecht’
RO 15.01.2021 Het rapport ‘Ongekend onrecht’ toont een zwarte bladzijde in de geschiedenis van de Nederlandse overheid. Door een samenspel van harde regelgeving, vooringenomen handelen en vooral door geen gehoor te geven aan noodsignalen hebben tienduizenden ouders en kinderen hun leven zien veranderen in een moeras van ellende. Het kabinet biedt hier excuses voor aan, aan alle gedupeerde ouders en hun kinderen: dit had nooit mogen gebeuren.
Het kabinet neemt daarom een fors pakket maatregelen om de gedupeerde ouders van de kinderopvangtoeslag en hun kinderen sneller te helpen. Én om te voorkomen dat dit nog eens gebeurt. Dat staat in de kabinetsreactie op het rapport van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag (POK), die de ministerraad vandaag aan de Kamer heeft aangeboden.
Het kabinet schrijft in zijn reactie:
‘Het rapport van de POK maakt pijnlijk duidelijk dat er veranderingen nodig zijn. In het systeem van toeslagen, bij de Belastingdienst, bij Toeslagen en bij de betrokken ministeries. Het rapport noodzaakt dat we kritisch kijken naar het functioneren van de hele overheid. Want we willen niet dat het nog een keer zo misgaat.’
Een nieuwe start voor ouders en kinderen
Het kabinet wil allereerst de gedupeerde ouders en hun kinderen sneller helpen. Alle ouders die gedupeerd zijn door de harde ‘alles of niets’-uitleg van de wet of door de buitensporige fraudejacht krijgen 30.000 euro uitbetaald. We voeren overleg met schuldeisers om met hen afspraken te maken dat het bedrag ook ten goede komt aan ouders en niet direct volledig verdwijnt in aflossing van schulden.
Daarnaast verruimt het kabinet de compensatieregeling en neemt het in samenwerking met gemeenten contact op met alle gedupeerde ouders om te kijken hoe zij geholpen kunnen worden met problemen die zijn ontstaan op het gebied van zorg, wonen, werken en schulden. Het kabinet bekijkt ook hoe het gedupeerde kinderen kan helpen een goede toekomst op te bouwen. Alles is erop gericht om de ouders en hun kinderen een nieuwe start in hun leven te bieden.
Het bestaande stelsel van toeslagen is onhoudbaar. Het vraagt heel veel van mensen die een toeslag nodig hebben en leidt tot onzekerheid over terugvorderingen en nabetalingen. Het brengt mensen in problemen. Het kabinet wil daarom zo snel mogelijk beginnen met de uitwerking van een nieuwe regeling voor kinderopvang, waarbij de verantwoordelijkheid voor de financiering niet langer bij de ouders ligt en de complexiteit wordt verminderd.
Later zullen ook de andere toeslagen volgen. Het hervormen van het stelsel duurt jaren. Het is belangrijk om tijdens een langjarige stelselhervorming ook oog te houden voor een goede uitvoering van het bestaande toeslagenstelsel.
Echt luisteren
Het rapport van ‘Ongekend onrecht’ maakt duidelijk dat de overheid beter moet luisteren naar kritische geluiden van bijvoorbeeld ouders, advocaten, media en toezichthouders. Noodkreten van gedupeerde ouders werden bij de kinderopvangtoeslag te lange tijd niet opgepakt.
Het kabinet wil dat alle delen van de Rijksoverheid signalen over mogelijke problemen sneller oppakken, onder meer door nog meer gebruik te maken van burgerpanels en door de band tussen beleidsmakers en de uitvoering verder te versterken. Ook komt er meer aandacht voor de controle of wetten en regels goed werken in de uitvoering en worden die als dat niet zo is aangepast.
De overheid gaat daarnaast op zoek naar regels die in de praktijk hard uitpakken en mensen in de knel kunnen brengen. Regels zijn vaak te moeilijk, waardoor mensen onbedoeld de fout in gaan. Een foutje maakt iemand nog geen fraudeur.
Menselijke maat
Tegelijkertijd moet de dienstverlening bij alle onderdelen van de overheid beter. De Belastingdienst en Toeslagen breidt dit jaar het aantal plekken uit waar mensen langs kunnen komen met vragen en hulp. Het kabinet trekt extra geld uit zodat alle uitvoeringsorganisaties mensen beter kunnen helpen. Daarbij geldt het principe: Er is geen verkeerde deur. Mensen worden altijd op een begrijpelijke manier geholpen en niet ‘van het kastje naar de muur’ gestuurd.
Transparant
De POK is zeer kritisch over de informatievoorziening door de overheid. Ouders wisten vaak niet waarom hun toeslag werd stopgezet en de Tweede Kamer had grote moeite om de juiste informatie te krijgen.
Het kabinet wil hier radicaal verandering in brengen. De stukken die ten grondslag liggen aan een besluit van bewindslieden worden actief openbaar gemaakt. Het kabinet zal ook transparanter zijn bij het openbaar maken van stukken die zijn gemaakt voor intern beraad. In stukken voor intern beraad die naar de Tweede Kamer worden gestuurd, zullen persoonlijke beleidsopvattingen niet worden weggelakt.
De minister-president zal op korte termijn de besluitenlijst van de ministerraad publiceren, op de dag van de vergadering. Later wordt daar ook een geannoteerde besluitenlijst aan toegevoegd.
Als eerste stap publiceert het kabinet vandaag alle stukken die aan de ondervragingscommissie zijn geleverd vandaag op de website http://informatiepuntkinderopvangtoeslag.rijksoverheid.nl. De informatie die gaat over de problemen met de kinderopvangtoeslag is niet gelakt, op enkele vertrouwelijke stukken na.
Documenten;
Kamerbrief met reactie kabinet op rapport ‘Ongekend onrecht’
Kamerstuk: Kamerbrief | 15-01-2021
Zie ook;
Goede voornemens: toeslagensysteem, geheimhouding en racisme aanpakken
NOS 15.01.2021 Het hele toeslagensysteem moet op de schop, ambtenaren moeten zich bewuster worden van hun vooroordelen om discriminatie tegen te gaan en in wetten moet meer ruimte zijn om uitzonderingen te maken als burgers onevenredig hard getroffen worden door beleid. Dat stelt het kabinet in reactie op het vernietigende rapport over de kinderopvangtoeslagenaffaire.
Nadat het aftreden van het kabinet werd aangekondigd, werd de schriftelijke reactie van 26 pagina’s naar de Kamer gestuurd. Daarin staat wat er volgens het kabinet moet gebeuren om soortgelijke schandalen als de toeslagenaffaire in de toekomst te voorkomen.
Volgens demissionair premier Rutte is het in ieder geval nodig dat “signalen dat het misgaat veel sneller naar boven komen”, zo zei hij in de persconferentie waarin hij het kabinetsaftreden bekend maakte. Tijdens die persconferentie zei Rutte ook dat het demissionair worden van het kabinet geen gevolgen voor de compensatie van getroffen ouders. “We hebben twee prioriteiten: dat is corona en de afwikkeling van deze ingewikkelde kwestie.”
‘Nieuw systeem duurt jaren’
Zo moet het volledige systeem van toeslagen op de schop, staat in de brief van het kabinet: “Het duurt waarschijnlijk nog jaren voordat het toeslagenstelsel volledig is vervangen door een ander stelsel”.
Hoe die verandering er precies uit komt te zien, moet verder worden uitgewerkt, schrijft het demissionaire kabinet. In de tussentijd moet in ieder geval “het aantal mensen dat afhankelijk is van toeslagen verminderen”, aldus de schriftelijke reactie.
Rutte: ‘Er moet een heel nieuw toeslagensysteem komen’
In het geval van de kinderopvang moet het systeem sterk vereenvoudigd worden, vindt het kabinet. Bepaalde voorwaarden, zoals het inkomen van de ouders of het aantal uren kinderopvang dat is gebruikt, moeten vervallen.
Discriminatie en racisme
In de brief wordt ook ingegaan op het feit dat de Belastingdienst ouders met meerdere nationaliteiten als groter frauderisico zag. Volgens onder meer Kamerleden en advocaten was er daarmee sprake van institutioneel racisme van de overheid. In de brief zegt het kabinet daarover: “Het kabinet realiseert zich ten volle dat dit vertrouwen diep beschadigd is bij ouders die te maken hebben gehad met discriminatoire bejegening. Helaas moeten we constateren dat dit bij de fraudeaanpak bij Toeslagen aan de orde was.”
Als concreet punt om dat in de toekomst te voorkomen schrijft het kabinet dat ze ambtenaren trainingen willen geven om “meer inzicht te bieden in vooroordelen die, vaak onbewust, een rol spelen bij de uitvoering van hun werk”.
Rutte kondigde aan dat ouders bij wie is vastgesteld dat ze door de Belastingdienst gediscrimineerd zijn, in aanmerking komen voor een extra schadevergoeding. Ook wil hij dat er een staatscommissie komt die onderzoek doet naar discriminatie en racisme door de overheid.
Schadevergoeding niet vertraagd
Voor de kerst maakte het kabinet bekend de gedupeerden 30.000 euro uit te betalen. Dat loopt volgens Rutte geen vertraging op: “Alle gedupeerde ouders die zich voor 15 februari melden, krijgen voor 1 mei uitbetaald. Als ze recht hebben op meer, zullen ze dat ook krijgen.” Welke termijn daarvoor staat, kon de premier niet zeggen.
Het kabinet zegt met schuldeisers van de gedupeerde ouders in overleg te zijn. Daarmee moet voorkomen worden dat het bedrag dat de overheid ter compensatie uitkeert gelijk in de zakken van de schuldeisers verdwijnt, staat in de brief. ”
Rutte liet niet alleen weten dat de ouders gecompenseerd moeten worden, maar ook dat het informeren van de Tweede Kamer beter moet. Critici verweten de premier in de toeslagenaffaire de ‘Rutte-doctrine’, waarmee hij zou pogen vooral zo min mogelijk informatie over hoe een besluit tot stand is gekomen naar de Kamer te sturen.
Daar komt verandering in, kondigde Rutte aan. Concreet betekent het dat er elke vrijdag na de ministerraad een lijst van besluiten gepubliceerd zal worden.
Ook zullen de documenten openbaar gemaakt worden met de overwegingen die ten grondslag liggen aan de besluiten: “Aan de informatievoorziening naar de Kamer en naar journalisten zal iets fundamenteels veranderen”.
Een probleem is volgens het kabinet onder meer geweest dat er niet geluisterd is naar critici: “Bij de problemen met de kinderopvangtoeslag heeft de overheid de werking van de regeling in de praktijk onvoldoende in kaart gebracht. We zijn onvoldoende in staat gebleken om te luisteren naar signalen van ouders en uit de praktijk van hulpverleners en de rechtspraak.”
Ook dit wil het kabinet veranderen:
- Een nieuwe wet moet een jaar na invoering getoetst worden: pakt het beleid wel uit zoals bedoeld?
- Mensen moeten via de telefoon en op locatie makkelijker geholpen worden door de Belastingdienst.
- Niet meer van het kastje naar de muur gestuurd worden. Als iemand een instantie belt met een vraag die niet voor die instantie is, zal die persoon geholpen worden om de juiste instantie te bereiken. “Er is geen verkeerde deur”, schrijft het kabinet.
- In wetten moet meer “bevoegdheden met beoordelingsruimte en hardheidsclausules” komen. Vertaald: als een wet voor iemand onevenredig hard uitpakt, moeten instanties de mogelijkheid krijgen uitzonderingen te maken en “in het voordeel van de burger te beslissen.”
- Er komt een betalingsregeling als “goedwillende burgers een betalingsachterstand oplopen”. Ook zegt het kabinet: “Een (kleine) fout mag nooit leiden tot het stempel fraudeur.”
BEKIJK OOK
Dit wil het kabinet: Nieuw toeslagensysteem en overheid die niet discrimineert
NU 15.01.2021 Na het vernietigende rapport Ongekend Onrecht over de toeslagenaffaire en de daaropvolgende val van het kabinet-Rutte III wil het demissionaire kabinet de eerste stappen zetten naar een herstel van het aangedane leed. Er moet onder meer een ander toeslagensysteem komen en een overheid die niet discrimineert. Een overzicht van maatregelen die moeten voorkomen dat burgers als vijand van de overheid worden gezien.
“Een zwarte bladzijde in de geschiedenis van de Nederlandse overheid”, die het kabinet vervult “met een diep gevoel van schaamte”. Met die woorden opent het kabinet de reactie op het vernietigende rapport over de kinderopvangtoeslagenaffaire. In de brief somt het kabinet de inzet die het de komende tijd wil leveren om herhaling te voorkomen.
De plannen in het kort;
- Contact met overheid moet toegankelijker worden
- Meer openheid in besluitvorming en snellere signalering van fouten
- Een nieuw toeslagensysteem opzetten
- Discriminatie door de overheid tegenaan
- Getroffen ouders compenseren
Compensatie voor gedupeerde ouders
Voor het inmiddels demissionaire kabinet heeft het compenseren van de ouders die getroffen werden door de toeslagenaffaire “de hoogste prioriteit”.
Eerder werd bekend dat de getroffen ouders alvast 30.000 euro krijgen om de ergste noden te verlichten. Dossiers van ouders die recht hebben op een hogere schadevergoeding daarbovenop worden nog behandeld.
Ook gaat het kabinet in gesprek met schuldeisers om ervoor te zorgen dat dat geld niet meteen aan hen moet worden betaald.
Rutte zei al dat degenen die zich voor 15 februari aanmelden voor terugbetaling, het geld voor 1 mei ontvangen.
Een ander systeem van toeslagen
Naast het compenseren van de ouders moet het toeslagensysteem waarbij eerst voorschotten worden uitgekeerd en achteraf worden gecontroleerd, volledig op de schop. “Doorgaan zoals in het verleden kan niet meer”, schrijft Rutte.
Het kabinet vindt dat de financiering van kinderopvang niet meer bij ouders moet liggen en de voorwaarden om in aanmerking te komen simpeler moeten. Dit voornemen is niet nieuw, want premier Rutte zei een jaar geleden al dat hij van het toeslagensysteem af wil en alternatieven zou voorbereiden. Hij schrijft vrijdag in de brief dat het kabinet “zo snel mogelijk” wil starten met de uitwerking van een nieuw systeem. Het kan echter nog jaren duren voordat het toeslagensysteem volledig is vervangen door een nieuw stelsel, staat in de brief.
Korte metten maken met discriminatie
Bij de ontspoorde fraudejacht van de Belastingdienst werden mensen met een dubbele nationaliteit strenger gecontroleerd door de fiscus en werden zij vaker onderworpen aan de onrechtmatige boetes en terugvorderingen.
Ook maakten ambtenaren zich schuldig aan discriminerend taalgebruik. “Het kabinet is zich er ten volle bewust van dat dit vertrouwen diep beschadigd is bij ouders die te maken hebben gehad met discriminatoire bejegening.”
Met het verwijderen van het gebruik van dubbele nationaliteiten in het opstellen van de zogenoemde risicoprofielen wil het kabinet herhaling voorkomen. “Het voorkomen van discriminatie en ongeoorloofd gebruik van gegevens zoals nationaliteit is niet alleen een kwestie van data verwijderen.”
In de brief wordt een situatie bij de overheid geschetst waar ambtenaren onvoldoende bewust zijn van discriminerend gedrag. Volgens het kabinet zijn trainingen nodig om ambtenaren bewust te maken dat de inzet van tweede nationaliteiten zonder concrete verdenkingen “discriminerende aspecten” met zich meedraagt.
Medewerkers bij de Belastingdienst en Toeslagen moeten getraind worden om verantwoord met persoonsgegevens om te gaan. Dialoogsessies zijn nodig om ambtenaren duidelijk te maken “wat rechtsstatelijk handelen in de dagelijkse werkpraktijk binnen alle lagen van de organisatie betekent”.
Gedupeerde ouders die door de Belastingdienst zijn gediscrimineerd krijgen een extra schadevergoeding en er komt een Staatscommissie Discriminatie en Racisme.
Rutte: ‘Discriminatie absoluut onacceptabel in een rechtsstaat’
Sneller signaleren van fouten
“Mensen mogen uiteindelijk niet de dupe worden van fouten van de overheid”, staat in de plannen van het kabinet. “We zijn onvoldoende in staat gebleken om te luisteren naar signalen van ouders, en uit de praktijk van hulpverleners en de rechtspraak. Ook de waarschuwing van de Nationale ombudsman die het toeslagenprobleem in 2017 meldde is onterecht genegeerd.”
Het kabinet hoopt dat er met een nauwere samenwerking tussen verschillende ministeries beter wordt opgetreden. Ook andere “uitvoeringsorganisaties” van de overheid moeten nauwer gaan samenwerken met beleidsmakers en ministers.
Transparantie in besluitvorming
Het kabinet is voornemens de Tweede Kamer beter te informeren. Het is Kamerleden die de misstanden bij de Belastingdienst wilden controleren bij tijd en wijle onmogelijk gemaakt hun werk goed te kunnen uitvoeren door het weglekken van informatie en achterhouden van dossiers. Deze praktijk is de ‘Rutte-doctrine’ gaan heten; een praktijk waarbij de premier informatie achterhield over hoe een besluit tot stand is gekomen.
Critici menen dat dit indruist tegen het grondwettelijk informatierecht van de Tweede Kamer.
Het kabinet wil dat nu duidelijker wordt hoe besluiten tot stand zijn gekomen. “Persoonlijke beleidsopvattingen” zijn voortaan geen grond meer om informatie niet te delen. Er zullen meer stukken openbaar worden gemaakt en het wordt voor de Kamer mogelijk om zich door ambtenaren in technische briefings te laten informeren.
Mark Rutte fietst weg bij Paleis Huis ten Bosch, waar hij de koning het ontslag van het kabinet heeft aangeboden. Foto: ANP
Contact met overheid moet makkelijker worden
Daarnaast moet het voor mensen makkelijker worden om bij overheidsinstanties iemand “van vlees en bloed” te kunnen spreken, in plaatst van klachten of problemen digitaal te melden.
Ook hier waarschuwde de Nationale ombudsman voor in 2017, toen uit een rapport bleek dat burgers in het digitale doolhof van de overheid vastliepen.
De overheid moet toegankelijker worden, schrijft premier Mark Rutte nu. Het kabinet wil met loketten komen waar mensen met vragen heen kunnen. “Als mensen daarin vastlopen of in de knel komen, moet er een medewerker zijn met kennis van zaken die hen te woord staat en verder helpt.”
Rutte vertrekt uit Binnenhof na kabinetsval
Lees meer over: Politiek Toeslagenaffaire
Rutte belooft nieuw toeslagensysteem en transparantere kabinetsbesluiten
NU 15.01.2021 Er komt een nieuw toeslagensysteem dat moet voorkomen dat iets als de toeslagenaffaire opnieuw kan voorkomen. Daarnaast worden besluiten die het kabinet neemt in de toekomst transparanter. Dat heeft demissionair premier Mark Rutte vrijdagmiddag bekendgemaakt, kort na de val van het kabinet.
“Het kan en mag niet nog een keer zo verschrikkelijk misgaan. Daarom moet er een heel nieuw toeslagensysteem komen”, zei Rutte.
Als eerste moet er volgens hem een nieuw systeem komen voor de kinderopvangtoeslag. “Signalen dat het niet goed gaat moeten veel sneller naar boven komen”, aldus Rutte.
Ouders die getroffen zijn door de toeslagenaffaire en zich voor 15 februari melden krijgen voor 1 mei een eerste compensatiebedrag van 30.000 euro.
Daarnaast worden stukken die ten grondslag liggen aan kabinetsbesluiten voortaan altijd gepubliceerd. Na afloop van elke ministerraad wordt een besluitenlijst gepubliceerd.
Rutte maakte ook bekend dat er een staatscommissie Discriminatie en Racisme komt die moet voorkomen dat er etnisch geprofileerd wordt bij bijvoorbeeld de controle of mensen terecht toeslag krijgen.
Belangrijkste punten uit Ruttes verklaring over aftreden kabinet
Ouders jaren onterecht als fraudeur aangemerkt
Het besluit tot meer openheid over het kabinetsbeleid maakt deel uit van het maatregelenpakket naar aanleiding van de toeslagenaffaire. In die zaak werd de Tweede Kamer vaak niet goed genoeg geïnformeerd.
De Belastingdienst merkte jarenlang duizenden ouders die kinderopvangtoeslag kregen onterecht als fraudeur aan.
Zodra ontvangers van toeslagen maar een kleine fout maakten, moesten ze alle verkregen toeslag terugbetalen.
Omdat de fiscus ervan uitging dat dit opzettelijk gebeurde, was een betalingsregeling niet mogelijk. Daarnaast werd soms beslag gelegd op auto’s of moesten slachtoffers hun woning gedwongen verkopen. Door het handelen van de Belastingdienst raakten mensen in de schulden en liepen huwelijken stuk.
Lees meer over: Politiek Toeslagenaffaire
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/eaf676f2-5757-11eb-8f4c-0217670beecd.jpg)
Toeslagenstelsel op de schop om nieuw drama te voorkomen
Telegraaf 15.01.2021 Sneller en royaler de toeslagouders compenseren, het toeslagenstelsel nu eindelijk op de schop nemen en veel meer informatie naar de Tweede Kamer sturen. Met dat recept wil het opgestapte kabinet de schade die de toeslagenaffaire heeft veroorzaakt repareren en voorkomen dat zo’n groot drama nog een keer gebeurt.
De eerste stap die het kabinet al voor de kerst zette is het ruimer compenseren van de toeslagenouders. Alle gedupeerden krijgen sowieso 30.000 euro. Wie recht heeft op meer, krijgt meer. Wie eigenlijk te veel heeft gekregen, hoeft niks terug te betalen. Daarnaast wordt de samenwerking met gemeenten gezocht om ook de andere schade van ouders te verzachten, bijvoorbeeld als zij uit huis zijn gezet, hun baan kwijt zijn geraakt of grote schulden hebben opgebouwd.
Daarnaast moet het toeslagenstelsel, dat eigenlijk nooit naar behoren heeft gewerkt, op de schop. Staatssecretaris Van Huffelen (Financiën) presenteerde onlangs al een aantal opties om dat voor elkaar te krijgen, en de meeste politieke partijen hebben er ook plannen voor. Dat moet na de verkiezingen op de formatietafel zijn beslag krijgen.
Er gaat ook ’extra geld’, hoeveel staat nog niet in de eerste kabinetsreactie, naar de uitvoeringsorganisaties om ’mensen beter te kunnen helpen’. Bij de Belastingdienst komen er dit jaar meer plekken waar mensen langs kunnen komen met vragen en hulpverzoeken.
En op het grote kritiekpunt vanuit de Kamer, de slechte informatievoorziening, komt er ook verandering. Het kabinet zegt in het vervolg besluiten uit de ministerraad meteen te publiceren. En als er een besluit wordt genomen, gaan ook alle stukken daar aan bij hebben gedragen naar buiten, zonder dat er kwistig in is gelakt.
BEKIJK OOK:
Over en uit voor kabinet-Rutte III
BEKIJK OOK:
Rutte uitgejouwd bij vertrek Binnenhof
BEKIJK OOK:
Hoe geloofwaardig zijn de lijsttrekkers nog?
BEKIJK OOK:
Buitenlandse media zien ’symbolische’ val Rutte III
BEKIJK OOK:
’Hoeveel levens kunnen Rutte en Hoekstra nog verzieken?’
BEKIJK OOK:
’Geen tijd te verliezen met coronasteun, ondanks val kabinet’
BEKIJK OOK:
Hoe een nietsontziende fraudejacht tienduizenden ouders ruïneerde
BEKIJK OOK:
Wat betekent kabinetsval voor aanpak coronacrisis?
BEKIJK OOK:
Wiebes ruimt definitief het veld
BEKIJK OOK:
Verstandshuwelijk sneuvelt in zicht van de haven
BEKIJK MEER VAN; overheidsbeleid overheid Van Huffelen Den Haag Tweede Kamer der Staten-Generaal Financiën Belastingdienst
Rutte III bood grote dossiers het hoofd, maar toeslagenaffaire bleek te lastig
NU 15.01.2021 De toeslagenaffaire bleek een te grote smet op het blazoen van het kabinet-Rutte III, dat vrijdag het ontslag heeft aangeboden. Met het motto ‘Vertrouwen in de toekomst’ ging het kabinet aan de slag, maar nu moet het nét voor de finishlijn de stekker eruit trekken.
Na de verkiezingen in maart 2017 was al snel duidelijk dat de kern gevormd zou worden door VVD, CDA en D66, maar die beschikten niet over een meerderheid.
De langste formatie ooit in de Nederlandse geschiedenis volgde. Geprobeerd werd GroenLinks erbij te betrekken om een meerderheid te vormen. Toen dit stukliep, vooral vanwege verschillende standpunten over migratie, kwam de ChristenUnie in beeld.
Een krappe meerderheid ontstond uiteindelijk 225 dagen later en leidde uiteindelijk tot ambitieus te noemen plannen. En de deur voor de coalitie werd “op een ruime kier gezet”, zo meldde premier Mark Rutte.
Op het Malieveld werd ontevredenheid zichtbaar
Rutte III was het kabinet dat, tien jaar nadat er voor het eerst over gesproken werd, met een vernieuwing van het pensioenstelsel kwam. Ook werden meters gemaakt op het gebied van het tegengaan van klimaatverandering én maakte het kabinet een einde aan tientallen jaren van gaswinning in Groningen.
Maar ook was Rutte III het kabinet dat zichtbaar worstelde met andere grote onderwerpen zoals het stikstofdossier, de Moria-deal, het wel of toch niet afschaffen van de dividendbelasting en het kinderpardon.
Het Malieveld leek in de afgelopen jaren steeds ‘volgeboekt’. Zorgmedewerkers, leraren, ‘klimaatspijbelaars’ en natuurlijk de boeren voelden zich genoodzaakt hun onvrede te uiten op het grasveld in de hofstad.
Terwijl de hoofdpijndossiers door een welwillend kabinet werden opgepakt, verdwenen bekende gezichten in de politiek van het toneel. Voor sommigen, gold dat hun positie onhoudbaar was geworden. Dat was het geval bij staatssecretaris van Justitie en Veiligheid Mark Harbers (na gegoochel met cijfers over criminaliteit onder asielzoekers), buitenlandminister Halbe Zijlstra (die loog over zijn aanwezigheid bij een bijeenkomst met Russische president Vladimir Poetin) en staatssecretaris van Financiën Menno Snel (de eerste pion die omviel vanwege de toeslagenaffaire).
Coronacrisis kwam als onvoorzienbare, grootste opgave
De coronacrisis zal uiteindelijk het grootste dossier zijn waar Rutte III om herinnerd zal worden. De premier zag zich tweemaal genoodzaakt op strenge toon het land toe te spreken. Ongekend voor Nederland in vredestijd.
De crisis vergde veel van het kabinet, zo bleek ook uit het opstappen van minister van Medische Zorg Bruno Bruins. Hij vertrok op 19 maart nadat hij onwel raakte vanwege oververmoeidheid.
“Het bestrijden van deze coronacrisis vergt topsport van het hoogste niveau. En ik heb moeten constateren dat mijn lichaam dat wegens oververmoeidheid op dit moment niet meer aankan”, zei Bruins bij zijn vertrek. Het coronadossier kwam uiteindelijk terecht bij minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid).
Roep om vertrek klonk steeds luider
Terwijl het kabinet volop bezig was met het hoofd bieden aan de oplopende besmettingen en de zorgen om de Britse coronavariant, begon de roep om het indienen van ontslag de laatste tijd steeds luider te klinken.
Vrijdag is gebleken dat de toeslagenaffaire niet alleen voor individuen, maar uiteindelijk voor het hele kabinet een te grote blamage was om de eindstreep nog te halen.
Zie ook: Het kabinet-Rutte III is gevallen. En nu?
Lees meer over: Politiek Kabinet Rutte III
Hoe het derde kabinet-Rutte steeds meer verstrikt raakte in de toeslagenaffaire
NOS 15.01.2021 Grondbeginselen van de rechtsstaat die geschonden werden en ouders die ongekend onrecht werd aangedaan. De conclusies van de parlementaire onderzoekscommissie logen er december vorig jaar niet om.
Vandaag, vier weken later, treedt het kabinet af. “Het is verschrikkelijk misgegaan”, aldus premier Rutte . De politiek moet volgens Rutte nu gaan werken aan veranderingen van de systemen én de informatievoorziening om te zorgen dat “zoiets nooit meer kan gebeuren”. Een terugblik van hoe het wel gebeurde.
Het is de zomer van 2019 en CDA-Kamerlid Omtzigt is het helemaal zat. Al tijden bijt hij zich vast in wat hij ziet als een van de ernstigste misstanden binnen de overheid: ouders die toeslagen aanvragen en onterecht als fraudeurs zijn aangemerkt.
Onthullingen van Trouw en RTL Nieuws hebben de zaak aan het rollen gebracht. Ouders worden op vreemde gronden keihard aangepakt, komen in geldproblemen, verliezen hun baan of belanden in een echtscheiding. “Dit kan toch niet waar zijn?”, denkt Omtzigt. Maar wat hij ook doet of vraagt, hij komt geen stap verder. Dossiers worden niet openbaar, vragen niet beantwoord. Premier Rutte moet zich met de kwestie gaan bemoeien, vindt hij, om zo snel mogelijk een einde aan de ellende te maken.
Een jaar later. Staatssecretaris Snel is opgestapt en twee opvolgers (Van Huffelen en Vijlbrief) zijn aangesteld om orde op zaken te stellen. Maar de chaos is nog allerminst opgelost. De commissie-Donner heeft in maart geoordeeld dat er ruimhartig gecompenseerd moet worden. “Ouders hadden geen enkele kans om te ontsnappen”, oordeelt Donner. Maar na een reeks Kamerdebatten en toezeggingen is een oplossing nog steeds nauwelijks in zicht. Ook komen door Kamerleden gevraagde stukken maar niet boven tafel.
Het is juni 2020, de Kamer behandelt een compensatiewet. Na twee dagen debatteren blijkt ’s avonds laat dat opnieuw een memo is achtergehouden en niet naar de commissie-Donner is gegaan die de zaak onderzocht. Zowel Omtzigt als SP-Kamerlid Leijten, die zich eveneens al jaren inzet om de waarheid boven tafel te krijgen, ontploft. Leijten zegt dat haar “schoenen uitvallen”, Omtzigt zegt “witheet” te zijn.
“Wat voor werk ben ik aan het doen? Moet ik detective worden?”, vraagt hij zich hardop af. Hoe kunnen Kamerleden hun werk doen als stukken worden achtergehouden of informatie wordt weggelakt? Ook de Kamervoorzitter beseft hoe pijnlijk het is.
Nog een paar maanden later: 17 december 2020. Ministers, ambtenaren, de Tweede Kamer en zelfs rechters krijgen ervan langs in het snoeiharde rapport van de Kamercommissie, die een paar weken lang verhoren afnam om in kaart te brengen wat er nu misging.
Tijdens die verhoren zeggen ambtenaren en ministers “buikpijn” van dingen gehad te hebben, het vaak ook “hard” gevonden te hebben. Dat het ‘alles-of-nietsbeleid’ was dat voor de terugvorderingen had gezorgd. Ambtenaren van Financiën wezen naar Sociale Zaken en vice versa.
Maar wie was uiteindelijk schuldig? De commissie oordeelt dat alle onderdelen van de staat bij zichzelf te rade moeten gaan. Ouders is “ongekend onrecht” aangedaan, en de grondbeginselen van de rechtsstaat zijn geschonden.
Ouders durven er nauwelijks meer op te hopen dat ze gecompenseerd worden. Een paar dagen na het verschijnen van het rapport maakt staatssecretaris Van Huffelen bekend dat de gedupeerden allemaal in elk geval 30.000 euro krijgen.
De Kamercommissie oordeelt snoeihard en spreekt van ongekend onrecht.
Na diverse Catshuisoverleggen komt het kabinet vandaag met de conclusie dat voor alles wat er gebeurd is maar één passend antwoord bestaat: collectief aftreden. Waren er eerder deze week nog intern verschillende opvattingen over hoe verder, zeker na de verklaring van PvdA-leider Asscher gisteren leek er geen andere uitkomst meer mogelijk. Nog steeds zijn lang niet alle ouders gecompenseerd, maar daar wil het demissionaire kabinet mee verder.
Andere wapenfeiten Rutte III
Het derde kabinet van Rutte zal ook de geschiedenisboeken ingaan als het kabinet dat het raadgevend referendum afschafte en het generaal pardon verruimde. Een kabinet dat een einde maakte aan de gaswinning in Groningen, excuses maakte voor hoe mensen decennialang de dupe werden van die gaswinningen, en een begin maakte met de schadevergoedingen. Een kabinet dat regeerde in de periode dat de aanval op het Iraakse Hawija aan het licht kwam, waarbij zeventig burgerdoden vielen en waar nog een onderzoek naar loopt.
Een kabinet ook dat een klimaatakkoord sloot met een groot aantal maatschappelijke organisaties, na jaren van moeizame onderhandelingen een pensioenakkoord bereikte met bonden en werkgevers, en dat zich door de stikstof- en PFAS-problematiek worstelde.
De maximumsnelheid op snelwegen omlaag bracht en uitkoopregelingen voor boeren opstartte, maar nog niet met definitieve oplossingen was gekomen toen de coronacrisis ineens daar was.
Rutte III moest gaan crisisbesturen en deed met harde lockdownmaatregelen het land op slot. Het kabinet investeerde miljarden om bedrijven, zelfstandigen en KLM op de been te houden. Het moest alles op alles zetten om een zwart scenario in de ziekenhuizen te voorkomen.
En ondertussen kreeg het veel kritiek op een corona-app die niet van de grond kwam, testbeleid dat langzaam op gang kwam en een vaccinatiestrategie die in landen om ons heen voortvarender leek. Premier Rutte deed deze week nog een oproep aan partijen in de Kamer om een avondklok, als uiterste noodmaatregel tegen het coronavirus, niet te blokkeren.
Rutte en zijn ministers gaan tot de verkiezingen demissionair door ANP
Bovenal wordt Ruttes derde kabinet nu toch het kabinet dat verantwoordelijkheid neemt voor fouten -ook begaan onder eerdere kabinetten- tegen burgers die onterecht als fraudeurs in de hoek werden gezet en waardoor veel financiële en psychische problemen zijn veroorzaakt.
Waar Asscher gisteren wél helemaal opstapte, en Wiebes vandaag, heeft Rutte niet overwogen om op te stappen als lijsttrekker. Dat is in eerste instantie aan de partij, daar heeft hij vertrouwen in, en dan aan de kiezer, zegt Rutte.
Politiek verslaggever Wilma Borgman denkt dat de stap van vandaag de meest zekere manier was voor Rutte om als lijsttrekker van de VVD nog een keer voor het premierschap te gaan. “Hij is tot de conclusie gekomen dat nu een groot gebaar maken de enige optie is. Hij kan dan in de verkiezingscampagne zeggen dat hij erkent dat er grote fouten zijn gemaakt en dat hij daar verantwoordelijkheid voor heeft genomen.
Als het kabinet was blijven zitten, hadden ze het verwijt gekregen ‘plucheplakkers’ te zijn. Rutte gaat nu als demissionair premier naar de kiezers om opnieuw vertrouwen te vragen, Als hij weer de grootste wordt kan hij met een sterker mandaat opnieuw aan een aantal jaar leiderschap beginnen.”
BEKIJK OOK;
- Rutte maakt nogmaals excuus aan slachtoffers kinderopvangaffaire
- ‘Rutte moet zich met chaos Belastingdienst bemoeien’
Tijdlijn: Hoe de toeslagenaffaire tot de val van het kabinet leidde
NU 15.01.2021 Het kabinet-Rutte III besloot na lang beraad om af te treden naar aanleiding van het vernietigende rapport over de toeslagenaffaire. Daarmee kwam de beslissing om voor een keiharde aanpak van fraude te kiezen jaren later als een boemerang terug. NU.nl zet de belangrijkste feiten op een rijtje.
28 mei 2013: Antifraudeteam wordt gevormd
Het Managementteam Fraude wordt opgericht. Het team moet fraude met toeslagen, waaronder de kinderopvangtoeslag, zoveel mogelijk bestrijden. Het team wordt gevormd op aandringen van de Tweede Kamer, dat voorstander van een hardere aanpak is na bekendwording van de zogenoemde Bulgarenfraude: Bulgaren vestigden zich korte tijd in Nederland om uitkeringen op te strijken, om daarna snel weer uit Nederland te verdwijnen.
Een maand later is ook de Ministeriële Commissie Aanpak Fraude opgericht, onder leiding van premier Mark Rutte.
April 2014: Belastingdienst merkt 317 ouders aan als fraudeurs
De Belastingdienst merkt 317 ouders die gebruikmaakten van gastouderbureau Dadim in Eindhoven aan als fraudeurs. Dit ondanks een eerdere uitspraak van de rechtbank, waarin werd gesteld dat van misbruik geen sprake was bij het bureau. Ook in de tussentijd is geen bewijs voor fraude door deze ouders gevonden.
In de loop der jaren worden ook enkele tienduizenden anderen om diverse redenen onterecht als toeslagfraudeur bestempeld. Het kan gaan om zeer kleine vergissingen, zoals het niet aanleveren van een bonnetje. Als de burgers eenmaal als fraudeurs worden aangemerkt, worden hun toeslagen stopgezet en moeten ze tienduizenden euro’s aan reeds ontvangen toeslagen ineens terugbetalen. Voor een betalingsregeling komen ze niet in aanmerking, doordat ze als fraudeur te boek staan.
Velen kunnen zo’n bedrag niet ophoesten, waardoor ze in grote financiële problemen komen. Ook op persoonlijk vlak hebben de gedupeerden eronder te lijden; zo verliezen sommigen hun huis of hun baan en lopen huwelijken stuk.
9 augustus 2017: Nationale ombudsman is kritisch op fraudeaanpak
De Nationale ombudsman komt met een rapport waarin felle kritiek wordt geleverd op de harde aanpak van de Belastingdienst. Twee jaar later uit ook een adviescommissie onder leiding van oud-minister Piet Hein Donner in een rapport kritiek op de handelswijze in deze affaire.
4 september 2018: Media berichten over afwijzen bezwaren gedupeerde ouders
RTL Nieuws en dagblad Trouw berichten over de strenge aanpak van de Belastingdienst bij de bestrijding van toeslagenfraude. Hierdoor begint het balletje echt te rollen.
18 december 2019: Staatssecretaris Snel van Financiën stapt op
Staatssecretaris van Financiën Menno Snel (D66) stapt op. Hij overleefde een eerdere motie van wantrouwen, maar kreeg korte tijd later alsnog veel kritiek. Gedupeerde ouders ontvingen wel de dossiers die de Belastingdienst over hen had bijgehouden, maar daarin was een aanzienlijk deel van de informatie onleesbaar gemaakt. Dat leidde tot een nieuwe golf van kritiek, waardoor Snel opstapte. Hij wordt opgevolgd door partijgenoot Alexandra van Huffelen.
19 mei 2020: Hoekstra doet aangifte tegen Belastingdienst
Minister van Financiën Wopke Hoekstra doet aangifte tegen de Belastingdienst. Bij het Openbaar Ministerie waren eerder al vijf andere aangiftes tegen de dienst binnengekomen. Ook geeft de Belastingdienst toe gebruik te maken van etnisch profileren. Daardoor werden mensen met een dubbele nationaliteit strenger gecontroleerd dan anderen.
November 2020: Commissie ondervraagt betrokken politici en ambtenaren
Een parlementaire commissie ondervraagt diverse betrokkenen over hun rol in de toeslagenaffaire. Onder anderen Rutte, Hoekstra, Snel, Lodewijk Asscher (ex-minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid), Eric Wiebes (voormalig staatssecretaris van Financiën) en Tamara van Ark (oud-staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid) verschijnen voor de commissie. Ook ambtenaren worden aan de tand gevoeld.
17 december 2020: Vernietigend rapport van commissie
De commissie komt met haar eindrapport Ongekend onrecht. Daarin wordt veel kritiek geuit, zowel op kabinetsleden en Tweede Kamerleden als op het ministerie van Financiën en de Belastingdienst. Ook de rechtspraak krijgt ervan langs.
De commissie vindt dat in de hele affaire de grondbeginselen van de rechtsstaat zijn geschonden, dat er spijkerhard is opgetreden en dat ouders jarenlang geen schijn van kans hebben gehad. Ook de informatievoorziening vanuit de Belastingdienst richting de politiek, de commissie en de gedupeerden zou ondermaats zijn geweest.
“Daar kunnen we ons alleen maar voor schamen”, is de reactie van premier Rutte op het rapport. Kort na de verschijning ontstaat discussie of de betrokken politici al dan niet moeten opstappen.
22 december 2020: Schadevergoeding voor gedupeerden
Staatssecretaris Van Huffelen maakt bekend dat iedere gedupeerde een schadevergoeding van 30.000 euro krijgt, ongeacht de schade die ze hebben geleden. Sommigen komen mogelijk in aanmerking voor een hogere vergoeding.
7 januari 2021: OM besluit om betrokkenen niet te vervolgen
Het Openbaar Ministerie maakt bekend dat het niet overgaat tot strafrechtelijke vervolging vanwege de toeslagenaffaire. Vijf dagen later besluiten twintig gedupeerden om alsnog aangiftes in te dienen tegen diverse betrokken politici: Asscher, Hoekstra, Snel, Van Ark en Wiebes.
14 januari 2021: Asscher stapt op
Voormalig staatssecretaris van Financiën en huidig PvdA-fractievoorzitter Lodewijk Asscher maakt bekend dat hij niet de lijsttrekker zal zijn bij de Tweede Kamerverkiezingen van 17 maart 2021. Hij vindt dat er te veel discussie rond hem is ontstaan vanwege zijn rol in het toeslagendrama. Hij stelt zich niet verkiesbaar voor de komende verkiezingen.
15 januari 2021: Kabinet dient ontslag in
Na meerdere keren te hebben overlegd over de reactie op het vernietigende rapport van eind vorig jaar, maakt het kabinet bekend collectief af te treden. Het gaat de laatste twee maanden als demissionair kabinet verder richting de Tweede Kamerverkiezingen.
Lees meer over: Binnenland Toeslagenaffaire
Kan Rutte verder, en hebben de ouders hier iets aan? De antwoorden op jullie vragen
NOS 15.01.2021 Het kabinet is gevallen. Wat betekent dat voor de aanpak van de coronacrisis en waarom treden er politici af, maar worden er geen ambtenaren ontslagen? Jullie stuurden ons jullie vragen over de val van het kabinet en politiek verslaggever Arjan Noorlander beantwoordde die vanmiddag in een Q&A. Hieronder kun je de belangrijkste vragen nog eens teruglezen en terugzien.
Wat heeft het voor zin om het kabinet twee maanden voor de verkiezingen nog te laten vallen? Is dat niet alleen symboolpolitiek?
Volgens Noorlander is dat deels waar. “Het is symboliek, maar symboliek is ook wel echt belangrijk in de politiek. Die symboliek betekent iets, namelijk dat het kabinet en de politiek zich realiseren dat wat hier fout is gegaan, zo slecht is dat ze daar echt voor moeten aftreden. En het is ook een belangrijke waarschuwing voor de toekomst voor mensen die met vergelijkbare zaken geconfronteerd worden.”
Kan Rutte nog wel verder als lijsttrekker van de VVD?
Anderen trekken wel consequenties: Lodewijk Asscher is niet meer beschikbaar als lijsttrekker van de PvdA en minister Wiebes van Economische Zaken is afgetreden omdat hij zich “zwaar medeverantwoordelijk” voelt voor de toeslagenaffaire.
“Rutte doet dat heel nadrukkelijk niet”, zegt Noorlander. “Hij zegt ‘ik neem als minister-president de verantwoordelijkheid, in die zin treed ik nu af, maar ik blijf gewoon lijsttrekker van de VVD. Ik vind het belangrijk om te laten zien dat ik mijn eigen fouten de komende jaren kan herstellen, dat ik daar de beste voor ben en ik laat het aan de kiezer over of die mij opnieuw een kans geeft om een kabinet in te gaan of misschien zelfs wel weer premier te worden.'”
Wat schieten de ouders er nu eigenlijk mee op dat het kabinet aftreedt?
“Het antwoord daarop is eigenlijk heel simpel”, zegt Noorlander, “die schieten daar helemaal niks mee op. Behalve dan dat ze misschien een beetje genoegdoening voelen.”
Wat volgens Noorlander voor hen wel van belang is, is de brief van het kabinet waarin staat hoe het kabinet in de toekomst wil voorkomen dat dit soort dingen gebeuren en hoe ze de ouders die in de problemen zijn geraakt beter willen gaan helpen. Ze gaan proberen de getroffen gezinnen versneld te helpen. “Dat is dus eigenlijk de winst van vandaag”, aldus Noorlander.
Heeft het aftreden van het kabinet invloed op de corona-aanpak?
Veel mensen zijn bezorgd dat de aanpak van de coronacrisis in gevaar komt en dat is volgens Noorlander ook heel logisch, want nu de coalitie verbroken is kunnen partijen veel meer hun eigen koers gaan varen.
Een van de voorbeelden die vaak wordt genoemd is volgens Noorlander het instellen van een avondklok. Het kabinet wil daar serieus naar kijken, maar bekend is dat D66 tegen is. “Die hebben dat tot nu toe niet geblokkeerd omdat ze in het kabinet zaten, maar zoiets kan natuurlijk nu veranderen. Dus in die zin wordt het een hele spannende tijd.”
Waarom worden ambtenaren en de Belastingdienst niet aangepakt?
“Officieel is het zo dat als er fouten worden gemaakt door ambtenaren, politici daar de verantwoordelijkheid voor nemen”, legt Noorlander uit. “Maar voor veel mensen is dat niet genoeg, die vinden dat ambtenaren zo ver over de schreef zijn gegaan dat ze daar strafrechtelijk voor vervolgd zouden moeten worden.”
Het Openbaar Ministerie heeft daar op verzoek van het kabinet ook naar gekeken, maar heeft geoordeeld dat ambtenaren niet vervolgd kunnen worden als ze het beleid uitvoeren dat de wetgever heeft bedacht.
Daarom hebben de gedupeerde ouders nu zelf ook een zaak aangespannen tegen de overheid, politici en ambtenaren “omdat ze toch nog een keer uitgezocht willen hebben of er toch echt niet strafbare handelingen zijn gepleegd. En dat kan, want als ambtenaren echt strafbaar zijn geweest, kunnen ze ook gewoon veroordeeld worden.”
BEKIJK OOK;
Nog geen enkele gedupeerde van toeslagenaffaire heeft 30.000 euro compensatie ontvangen
AD 15.01.2021 Geen enkel slachtoffer van de toeslagenaffaire heeft tot op heden 30.000 euro op hun rekening gestort gekregen. Het ministerie van Financiën bevestigt de berichten van letselschadejurist Orlando Kadir en SP-Kamerlid Renske Leijten, die niemand zeggen te kennen die de compensatie al heeft ontvangen.
,,Het klopt dat er nog geen geld is overgemaakt”, stelt de woordvoerster van staatssecretaris Alexandra van Huffelen. Ze wijst zij erop dat het ministerie nooit heeft beloofd dat mensen nu al hun compensatie zouden krijgen. ,,We hebben gezegd dat het in januari gebeurt, maar het is nog maar half januari.”
Lees ook;
Voor de kerst beloofde staatssecretaris Van Huffelen 30.000 euro aan alle gedupeerden. De eerste uitbetalingen zouden zo snel mogelijk plaatsvinden. Uiterlijk 1 mei zou het geld op de rekening staan.
Van Huffelen hecht eraan dat het proces ‘zorgvuldig’ verloopt, stelt de woordvoerster. Dat kost even tijd. ,,We willen bijvoorbeeld zeker weten dat we het goede rekeningnummer hebben, want je wilt wel dat het geld bij de juiste mensen terechtkomt.” Volgens haar hebben ambtenaren de gehele kerstvakantie doorgewerkt om de processen ‘goed te organiseren’: ,,Geloof me, wij willen dit geld zo snel mogelijk bij de mensen krijgen.”
Puinhoop
Jurist Orlando Kadir trok vanochtend aan de bel. ,,Nog geen één van mijn cliënten heeft de compensatie ontvangen, ook geen voorschot”, zegt de letselschadejurist, die zich naar eigen zeggen al negen jaar over het dossier van de toeslagenaffaire buigt. Ook Renske Leijten, Kamerlid van de SP, kent nog geen ouders die het geld al bijgeschreven hebben kregen op hun rekening.
Kadir zegt cliënten te hebben bij wie de enveloppen van de Belastingdienst alweer in de bus vallen. Daarin zou staan dat bekeken wordt of de 30.000 euro überhaupt kan worden uitgekeerd. ,,Er wordt beterschap beloofd, maar dat is niet het geval.” Daarbij is volgens hem het bedrag van 30.000 euro voor velen niet genoeg na jaren van schulden. ,,Mensen hebben tien jaar lang in de schulden gezeten die oplopen van 130.000 tot 180.000 euro. En voor hen is de ellende nog steeds niet over. Het is een grote puinhoop.”
Gouden bergen
BOinK, de belangenbehartiger van ouders in de kinderopvang, waarschuwt intussen voor de agressieve benadering van letselschadeadvocaten die een graantje mee hopen te pikken. Tegen Hart van Nederland zei voorzitter Gjalt Jellesma dat gedupeerden worden benaderd door advocaten die gouden bergen beloven, maar hen later ook een gepeperde rekening sturen. BOinK drukt ouders daarom op het hart om voorzichtig te zijn en nog een beetje geduld te hebben.
Advocaten ouders blij met val kabinet: ‘Nu de strafrechtelijke kant nog’
NU 15.01.2021 In een eerste reactie hebben drie advocaten die elk een groep ouders hebben bijgestaan in de toeslagenaffaire vrijdag namens hun cliënten laten weten dat ze blij zijn dat het kabinet valt. “Maar dit gaat over politieke verantwoordelijkheid. Nu de strafrechtelijke aansprakelijkheid nog”, zegt een van de advocaten, Vasco Groeneveld.
Volg de laatste ontwikkelingen over de kabinetsval in ons liveblog
Groeneveld deed afgelopen dinsdag namens twintig gedupeerden in de toeslagenaffaire aangifte tegen vijf (oud-)bewindslieden, onder wie de ministers Tamara van Ark (Medische Zorg), Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (Economische Zaken).
Volgens Groeneveld hebben zij zich schuldig gemaakt aan een ambtsmisdrijf. “De inbreuk op de rechtsorde is te groot om het hierbij te laten”, aldus Groeneveld.
Vorige week maakte het Openbaar Ministerie bekend dat het de Belastingdienst niet strafrechtelijk zal vervolgen vanwege de affaire. Meerdere ouders spanden daarop procedures aan om die vervolging alsnog gedaan te krijgen. Namens een van die ouders begon advocaat Sébas Diekstra zo’n procedure.
Diekstra zegt dat het aftreden van de verantwoordelijke bewindspersonen – hoewel aan de late kant – “de enige juiste beslissing is na alle ellende waar de overheid vele duizenden burgers in heeft gestort”.
Maar, voegt hij toe: “Slachtoffers hebben laten weten veel moeite te hebben met het feit dat de hoofdrolspelers in deze bizarre kwestie straks hun politieke carrière weer vrolijk kunnen vervolgen. Voornamelijk omdat zij zo ernstig hebben gefaald in het beschermen van onschuldige burgers.”
Belangrijkste punten uit Ruttes verklaring over aftreden kabinet
‘Focus moet nu naar de slachtoffers gaan’
Advocaat Eva González Pérez, die tientallen ouders bijstaat en als eerst aan de bel trok over de behandeling van ouders die toeslagen ontvingen, noemt de val van het kabinet “een eerste stap in de goede richting”. “Het besef van de ernst is er, dat zie ik nu. Maar we zijn er nog niet”, zei ze tegen de NOS.
Jurist Orlando Kadir, die bijna zeshonderd slachtoffers van de toeslagenaffaire bijstaat, liet vrijdag op NPO Radio 1 weten dat de focus nu naar de slachtoffers moet gaan en het onherstelbare leed dat hen is aangedaan.
Eerder zei hij overigens al dat nog géén van zijn cliënten de voor de Kerst door staatssecretaris van Financiën Alexandra van Huffelen beloofde 30.000 euro compensatie heeft ontvangen.
Het kabinet treedt af vanwege het snoeiharde rapport over de toeslagenaffaire. Het besluit viel tijdens de wekelijkse ministerraad vrijdag. Daar werd gesproken over de politieke gevolgen van de affaire, waar vele duizenden mensen het slachtoffer van zijn geworden.
Zie ook: Demissionair kabinet trekt ‘enig denkbare conclusie’; houdt vizier op corona
Duizenden ouders werden onterecht bestempeld als fraudeur
De Belastingdienst heeft jarenlang duizenden ouders die kinderopvangtoeslag kregen onterecht als fraudeur aangemerkt.
Dat was het gevolg van een wet die was bedoeld om fraude met toeslagen hard aan te pakken en die ook nog eens – zoals nu blijkt – veel te hardvochtig werd toegepast. Zodra ontvangers van toeslagen maar een kleine fout maakten, moesten ze alle verkregen toeslag terugbetalen: een alles-of-nietsbenadering.
Dat gebeurde bijvoorbeeld al als de eigen bijdrage van de kinderopvangtoeslag niet volledig was betaald. Of dat nu wel of niet opzettelijk gebeurde, maakte niet uit. Dat betekende in de praktijk dat ouders die 10 euro te weinig hadden betaald een rekening van 10.000 euro kregen.
Omdat de Belastingdienst ervan uitging dat dit opzettelijk gebeurde, was een betalingsregeling niet mogelijk. De fiscus maakte daarbij gebruik van vergaande invorderingsmogelijkheden, zoals beslaglegging op auto’s of gedwongen woningverkoop.
Lees meer over: Binnenland Toeslagenaffaire
Gedupeerden: ‘Nu de strafrechtelijke aansprakelijkheid nog’
AD 15.01.2021 Advocaat Vasco Groeneveld laat weten dat zijn cliënten blij zijn met het aftreden van het kabinet. Toch zijn de gedupeerden er hiermee nog niet. ,,Dat gaat over politieke verantwoordelijkheid. Nu de strafrechtelijke aansprakelijkheid nog.”
Groeneveld heeft afgelopen dinsdag namens twintig gedupeerden in de kindertoeslagaffaire aangifte gedaan tegen vijf (oud-)bewindslieden, onder wie de ministers Tamara van Ark (Medische Zorg), Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (Economische Zaken). Volgens Groeneveld hebben zij zich schuldig gemaakt aan een ambtsmisdrijf. ,,De inbreuk op de rechtsorde is te groot om het hierbij te laten”, aldus Groeneveld.
Gedupeerde ouders hebben lang gestreden tegen het onrecht dat hen werd aangedaan. © BSR Agency
Vorige week maakte het Openbaar Ministerie bekend dat het de Belastingdienst niet strafrechtelijk zal vervolgen vanwege de affaire. Meerdere ouders spanden daarop procedures aan om die vervolging alsnog gedaan te krijgen. Namens een van die ouders begon advocaat Sébas Diekstra zo’n procedure.
Hij laat in eerste reactie weten dat het aftreden van de verantwoordelijke bewindspersonen – hoewel aan de late kant – ‘de enige juiste beslissing is na alle ellende waar de overheid vele duizenden burgers in heeft gestort’. Maar, voegt hij toe: ,,Slachtoffers hebben laten weten veel moeite te hebben met het feit dat de hoofdrolspelers in deze bizarre kwestie straks hun politieke carrière weer vrolijk kunnen vervolgen. Voornamelijk omdat zij zo ernstig hebben gefaald in het beschermen van onschuldige burgers.”
Advocaat Eva González Pérez, die tientallen ouders bijstaat en als eerste aan de bel trok over de behandeling van ouders die toeslagen ontvingen, noemt de val van het kabinet ‘een eerste stap in de goede richting’. ,,Het besef van de ernst is er, dat zie ik nu. Maar we zijn er nog niet”, zei ze tegen de NOS.
Jurist Orlando Kadir, die bijna zeshonderd slachtoffers van de toeslagenaffaire bijstaat, liet op Radio 1 weten dat de focus nu naar de slachtoffers moet gaan en het onherstelbare leed dat hen is aangedaan. Eerder zei hij overigens al dat nog géén van zijn cliënten de voor de kerst door staatssecretaris Van Huffelen beloofde 30.000 euro compensatie heeft ontvangen.
Gedupeerde: ‘Ik zit te huilen achter het stuur, zo blij dat het kabinet aftreedt’
NOS 15.01.2021 Het kabinet-Rutte III is gevallen vanwege de toeslagenaffaire, waarbij duizenden mensen onterecht als fraudeur werden bestempeld en vaak tienduizenden euro’s aan kinderopvang moesten terugbetalen. Wat vinden de slachtoffers van het opstappen van het kabinet?
“Ik zit te huilen achter het stuur, ik ben zo blij”, reageert slachtoffer Kristie Rongen. “Dit is zó terecht, het had niet anders gemoeten dan dit.” Rongen kreeg een schuld van 92.000 euro en belandde in de schuldhulpverlening. “Ik heb 12 jaar in de ellende gezeten, het ergste voor mij was dat mijn dochtertje daar heel erg aan onderdoor ging. Zij wilde niet meer leven.”
Kristie Rongen EIGEN FOTO
Toch vindt ze dat demissionair premier Mark Rutte en demissionair minister Hoekstra van Financiën niet opnieuw verkiesbaar moeten zijn. “Dat zou onrechtvaardig zijn. Ze hebben te veel kapot gemaakt en moeten echt weg, net als Lodewijk Asscher.”
Etnisch profileren
Ook Nazmiye Yigit-Karaduman vindt het goed dat het kabinet is opgestapt, maar wil dat demissionair premier Rutte niet meer verkiesbaar is. “Het ontslag is een bekentenis, maar hij heeft niet letterlijk schuld bekend. Nu kan hij gewoon door.” Yigit-Karaduman moest in 2013 binnen twee jaar 32.000 euro terugbetalen. Ze moest stoppen met werken om op haar dochter te passen en belandde in een burn-out.
Nazmiye Yigit-Karaduman EIGEN FOTO
Hoewel Yigit-Karaduman in Nederland is geboren, kwam ze in haar dossier van de Belastingdienst soms tegen dat ze Turkse was. “Er zat ook een racistische tekening in mijn dossier met iemand met grote lippen in een bootje. Het is voor het eerst dat ik me een buitenlander voelde. Daarom heb ik ook mede aangifte gedaan. Het etnisch profileren moet echt stoppen.”
Demissionair premier Rutte kondigde aan dat ouders bij wie is vastgesteld dat ze gediscrimineerd zijn, een extra schadevergoeding krijgen. Ook wil hij dat er een staatscommissie komt die onderzoek doet naar discriminatie en racisme door de overheid. Voor Yigit-Karaduman zou zo’n schadevergoeding welkom zijn, maar niet genoeg. “Ik ga geen nee zeggen tegen extra geld, maar het leed is niet in bedragen te schrijven.”
Gedupeerde ouder Nazan: ‘Rutte heeft niet al die incassokosten, geen BKR-registratie’
Jurist en gedupeerde Orlando Kadir, die 600 gezinnen bijstaat, is opgelucht dat het kabinet vertrekt. Maar ook hij zet vraagtekens bij de komende verkiezingen. “Hoe kunnen Rutte en Hoekstra nog lijsttrekker zijn? Voor je achterban is dit niet in alle eenvoud uit te leggen. Het is wrang en het klopt niet. We moeten naar een integer en oprecht kabinet.”
Kadir denkt dat bij zo’n 95 procent van de gezinnen nog steeds problemen spelen als gevolg van het schandaal. “Ik heb gisteravond nog tot laat gewerkt om een uithuiszetting te voorkomen. Een ander gezin had jarenlang geen brood voor kinderen, of ziektekosten konden niet worden betaald. Dat speelt allemaal nog steeds.”
NOS
Gedupeerde Tamara Hardenbol en haar toenmalige man kregen in 2013 te horen dat ze 18.000 euro moesten terugbetalen. Binnen twee jaar moest ze 900 euro per maand terugbetalen, omdat er anders beslag op haar loon zou worden gelegd.
“Ik sta dubbel in het aftreden van het kabinet”, geeft zij als reactie. “Áls een kabinet zou moeten vallen dan is het wel hierover. Maar we zitten ook in een coronacrisis, dus de vraag is wat wijsheid is. Het geeft wel erkenning voor wat er is gebeurd, dus uiteindelijk is het goed dat het kabinet valt.”
NOS
Advocate Eva Gonzáles Pérez ziet ook bij haar 40 cliënten een gemengd beeld. “Sommigen zien het als een vorm van gerechtigheid, maar de meesten willen brede compensatie, financieel en ook moreel”, zegt zij. “Ik heb cliënten die verdrietig zijn, anderen zijn boos. Het hangt af van waar ze in de rouwcurve zitten.”
Zelf bekijkt ze het aftreden van het kabinet vooral juridisch. “Ik focus mij op de slachtoffers en zij hebben niks aan het aftreden van het kabinet: het gaat uiteindelijk om degene die feitelijk hebben gehandeld. De politieke verantwoordelijkheid is wat anders dan de feitelijke verantwoordelijkheid. Er zijn nog vijfhonderd vragen van de Tweede Kamer te beantwoorden.”
30.000 euro voor gedupeerden
In december vorig jaar maakte staatssecretaris Van Huffelen (Financiën) bekend dat alle gedupeerde ouders binnen vier maanden 30.000 euro belastingvrij krijgen uitgekeerd, zodat ze snel wat van de compensatie zien.
Het demissionair kabinet wil eind deze maand de eerste betalingen doen. De meeste gedupeerden hebben dus nog niets gekregen. Sommige ouders zijn wel al individueel gecompenseerd, zoals Kristie Rongen. “Het is voor mij nog altijd onduidelijk of ik recht heb op die die 30.000 euro, of dat ik dat al gekregen heb. Maar het is hoe dan ook een schijntje voor al het leed dat ik heb gelegen.”
BEKIJK OOK;
Premier zet bijl in ‘Rutte-doctrine’: meer documenten openbaar
AD 15.01.2021 Het keiharde toeslagenrapport treft ook de omstreden ‘Rutte-doctrine’. Na jarenlang weigeren, is minister-president en naamgever Mark Rutte om en worden er in het vervolg meer overheidsdocumenten openbaar gemaakt.
Tot frustratie van Kamerleden en journalisten weigerde het kabinet jarenlang memo’s en andere stukken die ten grondslag lagen aan wetsvoorstellen en kabinetsplannen openbaar te maken. Ook in de toeslagenaffaire was de informatievoorziening regelmatig een steen des aanstoots, waarover Rutte meermaals in de clinch lag met Kamerleden Pieter Omtzigt (CDA) en Renske Leijten (SP). Documenten werden geweigerd of grote delen bleken te zijn zwartgelakt. Ook kwam het voor dat stukken alleen vertrouwelijk ter inzage werden gelegd, waardoor Kamerleden niks met de inhoud konden in het debat.
Lees ook;
Waar de parlementariërs zich steeds beriepen op hun grondwettelijke recht op inlichtingen, verwees Rutte altijd naar de bepaling in de Wet openbaarheid van bestuur (Wob). Daarin staat dat ‘persoonlijke beleidsopvattingen’ niet gedeeld hoeven te worden.
Rutte werd ervan beticht de wetgeving strenger toe te passen dan zijn voorgangers deden. Daarnaast staat zijn ministerie van Algemene Zaken erom bekend dat ambtenaren veelal mondeling communiceren en zo min mogelijk op papier zetten.
Volgens Rutte is dat voor zo’n klein ministerie als het zijne logisch, maar de praktijk van ‘geen sporen achterlaten’, heeft school gemaakt bij andere ministeries, bleek tijdens de openbare verhoren door de parlementaire ondervragingscommissie. Tijdens zijn verhoor werd Rutte stevig ondervraagd over de ‘Rutte-doctrine’.
Vlucht naar voren
In reactie op het keiharde rapport kiest Rutte nu de vlucht naar voren. Het kabinet gaat elk stuk dat aan de basis ligt van beleid actief openbaar maken. De premier erkent dat de informatievoorziening ‘radicaal anders’ zal moeten en dat er ook bij hem zelf sprake is van een ommezwaai. ,,Mijn denken is opgeschoven”, aldus Rutte.
Wel zegt hij nog in gesprek met de Kamer te willen over de randvoorwaarden van verdere openbaarheid. ,,Als je veel meer openbaar maakt dan we deden, dan moeten we wel zorgen dat we mensen heel houden. Ik denk dat we deze radicale stap moeten zetten, maar het is een gezamenlijke zoektocht dat we geen ambtenaren beschadigen.”
Kabinet betaalt letterlijk hoge prijs voor toeslagenrapport: 1,3 miljard euro erbij
AD 15.01.2021 Het demissionaire kabinet trekt vanwege de toeslagenaffaire nog even flink de portemonnee. Alleen al de compensatie voor slachtoffers kost dit jaar 900 miljoen euro extra. Door extra uitgaven aan royalere informatieverstrekking en betere dienstverlening bedraagt het totale prijskaartje voor dit jaar 1,3 miljard euro.
De uitbreiding van de bestaande compensatieregeling loopt flink in de papieren, blijkt uit de financiële bijlage bij de kabinetsreactie op het rapport van de parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag. Voor de zomer werden de kosten daarvan nog begroot op ruim 500 miljoen euro.
Lees ook;
Kosten schieten omhoog
Vlak voor kerst werd besloten dat ruim 20.000 ouders een bedrag van 30.000 euro tegemoet kunnen zien. Daardoor schieten de kosten omhoog: voor 2021 is 563 miljoen euro extra gereserveerd, daar komt nog 200 miljoen bij om getroffen kinderen toekomstperspectief te geven. Ook de uitvoeringskosten vallen 113 miljoen euro hoger uit dan geraamd.
Opvallend is dat het kabinet ook in 2022 nog verwacht 350 miljoen euro kwijt te zijn aan de compensatie. Daaruit blijkt dat men ervan uitgaat dat niet alle gedupeerden nog dit jaar worden gecompenseerd.
Budgettair kader maatregelen bij kabinetsreactie toeslagenrapport. © Rijksoverheid
Openbaarheid heeft een prijs
Ook tast het kabinet in de buidel om de dienstverlening te verbeteren. Nog dit jaar wordt het budget daarvoor verhoogd met 266 miljoen euro. Daarvan is het grootste deel (150 miljoen) bestemd voor gemeenten. In latere jaren nemen de totale uitgaven toe tot een half miljard euro op jaarbasis.
Daarnaast blijkt de belofte om de informatievoorziening te verbeteren verre van gratis. Het kabinet belooft meer documenten actief openbaar te gaan maken. Dat heeft wel een prijs: voor dit jaar gaat het om 161 miljoen euro extra. Dat bedrag loopt in latere jaren op tot meer dan 300 miljoen euro.
De Tweede Kamer moet nog wel instemmen met de extra uitgaven. Als het parlement groen licht geeft zal het volgende kabinet op jaarbasis 800 miljoen euro minder te besteden hebben dan eerder werd gedacht.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/dbed577e-5753-11eb-aa4a-02d2fb1aa1d7.jpg)
Over en uit voor kabinet-Rutte III
Telegraaf 15.01.2021 Het aftreden van kabinet-Rutte III was een val in slowmotion. De landing moest ook zacht zijn, om middenin een gigantische crisis niet te veel brokken te maken. Alleen minister Eric Wiebes (Economische Zaken) valt definitief weg.
’Het kan en mag niet nog een keer zo verschrikkelijk misgaan”, zegt Mark Rutte vrijdagmiddag over de toeslagenaffaire. Hij biedt daarom het ontslag aan van zijn derde kabinet. Zelf gaat hij intussen door als lijsttrekker van zijn VVD. Net als de huidige kabinetsleden Wopke Hoekstra (CDA) en Sigrid Kaag (D66). „Het is aan de kiezer om bij de verkiezingen te bepalen hoeveel zetels de partijen krijgen”, vindt Rutte.
BEKIJK OOK:
Hoe geloofwaardig zijn de lijsttrekkers nog?
De inmiddels demissionaire premier heeft zijn best gedaan om het kabinet zo rustig en gecoördineerd mogelijk te laten vallen. Overleg na overleg werkt het kabinet de afgelopen weken toe naar de conclusie die sinds deze week als onvermijdelijk wordt gezien. Maar de kiem voor de val is al veel eerder gelegd.
Parlementaire enquête
Want al voor de zomer gaat er een siddering over het Binnenhof als de Tweede Kamer voor een plan stemt om een parlementaire ondervraging over de toeslagenaffaire te organiseren. Die komt er door een handigheidje van GL-Kamerlid Bart Snels, die doorheeft dat de door SP gewenste parlementaire enquête nooit groen licht gaat krijgen van de coalitie.
Snels sleutelt daarom maanden aan een voorstel voor een parlementaire ondervraging waar de SP ook mee kan leven. En de coalitie kan na al het leed dat de ouders is aangedaan onmogelijk een voorstel weigeren om de zaak uit te zoeken. De Kamer gaat akkoord en vooral GL maakt haast om de verhoren op poten te zetten. Een politieke thriller kondigt zich aan, met in de hoofdrol politieke kopstukken die een paar maanden voor de verkiezingen onder ede met de billen bloot moeten.
Lodewijk Asscher
PvdA-leider Lodewijk Asscher moet bij zijn verhoor in november diep door het stof voor zijn bijdrage als minister van Sociale Zaken in het vorige kabinet. En minister Eric Wiebes (Economische Zaken) verlaat de zaal met gebogen hoofd, nadat de Kamer de VVD’er de oren heeft gewassen over zijn vorige positie als staatssecretaris van Financiën.
BEKIJK OOK:
Profiel: ’broedermoord’ bleef kleven aan Lodewijk Asscher
Het verslag van de ondervragingen slaat vlak voor de kerst in als een bom. Commissievoorzitter Chris van Dam zegt tijdens de verhoren steevast dat er geen conclusies zullen worden getrokken. Maar in het verslag waaiert het oordeel breeduit en krijgen kabinet, Kamer, uitvoeringsdiensten en rechtspraak er allemaal van langs.
Eric Wiebes
In Den Haag valt meteen te horen dat dit wel eens het einde van het kabinet kan betekenen. Een andere optie die wordt genoemd, is het vertrek van Wiebes. Het wordt allebei. Het kabinet valt, gaat demissionair verder, maar dan zonder de VVD-minister. Wiebes wil nu ’oplossingen en geen Haagse perikelen’ en dus stapt hij op. „Dan kunnen we dat politieke hoofdstuk overslaan.” Minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur) neemt zijn post voorlopig over, de VVD gaat nog op zoek naar een vervanger voor de komende maanden.
BEKIJK OOK:
Hoe een nietsontziende fraudejacht tienduizenden ouders ruïneerde
De kabinetsval en het vertrek van Wiebes volgen na weken waarin op rustig tempo is gesproken over de gevolgen van de toeslagaffaire. In die periode pakt ook de PvdA geregeld de schijnwerpers met intern gekonkel over de eigen leider Asscher, die zichzelf deze week uiteindelijk offert en daarmee de druk op het kabinet verhoogt om zijn voorbeeld te volgen.
Compensatie
Het kabinet besluit in Catshuis-overleggen tot ruimere compensatie, in elk geval 30.000 euro voor iedere gedupeerde ouder. De VVD wil tijdens die gesprekken van opstappen niet weten. Andere partijen leggen de politieke vraag wel op tafel. Maar een antwoord wil niemand nog geven.
BEKIJK OOK:
’Hoeveel levens kunnen Rutte en Hoekstra nog verzieken?’
Dat het kabinet uiteindelijk opstapt, weet iedereen deze week al wel, al houden de coalitiepartijen de kaarten op de borst tot de allesbeslissende ministerraad van vrijdag. Overal klinkt het besef dat het beeld hoe dan ook niet best is. Als kabinet vertrekken middenin de grootste crisis sinds de Tweede Wereldoorlog maakt misschien geen krachtdadige indruk. Maar gewoon blijven zitten tot aan de verkiezingen zou uitstralen dat het kabinet de schuld aan de ellende van duizenden toeslagouders van zich af laat glijden. Dus masseert Rutte voortijdig de boodschap in dat het kabinet de coronacrisis gewetensvol zal blijven managen, demissionair of niet.
Hugo de Jonge
„We zullen op exact dezelfde manier ons werk blijven doen”, zegt coronaminister en vicepremier Hugo de Jonge vrijdagmiddag. Garanties dat het soepel zal verlopen, kan Rutte niet geven. De coalitiepartijen zullen in elk geval hun wekelijkse overleg op maandag in stand houden.
BEKIJK OOK:
’Geen tijd te verliezen met coronasteun, ondanks val kabinet’
En De Jonge geeft aan dat er door de ministers ook is nagedacht over hoe ze Nederland duidelijk kunnen maken dat ze zich geen zorgen hoeven te maken: „Ik heb het uit proberen te leggen aan mijn dochter en dat valt niet mee. Je ziet een terugtredend kabinet en denkt: oh jee. En dat begrijp ik ook.”
BEKIJK OOK:
Wat betekent kabinetsval voor aanpak coronacrisis?
Parlementair verslaggever Alexander Bakker is in Den Haag. Volg het nieuws uit Den Haag via zijn Tweets by @alexanderbakker
BEKIJK MEER VAN; verkiezingen partijen en bewegingen Eric Wiebes Mark Rutte Den Haag
Dit was kabinet Rutte III en dit is het huiswerk wat achter blijft
AD 15.01.2021 Rutte III wist onderlinge problemen te bezweren en lang de gevaren van buiten te pareren. Toch is de toeslagenaffaire het kabinet alsnog fataal geworden. Er blijft nog heel wat huiswerk achter voor de opvolger.
Het was bijna laconiek, zoals we de premier kennen. ,,De rit uitzitten is nooit een doel”, zei Mark Rutte kort na het aantreden van zijn derde kabinet opgeruimd. ,,Als er een moment komt dat het niet meer gaat, moet je dat gewoon met elkaar vaststellen.”
Lees ook;
Achteraf kun je zeggen: ware woorden. Maar ze staan wel in schril contrast met de verwoede pogingen die Rutte de afgelopen weken heeft gedaan om de gang naar de koning af te wenden. Hij was liever blijven zitten, en stelde na het keiharde rapport over de toeslagenaffaire alles in het werk om de regeringsploeg in het zadel te houden. Tevergeefs. De derde van Rutte blijft een onvoltooide.
Terwijl dit kabinet nog wel zo optimistisch aan de rit begon. Aan goede bedoelingen heeft het VVD, CDA, D66 en de ChristenUnie nooit ontbroken. In nota bene de tweede zin van het regeerakkoord ‘Vertrouwen in de toekomst’ stond het nog plechtig opgeschreven: in Nederland ‘kan iedereen de ambitie najagen om over de hoogste lat te springen, in de zekerheid dat er een vangnet is als dat nodig is’.
Gaten in het net
In dat vangnet bleken echter grote gaten te zitten. En ook al duurde het een tijdje voordat de dreun van het toeslagenrapport doordrong, uiteindelijk slaat de genadeloze vaststelling dat de ‘grondbeginselen van de rechtsstaat zijn geschonden’ het kabinet alsnog knock-out.
Lang leek het erop dat dit kabinet tegen elke crisis bestand was. Daar was vooraf dan ook alles aan gedaan. Na een formatie van 225 dagen dachten VVD, CDA, D66 en ChristenUnie op alle mogelijke struikelblokken te zijn voorbereid. Het was eind 2017 en na maanden van overleg leken ideologische verschillen geparkeerd, vetes begraven, conflicten gesmoord.
Premier Mark Rutte zit in 2017 de eerste ministerraad van het nieuwe kabinet Rutte III voor. © ANP
Drie jaar later sneuvelt Rutte III alsnog. Over een affaire die geboren werd in de kabinetten ervoor. En de timing van de val is pikant: amper twee maanden voor de volgende verkiezingen en middenin een ongekende crisis rond corona.
Destijds, bij de start, werden nog zulke grote woorden gesproken. ,,Deze coalitie is de laatste kans voor het politieke midden”, zei ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers niet zonder gevoel voor pathos.
Wij tegen zij
Het wezen van de naoorlogse coalitiepolitiek stond op het spel: het geven en nemen dreigde het af te leggen tegen de nieuwe, totale politiek van (relatieve) nieuwkomers als PVV en Forum voor Democratie. Met hun politiek van wij tegen zij, van winnaars tegen verliezers, willen zij het stelsel op zijn grondvesten laten schudden.
Daarom werden alle mogelijke splijtzwammen weggemasseerd tijdens de lange formatie. In het Indonesische restaurantje Garoeda. In het bedompte Johan de Witthuis. In een bloedhete kamer aan het Binnenhof: de vier partijen deden er alles aan om de weg vrij te maken voor 3,5 jaar regeren zonder conflict. Geen verrassingen alsjeblieft.
Een meloen om door te slikken, aldus Gert-Jan Segers, Christen-Unie.
Over onoverbrugbare meningsverschillen werd zorgvuldig heengestapt: vraagstukken rond embryonaal onderzoek werden geparkeerd. Net als euthanasie. Over vluchtelingen werd een akkoord gesloten. Alle partijen namen wat ‘pijn’.
,,Een meloen om door te slikken’’, illustreerde Segers bijvoorbeeld de toen nog voorgenomen afschaffing van de dividendbelasting.
En ook na de bordesscène hield men elkaar stevig in de houdgreep. In WhatsApp- groepjes werd alles ‘dichtgesmeerd’ tussen coalitiegenoten. Alles om ongelukken te voorkomen. Het coalitieoverleg op maandag bleef, net als in Rutte II, het belangrijkste beslismoment van de week. Sommige ministers kregen het gevoel dat ze op vrijdag in de ministerraad de ‘stempelmachine’ waren voor besluiten die op maandag al waren gevallen.
Klimaatdrammer
Niet dat er nooit spanning was. Toen VVD’er Klaas Dijkhoff zijn D66-collega Rob Jetten een ‘klimaatdrammer’ noemde, klonk er voor het eerst openlijk bijtende kritiek.
Maar alles werd steeds bezworen met pragmatisme. Het mantra: we zullen er keer op keer samen uit moeten komen, want in het versplinterde politieke landschap gaan we elkaar ook in een volgend kabinet weer nodig hebben.
Premier Rutte noemde het stikstofprobleem in 2019 ‘de grootste crisis in mijn negen jaar als premier’. En toen moest corona nog komen
Bovendien was er – denk terug aan de tijd voor corona – genoeg geld als smeermiddel. Anders dan de eerste twee kabinetten onder Mark Rutte, klotste het geld tegen de plinten. Na jaren van crisis en bezuinigingen kon er aan ieders politieke ‘hobby’s’ geld worden uitgegeven.
Vluchtelingen en stikstof
Maar zoals altijd laat de werkelijkheid zich niet bezweren door 68 A4’tjes in een regeerakkoord, of alle goede bedoelingen, of afstemming. En dus kwam het gevaar voor deze coalitie telkens van buiten.
Na druk vanuit de CDA-achterban, die toenmalig partijleider Sybrand Buma bijna te machtig was, werd halsoverkop besloten om meer vluchtelingenkinderen een status te geven. Op het terrein van klimaat moest ineens meer worden gedaan dan was voorzien. Lastig nog was de stikstofaanpak, waar de hoogste rechter een streep door zette.
Het kabinet werd in allerijl gedwongen tot drastische maatregelen, waarop weer intense boerenprotesten volgden. Premier Rutte noemde het stikstofprobleem in 2019 zelfs ‘de grootste crisis in mijn negen jaar als premier’. En toen moest corona nog komen.
Minister Eric Wiebes (Economische Zaken en Klimaat, VVD) tijdens een toelichting op het gesloten akkoord ter waarde van ruim 1,5 miljard euro over de versterking van huizen in het aardbevingsgebied en het toekomstperspectief voor Groningen. © ANP
Groningse gaskraan
Toch wist het kabinet ook resultaten te bereiken die nog ver na dato tot de verbeelding zullen spreken. Bijna zestig jaar na de vondst van aardgas door boer Boon werd in 2018 besloten dat de Groningse gaskraan definitief dichtgaat. Eindelijk wakker geschrokken door de aardbevingsellende gaat Nederland afkicken van zijn lucratieve gasverslaving.
En passant werd er met alles en iedereen die ertoe doet afspraken gemaakt over het terugdringen van de CO2-uitstoot en de transitie naar een nieuwe, groene economie. En als klap op de vuurpijl sleepte dit kabinet, na ruim tien jaar oorlog in de polder tussen werkgevers en werknemers, eindelijk een zwaarbevochten pensioenakkoord binnen.
Open eindjes
Al staan veel van die overeenkomsten nog bol van de open eindjes. Het pensioenakkoord is verre van compleet, het klimaatakkoord moet nog worden uitgevoerd en waarschijnlijk aangescherpt. Het woningtekort is nog nijpend, de zorg gaat geherstructureerd worden. En de coronacrisis laat zien dat zzp’ers en flexwerkers zeer kwetsbaar zijn in de huidige arbeidsmarkt.
Daar komt bij dat de zorgvuldig opgebouwde buffers van de overheid door corona volledig zijn opgebruikt. Een volgend kabinet treedt aan met een groot begrotingstekort en een opgelopen staatsschuld. En het paradoxale is: de partijen die nu uit dit kabinet vertrekken laten die schrale erfenis waarschijnlijk aan zichzelf na.
Niemand hoeft ervan op te kijken dat VVD, CDA, D66 en ChristenUnie na 17 maart weer aanschuiven in een volgend kabinet, eventueel nog aangevuld met de PvdA en/of GroenLinks. Zeker nu drie van hen de PVV van Geert Wilders al zo goed als hebben uitgesloten. Maar of Rutte er dan ook nog bij is, is de vraag.
Pas na eindeloos doorvragen kwam het toeslagschandaal aan de oppervlakte
AD 15.01.2021 Tegen de stroom in groeide de toeslagenaffaire uit tot een nationale schandvlek die het kabinet nu de kop kost. Pas toen er echt niet meer weggekeken kon worden, draaide de politieke wind.
Het is zo’n moment waarvan je achteraf zegt: was er toen maar ingegrepen. Het is 13 november 2013. Staatssecretaris Frans Weekers heeft voor de zomer ternauwernood de Bulgarenfraude overleefd en zit nu in Vak K zijn Belastingplan te verdedigen. Tegenover hem meldt CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt zich veelvuldig bij de interruptiemicrofoon. Want tussen de dikke stapel met fiscale plannen voor het komende jaar zit ook de Wet aanpak fraude toeslagen en fiscaliteit. En daar heeft dossiervreter Omtzigt nog wel een aantal vragen over.
,,Wij zitten met de fraudemaatregelen op het juiste pad”, begint Omtzigt welwillend, ,,maar de maatregelen lijken niet alleen fraudeurs aan te pakken, maar ook goedwillende mensen.” Het Kamerlid ziet de bui hangen: ,,Gezinnen zullen in de problemen komen en dan zullen wij het hierover hebben.”
Omtzigt doet vanuit de oppositie een poging om de wet op een aantal terreinen te verzachten, maar Weekers is onvermurwbaar. ,,Wellicht hebben wij overkill gepleegd in deze wetgeving”, erkent de VVD-bewindsman. ,,Ik ben altijd bereid om op een zeker moment de zaak bij te stellen. Dit heb ik nu echter nodig om de Dienst Toeslagen te kunnen laten doen wat de hele Kamer mij in het voorjaar heeft gevraagd.”
En wat er dan gebeurt, is tekenend voor die tijd. Alle amendementen van Omtzigt worden verworpen. Niettemin stemmen alle 150 Kamerleden, inclusief die van het CDA, voor de wet. De Belastingdienst gaat minder doen aan dienstverlening en meer aan fraudebestrijding.
Onvoldoende
Het is in die sfeer dat in de jaren daarna signalen over te harde aanpak van burgers voortdurend niet doorklinken of serieus worden genomen door mensen die dat horen te doen.
De wetgeving die werd aangenomen was ‘spijkerhard en had onvoldoende de mogelijkheid in zich om recht te doen aan individuele situaties’, constateert de parlementaire ondervragingscommissie jaren na dato, als inmiddels bekend is dat zeker ruim 20.000 gezinnen bij de aanvraag van kinderopvangtoeslag ‘ongekend onrecht is aangedaan’. Dat mogen kabinet en parlement zich aanrekenen, luidt de conclusie.
En ook de uitvoering door de Belastingdienst, vallend onder het ministerie van Financiën, krijgt een veeg uit de pan: ‘onder druk van een oververhitte politieke behoefte aan fraudebestrijding, waarin elke vergissing als fraude werd gezien, werden ouders in de raderen van de Belastingdienst ten onrechte gebrandmerkt als fraudeurs’.
Zeldzaam is de kritiek op de hoogste rechter, de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. Die heeft volgens de commissie steken laten vallen door zonder dat het echt moest jarenlang uitspraken te doen in het nadeel van ouders die op grond van een klein foutje vele duizenden euro’s aan kinderopvangtoeslag moesten terugbetalen. Gevolgd door die ene, bijtende zin in het rapport die nog altijd naschalt: ‘ouders hebben jarenlang geen schijn van kans gehad’.
Pieter Omtzigt (CDA). © ANP
Rücksichslos
Wie de keiharde conclusies leest, zou bijna vergeten dat wat we nu kennen als een schandaal pas na eindeloos doorvragen, draadje voor draadje werd ontrafeld en blootgelegd door de inzet van enkelen. Het was in de eerste plaats advocate Eva González Pérez die het opnam voor de ouders die klant waren bij het Eindhovense gastouderbureau Dadim, de onderneming van haar echtgenoot.
Zij waren door het Combiteam Aanpak Facilitators – opgericht in 2013 – als groep rücksichtslos aangepakt. Hun kinderopvangtoeslag was – naar later bleek – onterecht stopgezet. Maar met welke bewijzen de juriste ook kwam, de Belastingdienst bleef bij het standpunt dat haar cliënten gefraudeerd hadden. ,,Dat vind ik het ernstigste”, zei ze tegenover de ondervragingscommissie. ,,Dat de ouders zich niet konden verdedigen.”
Uiteindelijk vond ze toch gehoor, bij het Kamerlid dat in 2013 nog had gewaarschuwd voor een te harde fraudeaanpak. En nadat diezelfde Pieter Omtzigt in 2017 voor het eerst vragen begon te stellen naar aanleiding van een uitspraak van de Raad van State, beet ook SP-Kamerlid Renske Leijten zich in het dossier vast, lang niet altijd tot genoegen van collega-Kamerleden. Vanuit de kant van de journalistiek doken Pieter Klein van RTL Nieuws en Jan Kleinnijenhuis van Trouw zich erop.
Pioniers
En zo daagde bij deze pioniers langzaam het besef dat veel meer ouders de dupe waren geworden. Wat zich eerst nog liet aanzien als een incident, kreeg de contouren van een structureler, dieper liggend probleem. Tegelijkertijd stuitte de honger naar almaar meer informatie op weerstand bij het kabinet, en het ministerie van Financiën in het bijzonder.
Pas vlak voor de verhoren onder ede, bijna een jaar nadat staatssecretaris Menno Snel was afgetreden, dook het beruchte memo-Palmen op. Daaruit bleek dat de belangrijkste juridisch adviseur binnen de dienst Toeslagen al in maart 2017 had gewaarschuwd dat de Belastingdienst ‘laakbaar’ handelde en dat de juridische procedures stopgezet moesten worden. ,,De beginselen van behoorlijk bestuur zijn heel erg geschonden”, zei Sandra Palmen tegen de ondervragingscommisse.
Toch ging de praktijk van stopzetting en volledige terugvordering van kinderopvangtoeslag nog twee jaar langer door. Haar memo belandde in de la.
Ook opvallend is dat staatssecretaris Alexandra van Huffelen een dag na het laatste verhoor een tot dan toe onbekende nota naar de Kamer stuurde waaruit bleek dat toeslagouders die meer dan 3000 euro terug moesten betalen, automatisch te boek kwamen te staan als fraudeur. En Haagse ingewijden stellen dat er binnenkort nog meer explosieve documenten zullen opduiken.
Het heeft lang geduurd voordat de toeslagenaffaire de nationale schandvlek werd die het kabinet nu te machtig is geworden. De politieke eensgezindheid over het aftreden als enig juiste antwoord op dit overheidsfalen laat echter ook een wrange smaak achter. Het was immers de Tweede Kamer zelf die in al even gezwollen woorden aanspoorde tot stevige fraudebestrijding, zonder daar de consequenties van te overzien. De politieke wind is nu gedraaid, maar of de les is geleerd zal moeten blijken.
Geruisloze val en dan snel weer door
AD 15.01.2021 Geen scheldpartijen, geen verwijten over en weer, geen anonieme zwartmakerij. Zo rustig als Rutte III aan zijn einde kwam, stapte een kabinet zelden op. Want er moest een ‘ultiem’ offer komen. Al is het niet los te zien van de naderende verkiezingsstrijd.
Nee, zei minister Wopke Hoekstra (Financiën), niemand in het kabinet die er nog over péinsde dat ze het einde van de dag zouden halen. Binnen drie uur vergaderen in de ministerraad was het gepiept.
Lees ook;
Want echt ‘iedereen’ voelde aan hoe ‘onvermijdelijk’ de stap was, na het ‘buitengewoon zware en ernstige’ rapport over het optreden van de overheid, aldus Hoekstra. Hoe de rechten van duizenden gezinnen in de toeslagenaffaire waren geschonden kon ‘staatsrechtelijk’ alleen maar tot ‘de ultieme conclusie’ leiden.
Of zoals premier Mark Rutte het zei: ,,We waren eensgezind. De rechtsstaat moet burgers beschermen tegen een almachtige overheid. En dat is hier op een verschrikkelijke manier misgegaan.”
Hetzelfde wijsje, maar wél ruzie
En zo bliezen alle bewindslieden hetzelfde wijsje. Omdat de rechtsstaat geschonden is, met zoveel gedupeerden, durfde geen van de regeringspartijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie door te gaan. Maar waar de vier partijen eensgezindheid proberen uit te stralen om zo te voorkomen dat het beeld ontstaat dat het midden in de coronacrisis een zootje is in Den Haag, was er achter de schermen wel degelijk ruzie de afgelopen weken.
De VVD vond de coronacrisis aanvankelijk te ernstig om af te treden, de andere drie partijen wilden dat toch. Rutte wilde vooraf de garantie van zijn partners dat hun Kamerfracties een motie van wantrouwen tegen het kabinet niet zouden steunen. De andere drie vonden dat niet kunnen. Zeker niet in een kwestie waarin juist de Kamer zich door het kabinet verkeerd voorgelicht voelde.
Wat naar buiten toe wordt beleden als staatsrechtelijke zuiverheid, kan ook niet helemaal los worden gezien van de aanstaande verkiezingen. Al maanden proberen andere partijen, ook zijn regeringspartners, Rutte als hoofdverantwoordelijke neer te zetten voor de toeslagenaffaire. Hij en zijn VVD staan immers mijlenver voor in de peilingen.
En Rutte op zijn beurt probeert al maanden zijn verantwoordelijkheid in de affaire kleiner te maken dan die was, om geen onnodige schade op te lopen. ,,Ik was niet direct betrokken’’, zei hij vandaag zelfs.
Verkiezingen
Verder moet de knieval ook weer niet té diep zijn. Want de demissionaire ministers van vandaag, zijn de lijsttrekkers van morgen. Rutte namens de VVD, Hoekstra als CDA’er en minister Sigrid Kaag voor D66. ,,Ik vind zelf dat ik wel door kan als lijsttrekker’’, haastte Hoekstra zich te zeggen. Kijk maar, hield hij voor, hoe hij juist aandrong op snellere compensatie van gedupeerde ouders, eind 2019.
En premier Mark Rutte durft zelfs, gestut door de hoge peilingen, direct zijn kaarten op tafel te leggen. Op de vraag of hij te vertrouwen is als de man voor de toekomst: ,,Het woord is straks bij de verkiezingen aan de mensen, aan de kiezers.” Het is een alles-of-niets-spel dat Rutte kennelijk aandurft.
Dat het middenin de coronacrisis moet gebeuren, had de premier nog ‘enkele dagen’ doen twijfelen of aftreden nu wel kan. Aftreden is slagkracht inleveren.
Sigrid Kaag (D66) op het Binnenhof. © ANP
Om steun bedelen
Over het heropenen van scholen, de avondklok, een steunpakket voor ondernemers: bij alles zal het kabinet straks deemoedig om steun moeten bedelen bij de Tweede Kamer. Maar Rutte blijft optimistisch als altijd: ,,Alle partijen zijn er van overtuigd dat het kabinet moet kunnen optreden bij het bestrijden van corona.”
En inderdaad: wie zich faliekant tegen coronabeleid keert, zou daar ook wel eens last van kunnen krijgen. Zie hoe Forum voor Democratie daalde in de peilingen, nog voor de partij door ruzie uiteenspatte.
Met nog twee maanden naar de verkiezingen hebben Rutte en zijn regeringspartners ‘een smet’ opgelopen, erkende hij. Om vervolgens te hopen dat hun mea culpa ook laat zien dat zij ‘de volledige verantwoordelijkheid durven te nemen’, aldus de demissionaire premier.
Kamer positief over besluit kabinet
AD 15.01.2021 De politieke partijen in de Tweede Kamer zijn eensgezind van mening dat het aftreden van het kabinet onvermijdelijk was. De toeslagenaffaire was te ernstig om te kunnen aanblijven.
Eerder deze week werd al duidelijk dat vrijwel de hele oppositie klaarstond om een motie van wantrouwen te steunen, als het kabinet niet de eer aan zichzelf zou houden.
Jesse Klaver (GroenLinks) spreekt nu van ‘een moment van gerechtigheid’ voor al die getroffen ouders. ,,Dit is het enige juiste wat het kabinet kan doen. Ze hebben schuld bekend en dat moet het begin zijn van inhoudelijke veranderingen. Dat is veel meer dan een symbolisch moment. We kunnen niet door op de oude voet en moeten onze verzorgingsstaat opnieuw opbouwen.”
ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers concludeert dat de overheid jarenlang geen schild is geweest voor burgers die dat schild heel hard nodig hadden. ,,Het besluit van het kabinet om af te treden, was daarom het enige juiste om te doen. De verantwoordelijkheid voor deze affaire ligt tegelijkertijd breder: ook het parlement, ambtenaren en de rechtspraak moeten reflecteren op de eigen rol. Dit kan en mag nooit meer gebeuren.”
En dan Pieter Omtzigt (CDA), een politicus die de affaire aan het licht bracht. Hij vindt dat we nu met elkaar de verantwoordelijkheid moeten nemen voor het herstel van vertrouwen in onze rechtsstaat. ,, Het zal een lang proces worden. Een proces waarbij we samen die geschonden rechtsstaat herstellen, met een dienstbare overheid, die burgers niet vermaalt en vermorzelt, maar kansen biedt en de noden van mensen centraal stelt.”
Lees ook;
Constructief opstellen
Aftreden is de enige juiste conclusie, meldt ook SP-leider Lilian Marijnissen. ,,De rechtsstaat is geschonden. Dit is niet het sluitstuk, maar het begin. De ouders moeten nu hun compensatie krijgen. En deze VVD-politiek moet stoppen. Het is tijd voor een eerlijke overheid.”
Geert Wilders (PVV) noemt het kabinetsbesluit eveneens terecht. ,,Er zijn levens van mensen verwoest, dus opstappen was goed en onvermijdelijk. Maar het is wel erg vrijblijvend als de hoofdrolspelers gewoon doorgaan als lijsttrekker, of daarna weer als minister.” Wilders wil dat de Kamer in de toekomst juist wordt geïnformeerd bij affaires. ,,Die informatievoorziening is zo belangrijk.” Ook moet volgens de PVV-leider worden voorkomen dat in de toekomst onschuldige burgers weer worden gecriminaliseerd.
50Plus-lijsttrekker Liane den Haan vindt dat het kabinet op deze manier de verantwoordelijkheid neemt voor de misstanden en de onrechtmatige fraudejacht op ouders, die hierdoor in grote financiële en persoonlijke problemen zijn gekomen. ,,Dat is een goede zaak, maar de demissionaire status van dit kabinet is geen vrijbrief: er mag absoluut geen vertraging optreden in de goede en snelle afhandeling van de regeling voor gedupeerden.”
Niet alleen symbolische daad
Farid Azarkan (Denk) wil zich, ook na de val van het kabinet, constructief opstellen bij de aanpak van de coronacrisis. ,,Ze moeten leiding kunnen geven ten aanzien van corona.” Azarkan vindt dat dit moment te lang op zich heeft laten wachten, wat extra leed voor ouders heeft betekend. ,,Het is meer dan terecht dat nu die verantwoordelijkheid wordt genomen.”
Gelukkig staat het kabinet volgens SGP’er Kees van der Staaij staatsrechtelijk gezien niets in de weg om de bestrijding van het coronavirus voort te zetten. ,,Een demissionair kabinet kan alles doen wat ‘in het belang van het land noodzakelijk is.’ Als íets daar onder valt, is het de coronabestrijding wel.”
Oud-Kamervoorzitter en VVD’er Frans Weisglas ziet ook een voordeel doordat het kabinet nu is gevallen. ,,Misschien is het zelfs makkelijker om noodzakelijke zware coronamaatregelen te nemen, omdat meningsverschil binnen coalitie niet meer tot kabinetscrisis kan leiden.”
Fractievoorzitter Esther Ouwehand van de Partij voor de Dieren noemt de toeslagenaffaire ‘een zeer ernstige, beschamende geschiedenis die nog lang niet is opgelost’ en ‘de pijnlijke uitkomst van tien jaar neoliberalisme als babbeltruc’.
Onafhankelijk Kamerlid Henk Krol stelt dat er nu echt iets moet veranderen. Krol pleit voor een onafhankelijk onderzoek naar het functioneren van de bestuursrechtspraak van de Raad van State. ,,De bestuursrechter stelde de Belastingdienst steeds in zijn gelijk, ten nadele van de slachtoffers.”
Het is volgens hem de vraag of de betrokken bewindspersonen de schade kunnen herstellen. Krol: ,,Ik zie niet in hoe de betrokkenen straks gewoon weer minister kunnen worden.”
Kamer eensgezind: vertrek kabinet is enige juiste stap
NOS 15.01.2021 De oppositie in de Tweede Kamer vindt het terecht dat het kabinet opstapt. PVV-leider Wilders noemt het de enige goede en juiste conclusie. “Onschuldige mensen zijn gecriminaliseerd, hun levens verwoest en de Kamer is daarover onjuist en onvolledig geïnformeerd.”
Hij zegt daarbij dat het te vrijblijvend is als kabinetsleden als premier Rutte (VVD) en minister Hoekstra (CDA) lijsttrekker van hun partij blijven. “Ik denk dat veel mensen er niets van snappen als ze in de campagne en straks in een nieuw kabinet gewoon doorgaan. Dan lost het heel weinig op.”
Ook GroenLinks-leider Klaver vindt dat dit de enige gerechtvaardigde stap is. “Dit is echt een moment van gerechtigheid voor al die getroffen ouders. Hiermee bekent Rutte schuld. Dit betekent ook dat we niet door kunnen op de oude voet.” Hij vindt dat de verzorgingsstaat opnieuw moet worden opgebouwd en dat het vertrouwen in de overheid moet worden hersteld.
‘Tijd voor eerlijke overheid’
SP-leider Marijnissen zit op dezelfde lijn. “Aftreden is de enige juiste conclusie”, zegt zij. “De rechtsstaat is geschonden. Dit is niet het sluitstuk, maar het begin. De ouders moeten nu hun compensatie krijgen. En deze VVD-politiek moet stoppen. Het is tijd voor een eerlijke overheid.”
Voor fractieleider Ouwehand van de Partij voor de Dieren is het vertrek van het kabinet “een stap naar werkelijke erkenning van het ongekende onrecht dat ouders en kinderen is aangedaan”. Zij zegt dat de ernstige en beschamende toeslagenaffaire nog lang niet is opgelost. Eerst moeten de getroffen gezinnen volledig worden gecompenseerd. Daarnaast moet de overheid wat haar betreft af van de cultuur waarin “de burger als vijand” wordt benaderd.
Denk-lijsttrekker Azarkan zegt dat het kabinet eigenlijk is gevallen over institutioneel racisme bij de Belastingdienst. Ouders werden onder meer op basis van hun achternaam aangemerkt als fraudeur, zegt hij. Dat leidde tot “een ongekende misdaad tegen Nederlandse burgers”, aldus Azarkan. Volgens hem heeft het kabinet steeds tegengewerkt dat de waarheid boven tafel kwam. “Het is meer dan terecht dat het kabinet nu zegt: ‘wij voelen ons schuldig en treden af’.”
‘Onrechtmatige fraudejacht’
Ook 50Plus-lijsttrekker Den Haan vindt het terecht dat het kabinet de verantwoordelijkheid neemt voor “de onrechtmatige fraudejacht op ouders die hierdoor in grote financiële en persoonlijke problemen zijn gekomen”. Ze hoopt wel dat het aftreden geen vrijbrief wordt “voor vertraging in de goede en snelle afhandeling van de regeling voor gedupeerden”.
Lijsttrekker Segers van coalitiepartij ChristenUnie noemt de stap van het kabinet “het enige juiste om te doen”. “De overheid is jarenlang geen schild geweest voor burgers die dat schild heel hard nodig hadden. Zij hadden vaak geen schijn van kans om hun recht te halen. In plaats daarvan werden ouders op grove wijze gedupeerd door die overheid.”
Hij zegt dat de verantwoordelijkheid niet alleen bij het kabinet ligt, maar ook bij de Tweede en Eerste Kamer, bij ambtenaren en bij de rechtspraak. Hij vindt dat die allemaal moeten reflecteren op hun eigen rol. “Dit kan en mag nooit meer gebeuren.”
CDA-Kamerlid Omtzigt, die samen met zijn SP-collega Leijten de toeslagenaffaire aan het rollen bracht, zegt dat deze juiste stap “slechts symbolisch” is als die niet gepaard gaat met het oplossen van de kernproblemen die de rechtsstaat hebben aangetast. Hij denkt dat er nog een lange weg te gaan is.
BEKIJK OOK;
Politieke reacties op val van het kabinet: ’Enige juiste besluit’
MSN 15.01.2021 De val van het kabinet kan rekenen op begrip vanuit de Tweede Kamer. Fractieleiders van partijen hopen dat bovendien dat het een keerpunt is zodat iets als de toeslagenaffaire nooit meer kan plaatsvinden.
PVV-leider Wilders noemt het ’terecht’ dat het kabinet aftreedt. „Onschuldige mensen zijn gecriminaliseerd, hun levens verwoest en de Kamer is daarover onjuist en onvolledig geïnformeerd. Maar ongeloofwaardig als de verantwoordelijken straks gewoon weer doorgaan als lijsttrekker.”
CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt vindt dat het kabinet ’onder deze omstandigheden’ de juiste conclusie heeft getrokken. „Maar het aftreden van het kabinet zal slechts symbolisch zijn als het niet gepaard gaat met het oplossen van de kernproblemen die onze rechtsstaat aangetast hebben,” aldus de CDA’er.
„Daarover zal een pittig inhoudelijk debat moeten plaatsvinden, te beginnen komende week. Maar het zal een lang proces worden. Een proces waarbij we samen die geschonden rechtsstaat herstellen, met een dienstbare overheid, die burgers niet vermaalt en vermorzelt, maar kansen biedt en de noden van mensen centraal stelt.”
SP-Kamerlid Renske Leijten, naast Omtzigt het politieke motorblok achter de onthulling van de toeslagenaffaire, vindt het opstappen van Rutte-III ’terecht en niet symbolisch’. „Het is intens verdrietig om te beseffen dat als er eerder serieus geluisterd en gesproken was met gedupeerde gezinnen, dan was enorm veel leed voorkomen. Dit mag nooit meer gebeuren.”
GL-voorman Klaver noemt aftreden ’het enige juiste besluit’. „Laat dit tegelijkertijd een nieuw begin zijn. Een keerpunt. Het moment waarop we onze verzorgingsstaat weer op gaan bouwen. En waarop de overheid haar eigen burgers weer vertrouwt.”
PvdA-fractievoorzitter Ploumen is kritisch, daags nadat Asscher zijn biezen pakte als de partijleider. „Vlak voor de eindstreep treedt het kabinet symbolisch af, maar de ouders staan nog altijd in de kou. Dit kabinet laat het ongekende onrecht al jaren voortduren: compensatie is niet uitgekeerd, de kern – het toeslagensysteem – is niet aangepakt.”
Vanuit 50Plus klinkt een vergelijkbare reactie. „Wat deze ouders hebben meegemaakt, is dramatisch. Zij moeten snel en ruimhartig gecompenseerd worden voor de geleden schade.”
Kamerlid Krol vindt dat kabinetsleden niet straks weer terug kunnen in de politiek. „Juist omdat dit kabinet de Tweede Kamer keer op keer niet van informatie voorzag, juist omdat de problemen zo lang ontkend werden en het inzicht zo langzaam indaalde, zie ik niet in hoe de betrokkenen straks gewoon weer minister kunnen worden.”
Oppositiepartijen noemen val kabinet onvermijdelijk
MSN 15.01.2021 Oppositiepartijen in de Tweede Kamer zijn eensgezind van mening dat het aftreden van het kabinet onvermijdelijk was. De toeslagenaffaire was te ernstig om te kunnen aanblijven. Eerder deze week werd al duidelijk dat vrijwel de hele oppositie klaarstond om een motie van wantrouwen te steunen, als het kabinet niet de eer aan zichzelf zou houden.
PVV-leider Geert Wilders noemt het “terecht” dat het kabinet aftreedt. “Onschuldige mensen zijn gecriminaliseerd, hun levens verwoest en de Kamer is daarover onjuist en onvolledig geïnformeerd.” Maar hij vindt het ook “ongeloofwaardig als de verantwoordelijken straks gewoon weer doorgaan als lijsttrekker”.
“Aftreden is de enige juiste conclusie”, vindt SP-leider Lilian Marijnissen. “De rechtsstaat is geschonden. Dit is niet het sluitstuk, maar het begin.” De SP vindt het daarnaast hoog tijd dat de gedupeerde ouders in de toeslagenaffaire nu echt compensatie gaan krijgen. “Het is tijd voor een eerlijke overheid.”
Ook GroenLinks-voorman Jesse Klaver vindt het aftreden van het kabinet het enig juiste besluit. “Laat dit tegelijkertijd een nieuw begin zijn”, twittert hij. “Een keerpunt. Het moment waarop we onze verzorgingsstaat weer op gaan bouwen. En waarop de overheid haar eigen burgers weer vertrouwt.” Klaver benadrukt dat de val van het kabinet geen gevolgen mag hebben voor het coronabeleid.
Volgens DENK-fractievoorzitter Farid Azarkan is het kabinet door “institutioneel racisme” ten val gekomen. “Met alleen aftreden wordt geen recht gedaan aan het enorme leed van de ouders. Daarom zal DENK volgende week bij het debat een motie indienen om alle betrokken (oud-)bewindspersonen strafrechtelijk te vervolgen.”
Onafhankelijk Kamerlid Henk Krol vindt dat het kabinet terecht opstapt, maar wil dat er meer gebeurt. “Het mag niet een symbolische daad blijven. Er moet echt iets veranderen.” Zo wil hij een onafhankelijk onderzoek naar het functioneren van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State, die de Belastingdienst in beroepszaken keer op keer in het gelijk stelde.
“De val van het kabinet Rutte 3 is onvermijdelijk en een stap naar werkelijke erkenning van het ongekende onrecht dat ouders en kinderen is aangedaan”, vindt fractievoorzitter Esther Ouwehand van de Partij voor de Dieren. Zij noemt de toeslagenaffaire “een zeer ernstige, beschamende geschiedenis die nog lang niet is opgelost” en “de pijnlijke uitkomst van tien jaar neoliberalisme als babbeltruc”.
Wiebes was dol op de Belastingdienst, die hem uiteindelijk de kop kostte
NOS 15.01.2021 “Ik loop hier al heel lang mee rond. Het verlaat mij niet meer. Ik heb lang nagedacht wat ik beter had kunnen doen. Ik heb niet kunnen ontdekken wat ik redelijkerwijs had kunnen weten of doen om dit te voorkomen. Dat maakt het alleen nog maar verdrietiger.” Die woorden sprak de vandaag opgestapte Wiebes in een korte verklaring, nadat Rutte even daarvoor de val van het kabinet had aangekondigd.
Bij zijn aantreden als minister in het huidige kabinet vond Eric Wiebes het jammer om de Belastingdienst de rug toe te keren. Hij was als staatssecretaris van Financiën drieënhalf jaar verantwoordelijk geweest voor de fiscus die ook de toeslagen uitkeerde, en dat had hij met plezier gedaan.
“Ik vind de Belastingdienst helemaal niet ellendig. Ik ben er eigenlijk dol op”, zei Wiebes in 2017 tegen de NOS op de vraag of hij blij was dat hij iets anders mocht gaan doen. Hij had toen net met formateur Rutte gesproken over zijn nieuwe baan als minister van Economische Zaken en Klimaat. “Ik vind dat een hele mooie uitdaging, maar ik ben ook altijd verdrietig over wat ik achterlaat.”
‘Zeer zwaar medeverantwoordelijk’
Terwijl de Belastingdienst toch geen gemakkelijke portefeuille was. Wiebes volgde in februari 2014 staatssecretaris Weekers op. De VVD-wethouder uit Amsterdam begon zijn nieuwe taken vol ambitie. Hij wilde een bezem over de zolder halen, zoals hij het zelf noemde. Maar het liep anders. Hij moest bijna elke week in de Tweede Kamer uitleg geven over weer een nieuw probleem, zoals de lange wachttijden bij de Belastingtelefoon en de riante vertrekregeling bij de Belastingdienst die tot een exodus van ervaren ambtenaren leidde.
Voor de parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslagen biechtte Wiebes onlangs op dat hij niet in de gaten had dat er ondertussen “een sociale bom” aan het ontploffen was, die duizenden ouders trof. Er waren veel losse stukjes, maar niemand overzag de hele puzzel, zei hij. Hij voelde zich “zeer zwaar medeverantwoordelijk” over de uitvoering van een slechte wet die als een “brandende lont” in een sociaal kruitvat was. “Ja, hier is zo enorm iets misgegaan.”
Wiebes: ‘Ik voel me niet schuldig, maar zwaar medeverantwoordelijk’
Eric Wiebes (57) is geboren in Delft. Zijn vader was kernfysicus, zelf studeerde hij werktuigbouwkunde. Daarna werkte hij bij Shell en McKinsey. Hij deed ondertussen een masteropleiding bedrijfskunde. Tussen 2004 en 2009 had hij verschillende hoge functies op het ministerie van Economische Zaken, onder meer als plaatsvervangend secretaris-generaal.
Wiebes werd in 2010 verkeerswethouder in Amsterdam. Hij viel op door zijn intelligentie en eigengereidheid. “Hij laat zich niets gelegen liggen aan politieke stokpaardjes en taboes”, schreef de Amsterdamse krant Het Parool destijds. Dat werd toen nog als fris en origineel gezien. Later in zijn politieke carrière wekte het ook ergernis.
Toen Weekers in 2014 vanwege de chaos bij de Belastingdienst moest vertrekken, vloog VVD-leider Rutte Wiebes vanuit Amsterdam in om de vacature op te vullen. Wiebes miste weliswaar een duidelijk ‘financieel profiel’, maar stond inmiddels wel bekend als een crisismanager die bijvoorbeeld de problemen met de Noord/Zuidlijn goed had aangepakt.
Bij de Belastingdienst lukte het niet om orde op zaken te stellen. De royale vertrekregeling. waardoor ook de beste ambtenaren vertrokken, leidde tot grote ergernis in de Tweede Kamer. Zelfs de coalitiepartijen VVD en PvdA verzuchtten dat er niks was opgelost en dat er belastinggeld was verspild. Dat zich op de achtergrond ook nog een groot drama voltrok waardoor huwelijken sneuvelden en mensen hun huis uit werden gezet, was toen nog niet in beeld.
‘Aardbevinkje’
Wiebes werd in Rutte III minister van Economische Zaken en Klimaat en kreeg onder meer de aardbevingen in Groningen in zijn portefeuille. Hij ging voortvarend aan de slag en kondigde in maart 2018 aan de gaswinning in Groningen zo snel mogelijk te stoppen. Dat besluit ging verder dan de coalitiepartijen bij de formatie hadden afgesproken en leverde hem sympathie op in het aardbevingsgebied.
Maar de waardering voor zijn inzet kelderde vervolgens ook weer, vooral door zijn sociale onhandigheid. Zo sprak hij na een voor Nederlandse begrippen forse aardbeving in het voorjaar van 2019 over “een bevinkje”. Dat werd hem tot in Den Haag zeer kwalijk genomen. Ook premier Rutte was not amused. Een verspreking moet kunnen, zei de VVD-leider. “Maar deze was echt wel heel ongelukkig.” Wiebes maakte excuses voor de pijnlijke uitglijder.
Tenslotte schreef Wiebes vorig jaar het woord van het jaar op zijn naam. Tijdens de eerste coronagolf, op 27 maart, zei de minister van Economische Zaken dat hij druk bezig was om met ondernemers plannen te maken voor de anderhalvemetereconomie, zodat hun zaak open kon. In de weken daarna raakte het ingeburgerd als anderhalvemetersamenleving.
Lees alles over Van affaire tot val kabinet BEKIJK DE COLLECTIE
Minister Wiebes (Economische Zaken) keert niet terug in demissionair kabinet
MSN 15.01.2021 Minister van Economische Zaken en Klimaat Eric Wiebes (VVD) keert niet terug in het demissionaire kabinet dat overblijft na het opstappen van Rutte III. De 57-jarige politicus is vrijdag per direct opgestapt. Zijn taken worden tot er een vervanger is overgenomen door Cora van Nieuwenhuizen, de minister van Infrastructuur en Waterstaat.
De toeslagenaffaire viel mede onder de verantwoordelijkheid van Wiebes, die in Rutte II diende als staatssecretaris van Financiën. Vrijdag werd bekend dat het kabinet-Rutte III opstapt vanwege het snoeiharde rapport over de toeslagenaffaire. Het besluit viel tijdens de wekelijkse ministerraad.
Daar werd gesproken over de politieke gevolgen van de affaire, waar vele duizenden mensen het slachtoffer van zijn geworden.
“Ik worstel hier al geruime tijd mee. Ik kan het moeilijk van me afzetten. Het is in me gaan zitten”, reageerde Wiebes in een opgelezen verklaring op zijn aftreden.
De VVD’er zegt dat zijn aftreden de getroffen ouders niet helpt. “Maar het voorkomt dat we bezig blijven met politiek gedoe”, legde hij uit. “Dat hoofdstuk kunnen we nu overslaan. Ik wil oplossingen en geen Haagse perikelen.”
‘Het verlaat me nooit meer’
Wiebes is blij dat er stevige maatregelen worden genomen. Hij stond ook stil bij de schuldvraag rondom zijn persoon. “Ik voel me buitengewoon zwaar medeverantwoordelijk, dat verlaat me niet meer, daar loop ik mee rond”, verklaarde hij.
“Ik heb alleen niet kunnen ontdekken wat ik had kunnen doen om het te voorkomen. Dat maakt me alleen maar verdrietiger.”
Volgens premier Mark Rutte was het een “persoonlijke afweging” van Wiebes. “En die respecteer ik. Van mij had hij niet weg gehoeven”, voegde Rutte toe. “We gaan hem missen. Het wordt een dure plicht voor mij om die vacature tot de verkiezingen goed in te vullen.”
Asscher besloot zich eerder al terug te trekken als lijsttrekker
Donderdag maakte Lodewijk Asscher na aanhoudende kritiek op zijn rol in de toeslagenaffaire bekend het lijsttrekkerschap van de PvdA op te geven. Voor Asscher, die in het vorige kabinet minister van Sociale Zaken was, betekent het een voorlopige exit uit de Haagse politiek.
Premier Rutte, die volgens de commissie medeverantwoordelijk voor de toeslagenaffaire is, gaat door als lijsttrekker van de VVD. Ook CDA-minister Wopke Hoekstra (Financiën) staat over twee maanden op het stembiljet.
Kabinet-Rutte III gevallen; Wiebes helemaal weg
NOS 15.01.2021 Premier Rutte heeft Koning Willem-Alexander het ontslag aangeboden van zijn kabinet. Daarmee is zijn derde kabinet twee maanden voor de Kamerverkiezingen gevallen.
Het kabinet van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie zal nu demissionair doorregeren, met uitzondering van minister Wiebes van Economische Zaken. Die stapt met onmiddellijke ingang op vanwege zijn rol als staatssecretaris van Financiën in het vorige kabinet. Minister Van Nieuwenhuizen van Infrastructuur neemt zijn portefeuille de komende tijd over. Rutte benadrukte dat het een persoonlijke beslissing van Wiebes is.
Het aftreden van het kabinet hangt samen met de toeslagenaffaire, waarbij duizenden mensen ten onrechte als fraudeur werden bestempeld en de toeslag voor de kinderopvang moesten terugbetalen.
Rutte: ‘Ontslag aangeboden aan Koning’
Een maand geleden publiceerde een parlementaire ondervragingscommissie daarover een spijkerhard rapport. De voornaamste conclusies waren dat ouders ongekend onrecht is aangedaan en dat grondbeginselen van de rechtsstaat zijn geschonden. Volgens de Kamercommissie hebben ministers, ambtenaren, de Tweede Kamer en rechters steken laten vallen.
In een toelichting op het besluit van vandaag zei premier Rutte dat de politieke verantwoordelijkheid voor het onrecht ligt bij het zittende kabinet, “en nergens anders”. Hij erkende dat het “op een verschrikkelijke manier is misgegaan”. Volgens hem is het rapport van de commissie snoeihard, maar fair.
Nieuw toeslagensysteem
Rutte zei dat het kabinet het erover eens is dat “als het hele politieke systeem heeft gefaald alleen gezamenlijk verantwoordelijkheid kan worden gedragen”. Dat heeft tot de ontslagaanvraag van het hele kabinet geleid.
Op de vraag of Rutte er echt van overtuigd was dat het kabinet demissionair moest worden, antwoordde hij dat het kabinet eensgezind was. Volgens hem was er eerder vooral zorg dat aftreden de aanpak van de coronacrisis in de wielen zou rijden. Maar hij benadrukte dat ook de Kamer zich realiseert dat het kabinet moet kunnen optreden tegen corona “Dan is dit de enige juiste stap.”
De premier voegde eraan toe dat een zaak als de toeslagaffaire nooit meer mag gebeuren en dat financiële compensatie aan de ouders nu goed moet worden geregeld. Volgens hem zullen die ouders er niet de dupe van worden dat het kabinet nu demissionair wordt.
Samenwerking wat betreft corona gaat door
Zoals gebruikelijk heeft de koning de ontslagaanvraag officieel “in overweging” genomen. Hij heeft de ministers en staatssecretarissen gevraagd om te blijven doen “wat in het belang van het Koninkrijk noodzakelijk is”.
Rutte zei dat de strijd van het demissionaire kabinet tegen het coronavirus doorgaat en dat het werk van de bewindslieden ook de komende maanden “onverminderd in het teken van corona” zal staan.
De premier vindt dat hijzelf door kan als lijstrekker van de VVD. “Het is aan de kiezer om uiteindelijk te beslissen hoeveel zetels welke partij krijgt.”
Aftreden onvermijdelijk
Minister en aankomend CDA-leider Hoekstra bevestigde dat er binnen het kabinet vandaag vrij snel overeenstemming was over de vraag of het kabinet moest opstappen. “Ik vind deze conclusie onvermijdelijk.”
Minister en D66-lijsttrekker Kaag sluit zich daarbij aan: “Als je kijkt naar de diepte en de gelaagdheid van het rapport was het voor mij onvermijdelijk om de juiste politieke consequenties te trekken. Dat betekent het aftreden van het kabinet.”
ChristenUnie-vicepremier Schouten zei dat haar al vrij snel duidelijk was hoe zwaar het leed van de gedupeerden was. Maar net als de anderen benadrukte zij dat er ook een inhoudelijke reactie moest komen. “Zodat dïe ouders er ook echt wat aan hebben.”
Wiebes: oplossingen, geen Haagse perikelen
In een korte toelichting op zijn vertrek noemde Wiebes wat met de getroffen ouders is gebeurd buitengewoon ernstig. In het rapport van de commissie kregen veel mensen kritiek, en Wiebes was een van degenen die het meest onder vuur kwamen te liggen.
Wiebes zei vandaag dat hij al geruime tijd met de affaire worstelt. “Meer dan ik in het begin doorhad en meer dan ik in het begin heb toegegeven. ik kan het eigenlijk moeilijk van me afzetten; het is in mij gaan zitten.” Wiebes voegde eraan toe dat hij zich niet schuldig voelt, maar wel “zwaar medeverantwoordelijk”. “Ik wil nu oplossingen en geen Haagse perikelen.”
BEKIJK OOK;
Wiebes ruimt definitief het veld
MSN 15.01.2021 Minister Eric Wiebes (Economische Zaken) keert niet terug in het demissionaire kabinet na de val. Hij trekt zijn conclusies over zijn eigen rol in de toeslagenaffaire als staatssecretaris van Financiën in het vorige kabinet. „Ik heb het niet van mij af kunnen zetten, het is in mij gaan zitten.”
Wiebes zei zich niet schuldig te voelen, maar wel medeverantwoordelijk. Hij stapt direct op om ruimte te bieden aan de inhoud. „Ik wil oplossingen, geen Haagse perikelen. Dan kunnen we door.”
De afhakende minister wil ’depolitiseren’. „Terug naar de inhoud, met het belang van ouders en kinderen voorop.” Uit de woorden van Wiebes viel op te maken dat het besluit van PvdA’er Asscher om te stoppen als lijsttrekker een belangrijke rol heeft gespeeld. „Hij deed het toch samen met Asscher?”, wierp Wiebes zelf op als vraag.
Het ministerie van Economische Zaken meldt dat minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Waterstaat) zijn taken overneemt. Premier Rutte vertelde vrijdag dat er nog wel een nieuwe minister wordt aangesteld, omdat het anders te zwaar wordt voor Van Nieuwenhuizen.
Volgens premier Rutte heeft Wiebes ’een persoonlijke afweging’ gemaakt dat hij niet verder gaat in het demissionaire kabinet. „Het is zijn beslissing die ik respecteer.” Rutte zei de minister te gaan missen. „Met zijn creatieve geest heeft hij vaak bijgedragen aan het oplossen van ingewikkelde problemen.”
AD 15.01.2021 VVD-minister Eric Wiebes (Economische Zaken en Klimaat) vertrekt per direct uit het kabinet. Hij gaat niet demissionair door, zoals de rest van de ministersploeg. Wiebes was in het vorige kabinet als staatssecretaris van Financiën verantwoordelijk voor de Belastingdienst, die zwaar de fout in ging met de toeslagenaffaire.
,,Ik voel mij niet schuldig, ik voel mij heel zwaar medeverantwoordelijk’’, zegt Wiebes in een toelichting. ,,Ik wil nu oplossingen en geen Haagse perikelen. Daarom heb ik besloten zelf per direct uit het kabinet te stappen. Dan kunnen we dat politieke hoofdstuk overslaan en kan het kabinet op volle kracht naar de oplossingen.’’ Wiebes wilde na het voorlezen van een verklaring geen vragen beantwoorden van de pers. Op één vraag over de toeslagenaffaire antwoordde hij wel: ,,Ik heb niet kunnen ontdekken wat ik redelijkerwijs had kunnen weten of doen om dit te voorkomen. En dat maakt het alleen nog maar verdrietiger.’’
Eric Wiebes (VVD). © ANP
Partijgenoot Cora van Nieuwenhuizen neemt tijdelijk de leiding over op het ministerie van Economische Zaken en Klimaat. Van Nieuwenhuizen is nu ook al minister van Infrastructuur en Waterstaat. Binnenkort schuift de VVD een vervanger voor Wiebes naar voren.
Volgens premier Rutte heeft Wiebes een ‘persoonlijke afweging gemaakt’ om op te stappen. ,,Het is zijn beslissing die ik respecteer’’, zegt Rutte. ,,Met zijn creatieve geest heeft Eric Wiebes vaak bijgedragen aan het oplossen van ingewikkelde vraagstukken. We gaan hem missen.’’ Rutte heeft zelf niet overwogen om uit de politiek te stappen, zo laat hij weten. ,,Ik heb geen directe verantwoordelijkheid voor dit dossier, dat is nou eenmaal zo.’’
Koning Willem-Alexander heeft Wiebes ‘met onmiddellijke ingang op de meest eervolle wijze ontslag verleend’, zo laat de Rijksvoorlichtingsdienst weten. De koning bedankt hem voor ‘vele en gewichtige diensten’.
Politieke doodzonde
Wiebes moest eind vorig jaar toegeven dat hij de Tweede Kamer verkeerd had geïnformeerd, een politieke doodzonde. ,,Ik had beter moeten opletten’’, zei hij tegen de ondervragingscommissie die de toeslagenaffaire onderzocht. Eind 2017 ontkende Wiebes dat ouders grote schade hadden geleden door het abrupt stopzetten en terugvorderen van kinderopvangtoeslag. ‘Daar is niets van gebleken’, schreef hij in antwoord op vragen van CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt. Achteraf bezien was dat een ‘verbijsterend antwoord’, zei Wiebes tegen de commissie. ,,Ik had dit antwoord nooit mogen doorlaten.’’
Minister Wiebes stopt er helemaal mee vanwege toeslagenaffaire, ook niet demissionair verder
MSN 15.01.2021Minister Eric Wiebes stapt op na het aftreden van het kabinet en gaat ook niet demissionair verder als bewindspersoon. Hij doet dat naar aanleiding van de toeslagenaffaire, waar hij toentertijd als staatssecretaris van Financiën ook verantwoordelijkheid voor droeg. “Ik worstel hier al geruime tijd mee, ik kan het moeilijk van mezelf afzetten. Het is in me gaan zitten”, zei Wiebes in een toelichting.
Na de persconferentie die premier Rutte gaf om de val van het kabinet toe te lichten, gaf Wiebes een verklaring. “Ik voel me niet schuldig, maar heel zwaar medeverantwoordelijk”, zei Wiebes daar. “Aftreden voorkomt dat we bezig blijven met politiek gedoe.”
Wiebes wees er op dat het kabinet nu snel aan de slag kon met de afhandeling van de compensatie van de getroffen gezinnen, ‘met het belang van de ouders en de kinderen voorop’. Dat zei hij ook tijdens een persconferentie:
De taken van Wiebes worden de komende periode overgenomen door de minister van Infrastructuur en Waterstaat Cora van Nieuwenhuizen.
Persoonlijk verantwoordelijk
Het kabinet maakte zojuist bekend in zijn geheel af te treden vanwege de toeslagenaffaire. In de kwestie, die zich al jaren voortsleept, werden duizenden ouders financieel zwaar gedupeerd omdat ze door de Belastingdienst onterecht werden beschuldigd van fraude met kinderopvangtoeslag. Het kabinet treedt af om aan te geven dat de misstanden serieus worden genomen.
Wiebes voelt zich persoonlijk ook verantwoordelijk en besluit daarom helemaal terug te treden. De rest van het kabinet gaat door tot er na de verkiezingen een nieuw kabinet zit.
Gezamenlijk optrekken
Dat het kabinet vandaag zou vallen, stond vanmorgen al vast. Haagse ingewijden vertellen de politieke redactie van RTL Nieuws dat de coalitiepartijen CDA, D66 en Christen Unie de afgelopen dagen verschillende keren gezamenlijk hebben vergaderd over de kabinetscrisis. Daar hebben ze besloten vandaag gezamenlijk op te trekken in de ministerraad.
De drie coalitiepartners ergerden zich aan de weigering van de VVD het kabinet af te laten treden. En vooral aan de eis van premier Rutte dat de ministers van de coalitiepartijen ook moesten garanderen dat hun Tweede Kamerfracties unaniem achter het kabinet zouden staan. Anders, zo dreigde Rutte, schuif ik de verantwoordelijkheid voor de val in jullie schoenen. Dat schoot CDA, D66 en CU in het verkeerde keelgat.
Ook omdat de manier waarop het kabinet de Tweede Kamer in de toeslagenaffaire heeft behandeld, leidde tot zware kritiek in het rapport van de parlementaire onderzoekscommissie. “De starre houding van Rutte heeft de coalitiepartijen in elkaars armen gedreven en daarmee de crisis onontkoombaar gemaakt”, zegt een betrokkene.
Aanpak coronacrisis
Door het aftreden wordt het kabinet demissionair. Dat heeft in de praktijk weinig gevolgen voor het beleid, omdat het kabinet vanaf 17 maart toch al demissionair zou zijn vanwege de verkiezingen.
Ook gedurende de daarop volgende kabinetsformatie zou het kabinet maatregelen moeten blijven nemen. Dat het nu een paar weken eerder demissionair wordt, maakt voor die aanpak weinig verschil.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/b87fff68-5743-11eb-8889-0217670beecd.jpg)
FOTO’S: Rutte heeft ontslag kabinet toegelicht aan koning
Telegraaf 15.01.2021 Premier Mark Rutte heeft het ontslag van alle ministers en staatssecretarissen toegelicht aan de koning op paleis Huis ten Bosch. Inmiddels is hij daar weer vertrokken, bevestigt de Rijksvoorlichtingsdienst (RVD). Met de aanbieding van het ontslag is het kabinet demissionair geworden.
Eerder vrijdag stond de premier de pers te woord. Aansluitend vertrok hij per fiets, onder luid gejoel van omstanders, vanaf het Binnenhof naar de koning. Die heeft de ontslagaanvraag in overweging genomen en de minister-president, ministers en staatssecretarissen verzocht al datgene te blijven verrichten, wat zij in het belang van het koninkrijk noodzakelijk achten, meldt de RVD.
Volgens Rutte zal zijn demissionaire kabinet alles doen wat verwacht mag worden in het landsbelang. „Onze strijd tegen het coronavirus gaat door. Ons werk staat de komende maanden onverminderd in het teken van corona en het opvangen van de economische en maatschappelijke gevolgen met alle aangekondigde steunpakketten.”
BEKIJK OOK:
Rutte uitgejouwd bij vertrek Binnenhof
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/b893a2de-5743-11eb-8889-0217670beecd.jpg)
Ⓒ ANP
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/b8abf1e0-5743-11eb-8889-0217670beecd.jpg)
Ⓒ ANP
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/b8b8ca6e-5743-11eb-8889-0217670beecd.jpg)
Ⓒ ANP
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/b8e39442-5743-11eb-8889-0217670beecd.jpg)
Ⓒ ANP
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/bb072162-5743-11eb-8889-0217670beecd.jpg)
BEKIJK OOK:
Over en uit voor kabinet-Rutte III
BEKIJK OOK:
Hoe een nietsontziende fraudejacht tienduizenden ouders ruïneerde
BEKIJK OOK:
Verstandshuwelijk sneuvelt in zicht van de haven
BEKIJK MEER VAN; royalty Mark Rutte Den Haag
Koning heeft ontslag kabinet in overweging genomen
MSN 15.01.2021 Premier Mark Rutte heeft het ontslag van alle ministers en staatssecretarissen toegelicht aan de koning op paleis Huis ten Bosch. Inmiddels is hij daar weer vertrokken, bevestigt de Rijksvoorlichtingsdienst (RVD). Met de aanbieding van het ontslag is het kabinet demissionair geworden.
Eerder vrijdag stond de premier de pers te woord. Aansluitend vertrok hij per fiets, onder luid gejoel van omstanders, vanaf het Binnenhof naar de koning. Die heeft de ontslagaanvraag in overweging genomen en de minister-president, ministers en staatssecretarissen verzocht al datgene te blijven verrichten, wat zij in het belang van het koninkrijk noodzakelijk achten, meldt de RVD.
Volgens Rutte zal zijn demissionaire kabinet alles doen wat verwacht mag worden in het landsbelang. „Onze strijd tegen het coronavirus gaat door. Ons werk staat de komende maanden onverminderd in het teken van corona en het opvangen van de economische en maatschappelijke gevolgen met alle aangekondigde steunpakketten.”
DIA’S © Aangeboden door De Telegraaf
Over en uit voor kabinet-Rutte III
MSN 15.01.2021 Het is over en uit voor kabinet-Rutte III. Het toeslagenschandaal zorgt ervoor dat het kabinet in het zicht van de haven, twee maanden voor de verkiezingen, toch nog kopje onder gaat.
Premier Rutte zal het ontslag van zijn ministersploeg aanbieden bij de koning. De kabinetsval kondigde zich deze week al aan, nadat verschillende coalitiepartijen lieten doorschemeren dat de affaire waarin tienduizenden ouders door de eigen overheid werden vermorzeld, niet zonder politieke gevolgen kon blijven.
De knoop werd vrijdag in de ministerraad doorgehakt, nadat de coalitiepartijen donderdagavond in eigen kring hun oordeel hadden geveld. Het kabinet gaat nu demissionair verder, maar de partijen bezweren dat zij hun werk op het gebied van de coronacrisis gewoon blijven doen. Alle bewindspersonen zullen ook gewoon op hun post blijven zitten.
Premier Rutte zal rond 14.15 uur in een persconferentie de val van het kabinet toelichten.
Parlementair verslaggever Alexander Bakker is in Den Haag. Volg het nieuws uit Den Haag via zijn Tweets by alexanderbakker
Kabinet stapt eensgezind op: ‘We moesten een daad stellen’
AD 15.01.2021 Het kabinet stapt op vanwege de toeslagenaffaire en zal demissionair verder gaan. De coalitie neemt gezamenlijk de politieke verantwoordelijkheid voor het drama waarbij duizenden ouders gedupeerd zijn. De aanpak van de coronacrisis moet wel gewoon doorgaan, vinden de ministers.
,,De overheid heeft niet aan de eigen hoge normen voldaan”, zegt premier Mark Rutte in een toelichting op de kabinetsval. Dat systematisch falen kan niet zonder gevolgen blijven, is volgens Rutte de conclusie die ‘volledig eensgezind’ door de vier coalitiepartijen genomen is: ,,Mensen zijn tussen de wielen van de rechtsstaat terechtgekomen. Als het hele systeem heeft gefaald, kan alleen gezamenlijk verantwoordelijkheid worden gedragen. (…) Het vervult me met een groot gevoel van schaamte.”
Lees ook;
Tegen de getroffen ouders zegt de premier: ,,We blijven werken aan compensatie en verbetering in de toekomst.” Het kabinet belooft beterschap met rigoureuze maatregelen: het complete toeslagensysteem zal op de schop gaan, ook wordt voortaan standaard veel meer ambtelijke informatie gedeeld met pers en publiek. ,,Dit kan en mag niet meer zo misgaan. Ik denk dat we deze radicale stap moeten zetten.”
De kabinetsval werd de afgelopen dagen onvermijdelijk. Oppositiepartijen eisten een aftreden, de druk werd groter toen PvdA-leider Lodewijk Asscher donderdag zijn vertrek bekendmaakte. Rutte zelf heeft niet overwogen om te vertrekken: ,,Ik voel me niet direct verantwoordelijk voor dit dossier, maar ik voel me wel betrokken. Ik wil de afwikkeling tot een succes maken”, zegt de premier die de politieke conclusie ‘niet symbolisch’ noemt.
Corona-aanpak blijft
Rutte in telefonisch overleg in het Torentje, donderdagavond. © EPA
Rutte biedt nu formeel zijn ontslag aan bij koning Willem-Alexander. Daarna zal de ministersploeg – met uitzondering van Eric Wiebes, die echt opstapt – demissionair verder gaan. Vooral de aanpak van de coronacrisis moet op volle kracht door kunnen, vinden alle betrokkenen in kabinet en Kamer.
Rutte is ervan overtuigd dat dat kan: ,,We kunnen effectief de coronacrisis leiden en tegelijkertijd aftreden om zo’n ernstig rapport. Van ons wordt verwacht dat we doen wat nodig is in het landsbelang.” Ook minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge (CDA) vertrouwt daarop: ,,Veiligheid en volksgezondheid zijn onze kerntaken. Dat verandert niet.”
Onenigheid met Kamerfracties over een ingreep als de avondklok, zoals afgelopen woensdag weer merkbaar werd, kan ‘altijd voorkomen’: ,,Je zult altijd, missionair of demissionair, moeten werken aan meerderheden in de Kamer.” Oppositiepartijen geven in hun eerste reacties al aan dat ze ruimte blijven bieden aan het kabinet om crisismaatregelen te nemen.
Vicepremier Carola Schouten (ChristenUnie) denkt dat er met aftreden ‘recht gedaan’ is aan de vernietigende conclusies van het rapport. ,,Er zijn ongelooflijke misstanden blootgelegd, we wilden recht doen aan de ouders.” D66-minister Sigrid Kaag zegt: ,,De rechtsstaat is beschadigd, de politiek is verantwoordelijk. We moeten een daad stellen na jaren van wegkijken, negeren en ouders en kinderen in isolement laten.”
Aanloop
Het pad naar de demissionaire status was er één van wikken, wegen en ‘stap voor stap’. Voortdurend benadrukten betrokkenen dat eerst inhoudelijk de zaken op orde moesten komen en pas daarna de mogelijke politieke gevolgen op tafel kwamen. In diverse Catshuis-sessies spraken kabinetsleden over compensatieregelingen en beleid om nieuwe toeslagentragedies te voorkomen.
Ondertussen stelde de grootste regeringspartij VVD achter de schermen lange tijd dat het kabinet best kon aanblijven. Maar de liberalen vonden coalitiepartners CDA, D66 en ChristenUnie tegenover zich, die in meer of mindere mate lieten doorschemeren dat het bikkelharde rapport over de toeslagenaffaire niet zonder politieke consequenties kan blijven.
Verkiezingen
Niemand kan ontkennen dat de naderende verkiezingen, over iets meer dan zestig dagen, daarbij een levensgrote rol spelen. Het CDA is erbij gebaat dat de kabinetsval op electorale concurrent Rutte afstraalt, nu hij ongenaakbaar is in de peilingen. Bovendien was CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt natuurlijk de alom geprezen waarheidsvinder in het toeslagendossier. Als het kabinet had kunnen blijven dankzij zijn steun, had hij geloofwaardigheid ingeleverd.
Pieter Omtzigt (CDA) zette als geen ander zijn tanden in het dossier. © ANP
Ook D66 hield een oog op de aanstaande verkiezingscampagne: het zou prijsschieten zijn geweest voor bijvoorbeeld GroenLinks als de toeslagenaffaire zonder politiek offer zou zijn gebleven.
Corona
Toch is er ook een risico dat de val op alle vier de partijen zal afstralen. Die trekt immers de stekker uit een motor die op volle toeren moet blijven draaien in de coronapandemie. Dat kan weliswaar in de zogenoemde demissionaire staat waar het kabinet nu in komt, maar het kabinet zal voor maatregelen nog nadrukkelijker steun moeten zoeken in de Tweede Kamer.
GroenLinks-leider Jesse Klaver benadrukt zojuist wel dat de kabinetsval ‘geen gevolgen heeft voor de bestrijding van corona’. ,,Die blijft doorgaan en GroenLinks blijft daarin een bondgenoot van de regering.” PVV-leider Geert Wilders: ,,Het kabinet moet doorgaan met het bestrijden van de pandemie, dat moet op volle kracht gebeuren.”
Rutte stelde het besluit om te stoppen zo lang mogelijk uit. Vanmorgen moesten CDA, D66 en de ChristenUnie laten weten in de ministerraad of zij nog door wilden. Wie precies heeft aangedrongen op aftreden zal nog blijken. Maar de uitkomst staat vast: het derde kabinet van Mark Rutte is ten einde.
Premier Mark Rutte is bij Paleis Huis ten Bosch voor een bezoek aan koning Willem-Alexander. Per fiets. © ANP
Kabinet treedt af vanwege de toeslagenaffaire
RTL 15.01.2021 Het gehele kabinet treedt af vanwege de toeslagenaffaire. In de kwestie, die zich al jaren voortsleept, werden duizenden ouders financieel zwaar gedupeerd omdat ze door de Belastingdienst onterecht werden beschuldigd van fraude met kinderopvangtoeslag.
Het kabinet treedt af om aan te geven dat de misstanden serieus worden genomen. “Het is natuurlijk een hoogst symbolische stap, twee maanden voor de verkiezingen, maar hiermee laat het hele kabinet zien: wij zijn met z’n allen verantwoordelijk voor de toeslagenaffaire en nemen die verantwoordelijkheid ook”, zegt politiek verslaggever Fons Lambie.
Gezamenlijk optrekken
Dat het kabinet vandaag zou vallen, stond vanmorgen al vast. Haagse ingewijden vertellen de politieke redactie van RTL Nieuws dat de coalitiepartijen CDA, D66 en Christen Unie de afgelopen dagen verschillende keren gezamenlijk hebben vergaderd over de kabinetscrisis. Daar hebben ze besloten vandaag gezamenlijk op te trekken in de ministerraad.
Het kabinet is gevallen, hoe nu verder?
De drie coalitiepartners ergerden zich aan de wens van de VVD het kabinet niet te laten vallen. En vooral aan de eis van premier Rutte dat de ministers van de coalitiepartijen ook moesten garanderen dat hun Tweede Kamerfracties unaniem achter het kabinet zouden staan. Anders, zo dreigde Rutte, schuif ik de verantwoordelijkheid voor de val in jullie schoenen. Dat schoot CDA, D66 en CU in het verkeerde keelgat.
Ook omdat de manier waarop het kabinet de Tweede Kamer in de toeslagenaffaire heeft behandeld, leidde tot zware kritiek in het rapport van de parlementaire onderzoekscommissie. “De starre houding van Rutte heeft de coalitiepartijen in elkaars armen gedreven en daarmee de crisis onontkoombaar gemaakt”, zegt een betrokkene.
Aanpak coronacrisis
Door het aftreden wordt het kabinet demissionair. Dat heeft in de praktijk weinig gevolgen voor het beleid, omdat het kabinet vanaf 17 maart toch al demissionair zou zijn vanwege de verkiezingen.
Ook gedurende de daarop volgende kabinetsformatie zou het kabinet maatregelen moeten blijven nemen. Dat het nu een paar weken eerder demissionair wordt, maakt voor die aanpak weinig verschil.
Wester: ‘Aftreden kabinet heeft geen invloed op aanpak coronacrisis’
Het kabinet zag geen andere mogelijkheid dan af te treden na het snoeiharde rapport van de commissie-Van Dam, die het afgelopen jaar onderzoek deed naar de affaire. De commissie hoorde tijdens haar onderzoek verschillende bewindslieden en betrokken topambtenaren en schreef daarover het vernietigende rapport Ongekend Onrecht, dat vorige maand verscheen.
‘Kabinet laat zien: we zijn met z’n allen verantwoordelijk’
“Het is natuurlijk een hoogst symbolische stap, twee maanden voor de verkiezingen, maar hiermee laat het hele kabinet zien: wij zijn met z’n allen verantwoordelijk voor de toeslagenaffaire en nemen die verantwoordelijkheid ook”, zegt politiek verslaggever Fons Lambie.
Na het vertrek gisteren van PvdA-leider Lodewijk Asscher, kon het kabinet ook nog weinig anders. “Los van de symbolische stap zijn nog genoeg ‘losse eindjes’. Documenten die nog niet openbaar zijn, vragen die nog onbeantwoord zijn. Daarnaast vlot de compensatie van slachtoffers nog altijd niet.”
Een andere optie was het aftreden van een of meerdere bewindspersonen, zegt Lambie. “De naam van Eric Wiebes viel vaak. Hij is nu minister van Economische Zaken, maar was tijdens de affaire de verantwoordelijk staatssecretaris van Financiën. Maar het aftreden van Wiebes zou een schaamlap zijn, zei een betrokkene.”
Dit voorkomt dat de toeslagenaffaire blijft achtervolgen in de aankomende campagne, denkt Lambie. “Premier Rutte als VVD-leider en minister Hoekstra als CDA-leider kunnen naar de kiezer en zeggen: wij hebben de verantwoordelijkheid genomen.
Al zullen oppositiepartijen als SP en PVV vinden dat de heren niet meer moeten deelnemen aan de verkiezingen, maar het kan gewoon. Het is nu aan de kiezer om te bepalen of de verantwoordelijken worden afgestraft of niet.”
De toeslagenaffaire blijft doorwerken in de campagne, verwacht Lambie. “Alle partijen pleiten voor een overheid die veel toegankelijker wordt voor de burger. Stond de Tweede Kamer op de achterste benen bij elk fraudegeval, nu is er veel meer oog voor de menselijke maat.
Partijen willen verbetering in de uitvoering van overheidsbeleid, want niet alleen bij de Belastingdienst, maar ook het UVW, het CBR en andere overheidsorganisaties zijn problemen met de uitvoering en komen burgers in de knel.”
De afgelopen dagen werd steeds duidelijker dat het aftreden van het hele kabinet als serieuze optie werd gezien door betrokken bewindspersonen. Toch zou premier Rutte eerder niet hebben gedacht aan aftreden.
Een andere mogelijkheid was bijvoorbeeld alleen het aftreden van toenmalig staatssecretaris van Financiën Eric Wiebes. De huidige minister van Economische Zaken was destijds verantwoordelijk was voor de Belastingdienst. Het aftreden van alleen Wiebes zou voor de VVD echter niet acceptabel zijn.
Opstappen PvdA-leider Asscher
Aanblijven werd voor het kabinet steeds lastiger. Vooral nadat PvdA-leider Lodewijk Asscher gisteren zijn terugtreden als partijleider bekendmaakte, juist vanwege zijn rol in de toeslagenaffaire.
Asscher was als minister van Sociale Zaken van 2012 tot 2017 verantwoordelijk voor de fraudejacht rond de toeslagen. Binnen zijn eigen partij ontstond daardoor de afgelopen weken steeds meer weerstand tegen het aanblijven van Asscher.
Partijleden, vaak anoniem, wilden dat er politieke consequenties werden getrokken door Asscher. Het was pijnlijk dat een derde van de leden op het aankomende PvdA-congres een motie van wantrouwen steunden tegen Asscher vanwege zijn rol in de toeslagenaffaire.
Gedupeerde ouders toeslagenaffaire: kabinet moet aftreden
Motie van wantrouwen
Ook de toekomst in de Tweede Kamer werd steeds lastiger. Aan het begin van de week kondigde GroenLinks-leider Jesse Klaver een motie van wantrouwen aan tegen het kabinet, als ze niet zelf zouden aftreden.
Die motie kon op veel steun in de oppositie rekenen. Zoveel zelfs, dat het ‘overlopen’ van één coalitie-Kamerlid er al voor zou zorgen dat het kabinet zou vallen. Daar wilde het kabinet blijkbaar niet op gokken.
Dossier Toeslagenaffaire
Het blootleggen van de misstanden bij de Belastingdienst in de Toeslagenaffaire, is terug te lezen in de artikelen en video’s die RTL Nieuws hierover heeft gepubliceerd. Bekijk het hele dossier.
RTL Nieuws; Mark Rutte Eric Wiebes Lodewijk Asscher Wopke Hoekstra Toeslagenaffaire Belastingdienst Kinderopvangtoeslag Toeslagenwet Link in bio
MSN 15.01.2021 Het kabinet heeft besloten zijn ontslag aan te bieden aan de koning. Het zal in demissionaire vorm doorregeren tot er na de verkiezingen een nieuw kabinet is aangetreden. Een demissionair kabinet wordt geacht lopende zaken af te handelen, maar neemt geen nieuwe initiatieven.
Het kabinet bestaat uit ministers van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie. Het werd op 26 oktober 2017 beëdigd als opvolger van het kabinet-Rutte II.
Onderweg stapten al een aantal ministers en staatssecretarissen op.
- Op 13 februari 2018 diende Halbe Zijlstra zijn ontslag in als minister van Buitenlandse Zaken wegens leugens rond een zogenaamd bezoek van Zijlstra aan de datsja van Vladimir Poetin in 2006.
- Op 7 maart 2018 werd Stef Blok beëdigd als opvolger van Halbe Zijlstra.
- Op 21 mei 2019 diende Mark Harbers zijn ontslag in als staatssecretaris Justitie en Veiligheid, vanwege achtergehouden cijfers van misdrijven door asielzoekers.
- Op 11 juni 2019 werd Ankie Broekers-Knol beëdigd als opvolger van Mark Harbers.[16]
- Op 18 december 2019 kondigde Menno Snel aan zijn ontslag in te dienen als staatssecretaris van Financiën. Als reden gaf de D66’er dat hij het vertrouwen had verloren van een aanzienlijk deel van de Tweede Kamer. Het ontslag werd nog dezelfde dag verleend.
- Op 29 januari 2020 werden Alexandra van Huffelen en Hans Vijlbrief staatssecretaris van Financiën. Van Huffelen voor Toeslagen en Douane en Vijlbrief voor Fiscale Zaken, Holland Casino en Staatsloterij en Muntwezen.
- Op 19 maart 2020 nam Bruno Bruins, tijdens de crisis rond het nieuwe coronavirus, wegens oververmoeidheid ontslag als minister voor Medische Zorg en Sport. Een dag eerder was hij tijdens een debat onwel geworden in de Tweede Kamer. Zijn taken werden waargenomen door minister De Jonge van Volksgezondheid.
- Op 23 maart 2020 werd Martin van Rijn geïnstalleerd als minister voor Medische Zorg, als opvolger van Bruno Bruins. Van Rijn is lid van de PvdA en trad niet namens zijn partij maar op persoonlijke titel toe tot het kabinet voor de duur van drie maanden.
- Op 9 juli 2020 verving Tamara van Ark Martin van Rijn als minister voor Medische Zorg. Bas van ‘t Wout volgde Van Ark op als staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.
Ministers nemen nog geen stelling in over mogelijk opstappen kabinet
MSN 15.01.2021 Voorafgaand aan de ministerraad van vrijdag wilden de ministers nog niet vooruitlopen op een eventuele val van het kabinet vanwege de toeslagenaffaire. Vrijdag wordt door het kabinet na wekenlang overleg de knoop doorgehakt wat de politieke consequenties moeten zijn voor het duperen van duizenden ouders.
Volgens Sigrid Kaag, minister van Buitenlandse Handel, moet het kabinet “een breuk maken met wat heeft plaatsgevonden en op een geloofwaardige manier het vertrouwen in de overheid herstellen”.
Hoewel Kaag compensatie voor ouders “natuurlijk” belangrijk vindt, is dat volgens haar niet genoeg. Er moet een “moreel antwoord” komen. “De politiek moet bij zichzelf te rade gaan.”
Haar partij (D66) “is eruit” over wat er moet gebeuren, maar ze liet niet los wat dat standpunt is.
‘Mensen hebben geen schijn van kans gehad’
Ook de ChristenUnie heeft haar conclusie getrokken, zegt vicepremier Carola Schouten. “Mensen hebben geen schijn van kans gehad en konden op veel fronten hun recht niet halen, daar moeten we het vandaag over hebben en vaststellen wat dit politiek betekent.”
Volgens minister Tamara van Ark (Medische Zorg) zal het herstellen van het vertrouwen in de overheid tijd kosten. “Vertrouwen komt te voet en gaat te paard, dus het zal niet gelijk hersteld worden.”
De belofte van de overheid om voor mensen te zorgen is gebroken en die kan niet gebroken blijven, vindt ze.
Van Ark begrijpt dat mensen zich wellicht afvragen waarom een kabinet aftreedt tijdens de grootste crisis sinds de Tweede Wereldoorlog. “Elke vraag ligt op tafel, maar we starten vandaag primair met deze kwestie: het herstellen van het ongekend onrecht dat de ouders is aangedaan.”
Duizenden ouders onterecht als fraudeur gezien
Minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) zei voor de ministerraad dat het kabinet “missionair tussen aanhalingstekens” blijft wat betreft de bestrijding van de coronacrisis, mocht het kabinet vrijdag vallen. “Mensen mogen verwachten dat we alles doen om de crisis te lijf te gaan.”
Het kabinet staat onder flinke druk vanwege de toeslagenaffaire. Daarbij werden duizenden ouders door de overheid onterecht als fraudeur gezien waardoor ze in financiële problemen kwamen. Ook veroorzaakte de toeslagenaffaire scheidingen en moesten mensen hun huis uit.
Bij de fraudeaanpak maakte de Belastingdienst zich schuldig aan etnisch profileren door ouders met een dubbele nationaliteit strenger te controleren.
Ollongren wil verkiezingen in maart ondanks corona of val kabinet
MSN 15.01.2021 Alles is erop gericht dat de verkiezingen halverwege maart kunnen doorgaan, zegt minister Kajsa Ollongren (Binnenlandse Zaken) vrijdag. De afgelopen week vroegen meerdere experts, waaronder IC-baas Diederik Gommers en jurist Wim Voermans, zich hardop af of de verkiezingen wel kunnen doorgaan nu het coronavirus en de Britse variant daarvan verder oplaaien.
“We moeten ervan uitgaan dat het doorgaat en we zorgen dat het veilig kan,” aldus de minister. Uiterlijk 12 februari komt ze met een update.
Vrijdag wordt bovendien gesproken over de toeslagenaffaire en de mogelijke politieke gevolgen daarvan. Mocht het kabinet besluiten af te treden, dan betekent dat volgens Ollongren niet dat de verkiezingen eerder worden gehouden. “Ik wil niet vooruitlopen op politieke consequenties, maar 17 maart staat.”
De Tweede Kamerverkiezingen worden dit jaar op 17 maart gehouden, maar op 15 en 16 maart gaat in alle gemeenten een beperkt aantal stemlokalen open om eerder stemmen mogelijk te maken. Zo wordt de drukte over meerdere dagen verspreid en kunnen de verkiezingen in het kader van corona zo veilig mogelijk worden gehouden, schreef Ollongren eerder in een brief aan de Tweede Kamer. Kiezers ouder dan 70 jaar kunnen hun stem ook per post uitbrengen.
Kabinet beraadt zich op eigen lot, CU en D66 hebben keuze gemaakt
MSN 15.01.2021 Tijdens de ministerraad beslist het kabinet over zijn eigen lot. Coalitiepartijen D66 en ChristenUnie hebben hun keuze gemaakt of het kabinet moet aftreden om de toeslagenaffaire. Vooral D66-leider Sigrid Kaag lijkt te zinspelen op een val van het kabinet. Wat haar betreft moet de politiek “bij zichzelf te rade gaan”. Alleen compensatie is niet genoeg, vindt de bewindsvrouw.
Er moet een “moreel antwoord” komen, zegt Kaag. Ze zegt dat de overheid en rechtstaat hebben gefaald en het onrecht zich “jarenlang, stilletjes onder toeziend oog van de politiek en rechtstaat” heeft voltrokken. Het kabinet moet “een breuk maken met wat heeft plaatsgevonden en op een geloofwaardige manier het vertrouwen in de overheid herstellen”.
Van Ark over toeslagen: herstel vertrouwen zal tijd kosten
MSN 15.01.2021 Minister Tamara van Ark (Medische Zorg) denkt dat het herstellen van het vertrouwen in de overheid na de toeslagenaffaire tijd zal kosten. “Vertrouwen komt te voet en gaat te paard, dus het zal niet gelijk hersteld worden.” Dat zegt ze voorafgaand aan de ministerraad, waarin vrijdag waarschijnlijk besloten wordt dat het kabinet aftreedt vanwege de toeslagenaffaire.
De belofte van de overheid voor mensen te zorgen is gebroken en die kan niet gebroken blijven, vindt ze. Daarom wordt vrijdag eerst gepraat over het “ongekend onrecht” dat de ouders in de toeslagenaffaire is aangedaan, voordat het kabinet mogelijk politieke gevolgen bespreekt. Zo wordt gesproken over compensatie voor de ouders, maar ook hoe de overheid moet omgaan met “de spelregels, hoe je mensen behandelt”.
Van Ark begrijpt dat mensen zich wellicht afvragen waarom een kabinet aftreedt tijdens de grootste crisis sinds de Tweede Wereldoorlog. “Elke vraag ligt op tafel, maar we starten vandaag primair met deze kwestie: het herstellen van het ongekend onrecht dat de ouders is aangedaan.”
Minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) zei voor de ministerraad dat het kabinet “missionair tussen aanhalingstekens” blijft wat betreft de bestrijding van de coronacrisis, mocht het kabinet vrijdag vallen. “Mensen mogen verwachten dat we alles doen om de crisis te lijf te gaan.”
De coalitie van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie staat onder zware druk om af te treden vanwege de toeslagenaffaire, des te meer nadat PvdA-leider Lodewijk Asscher donderdag besloot zich terug te trekken als lijsttrekker van zijn partij. In het vorige kabinet was hij minister van Sociale Zaken en daarmee nauw betrokken bij de toeslagenaffaire.
Spanning is om te snijden, zal kabinet-Rutte III (netjes) vallen?
AD 15.01.2021 Het voltallige kabinet is op dit moment op het Binnenhof bijeen om de politieke consequenties te trekken naar aanleiding van de toeslagenaffaire. Bewindslieden van D66 en ChristenUnie lieten bij aankomst doorschemeren dat zij er wel uit zijn.
Inhoudelijk hielden de ministers en staatssecretarissen zich vanmorgen nog op de vlakte over de prangende vraag: moet het kabinet vallen na het vernietigende rapport van een onderzoekscommissie over de schandalige behandeling van ouders door de belastingdienst? Duidelijk is geworden dat de verantwoordelijke politici gebrekkig hebben gereageerd op signalen daarover.
Lees ook;
Het kabinet moet ‘een breuk maken met wat heeft plaatsgevonden en op een geloofwaardige manier het vertrouwen in de overheid herstellen’, zei D66-leider Sigrid Kaag bij het binnenlopen. Ook de ChristenUnie heeft haar conclusie getrokken, aldus vicepremier Carola Schouten. ,,Mensen hebben geen schijn van kans gehad en konden op veel fronten hun recht niet halen.”
Mensen hebben geen schijn van kans gehad en konden op veel fronten hun recht niet halen, aldus Vicepremier Carola Schouten.
Geen chaos
Wat alle bewindslieden wel benadrukten vanmorgen: een eventuele val van het kabinet mag niet leiden tot chaos bij de bestrijding van de coronacrisis. Eerder deze week zei premier Rutte daarover al dat een demissionair kabinet ‘missionair’ moet kunnen handelen bij de aanpak van de pandemie.
Het kabinet moet een breuk maken met wat heeft plaatsgevonden en op een geloofwaardige manier het vertrouwen in de overheid herstellen, aldus Minister Kaag (Buitenlandse handel, D66).
Dus is het zaak dat het kabinet ‘netjes’ valt, klinkt het in de wandelgangen van de Tweede Kamer. Dat kan ook, want er is geen sprake van een crisis door grote meningsverschillen binnen de coalitie. Deze val wordt puur veroorzaakt doordat het kabinet-Rutte III formeel verantwoordelijk is voor alles misstanden rondom de toeslagen de afgelopen jaren.
Mocht het straks zo ver komen dan ligt het voor de hand dat het regeerakkoord daarmee, twee maanden vóór de landelijke verkiezingen, ook van de baan is. Daarmee krijgt het parlement een nog belangrijkere rol bij het goedkeuren van ingrijpende maatregelen die nog boven de markt hangen. Denk aan het eventueel instellen van een landelijke avondklok en het uitdelen van extra noodsteun.
Herstellen vertrouwen
Eén ding is op lange termijn zeker: het herstellen van het vertrouwen in de overheid na de toeslagenaffaire zal tijd kosten. ,,Vertrouwen komt te voet en gaat te paard, dus het zal niet gelijk hersteld worden”, concludeerde minister Van Ark (Medische zorg) voorafgaand aan de ministerraad.
Het is nog onduidelijk hoe laat de belangrijke kabinetsbijeenkomst zal eindigen. Maar naar verwachting komt premier Rutte snel daarna met een verklaring over het lot van zijn derde kabinet. Daarin zal hij ook inhoudelijk ingaan op maatregelen die moeten voorkomen dat burgers ooit nog zo te grazen kunnen worden genomen door een overheidsinstantie.
Premier Rutte komt aan voor de cruciale ministerraad op het Binnenhof © ANP
Spanning in Den Haag: ‘wonder als het kabinet niet valt’
MSN 15.01.2021 Het lijkt steeds zekerder te worden dat ons huidige kabinet vandaag aan zijn einde komt. Vanmiddag wordt er gesproken over de toeslagenaffaire en “er moet een wonder gebeuren als het kabinet niet valt”, zegt politiek commentator Frits Wester daarover tegen RTL Nieuws.
Druk op de ketel
De druk die de toeslagenaffaire veroorzaakt, lijkt dan eindelijk toch te veel te worden voor het kabinet. Al de hele week worden we platgegooid met berichten over een wankelend kabinet dat staat te schudden op zijn grondvesten. Vandaag gaan we zien of daar ook werkelijk iets van waar is. Volgens politiek commentator Frits Wester is het vrij zeker dat het kabinet gaat vallen, al helemaal na het opstappen van Asscher.
Het besluit van de PvdA-leider om gedag te zeggen tegen het lijsttrekkerschap kan wel eens einde verhaal betekenen voor het hele kabinet. Het vertrek van Asscher maakt het een stuk waarschijnlijker dat de PvdA mee zou werken aan een motie van wantrouwen tegen het kabinet. Ongeveer alle oppositiepartijen hebben al aangegeven dat ze de motie zouden steunen.
Symbolisch
Maar ook met een gevallen kabinet gaan we gewoon door in dezelfde richting. Ze nemen dan wel verantwoordelijkheid voor hun falen, maar ondertussen gaat het hele zaakje gewoon verder. Aan lopende zaken wordt door de ministers rustig doorgewerkt. Alleen ‘controversiële’ onderwerpen worden aan het volgende kabinet overgelaten. Wat die onderwerpen precies zijn, beslissen de Tweede en Eerste kamer samen.
Van Huffelen wil ook kinderen gedupeerde toeslagenouders helpen
MSN 15.01.2021 Ook de kinderen die de dupe zijn geworden in de toeslagenaffaire, moeten volgens staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Financiën) worden geholpen. Dat zegt ze voor het begin van de ministerraad, die grotendeels in het teken staat van de toeslagenaffaire. Vermoedelijk besluit het kabinet af te treden om de kwestie.
Doordat hun ouders vaak ten onrechte als fraudeur werden bestempeld en daardoor in grote financiële problemen kwamen, zijn deze kinderen veel misgelopen. Van Huffelen wil dat zij een goede toekomst tegemoet gaan. “Die kinderen moeten straks weer verder kunnen.”
Ook voor de ouders moet meer gebeuren. “We hebben al aangekondigd de operatie te versnellen en de compensatie ruimer te maken,” zegt de staatssecretaris. Bovendien zegt ze van veel ouders te horen dat zij vooral “de erkenning dat ze geen fraudeur zijn” belangrijk vinden.
Eerder werd besloten alle gedupeerde ouders een voorschot van 30.000 euro te geven ter compensatie. Ouders die recht hebben op meer, komen hier later nog voor in aanmerking.
Rutte bij begin cruciale ministerraad: nu geen bespiegelingen
NOS 15.01.2021 Het kabinet praat vandaag over een reactie op het vernietigende rapport van de parlementaire ondervragingscommissie over de toeslagenaffaire. In Den Haag is de vrij algemene verwachting dat het kabinet daarna zijn aftreden bekendmaakt, al wilde gisteren niemand daar in het openbaar over speculeren.
Voor het begin van de ministerraad antwoordde VVD-premier Rutte op de vraag of het spannend wordt dat hij eerst een discussie in het kabinet wil hebben voor hij met allerlei bespiegelingen komt. Het kabinet buigt zich vandaag niet alleen over de “politieke vraag”, maar ook over een inhoudelijke reactie op het harde rapport van de commissie.
Missionair op corona
Vicepremier De Jonge (CDA) zei dat er een ernstig rapport ligt, dat vraagt om een reactie die daar recht aan doet. Maar ook hij benadrukte dat “we het daar nu over gaan hebben in de ministerraad”.
Net als Rutte eerder deze week zei De Jonge dat de aanpak van de coronacrisis sowieso doorgaat, los van de uitkomst van het kabinetsberaad van vandaag. “De aanpak van de crisis vraagt uiteraard om een kabinet dat voldoende slagvaardig is om de crisis te lijf te gaan. De facto moet het wel zo zijn dat je missionair bent op corona.”
Politiek recht doen
Ook andere bewindslieden benadrukten voor de ministerraad dat ze eerst in het kabinet willen overleggen. Vicepremier Schouten (ChristenUnie) sprak van een indringend rapport. “Naast genoegdoening moet ook politiek recht worden gedaan”, voegde ze eraan toe.
Minister en D66-leider Kaag vindt dat er een politiek antwoord moet komen op “het onrecht dat ouders en hun kinderen is aangedaan, en de levens die zijn verwoest. Dat is meer dan de compensatie alleen.” Zij voegde eraan toe dat er een breuk nodig is “met wat stilletjes jarenlang heeft kunnen plaatsvinden”. Kaag zei ook dat zij er wel uit is welke consequenties daarbij passen.
BEKIJK OOK
De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 31 – nasleep POK eindverslag – deel 7
Hoogspanning in coalitie
Is het verstandig om, midden in de coronacrisis, de stekker uit het kabinet te trekken? Die vraag lag op op tafel tijdens een extra ingelaste ministerraad. De ministers gingen opnieuw praten over een reactie op het vernietigende rapport dat vorige maand uitkwam over de toeslagenaffaire. Volgens Ingewijdenen werd het nachtwerk.
Het is de bedoeling dat het kabinet aanstaande vrijdag 15.01.2021, na de reguliere ministerraad, met een definitief standpunt komt. En dan staat er volgende week ook nog een Kamerdebat gepland over de kwestie.
Telegraaf 13.01.2021
Wiebes: ’Een nieuw toeslagensysteem’
Minister Eric Wiebes (Economische Zaken) vindt dat het kabinet nu al stappen moet ondernemen richting een nieuw toeslagensysteem’ „Tussen 2005 en 2020 hebben we niet gezien wat er gebeurde en dat is de Nederlandse samenleving onwaardig.”
Er wordt druk gespeculeerd over een eventuele val van het kabinet, maar daar wil de minister niks over zeggen. „Vrijdag komen we met meer informatie.”
Wel vindt de VVD-bewindsman dat er nu al stappen moeten worden ondernomen om tot een nieuw systeem te komen voor de toeslagen. De slachtoffers moeten volgens hem bovendien zo snel mogelijk worden gecompenseerd.
„We moeten allereerst iets voor die mensen doen en zorgen dat het niet nog een keer gebeurt.” Ook vindt de bewindsman dat de informatiepositie van de Kamer en van de burger beter moet. „Dat zoiets jarenlang heeft kunnen doorwoekeren in zulke diensten, is vreselijk.”
Gedupeerden toeslagenaffaire doen aangifte tegen bewindslieden
Advocaat Vasco Groeneveld heeft aangifte gedaan tegen vijf (oud-)bewindslieden vanwege hun rol in de kinderopvangtoeslagaffaire. Zij hebben zich volgens Groeneveld schuldig gemaakt aan een ambtsmisdrijf en nalatigheid. De advocaat zegt namens twintig gedupeerden te spreken.
De aangifte is gericht tegen de huidige ministers Van Ark (Medische Zorg), Hoekstra (Financiën) en Wiebes (Economische Zaken) en tegen de afgetreden staatssecretaris Snel (Financiën) en oud-minister Asscher van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.
De aangifte is gedaan bij de procureur-generaal van de Hoge Raad, omdat het om (voormalige) bewindslieden gaat.
Telegraaf 13.01.2021
Geen fair play
Volgens Groeneveld waren de bewindslieden op de hoogte dat er onregelmatigheden waren of hadden ze dat kunnen weten. Doordat er vervolgens niet werd ingegrepen, valt hen grove schuld te verwijten, zegt hij op NPO Radio 1. “De rechtstaat heeft op z’n grondvesten gedaverd.”
In de kinderopvangtoeslagaffaire zijn veel ouders in de problemen gekomen doordat zij door de Belastingdienst ten onrechte als fraudeur werden behandeld, toeslagen moesten terugbetalen én werden beboet. Soms liepen de bedragen op tot tienduizenden euro’s.
Een aantal beginselen van “behoorlijk bestuur” zijn nagelaten, stelt Groeneveld. Zo zou er geen sprake van fair play, wat inhoudt dat de overheid niet vooringenomen mag zijn, en zorgvuldigheid. Daardoor kon de Belastingdienst zich schuldig maken aan knevelarij, beroepsmatige discriminatie, het schenden van artikel 1 van de Grondwet (“iedere Nederlander is gelijk”) en het Internationaal verdrag inzake de rechten van het kind.
Vorige week maakte het Openbaar Ministerie bekend geen strafrechtelijk onderzoek in te stellen naar de rol van de Belastingdienst en zijn ambtenaren in de toeslagenaffaire. Zes gedupeerde ouders willen het OM alsnog dwingen daartoe over te gaan. Ook bij die zaak is advocaat Groeneveld betrokken.
Het is moeilijk te zeggen of de procedure kans maakt, zegt Groeneveld, omdat er geen succesvolle precedenten bekend zijn. Voor de gedupeerde ouders is het belangrijk om duidelijk te stellen wat de norm is, aldus de advocaat. “Die norm is dusdanig geschonden, dat er met een strafrechtelijke bril naar gekeken moet worden.”
AD 13.01.2021
Gaat het voltallige kabinet aftreden ???
Als de voltallige oppositie het kabinet, tijdens het debat volgende week, wil wegsturen vanwege de toeslagenaffaire kunnen Rutte en zijn ministers in theorie ‘gered’ worden door het vertrek van Theo Hiddema. Zo zou Forum voor Democratie onbedoeld het kabinet in het zadel houden.
Dat zit zo. Er is geen twijfel over mogelijk dat tijdens een debat over de toeslagenkwestie een motie van wantrouwen wordt ingediend tegen het kabinet, GroenLinks heeft die al aangekondigd. Dan komt het aan op een hoofdelijke stemming. Tot het vertrek van Hiddema had de oppositie 75 zetels, net als de coalitie. Maar omdat Forum de zetel van Hiddema tot nu toe leeg laat, is de oppositie met 74 en dus in de minderheid.
Vertrouwen
De gedupeerde ouders in de toeslagenaffaire hebben er geen vertrouwen in dat het huidige kabinet de problemen bij de Belastingdienst gaat oplossen. Daarom moet het kabinet opstappen. “Wij zeggen het vertrouwen in deze regering op en vragen de heren en dames naar huis te gaan en niet meer terug te komen”, schrijven de ouders in een open brief aan het kabinet.
Vorige maand oordeelde de parlementaire ondervragingscommissie dat veel gedupeerde ouders een “ongekend onrecht” is aangedaan. Bij de uitvoering van de kinderopvangtoeslagen zijn grondbeginselen van de rechtsstaat geschonden.
Het kabinet beraadt zich deze week op eventuele politieke consequenties van het snoeiharde rapport. Premier Rutte vindt opstappen geen logische optie, omdat het een hoog symbolische waarde zou hebben, meldde Nieuwsuur gisteren.
Peiling I&O Research 13.01.2021
De affaire met de kinderopvangtoeslag moet politieke consequenties hebben, maar het kabinet kan aanblijven. Slechts 8 procent van de kiezers vindt dat alle bewindspersonen hun ontslag moeten aanbieden, staat in een onderzoek van I&O Research.
70 procent van de ondervraagden vindt dat er wel een gebaar moet worden gemaakt. Een op drie vindt dat betrokken ambtenaren moeten worden ontslagen en nog eens een derde vindt dat bepaalde (oud-)bewindslieden moeten opstappen.
Een vertrek van het kabinet als geheel helpt niet, vindt een overgrote meerderheid. Een Partij voor de Dieren-stemmer verwoordt dat zo: “Beleid dat dit heeft kunnen veroorzaken aanpakken. Mensen volgen regels en daardoor worden de fouten gemaakt. Aftreden is mogelijk nuttig, maar niet in een coronacrisis.”
I&O Research heeft voor dit onderzoek tussen vrijdag 8 en maandag 11 januari 2.336 Nederlanders ondervraagd. Het grootste deel van de deelnemers (2217) is afkomstig uit het I&O Research Panel. De rest vulde de vragenlijst in via het panel van PanelClix.
Peiling 14.01.2021 : bijna helft ondervraagden wil aftreden kabinet om toeslagenaffaire
Mensen zijn verdeeld of het kabinet moet opstappen vanwege de toeslagenaffaire, blijkt uit een peiling onder 30.000 mensen. Bijna de helft van de ondervraagden wil het kabinet zien vertrekken, een net iets kleinere groep vindt juist dat het aan kan blijven.
Eenvandaag bevroeg de leden van het opiniepanel van het televisieprogramma. De helft (46 procent) vindt dat het kabinet kan aanblijven ondanks de toeslagenaffaire. Een bijna even grote groep van 48 procent is voor aftreden. Opvallend: uit een peiling van I&O research bleek pas nog dat slechts acht procent van de kiezers vindt dat het hele kabinet op moet stappen. Een groot verschil, maar dat onderzoek liep van 9 tot 11 januari, terwijl Eenvandaag gisteren en vandaag peilde. De verwachting van een aanstaande val van het kabinet is de afgelopen dagen toegenomen, ook bij partijen zelf.
Aangetast vertrouwen
Kiezers van de VVD, het CDA, D66 en de ChristenUnie willen in meerderheid dat Rutte III aanblijft. Hun vertrouwen in het kabinet is door de toeslagenaffaire wel iets aangetast, maar nog steeds groot genoeg om aan te blijven.
PvdA leider Lodewijk Asscher heeft zijn conclusies al getrokken en dat maakt het steeds waarschijnlijker dat de groep die voor aftreden is zijn zin krijgt. De meeste oppositiekiezers willen wel dat het kabinet nu zijn ontslag aanbiedt. Kiezers van de PVV, de SP, Forum voor Democratie en GroenLinks vinden in meerderheid dat het kabinet weg moet.
De meeste PvdA-kiezers hebben een andere mening. Ook na het terugtreden van lijsttrekker Lodewijk Asscher vinden de meesten van hen dat het kabinet kan aanblijven. Dat Lodewijk Asscher terugtreedt als lijsttrekker noemen de meeste PvdA-kiezers (65 procent) terecht. Een derde vindt het onterecht.
AD 12.01.2021
Kabinetsval met de dag waarschijnlijker
De kabinetsreactie op het keiharde toeslagenrapport zorgt voor een crisissfeer in Den Haag. Coalitiepartijen hinten steeds nadrukkelijker op een kabinetsval. Maar de aarzeling om tijdens een ongekende crisis de stekker uit het kabinet te trekken is groot.
De kans dat het kabinet opstapt lijkt in de aanloop naar de extra ministerraad van vanavond en vrijdagavond eerder toegenomen dan afgenomen. Om half negen kwam het kabinet bijeen op het ministerie van Algemene Zaken. De hele dag heerste er in Den Haag een zenuwachtige sfeer. Kamerleden die normaal graag een boekje opendoen, zwijgen nu.
Lees ook;
De spindoctors en parlementariërs die toch wat zeggen, wijzen vooral naar de andere fracties: waarom die andere partij wel eens zou kunnen breken. Het leidt de aandacht af en maskeert de verlegenheid met de eigen positie.
Telegraaf 13.01.2021
Bloeddorst
De VVD van Mark Rutte vindt dat het kabinet kan blijven zitten. Maar de liberalen vinden CDA, D66 en ChristenUnie tegenover zich, die in meer of mindere mate hebben laten doorschemeren dat het bikkelharde rapport over de toeslagenaffaire niet zonder politieke consequenties kan blijven. De optie om alleen minister Eric Wiebes te offeren als voormalig politieke baas van de Belastingdienst wordt door bijna niemand als afdoende antwoord gezien. De politieke bloeddorst is groter.
,,Dat het hele kabinet opstapt is gewoon een optie”, stelt een regeringsbron. En daarbij spelen ook andere motieven mee dan alleen staatsrechtelijke. De verkiezingen komen eraan en verschillende fracties in zowel oppositie als coalitie ruiken de kansen van een kabinetsval. Die schaadt het aangezicht van de populaire minister-president Mark Rutte, die in de opiniepeilingen op eenzame hoogte staat.
Telegraaf 12.01.2021
Terugblik 12.01.2021
Het kabinet was dinsdagavond 12.01.2021 weer bijeen om te praten over het snoeiharde rapport over het toeslagenbeleid van de afgelopen kabinetten in de toeslagenaffaire. Het is waarschijnlijk dat het kabinet de ultieme vraag over de politieke consequenties pas vrijdag 15.01.2021 zal beantwoorden.
AD 14.01.2021
Telegraaf 14.01.2021
Het kabinet heeft echter nog geen ei gelegd over de politieke gevolgen van de toeslagenaffaire. Premier Rutte stelt dat daar dinsdagavond in de speciaal belegde ministerraad niet eens over is gesproken.
Kortom, het kabinet hakt vrijdag 12.01.2011 de knoop door over de vraag of het kabinet aftreedt vanwege de toeslagenaffaire. Die vraag is dinsdagavond in de ingelaste ministerraad niet aan de orde geweest.
Dat zei premier Rutte na afloop van de extra ministerraad. “Wij willen op een breed front reageren op het rapport van de parlementaire ondervragingscommissie. We zijn het vergaand eens. Mijn verwachting is dat we daar vrijdag uitkomen. Dan zal ook die politieke vraag aan de orde komen”, zei Rutte.
In het rapport Ongekend Onrecht van de commissie-Van Dam wordt gehakt gemaakt van het beleid van de afgelopen kabinetten, waarin duizenden ouders onterecht werden beschuldigd van fraude met kinderopvangtoeslag. Zij moesten duizenden euro’s terugbetalen en kwamen daardoor in grote financiële problemen. Tot op de dag van vandaag.
Dossier Toeslagenaffaire
Het blootleggen van de misstanden bij de Belastingdienst in de Toeslagenaffaire, is terug te lezen in de artikelen en video’s die RTL Nieuws hierover heeft gepubliceerd. Bekijk het hele dossier.
Het kabinet sprak al eerder over het rapport. In december werd namelijk bekendgemaakt dat alle ouders 30.000 euro als tegemoetkoming zouden krijgen. Aanstaande vrijdag 15.01.2021 komt het kabinet wederom bijeen om verder te praten over een inhoudelijke reactie op dat inmiddels zeer gewraakte rapport.
Meer: Menno Snel RTL
Meer: Belastingdienst RTL
Meer: Toeslagenaffaire Belastingdienst RTL
Meer: belastingen Telegraaf
Meer: Jaap Uijlenbroek Telegraaf
Meer: Belastingdienst Telegraaf
Meer: Toeslagenaffaire NU
dossier: Kinderopvangtoeslag Trouw
lees: Managementteam van de_belastingdienst toeslagen, stukken die 2,5 jaar voor bijna iedereen zijn achtergehouden_ 23.12.2020
lees: vragen Verslag_van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag ‘Ongekend onrecht’ 23.12.2020
lees: brief 2ekamer Herstel_Toeslagen 22.12.2020
lees: eindverslag parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag 17.12.2020
lees: Kamermotie Kwint en Leijten (1) 15.12.2020
lees: Kamermotie Kwint en Leijten (2) 15.12.2020
lees: Kamermotie Kwint en Leijten (3) 15.12.2020
lees: 0a eindrapportage alternatieven voor het toeslagenstelsel
lees: 0b beleidsopties h5 voor alternatieven voor het toeslagenstelsel
lees: Aanbiedingsbrief Eindrapportage Alternatieven voor het toeslagenstelsel voor de Tweede Kamer 14.12.2020
lees: bijlage 1 verantwoording onderzoek doenvermogen
lees: bijlage 2 rapportage toeslagen en doenvermogen
lees: bijlage 3 achtergrond bij integrale vereenvoudiging belastingen en toeslagen
lees: bijlage 4 aanbiedingsbrief weging op de hand alternatieven toeslagenstelsel 19.11.2020
lees: bijlage 5 wegingen op de hand
lees: bijlage 6 cpb notitie doorrekening beleidsopties voor een alternatief toeslagenstelsel
lees: Infographic Alternatieven voor het toeslagenstelsel
lees: brief signalen ten aanzien opzet grove schuld 27.11.2020
lees: bijlage memo tg 304 versnellingsmaatregelen 09.01.2016
Lees: Kabinet opnieuw bijeen over toeslagenaffaire. Treedt de regering af? Elsevier 12.01.2021
Lees: Natuurlijk moet het kabinet aftreden om de toeslagenaffaire. En wel hierom ! Elsevier 12.01.2021
Lees: Geachte Lodewijk Asscher, verscheur uw brief en treedt terug Elsevier 09.01.2021
Lees: Is 30.000 euro compensatie eerste stap of koopt kabinet aftreden af? Elsevier 23.12.2020
lees: ‘Rutte-doctrine’ onder vuur: proloog verkiezingsstrijd Elsevier 22.12.2020
lees: Keihard rapport toeslagenaffaire: zijn er consequenties? Elsevier 21.12.2020
lees: De toeslagenaffaire kent één hoofdschuldige: het parlement Elsevier 20.12.2020
lees: Verhoren toeslagendrama klaar: niemand wist van of deed iets aan ontspoorde aanpak Elsevier 27.11.2020
lees: Toeslagenstelsel is absurd, blijkt uit gehaspel bij enquête. Stop ermee Elsevier 27.11.2020
Zie verder dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 25 – nasleep POK – deel 1
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 24 – nasleep
Zie verder ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 23 – nasleep
Zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 22 – nasleep
Zie verder : De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 21 – nasleep
Zie dan verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 20 – nasleep
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 19 – nasleep
Zie verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 18 – nasleep
Zie verder dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 15 – nasleep rapport commissie Donner
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 11 – nasleep rapport commissie Donner
Zie verder ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 10 – rapport commissie Donner
Zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 9
Zie verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 8
Zie verder dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 7
En zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 6
Zie dan ook nog verder: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 5 – commissie Donner
Zie verder dan ook: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 4 – commissie Donner
en zie dan ook nog: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 3
en zie verder dan ook: Voorheen Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en staatssecretaris Menno Snel (Financiën) het Gedonder met de belastingdienst – deel 2
en verder zie dan ook nog: Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en het Gedonder met de belastingdienst deel 1
Premier Rutte wil niets kwijt over overlevingskans kabinet
RTL 14.01.2021 Premier Mark Rutte bleef vanavond zwijgen over de overlevingskans van zijn kabinet. Door de toeslagenaffaire staat de coalitie van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie onder zware druk.
“Morgen praten wij opnieuw over de inhoudelijke reactie op het rapport over de toeslagen, en dan komt vermoed ik ook de politieke vraag aan de orde”, zei de premier. Hij wilde verder niet vooruitlopen op de uitkomst van de ministerraad.
Vertrek Asscher
PvdA-leider Lodewijk Asscher stapte eerder op de dag op. Hij was in het vorige kabinet minister van Sociale Zaken en nauw betrokken bij de toeslagenaffaire. De premier wilde niet zeggen of het vertrek van Asscher de druk op het kabinet verhoogt om ook voortijdig op te stappen.
‘Verantwoordelijkheid nemen is belangrijk’
Duizenden ouders zijn onterecht door de Belastingdienst als fraudeurs aangemerkt. Een parlementaire commissie kwam met een keihard oordeel over de affaire. Het kabinet heeft al verscheidene malen over een inhoudelijke reactie op het rapport gesproken.
Aanpak discriminatie
Morgen komt die reactie naar buiten in een lange brief. Daar wordt meer openheid richting Kamer beloofd. Verder gaat het over de aanpak van discriminatie en veranderingen bij uitvoeringsinstanties.
Ook wordt ingegaan op de vraag hoe gedupeerden verder kunnen worden geholpen. De plannen van het kabinet gaan honderden miljoen euro’s kosten, melden ingewijden.
Het licht in het Torentje is uit. Bij regeringspartijen zijn de conclusies getrokken. Achter de schermen hoor je: morgen wordt officieel de conclusie verwacht dat Rutte-III ten einde is. #toeslagenaffaire
10:45 p.m. · 14 jan. 2021 201 130 mensen tweeten hierover
Kabinet valt (nog) niet: vrijdag meer over politieke gevolgen toeslagenaffaire
RTL Nieuws / ANP; Mark Rutte Toeslagenaffaire Belastingdienst
Coalitiepartijen zwijgzaam na overleg, maar alles wijst op aftreden Rutte III
NOS 14.01.2021 De ministerraad hakt morgen definitief de knoop door over het aftreden van het voltallige kabinet-Rutte III. Er komt vanavond toch geen extra ministerraad en de partijleiders van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie zijn na overleg met hun eigen partij naar huis gegaan.
Alles wijst erop dat het kabinet morgen aftreedt naar aanleiding van het vernietigende rapport over de fraudejacht van de Belastingdienst, de kinderopvangtoeslagaffaire. In dat rapport wordt harde kritiek geleverd op de manier waarop ambtenaren, rechters en bewindspersonen zijn omgegaan met ouders die ten onrechte beschuldigd werden van fraude.
Rapport diverse keren besproken
Sinds de publicatie van dit rapport eind december hangt de vraag over het aftreden van het kabinet in de lucht, maar de bewindslieden wilden het rapport eerst inhoudelijk bespreken. Dat is diverse keren gebeurd in het Catshuis. Volgens premier Rutte gingen die gesprekken alleen over de inhoud en niet over de politieke consequenties.
“De politieke vraag wordt morgen besproken”, zei Rutte vanavond laat bij zijn vertrek uit het Torentje. “Ik kan daar nu niets over zeggen in de media.”
‘Kabinet wil stille val zonder wapengekletter’
Politiek duider Ron Fresen zegt dat alle coalitiepartijen hun standpunt vanavond in hun eigen partij hebben bepaald. Maar naar buiten toe, zwijgen ze nadrukkelijk. “Ze willen niet met ruzie uit elkaar. De val van dit kabinet moet zonder problemen en zonder ruzie of wapengekletter gaan. Een soort stille val.”
Vicepremier Schouten van de ChristenUnie zei na afloop van het overleg met haar partij dat de “lijn” is vastgesteld. Verder wilde ze niet gaan. CU-leider Segers benadrukt dat de slachtoffers van de toeslagenaffaire “groot onrecht” is aangedaan. “Wij willen ons rekenschap geven.”
D66 zal ‘duidelijk’ zijn
D66-leider Kaag zei na afloop van haar partijoverleg: “We spreken daar in de ministerraad over en wij zijn daar duidelijk in.” De ministerraad is iedere vrijdag op het ministerie van Algemene Zaken. Het is onduidelijk hoe lang het beraad zal duren.
BEKIJK OOK;
Rutte zwijgt over overlevingskansen van kabinet omtrent toeslagenaffaire
NU 14.01.2021 Premier Mark Rutte bleef donderdagavond zwijgen over de overlevingskans van zijn kabinet. Door de toeslagenaffaire staat de coalitie van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie onder zware druk.
“Morgen praten wij opnieuw over de inhoudelijke reactie op het rapport over de toeslagen en dan komt vermoed ik ook de politieke vraag aan de orde”, zei de premier. Hij wilde niet vooruitlopen op de uitkomst van de ministerraad.
PvdA-leider Lodewijk Asscher stapte eerder op de dag op. Hij was in het vorige kabinet minister van Sociale Zaken en nauw betrokken bij de toeslagenaffaire. De premier wilde niet zeggen of het vertrek van Asscher de druk op het kabinet verhoogt om ook voortijdig op te stappen.
Duizenden ouders zijn onterecht door de Belastingdienst als fraudeurs aangemerkt. Een parlementaire commissie kwam met een keihard oordeel over de affaire. Het kabinet heeft al verscheidene malen over een inhoudelijke reactie op het rapport gesproken.
Vrijdag komt die reactie naar buiten in een lange brief. In de brief wordt meer openheid richting de Kamer beloofd. Verder gaat het over de aanpak van discriminatie en veranderingen bij uitvoeringsinstanties. Ook wordt ingegaan op de vraag hoe gedupeerden verder kunnen worden geholpen. De plannen van het kabinet gaan honderden miljoen euro’s kosten, melden ingewijden.
Zie ook: Toeslagenaffaire hakt erin; treedt het kabinet vrijdag af?
Lees meer over: Politiek Mark Rutte Toeslagenaffaire
Aftreden kabinet-Rutte III lijkt onafwendbaar
NOS 14.01.2021 Het aftreden van het kabinet-Rutte III lijkt met het uur dichterbij te komen. Bronnen rondom het kabinet zeggen tegen de NOS dat alles erop wijst dat het einde van de regering onafwendbaar is.
De vier coalitiepartijen hadden vanavond afzonderlijk hun wekelijkse politieke overleg en daar lag de vraag op tafel of het kabinet nog verder kan met het oog op het vernietigende rapport over de toeslagenaffaire.
ChristenUnie en D66 lieten na afloop beide weten conclusies te hebben getrokken, en die morgen in de ministerraad te gaan bespreken. Dat het onderwerp bij de wekelijkse ministerraad op tafel ligt, was al aangekondigd.
Asscher vertrek
Nadat vanmorgen PvdA-leider Lodewijk Asscher had besloten dat hij niet meer door kan gaan vanwege de discussie over zijn rol in de kindertoeslagenzaak, nam de druk op het kabinet vandaag verder toe.
Een deel van de coalitie wilde eerder al dat het hele kabinet vertrekt, maar een ander deel vond in elk geval eerder deze week nog dat deze coronacrisis om een goed functionerende, missionaire regering vraagt.
Verkiezingsreces komt eraan
Dat tweede deel lijkt snel af te kalven. Politiek verslaggever Wilma Borgman wijst erop dat op 12 februari het verkiezingsreces begint en dat het kabinet daarom toch al geen plannen meer heeft om nieuw beleid door te voeren. Wat dat betreft maakt het weinig uit als het kabinet nu demissionair wordt.
Wat corona aangaat kan de regering gewoon blijven doorregeren, zei premier Rutte dinsdagavond zelf al: “Daarop blijf je missionair, misschien niet officieel, maar wel mentaal.” Niets weerhoudt een demissionair kabinet ervan om bijvoorbeeld vaccinaties te regelen of teststraten in te richten.
Het vertrek van Asscher heeft in meerdere opzichten extra pressie gegeven. Want volgende week is er een debat over de toeslagenaffaire. Dat zou een lastig debat worden voor de PvdA als Asscher oppositie had moeten voeren over een kwestie waar hijzelf als minister van Sociale Zaken een rol in had gespeeld.
Nu de PvdA-leider zijn rol heeft neergelegd is het een ander verhaal en zou de PvdA een motie van wantrouwen van GroenLinks-leider Klaver kunnen steunen. Daarmee zou de voltallige oppositie (74 zetels) voor kunnen stemmen en heeft het kabinet eigenlijk te weinig vertrouwen om nog door te kunnen regeren.
Opgeheven hoofd
Rutte laat het daar niet op aan komen, zegt Borgman. “Hij laat zich niet wegsturen en al helemaal niet door Jesse Klaver.” Zij weet zeker dat het kabinet dan liever deze week met opgeheven hoofd naar de koning gaat om zijn ontslag aan te bieden.
Dat zou Rutte dan ook meer vrijheid geven om straks als VVD-leider campagne te voeren. De vraag waarom hij geen politieke consequenties heeft getrokken uit het snoeiharde rapport van de parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslagen blijft dan niet als een schaduw over hem hangen.
BEKIJK OOK;
Toeslagenaffaire hakt erin; treedt het kabinet vrijdag af?
NU 14.01.2021 Politieke consequenties na het snoeiharde rapport over de toeslagenaffaire lijken niet te kunnen uitblijven. Daar is de schade bij de ouders als gevolg van het falen van de overheid te groot voor. De vraag is wélke consequenties. Vrijdag ligt deze vraag voor tijdens een ministerraad. Neemt het kabinet Rutte III de ultieme verantwoordelijkheid door af te treden?
Het kabinet is al weken in overleg over een reactie op het vernietigende rapport Ongekend onrecht van de ondervragingscommissie die uitzocht hoe het zo heeft kunnen misgaan.
Hierin werd genoemd dat premier Rutte en voormalige bewindspersonen in het vorige kabinet Lodewijk Asscher, Eric Wiebes en Frans Weekers de keiharde fraudeaanpak “mede geïnitieerd hebben”.
Voormalig staatssecretaris Menno Snel (Financiën) stapte eind 2019 al op in verband met de toeslagenaffaire. Donderdag liet Asscher weten dat hij een punt achter het lijsttrekkerschap van de PvdA zet. De “discussie” rondom zijn rol in de Kamer zou door de toeslagenaffaire momenteel “te groot” zijn. De vraag is nu: wie volgt?
Rutte verwacht dat er vrijdag tijdens de ministerraad een knoop wordt doorgehakt. Tot nu toe is een officiële reactie uitgebleven, maar waarom is niet duidelijk. De premier zegt dat dit te maken heeft met dat er tijd wordt genomen om met een zorgvuldige reactie te komen. Volgens actualiteitenprogramma Nieuwsuur ziet hij aftreden niet zitten.
Ouders werden jarenlang vermorzeld door toeslagensysteem
Het rapport Ongekend onrecht hakte er flink in. De Belastingdienst, de Tweede Kamer, het kabinet en de bestuursrechtspraak: allemaal hadden ze aandeel in het leed van de ouders. “Daar kunnen we ons alleen maar voor schamen”, zei premier Rutte na de publicatie van het rapport.
Ouders werden jarenlang vermorzeld door het toeslagensysteem van de Belastingdienst, met ongekende gevolgen. De problemen beperkten zich echter niet alleen tot grote schulden die ontstonden door het harde terugvorderbeleid. De kwestie had ook invloed op hun werk, ze kregen relatieproblemen of moesten zelfs hun huis verlaten.
In de afgelopen periode lieten publicaties van Trouw en RTL Nieuws en de vastberadenheid van Kamerleden Renske Leijten (SP) en Pieter Omtzigt (CDA) zien hoe hopeloos de situatie is.
De rapporten van de Nationale ombudsman (2017) en de commissie-Donner (2019 en 2020) maakten ook veel duidelijk. Maar in het eindverslag van de ondervragingscommissie kwam alle ellende samen.
Zie ook: Verhoren toeslagaffaire afgerond: waarom greep politiek niet in?
Wat betekent een val van het kabinet voor de politiek?
Aftreden is de ultieme vorm van politieke verantwoordelijkheid nemen. Rutte werd er woensdag naar gevraagd, maar wilde er niet op vooruitlopen. “Daar kan ik u pas over berichten als we die discussie hebben gehad.”
We zitten vlak voor de verkiezingen, die niet vervroegd zullen worden. Als het kabinet aftreedt, is het tot aan de Tweede Kamerverkiezingen op 17 maart demissionair.
Er worden dan alleen nog lopende zaken afgehandeld, totdat er een nieuwe ploeg zit. Vanwege recessen staan er nog maar weinig officiële vergaderdagen op de agenda.
Er wordt sinds de afkondiging van de recentste coronamaatregelen al minder vergaderd door de Kamer, dus veel parlementaire impact zal zo’n val niet hebben.
Kamervoorzitter Khadija Arib (links) neemt het rapport Ongekend onrecht aan van commissievoorzitter Chris van Dam (tweede van links). Op de voorgrond is CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt te zien. Foto: ANP
Ook CDA en D66 lopen bij aftreden schade op
De ondervragingscommissie deed onderzoek naar de periode van 2013 tot en met november 2019. Van de meest bij de toeslagenaffaire betrokken bewindspersonen zit alleen Rutte nog op dezelfde positie.
Asscher (minister van Sociale Zaken tussen 2012 en 2017), Eric Wiebes (staatssecretaris van Financiën tussen 2014 en 2017, nu minister) en Frans Weekers (staatssecretaris van Financiën tussen 2010 en 2014) hebben inmiddels een andere functie of zitten niet meer in het kabinet.
Als het kabinet aftreedt, is Rutte niet de enige die gezichtsverlies lijdt. De politieke leiders van D66 (Sigrid Kaag) en het CDA (Wopke Hoekstra) zitten ook in de regering. Eind vorig jaar stapte bovendien al een D66-bewindsman (Menno Snel) op.
Maar de premier loopt als het gezicht en de naamgever van de afgelopen drie kabinetten de meeste schade op.
Vanuit de oppositie zal de PvdA, ondanks het vertrek van Asscher, hier mogelijk ook geen campagnethema van willen maken. De commissie concludeerde immers dat de leider van de partij medeverantwoordelijk is voor de harde fraudeaanpak.
SP-Kamerlid Renske Leijten tijdens een van de verhoren van de ondervragingscommissie, die onderzoek naar de toeslagenaffaire deed. Foto: ANP
Bal ligt bij Rutte
Bij een eventueel aftreden van Rutte gaan de gedachten misschien terug naar 2002. Toenmalig premier Wim Kok trad af vanwege het rapport over de val van Srebrenica in 1995, waarbij Nederlandse VN-militairen betrokken waren. Meer dan zevenduizend moslimjongens en -mannen werden vermoord.
Natuurlijk is zo’n tragedie met zo veel doden niet te vergelijken met wat er nu gebeurt, maar er is een politieke parallel: ook Kok zat in de laatste maanden van zijn kabinet.
Een belangrijk verschil is dat de PvdA-premier destijds bezig was aan zijn laatste kabinet; hij zou de politiek verlaten. Rutte heeft aangekondigd voor nog een termijn te gaan.
De bal ligt nu bij Rutte. De premier heeft – waarschijnlijk heel bewust – de ernst van de zaak duidelijk gemaakt door aan te kondigen midden in de kerstvakantie topoverleg te voeren over de politieke consequenties. Dat is doorgaans niet de opmaat voor alleen een schriftelijke kabinetsreactie.
Rutte over rapport toeslagenaffaire: ‘Kunnen ons er alleen voor schamen’
Politieke schade voor Rutte is al een feit
De politieke schade voor Rutte is al een feit. Ook als hij niet besluit op te stappen.
Tijdens zijn verhoor door de ondervragingscommissie maakte hij zijn rol kleiner dan die was. Zo ontstond het beeld van een premier die geen vuile handen wil maken.
Dan was er nog zijn rol als voorzitter van een speciale commissie die in 2013 in het leven werd geroepen om fraude hard aan te pakken. Dat spoorde mensen misschien aan om te fanatiek op fraudejacht te gaan, erkende Rutte zelf.
Tot slot dook de term ‘Rutte-doctrine’ op in sms-verkeer tussen zijn medewerkers. Daarmee wordt bedoeld dat informatieverkeer tussen ambtenaren zo min mogelijk naar buiten komt, anders kunnen zij volgens de premier hun werk niet goed doen.
De gebrekkige informatievoorziening richting de Kamer, de media en de ondervragingscommissie is juist een van de grote frustraties in het toeslagendossier.
Hoe dan ook dilemma voor Rutte
Met alles minder dan aftreden, kan de indruk ontstaan dat Rutte de toeslagenaffaire niet serieus neemt. Stapt hij op, dan gaat hij de campagne in als de premier die het tijdens zijn bewind liet gebeuren dat duizenden gezinnen de vernieling in werden geholpen.
Dé schuldige ga je niet vinden, zei een oud-belastingambtenaar al tegen de ondervragingscommissie. De verantwoordelijkheid lag op vele politieke bureaus.
Zo bezien is er nog een vergelijking te maken met zijn voorganger Kok, die bij zijn aftreden zei dat de internationale gemeenschap “anoniem” is en daarom geen verantwoordelijkheid kan nemen voor de slachtoffers. “Ik kan en doe dat wél”, zei hij.
Lees meer over: Politiek Mark Rutte Toeslagenaffaire
Druk op kabinet-Rutte III om af te treden neemt toe
NOS 14.01.2021 Het aftreden van het kabinet-Rutte III lijkt met het uur dichterbij te komen. Bronnen rondom het kabinet zeggen tegen de NOS dat alles erop wijst dat het einde van de regering onafwendbaar is. De vier coalitiepartijen hebben op dit moment afzonderlijk hun wekelijkse politieke overleg en daar ligt nadrukkelijk de vraag op tafel of het kabinet nog verder kan met het oog op het vernietigende rapport over de toeslagenaffaire.
De kans bestaat dat vanavond na afloop van deze overleggen de ministerraad nog voor een extra vergadering bijeenkomt. Anders ligt het onderwerp morgen bij de wekelijkse ministerraad op tafel.
Nu PvdA-leider Lodewijk Asscher vanmorgen heeft besloten dat hij niet meer door kan gaan vanwege de discussie over zijn rol in de kindertoeslagenzaak, is de druk op het kabinet verder toegenomen. Een deel van de coalitie wilde eerder al dat het hele kabinet vertrekt, maar een ander deel vond in elk geval deze week nog dat deze coronacrisis om een goed functionerende, missionaire regering vraagt.
Verkiezingsreces komt eraan
Dat tweede deel lijkt snel af te kalven. Politiek verslaggever Wilma Borgman wijst erop dat op 12 februari het verkiezingsreces begint en dat het kabinet daarom toch al geen plannen meer heeft om nieuw beleid door te voeren. Wat dat betreft maakt het weinig uit als het kabinet nu demissionair wordt.
Wat corona aangaat kan de regering gewoon blijven doorregeren, zei premier Rutte dinsdagavond zelf al: “Daarop blijf je missionair, misschien niet officieel, maar wel mentaal.” Niets weerhoudt een demissionair kabinet ervan om bijvoorbeeld vaccinaties te regelen of teststraten in te richten.
Het vertrek van Asscher heeft in meerdere opzichten extra pressie gegeven. Want volgende week is er een debat over de toeslagenaffaire. Dat zou een lastig debat worden voor de PvdA als Asscher oppositie had moeten voeren over een kwestie waar hijzelf als minister van Sociale Zaken een rol in had gespeeld.
Nu de PvdA-leider zijn rol heeft neergelegd is het een ander verhaal en zou de PvdA een motie van wantrouwen van GroenLinks-leider Klaver kunnen steunen. Daarmee zou de voltallige oppositie (74 zetels) voor kunnen stemmen en heeft het kabinet eigenlijk te weinig vertrouwen om nog door te kunnen regeren.
Opgeheven hoofd
Rutte laat het daar niet op aan komen, zegt Borgman. “Hij laat zich niet wegsturen en al helemaal niet door Jesse Klaver.” Zij weet zeker dat het kabinet dan liever deze week met opgeheven hoofd naar de koning gaat om zijn ontslag aan te bieden.
Dat zou Rutte dan ook meer vrijheid geven om straks als VVD-leider campagne te voeren. De vraag waarom hij geen politieke consequenties heeft getrokken uit het snoeiharde rapport van de parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslagen blijft dan niet als een schaduw over hem hangen.
BEKIJK OOK;
Vier vragen over de toeslagenaffaire die Asscher de das omdeed
NU 14.01.2021 PvdA’er Lodewijk Asscher heeft donderdag bekendgemaakt dat hij zich, vanwege zijn rol in de toeslagenaffaire, niet opnieuw verkiesbaar zal stellen als lijsttrekker. Hoe zit het ook alweer met de toeslagenaffaire en wat kunnen we nog verwachten?
Waar draait de toeslagenaffaire om?
De Belastingdienst heeft in 2014 keihard ingegrepen bij waarschijnlijk duizenden ouders. Een antifraudeteam zette hun kinderopvangtoeslag stop en vorderde voor tienduizenden euro’s terug, terwijl er voor fraude helemaal geen bewijs was. Zo kwamen sommige ouders op de radar omdat ze bijvoorbeeld een bonnetje niet hadden bijgevoegd.
Dit zorgde niet alleen voor grote financiële problemen, maar ook emotionele malaise bij de gedupeerden. Zo leidde de geldproblematiek tot het uiteenvallen van huwelijken. Pas een aantal jaar geleden kwamen de misstanden in het nieuws via RTL Nieuws en Trouw.
Het is inmiddels gebleken dat de Belastingdienst ten onrechte vroeg naar of aanvragers van kinderopvangtoeslag een tweede paspoort hadden en deze mensen vervolgens strenger controleerde. Het bezitten van een dubbele nationaliteit is niet nodig bij fraudebestrijding, maar deze informatie is toch geregistreerd. Discriminerend, zo oordeelde de toezichthouder Autoriteit Persoonsgegevens (AP) eerder.
Wat is er sindsdien gebeurd?
Staatssecretaris Menno Snel is opgestapt. Hij informeerde de Tweede Kamer meerdere keren te laat en verkeerd. Ook vroegen sommige gedupeerden hun dossiers op, maar kregen ze grotendeels zwartgelakte pagina’s geleverd. Hoewel Snel aanvoerde dat dat kwam omdat hier geschreven werd over persoonsgegevens en vertrouwelijke informatie, leidde het tot woede en wantrouwen.
Ook is afscheid genomen van Jaap Uijlenbroek, de hoogste ambtenaar van de Belastingdienst. De dienst gaat op de schop om eenzelfde situatie in de toekomst te voorkomen.
Een commissie oordeelde eind vorig jaar in het onderzoeksrapport Ongekend onrecht dat de ouders extreem hard zijn aangepakt Een schadevergoedingsregeling is opgezet voor de gedupeerden. De ruim negenduizend ouders krijgen 30.000 euro compensatie, het is mogelijk dat nog meer mensen hierop recht blijken te hebben.
En verdere politieke gevolgen? Valt het kabinet?
Snel en Asscher zijn opgestapt, de vraag is: wie volgt? Het kabinet is al weken in overleg over een reactie op het vernietigende rapport van de onderzoekscommissie.
Hierin werd genoemd dat premier Mark Rutte en voormalige bewindspersonen in het vorige kabinet Lodewijk Asscher, Eric Wiebes en Frans Weekers de keiharde fraudeaanpak “mede geïnitieerd hebben”.
Onder meer GroenLinks, SP en PVV vinden dat deze conclusie alleen maar kan leiden tot het opstappen van het kabinet.
Rutte verwacht dat er vrijdag tijdens de ministerraad een knoop wordt doorgehakt. Tot nu toe is een officiële reactie uitgebleven, maar waarom is niet duidelijk. De premier zegt dat dat te maken heeft met dat er tijd wordt genomen om met een zorgvuldige reactie te komen. Volgens Nieuwsuur ziet hij aftreden niet zitten.
Hoelang gaat het duren voordat de problemen zijn opgelost?
Met het in het leven roepen van de schadevergoedingsregeling zijn de problemen verre van opgelost.
Tot verbazing van de gedupeerden gaat het Openbaar Ministerie (OM) namelijk niet over tot strafrechtelijk onderzoek tegen de Belastingdienst en zijn ambtenaren. De advocaten van meerdere ouders zijn inmiddels een zogeheten artikel 12-procedure gestart. Hiermee kan een rechter het OM afdwingen om alsnog onderzoek te starten.
“De ’80-20-benadering’ die de Belastingdienst in deze zaak hanteerde is voor mij de haak”, zegt advocaat Vasco Groeneveld, die zes ouders bijstaat. “Daarbij werd geaccepteerd dat bij de jacht op fraude 20 procent van de aangepakte mensen onschuldig kon zijn. Daardoor was dus sprake van opzet.”
Daarnaast is namens twintig gedupeerden ook aangifte gedaan tegen vijf (oud-)bewindslieden, onder wie de ministers Tamara van Ark (Medische Zorg), Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (Economische Zaken).
Asscher legt uit waarom hij zich terugtrekt als lijsttrekker
Zie ook: Kabinet opnieuw in crisisoverleg: valt Rutte III over de toeslagenaffaire?
Lees meer over: Politiek Toeslagenaffaire
AD 14.01.2021 Nu Lodewijk Asscher door zijn vertrek als PvdA-leider de hoogste politieke prijs betaalt, neemt ook de druk op premier Rutte toe. Een kabinetsval komt steeds dichterbij.
Zoals Asscher zijn knopen heeft geteld, zal ook premier Rutte dat doen. Het idee dat een oppositieleider zijn vertrek uit de politiek aankondigt als gevolg van de toeslagenaffaire en het kabinet tegelijkertijd blijft zitten, is moeilijk voorstelbaar.
Lees ook;
Asscher had als voormalig minister van Sociale Zaken weliswaar een rol in de toeslagenaffaire, maar hij was niet de enige, en bovendien zat hij al sinds 2017 niet meer in het kabinet. Volgens de parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag zijn ook tijdens Rutte III fouten gemaakt en ging de harde aanpak van ouders door. Pas in 2019 ging de knop om en werd de weg naar compensatie ingezet.
Daar komt bij dat latere kabinetten ook altijd verantwoordelijkheid dragen voor daden uit het verleden. In ons staatsbestel is het zo geregeld dat ministers en staatssecretarissen politiek aanspreekbaar zijn voor de wetgeving en het beleid van hun voorgangers. Het derde kabinet-Rutte is staatsrechtelijk dus ook verantwoordelijk voor het handelen van Asscher in Rutte II. Asscher zelf vindt bij nader inzien dat hij het veld moet ruimen en geeft daarmee tegelijkertijd een signaal aan het kabinet. Blijven zitten terwijl een Kamerlid wél zijn conclusies trekt, is lastig uitlegbaar.
Asscher betaalt hoogste prijs, Rutte niet
Daar komt bij dat de persoonlijke prijs die Asscher betaalt groter is dan voor Rutte, Wopke Hoekstra en andere kopstukken in het kabinet. Zij kunnen hun ontslag aanbieden bij de koning en daarna alsnog gewoon lijsttrekker worden, terwijl de Haagse carrière van Asscher nu voorbij is.
Regeringspartijen CDA, D66 en ChristenUnie hebben binnenskamers al laten doorschemeren dat het keiharde toeslagenrapport wat hen betreft niet zonder consequenties kan blijven. Voor premier Rutte is de gang naar de koning niet nodig, maar hij weet ook dat wanneer één partij de stekker uit de coalitie trekt, het kabinet klaar is.
Laatste zetje
Bovenal wil Rutte koste wat kost voorkomen dat zijn regeringsploeg tijdens het Kamerdebat van volgende week moet aftreden, doordat een motie van wantrouwen – die er zeker komt – met steun van één of meerdere leden van de coalitie wordt aangenomen. Die afgang wil hij zich besparen. En dus geeft Asscher hem nu misschien wel het laatste zetje naar de uitgang.
Ook een demissionair kabinet kán daadkrachtig optreden – mits de Kamer dat toestaat
AD 13.01.2021 Als het kabinet aftreedt om de toeslagenaffaire, zal de aanpak van de coronacrisis daar niet onder lijden, bezweert premier Rutte. Maar het is de vraag of hij die belofte kan waarmaken.
Op 10 februari 1933 liet kabinet-Ruijs de Beerenbrouck III een bom gooien op De Zeven Provinciën. Op het Nederlandse oorlogsschip was muiterij ontstaan. Het kabinet was toen al demissionair – één dag weliswaar. Op 9 februari had het nieuwe verkiezingen uitgeschreven.
Lees ook;
Parlementair historicus Bert van den Braak wil er maar mee zeggen dat ook demissionaire kabinetten toch heel daadkrachtig kunnen optreden, al kreeg Ruijs de Beerenbrouck nog op het nippertje steun van het parlement voor het neerslaan van de muiterij. ,,Ook het kabinet-Rutte III kan alles blijven doen wat nodig is, ook als het zou aftreden.”
Winkel
Ingewijden stellen dat het een kwestie van tijd is voor het voltallige kabinet opstapt vanwege de keiharde conclusies van een parlementaire commissie die onderzoek deed naar de toeslagenaffaire, waarbij duizenden ouders die kinderopvangtoeslag kregen ten onrechte werden aangemerkt als fraudeur. Als het kabinet stopt, wordt het demissionair. Dat is een staatsrechtelijke term die zoveel betekent als ‘ontslagen’. Formeel heeft een kabinet dan ontslag aangeboden aan de koning en past het – zolang er geen nieuw kabinet is geïnstalleerd – ‘op de winkel’.
Dat dit gebeurt in de volgens premier Mark Rutte grootste naoorlogse crisis hoeft volgens diezelfde premier Mark Rutte geen bezwaar te zijn. Het kabinet zal ‘mentaal missionair’ zijn als het om de aanpak van de coronacrisis gaat, beloofde hij bij de persconferentie van dinsdagavond.
Maar hij zei er wel iets bij: hij zei te verwachten dat de oppositie het demissionaire kabinet zou steunen in de corona-aanpak. Dat hoeft geen probleem te zijn, want die steun is er nu ook. Maar de Tweede Kamer – die het laatste woord blijft hebben over alles wat er besloten wordt – is onderling wél enorm verdeeld over aanpak van de coronacrisis. Het is onduidelijk of er voldoende steun blijft voor impopulaire maatregelen, zeker met de verkiezingen voor de deur. Zo wilde regeringspartij D66 in december nog de horeca versneld openen.
Het parlement kan niet meer dreigen het kabinet weg te sturen, want dat is al weg, aldus Parlementair historicus Bert van den Braak.
Hoogleraar staatsrecht Paul Bovend’Eert noemt Ruttes opmerkingen dan ook ‘een beetje flauwekul’. Want ook als het ontslag is aangeboden houdt het kabinet alle bevoegdheden van een regulier kabinet. Ministers kunnen met regelingen komen, het kabinet kan ook gewoon wetsvoorstellen indienen en daarvoor een meerderheid proberen te krijgen. ,,Na 17 maart zou het kabinet na de verkiezingen sowieso al demissionair worden. En dan is de coronacrisis óók niet voorbij en moet het kabinet gewoon alle lopende zaken behandelen.”
Als demissionair kabinet kan de ministersploeg dus grotendeels doorgaan op de huidige weg, vooral als het gaat om coronamaatregelen. Ook omdat er geen ruzie of crisis ten grondslag lag aan de breuk, is een meerderheid in de Tweede Kamer niet per definitie weg. Verder kan het bij specifieke onderwerpen steun vragen bij de oppositie.
Verzwakt
Maar de Tweede Kamer is dan mogelijk wél verzwakt, stelt Van den Braak. ,,Het parlement kan niet meer dreigen het kabinet weg te sturen, want dat is al weg.” Hooguit kan de Kamer individuele bewindslieden wegsturen, zoals in 1994 toen ministers Hirsch Ballin en Van Thijn opstapten vanwege de IRT-affaire terwijl het kabinet-Kok vanwege de verkiezingen al demissionair was.
Minister Ernst Hirsch Ballin die in mei 1994 tijdens een persconferentie zijn aftreden bekend maakte, terwijl het kabinet al demissionair was. © ANP
Een alternatief voor de demissionaire status zou een nieuw noodkabinet zijn, zoals het in twee dagen geformeerde kabinet-Balkenende III in 2006. Dat is zo kort voor de verkiezingen echter vreemd, vindt Bovend’Eert. ,,Het derde kabinet Balkenende moest een begroting maken en verkiezingen organiseren. Dat is nu niet aan de orde.”
Peiling
Bovend’Eert vindt het eventuele aftreden van het kabinet een symbolische maatregel, ook omdat de kans groot is dat kopstukken uit dit kabinet weer terugkeren in een volgend kabinet. ,,Mijn advies is: niet doen. Het is een loos gebaar.”
Uit een peiling van I&O Research bleek vandaag dat ook veel kiezers niet zitten te wachten op een kabinet dat opstapt vlak voor de verkiezingen. Ja, vindt 72 procent, er moeten consequenties getrokken worden uit de toeslagenaffaire. Maar slechts 8 procent van de kiezers wil dat het héle kabinet opstapt. Een kwart van de ondervraagden wil dat VVD’er Eric Wiebes en PvdA’er Lodewijk Asscher vertrekken. Die kans lijkt echter klein.
Mijn advies is: niet doen. Het is een loos gebaar, aldus Hoogleraar staatsrecht Paul Bovend’Eert.
Ook in het verleden keerden afgetreden bewindspersonen weer terug als minister in een volgend kabinet, weet Van den Braak, bijzonder hoogleraar parlementaire geschiedenis aan de Universiteit van Maastricht. ,,Minister Piet Hein Donner van Justitie trad in 2006 af vanwege de Schipholbrand en keerde vijf maanden later weer terug. Weliswaar op een ander departement.” Donner werd toen minister van Sociale Zaken.
Justitieminister Piet Hein Donner maakte in september 2006 in de Tweede Kamer bekend te zullen aftreden als minister van Justitie na vernietigende kritiek over de Schipholbrand in het rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid. © ANP/Evert-Jan Daniëls
Als het kabinet besluit níet zelf op te stappen, loopt het een risico om bij het Kamerdebat over het toeslagenrapport van volgende week alsnog met een motie van wantrouwen of afkeuring te worden weggestuurd door de Tweede Kamer. ,,Dat alternatief is niet aantrekkelijk”, stelt Van den Braak. ,,Dan is het kabinet net zo goed demissionair alleen moet het dan beschadigd de crisis te lijf.’’
Kabinet beslist vrijdag over aftreden of aanblijven
NOS 13.01.2021 Het kabinet spreekt vrijdag over politieke stappen na het vernietigende rapport over de toeslagenaffaire. De vier coalitiepartijen houden er rekening mee dat het kabinet opstapt vanwege het grote leed dat de slachtoffers is aangedaan, maar ze zijn het er onderling nog niet over eens, omdat ook de coronacrisis speelt. De kabinetsleden praten er over in de wekelijkse ministerraad. Tot die tijd blijft het spannend.
Gisteravond was er een extra ministerraad over het snoeiharde rapport van de parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag. De vraag of het kabinet moet aftreden, is volgens premier Rutte toen niet aan de orde gekomen. Het ging alleen over de inhoudelijke kant van de zaak: moet er meer schadeloosstelling komen en hoe moet voorkomen worden dat zoiets nog een keer gebeurt? Daar komt vrijdag een officiële kabinetsreactie over.
Niet één minister opofferen
In de ministerraad zal het op die dag ook over mogelijke politieke consequenties gaan. Volgens ingewijden zijn VVD, CDA, D66 en ChristenUnie het er in elk geval over eens dat de toeslagenaffaire te groot is om hier één minister voor op te offeren. Er is wel gespeculeerd dat minister Wiebes zou moeten opstappen, omdat hij als staatssecretaris van Financiën een grote rol heeft gespeeld. Maar dat ziet dus niemand zitten.
De coalitiepartijen zitten wat dat betreft op één lijn: het is óf het hele kabinet gaat door, óf het het hele kabinet treedt af. Verder is de race nog niet gelopen. Aan de ene kant zijn er partijen – en individuele coalitieleden – die vinden dat in deze coronacrisis een goed functionerend, missionair kabinet nodig is. Aan de andere kant is het onrecht in de kinderopvangtoeslagaffaire zo groot dat het politieke gevolgen zou moeten hebben.
De VVD van premier Rutte wil door. Op de persconferentie over de coronamaatregelen zei hij dat als het kabinet aftreedt en demissionair wordt, dat in ieder geval niet geldt voor het coronabeleid. “Daarop blijf je missionair, misschien niet officieel, maar wel mentaal.” De andere drie coalitiepartijen zien het corona-argument ook, maar vragen zich af of het kabinet nog wel kan aanblijven. Als een van de coalitiepartijen een vertrek noodzakelijk vindt, dan gebeurt het, hebben ingewijden al laten weten.
BEKIJK OOK;
Rutte: vraag over aftreden vanavond niet aan de orde geweest
NOS 13.01.2021 Het kabinet hakt aanstaande vrijdag de knoop door over de vraag of het aftreedt vanwege de toeslagenaffaire. Die vraag is vanavond in de ingelaste ministerraad niet aan de orde geweest.
Dat zei premier Rutte na afloop van de extra ministerraad. “Wij willen op een breed front reageren op het rapport van de parlementaire ondervragingscommissie. We zijn het vergaand eens. Mijn verwachting is dat we daar vrijdag uitkomen. Dan zal ook de politieke vraag aan de orde komen”, zei Rutte.
Aftreden of niet? Kabinet bespreekt pas vrijdag de politieke gevolgen toeslagenaffaire !!!
Alle ministers en staatssecretarissen kwamen vanavond bijeen om opnieuw te praten over het rapport, waaruit bleek dat de grondbeginselen van de rechtsstaat zijn overschreden door de uit de hand gelopen fraudejacht van de Belastingdienst.
Ingewijden meldden eerder dat Rutte voor het Kamerdebat van volgende week van de coalitiepartners wil weten of ze het kabinet nog steunen. Hijzelf vindt het ongewenst om af te treden nu het kabinet het zo druk heeft met de coronacrisis.
Uiterst onvoorspelbaar
“Inhoudelijk zijn ze het wel eens”, zegt politiek verslaggever Ron Fresen. “Maar nu de politieke vraag op tafel komt wordt het spannend. De uitkomst is uiterst onvoorspelbaar. Van Rutte hoeft aftreden niet, maar als een van de coalitiepartners het wel noodzakelijk vindt, gaat het gebeuren.”
Tijdens de persconferentie over de coronamaatregelen zei Rutte vanavond dat als het kabinet aftreedt en demissionair wordt, dat in ieder geval niet geldt voor het coronabeleid. “Daarop blijf je missionair, misschien niet officieel, maar wel mentaal.”
Gedupeerden van de toeslagenaffaire riepen vandaag in een videoboodschap op om af te treden. Volgens Rutte is die boodschap aangekomen en willen hij en staatssecretaris Van Huffelen van Financiën ook verder in gesprek met de gedupeerden over de nasleep van het rapport.
BEKIJK OOK;
- Wiebes: niet speculeren over val kabinet, eerst iets doen voor slachtoffers
- Rutte vindt dat kabinet, ondanks toeslagenaffaire, kan aanblijven
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/019f365e-5529-11eb-b163-02d1dbdc35d1.jpg)
Kabinet hakt knoop over eigen positie nog niet door
Telegraaf 13.01.2021 Het kabinet heeft nog geen ei gelegd over de politieke gevolgen van de toeslagenaffaire. Premier Rutte stelt dat daar dinsdagavond in een speciaal belegde ministerraad niet eens over is gesproken.
Volgens Rutte heeft het kabinet dinsdagavond een ’goede vergadering’ gehad, waarin het alleen over de inhoud van het rapport over de toeslagenaffaire is gegaan. Daar wil het kabinet vrijdag ’over een breed front’ op reageren. „Hoe voorkom je dit soort verschrikkelijke zaken? En hoe voorkom je dat er geen twijfel is dat de informatie die naar de Tweede Kamer en journalisten gaat ruimhartig is”, zijn de vragen die in die reactie beantwoord worden.
Vrijdag verwacht Rutte daar een knoop over te kunnen doorhakken. „We zijn het echt vergaand eens.” Maar de vraag over de politieke gevolgen blijft een hete aardappel. „Daar hebben we het niet over gehad”, zegt Rutte dinsdagavond. „Dat zal vrijdag ook spelen. Daarover kan ik pas berichten als we die discussie gehad hebben.”
BEKIJK MEER VAN; overheid overheidsbeleid belastingen Mark Rutte Den Haag Tweede Kamer der Staten-Generaal
Kabinet valt (nog) niet: vrijdag meer over politieke gevolgen toeslagenaffaire
RTL 13.01.2021 De extra ministerraad over de toeslagenaffaire is afgerond. Premier Mark Rutte spreekt van ‘een goede vergadering’ en zegt dat het kabinet het vergaand eens is. Zoals verwacht volgt vrijdag pas het antwoord op de vraag over politieke consequenties.
Het kabinet kwam gisteravond bijeen om te praten over het snoeiharde rapport over het beleid van de afgelopen kabinetten in de toeslagenaffaire. Volgens Rutte is gesproken over de kabinetsreactie op het ‘zeer ernstige rapport van de parlementaire onderzoekscommissie’.
Daarbij kwam een aantal onderwerpen aan bod. “Hoe voorkom je dit soort verschrikkelijke zaken? Hoe zorg je dat informatie naar journalisten en de Kamer gaat, dat er geen twijfel is dat dat zo ruimhartig mogelijk gebeurt”.
Wester: ‘Als kabinet aftreedt, heeft dat geen invloed op aanpak coronacrisis’
Aftreden? Nog niet ter sprake
Rutte verwacht ‘gezien de discussie vanavond, dat we er vrijdag uitkomen. We zijn het vergaand eens’. Over de politieke gevolgen, met als ultieme consequentie het aftreden van het kabinet, ging het volgens de premier niet. “Dat zal vrijdag ook spelen, daar kan ik u pas over berichten als we die discussie hebben gehad.”
Gisteren riepen die gedupeerde ouders het kabinet op om af te treden.
Wat de uitkomst van het overleg over de politieke gevolgen ook zal zijn, Rutte denkt dat het geen gevolgen zal hebben voor de aanpak van de coronacrisis.
Tijdens de persconferentie, eerder op de avond, zei Rutte ook al dat het kabinet, zelfs als het zou moeten aftreden, op volle kracht besluiten blijft nemen. Volgens Rutte heeft het land dat ook nodig.
Zware coronabesluiten
Hij zegt dat het belangrijk is dat het kabinet bevoegd blijft om zware coronabesluiten te nemen. “Als het niet formeel is, dan tenminste mentaal. Op corona ben je altijd missionair. Dat is staatsrechtelijk misschien een formaliteit.”
Dossier Toeslagenaffaire
Het blootleggen van de misstanden bij de Belastingdienst in de Toeslagenaffaire, is terug te lezen in de artikelen en video’s die RTL Nieuws hierover heeft gepubliceerd. Bekijk het hele dossier.
RTL Nieuws; Mark Rutte Eric Wiebes Sigrid Kaag Tamara van Ark Wopke Hoekstra Belastingdienst Toeslagenaffaire Belastingdienst Kinderopvangtoeslag Toeslagenwet
Kabinet praat vrijdag over politieke gevolgen toeslagenaffaire
NU 13.01.2021 Het kabinet heeft dinsdagavond na urenlang overleg nog geen beslissing genomen over eventuele politieke gevolgen naar aanleiding van de toeslagenaffaire. Premier Mark Rutte verwacht dat het kabinet er vrijdag tijdens de ministerraad een knoop doorhakt over de politieke consequenties.
Het kabinet overlegt al weken over het vernietigende rapport Ongekend onrecht, over de misstanden bij de overheid rondom de kinderopvangtoeslag.
Rutte liet weten dat hij dan ook verwacht met een reactie te komen. Dat hier al weken overheen gaan, komt volgens Rutte doordat het kabinet de tijd wil nemen voor alle vraagstukken uit het rapport. Volgens de premier is het kabinet er wel al in grote lijnen uit wat de concrete voorstellen zullen zijn om te voorkomen dat een dergelijk schandaal opnieuw plaatsvindt.
Dinsdagavond tijdens de extra ingelaste ministerraad is echter niet gesproken over de politieke gevolgen van de toeslagenaffaire. Die vraag komt vrijdag wel aan de orde.
Ouders onterecht aangemerkt als fraudeur
Vorige maand kwam de parlementaire commissie die onderzoek deed naar de toeslagenaffaire tot de snoeiharde conclusie dat duizenden ouders ongekend onrecht is aangedaan. De grondbeginselen van de rechtsstaat zijn geschonden, luidt het vernietigende oordeel.
Jarenlang heeft de Belastingdienst duizenden ouders onterecht als fraudeur aangemerkt waarna velen in zware financiële problemen kwamen, maar wat ook tot gevolg had dat relaties stukliepen en mensen hun huis werden uitgezet. Bij de fraudeaanpak maakte de fiscus zich schuldig aan etnisch profileren door ouders met een dubbele nationaliteit strenger te controleren.
Voor een deel van de gedupeerde ouders is het kraakhelder: dit kabinet moet opstappen, zo lieten zij dinsdag in een ingezonden stuk in Trouw weten. Zij hebben er geen vertrouwen in dat het kabinet-Rutte de ellende waar zij al jaren in verkeren gaat herstellen.
Verschillende partijen in de Kamer hebben het kabinet al opgeroepen het ontslag aan de koning aan te bieden. Onder meer PVV, SP en GroenLinks vinden dat het schandaal dusdanig ernstig is dat opstappen het enige juiste signaal is.
Zie ook: Kabinet opnieuw in crisisoverleg: valt Rutte III over de toeslagenaffaire?
Lees meer over: Politiek Toeslagenaffaire
Kabinet bijeen voor overleg toeslagenaffaire: ‘Werken aan oplossing’
RTL 12.01.2021 Het kabinet is vanavond bijeen om te praten over het snoeiharde rapport over het beleid van de afgelopen kabinetten in de toeslagenaffaire. Het is waarschijnlijk dat het kabinet de ultieme vraag over de politieke consequenties pas vrijdag zal beantwoorden.
In het rapport Ongekend Onrecht van de commissie-Van Dam wordt gehakt gemaakt van het beleid van de afgelopen kabinetten, waarin duizenden ouders onterecht werden beschuldigd van fraude met kinderopvangtoeslag. Zij moesten duizenden euro’s terugbetalen en kwamen daardoor in grote financiële problemen. Tot op de dag van vandaag.
Dossier Toeslagenaffaire
Het blootleggen van de misstanden bij de Belastingdienst in de Toeslagenaffaire, is terug te lezen in de artikelen en video’s die RTL Nieuws hierover heeft gepubliceerd. Bekijk het hele dossier.
Het kabinet sprak al eerder over het rapport. In december werd bekendgemaakt dat alle ouders 30.000 euro als tegemoetkoming zouden krijgen. Vandaag en vrijdag komt het kabinet bijeen om verder te praten over de inhoudelijke reactie op dat rapport.
Geen taboes
Minister Tamara van Ark zei vanavond bij binnenkomst ‘dat elke vraag op tafel ligt, maar we beginnen met de inhoud’. Minister Kaag zei dat eerst inhoudelijke stappen gezet moeten worden en ‘aan een oplossing moet worden gewerkt’.
“Ik heb geen taboes, maar opstappen is niet logisch”, zei minister Wiebes vanavond. Minister Hoekstra zei vanmiddag op RTL Z dat het kabinet ‘alle opties onder ogen moet zien, ook aftreden’.
Coronabesluiten nemen
Premier Rutte zei tijdens de persconferentie aan het begin van de avond dat het kabinet op volle kracht besluiten blijft nemen, ook als het zou aftreden om de toeslagenaffaire. Volgens Rutte heeft het land dat ook nodig.
Hij zegt dat het belangrijk is dat het kabinet bevoegd blijft om zware coronabesluiten te nemen. “Als het niet formeel is, dan tenminste mentaal. Op corona ben je altijd missionair. Dat is staatsrechtelijk misschien een formaliteit.”
Wester: ‘Als kabinet aftreedt, heeft dat geen invloed op aanpak coronacrisis’
RTL Nieuws; Mark Rutte Eric Wiebes Sigrid Kaag Tamara van Ark Wopke Hoekstra Belastingdienst Toeslagenaffaire Belastingdienst Kinderopvangtoeslag Toeslagenwet
Kabinetsval met de dag waarschijnlijker
AD 12.01.2021 De kabinetsreactie op het keiharde toeslagenrapport zorgt voor een crisissfeer in Den Haag. Coalitiepartijen hinten steeds nadrukkelijker op een kabinetsval. Maar de aarzeling om tijdens een ongekende crisis de stekker uit het kabinet te trekken is groot.
De kans dat het kabinet opstapt lijkt in de aanloop naar de extra ministerraad van vanavond eerder toegenomen dan afgenomen. Om half negen kwam het kabinet bijeen op het ministerie van Algemene Zaken. De hele dag heerste er in Den Haag een zenuwachtige sfeer. Kamerleden die normaal graag een boekje opendoen, zwijgen nu.
Lees ook;
De spindoctors en parlementariërs die toch wat zeggen, wijzen vooral naar de andere fracties: waarom die andere partij wel eens zou kunnen breken. Het leidt de aandacht af en maskeert de verlegenheid met de eigen positie.
Bloeddorst
De VVD van Mark Rutte vindt dat het kabinet kan blijven zitten. Maar de liberalen vinden CDA, D66 en ChristenUnie tegenover zich, die in meer of mindere mate hebben laten doorschemeren dat het bikkelharde rapport over de toeslagenaffaire niet zonder politieke consequenties kan blijven. De optie om alleen minister Eric Wiebes te offeren als voormalig politieke baas van de Belastingdienst wordt door bijna niemand als afdoende antwoord gezien. De politieke bloeddorst is groter.
,,Dat het hele kabinet opstapt is gewoon een optie”, stelt een regeringsbron. En daarbij spelen ook andere motieven mee dan alleen staatsrechtelijke. De verkiezingen komen eraan en verschillende fracties in zowel oppositie als coalitie ruiken de kansen van een kabinetsval. Die schaadt het aangezicht van de populaire minister-president Mark Rutte, die in de opiniepeilingen op eenzame hoogte staat.
Maar tegelijkertijd is de angst voor een mislukking groot. Wie durft ruim zestig dagen voor de verkiezingen middenin een pandemie de stekker uit een kabinet te trekken waarvan de corona-aanpak op waardering kan rekenen? Partijen die de trekker over willen halen zijn er beducht voor dat het schot in hun gezicht ontploft.
Paniek
De ervaren Rutte ruikt deze angst als geen ander. Het is de reden waarom hij vrijdag in de ministerraad, een dag of vijf voor het debat, hom of kuit wil hebben. Rutte wil van zijn collega-lijsttrekkers Wopke Hoekstra (CDA) en Sigrid Kaag (D66) en van vicepremier Carola Schouten (ChristenUnie) weten of hun partijgenoten in de Tweede Kamer vinden of het kabinet door kan of niet. Want al bij één dissident in eigen gelederen kan het kabinet het wel schudden als er een motie van wantrouwen komt. En dat die komt, is zeker.
,,Pure paniek van Rutte,’’ zegt een sleutelspeler in de coalitie. ,,Het enige wat de VVD wil is Rutte in het zadel houden.’’ Maar wat als volgende week na het Kamerdebat 75 zetels voor de coalitie stemmen? ,,Dan wordt het wel heel dunnetjes om nog door te gaan.’’
Toeslagenaffaire leidt tot hoogspanning in coalitie, extra kabinetsberaad aan de gang
NOS 12.01.2021 Is het verstandig om, midden in de coronacrisis, de stekker uit het kabinet te trekken? Die vraag ligt op dit moment op tafel tijdens een ingelaste ministerraad. De ministers praten opnieuw over een reactie op het vernietigende rapport dat vorige maand uitkwam over de toeslagenaffaire. Ingewijden verwachten dat het nachtwerk wordt.
Het is de bedoeling dat het kabinet aanstaande vrijdag, na de reguliere ministerraad, met een definitief standpunt komt. En dan staat er volgende week ook nog een Kamerdebat gepland over de kwestie.
Alle coalitiepartijen zijn het erover eens dat de conclusies van de parlementaire ondervragingscommissie spijkerhard zijn en dat de vraag gesteld moet worden of het kabinet nog wel door kan blijven regeren na de constatering dat de grondbeginselen van de rechtsstaat zijn overtreden.
Ook de VVD, de partij van premier Rutte, vindt dat een terechte vraag. En het antwoord van de liberalen is ja, het kabinet moet verder. Vooral vanwege die andere crisis waar het land in zit: de coronapandemie. Een demissionair kabinet kan veel moeilijker de noodzakelijke maatregelen nemen om het virus in te dammen, zo is de redenering.
Kaarten voor de borst
Hoe de andere coalitiepartijen erover denken, is niet helemaal duidelijk. Naar verluidt wil premier Rutte eigenlijk alleen in debat met de Kamer als hij zich volmondige gesteund weet door CDA, D66 en ChristenUnie. Maar die houden hun kaarten voorlopig tegen de borst.
Ingewijden denken dat Rutte vooral duidelijkheid wil hebben van CDA-leider Wopke Hoekstra. In die partij zou het risico op dissidenten het grootst zijn. Daarbij wordt vooral gedacht aan Kamerlid Pieter Omtzigt, die de affaire mede aanslingerde, en Chris van Dam, de voorzitter van de parlementaire ondervragingscommissie.
Volgens politiek verslaggever Ron Fresen is de uitkomst van de extra ministerraad van vanavond ongewis. “Over een inhoudelijke reactie, en steun voor de gedupeerden, zijn ze het wel eens. Maar op enig moment komt die politieke vraag op tafel te liggen.” Fresen denkt dat de coronacrisis bij het beantwoorden van die vraag een belangrijke rol speelt.
Motie van wantrouwen
Ondertussen slijpt de oppositie in de Tweede Kamer de messen. GroenLinks-leider Jesse Klaver kondigde zondag al een motie van wantrouwen aan als Rutte III niet de eer aan zichzelf houdt. Zoals het er nu naar uitziet, kan zo’n motie op brede steun rekenen.
De PvdA is er nog niet uit, maar overweegt Klaver te steunen, al was partijleider Lodewijk Asscher als minister van Sociale Zaken medeverantwoordelijk voor de keiharde aanpak door de fiscus van mensen die van fraude met de kinderopvangtoeslag werden verdacht.
Pijnlijk voor Rutte is dat zelfs de gezagsgetrouwe SGP vindt dat er politieke consequenties moeten komen na de affaire. Partijleider Kees van der Staaij kan zich goed voorstellen dat het kabinet hierom aftreedt.
Dat zou ertoe kunnen leiden dat de voltallige oppositie vindt dat het kabinet zijn biezen moet pakken en alleen de coalitiepartijen hun steun uitspreken. Kenners houden er rekening mee dat dat voor premier Rutte toch niet genoeg zal zijn om tot de verkiezingen van 17 maart aan te blijven.
BEKIJK OOK;
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/b6fe02ac-54d7-11eb-9224-0255c322e81b.jpg)
Wiebes: ’Nu beginnen aan nieuw toeslagensysteem’
Telegraaf 12.01.2021 Minister Eric Wiebes (Economische Zaken) vindt dat het kabinet nu al stappen moet ondernemen richting een ander toeslagensysteem. „Tussen 2005 en 2020 hebben we niet gezien wat er gebeurde en dat is de Nederlandse samenleving onwaardig.”
Er wordt druk gespeculeerd over een eventuele val van het kabinet, maar daar wil de minister niks over zeggen. „Vrijdag komen we met meer informatie.”
Wel vindt de VVD-bewindsman dat er nu al stappen moeten worden ondernomen om tot een nieuw systeem te komen voor de toeslagen. De slachtoffers moeten volgens hem bovendien zo snel mogelijk worden gecompenseerd. „We moeten allereerst iets voor die mensen doen en zorgen dat het niet nog een keer gebeurt.” Ook vindt de bewindsman dat de informatiepositie van de Kamer en van de burger beter moet. „Dat zoiets jarenlang heeft kunnen doorwoekeren in zulke diensten, is vreselijk.”
Vanochtend maakten twintig gedupeerden van de toeslagenaffaire bekend aangifte te doen tegen vijf betrokken ministers en staatssecretarissen, onder wie Wiebes en PvdA-leider Lodewijk Asscher die voorheen de minister van Sociale Zaken was.
BEKIJK MEER VAN; overheidsbeleid overheid Eric Wiebes Economische Zaken
Wiebes: niet speculeren over val kabinet, eerst iets doen voor slachtoffers
NOS 12.01.2021 Minister Wiebes denkt niet dat zijn aftreden of de val van het kabinet de slachtoffers van de affaire met de kinderopvangtoeslag helpt. “Ik ben minder van de Haagse symboliek”, zegt hij. “Ik ga af op het rapport van de parlementaire ondervragingscommissie en dat zegt: ga nou met voorrang iets voor die mensen doen.”
Wiebes vindt de hele toeslagenaffaire “echt verschrikkelijk”. “Hier is iets heel erg mis gegaan. Tussen ongeveer 2005 en 2020 hebben we niet gezien wat hier gebeurde en dat is natuurlijk de Nederlandse samenleving onwaardig. Echt, ik ben daar heel verdrietig over.”
Nu iets doen
Vanavond heeft het kabinet een extra ministerraad over het rapport van de commissie. Over een voortijdig vertrek van het kabinet wil Wiebes niet speculeren. Hij heeft er wel over nagedacht of hijzelf als oud-staatssecretaris van Financiën zou moeten opstappen. “Ik denk altijd overal over na en ik zit er heel open in”, zegt hij. Maar hij vindt het belangrijker dat er nu iets wordt gedaan voor mensen die nog altijd grote problemen hebben.
Wiebes vindt dat er niet moet worden gewacht op een volgend kabinet voor er wordt nagedacht over een nieuw toeslagenstelsel. Daar moet wat hem betreft nu al mee begonnen worden. “We moeten zorgen dat dit niet nog een keer gebeurt.”
BEKIJK OOK;
Kabinet opnieuw in crisisoverleg: valt Rutte III over de toeslagenaffaire?
NU 12.01.2021 Valt het kabinet over de kinderopvangtoeslagaffaire of niet? Lang leek het erop dat het een kwestie van tijd zou zijn voor het kabinet-Rutte III over het schandaal zou vallen, maar ook een maand na het verschijnen van het vernietigende onderzoeksrapport naar de kwestie is er nog geen besluit gevallen. Dinsdagavond na de coronapersconferentie wordt in een extra ministerraad verder gepraat.
Het kabinet overlegt al weken over een reactie op Ongekend onrecht, het vernietigende rapport over de kinderopvangtoeslagaffaire. Waarom een kabinetsreactie zo lang op zich laat wachten, is niet duidelijk. Volgens premier Mark Rutte heeft het ermee te maken dat het tijd kost om tot een zorgvuldige reactie te komen.
Ook vindt hij zichzelf de aangewezen persoon om de gedupeerde ouders “zo snel mogelijk” te helpen. Volgens actualiteitenprogramma Nieuwsuur ziet de premier aftreden niet zitten, omdat dat dan eerder had gemoeten.
Of de coalitiepartijen CDA, D66 en ChristenUnie daar net zo over denken, is nog niet duidelijk. Fractievoorzitter Pieter Heerma van het CDA legde de bal dinsdag desgevraagd bij het kabinet, dat aan zet zou zijn. CU-Kamerlid Joël Voordewind zei eerder al dat de geloofwaardigheid van Rutte III ter discussie staat.
Commissie oordeelt keihard over falen rechtsstaat
Een parlementaire commissie kwam een maand geleden in het onderzoek tot de conclusie dat de rechtsstaat heeft gefaald in de bescherming van burgers tegen de onrechtmatige fraudejacht van de Belastingdienst. Bij de fraudeaanpak maakte de fiscus zich schuldig aan etnisch profileren door ouders met een dubbele nationaliteit strenger te controleren.
Volgens de commissie zijn premier Rutte en voormalige bewindspersonen in het vorige kabinet Lodewijk Asscher en Eric Wiebes medeverantwoordelijk voor de fraudejacht. Zelfs de rechterlijke macht had een rol in het onrecht dat tienduizenden onschuldige ouders is aangedaan door te lang aan de zijde van de Belastingdienst te blijven staan.
Verschillende partijen in de Kamer hebben het kabinet al opgeroepen het ontslag aan de koning aan te bieden. Onder meer PVV, SP en GroenLinks vinden het schandaal dusdanig ernstig dat de hele kabinetsploeg zou moeten opstappen.
Voor de PvdA ligt de zaak gecompliceerder, omdat Asscher – een van de hoofdrolspelers in het schandaal – nu de partijleider is. Hij maakte excuses voor zijn rol, maar vertrok niet.
De SGP heeft nadrukkelijk de vertrouwensvraag op tafel gelegd.
Gedupeerde ouders hebben geen vertrouwen in kabinet
Voor een deel van de gedupeerde ouders is het kraakhelder: dit kabinet moet opstappen, zo lieten zij in een ingezonden stuk in Trouw weten. Zij hebben er geen vertrouwen in dat de ploeg van Rutte de ellende waar zij al jaren in verkeren gaat herstellen.
Dinsdag werd ook bekend dat een deel van de ouders niet op de politiek zal wachten en aangifte heeft gedaan tegen vijf (oud-)bewindslieden, onder wie Tamara van Ark (voorheen staatssecretaris van Sociale Zaken), minister Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (voorheen staatssecretaris van Financiën).
Volgens de advocaat van de ouders hebben deze bewindslieden zich schuldig gemaakt aan ambtsmisdrijven.
Gedupeerden toeslagenaffaire doen aangifte tegen bewindslieden
NOS 12.01.2021 Advocaat Vasco Groeneveld heeft aangifte gedaan tegen vijf (oud-)bewindslieden vanwege hun rol in de kinderopvangtoeslagaffaire. Zij hebben zich volgens Groeneveld schuldig gemaakt aan een ambtsmisdrijf en nalatigheid. De advocaat zegt namens twintig gedupeerden te spreken.
De aangifte is gericht tegen de huidige ministers Van Ark (Medische Zorg), Hoekstra (Financiën) en Wiebes (Economische Zaken) en tegen de afgetreden staatssecretaris Snel (Financiën) en oud-minister Asscher van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.
De aangifte is gedaan bij de procureur-generaal van de Hoge Raad, omdat het om (voormalige) bewindslieden gaat.
Geen fair play
Volgens Groeneveld waren de bewindslieden op de hoogte dat er onregelmatigheden waren of hadden ze dat kunnen weten. Doordat er vervolgens niet werd ingegrepen, valt hen grove schuld te verwijten, zegt hij op NPO Radio 1. “De rechtstaat heeft op z’n grondvesten gedaverd.”
In de kinderopvangtoeslagaffaire zijn veel ouders in de problemen gekomen doordat zij door de Belastingdienst ten onrechte als fraudeur werden behandeld, toeslagen moesten terugbetalen én werden beboet. Soms liepen de bedragen op tot tienduizenden euro’s.
Een aantal beginselen van “behoorlijk bestuur” zijn nagelaten, stelt Groeneveld. Zo zou er geen sprake van fair play, wat inhoudt dat de overheid niet vooringenomen mag zijn, en zorgvuldigheid. Daardoor kon de Belastingdienst zich schuldig maken aan knevelarij, beroepsmatige discriminatie, het schenden van artikel 1 van de Grondwet (“iedere Nederlander is gelijk”) en het Internationaal verdrag inzake de rechten van het kind.
Vorige week maakte het Openbaar Ministerie bekend geen strafrechtelijk onderzoek in te stellen naar de rol van de Belastingdienst en zijn ambtenaren in de toeslagenaffaire. Zes gedupeerde ouders willen het OM alsnog dwingen daartoe over te gaan. Ook bij die zaak is advocaat Groeneveld betrokken.
Het is moeilijk te zeggen of de procedure kans maakt, zegt Groeneveld, omdat er geen succesvolle precedenten bekend zijn. Voor de gedupeerde ouders is het belangrijk om duidelijk te stellen wat de norm is, aldus de advocaat. “Die norm is dusdanig geschonden, dat er met een strafrechtelijke bril naar gekeken moet worden.”
Geen aftreden
Vorige maand oordeelde de parlementaire ondervragingscommissie dat veel gedupeerde ouders een “ongekend onrecht” is aangedaan. Bij de uitvoering van de kinderopvangtoeslagen zijn grondbeginselen van de rechtsstaat geschonden.
Het kabinet beraadt zich deze week op eventuele politieke consequenties van het snoeiharde rapport. Premier Rutte vindt opstappen geen logische optie, omdat het een hoog symbolische waarde zou hebben, meldde Nieuwsuur gisteren.
BEKIJK OOK;
Gedupeerden doen aangifte tegen vijf (oud-)bewindslieden in toeslagenaffaire
NU 12.01.2021 Advocaat Vasco Groeneveld heeft dinsdag namens twintig gedupeerden in de kindertoeslagaffaire aangifte gedaan tegen vijf (oud-)bewindslieden, onder wie de ministers Tamara van Ark (Medische Zorg), Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (Economische Zaken). Volgens Groeneveld hebben zij zich schuldig gemaakt aan een ambtsmisdrijf.
Naast de drie ministers heeft de raadsman Menno Snel, voormalig staatssecretaris van Financiën, en Lodewijk Asscher (voorheen minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid) in de aangifte betrokken.
De aangifte is gedaan bij de procureur-generaal van de Hoge Raad, omdat het om (oud-)bewindslieden gaat.
De advocaat stelt dat de (oud-)bewindslieden strafrechtelijk verwijtbaar hebben gehandeld, door na te laten wettelijke bepalingen uit te voeren, terwijl dat tot hun taak behoorde. Het gaat daarbij om een aantal beginselen van “behoorlijk bestuur”, waaronder het fair play-beginsel en het zorgvuldigheidsbeginsel.
Het vernietigende parlementaire rapport dat over de affaire is uitgebracht, vormt een belangrijke basis voor de aangifte. Volgens Groeneveld blijkt uit het rapport dat de betrokken (oud-)bewindslieden over “zodanig verontrustende informatie” beschikten dat zij hadden moeten ingrijpen.
“Zeker vanaf het verschijnen van het kritische rapport van de Nationale Ombudsman, onder de titel Geen powerplay maar fair play, in augustus 2017, stond het sein op rood”, zegt Groeneveld. Maar ook eerder waren er al belangrijke signalen, stelt hij, maar ging het onrechtmatig invorderen door de Belastingdienst tot in elk geval eind 2019 door.
OM doet geen strafrechtelijk onderzoek
Vorige week werd bekend dat het Openbaar Ministerie (OM) heeft besloten geen strafrechtelijk onderzoek in te stellen naar de Belastingdienst en zijn ambtenaren. Er werd toen gekeken naar zogeheten knevelarij en beroepsmatige discriminatie.
Diverse advocaten zijn namens gedupeerden daarom een artikel 12-procedure begonnen. Hiermee kan via een rechter alsnog vervolging worden afgedwongen.
Rutte over toeslagenaffaire: ‘Bal die richting ravijn rolde’
Lees meer over: Politiek Toeslagenaffaire
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/0cc30612-54c2-11eb-9d38-02d2fb1aa1d7.JPG)
Aangifte tegen vijf (oud-)bewindslieden in toeslagenaffaire
Telegraaf 12.01.2021 Twintig gedupeerden in de kindertoeslagaffaire hebben aangifte gedaan tegen vijf (oud-)bewindslieden, onder wie de ministers Tamara van Ark (Medische Zorg), Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (Economische Zaken). Volgens de advocaat van de gedupeerden hebben zij zich schuldig gemaakt aan een ambtsmisdrijf.
Naast de drie ministers heeft de raadsman Menno Snel, voormalig staatssecretaris van Financiën, en Lodewijk Asscher (voorheen minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid) in de aangifte betrokken. De aangifte is gedaan bij de procureur-generaal van de Hoge Raad, omdat het om (oud-)bewindslieden gaat.
De advocaat stelt dat de (oud-)bewindslieden strafrechtelijk verwijtbaar hebben gehandeld, door na te laten wettelijke bepalingen uit te voeren, terwijl dat tot hun taak behoorde. Het gaat daarbij om een aantal beginselen van „behoorlijk bestuur”, waaronder het fair play-beginsel en het zorgvuldigheidsbeginsel.
BEKIJK MEER VAN; Financiën
Gedupeerden toeslagenaffaire doen aangifte tegen bewindslieden
NOS 12.01.2021 Advocaat Vasco Groeneveld heeft aangifte gedaan tegen vijf (oud-)bewindslieden vanwege hun rol in de kinderopvangtoeslagaffaire. Zij hebben zich volgens Groeneveld schuldig gemaakt aan een ambtsmisdrijf en nalatigheid. De advocaat zegt namens twintig gedupeerden te spreken.
De aangifte is gericht tegen de huidige ministers Van Ark (Medische Zorg), Hoekstra (Financiën) en Wiebes (Economische Zaken) en tegen de afgetreden staatssecretaris Snel (Financiën) en oud-minister Asscher van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.
De aangifte is gedaan bij de procureur-generaal van de Hoge Raad, omdat het om (voormalige) bewindslieden gaat.
Geen fair play
Volgens Groeneveld waren de bewindslieden op de hoogte dat er onregelmatigheden waren of hadden ze dat kunnen weten. Doordat er vervolgens niet werd ingegrepen, valt hen grove schuld te verwijten, zegt hij op NPO Radio 1. “De rechtstaat heeft op z’n grondvesten gedaverd.”
In de kinderopvangtoeslagaffaire zijn veel ouders in de problemen gekomen doordat zij door de Belastingdienst ten onrechte als fraudeur werden behandeld, toeslagen moesten terugbetalen én werden beboet. Soms liepen de bedragen op tot tienduizenden euro’s.
Een aantal beginselen van “behoorlijk bestuur” zijn nagelaten, stelt Groeneveld. Zo zou er geen sprake van fair play, wat inhoudt dat de overheid niet vooringenomen mag zijn, en zorgvuldigheid. Daardoor kon de Belastingdienst zich schuldig maken aan knevelarij, beroepsmatige discriminatie, het schenden van artikel 1 van de Grondwet (“iedere Nederlander is gelijk”) en het Internationaal verdrag inzake de rechten van het kind.
Vorige week maakte het Openbaar Ministerie bekend geen strafrechtelijk onderzoek in te stellen naar de rol van de Belastingdienst en zijn ambtenaren in de toeslagenaffaire. Zes gedupeerde ouders willen het OM alsnog dwingen daartoe over te gaan. Ook bij die zaak is advocaat Groeneveld betrokken.
Het is moeilijk te zeggen of de procedure kans maakt, zegt Groeneveld, omdat er geen succesvolle precedenten bekend zijn. Voor de gedupeerde ouders is het belangrijk om duidelijk te stellen wat de norm is, aldus de advocaat. “Die norm is dusdanig geschonden, dat er met een strafrechtelijke bril naar gekeken moet worden.”
Geen aftreden
Vorige maand oordeelde de parlementaire ondervragingscommissie dat veel gedupeerde ouders een “ongekend onrecht” is aangedaan. Bij de uitvoering van de kinderopvangtoeslagen zijn grondbeginselen van de rechtsstaat geschonden.
Het kabinet beraadt zich deze week op eventuele politieke consequenties van het snoeiharde rapport. Premier Rutte vindt opstappen geen logische optie, omdat het een hoog symbolische waarde zou hebben, meldde Nieuwsuur gisteren.
BEKIJK OOK;
Aangifte tegen vijf (oud-)bewindslieden in toeslagenaffaire: ‘Schuldig aan ambtsmisdrijf’
AD 12.01.2021 Een advocaat heeft vandaag namens twintig gedupeerden in de kindertoeslagaffaire aangifte gedaan tegen vijf (oud-)bewindslieden, onder wie de ministers Tamara van Ark (Medische Zorg), Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (Economische Zaken). Zij hebben zich schuldig gemaakt aan een ambtsmisdrijf, stelt advocaat Vasco Groeneveld.
Naast de drie ministers heeft de raadsman Menno Snel, voormalig staatssecretaris van Financiën, en Lodewijk Asscher (voorheen minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid) in de aangifte betrokken. De aangifte is gedaan bij de procureur-generaal van de Hoge Raad, omdat het om (oud-)bewindslieden gaat.
Lees ook;
De advocaat stelt dat de (oud-)bewindslieden strafrechtelijk verwijtbaar hebben gehandeld, door na te laten wettelijke bepalingen uit te voeren, terwijl dat tot hun taak behoorde. Het gaat daarbij om een aantal beginselen van behoorlijk bestuur, waaronder het fair play-beginsel en het zorgvuldigheidsbeginsel.
De bewindslieden hadden volgens de raadsman moeten voorkomen dat de Belastingdienst zich schuldig maakte aan zogeheten knevelarij en beroepsmatige discriminatie. Ook zijn artikel 1 van de Grondwet, het gelijkheidsbeginsel, en het Internationaal verdrag inzake de rechten van het kind volgens hem geschonden.
Wopke Hoekstra bij het verhoor. © EPA
Verontrustende informatie
Het vernietigende parlementaire rapport dat over de affaire is uitgebracht, vormt een belangrijke basis voor de aangifte. Volgens Groeneveld blijkt uit het rapport dat de betrokken (oud-)bewindslieden over zodanig verontrustende informatie beschikten dat zij hadden moeten ingrijpen.
,,Zeker vanaf het verschijnen van het kritische rapport van de Nationale Ombudsman, onder de titel Geen powerplay maar fair play, in augustus 2017, stond het sein op rood”, zegt Groeneveld. Maar ook eerder waren er al belangrijke signalen en toch ging het onrechtmatig invorderen door de Belastingdienst tot in elk geval eind 2019 door, stelt de advocaat.
,,De bittere gevolgen voor deze groep slachtoffers klinken maar al te bekend: armoede, depressie, relatiebreuk, dakloosheid en een diep wantrouwen naar de overheid”, zegt hij. Strafrechtelijke vervolging is geboden, vindt de raadsman, wegens de ernstige inbreuk op de rechtsorde en de rampzalige gevolgen voor de slachtoffers. ,,De norm moet bevestigd worden en het vertrouwen hersteld.”
Vorige week maakte het Openbaar Ministerie bekend dat het de Belastingdienst niet strafrechtelijk zal vervolgen vanwege de affaire. Meerdere ouders spanden daarop procedures aan om die vervolging alsnog gedaan te krijgen.
Aangifte tegen bewindslieden in toeslagenaffaire: “Ze hebben levens kapot gemaakt”
Den HaagFM 12.01.2021 De Haagse Janet Ramesar is een van de ouders die betrokken is bij de aangifte tegen vijf bewindslieden die betrokken zijn geweest bij de toeslagenaffaire. Er is aangifte gedaan tegen minister Wopke Hoekstra, minister Eric Wiebes, minister Tamara van Ark, voormalig minister Lodewijk Asscher en voormalig staatssecretaris Menno Snel. Ramesar wil dat de bewindspersonen worden gestraft voor hun rol bij de toeslagenaffaire: “Nu komen ze er mee weg. Als ik mijn werk niet goed doe zou ik ook ontslagen worden.”
Vandaag heb ik met een aantal ouders aangifte gedaan #toeslagenaffaire
RTL Nieuws
@RTLnieuws
“Ze hebben zich schuldig gemaakt aan een ambtsmisdrijf”, zegt de advocaat van de slachtoffers. https://rtlnieuws.nl/nieuws/nederland/artikel/5208106/aangifte-toeslagenaffaire-hoekstra-asscher-ambtsmisdrijf…
12:46 p.m. · 12 jan. 2021 97 23 mensen tweeten hierover
De aangifte namens de gedupeerden werd gedaan door advocaat Vasco Groeneveld. De advocaat stelt dat de (oud-)bewindslieden strafrechtelijk verwijtbaar hebben gehandeld, door na te laten wettelijke bepalingen uit te voeren, terwijl dat tot hun taak behoorde.
De bewindslieden hadden volgens de raadsman moeten voorkomen dat de Belastingdienst zich schuldig maakte aan zogeheten knevelarij en beroepsmatige discriminatie. Ook zijn artikel 1 van de Grondwet (het gelijkheidsbeginsel) en het Internationaal verdrag inzake de rechten van het kind geschonden.
Een speciale parlementaire commissie concludeerde eerder dat de gedupeerden ongekend onrecht is aangedaan door ze te beschuldigen van fraude. Dat rapport is nu de basis voor de aangifte, volgens Groeneveld blijkt uit het rapport dat de betrokken (oud-)bewindslieden over “zodanig verontrustende informatie” beschikten dat zij hadden moeten ingrijpen.
‘Bij mij ging alles mis’
“Het rapport zegt voldoende”, zegt Ramesar. “Daaruit is gebleken dat men er alles van af wist en niet heeft ingegrepen. Dit had jaren eerder opgelost kunnen worden.” De Haagse stelt dat erger voorkomen had kunnen worden als er eerder was ingegrepen, daarbij refereert ze aan een memo van maart 2017 waaruit bleek dat een eigen expert adviseerde om een groep gedupeerden te compenseren. “In mijn specifieke geval, als het in 2017 was opgepakt dan had mijn zoon nog thuis gewoond. Bij mij ging alles mis.”
Aftreden van kabinet
Bronnen rond het kabinet zeggen tegen de NOS dat er over aftreden van het kabinet wordt gesproken, al is Rutte daar geen voorstander van. “Rutte had eerst gezegd dat het te vroeg was om af te treden en nu zegt ie dat dat eerder had moeten gebeuren. Al doe je het nu… Doe het gewoon”, zegt Ramesar. “Het is symbolisch, maar je neemt dan wel verantwoordelijkheid.
Ik vind dat ze dat moeten doen.” De politici waar nu aangifte tegen is gedaan zouden geen rol meer moeten spelen in de politiek vindt Ramesar: “Liever niet. Je ziet dat ze levens kapot hebben gemaakt. Ik vind dat ze zich niet meer moeten bemoeien met het volk, ze hebben laten zien dat ze het niet konden doen.”
Gedupeerde ouders toeslagenaffaire: kabinet moet aftreden
RTL 12.01.2021 De gedupeerde ouders in de toeslagenaffaire hebben er geen vertrouwen in dat het huidige kabinet de problemen bij de Belastingdienst gaat oplossen. Daarom moet het kabinet opstappen. “Wij zeggen het vertrouwen in deze regering op en vragen de heren en dames naar huis te gaan en niet meer terug te komen”, schrijven de ouders in een open brief aan het kabinet.
Dossier Toeslagenaffaire
Het blootleggen van de misstanden bij de Belastingdienst in de Toeslagenaffaire, is terug te lezen in de artikelen en video’s die RTL Nieuws hierover heeft gepubliceerd. Bekijk het hele dossier.
Het kabinet spreekt vanavond opnieuw over de politieke consequenties van het snoeiharde rapport ‘Ongekend onrecht’. In dat rapport werd in december door de commissie-Van Dam gehakt gemaakt van het beleid van de afgelopen kabinetten rond de keiharde jacht op mensen die volgens De Belastingdienst fraude hadden gepleegd met kinderopvangtoeslag.
Die beschuldigingen bleken onterecht, maar duizenden ouders werden gedwongen om veel geld terug te betalen. Die kwamen daardoor in grote problemen.
Enkele van de duizenden gedupeerde ouders hebben vandaag ook een videoboodschap opgenomen waarin ze het kabinet oproepen om op te stappen.
Kabinet bespreekt mogelijkheid aftreden vanwege toeslagenaffaire
Vertrek overwogen
De toeslagenaffaire kwam aan het licht door de inspanningen van RTL Nieuws-journalist Pieter Klein en Trouw-journalist Jan Kleinnijenhuis. Zij haalden de ene na de andere misstand omhoog ondanks tegenwerking vanuit ministeries en de Belastingdienst. Zij werden voor hun inspanningen uitgeroepen tot journalist van het jaar.
Het kabinet spreekt vanavond en vrijdag over de politieke consequenties van de affaire. Uit gesprekken van de politieke redactie van RTL Nieuws met verschillende bewindspersonen en andere betrokkenen blijkt dat de ultieme consequentie, een vertrek van het hele kabinet, zo wordt overwogen. “De optie ligt voor mij wel serieus op tafel. Ik ben niet sowieso voor collectief aftreden, maar we moeten het wel bespreken”, zegt een bewindspersoon.
Spelletjes spelen
Ook de gedupeerde ouders pleiten daar vandaag dus voor. “Wat er moet gebeuren is helder: de boel moet hersteld en opgeruimd. En wij hebben er geen vertrouwen in dat dit gaat gebeuren met dit kabinet. Daarin zitten mensen die dit hebben laten ontstaan, hebben laten voortbestaan en uiteindelijk hebben willen verdoezelen. Omdat politiek spel ondoorzichtig is en er spelletjes worden gespeeld, zeggen wij het wel zelf. Wij zeggen het vertrouwen in deze regering op en vragen de heren en dames naar huis te gaan en niet meer terug te komen.”
RTL Nieuws; Mark Rutte Belastingdienst Toeslagenaffaire Belastingdienst Toeslagenwet Kinderopvangtoeslag
-
Archief
- mei 2024 (2)
- april 2024 (7)
- maart 2024 (14)
- februari 2024 (16)
- januari 2024 (8)
- december 2023 (12)
- november 2023 (4)
- oktober 2023 (8)
- september 2023 (7)
- augustus 2023 (12)
- juli 2023 (16)
- juni 2023 (12)
-
Categorieën
- 1e kamer
- 2e kamer
- 2e kamerverkiezingen 17 maart 2021
- 2e kamerverkiezingen 2017
- 2e kamerverkiezingen 2021
- 2e kamerverkiezingen 22 november 2023
- 50 plus
- 50plus
- 8 December-strafproces
- 911
- Aalsmeer
- Aalsmeers Collectief
- aanbesteding
- aangifte
- aanslag
- aardbevingen
- aardgaswinning
- Abdul Nasser Qirdash
- Abdulkadir Geylani-moskee
- Abou Soumayyah
- Abu Muhsin al-Masri
- Adel Abdul Mahdi
- Adviescollege Stikstofproblematiek
- Advocaat Michael Ruperti
- afdrachtregeling
- affaire-Spies
- afganistan
- afschaffing slavernij
- afsplitspartijen
- Ahmad al-Hazimi
- Ahmaud Arbery
- Ahmed Aboutaleb
- AirFrance-KLM
- aivd
- AKP
- Al-Holkamp
- Al-Qa'ida
- Alami abu Hamza
- Aleksej Navalny
- aleppo
- Alexander Pechtold
- Alexandra van Huffelen
- Alfons Leerkes
- alt-rightbeweging
- Amendement
- amsterdam
- Amsterdam Museum
- Ancilla Tilia van de Leest
- Anders Breivik
- André Postema PvdA
- Andreas Bakir
- Andrei Ivanovitsj Burlaka
- Ank Bijleveld
- Anna Zeven
- Annabel Nanninga
- Anne Lok
- Anne-Wil Duthler
- Anne-Wil Duthler VVD
- Anneke van der Veer
- Annemarie Jorritsma
- Annemarie Jorritsma vvd
- anti-semitisme
- antisemitisme
- appeu,
- Arbitrageprocedure
- Armeense genocide
- Armenië
- Arnoud van Doorn
- As-Soennah moskee
- asielzoekers
- ataturk
- Australian Liberty Alliance
- Australië
- australie
- awp
- Aysel Erbudak
- Agaath Cleyndert
- Igor Girkin
- Baarle-Nassau
- Balk
- Balkenende-norm
- balkenendenorm
- Bananenschil bonus
- Bart de Liefde
- Bas Filippini
- Bashar al-Assad
- basiliek Notre-Dame
- BBB
- bedreiging
- beeldenstorm
- begroting
- begroting 2016
- begroting 2017
- begroting 2018
- begroting 2019
- begroting 2020
- belangenverstrengeling
- Belastingdienst
- Bellingcat
- Benjamin Smith
- Bert Kannegieter
- Bert van der Roest
- Besmaya
- bestuurscrisis
- Beugen
- bevingen
- bezuinigingen
- BIJ1
- bivakmutsen
- Björn Lugthart
- Bloemendaal
- BoerBurgerBeweging
- boerka
- boerkaverbod
- bombardement
- bonnetjes-affaire
- Bonus
- Boris Johnson
- borsele
- Boudewijn van Eijck
- bouwsector
- Bram Heijstek
- brexit
- Brexit-uitstel
- Brunssum
- BUK
- burgemeester
- Burgemeester Stefan Huisman VVD
- burgemeester Ahmed Aboutaleb
- burnpits
- business case Fraude
- BVNL
- BYD
- Camiel Eurlings
- Carin Gaemers
- cartoon
- cartoonwedstrijd
- cassatie
- cbs
- CDA
- CDJA
- Centcom
- Ceo Benjamin Smith
- Chan Santokhi
- Charlie Hebdo
- China
- chloorgas
- Chora-vallei
- Chris Aalberts
- Clemens Meerts
- Climate Adaptation Summit
- co2
- CO2-neutraal
- coalitie
- Code Oranje
- college van bestuur van de Limburgse vmbo-scholen
- Combined Air Operations Centre
- Commissie BOS
- commissie bosman
- Commissie Remkes
- commissie Sorgdrager
- commissie Toekomst zorg thuiswonende ouderen
- commissie-Donner
- commissie-Hordijk
- commissie-Noorman-Den Uyl
- Commissie-Oosting
- Commissie-Stiekem
- commissie-Van Dam
- Communistisch Platform
- corona
- coronavirus
- Corrie van Brenk
- corruptie
- coup
- cpb
- cpn
- crisis
- CU
- CU-SGP
- Cultuurpaleis
- CvK
- D66
- Daan Prevoo
- Damascus
- Daniël van der Stoep
- daniel van der stoep
- de afrekening
- De Feestpartij
- De Fryske Marren
- De gouden eeuw
- debat
- decembermoorden
- delfzijl
- demonstratie
- Denk
- Denk NL
- derde dinsdag
- derde dinsdag september
- Derek Chauvin
- desi bouterse
- DFP
- diaspora
- diasporabelasting
- Dick Schoof
- dijkgraaf
- dijkgraaf Michiel van Haersma Buma
- dijkgraaf van Delfland Michiel van Haersma Buma
- Dinkelland
- Dion Gaus
- Dion Graus
- Dion Graus PVV
- directeur Sjaak Wijma
- directeur van de integriteitswaakhond van de Raad van Europa
- Dirk Scheringa
- Dividentbelasting
- Diyanet
- Don Bijl
- Donald Trump
- Donetsk
- doodsbedreiging
- Douma
- Douwe Jan Elzinga
- DPK
- dreiging
- dualisme
- economie
- Edgar Mulder PVV
- eemshaven
- Eeuwit Klink
- EHRM
- El Alami Amaouch
- Ellen Verkoelen
- Elze Boshart
- Emil Smeding
- Emil Smeding PVV
- emile roemer sp
- ENCO
- Erbil
- Erdogan
- Eric Wiebes
- Eritrea
- etnisch profileren
- EU
- euro
- europa
- Europees Hof voor de Rechten van de Mens
- europees parlement
- europese parlement
- Eva van Esch
- Evacueer Moria
- extreem rechts
- Extreem-rechts
- Fanida Kadra
- Farid Arzarkan
- Farid Azarkan
- Farshad Bashir
- Fawaz Jneid
- Felix Rottenberg
- Femke Halsema
- Femke Merel van Kooten
- Femke Merel Van Kooten-Arissen
- Ferdinand Grapperhaus
- Fethullah Gülen
- fitna
- Flitsenquête
- Follow the Money
- Fons Hertog VVD
- formatie
- Fort Zeelandia
- Forum voor Democratie
- fractievoorzitter Farid Azarkan
- frankrijk
- Frans Hoynck
- Frans Timmermans
- Frans Weekers
- fraude
- fraudesignaleringssysteem
- fred teeven vvd
- Fred van der Spek
- Freek Jansen
- FSB
- FSV
- fusie
- FvD
- Fyra
- GasTerra
- Gaswinning
- Gazprom
- gebiedsverbod
- gedragscode
- geert dales
- Geert Dales 50 plus
- geert wilders
- geert wilders pvv
- gekozen burgemeester
- geloofwaardig
- geloofwaardigheid
- gemeenteraad
- gemeenteraadsverkiezingen 2018
- gemeenteraadsverkiezingen 21.03.2018
- genocide
- George Floyd
- George Pell
- Ger Koopmans
- Gerald Schotman
- Gerard Blankestijn
- Gideon van Meijeren
- gifgasaanvallen
- Gillmore Hoefdraad
- Ginaf
- GO
- Gorinchem
- Greco
- Griekenland
- grijze wolf
- grijze wolven
- groenlinks
- Groep de Mos
- Groep Otten
- groepsbelediging
- grondwet
- Groningen
- ground zero
- Haarlemmermeer
- haatimam
- haatzaaien
- HagaZiekenhuis
- Halbe Zijlstra
- Han ten Broeke VVD
- handelsverdrag
- Hans Middendorp
- Hans van Hooft
- Hans Vijlbrief
- Harry Mens
- Harry van Bommel
- Hashem Abedi
- Hawija
- Hazimi’s
- Hendrik Jan Biemond
- Henk Bleker
- henk kamp
- henk krol
- Henk Krol
- Henk Otten
- Henry Keizer VVD
- Hero Brinkman
- hilbrand nawijn
- Hilde Palland
- Hoge Raad
- holocaust
- homo
- homohaat
- homohuwelijk
- hoofddoek
- hoogheemraadschap van Delfland
- Hugo Borst
- Huib van Vliet
- Huib van Vliet VVD
- huur
- Huurdersheffing
- huurverhoging
- huurwet
- Ibrahim Issaoui
- ICJ
- Idlib
- Igor Girkin
- IJssel- en Vechtstreek
- ijsselmeer
- Ik ga leven
- illegalen
- Imam El Alami Amaouch
- imam Ismail Abou Soumayyah
- ing
- inkomstenbelasting
- Instituut Mijnbouwschade Groningen
- integraalhelmen
- integriteit
- integriteitsaffaires
- Integriteitscommissie
- integriteitsonderzoek
- Integriteitstoets
- Integriteitswaakhond van de Raad van Europa
- Internationaal Strafhof
- Irak
- iran
- Irish Backstop
- Irvin Kanhai
- is
- IS-kinderen
- Isabelle Diks
- isis
- islam
- Ivo Opstelten
- JA21
- Jaap Uijlenbroek
- Jaap Uijlenbroek
- jaarrekening
- Jacques Monasch
- Jacques Tichelaar
- Jalalabad
- Jan Hoekema
- Jan Hoekema D66
- Jan Nagel
- Jan van Cranenbroek
- Jan van der Grinten
- jan van zanen
- Jan Zoetebier
- Jan Zoetelief
- Janaid L.
- Jannie Visscher
- Jaron Tichelaar
- Jean-Paul Gebben
- Jehovah’s getuigen
- Jeroen de Vries
- Jesse Klaver
- JFvD
- jihadsympathisanten
- JIT
- Jo Palmen
- joden
- jodenvervolging
- Johan Maurits van Nassau Siegen
- Johan Meijer
- Johan Remkes VVD
- Johan Vlemmix
- Joint Investigation Team
- Jolisa Brouwer
- Jong
- jongerenorganisatie JFVD
- joost eerdmans
- Joost Lagendijk
- Joram van Klaveren
- Jos de Graaf
- Jos Heijmans
- Jos Silvis
- Jos van Rey
- jos wienen cda
- journalist Roel Janssen
- jovd
- Justitieel Complex Schiphol
- Kajsa Ollongren
- Kamerlid Van der Lee
- Kamerlid Wybren van Haga VVD
- kandidatenlijst
- kapitalisme
- karen gerbrands
- kartelvorming
- Kees van der Staaij
- Keolis
- Keolis-ceo Frank Janssen
- kerncentrale
- kernenergie
- Kevin van Eikeren
- Kevin van Eikeren PvdA
- Khadija Arib
- Khadija Arib,
- kinderopvangtoeslag
- kinderopvangtoeslagaffaire
- kinderpardon
- Klaas Dijkhoff VVD
- klimaat
- Klimaatactivisten
- Klimaatakkoord
- klimaatakkoord Parijs
- klimaatdoelen
- klimaatmars
- klm
- koerden
- Koert Westerman
- koopkracht
- kort geding
- koude oorlog
- Krijgsraad van Suriname
- kruistochten
- Kunduz
- kvp
- Lale Gül
- Langetermijnbegroting.
- Léonie Sazias
- Leonid Chartsjenko
- Leonid Ghartsjenko
- Leonid Kharchenko
- LHK
- LHN
- Liane den Haan
- Liesbeth Zegveld
- Lijst Henk Krol
- lijsttrekker
- lijsttrekker Jaron Tichelaar
- limburg
- links
- links verbond
- lobby
- lobbycultuur
- Loek Hermans
- Loek Hermans VVD
- Loek Winter
- Loes Mulder
- loppersum
- Maaike van Tuyll van Serooskerken
- Maarten van Leeuwen
- maasvlakte
- Maasziekenhuis Pantein
- Madeleine van Toorenburg
- Malaysia Airlines
- Manon Leijten
- Marcelis Boereboom
- Marco Kroon
- Marco Out
- Marianne Thieme
- Marianne Thieme PvdD
- Mark Harbers
- Mark Harbers VVD
- Mark rutte
- marktwerking
- Marleen Barth
- marleen barth pvda
- marokkaan
- marokkanen
- Martin van Rijn
- Martin van Rooijen
- Matt Hancock
- maurice de hond
- Maurits von Martels CDA
- Meavita
- menno snel
- Menno Snel D66
- Mensenrechten
- Mesut Özil
- Metin Çelik
- mh17
- MH17-proces
- MH17-ramp
- MH17-tribunaal
- MHP
- Michael Heemels
- Michiel van Haersma Buma
- Mike Pompeo
- miljoenennota 2016
- miljoenennota 2017
- Miljoenennota 2018
- miljoenennota 2019
- miljoenennota 2020
- miljoenennota 2021
- minder
- minder Marokkanen-proces.
- Minister Ank Bijleveld
- Minister Bijleveld
- minister Buitenlandse zaken
- Minister Ferd Grapperhaus
- minister Van der Steur
- minister Wopke Hoekstra
- Minneapolis
- MINUSMA
- misbruik
- missie
- Mohamed Keskin
- Mohsen Fakhrizadeh
- monsterverbond
- moskee
- moslim
- moslimban
- Mosul
- Moszkowicz
- mr. Biemond
- Muslimban
- Mustafa Amhaouch
- Mustafa Kemal
- nabeschouwingen
- Nagorno-Karabach
- naheffing
- Nashville Statement
- Natalie Righton
- Nationale Holocaust Herdenking
- Natura 2000-gebieden
- navalny
- navo
- NAVO-missie Resolute Support
- NCTV
- Nederland
- nederlandse missie
- NEVENFUNCTIES
- neveninkomsten
- new york
- Nexit
- Nice
- NIDA
- Nieuwe Wegen
- nijmegen
- nikab
- No Deal Brexit
- noodwet
- Norbert Klein
- Nord Stream 2
- Notre-Dame-kerk
- novitsjok
- NS
- NSP
- nucleaire energie
- NZA
- OBP
- Oekraïne
- Olaf Kemerink
- Olaf Storms
- Oldenzaal
- Oleg Poelatov
- Onafhankelijk Liberaal
- Onafhankelijke Burgerpartij
- onderhandelingen
- onderzoek
- ongeloofwaardig
- ongeloofwaardigheid
- Onze Lieve Vrouw basiliek
- Oorlog in Afghanistan
- oostenrijk
- Oosterhout
- opcw
- openbaar vervoer
- Oprecht
- Orthodox protestantse kerk
- Ottomaanse Rijk
- ouderenbond Anbo
- ouderenzorg
- overheidsgebouwen
- Parijs
- parlementaire enquête
- parlementaire enquêtecommissie
- Parlementaire ondervraging
- Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag
- Partij van de eenheid
- Partij van de Toekomst
- partij voor de dieren
- Partij voor de Toekomst
- partijcultuur
- partijvoorzitter
- Paul Depla PvdA
- Paul Frentrop
- peiling
- peiling 11.12.2016
- peiling 14.02.2016
- penningmeester
- personeelstekort
- perzische golf
- Peter Plasman
- Peter Rehwinkel
- Peter Tielemans
- Peter van Dijk
- Peter van Dijk PVV
- Peter Zevenbergen
- petitie
- Piet de Jong
- Pieter Bogaardt
- Pieter Elbers
- Pieter Lakeman
- Pieter Omtzigt
- Pim Fortuyn
- pkk
- Poelatov
- Poetin
- POK
- polarisatie.
- politiek
- Politieke Integriteitsindex
- populisme
- PPR
- premier
- president Bashar al-Assad
- President Tayyip Recep Erdogan
- prinsjesdag
- Prinsjesdag 15.09.2020
- Prinsjesdag 2017
- privatisering
- PrivaZorg
- ProRail
- protest
- provinciale staten Brabant
- Provinciale staten Flevoland
- provinciale staten Gelderland
- Provinciale Staten Limburg
- Provinciale staten Overijsel
- Provinciale Staten Zeeland
- Provinciale voorzitters
- Provinciale voorzitters 50plus
- provincie drente
- PSP
- PvdA
- PvdA 75 jaar
- PvdD
- PvdE
- PvdT
- PVV
- Qassem Soleimani
- Raad van Europa
- raadslid
- Rachid Guernaoui
- racisme
- Ralph Hamers
- Raymond Knops
- rechts-extremisme
- rechtzaak
- Reda N.
- referendum
- regeerakkoord
- reiskosten
- Renkum
- repatriëren
- richard de mos
- rijswijk
- Rob Jetten
- Robert Baljeu
- Robert Gielisse
- Robert van Gemeren
- Robin de Rooij
- Roel Praagman
- Roelof van Laar
- Rolf Zincken
- Ron Meyer
- Ronald van Raak SP
- Ronnie Brunswijk
- rotterdam
- royality4care
- Rusland
- russische geheime dienst
- Rutte 2
- Rutte 3
- Rutte 4
- Ruud Koornstra
- ruud lubbers
- ruud lubbers cda
- Ruud van der Velden
- Sabine ten Doesschate
- Sahel
- salafisten
- samenwerking
- Samuel Jong
- Samuel Paty
- sarin
- Sébas Diekstra
- schaliegas
- scheefhuur
- scheefhuurder
- scheefhuurders
- scheefwonen
- schijnconstructie
- Schilderswijk
- Sebastiaan Wolswinkel
- Selçuk Öztürk
- Selcuk Ozturk
- Sergei Doebinski
- Sergei Maksimishin
- Sergej Doebinski
- Sergej Skripal
- Sergey Dubinsky
- Servie Hölzken
- sgp
- Sharon Gesthuisen
- Sharon Gesthuizen
- Shell
- side letter
- Sigrid Kaag
- sinterklaas
- slavernij
- Slotervaart ziekenhuis
- slotervaartziekenhuis
- slotpleidooi
- Sophie in ’t Veld
- Sophie in ’t Veld D66
- sp
- SP
- spionage
- Splinter
- splinterpartij
- Splinterpartijen
- spuiforum
- Spuiplein
- staatssecretaris
- Staatssecretaris Broekers-Knol VVD
- Staatssecretaris Eric Wiebes
- Staatssecretaris Hans Vijlbrief
- Staatssecretaris Menno Snel
- Staatssecretaris Menno Snel D66
- staatssecretaris Mona Keijzer
- Staatssecretaris Raymond Knops CDA
- staatssecretaris Van Huffelen
- Staatssecretaris Wilma Mansveld
- Staatstoezicht op de Mijnen
- Stand van de zorg
- Stef Blok
- Stef Blok VVD
- Stefan Huisman
- Stephen Barclay
- Stichting Reclaimed Voices
- Stichting Vormingsactiviteiten Oost-Europa
- Stichtse Vecht
- stikstof
- stikstofregels
- stikstofuitstoot
- strafvervolging
- Suhayb Salam
- Super Saturday
- suriname
- Sylvana Simons
- Syrië
- Syriëgangers
- syrie
- takfir
- taliban
- Tamara van Ark
- Tanya Hoogwerf
- Tayyip Recep Erdogan
- Teeven-deal
- Terneuzen
- terreur
- terreurdreiging
- terrorisme
- Theo Hiddema
- Theresa May
- Thierry Aartsen
- Thierry Aartsen VVD
- Thierry Baudet
- thom de graaf d66
- TICS
- toeslagen
- toeslagenaffaire
- toeslagenstelsel
- Toine Beukering
- Tom van der Lee
- TONL
- topambtenaar Boereboom
- Topinkomen
- topinkomens
- topman Pieter Elbers
- transitieperiode
- transvaalwijk
- Trots op NL
- Tunahan Kuzu
- turkije
- tweede kamer
- Tweede Kamerlid Zihni Özdil
- uber
- Uncategorized
- UNHCR
- uranium
- Urgenda
- Urgenda-vonnis
- uruzgan
- utrecht
- VDL
- veiligheid
- venlo
- Verantwoordingsdag 2018
- Verantwoordingsdag 2019
- verblijfskostenvergoeding
- verhuurdersheffing
- verkiezingen
- verkiezingen 2017
- verkiezingen 2021
- verkiezingsprogramma 2021-2025
- Verpleeghuis
- Versplintering
- vertrekovereenkomst
- vertrouwen
- Vertrouwen in de toekomst
- vervolging
- verzekeringsfraude
- verzelfstandiging
- verzetszaak
- Vincent Bosch PVV
- VK
- vluchtelingen
- VNL
- VOC
- VOE
- voedselterroristen
- Voerendaal
- Vogelaarswijken
- Vogelaarwijk
- VOLT
- voorjaarsnota
- voorjaarsnota 2020
- vpro
- vredesakkoord
- Vrij en Sociaal Nederland
- vrijheid van meningsuiting
- Vrijzinnige Partij nederland
- VSN
- VVD
- VVD-CDA-D66
- VVD-CDA-D66-ChristenUnie VVD-CDA-D66-ChristenUnie
- VVD-PvdA
- wachtgeld
- wachtlijst
- Wassila Hachchi
- Weert
- weigerambtenaar
- wereldbank
- werkgroep Van Oosten
- Wet gedeeltelijk verbod gezichtsbedekkende kleding
- wet normering topinkomens
- Wet Normering Topinkomens
- wethouder
- wethouder Geert Post SGP
- Wikipedia
- Wil Houben
- wilders 1
- Willem Aantjes
- Willem Engel
- William Moorlag
- Willie Dille PVV
- Wim Pijl
- Wim Pijl CU-SGP
- Wim van der Leegte VDL
- Wim van der P.
- Winnie Sorgdrager
- Winstuitkering
- witwasaffaire
- witwassen
- wnt
- wo2
- woningwet
- Wopke Hoekstra
- Wouter Bos
- WPP
- WPP,
- WTC
- Wybren van Haga
- Yanick Chevalier
- Yassin Elforkani
- Ybeltje Berckmoes
- YPG
- Zabul
- Zahir Rana
- zaltbommel
- zaman
- zandwinning
- zeeland
- zenuwgas
- zetelroof
- ziekenhuis
- ziekenhuizen
- Zihni Özdil
- zomerreces
- Zorg
- zorgfraude
- zorginstelling Careyn
- Zorginstelling Zuyderland
- zorginstellingen
- Zorginstituut: Nederland
- Zouhair Saddiki
- zwarte lijst
- zwarte Piet
- zweden
-
RSS
Entries RSS
Comments RSS
Debat in de Digitale Hofstad 
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.